Sunteți pe pagina 1din 1284

Yi Antiw Testament Yi Acaj Testament

Las Escrituras en Aguacateco

Veintiseis Libros del Antiguo Testamento y El Nuevo Testamento en el idioma Aguacateco de Guatemala
Primera Edicin del Antiguo Testamento 2003, Wycliffe Bible Translators, Inc. Primera Edicin del Nuevo Testamento 1993, International Bible Society Segunda Edicin del Nuevo Testamento 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. Primer Edicin de las Escrituras (Veintiseis Libros del Antiguo Testamento y El Nuevo Testamento) 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.
www.ScriptureEarth.org Creative Commons

Atribucin-No Comercial-No Derivadas 3.0 Unported

Eres libre de: copiar, distribuir y comunicar pblicamente la obra Bajo las condiciones siguientes: Atribucin Debes reconocer la autora de la obra en los trminos especificados por el propio autor o licenciante. No comercial No puedes utilizar esta obra para fines comerciales. No Derivadas No est permitido que alteres, transformes o generes una obra derivada a partir de esta obra. Entendiendo que: Renuncia Alguna de estas condiciones puede no aplicarse si se obtiene el permiso del titular de los derechos de autor. Otros derechos Los derechos siguientes no quedan afectados por la licencia de ninguna manera: Los derechos derivados de usos legtimosu otras limitaciones reconocidas por ley no se ven afectados por lo anterior; Los derechos morales del auto; Derechos que pueden ostentar otras personas sobre la propia obra o su uso, como por ejemplo derechos de imagen o de privacidad. Aviso Al reutilizar o distribuir la obra, tiene que dejar bien claro los trminos de la licencia de esta obra. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0

Las Escrituras en Aguacateco


Antiguo Testamento
Gnesis .................... Gn ........ 1 xodo ....................... Ex ....... 88 Levtico .................... Lv ..... 158 Josu ........................ Jos .... 208 Jueces ...................... Jue.... 246 Rut ........................... Rut ... 289 Bajx Samuel ............. 1S ..... 295 Cap Samuel ............. 2S ..... 350 Esdras ...................... Esd ... 397 Nehemas ................. Neh....413 Ester......................... Est .... 439 Salmos ..................... Sal .... 452 Proverbios ................ Pro ... 598 Daniel ...................... Dn .... 647 Oseas ....................... Os ......674 Joel .......................... Jl ...... 689 Ams........................ Am ... 696 Abdas ...................... Abd... 709 Jons........................ Jon ... 712 Miqueas ................... Miq ... 716 Nahum ..................... Nah .. 727 Habacuc ................... Hab .. 731 Sofonas ................... Sof .... 736 Hageo ...................... Hag....742 Zacaras ................... Zac ... 746 Malaquas ................ Mal ... 762

Nuevo Testamento
Mateo ....................... Mt..... 771 Marcos ..................... Mr .... 837 Lucas ........................ Lc ..... 878 Juan ......................... Jn ..... 946 Hechos ..................... Hch... 996 Romanos .................. Ro ... 1055 Bajx Corintios .......... 1 Co 1082 Cap Corintios .......... 2 Co .1107 Glatas ..................... Gl ....1123 Efesios...................... Ef.....1133 Filipenses ................. Fil ....1142 Colosenses ............... Col ...1149 Bajx Tesalonicenses . 1 Ts..1155 Cap Tesalonicenses . 2 Ts..1160 Bajx Timoteo............ 1 Ti ..1163 Cap Timoteo ........... 2 Ti ..1171 Tito .......................... Tit....1176 Filemn .................... Flm ..1180 Hebreos.................... Heb..1182 Santiago ................... Stg .. 1203 Bajx Pedro ............... 1 Pe 1209 Cap Pedro ............... 2 Pe .1217 Bajx Juan ................. 1 Jn 1222 Cap Juan ................. 2 Jn 1229 Toxin Juan .............. 3 Jn 1231 Judas........................ Jud . 1233 Apocalipsis .............. Ap... 1236 Mapas .............................. 1268

iv

Yi Antiw Testament

El Antiguo Testamento

Yi Tajlal Xak Uj Kale Na Jalet Jujun Liwr


pg.

Gnesis .......................... Gn ................................ 1 xodo ............................ Ex............................... 88 Levtico .......................... Lv ............................. 158 Josu ............................. Jos............................ 208 Jueces ............................ Jue ........................... 246 Rut ................................. Rut ........................... 289 Bajx Samuel ................... 1S ............................. 295 Cap Samuel................... 2S ............................. 350 Esdras ............................ Esd ........................... 397 Nehemas....................... Neh .......................... 413 Ester .............................. Est ............................ 439 Salmos ........................... Sal ............................ 452 Proverbios ..................... Pro ........................... 598 Daniel ............................ Dn ............................ 647 Oseas ............................. Os..............................674 Joel ................................ Jl .............................. 689 Ams ............................. Am ........................... 696 Abdas ........................... Abd .......................... 709 Jons ............................. Jon ........................... 712 Miqueas ......................... Miq .......................... 716 Nahum ........................... Nah .......................... 727 Habacuc......................... Hab .......................... 731 Sofonas ......................... Sof............................ 736 Hageo ............................ Hag ...........................742 Zacaras ......................... Zac ........................... 746 Malaquas ...................... Mal .......................... 762

vi

GNESIS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi yol Gnesis na elepont xetzbil le ketz kayol. Ej nin yastzun yi bajx liwr yi na jal kan tul yi Bblia. Yi chusun yi na jal kan tul cyakil yi liwr itz yi Kataj Ryos, i xtxumul tetz cyakil yi echk taklen yi at. Nin nchatz na xtxol yi ocnak Ryos tan chicawsen yi e pajol cawl. Poro nchatz na xtxol yi ocnak Ryos tan chiquicylen yi e yi na chipek tan banlen tanen tetz cawl.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 111) na xtxol sketz yi xetzbil yi echk taklen yi at, nin yi en cun bnixen yi bajx wunak tan Ryos. Na xtxol yi xetzbil tetz yi ilcol. Na xtxol yi en ban yi cwen jun chin wutzilen abal yi xcye tan chitzotzajen cyakil e wunak te tiemp tetz No. Nchatz na xtxol yi mbi mbajij te yi tiemp yi xiten yi torre tetz Babel. Yi cap wekl (Cap. 1250) na xtxol yi en cun ban yi xeten yi tanum Ryos te Abram, tu Isaac, nin Jacow. Nchatz na xtxol yi en cun e ban yi coblaj cyajl Jacow; nin yi en cun jalen kej ep chiwutz yi e tetz stzicyatz; nin yi en cun ban yi tponen yi tanum Ryos jalen Egipto. Yi xetzbil wuxtxotx

tcyaj tu yi wuxtxotx, Ryos ncu xtxumul tetz le xetzbil tzaj. 2 Poro yi wuxtxotx quic xtxolbil tanen. Na a cun pilij tibaj cyakil luwar. Ej nin tzotz nintunin benen tzin. Quic jun taklen at. Poro yi Porer Ryos na nin xon teratz tibaj yi a yi pilij. 3 Itzun bantz, nin tal Ryos: Na waj yil jal yi tkan skil.a Jalen nintzun ban tkan skil.b 4Nintzun til Ryos yi chumbalaj nin yi jalen tkan skil. Ej nin cu jatxol yi tkan skil, tu yi tzotz. 5 Nin oc tkol Ryos bi tkan skil tetz skejl, ma yi tzotz, lakbal tzun ban bi-tz tan. Icyen nintzun ban yi bajx kej. 6 Ej itzun tal i le cap kej: Tajwen yil jatx tib yi a yi pilij tibaj cyakil luwar, bantz at a sban tul cob amal. Ej i nintzun bantz chi yi tal i. 7Bnix yi jatxbil xol yi a tan. Jun txakaj a cyaj tzak yi jatxbil tetz. Ej nin junt txakaj a cyaj cyen tibaj. 8 Yi jatxbil xol yi a, tcyaj,c ban bi tan Ryos. Icyen nintzun ban yi cap kej. 9Ej itzun tal i le toxin kej: Yi a yi at wuxtxotx, na waj yil chamcun tib tul jun ntzi amal, bantz jalen jun amal yi skej. I nintzun bantz. 10Yi amal yi skej, kale quiclet a, txotx tzun ban bi-tz tan. Ma yi a yi pilij, mar tzun ban bitz. Nin til Ryos yi ban atitet cyakil.
a 1:3

1Yi

2Co 4:6.

b 1:1-3

Jn 1:1-3.

c 1:6-8

2P 3:5.

1
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS1

11Nchatz tal i: Na waj yil txaxan cyakil yi wuxtxotx. Nin na waj yil jal cyakil jilwutz ujul yil tak tijal. Na waj yil jal echk jilwutz itzaj yil tak wutz. Nin na waj yil jal echk jilwutz tze yil tak lobaj. Nin yatz nin bantz chi tal i. 12 Jal cyakil jilwutz ujul. Nin nchatz jal echk jilwutz itzaj yi na tak tijal. Nin jal echk jilwutz tze yi na tak lobaj. Nin til Ryos yi ban atitet cyakil. 13 Icyen nintzun ban yi toxin kej. 14-15 Ej itzun taltz le cyajin kej: Na waj yil lajluchax yi echk txekbil tcyaj tan xtxeken yi wuxtxotx, nin tan jatxlen yi skejl tu yi lakbal. Nchatz tan chajlen yi echk yob tu echk kejlal. Nin yatz nin bantz. 16 Yi bnixen yi echk txekbilatz, ja bnix cob lmak txekbil tan. Yi jun yi mas na txekun yastzun yi jun yi na xcon tan xtxeken tkan skil. Ma yi junt yi quic mas na txekun, yastzun na xcon tan xtxeken lakbal, nin nchatz bnix yi echk txuml tan. 17Cyakil yi echk txekbil yi at tcyaj, Ryos txumul tetz tan xtxeken yi wuxtxotx. 18 Ryos txumul tetz yi echk txekbilatz tan xconen tetz katxekbil, nin nchatz tan jatxlen xol yi skejl tu lakbal. Ej nin til Ryos yi ban atit. 19Icyen nintzun ban yi cyajin kej. 20 Ej itzun taltz le toen kej: Na waj yil jal winin txuc xe a. Nchatz na waj yil jal winin jilwutz txuc yi ban chixicyin. I nintzun banatz chi tal i. 21Ryos txumul tetz cyakil jilwutz txuc yi at xe mar. Lmak lotz, cochk lotz, i txumul tetz tircun. Nchatz i txumul tetz cyakil jilwutz txuc yi ban na chixicyin. 22 Yi tilol Ryos yi ban atitet cyakil, tkol tzun i banl squibaj. Nintzun tal i-tz: Na waj yil pucun chiwutz cyakil yi txuquej. Na waj yil noj xe mar cyakun. Nchatz na waj yil jal winin jilwutz txuc yil chixicyin tcyaj. 23 Icyen nintzun ban yi toin kej. 24 Ej itzun taltz le kakin kej: Nchatz na waj yil jal winin txuc wuxtxotx. Na waj yil chijal txuc tetz awunan, nin na waj yil chijal smaron txuc. Nchatz na waj yil chijal txuc yi tul chijutnin tu quib wuxtxotx. I nintzun banas chi tal i. 25 Ryos mbanon tetz cyakil jilwutz txucatz. Nin til i yi chumbalaj nin cyakil. 26 Ej nintzun taltz: Nchatz skabne wunak. Nicun che kulej chi kutanen ketz.d Nin e ajcaw sbne scyej cyakil jilwutz txuc, nin scyej cyakil jilwutz cay, nin scyej cyakil jilwutz txuc yi na chixicyin tcyaj. Nin e ajcaw sbne scyej cyakil yi e yi na chijutnin tu quib wuxtxotx. 27 Itzun bantz yi cwen xtxumul Ryos yi e wunak, chon cun e tulej chi tanen i tetz. Yaj tu xnan e tulej.e 28 Ej nin tak Ryos banl squibaj. Nin tal i scyetz: Na waj yil cxpucunwok. Na waj yil xcawunwok tzonej wuxtxotx. Axwok ajcaw sbne scyej cyakil jilwutz txuc, chi tanen cay, nin cyakil yi e txuc yi na chixicyin, nin scyej cyakil yi e txuc yi na chibiknin quib nka yi na chijut nin quib wuxtxotx, chij i bantz.f 29Ej nin nchatz tal i junt xtxolbil scyetz: Bitwok tzaj. Cyakil jilwutz chim tu tze yi na tak wutz, yastzun ban baj itan tetz iwa. 30Ma yi e txuc, chim cun sbajk cyan, tu echk jilwutz xtze, chij Ryos bantz. I nintzun bantz chi tal Ryos scyetz. 31Winin stzatzinen Ryos te cyakil yi akun yi mbnix tan. Icyen nintzun ban yi wukakin kej.
d 1:26

1Co 11:7.

e 1:27

Mt 19:4; Mc 10:6.

f 1:27-28

Gn 5:1-2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ban Ryos tan banlen yi tcyaj tu yi wuxtxotx, tu cyakil yi echk taklen yi at benen tzin wi munt. 2 Ej ma le jukin kej, ujewen nin ban,g na nsken wit bnix cyakil tan. 3 Nin tak i banl tib yi jukin kejatz. Chin xan nintzun yi jun kejatz bantz tan na yas tzun kej yi tujewen i. xtxolbilej te yi en cun bnixen yi tcyaj tu yi wuxtxotx. Yi bnixen yi tcyaj tu yi wuxtxotx tan Kataj Ryos, 5quic jun jilwutz xtze at. Ej nin quic nin jun jilwutz ujul at, na ntaxk saj abal tan Kataj. Nin nchatz quic jun wunak at wuxtxotx tan akun. 6Poro yi bnixen yi tcyaj tu yi wuxtxotx, nintzun jeul mulkuj yi a tan, tan sijlen yi wuxtxotx tan jalen echk jilwutz xtze. 7Toquen tzun Kataj tan banlen yi bajx wunak. Txotx xcon tan, tan banlen. Ej nin yi bnixen tan, nintzun oc juclul yi xewtz. Ma yi toquen juclul yi xewtz, oquen nin bantz tetz jun wunak yi itz. 8 Itzun bantz nintzun oc Kataj tan banlen jun chum balaj cojbil jalen lilen, tul yi amal yi na biaj Edn. Chon tzun toponen yi yaj yi nsken bnix tan tul yi jun cojbilatz. 9Kataj jalsan cyakil jilwutz tze tul yi jun cojbilatz. Chum balaj tze jal tan yi na tak wutz,h nin yi ban na bajsij. Ej nin nicyal yi jun amalatz bnix jun balaj wi tze yi na tak itzajbil. Nin nchatz bnix junt wi tze yi na xcye wutz tan telen katxum te echk taklen balaj nin te echk taklen cachi. 10 Ej nin tul yi jun amalatz yi na biaj Edn at jun a yi xcon tan sijlen cyakil yi amal. Te yi jun aatz cyaj cun kab na el. 11Pisn bi yi bajx, yi na icyak tul cyakil amal Havila, kale atitet winin oro. 12 Nin nchatz tul yi jun amalatz, at perfum yi chin coc nin. Nin nchatz at echk balaj cub yi na biaj nice. 13 Ma yi cap scyeri aatz, Gihn bi nin itz yi a yi na icyak tul cyakil amal cwent Cus. 14 Yi toxin scyeri yi aatz, Tigris bi, nin itz yi a yi na icyak swutzlen yi amal cwent Asiria. Ma yi cyajen kab yi jun aatz Eufrates bi. 15 Nintzun tak Kataj Ryos amal tetz Adn tan taten tul yi jun amalatz, nin tan toquen tan cojlen wutz. 16 Itzun tal Kataj tetz: Ban lbaj cyakil yi echk lobaj awan yi at tzonej. 17Poro quic rmeril tan abajsal yi wutz yi jun wi tze yi na xcye tan chajlen yi echk taklen balaj tu echk taklen cachi. Kol baj awan, jun cun yol quimok,i stzun Ryos. 18 Toquen tzun Kataj tan xtxumlen yi qui na yub yi chuc yi yaj at. Tajwen noc tan banlen jun xkajlab yi ban tetz i, nin yi ban xcon tan cheyen, stzun Ryos tcul cuntu. 19Ma yi e txuc yi nsken chibaj bnix tan Kataj, yi e yi na chixon wuxtxotx, scyuch yi e yi na chixicyin tcyaj, txotx tu xcon tan tan chibanlen. Ej nin e opon cyakil yi e txucatz tan Kataj swutz yi yaj tan toquen i tan tocsen chibi. Yi chibi yi e txuc yi e baj oc tan, i nin chibiatz at jalu. 20 I ocsan chibi yi e txuc yi ban tetz awun, nin i ocsan chibi yi e txuc yi na chixicyin, nin i ocsan chibi yi smaron txuc. Poro quic nin jun scyeri e txuc yi oc chibi tan yi nink xcon tetz xkajlab i, nka nink xcon tan cheyen. 21Joyol tzun Kataj puntil, nin cu watzal yi yaj. Nin te yi na wit, nin eltzaj tcyal jun tembl. Ma yi telen tzaj tcyal, iten nin ban cyen yi chibel yi yaj tan Kataj chitanen nin. 22 Te yi jun tembl yaj yi eltzaj tcyal Kataj, bnix jun xnan tan. Yi bnixen yi xnan toponen tzun tan Ryos swutz yi yaj.
g 2:2

3
1Yastzun

GNESIS2

4 Je

Yi ate tzaj Adn le Edn

Ex 20:11; Heb 4:4.

h 2:9

Ap 2:7; 22:2, 14.

i 2:17

Ro 6:23; 5:12; 1Co 15:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS2,3

23 Yi benen tilol yaj yi xnan nintzun taltz: Yi junej itz mero imbakil, itz mero inwankil. Xnan tzalchok tetz, na chon mmeltzaj tinwankil tan Kataj, stzun i bantz. 24 Chastzun te cyakil yi e yaj, yi na oc quixkel na quil cyen chitaj chitxu, tan chinajewen tu quixkel.j Ej nin yi jun lmujatz yi na cyokbej quib, junit na ban chiwankil. 25 Yi bnixen yaj tu xnan tan Kataj txanlche cuntu, poro quic mu tal nak chitxixwij squibil quib.

cyakil txuc yi bnix tan Kataj Ryos, at tzun jun lubaj.k Chin list nin i chiwutz cyakil smaron txuc. Nintzun opon yi jun lubajatz te Eva, nintzun taltz: Bintzij pe yi ko ja tal Ryos tzitetz yi quic cuj tan ibajsal jun scyeri echk jilwutz lobaj te yi at tzonej? stzun lubaj tetz. 2 Sajen tzun tlol Eva tetz: Qui, at cuj tan kabajsal alchok jilwutz lobaj. 3 Poro ntinatz jun yi quic cuj tan kabajsal wutz, itz yi jun wi lobaj yi at nicyal yi cojbilej. Na ja tal Ryos yi ntin yi kol kamacquen skaquimok tan i. 4 Nketz bintzi. Quil xquimwok. 5 Na je yi puntilej, na na til Ryos yi kol baj itan sjalok itajtzakl. Tzelepon itxum tetz ech balaj ajtzakl, nin tzelepon itxum tetz ech ajtzakl cachi. Chon sbne itxumun chi tanen xtxumun Ryos. Chastzun te qui na taj i yil baj yi jun lobajatz itan, stzun Bayban ban tetz Eva. 6 Toquen tzun yi xnan tan xmayen yi lobaj. Chin elsbil alma nin, na chin yuben nin, nin ban na bajsij. Toquen tzun tan xtxumlen tan bajen jun tan,l tan jalen yi tetz tajtzakl. Sajen tzun stzutul jun nin je bajsaltz, nin ben tkol jun tetz yi chmil. Nin nchatz yi chmil nin bajtz tan. 7Yi wit bajen yi lobaj cyan telen tzun pacxuj yi wutz yi cyajtzakl. Chinachonen tzuntz tej yi txanl che cuntu. Cyoquen tzuntz tan stzislen xak ib tan toquen wutz quikan tan joplen chiwankil. 8 Itzun bantz yi cwen kej nin ben quibital yi na xon Kataj Ryos wi cojbil. Cyewal tzun quib xolak tze. 9Jilonen tzaj tzun Kataj Ryos scyetz itzun taltz: Adn! Na atiet? 10 Sajen tzun stzawel Adn: Ja ben wital yi na xonu Ta. Nin tantu yi txanl chin cuntu ja chinxob, chastzun te ja wew wib, chij Adn tetz Kataj. 11Na tzun chij tzatz yi txanl qui cuntu? Ja pe baj yi lobaj awan, yi walnak yi quic cuj tan abajsal? 12 Ja Ta, na yi xnan yi ntaku tetz wuxkajlab, i nmakon yi lobaj swetz tan bajen wan, stzun Adn bantz tetz Kataj Ryos. 13 Benen tzun jakol Kataj Ryos tetz yi xnan: Mbi tzun ncu anucul atz? Bajsen yi lobaj, chij lubaj mban swetz. Ja tzun xcye i tan insublen,m nin ja baj yi lobaj wan, chij xnan tetz Ryos.
j 2:24 Mt 19:5; Mc 10:7-8; 1Co 6:16; Ef 5:31. 1Ti 2:14. k 3:1

1chixol

Yi chipajol Adn tu Eva yi cawl Ryos

Ap 12:9; 20:2, 10.

l 3:6

Ro 5:12.

m 3:13

2Co 11:3;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS3,4

14 Benen tzun tlol Kataj Ryos tetz yi lubaj: Tan yi awil yi ncu ajuchul, swake acaws. Nin swake mas acaws chiwutz cyakil yi e mas txuc. Tajwen yil tzabiknin acul wuxtxotx sbne opon tunintz. Nin nchatz sbajk txotx awan. 15 Nin je wulejej: Icontr itib sbne tu yi xnan. Ej nin nchatz chicontr quib sbne yi e ara xonl scyuch yi e xonl yi xnan. Nin yi awi, sloonk tan yi xonl yi xnan. Ma yi xonl yi xnan ntin chus tkan sloonk awan,n chij Kataj Ryos bantz. 16 Itzun ben tlol Kataj tetz xnan: Ma a atz, quixcuj tzawalaj jun awal. Ej nin yi tajbil yi awankil tetz yi awuchmil sbne. Nchatz ajcaw sbne i tzawej. 17Itzun ben tlol Kataj tetz yi yaj: Ma jalu, tan paj yi ja cxom te tajtzakl yi awuxkel, nin tan paj yi ja baj yi lobaj awan yi walnak yi quic cuj tan abajsal, spotok yi wuxtxotx wan. Tan awil yi ncu ajuchul, sbne opon tunintz chin quixcujnin ljalet awa swutz yi txotx. 18 Tan apaj sjalok winin txix nin xtze wuxtxotx.o Sbajk echk jilwutz xtze awan tetz awa. 19Ej nin tan tu yi mapaj incawl, tajwen tzel a te awi tan awanen. Yastzun cwulej jalen yil coc junt tir tetz txotx. Na txotx tu ncbnixet, nin txotxten nin ctzajpont, stzun Ryos bantz. 20 Toquen tzun bi txkel Adn tan tetz Eva, na i chitxucyex cyakil jilwutz wunak benen tzin. 21Nintzun oc Kataj Ryos tan banlen bech cyetz. Stzuml txuc xcon tan. Yi bnixen tan nin octz tan chiweklen. 22 Itzun tal Kataj Ryos: Nicun cyajtzakl jalu chi kutanen ketz, na na el chitxum tetz naj scyetz echk ajtzakl balaj, nin na el chitxum tetz naj scyetz echk ajtzakl cachi. Lastum kol baj wutz yi tze cyan, yi tze yi na tak itzajbilp tetz ben kej ben sak, na kol baj cyan quit chiquim sbne pon tunintz, stzun Ryos bantz. 23 Chastzun te cyelen lajul Kataj Ryos, le cojbilatz, yi na biaj Edn. E el lajul tan quicyen tul junt amal, tan cyakujen wi txotx, wech na txotx ten e. 24Yi cyelen lajul Ryos, nintzun cyaj tkol cobox querubimq swutz yi jun balaj cojbilatz. Nchatz cyaj tkol jun spar yi nternin na tzan kakl, nin yi lajkelnin na weltin tutz tan quicylen yi jun wi tzeatz, yi na tak itzajbil. Yastzun tulejtz tan qui cyocomponen tej.

bantz yi chiwitbel quib Adn tu txkel, tekal tzun Eva pwokil jun ni. Yi titzen yi jun niatz nin oc bi tetz Can. Nintzun tal Eva: Tan tu banl talma Ryos ja jal jun tal wal yi xicy, stzun i bantz. 2 Ej nin yi telen tiemp nin jal junt tal Eva, yi na biaj Abel. Itzun yi chichuyen yi cob tal Eva, pstor cner tzun ban tetz Abel, ma tetz Can akunwil ban wi cojbil. 3 Ma yi telen tiemp, nin ben tcyal Can jun oy swutz Kataj. Yi toy i itz wutz tetz tujul. 4Nchatz Abel nin ben tcyal jun oy swutz Kataj.r Yi tetz toy yi ben tcyal itz cobox scyeri e bajx cyal e cner, poro yi e yi mas balaj. Ej winin tzun stzatzinen Kataj ban te Abel nin te yi tetz toy. 5Ma tetz
n 3:15 Ap 12:17. o 3:17-18 Ro 8:20; Heb 6:8. p 3:22 Ap 22:14. q 3:24 Yi e querubim, nicun mu e scyuch yi e ngel, poro at len chixicy. Ex 25:20; Ez 10:5; Heb 9:5. r 4:4 Heb 11:4.

1Itzun

Can tu Abel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS4

Can quinin tzatzin Ryos tej, pyor te yi toy. Nintzun je swutz Can, nin winin chichen cul bantz. 6 Benen tzun jakol Kataj tetz Can! Mbi na chich acul tej? Mbitz na chukin awutz tej? 7Yi nink cxom te balaj xtxolbil, ctzatzink tzun. Poro tan paj yi qui na cxom tej, list yi ayabl tan toquen tetz ajcaw tzawej. Poro nketz tajwen tan xcyewen tzawej. Tin tu quit tzawak amal tetz, stzun Ryos bantz tetz Can. 8 Itzun bantz nin ben moxol Can yi Abel tan chibenen tan xon xol wutz. Te yi na chixon, nintzun oc Can tan biylen cun Abel yi titzun.s 9Itzun te yi nsken quim Abel tan Can, nintzun jak Kataj tetz: Can! Na tzun atitet Abel yi awitzun? Cuquen Ta, qui na wil wetz. Ikaj in tzunk quicylom te yi witzun? 10 Yaj! chin juntlen nin yi awajtzakl yi ncu anucul. Na yi chel yi awitzun yi mmel kojxuj wuxtxotx, na tzan tan aochlen tzinwutz.t 11Chastzun te swake acaws. Tajwen cel swutz yi txotxej yi ntzubun yi chel awitzun. 12 Ej nin mpe lok coc tan cojlen wutz txotx quit ltak balaj cosech tzatz. Jalt xon tzabne benen tzin wi munt, nin quil cuje, stzun Ryos tetz Can. 13 Stzawel tzun Can yol Kataj: en lwulej Ta? Quil chinxcye tan muclen yi incaws yi ntaku swetz, na tajwen tan welen tul yi amalej, nin quic rmeril tan wilolt wutzu. 14Jalt xon tzimbne benen tzin. Quil natij tul junt amal, nin awer nak tzimbne kale nat cunt. Alchok scyetz yil chinnoj quen swutz chinquimok tan, stzun Can bantz tetz Ryos. 15 Sajen tzun stzawel Kataj: Alchok scyetz yil tzoc tan abiylen cun swake juk tir mas yi caws tzawutz, stzun Kataj bantz. Toquen tzun jun techl Can tan Kataj, bantz cyal jun tzoc tan biylen cun. 16 Telen tzun Can tul yi amal kale e jilonet tu Kataj. Chon tzun toponen tan najewen tul yi amal yi na biaj Nod. Yi jun amalatz chon at swutzlen Edn. bantz, nintzun chiwitbej quib Can tu txkel. Tekal tzun yi txkel pwokil jun ni. Yi telen tiemp nin itzij yi jun niatz, nin oc bi tetz Enoc. Yi pucunen chiwutz yi e xonl Can nin bnix jun tnum tan. Enoc ban yi bi yi tnumatz. I ten bi yi cyajl Can ja oc tkol tetz bi yi tnum. 18 Enoc yastzun taj Irad, Irad yastzun taj Mehujael, Mehujael yastzun taj Metusael, nin Metusael yastzun taj Lamec. 19Cob txkel Lamec banak, Ada bi jun, ma junt Zila bi. 20Yi Ada yastzun xtxu Jabal, ma yi jun Jabalatz yastzun chimam chite yi e wunak yi mantial tu chical, nin yi awunan wac cyan. 21Jal jun titzun Jabal yi Jubal bi. Yi Jubalatz yastzun yi ntxumun tetz yi bajx kbetz. Chastzun te yi oc i tetz chimam chite tanen cyakil yi e aj kbetzum, chi tanen yi e yi na xconsan arpa tu echk jilwutz chirimiy. 22 Nchatz Zila yi cap txkel Lamec, jal jun tal yi na biaj Tubal-can. Yi Tubal-canatz i jun txakol chich banak. Ja xcon hierro tan tu jun jilwutz chich yi kan yubil, yi na biaj brons. Ej nin nchatz jal jun tanub Tubal-can yi na biaj Naama.
s 4:8

17Itzun

Yi e xonl Can

Mt 23:35; Lc 11:51; 1Jn 3:12.

t 4:10

Heb 12:24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS4,5

23 Inti Lamec nintzun ben tlol scyetz e txkel: I bin jalu, na waj chinjilon tzitetz. At jun yaj yi ja quim wan tan tu yi nchinquixpij tan. Xicyet i, poro ja quim wan tan tu yi nchinloon mu tal ni tan. 24Talnak Ryos yi tzaklok juk tir chicaws yi e yil biyon cun Can. Poro pyor cun yi e yil choc tan imbiylen wetz, na yi in wetz swake oxcal tu juklaj tir chicaws, stzun Lamec bantz.

bantz nin chiwitbej quib Adn tu Eva. Tekal tzun pwokil Eva junt ni. Yi titzen yi ni nin oc bi i tetz Set. Itzun tal yi xnantz, Ryos mmakon junt walej, tetz xel Abel yi quimnak tan Can. 26 Itzun bantz, yi yajinen Set nin jal jun cyajl yi na biaj Ens. Te yi at tzaj Ens wuxtxotx, yastzun cyoquen tan xconsen yi bi Jehov tan nawsen Kataj Ryos. yi echk biajej yi kocopon tan xtxumlen, e cun xonl Adn. Itzun yi bnixen cun yi bajx wunak tan Ryos, nicun tulej chi tanen i. 2 Yaj tu xnan e bnix tan. Nin yi chibnixen, toquen tzun chibi takun tetz Adn.u Nin tak i banl squibaj. 3 Ma Adn, atij jun cient tu junaklaj yob yi ntaxk itzij junt cyajl i. I cunin yubil Adn cyan tan yi titzen. Toquen tzun bi yi jun niatz tan tetz Set. 4 Wajxakt cient yob atijt Adn yi nsken itzij Set. Ej nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 5 Quimen nintzun ban Adn yi stzaken beluj cient tu junaklaj yob tan. 6 Ma Set, atij jun cient tu o yob yi ntaxk itzij yi cyajl yi na biaj Ens. 7Wajxakt cient tu juk yob atijt Set yi nsken itzij yi cyajlatz. Ej nin te yi jun tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 8 Quimen nintzun ban Set yi stzaken beluj cient tu coblaj yob tan. 9Ma Ens, atij jun mutx tu lajuj yob te yi ntaxk itzij yi cyajl yi na biaj Cainn. 10Wajxakt cient tu olaj yob atijt Ens te yi nsken itzij Cainn. Ej nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 11Quimen nintzun ban Ens yi stzaken beluj cient yob tan. 12 Ma Cainn nsken tzak oxcal tu lajuj yob yi titzen yi cyajl i yi na biaj Mahalaleel. 13 Wajxakt cient tu cawunak yob atijt Cainn yi nsken itzij Mahalaleel. Ej nin te yi waxak cient tu cawunak yobatz, jalen nin ban mas nitxajil i-tz. 14Quimen nintzun ban Cainn yi stzaken beluj cient tu lajuj yob tan. 15 Ma Mahalaleel, atij oxcal tu o yob yi ntaxk itzijt yi cyajl i yi na biaj Jared. 16 Wajxakt cient tu junaklaj yob atij Mahalaleel yi nsken itzij Jared nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i-tz. 17Quimen nintzun ban Mahalaleel yi stzaken waxak cient tu jun mutx tu olaj yob tan. 18 Ma Jared, nsken tzak jun cient tu oxcal tu cob yob tan yi titzen yi cyajl i yi na biaj Enoc. 19Wajxakt cient yob atijt Jared yi nsken itzij Enoc, nin te yi tiempatz, jalen nin ban mas nitxajil i. 20Quimen nintzun ban Jared yi stzaken beluj cient tu oxcal tu cob yob tan.
u 5:1-2

25 Itzun

Yi titzen yi toxin chinitxa Adn tu Eva

1Cyakil

Yi e xonl Adn

Gn 1:27-28; Mt 19:4; Mc 10:6.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS5,6

21Ma Enoc, atij oxcal tu o yob te yi ntaxk itzij yi cyajl i yi na biaj Matusaln. 22 Oxt cient yob atijt Enoc yi nsken itzij Matusaln. Nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. Ej nin te yi tiemp yi atij Enoc wuxtxotx, xom i te tajbil Ryos. 23 Ox cient tu oxcal tu o yob atij Enoc wuxtxotx. 24Poro qui nin quim, na tan tu yi xom i te tajbil Ryos ntxakx cuntu, na Ryos icyan nin i.v 25 Ma Matusaln, sken tzak jun cient tu jun mutx tu juk yob tan yi titzen yi cyajl i yi na biaj Lamec. 26 Jukt cient tu jun mutx tu cob yob atijt Matusaln te yi sken itzij Lamec. Nin te jun tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 27Quimen nintzun ban Matusaln yi stzaken beluj cient tu oxcal tu beluj yob tan. 28 Ma Lamec, sken tzak jun cient tu jun mutx tu cob yob tan yi titzen jun cyajl. 29Now tzun ban bi takun, na talnak Lamec: Potnakt yi txotx tan Kataj Ryos, chastzun te tajwen tan kakujen swutz tan kacachal kib, poro tan yi jun niej skujek tan, stzun Lamec bantz. 30Ot cient tu jun mutx tu olaj yob atijt Lamec yi nsken itzij No. Nin tul yi jun tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 31Quimen nintzun ban Lamec yi stzaken juk cient tu oxcal tu juklaj yob tan. 32 Ma No, yi stzaken o cient yob tan, kalenas tzun jalen ox cyajl i yi na chibiaj Sem, Cam nin Jafet.

bantz yi chipucunen wunak wuxtxotx, nintzun jal winin chinitxa, nin winin balaj xun ban chixol. 2 Ej nin yi quilol yi e nitxajil Ryosx yi chumbalaj nin e xunatz, cyoquen tzuntz tan joylen yi cyajbil chixol tan cyokbel quib scyuch. 3 Poro yi tilol Kataj Ryos, itzun taltz: Ja wit icy impaj scyej cyakil wunak. Quit noc il tan maklen chiwutz na qui na choc jak incawl. Ntin na cyak amal tetz cyajtzakl cachi. Inin cuntunin ate jak cawl yi tajbil chiwankil. Chastzun te, junt cuntu cient tu junak yob swake scyetz tan cyaten wuxtxotx. 4 Itzun bantz yi cyokbel quib yi e nitxajil Ryosatz scyuch yi e xunatz, nintzun jal chinitxajil scyuch. Yi chinitxajilatz yi jal, chin wutz quikan nin e ban. Ej nin yi e nitxaatz yi e jal, ilenin na kanawsaj, tantu yi mbi cun banake tentz. 5 Itzun bantz yi tilol Ryos yi chin juntlen nin cyajtzakl cyakil wunak, yi ntin echk ajtzakl cachi na chitxum, 6 nintzun saj jun chin bis te talma. Itzun taltz: Quik e mbnix yi e wunakej wan. 7Ban tcun chisotzok chicyakil cun wan. Nin nchatz chicopon insotzal cyakil e jilwutz txuc. Chisotzok tircun wan, na ban tcun quick e cu imbnol. 8 Ntin jun tal wunak yi tzatzin Kataj Ryos tej, itz No.y bin jalu je xtxolbilej te yi mbi cun banak No. Chumbalaj nin i banak, na nin xom i te cawl Ryos. Ntin cun i jal culutxumil swutz Ryos.z
v 5:24 Heb 11:5; Jud 14. w 5:29 Yi na elepont yi biaj No le chiyol yi e hebrey itz ujlen. x 6:2 Yi e nitxajil Ryos. At e yi na cyal yi na jilon scyej e ngel, nin at e na cyal yi na jilon scyej chinitxajil yi e balaj nak. Nchatz at e yi na cyal yi na elepont yi e nitxajil yi e rey, yi e cyocsaj quib tetz Ryos. y 6:8 Mt 24:37; Lc 17:26; 1P 3:20. z 6:9 2P 2:5.

1Itzun

Yi en cun e ban wunak yi chipucunen

9I

Yi mbi cun banak No

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS6,7

10 Ej nin e jal ox cyajl. At jun na biaj Sem, nin at junt na biaj Cam, nin at junt yi Jafet bi. 11-12 Chum balaj nintzun banak No swutz Ryos, ma yi e mas wunak chin juntlen nin cyetz cyajtzakl. E len cun mal nak. Itzun yi tilol Ryos yi mbi cunin na chitzan wunak tan banlen, 13 nintzun ben tlol tetz No: Ja wit bixe wan tan chisotzajen cyakil wunak, na ntin na chibiy quib squibil quib. Chastzun te chicopon insotzal tuml cyakil jilwutz txuc tu cyakil echk taklen yi at wuxtxotx. 14Ma aatz No, banaj jun xombil wi a. Ban xcon jun jilwutz tze awan yi at kolil. Nin banaj echk cuart tul yi jun xombilatz. Ma yil bnix, tajwen tzanojsaj yi chubil tze tan jun jilwutz kol yi na biaj brea, bantz quil tzoc a tul. Okquen yi kol awan tcul, nin nchatz soltej tan qui toquen a tul. 15 Ej nin je tzawulejej: Yi kinewen, jun cient tu junak olaj metr tzawulej. Ma yi wutz, junak cob metr tu nic tzawulej. Ej nin oxlaj metr tu nic tzawulej yi wutz tkan. 16 Ej nin ox chup tzawulej tcul yi jun barcatz. Nin ban tzaban jun wentanu tzak yi tzujbil, takun me war. Ej nin ban tzaban jun puert xlaj. 17Tajwen tzaban yi jun xombilatz na tzul abal wan wi munt tan chisotzajen cyakil wunak, nin cyakil txuc. Chicyakil cun chiquimok yil noj benen tzin wuxtxotx tan a. 18 Ma aatz No, swale jun xtxolbil tzatz. Ja wit imbixbaj yi xtxolbilej tzawuch. claxok wan tuml anajal, na cocopon tul yi barc scyuch e acyajl, tu awuxkel, scyuch e awulib. 19Nchatz na waj yil choc jujun lmuj txuc tzitej le barc, jun mam nin jun tij. Na na waj yil chiclax, chi sbajok tzitej itetz. 20Tajwen tan cyoquen jujun lmuj txuc tzitej te cyakil jilwutz txuc yi at benen tzin wi munt. Jujun lmuj scyeri e yi tetz awunan, nin jujun lmuj scyeri e yi tu na chijut nin quib wuxtxotx. Yastzun wajbil, bantz quil chisotz yi txucatz. 21Poro tajwen cxoc tan chamlen iwa, nin chiwa yi e txuc. Ej nin tajwen tan acolol tul barc bantz quil xquimwok tan wej, stzun Ryos bantz tetz No. 22 Bnix cyakil echk taklenatz tan No, quib yi talnak Kataj tetz.a

bantz yi telen tiemp nintzun tal Ryos tetz No: Ma jalu No, chixol cyakil wunak yi ate wuxtxotx, ntin cun a, a balaj.b Nquen bin le barc cyuml e anitxa tu awuxkel nin e awulib. 2 Ma yi e txuc yi nketz xan, yi at cuj tan bajen itan, tajwen tan cyoquen le barc tzitej, juk chak lmuj te jujun jilwutz txucatz, ma yi e txuc yi xan tan bajen itan, choken jun ntzi lmuj awan te jujun jilwutz. 3 Nchatz yi e txuc yi na chixicyin tcyaj tajwen choc, juk chak lmuj te jujun jilwutz bantz chiclaxen. 4Na le jukt kej xetok abal wan. Cawunak kej nin cawunak akbal sbne yi abalatz. Na yi wetz wajbil itz tan chisotzajen cyakil wunak nin cyakil txuc yi bnixnak wan, stzun Kataj Ryos bantz tetz No. 5 Ej nin quib yi talnak Ryos tetz, i nin tzun tulejtz. 6 At No tul wukak cient yob yi cwen yi jun chin abal tan nojsen yi wuxtxotx. 7Toquen tzun i le barc tan colol tib tkab yi abal, nin xomquen yi txkel tej, scyuch e cyajl tu quixkel.c 8 Nchatz e baj oc cyakil jilwutz txuc. E oc yi e txuc yi at cuj tan chibajen cyan. Ej nin e oc yi e txuc yi quic cu tan
a 6:22

1Itzun

Yi cwen mulen jun chin wutzilen abal

Heb 11:7.

b 7:1

Gn 6:9; 15:6; Lc 2:25.

c 7:7

Mt 24:38-39; Lc 17:27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS7,8

10

chibajsal. Nchatz e oc yi e yi na chixicyin tcyaj nin yi e yi na chijut nin quib wuxtxotx. 9Quicobenlen baj cyoquen takun. Jun mam nin jun tij e baj octz tan, i nintzun tulej i-tz, quib yi tal Ryos tetz. 10Yi jemponen yi jukin kej yi cyocomponen tul barc nintzun xetij yi abal wuxtxotx. 11Ja xetij yi jun abalatz te yi na xon No tul wukak cient yob, le juklaj tajlal yi cap xaw te yi jun yobatz. Nintzun saj kojxuj winin abal tcyaj.d Nin nchatz jeul mulkuj winin a xe mar. 12 Cawunak kej nin cawunak akbal ban yi abal. 13 Poro te iten nin kejatz yi xeten abal yastzun cyoquen No tu txkel le barc tu yi ox cyajl yi na chibiaj Sem, Cam nin Jafet. Nchatz e oc xomok yi quixkel yi e cyajolatz. 14Oquen nin e bantz scyuch cyakil e smaron txuc, nin cyakil txuc yi ban tetz awunan. Nchatz e oc cyakil jilwutz txuc yi na chixicyin tcyaj, scyuch yi e txuc yi tu na chijut nin tu quib wuxtxotx. 15 Quicobenlen baj cyoquen cyakil jilwutz txucatz tej No le barc. 16 Quib yi tal Kataj tetz No i nintzun tulej. Yi wit cyoquen cyakil, nintzun cu lamol Kataj yi puertil yi barc. 17Cawunak kej nin cawunak akbal ban yi abal. Yi chuyen yi a wuxtxotx nin je palol yi barc. 18 Chuyen nin ban yi a nin palij yi barc tan. 19Yi chuyen yi a ja xcye tan joplen yi echk wutz yi chin wutz tkan nin. 20Juk metr icy yi a tibaj yi echk wutzatz. 21Yi bajen yi xtxolbilasej, yastzun chiquimen cyakil wunak yi ate wuxtxotx, nin yastzun chiquimen cyakil jilwutz smaron txuc, nin yastzun chiquimen cyakil txuc yi ban tetz awunan scyuch yi e yi na chijut nin quib wuxtxotx. 22 Cyakil yi wunakatz nin cyakil txucatz e baj quim len. 23 Ntinatz e, e clax yi e yi e oc tej No le barc. Ma yi e mas wunak e baj quim. Nchatz yi e mas smaron txuc, nin e mas txuc yi ban tetz awunan e baj quim. E baj quim yi e txuc yi na chixicyin, scyuch yi e yi na chijut nin quib wuxtxotx. 24 Xkancap tzun cient kej atij a wi txotx. No scyuch yi e txuc yi ate tcul yi barc, quinin e el te cul Ryos. Chastzun te xtxumul i tan sajen jun cyekek tan tajsen cun yi a. 2 Nchatz yi abal, makxen nintzun bantz. Nin nchatz quict a jeul mulkuj xe mar. 3Yi makxen ech chun a nsken el xkancap cient kej cyakun No tul barc, nintzun xetij yi a tan tajen cun. 4Juklaj tajlal yi jukin xaw yastzun yi cwen ponen lajpuj yi barc tibaj jun scyeri echk wutz cwent luwar yi na biaj Ararat. 5Jun tzunin tajen cun yi a. Ej nin yi tucumulen yi bajx kej te yi lajujin xaw sken tzun lajluchax wiak wutz. 6 chiwal tzun No cawunakt kej. Kalenas tzun jen jakol yi wentanuil yi barc. 7Yi jakxen yi wentanu nintzun eltzaj stzakpul jun joj. Poro tunin na xicyin cuntunin i-tz tcyaj, tan chiwen jalen yi skejen wuxtxotx. 8 Yi sken eltzaj yi joj, nchatz nin eltzaj stzakpul No jun sluk tan telen xtxum i tetz yi ko sken skej yi wuxtxotx. 9Poro tan paj yi inin pilij yi a wuxtxotx, cyal nin jalet amal tan yi sluk tan tujewen. Chastzun te nin opont junt tir kale eltzit tzakpun. Ej nin list No tan xtxoblen quen junt tir tul barc. 10 Nintzun chiw No jukt kej, kalenas tzun telent stzakpul junt tir yi tal slukatz. 11Yi telent stzakpul sken nintzun cu kej yi pakxent junt tir. Cyan jun
d 7:11

1Poro

Yi makxen yi jun chun wutzilen abal nin yi tajen cun yi a

Lc 17:26; 2P 3:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

GNESIS8,9

tal xak oliw tan yi tocomponen. Nin tan tu yi cyan yi xak tzeatz tan, nin el xtxum No tetz yi tzan skejen wuxtxotx. 12 Itzun te yi nsken ocopon junt tir yi tal sluk, nintzun chiw No jukt kej, kalenatz tzun telent tzakpultz, poro quit pakxij yi tal slukatz. 13 Itzun bantz yi na xon tzaj No tul kak cient tu jun yob, yi bajx kej te acaj yob, telen tzun tcyal i mu wi yi barc. Yi telen tan nintzun tiltz yi sken skej yi wuxtxotx. 14 Itzun le junak juk tajlal te yi cap xaw teri yobatz, nternin chin skejt ban yi wuxtxotx. 15 Nintzun tal Kataj Ryos tetz No: 16 Ban cxelwok le barc jalu. Ban tzel awuxkel nin e anitxa scyuch e awulib. 17Nchatz ban chel yi e txuc yi ate tzawej le barc. Ban chel chicyakil yi e yi ban chixiquin, scyuch yi e yi ban tetz awunan, nin ban chel yi e yi tu na chijut nin quib wuxtxotx. Tajwen tan cyelen chicyakil bantz chibenen benen tzin wuxtxotx, na yi wajbil itz tan chipucunen, stzun Ryos bantz tetz No. 18 Cyelen tzaj tzun No le barc. Xomel tzaj yi txkel, cyuml yi e cyajl scyuch e tlib. 19Nchatz yi e txuc yi ban tetz awunan, e baj eltzaj. Nchatz e smaron txuc e baj eltzaj. Ej nin e baj eltzaj yi e txuc yi tu na chijut nin quib, scyuch yi e txuc yi na chixicyin. Chicyakil cun e baj eltzaj. 20 Toquen tzun No tan weklen cobox cub tetz patbil chitxixwatz. Yi bnixen nintzun e baj saj stzamol No jujun scyeri e txuc yi ban tetz chitxixwatz. Ej nin pat No yi e txucatz tetz toy tetz Ryos. 21Itzun yi toponen yi cocal yi toy i swutz Kataj, nintzun tal Kataj tetz: Quit noc tan sotzajen cyakil echk taklen yi at wuxtxotx tan a tan chipaj e wunak, na yi e wunak, e cun juchul il yi chijuyil tzaj. Quit sotz junt tir yi echk taklenatz wan tan a tan chipaj. Nchatz e txuc, quit chisotz junt tir wan, chi mimban te jun tirej. 22 Jalen pek atitet yi wuxtxotx, tzocopon ujul nin sjalok cosech. Sjalok jujun tiemp tza, nin jujun tiemp chew. Sjalok jujun tiemp abal, nin jujun tiemp cresum. Nchatz yi skejl tu lakbal, iten nin sbne chi tanen nin, chij Ryos bantz tetz No. nin nchatz tak Ryos banl tib No scyuch e nitxajil tan yi yolej: Sjalok winin initxa bantz jalen winin wunak benen tzin wuxtxotx.e 2 Cyakil jilwutz txuc yi at benen tzin wi munt chocopon jak icawl. chixobok tzitetz. Yi e yi ate xe mar scyuch yi e yi na chixicyin tcyaj, chicyakil cun chixobok tzitetz. 3 Swake amal tzitetz tan chibajsen alchok scyetz scyeri e txucatz nin alchok jilwutz itzaj yi na el italma tej. 4Ntinatz jun taklen yi quic rmeril tan bajen itan, itz yi chichibel yi e txuc yi qui na el chichel yi na chiquim. Na yi stzajbil jun txuc nka jun yaj chon at le chel.f 5 Ej nin cyakil wunak, nin
e 9:1

1Ej

Yi acaj xtxolbil yi tal Ryos tetz No

Gn 1:28.

f 9:4

Lv 7:26; 17:10-14; Dt 12:16, 23; 15:23.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS9

12

cyakil txuc yi na choc tan biylen cun jun cyuch, banij cyetz chicawsatz wan. Na alchok scyetz jun yil sbiy cun jun tuch, stake cwent tzinwutz nin banij tetz cawsatz wan. 6 Alchok scyetz yil sbiy cun junt wunakg tajwen yil cu biyij tetz, na axwok cun welblal. 7Nchatz axwok itetz, ban chijal winin initxajil bantz chibenen loon wunak benen tzin wi munt,h stzun Ryos bantz. 8 Nchatz tal Ryos tetz No scyuch e cyajl: 9Bitwok tzaj. Ja bixe jun acaj xtxolbil wan tetz itetz. Poro nketz ntin tetz itetz ma na nchatz scyetz cyakil ixonl yi chijalok tzantzaj. 10Yi jun acaj xtxolbilatz itz tetz itetz nin scyetz cyakil yi e txuc yi xomche tzitej yi ncxelwok tzaj le barc. Quic na ban mpe ik e txuc yi na chixicyin, nka e txuc yi ban tetz awunan. Quic na ban ko e smaron txuc nka qui, na yi jun acaj xtxolbilatz yi ja bixe wan itz tetz cyakil jilwutz txuc. 11Ej nin quic rmeril tan xiten yi jun acaj xtxolbilatz. Je xtxolbilej: Ja wit bixe wan yi quit noc tan chisotzajen cyakil wunak tan a. Quit saj abal wan tan sotzajen yi echk taklen yi at wuxtxotx. 12 Nin je jun techlej tan chajlen tzitetz scyuch cyakil txuc yi nelk cun te inyol. 13 Ja wit je yi arco irisi wan tcyaj, yastzun yi techl yi ja wit bixe jun xtxolbilatz wan skaxol tzituch. 14Ej nin sbne opon tunintz, yil smoltzaj tib sbak wan, ilenin chaje tib yi jun arco irisatz. 15 Ej nin cyakil tir yil chaj tib, swile, nin tzul txakx tincul yi xtxolbil yi ja wit bixe wan skaxol tzituch, nin scyuch cyakil txuc. Quit tzun saj junt tir abal wan tan isotzajen. 16 Yil chaj tib yi arco iris tul sbak, tzul tzun txakxuj tincul yi xtxolbil yi ja bixe wan skaxol tzituch nin skaxol scyuch cyakil txuc yi ate benen tzin wi munt. 17Yi arco irisatz yastzun quiwel yi xtxolbil yi ja bixe wan tzituch nin scyuch cyakil txuc yi ate wuxtxotx, stzun Ryos bantz. chibi yi e cyajl No yi e eltzaj tej le barc: Sem, Cam, nin Jafet. Yi Camatz, yastzun taj Canan. 19Nin tan chixonl yi ox cyajl No-atz, ja noj junt tir yi wuxtxotx cyan wunak. 20 Itzun bantz yi xonen tiemp nintzun xetij No tan akun wi cojbil, nin cu tawal jalaj uva. 21Ej nin yi jalen wutz yi uva nintzun je tcajal yi win yi bnix tan te yi wutz uvajatz, nin oc a twi. Yi toquen a twi nintzun cyaj cutxlok nicyal tal pach yi mantial tu. Quic bech tetz at. 22 Ma Cam, yi taj Canan, nintzun ben tilol yi cutxlij yi taj, nin quic yi bech tetz. Telen tzaj tzun tan talchen scyetz Sem tu Jafet. 23 Yi quibital nintzun ben quicyal jun xbuk. Nin je nin chikol wi chixulchub. Nin wutzcoquenlen e benentz tuch tan joplen yi wankil prow chitaj. Yastzun e bantz tan qui quilol wankil i. 24 Itzun yi tulen yos tu No, nin yi tbital yi mbi cun ban yi chip, nintzun taltz: 25 I bin jalu cawsok Canan. Tzocopon tetz chimos yi e mos yi e stzicy. 26 Ej nin nchatz tal No: Tak tzaj Kataj Ryos yi banl tibaj Sem. Ma tetz Canan, ban tzoc tetz mos i. 27 Ej nin nchatz nink tak Ryos amal tetz Jafet tan benen loon yi tetz xtxotx. Ej nin snajank i chixol yi e xonl Sem. Ma Canan, mos tu Jafet sbne.
g 9:6 Gn 1:26; Ex 20:13. h 9:7 Gn 1:28. Nchatz at e yi na cyal soj tetz. i 9:13

18 Je

Yi chibi e cyajl No

Yi arco iris na biaj lubaj, nka chejcan le kayol.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

13

GNESIS9,10

28 Itzun yi nsken icy yi jun chin wutzilen abalatz, atij No oxt cient tu nicy yob wuxtxotx. 29At No tul beluj cient tu nicy yob yi quimen.

bin jalu katxume chixonl yi e cyajl No. Yi nsken icypon yi jun chin wutzilen abalatz, jalen nintzun ban chinitxajil yi e cyajl No, yi Sem, Cam tu Jafet. 2 Itzun yi e cyajl Jafet, ja chibiaj: Gomer, Magog, Madai, Javn, Tubal, Mesec tu Tiras. 3 Ma yi e cyajl Gomer, yi bajx cyajl Jafet, ja chibiaj: Askenas, Rifat tu Togarma. 4Ma yi e cyajl Javn, yi cyajen cyajl Jafet, ja chibiaj Elisa, Tarsis, Quitim tu Rodanim. 5 Cyakil yi e biajatz, e cun xonl Jafet banake. Chon najlche cwen tzin tziak mar. Ej nin at len chitnumil, nin apartchk len chiyol jujun txakaj. 6 Ma yi e cyajl Cam ja chibiaj, Cus, Mizraim, Fut tu Canan. 7Ma yi e cyajl Cus ja chibiaj, Seba, Havila, Sabta, Raama tu Sabteca. Ma yi e cyajl Raama yi cyajen cyajl Cus ja chibiaj, Seba tu Dedn. 8 Inti Cus, nchatz i taj Nimrod, yi bajx yaj yi moc tetz ajcaw squibaj wunak. 9Ej nin i jun chin witz aj txuquinl tantu porer Kataj Ryos. Chastzun te na cyal wunak yi jun xtxolbilej: Tak tzaj Kataj awajtzakl tan awoquen tetz jun witz aj txuquinl chi banak kataj Nimrod, chech tzun. 10Bajx toquen i tan chicawen yi echk tnum yi na chibiaj Babel, Erec, Acad tu Calne. Cyakil echk tnumatz chon at le amal yi na biaj Sinar. 11Yi xonen tiemp ja cyaj cyen tilol Nimrod yi jun amalatz nin ja opon le luwar yi na biaj Asiria kale ocnak i tan nuclen yi echk tnum yi na biaj Nnive, RehobotIr tu Cala. 12 Nchatz ocnak i tan nuclen yi chumam tnum yi na biaj Resn, yi chon at nicyal yi tnum Nnive tu Cala. 13 Ma Mizraim, yi cap cyajl Cam, i chitaj yi e ludeo, yi e anameo, yi e lehabita, tu yi e naftuhita. 14Nchatz yi Mizraimatz i chitaj yi e patruseo tu e casluhita, tu yi e caftorita, yi chimam chite yi e filistey. 15 Ma Canan, Sidn bi yi bajx cyajl i. Ma yi cap cyajl, Het bi. 16 Nchatz yi e jebuseo, e amorreo, tu yi e gergeseo, 17e heveo, e araceo, e sineo, 18 e arvadeo, e zemareo, scyuch e hamateo, e cun xonl Canan. Ma yi xonen tiemp nintzun e ben loon benen tzin. 19Yi chiluwar yi e xonl Cananatz ja opon joylaj jalen yi amal cwent Gera. Ja xetij stzi chitxotx le tnum yi na biaj Sidn, ej nin ja opon tampuj te yi tnum yi na biaj Gaza. Ej nin yi ja icyak mojomil chitxotx nakajil yi echk tnum yi na biaj Sodoma, Gomorra, Adma tu chitanum yi e aj Zebo, jalen yi mpon tampuj te yi tnum Lasa. 20Cyakil yi e wunakatz yi ja kil chibi, e cun xonl Cam. At len chitnumil nin apart chak len chiyol jujun txakaj. 21Ma Sem, yi stzicy Jafet, nchatz jal nitxajil i. Na cyakil yi e xonl Heber e cun xonl Sem. 22 Ma chibi yi e cyajl Sem itz Elam, Asur, Arfaxad, Lud tu Aram. 23 Ma yi e cyajl Aram itz Uz, Hul, Geter tu Mas. 24 Ma Arfaxad, jun scyeri yi e cyajl Sem, i taj yi yaj yi na biaj Sala. Ma Sala i taj Heber. 25Ma Heber ja chijal cob tetz nitxajil. Yi jun na biaj Peleg.j Ej nin ja oc yi jun biajatz, yi titzen, na yas tzun tiemp yi cwen chijatxol quib e wunak wi munt. Ma yi junt cyajl Heber na biaj Joctn. 26 Ej nin yi Joctnatz, i chitaj yi e wunakej: Almodad, Selef,
j 10:25

10

1I

Yi chixonl yi e cyajl No

Peleg, itz yi jun biaj yi na elepont jatxon ib.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS10,11

14

Hazar, Mavet, Jera, 27Adoram, Uzal, Dicla, 28 Obal, Abimael, Seba, 29Ofir, Havila tu Jobab. Cyakil cun yi e wunakatz e cun nitxajil Joctn. 30Chon chinajewen le amal yi na icypon nin cwent Mesa, jalen le amal cwent Sefar. Yi jun amalatz chon at jalen lilen tzin, nin wiwtz cunin cyakil luwar. 31Cyakil yi e wunakatz yi ja kil chibi e cun xonl Sem. At len chitnumil. Ej nin apart chak len chiyol. 32 Cyakil yi e najalatz yi ja wit kil, e cun xonl yi e cyajl No. Nin yi echk luwaratz yi ja wit kil yastzun cyetz chitnumil kale najlchet. Na yi nsken wit cu yi jun chin wutzilen abalatz tan Ryos ja chiben loon yi e chixonl yi e cyajl No benen tzin. Tan tu e, ja jal cyakil jilwutz wunak yi ate wi munt jalu.

atetz. 3 Itzun bantz nintzun cyal cobox squibil quib: Kabne lagris nin ban kapat. Ej nin yi bnixen cyan ja xcon tetz xel cub tan banlen chical. Nchatz ja xcon jun jilwutz pupu cyan tetz chib lagris. 4Yi xonen tiemp at e cyal: Or itetz kabne jun chin tnum nin jun chin wutzilen muyc tzonej, yil jepon jalen tzin tcyaj. Sjalok winin kakej tan. Ej nin qui tajwen tan kelen xit benen tzin wi munt. 5 Inti Ryos nin cuul tan xmayen yi jun tnumatz tu yi jun chin muyc yi na chitzan wunak tan banlen. 6 Toquen tzun i-tz tan xtxumlen, nintzun taltz: Tampaj yi junit e, nin junit chiyol, ja choc tan banlen yi akunej. Nin cyal jun yi nink xcye tan xiten chitxumun. 7Ban tcun kacuk chixol tan suklen cun chiyol, bantz quit tzel chitxum squibil quib. 8 I nintzun tulejtz. Ej nin cyaj cyen quilol yi akun tan banlen yi jun muycatz, na quit na el chitxum tetz chiyol squibil quib. Ej nin e el xit benen tzin wi munt tan Kataj Ryos. 9Yastzun cwen sukul Kataj chiyol cyakil wunak. Ej nin yastzun yi cyelen xit benen tzin wi munt. Chastzun te ja oc bi yi jun tnumatz tetz Babel.k tzun yi e xonl Sem banake. Te yi nsken el cobix yob yi ticylenix yi jun chin wutzilen abalatz, at tzun Sem tul jun cient yob. Ej nin yastzun yi titzen yi cyajl yi na biaj Arfaxad. 11Atij Sem o-t cient yob yi nsken itzij Arfaxad. Ej nin tul yi jun tiempatz e jal mas nitxajil i. 12 At Arfaxad tul junak olaj yob yi titzen Sala yi cyajl i. 13 Nin atij cyaj cient tu oxt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 14 At Sala tul junaklaj yob yi titzen Heber yi cyajl. 15 Nin atij cyaj cient tu oxt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 16 At Heber tul junak cyajlaj yob yi titzen Peleg yi cyajl i. 17Nin atij cyaj cient tu junaklajt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 18 At Peleg tul junaklaj yob yi titzen Reu yi cyajl i. 19Nin atij cob cient tu belujt yob, nin te yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 20 At Reu tul junak coblaj yob yi titzen Serug yi cyajl i. 21Nin atij cob cient tu jukt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i.
k 11:9

11

bantz le xetzbil tzaj, junit chiyol cyakil wunak. 2 Ej nin yi cyelen tzaj lilen tzin, jal jun chin kajlaj cyan le amal cwent Sinar. Yastzun e

1Itzun

Yi muyc kale cwet sukij chiyol wunak

10 Je

Yi e xonl Sem

Babel na elepont quic xtxolbil chijilon squibil quib.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15

GNESIS11,12

22 At Serug tul junaklaj yob yi titzen Nacor yi cyajl i. 23 Nin atij cobt cient yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 24 At Nacor tul junak beluj yob yi titzen Tar yi cyajl i. 25 Nin atij jun cient tu belujt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 26 At Tar tul oxcal tu lajuj yob yi quitzen yi e nitxajil yi na chibiaj: Abram, Nacor, tu Harn.

bin jalu je chibi e xonl Tar yi chitaj Abram, Nacor tu Harn, yi taj Lot. Harnatz bajx quimen i swutz yi taj, na chon quimen i le amal Ur, cwent e caldeo, kale itzet i. 29Ma Abram umewen nin e bantz tu Sarai. Nin nchatz Nacor umewen nin e bantz tu Milca, yi mel Harn, yi stzicy Isca. 30Ma yi Sarai, yi txkel Abram, qui nin jal tal, na quic talbil i. 31Inti yi Tar nin cyaj tilol yi tnum Ur, cwent e caldeo, tan benen le amal yi na biaj Canan. Ej nin el tcyal yi cyajl yi Abram, tu Lot yi mam i, nin nchatz Sarai yi tlib. Poro yi cyoponen le tnum Harn, tanewen nintzun e bantz te chipyaj. Ej nin yastzun e najewetz. 32 Chon tzun quimen Tar-tz le amalatz. At i tul cob cient tu o yob yi quimen.
28 Yi

27I

Yi e xonl Tar

bantz yi telen tiemp nintzun jilon Ryos tetz Abram.l Itzun taltz: Il cyen yi atanum. Nchatz il cyen yi najbil ataj. Ilwe cyen yi axonl. Ej nin tzinchaje junt amal tzatz kale cat cunt. 2 Tan ara axonl, tzimbne jun chumam tnum.m Swake imbanl tzawibaj nin sjalok akej. Ej nin tan a tu jun ara axonln sjalok chibanl cyakil jilwutz wunak wi munt. 3 Swake imbanl squibaj yi e yil cyak akej, nin swake imbanl squibaj yi e yil cyak kej axonl. Che incawse chicyakil yi e yil choc tan telsen akej scyuch yi e axonl. Ej nin tan a lwakwit imbanl squibaj cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. 4 I nintzun tulej Abram quib yi tal Ryos tetz. Nin cyaj cyen tilol yi luwar. At i tul nicy cient tu junak o yob yi cyajen cyen tilol yi jun luwaratz, tan toponen Canan. Xomij Sarai yi txkel tej tu Lot yi cyajl yi stzicy. 5 Nchatz el tzaj tcyal cyakil mebil scyuch cyakil yi e mos yi ate tuch, yi e mosatz yi e oc jak cawl i te yi at tzaj i le tnum Harn. 6 Yi cyoponen Canan e icyak tcul winin amal, jalen yi cyoponen nakajil yi tnum yi na biaj Siquem. Chon tzun cyaten xe jun wi bakch yi at wi jun kajlaj yi na biaj More. Yi jun wi tzeatz chin xan nin. Te yi jun tiempatz najlche yi e aj Canan tul cyakil yi amalatz. 7Ej nin yastzun yi amal kale chaj wit tib Ryos swutz Abram. Itzun taltz: Cyakil yi amalej swake scyetz e axonl,o stzun Ryos bantz tetz. Tantu yi chajol tib Ryos swutz Abram nintzun oc i tan nuclen jun patbil xtxixwatz tan tkol kajsbil tetz Ryos. 8 Itzun bantz yi xonen tiemp nin cyaj cyen tilol Abram yi jun amalatz. Chon tzun toponentz wiwtz, swutzlen yi tnum Betel. Yastzun jet nucult yi tetz
l 12:1 n 12:2

12

1Itzun

Yi jen xtxaol Ryos Abram

Hch 7:2; Heb 11:8. m 12:2 Tnum na elepont jun nacin. Na jop yi e wunak. Gn 13:15-17. Ara axonl na jop Jesucristo. Gl 3:16. o 12:7 Hch 7:5; Gl 3:16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS12,13

16

mantial. Chon tzun cyajen cyen yi tnum Hai swutzlen yi jun luwaratz. Ej nin yastzun e cwet tetz cobox kej. Nin oc Abram tan nuclen junt patbil xtxixwatz tetz Kataj Ryos. Ej nin octz tan nawsen bi i. 9Chebelen cuntu tzun quicyen Abram jalen cyoponen le amal yi na biaj Nguev. bantz te yi jun tiempatz, nintzun cu jun chin wutzilen wej. Quic mu tal chiwa yi wunak jal. Chastzun te e ben Abram jalen Egipto tan najewen tetz cobox tiemp. 11Te yi txant tan cyocomponen jalen Egipto, nintzun tal Abram tetz Sarai yi txkel: Sarai, na el intxum tetz yi a jun xnan yi chin yuben nin. 12 Ej nin yil quil yi e aj Egipto ayubil scyale: I jun chin xnanej, yastzun txkel nocxej, chech sbne. Ej nin chocopon tzun tan imbiylen cun bantz acyajen cyentz chikab. 13 Ma jalu tan qui inquimen cyan, banaj pawor tan talchen scyetz yi kitzun kutzicy kib tzawuch,p stzun Abram bantz. 14Yi cyoponen Abram Egipto, nintzun quil yi e aj Egipto yi chin yuben nin Sarai. 15 Nchatz quil yi e mas ajcaw xlaj yi faran, yi chireyil yi e aj Egipto, yi chin yuben nin Sarai. Chibenen tzuntz tan talchen tetz yi chin yuben nin yi jun xnan yi xomij te Abram. Nintzun ben quicyaltz xe cal rey. 16 Tantu yi toquen klo Sarai tetz txkel yi rey nintzun toy i winin echk taklen tetz Abram, winin cneru, winin wac, nin winin buru scyuch camey. Nchatz toy i winin yaj tu xnan tetz mos Abram. 17Poro nchatz tan paj yi toquen klo Sarai tetz txkel yi rey ja tak Ryos jun chin wutzilen yabil tetz, tuml najal i. 18 Chastzun te nin ben mantar rey tan chaklen Abram. Itzun taltz: Nxac ncu atxumul yi jun awajtzaklej? Nxac qui mawal yi mero bintzi swetz yi ko awuxkel yi jun chin xnanej? 19Na je bin awalej: Wanub tu i. Chastzun te mmoc klo i tetz wuxkel. Ma jalu je awuxkelej. Cyaj nin. Quitelenk wok. 20Cawunen tzun yi rey scyetz e chakum tan cyelen chilajul Abram tu txkel tuml cyakil yi at tuch le tnum Egipto. bantz yi telen tzaj Abram Egipto tu txkel, tu cyakil yi mebil, nintzun e opontz junt tir le amal Nguev. Nchatz Lot yi titzun xomnin tej. 2 Ma yi Abram chin ric nin i. At or tuch. At sakal tuch. Ej nin winin tawun i. 3 Ma yi telen tiemp nintzun cyaj cyen tilol yi amal Nguev. Ej nin chebcun tu toponent le tnum Betel. Itzun yi telentz le tnum Betel nintzun opontz junt tir le amal xol Betel tu Hai, kale atit tzaj i yi ntaxk ben Egipto. 4Yi jun amalatz yastzun yi amal kale mbnixnakit yi jun patbil xtxixwatzatz tan. Yi toponen, nintzun oc i tan nawsen bi Kataj Ryos. 5 Ej nin nchatz Lot, chin ric nin i. Nicun riquil i tu wutzilen Abram yi xonl i.q At winin cneru, winin wac. Ej nin nchatz winin mos xomche tej. 6 Poro yi luwar kale najlchet tu Abram qui nin xcye tan taklen chiwa cyakil cyawun. 7Chastzun te quit jal puntil tan chinajewen junit, na yi e pstor Abram tu yi e pstor wac Lot chilab quib. Wech te yi jun tiempatz najlchet nin yi e aj Canan scyuch yi e ferezeo yi e chicontr Abram tu Lot. 8 Benen tzun talol Abram tetz
p 12:13

10 Itzun

Yi toponen Abram Egipto

13

1Itzun

Yi chijatxol quib Abram tu Lot

Gn 20:2; 26:7.

q 13:5

Yi xonl i na elepont to le castiy.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17

GNESIS13,14

Lot: I bin jalu Lot, kaxonl cunin kib tzawuch, chastzun te qui na yub ko at oyintzi skaxol, nin chixol ara pstor scyuch yi e wetz. 9Jej, ilnin cyakil yi amalej. Banaj pawor, txaaj yi awajbil tan kajatxol kib tzawuch. Ko na awaj cben toquen tzin, ban tzun naj wetz telen tzin. Ko na awaj cben telen tzin, naj wetz toquen tzin, stzun Abram bantz. 10 Benen tzun xmayil Lot yi kajlaj kale na icyak cunt yi a Jordn. Yi jun kajlajatz winin a tul, nin chin yuben nin.r Ej nin cyakil yi luwaratz jalen le tnum Zoar nicuntz chi i cunink cojbil Ryos. Nicun yi jun amalatz chi tanen yi balaj amal Egipto. Yastzun tanen yi jun luwaratz te yi ntaxk cu xitul Ryos yi amal Sodoma tu Gomorra. 11Jen tzun xtxaol Lot yi jun kajlajatz kale na icyak cunt yi a Jordn. Chon tzun tajen tetz Lot jalen lilen. Ma yi Abram, chon tzun cyajen cyentz Canan nicy yi cwen chijatxol quib tu Lot. 12 Ma tetz Lot, chon tzun tajentz tan najwen nakajil Sodoma, chixol yi e aldey yi ate wi kajlajatz. 13 Poro yi e wunak yi najlche wi jun kajlajatz, chin mal nin e. Chin witz juchul il nin e swutz Ryos. 14 Itzun bantz, te yi nsken wit aj Lot, nintzun jilon Kataj Ryos tetz Abram. Itzun taltz: I bin jalu Abram, xmaynin jen tzin, nin cwen tzin. Ej nin xmaynin telen tzin nin toquen tzin. 15 Cyakil yi amalej yi na axmaynin, swake tzatz nin scyetz e ara axonl tetz ben kej ben sak.s 16 Jepon tajlal ara axonl wan chi tanen yi tajlal yi samlicy yi at wuxtxotx. Cyal nin jun na xcye tan tajlen yi samlicyatz. Nchatz cunin chibne ara xonl, cyal nin jun nink xcye tan cyajlen. 17Ma jalu quilok tan xon stziak yi luwarej, yi ja inchaj tzatz, na swoye tzatz, stzun Kataj bantz tetz Abram. 18 Toquen tzun Abram tan weklen yi bech tetz, nin bentz tan najewen nakajil yi tnum Hebrn. Chon cyajen i tul jun amal tetz jun yaj yi na biaj Mamre, kale atit winin wi bakch. Chon tzun toquen i tan nuclen junt patbil xtxixwatz tan tkol i yi kajsbil tetz Kataj. bantz te yi tiempatz yi chijatxol quib Abram tu Lot, at tzaj Amrafel tetz rey yi tnum Sinar. Nin nchatz at tzaj Arioc tetz rey yi tnum yi na biaj Elasar. Nchatz at tzaj Quedorlaomer tetz rey yi tnum yi na biaj Elam, nin at tzaj Tidal tetz rey yi tnum yi na biaj Goim. 2 Yi cyaj reyatz e oc tan oyintzi tu Bera, rey tetz yi tnum Sodoma, nin te Birsa, rey tetz yi tnum Gomorra, ej nin te Sinab rey tetz yi tnum Adma. Nchatz e oc tan oyintzi te Semeber, rey tetz yi tnum Zeboim, nin te yi rey tetz yi tnum Bela, yi nchatz na biaj Zoar. 3Yi o reyatz chon tzun chichamol quib scyuch chisanlar wi jun kajlaj yi na biaj Sidim, kale atit yi jun mar yi na biaj Yi mar yi chin ca nin tan atzum.t 4Nsken wit el coblajix yob yi cyoclenix jak cawl yi rey Quedorlaomer. Poro itzun bantz tul yi oxlajin yob nintzun e txum yi o reyatz tan cyoquen tan oyintzi tu Quedorlaomer tan cyelen klo liwr jak cawl i. 5 Itzun bantz, le cyajlajin yob nintzun ben Quedorlaomer scyuch yi e rey yi xomij chiwi tej, tan oyintzi le jun amal yi na biaj Astarot Karnaim. Chon tzun
r 13:10 Gn 2:10. s 13:15 Hch 7:5; Gl 3:16. t 14:3 Yi mar yi chin ca nin tan atzum nka yi Mar Muerto le castiy, itz jun chin lawun yi at winin atzum tul. Ej nin chin xkolum nin. Poro tzantzaj yil tzul tzaj Jesucristo tan cawun tzocopon yi mar muerto tetz balaj a (Ez 47:8-12).

14

1Itzun

Yi toquen Abram tan colpenel tzaj Lot

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS14

18

xcyewen i scyej yi e aj Refa le jun amalatz. Nchatz xcye i scyej yi e Zuzitas le amal yi na biaj Ham. Ej nin xcye scyej yi e aj Emit le amal yi na biaj Savequiriataim. 6 Nchatz xcye i scyej yi e aj Hor le wiwtz Seir, nin e xom nin tan chibiylen cun jalen wi kajlaj Parn, yi chon at nakajil yi luwar yi tzinunin tu. 7Yi chipakxen tzaj yi rey Quedorlaomer scyuch yi e yi xomche tej, chon tzun cyoponentz le amal yi na biaj En-mis-pat, yi nchatz na biaj Cades. Ma yi quicyaken le amal cwent yi e xonl kajtzun Amalec, cyaj cyen chixitul cyakil echk taklen yi nojquen chiwutz. Nchatz iten nin e bantz scyej yi e amorreo yi najlche le amal Hazezon-tamar. 8-9Ma yi e rey tetz Sodoma, Gomorra, Adma, Zeboim tu Bela, chon tzun chichamwit quib le jun kajlaj yi na biaj Sidim. Chon tzun cyoquentz yi o reyatz tan oyintzi tu Quedorlaomer scyuch yi e mas rey, yi na chibiaj Tidal, Amrafel tu Arioc. Yastzun yi e rey tetz tnum Elam, Goim, Sinar tu Elasar. 10 Ej itzun le jun amalatz kale mbajet yi jun oyintziatz at winin echk jul yi nojnak tan pupu. Ej nin yi cyelen klo ojkuj yi e rey tetz Sodoma tu Gomorra, chon chibenen mulkuj tul echk julatz yi nojnak tan pupu. Ma yi oxt rey, e el ojk xolak xtze tan colon ib. 11Ma yi e rey yi sken chitxacon nintzun e oc tan telsen tzaj cyakil yi ixin triw, tu echk taklen yi winin jamel yi at le tnum Sodoma tu Gomorra. 12 Nchatz nin ben quicyal Lot, yi titzun Abram yi chon najlij Sodoma. Nin chatz el quicyal cyakil yi mebil Lot. 13 At tzun cobox aj Sodoma yi e clax cyen chikab e contratz. Ej nin jun scyeri eatz opon swutz Abram yi hebrey, tan talchen tetz yi mbi cun bajij Sodom tu Gomorra. Chon nin najlij Abram xol yi jun coloj wi bakch yi at tuch yaj yi na biaj Mamre, yi amorreo. Quitzun quitzicy quib i tu Escol tu Aner. Yi ox yajatz xomij chiwi te Abram. 14 Ma yi tbital Abram yi sken ben yi titzun pres, nintzun octz tan chichamlen nin tan chiweklen yi e tetz mos yi chon quitzen tuch, yi chusijchet tan oyintzi. Ox cient tu waxaklaj chixonen e mosatz. Ej nin yi wit bnixen tan, nintzun xomnin Abram scyuch yi e mosatz tan chitzamlen yi e contratz. Chon chitxamxen cyan jalen tzin le amal yi na biaj Dan. Yastzun chitxamxet cyan. 15 Lakbalinen tzun cyoquen Abram tan oyintzi scyuch yi e reyatz. Qui cunin tzun tzicy scyetz yi cyocomponen Abram tan chibiylen cun. Ej nin yi cyelen ojkuj nintzun e xom nin Abram tan chibiylen jalen le tnum Hoba, yi at swutzen Damasco. 16 Yi xcyewen Abram scyej, nintzun el tzaj majol cyakil yi echk taklen yi nsken el tzaj cyalkal. Nchatz, xcye i tan colpen Lot tu yi najal i. Ej nin nchatz yi e mas pres yi ate chikab, e el tzaj liwr takun Abram. bantz, yi pakxen tzaj Abram te yi nsken wit xcye scyej yi rey Quedorlaomer scyuch e mas rey yi xomche tej, nintzun el tzaj chireyil yi e aj Sodoma tan culchen wi jun kajlaj yi na biaj Save, nka wi chikajlaj yi e rey. 18 Nchatz opon Melquisedec,u yi rey tetz yi tnum Salem, i jun witz palev swutz
u 14:18 Melquisedec, itz biaj jun pale tentz. Heb 5:67:17. v 14:18 Yi yol pale tul yol Kataj na jop jun akol chitxixwatz wunak. Nkeratz nicun e scyuch yi e pale catlico tetz jalu.

17Itzun

Yi tkol Melquisedec banl tibaj Abram

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

GNESIS14,15

yi Witz Ryos, yi bnol tetz yi wuxtxotx tu yi tcyaj. Yi jun paleatz opontz tan culchen Abram. Nintzun el tzaj tcyal pam tu win tan toyen tetz Abram. 19Ej nin tak i banltz tib Abram tan yi yolej: I bin jalu, tak tzaj yi witz Ryos, yi jun yi bnon tetz yi tcyaj tu wuxtxotx, yi banl tzawibaj. 20 Kake kakajsbil tetz, na tan tu yi porer yi witz Ryosatz nxcyewet scyej e acontr. Benen tzun tkol Abram mu oy tetz Melquisedec. Ja toy lajuj te jujun cient te cyakil echk taklen yi ncambaj scyej e contr. 21Ma yi rey tetz Sodoma nintzun ben tloltz tetz Abram: I bin jalu ta Abram, qui na waj yi echk taklen yi ncambaju scyej e contr. Teru sbne cyakil. Ntin na waj yi e wunak yi nchiclax tanu, stzun yi rey tetz Sodoma bantz tetz Abram. 22 Sajen tzun stzawel Abram: Qui ta. Sak swutz yi Intaj Jehov, yi Witz Ryos, yi ja wit wal tetz: Cyakil yi e wunak tuml yi echk taklen yi mincambaj tej, tetz chireyil yi e aj Sodoma sbne. 23 Qui na waj siquierk jun tal pi nok nka jun tal tzum tan calchen wutz inxajab. Na qui na waj yil tzocu tan talchen: In nchinjalsan riquil nocx Abram. 24 Qui na waj nink tzintzamen jun echk taklen te yi mincambaj, ma na ntin yi mu ixin yi ja wit xcon tetz chigast e inmos. Poro yi ox yajej yi ja chicheyan swej, yi na chibiaj Aner, Escol tu Mamre, tajwen jatxlij cyetz te yi echk taklen yi ja kaxcye tan majlen scyetz e kacontr, stzun Abram bantz. bantz yi nsken bajij cyakil echk taklenasej, nintzun jilon Kataj tetz Abram le wutzicy. Itzun taltz: Abram, quil cxob te yi mbi sbajok tzawej, na in colol awetz. Ej nin swake jun balaj oyw tzatz. 2-3 Talol tzun Abram tetz Jehov, yi Cawl tetz: Ilu Kataj, ilu Cawl wetz, chumbalaj nin yi jun oyatz yi na tzanu tan sukin swetz, poro quic ltak swetz na na tilu yi quic jun tal utuj incyajl. Yi nink ltaku jun tal incyajl, tetz klo i sbne cyakil yi inmebil. Ma na yi jun yil scambok tej itz Eliezer, yi martoma squibaj e inmos, i awer nak tu, na i jun aj Damasco. Nin i jun esclaw tu, stzun Abram tetz Ryos. 4 Qui, nketz jun awer nak scambank yi amebil na yi jun yil tetzaj cyakil amebil itz jun mero acyajl, stzun Ryos. 5 Telen tzaj tzun tcyal Kataj yi Abram xe tal pach, yi mantial tu, itzun taltz: Il nin echk txuml yi ate tcyaj. Cyal jun yi nink xcye tan tajlen, na jun coloj cunin e. Chatz cunin chibne tajlal araxonl. Cyal jun xcyek tan cyajlen, stzun Ryos bantz. 6 Tocsal tzun Abram cyakil yi mbi cun tal Ryos tetz. Ej nin tantu yi tocsal, winin tzun stzatzinen Ryos tej. Chastzun te jalen yi balajil i swutz Ryos. 7Benen tzun tlol Ryos tetz Abram:
w 15:1 Jun balaj oy. At e traductor yi na cyal swake jun coloj cunin axonl (Sal 127:3) nka sjamelank awakun.

15

1Itzun

Yi contrat yi bnix tan Ryos tu Abram

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS15,16

20

I inatz in Jehov. Ej nin i inatz yi jun yi ncelsan tzaj le amal Ur, chicwent e caldeo, tan wukol yi amalej tzatz. 8 Ta, ilu Cawl wetz, ilu Kataj Jehov. Poro cuyu impaj, en tzel intxum tetz yi kol swetzaje cyakil yi amalej? 9Stzawel tzun Ryos tetz: Cyajwetzaj jun tal ne wac, nin jun chiw, nin jun tal ne cner tan ox yob yi jujun. Ej nin cyaj tzaj jun tal sluk tu jun tal ne plom. 10 Sajen tzun tcyal Abram yi e txucatz swutz Kataj Ryos. Ej nintzun e cu cabsal, nin cu tkol jalajchak wuxtxotx. Ej nin swutz yi jalajatz, cu tkol jalajtz. Ma yi sluk tu tal ne plom, qui e cu cabsaltz. 11Itzun yi e kus nintzun e baj cuultz tan bajsen klo chiwankil e txucatz. Poro nin oc Abram tan chilajen len. 12 Ma yi cwen yup, nsken tzun kexij i, nin saj jun chin watl tej. Nin chin tzotz nin tunin tzun bantz xlaj. Nintzun saj jun chin xow tej. 13 Benen tzun tlol Kataj tetz: Tajwen yil tzel atxum tetz yi xtxolbilej. chinajank araxonl chixol jun txakaj awer nak tetz cyaj cient yob. Chocopon araxonl tetz chimos yi e awer nakatz nin chibuchlok cyan. 14Poro swake chicaws yi e awer nakatz tan paj yi chocopon yi e araxonl tetz chimos. Poro yil tzak yi cyaj cient yobatz cyan, chelepon liwr, nin chin ric nin chibne. 15 Ma a awetz Abram, yil ctijin cun, tzatzin cun lquim nin caj scyej kajtzun ataj, tu kajtzun atxu. 16 Yi sken wit icy cyajix wekl araxonl chipakxok junt tir le amalej. Quil chul chan, na txen opon kejlal yil jepon tamp yi chonal yi quil yi e wunak yi najlche tzonej, yi e amorreo, stzun Ryos bantz. 17Itzun yi toquen akbal, chin tzotz nin tu nin bantz. Nintzun chaj tib jun wok yi winin na juquin sib tul, tu jun kak. Ja chixon nicyal yi chiwankil yi e txucatz yi cabsanche tan Abram. 18 Yastzun yi bixewet yi trat Ryos tej Abram. Ej nin je yol Ryosej: Cyakil yi luwarej swake scyetz yi e araxonl. Xetok tzaj stzi a cwent Egipto, nin tzelepon jalen lilen tzin, stzi yi nim a yi na biaj Eufrates.x 19Itz chiluwar yi e ceneo tu e cenezeo nin scyuch e cadmoneo, 20nin chiluwar e hitita nin e ferezeo scyuch e rafata, 21e amorreo tu e cananeo nin e gergeseo, scyuch yi e jebuseo. Tircun yi echk amalatz swake scyetz araxonl, stzun Ryos bantz. bantz yi telen tiemp quinin tzun jal tal Sarai yi txkel Abram na quic talbil i. Poro at tzun jun mos i yi najlij scyuch, yi aj Egipto i, nin yi bi i itz Agar. 2 Benen tzun tlol Sarai tetz Abram: Qui nin ntak Ryos amal swetz tan chijalen wal, chastzun te na cu inwutz teru ta tan cyokbel quibu tu inmos Agar, nin yil jal chinitxajilu tuch ban tzun tzoctz chi kajbil wal. Nintzun cu-tz swutz Abram yi xtxumun Sarai. 3 Ej nintzun saj tcyal Sarai yi mosatz tetz Abram. Yi bajen yi xtxolbilas yastzun yi nsken el lajujix yob yi chinajlenix Canan.
x 15:18 Yi Eufrates, itz jun chumam tzanla yi na xetij le amal Turqua nin na icy tul Siria tu Irak jalen yi na tzajpon Irn nin na oc tul yi Golfo Prsico.

16

1Itzun

Agar tu Ismael

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

21

GNESIS16,17

4 Itzun yi chiwitbej quib Abram tu Agar nintzun tekaj pwokil jun ni. Poro yi telen xtxum Agar tetz yi en tanen i, nintzun oc tan xbajtzijen Sarai yi patrn. 5 Ma Sarai nintzun taltz tetz Abram: A aj paj yi na tzan Agar tan telsen inkej wech na in tenin nnakon tzatz tan toquen tetz awuxkel, ma jalu tantu yi sjalok tal, na tocsaj tib nim tzinwutz. Nin quic wetz inxac swutz i. Ma jalu chon sak swutz Ryos naj scyetz aj paj skaxol tzawuch, a pelo atz nka in tzun wetz, stzun Sarai tetz Abram. 6 Yi amos chon at jak acawl, banaj bin awajbil tej, stzun Abram bantz. Yi tbital Sarai yi yol Abram nintzun xetijtz tan jislen nin tan buchlen Agar, jalen cun yi telen ojkujtz. 7Itzun te yi telen ojkuj Agar, chon tzun nojen quen i swutz jun ngel tetz Ryos le jun amal yi tzinunin tu, xlaj jun tal bom, cyanl tetz yi be yi na opon jalen Shur. 8 Nintzun ben jakol yi ngel tetz: Agar! A jun coloj mos Sarai, Na ncsajet, nin na ncbenet? stzun ngel Ryos tetz Agar. Ojken bin mimbaneltzaj wetz swutz wutzilen na Sarai yi impatrn. 9Benen tzun tlol yi ngel tetz Ryos tetz: Quilok, ban pakxijt tuch yi apatrn nin nquen culutxum jak cawl i. Nin ban tzaban cyakil yi mbil tal i tzatz. 10 Ej nchatz tal yi ngel tetz Ryos tetz: chipucunk cyakil yi e axonl wan, nin cyal nin jun nink xcye tan cyajlen. 11 Bintzij nin, ekan pwokil jun ni awan. Ej nin xicy sbne yi awal. Nin yil tzul itzok ban tzoc bi awan tetz Ismael.y Yastzun bi sbne-tz na ja opon tok yi atzi yi akul swutz Ryos. 12 Chin maclen nin sbne yi awal. Nicun sbne tu jun txuc yi chin smaron nin. Stzoyintzink scyej cyakil wunak. Ej nin cyakil wunak choyintzink tej i. Yi e xonl i chijunaje quib scyuch e titzun. Ej nin chon chatok jalen lilen tzin, stzun ngel bantz. 13 Ej nin tantu yi ja chijilon Agar tu Kataj nin jalt junt bi Ryos tan. Ej nin itz: Yi Ryos yi na ko til. Na nin tal i-tz Ja chin til Ryos, poro qui nin nchinquim tan, na itzinet. 14Chastzun te toquen bi yi jun aatz tan tetz: A tetz yi jun yi itz,z nin yi na ko til. Yi jun aatz chon at xol Cades tu Bered. 15 Ej itzun bantz yi tulen yos tu Agar, nintzun oc tkol Abram yi bi yi ni tetz Ismael.a 16 At tzun Abram tul jun mutx tu kak yob yi titzen Ismael.

te yi at tzaj Abram tul jun mutx tu belujlaj yob, nintzun chaj tib yi Kataj Jehov junt tir swutz i. Itzun taltz tetz: I inatz yi Ryos yi cyal jun na xcye swej. Ej nin yi wajbil itz yil coc tetz jun yaj yi chin tzaknak cun, yi quic mu tal paltil. 2 Ej nin ko yatz tzaban,
y 16:11

17

1Itzun

Yi bixewen yi circuncisin tetz quiwel chitrat Ryos tu Abram

Ismael na elepont na tbit Ryos le hebrey.

z 16:14

Gn 24:62; 25:11.

a 16:15

Gl 4:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS17

22

bixek cunin jun contrat skaxol tzawuch. Je xtxolbilej: chijepon impucsal winin axonl, stzun Ryos bantz tetz. 3 Te yi na tzan Ryos tan yol cwen tzun joklok Abram jalen cun yi cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx. Ej nin nchatz tal Ryos: 4 ocopon wan tetz chitaj winin jilwutz wunak. 5 Ej nin yi abi nketz Abram sbne ma na Abrahamb, na cocopon tetz chitaj winin jilwutz wunak.c 6 chipucunk cyakil yi araxonl wan. Qui nin ajlben cyetz sbne. Ej nin tan a chijalet winin witz ajcaw nin winin lmak tnum. 7Ej nin yi contratej yi bixek cun skaxol stzawuch nin scyuch e araxonl tzantzaj,d itz, yi in tenin iRyosil sbne, scyuch araxonl tetz ben kej ben sak. 8 Swake tzatz cyakil yi luwarej cwent Canan kale najlquixet jalu. Nchatz swake scyetz e araxonl tetz ben kej ben sak.e Ej nin yi in wetz in iRyosil sbne-tz. 9Ej nin na waj yil tzaban tanen yi xtxolbilej yi swale cyen tzatz. Ej nin nchatz yi e axonl tajwen yil chixom tej sbne opon tunintz. 10Je yi xtxolbilej yi na waj tzibanwok tanen scyuch yi e axonl: Tajwen tan chibajen circuncidarf cyakil yi e yaj tzixolwok. 11Ban bin tzicaplen mu tal te yi stzuml iwankil, na yi techlatz xconk tan chajlen yi ja bixe yi katratej skaxol tzituch. 12 Sbne opon tunintz tajwen tan chibajen circuncidar cyakil yi e xicy yi na chitzij tzixolwok. Mpe chicyajl yi e imos yi lokij chet itan scyetz awer nak. Tajwen tan chibajen len circuncidar. Banwok yi xtxolbilej le waxakin kej yi titzlenix jun ni. 13 Tajwen tan chibajen circuncidar yi e anitxa scyuch e chinitxa yi e amos yi lokijt che awan. Ej nin yi jun techlatz yi tzocopon te iwankil yastzun xe incontrat yi ja bixe wan tzituch tetz ben kej ben sak. 14Poro ko at jun tzixolwok yi quil sban tanen incawlej chin tajwen cunin tan telen lajun tzixol wok, na i pajol cawl. 15 Nchatz tal Ryos tetz Abraham: Inti Sarai yi awuxkel quit lbiaj Sarai, ma na sbiajk Sara.g 16 Swake imbanl tibaj, na chon stzitzok acyajl tej. Jun cun yol swake imbanl tibaj, na tzocopon i tetz chitxu jun coloj jilwutz wunak. Ej nin chixol yi xonl i chijalok winin witz ajcaw, nin winin lmak tnum, stzun Ryos bantz. 17Cwen tzun joklok Abraham swutz Ryos jalen cun cwen ponen lajpuj yi plaj wuxtxotx. Ej nin te yi joklij, nintzun saj jun chin tzeen tej, tcul cuntu: Ikaj at tzunk rmeril tan jalen innitxa na na chinxon tul jun cient yob. Nchatz Sara, ikaj atk rmeril tan talal jun tal, na na xon i tul jun mutx tu lajuj yob, stzun Abraham. Winin tzun stzeenen i-tz tcul cuntu. 18 Jilonen tzun Abraham tetz Ryos, itzun taltz: Chumbalaj nin klo Ta yi chonk ltaku banlu tibaj Ismael. 19Stzawel tzun Ryos yol Abraham: Jun cun yol na walnin tzatz, stzitzok jun acyajl tej Sara, yi mero atz awuxkel. Nin ban tzawak quen bi tetz Isaac. Na tej i, nin scyej xonl i, lbixewet yi tratej tetz ben kej ben sak.
Yi biaj Abraham na elepont Chitaj winin jilwutz wunak. c 17:5 Ro 4:17-18. d 17:7 Lc 1:55. Hch 7:5-6. f 17:10 Yi circuncidar na elepont circuncisin le castiy itz jun cawl tak Ryos tetz Abraham tetz jun techl yi ja bixe jun contrat te i scyuch yi e tetz xonl tan Ryos. Nin yi jun techlatz itz yi tajwen tan telen cuxij mu stzumlil te yi chiol nka wankil jun ni yi xicy. Hch 7:8; Ro 4:11. g 17:15 Yi biaj Sara nka Sarai na elepont princesa, yi na elepont mel rey.
e 17:8 b 17:5

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

23

GNESIS17,18

20 Inti tetz Ismael, swake imbanl tibaj. Sjalok winin nitxajil i wan. Tzocopon i tetz chitaj coblaj witz ajcaw. Nin tan i ljalet jun chin wutzilen tnum. 21Poro yi wetz intrat chon sbixek wan tu Isaac yi acyajl, yi chon tzitzok tej Sara chwanin le junt yob, stzun Ryos bantz tetz. 22 Yi stzajen wi yol Ryos tu Abraham ajen nintzun bantz. 23 Itzun te iten nin kejatz toquen Abraham tan banlen circuncidar Ismael scyuch cyakil yi e mos yi nchitzij tuch, cyuml yi e yi lokij che tan. Tircun tzun e yajatz e bajij circuncidar tan, quib yi tal Ryos tetz. 24At tzaj tzun Abraham tul jun mutx tu belujlaj yob yi banol circuncidar tib. 25Ma Ismael at tul oxlaj yob yi bajen circuncidar. 26 Iten nintzun kejatz yi chibnol tanen Abraham tu Ismael yi circuncisin. 27Ej nin nchatz cyakil yi e yaj yi najlche tu Abraham, e bajij circuncidar, tuml yi e mos yi e itzij tuch, scyuch cyakil yi e mos yi lokij che tan, tircun tzun e bajij circuncidar te yi jun kejatz.

bantz te yi at tzaj Abraham wiwtz xol bakch cwent Mamre. Chon tzun chajol tib Ryos swutz Abraham. Chon tzun colchij swutz tal pach yi mantial tu. Echk chajcun kej nin lo. 2 Te yi colchij i, nintzun ben xmayil ox yaj yi txiclche nakajil. Lajkel nintzun benentz tan chiculchen,h nin cu jokloktz chiwutz. 3 Itzun taltz: Wajcaw, max culu, in chakumu, na cu inwutz teru, yi quik tzicy chanu, nink cyaju jun rat swuch. 4Qui pe na cyaju yi nink ben quil tetz mu a tan xtxajlen quikanu nin lchujeu jun tkuj tmujil jun wi tzeej? 5 Qui pe na cyaju yi nink chimben tan ticylen tzaj cobox chiwau? Na ja lo chikexiju nin na lo chiquimu tan wej. Ban tcun chiwank ninu, na ja bin chulu swuch, stzun Abraham scyetz. Ban bin, chech e bantz. 6 Lajkel nintzun benen Abraham xe chipach nintzun taltz tetz Sara: Or cyajtzaj cob arow arin, nin or tzawoquen tan xyulken. Ej nin banaj cobox kapam, nin tzaskajsaj tan yi xew kak yi at cyentz. 7Ntin nin xtalol tzaj Abraham tetz Sara, lajkel nintzun benentz kale atet yi wac i, nin je xtxaol jun tal ne wac, nin taktz tetz jun scyeri mos tan toquen tan banlen ban tetz. 8 Ma yi bnixen chiwa, nintzun bentz tan taklen scyetz yi e yaj. Poro nketz ntin chibaj tu pam tak scyetz ma na nchatz tak i ques tu lech. Ej nin te yi na chiwan yi ox yajatz tmujil tze, list cuntunin tanen Abraham chiwutz na ko taklen bi chijak tzaj tetz. 9Ej, itzun yi chiwit wanen nintzun e octz tan jaklen tetz Abraham. Itzun cyaltz: Na atitet Sara yi awuxkel? At i tzin xe kapach. 10 Benen tzun tlol jun scyeri ox yajatz. I bin jalu Abraham, chwanin le junt yob nult jun tir tan axajsen. Ej nin yil nultzaj, nsken wit jal jun tal Sara,i stzun yaj bantz. Ma yi Sara chon tzun na xkukenel tzaj wutz coc yi puertil chipach tan tbiten chiyol yi ox yajatz. 11Poro te yi tiempatz nsken wit chitijin cunin Abraham tu
h 18:2

18

1Itzun

Yi sukil Ryos tetz Abraham yi sjalok jun cyajl i

Heb 13:2.

i 18:10

Ro 9:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS18

24

Sara. Sken wit tzaj wi yi yablil Sara. 12 Yi tbital Sara yi yolatz quib yi tal yaj tetz Abraham, nintzun saj jun chin tzeen tcul cuntu. Ej nin chatz nin xtxum i-tz: Mbi rmeril jal jun wal? Na ja wit chimbiin cunin,j nin nchatz tanen wutzilen wajcaw Abraham, stzun i bantz tcul cuntu. 13 Benen tzun jakol Kataj tetz Abraham: Mbi xac na tzeen Sara te inyol? Na ja tal i tcul cuntu: Mbi rmeril tan jalen jun wal? na ja wit chimbiin cunin. 14Poro swale tzatz: At pelo jun echk taklen yi quil xcye Ryos tej? Ma jalu Abraham, chwanin le junt yob nult junt tir tan axajsen. Ej nin yil nult, nsken wit jal jun tal Sara,k stzun Ryos bantz tetz. 15 Yi tbital Sara yi yol Ryos nintzun xob i-tz nin taltz: Qui Ta, qui na chintzeen wetz. Nketz bintzij na awaltzaj. Cchij tu, na jun cun ja ctzeen, stzun Ryos bantz. yi stzajen wi chiyol, chijen tzun txiclok yi ox yajatz nin e icytz tan cyoponen Sodoma. Xom nin jun tkuj Abrahamtz scyej. 17Nintzun oc Ryos tan xtxumlen: Ban tcun swale tetz Abraham clar cunin yi mbitz tzimbne. 18 Na tan i ljalet chibanl cyakil wunak benen tzin wi munt. 19Ej nin chatz txaijt i wan tan toquen tan chicawen yi e tetz nitxajil scyuch yi e xonl, tan cyoquen jak incawl nin tan chibnol cyakil echk taklen balaj, bantz welen cun tej cyakil yi ja wit insuk tetz, stzun Ryos tcul cuntu. 20Sajen tzun tlol Ryos tetz: Ma jalu Abraham ja wit jun xtxolbil yi cyakil yi e wunak yi najlche Sodoma tu Gomorra, chin juntlen nin e tu cyajtzakl. 21Chon tzun nchimbentz tan quilwen yi ko bintzij nin yi chin cachi nin e, nin yi ko chin juntlen nin cyajtzakl quib yi mmalchij swetz, stzun Ryos bantz tetz Abraham. 22 Chon tzun chibenen cob scyeri yi e yajatz jalen Sodoma. Ma tetz Abraham nintzun cyaj cyen tan yol tetz Kataj Ryos. 23 Toquen tzun kansal tib mut swutz Ryos nintzun oc tan jaklen: Ta yil tzocu tan chibiylen yi e juchul il chitzajk cunin polo yi e yi quic quil? 24Na qui cunin batz at nicy cient wunak Sodoma yi quic cyetz quil. Stzajk cunin polo cyakil yi tnumatz tanu? Qui polo scuyu chipaj tan tu yi ko at nicy cient balaj chixol? 25Qui lo Ta, na el intxum teru yi quil sbanu yi junatz yi tul chitzaben nin tu e balaj wunak scyej yi e juchul il, na nketz nicy nin tu e juchul il. Quil sbanu junatz Ta! Na yi ilu teru ilu jun balaj juez yi chin tzaknak cun. Nin yi ilu teru quil xubsiju tan chibanlen tanen cyakil wunak benen tzin wi munt. Ej nin ko yatz, nink che jatxcyenu e balaj. Ntink e juchul il che cawsaju, stzun Abraham tetz Ryos. 26 Stzawel tzun Ryos yi yol Abraham itzun taltz: Yi nink chijal nicy cient wunak wan yi nketz e juchul il, tan tu yi nicy cientatz tzincuye chipaj cyakil e aj Sodoma, stzun Ryos tetz Abraham. 27Jilonent tzun junt tir Abraham tetz Ryos. Itzun taltz: Cuyu impaj Ta, quic nin intxix yi na chinjilon quen teru, nin yi na injak quen yi echk taklenatz teru. Na yi ilu teru, ilu Ryos, yi cawl wetz, ma yi in
j 18:12

16 Itzun

Yi jakol Abraham cuybil chipaj yi e aj Sodoma tetz Ryos

1P 3:6.

k 18:14

Jer 32:16-27; Lc 1:37; Ro 9:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

25

GNESIS18,19

wetz in tu wunak, in tu txotx, quic ekan wan. 28 Poro Ta yi ko cawunak oten yi qui tzaknak yi nicy cientatz, chitzajk cunin polo cyakil yi e wunakatz tanu tan tu yi cawunak o-tatz yi quict? Stzawel tzun Kataj yi yol Abraham: Yi nink chijal cawunak o wan yi nketz e juchul il, quil chisotz wakun. 29Jakol tzun Abraham junt tir: Ma tzun yi ko at cawunak ntzi yi nketz e juchul il? Quil che insotzaj tantu yi cawunakatz, stzun Kataj bantz tetz. 30 Benen tzun jakol junt tir Abraham tetz Ryos itzun taltz: Cuyu impaj Ta na cu inwutz teru yi quik lje swutzu yi chin chinchuj nin tu nin in tan jaklen quen iten nin xtxolbilatz teru. Poro mbi tzun sbanu-tz yi ntink junaklaj ntzi balaj lchijal tanu? Stzawel tzun Katajtz, itzun taltz: Yi nink chijal junaklaj balaj wan, tan tu junaklajatz tzincuye chipaj yi e mal nak nin quil chisotz wan. 31Toquen tzun jakol Abraham junt tir tetz Ryos itzun taltz: Ilu Wajcaw, quic nin intxix yi na injakquen yi echk taklenej teru. Poro mbi sbanu yi ntink junak ntzi balaj lchijal tanu? Sajen tzun tzawel Ryos tetz: Yi nink chijal junak ntzi balaj wan quil chisotz yi e wunakatz wakun. Tzincuye chipaj. 32 Chin chinchuj nintzun ban Abraham tan yol tetz Ryos i tzun taltz: Ilu Wajcaw cuyu impaj quik tzoyintzin culu swej yi na chin jilonquen teru, poro jaltatz witzbil tir yi tzinjake teru, nin quit tzinxuxu mas. Mbil sbanu yi ko ntin lchijal lajuj ntzi balaj tanu? Sajen tzun stzawel, i tzun taltz: Yi ate nink yi lajuj balajatz chixol, quil chisotz wan. Tzincuye chipaj, stzun Ryos bantz. 33 Yi wit chijilonen Ryos tu Abraham ajen nintzun ban i-tz. Ma Abraham nin pakxijtz xe pach yi mantial tu. bantz yi nsken oc yupcan yi cyocomponen yi cob ngelatz le tnum Sodoma. Chon tzun colchij Lot tzi sawanil yi tnum kale na chimolwit quib cyakil yi e wunak. Jalt cuntunin yi chibenen tilol yi cob ngelatzl nintzun je txicloktz tan chiculchen. Nin cu jokloktz chiwutz. 2 Nintzun taltz scyetz: Eu wajcaw, max chiculu swibaj. Yi in wetz, in chixconsbetzu. Ej nin na cu inwutz scyeru tan chicyajen cyenu xe incal te akbalej. Choktzaju swuch, na at a tan xtxajlen quikanu. Nin eklen jalchan chicyajtu chibeu, stzun i bantz scyetz. Sajen tzun chitzaweltz, itzun cyaltz. Qui lo ta, ntyotu teru. Ban tcun kawitok cyen ketz tbe te jun akbalej. 3 Poro quinin tzun tane Lot tan chimoxen jalen cun chicujij tan chicyajen cyen xe cal i. Ej itzun yi cyocoponen xe cal nintzun cawunin Lot tan banlen
l 19:1

19

1Itzun

Yi cwen sotzal Kataj yi tnum Sodoma tu Gomorra

Cob ngelatz, iten nin eas yi cob yaj yi na jal kan tul Gn 18:22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS19

26

chiwa-tz. Bnix pam yi quic xtxamil. Ej nin yi bnixen, nintzun e wan yi cob aj xajsanlatz. 4 Ej itzun te yi ntaxk chinuc quib tan watl cyoponen tzun nil cyakil e yaj cwent Sodoma swutz yi cal Lot. Cyakil yi e xicy scyuch yi e biu e baj opontz. 5 Chixeten tzuntz tan sich tetz Lot. Itzun cyaltz: Lot, lakbe cob yaj yi nchixom quen tzawej xe acal te jun akbalej? Cyajweltzaj! na na kaj kawitbej kib scyuch. 6 Telemulen tzun Lot tan yol scyetz, poro te yi telen tzaj cyant nin joplen yi puert tan, nin cyaj cunin lajpultz. 7Benen tzun tloltz scyetz: Eu jun coloj wamiw quil chibanu yi echk taklenatz scyej cob intxocumatz, na qui na yub cyajtzaklu. 8 Ate bin cob wetz inmel yi txen cunin chipotzaj quib te jun yaj. Qui pe na cyaju yi nink che incyajel tzaj tan chibnolu yi cyajbilu scyej? Na qui na waj yi nink chibanu jun echk taklen yi chin juntlenin scyej yi cob intxocum. 9Sajen tzun chitzawel cyakil yi e wunakatz. Itzun cyaltz: Cawlen tzaj! Cajen tzi be, na kocopon. Nka kocopon ptzun ketz jak acawl? A tu awer nak. Nka na tzun awaj yi a cben tcul yi mbi na kaj tan kabnol scyej atxocumatz? Xeten nintzun e ban tan jislen Lot nin e octz tan poklen quen puert. 10Ma yi cob txocumatz, lajkel nintzun jen chijakol yi puert nin oc chikinol Lot xe cal, nin lajkel nin telen chilajpul. 11Ej nin cyakil yi e wunakatz yi ate soltej puert e cyaj cyen moyi cyan, chicyakil yi e xicy scyuch e biu. Kexen nintzun e bantz tan joylen yi puertil yi cal. 12 Ma yi e xtxocumatz, nintzun ben chijakol tetz Lot: Ate pe mas axonl tzonej? Ko at acyajl nka amel, e aji nka alchok axonl le tnumej, molwe len nin quilok scyuch joylaj. 13 Na copon kaxitul cyakil yi amalej. Nimix cunin xochon opon swutz Ryos scyej e aj Sodomajej. 14 Benen tzun Lot tan quilwen yi e ji-tz poro ntaxk cyokbej quib tu mel, ntin nsken bnix chitrat. Itzun ben tlol scyetz: Yaj calenwok tzaj! Nucwok itib, nin quitelenk. Ilwok quen yi amalej, na copon xitul Kataj Ryos. Poro qui nintzun cyajlajtz yi yol Lot yi tal scyetz. 15 Itzun te yi txant tan tulen skil, nintzun e jilon yi e ngelatz tetz Lot, itzun cyaltz: Or awetz Lot, nucaj awib nin cyajwe len yi awuxkel scyuch yi cob amel tan qui iquimen tzonej na copon kasotzal cyakil yi tnumej. 16 Poro tantu yi quinin nucx chan tib Lot, chibenen tzun yi e ngel tan chinen eltzaj yi kab, na nin el kajab Kataj Ryos tej. Ej nin nchatz ban yi txkel scyuch yi e mel. Ej nintzun e el quicyaltz soltej len yi tnum tan cyelen liwr.m 17Te yi nsken wit chel tzaj joylajel tzaj yi tnum, at tzun jun scyeri yi e ngel tal scyetz: Quilok lajkel tan iclaxen! Nin quil cxmayin tzajwok wutz icoc. Nin quil xtaque cunwok siquier jun tal tkuj le amalej, ma na cyenin cxbenwok xol wutz. Ojkel ninwok tan itoponen wiwtz tan iclaxen.
m 19:16

2P 2:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

27

GNESIS19,20

18Eu jun coloj wajcaw, max chiculu swibaj! 19Bintzij nin nimix pawor nchibanu swetz. Nin chumbalaj nin banl cyalmau swibaj tan inclaxen. Poro chicuyu impaj. Qui na waj yil chimben xol wutz. Na ko tzun quil kopon chan, nin skatxamxok takun yi caws yi cupon cyakunu. 20Poro je jun tal juy tnum at nakaj chonej. Nink cyaku amal sketz tan koponen tul, bantz kaclaxen, na itz jun tal juy tnum, stzun Lot scyetz e ngel. 21Benen tzun tlol jun scyeri e ngelatz: Ja wit yi mbi majak swetz. Swake bin amal tzitetz tan ibenen tcul, na quil sotz yi jun tnumatz wan. 22 Poro or itkan, na quic rmeril tan imbnol jun taklen te ntaxk cxopon wok le jun tnumatz. Chastzun te toquen bi yi jun tnumatz tetz Zoar.n 23 Itzun yi tulen skil sken tzun opon Lot le tnum Zoar. 24 Sajen tzun kojol Kataj jun chin kak tcyaj yi asufre cun. Chon tzun cwen squibaj yi tnum Sodoma tu Gomorra. 25Cyakil cunin tzun chisotzen yi e wunak yi ate-tz.o Nin cyakil echk taklen yi at tcul yi jun amalatz, sotz teratz. 26 Itzun yi txkel Lot yi xomij tej, yi cyelen tzaj ojkuj, nintzun xmayinin i wutz coc.p Ej nin yi xmayinen nin, ntatz ten nin oc cyen tetz jun tunuj cub atzum. 27Ma le junt eklok, jalchan cunin tzun benen Abraham kale e jilonet tu Kataj Ryos. 28 Nintzun ben xmayil i yi tnum Sodoma tu Gomorra tu cyakil yi kajlaj yi at-tz, nin tibaj cyakil amalatz ja til yi jalt cuntu sib na juquin. I cunin tanen jun chin patbil txun. 29Yastzun tulej Kataj yi cwen sotzal i echk tnumatz kale najlet Lot. Poro nin ul txakxuj yi yol Abraham tcul Kataj. Chastzun te nin el tzaj tcyal i yi Lot le jun amalatz yi ntaxk sotz tan. 30 Itzun bantz te yi toponen Lot jalen Zoar nin xob i-tz tan najewen le jun tnumatz. Chastzun te ticyen i junt tir tan najewen xol wutz scyuch yi cob mel. Chon tzun chinajewen tzak jun picy. 31Ej itzun yi bajx mel Lot nin jilonin tetz yi titzun itzun taltz: Ma jalu witzun, ja biin kataj, nin le amalej quic nin jun yaj at tan toquen tetz kuchmil. 32Qui pe na awajatz yil tzoc a kan twi ta? Ej nin yil tzoc a twi ban tzun kawitbej kib tuch tan jalen jujun kal. 33 Ma yi toquen akbal nintzun ben cyakol win tetz chitaj. Ej itzun yi bajxnak yastzun coye cuntz tej, nin quinin tzun tzicy tetz Lot yi cwen coylok. Nin nchatz qui nin nachon i tej yi telen watl. 34Ma le junt eklok itzun tal yi bajxnak tetz yi titzun: Bit tzaj, chon nchinwit wetz tej kataj ewt. Ej ma te akbalej, a. Kake nin junt tir win tetz ta tan awiten atz tej, bantz jalen awal. 35Ej i nintzun cyulejatz quib yi tal yi bajxnak tetz yi cap. I ten nin akbalatz toquen a cyan twi chitaj tan witen yi cap mel i tej, poro qui nin nachon i tej yi telen watl. 36Tan tu yi cwen chitxumul yi cob mel Lot yi jun ajtzaklatz, ja tzun oc lacpuj jujun ni scyej. 37Ej itzun yi bajxnak yi jalen yi tetz tal nintzun oc bi tan tetz Moab. Yastzun chimam chite yi e moabita. 38Ma yi cap, yi titzen yi tetz tal nintzun oc bi-tz tan tetz Benami. Yastzun chimam chite yi e amonita jalu.

20
n 19:22 p 19:26

yi telen tiemp, nintzun icy Abraham swutz yi amal kale najlet i. Chon tzun toponen le amal cwent Nguev. Ej nin yi toponen, chon
o 19:24-25

1Itzun

Abraham tu Abimelec

Zoar na elepont tal juy tnum. Lc 17:32.

Mt 10:15; 11:23-24; Lc 10:12; 17:29; 2P 2:6; Jud 7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS20,21

28

tzun najewentz le tnum yi na biaj Gerar, nicyal Cades tu Shur. 2Ej itzun bantz yi chinajewen tul yi jun amalatz nintzun tal Abraham scyetz yi e wunak yi najlche yi quitzun quitzicy quib tu Sara yi txkel.q Ma yi tbital Abimelec, yi rey tetz Gerar yi jun xtxolbilatz, nintzun ben mantartz tan ticylen tzaj Sara tan toquen klo tetz cap txkel. 3Poro nintzun chaj tib Ryos swutz i le wutzicy, ej nin taltz tetz: Abimelec, quimok, na mbi xac nsaj awucyal yi jun xnanatz tzawuch, na at tetz chmilatz. 4Poro ntaxk chiwitbej quib Abimelec tu Sara. Chastzun te talol i-tz tetz Ryos: Ilu Wajcaw, poro chinquimok polo tanu, na quic jun taklen cachi mimban tej. 5Na wutzilen cunin Abraham mmalon swetz yi tanub tu i. Nchatz yi xnan ja tal swetz yi quitzun quitzicy quib tu Abraham. Chastzun te mmul swuch. Quic cunin tzun wetz wil tej. 6 Sajen tzun tlol Ryos tetz tul wutzicy, itzun taltz: Na el intxum tetz yi quic cunin awil tej yi mmul tzawuch. 7Ma jalu, cun ak te yi chmil, na i jun elsanl intzi, nin copon wutz tan jaklen abanl. Poro ko quil tzoc te awi, quimok, scyuch cyakil yi e yi ate jak acawl. 8 Itzun le junt eklok, chin jalchan cunin tzun casen Abimelec nin ben mantartz scyej yi e chakum. Ma bajen chimolol quib, nintzun baj xtxolil scyetz yi mbi cun alchij tetz le wutzicy. Yi quibital yi e chakum nintzun e baj xob lentz. 9chakol tzun Abimelec yi Abraham. Yi tulen i, itzun taltz: 10 Yaj! Mbi nintzun jun chin il yi bnix awan skej. Mbi wil tzatz yi ncu atxumul, tan tulsen jun chin ilatz swibaj, nin squibaj cyakil intanum? Qui na yub yi moc tzaj anucul swej yaj! Mbi na ctzan tan xtxumlen yi ncu anucul yi jun ilatz swej? stzun Abimelec ban tetz Abraham. 11Max culu ta, poro tanen tzinwutz wetz, cyal jun najk tek chi Ryos tzonej. Na nin inxob ko tzun choc wunak tan imbiylen cun tan cyetzal wuxkel. 12 Poro yi mero bintzi wanub i, na junit kataj tuch. Ntin katxu apart. Ej nin jalu kokbent kib tuch. 13 Nin yi talol Ryos swetz tan welentzaj le tanum intaj, ja tzun bixe kan tu wuxkel tan kalol scyetz cyakil wunak tul alchok amalil kalel katcunt yi kitzun kutzicy kib skibil kib, stzun Abraham bantz tetz Abimelec. 14 Tajen tzun tkol Abimelec Sara tetz Abraham. Nchatz toy i jun coloj cner tu wac, tu jun coloj yaj tu xnan tetz mos Abraham. 15 Ej nin taltz tetz: Xmaynin cyakil yi weri inluwarej. Nin ban tzatxaen jalaj atz, yi mas ban tzawutz tan anajewen swutz. 16 Nchatz tal Abimelec tetz Sara: Yi walor cyakil yi nwak tetz axibin, itz jun mil pi sakal. Xconk tan chajlen scyetz cyakil wunak yi a jun balaj xnan, nin cyal jun jalsan yolbil atz, stzun Abimelec bantz. 17Toquen tzun Abraham tan nachlen Kataj tibaj Abimelec tu txkel, scyuch cyakil e xnan yi na chimosin tuch, bantz jalent cyalbil. 18 Yastzun quitanen yi e xnanatz yi najlche tu Abimelec, na Ryos mmakon yi cyalbil, tantu yi ncu klo xtxumul Abimelec yi jun tajtzaklatz te Sara.

21
q 20:2

1Itzun

bantz nintzun tak Kataj yi banl tibaj Sara chi sukint tan, na nin tekaj i pwokil jun ni. 2 Ma yi toponen yi tiemp yi alijt cyen tan Ryos,

Yi titzen Isaac

Gn 12:13; 26:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

29

GNESIS21

ulen nintzun ban yos tuch.r Tul biil tlen tu atet Abraham yi tkol Ryos yi jun cyajlatz. 3-4Ej nin le waxakin kej nintzun ban circuncidar Abraham yi niatz,s quib yi talnak Ryos tetz. Nin oc tkol Abraham yi bi tetz Isaac. 5 At i tul jun cient yob yi titzen yi ni. 6 Ma yi tulen itzok yi ni tej Sara, nintzun taltz tcul cuntu: Tan yi tzatzin yi ntak Ryos swetz na chintzeen. Nchatz alchok scyetz yil quibit intziblal chitzatzink swuch. 7Na cyal nin jun jak tal tetz Abraham yi ko tzantzaj xtxutxunk jun ni swej. Poro yi jalu tul biil tlen tu i ja itzij jun cyajl, stzun Sara bantz tan yi tzatzin yi at cunt. bantz yi chuyen yi niatz nintzun bnix jun chin wutzilen waan tan Abraham tan tu yi telen yi ni te xtxutx. 9Poro te yi jun kejatz nin til Sara yi na tzan yi tal Agar tan xcyaklil tej Isaac. Yi jun aj xuxinlatz, yastzun chinitxajil Abraham jal tu Agar, yi aj Egipto. 10Yi tilol Sara yi mbi na ban yi tal Agar nintzun xochontz tetz Abraham. Itzun taltz: Lajlen yi mosej tu yi tal, na quic toclen yi tal i te yi amebil yil scyajk cyen tkab wetz wal.t 11Yi tbital Abraham yi yol Sara winin tzun bisunen tan tu yi mbi sbajok te yi cyajl i yi jal te Agar. 12 Benen tzun tlol Ryos tetz Abraham: Abraham, qui cbisun te acyajl tu yi amos Agar. Ban tcun banaj tajbil Sara, na tan Isaac chijalet yi mero araxonl.u 13 Poro nchatz Ismael yi acyajl yi njal te yi amos, tan i ljalet jun nacin na nchatz i, i jun acyajl, stzun Ryos bantz tetz Abraham. 14Itzun le junt eklok, chin jalchan cunin tzun casen Abraham. I nintzun tulej i chi tal Kataj Ryos tetz. Nin ben tkol cobox pam tu jun culbil a tetz Agar tan benen tcyal tetz chiwa nin quica tbe. Nchatz ben tkol yi xicy tetz xtxu nin e el lajultz. Elen tzaj nintzun e bantz nin e octz tan joylen chibe, poro qui nin jal cyan. Txakxen nin e bantz tul yi amal yi tzinunin tu cwent Beerseba. 15Ma bajen yi quica, nin yi nsken wit kexij yi xicy tan saktzi, nintzun cyaj cyen cutxbal Agar tmujil jun tal wi tze. 16Ma i tetz, nin el kansal tibtz joylaj len te yi xicy na nin tal i tcul cuntu: Ban tcun quil wil yil quim yi wal. Ma yi cwen colchok Agar, xeten tzun yi xicytz tan okl. 17Sajen tzun tbital Ryos tokl yi tal xicy. Chastzun te jilonen tzaj yi ngel tetz Ryos. Itzun taltz: Agar, mbi na abislej? Quil cxob na ja tbit Ryos yi okl yi at cunt awal. 18 Quilok, cun txicbaj yi awal, nin ncwen tutz tan cheyen, na tan i ljalet jun nacin wan, stzun yi ngel tetz Ryos bantz tetz Agar. 19chajol tzun Ryos jun bom tetz Agar. Benen tzun i-tz tan nojsen yi culbil a yi cyan tan nin ben tkol tetz yi tal. 20At nin Ryos tan cheyen yi xicy, nin yi chuyen, chon tzun najewen le jun amal yi tzinunin tu. Nin i jun balaj coxol flech ban. 21Chon najewen i le amal tzinunin tu cwent Parn. Ej nin aj Egipto yi txkel bantz tan xtxu. bantz te yi iten nin tiempatz, nintzun opon Abimelec tan yol tetz Abraham. Xomij Ficol tej, yi witz ajcaw squibaj cyakil yi e sanlar cwent Abimelec.v Itzun tal Abimelec tetz Abraham:
r 21:2 Heb 11:11. Gn 26:26. s 21:3-4

8 Itzun

Yi cyelen lajun Agar tu tal

22 Itzun

Yi bnixen chitrat Abraham tu Abimelec

Gn 17:12; Hch 7:8.

t 21:10

Gl 4:29-30.

u 21:12

Ro 9:7; Heb 11:18.

v 21:22

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS21,22

30

I bin jalu Ta Abraham, ja lajluchax skawutz yi xomij Ryos teju tan cheyenu. 23 Chastzun te, te yi atu tzonej swutz yi amalej, na waj yi swutz cun Ryos yil talu swetz yi qui pel tzocu tan banlen jun echk taklen cachi swej, nka scyej e incyajl scyuch e inmam. Ej nin nchatz swutz cun Ryos taleu swetz, yi chon cunin pe sbne yi banl talmau swej chi banakin wetz teju. Ej inin pe sbneuatz scyej cyakil yi e inwunakil yi najlche tzonej le intanum kale najletu, stzun Abimelec tetz Abraham. 24 Jun cun yol yastzun swulej, stzun Abraham bantz tetz Abimelec. 25 Poro nchatz, nin jak Abraham tkanil yi jun a yi kopijt tan i yi elnak chimajol yi e mos Abimelec. 26 Benen tzun tlol Abimelec tetz Abraham: Qui na wit wetz yi ko yatz e ban inmos, na nchatz bin ilu qui nin bin talu mu rasonil swetz. Qui tzun na wil wetz na txumun cun yi jun ajtzaklatz, stzun Abimelec tetz Abraham. 27Ej nintzun saj tcyal Abraham cobox cneru nin cobox wac nin taktz tetz Abimelec. Ej nin te yi jun kejatz yastzun bixewen chitrat. 28 Poro nchatz nin oc Abraham tan chijatxlen el tzaj jukt tal tij cneru chixol yi e tawun. 29Nin yi tilol Abimelec, nin ben jakoltz tetz: Mbi xac nchel tzaj xtxaolu yi jukt cneruej? 30 Benen tzun tlol Abraham tetz: Tan yi jukt cneruej yi swake teru, yastzun jun techl yi mero bintzi, in inkopon yi jun julil aej, stzun Abraham bantz. 31Chastzun te toquen bi yi jun amalatz tetz Beersebaw, na chon bnixen yi chitrat Abraham tu Abimelec le jun amalatz. 32 Yi wit bnixen yi chitrat le amalatz yi oc bi tetz Beerseba, nintzun e pakxij cyetz Abimelec tu Ficol le cyetz chitanum chixol yi e filistey. 33 Ej nin tasten nin le amalatz yi na biaj Beerseba cwet tawal Abraham jun wi tze yi na biaj tamarisco. Ej nin tasten nin oquetz tan culajen Ryos, yi jun kaRyosil yi at nin i le xetzbiltzaj, at jalu nin sbne opontunintz. 34Ala nintzun yob atij Abraham le chitanum yi e filistey.

22

bantz yi nsken wit bnix echk taklenej nintzun oc Ryos tan pilen Abraham tan tilol yi ko bintzi nin kuklij cul i. Jilonen tzaj tzun Ryos tetz Abraham. Itzun taltz: Abraham! Abraham! Mbi Ta? 2 Cyaj nin yi jun tal utuj acyajl yi winin na cpek tej. Quilok jalen le luwar cwent Moriah. Ej nin yil copon wi jun scyeri wutz yi tzinchaje tzatz, ban tzapat yi acyajl tetz jun atxixwatz tzinwutz. 3 Chin jalchan cunin tzun casen Abrahamtz nin oc tan weklen jun buru tan ticylen nin cyektz. Nchatz e ben stzocol cobox si tan paten yi xtxixwatz. Nchatz ben tcyal cob mos tu Isaac yi cyajl. Benen nintzun e bantz tan cyoponen le amal yi tal Ryos tetz. 4Itzun le toxin kej chibe, nintzun ben xmayil Abraham yi amal yi tal Ryos tetz. 5Benen tzun tlol Abraham scyetz yi e mos yi xomche tej:
w 21:31

1Itzun

Yi toyil klo Abraham yi jun tal utuj cyajl tetz Ryos

Beerseba na elepont, julil a kale mbnixet yi trat, nka julil a kale e aklet yi juk cneru.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

31

GNESIS22

Ncyen tu wok tzonej tu yi kaburu na yi o ketz tu incyajl nkaben ketz tzinej tan culajen Ryos. Ej nin kapakxok chan. 6 Sajen tzun tcyal Abraham yi si nin je tkol wutz coc Isaac. Ma i tetz nin ben tcyal yi cchilu tu yi kak. Nin e bentz. 7Nsken wit chixon jun tkuj yi benen jakol Isaac tetz taj: Ta. Mbi na awaj a jun coloj incyajl? stzun Abraham tetz Isaac. Lok tzun jun tal cneru tetz katxixwatz? Cyan si kan nin cyan kak kan tu yi cchilu. Poro lak tzun jun tal cneru tetz katxixwatz? 8 Ryos tzakon sketz, stzun Abraham tetz Isaac te yi na chixon tan cyoponen le amalatz. 9Ma yi cyoponen le amal yi tal Ryos tetz, nintzun oc Abraham tan weklen jun patbil xtxixwatz. Ma yi nucxen tan nintzun baj je tkol yi si tibaj. Kalenatz tzun benentz tan calchen cun Isaac nin je tkoltz tibaj yi patbil xtxixwatz.x 10 Benen nintzun bantz tan ticylen yi cchilu tan biylen cun yi cyajl. I cunin tzun klo na bentz tu yi cchilu tan biylen cun, 11yi jilonen tzaj yi ngel tetz Ryos jalen tzin tcyaj. Itzun taltz: Abraham! Abraham! Je inej Ta stzun Abraham bantz. 12 Qui bin tzabiy cun yi acyajl nin quil tzaban jun ech taklen tej, na na el intxum tetz yi bintzinin na awek chi Ryos, na qui nin macabej acul tej yi mawak klo yi jun tal utuj acyajl swetz, stzun yi ngel tetz Ryos bantz. 13 Xmayinen nintzun Abraham wutz coc nin ben tilol jun tal cneru yi oplij cyen yi tuc xol cobox kab tze. Benen tzun Abraham tan telsenel tzaj. Ej nin te yi telen tzaj tan, nin taktz tetz xtxixwatz tetz xel yi cyajl.y 14Oquen cyen nintzun ban bi yi jun wutzatz tan Abraham tetz Ryos tzakon. Chastzun te jalu na alchij tetz jun luwaratz: Yi wiwtz tetz Kataj kale tzaklet katxixwatz. 15 Itzun yi wit tkol Abraham yi xtxixwatz jilonen tzaj tzun junt tir yi ngel tetz Kataj tetz. 16 Itzun taltz: Abraham, je yol Ryosej: Tantu yi qui nin macabej acul tan awakol yi jun tal utuj acyajl swetz, ja tzun aban tanen incawl. Ma jalu jun cun yol na walnin tzatz:z 17Swake winin imbanl tzawibaj na chijepon impucsal yi tajlal yi axonl. Nicun sbne cyajlal chi tanen tajlal yi e txuml yi ate tcyaj nka chi tanen tajlal yi samlicy yi at tziak mar. Ej nin nketz ntinatz ma na nchatz chixcyek scyej cyakil chicontr. 18 Ej nin tan tu yi e axonl, sjalok chibanl cyakil echk jilwutz wunak benen tzin wi munt. Yastzun sbajok tan tu yi maban yi wetz wajbil,a stzun ngel tetz Ryos bantz. 19Yi nsken wit bnix yi xtxolbilasej nintzun pakxij Abraham le amal Beerseba. Chon tzun najewen Abraham tetz coboxt tiemp le jun amalatz. bantz yi telen tiemp yi bajen cyakil yi xtxolbilasej, nintzun opon stziblal twi Abraham yi nsken jal chinitxajil Nacor yi titzun. 21Yi bajx yi mitzij itz Uz, yi cap itz Buz. Ej nin yi toxin itz Kemuel yi taj Aram. 22 Pontzaj tlen
x 22:9

20 Itzun

Yi e cyajl Nacor

Stg 2:21.

y 22:1-13

Heb 11:17-19.

z 22:16-17

Heb 6:13-14; 11:12.

a 22:18

Hch 3:25; Gl 3:8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS22,23

32

quitzen Quesed, Hazo, Pildas, Jidlaf tu Betuel. 23 Yi jun Betuelatz yastzun yi taj Rebeca. Cyakil yi biajatz yastzun yi waxak cyajl Nacor yi titzun Abraham yi e itzij tej Milca. 24Nchatz e jal chinitxa Nacor tu Rema, yi cap txkel i. Yi chibi yi chinitxa e jal itz: Teba, Gaham, Tahas tu Maaca. bantz, atij Sara jun cient tu junak juk yob wuxtxotx. 2 Chon quimen i-tz le amal Quiriat-arba, nka Hebrn cwent amal Canan. Ma yi Abraham winin tzun bisunen tej Sara, nin winin token i yi quimen. 3 Telen tzaj tzuntz le amalatz kale atit wankil yi kajtzun txkel. Benen tzun i-tz tan talchen scyetz yi e xonl Het yi najlche le jun luwaratz. Itzun taltz scyetz: 4 Ibin jalu tan pe in tu jun awer nak chixolub ntin na waj tzincuch jun pawor scyeru. Yi nink chicayu jalaj intxotx kale tzinmukwit yi wankil kajtzun wuxkelc na ja quim i, chij Abraham scyetz. 5 Sajen tzun cyalol yi e xonl Het tetz Abraham. Itzun cyaltz: 6 I bin jalu ta Abraham bneu pawor. Tbitzaju kayol, chech tzun bantz. Ilu jun witz ajcaw skaxol, nin txaijtu tan Ryos. Ban smuku yi txkelu le mukbil alma yi mas balaj tcun chixol yi ketz, nin cyal nin jun skaxol yi nink scabej cul tan tkol jun amalatz teru. 7Jen tzun txiclok Abraham, nin kajlan nin i scyetz tan taklen chikej e xonl Hetatz. Itzun ben tlol scyetz: 8 Yi ko mero bintzij na cyaju yi chon tzinmuk cyen wankil yi prow wuxkel tzonej, chibne binu pawor swetz. Tan imbi chijakquenu tetz Efrn yi cyajl Zohar, 9yi qui pel scay i jun picy swetz yi na biaj Macpela yi chon at tul yi xtxotx i. Ban tzinchoj jamel nicyna ljak i tej. Bantz wetzal jun picyatz tetz mukbil kajtzun wuxkel scyuch e inxonl. 10 At cun tzun Efrn chixol e xonl Hetatz. Jilonen tzaj tzuntz tetz Abraham chiwutz cun e wunak yi ate-tz bantz quibital yi yol i nin nchatz chiwutz e yi winin cyoquen nin winin cyelen tzaj stzi puertil yi tnum. Itzun taltz: 11Qui lo ta! Bneu pawor, tbitzaju in yolej: Swoye yi jalaj txotxatz teru tuml yi picy yi at nintz le luwaratz. chiwutz cun e intanumej yi swoye teru nin e cun stiw tej. Ban bin smuku yi kajtzun prow txkelu le luwaratz, stzun Efrn tetz Abraham. 12 Poro nin aj junt tir Abraham tan kajlan tan taklen chikej e wunakatz yi ate le luwaratz. 13 Jilonen tzun Abraham tetz Efrn chiwutz cun e wunak yi ate-tz. Itzun taltz: Bneu pawor swetz tbitzaju inyol, na cu inwutz teru yi na waj yi stzamu jamel yi txotxatz tan qui imbisunen, nin kalenas tzun tzinmukcun wankil kajtzun wuxkel, stzun Abraham bantz tetz. 14Benen tzun tlol Efrn tetz Abraham. Itzun taltz: 15 Ilu jun coloj ta Abraham, yi jamel yi txotxej itz cyaj cient pi sakal. Ban tcun quil koc tan xtxumlen jamel yi txotx, ma na ban tcun benku tan muklen wankil kajtzun txkelu. 16 Ej nintzun cujij Abraham tan chojlen yi jamel yi nsken tal Efrn chiwutz e mas xonl Het. Nin choj i cyaj cient pi sakal yi tzaknak cun, chi yi cuch Efrn
b 23:4

23

1Itzun

Yi en cun ban mukxen Sara

Heb 11:9, 13.

c 23:4

Hch 7:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

33

GNESIS23,24

tetz. 17Tan yi xtxolbilasej, yi xtxotx Efrn yi at xlajlen Mamre, kale atit yi jun picy Macpelatz, scyuch cyakil tze yi at swutz yi txotxatz, 18 tetz cunin tzun Abraham bantz tircun. Ej nin e cun stiw ban cyakil yi e wunak, scyuch yi e yi winin cyoponen stzi puertil yi tnum. 19Itzun bantz yi wit bnixen ech xtxolbilasej, kalenas tzun cwen mukul Abraham yi wankil kajtzun Sara tcul jun picyatz yi na biaj Macpela, yi chon at xlajlen Mamre, yi nchatz na biaj Hebrn, cwent Canan. 20Chastzun te cyakil yi txotxatz kale atit yi jun picyatz tetz cun Abraham ban. E cun xonl Het cayin tetz nin xcontz tan tetz mukbil alma. bantz te yi nsken wit tijin cul Abraham nin te yi nsken wit tak Kataj yi banl tibaj, nintzun octz tan xtxumlen yi txkel Isaac. 2 chakol tzun jun scyeri yi e chakum yi mas tcunin ja tijin cul chiwutz yi e mas, nin yi i witz ajcaw tibaj cyakil yi mebil. Benen tzun tlol tetz: Ma jalu akoc tzaj akab tzak incux. 3 Na na waj yil tzawal swetz, swutz cun Kataj, yi kaRyosil yi taw tcyaj tu wuxtxotx, yi celepon cun te yi xtxolbil yi swale tzatz. Je wajbilej: qui na waj yi nink tzajoy txkel incyajl chixol yi e xun tzonej cwent Canan kale najlchot. 4Ma na na waj yil cben jalen le intanumben tan joylen txkel incyajl chixol yi e inxonl. 5 Benen tzun tlol yi chakum Abraham tetz: Ban bin Ta, poro en tzimban ko quil scul yi xun yil xomtzaj swej? Ban pe tzun yi nink nul tan ticylen nin yi cyajlu tan cyajen le tanumbenu kale elnaktzitu tentz? 6 Qui! quic rmeril tan benen incyajl tan najewen chonej. 7Na yi Wajcaw yi inRyosil, yi Ryos yi at tcyaj, yi nchin nelsan tzaj kale najlet tzaj kajtzun intaj, i nsukin yi amalej scyetz e inxonl. Mben tzun chakol yi tetz ngel tan bajxen cun tzawutz tan joylen tzaj yi txkel yi jun tal utuj incyajlej. 8 Poro ko quil scul yi xun yil xom tzaj tzawej quic tzun ara paj tej, nin celepon liwr te yi jun trat yi copon skaxol. Poro jun cun yol na wal nin tzatz, yi quic rmeril tan benen incyajl chonej. 9Benen tzun yi chakumtz tan taklen quen yi kab tzak yi cux Abraham yi tajcawil. Nin tal itz: Tzimbne tajbilu ta, quib yi ntalu swetz. 10 Toquen tzun yi mos tan xtxalen echk balaj oy txol cyakil yi mebil Abraham. Ej nin octz tan chiweklen lajuj camey i. Benen nintzun bantz le tanum Nacor cwent Mesopotamia.d 11Itzun bantz yi toponen nakajil yi tnum nskenin tzun cu kej. Nintzun e uje-tz tuml chicamey stzi julil jun a. Nin te yi oratz yastzun na chibaj opon len yi e xun tan ticylen a. 12 Ej nin te yi ujlche yi e camey tan, nintzun oc yi chakumatz tan nachlen Kataj. Itzun taltz: Kataj, yi atu tcyaj, nin ilu Ryosil Wajcaw Abraham, chin cheyaju tan joylen yi injoybetz. Elk kajabu te wajcaw Abraham tan jalen txkel Isaac. 13 Tzinchiwe tzonej stzi yi julil aej jalen pek
d 24:10 Mesopotamia na biaj yi amal yi at xol cob tzanla yi na chibiaj Tigris tu Eufrates. Na jop yi amal yi na biaj Irak jalu.

24

1Itzun

Yi en cun ban yi jalen yi txkel Isaac

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS24

34

yil chibaj ul len yi e xun tan syain. 14Yatzk tajbilu Ta, yi jun xun kale lwal nint: A jun coloj xun banaj pawor swetz, nink tzawoy mu wuca, chinch sbanin. Ej nink tal tzaj swetz: Ucaku ta, nchatz swake quica yi cameyu, itzunk iatz yi txaijt tanu tetz txkel Isaac yi chakumu.e Ej nin tan yi xtxolbilej slajluchaxk tzinwutz yi at balajilu tej Abraham, yi wajcawil. 15 Ntaxk nintzun tane i-tz tan nachlen Kataj yi benen tilol jun xun yi ulen tlen tu atit tan syain. Chon aten yi chok wi xulchub. Ej nin yi jun xunatz itz Rebeca yi mel Betuel. Yi jun Betuelatz yastzun chinitxajil Nacor tu Milca. Ej nin yi Nacoratz quitzun quitzicy quib tu Abraham. 16 Yi Rebeca chin yuben nin. Ej nin ntaxk nin potzaj tibtz te jun yaj. Yi tponen stzi yi julil a, nin octz tan nojsen yi chok. Ma yi nojen, nin je tkol wi xulchub nintzun pakxijtz. 17Benen nintzun ban yi chakum Abraham tan stzamlen nin jilon nintz tetz. Itzun taltz: A jun coloj xun, banaj jun pawor swetz, tzawak mu tal wuca te yi a yi cyan awan tul yi achok. 18 Cuj ta, ucaku stzun xun bantz tetz. Cwen tzaj tzun tcyal yi chok le kab nintzun ben tkol yi tca-tz. 19Ma yi wit tucaen yi chakum nintzun ben tlol Rebeca tetz: Nchatz ban ljetzaj quica yi e cameyu wan, jalen yil noj len chicul. 20 Lajkel nintzun cyajen cyen kojol yi sowril yi a yi at tul yi chok tul yi culbil a yi at nintz nakaj. Ala nin tzun tir bantz stzi yi julil a tan jesen tzaj quica yi e camey. 21Itzun te yi na tzan yi xunatz tan balen quica e camey ntin xmayin na ban nin yi chakum Abraham tej i. Nin quic nin jun yol na talnintz tetz. Na yi tajbil i itz tan telen xtxum tetz yi ko bintzij nin chaje Ryos yi joybetz. 22 Yi nsken chuca yi e camey nintzun ben yi chakum tan lacbajen cyen jun tal argoy yi oro cun te ju. Mut cuntu qui tzaknak me ons yi talil. Nchatz ben tkol cob tej kabaj, yi oro cun, mas ox ons tu nicy yi talil jujun. 23Nintzun ben jakoltz te yi xun: Banaj pawor, alaj swetz na scyetz i ataj? Ej nin qui polo ljal mu kaposar tuch ataj te akbalej, stzun yi chakum tetz xun. 24 Yi in wetz in mel Betuel, yi nitxajil Nacor tu Milca. 25 At amal xe kacal tan chicyajen cyenu te akbalej. Ej nin chatz at tkan chim tetz chiwa yi e cameyu, stzun xun bantz. 26 Cwen tzun mejlok yi chakum Abraham nin octz tan culajen Kataj. 27Itzun taltz: Wajcaw, ilu Ryosil wajcaw Abraham, winin banl talmau. Chin tzaknak cunin teru. Nin chin balaj ilu tej wajcaw Abraham, na ja chinsaj tcyalu jalen tzonej chixol yi e xonl i. 28 Lajkel nintzun benen Rebeca jalen xe cal tan talchen tetz yi xtxu yi mbi cun mbajij. 29At tzun jun xibin Rebeca yi na biaj Labn. Yi tbital yi mbi cun bajij, lajkel nintzun benen stzi julil yi a tan joylen yi jun yajatz yi jilon tetz Rebeca. 30Na nin til yi jun argoy tu yi cob tej kabaj yi at cyen tkul kab Rebeca. Ej nin nchatz tbit i mbi cun tal yi jun yajatz tetz. Itzun yi toponen Labn stzi yi julil a, inin tzun atitet yi chakum Abraham scyuch e camey. Nintzun oc kansal tib xlaj. 31Itzun taltz: Max culu ta, na el intxum tetz yi at banl Kataj tibu. Bneu pawor, xomokninu swej. Quil cyaju tzonej, na at amal kale chicyaj cyent yi e cameyu.
e 24:14

Jaklen jun techl: Jue 6:17, 37; Ro 20:9; Pr 16:33; Hch 1:26; Mt 12:39.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

35

GNESIS24

32 Benen nintzun ban xomok yi mos Abraham te Labn tan cyajen cyen xe cal i. Ma yi e baj cyoponentz nintzun oc Labn tan telsen cyektz yi e camey nin tak i chiwa-tz. Nchatz ul tcyal a-tz tan xtxajlen quikan yi chakum scyuch e mos yi xomche tej. 33 Itzun bantz te yi nsken wit bnix yi wa yi chakum Abraham qui nintzun cujij yi wa. Itzun taltz: Max chiculu, poro quic rmeril tan inwanen jalen yi ntaxk wal yi inmantar scyeru. Ban bin ltal tzaju yi mantaru sketz, stzun Labn bantz tetz. 34 I bin jalu yi in wetz in chakum wajcaw Abraham. Je tanen iej: 35 At banl Kataj kaRyosil tibaj, na chin ric nin i. Na ja tak Kataj winin tawun. At cneru, at wac, at oro tu sakal at winin camey tu buru tuch. Ej nin ate winin yaj tu xnan jak cawl i. 36 Nin nchatz nketz ntinatz ma na ja itzij jun cyajl tej kajtzun na Sara tul biil tlentu. Ej nin wajcaw Abraham ja cyaj cyen tkol cyakil yi mebil tetz yi jun tal utuj cyajlatz. 37Ja tzun chimbixe tan tan joylen txkel yi cyajl. Ej nin nchatz in, ja wal cuj tetz tan welen cun tej. Je tzun yol i yi ntal swetzej: Qui na waj yi chonk tzajoy txkel incyajl chixol cyakil yi e xun yi ate tzonej Canan kale najlchot. 38 Ma na quilok chixol yi e ketz kaxonl. Ej nin joyaj jun txkel incyajl chixol. 39Nintzun waltz tetz: Ilu wajcaw ma tzun yi kol quil scul yi jun xunatz yil xomtzaj swej? 40Nintzun tal i swetz: Yi in wetz xomchin tej tajbil Ryos, nin na el intxum tetz yi tzul chakol yi tetz ngel tan xomen nin tzawej te yi apyaj yi ncben tej. Ban tzun tzajoy jun txkel incyajl chixol yi e inxonl, yi e xonl kajtzun intaj. 41Ntin, yi ko quil cyak yi e inxonl yi xun tzatz, celepon tzuntz liwr te ayolej. 42 Chastzun te, yi nnul jalu tzi julil a ja tzun noctz tan nachlen Kataj yi Ryosil wajcaw Abraham. Itzun waltz tetz: Wajcaw! yi ko bintzij nin yatz yi tajbilu yi ban cuntuk sban yi jun impyajej, 43 na cu inwutz teru ta, te yi atin tzonej stzi yi jun julil aej. Jek ltulejuej: Ik yi xun yil tzul tan ticylen a, ej nin kalel wal nint yi xtxolbilej tetz: Banaj pawor swetz, tzawak mu tal wuca te yi a yi at tul achok, chinchk sbanin tetz. 44Ej nink ltal tzaj swetz: Jej, ucaku ta. Nchatz jeul imbalul quica yi e cameyu, chijk i sban tzaj, itzunk iatz yi jun xun yi txaijt tanu tetz txkel yi cyajl wajcaw Abraham, chinch ban tetz Ryos. 45 Ntaxk nintzun chintane-tz tan nachlen Kataj yi nwilnin yi oponen tlen tu atit Rebeca tan ticylen a. Aten chok i tan wi xulchub. Nintzun nwaltz tetz: Banaj pawor swetz tzawak mu tal wuca. 46 Lajkel nintzun ncutzaj tcyal i yi choktz, nin taltz swetz: Jej, ucaku ta. Nchatz wake quica yi e cameyu, stzun i ban swetz. Nintzun nuca-tz tan. Nchatz ja chibaj uca len yi incameytz tan. 47Kalenas tzun mben injakoltz tetz: Na tzun scyetz ataj atxu? Nintzun tal i-tz: In mel Betuel, yi cyajl incyex Nacor tu wutzilen na Milca, stzun i swetz. Yi nwit yi yol i nin mmoc inlacbal jun argoy te ju, nin mmoc tzaj inkol cob kul kabaj te yi kab. 48 Nintzun nchincu mejloktz tan culajen Ryos. Ja wak inkajsbil tetz Kataj, yi Ryosil wajcaw Abraham, tantu yi sbejnin nchinsaj tcyal tzonej tan joylen jun xun tetz txkel yi cyajl i, chixolu yi eu xonl kawutzilen Abraham. 49I bin jalu, max chiculu, elk chikajabu te wajcaw. Ej nin cyaleu swetz: Ban pe chiwutzu, nka qui? Na waj lwit, bantz wilol yi mbil tzimban, stzun chakum Abraham scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS24

36

50 Chijilonen tzaj tzun Labn tu Betuel itzun cyaltz: Ja wit cawun Ryos te cyakil yi xtxolbilej nin yi o ketz quic rmeril tan kalol cuj nka qui. 51Ma jalu bin, je Rebeca jej, tcyajninu nin chibenku. Oken bintz tetz txkel yi cyajl yi tajcawilu quib yi tajbil Kataj Ryos. 52 Yi wit tbital yi chakum Abraham yi chiyol, cwen tzun jokloktz swutz Ryos jalencun cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx. 53 Kalenatz tzun bajen tzaj tcyal cyakil echk oy yi cyan tan. Jetzaj tcyal oro tu sakal, nin echk balaj bechok. Nin baj nin tkol tetz Rebeca. Nchatz at mbaj nin tkoltz tetz yi xibin Rebeca tu yi xtxu. 54Kalenatz tzun wanen i-tz scyuch yi e mos yi xomche tej. Ej nin chon tzun chicyajen cyen tan watl te yi jun akbalatz. Itzun yi chicasen le junt eklok nintzun tal yi chakum: I bin jalu nkajen bin ketz tu yi xun xe cal wajcaw Abraham. 55 Chijilonen tzaj tzun yi stzicy Rebeca tu yi xtxu. Itzun cyaltz tetz chakum: Na bin kaj cobox kej plas. Kalenatz tzun tzaj xun tanu, chech. 56 Qui, quil chin chimaku, na ntyoatz tetz Kataj yi ban cuntu mban yi impyaj. Ban tcun cyakeu amal tetz yi xun tan xomen nin junawes swej bantz koponen xe cal yi wajcawil, stzun yi chakum scyetz. 57Cuquen ta, kachake yi xun, chech. Ej nin kajake tetz yi ko cuj tan yil tzaj chan nka qui, chech bantz. 58 Chakxen tzun Rebeca-atz cyan nintzun ben chijakoltz tetz: Cuj pe awan yi ninink caj te yajej? Ninin nnajen wetz, stzun i bantz. 59Kalenas tzun cyakol amaltz tetz Rebeca, tuml yi xnan yi na tzan tan quicylen i, tan chixomen nin te yi chakum Abraham scyuch yi e mos i. 60 Itzun te yi ntaxk chaj tzaj nintzun cyak yi chibanltz tibaj Rebeca. Itzun cyaltz: A jun tal coloj kanub tak tzaj kataj banl tzawibaj nink coc tetz chitxu jun chin coloj wunak yi quic ajlben cyetz. Ej nink chixcye yi e axonl scyej chicontr. 61Toquen tzun Rebeca scyuch e tetz mos tan nucun ib, ma yi wit chibaj nucxen nintzun e baj je-tz tejak jujun camey. Bajxen tzun yi chakum Abraham nin saj tcyal i yi Rebeca scyuch yi e mos i. 62 Itzun bantz chon tzun sajen tetz Isaac stzi yi a yi na biaj A tetz yi jun yi itznin nin na ko til. Na chon najlijtz le jun amal yi na biaj Nguev. 63Chon sajnak itz tan xon stzi yi jun aatz. Ej nin cwen kej cuntu pakxen tzajtz. Jalt cuntunin yi benen xmayil yi txant cuntu tan cyulen cobox camey. 64Nchatz Rebeca nin saj tilol wutz Isaac. Ma yi sajen tilol nintzun cutzajtz te yi camey. 65Na nsken wit jak tetz yi chakum. Na tzun scyetz i yi jun yajej yi tzul tzinej tan kaculchen? Yastzun yi cyajl yi wajcaw, stzun yi mos ban tzaj tetz. Yi cwen tzaj Rebeca nintzun jetzaj tcyal jun xbuk, nin je tkol twi tan tewen yi wutz. 66 Ma yi chiculul quib yi chakum tu Isaac nintzun baj xtxolil i tetz yi mbi cun ban i te yi pyaj. 67Yi cyulen tzaj le chinajbil nintzun saj tcyal Isaac yi Rebeca xe El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

37

GNESIS24,25

mantialben yi kajtzun xtxu. Okben ib nintzun e bantz, nin winin peken cyen Isaactz tej Rebeca. Chastzun telen yi bis te cul Isaac tan yi kajtzun xtxu yi quimnak.

25

bantz yi xonen tiemp nintzun oc junt txkel Abraham, yi na biaj Cetura. 2 Jalen nintzun ban nitxajil Abraham te junt txkelatz. Ej nin yi chibi itz: Zimram, Jocsn, Medn, Madin, Isbac nin Sa. 3 Ma Jocsn yastzun chitaj Seba tu Dedn. Ej nin yi e xonl Dedn ban itz yi e Asur, yi e letuseo scyuch yi e leumeo. 4 Ma yi e tu Madin, yastzun Efa, Efer, Hanoc, Abida nin Elda. Nin yi jun coloj wunakatz, e cun xonl na Cetura, yi cap txkel Abraham. 5-6 Poro ntin tak Abraham mu tal te yi tetz mebil scyetz yi e nitxajilatz yi nchijal te yi e mas txkel i. Ej nin nchatz, te yi ntaxk tijin cul, nin e el jatxoltz yi e mas cyajl i, joylaj len te Isaac. Chon tzun chibenen chakol jalen lilen tzin. Ma cyakil mebil Abraham chon tzun cyajen tkol tetz Isaac, yi jun tal cyajl yi jal te Sara.
7Atij

1Itzun

Yi cyokbel quib Abraham tu Cetura

tzun Abraham jun cient tu ox cal tu olaj yob. 8 Quimen nintzun ban tantu yi nsken tijin cunin cul. Chon tzun toponen yi talma tej kajtzun taj tu kajtzun xtxu. 9Ma yi wankil chon tzun mukxen cyan Isaac tu Ismael le jun picy yi na biaj Macpela. Yi jun picyatz chon at xlajlen Mamre, tul yi luwar Efrn yi cyajl Zohar, yi e xonl Het. 10Yastzun yi luwar yi loknak Abraham scyetz yi e xonl Het.f Chon tzun mukxen yi wankil xlaj kajtzun Sara yi txkel. 11Itzun te yi nsken wit quim, tkol tzun Ryos banl tibaj Isaac. Chon tzun cyajen i tan najewen le yi amal yi na biaj A tetz yi jun yi itz, nin na ko til. chibi yi e nitxajil Ismael yi cyajl Abraham, yi jal te Agar, yi aj Egipto, yi mos Sara. 13 Je bin chibiej: yi bajx na biaj Nebaiot, xomchetzaj Cedar, Adbeel, Mibsam, 14Misma, Duma, Massa, 15 Hadar, Tema, Jetur, Nafis tu Cedema. 16 Yastzun chibi yi coblaj nitxajil Ismael yi e jal. Xomcyentu chibi yi jujun teak yi chiluwar. Nin chijunalen e cawuntz squibaj yi chiwunakil. 17At tzun Ismael tul jun cient tu junak juklaj yob yi quimen. Chon tzun toponen talma-tz scyej kajtzun taj tu kajtzun xtxu. 18 Cyakil yi e xonl i chon chinajewen tul yi luwar xol Havila tu Shur, swutzel tzaj Egipto, xlaj yi be yi na opon le amal Asiria. Nin nchatz winin chilab quib bantz scyuch yi e mas chixonl. yi xtxolbilej tetz Isaac yi cyajl Abraham. 20At tzaj tzun Isaac tul cawunak yob yi cyokbel quib tu Rebeca, yi mel Betuel yi arameo, yi najlij Padan-aram. Ej nin yi Rebeca-atz, yastzun tanub Labn. 21Quic nintzun tal Rebeca na jaltz, chastzun te toquen Isaac tan cuswutzil tetz Kataj tan jalen talbil Rebeca. Yi
f 25:10

Yi quimen Abraham

12 Je

Yi e xonl Ismael

19Je

Yi quitzen Jacow tu Esa

Gn 23:3-16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS25

38

tbital Kataj yi oracin Isaac ninin tzun tekaj Rebeca pwokil cob ni. 22 Itzun te yi ate yi cob niatz twankil Rebeca, tzaj nin tzun oyintzi ate cuntz. Toquen tzun Rebeca tan xtxumlen. I tzun taltz tcul cuntu: Yi ko yatz nin tunin tzimbantzej mbi xac mas ankin swetz? Benen nintzun bantz tan jaklen tetz Kataj Ryos yi mbi tzuntz yi na chibiy quib yi cob niatz twankil i. 23 Jilonen tzaj tzun Kataj tetz. Itzun taltz: Quil cbisun, na yi cob niatz yi ekan pwokil awan, itz cob chin wutzilen nacin yi na choyintzin te yi ntaxk chul itzok. At jun yi mas cham sbne swutz yi junt, nin yi bajx tzocopon tzak yi cawl yi cap.g 24 Ma yi toponen yi kejlal tan tulen yos tu Rebeca, e cun yo ban yi tal i. 25 Chin e nin, nin chin pay nin tej yi bajx yi titzen, nin oc bi-tz cyan tetz Esa.h 26 Ulen nin ban itzok yi cap. Tzamij yi chus tkan yi stzicy tan, yi tulen itzok. Chastzun te toquen yi bi-tz cyan, tetz Jacow.i At tzaj tzun Isaac tul oxcal yob yi tulen yos tu Rebeca scyuch yi cob ni-tz. nintzun e ban yi cob xicyatz. Yi bajx yi na biaj Esa nin oc tetz jun balaj akunwil wi cojbil. Nin nchatz i jun balaj aj txuquinl bantz. Ma yi Jacow, apart nin tetz xtxumun bantz. Chin tajbil nin i yi na cyaj cyen xe chipach yi tal mantial tu. Nin chin culutxum nin i, qui tu na tzantu. 28 Mast cunin tzun na pek Isaac te Esa, na chin tajbil nin i bajsen yi echk timbil yi na bnix tan Esa te echk smaron txuc yi na chiloon tan xol tze. Ma tzun tetz Rebeca mast cunin na pek tetz te Jacow. 29At tzun jun tir yi na tzan cunin Jacow tan skajsen jun chin balaj timbil yi tulen tzaj Esa tan akun wi cojbil. Nsken tzun nkexij i. 30Yi tulen tzaj nintzun ben jakol tetz Jacow. Itzun taltz: Banaj pawor swetz yaj, tzawak mu tal wetz te yi ara timbil cyakej, yi ja wit bnix awan, na na chin tzajk nin tan jun chin wej. (Chastzun te toquen junt bi Esa tetz Edom.)j 31Cuj, stzun Jacow poro ko bajx tzawak arakej swetz, tan woquen tetz axel, chi ink bajxk cyajol sban.k 32 Quic bin na ban, yi ko yatz awajbil. Na yi wetz inkej quic xac swetz, ntin aktzaj inwa, na na chin quim tan wej, stzun Esa. 33 Ma jalu, alaj bin yi mero bintzij swetz: Jun cunin pe ayol? Nketz pe tzantzaj tlen tzatxixpuj awajtzakl? stzun Jacow bantz. Jun cunin yol na walnin tzatz, nin sak swutz Ryos, stzun Esa bantz.
Ro 9:12. h 25:25 Yi biaj Esa na elepont pay le hebrey, jun yi winin xiil tej cyakil wankil. Jacow na elepont subul nak nka nicun culil te yi yol chus tkan le hebrey. j 25:30 Edom na elepont cyak. k 25:31 Yi kej yi bajx cyajol, itz tan xconen tetz akol chitxixwatz yi e mas najal yi na quim chitaj (Nm 13:13, 44; 6:17), nin tan toquen tetz ajcaw squibaj yi e titzun (Gn 27:17; 43:33). Ej nin tan cambal cob tir mas yi mebil yi taj chiwutz yi e mas titzun (Dt 21:17; 1Cr 5:1).
i 25:26 g 25:23

27Chuyen

Yi ticyen cayil Esa yi kej tetz Jacow

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

39

GNESIS25,26

Tan yi xtxolbilej icy cayil Esa yi tetz kej tetz bajx cyajol.l 34Yi talol Esa yi xtxolbilasej, benen tzun tkol Jacow pam tu jun chin lak timbil te yi nsken bnix tan. Yi wit bnixen Esa tan waan elen tzaj nin bantz. Sicyer nin oc tan xtxumlen yi nsken wit icy cayil yi tetz kej tetz bajx cyajol tetz titzun. bantz te yi tiempatz nintzun cu jun chin wutzilen wej tul cyakil yi luwar kale najlchet Isaac. Nimten cunin ban yi jun wejatz swutz yi jun yi cu te yi tiemp yi at tzaj kajtzun Abraham. Chastzun tej quicyent Isaac tul yi luwaratz tan cyoponen le tnum Gerar, kale najlet Abimelec, yi chireyil yi e filistey. 2 Chon tzun chajol tib Kataj swutz Isaac le amalatz. Itzun taltz tetz: Quil cben jalen Egipto, ma na ban ccyaj tul yi amal yi swale tzatz. 3 Poro ban ccyaj cobox kej tzonej le yi luwarej, na snatok tzawej, nin swake imbanl tzawibaj, na chon swake tzatz scyuch yi e axonl cyakil yi luwarej. Yatz tzimbne tan welen cun te yi inyol yi insuknak tetz kajtzun ataj Abraham. 4Ej nin chijepon impucsal yi tajlal yi axonl. Nicun sbne cyajlal chi tanen cyajlal yi e txuml. Nin swake cyakil yi luwarej scyetz. Nchatz, tantu e ljalet chibanl cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt.m 5 Yastzun sbnetz tantu culutxumil kajtzun ataj Abraham na ja ban tanen cyakil yi walnak tetz. Nchatz ja ban tanen cyakil yi weri incawl, tu yi inchusun yi waknak tetz, stzun Ryos bantz tetz Isaac. 6 Chon nintzun cyajen cyen Isaac tan najewen le tnum Gerar. 7Yi chinajewen le jun luwaratz, nintzun e oc yi e wunak tan jaklen tetz Isaac yi ko txkel i yi Rebeca. Nintzun tal yi tanub tu i,n na nin xobtz tan talchen yi mero bintzij, na nin oc tan xtxumlen yi copon biyij tan paj yi yubel Rebeca. 8 Itzun bantz yi telen tiemp yi chinajewen tul yi jun luwaratz, chon tzun na xmayinin Abimelec le wentanuil tetz cal. Nin ben xmayiltz yi na chikal quib Isaac tu Rebeca yi txkel. 9Benen tzun mantar Abimelec tan ticylen Isaac. Itzun taltz tetz: I bin jalu Isaac, yi xnan yi xomij tzawej, chinch wetz itz mero awuxkel. Ma jalu mbi tzun xac na awaltz sketz yi awanub tu? Qui nin nwal yi mero bintzij na nin intxum yi qui cunin batz chincopon biyij tampaj yubil yi wuxkel, stzun Isaac bantz tetz rey. 10 Talol tzun Abimelec: Mbi xac maban yi jun ajtzaklatz skej? Yi quik nlajluchax skawutz, al pek scyetz jun chixol yi e yaj yi ate tzonej le intanum nje pek tuchlel yi awuxkel. Nin tan yi xtxolbilej, apaj klo yi nkajuch kil, stzun Abimelec bantz. 11Cawunen nintzun Abimelec tan chimolchen cyakil yi e wunak. Itzun taltz scyetz: Alchok scyetz yil sban cyen jun echk taklen cachi te yajej nin te txkel, junawes squimok teratz. 12 Itzun te yi tiempatz, nin tawaj Isaac winin ujul. Ej nin chin balaj nin ban yi cosech i-tz, na nin tak Kataj Ryos banl tibaj. 13 Chin ric nin ban i, nin jal winin mebiltz. 14E jal winin cneru tu winin wac. Nchatz e jal winin mos i. Tan tu
l 25:33

26

1Itzun

Yi ticyen Isaac tan toponen Gerar

Heb 12:16.

m 26:3-4

Gn 22:16-18.

n 26:7

Gn 12:13; 20:2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS26

40

cyakil yi mebil i yi njal, winin tzun chichen chicul yi e filistey tej. 15 Chin juntlen nin e, na te yi itz tzaj yi taj Isaac nin ocnak yi e mos i tan koplen cobox julil a. Poro yi quimen Abraham nin e oc yi e filisteyatz tan nojsent cun tan txotx. 16 Itzun bantz yi tilol Abimelec yi nsken riquin Isaac, tlol tzun i-tz tetz: Cawlen skaxol tzonej, na mas tcunin ja criquin skawutz ketz. 17Elen nintzun ban Isaac le luwaratz. Chon tzun toponen tan najewen tul jun jocoj cwent nin yi tnum Gerar. 18 Yi chinajewen tul yi jun luwaratz, nintzun oct Isaac tan koplent yi echk julil a yi cunak cyen kopol yi kajtzun taj. Na nsken wit baj chinojsal yi e filistey. Iten nin chibi yi echk julil aatz octz tan quib yi chibi yi ocnakt cyen takun yi kajtzun taj. 19Itzun bantz te yi na chitzan yi e mos Isaac tan koplen jun julil a tul yi jun jocojatz, jalt cuntunin quilol yi jen mulen mulkuj yi a chiwutz, nin xon. 20Ma yi e pstor cwent Gerar, scyuch e pstor Isaac chon tzun toquen majon ib te yi jun aatz. Na nin cyal e pstor cwent Gerar yi cyetz. Chastzun te yi toquen bi yi jun aatz tan Isaac tetz Oyintzi, tantu yi toquen majon ib tej. 21Pontzaj tlen cyoquen yi e mos Isaac tan koplen junt julil a. Poro iten nin e banas tan oyintzi tej. Chastzun te yi toquen bi yi junt julil aatz tan Isaac tetz Chich Culal. 22 Elen tzaj nintzun e ban Isaac tul yi jun luwaratz nin e eltz joylaj len. Chon tzun cyoquentz tan koplen junt julil a. Yi jalen cyan cyal nin jun octz tan oyintzi tej. Chastzun te toquen bi yi junt aatz tan tetz Ja Kel Liwr na nin tal Isaactz: Ja tak Kataj Ryos puntil sketz tan kariquinen. 23 Yi telen tiemp icyen nintzun e ban junt tir Isaac swutz yi luwaratz. Chon tzun cyoponentz jalen Beerseba. 24Ninin tzun te yi akbalatz, chajolt tib Kataj swutz i. Itzun taltz tetz: I inatz yi Ryosil kajtzun ataj Abraham. Quil cxob, na atin nintz tzawej. Tantu yi mbi banak inchakum, kajtzun ataj, swake imbanl tzawibaj, nin chijepon impucsal yi tajlal axonl. 25 Tatz ten nintzun oquet Isaac tan nuclen jun patbil xtxixwatz, nin octz tan nawsen bi Kataj. Chon tzun cyatentz tul yi jun luwaratz. Ej nintzun e oc yi mos i tan koplen junt julil a. nsken wit el tiemp yi cyoponlen Isaac Beerseba, icypontzaj nintzun Abimeleco jalen Gerar tan yol tetz Isaac. Xomche cob tamiw tej yi na chibiaj Ahuzat tu Ficol. Yi Ficolatz yastzun ajcaw squibaj cyakil yi e sanlar Abimelec. 27Yi cyoponen nintzun tal Isaactz scyetz: Mbi na chijoyu tzonej? Na qui bin na chipeku swej, na ja bin nel tzaj chilajulu swutz yi chitxotxu. Mbi tzun na cyaju swetz jalu? 28 Max culu Ta, poro ja el katxum tetz nin na kil, yi mero bintzij xomij Ryos teju. Chastzun te nkatxum tan kulen teju tan bixbajen jun katrat tuchu. Je yi na kaj yil bixe skaxolej: 29Quik tzocu tan banlen jun echk taklen cachi skej,
o 26:26

26 Yi

Yi bnixen chitrat Abimelec tu Isaac

Gn 21:22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

41

GNESIS26,27

na yi o ketz cyal cunin nkoquet tan banlen jun echk taklen cachi teju, na yi telen tzaju skaxol, pe cunin skil yi telen tzaju kan. Poro yi jalu, na kil yi na tzan Kataj Ryos tan taklen banl tibu. 30 Yi wit tbital Isaac yi chiyol, nintzun bnix jun chin wutzilen waantz tan. Nin e baj wan len cunintz. 31Ma le junt eklok chin jalchan cunin tzun e baj casentz, nin baj chisukil chiyoltz tan qui chibanol jun echk taklen cachi squibil quib. Chin cyamiw nin quib e bantz yi chipaxul quib. Ajen nintzun e ban Abimelec. 32 Itzun te yi iten nin kejatz, cyulen tzaj yi e mos Isaac tan talchen stziblal tetz, yi nsken wit jal a cyan tul yi jul yi na chitzan tan koplen. 33 Oquen nintzun ban bi yi jun aatz tan Isaac tetz Seba. Chastzun te Beersebap bi jun luwaratz jalu. 34 At tzaj tzun Esa tul cawunak yob yi cyokbel quib tu Judit yi mel Beeri, jun scyeri yi e xonl Het.q Nchatz cyokbej quib tu Basemat, yi mel junt yaj scyeri e xonl Het, yi na biaj Eln. 35 Yi cyokbel quib Esa scyuch yi cob awer nakatz, ntin tak bis scyetz Isaac tu Rebeca. bantz te yi nsken biin Isaac, nin yi quit na aw wutz, nintzun saj chakol i yi Esa yi bajx cyajl, nin ben tloltz tetz: A jun coloj incyajl! Mbi ta? chij Esa. 2 Na awil yi ja wit chimbiin. Ej nin qui cunin batz na xontzaj yi quimichil tzinwutz tetz ek cap. 3 Chastzun te na waj yil cben xol tze. Cyajwe nin yi amacl tetz txuquin nin cun joy jun inchib. 4Yil tzul yi txuc awan, nintzun tzaban cun jun chin intimbil yi chumbalaj nin chi yi wetz yi na chimpek tej. Yil bnix awan ban tzun tzul tzinwutz tan bajen wan. Kalenatz tzun lwak cyen imbanl tzawibaj jalen pek yi ntaxk chinquim. 5 Ma yi Rebeca, atequen tzun i-tz tan tbiten yi mbi cun na tzan nin Isaac tan talchen tetz Esa. Yi tilol i yi nsken wit ben Esa tan txuquin xol tze, 6 lajkel nintzun benen tan talchen tetz Jacow, yi cap chinitxa, yi mbi cun baj tlol Isaac tetz Esa, itzun taltz: A jun coloj wal, je mbaj tlol ataj tetz awutzicyej: 7Quilok xol tze tan txuquin. Cun joy jun inchib. Ma yi ljaltzaj awan, nintzun tzaban jun chin balaj intimbil tej. Kalenas tzun lwak cyen imbanl tzawibaj jalen pek te ntaxk chinquim, stzun ataj mban tetz. 8 Ma jalu bin a jun coloj wal, bit tzaj cunin yi xtxolbil yi swale tzatz: 9Quilok jalcun kale atet yi e kawun, nin joywe el tzaj cob tal chiw yi bant e tetz chibaj, nin tzimbne yi timbil chi na pek ataj tej. 10Yil bnix yi jun balaj timbilatz wan, nintzun tzacyaj nintz swutz ataj tan wanen i tej, bantz cyajen tkol yi banl tzawibaj te yi ntaxk quim, chij Rebeca bantz tetz Jacow. 11Sajen tzun stzawel Jacow yi yol xtxu: Na, poro yi Esa, chin pay nin tej wankil, ma yi wetz qui. 12 Ko tzun lben intaj tan inmaclen, tzelpon xtxum swetz nin tzocopon tan xtxumlen yi na
p 26:33 Beerseba na elepont yi julil a kale bnixet chitrat. quib tu yi e xonl Abraham. E cun awer nak. q 26:34

27

1Itzun

Yi tkol Isaac banl tibaj Jacow

Yi e xonl Het, nketz chixonl

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS27

42

chintzan tan telsen kej i. Ej nin qui cunin batz tzelepon inkej tan. Wech na imbanl klo na lwaj cyen tetz. 13 Sajen tzun stzawel yi xtxu: A jun coloj wal, ban tcun yi in wetz noc cyen tzak awil. Ntin banaj quib yi nwalnin tzatz. Cun cyaj yi cob chiw yi nwal. 14 Benen nintzun ban Jacow tan quicylen tzaj yi cob tal chiwatz nin e oc tkoltz tkab yi xtxu. E cwen tzun biyol Rebeca nin octz tan banlen jun balaj timbil chi yi na pek Isaac tej. 15 Sajen tzun tcyal Rebeca yi balaj bech tetz Esa yi colijche, nin oc tkoltz tej Jacow. 16 Nin oc tkol Rebeca yi stzuml chiw tej kab nin tej kul Jacow. 17Yi wit toquen yi bech tetz Esa tu stzuml chiw tej Jacow, kalenas tzun benen tkol Rebeca yi jun balaj timbilatz tetz tan benen tan taklen tetz Isaac, yi taj. 18 Yi tocomponen Jacow kale atit yi taj, nintzun tziwun nintz tetz. Itzun taltz: Quech ta. Ja nul. Naj scyetz a? A pe Esa, nka a Jacow? chij Isaac ban nintz. 19In Esa yi bajx cyajlu, chij Jacow. Ja bnix yi tajbilu wan yi njaku swetz. Or colekenu. Wanku te yi timbil yi ja bnix wan tej yi txuc yi nimbiye, bantz tkolu yi banlu swetz, stzun Jacow ban. 20 Nin ben jakol Isaac tetz Jacow: Jalcunin petzun njal txuc awan? Jalcun ta, na i yi Ryosilu mmoc tan wucheyen tan joylen, chij Jacow bantz. 21Benen tzun tlol Isaac tetz: kansoc tzaj bin awib tzinwutz, na swile ko bintzi nin i aatz yi incyajl Esa. 22 Toquen tzun kansal tib Jacow swutz yi taj tan tilol i yi ko i nin i-atz Esa. Ma yi toquen macol Isaac tej kab Jacow, nintzun taltz: Yi wi tan yol icunin i-atz Jacow, poro yi tej kab, icunin i-atz Esa. 23 Qui nin tzun el xtxum Isaac tetz yi ko itz Jacow, na nicun tanen payil tej kab Jacow chi tanen tetz Esa. 24Itzun yi ntaxk tak Isaac yi banl tetz Jacow nintzun jak i junt tir tetz Jacow, itzun taltz: Bintzij nin pe i aatz Esa? I inatz Esa ta, chij Jacow. 25 Aktzaj bin yi intimbil, nin inwa. Chinwank jun te yi intimbil yi ja bnix awan. Kalenatz tzun lwak imbanl tzawibaj, stzun. Benen tzun tkol Jacow yi wa Isaac. Nchatz tak i win tetz tca. 26 Yi wit wanen nintzun taltz: Catzam! a jun coloj incyajl. Tzuben xak intzi. 27Yi tocomponen Jacow tan stzublen xak stzi yi taj, nin oc sakol Isaac te yi bech tetz Esa yi at tej Jacow, nin tak i banl tibaj. Nin jej yol tal Isaac: Yastzun cocal yi incyajl. Nicun cocal tu jalaj luwar yi na ac tan abal tan Kataj Ryos. 28 Lok skoj tzaj Kataj abal tibaj yi atxotx. Lok jal balaj acosech tan. Lok jal winin triw nin winin lobaj uva tzawuch. 29 chijalok winin wunak yi chocopon tetz amos. Yi e wunak yi ate benen tzin wi munt chimejek tzawutz nin chiwutz axonl. A ajcaw sbne,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

43

GNESIS27

squibaj yi e awitzun nin chimejek tzawutz. Ej nin yi e yil choc tan telsen akej tzaklok cyetz chicawsatz. Ma yi e yil tzakon akej stzaklok cyetz chibanlatz,r stzun Isaac bantz tetz. 30 Yi tkol Isaac yi banl tibaj, elen tzaj nin ban Jacow. Watok cunin tzun el tzaj Jacow swutz yi taj, yi pakxen tzaj Esa tan txuquin. Cyan jun txuc tan tetz chib yi taj. 31Nchatz nin octz tan banlen jun balaj timbil te yi txuc yi ul tan. Yi wit bnixen tan nin ben tcyaltz swutz yi taj. Nin tal i-tz: Coleken tzaju ta. Wanku. Je yi timbiluej yi ja bnix wan te yi txuc yi ja quim wan, bantz tkolu yi banlu swibaj. 32 Benen tzun jakol Isaac tetz: Na tzun scyetz a? I inatz in Esa ta, yi bajx cyajlu, stzun Esa bantz. 33 Elen tunin yab Isaac yi jilonen cyen Esa tetz. Xeten nintzun bantz tan lucnewen. Nin ben tloltz tetz Esa: Na tzun scyetz i yi jun yi mulak swej? na ja tal i swetz yi ja xak tan txuquin nin ja ul yi intimbil tan. Nin ja baj cunin wan te yi ntaxk cul atz, nin ja wit wak yi imbanl tibaj. 34 Yi wit tbital Esa yi yol yi taj, sajen tzun buk jun chin okl te talma. Ej nin chin wi nin bantz tan sich. Itzun taltz: Nchatz in ta, taku mu banlu swibaj. 35 Quic rmeril yaj, na ja wit ulak yi awitzun nin ja xcye i tan insublen, na ja el tcyal i yi imbanl yi awetz klo mban. 36 Ah! qui bin tulej yi toquen bi-x tetz Jacow,s chij Esa. Na yastzun cobix tir ocx tan insublen. Bajx telen tcyal i yi inkej tetz bajx cyajol.t Ma jalu ja elt majol yi imbanl yi at akbil swetz. Poro qui pel sculu yi nink ltaku sicyer mu tal yi banlu swibaj ta? 37Bitzaj, ja wit wak amal tetz Jacow tan toquen tetz ajcaw tzawibaj, nin ja wit wak amal tetz tan cawunen squibaj cyakil yi e tetz xonl. Nin ja wak amal tetz tan cawunen squibaj cyakil yi e axonl, nin ja wit wak banl i tan jalen winin triw nin winin lobaj uva tuch. Ma jalu a jun coloj incyajl, en tzimban tzawej? 38 Poro ta, quit pe sculu yi nink taku mu tal banlu swibaj? Qui pel tzok culu swej? Nink ltaku mu tal banlu swibaj! Xeten nin tzuntz tan okl. Chin wi nin ban.u 39Jilonen tzaj tzun Isaac tetz Esa itzun taltz: Chon bin najank atz joylaj len te yi echk balaj txotx, nin kale quiclet mas abal. 40 Tajwen bin yi tzacol awib achuc tu yi aspar, nin cocopon tetz xconsbetz yi awitzun. Poro yil cquiwix atz, celepon liwr tzak cawl i.v
r 27:29 Gn 12:3. s 27:36 Yi biaj Jacow na elepont aj subunl. 12:17. v 27:40 Gn 36:8; 2R 8:20; Heb 11:20. t 27:36

Gn 25:29-34.

u 27:38

Heb

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS27,28

44 Yi telen ojkuj Jacow swutz Esa

tzun jalen chich culal tetz Esa te Jacow tantu yi tkol Isaac yi banl tibaj i. Toquen tzun Esa tan xtxumlen yi txant tan quimen yi taj. Ej nin taltz: Yil quim intaj copon imbiyol yi witzun, stzun Esa bantz. 42 Yi tbital Rebeca yi mbitz xtxumun Esa, benen tzun mantar i-tz tan ticylen Jacow. Nintzun taltz tetz: Wal, je jun yolej, tzocopon Esa tan abiylen cun chij. 43 Chastzun te a jun coloj wal, ok cun te awi yi swale nin tzatz: Kalen ojkuj nin quilok tej inxibin yi chon najlij jalen Harn. 44Ban catij cobox tiemp tej jalen cun yil tzel awil tu yi chich culal te cul awutzicy. 45 Kalenas tzun tzopon stziblal wan tawi tan awulen junt tirt tzonej. Na qui na waj jun ntzi-k kej chiquimet cob wal. 46 Chastzun te benen Rebeca tan yol tetz Isaac. Itzun taltz tetz: Ja baj incul tan chipaj yi cob txkel Esa yi e awer nak. Nin yi ko chon sjoy Jacow yi tetz txkel chixol e wunak tzonej Canan, ban tcun yi nink chinquim. 1Benen tzun mantar Isaac tan chaklen Jacow. Ma yi tulen, nintzun tak banltz tibaj. Nchatz tak jun cawl tetz. Je talej: Quil tzajoy awuxkel chixol yi e xun yi najlche tzonej Canan. 2 Ma na quilok jalen Padanaram, kale najlet acyex Betuel. Ban tzajoy awuxkeltz chixol yi e mel Labn yi xibin atxu. 3 Lok tak tzaj kaRyosil banl tzawibaj, yi jun yi na xcye tan cojlen tzaj yi banl i skibaj. Lok tak i winin axonl, na tan a ljalet winin wutzilen tnum. 4Chon stke i tzatz nin scyetz yi e axonl yi banl i yi suknak tetz kajtzun intaj Abraham, yi acyex.w Stke i cyakil yi luwarej yi najlchot swutz chi awer nak kutanen jalu. Na suknak i yi yolatz tetz kajtzun intaj Abraham. 5 Yastzun bantz yi benen chakol Isaac yi Jacow jalen Padan-aram. Chon tzun toponen Jacow tuch Labn, yi cyajl Betuel, yi arameo. Ej nin yi jun Labnatz, i xibin Rebeca, yi chitxu Jacow tu Esa. 6 Inti Esa nin ben tilol yi tkol Isaac yi banl tibaj Jacow, nin yi benen chakol jalen Padan-aram tan joylen yi txkel. Nchatz tbit yi benen tlol tetz yi quic rmeril tan joyol yi txkel chixol yi e xun yi najlche-tz Canan. 7Nin nchatz ben tilol yi jalcunin benen Jacow jalen Padan-aram quib yi tal yi taj xtxu tetz. 8 Tan yi xtxolbilasej el xtxum Esa tetz yi qui na pek yi taj i scyej yi e xun yi najlche Canan. 9Chastzun te, benen Esa kale najlet Ismael yi cyajl Abraham, tan joylen junt tetz txkel. Nintzun cyokbej quibtz tu jun scyeri e mel Ismael yi na biaj Mahalata,x yi titzun Nebaiot. Yastzun yi toxin txkel i bantz. Ma yi cobt txkel i yi ate nintz, e cun aj Canan.

41Jetzatz

28

tzun telen tzaj Jacow le amal yi na biaj Beerseba nin icy tcyaj yi betz yi na ben Harn. 11Itzun bantz te yi na xon i tbe tan toponen Harn, at tzun jun tir yi nsken cu kej nin joy i jun amaltz kalel lwit cyent te jun akbalatz. Yi jalen tan nin octz tan nuclen yi soc. Nin oc tkol jun cub yi at nintz le amalatz tetz witz. Watl nintzun bantz. 12 Chon tzun chajol tib jun balaj wutzicy swutz i. Ej nin
w 28:4

10 Chon

Yi chajol tib Ryos swutz Jacow Betel

Gn 17:4-8.

x 28:9

Gn 36:3.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

45

GNESIS28,29

tul yi wutzicyatz til i jun chin yotx yi chon opnaknin wuxtxotx nin jenak ponen cun jalen tcyaj. Nchatz til yi tibaj yi jun yotxatz na chicuul, nin na chajten yi e ngel tetz Ryos.y 13 Nchatz til i wutz Ryos. Chon txicl tzaj jalen tzin tcyaj. Sajen tzun tloltz tetz: I inatz Ataj Jehov, chiRyosil acyex Abraham tu ataj Isaac. Chon swake tzatz nin scyetz cyakil yi e axonl yi txotxej kale coylquiet.z 14Ej nin chon cunin sbne cyajlal yi araxonl,a chi tanen tajlal yi samlicy yi at wuxtxotx yi quinin ajlben tetz. Nin nchiben loon swutz cyakil yi amalej. At e nchiben jen tzin. Nin at e nchiben cwen tzin. Nin at e nchiben telen tzin, nin toquen tzin. Ej nin tan a scyuch yi e axonl ljalet chibanl cyakil wunak benen tzin wi munt. 15 Quil cbisun, na atin tzawej. Chinxomok tan aquicylen alchok tu nin catcunt. Nin cpakxok junt tir wan le luwarej. Quil cincolcyen jun tkuj jalen yil nelcun te cyakil yi ja insuk tzatz, stzun Ryos bantz. 16 Itzun te yi telen watl Jacow, nintzun xtxumtz: Jun cun yol, at Ryos le amalej. Quic cunin wetz intzachil tej yi ko yatz. 17Sajen tzun jun chin xowtz tej, nintzun xtxumtz: I yi jun amalej chin xan nin tetz. Chon at yi cal Ryos tzonej, nin itz yi puertil yi tcyaj. 18 Itzun le junt eklok chin jalchan cunin tzun casen Jacow. Nin saj tcyal yi cub yi xcon tan tetz witz. Ej nin tasten nin cwet tawaltz. Txicl tzun tulej cyentz, chi jun tkan cal, nin je kojol aceitb tibaj tan xansen. 19Tul yi jun luwaratz at jun tnum tentz yi na biaj Luz,c poro nintzun je xtxixpul Jacow yi bi jun luwaratz, nin oc tkol yi bi tetz Betel.d 20Chon tzun sukil Jacow cobox yolej: Yi kol xom Ryos swej nin kol chin quicylej te yi jun impyajej, nin yi kol tak inwa tu bech wetz, 21nin yi ko ban cun tu chin pakxijt tan xe najbil intaj, i tzun yi Wajcaw nin inRyosil sbne-tz. 22 Ej nin i yi jun cubej, yi ja cyaj cyen wawal tzonej, yastzun cal Ryos sbne. Nin ilen nin swake indiesume teru Ta, te cyakil yi stkeu swetz. nintzun ban Jacow, nin icy tcyaj yi be yi na opon kale najlchet yi e aj telen tzin. 2 Yi toponen le yi jun amalatz, nin ben tilol jun julil a yi juklche ox kuj cneru nakajil. Na chon cun na chuca cyakil yi e cyawun yi e aj pstorinl te yi jun aatz. Ej nin stzi yi jun julil aatz aten jun chin wutzilen cub tan joplen. 3 Jalen cunin tzun na chimol quib yi e pstor tan taklen quica yi e cyawun kalenatz tzun na el yi cub cyan. Ma yi na wit chuca yi e cyawun nintzun na chijopt cyen junt tir stzi yi jul. 4Benen tzun jakol Jacow scyetz yi e pstor yi nsken wit chopontz: Na tzun nchisajet cyeru eu wamiw? stzun i bantz. O bin aj Harn ketz, chech tetz.
y 28:12 Jn 1:51. z 28:13 Gn 13:14-15. a 28:14 Gn 12:3; 22:18. b 28:18 Yi aceit, itz yi taal wutz oliw yi ja xcon cyakun tetz aceit cumir, nka tetz jun oy swutz Ryos. c 28:19 Yi biaj Luz le hebrey na elepont jun wi tze yi na tak wutz yi na biaj almendro. d 28:19 Yi biaj Betel na elepont cal Ryos, nka amal kale na chajwit tib Ryos. e 28:22 Diezum na elepont yi lajuj te jujun cient te alchok echk taklen. Ok tutz kan, ko na cambaj yaj jun cient pwok, yi diezum itz lajuj pwok. Sileju Gn 14:20; Lv 27:30.

29

1Icyen

Yi toponen Jacow Harn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS29

46

5 Cyajsken peu wutz yi jun yaj yi na biaj Labn, yi cyajl Nacor? stzun Jacow scyetz: Kajsken wutz, chech. 6 Toquen nintzun Jacow chinchuj tan jaklen tkanil Labn, itzun taltz: Ban pe wutz i? Quic pe yab? Ban, quic yab i, chech e pstor. Xmayninu tzinej, tzul yi mel i yi Raquel bi tan taklen quica yi cneru. 7Benen tzun tlol Jacow scyetz yi e pstoratz, itzun taltz: At tzaj nin tan cwen kej, mbi tzuntz yi chin junyenet nin na chilam cyenu yi cyawunu? Mbi tzuntz yi nink lchuca chan cyanu, bantz chibenenu tan chicachen junt tkuj? 8 Quic cuj tej, chech. Na tajwen cunin kachiw yil chimol quib cyakil yi e pstor scyuch cyawun. Ban tzun tzel yi cub kan. Ej nin kalenatz tzun lchuca yi e kawun, chech tzun bantz. 9I nin na tzan Jacow tan yol scyetz yi e pstoratz, yi toponen Raquel scyuch yi tawun, na i pstor cyetz. 10Yi benen tilol Jacow yi nsken wit ul Raquel scyuch yi tawun Labn yi xibin yi xtxu, benen tzun i-tz tan telsenlen yi cub yi at tan joplen stzi yi julil aatz. Ucaen nin e bantz yi tawun Labnatz. 11Nchatz benen nin bantz tan kalen Raquel, nin bentz tan stzublen xak stzi. Okl nin bantz tan yi tzatzin yi at cuntz. 12 Ma yi tbital Raquel tetz Jacow, yi tetz xtxu itz tanub Labn, lajkel nintzun benentz tan talchen tetz taj i. 13 Yi wit tbital Labn stziblal Jacow, yi i tal yi tanub, lajkel nintzun telen tzajtz tan culchen. Benen nin bantz tan chajlen tetz yi winin tzatzinen tej. Nin bentz tan kalen nin je stzubul yi xak stzi. Ej nin ben tcyaltz xe cal. Yi cyoponen xe cal xetenin ban Jacow tan xtxolen tetz Labn yi mbicunin bajij tej i. 14Sajen tzun tlol Labn tetz: A cunin witzun, na junit kachel tzawuch, stzun Labn bantz. Cyajen cyen nin ban Jacow tuch Labn tetz jun xaw.

jen ponen yi jun xawatz tan Jacow, nintzun tal Labn tetz: Nketz tan paj yi jun cunin o tzawuch oy tunin tzunk cakujet, ma na alaj swetz yi nicyna na awaj yil tzinchoj tej akej, stzun Labn bantz. 16 Ate tzun cob mel Labn, yi bajx na biaj Lea, ma yi cap na biaj Raquel. 17Yi bajx meal yi na biaj Lea, ntin tal bak wutz tu na yub. Ma yi Raquel, yi cap meal, chin yubent cunin cyakil yi wankil i. 18 Chastzun te mast cunin na pek quen Jacowtz tej. Nin nsken wit ben tcyal yi xtxumun. Chastzun te ben tloltz tetz Labn: Yi nink ltaku yi melu swetz, yi na biaj Raquel, ban lnakuj juk yob tuchu tan chojlen. 19Sajen tzun tlol Labn, itzun taltz: Ban tcun yi chon lwak yi inmel tzatz, swutz yi chonk lben tkab jun awer nak. Ban bin, ban cyaj cyen swuch tan akun. 20 Yastzun bantz yi cyajen cyen Jacow juk yob tan akun tuch Labn tan xtxaclen yi txkel. Qui tunin kusij ban yi juk yobatz swutz Jacow, tantu yi winin na pek i tej Raquel.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 Yi

Yi takujen Jacow tan xtxaclen yi txkel

47
21Yi

GNESIS29,30

jemponen yi juk yob tan Jacow tan akun nintzun taltz tetz Labn: Takeu yi wuxkel tan kokbel kib tuch, na ja wit jeul yi juk yob akun wan yi insuknak teru tan chojlen melu. 22 Che bajen tzun xtxocol Labn cyakil yi e wisintz tan cyoponen te yi jun chin umlenatz yi bnix tan. 23 Itzun yi toquen akalen, nin yi toponen oril yi umlen nintzun ben tcyal Labn yi bajx mel yi na biaj Lea, tan cyokbel quib tu Jacow. Okben ib nintzun e bantz. 24Nchatz tak Labn jun scyeri mos tetz Lea yi na biaj Zilpa, tan xconen tetz i. 25 Itzun le junt eklok yi casen Jacow kalenatz tzun telen xtxum tetz yi nkeratz yi txkel i aklij, ma na chon casen i tej Lea, yi bajx meal. Benen tzun i-tz tej Labn, itzun taltz: Mbi ekan tan yi tajtzaklu yi ncu nuculu swej? Nketz pe katrat tan wakujen tuchu tan wetzal Raquel? Ma jalu mbi tzuntz mmocu tan insublen? 26 Sajen tzun stzawel Labn, itzun taltz: Nkeratz ketz kacstumbr tzonej, yi bajxk ltzoc chmil yi cap meal swutz yi bajx. 27Ma jalu bin calen cun tej yi jun sman kejej te yi i umlen tu Lea, kalenas tzun lwak Raquel tzatz. Yi ko yatz awajbil, ban. Ntin ko list a tan awakujen jukt yob swuch. 28 Nintzun cu-tz swutz Jacow, quib yi tal Labn tetz. Nin yi jen ponen yi jun sman kej te yi umlen, kalenatz tzun tkol Labn yi Raquel tetz cap txkel Jacow. 29Nchatz tak Labn jun mos tetz Raquel yi na biaj Bilha tan xconen tetz. 30Okben ib nintzun e ban Jacow tu Raquel. Poro mast tcunin tzun peken Jacow te Raquel swutz Lea. Quit nin octz tan xtxumlen yi stzakujk jukt yob tan paj. bantz yi tilol Kataj Ryos yi qui na pek Jacow tej Lea, nintzun tak amaltz tan jalen cobox tal i, ma yi Raquel nin cu makol yi talbiltz. 32 Jen tzun tekal Lea pwokil jun ni. Ma yi tulen itzok yi jun niatz, nin oc tkol yi bi-tz tetz Rubn.f 33 Yi xonen tiemp tekal tzun Lea pwokil junt ni. Ej nin yi bi tulej itz Simen.g Ej itzun taltz: Ja tbit Wajcaw yi na tzan telsen inkej, chastzun te ja tak i junt wal. 34 Nin yi telen mas tiemp tekal tzun Lea pwokil yi toxen ni. Nin yi tulen itzok yi toxen niatz nin oc tkol yi bi tetz Lev.h Nin tal i: Ma jalu spekok wuchmil swej chinch wetz, na oxix wal che walaj tan. 35 Ej nin tekal Lea pwokil junt ni. Yastzun cyajen tal i. Nin yi bi tulejtz itz Jud.i Ej nin yi ntaxk ul itzok nintzun tal Lea: Swake inkajsbil tetz Wajcaw jalu. Yastzun taltz yi tulen itzok yi cyajin ni. Poro yastzun witzbil tal Lea njal, na makxen nin ban yi talbil i tan Ryos. 1Itzun yi telen tiemp, nin yi tilol Raquel yi quic rmeril tan jalen chinitxa tu Jacow, chichen tzun cul i-tz tej Lea yi stzicy. Nintzun tal i tetz Jacow:
31Itzun

Yi e nitxajil Jacow

30

f 29:32 Yi biaj Rubn na elepont Je jun ni nka yi bis yi at swetz ilijt tan Ryos. g 29:33 Yi biaj Simen na elepont tbiten tan Ryos. h 29:34 Yi biaj Lev na elepont junit o tu Ryos. i 29:35 Yi biaj Jud na elepont kajsbil tetz Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS30

48

Ma jalu bin, na waj jun wal, kok qui, chinquimok.j 2 Yi tbital Jacow yi yol Raquel, nintzun je swutz. Itzun taltz: In ptzun Ryos wetz? In ptzun na chintzan tan maklen awalbil? Ntin Ryos ilol tetz, stzun Jacow bantz tetz Raquel. 3 Ko yatz, ban tcun bin cyaj tzaj inmos yi na biaj Bilha nin okwok itib tuch. Ma yil jal yi tal, nicuntz chi ik inatz jal wal, stzun Raquel bantz. 4 Nin tan yi xtxolbilej tak Raquel amaltz tetz Jacow tan cyokbel quib tu Bilha, chi txkel bantz. 5 Ma yi cyokbel quib nintzun jal jun chinitxa Jacow tu Bilha, yi mos Raquel. 6 Yi jalen chinitxa Jacow tu Bilha, nintzun tal Raquel: Yi niej, Dan sbne bi, na tantu mbit Ryos yi intzi nin inkul, ja tzun tak i jun wal. 7Yi xonen tiemp, jalen nintzun ban junt tal Bilha. 8 Ma yi tulen itzok yi jun niatz nintzun tal Raqueltz: Yi niej, Neftal sbne bi, na sajlen tunintz at banon ib skaxol tu wutzicy tan paj yi quic wetz wal, poro jalu ja chinxcye tej, stzun i bantz. 9Ma yi tilol Lea yi quict tetz talbil, nintzun tak amal tetz yi mos, yi na biaj Zilpa, tan cyokbel quib tu Jacow. 10Ma yi jalen chinitxa Jacow tu Zilpa, 11nintzun tal Lea: Chumbalaj nin inswert! Chastzun te Gadk sbne bi yi niej. 12 Ma yi jalen yi cap chinitxa Jacow tu Zilpa, 13 nintzun tal Lea: Ma jalu winin na chintzatzin. Ej nin cyakil xnan scyale: Ban tetz Lea, na tzatzin. Chastzun te Aserl sbne bi yi niej, stzun Lea bantz. 14 At tzun jun tir te yi tiemp tan jesen triw nin ben Rubn tan xon wi cojbil. Te yi na xon i nin nojquen te jun jilwutz lobaj yi na biaj mandragora.m Nin saj tcyal swutz Lea yi xtxu. Yi tilol Raquel yi lobajatz tej Lea, nintzun taltz: Banaj pawor, tzawak jun wetz te yi lobaj yi mmul tan awal. 15 Sajen tzun stzawel Lea: Qui nin pe ncu acul tan yi mmel amajol yi wuchmil? Nin nchatz na awaj yil tzamaj tlen yi lobaj yi mmul tcyal wal? Swake bin amal tetz Jacow tan witen tzawej te akbalej kol tzawak yi lobaj swetz, chij Raquel ban. 16 Itzun bantz yi toquen akalen, yi tulen tzaj Jacow tan akun wi cojbil, lajkel nintzun telen tzaj Lea tan culchen. Nin tal tetz: Ma jalu chon cwitok swej te jun akalenej, na ja wit cincam tetz Raquel, tan yi mandragora yi mmul tan wal, chij Lea bantz tetz Jacow. Chon tzun witen Jacow te Lea te jun akbalatz. 17Jalen nintzun ban yi toen chinitxa Jacowtz tu Lea, na nsken tbit Kataj Ryos yi stzi yi kul Lea. 18 Yi tulen itzok, nintzun tal Lea: Isacarn sbne bi yi niej, na itz jun oy yi ntak Ryos swetz tantu yi nwak amal tetz wuchmil tan toquen te inmos. 19Ma yi jalen yi wukaken chinitxa Jacow tu Lea 20 nintzun tal Lea: Ryos nmakon yi jun balaj oyej swetz. Ma jalu yi wuchmil spekok mas swej na ja jal wukakix kanitxa tuch. Chastzun te Zabulno sbne bi yi niej. 21Witzbiltlen jalen junt tal Lea, yi xun. Dina ban bi. 22 Ma Raquel, qui nin el i tej cul Ryos. Nin tbit Ryos yi stzi yi kul, chastzun te kakanen cul Ryos tibaj tan jalen tal. 23 Yi jalen bajx tal i, nintzun taltz:
Job 5:2. k 30:11 Yi biaj Gad na elepont swert. l 30:13 Yi biaj Aser na elepont tzatzin. Le wutz cyajtzakl wunak ban yi jun lobajatz tan jalen talbil jun xnan. n 30:18 Yi biaj Isacar na elepont camij. o 30:20 Yi biaj Zabuln na elepont oy nka Jun yi at kej.
m 30:14 j 30:1

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

49

GNESIS30

Ryos micyanlen yi jun chin txixwen yi at swetz, tan paj yi quic wal at. 24Yatzk tajbil i tan jalen junt wal, chij Raquel ban. Chastzun te toquen bi yi niatz tetz epp tan. bantz te yi nsken ul yos tu Raquel tu ni, nintzun tal Jacow tetz Labn: Taku amal swetz tan wajen le wetz inluwar. 26 Ej nin taku amal swetz tan cyajen wucyal yi e innitxa nin yi e wuxkel na ja nakuj tuchu tan chitxaclen. Sak cunin swutzu yi en cun nnakuj tuchu. 27Sajen tzun tlol Labn tetz Jacow: Yaj, banaj pawor, ncwentutz swuch, na ja chinnachon tej, nin ja lajluchax tzinwutz yi tan a ntak wit Ryos banl swibaj. 28 Al tzaj swetz yi nicyna nin na awaj yil tzinchoj te akej, list in tan chojlen, chij Labn ban. 29Itzun saj tlol Jacow: Elnak xtxumu tetz yi en cunin nnakuj tuchu, ej nin en cunin nche inquicylej tawunu. 30Te yi ntaxk nul tuchu quic mas tawunu, poro jalu at winin. Jetzatz yi wulen tuchu, yastzun xeten Ryos tan taklen banl tibu. Ban yi nink nakuj tuchu, poro, tona lnakuj wetz tan wetzal yi wetz inmebil? stzun Jacow tetz Labn. 31Qui yaj, altzaj swetz nicyna nin na awaj yil tzinchoj te akej, chij Labn ban. Qui tajwen chin choju jun centaw ta, na list in tan chiquicylen yi tawunu. Poro yi kol cu swutzu yi xtxolbilej: 32 Taku amal swetz tan woquen chixol tawunu, tan chitxalen cyakil yi e ne cneru yi kek cyej nin yi e ne chiw yi pint cyej, yastzunk injamel sbantz. 33 Ej nin yil kaben mas skawutz ban tzulu tan tilwen yi nicyna cun yi injamel yi tzintxaque. Nin yi kol chijal cneru nin chiw chixol yi wetz yi nketz kek nin nketz pint cyej yastzun techl yi alak tzun nchewulej chixol yi e teru tawunu. 34 Ban, ban atit yi atxumun yi mbixe awan, chij Labn bantz. 35 Poro itzun bantz, iten nin kejatz toquen Labn tan chitxalen cyakil yi e mam chiw yi pint cyej. Ej nin nchatz octz tan chitxalen cyakil tij chiw yi pint cyej, scyuch yi e cneru yi kek cyej, nin yi e yi tzitajin tan sak scyej. Ej nin e baj nin tkoltz scyetz e tetz nitxajil tan cyoquen tan chiquicylen. 36 Nin e el tewal joylajlen, ech ox lo kej be xol kale e oponet tan. Ma Jacow, nintzun cyaj cyen tan chiquicylen yi sobril tawun Labn. 37Toquen tzun i tan tamlen ech kab tze yi txax, yi na biaj lamo, almendro tu castao. Ej nin oc tan telsen len tejak tan jalen cyen txilajin sak tej ech kab tzeatz. 38-39Cwen tzun xtxicbal yi ech kab tze chiwutz yi cneru le amal kale na chimolwit quib tan ucaen. Ej nin yi chimolol quib tul yi jun amalatz, ja chisakchij e mam chiwtz scyej e ti. Tantu yi chon nchisakchbej quib swutz yi echk tzeatz yi txiclij chiwutz, ja chitzij ni yi pint cun cyej. Yi nchitzij nin e el jatxol Jacow. 40Chon tzun e baj cwentz yi e cneratz chiwutz yi e tawun Labn yi kek tu pint cyej. Yastzun ban Jacowtz tan chijalsen yi e tetz tawun yi mero tetz cun. 41Ej nin nchatz cyakil tir yi nchisakchij yi e cneru
p 30:24

25 Itzun

Yi chisubul quib Labn tu Jacow

Yi biaj ep na elepont Ja tak winin, nka ja el tcyal.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS30,31

50

yi chin chicatzaj nin, nintzun cu tkol Jacow yi echk tzeatz chiwutz. Na yi xac yi tzeatz itz: Te yi na chisakchbej quib yi e tij ja quil yi yubil yi tze. Ja tzun chitzij ni yi pint cun cyej. 42 Ma yi na chisakchij yi e cneru yi quic mas chicatzaj qui tzun cu tkol Jacow yi tzeatz chiwutz, na yastzun tetz Labn ban. 43 Yastzun ban Jacowtz tan riquinen. Ej nin chin ric nin ban i. Winin yaj nin winin xnan jalt tetz mos. Ej nin winin cneru, nin winin buru scyuch camey e jaltz tuch. nintzun tbit Jacow yi na chitzan yi e nitxajil Labn tan talchen: Ja riquin Jacow tan yi mebil kataj yi mmeltzaj tcyal, chech. 2 Nchatz el xtxum Jacow tetz yi quit na pek Labn tej, chi sajlenix. 3 Yi tilol Kataj Ryos yi na tzan buchlen Jacow, nintzun taltz tetz: Ban cajt le chiluwar ataj atxu, kale najlchet yi e axonl, nin chinxomok tzawej. 4 Benen tzun mantar Jacow scyej Raquel tu Lea yi e txkel, tan cyulen tej, kale atit i tan chiquicylen yi e cyawun. Yi cyoponen tej nintzun taltz scyetz: 5 Ja el intxum tetz, yi quit na pek itaj swej jalu chi tanen sajlen. Poro yi ketz kaRyosil tu intaj, ilenin xomij swej. 6 Sak cunin tziwutz yi ja nakuj tuch itaj tetz cun walma. 7Poro i tetz ja oc tan insublen. Nin chatz cuntu nin nxtxixpuj i yi injamel. Poro quic na ban, na quinin ntak Ryos amal tetz tan impotzen. 8 Na yi talol i swetz: I yi e cneru yi pint cun cyej yastzun swake tzatz tetz achojon. Inin tzun bantz. Na yi chijalen cyal yi e tij, pint cun tzun cyej e ban. Nchatz yi talol i: I yi e cneru yi xkincoj cyej, yastzun swake tetz achojon, tircun tzun yi e cyal yi e tij yi jal, xkincoj cun ban yi cyej. 9Yastzun tulej Ryos tan cyelsen tzaj yi e wawun tkab itaj tan tkol i swetz. 10 Nchatz at junt tir te yi toponen yi tiemp tetz chisakchbil yi e cneru, nin chaj tib jun wutzicy tzinwutz. Itz yi e cneru xkincoj nin sak tu kek cyej ja chisakchij scyej e tij. 11Nchatz tul yi jun inwutzicyatz wilnin yi jilonen tzaj yi ngel tetz Kataj swetz. Ja xcon imbi tan tan inchaklen. Ej nin yi benen wital nintzun intziwun nintz: Je inej ta, chinch ban nintz. 12 Ja tzun tal yi ngel swetz: Xmaynin cunin yi e mam cneru yi na chisakchij scyej e tij. E cun xkincoj nin pint cun cyej. Yastzun sbnetz na ja el intxum tetz cyakil yi na tzan Labn tan nuclen tzawej, stzun yi ngel. Nchatz tal i swetz: 13 I inatz yi Ryos yi nchaj tib tzawutz le amal Betel, kale axansawit yi jun cub tan aceit nin kale asukwit cobox ayol swetz. In bin yi ara Ryosil. Or awetz, quin, calen tzonej tul yi luwarej nin quilok tul yi luwar kale itznak quit, chij i ban swetz, stzun Jacow bantz scyetz yi e txkel. 14 Benen tzun cyalol Raquel tu Lea: Quict koclen ketz te yi mebil kataj. 15 Na nicun chi o-k tuk awer nak tanen swutz i, na ja ko cay i nin ja baj kajamel tan. 16 Yi mero bintzij, cyakil yi riquil yi mmel tzaj tcyal Ryos tkab kataj itz ketz, nin cyetz kanitxa. Ban tcun banaj cyakil, quib yi ntal Ryos tzatz, chech Raquel tu Lea tetz Jacow. nintzun ban Jacow tan weklen yi echk bech tetz, tan tajen tzaj i Canan kale najlchet Isaac yi taj. Che bajen tzun tkol Jacow cyakil yi e nitxajil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 17-18 Oquen

31

1Poro

Yi bixewen tan Jacow tan telen ojk xe cal Labn

Yi telen tzaj Jacow le amal Padan-aram

51

GNESIS31

nin e txkel tejak camey. Nin nchatz baj eltzaj tcyaltz cyakil bech tetz scyuch cyakil yi e cneru scyuch yi e camey nin e buru, yi e baj xtxacoltz te tiemp yi taten Padan-aram. 19Ma tetz Labn chon atpon tan telsen xiil yi e tawun joylaj. Telen tzun talkal Raquel yi echk quiwil yi at xe cal Labn. 20Nchatz Jacow qui nin ben stziblal tan tetz Labn yi ko at cyelbiltzaj. Yastzun tulej tan sublen Labn, yi aj Aram. 21Elen tzaj nintzun e bantz Jacow tu cyakil yi mebil yi nsken jal. Chon quicyen tzajtz tibaj yi jun chumam a yi na biaj Eufrates. Ej nin nim nintzun e sajtz te chibe. Chon tzun cyulen wiwtz cwent Galaad. tzun wit el oxix kej yi cyenlenix tzaj Jacow yi tbital Labn. 23 Nintzun cu xtxumul chitzamlen. Benen tzun tcyal cobox tetz xonl tej. Yi telen juk kej chibe kalenas tzun chitxamxen Jacow cyan wiwtz cwent Galaad. 24Poro itzun bantz, te yi akbal yi toponen Labn kale atit Jacow, nin chaj tib Ryos swutz tul wutzicy. Itzun tal Ryos tetz: Bit tzaj, yil coc tan yol tetz Jacow qui na waj yil xcon quiw yol awan, stzun Ryos bantz. 25 Chon tzun ujlche Jacow wiwtz cwent Galaad yi chitxamxen tan Labn. Yi toponen i scyuch yi e tetz xonl nintzun e uje-tz chixlaj Jacow. 26 Itzun le junt eklok toquen tzun Labn tan jaklen puntil tetz Jacow. Itzun taltz: Mbi tzuntz ncu anucul yi jun ilej? Nxac nchincu asubul? I cun pres quitanen inmel takab yi nchel tzaj awucyal. 27Mbi xac nchincyaj cyen asubul? na ja cel tzaj tu ojktz nin qui nin mawal tziblal swetz. Yi nink mawal swetz yi ko at awelbiltzaj, tzatzin cun klo ncel tzaj wan. Ja klo katxum jun balaj kej. Ja klo oc tampor tu arpa kan. 28Ban pek yi jak awak amal swetz tan kacawul kib scyuch yi e inmel nin e inmam. Chin yab nin a te atxumun. 29At cawl tinkab nin ban wicysal incul tzawej. Poro quil tzimban na mas lakbal njilon yi Ryosil ataj swetz. Ej nin je ntal iej swetz: Bit tzaj Labn, quil tzawal jun yol quiw tetz Jacow, chij i mban. 30Poro ko winin na el awalma tan awoponent xe cal ataj, nin ko yatz nceltzit ojkuj, nxac nche baj eltzaj awalkal yi e inryosil, stzun Labn bantz tetz Jacow. 31Sajen tzun stzawel Jacow yi yol Labn. I tzun taltz: Quinin nwal intziblal, tan paj yi ja chinxob na ja noc tan xtxumlen, ko tzun che majquenu yi e melu tinkab. 32 Poro ko al scyetz jun chixol yi innajal yi micyantzaj yi e ryosilu, ban lquim yi junatz. Yi e kaxonl yi ate tzonej e stiw sban tej. Nin yi ko at echk taklen yi teru yi ja che baj eltzaj wucyal, ban tcyajninu, chij Jacow bantz. Tal Jacow yi yolasej tan paj yi quinin til yi ko Raquel alkenel tzaj yi e ryosil Labn. 33 Oquen nintzun ban Labn tulak chimantial yi nsken wit bnix cyan tetz chiwitbil. Bajx cunin toquen i tul yi mantial Jacow, ma yi bajen xtxukil cyakil, qui nin jal tan. Nchatz nin octz tan joylen tul yi mantial Lea. Nchatz baj joyoltz tulak chimantial yi cob xnan yi chimos yi xomche scyej Lea tu Raquel. Poro cyal nin jalet tan. Witzbil tlen nintzun toquentz xe mantial Raquel. 34Yi ntaxk oc Labn tan joylen xe mantial Raquel nsken cu tewal Raquel yi cobox ryosatz. Chon tzun toquen quen tkoltz tzak yi siy yi na je tej camey. Nintzun je colchoktz tibaj. Baj cunin joyol Labn tul yi mantial Raquel poro cyal nin jaletz tan. 35 Jilonen tzaj tzun Raquel tetz Labn. Itzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Nsken

Yi benen Labn tan stzamlen Jacow

GNESIS31

52

Ta, max culu, quik lje swutzu, yi quinin chinxcyejen swutzu, na at intxajon swej, chij Raquel ban nintz. Itzun yi wit bajen joyol Labn yi e ryosil xe mantial Raquel, cyal nintzun jaletz tan. 36 Tantu yi cyal nin e jalet yi e ryosil Labn tan, nintzun je-tz swutz Jacow. Itzun taltz tetz Labn: Mbi tzun ncu injuchul swutzu? Mbi tzun ilil mbnix wan, yi ncu xtxumulu tan sajenu tan intzamlen? 37Ja bin baj cunin joyolu txol cyakil yi bech wetz. Poro ja pe tzun jal jun taklenu txol bech ketz? Yi ko ja jal tanu chaj tzaj binu. Quile tzaj yi e teru xonlu, nin quile nin yi wetz inxonl na scyetz i yi ajpaj skaxol tuchu. 38 Te yi junak yob yi nnakuj tuchu, quic cunin jun tawunu yi quik mmitzij. Ej quic nin jun tir yi jak quim jun tawunu tetz inchib. 39Ej nin quic cunin jun tir jak opon jun tawunu swutzu yi quimnak tan balum, na yi na chiloon cyan txuc, in tzun wetz na chinchojon teru. Ej nin chatz e ban yi e yi ja chiben tan alkom, na ja bin peyu swetz. 40Winin quixbel ja icypon wan tan chiquicylen tawunu, ja icypon tza wan, ja icypon chew wan nin ja icypon watl wan tan paj. 41Junak yob nnatij xe calu. Ja nakuj cyajlaj yob tuchu tan chichojlen yi cob melu, nin kak yob tan chiquicylen tawunu. Nin chatz cuntunin na xtxixpuju injameltz. 42 Yi quik xomij yi Ryosil incyex Abraham swej, yi iten nin Ryos yi na culaj intaj Isaac, jun cun yol, ntin klo inkab kalun wan yi nnel tzaj klo lajulu. Poro ja til Ryos yi bis yi atin cunt. Ej nin nchatz ja til yi ja jamelan cunin yi wakun yi mimban tuchu, chastzun te yi mmoc tan maklen wutzu mas lakbal, stzun Jacow ban tetz Labn. tzaj tzun Labn tetz Jacow. Itzun taltz: Yi e xnan yi xomche tzawej e cun inmel. Ej nin yi cyal yi e xnanatz e cun inmam. Nchatz cyakil yi awawun yi cyanche awan, e cun wawun. Nin cyakil echk taklen yi cyanche awan, wetz cun. Poro quic ltak kol noc tan abuchlen na e cun inmel, e cun inmam yi xomche tzawej. 44Chastzun te ban tcun kabixbaje jun katrat tzawuch yi xconk tetz quiwel kayol. 45 Benen tzun Jacow tan ticylentzaj jun cub, nin cu tawal. Txicl tzun tulejtz chi na ban jun tkan cal. 46 Benen tzun tloltz scyetz yi e xonl: Molwok tzaj cobox cub tzonej, stzun i ban nintz. Cyoquen tzun yi e xonl Jacow tan molchen tzaj cub. Junit nin chin muluj bantz cyan. Ej chon tzun e wanentz Jacow tu Labn xlaj yi jun chin muluj cubatz. 47Toquen tzun tkol Labn bi yi jun amalatz le tetz yol. Yi bi oc tan itz Jegar Sahaduta. Ma tetz Jacow nin oc tkol bi tetz Galaad na ja xcon yi tetz yol tan.q 48 Yi jun muluj cubej yastzun stiw sbne skaxol tzawuch, stzun Labn bantz. Chastzun te toquen bi yi jun luwaratz tetz Galaad. 49Nchatz oc bi tetz Mizpar na nin tal Labn:
q 31:47 Jegar Sahaduta tu Galaad na jop iten nin xtxolbilatz, yi na elepont Yi jun muluj cubej itz quiwel kayol. r 31:49 Yi biaj Mizpa na elepont Ryos na ko til nka Ilol ketz.

43 Jilonen

Yi bnixen yi jun trat chixol Jacow tu Labn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

53

GNESIS31,32

Kajatxe kib jalu tzawuch. Poro tzocopon Ryos tan kaxmayen tzaj. Ej nin stke kacaws kol quil kel cun tej kayol. 50Or tzawil yaj yi kol coc tan chibuchlen yi e inmel, nka kol jal mas awuxkel. Qui lo lwil wetz, poro Ryos stile, na i stiw skaxol, stzun Labn bantz. 51Nchatz tal Labn tetz Jacow: Yi jun muluj cubej tu yi jun yi ja cyaj cyen wawal tzonej, 52 yastzun cob kastiw sbne kol kicy cun te yi mojomej tan oyintzi skibil kib. 53 Ban tzoc yi Ryosil acyex Abraham, yi ryosil incyex Nacor tu echk ryosil chitaj tan kamalen nin tan taklen kacaws, ko quil kel cun te kayol, stzun Labn tetz Jacow. Nintzun cu-tz swutz Jacow yi xtxumun Labn nintzun ben sukil yi yoltz tetz: Sak cun swutz inRyosil, yi nchatz na culaj intaj Isaac tej, yi nelepon cun tej inyol, stzun Jacow bantz. 54 Toquen tzun Jacow tan paten xtxixwatz wi yi juwtzatz kale atet. Nchatz e baj chakol cyakil yi e xonl yi ate-tz. E baj wan lentz tan. Ej nin baj cunin jun akbalatz cyantz wi jun juwtzatz. 55 Itzun yi tulen skil, chin jalchan cunin casen Labn nintzun octz tan stzublen xak chitzi yi e mam, scyuch yi e mel. Nin tak yi banl squibaj. Ma yi bajen tkol yi banl squibaj ajen nintzun bantz xe tetz najbil. nintzun e ban Jacow. Poro te yi na chixon tbe nin e chaj quib jun coloj ngel tetz Ryos swutz. 2 Yi chibenen xmayil, nintzun taltz: Jun cun yol yi jun colojej, e cun sanlar tetz Ryos. Chastzun te toquen bi yi jun amalatz tan tetz Mahanaim.s 3 Che benen tzun chakol Jacow cobox chakum, jalen le yi luwar yi na biaj Seir, cwent Edom, tan talchen stziblal tetz Esa yi stzicy yi at topombil i. 4Nin je ben tloltz scyetz yi e chakum: Quibenenk wok nin alwok cyen tetz wutzicy Esa: Tzul Jacow yi titzunu, nin list i tan banlen tanen cyakil yi tajbilu. Nin je nsaj tlol i teruej: Ja chinnaje jun coloj tiemp tu Labn. 5 Nin jalu ja chijal inwac, ja chijal imburu, ja chijal winin incneru. Nchatz ja chijal winin yaj tu xnan tetz inmos, chijwok sban tetz wutzicy. Alwok quen yi xtxolbilej tetz, na na waj yil tzopon yi intziblal twi tan maysen cul i, nin bank sban swutz. 6 Itzun yi chipakxen tzaj yi e mos Jacow te yi chimantar, nintzun cyaltz tetz: Ja wit xkaktzaj te yi stzicyu Esa, nin xomtzaj i wutz kacoc tan culchenu. Xomche cyaj cient yaj tej, chech yi e chakum Jacow bantz. 7Yi tbital Jacow yi xtxolbilej, nintzun saj jun chin xowtz tej, nin octz tan xtxumlen. Toquen tzuntz tan chijatxlen cun cyakil yi e wunak yi xomche-tz tej. Cob cuntunin e eltz tan. Nchatz e tulej yi e cneru tu yi e wac scyuch e camey. 8 Na nin octz tan xtxumlen: Yi kol tzoc Esa tan oyintzi scyej yi bajx kuj yi bajxche, ban tzun lchel ojkuj yi cap kuj yi xomchet nin. 9Xeten nintzun bantz tan nachlen Kataj. Itzun taltz: Wajcaw, ilu Ryosil incyex Abraham nin ilu Ryosil intaj Isaac. Ilu bin alon swetz tan impakxen tzaj tul yi intanum, nin tan woponent scyej intaj intxu. Nin nchatz talu swetz yi ban
s 32:2

32

1Icyen

Yi tulen Esa tan culchen Jacow

Yi biaj Mahanaim na elepont cob kuj sanlar.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS32

54

cuntu sbne yi impyaj. 10Quic mu tal ekan wan ta, poro ja taku yi banlu swibaj, nin ja elcunu te yi suknaku swetz. Quic cyan wan yi wicyen tibaj yi jun tzanlaej yi na biaj Jordn. Ntin jun intxamij cyan wan yi wicyen tzaj, poro jalu xomche cob chin wutzilen kuj wunak tu cob kuj wawun swej. 11I bin jalu ta, bneu pawor swetz, chin coleu tkab wutzicy Esa. Jun cun yol na chinxob tetz na quicunin batz tzul i tan oyintzi swej. Nin lche biycun yi e wuxkel scyuch yi e tal innitxa yi xomche swej. 12 Ma jalu bin ta, chincoleu. Na clarcunin talnaku swetz yi ban cuntu sbne yi impyaj tanu. Ej nin talnaku swetz yi quinin ajlben cyetz sbne cyajlal yi e inxonl. Ej nin talnaku yi chon sbne cyajlal chi tanen yi samlicy yi at stzi mar yi qui nin ajlben tetz,t stzun Jacow bantz tetz Ryos. 13 Tasten nintzun cyaj cyent Jacow tan watl te yi jun akbalatz nin octz tan xtxalen balaj oytz chixol cyakil yi cyantz tan tan taklen tetz Esa. 14E je xtxaol cob cient chiw yi e cun tij, tu junak mam, nin e je xtxaol cob cient cneru yi e cun tij, tu junak mam. 15 Nchatz e je xtxaol junaklaj tij camey yi acaj cunin baj cu yi cyal, nin e baj ben xomok yi cyal scyej. Nchatz e je xtxaol cawunak tij wac tu lajuj tor. Witzbil tlen cyelen tzaj xtxaol junak tij buru tu lajuj mam. 16 Nintzun e baj nin jatxoltz scyetzak yi e chakum. Ej ben jatxol yi jun kuj chiw scyetz cobox chakum. Ej nin ben tkol yi jun kuj cneru scyetz coboxt chakum. Nchatz e tulej yi e mas tawun. Nintzun ben tloltz scyetz e chakumatz: Ban cbajxij wok nin ban lchuy mu ixol yi jujun kuj axwok scyuch yi e awun. 17Ej nin ben cawultz yi bajxom te yi bajx kuj. Itzun taltz tetz: Yil tzicul cun itib tu wutzicy Esa, nin yil sjaktzaj tzatz na scyetz i yi apatrn, nin na ncbenet, nin na cyaw yi awun yi cyanche itan, 18 ban tzawal tetz: Yi jej itz jun oy teru, ta Esa. Kawutzilen Jacow, yi xconsbetzu, mmakon tzaj tetz teru. Chon xomtzaj i tetz jalen wutz kacoc, chij wok sbantz tetz, stzun Jacow bantz tetz yi chakum. 19Nchatz taltz tetz yi cap nin yi toxin scyuch cyakil yi e yi e ben chakol scyuch yi jujun jilwutz awun. Yil tziculwok yi wutzicy Esa, iten nin tzital woktz tetz. 20Nchatz alwok tetz: Yi wutzilen ta Jacow yi xconsbetzu xomt tzaj jalen wutz kacoc, chij wok sban. Yastzun tulej Jacow, na nin octz tan xtxumlen: Tan yi echk oy yi lbajxopon wan swutz, xcyek tan xiten yi chichen cul swej, te yi ntaxk kacul kib tuch. Nin quicunin batz stzatzink swej yil kacul kib. 21Benen nintzun e ban yi mos scyuch yi jujun jilwutz oy yi ben quicyal. Ma Jacow, nin cyajtz. Chon tzun witentz le amalatz scyuch yi e mas yi xomche tej. nin akbalatz oc Jacow tan chichaklen cyen yi cob txkeltz tu yi cob chimos, scyuch yi junlaj cyajl. Chon tzun quicyentz tan tibaj yi jun tzanla yi na biaj Jaboc. 23 Nchatz e baj ben xomok cyakil yi e yi xomchetz tej. 24Itzun te
t 32:12

22 Iten

Yi toquen Jacow tan pil ib tu jun ngel

Gn 22:17.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

55

GNESIS32,33

yi cyajen cyen Jacow chuc, nin oc jun yaj tan pil ib tuch. Ul cunin skiltz cyan tan pil ib. 25 Ma yi tilol yi jun yajatz yi quic nin rmeril tan xcyewen tej Jacow, nin bentz tan xtxaklen yi xtxo cyach Jacow. Ej ninin tzun el jipuj yi bakil yi cux Jacow tan. 26 Jilonen nin tzun yi jun yajatz tetz. Itzun taltz: Chin atzakplen, na tzan tulen skil, stzun i-tz tetz Jacow. Yi ko quil takcyenu yi imbanl, quil tzintzakplenu, stzun Jacow tetz. 27Mbi tzun abi? stzun yi yaj tetz Jacow. Jacow bin wetz imbi, stzun i ban. 28 Benen tzun tlol yi yajatz tetz: Ma jalu, nketz Jacow sbne abi ma na Israelu sbne ara bi, na ja abuch awib tan jaklen abanl tetz Ryos nin scyej wunak nin ja cye-tz. 29Ma jalu bin, taleu swetz, mbi tzun teru biu? stzun Jacow banintz tetz yi jun yajatz. Sajen tzun stzawel yi jun yajatz: Mbi xac na ajak tzaj swetz yi imbi? stzun i bantz. Ej nin tatz tenin bentz tan taklen yi banl tibaj Jacow. 30Nintzun oc tkol Jacow bi yi jun luwaratz tetz Penuel,v na nin tal i-tz: Ja wil wutz Ryos, poro ntyo tetz i yi itzinet. 31Itzun yi jen mulen yi kej icyen atit Jacow le yi jun luwaratz yi na biaj Penuel. Coxin na xon tan paj yi quixpnak yi xtxo cux. 32 Chastzun te jalu, cyakil yi e xonl Israel, qui na baj yi ibotx cyan yi at te yi bakil yi cux na yastzun elsawutzil te yi bakil Jacow yi loon, nin yi el tzaj jip, nicy yi chipilul quib tu Ryos. benen tilol Jacow yi txant tan tulen Esa tu yi cyaj cient chakum, nintzun cu jatxol yi e cyajl chikab Lea tu Raquel scyuch yi cob chimos. 2 Ej nin oc tan chitxolen cun. E bajx cun yi cob chimos scyuch yi cyal tan. Xomt nin Lea scyuch yi tetz tal. Witzbil tlen xomt nin Raquel tu ep yi tal i. 3 Ma i tetz, nin bajx cun chiwutz tan culchen Esa. Nin yi txant tan chiculul quib nin cu jokloktz jalen cun cwen ponen lajpuj yi wutz plaj wuxtxotx. Juk tzun tir bantz jalen cun chiculul quib tu Esa. 4Ma yi Esa lajkel tzun benentz tan culchen Jacow. Nin bentz tan kalen nin tan stzublen xlajak stzi. Ej nin e baj ok cuntz chicabil. 5 Itzun yi benen tilol Esa yi e xnan scyuch yi e nitxa yi xomche tej Jacow nintzun ben jakoltz tetz: Na cyaw yi cobox xnanej scyuch yi e nitxa yi xomche scyej? E cun wetz, ma yi e nitxaej e cun incyajl yi Ryos makon swetz, stzun Jacow bantz. 6 Chisajen tzun chikansal quib yi cob mos scyuch cyal nin e baj cun joklok swutz Esa jalen cun cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. 7Nchatz ban Lea scyuch tal, e baj ul chikansal quibtz nin e baj cu jokloktz swutz Esa. Witzbil tlen cyulen ep tu Raquel nin e cu jokloktz swutz.
u 32:28 Yi biaj Israel na elepont Ja pil tib tu Ryos nka Ryos mpil tib tuch. Gn 35:10. 24:11; 33:20; Jue 13:22; Is 6:5; Jn 1:18. v 32:30

33

1Yi

Yi chibansal quib Jacow tu Esa

Ex

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS33,34
8 Ma

56

jalu mbitz yi atxumun scyej yi jujun kuj awawun yi nchibaj inculul? Itz jun oy teru ta, tan stzatzinenu swej, stzun Jacow bantz. 9Qui, a jun coloj witzun, at winin wetz wawun, stzun Esa bantz. 10 Poro chin chinchuj nintzun ban Jacowtz tan chisuken. Itzun taltz: Baneu pawor swetz ta, yi ko bintzij nin na tzatzinu swej, stzameu yi oyej. Na tantu yi na tzanu tan chajlen yi balajilu swetz, nicun chi nak chintzan tan tilwen wutz Ryos. 11Na cu inwutz teru ta tan stzamolu yi jun oyatz yi ja ul wan teru na Ryos mmakon inriquil nin quic tajwen swuch. Tantu yi chin chinchuj nin ban Jacow tan suken yi oy, baj nintzun cul Esa yi stzamol. 12 Benen tzun tlol Esa: Quin bin. Kicyokt. Chimbajxok cun tziwutz. 13 Max culu ta, ilu jun coloj wutzicy, poro na tilu yi e nitxa quil chitxaj xon lajkel. Ej nin nchatz yi e tal cneru scyuch inwac yi at len cyal yi quil chitxaj xon. Kol chikexij, qui cunin batz tul jun ntzi kej chiquimok tircun. 14 Max culu wajcaw, ban tcun yi nink lbajxiju skawutz. Cheb cuntu kaxomtnin ketz wutz chicocu, quib yi chixon yi e wawun scyuch e nitxa. Chon kilt kib jalen Seir kale najletu, stzun Jacow tetz Esa. 15 Cuj, chij Esa. Poro ban chicyaj cobox inchakum tetz ixkajlab. Qui lo ta, quil bisunu skej. Kopon ketz. 16 Iten nintzun kejatz cwen Esa tbe tan jen ponen jalen Seir. 17Ma Jacow qui nin xom nintz wutz coc ma chon tajen cuntz Sucot. Yas bnixet jun tetz cal tan. Nchatz bnix cobox scabte scyetz e tawun. Chastzun te toquen bi yi jun amalatz tan tetz Sucot.w 18 Ban cuntu mul Jacow Canan jetz yi telen tzaj jalen Padan-aram. Ej nin chon jen bnol yi tal pach i yi mantial tu swutz len yi tnum Siquem. 19Ej nin lok i jalaj txotx scyetz xonl Hamor yi taj Siquem. Jun cient pwok lokwit i yi jalaj txotxatz. Ej nin yastzun luwar kale jet bnol yi tal pach.x 20Yi xonen tiemp nin bnix jun patbil xtxixwatz tan. Nin oc tkol yi bi tetz El-Elohe-Israel.y tzun jun ajcaw te yi tnum Siquematz yi na biaj Hamor yi heveo. Ej nin at jun cyajl i yi na biaj Siquem. Itzun bantz nin ben Dina, yi mel Jacow tej Lea tan chixajsen yi e xun yi najlche tul yi jun tnumatz. Poro yi benen tilol Siquem nin tzun octz tan banlen ruinl tetz. 3Poro tan paj yi winin peken quen i tej Dina, nin octz tan tocsen cul tan cyokbel quib tuch. 4Ej nin nchatz tal i tetz taj: Baneu pawor ta, benku swej tan jaklen yi jun xunej, na na waj kokbej kib tuch. 5 Yi telen xtxum Jacow tetz yi nsken wit ban Siquem ruinl te yi mel, qui nin tal jun yol, tan paj yi quibe cyajl i xe cal. Na chon cun ate joylaj tan chiwaten cyawun. Nintzun chiw i jalen yi baj cyulen. 6 Te yi na tzan Jacow tan chichiwen yi e cyajl oponen nin ban Hamor yi taj Siquem tan jaklen Dina. 7Itzun yi chipakxen tzaj yi e cyajl Jacow tan chiwaten yi cyawun nin yi quibital yi mbi cun bajij, nintzun saj jun chin chich culal scyetz, na chin
w 33:17 Sucot na elepont scabte. x 33:19 Jos 24:32; Jn 4:5. elepont Ryos, i Ryosil yi o xonl Israel. y 33:20

34

1-2 At

Yi banlen ruinl te Dina

Yi biaj El-Elohe-Israel na

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

57

GNESIS34

txixwil nin scyetz yi e xonl Israel yi toquen Siquem tan banlen ruinl te yi mel Jacow. 8 Ma Hamor, nintzun opon junt tir tan yol scyetz Jacow tu e cyajl. Itzun taltz: Winin na pek yi incyajl Siquem te cyeru cyanubu. Max chiculu, chibneu jun pawor sketz. Qui pel cyaku amal tetz cyanubu tan cyokbel quib tu wetz incyajl. 9Ej junit tzun lkaban scyuchu. Nin ban tzun lcyokbej kib yi ketz kacyajl scyuch yi cyeru chimelu. Nchatz lchiban yi cyeru chicyajlu, ban lcyokbej quib scyuch yi ketz kamel. 10Ej nin ban chinajeu skuch. Na je katnumej. Ban lchijoyu nal chinajewetu. Ban lchinegosinu skaxol, nin ban lchiloku chitxotxu skaxol, stzun Hamor bantz. 11Nchatz Siquem nin taltz tetz taj Dina scyuch e xibin: Na cu inwutz scyeru yi nink cu yi jun inyolej chiwutzu. List in tan taklen nicyna cun lchijaku swetz. 12 Quic na ban kol chijaku mas swutz yi kacstumbr tzonej. Max chiculu, cyakeu amal sketz tan kokbel quib tu cyanubu. 13 Ma yi e cyajl Jacow nin e octz tan chisublen Siquem tu yi taj tan paj yi nsken wit ban Siquem ruinl tetz Dina. 14Itzun cyaltz: Quic rmeril tan kakol yi kanub tetz jun yaj yi nketz circuncidado, na chin txixwil nin tetz ketz. 15 Cuj kan, poro ntin yi ko list eu tan chibnol circuncidar quibu chi kutanen ketz. Poro nchatz tajwen tan chibajen circuncidar cyakil yi e yaj yi ate chixolu. 16 Ban tzun cyokbej quib yi e kamel scyuch cyeru chinitxajilu. Ej nin nchatz o ketz, ban lkokbej quib scyuch cyeru chimelu. Skanajank tzun chixolu nin junit lkaban scyuchu. 17Poro ko quil cu chiwutzu tan chibanolu circuncidar quibu, kicytpon tzun ketz tzonej nin mben kucyal yi kanub skej, chech yi e xibin Dina bantz. 18 Nintzun cu chiwutz Hamor tu Siquem mbi cun alchij scyetz. 19Lajkel nintzun toquen Siquem tan joylen puntil tan banol circuncidar tib na winin peken i te mel Jacow. Nin tan tu yi chumbalaj nin tajtzakl yi jun xicyatz chiwutz cyakil wunak, 20e benen tzun tu taj tan yol scyetz wunak stzi puertil yi tnum na yastzun yi luwar kale na bnixet echk contrat. Itzun cyaltz scyetz e aj tnum: 21Yi e wunak yi nchul skaxol, e cun kamiw. chinajank nin chinegosink skaxol tzonej, na at winin txotx tzonej tetz ketz, nin tetz cyetz. Nchatz ban lkokbej kib scyuch yi cyetz chimel. Ej nin yi e cyetz chicyajl ban lcyokbej quib scyuch yi ketz kamel. 22 Poro tan koquen junit scyuch, nin tan chinajewen skaxol, ntin at jun xtxolbil yi tajwen tan kabnol tanen. Itz yi tajwen tan kabnol circuncidar kib ketz, chi na chiban cyetz. 23 Kol kacujij yi chiyol, ketz tzun sbne cyakil chimebil scyuch cyakil yi cyawun. Ntin na taj yil kal cuj. Ej nin chicyajk tzuntz skaxol. 24 Cyakil tzun e yaj yi ate-tz, yi nsken wit opon chitiemp tan chixconen tetz sanlar, oc chicuj tej yi mbi cun cyal Hamor tu Siquem. Ninin tzun e bajij circuncidar. 25 Itzun bantz, le toxin kej yi nsken wit chiban circuncidar quib, nin te yi atit yi chonal scyej, nintzun e ben Simen tu Lev tnum. Ej nintzun e octz tan chibiylen cun yi e yaj tan spar. Na quict rmeril tan chicolol quib tan paj yi chonal yi chiwankil. Yi Simen tu Levjatz, e cob scyeri yi e cyajl Jacow. Ej nin e xibin Dina. 26 Nchatz Hamor tu Siquem yi cyajl, e baj quim cyan tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS34,35

58

spar. Ej nin eltzaj quicyal Dina xe cal Siquem, nin aj quicyaltz scyej. 27Nchatz e baj opon len yi e mas cyajl Jacow. Ej nin e icytz chixol e alma tan talken tzaj cyakil yi mbi cun attz tnum. Yastzun e bantz tan quicysal chicul scyej, tan paj yi bnol Siquem ruinl te cyanub. 28 Baj el quicyal cyakil cneru tu wac scyuch cyakil e buru. Ej nin baj el quicyal cyakil yi at tnum tu yi at soltej len. 29Nchatz e baj oc xeak cal tan talken cyakil yi attz. Ej nin baj ben quicyal yi e nitxa scyuch yi e xnan tan chixconen tetz chimos. 30 Yi tbital Jacow yi mbi cun bajij nin tzun taltz tetz Simen tu Lev: Atin wutz pem tan yi xtxolbilej, na cyakil yi e wunak yi najlche tzonej, yi e aj Canan scyuch yi e ferezeo, chichok chicul swej. Tan paj yi xtxolbilej, tzul chimolol quib tan oyintzi swej. chinquimok cyan scyuch innajal na quic mas kawunakil tan oyintzi. 31Sajen tzun chitzawel Simen tu Lev: Nxac moc Siquem tan banlen ruinl te kanub? Witz bnol tetz pe kanub swutz i? chech bantz. bantz nintzun jilon Ryos tetz Jacow. Itzun taltz: Ma jalu Jacow quilok jalen Betel,z nin ban cnaje chonej. Ej nin tul yi jun amalatz ban tzaban jun patbil atxixwatz tan inculajen. Yi in wetz, in yi Ryos yi inchaj wib tzawutz nicy yi awelen tzaj ojk swutz awutzicy Esa. 2 Benen tzun tlol Jacow scyetz cyakil yi najal scyuch cyakil yi e wunak yi xomche-tz tej: Or telen tzaj itcyal cyakil yi echk iryosil yi colij itan. Ej nin or txajwok itib, nchatz txixpwok len bech itetz. 3 Na chon kaben jalen Betel, nin chon sbnixok jun patbil txixwatz wakun tan taklen kej yi inRyosil yi ocnak tan wucheyen nicy yi na sotz tzaj incul. Ej nin i yi jun yi xomquen tunin swej alchok tunin na naj nint. 4 Baj sajen tzun chikoltz tetz Jacow cyakil yi echk chiryosil. Nchatz baj saj chikol yi echk tcul chichin. Benen tzun Jacow tan muklen xe jun wi bakch yi attz nakajil Siquem. 5 Itzun te yi cyelen tzaj Jacow, nin saj jun chin xow tan Ryos scyej cyakil yi e wunak yi najlche-tz tulak yi echk tal tnum yi ate-tz nakajil Siquem. Chastzun tej qui nin chinimsaj chicul tan chisajen tan chitzamlen nin tan chibiylen cun Jacow scyuch yi e nitxajil. 6 Chon tzun cyoponen Jacowtz scyuch cyakil yi e yi xomche tej le tnum yi na biaj Luz. Yi jun tnumatz nchatz na biaj Betel. Nin chon attz cwent Canan. 7Itzun te yi wit baj cyoponentz le jun tnumatz nintzun oc Jacow tan banlen jun patbil xtxixwatz, nin oc tkol yi bitz tetz El-betel,a yastzun tulejtz na i yi nicy yi telen ojkuj swutz yi stzicy, chon chajol tib Ryos swutz le jun amalatz. 8 Nchatz tul yi jun amalatz, chon quimen yi jun xnan yi na biaj Dbora yi mos Rebeca. Chon tzun mukxentz cyan tzak jun wi bakch yi attz nakajil Betel. Nin oc tkol Jacow yi bi yi jun amalatz tetz Yi jun wi bakch kale bajet bis okl. 9Itzun nicy yi telen tzaj Jacow Padan-aram, nin yi nicy yi na xon i tbe, nin chaj tib Ryos swutz, nin tak yi banltz tibaj. 10Na je tal iej: Yi ara bi itz Jacow,
z 35:1

35

1Itzun

Yi tkol Ryos banl tibaj Jacow le amal Betel

Gn 28:11-17.

a 35:7

El-betel na elepont Cal Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

59

GNESIS35

poro sbne opon tunintz nketz Jacow sbne, ma na Israel sbne.b Itzun te yi nsken wit je xtxixpul Ryos yi bi Jacow, 11nintzun taltz tetz: I inatz yi Ryos yi na chin xcye tan kojlen nin yi imbanl tibaj jun. chijalok tzun winin anitxa. Nin chijalok winin axonl. Nin tan a ljalet winin nacin, nin chin wutzilen nin chibne echk nacinatz. Nchatz chijalok rey chixol yi e axonl. 12 Ej nin cyakil yi luwar yi waknak tetz Abraham nin tetz Isaac. Nchatz swake tzatz. Ej nin yil quim atz swake scyetz yi e axonl.c 13 Itzun yi wit jilonen Ryos tetz Jacow tul yi luwaratz ajen nin bantz. 14 Benen tzun Jacow tan ticylen tzaj jun cub, nin cu tawaltz. Txicl tzun tulejtz chi na ban tawlen jun tkan cal. Chon tzun cwen tawaltz le amal kale jilonet Ryos tetz. Benen nin bantz tan xansen yi jun cubatz nin baj je kojol aceit tu win tibaj. 15 Nchatz nin oc tkol bi yi jun amalatz tetz Betel. d nintzun e bantz swutz yi jun amalatz yi na biaj Betel. At tzaj nintzun mut yi chibe tan cyoponentz jalen Efrata yi tulen yos tu Raquel. Chin quixcuj nin bantz yi tulen yos tuch. 17Itzun te yi at Raquel swutz yi witzbil quixcuj tan tulen yos tuch, jilonen tzaj tzun yi xeiyum tetz. Itzun taltz: Quil cxob na yi ni, itz jun awal xicy. 18 Poro jalt cuntunin tan quimen Raquel tan bil yi quixcuj. Pentlen tunin tzun na molne yi talma Raquel, yi toquen cyen yi bi yi ni tan, nin oc tkol tetz Benoni.e Ma yi Jacow nin oc tkol yi bitz tetz Benjamn.f 19 Yastzun bantz yi quimen Raquel. Chon mukxen cyentz cyan tbe nicy yi na chixon tan cyoponen Efrata. Yi jalu yi jun tnumatz na biaj Beln. 20 Yi wit mukxen Raquel nintzun je cyen banol Jacow jun nich tibaj yi mu amal kale mukxet. Yastzun yi jun nichatz yi na chajon yi amal kale mukxet Raquel. 21Nintzun e cu Israel junt tirtz tbe. Chon tzun cyoponentz swutz len yi Torre cwent Edar. 22 Itzun te yi chinajewen tul yi jun luwaratz nintzun e witbej quib Rubn tu Bilha. Yi jun Bilha-atz i jun cap txkel yi taj tanen. Yi tbital Jacow, yi taj Rubn, yi xtxolbilej winin tzun chichen cul bantz.
b 35:10 Gn 32:28. c 35:11-12 Gn 17:4-8. d 35:14-15 Gn 28:18-19. e 35:18 Yi biaj Benoni na elepont Wal akol bis swetz. f 35:18 Yi biaj Benjamn na elepont Yi incyajl, yi winin oklen wutz wan, nka chin culutxum nin.

16 Icyent

Yi quimen Raquel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS35,36

60 Yi e cyajl Jacow

Coblaj cun tzun cyajl Jacow bantz. 23 Yi e cyajl Jacow yi e jal tej Lea itz: Rubn yi bajx cyajol, Simen, Lev, Jud, Isacar tu Zabuln. 24Ma e yi e jal tej Raquel itz: ep tu Benjamn. 25 Nin e yi e jal te Bilha, yi mos Raquel itz: Dan tu Neftal. 26 Nin e yi e jal tej Zilpa, yi mos Lea, itz: Gad tu Aser. Yastzun yi e cyajl Jacow yi e itzij nicy yi ate tzaj Padan-aram. tzun Jacow jalen Mamre tan tilwen yi wutzilen taj. Yi jun tnumatz nchatz na biaj Arba nka Hebrn. Yastzun yi tnum kale najewet Abraham, nin kale najlet Isaac yi taj Jacow.g 28 At tzun Isaac tul jun cient tu jun mutx yob yi quimen. 29Nsken nintzun biin Isaac yi quimen. Yi quimen, chon tzun toponen talma kale opnaket yi cyalma e tacyex i. Mukxij tzun yi wankil cyan Esa tu Jacow yi cob cyajl i. yi biajej e cun najal Esa. Yi Esa-atz nchatz na biaj Edom. scyeri e txkel Esa e aj Canan,h na nin cyokbej quib tu Ada, yi mel Eln, yi xonl Het nin tu Aholibama, yi mel yaj An. Yi Aholibama-atz i mamaj Ziben yi heveo. 3 Nchatz cyokbej quib Esa tu yi mel Ismael, yi na biaj Basemat, yi tanub Nebaiot. 4Yi xonen tiemp itzij jun tal Ada yi xicy yi na biaj Elifaz. Ej nin itzij junt tej Basemat yi na biaj Reuel. 5 Ma tej Aholibama e itzij cobox cyajl Esa yi na chibiaj: Jes, Jalaam tu Cor. Cyakil yi e xicyatz e cun cyajl Esa yi e jal nicy yi najlij tzaj Canan. 6 Itzun bantz nintzun ben Esa joylaj tan najewen. Nin e baj nin tcyal cyakil yi e najal scyuch yi e tetz mos. Nchatz e ben tcyal cyakil yi e tawun tu cyakil yi mebil yi nsken jal. Chon tzun toponen joylaj tan jatxol tib tu Jacow yi titzun na chin latzluj nin yi luwar kale najlchet. 7Ej nin tan paj yi winin cyawun quit na xcye yi chim yi at swutz luwar tetz chiwa. 8 Chastzun te yi benen Esa, nka Edom, joylaj, tan najewen jalen wiwtz Seir. 9Ma jalu cyakil yi echk biajej e cun xonl Esa yi chimamaj yi e aj Edom yi najlche wiwtz Seir. 10Je chibi yi e cyajl Esa yi e jal: Elifaz yi tal Ada, Reuel yi tal Basemat. 11Ma yi e nitxajil Elifazatz, yi bajx cyajl Esa, itz: Temn, Omar, Zefo, Gatam tu Cenaz. Yastzun yi e mamaj Ada tu Esa. 12 Poro nchatz at jun cap txkel Elifaz tanen, yi na biaj Timna, nin jal junt cyajl i tej, yi na biaj Amalec. 13 Ma yi e nitxajil Reuel yi e jal itz: Nahat, Zera, Sama tu Miza. Yastzun yi e mamaj Basemat tu Esa. 14Nchatz e jal cobox cyajl Esa tu Aholibama yi mel An, nin yi mamaj Ziben. Ej nin yi chibi yi e cyajlatz itz: Jes, Jaalam, tu Cor. 15 Ma yi e ajcaw squibaj yi e xonl Esa yi e jal tej txkel Elifaz itz: Temn, Omar, Zefo, Cenaz, 16 Cor, Gatam tu Amalec. Yastzun yi e ajcaw squibaj yi e xonl Elifaz, yi bajx cyajl Esa tu Ada, yi chon najlche Edom. 17Ma yi e ajcaw squibaj yi e xonl Esa yi e jal tej txkel Reuel itz: Nahat, Zera, Sama tu Miza.
2 Cob
g 35:27

27Benen

Yi quimen Isaac

36

1Cyakil

Yi e xonl Esa

Gn 13:18.

h 36:2

Gn 26:34.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

61

GNESIS36,37

18 Ma yi e ajcaw bantz squibaj yi e chixonl yi e tal Aholibama yi mel An itz: Jes, Jaalam tu Cor. 19Cyakil yi e biajatz yi ja wit kil e len cun xonl Esa, yi nchatz na biaj Edom. E len cun ajcaw squibaj chixonl. 20 Ma chibi yi e cyajl Seir yi aj Hor, yi najlche tul yi jun amalatz itz: Lotn, Sobal, Ziben, An, 21Disn, Ezer tu Disn. Yastzun yi e yi e cawun squibaj yi e aj Hor. E cun xonl Seir yi chon najlche swutz yi luwar yi na biaj Edom. 22 Ma yi e cyajl Lotn itz: Hori tu Heman. Ma yi Timna yastzun yi tanub Lotn. 23 Ma yi e cyajl Sobal itz: Alvn Manahat, Ebal, Sefo tu Onam. 24Ma yi e cyajl Ziben itz: Aja tu An. Yi An-atz yastzun yi jun yi nojpon te yi jun tal a tul yi amal yi tzinunin tu, te yi na tzan tan chipstoren yi e buru yi taj. 25 Nchatz yi An jal jun cyajl yi na biaj Disn. Nin jal jun xun yi na biaj Aholibama. 26 Ma yi e cyajl Disn yi e jal itz: Hemdn, Esbn, Itrn tu Quern. 27Ma yi e cyajl Ezer itz: Bilhn, Zaavn tu Acn. 28 Ma yi e cyajl Disn bantz itz: Uz tu Arn. 29Itzun yi e ajcaw bantz squibaj yi e aj Hor itz: Lotn, Sobal, Ziben tu An, 30 Disn, Ezer tu Disn. Yastzun yi e baj cawun len squibaj yi e aj Hor. E baj cawun lentz squibaj yi chixonl le jun amalatz yi na biaj Seir. 31I bin jalu je chibi yi e rey, yi e cawun le luwar Edom yi ntaxk jal chireyil yi e xonl Israel. 32Bela, yi cyajl Beor ja cawun squibaj yi e aj Edom. Ej nin yi bi yi tnum kale najlet itz Dinaba. 33Yi quimen Bela nin oc cyen Jobab yi cyajl Zera tetz xel. Chon najlij i le tnum Bosra. 34Yi quimen Jobab, oc cyen Husam yi aj Temn tetz xel. 35Ma yi quimen Husam nin oc cyen Hadad yi cyajl Bedad tetz xel. Ja chixcye yi e sanlar i scyej e sanlar cwent Madin jalen le amal Moab. Ej nin yi tanum i itz Avit. 36Ma yi quimen Hadad nin oc cyen Samla yi aj Masreca. 37Ma yi quimen Samla nin oc cyen Sal yi aj Rehobot, yi tnum yi at stzi a. 38Ma yi quimen Sal, nin oc cyen Baal-hann yi cyajl Acbor tetz xel tan cawun. 39Ma yi quimen Baahann, nin oc cyen Hadad yi aj Pau, tetz xel. Nin yi bi yi txkel Hadad itz Mehetabel yi mel Matred, yi mamaj Mezaab. 40 Je chibi yi e ajcaw squibaj yi jujun kuj xonl Esa: Timna, Alva, Jetet, 41Aholibama, Ela, Pinn, 42 Cenaz, Temn, Mibzar, 43 Magdiel tu Iram. Yastzun yi e yi e cawun squibaj yi jujun kuj xonl Edom. E cawun lakak chitanum kale e najewet. Nin yi Edomatz yastzun junt bi Esa yi cyajl Isaac. 1Ma yi Jacow chon tzun cyajen cyentz le amal cwent Canan, kale najewet yi taj chi awer nak tu bantz. 2 Ma jalu katxume yi mbi banake yi e najal Jacow.

37

Itzun bantz yi at tzaj ep tul juklaj yob, nintzun octz tan pstoren cner chi quitanen e stzicy. Chon tzun xomen quen i-tz tan pstorin scyej yi e tal Bilha tu Zilpa, yi e cap txkel Jacow tanen. Ilenin tzun na xochon ep tetz yi taj te yi echk taklen cachi yi na chiban yi e stzicy. 3 Inti wutzilen Israel mas tcunin pek i tej ep chiwutz yi e mas cyajl, na sken biin i yi titzen. Chastzun te bnixen jun chum balaj bech tetz ep tan. 4 Ma yi telen chitxum yi e stzicy tetz, yi mas tcunin na pek chitaj tej ep winin tzun chichen chicul bantz. Nin quit na chitziwuntz tetz. 5 Itzun bantz nin oc chajol tib jun wutzicy swutz ep, nin octz tan xtxolen scyetz yi e stzicy. Ma yi quibital, mas tcunin chichen chicul bantz tej. 6 Na je tal iej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ep scyuch yi e stzicy

GNESIS37

62

Eu wutzicy, quibit tzaju. Intxole jun inwutzicy scyeru yi mmoc chajol tib tzinwutz mas. 7Yi inwutzicy itz: Chon ato scyuchu wi cojbil tan calchen xe cul triw. Jalt cuntunin nje txiclok yi wetz intriw yi nsken calxij xe cul wan. Ma yi cyeru yi nsken calxij xe cul cyanu nin nchibaj opon chitxolil quib soltej yi wetz. Ej nin nchibaj cun chuylok tan taklentz kej yi wetz,i stzun ep scyetz. 8 Sajen tzun chitzawel yi e stzicy. Itzun cyaltz: I bin yi awajbil itz tan awoquen tetz kareyil nin tan acawunen skibaj, chech yi e stzicy. Mas tcunin tzun chichen chicul bantz tej tan paj yi wutzicy nin tan paj yi puntil yi ban i tan xtxolen scyetz. 9Yi xonen tiemp nintzun oc chajol tib junt wutzicy swutz ep nintzun xtxoltz scyetz yi e stzicy. Itzun taltz: Quibit tzaju at junt inwutzicy mban. Ja chaj tib yi kej tu yi xaw scyuch junlaj tkan txuml tzinwutz. Ej nin ja chibaj octz tan taklen inkej, stzun ep bantz scyetz. 10 Itzun yi wit xtxolil ep yi junt wutzicyatz nintzun oc yi taj tan yajlen nin tan maklen stzi. Mbi tzun na eleponet yi jun ara wutzicyatz? I pe awajbil yil meje cun atxu scyuch e awutzicy nin yi in wetz tzawutz? stzun taj ep bantz. 11Winin tzun chixcyaklinen yi e stzicytz tej.j Ma yi taj, winin txumun at cuntz tan yi echk wutzicy ep. bantz, at jun tir yi chon ate opon yi e stzicy ep jalen Siquem tan chicachen yi e tawun chitaj. 13 Benen tzun tlol Israel tetz ep: Bit tzaj yaj, yi e awutzicy chon ate jalen Siquem tan chipstoren kawun. Ma jalu yi wajbil itz yil cben tan quilwen. Cu ta, list in tan imbenen, chij ep tetz taj. 14 Ma jalu bin je amantarej: Quilok tan tilwen yi ko ban atet awutzicy scyuch yi e kawun. Ntin che ben axmaye tzaj ko ban atet. Ej nin cpakxij lajkel tan talchen stziblal swetz, stzun Israel bantz. Chon tzun ticyponen eptz tan Israel le jocoj cwent Hebrn tan toponen jalen Siquem. 15 Itzun te yi toponentz Siquem nintzun octz tan chijoylen yi e stzicy. Inin tzun na el yabtz tan chijoylen yi nojen cyen jun yaj tej nintzun ben jakol yi yajatz tetz: Mbi na ajoy tzonej? 16 Na chintzan tan chijoylen yi e wutzicy. Qui pe na til teru na atet tan chipstoren yi e kawun? stzun ep bantz. 17Chon bin ate tzonej, poro ja wit chicyt. Nwit nin tu scyej yi chon nchibent jalen Dotn, stzun yi yajatz bantz tetz ep. Benen nintzun ban eptz tan chijoylen yi e stzicy. Chon tzun e jalentz tan jalen Dotn. 18 Yi quilolnin yi e stzicy ep yi txant tan tulen scyej cyoquen
i 37:7

12 Itzun

Yi benen cayin ep

Gn 44:14; Fil 2:10.

j 37:11

Hch 7:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

63

GNESIS37

tzuntz tan xtxumlen yi en chiban tan biylen cun.k 19Chijilonen tzuntz squibil quib. Itzun cyaltz: Ilwoknin, je nocx aj wutzicyinl tzul. 20Or kabiye cunx, nin kayoke cunx tul jun jul. Ej nin skale yi itz jun smaron txuc yi mbajsan. Skile tzun ko tzelpon kab yi wutzicyx tej quib yi talnakx sketz, chech bantz. 21Itzun yi benen tbital Rubn yi chitxumun nin octz tan joylen puntil tan colchen chikab. Itzun taltz: Quil tzibiy cun. 22 Ma na cun coxwok tul yi jun jul yi at tzinej kale quiclet wunak. Poro quil cxocwok tan biylen, stzun Rubn bantz. Ja tal Rubn yi xtxolbilej na yi tajbil i itz tan claxen klo ep chikab nin tan toponent te yi taj. 23 Poro itzun yi toponen ep kale atet yi e stzicy nintzun e baj bentz tan stzamlen nin el chikolpil yi tal bech tetz.l 24Ej nin e bentz tan coxlen tul yi jun julatz yi nsken skej a tul. 25 Kalenas tzun e baj cwen colchok tan waan. I nintzun na chitxujtijtz tan waan yi benen quilol jun chin txol aj pyaj yi chon chisajen Galaad. E cun xonl Ismael. Cyan len chicamey cyan. Ej nin tejak chicamey cyan echk kolil tze cyan yi chin coc nin. Chon at chibembil yi e aj pyajatz tan cayen jalen Egipto. 26 Benen tzun tlol Jud scyetz: Mbil katxac tej kol kabiy cun yi kitzun nin lkoc tan joylen puntil tan tewen cun yi en nquim kan? 27Ban tcun kacaye nin scyetz yi e xonl Ismael yi chul tzinej, swutz yi nink lkabiy cun. Na yi mero bintzi kitzun kutzicy kib tuch, stzun i bantz scyetz. Ban tzun ban yi xtxumun Jud chiwutz. 28 Itzun yi quicyen cun yi e aj pyajatz yi e aj Madinm chinakajil, nintzun e bentz tan jesen tzaj ep tjul nin ben chicayiltz scyetz tan junak pi sakal.n Yastzun bantz yi benen quicyal ep jalen Egipto. 29Itzun yi toponen Rubn tan xmayen yi jul, nin yi tilol yi quict ep at, nintzun octz tan katzlen yi bech tetz tan chajlen yi na bisun. 30Lajkel nintzun sajentz kale atet yi e titzun nintzun taltz scyetz: Quict ep at tjul! Ma jalu en tzimban? 31Chibenen tzuntz tan ticylen tzaj tal bech tetz ep, nin oc chisukul yi chel jun tal ne chiw tej yi nsken wit quim cyan. 32 Nintzun e saj chichakol cobox chixol tan chajlen tetz yi chitaj. Nin saj cyalol scyetz: Je tzitalej: Til tzaju yi jej. Tilcunu. Nkeratz polo yi bech tetz yi cyajlu? 33 Itzun yi cwen techal wutzilen Jacow wutz yi bech tetz yi cyajl, nintzun taltz: Itz. Yastzun bech tetz yi tal incyajl. Alonin bin scyetz smaron txuquilatz mbajsan tal incyajl, stzun wutzilen Jacow bantz. 34Toquen tzun i-tz tan katzlen yi bech tetz, nin oc tkol yi bech tetz tej yi na xcon yi na quim jun wunak. Winin tzun tiemp ok Jacowtz tan paj yi quimen yi cyajl. 35 E joy puntil yi e cyajl scyuch yi e mel tan maysen i. Poro quinin na cujijtz yi na choc tan maysen cul. Ma na mas tcunin na oktz tan yi cyajl. Itzun na taltz: Quil tzel yi incyajl tej incul, jalen cun yil chinquim nin wilt wutz i chixol alma. 36 Ma tetz ep chon benen cayin cyakun yi e aj Madin jalen le tnum Egipto. Chon benen cayin tetz jun yaj yi na biaj Potifar. Yi jun yajatz i jun ajcaw
k 37:18

Mt 21:38.

l 37:23

Mt 27:28.

m 37:28

Mt 27:9.

n 37:28

Hch 7:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS37,38

64

xlaj farano yi rey tetz Egipto nin i jun capitn chiwutz jun coloj sanlar, yi quicylom tetz rey. bantz te yi tiempatz nin el jatxol tib yaj Jud scyej e stzicy tu yi e titzun. Chon tzun benentz tan najewen tu jun aj Adulam yi na biaj Hira. 2 Chon tzun tajskel Jud wutz yi mel Sa yi aj Canan. Okben ib nintzun e bantz tuch. 3 Itzun yi cyokbel quib nin tekaj yi txkel Jud pwokil jun ni. Ej nin yi tulen itzok yi niatz xicy tzun bantz. Nintzun oc tkol yi bi-tz tetz Er. 4Yi xonen tiemp nintzun jal junt chinitxa yi xicy. Ej nin oc tkol yi bi yi niatz tetz Onn. 5 Nchatz jalen nin ban yi toxin chinitxa nin oc tkol yi bi tetz Sela. Yi jun xicyatz, itzij nicy yi at tzaj Jud le tnum Quezib. 6 Itzun yi nsken wit yajin Er, yi bajx cyajl, nintzun joy Jud txkel. Tamar bi yi txkel i ban. 7Poro quim Er, tan paj yi qui nin tzatzin Kataj Ryos te yi tajtzakl.p 8 Benen tzun tlol Jud tetz Onn: Ban tzitokbej itib tu txkel yi kajtzun awutzicy,q tan abnol tanen yi kacstumbr, bantz tan a jalet xonl kajtzun awutzicy. 9Poro yi Onn elnak xtxum tetz yi nketz nitxajil i chibne yi e ni yi chitzok te yi txkelben yi stzicy. Chastzun te ilenin joy i puntil tan qui toquen lacpuj jun ni tej yi xnanatz bantz quil jal xonl yi kajtzun stzicy. 10Qui nintzun pek Kataj Ryos te yi tajtzakl Onn. Chastzun te quimen i-tz tan Ryos. 11Yi quimen Onn nintzun tal Jud tetz Tamar yi tlib: Ma jalu ja ccyaj tul xmalcanil. Ban tcun caj tu ataj jalen pek yil chuy Sela yi junt incyajl. Kalenas tzun tzitokbej itib tuch. Yastzun tal Jud tetz yi tlib tan maysen cul. Poro yi mero bintzi itz, yi ja xob Jud, na le wutz tetz tajtzakl nchatz Sela squimok chi nchiban yi e stzicy. Chastzun te tajen Tamar tan najewen tuch yi taj. 12 Itzun bantz yi telen tiemp, quimen nintzun ban yi txkel Jud yi mel Sa. Ma yi telen yi bis te cul Jud, nintzun bentz le tnum yi na biaj Timnat kale atet yi e mos i yi na chitzan tan telsen xiil yi e tawun. Nintzun ben xomok yi jun tamiw i tej yi na biaj Hira yi aj Adulam. 13 Itzun yi tbital Tamar, yi nsken wit ben yi tlib i le tnum Timnat tan telsen xiil yi e tawun, 14nintzun el xtxixpul yi bech tetz yi na chaj yi quimnak yi chmil. Ej nin je tkol jun sut twi tan tewen wutz, bantz cyal jun tzechan wutz i. Chon tzun colewen cuntz ju tnum Enaim yi at xlaj be yi na opon Timnat. Yastzun tulej i-tz na elnak xtxum tetz yi nsken yajin Sela poro qui nin na takok Jud amal tetz tan cyokbel quib tuch. 15 Itzun yi benen xmayil Jud yi colchij yi jun xnanatz stzi be nintzun xtxumtz yi i jun witz bnol tetz, na jopij wutz tan sut. 16 Nintzun el jatxol tibtz te yi be yi cyan tan tan toponen kale colchet yi xnan. Qui nin el xtxum tetz yi ko itz yi tlib. Benen tzun jakoltz tetz: Cuj pe awan yi nink kawitbej kib tzawuch? Cuj, poro mbi ltaku swetz kol kawitbej kib? 17Tzul akol tetz jun atz scyeri e tal inchiw. Ban, chij xnan bantz. Poro na waj yil cyaj cyen jun prent jalen cun tzul yi inchiw tanu.
o 37:36

38

1Itzun

Jud tu Tamar

yi faran na elepont rey le chiyol yi e aj Egipto.

p 38:7

1Cr 2:3.

q 38:8

Dt 25:5-6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

65
18 Mbi

GNESIS38,39

na awaj yil wak cyen tetz prent? stzun Jud. Tak cyenu yi teru seyu yi cotlij skulu tuml yi txamij yi cyan tanu, stzun yi xnan bantz tetz Jud. Benen tzun tkol Jud yi sey tu yi xtxamij tetz. Kalenatz tzun chiwitbej quib tuch. Ej ninin tekaj Tamar pwokil jun ni tan paj. 19Yi chijatxol quib tu Jud nintzun ben Tamar tan xtxixpen bech tetz nin el tcyal yi jun sut yi je tkol twi, nin oct tkol yi tetz bech tetz tej yi na chaj yi quimnak yi tetz chmil. 20 Yi toponen Jud kale atet yi tawun nintzun saj chakol yi tamiw, yi aj Adulam tan taklen yi tal chiw tetz yi jun xnanatz nin tan chicolpenel tzaj yi echk prent yi cyaj tkol. Poro qui nin jal yi jun xnanatz tan yi tamiw i. 21Toquen tzun yi tamiw Jud tan jaklen scyetz cyakil yi e wunak yi najlche tul jun luwaratz. Na atitet yi jun xnan aj Enaim yi witz bnol tetz yi colchij tzi beej? Quic jun xnan witz bnol tetz skaxol ketz tzonej, chech yi wunakatz bantz. 22 Pakxen nintzun ban yi tamiw Jud nin taltz tetz: Ta, quit njal yi xnan wakun. Nchatz ja baj injakol scyetz cyakil wunak yi ate-tz. Nin ja cyal swetz yi quic jun xnan witz bnol tetz chixol cyetz. 23 Pues ja bin cyaj cyenxatz tuch yi echk intaklenatz, bantz quil choc wunak tan kaxbajtzien. Poro ntin, ja nin bin cak tan taklen klo yi tal chiw, poro qui bin njal awan. Quic ketz kapaj tej, stzun Jud bantz. 24 Itzun yi telen ox xaw, nintzun ul stziblal twi Jud yi nsken wit tekaj yi tlib i pwokil jun ni, tan paj yi na witbej tib scyejak yaj. Ko yatz, stzun Jud or telen tzaj ticylen, nin cuk patin. 25 Poro te yi na chitzan tan telsen tzaj Tamar nintzun saj alol tetz, tan talchen tetz yi tlib: Ta, je yol Tamar yi nsaj tlol swetzej: Yi taw yi echk taklenej, yastzun jun yi nkawitbej kib tuch, nin tetz i yi ni yi ekan pwokil wan. Tilcunu, ko pel techu wutz na taw yi jun seyej tu yi jun txamijej, stzun i, chij yi alol tetz bantz. 26 Yi cwen techal Jud wutz, yi tetz i yi echk taklenatz nintzun taltz: Ban atit tajtzakl Tamar. In tetz yi cachi wajtzakl, na qui nin wak amal tan cyokbel quib tu incyajl Sela, stzun Jud bantz. Jetzatz tzuntz, quit nchiwitbej quib junt tir. 27Itzun yi toponen kejlal tan tulen yos tu Tamar, e tzun yo ban yi e tal. 28 Ej nin te yi jun tkuj yi at Tamar swutz quixcuj tan tulen yos tuch at tzun jun scyeri yi e ni yi bajx telen mulen yi kab. Yi tilol yi xeiyum nin oc calol jun nok cyak te kab. Itzun taltz: Yi junej yastzun yi bajx nak. 29Poro iten nin tkujas tajen quen tcyal yi ni yi kab. Ej itzun yi junt, itzij bajx. Chastzun te toquen tkol yi xeiyum bi yi ni tetz Faresr na nin taltz en jakxij be awan. 30Ma yi titzen yi junt xicy, yi calij yi nok cyak te kab, nintzun oc tkol yi bi tetz Zara.s

39

1Itzun

bantz yi toponen ep jalen Egipto, nintzun cayij i-tz tetz jun yaj aj Egipto yi na biaj Potifar. Chon lokol Potifar yi epatz scyetz yi e
s 38:30

ep tu yi txkel Potifar

r 38:29 Yi biaj Fares na elepont jakol be. xe cyaj.

Zara itz bi jun yaj. Ej nin na elepont ja eax

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS39

66

xonl Ismael, yi oponsan Egipto. Yi jun Potifaratz i jun ajcaw xlaj faran. Nchatz i capitn squibaj yi e sanlar yi quicylom tetz faran. 2 Quinin tzun cyaj cyen ep chuc ma na xomquen tunin Ryos tej tan cheyen.t Chastzun te ban mban ep nicy yi najlij i xe cal yi patrnatz. 3 Nchatz el xtxum yi patrn tetz yi xomij Ryos tej ep, na cyakil echk taklen yi na ban, ban na ban tircun. 4Chastzun te winin stzatzinen Potifar tej nin octz tan tetz martoma xe cal i. Nin cyaj cyen tkol cyakil yi mebil tkab ep tan jen ju tan. 5 Yi cyajen cyen ep tetz bajx martoma yastzun yi xeten Ryos tan taklen banl tibaj Potifar tu cyakil yi mebil. 6 Tantu yi toquen cyen ep tetz martoma, quit nin tzun na bisun Potifar te yi mebil. Ma na jaltnin waan na xtxumtz. Itzun ep, chin yuben nin i, nin chin elsbil alma nin. 7Chastzun te, yi telen tiemp yi tponlenix ep tu Potifar, nintzun elquen talma yi txkel Potifar tej i. Itzun taltz: A jun coloj ep, kawitok tzawuch, stzun xnan tetz ep. 8 Poro qui nin cujij ep, na nin taltz tetz: Qui pe na el xtxumu tetz, yi cyajnak cyen tkol yi chmilu cyakil echk mebil tincwent. Ej nin tantu yi at cyakil cun tincwent quit na bisun i te yi mebil. 9In nin ajcaw tibaj cyakil echk taklen yi at xe chinajbilu. Quic jun echk taklen yi quik cuj tan xconen wan, ma na jatxijt tinkab tan impatrn. Ntin cun iluatz yi quic nin woclen teju, na ilu txkel impatrn. Chastzun te quic rmeril tan imbnol jun taklenatz yi chin cachi nin, na kol tzimban, tzinjuche wil swutz Ryos,u stzun ep tetz. 10 Poro cyakil nin kej na oc yi txkel Potifar chinchuj tan moxen ep tan chiwitbel quib tuch. Poro qui nin tak ep amal tetz. 11Itzun bantz at tzun jun tir yi ntin txkel Potifar at cyen nicy yi tocomponen ep tan akun xe cal. 12 Ej nin tan paj yi cyal at xe cal toquen tzun yi xnanatz tan stzamlen cun ep nin tan moxen tan chiwitbel quib tuch. Itzun taltz: A jun coloj ep, kawitbej kib tzawuch. Nintzun oc tan stzamlen bech tetz ep. Lajkel nintzun telen tzaj ojkuj ep swutz. Poro tan paj yi ojkel, nintzun cyaj kinol xnan yi xbuk ep. 13 Yi tilol xnan yi nsken cyaj cyen yi bech tetz ep tkab nintzun octz tan chichaklen tzaj yi e mos yi na chakuj xe cal. 14Itzun taltz scyetz: Ilwok tzajej, yi wuchmil ulsan jun hebrey xe kacal, poro yi jalu yi tajbil yi jun hebreyatz itz tan telsen katxix, na ja ocpon i swej xe cal, nin yi tajbil i itz yi nink kawitbej kib tuch. 15 Poro tan paj yi chin wi nin imban tan sich nintzun mel tzaj ojkuj. Ncyaj cyen tu tilol i yi bech tetzej, stzun i bantz. 16 Benen nintzun bantz tan colchen yi bech tetz ep jalen yi toponen yi chmil xe cal. Itzun yi toponen yi chmil nintzun chaj tetz. 17Iten nin xtxolbilatz taltz tetz chi yi mbaj xtxolil scyetz yi e mos. Itzun taltz: I jun amos yi hebrey yi ul acyal tzonej xe kacal, ja ocopon i swej mas xe incuart. Nin yi tajbil i, itz klo tan banlen ruinl swetz. 18 Poro tan paj yi ja chinchin, nin chin inwi nin imban tan sich, chastzun te yi mmel ojk nin ncyaj cyen tu tkol yi bech tetzej le incuart. 19Yastzun ban yi amos swej, stzun yi xnan bantz.
t 39:2

Hch 7:9.

u 39:9

Lv 20:10; Sal 51:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

67
20 Nintzun

GNESIS39,40

Winin tzun chichen cul yi patrn tej ep tantu tbital yi xtxolbilasej. cawunintz tan stzamlen ep, nin tan tocsen xetze, kale atet cyakil yi e pres yi juchij quil cyan swutz yi rey. 21Nintzun oc cyen ep xetze. Poro at nin Ryos tej, na nin tak i banl tibaj, na tantu porer Ryos ja jal yi balajil i swutz yi witz quicylom pres.v 22 Itzun yi quicylom presatz cyajen cyen tzun tkol yi e mas pres tcwent ep. ep tzun na akon yi echk ort te yi mbi cun yi tajwen tan chibnol cyakil yi e mas pres. 23 Ma yi witz quicylom pres, quic nin na tajquentz tan jaklen cwent te cyakil yi at tkab ep, na chin tzaknak cunin i tan akun na ban na ban cyakil yi echk taklen yi na bnix tan na ilenin xomij Ryos tej tan cheyen. yi xonen tiemp nintzun cu juchul yi kol tca faran jun til swutz. Nchatz yi banol pam faran cu juchul tiltz. 2 Winin tzun chichen cul faran scyej yi cob chakumatz. 3 Ej nintzun cawunin i-tz tan cyoquen xetze. Chon tzun e benentz tan xe cal yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar yi e quicylom rey,w na chon at yi xetze kale najlet i. Ej nin tatz ten nin atitet ep pres. 4Yi cyoponen yi cob yajatz xetze chon tzun cyoquen tkol yi witz ajcaw tkab ep tan chiquicylen. Nim tzun tiemp e bantz xetze. 5 At tzun jun akbal, nin oc chajol tib jujun chiwutzicy yi cob presatz yi akol tca tu yi bnol pam yi rey. Apartchk len ban chiwutzicy. 6 Chin jalchan cunin tzun toponen ep tan quilwen, nin yi tocomponen scyej winin chibisunentz. 7Nintzun ben jakoltz scyetz: Mbi tzun na ibislej? 8 At bin jun ketz kawutzicy mban mas, poro cyal nin jun at tan xtxolchen xol sketz yi mbi na elepont,x chech tzun bantz tetz ep. Qui pe na el itxum tetz yi ntin Ryos na xcye tan xtxolchen xol yi echk wutzicy. Or alwok tzaj swetz mbi i ilatz yi iwutzicy, stzun ep scyetz. 9Xeten nintzun ban yi chibajxom yi akol tetz tca yi rey tan xtxolen yi wutzicy i tetz ep. Itzun taltz: Tul yi wetz inwutzicy ja wil jun wi uva, yi at ox kab, 10nin yi jun wi uvajatz winin sajen xlumil nin winin jalen xum, nin yi xumilatz yi nchibaj jal, winin cyoquen tetz jujun jutuj lobaj uva. 11Ma yi in wetz, tzamij yi culbil tca yi rey wan nin ja noc tan chitzutlen tzaj yi jujun jutuj uva nin na inyutz cuntz le yi culbil tca yi rey. Nin in ten nintz na chin bentz tan taklen tkab, stzun yi jun yajatz bantz. 12 Jilonen tzaj tzun ep. Itzun taltz: I na elepont yi teru wutzicyu itz: Yi ox kab uva yi ntilu, na chaj ox kej. 13Ej nin chwanin le oxt kej, tzocopont yi rey tan xtxumlen yi tilu, poro quil bisunu, na tzocoponu junt tir te yi takunu. Tzocoponu junt tir tan taklen quen yi tca rey chi sajlenu. 14Yil tzelu tzonej, nink lnul txakx tculu. Nink lbanu pawor swetz tan yol tetz yi faran tan welsen tzonej xetze. Elk kajabu swej nink lnul txakx tculu. 15Yi mero bintzi quic wetz wil. Alak tu nchinsitet wetz chixol e intanum yi o hebrey. Ej nin quic xe wil yi atin tzonej xetze, stzun ep bantz.
v 39:21

40

1Itzun

Yi toquen ep tan xtxolchen xol cob wutzicy

Hch 7:9.

w 40:3

Gn 39:20, 23.

x 40:8

Dn 2:36.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS40,41

68

16 Ej itzun yi tbital yi chibajxom yi e banol pam tetz rey, yi ban elponet yi wutzicy yi tuch yi baj xtxolol ep xol. Itzun taltz: Ma yi in wetz je inwutzicy mbanej: Ja inwutzcyaj yi uskun ox mit pam wan. 17Itzun yi toxin mit nojnak tan ala jilwutz balaj pam, yi tetz cuntu faran. Poro ja wil yi ja chibaj ul jun coloj chul tan bajsen yi balaj pamatz yi uskun wan, stzun bnol pam tetz ep. 18 Jilonen tzaj tzun ep. Itzun taltz: Yi na elponet yi teru wutzicyu itz: Yi ox mit pam yi uskun tanu na chaj ox kej. 19Ej nin chwanin le oxt kej tzocopon faran tan xtxumlen junt tir yi tilu. Poro jepon chimbanu tzak jun wi tze. Ej nin chul cyakil kus tan bajsen wankilu, stzun ep bantz tetz yi bnol pam. 20 Itzun le toxin kej yastzun yi wutz kej faran, nintzun xtxum jun balaj waan scyetz cyakil yi e yi na chakuj xlaj. chiwutz cunin tzun yi e xtxocum i yi benen mantar tan cyelsenel tzaj yi chibajxom yi e akol tca tuml chibajxom yi e banol pam. 21Yi chibajxom yi e akol tca i, nin oct junt tirt tan te yi tetz takun. Toquent tzun i-tz tan taklen tca faran chi sajlen nin. 22 Ma yi chibajxom yi e bnol pam nin cawunin farantz tan jen chimban tzak jun wi tze, quib yi tal ep tetz. 23 Inti yi chibajxom yi e akol tca faran quit nintzun ul txakx eptz tcul.

bantz te yi nsken wit el cobix yob yi bajen yi xtxolbilasej nintzun witzcyaj faran yi chon txiclij i stzi jun chin tzanla yi na biaj Nilo. 2 Ej nin te yi txiclij stzi yi jun tzanlaatz nin ben tilol yi chijen tzaj juk wac yi chin chiyuben nin, nin chin chilanewen nin. Nin e baj bentz tan bajsen yi txax chim yi at xol aj. 3 Wutz chicoc yi jukatz xomcheen tzaj jukt wac yi chin tow nin e, nin chin juntlen nin chiyubil. Chon tzun cyoponen stzi a chinakajil yi juk balaj wacatz. 4Cyoquen tzun yi juk wacatz yi chin tow nin e tan chibajsen yi jukt yi chin chilanewen nin. Elen nintzun ban watl faran te yi jun tkujatz. 5Poro tajen tzun subij junt tir faran tan watl, nin oc chajol tib junt wutzicy swutz. Nin til yi jen mulen jun wi triw yi baj elul juk bakaj wutz tej, yi chumbalaj nin. 6 Poro i ten nin te yi jun tkujatz yi e eltul te iten nin wi triwatz jukt bakaj triw yi chin matz nin wutz nin chin tzenak nin. 7Ej nin yi juk bakaj wutz triwatz yi chin matz nin, e oc tan chibajsen yi juk bakaj yi chin balaj nin. Elen nintzun ban watl faran nin el xtxumtz tetz yi wutzicy na ban. 8 Itzun yi tulen skil le junt eklok winin txumun atit cun tan paj yi wutzicy, nintzun cawunintz tan quicylen tzaj cyakil yi e nachol yi ate Egipto tan xtxolchen xol yi wutzicy. Toquen tzun faran tan xtxolen yi wutzicy i scyetz. Poro cyal nin jun xcye tan talchen tetz yi mbi na elepont yi wutzicy. 9Benen tzun tlol yi cyajcawil yi akol tca faran tetz: Max culu ta, poro jalcun ja ul txakx tincul yi kil yi kajuchnak swutzu, yi in wetz tu yi kajtzun cyajcawil yi e bnol pamu. 10Yastzun chichen culu skej nin chon tzun o benentz tanu xetze, xe cal yi witz ajcaw squibaj yi e quicylom pres. 11Ej nin te yi ato xetze nintzun oc chajol tib jun wutzicy swutz yi cyajcawil yi bnol pam. Ej nin nchatz in wetz at jun inwutzicy ban. Apartchk
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

41

1Itzun

Yi xtxolol ep xol yi wutzicy faran

69

GNESIS41

len ekan tan yi jujun kawutzicyatz. 12 Ej nin tul yi amalatz kale atot xetze at jun xicy attz yi hebrey i, jun chakum yi witz ajcaw scyej quicylom pres. Chon tzun katxolil yi kawutzicy te yi jun xicyatz nin xcye i-tz tan xtxolchen xol yi mbi na elepont. 13 El cunintz tej quib yi baj tlol i sketz. Yi in wetz in noc junt tir te wakunej. Ma yi junt je nin chimban tetz tcyaj jalen cun quimen, stzun i bantz tetz faran. 14 Yi tbital faran yi xtxolbilatzej nintzun cawunin tan chaklen ep. Lajkel tzun telen tzaj quicyaltz xetze. Ma ep ninin octz tan telsen jak wi, nin tan xtxixpen bech tetz. Kalenas tzun tocoponen swutz faran. 15Jilonen tzun faran tetz. Itzun taltz: At jun inwutzicy mban, poro cyal nin jun yi jak xcye tan xtxolchen xol. Poro ja wit yi aatz yi na awit jun kawutzicy na cxcye tan xtxolchen xol. 16 Ta nketz bin in wetz na txolon xol, stzun ep. Ma na Ryos xtxolonk xol teru, ilu jun coloj inrey. 17Sajen tzun xtxolil faran yi wutzicy tetz ep. Itzun taltz: Yi inwutzcyaj itz, yi chon txiclchin stzi a Nilo. 18 Nin jalt cuntunin nwilnin yi nchijeul juk wac yi chin chicatzaj nin, nin chin chiyuben nin. Yi nchijeul nin nchoc tan bajsen chim yi at txol aj. 19Wutz chicoc yi jukatz xomcheen tzaj jukt wac yi quic nin chiyubil nin chin tow nin e. Qui cunin otojt na wil wac tzonej Egipto chi quitanen yi e wacatz yi nwil yi quic nin chiyubil. 20 Itzun yi juk wacatz yi chin tow nin e nin nchoc tan chibajsen yi juk yi chin chicatzajwen nin. 21Yi nwit baj yi jukatz cyakun inin chitowil mban quentz. Elen nintzun mban jun rat inwatltz. 22 Ma yi nchinwit junt tir nin mmoct chajol tib junt wutzicy tzinwutz. Nin ja wil yi njeul jun wi triw. Nin te yi jun wi triwatz ja chelul juk bakaj wutz yi chin yuben nin. 23 Ej nin tasten nin te yi jun wi triwatz ja wil yi chibaj elul jukt bakaj triw yi chin matz nin. 24Itzun yi juk bakaj wutz triwatz yi chin matz nin, nin nchoc tan bajsen yi jukt bakaj wutz triw yi chumbalaj nin. Ja intxol scyetz yi e nachol, poro cyal nin jun yi nink nxcye tan xtxolchen xol swetz yi mbi na elepont. 25 Jilonen tzaj tzun ep tetz faran. Itzun taltz: I cob wutzicy yi nchaj tib swutzu ta, jun ntzi xtxolbil na chaj. Na tzan Ryos tan talchen teru yi mbi cun sbne i tzonej Egipto. 26 I yi juk wac yi chin chicatzaj nin na chaj juk yob. Nchatz yi juk bakaj wutz triw yi chumbalaj nin iten nin yi juk yobatz na chaj. Yi cob wutzicyu na chaj iten nin xtxolbilas. 27Ma yi juk wac yi chin tow nin na chaj juk yob. Nchatz yi juk bakaj wutz triw yi chin matz nin iten nin yi juk yob na chaj. Yi juk yobatz na chaj juk yob wej. 28 Tan yi xtxolbilej, na tzan Ryos tan chajlen teru yi mbi sbne i tzonej Egipto. 29At juk yob balaj cosech sbne swutz cyakil yi luwar cwent Egipto. 30 Yil jepon tampuj yi juk yob balaj cosechatz, xomt tzaj tzun jukt yob yi ploj cosech sbne. Nin copon jun chin wutzilen wej. Cyalt nin jun yi nink ltzult txakxuj tcul yi ech balaj cosech yi sjalok cyen, na i yi jun chin wutzilen wejatz yastzun ltzocsan yab twi cyakil yi tnum Egipto. 31Chin wutzilen nin sbne yi jun chin wejatz, na sicyer nink lcyaj cyen senil yi balaj cosech yi sjalok. 32 Cob tir nchaj tib iten nin wutzicyatz swutzu ta na ja wit bixe tan Ryos tan telen cun tej nin sbnixok chan tan. 33 Chastzun te ilu jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS41

70

coloj karey, ban tcun yi nink ljoyu jun yaj yi chin list nin, nin yi at tajtzakl tan toquen i tetz ajcaw tibaj cyakil yi tnum Egipto. 34 Ilu jun coloj karey, je ltuleju jej: Che bixbaju cobox gobernador, tan chibenen tulak yi echk luwar cwent Egipto tan molchen yi toin part tetz yi balaj triw yi sjalok tul yi juk yob balaj cosech. 35 Chokentz tan molchen yi balaj triw yi sjalok tul yi balaj tiemp yi tzul. Nin ban lchimoltz tul jun amal tan toquen tcwentu ilu karey. Nin ban lchicoltz tulak jujun tnum, bantz jalen chiwa yi e wunak tzantzaj. 36 Tan yi xtxolbilej scolxok winin triw tetz cyakil yi echk tnum tcwent Egipto bantz qui chiquimen yi e wunak tan wej tul yi juk yob wej yi copon, stzun ep bantz. tzun bantz chiwutz faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate-tz xlaj. te talol faran scyetz: Chinch wetz quil jal junt yaj kan yi nicun i tu yi jun yajej, yi xomij yi espritu Ryos tej. 39Benen tzun tlol faran tetz ep: Cyal nin junt yi chin list nin, nin chin tzaknak cunk tzawutz, na Ryos mmalon cyakil yi xtxolbilej tzatz. 40Ma jalu, cocopon tetz cap ajcaw tzinxlaj. Nin cyakil wunak chocopon tzak acawl. Cyal jun yi atk mas kej sbne tzawutz ma na ntin cun in, na in yi rey. 41Bit tzaj ep! in nchincawun tan awoquen tetz cap ajcaw tibaj cyakil Egipto, stzun faran bantz. 42 Yi wit tlol yi xtxolbilej, nintzun ben faran tan telsen tzaj yi xmalkab yi at wi kab, tu yi sey i, nin cu tkol yi xmalkab wi kab ep. Nchatz tulej yi sey, nin cu cotbaltz skul ep. Nin lajkel nin cawunen nintz tan toquen taklen echk balaj bech tetz ep yi lino cun, nin tan cwen cotban jun balaj uwaj yi or cun skul. 43 Yi wit wekxen ep kalenatz tzun jen nintz tan yi faran tul yi jun balaj caret yi cyakil nin tir chon na xomnin wutz coc yi tetz caret. Nin cawun nintz scyetz e chakum tan chibajxen tbe swutz ep yi na xon tul caret, tan talchen scyetz cyakil yi e wunak yi ate-tz tan chijen tbe. Yastzun bantz yi bixewen ep tetz cap ajcaw tibaj Egipto. 44 Benent tzun tlol faran tetz ep: Yi in wetz, in yi witz ajcaw tzonej, poro cyal nin jun yi nink scaw cun tib tan banlen jun taklen yi ko nketz a cawunin tej. 45 Nintzun oc tkol yi faran jun bi ep tetz Zafnat-panea. Itz jun biaj yi chon na xcon chixol yi e aj Egipto. Nchatz nin e cu tokbel faran yi ep tu Asenat, yi mel Potifera yi jun witz pale le tnum On. Yastzun bantz yi toquen cyen ep tetz cap ajcaw tibaj Egipto. 46 At tzun ep tul junaklaj yob yi toponen ticylentz swutz faran. Yi telen tzaj i swutz faran nintzun bentz tan xajsen cyakil yi luwar cwent Egipto. 47Winin tzun cosech bantz tul yi juk yob balaj tiempatz. 48 Nintzun oc ep tan molchen cyakil yi triw yi jaltz Egipto tul yi juk yobatz. Nin baj cyen cololtz tulak yi jujun tnum. Cyakil yi triw yi baj mololtz wutzak yi ech cojbil, chon baj cyajen cyen cololtz tulak yi ech tnum yi ate-tz nakaj. 49Chon cunin ban triw yi baj molol ep chi tanen yi samlicy tzi mar. Tan paj yi winin triw opontz swutz ep qui nin xcye i tan ticylen nin tajlal. Chastzun te telen stzakpul yi malen yi triw yi na opon.
38 Chastzun El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 37Ban

Yi toquen ep tetz gobernador Egipto

71

GNESIS41,42

50 Te yi ntaxk xetij yi juk yob wej, yastzun e jalen yi cob cyajl ep te yi txkel yi na biaj Asenat. 51Yi bajx cyajl yi itzij nin oc tkol yi bi-tz tetz Manassy, na nin taltz: Ryos melsan te incul cyakil yi sotzaj culal. Nin nchatz quit na chul txakxuj inxonl tincul. 52 Ma yi cap yi itzij nin oc tkol yi bi tetz Efranz, na nin taltz: Ryos nchijalsan innitxa tzonej tul yi jun tnumej kale intijnakwit winin quixcuj. 53 Yi ticyen ponen yi juk yob balaj cosechatz Egipto, 54 xeten nintzun ban yi jukt yob wej quib yi talnak ep. Nchatz winin wej ban tulak echk mas tnum.a Ntin cun Egipto qui nchiquim tan wej na at cyetz chiwa colij cyan. 55Ma yi bajen chiwa yi e aj Egipto yi colij cyan xeak chipach nintzun e bentz swutz faran tan jaklen chiwa. Itzun taltz scyetz: Quilokwok swutz ep, nin tzibanwok tanen yi mbil tal i tzitetz, stzun faran bantz.b 56 Itzun yi benen loon yi wej tulak yi echk tnum cwent Egipto nintzun baj je jakol ep cyakil yi echk culbil triw tan cayen scyetz e aj Egipto, na maxen nin ban yi wej. 57Nchatz e baj sajlen wunak tulak echk nacin tan lokchen triw tetz ep, na quic chiwa jaltz tulak cyetz chitanum.

bantz yi tbital Jacow yi at triw Egipto, nintzun taltz scyetz yi e cyajl: Or yaj! Mbi na ibanwok tzonej? Tunin na ixmaywok cuntunin itibtz, 2 na ja alchij swetz yi at triw Egipto. Or tzibenen. Cun lokwok mu kuxin triw, tan qui kaquimen tan wej.c 3 Benen nintzun e ban lajujtz scyeri e stzicy ep tan lokchen triw jalen Egipto. 4Poro qui nin ben stzakpul wutzilen Jacow yi Benjamn, yi titzun ep scyej yi e stzicy. Na nin octz tan xtxumlen ko taklen bi sban. 5Chon tzun chixomen nin yi e cyajl wutzilen Israel chixol coboxt aj Canan yi chon at chibembiltz Egipto tan lokchen chiwa. Na nchatz, nsken wit ben loon yi wej Canan. 6 Ma yi ep, i tzun yi cap ajcawtz tibaj cyakil yi tnum Egipto. Nin iten nin i na cayin triw scyetz cyakil yi e wunak yi na cuntu na chibaj sit tulak echk tnum. Itzun bantz yi cyocomponen yi e stzicy ep swutz, nintzun e baj cun mejlok swutz, jalen cun yi baj cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. 7Nicy yi baj cyocomponentz swutz ep, ninin tzun tajskej i chiwutz yi e stzicyatz, poro quinin tal scyetz. Poro yi ep nintzun xcon cobox yol tan yi chin quiw nin. Itzun taltz scyetz: Ma axwok itetz, mbi tzun na ijoywok tzonej? Na ncsitet wok? Chon bin nkabaj saj ketz Canan. Ja kul tan lokchen triw, chech tzun ban nintz. 8 Nsken tajskej ep chiwutz yi e stzicy, ma yi e cyetz quinin el chitxumtz tetz yi ko i iatz yi ep. 9Tulen tzun txakx tcul ep yi wutzicy yi ban scyej yi e stzicy.d Itzun taltz scyetz: Yi axwok itetz axwok tu xkukwil. Ntin ja cxulwok tan tilwen yi en tanen yi katanum, stzun ep scyetz.
y 41:51 Yi biaj Manass na elepont Elsbil sotzaj culal. z 41:52 Yi biam Efran na elepont Ja chipucun inxonl. a 41:54 Hch 7:11. b 41:55 Jn 2:5. c 42:2 Hch 7:12. d 42:9 Gn 37:5-10.

42

1Itzun

Yi chibenen yi e stzicy ep Egipto

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS42

72

10 Qui ta, yi o ketz o xconsbetzu. Ej nin ntin ja kul tan lokchen mu kawa triw. 11Nin yi cobox o ketz junit yi ketz kataj, nin o balaj wunak, cyal cunin na koquet ketz tetz xkukwil, chech tzun bantz. Poro yi ep nin oc chinchuj tan talchen scyetz: 12 Nketz bintzi na ital. Na yi ax itetz ntin ja cxulwok tan xkuken yi en tanen yi katanum, stzun i bantz. 13 Qui ta, chech. Yi o ketz o xconsbetzu. Coblaj kaxonen yi kitzun kutzicy kib. Junit kataj. Jalt yi kachipil ja cyaj cyen tu wutzilen kataj jalen Canan, na chon nka saj ketz Canan. Ma yi junt kitzun, alo atitet i nin en lo benen i. 14 Benen tzun stzawel ep yi chiyol, itzun taltz: Jun cun yol, axwok cun xkukwil. 15Poro skile ko bintzinin na ital nka qui. Tan bi faran quil xintzakplenwok jalen yil tzul yi ichipil tzinwutz. 16 Or bin sbenen jun tzixol tan ticylen. Ma yi mas chocopon cyen pres, bantz kilol yi ko bintzinin mitalwok. Nin yi ko nketz bintzi yi mitalwok, axwok nintzun xkukwil teratz. Jun cun yol na walnin tzitetz, stzun ep bantz. 17Nintzun e oc ox kej xetze takun ep. 18 Itzun le toxen kej nintzun tal ep scyetz yi e stzicy: Yi in wetz na wek chi Ryos, tzincuye yi ipaj kol tziban yi xtxolbilej yi swale tzitetz. 19Yi ko bintzinin na ital, yi ko axwoknin balaj wunak, cyajk jun stzixolwok tzonej xetze. Ma yi e mas, ban lchajt nin ban chicyajnin triw tetz chiwa chinajal. 20Nin ban cxpakxijwok lajkel. Poro cyajwok tzaj yi ititzun yi tal ichip. Kalenatz tzun lkil yi ko bintzinin na ital. Nin yi ko quil tzul itan xquimok tzun woktz, stzun ep bantz scyetz. Nintzun cu-tz chiwutz yi e stzicy ep yi mbi cun baj tlol scyetz. 21Chibaj xeten tzuntz tan yol squibil quib. Itzun cyaltz: Yi mero bintzi, chin mal nin banako te tal kitzun. Na qui nin oc jun yol te kawi nicy yi na cu wutz i sketz tan telen kakajab tej. Wech na kilnin cunintz tzituch yi chin bisnin tal tanen i-tz tkakab. Chastzun tej ja ul yi jun chin sotzaj culal skawutz ketz jalu, chech tzun bantz squibil quib. 22 Sajen tzun stzawel Rubn yi chiyoltz: Qui tzun wal tzitetzwok yi qui klo iban wok yi jun xtxolbilatz tej tal kitzun.e Poro qui nin oc inyol tej iwi. Ana tzuntz skachoje yi kil yi quimen yi kitzun kan, stzun Rubn bantz. 23 Qui tzun el chitxum tetz yi ko na icy yi chiyoltz le wi ep. Na yi toquen ep tan yol chiwutz nin joy i junt tan toquentz tan xtxixpen yi yol i le yi cyetz chiyol. 24Telen tzaj tzun eptz chixol nin xetijtz tan okl. Itzun yi wit ticyen pajtz tan okl, nin yi quiwixen talma-tz tan yol scyetz nin oc pon junt tir chixol. Yi tocoponen chixol nintzun el jatxol yi Simen nin cu caloltz. 25Kalenas tzun cawunen nin ep scyetz yi e tetz mos tan cwen chinojsal chisac tan triw. Nchatz cawunintz scyetz tan tajen junt tir yi jamel tulak chisac. Nin cawunintz tan benen akij chiwa tetz chibe. Ej nin yatz nintzun bantz. 26 Chibenen tzun yi e stzicy ep tan jesen yi cyektz tejak chiburu. Ma yi chibaj wekxen, ajen nin e bantz.
e 42:22

Gn 37:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

73

GNESIS42

27Itzun te yi cyoponentz tul yi amal kale e baj cyaj cyent tan watl, benen tzun jun tan pujlen stzi yi tetz sac, tan jesen tzaj cbas triw tetz chiwa e buru. Nintzun nojcyentz tej yi chon at tzaj yi tetz puk stzi yi sac. 28 Benen tzun tlol scyetz yi e tuch: Xmaywok tzaj! Ja ajtzaj taklen yi wetz impuk. Je, at stzi insaquej, stzun i bantz. Xoben nintzun e bantz, nin e baj xetijtz tan lucnewen tan paj yi xow yi ate cunt. E xeten tzuntz tan yol squibil quib. Itzun cyaltz: Mbi nintzun i ilatz yi ncu nucul Ryos skej? chech tzun bantz. 29Yi wit cyoponen Canan, nintzun baj quen chitxoliltz tetz Jacow yi chitaj yi mbi cun e bantz. Itzun cyaltz: 30 I yi jun yaj yi na cawun le tnum kale nxkaket, chin cachi nin yol baj tlol i sketz. Na i ban swutz i o tu xkukwil ketz. 31Nintzun kal ketz tetz yi o ketz o balaj wunak, nin cyal cunin na koquet ketz tetz xkukwil. 32 Ej nin nchatz kal ketz yi coblaj cun ketz kaxonen yi kitzun kutzicy kib. Junit yi ketz kataj. Ntin jun kitzun chon at cyen tej kataj ma yi junt quict i at, en lo benen i, koch ketz bantz. 33 Itzun yi tbital yi jun yajatz yi xtxolbil yi nkal tetz, nintzun taltz sketz: Ibin jalu, tan telen intxum tetz yi ko bintzinin axwok balaj wunak, na waj yil lcyaj cyen jun tzixolwok xetze. Ma ax itetz ban cxben tan nojsen yi isac nin cyajwoknin mu triw tetz chiwa inajal. 34 Itzun yil cxsajwok junt tir, cyajwoktzaj yi ititzun, yi tal chip yi na ital, nin yi kol tzul itan, swocsaje tzuntz yi itz yi mero bintzi yi na ital yi axwok balaj wunak. Nketz tzun axwok xkukwil. Kalenatz tzun ltzel liwr yi jun yi scyajk xetze. Nchatz swake tzun amal tzitetz tan ixonen alchok amalil tzonej Egipto, stzun yi jun yajatz ban tzajtz. 35 Itzun te yi baj telen tzaj chikojol yi triw yi cyan cyan tulak chisac nin ben quiloltz yi baj cyelen tzaj wokpuj jujun tal txuy yi calijlen stzi. Chon tzun at tzaj yi chipuktz tul. Itzun yi quilol yi baj cyelen tzaj wokpuj yi jujun tal txuyatz tulak yi chisac ninin tzun e baj xobtz tuml chitaj. 36 Benen tzun tlol Jacow scyetz yi e cyajl: Ko pe quict nin jun tal incyajl sbne cyen itan wok. Je nin ep quict at skej tzituch. Nchatz Simen quit mmultz itan wok. Ma jalu na itajwok tzitcyajwoknin Benjamn. Tin tzun in, na chintzaj tan bis tan okl yi xtxakxlenix yi jun incyajl. Ma axwok itetz qui na cxbisunwok, stzun Jacow bantz. 37Jilonen nintzun Rubn tetz yi taj. Itzun taltz: Ma jalu bin ta, stzakpninu Benjamn skej. In lnicyanin, nin in tenin lnulsan swutzu. Ej nin yi ko quil tzult wan, ban tzun lche biycunu yi cob tal wetz incyajl. 38 Sajen tzun tzawel Jacow. Itzun taltz: Quic rmeril tan benen intzakpul yi tal incyajl tzitejwok. Cunin pek kajtzun inep yi quimnak. Jaltnin tal Benjamn at cyen swej. Nin yi ko taklen bi sban i-tz tikabwok en tzun tzimban, stzun i ban. Na yi in wetz ja chin tijin, nin ipajwok yi kol chinquim tan bis. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS43

74 Yi benen ticylen Benjamn Egipto

nintzun ban loon yi wej Canan.f 2 Itzun bajen yi triw cyan Jacow scyuch yi e cyajl yi chicyaje tzaj Egipto, nintzun tal Jacow scyetz: Or tzibenent junt tirt, nin cun lokwok mut kawa triw, stzun i bantz. 3 Sajen tzun stzawel Jud. Itzun taltz: Ban ta. Poro sajcunin tlol yi jun yaj yi cayin tzaj yi triw sketz, yi quit na taj i ltilcun kawutz chonej yi ko qui cyan yi kitzun kan yil kopont.g 4Ntin yi kol stzakpninu yi kitzun skej, ban tzun lkabentz tan lokchen triw. 5Poro ko quil stzakpninu yi kitzun skej, quil kaben ketz. Na saj cunin tlol yi jun yajatz sketz, yi quit na taj ltil cun kawutz chonej yi ko qui cyan yi kitzun kan, stzun Jud tetz taj. 6 Mbi tzuntz yi winin tunin ech taklen na cxtzanwok tan nuclen swej? Nxac na italquen wok tetz yi jun yajatz yi ko at junt ititzun? stzun Jacow scyetz. 7Sajen tzun chitzaweltz: I bin jakon sketz yi en kutanen scyuch yi e kanajal, na je bin jak i sketzej: Itzet pe itaj? At pe junt ititzun? chij i ban sketz. Nintzun kal ketz yi bintzi, na qui nin el katxum tetz yi ko stale i sketz yi tajwen tan benen kucyal yi kitzun skej, chech tzun bantz. 8 Benen tzun tlol Jud tetz yi taj: Ma jalu ta, ko qui na kaj lkaquim tan wej, stzakpninu yi kitzun skej. Chon xomk nin i swej. Ej nin ko ban swutzu ta, ban tzun kaben chan tan lokchen triw. Quit tzun kaquimtz tan wej, scyuch yi e kanajal. 9Poro ko taklen bi sban yi kitzun, in tzun tetz yi mero aj paj sbne ko quit xomij swej yil kult tzaj swutzu.h 10Yi quik nkoc tan xtxumlen yi xtxolbilasej, ja klo wit el cobix tir kukan tan lokchen triw. 11Sajen tzun tlol Jacow tetz: I bin jalu quict nin junt rmerilatz. Poro je bin tzibanwokej: Ban tzicyajwok nin echk oy tetz yi jun ajcawatz. Cyajwok nin yi echk taklen yi mas balaj yi na jal tzonej le ketz katanum. Cyajwok nin balsamo, cyajwok nin taal wunak txuc, cyajwok nin perfum, cyajwok nin mirra, ej nin cyajwok nin nues tu almendra. 12 Nchatz cyajwok nin cob tir mas tajlal yi pwok swutz yi pwok yi ben itcyal bajx tir. Nin axwok nin klo xakon cyen yi pwok yi ult itan na qui cunin batz xubsen ibanwok. 13 Quilok bin wok junt tir. Ej nin cyajwok nin ititzun tzitej. 14Nink tzel kajab Kataj Ryos tzitejwok. Na yi ketz kaRyosil winin chamil, nin na xcye te cyakil. Xcyek tzun i tan telsen tzaj liwr yi junt incyajl yi at cyen xetze. Nin nchatz xcyek tan tulsen Benjamn. Ban wetz, yi ko quict jal jun incyajl sban cyen, ja binatz. 15 Chibaj benen tzun yi e cyajl Jacow. Ej nin ben quicyal yi ech oy, tu cobt tir mas yi tajlal pwok. Nchatz e ben quicyal Benjamn. Benen nintzun e bantz Egipto. Itzun bantz yi cyoponentz swutz ep, 16 nin ben tilol ep yi xomij Benjamn scyej. Benen tzun tlol tetz yi martoma:
f 43:1

43

1Benen

Gn 12:10.

g 43:3

Gn 44:23.

h 43:9

Gn 44:32.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

75

GNESIS43

Cyajwe nin yi cobox yajej xe incal. Ej nin ban tzabiy cun jun wac, nin banaj ban tetz, na yi e yajej chon chiwank swuch tetz chajcun kej. 17Inin tzun tulej yi martomaatz quib yi tal ep tetz. Nintzun e ben ticylen yi e stzicy ep xe cal. 18 Itzun bantz yi chibenen ticylen xe cal ep nin e xobtz, nintzun cyaltz squibil quib: Yi xtxolbilej itz tan kasublen tu, tan paj lo yi pwok yi ajt junt tir tul yi echk kasac. Quicunin batz chocopon tan kabuchlen nin skacyajk cyen kacyakil cun tetz esclaw cyuml yi e kaburu. 19Ma yi cyoponen stzi yi puertil yi cal ep nintzun e jilontz tetz martoma, nin cyaltz: 20 Siwl ta! Yi mero bintzi itz yi kulaken bajx tir ja kulak tan lokchen triw. 21Ma yi kapakxen Canan nin yi kujewen yi bajx akalen nin yi jen kapujul kasac, ja kil yi jamel yi triw yi nkachoj. Nicun yi tajlal tu yi pwok yi ncyaj kakol scyeru tetz jamel yi ixin. Ma jalu ja ult junt tir yi pwok kan. 22 Nchatz ja ul mas pwok kan tan lokchen mas triw. Poro qui na pujx kan na akon cun kapuk tulak yi kasac yi kajen, chech bantz tetz martoma. 23 Quil cxbisunwok nin quil cxobwok, na i lo iRyosil, yi Ryosil itaj, yi mmakon cun ipuk tulak isac. Na yi in wetz ja intzam yi jamel triw yi itakwok. Benen tzun martoma tan telsen tzaj Simen xetze nin ben tcyaltz scyej yi e stzicy. 24Kalenatz tzun cyoquentz xe cal ep. Ej nin tak martoma a scyetz tan chitxajol quikan. Nchatz tak chiwa yi e chiburu yi cyan cyan. 25Ma yi e stzicy ep cyoquent tzuntz tan nuclen echk oy yi cyan cyan tan cyoyil tetz ep. Nintzun e chiw jalen yi toponen ep chajcun kej na nsken quibit yi at tpombil i tan waan. 26 Yi toponen ep xe cal nintzun cyak yi oyatz yi cyan cyan, nin e cu jokloktz jalen yi cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. 27Toquen tzun ep tan jaklen yi en chiyol, nin tan jaklen scyetz: en yol itaj yi italwok swetz? Ban pe i? Itzet pe? 28 Ban ta. Ban atit yi chakumu yi wutzilen kataj. Nintzun cu chiwutz junt tir tan taklen kej ep. 29Itzun yi xmayinen nin ep scyetz nintzun til yi titzun Benjamn yi junit chitaj chitxu tuch. Benen tzun tlol scyetz: Ah! yi xicyej, yatz lo ichipilwok yi italwok swetz. Benen tzun tlol tetz Benjamn: A jun coloj yaj, tak tzaj Kataj banl tzawibaj. 30 Itzun yi benen tlol ep yi yolasej nintzun ok cultz te yi titzun. Lajkel nintzun benen i chuc xe cuart. Nin oc jopol tibtz tan okl tan yi tzatzin yi at cunt yi tilol wutz yi titzun. 31Yi ticyen yi okl tej nintzun oc tan xtxajlen wutz nin eltzaj junt tir chixol. Qui nin tzun chaj i yi mbi na icy tcul, ma na ja tal i. Ma jalu cyajwok tzaj kalak na kawank jalcun. 32 Apart wanet tetz ep. Ej nin apart e wanet yi e stzicy. Nchatz apart e wanet yi e aj Egipto yi na chakuj tu ep, na xan chiwutz yi nink chiwan scyuch yi e hebrey. 33 Cawunen nintzun ep scyetz yi e stzicy tan chicolewen cun. Txolcunin tzun e bantz. Xomquen tu te chiyob. Bajx colewen cun yi bajx nak tan na at tetz kej, nin witzbil tlen colewen yi chip tan. Ma cyetz winin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS43,44

76

tzun cyelen yabtz tej nintzun e baj chixmayil quib squibil quib tan yi xtxolbil yi bajij scyej. 34Tkol tzun ep yi chiwa tuch yi tetz wa yi at wi tetz mes. Itzun yi lak Benjamn, o cun tir mas nim ntak swutz yi e stzicy. E wan tzuntz nin e uca-tz. Winin tzun e tzatzinentz tu ep. 1Itzun yi wit chiwanen, nintzun cawunin eptz tetz yi martoma: Cun nojsaj chisac yi e yajej tan ixin triw. Nojk cunin awan. Nin cuknin yi jamel stziak chisac. 2 Nchatz na waj yil cu nin weri inlak yi sakal cun, stzi yi sac yi jun mas juy, tuml yi jamel triw i. Ej nin yatz nintzun tulej yi martoma. 3 Itzun yi tulen skil le junt eklok, nintzun tak ep amal scyetz tan chipakxen le chiamal. Cyan len chiburu cyan yi chipakxen. 4-5Yi ntaxk chiben mas joylaj, nintzun cawunin ep tetz martoma. Itzun taltz: Cun tzamwe yi cobox yaj yi e ulak tzonej. Nin ban tzawal scyetz: Nxac nsaj italkal yi lak impatrn yi sakal cun? Na na xcon tan tetz tca nin tan kejan. Nxac mibanwok yi jun taklenatz te yi impatrn? Wech pawor mban i tzitetz. Chin cachi nin mibanwok! cchij sban scyetz, stzun ep bantz tetz martoma. 6 Yi chitxamxen tan martoma, nintzun taltz yi xtxolbilas scyetz quib yi baj tlol ep tetz. 7Yi quibital yi e stzicy ep, nintzun cyaltz: Mbi tzuntz na xtxum yi patrnu yi taklenas skej? Na yi o ketz qui na kaban yi echk taklenatz. 8 Na ja tilu ta, yi ja ul yi jun txakaj pwok kan yi njal stziak yi kasac yi koponen Canan. Yi ko yatz nkaban en tzun kalk nin oro nka sakal xe cal yi patrnu? 9Kol jal skaxol ban lquim yi jun yi quil tetz! Ma yi o ketz ban kacyaj tetz esclaw yi patrnu, chech stzicy ep bantz. 10 Benen tzun tlol yi martoma: Ban, yatz nin lkulejtz chi mitalwok. Poro ntin yi jun yi quil tetz yi lak, tzocopon i tetz esclaw te yi impatrn. Ma yi e mas chelepon liwr na quic cyetz chipaj. 11Lajkel nintzun cwen tzaj yi cyektz cyan. Nin je chijakol stzi yi chisac swutz yi martoma. 12 Nin oc i-tz tan joylen tulak chisac. Chon tzun xeten tzaj te yi bajxnak jalen te yi chip. Ej nin yi jun lakatz, chon tzun jalen le sac Benjamn. 13 Yi quilol, nintzun e octz tan katzlen yi bech cyetz tan bis yi ate cunt. Ej nin je junt tirt yi cyektz cyan te yi chiburu. Pakxen nintzun e bantz tnum. 14 Itzun cyoponen Jud tu yi e titzun xe cal ep, nintzun e cu joklok jalen cun cwen ponen wutz chiplaj wuxtxotx. 15Inti ep nin ben tlol scyetz: Mbi tzun na iban itetz? Qui pe na el itxum tetz yi in nachol, nin na el intxum tetz yi mbi na ibanwok? stzun ep scyetz. 16 Ko yatz ta, mbi tzun kaltz teru? Na ja wit katxamxij. Quil jal puntil kan tan talchen teru yi quic ketz kil nkajuch. Na ja lo lajluchax tan Ryos. Ban tzun koc len kacyakil cun tetz esclawu, tuml yi jun kale njalet yi laku, stzun Jud tetz. 17Stzawel tzun ep: Qui lo, quil tzimban yi junatz. Quil cxcyajwok tetz inesclaw, ma na ntin cun yi jun kale njalet weri inlak. Ma axwok itetz ban cxajwok, stzun ep bantz. 18 Toquen tzun Jud tan moxen: Max culu ta, takeu amal swetz tan walol cobox inyol teru. Quil tzicyanu swej, na ilu teru nicun keju tu wutzilen faran. 19Yi kulaken bajx

44

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

77

GNESIS44,45

tir ja jaku jun xtxolbil sketz nin je yoluej: Itzet pe itaj? At pe junt ititzun? chiju ban sketz. 20Itzun kal ketz teru: Itzet wutzilen kataj nin at junt cyajl i yi xicyet. Nsken tijin cul kataj yi titzen yi jun cyajlatz. Ntin cun i itzet. Na quimnak yi junt stzicy,i yi junit chitaj chitxu. Chastzun te winin na pek wutzilen kataj tej. 21Ej nin nchatz ja talu sketz: Cyajwok tzaj yi ititzunatz na na waj wech wutz, chiju ban sketz. 22 Ja tzun kal teru yi quic rmeril tan cyajen cyen tilol yi taj, na ko yatz squimok wutzilen kataj tan bis. 23 Poro nin talu sketz: Ko quil xom tzaj ititzun tzitej yil culwok junt tir, quic tzun rmeril tan ijilonen swetz, chiju bantz. 24 Itzun yi kapakxen ja tzun kal yi xtxolbilasej tetz wutzilen kataj. 25 Ma yi xonen tiemp nin tal kataj sketz: Cun lokwok mut kawa jalen Egipto. 26 Poro nin kaltz tetz yi quic rmeril yi nink kaben yi ko quil xomnin yi kitzun skej. Quic cuj yi nink kajilon tu yi ajcaw jalen Egipto ko quic Benjamn xomij skej yil kopon swutz i. 27Sajen tzun tlol kataj sketz:j Na itilwok yi cobintzi incyajl ja jal te kajtzun wuxkel. 28 Jun scyeri yi cobatz txakxnak.k Ja lo baj tan smaron txuc. Quit nwil wutz i junt tir. 29Ej nin kol ben yi junt tal incyajlej itan, nin ko taklen nin sban, chinquimok tan bis. Poro ipajwok sbne, stzun i bantz sketz. 30 Chastzun te ko quit xomij yi kitzunej skej yil kopon, squimok wutzilen kataj tan bis. 31Na chon ajlij cul kataj tej. Ej nin sjalok kapaj kol quim kataj tan bis. 32 Ma yi in wetz walnak tetz wutzilen kataj: Jun cun yol ta tzult junt tir yi cyajlu wan. Ej nin ko quit tzul wan, in tzun ajpaj sbne swutzu sbne opontunintz. 33 Ma jalu ta, na cu inwutz teru yi nink taku amal swetz tan incyajen cyen tetz xel Benjamn nin tan woquen tetz esclawu. Ma i tetz ban taku amal tetz tan tajen junt tir scyuch e stzicy. 34Na quic rmeril tan impakxen te intaj yi ko qui xomij yi xicy swej. Na qui na waj wil yi bis okl yi sbne intaj tan paj yi quit tzopon Benjamn tej i, stzun Jud bantz. yi tbital ep yi xtxolbilasej qui nin tzun xtxajtz, nintzun taltz scyetz yi e aj Egipto yi ate xe cal. Calenwok tzonej. Itzun yi cyelen, nin yi chicyajen cyen ep chichuc scyuch yi e stzicy,l nintzun tal i yi bintzi scyetz yi i iatz yi quitzun. 2 Xeten nin ban ep tan okl. Chin wi nintzun bantz ninin quibit yi e aj Egipto yi ate chinakajil. Benen nintzun ban loon yi stziblalatz nin nchatz tbit faran yi mbi cun bajij xe cal ep. 3 Je yol epej yi tlol yi bintzi scyetz e stzicy: I inatz in ep yi ititzun, Itzet pe tal intaj? Yi quibital yi e stzicy ep yi xtxolbilasej, quit nin tzun aw yol cyan tan paj yi cyelen tunin yabtz tej.m 4Benen tzun tlol eptz scyetz: kantzajwok tzinwutz! Nintzun e ben chikansal quibtz. I inatz in ep. Kitzun kutzicy kib tzituch. Qui pe na cxnachon wok tej, yi sajlen icayil in scyetz yi e aj pyaj yi at cyulbil tzonej Egipto? 5Poro qui na waj yil cxbisunwok tan, nka yil jal oyintzi tzixolwok tan paj. Ryos txumul
i 44:20 m 45:3

45

1Itzun

Yi chajol tib ep chiwutz e stzicy

Gn 37:3; 42:4; 46:19. Zac 12:10-14.

j 44:27

Gn 30:23; 35:18; 46:19.

k 44:28

Gn 37:33.

l 45:1

Hch 7:13.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS45

78

tetz yi xtxolbilej tan wulen chan tzonej, bantz kaclaxen. 6 Ja wit kil cob yob wej. Ej nin at tzaj nin ot yob yi quit kil cosech. 7Poro Ryos nnulsan tzonej yi ntaxk cxul itetz tan qui kasotzen tuml kaxonl. Tan jun chin milawr ja kaclax tan. 8 Ryos nnulsan tzonej. Nketz axwok nnulsan. Nin Ryos nocsan tetz akol tajtzakl faran. Nchatz i nnocsan tetz witz martoma tibaj cyakil cal faran. Ej nin tantu yi banl talma Ryos na chincawun tibaj cyakil Egipto, stzun ep bantz. 9Itzun yi tlol i yi xtxolbilasej nintzun taltz scyetz yi e stzicy: Or quilokwok, nin cun alwok tetz intaj. Je yol ep yi cyajluej: Ryos nnocsan tetz ajcaw tzonej Egipto. Ma jalu ban tzulu tzonej Egipto tan najewenu. Ej nin lok tzulchanu. 10Ban najeu le jun amal yi na biaj Gosn, tuml yi e cyajlu, nin yi e mamu scyuch cyakil yi e tawunu. Ban tzulu tan najewen le amal Gosn bantz nakaj skaxol sbne tuchu. 11Yil chinajeu tul yi jun amalatz, swake chiwau bantz qui chitijolu quixcuj, scyuch yi e yi xomche teju, na yi jun wej yi na tzan at tzaj nin ot yob tan ticyen,n cxchijwok tzan tetz intaj. 12 I bin jalu axwok stiw te inyolej yi ja wal tzitetz. Nchatz yi witzun Benjamn i stiw sbne te inyolej. 13 Alwok cyen tetz intaj yi en wutanen tu yi inkej yi at tzonej Egipto. Nin alwok cyen tetz, cyakil yi mitilwok tzonej. Quilok binwok jalcun, nin cyajwok tzaj yi tal intaj!o stzun ep bantz scyetz. 14 Benen tzun eptz tan kalen Benjamn yi titzun, nin oktz. Nchatz ban Benjamn nin bentz tan kalen tzaj ep nin e ok cuntz chicabil. 15Nchatz ban i scyej yi e mas stzicy nin ben i-tz tan chikalen nin tan stzublen xak chitzi. Yi bajen yi xtxolbilasej kalenas tzun e nimsaj chicul yi e stzicy tan yol tetz ep. 16 Benen nintzun ban loon yi stziblal, nin tbit faran yi itz yi e stzicy ep yi cobox yajatz yi e opon. Nintzun tzatzin faran scyuch yi e mast ajcaw yi ate jak cawl i, te yi xtxolbilasej. 17Itzun tal faran tetz ep: Al nin scyetz yi e awutzicy yi ban choc tan chiweklen chiburu nin ban chaj Canan le chitanum. 18 Ej nin ban chipakxij junt tir tu itaj nin cyakil ixonl. Ban lwak jun chinajbil te yi txotx yi mas balaj tzonej Egipto.p Ban tzun baj yi echk taklen balaj cyan yi na jal tzonej. 19Nchatz al nin scyetz yi ban chicyajnin cobox caret tan ticylen tzaj itaj scyuch chinajal. 20Ej nin al nin scyetz tan qui sotzen chicul tan quicylen tzaj yi echk chimebil na cyakil cun yi echk taklen balaj yi at tzonej Egipto, cyetz sbne, stzun faran bantz. 21I nintzun cyulejatz yi e cyajl Israel. Toquen tzun ep tan taklen echk caret scyetz, nin yi chiwa yi tajwen tetz chibe. 22 Ej nin nchatz taklen jujun lmuj bech cyetz. Ma tetz Benjamn tak o lmuj bech tetz tu ox cient pi sakal. 23 Ej nin tetz yi taj ep e ben tabnal lajuj buru yi cyan len yi echk taklen yi mas balaj yi na jal Egipto. Nchatz e bent lajujt buru yi cyan triw tu pam tu yi mas taklen yi ban xcon tetz wa yi taj tul yi tiemp yi xonk tbe tan tulen Egipto. 24 Itzun yi chijatxol quib ep scyuch yi e stzicy nintzun taltz scyetz: Cheb cuntu cxbenwok nin qui na waj yil cxoyintzink wok tbe. 25 Ajen nintzun e bantz nin e opontz tu chitaj jalen Canan. 26 Itzun yi cyoponen nintzun cyaltz tetz Jacow yi chitaj: Ta, itzet ep. Ej nin i yi witz ajcaw tetz Egipto, chech tzun bantz. Itzun yi tbital Jacow, qui nintzun aw yoltz tan, nin qui nin tocsaj i chiyoltz. 27Poro yi cyoquen tan xtxolen cyakil cun yi
n 45:11

Hch 7:14.

o 45:13

Hch 7:14.

p 45:18

Gn 47:6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

79

GNESIS45,46

xtxolbil yi tal ep scyetz nin yi tilol i yi echk caret yi ntak ep tan ticylen nin i tu yi najal jalen Egipto, nintzun ul yos tuch. Ej nin tocsaj chiyol yi e cyajl. 28 Itzun taltz: Ma jalu na wocsaj yi itzet incyajl! Nchimben bin tan tilwen yi ntaxk chinquim, stzun Israel bantz. bantz cwen nintzun e ban Israel tbe tu cyakil yi najal i tuml yi bech cyetz tan chibenen Egipto. Yi cyoponen Beerseba, nintzun toy i jun xtxixwatz tetz Kataj Ryos, yi Ryosil yi kajtzun taj. 2 Te yi jun akbalatz jilonen tzun Ryos tetz Israel tcul jun wutzicy tanen. Itzun taltz tetz: Jacow! Jacow! Je inej Ta, stzun i bantz. 3 I inatz in Ryos, yi Ryosil yi kajtzun ataj. Qui bin cxob tan abenen Egipto, na chon chijepon impucsal e axonl tetz jun chin wutzilen nacin. 4Chinxomok tzawej nin jun cun yol cheltul incyal yi e axonl. Ej nin nchatz yil cquim tzocopon ep, yi acyajl, tan joplen cun awutz,q stzun Ryos bantz tetz Jacow. 5 Itzun yi nsken jilon Ryos tetz Jacow, icyen nin e bantz. Nintzun e oc yi e cyajl tan tocsen yi wutzilen chitaj tul jun scyeri caret yi ntak faran scyetz. Nchatz e ban tu quixkel scyuch chinitxa. 6 Ej nin nchatz e ben quicyal yi e cyawun tu cyakil chimebil yi nsken jal cyakun Canan. Icyen nintzun e ban Jacow tan cyoponen Egipto.r 7Cyakil yi e cyajl Jacow scyuch yi e mamaj e xomnin tej. 8 Je chibiej yi e xonl Jacow yi e opon Egipto: Rubn, yi bajx cyajol. 9Ma yi e cyajl Rubn itz: Hanoc, Fal, Hezrn tu Carmi. 10 Ma yi e tetz Simen: Jemuel, Jamn, Ohad, Jaqun, Zohar tu Sal, yi tal jun xnan aj Canan. 11Ma yi e tetz Lev: Gersn, Coat tu Merari. 12 Ma yi e tetz Jud: Er, Onn, Sela, Fares tu yi yaj Zara. (Yi Er tu Onn, nsken chiquim Canan.) Yi e cyajl Fares itz: Hezrn tu Hamul. 13 Ma yi e tetz Isacar: Tola, Fa, Job tu Simrn. 14 Ma yi e tetz Zabuln: Sered, Eln tu Jahleel. 15 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Lea. Chon jalen yi e tal Leaatz tu Jacow yi nicy yi ate tzaj le luwar Padan-aram. Nchatz at jun xun yi tal i yi na biaj Dina. Yi tajlal cyakil yi e tal tu mamaj Lea jepon te junak oxlaj chixonen, yaj tu xnan. 16 Ma yi e cyajl Gad yi tal Zilpa itz: Zifin, Hagui, Ezbn, Suni, Eri, Arodi tu Areli. 17Ma yi e cyajl Aser itz: Imna, Isa, Isi, Bera tuml Sera yi cyanub. Itzun yi e cyajl Bera yi e mamaj Aser itz: Haber tu Malquiel. 18 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Zilpa tu Jacow. Yi Zilpaatz itz yi esclaw yi toynak wutzilen Labn tetz Lea yi mel, nin yi tajlal cyakil yi e tal tu mamaj Zilpa e jepon te waklaj chixonen, yaj tu xnan. 19Ma yi e tal Raquel yi txkel Jacow itz: ep tu Benjamn. 20 Itzun yi e cyajl tetz ep yi jal tu Asenat yi mel Potifera yi pale le tnum On,s itz Manass tu Efran.
q 46:4

46

1Itzun

Yi benen Jacow le tnum Egipto

Gn 15:16; 50:13, 25; Ex 3:8.

r 46:6

Hch 7:15-16.

s 46:20

Gn 41:50-52.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS46,47

80

Chon quitzen cyetz Egipto. 21Itzun yi e cyajl tetz Benjamn itz: Bela, Bequer, Asbel, Gera, Naamn, Ehi, Ros, Mupim, Hupim tu Ard. 22 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Raquel tu Jacow, nin e jepon te cyajlaj chixonen, yaj tu xnan. 23 Ma yi jun cyajl Dan itz Husim. 24 Ma yi e cyajl Neftal itz: Jahzeel, Guni, Jezer tu Silem. 25 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Bilha tu Jacow. Yi Bilha-atz itz yi esclaw yi toynak wutzilen Labn tetz Raquel yi mel. E jepon juk chixonen. 26 Cyakil yi e xonl Jacow yi e yaj yi e opon Egipto e jepon cyajlal te oxcal tu kak chixonen.t Ma yi e yi e tlib Jacow qui e oc tajlal yi oxcal tu kakatz. 27Ma yi cob cyajl ep chon quitzen cyetz Egipto. Ja tzun jepon yi tajlal yi xonl Jacow yi e opon Egipto tetz oxcal tu lajuj chixonen.u 28 Itzun yi cyoponen nakajil Egipto nintzun ben chakol Jacow yi Jud tan talchen stziblal tetz ep, nin tan talchen tetz tan sajen i tan chiculchen yi taj le luwar Gosn. 29Yi tbital ep yi nsken chul yi taj Gosn nintzun cawunintz scyetz yi e chakum tan cyoquen tan weklen yi tetz xombil tan benen tan chiculchen yi e taj. Yi toponen tu taj nintzun bentz tan kalen nin ok cuntz. Nim tzun tiemp ban i-tz tan okl. 30Itzun tal yi taj tetz: Ma jalu yaj, ban chinquim na ja bin kil kib tzawuch nin itziet, stzun Israel bantz. 31Benen tzun tlol ep scyetz e stzicy scyuch e najal yi taj: I bin jalu nchimben wetz tan talchen stziblal tetz faran. Swale cyen tetz yi ja chul yi e wutzicy scyuch e inxonl yi najlche Canan. Ja chul tan chinajewen tzonej Egipto. 32 Ja ul cyakil chimebil cyan. Ej nin xomche cyakil yi cyawun scyej na yi cyetz cyakun itz pstoren cner tu wac, chinch sbne tetz faran. 33 Ma cyeru, kol jak faran scyeru mbitz cyakunu, ban cyalu tetz: 34 Yi ketz kakun ta itz pstoren cneru, na yastzun cyakun kamam kate sajlen tunintz, chechu sban tetz. Ban cyalu yi xtxolbilej tetz, bantz chicyajen cyenu tzonej Gosn, na yi e aj Egipto, xan chiwutz kol chinaje pstor cner chixol. 1Nintzun ben eptz tan talchen stziblal tetz faran. Nin taltz tetz: Ja chul intaj scyuch wutzicy yi najlche Canan. Ja wit chul le amal Gosn. Cyan len cyakil chimebil cyan. Ej nin xomche cyawun scyej, stzun i bantz. 2 Nintzun e je xtxaol o scyeri e stzicy tan tajskel faran chiwutz. 3 Ma yi cyoponen nintzun oc faran tan jaklen scyetz: Mbi jilwutz akunil na aw itan? Ta, yi ketz, yi o chakumu, o len pstor cneru chi chisajlen e kamam kate. 4 Chastzun te ja kul tan kanajewen tzonej, na quict kawa Canan. Ej nin quict mut tal chim tetz chiwa yi e kawun. Chastzun te elk kajabu skej nink taku amal sketz tan kanajewen tul yi amal Gosn, chech e bantz tetz faran. 5 Benen tzun tlol faran tetz ep: Ma jalu ep, ja bin chul yi ara taj scyuch yi e awutzicy tzawej. 6 Ban bin chinaje tul alchok luwaril cwent Egipto. Poro ban tzawak amal scyetz tan chinajewen cyen le amal Gosn na itz yi luwar mas balaj tzonej Egipto. Ej nin ko at cobox chixol yi chin list nin e, ban choc awan tan chiquicylen yi e wetz wawun, stzun faran bantz.

47

t 46:26

Yi oxcal tu kak (66) ntin na jop yi e yaj yi itzet.

u 46:27

Hch 7:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

81

GNESIS47

7Nchatz ben tcyal ep yi taj tan tajskel faran wutz. Itzun yi cyocomponen swutz nintzun kajlan Jacow tetz nin tak banl tibaj. 8 Jakol tzun faran tetz Jacow. Jatna yobu ta? 9Yi mero bintzij Ta, ja chinxon benen tzin wuxtxotx mas jun cient tu junaklajix yob. Poro qui nin mben xcon mas intiemp chiwutz yi e inmam inte. Ej nin te yi cobox yobatz at balaj nin at ploj yi ja noj quen tzinwutz, stzun Jacow bantz. 10 Yi tlol Jacow yi xtxolbilasej nintzun e jatx quib tu faran. 11Inin tzun tulej eptz quib yi tal faran tetz. Nintzun tak yi balaj amal tetz taj scyuch yi e stzicy. Chon tzun chinajewen swutz yi amalatz yi na biaj Ramss.v 12 Nchatz toy ep ixin triw tetz chiwa yi wutzilen taj, scyuch yi e stzicy, tu cyakil yi e xonl i.

bantz benen nintzun ban loon yi wej. Nin cyal nin na jalet triw. Winin tzun wunak e quimtz tan wej Egipto. Ej nin nchatz nketz ntin Egipto, ma na nchatz Canan. 14Ma yi triw yi nsken wit chamxij tan ep nintzun baj cayiltz. Itzun yi jamel yi triwatz chon tzun tkol ep tetz faran. 15Itzun yi bajen chipuk yi e aj Egipto tu yi e aj Canan, nintzun e opontz tan talchen tetz ep. Ta, elk kajabu skej. Taku kawa. Nxac ltaku amal tan kaquimen tan wej tan paj tu yi quict ketz kapuk tan lokchen mas triw? 16 Ban, stzun ep. Ko quic ipuk cyajwok tzaj yi itawun. Tzintxexe tu triw. 17Cyoponen tzun e aj Egipto tu ep cyan len yi cyawun cyan. At e cyan chej cyan, cyan wac cyan, cyan cner cyan, cyan buru cyan, tan xtxexen tu triw. Nin tak ep ixin triw scyetz tetz yi jun yobatz. 18 Itzun yi ticyen yi jun yobatz nintzun e opont junt tir swutz ep tan cuswutzil, nintzun cyaltz: Ilu kajcaw, quil kajal cun wikak tan talchen yi skachoje yi triw, na quict kapuk. Ej nin nchatz quict kawun tan katxexul tu triw. Na ja wit kak cyakil kamebil teru. Quic junt taklen lkak tetz jamel yi triw, jalt yi o tu yi katxotx. 19Cujk tanu ta tan kacayil kib teru tu yi katxotx, na jaltatz at skuch. Ej nin list o tan koquen tetz esclaw yi patrnu. Ej nin ban kakuj swutz yi katxotx cwent i. Ntin nink taku kasemiy tan koquen tan akun, bantz qui txakxen yi katxotx, chech tzun e bantz tetz ep. 20 Nintzun cujij eptz. Nin lok i cyakil yi chitxotx yi e aj Egipto.w Nintzun octz tetz cwent faran. Tan paj yi jun chin wej yi ate cunt, ja chicay yi e aj Egipto cyakil yi chitxotx tetz faran. 21Itzun yi bajen chicayil yi chitxotx, nintzun e octz chicyakil cun yi e aj Egipto tetz esclaw faran. 22 Jalt chitxotx yi e pale qui lok ep, na na tak faran ixin triw scyetz tetz chiwa. Chastzun te qui nchicay yi chitxotx, na at cyetz chiwa. 23 Itzun tal ep scyetz cyakil wunak: Yi axwok itetz tu yi itxotx ja cxoc len cwent faran. Ma jalu or tzibenen tan akun swutz yi itxotx, nin cyajwoknin yi semiy triwej. 24Ej nin yil je yi
v 47:11

13 Itzun

Yi tajtzakl ep tan jalen mebil faran

Yi xonen tiemp ja txixpuj bi Gosn nin ja oc bi tetz Ramss.

w 47:20

Ap 5:5-10; 11:15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS47,48

82

cosech tajwen tzitakwok yi toin part te yi cosech tetz faran. Ma yi cyajt yastzun itetz. Ban xcon itan tetz iwa nin tetz semiy tetz junt tiemp, stzun ep bantz scyetz. 25 Ilu kajcaw, tyotu teru ta, na chin balaj nin ilu skej, na ja kaclax tanu tkab wej. Ma jalu ban koc tetz esclaw faran. 26 Ej nintzun cawun ep tan telsen yi jun leyatz scyetz cyakil wunak cwent Egipto tan cyakol yi toin part te yi cosech tetz faran. Ej nin yi jun leyatz at nintz jalu. Poro yi e pale qui na cyak cyetz, na qui nchicay chitxotx tetz faran. 27Itzun yi telen tiemp cyakun yi e xonl Israel le amal Gosnatz pucunen nin e bantz.x 28 Inti Jacow, atij juklaj yob le amalatz. Chon stzaken jun cient tu cawunak juk yob tan. 29Ma yi nachonen i yi nsken tijin,y nin yi txant tan quimen, nin cawun i tan chaklen ep. Itzun yi toponen ep nintzun tal tetz: Ma jalu ep, na waj yil tzaban yi junej, akoc tzaj akab jak incux, tetz jun techl yi celepon cun tej yi cawl yi swale tzatz. 30Je wajbilej, yil chinquim: Qui na waj yil chin mukxij tzonej Egipto na yi wajbil itz yil chinmukxij kale e mukxnaket yi e inmam inte.z Chastzun te na waj yil cben tan muklen inwankil kale e mukxnaket cyetz. Cuj ta, stzun ep. Tzimbne yi teru tajbilu. 31Jun cun pe na awal ep? Jun cun ta, sak swutz Ryos yi nelepon cun tej quib yi tajbilu, stzun ep bantz. Yi tbital Israel yi yol ep, nintzun aj coyloktz wi xtxach. bantz yi telen tiemp, nintzun opon stziblal twi ep yi yabi yi taj. Benen tzun eptz tan tilwen nin e xom nin yi cob cyajl tej, yi Manass tu Efran. 2 Ma yi cyoponen nintzun alchij tetz wutzilen Jacow yi nsken chopon ep tan tilwen. Yi tbital yi xtxolbilej nintzun buch tibtz tan colewen wi txach. 3 Itzun taltz tetz ep: Nicy yi atin tzaj le amal yi na biaj Luz, cwent Canan, ja chaj tib Kataj Ryos tzinwutz, yi Kataj yi na xcye te cyakil, nin ja tak i banl swibaj. 4 Na nin tal swetz: Ma jalu Jacow, sjalok winin acyajl wan. Nin yi e acyajlatz sjalok winin chixonl sbne opon tunintz. a Nin yi aatz cxocopon tetz chimam cyen cobox nacin. Nin swake yi amalej, yi Canan, scyetz chixonlu tetz ben kej ben sak, stzun Ryos bantz swetz. 5 Ma jalu ep, yi cob atz acyajl yi nchitzij tzonej Egipto yi ntaxk nul wetz, yi tal Efran tu Manass, nchatz e wetz jalu chi quitanen Rubn tu Simen. 6 Poro kol chijal mas atz acyajl, e awetz sbne. Ej nin tantu yi quitzun quitzicy quib chibne tu Efran nin Manass stzaklok nin cyetz chiherens. 7Te yi wajen tzaj Padan-aram, nin yi kulen Canan, chon tzun quimen yi kajtzun atxu. Mut cuntu tan koponen le tnum Efrata yi quimen i. Chon tzun mukxen cyentz wan,
a 48:3-4 x 47:27

48

1Itzun

Yi tkol Jacow yi banl tibaj Efran tu Manass

Gn 15:13; Ex 1:7-12; 12:37; Heb 11:12. Gn 28:13-14.

y 47:29

Gn 49:29; 50:6.

z 47:30

Gn 50:5-13; Heb 11:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

83

GNESIS48

tastenintz tzi be, yi beatz yi na ucul Efrata, yi jalu na biaj Beln, b stzun Israel bantz. 8 Ma yi benen tilol Israel chiwutz yi e cyajl ep, nintzun jaktz: Na scyetz e yi cob yajej? 9Yastzun yi cob incyajl yi ntak Ryos swetz te yi atin tzonej Egipto, stzun ep bantz. Yi ko yatz yi e acyajl ban bin chikankoc tzaj tzinxlaj na swake imbanl squibaj, stzun wutzilen Israel bantz tetz ep. 10 Qui nintzun aw mas wutz Israel tan paj yi nsken tijin. Nintzun e ben kansal ep yi cob cyajlatz swutz wutzilen taj. Toquen tzun Israel tan chimoxen tzaj nin tan stzublen xak chitzi. 11Nchatz ben tloltz tetz ep: I bin jalu ep, Ryos nmakon puntil sketz tan kilolt kib junt tir tzawuch, nin tan che wajskel yi cob acyajlej, stzun Israel. 12 Telen tzaj tzun tcyal ep yi e cyajl wi tkan yi taj, nintzun cu joklok i swutz jalen cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx. 13 Itzun yi jen txiclok nintzun ben tan chinen tzaj Efran tan yi jalaj kab yi sbal ma Manass tan yi jalajt kab yi max. Nintzun e octz tan xlaj yi taj. Chon tzun cyajen cyen Efran le max Israel, ma yi Manass le sbal. 14Poro yi jen tkol Israel kab chiwi, chon tzun tajen cyen yi sbal twi Efran yi cap cyajol, ma yi max, chon tajen nin twi Manass yi bajx cyajol. Pasyonin tzun ban yi kab i chiwi. 15Yastzun ban Israel tan taklen banl tibaj ep tu yi e xonl sbne opon tunintz. Nin te yi aten yi kab Israel chiwi yi e cyajl epatz itzun taltz: Yi chiRyosil intaj Isaac tu incyex Abraham, nin yi iten nin wetz inRyosilatz, yi quicylom wetz jetz yi witzlenix, 16 tu yi ngel yi nchincolon tkab yi echk taklen cachi, tak tzaj I yi banl squibaj yi cob xicyej. Na tan e quil sotz imbi tu chibi intaj Isaac tu Abraham. Nink jal winin chinitxajil. Nink chipucun wi munt, stzun Israel bantz. 17Poro yi tilol ep yi xtxolbilej qui nin cu swutz yi chon tajen cyen yi jalaj kab sbal twi Efran, nintzun bentz tan telsen yi jalaj kab sbal yi taj twi Efran nin icy tkol twi Manass. 18 Nintzun taltz: Qui ta, nkeratz ntuleju! na je tetz yi bajxnakej. Takenu yi jalaj kabu yi sbalu twi i. 19Qui nintzun cujij yi wutzilen Jacow, nin taltz tetz: Na el intxum tetz, nin ja wit wil yi nchatz Manass tzocopon tetz jun tnum, nin sjalok kej. Poro yi titzun, sjalok mas kej swutz yi stzicy. Sjalok winin nacin tan tetz xonl. 20 Yi tkol Israel yi banl squibaj yi cob cyajl epatz nin xcon yi cobox yolej tan:c Cyakil cun yi e inxonl xconk yi ibi cyan tan taklen chibanl squibaj chinitxa nin scyale: Nink sban Ryos tzawej chi ban scyej Efran tu Manass, stzun Jacow bantz. 21Tan yi xtxolbilej oc Efran tetz bajx tan Jacow. Ma jalu ep, chinquimok wetz, poro Ryos stzatok tzitej nin xpakxokwok tan le chiluwar yi e kamam kate. 22 Ja wak mas ara herens chiwutz yi e
b 48:7

Gn 35:16-19.

c 48:20

Gn 28:19; Heb 11:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS48,49

84

awutzicy, na atz yi amal yi elnaktzaj incolpil chikab yi e amorreo yi koquen tan oyintzi scyuch. Yi jun amalatz itz yi Siquem,d nin awetz sbne, stzun Jacow bantz. bantz, chicwen tzun molol Jacow yi e cyajl nintzun octz tan talchen scyetz yi mbi xom tzaj chiwutz, nin nchatz chiwutz yi e chixonl. Je yol iej: 2 Axwok jun coloj incyajl kanwokoc tzaj swej, na na waj yil tzitbitwok tzaj inyol, na in Israel, yi itaj. 3 Ma jalu yi a Rubn,e a bajx incyajl. Ja citzij te yi inxiquil tzaj, te yi at tzaj inwalor. At klo mas akej tan cawun chiwutz yi e awitzun. 4 Poro nkeratz sbne jalu, na nicun a tu jun tojkbil a yi qui na makxij, na ja iwitbej itib tu yi xnan yi cap wuxkel tanen.f Nin tan yi xtxolbilej ja el inkej awan. 5 Ma axwok itetz Simen tu Lev, junit itxumun na ntin na xcon imacl tan biyon. 6 Poro yi in wetz qui na chinxom te itxumun, qui na xom inwi te itajtzakl. Na tan tu yi chichben icul ja chiquim winin wunak itan nin tan sajach tu ja cxocwok tan kuxlen pakbil quikan balaj tor.g 7 Chin juntlenin yi chichben icul banak, na nicun itajtzakl chi jun smaron txuc. Chastzun te cxelepon xit tan inajewen chixol yi e mas itanum. 8 Ma aatz Jud, sjalok akej, na cyakil yi e awitzun, scyuch yi e awutzicy scyake akej. chimejek tzawutz. Ej nin cyakil yi e acontr chocopon tzak awukan. 9 Na nicun a sbne chi tanen jun ne len yi na xcye tan biylen nin tan bajsen jun txuc tetz chib. Ej nin yi na noj cul, nintzun na juke cuntz chi na ban jun wutzilen len. Cyal nin jun na nimsaj cul tan xuxen.h Nicun tzun a sbne chi tanen yi jun ne lenatz. 10 Chastzun cyal nin jun nink xcye tan telsen yi cawl yi at takab, nka tan majlen yi txamij yi na chaj yi at akej tan cawun. Scyajk cyen chikab yi axonl, nin at nintz chikab yil tzul tzaj yi mero taw yi jun txamijatz. Nin chocopon cyakil jilwutz wunak jak cawl i. Tetz cun cyalma chibne tanen yi tetz cawl. 11 Tzocopon i tan calchen cyen yi tetz buru te jun wi uva yi mas balaj. Nin xconk taal uva tan tan xtxajlen bech tetz. 12 Chin yuben nin sbne yi bak wutz, swutz yi balaj taal uva. Chin sak nin sbne yi te swutz yi sakal lech. 13 Ma aatz Zabuln, cnajank tzi mar kalel chicolwit quib echk barc tkab pakbil mar. Ej nin yi mojomil yi ara luwar chon tzopon jalen Sidn.i 14 Ma aatz Isacar, nicun a sbne chi jun buru, yi chin chamnin tan teken ektz, yi na juklij le ujbil.
d 48:22 Siquim na elepont Wutz txalaj. e 49:3-27 Yi xtxolbilej qui na jop ntin Rubn, poro nchatz chicyakil yi e xonl i. Nchatz yi yol yi alchij scyetz yi e mas cyajl Jacow, qui na jop ntin e, ma na nchatz chicyakil yi e chixonl jalen yil tzul tzaj kajcaw Jesucristo tan cawun. f 49:4 Gn 35:22. g 49:6 Gn 34:24-30. h 49:9 Nm 24:9; Ap 5:5. i 49:13 Dt 33:18-19; Jos 19:10-16.

49

1Itzun

Yi witzbil yol Jacow

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

85
15

GNESIS49

Na yil tzawil yi chumbalaj nin yi ara amal tetz ujbil, tzawake awib tetz chiesclaw yi e wunak. Cocopon tzak cyektz bantz acyajen cyen tul yi amalatz. 16 Ma aatz Dan, chin tzaknak cun tzabne tan chicawen yi e atanum. 17 Cocopon chi tanen jun lubaj yi jutlij tzi be yi na oc tan chilen chus quikan yi e chej yi na chicy cun. Cxcyek tan chitrimpen cun yi e aj chejinl yi na chicyaktz. 18 Siwl Ta, chin colewu! 19 Ma aatz Gad, chocopon yi e acontr tan abiylen klo, poro xcyek scyej, nin cxomoknin tan chibiylen. 20 Ma aatz Aser sjalok winin awa. Sjalok balaj cumir tzawuch chi tanen cumir jun rey. 21 Ma aatz Neftal, nicun tzabne chi jun masat yi chin yuben nin yi nketz pres wutz, nin yi na talaj balaj tal. 22 Ma a ep, cwutzink chi na ban jun wi tze yi chon at stzi a yi ban na chuy nin tzicypon cun yi kab tibaj tapij. 23 Chocopon yi e aj flechinl tan acoxlen tan yi chichben chicul. Ej nin chatz cuntunin e chibne tan axuxen. 24 Poro chin chamnin tzabne tan xconsen yi arco. Quinin lkexij akab tan coxlen yi echk flech. Na yi wetz inRyosil stzatok tzawej, yi Ryos yi winin chamil, yi Pstor wetz tu colol wetz, yi in Israel. 25 Quil ckexij na tzocopon yi kaRyosil tan awucheyen, yi kaRyosil yi na xcye te cyakil. I tzakon yi banl tzawibaj. I tzakon yi abal yi chon na saj tcyaj tu yi a yi chon na saj jak txotx. chipucunk yi ara xonl na stke i banl squibaj. 26 Ma jalu bin ep ja wak mas ara banl swutz yi wetz yi ncyak kajtzun intaj. Ej nin quil tzaj abanl jalen yil sotz yi echk wiwtz tu juwtz. Na yi aatz, txaijquit tan jalen mas ara banl tu ara kej chiwutz yi e awutzicy.j 27 Ma aatz Benjamn, cocopon chi tanen jun xoj yi chin xowbil nin tan biyon. Cocopon chi tanen jun xoj yi skejl tu lakbal na oc tan biyon nin tan bajsen cyakil yi na cambaj, stzun Jacow bantz. 28 Cyakil yi echk biajatzej yastzun yi coblaj cyajl Israel yi e octz tetz xe yi coblaj buj xonl Israel. Ej nin yastzun tulej yi taj yi tkol yi banl squibaj. tal Jacow scyetz yi e cyajl: Txant tan inquimen, nin na waj yi cxbenwok tan inmuklen le picy kale ocnake quent yi e inmam inte tentz. Yi jun picyatz chon at tul xtxotxben yi yaj Efrn jun scyeri e xonl Het. 30-32 Yi jun picyatz yi Macpela bi,k chon at swutz len Mamre jalen Canan. Na yi jun picyatz kajtzun incyex Abraham lokol cyen. Chon lokol tetz Efrn yi aj Het tan xconen tetz chimukbil najal i. Chon e mukxen Abraham tu Sara. Nchatz ban yi cyajl i, yi Isaacl tu yi tetz txkel yi Rebeca. Ej nin nchatz chon cyajen quen inmukul kajtzun wuxkel yi Lea, stzun Jacow bantz.
j 49:22-26

29Nchatz

Yi quimen Jacow

Dt 33:13-17.

k 49:30-32

Gn 23:3-20.

l 49:30-32

Gn 25:9-10; 35:29.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS49,50

86

33 Yi bajen tlol Jacow yi xtxolbilasej scyetz yi e cyajl nintzun el chichbal tibtz wi xtxach, nin quimen nin bantz.m 1Yi tilol ep yi quimen yi taj nintzun bentz tan kalen yi wankil nin tan stzublen yi xak stzi. Winin tzun token i. 2 Cawunen nintzun scyetz yi e ajtzac tan cyoquen tan xtxajlen yi wankil yi taj, nin tan cusen tul balsamo. Yastzun cyulejtz tan qui kayen chan. 3 Cawunak tzun kej e bantz tan tocsen balsamo tej, na yastzun tiemp yi na taj tan cusen wankil jun yi na quim. Tan yi bis yi quimen Israel qui e akuj yi e aj Egipto oxcal tu lajuj kej.n 4 Itzun yi jempon yi oxcal tu lajuj kej bisatz nintzun jilon eptz scyetz yi e yi najlche tej faran, itzun taltz: Yi ko ja jal imbalajil chiwutzu, na tzun klo waj yil chibanu pawor tan talchen tetz faran yi xtxolbilej: 5 Ta je yol epej: Te yi itz tzaj yi kajtzun intaj, nin yi txant tan quimen, nintzun jak i swetz tan imbenen tan muklen tcul yi nich yi bnixnak cyen tan. Poro yi jun nichatz chon at tcul jun picy jalen tzin Canan.o Chastzun te nink ltaku amal swetz tan imbenen tan muklen yi wankil yi kajtzun intaj. Ej nin yil mukx cyen wan, chimpakxok junt tir tzonej, chechu sban cyen, stzun ep scyetz yi e yi najlche-tz tej faran. Ej nin yatz nintzun cyulejtz. 6 Yi tbital faran nintzun taltz: Ban, ban cben tan muklen yi wankil tal kajtzun ataj, quib yi tal i tzawetz, stzun faran bantz. 7Yi tbital ep yi yol faran nintzun ben tan muklen yi wankil yi kajtzun taj. Ej nin e xomnin cyakil cun yi e chakum faran yi at chikej. 8 Nchatz e ben cyakil yi najal Jacow, nin cyakil yi najal ep. Nchatz cyakil yi e stzicy. Ntin e nitxa tu yi cyawun, e cyaj cyen le amal Gosn. 9Winin tzun wunak e xomnin tej ep tan muklen yi taj. At e cyan caret cyan, nin at e yi chon ate tej chej. 10Yi cyoponen le amal yi na biaj Goren-ha-atad, yi chon at swutz len a Jordn, chon tzun e cyajen cyen juk kejtz tan bis okl, le jun amalatz. 11Itzun yi quilol yi e aj Canan yi najlche le amalatz, yi bis okl yi ate cunt yi e aj Egipto nintzun cyaltz: At jun chin mukun yi chin bisbil nin chixol yi e aj Egipto. Chastzun te yi toquen bi yi jun amalatz cyan tetz Abel-mizraim. Yi jun amalatz chon at swutz len yi a Jordn. 12 Yastzun cyulej yi e cyajl Jacow tan muklen yi wankil chitaj. Ja chixom te yi tajbil Jacow quib yi talnak scyetz, 13 na nin e ben tan muklen yi wankil yi tal kajtzun chitaj jalen Canan. Chon tzun toquen cyen cyan le picy yi at le amal Macpela, yi amal yi loknak Abraham tetz Efrn yi aj Het, na yatz nin xac yi lokol Abraham. Na ja lok i tetz chimukbil cyakil cun e najal. Yi jun amalatz chon at swutzlen Mamre.p 14 Itzun yi wit mukxen yi wankil Jacow nin e pakxij eptz tu yi e stzicy. Xomche cyakil yi e chakum faran yi at chikej scyej.

50

yi quilol yi e stzicy ep yi nsken quim yi chitaj nintzun cyaltz: Ma jalu, quict yi kataj at skaxol. Quicunin batz na chich cul ep skej tan yi echk
m 49:33

15 Itzun

Yi txant tan quimen ep

Hch 7:15.

n 50:3

Nm 20:29; Dt 34:8.

o 50:5

Gn 47:29-31.

p 50:13

Hch 7:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

87

GNESIS50

taklen cachi yi banako tej, yi sajen kacayil, chech tzun bantz. 16 Nintzun ben mantar tan talchen tetz ep: Yi ntaxk quim kataj, nin cawun cyen sketz tan kalol yi yolej teru. Je yol iej: 17Ma jalu ep, nink tzaban pawor tan cuylen chipaj yi e awutzicy yi chin cachi nin banake tzawej, chij i ban. Chastzun te na katzan tan jaklen cuybil kapaj swutzu yi o yi ato jak cawl yi Ryosil yi kataj. Winin tzun token eptz te yi na tzan yi chakum tan xtxolen cyen yi xtxolbilas tetz. 18 Cyoponen tzun yi e mero tetz stzicy tan jaklen cuybil chipaj tetz. Ej nintzun e baj cu jokloktz jalen cun cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. Itzun cyaltz: Je oej, ban koc tetz esclawu. 19Quil cxobwok, stzun ep ban scyetz. Na quic cuj yi nink noc tetz Ryos tan malen itajtzakl yi ko at ipaj nka qui. 20Bintzi lo yi mero itajbil itz klo tan imbiylen cun, poro Ryos ntxixpunen yi xtxolbilej tetz balaj tan chiclaxen winin wunak. 21Chastzun te quil cxobwok na swake iwa, tuml chiwa yi e initxa, stzun ep bantz. Chin putzpujnin yol nxcon tan tan chimaysen yi e stzicy. tzun e najewen ep tu yi najal yi kajtzun taj le amal Egipto. Na tzun xon ep tul jun cient tu lajuj yob te yi jun tiempatz. 23 Tajskej i chiwutz chicyajl yi e mamaj Efran. Nchatz tajskej ep chiwutz yi e nitxajil yi mamaj i, yi Maquir yi cyajl Manass. 24 Itzun yi nachonen ep te yi txant tan quimen, nintzun taltz scyetz yi e stzicy: Yi in wetz txant tan inquimen, poro Ryos tzocopon tan icheyen, tan itelsen le jun tnumej. 25 Ej nin je jun xtxolbilej yi na waj yil tzibanwok. Yil tzoc Ryos tan itelsen tzonej tan itoponen junt tir le amal yi sukint tan tetz Abraham, Isaac tu Jacow, na klo waj yi tzicyajwok nin inwankil tzitej,q stzun ep bantz. 26 Jun cient tu lajuj yob ep yi quimen. Chon tzun quimentz Egipto, nintzun oc tzacbil te yi wankil tan qui kayen chan. Nin cu-tz cyakun tcul jun cajn.
22 Chon

Yi quimen ep

q 50:25

Ex 13:19; Jos 24:32; Heb 11:22.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi yol xodo na elepont elen tzaj le ketz kayol. Yastzun bi yi jun liwrej na na xtxol yi en cun ban yi cyelen tzaj yi e xonl Israel jak chicawl yi e aj Egipto. Yastzun xconen Moiss tan Ryos tan chicolpeneltzaj yi tetz tanum chikab yi e aj Egipto, nin i yi jun yi ja bajxij chiwutz tan cyoponen Canan, yi amal yi sukint tan Ryos scyetz e chimam chite.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:115:21) na chaj sketz yi en cun quitanen yi e xonl Israel te yi ate tzaj pres jak chicawl yi e aj Egipto. Nchatz na chaj yi en cun ban yi titzen Moiss, nin yi en cun chuyen le palacio tetz yi faran, yi rey cwent Egipto. Nchatz na chaj yi en cun jen xtxaol Ryos i tul yi amal yi tzinunin tu, nin yi wak ib yi mbajij tu yi faran. Ej nin nchatz na chaj yi mbi ekan tan yi bajx Pasc yi cyelen tzaj Egipto. Yi cap wekl (Cap. 15:2224:18) na jilon te yi echk taklen yi mbajij scyej yi e xonl Israelatz te yi na chixon tul yi amal tzinunin tu, jalen te cyoponen xe yi wutz Sina. Yi toxen wekl (Cap. 2540) na jilon te yi echk cawl yi tak Ryos scyetz. At echk cawl yi na tal yi en chiban tan culajen Ryos; nin yi en chiban tan jalen tzatzin paz chixol. Ej nin at echk cawl yi en chixansaj quib swutz Ryos. Nchatz tul yi jun weklej na jal yi Lajuj Cawl (Cap. 20). Nin na xtxol en nchiban tan jesen yi mantial, tetz molbil ibaj swutz Ryos, tu yi echk oy tu chitxixwatz yi tajwen tan banlen tanen.

chibi cyakil yi e xonl Israel tuml chinajal yi xomche tej Jacow yi cyoponen Egipto: 2Rubn, Simen, Lev, Jud, 3Isacar, Zabuln, Benjamn, 4Dan, Neftal, Gad tu Aser. 5Oxcal tu lajuj chixonen yi e xonl Jacow, tuml ep yi ate nintz Egipto. 6 Itzun bantz yi xonen tiemp e quimen tzun cyakil yi jun wek wunakatz tuml ep tu cyakil yi e stzicy. 7Pucunen nin tzun e ban mas yi e xonl Israel na nin jal winin chinitxajiltz. Nintzun e ben loontz benen tzin Egipto. 8 Ej itzun bantz yi xonen tiemp nintzun oc cyen junt rey tan chicawen yi e aj Egipto. Poro qui nin tajskej i wutz kajtzun ep, chastzun te talol i scyetz cyakil yi tanum yi xtxolbilej: 9Bitwok tzaj, winin chuyen yi cyajlal yi e xonl Israel! Ej nin at mas chichamil skawutz ketz. 10Chastzun te tajwen kajoye puntil tan qui chuyen mas cyajlal, na kol koc tan oyintzi scyuch yi e kacontr quicunin batz xomok chiwi scyej nin chelepon ojk jak kacawl.
88
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi cyaten yi e xonl Israel le amal Egipto

89

XODO1,2

11Cyoquen tzun yi e aj Egipto tan chibuchlen yi e xonl Israel, na nin e bixe cobox ajcaw squibaj tan cyakol echk jilwutz akun scyetz yi chin quixbel nin, chi tanen jesen yi cob tnum yi na biaj Pitn tu Ramss. Yi cob tnumatz xconak tan yi faran tetz culbil mebil i. 12 Poro yi toquen chibuchlen yi e xonl Israel mas tcunin tzun chipucunen. Chastzun te winin e xoben yi e aj Egipto scyetz. 13 Mas tcun tzun cyoquen tan chibuchlen tan quiw akun, 14 na nin e cawun tan cyoquen tan banlen xkol tetz xan, nin tan akun wi cojbil. Chin buchij nin tzun e ban yi e xonl Israel tan cyakil yi akun yi aklij scyetz. 15 Ma yi rey nintzun e chak yi Sifra tu Fa yi cob xnan, yi e xeiyum yi ate chixol yi e hebrey. Itzun taltz scyetz: 16 Yil cxben wok tan quiwlen yi xnan yi na ul yos scyuch, ilwok yi e ni yi na chitzij. Ko e xicy, biywok cun, na qui na waj yil chitzij. Poro ko e tal xun ban tzitak wok amal tan quitzen, stzun yi rey scyetz. 17Poro quinin e xom yi e xeiyum te yi tajtzakl yi rey, na nin cyek chi Ryos. Chastzun te cyakol amal tan quitzen yi e ni yi xicy. 18 Yi tbital yi rey yi yastzun na chiban yi e xnanatz, nintzun ben mantar tan chichaklen. Yi cyoponen nintzun taltz: Mbi tzuntz yi mitakwok amal scyetz yi e ni xicy tan quitzen? 19Yi mero bintzi ta, itz, yi e xnan, yi o hebrey, apart e chiwutz yi e aj Egipto, na yi cyetz chin chamnin e, na jalcun na ul yos scyuch. Chastzun te taxknin kopon ketz tan quiwlen yi na ul yos scyuch, chech tzun yi e xeiyum bantz tetz rey. 20-21Tan yi xtxolbilej chuyen nin ban mas cyajlal yi e xonl Israel. Nin jal mas chichamil tan paj yi nim chixonen. Ma yi e xeiyum, tantu yi ncyek chi Ryos, ja tak Ryos banl squibaj. Chastzun te ja jal winin cyetz cyal tu cyetz chimamaj. 22 Poro yi rey nin el junt ley tan chiwi cyakil yi e tanum. Itzun taltz: Na waj yil chiben jolin wi tzanla cyakil yi e xicy yi na chitzij chixol yi e hebrey. Ma ko e xun, quil tzibiy wok cun, stzun yi rey bantz.

bantz, cyokbel tzun quib jun yaj tu jun xnan. E cun xonl Lev.a 2 Yi cyokbel quib nintzun oc lacpuj jun ni te yi xnan. Yi tulen yos tuch, xicy tzun ban yi ni. Yi tilol yi xnan yi chin yuben nin yi ni nintzun octz tan tewen tetz ox xaw. 3 Poro quinin xcye tan tewen mas tiemp. Yi jemponen yi ox xawatz, nintzun oct junt tir tan joylen puntil tan claxen yi ni. Joyol tzun i puntil tan tewen junt tir. Toquen tzuntz tan banlen jun motx, nin baj nojsal xeak yi motxatz tan wix tu pupu tan qui tocomponen a tcul. Yi wit bnixen nintzun cu coybal yi ni tul. Ej nintzun bentz tan taklen xol aj stzi yi tzanla Nilo. 4Nchatz ben chakol jun tanub yi ni tan xkuken, nin tan quicylen. 5 Itzun bantz nintzun ben yi mel yi faran tan jichin stzi yi jun tzanlaatz. Yi chicwen ponen stzi yi aatz nintzun ben tilol jun motx yi at xol aj stzi a. Yi benen tilol nintzun ben chakol jun scyeri yi e mos yi xomchetz tej tan ticylen tzaj yi jun motxatz. 6Yi tulen swutz, nintzun tbit yi na ok jun tal ni tcul. Lajkel nintzun benentz tan jaklen yi motx. Ma yi cwen tilol nintzun ok cun cultz tej. Itzun taltz:
a 2:1

1Itzun

Yi titzen Moiss

Xonl Lev, nketz junit chitaj chitxu ma na, na elepont yi Lev yastzun chimam cyen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO2

90

Ah! yi jun tal niej itz tal jun hebrey, stzun i bantz. 7Yi tilol yi stzicy yi ni yi nsken opon ticylen yi titzun tkab yi mel faran, lajkel nin tzun benentz tan yol tetz. Itzun taltz: Ilu jun coloj mel rey, qui pe na taju yil chimben tan joylen jun xnan yi at taal tim tan tkol tetz yi ni nin tan chuysen? stzun i bantz. 8 Ban, ban cben tan joylen, stzun mel faran bantz. Lajkel nintzun benen yi xun tan chaklen yi xtxu yi ni. 9Yi toponen yi xtxu, nintzun tal yi mel faran tetz: Cyaj nin yi niej. Nin chuysaj, list wutanen tan chojlen atiemp, stzun i bantz. Benen tzun tcyal yi xnan yi tetz tal nintzun octz tan quicylen. 10Yi chuyen yi ni nintzun ben yi xnan tan taklen tetz mel faran. Nintzun oc yi niatz chi kajbil tal mel faran. Ej nin oc tkol yi mel faran yi bi yi ni tetz Moiss, na nin tal: Chon jen tzaj wan stzi a. bantz yi yajinen Moiss, nintzun bentz tan xon chixol yi tetz tanum yi e xonl Israel yi ate tan akun wi cojbil. Yi toponen nintzun ok cultz scyej. Na chin quixbel nin quitanen tan akun. Nchatz til yi at jun aj Egipto yi na tzan tan biylen jun scyeri xonl i, jun hebrey binatz. 12 Yi benen tilol nintzun bentz tan colchen. Yi toponen nin baj xmayil xlaj yi ko cyal attz nakaj. Ma yi tilol yi cyal at nintzun bentz tan biylen cun yi jun aj Egipto. Yi cwen biyol, tasten nin tzun cwet mukul tul samlicy. 13 Ej itzun le junt ekloktz nin el junt tir tan xon. Nin te yi na xon nin ben tilol cob hebrey yi na chibiy quib squibil quib. Yi tilol yi xtxolbilej nintzun ben jakol tetz yi jun yi na tzan tan biylen yi tuch. Itzun taltz: Nxac na ctzan tan biylen awuch? na itanum itib, stzun i bantz. 14 Sajen tzun stzawel yi jun hebreyatz: Ma atz na ncocsan tetz ajcaw skaxol? Na pe ctzan tan xtxumlen tan imbiylen cun chi aban te yi aj Egipto ewt? Itzun yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun saj jun chin xow tej, na nin el xtxum tetz yi nsken quibit wunak yi nsken quim jun aj Egipto tan. 15 Ma yi tbital faran yi nsken wit quim jun aj Egipto tan Moiss, nintzun el jun ort tan tan stzamlen nin tan cwen klo biyij. Poro nintzun tbit Moiss yi na tzan joylen i. Lajkel nintzun telen ojktz. Chon tzun toponentz le amal yi na biaj Madin. Yi toponen Madin nin cole cuntz nakajil jun julil a. 16 Ej nin te yi colchij Moiss nakajil yi jun julil aatz nintzun e opon yi juk mel Reuel tan jesen tzaj a tetz quica yi cyawun. Yi jun Reuelatz i yi paleb tetz Madin. 17Poro te yi ate yi e xunatz te yi jun julil aatz nin e baj opon coboxt pstor tan taklen quica yi cyetz cyawun. Yi cyoponen nin e octz tan chilajen len klo yi juk xunatz. Poro yi tilol Moiss nintzun octz tan chicolchen. Nchatz oc i tan jesen tzaj a tetz quica e tal cyawun. 18 Yi chipakxen yi e xunatz xe chinajbil nin el yab yi chitajtz scyej, na or cyoponen. Nintzun tal scyetz: Mbi tzuntz jalcunin nxpakxij wok? stzun i bantz.
b 2:16 Yi yol pale tul yi yol Kataj na jop jun akol chitxixwatz yi e wunak. Nketz nicun yi e paleatz tu yi e pale cwent catlico jalu, na apart yi cyetz chicmon tu chimunl.

11Itzun

Yi telen ojk Moiss Egipto

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

91

XODO2,3

19Benen tzun cyalol tetz chitaj yi mbi bajij scyej. Itzun cyaltz: Ta, at jun aj Egipto mmoc tan kacolchen chikab yi e mas pstor. Ej nin ja je tzaj tcyal i a tetz quica yi kawun, chech tzun bantz. 20 Nat tzun atit yi jun yajatz? Mbi tzuntz ncyaj cyen itilol wok? Or tzibenen lajkel tan joylen i nin chakwok tzaj tan wanen skuch! stzun Reuel bantz. 21Yastzun bantz yi toponen Moiss tan najewen xe cal Reuel. Ej nin yi xonen tiemp ja tak Reuel yi jun mel yi na biaj Sfora tetz txkel i. 22 Yi cyokbel quib Sfora tu Moiss nin jal jun chinitxa. Gersnc tzun ban bitz tan Moiss na nin taltz: In jun awer nak tul jun amalej yi qui wajsken. 23 Itzun bantz yi xonen yi tiemp nin quim yi rey tetz Egipto. Poro yi e xonl Israel inin buchij che cyakun yi e aj Egipto. Poro tbit Ryos yi chitzi chikul, na chin quixcuj nin ate cunt. 24Tbit tzun Ryos yi cyokl, nin ul txakx tcul yi trat yi bnixnak chixol tu Abraham, Isaac nin Jacow. 25Ja che til Ryos yi en quitanen, nin ja el tokl cul scyej.

bantz chon at pon Moiss tan pstoren yi tawun Jetro yi ji i le amal tzinunin tu, nakajil yi wutz tetz Ryos, yi na biaj Horeb. Yi Jetro, i yi chipaleild yi e aj Madin. 2 Chon tzun chajol tib yi ngel tetz Kataj Jehov swutz i le amalatz. Chon chajol tibtz tul jun wi xtxoybchej yi na tzan kakl. Poro qui na tze. Yi benen tilol Moiss yi na tzan kakl yi jun xtxoybchejatz, 3 toquen tzun i-tz tan xtxumlen yi mbi tzuntz yi qui na tze. Nin oc kansal tibtz tan xmayen yi mbi tzuntz qui na tze. 4 Itzun yi tilol Kataj Ryos yi toponen kansal tib Moiss tan xmayen, nintzun jilon tzaj tetz tul yi jun wi xtxoybchejatz. Itzun taltz: Moiss, Moiss! Mbi ta? Je inej, stzun Moiss ban nintz. 5 Nintzun tal Ryos tetz: Moiss, quil ckanoc tzaj mas, nin cyajwe len yi axajab, na chin xan nin yi amal kale txicl quiet. 6 Na i inatz yi chiRyosil yi e amam ate, yi kajtzun Abraham tu Isaac nin Jacow, stzun Ryos bantz tetz Moiss. Tan paj yi xowl yi at cunt cwen tzun tewal Moiss yi wutz, na nin xobtz tan xmayen wutz Ryos. 7Poro nintzun tal Ryos tetz: Ma jalu Moiss, na wil yi quixcuj yi ate cunt yi e intanum yi ate Egipto jak cawl yi faran. Nchatz ja opon yi cyokl tzinwutz, na chin buchij nin quitanen cyakun yi ajcaw yi na chicawun squibaj. 8 Chastzun te ja nul tan chicolpen chikab yi e aj Egipto. Chelul tzun incyal le jun amalatz. Nin chopon wan le jun balaj amal kale atitet balaj cojbil, jun amal kale atit winin lech tu cabil wunak txuc. Yi jun amalatz itz kale najlchet yi e aj Canan, e hitita, scyuch yi e amorreo, e ferezeo, e heveo nin e jebuseo. 9Ma jalu bin Moiss, ja wit yi cyokl yi atanum, yi e xonl Israel. Nin ja wil yi chin quixcuj nin quitanen cyakun yi e aj Egipto. 10Chastzun te na waj yi cu tbe ninin jalcun, na na waj
c 2:22

1Itzun

Yi bixewen Moiss tetz chibajxom yi e aj Israel tan Ryos

Yi biaj Gersn na elepont awer nak.

d 3:1

Sileju nota tetz 2:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO3,4

92

cben tan yol swutz yi faran tan cyelsenel tzaj yi intanum Israel yi ate Egipto, stzun Ryos tetz Moiss. 11Nintzun tal Moiss tetz Ryos: Ta, mbi ekan wan tan woquen tetz chibajxom yi e intanum, nin tan yol tetz faran, tan cyelsenel tzaj jak chicawl yi e aj Egipto? Na yi mero bintzi yi in wetz quil chinxcye tej. 12 Poro nin tal Ryos tetz: Moiss, chinxomok tzawej. Ej nin je jun techlej yi in inchakon nin a: Yil chel tzaj yi intanum awan, cxul wok icyakil cun tan inculajen swutz yi wutzej, stzun Ryos bantz. 13 Poro Ta, kol chimben tan yol scyetz yi e bajxom tetz intanum, nin kol wal scyetz yi ja chinsaj chakij tan Kataj Ryos yi chiRyosil yi e kamam kate ej nin kol chijak swetz, yi mbi biu, mbi tzun wal nin wetz scyetz? stzun Moiss bantz. 14 Ma jalu, I INATZ YI IN. Ej nin ban tzawal scyetz: Yi Ryos yi na biaj I INATZ, i nchinchakon tzaj. 15 Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ban tzawal scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yi Kataj Jehov, yi chiRyosil yi e kamam kate, yi Abraham tu Isaac nin Jacow, i mmalon swetz tan wulen chiwutzu, cchij sban scyetz. Yastzun wetz imbi. Ej nin ban xcon yi jun imbiatz itan tan innawsen tetz ben kej ben sak. 16 Ma jalu Moiss quilok Egipto, nin molwe yi e bajxom scyetz yi e xonl Israel. Ej nin alaj scyetz yi xtxolbilej: Yi Kataj Jehov yi chiRyosil yi e kamam kate, yi Abraham tu Isaac nin Jacow, ja chaj tib tzinwutz nin ja tal i swetz: Ja wit, nin ja wil yi en cunin itanen wok cyakun yi e aj Egipto. 17Chastzun te cxelpon wok liwr wan tkab yi quixcuj, nin jak chicawl yi e aj Egipto. Ej nin nxben wok wan le junt balaj amal yi at chikab yi e cananeo scyuch e amorreo, e hitita, e ferezeo, e heveo tu e jebuseo. Itz jun balaj amal kale atit balaj cojbil, cchij sban scyetz. 18 Ej nin yil tzawal yi xtxolbilej scyetz yi e bajxom tetz Israel, scyocsaje yi xtxolbilasej yi ja wit wal tzatz. Ej nin yil cyocsaj ayol kalenatz tzun cxben wok tan yol swutz yi rey tetz Egipto. Yil cxopon wok ban tzawal tetz: Yi ketz kaRyosil yi o hebrey ja jilon sketz le amal tzinunin tu. Chastzun te nink taku amal sketz tan kabenen tan toyen katxixwatz swutz i. Nink taku amal sketz tetz ox kej, na yastzun yi tkanil yi kabe, cchij sban tetz yi rey. 19Poro na el intxum tetz yi quil tak yi rey amal tzitetz tan itelen tzaj Egipto. Ntin kol tzimban puers tej. 20Na je swulejej. Tzinchaje yi wetz imporer tetz yi rey. chiquimok winin aj Egipto wan. Nin tan yi cyakil yi mbi cun tzimbne scyej, kalenas tzun ltak amal tzitetz tan itelen tzaj. 21Nketz ntinatz ma na nchatz swake yi imbanl tzitetz tan jalen ibalajil chiwutz yi e aj Egipto. Na yil cxel wok tzaj, quil cxel tzaj tu, ma na tzelul itcyal winin echk taklen chikab yi e aj Egipto. 22 Na cyakil yi ixnanil chijake echk taklen scyetz chiwisin, nka scyetz alchok xnanil aj Egipto. chijake balaj oro tu sakal, nchatz chijake balaj bech cyetz scyetz tan jalen chimebil. Tzelepon tzun itcyal cyakil chimebil yi e aj Egipto, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 1Poro Ta, jun cun yol quil cyocsaj intanum yi ja chaj tibu tzinwutz. Ej nin quil chiban tanen inyol. Ma na scyale: Qui, qui chaj tib Kataj Ryos tzawutz.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

93

XODO4

2 Poro nin tal Ryos tetz Moiss: Moiss mbi tzamij awan le akab? Itz intxamij Ta, stzun Moiss. 3 Ma jalu bin, coxcun wuxtxotx, stzun Ryos tetz. Cwen tzun coxol Moiss yi xtxamij wuxtxotx. Yi toponen sanlok wuxtxotx, oquen nintzun bantz tetz lubaj. Ej nin yi benen tilol Moiss, winin tzun xobentz tetz. Nin el ojk swutz. 4 Tlol tzun Kataj tetz: Yaj! tzamen yi je yi lubaj. Benen tzun Moiss tan stzamlen yi je yi jun lubajatz. Yi jen stzamol yi je oquen nintzun ban junt tir tetz xtxamij. 5 Ma jalu Moiss ban tzaban yi xtxolbilej chiwutz, scyocsaje tzun yi ja inchaj wib tzawutz. Ej nin yi in wetz in Cyajcawil yi e imam ite, yi kajtzun Abraham tu Isaac nin Jacow, stzun Ryos bantz. 6 Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ak quen akab wutz awembl. Toquen tzun tkol i yi kab wutz yi tembl. Ma yi telen tzaj tcyal, chin skoj nin ban tan jun jilwutz txac yi na biaj lepra. 7Benen tzun tlol Ryos tetz Moiss: Ak quen junt tir yi akab wutz awembl. Toquen tzun tkol yi kabtz wutz tembl. Ma yi telen tzaj tcyal, quict tzun yab yi kab bantz. Chon cunin ban cyen chi tanen yi jalajt. 8 Nchatz talt Ryos tetz Moiss: Ko quil cyocsaj yi bajx techl yi minchaj tzatz, scyocsaje yi cap. 9Poro ko qui nin lcyocsaj tan yi cob techlatz, ban tzaban yi xtxolbilej: Ban tzacyajen tzaj mu a te yi tzanla yi attz nakaj, nin ban tzakoj nin wuxtxotx. Nin yil copon wuxtxotx chich cun sbne, stzun Ryos tetz Moiss. 10 Siwl Ta! Poro qui na aw yol wan. Ej nin sak swutzu Ta yi yatz wutanen sajlen tunintz nketz ntin jalu, stzun Moiss bantz. 11Stzawel tzun Kataj Ryos tetz: Yaj! Na mbnon yi atzi? Nketz pe in? Nketz pe in nchimbnon yi e mem, scyuch yi e can nin yi e moyi tu yi e yi ban chixmayin? 12 Chastzun te quilok te amantar, na chinxomok tzawej. Ej nin yil cjilon, swale tzatz yi mbi tajwen tan awalol, stzun Ryos tetz Moiss. 13 Poro nintzun oc Moiss chinchuj tan talchen tetz Ryos: Wajcaw, quic pe junt yaj yi nink chakninu tetz inxel? na qui nin chinxcye wetz tej. 14 Nintzun je swutz Ryos cyakil yi yol Moiss. Ej nin taltz tetz: Xomok nin bin yi awutzicy Aarn tzawej, yi levita, na na el intxum tetz yi ban na jilon i. Nchatz tzul i tan aculchen nin stzatzink yil til awutz. 15Alaj bin yi xtxolbilasej tetz nin txolaj yi mbi tajwen tan tlol i. Ma yi in wetz chinxomok tzitej yil cxjilon wok. Nin swale tzitetz yi mbi tajwen tan ibnol. 16Ban tzawal tircun tetz chi ink na chinjilon tetz. Nin cyakil yi tzawale tetz tajwen tan tlol i scyetz yi e intanum. 17Cyajnin yi atxamij na xconk tzatz, na tan yi atxamij tzabne winin echk milawr yi chelepon yab wunak tej, stzun Ryos bantz tetz Moiss.

yi wit bajen yi xtxolbilasej, nintzun pakxij Moiss xe yi cal Jetro yi ji. Yi toponen nintzun tal tetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18 Itzun

Yi pakxen Moiss Egipto

XODO4,5

94

Ta, chimpakxokt wetz junt tir Egipto. Na tajwen che wil junt tir yi e inxonl. Na na waj che wil yi ko itz e nka qui. Ban bin cben ko yatz, stzun Jetro bantz. 19Ej itzun bantz te yi ntaxk el tzaj Moiss le jun amalatz cwent Madin, nintzun jilon Ryos junt tir tetz. Itzun taltz: Quil tzacabej acul tan apakxen junt tir Egipto, na ten chiquim yi e yi ocnake klo tan abiylen, stzun Ryos bantz tetz. 20 Cyoquen tzun Moiss tu txkel tu chinitxa tan wekon ib. Ej nin e baj je nintz squibaj chiburu. Cwen nintzun e bantz tbe tan cyoponen Egipto. Ma Moiss cyan nin yi xtxamij tan chi tal Ryos tetz. 21Itzun bantz yi na chixon tbe jilonent tzun Kataj tetz. Itzun taltz: Yil copon nin yil cben tan jaklen amal tetz faran tan itelen tzaj Egipto, ban tzun tzachaj cyakil yi echk milawr tetz i yi ja wit inchaj tzatz. Ma in wetz nocopon tan quiwsen yi talma tan qui tkol i amal tan cyelen tzaj yi e atanum. 22 Nchatz ban tzawal tetz i: Je yol Ryosej: Yi e xonl Israel e bajx incyajl tanen. 23 Chastzun te na chintzan tan talchen tzatz tan awakol amal scyetz tan chibenen tan inculajen. Poro tan tu yi stzetzal awalma yi qui na awak amal tan chibenen tan inculajen, copon imbiyol yi bajx acyajl, cchij sban tetz, stzun Ryos tetz Moiss. 24 Itzun bantz te yi na chixon Moiss tbe, chajol tzun tib Ryos swutz i le jun amal kale e cyaj cyent tan watl. Yi chajol tib nintzun klo octz tan biylen cun Moiss. 25Ma yi tilol Sfora yi mbi na bajij nintzun bentz tan kuxlen len mu stzuml yi chiol yi tal, tan jun cub yi chin cchilu nin yi wi. Nin oc toyol yi tkan Moiss tan yi mu tzumlatz yi el tan. Ej nin taltz: Mero bintzi a jun wuchmil yi tzajij chich tzawej. 26 Tkol tzun Ryos amaltz tetz Moiss tan ticyent tan toponen Egipto. Ej nin yi bajen yi circuncisin te ni yastzun yi talol Sfora tetz Moiss: Yi a jun wuchmil yi tzajij chich tzawej. 27Te yi bajen yi xtxolbilej yastzun yi jilonen Ryos tetz Aarn. Nintzun taltz: Quilok, nin cun cul Moiss le amal yi tzinunin tu. Benen nintzun ban Aarn tan culchen. Chon tzun chiculul quib tu Moiss le wiwtz yi na biaj wiwtz tetz Ryos. Yi chiculul quib, nintzun ben Aarn tan stzublen yi xak tzi Moiss tan yi tzatzin yi at cunt. 28 Ma yi chiculul quib nintzun baj xtxolil Moiss yi xtxolbil quib yi tal Ryos tetz. Nchatz tal cyakil yi echk milawr yi chaj Ryos tetz tan bnol i. 29Ej itzun yi tbital Aarn yi xtxolbilatz nintzun e bentz tan yol scyetz yi e ajcaw tetz Israel yi ate Egipto. 30Nintzun baj xtxolil Aarn cyakil, quib yi tal Ryos tetz Moiss. Nchatz chaj i yi echk milawratz yi tal Ryos tan chibnol swutz faran. 31Yi quilol yi e wunak yi echk milawratz, cyakil cun tzun e cyocsaj yi yastzun tal Ryos tetz Moiss. Ej nin nchatz el chitxum tetz yi nin el kajab Ryos scyej, na ja til yi quixcuj yi ate cunt. Chicwen tzun joklok cyakil wunak tan culajen Ryos.

1Itzun

yi telen tiemp nintzun e opon Moiss tu Aarn tan yol tetz faran. Itzun cyaltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi chijilonen Moiss tu Aarn tetz yi faran

95

XODO5

Cyakil yi yol yi skale teru, itz yol yi ketz kaRyosil yi o xonl Israel. Je yol iej: Akaj amal scyetz yi e intanum tan chibenen le amal tzinunin tu tan ticysen jun balaj kej tan taklen wetz inkej, stzun i. 2 Yi tbital faran yi yolej nintzun taltz: Na tzun scyetz yi jun itetz iRyosilatz yi na taj yil cawun swej tan wakol amal tzitetz tan itelen liwr? Qui wajsken wutz nin quil wak amal tzitetz tan itelen liwr. 3 Poro ta, yi ketz kaRyosil yi o hebrey ja chaj tib skawutz. Chastzun te na kaj kaben le amal yi tzinunin tu tan taklen katxixwatz tetz i, bantz qui kaquimen tan yabil nka tan chich. Nin yi tkanil yi kabe itz ox kej, chech tzun bantz. 4 Nxac na cxtzan wok tan telsen chitiemp yi e wunak te cyakun? Ban tcun yi nink cxben itetz tan akun! stzun yi rey scyetz Moiss tu Aarn. 5 Nchatz tal i scyetz: Ma jalu winin xonl Israel najlche tzonej. Ej nin tan ipaj quit na chakuj, stzun yi rey bantz. 6 Ej iten nintzun te kejatz yi telen jun ort takun faran scyetz yi e martoma tibaj yi akun kale na chakujet yi e xonl Israel. 7Yi jalu, nin sbne opon tunintz, quit tzitak wok xaktz scyetz yi e xonl Israel yi na chitzan tan banlen xan, chi yi na ban nin. Ma na tajwen tan chibenen cyetz tan molchen chixaktz. 8 Poro tajwen tan bnixen iten nin tajlal xanatz chi yi na bnix nin cyan. Tajwen tzakul len chitarey na chin cyaj nin e. Chastzun te na chitzan tan talchen: Quin kake katxixwatz tetz kaRyosil! 9Chastzun te akwok mas cyakun yi chin quiw nin, nin quit tzitak wok amal scyetz tan cyujewen, bantz quil chitxum yi echk lajilatz yi na tzan talchen scyetz, stzun yi rey bantz. 10 Itzun yi quibital yi e martoma cyakil yi xtxolbilasej, nintzun e baj eltz tan talchen scyetz cyakil wunak. Itzun cyaltz: Ma jalu cyakil yi xtxolbilej itz ort tetz yi rey. Quit tzaklij tkan triw tzitetz yi na xcon itan tan banlen xan. 11Ma na tajwen cxben wok tan chamlen yi tkan triw yi na xcon itan. Poro quil cutzaj yi tajlal itarey tan tu yi cxbenwok tan molchen yi tkan triw, chech yi e martoma bantz scyetz. 12 Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilej nintzun e baj el xittz Egipto tan joylen echk xe triw tu tetz xel yi mero tkan triw yi na xcon cyan sajlen tunintz tan banlen xan. 13-14Cyakil nintzun kej e oc yi e ajcaw tetz faran tan jaklen iten nin tajlal xanatz chi yi na bnix nin cyan te yi na aklij tzaj tkan triw scyetz. Nchatz ja chibiylij yi e xonl Israel yi e martoma nintzun cyaltz scyetz: Mbi tzuntz quit na xcye wok te itarey? na yi ewt nin jalu qui nin nxcye wok te yi tajlal xan nxcye wok tej sajlen tunintz, chech tzun bantz. 15 Yi quibital nin yi quilol yi e xonl Israel yi e martoma nintzun e baj ben tan xochon tetz faran. Yi cyoponen nintzun cyaltz: Ta mbi tzuntz yi chin quixcuj nin na ko tuleju yi o yi o xconsbetzu? 16 Na quit na aklij xaktz sketz, poro na nin kabuchlijtz tan banlen iten nin tajlal xanatz chi yi sajlen yi na aklij tzaj yi tkan triw sketz. Ej nin nketz tinatz, ma na na kabiylijtz cyakun yi e teru chakumu. Poro ta, e ten yi tanumu yi mero ajpaj!
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO5,6

96

17Sajen tzun tlol faran scyetz. Itzun taltz: Ma jalu yi ax wok itetz quic nin junt na itxum wok, ma na ntin cyajil, chin cyaj nin ax wok. Chastzun te na cxtzan wok tan talchen: Quin le amal tzinunin tu tan toyen katxixwatz tetz Kataj, cchij wok na ban. 18 Or tzibenen wok tan akun mpe quikt tzaklij tkan triw tzitetz! Poro tajwen tan bnixen iten nin tajlal xanatz chi yi na bnix nin itan, stzun faran bantz scyetz. 19Itzun yi quibital yi e bajxom tetz Israel yi xtxolbilasej, ja el chitxum tetz yi mas tcunin quixcuj chibne jak chicawl yi e aj Egipto. 20Ej itzun yi cyelen tzaj tan yol tetz faran, nintzun e noj cyen Moiss tu Aarn chiwutz cobox chitanum. Nintzun ben cyaloltz scyetz Moiss: 21Ryos tzakon icaws tan cyakil yi echk taklen yi na cxtzan wok tan banlen skej. Na ipaj wok yi na chich chicul faran scyuch yi e tetz chakum skej. Ax wok ten nin na cxtzan tan taklen cyen yi spar chikab tan kabiylen cun, chech tzun bantz tetz Moiss tu Aarn.

tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun bentz tan nachlen Kataj. Itzun taltz tul yi oracin: Ta, mbi tzuntz na tzanu tan taklen bis tetz yi intanum? na chin quixcuj nin ate cunt. Nxac nchinsaj chakolu tzonej? 23 Na jetz yi wunlen tan yol tetz yi faran tan biu, nin tan cyelsen klo yi tanumu liwr, mas tcunin quixcuj na tzan taklen sketz, nin txen nin chelok liwrtz tanu, stzun Moiss tetz Kataj le oracin. 1Ma jalu Moiss tzawile yi mbi cun swulej yi rey, nin tan tu yi echk taklenatz yi tzimbne tej, stke i amal tan itelen liwr. Nin i ten nin tzalon tzitetz tan ibenen, stzun Kataj Jehov bantz tetz Moiss.

22 Yi

Yi toquen Moiss tan nachlen Kataj

jilont junt tir Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: I inatz iTaj Jehov. 3Nin iten nin inatz yi inchaj wib chiwutz Abraham tu Isaac nin Jacow. Ej nin yi imbi yi nwal scyetz itz, yi in Yi Ryos yi na xcye tan kojlen tzaj yi imbanl tibaj jun. Poro qui nin wal scyetz yi mero imbi, yi itz yi In iTaj Jehov. 4Nchatz bnixnak jun katrat skaxol scyuch Abraham, Isaac tu Jacow, kale insukwit tan wakol yi amal cwent Canan scyetz. Nin yi jun amalatz itz kale e cyajet cyen cobox tiemp tetz awer nak tanen. 5Ma jalu na wil yi quixcuj yi ate cunt yi e xonl Israel jak chicawl yi e aj Egipto, na chin buchij nin quitanen cyakun e. Chastzun te ja ul txakx tincul yi trat yi bnixnak skaxol scyuch yi e imam ite. 6Chastzun te, cun al scyetz yi atanum xonl Israel: Quil cxbisun wok na cxelepon wok liwr. Cxelepon tzak yi jun chin quixcujatz yi atix cunt. Na chin buchij nin itanen cyakun yi e aj Egipto tan yi echk akun yi chin quixbel nin. Tzinchaje yi imporer nin tan yi echk milawr yi sbnixok wan cxelul wok liwr. 7Cxelul incyal nin cxocopon wok tetz intanum, na nocopon tetz iRyosil. Ej nin tzelepon itxum tetz yi inatz in iTaj Jehov, yi iRyosil. Ej nin chinxcyek tan itelsenel tzaj tkab yi quixcuj yi atix wok cunt jak chicawl yi e aj Egipto. 8 Nin cxben incyal le amal yi insuknak tetz Abraham tu Isaac nin Jacow, nin swake tzitetz wok, na nelpon cun te inyol, na in iTaj Jehov, stzun Ryos tetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 Nintzun

Yi chakxen junt tir Moiss tan Kataj

97

XODO6

9Itzun yi tbital Moiss nintzun ben i-tz tan talchen scyetz cyakil yi e xonl Israel. Poro qui nin cyocsaj tan paj yi bis yi ate cunt na chin buchij nin quitanen tan akun cyakun yi e aj Egipto. 10Tlol tzun junt tir Ryos tetz Moiss: 11Ma jalu Moiss ban bin cben tan yol tetz faran tan tkol i amal tan cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto, stzun Ryos bantz. 12 Poro Ta, qui na cyocsaj yi e xonl Israel inyol. Pyor tzun faran. en ltocsaj kol wal yi xtxolbilej tetz? Nin jenin, qui na aw yol wan, stzun Moisstz bantz. 13 Chastzun te benen chakol Kataj yi Moiss tu Aarn tan chibenen tan talchen scyetz yi e xonl Israel nin tetz faran yi cyan ort cyan tan talchen yi chin tajwen cunin tan cyelen yi e xonl Israel Egipto.

chibi yi e chimam chite yi e xonl Israelej: Je chibi yi e cyajl Rubn yi bajx cyajl Israel, itz: Hanoc, Fal, Hezrn tu Carmi. Yastzun yi e cyajl Rubn. 15 Ma yi e cyajl Simen itz: Jemuel, Jamn, Ohad, Jaqun, Zohar tu Sal. Yi Salatz i tal jun xnan aj Canan. Yastzun yi e cyajl Simen. 16 Ma yi e cyajl Lev itz: Gersn, Coat tu Merari. At Lev tul jun cient tu junak juklaj yob yi quimen. 17Ma tetz Gersnatz, yi bajx cyajl Lev, ja jal cob tetz cyajl, yi bajx itz Libni. Ej nin yi cap itz Simei. 18 Ma yi e cyajl Coat yi cap cyajl Lev itz: Amram, Izhar, Hebrn tu Uziel. At tzun Coat tul jun cient tu junak oxlaj yob yi quimen. 19Ma yi e cyajl Merari yi toxin cyajl Lev itz: Mahli tu Musi. Cyakil yi echk biajatz e cun cyajl tu mamaj Lev. Chon nxetij te yi bajx cyajol jalen te yi chip. 20 Ma Amram yi cyajl Coat nintzun cyokbej quibtz tu Jocabed tanub yi taj. Ej nin yi chibi yi cob cyajl Amramatz itz Aarn tu Moiss. At Amram tul jun cient tu junak juklaj yob yi quimen. 21Ma yi e cyajl Izhar yi cap cyajl Coat itz: Cor, Nefeg tu Zicri. 22 Ma yi e cyajl Uziel yi toxin cyajl Coat itz: Misael, Elsafn tu Sitri. 23 Ma yi Aarn yi bajx cyajl Amram nin cyokbej quib tu Elizabet yi mel Aminadab. Yi Elizabetatz itz tanub Naasn. Ej nin yi xonen tiemp jal chinitxa. Je chibi yi e cyajlej: Nadab, Abi, Eleazar tu Itamar. 24 Ma yi e cyajl Cor yi bajx cyajl Izhar itz: Asir, Elcana tu Abiazaf. Yastzun yi e cyajl Cor. 25 Ma tetz Eleazar yi cyajl Aarn, nintzun cyokbej quib tu jun scyeri yi mel Futiel. Yi cyokbel quib nintzun jal jun cyajl yi na biaj Finees. Cyakil yi echk biajej e cun chimam chite yi e xonl Lev. 26 Inti Aarn tu Moiss iten nin eatz yi talnak Ryos scyetz: Quibenenk jalen Egipto tan cyelsenel tzaj yi e xonl Israel. Ban chel tzaj itan chi na chiban ala kuj sanlar. 27Ej nin iten nin Aarnatz tu Moissatz yi e chak tan yol tetz faran tan cyelsenel tzaj yi e xonl Israel jak cawl i. yolej yi talnak Ryos tetz Moiss Egipto: 29I inatz in itajcawil. Alaj bin tetz faran tircun yi xtxolbilej yi swale tzatz. 30 Poro Ta, yi in wetz qui na aw mas yol wan. en ltocsaj faran yi xtxolbil yi swale tetz? stzun Moiss bantz tetz Ryos.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 28 Je

14 Je

Yi e cyajwutz Aarn tu Moiss

Yi chichakxen Moiss tu Aarn tan Ryos

XODO7

tzun tlol Ryos tetz Moiss: Yaj, a inkajbil sbne swutz faran nin yi awutzicy Aarn sjilonk tetz axel. 2 Tajwen tan ibenen tan talchen tetz faran tan tkol i amal tan cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto. Swale tzatz yi mbi tajwen tan awalol tetz Aarn. I tzun tzalon tetz faran. 3 Poro tzinquiwse yi talma faran tan qui tkol amal tan cyelen tzaj. Na tzinchaje yi imporer nin tzimbne winin echk milawr le luwar Egipto tan xtxixpen tajtzakl tan tkol i amal tan cyelen tzaj. 4Poro quil tocsaj faran yi iyol. Ma na jalen yil tzinchaj yi imporer tibaj Egipto. Ej nin yil til echk milawratz kalenas tzun ltak yi rey amal tan cyelen tzaj intanum. 5 Tzelepon tzun chitxum yi e aj Egipto yi at imporer nin yi in yi witz ajcaw benen tzin wi munt, stzun Ryos bantz scyetz Moiss tu Aarn. 6 Yatz nin tzun cyulej Moiss tu Aarn quib yi tal Ryos scyetz. 7At tzun Moiss tul jun mutx yob, ma tetz Aarn at i tul jun mutx tu ox yob te yi chijilonen tetz faran. itzun tal Ryos scyetz Moiss tu Aarn: xben wok tan yol tetz faran, nin kol jak tan ichajol jun milawr, ban tzichajwok. Yi aatz Moiss ban tzawal nin tetz Aarn yi ban scox cun yi xtxamij wuxtxotx. Ej nin yil scox cun, tzocopon tetz lubaj. Ban tzibanwok yi xtxolbilej swutz faran, stzun Ryos. 10 Chibenen tzun Moiss tu Aarn tan yol tetz faran. Yi cyoponen nintzun e ban quib yi tal Ryos scyetz. Cwen tzun coxol Aarn yi xtxamij chiwutz faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate-tz xlaj. Oquen nin tzun ban yi xtxamij tetz lubaj. 11Yi tilol faran yi xtxolbilej, nintzun cawunin tan chichaklen yi e nachol scyuch e witz aj cun. Nin tan yi cyetz quipisyo e xcye tan banlen chi e ban Moiss tu Aarn. 12 Cwen tzun chicoxol len yi cyetz chitxamij wuxtxotx, nintzun e oc lentz tetz lubaj. Poro nin ben yi xtxamij tetz Aarn tan chibajsen yi chitxamij yi e nachol scyuch yi e witz ajcaw yi nsken choc tetz lubaj. 13 Chin xowbil nin ban yi xtxolbilej, poro yi tetz faran mas tcunin stzetzaxen talma nin qui nin tak i amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj Egipto. Tan yi xtxolbilej el cun tej quib yi tal Kataj Ryos tetz Moiss.
9Yil 8 Ej

98

1Benen

Yi toquen yi xtxamij Aarn tetz lubaj

tal Ryos tetz Moiss: Yi faran ja tocsaj tib nim, nin ja tzetzax yi talma tan qui tkol amal tzitetz, yi axwok xonl Israel, tan itelen liwr. 15 Ma jalu tajwen tan abenen tan yol tetz ek jalchan. Ban cben tzi yi tzanla nin chon tzachiwtz jalen yil copon, na copon i tzi a tan jichin. Cyajnin yi atxamij yi oc tetz lubaj. Nin ban tzawal yi xtxolbilej tetz: 16 Yi Kataj yi kaRyosil yi o hebrey, i nchinchakon tzaj swutzu tan talchen yi xtxolbilej. Nin je yi yol iej: Akaj amal scyetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. Poro qui nin na awakok amal scyetz, stzun i. 17Chastzun te ja tal i yi xtxolbilej: Ma jalu tzinchaje tetz faran chij, yi in yi witz ajcaw, nin je jun techlej yi nchaj i swetz: Yil tzinjab cun yi a tan yi intxamij yi cyan wan, tzocopon yi a tetz chich. 18 Ej nin chiquimok cyakil cay. Ej nin chin xewen nin sbne yi jun tzanlaatz. Ej nin cyakil yi axwok aj Egipto smulmuchk icul yil chicajen, cchij sban tetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Itzun

Yi tkol Ryos yi bajx chicaws yi e aj Egipto

99

XODO7,8

19Nchatz tal Ryos tetz Moiss. Alaj tetz Aarn yi ban chajnin yi xtxamij, te cyakil yi echk ne tzanla tu echk lawun nin alchok amal kale atit a cwent Egipto. Na na waj yil tzoc cyakil yi a tetz chich. Chich cun sbne cyakil yi a yi at tulak echk culbil. Quic na ban yi ko cub nka tze yi culbil aatz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 20 I nintzun cyulej Moiss tu Aarn quib yi tal Ryos scyetz. Chibenen tzun tan yol tetz faran. Yi cyoponen tzi a, benen tzun Aarn tan jaben cun yi a tan yi xtxamij chiwutz cun faran scyuch yi e mas ajcaw yi xomche tej. Tircun tzun yi a octz tetz chich. 21Chiquimen tzun cyakil yi e cay yi ate xe a. Chin tzuj nin tzun ban yi aatz nin quit jal quica yi e aj Egipto na chich cun tanen tircun yi a cwent Egipto. 22 Yi quilol yi e nachol scyuch yi e ajcun yi xtxolbilej nintzun e octz tan banlen cyetz, chi yi e ban Moiss tu Aarn, nin e xcye tej tan yi cyetz quipisyo. Chastzun te qui nin bisun faran tan. Nin qui nin tocsaj i yi chiyol Moiss. Ma na mas tcunin tocsal tib nim tu tajtzakl. Nin qui nin tbit yi yol Kataj Ryos. 23 Ajen nin ban faran xe tetz cal. Qui nin oc il i tan xtxumlen yi xtxolbilasej nin qui nin bisun i tan, na chin tzetzuj nin ban yi talma, chi alijt tan Ryos. 24Ma yi e aj Egipto cyoquen tzun tan koplen jul tziak yi tzanla tan joylen balaj a tetz quica, na yi tzanla quic rmeril tan bajen cyan tetz quica.

bantz yi telen juk kej yi toclenix Kataj Ryos tan potzen yi a. tal Kataj tetz Moiss: Ban cben junt tir tej faran nin alaj tetz: Je yol Katajej: Akaj amal tetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. 2 Na ko quil tzawak amal scyetz tzul junt icaws, nin itz yi chijalok winin wo benen tzin Egipto. 3 chijalok winin wo tul yi tzanla, nin chiben loon benen tzin Egipto. Nchatz chocopon le amal kale na cxcawunet nin chijepon wi asoc. Nchatz chocopon xeak chical yi e mas ajcaw nin scyej cyakil wunak. Chin xowbil nin sbne na chocopon yi e woatz tul cyakil yi echk taklen, chi tanen yi echk wok tu chujil pam. 4Ej nin chijepon winin wo tzawibaj nin squibaj yi e mas ajcaw nin squibaj cyakil wunak. 5 Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Al nin tetz Aarn tan jen chajol yi kab tibaj yi tzanla nin tibaj cyakil amal kale atitet a na na waj yil chijal winin wo benen tzin Egipto, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 6 Benen tzun chajol Aarn yi xtxamij tibaj cyakil yi a benen tzin Egipto. Winin tzun wo e jal xe a. Nintzun e jetzaj, nin e baj noj cyakil amal cwent Egipto. 7Nchatz yi e nachol scyuch yi e witz ajcun nin jen chichajol yi cyetz chitxamij wiak echk a. Nintzun e jetzaj winin wo cyan. E xcye tej tan yi cyetz quipisyo, nin winin wo e jal Egipto. 8 Yi tilol faran yi xtxolbilej nintzun e chak Moiss tu Aarn. Itzun taltz scyetz: Jak wok pawor tetz iRyosil tan cyelen yi echk wo tan swej, nin scyej cyakil intanum. Swake tzun amal tzitetz tan ibenen tan toyen yi itxixwatz swutz i.

25 Itzun

Yi chijalen winin wo tetz chicaws yi e aj Egipto

1Nintzun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO8

100

9Ban ta, stzun Moiss. Poro taleu swetz tona na taju yil tzinjak tetz Ryos tan cyelen yi e wo teju, nin scyej yi e mas ajcaw nin scyej cyakil wunak. Ntin yi e yi ate xe a chicyajk cyen, stzun Moiss bantz tetz rey. 10 Ninin eklen, stzun yi rey bantz. Ban ko yatz na taju, ninin ek chelepon, bantz telen xtxumu tetz yi quic junt ryos yi nicunk tu Jehov yi kaRyosil yi at jalen tzin tcyaj. 11Na jun cun yol xcyek i tan chilajen len yi e wo yi ate teju scyuch cyakil yi e yi ate xe calu. Nchatz xcyek tan chilajen len cyakil yi e wo yi ate scyej yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaju nin scyej cyakil yi e tanumu. Ntin chicyajk yi e yi ate xe a Nilo, stzun Moiss bantz tetz rey. 12 Elen tzaj nintzun e ban cyetz Moiss tu Aarn kale na cawunet yi rey. Toquen tzun Moiss tan nachlen Kataj nin tan jaklen tetz tan cyelen yi e wo yi ate Egipto. 13 Nintzun tbit Ryos yi mbi jak Moiss tetz. Chiquimen tzun cyakil yi e wo yi ate xeak cal, nin wiak cojbil nin yi e yi ate tbe. 14Cyoquen tzun yi e wunak tan chimolchen nin chibujbajen. Chin xewen nin tzun ban cyakil yi amal cwent Egipto. 15 Poro itzun yi tilol faran yi stzajen yi jun ilatz quict nintzun bislej i-tz. Mas tcunin tzun stzetzaxen yi talma. Nin qui nin tocsaj yi mbi ntal Kataj Ryos tetz i tan Moiss tu Aarn.

tzun Ryos junt tir tetz Moiss. Itzun taltz: Alaj tetz Aarn yi ban sjab cun yi xtxamij wuxtxotx tul yi puklaj, tan toquen yi puklaj tetz ne us, bantz jalen winin us benen tzin Egipto. 17Yatz nintzun cyulejtz, nintzun cu jabul Aarn yi xtxamij wuxtxotx. Ej nin cyakil yi puklaj cwent Egipto oc tetz ne us. Nin e baj octz tan chichilen cyakil wunak scyuch yi e txuc. 18 Cyoquen tzun yi e nachol scyuch yi e witz ajcun cwent Egipto tan pilen tan jalsen us, chi mban Aarn. Poro qui nin xcye yi cyetz quipisyo tej. Ma yi e us yi e jal tan Aarn mas tcunin sajen chiwi tan chichilen yi e wunak tu e txuc. 19Yi quilol yi e nachol yi xtxolbilej nintzun cyaltz tetz faran: Yi xtxolbilej yi na bajij itz chiRyosil yi e xonl Israel yi nchakon tzaj, chech e nachol. Poro qui nin tocsaj faran, ma na mas tcunin stzetzaxen yi talma. Ej nin tan yi xtxolbilasej ja el cun tej yi yol yi alijt cyen tan Ryos tetz Moiss. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: Ban cben ek jalchan stzi a tan yol tetz faran, na ek ben i tan xon stzi a. Yil tzopon ban tzawal yi xtxolbilej tetz: Je yol yi kaRyosilej: Tajwen tzawak amal scyetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. 21Na ko quil tzawak amal scyetz tan cyelen tzonej, tzul jun chin coloj jilwutz us wan tetz icaws. Quin technin jilwutz us chijalok xe acal. Nchatz chijalok scyej yi e mas ajcaw nin scyej cyakil wunak benen tzin Egipto, nin quic nin jun amal yi quik noj tan echk usatz. 22 Nin yil bajij yi xtxolbilej tzonej Egipto yi tircun benen tzin snojk tan echk usatz, ma na tzincole yi amal Gosn kale atet yi wetz intanum, quic nin jun us sjalok chixol nin quic nin chibislej cyetz. Ej
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Itzun

16 Jilonen

Yi toxin chicaws yi e aj Egipto itz ne us

Yi cyajin chicaws yi e aj Egipto itz jun coloj us

101

XODO8,9

nin tan yi xtxolbilej tzinchaje tzatz nin scyetz cyakil wunak yi in yi witz ajcaw tzonej Egipto. 23 Tzincole yi amal kale atet yi intanum tan inchajol yi apart yi wetz intanum chiwutz cyakil yi mas tnum. Ej nin yi xtxolbilasej ninin ek tzimbne, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 24 I nin tzun tulej Ryosatz. Le junt eklok nintzun saj bnol tib jun chin wutzilen sbak yi chin kek nin tan us. E baj len tunin tzun xit. Ej nin winin tzun e, e ocpon xe yi cal kale na cawunet yi faran. Nchatz ban kale atet yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj faran. Ej nin nchatz e ban benen tzin Egipto. Tircunin tzun yi amal cwent Egipto loontz cyan. 25Yi tilol faran yi chin xowbil nin tanen yi jun chicawsatz benen tzun mantartz tan tan chichaklen Moiss tu Aarn. Yi cyoponen Moiss swutz itzun taltz scyetz: Ban cxben wok tan paten yi itxixwatz tan toyen tetz yi iRyosil. Poro qui na waj yil cxben wok joylaj, ma na tasten nin tzonej Egipto, stzun faran bantz. 26 Poro ta, stzun Moiss bantz, kol yatz kulej, ko na kaj kapat yi katxixwatz swutz Kataj Ryos tzonej, ploj sbne, na yi e txuc yi na kaj koy tetz katxixwatz, xan chiwutzu yi eu aj Egipto, na winin na cyaku kej yi e txucatz nin na chiloku wutz. Itzun yi kol quil ninu yi na katzan ketz tan paten yi echk txucatz tetz katxixwatz, quicunin batz chocoponu tan kabiylen cun tan cub. 27Chastzun te, mas balaj yil taku amal sketz tan kabenen tan paten yi ketz katxixwatz jalen le amal tzinunin tu, yi itz ox kej be. Mas balaj yi nink taku amal sketz tan kabenen chonej. Na yastzun tal yi kaRyosil sketz, stzun Moiss bantz tetz faran. 28 Ma jalu bin, swake amal tzitetz tan ibenen tan toyen yi itxixwatz tetz yi iRyosil. Ban cxben wok le amal tzinunin tu. Poro qui na waj yil cxben wok joylaj. Nin nchatz na waj yil xpakxij wok junt tir. Ban cxben wok, nin jakwok yi banl iRyosil swibaj, stzun yi rey bantz. 29Nintzun tal Moiss tetz: Ko yatz ta, yil nel tzonej nchimben tan jaklen tetz Ryos tan telen tcyal i cyakil yi us tzonej. Tzinjake tetz yi ninin ek quit ljal jun us xe yi calu nin xe yi chical yi e mas ajcaw, nin nchatz xeak chical cyakil wunak. Yastzun sbne ko bintzi na talu yi quit tzocu tan kamaklen tan kabenen tan toyen yi katxixwatz tetz Ryos. 30 Quenin tzun benen tetz Moiss tan nachlen Kataj yi telen tzaj tan yol tetz yi rey. 31Jak tzun i tetz Ryos tan cyelsen cyakil yi echk usatz yi attz Egipto. Nin tbit Ryos cyakil yi oracin Moiss. Ej nin yatz nin tulejtz na le junt eklok quic nin tzun junt us ban cyen le cal yi rey. Nchatz ban cyetz yi e mas ajcaw, nin benen tzin Egipto. Quic nin jun usil wac ban cyentz. 32 Poro yi tilol faran yi quict nin jun us jal cyen Egipto nintzun ajt junt tir te yi tetz stzetzal yi talma, na qui nin tak i amal scyetz yi e xonl Israel tan chibenen tan toyen yi chitxixwatz tetz Ryos le amal tzinunin tu.

bantz yi wit bajen yi xtxolbilej nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: Tajwen cben junt tir swutz faran nin ban tzawal tetz: Je yi yol kajcawej yi kaRyosil yi o hebrey: Tajwen tan awakol amal scyetz e intanum tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi chiquimen cyakil yi cyawun yi e aj Egipto

XODO9

102

chibenen tan inculajen. 2 Na ko quil tzawak amal scyetz tan cyelen ej nin kol tzaban seguir tan chimaklen, tzul acaws. 3 Tzul Ryos tu yi tetz chamil tan taklen jun chin wutzilen yabil chixol cyakil yi cyawunu yi ate benen tzin. Chin xowbil nin sbne yi jun yabilatz, na chiquimok cyakil yi e chej scyuch yi e buru, nchatz yi e wac tu e cner tu cyakil yi e camey. 4Cyakil yi cyawun yi e aj Egipto chiquimok. Poro quil wak amal tan chiquimen yi cyawun yi e xonl Israel, na yi wajbil itz tan inchajol yi apart yi e xonl Israel tziwutz wok, stzun Ryos tetz Moiss. 5 Nchatz tal Ryos: Ninin eklen tzul yi jun cawsatz wan. 6 Ej nin yatz nin tulej Ryos. Na yi tulen skil le junt eklok tircun chiquimen yi cyawun yi e aj Egipto. Quic nin jun yi jak clax cyen. Poro chixol yi e xonl Israel quic nin jun cyawun yi nink quim. 7Yi tbital faran yi qui e quim yi cyawun yi e xonl Israel, nintzun e ben chakol cobox tan xmayen yi ko bintzinin. Yi cyoponen nintzun quil yi quic nin jun yi jak quim. Chipakxen tzuntz tan talchen tetz faran. Poro yi i tetz mas tcunin stzetzaxen yi talma nin qui nin tak amal scyetz yi e xonl Israel tan chibenen tan culajen yi chiRyosil. bantz tan paj yi qui na tak faran amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen Egipto, nintzun tal Kataj tetz Moiss tu Aarn: Cyajwok nin jun txob stzajil chuj swutz faran, nin yil cxopon ban tzichitwoken tcyaj swutz i. 9Yi mu tzajatz tzocopon tetz puklaj nin mben loon benen tzin Egipto. Ej nin itz jun chin wutzilen yabil sbne scyej cyakil wunak nin scyej cyakil txuc. Nin yi jun yabilatz yi sjalok itz yi xpokon txac. 10 Yi quibital Moiss tu Aarn yi xtxolbilej, yatz nin tzun cyulejtz. Nintzun e quicyal jun txob tzaj. Ej nin e bentz swutz faran. Yi cyoponen nintzun je chitol Moiss yi tzaj tcyaj. Nin tan yi xtxolbilej tircun tzun yi e wunak tu cyakil e txuc oc lacpuj yi xpokon txac scyej. 11Ma yi e nachol cwent Egipto, quic nintzun oc cyajal tan pilen yi cyetz quipisyo, na nchatz e cyetz nsken oc lacpuj yi xpokon txac scyej, chi quitanen yi e mas aj Egipto. 12 Poro yi talma faran, mas tcunin stzetzaxen tan Ryos. Chastzun te qui nin ocopon yi chiyol Moiss tu Aarn te wi. Inin banas, chi yi talnak Ryos tetz Moiss. bantz nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss. Je tzun talej: Moiss na waj yil cben ek jalchan tan yol tetz faran. Ej nin ban tzawal tetz: Je yol yi kajcaw yi kaRyosil yi o hebrey: Akaj amal scyetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. 14Na ko quil tzawak amal scyetz tan chibenen tan inculajen, tzul jun icaws wan yi chin xowbil nin. Nin yi jun icawsatz itz tetz icyakil, scyetz yi e mas ajcaw nin scyetz cyakil wunak bantz telen itxum tetz yi quic junt Ryos benen tzin wi munt yi nicunk chi in. 15 Ja klo wit cxsotzok wok wan scyuch cyakil yi atanum. 16 Poro ja wak amal tzitetz tan qui iquimen, na na waj yil tzitil wok yi imporer. Nin nchatz na waj yil tzel chitxum yi e mas wunak wi munt yi in yi witz Ryos benen tzin.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Itzun 8 Itzun

Yi jalen xpokon txac tetz chicaws yi e aj Egipto

Yi sajen yi cub abal tetz chicaws yi e aj Egipto

103

XODO9

17Nxac na awocsaj awib nim na qui na awak amal tetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal yi walnak scyetz? 18 Ma jalu bin, chwanin eklen tzul jun chin wutzilen cub abal wan tetz icaws. Nin yi jun cub abalatz chin xowbil nin sbne, na qui otojt na bajij yi jun xtxolbilas tzonej Egipto. 19Chastzun te ko na awaj yil chiclax yi e awawun, ban tzajoy puntil tan chicolchen, na yi jun cub abalatz yi tzul, xcyek tan chibiylen cyakil yi e wunak tu cyakil txuc yi ate wiak cojbil, stzun Ryos bantz. 20 Yi quibital yi e ajcaw yi ate xlaj faran yi xtxolbilej, at e yi ja cyocsaj, nin ja chixobtz. Chibenen tzun tan chicawen yi e chimos tan chicolol quib xeak cal, ej nin nchatz tan chicolchen yi cyawun. 21Poro winin e yi qui nin cyocsaj yi yol Ryos. E cyajcyen tu yi cyawun wi cojbil. Nchatz chimos e cyajcyen tu wi cojbil. 22 Itzun le junt eklok nintzun tal Ryos tetz Moiss: Moiss, aken yi akab tcyaj tan sajen cub abal squibaj cyakil wunak tu cyakil txuc nin tibaj cyakil yi amal benen tzin Egipto. 23 Inin tzun tulej Moissatz chi tal Ryos tetz. Jen tzun tkol yi kab tcyaj, nintzun saj chitul Ryos jun chumam kancyok tu xlitz. Ej nin sajen nintzun ban yi cub abal, nin baj noj cyakil yi amal Egipto. 24Qui otoj na bajij yi jun xtxolbilatz Egipto, na skejl tu lakbal qui na tane yi jun chin cub abalatz. 25 Tircun tzun yi amal cwent Egipto loon tan yi jun chin wutzilen cub abalatz. Winin wunak e quim. Nchatz e quim winin txuc. Nin cyakil yi tze tu echk ujul e baj loon. 26 Ma le amal Gosn kale atet yi e xonl Israel quic nin jun cub abal cu-tz. 27Yi tilol yi rey yi xtxolbilej nintzun ben mantar tan chichaklen Moiss tu Aarn, nintzun taltz scyetz: Ma jalu ja el intxum tetz yi ja injuch wil swutz Ryos nin cyakil yi na bajij itz weri impaj scyuch intanum. Nketz paj Ryos. 28 Chastzun te ja wit intxum tan wukol amal tzitetz tan ibenen tan culajen yi iRyosil, na winin kacaws ja ul, chi tanen yi cub abalej yi quit na tane. Ntin jakwok tetz iRyosil tan cuyul i ketz kapaj, nin tan tanewen yi jun chin cub abalej, stzun yi rey bantz tetz Moiss. 29Quil bisunu ta, na yil nel tzonej ninin nocopon tan jaklen tetz Ryos yi tajbilu. Nin jun cun stanek yi jun cub abalej nin nchatz cyakil yi kancyok yi at, bantz telen xtxumu tetz, yi tetz Ryos cyakil yi amal benen tzin, nin i na cawun tibaj. 30Poro ta, na el intxum tetz yi qui na teku chi Ryos. Nchatz quitanen yi e mas ajcaw yi ate xlaju, txen nin cyek chi Ryos, stzun Moiss bantz tetz faran. 31Cyakil yi echk ujul chi tanen yi lino tu yi cebada ja loon, na yi cebada sken wit jal wutz. Ej nin yi lino nsken wit jal xum. Chastzun te yi echk ujulatz ja loon. 32 Ma yi triw tu yi centeno quic ban na taxk jal wutz nin taxk jal xum. Na buch na jal wutz. 33 Ma yi telen tzaj Moiss xe yi cal kale na cawunet faran, ej nin yi pakxen le tetz amal nintzun octz tan nachlen Kataj nin tan jaklen tetz tan tanewen yi cub abal. Ninin tzun te ratatz tanewen yi cub abal. Ej nin quict kancyok bantz. 34 Itzun bantz yi tilol faran yi tanewen yi cub abal nin yi quic nin kancyok na cu nin quict na bajij, nintzun tzetzax junt tir yi talma. Nchatz e ban yi mas El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO9,10

104

ajcaw yi ate xlaj tan cawun. 35Quit tzun tak i amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj Egipto, na mas tcunin tzetzaxen yi talma. Tan yi xtxolbilej el cunin tej chi yi tal Ryos tetz Moiss. tal Ryos junt tir tetz Moiss: Na waj yi cben junt tir tan yol tetz faran. Na ja tzetzax yi talma wan scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj. Yastzun nwulej na na waj tzimban winin echk milawr chiwutz tan inchajol imporer scyetz. 2 Nchatz tajwen tan italol yi echk milawratz scyetz yi e initxa scyuch yi e imamaj tan telen chitxum tetz yi en cun ban yi mmel chikej yi e aj Egipto wan bantz telen chitxum tetz yi in Jehov iRyosil, stzun Ryos tetz Moiss. 3 Chibenen tzun Moiss tu Aarn tan yol tetz faran. Yi cyoponen nintzun cyaltz: Je yol kaRyosilej yi o hebrey: Tona coc juy tzinwutz? Tona tzawak amal scyetz yi e intanum tan chibenen tan inculajen le amal yi ja wit wal scyetz? 4 Na ko quil tzawak amal scyetz, ninin eklen tzul inchakol jun chin coloj sac yi chinojk benen tzin Egipto. 5Nin yi jun icawsatz chin xowbil nin sbne, na snojk cunin yi wuxtxotx tan. Ej nin sbajk cyakil yi echk taklen cyan yi e clax cyen tan yi cub abal nin sbajk cyakil yi echk tze cyan yi at wi cojbil benen tzin. 6Chin xowbil nin sbne, na chocopon xe yi calu kale na cawunetu. Nchatz chocopon xe yi chical yi witz bajxom yi ate xlaju tan cawun. Nchatz xe chical cyakil yi e aj Egipto. Yi jun xtxolbilej yi sbajok, qui otoj na bajij benen tzin wi munt nin sajlen tunintz scyej yi e chimam chiteu, stzun Ryos swetz, stzun Moiss. Yi wit tlol Moiss yi xtxolbilej nintzun el tzaj i xe yi cal yi faran: 7Yi cyelen tzaj Moiss nintzun cyal yi e ajcaw yi ate xlaj faran. Ta, tona ltane yi jun yajatz tan kaxuxen? Ban tcun yi nink taku amal scyetz yi e tetz tanum tan chibenen tan culajen yi cyetz chiryosil, na qui pe na el xtxumu tetz yi ja wit el cun katanum swutz tan paj yi qui na taku amal scyetz? chech tzun bantz tetz faran. 8 Benen tzun mantar faran tan chichaklen Moiss tu Aarn. Yi cyoponen nintzun taltz scyetz: Ma jalu ban cxben wok tan culajen yi iRyosil. Poro alcyen swetz na scyetz e yi nchiben. 9Kacyakil nkaben scyuch yi e kanitxa tu yi e katijl culal. Nchatz cyakil yi e kawun. Na itz jun balaj kej yil skabne swutz Ryos, stzun Moiss tetz rey. 10 Lajluch cunin yi mbi i ilatz yi itxumun, nin itz tan insublen tu na itajwok. Tan paj yi yatz nin itxumun quil xom Ryos tzitej. Nchatz quil wak amal tzitetz tan ibenen icyakil cun. 11Ma na ntin swake amal scyetz yi e yaj tan chibenen tan culajen yi iRyosil na yastzun na itajwok. Nintzun e el tzaj lajul faran. 12 Poro nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: Moiss aken akab tcyaj tan achajol yi at imporer tibaj cyakil Egipto nin tan chisajen sac tan bajsen cyakil yi echk tze yi nchiclax cyen tkab yi cub abal. 13 Nintzun je tkol Moiss yi xtxamij tcyaj tibaj Egipto. Sajen nintzun ban jun chin wutzilen cyekek telen tzin. Skejl tu lakbal ban yi jun chin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1Nintzun

Yi waxakin chicaws yi e aj Egipto yi sac cun ban

105

XODO10,11

wutzilen cyekekatz. Nin tul yi jun chin wutzilen cyekekatz chon cyulen yi sac. 14Nojen tzun cyakil Egipto cyan. Qui otojt na bajij yi jun chin wutzilen chicawsatz, nin quil bajij sbne opon tunintz, na winin sac bantz te jun kejatz. 15 Winin tzun sac bantz nin tircun jopxen yi wuxtxotx cyan. Nchatz baj cyakil xtze cyan, tuml yi echk tze yi clax tkab yi cub abal. Quic nintzun jun wi tze ban cyen benen tzin Egipto. Nchatz cyakil echk xtze, tircun baj cyan. 16 Yi tilol faran yi xtxolbilej nintzun chak i Moiss tu Aarn. Itzun taltz scyetz: Ja injuch wil swutz Ryos nin nchatz tziwutz wok. 17Ma jalu na waj tzinjak cuybil impaj tzitetz nin nchatz nachwok Kataj swibaj tan cuyul Ryos impaj nin tan telsen yi jun chin wutzilen incawsej yi ja ul, stzun yi faran bantz tetz Moiss. 18 Yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun el tzaj i kale atitet faran nin oc i-tz tan nachlen Kataj Ryos. 19Nintzun tbit Ryos yi oracin Moiss. Xtxixpul tzun Ryos yi tojkbil yi cyekek. Chon tzun sajen yi cyekek toquen tzin. Nintzun icy tcyaj yi echk sac yi ate Egipto. Chon tzun cyoponen tan tul yi Cyak Mar. Quict nin tzun jun sac ban quentz Egipto. 20Ja til faran cyakil yi xtxolbilej, poro qui nin tak amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj, na nsken tzetzax yi talma tan Ryos. bantz nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: Ma jalu Moiss aken akab tcyaj. Ej nin tzocopon tzotz wutz cyaj benen tzin Egipto. 22 Yatz nin tzun tulej Moiss quib yi tal Ryos tetz. Na yi jen tkol yi kab tcyaj oquen nintzun ban tzotz benen tzin Egipto. 23 Ox cun tzun kej ban yi jun chin wutzilen tzotzatz. Cyal nin tzun jun wunak xon tbe, tunink xajsen yi chiwisin. Ma chixol yi e xonl Israel quic tzotz jal, ma na chin tkan kej nin tanen. 24 Yi tilol faran yi xtxolbilej nintzun ben mantar tan chaklen Moiss. Yi toponen Moiss nintzun taltz tetz: Ma jalu Moiss ban cxben wok tan culajen yi iRyosil. Ej nin ban tzicyaj wok nin cyakil yi ixnanil scyuch initxa. Poro cyakil yi itawun chicyajk tzonej. 25 Stzawel tzun Moiss tetz faran: Poro ta, ilu tzakon tetz cyakil yi e txuc yi skabiye nin yi skapate tetz katxixwatz tetz Ryos. 26 Poro qui, na cyakil yi ketz kawun nchiben xomok skej. Quic nin jun yi nink cyajcyen. Ma na tircun nchiben, na yil kopon chonej kocopon tan chitxalen cobox chixol tan kakol tetz Ryos. Na te yi ntaxk kopon chonej qui na el katxum tetz na scyetz e yil skoye tetz Ryos. 27Poro qui nin tzun tak faran amal scyetz tan cyelen na Ryos makon cyen le wi tan stzetzaxen yi talma tan qui tkol amal scyetz. 28 Nchatz tal faran tetz Moiss: Cawlen tzonej nin quit na waj yil wil cun awutz junt tir tzonej, na kol cul junt tir oknin cun le awi yi quimok wan, stzun faran bantz tetz Moiss. 29Jun cun yol quit nul tan yol teru, stzun Moiss bantz tetz faran. bantz nintzun jilon Ryos tetz Moiss, itzun taltz: Tajwen tan wakol junt caws faran scyuch cyakil yi e aj Egipto. Ej nin yil tzicy yi jun chicawsatz stke i amal tzitetz tan itelen wok tzonej. Na i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21Itzun

Yi toquen tzotz swutz kej tetz chicaws yi e aj Egipto

11

Yi tlol Ryos yi at chiquimbil cyakil yi bajx chicyajl yi e wunak Egipto


1Itzun

XODO11,12

106

tenin faran tzocopon tan ilajen len tan itelen wok tzonej. 2 Chastzun te alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan cyoquen tan jaklen echk oro tu sakal scyetz chiwisin yi aj Egipto. 3 Nintzun tak Ryos yi banl squibaj yi e xonl Israel na nin jal chibalajil chiwutz cyakil yi e aj Egipto. Nchatz e ban yi e ajcaw yi na chicawun xlaj faran nin cyak kej Moiss. Ej nin cyakil yi e aj Egipto chumbalaj nin e bantz scyej yi e xonl Israel. 4 Ej itzun ban, nin tal Moiss tetz faran: Ta faran je yol yi ketz kaRyosil: Chin xonk chixol yi e aj Egipto axen nicyakbal. 5 Ej nin chiquimok cyakil yi bajx cyajol wan. Chicyakil cun chiquimok. Quic na ban ko at chikej chitaj nka quic. Chi tanen yi faran yi at kej, squimok yi bajx cyajl wan, nin yi e yi quic chikej chi quitanen yi e yi na chakuj wi cojbil chiquimok yi cyetz wan. Nchatz chibne yi bajx cyal yi e txuc. Tircun chiquimok. 6 Winin tzun bis okl sbajoktz benen tzin Egipto. Winin e chichink tan bis na qui otojt na bajij yi xtxolbilej chixol. 7Nin tan telen chitxumu tetz yi apart yi o xonl Israel chiwutz yi e aj Egipto, siquier nink jun txi yi nink wojon cyen te jun xonl Israel, mpe ik te cyawun. 8 Ma jalu chicyakil cun tzun yi e witz ajcawej, chul tan cuswutzil tzinwutz nin chicopon mejlok tzinwutz. Ej nin scyale swetz: Bneu pawor ta tan cyelenu scyuch cyakil tanumu. Poro ko quil chiban yi xtxolbilej quil kel, stzun Moiss bantz tetz yi rey. Winin tzun chichen cul Moiss yi telen tzajtz tan yol tetz faran. 9Benen tzun tlol Ryos tetz Moiss: Jun cun yol quil tak faran amal tzitetz tan itelen. Ma na tajwen cun tan inchajol mas echk milawr tzonej Egipto kalenatz tzun ltak amal tan itelen, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 10 Ja bnix cyakil echk milawratz swutz faran cyan Moiss tu Aarn. Poro yi tetz faran mas tcunin stzetzaxen talma tan Ryos na qui nin tak i amal tan cyelen yi e xonl Israel Egipto. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss tu Aarn le amal Egipto, itzun tal scyetz: 2 Yi jun xawej tzocopon tetz bajx xaw tetz yi yob nin sbne opon tunintz bajx xaw sbne. 3 Chastzun te alwok scyetz cyakil yi e xonl Israel yi xtxolbilej: Tul yi lajuj tajlal yi xawej, tajwen tan chijoyol yi jujun najal jun cner nka jun chiw tan cyoyil swetz, jun le jujun najal. 4Ma ko cobox intzi chixonen jun najal nin qui nin chixcye tan bajsen jun cner nka jun chiw, ban tzun chijilon tetz yi chiwisin yi at mas nakaj. Junit tzun chiban tan bajsen yi jun txucatz. Ban chijatx cun chixol. Tunin xomquen cyan te cyajlal le jujun najal. 5 Tajwen yi tzijoy wok jun cner yi mam yi ja wit tzak jun yob tan, nin yi quic mu tal yanasil. Quic na ban yi ko cner nka chiw. 6 Yil jal yi cneru nka yi chiw tajwen tan colchen, jalen yil jepon yi cyajlaj tajlal yi xaw tajwen tan cwen ibiyol. Poro ban tzibiy wok cun cwen kej. 7Kalel bajet yi jun cneratz, ban tzisuk wok cyen yi chel tejak yi marquil yi puertil ical. 8 Yi jun cneratz ban tzibajswok ninin te akbalatz nin boxij tzitulej wok. Ban tzibajsaj wok tu echk ca itzaj tu pam yi quic xtxamil.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Itzun

Yi Pasc

107
9Quic

XODO12

cuj tan ibajsal yi chibaj yi txaxenlen nka yi txiquij sban, ma na cyakil yi tkan tu yi wi tu cyakil yi talma nka yi echk taklen yi at tcul, cyakil boxij cun sbne. 10Nin tajwen tan ibajsal cyakil. Na qui tajwen tan sowrinen nin kol sowrin ban tcun yi tzitzeswok cun. 11Nin nchatz bajx wekwok itib, banwok list te bech itetz, nin yi ixajab. Ej nin tzamwoken yi itxamij, kalenas tzun ban tzibajswoken yi cner lajkel na yastzun yi Pasc tetz Kataj. 12 Na te yi akbalatz nicyak tan chibiylen cyakil yi e bajx chicyajl yi e aj Egipto. Nchatz wulej yi bajx cyal yi e txuc, nin wake chicaws yi echk ryos cwent Egipto. Tzelepon cun tej yi xtxolbilej na itz inyol yi in iTaj Jehov. 13 Ma yi chich yi tzocopon itan te marquil yi puertil ical, xconk tetz jun techl yi chon atixwok le calatz tan qui iquimen, na yil wil yi at chich tejak puert nicypon nin quil cxquim wok, na cyakil yi e aj Egipto chiquimok wan. 14Ban tzinach wok cun yi jun kejatz, na itz jun balaj kej nin tzibne wok jun balaj kej tetz Kataj. Na yi jun kejatz tajwen tan ibnol wok tanen chi jun ley. Nin sbne opon tunintz tajwen tan chibnol tanen yi initxa tu cyakil yi e imamaj. 15 Nchatz sbajk pam yi quic xtxamil itan, tetz juk kej, nin yil xetij yi bajx kej tajwen yi quic mu xtxamil pam yi nink jal le jun cal. Nin yi jun yil baj yi pam yi at xtxamil tan tul yi juk kejatz, tzelpon lajun tzixol wok. 16 Le bajx kej tu yi witzbil kej tajwen tan imolol itib tan banlen jun balaj kejatz. Tul yi cob kejatz cyal jun tzakuj, ntin cun tan banlen yi iwa ban cxakuj jun rat, na yi cob kejatz chin xan nin. 17Yi jun kejatz tetz yi pam yi quic xtxamil itz jun balaj kej yi tajwen tan ticyen wutz kej itan, na yastzun yi kej yi xelepon wok tzonej Egipto. Chastzun te tzibne wok tanen yi jun kejatz sbne opon tunintz, nin itz jun ley yi tajwen tan ibnol tanen, nin tan chibnol tanen yi e initxa. 18 Sbajk yi pam yi quic xtxamil itan. Juk kej sbne, na cxetok wok tan bajsen cwen kej le cyajlaj tajlal yi bajx xaw tetz yi yob, jalen cwen kej le junakjun tajlal yi iten nin xawatz. 19Tul yi juk kejatz quic cuj tan jalen mu xtxamil pam le jun cal. Na cyakil yi e yi sbajk pam cyan yi at xtxamil, juncun chelepon lajun tzixol wok. Quic na ban ko awer nak i nka mero xonl Israel. 20Chastzun te cyal jun bajsan yi echk taklen yi at xtxamil. Ma na ban tzibajswok yi echk taklen yi quic xtxamil alchok atixet nin alchok amalil yi xat cunt, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 21Itzun bantz nintzun el mantar tan Moiss tan chichaklen cyakil yi e wi banl wi tetz Israel. Nintzun taltz scyetz: Eu jun coloj kacmon chibenku tan ticylen jun ne cneru nka jun chiw, jujun le jun najbil. Ban chibiycunu na skabne jun balaj kej yi itz yi Pasc. 22 Ma yi chel yi cner ban molxij tul jun plancan nin yil molxij ban tzun chijoyu jun tal sbil nka jun kab xtze tan suklen cyen tejak yi marquil yi chipuertu. Cyal tzun jun tzel tzajtz te akbalatz jalen yil tzul skil. 23 Na yil tzicyak yi Kataj tan chibiylen cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto stile yi at yi chich tejak yi marquil yi chipuertu. Nin yil til yi at chich tejak yi chipuertu tzicypon tzun i-tz, nin quil chiquim yi e bajx chicyajlu tan. 24Nin yi jun cawlej tajwen tan chibnolu tanen scyuch cyakil yi chixonlu sbne opon tunintz. 25Nin yil choponu le amal yi sukint tan Ryos scyeru tajwen tan chibnolu tanen yi jun xtxolbilatz. 26 Ej nin yil chijak yi chinitxajilu scyeru yi mbi xac yi jun kejatz yi na chibanu, 27ban cyalu: Yi jun kejatz yi na icy skaxol itz Pasc nin yi na quim yi cner itz jun katxixwatz tan taklen kej Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO12

108

Na yi chiquimen yi bajx chicyajl yi e aj Egipto tan, quic nintzun oc tajaltz scyej yi bajx chicyajl yi xonl Israel yi ate-tz Egipto. Chastzun te chiclaxen cyakil cun yi e kaxonl, stzun Moiss bantz scyetz cyakil cun yi e xonl Israel. Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilej chicwen tzun mejloktz tan taklen kej Ryos. 28 Ej nin e ban tanen cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz Moiss tu Aarn. bantz yi toponen nicyakbal nintzun e quim cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto tan Ryos. Tircun tzun e quimtz, quic na ban yi ko ric nka meba, chi tanen yi bajx cyajl faran jalen te yi bajx cyajl yi yaj yi at pres. Nchatz ban yi bajx cyal cyakil yi e txuc. Tircun chiquimen. 30Yi chiquimen, tircun tzun yi e wunak e baj cas len. Nchatz ban faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate xlaj tan cawun. Chin bisbil nin ban yi jun akbalatz na cyakil cunin yi e wunak na chok len tan bis, na quic nin jun najal yi quik jun alma scyuch. 31Iten nin te ratatz benen mantar yi faran tan chichaklen Moiss tu Aarn. Ma yi cyoponen Moiss nintzun taltz scyetz: Ma jalu Moiss, ban tcun quilok wok tan culajen yi iRyosil chi yi na cxtzan wok tan talchen. Na ban tcun yi cxel wok skaxol. 32 Ban cxben wok icyakil cun, cyaj wok nin cyakil yi itawun chi yi txumijt itan. Ban cxel wok ninin jalu nin nachwok tu Kataj swibaj, stzun yi faran bantz scyetz Moiss tu Aarn. 33 Itzun yi e wunak cwent Egipto cyoquen tzuntz tan chilajen len yi e xonl Israel yi ate chixol. Na nin e oc tan xtxumlen ko tzun chiquim chicyakil cun. 34 Lajkel nintzun cyoquen yi e xonl Israel tan cusen yi kotil pam yi ntaxk cu xtxamil cyan tulak yi culbil, nin tircun tu yi culbil cwen quikol tulak chixbuk nin baj je cyekaltz. 35Nchatz cawunin Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chibenen tan jaklen oro tu sakal nin echk bechok scyetz yi e aj Egipto. 36 Toquen tzun tkol Ryos le chitxumun yi e aj Egipto tan quikol cyakil yi mbi cun na chijak yi e xonl Israel scyetz, nin tan yi xtxolbilej el tzaj quicyal cyakil chimebil yi e aj Egipto. bantz elen tzaj nintzun e ban yi e xonl Israel le amal Ramss tan cyoponen Sucot. Yi cyajlal yi cyelen tzaj itz kak cient mil chixonen yi e yaj yi nsken tzak chitiemp nka yi e yi nsken opon chitiemp tetz sanlarin. Qui e oc yi e xnan tu nitxa cyajlal. 38 Winin tzun wunak yi nketz e xonl Israel e xomnin chixol. Nchatz winin wac tu cner e xomnin scyej. 39Nin tan paj yi ojkel yi cyelen tzaj qui nin bnix chiwa tetz chibe, na nin e oc yi e aj Egipto tan chilajen len le cyetz chitanum. Cyoquen tzuntz tan banlen pam te yi kot yi cyan cyan. Na ntaxk txamin. 40 Cyaj cient tu junaklaj yob e atij yi e xonl Israel le amal Egipto. 41Na nintzun tzak yi cyaj cient tu junaklaj yobatz cyan te yi kejatz yi cyelen tzaj. Chicwen tzun chicyakil yi tanum Ryos tbe. 42 Te yi jun akbalatz Ryos oc tan chiquicylen nin tan cyelsenel tzaj Egipto. Chastzun te yi jun akbalatz itz tetz Kataj, na yastzun yi akbal tan taklen kej i. Ej nin chin tajwen cunin tan chinawsal yi e xonl Israel yi jun akbalatz sbne opon tunintz. Nchatz chibne yi e chixonl tajwen tan chinawsal yi jun kejatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 37Itzun 29Itzun

Yi chiquimen cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto

Yi cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto

109 Cobox cawl tetz Pasc

XODO12,13

tzun Ryos tetz Moiss tu Aarn itzun taltz: Je cobox cawlej yi tajwen tan ixomen tej tan ticysen Pasc: Quic cuj tan bajsal jun awer wunak yi chibel yi txuc yi spat-xok tetz itxixwatz. 44Poro ko at jun imos yi lokij tanen ban sbajsaj i ntin ko banij circuncidar. 45 Quic cuj tan bajsal jun awer wunak yi chibel yi txuc yi na ipat tetz itxixwatz, mpe ik jun awer wunak yi na icy cun tzixol wok nka jun imos yi na ichoj wok tan akun, quic cuj tan bajen tan. 46 Nin yi chibaj tajwen tan bajen cyakun yi jujun najal xeak chical. Na cyal jun tzelsan tzaj yi chibaj xe cal, nin cyal jun puchun cun siquier jun scyeri bakil yi itxixwatzatz. 47Ej nin yi jun xtxolbilej tajwen tan ibnol tanen yi axwok xonl Israel. 48 Poro ko at jun awer wunak yi at tzixol yi na taj yil sban tanen yi Pasc tan taklen kej Kataj, tajwen tan bnol circuncidar tib. Nchatz cyakil yi e yaj yi ate le najbil i tajwen tan chibnol circuncidar quib. Ej nin kalenas tzun sban tanen yi jun kejatz. Na nicun tzun sbne i-tz chi jun mero xonl Israel. Poro ko nketz circuncidado quic cuj tan bajen tan. 49Iten nintzun leyatz xconk scyetz yi e awer nak yi nchitzij nin yi e yi ate tzixol wok. 50 Ma yi e xonl Israel, nintzun e ban tanen cyakil yi xtxolbil quib yi tal Ryos scyetz Moiss tu Aarn. 51Iten nintzun kejatz cyelen tzaj tcyal Ryos yi tanum jak cawl faran chi jun kuj sanlar tanen. 1Nchatz tal Ryos tetz Moiss: 2 Jatx wok cyakil bajx icyajl, tan chixconen swetz. Na cyakil yi bajx icyajl yi axwok xonl Israel, e cun wetz. Nchatz cyakil yi bajx cyal yi itawun e cun wetz, stzun Ryos tetz Moiss. 3 Yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun bentz tan talchen scyetz cyakil yi tanum. Poro bajx talol i yi yolej: Sbne opon tunintz tajwen tan chinawsalu yi jun kejej yi en cun ban Ryos tan cyelsenel tzaju jak chicawl yi e aj Egipto tan yi tetz porer kale atetu tetz esclaw. Nin te yi jun kejatz quic cu tan chibajsalu pam yi at xtxamil. 4Chinach cunu yi tajlal yi xaw te yi jun kejej yi itz jun kej tetz xaw Abib. 5 Ej nin yil choponu le amal yi suknak Ryos scyetz yi e kamam kate, yi jun amalatz yi chumbalaj nin, kale najlchet yi e cananeo, e hitita, e amorreo, e heveo tu e jebuseo, tajwen tan chinawsalu yi jun kejej cyakil tiemp. 6 Yil tzicy yi jun balaj kejatz cyanu ban chibajsaju yi pam yi quic xtxamil.e Juk kej chibanu tan bajsen. Poro le jukin kejatz ban chibanu jun balaj kej tan taklen kej Kajcaw. 7Tul yi juk kejatz ntin pam yi quic xtxamil sbajk cyanu. Ej nin quic cuj tan jalen mu xtxamil pam chixolu, nka jun pam yi at xtxamil. 8 Ej nin tul yi jun kejatz ban cyalu scyetz chinitxajilu yi mbi na elepont yi kejatz. Ej nin ban cyalu scyetz: Yi jun xtxolbilej itz tan nawsen yi kejlal yi kelen tzaj tan Ryos jak chicawl yi e aj Egipto, chechu sban scyetz. 9Tajwen cunin tan quicysalu yi jun kejatz na nicun sbne chi atk jun techl wutz chikabu nka wutzak chiplaju tan nawsen scyeru yi tajwen tan chinawsalu yi cawl Ryos. Na tan tu yi porer i nchelsan tzaju jak chicawl yi e aj Egipto. 10Chastzun te tajwen tan ticyen yi jun kejatz cyanu cyakil yob le xawej.

43 Jilonen

13

e 13:6

Xtxamil le A.T. na elepont ajtzakl cachi. 1Co 5:7.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO13,14

110

11Ej nchatz yil choponu tan Ryos le chiluwar yi e aj Canan, yi amal yi suknak i scyeru, nin scyetz yi e chimam chiteu, 12 tajwen yil chijatxu yi bajx chicyajlu tetz Ryos. Nchatz cyakil yi bajx cyal yi cyawunu yi mam, tajwen yil cyaku tetz Ryos. 13 Ma yi bajx cyal yi e buru ban chitxexu tu jun tal ne cner nka tu jun tal chiw. Poro ko qui na cyaju yil chitxexu ban chiwakenu yi kul. Nchatz na taj yil chibanu te yi bajx chicyajlu. Tajwen yil chitxexu tu jun ne cner tan claxen. 14Ej nin tzantzaj yil chijak yi e chinitxajilu yi mbi na elepont yi xtxolbilej, ban cyalu scyetz: Na kaban yi xtxolbilej tan nawsen yi en cunin ban Ryos tu yi tetz porer tan kelsenel tzaj jak chicawl yi e aj Egipto kale o atet tetz esclaw jak chicawl. 15 Na yi stzetzaxen yi talma faran yi qui nin tak i amal sketz tan kelen tzaj chixol, ja chiquim cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto tan Ryos. Nchatz ban yi bajx cyal yi e txuc. Chastzun te na koy yi bajx cyal yi e txuc tetz Ryos, nin nchatz na kak jun ne cner tan qui chiquimen yi bajx kacyajl. 16 Nin yi jun xtxolbilej nicunk chi atk jun techl sbne wutz ikab nka wutz iplaj tan nawsen tzitetz yi en cunin ban Ryos tu yi tetz porer tan kelsenel tzaj Egipto, chechu sban scyetz chinitxajilu.

bantz yi tkol faran amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj Egipto, qui nin e ben tcyal Ryos le be yi quenin na opon le amal chixol yi e filistey. Na nin oc Ryos tan xtxumlen ko tzun chipakxij junt tir Egipto yil choc yi e filistey tan oyintzi scyej. 18 Chastzun te e benen tcyal le amal tzinunin tu tan cyoponen stzi yi Cyak Mar. Yi cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto chon cunin e ban chi na chiban ala kuj sanlar. 19Ma tetz Moiss nintzun cawunin tan benen quicyal yi bakil kajtzun ep. Na, cawun cyen i scyetz yi e xonl tan chibnol yi xtxolbilej. Nin je yol iej: Jun cun yol wale cyen tzitetz yi tzocopon Ryos tan icheyen nin tan itelsen tzonej. Nin yil bajij yi jej tajwen tan benen itcyal yi imbakil tzitej, stzun ep banak cyen. 20 Yi cyelen tzaj yi e xonl Israel le amal Sucot cwent Egipto, chon tzun cyoponen le amal Etam stzi yi amal tzinunin tu. 21Ej nin yi na chixon chajkej bajxij Ryos chiwutz tul jun bocoj sbak tan chajlen yi chibe. Ma lakbal bajxij Ryos chiwutz tul jun bocoj kak tan xtxeken chibe. Chastzun te ja chixon skejl nin lakbal. 22 Bajx cuntunin yi jun bocoj sbakatz chiwutz chajkej. Ma lakbal bajx cuntunin yi jun bocoj kakatz chiwutz tan xtxeken yi chibe. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chipakxen, nin tan cyoponen swutz yi amal Pi-hahirot yi at txol Migdol tu yi mar, nin xlaj yi amal Baal-zefn. Ban chatij cobox kej le amalatz nin ban je cobox kej chipach swutz yi amalatz yi at swutz yi mar. 3 Nin yil tbit faran yi chon atixwok le amalatz, stale i: Yi e xonl Israel quit na pujx cyan nal chaj nint. Nin txakxnake tul yi amal tzinunin tu. 4Nin nchatz tzintxixpuj yi tajtzakl faran tan sajen i tan itzamlen. Poro quil cxbisun wok na tzinchaje yi imporer tan yi echk taklen yi tzimbne tej i nin scyej yi e tetz sanlar. Ej nin yil tzimban yi xtxolbilej tzelepon chitxum cyakil yi e aj Egipto tetz yi in yi witz Ajcaw, stzun Ryos bantz.
2 Moiss, El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17Itzun

Yi jun bocoj sbak tu kak yi bajx cun chiwutz Israel

14

1Itzun

Yi quicyen yi xonl Israel wi mar

111

XODO14

Yatz nin tzun cyulej yi e xonl Israel quib yi tal Ryos scyetz. 5 Itzun bantz yi tbital faran scyuch yi e ajcaw yi na chicawun xlaj yi nsken chel ojk yi e xonl Israel, nintzun je xtxixpul yi xtxumun scyej. Itzun cyaltz: en tzun ban yi kakol amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen skaxol, nin tan qui cyakujen skej? chech tzun e bantz. 6 Nintzun cawunin yi rey tan weklen yi tetz caret tetz oyintzi, nin cawunin tan chiweklen jun coloj sanlar, tan chixomen nin tej. Ben tcyal cyakil yi tetz caret tetz oyintzi. 7Nchatz e xom nin kak cient balaj caret tetz oyintzi yi at len jun ajcaw tetz sanlar tul. 8 Mas tcunin tzun stzetzaxen yi talma yi rey tan Ryos tan benen i tan chitzamlen yi e xonl Israel yi skil cun cyelen tzaj tzak chicawl. 9Cyelen tzaj tzun yi e sanlar cwent Egipto tu cyakil chicaret tetz oyintzi tu cyakil yi e sanlar yi ateen tejak chichej, tan chitzamlen yi e xonl Israel. Chon tzun e txamxen yi e xonl Israel cyakun stzi yi mar, xlaj yi amal Pihahirot nin swutz yi amal Baal-zefn. Na chon chicyajen cyen yi e xonl Israel le amalatz. 10Yi quilol yi e xonl Israel yi toponen faran tu cyakil yi e tetz sanlar yi xomche tej tu echk caret tetz oyintzi, nintzun e xobtz, nin e oc tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos. 11Poro nintzun e oc tan yajlen Moiss. Itzun cyaltz tetz: Moiss nxac nkel tzaj acyal Egipto tan kaquimen tzonej le amal tzinunin tu? Mas balaj klo chonk nkaquim Egipto. Nxac maban yi junatz skej? Nxac nkel tzaj acyal? 12 Yatz nintzun kal tzatz yi ato tzaj Egipto. Je bin kayol kal tzatzej: Akaj amal sketz tan kakujen jak chicawl yi e aj Egipto, na mas balaj yi tzicypon yi buchben ketz kan swutz yil kaquim le amal tzinunin tu. 13 Yi tbital Moiss yi chiyol nintzun tal i scyetz: Eu intanum, quil chibisunu, nin quil chixobu. Quiwit yi cyeru. Kukek chiculu tej Kajcaw. Na chaje i yi tetz porer sketz jalu, nin jun cun skaclaxok tan. Nin yi e kacontr yi na kil nin chiwutz jalcun, quit kil chiwutz. 14Chastzun te quil chibisunu, na nketz tajwen yil koc tan oyintzi scyuch ma na Ryos tzocopon tan oyintzi scyej tetz kaxel, stzun Moiss ban scyetz yi e tanum yi e xonl Israel. 15 Nintzun tal Ryos tetz Moiss: Moiss nxac na ctzan tan jaklen swetz yi mbi tajwen tan abnol? Cawunin scyetz yi e xonl Israel tan chicwen junt tir tbe. 16 Ma atz, cyajen yi atxamij, nin chajnin tibaj yi mar tan cwen jatxol tib. Bantz quicyen yi xonl Israel tul. 17Ma in wetz swake cyen le chitxumun yi e aj Egipto tan chixomen tzaj tan itzamlen wok. Poro quil cxbisun wok na tzinchaje yi imporer tetz faran scyuch yi e tetz sanlar, nin scyetz yi e yi ateen te chichej. 18 Nin yil tzinchaj yi imporer yil noc tan chixiten faran scyuch yi e mas sanlar yi xomche tej, scyuch yi e yi ateen te chej, tzelepon tzun chitxum tircun yi e aj Egipto tetz yi in yi witz Ajcaw, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 19Itzun yi ngel yi bajxij chiwutz nintzun xtxixpuj yi luwar kale atet. Nchatz ban yi jun bocoj sbak. Chon bajxche chiwutz yi xonl Israel, poro chon e cyajen cyen wutz chicoc. 20Chon tzun e cyajen cyen chixol yi e sanlar tetz Egipto scyuch yi e xonl Israel. Yi jun bocoj sbakatz xcye tan taklen tzotz scyetz yi aj Egipto, ma scyetz yi e xonl Israel xcon tan chitxeken te yi jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO14,15

112

akbalatz. Chastzun te qui nin e xcye yi e sanlar tetz Egipto tan chitzamlen yi e xonl Israel te jun akbalatz. 21Ma tetz Moiss inin tzun tulejatz quib yi tal Ryos tetz, nin ben chajol yi xtxamij wi mar. Yi bnol i yi xtxolbilej nintzun saj jun chin wutzilen cyekek tan Ryos telen tzin. Baj cunin akbal tan yi jun cyekekatz. Cwen tzun jatxol yi mar. Cob cuntu el tan. Yastzun tulej Ryos tan skejsen yi mar kale e icyet cun yi e xonl Israel. 22 Chin skej nintzun ban chibe yi xonl Israel kale e icyet. Na yi a nintzun oc chi cob tapij chixlajak. 23 Tircun tzun yi e sanlar tetz yi faran yi ate tej chej tu cyakil yi e yi ate tul caret e xom nin tan chitzamlen yi e xonl Israel, jalen nicyal mar. 24Poro yi tulen skil chon na xmayin tzaj Ryos tul yi jun bocoj sbak tu kak. Yi tilol yi mbi na chiban yi e aj Egipto nintzun octz tan chixiten cun. 25Poten tzun yi toloil yi chicaret. Pentlen tunin na chixon. Itzun cyaltz: Kelken ojk chiwutz yi e xonl Israel na i Ryos na tzan tan oyintzi skej, chech tzun yi e sanlar tetz Egipto. 26 Te yi ratatz nintzun tal Ryos tetz Moiss: Moiss chaj nin akab tibaj yi mar tan cwen jopol tib yi mar nin tan cwen squibaj yi e sanlar cwent Egipto tu cyakil yi e yi ate tib chej nin tul chicaret. 27I nin tulej Moiss quib yi tal Ryos tetz. Jen tzun chajol Moiss yi kab tibaj yi mar. Yi tulen skil sken bnix yi mar chi tanen nin yi taxk chicy yi e xonl Israel tibaj. Ma yi quilol yi e aj Egipto yi xtxolbilej nintzun klo e el ojktz, poro qui nin na nsken jopx yi chibe. Tatz tenin e cyajen cyen cyakil yi e sanlar tetz Egipto xe mar. Na Ryos nchimulkun nin xe mar. 28Yi tajen junt tir yi mar chi tanen nin tircun tzun yi e sanlar cwent Egipto e bekxij. Tircun e bekxen yi e yi e xom nin tan chitzamlen yi e xonl Israel. Quic nin jun yi nink clax, ma na tircun chiquimen. 29Poro yi e xonl Israel skil cun quicyen, na skej yi chibe kale e icyet, na cob cuntu el yi mar. At jun txakaj yi cyaj cyen le chimax nin junt txakaj le chisbal, chi cob tapij ban chixlaj. 30 Te yi jun kejatz ja che col Ryos yi e xonl Israel chikab cyakil yi e aj Egipto. Na yi e xonl Israel quil chiwankil cyakil yi e aj Egipto yi e quim xe mar. Chon sanlcheen tzaj stzi a. 31Yi quilol yi e xonl Israel yi porer Ryos yi en cunin ban i tan chibiylen yi e sanlar tetz Egipto, nintzun cyak kej Ryos nin kuke mas chicul tej. Nchatz e ban te Moiss yi chakum Ryos.

15

bantz yi wit bajen yi xtxolbilej, nintzun cyak Moiss scyuch yi e xonl Israel chikajsbil tetz Ryos tan taklen kej i. Je na tal chibitzej: Kake kakajsbil tetz Kataj. Na skil cunin nxcye i te kacontr yi chibekxen yi e aj chejinl tu chichej xe mar. 2 Chastzun te na wak inkajsbil tetz Kataj, na i na akon inwalor nin ja chincolpij tan. I Ryosil intaj chastzun te tajwen tan wakol inkajsbil tetz. 3 Yi kaRyosil i yi witz aj txaconl nin yi bi itz witz Ajcaw. 4 Na ja xcye tan chibensen kacontr xe mar scyuch cyakil chicaret tu cyakil yi e sanlar tetz faran. Ej nin tircun yi balaj cyajcawil sanlar ja chibekxij xe mar tan i. 5 Chon cunin e ban chi na ban jun cub yi na ben jolin xe mar, nin jalen xe mar nchoponet tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi tkol Moiss scyuch yi e xonl Israel chikajsbil tetz Ryos

113
6

XODO15

Wajcaw chin cham nin ilu. Winin chamilu, nin winin poreru. Na ja xcyeu scyej kacontr. 7 Tan yi teru poreru ja xcyeu tan chixiten yi e kacontr. Na ja xcyeu scyej cyakil yi e yi e oc tan oyintzi teju. Ja ticysaju culu scyej. Chon cun ntuleju e chi na tze mu tzis. 8 Tan yi waloru, ja xupu wi mar nin ja jatx tib. Chon cunin ban cyen chi cob tapij. Ja nacnax yi xe mar tanu, quit nchuc tib mu tal. 9 Nin je chiyol kacontrej: Kaxomok nin tan chitzamlen yi e xonl Israel, jalen yil chitxamxij kan. Nin yil chitxamxij kan, tzelpon kamajol cyakil chimebil nin copon kajatxol skawutz. chiquimok kan. chiquimok kan tan kaspar, chech e bantz. 10 Poro teru ta ja saj kojolu yi mar chiwi nin ja chibekxij tanu. Chon cunin e ban chi na ban jun lmak cub yi na ben jolin xe mar. 11 Kataj, quic nin junt ryos yi nicunk yi porer tu yi teru! Quic junt yi chin tzaknak cun swutzu ta, na na xcyeu tan banlen winin milawr yi chin xowbil nin. Chastzun te tajwen tan kakol kakajsbil teru. 12 Ja chaju yi poreru scyetz nin tircun ja chiquim tanu. 13 Nchatz winin na peku skej yi o yi elnako tzaj liwr jak chicawl yi e aj Egipto, ej nin tan tu yi na peku skej, na tzanu tan kicylen nin le teru amalu. 14 Yil quibit cyakil yi e mas tnum yi xtxolbilej yi mbanu, chilucnek tan xow. Nchatz chibne yi e filistey, chixobok nin skejk chitzi tan paj. 15 Nchatz chibne yi e aj Edom yil quibit yi xtxolbilej, smakxok chixew tan paj. Ma yi e ajcaw tetz Moab chilewnek tan xow. Nin quit jal chiwalor yi e aj Canan. 16 Ilu Kajcaw, che xowsaju tan chixoben. Nink choc quen chi jun cub yi qui na yucan, jalen yil kicy jalaj cyen chiluwar, yi o tanumu yi ja kacolpij tanu. 17 Kataj, ko tcyajninu tan kanajewen tul yi teru amalu yi winin xanil. Ko tcyajninu le calu yi ilu mbnon tetz. 18 Scawunku Kataj tetz ben kej ben sak, chech tzun Moiss tul chibitz. bantz yi e xomen tzaj yi e caret tu e aj chej tetz faran wutz chicoc yi e xonl Israel, tul mar, sajen tzun kojol Ryos yi a tetz mar squibaj ninin e quim. Ma yi e xonl Israel e icy tul mar chi skej chibe. 20Toquen tzun Mariy yi tanub Aarn, yi nchatz i elsanl stzi Ryos, tan tocsen jun kbetz yi na biaj pandereta nin octz tan bixl. Nchatz e ban yi e mas xnan nin e oc tan tocsen yi cyetz chikbetz, nin tan bixl tej. 21Toquen tzun Mariy tan bitz. Je na tal yi bitzej: Kabitzink tan taklen kej Kajcaw. Na ja txacon i scyej kacontr. Na ja xcye i tan chibensen chicyakil yi e aj chejinl tetz oyintzi xe mar. Kake bin kakajsbil tetz. 22 Quicyen tzun Moiss scyuch yi e aj Israel swutz yi amal yi at xlaj yi mar. Chon tzun e benen le amal tzinunin tu yi na biaj Shur. Ox kej e xon tul yi amalatz. Poro qui nin jal mu a cyan tetz quica. 23 Yi cyoponen le amal Mara,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 19Itzun

Yi tkol Mariy yi tanub Moiss yi tetz kajsbil

XODO15,16

114

at jun a at poro qui nin baj cyan na chin ca nin. Chastzun te toquen yi bi yi amalatz cyan tetz Mara.f 24Tan paj yi qui jal quica cyoquen tzun yi xonl Israel tan xbajtzien te Moiss, itzun cyaltz: Moiss mbi kucaj jalu tetz kuca na quic balaj a at tzonej? 25Toquen tzun Moiss tan jaklen cheybil tetz, tetz Ryos. Tbit tzun Ryos yi stzi yi kul Moiss, nintzun chaj i jun wi tze tetz. Ma yi cwen tkol Moiss yi jun wi tzeatz xe a, toquen tzun yi a tetz balaj a. Chon tzun toquen Ryos tan chipilen le amalatz. Nchatz chon takol i yi tetz cawl tan chixomen tej. 26 Itzun taltz scyetz: Kol tzitbitwok cyakil yi xtxolbil yi swale tzitetz wok, ej nin kol tziban wok tanen yi wetz wajbil, tu yi wetz incawl; ej nin kol cxomwok te weri inley, qui tzun tzul yi ech yabil tzitej wok chi yi nchewulej yi e aj Egipto. Na in yi itajcawil, stzun Ryos bantz scyetz. 27Chon tzun cyoponen yi xonl Israel le amal yi na biaj Elim, kale atitet coblaj ne a tu oxcal tu lajuj wi xaj. Chon tzun e cyajen cyen cobox kej le jun amalatz. bantz quicyen tzun yi xonl Israel swutz yi amal kale e cyajet cyen yi na biaj Elim. Chon tzun cyoponen le amal tzinunin tu yi na biaj Sin yi at txol Elim tu Sina. Itz yi olaj tajlal yi cap xaw yi cyenlenix tzaj Egipto yi cyoponen tul yi jun amalatz. 2 Yi cyoponen le amalatz, cyoquen tzuntz tan xochon tetz Moiss tu Aarn tan paj yi qui jal chiwa. 3Je tzun chiyolej: Moiss! Nxac nkel tzaj awucyal Egipto? Mas balaj klo chonk nkaquim tan Ryos Egipto, na chonej at ketz kawa. Chon na kawan xlaj wokil chibaj, nin na baj kan jalen yi na el chin kagan tej. Poro yi jalu ntin nkasaj itcyal wok tzonej le amalej tan kaquimen tan wej, chech tzuntz tetz Moiss tu Aarn. 4 Poro nintzun tbit Ryos chiyol chastzun tlol i yi yolej tetz Moiss: Swake chiwa yi xonl Israel. Chon lsaj tcyaj. Ntinatz na taj tan cyelen cyakil jalchan tan molchen yi mu yi xconk scyetz te yi jun kejatz. Na na waj wil na scyetz e yil chixom te incawl nin na scyetz yi qui. 5 Ma le kakin kej yil choc tan molchen yi chiwa ban chimolen tetz cob kej. Ban chimolen mas swutz yi na ban xol sman, stzun Ryos bantz scyetz Moiss. 6 Cyalol tzun Moiss tu Aarn yi xtxolbilatz scyetz xonl Israel: Quibitzaju eu katanum, axen cwen kej squileu yi porer Ryos, yi Ryos yi o elsan tzaj Egipto. 7Ma eklen jalchan squileu yi banl i skibaj, na ja tbit i yi nchixochonu tetz. Na chon nchixochonu tetz i, nketz sketz. 8 Nchatz tal Moiss scyetz: Yi jalu cwen kej stke Kataj Ryos chibaj tetz kawa. Ma jalchan stke pam sketz jalen tzicy kapaj tej. Na ja tbit yi nchixochonu tetz, na nketz chon nchixochonu sketz ma na tetz Kajcaw. 9Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn: Alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chibansal quib tu Ryos na ja tbit i chixochon, stzun Moiss bantz. 10 Ej nin te yi tlol Aarn yi xtxolbilej scyetz xonl Israel tircun nintzun e, e xmayinin le amal tzinunin tu. Ej nin le ratatz ja chaj tib yi pakpuchal yi porer Ryos tul yi jun bocoj sbakatz. 11Chon tzun jilonen Ryos tetz Moiss itzun taltz:
f 15:23

16

1Itzun

Yi tkol Ryos yi man tetz chiwa yi e xonl Israel

Yi biaj Mara na elepont ca le hebrey.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

115

XODO16

12 Moiss, ja wit yi xochon yi nchiban yi xonl Israel. Alaj bin yi xtxolbilej scyetz: Jalu cwen kej sbajk chibaj itan tetz iwa. Ej nin ek jalchan sbajk pam itan jalen yil tzicy ipaj tej. Tan yi xtxolbilej tzelepon itxum tetz yi in yi itajcaw tu iRyosil, cchij sban scyetz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 13 I nintzun banatz. Iten nin te cwen kejatz cyulen jun coloj tzichin xlaj yi amal kale e quicyent te jun akbalatz. Nchatz ban yi tulen skil nojnak cun yi amalatz tan kab chew. 14Poro itzun bantz yi skejen yi kab chew cyajen cyen tzun jun txakaj taklen yi chin sak nin wuxtxotx tan. 15 Yi quilol yi e xonl Israel yi chin sak nin ban cyen yi wuxtxotx tan yi taklen yi icunin kab chew, nintzun cyaltz: Mbi tzun i ilatz yi jej? chech tzun bantz. Yastzun yi pam yi ja tak Ryos tetz kawa, stzun Moiss scyetz. 16 Ban tzimol wok yi mu yi tajwen tetz itetz. Tunin xomquen tej yi tajlal ixonen. Ban tzimol wok cob liwr te jujun axwok, stzun Ryos bantz swetz, chij Moiss scyetz. 17Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan molchen. At e yi nim cyetz baj chimolol, nin at e yi mu ntzi cyetz baj chimolol. 18 Itzun chipakxen xe chipach nin yi toquen malen cabal cuntu na ban, cucoblen liwr te jujun ban. Yi e yi nim cyetz e mol, quic cyetz sowrin. Ma yi e yi mu ntzi e mol, cabal mban. 19Nchatz tal Moiss scyetz: Quic cuj tan cyajen cyen icolol mu tetz ek, mpe ik yi sowril. 20 Poro ilenin ate cobox yi qui oc yol Moiss te chiwi na nin cyaj cyen chicolol mu tetz junt kej. Poro yi tulen skil, nsken txamin nin nsken jal tamluil nin chin xewen nin mban. Sajen tzun colp wi Moiss scyej tan paj yi qui nin oc yi yol i te chiwi. 21Cyakil nintzun jalchan e el yi e xonl Israel tan molchen chiwa yi tak Ryos scyetz. Xomcyentu te yi tajlal yi jujun najal. Ma yi na maktij kej nintzun na el a yi jun jilwutz wajatz yi cyaj cyen wuxtxotx. 22 Ma le kakin kej tetz yi sman, nim tzun chiwa e moltz, na nin e mol tetz cob kej. Cyaj tzun liwr tetz jujun. Poro ate tzun cobox ajcaw e opon tan talchen tetz Moiss tan yi xtxolbilasej. 23 Tlol tzun Moiss scyetz: Quil chibisunu tan na yastzun cawl Ryos. I mmalon yi eklen itz yi kej tetz ujlen, nin itz jun kej yi chin xan nin. Ban chitxicu yi mbi tajwen tetz cyeru, nin ban chicolu yi sowril tetz eklen, na cyal tzakuj eklen, stzun Moiss scyetz. 24 Yatz tzun cyulej yi e xonl Israel quib yi tal Moiss scyetz. Cyajen cyen tzun chicolol yi sowril tetz junt eklok. Ma yi tulen skil qui nin txamin mu tal yi chiwaatz nin quic tamluil ncu. Nin quic nin mu tal nink nxewan. 25 Ban chibajsenu yi chiwau yi cyaj chimololu na jalu itz jun kej ujlen yi chin xan nin swutz Ryos. Nchatz te yi jun kejej cyal jalet pam cyanu. 26 Ban chimololu yi chiwau tul kak kej, ma le jukin kej itz yi kej tetz ujlen, quil jal pam cyanu na yastzun yi jun kej ujlen, stzun Moiss ban scyetz. 27Poro ilenin at e, e el tan joylen yi pamatz tul yi jukin kej poro quic mu jal cyan. 28 Jilonent tzun Ryos tetz Moiss itzun taltz: Tona nin cxom wok te yi wetz inchusun? Tona nin cxoc wok culutxum jak incawl? 29Tajwen yil tzoc le iwi yi in Jehov yi iRyosil nin in ncawun tan itujewen le jukin kej. Nchatz cyakil kej na wak iwa. Ej nin tul yi kakin kej na wak mas waj tan jen imolol tetz cob kej. Chastzun te qui tajwen tan itelen tzaj xe ical le jukin kej, stzun Ryos ban scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO16,17

116

30 Chicyakil tzun yi xonl Israel e xom te yol Ryos, na tircun e, e uje te echk kej ujlen. 31Toquen tzun yi bi yi jun jilwutz wajatz cyakun tetz Man, na yi yubil itz sak. Nin icunin wutz clant. Ma yi cocal icunin cocal pam tu cabil wunak txuc. 32 Nintzun tal Moiss scyetz yi xonl Israel: Je junt cawl yi na tzan Ryos tan talchen tan kaxomen tej. Mol wok mu man nin colwok tul jun malbil yi gomer bi tan chajlen scyetz ixonl, yi yastzun yi iwa yi nwak tul yi amalej yi tzinunin tu yi itelen tzaj Egipto, stzun Moiss bantz. 33 Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn: Joyaj jun mit nin ban tzawak cun jun gomer man tul, nin ban tzacyaj kale najlet Ryos, na xconk tzitetz tan chajlen scyetz ixonl tzantzaj, stzun Moiss tetz Aarn. 34 Joyol tzun Aarn jun tal mit kale cwet yi man, kalenas tzun toponen tan swutz yi caa kale atitet yi cawl Ryos. 35Cawunak tzun yob baj man cyakun yi e xonl Israel jalen yi cyoponen kale najlchet wunak stzi yi mojomil yi amal Canan. 36 Yi gomer nicun tu cyaj lo liwr, nin at lajuj malbil gomer tul jun efa.

bantz nintzun e icyt yi xonl Israel swutz yi amal tzinunin tu yi na biaj Sin. Chebelen quicyen le jujun amal chi yi tal Ryos scyetz. Chon tzun cyoponen le amal Refidim. Poro yi cyoponen le amalatz qui jal mu a cyan tetz quica. 2 Chibenen tzun yi e xonl Israel tan xochon tetz Moiss, itzun cyaltz: Moiss lok kuca awan na skaquimok tan saktzi, chech tzun bantz. Nxac nchulu tan xochon swetz? Nxac na chitzanu tan pilen Kataj Ryos? stzun Moiss scyetz. 3 Poro tan paj yi saktzi yi ate cunt e octz tan yajlen Moiss. Itzun cyaltz: Nxac nkel tzaj acyal Egipto? Yatz ptzun awajbil yil kaquim len tzonej scyuch cyakil yi e kanitxa tu cyakil kawun? 4 Toquen tzun Moiss tan jaklen cheybil tetz, tetz Ryos. Itzun tal itz: Wajcaw, mbil tzimban scyej cyakil yi wunakej? Quicunin batz chin loonk cyan tan cub, stzun Moiss tetz Ryos. 5 Stzawel tzun Kataj tetz: Bajxen chiwutz yi xonl Israel, nin moxwe nin cobox wi banl wi tzawej yi ate tzixol wok. Nchatz cyaj nin yi atxamij yi nxcon awan tan jaben cun yi tzanla Egipto. 6 Ban bajxij chiwutz. Nin ojkel nin wok na chon cxinchiwok le wiwtz Horeb, tibaj yi jun chin wutz kotx. Yil xopon ban tzaxuy cyen yi atxamij te yi jun wutz kotxatz, tzelul tzun a tej bantz jalen quica yi e xonl Israel. Yi cyoponen yatz nin tzun tulej Moiss quib yi tal Ryos tetz. chiwutz cunin cyakil yi e wi banl wi tetz yi e xonl Israel yi bnol Moiss yi xtxolbilatz. 7Toquen tzun bi yi amalatz tan Moiss tetz Meriba, na nin tal i: Ja chixochon yi e wunak swetz. Nchatz oc tkol yi bi-tz tetz Masah, na nin e oc yi e xonl Israel tan pilen Ryos tan yi echk yolej: Xomij nin polo Ryos skej nka qui? chech tzun bantz. bantz yi cyoponen yi e xonl Israel le amal Refidim, cyoponen tzun yi e xonl kajtzun Amalec tan oyintzi scyej. 9Nintzun tal Moiss tetz Josu:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Itzun

17

1Itzun

Yi telen tzaj yi a wutz cub tan Moiss

Yi cyoquen yi xonl Israel tan oyintzi scyuch yi e xonl kajtzun Amalec

117

XODO17,18

Txaween cobox yaj skaxol nin ban xben wok tan oyintzi scyej. Ma in wetz, jalchan nchimben jalen wiwtz nin mben incyal yi txamij yi na chaj porer Ryos, stzun Moiss bantz tetz Josu. 10 Cyelen tzun Josu tan oyintzi scyej e xonl kajtzun Amalec quib yi tal Moiss scyetz. Ma cyetz Moiss tu Aarn nin Hur, chon chibenen cyetz wiwtz. 11Yi cyoponen wiwtz nintzun je tkol Moiss yi kab tcyaj. Yi jent tkol Moiss yi kab tcyaj e tzun xonl Israel nchixcye scyej yi e xonl kajtzun Amalec. Ma yi na cutzaj yi kab i yi na kexij, e xonl kajtzun Amalec nchitxacon scyej e xonl Israel. 12 Poro itzun bantz yi kexen yi kab Moiss sajen tzun chijoyol jun cub tetz colchbil Moiss tan tujewen i. Nchatz e oc Aarn tu Hur tan palchen yi kab Moiss, jun le sbal nin jun le max. Chastzun te xtxajol Moiss yi aten tu yi kab tcyaj te cyakil yi jun kejatz. 13Yastzun bantz yi xcyewen Josu scyej yi e xonl Amalec. 14 Tlol tzun Ryos tetz Moiss: Tzib wok cun yi xtxolbilej yi mbajij tul jun uj tan tulen txakx ticul tzantzaj. Nchatz alaj tetz Josu yi xtxolbilej: Chicopon insotzal cyakil yi e xonl Amalec nin cyal nawset chibi, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 15 Jen tzun bnol Moiss jun patbil xtxixwatz le amalatz nin oc tkol yi bi tetz: Yi Kajcaw, i kabajxom nin i na akon kachamil. 16 Nchatz tal i-tz: Tan tu yi nchoc yi e xonl Amalec tan oyintzi tej Ryos, chastzun te tzocopon Ryos tan oyintzi scyej yi e xonl Amalec sbne opon tunintz. bantz nintzun tbit Jetro, yi ji Moiss, en cunin ban Ryos tan cyelsen Moiss scyuch yi xonl Israel jak chicawl yi e aj Egipto. Yi jun Jetro-atz, i jun chipaleil yi e aj Madin. 2 Ma yi txkel Moiss yi na biaj Sfora tu yi e tal nsken chopon tu tetz taj. 3Gersn bi jun scyeri yi cob cyajl Moiss. Oc tlol i yi biajatz na nin tal i: In jun awer nak tanen tzonej le amalej. 4Ma yi junt cyajl Moiss, Eliezer bi, na nin tal Moiss yi titzen yi niatz: Yi Ryosil kajtzun intaj i nmoc tan wucheyen nin tan incolchen tan qui inquimen tan faran. 5 Chon tzun at Moiss scyuch cyakil yi e xonl Israel le amal tzinunin tu nakajil yi wiwtz tetz Ryos, yi cyoponen Jetro tu yi txkel Moiss nin yi cob cyajlatz. 6 Yi cyoponen Jetro nintzun ben mantar tan talchen tetz Moiss: Ja ul yi jiu tan tilwenu. Nin xomche yi txkelu tu yi cob cyajlu tej. 7Telen tzaj tzun Moiss tan chiculchen yi ji. Nintzun cu mejloktz tan taklen kej. Nchatz ben i-tz tan stzublen yi xak stzi. Kalenatz tzun cyoquen xe yi mantial kale najlet Moiss. 8 Yi cyoquen xe mantial toquen tzun Moiss tan xtxolen tetz yi ji yi en cunin ban Kataj Ryos tan cyelsen tzaj jak chicawl aj Egipto. Nin yi en cunin ban Kataj tej faran scyuch cyakil yi e mas aj Egipto. Nchatz xtxol i cyakil yi quixcuj yi nchitij tbe, nin en cunin ban Kataj Ryos tan chicolchen tkab yi echk quixcujatz. Tircun baj xtxolil Moiss tetz yi ji. 9Winin tzun stzatzinen Jetro te yi xtxolbil yi tbit nin, yi en cunin ban Ryos tan chajlen yi banl talma squibaj yi e xonl Israel tan chicolpenel tzaj jak chicawl yi aj Egipto. 10Nintzun taltz: Kajsbil tetz Kajcaw yi ja xcye tan icolpen wok jak cawl yi faran scyuch yi e aj Egipto, yi e ocnake tan ibuchlen na le wutz cyetz cyajtzakl yi quic ixac.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18

1Itzun

Yi cyoponen Jetro tan xajsen Moiss

XODO18
11

118

Ntyo tetz Kataj yi ja cxel wok tzak yi buchben itetz yi chin quixbel nin ncxulij wok. Kajsbil tetz Kajcaw na na el intxum tetz yi at mas chamil i chiwutz cyakil chiryosil yi e aj Egipto, stzun Jetro bantz. 12 Toquen tzun Jetro tan paten jun xtxixwatz tan taklen kej Ryos. Nchatz toy i coboxt oy tetz Kajcaw. Cyulen tzun Aarn scyuch yi e wi banl wi tetz Israel tan waan tej Jetro tan taklen kej Ryos. bantz le junt eklok nintzun oc Moiss tan pujlen xtisya chixol yi e xonl Israel yi at chiproblem. Baj cunin jun kejatz cyakun wunak tan chiwen. Winin e txiclche tan chiwen tan cyoquen swutz Moiss. 14 Yi tilol yi ji Moiss yi qui na el i tan pujlen chixol yi jun coloj wunakatz, nintzun taltz tetz: Nxac na ctzan tan banlen yi xtxolbilatz? Mbi tzuntz yi achuc ati chiwutz cyakil yi e wunakej tan chibanlen tanen, nin yi cyetz txiclche tu tan achiwen cyakil kej? stzun Jetro tetz Moiss. 15 Yi mero bintzi ta itz cyakil yi e wunakej na chul tzinwutz tan jaklen swetz nin tan injakol tetz Ryos yi mbi tajwen tan chibnol. 16 Na yi na jal problem chixol cyenin na chul tan injoylen tan woquen tan malen na scyetz yi aj paj. Na tzun wal scyetz yi mbi na tal yi cawl Ryos tan chixomen tej, stzun Moiss tetz yi ji. 17Poro yaj, ploj yi na ctzan tan banlen scyej e wunak, na achuc na ctzan tan chibanlen tanen. 18 Na nim yi jun akunej. Winin na kexij tan. Nchatz yi e xonl Israel na chikexij tan achiwen. Winin e txiclche tu tan achiwen te yi jun kejej. Chastzun te quil cxcye tej achuc. 19Ma jalu Moiss mas balaj yil oc tan xtxumlen yi xtxolbilej yi swale tzatz nin lok tzoc Ryos tan awucheyen. Mas tajwen tan awoquen tetz chiyolol yi e wunak swutz Ryos tan talchen chiproblem tetz. 20Nchatz tajwen tan chichuslen te cyakil yi ley tu cawl Ryos, tan chixomen tej nin tan chibanol tanen. 21Nchatz, txaween cobox yaj yi tzaknak cun e, yi na cyek chi Ryos. Tajwen yi jicyuch te cyajtzakl, nin yi qui na chitzantu tan chisublen wunak tan jalen yi cyetz chimebil. Ban tzun che abixbaj tan chicawunen squibaj yi mas wunak. Ban che abixbaj jun squibaj jun mil xonen, nin jujun squibaj jun cient, nin jujun squibaj nicy cient xonen, nin ban choc jujunt squibaj lajuj. 22 Ban chicawun yi eatz scyej yi e yi ate chicwent. Ma ko quil chixcye te jun problem ban tzun chul tzawutz tan abnol tanen. Poro ko itz yi echk problem yi chixcyek e tej ban chiban tanen chichuc. Kol tzaban yi xtxolbilej quil kexij mas, na chocopon yi eatz tan awucheyen. 23 Kol cxom te yi xtxolbilej nin ko yatz tajbil Ryos tan abnol, quil kexij nin chatz yi e mas wunak chitzatzink tej, stzun yi ji Moiss bantz tetz. 24 Inin tzun tulej Moiss quib yi tal yi ji tetz. 25 Toquen tzuntz tan chitxalen cobox yaj chixol yi xonl Israel, yi e yi at mas cyajtzakl. Nintzun e octz tan tetz chibajxom squib yi xonl Israel. At e, e oc tetz chibajxom jun mil nak. Ej nin at e, e octz tetz bajxom squibaj jun cient. Ej nin at e, e oc squib nicy cient, nin at e, e oc squibaj lajuj ntzi xonen. 26 E tzun pujun chixol yi e yi na jal chiproblem. Ma yi echk problem yi qui nchixcye tej, chon tzun toponen cyan swutz Moiss. 27Chijatxol tzun quib Moiss tu yi ji, pakxij tetz Jetro le tetz tanum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Itzun

Yi cyoquen cobox pujul xtisya tan Moiss

119 Yi cyoponen yi xonl Israel xe wutz Sina

XODO19

bantz chon tzun cyoponen yi e xonl Israel le amal tzinunin tu yi na biaj Sina. Oxix xaw chibe jetz yi cyelen tzaj Egipto, yi cyoponen le jun amalatz. 2 Na yi quicyen Refidim,g chon tzun cyoponentz Sina nin chon e cyajen cyen cobox kej xe wutzatz. 3 Ej nin tul yi jun amalatz chon xaken Moiss tan yol tetz Ryos. Na nin jilon tzaj Ryos tetz i wiwtz. Itzun taltz: Alaj yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e xonl Jacow, yi e xonl Israel: 4Ja itil wok yi en cunin mimban scyej yi e aj Egipto. Nchatz ja itilwok yi en cunin ncxul wok wan tzonej kale atinet wetz. Ja cxul wok wan chi na ban jun quilquitx tan palchejen yi e tal. 5 Cyakil yi amal yi at benen tzin, wetz. Poro kol cxom wok te wetz incawl, nin kol tziban wok yi wetz wajbil cxocopon wok tetz mero intanum, yi mas chimpekok tej, chiwutz cyakil e mas tnum. 6 Nchatz cxocopon wok tetz jun kuj pale tzinwutz nin tetz jun tnum yi xansant tan ixconen swetz. Alaj yi xtxolbilej scyetz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 7Benen tzun mantar Moiss tan chichaklen yi e wi banl wi cyetz yi e xonl Israel. Yi cyoponen nintzun tal i tircun yi ntal Kataj Ryos tetz. 8 Yi quibital yi e wi banl wi scyuch yi e mas wunak yi xtxolbilatz, tircunin tzun chicujij nin cyaltz: Skabne tanen cyakil yi ntal Kataj Ryos, chech. Yi tbital Moiss yi chitxumun yi e xonl Israel nintzun bentz tan talchen tetz Kataj Ryos. 9Talol tzun Kataj Ryos tetz Moiss: Moiss! Chinjilonk tzatz. Poro chon chincyaj tcul jun sbak yi chin tzotz nin yil chinjilon. Yastzun wulej bantz quibital yi e wunak inyol te yil chinjilon tzatz, nin tan cyocsal yi bintzinin ja chinjilon tzatz, stzun Ryos bantz. Nintzun tal Moiss junt tir tetz Kataj Ryos yi chitxumun yi e xonl Israel. 10-11Ej nintzun tal Kataj tetz: Culok bin nin alaj scyetz yi tajwen tan chixansal quib ek tu cap. Tajwen tan chitxajol bech cyetz tan chibnol list quib tetz capen, na yastzun yil chincuul tib yi wutzej chiwutz cun chicyakil. 12 Cuken techl soltej yi wutz awan tan qui quicyen yi xonl Israel te yi mojomatz. Nin alaj scyetz yi cyal jun yi nink kan tzaj mu te wutzej. Ej nin yi e yi quil chiban tanen tajwen tan chicwen biyij. 13Nchatz quic cuj tan itzamol yi jun yajatz yi ja juch til. Ma na tajwen yil cu biyij tan cub nka tan flech. Nchatz quic na ban yi ko itz jun wunak nka jun txuc. Tajwen yil cu biyij yi ko quil xom te yi xtxolbilej. Ntin le toxin kej yil chin yi cornet, yi tuc cner, ban tzun chije tzaj xe cul yi wutzej, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 14 Tajen tzaj tzun Moiss wiwtz kale e jilonet tu Ryos. Yi cwen mulen nintzun tal i scyetz yi e xonl Israel yi tajwen tan chibnol list quib tan taklen kej Ryos. Tircunin tzun yi xonl Israel e octz tan xtxajlen yi bech cyetz. 15 Nintzun tal Moiss scyetz: Quil chiwitbej quibu tu quixkelu tan chixansal quibu te yi ox kejej, stzun Moiss bantz scyetz yi e xonl Israel. 16 Itzun bantz le toxin kej, cwen tzun chin xlitz tu kancyok nin saj jun coloj sbak nin opon tibaj yi wutzatz. Nintzun chin jun chun yi chin wi nin ban. Ninin e lucne yi e xonl Israel tan xow.
g 19:2

19

1Itzun

Ex 17:1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO19,20

120

17Cawunin tzun Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel, tan chibenen xe cul yi wiwtz tan culajen Ryos. Yi cyoponen nintzun e xcyewen cun soltej yi wiwsatz. 18 Chin sib nin tunin ban yi wiwsatz tan yi sibel kak na chon cwen mulen Ryos tul kak. Chon cunin ban yi sib chi na ban sibel jun patbil txun, nin cyakil yi wiwsatz chucan. 19Ej nin yi jun chun yi na chin winin chuyen yi wi. Toquen tzun Moiss tan yol tu Ryos. Nintzun na stzawej Ryos yi yol i, poro chin xowbil nin ban yi jilonen Ryos na chon cunin ban chi na nilcan kancyok. 20 Chon tzun cwen mulen Ryos mero tibaj yi wiwsatz yi na biaj Sina, nintzun taltz tetz Moiss tan jen ponen te i nintzun je Moiss le amalatz kale atit Ryos. 21Nintzun tal Ryos tetz: Moiss, na waj yil cben tan talchen scyetz cyakil yi e xonl Israel yi quil chicy tibaj yi mojom yi ja bnix kan, nin yi junt itz yi quic cuj tan cyoquen tan inxmayen, na kol quil inwutz chiquimok. 22 Nchatz yi e pale yi ate tzixol wok, yi e yi na chul tzinwutz, tajwen tan chixansal quib, na ko qui, chelepon cun wan swutz, stzun Kataj bantz tetz. 23 Quil bisunu Ta, stzun Moiss. Na yi e xonl Israel quil chinimsaj quib tan chijen tzaj tzonej. Na ja bin talu sketz tan cwen mojomil yi amal kan nin ja talu yi xan kol kicy tzaj mu tal tibaj. 24 Poro nintzun tal Ryos tetz: Quilok Moiss, ban cu nin ban pakxij junt tir poro xomok tzaj Aarn tzawej yil cult. Ma yi e mas pale tu cyakil yi e xonl Israel chicyajk cyentu kale atet. Nin quic cuj yi nink chicy tzaj mu te yi mojom yi ja cu wan, na ko at jun yil tzicy tzaj squimok teratz wan, stzun Ryos bantz. 25 Tajen tzaj tzun Moiss wiwtz, nin yi cwen mulen nintzun tal i scyetz cyakil yi e xonl Israel yi xtxolbil yi tal Ryos tetz.

cawl Ryos yi talnak scyetz yi e xonl Israel: inatz in iRyosil yi nxelsan tzaj wok Egipto, kale nxatet wok tetz chisclaw yi e aj Egipto. 3 Quil tzitak kej junt Ryos, ma na ntin in. 4 Quil tziban wok teblal jun taklen tan itkol wok kej, mpe ik teblal jun yi at tzonej wuxtxotx, nka jun yi at tcyaj nka teblal jun yi at xe mar. Quic cuj yi nink tziban wok teblal jun scyeri eatz, tan itkol kej. 5 Quic cuj yi nink xmeje cun wok chiwutz, nin quic cuj yi nink cxoc wok tan chiculajen, na yi in wetz in yi iRyosil, nin na je tzinwutz ko yatz tziban wok. Ej nin swake chicaws yi e yi qui na cyek inchi, tu yi e yi na chich chicul swej. Swake chicaws tuml chinitxa tu chimamaj yi eatz. 6 Poro yi e yi na chipek swej, nin yi na chiban tanen yi incawl swake imbanl squibaj nin squibaj chinitxa scyuch chimamaj, tetz jun coloj tiemp. 7Quil tzinawsaj wok imbi tan chatz tu, na swake icaws ko yatz. 8 Ban wok tanen yi jun kej ujlen na xansant wan. 9Ban xakuj wok kak kej le sman tan banlen cyakil itakun yi tajwen tetz itetz. 10Ma le jukin kej itz yi kej tetz ujlen, nin itz tan itkol inkej. Quic cuj yi nink xakuj wok, mpe ik initxa nka yi e imos yi ate tzitej wok, mpe ik yi e awer nak yi ate tzixol wok. Quic cuj tan cyakujen. Nchatz yi e itawun quic cuj yi nink chakuj te yi jun
2 I El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1Je

Yi taklen yi lajuj cawl scyetz xonl Israel

121

XODO20,21

kejatz. 11Cyal tzakuj na kak kej imban wetz tan banlen cyakil yi tcyaj tu yi wuxtxotx, tu yi mar, tu cyakil yi at. Ma le jukin kej, nintzun nuje. Chastzun te ja inxansaj yi jun kejatz. 12 Lok wok itaj itxu tan benen kon itiemp yi akij wan tzitetz tzonej wuxtxotx. 13 Quil xbiyolnakin. 14 Quil cxjopon wutzaj. 15 Quil cxalkij. 16 Quil tzijal wok cun jun wi itak tej junt wunak. 17Quil tzel italma te yi mebil junt. Quil tzel italma te yi txkel, nka te yi mos nka te yi tawun nka alchok echk taklen yi at tuch, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel. 18 Tircun tzun yi e xonl Israel stiw te cyakil yi xtxolbilasej yi bajij te yi wutzatz na ja quibit cyakil yi echk xlitz tu kancyok yi baj cu. Nin quibit yi chun yi nchin. Nin quil cyakil yi sib yi jal te yi wiwsatz. Chastzun te winin e xobentz,h nin kajpen nin e xmayinint. 19Nchatz cyal tetz Moiss: Mas balaj yi ilu jilon sketz, nin skabne tanen cyakil yi staleu. Na kol jilon Ryos sketz, qui cunin bantz skaquimok tan, chech tzun bantz tetz Moiss. 20 Quil chixobu, stzun Moiss scyetz. Na yi tajbil Ryos itz tan chixowsenu, bantz cyekalu chi i sbne opon tunintz. Nin itz chixowsenu tan qui chijuchulu mas quilu, stzun Moiss bantz scyetz yi e xonl Israel. 21Te yi ate cyen yi e xonl Israel joylajel tzaj yi wutz, nintzun je tetz Moiss wiwtz tul yi sbak yi chin tzotz nin kale atit Ryos. jemponen Moiss nintzun jilon Ryos tetz, itzun taltz: Alaj yi xtxolbilej scyetz yi e xonl Israel: Ja wit itil wok nin ja itbit wok yi chon nchinjilon tzaj tzitetz tcyaj. 23 Chastzun te quil tziban wok teblal jun iryosil. Quil tziban wok jun iryosil tan oro nka tan sakal. 24Ma na ban wok jun patbil itxixwatz yi txotx tu. Nin ban tzipat wok cun itxixwatz tibaj, chi tanen yi cner tu wac. Nchatz ban tzipat wok echk oy tibaj yil xconk tan chajlen yi tzatzin paz yi ja jal skaxol tzituch. Nin ko yatz tzibanwok, nul, nin swake imbanl tzitibaj tul yi luwar kale na wajwit yil tzinawsaj wok imbi. 25 Nin ko tziban wok jun patbil txixwatz yi cub cun ban tzijoy wok yi cub yi qui seij, na kol xoc wok tan selen yi cub tzelepon kej inaltaratz itan, nin quic xac sbne. 26 Nchatz qui na waj yil tziban wok yotx tejak yi jun patbil itxixwatzatz, na yil cxje wok tibaj qui na waj yi tzichaj wok yi iwankil yi ewun itan. cyakil yi cawl yi tajwen tan awalol scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chibnol scyej yi e esclawi yi ate scyuch: 2 Yi kol tzilok wok jun esclaw yi hebrey, ban tzakuj kak ntzi yob tzituch. Ma le jukin yob ban tzel liwr, nin qui tajwen tan chojol jun centaw tan telen
h 20:18-19 Heb 12:18. i 21:1 Yi e esclaw e wunak yi ate jak cawl junt yaj. Quic rmeril yi nink tzel liwr, nka yi caw tib stibil tib. Nicun i tkab taw chi jun pres. Jn 8:35; Gl 4:24.

22 Yi

Yi taklen yi cawl yi en tzan jun patbil txixwatz

21

1Je

Cawl scyetz yi e patrn yi en chiban scyej yi e esclaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO21

122

liwr. 3 Yi ko quic txkel yi toponen, iten nin sbneatz yil tzel liwr. Ma ko xomij txkel tej yi toponen ban xom nin yi txkel tej yil tzel liwr. 4Ma ko i yi patrn yi mocsan yi txkel nin ko ja jal chinitxa, chon nin chicyajk cyeratz jak cawl yi patrn. chuc cuntu yaj tzelepon liwr, na chuc cuntu toponen. 5 Poro kol xtxum yi mos tan qui telen liwr tan tu yi na pek i te yi txkel nin scyej nitxajil, nin te yi patrn, ban cyaj cyen i. 6 Ko yatz ban tzun ben yi yaj tu yi patrn chiwutz yi e pujul xtisya cwent Ryos tan banlen jun chitrat. Ban tzun takcyen yi mos yi chin te yi marquil yi puert, nin ban tzoc yi patrn tan koplen yi chin tuml yi marquil yi puert. Yastzun techl yi tzocopon junawes tetz jun esclaw yi patrn. 7Ko at jun yaj yil scay nin jun mel chi jun esclaw tetz junt, quil tzel liwr chi na chiban yi e yaj yi na choc tetz esclaw. 8 Ko qui na taj yi patrn tzoc tetz txkel, tan paj yi qui na pek tej, ban tzun tak yi patrn amal tetz tan telen liwr poro tajwen tan chojol tetz yi patrn tan telen liwr. Ej nin quic cuj tan benen cayil scyetz awer nak tan tu yi qui na pek tej. 9Ma ko tzoc tetz txkel yi cyajl, ban tzun tzoc yi mos chi jun mel yi patrn, nin tajwen yil pek i tej. 10Ma kol jal junt txkel yi yaj tan, quic cuj yi nink tzel kej yi bajx txkel tan. Ma na tajwen yil tak i yi tajwen tetz chi tanen wa tu bech tetz. Nchatz tajwen yil tak yi wankil tetz. 11Ma ko quil sban yi patrn yi echk xtxolbilej, ban tzun tzel xnan liwr. Nin qui tajwen tan chojol jun centaw, tan telen i liwr. 12 Nchatz ko at jun yil tzoc tan biylen junt yaj nin kol quim tan tajwen tan cwen biyij yi junatz. 13 Poro ko nketz yi tajbil i tan bnol yi xtxolbilatz te yi tuch nin ko yatz nin quimbil yi junatz, ban tzun tzel ojk yi jun yi mbiyon tan ew ib. Poro swale tzitetz nal benet i tan tewal tib. 14Poro ko at jun yi ban cunin sbiy cun jun tuch tan paj yi na chich cul tej, ban tzun cu biyij yi junatz yi mbiyon yi tuch nin ko tzel ojk tan ew ib ban tzoc joylen. Petzunk chon tew tib kale atit yi patbil txixwatz ban nin lcu biyijtz. 15 Ko at jun tzoc tan biylen taj xtxu, tajwen cu biyij yi junatz. 16 Nchatz alchok scyetz yil tzoc tan talken jun yaj tan benen cayil tajwen tan cwen biyij yi junatz, petzunk atit yi yaj tkab, nka nsken ben cayil. Tajwen tan cwen biyij yi jun alkom wunakatz. 17Alchok scyetz yil tzoc tan jislen yi taj xtxu, tajwen tan cwen biyij. 18 Nchatz ko at jun biyon mbajij nin ko ja loon jun tan cub nka tan kabaj, poro qui nin nquim, nin ban xon te txamij qui tzun lcu biyij yi jun yi mbnon tetz. 19Ntin na taj yil choj yi jun yi mbiyon cyakil yi stzacben tetz, nin yi tiemp yi ntxakx tan yi quixpnak jalen yil tzul yos tuch. Kol sban yi xtxolbilej, ban tzun tzel liwr yi junatz yi mbnon, nin quic til sbne. 20 Kol tzoc jun patrn tan biylen jun scyeri esclaw tan tze, nin kol quim yi mos tan, tajwen tan chojol. 21Poro ko quil quim chan tetz cobox kej, quic tzun til yi patrn tej na at i jak cawl yi patrn.j 22 Kol chibiy quib cob yaj nin loon jun xnan yi chon wi cyan, nin kol quim yi ni cyan, poro quil quim yi xtxu, tajwen tan chichojol yi mult jatna scuch yi chmil yi xnan, nin mbi na cyal yi e pujul xtisya. 23 Poro kol quim yi xnan
j 21:21 Na elepont yi nketz tajbil yi patrn tan biylen cun, na cyal jun yi nink tzoc tan biylen cun jun esclaw.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

123

XODO21,22

tajwen tan chiquimen yi e yi nloonsan. 24Na je tanenej: Kol tzel bak wutz jun yaj tan junt tajwen tan telen yi tetz. Ko i yi te tzel, nchatz tzan yi junt, tajwen tan telen yi tetz te. Ma ko jalaj kab tzel, tajwen tan telen jalaj kab yi junt. Ma ko jalaj tkan tzel, nchatz tzan yi junt, tajwen tan telen jalaj tkan. 25Ko tzesen tzulij tajwen yil cu tzesan yi jun yi mbnon tetz. Ma ko loonen tu mban, tajwen yi yastzun tzulij yi mbnon tetz. 26 Ko at jun patrn yi loon jalaj wutz yi mos tan, ban tak i amal tan telen liwr tetz xel yi wutz yi nloon tan. 27Ko itz jun te tzel, tajwen tan tkol yi patrn amal tan telen liwr tetz xel yi te. 28 Ko at jun yaj, nka xnan, yi loon tan wac nin quimtz, tajwen tan cwen biyij yi jun wacatz tan cub, nin quic cuj tan ibajsal yi chibel. Poro yi taw quic til tej. 29Poro ko na nin til yi taw yi ban tocon yi wac, nin kol quim jun yaj tan, tajwen cu biyij yi wac nin nchatz yi taw tajwen tan cwen biyij, tan paj yi na til i yi at wi yi wac nin nketz calij tan. 30Poro ko cuj yi chojij tzan tajwen tan chojol i yi mult tan qui quimen i. 31Iten nin xtxolbil tzan yi ko itz jun xicy nka jun xun yi loon tan jun wac. 32Poro ko itz jun esclaw loon tan yi wac tajwen tan cwen biyij yi wac tan cub, nin tajwen tan chojol yi taw yi wac junaklaj pi sakal tetz yi patrn yi esclaw. 33 Ko at jun yi skop jun julil a, nka at jun julil a tuch jun yaj nin ko quil sjop, nin ben jun wac nka jun buru tul, 34tajwen tan chojol yi taw yi julil a tetz yi taw yi wac yi jamel, nin ban tetzaj yi yaj yi taw yi julil a yi chibel yi wac. 35 Ma ko itz wac jun yaj yi loon tan wac junt yaj, tajwen tan benen cay yi wac yi loonsan yi junt, nin cob tzel yi jamel chiwutz yi cob yajatz. Nin nchatz tzan yi chibel yi wac yi quimnak. 36 Poro ko na til yi taw yi wac yi ban tocon yi tetz wac nin quim junt tan nin qui na oc il i tej, tajwen tan chojol i jamel yi wac yi junt, nin tetz i sbne yi chibel jun yi quimnak. at jun yil talkel tzaj jun wac nka jun cner tan cwen biyol tetz chib nka tan cayil, tajwen tan tkol o-t wac tetz xel yi junatz. Ma ko itz jun cner tajwen tan tkol cyajt cner tetz xel. 2 Ej nin kol txamxij jun alkom te yi na tzan cunin tan alak nin kol biylij nin quimtz, quic til yi jun yi mbiyon tetz. 3 Poro ko itz chajkej yil txamxij yi junatz yi na tzan tan alak nin tzoc biylen nin quimtz at tzun til yi jun yi mbnon tetz. Nchatz kol txamxij jun alkom tajwen tan chojol i yi jamel yi echk taklen yi mmel tzaj talkal. Poro ko quic puk tan chojlen tajwen tan benen cayin i tetz esclaw tan jalen pwok tan chojlen yi mult. 4 Kol txamxij yi alkom nin ko atit tuch i yi nmel tzaj talkal, tajwen tan tkol junt tir, nin tajwen tan chojol cob tir yi jamel yi wac, nka yi cner, nka yi buru, yi mmel tzaj talkal. 5 Ej nin ko at jun yil tzakpun cyen tawun tul cojbil jun wisin, tajwen tan tkol xel yi mbi mbaj tan yi tawun. Poro tajwen tan tkol yi mas balaj te yi tetz cosech. 6 Nchatz ko at jun yi tzakpun len jun kak xol tze nin kol tze yi triw yi wisin tan, tajwen tan chojol tircun yi ntze tan yi kakatz, quic na ban yi ko nsken molxij yi triw nka qui. 7Ej nin nchatz kol tabnaj jun yaj mu puk nka alchok echk taklen tetz junt nin kol tzel alkan xe yi cal yi yaj, nin kol txamxij yi alkom tajwen tan chojol
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

22

1Ko

Yi echk cawl tan colchen chimebil wunak

XODO22

124

yi alkom cob tir mas yi jamel yi mmel tzaj talkal. 8 Poro ko quil txamxij yi alkom, yi yaj kale ncyajet tabnal yi puk, tajwen tan benen ticylen chiwutz yi e pujul xtisya cwent Ryos tan lajluchaxen yi ko nketz i yi alkom. 9Nchatz ko at jun yil tetzaj jun wac nka jun cner nka jun chej nka alchok scyetz bechok yi ncyaj stzakol yi taw tajwen tan chibenen yi taw tu yi nsicon tetz chiwutz yi e pujul xtisya cwent Ryos tan tiwlen na scyetz i yi mero taw. Ma yi jun yi nketz yi taw tajwen tan chojol cob tir jamel yi ntetzaj klo. 10 Kol tabnaj jun yaj jun wac nka jun chej nka jun cner tetz junt yaj, nin ko taklen bi sban chi tanen jun quixpen nka kol baj tan xoj nka alchok junt jilwutz txuc, nka kol quim chuc nin cyal jun tzilon tetz, 11tajwen tan talol yi yaj kale abnant yi mero bintzi tetz yi taw, nin tajwen tan xconen bi Ryos tan tetz stiwil yi yol yi bintzi nin na tal i yi qui ntil i yi en mban yi txuc. Ko yatz, tajwen yil tocsaj yi taw yi txuc nin qui tajwen tan chojol yi yaj kale abnant. 12 Poro ko swutz cunin i yi ben alkan yi tawun yi junt, tajwen tan chojol i yi jamel tetz yi taw. 13 Ma ko itz jun smaron txuc mbnon, tajwen tan tulen sowril nka yi waben yi smaron txuc tan tan chajlen tetz yi taw, nin qui tzun choj i-tz yi jamel. 14 Ko at jun camon jun wac nka jun chej tetz jun wisin, nin kol loon te yi camij tan yi yaj, tajwen tan chojol i yi jamel yi jun yi ncam. 15 Poro ko xomij yi taw tej yil loon nka yil quim, qui tajwen tan chojol, ma na ntin yi cambil tetz. at jun yaj yil tzoc tan banlen ruinl tetz jun xun yi ntaxk cunin potzaj tib, nin txen cunin ban jun trat tu jun yaj tajwen tan chojol i yi jamel xun yi bixbant, nin tajwen tan cyumewen tuch. 17Poro ko quil scul yi taj yi xun tan toquen yi yaj tetz chmil yi mel, tajwen tan chojol yi yaj yi bnon ruinl tetz, yi jamel yi xun. 18 Tajwen tzibiywok cun cyakil yi e ajcun yil chijal tzixol wok. 19Nchatz ko at jun yaj nka xnan yi chiwitbej quib tu jun txuc, tajwen tan cwen biyij. 20 Cyakil yi e yi chipate chitxixwatz swutz junt ryos tajwen tan chicwen biyij. 21Quil che ibuch yi e awer nak yi najlche tzixol wok, nin quil che ijis wok. Na nchatz axwok itetz ocnakquix tetz awer nak chixol yi e aj Egipto. 22 Ej nin nchatz quil cxoc wok tan chibuchlen nka tan majlen chimebil yi e xmalcan tu yi e meba yi quic chitaj chitxu. 23 Na kol cxoc wok tan chibuchlen, nin yil jepon cyokl tzinwutz nocopon wetz tan chicolchen tikab wok. 24Nin ko yatz tziban wok chichok incul tzitej nin xquimok wan tul oyintzi. Ej nin yi e yi chicyajk tetz xmalcan itz yi e itetz ixkel tuml yi e initxa. 25 Ej ko at jun tzixol wok yil tzakon cmon tetz junt tanum qui na waj yil sjak taal yi puk chi na chiban yi e akol cmon. 26 Kol tak jun yaj yi bech tetz, tetz prentil yi cmon tajwen tan tajen yi bech tetzatz yil cu kej. 27Na quicunin batz ntinatz yi bech tetz, nin ko tzun lquim tan chew ko quil tzitak wok yi bech tetz. Na ko quil tzitak wok, mbil xcon tan tan colol tib tkab chew yil wit. Chastzun te tajwen tan itkol wok yi bech tetz. Nchatz in kol chijak cheybil cyetz swetz swake, na yi in wetz na el inkajab scyej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Ko

Yi echk cawl tan pujlen yi echk problem yi na jal chixol yi e wunak

125

XODO22,23

28 Nchatz quil cxoc wok tan telsen kej yi itajcawil scyuch yi e pujul xtisya cwent Ryos yi ate tzitibaj. 29Quil tzel te icul tan tulsen yi echk oy tzinwutz chi tanen yi bajx wutz yi na jal te icosech tu yi bajx taal uva yi na jal. Nchatz yi bajx icyajl tajwen tan ijatxol swetz. 30Nchatz yi bajx cyal yi e itawun yi ko mam chi tanen wac nka cner, ban tzul tan itoyil swetz, ban chicyaj cyen juk kej te chitxu, poro le wajxakin kej tajwen tan itkol swetz. 31Ma jalu yi axwok itetz tajwen tan itoquen tetz intanum yi xansan chet. Qui tzun tzibajsaj wok yi chibel jun itawun kol quim tan jun smaron txuc. Ma na ban tzicox wok len scyetz txi.

tzital yi echk taklen yi quic xe nin nkeratz bintzi. Quil cxoc wok tetz stiw jun mal wunak, nin quil cxoc wok tetz tuch tan nuclen jun xtxolbil yi nketz bintzi. 2 Ko at jun coloj wunak yi na chitzan tan nuclen jun echk taklen cachi quil xom iwi scyej ptzunk jun coloj cun chixonen. Quil xom iwi scyej. 3 Nchatz quil xom iwi te jun, ptzunk chin meba nin i, ko i aj paj. Quil xom iwi tej, mas balaj nquen tan malen yi bintzi. 4 Nchatz ko ja txakxij yi tawun yi acontr, chi tanen jun wac, nka jun cner, nka alchok scyetz tawun i, nin kol nojquen tzawutz tajwen tan abenen tan taklen tetz i. 5 Tajwen tan awoquen tan cheyen yi acontr yi na chich cul tzawej. Kol tzawil yi ja cu jok yi chej tzak yi tektz, cheyaj i tan telsen yi tektz yi chej. 6 Quil tzel chikej yi e meba itan yil cxoc wok tan jun xtisyain, ma na tajwen yil cxom wok te yi xtxolbil yi bintzi. 7Quil xom iwi te jun ajxochonl yi nketz bintzi na tal. Nin quil tzibiy wok cun jun yaj yi quic til. Na quil tzincuy chipaj yi e yi yatz na chiban. 8 Quil tzitzam wok pwok tan taklen til junt. Na na xcye yi xoc yi na aklij tzitetz tan joplen iwutz nin tan xtxalbajen yi xtxumun jun balaj yaj. 9Quil tzibuch wok yi e awer nak yi ate tzixol wok na nchatz axwok ocnakix tetz awer nak chixol yi e aj Egipto nin ilijt itan yi quixbel yi na ban jun yi awer nak, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel. tal Ryos: Ban xakuj wok kak yob swutz itxotx, nin ban lje yi echk cosech swutz tetz yi kak yobatz. 11Poro le jukin yob tajwen yil tzuje yi txotx, quil tzitawaj wok jun wi ujul swutz te yi jun yobatz, na tajwen tan tujewen yi txotx. Nin ban cyaj quen yi echk taklen yi na chuy swutz scyetz e meba, nchatz tetz chiwa yi e smaron txuc. Ban wok yi xtxolbilej te cyakil yi icojbil, chi tanen kale awijet echk uva nka yi echk oliw. 12 Ban cxakuj wok kak kej. Na tajwen tan itujewen le jukin kej. Ban wok yi xtxolbilej tan cyujewen yi e esclaw scyuch yi e awer nak yi na chakuj tzituch. Nchatz yi wac tu yi e chej tajwen tan cyujewen. 13 Cyakil yi xtxolbilej yi ja wit wal tzitetz, ban wok tanen. Ej nin qui na waj yil tzinawsaj wok junt ryos yi apart tzinwutz wetz mpe ik talchen chibi, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 10 Nchatz

23

1Quil

Yi echk cawl tetz xtisyain

Yi echk cawl tetz ujlen

XODO23

126 Yi ox chin wutzilen kej yi tajwen tan chibnol tanen

tan ticyen ox balaj kej itan tul jujun yob tan itkol inkej. 15 Ban wok tanen yi wutz kej yi na baj yi pam yi quic xtxamil itan. Ban wok chi yi walnak tzitetz. Tul yi juk kejatz tajwen yil tzibajsaj wok yi pam yi quic xtxamil. Tajwen tan iticysal le xaw Abib, na yastzun yi xaw yi itelen tzaj Egipto. Nin cyal jun nink tzul tzinwutz yi ko qui cyan jun oy tan. 16 Nchatz ban wok junt balaj kej yil je yi bajx wutz icosech. Nchatz ban wok junt balaj kej yil tzimol wok yi witzbil icosech, yi na baj wi yi yob. 17Tajwen tan cyoponen cyakil yi e yaj tzinwutz ox tir le jujun yob. 18 Quil tzitoy wok yi chel itxixwatz swetz ko at mu xtxamil pam tzituch. Nchatz quil tzicolwok yi epuil itxixwatz tetz junt eklok. 19Nin nchatz itz yi bajx wutz yi mas balaj yi na waj yil tzul itan tzinwutz, na i inatz in itajcawil, yi iRyosil. Nchatz quil tzitxic wok yi e tal ne chiw tul yi xtxutx. wok tzaj, tzul inchakol yi wetz inngel tan bajxen tziwutz wok tan chajlen ibe, nin tan iquicylen tan itoponen le amal yi bixban wan. 21Quil tzijatx wok len itib tej, nquen wok culutxum jak cawl, quil tzipaj wok yi cawl i, na yastzun inxel yi stzatok tzixol wok, nin ko at jun sjuch til quil clax tkab. 22 Poro kol cxom wok te yi tetz tajbil, nin kol tziban wok tanen yi tetz cawl, nin kol xom wok te yi xtxolbil yi nwal tzitetz, nocopon tzuntz tan icolchen tkab yi icontr, nin tan oyintzi scyej. 23 Na sbajxok yi wetz inngel tziwutz wok, nin mben tcyal i axwok le amal kale atet yi e amorreo, e hitita, e ferezeo, e cananeo, e heveo tu e jebuseo. Ej nin cyakil yi e wunakatz chicopon insotzal. 24 Yil xopon wok le amalatz quil xom wok te cyetz cyajtzakl. Quil xmeje wok chiwutz yi cyetz chiryosil. Nin quil cxoc wok tan chiculajen. Ma na ban tcun joy wok puntil tan xiten cun chiryosilatz yi banij tu tanen tu yi echk cub yi na chimeje quen swutz. 25 Ak wok inkej, swake tzun imbanl tibaj iwa tu itca. Ej nin xincole tkab cyakil yabil yi tzul tziwutz. 26 Nin nocopon tan icolchen. Nin mben kon yi itiemp wan jalen yil tzopon yi itiemp. Kalenatz xquim wok. Nchatz kol tzitak wok inkej quil jal jun xnan tzixol wok yi quil jal tal nka jun yi quil jepon xawlil. 27Tzocopon inkol jun chin xow scyetz cyakil wunak nin cyakil nacin kale xicyet wok, nin chixobok tzitetz. Nocopon tan chixowsen, tan cyelen ojk tziwutz wok. 28 Nocopon tan chixowsen, bantz cyelen ojk yi e heveo scyuch yi e hitita, nin yi e cananeo. 29Quil chel chan yi e wunakatz swutz yi amalatz. Quil chel tetz jun ntzi yob wan. Ma ko chel, qui cunin batz chijalok winin smaron txuc tul yi amal nin xloonk cyan. 30Chelopon incyal swutz yi txotx poro chebelen cuntu. Quil chel wan jalen yil jal winin initxajil. Kalenas tzun chel wan bantz itetzal yi amalatz. 31Ma yi mojomil yi amalatz ja wit cu wan. Chon xetij kale atitet yi Cyak Mar nin chon na opon jalen stzi mar kale atet yi e filistey. Nchatz chon na xetij le amal tzinunin tu nin na opon kale atitet yi tzanla Eufrates. Ja wit wak yi jun amalatz tzitetz. Nin axwok xelsan yi e wunak yi ate swutz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Bit

14 Tajwen

Yi ngel tetz Ryos yi bajxij chiwutz yi e xonl Israel

127

XODO23,24

32 Quil tzitokbej itib scyuch. Nin quil cxom wok te cyetz cyajtzakl. Nin quil tziban wok jun trat scyuch mpe ik te chiryosil. 33 Nchatz quil tzitak wok amal tan chicyajen cyen tzixol wok, na ko tzun cxom wok scyej tan loken yi cyetz chiryosil. Na ko yatz, xtxakxok wok tan paj, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel.

bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss itzun taltz: Ban cxul wok tzinwutz. Xomok tzaj Aarn tu Nadab tu Abi tzawej. Nchatz chixomok tzaj oxcal tu lajuj wi banl wi yi ate chixol yi e xonl Israel. Catzamwok le amal kale atinet. Poro quil tzikans tzaj itib mas kale atinet, ma na ban tcun xcyaj wok joylajlen mu. Ej nin tajwen tan imejewen cun. 2 Ntin cun a Moiss ban cul tzinwutz, ma yi e mas wi banl wi tajwen tan chicyajen cyen joylajlen. Ej nin quic cuj tan chijen tzaj wunak wi wutzej, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 3 Benen tzun Moiss tan talchen scyetz cyakil yi e xonl Israel yi mbi cun tal Ryos tetz. Nchatz tal i cyakil yi echk cawl yi alijt tan Ryos tetz. Yi quibital yi e xonl Israel yi echk cawlatz nintzun e cujijtz nin cyaltz: Skabne tircun, quib yi ntal Ryos yi tajwen tan kabnol. 4 Toquen tzun Moiss tan stziben cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz. Ma le junt eklok jalchan cunin casen Moiss nintzun ben i-tz tan banlen jun patbil xtxixwatz xe cul yi wutz. Nchatz cu tawal coblaj cub, jujun te jujun kuj xonl Israel. 5 Yi wit bnixen yi patbil xtxixwatz nin ben chakol cobox xicy tan quicylen tzaj cobox mam tor, tan chicwen biyij nin tan paten tetz chitxixwatz swutz Ryos, tan jalen cuybil chipaj swutz i. Nchatz e cu biyol cobox mam toratz tan toyen tetz tan chajlen yi tzatzin paz yi ja jal chixol tu Ryos. 6 Toquen tzun Moiss tan stzamlen yi chichel yi mam toratz tul echk xal. Cob tzun eltz tan. Jun txakaj chon cwen tan tul xal, nin junt txakaj chon benen kojol tibaj yi patbil txixwatz. 7Kalenatz tzun jen tcyal Moiss yi liwr kale atit yi trat yi bnixnak tu Ryos, nin oc i-tz tan silen chiwutz cyakil yi e xonl Israel. Yi quibital cyakil yi xonl Israel nintzun cyaltz: Skabne tanen cyakil yi na tzan Ryos tan talchen sketz nin kocopon culutxum jak cawl i. 8 Benen tzun Moiss tan chitlen yi chich chiwi cyakil yi e wunak yi ate-tz, nin tal i-tz: Yi chichej itz jun techl yi ja bixe chitratu tu Ryos. Cyakil yi yol yi minsilej chiwutzu yastzun xe yi katrat tu Ryos. 9Chibenen tzun tetz Moisstz wiwtz. Xomche Aarn, Nadab tu Abi tej. Nchatz xomche oxcal tu lajuj wi banl wi scyej. 10Chon tzun quilol wutz yi chiRyosil. Tzak tkan Ryos at jun yi chin litzunin chi tanen yi jun jilwutz cub yi na biaj zafiro, nin yi chin skoj nin chi tanen yi tcyaj. 11Quic nin tzun e ban yi e yajatz yi quil wutz Ryos, na quic e tulej Ryos. Nchatz e wan nin e uca-tz swutz yi jun amalatz.
12 Jilonent

24

1Itzun

Yi bixewen junt tir yi trat chixol Ryos tu yi e xonl Israel

tzun Ryos tetz Moiss. Itzun taltz:

Yi taten Moiss le wiwtz Sina

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO24,25

128

Moiss, ban cul wiwtz kale atinet wetz, nin ban chin achiw na swake cobox lepaj cub tzatz kale tzibanet yi echk cawl tu echk ley yi tajwen tan chibnol tanen yi e xonl Israel. 13 Benen tzun Moiss le amal kale talwit Ryos tetz. Chon tzun jen i wiwtz nin xomnin Josu tej, yi tetz cheyum. 14Yi chijatxol quib nintzun tal Moiss scyetz yi e wi banl wi: Chicyajku tzonej nin ban ko chichiwu tzonej jalen yil kacuul. chicyajk cyen Aarn tu Hur scyeju, nin ko at jun tajwen nka jun chiproblemu ban cyalu scyetz, stzun Moiss ban. 15 Yi bajen tlol Moiss yi xtxolbilej nintzun je-tz wiwtz. Sajen tzun jun coloj sbak nin jopxij yi wiwtz tan. 16 Cwen mulen tzun yi kej tu pakpuchal Ryos tibaj yi wiwtz Sina. Kak kej ban yi sbak tibaj yi wiwsatz, ma le jukin kej nintzun chak Ryos Moiss tul yi sbakatz. 17Ma yi e xonl Israel ja quil yi pakpuchal Ryos yi at tibaj yi wutz Sina. Chon cunin ban yi sbak chi na ban kak. 18 Inti Moiss nintzun octz tcul yi sbakatz nintzun je-tz jalen wiwtz. Cawunak kej nin cawunak akbal atij Moiss tul yi jun sbakatz. tal Ryos tetz Moiss: alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chimolol jun balaj oy tan cyakol swetz. Poro ntin na waj yil cyak yi e yi tetz cun cyalma yi na cyaj cyak. Nin quil tziban wok puers scyetz yi e yi qui na cyaj cyak. 3 Nin cyakil yi echk taklen yi ban cyak itz yi oro, sakal tu cobre.k 4Nchatz ban cyak yi echk nok yi txib yubil tu prpura, nin cyak. Nchatz ban cyak yi balaj nok linol tu yi xiil chiw. 5 Nin ban chimol yi stzuml cner yi ocnak stzacl yi cyak yubil. Nin ban chimol balaj tzum, tu yi echk balaj tze chi tanen yi acacia. 6 Nchatz ban cyak aceit yi xconk tetz lampr, nin yi echk tzacbil yi na cu tcul tetz perfum yi xconk tan xansen echk taklen nin tan paten tan cocaxen tzinwutz. 7Nin nchatz ban cyak yi echk balaj cub, chi tanen yi cornalina, nka yi echk mas balaj cub. Na xconk tetz yi lantar tu yi xbuk yi xconk wutz cul yi witz pale. 8 Nchatz ban wok jun innajbil tan innajewen tzixol wok. 9Poro yi jun innajbilatz tu cyakil yi echk taklen yi tzocopon tcul, tajwen tan ibanol chi yi swale tzatz. Tajwen yi nicun tzan chi yi tzinchaje tzawetz.
2 Moiss,

25

Yi cyoquen yi xonl Israel tan molchen yi echk oy tan banlen yi cal Ryos
1Nintzun

wok jun caa te yi balaj tze acacia. Nin je yi malbil yi ban xcon itan tan banlen. Jun metr tu lajuj centimetr tzitulej wok yi tkan, ma yi wutz, oxcal tu o centimetr tzan. Nchatz tzan yi wutz tkan, oxcal tu o centimetr tzan. 11Yil bnix, ban tzoc jun yubil stziak chi tanen cornis, yi oro cun. 12 Nchatz ban wok cyaj argoy yi oro cun, nin ban tzoc te cul yi caa. Cob le jalaj xlaj nin cob le jalajt. 13 Nin ban wok cob kaj te yi tze acacia. Nin ban tzoc oro tejak. 14Yil bnix ban tzicy itan tcul yi echk argoy yi at te cul yi caa, na xconk tan palchen nin. 15 Yil tzoc yi echk kajilatz tul echk argoy, nin ban cyaj quen tu tul. 16 Ej
k 25:3 Cobre itz jun jilwutz chich yi winin na litzun nin yi qui na pusin. l 25:4 Lino itz jun jilwutz nok yi chin putzpuj nin. Ja bnix te jun jilwutz xtze yi na biaj lino yi chon na jal Egipto.

10 Ban

Yi caa kale atitet yi lajuj cawl Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

129

XODO25

nin tul yi caaatz ban tzitak wok cun yi cob lepaj cub kale tzibanet yi cawl yi swake tzitetz. 17Nchatz ban wok jobsel yi caam , tan balaj oro. Jun metr tu lajuj centimetr yi tkan, ma yi wutz, itz oxcal tu o centimetr tzan. 18 Ban wok teblal cob querubim,n txakij tzitulej wok te yi balaj oro. Nin akwoken tibaj yi jobsel yi caaatz. Ban cyaj jun le max nin jun le sbal. 19Yi jobsel yi caaatz, tu yi cob teblal querubimatz, junit tzan yi bambil tetz. Nin yi cob querubimatz ban lcyaj jujun le jalaj stzi yi jobsel yi caa. 20Ma yi cob teblal querubimatz, yi ate tibaj yi jopsel, tajwen tan chixmayil quib squibil quib. Poro na taj yi chon chixmayin cun te jobsel yi caaatz. Nchatz tzan yi chixicy. Chon tzaj cun wi yi caa, tan joplen cun yi caa tan chixicy. 21Yil bnix yi jobsel yi caa itan, ban tzitak woken tibaj yi jun caaatz. 22 Ma jalu Moiss, chon chinjilon tzaj tzatz tibaj yi jobsel yi caaatz nin chixol yi cob teblal querubimatz. Chon chinjilonk tzatz nin swale yi incawl tzawetz tan awalol scyetz yi e xonl Israel tan chixomen tej, stzun Ryos bantz tetz Moiss. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun mes tan yi balaj tze yi acacia. Nin je yi malbil yi ban xcon itan. Jun mutx tu lajuj centimetr tzan yi tkan. Ma yi wutz, cawunak o centimetr tzan. 24Ban tzoc oro itan te cyakil yi jun mesatz tan joplen cyakil yi tze. Nin ban tzoc jun yubel stziak yi mes yi oro cun tzan. 25 Nchatz ban bnix junt yubil yi oro cun tibaj yi mesatz nin loxcunin tzan stziak. Juk centimetr tzan yi wutz tkan yi jun yubilatz. 26 Nchatz ban wok cyaj argoy yi oro cun, nin oken jujun tejak yi xtxuc yi mes, kale atit yi cyaj tkan. 27Yi cyaj argoy ban tzoc tzak yi yubil yi at stzi yi mes, na yi xac itz tan ticyen jun kaj tul tan palchen nin yi mes. 28 Nchatz ban wok yi cob kaj tan acacia nin ban tzoc oro tejak. Xconk yi cob kajatz tan palchen nin yi mes. 29Nchatz cyakil yi echk macl yi xconk xe innajbil, chi tanen yi echk lmak cuchar, nka yi echk xaru, nka yi echk wok yi na xcon tan molchen yi echk oy yi na opon, tajwen yi oro cun tzan tircun. 30Yi pam yi ilenin tzul itan tan cyajen cyen tzinwutz, ban cyaj tibaj yi jun mesatz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun cantil yi oro cun. Yil cxoc tan banlen txakij tzitulej wok tan martiy. Juk wi tzan yi jun cantilatz. Junit tzan cyakil weklil yi jun cantilatz. Yi xe tu yi tkan tu yi juk culbil aceit tu yi yubil chi tanen tal ne buch yi ntaxk je pokl, junit tzan tircun tan jun ntzi pi oro. 32 Nin te yi jun cantilatz, ban tzel kak kab, ox le jalajchak xlaj, nin jun nicyal. 33 Nchatz tejak yi kak kab yi na el te yi tkan, ban tziban wok ox tal ne buch. Chon cunin tzan chi tanen tal buchil jun wi almendro yi ntaxk je chitp. 34Nin te yi tkan, ban bnix cyajt tal ne buch. Chon tzan chi tanen yi buchil yi
m 25:17 Jobsel yi caa, na biaj propiciatorio le castiy nin na elepont yi amal kale na jopxet quil wunak tan yi chel yi chitxixwatz. Jopij tu quil, jalen yi quimen yi mero chitxixwatz, yi Mesas. n 25:18 Yi e querub, nka querubim le hebrey, yi -im le hebrey na chaj plural. Nicun mu e scyuch yi e ngel, poro at len chixicy. Poro apart chimunl. E quicylom te echk taklen cwent Ryos. Gn 3:24; Ex 25:18; 25:22; Lv 16:2; Is 37:16; Ez 10:5; Heb 9:5.

23 Nchatz

Yi mes kale jet yi pam

31Nchatz

Yi jun chin wutzilen cantil yi juk cun wi

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO25,26

130

almendro yi ntaxk je chitp. 35 Ban tzoc jujun tzak echk kab yi na el te yi tkan. 36 Yi echk tal ne buchatz tu echk kab junit tzan tu yi tkan. Oro cun tzan tircun nin txakij tzitulej wok tan martiy. 37Nin tibaj yi jujun kab, ban wok jujun tal ne txekbil tan xconen tan xtxeken cyakil yi at swutz. 38 Cyakil yi echk macl chi tanen yi elsbil yi mecha yi tzenak tu echk tal ne lak tajwen yi oro cun tzan chicyakil cun. 39Ban xcon ox arow balaj oro itan, tan banlen yi jun cantilatz tu cyakil yi echk maclatz yi na taj. 40Ban wok yi jun akunej Moiss, nin ban wok chi yi echk techl yi minchaj tzatz tzonej wiwtz, stzun Ryos bantz tetz. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun innajbil yi mantial cun tzan. Ban xcon lajuj xbuk yi lino cun yi bakun wutz, tu yi echk yubil yi txib, xkaykuj nin cyak. Nin ban wok teblal e querubim swutz. Nin joy wok puntil yi skil cunin tzan. 2 Cyakil yi echk xbuk yi tzibne, tajwen yi junit malbil tzan tircun. Nin je yi malbilej: Coblaj metr tu nicy tzan yi tkan, ma yi wutz cob metr tzan. 3 Chup wok cun o xbuk. Nchatz tzan yi o-t, chup wok cun, ban tokbej tib yi stziak tan yi stzisbil tetz yi junt. 4Ban wok echk jul stziak yi cob chin xbukatz, tan ticyen yi calbil tetz tcul. Ban xcon yi lino yi txib yubil itan tan banlen echk calbilatz. Nchatz nicun sban yi cob chin xbukatz yi chupijche. 5 Ban wok nicy cient jul te yi cob xbukatz. Nicy cient te yi jujun, nicy nin tu tzan yi xol tan cwen tokbel tib yi cob xbukatz. 6 Nin ban wok nicy cient ganch yi oro cun tan chuplen yi cob xbukatz, na xconk tan stzamlen yi xbuk tu yi junt bantz junit tzan yi wi yi jun innajbilatz. 7Nchatz ban wok junlaj xbuk tan xiil chiw tan jen tibaj yi bajx xbukatz yil je tibaj innajbil. 8 Junit malbil tzan cyakil yi echk xbuk yi xiil chiw cun. Nin je yi malbilej: Oxlaj metr tu nicy yi tkan. Ma yi wutz cob metr. 9Tzis wok cun o xbuk nin junit sban. Nchatz yi kakt, tzis wok cun. Ma yi bajx te yi kakatz yil cyaj swutz, ban tzipak wok cun nicyal. 10Ban tziban wok nicy cient jul tejak yi cob lmak xbukatz kalel tzicyet echk ganch tan chicalchen. 11Ban wok nicy cient ganch yi brons cun. Nin ban tzoc tejak yi echk julil yi cob xbukatz bantz junit tzan yi wi innajbilatz. 12 Nin yi sobril yi cob xbukatz yi junit mban, ban cyaj tu chimban wutz coc yi innajbilatz. 13 Ma yi xlajak yi innajbilatz sobrink cyen cawunak o centimetr swutz yi bajx xbuk. 14 Nchatz ban wok jun patbil tan stzuml cner nin ban je itan tibaj innajbil. Ban cu yi tzumatz tul stzacl yi cyak yubil. Nchatz ban wok junt patbil tan junt jilwutz tzum tan joplen tircun. 15 Ban wok cobox tabln te yi balaj tze acacia tan xconen tetz cajonil innabil. Nin joy wok puntil tan banlen yi skil cunin tan yuben. 16 Yi jujun tablnatz tajwen yi cyaj metr tu nicy tzan yi tkan. Ma yi wutz oxcal tu o centimetr tzan. 17Te yi echk tablnatz ban bnix cob stzambil tetz te yi jujun. Nicy nin tu tzitulej cyakil yi echk tablnatz yi xconk tetz cajonil yi innajbil. 18 Ban wok junak tabln te yi jalaj xlaj yi na xmayin nin cwen tzin. 19Nin ban wok cawunak simient yi sakal cun tzan tan cyajen cyen xe yi echk tablnatz. Cob simient te yi jujun tablnatz tan toquen yi cob stzambil tetz tul. 20Nchatz tzan yi jalajt xlaj yi innajbil yi na xmayinin jen tzin. Tajwen yil xcon junak tabln itan te yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

26

1Nchatz

Yi pach yi mantial tu

131

XODO26,27

jalajatz. 21Nin ban wok cawunak simient yi sakal cun tzan tan cyajen cyen cob tzak yi jujun tabln. 22 Ma yi jalajt xlaj innajbil, yi jalaj yi na xmayin nin toquen tzin, ban wok kak tabln tan xconen te yi jalajatz. 23 Nin ban xcon cobt tabln tetz yi cob xtxuc. 24Ban tzoc te yi jujun yi at lakak xtxuc. Nin ban chicalxij tan chich. 25Nin yi wajxak tablnatz tajwen yi at len cob simientil te jujun yi sakal cun. Waklaj tzun simient na taj tan cyajen cyen tzak yi wajxak tablnatz. 26 Ban wok o kaj tan tze acacia. Na xconk tetz kajil yi tabln yi tzocopon te yi jalaj xlaj yi cajonil innajbil. 27Nchatz ban wok ot kaj tetz yi jalajt xlaj yi cajonil, nin ban wok ot kaj tetz yi jalajt wutz coc yi na xmayinin toquen tzin. 28 Yi jun kaj yi tzicypon tul yi echk tabln, tajwen yil tzicy tcul tircun nin nicyal cun tzan. 29Nchatz ban tzoc oro tejak yi echk tablnatz tu yi echk kajil yi xconk tetz soltej. Nchatz ban wok cobox argoy yi oro cun tzan kalel chicyet yi echk kajilatz. 30Nuc wok bin yi jun innajbilatz, tajwen tan ixomen te yi plan minchaj tzatz wiwtz, stzun Ryos tetz Moiss. 31Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun xbuk tan joplen yi amal yi chin xan nin. Tajwen xcon yi nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak, nin ban bnix tan yi balaj lino yi bakun tzan. Yi jun xbukatz chemij tzitulej wok nin ban tzoc teblal cob querubim swutz yi chin cotij cunin tzan. 32 Ban choc cobox ganch yi oro cun tej nin ban je chimban tej cyaj tkan cal. Yi cyaj tkan calatz ban bnix tan acacia nin ban tzoc oro tej, nin ban je len tibaj jujun xe yi sakal cun. 33 Ban tzun tzichimbaj woken yi xbukatz te yi echk ganchatz. Ej nin tcul yi jun xbukatz akwok quen yi caa kale tzibanet yi contrat yi bnixnak wan tzituch. Nchatz yi jun xbukatz xconk tan jatxlen xol yi amal yi xan, tu yi amal yi winin xanil. 34Nin tcul yi amalatz yi winin xanil ban tzoc yi caa kale atit yi incontrat yi bnixnak wan tzituch, nin akwoken yi jopselil. 35 Swutzel tzaj yi jun xbukatz ban cyaj cyen yi mes kale na jet yi pam. Ban tzoc xlaj yi tapij yi na xmayinin jen tzin. Ma yi jun cantilatz yi juk cun wi at, ban cyaj te yi jalaj xlaj yi na xmayinin cwen tzin. 36 Nchatz banaj junt xbuk yi xconk tetz yi puertil yi innajbil. Ban xcon yi nok, yi lino bi, itan, yi bakun tanen. Nin ban xcon yi txib yubil tu yi xkaykuj nin cyak. Chin cotij cunin tzitulej wok. 37Ej nin nchatz ban wok o tkan cal te yi tze acacia yi xconk tan jen yi xbuk tej. Nin oken oro tejak. Ban tzoc jujun ganch yi oro cun tejak yi jujun tzeatz. Nin ban wok o xe tetz yi echk tkan calatz tan brons,o stzun Ryos tetz Moiss. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun patbil itxixwatz tan acacia yi cyaj xtxucnakin, nin je yi malbil tzitulejej: Cob metr tu junak o centimetr tzitulej yi xlajak, ma yi wutz tkan jun metr tu junak o centimetr tzan. 2 Ban wok cyaj tuc, jujun lakak xtxuc. Junit tzan yi tucatz tu yi patbil txixwatz. Ej ban tzoc brons tejak nin tul yi jun altaratz. 3 Nchatz ban wok cobox macl yi xconk te yi patbil itxixwatz, chi tanen yi culbil tzaj tu yi echk palet nin yi echk wok nin cyakil yi echk pacbil wok tu echk culbil xtxakak. Brons cun tzitulej wok tircun. 4Ban wok jun patbil chibaj tan
o 26:37

27

1Nchatz

Yi patbil txixwatz

Brons Itz jun jilwutz chich yi tajwen yil maktij tan kak bantz bnixen jun ech taklen tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO27

132

brons nin oken cyaj argoy tejak xtxuc yi jun patbil chibajatz. 5 Yil bnix yi jun chichatz ban cu itan tcul yi altar poro tul nicyan cyen tu, na qui tajwen tan cwen ponen jalen txe cun. 6 Nchatz ban tziban wok cobox kaj nin ban xcon yi tze acacia itan tan banlen, nin ban tzoc brons itan tej. 7Yil bnix yi echk kajatz ban tzun tzicytz itan tul yi echk argoy yi at te yi altar. Na xconk tan palchen nin yi altar, nin tan ticylen nin. 8 Yi jun patbil itxixwatzatz, jul tzan tcul nin ban xcon tzlum acacia itan tan banlen chi yi jun yi minchaj tzatz wiwtz, stzun Ryos ban tetz Moiss. wok jun tapij soltej yi wutzkanil yi innajbil. Cawunak o metr tzan yi xlaj yi na xmayin nin cwen tzin. Ban xcon yi balaj lino yi bakun tan banlen jun xbuk yi xconk tetz yi jun tapijatz. 10Nchatz ban wok junak tkan tze kalel jet yi jun xbukatz. Nchatz ban wok junak culbil tkan yi tzeatz tej. Brons cun tzitulej. Nchatz ban wok junak ganch tu yi stzamol tetz yi echk culbilatz, tan yi chich yi sakal, na xconk tan stzamlen yi xbuk. 11Nchatz tzan yi jalaj xlaj yi na xmayin nin jen tzin, tajwen yil tzoc yi balaj xbuk tej, nin iten nin malbilatz sbne chi yi jalajt xlaj. Nchatz yi junak tkan tu echk culbil tkanatz, brons cun tzan. Ma yi echk ganch tu echk tzambil tetz, sakal cun tzan. 12 Ma te yi jalaj xlaj yi na xmayin nin toquen tzin, tajwen yi junak cob metr tu nicy tzan. Nin ban wok lajuj tkan tu yi echk culbil. 13 Ej iten nin tzanatz yi jalajt xlaj yi na xmayin nin telen tzin. Junak cob metr tu nicy tzan, nin xconk xbuk tan joplen. Nin te yi xlajej ban cyaj cyen yi puertil yi innajbil. 14Xlajak yi puert ban tziban wok juk metr balaj xbuk tetz tapij. Ban wok ox tkan tu ox simientil te yi bajx xlaj. 15 Nchatz tzan le jalajt xlaj, juk metr tzan nin ban tzoc iten nin malbil xbukatz. Ej nin ban wok oxt tkan tu yi culbil tkan. 16 Ma tetz yi puertil, ban xcon yi echk nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak, nin ban bnix tan yi balaj lino yi bakun tzan. Yil cxoc wok tan chemlen chin cotij cunin tzan. Beluj metr tzan yi jun xbukatz yi xconk tetz yi puert. Nchatz ban wok cyaj tkan tu cyaj xe yi echk tkanatz yi tzocopon tzak yi xbuk tetz puert. 17Cyakil yi echk tkan yi tzocopon soltej yi innajbil tajwen yil xcon sakal tan banlen yi echk ganch tu yi stzambil tetz yi ganch. Nchatz tajwen yil xcon brons tan banlen yi echk xe. 18 Ma yi wutzkanil yi innajbil cawunak o metr yi tkan tzan, nin yi wutz junak cob metr tu nicy tzan. Iten nin tzanatz yi wutz coc. Ma yi wutz tkan cob metr tu junak o centimetr tzan. Ej nin yi echk xbuk yi xconk te yi innajbil lino cun yi bakun tanen. Ma yi echk xe, brons cun tzan. 19Nin cyakil yi echk macl yi xconk itan wutzkanil tan innawsen tajwen yi brons cun tzan tircun. Nchatz cyakil yi echk staqui yi at tcul nin soltejel tzaj yi pem, tajwen yi brons cun tzan. jalu Moiss alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan tulen balaj aceit tetz oliw yi chejan tanen, na xconk tan cusen tul yi echk cantil tan xtxeken cyakil kej xe innajbil. 21Nin ban choc Aarn scyuch e cyajl tan cusen aceit tul yi echk cantil yi at tul yi bajx cuart yi at swutz yi xbuk yi na jopon tetz yi caa kale atit yi cawl tetz katrat yi bnixnak wan tzituch. Nin yi echk cantilatz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Ma 9Ban

Yi wutzkanil yi najbil Ryos

Yi aceit yi xcon tetz txekbil

133

XODO27,28

tajwen yi tuninl txekun cuntz cyakil akbal tul yi amal kalel kaculwit kib tzituch. Ej nin yi xtxolbilasej itz jun cawl sbne scyetz yi e xonl Israel scyuch cyakil chixonl sbne opon tunintz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. jalu Moiss, chixol cyakil yi e xonl Israel chakwe yi awutzicy Aarn scyuch yi e cyajl yi na chibiaj Nadab tu Abi tu Eleazar nin Itamar. Chakwe tan cyulen tzawutz, na tajwen tan chixconen swetz tetz pale.p 2 Nin ban tzaban bech tetz yi awutzicy Aarn, tan jalen kej i nin tan yuben. Chin xan nin sbne yi bechokatz. 3 Joywe cobox balaj yaj yi ja wak cyajtzakl tan banlen yi balaj bechokatz. Ban tzawal scyetz tan cyoquen tan banlen yi bech tetz Aarn. Bantz xansal tib Aarn tetz jun pale tzinwutz. 4Nin yi bech tetz i yi tajwen tan ibnol itz yi jej: jun tal ne xbuk yi tzocopon wutz cul yi na biaj pectoral tu jun lantar yi na biaj efod. Nchatz banaj junt xbuk yi chitpun nintu yi at yubil stziak nin yi xconk tzak yi lantar. Nin ban wok junt xbuk yi nim tcun tkan yi scyajk tzak yi mant. Nchatz banaj jun xbuk yi jepon te wi, nin banaj jun calbil yi tzocopon xe cul. Ban wok bin yi balaj bechokatz tetz yi awutzicy Aarn tu yi e cyajl, bantz chixconen tetz pale tzinwutz. 5 Yil tzoc banlen, ban xcon oro tu echk xbuk yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Ej nin chemij tzan tan balaj lino yi bakun wutz. 6 Yi yubil yi nok yi xconk tan banlen yi lantar itz oro, tu echk nok yi txib nin xkaykuj tu cyak yubil. Ej nin ban xcon yi echk lino yi bakun wutz. Chemij tzan, nin chin cotij cunin tzan yil tzoc chemlen. 7Nin ban tzoc cob ganchil wi xulchub tan stzamlen. 8 Nchatz banaj jun calbil yi tzocopon xe cul tan calchen yi jun lantaratz. Iten nin tzitulej yi bambil tetz. Ban xcon nok yi txib yubil tu yi xkaykuj nin yi cyak. Chemwok tan lino yi bakun wutz. 9Ej nin ban tzajoy cob balaj cub yi nice na biaj. Nin ban tzoc chibi yi coblaj kuj xonl Israel tej. 10Yil tzoc chibi yi e xonl Israelatz tej yi cob cubatz tajwen yi tunin lxom cyen te chitiemp. Bajx tzoc yi bi yi bajx nak nin witzbil tlen yi chip. Kakchak biaj te yi jujun balaj cubatz tzan. 11Tan tocsen yi echk biajatz te yi cob lepaj cubatz ban xcon jun yaj yi na aw selen cub tan, chi yi e bnol xmalkab. Chon tzan chi jun sey. Ban xcon oro tan banlen yi cob ganchatz, nin ban je jun cub tibaj jujun ganchatz. 12 Yi ganchatz xconk tan stzamlen yi lantar wi xulchub Aarn. Ej nin yil tzopon i tzinwutz, xconk yi cob cubatz kale atit chibi yi coblaj kuj xonl Israel tan cyulsen txakx tincul. 13 Ban wok bin yi cob ganchatz nin oro cun tzitulej wok. 14Ej nin nchatz ban wok cob caren yi oro cun, nin lasun tzitulej. Nin yil bnix ban tzilacbaj wok cyen te yi cob ganchatz yi tzocopon wi xulchup Aarn. yi ne xbuk yi tzocopon wutz cul Aarn kale atit yi macl yi xconk tan xtisyain, chemij tzan. Chin cotij cunin tzitulej. Ban xcon balaj nok yi banij te oro tu lino yi txib yubil, nin xkaykuj tu cyak. Ej nin bakun wutz yi lino. 16Pakwutzin
p 28:1 Pale nka sacerdote le castiy. Yi chipaleil yi e xonl Israel apart chiwutz yi e pale te yi tiemp jalu. Apart chimunl, nin apart bech cyetz.

28

1Ma

Yi bech cyetz yi e pale

15 Ma

Yi ne xbuk yi ocnak wutz cul Aarn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO28

134

tzan tan jalen yi cyaj xtxuc. Ej nin junak cob centimetr tzan yi jalajchak xlaj. 17Ban tzoc cyaj txol ne cub tej, yi na litzun. Te yi bajx txol ban tzoc ox tal ne cub, yi na biaj rub, crislito nin esmeralda. 18 Ma te yi cap txol ban tzoc oxt balaj cub yi na biaj granate, safiro nin jade. 19Ma tetz yi toxin txol ban tzoc oxt cub yi na biaj jacinto, gata nin amatista. 20Ma te yi cyajin txol ban tzoc yi echk ne cub yi na biaj topacio, cornalina nin jaspe. Yi echk tzamol tetz yi echk cubatz tajwen yi oro cun sban. 21Tajwen yi coblaj xonen yi tal ne cubatz, na coblaj chixonen yi e cyajl Israel. Nin te yi coblaj cubatz tajwen yil tzoc cyen yi chibi yi coblaj kuj xonl Israel, jujun biaj te jujun cub. Chon sban cyen chi na ban jun sey. 22 Nchatz banwok cob caren yi oro cun tzan. Bakun tzitulej chi jun akwil. Xconk tan stzamlen yi jun ne xbukatz yi tzocopon wutz cul Aarn. 23 Nin nchatz banwok cob argoy yi oro cun tzan. Nin yi cob argoyatz ban tzoc stziak yi jalaj xlaj tiben tzaj yi tal ne xbukatz. 24Ban tzoc yi cob carenatz te yi cob argoyatz yi ate te yi jalaj xlaj tiben tzaj. 25 Ej nin ban calxij yi ju yi cob carenatz te yi cob ganchatz yi oro cun, nin yi chon at wi xulchub. Calwok cyen te yi jalaj xlaj swutz. 26 Nchatz banwok cobt argoy yi oro cun, nin akwe cyen te yi cob xtxuc tzak cun tzaj yi jun xbukatz. 27Nin banwok cobt argoy nin tziswok cyen te yi lantar tiben tzaj mu tal kale na icyet yi calbil tetz. 28 Nin ban tzical wok cun yi cob argoyatz yi at te yi ne xbuk te yi cob argoy yi at te yi lantar. Nin calwok tan cob tal ne calbil yi txib yubil. Cal wok cun tan qui jatxol tib yi ne xbuk tu yi lantar. 29Ej nin cyakil tir yil tzoc Aarn xe amal yi winin xanil tan yol swetz, tzul tcyal yi chibi yi e xonl Israel yi seij tejak yi balaj cubatz yi at swutz yi tal ne xbukatzq yi at wutz cul nakajil yi talma. Tzul tzun txakx chibi yi e xonl Israel tincul. 30Ma yi Urim tu Tumim,r akwok cun tcul yi ne xbukatz yi at wutz cul. Akwok cun bantz taten wutz cul, nin cyan nintz tan yil tzocopon tzinwutz tan yol. 31Ej nin nchatz banwok yi xbuk yi tzocopon jak yi lantar. Txib cun tzan yubil. 32 Ej nin nicyal yi jun xbukatz ban tzicaplen kul. Nin stziak yi kul ban tzoc baltzen tan qui katzen. Chon sbne cyen chi na ban jun colbaj. 33 Choken echk yubil stziak yi xbuk. Wolojin tzitulej. Nin ban xcon yi xbuk yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Nin ban tziban wok echk tal campanu yi oro cun tan toquen stziak yi xbukatz. 34Je puntil tzitulejej, jun woloj nok nin jun campanu tzan, jalen yil bnix cyakil yi stziak yi xbuk. 35 Tajwen tzoc jun xbukatz te Aarn yil tzoc tan banlen yi munl xe yi mantial. chink echk campanu yil tzoc Aarn xe yi amalatz yi winin xanil nin yil tzel tzaj. Kol xom te echk cawlatz quil tzun lquim i-tz. 36 Nchatz tajwen tan bnixen jun tal ne placa yi oro cun, nin ban tzoc cobox yol tej chi na ban yi na bnix jun sey. Nin je yi yolej yi tajwen tzoc tej: Xansan chot tan kaxconen tetz Jehov yi kaRyosil.s 37Yi jun tal ne placa-atz
q 28:29 Yi ne xbuk nchatz na biaj pectoral nka pectoral de juicio le castiy. Ej nin itz kale at cunt yi Urim tu Tumim. Ej nin chon na oc wutz cul yi witz pale. r 28:30 Yi Urim tu yi Tumim itz cob tal ne cub yi xconak cyakun yi e witz pale tan lajluchaxen yi tajbil Ryos. Ej nin chon at cun tul yi ne xbuk yi at wutz cul yi witz pale. s 28:36 Xansan chot tan kaxconen tetz Jehov, yi kaRyosil, na elepont yi jatxij che ntin tan chixconen tetz Ryos. Nchatz kutanen ketz jalu, yi o creyent, xansan cho. Quic ketz kil swutz Ryos na ja wit quim katxixwatz, nin jatxij cho tan kaxconen tetz Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

135

XODO28,29

ban tzoc swutz plaj yi xbuk yi tzocopon te yi wi, nin calwok cyen tan jun xbuk yi txib yubil bantz cyajen cyen junawes te yi xbukatz. 38 Yi jun tal ne placa-atz tajwen yil cyaj cyen wutz plaj Aarn yil tzocopon i tzinwutz tan toyen yi cyoy yi e intanum, yi e xonl Israel, na yi tetz munl itz tan toyen yi cyoy yi e xonl Israelatz tan joplen cyakil quil yi juchij cyan te cyakil echk taklen yi winin xtxintxal. Ej nin yil wil yi jun placa-atz chintzatzink te cyoy. 39Banwok yi jun xbuk yi chitpun nintu yi at yubil tziak tan lino. Nchatz yi xbuk yi jepon te yi wi, lino cun tzan. Ej nin nchatz banaj jun calbil. Chemij tzitulej wok. Nin chin cotij cun tzan. 40Nchatz tzan bech cyetz yi e cyajl Aarn. Banwok jujun chixbuk yi chitpun nintu nin jujun chicalbil tu yi xbuk yi jepon te chiwi. Banaj yi jej tan jalen chikej. 41Yastzun yi bech cyetz yi awutzicy scyuch yi e tetz cyajl yi xconk tan awekol e. Ej nin nchatz tajwen yil je aceit chiwi tan chibixbajen sju chimunl, na tajwen tan chixansajen tan cyoquen tetz pale. 42 Nchatz banwok ne wex tan toquen scyej tan tewen chiwankil. 43 Nin yil choc wutzkanil yi amal kale tzinculwit wib scyuch tan banlen chimunl tajwen yi at yi ne wexatz scyej. Tajwen tan chixomen Aarn scyuch yi e cyajl te yi xtxolbilasej tan qui jalen quil, bantz qui chiquimen. Yi jun leyatz itz tetz Aarn scyuch yi e cyajl tu cyakil chixonl sbne opon tunintz. xtxolbilej yi tajwen tan abnol yil coc tan chixansajen yi e pale. Cyaj tzaj jun ne wac yi mam tu cob tal ne cner yi mam yi quic chiyab, nin quic mu chiyanasil. 2 Nchatz banaj cobox pam yi quic xtxamil tan balaj jarin. Nchatz banaj cobox torta nin cobox wotz yi na bnix tan jarin. Ej nin ban tzoc mu tal aceit swutz. 3 Yil bnix, ban cu tul jun tal ne mit nin tzitcyaj wok nin swutz yi mantial. Nchatz tzan jun tal ne wac yi mam tu cob tal ne cner yi e cun mam. 4Ej nin cyajwe nin Aarn scyuch yi e cyajl stzi yi puertil yi mantial kale na kacul wit kib tu intanum. Ej nin ban chicu tan jichin. 5 Nchatz ban tzacyaj nin yi bech cyetz yi ja bnix. Nin wek cun Aarn tan yi bechokatz. Ak cyen yi xbuk yi chitpun nintu, tu yi junt yi at yubil stziak. Nchatz ak cyen yi lantar yi na biaj efod, tu yi ne xbuk yi tzocopon wutz cul. Ej nin cal cyen yi calbil xe cul. 6 Nchatz aken yi xbuk te wi nin ak cyen yi jun tal ne placa swutz. 7Nin cyajwok nin aceit yi na xcon tan chixansen yi e pale. Nin ban tzakojen twi Aarn tan xansen tan toquen tetz jun pale. 8 Nchatz chiban yi e cyajl tajwen yil che awek tan yi xbuk yi chitpun nintu. 9Cal cyen yi calbil xe cul Aarn. Nchatz tzawulej yi e cyajl. Ej nin aken yi xbuk te chiwi. Tan yi xtxolbilasej tzaxanse Aarn scyuch yi e cyajl te chimunl. Yi jun munlatz itz tetz sbne opon tunintz. 10 Ej nin nchatz cyaj wok nin yi jun tal ne wac yi mam swutz yi mantial kalel kaculwit kib tan jen cyakol Aarn scyuch yi e cyajl chikab tibaj yi wi. 11Biycun yi jun tal ne wacatz tzinwutz stzi yi puertil yi mantial kalel kaculwit kib. 12 Yil tzibiy wok cun yi jun tal wacatz ban tzimol wok yi chel nin tzaj cyen mu chich tan yi akab te yi echk tuc yi at te yi patbil txixwatz. Ma yi mas chich, ban tzikoj cyen xe yi patbil itxixwatz. 13 Ma cyakil yi until yi tal wac chi tanen yi at tej yi xtxotx, nin chi tanen yi at tej yi xtxicunil, cyaj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

29

1Je

Yi xtxolbil tan xansen jun pale

XODO29

136

wok len tan paten tibaj yi patbil itxixwatz. 14Poro yi chibel tu yi stzuml tu xtxa yi wac tajwen yi chon tzoc stzesen joylaj len yi amal kale atixet. Na itz jun itxixwatz tan jalen cuybil ipaj. 15 Ej nin nchatz ban tzicyaj wok nin jun scyeri yi cob cneratz swutz yi mantial tan jen chikol Aarn scyuch yi e cyajl chikab tibaj yi wi. 16 Ban tzibiy wok cun nin ban tzichit wok cyen yi chel xlajak yi patbil itxixwatz. 17Ej nin ban tzipi wok cun yi jun cneratz nin txaj wok yi lasu tu yi echk tkan, nin junit tzan yi wi tu yi mas pial. 18 Nin ban tzapat cyakil yi chibel yi jun cneratz wi yi patbil itxixwatz, tetz jun balaj oy tan cocaxen tzinwutz. 19Ej nin ban tzitcyaj wok nin yi junt cneru tan jen cyakol Aarn scyuch yi e cyajl chikab tibaj. 20Ej nin biy wok cun yi jun cneratz nin te yi chel ban tzatzaj cyen mu tal te yi chichin Aarn nin yi e cyajl. Tajwen chon tzoc yi chichatz te jalaj chichin yi sbal. Nchatz tzan te mamil yi wi chikab. Ban tzoc tzajij yi chich te yi sbal. Ej nin nchatz tzan mamil yi wi quikan, yi jalaj chisbal. Ma yi sowril yi chich chiten tibaj nin soltej yi patbil itxixwatz. 21Cyajel tzaj mu te yi chichatz tib yi aceit yi na xcon tan xansen jun tan toquen tetz pale nin ban tzachit nin te Aarn tu yi bech tetz nin nchatz scyej yi e cyajl tu yi bech cyetz. Tan yi xtxolbilej chixansok Aarn scyuch yi e cyajl nin nchatz tzan yi bech cyetz. 22 Kalenas tzun tzacyaj len yi epuil yi at te yi je nin yi at te yi xtxotx nin yi at te yi lasu. Nin nchatz cyaj len yi cob xtxicunil nin cyakil yi epuil yi at tej, tuml yi jalaj cux yi sbal, na itz yi jun ne cner yi mam yi xconk tan chixansen yi e pale. 23 Ej nin nchatz cyajen jun pam te yi pam yi at tcul yi tal ne mit yi at xe yi mantial tzinwutz. Nchatz cyajen jun tort tu jun wotz yi banijt te jarin yi at aceit swutz. 24Akwok cyakil yi echk taklenatz tetz Aarn scyuch yi e cyajl nin ban cyaken nin chichuquen tzinwutz. 25Yil bnix cyen yi jun xtxolbilatz ban tzacyajen tzaj yi echk taklenatz yi at chikab nin ban tzapat cun tibaj yi patbil itxixwatz tuml cyakil yi wankil yi bajx cner.t Banaj yi xtxolbilej bantz itoyil jun balaj oy swetz yi winin cocal, jun oy yi patin cun tzan. 26 Yil coc tan xansen Aarn ban tzacyaj cyen yi wutz cul yi cneru yi nquim tan chixansen Aarn nin ban tzachuquen tzinwutz. Ej nin yi jun pi chibajatz awetz sbne. 27Jatxlen yi wutz cul tu yi kab yi cneru yi nquim tan chixansen Aarn na cyetz sbne, tetz chichib. 28 Cyetz Aarn sbne scyuch yi e cyajl. Nin yi xtxolbilej itz jun ley yi tajwen tan chibnol yi e xonl Israel sbne opon tunintz yil cyak chitxixwatz tzinwutz. Nin yi jun oyatz nicun chi nak chitzan tan toyen swetz tan chajlen yi ja wit jal tzatzin paz skaxol tzituch. 29Ma yi bech tetz Aarn, ban cyaj cyen tkab yi e xonl i yil quim, yil chibixe tetz pale, nin yil tzaklij yi cawl scyetz tan cyoquen tetz pale. 30Yi jun paleatz yi tzocopon cyen tetz xel Aarn yil quim, ej nin yil tzoc le amal kalel kaculwit kib, tajwen tan xconen yi bechokatz tan tetz juk kej. 31Ma yi chibel yi cneru yi nquim tan xansajen Aarn, ban tzitcyaj nin tcul jun amal yi xansant, nin ban tzitxicwoktz. 32 Ban tzawak scyetz Aarn scyuch yi e cyajl tan chibajsal yi chibel yi cneruatz na jatxijt tetz Ryos.
t 29:25

Yi na patij cyakil yi wankil jun chitxixwatz, na biaj holocausto le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

137

XODO29,30

Nchatz tzan yi pam yi at tul tal ne mit, e chibajsan. Ban baj cyan stzi yi puertil yi mantial kale kaculwit kib. 33 Tajwen tan bajen cyan, na yastzun yi oy yi ncyak swetz tan joplen yi quil nin tan chibixbajen tetz pale. Poro quic cuj tan bajsal junt, na nketz alchok scyetz lbajsan yi echk taklenatz, na xansant swutz Ryos. 34Ma yi kol sowrin mu tetz junt kej, mpe ik yi pam nka yi chibaj tajwen tan cwen ipatil wok na xansant tetz Ryos, nin quic cuj tan bajsal junt. 35 Banaj bin cyakil yi xtxolbilatz tej Aarn scyuch e cyajl chi nwal tzatz. Juk kej tzabne tan chixansen nin tan taklen yi cawl scyetz. 36 Tul yi jujun kej te yi juk kejatz, tajwen tan awoyil jujunt tal ne wac yi mam tetz yi chitxixwatz tan jalen cuybil chipaj tzinwutz. Tajwen tan axansal yi patbil chitxixwatz tan jun chitxixwatz yil xcon tan jalen cuybil chipaj nin ban tzakoj nin aceit tibaj tan xansajen. 37Juk kej tzaban tan paten yi echk itxixwatz tibaj yi patbil tetz tan jalen cuybil ipaj. Tan yi xtxolbilatz, tzaxanse yi jun patbil txixwatzatz. Chin xan nin sbne, na al scyetz jun yil smac cyen yi jun patbil txixwatzatz, xanse tib tantu yil smac cyen. kej tajwen tan apatil cob tal ne cneru yi ja tzak jun yob cyan. Elich yi jun xtxolbilasej tej acul. 39Ban tzapat jun scyeri yi cob ne cneratz jalchan nin ban tzapat yi junt cwen kej. 40Tetz tuch yi bajx cner tajwen tzawoy cyaj liwr balaj jarin tu jun litr aceit oliw. Ej nin ban tzakoj nin jun litr win tibaj tetz jun oy tzinwutz. 41Iten nin tzanatz cyakil yil tzitoy yi jun cner cwen kej. Tajwen tan awakol yi jarin tu yi aceit nin yi vino, na itz jun oy yi tajwen yil pat-xij cyakil cwen kej tan cocaxen tzinwutz. 42 Yastzun yi echk oy yi tajwen yil tzitak wok swetz nin yi sbne opon tunintz tajwen tan itkol yi echk oyatz. Nchatz chiban yi e icyajl. Ban cxopon wok tan toyen yi oyatz stzi yi mantial, yi mantialatz kalel lnatet tan ichiwen wok tan kajilonen tzituch. 43 Chon snatok le amalatz tan kilol kib tzituch wok yi axwok xonl Israel. Ej nin yi jun amalatz chin xan nin sbne, na chon snatoktz tul. 44Tzinxansaje bin yi mantial kalel kaculwit kib scyuch yi e xonl Israel. Nchatz sbne yi patbil itxixwatz, tzinxansaje. Ej nin nchatz tzinxansaje Aarn scyuch yi e cyajl, tan chixconen tetz pale tzinwutz. 45 Snatok chixol yi e xonl Israel nin nocopon tetz chiRyosil. 46 Tan yi xtxolbilej tzelepon chitxum tetz yi in yi chiRyosil nin Cyajcawil. Tzelepon chitxum tetz yi in yi jun yi e elsan tzaj Egipto tan waten chixol, in chiRyosil, yi Cyacawil. banwok jun patbil insens tan yi tze acacia. 2 Tajwen yi cyaj xtxucnakin tzan. Ej nin cawunak o centimetr tzan yi tkan nin cawunak o centimetr tzan yi wutz. Ej nin jun mutx tu lajuj centimetr tzan yi wutz tkan. Ej nin yi echk tal tuc junit tzan yi bambil tetz. 3 Ban tzoc oro itan tan joplen cyakil. Nchatz tzan yi cyaj xlaj tu yi echk tal tuc, oro cun tzoc tej. Ej nin ban tzoc jun yubil chi tanen jun tal cornis tziak, yi oro cun. 4Nin tzak yi cornisatz ban tzoc cyaj argoy yi oro cun. Cucob le jalajchak. Na xconk tan toquen jun kaj tan palchen. 5 Ma yi echk kajilatz ban tziban wok tan yi acacia. Ej nin ban tzoc oro itan tej tan joplen cyakil yi tze. 6 Ej nin yil bnix yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 38 Cyakil

Yi echk oy yi stzaklok cyakil kej

30

1Nchatz

Yi patbil insens

XODO30

138

jun patbil insensatz ban tzitakwok cyen swutz yi xbuk yi at swutz yi caa kale atit yi quiwel yi katrat yi ja bixe skaxol tzituch. Chon tzoc mero swutz cun yi jopsel yi caa kalel kaculwit kib tzituch. 7Ej nin cyakil jalchan yil tzoc nuclen yi jun chin cantil yi juk cun wi at, ban spat Aarn yi insens yi at winin cocal tibaj yi jun patbil insensatz. 8 Nchatz tzan cwen kej yil tzoc i tan tocsen kakl yi jun cantilatz, ban spat i insens tibaj. Yi jun xtxolbilej tajwen tan ixomen tej sbne opon tunintz. 9Quic cuj yi nink tzipat wok junt txakaj insens nka jun itxixwatz tibaj. Nin quic cuj tan toquen tkol alchok jilwutz oy tibaj chi tanen jarin nka win. 10Yi jun patbil insensatz xansok ntin tetz wetz, nin jun ntzi tir tul jujun yob tzocopon Aarn tan taklen cyen yi chel yi itxixwatz yi tzipate tan jalen cuybil ipaj tzinwutz. Tajwen tan itoyil yi jun oyatz jun tir le jujun yob. Na tejak yi tuquil yi jun patbil insensatz chon jepon yi chel yi itxixwatz yi tzitke swetz tan jalen cuybil ipaj. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss, itzun taltz: coc tan cyajlen cyakil yi e xonl Israel tajwen yil cyak len jun cutxuj tan chiclaxen tan qui sajen jun quimichil chiwutz, tan paj yi tzocopon cyajlen. 13 Cyakil yi e yi ja wit tzak chitiemp, tajwen tan cyakol yi jun cutxujatz. Nin itz o tzel jun ons sakal, nicun tu me sakal te yi jilwutz pwok yi banijt tan xconen le mantial. 14Cyakil yi e yaj yi ja tzak junak yob cyan nka mas, tajwen tan cyakol yi chicutxuj swetz. 15 Nin yil cyak yi e xonl Israel chicutxuj, tajwen yi nicy nintu tzan. Quil scul yi nim tcun stak jun ric, nin nchatz quil scul yi muenk ltak jun meba. Ma na tajwen yi nicy nintu chibaj ben yil cyak chicutxuj tan qui chiquimen. 16 Ma yil cyak yi xonl Israel yi chicutxuj, yi scyake tan qui chiquimen, ban tzamolnin tircun, nin ban tzacyaj nin xe yi mantial, na chon xconktz. Nin yi jun xtxolbilatz xconk tan nawsen swetz yi ja cyak yi e xonl Israel yi chicutxuj tan qui chiquimen, stzun Ryos bantz tetz Moiss.
12 Yil 11Itzun

Yi cutxuj yi tajwen tan cyakol cyakil

bantz nintzunt jilon Ryos tetz Moiss itzun taltz: 18 Banwok jun chin wutzilen plancan yi brons cun tzan tircun tu yi xe. Na xconk tetz txajbil. Yil bnix, ban tzitak wok quen txol yi mantial tu yi patbil itxixwatz. Ej nin nojswok cun tan a. 19Na xconk yi a tan Aarn scyuch yi e cyajl tan xtxajlen chikab tu quikan. 20Na tajwen tan chitxajonen Aarn scyuch yi e cyajl yil choc xe yi mantial kalel kaculwit kib. Nchatz yi ntaxk choc tan banlen chimunl swutz yi altar tan paten yi cyoy tzinwutz, tajwen tan chitxajonen tan qui chiquimen. 21Sbne opon tunintz itz jun ley tetz Aarn scyuch yi e cyajl, yi tajwen tan chitxajol yi chikab tu quikan tan qui chiquimen yil choc xe yi mantial, stzun Ryos bantz. tzun Ryos tetz Moiss itzun taltz: 23 Ban tzajoy echk balaj xtze yi na xcon tan banlen yi echk perfum. Molaj coblaj liwr mirra, nin kak liwr canel, tu kak liwr yi jun jilwutz aj yi winin cocal. 24 Nin ban tzajoy kak liwr yi balaj xtze casia. Ban tzamalaj chi yi malbil yi na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Jilonent

17Itzun

Yi jun chin wutzilen plancan yi brons cun

Yi aceit yi xconk cyakil rat xe yi mantial

139

XODO30,31

xcon xe yi mantial. Nchatz joyaj ox litr tu nicy aceit oliw. 25Te cyakil yi echk balaj perfumatz yi tzajoye, ban tzaban jun jilwutz aceit yi at xanil. Xconk tan xansen yi mantial. Ban tzaban yi aceitatz chi na ban banlen yi echk balaj perfum. Yastzun yi aceit yi winin xanil yi xconk awan tan xansajen cyakil yi mantial tuml yi at txe. 26 Yil bnix yi perfumatz, ban tzun coc tan kojlen te yi mantial kalel kaculwit kib. Nchatz na taj tzakoj cyen te yi caa kale atit yi quiwel kayol. 27Nchatz tzan wi yi mes kale na jet yi pam yi xansant, tu yi cyakil yi macl yi na xcon tej. Nchatz tzan yi jun chin wutzilen cantil yi juk cun wi tuml yi echk macl yi na xcon tej. Tajwen tan toquen kojij yi aceitatz tej. Nin nchatz tzan yi patbil insens. 28 Nin tajwen tan jen akojol tibaj yi patbil itxixwatz tu yi cyakil yi echk macl yi na xcon tej. Nchatz tzan yi jun chin wutzilen plancan tu yi xe tajwen tan jen akojol tibaj. 29Tan yi xtxolbilatz tzaxanse yi echk maclatz nin chin xan nin sbne, nin alchok scyetz yil smac cyen yi echk maclatz xansaj tib tantu yi smac cyen. 30 Nchatz tajwen tan jen akojol yi aceit twi Aarn tan xansen. Nchatz yi e cyajl tajwen tan abnol yi jun xtxolbilatz scyej bantz chixconen swetz tetz pale. 31Nin ban tzawal yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e xonl Israel nin je tzawalej: Sbne opon tunintz ntin xconk yi jun jilwutz aceitej tan xansen yi echk taklen yi xconk tzinwutz. 32 Ej nin yi jun aceitatz quil tzitaken wok chiwi alchok wunak. Nin quil tziban wok junt clas aceit swutz yi jej. Na yi aceit xansant, nin na taj yil tzitek wok chi. 33 Alchok scyetz yil sban junt txakaj aceit yi nicun tu yi jej nin kol xconsaj, tzelpon lajun tzixol wok, stzun Ryos bantz. nin nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ban tzajoy yi echk jilwutz taklenej: yi kolil yi sturaqui, tu jun jilwutz mecy yi patun tzawulej, tu junt jilwutz kol yi na jal te jun wi tze yi na biaj glbano, tu insens puro. Nicy nintu malbil te yi jujun kol. 35 Tan yi echk cocsbilatz ban tzaban jun balaj insens, yi chin xan nin sbne. Na taj yi cwenta cunin tzaban tan banlen chi na ban jun balaj bnol perfum. 36 Ban tzajocyen mu. Chin coch nin tzawulej. Ban tzun ben awuke swutz yi caa kale atit yi quiwel kayol. Yi jun insensatz chin xan nin sbne. 37Quic cuj tan ibnol wok jun txakaj insens tan xconen tzitetz chi yi jun txakajatz. Na yi jun insensatz itz tetz wetz nin chin xan nin sbne. Nchatz chin xan nin sbne tetz itetz. 38 Alchok scyetz yil sban junt txakajt insens yi nicun cocal tan xconen tu tetz, tzelepon lajun chixol wok.
34 Ej

Yi insens

31

bantz nin jilont junt tir Ryos tetz Moiss itzun taltz tetz: bit tzaj, ja wit je intxaol jun xonl Jud yi na biaj Betzaleel, i cyajl Uri. Ej nin i jun scyeri e mam Hur. 3 Ja wit wak yi inespritu tetz nin ja wit wak tajtzakl tu yi xtxumun. Nin chin list nin i sbne tan banlen winin echk taklen. 4Ej nin xcyek i tan xtxumlen nin tan banlen echk balaj akun te oro, sakal tu brons. 5 Xcyek i tan chinuclen yi echk balaj cub tan chiyuben mas nin tan chiweklen. Nchatz xcyek tan selen balaj tze tan yuben. Xcyek te alchok jilwutz akunil. 6 Nchatz tzocopon Aholiab tetz cheyum i. Yi jun Aholiabatz i cyajl Ahisamac yi xonl Dan. Nin cyakil yi e yi at cyajtzakl, ja
2 Moiss El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi e akunwil yi bnon yi mantial tuml yi echk macl

XODO31,32

140

wak mas cyajtzakl tan banlen cyakil yi echk taklen yi nwal tzatz, 7chi tanen yi mantial kalel kaculwit kib tu yi caa kale atit yi quiwel kayol tuml yi jopsel yi jun caaatz. Nchatz ja wak cyajtzakl tan banlen cyakil yi echk macl yi na xcon xe yi mantial, 8 chi tanen yi mes tu cyakil yi echk macl, nin yi jun chin wutzilen cantil yi oro cun sbne tu yi patbil insens. 9Nchatz tan chibnol e yi patbil itxixwatz tu yi echk macl yi na xcon tej, nin yi jun chin wutzilen plancan tu yi witxlil. 10Nin ja wak cyajtzakl tan stzislen yi balaj bechok yi xconk tetz Aarn scyuch yi e cyajl, na xconk bech cyetzatz yil choc tan banlen chimunl tetz pale tzinwutz. 11Nchatz ja wak cyajtzakl tan cyoquen tan banlen yi aceit yi na xcon tan xansen jun taklen. Nin nchatz yi insens yi spatxok xe yi mantial. Tajwen tan chibnol yi akun chi nwal tzatz, stzun Ryos bantz. tal Ryos tetz Moiss: jalu Moiss, na waj yil cjilon scyetz cyakil yi e xonl Israel nin ban tzawal yi xtxolbilej scyetz: Na waj yil chiban tanen yi incawl te yi echk kej tetz ujlen. Na yastzun jun techl yi copon skaxol tzituch sbne opon tunintz tan telen itxum tetz yi I inatz yi itajcawil, nin I inatz intxaonen ax wok. 14Tajwen tan ixansal wok echk kejatz. Nin tajwen tan itekal chi. Ej nin alchok scyetz yi quil xom te yi xtxolbilej tajwen tan cwen biyij. Nin yi e yil chakuj te yi jun kejatz sotzel wutz chibne. 15 Ej nin ban xakuj wok kak kej le sman. Poro le jukin kej itz jun kej ujlen yi xansant tan Ryos. Ej nin al scyetz jun yil tzakuj te yi jun kejatz squimok. 16 Chastzun te tajwen tan chixomen yi e xonl Israel te yi jun cawlej na tajwen tan chibnol tanen yi jun kej ujlen. Na itz jun trat yi ja bixe skaxol tzituch nin tu yi chixonl sbne opon tunintz. 17Sbne opon tunintz, itz jun techl yi scyajk cyen skaxol tzituch wok yi axwok xonl Israel. Na kak intzi kej mimban tan banlen yi tcyaj tu yi wuxtxotx, ma le jukin kej qui nnakuj ma na ja nuje, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 18 Yi wit jilonen Ryos tetz Moiss wiwtz Sina nintzun tak i cob lepaj cub kale tzibanet yi tetz cawl. Ej nin i tziban tetz tan yi tetz kab.
13 Ma 12 Nchatz

Yi jun kej ujlen

itzun bantz yi quilol yi e xonl Israel yi lolch nin na cuulok Moiss wiwtz, nintzun e bentz tan yol tetz Aarn. Itzun cyaltz: Or, Aarn, banaj jun karyosil tan bajxen cun skawutz tan chajlen kabe, na qui na kil yi mbi mban Moiss, yi jun yi nkelsan tzaj Egipto, chech tzun bantz tetz Aarn. 2 Nintzun tal Aarn scyetz: Ban bin tzitcyaj wok tzaj yi tcul chichin yi e itxkel, e icyajl tu e imel. Ban tzul itan swetz. 3 Yi quibital yi e xonl Israel, cyoquen tzuntz tan telsenel tzaj echk tcul chichin, nin e ben tan taklen tetz Aarn. 4Yi wit molxen yi echk orojatz tan Aarn nin octz tan wi kak, kalenas tzun cwen tan tul jun molt tan banlen jun teblal jun ne wac. Yi bnixen, nintzun octz tan nicysen tan skub. Yi bnixen yi jun teblalatz nintzun tal i-tz scyetz cyakil yi e xonl Israel: Je yi iryosilej yi nxcye tan itelsenel tzaj Egipto.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

32

1Ej

Yi bnixen yi teblal yi ne wac yi oro cun ban

141

XODO32

5 Nchatz oc Aarn tan banlen jun patbil txixwatz swutz yi jun teblalatz yi oro cun. Yi bnixen tan, nintzun taltz: Eklen kaban jun chin wutzilen kej tan taklen kej kajcawej! stzun Aarn scyetz. 6 Ma yi tulen skil le junt eklok, chin jalchan cunin tzun chicasentz tan paten cun chitxixwatz.u Ej nin tan toyen chitxixwatz swutz yi teblal yi ne wacatz, yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz tu chiryosilatz. Yi wit cyoyil yi echk chitxixwatz nintzun e baj cu colchoktz tan waan tej yi chibaj te yi chitxixwatz tetz tzatzin paz. Ej nin yi wit chiwanen nin e baj octz tan banlen yi cyetz cyajbil scyejak yi e xnan. 7Ma Kataj Ryos nintzun tal tetz Moiss: Ma jalu Moiss, quilok, cun ilwe yi atanum yi e yi elnake tzaj awucyal Egipto, na tircun e ja chijuch quil. 8 Na jalcun mmel chijatxol quib te yi be yi nwal scyetz tan chixomen tej. Qui nin nchixom tej na ja choc tan banlen jun teblal ne wac yi oro cun ncyulej. Nin yi jun teblalatz ja oc cyan tetz jun chiryosil na na chitzan tan culajen nin tan toyen nin tan paten chitxixwatz tetz. Nchatz na cyaltz tetz: Yi junej, yastzun yi jun yi nxcye tan kelsenel tzaj jak chi cawl yi e aj Egipto. 9Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Na wil cyakil yi e xonl Israel nin na el intxum tetz yi chin can nin chiwi. 10 Ma jalu qui chin axux mas tan chicolchen na ja je tzinwutz cyakil yi na chitzan tan banlen. Chastzun te chicopon imbiyol chicyakil. Poro yi aatz, quil cquim wan na tan a ljalwit junt chin wutzilen nacin. 11Toquen tzun Moiss tan cuswutzil tetz Ryos nintzun taltz tetz: Wajcaw, mbi tzun yi na chich culu scyej yi e tanumu yi elnake tzaj tcyalu jak chicawl yi e aj Egipto tan yi teru poreru? 12 Ban tcun quil taku amal scyetz yi e aj Egipto tan chitzeenen skej yi o tanumu na qui cun batz scyale: Ryos nchelsan yi e xonl Israel skaxol ntin tan chiquimsen joylaj len nin tan chisotzajen junawes tan qui cyajen cyen jun chixonl wi munt. Chastzun te Ta stzajscunu yi jun xtxumunuatz yi copon biyolu cyakil yi tanumu. 13 Ulk txakx tculu Ta yi yolu yi talnaku tetz Abraham tu Isaac nin tetz Israel. Na je bin yi yolu yi talu scyetzej: Cyakil yi e axonl chijepon impucsal nin chon cunin che wulej chi tanen yi cyajlal yi txuml yi at tcyaj. Ej nin swake yi amal scyetz yi ja wit insuk, stzun Moiss bantz tetz Ryos. 14 Nintzun je xtxixpul Ryos yi xtxumun tan quit chicwen biyol cyakil yi e xonl Israel. 15 Kalenas tzun tajen tzaj Moiss wiwtz. Nin cyan yi cob lepaj cub tan kale tzibanet yi cawl Ryos. Yi cob cubatz tziban len cabil xlaj. 16 Ryos ten nin bnol tetz yi cob lepaj cubatz. Ej nin i ten tziban tetz yi echk yol yi at swutz. 17Itzun yi cwen mulen chinakajil nintzun ben quibital Josu yi winin chichinen jun coloj wunak. Nintzun ben tloltz tetz Moiss: Moiss, bit nin. Winin sich na tzan chixol yi e katanum, nin yi sichatz itz tetz oyintzi.

u 32:6 At winin jilwutz chitxixwatz. At chitxixwatz yi ja baj chipatil tircun chiwankil. Ej nin at chitxixwatz yi ntin epuil na baj patij. Ma yi chibel, ja baj cyan tan chajlen yi ja jal tzatzin paz chixol tu Ryos. Chastzun te na biaj sacrificio de paz nka de reconciliacin le castiy.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO32
18 Poro

142

nintzun tal Moiss tetz: Bintzi poro nketz jun bitz tetz txacon nin nketz jun bitz yi bisbil yi quik nchitxacon. Poro yi echk bitzej yi na wit nin itz apart. 19Ma yi cwen mulen Moiss nakajil kale atet chicyakil yi e xonl Israel nintzun ben tilol teblal yi jun ne wacatz tu yi echk bixl yi na bajijtz chixol. Nintzun saj jun chin chich culaltz tetz i. Nintzun bentz tan coxlen len yi cob lepaj cub yi cyan tan ninin e cu pitz yi telen coxoltz. 20Nchatz ben i tan ticylen tzaj yi jun teblal wac yi oro cun nintzun oc coxol wi kak nin oc i-tz tan chejen jalen yi toquen tetz puklaj. Kalenatz benen chitol wi a, nintzun cawunin tan bajen yi a cyan. 21Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn: Mbi nchiban yi e wunakej tzawej yi ja chijuch quil tan apaj? stzun Moiss tetz Aarn. 22 Wajcaw quil chich culu swej na na tilu yi e wunakej chin chigan nin tan banlen yi echk taklen cachi. 23 Na je bin chiyolej swetz: Aarn banaj jun karyosil tan bajxen cun skawutz tan chajlen kabe na qui na kil yi mbi mbajij tej nocx Moiss yi jun yi nkelsanel tzaj Egipto, chech swetz. 24Nintzun wal wetz scyetz cyakil yi e yi at oro scyuch: Ban tzicyaj tzaj swetz. Ma yi tulen yi orojatz cyan, ja tzun octz wan wi kak nin ja el tzaj yi jun teblalej, stzun Aarn bantz. 25 Ma yi tilol Moiss yi nsken oc yab chiwi cyakil yi e wunak tan paj yi qui nin xcye Aarn tan maklen chiwutz, nin yi nsken choc tetz chitzelbetz e chicontr, 26 nintzun cu txiclok stzi yi puertil yi amal kale atet, nin ben tlol scyetz cyakil yi e xonl Israelatz: Cyakil yi eu yi na cyeku chi Ryos, chulkenu swej, chij. Tircun tzun yi e levita e opontz tej. 27Nintzun tal Moiss scyetz: Je yi yol kajcaw yi kaRyosil yi o xonl Israel: Cyajwok nin yi ispar, nin nquen wok chixol yi e itanum, nin nquen wok xeak chipach tan chibiylen cun yi e ixonl scyuch e itamiw scyuch yi e iwisin. 28 Cyoquen tzun yi e levita tan banlen tanen yi cawl Moiss. Nintzun e octz tan chibiylen cun yi e xonl Israelatz. Te yi jun kejatz e quim lo ox mil yaj. 29Talol tzun Moiss scyetz yi e levita: Jalu ja wit ixansaj itib tan ixconen tetz kajcaw na qui nin miju itib tan chibiylen ixonl, yi e itzicy scyuch yi e icyajl.v Chastzun te stke Ryos yi banl tzitibaj wok. 30 Itzun le junt eklok nintzun tal Moiss scyetz cyakil yi e wunak yi ate-tz: Yi axwok itetz ja ijuch jun chin wutzilen itil swutz Ryos. Chastzun te jalu nchimben junt tir tan yol tetz Ryos tan injoyol puntil tan jalen cuybil ipaj wok, stzun Moiss bantz scyetz yi e wunakatz. 31Pakxen tzun junt tir Moiss wiwtz tan yol tetz Ryos itzun taltz tetz: Ta, max culu tibaj yi tanumu na jun cun yol ja chijuch jun chin wutzilen quil swutzu na ja choc tan banlen jun cyetz chiryosil yi oro cun. 32 Poro max culu Ta, nink scuyu chipaj. Poro ko qui, ban stzajscunu yi wetz imbi tul yi teru liwru yi ilu bnol tetz, stzun Moiss tetz Ryos. 33 Ntin chibi yi e yi ja chijuch quil tzinwutz yastzun yi e yi tzintzajse yi chibi tul yi weri inliwr. 34Ma aatz, cyajwe nin cyakil yi e atanum le amal yi
v 32:29

Dt 33:8-9; Lc 14:25-35.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

143

XODO32,33

alijt wan tzatz. Quil cbisun na yi weri inngel sbajxok tzawutz tan chajlen yi ibe. Poro yil tzopon yi tiemp tetz xtisyain swake chicaws yi eatz yi ja chijuch quil, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 35 Sajen tzun jun chin wutzilen chicaws yi e xonl Israel tan Ryos tan paj yi cyoquen tan culajen yi jun teblal yi bnix tan Aarn te yi oro yi baj chimolol. bantz nin tal Ryos tetz Moiss: Ma jalu Moiss wek wok itib nin ncyent wok tul junt amal. Cyajwe nin cyakil yi e atanum yi nchel tzaj awucyal Egipto. Ban cxben wok le amal yi insuknak tetz Abraham, Isaac, nin Jacow. In suknak scyetz tan wakol scyetz yi chixonl. 2 Mben inchakol yi wetz inngel tan bajxen cun tziwutz tan chajlen yi ibe. Ej nin chelepon inlajul yi e cananeo, scyuch yi e amorreo, scyuch yi e hitita scyuch yi e jebuseo, e ferezeo nin yi e heveo. 3 Quilok wok le yi amal kale atit balaj cojbil. Poro wale nin tzitetz wok, yi wetz, quil chinxom nin tzitej wok, na ko tzun ximbiy wok cun tbe na chin can nin tunin ax wok. 4 Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilej winin tzun chibisunentz tan, na itz cobox yol yi tal Ryos scyetz yi chin bisbil nin. Ej nin quic nin jun yi nink mmoc yi uwaj skul mpe ik yi chixmalkab tan paj bis. 5 Na nsken tal Ryos tetz Moiss cyakil yi xtxolbilej: Moiss, alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel: Yi ax wok itetz ax wok jun coloj wunak yi chin can nin yi iwi. Yi nink natij jun rat tzixol wok, xquimok lo icyakil wan. Ma jalu cyaj wok len echk ituwaj yi cyan itan nin swile yi mbi i ilatz yi tzimbne tzitej. 6 Chastzun te quit nin nxcon echk uwaj cyan jetz yi cyajen cyen yi jun amalatz yi na biaj Horeb. bantz nintzun el tcyal Moiss yi mantial.w Chon toponen tan soltej len kale najlchet. Nintzun oc tkol yi bi tetz: Yi amal kale na kaculwit kib tu Ryos. Nin cyakil yi e yi na cyaj yil chijilon tu Ryos, chon na chak tan yol tetz i le amalatz yi at soltej len kale atet. 8 Ma yi na ben Moiss tan yol tetz Ryos le mantialatz, tircun yi e mas xonl Israel na chel tzaj stzi yi puertil yi cyetz chimantial, nintzun na chixcye cuntz tan xmayen nin Moiss, jalen yi na oc i xe yi mantialatz. 9Nin yi na ocopon Moiss tul yi mantialatz, nintzun na cuul yi jun bocoj sbak tibaj yi jun mantialatz. Chon tzun na cuul stzi yi puertil yi mantial nintzun na jilon Ryos tetz Moiss. 10 Itzun yi na quilnin yi e mas xonl Israel yi na cuul yi jun bocoj sbakatz nintzun na chimeje cuntz stzi yi cyetz chimantial. Chicyakil na chimeje cuntz tan culajen Ryos. 11Tan yi xtxolbilej ja chijilon Ryos tu Moiss chi na chijilon cob wunak squibil quib. Ej nin yi ntzaj wi chiyol nintzun na pakxij tetz Moiss chixol yi e mas xonl Israel. Poro yi Josu yi cyajl Nun, junawes at i xe yi mantial nin qui na el tzaj i.
w 33:7 Yi mantial, itz jun yi ja xcon tetz cobox ntzi kej, na ntaxk bnix yi mero mantial quib yi ntal Ryos tetz Moiss tan banlen. Ex 3640.

33

1Itzun

Yi quicyen yi e xonl Israel le amal kale e atet

7Itzun

Yi jun mantial kale na quilwit quib Ryos tu Moiss

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO33,34

144 Yi tilol Moiss yi pakpuchal Ryos

bantz nintzun jilon Moiss tetz Ryos: Ma jalu Ta, na bin tzanu tan talchen swetz tan imbajxen cun chiwutz yi e wunakej yi itz yi tanumu, poro qui na talu swetz yi na scyetz i junt yi xomok swej tan wucheyen. Nchatz na talu yi na kuke culu nin at banlu swej. 13 Yi ko bintzi nin yi xtxolbilatz, tale binu swetz yi mbi i ilatz yi xtxumunu tan imbnol bantz kukewen incul teju nin tan taten yi banlu swej. Na cyakil yi e wunakej e cun tanumu, stzun Moiss tetz Ryos. 14 Moiss, in ten nin chinxomok tzawej nin ujek wan, stzun Ryos tetz Moiss. 15 Bintzi Ta, yi ko quil xom ninu swej mas balaj yi quil kel tanu tzonej le amalej. 16 Na yi ko quil xomu skej, en tzel katxum tetz yi ko at yi banlu skaxol. Poro kol xomu skej tzelepon tzun katxum tetz yi xomiju skej. Apart tzun o sbne chiwutz yi e mas nacin yi ate benen tzin, stzun Moiss. 17Tzimbne tircun chi mawal Moiss, na kuklij incul tzawej nin na chintzatzin tzawej, na at imbanl tzawibaj, stzun Ryos tetz Moiss. 18 Ko yatz, chaje tibu tzinwutz tan wilol yi keju, stzun Moiss tetz Ryos. 19Ban, tzicypon bin yi impakpuchal tzawutz nin tzawutz cun yil wal imbi tzatz. Tzelepon inkajab scyej yi e yi na waj, nin tzokok incul scyej yi e yi na waj. 20Poro quic cuj tan awilol weri inwutz, na quic rmeril yi nink til jun yaj inwutz yi quik quim. 21Nchatz tal Ryos: Xmay tzaj Moiss, at jun amal tzinxlaj yi itz jun picy wutz cub, ban coc tul. 22 Ma yil nicy swutz yi jun picyatz, tzocopon inkol inkab tan joplen, bantz qui awilol inwutz jalen cun yil nicy. 23 Ma yil nicy kalenatz tzincyajlen inkab, nin ban tzun tzaxmay nin wutz incoc, na quic cu yi nink til jun yaj inwutz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. bantz nintzun tal Ryos tetz Moiss: Banaj cob lepaj cub chi yi cob bajx. Banaj bantz toquen intzibal yi incawl swutz chi ban yi cob yi cu apuchul. 2 Banaj list awib tan abenen jalen tibaj yi wiwtz Sina. Na klo waj yi jalchan cunin klo cjepon ek tan yol swetz. 3 Cyal jun xom nin tzawej nin cyal jun yi nink xon soltej yi wiwtz. Nin nchatz quic cuj yi nink wan jun wac nka cner soltej yi wiwtzatz. 4 Toquen tzun Moiss tan banlen cob lepaj cub chi yi cob yi ntak Ryos tetz. Ma le junt eklok jalchan cunin tzun benen Moiss, nin ben tcyal i yi cob lepaj cubatz. Chon tzun benen i-tz wiwtz Sina chi yi ntal Ryos tetz. 5 Chon tzun cwen mulen Kataj Ryos tul jun bocoj sbak nintzun jilon tetz Moiss, nin tal i yi mero tetz bi. 6 Ticyen tzun i-tz swutz Moiss, nin chin wi nin bantz tan yol. Itzun taltz: In Jehov, in Ajcaw, chin cham nin in, nin na el inkajab scyej wunak. At winin impasens, nin winin banl walma. Ilenin na wal yi bintzi. 7Sajlen tunintz, nin sbne opon tunintz, ilenin at imbanl squibaj cyakil wunak, nin na incuy chipaj yi e yi chin cachi nin cyajtzakl scyuch yi e pajol cawl, nin cyakil yi e juchul
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12 Itzun

34

1Itzun

Yi tkol Ryos junt tir yi cawl

145

XODO34

il. Poro qui na je inkab chiwi e malnak. Nin na wak chicaws yi e malnakatz tuml chinitxa nin chimamaj tu chinitxajil yi chimamaj. 8 Yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun cu jokloktz jalen yi cwen ponen yi wutz wuxtxotx. Nintzun oc itz tan culajen Ryos, nin taltz: 9Ma jalu Ta, ilu Wajcaw, ko bintzij nin at banlu swibaj, xomok binu skej. Cuyu kapaj, na jun cun yol yi e wunakej chin tzetzuj nin cyalma. Poro cuyu kapaj, katxokben Ta. Nink koc tanu tetz tanumu. 10 Nintzun tal Ryos tetz Moiss: Ban bin. Bixek bin jun trat skaxol tzituch. Nin tzimbne winin echk milawr yi chin xowbil nin yi qui otojt na bajij tul junt nacin benen tzin wi munt, nin squile cyakil yi e mas wunak kale xicyet wok. Cyakil yi xtxolbilej yi tzimbne tzixol chin xowbil nin sbne. 11Ban wok bin tanen cyakil yi xtxolbil yi swale tzitetz jalu. Ko yatz, chelepon tzun incyal cyakil yi icontr wok yi ate tziwutz, chi tanen yi e amorreo, e cananeo scyuch yi e hitita, e ferezeo, e heveo tu e jebuseo. 12 Quic cu tan itokbel itib nin quil tziban wok jun itrat scyuch yi e wunak yi najlche le amal kale cxoponet wok. Xomen wok te yi xtxolbilatz tan qui icwen tul il cyan. 13 Ma na mas balaj yil cxoc wok tan woquen yi echk patbil chitxixwatz. Nin nchatz ban cxoc wok tan puchlen cun teblal chiryosil yi banij cyan tu echk teblal chiryosil yi na biaj Aser. 14 Quil tzitak wok kej junt Ryos, ma ntin in, na na je tzinwutz. 15 Quil tziban wok jun itrat scyuch yi e wunakatz yi najlche le amalatz, na yil choc cyetz tan culajen chiryosil nin yil choc tan taklen chitxixwatz chiwutz, chocopon tan imoxen tan iwanen scyuch. 16 Nchatz quil tzitak wok amal tan cyokbel quib yi e icyajl scyuch chimel. Na yil cyokbej quib, chixomok tan culajen yi chiryosil yi banij tu tanen. chijuche quil tzinwutz. 17Quil tziban wok echk iryosil yi banij tu quitanen tul molt. wok tanen yi jun balaj kej tetz yi pam yi quic xtxamil.x Ban wok chi yi walnak tzitetz. Ban baj pam itan yi quic xtxamil tetz juk kej. Tajwen tan ticyen yi jun kejatz le xaw Abib na yastzun yi xaw yi itenlen tzaj Egipto. 19Ej nin cyakil yi bajx icyajl yi na chitzij, e wetz chibne. Nchatz yi bajx cyal yi itawun yi mam, wetz chibne tircun, chi tanen wac tu cner yi ko e mam. 20Ma ko itz bajx tal jun buru tajwen tan itkol jun ne cner nka jun ne chiw tetz xel. Poro ko qui na itaj tzitak, tajwen tzikin len wi. Nchatz tajwen tan itkol jun oy tetz xel yi bajx icyajl, na quic cuj tan tulen jun tzinwutz yi ko qui cyan jun oy tan tetz wetz. 21Akujen wok kak kej ma le jukin kej ujlen wok. Quic na ban yi ko tiemp tetz tawlen yi cosech nka tiemp tan jesen yi cosech, tajwen yil xuje wok. 22 Ban wok tanen yi kej tetz sman, kale na itoywit yi bajx wutz yi cosech tetz triw. Nchatz banwok tanen yi kej tetz witzbil cosech yi na bajij le witz xaw tetz yob. 23 Ej nin cyakil yi e yaj tajwen tan cyoquen tzinwutz ox tir le jun yob. Tajwen tan cyoquen tzinwutz, na in iRyosil yi axwok xonl Israel. 24Ej nin
x 34:18

18 Ban

Yi echk nim kej yi tajwen tan ticyen cyakil yob

Ex 12:14-20; Lv 23:6-8; Nm 28:16-25.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO34,35

146

chelepon inlajul yi e mas nacin yi ate le ibe. Yi amal kalel cxoponet, chuyok wan. Ej nin kol cxopon len wok tan inculajen ox tir le jun yob, cyal jun yi nink tzoc tan majlen yi i amal yi ja wit insuk tzitetz. 25 Yil tzitoy wok jun itxixwatz, qui na waj yil tzitoy wok pam yi at txam tul. Nchatz quil tzicol wok yi sowril yi itxixwatz yi na quim tetz Pasc tetz junt eklok. Na xansan wan. 26 Yil tzitcyaj wok nin yi bajx wutz icosech tzinwutz, cyajwok nin yi mas balaj. Quil tzitxic wok jun ne chiw tul yi xtxutx. nin nchatz tal Ryos tetz Moiss: Tzib cun yi echk yolasej, na yastzun yi xe yi jun trat yi ja bixe skaxol tzawuch nin scyuch yi e xonl Israel. 28 Cyajen quen tzun Moiss cawunak kej tu cawunak akbal tej Ryos. Qui wan nin qui uca te yi cawunak kejatz. Chon tzun tzibxeny yi echk yolatz, yi lajuj cawl, swutz yi cob lepaj cub. 29Itzun bantz yi cwen mulen Moiss tu yi cob lepaj cubatz kale atitet yi cawl Ryos, qui nin tzicy tetz yi ko winin pakpuchaxen yi wutz tan paj yi jilonen i tu Ryos. 30Ma yi quilol Aarn scyuch yi e mas xonl Israel yi wutz Moiss yi winin pakpuchaxen, winin tzun e xobentz. Ej nin tan yi xow yi ate cunt qui nin chinimsaj chicul tan cyocomponen xlaj Moiss. 31Poro nintzun ben tlol Moiss scyetz: Or itetz swej, stzun i bantz scyetz. Yi quibital Aarn scyuch yi e mas ajcaw squibaj yi e xonl Israel yi yolatz, chisajen tzun tej Moiss. Nintzun jilon i-tz scyetz. 32 Cyoponen tzun nil cyakil yi e xonl Israel kale atitet Moiss. Toquen tzun i-tz tan talchen cyakil yi echk cawlatz yi tak Ryos tetz i wiwtz Sina. 33Yi wit tlol Moiss yi xtxolbilatz scyetz cyakil yi e xonl Israel, nintzun oc tkol jun xbuk tan joplen yi litzunil yi at te wutz. 34 Poro yi na ben Moiss tan yol tetz Ryos, nintzun na tcyaj len yi xbuk yi at te wutz. Jalen yi na eltzaj kalenatz na oct junt tir tan. Nin kalenatz na oc i-tz tan talchen scyetz yi e xonl Israel yi mbi tal Ryos tetz. 35 Itzun na bantz yi na quil nin yi e xonl Israel yi winin na litzun yi wutz Moiss, nintzun na tak quen yi jun xbukatz tan joplen yi wutz. Ej nin jopij yi wutz tanz jalen yi na oct i tan yol tetz Ryos. Kalenatz na tcyajlen.
27Ej

Yi toquen Moiss tan stziben yi cawl

35

cwen tzun molol Moiss cyakil yi e xonl Israel, nintzun tal i scyetz: Je yi cawl yi ntal Ryos tan kabnol tanen. 2 Ban kakuj kak kej, poro le jukin kej cyal tzakuj na itz jun kej ujlen yi xansant tan Ryos. Nin yi jun kejatz itz tan taklen kej Ryos yi kajcaw. Nin ko at jun yil tzakuj te yi jun kejatz tajwen yil cu biyij. 3Quic cuj tan kabnol mu kak te yi jun kejatz, nin alchok kat cunt tajwen tan kabnol tanen yi cawlej, na itz jun kej tetz ujlen yi tajwen tan kabnol tanen.
4 Nchatz

1E

Cawl tetz ujlen

tal Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel: Je yi cawl yi ntal Ryos, yi tajwen tan kabnol tanen yi o yi o xonl Israel. 5 Kamole jun oy tetz Ryos.
y 34:28

Yi echk oy yi xcon tan banlen yi mantial

Dt 10:1-4.

z 34:29-35

2Co 3:7-16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

147

XODO35

Poro ntin na taj yil cyak yi e yi tetz cun cyalma yil cyak, qui na taj yi puers tu na tetz kajcaw yi oyatz. Nin yi e yi tetz cun cyalma na cyaj cyak yi oyatz ban tzul oro tu sakal nin brons cyan. 6 Nchatz ban tzul yi balaj xbuk itan yi txib yubil tu xkaykuj nin yi cyak yubil. Nchatz ban tzul yi xbuk yi banij tan balaj lino tu echk xbuk yi banij tan xiil chiw. 7Ban tzul yi stzumil cner yi ocnak stzacl yi cyak, tu junt jilwutz balaj txuca tu yi balaj tze yi acacia bi. 8 Nin nchatz cyaj wok tzaj aceit, na xconk tetz yi jun chin wutzilen cantil. Nchatz cyaj wok tzaj echk balaj perfum yi xconk tan xansen jun taklen nka jun yaj, nin tan cocaxen yi insens. 9Nchatz ban tzitcyaj tzaj cobox jilwutz balaj ne cub chi tanen cornalina, na xconk tan toquen te yi lantar nin te yi ne xbuk yi tzocopon wutz cul yi pale. yi e yaj yi chin list nin e tan banlen echk balaj akun, ban choc tan banlen yi echk akun yi ntal Kataj Ryos tan kabnol, 11chi tanen yi mantial, yi amal yi xan tuml yi echk xbuk yi jepon tibaj, yi echk argoy, tu echk ptzom, tuml echk kaj yi xconk tej, tu yi echk tzlum yi xconk tetz yi kaj, tu yi echk tkan mantial tuml echk xe yi scyajk tzakak. 12 Nchatz na taj banlen yi caa tuml echk kajil tuml yi jopsel tu yi jun xbuk yi xconk tan jatxlen yi amal yi winin xanil tu yi amal yi xan. 13 Nchatz yi mes tu tetz kajil nin tircun yi echk macl yi xconk tej, tu yi pam yi xansok tan taklen swutz Ryos. 14Nchatz yi jun chin wutzilen cantil yi xconk tan xtxeken yi xe yi mantial tu cyakil yi echk ne lampr yi at tej tu yi echk mas macl yi xconk tej, tu yi aceit yi xconk te yi jun cantilatz. 15 Nchatz yi patbil insens tu tetz kajil tu yi aceit yi xconk tan xansen jun yaj nka jun taklen, tu yi insens yi winin cocal. Nchatz yi xbuk yi xconk tetz puertil yi mantial. 16 Nchatz na taj banlen yi patbil txixwatz tu yi echk chich yi scyajk tul, yi brons cun sbne. Nchatz yi kajil tu cyakil yi echk macl yi xconk tej tu yi jun chin wutzilen plancan tuml yi xe. 17Nchatz na taj banlen yi xbuk tu echk tkan nin yi echk xe, na xconk tetz yi pem yi tzocopon soltejel tzaj. Nchatz yi xbuk yi xconk tetz puertil yi pem. 18 Ej nin nchatz na taj banlen yi echk staqui tu echk cyajaj yi xconk tan stzamlen yi juak yi mantial tu yi tzambil tetz yi pem. 19Nchatz na taj banlen yi bech tetz yi witz pale yi xconk tetz yil tzoc tan banlen yi munl swutz Ryos xe yi mantialatz, tu yi bech cyetz yi e cyajl. bantz yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilatz nintzun e jatx quibtz. tzun e-tz e oc tan xtxumlen tan cyakol echk balaj oy tetz Ryos. Cyoponen tzun niltz tan toyen echk balaj oy tetz Kajcaw tan banlen yi mantial kalel chiculwit quib tu Ryos. Cyakil nintzun yi tajwen ultz cyan tu echk xbuk yi xconk tetz yi bech cyetz pale. 22 Tircun tzun yi e xonl Israel e opontz tan toyen balaj oy. At e yaj e baj opontz, nin at xnan e opontz. Ej nin tetz cun cyalma cyoponen tan toyen echk balaj xmalkab tu echk balaj uwaj yi oro cun nin echk balaj argoy. Nchatz at e cyan echk balaj caren cyan yi oro cun, nin
21Winin
a 35:7

10 Cyakil

Yi echk macl yi xcon xe yi mantial

20 Itzun

Yi toponen cyakil yi echk oy cyakun yi e xonl Israel

Qui elsbil txum yi mbi tzumlil txuc na jop.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO35,36

148

winin echk taklen yi oro cun opontz cyan. Na nsken chijatx yi echk oyatz tetz Ryos. Tircun tzun yi echk taklenatz yi tajwen, baj opontz cyan. 23 Cyakil yi e yi colij balaj xbuk cyan chi tanen yi xbuk yi txib yubil, tu cyak nka yi xkaykuj, tu yi e yi cyan balaj xbuk yi lino, tircun tzun yi eatz cyulen tan toyen. Nchatz e ban yi e yi colij xiil chiw cyan tu yi e yi colij stzuml cner yi ocnak stzacl yi cyak yubil, tuml yi e yi colij yi junt jilwutz balaj tzum cyan. Tircun tzun baj opontz cyan. 24Cyakil yi e yi colij sakal nka brons cyan, ul quicyal tetz Ryos. Nchatz yi e yi at balaj tzlum acacia scyuch, e baj opontz tan toyen tetz Ryos, tan bnixen cyakil yi tajwen te yi mantial. 25Nchatz yi e xnan yi balaj chemol, ul balaj nok cyan. At e ul nok txib cyan nin at e ul nok cyak cyan, nin at e ul balaj nok lino cyan. 26 Nchatz yi e xnan yi at cyajtzakl tan baken nok nin yi saj buk te cyalma tan banlen, nintzun e octz tan baken yi xiil chiw. 27Ma yi e witz ajcaw cyoponen tan toyen echk balaj ne cub chi tanen cornalina tu cobox jilwutz cub tan xconen te yi lantar nin te yi xbuk yi tzocopon wutz cul yi witz pale. 28 Nchatz ul quicyal echk perfum tu aceit tan xconen tan xtxeken xe yi mantial, nin tan banlen yi balaj aceit tu sturaqui yi xconk tan xansen jun taklen nka jun yaj. 29Cyakil yi e yaj nin yi e xnan chixol yi e xonl Israel, yi tetz cun cyalma yi e oc tan xtxumlen tan chicheyanen tan banlen cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz Moiss, tircun eatz e ultz tan taklen yi cyoy tetz Ryos. tal Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel: Quibit tzaju eu intanum. Ja wit je xtxaol Ryos jun scyeri e xonl Jud nin itz yi yaj Bezaleel, cyajl ta Uri yi mamaj kawutzilen ta Hur. 31Nketz ntin ja je xtxaol ma na ja tak yi tetz espritu tetz i, nin ja tak balaj xtxumun tu tajtzakl nin catnakil i, bantz xcyewen tan banlen alchok jilwutz balaj akun. 32 Xcyek tzun i tan xtxumlen balaj akun yi txen cun bnix. Nchatz xcyek i tan xtxaklen oro tu sakal nin brons. 33 Nchatz yi jun yajatz xcyek tan selen nin nuclen echk balaj ne cub yi chin yuben nin. Nin xcyek tan banlen echk akun te yi balaj tze nka alchok scyetz akunil yi chin tajwen cunin tan bnixen, nin tan yuben. 34Nchatz xcyek i tan chichuslen yi e mas, na akijt yi jun ajtzaklatz tetz tan Ryos. Nin nchatz yaj Aholiab yi cyajl Ahisamac, jun xonl Dan. 35 At cyajtzakl tan banlen echk balaj akun yi winin na yub. Na chixcyek tan banlen nin tan xtxumlen yi echk balaj akun yi tzaknak cun. Nin nchatz chixcyek tan chemlen echk xbuk yi cyak yubil tu yi txib yubil nin xkaykuj tu yi echk xbuk yi lino, nka alchok clasil xbuk yi na yub, nin chin cotij cunin sbne. 1Chastzun te tajwen tan chibnol yi Bezaleel tu Aholiab yi akunej. Nchatz yi e mas yi ja aklij yi cyajtzakl tan banlen echk balaj akun, tajwen tan chibnol cyakil yi echk taklen yi xconk xe yi mantial, kale tzoquet nawsen Kataj Ryos. Nin tajwen tan bnixen chi yi ntal i, stzun Moiss bantz scyetz yi e xonl Israel.
30 Nchatz

Yi e akunwil yi tzaknake cun yi e oc tan banlen yi najbil Ryos

36

bantz nintzun e chakxij cyetz Bezaleel tu Aholiab scyuch yi e mas yaj yi aklijlen cyajtzakl tan banlen echk balaj akun. Na Ryos akon yi cyajtzakl
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 Itzun

Yi cyoyil yi xonl Israel winin oy tetz Ryos

149

XODO36

yi e yajatz tan cyoquen tan banlen yi echk akunatz. Nin tetz cun cyalma cyakujen tan banlen, quib yi tal Ryos. 3 Nintzun tak Moiss cyakil yi echk oy scyetz yi baj opon cyakun chitanum, bantz chixeten tan banlen yi echk taklen yi xconk xe yi mantial. Poro itzun bantz, winin tzun oy baj opon cyakun yi e xonl Israel. Na cyakil kej winin cyoponen tan taklen mas oy, nin tetz cun cyalma cyakol. 4 Ma yi quilol yi e yi na chitzan tan banlen yi akun yi winin oy tzan toponen, cyajen cyen tzun quilol yi cyakun yi na chitzan tan banlen. 5 Nintzun e bentz tan yol tetz Moiss. Itzun cyaltz: Ta, nimix cunin oy ul cyakun wunak, nin sowrink. Na ja ul mas cyakun swutz yi xconk te yi akun, chech bantz. 6 Telen tzun stziblal tan Moiss chiwi cyakil yi e xonl Israel yi qui tajwen tan tulen jun xnan nka jun yaj tan taklen mas oy tetz yi takun Kataj. Chastzun te makxen yi oyatz yi baj opon cyakun yi e xonl Israel. 7Makxij yi oyatz, na nketz ntin molxij cyakil yi tajwen ma na nim cunin sowrink. tzun yi e yaj yi at mas cyetz cyajtzakl chiwutz yi e mas akunwil tan banlen yi mantial. E oc tzuntz tan chemlen lajuj xbuk tan balaj lino yi bakun wutz. Ja xcon lino cyakun yi txib yubil tu xkaykuj tu cyak, nin ja bnix cob teblal swutzak jujun xbukatz. 9Coblaj metr tu nicy mban yi tkan yi jujun xbukatz. Ma yi wutz itz cob metr ban. Junit malbil ban tircun. 10O tzun xbuk e tzis. Junit ban yi o xbukatz. Nchatz ban yi ot, junit ban. 11Nchatz e oc cobox xmalkab tziak jalaj xlaj yi cob lmak xbukatz. Txib yubil yi echk xmalkabilatz. 12 Nicy cient calbil tetz oc cyan stzi jalajchak xlaj yi cob xbukatz. Nicy nintu xolak ban tan tokben cun. 13 Nchatz bnix nicy cient ganch yi oro cun kale tzicyet yi calbil tetz tan chuplen yi cob xbukatz. Ja tzun bnix yi bajx xbuk tetz wi yi mantial. 14 Nchatz bnix junlajt xbuk tan Bezaleel tan xiil chiw. Yi junlaj xbukatz xcon tan banlen jun patbil yi nje tibaj yi mantial. 15 Oxlaj metr tu nicy ban yi tkan yi jujun xbuk nin cob metr ban yi wutz. Junit malbil xcon te tircun. 16 O tzun te yi junlaj xbukatz e tzis nin junit ban yi oas. Nin nchatz ban yi kakt. 17Nin bnix nicy cient xmalkabil stzi yi jalajchak xlaj yi cob xbukatz. Nicy nin tu xolak ban tan tokben cun. 18 Nchatz bnix nicy cient ganchil yi brons cun kalel tzicyet yi calbil tetz tan chuplen cun yi cob xbukatz. Yastzun yi cob xbuk tetz wi yi mantial. 19Nchatz bnix junt patbil yi mantial tan Bezaleel yi stzuml cner cun yi cyak stzacl ocnak. Ej nin tetz yi mero tibaj, ja bnix junt patbil te junt jilwutz tzum yi na biaj tejn.b 20Nchatz oc i tan banlen yi balaj tabln te yi tze acacia. Chin jicyuch nin tulej i. 21Cyaj metr tu nicy ban yi tkan yi jujun tablnatz, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz. 22 Nin stziak yi echk tablnatz bnix cob tzambil tetz, itzun yi na oc yi junt tabln xlaj nintzun na cyokp cun quibtz. Yastzun cyulej tircun yi tabln yi nxcon tan banlen yi cajonil yi mantial. 23 Junak tabln bnix tetz yi jalaj xlaj yi na xmayinin cwen tzin. 24Nin cawunak simientil bnix cyen tzak yi junak tablnatz nin sakal cun ban. Cob simientil cyaj xeak yi jujun
b 36:19

8 Cyoquen

Yi toquen banlen yi mantial

Ex 35:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO36,37

150

tabln. 25 Nchatz ban yi jalajt xlaj yi na xmayinin jen tzin, bnix junakt tabln. 26 Cawunak simientil ban nin sakal cun xcon tan banlen, na cob simientil te jujun tabln. 27Ma le jalajt yi na xmayin nin toquen tzin, kak tzun tabln bnix tan xconen te jalajatz. 28 Nin cobt tabln bnix tan toquen te yi cob xtxuc. 29Yi echk tablnatz junit mban te yi cob yi at nin xtxuc, na ja chicalxij swi nin xe tan chich. Yastzun cyulej yi cob xtxucatz. 30Wajxak tzun tabln xcon te yi jalajt xlajatz yi na xmayinin toquen tzin, tuml waklaj simientil na ja xcon cob te yi jujun tabln. bnix o kaj tan Bezaleel. Ja bnix yi echk kajatz tan yi tze acacia. Nin yi o kajatz yastzun xcon tan stzamlen jalaj xlaj yi mantial. 32 Nin nchatz bnix ot tetz yi jalajt xlaj, nin ot tetz yi jalajt xlaj wutz coc yi na xmayinin toquen tzin. 33 Te yi o kajatz yi xcon te yi jalajchak xlaj at jun yi icy nicyal yi echk tabln yi at le jalajchak xlaj. Chon ticyen tul yi bajx tabln jalen te yi witzbil tabln. 34 Nintzun oc tkol oro te yi echk tablnatz nin bnix cobox ganch yi oro cun kale icyet yi echk kaj yi bnix. Nchatz yi echk kajatz oc oro tej chi yi mban yi echk tablnatz. nchatz oc Bezaleel tan banlen yi xbuk yi xcon tan joplen yi amal yi winin xanil. Oc i tan banlen tan nok yi txib tu xkaykuj yubil, nchatz xcon balaj lino yi bakun wutz. Nin oc i tan chemlen teblal e querubim swutz. Chin cotij cun tulej. 36 Yi bnixen yi xbukatz nintzun oc tkol cobox ganch, kalenatz tzun jen chimbaltz te yi cyaj tkan yi bnix tan. Yi cyaj tkanatz bnix tan yi tze acacia, nin oc oro tejak. Bnix simientil tan sakal. 37Nin tetz yi puertil yi mantialatz bnix jun balaj xbuk te yi echk nok yi txib yubil tu xkaykuj yubil tu cyak. Nchatz xcon yi balaj lino tan yi bakun wutz, nin ja oc yubel tej yi chin yuben nin. 38 Nchatz bnix o tkan cal tuml yi ganchil, nin o simientil yi brons cun. Nintzun oc oro tejak yi o tkan calatz tuml yi echk xmalkabil. oc Bezaleel tan banlen yi caa kale atit yi cawl Ryos. Oc i tan banlen te yi balaj tze yi acacia. Jun metr tu lajuj centimetr ban yi tkan. Ma yi wutz itz oxcal tu o centimetr ban, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz tkan. 2 Nintzun oc oro tej tircun. Oc soltej nin oc tcul. Nin nchatz bnix jun yubil stziak chi tanen cornis yi oro cun. 3 Nin nchatz bnix cyaj argoy yi oro cun. Chon tzun toquen tkol cob le jalaj xlaj nin cobt le jalajt. 4Nchatz bnix cob kajil yi caa te yi tze acacia. Nintzun oc oro tejak yi echk kajatz. 5 Yi bnixen yi echk kajatz nintzun icy cyan tul yi echk orgoy yi at te yi caaatz. Na yi xac itz tan palchen nin, nin tan ticylen nin yi jun caaatz. 6 Nin nchatz bnix jun jopselc tan Bezaleel te yi balaj oro. Jun tzun metr tu lajuj centimetr ban yi tkan, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz yi jun jopselatz yi
c 37:36

31Nchatz

Yi echk kaj

35 Nin

Yi xbuk yi nxcon tan joplen yi amal yi winin xanil

37

1Nchatz

Yi bnixen yi caa kale atit yi cawl Ryos

Ex 25:17.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

151

XODO37

bnix. 7Nin tibaj yi jun jopselatz bnix teblal cob querubim. Txakij tzun bantz tan chich nin oro cun ban. Chon tzun cyajen cyen jun le jalaj stzi yi jopsel nin yi junt le jalajt stzi. 8 Junit tzun ban yi jopselatz tu yi cob teblalatz. Na chon at yi jun teblal le jalaj stzi ma yi junt chon at le jalajt. 9Nintzun na tokbej cun tib yi chiwutz yi cob teblalatz. Poro yi chiwutz chon ajnak cun tibaj yi jun jopselatz. Ma yi chixicy, elnak xit, nin na xcye tan joplen tircun yi jun jopselatz. oc Bezaleel tan banlen yi mes tan yi balaj tze acacia. Jun tzun mutx tu lajuj centimetr ban yi tkan, nin cawunak o centimetr ban yi wutz, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz tkan yi jun mesatz. 11Nintzun oc oro tejak yi mes, nin bnix jun yubil stziak, yi oro cun ban. 12 Nchatz bnix junt yubil yi oro cun chi tanen cornis yi lox cunin ban. Juk centimetr ban yi wutz yi jun yubilatz. 13 Nin chatz ban Bezaleel cyaj argoy yi oro cun. Nintzun oc tkol te yi cyaj xtxuc kale atit yi cyaj tkan yi mes. 14Chon tzun toquen tzak yi yubel yi at stziak yi mes, nin xcon tan ticyen yi echk kaj tul tan palchen yi mes. 15 Yi echk kajatz ja bnix tan yi tze acacia. Nin yi bnixen nintzun oc oro tejak. 16 Nchatz cyakil yi echk macl yi xcon te yi jun mesatz oro cun ban, chi tanen yi echk platu tu yi echk lmak cuchar, tu echk xaru, tu echk lak yi na xcon tan kojlen yi echk oy, oro cun ban tircun. oc Bezaleel tan banlen yi jun chin wutzilen cantil tan oro. Txakij tzun tulej tan martiy. Oro cun ban yi xe tu yi tkan tu yi echk copa yi at tej, tu yi echk yubel yi at tej. Yi echk yubelatz icunin wutz almendro tanen te yi ntaxk je chitp. Nin junit ban yi bambil tetz cyakil yi weklil yi jun cantilatz. 18 Ej nin yi jun cantilatz ox ox kab na el xlajak yi tkan. Juk cun tzun wi na bantz. 19Te cyakil yi kak kab yi na el tzaj te yi jun chin wutzilen cantilatz, at len ox tal ne yubil chi tanen yi buchil yi almendro yi ntaxk je chitpuj. 20Ma te tkan, nchatz at cyaj tal ne buch chi tanen yi buchil almendro yi ntaxk je chitp. 21Ma jak yi amal kale na elet yi echk kab yi jun cantilatz ja bnix jun yubil chi tanen sopil buch. Jujun tal yubil oc tzak kale na elet jun lmuj kab. 22 Cyakil yi echk weklilatz, chi tanen yi echk tal ne buch, junit ban. Oro cun ban cyakil yi jun cantilatz. Nin txakij mulij tan martiy. 23 Nchatz oro cun ban yi juk tal ne txekbil yi at twi, tu yi echk macl chi tanen yi elsbil mecha tu yi echk ne lak yi xcon tej. Oro cun ban tircun. 24Tan banlen yi jun wutzilen cantilatz tu yi cyakil yi echk weklil tu yi echk macl yi xconk tej, ja xcon ox lo arow balaj oro tan banlen. bnix yi patbil insens tan Bezaleel. Ej nin xcon yi balaj tze acacia tan i tan banlen. Cyaj tzun xtxucnakin ban yi jun patbil insensatz. Cawunak o centimetr ban yi tkan nin cawunak o centimetr ban yi wutz, nin jun mutx tu lajuj centimetr ban yi wutz tkan. Nchatz ja bnix yi echk tal ne tuc. Tircun bnix tan junit topoj tze. 26 Yi wit bnixen yi patbil insens toquen tzun oro tejak, chi tanen yi tibaj, tuml yi cyaj xlaj tu yi echk tal ne yubil tziak yi patbil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 25 Nchatz 17Nchatz 10 Nchatz

Yi bnixen yi mes kale jet yi pam

Yi toquen banlen yi jun chin wutzilen cantil

Yi bnixen yi patbil insens

XODO37,38

152

insensatz nin oro cun ban. 27Nin tzak yi jun yubilatz oc cyaj argoy yi oro cun. Cob tzun oc quen le jalaj xlaj nin cobt le jalajt. Yi echk argoyatz xcon tan palchen yi patbil insens, na chon ticyen yi kaj tul. 28 Ma yi echk kaj xcon yi balaj tze acacia tan banlen, nin oc oro tejak tan joplen yi tze. oc Bezaleel tan banlen yi aceit tu yi insens yi chin xan nin yi na xcon tan xansen jun taklen nka jun yaj. Chon cunin tzun ntulej i-tz chi yi na quilej yi e witz bnol perfum. bantz nintzun oc Bezaleel tan banlen yi patbil txixwatz te balaj tze acacia. Yi toquen i tan banlen cyaj xtxucnakin tulej. Cob metr tu junak o centimetr ban yi xlajak. Ma yi wutz tkan, itz jun metr tu junak o centimetr ban. 2 Nchatz bnix cyaj tuc, jun tzun le jujun xtxuc. Junit tzun ban yi cyaj tucatz tu cyakil yi patbil txixwatz. Ej nin oc brons te yi jun patbil txixwatz tan joplen yi tze. 3 Nin cyakil yi echk macl yi xcon te yi jun patbil txixwatzatz brons cun ntulej i. Yi echk maclatz chi tanen yi culbil tzaj, tu yi echk palet, tu yi echk lmak lak, tu yi echk lmak pac, tu echk culbil xtxakak, brons cun ban tircun. 4Bnix jun pariy yi brons cun. Chon cwen tul yi patbil txixwatz, nicyan cuntu tan jen kak tibaj. 5 Nchatz bnix cyaj argoy, jujun le jujun xtxuc yi pariy. Yi xac yi argoyatz itz tan ticyen yi kaj tul. 6 Nintzun oc Bezaleel tan banlen yi kajil. Ej nin bnix tan te yi tze acacia. Nchatz oc brons tej yi kajatz yi xcon te yi patbil txixwatz. 7Yi bnixen yi echk kajatz nintzun icy tan tul yi echk argoy yi at te yi patbil txixwatz, na yi xac itz tan palchen, nin tan ticylen nin yi patbil txixwatzatz. Yi jun patbil txixwatzatz jul sbne tul chi tanen jun cajn. Poro oc brons tej cyakil tan joplen yi tze. tzun Bezaleel tan molchen yi chispejd yi e xnan yi ate-tz stzi yi puertil yi pach yi mantial tu. Yi molxen nintzun oc i tan banlen jun chin wutzilen plancan yi brons cun ban. Nchatz ban yi colchbil, brons cun. bnix yi pem soltej yi mantial tan Bezaleel. Bajx bnixen yi jalaj xlaj yi na xmayin nin cwen tzin. Oc cawunak o metr balaj xbuk yi lino cun te yi jalaj xlajatz. 10Bnix yi junak tkan tu yi junak simientil yi jalaj pematz. Brons cun ban. Ma yi echk ganchil tu yi echk tzamol tetz itz sakal cun ban tircun. 11Nchatz yi jalajt yi na xmayin nin jen tzin, cawunak o metr balaj xbuk oc tej. Ma yi junak tkan tuml yi junak simientil, itz brons cun ban tircun. Ma yi echk ganchil tuml yi echk xmalkabil sakal cun ban. 12 Ma te yi jalajt yi na xmayin nin toquen tzin oc junak cob metr tu nicy balaj xbuk tej. Nchatz bnix yi lajuj tkan tu lajuj simientil tuml yi echk argoy tu echk ganch, sakal cun ban. 13 Nchatz ban yi jalajt xlaj yi na xmayin nin telen tzin junak cob metr tu nicy balaj xbuk
d 38:8

29Nin

Yi bnixen yi aceit tu yi insens

38

1Itzun

Yi toquen banlen yi patbil txixwatz

8 Toquen

Yi bnixen yi jun chin wutzilen plancan

9Nchatz

Yi soltej yi mantial

Te yi tiempatz na bnix yi echk spej te brons, yi winin na litzun.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

153

XODO38

oc tej. 14Ma xlaj yi puert at juk metr balaj xbuk tu ox tkan tuml echk simientil. 15 Nchatz ban le jalajt xlaj yi puert, oc juk metr balaj xbuk tej tu ox tkan tuml echk simientil. 16 Cyakil yi xbuk yi oc te pemil yi mantial itz xbuk lino cun yi bakun. 17Cyakil echk simientil yi tkan pem itz brons cun, ma yi echk ganch yi na xcon te yi tkan tu yi echk argoy itz sakal cun. Ma twien yi tkan aten jujun yubil yi sakal. Ej nin cyakil echk tkan atlen argoy tejak. 18 Ma yi xbuk yi oc tetz yi puertil yi pem, chemij ban tan yi balaj nok yi txib yubil tu xkaykuj tu cyak, nin yi balaj lino yi bakun wutz. Beluj tzun metr ban yi tkan. Ma yi wutz tkan itz cob metr tu junak o centimetr, chi tanen yi mas xbuk. 19At cyaj tkan nin cyaj simientil yi brons cun, ma yi echk ganch tu yi echk argoy sakal cun ban. Ej nin yi twi yi echk tkanatz aten jujun yubil yi sakal cun. 20Cyakil yi echk staqui yi xcon tetz yi mantial tuml yi xcon te yi pem yi at soltej, brons cun ban tircun. cawl Moiss oc Itamar yi cyajl yi witz pale Aarn tan ticylen nin ju yi akun. Ej nin i alon scyetz yi e levita tan ticylen nin yi tajlal cyakil yi chich yi xcon tan banlen yi mantial kale atit yi caa tetz yi trat. 22 Ma tetz Bezaleel bnix cyakil yi akun tan chi yi tal Ryos tetz Moiss. Yi jun Bezaleelatz i yi cyajl ta Uri nin mamaj wutzilen ta Hur jun scyeri xonl Jud. 23 Nchatz oc Aholiab tan cheyen Bezaleel, na i jun witz txakol chich, nchatz i jun balaj chemol, na ban na bnix balaj xbuk tan te yi nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak tu yi balaj lino. Yi yaj Aholiab i cyajl Ahisamac jun scyeri xonl Dan. 24 Cyakil yi oro yi xcon tan banlen yi echk taklen tetz mantial itz cyoy yi e xonl Israel yi opon cyan tetz Ryos. Nin yi tajlal yi oro yi opon itz junak cob lo quintal chi yi malbil yi xcon xe yi mantial. 25 Ma yi sakal yi molxij yi jen yi sens chixol yi xonl Israel itz oxcal tu olaj quintal tu cob arow chi yi malbil yi na xcon xe yi mantial. 26 Cyakil yi e yi e oc tajlal yi toquen cyajlen, itz yi e yi nsken tzak junak yob cyan le jenak. Nin yi cyajlal, itz kak cient tu ox mil tu o cient tu nicy chixonen. Nin yi eatz cyak len chicutxuj, yi itz o el yi jun ons sakal chi yi malbil yi xcon tetz yi mantial. 27Molxij tzun ox cal tu olaj quintal sakal. Yastzun xcon tan banlen yi ech simientil te yi tkan yi mantial tuml echk simientil yi tkan yi xbuk yi at tul yi mantial. Ja tzun bnix jun cient simientil. Ej nin xcon ox ox arow sakal te jujun. 28 Nchatz te yi sakalatz yi baj opon cyakun yi e xonl Israel oc Bezaleel tan banlen cyakil yi echk ganch tu argoy yi xcon te echk tkan yi mantial. Ej nin ja xcon tan banlen yubil yi je tibaj yi echk tkanatz. 29Ma yi brons yi opon cyakun yi e xonl Israel tan toyen tetz Ryos itz nicy cient tu ox quintal tu lajuj liwr. 30Ej nin te cyakil yi bronsatz yi molxij, bnix cyakil yi simientil yi tkan, yi puertil yi amal kale na chiculwit quib tu Ryos. Nchatz bnix yi patbil txixwatz yi brons cun tuml yi pariyil, tu cyakil yi echk mas macl yi xcon te yi patbil txixwatz, brons cun ban. 31Nchatz cyakil yi simientil yi xcon tetz yi echk tkan yi pem yi at soltej yi mantial, tu yi simientil yi echk tkan yi puertil yi pem, tu cyakil yi echk staqui yi xcon tan stzamlen yi mantial tu yi pem yi at soltej, brons cun ban.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21Tan

Yi e akunwil tu echk macl yi xcon te yi mantial

XODO39

154 Yi bech cyetz yi e pale

toquen banlen yi echk bech cyetz yi e pale yi e xcon xe yi mantial, xcon yi echk nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Nchatz bnix yi balaj bech tetz Aarn, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 2 Yi toquen banlen yi lantar xcon yi oro tu yi nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Cyakil yi nokatz itz balaj lino, yi bakun wutz. 3 Oc xtxaklen yi oro tan martiy tan telen yi wutz. Ej nin e baj oc tan xtxilchen cun tan toquen tetz nok. Ma yi toquen chi tanen nok, nintzun oc chemlen xol yi lino yi txib yubil yi sak tu xkaykuj nin cyak. 4Nin oc cob ganchil wi xulchub tan stzamlen yi lantaratz. 5 Ej nin chatz, bnix yi calbil yi tzocopon tan calchen yi jun lantaratz. Chon nin ban yi bambil tetz chi yi lantar, na xcon yi oro tan banlen tu yi balaj lino yi bakun wutz tu yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Bnix yi jun lantaratz, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 6 Ma yi cob ne cub yi nice chon toquen wi jun tzambil tetz yi oro cun. Ej nin swutz yi cob ne cubatz oc chibi yi coblaj kuj xonl Israel. Ej nin chon cun ban chi tanen jun sey. 7Yi bnixen nintzun oc tkol Bezaleel tibaj yi cob ganch tetz yi jun lantaratz. Nin yi xac yi echk ne cubatz itz tan chinawsen yi e xonl Israel swutz Ryos, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 8 Ma yi jun tal ne xbuk yi oc wutz cul, bnix chi yi ban yi lantar. Xcon oro tej, nin xcon yi nok yi txib yubil tu xkaykuj, tu yi cyak. Cyakil yi nokatz itz lino cun yi bakun wutz. 9Pakwutzin ban nin cyaj xtxucnakin ban cyentz. Junak cob centimetr ban yi jalajchak xlaj. 10Ej nin te yi jun ne xbukatz oc cyaj txol tal ne balaj cub yi winin na yub. Te yi bajx txol oc jun tal ne balaj cub yi rub nin oc jun crislito, nin jun esmeralda. 11Ma te yi cap txol oc jun granate jun zafiro nin jun jade. 12 Ma te yi toxin txol oc jun jacinto, jun gata nin jun amatista. 13 Ma te yi cyajin txol oc jun topacio jun cornalina nin jun jaspe. Cyakil yi echk tal ne cubatz tzamij tan oro. 14Coblaj ne cub xcon, na xomcyen tu te yi coblaj kuj xonl Israel. Te yi jujun tal ne cub at cyen yi jujun chibi yi jun kuj xonl Israelatz. Chon tanen chibi chi tanen cyen te jun sey. 15 Nin tan stzamlen yi jun tal ne xbukatz bnix cob caren yi oro cun ban nin bakun ban wutz. 16 Nchatz bnix cob stzambil tetz yi oro cun nin bnix cob argoy yi oro cun ban. Chon tzun toquen yi cob argoyatz yi oro cun stzi yi jalaj xlaj yi at twien yi ne xbukatz. 17Nin yi echk caren chon toquen te yi echk argoyatz. 18 Ma yi ju yi cob carenatz chon toquen te yi cob stzambil tetz yi at wi xulchub, nin chon toquen calij te lantar. 19Ej nin nchatz bnix cobt argoy. Nintzun oc wutz coc, xtxuc cun tzaj yi jun tal ne xbukatz, poro wutz coc kale na tokbet tib tu yi lantar. 20Nchatz bnix cobt argoy yi oro cun, chon tzun toquen tzisij te yi lantar yi at swutz, poro chon cyajen cyen nakajil yi stzisbil kale na icyet yi calbil tetz yi lantar. 21Cwen tzun calij yi cob argoyatz yi at sjuak yi tal ne xbuk, yi tzocopon wutz cul yi pale, tu yi argoy yi at te yi lantar, tan jun calbil yi txib yubil. Chon tzun cyajen cyen yi jun tal ne xbuk swutz yi lantar, nin tiben tzaj mu tal yi calbil yi lantaratz. Nin junawes cyajen cyentz. Ja bnix cyakil chi yi tal Ryos tetz Moiss. 22 Nchatz bnix yi xbuk yi cyaj cyen jak yi lantar. Txib cun ban yubil. 23 Ma yi kul, nintzun je caplun chi na ban jun colbaj. Nin yi stziak yi kul, nintzun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

39

1Yi

155

XODO39

oc baltzen tan qui katzen. 24Baj oc len yubil stziak yi jun xbukatz. Oc echk yubil yi wolojin ban, tan yi nok lino yi bakun wutz tu yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. 25Ej nin nchatz bnix echk tal ne cumpanu yi oro cun ban. Nin octz cyakun stziak tircun. 26 Jun tzun woloj nok oc nin jun tal ne cumpanu octz stziak cyakil yi xbukatz. Yi jun xbukatz xcon tetz yi pale yi na oc tan banlen yi munl swutz Ryos xe yi mantial. Bnix cyakil, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 27Nchatz bnix yi xbuk yi chitpun nintu tan balaj lino.e Chemij ban tan jun witz chemol. Iten nin banatz bech cyetz yi e cyajl Aarn. 28 Nin nchatz ban yi xbuk yi jepon te chiwi tu yi yubil lino cun ban. Ej nin ja bnix echk ne wex tan balaj lino yi tzocopon scyej tan tewen yi chiwankil. 29Ma yi calbil ja bnix tan nok lino yi bakun wutz tu yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Chemij tzun ban nin chin cotij cunin cyulej. Bnix cyakil chi yi tal Ryos tetz Moiss. 30 Nin nchatz bnix yi jun ne placa yi oro cun yi xcon tan chajlen yi xansant i tetz pale. Bnix chi na ban banlen jun sey. Je yi yolej yi oc swutz: Xansanchot tetz Jehov yi kajcawil. 31Yi bnixen, nintzun oc chicalol tan jun calbil yi txib yubil, kalenatz tzun toquen te yi xbuk yi jepon te wi. Bnix chi yi tal Ryos tetz Moiss. tzun yi cal Ryos, yi mantial kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Bnix yi jun calatz, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 33 Yi bnixen tircun cyakun yi akunwil, nintzun e jatx tetz Moiss. Nchatz e jatx cyakil yi echk macl, chi tanen yi staqui, tu yi echk tzlum, tu yi echk kaj, tu yi tkan cal, tu cyakil echk xe tkan cal. 34Nin chatz e jatx yi stzuml cner yi ocnak yi stzacl yi cyak yubil, yi xconk tan joplen yi wi mantial, tu yi balaj stzuml txuc, nin yi xbuk yi xcon tan jatxlen xol yi amal yi chin xan nin. 35 Nchatz e jatx yi caa kale atit yi cawl Ryos tuml tetz kajil, nin nchatz yi jopsel yi na xcon tan joplen yi caaatz. 36 Nchatz e jatx yi mes tu yi echk macl yi xconk tej tu yi pam yi xansant tetz Ryos. 37Nchatz e jatx yi jun wutzilen cantil yi oro cun, tircun tuml cyakil yi echk ne txekbil yi at tej, tu cyakil yi echk mas macl yi xconk tej, tuml yi aceit yi xconk tetz yi txekbilatz. 38 Nin nchatz e jatx yi patbil insens yi oro cun, tu yi aceit yi xconk tan xansen jun taklen, nin yi insens yi winin cocal, tu yi xbuk yi xcon tetz yi puertil yi mantial kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. 39Nchatz e jatx yi patbil txixwatz tu yi pariyil yi brons cun, tu cyakil yi kajil nin cyakil yi echk macl yi xcon tej. Nchatz yi jun chin wutzilen plancan tu cyakil yi xe. 40Nchatz e jatx yi echk xbuk yi xconk tetz yi pemil yi mantial, tu yi echk tkan pem, tu echk xe tkan pematz. Nchatz yi xbuk yi xconk tetz yi puertil yi pem, tu echk akwil yi xconk tan calchen, tu cyakil echk estaque. Cyakil yi echk maclatz yi xconk xe yi cal Ryos, e jatx tkab Moiss. 41Nchatz e jatx yi bech cyetz yi e yi chixconk xe yi mantial. Aklij yi balaj bech tetz yi pale Aarn. Nchatz aklij yi bech cyetz yi e cyajl Aarn. 42 Bnixen tzun cyakil yi akunatz cyakun yi e xonl Israel, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 43 Itzun bantz yi tilol Moiss yi ban mban cyakun yi e xonl Israel, chi yi tal Ryos tetz, tkol tzun i yi banl squibaj yi e xonl Israel.
e 39:27

32 Bnixen

Yi bnixen yi mantial

Yi balaj lino chin stum nin. Ej nin ja bnix yi echk xbuk tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO40

156 Yi toquen xansen yi cal Ryos yi mantial

bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss. Nintzun taltz: 2 Tul yi bajx kej, tetz yi bajx xaw tetz yi yobf tajwen tan awekol yi mantial, na itz yi amal kale na kaculwit kib tzituch wok yi axwok xonl Israel. 3 Yil wekxij yi mantialatz ban tzun tzoc yi caa kale atit quiwel katrat tul yi mantialatz, nin ban je jun xbuk te yi amal tan joplen. 4Nin ban tzoc yi mes awan xe yi mantial, nin ban tzoc yi jun chin wutzilen cantil, nin ban che aban cyakil yi echk ne txekbil tej. Nchatz na taj nuclen yi mes. 5Nchatz ban tzoc yi patbil insens yi oro cun tul yi mantial. Ban tzoc awan swutz yi xbuk yi at swutz caa kale atit quiwel katrat. Nin ban tzoc yi xbuk yi xconk tetz yi puertil yi mantial. 6 Ma yi patbil txixwatz, ban tzoc awan swutz yi puertil yi mantial kale na kaculwit kib tzituch yi axwok xonl Israel. 7Nchatz yi jun chin wutzilen plancan, oken txol yi mantial tu yi patbil txixwatz nin ban tzanojscun tan a. 8 Nin ban tzawek yi pem soltej yi mantial. Ej nin ban tzoc yi xbuk yi xconk tetz puertil. 9Ej nin yil bnix, ban tzun tzacyaj tzaj mu aceit, yi aceit yi na xcon tan xansen jun taklen. Ej nin ban tzachit nin tibaj yi mantial, nin tibaj cyakil yi echk macl yi at xe yi mantial. Tan yi xtxolbilasej tzaxanse yi mantial tu cyakil yi echk macl yi at xe. Chin xan nin sbne cyakil. 10Nchatz tzan yi patbil txixwatz, ban tzachit nin yi aceit tibaj tan xansen. Nchatz tzan yi echk macl yi na xcon tej. Tan yi xtxolbilatz tzaxanse yi jun altaratz, nin tzocopon tetz jun patbil itxixwatz yi chin xan nin. 11Nchatz tzawulej yi jun chin wutzilen plancan tu yi xe. Ban tzaxansaj. Tzit nin yi aceit tej tan xansen, stzun Ryos tetz Moiss. 12 Nchatz tal Ryos: Ban tzacyaj nin Aarn scyuch yi e cyajl stzi yi puertil yi amal kale na kaculwit kib tzituch yi axwok xonl Israel. Ej nin alaj scyetz tan chicwen tan jichin. 13 Nin ban tzawal tetz Aarn tan toquen yi balaj bech tetz tej, tetz pale. Nin ban tzatzitnin aceit tej tan xansen, na tajwen tan xansen i tan toquen tetz pale tzinwutz. 14Nchatz che awulej yi e cyajl. Ban chopon awan swutz yi mantial nin ok yi bech cyetz yi chemij. 15Nin ban tzatzitnin aceit scyej chi yi maban tej Aarn. Banaj yi xtxolbilatz tan cyoquen tetz pale tzinwutz. Na tan yi aceit yi tzocopon tzitun scyej chocopon tetz pale tzinwutz, sbne opon tunintz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 16 Toquen tzun Moiss tan banlen cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz i. 17Yastzun ban tul yi cap yob yi cyenlen tzaj yi e xonl Israel Egipto. Nin tul yi bajx kej tetz yi bajx xaw tetz yi yobatz, yastzun toquen weklen mantial yi xcon tetz yi cal Ryos. 18 Toquen tzun Moiss tan banlen, nin tan weklen yi mantialatz. Cu yi xe yi echk tkan. Nchatz oc yi echk tabln tu yi echk kajil nin oc yi echk tkan yi xcon tej. 19Nin nchatz je tkol Moiss yi echk xbuk yi xcon tetz patbil. Chon jen tkol tibaj yi cajonil yi mantial. Jen tzun tkol i yi echk xbukatz tibaj yi cajonilatz chi alijt tan Ryos tetz. 20 Nchatz oc Moiss tan taklen cun yi cob lepaj cub kale atit yi cawl Ryos. Chon tzun cwen tkol tul yi caa nin oc tkol yi echk kaj te yi caaatz. 21Nin
f 40:2 Yi bajx xaw tetz yi yob chixol yi e xonl Israel, itz Nisn nka Abib. Itz nicun tu yi xaw abril nka marzo yi na xcon skaxol ketz jalu.

40

1Itzun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

157

XODO40

chatz je tkol Moiss yi jopsel tibaj yi caaatz. Nin yi wit bnixen, nintzun oc tan xe yi mantial nin je chimbal yi xbuk yi xcon tan joplen yi caa chi yi alijt tan Ryos tetz. 22 Nchatz oc yi mes tan. Chon tzun toquen cyen tul yi mantial nka yi amal kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Chon tzun cyajen cyen xlajen yi puert poro tcul, nin soltejel tzaj yi xbuk yi nxcon tan joplen yi amal yi winin xanil. 23 Ej nin tibaj yi jun mesatz je tkol Moiss yi pam yi ncyaj cyen swutz Ryos, chi alijt tan. 24 Ma yi jun chin wutzilen cantil, chon toquen tan xlaj cun yi puert. 25 Yi wit toquen yi jun cantilatz, nintzun oc tkol Moiss kakl yi echk tal ne txekbil yi at tej. Oc tkol kakl nin cyaj cyen swutz Ryos chi alijt tan. 26 Ma yi patbil insens yi oro cun, chon tzun toquen tul yi amal kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel, nin chon cyajen cyen swutz yi xbuk tcul cyen. 27Toquen tzun i-tz tan paten yi insens yi winin cocal chi alijt tan Ryos tetz. 28 Nchatz oc Moiss tan tocsen yi echk xbuk yi xcon te yi puertil yi mantial. 29Ej nin nchatz oc tkol Moiss yi patbil txixwatz swutz yi puertil yi mantial. Toquen tzun Moiss tan paten yi chitxixwatz. Oc i tan paten yi echk txuc tu jarin nin aceit, chi alijt tan Ryos tetz. 30 Nchatz ban yi jun chin wutzilen plancan, chon tzun cyajen cyen txol yi patbil txixwatz tu yi amal kale na chicul wit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Cwen tzun nojsal Moiss tan a. 31Chon tzun na jetzaj a yi na xcon tan xtxajlen chikab tu quikan Moiss tu Aarn scyuch yi e cyajl Aarn. 32 Na ilenin na chitxaj chikab tu quikan yi na choc tan banlen chimunl xe yi mantial, ej nin yi na chocopon te yi patbil txixwatz. Yastzun na cyulejtz, na yastzun alijt tan Ryos tetz Moiss. 33 Witzbil tlen oc Moiss tan tocsen yi xbuk soltej yi mantial tu yi patbil txixwatz. Nin oc yi xbuk yi xcon tetz puertil yi pem. Yastzun bnixen yi witzbil akun tan Moiss.
Yi jun bocoj sbak yi atij tibaj yi amal kale na chicul wit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel

wit bnixen cyakil yi mantial, nintzun cuul jun bocoj sbak tibaj. Ej nin noj cyakil yi mantial tan yi kej tu pakpuchal Ryos. 35Quic tzun rmeril tan toquen Moiss tul yi amalatz tan paj yi sbak yi ncuul, nin tan paj yi kej tu pakpuchal Ryos yi at. 36 Te cyakil yi tiemp yi nchixon yi e xonl Israel, qui nin chicy tul junt amal jalen yi na je yi jun bocoj sbakatz yi at tibaj yi mantial. Yi na je yi sbak kalenas tzun na choc tan molchen bech cyetz tan quicyen. 37Poro ko qui na je yi sbak, nchatz yi e xonl Israel qui na chicy. 38 Nin te cyakil yi chibe yi e xonl Israel, ja quil yi jun bocoj sbakatz tibaj yi mantial. Chajkej chon at yi sbakatz tibaj yi cal. Ma lakbal na oc tetz jun bocoj kak yi na atij tibaj yi jun mantialatz.

34 Yi

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi yol Levtico na elepont cyetz yi e xonl Lev, yi e pale. Yi e xonl Lev, yastzun yi e yi txaij che tan Ryos tan chixconen tetz chipaleil yi e mas xonl Israel. Ej nin nchatz e cun quicylom te yi mantial tetz molbil ibaj, tu cyakil yi echk macl yi xcon cyan tan banlen chimunl swutz Kataj Ryos. Tul yi liwrej na jal winin cawl yi en chiban yi e paleatz tan banlen yi cyetz chimunl. Nchatz at echk cawl scyetz yi e mas xonl Israel te yi mbi tajwen tan chibnol tan culajen Ryos, nin te yi mbi tajwen tan chibnol tan chixansal quib swutz Ryos. Yi mero xe te yi chusun yi na jal kan tul yi liwrej itz yi winin xanil Ryos. Ej nin yi chin tajwen cunin tan cyoquen yi e xonl Israel tetz tzaknak cun jak cawl i.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 17) na chaj yi echk cawl yi en chiban tan toyen yi echk jilwutz oy, tu echk jilwutz chitxixwatz yi tajwen tan cyakol tetz Ryos. Yi cap wekl (Cap. 810) na chaj yi en cun ban yi bixewen cyen Aarn scyuch yi e tetz cyajl tetz pale. Yi toxen wekl (Cap. 1115) na jilon te echk cawl yi tajwen tan chibnol tanen chicyakil cun tan chixansal quib swutz Ryos. Yi cyajen wekl (Cap. 16) na jilon te yi jun kej yi na biaj Da de Expiacin yi na elepont yi kejlal yi na cuylij chipaj yi e xonl Israel. Yi toen wekl (Cap. 1727) na jilon te yi en chiban tan cyoquen tetz tzaknak cun te yi ankin yi akij scyetz; nin te yi na choc tan banlen chimunl swutz Ryos.

bantz, nintzun jilon tzaj Kataj Ryos tetz Moiss, tul yi mantial tetz molbil ib tu Kataj. Itzun taltz: 2 Chamwe cun cyakil yi e atanum, yi e xonl Israel, nin alaj yi xtxolbilej scyetz: Cyakil axwok yil cxul wok tan toyen itxixwatz tzinwutz, tajwen cun yi chon tzel tzaj itan chixol wac nka chixol cner.a 3 Ko at jun yi na taj toy jun wac tetz xtxixwatz, yi spat-xok tircun, tajwen cun yi mam, nin yi quic mu tal yanasil.b Nin tajwen yil toy swetz tetz cun talma. Nin chon tzopon itan swutz yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. 4Tajwen yil taken yi aj oyinl yi kab twi yi wac yi spat-xok, bantz incuyul
a 1:2 Na elepont yi quic cuj tan xconen junt jilwutz txuc tetz txixwatz. Quic cuj tan xconen jun txuc chi tanen jun buru, nka jun quitx, nka alchok jilwutz txuc. Ntin at cuj tan xconen jun wac, jun cneru, jun chiw, nka jun tal sluk, nka jun tal plom. b 1:3 Lv 22:18-20.

1Itzun

Yi txixwatz yi na pat-xij cyakil yi wankil

158
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

159

LEVTICO1,2

paj yi jun aj oyinlatz. 5 Ej, nin te yi nsken wit je tkol yi kab twi yi wacatz, ban tzun tzoc jak kultz tan. Ma yi e xonl Aarn yi e cun pale, ban choc tan suken nin yi chel swetz, nin tan kojlen nin tibaj nin xlajak yi patbil txixwatz, yi chon at nicyal yi wutzkanil yi mantial tetz molbil ibaj. 6 Ej, ban tzun tzoc yi aj oyinlatz tan telsen cyakil yi stzuml yi tetz xtxixwatz, nin tan eklen cun yi wankil yi txucatz. 7Inti yi e pale, ban lcyaken kak wi yi altar, yi patbil txixwatz, nin ban chinuquen yi si tibaj yi kakatz. 8 Kalenas tzun lje txolin yi echk pial yi wacatz yi nsken ekxij tibaj yi si. Nchatz sbne yi wi tuml cyakil yi epuil, ban lje taklen wi kak. 9Ma te yi ntaxk oc wi kak, tajwen yil tzoc yi aj oyinl tan xtxajlen tej yi lasu tu yi cux yi wac. Kalenas tzun tzoc yi pale-tz tan paten tircun, yi jun oyatz. Na nicun chi itzk jun cumir yi na oylij swetz yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. 10 Ma kol tzeltzaj yi txixwatz itan chixol cner, nka chixol chiw, tajwen yi itz jun mam yi quic mu tal yanasil. 11Ej nin chon tzoc jak kul, tzinwutz yi in Jehov yi iRyosil, te yi jalaj xlaj yi altar yi na xmayinin jen tzin.c Tajwen tzun yil choc yi e pale, tan xtxitlen nin yi chel yi jun oyatz wi yi patbil txixwatz nin nchatz xlajak. 12 Kalenas tzun tzoc pien cuntz. Nin tajwen tzoc yi pale tan nuclejen yi chibajatz tibaj yi si yi at wi altar. Nin nchatz sbne i te yi wi, tuml until yi lasu. Tircun jepon nuquij wi altar. 13 Te yi ntaxk je wi altar, tajwen yil tzoc yi aj oyinl, tan xtxajlen yi lasu tuml yi cux yi jun oyatz. Tzocopon tzun jun pale-tz tan tocsen kakl tircun, tetz jun oy yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. 14 Ma jalu, ko itz jun tal chul yi spat-xok tetz oy, tajwen cun yil xcon jun tal xmucuy, nka jun tal ne sluk. 15 Nin tajwen yi chon tzoc yi pale tan banlen yi munl swutz yi patbil txixwatz. Tajwen bajx skinlen wi yi tal txucatz, kalenas tzun lyutznin yi chel le jalaj xlaj yi patbil txixwatz. Ban tzun tzoctz tan paten yi tal txucatz wi altar. 16 Poro te yi ntaxk oc yi pale tan paten, tajwen yil tzel yi xpatzquiy tan, tuml cyakil yi at le cul, nin chon mben tcyal xlaj len yi patbil txixwatz, kale na molxet yi tzaj. 17Nchatz, ban che stzamen yi xicy tan katzlen yi tal txucatz. Poro quic cuj tan cwen cobsal junawes. Kalenas tzun tzoctz tan paten tibaj yi si yi at wi yi patbil txixwatz, tetz jun oy yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. jalu, yi ko at jun yil tzoc tan toyen alchok jilwutz ixin, ban tzul balaj jarin tan tzinwutz. Nin ban ben aceitil oliw tan txol yi jarinatz, nin tajwen yi xomij insens xlaj yi oyatz yil bnix. 2 Ma yi list tanen, ban tzun tzultz tan chiwutz yi e xonl Aarn, yi e pale. Nin jun scyeri e paleatz ban xtxoben jun txob te yi jarinatz yi yujun tib tu aceit. Ej nin ban tzoc tan paten yi jun txobatz wi altar, tuml cyakil yi insens. Yi jun txobatz yi na pat-xij, itz kajbil tircun yi jarin tu yi aceit. 3 Ma yi sowril yi jarinatz, yastzun tetz Aarn yi witz pale, scyuch yi e nitxajil, nin winin xanil yi jun jarinatz chi yi jun txob yi na patij swutz Kataj.
c 1:11

1Ma

Yi echk oy yi ixin triw cun yi chejant

Jen tzin na xcon kan tetz xel yi yol norte le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO2,3

160

4 Ma ko at jun yi na taj toy jun pam yi chon na bnix tul chujil pam, tajwen yil bnix te balaj jarin yi quic xtxamil, nin tajwen yil cosij tu aceit. Nchatz ban bnix chi tanen ec yi quic xtxamil, nin ban ben chulin aceit tibaj. 5 Ma ko at jun yi na toy jun pam yi chon na bnix wi xcon, nchatz tajwen yil bnix te balaj jarin yi quic xtxamil nin yi cosint tu aceit. 6 Yil bnix, ban tzun lcu piuntz, nin ban ben chulin aceit tibaj. 7Ej nin ko at jun yi na toy jun jilwutz pam yi chon na bnix tul jun sartn, nchatz tajwen yil bnix te balaj jarin tu aceit. 8 Ban tzun tzul ticylen echk oyatz tzinwutz yi in Jehov yi iRyosil, nin tajwen tan taklen tetz yi pale. Nin i tzun tzicyank nintz kale atit yi altar. 9Nin tajwen stzamen jun pi te yi oyatz tetz kajbil tircun yi pam, nin tajwen ltaken wi altar tan pat-xen. Itz jun oy yi spat-xok, yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. 10Ej nin yi sowril yi jun oyatz ban xcon tetz chiwa Aarn scyuch yi e nitxajil. Winin xanil yi pamatz chi tanen yi jun pi yi na patij tzinwutz. 11Quic rmeril tan cwen xtxamil echk oyatz, na quic rmeril tan toyen jun taklen swetz yi ko at xtxamil. Nchatz quic rmeril tan cwen cabil wunak txuc tul echk oyatz yi na patij tetz jun oy yi winin na chintzatzin tej. 12 Ma yi echk oy yi na aklij tetz yi bajx cosech, ban tzun cu xtxamil tu cabil wunak txuc tul. Ma yi echk oyatz tetz bajx ujul, quic cu tan xconen tetz xel yi echk oy yi na aklij swetz, yi winin cocal, nin yi winin na chintzatzin tej. 13 Nchatz tajwen tan cwen atzum tul tircun echk oy yi ixin triw cun yi tzitake swetz, na yi atzumatz, na chaj yi bixbant cyen jun trat skaxol.d 14Ej nin kol tzitak jun oy yi ixin triw cun tetz yi bajx wutz icosech, tajwen cun yi woyint, nka yi chejant. 15Nin tajwen tzikoj nin aceitil oliw tu insens tibaj yi jun oyatz, na itz jun oy yi ixin triw cun. 16Ma yil bnix yi jun oyatz yi chejant, tajwen ben yi pale tan paten mu tal te yi oyatz yi yujijt tu aceitil oliw, nin tu cyakil yi insens. Yi mu triwatz tu yi aceitil oliw yi spat-xok, itz kajbil tircun yi oy. Itz jun oy yi stzeok, yi at winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej.

at jun yil tak jun oy tan chajlen yi ja jal tzatzin paz skaxol tuch, tajwen yil toy jun mam tor nka jun tij wac. Ej nin tajwen yi quic mu tal yanasil. 2 Yi jun yil tzoponsan yi jun oyatz swutz cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, tajwen yi bajx ltaken yi kab twi, ban tzun tzoc jak kultz tan. Kalenas tzun choc yi e pale, yi e cyajl Aarn, tan kojlen nin yi chel tibaj, nin xlajak yi altar. 3 Ej nin tajwen yil pat-xij cyakil yi epu yi at le cul yi jun oyatz. 4 Nchatz, tajwen yil patij yi cob xtxicunile tu yi epu yi at scyejak, nin tu yi xtxotxf tu yi epuil. Tajwen tzel ticylen tircun yi echk taklenatz tan pat-xen. 5 Nin itz yi e pale yi chocopon tan paten tibaj ten yi txixwatz yi na pat-xij tircun wankil, yi na tzan kakl wi altar, na yi echk epuilatz, na chaj yi ja jal tzatzin paz skaxol tu yi jun aj oyinl itz jun oy yi stzeok, nin yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej.
d 2:13 Yi atzum na chaj yi trat yi bnixnak tan Ryos scyuch, itz tetz ben kej ben sak. e 3:4 Xtxicunil na elepont riones le castiy. f 3:4 Xtxotx na elepont higado le castiy.

1Ko

Yi echk oy yi nxcon tan chajlen yi at tzatzin paz chixol wunak tu Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

161

LEVTICO3,4

6 Ej nin alchok scyetz yil tzul tan toyen jun awun yi na chaj yi ja jal tzatzin paz skaxol, tajwen yi chon tzeltzaj yi oyatz txol yi tawun, nin chin tajwen cunin yi itz jun mam, nka jun tij yi quic mu tal yanasil. 7Ma yi ko itz jun ne cneru yil tzopon oyin tzinwutz, 8 tajwen yil tzopon ticylen swutz cunin puertil yi pemil yi mantil tetz molbil ibaj. Nin yi aj oyinlatz tajwen yi bajx ltaken yi kab twi yi tawunatz, kalenas tzun tzoc jak kultz tan. Nin yi e pale chocopon tan kojlen nin yi chel tibaj, nin xlajak yi altar. 9Ej nin te yi jun oyatz tetz tzatzin paz, stoye tircun yi epuil tan pat-xen, tu yi je. Nin tajwen tzel kuxij yi je kale na xetet tzaj wutz coc. Nchatz tajwen tan paten cyakil yi epu yi at te lasu, nin tircun yi at le cul. 10Nchatz tajwen yil pat-xij cabil yi xtxicun tuml yi epuil, nin tu xtxotx tuml yi epuil, tajwen tzel ticylen tan paten, yil tzel ticylen yi xtxicun. 11Ma yil bnix yi xtxolbilatz ban tzun tzoc yi pale-tz tan paten tircun yi mbi cun na el tzaj twankil yi oyatz wi altar, na nicun chi itzk cumir yi na tzan toyen tan taklen inkej.g 12 Ma ko itz jun chiw yil tzopon jun tan toyen tetz xtxixwatz tzinwutz, 13 ban je kab twi bajx, kalenas tzun tzoc jak kultz tan swutz cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. Ma yi e pale, e tzuntz chocopon tan kojlen nin yi chel tibaj nin xlajak yi altar. 14 Ej nin yil bnix yi xtxolbilatz, kalenas tzun tzoc yi pale tan paten tircun yi epuil yi lasu, nin tircun yi epu yi at le cul, tetz jun oy yi patun cun sbne tzinwutz. 15 Nchatz tajwen tan pat-xen cabil yi xtxicun tu yi epuil, nin tajwen tan pat-xen yi xtxotx tu yi epuil, tuml yi epu yi at wutz coc. 16 Yil bnix yi xtxolbilatz, tzocopon tzun yi pale-tz tan paten tircun yi epuil tuml yi xtxicun tu yi xtxotx wi yi altar, na nicun chi itzk cumir yi na tzan toyen tan taklen inkej. Na tircun yi epuil itz wetz. 17Ej nin yi xtxolbilatz itz jun cawl tetz itetz, nin scyetz imamaj. Quic na ban alchok amalil kalel cxat cunt, tajwen tan ibnol tanen. Quic cuj tan ibajsal epu nka chich, stzun Ryos bantz tetz Moiss, tan tlol scyetz yi e tanum, yi e xonl Israel.

bantz, nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun saj tloltz: 2 Alaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum, yi e xonl Israel: Ko na xubsij jun, nin na juch til tampaj yi qui na ban tanen jun scyeri incawl, tajwen tan bnol yi xtxolbilej: itz jun witz pale yi na xubsij, na jal quil cyakil wunak tan paj, nin tajwen yil toy jun tal ne tor tetz xtxixwatz yi quic mu tal yanasil, tan jalen cuybil paj tzinwutz. 4Tajwen yil tcyaj tzaj yi jun tal ne wacatz stzi cunin puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, nin ban taken kab twi. Kalenas tzun tzoc jak kultz tan, tzinwutz. 5Ej, nin iten nin yi witz paleatz, tzicyank
g 3:11 Na elepont yi qui na pat-xij yi wankil yi jun awun, ma na ntin yi xtxotx tu chicabil yi xtxicun. Ma yi chibel na baj cyakun yi e pale (Lv 7:31-36), scyuch yi e aj oyinl tu chinajal (Lv 7:15-21).

1Itzun

Yi echk oy yi tajwen ltoy jun yi na juch til tan jun xubsen

3 Ko

Yi na xubsij jun witz pale

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO4

162

nin mu chel yi tal ne toratz, le yi mantial tetz molbil ibaj. 6 Nin yil tzopon tcul yi mantial tetz molbil ibaj, copon muul yi wi kab tul yi chich yi cyan tan, nin tzinwutz cun, tajwen yil stzit nin juk tir te yi xbuk yi chinlij swutz yi amal yi chin xan nin. 7Nchatz tzocopon sukul chich te echk tuc yi altar kale na pat-xet yi insens yi winin cocal, yi chon at le mantial tetz molbil ibaj. Nin yi sowril yi chel yi tal ne toratz, chon mben kojij stkan cun yi patbil txixwatz yi chon at wutzkanil yi mantial tetz molbil ibaj. 8 Yil bajij tircun yi xtxolbilatz, ban tzoc yi witz pale tan telsen len tircun yi epuil yi at te lasu, nin tircun yi at le cul, 9ban tcyaj len tircun, tuml cabil yi xtxicun tu yi epu yi at tejak, nin yi xtxotx tu yi epuil. 10Tircun tzelpon ticylen, chi na ulij jun mam tor yi na oylij tan chajlen yi at tzatzin paz. Tircun yi na el ticylen tej, chon jepon tkol yi pale wi altar tan toquen i tan paten. 11Ma yi stzumlil yi tal ne toratz, tu yi wi, nin yi tkan tu yi lasu, nin yi xtxa, 12 nin tircun yi wankil, ban ben ticylen joylaj len yi amal kale najlchet yi e atanum, tul jun amal yi xansant. Chon tzun tzocopon patentz kale na benet kojij yi tzaj. Nucxok yi si tibaj yi tzaj, nin tzocopon kak tan paten cun yi xtxixwatz yi witz pale. jalu, ko tircun e atanum na chijuch quil, tampaj yi ja el te chicul yi quic cuj tan chibnol jun xtxolbil yi quic cuj tan banlen, nin quic na ban ko cyal nin jun na el xtxum tetz yi ja chipaj incawl, ilenin at quil tej. 14Yi na lajluchax yi chipaltilatz chiwutz, tircun tzun e-tz tajwen tan chibenen tan toyen jun tal ne tor tetz chitxixwatz, tan jalen cuybil chipaj. Ej, nin tajwen tan toponen cyan swutz yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. 15Nin tircun yi e wi banl wi tetz tnum, ban je chikab twi yi tal ne toratz, tzinwutz, nin tastenin tzoquet jak kultz cyan. 16 Ma yi witz pale, ban tcyaj nin mu chel yi chitxixwatzatz tul yi mantial tetz molbil ibaj. 17Nin yil tzocopon i tul, copon muul yi wi kab tul yi chich yi cyan tan, nin ban stzit nin juk tir te yi xbuk yi at swutz yi amal yi winin xanil. 18 Nin iten nin yi chichatz tajwen yil suk quen te yi echk tuc yi altar tetz patbil insens yi at tzinwutz, tcul yi mantial tetz molbil ibaj. Ma yi sowril yi chich, chon mben kojij xe cun yi patbil txixwatz yi at wutzkanil yi mantial. 19Nchatz ban tcyajlen tircun yi epuil yi tal ne toratz, nin ban tzoc tan paten wi yi patbil txixwatz. 20Nicun yi xtxolbilej chi na ban yi witz pale tan jalen cuybil yi tetz paj. Ej nin iten nin xtxolbilatz na ban tan paten chitxixwatz tircun wunak, tan jalen cuybil chipaj tzinwutz. Ej nin tan yi xtxolbilatz na cuylij chipaj. 21Kalenas tzun tcyaj nin tircun yi wankil yi tal ne mam toratz, joylajel tzaj yi amal kale najlchet, nin tzocopon i tan paten chi na tulej yi jun tal ne tor tan jalen cuybil paj. ko itz jun ajcaw tetz tnum yi na tzan tan banlen echk taklen yi na el kej incawl tan, tampaj yi ja el te cul yi quic cuj tan banlen, na juch til tampaj. Nin ptzun nkeratzk nin tajbil tan banlen echk taklenatz, ilenin na juch til tzinwutz. 23 Ma yi na lajluchax swutz i yi na tzan tan juchlen til, tajwen tan tulen tcyal jun mam chiw tan toyen tzinwutz, yi quic mu tal yanasil, tan jalen cuybil paj. 24Nin yil tzul tan tzinwutz, ban taken kab twi, nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Yi 13 Ma

Yi na chixubsij cyakil yi e xonl Israel

Yi mbitz tajwen tan banol jun witz ajcaw yi na juch til

163

LEVTICO4,5

ban tzoc jak kul tan, le yi amal kale na chibiyxet yi echk awun yi na pat-xij tircun chiwankil tetz txixwatz, na yi jun mam chiwatz itz jun txixwatz tan jalen cuybil paj jun witz ajcaw. 25Yi pale ban tcyaj nin mu te chel yi jun chiwatz, nin tan yi wi kab tzocopon sukul chich te echk tuc yi altar kale na pat-xet echk txixwatz. Nin yi sowril yi chich, ban skoj nin xe cun yi altaratz. 26 Nchatz tzocopon tan stzesen tircun yi epuil wi altar, chi na ban stzesen yi epuil jun oy tetz tzatzin paz. Nin tan yi xtxolbilatz, na jal cuybil paj yi witz ajcaw tzinwutz. ko itz jun sloj wunak yil juch til, tampaj yi na tzan tan banlen echk taklen yi quic cuj tan banlen nin ptzun buch tlenk tzel xtxum tetz yi ploj mban, na juch til. 28 Nin yil lajluchax swutz, yi ploj mban, tajwen tan tulen tcyal jun tij chiw tetz xtxixwatz yi quic mu tal yanasil, tan jalen cuybil paj. 29Nin jepon tkol yi kab twi yi jun oyatz, yi xtxixwatz, nin tzocopon jak kul tan kale na oquet jak chikul yi e txixwatz yi na pat-xij tircun chiwankil. 30Yi pale mben tcyal mu te chel yi jun tij chiwatz, nin tan wi kab tzocopon sukul te yi echk tuquil yi patbil txixwatz, yi altar. Ma yi sowril yi chich, ban skoj nin xe cun yi altaratz. 31Ban tzoc tan telsen len tircun yi epuil, nicun chi na ulij te yi oy tetz tzatzin paz, nin ban tzoc tan paten tibaj yi patbil txixwatz yi altar, na itz jun oy yi winin cocal tzinwutz. Yastzun stuleje yi pale tan cuyxen paj yi jun sloj wunakatz, nin tan yi xtxolbilatz scuye paj.h 32 Ej nin kol tzul jun tal ne cneru tan yi jun sloj wunakatz tetz toy tampaj yi til, tajwen yi tij, nin yi quic mu tal yanasil. 33 Ban ltaken yi kab twi yi toyatz, nin ban tzoc jak kul tan le amal kale na chibiyxet yi echk txixwatz yi patun cun na chulij. 34Yi pale ban tcyaj nin mu te chel yi jun oyatz, nin tan yi wi kab ban suk quen chich te yi echk tuquil yi patbil txixwatz yi altar. Ma yi sowril yi chich, ban lkoj nin xe cun yi altaratz. 35Tajwen tcyajlen tircun yi epuil yi oyatz, chi na ban yi tal ne cneru yi na chaj yi ja jal tzatzin paz, nin ban tzoc tan paten yi epuatz wi yi altar, tuml yi echk oy yi spat-xok tan taklen inkej. Nin tan yi xtxolbilej, xcyek yi pale tan jalen cuybil paj yi jun wunakatz yi ja juch til, nin scuye paj. ko at jun yil chakxij tan testiwin jun taklen yi ja til, nka yi ja tbit, nin quil tak tib tan xtxolen yi mbi cun mbajij, na tzun elpont yi nchatz i aj paj, nin jepon yi jun ilatz tej kul. 2 Nchatz ko at jun yil mac alchok taklen yi xan, chi tanen yi wankil alchok jilwutz txuc yi quimnakt, nin quic na ban ko smaron nka awunan yi txucatz, ilenin tzocopon lacp ilcol tej tanen, ptzun quik tzicy tetz yi nje macol. 3 Ej nin alchok scyetz yil maquen echk taklen juntlen yi na el twankil jun wunak, nka alchok taklenil yi xcyek tan tocsen il col tej tanen, nin qui tzicy tetz yi ko ja mac echk taklenatz, na oc il col tej tanen, ptzun buch tlenk lnachon i tej.
h 4:31

27Yi

Yi na juch jun sloj wunak til

1Yi

Yi na xcon jun txixwatz tan jun wunak tan stzajsen yi il col

Num 15:27-28.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO5

164

4 Ej nin ko at jun yi jolen tlen tu ltal Jun cun yol tzimbne, yi jej, (quic na ban yi ko ban nka ploj yi jun xtxolbilatz yi ja klo oc tan banlen) poro qui nin mel cun tej yi yol yi nsuk, ilenin sjalok til tan paj. 5 Ej nin alchok scyetz yi na nachon te yi ja juch til tan yi echk xtxolbilatz, tajwen yi quil ji tib tan xtxolen tircun yi til yi njuch. 6 Nin tajwen tcyaj nin jun tij chiw tzinwutz, nka jun tij cner, tetz xtxixwatz tan yi til yi njuch, nin tzocopon yi pale tan toyen yi xtxixwatz yi jun juchul ilatz tzinwutz tan telen yi til tej kul. 7Ma ko quic puk jun tan lokchen jun ne cneru, nka jun ne chiw, tajwen ltoy jun lmuj tal sluk, nka jun lmuj tal ne plom. Jun itz tan yi til yi njuch, tan yi xubsen yi mban, nin yi junt itz chi jun txixwatz yi spat-xok tircun. 8 Tajwen tzopon yi txixwatzatz swutz yi pale, nin yi pale ban tzoc tan suken nin yi jun yi squimok tetz oy tampaj yi il, nin tzelpon kinol yi wi, poro quil tzel junawes. 9Kalenas tzun ben chulin mu te yi chel yi txixwatzatz le jalaj xlaj yi altar, nin yi sowril yi chich tajwen syutz nin xe cun yi altar. Na itz jun txixwatz tan stzajsen yi il yi njuchlij. 10Ma yi junt, spat-xok tircun wankil chi na ban nin. Nin tzocopon yi pale tan toyen yi txixwatz yi jun juchul ilatz tzinwutz tan telen yi til tej kul, nin scuylok paj. 11Ej nin yi ko at jun yi quil xcye tan lokchen cob tal ne sluk, nka cob tal ne plom, tajwen tcyajnin cyaj liwr te yi chumbalaj jarin. Poro quic cuj tan benen yujul aceitil oliw txol, nin quic cuj tan benen yujul insens txol yi jarinatz, na itz jun oy tan jalen cuybil paj. 12 Nin tajwen tan benen tcyal yi jarinatz swutz yi pale. Nin yi pale ban xtxoben jun chim te yi jarinatz, tetz kajbil tircun yi jarin, nin ban ben tan paten wi yi patbil txixwatz txol yi echk txixwatz yi na tzan paten tzinwutz. Itz jun txixwatz tan jalen cuybil paj. 13 Yastzun sbne yi pale tan toyen yi xtxixwatz junatz, tan jalen cuybil paj. Inti sowril yi jarin, ban lcyaj cyen tetz wa yi pale, chi na ban yi ixin triw yi chejant yi na opon oyin, stzun Ryos bantz tetz Moiss.

bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 15 Alchok scyetz yi qui na el cun te jun munl i tzinwutz, na tzun juch til tampaj. Yil nachon te til, tajwen tzun ltcyaj tzaj jun mam cner yi quic mu tal yanasil, tan chojlen yi til, nka tajwen tan chojol jun mult chi yi walor yi jun mam cneratz. Yi jun multatz chon na xom te jamel yi jun cneratz yil bixe cyakun yi e pale. Nin tajwen tan chojlen tan yi jun jilwutz pwok yi na xcon cyakun e pale. 16 Tajwen yil choj yi walor yi juchben, na at winin xanil yi echk munlatz tzinwutz. Tajwen tan chojlen tuml jun mult yi itz jun part te o pi yi jamel yi cneratz. Chon stke yi jamel yi tawun tu yi mult tetz yi pale. Ma yi pale tajwen tzoc tan paten yi xtxixwatz yi junatz, nin tzincuye paj. 17Ej nin ko at jun yil juch til tampaj yi qui nin nxom te jun incawl, nin ptzun quik tzicy tetz yi ploj mban, ilenin sjalok til, nin tajwen tan chojol yi mult. 18 Tajwen ltcyaj tzaj jun mam cner, yi quic mu tal yanasil tetz xtxixwatz, tetz xel i tan yi til. Nin a Moiss tzalon yi nicyna sbne jamel yi jun awunatz, nin tajwen tcyaj nin yi juchul il swutz yi pale, tetz xel yi juchben, nin tan jalen cuybil paj, na qui tzicy tetz yi njuch til, nin scuylok tzun pajtz tan yi xtxixwatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Itzun

Yi echk oy tan chojlen juchben jun

165

LEVTICO5,6

19Yi jun txixwatzatz itz tetz xel yi juchben, na yi junatz i aj paj tzinwutz, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss.

itzun bantz, nintzun cawun tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: at jun yaj yil sjuch cun til tzinwutz tajwen tan chojol til. Yi echk juchbenatz itz: Tan paj yi na oc tan sublen junt wunak yi ja kuke cul tej. I jun subulnak kol tabnaj jun yaj mu pwok nka alchok echk taklen tetz, nin quit na pakxij tan tetz taw; nka ko na cam jun echk taklen nin quit na pakxij tan tetz taw. Nchatz ko na talkaj jun echk taklen, nka ja el majol jun echk taklen tan puers; 3 nka ja cu tewal jun taklen yi ja noj pon tej, yi na nachon i tej naj taw; nka tampaj yi ja tal jun yol yi qui nin mmel cun kab tej. Alchok scyetz yi na ban jun scyeri echk ilatz, ja wit juch til tzinwutz. 4I aj paj sbne tan yi subulnakin. Nin chin tajwen cunin yil tzajt yi taklenatz tan yi ja el tzaj talkal, nka yi mmel tzaj majol tan puers, nka tan paj qui moc il tan quicylen yi taklen yi ja aklij tetz tan colol, nka jun taklen yi ja je sicyol, yi qui nin mmajt tan tetz yi taw. 5 Nchatz ko quinin mmel cun te yol yi nsuknak, tajwen tan telen cun tej. Ej nin chin tajwen cunin tan tkol jun part te yi oin part te yi jamel yi echk taklenatz. Nchatz tajwen tan toyen yi xtxixwatz swetz, bantz jalen cuybil paj. Na ja oc tan sublen jun wunak, nin nchatz ja oc tan insublen tan yi echk ajtzaklatz. 6 Nin yi xtxixwatz yi stoye swetz tan jalen cuybil paj, tajwen yi itz jun cner yi quic mu tal yanasil. Nin yi jamel yi jun txixwatzatz, a bixban tetz yi nicyna sbne jamel tan chojol yi mult. Tajwen yi chon ltzel tzaj yi cneratz xol yi tawun yi aj juchunlatz, nin tajwen tan toponen tan swutz yi pale, tetz xtxixwatz tan jalen cuybil paj. 7Nin yi pale tzocopon tan toyen yi xtxixwatz yi junatz tzinwutz, nin tzincuye paj te alchok ajtzakl kale yi njuchwit yi til. stzun Ryos bantz tetz Moiss, tan tlol i scyetz yi e tanum yi e xonl Israel.i
2 Ko

1Ej,

Yi echk txixwatz tampaj subul nakin

8 Itzun bantz nintzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 9Cawun nin tetz Aarn scyuch nitxajil, nin alaj yi echk cawlej scyetz, te echk txixwatz yi na pat-xij tircun chiwankil.j Yi awun yi tzocopon paten tetz txixwatz, tajwen yil cyaj cyen wi kak wi yi altar tetz cyakil akbal, bantz stzeen cun tan kak. 10Ban tzoc bech tetz yi pale nin ban xcon calsonsiy tan yi lino cun. Nin ban ben i tan molchen yi stzajil yi jun awunatz yi tzenakt wi altar, nin tajwen ltak cun xlaj yi altar. 11Ma yil bnix cyakil yi xtxolbilatz, ban tzun xtxixplen yi bech tetz, nin ban tcyaj nin yi stzajil joylaj len chinajbil wunak, tul jun amal yi xansant. 12 Ma yi kak yi na tzan wi altar, quic cuj tan stzajen tetz cyakil kej. Nin tajwen tan toquen yi pale tan nuclejen si wi yi altaratz cyakil jalchan, nin tajwen tan jen nucul yi awun yi tzocopon paten wi kakatz. Nchatz stzesok ntin yi epuil yi e txixwatz yi na aklij tan chajlen yi ja jal tzatzin paz tu Ryos. 13 Quic rmeril tan stzajen yi kak wi altar, tajwen yi na tzan skejl tu lakbal.
i 6:7

Echk cawl scyetz pale te yi mbil chiban tan toyen echk txixwatz yi na pat-xij tircun

Nm 5:5-8.

j 6:9

Jun txixwatz yi na pat-xij tircun yi wankil na biaj holocausto le castiy.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO6

166 Echk cawl te yi echk oy yi ixin triw cun yi chejant

bin yi echk xtxolbilej yi tajwen tan banlen te echk oy, yi ixin triw cun yi chejant: Tajwen tzopon jun scyeri e pale yi e xonl Aarn, tan toyen wi altar tzinwutz yi in Jehov iRyosil. 15 Ej, nin tajwen tan jen xtxobol mu te yi jarin yi na tzan toyen tu mu aceitil oliw, tuml cyakil yi insens yi xomij xlaj yi oyatz, nin tzocopon tan paten wi altar na yi jun txobatz yi na pat-xij, itz kajbil tircun yi jarin tu yi aceit, na itz jun txixwatz yi winin cocal tzinwutz nin yi winin na chintzatzin tej. 16 Ma yi sowril yi jun oyatz, ban xcon tetz chiwa Aarn scyuch e nitxajil, ban bnix pam cyan tej yi quic xtxamil, nin ban baj cyan le kanil yi mantial tetz molbil ibaj, yi winin xanil. 17Quic rmeril tan toquen xtxamil yi jarinatz cyan. Na yastzun yi cyetz chipart yi ja wak scyetz te yi echk oy yi na aklij swetz, yi winin xanil chi tanen yi echk txixwatz tetz juchlen il, nin yi echk txixwatz tan jalen cuybil chipaj tan yi xubsen yi nchiban. 18 Tetz ben kej ben sak, nin sbne opon tunintz, cyakil yi e yaj yi e xonl Aarn, ban lbaj yi cyetz chipart cyan te echk oy yi na pat-xij tzinwutz wetz. Xan kol maquen alchok wunakil yi echk oyatz, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss. bantz nintzun cawun tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: yi jilwutz oyej yi tajwen ltoy Aarn scyuch yi e xonl, tetz Kataj Ryos, yil tzopon yi kej yil choc quen tetz pale: cyaj liwr te yi chumbalaj jarin, chi jun oy yi ixin triw cun yi chejant, nin tajwen cob txakaj sban, stzoyxok jun txakaj jalchan nin yi junt txakaj, cwen kej, nicy nin tu sbnetz tetz cyakil tiemp. 21Tajwen yi chon skajsij yi oyatz tul jun sartn, nin tajwen yujlen tu aceitil oliw, nin yil tzopon oyin tajwen yi piun cun sban, na itz jun oy yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chinzatzin tej. 22 Chon tzun scyuleje yi e pale, yi e xonl Aarn yil choc cyen tetz witz pale, na tetz Kataj tircun yi oy nin tajwen yi patun cun tzulij. 23 Tircun yi echk oyatz, tajwen yi patun cun tzulij, nin quic cuj tan bajen mu tal cyan te yi oyatz, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss.
20 Je 19Itzun

14 Je

Yi cyoy yi e pale

bantz nintzun cawun tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: yi echk cawlej tetz Aarn scyuch yi e nitxajil, te yi mbi tajwen tan banlen te e txixwatz yil xcon tan xtxajlen quil: Yi awun yi stzoyxok tampaj quil, tajwen yil tzoc jak kul tzinwutz, le yi amal kale na chibiyxet yi echk awun yi na patij tircun chiwankil, na itz jun txixwatz yi winin xanil. 26 Yi pale yi tzocopon tan toyen yi txixwatzatz, ban lwan tej, poro tajwen lbaj tan le jun amal yi xansant, yi chon at wutzkanil yi mantial tetz molbil ibaj. 27Alchok taklenil yil noj quen te yi txixwatzatz sxansok cyen, nin yi kol noj chich te yi bech tetz yi pale, tajwen tan xtxajlen tul jun amal yi winin xanil. 28 Yi wok txotx kale ntxicyxet yi oy, tajwen yil cu paxun. Ma yi ko chon ntxicyxij tul jun wok yi brons cun, tzicun tzuntz yi ntin je txajij wutz. 29Yi jun txixwatzatz winin xanil. Nin ntin yi e pale ban lchiwan tej. 30 Poro quic rmeril tan bajen jun awun cyan yi na oylij tampaj quil, ko ja opon ticylen
25 Txolaj El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24 Itzun

Coboxt cawl te yi txixwatz tan xtxajlen yi til jun yaj

167

LEVTICO6,7

yi chel le mantial tetz molbil ibaj, tan jalen cuybil paj, na yi wankil yi jun txixwatzatz tajwen tan pat-xen tircun yi wankil. winin xanil yi echk txixwatz yi na xcon tan chojlen paj jun. 2 Yi awun yi stzoylok, tajwen yil tzoc jak kul le amal kale na chibiyxet yi echk awun yi na chipat-xij, nin yi chel, tajwen ben kojij tibaj, nin xlajak yi patbil txixwatz. 3 Tajwen tan toyen tircun yi epuil yi awunatz, yi epu yi at te yi je, nin tircun yi at te yi lasu, nin yi at le cul. 4Nchatz cabil yi xtxicun, tu yi epuil yi at scyejak, tu yi at xe cul nin tu yi epu yi at te yi xtxotx, tajwen tzel ticylen tuml yi cob xtxicun. 5 Kalenas tzun tzoc yi pale tan paten tircun yi echk taklenas wi yi altar, chi jun oy yi na pat-xij tan taklen kej Ryos. Nin itz jun xtxolbil yi tajwen tan bnol jun juchul il te xtxixwatz, tan chojlen yi cawl yi mpaj. 6 Nin tircun yi e pale ban chiwan tej, poro tajwen tan chiwanen le jun amal yi xansant, na winin xanil yi jun wanatz. 7Ej nin yi jun jilwutz txixwatz yi na xcon tan chojlen yi cawl yi mpajlij, nicun tu yi txixwatz yi na xcon tan xtxajlen til jun, yi echk cawlatz nicun tetz cabil xtxolbil. Ej nin yi oyatz itz tetz yi pale yi na oc tan banlen yi jun munlatz. 8 Nchatz yi pale yi tzocopon tan biylen yi tawun junt, yi ja toy tan pat-xen, tetz yi paleatz sbne yi stzuml yi jun txixwatzatz. 9Nchatz cyakil yi echk oy yi ixin triw cun, na ja oc tetz jarin, nin ja oc skajsen tul chujil pam, nin tircun yi na bnix tul echk wok tu apast, tetz yi pale sbne, na i na tzan tan toyen yi oyatz. 10Nin iten nin sbne cyakil yi echk oyatz yi ixin triw cun yi chejant, tuml yi echk oy yi na oc cosen tu aceitil oliw, nin tu yi echk oy yi skejenlen, cyetz cyakil yi e nitxajil Aarn sbne, nin nicy nin tu na chibaj ben. jalu, je xtxolbilej yi en tzitulej, ko at jun yil tak jun oy yi na chaj yi ja jal tzatzin paz chixol tu Ryos: 12 Yi ko itz tan tyoin tetz Ryos yi oy, tajwen yil toy echk pam yi quic xtxamil. Ban tak echk pam yi cosint tu aceit, nka ban tak ech ec yi quic xtxamil, nin yi chulin aceit tibaj. Nchatz ban ltoy junt jilwutz pam, yi na bnix te balaj jarin, yi cosin tu aceit. 13 Ej nin tuml yi jun oyatz tetz tzatzin paz, tajwen yi xomij pam yi at xtxamil. 14Te tircun echk oyatz tzelpon ticylen mu tejak, tan toyen swutz Kataj. Poro tetz yi pale sbne, na i na tzan tan kojlen yi chel yi oy yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz, xe cun yi altar. 15 Yi txixwatz yi na oylij tan tyoin tetz Ryos, nin tetz tzatzin paz, tajwen yil baj te iten nin kejatz yi na oylij. Quic rmeril tan cyajen cyen colij jun tal pi tetz junt kej. 16 Ma jalu yi awun yi na tzan toyen swetz, ko itz tan telen cun te jun yol yi suknak swetz, nka na tzan tan toyen tan tu yi at tzatzin te talma, ban baj yi jun oyatz te iten nin kejatz, poro ko at sowril, ban lcyaj colij, nin ban lbaj cyan le junt eklok. 17Ma yi ko atit nin sowril yi jun oyatz le toxin kej, chin tajwen cunin yil patij tircun. 18 Nin kol bajsij sowril yi oyatz na chaj yi at tzatzin paz skaxol, le toxin kej, qui tzun chintzatzin te yi jun aj oyinlatz, nin quil jal kej tzinwutz. Nchatz yi oy, nicun yi jak oc il col tej, nin yi e yil bajsan yi chibajatz, sjalok quil tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Ma

1At

Echk cawl te txixwatz yi na xcon tan chojlen jun cawl yi mpajlij

Coboxt cawl te yi txixwatz yi na chaj yi at tzatzin paz tu Ryos

LEVTICO7

168

19Kol nojquen lacp alchok taklen yi xan, yi cyan il col tan, te yi chibaj, tzocopon tzun lacp yi ilcolatz te yi chibaj, nin quic cuj tan bajen. Tajwen tzun yil tzoc paten tircun. Ma ko quic jun echk taklen yil nojquen te yi xan quic tzun il col te yi chibajatz, ban tzun lbajtz tan alchok wunak yi xansant. 20 Poro kol baj tan alchok yi qui xansant, tajwen yil tzel lajun tzixol wok, na ja oyatz ja wit oylij swetz, nin winin xanil. 21Nchatz alchok scyetz yil maquen jun taklen yi chin juntlen nin, chi tanen echk taklen yi na el twankil jun wunak, nka yi na el twankil jun txuc, nka alchok taklen yi chin xabil nin, yi at il col tej tanen, ej nin ko tzocopontz tan bajsen yi chibaj tetz tzatzin paz, yi winin xanil, yi na oylij swetz, tajwen tan telen lajun tzixol wok, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss.

bantz nintzun jilon tzaj Ryos junt tir tetz Moiss, itzun taltz: scyetz yi e axonl Israel yi echk xtxolbilej: Quic rmeril tan bajen mu tal epuil mam tor, nka epuil ne cner, nka yi epuil jun mam chiw itan. 24Ma yi epuil jun awun yi chuc nquim, nka yi ja quim tan jun smaron txuc, ban xcon te alchok taklen, poro quic cuj tan jen ibajsal. 25 Alchok scyetz yil bajsen yi epuil jun awun yi na oylij swetz chi inwa tanen, tajwen tan telen lajun tzixol wok. 26 Alchok amalil kalel cxat cunt, quic cuj tan bajen mu chichel yi e txuc itan, 27nin ko at jun yil bajsen alchok jilwutz chich, tajwen cun tan telen lajun tzixol.k
23 Txolnin

22 Itzun

Echk cawl te yi epu tu yi chich

bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: scyetz yi e axonl, yi alchok scyetz yil toy jun oy tetz tzatzin paz, tajwen tzopon mu te yi oyatz tzinwutz. 30Nin tajwen yi i ten nin tzicyan nin yi mu te yi oyatz yi spat-xok tzinwutz. Mben tzun tcyal yi epuil tu tircun yi wutz cul, yi tzocopon yi pale tan suken nin tcyaj tetz jun balaj oy tzinwutz. 31Ej nin yi pale tzocopon tan paten yi epu wi altar, ma yi wutz cul, itz tetz wa Aarn scyuch yi e tetz xonl. 32 Nchatz tzitke yi jalaj cux yi sbal yi oyatz tetz chib yi pale. 33 Na i mmoc tan paten yi epuil tu yi chel yi jun oyatz yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz skaxol. 34Yi wutz cul yi oyatz, nin yi cux yi oy yi na saj sukin swetz, itz jun balaj oy yi na intzam scyetz yi e ixonl tan toyen scyetz Aarn scyuch yi e nitxajil. Tajwen tan cyakol yi e atanum yi jun oyatz tetz Aarn, scyuch e xonl, sbne opon tunintz, stzun Ryos bantz. 35 Yastzun chiwa Aarn scyuch yi e xonl te yi echk oy yi na aklij tetz Kataj Ryos, te yi toquen cunin i tetz pale tan xconen tetz chakum Kataj. 36 Na yastzun cawl Kataj Ryos tan chibnol tanen, jetz yi jen aceit twi Aarn, tan chajlen yi i yi witz chipaleil, nin yi xtxolbilatz itz jun cawl yi tajwen tan chibnol tanen tetz cyakil tiemp. 37Ej nin cyakil yi echk cawlatz yi ja wit kil, yastzun yi xtxolbil yi mbi cunin tajwen tan chibnol te yi echk txixwatz yi na pat-xij, tu yi echk oy yi ixin triw
29Alaj
k 7:26-27

28 Itzun

Yi part yi pale te yi echk txixwatz

Gn 9:4; Lv 17:10-14; 19:26; Dt 12:16, 23; 15:23.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

169

LEVTICO7,8

cun yi chejant, tu yi echk txixwatz tan xtxajlen il, tu yi echk oy yi na xcon tan chojlen yi cawl yi mpajlij, tu yi echk oy yi na xcon tan chixansen yi e pale, tu echk oy tetz tzatzin paz. 38 Yastzun yi echk cawlatz yi taknak Kataj Ryos tetz Moiss tul yi amal yi tzinunin tu, wi yi wutz yi na biaj Sina, tan cyakol yi echk cyoy swutz i. jilon tzaj junt tir Kataj Ryostz tetz Moiss, je tzun yol i bantzej: tzaj Aarn scyuch yi e cyajl, swutz yi puertil yi pemil yi at soltej yi mantial tetz molbil ibaj, nin cyaj nin yi bechok yi ntin na xcon cyakun yi e pale, tu mu aceit yi xconk tan chixansen. Nchatz cyaj tzaj jun tal ne wac yi xconk tetz chitxixwatz tan paj yi il col. Nchatz cob cneru tu jun mit pam yi quic xtxamil. 3 Ej nin molwe nin cyakil nim juy swutz yi mantial tetz molbil ibaj. 4 Ej i nin tzun tulej Moisstz quib yi alchij tetz, na cyakil yi e wunak e mol quib swutz yi mantial tetz molbil ibaj. 5 Itzun ben tlol Moisstz scyetz: Je yi echk xtxolbilej yi ja tal Kataj Ryos, yi tajwen tan kabnol tanen. 6 Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn scyuch yi e nitxajil, tan sajen chikansal quib swutz i, tan xtxajlen chiwankil. 7Ma yi wit chitxajonen, nintzun oc tkol Moiss yi bechok yi chukpin nin tu tej Aarn, nin je inul yi xe cultz tan jun calbil, nin oc tkol yi xbuk yi txowin quen tu, tej Aarn. Nchatz oc tkol yi bech tetz yi na biaj efod wutz cul Aarn, nin cu calol yi echk ju yi efodatz. 8 Nin tibaj yi jun efodatz oc tkol yi junt tal xbuk yi na biaj pectoral, nin tcul yi jun xbukatz ban tzoc cob tal ne cub yi na biaj Urim tu Tumim. 9Nin tzun je nucul jun xbuk tej wi, nin swutz yi xbukatz oc tkol jun tal placa yi oro cun, nin yi na chaj yi Aarn i jun witz pale. I nintzun tulej Moissatz quib yi xtxolbil yi alchij tetz tan Kataj Ryos.l 10 Ej nintzun je tcyal Moiss yi aceit, nin ben kojoltz tibaj yi mantial tetz molbil ibaj, nin tibaj yi echk macl yi at tul, yastzun tulejtz tan xansen tircun. 11Nchatz nin ben kojol juk tir yi aceitatz tibaj yi altar, nin tibaj yi echk macl yi na xcontz te yi altar. Nchatz ben kojol tibaj yi pila tu yi xe, yastzun tulejtz tan xansen tircun. 12 Nchatz je kojol Moiss mu te yi aceit tetz xansan ib twi Aarn, tan xansen i tetz witz pale. 13 Sajen tzun chakol Moiss yi e cyajl Aarn, nintzun octz tan tocsen bech cyetz yi chukpin nin tu scyej, nin oc tkol chicalbil xe chicul, nin je tkol yi xbuk tej chiwi, quib yi tal Kataj Ryos tetz. Ej nin yatz nin tulejtz. 14 Ma yi wit bnixen cyakil yi xtxolbilej, nintzun ben mantar Moiss tan ticylen tzaj jun tal ne tor, yi na patij tampaj juchlen il, nintzun je chikol Aarn scyuch yi e nitxajil chikabtz twi. 15 Kalenas tzun toquen jak kultz tan Moiss, nin ben muul yi wikabtz tul yi chich, nin oc sukultz tejak echk tuquil yi altar, tan xansen, ma yi sowril yi chich nin tzun ben kojoltz xe cun yi altar. Yastzun bantz tan xansen yi altar, tan jalen cuybil chipaj tan echk quil.m 16 Ej nintzun eltzaj tcyal Moiss tircun yi epuil yi lasu, tu yi xtxotx tu cyakil yi epuil, tuml cabil yi xtxicun tu yi epuil, nintzun octz tan paten
2 Cyajwe
l 8:6-9

1Nintzun

Yi chibixewen Aarn scyuch yi e nitxajil, tan cyoquen tetz pale

Ex 28:4-43; 39:1-31.

m 8:10-15

Ex 40:9-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO8

170

tircun wi altar. 17Ma yi chibel tu yi stzumil, tu yi tircun yi at le cul, nin oc kakl tan soltej yi amal kale najlchet, quib yi tal Kataj Ryos tetz. 18 Benen tzun mantar Moiss tan ticylen tzaj yi cneru yi bak wi yi spat-xok tircun wankil, nin je chikol Aarn scyuch yi e cyajl chikabtz twi yi cneruatz. 19Nintzun oc jak kultz tan Moiss, nin ben kojol yi chel tibaj nin xlajak yi altar. 20 Nin cu kuxul yi cneruatz, piun cun tulejtz, nin octz tan paten yi wi tu cyakil yi wankil yi piunt tu tircun yi epuil. 21Nchatz, nin octz tan xtxajlen yi lasu tu yi echk cux, nin tuml yi echk tkan, nin octz tan paten tircun wi altar tetz jun txixwatz yi patun cun na ulij, na itz jun oy yi winin cocal swutz Ryos, nin yi winin na tzatzin i tej. Yastzun tulej Moisstz quib yi tal Kataj Ryos tetz. 22 Ej nin ben mantar Moiss tan ticylen tzaj yi junt cneru yi xcontz tan chixansen Aarn scyuch yi e cyajl, nintzun je chikabtz twi yi jun cneruatz. 23 Kalenas tzun toquen jak kultz tan Moiss, nin je tcyal mu te yi chel yi jun cneruatz nin oc sukul mu te yi chin yi at le sbal Aarn. Nchatz oc sukul te mamil wi kab yi sbal. Nchatz oc te mamil wi tkan yi at le sbal. 24Nintzun e saj chakol yi e cyajl Aarn, nin oc sukul mu chich te yi chibelil yi chichin yi at le chisbal, nchatz te yi mamil wi chikab tu yi mamil wi quikan yi at le chisbal. Yi wit bnixen yi xtxolbilej nintzun ben kojol yi chich yi sowrin, tibaj nin xlajak yi altar. 25 Ej nintzun je tcyal Moiss yi epu, tu yi je, nin tircun yi epu yi at tejak yi lasu, tu yi epu yi at tej xtxotx, tu cabil yi xtxicun, tu yi cux yi at le sbal. 26 Nin te yi jun tal mit pam yi quic xtxamil, yi na opon taklen swutz Kataj Ryos, nintzun je tcyal jun pam yi quic xtxamil tu junt yi cosint tu aceit, nchatz jun tal wotz, nintzun cu-tz xlaj yi epu, tu yi cux yi sbal. 27Benen tzun tkol tircun le chikab Aarn tu yi e cyajl, tan chibnol chimunl, tan chichajol swutz Ryos. 28 Benen tzun Moisstz tan ticylen tzaj tircun yi at chikab, nintzun octz tan paten wi altar, tibaj yi txixwatz yi na tzan paten. Itz jun oy yi ja xcon tan chixansajen, nin itz jun oy yi winin cocal, yi na pat-xij tan taklen kej Ryos. 29Ej nintzun je tcyal Moiss yi wutz cul yi jun mam cneruatz, nintzun octz tan banlen tanen yi munl tan suken nin tetz Ryos. Yi jun pi wutz culatz itz tetz Moiss, na yastzun saj tlol Kataj Ryos tetz. 30 Ej nin je tcyal Moiss mu te yi aceit yi na xcon tan xansan, nin mu te yi chich yi at wi altar, nin ben stzitultz chiwi Aarn tu yi e cyajl, nin te yi bech cyetz. Yastzun tulejtz tan chixansen Aarn scyuch yi e nitxajil, nin tan xansen yi bech cyetz, yi na xcon cyan. 31Nintzun cawun Moiss scyetz Aarn tu yi e cyajl: Txicywoken yi chibaj stzi cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, nin ban cxwanwok tej, le iten nin amalatz. Nin ban lbaj yi pam itan yi quic xtxamil yi at tul tal mit. Ej inin tzitulejatz, chi tal Kataj Ryos swetz, yi tlol i: Yi Aarn tuml yi e cyajl ilenin chiwank te yi chibajej. 32 Tajwen tan toquen kakl yi sowril yi chibaj tu yi pam. 33 Nin quil cxel wok tzaj le yi amal kale atit yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, tetz juk kej, na yastzun yi tiemp tetz xansan ib. 34Yi Kataj Ryos ja cawun tzaj tan banlen echk munlatz chi mbajij te cobox kejej, tan stzajsen itil yil tzijuch. 35 Chastzun te tajwen yil xcyaj wok cyen skejl tu lakbal stzi yi puertil yi pemil yi mantialej, tetz juk kej. Nquen wok bin culutxum jak cawl Kataj Ryos tan qui iquimen, na yastzun yi cawl yi ja tal i swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

171

LEVTICO8,9

36 Inin tzun cyulej Aarntz tuml yi e cyajl, chi yi cawl yi tal Kataj Ryos tetz Moiss tan tlol scyetz tan chibnol tanen.

bantz te yi nsken wit choc cyen Aarn tetz pale, nin yi nsken icy wajxakix kej, nintzun ben mantar Moiss tan chichaklen, scyuch yi e wi banl wi tetz yi chitanum Israel. 2 Itzun taltz tetz Aarn: Biy cun jun ne tor, tan jalen cuybil ipaj, nin jun mam cner yi quic mu tal yanasil, tan pat-xen swutz Ryos. 3 Ma yi e mas wunak, al nin scyetz tan cwen chibiyol jun chiw tetz chitxixwatz, bantz jalen cuybil chipaj tan yi echk quil, nin jun ne tor, tu jun tal ne cner yi junixet yob cyan, yi quic mu tal chiyanasil tetz jun txixwatz yi patun cun sbne. 4Nchatz ban lcu biyij jun mam tor tu jun mam cner tetz jun oy tetz tzatzin paz, nin yastzun yi tzitoye tetz Ryos. Nchatz ban tzitoy echk ixin triw yi chejant nin yi yujijt tu aceitil oliw, na ninin jalu chaje tib Kataj Ryos tziwutz. 5 Inin tzun cyulejtz, chi yi tal Moiss scyetz, nin ben quicyal yi echk oy swutz yi mantial tetz molbil ibaj. Cyakil cunin tzun e nim juy saj chimolol quibtz swutz Kataj Ryos tan culajen i. 6 Benen tzun tlol Moisstz scyetz: Ryos ncawun tzitetz tan itulen tzonej, bantz itilol yi tetz kej tu yi tetz pakpuchal. 7Nchatz ben tlol Moisstz tetz Aarn: kans quen awib te yi altar nin nquen tan paten atxixwatz. Jakaj cuybil apaj, nin jakaj cuybil chipaj cyakil yi e kawunakil, yi e xonl Israel. Nchatz aken yi oy wi altar yi ja ul cyakun yi e wunak tetz Ryos. Nchatz jakaj cuybil chipaj, na yastzun yi ntal i, yi tajwen tan ibnol tanen.n 8 Benen tzun Aarntz swutz yi altar, tan tocsen jak kul yi tal ne tor tetz xtxixwatz tan yi tetz til. 9Ma yi e cyajl, e tzun icyanin yi chel yi xtxixwatz. Ma Aarn nin cu muul yi wi kabtz tul yi chich, nin oc sukultz tejak yi echk tuc yi at te altar, ma yi sowril yi chich chon tzun benen kojoltz txe cun yi altar. 10Nin octz tan paten yi epu tu yi xtxicunil yi at le cul, tuml yi epuil yi xtxotx yi xtxixwatzatz. Yastzun tulejtz, na yatz tal Jehov Ryos tetz Moiss. 11Poro yi chibel tu yi stzuml, chon tzun toquen patentz joylaj len yi amal kale najlchet. 12 Nchatz cu biyol Aarn yi xtxixwatz i yi na pat-xij tircun wankil, nintzun ben quikol yi e cyajl yi chel yi xtxixwatzatz tetz, nin chon benen kojol i xlajak yi altar. 13 Te yi nsken wit bnix yi xtxolbilej nintzun opon ticylen swutz Aarn, yi wi yi txixwatz tu yi chibel yi kuxij cun tanen, nintzun octz tan paten wi altar. 14 Nintzun octz tan xtxajlen tircun yi at le cul yi xtxixwatz, tu yi cux, kalenas tzun pat-xentz, tuml yi echk pial yi nsken wit je nucij wi altar. 15 Yi bajen yi xtxolbilej, nin tzun octz tan toyen yi cyoy yi tanum. Nin xcon jun mam chiw tan, tetz chitxixwatz, nin oc jak kultz tan, nin octz tan paten swutz Ryos, bantz jalen cuybil chipaj, chi ntulej yi tetz xtxixwatz. 16 Nintzun octz tan toyen yi txixwatz, quib yi cawl yi at cyen. 17Nchatz tak i jun oy yi ixin triw yi chejant, nintzun je tcyal mutz tej, nintzun oc kakltz tan wi altar, chi mban yi jun txixwatz yi mpat-xij jalchan.
n 9:7

1Itzun

Yi xeten Aarn, tan banlen tanen yi chimunl tu yi e cyajl

Heb 5:1-3; 7:27.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO9,10

172

18Oc jak kul yi mam tor tan tu yi cneru, tetz jun oy tetz tzatzin paz,o tetz cyakil yi e tanum. Ma yi e cyajl Aarn, e oponsan yi chel yi txixwatzatz tkab i, nin tzun ben kojol Aarntz tibaj nin xlajak yi altar. 19Nin je tkol Aarn yi epuil yi tor, tu yi epuil yi cneru, tu tircun yi je, tu epuil yi lasu, yi xtxicun yi at le cul, nin yi epuil yi xtxotx, 20nin je tkol yi epuatz tuml yi wutz cul wi yi altar. Nintzun oc kakltz tan. 21Ej, nin oc Aarn tan suken nin yi wutz cul yi txixwatz, tu yi cux yi sbal tetz Ryos. Yastzun bantz na itz jun oy yi je sukin swutz Ryos, na yastzun cawl yi tal Moiss tan bnixen. 22 Yi bnixen cyakil yi echk xtxolbilatz tan Aarn nintzun je tkol kabtz squibaj yi e wunak tan taklen chibanl,p nin eltzajtz te yi altar. 23 Nin e oc Moisstz, tu Aarn le yi mantial tetz molbil ibaj. Ma yi cyelen tzaj nintzun cyak chibanl squibaj cyakil yi e wunak. Lajluchaxen tzun yi pakpuchal Kataj Ryos chiwutz tircun e. 24Na nin cuul tincuj jun chin kaktz tan stzesen cun yi txixwatz, tu yi echk epu yi list tan paten wi altar. Ma yi quilol yi xtxolbilej, tircunin tzun e wunak e chintz, nin e cu jokloktz wuxtxotx.

bantz nin e ben yi e cyajl Aarn yi na chibiaj Nadab tu Abi, tan ticylen tzaj yi chipatbil insens, nin tzun cu chinojsaltz tan xtxakak, nin je insens cyan tibaj yi kakatz, nin e octz tan toyen tetz Ryos. Poro yi jun oyatz nketz Ryos alon scyetz tan chibnol tanen. 2 Telen tzaj tzun tincuj jun chin kak tan Kataj Ryos, nin yi jun kakatz xcye tan chitzesen, nin tan chibiylen cun. 3 Nintzun ben tlol Moiss tetz Aarn: Yastzun yi xtxolbilej yi tal Jehov Ryos, na je yol iej: Tzinchaje yi winin inxanil scyetz yi e yi na chiban tanen chimunl tzinwutz. Nin tzinchaje yi at winin inkej scyetz cyakil e xonl Israel, stzun Ryos, chij Moiss bantz. Quic nin tzun jun yol je tlol Aarnatz. 4 Lajkel nintzun benen mantar Moiss tan chaklen Misael tu Elsafn, yi e cyajl Uziel, yi to Aarn. Itzun ben tloltz scyetz: Or itetz lajkel, nin cyajwokel tzaj chiwankil itzicy, swutz yi mantial, nin cyajwoke nin joylaj len yi tnum. 5 Lajkel nin tzun cyoponentz, nin je chitzamol yi bech cyetz tan cyelsenel tzaj chiwankil yi e almaatz joylaj len yi tnum, quib yi tal Moiss scyetz. 6 Benen tzun tlol Moisstz tetz Aarn scyuch yi e cyajl yi na chibiaj Eleazar tu Itamar: Quil tzichitpwok len xiil iwi, nin quil tzirit cun yi bech itetz, tan qui iquimen, nin tan qui jalen chichben cul Ryos te yi e katanum. Poro yi e mas wunak tetz yi tnum, tircun e, ban chichunan tan chajlen yi bis yi ate cunt. 7Nin quil cxeltzaj wok soltej yi mantial tetz molbil ibaj, na ko yatz xquimok wok, na jenak aceit tiwi tan ixansen tan Jehov Ryos. Ej, yatznin tzun cyulejtz quib yi tal Moiss scyetz.
8 Itzun
o 9:18

10

1Itzun

Yi quil Nadab tu Abi

bantz nin tal Ryos tetz Aarn:


p 9:22

Coboxt cawl scyetz yi e pale

Lv 3:1-11.

Nm 6:22-26.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

173

LEVTICO10,11

9Quic cuj tan bajen win awan scyuch acyajl, nka alchok jilwutz xcala, yi ntaxk cxoc wok tul yi mantial tetz molbil ibaj, bantz qui iquimen. Yi jun xtxolbilej itz jun cawl tetz itetz scyuch e ixonl tetz ben kej ben sak. 10Yi xac yi jun cawlatz itz tan lajluchaxen tziwutz yi mbitz xan, nin mbitz yi nketz xan. Nchatz itz tan lajluchaxen yi echk munl yi skoj cun tej txol yi echk munl yi na jal itil tan, 11nin tajwen tan ichusul yi e itanum te tircun yi echk cawl yi walnak tetz Moiss, tan ixomen tej. 12 Nintzun tal Moisstz tetz Aarn scyuch yi cob cyajl, Eleazar tu Itamar, yi jaltatz cob e e cyaj cyen: Ban xcon yi oy yi ixin triw cun itan, yi ja cyaj cyen te yi echk oy yi ja pat-xij swutz Jehov Ryos, nin ban tzibajswoken, poro quil tzoc xtxamil yi echk pamatz itan. Bajswoken nakajil yi patbil txixwatz, na itz jun oy yi winin xanil. 13Yi jun jilwutz oyatz axwok bajsank tetz, sbne opon tunintz. Nin tajwen tan bajen itan tul jun amal yi winin xanil, na yastzun itetz sbne. Itz ipart te echk oy yi na pat-xij swutz Kataj Ryos tan taklen kej i.q Na yastzun jun scyeri cawl yi tak Kataj Ryos swetz. 14Nin nchatz ban cxwan wok tej yi wutz cul yi txixwatz yi sukin mmulij, yi winin kej. Nin ban cxwan wok te yi cux yi sbal, yi jun txixwatzatz yi na oylij tetz Ryos. Nin tajwen tan ibajsal scyuch yi e acyajl nin scyuch e amel, tul jun amal yi xan, na yastzun itetz ipart te echk oy tetz tzatzin paz yi na cyak yi e itanum tetz Kataj Ryos. 15Yi cux yi txixwatz yi sbal, tu yi wutz cul yi sukin na ulij tetz Kataj Ryos, yi na chicyaj tzaj yi epu yi na patij swutz Ryos, cyakil yi chibajatz yastzun itetz sbne nin scyetz initxa tetz ben kej ben sak. Na yastzun alijt cyen tan Kataj Ryos swetz.r 16 Ej nintzun oc Moiss tan jaklen tkanil yi jun mam chiw yi aklij tan jalen cuybil chipaj, poro nsken wit pat-xij. Nintzun je lajp wi Moisstz scyej Eleazar tu Itamar, yi e cyajl Aarn, itzun taltz: 17Mbi tzuntz yi qui mbaj yi txixwatz itan yi na xcon tan jalen cuybil paj jun, tul jun amal yi xan? Na, chin xan nin yi jun oyatz,s na ja tak Ryos tzitetz tan benen tekal tircun yi quil yi e itanum. 18 Na yi chel yi jun txixwatzatz qui nin mben ticylen tul yi mantial tetz molbil ibaj, chastzun te ja klo baj yi chibaj itan le jun amal yi xan, quib yi walnak tzitetz. 19Stzawel tzun Aarn yi yol Moiss, itzun taltz: Jalu, ja cyoy yi e wunak chitxixwatz tan jalen cuybil chipaj, nin ja cyoy chitxixwatz yi patun cun na ulij swutz Jehov Ryos, poro ilenin ja bajij echk il swej, nin yi wetz yi na waj tzel intxum tetz itz: Yi jajk chinwan te yi txixwatzatz, ja ptzun klo tzatzin Ryos tej? 20Nintzun cu cul Moisstz tban tan yi xtxolbil yi ben tbital tej Aarn.

nintzun jilon tzaj Ryostz scyetz Moiss tu Aarn, itzun taltz: scyetz yi e xonl Israel yi ban chibajsaj cyakil echk jilwutz txuc yi at wi munt. 3 Ban lbaj yi e txuc itan yi na chiwoch cob tir chiwa, nin yi cob cuntu elnak chipac. 4 Ma na chixol yi e txucatz yi na chiwoch cob tir chiwa nin yi at chipac yi nketz cob cuntu elnak, quil baj itan. Quil baj yi e camey itan, na ban na
2 Alwok
q 10:12-13

11

Yi echk txuc yi xan yi quic cuj tan chibajsen, tu yi e txuc yi ban chibajsaj
1Ej,

Lv 6:14-18.

r 10:14-15

Lv 7:28-34.

s 10:17

Lv 6:24-26.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO11

174

chiwoch cob tir chiwa poro nketz cob cuntu elnak chipac, nin xan kol baj jun txucatz itan. 5 Nchatz yi xpitak, ban na chiwoch cob tir chiwa, poro nketz cob cuntu elnak yi pac, nin sjalok itil kol baj itan. 6 Nchatz yi e umul ban na chiwoch cob tir chiwa, poro nketz cob cuntu elnak chipac. Nin tajwen tzoc itan chi jun txuc yi xan, yi quic cuj tan bajsen. 7Quil baj chibaj boch itan, na at pac nin cob cuntu elnak, por qui na chiwoch cob tir chiwa. Xan kol baj itan. 8 Quic rmeril tan bajen yi chichibel yi txucatz itan, nin quic cuj tan imacol chiwankil yi ko quimnakt, na sjalok itil kol tzimac. 9Ma jalu, scye yi e txuc yi na chixon xe a ban lbaj itan, poro ko ntin at chixicy nin ko at cxtilil cyej, nin yi chon na chixon tul echk tzanla nka xe mar. 10Ma yi e txuc yi quic chixicy, nin quic cxtilil cyej, yi chon nin najlchetz xe a, xan kol tzibajsan, nin chin xabil nin echk txucatz sbne tetz itetz. 11Quil tzibajsaj yi chichibel yi e txucatz, nin ko quimnaket, chin xabil nin chiwankil sbne tetz itetz. 12 Tircun jilwutz txuc yi chon ate xe a, nin yi quic chixicy tu cxtilil yi cyej, chin juntlenin sbne tetz itetz. 13 Ma jalu, chixol yi txuc yi na chixicyin, quic cuj tan bajen yi jun txakajej itan: yi e quilquitx, tu yi e wakl bak, tu yi e aj cayinl yi chon najlche kale atit mar, 14tu cyakil jilwutz kus, tu yi e kus yi el, 15 nin tircun yi e jilwutz joj yi at, 16 tu yi e avestruz, tu yi e xitx, tu yi e gaviota, nin tu cyakil jilwutz quil quitx yi at, 17tu cyakil jilwutz tucruj, nin yi junt jilwutz yi na chibiaj cormorn, tu yi junt jilwutz yi na chibiaj ibis, 18 tu yi junt jilwutz yi na chibiaj cisne yi nim tkan quikan, tu yi junt jilwutz yi na chibiaj pelcano, tu yi echk jilwutz joj, 19tu yi e ciguea, nin cyakil yi echk jilwutz garza yi at, tu yi junt jilwutz yi na biaj abubilla, tu yi sotz. 20 Nchatz yi e tal ne txuc yi qui tunin ilwutz e, yi na chixicyin, nin yi at cyaj quikan, chin xan nin kol baj yi jun jilwutz txucatz itan. 21Poro txol yi tal txucatz, at e yi na chitzitpun, nin je yi echk jilwutzej yi ban lbaj itan: 22 Ban lbaj tircun yi echk jilwutz sac itan, tu echk jilwutz tzu yi na chixicyin, tu yi tal sac yi qui tunin ilwutz e. 23 Ma yi ko itz junt jilwutz ne txuc, quic tzun cujtz tan bajen itan, na chin xan nin kol baj itan. 24 Ma jalu, yi echk taklenej yi swale nin tzitetz, xcyek tan tocsen lacpuj yi il col tzitej tanen, kol cxom wok tej: Alchok scyetz yil maquen yi wankil jun scyeri txucatz yi quimnakt, tzocopon lacp il col tej tanen jalen cun yil cu kej, kalenas tzun tzoc junt tirtz tetz tajlal yi e yi xansant. 25 Alchok scyetz yil teken jun scyeri txucatz, tajwen cun tan xtxajol chan bech tetz na ja oc lacp il col tej tanen jalen cun yil cu kej. Kalenas tzun tzoctz tetz xansant junt tir. 26 Tircun yi e txuc yi at chipac, poro yi nketz cob cuntu elnak, nin yi qui na chiwoch cob tir chiwa, xan kol baj itan. Nin alchok scyetz yil maquen chiwankil yi txucatz yi quimnakt, tzocopon tetz jun yi ja oc lacp il col tej tanen, na at il col tanen te wankil yi txucatz. 27Nin te cyakil yi e txuc yi at cyaj quikan, nin at chipac yi jatxon tib, xan kol tzoc jun tan maclen chiwankil yi e txucatz yi ja quim. Tzocopon tzun lacp il
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

175

LEVTICO11

col tej tanen jalen cun yil cu kej. Kalenas tzun tzel il col tej. 28 Nin alchok scyetz yil tek nin wankil jun scyeri txucatz yi quimnakt, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, na ja wit oc lacp il col tej tanen. Jalen yil cu kej, kalenas tzun tzel il coltz tej. Tajwen tzel itxum tetz, yi tircun chiwankil e txucatz, yi chuc nchiquim, cyan il col cyan tanen. 29Ma jalu, chixol e txuc yi yakan cun na chixon wuxtxotx, at il col scyej tanen, chi tanen yi sakaben, nin e itxij, tu cyakil jilwutz txuc yi na chijutnin quib wuxtxotx, 30chitanen yi e camalen, tu yi e lagart, tu yi e ulu, tu junt jilwutz yi na chibiaj salamanquesa. 31Tircun yi e jilwutz txucatz, yi na chijut nin chicul wuxtxotx, xan sbne tetz itetz. Na alchok scyetz yil maquen chiwankil yi txucatz yi quimnakt, tzocopon lacp il col tej tanen jalen cun tzoc akalen. 32 Nchatz alchok scyeri e txucatz yi quimnakt yil saj txakx tibaj alchok echk taklen, chi tanen tze, jun bechok, jun tzum, jun cstal, nka jun macl tetz akun, tzocopon tetz xan kol kamac. Nin tajwen tan cwen xe a, jalen yil cu kej, kalenas tzun xansij junt tir. 33 Alchok scyetz te yi txucatz yi quimnakt yil saj txakx tul alchok lak, nka wok yi txotx, tzocopon tircun yi at tul yi wokatz, tetz xan kol kamac. Tajwen tan telen jolin, nin tajwen tan cwen paxin yi wok. 34Yi kol cu tzit yi a yi at tul yi wok yi qui xansant, tibaj alchok jilwutz timbil, tircun yi timbil kalel nojcun yi aatz tzocopon tetz xan, nin yi a yi at tul yi wokatz, quic xac sbne, na xan yi wok kale atit cunt yi a. 35 Alchok taklenil kalel noj cunt yi chiwankil yi e txucatz yi quimnakt, tzocopon tetz xan. Yi ko itz jun chujil pam, nka jun chuj yi tal juy, tajwen yil cu xitun. Na xan kol xcon junt tir itan. Ej nin cyakil yi xtxolbilasej tajwen tzitocsaj, na yastzun yi mero bintzi. 36 Poro te yi a yi na mulkin, nin yi a yi at tul pila tetz ucabil, ilenin xansant sbne, na yastzun na elet tzaj yi itca, ntin cun yi e wunak yi na chimaquen chiwankil yi e txucatz yi quimnaket, na choc tetz tajlal jun wunak yi ja oc lacp il col tej. 37Yi kol cu txakx chiwankil yi txucatz yi quimnakt txol echk ij, yi txant tan toquen xtxoplen, ilenin xansant sbne. 38 Ma jalu, yi ko acsant yi ij, nka chon at ij tul a, nin lcu txakxuj wankil yi txucatz tibaj, tzocopon tzun tetz xan. 39Ej nin yi kol quim jun itawun tan yabil nka chuc lquim quic itocbil tan bajsen. Ej nin alchok scyetz yil maquen yi wankil yi jun awunatz yi quimnakt tzocopon lacp il col tej tanen jalen cun yil cu kej, kalenas tzun tzoc junt tir tetz xansant. 40Nin alchok scyetz yil baj yi chibel yi jun awunatz tan, tajwen cun tan xtxajol yi bech tetz, nin tzocopon lacp il col tej jalen cun yil tzoc akalen. Nchatz yi jun yil tzoc tan telseneltzaj wankil yi awunatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tzocopon lacp il col tej jalen cun yil tzoc akalen. 41Tircun jilwutz txuc yi tu na chijut nin tu chiwankil wuxtxotx, chin xan nin e, nin quic cuj tan bajen chichibel itan. 42 Quic cuj tan bajen jun txuc itan yi na jut nin cul wuxtxotx, mpe jun yi at cyaj tkan, nka at winin tkan, quic cuj tan bajen itan, na xan tetz itetz. 43 Qui bin tzitak amal tan toquen lacp il col tzitej tan tu bajsen yi e txucatz yi xan, yi eas yi na chijut nin tu chiwankil wuxtxotx. 44Na yi in wetz in Jehov yi iRyosil, tajwen bin yil tzixansaj itib, na yi in wetz chin xan nin in.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO11-13

176

Qui bin tzipotzaj iwankil tan tu jun txuc yi na jut nin cul wuxtxotx. 45 Na in iTaj Jehov, nin ja cxel wok tzaj wan jak chicawl e aj Egipto, nin in iRyosil. Chastzun te tajwen tan ixansal itib, na yi in wetz chin xan nin in.t 46 Yastzun yi echk xtxolbilatz yi tajwen tan banlen tanen chixol cyakil yi txuc yi ate wuxtxotx, nin chixol yi e yi na chixicyin, nin chixol yi e yi chon ate xe a, nin yi e yi tu na chijut nin tu chicul wuxtxotx. 47Yi echk xtxolbilatz itz tan telen itxum tetz yi na scyetz txuquil yi xan nin na scyetz e yi nketz xan nin na scyetz e yi ban tzibajsaj, nin yi e yi quic cuj tan ibajsal. itzun bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 2 Alaj scyetz cyakil yi e atanum, yi axwok xonl Israel, yi xtxolbilej: Yil tzul yos tu jun xnan, nin ko itz jun tal xicy yi mitzij, nketz xansant sbne yi xnan tetz juk kej. Nicun yi xtxolbilej te yi na tzan te yi tiempil tetz xtxajon. 3 Ej nin le wajxakin kej yi titzlenix yi ni, tajwen yil banlij circuncidar.u 4Ej nin yi xtxu yi ni tajwen tan chiwal junaklaj tu ox kej tan xansal tib. Nin quic cuj tan macol jun taklen yi xan, nin quic cuj tan toponen le mantial tetz molbil ibaj, jalen cun yil tzicy yi cobox kejatz yi na xcon tan xansal tib. 5 Ej nin ko itz jun tal xun yi na itzij, qui xansant yi xnan sbne tetz cyajlaj kej. Nicun yi xtxolbilej tu yi na icy yi tiemp tetz yi xtxajon. Nin tajwen yil chiw ox cal tu kak kej tan xansal tib tan paj yi chich yi mmel twankil. 6 Ej, ma yil jepon tamp yi jun tiempatz tan xansal tib, quic na ban yi ko itz tampaj jun tal yi xicy, nka tan jun tal yi xun yi mmitzij, tajwen tan benen tcyal tetz yi pale jun tal ne cner yi junixet yob tan, tetz xtxixwatz yi spat-xok tircun wankil, nin jun plom, nka jun xmucuy tan jalen cuybil paj. Nin tajwen chopon yi xtxixwatzatz tan stzi cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. 7Nin yi pale tzocopon tan suken nin yi oyatz tzinwutz, nin tzocopon tan paten yi xtxixwatz tetz yi xnan, nin tan yi xtxolbilatz tzincuye paj, nin tzocopon junt tir tetz xansant, stzun Ryos bantz tetz Moiss. Cyakil yi xtxolbilatz itz jun cawl tetz jun xnan yi na talaj jun tal, nin quic na ban ko itz jun xun, nka itz jun xicy. 8 Ma na yi ko quil xcye yi xnan tan lokchen jun ne cneru, ban chopon cob tal xmucuy tan, nka cob tal plom yi mam.v Jun xconk tetz xtxixwatz yi patun cun sbne, nin yi junt xconk tan chojlen yi til. Tzocopon tzun yi pale tan banlen yi munl swutz Ryos tan telen yi il col te yi xnan, nin tan xansal tib junt tir.

12

1Ej

Yi na xansaj tib jun xnan yi na ul yos tuch

13

itzun bantz nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos scyetz Moiss tu Aarn, itzun taltz: 2 Alchok scyetz yi at jun yabil tej, yi txac wutz tanen, nka jun cu te wankil, yi ja eax jun pi te wankil, ej nin yi lmaxen atit, tajwen yil tzopon ticylen swutz Aarn yi pale, nka swutz alchok scyeri yi cob cyajl i. 3 Nin yil tzocopon swutz yi paleatz, tajwen tan toquen i-tz tan tilwen yi txac yi at te yi yabi. Ej nin ko nsken sakax yi xi yi at tul jun txacatz, nin
t 11:44-45

1Ej,

Echk cawl scyetz wunak yi at jun yabil scyej yi na biaj lepra

Lv 19:2; Mt 5:48; 1 P 1:15-16.

u 12:3

Gn 17:12; Lc 2:21.

v 12:8

Lc 2:24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

177

LEVTICO13

ko cunak tok, na elepont yi itz jun yabil yi xlacat wutz.w Stale tzun yi pale yi at il col tej tanen. 4 Ma ko sak yi txac nin ko qui cunak tok, nin ko nketz sak yi xi, ban tzun ltal yi pale tetz yi yabi yi tajwen tan cyajen cyen, xe tetz cal, tetz juk kej. 5 Ej nin yi nsken wit icy yi juk kejatz, stile tzun yi pale yi en tanen yi jun txacatz. Yi ko na til yi qui mben loon te wankil yi yabi, nin inin tanentz, tajwen tzun tan tlol junt tir yi pale tetz yi yabi tan cyajen cyen xe tetz cal, tetz jukt kej. 6 Ej nin yi nsken wit icy yi jukt kejatz, stile tzun junt tir yi pale yi mbi tanent nin yi txac. Nin kol til yi ja skej yi txac nin qui mben loon, stale tzun yi paleatz, yi qui nin moc lacp il col tanen tej jun wunakatz, na itz jun tu tal ne txac yi njal tej. Poro tajwen tan xtxajol yi bech tetz tan xansal tib. 7Ma ko ja ben loon yi jun txacatz te yi nsken quen wit xansij, tajwen yil tzopon junt tir swutz yi pale. 8 Nin yil til yi pale yi nsken wit ben loon yi jun malenatz te wankil yi yabi, stale i yi ja oc lacp il col tej tanen. Nin stale yi pale yi yabil itz lepra.x 9Alchok scyetz yi at yi jun jilwutz txacatz tej, tajwen tan toponen tan chajon ib swutz yi pale. 10Tzocopon tzun yi paleatz tan tilwen yi yabil. Ej nin kol til, yi itz jun txac, yi ja wit skojax yi xiil, nin yi at pojil, na tzun elpont yi itz jun yabil yi quil tzicy. 11Stale tzun yi pale yi nketz tajwen tan joplen yi yabi xe jun cal, na tech cun tib yi ja wit oc lacp il col tej tanen. 12 Poro ko ja ben loon lajkel yi yabil te tircun wankil yi yabi, 13 tzocopon tzun yi pale tan tilwen, nin ko na til yi ja noj tircun wankil tan yi yabilatz, tajwen tzun ltal yi pale yi xansant yi yabi, na ja sakax cyakil yi wankil yi yabi, xansant tzun i-tz, na quic il col tej tanen. 14Poro kol tzopon jun kej yil jal txac tej yi wankil yi junatz ja tzun oc il col tej tanen. 15 Nin tajwen tzoc yi pale tan xmayen yi jun txacatz, tan tilol yi ko bintzi nin ja oc lacp il col tej. Na yi jun txacatz ja xcye tan caysen chibel, nin lepra bi yi jun yabilatz. 16 Ma yi kol je txixp wutz yi jun txacatz, nin yi ko ja wit skej, tajwen tzun tzopon i tan chajlen tetz yi pale. 17Ban tzun tzoc yi paleatz tan tilwen yi yabil tej yi yaj, nin ko ja skojax yi txac, tzocopon tzun yi pale tan xansen yi jun yabiatz, nin tzocopon tetz tajlal yi e yi xansanchet. 18 Nchatz alchok scyetz yil jal jun txac te wankil, nin yil tzicy tetz coboxt kej, 19nin kol ben mal yi muatz kale icynakit yi jun txacatz, nin sak nin tu sban, nka lbolbax yi jun piatz, tajwen tzun tzoc yi pale-tz tan tilwen ko nim il tanen. 20Nin yi kol til yi pale yi ja wit cu xe yi jun piatz swutz yi wankil, nin ko ja skojax yi xi yi at-tz, stale tzun yi pale yi ja oc lacp il col tej tanen. Na tul yi txac yi at tej ja lajluchax yi itz junt jilwutz txac tul, yi na biaj lepra. 21Poro kol til yi pale yi quic jun xi yi ja skojax kale atit yi txac, nin ko qui cunak xe yi jun piatz, ma na tzan skejen, ban tzun ltal yi pale tetz yi yabi tan jopol tib xe cal tetz juk kej. 22 Ma ko winin benen loon yi txac te tircun wankil yi junatz, stale tzun yi pale yi ja oc lacp il col tej tanen, na yi txacatz yi ja ben loon te yi wankil, itz lepra. 23Ma jalu, yi ko qui na ben loon yi jun piatz yi lonakt tan yi txac, na tzun elpont-tz yi skejen atit. Ej nin, stale tzun yi pale yi qui nin moc lacp il col tanen te yi yabi.
w 13:3 Xlacat wutz itz xlapun le chiyol yi e aj Tmanzanil. x 13:8 Yi yol lepra na xcon tetz bi cobox jilwutz yabil yi na jal tej wunak. Nin na xcye tan kaysen kawankil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO13

178

24 Nchatz, alchok scyetz yil tze yi wankil, nin kol jal mu manch tul yi tzenakatz yi e, nka yi sak yubel, 25ban tzun tzoc yi pale tan xmayen. Ej nin ko ja sakax yi xi yi at tul yi manchatz, nin ko ja cu xe, na tzun elpont-tz yi itz lepra yi ja jal te yi tzenak. Ej nin ko yatz, ban ltal yi pale yi ja oc lacp il col tanen te jun wunakatz. 26 Poro kol til yi pale, yi qui nskojax yi xi yi at tul yi manchatz, nin qui cunak xe yi jun piatz, na elpont yi tzan skejen. Ban tzun ltal yi pale tetz yi yabi tan jopol tib xe cal tetz juk kej. 27Nin yil tzicy yi juk kejatz, ban xmay junt tir yi pale yi en tanen nint yi yabi. Nin ko nsken wit ben loon yi manchatz te wankil, ban tal yi pale yi ja oc lacp il col tej tanen, na yi txac yi at tej itz lepra. 28 Poro ko qui mben loon yi txacatz, ma na tzan ticyen, na tzun elpont yi ja ben mal tampaj yi ja tze. Ban tzun tal yi pale yi quic il col tej tanen, na itz ticyben tu yi tzenak. 29Ma jalu, kol jal jun txac te wi jun yaj, nka te wi jun xnan, nka te chipetx, 30 tajwen tzun tzoc yi pale tan xmayen. Ej nin ko lajluch cun yi ja cu tok, nin ko ja kanix yi xiil, nin ko ja cu jol, ban tzun tal yi pale yi at il col te jun wunakatz tanen, na yi txac yi at te wi, nka te petx, chin xowbil nin. 31Poro kol til yi pale yi itz jun txac yi xcyakach, nin qui cunak tok, nin ko nketz kan yi xi yi at tul yi jun piatz, tajwen tzun tan jopol juk kej yi pale yi jun wunakatz. 32 Ma le jukin kej stile yi pale yi en tanent nin yi txac te yi yabi. Nin ko qui benak loon yi jun yabilatz te wankil yi yabi, nin ko quic xi yi kan yubel tul, nin nchatz ko qui cunak tok yi, 33 ban tzun tal yi pale-tz tetz, tan telen yi xmatzi tan, ma kale atit yi txac ban lcyaj tutz, nin tajwen jopxij jukt kej yi yabi tan yi pale. 34Ma yil tzicy yi juk kejatz, xmaye tzun junt tir yi pale yi jun yabilatz yi nicun tu xcyakach. Nin ko qui benak loon yi jun txacatz, nin ko lajluch cun yi qui ncu tok, stale tzun yi pale-tz yi quic il col te yi yabi. Nchatz tajwen tzoc yi yabi tan xtxajlen yi bech tetz. 35Poro ko nsken wit xansaj tib, ej nin kol jal junt tir yi jun txacatz tej, nin lben loon te wankil, 36tajwen tzun tan xmayil junt tir yi pale yi yabiatz. Nin ko ja nin ben loon yi jun txacatz, quit tzun na taj joylen yi xi ko kan, nka qui, na lajluch cun yi at il col te yi yabi. 37Poro ko quit mben loon, nin ko ja kekax yi xi tul, na elpont yi ja skej yi txacatz. Ej, ban tzun tal yi pale tetz, yi quict il col te yi jun wunakatz. 38 Ma jalu, yi kol tzelul manch sak tej jun yaj, nka tej jun xnan, 39tzocopon tzun yi pale tan xmayen yi cyej. Nin ko sak nin tu tanen yi manchatz, yil til yi pale, nin ko at echk pi yi xkaykuj wutz, itz tu tzun jun yabil yi na jal te stzumlil chiwankil, quic tzun il coltz tej yi jun wunakatz. 40 Ma kol cu jol xiil wi jun yaj, nin quict mu xiil wi lcyaj cyen, quic il col sbne tej. 41Nchatz ko ntin lcu jol yi xiil wi wutz plaj, quic na ban, na quil tzoc il col tej, tampaj tu yi na cu jol xiil wi. 42 Poro je jun xtxolbilej: Yi ko na lajluchax jun txac te wi jun yaj yi sak e nin tu wutz, kale cunakit jol yi xiil wi, quic na ban ko swutz, nka wutz coc, na elpont yi itz yi txac tetz lepra yi tzan telmulen tej. 43 Tajwen tzun tan tilol yi pale, nin ko sak e nin tu wutz yi txacatz nicun chi yi eal yi txac yi na jal te chiwankil, 44na tzun elpont-tz yi itz lepra yi at tej, nin yi ja oc lacp ilcol tanen tej. Nin tajwen tan telen stziblal tan yi pale yi itz jun yaj yi at il col tej tanen tan yi yabil. 45 Ej nin alchok scyetz yil jal yi txacatz tej, tajwen xcon bechok tan yi ritunt, nin quil tew yi wi tan xbuk, ma na tajwen tan tewal yi ju tu yi stzi El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

179

LEVTICO13,14

tan xbuk, nin tajwen chin: At il col swej! At il col swej! 46 Nin te yi tiemp yi at yi txac tej, at il col tej tanen, nin qui xansant yi jun wunakatz. Nchatz tajwen tan najewen chuc, le jun tetz cal joylaj len yi amal kale najlchet yi e mas wunak, yastzun sban na chin xlacat wutz nin yi txac yi at tej. 47Ma yi kol jal jun jilwutz txac te alchok bechok, quic na ban ko itz nok, nka lino cun yi xbuk, 48 nka te wa alchok xbuk, nka te wa yi xbuk yi lino cun, nka te jun pi tzum, nka te echk taklen yi banij te tzum, 49nin ko txax nin tu, nka e nin tu yi manch yi at te echk taklenatz, quic na ban ko lino, nka nok cun yi xbuk, na tan tu yi jun manchatz na elpont yi at ticyben yi txac tej. Nin tajwen cun tzun tan chajlen tetz yi pale. 50Tzocopon tzun yi pale tan tilwen yi jun taklenatz yi at manchil txac tej, nin tajwen tan tewen yi echk taklenatz tetz juk kej. 51Ma yil jepon yi juk kej mben yi pale tan tilwen yi manch. Nin yi ko ja ben loon te yi bechok, nin ko ja noj txol yi wa yi xbuk, nka te alchok taklenil chi tanen echk taklen yi na bnix te tzum, yi ko ja ben loon na elpont yi itz jun jilwutz txac yi chin xowbil nin yi at il col ekan tan. 52 Tajwen tzuntz tan paten tircun yi echk taklenatz na chin xowbil nin yi yabilatz. 53 Ma jalu, yil til yi pale le jukin kej, ko qui mben loon yi manch te yi bechok, nin qui mben loon te yi wa yi xbuk, nka qui mben loon te alchok taklenil yi tzum cun, 54stale tzun yi paleatz yi ntin na taj xtxajlen junt tir, nin tajwen tan colchen tetz jukt kej. 55 Ej nin te yi nsken wit el txajij yi manch, tzocopon yi pale tan xmayen yi ko inin tanen yi manch te jun taklenatz. Ko na til yi pale yi atit nin yi manch na tzun elpont yi itz jun manch yi cyan il col tan nin tajwen tan toquen yi echk taklenatz wi kak, quic na ban yi ko ja ben loon nka qui. Na itz jun yabil, nin quic na ban yi ko chon at tul nka soltej. 56 Poro kol til yi pale yi quit lajluch yi ticylen tampaj yi ja txajxij, tajwen tzun tan telen caplun yi jun piatz te yi bechok, nka te yi xbuk. 57Nin kol lajluchax junt tir te yi xbuk, nka te yi wa yi buy, nka te alchok taklenil yi tzum cun, yi tzan benen loon junt tir, tajwen tzuntz tan paten yi jun taklenatz. 58 Ma jalu, yi bechok, nka yi xbuk, nka alchok taklenil yi tzum cun, yi ntxajxij, tajwen tan xtxajxen junt tir, tan skojaxen cunin. 59Yastzun yi echk cawlatz te yi echk manchil txac yi na noj te wa echk bechok yi lino cun, nka yi nok cun, nin te alchok taklenil yi tzum cun, tan lajluchaxen yi skoj cun, nin yi quict il col tej tanen. itzun bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 2 Je yi cawlej yi tajwen tan bnol tanen jun wunak yi at txac tej, tan xansal tib: Tajwen tan toponen yi wunakatz swutz yi pale.y 3 Nin yi pale chon tzocopon tan tilwen yi yabil yi wunakatz soltejel tzaj yi amal kale najlchet tircun wunak, nin kol til yi pale yi tzan skejen yi txac tej, 4stale tzun yi paletz yi tajwen tcyajnin yi yabi cob tal chul yi itz, tan xconen tan xansen, nin yi quic mu tal chiyanasil. Nchatz tajwen tcyaj nin jun pi jilwutz tze yi na
y 14:2

14

1Ej

Cobox cawl yi tajwen chiban tanen yi e yi at txac scyej

Mt 8:4; Mc 1:44; Lc 5:14; 17:14.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO14

180

biaj cedro, tu jun tal pi xbuk yi cyak tej tu jun tal kab hisopo.z 5 Nin scawunk yi pale tan biylen cun jun scyeri cob tal chulatz, tibaj jun xaru yi txotx cun, yi at a tul yi chon na el tzaj te jun bom a. 6 Ma yi junt tal chul, tu yi jun pi cedro, tu yi jun pi xbuk yi cyak, tu yi jun tal kab hisopo, copon tzun muul cyakil tu yi tal chul itzenlen, tul yi chel yi jun tal chul yi ja quim, tibaj yi a yi at tul yi wok. 7Ma yi nsken wit bnix yi xtxolbilej, mben tzun tzitun juk tir yi chichatz tej yi jun yi na tzan xansen, kalenas tzun tzel yi il col yi at tej tanen. Nin yi jun tal chulatz, yi qui nquim, tzelpon tzakpun. 8 Nchatz yi jun yi na xansaj tib tajwen tan banlen yi xtxolbilej: Tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tajwen tan telen tircun yi xi yi at tej. Tan yi xtxolbilasej, na tzun xansaj tibtz. Ban tzun lnajantz chixol yi e mas wunak yi ate tul yi amal kale najlchet, poro tajwen yi quil tzoc chan xe yi tetz mantial, jalen yi nsken wit el juk kej. 9Ma le jukin kej, tajwen tan telen junt tir tircun yi xiil yi at te wankil, yi xiil wi, tuml tircun yi xmatzi, tuml tircun yi xwatz. Nin tajwen tan xtxajol tircun bech tetz, nin tajwen tan jichinen, yastzun sbne-tz tan xansal tib. 10Ma le wajxakin kej, ban chopon cob ne cner tan yi mam, yi quic mu tal chiyanasil, yi inak nin jun yob cyan. Nchatz ban tzopon junt tal ne cner tan yi tij yi ja tzak jun yob, nin yi quic mu tal yanasil. Nchatz tajwen tzopon kak liwr te yi chumbalaj jarin, tetz jun oy yi ixin triw cun yi yujun tib tu aceitil oliw, nin nchatz yi toxen part te jun litr aceitil oliw. 11Yi pale tajwen tcyaj nin yi jun wunakatz yi sxanse tib, stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj, tu yi echk taklen yi ja wit alchij. 12 Nin stoye jun scyeri cob cneratz swutz Ryos, chi jun oy tan jalen cuybil paj yi jun wunakatz, tuml jun was aceit. 13 Chon tzun tzocopon jak kul yi jun cneratz tan le yi amal yi xansant kale na chibiyxet yi e txixwatz tan xtxajlen il nin yi e txixwatz yi patun cun na ulij chiwankil. Yi echk txixwatz tan chojlen il tu yi echk txixwatz tan xtxajlen il, tetz yi pale sbne, na winin xanil yi echk oyatz. 14 Ej nin nchatz jepon tcyal yi pale mu te yi chel yi txixwatzatz, nin tzocopon sukul te jalajt chin yi at le sbal yi jun yi na xansaj tib. Tzocopon te yi jun piil yi chin yi chibaj cun. Nchatz tajwen tzoc sukul te yi mamil wi kab yi at le sbal, nin te yi mamil wi tkan yi at le sbal. 15 Ej, nin iten nin sbne yi pale te yi aceit. Copon kojol mu le kab yi max. 16 Nin copon muul yi wi kab yi sbal tul yi aceitatz yi cyan tan le kab, nin mben stzitul juk tir swutz Kataj Ryos. 17Nin yi sowril yi aceitatz, chon tzocopon tkol te yi tal chibelil yi chin yi sbal yi junatz yi na xansaj tib, nin te mamil wi kab yi sbal, nin nchatz te mamil wi tkan yi sbal, tibaj yi amal kale moquet sukij yi chel yi txixwatz yi na xcon tan jalen cuybil paj. 18 Nin yi sowril yi aceit yi at le kab yi pale, chon tzun jepon kojoltz twi yi jun yi na xansaj tib. Nin tan yi xtxolbilas, ja tzun el yi junatz tkab yi til. 19Ma yi nsken wit bajij yi xtxolbilej, tzocopon tzun yi pale-tz tan paten xtxixwatz yi junatz tan jalen cuybil paj tan til. Ej kalenas tzun tzoc jak kul yi txixwatz yi spat-xok tircun wankil. 20Nin tzocopon yi pale tan toyen yi txixwatzatz, tu yi jun oy yi ixin triw cun wi altar. Nin tan yi xtxolbilas, scuye Kataj Ryos paj yi jun wunakatz, nin sxansok.
z 14:4

Hisopo itz cobox jilwutz tal xtze, yi tal juy wutz tkan, nin nicun mu tal tu tomillo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

181

LEVTICO14

21Ma jalu, yi ko itz jun tal prow meba yi yabi, yi quic puk tan lokchen echk jilwutz txixwatz yi ja wit kil, tajwen tzun tan benen tcyal jun tal ne cner tetz xtxixwatz tan jalen cuybil paj, chi jun oy yi na je sukin tetz Kataj Ryos, nin chi jun oy yi na pat-xij, tetz xel i swutz Kataj, tu kak liwr yi jarin yi cosint tu aceit, tetz jun oy yi ixin triw cun, tu ox was aceitil oliw, 22 tu cob tal xmucuy, nka cob tal plom yi mam. Xom quen tu te yi nicyna cun walor yi jun yabiatz tan lokchen. Jun scyeri cob tal txucatz tzocopon tetz oy tan jalen cuybil paj, nin yi junt patun cun sbne. 23 Nin le waxakin kej tajwen tzopon yi echk taklenatz tan, stzi cunin puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, kale atit Kataj Ryos. 24Nin yi pale mben tcyal yi tal ne cner tetz yi txixwatz, tan jalen cuybil paj yi yabi, tu jun was aceit, nin tzocopon tan suken nin yi oyatz swutz Kataj Ryos, na itz jun oy yi apart swutz yi oy yi na cyoy yi e mas yi at chipuk. 25Nin tzocopon tzun jak kul yi jun cneratz tan yi pale, nin jepon tcyal mu te chel nin tzocopon sukultz te yi chibelil yi chin yi junatz yi na xansaj tib. Nin tzocopon sukul te mamil wi tkan yi sbal, nin nchatz te mamil wi kab yi sbal. 26 Nin jepon tcyal yi pale mu te yi aceit, le kab yi max, 27nin copon muul yi wi kab yi sbal tul yi aceit yi at le junt kab, nin tzocopon tan stziten nin juk tir swutz tkan Kataj Ryos. 28 Nin te iten nin aceit yi at le kab, tzocopon sukul mu te yi tal chibelil yi chin yi yabi yi sbal, nin tzocopon sukul te yi mamil wi kab yi sbal, nin nchatz te yi mamil wi tkan yi sbal, tibaj yi amal kale atit yi chel yi txixwatz yi na cu biyij tan jalen cuybil paj yi yabi. 29Nin yi sowril yi aceit yi at le kab yi pale, chon jepon kojol twi yi jun yi na xansaj tib, bantz stzajen yi til tzinwutz. 30Nchatz, suke jun scye yi cob tal xmucuy, nka jun scye yi cob tal plom yi mam, quic na ban yi ko itz plom nka xmucuy, ma na chon na xom te yi nicyna cun walor yi jun tal prow mebaatz tan lokchen. 31Nin te yi xtxixwatz yil tzul tan, jun tzun stzoyloktz tetz xtxixwatz tan jalen cuybil paj, nin yi junt spat-xok tetz xel i tan yi til, nin tajwen tan toyen jun oy yi ixin triw cun. Tan yi xtxolbilas tzincuye paj yi junatz, nin tzocopon tetz jun wunak yi xansant. 32 Yastzun yi echk cawlatz scyetz yi e wunak yi na ul yos scyuch tan yi jun jilwutz txac yi chin xlacat wutz nin, nin yi pentu na jal puntil jamel yi chitxixwatz cyan.

scyetz: 34 Yil cxoc wok tul yi amal yi na biaj Canan, yi ja wit wak tzitetz, nin kol wak amal tan jalen manch, nka xpitak swutzak xanil jun cal, 35 tajwen yil ben yi taw yi calatz tan talchen stziblal tetz yi pale, nin je yol iej sbne: At jun taklen chi tanen manch ja jal xe innajbil. 36 Mben tzun mantar yi pale-tz tan talchen yi chelken tircun yi echk taklen yi at xe calatz, te ntaxk opon tan tilwen, bantz quil noj yi yabil te yi echk taklenatz yi at xe calatz. Tzocopon tzun yi pale-tz tan tilwen yi manch. 37Ej nin ko lajluch cun yi at manch yi icun txax, nka chin e nin tanen wutzak yi cal, nin yi ja oc tcul yi xan tan, 38 tajwen tzun tan telen tzaj yi pale-tz, nin slame yi cal tetz juk kej. 39Nin le jukin kej spakxok yi pale tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

33 Ej,

nin tzun jilon tzaj Kataj Ryostz tetz Moiss nin tetz Aarn, itzun saj tloltz

Echk cawl tan xansajen jun najbil yi nojnak lepra wutzak yi tapijil

LEVTICO14,15

182

xmayent yi cal, nin kol til yi ja ben loon yi manch swutzk yi tapijil, 40mben tzun mantar yi pale-tz tan balen nel tzaj yi echk cub kale atit yi manch, nin tajwen tan telen coxij joylaj len yi tnum, le jun amal yi qui xansant. 41Nin nchatz tajwen tan telen kichun tircun wutzak tapijil yi cal, nin yi puklajil tajwen tan telen kojij joylajlen yi tnum, le jun amal yi qui xansant. 42 Nin mben tcyal yi pale jun txakajt cub nin copon tan kale elnakit ticylen yi jun txakaj yi ja el coxij. Nin tzocopon acaj xkol cyan swutzak tapijil yi cal. 43 Nin kol jal junt tir yi manch swutz yi cal, te nsken wit banlij ban tetz, 44 tzopon tzun junt tir yi pale tan tilwen. Nin ko ja ben loon junt tir yi manch swutz yi cal, na tzun elpont-tz yi itz jun jilwutz manch yi cyan quimichil tan. Nin tan yi xtxolbilej na elpont yi at il col te yi cal. 45 Tajwen cunin tzuntz tan cwen woquen yi cal, nin tzelpon quicyal yi echk cub, tu yi echk ptzomil yi cal, tu cyakil yi puklajil, joylaj len yi tnum, tul jun amal yi qui xansant. 46 Nin alchok scyetz yil tzoc xe jun calatz te yi tiemp yi ja tal yi pale tan lamxen, tzocopon il col tej tanen, jalen yil cu kej kalenas tzun tzoctz tetz jun yi xansant. 47Nin alchok scyetz yi ja wit xe jun calatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz. Nchatz alchok scyetz yil wan tul, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, tan telen yi il col te yi bech tetz. 48 Poro kol tzoc yi pale tul, nin ltil yi qui nin mben loon yi manch xe cal swutz yi acaj xkol yi ja oc swutz xan, stale tzun yi pale yi quic yabil tul yi cal, na ja tzaj yi manch. 49Nin tan xansen yi cal, tajwen tan cyoponen ticylen cob tal chul, nin jun pi jilwutz tze yi na biaj cedro, tu jun tal pi xbuk yi cyak tej, nin jun tal kab hisopo. 50Tzocopon tzun jak kul jun scyeri cob tal chulatz tan, tibaj jun xaru, yi txotx cun, yi at a tul yi chin skoj nin wutz yi chon na el tzaj te jun bom. 51Nchatz jepon tcyal yi tze yi na biaj cedro, tu yi jun tal kab hisopo, nin tu yi jun tal pi xbuk yi cyak tej, tuml yi junt tal chul yi itz, nin che copon muul tircun tul yi chel yi jun tal chul yi chon mpon kojxuj chel tul xaru. Ej tzocopon tzuntz tan stziten nin yi chichatz juk tir xe yi cal. 52 Sxansok tzun yi caltz tan yi chel yi tal chul, tu yi a yi chin skoj nin wutz, nin tan yi junt tal chul yi itz, nin tan yi xan tze yi na biaj cedro, nin tan yi hisopo, tu yi xbuk yi cyak tej. 53 Ma yi nsken wit bajij yi xtxolbilas, tzelpon tzun stzakpul yi jun tal chul yi itzet, soltej yi tnum. Nin tan yi xtxolbilatz, ja tzun el yi il coltz tej yi cal, nin ja skojax cyen. 54 Yastzun yi echk cawlatz te alchok manchil txac, nka echk manch yi itz xcyakach, 55 nin te yi echk yabil yi na wan te echk bechok, tu yi na jal swutzak xanil jun cal. 56 Nin te yi echk cu yi na jal te kawankil, nka echk ne txac, nka echk xcyakach yi sak nin tu wutz. 57Yi echk cawlatz itz tan telen katxum tetz yi ko cyan il col tan, nka qui. Yastzun yi echk cawlatz yi tajwen lbajij tanen ko na jal manchil jun yabil skej nka te jun kacal.

15

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryostz tetz Moiss tu Aarn, itzun saj tloltz scyetz: 2 Txolwok yi xtxolbilej scyetz tircun yi e itanum, nin tajwen tan quibital yi e yaj, na alchok scyetz yi at jun yabil te yi chiol qui xansant sbne. 3 Quic na ban ko na el poj nka qui, qui xansant sbne.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej,

Cobox cawl scyetz e yaj yi na oc il col scyej

183

LEVTICO15

4 Alchok txachil kalel coyewet yi junatz, nka alchok chemil kalel colewet cun, tzocopon tetz jun taklen yi at il col tej tanen. 5 Nin ko at jun maconen yi xtxach yi junatz, tajwen tan xtxajol yi tetz bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 6 Nin kol cole cun jun kale ncolewet yi yabi, tajwen tzuntz tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin scyajk cyen tetz jun yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 7Alchok scyetz yil maquen yi junatz yi yabi, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 8 Nin alchok scyetz yi yabi, nin stzub nin taal stzi tej junt yi quic il col tej, yi juntatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 9Alchok siyil chej kalel colewet jun yabi, tzocopon il col te jun siyatz tan. 10 Ej nin alchok scyetz yil maquen alchok taklen yi ja cyaj cyen tzak yi yabi, tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. Nin alchok scyetz yil teken yi echk taklenatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin nchatz i, tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, jalen yil cu kej. 11Nchatz alchok scyetz yil mac jun yabi yi at yi jun jilwutz yabilatz tej, ej nin ko qui na xtxaj chan yi kabtz tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, na ja wit oc lacp il col tej tanen jalen yil cu kej. 12 Ej nin kol maquen yi yabi jun xaru yi txotx, tajwen tan cwen poklon. Nin ko itz jun macl yi tze cun tajwen yil txajxij cunin. 13 Yi nsken ul yos tu yi yabi, juk tzun kej sbne-tz tan xansal tib. Ma yil jepon tamp yi juk kejatz, tajwen tzun tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen tul a yi chin skoj nin wutz. Tan yi xtxolbilej tzocopon tzuntz tetz jun wunak yi xansant. 14Nin le wajxakin kej, tajwen tan toponen tcyal cob tal xmucuy, nka cob tal plom yi mam. Chon tzun tzopontz tan taklen tetz yi pale stzi cunin yi puertil yi mantial tetz molbil ibaj, tzinwutz. 15 Nin yi pale tzocopon tan toyen jun scyeri plomatz tzinwutz, tan jalen cuybil paj yi yabi. Ma yi junt spat-xok tircun, tan xansen yi yabi tan yi yabil yi njal te yi chiol. 16 Ko at jun yaj yil tzel taal yi chiol, tajwen tan jichinen, nin tzocopon chi tajlal jun yaj yi qui xansant, jalen cun yil cu kej, kalenas na el yi il col tej tanen. 17Tircun yi echk bechok, nka jun taklen yi tzum cun, kalel nojet yi taal yi chiol jun yaj, chin tajwen cunin xtxajlen, nin tzocopon tetz jun taklen yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 18 Yi kol chiwitbej quib jun yaj tu jun xnan, tajwen tan chitxajol quib, nin chocopon tetz cob wunak yi qui xansanchet, jalen cun yil cu kej.

na opon tiempil xtxajon jun xnan, tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, tetz juk kej. Ej nin alchok scyetz yil maquen yi jun xnanatz, nchatz i tzocopon tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19Yi

Cobox cawl scyetz e xnan yi ja oc lacpuj il col scyej tanen

LEVTICO15,16

184

20 Ej nin alchok taklenil, nka txach kalel coyewet yi xnanatz te yi at tul jun tiempatz, tzocopon tetz jun taklen yi qui xansant. Nchatz alchok taklen kalel colewet, te yi tiempatz, tzocoponintz tetz jun taklen yi qui xansant. 21Nin alchok scyetz yil maquen yi amal, nka taklen kale ncoyewet yi xnanatz, tajwen tan jichinen, nin tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tzocopon tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 22 Alchok scyetz yil maquen jun taklen kale ncolewet yi xnanatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 23 Quic na ban ko ja je macol yi taklen kale ncoyewet, nka ja je macol yi taklen kale ncolewet yi xnan, tzocoponintz tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 24 Nin ko at jun yaj yil witbej tib tuch, tzocopon yi junatz tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, tetz juk kej, tuml yi amal kale ncoyewet cun. 25 Ma jalu, yi ko na el chel jun xnan, nin nketz tul yi tiemp tetz yi xtxajon, nin ltzatij tetz ala kej, nka yi tiemp tetz yi xtxajon ltzicy tibaj yi tetz tiempil nin, tzocopon tzuntz tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, te yi tiemp yi na el chel, nka te yi tiemp yi qui na makxij yi xtxajon, nicun xtxolbil tu yi chonk at tul yi tiempil yi xtxajon. 26 Alchok amalil kalel coyewet yi junatz, yi yabi, nin nchatz alchok amalil kalel colewet cun te yi tiemp yi qui na makxij yi yabil, tzocopon tetz tajlal jun yi qui xansant, nicun chi chenk at tul yi tiempil yi xtxajon. 27Nin alchok wunakil yil maquen yi echk taklenatz, tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant. Ej nin tajwen tan xtxajol yi bech tetz yi at tej, nin tajwen tan jichinen, nin qui xansant i sbne jalen cun yil cu kej. 28Nin yil makxij yi yabilatz te alchok xnan, tajwen tzuntz yil tzoc tej tajal yi tajwen tan ticyen juk kej tan xansal tib. 29Ma le wajxakin kej, mben tcyal cob tal xmucuy, nka cob tal plom yi mam cun chicabil, tetz yi pale stzi cunin yi puertil yi mantial tetz molbil ibaj. 30Nin yi pale stoye jun, chi jun oy tan jalen cuybil paj yi xnan, nin yi junt oy, spat-xok tircun tetz xel yi xnan tan yi yabil. Nin tan yi xtxolbilatz, tzincuye paj yi jun yabiatz. 31Tan yi xtxolbilatz, chelpon tzun yi e itanum itan swutz yi echk juchlen ilatz, bantz quil chiquim tan tu yi na chitzan tan potzen yi amal kale najlchinet. 32Yi echk cawlatz, itz scyetz yi e xnan yi qui na makxij chitxajon, nin itz scyetz yi e yaj yi na el taal yi chichiol, na na choc tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, tan yi echk xtxolbilatz. 33Nchatz, itz scyetz yi e xnan, yi ate tul yi tiempil yi chitxajon, nka tircun yi e yi na el taal chiwankil, quic na ban ko itz jun xnan, nko itz jun yaj. Ej nin itz scyetz yi e yaj yi na chiwitbej quib tu quixkel yi at quen cunin tul tiempil yi xtxajon.

nin tzun jilon tzaj Kataj Ryos tetz Moiss, te yi nsken quen chiquim yi cob nitxajil Aarn, tampaj yi nim ten cun cyocomponen chikansal quib swutz yi amal kale na atet Kataj Ryos. 2 Itzun saj tloltz tetz Moiss: Alaj tetz yi awutzicy Aarn, yi quil tzoc alchok tu kejil tul yi amal yi winin xanil yi at wutzcoc yi xbuk,a yi at tcul yi mantial. Na qui na waj yil xcye cun i swutz yi jopbilil
a 16:2

16

1Ej

Yi kejlal yi na chijak yi e xonl Israel cuybil chipaj

Heb 6:19.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

185

LEVTICO16

yi caaatz, alchok tu kejil, bantz qui quimen, na chon na inchaj wib tibaj yi jopbilil yi caaatz tul noc sbak yi chin pakpuch nin. 3Te yi ntaxk tzoc Aarn le amal yi winin xanil le mantial tetz molbil ibaj, tajwen tan toyil jun tal ne tor yi mam tetz xtxixwatz i, bantz jakol cuybil paj i, nin nchatz tajwen tan toyil jun cner yi spat-xok tircun yi wankil.b 4Nin tajwen tan toquen nin yi bech tetz tej, yi chukpin nin tu, yi lino cun, tuml yi echk wex yi lino nintz, nin tzocopon tkol yi calbil xe cul, tu yi xbuk yi na je tej wi. Tircun yi bechokatz winin xanil. Chastzun te tajwen tan jichinen i bajx. 5 Nchatz, tajwen tan benen tcyal Aarn cob mam chiw, tan jalen cuybil chipaj cyakil yi e xonl Israel, tu jun cner tan pat-xen tircun wankil tetz chitxixwatz. 6 Stoye tzun yi jun tal toratz swutz Kataj Ryos, tetz yi tetz xtxixwatz, tan jalen cuybil paj i tuml yi tetz najal. 7Kalenas tzun che tcyaj nin yi cob chiw swutz Kataj Ryos, stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj. 8 Ej tzocopon tzuntz tan txilun scye yi cob chiwatz, tan tilwen yi na scyetz jun stzoylok tetz Kataj Ryos, nin na scyetz jun yi tetz Azazelc sbne. 9Copon tzun biyol Aarn yi jun mam chiw yi itz tetz Kataj mban. Copon biyol i tetz txixwatz tan jalen cuybil chipaj yi e wunak. 10Ma yi junt mam chiw yi tetz Azazel sbne, tzopon tzuntz swutz Kataj Ryos itzenlen. Kalenas tzun mben tzakpun le amal tzinunin tu tan tponen swutz Azazel. I tzun tekan nin tircun quil yi e wunak swutz Azazel, le amal tzinunin tu. 11Ma yi tal ne tor, tzocopon jak kul tan Aarn tan quimen tetz xel i, nin tan jalen cuybil paj i tuml yi e tetz najal. 12 Mben tzuntz tan ticylen jun patbil insens, yi nojnak cun tan xtxakakil yi altar yi at swutz cunin Kataj Ryos, nin cob chim insens yi chejant, yi nternin na paxin cocal. Chon tzun mben tcyaltz tcul cyen yi amal yi winin xanil. 13 Tzocopon tzun i-tz tan paten yi insens swutz Kataj, na yi sibel yi insensatz xcyek tan tewen yi jopbilil yi caa kale atit yi cob lepaj cub kale tzibanet yi lajuj cawl. Nin tan yi sibel yi insensatz quil xcye tan tilwen yi jopbilil yi caaatz, bantz qui quimen i. 14Nchatz jepon tcyal mu te chel yi jun ne toratz, nin tan yi wi kab tzocopon tan stziten nin tibaj yi jopbilil yi caa. Nchatz mben stzitul juk tir yi chichatz swutz cun yi caaatz. 15 Kalenas tzun sbiy cun yi chiw tetz chitxixwatz tircun yi e wunak, nin mben tcyal yi chel tcul quen yi amal yi chin xan nin.d Tzocopon tzuntz tan stziten nin yi chichatz tibaj yi jopbilil yi caa nin swutz cunin yi caaatz. Iten nin puntilatz stuleje chi ntulej yi chel yi jun ne tor. 16 Nin tan yi xtxolbilatz xcyek yi chich tan xansajen yi amal yi winin xanil tan paj yi nketz xansant yi e wunak, nin tan paj cyakil yi il col yi cyan len cyan. Nchatz iten xtxolbilatz sbne Aarn tan xansajen yi mantial tetz molbil ibaj yi chon cunin at nicyal yi amal kale najlchet cyakil yi e wunakatz, yi e pajol cawl. 17Te yi at Aarn tul yi amal yi winin xanil tan jalen cuybil paj, quic rmeril tan taten jun wunak tul yi mantial tetz molbil ibaj. Jalen cun yil tzel tzaj i. Ej nin yi nsken wit jal cuybil paj i tu yi tetz najal, nin tuml cyakil yi e mas tanum, 18 tzelul tzuntz tan xansen yi altar yi at swutz Kataj. Jepon tcyal mu te chel
b 16:3 Heb 9:7. c 16:8 Qui na el katxum tetz na scyetz iil Azazel. At e na alon yi itz yi Bayban, nin at e na cyal yi yastzun na alchij tetz yi mam chiw yi na stzakpnin yi pale le amal yi tzinunin tu. Yi mero xac yi jun chiwatz yi na el tzakpun, yi itz jun elsawutzil tu yi na chaj sketz yi na teknin quil yi e wunak tetz Israel. Nin quit pakxij junt tir. d 16:15 Heb 9:12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO16

186

yi jun tal ne tor, tu mu chel yi chiw, nin chon tzun tzocopon sukultz tejak yi echk tuc yi at te yi altar. 19Ej juk tzun tir mben stzitul yi chichatz wi altar tan wikab. Nin tan yi xtxolbilatz, xansok yi altar tkab yi il col yi at cyakun wunak. 20 Ma yil xcye Aarn tan xansen yi amal yi winin xanil, tu cyakil yi mantial tetz molbil ibaj, nin tu yi altar, mben tzun mantartz tan ticylen tzaj yi junt chiw yi itzet. 21Jepon tzun tkol kabtz twi yi jun chiwatz, nin tzocopon tan xtxolen nin tircun yi quil, tu chipajpal yi e xonl Israel. Nin tan yi xtxolbilej, yi chiw mben tekal tircun yi quil, nin apart junt wunak mben tan stzakpen tul yi amal yi tzinunin tu. 22 Nin yi na ben yi chiw joylaj, tul yi amal yi tzinunin tu, na tek nin tircun yi quil tul echk amal yi tzinunin tu. 23 Te yi nsken wit bajij yi xtxolbilej, tzocopon tzun junt tir Aarn tul yi mantial tetz molbil ibaj, nin tzelpon tcyal yi bech tetz yi lino cun, yi oc tkol tej bajx cunin tan toquen tul yi amal yi winin xanil, nin chon scyajk cyentz tan. 24Nin tastenintz tul yi mantial tetz molbil ibaj, sjichink junt tir, nin te yi nsken wek tib, tzelul tzuntz tan paten yi tetz xtxixwatz tuml yi chitxixwatz yi e tanum, nin tan yi xtxolbilas scuylok tzun tetz pajtz, tuml chipaj tircun yi e tanum, yi e xonl Israel. 25Yi epuil yi txixwatz tan jalen cuybil paj, chon na patij wi altar. 26 Nin yi jun yi mben tan stzakpen yi chiw tetz Azazel, tajwen tan xtxajol yi bech tetz yi at tej, nin tajwen tan jichinen, nin ban tzun tzoctzajtz le amal kale najlchet tircun yi e mas wunak. 27Yi jun tal ne tor, tu yi jun chiw yi ja chiquim, tan quil yi e wunak, nin yi chichel yi ja opon ticylen le amal yi winin xanil, tan jalen cuybil chipaj, tajwen tan cyelen ticylen joylaj len yi amal kale najlchet.e Nchatz yi chitzuml, tu chichibel, tuml yi echk lasu yi na el chiwankil, tajwen tan paten cun joylaj len yi tnum. 28 Nin yi jun yi tzocopon tan paten yi echk taklenatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen yil baj wi yi munl, at tzun rmeriltz tan toquen tzaj le yi amal kale najlchet tircun yi e wunak. 29Ma yi xtxolbilatz itz jun cawl tetz itetz, tetz cyakil tiemp: Te yi lajuj tajlal yi belujin xaw, tajwen yil tzijatx yi jun kejatz tan muclen wej, nin quil cxakuj te jun kejatz, nin iten nin xtxolbilatz sbne scyetz e awer nak yi najlche-tz tzixol, 30na yastzun kejlal yil jal cuybil ipaj swutz Kataj Ryos.f Nin cxelpon liwr tkab tircun yi echk itil. 31Winin xanil yi jun kejatz sbne tetz itetz, na itz jun kej tetz ujlen, nin tajwen tzimuc wej. Nin itz jun cawl tetz cyakil tiemp. 32 Yi pale yi ja je sicyij, nin yi ja aklij yi cawl tetz tan cyajen cyen le luwar yi taj chi jun witz pale, i tzocopon tan banlen echk munlatz, bantz jalen cuybil chipaj. Nin tajwen tan toquen yi bechok tej, yi lino cun yi xansant. 33 Ej nin xanse yi amal yi winin xanil, tu yi mantial tetz molbil ibaj, tu yi altar, nin sjalok cuybil chipaj yi e pale tan echk quil yi na chijuch, nin sjalok cuybil chipaj tircun yi wunak yi najlche-tz. 34 Yi jun xtxolbilatz, itz jun cawl tetz cyakil tiemp. Tajwen yi jun tir le jujun yob tziban tanen echk munlatz, tan jalen cuybil chipaj tircun yi e wunak, tan echk quil yi mbaj chijuchul. Ej nin yatz nin tzun tulej Moisstz, quib yi tal Kataj tetz.
e 16:27

Heb 13:11.

f 16:29-34

Lv 23:26-32; Nm 29:7-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

187 Yi amal yi ntinatz xac tetz echk txixwatz

LEVTICO17

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz Moiss, itzun saj tloltz: 2 Txolnin tetz Aarn nin scyetz yi e nitxajil, nin scyetz cyakil yi e mas itanum, yi xtxolbilej: 3 Alchok scyetz tzitetz yil quim jun mam tor tan, nka jun ne cner, nka jun chiw tetz xtxixwatz, 4nin ko quil tzopon tan stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj tan chajlen chi jun oy, sjalok til tan na mmel tu kojxuj yi chel yi xtxixwatz, tajwen tzuntz tan telen lajun tzixol wok tampaj. 5 Yi na elpont yi jun cawlatz, itz yi cyawun yi nchiquim cyakun sajlen tul alchok amalil, tajwen tan cyoyil jalu tetz Kataj Ryos, swutz yi mantial tetz molbil ibaj, ban tzun tzoc yi pale-tz tan toyen tetz Kataj Ryos, tetz jun oy tetz tzatzin paz. 6 Nin yi pale tzocopon tan kojlen nin yi chich wi altar, yi at swutz Kataj Ryos. Ej nin nchatz stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj, nin tzocopon tan paten yi epu, chi jun oy yi winin cocal swutz Kataj Ryos. 7Nin quit lcyak yi echk oyatz scyetz yi e espritu cwent Bayban yi najlche le amal yi tzinunin tu, na tampaj yi jun ajtzaklatz ja ijuch itil swutz Kataj Ryos. Nin yi jun cawlatz itz tetz cyakil tiemp, itz tetz itetz ax wok xonl Israel, nin nchatz scyetz yi e initxa, sbne opon tunintz. 8 Nchatz al nin scyetz yi e atanum, nka scyetz alchok awer nakil, yi chon najlij tzixol, yi ko na taj lpat jun xtxixwatz, nka na taj ltoy junt jilwutz xtxixwatz, 9tajwen yi tzopon tan stzi cunin yi puertil yi mantial tetz molbil ibaj, tan toyen tetz Kataj, nin ko quil xom te yi cawlas, tajwen tan telen lajun tzixol wok. scyetz tzitetz, nka jun awer nak yi chon najlij tzixol, yil baj chel alchok txuc tan, jun cun incontr sbne tej, nin tzelpon cun wan swutz.g 11Na alchok scyetz yi na xon wuxtxotx, itz tan tu yi chich yi na xon le wankil, nin ja wak tzitetz tan xconen itan wi altar, tetz ixel tan qui iquimen tan yi echk itil yi na ijuch tzinwutz, na yi chichatz yi na el kojxuj wi altar, yastzun na chojon tircun yi itil.h 12 Chastzun te na walnin: Ax wok jun coloj xonl Israel, nchatz ax wok awer nak yi najlquix chixol, quic cuj tan bajen mu tal chich itan. 13 Chastzun te alchok scyetz tzitetz yil ben tan txuquin, nin yil sbiycun jun txuc, yi ban lbaj tan, tajwen tan telen tircun yi chel yi jun txucatz, nin tajwen tan cwen mukul, 14na tan yi chichatz, yastzun na chixonet cyakil txuc wuxtxotx. Chastzun te na wal nin, yi quic cuj tan bajen chich itan, nin alchok scyetz yil bajsen yi chel jun txuc, tajwen tan telen lajun tzixol wok. 15 Ej nin alchok xonl Israel, nka awer nak, yil bajsen jun txuc yi quimnakt, nka junt txuc mbiyon cun, tajwen tan xtxajol yi bech tetz yi at tej, nin nchatz tajwen tan jichinen, nin tzocopon i tetz tajlal jun yi qui xansant jalen cun yil cu kej. Ej kalenas tzun tzoctz tetz tajlal jun yi xansant. 16 Poro ko quil tzoc tan xtxajlen yi bech tetz, nin quil jichin, qui tzun ltzaj yi tilas yi njuch, nin i nin ajpaj sbnetz tej sbne opon tunintz.
g 17:10

17

1Ej

10 Alchok

Quic cuj tan bajen chich

Gn 9:4; Lv 7:26-28; 19:27; Dt 12:16, 23; 15:23.

h 17:11

Heb 9:27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO18

188 Echk taklen yi quic cuj tan bnol jun yaj te jun xnan

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryostz tetz Moiss, je tzun saj tlol i-tzej: 2 Txolnin yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yi in wetz in iRyosil, nin in Ajcaw tzitej. 3 Quil cxom wok te cyajtzakl yi e aj Egipto, yi tnum kale ncxatet. Quil cxom wok te cyajtzakl yi e aj Canan kalel cxoponet wan, nin quil cxom wok te yi echk chicxtumbr yi e wunakatz. 4 Xomen wok te echk incawl, nin ban wok tanen. Na in iRyosil yi cawl itetz. 5 Ban wok bin tanen echk incawl, tu echk ley yi ja bixe wan. Nin alchok scyetz yil xom tej, mben kon tetz tiempatz.i Na in yi Ryos yi itajcawil. 6 Quic cuj tan witbel tib jun yaj tu jun xnan, ko cyajwutz quib. Banwok tanen incawl na in iRyosil. 7Quil tzitelsaj kej itaj, tan tu yil tziwitbej itib tu itxu, na itz itxu nin quic rmeril yil tziban yi jun ajtzaklas. 8 Quil tzitelsaj kej itaj, tan tu yil tziwitbej itib tu txkel.j 9Quil tziwitbej itib tu itanub, quic na ban ko itz mel itaj, nka tal itxu, quic rmeril yil tziban jun ajtzaklatz. Nchatz quic na ban ko chon mmitzij tej junt xnan, quic cuj tan iwitbel itib tuch.k 10 Quil cyelsaju chikeju squibil quibu, tan tu yil chiwitbej quibu tu chimamaju, quic na ban ko itz mel chicyajlu, nka tal chimelu. Quic cuj tan chibnolu jun ajtzaklatz. 11Quil tziwitbej itib tuch yi tal yi txkel itaj, na nicun itaj tuch, nin itz itanub. Quic cuj tan ibnol jun ajtzaklatz. 12 Quil tziwitbej itib tuch yi tanub itaj, na iten nin chel itajatz cyan tan. 13 Quil tziwitbej itib tuch jun stzicy, nka titzun itxu, na iten nin chel itxuatz cyan tan. 14 Quil tzitelsaj kej stzicy, nka titzun itaj, tan tu yil tziwitbej itib tuch yi txkel, na nchatz yi xnanatz itz itxul tanen.m 15 Quil tziwitbej itib tuch itlib, na yastzun txkel icyajl, nin quic cuj tan ibnol jun ajtzaklatz.n 16 Quil tzitelsaj kej itzicy, nka ititzun, tan tu yil tziwitbej itib tu yi txkel.o 17Quil tziwitbej itib tu yi tal jun xnan yi ja wit chiwitbej quibu tuch nin nchatz quil tziwitbej itib tuch yi mamaj yi jun xnanatz, quic na ban ko itz mel yi tal, nka tal yi tal, quic cuj tan iwitbel itib tuch. Yi jun ajtzaklatz chin juntlen nin, na junit len chichel tircun e xnanatz.p 18 Quil tzoc yi titzun, nka stzicy inajal itan tetz itxkel, nin quic cuj tan iwitbel itib tuch te itzet inajal, tan qui jalen oyintzi chixol. 19Quil tziwitbej itib tu jun xnan, yi at cunin tul tiempil tetz yi tetz xtxajon.q 20 Quil tziwitbej itib tuch yi txkel jun awisin, tan qui itoquen tetz tajlal jun yi qui xansant, tan yi jun ajtzaklatz.r
i 18:5 Neh 9:29; Ez 18:9; 20:11-13; Lc 10:28; Rm 10:5; Gl 3:12. j 18:8 Lv 20:11; Dt 22:30; 27:20. k 18:9 Lv 20:17; Dt 27:22. l 18:14 Itxu tzonej na elepont jun ta. m 18:12-14 Lv 20:19-20. n 18:15 Lv 20:12. o 18:16 Lv 20:21. p 18:17 Lv 20:14; Dt 27:23. q 18:19 Lv 20:18. r 18:20 Lv 20:10.

18

1Ej

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

189

LEVTICO18,19

21Quil tzitak nin jun initxa tetz yi ryos yi na biaj Moloc.s Qui tzitelsaj xtxix imbi tan yi jun ajtzaklatz. Na yi in wetz in Jehov yi iRyosil. 22 Quil witbej tib jun yaj tu junt yaj, nka jun xnan tu junt xnan. Na chin txixwil nin yi jun ajtzaklatz.t 23 Quil tzixconsaj itib tu jun txuc, tan qui ijuchul itil tan yi jun ajtzaklatz. Nchatz yi e xnan quic cu tan chixconsal quib tu jun txuc, na chin juntlen nin.u 24 Quil tzijuch itil tan yi echk ajtzaklatz. Na tampaj yi echk xtxolbilatz chelpon inlajul yi echk tnum tul yi amal kalel cxoponet wok wakun. 25Nchatz ja jal til yi amal kale najlchet yi e wunakatz tan chipaj. Poro ja wak caws yi echk amalatz, chastzun te ja chel xit tircun yi e wunakatz tul yi cyetz chiamal. 26 Ma jalu, ax wok jun coloj xonl Israel, scyuch yi e awer nak yi najlche tzixol, nquenwok il tan banlen tanen yi echk incawl tu echk inley yi ja bixe wan, nin quil tziban yi echk ajtzaklatz, chi na chiban yi e mas wunak, bantz qui telen itxix. 27Na tircun yi echk ajtzaklatz, yi chin txixwil nin, yastzun e ban yi e wunak yi najlche tzaj tzonej yi ntaxk cxul wok, nin tan chipaj ja oc tetz jun amal yi qui xansant. 28 Qui bin cxom wok te cyetz cyajtzaklatz. Na ko yatz, cxelepon wok lajun tan yi txotx, chi mbajij scyej yi e mal wunakatz. 29Alchok scyetz yil sban yi echk taklenasej yi chin txixwil nin, tajwen yil tzel cun swutz. 30Chastzun te nquenwok il tan banlen tanen yi echk incawl, nin quil tziban yi echk taklen yi chin txixwil nin, yi bajijnak sajlenix tunintz tul yi amalas, nin quil tzijuch itil tampaj. Na in iRyosil yi cawl itetz.

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz Moiss itzun saj tloltz: yi xtxolbilej scyetz yi e atanum Israel: Nquenwok tetz jun jilwutz wunak yi xansant, na yi in wetz yi iRyosil, chin xan nin in, nin chin tzaknak cunin in.v 3 Akwok len kej itaj itxu.w Nchatz banwok tanen echk kej tetz ujlen yi txumijt wan.x Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 4 Quil tzilokwok wutz junt ryos,y nin quil tziban junt ryos yi chich cun.z Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 5 Yil cxopon tan toyen yi oy yi na chaj yi ja jal tzatzin paz skaxol, oyinwok skil cun, nin banwok yi echk xtxolbil yi na chintzatzin tej. 6 Yi itawun yil tzitoy, tajwen tan bajen itan te iten nin kejatz, nin nchatz ban lbaj le capin kej, poro yi sowril yil cyaj tetz yi toxin kej, tajwen tan pat-xen. 7Yi kol je bajsan yi jun oyatz le toxin kej, quic xac sbne tzinwutz, nin quil chintzatzin tej. 8 Alchok scyetz yil bajsen, sjalok til, nin stzelk cun swutz, tampaj yi ja potzaj yi oy yi winin kej tzinwutz. 9Yil tzopon kejlal yil je yi icosech, quil tzisicyen yi echk tal bakaj yi na cyaj cyen txakxuj, nin quil cxoc tan xtxoyen txolak yi stzisil yi ja el quen.
2 Alaj
s 18:21 Yi Moloc, itz jun chiryosil yi e amonita, yi chich cun yi ja bnix jun kak tcul nin ja chiben jolin yi e nitxa tul yi kakatz. t 18:22 Lv 20:13; Ro 1:26-27. u 18:23 Ex 22:19; Lv 20:15-16; Dt 27:21. v 19:2 Lv 11:44-45; Mt 5:48; 1 P 1:16. w 19:3 Ex 20:12; Dt 5:16. x 19:3 Ex 20:8; Dt 5:12. y 19:4 Lv 26:1. z 19:4 Ex 20:23; 34:17; Dt 17:25.

19

Echk cawl tan xansal tib jun wunak, nin tan jalen jun cyajtzakl yi jicyuch tej
1Ej

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO19
10 Nchatz

190

quil cxoc tan xtxoyen wutz yi uva, nin quil tzisicyen yi echk wutz yi na cyaj cyen txakxuj, cyajk tutz itan scyetz yi e tal prow meba, nin scyetz yi e awer nak. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej.a 11Quil cxalkij.b Nchatz quil tzijal jun wi itak, nin quil tzijop iwutz tzitibil itib.c 12 Quil tzisuk jun iyol tan imbi, yi quil cxel cun tej,d na ko yatz tziban na tzun elpont-tz yi na cxtzan tan telsen inkej. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 13 Quil cxocwok tan oyintzi tu junt, nin quil tzimajlen yi echk taklen yi at tuch. Nin chojwok chikej yi e imos te iten nin kejatz. Quil tzichiw junt kej tan chichojlen.e 14 Quil cxoc tan xbajtzijen jun chcan wi. Quil tzitakwok cun echk taklen le chibe yi e moyi tan chijen trimp tej.f Ma na chajwok iculutxumil tzinwutz. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 15 Yil cxoc tan pujlen xtisya, quil tzitaken ikab twi jun. Quil xom iwi tan colchen jun prow meba, yi ko i nin aj paj, nin quil xom iwi tan colchen jun ric, yi ko i nin aj paj. Nicynin tu tzitulej cawben cyetz alchok jilwutz wunak.g 16 Quil cxoc wok tan chaquen yol chixol yi e itanum. Quil cxocwok tan biylen cun junt iwunakil. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 17Quil tzitawaj chich culal tetz italma, te jun ititzun, nka te jun itzicy. Ej nin ko na itil yi tajwen tan maklen wutz jun iwisin, ban tzimak wutz.h Quil cxom te yi tetz tajtzakl, ko na tzan tan juchlen til. 18 Quil tziticyse icul tzitibil itib, nin quil tzitawaj chich culal scyej yi e itanum. Lokwok chiwutz iwisin, na nicun axwok scyuch.i Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 19Banwok tanen yi echk incawl. Quil tzitak amal tan chisakchen yi itawun tu junt jilwutz txuc. Quil tziyuj cun junt jilwutz ij txol yi ij yi na itaw wok swutz itxotx. Quil tzoc jun bech itetz tzitej, ko banij tanen tan cobox jilwutz nok.j 20 Yi ko at jun lwitbej tib tu jun xun esclaw yi itz tetz junt yaj, nin txen lokxij yi jun xunatz tan telen liwr, yi junatz yi nwitbej tib tuch, tajwen tan chojol yi paltil. Poro nketz sotzel chiwutz sbne, na yi jun xunatz atitet jak cawl yi patrn. 21Nin yi junatz yi nwitbej tib tu yi xun yi esclaw, tajwen tan toyil jun cner tzinwutz tan jalen cuybil paj, nin tajwen tan benen tcyal kale atit puertil yi mantial tetz molbil ibaj. 22 Nin tan yi jun cneratz, tajwen tan jakol yi pale cuybil paj yi jun yajatz swetz, nin tzincuye paj. 23 Yil tzicambaj yi amal yi sukint wan tzitetz, yi na biaj Canan, nin yil tzitawaj echk tze yi na tak lobajil, quic cuj tan cwen tzaj yi wutz itan, nin quic cuj tan bajen yi wutz itan tetz ox yob. 24Ma le cyajin yob, tircun yi wutz yi echk tzeatz, xansok tzinwutz, nin tircun wunak chimole quib tan xansen yi
a 19:10 Lv 23:22; Dt 24:19-22. b 19:11 Ex 20:7; Dt 5:19. c 19:11 Ex 20:16; Dt 5:20. d 19:12 Ex 20:7; Dt 5:11; Mt 5:33. e 19:13 Dt 24:14-15. f 19:14 Dt 27:18. g 19:15 Ex 23:6-8; Dt 16:19. h 19:17 Mt 18:15. i 19:18 Mt 5:43; 19:19; 22:39; Mc 12:31, 33; Lc 10:27; Ro 13:9; Gl 5:14; Stg 2:8. j 19:19 Dt 22:9-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

191

LEVTICO19,20

echk lobaj. 25Ma le oin yob, ban tzun baj wutz yi echk tzeatz itan. Nin tan yi xtxolbilatz yi tze winin wutz sbne opon tunintz. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 26 Quil tzibajsaj jun taklen yi at chel.k Quil cxocwok tan wutz mesin, nin quil tzijoy puntil tan tilwen yi mbi sbajok ek cap.l 27Quil tzel xiil iwi itan yi junit setej sban, nin quil tzel ju ixmatzi itan. 28 Quil tziquixpuj iwankil tampaj tu yi na quim jun. Nin quil tzoc jun itechl itan te iwankil.m Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 29Quil tzitelsaj kej imel, tan tu yil tzoc itan tetz jun witz aj bnol tetz.n Quil tzipotzaj itanum tan echk ajtzakl yi chin xabil nin. 30 Banwok tanen echk kej tetz ujlen yi bixbant wan. Akwok kej yi mantial tetz molbil ibaj kale najlchinet. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej.o 31Quil tzijak itajtzakl scyetz yi e alma, nin scyetz yi e aj wutz mes.p Quil tzijuch itil tan yi echk taklenatz. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 32 Akwok chikej yi e yi ja tijin chicul, ban cxcyeen wok chiwutz tan taklen chikej. Chajwok iculutxumil, tan imbi. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 33 Quil che ibuch yi e awer nak yi najlche tzixolwok. 34 Chajwok lok ib scyetz chi na ilok itib itetz tzitibil itib. Lokwok chiwutz, na ni cun axwok scyuch, na nchatz ax itetz, ax awer nak banak Egipto.q Banwok tanen, na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 35 Quil tziban tramp, te alchok jilwutz malbil. 36 Tajwen xcon echk malbil itan yi tzaknak cun yi talal.r Na in iRyosil, yi ncxelsan tzaj Egipto. 37Ma jalu, banwok bin tanen echk incawl, tu echk ley yi bixbant wan. Xomenwok tej. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz tetz: yi xtxolbilej scyetz yi e atanum: Alchok wunakil yil toy jun nitxajil tetz yi ryos Moloc, quic na ban ko itz jun xonl Israel nka jun awer nak yi chon najlij tzixol wok, tajwen cun tan cwen biyij tan cub cyakun yi e nim juy. 3 Na yi in wetz, incontr sbne te yi junatz, nin stzelk cun wan swutz, na ja oc il col tan te incal yi mantial tetz molbil ibaj, nin ja el kej imbi tan tan tu yi ja toy jun nitxajil tetz Moloc. 4Ma jalu, ko qui na chixom yi e wunak te yi jun xtxolbilatz nin ko quil quim yi jun wunakatz cyan, 5 in tzun contr sbne-tz te junatz, tuml yi najal, nin stzelk cun wan swutz, scyuch yi e yi ja chixom tej tan juchlen quil swutz Moloc. 6 Ej nin ko chon tzopon jun swutz jun aj wutz mes, tan yol scyetz alma, sjuche til tampaj, nin in contr sbne-tz tej, nin stzelk cun wan swutz. 7Ma na ntin kukek icul swej, nquenwok tetz tzaknak cun, na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 8 Xanswok itib tan ixomen swej nin banwok
2 Txolnin
k 19:26 Gn 9:4; Lv 7:26-27; 17:10-14; Dt 12:16, 23; 15:23. l 19:26 Dt 18:10. m 19:27-28 Lv 21:5; Dt 14:1. n 19:29 Dt 23:17. o 19:30 Lv 26:2. p 19:31 Dt 18:11; 1S 28:3; 2R 23:4; Is 8:19. q 19:34 Ex 22:21; Dt 24:17-18; 27:19. r 19:36 Dt 25:13-16; Pr 20:10; Ez 45:10; Am 8:5; Miq 6:11.

20

1Nin

Yi chojonil yi pajol cawlin

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO20

192

tanen echk incawl tetz cun italma. Na in Jehov yi iRyosil yi ja noc tan ixansen, nin tan ibixbajen tetz inxconsbetz. 9Alchok scyetz yil tzoc tan chijislen yi e taj xtxu, tajwen tan cwen biyij, na i ten aj paj tej yil cu biyij,s na ja oc tan telsen chikej yi e taj xtxu. 10 Yi ko at jun yaj lwitbej tib tu txkel junt, tajwen tan quimen yi yaj tu yi xnan na ja chijuch quil.t 11Ko at jun lwitbej tib tu txkel yi taj, na elpont yi na tzan tan telsen kej yi taj. Nin tan yi xtxolbilasej, tajwen tan quimen yi yaj, tu yi xnan na ja chijuch quil, nin e ten aj paj te yil chicu biyij.u 12 Ko at jun lwitbej tib tu txkel yi cyajl, tajwen tan quimen yi yaj tu yi xnan, nin tajwen tan toquen te cyajal yi chiquimok, na e ten aj paj te yil chicu biyij na yi jun ajtzaklatz chin txixwil nin.v 13 Ma jalu, kol witbej tib jun yaj te junt yaj, chi na witbej tib jun yaj tu jun xnan, tajwen tan chiquimen chicabil, na e ten ajpaj te yil chicu biyij, na chin txixwil nin yi jun xtxolbilatz.w 14 Ko at jun ltokbej tib tu jun xnan, nin ltokbej tib tu xtxu yi jun xnanatz, na tzun tzantz tan potzan ib, nin tajwen tan chipaten cyoxlil, itzenlen, bantz quil jal junt tir yi taklenatz yi chin txixwil nin tzixolwok.x 15 Yi ko at jun yaj yil xcon jun txuc chi na xcon jun xnan, tajwen tan cwen biyij. Nin tajwen tan cwen biyij yi txuc. 16 Ko at jun xnan yil xcon jun txuc chi na xcon jun yaj, tajwen tan cwen biyij yi xnan tu yi txuc. Na chipaj nin cyeratz.y 17Ko at jun ltokbej tib tu jun tanub, quic na ban ko nketz junit chitaj chitxu, nin lchiwitbej quibtz, sotzel chiwutz sbne, na yi na witbej tib jun tu tanub itz jun xtxolbil yi chin txixwil nin, nin e ten ajpaj sbne te yil chicu biyij.z 18 Ko at jun lwitbej tib tu jun xnan yi na tzan quen cunin tul tiempil yi xtxajon, na tzun tzantz tan telsen kej yi xnan, nin nchatz yi xnan i aj paj tej, na ja cujij yi jun ajtzaklatz, nin tan yi xtxolbilatz tajwen tan chicwen biyij.a 19Quil tziwitbej itib tu jun titzun, nka stzicy itxu, nin nchatz tu jun titzun, nka stzicy itaj, na e ten ixonl, nin ko yatz tziban tzichoje itil. 20 Alchok scyetz yi na witbej tib tu txkel yi xibin yi xtxu, na el kej yi xibin yi xtxu tan, nin chicabil jepon cyeklal yi quilatz, nin quil jal jun chinitxa.b 21Alchok scyetz yil majlen txkel yi titzun, nka stzicy, na el kej yi titzun, nka stzicy tan. Nin yi jun ajtzaklatz na tak chich culal, nin yi eatz yil chijuch quil, quil jal chinitxa.c 22 Banwok bin tanen echk incawl, tu echk inley yi bixbant wan, bantz quil cxelwok lajun le yi tnum yi na chintzan tan iticylen nin tul tetz inajbil. 23 Quil cxomwok te cyajtzakl yi e wunak yi chelpon inlajul swutz yi amalatz. Na yi eatz ja chiban yi echk yab ajtzaklatz yi chin juntlenin, chastzun te qui nin mintxaj yi cyajtzakl, nin chelpon inlajul swutz yi amalatz. 24Jun cun swale nin tzitetz, yi itetz sbne yi jun amalatz yi chum balaj nin.d
s 20:9 Ex 21:17; Mt 15:4; Mc 7:10. t 20:10 Ex 20:14; Lv 18:20; Dt 5:18; 22:22-24; Jn 8:5. u 20:11 Lv 18:8; Dt 22:30; 27:20. v 20:12 Lv 18:15. w 20:13 Lv 18:22. x 20:14 Lv 18:17; Dt 27:23. y 20:15-16 Ex 22:19; Lv 18:23; Dt 27:21. z 20:17 Lv 18:9; Dt 27:22. a 20:18 Lv 18:19. b 20:19-20 Lv 18:12-14. c 20:21 Lv 18:16. d 20:24 Le castiy na tal donde la leche y la miel corren como el agua. Yi na elepont cobox yolatz itz yi chum balaj nin yi amal.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

193

LEVTICO20,21

In iRyosil, yi ja cxje intxaol chixol yi e mas jilwutz wunak. 25 Chastzun te tajwen tan telen itxum scyetz yi e txuc yi xan tu yi e yi nketz xan tan ibajsal nka tan imacol. Quil tzitelsaj ikej tan tu yil tzibajsaj nka yil tzimac yi e txucatz yi xan. 26 Yi ax itetz tajwen tan itoquen tetz jun jilwutz wunak yi xansant tzinwutz, na yi in wetz in Jehov, nin chin xan cunin in, nin ja cxje intxajol chixol tircun yi e wunak yi ate wuxtxotx tan itoquen tetz intanum. 27Alchok yaj nka alchok xnan yi na chijoy puntil tan xconen jun aj wutz mes tetz chiyolol scyuch alma, tajwen tan quimen tan cub. Nin e ten aj paj te yil chicu biyij, stzun Ryos bantz. nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, tan talchen yi xtxolbilej: Jilonin scyetz yi e pale, yi e xonl Aarn, nin alaj scyetz yi chijoye puntil tan qui cyoquen tetz tajlal jun yi qui xansant, tan tu yil chimac yi wankil jun chixonl yi ja quim. 2 Ma na ko itz jun chixonl chi tanen chitxu, chitaj, chinitxa, nka jun quitzun, 3 nka jun cyanub yi qui ocnak chmil, nin yi chon najlij scyuch, ban tzun chimactz wankil yi almaatz. 4Poro quic cuj tan chimacol jun alma yi ko itz jun cyanub yi umnakt. 5 Quic cuj tan telen chijukul xiil chiwi, nin quic cuj tan telen chixmatzi cyan,e nin quic cuj tan quixpen chiwankil.f 6 Ma na tajwen yi cyakont quib tan chixconen swetz, nin yi quil tzel kej imbi cyan na e na choc tan paten echk txixwatz tzinwutz, nin na cyoy yi pam yi winin xanil swetz, chastzun te tajwen yil choc tetz tzaknak cun. 7Quic cuj tan tumewen jun pale tu jun witz bnol tetz, nka tu jun xun yi potzant, nka tu jun xnan yi xmalcan, na yi e paleatz jatxij che tan chixconen swetz. 8 Makaj bin chiwutz yi e pale te echk taklenatz, na e na chopon tu yi echk oy tzinwutz. Nin chin skoj cun te cyalma sbne chiwutz tircun yi e wunak, na yi in wetz in iRyosil, nin chin tzak nak cunin in, nin in na chocsan tetz tzaknak cun. 9Yi ko at jun xun yi mel jun pale, yil telsaj kej stibil tib yil tzoc tetz witz bnol tetz, na el kej yi taj tan, nin tajwen tan stzesen itzenlen. 10 Ej nin yi witz pale, at rmeril tan xconsal yi bechok yi winin xanil, na jenak kojij yi aceit yi winin xanil twi. Chastzun te quic rmeril tan jen chitpul xiil wi, nin quic rmeril tan cwen katzol yi bech tetz tan chajlen yi na bisun tan jun xonl yi na quim. 11Nchatz quic rmeril tan toquen le jun amal kale atit jun alma, mpe ik yi taj, nka yi xtxu yi ja quim, na quic rmeril tan toquen yi witz pale tetz jun wunak yi qui xansant. 12 Quic rmeril tan telen tzaj le amal yi winin xanil, kale najlet Ryos, tan toquen tul jun amal kale atit jun alma, quic na ban ko itz yi taj nka yi xtxu, na ko yatz sban tzelpon kej yi amal yi winin xanil tan, na jenak kojij yi aceit twi yi na xcon tan xansen jun witz pale. Banwok bin tanen yi incawl na in Jehov iRyosil. 13 Tajwen tan tumewen jun witz pale tu jun xun yi txen cun til jun yaj. 14 Na quic cuj tan tumewen tu jun xmalcan yi ja quim chmil, nka tu jun xnan
e 21:5 Yastzun e banake yi e wunak tentz yi nketz e tetz Ryos yi na quim jun chixonl. 19:27-28; Dt 14:1. f 21:5

21

1Ej

Yi mbi tajwen sban jun pale

Lv

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO21,22

194

yi ja chipax tu chmil, nka tu jun xnan yi potzant, nka tu jun xnan yi witz bnol tetz. Quic cuj tan tokbel tib tu alchok tu xnanil, ma na tajwen tan tumewen tu jun xun yi txen cun til jun yaj, nin yi chon tzel tzaj tan chixol yi e tetz xonl, yi e xonl kajtzun Lev. 15 Yi e witz pale, tajwen tan chibnol tanen yi echk xtxolbilatz tan qui telen chikej yi e chinitxa cyan chixol chitanum, na yi in wetz, in nchixansan tan cyoquen tetz tzaknak cun. nin jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, tan talchen yi xtxolbilej: tetz Aarn yi sbne opon tunintz, quic rmeril tan toquen jun tetz xonl yi at yanasil, tan toyen pam tzinwutz. 18 Yi xtxolbilatz na elpont, yi alchok scyetz yi at jun yanasil quic rmeril tan banlen yi jun munlatz. Quic rmeril tan chixconen tetz pale yi e moyi, yi e cox, scyuch yi e yi at yanasil yi ju, nka ko at yanasil yi chin, 19nka wakxnakt yi tkan, nka yi kab, 20nka yi at mucuxil wutz coc, nka yi qui nin chuy wutz tkan, nka yi muj nin tu tej wutz, nka yi xlacat wutz yi xcyakach yi at tej, nka yi at txac te wankil, nka potnak yi chiquiwel. 21Alchok scyetz scyeri e xonl Aarn yi at jun te echk yanasilatz tej, quic cuj tan toquen tan banlen jun munl swutz Ryos, yi patun na ulij, nin quic cuj tan toquen tan toyen yi pam, na at yanasil. 22 Ban lbaj yi pam tan yi na oyij, nin ban lbaj yi echk taklen tan yi winin xanil. 23 Poro quic rmeril tan toquen tcul yi amal yi winin xanil yi chon at tul yi mantial tetz molbil ibaj, nin quic cuj tan tocomponen kansal tib te yi altar yi at le wutzkanil, bantz qui telen kej yi incal tan, tan yi tetz yanasil. Na in yi iRyosil, yi mmakon kej yi echk taklenatz. 24 I nin tzun yol Moissatz bantz tetz Aarn, quib yi tal Ryos tetz, nin nchatz iten nin talatz scyetz yi e nitxajil Aarn, nin scyetz cyakil yi e xonl Israel.
17Alaj 16 Ej

Quic rmeril tan toquen jun pale tan toyen txixwatz swutz Ryos ko at yanasil

nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: tetz Aarn, nin scyetz yi e xonl i, yi cwent cun chiban te echk taklen yi winin xanil yi na oylij swetz, tan qui telen kej imbi cyan, yi winin xanil. Na in Jehov iRyosil. 3 Ej nin jalu, nin sbne opon tunintz, alchok scyetz chixol yi paleatz yil tzoc tan banlen chimunl yi e xonl Israel tzinwutz, tajwen tan xansal tib bajx cun. Ko quil sban tanen yi incawlej, tajwen tan telen lajun tzixol wok. Quic cuj tan xconen. Na in Jehov, iRyosil. 4 Quic cuj tan bajen echk taklen yi winin xanil, tan jun xonl Aarn yi ko at jun jilwutz txac tej yi xlacat wutzg, nka yi na el poj te wankil, jalen cun yil xansaj tib. Alchok scyetz tzitetz yil maquen jun alma, nka lmaquen junt wunak yi ja el taal yi chiol, 5 nka alchok scyetz yil tzoc quen tetz jun yi qui xansant, tampaj yil maquen jun txuc yi tu na jut nin tu wankil wuxtxotx, nka yil noj quen te jun wunak yi qui xansant, 6 tzocopon tzun tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej, nin quic cuj tan bajen echk taklen tan yi winin xanil, yi ko quil
2 Alaj
g 22:4

22

1Ej

Yi echk oy yi na aklij tetz Ryos

Txac tej yi xlacat wutz na elepont lepra le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

195

LEVTICO22

jichin te yi ntaxk oc tan bajsen yi echk pamatz yi winin xanil. 7Jalen cun yil cu kej, kalenas tzun tzoctz tetz jun wunak yi xansant swutz Ryos. Ej kalenas tzun at rmeriltz tan bajen yi echk oy tan yi winin xanil, na yastzun yi tetz wa. 8 Quic cuj tan bajen chibel jun txuc tan yi quimnakt yi nnoj quen swutz, nin quic cuj tan bajen yi chibel jun txuc tan yi ritij cun tanen tan jun smaron txuc, bantz quil tzoc lacp il col tej tan yi chibajatz. Na in Jehov iRyosil. 9Al nin scyetz tan cyoquen tan banlen tanen echk incawl, nin quil chijuch quil tantu yi quil chiban tanen, bantz quil chiquim. Na in Jehov iRyosil, yi na chinxansan yi e paleatz. 10 Yi ko at jun yi nketz pale, quic cuj tan bajen yi echk taklen yi winin xanil tan. Quic na ban ko itz jun wunak yi ja opon tu yi pale tan posarin, nka yi aj cheyanl le najbil yi pale, quic cuj tan bajen yi echk pamatz tan yi winin xanil. 11Yi kol lok yi pale jun esclaw tan yi tetz puk, yi jun esclawatz ban lbaj yi echk taklen tan yi winin xanil. Nchatz yi e yi chon nchitzij xe cal yi pale, ban chiwan te echk wajatz. 12 Yi ko at jun xun yi mel jun pale yi ja ume te jun yi quic tocbil tetz pale, quic rmeril tan bajen yi echk oyatz tan yi na aklij scyetz yi e pale. 13 Poro ko itz xmalcan, nka ja chipax tu chmil, nin quic tal, nin ja pakxij xe cal yi taj, ban wan te yi oy yi na aklij tetz yi taj. Poro quic rmeril tan wanen junt yi nketz pale te echk oyatz. 14 Yi ko at jun yi qui na til yi xanil yi echk taklenatz, nin ja baj tan, tajwen tan xtxumul xel, tuml junt toin part te yi mbaj tan. 15 Poro yi e pale quic rmeril tan cyakol amal tan cyoquen e xonl Israel tan telsen kej yi echk taklenatz yi winin xanil, yi na oylij swetz, 16 nin quil cyak amal tan chijuchul quil, tan yil baj yi echk oyatz cyan. Na in yi Ryos, yi na akon chikej yi e pale.
Echk xtxolbil yi tajwen tan banlen tanen te echk awun yi na xcon tetz txixwatz

nintzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun saj tloltz: tetz Aarn tuml yi e cyajl, nin scyetz yi e atanum, nin txolnin yi echk xtxolbilej scyetz: Yi ko at jun scyeri e kaxonl Israel, nka jun scyeri e awer nak yi najlij skaxol yil toy jun xtxixwatz tetz Ryos tan pat-xen tircun wankil, tajwen yi itz jun txuc yi mam nin yi quic mu tal yanasil, bantz stzatzinen Ryos tej. Quic na ban ko itz tan telen kab te jun yol yi sukint tan swetz, nko itz jun oy yi tetz cun talma na tak tetz Ryos. Nin tajwen yi itz jun mam tor, nka itz jun tal mam cneru yi junixet yob, nka jun mam chiw. 20Poro quic rmeril ko at chiyanasil yi e tawunatz, na quil culchij ko yatz quitanen yil chopon tzinwutz.h 21Alchok scyetz yil tzopon tan taklen jun oy tetz tzatzin paz, quic na ban ko itz tan telen kab te jun yol yi sukint tetz Ryos, nka itz jun oy yi tetz cun talma na tak, tajwen yil toy e mam tor, nka e cneru, yi quic mu tal chiyanasil, bantz stzatzinen Ryos tej. 22 Quil tzitoywok echk awun swetz yi moyi, nka quixpnake, nka quic junt quikan, nka yi jenak txanol tib mu chichibel, nka
18-19Jilonin
h 22:20

17Ej

Lv 1:3; Dt 17:1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO22,23

196

at xcyakach scyej, nin quil tzitak tan chipat-xen tetz oy wi altar tzinwutz. 23 Ma jalu, ko itz jun oy yi na toy jun tan tu yi na tzatzin, ban tzun ltak jun mam tor, nka jun cner yi at jalaj tkan juy, poro ko itz tan banlen tanen jun cawl, qui tzun tzaklij amaltz tetz tan toyil jun awun yi nketz tzaknak. 24Quic rmeril tan itkol echk awun swetz yi quixpnak chiquiwel, nka loonsant, nka elnakt tzutij, nka elnak kuxij. Quil tzitoywok yi jun jilwutz awunatz swetz. 25 Nchatz quil tzitzamwok echk awunatz tetz jun awer nak tetz inwa yi in iRyosil, na yi e txucatz at chiyanasil, nin quil tzintzam tikab. nin jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz tetz: tzitzij jun tal ne tor, nka yil tzitzij jun tal ne cneru, nka jun tal ne chiw, tajwen yil cyajcyen te yi xtxu tetz juk kej, ma yil tzicy yi juk kejatz, stzocsok tzuntz tan pat-xen tetz oy tzinwutz. 28 Quil tzibiy cun jun wac, nka jun cner tu tal te iten nin kejatz. 29Yil tzitakwok jun oy tan tyoin swetz, puntil cun tzitulej, bantz intzatzinen tej. 30Nin bajswoken tircun te iten nin kejatz nin quil tzitakwok cyen sowril tetz junt kej. Na in Jehov iRyosil yi na chincawun tzitej. 31Banwok tanen echk incawl, xomenwok tej. Na in Jehov iRyosil yi na chincawun tzitej. 32 Quil tzitelsaj kej imbi yi chin xan nin, bantz jalen inkej tzixolwok, yi axwok xonl Israel. Na in, in Jehov yi iRyosil, yi ja ixansij tan ixconen swetz. 33 Nin ja cxel tzajwok wan Egipto, tan woquen tetz iRyosil. Na in Jehov iRyosil yi na tzan tan talchen echk cawlatz tzitetz, stzun Ryos bantz tetz Moiss tan talchen scyetz wunak.
27Yil 26 Ej

Echk xtxolbil yi tajwen lbanlij tanen tan biylen jun awun yi na oylij tetz Ryos

nin tzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz tetz: yi xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Je bi yi echk kejlalej yi tajwen tan itoquen tan inculajen. Winin xanil sbne echk kejatz yil tzimole itib tzinwutz. 3 Kak kej cxakuj wok ma le jukin kej, itz jun kej tetz ujleni nin winin xanil jun kejatz sbne yil tzimol cun itib tzinwutz. Tajwen tziban tanen jun kejatz alchok amalil kalel cxatet, na winin xanil jun kejatz tan taklen inkej, na in iTaj Jehov. 4 Je yi echk kejlalej tan imolol itib tan taklen inkej, nin winin xanil echk kejlalatz: 5 Yi cyajlaj tajlal yi bajx xaw, cwen kej, tajwen tan ibnol tanen yi Pasc, tan taklen inkej.j 6 Nin le olajin kej te iten nin xawatz, na taj ticysen yi kejlal tan bajsen yi pam yi quic xtxamil, tan taklen inkej. Tetz juk kej tajwen tan ibajsal pam yi quic xtxamil. 7Nin yi bajx kej te yi juk kejatz, tajwen tan imolol itib na winin xanil yi jun kejatz. Quil xakuj wok le jun kejatz. 8 Nin tul yi jujun kejatz tajwen tan ipatil itxixwatz tzinwutz. Ej nin le jukin kej, tajwen
2 Txolaj
i 23:3

23

1Ej

Yi echk kej yi na bajij tan taklen kej Ryos

Ex 20:8-10; 23:12; 31:15; 34:21; 35:2; Dt 5:12-14.

j 23:5

Ex 12:1-13; Dt 16:1-2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

197

LEVTICO23

tan imolol itib na winin xanil yi jun kejatz. Quic cuj tan ibnol jun jilwutz akun.k nin tzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum, yi e xonl Israel: Yi nsken wit cxoc tul yi amal yil swake tzitetz, nin yil je yi icosech tetz triw, tajwen tzopon yi bajx bocoj itan tkab yi pale. 11Ma yi nsken wit icy yi jun kej tetz ujlen, tajwen tzun tan sukil yi pale yi jun bocoj triwatz tzinwutz chi jun oy yi winin kej, bantz wukol amal tan itulen tzinwutz. 12Nin le iten nin kejatz yil cyoy yi jun bocoj triwatz, tajwen tan ipatil jun tal ne cneru yi junixet yob, yi quic mu tal yanasil, tan taklen inkej. 13Nchatz tajwen tzicyaj tzaj wajxak liwr tu nicy te yi balaj jarin yi cosint tan aceitil oliw, tan ipatil. Itz jun oy yi winin cocal tzinwutz. Tajwen tan itoyil jun litr win xe cul yi jun oyatz. 14Quil baj pam itan, nka triw yi woyint, nka triw yi skejt, jalen cun yil tzopon yi jun itoyatz itan tzinwutz. Ej nin yi jun xtxolbilatz, itz jun cawl tetz cyakil ixonl tan chibnol tanen sbne opon tunintz. Quic na ban nal cxat cun wok.
10Txolnin 9Ej

Yi tzatzin yi na bajij te yi bajx wutz yi ujul

yi nsken wit itoy yi jun bocoj triwatz, tul yi kej tetz ujlen, itzun yi junt eklok tajwen tan itajlal juk seman.l 16Nin te yi junt kej, tib yi cawunak beluj kejatz, itz jun kej ujlen, nin na jepon tajlal tetz nicy cient kej. Ej nin te yi jun kejatz tajwen yil tzitoy wok swetz yi wutz yi acaj cosech tetz triw. 17Nin tajwen tan benen chicyal jujun najal cob pam yi at xtxamil, yi na bnix te yi balaj jarinatz, yi cyaj liwr talal jujun, chi jun oy yi winin kej, tetz yi bajx wutz yi cosech tan itoyen tzinwutz, yi in Jehov yi iRyosil. 18Nin tuml yi pamatz, tajwen tan benen quicyal juk ne cner tan jun yob jujun, yi quic mu tal chiyanasil, tu jun ne tor, nin cob cner yi mam, tan chipat-xen tan taklen inkej, na itz jun oy yi winin cocal tzinwutz. Tajwen xomt nin yi echk oyatz tetz triw tu win, yi na chiquim yi e awunatz. 19Nchatz tajwen tan itoyil jun chiw, tan xtxajlen itil, nin cob tal ne cneru tan jun yob jujun, tetz jun oy tetz tzatzin paz. 20Nin yi pale tzocopon tan suken nin yi echk awunatz chi jun oy yi winin kej swutz Ryos, tuml yi pam yi na bnix te yi bajx wutz yi cosech, nin tuml yi cob ne cner. Winin xanil yi oyatz swutz Ryos, nin tetz yi pale sbne. 21Nin te iten nin kejatz, tajwen tan ibnol jun molon ib yi winin xanil, nin quil tziban jun akun yi na taj winin walor. Nin yi jun xtxolbilej, itz jun cawl sbne yi tajwen tziban tanen tetz cyakil tiemp, nin quic na ban na lcxat cunt.m 22 Yil tzopon kejlal tan jen icosech, quil tzisicyen yi echk tal bakwutz yi na cyaj cyen txakxuj, nin quil tzitxoy yi echk wutz yi bakajin yi na cyaj cyen wi txotx. Akwok quen scyetz yi e tal prow meba, nin scyetz yi e awer nak. Na in iRyosil, yi na chincawun tzitej.n
23 Ej

15Ma

Yi kej tetz bajx cosech

nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss tan talchen:
m 23:15-21

Yi kej tetz yi echk chun

k 23:6-8 Ex 12:14-20; 23:15; 34:18; Dt 16:3-8. l 23:15 Na elepont yi na taj tajlen 49 kej. Ex 23:16; 34:22; Dt 16:9-12. n 23:22 Lv 19:9-10; Dt 24:19-22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO23

198

24 Txolaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yi bajx kej tetz yi jukin xaw, tajwen tan ibnol tanen jun kej ujlen, nin jun molon ib yi winin xanil, nin tajwen tzoc chun te jun kejatz. 25 Tajwen tan ipatil jun oy tan taklen kej Ryos, nin quic cuj tan ibnol jun jilwutz akun yi na taj winin walor.

tzaj Kataj Ryos junt tir tetz Moiss, itzun taltz: 27Yi lajujin kej tetz yi jukin xaw tetz cyakil yob, yastzun yi kejlal tan xtxajlen itil. Nin tajwen tan ibnol tanen yi jun molon ib yi winin xanil, nin tajwen tan ibnol tanen yi muclen wej, nin tajwen tan ipatil jun oy tan taklen kej Ryos le jun kejatz. 28 Nin quil cxakuj te jun kejatz, na yastzun yi jun kej tan intxajol itil, nin sjalok cuybil ipaj swutz Ryos, yi itajcawil. 29Alchok scyetz yi quil sban tanen yi muclen wej le jun kejatz, quic na ban mbi wunakil, tajwen tan telen lajun le tnum. 30Nin alchok scyetz yil tzakuj te jun kejatz, quic na ban mbi wunakil, sotzel wutz sbne wan. 31Quil tziban jun akun, na itz jun incawl tetz cyakil tiemp, yi tajwen tan chibnol tanen yi e initxa yi xomt che tzaj, nin tajwen tan ibnol tanen quic na ban na lcxat cunt. 32 Yi jun kejatz tajwen tzoc tetz itajal yi itz jun kej tetz ujlen, nin tetz muclen wej, nin tajwen yil xetij yi jun kejatz yi beluj tajlal yi xaw, cwen kej, jalen yil cu kej le junt eklok, yastzun yil tane imunl.o tzaj Kataj Ryos junt tir tetz Moiss itzun taltz: 34 Txolaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Cyakil yob, le olajin kej tetz yi jukin xaw, tajwen tan ibnol tanen jun wutz kej yi na biaj Scabte. Juk tzun kej sbne yi jun tzatzinatz, tan taklen kej Ryos. 35 Nin le bajx kej tajwen tzimol itib. Nin chin xan nin jun molon ibatz sbne. Quil tziban jun jilwutz akun yi quiw te yi jun kejatz. 36 Nin tul yi juk kejatz, tajwen tan ipatil echk oy tzinwutz, nin le wajxakin kej tajwen yil tziban junt molon ib yi winin xanil, nin tzipate junt oy tzinwutz. Na itz jun kej tetz tzatzin, nin quic cuj tan ibnol jun jilwutz akun.p 37Je yi echk kej yi tajwen tan ibnol tanen tan taklen inkej, nin tajwen tan ibnol tanen echk molon ibatz na at xanil. Nin tajwen tan ipatil echk oy swutz Kataj Ryos, nin echk itxixwatz yi na patij tircun wankil, tuml echk oy yi ixin triw cun, nin echk oy yi win cun, xom quen tu te yi mbi tajwen tan itoyil le jujun kej. 38 Nchatz tajwen tan ticysen echk kej tetz ujlen cyakil sman tan taklen inkej. Nchatz ban tzitak echk oy yi sukint itan swetz tu yi echk oy yi tu na saj buk te italma. 39Ej nin yi olaj tajlal yi jukin xaw, yi nsken wit je yi cosech itan, tajwen tan ibnol jun tzatzin tetz juk kej tan taklen kej Ryos. Nin le bajx kej te yi tzatzinatz tajwen tan itujewen. Ma yil jepon tamp yi juk kejatz, tajwen tan itujewen junt kej. 40Le bajx kej ban tzimol wok echk balaj lobaj. Nchatz ban tzimol wok echk xak xaj, nin echk kab tze yi winin xak, tu yi echk kab kan tze yi chon na jal tziak a tan ibnol scabte. Nin te yi juk kejatz cxtzatzinkwok
o 23:26-32

26 Jilonen

Yi kejlal tan xtxajlen quil

33 Cawun

Yi wutz kej Scabte

Lv 16:29-34.

p 23:33-36

Dt 16:13-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

199

LEVTICO23,24

tzinwutz. 41Na tul yi jukin xaw tetz cyakil yob, tajwen tan ibnol tanen yi jun tzatzinatz tetz juk kej tan taklen inkej. 42 Nin tul yi juk kejatz, tircun axwok, yi ax intanum, tajwen tan itaten txeak tal scabteatz, 43 bantz tulen txakx chicul yi e initxa yi mbi cun bajij yi woquen tan itelseneltzaj le tnum Egipto, nin yi xconen tal scabte itan tetz inajbil. Ban wok bin tanen echk incawl, na in Jehov iRyosil.q 44 Yastzun yi echk xtxolbil yi talnak Moiss scyetz yi e xonl Israel, te echk kej, yi tajwen tan ticyen cyan swutz Kataj Ryos. nintzun jilon tzaj junt tir Ryostz tetz Moiss itzun taltz tetz: 2 Cawunin scyetz yi e atanum yi e xonl Israel tan cyakol aceitil oliw te yi balaj, bantz quil chitzaj yi echk txekbil. 3 Nin tajwen yil tzoc Aarn tan nuclen yi echk cantil, bantz quil chitzaj yi echk txekbil yi at swutz Kataj Ryos le mantial tetz molbil ibaj, swutzeltzaj yi xbuk yi at swutz yi caa kale atit cunt yi cob lepaj cub tetz yi trat. Nin yi xtxolbilej itz jun cawl tetz cyakil tiemp, yi tajwen tan quibital yi e initxa yi xomt che tzaj. 4Tajwen bin tan nuclen yi echk txekbilatz yi ate nintz le chiculbil, yi oro cun, tan chitxekunen swutz Ryos. yi chumbalaj jarin awan, nin banaj coblaj pam yi wajxak liwr tu nicy talal jujun sban, 6 nin ban je yi pamatz awan wi yi mes, yi oro cun yi at tzinwutz, nin ban tzatxolen cob txol tan kakchak nin tu yi jujun txol.r 7Nin ban tzicy cun yi insens awan tibaj yi jujun txol pam, na yi insensatz spat-xok swutz Kataj tan taklen kej i, yi jun xtxolbilatz sbajok sbne opon tunintz. 8 Nin yi pamatz tajwen tan toponen swutz Kataj Ryos, cyakil tir yi na bajij yi jun kej ujlen, chi jun trat tetz cyakil tiemp. 9Nin yi echk pamatz cyetz Aarn scyuch yi e nitxajil sbne,s nin ban lbaj cyan le jun amal yi xan, na winin kej yi jun oyatz txol cyakil yi echk oy yi na opon swutz Ryos. itzun bantz at tzun jun yaj yi xonl Israel yi xtxu, ma yi taj itz aj Egipto. Nin yi bi yi xtxu itz Selomit, nin yi xnanatz i tal Dibri, nin i jun chixonl yi e aj Dan. Nin tzun je chiyajol quib yi jun yajatz tu jun xonl Israel. Itzun yi jun yajatz yi xonl Israel xtxu, nintzun octz tan telsen kej yi bi Kataj Ryos. Ej nin tzun ben ticylentz swutz Moiss. 12 Ej, nin te yi na chitzan tan chiwen yi tajbil Kataj Ryos tan chibnol, nin tzun octz cyakun xetze. 13 Sajen tzun tlol Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 14 Cyajlen yi junatz yi mmoc tan telsen inkej, le yi amal kale najlquixet, nin tircun yi e yi ja quibit yi mmoc tan telsen inkej ban lje chikab twi tan chajlen yi juncun i ajpaj. Nin tircun yi e wunak tetz tnum ban lchibiy cun tan cub. 15-16 Ma jalu, txolnin yi xtxolbilej scyetz yi e xonl Israel: Alchok scyetz yil tzoc tan telsen kej yi bi yi kaRyosil, i aj paj, nin tircun yi e xonl Israel
q 23:39-43

24

1Ej

Yi aceit yi na xcon tetz txekbil

5 Xconken

Yi pam yi ilenin na opon swutz Ryos

10-11Ej

Yi chicastiw yi e wunak yi na choc tan telsen kej Kataj Ryos

Ex 23:16; 34:22.

r 24:5-6

Ex 25:30.

s 24:9

Mt 12:4; Mc 2:26; Lc 6:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO24,25

200

chocopon tan biylen cun, tan cub. Nin quic na ban ko itz jun xonl Israel, nka jun awer nak yil tzoc tan telsen kej Ryos, tajwen tan quimen. 17Nchatz alchok scyetz yil biycun jun wunak, tajwen tan quimen.t 18 Alchok scyetz yil quim tawun junt tan, tajwen tan tkol xel. 19Nin alchok scyetz yil ban quen jun taklen tej junt, tajwen tan tijol yi mbi cun mban. 20Ko at jun yi ja wakxij bakil junt tan, tajwen tan wakxen tetz bakil, ko ja el wutz jun tan junt, tajwen tan telen wutz yi jun yi melsan wutz yi tuch, ko ja el te jun tan junt tuch, nchatz tajwen tan telen te yi junatz.u Bantz tijol yi quixcuj yi na icypon tan yi jun yi na loon. 21Alchok scyetz yil biy cun tawun junt, tajwen tan tkol xel. Ma na alchok scyetz yil biy cun jun wunak, tajwen tan cwen biyij. 22 Na yi echk cawlatz nicy nintu sbne scyetz yi e xonl Israel, scyuch yi e awer nak yi najlche-tz.v Ban wok bin tanen echk incawl na in yi Ryos yi itajcawil. 23 Jilonen tzun Moisstz scyetz yi e xonl Israel, nin tzun el tzaj quicyal yi junatz yi oc tan telsen kej Kataj Ryos, nin tzun cu chibiyoltz tan cub. Quib yi tal Ryos tetz Moiss, inin tzun cyulej yi e xonl Israeltz. yi jilonen tzaj Kataj Ryos tetz Moiss, wi yi wutz yi na biaj Sina, itzun saj tloltz tetz: 2 Txolnin yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yil cxocwok tul yi amal yi swake tzitetz, tajwen yil tzuje yi txotx jujun tiemp tan taklen kej Ryos. 3Ej ban tzun tzoc wutz yi txotxtz itan tetz kak yob. Nchatz ban cxoc tan poren yi uva yi awij itan, nin ban tzimol yi echk wutz. 4Ma le jukin yob, tajwen tan tujewen yi txotx, tan taklen kej Kataj. Nin quil tzoc wutz itxotx itan, nin quil tziban ban tetz echk uva yi awij itan. 5Nin quil je jun cosech te yi triw yi na jeul chuc tul yi jun yobatz,w nin quil molxij jun cosech te yi wutz yi uva yi na kanax tul jun yobatz, na tajwen tan tujewen yi txotx. 6Poro yi echk taklen yi chuc na chuy tul yi jukin yobatz xcyek tan icachen len, yi axwok itetz, scyuch yi e imos, scyuch yi e akunwil, nin scyuch yi e awer nak yi najlche tzixol. 7Nchatz ban chiwan yi e itawun, scyuch yi e smaron txuc tej. Cyakil yi na jeul chuc ban xcon tetz iwa.x 8 Ej, nin tajwen tan itajlal juk tir juk yob, tan jemponen tajlal tetz cawunak tu beluj yob. 9Ej nin yi lajuj tajlal yi jukin xaw, yi kej tetz Cuybil Paj, tajwen tzoc yi chun itan yi banij te tuc cner, lakak tnum Israel, tan telsen stziblal yi txant tan jemponen yi nicy cient yob. 10Ma yil jepon yi nicy cient yobatz, tajwen tzoc itan tetz jun yob yi winin xanil, na itz jun yob tan elen liwr. Tircun yi e esclaw chelpon liwr tan chipakxen te yi chinajal, nin ban lcyetzaj junt tir yi chitxotx yi benak cay. 11Yi jun yobatz yi na biaj jubileoy, itz jun tiemp sbne tan cyelen cyakil wunak liwr,
t 24:17 Ex 21:12. u 24:20 Ex 21:23-25; Dt 19:21; Mt 5:38. v 24:22 Nm 15:16. w 25:5 Na elepont yi qui je yi triwatz yi na je ul chuc chi na ban yi na je yi cosech te yi tiemp yi ban na xcon yi txotx cyan. Na quic rmeril tan benen yi wutz cay, chi na ban yi mero cosech. Poro ban lwan alchok wunak tej. Quic taw yi ujulatz tanen tul yi jun yobatz. Alchok scyetz ban wan tej. Nchatz yi e cyawun ban chiwan tej. x 25:1-7 Ex 23:10-11. y 25:11 Yi yol jubileo chon na saj tetz jun yol le hebrey yi na elepont chun nka tuc cner. Ja oc yi jun chunatz tetz techl yi ja xetij yi jun yob tetz jubileo. Itz jun yob yi ja chel liwr cyakil e esclaw yi e xonl Israel, nin yi ja chicambaj junt tir yi cyetz chitxotx yi benak cay. Nchatz yi e yi at chitxokben chelepon liwr tkab. Dt 15:1-9.

25

1Itzun

Yi jun yob tetz ujlen, ej nin yi jun yob yi na biaj jubileo

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

201

LEVTICO25

nin tul jun yobatz quic cuj tan tocsen wutz yi echk cojbil, nin quic cuj tan jen yi triw yi na itzij chuc wi cojbil, nin quic cuj tan poren echk uva, nin quic cuj tan molchen echk wutz, 12 na itz jun yob yi winin xanil, nin tan cyelen yi e pres liwr. Nin ntin cxwankwok te yi mbitz na chuy chuc swutz cojbil. 13 Te yi jun yobatz yi na biaj jubileo, tircun e yi benak chitxotx cay tajwen tan cyetzal junt tir. 14Na ko at jun slok jun pi txotx, nka scay nin jun pi txotx, quic cuj tan paysal wutz yi jun yi na tzan tan cayen, nka yi jun yi na tzan tan lokchen. 15 Na yi wunak yi lokon jun pi txotx, ntin choje yi tajlal cosech yi sjalok jalen yil tzucul junt tir yi jun yob yi na biaj jubileo, nin yi jun yi na cayin tetz yi txotx, ntin sjake yi jamel yi echk cosechatz yi txen je swutz yi cojbil.z 16 Xom quen tu te yi jatna tlen cosech txen je, yatz nin jamel yi cojbil sbne-tz. Nin yi ko coboxten yob cosech tan jen, ajnak tzaj nin tzun sbne jameltz, na yi na caylij itz yi tajlal ech cosech. 17Qui tzun tzipaysaj iwutz tzitibil itib. Ma na ek wok inchi, na yi in wetz in iRyosil yi na cawun tzitej. 18 Banwok tanen echk incawl tu echk inley yi bixbant wan. Nquen wok culutxum tan banlen tanen, bantz penin skil cxnajank wok le itanum. 19Stke tzun itxotx balaj cosech, nin cxtzatzink wok swutz icojbil, nin sbajk yi echk wutz yi echk cosechatz itan jalen cun yil noj icul. 20 At lo e scyale: Mbil baj kan yil koc tul yi jukin yob, na quic cuj tan kakujen wi cojbil, nin quic cuj tan kabenen tan jesen kacosech? 21Je puntilej, yi in wetz, swake imbanl tzitibaj le kakin yob, nin yi cosech yil je itan xcyek tan icachen tetz ox yob. 22 Cxwank tzun woktz te yi colij itan, jalen yil cxoc wok tan tawlen itujul le wajxakin yob, nin xcyek yi colij itan tan icachen jalen yil je yi acaj cosech. 23 Yi txotx quic rmeril tan benen itan cay tetz cyakil tiemp, na itz wetz, nin yi axwok itetz, nicun chi axwok tuk camol tanen swutz incojbil. 24Chastzun te yi txotx yi at tikab, ban tzitak amal tetz yi taw banak, tan lokol junt tir tzitetz. 25 Yi ko at jun itanum yil ben tul il, nin scay icy tzaj yi xtxotx tzitetz, ban tzilok. Poro ko at jun xonl i yi nakaj chixol tuch, yi na taj tan colpil yi txotx yi ja wit ben cay, ban tzitak amal tetz tan lokol junt tir tetz yi mero taw.a 26 Ma jalu, ko itz jun itanum yi quic tetz xonl tan xcyewen tan colpen yi txotx, ban tzoc il tan molchen puk tan lokolt tzitetz. Yil jal yi tajwen tan, 27tzocopon tan telsen cwent te yi jatna yob na taj tan jemponen te yi yob tetz jubileo, nin yastzun jamel yi stke tzitetz tan tetzal junt tir yi txotx. 28 Ma jalu, ko quil xcye yi yaj tan molchen yi pwok yi tajwen, scyajk tzun yi txotxatz tcwent yi jun yi nlokon jalen cun yil tzopon yi jun yob yi na biaj jubileo tan tetzal junt tir, na yastzun yi jun tiempatz yi na pakxij junt tir chitxotx cyakil wunak chikab. 29Ko at jun yi ja cay jun cal tul jun tnum yi tapij cun tej, ntin at rmeril tan lokolt tul yi bajx yob yi benlenix cay. 30Poro ko quil xcye junt tir tan lokchen yi cal, te jun yobatz, scyajk yi cal tetz yi junt wunak yi nlokon, tetz cyakil
z 25:15 Yi mero bintzi qui nin ben yi txotx cay, ma na ntin yi echk cosech yi at rmeril scambaj yi lokol jalen jepon te yi yob yi na biaj jubileo. a 25:25 Rt 2:20; 4:1-10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO25

202

tiemp, nin quit xcye yi taw banak cyen tan colpen, mpe ik tul jun yob yi na biaj jubileo. 31Ma yi ech cal yi chon jenake tul echk tnum yi quic tapij soltej, nicun sbajok scyej chi na bajij te jun pi txotx yi ban lokxij kol xcye yi taw tan colpen junt tir, ma ko qui, spakxok tzuntz tkab yi taw yil jepon yi jun yob tetz jubileo. 32 Ma yi e xonl Lev, ban chilok junt tir echk chical yi chon at tul jun tnum yi tapij cun tej. 33 Yi kol ben jun cal cay tan jun xonl Lev yi chon at le jun tnum yi tapij cun tej, nin ko quil xcye tan lokchen junt tir, tajwen yil pakxij tkab i yil jepon yi yob tetz jubileo. Na yi echk chical yi e xonl Levjatz yastzun yi cyetz chical tetz cyakil tiemp. 34Nin yi echk amal tetz pstorbil, yi chon at chikab yi e xonl Lev, quic rmeril tan benen cay, na yi echk amalatz itz cyetz, tetz cyakil tiemp sbne opon tunintz. at jun itanum, yil cyajcyen meba, nin ltzopon tan jaklen cheybil tetz tzitetz, tajwen tan icheyal chi na ichey jun awer nak tbe, nin tajwen tan itkol posar.b 36 Quil tzimajwok len jun taklen tetz, nin quil tzitzam taal yi pwok yi ja cam tzitetz, quil tziban jun xtxolbilatz, ma na ekwok chi iRyosil, nin akwok posar yi jun prowatz. 37Quil tzijak taal yi pwok yi na itak tan cmon tetz,c nin quil je jamel yi wa itan. 38 Na in iRyosil, yi itajcawil, nin ja cxelwok tzaj wan chikab yi e aj Egipto, tan woquen tetz iRyosil, nin tan itoponen le tnum yi na biaj Canan. 39Yi kol cyajcyen jun itanum tul mebail te yi at tan posarin tzituch, nin lcaytib tzitetz tan akun, quil tzibuch chi jun esclaw tanen, 40ma na tajwen tzitak kej chi na itak kej jun akunwil, nka chi na itak kej jun aj posarinl. Nin stzakujk tzituch jalen yil tzopon kejlal yi jun yob tetz jubileo, tan telen liwr. 41Kalenas tzun tzeltz liwr tuml yi najal, tan taten chixol yi e tetz xonl, nin tan taten swutz yi tetz cojbil, chibanak cyen. 42 Na axwok len cun inchakum, na ja cxeltzaj wan jak cawl Egipto, nin quic rmeril tan ibenen cayin chi na ben cayin jun esclaw. 43 Qui bin che ibuch, ma na chajwok yi na itek inchi. 44 Ko na itaj tzilok jun esclaw yaj nka xnan, ban tzilok, poro yi chon ljal chixol yi e awer nak tetz junt tnum. 45 Nchatz ban tzilok yi e awer nak yi najlche tzixol, tuml chinitxa yil chijal te yi ate le itanum, ban lche ilok tetz esclaw. 46 Nin ban chicyaj cyen itan tetz esclaw scyetz initxa yil cxquim itetz. Poro quic rmeril tan itoquen tan chibuchlen yi e itanum yi ko e esclaw tzituch.d 47Ma jalu, ko at jun awer nak yil tzoc tetz ric, nin ko at jun itanum yi ja ben tul txokben, nin na cay tib tetz yi jun ricatz, nka na cay tib tetz alchok awer nakil, 48 at cuj tan chojol jamel tan telen liwr, nin quic na ban ko ja wit cay tib. Ban colpij tan jun titzun, nka jun stzicy, 49nka tan jun quitzun, nka quitzicy yi e taj xtxu, nka alchok jun scyetz yi e xonl yi nakaj nin chixol tuch. Nchatz ban colpij tib kol xcye tej chuc cuntu. 50Nin na taj telsen ajal te yi jatna tiemp na taj tan jemponen te yi yob tetz jubileo, nin yi jamel tan telen liwr itz yi tajlal yi echk yob yi quil xcon tetz yi patrn. Yi pwok chon xomok te yi na chitxac
b 25:35

35 Ko

Yi ech cmon yi na aklij scyetz yi e prow meba

Dt 15:7-8.

c 25:37

Ex 22:25; Dt 23:19-20.

d 25:39-46

Ex 21:2-6; Dt 15:12-18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

203

LEVTICO25,26

yi e akunwil tul jun kej. 51Nin ko at tzaj nin coboxt yob yi qui njepon te yi jun yob jubileo, tajwen tan tkol mu te yi pwok yi nstzam yi benen cayil tib. 52 Ko coboxten yob tan jemponen te yi jun yob tetz jubileo, ntin choje yi jamel yi mut tiempatz. 53 Nin tajwen tzilwij wutz chi jun akunwil yi na akuj tan yobin, quil tzitak amal tan toquen buchlen. 54 Ma jalu, ko cyal na jal puntil tan tan colpen, ilenin tzelpon liwr scyuch yi e nitxajil, yil jepon yi jun yob yi na biaj jubileo, 55 na tircun yi e xonl Israel e len cun inchakum, e wetz, na in nchelsan tzaj Egipto. Na in yi Ryos yi cawl itetz. tziban teblal echk ryos yi banijt cuntu quitanen, nin quil tzilok wutz echk teblal junt ryos, nin quil tzoc echk cub itan chi winink xanil, nka echk cub yi seij tu wutz. Quil cxmeje wok swutz echk taklenatz tan taklen kej, na yi in wetz in Jehov iRyosil.e 2 Banwok tanen echk kej tetz ujlen yi bixbant wan. Akwok kej yi mantial tetz molbil ibaj kale najlchinet. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej.f 3 Yi kol cxom wok te echk incawl, nin kol tziban tanen tircun yi na walnin tzitetz, 4tzopon tzun yi abaltz wan te yi tiempil, nin tircun echk ujul swutzink. 5 Nin yi triw yi jepon itan xtxaje yil tzucul tiempil yi uva, nin yi uva xtxaje jalen yil tzoc junt tir yi cosech wi yi cojbil. Nin quil xquim wok tan wej, nin tan yi na cxtzan wok tan banlen tanen echk incawl quil sotz icul le itanum.g 6 Nin sjalok tzatzin paz le itanum, nin quil cxob wok yil cxwit, nin cxincolewok chikab yi e smaron txuc, nin quil wak amal scyetz yi e icontr tan oyintzi tzitej. 7Cxcyekwok tan chilajen len e icontr, nin chiquimok tircun itan tan spar. 8 Ntin o ntzi ixonen cxcyek tan chilajen len jun cient icontr, nin yi jun cient itetz, chixcyek tan chilajen len lajuj mil icontr, nin tircun chiquimoklen itan tan spar. 9Winin chin tzatzink tzitej, nin cxpucunk wan, nin jun cun nelpon cun te inyol yi insuknak tzitetz. 10Nin cxwankwok te yi cosech triw yi colijet itan, nin tajwen tan telen tzaj itan le culbel, tan icolol yi wutz yi acaj cosech. 11Yi in wetz natok tzitej, nin quil tzinxajslen wib tzitej. 12 Nin cyakil nin tiemp chinxonk tzixol. Nin nocopon tetz iRyosil. Nin yi axwok cxocopon tetz intanum.h 13 Na in iRyosil yi itajcawil yi ncxelsan tzaj jak chicawl yi e aj Egipto, tan quit itaten tetz chiesclaw. Nin ja el yi yucu wan te ikul yi tzamol itetz, nin ja wak ikej. jalu, ko quil cxoc culutxum jak incawl, nin ko quil tziban tanen echk xtxolbil yi ja wit wal, 15 ma na ko quil tzicujij echk inley nin kol cxocwok tan telsen kej echk incawl, nin ko quil tziban tanen, qui tzun cxel cun wok te yi katrat. 16 Ko yatz tziban wok, je tzimbanej tzitej: Chin xowbil nin sbne, cupon yabil yi sbiyonk, tzelul ikakl, chiyobtok iwutz, nin quil jal iwalor, nin
e 26:1 Ex 20:4; Lv 19:4; Dt 5:8; 16:21-22; 27:1. 6:16; Ap 21:3. f 26:2

26

1Quil

Yi e culutxum, sjalok cyetz chibanl

14 Ma

Echk xtxolbil tan maklen chiwutz yi e pajol cawl

Lv 19:30.

g 26:3-5

Dt 11:13-15.

h 26:11-12

2Co

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO26

204

quic wutzil yi echk ujul sbne yil tzitawaj, na yi e icontr e scambank yi wutz icosech. 17Nocopon contr tzitej, nin yi e icontr chixcyek tzitej, nin chicawunk yi e yi winin na chich chicul tzitej, nin cxelpon ojk ptzun cyalk jun xomij tan itzamlen. 18 Nin ko qui nin cxoctz culutxum jak incawl, cxincawse jukt tir tampaj itil yi na ijuch. 19Na itocsaj itib nim tu itajtzakl, poro tzinxite cunin yi jun iyaplatz, nin quit wak amal tan cwen abal wiak yi icojbil bantz quil wutzin itujul. 20Nin yi itakun tan chatz tu sbne, na quil wutzin, nin nchatz yi echk wi lobaj quil jal jun tal utuj wutz. 21Nin ko qui nin tzocopon incawl te iwi, nin inin axwoktz tan pajlen echk incawl, swake tzun jukt tir icaws, xomquen tu te ipajpal. 22 Swake amal tan cyoponen echk smaron txuc tan ibajsen, nin chibajk initxa cyan, nin chocopon tan chibajsen echk itawun, nin chixcyek yi e txucatz tan chibiylen winin wunak, nin quit jal mas ixonen tan xon lakak be. 23 Nin ko chin pajpuj nin axwok, nin chinchuj nin tunin axwok tan pajlen echk incawl, 24cxincawse jukt tir, tan echk itil yi na ijuch. 25 Nin copon jun chin wutzilen oyintzi wan tzixol scyuch yi e icontr bantz wicysal incul tzitej, tampaj yi qui nin ncxel cun wok te katrat yi bnixnakt kan tzituch. Cxelpon ojkuj tan icolol itib leak itanum, poro copon echk yabil wan tzixol. Nchatz ncxben wok pres cyakun yi e icontr. 26 Ej, nin yil tzaj yi iwa wan, yi colij itan tan iwanen coboxt kej tej, lajuj cun xnan chocopon tan skajsen jun tal pam tul jun ntzi tal chuj, nin piun cun sbne tziwutz, nin quil noj icul tan. 27Ej, nin ko qui nin na ocopon inyol te iwi, nin chinchuj nin tunin axwok tan pajlen incawl, 28 chichok incul tzitej, nin cxincawse wok jukt tir yi nimten cun quixbel sbne, tan yi ipajpal. 29Nin tan yi xtxolbilasej, axwokten cxocopon tan chibajsen initxa. 30Nocopon tan xiten cun echk kajbil yi na xcon itan tan culajen echk ryos. Nin cob cuntu chelpon echk patbil insens yi na xcon tzitetz. Nin yi iwankil yi quimnakt chon jepon intenul tibaj chiwankil echk iryosil yi qui na chinachon. Tzinchaje tzuntz tzitetz yi qui na chimpek te itajtzakl. 31Chin tzinunin tu sbne itanum wan. Nin tzinxite echk ical kale na imolwit itib tan taklen kej echk ryos. Nin quit chintzatzin te echk balaj insens yil tzitak swetz. 32 Sloonk yi tnum wan, nin yi e icontr yil chul tan najewen tul chelpon yab te yi squile. 33 Nin cxelpon xit wan benen tzin chixolak echk tnum; nin nocopon tan ibiylen cun tan spar; nin yi itanum tzocopon tetz jun amal yi tzinunin tu yi chin xowbil nin. 34Nin tan yi xtxolbilatz stzujek yi txotx, nin tzelpon xel yi tiemp tzitej yi qui nin mitak tan tujewen. Te yi tiemp yil cxatijwok tan najewen le chitanum e icontr, yastzun yi tiemp yi stzujek yi txotx. 35 Cyakil yi tiemp yil cyaj yi txotx chuc, yastzun yi xel yi tiemp yi qui nin mitak tan tujewen te yi atix tzaj wok swutz. 36 Nin yi axwok yil cxclax cyen chikab yi e icontr te yi atix chixol, swake winin xow tzitetz, nin cxelpon ojkuj tan tu yil tzibitnin yi na cutzaj txakxuj jun tal xak xtze, cxelpon ojkuj swutz, nicun chi alk jun xomij wutz icoc tu spar tan ibiylen cun. Ej nin cxjepon trimp tan bil nin ojkel. Poro cyal xomij tan itzamlen. 37Nin ichucten tzibowle itib. Na nicun chi najk icol itib tkab jun chin wutzilen oyintzi, poro cyal jun xomij tan itzamlen. Nin cyal nin jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

205

LEVTICO26,27

tzitetz yi nink jal walor tan oyintzi tu icontr! 38 Nin yi e mas tnum chocopon tan itelsen cun swutz, nin xquimok wok cyakun yi e icontratz. 39Ej nin yi e yi quil chiquim le chitanum yi e icontratz, chiquimok tampaj yi cyetz quil. chiquimok scyuch chitaj chitxu, na nchatz e, at len quil. 40 Ma yi e ixonl yil chixomtzaj, mpe nink chinachon te chipaj tu chipaj yi e chimam chite, yi e yi oc tan contrin swej tan yi cyajtzakl yi chin pajpuj nin,i 41ilenin nocopon tan contrin scyej, nin swake amal tan chibenen pres chikab chicontr. Kalenas tzun chitxixwok nin chichoje yi pajpal yi cyajtzakl. 42 Kalenas tzun tzul txakx yi trat tincul, yi bnixnak wan tu Jacowj, nin Isaack, nin tu Abraham.l Ej nin nchatz tzul txakx yi txotx tincul yi sukint wan tzitetz. 43 Na yi txotxatz tzujek tikab. Nin tzatzin cun tzujek yi cobox yobatz yi qui nin mitak ujlen tetz, na quibix axwok sbne tan akun swutz. Na yas tzun icaws, tan paj yi qui nin mitak kej echk incawl tu echk inley, na qui nin ixomwok tan banlen tanen. 44 Nin te yi na itijwok cyakil echk cawsatz, le chi amal yi e icontr, quil cxelwok te incul junawes, nin quil cxel wok cun wan swutz junawes, na quil tzel yi trat te incul yi mbnixnak wan skaxol, scyuch yi e imam ite, na yi in wetz in Jehov, yi iRyosil. 45 Ma na chul txakx e tincul tan paj yi trat yi mbnixnak wan scyuch, yi cyelen tzaj wan Egipto, chiwutz jun coloj nacin, tan woquen tetz chiRyosil. Na in Jehov iRyosil.m 46 Yastzun yi echk ley tu echk cawl, tu echk chusun, yi cyaj tlol Kataj Ryos tetz Moiss wi wutz Sina, tan xtxolil scyetz yi e xonl Israel. nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss tan talchen: yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Alchok scyetz yi na taj choj yi jamel tan colpen jun wunak nka jun echk taklen yi sukij swetz, je yi pwok yi tajwen tan chojlen swetz tan colpenel tzaj tkab yi yol yi nsuk swetz: 3 Ko itz jun yaj yi at tul junak yob jalen ox cal yob yi jamel itz nicy cient pi sakal. Xom quen tu te yi walor yi jilwutz pwok yi na xcon le mantial tetz molbil ibaj. 4 Ma ko itz jun xnan yi nsukij swetz, yi jamel i itz, junaklaj pi sakal. 5 Ma scyetz yi e wunak yi ate tul o yob jalen junak yob yi nsukij swetz, yi chijamel itz junak pi sakal yi ko itz yaj, ma ko itz xnan, lajuj ntzi tzuntz. 6 Ma scyetz yi e nitxa tan jun xaw jalen o yob, yi chijamel itz o ntzi pi sakal ko itz xicy, ma ko xun ox ntzi tzuntz. 7Ma scyetz yi e yi ja tzak ox cal yob cyan, olaj tzun pi sakaltz, scyetz yi e yaj, nin lajuj scyetz yi e xnan. 8 Ma ko chin meba nin jun wunak, tan chojlen yi pwok yi bixbant, tajwen tzun tzopontz tan yol tetz yi pale, tan tbiten yi nicyna choje, xomquen tu te yi walor yi jun yi sukin yi yol. 9 Ma jalu, yi ko itz jun awun yi sukint swetz, quic tzun rmeriltz tan xiten yi jun tratatz, na ja wit xansij. 10 Nin quic cuj tan jen txexun tu junt awun. Quic na ban ko chin bant cunin, nka ajnakt tzaj cunin. Ma ko
2 Txolnin
i 26:40-45 Is 66:8; Zec 12:10. j 26:42 Gn 28:13-14. k 26:42 Gn 26:3-4. l 26:42 Gn 17:7-8. Ja xcon yi bi Jehov tan na na elepont, yi Ryos yi na el kab te yi echk taklen yi na suk. m 26:45

27

1Ej,

Echk taklen yi winin xanil swutz Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO27

206

na txexij jun awunatz yi sukint, chicabil tzuntz na chixansij n , yi jun yi at nintz, tu yi xel yi mopon oyin. 11Ma ko itz jun txuc yi nketz xansant, yi quic cuj tan toyen tetz Ryos, tajwen tzuntz tan benen ticylen yi jun awunatz swutz yi pale, 12nin yi pale tzalonk tzaj yi nicyna jamel yi jun txucatz. Nin yi jamelil yi na bixe tan yi pale, tajwen tan cujil yi taw yi awun. 13Nin ko na awij tan tajen junt tir yi awun, tajwen tzuntz tan chojol yi jamel yi bixbant, tuml jun mult, yi itz jun part te o pi yi jamel yi awunatz. 14 Ko at jun yil suk yi cal swetz, yi pale bixbank yi walor yi cal, xomquen tu te yi balajil yi cal, nin yi walor yi na bixbaj yi pale, tajwen yil cu swutz yi taw cal. 15 Ma jalu, ko na taj yi taw tan colpen junt tir yi cal, tajwen tzuntz tan chojol yi walor yi cal tuml jun part te yi o pi yi jamel yi cal yi bixbant tan yi pale, spakxok tzun junt tir yi cal tkab. 16 Ko at jun ja suk jun pi cojbil swetz, yi walor yi jun pi cojbilatz chon xomok te yi nicyna cosech na je swutz, yi walor itz nicy cient pi sakal te cyakil cawunak cient tu cawunak liwr cebada yi na je swutz. 17Nin kol suk yi txotx tul yi yob yi na biaj jubileo, tajwen tan chojlen yi jamel cawal. 18 Poro kol suk swetz te nsken wit icy yi jun yobatz yi na biaj jubileo, quic mas jamel sbne. Chon xomok te jatna yob na taj tan jen ponen te yi jun yob tetz jubileo. 19Ma na ko na taj yi taw yil pakxij junt tir yi xtxotx tkab, tajwen tan chojol yi walor yi txotx tuml jun part te o pi yi jamel. Stetzaje tzun junt tir yi txotx. 20 Poro ko quil cambaj yi txotx, nin lben cay tetz junt wunak, quict tzun cuj tan cambal junt tir yi txotx. 21Nin yil jepon yi jun yob yi na biaj jubileo, quic jun taw sbne, ma na ntin in, nin yi pale i tzocopon tan quicylen yi txotxatz. 22 Ko at jun ltak jun pi txotx swetz yi ja lok, nin nketz herens yi at tkab, cyakun taj, 23 stile yi pale nicyna jamel sbne jalen yil jepon yi jun yob jubileo. Nin te iten nin kejatz na taj chojlen. 24Ma yil tzopon yi jun yob jubileo, spakxok tzun junt tir yi txotx tkab yi mero taw banak. 25 Tircun jamel echk taklen tajwen yi chon lxom te yi jun jilwutz pwok yi na xcon le yi mantial tetz molbil ibaj. 26 Ma jalu, je xtxolbilej scye yi awun yi bajx na chitzij.o Yi eas yi bajx na chitzij wetz sbne, quic rmeril tan suken swetz, na bixbant wan yi wetz sbne. Quic na ban ko itz jun tal wac, nka jun tal ne cner, wetz sbne. 27Ma jalu, ko itz bajx tal jun txuc yi xan kol bajsij, ban colpij. Ntin na taj chojlen yi jamel yi na bixe tan yi pale, tuml jun mult yi itz jun part te o pi yi jamel yi jun txucatz. Poro ko quil je colpin, ban lben cay tan yi pale chi yi jamel yi ja wit bixe. 28 Ko at jun yi ja wit suk yi mebil swetz, quic na ban ko itz wunak, tawun, nka jalaj txotx yi yastzun yi herens yi ncyaj chikol yi e taj xtxu. Quic cuj tan benen cay, nin quic rmeril tan camben junt tir na yastzun xac yi ja aklij swetz, nin winin xanil tzinwutz.p 29Nin nchatz quic cuj tan colpen jun wunak yi sukint swetz, ma na tajwen tan quimen. 30 Yi lajujin pi te yi echk cosech yi na je wi yi cojbil, tu yi wutz echk tze itz wetz. 31Ma ko at jun na taj tan colpen mu te yi lajujin piatz, tajwen tan chojol yi jamel tuml oin part te tircun yi jamel.
n 27:10 Na elepont chicabil yi awunatz, e tetz Kataj Ryos na ban. Nm 18:14. o 27:26

Ex 13:12; 34:19.

p 27:28

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

207

LEVTICO27

32 Jun te yi lajuj awun, tajwen tan taklen swetz, na yastzun yi lajujin part, 33 nin quic cuj tan taklen junt xel yi bant cun, nka ploj mu tal. Nin kol je txexun jun awun, chicabil tzuntz chicyajk tetz wetz, nin quic cuj tan chicolpen.q 34 Yastzun yi echk cawl yi tak Kataj Ryos tetz Moiss wi yi wutz yi na biaj Sina, tan xtxolil scyetz yi e tetz tanum, yi e xonl Israel.

q 27:30-33

Nm 18:21; Dt 14:22-29; Mal 1:8; 3:8-10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU
Txolbil Xol Yi liwrej

Yi bajxom yi xcon tan Ryos tetz xel Moiss na biaj Josu. Yi bi yi jun Josujatz ja xcon tetz bi yi liwrej. Nchatz yi Josujatz i chibajxom yi e xonl Israel yi cyocomponen Canan
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 112) na xtxol yi en cun ban Josu scyuch yi e mas xonl Israel tan chicambal nin tan cyetzal yi amal yi na biaj Canan. Tul yi echk captulo-as na jal echk xtxolbil kan chitanen: Yi quicyen wi tzanla Jordn; yi cwen woc yi echk tapij tetz yi tnum Jeric tu yi tnum Hai; yi xtxamxen yi yaj Hazor, tu yi echk oyintzi yi e ban tan chicambal winin amal cwent Canan. Yi cap wekl (Cap. 1322) na xtxol yi en cun ban Josu tan jatxlen yi echk amal chikab yi jujun kuj xonl Israel. Ej nin nchatz na xtxol yi en cun ban yi bixewen cobox tnum tan colol tib jun yaj yi ja quim jun tuch tan yi nketz txumijt ntulej. Yi toxen wekl (Cap. 2324) na xtxol echk witzbil yol yi tal Josu scyetz cyakil yi e xonl Israel yi txant tan quimen i. Nchatz na xtxol yi en cun e ban tan quiwsen yi trat yi bnixnak cyakun chimam chite tu Ryos. Na tzaj wi yi liwr tan yi xtxolbil yi en cun chiquimen Josu tu yi pale Eleazar yi cyajl Aarn.

bantz, te yi nsken quim Moiss, yi chakum Ryosa , nintzun jilon Kataj Ryos tetz Josu. Yi Josujatz i cyajl Nun, nin i cheyum Moiss banak. 2 Itzun tal Kataj tetz: Ma jalu Josu, ja quim Moiss, yi inchakum. Chastzun te tajwen tan abajxen cyen chiwutz cyakil yi e mas atanum, yi e xonl Israel, wi yi a Jordn, bantz itoponen swutz yi amal yi swake tzitetz. 3 Sukint cyakil yi echk amalatz wan tzitetz, chi walnak tetz Moiss.b Cyakil yi amal kale cxicyetwok, itetz sbne. 4Sukint yi echk amalatz tzitetz,c yi na xetnin te yi amal tzinunin tu jalen te yi wiwtz Lbano. Ma telen tzin, chon na xet tzaj tzi yi jun chin wutzilen tzanla Eufrates, nin na opon jalen te yi mar Mediterrneo, kale na cwet yi kej. Nin na jop cyakil yi chiamal yi e hitita.
a 1:1 chakum Ryos. Tul yol Kataj qui na elepont jun tu mos, ma na jun yi tkon tib tan xconen tetz Ryos tetz cun talma. Ej nin at kej yi junatz swutz Ryos. Nm 12:7; Jos 1:2-7; Mal 4:4. b 1:3 Gn 15:18-21; 28:13. c 1:4 Tzelepon cun Kataj Ryos te yi yol yi sukint tan. Jer 16:14-16; Am 9:11-15; Zac 8:4-8.

1Itzun

Yi bixewen Josu tetz xel Moiss

208
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

209

JOSU1,2

5 Cyal jun xcye tzawej Josu te yi cobox kej yi ati tzonej wuxtxotx, na chinxomok tzawej, chi banakin tej Moiss. Quil wil cyen achuc, na ilenin chinxomok tzawej.d 6 Benk awukan ttxotxe nin quil cxob, na a cocopon tan jatxlen cun chiamal yi e intanumej. Yi amalatz, yastzun yi sukint wan scyetz imam ite. 7Ntin na taj yi benk awukan ttxotx, nin yi quil cxob. Nquen il tan banlen tanen cyakil yi ley yi talnak yi inchakum Moiss tzatz. Xomen tej, quib yi na tal, bantz penin skil sban cyakil yi echk taklen yil tzaban. 8 Ntin na taj yi quil tzel te acul, yi mbi na tal yi liwr kale atit yi wetz incawl. Skejl nin lakbal na taj yil tzatxum yi mbi na tal. Nin kol cxom tej, penin skil sbne cyakil yi tzabne. 9Qui bin cxob. Benk awukan ttxotx. Quiwit! Quil tzacabej acul, na in awAjcawil, nin in aRyosil, nin chinxomok tzawej alchok cajnint.

Israel. 11Itzun taltz scyetz: Chibenku chixol yi e katanum, nin cyaleu scyetz: Banwok list iwa. Na le oxt kej kicypon wi a Jordn tan ketzal yi amal yi ja wit suk Kataj yi kaRyosil sketz, chechu sban. 12 Nchatz jilon Josu scyetz yi e xonl Rubn, scyuch yi e xonl Gad, scyuch jun kuj scyeri e xonl Manass yi cobf elnake. 13 Itzun taltz scyetz: Ulk txakx yi yol Moiss, yi inchakum, chiculu. Na je yol iej: Kataj, yi kaRyosil mmakon yi amalej tan cyetzalu nin tan cyatenu swutz, chij i ban. 14Chicyajk cyen bin yi quixkelu scyuch chinitxajilu tzonej. Nchatz yi cyawunu chicyajk cyen tzonej. Na yi amalej, yi at jalajicy tzaj yi a Jordn, yastzun yi cyeru yi taknak Moiss. Poro cyakil yi eu yi chusij chetu tan oyintzi, yi eu yi qui na chixobu, ban chixomu tu chimaclu skej tan kucheyen. 15 Tajwen tan kucheyen, jalen cun yil tak Kataj ketz kaamal tan kujewen swutz chi mban i tan taklen yi cyeru. Yil koc tetz taw yi amal yi stke Kataj sketz, kalenas tzun chajt tzaju swutz chiamalu yi at tzonej jalajicy tzaj yi a Jordn, yi ntak Moiss yi chakum Ryos scyeru,g stzun Josu bantz scyetz. 16 Ban ta, chech. Skabne cyakil yi na talu, na list o tan kabenen kale na tajwitu. 17Nin kocopon jak cawlu chi banako te Moiss. Ntinatz na kaj, yi nink xom Kataj Ryos teju chi banak i te Moiss.h 18 Nchatz, alchok scyetz yi quil tzoc jak cawlu, tajwen tan quimen. Ntinatz na kaj kal teru quiwit! Benk tkanu ttxotx, chech bantz tetz Josu.

10 Toquen

tzun Josu tan chicawen yi e mas ajcaw yi ate chixol yi e xonl

Yi toquen Josu tetz chibajxom yi e xonl Israel

bantz, te yi ate yi e xonl Israel le amal Sitim, nintzun e ben chakol Josu cob xkukwil. Te yi ntaxk chiben, nintzun tal scyetz: Quibenenk tan tilwen en tanen yi tnum Jeric, tuml yi echk amal yi at cwent, stzun i bantz.

1Itzun

Yi chibenen chakol Josu cob xkukwil tan tilwen Jeric

d 1:5 Dt 31:6, 8; Heb 13:5. e 1:6 Dt 31:6, 7,23. f 1:12 Yi e xonl Manass cob kuj e ban. At jun kuj e cyaj jalajt cyen yi a Jordn. Nin junt kuj jalaj icytzaj yi a Jordn. g 1:15 Nm 32:28-32; Dt 3:18-20; Jos 22:1-6. h 1:17 Nm 27:20; Dt 34:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU2

210

Yi chibenen tan tilwen echk amalatz chon tzun cyoponentz xe cal jun xnan yi witz bnol tetz yi na biaj Rahab,i yi najlij Jeric. Yastzun e cyaj cyent te yi jun akbalatz. 2 Poro at tzun jun opon tan talchen stziblal tetz yi rey yi at Jeric. Nin je yol iej: Te yi akalenej at e xonl Israel yi ja chul tan xkuken yi katnumil, chech bantz. 3 Chibenen tzun chakol yi rey cobox aj mantarinl tan talchen tetz Rahab: Chajweel tzaj yi e xonl Israel yi nchoc xe acal. Na ja chul tan xkuken yi kaamal, chech yi e aj mantarinlatz. 4 Poro yi xnan nsken che tew yi cob yajatz. Sajen tzun tlol yi xnan scyetz yi e aj mantarinlatz: Bintzinin, ja chulak cob yaj swuch, poro quinin mmel intxum tetz yi na nchisajet. 5 Akalent cuntu nchel, te yi ntaxk jopxij yi echk sawan. Nchatz qui na wil alo nchajnint. Poro yi nink chiben chanu tan chitzamlen, chitxamxok cyanu, stzun Rahab ban scyetz. 6 Poro nsken che tew i yi cob yajatz wi cal. Na chon cyoquentz tan jak echk tkan lino yi at wi cal tan skejsen. 7Chibenen tzun yi e chakum rey tan chitzamlen klo. Chon chibenen tul yi be yi na opon tzi Jordn kale na chicyet wunak. Watok cunin tzun chel tzaj yi e sanlaratz yi jopxent yi echk puertil yi tnum. 8 Itzun bantz, te yi ntaxk chiwit yi e xkukwil, nintzun je Rahab wi cal tan yol scyetz. Itzun taltz: 9Na wocsaj yi akijt yi echk amalej scyeru tan yi cyeru chiRyosilu. Chastzun te winin na kaxob scyeru. Na cyakil yi o yi najlcho tzonej, jalt nin tan kaquimen tan xow. 10Nchatz kubitnak yi en cunin skejen yi Cyak Marj chiwutzu tan Ryos yi cyelen tzaju Egipto. Nin kubitnak yi mbi cun bajij scyej Sehn tu Ogk yi cob chireyil yi e amorreo yi najlche jalajcyen yi a Jordn. Ja kubit yi ja chel cun cyanu swutz. 11Yi kubital yi xtxolbilatz, nintzun o bisuntz tan. Cyal jun yi nink nimsaj cul tan xcyewen cun chiwutzu tan oyintzi, na ja el katxum tetz yi cyAjcawilu, yi chiRyosilu, i taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 12 Ma jalu bin, chibneu jun pawor swetz, chi mimban wetz scyeju. Cyaleu swetz swutz cun chiRyosilu yi quil chinquim cyanu cyuml yi e intaj scyuch yi e wutzicy yil chulu tan oyintzi tzonej. Ej nin cyak cyenu jun techl swetz, bantz kukewen incul scyeju. 13 Nchatz nink chiclax intaj tu intxu, scyuch yi e inxibin tu yi e mas wutzicy, scyuch cyakil yi e inxonl. Ko chicoleu bin tkab quimichil, stzun Rahab bantz scyetz. 14 Quil bisunu. Yil tak Kataj yi amalej sketz, skake kib tan chicolchenu, penin skil che kacoleu. Poro qui na kaj yil cyalu katziblal tetz jun, chech yi cob xkukwilatz bantz. 15Yi cal Rahab chon at wi tapij yi at soltej yi tnum Jeric. Chon tzun chicwen tzaj yi e xkukwilatz tan Rahab te akwil. 16Poro yi ntaxk chicu tzaj, nintzun taltz scyetz: Chon chibenku wiwtz, bantz quil chijalu cyakun yi e yi na chitzan tan chijoylenu. Cyewe quibu wiwtz tetz ox kej, jalen cun yil chipakxij yi e yi nchel tan chijoylenu, kalenas tzun chicyajtu chibeu, stzun Rahab ban scyetz.
i 2:1

Heb 11:31; Stg 2:25.

j 2:10

Ex 14:21.

k 2:10

Nm 21:21-35.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

211

JOSU2,3

17Cyajen tzun cyaloltz tetz Rahab: Ntyotu. Nkajen ketz, poro kelepon cun te kayol yi ja wit cyaj kasukil teru. 18 I bin jalu, tbit tzaju kayolej: Yil kul tzaj tan oyintzi tzonej, ban calquenu yi jun akwilej, yi cyak yubil, te yi wentanuil yi calu kale kelponet. Nin ban chimol quibu xe calu, scyuch yi e taj xtxuu, tu yi e stzicyu nin yi e xonl yi taju. 19Alchok scyetz yil tzel soltej yi calu, squimok, nin quic ketz kapaj tej kol quim, ma na i ajpaj tej. Poro ko at jun sketz ketz yil tzoc tan chibiylen yi e yi ate xe calu, o tzun ajpajtz sbne. 20Poro nchatz kol talu katziblal, quit kaban tanen yi nkasuk teru, chech yi e xkukwilatz bantz tetz Rahab. 21Ban, chij Rahab. Nintzun e jatx quibtz. Yi chicwen tzaj, nintzun oc calol Rahab yi jun akwilatz te yi wentanuil yi cal i. 22 Inti yi e xkukwilatz chon chibenentz wiwtz, nin chon cyaten tetz ox kej tan ew ib xol tze. Ma yi e sanlar yi na chitzan tan chijoylen nin e pakxij junt tir tnum na cyal e jalet. 23 Ma yi ticyen yi ox kejatz, nintzun e cu tzaj wiwtz, nin e cyajt chibe tan quicyen wi a. Kalenas tzun cyoponentz te Josu. Yi cyoponen, nin baj chitxolil tetz Josu cyakil yi echk taklen yi mbajij scyej. 24 Itzun cyaltz: Ja wit tak Kataj cyakil yi echk amal sketz, na ja kil yi winin na chixob yi e wunak sketz.

bantz le junt eklok, chin jalchan cunin tzun e baj casen Josu scyuch cyakil yi e xonl Israel. Nintzun e icytz swutz yi amal Sitim. Chon tzun cyoponentz stzi a Jordn, kale e cyaj cyent tetz ox kej. 2 Ej nin yi ticyen yi ox kejatz, nintzun e ben yi chibajxom tan talchen yi cawlej scyetz: 3 Yil quilninu yil tzicy yi caa kale atit yi quiwel yol Kataj yi kaRyosil, ban chixomninu wutz coc. Na tzicypon chicyal yi e pale yi e xonl Lev. 4 Tajwen chixomninu wutz coc yi caaatz na qui cyajskenu yi be kalel kicyet. Poro quic rmeril tan cyocomponu mero wutz coc yi caa. Ma na tajwen tan cyajen cyen jun kilmetrol chixolu tu yi caaatz. 5 Nchatz tal Josu yi xtxolbilej scyetz yi e tanum: Chixanse quibu, na ek, chaje Kataj jun chin milawr skawutz. 6 Nchatz tal i scyetz yi e pale: Chipalninu yi caa, nin ban chicyu wi a. Chibajxoku chiwutz yi e mas katanum, stzun Josu. Yatz nintzun cyulejtz, nin ben chipalol yi caa. Nin e bajx cuntz chiwutz yi e mas xonl Israel. 7Tlol tzun Kataj tetz Josu: I bin jalu Josu, sbne opon tunintz sjalok mas akej wan chiwutz yi atanum. Nin tzelepon chitxum tetz yi xomchin tzawej, chi banakin te Moiss. 8Nchatz, ban cawunin scyetz yi e pale yi palol tetz yi caa. Alaj scyetz yil chopon tzi a Jordn, tajwen tan chixcyewen cun xe a, stzun Kataj bantz tetz Josu. 9Benen tzun tlol Josu scyetz yi e tanum: Chisajku tan tbiten yi yol Kataj yi kaRyosil yi swale scyeru. 10Yil chibenu chiwutzu, tzelepon chitxumu tetz yi
l 3:4

1Itzun

Yi quicyen yi e xonl Israel wi a Jordn

Jun kilmetro itz yi tkanil yi parque central jalen kale atit yi campament tetz pelotin skuch.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU3,4

212

bajxij yi kaRyosil skawutz, yi kaRyosil yi itz nin tetz. Na tzocopon i tan chilajen len cyakil yi e aj Canan swutzak chiamal, yi e hitita, scyuch yi e heveo, scyuch yi e ferezeo, scyuch yi e gergeseo, scyuch yi e amorreo, scyuch yi e jebuseo. 11Tzelepon chitxumu tetz yi xomij Kataj yi kaRyosil skej, yil quilu yil bajxij yi caa skawutz yi jun caaatz kale atit yi quiwel yi yol i. Yi jun Kataj atz i taw cyakil amal benen tzin wi munt. 12 Ma jalu, tajwen chisicyenu coblaj yaj chixolu. Jun te jujun kuj xonl Israel. 13 Na yil copon yi quikan yi e pale yi cyanl tetz yi caaatz xe a, copon jatxol tib yi a chuc. Nin stanek yi a yi na elul, nin smole tib, stzun Josu bantz. 14 Icyen tzaj nintzun e ban yi e xonl Israel swutz yi amal kale atet. Nin e bajx cun yi e pale yi palol tetz yi caa. 15 Yi cyulen stzi a Jordn, nintzun e bajx cun yi e pale yi quil tetz yi caa xe a. (Te yi tiempatz nim tej yi a na itz kalaj.) 16 Yi chicwen ponen xe a nintzun cu cabsal tib yi a yi na elul. Tircun cwen makol tib jalen le tnum Adn, yi at nakajil yi amal Saretn. Ma yi a yi sken wit el, chon stzajen pon le yi mar yi chin ca nin tan atzum nka yi Mar Muerto. Yastzun bantz yi cwen jatxol tib yi a Jordn, nin yi quicyen tzaj yi e xonl Israel. Chon tzun quicyen tzaj swutz yi tnum Jeric. 17Ma yi e pale yi quil tetz yi caa chon e cwen txiclok nicyal yi tkamben a yi nsken skej. Chon e cyajen cyentz, jalen cun quicyen tzaj cyakil yi e xonl Israel jalajicy tzaj. Skejenlen tzun yi amal kale e icy tzit yi xonl Israel. bantz, yi chibajenicy tzaj cyakil yi e xonl Israel wi a Jordn. Nintzun tal Katajtz tetz Josu: 2 Txaween coblaj yaj. Txaen jun te jujun kuj xonl Israel. 3 Nin alaj scyetz tan chibenen tan jesen tzaj jun cub te jujun le xombil a. Nin chon lje tzaj cyan kale txiclchet yi e pale yi palol tetz yi caa. Nin cyajwoknin, kale cxcyaj cyentwok jalu, nin banwok jun muyc tej, stzun Kataj bantz tetz Josu. 4 Inin tzun tulej Josu-tz quib yi alchij tetz. Chijen tzun xtxaol coblaj yaj, jun te jujun kuj xonl Israel. 5Nin ben tloltz scyetz: Quibenenkwok nicyal yi xombil a kale txiclchet yi e pale tu yi caa, kale atit yi cawl Kataj. Nin palwok tzaj jujun cub te jujun. Xomok cyen tu tajlal te coblaj kuj o yi o xonl kamam Israel. 6 Yi coblaj cubatz xconk sketz tan banlen jun muyc tetz jun techlm sbne opon tunintz. Nin tzantzaj yil chijak yi e kanitxa yi mbi na elepont yi jun muycatz, 7ban tzun kaltz scyetz: Yi muyquej na chaj yi en ban yi kicyen tzaj wi a Jordn. Bajx ticyen tzaj yi caa. Ma ticyen tzaj, nintzun cu jatxol tib yi a. Yastzun xac yi coblaj cubatz tan tulen txakx tkacul yi en cunin ban yi kicyen tzaj wi a Jordn, koch sbne, stzun Josu bantz scyetz. 8 I nintzun cyulejatz, quib yi tal Josu scyetz. Nintzun je tzaj chicyal coblaj cub le xombil a. Jujun cub te jujun kuj xonl Israel. Nintzun ben quicyaltz kale atit chicampament. Nin cu chiwekoltz, chi tal Kataj tetz Josu. 9Poro te yi ntaxk chicy tzi a Jordn, nintzun oc Josu tan weklen junt muyc tan coblajt cub, le xombil a kale e xcye cunt yi e pale tu yi caa. Nin inin wekijet yi cubatz jalu.
m 4:6

1Itzun

Yi jen tzaj yi coblaj cub le xombil a

Dt 27:2.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

213

JOSU4,5

10 Ma yi e paleatz yi quil tetz yi caa, e cyaj cyentz le xombil a, jalen yi quicyen tzaj yi e mas xonl Israel, quib yi talnak Kataj tetz Josu. Bnix cyakil cyakun quib yi tal Moiss tetz Josu. Ej nin lajkel nin quicyen tzajtz. 11Yi chibajenicy tzaj, kalenas tzun quicyen tzaj yi e pale tu yi caa. Nintzun e cu-t bajxok chiwutz yi e xonl Israel. 12 Nchatz yi e xonl Rubn, scyuch yi e xonl Gad, nin yi junt kuj xonl Manass, e bajx cuntz tan quicheyen yi e mas chixonl, chi yi talnak Moiss scyetz. Ej nin cyan len chimacl cyan tetz oyintzi yi chibenen tan quicheyen yi chixonl. 13 At lo cawunak mil chixonen yi eatz yi list quitanen tan oyintzi, nin chon bajxche swutz yi caa tetz Kataj. Chon tzun cyoponentz wi kajlaj nakajil Jeric. 14Te yi tiempatz, jalen nintzun ban mas kej Josu chiwutz yi xonl Israel tan Kataj. Cyek chi Josu, chi e ban tan teken chi Moiss yi itz tzaj i. 15 Ma yi quicyen tzaj cyakil yi e xonl Israel jalajicy tzaj yi a Jordn, nintzun tal Kataj tetz Josu: 16 Alaj scyetz yi e pale tan chijen tzaj tkambil a tu yi caa tetz yi trat. 17Cawunenin tzun Josu scyetz yi e paleatz tan chijen tzaj. 18 Itzun bantz, yi chijen tzaj yi e pale, nintzun xetij junt tir yi a tan xon le xombil. 19Le lajuj tajlal yi bajx xawn tetz yi yob, yastzun yi quicyen yi e xonl Israel wi a Jordn. Chon tzun bnixen chicampament le amal Gilgal yi at swutzel tzaj Jeric. 20Nin chon jen wekol Josu yi coblaj cubatz yi saj quicyal le xombil a Jordn. 21Yi wit bnixen, nintzun tal scyetz cyakil yi e tanum: Yil chijak yi kanitxa tzantzaj yi mbi na elepont yi cobox cubej, 22 ban tzun kal scyetz yi en cun ban yi kicyen tzaj wi a Jordn. 23 Nin ban katxol scyetz yi en cun makxen yi tzanla tan Kataj yi kicyen tzaj, chi banak i scyej kamam kate yi quicyen tzaj wi Cyak Mar. 24Nin tan yi xtxolbilasej, tzelpon chitxum cyakil yi e wunak yi ate benen tzin wi munt te yi chamil yi ketz Kataj. Tajwen bin tan kakol kej i sbne opon tunintz, stzun Josu bantz scyetz cyakil yi e tanum.

bantz, yi quibital yi e witz cyajcawil yi e amorreo yi ate jalajicy tzaj yi a Jordn, nintzun e xobtz. Nchatz e ban yi e witz cyajcawil yi e aj Canan yi najlche nakajil yi mar Mediterrneo. Na nin quibit, yi en cunin ban Kataj tan cabsen cun yi a Jordn, yi quicyen tzaj yi e xonl Israel tibaj. Quict nintzun oc cyajaltz tan maklen chiwutz na winin chixoben scyetz. 2 Ej, iten nin tiempatz yi tlol Kataj tetz Josu: Banaj cobox cub yi chin cchilu nin tzan wi. Nin banwe circuncidar junt tir yi e xonl Israel yi qui banij che circuncidar. 3 Inin tzun tulej Josu-tz. Toquen tzun i-tz tan banlen cobox cubatz. Nintzun octz tan chibanlen circuncidaro yi e yaj wi juwtz Aralot. 4Oc Josu tan chibanlen circuncidar, na cyakil yi e yaj yi nsken tzak chiyob yi cyelen tzaj Egipto, nsken chiquim le amal tzinunin tu. 5 Na cyakil yi eatz yi e el tzaj Egipto banijche circuncidar, poro nsken chiquim. Ma yi e yi e itzij te yi
n 4:19 Yi bajx xaw le yob chixol yi e xonl Israel nicun tu xaw marzo tu abril skaxol ketz. o 5:3 Circuncisin, sileju nota tetz Gn 17:10-14; Ex 4:25; Ro 2:28; 1Co 7:19; Gl 5:6; Fil 3:3; Col 2:11.

1Itzun

Yi cyaten yi e xonl Israel Gilgal

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU5,6

214

cawunak yob, yi eatz yi nchixon le amal tzinunin tu, qui banijche circuncidar. 6 E xon cawunak yob le amalatz tzinunin tu tan paj yi quinin chiban tanen yi tajbil Ryos. Nin chon e quimen cyakil yi e yi nsken tzak chiyob yi cyelen tzaj Egipto. Yastzun ntulej Ryos tan qui quilol wutz yi balaj amalp yi suk i scyetz chimam chite. 7Ma yi chicyajl yi eatz, yastzun yi oc Josu tan chibanlen circuncidar. Na chon quitzen cyeratz tbe. Nin yastzun chixel yi e yi banijche circuncidar yi nsken chiquim.q 8 Yi chibajen circuncidar chicyakil yi yajatz. Tastenin e cyajet cyentz jalen cun yi tulen yos scyuch. 9Tlol tzun junt tir Kataj tetz Josu: Te yi jun xtxolbilej yi mmaban, quit tzel itxix chiwutz yi e aj Egipto. Chastzun te toquen quen bi yi jun amalatz tetz Gilgal.r Iten nin biatz yi amal jalu. 10 Chon tzun cwen chicampament tetz cobox kej, yi e xonl Israelatz le amal Gilgal yi at kajlaj cwent Jeric. Itzun yi cwen kej te yi cyajlaj tajlal yi xawatz, nintzun e ban tanen yi Pasc.s 11Baj pam cyan yi quic xtxamil tu ixin triw yi woyin. Ma le junt eklok, baj wutz yi cojbil yi at Canan cyan. 12 Jetzatz tzun quit baj yi mant cyan. Na i yi wutz yi cojbil yi at Canan, yastzun baj cyan. 13 Itzun bantz, te yi at Josu nakajil Jeric, nintzun chaj tib jun yaj yi aj oyintzinl swutz i, yi cyan jun spar tan le kab. Benen tzun kansal tib Josu nin ben jakol tetz: Ilu pe kacontr, nka chon xomij wiu skej? 14 Cyal xomijet wetz inwi tej. Na yi in wetz in yi witz cyajcawil yi e sanlar cwent Ryos, stzun yi junatz ban. Cwen tzun joklok Josu-tz jalen cun yi cwen ponen yi wutz wuxtxotx. Nintzun ben jakoltz tetz yi jun Sanlaratz: Mbitz tajwen tan imbnol ta, na in chakumu? Mbi nsaj tlol Wajcaw teru? 15 Ma jalu Josu, cyajwe len yi axajab, na yi amal kale txicl quiet, chin xan nin, stzun yi jun witz Ajcawatz bantz tetz Josu. Inin tzun tulej Josujatz, quib yi alchij tetz. itzun yi tnum Jeric, nin jopxij cyakil yi echk sawanil, tan yi xow yi e ban yi e wunak scyetz yi e xonl Israel. Cyal nintzun jun aklij amal tetz tan toquen nka tan telen tul yi jun tnumatz. 2 Itzun tal Kataj Ryos tetz Josu: Bit tzaj Josu. Ja bixe wan, yi cxcyekwok scyej yi e aj Jeric, tuml yi chireyil, scyuch cyakil yi e sanlar. 3 Poro je yi tajwen tan ibnolwokej: Tajwen tan chixonen yi e isanlar soltej yi tnum Jeric, jun tir le jun kej, tetz kak kej. 4 Ban chibajxij juk pale swutz yi caa, nin ban chicyajnin juk curnet yi banij tan tuc cner. Ma le jukin kej, tajwen tan chixombel juk tir soltej yi tnum. Nin ban choc yi e pale tan tocsen yi echk curnetatz. 5 Yil tzibitwok yil chitxixpuj kulil yi curnet, tajwen tan ichinen icyakil cun. Nin junit tzan iwi. Ej, nin tan yi xtxolbilatz, copon woc yi tapijil yi tnum. Sbejnin tzun cxocwoktz tul yi tnum tan chibiylen cun cyakil yi e yi ate-tz, stzun Ryos bantz tetz Josu.
p 5:6 Le castiy na tal donde la leche y la miel corren como el agua. Yi na elepont cobox yolatz itz yi chin balaj nin yi amal. q 5:7 Gn 17:8-14. r 5:9 Gilgal na elepont kuxlen soltej. s 5:10 Ex 12:1-13. t 5:12 Ex 16:35.

1Ej

Yi cwen woc yi tnum Jeric

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

215

JOSU6

6 Toquen tzun Josu tan chimolchen yi e pale, i tzun taltz scyetz: Chicyajninu yi caa kale atitet yi cawl Kataj. Nin ban chibajxij juk pale swutz yi caa, yi cyan jujun curnet cyan yi banij tan tuc cner, swutz yi caaatz. 7Nintzun cawun nin scyetz cyakil yi e wunak tan chixonen soltej yi tnum. Ma yi e sanlar, tajwen tan chibajxen swutz yi caa. 8 Inin tzun cyulejatz chi tal Josu scyetz. E bajxen cun tzun yi juk paleatz, yi na chitzan tan tocsen yi echk curnet swutz yi caa tetz Kataj. 9Nin chiwutz yi e paleatz, bajxche yi e sanlar yi cyan len chimacl cyan tetz oyintzi. Nin at jun kuj yi cyan chimacl cyan yi chon xomche nin wutz coc yi caa. Inti yi juk pale, qui na chitane tan tocsen yi echk curnetatz. 10Nsken tzun tal Josu yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e wunak: Yi e cyeru, quil chichinu, nin quil chijilonu. Jalen cun yil wal scyeru, ban tzun chichinu tetz cun chiwaloru. 11Inin tzun tulej Josu-tz, quib yi tal Ryos. Na nin e ben tan taklen jun welt soltej yi tnum Jeric. Nin ben quicyal yi caa. Te yi cyakol yi jun weltatz, tastenin e pakxet kale na chiwitet. Nin chon ticyen akbaltz cyan. 12-13 Ma le junt eklok, jalchan cun tzun chicasentz. Nintzun ben chicyal yi e pale yi caa tan taklen junt welt soltej yi tnum. Nchatz e ban yi juk pale yi cyan echk curnet cyan. Nintzun e bajx cuntz swutz yi caaatz. Nchatz at sanlar yi bajxche, nin at sanlar yi xomche nin wutz coc yi caa. Inti yi e pale, qui na chitane tan tocsen yi echk curnetatz. 14Iten nin e bantz te yi cap kej, chi e ban te yi bajx kej, nin e pakxijt kale atet. Yatz e bantz tetz kak kej. 15 Ma le jukin kej jalchan cunin tzun e casentz. Nintzun e bentz tan xon soltej yi tnum. Poro te yi jukin kejatz juk tir e bantz tan xon soltej yi tnum. 16 Itzun te yi toquen yi curnet le jukin tir, nintzun cawun nin Josu scyetz cyakil yi e sanlar: Chichinku, na ja wit tak Kataj yi tnumej sketz. 17Nin ja cawun yi tajwen tan cwen kaxitul cyakil yi mbi cun at tnum. Nin quic jun taklen nink clax quen kan, na yastzun yol Kataj swetz.u Ntin cun Rahab yi witz bnol tetz sclaxok, scyuch cyakil yi e yi ate xe yi tetz cal, na ja oc i tan cyewen yi cob xkukwil yi ja chulak tan tilwen yi tnumej. 18 Chiquicylej bin quibu te yi echk taklen yi at tnum na cyan ilcol tan. Quil chimacu, nin quic cuj tan benen chicyalu jun taklen. Na qui na kaj tzopon jun echk taklen skaxol yi at ilcol tej. Kol katzamen, tzul kacaws tan Ryos, nin tzul sotzaj culal skawutz kacyakil cun. 19Poro cyakil yi oro, tu sakal, tu brons nin yi echk taklen yi chich cun, ban chicyaj tzaju tan kakol tetz Kataj. Tajwen tzopon cyanu le amal kale na molxet yi pwok yi na xcon xe cal Kataj, stzun Josu bantz scyetz cyakil yi e xonl Israel. 20 Yi toquen yi echk curnet, ja chichin cyakil yi e xonl Israel tetz cun chiwalor. Cwen tzun woc yi tapij yi at soltej yi tnum Jeric. Ma yi cwen woc,v sbejnin cyoquen len yi e xonl Israel le tnum. 21Tircunin tzun chiquimen yi e aj Jeric tan spar. Yi e yaj, yi e xnan, yi e wutzilen tijl culal, nin yi e xicy, tircun chiquimen. Nchatz ban cyakil yi cyawun, yi chiwac, yi chicneru, tu chiburu. Tircun chiquimen. 22 Ma Josu, nin ben tlol scyetz yi cob xkukwil yi e ulak tan tilwen yi tnum. Or quibenenk tan telsen tzaj yi xnan yi witz bnol tetz, scyuch yi e mas xonl i,
u 6:17

Dt 13:15-16; 20:16-18.

v 6:20

Heb 11:30.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU6,7

216

chi mmisukwok tetz, stzun Josu bantz scyetz. 23 Chibenen tzuntz tan cyelsenel tzaj. El tzaj Rahab cyan tu yi taj xtxu, tu yi e titzun, scyuch cyakil yi e mas xonl yi ate xe tetz cal. Chon tzun cyoponen cyan tul jun amal, nakajil kale atet yi e mas xonl Israel. 24Toquen tzun kakl cyakil yi tnum cyan. Tircun yi at tul yi tnumatz ja tze. Ntin cun yi oro, tu echk macl yi banij tan brons, tu chich, qui tze cyan. Ma na saj quicyal kale colijet cyakil yi echk taklen yi na xcon tetz Kataj. 25Ma tetz Rahab tu yi e taj, scyuch yi e mas xonl i, e clax tan Josu. E clax tantu yi tewalw Rahab yi cob xkukwil yi chaken tan xkuken yi tnum Jeric. Chastzun te at xonl Rahab skaxol yi o xonl Israel jalu. 26Itzun bantz, bixe jun xtxolbil tan Josu: Alchok scyetz yil tzoc tan xtxicbajen yi tnumej, stzaklok caws tan Ryos, na squimok yi bajx cyajl, yi yaj yil tzoc tan cusen xe yi tnumej, nin squimok yi chip, yil tzoc tan tocsen echk sawanil,x stzun Josu bantz. 27Tan cyakil yi mbajij te yi tnum Jeric, ja lajluchax yi xomij Kataj te Josu. Nin ben loon yi stziblal i benen tzin Canan. bantz, e juch yi e xonl Israel quil swutz Ryos, tan paj yi at jun scyeri yi jun kuj xonl Jud, nin saj tcyal cobox taklen le tnum Jeric yi quic cuj tan cyetzal. Na sken alchij scyetz yi tajwen tan telen cun tircun swutz. Tan yi cobox taklenatz yi saj tcyal, tircun tzun xonl Israel jal quil swutz Ryos. Chastzun te jen lajp wi i scyej. Yi junatz yi njuch til, itz Acn, yi cyajl Carmi, nin yi taj Carmi itz Zabdi, ma taj Zabdi itz Zera, yi eatz e cun xonl Jud. 2 Itzun yi telen cobox kej, nintzun e ben chakol Josu cobox xkukwil tan xkuken yi tnum Hay yi at swutz len yi tnum Betel, nakajil Bet-avn. Chibenen tzuntz tan tilwen yi amal, chi tal Josu scyetz. 3Yi chipakxent nintzun cyaltz tetz Josu: Quic tajwen tan chijen ponen cyakil yi e sanlar tan oyintzi scyej yi e aj Hay, ma na tzicun tan cob nka ox mil sanlar, na quic mas chixonen yi aj Hay, chech tetz Josu. 4 I nintzun tulej Josujatz. Ox ntzi mil sanlar e ben tan tan oyintzi. Poro quinin e xcye, na tircun yi ox milatz e el ojk chiwutz yi e aj Hay. 5 E xcye yi e aj Hayatz tan chiquimsen echk junak waklaj lo xonl Israel. Nin e xomnin tan chibiylen yi e mas jalen wutz cunak Sebarim. Chastzun te winin chixoben yi e xonl Israel scyetz yi e aj Hay. Quitnin tzun chinimsaj chicul tan oyintzi scyej. 6 Yi quibital Josu scyuch yi e wi banl wi yi cyelen ojk chiwutz yi e chicontr, nintzun e oc tan katzlen yi bech cyetz, nin e oc tan chitlen puklaj xol chiwi tan chajlen yi winin na chibisun. Chicwen tzun joklok swutz yi caa tetz Kataj, jalen benen kej. 7Itzun tal Josu tetz Kataj Ryos: Ta, mbi xac mbanu yi xtxolbilej skej? Ban tcun quik nkul tanu tzonej. Ko yatz kaxac nkul tanu tan kaquimen chikab yi e amorreo. Ban tcun chonk nkacyaj cyen jalaj cyen Jordn. 8 Lastum ta, mbil wal jalu? na cyakil yi e kasanlar ja chel ojk chiwutz yi kacontr. 9Ej, nin yil quibit yi e aj Canan scyuch yi e mas kacontr yi mbi mbajij, chul tan kabiylen, nin skasotzok junawes cyan. Nin ko yatz chibne skej en lajluchax yi teru keju? stzun Josu tetz Kataj.
w 6:25

1Itzun

Yi juchul Acn til

Heb 11:31.

x 6:26

1R 16:34.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

217
10 Nintzun

JOSU7

saj tlol Ryos tetz Josu: Josu! txiclijen. Mbi xac joklqui wuxtxotx? 11Na yi jun xtxolbilatz ja bajij, tan paj yi ja chijuch yi e atanum yi quil. Ja chipaj incawl, na ja saj cyalkal cobox taklen yi ja klo tze cyan.y E laj. Wech na bitant cyan yi at xtxintxal talken yi echk taklenatz, ma na ja saj cyalkal, nin ja cyew xol bech cyetz. 12 Chastzun te quic rmeril tan ixcyewen scyej yi e icontr. Ej nin ilenin cxelepon ojk chiwutz, na tajwen klo tan iquimen. Nin ko quil tzel cun yi echk taklenatz swutz itan, tircun axwok cxelepon cun wan swutz. 13 Ma jalu bin Josu. Txiclejen, molwe cun cyakil yi e atanum, nin alaj scyetz yi tajwen tan chixansal quib, na tajwen chul tzinwutz ek jalchan. Ej, nin je swale scyetzej: In yi Ajcaw tzitej, nin in iRyosil. Poro ja jal jun chin ilcol tzixolwok, na ja saj itcyal echk taklen yi ja klo el cun swutz itan. Ej, nin ko quil tzel cun yi echk taklenatz itan swutz, quict rmeril tan ixcyewen scyej icontr. 14Ma jalu, na waj yil chul cyakil atanum tzinwutz ek jalchan. Nin junalen chichaj quib yi coblaj kuj atanumatz tzinwutz, na tzinchaje jun kuj chixol yi coblaj kujatz. Nin chixol yi jun kujatz tzinchaje junt kuj yi chixonl quib, nin chixol yi eatz tzinchaje jun najal.z Nin tul yi jun najalatz tzinchaje yi jun yaj yi aj paj. 15 Ma yil jal yi jun yajatz yi mmicyan tzaj yi echk taklenatz yi ja klo tze stzeok i tuml yi najal, tuml cyakil yi mebil. Na e pajol cawl tzixolwok, na quinin nchiban tanen yi incawl yi walnak, stzun Kataj bantz tetz Josu. bantz, le junt eklok. Chin jalchan cunin tzun casen Josu. Nintzun ben mantartz tan i tan chichaklen yi e tanum. Yi cyulen, nintzun e baj cun jatxol yi jujun kuj e. Jen tzun xtxaol Kataj yi jun kuj xonl Jud. 17Chisajen tzun chakol Josu yi jun kuj xonl Judjatz, nin chixol yi eatz, nin je xtxaol Kataj yi jun kuj e tu Zera, nin chixol yi eatz, nin je xtxaol yi najal Zabdi. 18 Cyoponen tzun cyakil najal Zabdi, nin chixol yi eatz txamxij Acn, yi cyajl Carmi. Yi Carmi i cyajl Zabdi, nin yi Zabdi, i cyajl Zera. Cyakil yi eatz, e cun xonl Jud. 19Nintzun ben tlol Josu tetz Acn: Ma jalu yaj, alaj yi mero bintzi swetz. Quil tzaju awib swutz Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel. Alaj swetz yi mbi ncu anucul. Nin quil tzawew tzinwutz, stzun Josu tetz Acn. 20 Tlol tzun Acn yi mero bintzi: Bintzi ta, ja injuch wil swutz Kataj yi kaRyosil. Na je mmimbanej: 21Yi koponen Jeric, nin wil jun balaj xbuk yi chon sajnak Babilonia, nintzun saj wucyaltz. Nchatz saj wucyal cob cient pi sakal tu jun chin lepaj oro, at lo jun liwr talal. Na nin el quen walma tej,a chastzun te sajen wucyaltz. Chon tzun cwen inmukul xe inmantial tan tewen, stzun Acn tetz Josu. 22 Chibenen tzun chakol Josu cobox chakum tan tilwen le mantial Acn. Lajkel nintzun e benentz tan tilwen. Nin chon nin jalentz cyakun. Chon mukij
y 7:11-15 Dt 13:16; Jos 6:17-19. z 7:14 Yi coblaj cyajl kajtzun Jacow e aj xetzel tetz jun coloj cyetz chixonl yi na biaj tribu le castiy. Ej nin tul yi jujun tribu-atz at jun coloj wunak yi chixonl quib yi na chibiaj clan le castiy. At winin clan tul jujun tribu. Nin tulak echk clanatz at winin najal, familias le castiy. Yi jun najalatz na jop yi yaj tu txkel scyuch chinitxajil. a 7:21 1Ti 6:5-10.

16 Itzun

Yi chojonil yi til Acn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU7,8

218

yi balaj xbukatz nicyal yi mantial, nin chon at cyen yi sakal tu yi oro tzak yi balaj xbukatz. 23 Yi jen tzaj quicyal yi echk taklenatz yi ewan xe yi mantial, nintzun saj chicyal swutz Josu nin chiwutz yi e mas xonl Israel. Nin ben chicyal swutz Kataj Ryos. 24Cawunenin tzun Josu scyetz cyakil yi xonl Israel tan chibenen tan stzamlen Acn, nin ben chicyaltz tuml yi sakal, tu yi mant tu yi jun pi oro. Nchatz e txamxij yi e cyajl, scyuch yi e mel, scyuch cyakil yi e tawun, yi e wac, chej, cneru, tu cyakil yi tetz mantial kale najlchet. Nintzun ben quicyaltz le tal jocoj yi na biaj Acor.b 25 Yi cyoponen Acor, nintzun ben tlol Josu-tz tetz Acn: Yaj, nxac mawak bis sketz? Ma jalu, stke Kataj yi acaws, stzun Josu tetz. Cyoquen tzun cyakil yi e xonl Israel tan chibiylen cun Acn tan cub. Yi wit chiloonen nintzun e octz tan stzesen yi chiwankil. 26 Ej nin tibaj kale e tzet nintzun je tenun jun coloj cub. Inin atit yi cubatz jalu. Chastzun te toquen yi bi yi jun tal jocojatz tetz Acor, yi na elepont: Sotzaj culal. Nin yi amalatz, iten nin biatz jalu. Ej nin tan yi xtxolbilatz, quit nchich mas cul Ryos scyej yi e xonl Israel. bantz, nintzun talt Kataj tetz Josu: Quil cxob, nin quil cbisun. Cyajwe nin cyakil yi e sanlar tan oyintzi scyej yi e aj Hay. Swake amal tzitetz tan ixcyewen scyej tuml chireyil, scyuch cyakil yi e wunak yi ate-tz. Nin itetz sbne cyakil yi chiamal. 2 Chon cun che itulejwok chi itulejwok yi tnum Jeric. Ntin yi chimebil tuml cyakil yi cyawun itetz sbne. Ej nin ewun cun chocopon cobox kuj sanlar wutz coc yi tnum. 3 I nintzun tulej Josujatz. Nin e je xtxaol junaklaj mil sanlar. Ej nin lakbal tzun chiwekol quib, nintzun e bentz tan oyintzi scyej yi e aj Hay. 4Yi ntaxk chiben, nintzun cawun Josu scyej. Itzun taltz: Bitwok tzaj, ewwok itib wutz coc yi tnum. Nin list cuntunin axwoktz yil tzopon oril. 5 Ma yi o ketz scyuch yi e mas sanlar, nkaben tan xuxin swutz yi tnum. Nin yil chel tzaj nil tan kabiylen klo, kelpon ojk chiwutz, chi ban yi bajx tir. 6 Yil kel tzaj ojk ketz, chitxume yi ja wit kel ojk junt tir chiwutz. 7Itzun yil chixom tzaj tan katzamlen ketz, ban tzun cxocwok quentz tnum tan chibiylen. Skaxcyek scyej, na ja wit tak Kataj yi kaRyosil yi jun tnumatz sketz. 8 Yil cxocwok tnum, ban tzoc kakl cyakil yi at, chi ntal Kataj sketz. 9Chibenen tzun yi e sanlaratz tan ew ib wutz coc yi tnum Hay tu Betel. Ma tetz Josu, nin cyaj cyentz te yi jun akbalatz chixol e mas sanlar kale atet nin. 10Itzun le junt eklok, jalchan cunin casen Josu tan chimolchen yi e sanlar yi ate cyen. Yi wit chimolxen, nintzun bajx cun Josu scyuch yi e wi banl wi chiwutz. Chibenen tzuntz tan oyintzi scyej yi e aj Hay. 11Chon tzun cyoponentz swutz yi tnum, nin e cyaj cyentz tibajen mu yi tnumatz. Jalt cuntu jun tal jocoj cyaj cyentz chixol tu yi tnum Hay. 12 Nsken che tew Josu echk o lo mil sanlar txol Betel tu Hay. 13 Na cob cuntu e el yi e sanlar yi xomche te Josu. At jun kuj yi chon cyewan quib swutz quen yi tnum. Ma yi junt kuj, chon ate tibajen yi tnum. Itzun yi jun kuj kale xomijet Josu, yi ate
b 7:24

1Itzun

Yi chiquimen yi e aj Hay

Yi biaj Acor na elepont sotzaj culal.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

219

JOSU8

tibajen yi tnum, lakbal tzun quicyen junt wek. Chon tzun cyoponentz nicyal yi tal jocoj yi at swutz yi tnum. 14 Itzun yi tilol yi rey cwent Hay yi nsken chopon yi e xonl Israel tan oyintzi scyej, nintzun e el tzajtz tan oyintzi scyej yi e yi ate tjocoj. Quinin tzicy scyetz yi ko ate mas sanlar cwent Israel cyewan quib swutz quen yi tnum. 15 Cyelen tzun ojk cyetz Josu tanen. Chicyal tzun yi be yi na ben le amal tzinunin tu. 16 Chicyakil cun yi e sanlar cwent Hay e xomnin tan chitzamlen Josu scyuch yi e mas sanlaratz. Nin benenin e bantz joylaj te yi tnum. 17Nketz ntin yi sanlar cwent Hay e xomnin tan chitzamlen, ma na nchatz yi e sanlar cwent Betel. Tircun e benen. Cyaj quen tu quilol yi cyetz chitnumil chuc. 18 Benen tzun tlol Katajtz tetz Josu: Banaj yi techl tan talchen scyetz yi e mas sanlar tan cyoquen tnum Hay, na ja wit wak amal tan icambalwok, stzun Kataj bantz. Toquen tzun yi jun techlatz tan Josu tan cyoquen yi e mas sanlar yi cyewan quib wutz coc yi tnum tan oyintzi. 19Cyelen tzaj tzun yi e sanlar yi cyewan quib swutz quen yi tnum. Nintzun e octz tul yi tnum, nin oc kakltz cyan. 20 Itzun yi quilol yi e sanlar cwent Hay yi na tzan kakl chitnumil nintzun e el ojk, poro cyal nin e aj nint, na nin e saj yi e xonl Israel yi nsken chel ojk tanen tan chibiylen. 21Yastzun bantz na yi benen quilol Josu yi na tzan kakl yi tnum, nintzun e pakxijtz tan chibiylen yi e sanlar cwent Hay. 22 Nchatz e bant yi e yi ocsan kakl yi tnum, nin e sajt tan quicheyen yi e mas sanlar cwent Israel. Tircun tzun chiquimen yi e aj Hay. Cyal nin e aj nint na nsken chicyaj chinicyal. 23 Ntin cun yi rey cwent Hay qui quim. Ma na ntin xtxamxen cyan, nin ben chicyal swutz Josu. 24 Te yi nsken chiquim chicyakil yi e aj Hay yi e xomnin tan chibiylen klo yi e xonl Israel tanen, nintzun e pakxijt yi e xonl Israelatz le tnum Hay tan chibiylen yi e yi ate cyentz. 25Te yi jun kejatz e quim coblaj mil yaj scyuch cyakil xnan cwent Hay. 26 Na quinin e tane yi e xonl Israel tan oyintzi, jalen cun yi chiquimen tircun yi e wunakatz. 27Nchatz cyetzaj yi e xonl Israel tircun yi cyawun, tu yi chimebil yi e aj Hay. Na yastzun cawl aklij tetz Josu tan Ryos. 28 Kalenas tzun cawunenin Josu-tz tan stzesen tircun yi tnum. Nin tircun cwen woc, chi tanen jalu. 29Nchatz cawunin Josu tan jen chimban yi rey cwent Hay jak tze. Chon tzun quimentz. Baj kejtz tan yi wankil jak tze. Jalen cwen kej cwen tzajtz cyan. Nin chon mukxentz tzi puertil yi tnum. Yi mukxen, nintzun je tenun nicy cub tibaj. Nin inin tenunet yi echk cubatz jalu. bajen yi xtxolbilasej, nintzun ben Josu-tz tan banlen jun patbil chitxixwatz tetz Kataj yi kaRyosil, tibaj yi juwtz yi na biaj Ebal. 31Bnix cyakil, quib yi talnak Moiss, yi chakum Kataj. Nchatz bnix yi jun altaratz, quib yi na tal yi liwr tetz yi ley Moiss, yi na tal: Banaj jun patbil itxixwatz yi cub cun tzan, nin quil selijc yi cubatz, stzun Ryos banak cyen. Cyoquen tzuntz tan paten chitxixwatz tibaj. Nchatz cyak cyoy yi nxcon tan chibansal quib tu Kataj.
c 8:31

30 Yi

Yi jen silel Josu yi ley Moiss wi juwtz Ebal

Ex 20:25.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU8,9
32 Ma

220

tetz Josu, nintzun octz tan stziben yi leyd Moiss te echk cubatz yi xcon tan banlen yi patbil chitxixwatzatz. chiwutz cun cyakil yi e xonl Israel yi toquen i tan banlen. 33 Ma cyakil yi e xonl Israel scyuch yi e yi nketz e xonl Israel, e oc txiclok xlajak yi caa kale atit yi cawl Kataj. Nchatz ate cyakil yi e wi banl wi scyuch yi e mas bajxom, scyuch yi e pujul xtisya yi ate chixol. Chon tzun e xcyewen cuntz chiwutz yi e pale yi quil tetz yi caa tan tkol Kataj banl squibaj. At jun txakaj yi chon ate xe wutz Gerizim, nin junt txakaj yi chon ate xe wutz Ebal. Tircun na chixmayin tzaj te yi caa, chi alijt cyen tan Moiss. 34 Toquen tzun Josu tan silen cyakil echk yol yi tziban le liwr tetz yi ley. Silej i yi echk taklen balaj yi suknak Kataj scyetz. Nchatz silej i yi chicaws yi ko quil chixom te yi yol Ryos. 35Quic nin jun yol yi tzibant cyen tan Moiss yi quik silej Josu chiwutz cyakil yi e xonl Israel. Na ja silej i yi jun liwratz chiwutz cyakil yi e xnan, nin chiwutz cyakil yi e nitxa, nin chiwutz cyakil yi e yi nketz e xonl Israel yi ate chixol.e bantz, yi quibital cyakil yi e ajcaw yi ate jalajicy tzaj yi a Jordn, yi mbi cun na chitzan yi xonl Israel tan banlen. Nintzun e mol quibtz scyuch yi e yi ate jen tzin, scyuch yi e yi ate nakajil yi mar Mediterrneo, scyuch yi e yi ate nintz Lbano. Yi eatz yi e mol quib, itz yi cyajcawil yi e hitita, scyuch yi e amorreo, scyuch e xonl Canan, scyuch e ferezeo, scyuch yi e heveo, nin scyuch yi e jebuseo. 2 Junit tzun ban chitxumun tan oyintzi te Josu scyuch yi e xonl Israel. 3 Poro i tzun yi e heveo yi najlche Gaban, nin quibit yi mbi cun ban yi tnum Jeric tu yi tnum Hay cyakun yi xonl Israel. 4Cwen tzun chitxumul jun cyajtzakl, nintzun e bentz tan chisublen yi chibajxom yi xonl Israel. Itzun yi chibenen, nin ben quicyal echk bi sac tetz culbil bech cyetz. Nin ben quicyal echk bi tzum tetz culbil quica. Cyakil yi echk taklen yi ben quicyal, nternin katznakt, nin ocnakt chabil tejak. 5 Nchatz ocnin echk bech cyetz yi katzal. Nin ocnin yi echk chixajab yi nternin bit. Nchatz ben quicyal wotz tetz chiwa yi nternin ximt. Nintzun e bentz. 6 Yi cyoponen Gilgal, kale chimolonet quib Josu scyuch yi e mas xonl Israel, nintzun cyaltz scyetz. Yi o ketz chon nkasaj joylaj. Qui polo cyeru nink kaban jun katrat scyuchu? chech tzun bantz scyetz Josu. 7Nketz pe nakaj nchisajetu? Na ko nakaj nchisajetu quic rmeril tan bnixen jun katrat scyuchu,f stzun Josu scyetz. 8 Qui ta, yi o ketz, ja kul tan talchen yi list atot tan koquen tetz chimosu. Benen tzun jakol junt tir Josu scyetz: Na tzun scyetz eu? Nin cyaleu yi bintzi yi na nchisitetu? 9Yi o ketz chon nkasaj joylaj, nin ja kul tan koquen tetz chichakumu. Na ja kubit yi winin chamil yi cyeru chiRyosilu. Na winin echk taklen bnix tan tzonej, nin le amal Egipto. 10Nchatz ja kubit, yi en cunin tulej i yi cob rey cwent e amorreo yi quimnake jalaj cyen yi a Jordn, yi Sehn ajcaw cwent
d 8:30-32

1Itzun

Yi chixubsen yi e chibajxom yi e xonl Israel

Dt 27:2-8.

e 8:33-35

Dt 11:29; 27:11-14.

f 9:7

Ex 23:32; 34:12; Dt 7:2; 20:15-16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

221

JOSU9

Hesbn, tu Og yi ajcaw cwent Basn, yi chon najlche sajlen le luwar yi na biaj Astarot.g 11Nin yi kubital cyakil yi xtxolbilasej, nintzun bixe cyakun yi e kabajxom, scyuch yi e kawunakil tan kasajen scyeju. Je tzun cyal sketzej: Quibenenk scyej e xonl Israel. Cyajwok nin iwa. Nin alwok quen scyetz: O chixconsbetzu. Nin list kutanen tan kabnol jun trat scyuchu, chech bantz sketz. 12 Yi kelen tzaj tan chijoylenu, inak cun bnixen tzaj yi kawa. Ma jalu nternin wotzt, nin nternin ximt. 13 Nchatz yi tzum kale at cunt yi kuca, chin acaj nin yi kasajen. Ma jalu nternin bit. Nchatz yi echk bech ketz tu kaxajab. Nim cunin be mbaj kaxombel tan kulen scyuchu, chech tzun yi cobox yajatz bantz. 14 E oc tzun yi e yajatz tan suken mu wajh scyetz chibajxom yi e xonl Israel, nin bajtz cyakun. Poro quinin e jak tetz Kataj yi ko ban yil baj yi wajatz cyan nka qui. 15 Nintzun cujij Josu tan bnixen jun chitrat scyuch yi eatz, tan qui cyoquen tan chibiylen yi e wunakatz. Nin cyakil yi e witz cyajcawil yi xonl Israel, e suk iten nin yolatz scyetz. 16 Poro yi telen ox kej, kalenas tzun quibital yi e xonl Israel. Yi e wunakatz yi e ulak scyej, e ten chiwisin, na chon najlche chinakajil. 17Chibenen tzun yi xonl Israel tan chijoylen yi e wunakatz. Jalen le toxin kej cyoponen kale najlchet. Na e aj Gaban, aj Cafira, aj Beerot nin aj Quiriat-jearim. 18 Yi chijalen yi e wunakatz cyan, quinin e oc tan chibiylen, na nsken bixe jun chitrat scyuch yi quic rmeril tan cyoquen tan chibiylen. Na yi jun tratatz chon bnixen swutz Kataj yi kaRyosil. Tan yi xtxolbilej nintzun xetij yol chixol yi e xonl Israel, yi ploj nchiban yi chibajxom. 19Poro nintzun cyal yi e bajxomatz scyetz yi e mas xonl Israel: Bintzi lo yi na cyalu, poro ja bnix katrat scyuch. Ej, nin swutz cunin Kataj yi kaRyosil yi nkasuk kayol scyetz. Ej nin yi kayol yi nkasuk scyetz itz, yi quil che kabiy. Nin quic cuj tan kabnol mal scyetz. 20Quil che kabiy tan qui kajuchul kil swutz Kataj yi kaRyosil. Na ja wit kasuk kayol. Nin kol kapaj yi mbixe kakun, tzul kacaws tan Kataj, chech tzun bantz. 21Nchatz e cawun nin: Quic cuj tan koquen tan chibiylen yi e wunakatz. Na ja chibixe kan tetz kaswilum, nin tetz katzyaom. Tan yi xtxolbilasej yi quit e oc tan chibiylen, e el cun yi e bajxomatz te chiyol yi chisuk scyetz. 22 Che chakol tzun Josu yi e aj Gabanatz. Nintzun jaktz scyetz: Nxac ncxocwok tan kasublen? Nxac mmitalwok sketz yi chon ncsajwok joylaj? Na axwok ten kawisin. 23 Ma jalu, tan yi iyapl yi mmibanwok skej skake icaws. Axwok esclaw sbne opon tunintz. Axwok aj swilum, nin aj tzyaom sbne le cal Ryos. 24 Itzun cyaltz tetz Josu: Ja kaban yi xtxolbilatz, na ja kaxob scyeru, ko tzun kaquim cyanu, na bitant kan yi taknak yi chiRyosilu cyakil yi echk amalej scyeru. Na yastzun talnak i tetz Moiss yi chakum Kataj. Ej, nin nchatz tal i tetz Moiss, yi tajwen tan kaquimen cyakil yi o yi najlcho swutz yi echk amalej. 25Chastzun te ncu katxumul yi jun kajtzaklatz. Ma jalu bin, ja bin koc chicwentu. Chibneu skej quib yi mbixe cyanu, chech bantz tetz Josu.
g 9:10 Nm 21:21-35. h 9:14 Itz jun chicstumbr yi e wunak sajlen yi kol chiwan te jun wunak ja tzun cyamiwij quib, nin quic rmeril tan stzajen yi tzatzin paz, yi njal chixol.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU9,10

222

26 Quinintzun tak Josu amal scyetz yi e mas xonl Israel tan cyoquen tan chibiylen yi e wunakatz. 27Poro yi cyakun yi e wunakatz ban itz, tan swilin nin tan balen quica yi e xonl Israel. Nchatz e oc tan taklen cyakil yi si, tu a yi na xcon tan banlen chimunl swutz yi patbil chitxixwatz, le amal kale talwit Ryos yi tajwen tan chibnol chimunl swutz. Jetzatz tzun cyoclen te yi jun akunatz, nin iten nin cyakunatz jalu.

bantz, yi tbital Adonisedec, rey cwent Jerusaln, yi mbi cun bajij te yi tnum Hay tu yi chireyil, nintzun xobtz. Nchatz tbit i yi mbi cun bajij te yi tnum Jeric tu yi chireyil. Ej nin mast cunin xobentz yi tbital yi mbi nchiban yi e aj Gaban, yi sken choc jak chicawl yi e xonl Israel, wech na itz jun chin wutzilen tnum, nin icynakt cun swutz Hay, nin chin cham nin e tan oyintzi. Poro nsken chicy xomok scyej yi e xonl Israel. 3 Benen tzun mantar tan yi rey Adonisedec te Hoham yi rey cwent Hebrn, tu Piream yi rey cwent Jarmut, tu Jafa, yi rey cwent Laquis. Ej, nin nchatz te Debir, yi rey cwent Egln. Ej, nin je yol iej: 4Chibneu pawor, chisajku tan wucheyen tan oyintzi scyej yi e aj Gaban. Na ja bnix jun chitrat tu Josu scyuch yi e xonl Israel, stzun i ban nintz scyetz yi e ajcawatz. 5 Jen tzun chimolol quib yi o reyatz tan oyintzi scyej yi e aj Gaban. Yi o reyatz itz yi rey cwent Jerusaln, tu yi rey cwent Hebrn, tu yi rey cwent Jarmut, tu yi rey cwent Laquis. Ej nin nchatz yi rey cwent Egln. Nintzun e bentz scyuch chisanlar tan cyoponen nakajil Gaban. Itzun yi cyoponen, nintzun e ban list quib tan oyintzi scyej yi e aj Gabanatz. 6 Yi quilol yi e aj Gaban yi nsken chopon yi e reyatz tan oyintzi scyej, nintzun ben mantartz cyan tan talchen tetz Josu yi ate Gilgal. Itzun cyaltz: Chibneu pawor tan kucheyen. Chisajku jalcun tan kacolchen, na cyakil yi e ajcaw scyej yi e amorreo yi najlche wiwtz, ja je chimolol quib tan oyintzi skej, chech tzun bantz tetz Josu. 7Yi tbital Josu, nintzun e bentz scyuch yi e tetz sanlar tan quicheyen. 8 Nintzun tal Kataj tetz Josu: Quil cxob scyetz, na ja wit wak amal tan ixcyewen scyej. Nin quic nin jun yi nink snimsaj tib tan oyintzi tzitej, stzun Kataj bantz tetz Josu. 9Qui cunin tzun tzicy scyetz yi e amorreo yi cyoponen Josu scyuch yi e tetz sanlar, na baj cunin akbal cyan tan xon tan cyoponen. 10Toquen tzun tkol Kataj jun chin xow scyetz yi e amorreo-atz, na yi benen quilol yi sken chul yi e xonl Israel tan oyintzi scyej, quit e nimsaj chicul tan oyintzi. Chastzun te winin e, e quim tan Josu scyuch yi e tetz sanlar le amal Gaban. Ma yi benen quilol yi cyelen ojk yi e mas tul yi be yi na copon Bet-horn, nintzun e ben xomoktz tan chitzamlen, nin tan chiquimsen cun jalen yi cyoponen Aseca nin Maceda. 11Te yi cyelen ojk yi e amorreo chiwutz yi e xonl Israel wutz cunak Bet-horn, nintzun saj kojol Kataj jun chin cub abal chiwi tan chibiylen cun. Mast cun e quim tan yi cub abalatz swutz yi e quim cyakun yi e xonl Israel tan spar. 12 Ej, itzun bantz, te yi kejatz yi tkol Kataj amal scyetz yi e xonl Israel tan chixcyewen scyej yi e amorreo, nintzun jilon Josu tetz Kataj, chiwutz cun yi e xonl Israel. Ej, nin je yol iej: Ta, na waj yil tane yi kej tibaj yi tnum Gaban. Ma yi xaw, tibaj yi kajlaj Ajaln. 13 Nintzun tane yi kejtz. Nchatz ban yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1-2 Itzun

Yi tanewen yi kej tibaj Gaban

223

JOSU10

xaw. Jalen cun yi quicysal yi e xonl Israel chicul te chicontr. Ikaj qui tzunk tziban cyen yi xtxolbilej tul yi liwr yi na biaj Justoi nka Jaser? Jun lo kej tane yi kej tcyaj. 14Quic nin junt kej chonk banaktz, nka chonk sbne-tz chi yi jun kejatz. Na nin ban tanen Kataj yi mbi njak jun yajatz tetz. Na Kataj tenin oc tan oyintzi tan quicheyen yi e xonl Israel. 15 Yi stzajen wi yi oyintzi nintzun e pakxij Josu scyuch cyakil yi e sanlar cwent Israel le tnum Gilgal kale e sajet. 16 Ma yi o reyatz yi je chimolol quib tan oyintzi scyej yi e aj Gabanatz nin e el ojk. Chon tzun cyewal quib tul jun picy le amal Maceda. 17Poro nin alchij stziblaltz tetz Josu yi chon cyewan quib yi o reyatz le yi jun picyatz. 18 Benen tzun tlol Josu scyetz yi e yi oponsan yi stziblal: Wekwoken cub stzi yi jun picyatz kale atet yi o reyatz. Nin chicyajk cyen cobox sanlar itan stzi, tan chiquicylen bantz quil chel ojk. 19Ma ax itetz quil xtane tan chibiylen kacontr, ma na xomwoknin wutz chicoc, nin biywoke cun chicyakil. Quil tzitakwok amal tan chipakxen le chitnumil, na yi Kataj ja wit tak i amal sketz tan kaxcyewen scyej, stzun Josu bantz. 20 Yastzun bantz yi chixcyewen Josu scyuch yi e xonl Israel tan chibiylen tircun yi e chicontratz. Ma yi e yi qui e quim, chon tzun baj cyewal quib lak chitnumil yi at tapij tej. 21Quic nintzun jun sanlar xonl Israel yi quixpnak yi chibaj pakxen tzaj Maceba, kale atit Josu. Ej, nin cyal nin jun scyeri chicontr yi nink nimsaj cul tan chijislen. 22 Nintzun ben tlol Josu scyetz yi e sanlar yi e cyaj cyen tan quicylen yi jun picyatz: Jakwoken stzi yi picy, nin cyajwokel tzaj yi o reyatz yi cyewan quib tul. 23 Nintzun el tzaj quicyal yi o reyatz. El tzaj yi rey cwent Jerusaln. Nchatz el tzaj yi rey cwent Hebrn. Nchatz el tzaj yi rey cwent Jarmut, tuml yi rey cwent Laquis, nin yi rey tetz Egln. 24Ma yi cyoponen ticylen swutz Josu nintzun e saj chakol chicyakil yi e yaj xonl Israel, nchatz ben tloltz scyetz yi cyajcawil yi e sanlar cwent Israel: Chikank tzaj quibu. Nin cyakenu chikanu te chikul yi cobox reyej. Nintzun saj chikansal quibtz, nin je cyakol chikan te chikul yi o reyatz, yi joklche wuxtxotx. 25Nintzun ben tlol Josu-tz scyetz yi e sanlaratz: Quil cxbisun, nin quil cxobwok. Ma na quiwit, nin txiclenwok cun. Na chon nin stuleje Kataj cyakil yi e yi na chich chicul scyeju. 26 Ma yi wit tlol Josu yi echk xtxolbilatz, nin bentz tan chibiylen yi o reyatz. Yi chiquimen, nintzun e je chimbaltz jak tze. Ate nintz jalen cwen kej. 27Benen tlen tu atit kej yi cawunenin Josu tan chicusen tzaj. Nintzun e oc cyen junt tir le yi picy kale e el tzit. Yi cyoquen cyen, nintzun oc chin wutzilen cubtz cyan tan joplen yi picyatz. Inin at echk cubatz jalu. i tzun yi chiquimen yi o reyatz iten nin kejatz cambal Josu yi tnum Maceda. Tircun e quimen tan spar. Nchatz quim yi chireyil, nin chon cunin ban chi ban yi rey cwent Jeric. 29Yi ticyen Josu Maceda scyuch yi e xonl Israel, chon tzun cyoponentz le amal Libna tan oyintzi. 30Tkol tzun Kataj amal scyetz Josu tan chixcyewen scyej yi e wunakatz, yi ate Libna tu yi chireyil. Tircun chiquimen tan spar.
i 10:13

28 Ej

Yi cambal Josu yi tnum Maceda

2S 1:18.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU10,11

224

Quic nin junt taklen clax cyen. Ma yi quimen yi rey, chon cunin cyulejtz chi ban yi rey cwent Jeric. 31Yi quicyen Josu scyuch yi e xonl Israel Libna, chon tzun cyoponentz tan oyintzi scyej yi e aj Laquis. Bajx bajen chisutal soltej yi tnum, nin e octz tan oyintzi. 32 Tak Kataj amal tan chixcyewen te yi junt tnumatz. Na le junt eklok, yi cyoquen tan oyintzi, tircun chiquimen cyan. Tircun chiloonen tuml yi cyawun, chi cyulej yi tnum Libna. 33 Nchatz Horam, yi rey cwent Gezer, tu yi e tetz sanlar e sajtz tan quicheyen klo yi e aj Laquis. Poro e oc Josu tan chibiylen chicyakil. Nin cyal nin jun nink clax cyen chixol. 34 Yi cyelen tzaj Josu scyuch yi e xonl Israel Laquis, chon tzun cyoponentz nakajil yi tnum Egln. 35Iten nin kejatz e oc tan oyintzi scyej yi e aj Egln. Nin tircun chiloonen cyan tan spar. Tircun e quimen chi e ban yi e aj Laquis. 36 Ma cyelen tzaj Egln chon tzun cyoponentz Hebrnj tan oyintzi. 37Yi cyoponen le amal Hebrn tircun chiquimen cyan. Nchatz ban yi rey, scyuch cyakil wunak tu yi echk tal tnum yi ate nakajil. Tircun chisotzen. Chon cunin e ban chi ban yi tnum Egln. 38 Chibenen tzun Josu scyuch yi e xonl Israel tan oyintzi scyej yi e aj Debir.k Yi cyoponen, nintzun e octz tan oyintzi scyej. 39Ma yi chixcyewen tan chibiylen yi e wunakatz yi ate-tz tnum Debir, tuml yi chireyil, cyetzaj yi chiamal. Nchatz e quim yi e wunak yi ate tulak echk mas aldey nakajil yi tnumatz. Tircun chiquimen cyakun tan spar. Quic nin jun nink clax cyen cyan chi cyulej yi tnum Hebrn tu Libna tuml yi chireyil. 40 Tircun chiloonen yi e wunak yi ate le amalatz. E loon yi e aj Nguev, tuml yi echk tnum yi ate wiak tal juwtz.l Tuml yi echk tnum yi ate kajlaj. Ja chisotz tircun tuml chireyil. Yastzun cyulejtz quib yi cawl yi tak Kataj yi kaRyosil scyetz. 41Yastzun bantz yi xcyewen Josu tan cambajen cyakil yi echk amal, na e cambaj cyakil yi amal cwent Cades-barnea, jalen Gaza, tu yi amal yi na xetnin Gosn jalen Gaban. 42 Ja chixcye Josu scyej yi e reyatz, nin ja cyetzaj cyakil chiamal, na yi Kataj yi kaRyosil bajxij chiwutz tan oyintzi. 43 Ma yi chixcyewen, nintzun e pakxijt Gilgal kale e sajet. bantz, yi tbital Jabn, rey cwent Hazor, yi mbi cun nchiban yi e xonl Israel scyej yi e amorreo, nintzun ben chakol cobox chakum tan talchen scyetz yi rey Jobab cwent yi tnum Madn, tu yi rey cwent Simrn, tu yi rey cwent Acsaf, tan jen chimolol quib tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. 2 Nchatz ben mantar tan i scyej cyakil yi e rey yi ate jen tzin, scyuch yi e yi najlche tjocoj kale na icyet yi a Jordn, tzak cun tzaj yi jun wutzilen lawun yi na biaj Cineret. Nchatz ben mantar scyej cyakil yi e ajcaw yi najlche wi kajlaj, swutzel tzaj Dor, yi at toquen tzin. 3 Scyuch yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, scyuch e ferezeo, scyuch e aj jebuseo, yi chon najlche wiwtz, nchatz yi e heveo yi ate wiwtz Hermn, xlaj Mizpa. 4Chimolol tzun quib yi e reyatz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Xomche chisanlar scyej. At e yi chon ateen tejak chej. Nin at e yi chon ate tulak caret tetz oyintzi. Quinin ajlben cyetz yi
j 10:36-37

11

Yi chixcyewen yi e xonl Israel scyej yi rey Jabn scyuch yi e mas rey


1Itzun

Jos 15:13; Jue 1:10.

k 10:38

Jos 15:15; Jue 1:11.

l 10:40

Jue 1:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

225

JOSU11

e sanlaratz, na chon cunin cyajlal chi tanen yi samlicy yi at tzi mar. 5Junit e ban, nin chon cyoponentz stzi a Merom. Nin e ban list quibtz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. 6 Itzun tal Kataj tetz Josu: Josu, quil cxob, na chwanin ek, nsken chiquim cyakil yi e icontratz wan. Ma yi axwok itetz, ntinatz tajwen tan ibnol: Wakwoken quikan yi chichej, nin oken kakl yi chicaret itan, stzun Kataj bantz tetz. 7Benen tzun Josu scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi scyej yi e reyatz. Qui cunin tzicy scyetz yi cyoponen Josu tan chibiylen te yi ate tzi yi a Merom. 8 Na nin tak Kataj amal scyetz yi e xonl Israel tan chixcyewen scyej yi e reyatz, e xomnin tan chibiylen jalen Sidn, nin jalen Misrefot-maim. Nin at e xonl Israel e xomnin tan chibiylen jalen kajlaj telen tzin Mizpa. Tircun chiquimen yi e chicontratz, na quic jun nink clax. 9Inin tulej Josu-tz chi tal Kataj. Cwen tzun chitzesal cyakil yi chicaret nin nchatz baj chiwakul quikan chichej yi e chicontratz. 10 Chibenen tzun Josu tan chibiylen yi e yi ate le tnum Hazor. Tircun chiquimen, tuml yi chireyil, na i ntxumun yi jun oyintziatz scyej yi e xonl Israel. 11Tircun chiquimen yi e yi ate le jun tnumatz. Nin oc kakl yi tnum cyakun yi e xonl Israel. 12 Iten nin tulej Josu yi echk mas tnum yi xom chiwi te yi rey cwent Hazor. Quim chireyil, nin e quim tircun yi e wunak yi ate le yi echk tnumatz. Ban Josu yi xtxolbilatz na yastzun talnak Moiss yi chakum Ryos. 13 Ntin Hazor oc kakl cyakun yi e xonl Israel, ma yi echk mas tnum yi ate wiwtzen, quinin oc kakl cyan. 14Poro tircun yi e wunak yi ate-tz tul yi echk tnumatz e quim. Quic nin jun nink clax. Ma yi cyawun tu yi echk taklen yi at tnum, tircun cyetzal. echk cawl yi tak Kataj tetz Moiss, Josu tzun bnon tanen, na nin tal Moiss cyakil yi echk cawlatz tetz Josu. Quic nin jun xtxolbil yi quik mban Josu chi yi tal Kataj tetz Moiss. 16 Cyetzaj yi e xonl Israel cyakil yi echk amalatz yi at wiwtz, tu yi jun coloj amal yi na biaj Nguev, tu yi amal Gosn, tu cyakil yi kajlaj yi at stziak yi a Jordn, tu yi amal yi na biaj Arab, tu cyakil echk mas amal yi at wiwtz, tu yi echk jocoj yi nsken wit oc chicwent. 17Nchatz cyetzaj yi wiwtz Halac yi na xetnin Seir, nin yi na opon jalen Baalgad yi at jalen wi kajlaj Lbano, yi at tzak cun yi wutz Hermn. 18 Tircun chiquimen chireyil yi echk tnumatz, na nim tiemp e ban yi e xonl Israel tan cambajen yi echk amalatz. 19Ntin cun yi e heveo, yi najlche Gaban, yastzun e clax, na nsken bnix jun chitrat scyuch. 20Tircun chiquimen yi e mas wunakatz, nin chin quixcuj nin e ban yi chiquimen, na yastzun tajbil Kataj tan ticyen ponen yi echk quixcujatz cyan chikab yi e xonl Israel. Quinin el chikajabm yi e xonl Israelatz scyej, na yastzun alijt cyen tan Kataj Ryos tetz Moiss. 21Nchatz iten nin tiempatz chiquimen yi e xonl Anac yi najlche wiwtz Hebrn,n nin Debir, tu Anab. Nin cyakil yi e yi ate wiwtz cwent Jud, tu yi
m 11:20

15 Yi

Yi chibnol tanen Josu yi cawl yi tal Moiss

Dt 7:16.

n 11:21

Jue 1:10-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU11,12

226

echk amal yi nsken oc chicwent yi e xonl Israel, tircun chixiten tan Josu. 22 Chastzun te quic jun xonl Anac, yi e yi nim wutz quikan, ncyaj cyen le amalatz yi at chikab yi e xonl Israel. Poro ilenin e cyaj cyen cobox le amal Gaza, tu Gat, nin Asdod. 23 Yastzun ban yi chixcyewen yi e xonl Israel tan cambajen cyakil echk amalatz, chi yi talnak Kataj tetz Moiss. Nintzun cu jatxij yi amalatz chiwutz yi e xonl Israel, xomquen tu te jujun kuj e. Nin jetzatz, quict mas oyintzi jal chixol. echk amal yi cyetzaj yi e xonl Israel itz: Cyakil yi amal yi na xet tzaj te yi tzanla Arnn, jalen te yi wutz Hermn, cyakil yi echk amal yi at swutz len yi tzanla Jordn. 2 Yi chibi yi e rey yi e quim cyakun itz: Yi rey tetz Sehn, yi chireyil yi e amorreo, yi chon najlij le tnum Hesbn, i ajcaw tibaj cyakil yi amal yi chon na xetnin le tnum Aroer, yi at tzi tzanla Arnn, jalen te yi tzanla Jaboc, kale atit chimojom yi e amonita. Nchatz cawunak i tibaj jalaj te yi amal Galaad. 3 Nchatz cawunak i tibaj cyakil yi amal yi at swutz len yi a Jordn, yi chon na xetij tzi yi a Cineret, jalen te yi mar yi chin ca nin tan atzum nka yi Ca Mar. Nin opon te yi tnum Bet-jesimot, nin jalen xe wutz Pisga. 4 Nchatz quim Og cyakun yi rey cwent Basn. Yi Ogatz i yi witzbil chixonl yi e refaita yi chon najlche le tnum Astarot, nin yi tnum Edrei. 5 Ej, nin yi echk amal yi at jak cawl yi rey Ogatz sajlen, itz yi amal yi chon na xet tzaj mojomil xe wutz Hermn, tuml yi amal Salca, nin cyakil yi amal cwent Basn, nin oponak yi mojom jalen Gesur tu Maaca, nchatz na opon nicyal Galaad, yi cob elnak tu Sehn, rey cwent Hesbn.o 6 Yastzun yi e reyatz yi e quim cyakun Moiss scyuch yi e xonl Israel. Nintzun cu jatxol Moiss yi echk amalatz chiwutz ox kuj scyeri yi e xonl Israel. Nin yi ox kujatz itz: Yi e xonl Rubn, yi e xonl Gad, tu yi e xonl Manassp yi cob cuntu elnake. 7Ma cyakil yi amal yi nchicambaj Josu scyuch yi e xonl Israel, itz yi at jalajicy tzaj yi a Jordn. Na xet nin Baal-gad, yi at Lbano, jalen te yi wiwtz Halac yi at cwen tzin, swutzoc tzaj yi wiwtz Seir. Cwen tzun jatxol Josu cyakil yi echk amalatz chiwutz yi e xonl Israel, tetz chinajbil sbne opon tunintz. 8 Cu jatxol cyakil yi echk amal yi at wiwtz tu yi kajlaj, tu amal yi at tzi a Jordn, tu yi echk txalaj, tu cyakil echk amal yi tzinunin tu, tu cyakil yi amal cwent Nguev. Cyakil yi echk amalatz yastzun yi chiamalben yi e hitita, yi e amorreo, nin yi e xonl Canan, nin yi e ferezeo, nin e keveo, scyuch e jebuseo. 9-24 Ma jalu, je chibi yi e rey yi e quim cyakun Josu: Yi rey tetz Jeric, tetz Hay, yi at nakajil Betel, rey tetz Jerusaln, tetz Hebrn, tetz Jarmut, tetz Laquis, tetz Egln, tetz Gezer, tetz Debir, tetz Geder, tetz Horma, tetz Arad, tetz Libna, tetz Adulam, tetz Maceda, tetz Betel, tetz Tapa, tetz Hefer, tetz Afec, tetz Sarn,
o 12:1-5 Nm 21:21-35; Dt 2:263:11. p 12:6 Manass yi xonl Manass cob e el. At jun kuj yi chon e cyaj cyen jalaj icyen yi tzanla Jordn, nin at junt kuj yi chon e cyajen cyen jalaj icy tzaj yi Jordn. Nm 32:33; Dt 3:12.

12

1Yi

Yi e rey yi e quim cyakun yi e xonl Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

227

JOSU12,13

tetz Madn, tetz Hazor, tetz Simrom-mern, tetz Acsaf, tetz Taanac, tetz Meguido, tetz Cedes, tetz Jocneam yi at Carmelo, tetz Dor yi at tzi mar, tetz Goim yi at cwent Gilgal, nin yi rey tetz Tirsa. Junak junlaj rey e quim cyakun Josu scyuch yi e xonl Israel. bantz, yi tijinen cul Josu, nintzun tal Kataj tetz: Josu, yi aatz ja tijin acul, poro at tzaj nin tan ixcyewen tan cambajen yi amal yi insuknak tzitetz. 2 Na txen itetzaj chiamal yi e filistey, tu chiamal yi e gesureo. 3 Nchatz txen itetzaj yi chiamal yi e aveo, yi at cwen tzin. Yi echk amalatz, itz yi amal yi na xet tzaj te yi tzanla Sihor, swutzel tzaj Egipto, nin te yi mojomil yi na opon jalen te tnum Ecrn. Ma jen tzin, txen itetzaj yi amal kale atet yi e aj Canan. Tul yi amalatz, at o witz ajcaw yi na chicawun. Nin itz yi ajcaw cwent Gaza, Asdod, Ascaln, Gat nin Ecrn. 4Nchatz txen itetzaj yi amal yi at cwen tzin, yi na xetnin Sidn, nin yi na opon jalen Afec, yi mojom tib scyuch yi e amorreo. 5 Nchatz txen itetzaj chiamal yi e giblita, nin yi amal cwent Lbano, yi na xetij Baal-gad, nin na opon xe wutz Hermn jalen Hamat. 6 Cyakil yi echk amalatz, swake tzitetz yi axwok xonl Israel. Swake cyakil yi chiamal yi e aj Sidn, tu yi wiwtz yi na xetij Lbano, jalen Misrefot-maim. Chelepon inlajul cyakil yi e wunak yi ate swutz yi echk amalatz. Ma aatz Josu, ban tzajatx yi amalatz chiwutz yi e atanum,q chi walnak tzatz. 7Ban tzajatx cun chiwutz yi beluj kuj xonl Israel, tuml yi junt kuj xonl Manass yi txen aklij cyetz, stzun Ryos ban tetz Josu. e xonl Rubn, tu Gad, tu yi junt kuj xonl Manass, nsken tak Moiss yi cyetz chiamal jalaj cyen yi a Jordn.r 9Na ja cyetzaj yi amalatz yi na xet nin Aroer, yi at stzi yi a Arnn tu yi echk tnum yi at kajlaj, tuml Medeba tu Dibn. 10Tuml cyakil yi echk tnum yi at tzaj cwent yi rey Sehn yi cyajcawil yi e amorreo, yi chon najewen i Hesbn. Nin ja opon cun stzi yi chimojom jalen te yi chimojom yi e amonita. 11Nchatz aklij yi echk amal scyetz yi at cwent Galaad tu yi chiamal yi e gesureo, tu chiamal yi e maacateo, tu yi wiwtz Hermn, tuml yi amal Basn jalen Salca. 12 Nchatz aklij yi amal yi at jak cawl Og, chireyil yi e aj Basn, yi cawunak le tnum Astarot tu Edrei. Yastzun yi e refaita yi e clax cyen, yi xcye nak Moiss tan chibiylen, nin tan chilajen le cyetz chiamal. 13 Ntin cun yi e aj Gesur scyuch yi e aj Maaca qui nchel lajun swutz yi chiamal, ma na e cyaj cyen tu chixol yi e xonl Israel. Nin ate nintz jalu. 14 Ma yi e xonl Lev quic cyetz chiamal aklij tan Moiss. Na yi cyetz chiherenss itz yi echk oy yi na opon cyakun yi e xonl Israel tan pat-xen swutz Ryos, chi yi talnak Ryos scyetz. 15 Ma yi e xonl Rubn, nintzun oc Moiss tan jatxlen cyetz chiamal. Xomquen tu te yi jujun najal. 16 Chon tzun e cyajen cyen yi e xonl Rubnatz le yi amal Aroer, stzi yi a Arnn tu yi tnum yi at kajlaj, cyanl tetz Medeba. 17Nin ja opon cun jalen Hesbn tu cyakil yi echk tnum yi at kajlajatz chi tanen Dibn,
q 13:6

13

1Itzun

Yi amal yi txen chicambaj yi e xonl Israel

8 Yi

Yi tkol Moiss chiamal yi junt kuj Manass, Rubn nin Gad

Nm 33:54.

r 13:8

Nm 32:33; Dt 3:12.

s 13:14

Dt 18:1; Jos 13:33.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU13,14

228

Bamot-baal, Bet-baal-men. 18 Nchatz i njatxon yi tnum Jahaza, Cademot, nin Mefaat, 19tu yi tnum Quiritaim, Sibna, Zaret-sahar yi at kajlaj. 20Ej, nin i njatxon yi tnum Bet-peor, tuml yi echk txalaj Pisga, nin Bet-fesimot, 21tu cyakil yi echk cojbil, tuml yi echk tnum yi at jak cawl Sehn yi chireyil yi e amorreo, yi najlij Hesbn. Yastzun yi rey yi quim tan Moiss scyuch coboxt ajcaw yi na chibiaj: Evi, Requem, Zur, Hur nin Reba. 22 Nchatz quim Balaam cyakun yi e xonl Israel tan spar. Yi jun Balaamatz i jun nachol, nin i cyajl Beor. 23 Cyakil yi echk amalatz, yastzun aklij scyetz xonl Rubn tan Moiss. Xomquen tu te tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. Tircun echk amalatz aklij scyetz. Nin chon mmopon chimojom tzi a Jordn. 24 Nchatz taknak Moiss chiamal yi xonl Gad. Xomquen tu te tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. 25Aklij yi amal cwent Jazer tu cyakil yi tnum Galaad scyetz. Nin nchatz cyetzaj jalaj chiamal e amonita. Nin yi mojomil yi chiamal, opon jalen Aroer yi at swutz len Rab, 26 tuml yi amal yi at xol Hesbn, Ramatmispa tu Betonim, tuml yi amal yi at xol Mahanaim. Nin na opon te yi mojomil Debir. 27Nchatz aklij yi kajlaj Bet-aram Bet-nimra, tu Sucot, nin Zafn. Yastzun amal yi at tzaj jak cawl Sehn yi rey tetz Hesbn. Chon tzun at cyakil echk amalatz swutz len yi a Jordn. Nin chon nxet tzaj tzak cun tzaj yi lawun yi na biaj Cineret. 28 Cyakil yi echk amalatz, yastzun aklij scyetz yi e xonl Gad tan Moiss. Xomquen tu te yi tajlal yi jujun kuj e aj Gadatz yi chixonl quib. 29Nchatz tak Moiss chiamal yi junt kuj xonl Manass, yi e cyaj cyen jalaj cyen yi a Jordn. 30Yi toquen jatxlen yi chiamal, xomquen tu te yi tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. Nin ja cyetzaj cyakil yi amal yi at tzaj jak cawl Og, yi rey tetz Basn. Chon xetnin le tnum Mahanaim, tuml yi oxcal tnum yi at cwent yi tnum Jair. 31Nchatz cyetzaj jalajt te yi amal Galaad tu yi cobt tnum yi na biaj Astarot tu Edrei. Yastzun yi amal yi aklij scyetz xonl Maquir, cyajl Manass. Xomquen tu te tajlal jujun kuj e yi chixonl quib. 32 Yastzun cyakil yi amal yi baj jatxol Moiss scyetz yi e xonl Rubn, Gad tu Manass, te yi ate wi kajlaj cwent Moab, yi at jalaj cyen yi a Jordn, swutz len Jeric. 33 Ma yi e xonl Lev, quic cyetz chiherens aklij, ma na ntinatz tal Moiss scyetz: Yi itetz iherens itz yi Kataj, yi kaRyosil.t chibi yi echk amal cwent Canan yi jatxlij chikab yi e xonl Israel cyakun Eleazar yi pale, tu Josu yi cyajl Nun, scyuch yi e chibajxom yi jujun kuj xonl Israel. 2 Chon cyulej chi talnak Kataj tetz Moiss. Na e oc tan txiluntzu tej tan jatxlen cun chiwutz yi beluj kuj tu nicy xonl Israel. 3 Na yi cobt kuj tu nicy, yi e xonl Rubn, nin yi e xonl Gad, tu yi junt kuj xonl Manass, nsken tak Moiss yi cyetz chiherens jalaj cyen yi a Jordn.v Ma yi e xonl Lev, quinin aklij cyetz chiherens, 4na yi cob cyajl ep, yi Manass tu Efran, e oc tajlal yi coblaj kuj xonl Israel. Poro yi e xonl Lev qui aklij chiherens, ma na ntin aklij mu chiamal kalel chinajewet, nin kalel chiwanet yi cyawun. Yi mu chiamalatz, chon at chixolak yi e mas xonl Israel. 5Cyakil yi xtxolbilasej, ja bnix chi talnak Kataj tetz Moiss.
t 13:33

14

Yi toquen Josu tan jatxlen yi echk amal chiwutz yi e mas xonl Israel
1Je

Nm 18:20; Dt 18:12.

u 14:2

Nm 26:52-56; 34:13.

v 14:3

Nm 32:33; 34:14-15; Dt 3:12-17.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

229 Yi chiamal yi e tu Caleb

JOSU14,15

itzun bantz, nintzun e ben yi e xonl Jud tan yol tetz Josu le tnum Gilgal. Yi cyoponen swutz Josu, nintzun tal Caleb yi cyajl ta Jefone yi cenezeo tetz: Ma jalu ta, ulk txakx tculu yi xtxolbil yi talnak Kataj tetz Moiss le amal Cades-barnea, na alijt cyen takun, yi mbi sbajok skej ketz tuchu.w 7Na yi kasajen chakol Moiss yi chakum Ryos, tan xkuken yi amalej, atin wetz tul cawunak yob. Ej, nin yi kulaken tan xkuken, ja wal yi mero bintzi quib yi nwil, na ja chinxom te yi tajbil Wajcaw yi kaRyosil.x 8 Ma yi coboxt kuch yi xomche skej, ntin ja choc tan chixowsen yi e mas katanum. Poro yi in wetz quinin nchinxom scyej, ma na ntin ja imban yi tajbil Kataj yi kaRyosil. 9Chastzun te tal Moiss yi xtxolbilej swetz: Jun cun yol, yi amal kale ncxonet, atz sbne scyuch yi e anitxa, na ja cxom te yi tajbil Kataj yi kaRyosil,y stzun i bantz swetz. 10Ma jalu bin Josu, nimix bin tiemp yi tlol Moiss yi xtxolbilej swetz. Na ja wit icy cawunak oix yob yi tlol Kataj yi xtxolbilatz tetz Moiss, nin yastzun yi tiemp yi na kaxon tzaj le amal tzinunin tu. Ma jalu, atin tul jun mutx tu o yob, 11ej, nin inin wutanen wetz chi wutanen yi insajen chakol Moiss tan xkuken yi echk amalatz. Nchatz atit inwalor tan woquen tan oyintzi. 12 Chastzun te na klo waj yil taku yi amalatz yi suknak Kataj swetz. Itz yi wiwtz kale atet yi e xonl Anac, yi e yi chin wutz quikan nin. At e yi chon najlche tulak echk lmak tnum, yi at chin tapij soltejak. Taku bin echk amalatz swetz, na chon kuklij incul te Kataj, yi xomok i swej tan wucheyen tan chilajen len yi e wunakatz yi ate swutz, stzun Caleb bantz tetz Josu. 13 Nintzun tak Josu banl tibaj Caleb, nchatz tak yi amal cwent Hebrn tetz herens i. Yi Calebatz i cyajl Jefone yi cenezeo. 14Yastzun bantz yi toquen Hebrn tetz herens Caleb tu cyakil yi xonl i, nin chon najlche-tz jalu, na nin xom i te yi mero tajbil Kataj yi kaRyosil, yi o xonl Israel. 15 Yi bi yi amal Hebrn tenchan itz, Quiriat-arba. Yi biaj Arba itz bi jun xonl Anac. Nin itz jun yaj yi chin wutz tkan nin, nin chin cham nin i. Ma yi xcyewen Caleb tan cambajen echk amalatz, quict oyintzi bajij Canan te yi tiempatz. yi amal yi jatxlij scyetz yi e xonl Jud yi toquen txilun tej. Nin je yi mojomilej: 2 Te yi jalaj cwen tzin, chon na xetij stzi yi mar yi chin ca nin tan atzum,z kale na icyet chimojom yi e aj Edom, 3nin na icyak inaj Acrabim, nin na icyak le amal tzinunin tu cwent Zin. Nchatz na icyak tzak cun Cadesbarnea, nin na opon Hezrn, nin na je tcun Adar. Kalenas tzun na ben tan taklen welt jalen Carca. 4Nin na xomnin le xombil a yi na biaj a Tetz Egipto, jalen yi na opon tzi yi mar Mediterrneo. Yastzun chimojom bantz te yi jalaj cwen tzin. 5 Ma yi mojomil chiamal tetz telen tzin itz cyakil tkanil yi mar yi chin ca nin tan atzum, jalen te yi amal kale na tzajpont yi tzanla Jordn.
w 14:6 Nm 14:30. x 14:7 Nm 13:1-30. y 14:9 Nm 14:24. z 15:2 Yi Yi mar yi chin ca nin tan atzum itz yi Mar Muerto, nka Mar Salado, nka Mar del Arab le castiy. Na alchij Mar Muerto tetz tan paj yi quic jun cay yi itz tul, na chin ca nin tan atzum.

6 Ej,

15

1Je

Yi chiamal yi e xonl Jud

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU15

230

Ma yi mojomil chiamal jen tzin, chon na xetnin kale na tzajpont wi yi tzanla Jordnatz stzi yi mar yi chin ca nin tan atzum. 6Chon na jeul Bet-hogla. Nin na jeul Bet-arab. Nin na ultz kale atit yi wutz cub tetz Bohn, jun scyeri xonl Rubn. 7Kalenas tzun na jeultz wi kajlaj cwent Acor. Nin na ultz Debir. Chon tzun na cuultz Gilgal, swutzel tzaj yi txalaj cwent Adumn tzak cun yi xombil a. Nintzun na icy cuntz kale na itzet yi a En-semes, nin na xomnintz jalen En-rogel. 8 Nin na icy cuntz le kajlaj cwent Ben-hinom, tzak cun Jebs nka Jerusaln. Nin na je cuntz wiwtz swutz cyen yi kajlaj cwent Hinom, tiben yi kajlaj Refaim. 9Chon tzun na tak welt jalen wiwtz kale na itzet yi a Neftoa. Kalenas tzun na icytz wi Efrn. Nin na icypon jalen Baala. Yi jun amalatz nchatz na biaj Quiriat-jearim. 10 Kalenas tzun na ben locnak tzin tibaj yi wiwtz Seir. Na icyaktz le amal Quesaln swutzen yi wiwtz Jearim. Nintzun na cu-tz Bet-semes, nin na icyaktz Timna. 11Nchatz na icyaktz txalaj tiben Ecrn. Kalenas tzun na stzuy nin tibtz jalen Sicrn. Na icy cuntz wi juwtz Baala. Kalenas tzun na opontz Jabneel, nin chon na tzaj pon wi yi chimojom jalen tzi mar Mediterrneo. 12 Ma mojomil chiamal yi e xonl Jud te yi jalajt xlaj toquen tzin, itz yi tzi mar Mediterrneo. Yastzun echk mojomil yi amal yi oc tetz cyetz yi e xonl Jud. Nin jatxij cun ban chiwutz yi jujun kuj e yi chixonl quib. tak Josu herens Caleb, yi cyajl ta Jefone. Yi amalatz itz Quiriatarba, yi nchatz na biaj Hebrn, yi chon at cwent yi chiamal yi e xonl Jud. Nin itz chiamalben yi e xonl yi jun chin wutzilen yaj yi na biaj Anac. Yastzun yi amal yi aklij tetz Caleb, na yastzun talnak Kataj. 14 Benen tzun Caleb tan oyintzi tan chilajen len yi ox xonl Anac yi ate swutz yi amalatz. Yi chibi yi ox xonl Anacatz itz: Sesai, Ahimn, nin Talmai.a 15 Ma yi cyelen lajul, kalenas tzun benent tan oyintzi scyej yi e yi najlche Debir. Quiriat-sefer bi yi jun amalatz tenchan. 16 Yi toponen Caleb Debir, nintzun taltz: Swake inmel Acsa tetz txkel yi jun yil xcye tan cambajen yi amalej. 17Yi jun yi xcye tan cambajen yi amalatz itz, Otoniel, yi cyajl Cenaz, yi titzun Caleb. Tkol tzun Caleb yi meltz tan toquen tetz txkel Otoniel. 18 Te yi elen tlen tu atet Otoniel tu Acsa xe cal Caleb, nintzun tal Otoniel tetz Acsa: Ban tzajak junt pi amal tetz ataj kalel cwet ujul kan. Cwen tzaj tzun Acsa tibaj yi buru. Nintzun bentz swutz yi taj. Benen tzun jakol yi taj tetz: A jun coloj inmel. Mbitz na icy tacul? 19Ta, na klo waj tzinjak jun pawor teru, chij. Ja wit taku katxotx le amal tzinunin tu, cwent Nguev. Ma jalu na klo waj yil taku mut kaamal kale na itzet a, stzun i. Tkol tzun Caleb yi echk amal tetz Acsa yi at wiwtz, nin yi at kajlaj, kale na itzet echk a. chibi yi echk amal yi jatxlij tetz yi jujun kuj xonl Jud. 21Yi chibi yi echk tnum tetz cwen tzin nakajil yi mojom tu Edom, itz, Cabseel, Edar
a 15:13-14

13 Nchatz

Yi cambal Caleb yi amal Hebrn tu Debir

20 Je

Yi echk tnum yi chicambaj e xonl Jud

Jue 1:20.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

231

JOSU15,16

tu Jagur. 22 Nchatz Cina, Dimona, Adada. 23 Cedes, Hazor, Itnn. 24Zif, Telem tu Bealot. 25Hazor-hadata, Quiriot, Hezrn (yi iten nin iatz yi Hazor). 26 Ej, nin nchatz yi tnum Amam, Sema, Molada. 27Hazar-gada, Hesmn, Bet-pelet. 28 Hazar-sual, Beerseba, Bizotia. 29Baala, Iim, Esem. 30 Eltolad, Quesil nin Horma. 31Nin Siclag, nin Madmana tu Sansana. 32 Ej nin Lebaot, Silhim, An tu En-rimn. Junak beluj tnum aklij scyetz tuml yi echk aldey yi at cwent. 33 Ma yi echk tnum yi chon at le kajlaj itz: Estaol, Zora, Asena. 34Nchatz Zanoa, En-ganim, Tapa, Enam, 35Jarmut, Adulam, Soco, Azeca. 36 Tu yi echk tnum Saaraima, Aditaim, Gedera tu Gederotaim. Yastzun yi cyajlajt tnum tuml yi echk aldey yi at chicwent. 37Nchatz at yi echk tnum Zenn, Hadasa, Migdal-gad. 38 Dilen, Mizpa tu Jocteel. 39Nin Laquis, Boscat, Egln. 40Cabn, Lahmam, Quitlis, 41Gederot, Betdagn, Naama tu Maceda. Waklajt tzun tnum tu yi echk aldey yi at chicwent. 42 Nchatz Libna, Eter, Asn, 43 Jifta tu Asena, Nezib. 44 Tu Keila, Aczib nin Maresa. Belujt tnum tu cyakil yi echk aldey yi at cwent. 45 Ej, nin nchatz yi tnum Ecrn tu yi echk ne tnum, tu echk aldey yi at cwent. 46 Nchatz yi echk tnum yi ate le amal yi at xol Ecrn tu yi mar, tu yi echk ne tnum yi ate nakajil Asdod, tu echk aldey yi at chicwent. 47Nchatz yi tnum Asdod, tu cyakil yi cyanl tetz tu yi echk ne tnum tu yi echk aldey yi at cwent. Nchatz Gaza, tuml yi echk ne tnum tu aldey yi ate cwent. Tircun echk tnumatz jalen te yi xombil a cwent Egipto, jalen stzi mar Mediterrneo. 48 Ma jalen wiwtz, aklij scyetz e xonl Jud yi echk tnum yi na biaj Samir, Jatir, Soco, 49Dana, Quiriat-sana (yi itz Debir). 50Anad, Estemoa, Anim. 51Nchatz yi Gosn tu Holn nin Gilo. Junlajt tzun tnum tu yi echk aldey yi ate chicwent. 52 Nchatz yi tnum Arad, Duma, Esn. 53 Tu yi Hanum, Bet-tapa nin Afeca. 54 Ej nin Humta, Quiriat-arba (yi iten nin iatz Hebrn) tu Sior. Belujt tzun tnum tuml yi echk aldey. 55 Nchatz Man, Carmel Zif, Juta, 56 tu Jezreel, nin Jocdeam. Ej nin Zanoa. 57Can, Gabaa, tu Timna. Lajujt tnum tu yi echk aldey. 58 Nchatz yi echk tnum, Halhul, Bet-sur, Gedor, 59tu Maarat, Bet-anot tu Eltecn. Kakt tnum tu yi echk aldey. 60 Ma Quiriat-baal (yi iten nin iatz yi Quiriat-jearim) tu Rab. Itz cobt tnum tu yi echk aldey. 61Nchatz yi echk tnum yi at le amal tzinunin tu, Bet-arab, Midn tu Secaca, 62 Nibsn, yi tnum tetz atzum, tu En-gadi. Kakt tzun tnum tu yi echk aldeyil. 63 Ma yi e xonl Jebs yi chon najlche Jerusaln, quinin e xcye yi e xonl Jud tan chilajen len swutz yi chiamal. Ma na chonin najlche chixol yi e xonl Jud, nin ate nintz jalu.b

16
b 15:63

yi amal yi aklij scyetz yi e xonl ep yi toquen txilun tej: Yi chimojom te yi jalaj telen tzin, chon xet tzaj tzi a Jordn. Nin ja xom tzaj kale na itzet yi echk tal a cwent Jeric. Nin yi na el le amal cwent
Jue 1:21; 2S 5:6; 1Cr 11:4.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi chitxotx yi e cyajl ep

JOSU16,17

232

Jeric, chon na jepontz Betel. 2 Yi na elt Betel chon tzun na icytz le chiamal yi e arquita, nin na cu-tz jalen Atarot. 3 Kalenas tzun na cu-tz toquen tzin le chiamal yi e xonl Jaflet jalen tzak cun tzaj kale atit yi tnum Bet-horn yi at tzak cun, nin ja opon jalen Gezer. Kalenas tzun na opontz jalen tzi mar Mediterrneo. 4 Je tzun yi amal yi aklij scyetz yi cob cyajl kajtzun ep yi na chibiaj Manass tu Efran: mojomil yi chiamal yi e xonl Efran itz: Chon na xet tzaj swutz len Atarot-adar, nin chon na icy Bet-hornc yi at wiwtzen. 6 Kalenas tzun na bentz tan toponen stzi mar Mediterrneo. Ma yi chimojom jen tzin itz: Micmetat, kalenas tzun na ajtz lelnak, jalen Taanat-sil. Nin na icyaktz Janoa. 7Kalenas tzun na copontz Atarot nin Narat, nin na icyaktz Jeric, kalenatz na elepontz tzi a Jordn. 8 Ej, nin na xetnin junt tir jen tzin le amal Tapa. Chon tzun na aj locnak le xombil a cwent Can. Kalenas tzun na ocpontz tzi yi mar Mediterrneo. Yastzun yi amal yi aklij scyetz yi xonl Efran. Nin tircun cwen jatxij chiwutz yi jujun kuj najal. 9Nchatz at cobox tnum tuml echk chialdeyil yi chon at le chiamal yi e xonl Manass, yi aklij scyetz yi e xonl Efran. 10 Poro yi e xonl Efran, quinin e nimsaj chicul tan chilajen len yi e aj Canan yi najlche le amal Gezer. Ma na e cyaj cyen tutz cyan chixol. Ntin ja chicawun tan chichojol yi chialcawal scyetz. Chastzun te chonin najlche yi e aj Cananatz chixol yi e xonl Efran jalu.d yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Manass yi toquen txilun tej. Yi Manassatz, yastzun yi bajx cyajl ep. Nin yi bajx cyajl Manass, itz Maquir, nin i chimam cyen yi e aj Galaad. Aklij yi amal cwent Galaad tu Basn scyetz yi e tu Maquir, yi at jalaj cyen yi a Jordn. Yi eatz e cun witz sanlar yi qui na chixob tan oyintzi. 2 Nchatz oc swertin te yi amal yi nal chat cunt yi e mas cyajl Manass. Xomquen tu te yi jujun kuj e. Je chibiej: Abiezer, Helec, Asriel, Siquem, Itefer tu Semida. E cun cyajl Manass, nin mamaj ep. 3 Ma tetz Zelofehad, yi cyajl Hefer, yi mamaj Galaad, yi cyajl Maquir, yi cyajl Manass, quic tetz cyajl jal, ma na ntin o mel. Je chibiej: Maala, Noa, Hogla, Milca, nin Tirsa. 4Itzun bantz nintzun e ben yi e xnanatz tan yol tetz yi pale Eleazar tu Josu, nin nchatz scyetz yi e witz wi banl wi tetz yi tnum. Itzun cyaltz scyetz: Talnak Kataj tetz kajtzun Moiss yi tajwen tzaklij yi ketz kaherens chi tanen yi cyetz kaxonl, chech tzun bantz. Nintzun tak Josu chiamal yi e xnanatz chi mban cyetz yi e mas chixonl, na alij cyen tan Kataj yi yastzun sban.e 5Lajuj tzun pi amal aklij scyetz yi e xonl Manass, tu yi amal cwent Galaad, tu Basn yi at swutz len Jordn. 6Na nin aklij chiherens yi e xnanatz, nin nicynin
c 16:5 At cob tnum yi na biaj Bet-horn. Chon at jun wiwtzen, nin at junt yi chon at nicyal yi wiwtz kale na jepon yi be yi na jepon te yi aldey Bet-horn yi at wiwtzen. d 16:10 Jue 1:29. e 17:4 Nm 27:1-7.

5 Yi

Yi chiamal yi e xonl Efran

17

1Je

Yi chiamal yi e xonl Manass

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

233

JOSU17,18

tu e baj bentz scyuch yi e yaj. Yi amal Galaad aklij scyetz yi e mas xonl Manass. 7Nchatz cyetzaj yi tnum Aser, jalen Micmetat yi at swutz Siquem. Nin opon mojomil jen tzin kale atit yi a Tapa. 8Ntin yi amal cwent Tapa cyetz yi xonl Manass ban. Poro yi tnumil, cyetz yi xonl Efran ban. 9Nin yi chimojom, oc cwen tzin kale atit yi tzanla Can. At coboxt tnum yi cyetz xonl Efran ban yi at chixol yi e xonl Manass. Na yi chimojom yi e tetz Manass, chon xeten jen tzin kale atit yi tzanla Can, nin na opon tzi yi mar Mediterrneo. 10Ma yi e xonl Efran chon e cyajen cyen xlaj cun yi mojom. Yi cyetz xonl Manass, chon e cyajen xlajen yi mojom, nin ja opon yi chimojom jalen tzi mar Mediterrneo. Ma jen tzin, ja opon chimojom te chimojom yi e xonl Aser, tu chimojom yi e xonl Isacar yi at swutzlen chiamal yi e Aser. 11Nchatz aklij coboxt tnum scyetz xonl Manass yi chon at le chiamal yi e xonl Isacar tu Aser. Yi coboxt tnumatz itz: Bet-sen, Ibleam, Dor, Endor Taanac tu yi Meguido, tu oxt tal amal, tuml yi echk aldey yi at nakajil yi echk tnumatz. 12 Poro quinin e xcye yi e xonl Manass tan chilajen len yi e aj Canan swutz yi echk amalatz, na quinin cyak quib tan cyelen swutz chiamal. 13 Pontzaj, yi chuyen cyajlal yi e xonl Israel, nin yi jalen mas chichamil, nintzun e cawuntz scyej yi e aj Cananatz tan chichojol yi alcawal scyetz, quit tzun e oc tan chilajen len swutz chiamal.f yi e xonl epatz, yi Efran tu Manass, nintzun e bentz tan yol tetz Josu. Itzun cyaltz: Mbi tzuntz yi mu ntzi ketz kaamal yi ntaku? Na yi o ketz nim kaxonen. Nin at nin banl Kataj skibaj. 15 Nintzun tal Josu scyetz: Bintzi lo yi na italwok, yi axwok itetz nim ixonen, nin quil xbaj cun swutz yi wiwtz tetz Efran, mas lo balaj yil xbenwok tan cusen yi echk tze yi at wiwtz, chicwent yi e ferezeo tu e refaita. Ban xcon yi echk amalatz itan tetz icojbil, stzun Josu scyetz. 16Bintzi ta, quil xcye yi wiwtzej skej. Poro kol kaben tan majlen yi chiluwar yi e aj Canan, quil kaxcye, na yi e cyetz at cyetz chicaret tetz oyintzi yi chich cun. Nchatz quitanen yi e yi ate Bet-sen, scyuch yi e yi ate lakak aldey, tu yi e yi ate kajlaj Jezreel, at len chicaret tetz oyintzi, chech tzun bantz tetz Josu. 17Quil cxobwok, na xcyekwok scyej. Na yi axwok itetz nim ixonen, nin at ichamil. Chastzun te nketz jun ntzi pi amal tzitetzajewok, ma na ban cxbenwok tan majlen cyakil, mpe tze cunk at swutz, itetz sbne. Na cxcyekwok tan banlen ban tetz yi amalatz, jalen kale atit echk mojomil. 18 Tzitetzajewok yi amalatz. Na xcyekwok tan chilajen len yi e aj Cananatz. Pe tzunk at cyetz chicaret yi chich cun tetz oyintzi, pe tzunk winin chichamil, poro xcyekwok scyej, stzun Josu ban scyetz yi e xonl epatz.
14 Itzun

Yi amal kale e cyajet cyen yi e xonl ep

18
f 17:12-13

1Itzun

bantz, nintzun cu chimolol quib tircun yi e xonl Israel le amal Sil. Tircun chimolol quib tan nuclen yi mantial kale na chijilonet tu

Yi jatxlen chiamal yi jukt kuj xonl Israel

Jue 1:27-28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU18

234

Kataj Ryos. Na sken chixcye tan cambajen yi amal yi tajwen tan cyetzal. 2 Poro ntaxk aklij chiamal yi jukt kuj xonl Israel. 3 Nintzun ben tlol Josu scyetz yi eatz: Mbi na ichiwwok, yi qui na itzamwoken yi iluwar yi ja wit tak Kataj tzitetz, yi Kataj yi i chiRyosil yi e kamam kate? 4Ma jalu, sicywoken ox ox yaj te yi jujun kuj axwok yi txen aklij iluwar, na nchiben inchakol tan tilwen yi echk amal, bantz kilol yi en kaban tan jatxlen cun tziwutz. Yil chiben, ban chitzib tzaj yi en tanen yi amal. 5Tajwen yi juk cuntu pi cyulej yi echk amalatz. Quil jop yi chiamal yi e xonl Jud yi txen cyetzaj yi at cwen tzin, na ja wit aklij cyetz. Nchatz yi e xonl ep yi chon maklij yi cyetz chiamal jen tzin, poro txen chicambaj. 6Ma yi axwok itetz, yil cxbenwok, jatxwok cun yi amal, nin juk pi tzitulejwok. Kalenas tzun tzultz itan tzinwutz tan woquen tan txilun tej, tan injakol tetz Kataj yi kaRyosil, yi na taw tzan yi jujun piatz. 7Ma yi jun kuj xonl Lev, quic cyetz chiamal sbne. Na yi e cyetz chixconk tetz kapaleil swutz Kataj. Ma yi e xonl Gad, scyuch yi e xonl Rubn, tu yi jun kuj xonl Manass, ja wit cyech wutz yi cyetz chiamal yi at swutz len yi a Jordn. Na Moiss yi chakum Kataj, i mmakon yi cyetz chiamal, stzun Josu bantz. 8 Ej, itzun yi e yi at chibembil tan cusen techl yi echk amalatz, wekon ib nin e bantz. Nintzun ben tlol Josu-tz scyetz: Quibenenk tan tilwen tircun yi amal. Nin jatxwok cun. Ma yil bnix, ban cxajtzajwok. Nin yil cxultwok tzonej Sil, nocopon tan txilun tej, tan jaklen tetz Kataj yi na taw yi jujun pi sbne. 9Nintzun e ben yi e yajatz tan tilwen tircun yi amal. Juk cuntu el cyakil yi echk amalatz tuml yi echk tnum yi at tcul. Nin baj cu chitzibaltz swutz uj yi en cunin ban. Yi bnixen, nintzun e aj tzajtz kale chimolonet quib yi e mas chitanum le amal Sil. 10Kalenas tzun toquen txiluntz tej swutz cun Kataj. I tzun cawuntz tej yi na taw yi jujun pi sbne. tzun txilun tan tilwen yi na chicyajet cyen yi e xonl Benjamn, xomquen tu te tajlal yi jujun najal. Chon tzun chinojen cyen te yi txotx yi at nicyal yi chiamal yi e xonl Jud, tu yi e xonl ep. 12 Yi mojomil yi amalatz itz: Te yi jalaj jen tzin, chon xet tzaj tzi a Jordn. Nin xom tzaj xlaj Jeric. Xomnin tunintz wiwtz. Chon tzun ticyentz le amal tzinunin tu cwent Betavn. 13 Kalenas tzun mul jak cun yi tnum yi na biaj Luz, yi nchatz na biaj Betel. Nintzun na copon Atarot-adar, yi at wi yi juwtz swutz cun yi tal tnum Bet-horn, yi at tzak cun tzaj. 14Kalenas tzun micypontz tan toponen jalen Quiriat-baal. Yi Quiriat-baalatz nchatz na biaj Quiriat-jearim, nin chon at chicwent yi e xonl Jud. Yastzun yi mojom te yi jalajatz toquen tzin. 15 Ma yi mojomil tetz cwen tzin, chon na xet tzaj xtxuc Quiriat-jearim. Tunin na xomnin kale na itzet yi a Neftoa. 16 Nin chon na cu-tz, jalen yi na opon te yi juwtz yi at swutzoc tzaj yi jocoj Ben-hinom, yi at tiben yi jocoj Refaim. Xomnin tunintz te yi jocoj Hinom, na icytz Jebs, nin na jepontz kale atit yi ne a En-rogel. 17Kalenas tzun na pakxijtz le jenak tzin. Nin na je cuntz le amal Ense-mes. Nin na cu-tz jalen Gelilot, yi amal yi chon at swutz cyen yi txalaj Adumn. Nintzun na copontz wutz cub tu Bon yi cyajl Rubn. 18 Nchatz na icyak swutzen yi txalaj yi at swutz cyen yi kajlaj Jordn. Kalenas tzun na copontz tzi a Jordn. 19Na icyak cun tiben yi amal Bet-hogla.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Toquen

Yi chiamal yi e xonl Benjamn

235

JOSU18,19

Nin na tzajpontz tzi yi mar yi chin ca nin tan atzum, kale na tzajpont yi a Jordn. Yastzun yi mojom le jalaj cwen tzin. 20 Yi a Jordn yastzun mojom le jalaj xlaj telen tzin. Yastzun echk mojomil yi echk amal yi jatxlij chiwutz yi e xonl Benjamn, xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. 21Yi echk tnum yi cyetzaj yi jun kuj xonl Benjamn itz: Jeric, Bet-hogla, Emec-casis. 22 Tu Bet-arab, Zemaraim, Betel. 23 Tu Avim, Par, Ofra. 24Tu Quefar-haamoni, tu Ofni, nin Geba. Yastzun yi coblaj tnum tuml yi echk aldeyil. 25 Nchatz cyetzaj Gaban, tu Ram, tu Beerot, 26 tu Mizpa, tu Cafira, tu Mozah, 27tu Requem, tu Irpeel, tu Tarala, 28 tu Sela, tu Elef, tu Jebs yi nchatz na biaj Jerusaln, tu Gabaa, nin Quiriat. Yastzun yi cyajlajt tnum tuml yi echk aldeyil yi aklij scyetz yi e xonl Benjamn. yi cap amal yi oc swertin tej, yastzun aklij scyetz yi e xonl Simen. Xom quen tu te yi jujun kuj e. Chon tzun cyajen cyen chiamal xol chiamal yi e xonl Jud. 2 Je yi echk tnumej yi aklij scyetz. Aklij yi tnum Beerseba, tu Seba, tu Molada, 3 Hazar-sual, Bala, Ezem. 4Nchatz yi Eltolad, Betul, nin Horma, 5 Siclag tu Bet-marcabot, tu Azar-susa, 6 Bet-lebaot tu yi Saruhen. Oxlaj tzun tnum tuml yi echk aldeyil yi at chicwent. 7Nchatz aklij yi coboxt tnumej scyetz: Yi En-rimn, Eter, tu Asn, tuml yi echk aldeyil, 8 tuml cyakil yi echk aldeyil yi at jalen Baalat-beer, yi nchatz na biaj Ramat, cwent Nguev. Yastzun yi echk amal yi aklij scyetz yi e xonl Simen.g 9Yi echk amalatz yi aklij scyetz yi e xonl Simen, chon at le chiamal yi e xonl Jud. Na yi e xonl Judjatz nim cyetz chiamal aklij. Chastzun te aklij mu scyetz yi e xonl Simen. yi toxin amal yi oc swertin tej, cyetz yi e xonl Zabuln ban. Chon toponen chimojom jalen Sarid. 11Nin na ocpon chimojom jalen Marala, nin na opon jalen Dabeset. Nin chon na opontz jalen kale atitet yi tal ne a, yi at swutz Jocneam. 12 Yi na el Sarid, na bentz lelnak tzin, na opontz Quislot-tabor, nchatz na icyaktz Daberat. Nin chon na jepontz Jafa. 13 Kalenas tzun na el jalen Gathefer, na icyak Ita-cazn, nin na opon Rimn, nchatz na xak tzaj tan welt Nea. 14 Ma yi mojom jen tzin, na xak tzaj tan welt le amal Hanatn, nin na elpon le jocoj Jefte-el. 15 At coblaj tnum le amalatz tuml yi echk aldeyil. Yi chibi yi echk tnumatz itz: Catat, Naalad, Simrn, Idala tu Beln. 16 Yastzun yi amalatz tuml yi echk aldeyil yi aklij scyetz yi e xonl Zabuln. Xomquen tu te tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. cyajin amal yi oc swertin tej itz yi aklij scyetz yi e xonl Isacar, nin xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. 18 Yi cyanl tetz yi chiamal itz, yi echk tnum Jezreel, Quesulot, Sunem. 19Hafaraim, Sihn tu Anarahat. 20Nchatz yi
g 19:2-8

19

1Itzun

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Simen

10 Ma

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Zabuln

17Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Isacar

1Cr 4:28-33.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU19

236

tnum Rabit, Quisin tu Abez. 21Remet tu En-ganim, En-hada tu Bet-pases. 22 Nin yi mojomil na opon Tabor Sahazima tu Bet-semes nin na opon stzi yi tzanla Jordn. Cyakil yi amalatz itz waklaj tnum tuml yi echk aldey yi at chicwent. 23 Nin yastzun yi amal yi aklij scyetz yi xonl Isacar. Xomquen tu te yi jujun kuj e. toin amal yi oc swertin tej itz yi aklij scyetz yi e xonl Aser. Nin xomquen tu te yi jujun kuj e. 25Yi amalatz itz kale atit yi echk tnum Helcat Hal, Betn tu Acsaf, 26 tu yi Alamelec, Amad tu Miseal. Te yi jalaj xlajatz, ja aj locnak, jalen wiwtz Carmelo tu Sihor-libnat. 27Ma yi jalaj telen tzin na opon jen tzin Bet-dagn, nin na opon xlaj yi chiamal yi e xonl Zabuln yi at kajlaj Jefte-el, tu Betemec, Neiel, nin na opon Cabul. 28 Cyakil yi amalatz itz yi cyanl tetz yi amal Abdn, Rehob, Hamn tu Can, jalen yi na opon te yi jun chin wutzilen tnum Sidn. 29Nchatz yi mojom na opon jalen Ram. Ej, nin na opontz le yi tnum Tiro, yi at tapij tej. Nintzun na bentz jalen te yi amal Hosa, nin na opon tzi yi mar Mediterrneo tu Mahaleb, nin Aczib. 30Nchatz opon cunin yi mojomatz jalen Uma, Afec nin Rehob. Junak cob tzun tnum tu yi echk aldeyil. 31Yastzun yi echk amal yi aklij scyetz yi e xonl Aser. Xomquen tu tej yi jujun kuj e yi chixonl quib. kakin amal yi oc swertin tej itz yi aklij scyetz yi e xonl Neftal. Xomquen tu te yi jujun kuj e. 33 Yi mojomil yi chiamal, na opon jalen Helef, Aln-saanamin tu Adni-neced, tu Jabneel jalen Lacum, nin na opontz jalen Jordn. 34Nin na ajt locnak tzin jalen Aznot-tabor tu Hucoc. Ma yi cwen tzin, na opon te yi chiamal yi e xonl Zabuln. Ma yi toquen tzinatz na opon te yi chiamal yi e xonl Aser. Ma yi telen tzin na opon yi chimojom kale atit yi tzanla Jordn. 35 Ma yi echk tnum yi at tapij tej yi aklij scyetz itz: Sidim, Zer, Hamat, Racat, Cineret, 36-38 Adna, Ram, Hazor, Cedes, Edrei, En-hazor, Irn tu Migdal-el nin Horem, Bet-anat tu Bet-semes. Cyakil yi echk tnumatz itz belujlaj, tuml yi echk aldey yi at nakajil. 39Yastzun yi echk tnum, yi aklij scyetz yi e xonl Neftal. Xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. jukin amal yi oc swertin tej yastzun yi aklij scyetz yi e xonl Dan. Xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. 41Tul yi echk amalatz at yi echk tnum: Zora, Estaol, Ir-semes, 42 Saalabn, Ajaln, Jetla, 43 Eln, Timnat, Ecrn, 44Elteque, Gibetn, Baalat, 45 Jehd, Beneberac, Gat-rimn, 46 Mejarcn tu Racn, tu yi amal yi at swutz yi tnum Jope. 47Poro quinin xcye yi echk amalatz scyej yi e xonl Dan. Chibenent tzun tan oyintzi scyej yi e aj Lesem. Nin e xcye scyej, na e quim cyakil yi e wunak cyan yi ate-tz le yi tnumatz. Nin ja cyetzaj yi amalatz. Nchatz je chitxixpul yi bi yi tnumatz, nin oc cyan tetz Dan, na yastzun bi chimam cyen.h
h 19:47

24 Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Aser

32 Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Neftal

40 Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Dan

Jue 18:1-29.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

237

JOSU19-21

48 Yastzun yi echk amal yi aklij scyetz yi e xonl Dan. Aklij yi echk tnumatz tuml yi echk aldeyil scyetz. Xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib.

wit jatxlen yi chiamal cyakil yi e xonl Israel, nintzun aklij mu tetz Josu. 50Aklij yi tnum Timnat-sera yi at wiwtz Efran tetz Josu, na yastzun yi amal yi jak i, nin alijt cyen tan Kataj yi yastzun sbne. Nintzun oc Josu tan banlen jun tnum, nin chon najewen i-tz. 51Yastzun yi echk amal yi baj chijatxol Josu tu Eleazar yi pale, scyuch yi e wi banl wi scyetz yi e xonl Israel. Nin swutz cun Ryos yi toquen txilun tej. Chon toquen txilun tej swutz yi amal Sil, kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Yastzun ban Ryos tan jatxlen cun cyakil yi amal chiwutz yi e xonl Israel. Tircun ncu jatxij. 1Ej, itzun bantz, nin jilont Kataj tetz Josu. Itzun taltz: 2 Alaj scyetz cyakil yi e atanum tan bixewen cobox tnum, kalel colwit tib jun yaj kol xubsij tan biylen cun jun tuch, chi yi walnak tetz Moiss.i 3 Na ko nkeratz tajbil jun yaj yil sbiy cun junt tuch, ban tzun lbentz tan colol tib tul yi echk tnumatz tan qui quimen tan yi e xonl yi alma. 4Yi ko at jun lben tan colol tib tul jun scyeri yi tnumatz, tajwen yil tzopon stzi puertil yi tnum tan jaklen permis scyetz yi e wi banl wi. Tajwen xtxol i scyetz yi en cunin mban yi til. Kalenas tzun tzaklij amaltz tetz tan najewen tul yi tnumatz. 5 Yi kol tzopon jun mero xonl kajtzun alma tan joylen yi jun yajatz yi nxubsij, quic cuj tan cyakol yi e wi banl wi amal tetz tan toquen tan biylen. Na nkeratz tajbil yi ncu biyol yi tuch. Nin nketz ik tan paj yi at chichben cul tej. 6 Poro yi junatz yi mbiyon cun yi tuch, tajwen tan cyajen cyen tnum jalen cun yil tzoc malen yi til. Nin kol lajluchax yi quic til, tajwen tan cyajen cyen le tnumatz jalen cun lquim yi witz pale yi na akuj te yi tiempatz, yi bnixen yi il. Ban tzun tzajtzajtz le tetz amal, stzun Kataj bantz. 7Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan sicylen yi cobox tnumatz. Nin je bi yi echk tnum yi je chisicyol: Yi tnum Cedes cwent Galilea, yi at wiwtz Neftal. Nchatz je chisicyol Siquem, wi juwtz cwent Efran. Nchatz je chisicyol Quiriat-arba, yi nchatz Hebrn bi, yi at wiwtz Jud. 8Nchatz je chisicyol yi tnum Beser, yi at chicwent yi e xonl Rubn, yi chon at jalaj cyen yi a Jordn, kale atit yi kajlaj yi at le amal tzinunin tu. Nchatz je chisicyol yi tnum Ramot, yi at chicwent yi e xonl Gad. Nchatz yi tnum Goln, yi at cwent Basn, kale najlchet yi e xonl Manass. 9Yastzun yi echk tnum yi je chisicyol tan xconen cyakun yi e xonl Israel, nin scyetz yi e yi nketz e xonl Israel yi najlche chixol. Chon chicole quib yi e yi nkeratz cyajbil yi ncu chibiyol jun cyuch, bantz qui chiquimen tan jun xonl yi alma. chicyajk tcul yi jun tnumatz jalen yil tzoc malen yi quil.

49Yi

Yi amal yi aklij tetz Josu

20

21
i 20:1-9

1Cyakil

yi e ajcaw tetz yi jujun najal te yi xonl Lev, nin e mol quib tircun le amal Sil, yi at Canan, tan yol tetz Eleazar yi pale, tu Josu,

Yi echk tnum yi aklij scyetz yi e xonl Lev

Nm 35:6-32; Dt 4:41-43; 19:1-13.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU21

238

nin tan yol scyetz yi e ajcaw tetz yi jujun kuj xonl Israel. 2 Yi cyoponen, nintzun cyaltz: Talnak Kataj tetz Moiss, yi tajwen tan cyakolu cobox tnum sketz tan kanajewen tul. Nin tajwen tan cyakolu kaamal kalel chiwanet kawun.j 3 Cyakol tzun yi e ajcawatz cobox tnum scyetz yi e xonl Lev tan chinajewen tul. Nchatz cyak echk amal scyetz kalel chiwanet e cyawun. Ja chiban tanen quib yi talnak Kataj tentz. 4 Bajx e oc tan txilun tej tan jatxlen chiluwar yi e kuj yi chixonl quib chixol yi e xonl Lev. Nin yi toquen txilun tej, chon tzun nojen cyen te yi jun kuj xonl Coat, yi e xonl Aarn yi pale. Oxlaj tnum chicambaj. Chon at yi oxlaj tnumatz xolak chiamal yi e xonl Jud tu yi e xonl Simen, nin e xonl Benjamn. 5 Ma e mas xonl Coat, lajuj tnum e cambaj. Yi echk tnumatz chon at tul chiamal yi e xonl Efran tu yi e xonl Dan, nin tul chiamal jun kuj scyeri yi e xonl Manass, yi cob elnake. 6 Nchatz e ban yi e xonl Gersn yi bajx cyajl Lev. Oxlaj tnum e cambaj. Yi echk tnumatz chon at tulak chiamal yi e xonl Isacar, tu Aser, tu Neftal, nin yi jalajt kuj xonl Manass, yi najlche Basn. 7Nchatz e ban yi jujun kuj aj Lev yi e xonl Merari. Coblaj tnum e cambaj. Yi echk tnumatz chon at le chiamal yi e xonl Rubn, tu Gad nin Zabuln. 8 Cyakol tzun cyakil yi e xonl Israel yi echk tnumatz scyetz yi e xonl Lev tan chinajewen tul. Nchatz cyak chiamal tetz pstorbil cyawun, quib yi talnak Kataj tetz Moiss. 9-10Nin yi chibi yi echk tnum yi ncyak yi e xonl Jud scyuch yi e xonl Simen scyetz yi e xonl Lev yi e xonl Coat, yi xonl Aarn, yi e camban yi bajx swertin, itz: 11Bajx taklen yi tnum Quiriat-arba, nka Hebrn scyetz, yi at wiwtz cwent Jud. Yastzun yi tnum kale e cawunakit yi e xonl Anac, yi jun yaj yi chin wutz tkan nin banak. Nchatz aklij chiamal tetz chipstorbil. 12 Poro yi mas amal tuml yi echk aldey yi at cwent Hebrn nsken aklij tetz Caleb yi cyajl Jefone. 13 Ej, nin yi tnum Hebrnatz, itz jun scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim junt cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Nchatz aklij yi echk tnumej scyetz yi e mas xonl Aarn yi pale: 14Libna, tu Jatir, tu Estemoa, 15 tu Holn, tu Debir, 16 tu An, tu Juta, nin Bet-semes. Soltej yi beluj tnumatz, at len amal tetz pstorbil cyawun. 17Ma yi e xonl Benjamn, cyak yi echk tnum Gaban, tu Geba scyetz e xonl Levjatz. 18 Nchatz cyak yi cobt tnum Anatot tu Almn scyetz. Yi cyaj tnumatz, at len echk amal tetz pstorbil soltej. 19Yastzun oxlaj tnumatz yi aklij scyetz yi e xonl Aarn. Ej, nin te yi jujun tnum, at len cun pstorbil cyawun soltej. 20 Ma yi e xonl Efran, cyak coboxt tnum scyetz yi e mas xonl Lev yi e xonl Coat. 21Aklij yi tnum Siquem scyetz, yi chon at wiwtz Efran. Ej, nin yi jun tnumatz Siquem, itz junt scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim jun cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Nchatz aklij yi tnum Gezer scyetz, 22 tu yi tnum Kibsaim, nin Bet-horn. Cyetzaj tzun yi cyaj tnumatz tuml yi echk pstorbil. 23 Ma yi e xonl Dan, cyak coboxt tnum scyetz. Itz yi echk tnum: Elteque tu Gibetn, Ajaln nin Gat-rimn. 24Yastzun yi cyajt tnumatz tuml yi echk pstorbil yi aklij scyetz cyakun yi e xonl Dan. 25Ma yi jun kuj scyeri yi e xonl Manass yi cob elnake, cyak cobt tnum tuml yi echk pstorbil scyetz
j 21:2

Nm 35:1-8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

239

JOSU21,22

yi e xonl Levjatz. Itz yi tnum Taanac tu yi tnum Gat-rimn. 26 Yastzun lajuj tnumatz, tuml yi echk pstorbil yi aklij scyetz yi e xonl Lev yi e xonl Coat. 27Ma scyetz yi jujun kuj xonl Lev, yi e xonl Gersn, aklij cob tnum scyetz, yi chon at chicwent yi e xonl Manass. Yi cob tnumatz itz: Beestera tu Goln, yi at cwent Basn. Yi tnum Goln itz jun scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim jun cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Aklij yi cob tnumatz scyetz tuml yi echk pstorbil. 28 Ma yi e xonl Isacar, cyak cyaj tnum scyetz. Itz yi tnum Cisn tu Daberat, 29tu Jarmut, tu yi tnum En-ganim. Yastzun cyaj tnumatz tuml chipstorbil yi aklij scyetz cyakun yi e xonl Isacar. 30Ma yi e xonl Aser, cyak cyaj tnum scyetz. Itz yi tnum Misael tu Abdn, 31tu Helcat nin Rehob. Yastzun cyaj tnum, tuml yi echk pstorbil. 32 Ma yi e xonl Neftal, cyak ox tnum tuml yi echk pstorbil scyetz. Itz yi tnum Cedes, yi at tzaj Galilea, jun scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim jun cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Nchatz cyak Hamot-dor, tu yi tnum Cartn scyetz. 33 Yastzun yi oxlaj tnumatz yi aklij scyetz yi e xonl Gersn, tuml yi echk amal tetz pstorbil. 34 Ma scyetz yi jujun kuj xonl Merari yi nchatz e xonl Lev, aklij cyaj tnum scyetz tuml echk pstorbil cyakun yi e xonl Zabuln. Yi echk tnumatz itz: Jocneam tu Carta, 35 tu Dimna, nin yi tnum Naalal. 36 Nchatz aklij cyajt tnum tuml yi pstorbil yi at chicwent yi e xonl Rubn. Yi echk tnumatz itz: Beser tu Jahaza, 37tu Cademot, nin yi tnum Mefaat. Yastzun yi cyaj tnum yi aklij scyetz. 38 Nchatz aklij cyajt tnum yi at chicwent yi e xonl Gad. Yi echk tnumatz itz: Ramot, yi at cwent Galaad, nin yi na xcon tetz colbil ib, tu yi tnum Mahanaim, 39tu Hesbn, nin yi tnum Jazer. Yastzun yi cyajt tnumatz yi aklij scyetz tuml yi echk pstorbil. 40Coblaj tzun tnum aklij scyetz yi e xonl Merari. Yastzun yi e xonl Lev yi witzbil tlen telen yi cyetz chiamal. 41Yi tajlal tnum yi cyetzaj yi e xonl Lev chixol cyakil yi mas xonl Israel itz cawunak wajxak tnum. Cyakil yi echk tnumatz at len cun pstorbil cyawun soltej. 42 Apartchk len atit yi jujun tnum. Nin at len amal tetz pstorbil tej. 43 Yastzun bantz, yi tkol Kataj Ryos cyakil yi echk amal scyetz yi e xonl Israel. Nin yi amalatz, yastzun yi sukint tan scyetz yi e chimam chite. Cyetzaj yi echk amalatz, nin e naje swutz. 44 El cun tzun Kataj Ryos te yi yol yi sukint tan, nin jal tzatzin paz chixol. Ma yi chicontr, quinin e nimsaj chicul tan oyintzi scyej, na Kataj Ryos oc tan quicheyen tan chixcyewen scyej. 45 Quic nin jun yol yi alijt cyen tan Kataj Ryos yi quik el cun tej. Ma na el cun tej quib yi sukint tan scyetz yi e xonl Israel. bantz, yi wit jatxlen yi amal scyetz yi e xonl Israel. Nintzun chak Josu yi e xonl Rubn, tu yi e xonl Gad, tu yi jun kuj xonl Manass yi cob elnake, yi nsken bixe tan chinajewen le amal jalaj cyen yi a Jordn. 2 Itzun taltz scyetz: Ma jalu, yi axwok itetz, ja bin iban tanen yi alijt cyen takun Moiss yi chakum Ryos. Nchatz ja cxocwok jak wetz incawl. 3 Ej, nin quinin nkel te icul yi o ixonl, na atixet nin tan kucheyen. Nin tan tu yi yatz itanenwok na cxtzanwok tan banlen tanen yi cawl Kataj Ryos. 4Ma jalu, ja el cun Kataj te yi yol yi suknak. Ej, nin na katzatzin, na ja kacambaj yi ketz kaamal. Tyotu tzitetz tan kucheyen. Ma jalu, ban bin cxajtwok le itetz i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

22

1Itzun

Yi cyajen yi e xonl Rubn tu yi jun kuj xonl Manass

JOSU22

240

amal, yi at jalaj icyen a Jordn, yi taknak Moiss, yi chakum Ryos tzitetz.k 5 Ntin na waj yil tzinnawsaj tzitetz, yi quil tzel te icul yi cawl yi talnak Moiss sketz. Je yi cawlej: Tajwen tzilokwok yi Kataj yi kaRyosil. Xomenwok te yi tetz tajbil. Banwok tanen yi tetz cawl, nin tajwen xconwok tetz i tetz cun italma, nin tetz cun ichamil, stzun Josu ban scyetz. 6 Yi wit tlol Josu yi xtxolbilej scyetz, nintzun tak i banl squibaj. Ej nin e jatx quibtz. Nintzun e ajtz le cyetz chiamal. 7Na yi e xonl Manass, cob e el. At jun kuj yi chon tkol Moiss yi cyetz chiluwar le amal cwent Basn. Ma yi junt kuj, chon tkol Josu chiamal jalajicy tzaj yi a Jordn. Yi ntaxk chaj, nintzun tal Josu scyetz yi bajx kuj yi at chiamal jalaj cyen yi a Jordn: 8 Ma jalu, ban cxaj le itetz i amal. Ban tzicyajwok nin echk awun tu echk oro, tu sakal, tu brons, tu echk balaj chich, tu balaj bechok yi ja icambaj scyej e kacontr. Nin ban tzitakwok mu scyetz e ixonl yi ate cyen, stzun Josu bantz scyetz. 9Yastzun bantz yi chijatxol quib yi e xonl Rubn, Gad tu yi jun kuj xonl Manass, scyuch yi e mas chixonl yi ate le amal Sil cwent Canan. Chon cyajen Galaad, na yastzun cyetz chiamal chi yi talnak Ryos tetz Moiss. 10 Itzun bantz, yi cyoponen yi e xonl Rubn, Gad tu Manass stzi a Jordn cwent Canan, nintzun e oc tan banlen jun kajbil. 11Toponen tzun stziblal chiwi yi e mas xonl Israel, yi nsken bnix jun patbil txixwatz cyakun yi e xonl Rubn tu yi e xonl Gad tu yi jun kuj xonl Manass tzi yi a Jordn cwent Canan. 12 Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilatz, nintzun e mol quibtz le amal Sil, nintzun klo e bentz tan oyintzi scyej. 13 Poro bajx tzun e benen cobox yajtz cyan, tan yol scyetz yi eatz yi ate le amal Galaad yi at jalaj cyen Jordn. 14 Benen tzun Finees yi cyajl Eleazar yi pale, scyuch lajuj wi banl wi yi e xonl Israel. Jujun tzun witz ajcaw bentz te yi jujun kuj e. 15 Yi cyoponen scyej yi e xonl Rubn, Gad, tu yi junt kuj xonl Manass yi ate le amal Galaad, nintzun cyaltz: 16 Eu katanum yi eu xonl Israel. Ja kul tan yol scyeru tan chibi yi e mas tanum Ryos. Mbi tzun i ilatz yi xtxolbilej yi na chitzanu tan banlen? Nketz pe telsen kej yi kaRyosil na chibanu? Nxac mmel chijatxol quibu te mero kaRyosil? Mbi xac na chitzanu tan banlen junt patbil chitxixwatzu? Na tan yi xtxolbilej na chitzanu tan telsen kej Ryos. 17Quic pe chiwutzu tej yi nimix cunin kil kajuch swutz Ryos. Nin tan yi echk kilatz nimix cunin kaxonl chiquim tan paj.l 18 Poro yi e cyeru na chitzanu tan pajlen junt tir yi cawl Ryos. Ej nin yi ko ja wit el chixajsal quibu te Ryos, tzul kacaws kacyakil cun. 19Ma jalu, yi ko winin ilcol tul yi amal kale nchoponetu, or bin chajku tan najewen skaxol, kale atit yi cal Ryos yi mantial tu. Mas balaj yil chaju, nin yil cyetzaju mu cyeru te yi amal kale najlchot ketz. Na qui na kaj yil chipaju cawl Ryos tan yi junt patbil chitxixwatzu. Na ko yatz chibanu, sjalok ketz kil swutz Ryos, nin sjalok oyintzi skaxol. Chastzun te qui na kaj yil chibanu junt patbil chitxixwatzu, na at nin jun skaxol. 20 Ulk txakx chiculu yi en cun banak Acn yi cyajl Zera, yi juchul til swutz Ryos. Ja juch i til yi sajen tewal yi echk taklen yi quic rmeril tan tetzal. Poro nketz chuc Acn
k 22:1-4

Nm 32:20-32; Jos 1:12-15.

l 22:17

Nm 25:1-9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

241

JOSU22,23

quim tan paj yi til. Ma na ja chiquim jun coloj,m chech tzun yi e chakumatz bantz. 21Yi quibital yi e xonl Rubn, Gad tu yi jun kuj xonl Manass yi yolasej, nintzun cyaltz scyetz yi e wi banl wiatz: 22 Eu kawi banl wi, sak swutz yi witz Ryos, yi mas cham swutz alchok ryosil, yi qui na katzan tan banlen junt patbil katxixwatz tan telsen kej i, nka tan telen kajatxol kib tej. Nchatz nketz tan kajatxol kib scyuchu. Na yi yatzk, ja klo wit kel cun swutz tan. 23Ej, nin jajk bnix kan tan paten katxixwatz, nka tan koyil echk oy tetz Ryos, nka tan joylen kabalajil swutz i, Ryos tzakon kacaws. 24Poro yi mero bintzi itz, yi ja bnix yi jun kajbilatz kan tan nawsen scyetz yi e kanitxa tzantzaj. Na ko tzun lcyal yi e chinitxajilu scyetz yi e ketz kanitxa: Yi axwok itetz, quic itoclen te yi ketz Kataj yi kaRyosil yi o xonl Israel. 25Na cyajnak cyen tkol Ryos yi tzanla Jordn tetz jatxbil kaxol tzituchwok. Chastzun te quic itoclen te Kataj. Ej, nin ko yatz chiban yi chinitxau scyej yi e ketz, tzelepon tzun Kataj te chicul yi e ketz kanitxa. 26Chastzun te ja katxum tan banlen yi jun kajbilatz. Poro nketz tan paten jun katxixwatz tibaj, nka tan toyen echk oy tetz Ryos. 27Ma na ja bnix kan tetz tu jun techl skaxol scyuchu, nin chixol yi kaxonl tzantzaj. Ej, nin ja bnix kan tan qui cyalol yi chixonlu tzantzaj, yi quic cyoclen yi e ketz kaxonl te Kataj Ryos. Nchatz ja bnix kan tan chajlen yi nchatz o, ban kopon chixolu tan taklen katxixwatz tetz Ryos tan jalen cuybil kapaj. Ej, nin tan kabansal kib tuch i. 28Ej, nin nchatz, ja bnix yi jun kajbilatz kakun, na ko tzun tzalchij yi quic koclen ketz scyuch e kaxonl te Kataj, ban tzun kaltz scyetz: Chixmayninu yi jun kajbilej, yi bnixnak cyen cyakun yi e kamam kate. Yastzun teblal yi jun patbil katxixwatz yi at swutz Ryos kale atit yi tetz cal. Nin nketz tetz patbil katxixwatz yi bnixnak cyen cyakun, ma na itz tan xconen tetz jun techl skaxol scyuchu yi junit kaRyosil. 29Ryos tzakon kacaws kol kapaj yi cawl i, na qui na kaj yil kaban junt patbil katxixwatz apart swutz yi jun yi at kale atit yi cal i, chech tzun yi e xonl Rubn tu Gad bantz. 30 Itzun yi quibital yi e bajxom scyetz yi e xonl Israel tu Finees yi pale, tu yi chibajxom yi jujun kuj xonl Israel yi mbi cun cyal yi xonl Rubn, Gad tu Manass, nintzun e tzatzin tej. 31Itzun tal yi pale Finees yi cyajl Eleazar: Ma jalu, na el katxum tetz yi ban atit, nin xomij wi Ryos skej. Na qui na chitzanu tan telsen kej i. Ja bin kaclax tkab yi kacaws yi ja klo tak Ryos, yi jak chipaju cawl i. 32 Yi wit bajen yi xtxolbilej, nintzun e jatx quibtz. Nin e aj tzaj cyetz Finees scyuch yi e mas ajcaw le chiamal kale atet yi e mas chixonl. Yi cyoponen, nintzun e oc tan xtxolen scyetz yi mbi cun cyal yi e xonl Rubn, Gad tu Manass. 33Yi quibital yi e mas, nintzun e tzatzintz tej, nin e octz tan taklen chikajsbil tetz Ryos. Nin jetzatz quit e oc tan oyintzi, nin tan majlen yi chiamal yi e xonl Rubn, Gad tu Manass. 34 Ma yi e xonl Rubn, Gad tu Manass, nintzun oc yi bi yi jun kajbilatz cyan tetz Ed. Yi na elepont itz: Jun techl tetz ketz yi Jehov i Kataj yi kaRyosil.

23
m 22:20

1Itzun

bantz, te yi nsken el nimix tiemp yi jalenix tzatzin paz chixol yi e xonl Israel scyuch yi e chicontr, nin yi nsken tijin cul Josu,

Yi jilonen Josu scyetz cyakil yi e xonl Israel

Jos 7:1-26.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU23,24

242

2 nintzun e chak i cyakil yi e xonl Israel, scyuch yi e wi banl wi, scyuch yi e ajcaw, scyuch yi e pujul xtisya, nin scyuch yi cyajcawil yi e sanlar. Ej, itzun yi chimolol quib nintzun taltz scyetz: Yi in wetz, ja chintijin, nin txant tan inquimen. 3 Ja itilwok yi echk taklen yi mban Kataj scyej yi e kacontr, na i mmoc tan oyintzi scyej, tan tkol i yi chiamal sketz. 4Ej, nin in nchinjatxon cun cyakil yi echk amalatz tziwutz tetz i herens scyuch ixonl. Txilun cun oc tej yi woquen tan jatxlen. Ej, nin nketz ntin ncu injatxol yi echk amalatz yi nsken ketzaj, ma na nchatz yi echk amal yi txen ketzaj. Cyakil yi echk amalatz, na jop yi amal yi na xet nin te yi a Jordn, jalen tzi mar Mediterrneo yi at toquen tzin. 5 Ma jalu, Kataj Ryos tzocopon tan chilajen len yi e yi najlche swutzak yi echk amalatz. Nin tzitetzajewok yi chiamal quib yi sukint sketz tan kaRyosil yi cawl ketz. 6 Nquen binwok il tan banlen tanen yi tetz ley yi tzibant cyen tan Moiss. Xomenwok tej quib yi na tal. Quil tzijatx len itib mu tal tej. 7Quil cxomwok te cyajtzakl yi e awer nak yi e cyaj cyen tzixolwok. Quil tzitak kej yi cyetz chiryosil. Nin quil cxocwok jak chicawl. Nin quil tzitalwok chibi. Quil tzisukwok jun iyol tan chibi echk chiryosilatz. 8 Ma na ilenin xomenwok te yi tajbil yi kaRyosil yi cawl ketz. Xomenwok tej, chi isajlenix tunintz. 9Na ja itil, yi tan yi tetz porer ja chel lajul yi e taw yi echk lmak tnumatz, yi chin cham nin e. Nin sajlen tunintz, cyal jun jak xcye tzitejwok. 10Na tan alchok jun tzitetzwok xcye yi junatz tan chilajen len jun mil icontr.n Na yi Kataj yi cawl ketz, i tzocopon tan oyintzi tetz ixel,o chi sukint tan. 11Quicylej binwok itib te yab ajtzakl. Nin lokwok yi Kataj Ryos yi ajcaw skej. 12 Na ko quil tziquicylej itib, nin kol cxomwok te cyajtzakl yi e awer nak yi ate tzixol, nin kol tzitokbej itib scyuch e xnan yi awer nakatz, 13 jun cun yol quil che lajlen Ryos yi e wunakatz tzixolwok. Ma na chixconk tan tan i tan ixiten. Na chixconk chi jun leb, nka jun tramp tan, tan icusenwok. Nin chixconk tan, tan ibuchlen. Na nicun chibne tzitej chi na ban jun txix le kawutz. Yastzun sbajok tzitej. Jalen cun yil cxsotzwok icyakil cun swutz yi balaj amalej yi ja tak Kataj Ryos tzitetz. 14 Ma yi in wetz txant tan wajen wetz chixol alma. Poro te yi ntaxk naj, tajwen yil cxoc il tan xtxumlen cyakil yi xtxolbil yi ja bnix tan Ryos skej. Na ja el cun i tej cyakil quib yi sukint tan sketz. Nin quic nin jun yol i yi quik mmel cun tej. Siquier nink mu yi quik mmel kab i tej. 15 Poro chi yi mmel cun Ryos te yi echk taklen balaj yi sukint tan sketz, chon nin sbne i-tz tan taklen kacaws chi yi talnak i. Stke i kacaws, jalen cun yi cyal jun lcyaj cyen swutz yi balaj amalej yi ja wit tak i tzitetz. 16 Na ko quil cxelwok cun te yi iyol yi isuknak tetz, nin kol cxbenwok tan chiculajen echk ryos yi banij tu tanen, nin kol cxmeje cunwok chiwutz yi echk ryosatz, jun cun yol jepon lajp wi Kataj tzitej, jun cun yol cxsotzokwok swutz yi jun balaj amalej yi ja tak i tzitetz.

24
n 23:10

1Itzun

bantz, nintzun chak Josu cyakil yi e xonl Israel tan cyulen tej le amal Siquem. Nintzun ben mantar tan chichaklen yi e wi banl wi
o 23:10

Yi chijatxol quib Josu scyuch yi e mas xonl Israel

Dt 32:30.

Dt 3:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

243

JOSU24

scyuch e mas witz ajcaw, scyuch yi e juez, scyuch yi e cyajcawil yi e sanlar. 2 Yi chimolol quib, nintzun tal i scyetz: Eu intanum, je yol yi kaRyosilej: Tenchan yi e imam ite, yi Tar tu yi e cyajl, yi Abraham tu Nacor, chon cyaten tzi tzanla Eufrates, nin ocnake tan chiculajen echk chiryosil yi apart.p 3 Poro nin je intxaol yi Abraham, te yi najlij i tzi tzanlaatz, nin ja saj incyal tzonej le amal Canan. Ja je impucsalq yi xonl i, nin ja jal yi bajx cyajl i wan yi na biaj Isaac.r 4Ma tetz Isaac, ja wak cob cyajl i yi itz Jacow nin Esa.s Nintzun wak yi wiwtz Seirt tetz Esa tan najewen swutz. Ma tetz Jacow scyuch yi e xonl, chon tzun chibenentz Egipto.u 5 Chon ate-tz Egipto yi e benen inchakol Moiss tu Aarn tan chicolpenel tzaj. Nin ja chiloon yi e aj Egipto wan. Tircun e quimen yi bajx chicyajl wan. Kalenas tzun cyelen liwr yi e itaj itxu.v 6 Yi cyelen tzaj Egipto, nin yi cyoponen tzi Cyak Mar, nintzun e saj xomok yi e sanlar cwent Egipto tan chitzamlen klo. Yi e sanlaratz cyan len echk caret tu chej cyan tetz oyintzi. 7Cyoquen tzun yi e itaj tan jaklen cheybil cyetz swetz. Cwen tzun jun chin tzotz wan chixol, scyuch yi e aj Egiptojatz. Nintzun saj inkojol yi mar squibaj yi e aj Egipto. Ej, nin sak cun tziwutzwok yi mbi mbajij scyej.w Ej, nin nchatz, nim tiemp ncxonwok tul yi amal tzinunin tu, 8 jalen cun yi ncxulwok swutz yi chiamal yi e amorreo yi ate swutz len yi tzanla Jordn. Yi e wunakatz ja choc tan oyintzi tzitej, poro ja wak amal tzitetz tan ixcyewen scyej, nin tan itetzal yi cyetz chiamal,x na ja chimbajxij tziwutzwok tan chixiten cun. 9Nchatz ban Balac, yi cyajl Zipor, chireyil yi e aj Moab. Nin oc tan oyintzi tzitej. Nin oc chiyol tu Balaam, yi cyajl Beor tan icunsen klo. 10 Poro quinin wak amal tetz, ma na ja wak ibanl. Nin ala tir nxclaxwok wan.y 11Icyen tzaj tzun ibanwok wi tzanla Jordn,z nin ja cxulwok jalen Jeric, nin yi e aj Jericjatz e oc tan oyintzi tzitej, poro ja wak amal tzitetz tan ixcyewen scyej. Nchatz ja wak amal tzitetz tan ixcyewen scyej yi e amorreo, scyuch yi e ferezeo, scyuch yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, scyuch yi e gergeseo, scyuch yi e heveo, nin yi e jebuseo. 12 Ma yi e amorreo scyuch yi chireyil, ja chel ojk tan xow, na ja chixcon jun coloj xux wakun tan chilajen len. Chastzun te quinin xcon yi imacl tetz oyintzi, ma na in nchilajun len. 13 Chastzun te in mmakon yi echk balaj cojbil tzitetz yi quinin ncxakujwok tan banlen ban tetz. Nin nchatz yi echk balaj tnum in mmakon tzitetz. Ej, nin yi balaj txotx kale atixet jalu, kale atit winin uva tu oliw, nketz axwok awal tetz. Poro in mmakon tzitetz, stzun Ryos bantz, chij Josu scyetz yi e xonl Israel. 14Nchatz tal Josu scyetz: Chastzun te eu intanum, cyekeu chi Ryos, nin chixconku tetz, tetz cun cyalmau, nin tetz cun chichamilu. Quil chocu tan chiculajen echk ryos yi apart, chi banake yi e kamam kate yi ate tzaj stzi tzanla Eufrates, nin yi ate tzaj Egipto. Ma na mas balaj yil chocu tan culajen yi Kataj yi kaRyosil. 15 Poro ko qui na cyaju chixomu te Kataj, ban bin chitxaenu ninin jalcun yi na scyetz jun chiryosilu sbne. Tajwen tan bixewen cyanu kol chixomu te yi echk ryos
Gn 11:27. q 24:3 Gn 12:1-9. r 24:3 Gn 21:1-3. s 24:4 Gn 25:24-26. t 24:4 Gn 36:8; Dt 2:5. Gn 46:1-7. v 24:5 Ex 3:112:42. w 24:7 Ex 14:1-31. x 24:8 Nm 21:21-35. y 24:10 Nm 22:124:25. z 24:11 Jos 3:14-17.
u 24:4 p 24:2

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU24

244

yi xomnake yi e kamam kate tej, yi najlche tzaj tzi tzanla Eufrates, nko na cyaju chixomu te chiryosil yi e amorreo yi ate tzonej. Chin tajwen cunin yil chitxaenu. Poro yi in wetz, tu yi innajal kaxomok te Kataj, nin skabne tanen yi tetz tajbil, chij Josu bantz scyetz yi e xonl Israel. 16 Qui. Quil kak amal te yi xtxolbilej, yi nink kilcyen yi Kataj yi kaRyosil tan kaxomen te junt ryos. 17Na yi Kataj yi kaRyosil, i o elsan tzaj scyuch yi e kamam kate jak chicawl yi e aj Egipto, yi ocnake tan kabuchlen. Nin ja chaj i yi echk balaj milawr sketz. Nchatz, ja ko quicylej i te yi nkaxom tzaj chixol yi e mas wunak. 18 Ej, nin nchatz ja chel lajul i cyakil yi e kacontr yi ate skawutz, scyuch yi e amorreo, yi tawben yi amalej yi ato swutz. Kaxomok bin te Kataj na i kaRyosil, chech bantz. 19Poro nintzun tal Josu scyetz: Quic lo rmeril tan ixomen te Kataj, na chin xan nin i, nin na je swutz i yi qui na chocu culutxum jak cawl i, nin yi na chijuchu quilu.a 20Kol quil cyenu Kataj tan chixomenu te junt ryos, jun cun yol tzul chicawsu tan. chelk cunu swutz. Quic na ban ko nsken chaj i yi banl scyeru, stzun Josu scyetz. 21Quic rmeril tan kabnol yi xtxolbilatz, na yi o ketz skaxomok te Kataj yi kaRyosil, chech bantz. 22 E tenu stiw te yi chiyolu yi ja wit chisuku, yi chixomoku te Kataj, stzun Josu scyetz. Quic na ban, o stiw te kayol, chech bantz. 23 Ko yatz, chij Josu scyetz chicyajlen binu yi echk chiryosilu yi at scyuchu. Nin chixomoku te Kataj. Chibneu tajbil i tetz cun cyalmau, na i yi kaRyosil yi o xonl Israel, stzun Josu bantz. 24 Yi o ketz kocopon jak cawl Kataj. Nin kocopon tan banlen yi tajbil i tetz cun kalma, chech bantz chicyakil. le amalatz, nin iten nin kejatz, bnix jun chitrat Josu scyuch yi e mas xonl Israel swutz Ryos. Nin tal Josu echk cawl tu echk ley scyetz. 26 Chon tzun cwen stzibal cyakil yi echk cawlatz tul yi liwr kale atit yi echk cawl Ryos. Nchatz nin je xtxicbal Josu jun chin wutzilen cub tzak yi jun wi bakch yi at xlaj yi amal yi winin xanil. 27Nintzun taltz scyetz cyakil yi e xonl Israel: Eu intanum, yi jun cubej, xconk sketz tetz jun techl, nin tetz stiw te cyakil yi mbi ntal Kataj sketz. Itz jun stiw sbne tan qui chisubulu Ryos, nin tan cyelen cunu te yi chiyolu yi ja wit chisuku tetz, stzun Josu scyetz. 28 Cawunenin tzun Josu tan cyajen lakak chiamal.
Yi quimen Josu (Jue 2:6-10)
25 Tastenin

Yi bnixen jun trat tu Kataj Ryos

coboxt kej yi wit bajen yi xtxolbilatz, quimen nin tzun ban tetz Josu yi chakum Ryos. Yi Josujatz, i cyajl Nun. Ej, nin at i tul jun cient tu lajuj yob yi quimen. 30Chon tzun mukxen i-tz le yi tetz amal yi at Timnat-sera, yi at wiwtz cwent yi chiamal yi e xonl Efran. Yi amalatz chon at xlajen yi wiwtz Gaas.
a 24:19

29Le

1Jn 1:8-10; 5:18.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

245

JOSU24

31Te yi itz tzaj Josu, cyakil cun yi e xonl Israel e xom te yi cawl Kataj. Ej nin nchatz, te yi nsken quim i, e xomet te yi cawl Kataj, na itzet yi e wi banl wi, yi e yi ilon tetz yi echk milawr yi banak Ryos scyej. 32 Ma yi wankil yi kajtzun ep, yi saj chicyal yi e xonl Israel Egipto, chon mukxentz le amal Siquem. Yi jun amalatz itz yi loknak yi kajtzun taj i, yi Jacow, tan jun cient pi sakal. Chon lokol i scyetz yi e cyajl Hamorb yi taj Siquem. Poro yi telen tiemp, chon cyajen cyen yi jun amalatz chikab yi e xonl ep.

quim Eleazar yi cyajl Aarn. Chon tzun mukxen cyen i-tz le xtxotx Finees, yi cyajl i. Chon at yi jun amalatz wiwtz kale najlchet yi e xonl Efran.

33 Nchatz

Yi quimen Eleazar yi pale

b 24:32

Gn 33:19; Jn 4:5; Hch 7:16.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr Jueces, na jilon te yi mbi cun bajij scyej yi e xonl Israel yi nsken wit quim Josu, yi witz cyajcawil. Na yi quimen Josu, ja chicyaj cyen yi e xonl Israel chichuc. Quic jun ajcaw ban cyentz chixol. Ej nin tampaj yi quic cawl cyetz, ja jal winin oyintzi chixol. Ej nin nchatz yi e jilwutz wunak yi qui nin e xcye tan chilajen len chixol, e octz tan oyintzi scyej. Ej nin kokxol cun tu nin ja ul echk il chiwutz yi e aj Israel. Nin quic nin ban atet cunt te yi tiempatz. Nin at na bant cun ja chijal ajcaw chixol, yi na alchij pujul xtisya scyetz. Chastzun te yi bi yi liwrej itz Jueces le castiy, yi na elepont E Pujul Xtisya le ketz kayol. Yi e pujul xtisyaatz, e len cun witz ajcaw, nin e oc tan pujlen chixol yi e wunak tul yi tiempatz. Nchatz yi liwrej na xtxol te yi mbi cun e ban yi e ajcawej: Dbora, Barac, Geden tu Sansn, scyuch yi e mas pujul xtisyaatz. Na ilenin ja oc Kataj Ryos tan chicolchen yi e xonl Israelatz, nin ilenin ja tak i jun witz ajcaw tan toquen chi jun pujul xtisya tan chicawen. Yi cyoquen yi e xonl Israelatz tul il, qui nin chisotz, tampaj yi txaijt che tan Ryos. Na yi cyoquen wutz pem, ja ul txakx Kataj Ryos chicul. Chastzun te ja oc i tan chicolchen. Qui nin e cyaj cyen tan chichuc. Poro cyakil tir yi e oc tan pajlen cawl Ryos, ja chitij winin sotzaj culal.

tzun bantz yi nsken wit quim Josu, nintzun chijak yi e xonl Israel tetz Kataj, yi na scyetz jun kuj chixol yi ban ben tan oyintzi scyej yi e cananeo. 2 Itzun tal Katajtz: Ban chiben yi e xonl Jud bajx tan oyintzi, nin yi amal chicontratz cyetz sbne, stzun i bantz. 3 Ej, nintzun e ben yi e xonl Jud tan yol scyetz yi e xonl Simen. Ej nin e octz tan chimoxen tan chicheyen tan oyintzi, bantz chicambal yi amal yi nsken wit suk Kataj scyetz. Ja chisuk yi iten nin icheyenatz chibne cyetz, yil chiben yi e aj Simen tan oyintzi tan chicambal yi amal yi jatxijt scyetz. E cujij yi e xonl Simen yi ajtzaklatz, nin e xomnintz scyej. 4-5 Tan yi xtxolbilatz, e xcye yi e xonl Jud tan cambajen yi chiamal yi e cananeo, tuml yi chiamal yi e ferezeo, na yi amalatz nsken wit suk Ryos scyetz. Ej nin le amal yi na biaj Bezec e xcye yi e xonl Jud tuml yi e xonl Simen scyej lajuj mil chicontr. Chon tzun xomij jun yaj chixol yi jun coloj chicontratz yi na biaj Adonisedec. 6 Poro qui nin txamxijtz cyan, na nin el ojkuj chiwutz. Nintzun e xomnintz wutz coc tan stzamlen. Ma yi xtxamxentz cyan, nintzun el chicuplul yi cabil mamil wi kab, tuml yi cabil mamil wi tkan
246
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi xtxamxen Adonisedec cyakun yi e xonl Jud tu yi e xonl Simen

247

JUECES1

yi Adonisedecatz. 7Talol tzun Adonisedec Yi in wetz elnak incuplul yi mamil wi chikab ox cal tu lajuj witz rey. Nchatz elnak incuplul yi mamil wi chikan. Ej nin ntin ja wak amal scyetz tan cyoquen tan sicylen inwaben tzak inmes tetz chiwa. Poro yi jalu, ja tak Ryos incaws na iten nin nchintulejatz chi nche wulej yi e reyatz, stzun Adonisedec bantz. Benen tzun ticylentz le tnum Jerusaln kale quimet. bantz nintzun e ben yi e xonl Jud tan oyintzi Jerusaln. Tircunin tzun yi e wunak yi najlche-tz e quim cyakun tan spar. Kalenas tzun oc chitinol kakl yi tnum. 9Ma yi wit bajen yi xtxolbilatz, nintzun e bentz tan oyintzi scyej yi e cananeo yi najlche wiwtz, nin lakak juwutz tu yi amal cwent Nguev. 10Nchatz e oc tan oyintzi scyuch yi e cananeo yi najlche le tnum Hebrn yi tenchan na biaj Quiriat-arba, nin e xcye scyej. Nchatz e xcye scyej yi e xonl Sesai tu e xonl Ahimn, scyuch yi e xonl Talmai. bantz nintzun e ben Otoniel tan oyintzi le tnum yi na biaj Debir, nin yi bi yi jun tnumatz tenchan itz Quiriat-sefer. 12 At tzun jun yol yi suk Caleb: Alchok scyetz yil xcye tan cambajen yi tnum Debir, list wutanen tan taklen yi inmel yi na biaj Acsa, tan toquen tetz txkel yi junatz, stzun i bantz. 13 Ej, Otoniel tzun xcye-tz tan cambajen yi tnum. Yi Otoniel yastzun cyajl Cenaz, nin yi Cenaz yastzun titzun Caleb. Nin quib yi suknak Caleb, yatz nintzun tulejtz. Nintzun cyokbej quib Acsa tu Otoniel, na nin xcye i tan cambajen yi tnum. 14 Nin te yi nsken wit cyokbej quib, nintzun oc Otoniel tan tocsen cul Acsa tan jakol junt pi txotx tetz yi taj. Benen tzun i swutz yi taj tan jaklen yi txotxatz tetz. Yi cwen tzaj tzun Acsa tibaj yi buru, nintzun bentz swutz yi taj. Benen tzun jakol yi taj tetz: A jun coloj inmel, mbitz na icy tacul? 15 Ta, na klo waj tzinjak jun pawor teru, chij. Ja wit taku katxotx le amal tzinunin tu, cwent Nguev. Ma jalu na klo waj yil taku mut kaamal kale na itzet a, stzun i. Tkol tzun Caleb yi echk amal scyetz, kale na itzet echk a yi chon at wiwtz, nin nchatz yi at kajlaj. itzun yi e xonl Hobab, yi quenita, yi ji Moiss nintzun e el tzajtz scyuch yi e xonl Jud, le yi tnum yi na biaj Las Palmeras. Chon tzun e benentz le amal yi tzinunin tu cwent Jud, yi chon at cwen tzin yi amal yi na biaj Arad. Ej nin chon tzun cyatentz chixol yi e wunakatz yi najlche-tz. 17Ej itzun bantz, nintzun e ben yi e xonl Jud scyuch yi e xonl Simen tan oyintzi, na nsken wit oc chiyol tej. E bentz tan chisotzajen cun yi e aj Canan yi najlche le amal yi na biaj Sefat. Nin tircun telen cun yi jun tnumatz swutz. Chastzun te toquen quen yi bi cyan tetz Horma. 18 Poro qui nin e xcye tan cambajen yi echk amal yi na chibiaj: Gaza, Ascaln nin Ecrn. Nchatz qui nin e xcye tan cambajen yi echk tal tnum yi ate-tz nakaj. 19Ilenin ja xom Kataj Ryos scyej yi e xonl Jud nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Ej 11Itzun 8 Itzun

Yi chicambal yi e xonl Jud yi tnum Hebrn tu Jerusaln

Yi tkol Caleb yi mel tan toquen tetz txkel Otoniel

Yi echk amal yi chicambaj yi e xonl Jud scyuch yi e xonl Benjamn

JUECES1

248

ja chixcye tan cambajen yi echk amal jen tzin wiwtz. Poro qui nin e xcye tan chilajen len yi e wunak yi ate cwen tzin lakak echk kajlaj, na yi e wunakatz at chicaret tetz oyintzi, yi chich cun, yi kinij tan chej. Chastzun te qui nin e xcye cyen yi e xonl Jud scyej. 20Ej ninstzun aklij yi amal yi na biaj Hebrn tetz Caleb, quib yi suknak Moiss tetz. Xcye tzun i tan chilajen len yi e chixonl yi ox cyajl Anac yi najlche-tz. 21Ma yi e xonl Benjamn qui nin e xcye cyetz tan chilajen len yi e jebuseo yi najlche-tz Jerusaln. Chastzun te jalu, inin najlchet yi e jebuseo chixol yi e xonl kajtzun Benjamn le tnum Jerusaln. bantz, nintzun oc chitxumun yi cob kuj xonl ep tan oyintzi, bantz chicambal yi tnum Betel. Yi bi yi jun tnumatz tenchan itz Luz. Nintzun ben chichakol cobox xkukwil le yi tnumatz. Nin xom Kataj Ryos tan quicheyen. 24 Nintzun ben quilol yi e xkukwilatz jun yaj yi telen tzaj le tnum. Itzun cyaltz tetz: Yi kol chaju puntil sketz yi en tan kocomponen le tnum, quil loonu kan. 25Nintzun bajxij yi jun yajatz chiwutz. Nin chaj yi be-tz scyetz. Ma yi cyocomponen cyakil yi e xonl epatz nintzun cu chibiyol tan spar cyakil yi e wunak yi najlche-tz. Poro qui cu chibiyol yi jun tal yaj tuml yi najal, yi chajon yi be scyetz yi e xkukwil. 26 Ma yi bajijen tircun yi xtxolbilatz, nintzun ben yi yaj tan najanen chixol yi e hitita. Nintzun cu xetzbil junt acaj tnum tan. Nin oc tkol bi yi jun tnumatz tetz Luz. Nin iten nin bi yi jun tnumatz jalu.
Yi e wunak yi qui nin e xcye yi e xonl Manass, scyuch yi e xonl Efran tan chilajen len
22-23 Itzun

Yi chicambal yi e xonl ep yi tnum Betel

nin tzun e xcye yi e xonl kajtzun Manass tan chilajen len yi e wunak yi najlche lakak echk amal yi na chibiaj: Bet-sen, Taanac, Dor, Ibleam nin Meguido. Nchatz, qui nin e xcye-tz scyejak echk tal ne tnum yi ate nintz nakaj. Chastzun te qui nin e el yi e cananeo-atz chixol. 28 Ma yi chipucunen yi e xonl Israel, nintzun e xcye tan cyocsen yi e cananeo jak chicawl, ninin e oc tan chibuchlen tan echk quiw akun. Poro qui nin e xcye tan chilajen len yi e cananeo-atz chixol. 29Nchatz e ban yi e xonl kajtzun Efran, qui nin e xcye tan chilajen len yi e cananeo le amal yi na biaj Gezer. Chastzun te, e cyajen cyen yi e cananeo tan najewen chixol. nin tzun xtxolbilatz bajijtz scyej yi e xonl kajtzun Zabuln, qui nin e xcye tan chilajen len yi e cananeo yi najlche lakak echk amal cwent Quitrn, nin cwent Naabal. Chastzun te ilenin e atij chixol. Poro aklij echk quiw akun scyetz. 31-32 Nchatz e ban yi e xonl kajtzun Azer, qui nin e xcye-tz tan chilajen len yi e cananeo swutzak echk amal yi na chibiaj: Aco, Sidn, Ahlab, Aczib, Helba, Afec nin Rehob. Nin tampaj yi qui nin e xcye tan chilajen len chastzun te e cyajen cyentz tan najewen chixol. 33 Ej nin chatz nin bajijtz scyej yi e xonl kajtzun Neftal. Qui nin e xcye-tz tan chilajen len yi e cananeo lakak echk amal cwent Bet-semes nin cwent BetEl Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 30 Iten

27Qui

Yi echk amal yi baj chicambal yi e mas kuj xonl Israel

249

JUECES1,2

anat. Cyoquen tzun yi e xonl Neftal, tan chibuchlen tan echk quiw akun, poro qui nin e el ojkuj yi e cananeo, ma na tastenin e cyajen cyentz tan chinajewen chixol. 34 Ma yi e amorreo, e xcye tan chipitlen yi e xonl Dan jalen wiwtz. Nin qui nin cyak amal scyetz tan chicwen mulen le cunak tzaj tulak echk kajlaj. 35Nin tan yi xtxolbilatz nin e atij yi e amorreo lakak echk amal yi na chibiaj: Heres, Ajaln nin Saalbim. Poro yi telen tiemp, nin e quiwix yi e xonl kajtzun ep, nin yi chiquiwixen nin e oc tan chibuchlen yi e amorreo, tan echk quiw akun. 36 Ma yi mojomil chiamal yi e edomita chon tzun na icy cuntz kale na xetet yi jenak yi na jepon Acrabim jalen te yi tnum yi na biaj Sela, nin xom nin tustz lejenak tzin. itzun bantz nintzun el yi ngel yi kajbil Kataj Ryos le tnum Gilgal nin chon tzun jen ponentz le tnum Boquim. Itzun taltz scyetz yi e aj Israel: I inatz yi ncxelsan tzaj wok Egipto, nin ja cxul incyal tzonej le amalej yi sukint wan scyetz yi e imam ite tentz. Ej nin nchatz walnak scyetz: Nelpon cun te inyol yi sukint wan tul yi katrat yi bnixnakt wan tzituch, chinch ban scyetz. 2 Chastzun te qui tziban jun trat scyuch yi e wunak yi najlche lakak echk amal kalel cxoponet, ma na tajwen tan itoquen tan xiten cun yi echk patbil chitxixwatz. Poro lastum, na qui nin ncxoc culutxum jak incawl. Na apart yi echk taklen yi mbaj ibnol! 3 Chastzun te jalu, swale nin tzitetz: Quil noc tan chilajen len yi e wunak tziwutz. Na e ten tuml chiryosil chocopon tetz jun tramp tan sublen itajtzakl. 4 Ej itzun yi stzajen wi yol yi ngelatz, tircunin tzun yi e xonl Israel e ok cuntz, nin winin chibisunen. 5 Nin tan yi jun xtxolbilatz yi bajij, nintzun oc bi yi amalatz cyan tetz Boquim. Nin tasten nin tzun e oquet-tz tan toyen chitxixwatz tetz Kataj Jehov. bajijtz, yi cwen chijatxol quib Josu scyuch yi e xonl Israel, chijunal len cun tzun e ajtz swutzak chitxotx yi nsken wit oc chibi tej. 7Te yi at tzaj Josu chixol yi e xonl Israel, ja tzun chiban tanen chimunl swutz Kataj Ryos. Nchatz te yi ate tzaj yi e wi banl wi, yi e xom te Josu tan cawun, yi quilnak yi mbi cunin ban Kataj Ryos tan quicheyen, tircun yi e wunak tetz Israel, ja chiban tanen chimunl swutz Kataj. 8 Nsken tzun wit tzak jun cient tu lajuj yobtz tan Josu yi quimen. 9Chon tzun mukxen le tetz xtxotx, le tnum yi na biaj Timnat-sera, yi chon at wiwtzen, tibaj yi tnum Gaas, cwent yi amal tetz Efran. 10 Yi xonen tiemp, quimen nintzun e ban yi e yi e atij te Josu nin yi quilnak yi mbi cunin ban Kataj Ryos tan quicheyen. Itzun chipucunen yi e chinitxa, cyal jun scyetz jak el xtxum tetz Kataj Ryos. Nin qui nin quibit yi echk cheyan yi banak i scyej chimam chite. itzun bantz, yi telen tiemp, chin juntlen nin ban cyajtzakl yi e aj Israeltz swutz Kataj Ryos, na nin e oc tan culajen jun ryos yi quin tech nin jilwutz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Ej 6 Itzun

1Ej

Yi tponen yi ngel yi kajbil Kataj Ryos Boquim

Yi quimen Josu (Jos 24:29-31)

Yi telen Kataj Ryos te chicul yi e aj Israel

JUECES2,3

250

teblal at, yi na biaj Baal. 12 Nintzun el Kataj Ryostz tej chicul, yi jun Ryos yi oc tan cyelsenel tzaj chimam chite jak chicawl e aj Egipto, nin yi winin cheyan banak scyej. Ma yi e cyetz nin e oc tan chiculajen chiryosil yi e wunak yi najlche chixol. Ej nin tan yi xtxolbilatz chichen cul Kataj Ryos scyej. 13 Nin cyaj cyen quilol Kataj Ryos, na nin e oc tan culajen Baal, tu echk teblal junt ryos yi na biaj Astart. 14Chastzun te chichen cul Kataj Ryostz scyej, nintzun tak i amaltz scyetz yi e alkom tan cyoquen tan talken len cyakil yi echk chitaklen. Nchatz tak Kataj amal scyetz chicontr tan chitxaconen scyej. 15 Cyakil nintzun tir yi na chiben tan oyintzi scyej chicontr, quit tzun tak Kataj Ryos amaltz scyetz tan chitxaconen, na nsken wit tal i scyetz yi mbi cunin sbajok scyej. Poro te tircun yi echk xtxolbilatz, 16 ilenin ja tak Kataj amal tan jalen jun ajcaw chixol tan quicheyen chikab yi e alkom. 17Poro qui nin e oc yi e xonl Israel culutxum jak chicawl yi e ajcawatz, na qui nin kuke chicul te Kataj Ryos. Ma na nin e oc tan chiculajen echk ryos. Wech yi e chimam chite, ilenin ja chiban tanen yi cawl Kataj Ryos. Ma tzun yi e cyetz, chin pajol cawl nin e ban, na qui nin e xom te cyajtzakl yi e chimam chite. 18 Cyakil tir yi ntak Kataj amal tan jalen jun pujul xtisya chixol, ilenin ja oc i tan quicheyen yi e pujul xtisyaatz tan chicolchen yi e tetz tanum chikab chicontr, na nin el kajab Kataj scyej yi ntbit yi tokl chicul tan paj yi buchben cyetz. 19Ma yi na chiquim yi e pujul xtisyaatz, nintzun na choct junt tir tan banlen echk taklen ploj swutz Kataj. Nin nimten cun yi il yi na chijuch swutz yi il yi chijuchnak yi chitaj chitxu, na nin e oc tan banlen chimunl nin tan chiculajen echk ryos yi banijt cuntu. Qui nin na el cyen yi echk yab ajtzaklatz te chicul, na chin chinchuj nin tunin e tan banlen yi cyajtzaklatz yi chin juntlen nin swutz Kataj Ryos. 20Chastzun te chichen cul Kataj scyej yi e xonl Israel, itzun taltz: Yi e wunakej, na chitzan tan xiten yi trat yi bnixnak wan scyuch chimam chite, na qui na cyaj choc culutxum jak incawl. 21Ej nin tan paj yi yatz quitanen quil noc tan chilajen len yi e wunak yi e cyaj cyentz, yi qui nin oc Josu tan chilajen len te ntaxk quim i, stzun Ryos bantz. 22 Yi tajbil Kataj Ryos yi bnol yi xtxolbilej itz, tan chipilen ko chixomok te tetz tajbil chi e banake yi chimam chite. 23 Chastzun te qui nin e el lajul Ryos yi e wunak yi najlche-tz tulak yi echk tnumatz, yi qui nin cyak quib tetz Josu, ma na nin tak i amal scyetz tan chinajewen cyen chixol yi e xonl Israel. tzun chibi yi echk tnumej yi tak Kataj amal scyetz tan chicyajen cyen Canan tan chipilen yi e xonl Israel, yi e yi ntaxk chitzij yi bajen yi echk oyintzi tan cambajen yi amal cwent Canan. 2 Nintzun tak Kataj amaltz scyetz yi e wunakatz tan chicyajen cyen, tan tawen oyintzi cyakun yi e xonl Israel, na quic cunin jun tir jajk chiben tan oyintzi. 3 E cyaj cyen tzun yi o cyajcawil yi e filistey, nin tircun yi e cananeo, scyuch yi e aj Sidn, scyuch yi e heveo yi chon najlche wiwtz cwent Lbano, yi amalatz yi na xetij te wutz Baal-hermn jalen yi tzajpon wi jen tzin te yi amal cwent Hamat. 4Yastzun yi echk wunakatz yi tak Kataj amal scyetz tan chicyajen cyen tan chipilen yi e aj Israel, tan tilwen ko chocopon tan banlen tanen echk cawl yi talnak i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi e jilwutz wunak yi e naje cyen Canan

251

JUECES3

scyetz chimam chite tan Moiss. 5 Chinajewen tzun yi e xonl Israeltz chixol yi e wunakej: Yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, scyuch yi e amonita, scyuch yi e ferezeo, scyuch yi e heveo, nin scyuch yi e jebuseo. 6 Ej, nin yi chinitxa yi e xonl Israel, at tzun e cyokbej quibtz scyuch chinitxa yi e wunakatz. Nintzun e xomtz te cyajtzakl, nin e octz tan culajen chiryosil yi e awer nakatz. itzun bantz, chin juntlen nin tzun quitanen yi e xonl Israel swutz Kataj Ryos, na quit na chitzan tan xtxumlen i, na nin el te chicul, nin e oc tan culajen winin cyeblal yi echk ryos yi na chibiaj Baal tu Astart. 8Chastzun te tkol Kataj Ryos amal tetz Cusan-risataim, yi rey yi na cawun Mesopotamia, tan cawunen squibaj. Nintzun e oc tetz wajxak yob jak cawl yi reyatz, 9jalen cun yi telen chitzi tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj. Kalenas tzun tkol i amaltz tan jalen jun chixol yi xcye tan chicolpenel tzaj. Nin yi junatz yi oc tan chicolpen, Otoniel bi. I cyajl Cenaz, yi titzun Caleb. 10Ej, nintzun ul yi espritu tetz Ryos tej Otoniel, nintzun oc i-tz tetz chibajxom yi e aj Israel, tan chibenen tan oyintzi scyej yi e aj Mesopotamia tu yi chireyil yi Cusan-risataim. Nintzun e xcye-tz scyej tan porer Kataj Ryos. 11Yi bajijen yi xtxolbilatz quict tzun jun oyintzi bajijtz tetz cawunak yob. bantz te yi nsken quim Otoniel, nintzun e oc junt tir yi e xonl Israel tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin swutz Ryos. Chastzun te tkol i mas walor Egln yi rey tetz Moab chiwutz yi e tetz tanum. 13 Ej, nintzun oc chiyol Egln rey tetz Moab scyuch yi e amonita, nin scyuch yi e xonl Amalec tan chibenen tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, nin te jun oyintziatz ja chicambaj yi tnum yi na biaj Las Palmeras. 14Ja tzun choc yi e xonl Israel jak cawl Egln tetz wajxaklaj yob, 15 jalen cun yi telen junt tir chitzi tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos. Chastzun te tkol i junt tir amal tan jalen junt chibajxom tan chicolpenel tzaj chikab. Nin yi junatz yi oc tetz cyajcawil, itz jun yaj yi max i, yi na biaj Aod, cyajl Gera, xonl Benjamn. At tzun jun tirtz, nintzun ben Aod tan taklen jun chicutxuj tetz yi rey Egln. 16 Nsken tzun bnix jun spar tan Aod yi cabil len xlaj atit wi, nin at lo me metr tkan, nintzun oc caloltz xe cul, tul pakbilil bech tetz le sbal. 17Benen tzuntz tan taklen yi jun cutxujatz tetz yi rey Egln, yi chin catzaj nin. 18 Ej itzun te yi nsken wit tak Aod yi chicutxujatz tetz Egln, nintzun e aj tzaj Aodtz scyuch yi e yi xomche tej. 19Ma yi cyoponen kale atet yi echk teblal yi echk ryos yi ate nakajil Gilgal, nintzun pakxijt Aodtz te Egln, itzun taltz tetz: At jun stziblal yi cyan wan tetz teru, ilu jun coloj wajcawil, poro tajwen klo yi kachuc cuntu, stzun Adod bantz. Nintzun cawun nin yi rey scyetz yi e yi ate nintz, tan cyelen. 20 Ej itzun te yi chicyajen cyen chichuc tuch yi rey Egln, yi chon colchij xe yi cal yi na xcon tetz yi tiemp tetz tza, nintzun ocopon kansal tib Aodtz swutz, itzun ben tloltz tetz: Yi stziblal yi cyan wan tetz teru, Ryos mmalon tzaj, stzun Aod bantz. Yi tbital Egln yi xtxolbilej, lajkel nintzun jen txicloktz. 21Poro qui nin tak Aod amal tan bnol jun taklen, na lajkel nin benen yi kab yi max tan jesen tzaj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Itzun 7Ej

Yi toquen Otoniel tan colpen Israel tkab Cusan-risata

Yi toquen Aod tan chicolpen yi e xonl Israel chikab yi e aj Moab

JUECES3,4

252

yi spar yi chon at xe cul le sbal, nintzun ben xuyultz le cul Egln. 22 Nin tampaj yi cyakil cunin walor Aod xcon tan tan xuylen quen, tircunin tzun yi spar tu yi kabil baj nintz le cul. Nin tampaj yi catzajil yi rey, quit lajluch ban yi spar, nin quit el tzaj junt tir tan Aod. 23 Nin tzun ben Aodtz tan lamchen cun yi puert, nin cu taltz tan. Ej, chon tzun telen tzaj i tul yi wentanu. 24 Nin te yi nsken wit aj Aod, nintzun e opon yi e chakum yi rey, poro yi benen quilol yi lamij yi puert, nintzun chitxumtz yi nin lo oc lamol tib yi rey xe cal chuc tan culin. 25Poro yi ticyen nin chipaj tan chiwen yi rey, nintzun e bisuntz, na quic nin i na el tzaj. Nintzun xcon yi lawe-tz cyan tan jaklen yi puert. Ma yi jakxen cyan nintzun benen quilol yi chireyil yi coylij wuxtxotx. 26 Nin te yi na chibatz quib yi e chakum yi reyatz tan xtxumlen mbil chiban, nsken tzun wit opon tetz Aod joylaj. Nsken wit chicyaj cyen echk teblal tan yi chon ate Gilgal. Chon tzun tponen tan colol tib le jun amal yi na biaj Seirat. 27Ma yi tponen le amal cwent Israel, nintzun cu chun tan tibaj echk juwtz yi at cwent yi amal Efran, tan chichaklen tircun yi e xonl Israel. Tircunin tzun e bentz licunak tzin tan oyintzi. Bajxij Aod chiwutz. 28 Na nin tal Aod scyetz: Chixomok tzaju swej, na ja wit tak Kataj amal sketz tan katxaconen scyej yi e aj Moab. Nintzun e opontz te echk amal kale na chicyet wunak wi yi a Jordn, nin qui nin cyak amal tetz jun aj Moab tan ticyen ponen le jalajt. 29Nin te jun tiratz e quim lo lajuj mil aj Moab cyan, nin tircun yi eatz yi e quim, e len cun sanlar yi chin cham nin e. Cyal nin jun jak clax chikab. 30Yatz cunin tzun bajijtz yi chixcyewen scyej yi e aj Moab. Ma yi stzajen wi yi jun chin oyintziatz, nin tzun jal cyen jun tzatzin paz le chitanum yi e xonl Israel tetz jun mutx yob. itzun bantz nin jal junt pujul xtisya yi e xonl Israel, yi na biaj Samgar, yi cyajl Anat, yi xcye tan chibiylen kak cient filistey, tan jun xuybil wac. Nchatz i ocnak tan chicolpen yi e xonl Israel chikab chicontr. tzun bantz te yi nsken quim Aod, nintzun e oct yi e xonl Israel tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin swutz Kataj Ryos. 2 Chastzun te cyoquen jak cawl Jabn, jun scyeri e rey yi e cananeo, yi chon cawunak le jun tnum yi na biaj Hazor. Nin yi cyajcawil yi sanlar yi jun witz reyatz na biaj Ssara yi chon najlij le tnum Haroset-goim. 3 Ej nin yi jun witz ajcawatz yi Jabn, at beluj cient caret i yi chich cun yi na xcon tan oyintzi, nin yi ate len cun chej sjuak tan chikinlen. Nsken tzun el junak yob tan yi reyatz tan chibuchlen yi e xonl Israel. Jalen cun yi telen chitzi yi e xonl Israel tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos, kalenas tzun cyelentz liwr jak cawl yi jun reyatz. 4 Itzun te yi jun tiempatz, jal junt pujul xtisya yi e xonl Israel yi xnan. I jun elsanl stzi Ryos, nin yi bi i itz Dbora, yi txkel Lapidot. 5Ilenin ja cole Dbora txe jun wi palma. Chas tzun te ja cyal wunak Yi palma tetz Dbora. Chon at yi jun wi palmajatz wiwtz cwent yi amal tetz Efran, nicyal yi cob tnum Ram tu Betel. Chon tzun na chopon yi e aj Israel swutz Dbora tan banlen tanen echk cyoyintzi.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 31Ej,

Yi toquen tan chicolpenel tzaj yi e xonl Israel chikab yi e filistey

1I

Yi chixcyewen Dbora tu Barac tej Ssara

253

JUECES4

6 Ej itzun bantz, at tzun jun tir nin ben mantar Dbora tan chaklen tzaj jun yaj yi na biaj Barac, cyajl Abinoam, yi chon najlij Cedes, jun chitanum yi e xonl Neftal. Itzun yi tulen nintzun taltz tetz: Yi Kataj yi kaRyosil yi o aj Israel, ja tal i yi xtxolbilej yi tajwen tan abnol: Quilok wi yi wutz yi na biaj Tabor, nin molwe lajuj mil yaj yi e xonl Neftal scyuch yi e xonl Zabuln wi yi amalatz. 7Ma yi in wetz tzinjoye puntil tan cyoponsen Ssara, yi cyajcawil yi e sanlar yi rey Jabn stzi yi tal ne tzanla yi na biaj Cisn tan oyintzi tzitej. Ej nin tzopon i scyuch yi e tetz caret yi chich cun, nin scyuch yi e tetz sanlar. Poro swake amal tzitetz tan ixcyewen scyej, stzun Kataj Ryos ban swetz, chij Dbora ban tetz Barac. 8 Ban chimben poro kol xom ninu swej, na ko quil benu swej, nchatz in quil chimben, stzun Barac bantz tetz Dbora. 9Nchimben bin teju, chij Dbora, poro nketz ilu sjalok keju yil tzaj wi yi jun oyintziatz, na yi Kataj Ryos sjatxonk yi Ssara tkab jun xnan. Benen nintzun e ban Dboratz tu Barac jalen yi tnum Cedes. 10Chon tzun chakol Barac yi e xonl Zabuln scyuch yi e xonl Neftal le jun tnumatz. Ej nintzun e molxij lajuj mil yajtz tan, nin e octz jak cawl i. Nchatz Dbora xomij nintz te Barac. 11Te yi na bajij yi ech xtxolbilatz at tzun jun yaj yi na biaj Heber, jun scyeri xonl yi e quenita yi nsken je nucul yi tetz mantial nakajil yi tnum Cedes, jak jun wi bakch yi at le jocoj Zananim. Yi Heberatz nsken el cyen jatxol tib scyej yi e mas quenita, nin yi chimam chite banak itz Hobab, yi ji Moiss.a 12 Ej, itzun yi tbital Ssara yi chon at Barac wiwtz Tabor, 13 nintzun cawun i tan chibnol list quib beluj cient caret yi chich cun, scyuch yi e tetz sanlar, nin e eltzajtz Haroset-goim tan cyoponen kale atit yi tal ne tzanla yi na biaj Cisn. 14Talol tzun Dbora tetz Barac: Or, lajkel, na ja opon oril tan tkol Kataj Ryos amal teru tan xcyewenu tej Ssara, na sbajxok i chiwutzu! Nintzun e saj Baractz scyuch yi e sanlar licunak tzaj. Xomche yi lajuj mil sanlar tej. 15Ma yi xeten atit yi jun oyintziatz chixol Ssara tu Barac, nintzun cu jun chin xow tan Kataj Ryos chixol yi e sanlar cwent Ssara, nin chixol yi e yi ate-en tulak echk caret yi kinij tan chej. Nicyt nin Ssara, yi cyajcawil yi e contratz, el ojkuj le tetz caret tan colon ib. 16 Ma Barac scyuch yi e sanlar cwent Israel, e xomnin tan chitzamlen yi e caret scyuch yi e sanlar yi e el ojkuj jalen Haroset-goim. Nin cyal nin jun scyeri e sanlaratz tetz Ssara e clax, ma na tircun e, e quim cyan. 17Ma Jabn yi rey tetz Hazor, quic mu tal cyoyintzi at-tz scyuch yi e najal Heber yi quenita. Chastzun te chon tzun tponen colol tib Ssara, le mantial Jael yi txkel Heberatz. 18 Nin el tzaj Jael tan culchen i, i tzun taltz tetz: Tzok tzaju tzonej, ilu jun coloj wajcaw. Tzok tzaju, quil xobu. Ej, nintzun oc Ssara, nintzun tewal Jael i-tz tzak jun xbuk. 19Benen tzun jakol Ssara mu a tetz Jael na jaltnin tan quimen tan saktzi. Nintzun ben Jaeltz tan jaklen stzi yi tzum kale atit cun yi lech, nin ben tkol mutz tetz. Ma yi
a 4:11 Hobab yi ji Moiss At ox biaj yi ji Moiss: Reuel (Ex 2:16), Jetro (Ex 3:1; 18:1) tu Hobab (Jue 4:11).

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES4,5

254

wit tucaen i nintzun cu lamol Jael junt tir yi tzum. 20Itzun ben tlol Ssara tetz Jael: Ncwen tus stzi yi mantial, nin ko at jun tzul tan jaklen yi ko at jun wunak tzonej, ban tzawal nin yi cyal at, stzun i bantz. 21Ej nin tampaj yi nsken wit kexij Ssara, jalcunin tzun benen bekxujtz tan watl. Nintzun saj tcyal Jael jun martiy tu jun tze yi chin juyuch nin wi, yi na xcon tan tan kinlen ju yi mantial. Numun cunin tzun tponentz kale atit Ssara, nintzun ben pajlul yi tze le wi. Nquil cuntu tul yi txotx. Yastzun bantz yi quimen Ssara. 22 Itzun yi toponen Baractz tan joylen Ssara, nintzun telen tzaj Jaeltz tan culchen i-tz, itzun taltz tetz: Or teru tan tilwen yi jun yaj yi na tzanu tan joylen, stzun bantz. Nintzun oc Baractz xe mantial Jael, nin ben tilol yi coylij Ssara wuxtxotx, poro quimnakt, nin atit nin yi jun tze yi ben pajlun le wi. 23 Tan yi xtxolbilatz ja el xtxix Jabn yi chireyil yi e cananeo tan Kataj Ryos chiwutz yi e aj Israel. 24Nin jetzatz, kokenlen ja choc yi e xonl Israel tan chibuchlen yi e tanum Jabn. Nin cyakil tir nimten cunin il na cyulej yi buchben cyetz, jalen yi cyelen cun swutz.

tzun ban te yi jun kejatz, nintzun e bitzin Dbora tu Barac, yi cyajl Abinoam, itzun cyaltz: 2 Tircun o kake len kakajsbil swutz Kataj Ryos, na ate yaj tzonej Israel yi list quitanen tan oyintzi, na jalucunin nchicujij yi tponen mantar scyej tan chibenen tan oyintzi. 3 Eu jun coloj witz rey, quibit tzaju inyol. Eu jun coloj witz ajcaw, quibit tzaju inyol. Na chimbitzink nin tetz Kataj. chimbitzink nin tetz yi kaRyosil yi o aj Israel. 4 Ilu Wajcaw, yi telen tzaju xol wutz cwent Seir, yi telen tzaju swutzak echk amalatz cwent Edom, ja jincan yi tcyaj nin ja chucan yi txotx tan yi kancyok. Nin ja saj kojxuj jun chin abal tanu. 5 Ja chilucne cyakil yi echk wutz. Ja lucne yi wutz Sina tan xow, yi ticyen tzaju squibaj. 6 Te yi tiemp yi at tzaj Samgar, yi cyajl Anat, nin te yi tiemp jalu yi at Jael, qui nin nxcon yi nim be cyan yi e aj pyaj. Ma na ja xcon echk kab be yi chin tzal nin tan cyewal quib chikab alkom. 7 Nchatz tircun yi echk tal ne tnum yi ate kacwent yi o Israel, chin tzinunin tunin e ban tan xow, na cyal jun nak el tan akun tan paj yi xoben. Yastzun yi tiemp yi jalen inwalor. Nin ja nimse incul, yi in wetz, in Dbora,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi bitz yi chibitzij Dbora tu Barac

255

JUECES5

jun scyeri e xnan yi at chikej skaxol yi o xonl Israel. Ej nin te yi cyoquen yi e katanum tan chiloken echk chiryosil yi banijt, ilenin ja bajij echk il skaxol. Ej nin te yi jun tiempatz, qui nin jal jun makbil flech skaxol, qui nin jal jun spar skaxol, qui nin jal jun macl tetz oyintzi skaxol, skaxol cawunak mil kaxonen. 9 Nin swake chikej yi e witz kasanlar yi o aj Israel. Na quinin nchicabej chicul tan chibenen tan oyintzi. Kacyakil cun bin kake len kakajsbil tetz Kataj Ryos! 10 Nchatz eu, yi na xcon buru cyanu tetz chixombilu, yi eu yi na chicoleu tibaj balaj xbuk, cyakeu kej Kataj Ryos. Nchatz eu cyeru, yi quikan cuntu na chixonu lakak be, cyakeu kej Kataj Ryos. 11 Nin yi eu yi na chimol cun quibu kale atet echk julil a, kale na chucaet cyawunu, ban chitxolu yi en cun ntxacon Kataj Ryos. Ban chibitzinu. Nimit chiwiu tan talchen yi en ntxacon Kataj Ryos. Nimit chiwiu tan xtxolen yi en nchitxacon yi e katanum yi najlche lakak aldey. 12 Nchatz in, yi in Dbora ban tzel inwatl nin ban chimbitzin. Ej nin nchatz ilu teru Barac, yi cyajl Abinoam, nimit culu nin tcyajwe ninu yi e pres yi ja chicu tkabu. 13 Ma yi e ketz kasanlar yi o aj Israel, lajkel chicwen ponen tan oyintzi scyej yi e yi chin cham nin e. Na ja cyocsaj quib culutxum jak incawl. Nin ja chiben yi e sanlaratz cwent Kataj tan oyintzi. 14 Nchatz ja chixom yi e xonl kajtzun Efran skej. Chon nchisaj le chi amalben yi e xonl Amelec. Nchatz ja chixom nin yi e sanlar cwent Benjamn wutz chicoc. Nchatz e cyajcawil yi e aj Maquir, e ultz tan kucheyen. Nin yi e cyajcawil yi e aj Zabuln, scyuch chigobernador, e ultz. 15 Nchatz yi e witz ajcaw cwent Isacar, e ultz tan chixomen nin skej. Nin e octz tan cheyen Barac. Chin lajkel nin e benen xomok wutz coc i, jalen yi chicwen ponen te yi jocoj. Poro yi e sanlar cwent yi e xonl Rubn, qui nin chul tan kucheyen. 16 Mbi tzuntz nchicyaj cyen txolak chipemil cyawun? I pe tan quibiten tu yi e pstor cner,
8 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES5

256

te yi na chitzan tan chimolchen cyawun? Qui, itz tan paj yi at jatxon ib chixol. Itz tan paj yi ja cabej chicul tan kucheyen. 17 Nchatz e ban yi e xonl Galaad. Ja chicyajen cyen xeak chimantial jalaj cyen yi a Jordn. Nchatz yi e xonl Dan, ja chicyaj cyen tulak chibarc. Nchatz yi e xonl Aser ja chicyaj cyen tzi mar tu. Qui nin cyaj cyen quilol chiamal. 18 Ma chisanlar yi e xonl Zabuln tu Neftal, ja chicox quib cyeratz tkab quimichil wiak echk juwtz, tan oyintzi scyej e kacontr. 19 Cwen tzun chimolol quib yi e rey cwent Canan le tnum Tanaac. Ja chul tan oyintzi skej tzi yi tal a yi at nakajil Meguido. Ja chul tan oyintzi skej, poro qui nin chicambaj yi kasakal tu echk kamebil. 20 Nchatz echk txumlb yi at tcyaj, ja choc tan contrin te Ssara. 21 Na yi jun tal ne a Quisn, yi at nintz sajlen, ja je pul yi telemulen jun chin tzanla. Nin ja xcye tan ticylen nin tircun e kacontratz skawutz cunin. Na yi ilu teru Ta, ja ocu tan yakpen cun chikul yi e kacontratz, yi chin cham nin e tanen! 22 Winin wocnewen quikan yi e chej. Chin lajkel nin ja chisaj tan oyintzi skej. Chin xowbil nin e ban tan ojkel! 23 Ma yi ngel, yi kajbil Kataj Ryos ja tal: Sajken jun chin wutzilen caws tibaj yi tnum Meroz, scyuch yi e wunak yi najlche-tz! Na qui nin choc tan cheyen Kataj, chi nchiban yi e yi bintzi nin at chiwalor. 24 Ma na tak tzaj Kataj banl tibaj yi xnan Jael, yi txkel Heber yi quenita! Nink tak tzaj Kataj winin banl i, nim tenk cun sbne yi tetz banl, chiwutz yi e xnan yi najlche xe ak chimantial! 25 Na yi kacontratz Ssara, nin ben jakol a tetz. Poro yi Jael qui nin ben tkol a, ma na lech mben tkol i tetz. Nin ben tkol Jael jun jilwutz lech yi nacnuj, yi chumbalaj nin, tul jun lak yi chin yuben nin! 26 Ej, nintzun ben Jael tan ticylen tzaj jun tze, yi chin juyuch nin wi, nin je tcyal tan yi max, nin tan yi sbal,
b 5:20 Na elepont yi ja xcon yi echk taklen yi txumijt tan Ryos tan quicheyen yi e tetz tanum. Na ja xcon jun chin cyekek abal tan chimaklen yi e contr Israel.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

257

JUECES5,6

nin je tcyal jun martiy yi chin al nin, nin ben pajlultz le wi Ssara, nin cyenin ticyen ponen le jalajt. 27 Winin tolil tib Ssara wuxtxotx swutz Jael. Winin tzun tolil tibtz tan quimichil. Tastet nin quimet wuxtxotx swutz tkan Jael. 28 Ma yi xtxu Ssara, winin bisunen tan paj yi cyal na opon. Cyakil nin rat na el tzaj tan xkukin le wentanu. Nintzun na taltz: Mbi tzuntz yi qui nin na ul chan yi wal tul yi tetz caret tetz oyintzi? Qui bi lo yi qui nin na ul chan? 29 Itzun na tal cun i scyuch yi e tetz mos: 30 Yi jalcunej, na lo chitzan tan jatxlen cun chiwutz, yi echk taklen yi ja chicambaj tul oyintzi. Jun nka cob xun esclaw ja aklij tetz jujun sanlar. Ma tetz Ssara tetz lo i sbne echk balaj xbuk, yi chin yubel cunin tan cwen skul i, na jun cun, i ntxacon te yi oyintzi, chech tzun na ban cuntz. 31 Kataj, nicynin tuk tuleju cyakil yi e contru. Ma na tak tzaju chikej yi e yi na chipek teju. Nink jal chikej chi tanen yi pakpuchal yi kej yi na txekun tcyaj, chech tzun Dbora tu Barac bantz le chibitz. Itzun yi bajen wi yi xtxolbilej, nintzun jal jun chin tzatzin paztz lakak amal cwent Israel tetz cawunakt yob. tzun yi ticyen tiemp nin e oc junt tir yi e aj Israel tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin swutz Kataj Ryos, chastzun te tkol i amal tan cyoquen yi e aj Madinatz tan chibuchlen. 2 Nin tampaj yi nim ten cun buchben cyetz yi e aj Israel chikab yi e aj Madinatz, nin tan paj yi xow, nintzun cyew quibtz tulak echk picy, nin tulak echk amal yi cyal jun nak jepon tej. 3 Ilenin ja chopon yi e aj Madin tu yi e xonl Amalec, scyuch yi e wunak yi najlche telen tzin tan bajsen te echk jilwutz ujul yi awijt cyan. 4Na yi e awer nakatz ja chul tan najewen tetz cobox kej lakak echk amal cwent Israel, nin ja choc tan xiten echk ujul yi awijtz, jalen te yi amal cwent Gaza. Nin quic jun ujul nak cyaj cyan scyetz yi e aj Israelatz tan chiwanen tej. Tircun na tzaj cun cyan. Nicyt nin echk cneru scyuch echk wac, nin buru na chel majij chikab yi e aj Israel. 5 Ej nin tircun yi amal ja loon cyen cyan tan yi echk chimantial. Ej nin yi e cyawun, ja chixcye tan bajsen cyakil jilwutz ujul yi awijt. Tircun ja el cun cyan swutz. Na at jun coloj chicamey cyan cyan. Chon cun quitanen chi jun coloj sac yi na baj tircun cyan. 6 Nin tan chipaj yi e aj Madinatz, yi e aj Israel ja icypon winin quixcuj cyan. Chastzun te ja cu chitzi tetz Kataj Ryos tan toquen i tan quicheyen. 7I tzun yi telen chitzi yi e xonl Israelatz tetz Ryos tan toquen i tan chicolpen chikab yi e aj Madinatz, 8 nintzun tak Kataj amal tan jalen jun elsanl stzi i chixol. Itzun taltz scyetz: Je yol Katajej, yi kaRyosil yi o aj Israel:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi chakol Kataj Ryos Geden

JUECES6

258

In nche colpin yi e imam ite jalen Egipto, kale ocnaket chibuchlen. 9Poro nketz ntin ja noc tan chicolpenel tzaj chikab yi e aj Egipto, ma na ja noc tan quicheyen chikab tircun yi e yi ja choc tan chibuchlen. Ja noc tan chilajen len yi e malnakatz chiwutz, nin ja wak chiamal scyetz. 10Ma jalu, in iRyosil, nin walnak tzitetz yi quil cxob wok scyetz chiryosil yi e amorreo, yi chon najlquix le chi amal jalcunej. Poro qui nin mmocopon inyol te iwi. 11Ej i tzun bantz, nintzun cuul yi ngel yi kajbil Kataj. Chon tzun colewen cuntz tzak jun wi bakch yi chon at le amal yi na biaj Ofra. Ej nin yi jun wi bakchatz chon at-tz le xtxotx Jos, jun xonl Abiezer. Chon at Gedentz, yi cyajl Jos nakajil yi jun wi bakchatz tan telsen stzisil triw ewun cun. Chon tzun na akujtz kale na oquet yakpen yi uva tan toquen tetz win. Yastzun ban i-tz tan qui quilol yi e aj Madin yi at ixin triw tuch. 12 At cun tzun i-tz tan xupen tul yi triw, yi jen jobtuj yi ngel yi kajbil Kataj swutz i. Itzun taltz tetz Geden: A jun coloj yaj yi chin cham nin a, nin qui na cxob tetz jun, at Kataj Ryos tzawej! 13 Itzun saj stzawel Gedentz: Yi atk Kataj skej, mbi tzuntz na katzan tan muclen quixcuj? Tona lbajij jun milawr chi yi chitxolnak yi e kamam kate sketz? na ja cyal Kataj nkelsan tzaj Egipto. Le wutz wetz wajtzakl ja ko cyaj cyen tilol i jak chicawl yi e aj Madin, stzun Geden banintz tetz yi ngel. 14 Nintzun xmayin nin yi ngel tetz, nin taltz: Xconken yi achamil awan tan chicolpen yi e atnum chikab yi e aj Madin. Na in, na chintzan tan achaklen nin. 15 Sajen tzun stzawel Geden: Max culu Ta, poro en chinxcye tan chicolpen yi e intanum? na yi o ketz tu intaj, quic ato cun, na o len cun meba chixol yi jun coloj kaxonl yi kajtzun kamam Manass. Nchatz in wetz, in tu chip le najbil intaj, stzun Geden tetz yi ngel. 16 Ccyek tej, na yi in wetz, chimbajxok cun tzawutz. Ccyek tan cyelsen cun swutz, chi ik jun ntzi yaj cocopon tan biylen, chij Kataj ban tetz Geden. 17Yi ko ja incambaj yi banlu, chij Geden, chajeu bin swetz yi ko bintzi nin iluatz yi na jilon tzaj swetz. 18 Nchatz bneu jun pawor swetz, qui chan klo tzaju, na nult chan tu jun tal oy yi na waj lwak teru. Snatok tzonej, jalen yil cult, stzun yi ngel bantz. 19Benen tzun Gedentz tan banlen ban tetz jun tal ne chiw yi mam nin je xtxicoltz. Nchatz bnix cobox pam tan yi quic xtxamil te cawunak liwr jarin. Ej nin yi skajen yi chibaj nin cutzaj tan tul jun mit. Nchatz tulej i yi caltil, nin cu tzaj tan tul jun wok. Benen tzun tcyaltz kale atit yi ngel xe yi jun wi bakchatz. 20Benen tzun tlol yi ngel yi kajbil Kataj tetz Geden tan jen tkol yi chibaj tibaj jun cub, nchatz yi pam yi quic xtxamil, nin tan benen kojol yi caltil tibaj tircun. Ej nin yi bnixen yi xtxolbilatz tan Geden, 21nintzun oc macol yi ngel yi oyatz tan yi ju yi xtxamij yi cyan tan. Telen tzaj tzun tincuj jun chin kaktz te yi cub, yi xcye tan stzesen cun yi chibaj tu yi pam. Ma yi ngel yi kajbil Kataj Ryos tzaj cuntu swutz Geden. 22 Ma yi telen xtxum Geden tetz yi itz yi ngel yi kajbil Kataj yi jen jobtuj swutz, nin tzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

259

JUECES6

Siwl Ta! Ja wil wutz yi ngel yi kajbilu! 23 Quil cxob Geden, na quil cquim, na swake yi intzatzin paz tzatz, stzun Kataj tetz Geden. 24 Toquen tzun Geden tan banlen jun patbil txixwatz le yi amalatz tan taklen kej Kataj Ryos, nin oc cyen bi yi jun amalatz tan tetz: Kataj Ryos na akon yi tzatzin paz. Nin yi jun altaratz, atit nintz Ofra, le chitanum yi e xonl Abiezer. 25 Ej itzun yi toquen akalen te iten nin kejatz, nintzun tal Kataj tetz Geden: Chuk cun yi altar tetz Baal yi at tuch ataj. Ej nin ban xcon yi cap tor ataj awan, yi jukixet yob, tetz jun oy tzinwutz. Nchatz cuken yi jun tkan tze awan yi chin xan nin swutz i, yi at nakajil yi altar tetz Baal. 26 Nin tibaj yi amalatz ban bnix jun acaj altar awan tan taklen inkej. Ej nin ban tzawoy yi toratz swetz. Patun cun tzawulej tircun yi wankil, nin ban xcon yi jun tkan tzeatz yi winin xanil chiwutz cyetz, tetz si. 27Benen tzun tcyal Geden lajuj te yi e tetz chakum tan cheyen i tan banlen yi mbi cunin tal Kataj Ryos tetz. Ntin tu, qui nin bnix tan skejl, ma na lakbal bnixen cyan, na ja xob i scyetz yi e najal yi taj tu yi e wunak tetz tnum. 28 Ma le junt eklok, yi chicasen yi e wunak, ja quil yi nsken wit cu chukin yi altar tetz Baal, tuml yi tkan tze yi chon at nakajil, yi chin xan nin chiwutz cyetz. Nchatz quil yi nsken wit oylij jun mam tor, yi patun cun ulij, wi jun acaj altar yi nsken wit bnix le jun amalatz. 29Na mbnon yi echk taklenej? chech tzun e bantz squibil quib. Ej itzun te yi nsken wit baj len chijakol scyetzak yi e chiwisin, yi na scyetz taw yi ajtzaklatz, nintzun el chitxumtz tetz yi itz Geden yi cyajl Jos, yi oc tan chukin cun yi altar chiryosilatz. Chibenen tzuntz tej Jos, itzun cyaltz tetz: 30 Cyajel tzaj acyajl, na squimok kan. Na ja cu chukil yi altar tetz Baal. Nchatz ja cu yi jun tkan tze tan yi winin xanil, yi chon at nakajil yi altar, chech tzun tetz. 31Cxocopon pe itetz tan colchen Baal? I pe axwok cxocopon tan iticysen icul scyej yi e contr i? Na cyakil yi e yil choc tan oyintzi tan cheyen klo Baal, juncun chiquimok yi ntaxk ul skil eklen. Na yi ko bintzi nin yi Baal i ryos, scole bin tibatz chuc, na yi jun altar yi ja cu chukin, tetz i, stzun Jos bantz scyetz yi e wunakatz yi e opon tej. 32 Nin jetzatz oc cyen junt bi Geden cyan tetz Jerobaal. Yi na elepont scole bin tib Baalatz chuc tkab Geden, chech tzun na bantz. Na nsken wit cu chukil Geden yi altar tetz Baal. 33 Itzun bantz, tircunin yi e aj Madin scyuch yi e xonl Amalec, nin scyuch yi e aj telen tzin, cwen chimolol quibtz, nin tzun e icy tzaj wi a Jordn. Nin chon tzun cwen chicampament cyan tetz cobox kej le jocoj Jezreel. 34Nin tzun cawun yi espritu tetz Kataj Ryos tej Geden, nin tzun cu jun chun tan, tan chichaklen yi e xonl Abiezer tan cyoponen tej i. 35Nchatz e ben chakol cobox chakum tan chichaklen tzaj tircun yi e xonl Manass tan cyoponen tej i. Nchatz ben chakol i cobox chakum tan chichaklen tzaj yi e xonl Azer, scyuch yi e xonl Zabuln, nin scyuch yi e xonl Neftal. Tircunin tzun cwen chimolol quibtz kale atit Geden. 36 I tzun tal Gedentz tetz Kataj Ryos: Tan telen intxum tetz yi ko bintzij nin chinxconk tanu tan chicolpen intanum, chi yi yolu yi talu swetz, 37copon
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES6,7

260

wukol wuxtxotx jun stzumlil cner yi at xiil, kale na banxet ban yi triw. Nin yil tzul skil, ko ntin at taal chim tibaj yi xiil yi tzumatz, ma yi wuxtxotx skej, itz jun techl yi jun cun chinxconk tanu tan chicolpen intanum, chi talnaku swetz, stzun Geden bantz. 38 Ej, nin yatz tzun bantz. Yi tulen skil nin tzun ben Gedentz tan tilwen yi stzumatz. Ej nin oc tan yutzlen. Noj cun tzun jun lak tan a. 39Jakol tzun Geden junt techl tetz Kataj Ryos, itzun taltz: Quil je lajp wiu swej ko chinchuj in tan jaklen junt techl teru. Te junt tirej na klo waj yi quil tzac yi xiil cner tanu, ma na ntin yi chim ltzac stzun Geden bantz. 40 Ej inin tzun tulej Kataj Ryos, na yi tulen skil le junt eklok, ntin yi chim ac, ma yi xiil cner, chin skej nin tanen. Siquierk mu taal chim at tej. itzun bantz, chin jalchan cunin chimolol quib Geden, yi na alchij Jerobaal tetz, scyuch yi e yi xomche tej. Chon tzun e benentz jalen stzi yi a yi na biaj Harod. Chon tzun cwen chicampament cyan. Ma yi amal kale atet yi e aj Madin, chon tzun at-tz xe cun yi wutz yi na biaj More. 2 Ej nin tzun jilon tzaj Katajtz tetz Geden: Winin wunak xomche tzawej, nin yi kol wak amal tan chitxaconen scyej yi e aj Madin, chitxume yi e cuntu ja chixcye tan chiwalor, nin cyocsaj quib nim tzinwutz. 3 Chastzun te ban tcun alaj scyetz, yi alchok scyetz yi na xob tan benen tan oyintzi ban tcun pakxoken xe tetz cal, stzun Kataj bantz tetz Geden. Nin tan yi xtxolbilej, ja oc Geden tan chipilen yi e sanlar, nin junak cob mil nchipakxij xeak chical. Ntin lajuj mil ja chinimsaj chicul tan oyintzi. 4 Ej nintzun oc Kataj chinchuj tan talchen, yi ilenin nim ten chixonen, nin tzun taltz tetz Geden: Ilenin nimten cunin chixonen yi e sanlar yi ja chicyaj cyen. Ban tcun cyajwe nin tan ucaen tzi a, nin nocopon tan chipilen, nin swale tzatz yi na scyetz yi e yi ban chixomnin tzawej, nin na scyetz e yi ban chipakxij, stzun Kataj bantz tetz Geden. 5 I nin tzun tulej Gedentz, nin tzun e ben tcyal i tircun tan ucaen stzi a. I tzun tal Kataj tetz: Ma jalu jatxwe len yi e yil xcon chikab tan jesen tzaj yi a, chi na xcon yi tak jun txi tan jesen tzaj a. Jatxwe len yi eatz chixol yi e yil chijoke cun tan ucain, stzun Kataj bantz tetz Geden. 6 Ej, ox tzun cient chixonen yi e yi xcon chikab cyan tan jesen tzaj yi a, ma yi e mas, tircunin e, e cu jokloktz tan ucain. 7Nin tzun tal Kataj Ryos tetz Geden: Yi ox cientatz yi ja wit ajatx, chixconk wan tan icolpen, nin tan cyelsen cun yi e aj Madin swutz, ma yi e mas ban chaj xeak chinajbil, stzun Kataj bantz. 8 Toquen tzun Geden tan chichaklen len xeak chinajbil, poro te yi ntaxk chaj, nin tzun oc Geden tan molchen yi culbil chica, tuml yi echk chun, yi cyan cyan. Nin tzun cyaj cyen i-tz scyuch yi ox cient sanlaratz wiwtzen. Ma yi chicampament e aj Madin chon at xe wutz, tjocoj cun. 9Nin te yi akbalatz, nin tzun tal Kataj tetz Geden: Quilok tan oyintzi scyuch yi e aj Madin, na swake amal tzatz tan axcyewen scyej. 10Poro ko na cxob tan oyintzi scyuch, ban tcun cben le cunak kale atit yi chicampament. Ej nin ban tzacyaj nin tzawej yi achakum Pur, 11nin bit wok tzaj yi mbi na chiyolbej. Tan yi xtxolbilatz sjalok awalor tan oyintzi scyej yi e aj Madin.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi xcyewen Geden scyej yi e aj Madin

261

JUECES7

I nin tzun tulej Gedentz. Nin tzun aj cun tu yi chakum yi na biaj Pur, tan cyoponen nakajil chicampament tan chixkuken chicontr. 12 Itzun yi e aj Madin, scyuch yi e xonl Amalec nin scyuch yi e aj telen tzin, noj cunin yi kajlajatz cyan, chi ik jun coloj sac yi jotl che wi cojbil. Na quin tech nin chicamey at, chi ik tajlal yi samlicy yi at tzi mar. 13 Yi toponen Geden nakajil chicampament kale atet chicontr, nin ben tbital i yi at jun sanlar yi na tzan tan xtxolen tetz junt yi tetz wutzicy. I tzun ben tloltz tetz yi tuch: Ja inwutzcyaj yi ja saj tol jun pam yi ixin cebada cun, nin chon ncuul tol tul kacampament, nin ja noj quen te jun mantial, nin ja xcye tan woquen cun. 14 I tzun ben tlol yi tuch tetz: Yi na elpont yi jun pamatz itz yi spar Geden, yi cyajl Jos, yi aj Israel. Na stke Ryos amal tetz i tan xcyewen skej, stzun i bantz tetz tuch. 15 Yi benen tbital Geden yi mbi na elpont yi jun wutzicyatz, nintzun octz tan loken wutz Kataj Ryos. Kalenas tzun pakxij le amal kale atet yi e tetz sanlar. Nin cawunin scyetz: Cajenwok, na ja wit tak Kataj amal sketz tan chixiten cun yi e aj Madin! stzun Geden bantz. 16 Ox tzun kuj e tulejtz. Nin ben tkol jun chun tetz jujun, nin jun chok tetz jujun yi at jun bocoj tzaj tul yi na tzan kakl. 17Nintzun cawun scyetz: Yil nopon jalaj cyen chicampament yi e kacontr, tajwen yi list tziban tan xmayen yi mbil tzimbne nin iten nin iatz tzitulejwok. 18 Nin yil tzitbitwok yil cu yi chun wan, nin yil cu chichun yi e yi xomche swej, nchatz axwok tajwen yil cu tetz ichun itan, nin jek iwi tan talchen: Katxaconk tan yi spar Kataj Ryos, nin tan yi spar Geden! stzun Geden bantz scyetz. 19Ej nin tzun e ben yi jun cient sanlaratz yi xomche tej Geden jalaj cyen chicampament yi chicontr. E opon te yi ntaxk opon nicyakbal, nin te yi na chitzan cun tan chixpen yi bajx wart. Kalenas cwen yi echk chun cyan, nin cwen chipoklol yi echk chok kale atit cun yi jun bocoj tzaj yi na kakan. 20 Junit tzun tir cwen yi echk chun cyakun yi ox kuj sanlaratz. Nchatz cu chipoklol yi echk chok. Cyan len jujun cul tzaj cyan le chisbal, ma le chimax tzamij yi chun cyan, nin chin wi nin e ban tan sich Koyintziink tan bi Kataj Ryos, nin tan bi Geden! chech tzun bantz. 21Nin e take cuntz soltej yi campament yi e aj Madinatz, ma yi e aj Madinatz winin chichinen tan paj xow, nin winin cyelen ojktz. 22 Nin te yi na chitzanet yi ox cient sanlaratz tan tocsen chichun, e ten yi e aj Madinatz e biy quib squibil quib tan chispar, poro tan porer Kataj. Nchatz at e, e el ojkuj te yi be yi na opon Zerera. Nin at e e opon jalen yi amal Bet-sita nin kale atit yi mojom cwent Abel-mehola, nakajil yi tnum Tabat. 23 Ej nin tzun e chakxij yi e xonl Neftal, scyuch yi e xonl Aser, nin tircun yi e xonl Manass, tan chibenen xomok tan chitzamlen yi e aj Madinatz yi e el ojk. 24Nchatz e ben chakol Geden cobox chakum tan chibenen wiak echk juwtz cwent yi amal tetz Efran, tan talchen yi nink chicuul tan quicheyen tan oyintzi scyej yi e aj Madin. Nin tzun e cwen mulentz tan quicylen echk amal kale na chicyet wunak tibaj yi a Bet-bara. Nchatz e ban te echk amal stzi yi a Jordn, na e cutz tan quicylomin, te ntaxk chopon yi e aj Madin. Nin inin tzun cyulej yi e xonl Efrantz, na nin e ban tanen yi cawl Geden.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES7,8
25 Nin

262

tzun e txamxij cob cyajcawil yi e aj Madin cyan yi na chibiaj Oreb nin Zeeb. Yi Oreb chon quimen cyan wi jun wutz cub yi jalu na biaj yi wutz cub tetz Oreb. Ma yi Zeeb chon quimen cyan le amal yi at bi i tej, kale na oquet yakpen yi uva, tan toquen tetz win. Ma yi nsken wit chixcye tan chilajen len yi e aj Madin, nin tzun ben quicyal yi chiwi Oreb tu Zeeb tan chajlen tetz Geden, yi nsken wit icypon jalaj icyen yi a Jordn.
1Ej,

itzun bantz, nin tzun je lajpuj chiwi yi e xonl Efran te Geden na mbi xac yi qui nin e chak Geden yi benen i tan oyintzi scyej yi e aj Madin. 2 I tzun tal i-tz scyetz: Qui pe na el itxum tetz yi mas tcun itetz mbnix itan swutz yi wetz yi mbnix wan? Yi mu tal yi mbnix itan itetz, mas tcun walor swutz yi ketz yi mbnix kan. 3 Ja tak Kataj yi Oreb tu Zeeb tzitetz yi witz chireyil yi e aj Madin. Mbitz mbnix wetz wan yi chin ban ten cunink mban swutz yi mbnix itan itetz? stzun Geden bantz. Yi quibital yi e xonl Efran yi yolatz yi tal Geden scyetz, quit tzun chich chicultz tej Geden. 4 Ma Geden scyuch yi ox cient tetz sanlar, chon tzun cyoponentz stzi yi a Jordn nin tzun e baj icytz jalaj cyen, nin nsken wit chikexij, tampaj chitzamlen chicontr. 5 Nin le amal yi na biaj Sucot, nin tzun jak Geden scyetz yi e wunak yi najlche-tz le amalatz, itzun taltz: Chibneu jun pawor, cyakeu noc chiwa yi e yi xomche swej, na nternin kexnakot. Chon xomcho tan chitzamlen yi chireyil yi e aj Madin yi na chibiaj Zeba tu Zalmuna. 6 I tzun saj chitzawel yi e witz ajcaw tetz Sucot: Ja tzun wit chitxamxij Zeba tu Zalmuna awan tan kakol chiwa yi e asanlar? chech tzun bantz tetz Geden. 7I tzun saj stzawel Gedentz: Yil tak Kataj amal swetz tan chitzamlen Zeba tu Zalmuna, chimpakxok nin nocopon tan xilen ichibel tan txix nin tan xak xtze yi at txix swutzak, yi chon na jal tul yi amal yi tzinunin tu! stzun Geden bantz scyetz. 8 Nin tzun e icytz, chon tzun cyoponentz Penuel, nin tzun jak i junt tir chi yi jak jalen Sucot. Poro iten nin e banas yi e aj Penuel chi e ban yi e aj Sucot, quinin cyak chiwa Geden, 9i tzun tal Gedentz scyetz: Yil chimpakxij yi nsken wit chinxcye scyej incontr, copon inchukil yi jun calej yi chin wutz tkan nin! stzun Geden bantz. 10 Ma yi Zeba tu Zalmuna chon tzun ate-tz le amal yi na biaj Carcor, scyuch olaj lo mil sanlar, yi jaltatz e itzijtz chixol jun coloj sanlar aj telen tzin yi ate ban, na nsken wit chiquim jun cient tu junak mil contr. 11Nin tzun ben Gedentz, tul yi be kale na xetet nin yi amal yi tzinunin tu, yi cyanl tetz yi telen tzin te yi amal cwent Noba tu Jogbeha, nin tzun e opontz tan oyintzi scyuch yi e aj Madin te yi quic cunin na chitzan tan xtxumlen. 12 Yi quilol Zeba tu Zalmuna yi xtxolbilej, nin tzun e el ojkujtz, poro nin xom nin Geden tan chitzamlen, nin tzun e txamxijtz tan, nin tzun oc jun chin xow scyetz yi e contr tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi chitxamxen yi chireyil yi e madianita tan Geden

263

JUECES8

13 Yi pakxen tzaj Geden le oyintzi, tul yi be cwent Heres, 14 nin tzun txamxij jun xicy tan yi aj Sucot, nin tzun octz tan choten stzi, nin yi xicy nin tal chibi yi ox cal tu coblaj ajcaw tu wi banl wi, tetz Sucot. 15 Nin tzun ben Gedentz, jalen Sucot itzun taltz scyetz yi e wunak yi najlche-tz: Nachij pe cyanu, yi cyoquenu tan xcyaklil swej, tan chipaj Zeba tu Zalmuna? Nachij pe cyanu yi qui nin ncyaku jun pi chiwa yi e insanlar te yi nternin kexnaket, nin saj cyalolu sketz yi quic jun scyej cobatz yi jajk chitxamxij kan? Ma jalu, je ate tzonej! 16 Ej nin tzun ben Gedentz tan joylen tzaj txix tu xtze yi chin txix nin wutz xak, yi chon na jal le amal yi tzinunin tu, nin tzun oc i-tz tan chicawsen yi e ajcawatz tetz Sucot. 17Nchatz cu chukil i yi jun cal yi nim wutz tkan yi at Penuel, nin cu cyen biyol i tircun yi e wunak yi najlche-tz le tnumatz. Yastzun bajijtz. 18 Ej nin tzun jak i yi xtxolbilej scyetz Zeba tu Zalmuna: en quitanen yi e wunak yi e quim itan le amal Tabor? stzun Geden bantz scyetz. I tzun saj chitzaweltz: Nicun e chi a. Na ben jale chiyubil chi cyajl jun rey, chech tzun bantz. 19Nin tzun chin Gedentz: E bin witzun! Ja chicu ibiyol e witzun! Tan bi Kataj Ryos, yi quik ncu ibiyol e, qui klo xquimwok wan, stzun Geden bantz. 20 Nin tzun cawunin i-tz tetz yi bajx cyajl yi na biaj Jeter, i tzun ben tloltz tetz: Cyajwen nin, nin biywe cun! stzun Geden bantz tetz cyajl. Poro tampaj yi juyet tetz Jeter, chastzun te qui nin nimsaj i cul tan chibiylen cun tan spar. 21Ej, itzun tan yi xtxolbilatz, nin tzun ben cyalol Zeba tu Zalmuna tetz Geden: Ma jalu, biycun bin o! Na jun mero yaj, na lajluchax tan yi tetz chamil! chech tzun banintz. Nin tzun ben Gedentz tan chibiylen cun. Nchatz nin ben i-tz tan ticylen len yi chiyubel yi chicamey Zeba tu Zalmuna. 22 I tzun cyal yi e xonl Israel tetz: Ma jalu yi aatz ja xcye scyej yi e kacontr yi e aj Madin, chastzun te na klo kaj yil coc tetz jun witz ajcawil katnumil, nchatz yi e anitxa sbne pon tunintz, nink choc tetz witz ajcaw le katnumil, chech tzun bantz tetz Geden. 23 I tzun ben stzawel Gedentz: Quic rmeril nink noc tan chicawenu, tuk incyajl quic rmeril, na Kataj Ryos tzocopon tan chicawenu. 24Yi wetz wajbil itz klo, yi nink cyaku yi echk xmalkab yi nchicambaju. Na yi echk xmalkabatz yi oro cun, yastzun na xcon cyakun yi e kacontr, na yi eatz e len cun wunak yi chon najlche le amal yi tzinunin tu. 25Ej nin tzun e ben yi e cmon tetz Israel tan liten cun jun mant wuxtxotx, nin tzun baj cu len quikol yi echk xmalkabatz yi baj len chicambal scyejak chicontr, i tzun cyaltz: Cyajninu, na itz teru, chech tzun bantz tetz Geden. 26 Nin tircun talal yi echk xmalkabatz yi oro cun, jepon tej junaklaj tu wajxak lo liwr. Ma yi echk yubel, tu echk uwaj, tu echk balaj xbuk yi prpura yi el quicyal te e rey Madinatz, tircun yi echk taklenatz tu yi echk uwaj yi at chikul e camey qui oc tcwent yi oro yi ncyak tetz Geden. 27Ej nin tzun bnix El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES8,9

264

jun efodc tan Geden te yi oro yi molxij. Nin chon tzun tponen tan le tnum yi na biaj Ofra. Ej nin tan paj yi e oc cyakil yi e xonl Israel tan jaklen cyajtzakl te yi jun efodatz, tircun tzun yi e, e octz tetz pajol cawl swutz Ryos. Nchatz ja xcon yi jun efodatz tetz jun tramp tetz Geden tu yi tetz najal. 28 Yatz cunin bantz yi cyoquen yi e aj Madin jak chicawl yi e aj Israel, nin jetzatz quit jal chiwalor tan oyintzi. Nin tul yi cawunak yob yi itz tzaj Geden, quic jun oyintzi mbajij, ma na tircun cwen num, ntin tzatzin paz jal te yi tiempatz. je tzun bajijtzej, yi Jerobaal, nka Geden nin tzun aj i-tz tan najewen xe tetz cal, nin oxcal tu lajuj tzun nitxajil i e jalcyentz, na winin txkel banak. 31At tzun jun chakum i yi xnan at cyentz jalen Siquem, nchatz jal jun nitxajil i tej, nin tzun oc bi yi jun niatz tan tetz Abimelec. 32 Yi Geden nsken wit tijin cul i yi quimen, nin chon tzun mukxen i-tz kale mukxet yi taj yi na biaj Jos, jalen Ofra, yi chitanum yi e wunakil Abiezer. 33 Ma yi telen tiemp yi nsken wit quim Geden, nin el junt tir Kataj Ryos te chicul yi e aj Israel, na nin e pakxijt tan chiculajen echk teblal Baal, nin yi chiryosil bantz itz yi Baal-berit. 34Nin el cyen Kataj Ryos te chicul, yi Ryos yi oc tan chicolpen jak chicawl yi echk chicontr yi e jalnak cyen, 35 nin qui nin e octz balaj scyej yi e xonl Jerobaal, nka Geden, na winin ban ban i scyetz te yi itz tzaj i. Yastzun bajijtz yi nsken wit quim Geden. itzun bantz nin tzun ben yi cyajl Jerobaal, yi na biaj Abimelec, jalen Siquem, tan yol scyetz e xonl yi xtxu, itzun taltz scyetz: 2 I bin jalu tan tu yi kaxonl kib scyuchu na waj tzincuch jun pawor scyeru. Yi nink chixcyeu tan tocsen chicul yi e wunak cwent Siquem, yi ban tcun yi jun ntzi-k yaj tzoc tetz witz cyajcawilu, swutz yi ox cal tu lajuj cyajl kajtzun Jerobaal, stzun Abimelec bantz scyetz. 3 Ej nin tampaj yi chixonl quib Abimelec scyuch yi eas, nin tzun xom chiwitz tej i. Nin e bentz tan tocsen chicul tircun wunak yi najlche-tz Siquem, tan xomen chiwi te yi ajtzaklatz. 4Nin tzun eltzaj quicyal ox cal tu lajuj pi sakal yi at le tyo Baal-berit nintzun cyaktz tetz Abimelec. Ej nin xcon yi pwokatz tan Abimelec tan chichojlen cobox biyol nak, tan chixomen nin tej. 5Chon tzun e benentz jalen Ofra, yi tnumil yi kajtzun taj. Ej nin e octz tan chibiylen cun yi ox cal tu lajuj stzicy Abimelec. Chon chicwen biyij tibaj iten nin cubatz. Poro chixol yi stzicy Abimelec, ntin jun clax cyen yi na biaj Jotam, i yi chip. Ntinatz tzun jun clax cyen. 6Ma yi wit bajijen yi xtxolbilej, tircunin tzun yi e aj Siquem scyuch yi e aj Bet-milo cu chimolol quibtz Siquem, tmujil jun wi bakch, kale atit jun cub yi winin xanil. Chon tzun toquen Abimelectz cyan tetz chireyil. 7Yi tbital Jotam yi xtxolbilatz, lajkel nin tzun benentz wi yi wutz yi na biaj Gerizim, nintzun chin tzajtz. Chin wi nin i bantz tan quibital tircun wunak
c 8:27 Yi yol efod tzonej, qui na jop jun bech tetz yi nxcon tan yi witz pale, ma na ja bnix jun echk taklen tan Geden yi banij cuntu tan oro. Nin nxcon cyakun tan jaklen chisuert.

29-30 Ej,

Yi en ban yi quimen Geden

1Ej

Yi mbi cun banak Abimelec

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

265

JUECES9

yi najlche xe wutzatz, itzun taltz: Quibit tzaju inyol eu aj Siquem! Na kol quibitu inyol, tbite tzun Kataj Ryos chitzi chikulu! 8 Okentz kan yi at jun tir yi nchoc yi e wi tze tan joylen jun chireyil, nin tzun chijaktz tetz yi wi oliw tan toquen tetz chireyil. 9Poro yi oliw nin tal scyetz yi quic rmeril tan toquen i tetz chireyil, na ko yatz, tajwen smak tib i tan tkol yi tetz aceitil scyetz wunak nin tetz Ryos tan taklen chikej. 10 Ej nin tzun e icyt yi e tze tan jaklen tetz yi wi ib, tan toquen tetz chireyil. 11Poro nin tal yi wi ibatz scyetz yi quic rmeril tan toquen i tetz chireyil yi echk jilwutz tze. Na ko yatz tajwen smak tib i tan tkol yi wutz yi chin chi nin, nin chin coc nin. 12 Ej nin tzun e icytz yi e wi tzeatz tan jaklen tetz yi wi uva tan toquen tetz chireyil. 13 Poro nin tal yi uva scyetz yi quic rmeril tan toquen cyen i tetz chireyil, na ko yatz, tajwen smake tib i tan tkol yi win yi na xcon tan chitzatzinen yi e wunak, scyuch chiryosil. 14 Witzbil tlen tzun e opontz tan jaklen tetz yi wi txix tan toquen tetz chireyil. 15 Ej itzun tal yi txixatz scyetz: Yi ko bintzij nin na cyaju yil noc tetz chireyilu, tajwen yil chocu tzak yi echk inkab tan mujanen. Ma na ko qui na cyaju yil noc tetz chireyilu, juncun tzelul tincuj jun chin kak swej, yi xcyek tan chitzesen cunu tuml tircun yi echk lmak xan tze yi ate Lbano, stzun yi wi txix bantz scyetz yi echk wi tze, stzun Jotam na ban tzajtz jalen wiwtz. 16 Ma jalu yi wetz na waj tzinjak scyeru: Ban ptzun yi ajtzakl yi nchibanu? Ej nin ban ptzun cyajtzaklu yi xcon cyanu tan toquen cyen Abimelec tetz chireyilu? Yatz ptzun xel yi banl Jerobaal tuml yi najal te yi ban yi mban i scyej cyeru? Qui bin. 17Na yi wetz intaj, ja tak tib tkab quimichil yi benen i tan chicolpenu chikab yi e aj Madin. 18 Ma yi e cyeru, ja chocu contr scyej yi najal yi kajtzun intaj, nin ja cu chibiyolu yi ox cal tu lajuj cyajl i tibaj jun cub. Nchatz ja oc cyen Abimelec cyanu tetz chireyilu, wech i tal jun xnan yi mos tu kajtzun intaj. Ej nin tan tu yi chixonl quibu tu Abimelec, chastzun te ja xom chiwiu tej. 19Poro at jun txolbil yi na waj wal scyeru: Yi ko ja chibanu jun ban, scyetz yi e najal kajtzun intaj, nin ko ja chocu culutxum jak chicawl. Ban cuntuk chicyaj quibu tu Abimelec, nin nchatz i ban cuntuk tcyaj tib scyuchu. 20Ma na ko nkeratz balaj yi nchibanu, tzelul tincuj jun chin kak te Abimelec, yil xcye tan chibiylen cunu, yi eu aj Siquem scyuch yi eu aj Betmilo. Nchatz tzelul tincuj jun kak scyej cyeru, eu aj Siquem scyuch yi eu aj Bet-milo, yil xcye tan biylen cun Abimelec, stzun Jotam ban tzajtz jalen wiwtz. 21Ma yi wit tlol Jotam tircun yi xtxolbilatz, nin tzun el ojkuj i-tz. Chon tzun toponentz tan najewen jalen Beer, na winin xoben i tetz yi stzicy Abimelec. 22 Ej, ox tzun yob ban Abimelectz tan chicawen yi e aj Israel. 23 Nin te yi tiempatz nin tak Kataj Ryos amal tan tocomponen jun espritu yi chin juntlenin tan jalen jatxon ib chixol yi e aj Siquem tu Abimelec. 24Nin tan yi xtxolbilatz ja choj Abimelec yi tetz til yi mban yi toquen tan chibiylen cun yi oxcal tu lajuj cyajl yi kajtzun taj Jerobaal. Ej nin nchatz tan yi xtxolbilatz ja chichoj yi e aj Siquem, yi quil yi xomen chiwi tan cheyen Abimelec. 25 I tzun bantz at cobox aj Siquem yi cyewan quib xol wutz. E cun alkom. Nin e oc tan talken chimebil yi e aj pyaj yi na chicy cuntz tbe. Nin tzun tbit Abimelec yi xtxolbilatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES9

266

26 I tzun bantz, Gaal yi cyajl Ebed, nin icyak scyuch yi e tetz titzun le amal Siquem, nin xcye i tan cambajen cyajtzakl yi e aj Siquematz. 27Cyoquen tzun yi e aj Siquematz tan molchen wutz uva, nin mbnix win cyan. Nintzun el jun chin waan cyan le chityoil kale atet chiryosil. Winin win mbaj cyan nin e octz tan jislen Abimelec. 28 I tzun na tal cun Gaaltz: Na tzun scyetz i tetz Abimelec tanentz swutz i? na yi i tetz i tu jun cyajl Jerobaal tu, nin yi cheyum i, itz nocx Zebul. Nin yi o ketz yi o aj Siquem, nxac yil koc tetz chiesclaw? Ban koc tetz esclaw poro jak cawl Hamor, yi jun aj xetzel tetz katnumil. Poro yi nocx Abimelec, quic mu ekan tan. 29Poro yi ink wetz yi cyajcawilu, jalcunin klo tzel cun Abimelec wan swutz! stzun Gaal bantz. Nchatz tal i yi xtxolbilej: Abimelec molwe tzaj asanlar nin kapile kib tzawuch! stzun i bantz. 30 I tzun yi gobernador tetz yi tnum yi na biaj Zebul, yi tbital i yi echk yolatz, yi tal Gaal, ninin je lajpuj wi tan. 31Lajkel nin tzun benen stziblal tan jalen Aruma kale atitet Abimelec. Je tzun yol ben tlol: Yi cyajl Ebed yi na biaj Gaal, ja ul i tzonej Siquem scyuch yi e titzun, nin na chitzan tan chimolchen wunak tan cyoquen tan oyintzi tuchu. 32 Chastzun te tajwen yil tzeltzaju ninin te akbalej scyuch yi e sanlaru tan tulenu tzonej. Ej nin ban tew tibu scyuch yi e sanlaru xol xtze. 33 Ma le junt eklok, yi na jeul cun kej, ban tzun chel tzaju tan oyintzi. Ej nin yil chel Gaal scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi scyuchu, ban tzun sbanu tajbilu scyej, stzun Zebul ban nintz tetz Abimelec. 34 Chastzun te, iten nin akbalas cyelen tzaj Abimelec scyuch yi e tetz sanlar. Chon tzun e cyewal quibtz xol wutz nakajil yi tnum Siquem. Cyaj tzun kuj e tulej yi e sanlaratz tan cyewal quib. 35 I tzun yi telemponen Gaal tan xmayin stzi yi sawanil yi tnum, nin tzun e el tzaj Abimelec tulak echk amal kale oquet cyewal quib te jun akbalatz. 36 Yi benen tilol Gaal yi xtxolbilatz, nintzun ben tloltz tetz Zebul: Xmay nin, at jun coloj sanlar tzan chicwen mulen wiwtz tzinej! Qui, stzun Zebul. Mujil tu lo echk wutz, yi na awil nin, stzun Zebul banintz tetz Gaal. 37Poro oct nin Gaal chinchuj te yi na xmay nin, nin je tal iej: Nchatz at junt kuj yi tzan chicwen mulen te yi juwtz yi na biaj muxil txotx. Nchatz at junt kuj tzan chicwen mulen tul yi be kale atit yi wi bakch kale na chaket yi e nachol tan banlen chimunl, stzun Gaal na banintz tetz Zebul. Sajen tzun stzawel Zebultz: 38 Yi aatz winin ja awocsaj awib nim tu ayol! Ma jalu lok tzun achamilatz? Na i aatz yi na ctzan tan talchen yi quic mu tal xac yi ato jak cawl Abimelec tetz esclaw i! Xmaywe nin yi jun coloj sanlaratz, yi tanen tzawutz atz yi quic mu ekan cyan. Quilok, tzawelen tan oyintzi scyuch! stzun Zebul bantz tetz Gaal. 39Benen tzun Gaaltz scyuch yi e aj Siquem tan oyintzi scyej yi e sanlar Abimelec. 40Poro qui nin xcye Gaal te Abimelec, na nin el ojkuj swutz. Xomt nin Abimelectz tan stzamlen klo. Ej nin, winin alma e bantz jalen cunin stzi sawanil yi tnum. 41Yi wit bajijen yi xtxolbilatz nin tzun pakxij Abimelec junt tir Aruma. Nin yi Zebulatz nin octz tan chilajen len Gaal scyuch yi e titzun le tnum Siquem. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

267

JUECES9,10

42 Ma le junt eklok, nin tzun e el yi e aj Siquem soltej yi tnum, nin yi tbital Abimelec yi yastzun tanentz, 43 ox tzun kuj e tulej yi e tetz sanlar, nin tzun cwen cyewal quibtz soltej yi tnum Siquem. Ej nin yi tilol yi winin cyelen tzaj yi e aj Siquem le tnum nin tzun e opon Abimelectz tan oyintzi scyuch, nin tan chibiylen cun. 44Benen tzun Abimelec tuml yi jun kuj yi xomche tej tan cambajen yi sawanil tetz yi tnum, ma yi cobt kuj chon na chitzan cyetz tan chibiylen yi e yi nsken wit chel tzaj tnum. 45 Baj cun kej tan Abimelec tan oyintzi jalen cambal i yi tnum Siquem. Ej nin tzun cu xitul i tircun yi tnum, nin cu biyol i tircun yi e wunak yi najlche-tz tul. Ej nin cu atzumtz tan tul yi kuchben yi tnumatz tan potzen yi amal. 46 Ej itzun yi quibital yi e aj Migdal-siquem yi mbi cun baj bnol Abimelec, nin tzun e el ojkujtz. Chon tzun cyoponen tan colon ib le cuartel tetz yi calil chiryosil yi na biaj El-berit. 47Ma yi tbital Abimelec yi chon chicolon quib tircun le jun calatz, 48 nintzun ben molol i tircun yi e sanlar yi xomche tej, wi yi juwtz yi na biaj Salmn. Ej nin tzun ben i tan tamlen jalaj kab tze tan jun cxbil, nin tzun je tekaltz wikab, nin tzun ben tlol i scyetz tircun yi e yaj yi xomche-tz tej tan chitamol jalaj kab tze chi mban i tetz. 49Tircunin tzun bajlen chitamol jalaj kab tze-tz, nin tzun e xomnintz wutz coc Abimelec tan cyoponen kale chicolonet quib yi e wunak tul yi calatz, nin tzun oc chinilul yi echk kab tze te yi calatz, nin oc chitinol kakltz. Tan yi xtxolbilatz tircun yi e aj Migdal-siquem, e el cun swutz. At lo jun mil e quimtz, yaj tu xnan. 50 Quicyen tzun Abimelectz jalen yi tnum Tebes, tan cambajen, nin cambaj i. 51Ej nin nicyal yi jun tnumatz at tzun jun chin cal yi chin wutz tkan nin, chon tzun cyoquen cyewal quib tircun yi e wunakatz yi najlche-tz. At xnan, nin at yaj yi e oc cyewal quibtz. Nin tzun cu chilamol yi puert, nin tzun e baj je-tz tircun wi cal. 52 Ej nin cyenin toponen Abimelec stzi yi puertil yi jun chin calatz, nin tzun octz tan kuchen cun klo. List tanen i tan tocsen kakl, 53 yi sajen stzakpul jun xnan jun ca jalen tcyaj. Chon cunin tzun nojen cuntz twi, nintzun pax yi bakil yi wi-tz tan. 54Lajkel nin tzun sajen chakol Abimelec yi chakum tetz oyintzi, itzun ben tloltz tetz: Cyajen tzaj aspar nin biy cun in, na qui na waj yil tzalchij, yi xnan tu chimbiyon cun, stzun Abimelec bantz tetz yi chakum. Lajkel nin tzun benen yi chakum i tan biylen cun Abimelec tan yi spar, yastzun ban yi quimen Abimelec. 55 Ma yi quilol yi e xonl Israel yi nsken wit quim Abimelec, kalenas tzun e pakxent xeak chical. 56 Tan yi xtxolbilatz ja cawsij Abimelec tan Ryos, tan yi jun chin il yi mban i yi chiquimen yi ox cal tu lajuj cyajl yi taj i tan, yi Jerobaal. 57Nchatz tan yi xtxolbilatz ja chicawsij yi e aj Siquem tan Ryos, tan yi echk taklen cachi yi mbaj chibnol. Nin tan yi xtxolbilatz yi mbajij, ja el cun te yi yol yi tal Jotam yi cyajl Jerobaal, yi chinen tzaj jalen wiwtz.

10

itzun bajijtz, yi nsken wit quim Abimelec, nin tzun jal jun yaj chixol yi e xonl Isacar yi na biaj Tola, yi cyajl Fa, nin yi Tolajatz i mamaj yi yaj yi na biaj Dodo. Ej nin tzun jal walor i-tz tan chicolpen yi e aj Israel. Nin yi jun aj colpinlatz chon tzun najlijtz le jun amal yi na biaj Samir,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi nchicawun tzaj Tola tu Jair

JUECES10

268

yi chon at wiwtz cwent Efran. 2 Ej nin junak ox tzun yob ban i-tz tan cawun Israel, jalen yi quimen. Chon mukxen i Samir. 3 Ma yi nsken quim Tola, nin tzun jal junt ajcaw yi na biaj Jair, i jun aj Galaad. Ej nin cawun i junak cob yob squibaj e xonl Israel. 4Nin yi Jairatz e jal junaklaj cyajl. Ej nin at len cun jun chiburu tetz chixombil yi e cyajolatz. Nchatz at len jun tnum chicwenta tan cawun le amal Galaad. Nin yi junaklaj tnumatz na chibiajet Yi echk tnum tetz Jair. 5 Ma yi quimen Jair, chon tzun mukxentz Camn. nin e oc junt tir yi e xonl Israel tan juchlen quil swutz Ryos. Na nin e oc tan loken wutz yi echk teblal Baal tu Astart. Nchatz e oc tan loken chiwutz yi chiryosil yi e aj Siria, tu chiryosil yi e wunak yi najlche le tnum Sidn, tu chiryosil yi e aj Moab, tu chiryosil yi e amonita, nin yi chiryosil yi e filistey. Telen tzun Kataj Ryos te chicul, quit nin e octz tan banlen tanen yi cyetz chimunl swutz i. 7Chastzun te chichen cul Ryos junt tir scyej, tan paj yi telen i te chicul. Chastzun te tkol Ryos amal scyetz yi e filistey tu yi e amonita tan cyoquen tan chibuchlen. 8 Ej nin jetzatz e cyajen cyen yi e xonl Israel jak chicawl yi e filistey scyuch yi e amonita. Ej nin wajxaklaj yob e ban jak chicawl. Nin winin buchun e ban scyej yi e xonl Israel yi najlche le amal cwent Galaad, yi chon at jalaj icyen yi a Jordn cwent yi amal scyetz yi e amorreo. 9Ej itzun bantz yi e amonita nin tzun e icy tzaj wi yi a Jordn tan cyulen tan oyintzi scyuch yi e xonl Jud, tuml yi e xonl Benjamn, scyuch yi e xonl Efran, tircunin tzun yi e aj Israelatz e octz wutz pem cyan. 10Ej itzun tampaj yi xtxolbilatz, nin tzun el chitzi-tz tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos, itzun cyaltz tetz: Ilu kaRyosil, ja kajuch kil swutzu, na ja elu te kacul, nin ja koc tan loken chiwutz junt txakaj ryos yi nkeratz bintzij, nin yi quic ekan cyan, chech tzun yi e aj Israelatz banintz tetz Kataj Ryos. 11I tzun saj tlol Ryos scyetz: Yi axwok itetz ocnak ibuchlen cyakun yi e aj Egipto, nin cyakun yi e amorreo, nin cyakun yi e aj Amn, nin scyuch yi e filistey. 12 Nchatz yi e aj Sidn, scyuch yi e xonl Amalec, nin yi e aj Madin, tircun yi eatz ja choc len tan ibuchlen, nin cyakil tir yi mmel itzi tan jaklen cheybil itetz swetz, ja noc tan icolchen. 13 Poro qui nin ncxoc culutxum jak incawl. Chastzun te ja chincyaj cyen itilol. Lastum yi ja cxoc wok tan loken chiwutz junt txakaj ryosatz. Chastzun te jalu quit noc tan icolchen. 14Bant cun quibenenk tan jaklen cheybil itetz scyetz yi iryosilatz yi kuklij icul scyej! Ban choc cyetz tan icheyen nin tan icolchen yil cxocwok wutz pem! stzun Kataj Ryos bantz scyetz yi e aj Israel. 15 Ej itzun cyal junt tir tetz Kataj Ryos: Bintzij nin ta ja kajuch kil swutzu. Ko cawse binu, nin bneu yi tajbilu skej. Poro na cu katzi junt tir teru, ko coleu jalu chikab kacontr, chech tzun yi e xonl Israel banintz tetz Kataj Ryos. 16 Ej nin e octz tan xiten cun echk teblal chiryosil yi e awernak yi e ocnak cyetz tan loken chiwutz. Nin e oct-tz tan loken wutz Kataj Ryos. Nin tan yi xtxolbilatz, el kajab Ryos scyej tan paj yi buchben cyetz nin oc junt tir tan quicheyen, na winin quixcuj ate cunt. 17Cwen tzun chimolol quib yi e amonita tan oyintzi nin chon cwen chicampament tetz cobox kej le amal Galaad. Nchatz e ban
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Ej

Yi cyoquen yi e amonita tan chibuchlen yi e aj Israel

269

JUECES10,11

yi e aj Israel, cu chimolol quib nin chon tzun cwen chicampament le amal yi na biaj Mizpa. 18 Ej nin yi e xonl Israel yi najlche-tz Galaad, scyuch yi e witz cyajcawil, bixe cyan, yi alchok scyetz yil nimsaj cul nin yil bajx cun chiwutz tan oyintzi scyej yi e amonita, jepon cyen cyakun tetz cyajcawil. itzun bantz te yi jun tiempatz at jun yaj aj Galaad yi na biaj Jeft. I jun witz alkom yi qui na xob tan oyintzi tu jun. Nchatz i tal jun xnan yi witz bnol tetz, nin yi bi tetz taj itz Galaad. 2 Ate nin mas nitxajil Galaad tu yi tetz txkel, nin yi chichuyen nin tzun el tzaj chilajul Jeft chixol na nin cyaltz tetz yi quic takbil mu tetz te yi herens, tampaj yi i tu jun chac, yi tal jun xnan yi witz bnol tetz. 3 Tan yi xtxolbilatz nin tzun el ojkuj Jeft chixol yi e stzicy. Chon tzun toponentz tan najewen jalen yi tnum yi na biaj Tob. Nin tzun e jal cobox tuch tan yi chin mal nin e. Ej nin ntinatz cyakun bantz itz tan talken echk taklen. 4Itzun bantz yi telen tiemp nin tzun e opon yi e amonita tan oyintzi scyej yi e aj Israel. 5 Ej nin yi e witz ajcaw tetz yi tnum Galaad, nin ben chimantar tan chaklen yi jun Jeft-atz jalen le tnum Tob. 6 I tzun cyaltz tetz: Na klo kaj yil cul skaxol. Yi kajbil itz yi nink tzocu tetz kajcawil bantz kabenen tan oyintzi scyej yi e amonita. 7Sajen tzun tlol Jeft scyetz: Poro en? Qui ptzun na chich chiculu swej! na nin bin el tzaj chilajulu in xe cal intaj. Nxac na cu chiwutzu swetz? I ptzun tan paj yi ateu wutz pem? 8 I tzun cyaltz: Bintzij yolu yi na taltzaju sketz. Ja wit koc wutz pem, chastzun te ja kul tan joylenu. Yi mero kajbil itz yi nink tzoponu skaxol tan kucheyen yil kok tan oyintzi scyuch yi e amonita. Nchatz yi kajbil itz, yi nink cyaj cyenu tetz witz kajcawil yi o aj Galaad. 9Sajen tzun tlol Jeft: Ban, ko yatz cyajbilu. Nopontz chixolu tan oyintzi scyej yi e amonita, nin ko yatz tajbil Kataj, nocopon tzuntz tetz cyajcawilu, stzun Jeft bantz scyetz. 10 Sak swutz Kataj Ryos, skelk cun tej chi na taltzaju, chech yi e ajcawatz. 11Ej nintzun ben xomok Jeft scyej. Ej nin tircun yi tnum e cujij yi toquen i tetz witz cyajcawil. Chon tzun tlol Jeft iten nin yolatz swutz cun Kataj Ryos le tnum Mizpa. 12 Chibenen tzun cobox chakum tan swutz yi chireyil yi e amonita tan jaklen yi xtxolbilej: Mbi na chich culu tej? Nin mbitzuntz na taju yil chulu tan oyintzi skej? 13 Ma jalu ax wok aj Israel, yi itelen tzaj wok Egipto, ja cxul tan majlen kaamal, tircun yi amal yi na xetij te yi a yi na biaj Arnn, jalen te a yi na biaj Jaboc yi na tzajpon Jordn. Ma jalu, na klo kaj yil tzitakicy tzaj katxotx tan ban cun, stzun chireyil yi e amonita bantz scyetz yi e chakum Jeft. 14 Chibenen tzun junt tir coboxt chakum tan Jeft swutz yi chireyil yi e amonita. 15 Je tzun ben tloltzej: Je yi yol Jeft jej: Yi o ketz yi o xonl Israel, qui nin mmel kamajol mu txotx scyetz yi e aj Moab, tuk mu scyeru yi eu amonita. 16 Na yi kelen tzaj Egipto, ja kaxombej yi amal yi tzinunin tu, tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Ej

Yi mbi cun ban Jeft

JUECES11

270

koponen te yi Cyak Mar, nin ja kopon jalen le tnum Cades. 17Chastzun te ja chiben kachakol cobox chakum tan jaklen amal tetz yi rey Edom, tan jaklen amal tetz tan kicyen le chiamal, poro yi i tetz qui nin tak amal sketz tan kicyen. Nchatz o bantz te yi rey tetz Moab, o jak amal tetz, poro nchatz i qui nin tak amal sketz tan kicyen le chitanum. Chastzun te o cyajen cyen Cades. 18 Ej nin yi telen tiemp ja kicy tul yi amal yi tzinunin tu, nin ja kak welt yi echk amal cwent Edom tu Moab, jalen kacwen ponen jalaj icytzaj yi tzanla Arnn. Qui nin o icy jalaj icyen yi jun tzanlaatz na yatz chimojomil yi e aj Moab. 19Chastzun te e benen kachakol cobox chakum jalen te Sehn, yi rey amorreo yi chon na cawun le amal Hesbn, tan jaklen amal tetz ntin tan kicyen le chiamal tan koponen ketz le ketz katanum. 20Poro yi Sehnatz qui nin tak amal sketz tan kicyen, na ja cabej cul skej. Ej nin oc i-tz tan molchen yi e tetz sanlar, nin tzun e opontz le amal yi na biaj Jahaza, nin e octz tan oyintzi skuch. 21Poro yi Kataj Ryos, yi kaRyosil yi o Israel, ja tak i amal sketz tan katxaconen scyej Sehn tuml yi e tetz sanlar. Chastzun te ja kacambaj tircun chiamal yi e amonita yi najlche-tz. 22 Ja tzun kacambaj tircun chiamal yi e amorreo-atz, yi chon na xetij stzi te yi tzanla yi na biaj Arnn jalen yi na opon te yi junt tzanla yi na biaj Jaboc, nin yi junt mojom na xet tzaj te yi amal yi tzinunin tu jalen yi na opon stzi yi a Jordn. 23 Ma jalu i pe teru tajbilu yil majlenu tircun yi amalatz yi ja el majol Kataj Ryos scyetz yi e amonita tan tkol sketz? 24Na nchatz teru yi kol tak Quemos yi ryosilu jun taklen teru, teru sbne. Nkeratz pe bintzij yi na wal nin? Nchatz tzun yi o ketz, skawutz ketz tircun yi na tak kaRyosil sketz itz mero ketz na ban. 25Ko chumbalajt cunin tzun teru-tz swutz Balac yi rey tetz Moab, yi cyajl Zipor? Na yi i tetz, qui nin oc tan kalajen len. 26 Ja el oxix cient yob kan yi kunlenix tan najewen tul yi amal cwent Hesbn. Nin ja katij tul yi tnum Aroer, nin ja katij lakak echk ne tnum yi ate nintz nakaj. Ej nin ja katij tulak echk lmak tnum yi ate stziak yi tzanla Arnn. Nxac tzun yi qui nin nchocu tan majlen tircun yi echk amalatz sketz lejenak tzaj tunintz? 27Yi in wetz quic jun tal taklen ploj mimban teju. Ma na ilu teru na tzanu tan joylen puntil tan jalen oyintzi skaxol. Poro Kataj Ryos i tzocopon tan pujlen kaxol scyuchu, yi o ketz yi o xonl Israel scyuch yi eu xonl Amn, stzun Jeft banintz scyetz yi e chakum tan cyalol tetz chireyil yi e amonita. 28 Poro qui nin tocsaj yi chireyil yi e amonita chiyol yi e chakum Jeft. itzun bantz, nin tzun cuul yi espritu tetz Kataj Ryos tibaj Jeft, nin tzun ben i-tz lakak amal cwent Galaad tu Manass tan chijoylen wunak tan chixomen tej tan oyintzi. Kalenas tzun pakxen Mizpa yi cho at cwent Galaad kalenas ticyen i tan oyintzi scyej yi e amonita. 30Te yi ntaxk ben, nintzun suk i yi xtxolbilej tetz Kataj Ryos, itzun taltz: Yi kol taku amal swetz tan inxcyewen scyej yi e amonita, 31nin ko ban cuntu chimpakxij, jun cun, swoye teru tetz jun intxixwatz, yi patun cun na ulij, yi bajx yil tzelul xe incal tan inculchen, stzun Jeft bantz tetz Kataj Ryos. 32 Nin tzun xcye Jeft scyej yi e amonita. Xcye i tan cambajen chitanum, na nin tak Kataj Ryos amal tetz tan txaconen scyej. 33 Winin tzun contr e quimtz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 29Ej

Yi yol yi nsuk Jeft tetz Kataj Ryos

271

JUECES11,12

tan Jeft, nin xcye i tan cambajen junak tnum yi at xol Aroer tu Minit, jalen yi tnum Abel-keramim. Yastzun xtxolbil bantz yi e xcyewen yi e xonl Israel scyej yi e amonita. 34 Ej itzun yi pakxen Jeft xe tetz cal jalen Mizpa, nin tzun el tzaj yi jun tal utuj mel i tan culchen. Winin tzatzin atit cuntz. Nin nternin na bixin yi na tzan tan tocsen yi tetz pandero. 35Yi benen tilol Jeft yi telen tzaj yi melatz tan culchen, nintzun oc i-tz tan riten cun yi bech tetz, tan chajlen yi bis okl yi njal tej. Benen tzun tlol tetz yi mel: Ay, a jun coloj inmel, mbinin jun chin chon na awak swetz! Nin a ajpaj te yi tzakon yi tzimbne, na ja insuk inyol tetz Ryos nin tajwen cun tan welen cun tej jalu! stzun Jeft banintz tetz yi mel. 36 Sajen tzun tlol yi mel tetz: Ilu jun coloj intaj, bneu swej chi yi nsuku tetz Kataj Ryos, na ja el cun i te yi mmoc i tan cheyenu tan xcyewenu scyej yi e contru yi e amonita. 37Poro na klo waj tzincuch jun pawor teru, yi nink taku amal swetz tetz cob xaw, tan imbenen tan xon scyuch cobox wamiw xun, wiak echk juwtz, tan okl scyuch yi e wamiwatz, tampaj yi chinquimok chan, na quil nume. 38 Nin tzun tak Jeft amaltz tetz yi mel tetz cob xaw. Nin te yi tiempatz ja atij i scyuch yi e xun yi e tamiw, wiak echk wutz tan okl, na quimen tlen tu atit, wech qui nin til wutz jun yaj. 39Ma yi ticyen yi tiempatz, nin tzun pakxijt-tz kale najlet yi taj, nin tzun el cun Jeft te yi yol i yi suknak tetz Kataj Ryos. Nin tzun quim yi mel Jeft-atz nin qui nin til wutz jun yaj. 40Chastzun te chixol yi e xonl Israel jalu, cyakil nin yob tircun yi e xun na chiben tan chunan xol wutz tetz cyaj kej, tan tulen txakx chicul yi mbi cun ban te yi mel Jeft. itzun bantz, tircunin tzun yi e yaj yi xonl Efran cwen chimolol quibtz, nin tzun e icytz wi yi a yi na biaj Jordn. Sbejnin tzun e benentz kale atit yi tnum yi na biaj Zafn, nintzun cyaltz tetz Jeft: Nxac qui mital sketz ko at ibembil tan oyintzi scyej yi e amonita? Ja klo kaben tzitej tan oyintzi. Tan tu yi yatz maban tzocopon kakl acal kan nchatz a cocopon kan tul tan atzeen! chech tzun bantz tetz Jeft. 2 I tzun saj tlol Jeft scyetz: Bintzi, yi in wetz scyuch yi e inwunakil yi xomche swej, ja jal jun oyintzin skaxol scyuch yi e amonita. Ej nin te yi ntaxk xetij yi oyintziatz ja kacuch jun pawor tzitetz tan itulen tan kucheyen, poro qui nin ncxul wok. 3 Nin tampaj yi qui nin ncxul wok tan kucheyen, ja tzun wak wibtz tkab quimichil, na nin imben tan oyintzi scyuch yi e amonita, nin ja tak Kataj Ryos amal sketz tan katxaconen scyej. Ma jalu, mbi tzuntz ja cxul wok jalu tan oyintzi swuch? 4 Cwen tzun molol Jeft tircun yi e yaj yi e aj Galaad, nin tzun e octz tan oyintzi scyuch yi e xonl kajtzun Efran, nin xcye i scyej. (Ilenin at oyintzi chixol, na ja cyal yi e xonl Efranatz yi najlche jalaj icy tzaj, yi quic chixak yi e xonl Galaad na e tu awernak tanen, na le wutz cyetz cyajtzakl yi ja chicyajcyen colin cyan.) 5 Ej nin nchatz cyetzaj yi echk amal kale juyet xe yi a Jordn nin yi nxcon cyakun yi e xonl Efranatz tan quicyen tzaj. Ej nin yi cwen ponen jun scyeri e xonl Efran tan jaklen permis tan quicyen tzaj, ja
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Ej

Jeft scyuch yi e xonl Efran

JUECES12,13

272

chijak yi e aj Galaad yi e quicylom be tzi a atz tetz: A pe xonl Efran? Ej nin yi ko ja tal qui, ja tzun chijak tetz tan talchen tzaj yi yol ibolet. Ej nin yi ko qui nin xcye tan talchen yi yolatz skil cunin nin ko ja tal tetz sibolet, 6 tastenin tzun na cwet tzamijtz, nin tasten nin cwet biyijtz, stzi yi a Jordnatz. Te jun tiratz e quim cawunak cob mil yaj yi e len cun xonl Efran. 7Kak tzun yob ban Jeft-tz tetz cyajcawil yi e aj Israel. Nin yi quimen i, chon tzun mukxentz Galaad, yi tetz tanum. tzun bantz yi nsken wit quim Jeft, nin tzun oc cyen Ibzn tetz cyajcawil yi e xonl Israel. I jun aj Beln. 9Nin e jal junaklaj cyajl i, nin junaklaj mel, nin cyakil cunin tzun yi e nitxajilatz e ume-tz tan scyuch awer nak. Juk yob mban i tan chicawen yi e xonl Israel. 10Ej nin yi quimen, chon tzun mukxentz Beln. 11Itzun yi quimen Ibzn, nin tzun oct cyen Eln. I jun xonl kajtzun Zabuln, nin tzun octz tetz cyajcawil yi e aj Israel, tetz lajuj yob. 12 Nin yi quimen i chon tzun mukxentz Ajaln, le chitanum yi e xonl. 13 Itzun yi quimen Eln, nin tzun oct cyen Abdn, cyajl Hilel yi aj Piratn tetz cyajcawil yi e aj Israel. 14Cawun i tetz wajxak yob. E jal cawunak cyajl, nin junaklaj mam i. Ej nin chijunal len ja xcon buru cyan. 15 Nin yi quimen Abdn, chon tzun mukxentz le tnum Piratn, yi chon at tul yi amal cwent Efran, yi chon at wiwtz yi na biaj wi Amalec. itzun bantz nin tzun e ajt junt tir yi e xonl Israel tan pajlen cawl Kataj Ryos. Tkol tzun Kataj amal scyetz yi e filistey tan chibuchlen tetz cawunak yob. 2 At tzun jun tnum yi na biaj Zora, yi chon at le chiamal yi e xonl Dan. Ej nin chon najlij jun yaj yi na biaj Manoa. Quic nitxajil i na quic talbil yi txkel. 3 At tzun jun tir yi je joptuj yi ngel yi kajbil Kataj Ryos swutz yi txkel Manoa, itzun taltz tetz: Yi aatz quic awalbil, poro tzaweke pwokil jun ni, nin itz jun tal xicy sbne. 4Poro quic cuj tan bajen win awan, nka jun jilwutz xcala, nin quic cuj tan bajen jun taklen awan yi xan. 5 Nin yi awalatz yil sjalok quic cuj tan telen caplun yi xiil wi, na yi jun tal niatz xconk tetz Kataj na i nazareod sbne te yi ntaxk itzij. Ej nin yil chuy tzocopon i tan icolpen yi axwok xonl Israel jak chicawl yi e filistey, stzun yi ngel bantz tetz yi xnanatz. 6 Nin tzun ben yi xnan tan xtxolen tircun tetz yi chmil yi mbi cun alchij tetz, itzun taltz: Ja chaj tib jun chakum Kataj Ryos kale atinet, nin ja nel yab tej, na icun na ben jale jun ngel tetz Kataj Ryos. Nin qui nin minjak tetz, yi naj scyetz i. Na nchatz i tetz qui nin ntal swetz. 7Yi xtxolbil yi ntal swetz itz, yi sjalok jun wal, nin quic cuj tan bajen win wan, nin quic cuj tan bajen junt jilwutz xcala wan, nin quic cuj tan bajen jun taklen wan yi xan, na yi ni xconk tetz Kataj Ryos chi jun nazareo jetz yil tzitzij nin jalen yil quim, stzun yi xnan bantz tetz yi chmil. 8 Toquen tzun Manoa tan nachlen Kataj Ryos, i tzun tal tul oracin: Kataj, yi nink chak tzaju junt tir yi jun yajatz tan tlol sketz yi mbi tajwen tan kabnol te yi ni yil tzul itzok, stzun Manoa bantz tetz Kataj Ryos.
d 13:5

8 I

Oxt witz ajcaw tetz Israel

13

1Ej

Yi Sansn

Yi yol nazareo na elepont jun yaj yi xansant tan xconen tetz Ryos.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

273

JUECES13

9Nintzun tbit Kataj Ryos yi yol Manoa, nin je jobtuj junt tir yi jun ngelatz swutz yi txkel i, te yi at i wi cojbil. Ej nin quic Manoa at-tz nakaj. 10Lajkel nin tzun benen yi txkeltz tan talchen tetz, itzun taltz: Bit tzaj, yi jun yaj yi jenak jobtuj tzinwutz, ja wit je jobtuj junt tir! 11Lajkel nin tzun benen Manoa, nin xomnintz te yi txkel kale atit yi jun yajatz. Itzun tal tetz: I pe iluatz yi jilon tetz wuxkel ban? Itzun inatz. 12 Benen tzun jakol Manoa tetz: Yil bajij yi xtxolbilatz yi ja talu sketz, en kaban tan chuysen yi ni? nin mbi jilwutz munl sbne i? stzun Manoa bantz. 13 Ntin banwok tanen tircun yi ja wit wal tetz awuxkel: 14 Quil baj win tan, nka alchok echk taklen yi na bnix te yi taal uva. Nin quic cuj tan bajen junt jilwutz xcala tan. Nin quic cuj tan bajen jun taklen tan yi xan. Ntinatz tajwen tan ibnol tanen, stzun yi ngel bantz scyetz. 15-16 Poro qui nin el xtxum Manoa tetz yi jun yajatz, yi i yi ngel kajbil Kataj Ryos, na nin ben tlol i tetz: Bneu jun pawor, cyajk cyenu skej tan waan te jun tal ne chiw yi skanuque teru, tzun i bantz. Poro itzun saj tlol yi ngelatz: Mpe lak chincyaj cyen tan wan, quic rmeril tan bajen iwa wan. Poro ban tzapat yi tal chiwatz tetz jun atxixwatz, stzun yi ngel bantz tetz Manoa. 17Benen tzun tlol Manoa tetz yi ngel: Ntin tal tzaju yi biu sketz, bantz quil tzelu te kacul, na ilenin skatyoink teru yil bnix tanen yi mbi cun ntalu sketz, stzun Manoa bantz. 18 Quic rmeril yil walnin tzatz. Mpek walnin quil tzel itxum te yi mbi ekan tan. 19 Benen tzun Manoa tan ticylen tzaj yi tal ne chiw, tu ixin triw, nintzun je tkol tircun wi jun cub, nin octz tan paten tircun tetz Kataj Ryos. Nin tzun ban Kataj Ryos jun taklen yi chumbalaj nin, chiwutz Manoa tu txkel. 20 Te yi na tzan yi kak wi yi altar, winin tzun jen sibel te yi oyatz tcyaj, nin tzun ben quilol Manoa tu txkel yi tajen yi ngel tcyaj. Chon jen nin tul yi sib. Nin tzun aj cun chiwi-tz, jalen yi cwen ponen chiplaj wuxtxotx. 21Kalenas tzun telen xtxum Manoa tetz yi jun yajatz itz yi ngel yi kajbil Kataj Ryos. Quit chaj tib junt tir chiwutz. 22 Itzun tal Manoa tetz yi txkel: Jun cun yol skaquimok, na ja kil wutz Ryos. 23 Sajen tzun tlol yi txkel: Yi yatzk tajbil Kataj Ryos tan kaquimen, qui klo ncujij i yi katxixwatz yi nkoy, nin qui klo ntak amal sketz tan kilol yi ngel. Nchatz qui klo ntal i tircun yi xtxolbilatz sketz, stzun yi txkel Manoa bantz tetz. 24 Ma yi telen tiemp, jalen nin ban jun tal yi xnan, nin tzun oc tkol yi bi-tz tetz Sansn. Winin tzun chuyen yi tal niatz, nin winin banl Kataj bantz tibaj. 25 At tzun jun tir bantz, yi chon at Sansn le chicampament yi e xonl Dan, yi chon at txol yi tnum yi na biaj Zora tu Estoal, nin tzun xetij yi espritu tetz Ryos tan xconsen i. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES14

274 Yi toquen txkel Sansn

i tzun bantz cwen ponen Sansn le tnum yi na biaj Timnat, nintzun pek i-tz te jun xun filistey. 2 Nin yi pakxen i xe tetz cal nin xtxoltz scyetz yi e taj xtxu. I tzun tal scyetz: Chibneu jun pawor, na klo waj yil chocu tan banlen yi tajwen, na swumek tu jun xun filistey yi ja wil le tnum Timnat. 3 Mbi xac tzatz yil cben tan joylen awuxkel chixol yi e filisteyatz yi apart chiryosil skawutz ketz? Ko quict nin tzun jun xun at chixol yi e ketz kawunakil, nka chixol yi e mas xonl Israel? Yi jun xunatz yastzun yi na pek walma tej. Chijoyeu puntil tan kumewen tuch i, stzun i bantz scyetz yi e taj txu. 4 Poro yi e taj Sansn qui nin na el chitxum tetz yi yatz tzun tajbil Kataj Ryos yi jun umlenatz. Na nternin na tzan Kataj tan joylen puntil tan chixiten yi e filistey, na te yi tiempatz na chicawun squibaj yi e xonl Israel. 5 Chibenen tzun Sansn tu yi taj xtxu tan joylen puntil tan nuclen yi jun umlenatz jalen yi tnum Timnat. Te yi nsken wit opon Sansn nakajil yi tnum, kale atit jun amal yi at winin wi uva swutz, nin tzun el tzaj jun len yi acajet tan bajsen klo. 6 Cwen mulen tzun yi porer Kataj tej Sansn. Ej nin ntin tan tu yi kab tu yi walor xcon tan tan biylen cun. Katzij cunin tulej yi jun lenatz. Chi ik jun tal ne chiw tu, yi quic walor. Poro qui nin tal i yi xtxolbilatz scyetz yi e taj xtxu. 7Yi wit bajen yi xtxolbilatz, nin tzun ben i-tz tan yol tetz yi jun xunatz yi na pek i tej. 8 Yi telen coboxt kej nintzun pakxent junt tir te yi xun tan cyumewen tuch, nin tzun icyak i tan tilwen yi wankil yi len yi nsken cyen quim tan. Nin tzun til yi at jun soc wunak txuc yi chon ate le cul yi jun lenatz, nin at winin cabil wunak txuc tul. 9Nin tzun ben i-tz tan telsenel tzaj yi cab, nin octz tan bajsen. Ma yi chitxamxen yi e taj xtxu, nin tzun ben tkol mu scyetz, poro qui ntal na nsajet tcyal. 10 Ma te yi mben yi taj Sansn tan yol tu yi taj xtxu xun, nintzun oc Sansn tan nuclen jun chin tzatzin scyuch yi e xicy, quib chicxtumbr te yi tiempatz. 11Poro tampaj yi winin na chixob yi e filistey tetz Sansn, nin tzun ben chimolol quib junaklaj xicy yi cyamiw len cun quib te yi tzatzinatz. 12 Ej itzun tal Sansn scyetz yi e xicyatz: Swale jun xtxolbil tzitetz yi tajwen tzital yi mbi na elepont yi ntaxk tzaj wi yi juk kej tzatzinej. Kol chopon wok tej yi mbi na elpont, swake tzun jujun cmi tzitetz yi lino cun. Nchatz swake len tzitetz cobox bechok yi chin yuben nin. 13 Ma na ko quil cxopon wok tan talchen yi mbi na elepont, tajwen tzun yi tzijunalen cun tzitak jun cmi yi lino cun, swetz. Nchatz tajwen tan itkol len swetz jun bechok yi chin yuben nin, stzun Sansn bantz scyetz. Al tzaj bin yi xtxolbilatz sketz. List atot tan tbiten, chech tzun banintz tetz Sansn. 14 Xeten tzun Sansntz tan xtxolen. Je tzun taltzej: Te jun yi na wan, ja eltzaj cab. Te yi jun yi cham ja jal chial. Ma yi telen ox kej qui nin na el chitxum tetz yi mbi na elpont yi xtxolbilatz. 15 Itzun le junt kej, nin tzun cyaltz tetz yi txkel Sansn:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14

1Ej

275

JUECES14,15

Joyaj puntil tan telsenel tzaj tetz awuchmil yi mbi na elpont yi xtxolbil yi ntal i sketz. Yi ko quil tzaban, tzocopon tzun akakltz kan tuml yi ataj scyuch cyakil axonl. Na i cun ntin tan majlen len tu yi bech ketz, mmitxoc wok o tej! chech tzun bantz. 16 Ej, lajkel nin tzun benen i te Sansn. Winin tzun tokentz yi toponen tej, itzun taltz tetz Sansn: Yi aatz qui na cpek swej! Na chich acul swej! Na ja awal jun xtxolbil scyetz yi e intanum, nin qui nin mawal swetz yi mbi cun na elpont, stzun i bantz. I tzun tal Sansntz tetz: Qui nin nwal scyetz intaj mbi na elepont yi xtxolbil, i ptzun tzatz wal nint, stzun Sansn bantz. 17Poro qui nin tane yi txkel Sansn tan okl, ma na jepon cunin yi juk kejatz tan tan okl, nin chin chinchuj nin ban yi txkel tan jaklen iten nin xtxolbilatz tetz. Chastzun te le jukin kej te yi tzatzin, tlol Sansn tetz yi txkel yi mbi na elepont yi xtxolbil yi ntal i. Lajkel nin tzun benen yi txkel Sansn tan talchen scyetz yi e tanum. 18 Itzun le jukin kej atz, tal muyunt cuntu, cyoponen yi e filistey tan talchen yi xtxolbilej tetz Sansn: Quic nin jun taklen yi chin chi nin chi cabil wunak txuc. Nin cyal jun nimten cun chamil swutz jun len, chech. Qui klo mmel itxum tetz yi quik ntal wuxkel tzitetz, stzun Sansn bantz scyetz. 19Cwen mulen tzun yi porer Kataj tej Sansn. Chon tzun benentz le jun tnum yi na biaj Ascaln. Ej nin cu biyol junaklaj yaj le jun tnumatz. Ej nin yi bechok yi cambaj i scyej, yastzun tak i scyetz yi e yi cyal yi mbi na elepont yi xtxolbil yi tal i scyetz. Winin tzun chichen cul Sansn yi pakxen xe cal taj xtxu. 20 Ma tetz txkel, nin ben akij tetz jun scyeri e tamiw Sansn. 1Ej itzun yi telen cobox kej, yi jen yi cosech tetz yi triw, nin tzun ben Sansn tan xajsen yi txkel, nin ben tcyal i jun tal ne chiw. I tzun yi toponen, nin tzun taltz: Nocopon tan tilwen yi wuxkel, jalen xe tetz cal, stzun i bantz. Poro yi ji qui nin tak amal tetz. 2 Sajen tzun tlol tetz: Chinch wetz, yi quit na cpek tej. Chastzun te ja ben wukol tetz jun awamiw. Poro at jun titzun, nin chumbalajt cunin yubil. Ban tzun tzoc tetz awuxkel. 3 Ko yatz mban xtxumunu quic wetz tuch yi mbil bajij scyej yi e tanumu! stzun Sansn bantz. 4 Benen tzun i-tz tan chitzamlen cobox yac. Ox tzun cient e txamxijtz tan, nin tzun baj cu calol chije-tz. Quicobenlen cun tzun e baj tuleltz, nin oc nin calol jun cul tzaj tejak chije yi e lmuj yacatz. 5 Kalenas tzun telen stzakpul yi e yacatz, yi calij tzaj yi na kakan sjuak chije, txolak echk ujul yi awij cyan yi e filistey. Tzaj cunin tzun tircun yi triw yi nsken wit molxij, tu yi triw yi ntaxk je yi txaxet mut. Tzaj cunin tircun, tu echk wi uva, tu echk wi oliw, tircun stzeen. 6 Cyoquen tzun e filistey tan jaklen tkanil yi na taw yi ajtzaklatz. Ma yi quibital yi yas tzun ban Sansn, tan ticysen cul te ji, yi chon najlij Timnat, tampaj yi ticyen tkol yi txkel tetz jun tamiw, nin tzun e ben e filisteyatz tan stzesen yi xnanatz tuml yi taj.

15

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES15
7Ej

276

itzun yi tbital Sansn yi mbi cun mbajij te txkel, itzun taltz: Ma jalu, tampaj yi yastzun mban itxumun, jun cun yol swale nin tzitetz yi quil nuje, jalen cun yil wicysaj incul tzitej! stzun i bantz. 8 Yatz nin tzun tulejtz. Tircunin yi e filisteyatz e baj loon tan, nin quic jun nink clax cyen. Ma yi ticysal cul scyej, nintzun ajtz tan najewen le jun picy yi at wutz cub yi na biaj Etam. itzun bantz nin tzun e opon yi e filistey tetz cobox kej le jun amal cwent Jud. Noj cunin tzun yi amalatz cyan jalen yi cyoponen nakajil yi tnum yi na biaj Lehi. 10I tzun yi e aj Jud nin tzun chijaktz scyetz: Mbi tzuntz nchulu tan oyintzi skuch? chech tzun yi e aj Jud bantz scyetz yi e filistey. Ntin nkul tan stzamlen Sansn, tan chojol i yi mbi cun banak skej. 11Yi quibital yi e aj Jud yi yastzun chitxumun yi e filistey, nin tzun e ben ox mil aj Jud tan joylen Sansn le yi picy yi at wutz cub yi na biaj Etam. Itzun cyaltz tetz Sansn: Qui pe na el atxum tetz, winin chiwalor yi e filistey skawutz ketz? Na tan yi awajtzaklatz skatzaben nink tzawej. Yi mero xtxolbil itz, yi ntin ja inxelsaj yi xtxolbil yi nchiban e swej. 12 Ma jalu, yi o ketz, ntin nkul tan atzamlen, nin tan ajatxlen chikab yi e filistey, chech tzun yi e aj Jud bantz tetz Sansn: Ko yatz bintzij na ital qui bin chinquimatz itan. 13 Jun cun yol sak swutz Ryos yi quil koc ketz tan abiylen cun, ma na ntin na kaj ketz yil kaknin scyetz yi e filistey, chech tzun bantz tetz Sansn. Ej nin tzun e octz tan calchen cun Sansn tan cob akwil yi nim catzaj, yi mero acaj, yi quic cunin jun tir jajk xcon. Nintzun el tzaj quicyaltz kale tewanet tib. 14 Ej itzun cyoponentz le amal yi na biaj Lehi, nin tzun e saj yi e filisteytz tan chiculchen. Winin tzun chichinentz, na le wutz cyetz cyajtzakl yi nsken txamxij Sansn cyan. Cwen mulen tzun yi porer Kataj te Sansn tan tkol xtxamil tan paklejen yi echk akwil yi calol tetz yi kab. Quic nin tzun tilil yi akwilatz bantz swutz Sansn, na icunin tal nok yi tzenakt ban. 15Nin tzun ben itz tan ticylen tzaj jun bakil stzi buru yi at wuxtxotx nakaj nintz, yi ntaxk skej, nin tan yi bakatz xcye i tan chibiylen jun mil filistey. 16Ej itzun tal Sansntz: Tan bakil wi jun buru, ja chinxcye scyej jun coloj wunak, tan bakil wi jun buru, ja chiquim jun mil yaj wan, stzun Sansn bantz. 17Ej nin tzun el coxol yi jun bakatz, nin tan yi xtxolbilatz nin oc cyen bi yi jun amalatz tetz Ramat-lehi. 18 Winin tzun sak tzi at-tz te Sansn, nin tzun jilonintz tetz Kataj Ryos, i tzun ben tloltz: Mbi tzuntz ja taku amal swetz tan inxcyewen scyej yi e incontr? Ej ma jalu stke peu amal tan inquimen tan saktzi chiwutz yi e wunakej yi quic na cyocsaj? stzun Sansn bantz. 19Nin tan porer Kataj Ryos nin tzun jakxij jun jul kale je ulet mulk a, yi at nintz le amalatz yi na biaj Lehi. Nin tzun uca Sansntz te yi a yi mmulkij, nin tzun ult yos tuch. Nin tan yi xtxolbilasej nin tzun oc cyen bi yi jun tal aatz tetz En-hacore, nin yatz nin bi-tz jalu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 9Ej

Yi xconen yi bakil wi jun buru tan Sansn tan chibiylen yi e filistey

277

JUECES15,16

20 Junak tzun yob ban Sansntz tetz witz ajcaw Israel, te yi tiemp yi at tzaj cunin chichamil yi e filisteyatz tan cawun le amalatz.

tzun bantz, nin tzun opon jun tir Sansn le tnum Gaza. Nin tzun til i jun xnan yi witz bnol tetz. Chon tzun cyajen cyen xe cal jun xnanatz tan watl te jun akbalatz. 2 I tzun quibital yi e aj Gaza yi chon at Sansn le chitnumil, nin tzun e octz tan quicylen soltej yi tnum tan qui telen. Nchatz te jun kejatz nin e octz tan quicylen i stzi yi sawanil yi tnum. Ma yi toquen akalen nin tzun e ajtz tan ujlen, na le wutz cyetz cyajtzakl yi jun cun cupon chibiyol jalchan le junt eklok. 3 Poro yi Sansn jalaj ntzi akbal wit, nintzun el tzajtz xe cal. Ma yi toponen swutz yi sawanil yi tnum, nintzun el tzaj bukul i yi jun chin sawanatz tuml yi marquil yi benak ttxotx, tuml yi tze yi at tan pachen len, nin tzun je nin tekaltz. Ej nin chon toponentz tan jalen wi juwtz yi at nakajil yi tnum Hebrn.e itzun yi telen tiemp, nin tzun pek Sansn te jun xun yi na biaj Dalila. Yi jun xunatz chon tzun najlijtz le jun jocoj yi na biaj Sorec. 5 Ej nin tzun e ben yi e witz cyajcawil yi e filistey tan yol tetz Dalila, i tzun cyaltz tetz: Joyaj puntil tan sublen cun Sansn, tan telen katxum tetz yi na na sajet yi chamil, nin mbi puntilil kulej tan calchen cun i. Nin tan yi pawor yi tzabne sketz, skajunal len cun skake jun mil tu jun cient pwok tzatz yi sakal cun, chech tzun yi e witz ajcawatz bantz tetz Dalila. 6 Ej yatz nin tzun bantz, nin tzun tal Dalila tetz Sansn: Sansn, al tzaj nin swetz yi en na jal yi awalor yi cyal cunin na kilwit. At pelo jun puntil tan acalchen cun junawez? stzun Dalila bantz tetz Sansn. 7Sajen tzun tlol Sansn: Yi kol chin cu calij tan juk akwil yi na xcon tan paklen tzaj jun coxbil flech, yi txaxet mu, tzelpon tzun inwalortz, nin tzocopon tzun inwalor chi alchok yaj, stzun Sansn bantz tetz Dalila. 8 Yi quibital yi e witz ajcaw yi xtxolbilatz, nin tzun cyak juk akwil acaj tetz Dalila, nin tzun cu calol i Sansn tan yi echk akwilatz. 9Ej nin nsken cyen oc tewal Dalila cobox yaj xe tetz witbil, nin tzun chintz: Sansn, chul yi e filistey tan abiylen cun! stzun Dalila bantz. Lajkel nin tzun jen paklul Sansn yi echk akwilatz yi calol tetz, chi ik pita yi ja cu num tan kak. Nin qui nin tzun el chitxum yi e filistey tetz yi en na jal walor Sansn. 10 Talol tzun Dalila junt tir tetz Sansn: Nxac qui mawal yi mero bintzij swetz! Cyakil tir na ajal cun wi awak swetz! Ma jalu, alaj bin swetz yi mbinin puntil tzimban tan acalchen cun. 11Talol tzun Sansn jun tir tetz: Yi kol chincu calij tan echk akwil yi acaj, yi txen cunin xcon, tzelpon tzun inwalor, nin nocopon chi tanen alchok yaj, stzun Sansn bantz.
e 16:3

16

1I

Yi mbi mban Sansn le tnum Gaza

4 Ej

Yi tajskel Sansn wutz Dalila

Yi tkanil yi xol yi cob tnumatz itz mas nicy cient kilmetro.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES16

278

12 Ej yi tbital Dalila yi xtxolbilatz, nin tzun xcon cobox akwil tan yi mero acaj, nin tzun cu calol i Sansn, nin tzun chintz: Sansn chul yi e filistey tan abiylen! Nchatz te jun tirej, nin e oc tewal Dalila cobox filistey le witbil, poro nin xcye Sansn tan paklen yi echk akwilatz chi ik tal nok tu. 13 Talol tzun Dalila junt tir tetz Sansn: Inin na ctzanet tan lamchen inwutz! Inin na ctzanet tan talchen lajil swetz! Al tzaj nin swetz yi mbitz tajwen tzimban tan acalchen cun! stzun Dalila tetz Sansn. Tajwen yil coc tan lasen xiil inwi, nin yil xcon tetz wa jun xbuk yi na tzan chemlen tul jun chin macl yi na xcon tan telsen chem. Ej nin tajwen tan toquen acalol te jun tze yi benak pajij ttxotx. Tan yi xtxolbilatz tzelpon tzun cyakil inchamil, nin nocopon chi tanen alchok yaj tu chamil. Toquen tzun Dalila tan watzen cun Sansn, nin oc i tan watzen quen yi juk bocoj xiil wi Sansn yi lasunt txol yi kinl yi xbukl yi na tzan chemlen te maclatz. 14Nchatz oc calol yi macl te jun tze yi chon benak pajij ttxotx, nin tzun chintz: Sansn! Chul yi e filistey tan abiylen cun, stzun Dalila bantz. Poro yi Sansn lajkel nin telen watl nin xcye i tan buklejen tzaj yi tze yi benak pajij ttxotx, tuml yi macl tetz chemon. 15 Talol tzun junt tir Dalila tetz Sansn: Chin laj nin a! Mbi xac tzatz yi na awal yi winin na cpek swej? Oxix tir ctzeen swej, nin qui nin na awal yi na na sajet atxamil, stzun Dalila bantz tetz Sansn. 16 Ma na tampaj yi cunak nin wutz Dalila tan jaklen tetz Sansn yi mero bintzij, nin tampaj yi cyakil nin rat na tzan i tan jaklen yi xtxolbilatz tetz Sansn, nsken tzun wit icy paj Sansntz tan tbiten. 17Chastzun te ban cunin xtxolil Sansn yi mero xtxolbil tetz Dalila: Cyal jun jajk oc tan telsen xiil inwi, na te yi taxk nitzij txumijt tan inxconen tetz Ryos chi jun nazareo. Nin kol tzel caplun xiil inwi, tzelpon tzun inchamil, nin nocopon tzuntz chi alchok yaj, yi quic mas chamil. 18 Yi telen xtxum Dalila tetz, yi yastzun yi mero bintzij yi tal Sansn tetz, nin tzun ben mantar i tan chichaklen yi e witz cyajcawil yi e filistey, i tzun taltz: Ma jalu, ban chulu, na ja tal Sansn swetz yi mero xtxolbil yi ewan cuntu tan! stzun Dalila bantz. Nin tzun e opon yi e ajcawatz te Dalila nin cyan yi pwok cyan yi chisuknak tetz. 19Nin tzun joy Dalila puntil tan watzajen cun Sansn wi tkan, nin tzun chak jun yaj tan tponen tan caplen len yi juk bocoj xiil wi Sansn yi lasun quitanen. Ej nin tzun octz tan yajlen Sansn, i tzun taltz tetz: 20 Sansn chul yi e filistey tan abiylen! Lajkel nin tzun telen watl Sansn, nin tanen swutz yi xcyek i scyej chi na ban nin tunin. Poro quinin pujx tan yi nsken cyaj cyen colin tan Kataj Jehov. 21Cwen tzun chitzamol, nin tzun el tzaj chicolpil chicabil wutz. Nin tzun aj quicyaltz jalen le tnum Gaza. Cwen tzun chicaloltz tan caren yi brons cun, nin tzun octz cyan tan tolen jun ca yi na xcon tan chejen triw yi chon at xetze. 22 Poro, nin chuy junt tir yi xiil wi Sansn. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

279 Yi quimen Sansn

JUECES16,17

yi wit bajen yi xtxolbilatz nin tzun cu chimolol quib yi e witz cyajcawil yi e filistey tan jun tzatzin, na nin e xcye te Sansn yi chicontr, nin tzun e octz tan toyen chitxixwatz tetz chiryosil yi na biaj Dagn. Winin tzun chibitzinentz, i tzun na cyaltz: Yi karyosil ja tak amal sketz, tan kaxcyewen te Sansn, yi kacontr, chech tzun na bantz. 24 Nin yi quilol wunak Sansn, nchatz e, e bitzin tan loken wutz yi chiryosil, i tzun na cyaltz: Yi karyosil ja tak amal sketz tan kaxcyewen te Sansn, yi kacontr, yi ilenin ja oc tan xiten cun echk kacosech, nin winin kawunakil ja che quim tan, chech tzun na bantz. 25 Winin tzun chitzatzinentz, nin tampaj yi tzatzin yi ate cunt, nin tzun chijaktz tan tponen Sansn chiwutz, tan chitzeenen tej. Nin tzun ben quil tetz xetze. Ma yi tponen chiwutz, winin chitzeenentz tej. Chon tzun toponentz cyan txol cob chin tkan cal. 26 Talol tzun Sansntz tetz yi xicy yi na tzan tan chinenin i: Cyajnin in kale atet yi cob tkan cal yi tijom tetz tircun yi tyo. Na na waj chinkeje cyen jun rat, stzun Sansn bantz. 27Tircunin tzun yi e witz cyajcawil yi e filistey ate cuntz le jun chin tyoatz. Nin nojnak cunin cyan wunak. At xnan ate-tz, nin at yaj, tech nin wunak ate-tz. Nchatz at lo ox mil wunak le cap chup te yi tyoatz. Tircunin tzun na chitzantz tan xmayen yi mbi cun na ulij Sansn. 28 Nin tzun el stzi Sansntz tetz Kataj Ryos, i tzun taltz: Ta bneu pawor quil nel te culu, nink nul txakx tculu. Ntin te junt tirej, nink taku inwalor tan telsen xel scyej yi e wunakej, na ja eltzaj chicyal cabil inwutz, stzun Sansn banintz tetz Kataj Ryos. 29Ej nin tzun joy i tan kab yi cob tkan tyoatz, nintzun cu nucul tibtz txol, na yastzun yi cob tkan yi tyo yi tijom tetz tircun. Jujun tzun kab bantz tejak echk tijomatz tetz yi tyo. 30chinen tzuntz, i tzun taltz: chiquimoken tircun yi e filistey swuch! stzun i bantz. Nin tzun xcon tircun yi chamil tan tan chipitlen len yi cob tkan tyoatz, nin tzun saj nil tircun squibaj yi e witz cyajcawil yi e filistey, yi ate-tz. Nimten cunin wunak e quim tan Sansn te yi jun tiratz, swutz yi e quim tan yi ban tzaj i. 31Yi wit quimen Sansn, nin tzun e opon cyen yi e titzun, tuml yi e xonl, tan telsen tzaj wankil. Chon tzun mukxentz cyan txol yi echk amal yi na biaj Zora tu Estoal, kale mukxnakit Manoa, yi taj i. Junak tzun yob ban Sansntz tetz cyajcawil yi e aj Israel.

23 Ej

17

tzun bantz at tzun jun yaj yi na biaj Micaas, yi chon najlij wutz wutz yi amal cwent Efran. 2-3 I tzun xtxoltz tetz yi xtxu: Na, na klo waj wal yi bintzi teru. Nachij pe tanu yi telen yi puku tan alkom, yi jun mil tu jun cient pwok sakal, yi colij tanu? Ej nin nachij pe tanu yi toquenu tan jaklen caws yi jun alkomatz? In colol tetz yi pwokatz, na in mmalkon len teju. Ma jalu, swake teru, na ja ben wital teju yi ten wit suku
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi tyo yi tetz cuntu Micaas

JUECES17,18

280

tetz Kataj Ryos tan banlen jun ryosilu yi banij sbne tan jun seol, nin yi sakal cun tzocopon tejak. Nin tzun takt i yi sakal tetz yi xtxu. I tzun tal yi xtxu-tz: Tak tzaj Kataj Ryos banl tzawibaj, a jun coloj wal! 4 Ma yi wit tkol Micaas yi pwokatz tetz yi xtxu, nin tzun ben yi xtxu tan taklen tetz jun yaj yi txakol sakal, tan bnixen jun ryos yi tze tu nin tan tocsen sakal soltej. Ma yi bnixen chon tzun toponentz xe cal Micaas. 5 Yi Micaasatz, at tzun jun tetz amal xe tetz cal yi ntinatz xac tetz tan banlen tanen tetz munl. Ej nin tzun bnix jun efod tan, nchatz bnix cobox teblal ryosil i tan. Nchatz nin oc cyen jun cyajl i tan tetz pale. 6 Yastzun e ban te yi cobox tiempatz, na ntaxk jal jun chireyil. Ej nin cyakil wunak ntin ja chixom te cyetz cyajbil. 7Itzun bantz, at tzun jun xicy yi chon atijtz cobox kej le tnum Beln. I jun xonl Lev. 8 Nin tzun el tzaj xicyatz le tnum Beln, tan joylen junt amal kalel najewet. Nin te yi na xon i tbe tul yi amal cwent yi e xonl Efran, nin tzun opon nojtz te yi cal Micaas. 9Benen tzun jakol Micaas tetz: Na ncsitet? stzun i bantz tetz yi xicyatz. Chon nchinsaj jalen Beln. In jun xonl Lev nin na chintzan tan joylen jun amal kalel chinnajewet. 10 Ban cyaj swuch, nin ban coc tetz impale, nin ban coc tetz kajbil intaj. Nin ban coc tan banlen tanen echk kamunl. Nin cinchoje. Swake lajuj pi sakal tzatz le jun yob. Nin swake bech atz, tu awa, stzun Micaas bantz tetz yi jun xicyatz. 11Nin tzun cujij yi xicyatz, tan cyajen cyen tan najewen tuch Micaas. Ej nin yi telen tiemp nin tzun octz chi jun nitxajil i. 12 Nintzun bixe i tan Micaas tetz chipaleil. Cyajen nintzun bantz tan najewen tu Micaas. 13 Le wutz tetz tajtzakl yi winin banl Kataj sbne squibaj na yi paleatz i jun xonl Lev. xtxolbilej mbajij te yi tiemp yi ntaxk jal jun chireyil yi e xonl Israel. Itzun bantz yi e xonl kajtzun Dan, quic jun amal kale na chat cunt. Na tzun chitzan tan joylen jun amal kale chinajewet. 2 Itzun te yi ate-tz le tnum Zora tu yi tnum Estoal, nin tzun ben chichakol o xkukwil yi chin cham nin e, nin yi qui na chixob tetz jun, tan joylen junt amal tan chinajewen tul. Chibenen tzun e xkukwilatz lakak echk amal cwent yi e xonl kajtzun Efran. Te yi quicyen lakak amalatz, chon tzun cyoponentz le cal Micaas tan watl. 3 Te yi ntaxk chopon xe cal Micaas, nin tzun ben quibital yi apart wekl jilon yi jun xicyatz, yi xonl Lev, nin tzun e bentz tan jaklen tetz: Mbitzun na ajoy tzonej? chech tzun bantz tetz. 4 Toquen tzun yi jun levitajatz tan xtxolen nin scyetz yi en cun ban chitrat, yi cyajen cyen i tetz paleil Micaas tuml yi tetz najal. 5 Yi quibital yi xtxolbilatz tetz yi levitajatz, nintzun cyaltz tetz: Jakaj bin kabanl tetz Kataj. Ban cuntuk sbne kapyaj? chech tzun bantz tetz. 6 Cheb cun bin chibenu, na tzocopon Kataj Ryos tan chiquicylenu. Quic na ban nal chaj nintu, stzun yi paleatz bantz scyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18

1Yi

Yi mbi cun bajij chixol Micaas tu yi e xonl kajtzun Dan

281

JUECES18

7Quicyen tzuntz yi o xkukwilatz jalen le tnum yi na biaj Lais. Ej nin yi e wunak yi najlche le jun tnumatz, quic jun taklen na chibislej. Nicun e chi quitanen yi e aj Sidn, na cyal jun jak oc tan chixuxen nka tan oyintzi scyej. Nchatz quic jun tiemp jak chitij wej. Nin chin joylaj nin najlchet scyej yi e aj Sidn, nin cyal nin junt tnum at chinakajil. 8 Chipakxen tzun yi o xkukwilatz jalen le cob tnum Zora tu Estoal kale najlchet nin yi e chixonl. Ma yi cyoponen nintzun jaklij scyetz: en ban imantar? Ja pe jal jun amal itan tan kanajewen tul? 9Ja, na ja baj kaxombel lakak echk amal, nin ja jal jun amal kan kale atit balaj cojbil. Quin bin! Quin tan chisotzajen yi e wunak yi najlche-tz tul! Or itetz, mbi xac tzitetz yi inin colch quixet? Tajwen kaben tan kacambal yi amalatz. 10Na yil kopon chonej tzitile yi quic nin jun taklen najk chibislej yi e taw luwaratz, na winin balaj txotx at, nin quic nin jun taklen najk sotz chicul tej. Stke Kataj amal sketz tan kacambal yi jun amalatz, chech tzun yi e xkukwilatz bantz. 11Ej, kak tzun cient yaj cyelen tzaj Zora tu Estoal. Chon tzun e benentz tan chicambal yi jun amalatz. Tircun e cyan len chimacl cyan tetz oyintzi. 12 Chon tzun cyoponentz tan ujlen tetz jun lakbal nakajil yi tnum Quiriatjearim, jun amal yi chon at cwent yi e xonl Jud. Jalu na biaj yi amal kale e ujewet yi e xonl Dan. 13 Quicyen tzuntz yi junt eklok nin e opontz le amal cwent yi e xonl Efran, kale najlet Micaas. 14Itzun yi o xkukwilatz yi nsken wit baj quilol yi amal cwent yi tnum Lais, nin tzun cyaltz scyetz yi e cyuch: Bit wok tzaj! Xe jun calej at jun efod. Nchatz at cobox teblal chiryosil yi e taw calej yi seij nin yi sakal cun cyejak. Mbi na cyal cyeru, kalkaj pe? chech tzun yi e xkukwilatz bantz scyetz yi e cyuch. 15 Telen tzun chijatxol quib yi e xkukwilatz scyej yi e cyuch, nin e octz xe cal Micaas kale najlet yi jun xicyatz yi levita tan talchen jun yos tetz. 16 Ma yi kak cient sanlar yi cyan len chispar cyan chon tzun e cyajen cyentz stzi puert tan chichiwen. 17Inti yi o xkukwilatz e oc xe quen yi cal tan cyelsenel tzaj yi ryosil Micaas yi seij nin yi at sakal tej, tuml yi efod, tu echk ryosil i. 18 Ma yi benen tilol yi pale yi nsken wit choc yi o xkukwilatz xe quen yi cal Micaas, nin yi benen tilol yi e octz tan ticylen tzaj yi ryos yi at sakal tej, tuml yi efod, tuml yi echk chiryosil, nin tzun ben tlol scyetz: Nxac na chitzanu tan telsen tzaj echk karyosil? 19cabnequen tu! Ban tcun quil cjilon. Ntin xomen tzaj skej. Na yi kajbil itz, yil coc tetz jun witz kapaleil tan banlen tanen echk kamunl Nketz pe bant cun yil coc tetz pale jun kuj xonl Israel, swutz jun ntzi najal? chech tzun bantz. 20 Winin tzun stzatzinen yi paleatz te yi xtxolbil yi ben tbital, nin tzun ben tcyaltz yi teblal yi ryos yi sakal cun tej, tuml yi efod tu yi echk chiryosil, nin xom nintz scyej yi e aj Danatz. 21E cwen tzuntz tbe cyakil yi e xonl Danatz tuml chinitxa, tuml cyawun, tu cyakil chimebil. 22 Nsken tzun chopon joylaj, yi cwen chimolol quib Micaas tuml yi e wisin tan chibenen tan chitzamlen. 23 I tzun yi sajen quibital yi e xonl Dan yi winin chichinen yi e yi xomchet nin tan chitzamlen, nin tzun e taque cuntz tan chichiwen. Nin tzun ben chijakoltz tetz Micaas: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES18,19

282

Mbi na aban yaj? Mbi tzuntz yi na cchin tzaj sketz? chech tzun bantz tetz Micaas. 24 Yi axwok itetz ja el tzaj italkal yi echk inryosil, yi in seol tetz. Nchatz ja el tzaj itcyal yi impale. Tircun mmel tzaj itcyal. Nin na inimsaj icul tan jaklen tzaj swetz yi mbi na imban? stzun i scyetz. 25 Quil je mas awi tan kayajlen, na qui na kil ko at jun sketz yil je lajp wi tzawej, nin ltzoc tan abiylen cun, nin yil tzajpon wi qui cunin batz tircun yi anajal chiquimok. 26 Yi benen tilol Micaas yi jun coloj cunin chixonen, bant cun pakxen i xe tetz cal. Ma yi e xonl Dan nin tzun e cwen junt tir tbe, 27tu yi echk taklen yi el tzaj cyan xe cal Micaas, tu yi pale. Chon tzun cyoponentz le tnum Lais. I tzun yi e wunakatz yi najlche-tz Lais, quic jun il na chibislej. Chastzun te cyoquen pok yi e xonl Danatz tan chibiylen cun tircun tan spar. Ej nin nchatz oc chitinol kakl yi tnum. 28 Ej nin tampaj yi joylaj chixol yi tnum Sidn, nin tampaj yi quic nin junt tnum yi at-tz nakaj, cyal tzun jun opon tan chicolchen chikab yi e xonl Dan. Ma yi chicambal yi e xonl Dan yi amalatz nin tzun e oct-tz tan nuclen junt tir yi tnum tan chinajewen tul. Chon at yi tnumatz le jun jocoj cwent yi amal Bet-rehob. 29Lais bi yi tnum te ntaxk chopon tan cambajen, poro yi chicambal nin tzun oc bi-tz cyan tetz Dan, tan taklen kej chimam Dan, jun scyeri cyajl Israel. 30Chon tzun toquen cyen yi ryosilatz yi seij tu nin ocnak sakal tej, tul yi tnumatz tan loken wutz. Ej nin yi chipaleil bantz itz Jonatn, xonl Gersn jun scyeri cyajl Moiss. Yi xonen tiemp ja chijal cyajl Jonatn. Tircunin tzun e oc lentz tetz chipaleil yi e xonl Danatz, jalen yi chibenen ticylen pres joylaj. 31Chon tzun taten jun ryosatz yi bnix tan Micaas chixol yi e xonl Danatz te yi tiemp yi at tzaj yi mantial Kataj le tnum Sil. bantz, te yi quic jun rey at tan cawun yi e aj Israel, at tzun jun xonl kajtzun Lev najlijtz joylajlen tul yi amal cwent Efran. Nin tzun cyokbej quibtz tu yi tetz mos, yi itz jun aj Beln, jun tnum cwent Jud. 2 Yi xonen tiemp nin tzun je lajpuj wi yi xnanas tej, nin tzun aj ojkujtz jalen Beln tan najewen te yi taj. Ma yi telen cyaj xaw tan yi xnan te yi taj, 3 nin tzun opon yi jun levitajatz tan joylen, nin tan cuswutzil tetz yi xnan tan pakxent tzaj tej. Cyan tzun cob buru tan, nin xomij jun yaj tej yi mos i. Tkol tzun yi xnan amal tetz tan toquen xe cal yi taj. 4Nchatz yi taj yi xnan, winin tzun stzatzinentz te yi jun levitajatz yi toponen scyuch, nin tzun taltz tetz yi ban lcyaj scyej. Nin tzun e cyaj cyentz tuml yi mos tetz ox kej xe najbil taj yi xnan, nin tzun aklij chiwa-tz, tu quica, nin chiwitbiltz. 5 Itzun te yi cyajin kej, chin jalchan cunin telen chiwatl tan cyajen klo. Poro te yi ajen tlen tu atet, nin tzun tal yi taj yi xnan tetz yi ji: Wan nin, quic na ban ko jun ntzi pi tal pam lbajnin itan, te ntaxk cxaj wok, bantz quil tzitij wej, stzun yi taj yi xnan bantz tetz. 6 Chicabil tzun e cole cuntz tan waen, nin tan ucaen, nin tzun cu wutz taj yi xnan tetz yi ji, tan chicyajentz tetz junt akbal, tan qui chitijol watl tbe. 7Qui nin tzun klo cujij, poro tampaj yi cunak nin wutz yi taj yi xnan tetz, chastzun te e cyajent cyen tetz junt akbaltz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

Yi mbi cun bajij te jun xonl kajtzun Lev tu yi tetz mos yi cab txkel i tanen
1Itzun

283

JUECES19

8 Itzun yi jemponen yi toin kej, chin jalchan cunin tzun telen watl yi levitajatz, tan cyajen klo, poro nin cu wutz junt tir yi ji tetz tan wanen nin te ntaxk chaj, tan qui chimucul wej tbe. Chastzun te e cyajent cyen tan waen jalen yi toquen chaj kej. 9Ma yi wit wanen, cwen tzun wekolt tib tan tajent tu yi txkel nin tu yi mos. Talol tzun junt tir yi ji tetz: Ja wit ben kej itan, nin oquen tlen tu atit akalen. Ban tcun yi nink xcyajk wok cyen tzonej, bantz itelen jalchan cunin. 10 Poro yi levita qui nin cujij tan chicyajen cyen tetz junt akbal, ma na ajen nin e bantz tu yi txkel, tuml yi cob buru yi cyan che cyan tan cyeken. Ma yi oponen tlen tu atet le tnum yi na biaj Jebs, yi jalu na biaj Jerusaln, 11nin tzun tal yi mos yi levita tetz: Mbi na tal teru tan kol kacyaj cyen tan watl le chitanum yi e jebuseo? stzun bantz. 12 Quil kacyaj le jun tnum yi nketz scyetz yi e katanum yi o xonl Israel. Tajwen tan koponen jalen Gabaa. 13 Tajwen kabuch kib tan koponen tan watl jalen Gabaa, nka Ram, stzun yi levita bantz tetz yi mos. 14 Ej benen nin tzun e bantz, tal muyunt cuntu cyoponen le tnum Gabaa, yi chitanum yi e xonl kajtzun Benjamn. 15 Nin tzun cyaj cyen yi nim be cyan, tan cyoponen le tnum Gabaa. Chon tzun cyoponentz tan colchen tcaybil na cyal jun el kajab scyej tan taklen chiposar. 16 Ej, nskenin oc lakbal yi ticyen cun jun wutzilen yaj, yi chon xaken tan akun wi cojbil. I jun xonl Efran, yi chon najlijtz Gabaa, chi jun awernak, na yi e aj Gabaa, e len cun xonl kajtzun Benjamn. 17Ma yi benen tilol yi wutzilen yi levita tu cap txkel yi chon jukl che tcaybil, nin tzun ben jakoltz scyetz: Na tzun ncxsajet, nin na ncxbenet? stzun i banintz scyetz. 18 Ujlen tu nkicyak tej tzonej. Chon nkasaj le amal Beln cwent Jud, nin chon nkaben joylajlen yi amal cwent Efran, kale atit kanajbil. Ja katij cobox kej Beln, ma jalu ja kapakx tzaj tan koponen le kanajbil, poro cyal njal cunt kaposar tzonej. 19Yi o ketz, cyan chiwa yi e tal kaburu kan, nin cyan pam tu a kakun bantz quil katij wej. Quic jun tajwen sketz, stzun yi levitajatz banintz. 20 Benen tzun tlol yi wutzilen scyetz: Quil cxbisun wok tan echk taklenatz. Yi wetz swake yi tajwen tzitetz. Nin quil wak amal tan ticyen yi akbal itan tzonej tcaybil. 21Nin tzun e ben tcyal xe yi tetz cal nin oc i tan chicachen yi e buru. Yi wit xtxajol i quikan yi e txocum, kalenas tzun e octz tan wan tu ucaen. 22 Na chitzatzin cun, yi cyoponen cobox yaj yi chin xabil nin cyajtzakl, nin tzun baj chisutal te yi cal, nin oc chicojlol yi puert. I tzun cyal quen tetz yi wutzilen, yi taw cal: Elk tzaj yi jun yaj tanu yi at tuchu! Na kaj kawitbej kib tuch! chech tzun bantz. 23 Poro nin tzun cu wutz yi wutzilen taw yi cal scyetz, itzun taltz: Ax wok jun coloj wamiw, quil tziban wok jun ajtzaklatz! Quil tziban jun itajtzaklatz yi chin xabil nin, na yi jun yajatz i jun intxocum. 24At jun inmel swuch, yi txen cun til wutz jun yaj. Nchatz at yi cab txkel yi intxocum. Chelopon wukpl tan telen chitxix itan, nin ban tziban itajbil scyej. Poro quil tziban cyen jun yab ajtzakl te yi yajej, stzun yi wutzilen bantz scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES19,20

284

25 Poro qui nin ocopon yol wutzilen te chiwi. Ej tampaj yi qui nin ocopon yi yol wutzilenatz te chiwi, benen tzun yi levita tan ticylen tzaj yi cab txkel nin el pitoltz chikab yi e malnakatz tbe. Nin e oc tan banlen cyajbil te yi xnanatz te cyakil yi jun akbalatz jalen yi tulen skil. Kalenas tzun cyajen cyen quiloltz. 26 Ulen tlen tu atit skil yi toponen yi xnanatz xe cal yi wutzilen yaj, kale atit yi chmil. Ej nin tzun cu trimpujtz wuxtxotx nin junawes quimen swutz cun yi puert. 27Ma yi telen watl yi chmil, nin yi jen jakol yi puert tan tajen, nin tzun noj quentz te yi cab txkel yi joklij wuxtxotx swutz cun yi puertil yi cal, nin ateen yi kab tibaj yi tze yi tijom tetz yi marquil yi puert. 28 I tzun ben tlol yi chmil tetz: Txiclejen nin quin, stzun banintz tetz yi xnan. Poro quic jun yol saj stzawel yi xnan, na quimnakt. Toquen tzun yi yaj tan nuclejen yi wankil yi almaatz tibaj jun buru, nin tzun ajtz xe najbil. 29Ma yi toponen, nin tzun oc yi yaj tan cuplen cun wankil yi xnanatz. Coblaj tzun pi tulejtz, nin tzun e ben chakum i tan tan chajlen scyetz wunak lakak echk tnum cwent Israel. 30Nin tircun yi e wunak yi milon tetz ja cyal: Jetz yi kelen tzaj jak cawl Egipto, quic cunin jun tir jajk kil jun xtxolbil chitanen junej. Tajwen katxumun te yi mbil skabne tan banlen tanen.

itzun bantz tircunin tzun yi e aj Israel, yi najlche cwent Dan, jalen Beerseba tuml yi amal tetz Galaad, baj cu chimolol quibtz. Ej nin junit ban chitxumun le amal Mizpa, swutz Kataj Ryos. 2 Tircunin tzun yi e witz cyajcawil yi jujun kuj xonl Israel, ate lentz. Cyaj tzun cient mil sanlar tetz yi tanum Kataj Ryos e mol quibtz le jun amalatz. 3 Nin tzun quibit yi e xonl kajtzun Benjamn, yi nsken wit chimol quib tircun yi e aj Israel le tnum Mizpa. Cyoquen tzun yi e aj Israelatz tan jaklen tkanil tetz yi levita, yi en cun mban yi jun chin ilatz. 4Benen tzun tlol yi chmil yi kajtzun alma, yi mbi cunin bajij. Je tzun taltzej: Chon koponen le tnum Gabaa chitanum yi e xonl kajtzun Benjamn tu yi cab wuxkel tanen, tan watl te jun akalenas. 5 Poro te iten nin akalenas nin e opon yi e wunak yi najlche-tz tan suten tej yi cal kale o cyajet cyen tan posarin, nin yi cyajbil itz tan imbiylen klo. Poro qui, ntin ja choc tan banlen cyajbil te yi cab wuxkel. Ej nin ja quim cyan. 6 Nin tzun saj wucyal yi wankil, nin tzun cu impiultz nin tzun ben inmantartz tan chajlen tircun yi echk pial lakak amal cwent Israel bantz quibital wunak yi jun xtxolbilej yi chin juntlenin yi mbajij. 7Ma jalu, chon lcyaj cyen wan chiwutzu, eu xonl kamam Israel tan xtxumlen yi mbil cyaj cyent yi jun ilatz yi chin txixwil nin yi ja bajij Gabaa, stzun yi chmil yi kajtzun alma. 8 Tircunin tzun e, e je txicloktz nin junit ban cyajtzakl, itzun cyaltz: Je bin skabne-ej: Cyal jun sketz spakxok xeak kanajbil. 9Ej nin kocopon tan txilun tej yi naj scyetz e skaxol yi ban kaben tan oyintzi scyej yi e aj Gabaa. 10 Ej nin nchatz ban kabixbaj jun tejak yi lajuj kaxonen yi ban chiben tan ticylen kawa. Ma yi o ketz yil kacyaj cyen, ban kaben tan oyintzi scyej yi e aj Gabaa tan chicawsen tan yi il, yi chin txixwil nin yi mbajij skaxol yi o aj Israel, chech tzun bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1Ej

Yi mbi cunin e ban yi e xonl Israel te yi il yi bajij Gabaa

285

JUECES20

11Ej, junit tzun ban cyajtzakl yi e aj Israelatz tan chibenen tan oyintzi te yi tnumatz. 12 Nin tzun e ben chakumtz cyan tulak echk amal cwent yi e xonl Benjamn, tan talchen scyetz: Chin xabil nin yi il yi ja wit bnix cyakun cobox itanum. 13 Bant cun akwoke yi cobox yajatz sketz yi chon najlche Gabaa, tan chicwen kabiyol, na chin xabil nin cyajtzakl. Na tajwen telen yi jun yab ajtzaklatz skaxol bantz koquen junt tir tetz balaj, chech tzun e chakumas bantz benen tzin yi amal cwent Benjamn. Poro qui nin ocopon chiyol yi e aj Israel te chiwi yi e xonl Benjamn. 14Ma na tircunin yi e xonl kajtzun Benjamn ben chimolol quibtz jalen Gabaa tan oyintzi scyej. 15 At junak wukak mil sanlar yi aj Benjamn chimol quibtz. Nin nchatz at juk cient sanlar yi aj Gabaa. 16 Ej nin chixol yi jun coloj sanlaratz, at juk cient yi max len cun chicoxon, nin yi chin catnak nin e tan xconsen yi coxl na jun cun na cyulej te alchok taklen yi yatz cyajbil tan loonsen. 17Ej ma tzun yi junt txakaj xonl Israel nin tzun e molxij cyaj cient mil sanlar cyan, yi nawnaket tan oyintzi.

nin tzun e ben yi e aj Israeltz jalen Betel. Chon tzun chijakoltz tetz Kataj Ryos yi na scyetz jun kuj xonl Israel yi ban chiben bajx tan oyintzi scyej yi e xonl Benjamn. Nin tzun tal Kataj Ryostz scyetz yi ban chiben yi e xonl kajtzun Jud. 19Ej chin jalchan cunin tzun chicasen yi e xonl Israel tan cyoponen juk nakajil yi tnum Gabaa. 20Itzun yi cyoponen, nin tzun cu chitxolil quibtz tan oyintzi nakajil cunin yi tnum Gabaa. 21Poro yi e xonl Benjamn qui nin e xob, na nin e el tzajtz tan oyintzi, nin te jun tiratz e quim junak cob mil aj Israel cyan. 22-24Ej tan yi xtxolbilatz nin tzun e ben yi e aj Israel jalen Betel, tan okl swutz Kataj Ryos jalen yi toquen akalen. Nin tzun chijaktz tetz Kataj Ryos yi ko ban chiben junt tir tan oyintzi scyej yi e xonl kajtzun Benjamn. Nin tampaj yi nin tal Kataj scyetz yi ban chiben, nin tzun jal junt tir chiwalor. Ej nin tzun e bentz le junt eklok tan oyintzi scyej, le iten nin amalatz kale e chaket bajx tir. 25 Ej nin tzun e el tzaj junt tir yi e xonl Benjamn le tnum Gabaa tan oyintzi scyuch, nin te junt tiratz e quim wajxaklaj mil sanlar yi e len cun aj Israel. 26 Tircunin tzun yi e sanlar tuml yi e wunak e bentz Betel, tan okl swutz Kataj Ryos. Nin qui nin e wan mu taltz te jun kejatz, nin tzun chipat echk chitxixwatz tetz Kataj Ryos, tu echk oy tan jalen cuybil chipaj. 27-28 Nin te yi tiempatz chon tzun at pon yi caa tetz Kataj Ryos le tnum Betel, nin yi pale banas na biaj Finees, cyajl Eleazar, nin mam kajtzun Aarn. Nin yi e aj Israel nin tzun chijaktz tetz Kataj Ryos, itzun cyaltz: Ban pe kol kaben junt tir tan oyintzi scyuch yi e kaxonl yi xonl kajtzun Benjamn, nko ban yi tul cyaj tus kan? chech tzun bantz. I tzun saj tlol Kataj scyetz: Quilok wok tan oyintzi, na swake amal tzitetz tan ixcyewen eklen, stzun Kataj Ryos bantz scyetz. 29Ej nin tzun cyew quib cobox sanlar yi e aj Israel soltej len yi tnum Gabaa. 30 Ej itzun le junt eklok e ben tircun yi mas sanlar tan oyintzi scyej yi e xonl Benjamn quib chiban cyen yi cob tiratz. 31Ej nin tzun e eltzaj junt tir yi e xonl Benjamn, tan chitzamlen. Nin tzun e xcye-tz tan chibiylen junaklaj lo sanlar aj Israel tulak echk be tetz Gabaa tu yi be yi na ben Betel nin txolak chim. 32 Le
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18 Ej

Yi bajen yi oyintzi scyuch yi chixonl kajtzun Benjamn

JUECES20,21

286

wutz cyetz cyajtzakl yi e aj Israel elen ojkuj e ban chiwutz, tampaj yi quit na chixcye cyen scyej chi ban te cob tir cyen. Poro yi e aj Israel, nin el chikansal quib joylaj len yi tnum tan chixomen nin chicontr tan chitzamlen, jalen lakak echk be joylaj len. 33 Cwen tzun chimolol quib yi e aj Israel nin tzun e octz tan oyintzi nakajil yi tnum Baal-tamar. Ma yi e yi cyewan quib soltej yi tnum Gabaa, nin tzun e eltzajtz kale atet, 34nin e octz tan oyintzi le tnum. Ej lajuj tzun mil sanlar yi chin cham nin e tan oyintzi e octz le tnum Gabaa. Nin chin xowbil nin ban, nin qui nin na el chitxum yi e xonl kajtzun Benjamn ko txant tan cyelen cun swutz. 35 Nin tzun tak Kataj Ryos amal scyetz yi e aj Israel tan chitxaconen scyej yi e aj Benjamn, nin te jun kejatz e quim junak o mil sanlar cwent Benjamn. 36 Ej nin tzun el chitxum yi e xonl kajtzun Benjamn tetz yi nsken wit chitzakon. Yi e aj Israel yi winin cyelen ojkuj tanen, chon kuklij chicul scyej yi e yi e cyaj cyen cyewal quib tan chicambal yi tnum Gabaa. 37Na yi e sanlaratz yi cyewen quib, nin tzun e octz tan oyintzi le tnum, nin tircun yi e wunak e quim cyan tan spar. 38 Nin tzun oc chitinol kakl yi tnum. Na nsken cyen oc chiyol tej yi xconk yi sib tetz jun techl yi ja wit chicambaj yi tnum, 39nin yil quiltzaj yi e aj Israelatz yil je yi sib le tnum, bantz chixcyewen cun tan oyintzi chiwutz yi e xonl Benjamn. Itzun yi e xonl Benjamn e xcye tan chibiylen junaklaj aj Israel, nin le wutz cyetz cyajtzakl yi nsken wit chixcye scyej, chi ban le bajx tir oyintzi. 40Poro icunin na chitzan tan oyintzi yi benen quilol yi sken wit oc kakl yi tnum. 41Nin tzun e xcye cun yi e aj Israeltz chiwutz tan oyintzi, nin tzun e xob yi e aj Benjamntz, yi telen chitxum tetz yi jun chin wutzilen il yi ulen tlen tu atit chiwutz. 42 Nin tzun e el ojkujtz chiwutz yi e aj Israel le be yi na ben le amal tzinunin tu. Poro quic nin cuj tan chiclaxen, na yi e yi chon na chel tzaj tnum, list tzun quitanentz tan maklen chibe nin tastenin na chiquimetz. 43 Nin tzun e cyaj cyen cye yi e xonl Benjamnatz chinicyal yi e aj Israel, nin quic nin jun scyetz itzij cyen le amal txol yi tnum Menha jalen te yi tnum Gabaa. 44 Yastzun ban yi xtxolbiltz yi chiquimen wajxaklaj mil sanlar yi e cun xonl kajtzun Benjamn. 45 Ma yi e yi e clax cyen chon tzun chibenen ojkuj le amal tzinunin tu tan cyoponen kale atit yi jun picy yi Rimn bi. O mil scyej yi eas e quim tbe. Xomche nin yi e aj Israel tan chitzamlen, nin e quimt cob mil wunaktz cyan. 46 Te jun kejas, e quim junak o mil sanlar yi chin cham nin e yi e len xonl kajtzun Benjamn. 47Ej nin tzun e el ojkujtz le amal tzinunin tu, nin tzun e atijtz tetz cyaj xaw le picyatz yi tetz Rimn na alchij tetz. 48 Nin tzun e oc yi e aj Israel tan chibiylen cun yi e aj Benjamn yi e cyaj cyen, tan cchilu. Tircunin tzun echk tnum e icyakit yi e aj Israel tan chibiylen e wunak tuml cyawun, ninin el nak cun yi echk taklen cyan yi na nojquen chiwutz, nin na oc cyen kakl echk tnumatz cyan.

21

itzun bantz, yi e aj Israel, nin tzun bnix jun chitrat-tz cyan yi ate tzaj le tnum Mizpa, te yi ntaxk xetij yi oyintzi scyuch yi e xonl Benjamn, yi quic cuj tan cyakol amal tan cyumewen jun chimel scyej yi e xonl kajtzun Benjamn. 2 Yi tzajen yi oyintzi, cwen tzun chimolol quibtz le tnum
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi chipucunen junt tir yi e xonl kajtzun Benjamn

287

JUECES21

Betel, nin tzun e octz tan banlen tanen chimunl swutz Ryos, jalen yi toquen akalen, winin tzun cyokentz, nin winin chibisunen, i tzun na cyaltz: 3 Ilu jun coloj kaRyosil yi o aj Israel. Mbi tzuntz yi ja bajij yi jun ilatz skaxol? Mbi tzuntz yi ja tzaj jun kuj kaxonl skaxol yi o xonl Israel? chech tzun na bantz. 4 Ma le junt eklok, chin jalchan cunin chicasen yi e aj Israelatz, nin tzun bnix jun altar cyan, nin e octz tan paten cun chitxixwatz tetz Kataj Ryos, tu echk oy yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz chixol tu Ryos. 5 Ej nintzun e octz tan jaklen squibil quib, i tzun na cyaltz: Na scyetz jun skaxol yi qui atij yi cwen kamolol kib le tnum Mizpa te yi ntaxk nkaben tan oyintzi? chech tzun na bantz. Na nsken wit bixe cyan yi alchok scyetz yi qui matij te jun molon ibatz, at quimbil. 6 Winin tzun chibisunen yi e xonl Israel bantz Betel, tan yi xtxolbil yi mbajij scyej yi e xonl Benjamn, i tzun cyaltz: Mut qui nsotz jun kuj kaxonl yi o xonl Israel. 7Mbil kaban tan taklen quixkel, yi e yi ja chiclax cyen? Na yi o ketz ja bixe jun katrat kan, swutz Kataj Ryos yi quic cuj tan cyumewen jun kamel scyej. 8 At pe jun kuj katanum yi qui e atij te yi molon ib yi nkaban le tnum Mizpa? chech tzun bantz. Ej nin tzun ul txakx chicul, yi cyal jun scyetz yi e yi najlche le tnum Jabes cwent Galaad e atij te jun molon ibatz. 9Na yi cyoquen tan silen planiy scyej yi e yi atij, ja lajluchax yi cyal jun scyeri e wunakatz e atij Mizpa. 10-11Bixewen tzun coblaj mil sanlar chixol yi e aj Israelatz, nin tzun aklij ort scyetz tan cwen chibiyol tircun yi e aj Jabes, tuml chinitxa nin scyuch yi e xnan yi at len quichmil. 12 chixol yi e wunakatz cwent Jabes ja chijal cyaj cient xun yi chen cunin quil wutz jun yaj, nin tzun e saj quicyaltz le campament yi e sanlar yi chon at le tnum Sil, cwent Canan. 13 Benen tzun chimantar yi e aj Israeltz tan chichaklen tzaj yi e xonl kajtzun Benjamn, yi chon najlche le jun picy yi na biaj Rimn, nin tzun bnix jun trat cyan tan quit jalen oyintzi chixol. 14Kalenas tzun e pakxijtz yi e xonl Benjamn tan najewen tul chiamal. Nin aklij yi cobox xunatz scyetz tetz quixkel. Poro qui nin e xcye yi cyaj cient xunatz tetz chicyakil cun. 15 Winin tzun telen chikajab yi e aj Israeltz scyej yi e xonl Benjamn tan paj yi nin tak Kataj Ryos amal tan chisotzajen klo yi e xonl kajtzun Benjamn. 16 Cyoquen tzun yi e ajcaw cwent Israel tan xtxumlen: en lchijal quixkel yi e mas xonl Benjamn kan, na tircunin chixnanil ja chisotz kan? 17Na yi e xonl kajtzun Benjamn tajwen yi quil chisotz junawes skaxol. Ma na tajwen tan chipucunen junt tir yi cobox yi ja chiclax cyen. 18 Poro ja koc wutz pem, na quic cuj tan kakol kamel scyetz, na ja kasuk jun kayol swutz Kataj yi yatz sbne. Nin ko qui kel cun tej kayol tzul kacaws. 19Nintzun ul txakx chicul yi txant tan tucumulen yi tzatzin yi na el cyakil yob tan taklen kej Kataj Ryos le tnum Sil. Chon at Sil lijen yi tnum Betel, nin licun tzaj yi tnum Lebona nin xlaj len yi be yi na opon Siquem. 20 Ej nin tzun ben aj mantarinl cyan tan talchen yi jun xtxolbilej scyetz yi e xonl Benjamn. I tzun ben cyaloltz: Ban cxben wok le tnum Sil, nin ban tzitew cun itib xolak echk wi uva yi at nakajil yi tnumatz. 21Or iwutz te yil chel tzaj yi e xun tan bixin. Ban tzun tzitalkaj jun xun te jujun, nin ban tzun cxpakxij
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES21

288

woktz le itanum. 22 Ej nin yi kol chul chitaj nka chixibin yi e xunatz tan xochon sketz, skale scyetz: Kacuche jun pawor scyeru, yi nink chicuyu chipaj, na yi o ketz qui nin nkaxcye tan taklen len quixkel, te yi cyaj cient xun yi njal tzaj kan Jabes. Na el katxum tetz yi nkeratz cyajbilu tan taklen chimelu scyetz, ma na e nin nchopon tan cyalken len chikabu. Na tzun elpont-tz, yi nkeratz chipaju te yi yol yi chisucnaku tetz Kataj, chech tzun yi e ajcaw tetz Israel bantz. 23 Nin tzun cu chiwutz yi e xonl kajtzun Benjamn yi jun ajtzaklatz, yi alchij scyetz. Chastzun te chijunal len cun e benentz tan talken jun xun, scyej yi e yi na chibixin, nin tzun e el ojkuj, tan cyoponen le chitanum. Ej nin tzun e octz tan jesen junt tir echk chitnum, tan chinajewen tul. 24 Nchatz e ban cyakil yi e aj Israel, chijunal len cun e pakxij lakak chitanum kale atet chixonl, nin kale atet chinajal tan najewen scyuch. 25 Te yi cobox tiempatz quic nin jun rey na cawun squibaj e aj Israel, chastzun ja chiban len yi cyetz cyajbil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

RUT
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwrej itz jun xtxolbil te yi mbi mbajij te jun najal aj Israel tul yi tiemp yi na chicawun tzaj yi e pujul xtisya tibaj Israel. Na xtxol yi liwrej sketz yi en cun ban Rut yi aj Moab, nin yi en cun cyumewen tu Booz. Nin yi ni yi njal te jun okben ibatz, yastzun jun scyeri mam cyen Kajcaw Jess. Nchatz na chaj sketz yi culutxumil Rut. Wech na awernak i chixol yi e aj Israel, ma na ja tak tib tkab Ryos tetz cun talma nin ja tak tib tan xomen te Noem yi xtxu yi kajtzun chmil. Nchatz na chaj sketz yi list Ryos tan culchen alchok jilwutz wunak, yi tetz cun talma na kuke cul tej i. Na yi tetz tajbil itz tan chiclaxen alchok jilwutz wunak.

tzun bantz te yi tiemp yi na chicawun tzaj yi e aj pujul xtisya, cwen tzun jun chin wej benen tzin Jud. At tzun jun yaj yi aj Belna i, cwent Jud. Nintzun aj tan najewen chixol yi e aj Moab tuml yi txkel tu yi cob cyajl. 2 Yi bi yi jun yajatz itz Elimelec.b Ma yi txkel, Noem bi.c Ma yi cob cyajl na chibiaj Mahlnd tu Quelin.e E aj Efrata nka Beln. Chon tzun cyoponentz chixol yi e aj Moab tan najewen. 3 Yi xonen tiemp nintzun quim tetz Elimelec. Jalt yi Noem yi txkel cyaj cyen scyuch yi cob tal. 4 Chon tzun jalen quixkel yi cob yajatz chixol yi e aj Moab. Orfaf bi jun, nin Rutg bi yi junt. Lajuj tzun yob e atij Noem scyuch le amalatz. tzun bantz, nintzun e quim cyetz Mahln tu Quelin. Nintzun cyaj cyen tetz Noem chuc, na nsken quim yi chmil. 6 Tbital tzun Noem jun stziblal scyetz yi aj Moab yi nsken el kajab Ryos scyej yi e tanum yi xonl Israel, na quict wej at chixol. 7Nintzun xtxum Noem tan tajent tzaj Jud. Cyelen tzaj tzuntz kale najlchet. Nin e xom tzaj yi cob tlib tej. 8 Te yi na chixon tbe nintzun taltz scyetz: Ma jalu, ban cxaj wok scyej itaj itxu. Lok tak Kataj yi banl tzitibaj chi miban wok tan banlen ban scyetz yi e kajtzun wal. 9Nin lok tak i amal tzitetz tan toquen junt ichmil, bantz jalen junt balaj inajbil, stzun Noem.
a 1:1 Beln na elepont calil pam. b 1:2 Elimelec na elepont Yi kaRyosil i yi kaReyil. c 1:2 Noem na elepont jun yi na tzatzin. d 1:2 Mahln na elepont yabi. e 1:2 Quelin na elepont txom wutz. f 1:4 Orfa na elepont esclaw. g 1:4 Rut na elepont Banl talma nka chin yuben nin.

1I

Yi taten Elimelec tuml yi najal Moab

5 I

Yi chipakxent Noem tu Rut Beln

289
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

RUT1,2

290

Te yi ntaxk chijatx quib nintzun ben Noem tan stzublen xak chitzi, poro okl nin e bantz. 10Nintzun cyaltz: Qui na, nkajen ketz teju le tanumu. 11Poro nin oc Noem chinchuj scyej: Wal, quitajenk. Mbi xac tzitetz yil cxomwok nin swej? Yi wetz quit chijal wal tan itumewen scyej. 12 Ma na quitajenk itetz xe cal itaj. Na yi in wetz quit tzoc junt wuchmil, na ja chintijin. Mptzun nink tzoc junt wuchmil, ptzun ninink kawitbej kib axen, nin ptzun ninink tzoc lacp jun tal ni swej, chijal wal, 13 tzunk ichiwe wok jalen yil chichuy tan itumewen scyej? Quit nin tzunk tzoc ichmil woktz tan chichiwen. Qui wal, quic rmeril, na yi Kataj ja tak sotz culal swetz. Nin mas tcun sotzok incul tzitej yi kol wilnin ax itetz yi na sotz icul swej, stzun Noem scyetz. 14 Mas tcunin tzun cyokentz swutz i. Witzbilt len xtxumul Orfa tan tajen tetz scyej yi e taj. Nintzun ben i-tz tan stzublen xak stzi yi tlib, nin chijatxol quib. Ma tetz Rut nintzun cyaj cyentz tej Noem. 15Benen tzun tlol Noem tetz: Xmaynin abalc Orfa, ja aj le tetz tanum. Ja aj tan chiloken yi tetz ryosil. Xominin tej. 16 Poro nintzun ben tlol Rut tetz i: Na, qui na waj yil chin lajninu. Na qui na waj wil cyenu. Chinxomok nin kalel tzajnintu. Nin na ltzat cuntu, yatz nin lnatet wetz. Yi teru tanumu iten nin weri intanumatz tzantz. Yi Ryosilu yatz nin weri inRyosil tzantz. 17Kalel quimetu, yatz nin lchinquimet wetz. Kalel mukxetu, chon nin lchinmukxij wetz. Nin kol tzinjatxlen wib teju, tak tzaj Kataj incaws. Ntin cun quimichil kajatxon cun tuchu, stzun Rut tetz Noem. 18 Yi tilol Noem yi xtxumun Rut quit oc i chinchuj tej. 19I tzun yi quicyentz, chon tzun cyoponentz le tal tnum Beln. Yi cyocomponen Beln nintzun xetij yoltz chixol cyakil wunak, nin je cyaltz: Yi xnanej nketz pe i Noem? chech. 20 Nintzun ben stzawel Noem scyetz: Quit cyalu Noem swetz. Ma na cyaleu Marah swetz. Na Kataj, yi na xcye te cyakil, ja tak winin sotzaj culal swetz. 21Yi kelen tzonej at cyakil yi tajwen sketz. Ma jalu quit nin atin cunt. Poro yastzun tajbil Kataj swej, na i yi jun yi na xcye te cyakil nin na ja tak winin sotzaj culal swetz, stzun Noem bantz. 22 Yastzun bantz yi pakxen tzaj Noem tu Rut le amal cwent Moab. Yi Rut i jun aj Moab. I tzun yi cyoponen Beln, na xet cun tzun yi jesen cosech tetz cebada. tzun jun xonl yi kajtzun Elimelec yi chmilben Noem yi na biaj Booz.i I jun yaj yi at winin kej. Nin chin ric nin i. 2 At tzun jun kej nin tal Rut tetz yi tlib: Na, taku amal swetz tan imbenen tan xon wiak cojbil. Ko pe at jun aj jesanl cosech yil tak amal swetz tan inxomen nin wutz coc tan molchen yi echk wi cebada yi na cyaj cyen wi cojbil.
h 1:20 Mara na elepont ca nka sotzaj culal. catnakil. i 2:1

1At

Yi benen Rut tan molchen wi cebada

Booz na elepont lajkel, nka, jun yi at

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

291

RUT2

Quilok bin wal, stzun yi tlib bantz tetz. 3 Benen tzun Rut tan xon wiak cojbil. Nintzun aklij amaltz tetz tan molchen yi echk wi cebada yi cyaj cyen wi cojbil cyakun yi e aj jesanl cosech. Noj quen cun tzuntz yi chon tponen le cojbil Booz, jun xonl kajtzun Elimelec. 4 I tzun bantz chon tzun tzajen Booz le tnum Beln tan quilwen yi e tetz mos. Yi toponen scyej nintzun taltz scyetz: Koj tzaj Kataj banl tzitibaj. Nchatz teru ta, koj tzaj Kataj banl tibaju, chech yi e mos bantz tetz Booz. 5 Benen tzun jakol Booz tetz yi caporal: Na tzun scyetz i yi jun xnanej yi na tzan tan molchen yi echk wi cebada? 6 Itz jun xnan aj Moab. Chon xomij i tej Noem yi cyulen tzonej. 7Nin ja jak i amal swetz tan xomen tzaj wutz chicoc yi e mos tan molchen echk wi cebada. Ja baj cun yi jalajix kej tan tan chamlen. Ana chan cunin ja uje jun tal rat, stzun yi caporal bantz tetz Booz. 8 Nintzun ben tlol Booztz tetz Rut: A jun coloj witzun, qui na waj yil cben tan chamlen cebada swutz junt amal. Ma na ncyen tustz tzonej scyej e inmos. 9Xomen nintutz wutz chicoc. Na ja wal scyetz yi ja wak amal tzatz. Kol saj saktzi tzawej at a le culbil, ban tzajoy cun. Nin ban cuca te yi cyetz chica, stzun Booz bantz tetz Rut. 10 Cwen tzun mejlok Rut nin aj cun wutz plaj wuxtxotx tan chajlen yi culutxumil i. Mbi tzuntz na taltzaju yi xtxolbilatz swetz? Chum balaj nin ilu swej ta, wech in tu awer nak chixolu, chij Rut bantz tetz. 11Benen tzun tlol Booz tetz Rut: Ja wit wit cyakil yi abalajil yi maban te awulib jetz yi quimen yi awuchmil. Nchatz ja wit yi ja chicyaj cyen awilol yi e ataj. Nchatz ja wit yi ja chicyaj cyen awilol yi atnumil tan awulen skaxol, wech na nchatz o ketz, o awer nak tanen tzawutz. 12 Lok koj tzaj Kataj Ryos yi banl tzawibaj tan yi banl awalma. Ntin cun Kataj yi kaRyosil yi o xonl Israel, yi jun kale majakwit cheybil atz, tzakon banl i tzawibaj tan cyakil cun yi echk taklen yi ja bnix awan, stzun Booz bantz. 13 Chumbalaj nin ilu swej. Yi yolu na xcye tan inmaysen. Na pe nin skil njilonu swetz. Wech na siquier ink jun mosu, stzun Rut bantz. 14 I tzun yi toponen oril tan waan, sajen tzun chakol Booz yi Rut. Nintzun taltz tetz: Or awetz witzun, banaj jun awa. Je jun pi pamej, bajsen. Ban tzamu cun tul yi mu binagrej. Nintzun cole cun Rut-tz chixol yi e mos. Ma Booz nin ben tkol i jun txob cebada yi woyint tetz. Wan cunin Rut jalen yi nojen yi cul, poro ilenin sowrin yi wa. 15 Te yi benent i tan chamlen cebada nintzun cawun Booz scyetz yi e mos. I tzun taltz: Akwok amal tetz tan toquen tan molchen xolak echk bocojt yi molijt, nin quil tzimak wok wutz i. 16 Nchatz ban lcyaj cyen jujun bakaj cebada itan wuxtxotx xolak yi jujun bocojatz yi ja wit calxij, tan toquen i tan molchen. Quil tzimakwok wutz, stzun Booz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

RUT2,3

292

17Baj cun tzun kejtz tan Rut tan chamlen echk wi cebada wutz yi cojbil Booz jalen cun yi toquen akalen. Nintzun octz tan bujlen yi cebada yi molxij tan. Molxij lo ech cob arow wutz cebada tan. 18 Yi tajen tzaj nin aj tzaj tcyal i yi wutz cebada yi molxij tan. Ninin ben i tan chajlen tetz yi tlib. Yi wit chajol nintzun je tzaj tcyal i yi sowril yi wa, nin ben tkoltz tetz yi tlib. 19Na ncaket jalu? Na nmolxet yi jun coloj cebada awanej? Koj tzaj Kataj banl tibaj yi junatz yi mmoc tan awucheyen, stzun yi tlib bantz tetz. Yi taw yi amal kale nxnaket tan molchen cebada, itz tetz ta Booz, stzun Rut tetz Noem. 20 Nintzun tal Noem tetz: Koj tzaj Kataj banl tibaj ta Booz, na chumbalaj nin i mban skej, chi banak Ryos scyej kajtzun alma. Xonl kajtzun wuchmil yi ta Boozatz, nin i jun yi tajwen tan toquen tan kacolpen tkab yi sotzal culal, stzun Noem bantz. 21Nchatz ja tal i swetz: Ban cxom nin wutz chicoc yi e inmos tan molchen yi wi cebada jalen cun yil bajen yi cosech. 22 Ban a jun coloj wal, qui cbisun, ban cben. Cyal caj nint wi junt cojbil, bantz cyal cyajontz, stzun Noem bantz. 23 Yatz nintzun ban Rut-tz. Chon tzun taten i-tz tan molchen yi wutz cebadajatz chixol yi e mos Booz, jalen cun yi bajen yi cosech tetz cebada tu triw. Ej nin chon najewen Rut-tz te yi tlib.

tzun jun kej nin tal Noem tetz Rut: A jun coloj wal, ban chinch wetz, yi nink nok tan joylen puntil tan toquen jun awuchmil tan taklen yi tajwen tzatz. 2 Ma jalu, at bin yi kaxonl Booz, kale axaket tan akun chixol yi e tetz mos. Nin te yi akbalej mben i tan bujlen cebada le er. 3 Banaj yi xtxolbilej: Ban cjichin nin, nin ak quen jun balaj tzacbil tzawej. Nin wek cun awib te jun balaj bech atz. Nin quilok le amal Booz. Quil tzawak amal tetz tan techal awutz yi ntaxk bnix tan waan nin tan ucaen. 4Il nin cunin nal cwet yi soc kalel witet. Kalenas tzun cbentz tan jolchenen yi xtxo nin ban coye cuntz xlaj. Ej nin i tzalon tzatz yi mbi mas tajwen tan abnol, stzun Noem bantz tetz Rut. 5 Cuj, stzun Rut ban. Tzimbne quib yi ntalu swetz. 6 I nin tzun tulej Rut-tz, quib yi tal yi tlib tetz. Nin tzun ben i-tz. 7Winin tzun stzatzinen Booz yi wanen nin yi tucaen. Nintzun cu nucul soctz tan watl nakajil jun tenaj cebada yi nsken bujxij. Buchtlen tzun tocomponen Rut kale atitet. Ewun cuntu tocomponen i. Nin je jolol yi xtxo Booz nin cu coyloktz xlaj. 8 Yi toponen nicyakbal jalt cuntunin telen watl Booz. Yi jen tolil tib ninin el yab tej yi at jun xnan coylij xlaj. 9Nintzun jaktz: Na tzun scyetz a? chij i bantz. In Rut yi chakumu, chij. Ilu mero xonl kajtzun wuchmil. Chastzun te tajwen yil tzocu tan incolpen tkab yi sotzaj culal. Ej nin tajwen yil tzumeu swej, stzun Rut. 10 Koj tzaj Kataj banl tzawibaj, chij Booz. Na qui nin ncxom te yi chitxumun yi e mas xnan yi ntin yi e xicy na chipek tej. Quic na ban tetz cyetz yi ko ric nka meba, ntin yi ko xicy. Ma yi aatz qui nin maban yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1At

Yi chibalajil Booz tu Rut

293

RUT3,4

xtxolbilatz. Ma na ja ajoy yi in, yi ja chintelan. 11Ma jalu, a jun coloj Rut, quil cxob. Na ja wit lajluchax yi abalajil chiwutz yi e wunak tzonej. Chastzun te tzimbne yi awajbil. 12 Ptzun bintzijk yi in axonl poro at junt yi mas ixonl itib tuch. 13 Poro te yi akbalej ban cwit tzonej. Ma eklen, yi ko na taj yi axonlatz tan acolpen, ban atit. Ma yi ko qui, swutz cun Kataj yi nocpon wetz tan acolpen. Ma jalu witen bin, na txen ul skil, stzun Booz bantz. 14 Chon tzun witen cyen Rut nakajil Booz te yi jun akbalatz. Ma yi tulen skil, jalchan cunin tzun casentz. Chin tzotzet nin yi tajent tzaj i na nsken tal Booz yi cyal klo tzilon wutz jun xnan le jun amalatz kale na bujlij yi cebada. 15 Poro te yi ntaxk aj tzaj, nintzun tal Booz tetz Rut: Cyajlen yi xbuk yi cyan awan. Nin lit cun wuxtxotx, stzun i. Nintzun ben kojol Booz jun lo quintal cebada tibaj. Ej nin je tkoltz wutz coc Rut. Kalenas tzun tajen Rut le tetz najbil. 16 I tzun bantz yi toponent Rut, nintzun jak yi tlib tetz: en mban wal? Nintzun xtxol Rut-tz tetz yi tlib yi mbi cun bajij. 17Nchatz tal i: I mmakon tzaj cyakil yi cebadajej swetz. Na nin tal i swetz: Ploj yi ko quic nin cyan awan yil copon te awulib. 18 Nintzun tal Noem-tz tetz Rut: Ma jalu wal, kachiwe yi mbi sbajok. Yi jun yajatz, quil tzuje tetz jalu jalen yil jal puntil tan, tan pujlen xol tircun. tzun bantz yi tajen tzaj Rut nintzun ben Booz jalen ju cal tan chiwen yi junt xonl. Na yastzun yi amal kale na chimolwit quib cyakil wunak. Watok cunin cole cuntz yi ticyen cun yi jun xonlatz yi nsken tal i tetz Rut yi at rmeril tan toquen tan colpen i. Or teru coleku tzonej, chij Booz banintz tetz. Nintzun opontz, nin cole cuntz. 2 Nintzun e saj chakol Booz lajuj ajcaw tetz tnum. Yi cyulen nin jak i pawor scyetz tan chicolewen cun scyej. Nintzun e baj cole cuntz. 3 Nintzun ben tlol i-tz tetz yi xonl: Yi Noem ja pakx tzaj i Moab. Ja tzun xtxum i tan benen jun pi tetz yi xtxotx cay, yi xtxotxben kajtzun kaxonl Elimelec. 4Chastzun te minchaku tan tbitalu, ej nin tan wital yi ko na taju sloku. Na, na klo waj yil talu chiwutz cun yi cobox kastiwej, nin chiwutz cun yi kawi banl wi tetz tnum. Na yi ilu teru mero chixonl cun quibu tu kajtzun Elimelec. Nin yi kaley itz yi tajwen yi ilu lokon tetz yi txotx. Na klo waj lwit yi ko quil sloku. Na yi ko quil sloku, ej in tzun klo na waj tzinlok. Na nchatz in, in xonl kajtzun alma, stzun Booz tetz yaj. Ban bin, tzinloke bin, chij. 5 Ban, chij Booz. Poro na klo waj wal claril teru. Na taj yil xtxumu yi kol sloku yi xtxotx Noem, tajwen cun tzun tzoc Rut yi aj Moab tetz txkelu, bantz cyajen cyen yi txotx te bi jun xonl kajtzun Elimelec, stzun Booz. 6 Yi tbital yi xonl kajtzun alma nintzun taltz: Ko yatz, quil tzinlok yi txotx. Na stzakonk mal te yi weri inherens. Poro yi ko na awaj tzalok, ban atit. Nin swake amal tzatz tan alokol, stzun yaj bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi toquen Rut tetz txkel Booz

RUT4

294

7Te yi tiempatz at jun chicstumbr yi e xonl Israel yi na tak jun yaj amal tetz junt tan tetzal jun echk taklen, nka yi na bnix jun trat chixol cob wunak. Yi jun yi na akon amal, nka yi jun yi na cayin, na tcyajlen jalaj xajab tan benen tkol tetz yi lokol, tetz quiwel chiyol. 8 I tzun yi tkol yaj amal tetz Booz tan lokol yi txotx, nintzun el tcyal jalaj xajab, nin ben tkoltz tetz Booz, nin taltz tetz: Ban tzalok. 9Benen tzun tlol Booz scyetz yi e ajcaw, nin scyetz yi e mas yi ate-tz: Eu bin stiw sbne jalu nin tzantzaj, yi in, nchinlokon yi txotx tetz Noem, yi xtxotxben kajtzun alma Elimelec tu Quelin nin Mahln. 10Nchatz eu stiw tej yi tzocpon yi xmalcan yi aj Moab yi na biaj Rut tetz wuxkel. Yastzun lwulej bantz cyajen quen yi amal te bi Mahln yi kajtzun chmil, nin tan qui sotzajen yi bi i skaxol.j E binu stiw tej, stzun Booz bantz scyetz yi e wi banl wi tetz tnum. 11Cyalol tzun chicyakil yi e wi banl wi scyuch yi e yi ate-tz: Bintzi, o stiw tej. Lok koj tzaj Kataj yi banl i tibaj yi xnanatz. Chon nink chiban tal i chi banake cyen Raquel tu Lea, kale ntzajet kaxe yi o xonl Israel. Ma ilu teru lok tzoc cyenu tetz jun balaj yaj skaxol tzonej Efrata. Nin lok jal keju tzonej Beln. 12 Lok tak Kataj winin anitxa te yi xnanatz. Nink chijal jun coloj axonl chi banak Faresk yi chinitxa Tamar tu Jud, chech e wi banl wi bantz tetz Booz. 13 Yastzun bantz yi toquen Rut tetz txkel Booz. Nin tzun chiwitbej quibtz. Nin tak Kataj amal tan toquen lacp jun ni tej Rut. Jalen nintzun ban jun chinitxa-tz. 14 I tzun yi titzen yi tal niatz, nintzun cyal yi e xnantz tetz Noem: Ntyo tetz Kataj na ja tak i jun aj colpinl terul yi tzocopon tan quicylenu. Lok jal kej i chixol cyakil yi e katanum xonl Israel. 15Nin yi jun tal mamaju tzocpon tan maysenu. Nin tzocpon tan quicylenu yil tijinu. Na yastzun tal yi jun tal tlibu yi winin na pek teju, yi mas tcun balaj swutz ik juk talu, chech e xnan tetz Noem. 16 Ma Noem nintzun bentz tan ticylen yi ni tan toquen tan chuysen nin tan chuslen. 17Yi quilol yi wisin yi tal ni nintzun cyaltz: Ja itzij jun tal Noem tanen. Nintzun oc yi bi-tz cyan tetz Obed.m Yi Obed, yastzun yi taj Isa. Ma yi Isa i taj yi Luwiy ban. 18 Je yi e mam cyen Luwiy. Chon na xetij tej Fares, jun scyeri cyajl Jud. Yi jun Faresatz i taj Hezrn. 19Ma yi Hezrn i yi taj Ram. Ma yi Ram i yi taj Aminadab. 20Yi Aminadab i yi taj Naasn. Ma Naasn i yi taj Salmn. 21Yi Salmn i yi taj Booz. Ma Booz i yi taj Obed. 22 Ej nin yi Obed i yi taj Isa. Ma Isa i yi taj Luwiy.n
j 4:10 Yi cawl tibaj yi levirato, na jal kan tul Dt 25:5-10. k 4:12 Fares Cyajl Jud te yi ji xnan yi na biaj Tamar. Gn 38:27-30; 46:12; Nm 26:20; Neh 11:4, 6. I jun scyeri yi e mam cyen Jess. Mt 1:3; Lc 3:33. l 4:14 Yi colpinl teru itz yi yol Goel le hebrey, yi na elepont xonl jun yi tajwen tan colpenel tzaj yi tajwutz yi ja ben tul il. Yi Booz, i jun yi jun aj colpinlatz, yi aj lokolatz. m 4:17 Yi biaj Obed na elepont akol kej Ryos. n 4:22 1S 16:1-22; 2S 7:13-16; Mt 1:3-6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

BAJX SAMUEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Tul yi liwr tetz Bajx Samuel na chaj yi en cun ban yi stzajen wi yi echk tiempatz yi nchicawun tzaj yi e pujul xtisya cwent Israel. Nin na chaj yi en cun toquen yi bajx chireyil yi e aj Israel tan chicawun. Ej nin tul yi liwrej, skile yi mbi cun bajij scyej ox yaj yi na chibiaj: Samuel, Sal tu Luwiy. Yi xe cyakil yi chusun yi na jal kan tul cyakil yi liwrej itz: Yi ko at culutxumil jun tan banlen tanen yi cawl Ryos sjalok yi banl Kataj tibaj. Ma na ko at jun yi na tzan tan pajlen cawl Ryos ilenin na ben tul il. Clar cunin na lajluchax tul cap. 2:30 kale jilonet Kataj Ryos tetz yi witz pale El: ...ntin swake chikej yi e yil cyak wetz inkej tan chiculutxumil. Ma yi e yi quil cyak inkej, tzelpon chitxixl wan. Ja bixe chireyil yi e aj Israel tan Ryos poro tan tu yi chinchuj nin e ban tan jaklen tetz. Ja tak Ryos chireyil poro nketz tajbil i. Na ntin i yi mero ajcaw squibaj, nin i yi mero ajcaw squibaj cyakil wunak yi ate wi munt (2:7-10).
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 17) na jilon te yi toquen cyen Samuel tetz pujul xtisya. Yi cap wekl (Cap. 810) na jilon te yi toquen cyen Sal tetz rey. Yi toxen wekl (Cap. 1115) na jilon te yi tiemp yi ncawun tzaj Sal. Yi cyajen wekl (Cap. 1630) na jilon te yi toquen Sal tan quimsen klo David. Yi toen wekl (Cap. 31) na jilon te yi chiquimen Sal tu yi e tetz cyajl.

tzun bantz tenchan le jun amal wiwtz cwent Efran yi na biaj Ram, at tzun jun yaj yi xonl kajtzun Zuf najlijtz, yi na biaj Elcana. Yi Elcanajatz i jun cyajl Jeroham, nin yi Jeroham, Eli bi yi taj. Nin yi Elijatz, Tohu tzun bi yi tetz taj banak cyentz. Tircun yi eatz e len cun xonl kajtzun Efran. 2 Yi Elcana cob txkel banak, Ana bi jun, ma yi junt Penina bi, nin yi Penina winin tetz tal e jal, ma yi Ana quinin talaj jun tal. 3Yi Elcana, cyakil nin yob na xaktz tan culajen Kataj Jehov, yi cyal na xcye quen tej, nin tan paten xtxixwatz swutz i jalen le tnum Sila kale atit yi cal Kataj. Nin chon najlij El yi witz pale tan banlen yi munl xe cal Kataj, tu cob cyajl yi na chibiaj Ofni tu Finees, na nchatz e, e len cun pale. 4 I tzun yi na opon tiempil tan tkol Elcana yi xtxixwatz tetz Kataj Ryos, nin tzun na tak i mu cyetz Penina te yi chibajatz tuml tircun yi e tal, 5 ma tetz
a 1:3

1I

Yi tkol Kataj Ryos jun tal Ana

Sil yastzun bi yi amal kale atit yi cal Kataj.

295
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL1

296

junt txkel, yi Ana, na tzun tak jun chumbalaj pi te yi oyatz tetz, na winin na pek i tej, wech na quic talbil i tan Kataj Ryos. 6 Nin tan yi xtxolbilatz nin tzun na oc Penina tan xuxen Ana nin tan xcyaklil tej, nin winin na octz tan telsen xtxix na qui nin tak Kataj Ryos amal tetz Ana tan jalen jun tal. 7I tzun yi na jepon yi jujun yob, yi na ben Ana le cal Kataj Ryos, ilen nin tzun na oc Penina tan xuxen i, nin tan xcyaklil tej, nin tan yi xtxolbilatz winin tzun na oktz tan yi bis yi at cunt, nin quit tzun na wantz tan paj. 8 Jakol tzun Elcana tetz Ana: Ana mbi na awoklej? Mbi tzuntz quit nin na cwan tan paj bis? Nketz pe bant cun in wetz swutz yi atek lajuj awal? stzun Elcana bantz tetz Ana. 9Ej i tzun ban jun tirtz, le tnum Sil, yi wit wanen Ana nin tzun el tzajtz, nin bentz le cal Kataj. Yi toponen Ana chon tzun colchij El, yi witz pale nakajel tzaj yi puert yi na kocpon cunin le cal Kataj Ryos. 10Winin tzun token Ana yi tocomponen, nin tan paj yi winin sotz culal at cunt, nin tzun oc i-tz tan nachlen Kataj. 11I tzun taltz: Kataj Ryos, ilu yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, nink nul txakxuj tculu, nink tzel kajabu swej, tkab yi sotz culal yi atin cunt. Yi wajbil ta, itz yi nink taku jun tal wal, nin yil taku yi jun tal walatz, jun cun yol swake teru tan xconen xe calu tetz cyakil tiemp, nin quil tzel caplun yi xiil wib bantz tulen txakx tkacul yi itz jun chakumu, stzun Ana bantz tul yi oracin. 12 Ej nin tan paj yi nim nin jun chin tkuj ban Ana tan nachlen Kataj, nintzun oc cwent El te yi stzi Ana te yi na tzan tan nachlen Kataj. 13 Poro yi Ana tcul cuntu na tzan tan nachlen Kataj. Nketz chin wi nin i ban. Nin tan paj yi numun cuntu nachol Ana Kataj, nintzun xtxum El yi kbarel lo i. 14Benen nintzun tlol El tetz: Ana, tona nin lcyaj cyen yi xcalain awan? Cyajk cyen awan jalcunej! stzun El bantz tetz. 15 Ta, chij Ana, nketz a at tinwi. Nketz ik jajk oc a tinwi, ma na at jun chin bis tetz walma, chastzun te na chintzan tan xtxolen nin tetz Kataj. 16 Quil xtxumu yi ink jun yab xnan. Qui, yi in wetz nachlen Kataj mimban na winin na sotz incul, nin winin bis at swetz, stzun Ana bantz tetz El yi witz pale. 17Yi tbital El yi xtxolbilatz nintzun taltz: Tzatzin cun cben. Nink tak Kataj tzatz tircun yi mmajak tetz, stzun El bantz tetz Ana. 18 Tyotu teru ta, stzun Ana bantz. Ej nintzun pakxij junt tir Ana le chiposar, nin octz tan waan. Nin jetzatz quit bisun i junt tir. 19Ej i tzun le junt eklok, chicasentz chin bixe skil, ej, nin te yi nsken wit bnix yi chimunl swutz Kataj Ryos, nintzun e pakxijtz xe chical le tnum Ram. Nintzun e witbej quib Ana tu Elcana yi chmil. Nintzun ban Kataj tanen yi xtxolbil yi el stzi Ana tan jaklen tetz, tan tkol amal tan jalen jun tal i. 20Ej chastzun te toquen cyen Ana tetz chon wi, nin yi jen ponen yi tiempil i, nin tzun ul yos tuch, nin oc tkol bi yi tal niatz tetz Samuel,c na nin el stzi tan jaklen tetz Kataj Ryos. 21Ej oponen nintzun ban tiemp tan benen Elcana tuml tircun yi e najal tu yi junt txkel le tnum Sil, tan telen cun i te yi yol yi sukint tan tetz Kataj Ryos,
b 1:11

Nm 6:5.

c 1:20

Yi biaj Samuel le hebrey na elepont yi jun yi jaklijt.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

297

1 SAMUEL1,2

nin tan toyen yi xtxixwatz yi na pat-xij cyakil yob. 22 Ma tetz Ana qui nin tzun ben xomoktz scyej, na nin tal i: Qui nin lchimben, ma na jalen yil tzel tal wal te xtxutx. Ej kalenas tzun lbentz wan tan tabnajen tkab Kataj, nin tasten nin lcyajet-tz wan tan xconen xe cal Kataj tetz cyakil tiemp, chij Ana tetz Elcana. 23 Ban tzaban yi xtxolbil yi mas na cpek tej. Ban cyaj cyen jalen yil tzel yi ni te xtxutx. Ban tzun cxel cun te yi xtxolbil yi masuk, stzun Elcana bantz tetz Ana. Ej chastzun te cyajen cyen Ana, nin octz tan chuysen yi tal ni jalen yi quiwixen nin yi telen te xtxutx. 24Yi telen te xtxutx, tal juyet nintzun i yi benen ticylen le cal Kataj jalen le tnum Sil. Nintzun ben tcyal Ana jun tor yi sken tzak ox yob tan. Nchatz ben tcyal junak cob liwr triw, tu jun tzum win tan toyen tetz Kataj. 25Yi wit cyoyil yi tor tetz jun chitxixwatz swutz Ryos cyan nintzun cyabnaj yi tal ni Samuel tetz El. 26 I tzun tal Ana tetz El: Max culu ta, poro yi yol yi swale teru, itz yi mero bintzij. Yi in wetz in yi jun xnan yi ulak oxix yob tan nachlen Kataj Ryos tzonej, nin at ninu-tz nakaj banak. 27Yastzun injakol tetz Kataj tan tkol jun tal walej swetz, nin jun cun ja tak i swetz. 28 Nin ja insuk tetz Kataj yi tzinjatxe yi wal tkab i tan xconen tetz i tzonej le cal Kataj jalen yil quim, stzun Ana bantz tetz El. Yi tbital El yi xtxolbilatz, nintzun cu mejloktz, jalen yi cwen ponen yi plaj wuxtxotx tan taklen kej Kataj Ryos.

itzun bantz, nintzun oc Ana tan nachlen Kataj, itzun taltz: Kataj Jehov, tetz cun walma na chintzatzin swutzu, na na taku inwalor. Nin yi jalu, quit na chintxixwij, na ban chinjilon scyuch yi e incontr. Winin na chintzatzin swutzu Ta, na ja ocu tan wucheyen!d 2 Kataj Jehov, quic nin junt chonk chi ilu, na yi ilu teru quic mu tal paltilu! Cyal nin junt yi nink xcye tan kaquicylen, ma na ntin ilu. Quil jal junt kan chonk chi ilu! 3 Ma jalu, cyal bin jun ltocsaj tib nim tu jilon, cyal ltocsaj tib tzaknak, na yi Kataj Ryos i yi Mero Ryos. Na na til tircun echk taklen yi na kaban. Na yi i tetz na malan kajtzakl, nin na til yi kapaltil. 4 Xcyek i tan xiten cun yi chimacl yi e yi chin cham nin e tanen. Nin na tak i chiwalor yi e tal prow yi quic chichamil. 5 Yi e yi winin na sowrin chiwa sajlen, yi jalu txixij tlen tu na cyulej jun tal pi waj. Ma yi e yi jalt nin tan chiquimen tan wej sajlen, yi jalu, quit na chiquim tan wej. Ej nin yi xnan yi quic cuj tan talal jun tal sajlen, yi jalu, ja che talaj juk tal. Ma yi e yi winin cyal sajlen, quict cyetz cyalbilatz jalu.
Sal 113:5-9; Lc 1:46-55.

1Ej

Yi bitzinen Ana tan yi tzatzin yi at cunt

d 2:1-10

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL2
6

298

Yi Kataj Ryos ban lquim jun wunak tan, nin ban tzitzij tan. Ban lkopon tan chixol alma, nin ban lkajetzaj tan chixol. 7 Ko na taj Kataj Ryos ban lkoc tan tetz ric, nka ban lkoc tan tetz meba. Ban lkacu trimp tan, nin ban lko xicyen junt tir tan. 8 Ban tzoc jun tal prow meba tan tetz ric. Nin ban je tzaj jun aj rmosum tan xol tzis. Nin ban cole tan chixol yi e witz ric. Nin ban ltak Kataj cawl tetz tan cawunen chixol, na yi Kataj Ryos i bnol tetz yi munt nin i yi taw tetz. 9 Na oc Kataj tan quicylen chibe yi e yi chon ajlij chicul tej. Ma yi e yi junt len cyajtzakl, na chiquim cyeratz tul tzotz wutzil, na cyal jun na txacon tan yi tetz chamil cuntu. 10 Puchij cunin chibne yi e contr Kataj tan. Na tzul echk kancyok tan tan chisotzajen cun. Tzocpon Kataj tan chicawsen cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt. Stke i chamil yi witz rey yi ja je xtxaol, nin chin cham nin sbne i benen tzin, stzun Ana bantz. 11Pakxen tzun Elcana tuml yi najal jalen Ram kale atit chinajbil. Ma yi tal tal Ana nintzun cyaj cyentz xe cal Kataj te El yi witz pale. yi tiempatz, yi cob cyajl El chin juntlen nin yi cyajtzakl. Qui na cyek mu tal chi Kataj. 13 Nin qui na chiban tanen chimunl chi jun mero pale chixol yi e wunak. Na ko na opon jun tan suken jun toy tetz Kataj, bajx cunin na opon jun chichakum tan jesen tzaj mu chibaj te yi na pultij wi kak. 14 Nin ja xcon jun chin tenedore tan tul wok tan jesen tzaj jun pi te yi chibajatz tan taklen scyetz yi e paleatz. Nicy nin tunin na chibantz scyej cyakil yi e xonl Israel yi na chopontz tan oyin. 15 Poro nketz ntinatz, ma na nchatz te ntaxk oc paten yi epuil yi txixwatz wi altar, bajx nin na opon yi chichakum yi e cyajl El-atz te yi aj oyinl nin na tal tetz: Aktzaj mu tetz pale te yi chibaj yi cyan awan tan woquen tan boxlen, na yi pale quil stzam yi chibaj ko skajsant tzawak tetz, ma na chin tajwen cunin yi txaxet tzopon swutz,f stzun yi chakumatz na bantz. 16 Poro yi na cyal yi e aj oyinl yi bajx na patij yi epu na yas tzun yi ley, kalenas tzun ban tcyajlen yi pale yi tetz pi yi bixbant tan Ryos scyetz, ilenin na je lajpuj wi yi chakum yi na tbit yi xtxolbil, nin tzun na taltz: Quic rmeril, tajwen tan awakol jalcunej yi ntaxk pat-xij, na ko qui, tzelpon tzun inmajoltz tzatz,g stzun na bantz. 17Tan yi xtxolbilatz yi na chiban yi cob paleatz, chin xowbil nin tzun yi quil jaltz swutz Kataj Ryos, na qui nin cyak kej yi echk oy yi winin xanil swutz Kataj Ryos, yi itz nin tetz.
e 2:14 Itz jun tenedor yi nim, yi at ox wi. f 2:15 Nkeratz yi ley yi alijt cyen tan Kataj scyetz yi e xonl Aarn, ntin at rmeril tan cyetzal yi wutz cul tu jalaj cux yi at le sbal te yi nsken wit pat yi epuil wi altar. Na taj silen Lv 1:8-9; 3:3-5; 7:22-27, 31-36. g 2:16 Yi chipaltil yi cob cyajl El itz yi e oc tan majlen nin tan bajsen yi chibel yi oy yi itz tetz Ryos.

12 Te

Yi chipaltil yi e cyajl El

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

299

1 SAMUEL2

18 Ej, ma yi Samuel ilenin na ban tetz munl le cal Kataj, nin at cyen jun efodh wutz cul i yi lino cun yi na xcon cyakun pale. 19Nin cyakil nin yob na chopon yi xtxu Samuel tu chmil tan oyin le cal Kataj. Ma tetz xtxu, ilenin ja opon jun tal ne capa yi tal tan yi i bnol tetz. 20Nin tzun na tak yi El chibanl Elcana tu Ana, nin je na tal El scyetz: Tak tzaj Kataj jun coloj initxajil tetz xel yi jun initxajil, yi ja wit itakwok tan xconen tetz Kataj, stzun El bantz scyetz. Ej nin yi quibital yi jun yolatz nintzun e pakxij tan cyoponen le chinajbil. 21Sajen tkol Kataj yi banl tibaj Ana, na nin cyaj cyen junt tir chon wi. Nin yi telen tiemp e jal oxt tal Ana yi xicy, nin cob xun. Ma tetz Samuel, winin chuyen i swutz Kataj Ryos. 22 Ma El nsken tijin cul, poro na tbit yi mbi cunin ajtzakl cachi na chiban yi cyajl scyej yi e xonl Israel, nin na tbit yi na chiwitbej quib scyuch yi e xnan yi ate te chiturno tan akun stzi yi puertil yi mantial tetz Kataj. 23 Chastzun te tlol scyetz: Cyakil cun yi e xonl Israel na cyal swetz yi chin juntlen nin itajtzakl. Nxac yi yatz na ibanwok? 24Chin junt lenin itajtzakl. Quic mu banlil yi itajtzaklatz yi na iban, na cyakil wunak na chitzan tan iyolchen. 25 Ej nin ko na jal paltil jun wunak tej junt, ban tzoc Kataj tan chinuclen. Poro na tzun jun tzoc tan kanuclen ketz kol tzel wex Kataj kan? Cyal jun. Poro qui nin ocpon yol El te chiwi yi e cyajl. Nin tan paj yi stzetzsal cyalma, bixe tan Kataj tan chisotzajen cun. 26 Ma yi Samuel, winin chuyen i, nin chumbalaj nin i swutz Kataj. Nchatz yi e wunak winin na chipek tej, na chin jicyuch nin te tajtzakl. 27Ej nin te yi tiempatz nin opon jun elsanl stzi Ryos tan xajsen El, i tzun taltz: Je jun xtxolbilej yi ja tal Kataj swetz tan walol teru: Te yi ate tzaj yi e amam Egipto jak cawl yi faran, ja inchaj wib chiwutz. 28 Nin chixol cyakil yi e xonl Israel, ja je intxaol yi ara amam Aarn tu yi tetz xonl tan ixconen tetz pale tzinwutz. Nin ja ije intxaol axwok tan paten echk txixwatz wi inaltar, nin tan itoquen tan paten insens tzinwutz, nin tan xconen yi efod itan.i Nchatz te cyakil oy yi na cyak yi e atanum swetz, ja wak irasin, quib yi bixewen wan.j 29Ma jalu nxac na ctzan tan telsen kej cyakil yi echk txixwatz tu oy yi ja wit chincawun tej? Mbi xac yi chon na aj nin awi scyej yi e anitxa, nin quit na awek chi in? Na ilenin ja awak amal scyetz tan sajen chicatzaj tan yi echk cyoy yi e intanum, chij Kataj bantz swetz. 30Chastzun te yi Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel, yi talnak yi aatz tuml yi e anitxajil chixconk swetz, ja je txixpul i yi tajtzakl, nin jalu je na tal i: Quit wak mas amal tzitetz te yi jun ajtzaklatz, ma na ntin swake chikej yi e yil cyak wetz inkej tan chiculutxumil. Na yi e yi quil cyak inkej, tzelpon chitxixl wan. Nin jun cun yastzun sbajok, na in Ryos nin na nel cun te inyol. 31Tzul chan yi kejlal yil noc tan xiten cun akej. Nchatz tzelpon chikej yi e amam wan, nin yi e axonl yi xomt che tzaj. Cyal jun nink biin cun. 32 Tzawile cyakil yi echk taklen balaj yi tzimbne chixol yi e atanum. Poro yi aatz quic awetz tuch, nin cbisunk tan paj, nin cyal jun scyetz yi e axonl yi xomt tzaj stijink cun cul na chiquimok len. 33 Poro ilenin swake amal tan taten jun scyeri axonlatz tan
h 2:18 Efod itz jun lantar tanen yi ja xcon cyakun yi e witz pale. Ex 29:5. Lv 7:35-36. i 2:28

Ex 28:1-4.

j 2:28

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL2,3

300

tilol nin yi inaltar joylaj, bantz jalen chon tetz, nin bantz bisunen yil tzel nin talma te yi munl. Ma tircun yi e mas axonl chicopon biyij cyeratz. 34Nin tan lajluchaxen tzawutz yi yastzun sbajok, chiquimok yi cob acyajl Ofni tu Finees, tcul jun ntzi kej. 35 Ej tzocpon cyen tzun jun chumbalaj pale-tz wan, yi ban lkuke incul tej nin yi stzelk cun te yi wetz wajbil, nin yi sbne tanen echk incawl. Nin yi e tetz xonl quil chitzaj cyeratz, nin ilen nin stzatok jak cawl yi witz rey yi jepon intxaol. 36 Cyakil cunin tzun yi e axonl yi chiclaxok cyen tkab quimichil, chul len tzuntz swutz yi jun paleatz, nin chimejektz tan jaklen jun tal pi sakal, nka jun tal pi pam tetz chiwa. Nin copon chiwutz tetz tan jaklen alchok akunil yi at chixol yi e pale tan chitxacol mu chiwa, stzun Kataj Ryos, chij yi elsanl tzi bantz tetz El. tzun ban te yi jun tiempatz, chin juyet nin Samuel, nin winin na oc il i tan banlen tanen echk munl swutz Kataj. Poro chon at jak cawl El yi witz pale. Nin te yi tiempatz quic mas na jilon Kataj tetz jun elsanl stzi i, nin quic mas echk wutzicy tanen nchaj Ryos scyetz. 2 Poro at tzun jun tir bantz, te yi nsken wit biin El, nin te yi nsken wit oc cyen tetz moyi, nin te yi na wit-tz le tetz witbil, yi jilonen tzaj Ryos tetz Samuel. 3 Chon tzun na wit quen Samuel le mantial Kataj, kale atit yi caa kale at cun echk cawl Kataj, nin te yi na tzanet kakl yi cantil, nintzun jilon tzaj Kataj tetz: 4 Samuel. Chon atin tzonej ta! stzawel Samuel tetz. 5 Lajkel nin tzun benentz kale na witet El, i tzun taltz: Je inej ta, mbi na taju swetz? Nketz in ncchakon, stzun El. Quilok tan watl. Nintzun pakxij Samuel tan watl. 6 Poro nintzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz Samuel: Samuel! Lajkel nin tzun benen junt tir Samuel kale na witet El, i tzun taltz: Je inej ta mbi na taju swetz? A jun coloj Samuel cun witen, na qui na chintzan tan achaklen, stzun El bantz tetz Samuel. 7Na te yi jun tiempatz, ntaxk el xtxum i tetz Kataj Jehov, na yatz bajx tir yi tbit i yi jilonen tzaj Kataj tetz. 8 Jilonen tzaj tzun Kataj tetz Samuel le toxin tir. Cyenin tzun toponen i junt tir te El: Je inej ta, mbi na taju swetz? chij i. Ej nin tzun el xtxum El tetz, yi itz Kataj yi na jilon tzaj tetz. 9Benen tzun tlol: Quilok tan watl, nin kol tzabit nin junt tir yi na chakon tzaj Kataj tzatz, ban tzawalnin tetz: Jilonk tzaju Ta, na in chakumu nin list wutanen tan tbiten yi yolu. Ej, nin tzun aj junt tir Samueltz tan watl. 10Oponen nin tzun ban junt tir Kataj nakajil Samuel, nin tzun chakonin junt tir tetz: Samuel! Samuel! Jilonk tzaju Ta, na in chakumu nin list wutanen tan tbiten yi yolu, stzun Samuel tetz Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi jen xtxaol Kataj Ryos Samuel

301

1 SAMUEL3,4

11Ja bixe jun xtxolbil wan yi sbajok Israel, nin alchok scyetz yil tbit yi mbi tzimbne stzichcaxk tan, chij Kataj. 12 Na tul yi jun kejlalatz, tzelpon inkab te cyakil yi ja wal tetz El, te yi mbi cun sbajok scyej yi e cyajl. 13 Na walnak tetz yi che incawse, nin chelpon cun wan swutz, tan yi quil yi na nin tbit i. Na ja el inkej cyakun yi e cyajl, nin qui nin mmoc El tan maklen chiwutz. 14Nin jun cun yol walnak yi quic cuj tan stzajen yi quilatz, mpe nink choyin, nka pe nink chipat chitxixwatz tzinwutz. Quic cuj nink tzaj yi quilatz, stzun Kataj bantz tetz Samuel. 15 Yi tbital Samuel tircun yi xtxolbilatz, nintzun wit-tz, ma yi tulen skil, nin bentz tan jaklen yi puertil yi cal Kataj. Poro nin xob tan talchen tetz El yi mbi cun tal Kataj tetz chi tul wutzicy tanen. 16 Poro nintzun chak El, nintzun taltz: A jun coloj witzun! Mbi na taju ta? stzun i. 17Mbitz tal Kataj tzatz mas lakbal? Qui klo na waj yil tzawew cun jun taklen tzinwutz. Ej nin ko quil tzatxol swetz yi mbi cun tal Kataj tzatz, nink tzoc i tan acawsen! 18 Nin tzun oc Samuel tan xtxolen tircun tetz El, ej nin quic nin jun yol cu tewal swutz i. Yi tbital El nintzun tal: Yi Kataj Ryos i yi witz ajcaw! Nin ban lban i yi tetz tajbil, na i Ryos! stzun El bantz. 19Chuyen nin tzun ban Samueltz, nin xomij Kataj tan cheyen. Nchatz el cun kab Kataj te tircun yi sukint tan. 20Ej nin cyakil yi e xonl Israel yi najlche cwent yi amal Dan jalen te yi tnum Beerseba yi at cwen tzin,k ja lajluchax len chiwutz yi jun cun yi Samuel i jun mero elsanl stzi Ryos. 21Winin tzun tir chaj tib Kataj Ryos swutz Samuel le amal Sil. Na ntinatz yi jun amalatz kale na talwit i yi tetz tajbil tetz Samuel.

i tzun bantz, nin cu chimolol quib yi e filistey tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, nin yi e xonl Israel, e eltzajtz tan oyintzi scyuch. Chon tzun bnixen chi campament cyan yi amal yi na biaj Eben-ezer. Ma yi e filistey chon tzun cwentz chicampamentz cyan le amal cwent yi tnum Afec. 2 Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan oyintzi scyuch yi e filistey. Ma yi stzajen wi yi oyintzi quinin tzun e xcye cyen yi e xonl Israel scyej, na nin e quim cyaj mil chisanlar tul yi jun chin oyintziatz. 3 Yi chipakxent tzaj yi e sanlar cwent Israel kale atet yi e mas chitanum, nin tzun cyal yi e wutzilen yi ate cyen: Mbi tzuntz ja tak Kataj Ryos amal tan chitxaconen yi e filistey skej jalu? Bant cun quin tan ticylen yi caa kale atit yi cawl Ryos, yi at Sil. Ban tzun sbajxok skawutz tan toquen tan kacolchen chikab kacontr, chech tzun bantz. 4 Ej, yatz nin tzun quilejtz, nin ben chichakol cobox sanlar jalen Sil, nin saj chicyal yi caa kale colijet yi cawl Kataj, yi Kataj Jehov yi cyal na xcye quen tej, yi chon at colchbil squibaj yi e querubim.l Ej nin xomche yi cob cyajl El yi
k 3:20 Na elepont cyakil yi e xonl Israel, na yi tnum Dan yastzun yi amal yi at jalen jen tzin kale na xetet Israel. Ma Beerseba yastzun yi tnum yi at jalen cwen tzin tetz Israel. l 4:4 Ex 25:18-22; 1R 6:23-28; Sal 80:1; Is 37:16; Ez 1:26-28.

1Ej

Yi chicambal yi e filistey yi caa kale atit yi cawl Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL4

302

Ofni tu Finees te yi caaatz. 5I tzun bantz yi tocomponen yi caaatz chixol yi e xonl Israel, cyakil cunin tzun e, e chintz tan tzatzin. Nin chin chiwi nin e ban tan sich, na nicyt nin yi wutz winin jincanen tan yi sich. 6 Yi benen quibital yi e filistey, nintzun chijaktz squibil quib: Mbi tzuntz winin sich na bajij le amal kale atet yi e hebrey? chech bantz. Ma yi telen chitxum tetz yi itz tan paj yi oponen ban yi caa tetz Ryos, 7nin tzun e xobtz: Ja opon chiRyosil chixol! Lastum o jalu, na ana cunin skile yi jun xtxolbilatz! 8 Lastum o jalu! Na tzun jun xcyek tan kucheyen tkab yi Ryosatz yi winin chamil? Na xcyenak i tan chixiten cun yi e aj Egipto tan echk lmak yabil! 9Kaquiwsaj bin kib, yi o ketz yi o sanlar, nin quin tan oyintzi scyej. Na qui na kaj koc tetz chiesclaw yi e hebreyatz, chi e banake cyetz jak kacawl, chech tzun bantz squibil quib. 10 Chibenen tzun e filisteyatz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, nin e txacon scyej, na nin e el ojkuj yi e xonl Israel tan col ib jalen le amal kale atit chimantial.m Yi jun oyintziatz chin xowbil nin ban, na e quim junaklaj mil sanlar cwent Israel yi xon cuntu quitanen. 11Nchatz ja chicambaj yi e filistey yi caa kale at cun echk cawl Kataj, nin e cu cyen biyij yi cob cyajl El, yi Ofni tu Finees. 12 Poro te yi na tzan yi oyintziatz nin tzun el tzaj ojkuj jun sanlar aj Benjamn chixol. Elnak nin tcyaj yi toponen Sil. Katznakt bech tetz yi toponen, nin chin puklajt nin yi xol wi, tan chajlen yi winin na bisun. 13 Yi toponen, chon colchij El stzi yi puertil yi cal Kataj, nin chon nin ajnak nin wutz tbe, na winin bisunen te yi caa kale at cun echk cawl Kataj. Ma yi jun sanlaratz, yi tocomponen tnum nin xtxol yi mbi cun mbajij scyej yi e sanlar cwent Israel. Ej nin le rat nin chixeten tzun cyakil yi e xonl Israel tan okl. 14Yi benen tbital El yi chunan yi na bajij, nintzun jaktz: Mbi tzun na chok wunak tej? Oponen nin tzun ban yi sanlar kale atit El, tan xtxolen tetz yi mbi cun mbajij. 15 Te yi tiempatz yi El nsken biin, na jun mutx tu wajxaklajix yob tan, nin quit na aw wutz, na nsken oc tetz moyi. 16 Nin je yol sanlarej ban tetz El: Sajnakin tul oyintzi jalcunej. Mpen tu nchinclax tul yi jun chin oyintziatz, chij yi sanlar. A jun coloj sanlar, mbi mbajij? 17Yi o xonl Israel ja kel ojkuj chiwutz yi e filistey. Qui nin nkaxcye scyej, stzun yi sanlar, nchatz ja wit chel cun jun coloj kasanlar swutz, scyuch yi cob cyajlu. Nin yi caa kale at cun echk cawl Kataj, ja wit ben quicyal yi e filistey, stzun yi sanlar bantz tetz El. 18 Ntinatz tbit El, nin ajen nin ban pacloktz kale colchet xlaj yi puert. Nin tan paj yi nsken tijin cul, nin tan paj yi nim catzaj, qui tzun chaj yi wankil yi tponen paclok wuxtxotx, na nin wakxij yi bakil kul nin quim. Cawunak yob ban i tan chicawen yi e xonl Israel. 19Ma yi tlib El, yi txkel Finees txant tan tulen yos tuch te tiempatz, poro xeten nin ban tan il, tan tulen yos tuch tan paj yi tbital yi nsken ben quicyal yi e filistey yi caa tetz Kataj, nin yi nsken chiquim yi chmil tu yi ji. Chin quixcuj nin tzun bantz yi titzen yi ni. 20Yi quilol yi e xnan yi ate tan quicylen, yi jalt
m 4:10

Chimantial na elepont campament le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

303

1 SAMUEL4,5

nin tan quimen, nintzun cyaltz tetz: Quit cbisun, na ja ul itzok jun tal awal yi xicy, chech tetz. Poro yi i tetz qui nin tbit chiyol. 21-22 Poro ntaxk quim ja oc Icabodn tan tetz bi yi tal ni-tz, nin tal: Lastum yi o xonl Israel ja el kakej, na yi e filistey ja el chimajol yi caa kale at cun echk cawl Kataj. tzun bantz yi chicambal yi e filistey yi caa kale at cun echk cawl Kataj, nin tzun eltzaj quicyaltz le amal Eben-ezer, nin chon tzun toponentz cyan le tnum Asdod. 2 Ma yi toponen le tnumatz, cyenin tzun benen quicyaltz nin octz cyan le tyoil jun ryos yi na biaj Dagn. Chon tzun toquen cyentz cyakun xlaj yi jun ryosatz. 3 Ma le junt eklok chin jalchan cunin cyoponen yi e aj Asdod le tyoatz, nin tzun e nojquentz te Dagn yi chiryosil yi chon joklij wuxtxotx, swutz yi caa kale at cun echk cawl Kataj Ryos. Nin tzun je chitxicbaltz le luwaril. 4Ma le junt eklok chin jalchan cunin cyoponen junt tir, nin e nojquen junt tir te yi chiryosil Dagn yi joklij junt tir wuxtxotx, swutz yi caa kale at cun echk cawl Kataj. Elnak yi wi tu yi cob kab, nin chon ateen tibaj yi tze yi tijom tetz yi marquil yi puert. 5 Chastzun te jetzatz qui na je quikan yi e pale tetz Dagn wi yi jun tzeatz, ma na tzitpun na chicy tibaj yi na choc le chityo. 6 Ej nin tzun oc Kataj tan chixowsen, nin tan chicawsen cunin yi e aj Asdod tu cyakil yi e wunak yi ate jak chicawl, na nin elul echk lmak txac scyej chi tanen skewl. 7Yi quilol yi e aj Asdod yi mbi cun na bajij chixol, nintzun cyaltz: Tajwen tan telen chan ticylen yi caa tetz chiRyosil yi e xonl Israel skaxol, na yi jun ryosatz na tzan tan kacawsen, nin nchatz na tzan tan cawsen yi karyosil Dagn, chech tzun bantz. 8 Chastzun te benen chimantar tan chichaklen cyakil yi witz cyajcawil yi e filistey, nin ja chijak scyetz yi e witz ajcawatz: Mbil kaban te yi caa tetz chiRyosil yi e xonl Israel? chech. Bant cun yil ben ticylen le tnum Gat, chech tzun yi e witz ajcaw bantz. I nin tzun bantz, nin ben quicyal yi e filistey yi caa kale at cun echk cawl Kataj le amalatz. 9Ma yi toponen yi caa le jun tnumatz, nin tzun oc jun chin xowtz tan Kataj scyetz yi e wunakatz yi najlche Gat, na nin elul txac scyej nim juy, jun jilwutz txac yi chin xowbil nin. 10Ej nin tzun elt junt tir yi caa kale at cun echk cawl Kataj cyakun yi e filistey. Chon tzun toponentz cyakun Ecrn. Poro yi toponentz cyakil cunin tzun yi e aj Ecrn e chintz: Ja ul yi caa tetz yi Ryos cwent Israel tzonej skaxol tan kabiylen cun! chech tzun bantz. 11Nin tan paj yi cyakil wunak jalt nin tan chiquimen tan xow, tan yi chicaws yi tak Kataj Ryos, nin tzun ben chimantartz tan chichaklen tzaj cyakil yi e witz cyajcawil yi e filistey. I tzun cyaltz scyetz: Chicyajlenu yi caa tetz chiRyosil yi e xonl Israel tzonej. Bant cun tzajk junt tir, bantz quil kel cun swutz kacyakil cun tan, chech tzun yi e aj Ecrn bantz. 12 Winin tzun chichinen yi e wunak. Winin na chichayne tkab yi chicaws, na winin chiquimen. Ma yi e yi qui na chiquim chin quixcuj nin ate cunt, na nojnak cyakil chiwankil tan txac yi chin xowbil nin.
n 4:21-22

1I

Yi mbi cun bajij chixol yi e filistey te yi taten yi caa chixol

Icabod na elepont le hebrey ja el kakej jalu.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL6

304

nsken tzun el jukix xawtz tan yi caa chixol yi e filistey. 2 Cyoquen tzun yi e filistey tan chichaklen yi e nachol, scyuch yi e aj wutz mes, tan jaklen scyetz yi mbil chiban te yi caa: Mbil kaban te yi caa kale atit yi cawl Ryos? Cyaltzaju sketz yi en lkaban tan toponsen junt tir le tetz luwaril, chech yi e filistey bantz. 3 Yi ko yatz itajbil tan tajen junt tir yi caa kale atit yi cawl Ryos, tajwen tan xomen nin cobox oy tej tan cwen tzaj xtxumun Ryos tan yi mbi cun mibanwok tej i. Ej quict tzun iyab sbne-tz, na tzicypon yi yabil yi at te iwankil, nin tzelpon itxum tetz yi mbi tzuntz yi ntak i icaws, chech tzun yi e nachol bantz scyetz yi e filistey. 4 Poro mbitz lkoy tetz Ryos? chech. Oywok nin o teblal tumor yi oro cun, jun tetz jujun witz itajcawil, nin o teblal itxij tetz oro cun, na nicynintu yabil na cxtzan tan tijlen scyuch yi e witz itajcawil. 5 Chastzun te banwok yi echk teblalatz tetz tumor tu itxij yi na chitzan tan potzen tircun tzonej le itanum, nin akwok kej yi chiRyosil yi e xonl Israel. Ko pe lcutzaj xtxumun tan quit toquen tan kacawsen, nin tan quit toquen tan chicawsen yi e karyosil tu echk kacojbil. 6 Mbi tzuntz yi chin chcan nin iwi chi e banake yi e aj Egipto tu chireyil? Na jalen cun yi toquen Ryos tan chicawsen cunin, ej kalenas tzun telen chitzakpul yi e xonl Israeltz. 7Bnixoken jun acaj caret, nin cyajwok tzaj cob tij wac yi na chitxutxunet cyal scyej, nin yi qui nawnaket tan jen yucu tej chikul. Calwoke cyen sju yi caret, nin quil che itzakp nin yi cyal scyej, ma na chicyajk tu yi e ni tul pem. 8 Nin tzun lje nin yi caa tetz Ryos itan tib yi caretatz, nin benk jun tal culbil xlaj, kalel cwet nin yi echk teblal yi tzitoye tetz Ryos tan cuswutzil. Ej ban tzun chijut nin yi e wac yi caret. Chichuc chibentz. 9Poro tajwen tan itilol, yi ko chon lchiben yi e wac tul yi be yi na opon jalen Bet-semes, kale sajnakit yi caa tetz Ryos. Slajluchaxk tzuntz yi itz Ryos yi na tzan tan icawsen. Ma kol ben tul junt be, tzelpon tzun katxumtz tetz yi itz isuert nin itetz yi mmoc tzaj pok yi jun chin yabilatz tzixol, chech tzun yi e nachol bantz scyetz yi e filistey. 10 I nin tzun cyulej yi e filistey, quib yi cyal yi e nachol. Nin jal cob wac cyan yi na chitxutxunet cyal scyej. Nin oc cyen chilamol yi cyaltz tul pem, nin e oc nin calij yi e wacatz sju yi caret. 11Nin tzun je nin yi caa tetz Ryos cyan tibaj yi caret, nin oc nin yi culbil xlaj kale atit ech teblal yi tumor tu yi teblal yi echk itxij. 12 Benen nin tzun e ban yi e wac tul yi be yi na ben jalen Betsemes. Winin chichinen yi e wacatz, nin sbejnin e benen tul yi jun beatz. Ntinatz jun be ben quicyaltz. Xomche nin yi e filistey wutz coc yi caa jalen te yi mojomil yi amal cwent Bet-semes. 13 Yi benen quilol yi e wunak cwent Betsemes yi ate jocoj tan jesen chicosech tetz triw, yi oponen atit junt tir yi caa Ryos chixol, winin tzun chitzatzinentz tej. 14Yi toponen yi caret le jocoj cwent Josu yi aj Bet-semes, chon tzun taquewentz kale atit jun chin cub yi chin wutzilen nin. Nin tzun xcon yi caret cyakun yi e aj Bet-semes tetz si, nin e octz tan toyen yi cob wac tetz Kataj tetz chitxixwatz yi patun cun ban. 15 Nsken tzun wit cutzaj yi caa tu yi culbil kale atit yi echk teblal yi oro cun cyakun yi e xonl kajtzun Lev. Chon tzun jen chikoltz tibaj yi jun chin cub. Te yi jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi tajen chipaksal yi e filistey yi caa kale atit yi cawl Kataj

305

1 SAMUEL6,7

kejatz yi e aj Bet-semes winin tzun oy opontz cyan nin winin chitxixwatz chipat-tz tetz Kataj. 16 Yi benen quilol yi o witz cyajcawil yi e filistey yi mbi cun bajijtz, nin tzun e pakxijt jalen Ecrn tul iten nin kejatz. 17Yi o teblal tumor yi oro cun yi cyak yi e filistey tan cuswutzil swutz Kataj Ryos, itz jun oy yi ncyak yi e ajcaw yi najlche lakak tnum Asdod, Gaza, Ascaln, Gat tu Ecrn na yastzun yi echk tnum yi oc Kataj tan chicawsen. 18 Ma yi tajlal yi echk teblal itxij, yastzun tajlal yi echk tnum yi at jak chicawl yi o witz ajcawatz, yi echk chin lmak tnum yi tapij cun soltej, tu yi echk tal ne aldey cwent ech tnumatz. Ej, nin inin at yi jun chin wutzilen cubatz jalu, le amal cwent Josu yi aj Bet-semes. 19Ej i tzun bantz, nin tzun e quim cobox aj Bet-semes tan Kataj, na nin e oc tan xkuken tul yi caa kale at cun echk cawl Kataj. Ox cal tu lajuj yaj e quim. Tircunin tzun yi e aj Bet-semes cyoklej chiwutz yi e almaatz. 20Cyalol tzun yi e aj Bet-semes: Cyal jun at yi nink xcye cun swutz yi Ryosej yi chin tzaknak cunin, yi quic mu il col tej. Na tzun tzoponet i, bantz telen skaxol? chech tzun bantz. 21Nin tzun ben stziblaltz cyan chiwi yi e aj Quiriat-jearim: Yi e filistey ja aj tzaj chipaksal yi caa kale atit yi quiwel yol Kataj, nin ban chulu tan ticylen nin, chech tzun banintz. 1Ej cyoponen tzun yi e aj Quiriat-jearim tan ticylen yi caaatz, chon tzun toquentz cyan xe cal Abinadab, yi chon at wi jun tal jocoj xol wutz. Nin tzun bixe Eleazar cyan, jun cyajl Abinadab, tan quicylen yi caa kale atit yi cawl Kataj.o

i tzun bantz yi nsken wit el junakix yob yi toponlenix yi caa Quiriatjearim, nintzun e oc cyakil yi e xonl Israel tan joylen Kataj tetz cun cyalma. 3 Nin tan yi xtxolbilatz, nin tzun tal Samueltz scyetz cyakil yi e wunak: Ko tetz cun cyalmau na cyaju choponu junt tir swutz Kataj Ryos, chin tajwen cunin yi quit chiloku wutz echk chiryosil yi e awer nak, tu yi echk teblal Astart yi at chixolu. Tajwen bixe cyanu tan cyoquenu culutxum jak cawl Kataj. Ko yatz chibanu tzocpon tzun i-tz tan chilajen len yi e filistey yi na chicawun squibu, stzun Samuel bantz. 4 I nin tzun cyulej yi e xonl Israel quib yi tal Samuel scyetz. Nin el chicoxol cyakil yi echk teblal ryos chi tanen teblal Baal nin teblal Astart. Ntin tzun Kataj e octz tan culajen. 5 Ej nintzun el jun cawl tan Samuel: Eu xonl Israel chimole quibu tircun eu, le amal Mizpa, na copon inwutz tetz Kataj tan jaklen cuybil chipaju, chij Samuel. 6 Toponen tzun chimolol quib cyakil yi e nim juy le tnum Mizpa, nin tzun e octz tan jesen tzaj a tjul nin ben chikojoltz wuxtxotx chi jun oy tetz cuswutzil swutz Kataj. Te yi jun kejatz chimuc wej, nin cyaltz chiwutz chicyakil cun, yi jun cun e pajol cawl swutz Ryos. Nin tasten nin bixewet Samueltz tetz chibajxom. 7I tzun yi toponen stziblal chiwi yi e filistey, yi chon chimolon quib yi e xonl Israel Mizpa, nin tzun e ben yi witz cyajcawiltz scyuch chisanlar tan oyintzi scyej. Ma yi quibital e xonl Israel yi oponen atet chicontr tan chibiylen
o 7:1

2 Ej

Yi toquen Samuel tetz chibajxomil yi e xonl Israel

2S 6:2-4; 1Cr 13:5-7.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL7,8

306

cun, nintzun e xobtz. 8 I tzun cyaltz tetz Samuel: Baneu pawor, cuk wutzu tetz Kataj tan jaklen cheybil ketz tetz, bantz toquen i tan kacolchen chikab yi e filistey, chech bantz. 9Toquen tzun Samueltz tan paten jun tal ne cner tetz Kataj. Patun cunin tzun bantz tan tetz chitxixwatz. Ej nintzun cu wutz i tetz Kataj tan toquen tan chicolchen yi e tetz tanumil. Ej nin tbit Kataj yi cuswutzil yi ban Samuel tetz. 10I tzun te yi na tzan Samuel tan paten yi txixwatz, ulen nin tzun atet yi e filisteytz nakaj, nintzun saj jun chin wutzilen kancyok tan Kataj tan chixowsen, nin tan yi jun chin kancyokatz e el ojkuj yi e filisteyatz. 11Cyelen tzaj tzun nil yi e xonl Israeltz Mizpa tan chitzamlen. E oc tan chibiylen cun tul be licunak tzin, jalen tzak cun yi tnum Bet-car. 12 Ej cwen tzun nucul Samuel jun cub le mojomil yi amal Mizpa tu Sen, nin tzun oc bi-tz tan tetz Eben-ezer.p Ej nin tal i: Sajlen tunintz ja oc Kataj tan kucheyen, jalen jalu. 13 Yastzun ban yi cyelen cun yi e filistey swutz, nin quit jal junt tir chiwalor tan camben yi amal cwent Israel, nin te yi tiemp yi taten Samuel chixol, ilen nin ja oc Kataj tan quicheyen chikab yi e filisteyatz. 14Yi echk amal yi e xcye yi e filistey tan majlen len cwent Israel, el liwr jak chicawl, tuml cyakil yi amal yi at cwent Ecrn jalen Gat. Ej nin oc junt tir cwent Israel. Yastzun bantz yi chicambal yi e xonl Israel cyakil chitxotx junt tir chikab yi e filistey. Nchatz jal junt tir tzatzin paz chixol yi e xonl Israel scyuch yi e amorreo. 15 Yi Samuel i witz aj pujul xtisya ban cwent Israel jalen yi quimen. 16 Nin cyakil nin yob na benak i Betel, Gilgal nin Mizpa, tan pujlen echk oyintzi chixol yi e xonl Israel. 17Ma yi na pakxtzaj, chon tzun na opontz Ram, na yastzun kale atit yi cal i. Nchatz na oc i tan chicawen nin tan pujlen echk oyintzi cwent cyakil Israel. Nin bnix jun altar tetz Kataj tan le amalatz, Ram. tzun bantz yi tijinen cul Samuel, nintzun e bixe yi cob cyajltz tan tetz witz ajcaw cwent Israel. 2 Yi bajx cyajol na biaj Joel, ma yi cap na biaj Abas, nin chon ate-tz Beerseba tan cawun. 3 Poro yi cob cyajolatz quinin e xom te tajtzakl chitaj, ma na kantzaj nink na cyaj. Nchatz winin na chitzam xoc, nin qui nin e cawun skil cun, ma na nin na je chikab chiwi yi e yi junt len cyajtzakl. 4 Jen tzun chimolol quib cyakil yi e wutzilen bajxom nin e bentz jalen Ram tan yol tetz Samuel. 5 Nin je cyal tetz: Yi ilu teru ja tijin culu, nin yi e cyajlu nketz nicun balajil cyajtzakl chi teru tajtzaklu. Chastzun te ja kul tan talchen teru yi nink bixbaju jun kareyil, yil tzoc tan kacawen, chi na bajij tulak echk tnum benen tzin,q chech bantz. 6 Nin tzun je lajpuj mu wi Samueltz tan yi xtxolbil yi tbit, nintzun bentz tan nachlen Kataj. 7Tlol tzun Kataj tetz: Banaj tanen yi mbi cun lchijak yi e atanum tzatz, na qui na elepont yi ik a na chitzan tan telsen akej, ma na itz wetz inkej yi na chitzan tan telsen. Na qui na cyaj yil noc tan chicawen. 8 Jetz yi cyelen tzaj wan jak chicawl yi e aj Egipto, nicun xtxolbil nchiban swej, chi na chitzan tan banlen tzawej jalu, na ilen nin ja chincyaj cyen quilol tan loken
p 7:12

1I

Yi chijakol yi e wunak tetz Samuel tan bixewen jun chireyil tan

Eben-ezer le hebrey na elepont cubil Kataj yi oc tan kucheyen.

q 8:5

Dt 17:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

307

1 SAMUEL8,9

chiwutz jun colojt ryos. 9Chastzun te banaj yi mbitz na el cyalma tej. Poro bajx txol nin cunin scyetz yi mbitz tajwen tan cyakol tetz yi rey yi scawunk squibaj, stzun Kataj bantz tetz Samuel. 10 Nin tzun oc Samuel tan xtxolen tircun yi mbi cun tal Kataj scyetz yi e xonl Israel yi na chitzan tan jaklen jun chireyil. 11Nin je yol iej: Je yi xtxolbilej yi sbajok tzitej, yil cawun yi rey tzitibaj yi na cxtzanwok tan jaklen: Tzocpon tan chimolchen yi e icyajl tan cyoquen tetz sanlar, at chocpon tan tan tolen caret tetz oyintzi, nin at e yi chijepon te chej tan oyintzi, nin at e yi quikan cuntu nchiben, nin at e yi chocpon tan tetz quicylom tetz. 12 At e chocpon tan tetz cyajcawil jun mil sanlar, nin at e chocpon tan tetz ajcaw scyej nicy cient ntzi. At e tzixolwok yi chocpon tan tan choclen yi tetz cojbil, nin at e yi chocpon tan tan jesen yi tetz cosech, nin at e yi chocpon tan tan banlen echk macl tetz oyintzi, nin tan banlen echk caret tetz oyintzi. 13 Nchatz chocpon imel tan tetz mos xe cal, at chocpon tan tan banlen perfum, nin at chocpon tan banlen wa, nin at chocpon tan banlen pam. 14Stetzaje yi chumbalaj icojbil nin stetzaje yi echk icojbil yi chumbalaj nin tanen yi icosech uva tul. Nin stetzaje cyakil yi echk icojbil kale atit balaj cosech oliw, nin chon stke scyetz yi e ajcaw yi ate xlaj tan cawun nin scyetz yi e yi na chakuj jak cawl. 15 Tzelpon tcyal cyaj part te yi ixin triw tu uva yi na je itan, nin chon stke scyetz yi e witz ajcawr yi ate jak cawl, tan cawun. 16 Nchatz tzelpon majol cobox imos yi ate tan akun tzituch. Nchatz tzelpon majol yi e iwac tu buru nin tor, chocpon tan tan akun wi yi tetz cojbil. 17Stetzaje jujun te lajuj itawun. Nchatz axwok cxocponwok tetz esclaw jak cawl. 18 Nin yil tzopon yi kejlal yil tzajen ikab xol iwi tan paj yi ireyilatz yi na cxtzan tan jaklen jalu, quit tzun tbit Kataj iyoltz, mpe nink cu iwutz tetz, stzun Samuel bantz scyetz cyakil cun. 19Poro yi e wunak, qui nin ocpon mu tal yi yol Samuel tej chiwi. Qui nin e oc tan xtxumlen, na je cyalej: Quic na ban, yi ketz yi na kaj itz jun kareyil, 20tan koquen chi quitanen yi e mas wunak benen tzin yi at chireyil. Nin na kaj yil cawun skibaj, nin na kaj yil bajxij skawutz tulak oyintzi, chech tzun bantz. 21Yi wit bajen tbital Samuel tircun chiyol yi e tanum, nin tzun ben xtxoliltz tetz Kataj, 22 i tzun tal Kataj tetz: Quic na ban, banaj tanen chiyol, nin joyaj jun chireyil. Ej, nin tzun tal Samuel cuj scyetz yi e witz bajxomatz. Nin cawunintz scyetz tan cyajen lakak chiamal kale e sitet. i tzun bantz chixol yi e xonl kajtzun Benjamn, at tzun jun yaj na biaj Quis, yi taj na biaj Abiel, nin Zeror bi yi cyex. Ma yi tacyex Becorat bi, i cyajl kajtzun Afa. Nin yi Quisatz, itz jun yaj yi at kej chixol yi e wunak. 2 Ej nin at jun balaj cyajl i yi na biaj Sal. Nin chixol cyakil yi e xonl Israel quic nin junt yi chen nink yubenil chi yi jun xicyatz, na cyal jun najk jepon te wutz tkan.
r 8:15 Le kayol ja xcon witz ajcaw, le castiy na tal oficiales, poro yi mero chibi yi e ajcawatz itz eunuco. Na jal mas xtxolbil tul yi Glosario yi at witzbil yi Acaj Testament le kayol.

1Ej

Yi chiculul quib Sal tu Samuel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL9

308

3 Ej i tzun bantz, nin tzun e txakxij yi e buru tetz Quis, i tzun taltz tetz yi cyajlatz: Wek cun awib, nin quilok tan chijoylen kaburu yi ja chitxakxij, nin ban xom nin jun mos tzawuch. 4 E benen tzun Sal tan joyon, chon tzun quicyentz xol wutz cwent Efran, nin e icytz cwent yi amal Salisa. Poro qui nin e jal yi buru cyan. Nchatz baj chixombel yi amal cwent Saalim nin tul yi amal cwent Benjamn, poro qui nin e jal cyan. 5 Ma yi cyoponen le amal cwent Zuf, nin tzun tal Sal tetz yi mos yi xomij tej: Bant cun lkapakxij, na qui cunin batz mas na bisun tzaj intaj skej, nin nketz scyej yi e buru. 6 Stzajen tzun stzawel yi mos Sal tetz: At jun elsanl stzi Ryos yi at winin kej chixol yi e wunak, le yi tnum yi at nakaj tzonej. Tircun yi echk taklen yi na tal, na el cun tej. Quin tej, ko ptzun ltal sketz yi na lkaj nint. 7Quin bin, stzun Sal. Poro mbil kacyaj nin tetz? Na quic pam cyan kan tul culbil kawa. Quic jun taklen cyan kan tan toyen cyen tetz yi elsanl stzi Ryosatz. 8 Poro cyan jun tal pi tal sakal wan, ban lkak tetz tan tlol yi mbi be-il kucyaj, stzun yi mos bantz tetz Sal. 9(Te yi jun tiempatz ja alchij ilol tetz scyetz yi e elsanl stzi Ryos. Yastzun chibi tenchan.) 10 Quin bin, stzun Sal. Quin kile tzaj. Nin tzun e bentz chicabil le tnum kale najlet yi elsanl stzi Ryosatz. 11I tzun te na chixon tan chijen ponent le tnum, nin tzun cu chiculul quibtz scyuch cobox xun aj tzyainl nin tzun chijaktz: Chon pe at yi elsanl stzi Ryos le tnumej? 12 Chatz, poro at tzaj nin mut tan itponen. Or itkan na ja ul jalu tzonej, tan paten jun txixwatz le amal yi winin xanil. 13 Nin yil cxoponwoktz, joywok chan yi yajatz, te ntaxk ben te jun waan yi sbajok. Na yi e wunak yi chimole quibtz, quil chiwan chan jalen yil tzopon, na i sjakonk banl Kataj tibaj yi txixwatz. Ej kalenas tzun lchiwan cyakil yi e txocum. Quibenenk chan, te ntaxk ben te yi waanatz. 14 Cyenin tzun e benentz le tnum. Na chopon cunin yi telen tzaj Samuel, tan benen tan waan. 15 Ma ewtok cyen nin jilon Kataj tetz Samuel, itzun taltz: 16 Chwan nintz eklen tzopon jun yaj wan tzawej, yi chon tzopon tzaj chixol yi e xonl kajtzun Benjamn. Nin tajwen tan jen cojol aceit twi tan xansajen tetz chireyil yi e intanum. I tzocpon tan chicolpen len chikab yi e filistey, na ja el inkajab scyej yi e intanum te yi na opon tokl chicul tzinwutz, stzun Kataj ban tetz Samuel. 17Ma yi benen tilol Samuel wutz Sal, nin tzun tal Kataj tetz: Samuel, xmaynin yi yaj yi tzul tzinej, itz yi jun yi wal tzatz ewt. Tzocpon i tan chicawen yi e intanum, stzun Kataj. 18 Ej i tzun te yi nsken ocpon Sal stzi puertil yi tnum, nin tzun bentz tan yol tu Samuel, i tzun taltz: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

309

1 SAMUEL9,10

Bneu jun pawor swetz, na atit cyent cal yi elsanl stzi Ryos tzonej, stzun Sal. 19I tzun inas, chij Samuel, xompon jalen wiwtz kalel bajijet jun waan. Chinjepon chan tan kawanen. Nin eklen jalchan cun swale tzatz cyakil yi mbi cun na awaj tzel atxum tetz. Ban tzun cajtz xe anajbil. 20Quit cbisun scye yi e aburu, yi e txakxij oxix kej. Quit cbisun scyej, na ja wit chijal cyeratz. Ej nin nchatz, cyakil yi mebil yi at tzonej Israel itz awetz sbne tu anajal, stzun Samuel tetz Sal. 21Poro yi in wetz in tu jun xonl kajtzun Benjamn, nin yi o ketz coboxen tal kaxonen, chiwutz yi e mas kuj xonl Israel! Nchatz yi e wetz intaj quic cyetz chikej chixol yi e mas xonl kajtzun Benjamn. Qui na pujx wan mbi tzuntz yi chon na tzan tzaju tan talchen yi xtxolbilasej swetz? chij Sal. 22 Ej nin tzun e ben tcyal Samuel yi Sal tuml yi mos i jalen le cal kale chimolonet quib junaklaj lo wunak, nin tzun e cole-tz tan chixol yi e yi at chikej. 23 Nin tzun ben tlol Samuel tetz yi aj csinu: Cyaj tzaj noc yi jun balaj pi chibaj yi wak tzatz tan jen acolol. 24 Lajkel nin tzun benen yi aj csinu-tz tan ticylen tzaj jun chin letxaj chibaj, nin ben tkoltz tetz Sal. I tzun tal Samuel tetz: Yastzun achib yi jatxijt wan tetz atz. Ban lbaj awan, na jatxijt yi chibajatz te yi ntaxk che intxoc yi e yi at chikej tan waan skuch jalu. Tul yi jun kejatz yastzun wanen Sal tu Samuel. 25 I tzun yi cyelen tzajtz le amalatz, chicwen mulen xol cal, nin tzun chiban list jun witbil tan witen cyen Sal le cap chup. 26 Chon tzun witen cyen Sal. Ma le junt eklok, nin tzun chakon Samuel tetz Sal: Or casen, na ja opon oril tan awucyalt abe, stzun Samuel. Casen nin tzun ban Sal, nin tzun e eltzajtz tbe. 27Ma yi cyelen tzaj soltejeltzaj yi tnum, nin tzun tal Samuel tetz Sal: Bajxoken yi amos awan, na tajwen tan intxolil yi tajbil Ryos tzatz, chij Samuel. tzun bantz, nintzun ben Samuel tan kojlejen mu aceitil oliw twi Sal, i tzun taltz tetz: Ja cbixe tan Kataj tan awoquen tetz chireyil yi e tetz tanum Israel. A ocpon tan chicawen, nin tan chicolchen chikab chicontr. Nin yi aceitej, yastzun techl yi ja wit cje txaij. 2 Ma jalu, ncajen. Nin yil copon te yi nich kale ocnakit cyen yi wankil Raquel le amal Selsa cwent Benjamn, chinojk quen cob yaj tzawej, nin scyale tzatz yi ten chijal yi cob buru yi na cxtzanwok tan chijoylen. Nchatz scyale yi quit na bisun ataj scyej, ma na chon na bisun tzitej jalu. Na qui na tbit yi na atixet, nin na tzan tan xtxumlen yi mbil sban tan ijoylen. 3 Ej, ma yil copon nakajil yi bakch yi at Tabor, cnojkcyen scyej ox yaj, jen mul atet tan cyoponen tan loken wutz kaRyosil le tnum Betel. At jun kinij ox chiw tan, ma junt cyan ox pam tan, nin yi junt ekan jun tzum win tan. 4 chitziwunk tzatz, nin scyoye cyen cob apam, nin ban tzatzam. 5 Ej oponen nintzun tzabne-tz le amal Gabaa tetz Kataj, kale atet jun kuj sanlar filistey. Ma
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1I

Yi bixewen Sal tan Samuel tetz rey cwent Israel

1 SAMUEL10

310

yil coc le tnum, cnojk cyen tzuntz scyej cobox elsanl stzi Ryos yi cwen mul atet. Sajnake nin le kajbil Kataj, nin bajxche aj bitz chiwutz cyan len arpa cyan tu su tu salterio, nin pandero. 6 Ej tzocpon tzun yi espritu Kataj tawankil, nin cocpon tzun tan xtxolen echk xtxolbil yi ntin yi espritu Kataj stzalonk tzatz, nin jepon txixpuj awajtzakl. Nketz nicun sbne awajtzakl chi awutanen jalcunej. 7Yil bajij yi xtxolbilatz tzawej, ban tzaban yi awajbil yi ban le awutz atz, na ilen nin xomok Kataj tan awucheyen. 8 Ej nin yil bajij yi xtxolbilatz tzawej, or tzun tzabenentz Gilgal, na chon skile kib junt tir tzawuch chonej, na nopontz tan toyen echk txixwatz yi patun cun sbne, nin tan toyen echk oy yi na chaj yi ja wit kabansaj kib tu Ryos. Ban tzun ccyajtz Gilgal tetz juk kej, jalen cun yil nopontz tan talchen tzatz yi mbitz tajwen tan abnol, stzun yi wutzilen Samuel bantz tetz Sal. 9Na chijatx cuntunin quib Samuel tu Sal yi jen xtxixpul Kataj yi tajtzakl Sal, nin tul yi jun kejatz bajij cyakil yi techl chi alijt tan Samuel tetz. 10 Ej i tzun yi cyoponen Sal tu yi mos yi xomij tej Gabaa, e el tzaj jun kuj elsanl stzi Ryos tan chiculchen. Nin tzun oc lacpuj yi espritu cwent Kataj twankil Sal, nin tzun oc i-tz tan xtxolen yi yol Ryos chi quitanen yi e mas elsanl stzi Kataj. 11Ma yi e wunak yi cyajsken wutz Sal, nin yi quilol yi mbi cun bajij tej i, nin tzun cyaltz squibil quib: Mbi tzun mbajij tej yi cyajl Quis? I polo jun elsanl stzi Ryos? chech tzun bantz. 12 At tzun jun chixol yi e wunakatz yi tal: Ma yi e mas elsanl stzi Ryosej, na tzun cyetz chitaj? Quic na ban yi na scyetz taj jun, na alchok scyetz ban tzoc tetz elsanl stzi Ryos. Tan yi xtxolbilatz, ja xetij yi yolej chixol wunak: Ja ptzun lo oc Sal tetz jun elsanl stzi Ryos?s 13 Ma yi bajen wi yi xtxolbilatz nin tzun aj Sal xe cal. 14 Ej nin yi cyoponen, nin tzun jak yi titzun yi taj Sal scyetz: Na cxaketwok? Chon nxkak tan chijoylen yi buru yi e txakxij. Poro tan paj yi qui nin na chijal kan, nin tzun o bentz tan jaklen tetz wutzilen Samuel, chech. 15 Mbi tzun tal Samuel tzitetz? Txolaj swetz! stzun yi titzun yi taj Sal tetz. 16 Clar cunin tal i sketz yi ten wit chijal yi buru, stzun Sal. Poro quinin xtxol Sal, yi mbi cun alchij tetz te yi cawun yi at tocbil i tej. 17Yi telen tiemp nin tzun oc Samuel tan chichaklen tzaj cyakil yi e xonl Israel tan loken wutz Kataj le tnum Mizpa, 18 nin je tal iej: Je yol Katajej, yi ketz kaRyosil: Axwok jun coloj xonl Israel, in ncxelsan tzaj jak chicawl yi e aj Egipto, ja cxelwok wan liwr chikab, nin ilen nin ja cxel wan liwr chikab alchok wunakil yi ja choc tan ibuchlen, chij Kataj. 19Ma jalu yi e cyeru na chitzanu tan pajlen cawl kaRyosil, yi ilenin ja oc tan kelsenel tzaj chikab kacontr, nin yi ilenin ja oc tan kelsenel tzaj tul sotz culal. Nin ja chocu tetz pajol cawl tan paj yi nchijaku jun chireyilu yil tzoc tan chicawenu. Chastzun te tajwen tan cyulenu swutz Kataj. Chimole tzaj quibu, eu coblaj kuj xonl Israel, nin tajwen chulu chijunalenu yi jujun kuj eu, stzun Samuel bantz scyetz.
s 10:12

1S 19:23-24.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

311

1 SAMUEL10,11

20 Ej nin tzun e saj chakol Samuel cyakil yi e kuj xonl Israel tan sajen chikansal quib nakaj. I tzun yi jun kuj xonl Efran e je txaijtz, na chon nojen cyen yi techl scyej. 21Nin tzun e saj chakol cyakil yi e xonl Benjamn. Ma yi cyulen nakaj, chon tzun nojen cun yi swert squibaj yi e xonl Matri, witzbilt len nojen cyen yi techl tej Sal yi cyajl Quis. Nin tzun e octz tan joylen chixol, poro qui nin jal cyan. 22 Nin tzun chijaktz tetz Kataj, yi na atit cyent Sal. Nin tzun tal Kataj yi at Sal nakaj, nin yi chon tewan tib xol echk cyektz. 23 Lajkel nin tzun e benen niltz tan telsenel tzaj kale tewanet tib. Ma yi chajxen Sal chiwutz cyakil, nin tzun ilwijtz yi chin wutz tkan nin i, nin yi cyal nin jun xonl Israel najk jepon wutz tkan te yi xulchub. 24Nin tzun jak Samuel scyetz cyakil: Na pe quil ninu yi jun yi ja je xtxaol Kataj tan toquen tetz chireyilu? Cyal nin jun chixolu eu jun coloj tanum Israel, yi chenk chi i! Yastzun kareyil! chech tzun yi e wunak bantz. 25 Nin oc Samueltz tan xtxolen cyakil yi echk cawl yi tajwen tan chibnol tanen, nin cu stzibaltz tul jun liwr yi chon cyajen cyen le cal Kataj. Yi stzajen wi cyakil, nin tzun tal scyetz cyakil tan cyajen xeak chical. 26 Nchatz Sal nin aj xe tetz cal jalen Gabaa, nin tzun oc tan Kataj le chiwi cobox yi chin cham nin e, tan chixomen nin tetz xkajlab Sal. 27Poro ilen nin at e yi e oc tan yolchen Sal: I ptzun nocxasej tzocpontz tan kacolchen chikab kacontr tanentz? Winin e, e oc tan telsen kej Sal, nin qui nin cyak kej. Poro qui nin oc i tan xtxumlen chiyol. Yastzun bantz yi jen txaij Sal tetz yi bajx rey cwent Israel.

tzun bantz, yi telen cobox kej, nin tzun e opon yi chireyil yi e aj Amn yi na biaj Nahas tu yi tetz sanlar tan chixuxen yi e aj Jabes cwent Galaad. Ej i tzun cyal yi e aj Jabes scyetz: Bant cun yi bnixok jun trat kakun tuchu, na yi o ketz list o tan koquen jak cawlu, nin ban lcawunu skej, chech tzun yi e aj Jabes bantz. 2 Poro yi Nahas yi chireyil yi e aj Amn nin tal: Ban tzimban jun trat tzituch, poro ntin ko cuj itan yil noc tan telsen len yi bak iwutz yi at le isbal, bantz telen itxix tircun axwok yi axwok xonl Israel, stzun yi reyatz bantz. 3 Je tzun cyal yi e wutzilen tijl culal tetz yi rey Nahas: Taku bin amal sketz tetz juk kej, tan chibenen chakum kan chixol yi e mas kaxonl benen tzin Israel, nin ko cyal tzoc tan kucheyen, ban tzun lbanu yi tajbilu-tz skej, chech tzun bantz tetz yi chireyil yi e aj Amn. 4 Nin tzun e opon yi e chakumtz Gabaa, kale atit cal Sal, nin tzun baj chitxoliltz chixol wunak yi mbi cun bajij cwent Jabes. Yi quibital yi e wunak yi xtxolbilatz, tircunin tzun e cyokentz. Winin chichinen tan okl scyej chixonl. 5 Ej, ulen nin tzun ban Sal tu cob wac, na chon sajen i le tetz cojbil: Mbi tzun na bajij, mbi tzuntz yi winin cyoken cyakil wunak? stzun Sal bantz. Chitxolil tzuntz tetz Sal yi mbi cun quibit scyetz yi chichakum yi e aj Jabes. 6 Yi tbital Sal yi xtxolbilatz, toquen tzun lacp yi espritu Kataj twankil, nin tzun jal jun chin chich culal tetz. 7Nin tzun e quim yi cob wac tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1I

Yi xcyewen Sal scyej yi e amonita

1 SAMUEL11,12

312

Piun cun tzun tulej chiwankil, nin tzun e ben chakol cobox chakum lakak amal cwent Israel. Cyan len jujun pi te yi wacatz cyan. I tzun na cyal yi e chakumtz chixol wunak: Yastzun sbajok chi tanen yi jun pi wacej, te cyawun yi e yi quil chixom nin scyej Sal tu wutzilen Samuel tan oyintzi, chech tzun na bantz. Nin tzun e xob yi e wunaktz, nin cyakil cunin tzun e, e ban list quib, nin junit tzun ban chitxumuntz. Nin tzun e baj ben xomoktz scyej Sal tu wutzilen Samuel. 8 I tzun yi toquen Sal tan cyajlen yi yaj yi xomche tej le tnum Bezec, ox tzun cient mil yi e len aj Israel, nin junaklaj mil yi e len aj Jud. Yastzun cyajlal yi yaj yi chimol quibtz. 9Ej i tzun tal Sal scyetz yi e chakum yi e saj cwent Jabes: Banwok pawor tan talchen scyetz yi e aj Jabes yi kopon eklen chajcun kej tan chicolchen chikab chicontr, stzun Sal bantz scyetz. Nin tzun e aj yi e chakum. Ma yi cyoponen, nin tzun chitxol yi stziblal yi tal Sal scyetz. Winin tzun chitzatzinen yi e aj Jabes yi quibital yi jun balaj stziblalatz. 10I tzun cyaltz tetz Nahas yi chireyil yi e aj Amn, yi chicontr: Ilu jun coloj rey, eklen kocpon jak cawlu, nin ban sbanu yi tajbilu skej, chech bantz tetz. 11Ma le junt eklok nin tzun oc Sal tan chinuclen yi e sanlar. Ox tzun kuj e tulejtz. Taxk nin tzun ul skil yi cyocomponen poktz chixol yi e aj Amn. Chin xowbil nin ban, na winin contr e quim. Jalaj cunin tzun kej ban yi jun chin oyintziatz. Ma yi e contr yi e el colpuj, e baj el tunin tzun xit-tz tan colon ib. Quic nin cob yi junitk e benet, ma na e el tunin xit. 12 At tzun jujun aj Jabes cyaltz tetz Sal: Na scyetz yi eatz yi cabej chicul tan toquen Sal tetz kareyil? Chisajken yi eatz skawutz jalcun, tan cyelen cun kan swutz, chech tzun bantz. 13 Qui nin tzun tak Sal amaltz scyetz tan chibnol yi cyajbil: Cyal jun squimok jalu, na ja oc Kataj Ryos tan kucheyen cyakil o, yi o xonl Israel, stzun Sal bantz. 14 Ma Samuel nin taltz scyetz chicyakil: Quin jalen Gilgal tan bixbajen yi cawl tkab Sal. 15 Chicyakil cunin tzun e, e bentz Gilgal, nin swutz cun Kataj Ryos, nin chiwutz cun cyakil yi e wunak, yi bixewen cyen Sal tetz rey. Nin tzun e octz tan paten chitxixwatz swutz Kataj tan chajlen yi at tzatzin paz chixol tu Ryos. Winin tzun chitzatzinen yi e wunak te Sal, nin nchatz Sal winin stzatzinentz te yi mbi cun bajij. Yastzun bantz yi bixewen yi bajx rey cwent Israel. nin tzun jilon Samuel chiwutz cyakil yi e xonl Israel, i tzun taltz: Chinch wetz ja lajluchax chiwutzu yi ja imban yi cyajbilu, na ja bixe jun chireyilu wan. 2 Nin je yi reyej yi tzocpon tan chicawenu. Ma in wetz ja tijin wetz incul nin ja skojax inwi, nin yi e innitxajil ate chixolu. Jetz yi in tzaj acaj ja noc tan chicawenu. 3 Ma jalu yi in wetz, cyal cunin nnoquet tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Ej

Yi cyajen cyen tkol wutzilen Samuel yi cawl tkab Sal

313

1 SAMUEL12

majlen tawun jun, nka jak noc tan telsen kej jun chixolu. Nka jak intzam xoc tetz jun. Ko nketz bintzi na chintzan tan talchen, ban lchocu tan inxochlen tetz Kataj nin tetz yi rey yi ja je xtxaol i, nin list wutanen tan inchojol yi injuchben. 4 Qui, quic jun tir yi jajk ocu tan telsen kakej nka tan kabuchlen, nin quic jun tir jajk ocu tan xoquin skaxol, chech tetz. 5 Yi Kataj tuml yi rey yi ja je xtxaol i, yastzun testiw tej, yi quic impaltil chiwutzu, stzun wutzilen Samuel banintz scyetz cyakil. Bintzij, yastzun yi mero xtxolbil, chech yi e wunak bantz. 6 Nchatz tal Samuel yi xtxolbilej: Yi Kataj yi kaRyosil, i oc tan cyelsenel tzaj yi e kamam kate jak chicawl yi e aj Egipto, nin e xcon Moiss tan tu Aarnt tetz chibajxom tan cyelsenel tzaj. 7Chastzun te quibit tzaj cuninu cyakil yi tzintxole, nin Kataj testiw tej. Katxume yi echk taklen balaj yi mban i scyeju nin katxume cyakil yi echk taklen balaj yi mban cyen te yi ate tzaj yi kamam kate. 8 Te yi cyoponen kajtzun kamam Jacow scyuch yi e mas xonl i le amal Egipto, e octz yi e aj Egipto tan chibuchlentz. El tzun chitzi-tz tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj,u nin tzun ben chakol i Moiss tu Aarn tan cyelsenel liwr chikab yi e aj Egiptojatz, tan cyulen tan chinajewen le luwarej. 9Poro yi e cyetz, nin el Kataj Ryos te chicul. Nin tan paj yi yatz e ban, nin tzun tak Kataj amaltz tan cawunen Ssarav squibaj, yi witz cyajcawil yi e sanlar yi rey Jabn, yi na cawun cwent Hazor. Nchatz e cawun yi e filisteyw squibaj, tu yi e rey cwent Moabx yi e oc tan oyintzi scyej. 10 Yi bajijen cyakil yi xtxolbilatz, nin tzun el chitxumtz tetz yi itz chipaj, na nin chijuch quil swutz Ryos, yi cyoquen tan loken wutz echk teblal Baal tu Astart. Yi lajluchaxen yi chipaltilatz chiwutz, nin tzun cu chiwutz tetz Kataj tan toquen tan quicheyen chikab chicontr, nin tzun chisuktz yi ntin at cyocbil tan loken wutz i.y 11Ej tan yi xtxolbilatz nin tzun e saj chakol Kataj Jerobaal,z Barac,a Jeftb tu in wetz yi in Samuel,c tan koquen tan cyelsen lenu liwr chikab chicontru, tan jalen tzatzin paz. 12 Ma jalu, yi nquilu yi at tulbil Nahas yi chireyil yi e amonita tan oyintzi scyeju, ja chijaku tan bixewen jun chireyilu wan tan toquen tan chicawenu.d Lastum, qui nin na el chitxumu tetz yi cyeru chireyilu itz Kataj yi kaRyosil. 13 Poro, je bin yi reyej yi ja chijaku tetz Kataj. I mmakon scyeru. 14I bin jalu, yi chitareyu itz, tan loken wutz yi Kataj Ryosatz, nin tan cyoquenu culutxum jak cawl i. Tajwen yil chibanu tanen yi mbi cun ltal i scyeru, na cyakil eu tuml chireyilu tajwen yil chixomu tej yi mbi cun ltal Kataj yi kaRyosil scyeru. 15 Na ko quil chibanu yi tetz tajbil, nin ko quil chocu culutxum jak cawl i, tzocpon tzuntz tan chicawsenu tuml chireyilu. 16 Ma jalu quil chiyucanu. Tajwen yil chicyaju tzonej, nin squile jun chin techl yi tzul kojol Kataj. 17Te yi tiempej yastzun yi tiemp tan jesen yi cosech tetz triw, nin quic jun tir yi na cu abal tul yi tiempej, poro yi jalu, copon inwutz tetz Kataj, tan sajen jun chin abal tu kancyok tan, bantz telen chitxumu tetz, yi ploj yi cyajtzaklu swutz i yi nchijaku jun chireyilu tetz.
t 12:6 Ex 6:26. u 12:8 Ex 2:23. v 12:9 Jue 4:2. w 12:9 Jue 13:1. x 12:9 Jue 3:12. y 12:10 Jue 10:10-15. z 12:11 Jue 7:1. a 12:11 Jue 4:6. b 12:11 Jue 11:29. c 12:11 1S 3:20. d 12:12 1S 8:19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL12,13

314

18 Toquen tzun Samueltz tan nachlen Kataj, nin jalcun xetij jun chin cyekek abaltz, yi winin kancyoktz tul. Chicyakil cunin tzun yi e wunak e xobtz tetz Ryos nin tetz Samuel. 19Cyakil cunin tzun e cyal yi xtxolbilej tetz Samuel: Bneu jun pawor sketz, yi o chakumu, cuk wutzu tetz yi Ryosu tan qui kaxiten cun. At winin kapaj katxokben swutz i, nin ja jal mas kil swutz i yi nkajak junt kareyil yi apart swutz i, chech tzun bantz. 20Quil chixobu tetz, poro bintzij nin yi chin ploj nin mban cyajtzaklu, poro quil chikanslen quibu jak cawl Kataj, ma na choku tan culajen tetz cun cyalmau. 21Quil chocu tan loken wutz echk ryos yi banij cuntu tanen, yi quil chixcye tan claxen jun, na banij cuntu quitanen. 22 Na kol chocu tan taklen kej Kataj tetz cun cyalmau, quil tzoc tan chicawsenu. Na yi tetz tajbil itz yil chocu tetz mero tanum i. 23Ma yi in wetz, sjalok wil swutz Kataj yi nink chintane tan cuchen chibanlu tetz. Nchatz tajwen noc tan chajlen scyeru yi en chibanu tan chixomenu te yi balaj ajtzakl yi jicyuch tej, bantz quil jal chipaltilu swutz i. 24Yi e cyeru ntinatz na taj yil chibanu tanen yi tajbil Kataj, nin yil chocu tan culajen i tetz cun cyalmau, nin yil tzulk txakx chiculu yi winin echk taklen balaj na ban i skaxol. 25Poro tzok te cyajalu, kol chipaju cawl Kataj, nin lchibanu cyeru cyajbilu, jun cun yol tzocpon i tan chicawsenu tuml chireyilu, stzun wutzilen Samuel bantz scyetz.

i tzun bantz, nsken tzun yajin Sal yi toquen tan cawun tibaj Israel. Nin te yi nsken el coboxix yob tan tan cawun, 2 nin tzun e je xtxaol ox mil sanlar chixol yi e xonl Israel. Cob mil e cyaj cyen tej le tnum Micmas nin txolak echk wutz cwent Betel. Ma yi junt mil chon tzun e cyajentz jak cawl yi Jonatn, yi tetz cyajl, le tnum Gabaa cwent chitanum yi e xonl Benjamn. Ma yi e mas wunak, nin tzun e aj chakol Sal xeak chical. 3 Xcye tzun Jonatn scyej yi jun kuj sanlar filistey yi ate Gabaa tan quicylomin. Nin tzun quibit yi e filistey yi najlche le cyetz chitanum, yi mbi cun bajij. Yi tbital yi rey Sal yi nsken quibit yi e rey cwent filistey, nin tzun ben mantar i tan tocsen chun tulak echk tnum cwent Israel, tan chibnol list quib tan oyintzi. 4Cyakil cunin tzun yi e xonl Israel quibit yi xcye Sal tan chixiten cun yi jun kuj filisteyatz yi ate pon Gabaa tan quicylomin. Nin nchatz ja el chitxum tetz yi winin chichen chicul yi e filistey scyej tan paj. Chimolol tzun quib cyakil yi e sanlar cwent Israel te Sal le amal Gilgal tan cheyen i. 5Iten nin e banas yi e filisteytz, nin baj cu chimolol quib tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. List quitanen junaklaj mil caret tetz oyintzi, tu kak mil sanlar yi aten tej chej scyuch jun chin coloj sanlar yi xon cun tu quitanen, poro yi cyajlal yi eatz ni cun ban chi tajlal yi samlicy yi at tzi mar, yi qui nin ajlben tetz. Ej nin chon cwen chicampamentz cyan le amal Micmas tetz cobox kej, swutz len yi tnum Bet-avn. 6Nin tzun e oc yi e xonl Israel wutz pem, na yi xeten yi oyintzi, bant cun telen cyewal quib xolak cub, tulak jul, nin tulak echk kotx. 7Winin e, e icy wi yi a Jordn, tan chicolol quib le amal cwent Gad nin cwent Galaad. Ma Sal nin cyaj tetz Gilgal. Xomche yi e tetz sanlar tej, poro winin chixoben. 8Chon tzun taten Saltz tetz juk kej tan chiwen yi wutzilen Samuele quib yi bixe cyan. Poro qui nin na
e 13:8

13

1Ej

Yi echk txacon yi ban Sal nin yi toquen Ryos tan maklen wutz

1S 10:8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

315

1 SAMUEL13,14

oponok chan Samuel Gilgal. Winin tzun cyajen tzaj pakxuj yi e wunak bantz tan paj yi quinin na oponok Samuel. 9Cawunen tzun Saltz, i tzun taltz: Na waj cobox awun tan chipaten cun tetz katxixwatz tan jalen cuybil kapaj tetz Ryos. Nin na waj coboxt tan chajlen yi ja wit kabansaj kib swutz Ryos. I tzun octz tan paten yi echk txixwatzatz.f 10 I nin tzun na baj wi yi paten yi txixwatzatz yi toponen wutzilen Samuel. Lajkel nin tzun benen Sal tan culchen, nin tan kajlan tetz. 11Ma Samuel nin octz tan yajlen: Nxac ncu acawul awib tan banlen yi munlatz? stzun Samuel tetz. Max culu, poro itz tan paj yi winin cyajen yi e wunak na qui nin na ulu te yi kejlal yi bixbant kan, nin yi e filistey ja ul chimolol quib Micmas. 12 Chastzun te mintxum yi quicunin batz chul chan tan oyintzi skej tzonej, nin ntaxk nin kabnaj kib tkab Kataj. Ja tzun imbuch wib tan paten yi txixwatz, stzun Sal bantz. 13 Quic mu xtxolbil yi awajtzakl yi ncu abnol! Yi nink maban tanen yi cawl yi tal Kataj Ryos tzatz, ja klo cbixe tan tetz rey cwent Israel tetz cyakil tiemp nin chixconk klo yi e axonl sbne opon tunintz, poro yi jalu nketz sbne. 14Ma jalu, quit choc yi e axonl tan cawun sbne opon tunintz, na tzocpon Kataj Ryos tan joylen jun yi ban kuke cul i tejg tan cawunen squibaj yi e tanum i, na yi aatz qui nin ncel cun te yi cawl yi talnak i tzatz, stzun wutzilen Samuel bantz tetz Sal. 15 Ej elen nin tzun ban Samueltz le tnum Gilgal nin icy tcyaj yi tetz be tan tponen Gabaa cwent Benjamn. Ma yi e mas sanlar nin e ben xomok tej Sal tan oyintzi. Yi toquen Saltz tan cyajlen yi e sanlar yi xomche tej, ja jepon tajlal tetz kak cient chixonen. 16 Yi Sal tu yi cyajl Jonatn scyuch yi e sanlar yi xomche scyej, chon tzun e cyajen cyentz le amal Gabaa cwent Benjamn, ma yi e filistey chon tzun cyatentz tan chiwan le amal Micmas. 17Ej nin at ox kuj filistey e eltz le amal kale atet tan ujlen. At jun kuj chon benen tul yi be yi na opon Ofra, jun amal cwent yi tnum Sual. 18 Ma junt kuj chon e benen jalen Bet-orn. Nin yi toxin kuj filistey chon cyoponen wi jun juwtz yi at tiben yi jocoj tetz Zeboim yi na tzaj pont te yi amal yi tzinunin tu. 19Ej i tzun, te yi jun tiempatz, qui nin cyak amal yi e filistey tan xconen jun txakol chich chixol yi e xonl Israel na nin chitxum yi e filistey yi tan paj yi quic jun txakol chich chixol, quil bnix echk chispar tu lans cyan tan oyintzi scyej. 20Chastzun te chon na chopon yi e xonl Israel chixol yi e filistey tan jesen wi chimacl, chi tanen choc, tu echk cchilu. 21Nin chin car nin na chichoj yi e xonl Israel tan jesen wi chimacl. Cob cun tir jenak jamel. 22 Chastzun te cyakil yi e sanlar yi xomche scyej Sal tu Jonatn yi cyajl i, quic jun spar cyan cyan, ma na ntin yi e cob cyetz. 23 Ej nin tzun e icy tzaj jun kuj chisanlar yi e filistey txol wutz cwent Micmas.

14

Jonatn yi cyajl Sal, nin tal tetz yi aj cheyum yi xomij tej: Xomen tzaj swej, kicyoken jalaj cyen yi tzanla nin che kabiye cyakil yi jun kuj filistey yi ate-tz wiwtz, stzun i tetz yi cheyum.

1Ma

Yi mbi cun ban Jonatn

f 13:9 Ja tzun juch Sal jun chin til yi toquen tan paten echk xtxixwatz, na yi munlatz ntin tajwen tan bnol jun pale (Lv 6:8-13). Nchatz ja paj yi cawl Samuel yi na jal kan tul 10:8. g 13:14 Hch 13:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL14

316

Poro qui nin tal Jonatn yi xtxumun tetz Sal, yi taj. 2 Chon tzun at cyen tetz Sal le campament yi at jak jun wi granado yi aten wi jun juwutz, kale na oquet yakpen triw, tuml yi kak cient sanlar yi xomche tej. 3 Nin yi cyanl tetz yi efod itz Ahas cyajl Ahitob nin xonl Icabod, cyajl Finees nin i jun mam yi kajtzun El yi witz pale banak tetz Kataj le tnum Sil. Poro cyal nin jun el xtxum tetz ko nin el Jonatn chixol. 4Ma yi i tetz, ntin na tzan tan xtxumlen yi en tzopon kale atet yi jun kuj filistey. Nin yi be chon na icy cun txol cob wutz cub yi chin wutz tkan nin yi na biaj Boses nin Sene. 5 Jun wutz cubatz at swutz len Micmas, nin yi junt swutzoc tzaj Gabaa. 6 Ej i tzun tal Jonatn tetz yi cheyum: Quin swej, kicyoken le jalajt, kale atet yi jun kuj kacontratz. Qui cunin batz tzoc Kataj tan kucheyen, na quic nin quixbel swutz Kataj tan tkol amal sketz tan katxaconen, quic na ban ko jun coloj cunin o nka coboxen tal kaxonen. 7Bneu tircun yi mbitz na icy tculu, na yi in wetz list wutanen tan cheyenu, stzun yi cheyum Jonatn tetz. 8 Kicyoken jalcunej kale atet, nin ban kachaj nin kib scyetz. 9Nin kol cyal tzaj sketz yi kaxcyek cuntus kale atot jalen yil chicuul skej, ban lkacyajtz tan chichiwen. 10Poro kol cyal sketz tan kajen ponen kale atet cyetz, ban tzun kaban cyajbiltz, na yastzun techl sbne yi stke Kataj amal sketz tan kaxcyewen scyej, stzun Jonatn bantz. 11I nin tzun cyulejtz quib yi tal Jonatn, nin tzun e opontz chinakajil chicontr, ma yi sajen quilol chicontr i tzun cyaltz: Xmaywok nin yi e hebrey yi tzan cyelen tzaj tulak echk jul kale cyewunet quib, chech tzun bantz squibil quib. 12 Nin tzun e chin tzajtz scyetz Jonatn: Cajenwok tzaj tzonej, nin skatxole jun taklen tzitetz! chech scyetz. Quin kajeken, chij Jonatn tetz yi cheyum, na itz jun techl yi stke Kataj amal sketz tan kaxcyewen scye kacontr, yi o ketz yi o xonl Israel, stzun i bantz. 13 E jen tzun lacan Jonatn wutz cubatz tu yi cheyum, nin yi e contr yi na che noj quen swutz Jonatn na che toltzaj, ej nin list yi mos yi xomt tzaj tan chiwitzen cun. 14Te jun tiratz e quim lo junak contr cyakun Jonatn, tul jun amalatz. 15 Cyakil cunin tzun yi e mas contr, yi e cyaj cyen nakajil Micmas, e xob lentz. Nchatz e ban yi cobox kuj yi cu chijatxol quib, winin chixobentz. Nin te iten nin tiempatz mbajij jun chin wutzilen coblaj nob. Pyort cunin tzun e ban yi e contr tan xow. 16 Ma yi e xkukwil Sal yi ate nakajil Gabaa le amal cwent yi xonl Benjamn, nin tzun ben quiloltz yi winin cyojkelen yi e filistey tan colon ib. 17Tlol tzun Sal scyetz yi e tetz sanlar: Na waj yil je list itan tan tilwen yi ko tzaknak len itajlal. Ma yi baj jen tzaj chibi, nin tzun quiltz yi quict Jonatn tu yi cheyum at-tz chixol. 18 Ej nin tan paj yi chon at yi efod chixol te tiempatz, nin tzun tal Sal tetz Ahas: Cyaj tzaj yi efod Kataj tzonej. 19Nin te yi na jilon nin Sal tetz yi pale, winin tzun chixoben yi e filistey, na winin chinilcanen tan colon ib. Ej nin quit na pujx cyan yi en lchiban. Tlol tzun Sal tetz yi pale:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

317

1 SAMUEL14

Bant cun quit tzacyaj tzaj yi efodatz. 20 Le rat nin benen Sal tan chimolchen yi e tetz sanlar, nin tzun e bentz tan oyintzi scyej yi e filistey. Chin xowbil nin yi xow yi ate cunt yi e filistey, na e ten na chibiy quib squibil quib. 21Ma yi e xonl Israel yi nimix tiemp cyan chixol yi e filistey, lajkel nin xomen chiwi scyej chitanum, na nin e oc tan quicheyen yi e sanlar yi xomche scyej Sal tu Jonatn. 22 Nchatz yi e xonl Israel, yi e xonl kajtzun Efran, yi ate xolak wutz tan ew ib, yi quibital yi winin cyelen ojk yi e filistey tan colon ib, nin tzun e xom nintz wutz chicoc tan chiwitzen cun. 23 Yi jun oyintziatz opon jalen le amal cwent Bet-avn, na nin oc Ryos tan quicheyen yi e xonl Israel tul jun chin oyintziatz. i tzun bantz te jun kejatz e kex cunin yi e sanlar tan oyintzi, na cyal nin jun nink wan, na nin tal Sal: Sak swutz Ryos yi chicawsok cyakil yi e yil chiwan te yi ntaxk cu kej, nin te yi ntaxk wicysaj incul scyej yi e incontr stzun Sal scyetz. 25 I tzun bantz yi cyoponen yi e sanlar xol tze, nin quil yi at winin taal cabil wunak txuc yi sajnak tu chul jalen wuxtxotx. 26 Nin nicun tanen yi cabatz chi ne tzanla yi na xon xol tze. Poro cyal nin jun nink pil mu tal, na winin chixoben tan yi yol yi tal Sal scyetz. 27Ma Jonatn quic i at yi tlol yi taj yi yolatz scyetz yi e sanlar, nin tzun ben pitol wi yi txamij yi cyan tan tul yi cabatz, nin je bajsaltz. Le rat nin jalen walor i. 28 Nin tzun ben tlol jun sanlar tetz Jonatn: Yi taju ja tal jun xtxolbil sketz yi tajwen tan kelen cun tej, nin ja tal yi alchok scyetz yil wan jalu, jun cun yol scawsok tan Ryos. Chastzun te quic kawalor na txen kawan, chij. 29Ntin na tzan intaj tan chibuchlen yi e katanum. Xmay tzaj in, ja jal mu inwalor tan tu yi nje impilul mu tal te yi taal cabej. 30Nchatz klo quitanen cyeru yi nink nchiwanu te yi echk taklen yi ja chixcyeu tan majlen len scyetz yi e kacontr. Yi nink nchiwanu mbi nin klo nchiban yi e filistey chikabu, ja klo chitzaj tircun! stzun Jonatn bantz. 31Te jun kejatz e xcye yi e xonl Israel scyej yi e filistey. Yi oyintzi xetij nakajil Micmas nin opon jalen Ajaln. Poro cyakil yi e sanlar xonl Israel nsken chikexij tan paj quic jun taklen baj cyan. 32 Ej nin tan paj yi na chiquimlen tan wej, e benen tzuntz tan bajsen yi echk awun yi el chimajol scyetz chicontr, chi tanen cner, wac tu ne tor. Nin oc chich cyantz jak chikul wuxtxotx tu, nin ja baj yi chibajatz cyan yi txaxet, yi atit nin chel. 33 Poro at e, e xochon tetz Sal: At e na chitzan tan juchlen quil swutz Kataj, na na chitzan tan bajsen chibaj yi atit nin chel, chech.h Cyakil cun eu, e len cunu pajol cawl! Tzulken jun cub cyanu tzonej yi nim, tetz jun altar. 34Nchatz cyalninu scyetz cyakil yi e sanlar yi chijunal cun tzulken jun mam tor cyan tzonej, nka jun cner, bantz toquen chich cyan jak
h 14:33

24 Ej

Yi xconen bi Ryos tan Sal tetz quiwel yi yol i

Gn 9:4; Lv 7:26-27; 17:10-14; 19:26; Dt 12:16, 23; 15:23.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL14

318

kul, nin ban tzun chibajsentz, bantz quit chijuch quil swutz Ryos, tan tu bajsen txax chibaj yi atit chel, stzun Sal bantz. Inin tzun cyulejatz. Te iten nin akalenatz e baj opon. Cyan len cyawun cyan tan chibiylen cun. 35 Nin tzun bnix jun altaratz tan Sal. Yastzun yi bajx altar yi bnix tan tetz Kataj. 36 Ej ma bajen wi yi xtxolbilatz tlol tzun: Ban lkaben jalu lakbal tan chixiten cun yi e filistey yi ja chiclax cyen, nin kamajel tzaj cyakil yi colijet cyan jalen cun yil tzul skil, nin che kaxite cun chicyakil cun. Cuj, chech yi e sanlar, bneu yi tajbilu, chech. Ma yi pale nin tal: Bant cun bajx kajake tetz Kataj yi mbitz tetz tajbil. 37Ej, toquen tzun Sal tan jaklen tetz Kataj: Ban pe kol kaben tan chixiten cun yi e filistey? Stke peu amal sketz tan kaxcyewen cunin scyej? stzun Sal bantz. Poro quic nin jun techl tak Kataj scyetz. 38 Chastzun te nin tal Sal: Chikank tzaj cyakil yi e witz ajcaw, nin kajoye puntil tan jalsen yi aj paj. 39Na jun cun yol, tan bi Kataj Ryos, yi kaRyosil yi o xonl Israel yi squimok yi aj paj yil lajluchax yi na scyetz i. Nin quic na ban yi ko itz yi incyajl Jonatn yi aj paj, tajwen tan quimen i, stzun Sal. Cyal nin tzun jun jumintz chixol yi e sanlar. 40Chastzun te tlol Sal scyetz cyakil yi e xonl Israel: Chicyajktuwu-tzej, ma yi in wetz tu incyajl skacyajk le jalajtej. Bneu yi tajbilu, chech tzun cyakil yi e sanlar. 41Jakol tzun Sal tetz Ryos: Ilu jun coloj wajcawil, nin ilu kaRyosil yi o xonl Israel mbi tzuntz yi qui na stzaw tzaju inyol? Ma jalu tan lajluchaxen yi ko chon at yi aj pajol cawl skaxol tu incyajl, yil katxilun, tajwen tan xtxekunen tzaj yi Urim. Ma kol txekuntzaj yi Tumimi na tzun elepontz yi itz chipaj tircun yi e tanumu, yi e nitxajilu, stzun Sal bantz tetz Kataj. Yi cyoquen tan txilun, chon tzun nojen quentz te Jonatn tu taj, nin lajluchax yi quic chipaj yi e mas wunak tej. 42 Ma jalu chitxilunku skej ketz, yi in wetz tu incyajl, stzun Sal. Ej chon tzun nojen quentz tej Jonatn. 43 Nin tzun tal Sal tetz Jonatn: Txol tzaj tircun swetz yi mbi cun mbaj abnol. Nin tzun octz tan xtxolen tircun. Yi puntil itz ja baj mu taal cabil wunak txuc wan, na nin mben impitol ju yi intxamij yi cyan wan. Poro list wutanen tan inquimen, stzun Jonatn. 44 Nink tzoc Kataj tan incawsen cunin ko quil cquim wan! stzun Sal. 45 Ej i tzun cyal cyakil yi e sanlar tetz Sal: Poro en tzocu tan biylen cun Jonatn, na tan i ja jal kej Israel yi xcyewen scyej yi e kacontr wutz cub! Quic rmeril tan cwen biyij! Na tan bi Kataj quic jun xiil wi Jonatn nink tzel caplun! Na yi txacon yi nkaban scye kacontr jalu itz tan tu yi ja oc Ryos tan cheyen i, chech tzun bantz.
i 14:41

Nm 27:21; 1S 28:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

319

1 SAMUEL14,15

Nin tan yi xtxolbilatz e xcye yi e wunak tan colpen Jonatn tkab quimichil. 46 Ma Sal quit tzun xtxumtz tan chibenen tan chiwitzen cun yi e filistey, yi e pakxij junt tir le chitanum. 47Tan tu yi xtxolbilatz toquen tzun Sal tan cawen cyakil yi amal cwent Israel. Nin cyakil tiemp nin oc i tan oyintzi scyuch yi e contr te yi tetz tanum, yi eas itz yi e aj Moab, yi e aj Amn, yi e aj Edom, tu yi rey cwent Soba, scyuch yi e filistey. Alchok amalil kale na benet Sal tan oyintzi, ilen nin ja xcye i scyej. 48 Nchatz oc tan chimolchen jun coloj sanlar, nin xcye tan chixiten cun yi e xonl Amalec. Nin tan yi xtxolbilatz nin xcye i tan chisotzajen cun yi e alkom yi na choc tan alak scyej wunak tbe. 49Yi e nitxajil Sal yi e jal itz: Jonatn, Isi, tu Malquisa, tu cob mel, yi bajx na biaj Merab, nin yi cap na biaj Mical. 50Nin yi txkel Sal itz Ahinoam, mel Ahimaas. Nin yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar Sal na biaj Abner, cyajl Ner yi quitzun quitzicy quib tu taj Sal. 51Ma Quis, yi taj Sal tu Ner yi taj Abner, e cyajl kajtzun wutzilen Abiel. 52 Te yi tiemp yi cawunen Sal cwent Israel, ilenin ja jal echk oyintzi chixol scyuch yi e filistey. Chastzun te yi njal jun balaj yaj yi at chamil tu walor tan Sal, ja oc tan chixol yi tajlal yi tetz sanlar. tzun bantz nin tal Samuel yi xtxolbilej tetz Sal: I inatz yi jun yi nsaj chakol Kataj tan abixbajen tetz rey cwent Israel yi tanum i.j Chastzun te banaj tanen yi mbitz tetz tajbil. 2 Ej nin je yol Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej: Nocpon tan chicawsen yi e amalecita, na ja chicu le chibek yi e imam ite tan chimaklen te yi cyelen tzaj jak chicawl yi e aj Egipto. 3 Chastzun te tajwen tan abenen tan chibiylen cun tuml cyakil yi at scyuchak. Nin quil tzel akajab scyej. Biywe cun cyakil yi e yaj tu xnan, scyuch chinitxajil. Quic na ban ko txen chel te chitxutx. Nin biywe cun cyakil yi e cyawun, chi tanen mam tor tu wac tu echk cneru tu camey tu echk buru. Tajwen tan telen cun chicyakil swutz, chij Kataj, stzun Samuel. 4 Nintzun e chak Sal cyakil yi e tetz sanlar le amal Telaim. Nin octz tan tilwen yi ko list quitanen tu chimacl tan chibenen tan oyintzi. Nin tzun e mol quib. Yi cyajlal, itz cob cient mil sanlar xonl Israel nin lajuj mil yi e cun aj Jud. 5 Chibenen tzun Sal le lmak tnum cwent e amalecita, nin tzun e ban list quib tan oyintzi nakajil jun tal tzanla. 6 I tzun taltz scyetz yi e quenita yi ate chixol yi e amalecita: Quitelenk chixol yi e amalecita, bantz quil cxelwok cun kan swutz! Na yi e itetz imam ite ja chichaj yi banl cyalma scyetz yi e kamam kate yi cyelen tzaj Egipto. Cyelen tzaj tzun e quenita chixol yi e amalecita. 7Ej nin tzun oc Sal scyuch yi e sanlar tan chibiylen cun cyakil yi e amalecitatz le amal Havila jalen te yi amal cwent Shur, yi chon at swutz cunin mojomil Egipto, nin e xcye tan chibiylen cun. 8 Nchatz txamxij Agag yi chireyil tan, nin e quim len cyakil yi e sanlar yi reyatz tan spar. 9Ma yi Agag qui nin
j 15:1

15

1I

Yi telen kej yi rey Sal swutz Ryos

1S 10:1.

k 15:2

Ex 17:8-14; Dt 25:17-19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL15

320

quim cyan, nin qui e quim yi echk balaj awun cyan chi tanen cner tu mam tor. Nin qui nin e quim yi echk ne wac cyan yi chin chicatzaj nin. Nin qui nin xit yi echk taklen cyan yi winin jamel, ma na ntin xit yi echk taklen yi quic mas jamel. 10 Yi wit bajijen yi xtxolbilatz nin tzun jilon Kataj tetz Samuel yi witz pale: 11Lastum yi nwak amal tetz Sal tan toquen cyen tetz rey, na ja el xajsal tib swej, na qui nin mban i tanen yi wetz wajbil, stzun Kataj. Winin bisunen Samuel yi tbital yi yol Kataj, nin baj cun akbaltz tan tan cuswutzil swutz Kataj tan cwen tzaj xtxumun te Sal. 12 Ma le junt eklok chin bixe skil nin, benen Samuel tan culchen Sal. Poro nin alchij tetz yi chon benen Sal jalen Carmel, na nin bnix jun cub tan tan taklen kej i tan yi jun chin oyintzi. Ntin atij jun tkujtz, ma yi bnixen, icyen nin bantz jalen Gilgal. 13 Benen tzun Samuel jalen Gilgal tan yol tu Sal. Yi toponen, bajx jilonen tzaj Sal tetz: Tak tzaj Kataj winin banl talma tibu. Nin yi in wetz ja nel cun te yol Kataj yi ntal swetz. 14 Ma jalu ko ja cel cun te yol yi ntal Kataj tzatz, mbi tzuntz yi itzet nin yi e cner scyuch yi e mam tor yi na wit nin yi na chichin? stzun Samuel. 15 Chon chisaj ticylen le chitnum yi e amalecita stzun Sal bantz, na cyakil yi e sanlar ja saj chicyal yi echk chumbalaj mam tor tu echk balaj cner tan toyen tetz Kataj tetz chitxixwatz yi patun cun sbne chiwankil. Ntinatz mmul kan. Poro tircun yi e mas ja chiquim kan, stzun Sal bantz tetz wutzilen Samuel. 16 cabne cyen tu! nin bit tzaj cyakil yi mbi cun tal Kataj swetz ewt akalen, chij Samuel. 17Te ntaxk coc tetz rey, quic akej at, poro yi jalu a yi witz ajcaw squibaj cyakil yi coblaj kuj xonl Israel, na ja cbixe tan Kataj tetz chireyil. 18 Nin ko ja cawun Kataj tan awoquen tan chixiten cun yi e juchul ilatz, nin tan chitzajsen cunin, 19nxac tzun yi ja apaj cawl i? Na ja ben acul te chimebil yi e acontr, nin ja ajuch awil swutz Kataj tan paj, chij Samuel tetz Sal. 20 Qui Ta! Qui mimpaj cawl i, ma na ja noc culutxum jak cawl i. Ja imban tanen yi tetz cawl yi tal swetz, na ja ul yi rey Agag wan pres, yi chireyil yi e amalecitatz, nin tircun chiwunakil ja chel cun wan swutz. 21Poro itz yi e sanlar yi ja je chicambal echk mam tor tu echk cner. Ntin yi echk taklen balaj nje chicambal, tan toyen tetz Kataj yi kaRyosil le amal Gilgal, chij Sal tetz Samuel. Stzawel tzun Samuel tetz: 22 Mas balaj swutz Kataj yi nink kaban tanen yi tetz tajbil, swutz yil koy echk oy, tu echk txixwatz yi patun cun tetz. Ban tcun yil kaban tanen yi tetz tajbil, nin yil kubit yi tetz yol, swutz yil koc tan toyen echk txixwatz, tu epuil cneru wi tetz altar.l 23 Na yi e yi na chipaj cawl Kataj Ryos, nicun cyetz quilatz chi til jun aj cun. Nka nicun quil tu jun yi na oc tan loken wutz echk ryos yi banij cuntu. Nicun tzun tajtzakl jun yi na paj cawl Ryos tu echk ajtzaklatz.
l 15:22

Pr 21:3; Os 6:6; Am 5:22-24.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

321

1 SAMUEL15,16

Ej nin tan paj yi qui nin ncxom te yi tetz cawl, nchatz tzun i tetz, quit xom tzawej yil cawun, stzun Samuel tetz Sal. 24 Bintzij, chij Sal, ja injuch wil, na qui nin mimban tanen yi cawl Kataj, nin qui nin mimban tanen yi teru yolu, yi talu swetz. Ma na ja chinxob scyetz yi e wunak yi xomche swej, nin ja xom inwi scyej. 25 Poro bneu pawor tan cuylen impaj, nin ban yi nink xomninu swej tan culajen Kataj. 26 Quit chinxomnin tzawej, stzun Samuel tetz, na yi aatz qui nin maban tanen yi cawl Kataj. Nchatz tzun i tetz quit xom tzawej yil cawun tibaj Israel. 27Jen tzun paksal tib Samuel nin elen nin tzaj bantz. Poro nin saj Sal tan stzamlen yi xbuk yi at cun tzkul. Nin tzun el katz jun pi tej. 28 I cunin tzun iatz mban Kataj tzawej, chi mawulej yi bech wetz. Na ja wit el tcyal yi cawl takab tan cawun cwent Israel nin chon stke yi cawl tetz junt atanum, yi mas balaj xtxumun tzawutz atz. 29Na yi Kataj Ryos, yi na akon kej Israel, nketz laj i, nin qui na xtxixpuj tajtzakl, na nketz jun wunak tu yi qui na el cun te yol, stzun Samuel tetz Sal. 30 Bintzij, ja injuch wil, stzun Sal ban junt tir, poro bneu pawor swetz yi nink taku inkej chi jun rey chiwutz yi e wi banl wi, nin chiwutz tircun yi e wunak. Chastzun te bneu pawor tan benenu swej tan culajen Ryos, yi tajcawilu, stzun Sal tetz. 31Nin tzun cujij Samueltz, nin e bentz tan culajen Kataj. 32 Yi cyoponen, nin tal Samuel: Sajk ticylen Agag tzinwutz, yi rey cwent yi tnum Amalec. Nin tzun opon ticylen Agag, poro quic jun yol na tal, na le tetz xtxumun itz yi nsken wit el liwr swutz jun quimichil yi chin quixcuj nin. 33 Ej i tzun tal Samuel tetz: Tan yi aspar ja cxcye tan chibiylen cun jun coloj cyal xnan. Nin iten nin xtxolbilatz sbajok tej atxu, na quimok tan spar. Quic junt yol tal Samuel. Oquen nin bantz tan eklen cun wankil yi reyatz swutz Kataj, le tnum Gilgal. 34Ej icyen nin tzun ban Samuel jalen Ram. Ma Sal, nin pakxij xe tetz cal le tnum Gabaa. 35 Nin jetzatz quit til Samuel wutz Sal, poro ilen nin ja bisun i tan paj yi nje xtxixpul Ryos yi tajtzakl yi toquen cyen Sal tetz rey. tzun bantz nin jilon Kataj Ryos tetz Samuel: Tona nin lcyaj cyen yi bis awan te Sal? Quit na waj yi tzicy mas tiemp tan tetz rey. Quilok tan nojsen cun yi tuc tan aceit, na na waj yil cben xe cal Isa, yi aj Beln, na ja wit bixe wan tan toquen cyen jun scyetz yi e cyajl tetz rey. 2 Poro en tzimban tan qui tbital Sal? stzun Samuel, na kol tbit, chinquimok tan! Cyaj nin jun ne wac yi tij, nin ban tzawal yi chon ncben tan toyen swetz. 3 Nin ban tzatxoc Isa tan toponen te jun kejlalatz, nin swale tzatz yi mbitz tzaban. Nin ban je cojij aceit twi yi jun yil wal tzatz, yi tzocpon tetz rey, stzun Kataj. 4 I nin tzun tulej Samuel quib yi tal Kataj tetz. Yi toponen i Beln, nin tzun e el tzaj yi e wutzilen ajcaw tetz tnum tan culchen, poro ilen nin na chixob mu tal.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16

1I

Yi bixewen Luwiy tetz rey

1 SAMUEL16

322

Nketz pe oyintzi mantaru? chech bantz tetz. 5 Qui stzun Samuel, chon nnul tzonej tan toyen jun intxixwatz tetz Ryos. Chastzun te chixanse quibu, na chixomok ninu swej tan paten yi txixwatz, stzun Samuel. Nchatz oc Samuel tan chixansen Isa scyuch yi e cyajl, nin oc tan chitxoclen tan cyoponen te jun kejatz. 6 Ma yi cyoponen Isa scyuch yi e cyajl, nin tzun ben tilol Samuel wutz Eliab nin tzun xtxum: Jun cun yol yi jun yajej, yastzun yi jun yi ja je xtxaol Ryos tan toquen tetz rey. 7Poro nin tal Kataj tetz: Quil cxubsij tan yi echk taklen yi na awil nin, nin quil tzatxum yi itz tan paj yi nim wutz tkan yil tzoc wan tetz rey. Na qui na chinxom te yi echk taklen yi na til jun wunak, na yi wetz na wil yi en tanen te talma jun, nin yastzun yi xomchin tej, stzun Kataj tetz Samuel. 8 chakol tzun Isa Abinadab yi cyajl, nin tzun chajtz tetz Samuel. Poro nin tal Samuel: Nchatz yi junej nketz yi jun yi ja je xtxaol Ryos. 9Ej nin chakol tzun Isa yi Sama, poro nin tal Samuel: Nchatz yi juntej, nketz yi tajbil Ryos. 10 Juk tzun cyajl Isa chaj tetz Samuel, poro nin tal Samuel tetz, yi quic jun scyetz yi jukatz yi jajk je xtxaol Ryos. 11Ej witzbilt len jakol i: Quict pe mas acyajl? At jun tal inchip, i tu jun pstor kawun, stzun Isa. Benk bin joyol tetz, stzun Samuel, na quil xetij kamunl ko quic at skaxol. 12 Nin tzun ben mantar Isa tan chaklen. Nin til Samuel, yi chin sak nin wankil yi jun tal xicyatz, chin yuben nin wutz, nin chumbalaj nin i. Nin tzun tal Kataj tetz Samuel: I tzun ias. Ban tzabixbaj i tetz rey, stzun Kataj. 13 Jen tzun tcyal Samuel yi culbil aceit, nin chiwutz cun yi e stzicy yi bixewen cyen tan toquen tetz rey. Yi bi i itz Luwiy. Nin jetzatz te jun kejatz toquen lacpuj yi espritu Kataj tej i. Ma Samuel nin tzun aj junt tir le tnum Ram. yi na bajij yi xtxolbilatz nin tzun cyaj cyen tilol yi espritu Kataj yi Sal, nin opon jun espritu akol bis tan Kataj tan xuxen i. 15Chastzun te yi e mos nin cyal tetz: Ilu jun coloj kajcawil, na el xtxumu tetz yi at jun espritu yi na akon bis yi ja ul tan Kataj Ryos tan xuxenu. 16 Chastzun te cawunk tzaju sketz tan kabenen tan joylen jun yi list tan tocsen yi arpa, bantz yil tbit ninu yi balaj kulil, quit nachonu te yi jun espritujatz yi na tzan tan xuxenu. 17Joywok bin jun yi chumbalaj nin tzoc yi arpa tan, nin ban tzul tzonej, stzun Sal bantz. 18 Ej nin tzun tal jun chixol yi e mos: Ilen nin ja wil jun chixol yi e cyajl Isa yi aj Beln, yi ban na xcye tan tocsen yi arpa. Nchatz i jun aj oyintziinl yi qui na xob tetz jun, nin chin list nin i tan yol. Nin ilen nin xomij Kataj tan cheyen. 19E ben tzun cobox chakum tan Sal te Isa, tan talchen: Chaktzaju yi cyajlu tzinwutz, yi jun yi na biaj Luwiy, yi pstor cner. 20Ej nin tzun ben
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14Te

Yi toquen Luwiy tetz chakum Sal

323

1 SAMUEL16,17

chakol Isa yi Luwiy te Sal. Nin ben tcyal Luwiy jun buru yi ekan pam tan, tu jun tzum nojnak tan win, tu jun tal ne chiw. 21Yastzun cyantz tan Luwiy yi toponen swutz Sal nin tzun cyajtz jak cawl i. Yi telen tiemp winin tzun na tzatzin Sal tej nin bixe-tz tetz cheyum. 22 Ej nin tzun opon jun xtxolbil tan Sal twi Isa, tan jaklen amal tetz tan cyajen cyen Luwiy tej tetz cyakil tiemp, na winin na pek i tej. 23 I tzun yi na oc yi jun espritujatz yi na akon bis tan xuxen Sal, nin tzun na oc Luwiy tan tocsen yi arpa, nin tan yi bitz na cutzaj xtxumun Sal. Ma yi jun espritujatz nin tzun na col cyen Sal. tzun bantz nintzun e mol quib yi e sanlar cwent filistey tan oyintzi junt tir scyej yi e xonl Israel. Chon tzun chimolol quibtz le amal Soco cwent Jud. Yi cyoponen Soco chon cwen chicampament le amal Efes-damim yi at txol Soco tu Azeca. 2 Nchatz e ban Sal yi rey cwent Israel tu yi e tetz sanlar. Chon tzun chimolol quibtz le jocoj yi na biaj Ela, nin chon e cyajen cyentz cobox kej. Ej nin e ban list quibtz tan oyintzi scyej yi e filistey. 3 Chon tzun chibnol list quib yi e filistey wi jun juwtz. Nchatz e ban yi e xonl Israel, ntin cun yi jocoj cyaj cyen chixol. 4Telen tzaj tzun jun chin wutzilen yaj chixol yi e filistey, itz jun witz aj oyintziinl, yi aj Gat i. Yi wutz tkan, at lo mas ox metr, nin yi bi, itz Goliat. 5 At jun casco tej wi yi brons, nin at cyen jun chalec tej yi nchatz itz brons, nin yi talal yi jun chalecats itz jun quintal tu lajuj liwr. 6 Nchatz yi chich yi at tan colchen yi wutz checy brons cun. Nin ekan jun chin spar tan yi brons cun yi at tul soquil yi calijen tan wutz coc. 7Ma yi catzaj yi tkan yi lans yi cyan tan nicun catzaj tu ox tkan xbil, nin yi cchilu yi nim wutz yi at swi yi lans itz coblaj liwr talal. Ej nin bajxij jun sanlar swutz yi cyan jun chin makbil flech tan. 8 Yi telen tzaj Goliat chixol yi e tuch nin tzun jilon tzajtz scyetz yi e sanlar cwent Israel: Oyintzi pe na itaj? Nxac tzitetz yi tircunin ncu imolol itib tan oyintzi? Ma inchuc atin wetz, nin in filistey, ma axwok itetz axwok jun coloj tu esclaw Sal. Ban tcun txawoken jun mero yaj tzixolwok tan tulen tan oyintzi swej. 9Ej nin kol xcye yi junatz swej, nin kol chinquim tan kocopon tzuntz cyakil o yi o filistey jak icawl. Ma ko in wetz chinxcye tej, cxocopon tzuntz tetz kaesclaw. 10Ko at jun cham tzixol, or sajen tan oyintzi swej! na chin tzaj Goliat scyetz. 11I tzun yi tbital Sal scyuch yi e tetz sanlar yi xtxolbil yi tal Goliat, nintzun e xobtz nin cyal jun nimsaj cul tan oyintzi tuch. 12 I tzun bantz at tzun jun yaj aj Beln cwent Jud yi na biaj Isa. Nin te yi jun tiempatz yi at tzaj Sal tetz rey nsken tzun tijin cul i. Nin ate wajxak cyajl yi jun yajatz, nin at jun yi na biaj Luwiy. 13-14Chon tzun ate pon ox scyeri yi e cyajl Isa chixol yi e sanlar tetz Sal te yi jun oyintziatz. Yi oxatz itz Eliab yi bajx cyajol tu yi cap yi na biaj Abinadab, tu Sama yi toxin cyajol. Ma Luwiy, yastzun yi chichipil. 15 Ilenin tzun na xak i tan chixajsen yi e stzicy nin na ajt i-tz Beln tan pstoren yi tawun yi taj, na tal pstor cneru tu Luwiy. 16 Ej, ma Goliat yi filistey, chatz cuntunin i-tz tan chixuxen yi e sanlar cwent Israel. Cyakil jalchan nin cyakil cwen kej na eltzaj tan chixuxen. Yastzun ban i-tz tetz cawunak kej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17

1I

Yi quimen Goliat tan Luwiy

1 SAMUEL17

324

17At tzun jun kej nin tal Isa tetz Luwiy, yi cyajl: Or Luwiy, or tzabenen tan taklen mu chiwa yi e awutzicy yi ate xol wutz tul chicampament. Cyajnin junak liwr yi triw yi woyint, nin cyajnin lajuj pamej. 18 Nchatz cyajnin lajuj ques, nin ak cyen tetz yi ajcaw tetz yi jun kuj sanlar kale atet awutzicy. Ej nin ilwe tzaj yi ko ban atet nin cyajtzaj jun ech taklen tan chajlen swetz yi ko bintzij nin ban atet, stzun Isa bantz tetz Luwiy. 19Ma tetz Sal scyuch yi e stzicy Luwiy chon ate cyetz tan oyintzi scyej yi e filistey le jocoj yi na biaj Ela. 20 Itzun le junt eklok, chin jalchan cunin tzun casen Luwiy nin bentz tan taklen chiwa yi e stzicy yi ben tkol yi taj. Ma yi e tawun apart junt cyaj cyentz tan chiquicylen. Yi toponen Luwiy le amal kale atet yi e stzicy nsken tzun chiwek quib yi e sanlar tan oyintzi. 21Na chichin lentz tan chiqiwsal quibtz, na nsken baj len chitxolil quibtz, list atet tan oyintzi. Nchatz quitanen yi e filistey. 22 Cyajcyen tu tzun tkol Luwiy yi chiwa yi e stzicy tetz yi jun yi at tan quicylen yi echk macl, tu yi chiwa yi e mas sanlar. Benen tzun i-tz chixol yi e sanlar tan chijoylen yi e stzicy nin tan jaklen scyetz yi en quitanen. 23 Poro te yi na chijilon Luwiy scyuch yi e stzicy, nintzun el tzaj junt tir Goliat chixol yi e sanlar cwent filistey tan xcyaklil scyej yi e xonl Israel. Nin tzun ben tbital Luwiy yi yol yi jun witz aj oyintziinlatz. 24 Winin tzun chixoben yi e aj Israel tetz, nin at e yi e el ojkuj swutz. 25 Nin at e cyal: Ilwok nin yi jun chin wutzilen yajej yi na tzan tan telsen kakej yi o aj Israel, na yi tajbil i itz tan toquen jun tan oyintzi tej. Ej nin ja tal kareyil yi alchok scyetz yil xcye te yi jun chin wutzilen yajej, swake winin mebil tetz, nin swake inmel tetz txkel. Nchatz quil tzinjak alcawal tetz najal i sbne opon tunintz, stzun chij. 26 Qui nin tbit David yi xtxolbilasej chastzun te, yi benen tbital Luwiy yi yol Goliat nintzun jak scyetz yi e sanlar yi ate nakaj: Mbil tzaklij tetz jun yil xcye tan biylen yi jun yajej, yi na tzan tan telsen kakej yi o xonl Israel? na yi mero bintzi quic ekan tan, na qui na kuklij cul te ketz kaRyosil, yi itznin tetz stzun Luwiy. 27Iten nin xtxolbil cyal yi e sanlar tetz Luwiy chi yi nsken cyal squibil quib te yi mbi tzaklok tetz jun yil xcye tan biylen Goliat. 28 Yi tbital Eliab yi mbitz jak Luwiy scyetz yi e sanlar, nintzun saj colp wi-tz te yi titzun, i tzun taltz tetz: Mbi na ajoy tzaj tzonej? Na tzun ncyaj cyen awan tan chiquicylen yi e tawun kataj le amal tzinunin tu? Na el intxum tzatz yi mbi tzuntz yi ati tzonej, yi awajbil itz tan awilol yi mbi na bajij tul oyintzi, stzun Eliab tetz. 29Mbitz ncu injuchul jalcunej? stzun Luwiy, na chinch wetz quic jun echk taklen cachi na chintzan tan banlen, nin yol tu na imban wetz, stzun i. 30 Itzun yi nsken tal Luwiy yi echk yolatz tetz yi stzicy, nintzun el jatxol tibtz tej. Nin ben jakol iten nin xtxolbilatz tetz junt sanlar, nin iten nin alchijatz tetz i. 31At tzun e yi quibit yi mbi cun na tzan Luwiy tan jaklen, nintzun e bentz tan xtxolen tetz Sal. Ej nin yi tbital Sal yi puntil, nintzun el mantartz tan tan chaklen Luwiy. 32 Itzun yi tponen Luwiy swutz Sal nintzun tal Luwiy tetz: Qui tajwen yil kaxob tetz yi jun filisteyatz, na yi in wetz yi in chakumu Ta, ban chimben tan oyintzi te yi jun witz aj oyintzinlatz, chij Luwiy tetz Sal. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

325

1 SAMUEL17

33 Cuquen yaj, quic rmeril tan abenen achuc tan oyintzi te yi jun yajatz, na yi aatz a xicyet. Ma yi jun yajatz i jun witz aj oyintzinl jetz yi juyil tzaj, stzun yi rey Sal tetz Luwiy. 34 Ta, yi in wetz yi in chakumu, in pstor yi e tawun intaj. Poro quinin ben intzakpul jun cneru tetz jun txuc. Na at jun tir ja chinxcye tan colpen jun ne cner tjaj jun len, iten nin banas tkab jun oso. 35 Na yi na ben cyan, na chinxom nin wutz chicoc tan chitzamlen jalen yi na chinxcye tan majlenel tzaj le chitzi, poro yi na choc yi e txucatz tan inchilen klo, na chinxcye tan chibiylen cun, na na chinxcye tan jaken chitzi. 36 Yastzun na wulej, quic na ban ko itz jun len nka jun oso. Ma jalu ilu jun coloj wajcawil, yi nink taku amal swetz, yastzun sbajok te yi jun filistey yi na tzan tan chixowsen yi e sanlaru, poro yi e sanlaru e chakum yi Ryos yi itz nin tetz. 37Na yi ko ja oc Wajcaw tan incolchen tkab jun len nin tkab jun oso, nchatz sbne i tan incolchen tkab yi jun kacontratz, stzun Luwiy tetz yi rey Sal. Or bin yaj, swake bin amal tzatz tan awoquen tan oyintzi te yi jun yajatz, nin lok xom Ryos tan aquicylen, stzun Sal. 38 Cawunen tzun Sal tan weklen Luwiy te yi tetz macl yi na xcon tan tetz oyintzi. Je jun casco te wi Luwiy yi brons cun, nin oc jun chalec tej yi chich cun. 39Ej nin oc yi spar Sal xe cul. Nintzun piltz tan xon tu yi echk maclatz, yi inak cun toquen bajx tir tej. Poro quinin tzun aw xon tan tuch, nin ben tloltz tetz Sal. Wajcaw, quil tzaw xon wan tu yi echk maclej na qui nawnakin tej, chij Luwiy. Toquen tzun i-tz tan telsen len yi echk maclatz tej. 40Nin tzun bentz tan ticylen tzaj yi tal xtxamij, tu yi tetz xcoxl yi cyan cyen tu tan. Nin tzun octz tan joylen o tal ne cub le tkambil a, nin cu nintz tan le tal ne sam yi ilen nin cyan tan jak kab. Ntinatz tetz macl ben tcyaltz, nin bentz tan oyintzi te yi jun filisteyatz. 41Ma yi Goliat cheb cuntu na kans tzaj tib kale atit Luwiy, bajx cuntu yi cheyum swutz, yi cyanl tetz yi makbil flech. 42 Ma yi sajen xmayil Goliat Luwiy, nintzun tzeen cuntz tan telsen kej, nin tan paj yi chin nitxajet nin i. 43 In pe jun txi yi ncsaj tan imbiylen tan tze tu? chij. Toquen tzuntz tan jislen Luwiy tan bi yi tetz ryosil. 44 Ma jalu, quimok wan, nin swake yi awankil tetz chiwa kus. Nin tetz chiwa yi e smaron txuc, stzun Goliat tetz Luwiy. 45 Quic na ban, stzun Luwiy, xconk yi sparu tu yi lansu tanu tan oyintzi swej. Ma yi in wetz quic echk macl cyan wan, poro nocpon tan oyintzi teju tan bi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej, yi chiRyosil yi e sanlar cwent Israel yi na tzanu tan chixowsen. 46 Ej nin ja wit tak Wajcaw amal swetz tan inxcyewen teju. Squimoku wan, tzelepon inkuxul yi wiu, nin chiquimok cyakil yi e sanlar yi xomche teju. Ej nin swake yi chiwankil scyetz kus nin scyetz smaron txuc. Ej nin yil quibit cyakil wunak benen tzin, tzelepon chitxum tetz yi at jun ketz kaRyosil yi o xonl Israel yi at winin chamil. 47Ej nin cyakil yi e yi ate tzonej tzelepon chitxum tetz yi nketz tajwen tan xconen lans nka spar tan Ryos tan kacolchen, na tzocpon i tan oyintzi scyeju tetz ketz kaxel jalu, nin stke amal sketz tan kaxcyewen scyeju, stzun Luwiy tetz Goliat. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL17,18

326

48 Sajen tzun Goliat tan biylen klo Luwiy, poro lajkel nintzun bnol list tib Luwiy tan biylen Goliat. 49Benen tzun Luwiytz tan jesen tzaj jun tal cub tul yi tal ne sam yi at jak kab, nin octz tan tcul yi xcoxl. Benen tzun joliltz. Nojen quen tzuntz wutz plaj yi jun chin yajatz. Yi nojen cyen yi cub wutz plaj, sajen tzun jokloktz wuxtxotx. 50 Yastzun bantz yi xcyewen Luwiy te Goliat. Qui nin xcon spar tan, ma na jun tu xcoxl tu jun tal cub xcon tan biylen cun. 51Yi sajen jokloktz Goliat wuxtxotx, lajkel nin tzun benen Luwiytz tan jesen tzaj yi spar yi at wutz coc Goliat nin cu witzaltz, nin octz tan kuxlen len yi wi yi jun chin yajatz. Itzun yi quilol yi e filistey yi quimen yi chibajxom yi aj witz oyintziinl, nin tzun e el ojktz chiwutz yi e xonl Israel. 52 Ej nin yi quilol yi e aj Israel yi yastzun bajij, nin e chintz nin e xomnintz tan chibiylen cun tul yi be jalen le tnum Gat. Nchatz at e, e xom nin tan chibiylen cun yi e yi e opon cunin swutz yi sawanil yi tnum Ecrn. Nin tul cyakil yi be yi na el Saaraim tan toponen jalen Gat tu Ecrn, winin alma filistey ban cyentz tbe. 53 Itzun yi nsken chixcye yi e xonl Israel scyej yi e filistey, nintzun e pakxij le chicampament chicontratz nin ben chimajol cyakil yi nojcyentz chiwutz. 54 Ma tetz Luwiy, nintzun aj tcyal yi wi Goliat jalen Jerusaln. Ma yi echk macl Goliat chon cyajen cyen tan le tetz mantial yi at le chicampament yi e xonl Israel. 55 Poro te ntaxk xcye Luwiy tan biylen cun Goliat, nin yi benen i tan oyintzi tej nin tzun jak Sal tetz Abner yi cyajcawil yi e tetz sanlar: Na scyetz i taj yi jun xicyej? 56 Wajcaw, cuyu impaj, poro qui na wil na lo scyetz taj i, chij Abner. Joyaj puntil tan telen atxum tetz yi na scyetz taj, stzun rey Sal bantz. 57Itzun bantz yi xcyewen Luwiy te Goliat, nin te yi cyan yi wi Goliat tan, nintzun ben tcyal Abner i swutz yi rey Sal. 58 Yi cyoponen swutz Sal nintzun jaktz tetz Luwiy: A jun coloj xicy na scyetz i ataj? Cuyu impaj ta, yi wetz intaj na biaj Isa yi aj Beln, nin culutxum i jak cawlu, chij Luwiy bantz.

tzun bantz yi stzajen wi chiyol Luwiy tu Sal, chin tamiw nin tzun Jonatn ban Luwiy, nin winin pek i tej, chi na pek i stibil tib. 2 Ma Sal nin tzun cawuntz tan cyajen cyen Luwiy tuch, nin tan quit tajent xe cal scyej e taj. 3 Nin tzun bixe-tz cyan Jonatn tu Luwiy yi scyamiwe quib tetz cyakil tiemp, na winin na pek Jonatn te Luwiy, chi na pek i stibil tib. 4Ej nchatz el tcyal Jonatn yi tetz chaquet yi cyan tan, tu yi xbuk yi at cun tzkul, nin tzun tak-tz tetz Luwiy, tu yi spar i, tu yi coxbil flech, tu yi calbil macl yi at xe cul. 5 Nin tzun lajluchaxtz yi chin list nin Luwiy na te tircun yi echk taklen yi na tal Sal tetz tan bnol, jalcunin na bnix tan, nin chumbalaj nin na tulej. Chastzun te toquen i tan tetz cyajcawil cobox sanlar, ej nin chumbalaj nin bantz chiwutz cyakil yi e mas sanlar scyuch cyajcawil.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18

Yi bixewen tan Jonatn tu Luwiy yi scyamiwe quib sbne opon tunintz


1I

327

1 SAMUEL18

i tzun bantz, te yi chipakxen yi e sanlar tul oyintzi nin te yi quimen yi jun filisteyatzm tan Luwiy, nin tzun e eltzaj nil e xnan tan culchen yi rey Sal. Winin tzun chibitzinentz nin cyan len echk chimacl cyan tetz bitz, chi tanen pandero tu echk platillo. 7Nin je na cyalej: Jun mil contr ja chiquim tan kareyil Sal, ma Luwiy lajuj mil nchiquim tan.n 8 Nin tzun je swutz Sal yi xtxolbilasej, nin nintzun je lajpuj wi nin taltz: Yi e wunak winin na cyak kej Luwiy nin na cyal yi ja chiquim lajuj mil contr tan, ma wetz junen tu mil. Jalt cuntu yil tzoc cyen i cyan tetz rey, stzun Sal bantz. 9Jetzatz quit pek mas Sal te Luwiy. 10 Ma le junt eklok te yi ate nin le palacio, nin tzun oc junt tir yi jun espritu yi na tak, bis te talma Sal, nin tzun oc yabtz twi. Ma tetz Luwiy, na chon na tzan tan tocsen yi arpa, chi na ban cyakil kej, ma tetz Sal cyan yi lans tan le kab. 11Jalt cuntunin yi benen coxol Sal yi lans tej Luwiy. Na yi tajbil Sal itz tan cyajen cyen klo laclchok Luwiy wutz xan, poro yi Luwiy cob cun tir xcye tan colon ib tkab yi lansatz yi saj coxol Sal. 12 Nin tzun xob Saltz tetz Luwiy, na ilenin xomij Kataj tan cheyen, ma tetz Sal quit oc Kataj tan cheyen. 13 Chastzun te bixewen tan Sal tan telsen Luwiy xlaj i, nin octz tan tetz jun witz cyajcawil jun mil sanlar, nin cyakil tir yi na chiben chakij te jun oyintzi, bajxij Luwiy chiwutz. 14Poro tan paj yi ilenin xomij Kataj te Luwiy, ja tzun txacontz te chicontr, nin ban na ban tircun yi na ban i. 15 Chastzun te winin xoben Sal tetz Luwiy. 16 Poro tircun yi e aj Israel scyuch yi e aj Jud, e pek tej i, na i bajxij chiwutz yi e sanlar yi na chel le chitanum, nin bajxij chiwutz yi na chipakx tzaj junt tir. 17Ej i tzun bantz, nin tzun tal Sal tetz Luwiy: Swake yi Merab yi bajx inmel tzatz, tan toquen tetz awuxkel, poro tajwen tan awoquen tetz jun insanlar yi chin cham nin, nin tajwen tan abenen tan oyintzi tetz jun sanlar Kataj Ryos. Na nin xtxum Sal yi qui tajwen tan cwen biyol i Luwiy, ma na chon squimok chikab yi e filistey. 18 Ej i tzun tal Luwiy tetz: Yi in wetz quic mu inkej. Nchatz yi e inxonl, quic cyetz chikej chiwutz yi e mas katanum. Chastzun te quic inkej tan woquen tetz jiu ta. 19Ma yi toponen yi tiemp tan tkol klo Merab tetz Luwiy, quit oc tetz txkel Luwiy ma na txkel Adriel, yi aj Mehola, ban. 20Ma yi Mical, yi junt mel Sal, winin na pek-tz te Luwiy. Winin tzun stzatzinen Sal yi tbital yi xtxolbilatz. 21Ej nin tzun icytz tcul: Ban bin wak Mical tetz txkel Luwiy, nin ban xcon Mical wan tan cwen tul tramp, tan quimen i chikab yi e filistey. Ma jalu Luwiy cocopon tetz inji, stzun Sal ban junt tir. 22 Cawunen nintzun scyetz yi e chakum tan cyoquen tan tocsen cul Luwiy, tan cyumewen tu Mical. Nin je yol i yi talol scyetz yi e chakum tan talchen quen tetz Luwiy: Winin na pek yi kareyil tzawej. Nchatz yi e witz ajcaw yi ate xlaj, na chipek tzawej, chastzun te ban cxume tu Mical yi mel kareyil.
m 18:6

6 Ej

Yi chichen cul Sal te yi balajil Luwiy yi jal chiwutz wunak

Itz Goliat.

n 18:7

1S 21:11; 29:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL18,19
23 Nin

328

tzun chitxol yi xtxolbilatz tetz Luwiy, poro je yol Luwiy yi tal: Yi nink tzoc jun tetz ji yi rey sjalok winin kej. Poro yi in wetz, in tu jun prow sloj wunak, nin quic mu inkej tan woquen tetz ji yi rey, chij Luwiy. 24 Cyalol tzun yi e chakum Sal tetz yi yol yi tal Luwiy scyetz. 25 Ja tzun cawun Sal scyetz tan talchen yi xtxolbilej tetz Luwiy: Yi rey qui na taj mu jamel yi xun, ntin na taj i jun cient pi tzum tetz chichiol yi e filistey yi chiquimok awan, tan ticysal yi rey cul scyej yi e tetz contr. Yi tajbil Sal itz yi nink quim Luwiy cyakun yi e filisteyatz. 26 Chibenen tzun yi e chakum Sal tan xtxolen yi xtxolbilatz tetz Luwiy. Yi tbital i, winin tzun stzatzinentz yi ntinatz na taj tan toquen tetz ji yi rey. 27Te ntaxk jepon yi kejlal tan cyumewen, chibenen tzun Luwiy scyuch yi e sanlar, nin ja chixcye tan chibiylen cun cob cient filistey. Nin ja el chikuxul yi tzuml yi chichiol yi e yajatz yi e quim cyan. Nin ja opon tan taklen swutz yi rey, bantz toquen Luwiy tetz ji i. Tkol tzun Sal yi mel tetz txkel Luwiy. 28 Yi telen xtxum Sal tetz yi xomij Kataj te Luwiy, nin yi winin na pek Mical tej, 29mas tcunin tzun xobentz tetz Luwiy, nin octz tetz contr i tetz cyakil tiemp. 30Te yi jun tiempatz winin cyulen yi e sanlar filistey tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Mas ten cun xcye i chiwutz yi e mas capitn cwent Israel tan chilajen len yi e filistey. Chastzun te nin jal winin kej i chiwutz cyakil wunak. tzun bantz nin tzun tal Sal scyetz Jonatn scyuch yi e mas witz cyajcawil yi e sanlar, tan biylen cun Luwiy. Poro tan paj yi winin na pek Jonatn te Luwiy 2 nin tzun bentz tan talchen tetz: Na tzan intaj tan joylen puntil tan abiylen cun. Joyaj bin puntil tan awewal awib te jun akbalej. Joyaj jun amal kale quil cjalet, nin ban ccyaj tul jalen yil tzul skil eklen. 3 Yi in wetz chinxomok nin tej intaj nakajil yi amal kale atiet. Nin tzinjoye puntil tan cusen tzaj xtxumun, nin kol cutzaj xtxumun ilenin swale tzatz. 4 Ej nin tzun jilon Jonatn tu taj nin xtxol i yi balajil Luwiy tetz, nin je yol iej: Wajcaw, bant cun quil juchu tilu tan tu biylen cun yi prow Luwiy, yi chakumu, na quic jun echk taklen yi ploj mban i teju, cyakil yi na ban i, itz chumbalaj nin, nin itz tan jalsen keju. 5 Na ja tak tib tkab quimichil yi toquen tan biylen cun Goliat yi filistey, nin ja xcye Ryos tan kaclaxen yi o xonl Israel tan yi mbi ban Luwiy. Sak swutzu yi xtxolbilatz nin ja tzatzinu tej. Bant cun quil juchu tilu tan biylen cun, na quic tetz til. Quic xe kol tzocu tan biylen cun. 6 Nin tzun cutzaj xtxumun Sal tan yi xtxolbil yi tal yi cyajl tetz: Jun cun yol sak swutz Kataj Ryos, quit noc tan joylen puntil tan biylen cun Luwiy, chij Sal bantz. 7Benen tzun Jonatn tan xtxolen tetz Luwiy yi mbi cun e jilon tej tu taj. Nin ben tcyal i Luwiytz tu yi rey Sal yi taj, nin cyaj i junt tirtz. 8 Yi telen tiemp nin bajij junt chin oyintzi scyuch yi e filistey. Nin e xcye Luwiy tan chixiten cun, na nin e el ojkuj chiwutz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

1I

Yi joyol Sal junt puntil tan biylen cun Luwiy

329

1 SAMUEL19,20

9Ma tetz Sal nin oc lacpuj junt tir yi jun espritu cachi te talma te yi na tzan Luwiy tan tocsen yi arpa swutz. 10Cyan jun lans tan. Benen tzun coxoltz te Luwiy, poro qui nin tzamon tej na lajkel telen xajsal tib swutz. Chon tzun toquen cyen yi lans tul xan. Nin tzun el ojk Luwiytz, nin el tewal tibtz te akbalatz. 11Toquen tzun Sal tan chichaklen cobox chakum tan quicylen yi cal Luwiy, nin tan biylen cun jalchan cun le junt eklok.o Tlol Mical tetz Luwiy: Bant cun ewlen awib jalcunej, na ko qui cquimok tan intaj eklen, chij. 12 Toquen tzun Mical tan cheyen, tan telen xe cal. Chon tzun telen Luwiytz tul wentanu nin el tewal tibtz. 13 Nin tzun cu tewal Mical jun teblal wunak jak xnokl, nin oc jun witz tan yi banij tan xiil chiw, tetz wi tanen, nin je jun xbuktz tan tibaj tircun. 14Yi cyocomponen yi e chakum Sal tan stzamlen klo Luwiy, nin tzun tal Mical scyetz: Yabi Luwiy nin at i jak xnokl. 15 Poro nin e ben chakol Sal e chakum junt tir tan tilwen yi ko bintzij nin itz Luwiy. Nin tzun cawuntz scyetz tan tzajen cyekal Luwiy cyakil tu xtxach: Ma yil tzul itan tzinwutz, copon tzun imbiyoltz, stzun Sal. 16 Nin tzun e ben junt tir xe cal Luwiy, nin ja chinoj cyen tej yi itz jun tu teblal wunak yi ewan jak xnokl, nin yi at jun witz yi banij tan xiil chiw tetz wi tanen. 17Toquen tzun Sal tan choten stzi Mical: Nxac ncoc tan insublen? na ja awak amal tan telen ojk incontr. Ta itz tan paj yi ja tal i swetz yi chincopon biyol ko quil noc tan cheyen tan telen ojkuj, stzun Mical. 18Yastzun bantz yi claxen Luwiy tkab Sal. Cyenin tzun toponen Luwiy te Samuel jalen Ram, nin tzun oc xtxolil tircun yi mbi cun ban Sal tej. Chibenen tzun Luwiy tu Samuel tan najewen le tnum Naiot. 19Yi tbital Sal yi chon at Luwiy Naiot cwent Ram, 20nin tzun e ben chakol cobox sanlar tan stzamlen. Yi cyoponen nin quil yi at Samuel tu coboxt elsanl stzi Ryos yi na chibixin nin yi na chibitzin. Cwen mulen tzun yi espritu Kataj squibaj yi e chakum Salatz nin iten nin tzun e ban cyetz, e bixin, nin e bitzin chi e ban yi e elsanl stzi Ryos. 21Yi tbital Sal yi yatz bajij, nin e ben chakol coboxt chakum tan stzamlen Luwiy. Poro nchatz e, e oc tan bixl, nin tan bitz. Nin iten nin xtxolbilatz mbajij scyej yi toxin kuj chakum Sal. 22Bixewen tzun tan Sal tan benen Ram tan stzamlen Luwiy. Poro yi toponen i te yi chumam julil a yi at le tnum Sec, ja tzun oc tan jaklen tkanil Samuel tu Luwiy, nin ja cyal wunak yi chon ate Naiot. 23Te yi na xon tan toponen Naiot, nintzun cuul yi espritu cwent Kataj tej i, nin ja oc lacp te talma. Ej nin nchatz tzun i-tz, nin oc tan bixl nin tan bitz te yi na xon tbe tan toponen le aldey Naiot. 24Yi toponen Naiot, nin el tcyal bech tetz, nin oc tan bixl. Nin winin chinen swutz cun Samuel. Txanl cuntu tanen i, nin tzamij yi tajtzakl tan yi espritu Kataj te jun kejatz, nin te jun akbalatz.p Chastzun te ja cyal wunak: Nchatz ptzun Sal, elsanl stzi Ryos pe i?q chech.

20

1I

tzun bantz nin tzun el ojkuj Luwiy Naiot cwent Ram, nin bentz tan yol tu Jonatn:

Yi toquen Jonatn tan colchen Luwiy

o 19:11 Sal 59. p 19:24 Yi tajbil Sal itz tan biylen cun Luwiy, poro ja xcon yi jun xtxolbilatz tan Ryos tan maklen wutz i. q 19:24 1S 10:11-12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL20

330

Mbitz wil swutz ataj? Mbitz ncu injuchul swutz i? Mbitz ncu mbnol tan jalen wil swutz ataj, bantz toquen i tan injoylen tan imbiylen cun? chij Luwiy. 2 Qui lo, nketz tajbil Ryos tan toquen intaj tan abiylen cun! Quil cquim tan! Quic jun echk taklen yi na tew intaj tzinwutz, na tircun na tal i swetz yi ntaxk bnix, nin quic na ban jun echk taklen chuc cuntu, mpe ik at ekan tan nka qui. Quil cwoksaj yaj! stzun Jonatn. 3 Poro nin oc Luwiy chinchuj: Sak swutz Ryos yi tajbil ataj itz tan imbiylen cun. Nin na el xtxum i tetz yi aatz na cpek swej, nin quil tal tzatz yi mbi na xtxum tan banlen swej tan qui abisunen. Sak swutz Ryos nin tzawutz yi jun cun txant tan tulen yi quimichil tzinwutz, stzun Luwiy tetz Jonatn. 4 Ko yatz bintzij, chij Jonatn, mbitz na awaj yil tzimban tan awucheyen? 5 Je puntilej, chij Luwiy, eklen yastzun yil xetij yi nim kej yi na bajij yi na jeul yi ne xaw,r nin ilenin tajwen tan inwanen tu ataj tul yi kejatz. Poro bant cun quil chimben, ma na tzelpon wewal wib xol wutz jalen capen cwen kej. 6 Ej nin kol jak ataj yi na atinet, ban tzawal tetz yi ja injak amal tzatz tan imbenen lajkel jalen Beln, yi weri intanum, tan ticysen yi kej yi na bajij chixol yi e inxonl cyakil yob. 7Ej nin kol tal i yi ban, na tzun elepont yi qui tajwen chimbisun, poro kol je lajpuj wi, itz jun techl yi jun cun ja bixe tan tan imbiylen cun. 8 I bin jalu, in achakum, nin ja bixe jun katrat swutz Kataj tan kucheyal kib skibil kib. Banaj bin jun pawor swetz. Ko in ajpaj ban coc tan imbiylen cun. Quic na tak yi nink coc tan injatxlen nin tkab ataj. Ban yi ko aten coc tan imbiylen cun, stzun Luwiy tetz Jonatn. 9Quil tzatxum jun ajtzaklatz! Na ko yatz tajbil intaj tan abiylen cun, ilen nin swale tzatz, stzun Jonatn. 10 Poro en tzul rason tinwi ko jun cun na chich cul ataj swej? stzun Luwiy. 11Quin swej, chij Jonatn, ban kaben tan xon wutz wutz tan yol. Nin tzun e bentz. 12 Yi cyoponen wutz wutz nin tzun tal Jonatn tetz Luwiy: Sak swutz Ryos, yi chwan nin ekl, nka cap nocpon tan jaklen tkanil yi mbitz xtxumun intaj. Yi ko qui na tzan tan xtxumlen tan abiylen cun tzopon stziblal wan tawi. 13 Poro ko txumijt tan tan abiylen cun, nink tzoc Kataj Ryos tan incawsen cunin ko quil tzopon rason wan tawi, nin ko quil noc tan awucheyen tan awelen liwr. Tak tzaj bin Kataj banl tzawibaj, chi banak i tenchan tej intaj! 14Ma jalu, ko quil chin quim chan, nink jal banl awalma swej, chi yi banl talma Kataj yi mban tzawej sajlen tunintz. 15-16 Ma kol chinquim chan, ilen nink jal banl awalma scyej innajal.s Nink tzoc Kataj tan chicawsen yi e acontr, nink tzoc tan chisotzajen cun! chij Jonatn. Tan yi xtxolbilatz ja bnix jun trat tan Jonatn tu Luwiy. 17Nin tan yi peken yi at tan Jonatn te Luwiy, nin tzun bixe junt tir chiyoltz cyan, yi ilen nin chicheye quib squibil quib, na winin na pek Jonatn te Luwiy chi na pek i stibil tib. 18 Nin je yol Jonatn yi talej: Eklen yastzun yil xetij yi kej tetz yi acaj xaw, nin quibi sbne le acolchbil chixol yi e xtxocum rey. Poro quil chinachon tej yi quibix ati chixol. 19Ma
r 20:5

Nm 28:11.

s 20:15-16

2S 9:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

331

1 SAMUEL20

le toxin kej slajluchaxk chiwutz yi quibi chixol. Chastzun te ban cben junt tir tan ew ib wutzcoc yi jun chin tenaj cubatz kale acolol awib te witzbil tir yi chich cul intaj tzawej. 20Nin mben incoxol ox flech tetz techl nakajil yi jun tenaj cubatz, ik yi chonk na chintzan tan techen nin te jun taklen. 21Nin swale tetz yi chakum yi xomij swej: Cun joy yi echk flech. Nin yil ben tan joylen chin chink nin tzun tetz: Yi echk flech chon ate nakaj tzinwutz, cyajwe tzaj. Na tzun elepontz yi ban cel tzaj kale na awewet awib na quic jun il sbajok tzawej. Sak swutz Ryos nelpon cun te inyol. 22 Poro kol wal nin tetz inchakum: Yi echk flech chon ate joylaj mu kale atixet, ban tzun cel ojktz, na yastzun tajbil Kataj Ryos tan awelen ojk. 23 Ma yi kayol yi ja wit bixe kan, quil xit sbne opon tunintz, na yi testiw kayol itz Kataj Ryos, stzun Jonatn bantz. 24 Ej inin tzun tulej Luwiytz, nin tzun el tewal tibtz. Ma yi xeten yi kejatz yi na jeul yi acaj xaw, nin tzun wan yi rey chixol yi e witz ajcaw. 25 Chon colewen kale na colewet nintz nakajil yi tapij. Ma tetz Jonatn chon colewen swutz cun. Ma Abner chon colewen xlaj Sal. Ma yi colchbil Luwiy, cyal coletz tul. 26 Nin tul yi bajx kej quic jun yol tal Sal yi quic Luwiy le tetz colchbil, na nin xtxum yi quicunin batz itz tan paj yi qui nin xansaj tib tan jun til. 27Ma le capin kej te yi jun chin kejatz, iten nin banas, qui chaj tib Luwiy. Jakol tzun Sal tetz Jonatn: Mbi tzuntz yi quinin ul yi cyajl Isa tan waan ewt skaxol, nin nchatz jalu cyal nchaj tib? stzun i tetz Jonatn. 28 Ja tal Luwiy swetz yi chin tajwen cunin tan benen i jalen Beln. 29Nin cu wutz swetz tan wakol amal tetz tan benen, na yi e taj chocpon tan paten chitxixwatz, nin ja tal yi stzicy tetz yi tajwen tan taten i scyej. Nchatz ja tal Luwiy swetz yi kol tzimban yi jun paworatz tetz, mben tzaj tzuntz tan chixajsen cyakil yi e xonl i. Chastzun te ilu inreyil, quic i at tan waan skaxol. 30 Sajen tzun colpuj wi Sal te Jonatn: Quic awajtzakl, a tu tal jun witz bnol tetz! Na na el intxum tetz yi a mero tamiw nocx yajatz. Chin txixwil nin tu iwutz tu atxu tan paj yi awajtzakl. 31Qui pe na el atxum tetz, te yi itzet Luwiy, quic rmeril tan awoquen cyen tetz rey. I bin jalu ban cben tan ticylen tzaj, na tajwen tan quimen wan! 32 Poro mbi tzuntz yi tajwen tan quimen, na quic tetz til? chij Jonatn. 33 Yi tlol Jonatn yi jun yolatz, benen tzun coxol Sal yi lans tej tan biylen cun klo, poro lajkel nin telen xajsal tib. Qui nin tzamon tej. Telen tzun xtxum Jonatn tetz yi nsken bixe cunin tan yi taj tan biylen cun Luwiy. 34Jen tzun txiclok Jonatn nin eltz, winin chichen cul i, nin quinin wan te jun kejatz tu yi cap kej te yi jun chin tzatzinatz. Winin bisunen i na nin el kajab te Luwiy. 35 Ma le junt eklok nin tzun bentz wutz wutz tan yol tu Luwiy chi yi bixe cyan, nin ben tcyal jun xicy tetz cheyum. 36 Ej nin tzun taltz tetz yi cheyumatz: Cun joy echk flech yil noc tan coxlen nin. Jalcunin tzun benen yi xicy tan joylen. Poro nin ben coxol jun flech mas joylaj swutz yi xicy. 37Yi toponen yi xicy kale atit yi flech chinen nin tzun Jonatn tetz: Yi flech chon mpon joylaj mut. 38 Or awukan tan joylen, quil ccye cuntus. Benen tzun yi xicy tan ticylen tzaj yi flech nin pakxij te Jonatn yi patrn. 39Quinin pujx tan yi mbi na elepont cyakil yi xtxolbilej, na ntin Jonatn tu
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL20,21

332

Luwiy mmel chitxum tetz. 40 Benen tzun tkol Jonatn yi macl tetz yi xicy, nin taltz tetz tan pakxen le tnum. 41Te yi nsken aj yi xicy nin tzun eltzaj Luwiy wutz coc yi jun tenaj cubatz. Nin cu mejloktz, nin cu ox tir yi wi-tz wuxtxotx swutz Jonatn. Nin tzun chitzeksaj quibtz. Winin cyokentz chicabil jalen yi ticyen paj Luwiy tan okl. 42 Tlol tzun Jonatn tetz Luwiy: Cheb cun cben, na ja wit bnix katrat swutz Ryos. Tzocpon i tan kucheyen bantz telen cun kakab te kayol yi sukint kakun skibil kib, chij Jonatn bantz. Benen tzun Luwiy joylaj, ma Jonatn nin pakxij le tnum. tzun bantz nin tzun ben Luwiy jalen le tnum Nob tan tilwen yi pale Ahimelec.t Yi tponen, nintzun eltzaj yi pale tan culchen, poro ja el yab tej tan paj yi chuc Luwiy toponen. Jakol tzun tetz Luwiy: Mbi tzuntz yi chucu mmulu tzonej? 2 Atin tzonej tan jun mantar yi rey, chij Luwiy, nin ja tal i swetz yi quic rmeril yi nink tbit jun yi mbitz xe yi inmantar. Ej nin yi e yaj yi xomche swej, ja wal scyetz tan inchiwen tul junt amal. 3 Ma jalu quic pe kawa tuchu, na klo waj o pam yi lmak, tu alchok jilwutz cumir, chij Luwiy tetz yi pale. 4 Quic mu pam swuch, ntin yi pam yi xansant, nin yi ja wit oc swutz Ryos, ban ben tanu ko ate yi e chakumu wi xan,u stzun yi pale bantz. 5 Jun cun ato wi xan, stzun Luwiy, na yi e wetz inchakum ilen nin na choc wi xan yi na kel tan oyintzi. Nin yi jun kamantar jalu itz apart, poro ilen nin na choc wi xan yi na kel tan jun kamantar joylaj. Chastzun te jun cun ato len wi xan jalu, stzun Luwiy. 6 Benen tzun yi pale tan taklen tzaj yi pam yi winin xanil tetz Luwiy yi inak telen wi altar,v na quic mas pam at-tz. 7Poro te yi jun kejatz at jun chakum Sal yi at-tz tul yi jun amalatz. I jun aj Edom yi na biaj Doeg, nin i witz ajcaw squibaj yi e pstor cwent Sal, nin tzun til i cyakil yi mbajij yi toponen Luwiy te Ahimelec. 8 I tzun tal Luwiy tetz Ahimelec: Quic pe jun inlans tuchu nka jun inspar yil tzincam teru? Quic wetz cyan wan, na tan paj ojkel tan bnixen chan yi inmantar, quit nin tzun ntxamxtzaj yi inspar wan tu echk inmacl, stzun Luwiy. 9At lo, colij yi sparben Goliat wan, yi jun filisteyatz yi quim awan le amal cwent Ela.w Chon at wutzcoc yi efod, nin tolin tul jun xbuk. Ban tzacyaj nin ko na awaj, na quic junt macl swuch, stzun Ahimelec tetz Luwiy. Na klo waj lwucyaj nin, chij Luwiy bantz. 10 I tzun bantz nin tzun el tewal tib Luwiy joylaj, na ilen nin na xob tetz Sal. Chon tzun toponentz tu Aquis yi rey cwent yi tnum Gat. 11Ma yi e witz cyajcawil yi e sanlar yi reyatz nin tzun cyaltz:
t 21:1-6 Mt 12:3-4; Mc 2:25-26; Lc 6:3. u 21:4 Wi xan Ko at jun yaj wi xan, na elepont yi qui na witbej tib tu yi txkel tetz cobox kej. Ex 19:15; Lv 15:18. v 21:6 Lv 24:5-9. w 21:9 1S 17:51.

21

1I

Yi telen ojk Luwiy

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

333

1 SAMUEL21,22

Or tilu ta, na yi junej itz Luwiy, yi chakum Sal, yi rey cwent cyakil yi amalej! I bin iatz yi jun yi na bajij bitz tej yi na tal: Jun mil kacontr nchiquim tan Sal, ma tetz Luwiy lajuj mil nchiquim tan,x chech tzun ban cuntz. 12 Yi tbital Luwiy yi echk yolatz nin tzun xobtz tetz yi rey Aquis.y 13 Chastzun te nin cu bnol tib tetz jun yab tanen,z nin octz tan catlen wutzak puert nin na cajun taal stzi. 14Ej tlol tzun Aquis scyetz yi e witz ajcaw yi ate jak cawl: Qui pe na quilu yi i jun yab, nxac tzun mmul quicyalu-tz tzinwutz? 15 Ko na tzun taj coboxt yab xe incal le chiwutz cyeru? Nxac tzun yi mmul ticylen juntej tzinwutz. Ja icy impaj chixol yi e yi ate nin, stzun yi rey Aquis bantz. 1Ej nin tzun el ojk Luwiytz le amalatz, chon tzun toponen tewal tibtz le picy yi na biaj Adulam.a I tzun yi quibital yi e taj xtxu scyuch yi e stzicy scyuch cyakil yi e tajwutz yi chon at i-tz le jun picyatz, cyakil cunin tzun e, e opontz tej. 2 Nchatz e opon yi e wunak yi buchij che, chi quitanen yi e meba, scyuch yi e yi at chitxokben, nin yi e yi juntlen tajtzakl yi rey chiwutz. Nin tzun oc Luwiytz cyan tetz witz cyajcawil. At lo cyaj cient chixonen bantz. 3 Nin tzun el Luwiytz le jun amalatz, chon tzun toponentz Mizpa cwent Moab. I tzun taltz tetz yi rey cwent Moab: Max culu, bneu jun pawor swetz, na klo waj yil chicyaj cyen yi e intaj le tanumu, jalen cun yil tzel intxum tetz yi mbitz tajbil Kataj Ryos swej, stzun i bantz. 4 Nin tzun e opon yi e taj xtxu tan tu yi rey cwent Moab, nin tzun e atijtz tuch te yi tiemp yi atij Luwiy lakak amal xolak kotx yi at quixbel tan jen ponen tej. 5 Ej i tzun bantz nin tzun jilon Gad, yi elsanl stzi Ryos, tetz Luwiy, nin tzun tak i jun tajtzakltz: Bant cun yi quil ccyaj tzonej lakak amalej, ma na quilok jalen Jud, stzun i bantz. Benen nin tzun ban Luwiy. Chon tzun toponentz tan tatent xol tze cwent Haret.

22

tzun bantz, te yi na bajij cyakil yi xtxolbilasej, chon tzun at pon Sal le tnum Gabaa. Chon tzun colchij i-tz tmujil jun tze yi na biaj tamariscob yi at nakajil yi kajbil Kataj Ryos. Tzamij yi lans tan, nin ate yi witz cyajcawil yi e sanlar soltej i. Yi tbital yi stziblal yi nsken jal yi amal kale atit Luwiy scyuch yi e yi xomche tej, 7nin tzun tal scyetz yi e witz ajcawatz: Eu jun coloj aj Benjamn quibit tzaju inyol: Kuklij pe chiculu te yi jun cyajl Isa? Tzocpon nocxatz tan taklen jalaj chicojbilu tu echk amal yi ban xcon cyanu tan tawlen winin uva? Ej nin na pe cyocsaju yi tzocpon i tan cyocsenu tetz witz bajxom nin tetz capitn chixol yi e tetz sanlar? 8 Cyakil eu
x 21:11 1S 18:7; 29:5. y 21:12 Sal 56. z 21:13 Sal 34. a 22:1 Sal 57; Sal 142. b 22:6 Tamarisco itz jun wi tze yi nim wutz tkan chi tanen jun wi tzaj. At winin xac nin na tak muj, nin ban na baj yi tal wutz yi na jal.

6 I

Yi chiquimen yi e pale cwent Nob

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL22

334

ja chocu tan joylen puntil tan welen cun swutz, na cyal jun chixolu yi jajk tal yi ja bixe jun trat chixol incyajl tu yi jun cyajl Isa-atz. Cyal jun chixolu jajk bisun mu swej. Cyal jun yi jajk tal swetz yi ja oc yi weri incyajl tan contrin swej, nin tan cheyen jun inchakum tan incusen tul tramp, chij Sal scyetz yi e witz ajcaw. 9At tzun Doeg, yi aj Edom chixol yi e witz ajcawatz yi ate soltej Sal, i tzun taltz: Max culu ta, yi in wetz ja wil yi jun cyajl Isa-atz yi tponen Nob tan yol tu yi pale Ahimelec yi cyajl Ahitob. 10Ej nin wil yi toquen i tan jaklen banl Luwiy tetz Kataj Ryos, nin wil yi tkol i wa tu cumir tetz, tu yi sparben Goliat yi filistey.c 11Benen tzun mantar yi rey tan ticylen tzaj Ahimelec yi pale cwent Nob, nin cyakil yi e mas pale yi cyajwutz quib tuch. 12 Yi cyulen tzaj swutz Sal nin tzun oc tan choten stzi Ahimelec: Bit tzaj yaj, yi a cyajl Ahitob. Atin jak cawlu, ilu inreyil, chij yi pale. 13 Nxac tzun ncoc tan nuclen jun tramp swej tu yi nocx cyajl Isa-atz? na ja awak jun spar tetz. Nchatz ja awak wa. Nchatz ja coc tan jaklen banl swutz Ryos, bantz jalen walor tan contrin swej. Ma jalu nternin na tzan i tan inxkuken, bantz inloonen tan, stzun Sal tetz Ahimelec. 14 Max culu ta poro tanen tzinwutz wetz quic nin junt chakumu yi ban lkuke culu tej, ma na ntin Luwiy. Nin nchatz i jiu, nin i yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar yi ntinatz chixac tan quicylenu. Quic lo jun yi nim ten cun kej chixol yi e ajcaw yi ate jak wiu. 15 Ej nin nkeratz bajx tir yi nnoc tan jaklen banl i tetz Kataj Ryos. Max culu poro nketz in contru. Chastzun te, ilu inreyil, quil je jun echk taklen tanu tej inkul nka scye innajal, na yi in wetz, yi in chakumu, qui na wit mu tal yi xtxolbil yi ntaltzaju swetz. 16 Poro nin oc yi rey chinchuj te yi tajtzakl, i tzun taltz: Jun cun yol na wal nin tzatz Ahimelec, cquimok tuml cyakil yi e axonl! 17Cawunenin tzun yi rey scyetz yi e sanlar yi na chitzan tan quicylen i: Biywok cun yi e pale Kataj, na nchatz e junit e tu Luwiy, na elnak chitxum tetz yi na tew tib tzinwutz, poro qui nin cyal mu stziblal swetz. 18 Poro yi e sanlar qui nin chinimsaj chicul tan chibiylen cun yi e pale. Chastzun te toquen yi rey tan cawen Doeg yi aj Edom tan chibiylen cun: Doeg, biywe cun, stzun. Toquen tzun Doeg tan chibiylen cun yi e paleatz. Nin tul yi jun kejatz ja xcye i tan chibiylen jun mutx tu o yaj (85) yi at bech cyetz pale scyej. 19Chon tzun benentz le tnum Nob kale najlchet yi e paleatz nintzun oc tan chibiylen cun e yaj tu xnan, scyuch e nitxa tuml yi e tal ni. Nchatz oc tan chibiylen cun echk awun chi tanen wac, buru nin cner. 20Poro at jun cyajl yi pale Ahimelec yi na biaj Abiatar, yi ja xcye tan colon ib, na nin el ojkuj. Chon tzun toponentz le amal kale tewanet tib Luwiy. 21Yi toponen nin octz tan xtxolen yi en cun ban Sal tan chibiylen cun yi e pale cwent Kataj. 22 Tzajen tzun tlol Luwiy:
c 22:9-10

Sal 52.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

335

1 SAMUEL22,23

Jun cun, te yi jun kejatz yi wilol Doeg, ja icy tincul yi jun cun mben i tan xochon tetz Sal. 23 Impaj lo yi ja wit chiquim cyakil yi e axonl. Poro ban ccyaj tzonej swuch. Quit cxob, na yi e yi na cyaj choc tan abiylen cun, iten nin cyajbilatz tan imbiylen cun wetz. Poro kol ccyaj tzonej cyal jun tzocpon tan aloonsen. tzun bantz nin tzun e oc yi e filistey tan oyintzi te yi tnum Keila. Nin tzun el chimajol yi triw yi inaknin telen tzaj tul er. Ma yi tbital Luwiy yi xtxolbilatz, 2 nin tzun jaktz tetz Kataj: Ilu jun coloj Wajcaw Cuj pe tanu yil chimben tan oyintzi scye yi e filistey? Ban cben, chij Kataj tetz, quilok tan chixiten cun yi e filistey, nin colpwe yi e wunak yi najlche le tnumatz. 3 Ej i tzun cyal yi e sanlar tetz Luwiy: Poro en kaban, na na kaxob scyetz yi e kacontratz jalcunej te yi ato tzonej Jud, pyor yil kopon chiwutz tan oyintzi, skalucnek lo tan xow chiwutz, chech tzun yi e sanlar bantz tetz Luwiy. 4 Tan yi xtxolbilatz, nin tzun jak junt tir Luwiy tajtzakl tetz Kataj. I tzun saj tlol Kataj tetz: Quilok tan oyintzi le tnum Keila, na nocpon tan icheyen tan oyintzi scyej yi e filisteyatz, chij Kataj bantz. 5 Ej benen nin tzun e ban Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi scyej yi e filistey. Nin tzun e xcye-tz tan chixiten cun nin tan majlen cyakil cyawun. Yastzun ban Luwiy tan chicolpenel tzaj yi e xonl Israel yi najlche Keila. 6 Ej ma Abiatar, yi cyajl yi kajtzun pale Ahimelec, nsken el ojk tan tponen ojkuj te Luwiy le tnum Keila, cyan yi efodd tan. 7Ma yi Sal, yi tbital yi chon at Luwiy le tnum Keila, i tzun icytz tcul cuntu: Ja lo wit tak Kataj amal swetz tan stzamlen Luwiy, na jajtz, yi mmoc cyen le tnum. Quit tzel tzaj. Ja wit lamxij yi echk puert swutz tan quit telen liwr tinkab. 8 Ej telen tzun stziblaltz tan Sal tan chichaklen cyakil yi e sanlar, tan chimolol quib tan chibenen Keila, tan suten tej yi tnumatz nin tan stzamlen Luwiy scyuch yi e tetz aj oyintzinl yi xomche tej. 9Poro yi tbital Luwiy yi yastzun tanen yi xtxumun Sal, nin tzun cawunintz tetz Abiatar, yi pale, tan xconen yi efod tan, tan jakol Luwiy tajtzakl tetz Kataj Ryos. 10I tzun tal Luwiytz tetz Kataj: Ilu jun coloj Kataj Ryos yi o xonl Israel, yi in wetz in chakumu nin na el intxum tetz yi jun cun tzul yi rey Sal tan xiten cun yi tnumej tan tu yi chon atin tzonej. 11Poro Ta, tal tzaju swetz, yi ko jun cun tzul i tzonej chi yi yol yi nwit, nchimben polo chijatxol yi e wunakej tetz Sal yil tzul tzaj? Ilu jun coloj Wajcaw, in chakumu nin na cu inwutz teru tan tlolu swetz yi mbitz sbajok.
d 23:6 Swutz yi jun efodatz yi cyan tan Abiatar at jun txuy yi na biaj Pectoral, nin at cob cub tul yi ja xcon cyakun yi e aj Israel tan jaklen yi tajbil Kataj Ryos te yi mbil chiban. Yi cob tal cubatz na biaj Urim nin Tumim. Ntin ja xcon tan yi witz pale yi na oc yi nacin wutz pem. Sileju Ex 28:22-30 tu echk nota yi at xe yi pgina.

23

Yi xcyewen Luwiy tan chicolpenel tzaj yi aj Keila chikab yi e filistey


1I

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL23

336

Jun cun tzul Sal tzonej, chij Kataj. 12 Nchimben pe chijatxol yi e aj Keila scyuch yi e insanlar tkab Sal? chij Luwiy. Jun cun yastzun sbajok, stzun Kataj bantz tetz. 13 Chastzun te cyelen Luwiy le amalatz scyuch yi e tetz sanlar yi xomche tej. At lo kak cient chixonen. Poro qui nin jal jun amal cyan yi nink kuke chicul tul, ma na e xon cuntu nintz. Ma yi toponen stziblal twi Sal yi nsken wit el ojkuj Luwiy le tnum Keila, quit tzun bentz tan chitzamlen. Luwiy, chon tzun cyatentz tul echk amal yi at quixbel tan jen ponen jun tej yi at tulak echk amal yi at wiak wutz le amal tzinunin tu cwent Zif. Nin ilenin ja oc Sal tan joylen i, poro qui nin tak Kataj amal tetz tan jalen tan. 15 Poro ilen nin na xob Luwiy tetz Sal, na yi tajbil Sal yi telen tan joylen, itz tan biylen cun. Chastzun te nin naje-tz Luwiy Hores, le amal yi tzinunin tu cwent Zif. 16 Ej ma yi Jonatn yi cyajl Sal nin tzun opontz tan xajsen Luwiy le amal Hores. Yi tajbil i itz tan quiwsen nin tan kukewen mas cul Luwiy te Ryos. 17I tzun taltz: Quil cxob tetz intaj, na qui na xcye i tan ajalsen. Jun cun cocpon tetz kareyil yi o xonl Israel, nin yi in wetz ban noc tetz yi cap rey. Na nchatz intaj na el xtxum tetz yi yatz sbajok. 18 Nin tzun bnix jun chitrat cyan, nin oc Kataj Ryos cyan tetz stiwil chiyol.e Nin tzun pakxij Jonatn xe tetz cal. Ma Luwiy nin cyaj cyentz Hores. 19Ma yi e aj Zif chon chibenen jalen Gabaa tan yol tu Sal. Ej itzun cyaltz tetz: Ilu kajcawil, yi Luwiy, chon na tew tib le ketz kaamal,f na chon na benak i lakak amal yi at wiwtz, yi at quixbel ocomponen tej. Chon na kil wutz i wiak echk wutz yi na biaj Haquila, cwent Hores yi at cwen tzin tul yi amal tzinunin tu. 20Ilu jun coloj kareyil, ban tzun tzoponu, alchok kejil yi na taju nin list kutanen tan jatxlen i tkabu. 21Tzajen tzun tlol Sal scyetz: Tak tzaj Kataj banl squibu na ja el chikajabu swej! chij Sal. 22 Chibne binu pawor swetz tan joylen yi mero luwar kale tewanet tib, nin na scyetz yi jun yi ilon tetz, na na wit yi chin list nin Luwiy tan tewal tib. 23 Tajwen yil jal cyakil yi echk amal yi na xcon tan tan tewal tib. Ban tzun chulu junt tirtz tan talchen cyakil yi xtxolbil swetz, na na waj yi mero bintzij. Ej kalenas tzun chimbentz scyeju, nin ko bintzij nin at i le jun amalatz, tzintxuke cunin cyakil yi amal cwent Jud jalen yil jal wan. 24 Yi tkol Sal amal scyetz, nin tzun e pakxijtz Zif, le cyetz chitanum. Ma Luwiy scyuch yi e yaj yi xomche tej, chon tzun cyatentz tul jun kajlaj yi at tzak cun yi amal yi tzinunin tu cwent Man. 25 Toquen tzun Sal scyuch yi e tetz sanlar tan joyon. Yi tbital Luwiy yi jun stziblalatz, nin tzun ben tan ew ib wiak echk wutzilen picy xolak chin lmak
e 23:18

14 Ma

Yi taten Luwiy le amal yi tzinunin tu

1S 18:3.

f 23:19

Sal 54.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

337

1 SAMUEL23,24

wutz cub le amal yi tzinunin tu cwent Man. Yi tbital Sal yi xtxolbilej, nin tzun ben le jun amalatz tan stzamlen klo Luwiy. 26 Te yi na xon Sal scyuch yi e tetz chakum xe jun juwtz, chon tzun at Luwiy te jalajt xlaj tan joylen puntil tan cyelen liwr. Yi xcyewen Sal scyuch yi e tetz chakum tan suten tej Luwiy scyuch yi e tetz sanlar, nin te yi txant tan xcyewen tan chitzamlen cun, 27nin tzun opon jun chakum tan talchen tetz Sal: Ilu kareyil tajwen yil pakxiju jalcun le katanum, na ja wit chopon yi e filistey tan oyintzi skej! 28 Cyajen cyen tzun tilol Sal stzamlen Luwiy, nin jalcunin benen tan oyintzi scyuch yi e filistey. Chastzun te ja oc bi yi jun amalatz tetz Yi wutz cub, kale chijatxwit quib. tzun benen Luwiy tul echk amal yi at quixbel tan jen ponen jun tej le amal cwent En-gadi. 1Ej i tzun te yi pakxen tzaj Sal tan oyintzi scyuch yi e filistey, nin tzun alchij tetz yi chon at Luwiy tul yi amal yi tzinunin tu nakajil Engadi. 2 Toquen tzun Sal tan chitxalejen ox mil sanlar chixol cyakil yi e witz aj oyintzinl cwent Israel. Nin tzun bentz tan chijoylen Luwiy scyuch yi e tuch, txolak siwun, nin tulak echk wutz kotx. 3 Te yi na chixon tbe ja chopon kale atit cobox pemil cner nakajil jun picy kale atit Luwiy scyuch yi e tuch tan ew ib.g Chon tzun toquen Sal tul jun picyatz tan xonin. 4Yi quilol yi e chakum Luwiy yi mbi na bajij, nin tzun cyaltz tetz: Jalu tzelpon cun tej yi yol yi alijt cyen tan Kataj yi copon tkol i yi contru tkabu. Bne binu yi tajbilu tej, chech. Chin ewun cunin tzun toponen Luwiy wutz coc tan caplen len mu ju yi xtxo yi at cyen skul. 5 Poro jalcunin ja jal jun bis tetz, tan paj yatz mban, 6 nin tzun taltz scyetz yi e sanlar i. Lok cuy Kataj impaj na ja noc tan joylen puntil tan loonsen yi wajcawil, yi kareyil! Na i rey tan paj yi txaijt tan Kataj Ryos. 7Nin tzun xcye Luwiy tan chimaklen yi e yaj yi xomche tej nin quinin tak amal scyetz tan loonsen Sal. Ma Sal nin el tzajtz le jun picyatz nin icyt tcyajt yi be. 8 Ma Luwiy jalcunin telen tzaj le picyatz nin tzun chin nintz wutz coc Sal: Ilu inreyil! Ilu inreyil! stzun i. Yi jen tolil tib Saltz, nin tzun cu mejlok Luwiytz, jalen yi cwen ponen yi plaj wuxtxotx tan taklen kej Sal. 9I tzun taltz: Ilu inreyil, mbi tzuntz na tbitu chiyol yi e yi na cyal yi na chintzan tan joylen puntil tan telsen cunu swutz? 10Na ja wit lajluchax swutzu jalu yi nketz puntil. Na ja tak Kataj amal swetz tan biylen cunu te yi atu tul yi picyej. Poro yi in wetz nkeratz wajbil tan biylen cunu, ma na ja incuy paju, na ja intxum yi ko ilu rey, itz tan paj yi yastzun tajbil Kataj Ryos. 11Ilu inreyil xmay tzaju yi mbitz at tinkab, itz jun pi xtxou yi ja el incaplul. Yastzun techl yi jaj klo chinxcye tan biylen cunu. Na tzun elepontz yi
29Chon

Yi cuyul Luwiy paj Sal

24

g 24:3

Sal 57.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL24,25

338

quic jun tir yi jajk noc tan joylen puntil tan biylen cunu, nka tan sublenu. Poro yi ilu teru na tzanu tan joylen puntil tan imbiylen cun. 12 Lok tzoc Kataj Ryos tan malen kajtzakl, nin lok tak Kataj cawsu tan paj yi na tzanu tan joylen puntil tan imbiylen cun! Ma yi in wetz quil noc tan contrin teju, na ilu inreyil. 13 At jun xtxolbil yi ilen nin ja alchij sajlen tunintz: Yi echk ajtzakl yi chin junt len nin chon na jal te cyalma yi e mal nak. Chastzun te yi wetz quic tej wajal tan biylen cunu na ilu inreyil, na yi in wetz nketz in jun mal nak. 14Yi ilu teru at keju, na ilu witz kareyil yi o xonl Israel. Ma yi in wetz quic mu tal ekan wan, nicun in tu jun txi yi quimnakt nka chi jun tzis tu. Quic na tak yi na ojkelu wutz incoc tan intzamlen. Nxac na buch tibu tan injoylen, na quic ekan wan. 15 Chastzun te nink tzoc Kataj tan kamalen tuchu, yi na scyetz aj paj skaxol. Nink tzoc i tan wucheyen nin tan incolchen tkabu! stzun Luwiy bantz tetz Sal. 16 Yi wit jilonen Luwiy, i tzun saj tlol Saltz: I pe aatz Luwiy? a jun coloj witzun. Nin tzun saj jun chin okl tej talma Sal. 17I tzun taltz: Jun cun yol yi aatz nketz a ajpaj. Na qui nin matxum jun ploj ajtzakl swej, wech na chin juntlen nin mimban tzawejatz. 18 Tan yi ayol yi mawal, na el intxum tetz yi at banl te awalma swej. Na ja tak Kataj Ryos amal tzatz tan imbiylen cun, poro yi aatz qui nin nchincu abiyol. 19Na yi mero bintzij, cyal nin jun nink tak amal tan telen yi contr liwr, yi na jal puntil tan tan biylen cun. Chastzun te nink tak Kataj winin abanl na qui nin nchincu abiyol! 20 Nchatz na el cunin intxum tetz jalu yi jun cun yol cocpon tetz rey cwent Israel, nin yil coc tan cawun sjalok winin chibanl yi e katanum, nin quil chibisun tan jun ech taklen. 21Ntinatz na waj yi swutz cun Ryos tzawal tzaj, yi quil coc tan chisotzajen cun yi e innajal scyuch yi e inxonl, chij Sal. 22 Swutz cun Ryos yi quil noc tan sotzajen cun jun xonlu, stzun Luwiy bantz. Pakxen tzaj tzun junt tir Sal le tetz palacio. Ma Luwiy scyuch yi e yi xomche tej nin e pakxij junt tir lakak amal yi at xol wutz yi cyal na jepon tej.

25
2 Ej

i tzun bantz, quimen nin tzun ban wutzilen Samuel. Ej nin cyakil cunin tzun yi e xonl Israel chimol quibtz tan muklen. Winin cyoken tan bis. Chon mukxen cyan le tnum Ram le tetz luwar kale najewet. Ma Luwiy nin ajtz le amal tzinunin tu cwent Parn, tan ew ib.
Yi xtxolbil tetz Luwiy tu Abigail

1Ej

Yi quimen wutzilen Samuel

i tzun bantz, at jun yaj yi chin ric nin i, yi chon najlij le tnum Man cwent Jud. At ox mil cner tuch tu jun mil chiw, nin aj lijens i le tnum Carmel, kale na oquet tan caplen len xiil yi e tawun tan cayen. 3 Yi yajatz, Nabal bi. Nin i jun xonl kajtzun Caleb. Yi jun Nabalatz itz jun yaj yi chin maclen nin, nin chin tzetzuj nin te talma. Ma Abigail, yi txkel, itz jun xnan yi chin yuben nin, nin chin list nin. 4-5 Ej i tzun te yi at pon Luwiy le amal yi tzinunin tu, nin tzun tbit i stziblal yi chon at Nabal le tnum Carmel tan telsen xiil cner. Benen tzun chakol lajuj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

339

1 SAMUEL25

chakum tan xajsen Nabal nin tan talchen jun yos tetz. 6 Ej nin je yi xtxolbilej yi tal Luwiy scyetz tan cyalol tetz Nabal: Ilu jun coloj wajwutz, jun yos tetz teru tuml txkelu nin scyetz cyakil yi e xonlu. 7Ja imbit stziblal yi na akuju tan telsen xiil yi e tawunu. Nchatz na el xtxumu tetz yi cyatwen yi e pstoru le amal Carmel te yi ato tzaj ketz le jun amalatz, nin qui nin nkoc tan chixuxen nka tan majlen len jun tawunu scyetz. 8 Nin ban sjaku yi xtxolbilatz scyetz yi e mosu, nin scyale yi yastzun bintzij. Chastzun te na waj lwal teru yi iten nink ias sbanu scye yi e wetz inchakum yi ja chopon swutzu, nink taku yi mbitz yil saj buk te culu sketz, na nicun chi ilu-k intaj tanen. Cxchijwok sban tetz. 9E benen tzun yi e chakum Luwiy nin yi cyoponen, i nin tzun oc chitxoliltz chi yi ben alij scyetz, nin tzun chichiwantz. 10Poro je tal Nabalej: Na scyetz i yi jun Luwiyatz? Na scyetz i yi jun cyajl Isa-atz? Na at winin esclaw jalu yi na chel ojkuj swutz chipatrn! 11Ban ptzun kol woy nin chiwa tu quica tu chichib yi e wetz inmos tetz chiwa cobox wunak yi qui wajsken chiwutz? chij Nabal scyetz. 12 Yi quibital yi e chakum Luwiy yi xtxolbilatz, nin tzun e cu-t tbe tan chipakxen. Ma yi cyoponen te Luwiy nin tzun baj cyen chitxolil tetz, cyakil yi mbi cun tal Nabal scyetz. 13 Jen tzun lajpuj wi-tz Luwiy, nin tzun cawunintz scyetz yi e yi ate jak cawl: Banwok list itib tu imacl tan oyintzi! chij i. Toquen tzun chicalol chispartz xe chicul. Nchatz ban tetz Luwiy. Cyaj tzun cient chixonen e xom nintz tej, nin cob cient e cyaj cyen tan quicylen yi amal kale atit chicampament. 14Poro at tzun jun mos Nabal nin bentz tan talchen tetz Abigail yi mbi ben tlol Nabal scyetz yi e chakum Luwiy: Max culu na, poro yi Luwiy ja saj chakol cobox chakum tan talchen jun yos tetz kapatrn. Poro nin nsaj colpuj wi scyej. 15 Na yi e yajatz chumbalaj nin e ban skej te yi tiemp yi katen tan pstoren awun chinakajil. Quic jun tir jajk choc tan kaxuxen nin quic jun taklen mmel chimajol sketz. 16 Ma na skejl tu lakbal nchoc tan kacolchen. 17Poro tan paj yi winin maclen yi chmilu nin chin xowbil nin yi tajtzakl, qui tzun na tbit yol jun. Bant cun tzun nink xtxumu chan yi mbil sbanu, na jun cun tzul jun chin il chiwutzu tan paj yi tajtzakl yi chmilu, chij yi mos bantz tetz Abigail. 18 Lajkel nin tzun benen Abigail tan weklen cun cob cient pam tu cob tzum win, o cner yi boxijt, nin cawunak liwr ixin triw woyint, nin jun cient tort yi wutz uva cun yi skejt, nin cob cient tort wutz ib cun yi nternin skejt. Nin tzun je nin tircun yi wajatz tan tejak buru. 19I tzun taltz scyetz yi e mos: Ban cxbajxijwok scyuch yi buru, na chinxomokt nin wutz icoc junt kujt nin, chij Abigail. Qui nin tzun tal stziblaltz tetz chmil, te cyakil yi na bajij. 20Chon tzun jen nintz tib jun buru, nin ewun cuntu telentz swutz yi chmil. Nin tzun e sajtz chicyakil licunak tzaj tzin. Ej nin tzun ben tiloltz yi jen pon atet Luwiy tu jun coloj yaj. Benen nin tzun ban Abigail tan chiculchen. 21Ma tetz Luwiy te yi na xon tbe, tulen txakxtz tcul yi itz tan chatz tu yi cyoquen tan chicolchen yi e pstor Nabal le amal tzinunin tu, nin yi quic jun taklen el chimajoltz. Chin ploj nin ban Nabal na qui nin tak xel yi pawor yi ban Luwiy tetz. Yastzun na icytz tcul, te yi na chixon tbe. 22 Chastzun te bixewen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL25

340

jun yol Luwiy tan: Nink tzoc Kataj Ryos tan incawsen cunin ko ek jalchan quil quim nocx Nabal wan, scyuch cyakil yi e yaj yi chon ate cwent i! stzun i bantz. 23 Ma yi sajen tilol Abigail yi Luwiy, nintzun cu tzajtz wi buru nin tzun cu mejloktz jalen yi cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx tan taklen kej Luwiy. 24 Nin tzun opon kansal tibtz swutz i: Ilu jun coloj ajcaw, ban tzocu tan incawsen wetz chi ink yi mero aj paj! Poro max culu nink taku amal swetz tan tbiten inyol. Nink taku amal swetz tan lajluchaxen yi xe yi xubsenej. 25 Quil xtxumu yi yol Nabal yi ntal teru, na quic mu tajtzakl at. Nicun yi tajtzakl i tu yi mbi na elepont yi bi. Na chin yab nin i. Yi in wetz yi in mosu qui nin wil chiwutz yi e chakumu yi cyoponen tan jaklen jun oy tetz yi wuchmil. 26 Poro ntyo tetz Kataj yi qui nin ntak i amal tan tulenu tzonej tan chibiylen wunak, nin tan ticysalu culu tej. Lok tak Kataj chicaws yi e contru scyuch cyakil yi e yi na chijoy puntil tan biylen cunu! Nink chitij yi caws yi stije Nabal. 27Na cu inwutz swutzu tan stzamolu cyakil yi oy yi cyan wan, tan jatxolu chixol yi e sanlaru yi xomche teju. 28 Lok cuyu impaj, yi in wetz yi in tu jun mosu. Jun cun yol stke Ryos yi cawl tkabu cyuml yi e xonlu sbne opon tunintz, na yi ilu teru na tak tibu tan xconenu tetz Kataj Ryos. Chastzun te quik jun il tzul swutzu sbne opon tunintz. 29Na kol tzoc jun tan joylen puntil tan biylen cunu, quil loonu tan, na at Ryos tan quicylenu. Ma yi e contru tzocpon Ryos tan chijolen len, chi na oc jun tan coxlen cub tan jun coxl. 30Chastzun te yil tzel cun Ryos te yi echk taklen yi sukint tan teru, nin yil tzocu tetz rey skibaj yi o xonl Israel, chumbalaj nin yi quil bisunu tan tu yi mmocu tan chibiylen yi e yi quic cyetz quil. 31Nin quil bisunu tan paj yi jajk ticysaju culu scye yi contru. Nchatz yil jal keju, nink nul txakx tculu, yi in wetz yi in tu mosu, stzun Abigail tetz Luwiy. 32 Chumbalaj nin kaRyosil yi o xonl Israel, yi nsaj chakol a tan inmaklen. 33 Nin tak tzaj i banl tzawibaj tan yi balajil awajtzakl. Na ja cxcye tan maklen inwutz tan qui imbenen tan chibiylen wunak yi quic quil, nin ja amak inwutz tan qui wicysal incul scyej. 34Poro jun cun na wal nin tzatz tan bi Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel, yi ja xcye i tan maklen inwutz tan qui aloonen wan. Na yi quik ncul chan lajkel tan maklen inwutz, chwanin klo eklen quict jun xonl Nabal yi itzetk, stzun Luwiy bantz. 35 Stzamol tzun Luwiy tircun yi oy yi cyan tan Abigail, nin je talej: Ma jalu quit cbisun nin ban caj xe acal. Na ja wit atxol swetz yi mbi cun na icy tacul, nin tzimbne tanen yi ncu awutz tan jaklen swetz, chij Luwiy. 36 Ma yi pakxen tzaj junt tir Abigail kale atit yi chmil, nin tzun til yi benak nin Nabal tan waan chi na ban jun waan tu jun rey. Winin na tzatzin, nin nsken wit oc a twi. Chastzun te qui nin tal Abigail jun yol tetz, ma na jalen le junt eklok. 37Ma yi tulen skil, te yi nsken wit ul tajtzakl Nabal, nin tzun oc Abigail tan xtxolen tetz yi mbi cun bajij. Sajen tzun cutxpujtz nin txakxij tajtzakl, junawes nukewen cun wankil tan paj. 38 Yi telen lajujt kej, nin loon junt tir Nabal tan Kataj Ryos nin quimtz. 39Yi tbital Luwiy yi nsken wit quim Nabal, i tzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

341

1 SAMUEL25,26

Ntyo tetz Kataj yi i mmelsan xel te Nabal tan paj yi chin juntlen nin tajtzakl mban swej! Ntyo tetz Kataj yi ja oc tan inmaklen tan qui imbnol jun ech taklen cachi, ma na iten nin tajtzakl Nabal mmoc contr tej tan Kataj! chij Luwiy. Yi telen tiemp nin tzun opon jun yol tan Luwiy twi Abigail, tan talchen tetz tan toquen tetz txkel. 40Ej i tzun yi cyoponen yi e chakum Luwiy le amal Carmel tan yol tu Abigail, i tzun cyaltz tetz: Yi Luwiy, ja ko saj chakol tan ticylen ninu na na taj i yil tzocu tetz txkel. 41Cwen tzun mejlok Abigailtz tan chajlen yi culutxumil, i tzun taltz: Yi in wetz in tu jun mos Luwiy tanen, nin list in tan xtxajlen len quikan yi e tetz esclaw ko yatz cawl ltak i swetz, chij Abigail. 42 Yi wit tlol yi yolatz toquen tzuntz lajkel chan tan weklen cun bech tetz, nin tzun je nintz tej jun buru. Nin e xomnin o xun yi mos i tej. Nin e xom nintz wutz chicoc yi e chakum Luwiy. Ej nin yi toponen Abigail nintzun octz tetz txkel Luwiy. 43 Poro nsken cyen chume Luwiy tu Ahinoam yi aj Jezreel, nin chicabil e xnanatz e txkel Luwiy ban. 44Ma yi Mical yi mel Sal yi bajx txkel Luwiy, sken wit jatx Sal tkab junt yaj, yi na biaj Palti, cyajl Lais yi aj Galim. tzun bantz yi e aj Zip chon tzun chibenen Gabaa tan yol tu Sal, i tzun cyaltz: Yi Luwiy chon na tew tibh wi jun juwtz yi na biaj Haquila, swutz cun yi amal yi tzinunin tu, chech. 2 Benen tzun Sal scyuch ox mil witz aj oyintzinl cwent Israel, nin chon chibenen le amal yi tzinunin tu cwent Zif tan joylen Luwiy. 3 Yi toquen akalen, chon tzun chicyajen cyentz wi jun juwtz cwent Haquila nakajil yi be yi na icy cuntz le amal yi tzinunin tu. Ma yi Luwiy chon at le amal yi tzinunin tu, nin el xtxum tetz yi xomij Sal tan stzamlen klo jalen le jun amalatz. 4Chibenen tzun chakol cobox xkukwil tan joylen yi amal kale oponet cyen Sal. 5 Yi telen xtxum tetz, nintzun ben i-tz le jun amalatz kale e witet Sal, nin tzun tech wutz yi amal kale na witet Sal tu Abner yi witz cyajcawil sanlar, yi cyajl Ner. Nin ben tilol yi chon witen Sal nicyal yi amal kale na chiwitet cyakil yi e mas sanlar. 6 Toquen tzun Luwiy tan yol scyetz Ahimelec yi hitita tu Abisai, yi tal na Sarvia yi titzun Joab, i tzun jaktz scyetz: Na scyetz jun tzitetz yi list tan xomen nin swej jalen le amal kale na chiwitet, nin tan kocomponen kale na witet Sal? List wutanen ta. Ban tzinxomnin teju, tzun Abisai bantz. 7Ej te iten nin akbalatz e ben Luwiy tu Abisai jalen te yi amal kale na chiwitet Sal. Chon na wit Sal chinicyal cyakil yi e sanlar. Ej nin nakajil yi witz i txiclij yi lans tul txotx. Ma Abner scyuch yi e mas sanlar chon chiwiten soltej i. 8 Ja tak Ryos amal tzatz tan cwen abiyol yi acontr, ban yi nink tzawak amal swetz tan biylen cun. Nin iten nin yi tetz lans ban xcon wan tan xuylen
h 26:1

26

1I

Yi tlol Luwiy yi quic cuj tan cwen biyol Sal

Sal 54.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL26

342

nin wutz cul jalen yi tzicypon tul txotx. Junit tkuj tzel cun swutz, stzun Abisai bantz tetz Luwiy. 9Quil tzaban yi jun ajtzaklatz, chij Luwiy, na alchok scyetz yi ntin tzoc tan xtxumlen tan biylen cun yi rey, yi ja je xtxaol Kataj, tzocpon cawsen tetz. 10 Sak cun swutz Ryos, na ntin i at cawl tkab tan ticylen nin talma jun yil tzopon oril. Quic na ban yi ko itz tan yabil nka tul oyintzi. 11Nink tzoc Ryos tan inmaklen kol tzintxum tan biylen cun yi rey yi txaij tan. Ntin cyajtzaj yi lans yi txiclij xlaj yi witz, tu culbil tca, nin kelken chixol, chij Luwiy. 12 Ej yatz nin bantz nin ben tcyal Luwiy yi lans tu yi culbil a yi at xlaj witz Sal, nin e eltz. Cyal nin tzun jun e ilontz, nin cyal jun tbit yi quicyen cun chixol. Na nin oc bow chiwatl tan Kataj Ryos. 13 Ticyen tzun Luwiy jalaj cyen yi jocojatz, nin tzun txcye eltzajtz wi jun juwtz. Nin nim yi amal yi at chixol. 14 chinen nin tzun Luwiy tan casen Abner scyuch yi e mas sanlar: Abner elk awatl! Telen tzun watl Abner: Mbi ekan awan yi na ctzan tan casen yi kareyil? chij Abner. 15 I tzun saj stzawel Luwiy: Nketz pe i aatz yi jun yaj yi cyal jun skaxol yi o xonl Israel yi nicunk tzaknakil yi tajtzakl chitanen yi teru? en tzun yi qui maw quicylen yi rey awan? Na at jun yi ja ocpon tzixolwok nin yi tajbil i itz tan biylen cun klo yi rey. 16 Qui na yub awajtzakl, na ctzan tan quicylen yi rey tanen. Poro sak swutz Ryos na yi itetz icaws itz yi quimichil, na qui na cxtzan tan quicylen yi rey, yi txaijt tan Ryos tan cawunen. Ma jalu, ko chin list nin a joyaj yi lans yi rey tu yi jun tal xaru a yi at xlaj yi witz, ko pel jal awan! stzun Luwiy banintz. 17Yi telen xtxum Sal tetz yi itz Luwiy yi na chin tzaj, i tzun ben tlol: Poro a bin lo Luwiy, a jun coloj witzun, yi na cjilon tzaj? stzun Sal. Ilu jun coloj wajcawil, i inatz, chij Luwiy. 18 Mbi tzuntz na tzanu tan joylen puntil tan welen cun swutz na yi in wetz in tu jun chakumu? Mbitz ncu injuchul swutzu? Mbitz yi impaj intxokben teru? 19Ilu jun coloj wajcawil, tbit tzaju inyol: Yi ko itz Kataj Ryos mmakon amal tan toquenu tan imbiylen cun, nink cutzaj xtxumun i, tan jun intxixwatz yi swoye tetz. Poro ko itz cyajtzakl tu cobox wunak, nink tzoc Kataj tan chicawsen cunin tan yi jun cyajtzaklatz. Na na chitzan tan inlajen len le amalej, yi itz luwar Kataj Ryos. Na tan yi xtxolbilatz na chitzan tan impitlen nin tan woquen tan loken chiwutz junt txakaj ryos. 20Nkeratz wetz wajbil tan inquimen le chiamal awer nak joylaj, yi nkeratz tanum Kataj. Poro yi ilu teru, yi ilu inreyil, nicuntz chi najk tzanu tan injoylen chitanen jun cyak, nin na tzanu tan injoylen xolak wutz chi ink jun tzichini tu, chij Luwiy banintz. 21Ej i tzun tal Sal: Luwiy, a jun coloj witzun, jun cun na el intxum tetz yi ja injuch wil! Na chin chinchuj nin tunin in te yi wajtzakl yi chin juntlen nin. Na el intxum tetz yi ja chinxubsij. Poro quil cel ojkuj, na quit noc tan joylen puntil tan aloonsen, na ja wit achaj swetz jalu yi na awak inkej, na qui nin nchincu abiyol, stzun Sal tetz.
i 26:20 Tzichin itz jun jilwutz smaron txuc yi nicun tu jun quitx yi winin na yub yi xiil, poro qui na aw mas xicyin cyan. Nin yi chichibel ban na baj. Le castiy na biaj Perdiz, nin at winin jilwutz.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

343

1 SAMUEL26,27

22 Benen tzun stzawel Luwiy: Je yi lansuej, ilu jun coloj wajcawil. Ban tzul jun mosu tan ticylen nin. 23 Na na el intxum tetz yi Kataj Ryos tzakon kabanl yi o yi na kak kib tan banlen yi tetz tajbil, nin yi na kabuch kib tan quicylen yi kareyil. Yi jalu ja tak Kataj Ryos amal swetz tan biylen cunu, poro qui nin micy tincul tan imbnol, na ilu bixbant tan Ryos tetz witz kareyil. 24Chi yi mimban wetz jalu, yi qui nin mintxum tan biylen cunu, iten nink sban Kataj Ryos swej, nink lchincol, nin quik ltak i sotz culal swetz, chij Luwiy. 25Luwiy, a jun coloj witzun, tak tzaj Kataj banl tzawibaj! Sbnixok winin echk taklen balaj awan, nin chumbalaj nin sbne cyakil! chij Sal banintz tetz Luwiy. Yi bajijen cyakil yi xtxolbilasej, nin tzun pakxij Sal xe tetz najbil. Ma tetz Luwiy, nin tcyajt i yi tetz be.

ilen nin na tal Luwiy tcul cuntu: Alo nin kejil xcye Sal tan imbiylen cun. Chastzun te yi mas balaj itz yil chimben ojkuj le chitanum yi e filistey, bantz quit tzoc Sal tan inxuxen, nin bantz quit tzojkel i benen tzin Israel tan intzamlen. Na kol chimben joylaj nelpon tzuntz liwr tkab, chij Luwiy. 2 Ej nintzun e ben Luwiy scyuch yi kak cient yi xomij chiwi tej, tan cyoquen jak cawl yi rey Aquis cwent yi tnum Gat. Yi Aquisatz i cyajl Maoc. 3 Chon tzun chinajewen Luwiytz scyuch yi e tetz sanlar tu chinajal le amal Gat kale na cawunet yi rey Aquis. Nin e xom nin yi cob txkel Luwiy tej, Ahinoam yi aj Jezreel tu Abigail yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel. 4 Ma yi tbital Sal yi nin ben ojkuj Luwiy jalen le tanum yi rey Aquis, quit tzun octz tan joylen. 5 Ej i tzun tal Luwiy tetz yi rey Aquis: Ilu jun coloj rey Aquis ko ja kuke culu swej jalu, bneu pawor swetz tan taklen amal sketz tan kanajewen le junt amal tul yi tanumu. Na qui na yub yi kol katij tul yi tnum kale najletu, na yi o ketz o tu chakumu, chij Luwiy. 6 Te iten nin kejatz nin tal Aquis tetz Luwiy tan chibenen tan najewen le jun aldey yi na biaj Siclag. Nin tan paj yi chon taten Luwiy le jun amalatz chastzun te yi amal Siclag chon at tcwent Jud jalu. 7Jun tzun yob tu cyaj xaw e atij Luwiy le amal cwent yi e filisteyatz. 8 Nin na benak i scyuch yi e yi xomche tej tan majlen chitaklen yi e yi najlche lakak amal cwent Gesur tu Gezer nin le echk amal cwent chitanum yi e xonl Amalec, yi ate-tz cwen tzin.j Nchatz na benak i tan majlen echk taklen lakak amal yi na xetnin jalen Telaim, xlaj cun yi amal tzinunin tu cwent Beerseba, nin yi na icyak lakak amal cwent Shur jalen yi na ocpon te mojom tu Egipto. 9Yastzun amal kale na oquet-tz tan chibiylen wunak, quic nin jun najk itzij cyen tan, ma na yaj lotz, xnan lotz, nitxa lotz tircun na chiquim tan. Nin na tetzaj echk awun chi tanen cner, wac, buru tu echk camey, nicyt nin echk bechok na chicyaj nin. Ej nin tzun na pakxij junt tirtz Siclag yi amal cwent yi rey Aquis. 10 Poro i tzun yi na jak yi rey tetz: Mbi tnumil ncxak tan xiten cun jalu? Chon nxnak cwen tzin cwent Jud, stzun Luwiy na ban. Kok na tal: Chon
j 27:8

27

1Poro

Yi toponen Luwiy le chitanum yi e filistey

Al sur de Ziclag. Jalen te yi mojom tu Egipto.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL27,28

344

nxnak cwen tzin yi amal Jerameel. Kok na tal: Chon nxnak cwen tzin le chi amal yi e quenita, stzun Luwiy na bantz tetz yi rey. Qui na tal i ko iten nin yi e filistey yi oc i tan chixiten cun. 11Cyal nin jun wunak na itzij tkab Luwiy. Quic na ban ko yaj nka xnan, na yi tajbil Luwiy itz tan qui toponen stziblal twi yi rey Aquis jalen Gat. I nin tunin tzun bantz te cyakil tiemp yi taten chixol yi e filistey. 12 Ma yi rey Aquis nin tzun kuke cultz te yi yol yi na tal cyen Luwiy tetz. Nin je na xtxum tcul cuntu: Wi nin na chich chicul yi e tanum Luwiy te jalu. Nin tan yi xtxolbilatz tzocpon tetz inchakum tetz cyakil tiemp, chij yi rey Aquis bantz tcul cuntu. 1I tzun bantz te yi jun tiempatz nin e oc yi e filistey tan molchen cun chisanlar tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Benen tzun tlol Aquis tetz Luwiy: Na lo el atxum tetz yi tajwen yil cxom nin swej scyuch yi e yi xomche tzawej, na nchimben tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. 2 Ban bin, ilu jun coloj wajcawil, list o. Ej nin jalu slajluchaxk swutzu yi mbitz yi echk taklen yi ban na chinxcye wetz tan banlen, yi in wetz yi in chakumu, chij Luwiy. Ko yatz, chij Aquis, cocpon wan tetz witz cyajcawil yi e insanlar, yi e quicylom wetz, chij yi rey bantz.

28

i tzun bantz nsken tzun el tiemp yi quimlenix wutzilen Samuel, nin cyakil yi e xonl Israel cyoklej wutz i. Na nsken wit mukxij cyan Ram, le tnum kale itzet.k Ma Sal nsken el lajul cyakil yi e aj wutz mes lakak amal cwent Israel, yi e yi na choc tan yol scyuch yi e alma tanen.l 4 Ma yi e filistey, nin e oc tan chimolchen cyakil chisanlar, nin tzun e bentz jalen Sunem kale cwet chicampament tan chibnol list quib tan oyintzi. Ma yi Sal scyuch cyakil yi e xonl Israel chon cwen chicampament tan chibnol list quib wi yi juwtz Gilboa. 5 Ma yi benen tilol Sal yi jun coloj filisteyatz, nin tzun saj jun chin xowtz tej. Quit nin tzun jal walortz tan yi xow. 6 Toquen tzuntz tan jaklen tajtzakl tetz Kataj Ryos, poro qui nin tbit Kataj yol i. Na quic jun xtxolbil til Sal tul wutzicy nka tan yi Urim.m Nicyt nin yi e elsanl stzi Ryos quic jun xtxolbil tal Kataj scyetz tan tbital Sal. 7Chastzun te nin oc i tan jaklen pawor scyetz yi e cap ajcaw yi ate xlaj: Chibenku tan joylen jun xnan yi ban na jilon scyuch yi e alma, na na waj chimben tan jaklen wajtzakl tuch, stzun i scyetz. Le aldey Endor at jun xnan yi ban na xcye i tan yol scyuch alma, chech. 8 Jen tzun xtxixpul Sal yi bech tetz, nin oc junt txakaj tej, bantz cyal tzel xtxum tetz ko itz yi rey. Nin nsken oc lakbal yi benen te yi jun xnanatz. Xomche cob chakum tej yi chibenen. I tzun jaktz yi toponen: Bneu pawor swetz tan talchen tzaj inswert. Nin na waj yil xcyeu tan tulsen yi alma yil walnin teru, chij Sal. 9Cuquen, chij yi xnan, na na el xtxumu tetz yi cawl yi elnak tan yi rey Sal. Na nin e el lajuj cyakil yi e aj wutz mes scyuch yi e yi na chijilon scyuch
k 28:3

3 Ej

Yi xaken Sal tan jaklen swert tetz jun xnan aj wutz mes le amal Endor

1S 25:1.

l 28:3

Lv 20:27; Dt 18:10-11.

m 28:6

Nm 27:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

345

1 SAMUEL28

alma le katanum Israel. Nxac na tzanu tan impitlen nin tul jun xtxolbil yi quicunin batz chinquimok tan? chij yi xnan. 10 Sak swutz Ryos, chij Sal yi quic jun taklen sbajok teju tan paj. 11Na scyetz jun alma yi na taju yil jeul wan tzonej, chij yi xnan. Ban tzocu tan chaklen tzaj kajtzun Samuel, stzun Sal. 12 Jalt cuntunin benen tilol yi xnan yi jen jobtuj Samuel swutz i, nin tzun chintz tan xow. I tzun taltz tetz Sal: Nxac mmocu tan poysen inwutz? na yi ilu teru ilu yi rey Sal. 13 Quil xobu, mbitz ntilu? chij Sal. Na wil nin jun ryos yi chon na jetzaj tul txotx, chij yi xnan. 14 en tanen? chij Sal. Itz jun yaj yi ja tijin cul, nin at jun xbuk tej kul, chij yi xnan. Jalcunin tzun telen xtxum Sal tetz yi itz Samuel, nin tzun cu mejloktz jalen yi cwen ponen yi plaj wuxtxotx. 15 I tzun tal Samuel: Nxac na ctzan tan inxuxen, tan wulen junt tir tzonej wuxtxotx? chij Samuel. Winin na chimbisun, na ulen atet yi e filistey tan oyintzi skej, nin quic Kataj Ryos xomij swej. Nin quict jun xtxolbil nak tal tzaj swetz cyakun yi e elsanl stzi, nka tul wutzicy. Chastzun te ja cu inwutz tan tulsenu junt tir, tan tlolu swetz yi mbil tzimban, chij Sal. 16 Stzawel tzun Samuel: Yi ko ja ccyaj cyen colin tan Ryos, nin ko ja oc i contrin tzawej, nxac tzun na ctzan tan jaklen awajtzakl swetz? 17Ja wit el kab Ryos tej yi echk xtxolbil yi tal i swetz tan walol tzatz, yi jun cun sbajok tzawej. Ma jalu, ja wit el majol yi cawl takab nin ja wit tak tetz yi atanum Luwiy.n 18 Yastzun sbajok tan paj yi qui nin coc culutxum jak cawl Kataj, na qui nin coc tan chibiylen cun yi e amalecita.o Chastzun te yatz mban xtxumun i tzawej jalu. 19Nin nketz ntinatz na eklen tzocpon Ryos tan chijatxlen nin cyakil yi e xonl Israel chikab yi e filistey. Ej nin cquimok ekl scyuch yi e acyajl. Nchatz stke Kataj amal tan chicwen yi e sanlar Israel chikab yi e filistey, chij Samuel. 20 Yi tbital Sal yi yolatz, jalt cuntunin tajen cutxpuj wuxtxotx. Ninin txakxij xtxumun tan paj yi nin xob yi tbital yi yol Samuel. Yastzun ban, poro nketz ntin tan xow, ma na tan paj yi qui nin wan i te jun kejatz tu yi jun akbalatz. 21Yi tilol yi xnan yi winin lucnewen Sal tan xow, nin tzun taltz tetz: Yi in wetz in chakumu nin ja imban tanen yi tajbilu. Na ja el intxum tetz yi at quimichil tuch yi tajbilu, poro ja imban tanen yi cawlu. 22 Chastzun te tbiteu inyol, swake mu wau, tan jalen waloru tan xon. 23 Poro yi Sal qui nin klo na taj lwan, poro yi chakum tu yi xnan nin e ban puers tan xtxixpen tajtzakl. Chastzun te nin je sicyol tibtz wuxtxotx, nin coyeentz wi jun txach. 24Ma yi xnan nin oc tan biylen cun jun ne wac nin octz tan banlen cobox pam yi quic xtxamil. 25 Yi bnixen nin tzun bentz tan taklen tetz Sal scyuch yi cob yi xomche tej. Yi wit chibnixen nin tzun e tziwun cyentz tetz yi xnanatz. Nin te iten nin akbalatz chipakxentz.
n 28:17

1S 15:28.

o 28:18

1S 15:3-9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL29,30

346 Yi caben chicul yi e filistey te Luwiy

tzun bantz nin tzun cu chimolol quib cyakil yi e sanlar filistey le amal cwent yi tnum Afec. Ma yi e xonl Israel chon tzun chicwentz tan chiwan stzi jun a yi na itzijtz cwent Jezreel. 2 I tzun yi chibenen yi e witz ajcaw filistey scyuchak jujun kuj chisanlar, nin tzun e xom nin yi rey Aquis scyuch yi e tetz sanlar wutz chicoc. Nchatz e xomnin Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tej. 3 Cyoquen tzun yi e witz cyajcawil yi e mas sanlar filistey tan xochon tetz yi chireyil, yi Aquis: Nxac na chixom tzaj yi e hebrey skaxol? chech tetz. Yi jun yajej itz Luwiy, i jun witz ajcaw banak jak cawl Sal yi rey cwent Israel. Poro ja el coboxix yob tan swuch. Nin jetzatz yi ticyen tzaj, qui nin njal jun paltil i tzinwutz, stzun Aquis bantz. 4 Sajen tzun colpuj chiwi yi e ajcaw tej Aquis, i tzun cyaltz: Bneu bin pawor tan chilajen nin le chi amal yi ntaku scyetz, na qui na kaj yil chixom tzaj skej tan oyintzi. Na ko tzun choc tan contrin skej te yi na katzan tan oyintzi. Na tan jalen balajil Luwiy swutz yi tetz reyil, ntin na taj yil chajpon chiwi yi e ketz kasanlarej swutz Sal. 5 Na i iatz yi jun yi winin chibitzinen yi e xonl Israel tej tul chibixl, nin je ncyalej: Junen mil kacontr nchiquim tan Sal, ma tetz Luwiy lajuj mil nchiquim tan,p chech tzun yi e witz cyajcawil yi e sanlar filistey bantz tetz chireyil. 6 Ej chakol tzun Aquis yi Luwiy i tzun taltz tetz: Sak swutz Ryos, nin na el intxum tetz yi aatz a jun yaj yi quic mu paltil! Nin winin na chintzatzin tzawej tan yi balajil awajtzakl te yi ncatij skaxol tzonej. Quic jun apaltil jajk jal wan jetz yi awulen cunin skaxol. Poro qui na chipek yi e witz cyajcawil kasanlar tzawej. 7Chastzun te mas balaj yil cpakxij. Cheb cun cben. Ban caj, bantz quil je lajpuj mas chiwi, chij Aquis tetz Luwiy. 8 Ilu jun coloj wajcaw, mbitz wil? Mbitz jun taklen ploj ja tilu swej yi ja cu tul tan qui imbenen tan oyintzi scyej yi e contru? chij Luwiy tetz. 9Jun cun na el intxum tetz yi nicun abalajil tu jun ngel tetz Ryos, poro ja wit bixe cyakun yi e witz cyajcawil e kasanlar yi quic cuj tan abenen skaxol tan oyintzi. 10Chastzun te, chin jalchan cunin eklen yil jeul kej ban cxpakxijwok scyuch yi e yi xomche tzawej, stzun Aquis bantz. 11Ej i tzun le junt eklok chin jalchan cunin tzun chicasen Luwiytz, nin tzun e pakxij junt tirtz le chitanum yi e filistey, ma yi e sanlar filistey benen nin atet chiwutz tan cyoponen Jezreel.

29

1I

30
p 29:5

i tzun bantz le toxin kej, oponen nin tzun e ban Luwiy Siclag, ma yi quilol, nsken wit chicyak yi e amalecita tul cyakil amal cwent Nguev. Nin xitun cun cyulej yi tnum Siclag nin nsken wit tze tircun. 2 Nchatz nin e ben ticylen cyakil yi e xnan pres, scyuch chinitxajil scyuch chicyex yi ate cyentz, poro cyal jun quim cyakun yi e amalecita.
1S 18:7; 21:11.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi xcyewen Luwiy scyej yi e amalecita

347

1 SAMUEL30

3 Ma yi cyoponen Luwiy, nin yi quilol yi ocnak kakl tircun nin yi nsken wit chiben ticylen chinajal pres, 4winin chibisunen nin winin chichinen tan okl jalen yi bajen chiwalor. 5 Nchatz nsken wit chiben ticylen yi cob txkel Luwiy yi Ahinoam yi aj Jezreel tu Abigail yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel.q 6 Winin tzun bisunen Luwiy tan. Nin jalt nin tan cyoquen yi e yi xomche tej tan biylen cun i tan cub, na nsken wit je lajpuj chiwi tan paj yi chibenen ticylen chinitxajil pres. Poro ilen nin kuke cul Luwiy te Ryos. 7Benen tzun tlol tetz yi pale Abiatarr yi cyajl kajtzun Abimelec: Banaj jun pawor swetz, cyaj tzaj noc yi efod, chij Luwiy tetz. Ma yi toponen yi efod swutz Luwiy, 8 nin tzun jak i tajtzakltz tetz Ryos. Wajcaw, ban pe kol kaben tan chitzamlen yi jun kuj alkomatz? Kaxcyek pelo tan chitzamlen? chij Luwiy tetz Kataj. Xomwok nin wutz chicoc, na cxcyekwok tan chitzamlen, nin cxcyekwok tan chicolpenel tzaj yi e inajal chikab, chij Kataj. 9Lajkel nin tzun e benen Luwiytz scyuch yi kak cient yaj yi xomche tej, nin e opontz le amal Besor kale na xonet jun tal ne a. 10Chon tzun e cyajen cyen cob cient-tz yi nsken wit chikexij, na qui jal chiwalor tan quicyen. Ma Luwiy scyuch yi cyaj cient, e icytz tan chibenen tan chitzamlen chicontr. 11Nimix tiemptz cyan tan xon yi chinojen cyen cobox cheyum Luwiy te jun aj Egipto yi coylij wi chim, nin opontz cyan swutz Luwiy. Poro te ntaxk opon cyan chin tajwen cunin cyakol mu wa tan jalen walor i. 12 Nin cyak jun pi tort yi wutz ib cun tetz, tu cob tort yi wutz uva cun yi skejt. Yi wit wanen, nin tzun jal mu walor yi jun aj Egiptojatz, na nsken wit el oxix kej tan tu oxix akbal yi qui na wan nin quic mu tca. 13 Jakol tzun Luwiy tetz: Altzaj swetz na scyetz i apatrn? Nin na ncsitet? chij Luwiy tetz. In bin aj Egipto, nin in mos jun amalecita, poro ja el oxix kej yi ja chin cyaj cyen colil yi impatrn tan paj yi ja chinyabtij. 14Nin chon xkaken tan majlen echk taklen le amal yi at cwen tzin chiamal yi e cereteo. Nchatz chiamal yi e aj Jud tu chiamal yi e xonl kajtzun Caleb. Nchatz oc cyen kakl yi tnum Siclag kan, stzun yi yajatz bantz. 15 Tzabne pe pawor swetz tan woponsen kale atet yi jun kuj alkomatz? chij Luwiy tetz. Ban tzimban pawor teru, poro ko jun cun ltalu swutz Ryos yi quil tzocu tan imbiylen cun, nin yi quil chinjatxu tetz impatrn. Nchimben tzun tan chajlen yi be teru kale ate, stzun yi aj Egiptojatz. 16 Nin e opontz kale atet yi e alkomatz. Nsken tzun el chichitol quibtz tan ujlen, nin benake nin tan waan nin xcalain nin winin tzatzin na bajijtz chixol tan yi echk taklen yi baj chicambal le chiamal yi e filistey nin le chiamal yi e aj Jud. 17Cyoquen tzun Luwiytz tan oyintzi scyuch. Jalchan chixeten tan chibiylen cun, nin jalen cwen kej chixcyewen. Cyal nin tzun jun chixol yi e alkomatz itzij cyentz, ntin yi cyaj cient yi xicyet nin e, na yi e cyetz e xcye tan cyelen ojk tejak chicamey. 18 Ma Luwiy, e xcye tan colpen junt tir yi echk taklen yi el chimajol yi e amalecitatz. Nchatz xcye i tan chicolpen yi cob txkel. 19Quic jun taklen yi
q 30:5

1S 25:42-43.

r 30:7

1S 22:20-23.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL30,31

348

quik e xcye tan colpen, ma na ja chicambaj junt tir tircun. Nchatz quic nin jun nitxa nka jun tijl culal nink txakxij, nka nink quim, ma na tircun xcye Luwiy tan chicolpen. 20Nchatz cambaj Luwiy cyakil awun yi el chimajol yi e alkomatz, chi tanen cner tu wac. Nin yi e yi na chitzantz tan chilajen tzaj cyakil yi echk awunatz ja cyal: Tircun yi awunej yastzun yi ja xtxac Luwiy. 21Ma yi cyoponen Luwiy kale e cyajet cyen yi cob cient tuch yi qui nin chitxaj tan chixomen nin scyej, yi ate cyen stzi yi a Besor, nin tzun e eltzajtz tan chiculchen. Nin tzun tziwunin Luwiytz scyetz. 22 Poro at e chixol yi e yi xomche te Luwiy yi juntlen cyajtzakl, nin chin xowbil nin e, na nin cyal: Quic cuj tan kakol jun taklen scyetz yi e yi quinin chitxaj tan chixomen nin skej. Ma na ntin kake quixkel tu chinitxa, nin junawes tajwen tan cyelen skaxol, chech coboxatz bantz. 23 Axwok jun coloj wamiw, chij Luwiy, bant cun quil kaban yi jun ajtzaklatz, na ja oc Kataj tan kucheyen, nin qui nin ntak i amal tan kaquimen. Nchatz ja tak i amal sketz tan kaxcyewen tan chibiylen yi jun kuj alkomatz yi e oc tan kelsen cun klo swutz. 24Bant cun cyal jun xom wi te jun ajtzaklatz, na yil jatxlij yi echk taklen yi nkacambaj, nicy nin tu nkaben. Na iten nin chikejatz yi e yi nchicyaj cyen tan quicylen bech ketz, scyuch yi eu yi nchaku tan oyintzi, stzun Luwiy bantz. 25 Jetzatz tzun xconen yi jun ajtzaklatz chixol yi e xonl Israel, nin inin na bajijet jalu. 26 Ej ma yi cyoponen Luwiy le tnum Siclag, nin tzun octz tan jatxlen echk oy scyetz yi e tamiw, chi tanen yi e wi banl wi yi ate jalen Jud. Tak i jun part scyetz, te yi jun coloj yi xcye i tan camben scyej yi contr. Nchatz ben tlol yi xtxolbilej tetz yi e chakum tan talchen scyetz yi e wi banl wiatz: Je jun oyej tetz cyeru, itz jun part te yi ja chinxcye tan majlen len scyetz yi e contr Kataj Ryos, yas tzun tzitalwok scyetz, stzun Luwiy ban nintz scyetz yi e chakumatz. 27Iten nin ban i-tz scyej yi e wi banl wi cwent Betel, nin yi e yi ate Ramot cwent Nguev. Nin nchatz ben oy tan tulak echk amal chi tanen Jatir, 28 Aroer, nin le tnum Sifmot, nin le tnum Estemoa, 29nin le tnum Racal. Nchatz ben oy tan scyetz yi e wi banl wi yi ate tulak echk tnum cwent Jerameel chixol yi e quenita. 30Nin ben oy tan le tnum Horma, tu Corasn, nin le tnum Atac tu Hebrn. 31Ben len echk oy tan lakak amal kale e icyaket tan ew ib scyuch yi e yi xomche tej.

i tzun bantz nin tzun e ben yi e filisteyatz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, poro yi e xonl Israel qui nin e xcye cyen scyej, ma na nin e el ojkuj chiwutz, nin winin e, e quim wi yi juwtz Gilboa. 2 Chixomen nintzun yi e filistey tan stzamlen Sal scyuch yi e cyajl. Nin tzun quim Jonatn cyan, tu Abinadab nin Malquisa. 3 Ej nin tzun oc chitxanul quibtz tan oyintzi te Sal. Nin tan paj yi ban tcunin chicoxon flech yi e filistey yi xomche nin tan biylen cun, nin tzun quixpijtz cyan. Xoben tzun Saltz scyetz. 4Tlol tzun itz tetz yi cheyum yi xomij tej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

31

1Ej

Yi quimen Sal scyuch yi e cyajl tul oyintzi (1Cr 10:1-12)

349

1 SAMUEL31

Cyajen tzaj aspar, nin biycun in, bantz nketz yi e awer nakatz chimbiyon cun, nin bantz quil chitzeen swej, te ntaxk chinquim cyan, stzun i tetz yi chakum. Poro yi cheyum qui nin tzun cujijtz, na winin xoben. Ej, jen tzaj tzun tcyal Sal yi tetz spar nin cu xtxicbaltz wuxtxotx, nin ben jokloktz tibaj. 5 Yi tilol yi cheyum yi nsken wit quim Sal, iten nin tzun tulej tetz, nin cu xtxicbal yi spar wuxtxotx, nin ben joklok tibaj, nin quimtz. 6 Yastzun bantz yi chiquimen Sal scyuch yi ox cyajl tu yi cheyum yi xomij tej, nin scyuch cyakil yi e sanlar i. 7I tzun yi quilol yi e xonl Israel yi najlche le jalajt cyen yi amalatz swutz len yi a Jordn, yi winin cyelen ojkuj yi e sanlar nin yi nsken wit chiquim Sal scyuch yi ox cyajl, nin tzun e el ojkujtz tulak chitnumil. Ej nin tzun e opon yi e filisteytz tulak yi echk tnumatz tan najewen. 8 Ma le junt eklok yi cyoponen yi e filistey tan majlen len chimacl yi e alma, nin tzun e nojquentz te wankil Sal tu chiwankil yi ox cyajl wi yi juwtzatz yi na biaj Gilboa. 9Nin tzun el chikuxul yi wi Sal. Nchatz el chimajol yi echk macl, nin tzun e ben chakumtz cyan tan xomben cyakil yi chiamal tan xtxolen tulak echk calil chiryosil yi mbi cun bajij scyej yi e xonl Israel. 10Nin tzun oc cyen yi echk macl kajtzun Sal cyan le cal chiryosil Astart, nin tzun je chichimbal yi wankiltz swutz yi chin wutzilen tapij tetz yi tnum Bet-sn. 11Ma yi quibital yi e aj Jabes cwent Galaad yi mbi cun baj chibnol yi e filistey te Sal, 12 nin tzun oc chiyol tircun yi e yaj yi chin cham nin e tan chibenen tan ticylen tzaj. Cyakil tzun yi jun akbalatz chixontz. Yi cyoponen, nin tzun cutzaj yi wankil kajtzun Sal cyan swutz yi chin tapij cwent Bet-sn scyuch yi ox cyajl. E pakxen tzuntz Jabes le chitnumil. Cyan chiwankil Sal cyan. Ej nin yi cyoponen, nin tzun e oc tan stzesen yi chiwankilatz wi kak. 13 Ej chon tzun mukxen chibakiltz le amal Jabes, jak jun wi tze. Ma yi mukxen chibakil, nin tzun chimuc wej tetz juk kej. Sal, yi chireyil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

CAP SAMUEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr tetz Cap Samuel na chaj sketz yi mbi cun mbajij yi telen tiemp te yi nsken wit chiquim yi rey Sal tu Jonatn. Nchatz na chaj sketz yi xtxolbil yi tal Luwiy tan paj yi bis okl yi ban i scye yi e almaatz. Nin na kil yi mbi cun ban i yi toquen cyen tetz chireyil yi e aj Jud. Nchatz na chaj sketz yi balajil yi cawun yi mban Luwiy squibaj e xonl Israel. Poro nchatz na chaj sketz yi echk paltil i tu echk til yi jal swutz Kataj Ryos.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 14) na jilon te yi cawunen Luwiy squibaj yi e aj Jud. Yi cap wekl (Cap. 524) na jilon te yi cawunen Luwiy squibaj yi coblaj kuj xonl Israel. a. (Cap. 510) yi mbi mbajij te yi toquen i tan cawun. b. (Cap. 11:112:25) yi xtxolbil tetz David tu Betsab. c. (Cap. 12:2620:26) yi echk il yi ul swutz Luwiy. d. (Cap. 2124) yi mbi mbajij tul yi echk witzbil tiemp te yi na cawun tzaj i. Yi tponen stziblal twi Luwiy yi nsken quim yi rey Sal

tzun bantz te yi nsken wit quim Sal, nin te yi nsken xcye Luwiy scyuch yi e sanlar tan chixiten cun yi e amalecita, nintzun e pakxij junt tir le tnum Siclag tetz cobox kej. 2 Ma le toxin kej, nin tzun opon jun yaj yi nternin katzalt yi bech tetz, nin chin puklajt nin xol wi tan chajlen yi winin na bisun. Yi jun yajatz chon telen ojkuj le amal kale ate pont Sal scyuch yi e sanlar. Nin yi toponen swutz Luwiy nin tzun cu mejloktz jalen yi cwen pon yi wi wuxtxotx, tan taklen kej Luwiy. 3 Yaj, na ncsitet? chij Luwiy tetz. Yi in wetz ja nel tzaj colpuj le kacampament yi o xonl Israel, chij yi yajatz. 4 Poro altzaj swetz yi mbitz mbajij! Txol tzaj swetz, chij Luwiy. Yi xtxolbil itz, yi ja kel ojkuj chiwutz kacontr le oyintzi, nin winin alma mban. Ej nin ja chel cun rey Sal swutz, tu Jonatn yi cyajl, chij yi yajatz. 5 Poro en na el atxum tetz yi ko ja wit chiquim Sal tu Jonatn, chij Luwiy tetz yi yaj. 6 Yi mero puntil itz atin cunin wetz wi yi juwtz Gilboa, yi mbenen wilol yi na xcon yi lans Sal tan tetz xtxamij. Nin txant tan cyoponen yi echk caret tetz oyintzi cwent yi e filisteyatz scyuch yi e yi xon cuntu quitanen tan stzamlen i. 7Te yi jun tkujatz nin tzun xmayin tzaj i-tz wutz coc, nin chinsaj chakoltz.
350
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

351

2 SAMUEL1

Ja tzun nopontz tej tan cheyen klo. 8 Nintzun njak i swetz yi na scyetz in, nintzun wal tetz yi in jun amalecita. 9Talol tzuntz swetz: Banaj pawor tan imbiylen cun na chin quixcuj nin atin cunt, nin inin itzinet, stzun i bantz swetz. 10 Ej nin tzun ncu imbiyoltz, na tech cun tib yi quit tzitzij. Nin tzun mel incyal yi coron yi aten tej wi tu yi jun yubel yi at cun skul kab, tan wakol teru, ilu jun coloj wajcawil,a chij yi amalecitatz bantz tetz Luwiy. 11Ej cwen tzun ritol Luwiy yi bech tetz tan paj bis okl. Nchatz e ban yi e yi xomche tej. 12 Winin okl nin winin chunan bajij yi quibital yi nsken wit quim Sal tu Jonatn yi cyajl. Nin yi nsken wit chel cun yi e sanlar tetz Israel swutz, yi e sanlar tetz Ryos. Winin tzun chibisunen nin muc Luwiy wej jalen yi toquen akalen te jun kejatz tan paj yi mbi cun bajij te Sal tu Jonatn. 13 Jakol tzun Luwiy tetz yi jun xicyatz yi oponsan rason twi i: Yi aatz na ncsitet? chij Luwiy. Yi in wetz in jun awer nak chixolu, in jun amalecita, chij yi chakum. 14 Nxac manimsaj awib tan biylen cun yi yaj yi bixbant tan Ryos tetz rey! chij Luwiy. 15 Sajen tzun chakol Luwiy jun scyeri e yi ate jak cawl, nin tzun cawunintz tetz: Biy cun yi junej! chij. Nin tzun cu biyol yi jun amalecitatz. 16 Te yi jun tkujatz yi ntaxk quim, nin tal Luwiy tetz: Aten aj paj te yi ccupon biyij, na ja awal tan atzi yi aten mbiyon cun yi kareyil, yi txaijt tan Ryos, chij Luwiy bantz. Luwiy, nintzun tzaj buk jun bitz tetz talma yi cyan chunan tan, tan paj yi nsken chiquim Sal tu Jonatn yi cyajl. 18 Nintzun cawun Luwiy tan toquen chichuslen yi e aj Jud, tan tawen yi jun bitzatz yi cyan chunan tan. Ej nin yi jun bitzatz yi na biaj Yi coxol flech, chon tziban cyen tul yi liwr yi na biaj Justo.b 19 Cyakil yi o xonl Israel, ja el kakej wiwtz xol wutz! Wech na at e yi chin cham nin e tan oyintzi, poro ja chel cun swutz. 20 Cyal ben tan xtxolen scyetz yi e filistey le tnum Gat nin cyal tzoc tan xtxolen tulak echk be le tnum Ascaln, bantz quil chitzatzin yi e xnan filistey, bantz quil chitzitpun tan tzatzin na yi eatz, quic Ryos tetz cyalma. 21 Quitk cu jun tzuje abal wiak yi echk juwtzatz cwent Gilboa, nin quitk cu kab chew tibaj, na yi jun amalatz itz jun amal tetz quimichil. Na tul yi jun amalatz ja baj chiyakpul kacontr yi makbil chiflech yi e yi chin cham nin tan oyintzi Na tul yi jun amalatz ja tzilin yi makbil flech Sal, nin quit na txekun tan paj yi yakpen tetz.
a 1:6-10 1S 31:1-6; 1Cr 10:1-6. b 1:18 Justo itz jun antiw liwr yi quit na jal jalu, kale tzibant cyen yi mbi cun nchiban cyen yi e yi chin cham nin, chixol yi e sanlar cwent Israel, chitanen Josu, Luwiy, nin coboxt chixonen.

17Ma

Yi chunan tu yi okl yi bajij tan paj chiquimen Sal tu Jonatn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL1,2
22

352

Yi na chipakxtzaj Sal tu Jonatn tul jun oyintzi, ilenin nojnak chel tu xepuil chiwankil chicontr te chispar nin tejak chiflech. Wech yi e contratz, chin witz aj biyonl nin e. 23 Ja kapek te Sal, nin ja kapek te Jonatn. Junit e te yi itzet tzaj. Nin junit nin e yi e quimen. Chin lajkel nin nchoyintzin chi jun quil quitx. Nin at mas chichamil chi chichamil e len. 24 Axwok jun coloj mel Israel, okenwok te Sal, na tan i, ja oc balaj bech itetz. Nin tan i ja oc balaj xbuk yi lino cun, yi oro cun yubel stziak. 25 Wech na chin cham nin e, poro ja chisotz tul oyintzi! Lastum, ja el cun Jonatn swutz, ja el cun swutz jalen wiwtz! 26 Winin na cjoyon swetz Jonatn! Winin nchimpek tzawej, a jun coloj witzun! Chumbalaj nin xtxaxl awalma banak swej! Ilenin ja cxel cun te ayol. Na ban kuke kacul tej. Mas tcun ja kuke incul te ayol, swutz jun yol yi na suk jun xnan tetz tchmil. 27 Lastum ja chel cun swutz yi e yi chin cham nin e. Lastum na xitun cun nsaj echk chimacl.
1Ej

i tzun yi bajen wi yi jun chunanatz, nin tzun jak Luwiy tajtzakltz tetz Kataj: Ilu jun coloj Wajcaw, Tajwen pe tan imbenen le jun tnum cwent Jud? chij Luwiy. Tajwen tan abenen, chij Kataj. Wajcaw, mbi tnumil cwent Jud nchimbenet? chij Luwiy. Tajwen tan abenen Hebrn, chij Kataj bantz tetz. 2 Chibenen tzun Luwiytz scyuch yi cob txkel, Ahinoam yi aj Jezreel tu Abigail, yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel. 3 Nchatz nin e ben tcyal yi e tamiw yi ilen nin xomche tej, scyuch chinajal. Chon tzun cyoponentz tan chinajanen le tnum Hebrn. 4Nin tzun opon chimolol quib cyakil yi e yaj yi e aj Jud le tnumatz, nintzun bixe Luwiytz cyan tetz chireyil. Yi tbital Luwiy scyetz yi e wunak, yi itz yi e aj Jabes cwent Galaad mukun yi wankil kajtzun Sal, 5 nin tzun e ben cobox chakumtz tan tan talchen scyetz yi e aj Jabes: Tak tzaj Kataj winin banl talma squibu, na yi e cyeru ja chimuku wankil kajtzun kareyil. 6 Nchatz nink tzoc Kataj tan chiquicylenu nin quik chelu tej cul i. Ma yi in wetz ilen nin quil chelu te incul, nin ilen nin tzimbne jun ban scyeru, na chumbalaj nin yi cyajtzaklu yi nchimuku yi wankil kajtzun kareyil. 7Poro quiwit, quil chibisunu, quic na ban ko ja quim yi rey Sal. Na yi e aj Jud ja wit noc cyakun tetz witz chireyil, stzun Luwiy bantz scyetz yi e chakum tan chitxolil scyetz yi e aj Jabes. tzun bantz yi Abner cyajl Ner yi witz cyajcawil yi e sanlar kajtzun Sal, nin tzun ben tcyal i yi Is-boset, yi cyajl kajtzun Sal le tnum Mahanaim. 9Chon tzun bixewentz tan tetz rey cwent Gesuri, Jezreel, Efran, Benjamn nin cwent tircun Israel. 10At tzun Is-boset tul cawunak yob yi xetentz tan cawun cwent Israel, nin cob yob ban i tan cawun. Ma yi e xonl kajtzun Jud yi cyetz chireyil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 I

Yi toquen Luwiy tetz rey cwent Jud

Yi oyintzi yi jal chixol yi e aj Israel scyuch yi e aj Jud

353

2 SAMUEL2

bantz itz Luwiy. 11Juk tzun yob tu kak xaw ban Luwiy tan cawun cwent Jud, nin yi bajx tnum kale najewet i tan cawun itz Hebrn. 12 Ej nin tzun e eltzaj Abner le tnum Mahanaim tan cyoponen le tnum Gaban, na i yi witz bajxom squibaj yi e sanlar cwent Is-boset, yi rey tetz Israel. 13 Ma tetz Joab yi aj Jud, tal Sarvia, nin e eltzajtz le tnum Hebrn na i yi witz bajxom squibaj yi e sanlar cwent rey Luwiy. Chon tzun chiculul quibtz kale atit jun culbil a cwent Gaban. Chon tzun baj cwen chinucul quibtz tan oyintzi, jun txakaj le jun xlaj yi culbil aatz, ma junt txakaj le jalajt. 14Nin tzun tal Abner jun xtxolbil tetz Joab: Qui pe atz yil chicy tzaj yi e acajet tan oyintzi skawutz, chij i. Ban atit, chij Joab. 15 Ej chastzun te chixol yi e sanlar cwent Benjamn tu Is-boset yi cyajl kajtzun Sal, nin e icy coblaj chakum cyan chiwutz. Nchatz e ban yi e sanlar yi ate jak cawl Luwiy, nin e icy coblaj chakum cyan chiwutz. 16 Chicyakil cunin tzun yi e chakumatz e ben niltz tan chitzamlen chicontr. Itzun xiil chiwi chicontr txamx cyan, jujun chan te jujun. Nin ben chikopol chispartz jak cyempl. Nin tan yi xtxolbilatz cyakil yi e chakumatz e quim lentz. Chastzun te nin oc bi yi jun luwaratz tetz Helcat-hazurimc, cwent Gaban. 17Chin xowbil nin ban yi oyintziatz tul yi jun kejatz, na nin tzakon Abner scyuch cyakil yi e sanlar cwent Israel, cyakun yi e sanlar Luwiy yi e aj Jud. 18 Xomche yi ox tal Sarvia le oyintziatz yi na chibiaj: Joab, Abisai tu Asael. Yi Asaelatz elnak nin tcyaj, chi na ojkel jun masat xol chim. 19Benen tzun xomok i-tz wutz coc Abner tan stzamlen klo. Qui nin tak i amal tetz tan telen ojkuj. 20Ma yi xmayinen tzaj Abner wutz coc, nin tzun taltz: A bin lo atz Asael! chij Abner. Inatz! chij i. 21Sajen tzun tlol Abner: Quit cxom tzaj wutz incoc tan intzamlen. Bant cun joyaj puntil tan stzamlen jun inchakum nin majlen yi echk taklen yi cyan tan, chij Abner. Poro yi Asael, quinin cutzaj xtxumun, ma nin xom nin tan stzamlen klo Abner. 22 Sajen tzun tlol junt tir Abner: Qui na waj yil cxom tzaj tan intzamlen, ko qui atz cxelpon cun wan swutz! Nin kol cxquim wan quil tzatzin yi awutzicy Joab swej, chij Abner. 23 Poro tan paj yi quinin oc yol Abner te wi Asael, sajen tzun xuyul Abner yi wi yi tetz lans wutz cul Asael. Cyecyen tunintz twankil Asael nin elpon wutz coc. Chon nin quimen cyentz kale cwet trimp. Nin cyakil yi e yi xomche tzaj nin tzun na chitxcye cuntz tan xmayen yi wankil Asael yi nsken quim. 24Ma yi e stzicy Asael yi Joab tu Abisai, qui nin tzun e txcye cun, ma na nin e xom nin tan stzamlen Abner. Nsken cu kej yi cyoponen wi juwutz Ama, yi at swutzoc tzaj yi tnum Ga, tul yi be yi na ben le amal yi tzinunin tu cwent Gaban. 25Chon tzun chimolol quib yi e aj Benjamn scyuch Abner wi jun juwutz, nin junit kuj e bantz tan chibnol list quib tan oyintzi junt tir. 26chinen tzaj tzun Abner scyetz Joab: Qui polo tzaj yi jun oyintziatz yi at skaxol? Qui pe na el atxum tetz yi jun ajtzaklatz ntin stke winin bis okl sketz kacyakil cun? Bant cun alaj
c 2:16

Helcat-hazurim na lo elepont Amal xol cub tetz oyintzi.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL2,3

354

scyetz yi e yi xomche tzawej tan quit cyoquen tan chibiylen cun chixonl! chij Abner ban tzajtz. 27Benen tzun stzawel Joab: Jun cun yol na wal nin tzatz tan bi Kataj Ryos, yi quik nsaj awalol yi xtxolbilatz, ja klo chixetij yi e insanlar tan chibiylen cun yi e katanum jalen cun klo yil tzul skil eklen, chij Joab. 28 Cawunen tzun i-tz tan cwen echk chun, tan maklen chiwutz yi e sanlar tan chitanewen tan oyintzi. Quit tzun e ben xomoktz tan chibiylen cun yi e aj Israel. 29Ma tetz Abner tan pakxen jalen Mahanaim nin tzun e xon tul jun akbalatz cyakil yi amal cwent Arab. Nin ja xcon echk kab be cyan yi na icy cun wi a Jordn. Nchatz e icy cwent Bitrn, kalenas tzun cyoponentz le cyetz chiamal, Mahanaim. 30 Nchatz Joab quit oc chinchuj tan stzamlen Abner, nin tzun octz tan chijutzen cun yi e tetz sanlar, nin octz tan cyajlen. Kalenatz tzun yi lajluchaxen yi e quim wajxaklaj witz ajcaw yi ate jak cawl Luwiy tuml yi Asaelatz. 31Ma yi e yi xomij te Luwiy, ja lajluchax chiwutz yi e quim ox cient tu ox cal xonl kajtzun Benjamn cyan, tuml yi e yi xomche te Abner. 32 Ej ma wankil Asael, nin ben ticylen jalen Beln, nin chon mukxentz kale mukxet yi kajtzun taj. Ma Joab scyuch yi e yaj yi xomche tej, baj cun tzun akbaltz cyan tan xon, nsken ul skil yi cyoponen Hebrn. 1Nim tiemp ban yi oyintzi chixol yi e xonl Luwiy tu yi e xonl kajtzun Sal, nin te yi telen tiemp winin jalen chichamil yi e tu Luwiy, ma tetz kajtzun Sal winin telen chichamil.

chibi yi e nitxajil Luwiy e jal te yi ate pon Hebrn: Yi bajx cyajol na biaj Amnn, tal yi txkel i yi na biaj Ahinoam yi aj Jezreel. 3 Yi cap na biaj Quileab, tal Abigail yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel. Yi toxin na biaj Absalom tal Maaca yi mel Talmai, yi rey cwent Gesur. 4Yi cyajin na biaj Adonas, tal Haguit. Yi toin na biaj Sefatas tal Abital. 5 Yi kakin cyajl na biaj Itream, tal Egla, yi itz junt txkel Luwiy. Cyakil yi e cyajolatz chon quitzen Hebrn yi tnum kale najewet Luwiy. i tzun te yi na tzan cyen cunin yi oyintzi chixol yi e tu Is-boset yi cyajl kajtzun Sal scyuch yi e tu Luwiy, jalen nin tzun ban mas kej Abner chixol yi e yi xomij chiwi te Is-boset. 7At tzun jun xnan yi itz cap txkel Sal tanen, yi na biaj Rizpa, mel Aja, nin tzun witbej tib Abner tu jun xnanatz. Tan yi xtxolbilatz nin tzun oc Is-boset tan yajlen: Nxac mawitbej awib tu yi cap txkel tanen kajtzun intaj! chij i. 8 Sajen tzun colpuj wi Abner tan yi yol yi tal Is-boset tetz: en tzun! In ptzun jun takl txi, yi na xcon scyetz yi e aj Jud? Yi in wetz ja wak wib tan inxconen jak cawl ataj. Nin ja wak chikej yi e tetz tamiw. Nin quinin ncben injatxol tkab Luwiy. Ma jalu, ja cul tan talchen swetz yi ja injuch wil tej jun xnan tu. 9Nink tzoc Kataj tan incawsen cunin ko quil noc tan cheyen Luwiy tan toquen cyen tetz rey chi sukint tan Ryos tetz. 10Na alijt cyen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Ej

2 Je

Yi e xonl Luwiy

Yi xomen wi Abner te Luwiy

355

2 SAMUEL3

tan Ryos tan telen majij yi cawl tkab Sal scyuch yi e tetz xonl, nin tan taklen yi cawl tkab Luwiy tan cawunen tibaj Israel nin Jud tul yi amal cwent Dan jalen cwen tzin te yi amal cwent Beerseba, stzun Abner bantz. 11Quict nin tzun jun yol tal Is-boset tetz Abner, na winin xoben i tetz. 12 Ma tetz Abner nin tzun e ben cobox chakum tan tan talchen yi xtxolbilej tetz Luwiy: Na scyetz taw cyakil katanum? Wetz pe, nko atz. Bant cun kaban jun trat: tzinjoye puntil bantz cyoquen cyakil yi e xonl Israel jak cawlu, chij Abner bantz, tan cyalol yi e chakum tetz Luwiy. 13 Ma tetz Luwiy i tzun tal: Ban lbixe jun trat skaxol tzawuch poro kol tzacyaj tzaj Mical, yi mel kajtzun Sal, swetz. Ko qui bant cun quil tzachajul awib tzinwutz, chij Luwiy. 14Nchatz nin e ben cobox chakum tan Luwiy tan yol tetz Is-boset: Tzulken junt tir yi wuxkel awan, yi Mical, na quimnake jun cient filistey wan tan toquen tetz wuxkel, chij Luwiy. 15 Cawunen tzun Is-boset tan telen majij Mical tetz Paltiel, yi cyajl Lais. 16 Poro yi Paltiel, nin xom nin wutz coc nin winin token jalen yi cyoponen le aldey Bahurim. Nin tzun cawun Abner tetz Paltiel tan pakxen. 17Ej jilonen tzun Abner scyetz yi e wi banl wi cwent Israel: Ja el nimix tiemp cyanu tan joylen puntil tan bixewen Luwiy tetz kareyil. 18 Ma jalu ja bin opon tiempil tan kabnol tanen, na sukint tan Kataj Ryos yi tzocpon cyen Luwiy tetz witz kareyil nin xcyek i tan kacolpen jak chicawl yi e filistey nin jak chicawl yi e mas kacontr, stzun Abner bantz scyetz. 19Nchatz nin jilon Abner scyetz cyakil yi e xonl kajtzun Benjamn, nin tzun icytz tan tponen jalen Hebrn tan talchen tetz Luwiy yi mbitz na chitxum cyakil yi e aj Israel nin yi mbitz na chitxum cyakil yi e xonl kajtzun Benjamn. 20 Junak tzun yaj xomche te Abner yi toponen jalen Hebrn, kale najlet Luwiy, nin tzun bnix jun chin waan tan Luwiy scyuch cyakil yi e yi xomche te Abner. 21I tzun tal Abnertz tetz Luwiy: Ma jalu, najen, na chin tajwen cunin yil chimben tan chimolchen cun cyakil yi e aj Israel, tan bnixen jun trat cyan tu yi witz cyajcawil tan toquen cyenu tetz chireyil bantz cawunenu, quib yi cyetz cyajbil, chij Abner bantz tetz Luwiy. Tzatzin cun chijatxol quib Luwiy tu Abner. Winin tzatzinen Abner yi pakxent. i tzun bantz nin tzun opon Joab scyuch yi e yi xomij chiwi te Luwiy, chon e xaken tan majlen echk taklen yi e xcye tan camben scyej chicontr. Nimix nin tzun sken cyaj cyen yi tnum Hebrn tan Abner. Nin quic na bislej i jetz yi telen tzaj Luwiy tan taklen i tbe. 23 Ma yi cyoponen Joab le tnum scyuch cyakil yi e tetz sanlar, nin tzun tbit i yi nsken xak tzaj Abner yi cyajl Ner, tan yol tetz Luwiy. Nin watok cun nchijatx quib, nin winin tzatzinen Abner yi pakxen. 24Toponen tzun balkuj Joab swutz yi rey Luwiy, i tzun taltz: Ilu jun coloj kareyil! Mbi ncu nuculu? Na ja wit yi ja ulak nin Abner tan yol teru. Nxac ntaku amal tetz tan telen liwr? 25 Qui pe na el xtxumu tetz yi Abner yi cyajl Ner, ntin ja ulak tan talchen lajil teru nin tan xkukenu, nin tan tilwen yi mbi cun na tzanu tan banlen? chij Joab tetz rey Luwiy. 26 Yi telen tzaj Joab tan yol tetz Luwiy, nin tzun e ben chakol cobox chakum tan stzamlen Abner. Chon tzun stzamlen cyan kale atit yi julil a Sira. Nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Ej

Yi quimen Abner tan Joab

2 SAMUEL3,4

356

pakxij cyan junt tir Hebrn. Ma Luwiy qui sak swutz mbi mbajij. 27Yi toponen Abner, nin tzun ben tcyal Joab i xlaj yi puertil yi tnum tan chijilonen chichuc cuntu tanen. Na chijilon cuntz yi benen kopol Joab jun cchilu le cul Abner nin quimtz. Yastzun yi ticysal Joab cul te Abner tan paj yi quimen Asael yi titzun tan. 28 Ma yi tbital Luwiy yi mbi cun bajij, nintzun tal: Jun cun yol sak swutz Kataj Ryos yi quic ketz kapaj scyuch yi e yi na chicawun tzinxlaj te yi jun quimichilatz yi mban, na nketz o mbiyon cun Abner yi cyajl Ner. 29Yi mero aj paj itz Joab! Nink tzoc cunin cawsen i tuml yi najal. Nin cyakil cunink yi e xonl yi xomt che tzaj, nink chitij yi jun jilwutz quimichilatz. Nink chiyobtij tan lepra. Nink choc tetz cox. Nink chicu biyij. Nink chitij wej, chij Luwiy bantz. 30 E Joab tu Abisai e biyon cun Abner, na tul yi oyintzi yi bajij Gaban nin cu biyol Abner yi quitzun yi na biaj Asael. 31Nin tzun el jun cawl tan Luwiy, scyetz Joab scyuch cyakil yi e yi xomche tej: Ritwok cun bech itetz, nin tzoken bech itetz yi chintzolon nin, nin bisunwok tan yi quimich yi mban Abner, chij. Ej nin xom nin yi rey Luwiy wutzcoc yi ekbil alma yi e benen tan muklen wankil Abner. 32 Chon tzun mukxen cyan le tnum Hebrn. Nin tzun ok rey Luwiy. Winin chinen tan okl swutz yi nichil Abner. Nchatz cyakil wunak e ok lentz. 33 Nin je tal yi rey Luwiy tul yi chunan yi ban i: Abner! yi quimichil yi nnojquen tzawutz chin txixwil nin. en mban yi mawak awib tkab jun chin biyol nakatz? Lastum! Ja cel cun swutz chi na quim jun yaj chikab yi e yi chin txuc nin cyajtzakl. 34Ja csotz yaj, wech na qui calij che akab, nin qui calij che awukan tan caren. Ja cquim chi na quim jun chikab biyol nak yi chin juntlen nin cyajtzakl! stzun yi rey Luwiy bantz tul yi chunan. Nchatz winin cyoken yi e wunak bantz. 35 Nin tzun cu chiwutz cyakil tetz Luwiy tan wanen mu tal te ntaxk oc akalen, poro bixe jun yol tan: Nink tzok Kataj Ryos tan incawsen cunin, kol baj jun pi pam wan nka alchok taklenil te ntaxk cu kej! chij i. 36 Cyakil cunin tzun e wunak el chitxumtz tetz yi bis yi at cunt yi rey Luwiy, nin ban ban chiwutz yi xtxolbilatz, na cyakil yi mbi cun na ban yi rey, tircun wunak na chitzatzin len tej. 37Te jun kejatz cyakil yi e xonl Israel el chitxum tetz yi nketz Luwiy biyon cun nka txumul tetz tan biylen cun Abner yi cyajl Ner. 38 Benen tzun tlol yi rey scyetz yi e witz ajcaw yi ate jak cawl: Sak chiwutzu yi jalu ja quim jun chin witz ajcaw skaxol ketz yi o xonl Israel, nin itz jun chumbalaj yaj. 39Bintzij, in yi rey yi txaij chint tan Ryos. Poro jalu qui na pujx wan mbil tzimban scyej yi e tal wanub Sarvia-atz,d yi ntin biyol nakin cyan. Qui na nimsaj incul tan banlen tanen. Nink tzoc Kataj Ryos tan chicawsen cunin yi e yi mbnon yi jun ajtzaklatz, yi chin juntlen nin!

4
d 3:39

tzun bantz yi tbital Is-boset yi nsken cu biyij Abner le tnum Hebrn, nin tzun saj jun chin xow tej. Nchatz e ban cyakil yi e aj Israel, cyakil
1Cr 2:12-16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi cwen biyij Is-boset

357

2 SAMUEL4,5

cunin e, e xob lentz. 2 Te yi tiempatz at tzun cob yaj, aj oyintziinl yi ate jak cawl Is-boset. Yi cob yajatz e len cun ajcaw scyej cob kuj sanlar yi ja chixcon tan majlen echk taklen scyej yi e wunak yi nketz e xonl Israel. Baana bi jun nin Recab bi yi junt. Yi cob yajatz e len cun cyajl Rimn yi aj Beerot, nin e xonl kajtzun Benjamn. 3 Nin yi tnum Beerot-tz chon at cwent yi e xonl kajtzun Benjamn. Na nsken wit chel ojk yi e xonl Beerotatz jalen Bitaim, kale najlchet chi awer nak tanen jalu. 4 Ma kajtzun Jonatn yi cyajl kajtzun Sal, at tzun jun cyajl cyajnak cyen yi na biaj Mefi-boset, yi at mu yanasil te cabil tkan. Na te yi at tzaj tul o yob nintzun opon tziblal chiwi yi quicylom tetz, yi nsken cu biyij Jonatn tu taj le amal Jezreel. Benen tzun yi mos yi na tzan tan quicylen yi niatz tan xitxlen tzaj, nin tzun el ojktz tuch tan ew ib. Poro tan paj yi ojkel nin tzun el stzakpul yi ni. Nintzun quixpij tkantz, nin oc cyentz tetz cox. 5 Inti yi cob cyajl Rimnatz yi aj Beerot, yi Recab tu Baana, nin tzun e bentz xe cal Is-boset, nin tzun e opontz chajcun kej, te yi oril yi winin tza. Ma tetz Is-boset benak nin i-tz tan watl, na nsken wit wan. 6 Ma yi xnan yi quicylom tetz yi cal, nintzun octz tan telsen stzisil mu triw, poro tan paj tza, sajt quen tu watl. Nin tan yi xtxolbilatz e cyecyen tunin Recab tu yi titzun Baana, nin cyal jun ilon chiwutz yi cyocomponen kale na witet Is-boset. 7Chon tzun coylij Is-boset wi xtxach le witbil yi cycomponen xe cal. Nin tzun cu chibiyoltz, nin el chikuxul yi wi nin ben quicyaltz. Ej nin baj cun akbal cyan tan xon tul yi be yi na icy cun xlaj yi a tetz Jordn. 8 Na yi cyajbil itz tan taklen yi wi Is-boset tetz Luwiy, jalen Hebrn. Yi cyoponen nin tzun cyaltz: Ilu jun coloj kajcawil, ja ul yi wi Is-boset kan, yi cyajl kajtzun Sal yi contru banak, yi junatz yi joynak puntil tan biylen cunu. Poro yi jalu ja tak Kataj Ryos amal tan ticysalu culu te kajtzun Sal scyuch yi e xonl i, chech bantz. 9Sak cun swutz Kataj Ryos yi Ryos yi itz nin tetz, yi jun yi ja chinclax tan tkab echk sotzaj culal, sak cun swutz i yi cxelponwok cun swutz wan. 10Na at tzaj jun yaj yi opon tzinwutz le tnum Siclag tan talchen yi nsken quim yi rey Sal. Le wutz tetz tajtzakl yi itz jun balaj tziblal yi chintzatzink tej, nin lwak jun oy tetz. Poro qui nin el xtxum i, yi ko squimok wan tan yi tziblal yi ul tan tan paj yi mbi mban i. 11Nin iten nin tzimbneas tzitej. Na chin juntlen nin ban itajtzakl, na yi yaj yi nquim itan quic tetz til. Nin chon coylij tan ujlen wi soc xe yi tetz cal. Chastzun te tajwen cun cxelponwok cun swutz. Tzichoje itil tan paj yi ncu ibiyol Is-boset. 12 Cawunen nin tzun Luwiy scyetz yi e witz cyajcawil yi e sanlar yi ate jak cawl i tan chibiylen cun. Yi chiquimen nintzun el chicaplul chikab tu quikan, nin je chimbantz nakajil yi pilail a yi at le tnum Hebrn. Ma yi wi Is-boset chon tzun cwen chimukultz kale mukxnaket yi wankil kajtzun Abner le tnum Hebrn.

yi wit bajijen yi xtxolbilatz, chibenen tzun chimolol quib cyakil yi coblaj kuj xonl Israel jalen Hebrn, tan yol tetz Luwiy: Max culu Ta. Katanum kib tuchu, na junit kachel. 2 Yi ketz kamantar tan talchen teru
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi bixewen Luwiy tetz witz rey squibaj cyakil e xonl Israel

2 SAMUEL5

358

itz: Bintzij nin yi kajtzun Sal, ja xcon cyen tetz kareyil, poro qui nin bajx cun i skawutz. Ma ilu teru ja bajx cunu skawutz yi nkaben tulak echk oyintzi. Nchatz bixbant tan Ryos yi ilu teru tzocopon cyenu tan cawun squibaj cyakil cun o xonl Israel, chech bantz tetz. 3 Yastzun yi xtxolbil yi nxcon cyakun e wi banl wi scyej yi coblaj kuj xonl Israel yi chijilonen tu yi rey Luwiy le tnum Hebrn. Ej nintzun bnix jun trat tan Luwiy scyuch yi e wi banl wiatz, nin oc Ryos tan tetz testiwil yi trat. Bixewen tzun Luwiy cyan tetz witz chireyil squibaj cyakil yi e xonl Israel. 4 Nsken tzun tzak junaklaj yob tan Luwiy yi toquen tetz rey, nin cawunak yob ban i tan cawun squibaj yi e xonl Israel. 5 Juk tzun yob tu nicy cawunen i le tnum Hebrn squibaj yi e aj Jud. Ma yi toponen i Jerusaln yastzun toquen tetz chirey cyakil e xonl Israel scyuch e aj Jud. Cawunen tzun i squibaj tetz junaklaj tu ox yob. tzun bantz nin tzun e ben yi rey Luwiy scyuch yi e sanlar jalen le tnum Jerusaln tan chixiten cun yi e jebuseo yi najlche le jun tnumatz. Nin tan paj yi kuklij chicul yi e jebuseo te yi quic rmeril tan chixcyewen Luwiy tan cyocomponen tul yi tnumatz na tapij cun soltej, e xbajtzijen nin scyetz: I pe axwokatz yi na itaj cxoc tzajwok tan kabiylen cun? Ploj itajtzakl, na chixcyek yi e kamoyi scyuch yi e kacox tan ilajen len, chech ban tzaj. 7Poro xcye Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tan cambajen yi tnumatz yi at wi juwtz Sin, yi tapij cun soltej, nin yi bi jalu itz yi Yi tnum tetz Luwiy. 8 Ej nin te yi tiempatz yi na tzan kbal oyintzi scyej yi e jebuseo, nin tal Luwiy scyetz yi e tetz sanlar: At pe e skaxol yi na chich chicul scyej yi e jebuseo chi wutanen wetz? Ko at, tajwen bin koc tul yi be a yi na icy jak chitnumil tan kajen ponen tul yi tnum. Ban tzun kicyse kacul scyej yi e moyiatz scyuch yi e coxatz, yi chin juntlen nin tzinwutz, stzun Luwiy. Chastzun te nin alchij yi xtxolbil: Quic rmeril tan toquen jun cox nka jun moyi le cal Kataj. 9Yi wit cambal Luwiy yi juwtzatz yi tapij cun soltej, nin tzun oc bi-tz yi tnum tan tetz Yi tnum tetz Luwiy. Nin tzun bnix mas tapij tan soltej cyakil yi luwaratz yi na xet tzaj te yi jocoj yi nojsij jalen te yi cal tetz rey. winin tzun jalen kej Luwiy, tu chamil. Nchatz ilen nin xomij Kataj tej, yi Kataj Jehov yi cyal na xcye quen tej. 11Chastzun te yi rey tibaj yi tnum Tiro yi na biaj Hiram, nin tzun e opon cobox chakum tan swutz Luwiy scyuch cobox seol tze tu seol cub, nin cyan xan tze cyan, tan banlen yi palacio tetz yi rey Luwiy. 12 Telen tzun xtxum Luwiytz tetz yi bintzij nin Ryos bixban i tetz rey tibaj Israel, nin yi ja tak Kataj amal tan cawunen, nin tan quicheyen yi e xonl Israel yi tanum Kataj. tzun te yi nsken wit opon Luwiy Jerusaln tan tatentz, nin tzun e oc coboxt txkel i-tz, nin nchatz coboxt xnan tetz txkel i tanen, nin tzun e jal mas nitxajil scyejak. 14Nin yi chibi yi e nitxajilatz yi e jal Jerusaln itz: Sama,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 I 10 Ej 6 I

Yi cambal Luwiy yi juwtz Sin yi cyal na ocpon tej

Yi cyoponen cobox chakum Hiram swutz Luwiy

Yi coboxt nitxajil Luwiy

359

2 SAMUEL5,6

Sobab, Natn, Salomn, 15 Ibhar, Elisa, Nefeg, Jafa, 16 Elisama, Eliada nin Elifelet. tzun yi quibital yi e filistey yi nsken wit bixe Luwiy tetz rey cwent Israel, cyoponen tzun nil tircun e tan joylen i, poro nin nin tbit Luwiy yi cyajtzaklatz nin tzun el tewal tib tul jun chin cal yi cyal jun tzocopon tej. 18 Chibenen tzun yi e filistey chiwutz, nin tzun chicambaj cyakil yi amal cwent Refaim. 19Jakol tzun Luwiy tetz Kataj: Ilu jun coloj Wajcaw Ban pe kol chimben tan oyintzi scyej yi e filisteyatz? Stke peu amal swetz tan intxaconen scyej? chij i. Quilok tan oyintzi scyej, nin swake amal tzatz tan axcyewen scyej, chij Kataj. 20 Chon tzun toponen Luwiytz le luwar cwent Baal-perazim,e nin tul yi amalatz yastzun xcyewet i tan chixiten cun yi e filisteyatz. Chastzun te tlol i: Chi na el cun jun chumam tzanla yastzun chin tulej Kataj chixol yi e incontr, na ja chinxcye tan chixiten cun. Toquen tzun bi yi amalatz tan Luwiy tetz Baal-perazim. 21Nin yi e filistey cyaj cyen tu chicolil echk chiryosil yi banij quitanen, nin tzun e oc Luwiy scyuch yi e yaj yi xomche tej tan chimolchen cun tircun. 22 Poro nin e opon junt tir yi e filistey tan camben cyakil yi kajlaj cwent Refaim. 23 Chastzun te jilonen junt tir Luwiy tetz Kataj tan jaklen tajtzakl. Tzajen tzun tlol Ryos tetz: Bant cun quil cben chiwutz cun tan oyintzi scyej, ma na jatxwok cun itib tan itoquen soltej yi amal kale atet nakajil echk wi tze balsamo. 24Nin yil tzitbitwoknin yi na chin cyekek xolak echk xak tze tetz wi balsamo chi jun coloj sanlar yi na chixon, kalenas tzun cxbenwok tan oyintzi wutz chicoc, na yastzun techl yi bajchin tziwutz tan chibiylen cun yi e filistey. 25 I nin tzun tulej Luwiytz quib yi tal Kataj tetz, nin tzun e xcye-tz tan chilajen len yi e filistey tul amal yi na xetij Gaban jalen te yi cyoponen yi amal Gezer. tzun bantz nin tzun e cu molol junt tir Luwiy cyakil yi e sanlar yi txaijchet tan chixconen cwent Israel. Yi cyajlal yi e sanlaratz itz junaklaj mil. 2 Chon tzun cyoponentz le amal cwent Jud yi na biaj Baala, na nin bixe-tz tan tan ticylen tzaj yi caa kale at cun echk cawl Kataj, tan toponen Jerusaln. Yas tzun yi caaatz kale na nawsit yi bi Kataj Ryos yi cyal jun na xcye quen tej, yi jun Ryosatz, yi chon at colchbil chixol yi e querubim. 3-4 Chon cyajnak cyen yi caaatz le cal Abinadab, yi aten wi jun juwutz. Chon tzun jen nin yi caaatz cyan tibaj jun acaj caret yi ocnin wac tan juten. Bajx che tzun yi cob cyajl Abinadab, yi Uza tu Aho, chiwutz yi wac tan chajlen chibe. Bajxij Aho swutz yi caa. 5 Nin benake nin Luwiy scyuch cyakil yi e sanlar tan bitz, nin tan bixl tetz cun cyakil chichamil tan taklen chikajsbil tetz Ryos te yi xomche te yi caaatz. Winin chibenen tan bitz te yi echk arpa tu
e 5:20

17I

Yi xcyewen Luwiy scyej yi e filistey

1I

Yi joyol Luwiy puntil tan tponsen klo junt tir yi caa jalen Jerusaln

Baal-perazim na elepont yi Ryos yi na xcye tan jaklen be.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL6

360

echk salterio, nin pandero tu castauela nin echk platillo. 6 Ma yi cyoponen le amal yi na alchij Er tetz Nacn, nin tzun ben Uza tan stzamlen yi caa tetz Ryos, tan qui telen trimp, na txant qui e je tzotp yi e wac. 7Poro nin je lajpuj wi Kataj te Uza tan paj yi mben i tan stzamlen yi caa. Tasten tzun jen paclok xlaj yi caa. Nin jun cun ban, nin el cun swutz. 8 Ma yi Luwiy nin tzun je lajpuj mu wi i, na nin quim Uza tan Ryos. Chastzun te toquen cyen bi yi luwaratz tan Luwiy tetz Prez-uza, nin iten nin bi yi amalatz jalu. 9Nin tzun oc jun chin xow tetz Luwiy te jun kejatz, tan paj yi xtxolbil yi ban Kataj Ryos te Uza: Siquier nink tzinnimsaj wib tan ticylen nin yi caa tetz Kataj! stzun i bantz. 10Nin tan paj yi quit tak tib tan ticylen nin yi caa le tnum tetz Luwiy, nin tzun cawuntz tan benen ticylen xe cal Obededom, jun yaj yi aj Gat. 11Ox tzun xaw ban yi caa xe cal yi yajatz, nin tak Kataj yi banl tibaj i tuml yi najal. tbital yi rey Luwiy yi nsken tak Kataj banl tibaj Obed-edom tuml yi e najal i nin nchatz tibaj cyakil yi tetz mebil tan tu yi at cyen caa Kataj scyuch, nin tzun xtxum Luwiytz tan benen tan ticylen tzaj yi caa, tan tponen le tetz tanum. Benen tzuntz tan ticylen tzaj tan toponsen le tetz tnum nin winin stzatzinen i yi benen tcyal. 13 Itzun yi jen quicyal yi e ekum yi caa, ntintzun e xontz kak xol cyakan nin e tane-tz tan xon. Toquen tzun Luwiy tan biylen jun mam tor tu jun cner yi nternin kant tetz chitxixwatz swutz Kataj. 14 Ma tetz Luwiy ntin at jun xbuk lino wutz tkan i nintzun oc tan bixl tan taklen kej Kataj. 15Benen tzun quicyal Luwiy scyuch cyakil e xonl Israel yi caa tan chijen ponen Jerusaln. Te yi na chixon na chibitzin len nin na tzan su cyan tan yi tzatzin yi ate cunt. 16Ma yi toponen yi caa le tnum tetz Luwiy, nin tzun eltzaj Mical yi mel kajtzun Sal tan xmayen le wentanu, nin yi benen tilol yi winin bixinen nin winin na tzitpun Luwiy swutz yi caa, chin txixwil nin ban swutz i. 17Chon tzun toponen yi caa Katajas cyan le jun mantial yi yatz nin xac yi bnixen tan Luwiy. Toquen tzun Luwiy tan paten txixwatz tu echk oy yi na chaj yi at tzatzin paz chixol tu Ryos. 18 Yi bajen wi yi munl i tan paten echk txixwatzatz, nin tzun tak banl squibaj cyakil yi e tanum tan bi Kataj Ryos, yi jun yi cyal na xcye cyen tej. 19Nin tzun tak Luwiy jujun pam tu cob torta scyetz cyakil wunak, jun yi banijt tan dtiles cun, nin junt yi banijt tan pasas. Yi wit bajen cyan, nin tzun e ajtz xeak chical. 20 Nchatz nin ben Luwiy xe tetz cal tan taklen chibanl yi e tetz najal. Poro nin el tzaj Mical yi mel kajtzun Sal tan yol tetz: Chumbalaj nin ptzun mbanutz, yi ilu rey, yi mbaj chajol tibu chiwutz yi e xun yi esclaw tu mos tu, na ja chaj tibu chiwutz chi jun yaj yi quic nin noc xtxix! 21Bintzij yi ayol, chij Luwiy ja chimbixin, poro chon nchimbixin swutz Kataj Ryos, na i nchintxaonen tan woquen cyen tetz rey cwent tircun Israel tetz xel kajtzun ataj nin tetz xel yi e xonl i. Chastzun te na chimbixin swutz yi Wajcaw. 22 Nin sbne opon tunintz swocse wib juy swutz i. Nocopon tetz jun yi quic kej. Yastzun atz atxumun poro yi e esclawatz yi na awal tzaj e ten chocpon tan taklen inkej, chij Luwiy tetz Mical. 23 Ma yi Micalatz qui nin talaj i jun tal te yi ntaxk quim.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Yi

Yi benen tcyal Luwiy yi caaatz le tnum Jerusaln

361 Yi sukil Ryos banl tib Luwiy

2 SAMUEL7

tzun bantz yi nsken wit jal tzatzin paz tan Kataj chixol yi e xonl Israel scyuch yi e mas jilwutz wunak yi ate soltej, nin yi nsken opon yi rey tan najewen le palacio, 2 nintzun jilon Luwiy tetz Natn, yi elsanl stzi Ryos: I bin jalu Natn, chon najlchin tul yi jun balaj calej, yi xan tze cun. Ma yi caa kale at cun echk cawl Kataj chon at tul jun mantial tu. Ban pe le wutz teru yil noc tan banlen jun balaj cal tan toquen yi caaatz tul? stzun Luwiy tetz Natn. 3 Ban bin, ban tzocu tan banlen yi cal Kataj yi txumijt tanu, na xomij Kataj tan cheyenu, chij Natn bantz. 4 Poro yi toquen akalen nin tzun jilon Kataj tetz Natn: 5 Ban cben tan xtxolen yi xtxolbilej tetz yi inchakum Luwiy. Nin alaj tetz, yi yastzun yol Jehov yi iRyosil: Nketz a cocpon tan banlen jun incal tan innajewen tul. 6 Na jetzatz yi cyelen tzaj yi e axonl wan jak cawl e aj Egipto jalen jalu, quic jun tir jajk chin najan xe jun balaj cal, ma na ntin ja natij tul mantial tu. 7Nin tul cyakil yi tiemp yi ja natij chixol yi e axonl, quic jun tir jajk wal tetz jun ajcaw yi ja bixe wan tan chicawen yi e intanum, tan toquen tan banlen jun incal, yi xan tze cun, tan innajewen tul. 8 Nchatz alaj tetz yi inchakum Luwiy yi itz yi in, yi in Jehov, yi jun yi cyal na xcye quen tej, yi na chintzan tan talchen nin yi xtxolbilej tetz: Ja cel tzaj wan te yi awakun tetz pstor cner, nin tan axomen wutz chicoc yi e awawun, bantz acyajen cyen tetz witz bajxom scyej e intanum, yi e xonl Israel. 9Ja chinxom tzawej, alchok amalil kale na ncaj nint. Nin tircun yi e acontr yi e oc tan oyintzi tzawej, ja chel cun wan swutz. Nin ja jal winin akej wan, chi tanen chikej yi e lmak wunak yi ate benen tzin wi munt. 10Nin nketz ntinatz, ma na ja bixe jun amal wan scyetz cyakil yi e atanum, nin chon nin nchopontz wan tan chinajewen tul. Cyal jun na tzan tan ixuxen, nin quit na chopon yi e mal nak tan ibuchlen, chi banak cyen tul yi tiemp 11tetz yi e pujul xtisya, yi e cawun tibaj yi e atanum Israel. Quit lwak amal scyetz acontr tan cyoquen tan axuxen. Ej nin ilenin chijalok axonl wan yil chicawunk. 12 Nin yil sken cquim, nin yi nsken mukxij xlaj amam ate, tzimbixbaje jun axonl yil tzoc cyen tetz rey. 13 I tzun tzocpontz tan banlen yi jun incalatz, nin scawunk i tetz ben kej ben sak. 14Nocpon tetz taj i, nin i tzocpon tetz incyajl. Poro kol tzoc jun axonl tan juchlen jun til tzinwutz, nocpon tzuntz tan cawsen nin sloonk wan, chi na ban jun yaj te cyajl. 15 Ej nin quil tzincyajlen yi banl walma tzawibaj, chi mimban quen te Sal, na yi telen yi banl walma tibaj, chon tzun wakoltz tzatz, na ja coc cyen wan tetz rey. 16 Tetz ben kej ben sak sjalok jun axonl wan yi at derech tan cawun, stzun Kataj bantz tetz Natn tan tlol tetz Luwiy.f 17Toquen tzun Natn tan xtxolen tetz Luwiy, quib yi baj tbital tetz Kataj Ryos. 18 Ej nin yi wit tbital Luwiy yi xtxolbilatz, nin tzun bentz tan yol tu Kataj Ryos le mantial Kataj. I tzun taltz tetz: Ilu Cawl wetz, ilu inRyosil, max culu. Quic ekan wan, nin quic ekan cyan e inxonl, poro ja wit jal kakej tanu. 19Ilu Kataj
f 7:16

1I

1R 2:4; Sal 89:31-34; 132:11-12.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL7,8

362

Ryos, ja jilonu te yi mbi cun sbajok scyej yi e inxonl yi chicawunk tzantzaj. Ej nin cyakil yi xtxolbilatz itz yi cawlug yi na tzanu tan kachuslen te yi tajbilu. Ej nin itz tetz cyakil wunak yi ate benen tzin, na ilu teru, ilu Cawl ketz kacyakil cun. 20Poro in tu jun xconsbetzu. Nin quic mas yol na jal wan tan tyoinen teru Ta, na ilijt cyakil intxumun tanu. 21Poro yi ilu teru ja banu yi teru tajbilu nin ja lajluchax yi echk taklen balaj yi na tzanu tan suken swetz. 22 Chumam nin yi teru keju Ta, nin ilu Cawl ketz. Ej nin quic nin junt at benen tzin chenk chi ilu teru, na quic junt Ryos at, nin yatz elnak katxum tetz. 23 Ma yi o ketz yi o xonl Israel, o tanumu. Ej nin quic junt jilwutz wunak chi kutanen ketz yi ja kel tzaj colpuj tanu chikab yi e aj Egipto, bantz koquen tetz mero tanumu. Ja jal yi keju benen tzin tan echk balaj milawr yi mbanu skej. Ej nin tan tetzalu yi teru amalu, ja chel lajun yi e wunak yi ate, scyuch chiryosil. Ej nin ja chel tzaj tanu te yi na chitzan kamam kate tan cyoquen tul. 24Bixbant tanu tan koquen yi o xonl Israel tetz mero tanumu, tetz ben kej ben sak. Ej nin bixbant tanu tan toquenu tetz kaRyosil. 25 Chastzun te ilu Kataj Jehov, lok tzel cunu te yi yolu yi ja wit suku tetz yi chakumuej. Ej nink tzel cunu te yi yolu yi ja wit suku scyetz e inxonl. 26 Ilen nink lok tzaklij kej yi biu Ta, nin ilen nink tzalchij yi ilu yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. Ilu kaRyosil yi o xonl Israel, ma yi in wetz, in tu xconsbetzu. Lok tzocu tan chibixbajen yi e inxonl tetz rey sbne opon tunintz. 27Yi ilu teru Ta, ilu yi Ryos yi na xcye te cyakil, nin ja wit talu tetz yi chakumuej, yi jun cun, sjalok e inxonl yi chicawunk sbne opon tunintz. Chastzun te yi ja nimsaj incul tan cuchen yi paworej teru Ta. 28 Bintzi cunin ilu inRyosil, nin cyakil xtxolbil yi ja wit suku swetz tzelepon cunu tej. 29Chas tzun te, lok tak tzaju yi banlu squibaj e inxonl nin lok che quicyleju sbne opon tunintz, na yi ilu teru Ta, ilu Cawl ketz, nin ja wit suku cyakil echk taklenatz swetz, stzun Luwiy bantz tetz Kataj. xonen tiemp nintzun txacon Luwiy scyej yi e filistey, nin e oc jak tetz cawl. Nin el tcyal yi cawl yi at chikab. 2 Nchatz txacon i scyej yi e aj Moab. Ej nin cawunin scyetz tan chicwen joklok, txolin e ban wuxtxotx, nin xcon jun akwil tan malen naj scyetz e yi chiquimok, nin naj scyetz e yi chiclaxok tkab quimichil. Cyakil yi e yi e baj cun tcul cob ja tetz yi akwil, quimich chiwutz mban, ma cyakil yi e yi e baj cun tul jun ja tetz yi akwil, yastzun e, e clax. Yastzun ban i-tz tan cyoquen yi e aj Moab jak tetz cawl nin tan chojlen alcawal tetz. 3 Nchatz xcye i tej Hadad-ezer cyajl Rehob, yi chireyil yi e aj Soba, jun amal cwent Siria. Xcye Luwiy te Hadad-ezeratz te yi benen i jalen jen tzin tzi a Eufrates tan cyoquen yi e wunak yi najlche-tz jak cawl i junt tir. 4Tul yi jun oyintziatz ja cambaj Luwiy jun mil tu juk cient sanlar yi ateen tib chej, nin junak mil sanlar yi xon cuntu quitanen. Ntin xcon yi chej tan yi na taj tan
g 7:19 Cawlu, yastzun yi na elepont yi yol torah yi at tul yi yol Kataj le hebrey (Ex 16:28). Ej nin cyakil yi xtxolbilatz yi talnak Ryos tetz yi rey Luwiy na elepont yi at tulbil jun xonl i tan cawun wuxtxotx squibaj cyakil wunak tetz ben kej ben sak. Sileju Gn 49:10; Lc 1:31-33; Hch 2:29-32; Ef 1:8-10.

1Yi

Yi echk txacon yi ban Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tulak chin oyintzi

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

363

2 SAMUEL8,9

juten jun cient caret tetz oyintzi. Ma yi e mas chej e loon cyen tan, bantz quic meril tan chixconen tan oyintzi. 5Cyoponen tzun yi e sanlar aj Siria cwent Damasco tan cheyen klo Hadad-ezer yi rey Soba, poro nin oc Luwiy tan oyintzi scyuch nin xcye i tan chiquimsen junak cob mil aj Siria-atz. 6Toquen tzun Luwiy tan chijatxlen cun cobox kuj sanlar tulak ech amalatz cwent Damasco. Tan yi xtxolbilatz ja choc yi e aj Siria jak cawl Luwiy. Nin ja chichoj alcawal tetz. Winin jalen kej Luwiy tan echk oyintziatz na xomij Ryos tej, alchok na aj nint. 7Nchatz cambaj i yi echk makbil flech yi oro cun, yi xconak cyakun yi e witz chibajxom yi e yi ate tzaj jak cawl Hadad-ezer, nin chon tzun tponen echk makbil flechatz tan jalen Jerusaln. 8Nchatz cambaj i winin brons yi at tul yi cob tnum yi na chibiaj Beta tu Berotai yi ate tzaj jak cawl Hadad-ezer. 9Ej nin yi tbital Toi, yi rey tetz amal cwent Hamat, yi nsken txacon Luwiy tej Hadad-ezer, 10nin tzun ben chakol i yi tetz cyajl swutz yi rey Luwiy tan toyen balaj oy tetz yi oro cun tu sakal nin tetz brons tan tyoin tetz yi txacon yi mban Luwiy te jun reyatz. Na nchatz Toi, nsken cyen choyintzin tu yi jun Hadad-ezeratz. 11Toquen tzun Luwiy tan xansen yi echk oyatz bantz toyen tetz Ryos, tuml cyakil yi oro, tu yi sakal yi nsken cambaj i lakak echk amal tu echk tnum yi ocnak jak tetz cawl. 12 Itz yi tnum tetz Edom, tetz Moab, tetz Amnn, tu chiamal yi e filistey tu chiamal yi e xonl Amalec, nchatz cyakil yi cambaj i tul yi oyintzi tuch yi rey Hadad-ezer, cyajl Rehob, rey tetz Soba. 13 Ej nin jal mas kej Luwiy yi xcyewen i scyej yi e aj Edom. Na xcye i tan chisotzajen waxaklaj mil chisanlar le jocoj yi na biaj Tetz Atzum. 14Nin nchatz cyaj cyen cobox kuj tetz sanlar i tan cawunen tul yi amal cwent Edom. Tan yi xtxolbilas, cyakil cun yi e aj Edom e oc jak cawl Luwiy, na ilenin xomij Ryos te Luwiy, alchok amal kale na benet i. tzun Luwiy squibaj cyakil yi e xonl Israel. Chumbalaj nin ban i tan chicawen, na ilenin ja lajluchax yi tzaknakil tu jicyuchil yi cawl yi xcon tan squibaj yi e tetz tanum. 16 Yi yaj Joab, yi tal na Sarvia, i bajxom chiwutz cyakil yi e sanlar cwent Israel. Ma yi yaj Josafat yi cyajl Ahilud, i yi tajtzib yi rey Luwiy. 17Ma yi yaj Zadoc, cyajl Ahitob, tu Ahimelec cyaj Abiatar, yastzun yi e pale. Ma yi yaj Seraas, yastzun tzibanl tetz cyakil echk taklen yi na bajij tul yi jun tiempatz. 18 Ma yi yaj Benaa, cyajl Joiada, i yi bajxom scyetz yi e aj Creta yi quicylom yi rey Luwiy. Ma yi e cyajl Luwiy e cun akol ajtzakl. bantz opon jun kej yi jakol Luwiy: At polo jun xonl kajtzun Sal yi ban noc tan cheyen tan tu yi inyol yi nsuknak tetz kajtzun Jonatn? 2 At jun mos yi martoma yi kajtzun Sal yi na biaj Siba. Nintzun ben mantar Luwiy tan chaklen. Itzun yi toponen nintzun ben jakol Luwiy tetz: I pe aatz yi Siba? I inatz Ta, nin in jun chakumu, stzun i bantz. 3 Benen tzun jakol yi rey tetz: At polo jun xonl kajtzun Sal yi at rmeril yil noc tan cheyen tan jalen kej Ryos wan?
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Cawunen

Yi chibi yi e bajxom yi ate jak cawl Luwiy

1Itzun

Luwiy tu Mefi-boset

2 SAMUEL9,10

364

At jun cyajl kajtzun Jonatn, yi yeyuj yi cob tkan. 4 Na tzun atit i? Chon najlij i le amal Lodebar, xe najbil Maquir, yi cyajl yaj Amiel, stzun Siba bantz. 5 Cawunen tzun yi rey Luwiy tan sajen chakij yi jun yajatz. 6 Itzun yi tponen Mefi-boset, yi cyajl kajtzun Jonatn, yi mam kajtzun Sal swutz Luwiy, nintzun cu jokloktz tan taklen kej i. Mefi-boset! Inatz Ta, in jun chakumu. 7Benen tzun tlol Luwiy tetz: Quil cxob Mefi-boset, na nocopon tan awucheyen tan tu yi inyol yi in suknak tetz kajtzun ataj Jonatn. Swake junt tir cyakil yi xtxotxben kajtzun acyex Sal. Ej nin ilenin ban cwan swuch. 8 Cwen tzun mejlok Mefi-boset swutz Luwiy, nintzun taltz tetz: Ilu inrey, mbitzuntz na el kajabu swej? Na yi in wetz quic mu tal ni weri inxac na qui na chinxon tan tu yi yeyuj wukan. 9Qui nin oc Luwiy tan xtxumlen yi yol Mefi-boset, ma na ben mantar tan chaklen tzaj Siba, yi mosben Sal, nintzun taltz tetz: I bin jalu Siba, na chintzan tan taklen tetz Mefi-boset, cyakil yi amal yi at tzaj tkab kajtzun Sal, yi apatrnben. 10Chastzun te yi a scyuch yi e anitxajil, tajwen tan itoquen tan cojlen yi txotx, nin tan tocsen wutz, nin tan jesen yi cosech. Xconk tzun tan chicachen yi e xonl yi apatrn. Ma yi i tetz, yi Mefiboset ilenin swank swuch. Ma yi Siba, yi at olaj cyajl tu junak mos, talol tetz yi rey: 11Ban bin Ta tzimbne tanen cyakil yi cawlu quib yi ntalu swetz, stzun Siba bantz. Ma tetz Mefi-boset ilenin chon wanen i tuch yi rey, chi ik jun cyajl i. 12 Nchatz at jun tal cyajl Mefi-boset yi na biaj Micaa. Ej nin cyakil yi e yi najlche xe cal Siba, e cun chakum Mefi-boset ban. 13 Ma yi Mefi-boset, tan tu yi yeyuj yi cob tkan, chon tzun najewentz Jerusaln, na ilenin chon na wan i tu yi rey.

10

bantz yi telen tiemp nintzun quim Nahas, yi chireyil yi e amonita. Cyajen cyen tzun yi tetz cyajl yi na biaj Hann tetz xel. 2 Xtxumul tzun Luwiy yi ban yi nink chaj yi banl talma tetz Hann quib yi mban cyen yi tetz taj, yi kajtzun Nahas. Benen tzun chakol i-tz cobox witz ajcaw tan talchen jun yos tetz Hann nin tan chajlen yi na bisun tan yi il yi nnoj cyen swutz yi taj. Pero yi cyoponen yi e ajcawatz le chitanum yi e amonita, nin e oc yi e witz bajxom cwent e amonita tan yol tu Hann, yi chireyil. Je ncyalej: 3 Na pe tocsaj teru yi ja chul yi e chakum Luwiy ntin tan maysen culu nin tan taklen kej yi kajtzun taju? Qui bin, na ja chul tan kaxkuken nin tan tilwen yi en cun tanen katnumil, bantz cyulen tzantzaj tlen tan kaxiten cun, chech bantz. 4 Yi tbital Hann yi xtxolbilas, cawunen tzuntz tan cyoquen yi e chakum Luwiy xetze nin tan xconen jun jobil tan telsen jalaj ntzi te yi chixmatzi, nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi chitxaconen Luwiy scyej yi e aj Siria scyuch yi e amonita

365

2 SAMUEL10,11

tan ritlen cun jalaj te yi bech cyetz yi at scyej jalen te chicux. Nintzun cyal scyetz: Quilok wok kale ncxsajetwok. 5 Itzun yi tbital Luwiy cyakil yi xtxolbil yi mbajij scyej yi tetz chakum, benen tzun chakol i coboxt tan chiculchen, na nachon i tej yi at winin txixwen scyetz. Ej nin cawunintz tan chicyajen cyen Jeric jalen cun yil chuy junt tir yi chixmatzi. Kalenas chipakxij Jerusaln. 6Ma yi e amonita, nintzun el chitxum tetz, yi na chich cul Luwiy scyej tan yi jun yab ajtzakl yi cu chibnol, nintzun e choj jun chin coloj sanlar cwent Siria tan quicheyen, yi chon e sajen le amal Bet-rehob tu Soba. Ej nin nchatz e choj junt mil sanlar yi chon ate jak cawl chireyil yi e aj Maaca. Nchatz jal coblaj mil sanlar tetz Is-tob. 7Poro yi tbital Luwiy, yi yatz tanen chitxumun, nintzun ben chakol i Joab scyuch yi e sanlar yi ate jak cawl tan oyintzi scyuch. 8Cyelen tzaj tzun yi e amonita tan oyintzi scyuch yi e aj Israel swutz cun yi tnum. Ma yi e sanlar cwent Siria yi chon ate jak cawl Soba, tu yi e sanlar tetz Rehob nin chiban list quib tan oyintzi wutz wutz. Nchatz xomche yi e sanlar cwent Is-tob tu Maaca scyej. 9Itzun yi telen xtxum Joab tetz yi cyajbil yi e contr itz tan oyintzi chiwutz nin wutz chicoc, jen tzun xtxaol i yi e tetz sanlar yi chin cham nin e tan oyintzi scyuch yi e aj Siria. 10Ma yi e mas chon cyajen jak cawl yi tetz titzun Abisai tan toquen tan oyintzi scyuch yi e amonita. 11Ej itzun taltz tetz: Kol chixcye yi e aj Siria swej cxul tan wucheyen tan oyintzi scyej. Ej nin kol chixcye yi e amonita tzawej nopontz tan awucheyen. 12Quiwit atz, koyintzink tetz cun kalma tan colchen yi ketz kaamal nin tan colchen yi echk tnum cwent kaRyosil, nin ban sban Ryos yi tetz tajbil. 13 Chibenen tzun Joab tan oyintzi scyuch yi e tetz sanlar scyej yi e aj Siria, nin e el ojk chiwutz. 14Itzun yi benen quilol yi e amonita yi winin cyelen ojk yi e aj Siria, nchatz e cyetz, e el ojk chiwutz Abisai, nin chon tzun cyocomponen tan ew ib tul yi tnum. Chimakxen tzun Joab tan oyintzi scyej yi e amonita-atz. Ej nin kalenas tzun e pakxij Jerusaln. 15Yi telen coboxt kej, ja el chitxum yi e aj Siria tetz, yi nsken txakon yi e xonl Israel scyej, cwen tzun chichamol quib junt tir tan oyintzi te Israel. 16Benen tzun mantar tan Hadad-ezer tan chichaklen tzaj yi e aj Siria yi chon najlche jalaj icyen yi tzanla Eufrates. Chon tzun cyulentz Helam. Yi chibajxom itz Sobac, yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar tetz Hadad-ezer. 17Yi tbital Luwiy yi mbi na chitxum yi e aj Siria, cwen tzun chimolol quib cyakil yi e sanlar tetz Israel nin e icytz wi tzanla Jordn, tan cyoponen Helam. Tul yi jun amalatz yas tzun yi cyoquen yi e aj Siria tan oyintzi scyej Israel. 18Witzbil tlen tetz yi oyintzi ja chel ojk yi e aj Siria, na ja xcye Luwiy tan chibiylen cun cawunak mil sanlar yi ateen te chej, tu juk cient caret tetz oyintzi, yi jutun tan chej. Ej nin ja xcye Luwiy tan biylen cun Sobac yi cyajcawil yi e sanlar tetz Siria tul yi jun oyintziatz. 19Itzun yi quilol cyakil yi e rey yi xomij chiwi tej Hadad-ezer yi nsken chitxacon yi e xonl Israel scyej, nintzun cu tzaj chitxumun, nin e oc tan joylen puntil tan jalen paz scyuch, nin e oc jak chicawl. Ej nin tan tu yi mbi cunin mbajij, yi e rey tetz Asiria ja chixob tan quicheyen junt tir yi e amonita.

11

bantz tul yi tiemp yi txant tan xeten yi cresum, yi tiemp yi na chel yi e rey tan oyintzi scyuch yi e cyetz sanlar, nintzun ben chakol Luwiy yi Joab scyuch yi e mas witz ajcaw scyetz yi e sanlar tan chixiten cun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi xubsen Luwiy te yi xnan Betsab

2 SAMUEL11

366

yi e amonita. Chon tzun e cwen soltejil yi tnum tetz Rab. Ma tetz Luwiy chon cyajen cyen le tnum Jerusaln.h 2-4 Itzun bantz le jun cwen kej yi nsken el watl Luwiy te yi ujlen yi na ban, chon tzun na xon cuntz wi yi tetz cal yi benen xmayil jun xnan yi chin yuben nin i yi na tzan tan jichin. Yi jun xnanatz na tzan tan banlen tanen yi cstumbr yi na bajij scyej yi e xnan yi na icy yi chitxajon scyej. Benen tzun mantar tan Luwiy tan jaklen yi naj scyetz i yi jun xnanatz. Itzun yi pakxen tzaj yi e aj mantaril cyalol tzuntz tetz Luwiy yi bi yi jun xnanatz. Itz Betsab, mel Eliam, nin i txkel Uras, jun scyeri yi e aj Hit. Cawun tzun Luwiy tan tulen yi jun xnanatz swutz i. Ej nin yi tulen, nintzun e witbej quib tuch. Kalenas tzun pakxen yi xnanatz xe tetz cal. 5 Toquen quen tzun lacpuj jun ni te xnan nin ben mantar i-tz tej Luwiy tan talchen yi nsken tekaj pwokil jun ni. 6 Nintzun ben ort tan tetz Joab tan chaklen tzaj Uras yi aj Hit. Ej nin yastzun tulej Joab. 7Yi tulen Uras, nintzun ben swutz Luwiy. Jakol tzun Luwiy tetz i yi en tanen stziblal Joab scyuch yi e mas sanlar, nin yi mbi na bajij tul yi oyintzi yi na tzan. 8 Yi tbital Luwiy yi xtxolbilatz tetz i cawunen nintzun Luwiy tan benen i xe tetz cal tan ujlen. Yi telen tzaj Uras swutz yi rey, nintzun ben mantar tan Luwiy tan tponsen balaj cumir le cal Uras tetz jun oy. 9Ma tetz Uras qui nin aj i xe yi tetz cal, ma na chon bajen akbal tan i chixol yi e sanlar yi ate tan quicylomin swutz yi cal rey. 10Itzun yi tbital yi rey Luwiy yi qui nin aj Uras xe yi tetz cal benen tzun jakol i tetz: Uras, mbi tzuntz yi qui nin ncxak xe anajbil tan ujlen mu tal, na nim tkanil abe tan awulen tzonej? 11Stzawel tzun i: Max culu ta, poro yi caa yi winin xanil tuml yi e sanlar cwent Israel tu Jud, chon ate jak scabte tu tan watl. Nchatz Joab scyuch yi e mas bajxomu, yi chon ate jak cawlu, chon na chiwit xol wutz. Na tzun inil wetz tan xconen incal wan tan waan, nin tan ucain nin tan kawitbej kib tu wuxkel? Sak swutz Ryos yi quil tzimban yi jun ajtzaklatz! 12 Cawen tzun Luwiy tetz: Ban bin cyaj tzonej tetz jalu. Ej nin ek swake amal tzatz tan apakxen. Cyajen cyen tzun Uras le tnum Jerusaln jalen le junt eklok. 13 Xtxocol tzun Luwiy, yi Uras tan wanen nin tan ucaen tuch. Toquen tzun a twi Uras, na yastzun tajbil Luwiy. Yi toquen akalen nintzun ben Uras tan watl le chical yi e sanlar. Qui nin xak i tan watl xe yi tetz cal. 14 Ej nin yi junt eklok toquen tzun Luwiy tan stziben nin jun cart tetz Joab. Chon tzun benen tabnal tej Uras tan tkol i tetz Joab. 15Tul yi jun cartatz stziban yi cawl yi na tal: Chakwoknin Uras kale atit yi chamil yi oyintzi, colwok quen i chuc bantz sloonen nin tan quimen. 16Chastzun te yi toquen Joab tan oyintzi soltej yi tapijil tnum, chon tzun cawunen tetz Uras tan benen swutz cun yi oyintzi kale atet yi e contr yi chin cham nin e tan oyintzi. 17Ej itzun yi cyelen tzaj yi e contratz yi ate tan colchen yi tnum tan oyintzi scyej yi e sanlar yi chon ate jak cawl Joab, winin tzun e, e quimtz tul yi jun oyintziatz
h 11:1

1Cr 20:1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

367

2 SAMUEL11,12

nin chixol yi eatz yi e quim, at Uras. 18 Benen tzun jun cart tan Joab tetz Luwiy tan talchen tetz cyakil yi puntil yi en cun ban yi oyintzi. 19Nchatz taltz tetz yi chakum yi tzicyan nin yi jun cartatz: Yil tzaj wi ayol tetz yi rey tan talchen cyakil yi mbajij, 20qui cunin batz tzul colp wi skej, nin sjake tzaj tzatz, Nxac tzun nchibentz nakajil cun yi tapijil yi tnum? Qui pe na el itxum tetz yi at rmeril chicoxtzaj kacontr echk taklen skibaj? 21Na yastzun mbajij jalen yi tnum Tebes yi xcyewen jun xnan tan biylen cun kajtzun Abimelec, yi cyajl Jerobaal. Na yi jun xnanatz yi at wi tapij nin saj coxol jun ca tibaj tan biylen cun. Nxac tzun chibenen nakajil cun yi tapij? Kalenas tzun ban tzawalnin tetz: Nchatz yi Uras yi aj Hit, ja quim. Nin i jun scyeri yi e ajcaw squibaj e sanlaru. 22 Benen tzun yi chakumatz, nin yi tponen nintzun taltz tetz Luwiy cyakil yi xtxolbil yi tal Joab tetz. Nin bintzi cunin sajen tzun colp wi Luwiy te Joab nin taltz tetz yi chakum: Nxac tzun nchibentz nakajil cun yi tapijil yi tnum? Qui pe na el itxum tetz yi at rmeril chicoxtzaj kacontr echk taklen skibaj? Na yastzun mbajij jalen yi tnum Tebes yi xcyewen jun xnan tan biylen cun kajtzun Abimelec, yi cyajl Jerobaal. Na yi jun xnanatz yi at wi tapij ja saj coxol jun ca tibaj tan biylen cun. Nxac tzun chibenen nakajil cun yi tapij? 23 Benen tzun tlol yi chakumatz tetz: Yi cyelen tzaj yi e kacontr tan oyintzi skej wi kajlaj, txant nin qui nchixcye skej, poro nin jal mu kachamil tan oyintzi, nin ja kaxcye tan chipakxen junt tir te yi sawanil yi tnum. 24Yastzun yi cyoquen yi e coxol flech yi ateen wi tapij tan chiloonsen yi e sanlaru, nin at cobox yi ja chiquim. Nin chixol yi eas yi e quim, at Uras yi aj Hit. 25 Buen, alcyen bin tetz Joab, yi quil bisun takun yi mbi mbajij, na yastzun na bajij tul jun oyintzi. Ntin alcyen tetz yi tajwen tan toquen il i tan jalen mas yi chichamil tan cambajen yi tnum, jalen yil xit tan. Ma a atz quiwsaj Joab. 26 Yi tbital Betsab yi nsken quim yi tchmil juk tzun kej bantz tan bis okl tej. 27Ma yi ticyen yi jun tiempatz tetz bis okl, cawunen tzun Luwiy tan tzajen yi jun xnanatz xe yi tetz cal, nin oc tetz txkel, nin jalen nin ban tal Betsab. Poro yi Kataj Ryos qui nin tzatzin te yi tajtzakl Luwiy.

tetz: Yi xtxolbilej itz tetz cob yaj yi najlche tul jun tnum. At jun yi ric nin jun yi meba. 2 At winin awun tuch yi ric. At cner nin at wac. 3 Ma tetz tal meba junen utuj ne cner at, yi ja xcye tan lokchen. I chuysan. Ma yi tal cneratz chon najlij xe tal pach scyuch yi e nitxajil yaj. Na wan te yi mbi na baj cyan, nin na uca te cyetz chica. Nin ja wit wutz cul yi yaj. Yi jun yajatz winin nlok wutz yi jun tal utuj cneratz, chi ik jun meal! 4Itzun bantz tponen jun txocum yi yaj yi chin ric nin tan xajsen i. Poro yi jun ricatz qui nin nimsaj cul tan biylen cun jun scyeri yi e tetz tawun tan banlen jun wan tetz yi xtxocum, ma chon benen tan majlen yi jun tal ne cner yi chon at tuch yi tal meba, nin cu quimsal tan banlen yi cumir tetz xtxocum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Itzun

bantz, nin ben chakol Kataj Ryos Natn, yi elsanl stzi i tan xajsen Luwiy. Yi tponen Natn swutz Luwiy nintzun tal jun eltzaj wutzil

Yi toquen Natn tan maklen wutz Luwiy

2 SAMUEL12

368

5 Yi tbital Luwiy yi xtxolbil nintzun saj jun chin chich culal tetz tan tu yi yatz mban yi ric. Nintzun tal tetz Natn: Jun cun, sak swutz Ryos, yi jun yi mban yi jun ajtzaklatz tajwen cun tan quimen! 6 Ej nin tajwen cun tan chojol cyaj tir yi jamel yi jun tal ne cner! Na yi il yi ncu nucul na chaj yi qui nin mmel kajab siquier mu tal te yi tal meba. 7Benen tzun tlol Natn tetz Luwiy: Itzun a atz, yi jun yajatz! Nin je yol kaRyosil, yi o xonl Israelej: In intxaonen a tan awoquen tetz chireyil yi e xonl Israel. Nin ja clax wan tkab yi chichben cul kajtzun rey Sal. 8 Nchatz ja wak yi cawl i takab, scyuch yi e txkelben. Nin ja wak cyakil yi amal yi at cwent Israel tu Jud tan acawunen tibaj. Ja wak winin echk taklen tzatz, nin ja klo wak mas. 9Ma na nxac tzun mel kej incawl awan? Nxac tzun mbnix yi echk taklen awan yi qui na chimpek tej? Na ja ccawun tan cwen biyij Uras yi hitita, nin ja xcon yi e amonita awan tan quimsen cun, nin ja el amajol yi txkel i tan toquen tetz awuxkel. 10Ma jalu tan tu yi yatz maban, yi mel kej incawl awan, na ja el amajol yi txkel Uras, yi hitita, tan toquen tetz axnanil, ilenin sjalok oyintzi xe anajbil. 11Ej nin jun cun yol na talnin Ryos tzatz: Cyakil yi oyintzi tu chich culal yi sjalok tzawej, ntasten nin sjaloket xe anajbil. Tzawutz cun swake yi e axnanil tetz jun acyajl, nin tzelepon atxix tan, na skej cun chiwitbej quib. 12 Yi aatz ja bnix yi ayabl awan ewun cuntu, ma in wetz, tzelepon atxix wan skejl cun, nin chiwutz cun cyakil yi e xonl Israel, stzun Kataj bantz tetz Luwiy tan Natn yi eltzanl stzi Ryos. 13 Bintzi nin ja injuch wil swutz Kataj, stzun Luwiy. Bintzi yatz maban, poro scuye Ryos apaj, na quil cquim tan. 14Poro tan tu yi ja el kej Kataj Ryos awan chiwutz yi e kacontr, squimok chan yi tal ni yi mitzij, stzun Natn bantz tetz Luwiy. 15 Ej yi tajen Natn xe tetz cal, ninin oc lacp jun chumam yabil te yi ni tan Kataj, yi jun niatz yi njal tan Luwiy te yi txkel Uras. 16 Toquen tzun Luwiy tan nachlen Kataj tib yi ni, nin ja muc i wej, nin chon na wit i wuxtxotx tu. 17Itzun yi quilol yi e wi banl wi yi najlche le balaj cal tetz Luwiy, ja chiben tan cuswutzil tetz Luwiy tan witen wi tetz xtxach, poro qui nin cujijtz. Nchatz qui nin wan i scyej yi na chiwan cyetz. 18 Ma yi telen juk kej ja quim yi ni, poro ja chixob yi e bajxom tan talchen tetz Luwiy yi nsken quim yi ni, na e octz tan xtxumlen: Qui nin moc yi kayol te wi Luwiy te yi itz tzaj yi ni, peor binatz jalu yi ja wit quim. en tzun kaban tan talchen tetz yi ja wit sotz yi ni? Na qui cunin batz tan yi sotzaj culal yi at cunt, tzelepon xyay wi. Ej nin cuquen yi mbi sban i. 19Yi nachonen Luwiy yi na chijilon squibil quib yi e bajxomatz, telen tzun xtxum tetz yi nsken quim yi ni. Ej nin ben jakol scyetz: Ja ptzun quim incyajl? Ja, ja wit sotz, ta, chech ban nintz. 20 Kalenas tzun jen xtxicbal tib Luwiy wuxtxotx, nin octz tan jichin, nin nchatz ja oc perfum tej tu yi balaj bech tetz, nin ja ben i le templo tan culajen Ryos. Yi telen tzaj nintzun ajtz xe yi tetz cal, nin jak mu cumir, nin wantz. 21Mbi na elepont yi ajtzakl yi na tzanu tan banlen? Na te yi itz tzaj yi cyajlu, yi ilu teru ja mucu wej, nin winin ja oku te i. Ma jalu, te yi ja wit El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

369

2 SAMUEL12,13

sotz yi cyajlu, ja wek tibu nin ja wanu, chech yi e bajxom tetz Luwiy, na ja chel yab te tajtzakl. 22 Te yi ntaxk sotz incyajl, bintzi nin ja inmuc wej, nin ja nok te i, na ja intxum yi qui cunin batz tzelepon kajab Ryos swej, nin stke i amal tan tulen yos tu incyajl. 23 Poro jalu yi ja wit aj tcyal Ryos i mbi ekan tan yi nink chimbisun nin yi nink tzinmuc wej, na ja el intxum tetz yi quil chinxcye tan titzen junt tir i chixol alma, ma na i in wetz, nopontz kale atit i. Poro yi i tetz, quic rmeril nink tzul tan wilwen junt tir, stzun Luwiy bantz. telen cobox kejtz, nintzun oc Luwiy tan maysen cul Betsab. Ja xak i tan xajsen Betsab, nin ja chiwitbej quibtz, nin jalen nin ban junt cyajl Luwiy te xnanatz. Ej nin yi bi yi ni mban tan i itz Salomn. Winin peken Kataj Ryos te yi jun tal niatz. 25 Ej, nintzun tal Kataj Ryos tetz Natn tan benen tan talchen tetz Luwiy, yi tetz xtxumun. Yi wit tbital Luwiy yi yol Kataj Ryos, ja oc yi bi Jedidasi tan tetz yi ni. yi na bajij yi xtxolbilatz, yastzun na tzan cun Joab tan oyintzi te yi tnum tetz Amn yi na biaj Rab. Te yi txant cuntu tan cambal i yi tnum kale na najlet yi rey, 27nintzun ben jun stziblal tan Joab tetz Luwiy: Txant cuntu tan incambal yi Rab, na ja wit incambaj yi amal yi na xcon tan colchen yi a yi na xcon tetz yi tnum. 28 Chastzun te ban yi nink tzocu tan chimolchen cun cyakil yi e sanlar, tan tulenu tan oyintzi te Rab bantz cambalu, na qui na yub yi ko in cuntu chinxcye scyej. Na ko yatz sban, tzocopon tzun imbi tetz taw yi tnum, chij. 29Toquen tzun Luwiy tan chimolchen cyakil yi e tetz sanlar nin e bentz tan oyintzi te yi tnum Rab, nin xcye i tan cambajen. 30Itzun yi toquen i tul calil chiryosil, nintzun el tcyal yi coron yi aten twi chiryosilatz yi oro cun, yi at chin balaj cub tej. Ej nin yi talal yi jun coronatz itz ox arow. Telen tzaj tzun tcyal Luwiy jun balaj cub te yi jun coronatz, nin oc tkol te yi tetz coron. Nchatz e cambaj winin echk taklen yi at winin walor nin ajtz cyan le cyetz chitanum. 31Ma yi e amonita yi qui nin e quim tul oyintzi, e eltzaj tcyal Luwiy tul yi tnum nin cawun scyetz tan cyakujen tan echk macl chitanen echk seruch, tu asarn nin cxbil. Nin at e yi e oc tan banlen lagris kale atit yi chujil lagris. Iten nin xtxolbilatz ban Luwiy scyejak yi echk mas tnum yi chon ate cwent Amn. Kalenatz tzun pakxen Luwiy, scyuch yi e tetz sanlar, jalen Jerusaln. jun cyajl Luwiy yi Absalom bi, yi itznak te Maaca yi toxen txkel Luwiy. Nin yi jun Absalomatz at jun tanub i yi chin yuben nin. Yi bi yi jun xunatz itz Tamar.j Yi bajxnak scyej yi e cyajl Luwiy, Amnn bi. I tal Ahinoam, nintzun pek quentz te yi jun xunatz. 2 Tan tu yi winin na pek quen i te Tamar, nin yabtij tan yi bis yi at cunt, na quic rmeril tan bnol ruin tej, na ntaxk potij Tamar tan jun
i 12:25

24 Yi

Yi titzen Salomn

26 Te

Yi cambal Luwiy yi tnum tetz Rab

13

1At

Yi poten Tamar tan Amnn

Le chiyol yi e hebrey, Jedidas na elepont Loken wutz tan Kataj.

j 13:1

Lv 18:9; 2S 3:2-5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL13

370

yaj, chastzun te qui nin jal puntil tan Amnn tan tocoponen tej.k 3Poro at tzun jun tamiw Amnn, yi chin subul nak nin, yi na biaj Jonadab. I cyajl Simea, yi stzicy Luwiy. 4Nin tzun opon jun kej yi jakol Jonadab tetz Amnn: Mbitzun na cicyan yaj? A cyajl kareyil. Na cyakil nin kej na wil nin yi tu na sotz tu acul. Qui pe tzatxol swetz yi mbi na sotz acul tej? Yi puntil itz yi quit tzintxaj yi peken yi at wan te Tamar, yi tanub yi witzun Absalom. 5 Qui tunin kusij yi aproblem yaj! Ban cben wi asoc, nin ban cun awib, chi ik a jun yabi. Itzun yi tzopon ataj tan axajsen jakaj tetz yi sbne i pawor tan chaklen tzaj Tamar tan toquen tan banlen awa ntasten nintz nin tan acachen, stzun Jonadab bantz. 6 Yatz nin tzun tulej Amnnatz. Ja tocsaj tib yabi. Ej nin yi toponen yi rey tan tilwen tlol tzun Amnn yi yolej: Bneu pawor ta tan chaklen tzaj yi witzun xun Tamar tan banol i cobox impam tzonej xe incuart, nin chumbalaj yi nink tzoc i tan incachen, chij Amnn tetz taj. 7Benen tzun mantar tan Luwiy tan chaklen tzaj Tamar, nin tal tetz: Banaj pawor, quilok xe cal awutzicy Amnn tan banlen wa. 8 Nintzun ben Tamar xe cal Amnn, kale atit i wi soc chi ik jun yabi tanen. Nin ben tcyal mu ixin triw yi chejant. Ma yi tponen nin oc tan cosen yi ixin triw. Nin bnix cobox pam tan nin oc tan skajsen. 9Cwen tzun nucul tul jun platu, nin ben tcyal swutz Amnn tan wanen. Poro quinin cujij i wan. Nintzun cawun tan cyelen cyakil yi e yi ate xe cal. 10Ma yi cyelen tzaj cyakil cun, nintzun taltz tetz Tamar: Cyaj tzaj yi pam yi ja bnix awan xe incuart, nin ban yi nink coc tan incachen. Benen tzun tcyal Tamar yi pamatz yi mbnix tan xe yi cuart tetz Amnn. 11Ej itzun yi tponen kansal tib Tamar tan cachen klo, nintzun cu stzamol Amnn, nin tal tetz: A jun coloj wanub, coylin cun swej. 12 Quil sbanu yi jun ajtzaklatz swej. Quil tzel intxix tanu, na qui otoj na bajij yi jun yab ajtzaklatz skaxol yi o xonl Israel. Na chin txixwil nin. 13 Xtxumeu yi mbi sbajok swej. Tzelepon intxix tanu, nin sjalok yolbil wetz sbne opon tunintz. Ej nin xtxumeu mbil cyal wunak teju. Tzocopon yolchenu, nin scyale yi ilu jun yi quic tajtzakl. Ban tcun jilonku tetz yi rey, nin taleu yi mbi i ilatz tajbilu nin stke i amal sketz tan kumewen. 14 Poro qui nin oc te wi Amnn yi tajtzakl Tamar. Ej nin tan paj yi mas cham i swutz yi tanub, ja xcye tan banlen yi tetz tajbil tej. 15 Ma yi wit bnixen yi tajbil Amnn tej, sajen tzun jun chin chich culal tej yi tanub. Mas tcun chich culal jalen tej Amnn swutz yi peken tej yi ntaxk ban ruinl tetz. Ma jalu calen tzinwutz, chij. 16 Ilu jun coloj wutzicy, quil sbanu yi junatz, na kol tzocu tan inlajen len jalu, mas tcun sbne yi tilu tzinwutz swutz yi jun ajtzaklatz yi ja bnix tanu swej.
k 13:2 Yi e mel jun rey, chin quicylen nin e, xe jun amal kale quiclet rmeril tan tponen jun tan chipotzen. Ma yi e yi umnake at len cyetz chical.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

371

2 SAMUEL13

Poro qui nin oc te wi Amnn yi tajtzakl Tamar, 17ma na oc tan chaklen tzaj yi tetz mos, nin cawunin tetz: Lajlen yi jun xnanej tzonej, nin joplen yi puert swutz i tan qui toquen tzaj junt tir! 18 Toquen tzun yi mos Amnn tan lajen len Tamar, nin oc tan lamchen cun yi puert. Ma yi tetz Tamar at quen jun jilwutz bechok tej, yi chin yuben nin, yi ntin na xcon cyakun yi e mel rey yi ntaxk cyech wutz jun yaj. 19Jen tzun tkol i tzaj te wi, nin octz tan riten cun yi bech tetz. Ej nin ewan wutz tan, nin winin token te yi na xon tbe. 20Ma yi cwen chiculul quib tbe tu Absalom, nintzun ben jakol i tetz Tamar: Amnn lo nxcye tan apotzen. Ban tcun quil tzawal jun yol te yi mbajij tzawej, na itzicy itib tuch. Ban tcun yi quil tzatxum, na ntin bis stke tzatz. Ma yi nachonen Tamar tej yi cyal jun na el kajab tej, chon tzun najewentz xe cal Absalom, yi stzicy. 21Itzun yi tbital Luwiy cyakil cun yi mbi mbajij te Tamar, nintzun saj colp wi te Amnn, poro quic nin jun yol tal tetz tan maklen wutz, na i yi bajxnak chixol yi e cyajl i, nin winin oklen wutz tan. 22 Nchatz Absalom, quic nin jun yol tal tetz Amnn tan maklen wutz, poro tcul cuntu, winin chichen cul tej, tan yi telen xtxix yi tanub tan. yi telen cob yob yi bajen yi xtxolbilasej, chon ate yi e mos tetz Absalom tan telsen yi xiil yi tetz cner, tul yi amal yi na biaj Baal-hazor, nakajil yi chitnumil yi e aj Efran. Benen tzun mantar Absalom scyej yi e mas cyajl yi rey Luwiy tan cyoponen tan jun waan tuch. 24Nchatz xak i tan yol tu yi rey, itzun taltz: Na chitzan yi e inmos tan telsen chixiil yi e cner. Chastzun te ja intxum jun balaj waan nin yi wajbil itz, yi nink tzoponu, ilu inrey, scyuch yi e witz bajxom yi na chicawun xlaju tan waan swuch, nin winin chintzatzink yi nink choponu, na tzun chaj yi na tzanu tan taklen inkej. 25 Ban atxumun poro quic lo rmeril tan koponen cyakil o na itz jun chumam gast tetz tzatz. Winin cuswutzil ban Absalom tetz yi rey, poro qui nin cujij yi rey. Ntin tak yi banl tetz. 26 Ko quinin amal wutz teru ta, qui polo ltaku amal tetz yi wutzicy Amnn tan tponen skej te yi jun tzatzinatz? Mbi tzun na awaj tetz Amnn? stzun yi rey bantz. 27Poro chin chinchuj nin ban Absalom tan cuswutzil tetz yi rey tan tponen Amnn, scyuch yi e mas titzun te yi jun tzatzinatz. Witzbil tlen tzun tkol amal scyetz yi e tetz cyajl tan chibenen. Sken tzun bnix jun balaj waan tan Absalom, 28 nin nsken cawun i scyetz yi e tez chakum: Yi tzitilnin yi nsken oc a twi Amnn ban tzun tzitaltzaj swetz. Ej nin yil walnin tzitetz tan cwen biyij, quil tzicabe icul tan quimsen cun. Quil cxobwok tan banlen yi mbi na wal nin tzitetz, na in na chincawun nin tej. Quiws bin wok itib, nin lok jal ichamil tan banlen tanen incawl, chij Absalom bantz. 29Nin tzun e oc yi e chakum Absalom tan banlen yi tetz tajbil, yi nsken tal scyetz. Nin tzun cu chibiyol Amnn. Yi quilol yi e mas cyajl yi rey yi mbi mbajij, nintzun e baj je-tz tibaj chimula, nin e el ojktz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 23 Itzun

Yi ticysal cul Absalom te Amnn

2 SAMUEL13,14

372

30 Itzun te yi na chixonet yi e cyajolatz tbe nintzun opon jun yoltz twi Luwiy yi nsken xcye Absalom tan chibiylen cun cyakil yi e tetz cyajl. Cyal jun nclax cyen, chij yi jun yolatz. 31Jen tzun txiclok yi rey nin octz tan riten cun yi tetz bech tetz tan chajlen yi winin na bisun, nin ben jokloktz wuxtxotx. Nchatz e ban cyakil yi e witz bajxom yi ate cuntz te i, e octz tan riten cun bech cyetz. 32 Ma Jonadab, yi cyajl Simea, yi stzicy Luwiy, nintzun jilontz. Je yol iej: Ilu jun coloj rey, max culu ta, quil xtxumu yi jak chiquim cyakil e cyajlu. Ma na ntin Amnn yi ncu biyij, na yatz nin xtxumben tetz tan Absalom jetz yi telen xtxix yi tanub Tamar tan Amnn. 33 Chastzun te quil xtxumu yi jak chiquim cyakil yi e cyajlu ma na ntin Amnn. 34Ma yi Absalom, ja wit el ojk, stzun Jonadab. Itzun yi bajijen yi xtxolbilasej, benen tilol yi sanlar yi na tzan tan quicylomin tib yi cal rey yi txant tan chicwen mulen jun coloj wunak. Chon chicwen tzaj wi juwutz te yi be yi na saj le tnum Horonaim.l Benen tzun yi jun quicylomatz tan talchen tetz yi rey yi ja til jun coloj wunak yi na chixon tul yi be yi chon na saj wiwtz. 35 Benen tzun tlol Jonadab tetz yi rey Luwiy: Ilu jun coloj inreyil, le wutz wetz wajtzakl, yastzun yi e cyajlu yi tzan cyulen. 36 Te yi na tzaj cun wi chiyol, oponen nin e ban yi e cyajl Luwiy. Winin cyoken yi cyoponen. Nchatz Luwiy scyuch yi e ajcaw yi ate xlaj i tan cawun, nintzun e ok cuntz te Amnn. 37-38 Ma tetz Absalom sken el ojk. Chon tzun tponen kale najlet yi rey cwent Gesur,m yi na biaj Talmai, yi cyajl Amihud. Chon tzun taten i ox yob le jun amalatz. Ma tetz Luwiy cyakil nin kej na ok tan paj yi sotzen Amnn. 39Itzun yi maysal tib Luwiy te yi il yi mbajij te Amnn nintzun el talma tan tilwen wutz klo yi cyajl Absalom.

itzun tetz Joab, yi tal wutzilen na Sarvia, nintzun el xtxum tetz yi winin na joyon Absalom tetz Luwiy. 2 Chastzun te benen mantar i tan chaklen jun xnan yi chon najlij le tnum Tecoa. Yi jun xnanatz, chin list nin i tan chisublen wunak. Yi tulen i swutz Joab nintzun taltz tetz: Ban yi nink tzawocsaj awib tetz jun xnan yi ja quim jun xonl. Ban xcon bechatz yi na chaj yi na cbisun. Quil xcon perfum awan, na tajwen yil tzawocsaj awib chi jun xnan yi ja el jun coloj tiemp tan bis te jun talu quimnak. 3 Kalenas tzun ban copon swutz yi rey tan talchen yi xtxolbil yi swale nin tzatz. Yi wit talol Joab cyakil yi xtxolbil yi tajwen tal yi xnan, 4nintzun ben yi jun xnanatz yi aj Tecoa swutz yi rey nin cu jokloktz swutz tan taklen kej i. Max culu ta, nink tzel kajabu swej. 5 Mbi i ilatz awajbil? Yi in wetz, in jun tal xmalcan, na ten quim wetz wuchmil. 6 Poro at cob wal yi in wetz yi in chakumu ta, nin te yi ate xol wutz ja choc tan oyintzi
l 13:34 Chon na jal yi bi yi tnumatz tul yi versin griego yi na biaj Septuaginta. Poro qui na jal tkanil yi bi yi jun tnumatz tul yi versin hebrey. m 13:37-38 2S 3:3.

14

1Ej

Yi jalen puntil tan Joab tan chibansal quib Luwiy tu Absalom

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

373

2 SAMUEL14

squibil quib. Cyal jun at nakaj tan chijatxlen cun. Chastzun te at jun yi ja loon yi stzicy tan, nin nim cun il ntulej nin ja quim. 7Ma jalu cyakil yi e inxonl na choyintzin swej, na yi cyajbil itz yil tzinjatx nin chikab yi jun walatz yi ncu quimsal yi stzicy, tan cyoquen tan biylen cun, bantz quicysal chicul tej. Ko yatz, sotzok yi jun tal walatz yi kajbil kajtzun alma. Ej nin ko yatz sban, quil jal jun xonl yi kajtzun wuchmil tan tetzal yi herens, stzun yi jun xnanatz ban tetz yi rey. 8 Max acul swutz. Ban caj xe acal, na yi in wetz chincawunk tan colchen awal. 9Ilu inrey, ilu wajcaw, nink scuyu impaj tan yi cobox inyol yi swale nin teru. Ko at jun ajpaj te yi xtxolbilej, nkeratz ilu nka yi e yi ate xlaju tan pujlen xtisya, ma na yi e ajpaj, itz yi in wetz tuml yi e najal intaj. Kapaj nin keratz. 10 Kol tzoc jun tan ixowsen tan ibiylen cun, ban tzul itan tzinwutz. Ej, jun cun qui tzoc junt tir tan ixowsen mas. 11Poro chin chinchuj nin ban yi xnan tan jaklen cheybil tetz, tetz rey. Max culu swibaj ta. Na klo waj yi swutz cun Ryos yil talu, yi quil taku amal tetz yi jun wajwutzatz tan ticysal cul te yi wal yi itzet nin, bantz qui benen nim tkanil yi il yi ato cunt. Sak swutz Ryos, yi quil wak amal tetz junt, siquier tan buklen jun xiil wi yi awal. 12 Poro yi xnan qui nin mak tib tan yol tetz yi rey. Ej nintzun taltz tetz: Max culu swibaj, na in jun tu chakumu, quil je swutzu yi coboxt inyol yi na waj wal nin teru. Cu bin, ban cjilon tzaj, stzun yi rey tetz yi xnan. 13 Benen tzun jakol yi xnan tetz: Mbi tzuntz yi na tzanu tan kabanlen, yi o ketz yi o tanum Kataj Ryos? Na yi ilu teru qui na taku amal tetz Absalom yi mero cyajlu tan pakxen tzaj tzonej le tetz tanum, na chon at i tul jun amal yi chin joylaj nin, yi nketz chon at cwent Israel. Ilu ten nin, mmocu wutz pem tan yi yolu yi nsuku swetz. 14 Mero bintzi skaquimok len, na nicun o tu mu a yi na el txakx wuxtxotx yi jalcun na sotz, nin quic rmeril tan molchen junt tir. Poro yi ketz karyosil qui na joy puntil tan sotzajen jun, ma na, na joy puntil tan chipakxen tzaj yi e yi ate joylaj te i, nin tan chibansal quib scyuch yi e yi na chijuch quil swutz i. 15 Ma jalu ta ja nul swutzu tan xtxolen yi il yi atin cunt, na at e yi ja choc tan inxowsen, na yi wajbil itz tan toquenu tan wucheyen. 16 Pero yi mero bintzi, ja el intxum tetz yi list atitu tan colchen yi wal nin tan colchen yi herens yi akij sketz tan Ryos chikab yi e yi na cyaj chimajlen. 17Na chintzatzin tan yi yolu yi nsuku swetz ta, nin quit chimbisun jalu. Na na el xtxumu tan malen echk ajtzakl yi ko balaj nka ploj. Nicun xtxumunu chi ik ilu jun ngel tetz Ryos. Tak tzaj bin Kataj Ryos yi banl tibu. 18 Ma jalu altzaj yi mero bintzij swetz. Quil tzawew jun echk taklen tzinwutz. Ban bin jaktzaju yi mbi i ilatz yi tajbilu ta, na ilu inreyil. 19Cyakil yi awajtzakl, chon pe njal awan te Joab? Sak swutz Ryos yi ja oponu te yi bintzij, na Joab ncawun tan insajen swutzu, nin tetz i cyakil yi yol yi nwal teru. 20Txumijt yi jun xtxolbilatz tan, bantz jalen yi tzatzin paz chixolu tu yi cyajlu. Poro yi ilu teru ja oponu tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL14,15

374

tajsken yi bintzij, na winin tajtzaklu chi tajtzakl jun ngel tetz Ryos na sak swutzu cyakil yi na bajij tul katnumil, stzun yi jun xnanatz bantz tetz yi rey. 21Tan tu yi xtxolbilatz, nintzun cawunin yi rey tetz Joab: Ja wit intxum yi mbil tzimban te yi xtxolbilej. Ban bin cben tan ticylen tzaj Absalom, yi incyajl. 22 Cwen tzun joklok Joab wutz tkan Luwiy tan taklen kej i, nin tal tetz: Ntyo teru ta, yi ilu inreyil. Jalu na el intxum tetz yi ja jal imbalajil swutzu tan tu nxomu tan banlen tanen yi wajtzakl, chij Joab bantz. 23 Jen tzun txiclok Joab nin sbejnin ben jalen Gesur tan ticylen tzaj Absalom, tan pakxen junt tir Jerusaln. 24Poro nin tal Luwiy tetz Joab: Ban tcun yi nink ben Absalom xe yi tetz cal, na qui na waj wil wutz i. Chastzun te yi tulen Absalom Jerusaln, qui nin til wutz yi rey, na sbej nin benen tan najewen xe tetz cal. 25 Yi Absalom, i jun yaj yi chin yuben nin. Yastzun na cyal cyakil wunak yi najlche Israel, na i jun yaj yi quic mu yanasil. 26 Na el xiil wi i ntin yi na baj wi jujun yob, tan paj winin na latzun te i. Yi na el jak wi yi talal yi xiil wi yi na el, itz mas cyaj liwr. 27Cob tzun cyajl Absalom at tu jun mel, yi na biaj Tamar, yi chin yuben nin i. 28 Cob tzun yob atij Absalom Jerusaln, nin tul yi cob yobatz qui nin aklij amal tetz tan xajsen yi rey. 29Chastzun te jakol i pawor tetz Joab tan benen swutz rey tetz xel i. Poro qui nin cujij tetz Joab. Nin tzun jak Absalom junt tir pawor tetz, poro nchatz qui nin cujij Joab tan benen. 30Cawunen tzun Absalom scyetz yi e tetz mos: Bitwok tzaj, na el itxum tetz yi at jalaj luwar cwent Joab xlaj yi wetz, yi at cebada swutz. Ma jalu quilok wok bin, nin ocswok quen kakl yi tujul yaj. Chibenen tzun yi e mos Absalom tan tocsen kakl yi jalaj amalatz yi at cebada swutz. 31Toponen tzun Joab tan jaklen tkanil tetz Absalom: Nxac tzun moc kakl incosech tetz cebada tan yi e amos? 32 Stzawel tzun Absalom tetz Joab: Cob tir ja ben inmantar tan achaklen klo tan abenen swutz yi rey tan talchen klo cob inyol, yi quic xac yi benen mantar tan wicylen tzaj jalen Gesur. Wech ban atinet wetz tul yi jun amalatz. Ma jalu na waj wil wutz yi rey, nin ko at impaj, list wutanen tan inquimen tan. 33 Benen tzun Joab tan yol tu yi rey, tan talchen yi mbi ntal Absalom tetz. Nintzun ben mantar yi rey tan chaklen tzaj Absalom. Ma yi tponen, nintzun cu jokloktz swutz yi rey tan taklen kej i. Ma tetz rey, nintzun ben tan tzublen xak stzi yi cyajl. yi telen tiemp, nin jal puntil tan Absalom tan camben jun caret tetz oyintzi tu cobox chej. Nchatz ja jal nicy cient yaj yi ja chixcon tan quicylen i. 2 Ej nin cyakil nin kej or cun na el watl. Ej nin chon na ben stzi puertil yi tnum tan chichiwen yi e wunak yi chon nchisaj joylaj tan jaklen tetz yi rey tan pujlen ech xtisya. Nintzun na jak nintz scyetz yi e wunak yi na nchisajet. 3Nin ko e aj Israel, ja oc Absalom tan chimaysen nin tan tocsen chicul tan cobox yolej: Bintzij nin yi echk taklen yi na ojkelu tej. At rmeril, nin at derechu tan joylen cheybil teru tu yi rey, por lastum cyal jun yi bixbant tan yi rey tan tbiten yi mbitz yi na cyaju chibanu tanen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15

1Itzun

Yi toquen Absalom tan contrin te yi taj

375
4 Nchatz

2 SAMUEL15

na tal i scyetz: Lastum yi nketz in jun aj pujul xtisya tzonej tkatanum. Na ink, ban tzun klo chul tzinwutz cyakil yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan banlen xtisya te jun il yi na bajij scyej. List tzun in tan banlen tanen xtisya scyej. 5 Nchatz alchok scyetz yi na opon tan yol tu Absalom, yi i tetz, jalucunin ja el tan chiculchen, nin ja oc tan chikajlen nin tan stzublen xak chitzi. 6 Yastzun ban i scyej cyakil yi e xonl Israel yi na chul Jerusaln tan jaklen xtisya tetz yi rey. Ej nin tan yi xtxolbilas ja xcye tan jalen yi tetz balajil chiwutz wunak. 7Yi telen cyaj yob tan Absalom tan banlen yi xtxolbilas nintzun ben swutz yi rey tan yol. Ej itzun taltz: Max culu ta, ja nul swutzu tan jaklen amal teru tan imbenen Hebrn tan banlen tanen jun inyol yi ja insuk tetz Kataj Ryos. 8 Na te yi atin tzaj Gesur ja insuk jun yol tetz Ryos yi nink tak i amal swetz tan impakxen tzaj Jerusaln, nchimben tan culajen i jalen Hebrn, stzun i tetz yi rey. 9Ban bin cben. Cun ban amunl, ko yatz na awaj, stzun yi rey bantz tetz. Benen tzun Absalom le tnum Hebrn. 10Nchatz te iten nin tiempatz nin ben mantar tan scyej cyakil yi e xonl Israel tan talchen scyetz, yil quibit nin yi wi echk chun, itz jun techl yi ja wit bixe Absalom tetz rey le tnum Hebrn. 11Nchatz chok i cob cient wunak aj Jerusaln tan chixomen nin tej jalen Hebrn. Nintzun e xomnintz yi e wunakatz tej, poro qui nin pujx cyakun yi mbitz yi xtxumun Absalom. 12 Nchatz ja ben mantar tan chaklen tzaj Ahitofel, jun scyeri e yaj yi akol tajtzakl yi rey Luwiy yi chon najlij le tnum Guilo, tan tponen Hebrn nin tan tatentz tej i yi na tzan paten yi tetz xtxixwatz. bantz, nin opon jun tan talchen tetz Luwiy: Yi e katanum, na chitzan tan talchen tetz Absalom yi list e tan chixomen te Absalom yi nink tzoc tetz chireyil, stzun i tetz Luwiy. 14 Benen tzun tlol Luwiy scyetz yi e yaj yi ate xlaj i tan cawun: Tajwen tan kelen ojk jalcun yi ntaxk ul Absalom scyuch yi e yi ja xom chiwi tej, na chocopon tan kabiylen cun scyuch cyakil yi e yi najlche tzonej Jerusaln. Or itkan ban kel ojk jalcun! chij yi rey. 15 Cu bin Ta, list atot tan banlen tanen yi teru cawlu, chech tetz yi rey. 16Yatz nintzun cyulejtz. E el tzaj yi rey scyuch cyakil yi e yi najlche tuch le tetz balaj cal. Ntin chicyajen cyen lajuj scyeri yi e cap txkel i tanen.n 17Ma yi nsken chel tzaj Luwiy scyuch cyakil yi e najal ju caleltzaj nin e tane jun rat-tz. 18Ma yi e cap ajcaw, chon txiclche xlaj Luwiy tan chixmayen yi e sanlar yi winin quicyen chiwutz. chixol yi jun coloj sanlaratz, ate yi e aj Creta yi e quicylom Luwiy, scyuch yi kak cient sanlar aj Gat yi xomij chiwi te Luwiy. 19Te yi jun tkujatz nintzun jak Luwiy tetz Itai, yi aj Gat, yi ajcaw squib yi e sanlar yi chon chisajen le tnum Gat: Mbi tzuntz na awaj xomnin skej? na yi aatz, a jun awer nak skaxol. Ban tcun pakxen, nin ban cxcyaj quen icyakil cun jak cawl yi acaj rey, na yi mero
n 15:16 Yi yol le castiy itz concubina (Gn 16:2-3; 30:3-4; 21:10-14). Jun concubina itz jun xnan yi na oc tetz txkel jun yaj tanen. Ma yi chusun yi na jal kan tul yi Acaj Testament (Mt 19:5) itz, yi ntin at cu tetz jun ntzi txkel jun yaj nka chmil jun xnan, chi ban cyen le xetzbil tzaj tan Kataj (Gn 2:24).

13 Itzun

Yi telen ojk Luwiy le tnum Jerusaln

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL15

376

bintzij, axwok awer nak skaxol, na elnak quixt lajun le itanum. 20Ej nin quic mas tiemp yi atixwok skaxol, en tzun tzinjaknin tzitetz tan ixomen skej? Na nchatz in, qui na el intxum tetz yi na naj nint. Ban tcun pakxen scyuch yi e sanlar yi ate jak acawl. Lok tak tzaj Ryos yi banl tzawibaj, nin lok xom tzawej, chij Luwiy bantz tetz. 21Sak swutz Ryos, nin sak swutzu ta, yi ilu inreyil, yi quic na ban yi na tzajnintu, nin quic na ban ko wutz cyen yi itzajbil nka yi quimichil teju, list wutanen tan inxconen teru ta, na in chakumu, stzun Itai tetz Luwiy. 22 Ban bin cxom nin skej, stzun Luwiy bantz. 23 Yi e aj Jerusaln, winin cyoken yi cyelen cun. Chon tzun ticyen cun yi rey tul yi jocoj yi na biaj Cedrn. Chon tzun quicyentz tul yi be yi chon na opon le amal yi tzinunin tu. 24Nchatz Sadoc scyuch coboxt levita, yi palol tetz yi caa kale atit yi cawl Ryos. Cwen tzuntz cyan wuxtxotx jalen yi quicyen cyakil yi e wunak. Nchatz yi pale yi na biaj Abiatar at i xlaj yi caaatz yi quicyen cun cyakil yi e wunak. 25 Benen tzun tlol Luwiy scyetz: Ma jalu Sadoc cyaj nin yi caa junt tir Jerusaln. Na ko at banl talma Ryos swibaj stke i amal swetz tan impakxen junt tir tan tilwen yi tetz caa tul yi tetz cal. 26 Na yi kol tal i swetz: Qui na chintzatzin tzawej, ban bin sban i yi tetz tajbil swej. 27Nchatz tal Luwiy tetz Sadoc: Bit tzaj yaj, yi aatz tu Abiatar, ban cxpakxwok tnum, nin ban tzitcyaj nin yi icyajl tzitej, yi Ahimaas yi ara cyajl tu Jonatn yi cyajl Abiatar. 28 Ma yi in wetz chon chincyaj cyen tul echk amal tzinunin tu, jalen yil tzopon jun tziblal itan, stzun Luwiy bantz scyetz. 29Pakxen tzun yi caa tan Sadoc tu Abiatar Jerusaln. Nin chon e cyajen cyentz. 30Ma tetz Luwiy chon tzun jen wiwtz Wi Oliw. Elnak yi xajab, nin jopij wi tan jun xbuk tan chajlen yi na bisun, nin winin token yi jen pon wiwtz. Nchatz cyakil yi e yi xomche tej aten jun xbuk te chiwi tan chajlen yi na chibisun, nin nchatz e winin cyoken yi na chixon tan quiponen wiwtz. 31Ej nin at e yi ben cyalol tetz Luwiy yi chon xomij wi Ahitofel te Absalom. Itzun tal Luwiy: Lok tzoc Ryos tan xtxixpen yi xtxumun Ahitofel tan tkol i yi echk ajtzakl yi quic mu tal xac. 32 Itzun yi tponen Luwiy wiwtz kale na oquet culajen Ryos, nintzun eltzaj Husai, jun scyeri yi e arquita tan culchen. Ritij cun yi bech tetz tan, tan chajlen yi bis okl yi at cunt. Nchatz chitij txotx tan xol wi. 33 Itzun tal Luwiy tetz: Max acul yaj, kol cxomnin swej ntin jun latz sbne skej. 34Poro kol cpakxij jalen Jerusaln, ban tzawal tetz Absalom: Ilu wajcaw, list wutanen tan woquen tetz jun chakumu chi mimban cyen tu teru taju te yi na cawun tzaj. Ko yatz tzaban chin wutzilen icheyen tzabne swetz tan xiten yi xtxumun Ahitofel, yi na tzan tan contrin swej. 35Nchatz yi e pale Sadoc tu Abiatar list quitanen tan wucheyen. Nin ban tzawal scyetz cyakil yi xtxolbil yi tzabit tzaj le palacio. 36Na nchatz Ahimaas tu Jonatn chon ate-tz. Ban tzun chixcon awan tan talchen swetz cyakil yi mbi i ilatz tzajwit te yi mbi cun na bajij le palacio, stzun Luwiy bantz tetz. 37Benen tzun Husai Jerusaln. Na opon cuntz yi cyocomponen Absalom tzi puertil yi tnum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

377 Yi jilonen Luwiy tu Siba

2 SAMUEL16

yi ticyen Luwiy jalaj icyen mu yi wi yi wiwtz Oliw, nintzun el tzaj Siba, yi martoma Mefi-boset, tan culchen Luwiy. Cyan che cob buru tan yi at cyektz. At cob cient pam cyan cyan, jun cient tort yi wutz uva cun, yi skejt, nin nchatz jun cient tort wutz ib cun yi nternin skejt, tu jun tzum yi nojnak tan taal uva. 2 Benen tzun jakol yi rey tetz Siba: Mbi xac cyakil echk taklenej? Yi e buru, ban chixcon tetz yi najalu, ma yi pam tu yi lobaj ban baj cyakun yi e sanlaru, ma yi taal uva ban chicajen yi e yil jal saktzi scyej tul yi amal tzinunin tu. 3 Ban bin yaj poro lok tzun Mefi-boset, yi mamaj kajtzun apatrn? Ja cyaj cyen Jerusaln, na yi tetz xtxumun, itz yi tzaklok yi cawl tetz i, yi at tzaj tkab yi tacyex, cyakun yi e aj Israel, yi chon najlche jen tzin. 4 Ban bin ko yatz na taj, chij yi rey. Ma jalu tan paj yi tajtzaklatz, awetz sbne cyakil yi tetz mebil. Tajen cun tzun wutz Siba wuxtxotx tan taklen kej yi rey, nintzun ben tlol tetz: Ntyo teru ta, ilenin lok jal balajilu swej, stzun Siba ban swutz yi rey. 5 Itzun bantz yi toponen Luwiy le aldey Bahurim, nintzun eltzaj Simei, jun scyeri yi xonl Gera, tul yi jun aldeyatz. I jun xonl kajtzun Sal, nin octz tan jislen Luwiy te yi na chixon tbe. 6 Nin octz tan coxlen cub tej Luwiy nin scyej yi e ajcaw yi na chicawun scyej e sanlar. Ma tetz Luwiy colij i cyakun yi e wunak yi xomche tej nin cyakun yi e tetz sanlar yi na chitzan tan quicylen. 7Poro quinin xob Simei tan jislen yi rey nin je yol iej: Quilok tzonej, na a jun mal nak, nin a jun biyol nak! 8 Na tzan Ryos tan acawsen tan cyakil echk biyolnakin yi maban te yi najal Sal tan acyajen cyen tetz xel i tan cawun. Ma jalu na tzan Ryos tan taklen yi cawl tkab Absalom yi acyajl, nin a ten na ctzan tan chojlen cyakil yi awil, na yi aatz a jun biyol nak! 9Benen tzun tlol Abisai yi tal na Sarvia, tetz Luwiy: Mbi tzuntz na taku amal tetz takl yajej tan jislenu? Na list wutanen tan tamlen len wi-x. 10 Quic itetz tuch! axwok tal wanub Sarvia. Bintzi na tzan i tan injislen, poro Kataj Ryos lo yi malon tzaj tetz tan toquen tan injislen. Ej nin ko yatz, naj scyetz jun xcye tan maklen stzi te yi na tal? 11Benen tzun tlol Luwiy tetz Abisai scyuch cyakil yi e aj caw scyetz yi e tetz sanlar: Itz tajbil incyajl tan imbiylen cun, peor quitanen yi e xonl Benjamn. Akwokbin amal tetz tan injislen, na ja lo cawun Kataj tan talchen echk yolatz swetz. 12 Na qui cunin batz stile Kataj yi sotzaj culal yi atin cunt, nin lok tak tzaj i yi banl swibaj tetz xel yi jisbil wetz yi na witnin jalu. 13 Ma Luwiy scyuch yi e yi xomche tej, icyen nin e bantz. Ma tetz Simei, xomij chixlaj, tibaj wi txalaj. Na tzan i tan jolen cub nin tan chitlen puklaj tan chajlen yi na chich cul te Luwiy. 14Ma yi cyoponen Luwiy scyuch cyakil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16

1Ma

2 SAMUEL16,17

378

yi e yi xomche tej tzi yi tzanla Jordn, nsken chikexij, chastzun te e uje-tz tul yi jun amalatz. te yi na bajij yi xtxolbilasej, oponen nin ban Absalom Jerusaln scyuch cyakil yi e aj Israel yi xomij chiwi tej. Nchatz xomij Ahitofel tej. 16 Ma tetz Husai yi arquita, yi tamiw Luwiy, nintzun ben tan culchen Absalom. Nin chin wi nin bantz tan yol: Ilu inrey! Ilu inrey! Nink benk kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. 17Stzawel tzun Absalom. Yatz pe tyoinatz yi na achaj tetz yi balaj awamiw Luwiy? Mbitzuntz qui nin acxomnintz tej? 18 Quic rmeril, stzun Husai, na yi in wetz tajwen cun natij xlaj yi rey, yi ja wit je xtxaol Ryos, scyuch cyakil e intanum. 19Nchatz tajwen tan inxconen teru, na ilu cyajl wamiw. List atinet bin tan inxconen teru, ilu inreyil. List atinet tan inxconen teru chi mimban cyen yi na cawun tzaj yi taju. 20 Itzun le junt tkuj nin oc Absalom tan jaklen jun tajtzakl tetz Ahitofel: Taku jun wajtzakl. Mbi tajwen tan imbnol jalucunej? 21Benen tzun tlol Ahitofel tetz Absalom: Tan telen chitxum yi e katanum tetz yi ilu na cawun jalu, ban yi nink chixcon yi e cap txkel taju yi ate cyen le palacio tan quicylen. Nin tan yi xtxolbilas slajluchaxk yi ja el xtxix taju, nin chichok cul teju. Bixek cyajtzakl cyakil wunak tan chixomen teju. 22 Nintzun bnix jun mantial wi cal, ej nin chon tzun chiwitbej quib Absalom scyuch yi e xnanatz, yi cap txkel yi taj, tanen. Nin ja lajluchax yi xtxolbilatz chiwutz cyakil yi e xonl Israel yi ate tnum. 23 Ja xom Absalom te yi tajtzakl Ahitofel, na te yi tiempatz, winin kej yi tajtzakl Ahitofel chiwutz Luwiy tu Absalom, na le wutz cyetz cyajtzakl nicun yol i chi ik yol Ryos. te iten nin kejatz nin tal Ahitofel yi tetz xtxumun tetz Absalom: List wutanen tan chimolchen coblaj mil yaj, kol taku amal swetz tan imbenen, ninin te akalenej tan stzamlen Luwiy. 2 Na ja wit el cun swutz tan yi kexen yi at cunt, nin quict chamil tan colol tib. Na yastzun yi jun tkuj yil kaxcye tan xowsen. Ej nin cyakil yi e yi xomche tej chelepon ojk tan xow. Ntin yi rey kabiye cun. 3 Tan yi xtxolbilas kaxcyek tan chixomen cyakil wunak teju. Na ntin na taju yil quim yi rey. Ej nin yil xom chiwi teju sjalok tzatzin paz tul cyakil katanum cwent Israel. 4 Ban mban yi xtxumun Ahitofel swutz Absalom scyuch yi e mas wi banl wi. 5 Nintzun cawun Absalom, itzun tal: Cun chakwok Husai, yi arquita, tan kubital yi tetz xtxumun. 6 Itzun yi tponen Husai, nintzun tal Absalom tetz: Je xtxumun Ahitofelej. Ban pe kaxom tej nka qui? Mbi na awal atz tan yi tetz xtxumun? 7Max culu ta, poro le wutz wetz wajtzakl ja xupsij Ahitofel te xtxumun. 8 Na na el xtxumu tetz yi teru taju scyuch yi e tetz sanlar yi xomche tej, e
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Itzun

Yi tponen Absalom Jerusaln

17

1Nchatz

Yi xcyewen Husai tan xiten yi tajtzakl Ahitofel

379

2 SAMUEL17

cun cham tan oyintzi nin qui na chixob tetz jun. Pyor tcun jalu, na winin na chich chicul. Nicun quitanen jalcunej chi na ban jun ti oso xol wutz yi na el majij e tal. Nchatz yi taju i jun yaj yi nawnakt tan echk oyintzi nin te jun akalenej quil wit chixol yi e yi xomche tej. 9Ja wit tew tibatz tul jun picy nka alchok amal yi nojquen swutz. Na kol chiloon cobox scyej yi e teru sanlaru tul oyintzi, alchok scyetz yil tbit yi xtxolbilej stzocopon tan yolchen: Yi e yi ja xon chiwi te Absalom ja chitzakon tkab Luwiy tul oyintzi. 10Nin yil quibit wunak yi xtxolbilatz, chixobok, tuml yi e yi at chiwalor tan oyintzi, scyuch yi e yi nicun e tu e smaron len yi qui na clax jun chiwutz. Na at le chiwi cyakil atanum yi taju i jun witz aj oyintzinl, nin yi e yi xomche tej, at chichamil tan oyintzi. 11Ma jalu bin, yi wetz intxumun itz, qui polo teru tzocu tan chimolchen cyakil yi e katanum yi najlche cwen tzin, le tnum Berseba jalen jen tzin cwent yi tnum Dan. Na nim cun e yi ja xom chiwi teju. Ej nin tajwen cun yi ilu bajxij chiwutz tan oyintzi. 12 Kalenas tzun koc tan oyintzi scyej, nin quic na ban mbi jilwutz amal kale atet. Chon cun kaban tan oyintzi scyej chi na ban yi kab chew, yi na ac cyakil yi cojbil tan. Cyal jun claxk tkakab, tuk yi rey. 13 Ej nin kol tew tib tul jun tnum, ban kaben kacyakil cun tan kuchen cun yi tapijil yi jun tnumatz, nin quil jal siquier jun tal cub tetz senil yi tapij, stzun Husai bantz tetz Absalom. 14 Yi quibital Absalom scyuch yi e wi banl wi yi xtxumun Husai, ja tak jun chin tzatzin scyetz, itzun cyaltz: Ban kaxom te yi tajtzakl Husai, na mas balaj cun swutz yi tajtzakl Ahitofel. (Ja bixe yi jun xtxolbilatz cyakun, na yastzun tajbil Kataj tan xiten cun yi ajtzakl yi ntak Ahitofel scyetz. Na yi tajbil Kataj Ryos itz tan potzen Absalom tan qui cyajen cyen tetz rey.) 15 Ma tetz Husai nin ben tan yol scyuch yi e pale, Sadoc tu Abiatar, itzun taltz scyetz: Je yol Ahitofel tetz Absalomej, scyuch yi e mas wi banl wi, yi en chiban tan stzamlen Luwiy. Ej nin je yolej yi nwal wetz scyetz. 16 Ma jalu benk bin mantar cyanu jalucunej tan talchen tetz Luwiy yi tajwen tan quicyen jalaj icyen yi a Jordn te yi akalenej, na quic meril tan chicyajen cyen tan watl kale atit yi amal kale na chicyet wunak wi a Jordn, na ko yatz, qui cunin batz chiquimok yi rey scyuch cyakil yi e yi xomche-tz tej. 17Ma yi cob chicyajl yi e pale, Jonatn tu Ahimaas, chon ate nakajil yi a yi na mulkin, yi na biaj En-rogel, tan chiwen jun stziblal yi mbi na bajij Jerusaln. Cho ate le jun amalatz na quic rmeril tan cyoquen Jerusaln, na sken el chitxum tetz yi ko tzilwij chiwutz tnum chiquimok cyakun yi e yi xomij chiwi te Absalom. Tan tu yi xtxolbilatz ja xcon jun xun cyakun yi e pale tan talchen stziblal scyetz. Ninin te jun tkujatz nin e ben lajkel tan talchen yi puntil tetz Luwiy. 18 Poro at jun xicy yi xkukwil, e ilon, nintzun bentz tan talchen tetz Absalom. Poro nin el chitxum Jonatn tu Ahimaas tetz. E cwen tzun tbe lajkel. Chon tzun cyoponentz xe cal jun aj Bahurim, nin cyew quibtz tul jun julil a yi at wutzkanil yi jun calatz. 19Ej nin yi txkel yi jun yajatz nin bentz tan joplen cun stzi yi julatz tan yi jopselil. Nin jen chitol mu ixin triw tib yi jopsel. Cyal jun ilon yi xtxolbilej. 20Itzun yi cyoponen yi e yi xomij chiwi tej Absalom tan chijoylen, nin chijak tkanil yi e xicy tetz yi jun xnanatz: Na atet yi nocx Jonatn tu Ahimaas? Ja wit chicy. Chon nchiben le cunak tan cyoponen stzi a Jordn, stzun xnan bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL17,18

380

Chibenen tzun yi e sanlar tetz Absalom tan chijoylen, poro qui nin e jal cyan. E pakxentz tzun Jerusaln. 21Yi nsken chicy yi e sanlar tetz Absalom, nintzun e jen tzaj Jonatn tu Ahimaas tjul, nin e ben lajkel tan talchen yi mbi ilatz yi nsken txumxij cyakun Absalom. Ej nin cyaltz tetz Luwiy: chibne list quibu jalcunej, na tajwen tan quicyenu jalaj icyen yi a Jordn, na yi xtxumun Ahitofel itz tan tulen chan tan oyintzi nin tan quimsenu. 22 Jalcun chibnol list quib yi rey Luwiy scyuch cyakil yi e yi xomche tej, nin te iten nin akalenas e icytz jalaj icyen yi a Jordn. Yi tulen skil yi junt eklok nsken chicy tircun wi a. 23 Inti Ahitofel, yi telen xtxum tetz yi qui nin chixom te tetz tajtzakl, nintzun wekxij yi tetz buru tan tan pakxen xe yi tetz cal le tetz tnumil. Ej nin octz tan banlen cyakil yi tajwen chixol yi tetz najal. Ma yi wit bnixen tan, nintzun je chimbal tibtz te ptzomil yi cal, nin quimtz. Chon mukxen i-tz kale mukxet yi kajtzun taj. tetz Luwiy, oponen nin bantz le tnum Mahanaim. Ej nin te iten nin tiempatz na chitzan cun Absalom scyuch cyakil yi e yi xomche tej tan icyen tzaj wi a Jordn tan cyoponen le amal cwent Galaad. 25 Ma tetz Absalom, sken oc cyen Amasa tan tetz cyajcawil yi e tetz sanlar, tetz xel Joab. Yi Amasa-atz, i cyajl Itra jun xonl yi e tu Ismael. Ej nin tuch i ban yi xnan Abigail, yi tal na Nahas, yi titzun na Sarvia, yi xtxu Joab. 26 Chon tzun cwen yi campament Absalom scyuch yi e tetz tanum tul yi amal cwent Galaad, tan chibnol list quib tan oyintzi scyuch yi e sanlar tetz Luwiy. 27Itzun yi cyoponen Luwiy Mahanaim, nintzun e eltzaj tan culchen Sobi yi tal na Nahas, yi chon najlche le tnum Rab cwent Amn. Nin nchatz el tzaj Maquir, yi cyajl Amiel tan chiculchen. I jun aj Lodebar. Nchatz el tzaj Barzilai, yi aj Rogelim cwent Galaad. 28 Cyan echk taklen cyan tan xconen tetz Luwiy, chitanen echk txach, palancan tu echk wok txotx. Nchatz cyan ixin triw, cebada, arin tetz triw, cyanixin, jaw, tu jun jilwutz txicun yi na biaj lentejas. 29Nchatz cyan cyan cabil wunak txuc, tu lech nin ques tetz wac tu chiw, tan wanen yi rey scyuch cyakil yi e yi xomche tej. Na le wutz cyetz cyajtzakl yi na chiquim tan wej tu saktzi nin yi nsken chikexij tan xon tul yi amal yi tzinunin tu. ban tetz Luwiy, nintzun bentz tan quilwen yi e tetz sanlar yi ko list atet tan oyintzi. Nintzun bixe cyajcawil yi jujun kuj sanlar tan, jun bajxom te jujun mil, nin jun bajxom te jujun cient sanlar. 2 Ej nin nchatz ox kuj e elet yi e sanlar tan. Jun kuj e oc jak cawl Joab, nin junt kuj e oc jak cawl Abisai, yi tal na Sarvia yi titzun Joab. Ma yi toxen kuj chon e octz jak cawl Itai yi aj Gat. Ej nin tal Luwiy scyetz: Chinxomok nin tzitej tan oyintzi. 3 Quil sbanu junatz ta, na ilu kareyil, na yi e kacontr quic cyetz tuch kol kel ojk ketz. Cob cuntu lkel, nin lkaquim. Ma na mast cun chitzatzink yi nink
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 24 Ma

Yi tponen Luwiy le tnum Mahanaim

18

1Itzun

Yi stzakonen Absalom nin yi en quimen

381

2 SAMUEL18

quimu swutz yi nink kaquim lajuj mil kaxonen. Chas tzun te mas balaj yi nink cyaju tzonej Mahanaim tan taklen tzaj cheybil ketz ko tajwen, chech yi e sanlar bantz tetz Luwiy. 4 Ban cyajtzaklu. List wutanen tan banlen cyajbilu, stzun Luwiy bantz scyetz. Chon colewen cun Luwiy xlaj yi tzawanil yi tnum, nin yi e tetz sanlar winin cyelen cun swutz i quibnin chitanen yi bixen tan i. Cientin nin milin tzan cyelen. 5 Nchatz cawunin i scyetz Joab, Abisai tu Itai, yi e witz bajxom scyetz yi jujun kuj sanlar, tan chibnol pawor tetz i: Banwok jun chin pawor swetz. Joywok puntil tan qui quixpen Absalom, na chin xicyet nin i. Ej nin cyakil yi e sanlar quibit yi cawlatz yi tal i scyetz yi bajxomatz. 6 Ej chon tzun e benen yi e sanlar wutz wutz tan oyintzi scyuch yi e chitanum yi xomij chiwi te Absalom. Yi jun oyintziatz chon toquen tul jun chin txacaben yi at cwent yi amal tetz Efran. 7Ma yi e aj Israel, yi xom chiwi te Absalom qui nin chitxacon. Na ja chixcye yi e sanlar yi xomij chiwi te Luwiy tan chibiylen cun. Te yi jun kejatz nim cun sanlar nchiquim. At lo junak mil yi nchisotz te jun kejatz. 8 Yi oyintzi ja ben loon tul cyakil yi amalatz. Ej nin nim tcun e quim tan yi xowbilil yi txacaben swutz yi e yi nchiquim tan spar. 9Ma tetz Absalom chon tzun atentz tib jun mula yi toquen noj jun coloj sanlar cwent Luwiy swutz i. Ej nin tan paj yi xow, ja el ojk yi mula nin icy jak jun chumam wi bakch. Ja tzun cyaj xaplij yi xiil wi Absalom xol yi echk kab tze. Ej nin elen nin ojk ban tetz mula. Jalt nin Absalom cyaj cyen chinlok xol echk kab tze. 10At jun yaj yi til yi mbi mbajij te Absalom, nintzun ben tan talchen tetz Joab: Bitzaju ta Joab. Ana chan cunin ja wil yi chinlij Absalom xol kab jun wi bakch. 11Yi ko yatz mawil, nxac tzun quinin ncu awitsalx? Na tetz cun klo walma jak lo wak lajuj pi asakal tu jun balaj asinch, stzun Joab tetz yi jun sanlaratz. 12 Qui lo ta, mpe ik jun mil pi sakal taku swetz, quil tzinnimsaj incul tan biylen cun yi cyajl kareyil, na ja wit yi cawl yi tal i teru, tu Abisai nin Itai. Banwok jun chin pawor swetz. Joywok puntil tan qui quixpen Absalom, na chin xicyet nin, chij i ban scyeru. 13 Ma yi nink ncu imbiyol quic lo xac mimban. Na cyakil yi na bajij na opon twi yi rey. Ej nin yi ilu teru quil tzocu tan incolchen. 14 Nxac na chintzan tan tzaklen intiemp tzawej, stzun Joab bantz. Jen tzun tcyal Joab ox ne flech nin bentz tan xuylen te talma Absalom na itzet i te yi chinlij i xol kab jun bakchatz. 15 Chisajen tzun lajuj sanlar yi chin xicyet nin e, yi xomche te Joab tan cheyen, nintzun e baj cu chitxolil quib soltej Absalom yi chinlijet jak tze, nin e octz tan witzen cun tan yi cyetz chimacl. 16 Cawunen tzun Joab tan tocsen yi chun tan stzajsen yi oyintzi, nintzun e tane yi e sanlar tan chibiylen yi e sanlar cwent Absalom, nin e pakxij kale atit Joab. 17Te yi chipakxen kale atit Joab, e octz tan muklen yi wankil Absalom. Chon tzun benen jolin tul jun chin jul yi at, nin ja chinojsaj yi julatz tan jun coloj cub. Ma cyakil yi e sanlar yi ja xom chiwi te Absalom nintzun e el ojk tulak echk chinajbil.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL18

382

18 Te yi itz tzaj Absalom ja bnix jun balaj techl yi cub cun le jocoj yi na biaj tetz rey. Nin oc tkol yi bi i te yi jun cubatz, na yi tajtzakl i itz: Quic weri incyajl yi itzet tan cyajen cyen tetz inkajbil. Jalu at yi jun cubatz nin na biaj Cubil kajtzun Absalom. 19Ma yi nsken mukxij yi wankil Absalom, nintzun tal Ahimaas, yi cyajl Sadoc tetz Joab: Ta Joab, takeu amal swetz tan imbenen lajkel tan talchen yi tziblal tetz kareyil yi ja oc Kataj Ryos tan banlen xtisya scyej yi e tetz contr, na ja clax i tan chikab, stzun Ahimaas tetz Joab. 20 Ibin jalu yi aatz quil xcon tan talchen yi stziblal tetz kareyil. Tetz jun tir ban xcon poro qui jalu, na yi cyajl kareyil ja quim, stzun Joab tez Ahimaas. 21Benen tzun tlol Joab tetz jun sanlar yi aj Etiopa: I bin jalu, ban cben atz tan talchen stziblal tetz yi rey te echk taklen yi mawil yi mbajij. Nintzun aj cun wutz yi sanlaratz wuxtxotx tan taklen kej Joab, nin lajkel nin benentz tan talchen yi stziblal. 22 Ma tetz Ahimaas, nintzun jilon nin tetz Joab: Max culu ta, taku amal swetz tan inxomen nin wutz coc yi yajatz. Mbi xac na awaj cben, a jun coloj xicy, na quil tzaklij jun oy tzatz tan yi stziblal yi na awaj cben tan talchen? 23 Quic tzban ta, na yatz wajbil tan imbenen. Lajkel bin yaj! Ban cben, stzun Joab tetz. Chin lajkel nin benen tetz Ahimaas. Chon tzun benen i tul yi be yi na icy tul yi jocoj. Chastzun te ja bajxij i swutz yi aj Etiopa. 24 Itzun te yi bajijen yi xtxolbilatz chon colchij Luwiy xol yi cob puert tetz yi tapij yi at soltej yi tnum. Ej nin chon aten jun sanlar tibaj yi tapijatz kale atit puertil tnum tan quicylomin. Benen tilol yi chin lajkel nin tanen jun yaj tan tulen tnum. 25 Nim wi i ban tan talchen tetz rey. Nintzun tal yi rey: Ko chuc na jojkel tan tulen chan, balaj stziblal cyanatz tan. Itzun te yi tulen yaj nakaj, 26 nintzun til nin yi aj wartatz junt yaj yi chin lajkel nin tanen yi tzan tulen. Tzul junt, chij, chin lajkel nin tanen tan ojkel! Nchatz junatz, balaj stziblal cyan tan, chij yi rey. 27Te yi tzojkel i, chinch wetz itz Ahimaas, yi cyajl Sadoc, tzun yi wart. Chumbalaj ko i i atz, na i jun balaj yaj nin cyan balaj stziblal tan, chinch wetz, chij yi rey bantz. 28 Yi tulen i, itz Ahimaas. Ej nin ja cu mejlok jalen cun cwen yi wutz plaj wuxtxotx tan taklen kej yi rey. Yi wit kajlanen nin tetz yi rey, nintzun taltz: Ntyo tetz Kataj, yi kaRyosil, na ja xcye i tan chixiten cun yi e yi nchoc tan contrin teju. 29Ban pe atit yi incyajl Absalom? chij yi rey. Ntin ja wil yi ja chimol quib jun coloj sanlar, te yi na tzan Joab, yi witz ajcaw squib yi e sanlaru, tan inchaklen tzaj teju, poro qui nin mmel intxum tetz yi mbi mbajij. 30 Ban caj nin tzonej nin txiclin cun tan chiwen. I nin tulej Ahimaas. 31Ninin te jun tkujas ulen nin ban yi sanlar aj Etiopa, itzun taltz tetz rey: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

383

2 SAMUEL18,19

Cyan balaj tziblal wan teru ta. Jalu ja oc Kataj Ryos tan colchenu chikab cyakil yi e contru. 32 Jakol tzun yi rey tetz yi aj Etiopa: Ma yi incyajl, yi xicy Absalom, ban pe atit i? Lok bajij xtxolbilatz te cyakil yi e contru chi mbajij te jun xicyatz ta. Ej nin lok bajij scyej cyakil yi e yil chicham cun quib tan contrin teju, stzun yi aj Etiopa bantz. 33 Nintzun sajen buk jun chin wutzilen bis okl te Luwiy, nin je-tz te yi cuart yi aten tib yi sawanil yi tnum. Ej nin te yi jen cun, winin token, winin chunanen i. Itzun na taltz, Absalom, Absalom, lastum a, lastum a incyajl. Ban klo yi ik in nchinquim swutz incyajl nquim. Ay Absalom! Ay Absalom! a jun coloj incyajl. Lastum nin klo a, stzun Luwiy bantz. bantz nintzun alchij tetz Joab yi winin bisunen, nin winin token Luwiy tan paj yi cyajl yi nsken quim. 2 Nchatz quibit cyakil yi e sanlar yi winin bisunen chireyil tan paj yi tetz cyajl yi nsken quim. Ja klo chitzatzin, na nsken chitxacon te chicontr, poro tan paj yi quimen yi cyajl rey, nin oc jun chin bis scyetz. 3 Chastzun te ewun cun cyocomponen tnum, nin winin chitxixwen chi ik yi e cyetz e el ojk chiwutz chicontr. 4Inti yi Luwiy, jopij wutz tan tan jun xbuk, nin winin token. Nin chin wi nin bantz tan yol. Itzun taltz Ay, Ay, lastum incyajl Absalom, lastum incyajl Absalom. 5 Ma tetz Joab, nintzun ben tan yol tetz Luwiy, itzun taltz tetz: Ma jalu ja el chitxix cyakil yi e sanlar tanu, yi e yi ja cyak quib tan colchenu, scyuch yi e cyajlu, e melu, nin yi bajx txkelu scyuch yi e mas txkelu. 6Tan yi xtxolbil yi na banu ja lajluchax yi mas na peku scyej yi e contru chiwutz yi e yi bintzi nin na chipek teju. Clar cunin ja lajluchax tzinwutz yi quic kaxac yi o bajxomu scyuch yi e sanlaru. Na ja clarin skawutz yi ban klo mban swutzu yi ik o ketz nkaquim swutz yi cyajlu. 7Ma jalu tajwen tan benenu tan yol chiwutz yi e sanlaru tan chimaysen nin tan tyoinen scyetz, na ko qui, sak swutz Kataj yi ninin te jun akalenej cyal jun xom wi teju. Ej nin ko yatz sbne, yastzun yi xtxolbil yi chin xowbil nin sbajok teju, swutz cyakil yi echk taklen yi chin juntlen nin nnojquen swutzu sajlen nin tunintz, te yi ilu tzaj xicy. 8 Jen tzun txiclok yi rey nin chon benen kale atit yi sawanil yi tnum nin cole cuntz. Yi quibital yi e wunak yi nsken opon colchok yi rey kale atit yi sawanil yi tnum, nintzun e bentz swutz i. Ma yi e xonl Israel yi contr e ban te Luwiy nsken chipakxij lakak chiluwar. chixol cyakil yi e aj Israel jal wak ib chixol. Itzun na cyaltz: Yi at tzaj karey, yi Luwiy, ja xcye i tan kacolpen chikab yi e contr, yi e filistey. Poro yi jalu tan paj Absalom ja el ojk yi kareyil tkatanum. 10Ma yi Absalom, yi jun yi ja kabixbaj tetz kareyil, ja quim tul oyintzi. Mbitzun na kachiw cuntz? Nxac qui na oc Luwiy tetz kareyil junt tir? chech. 11Ej nin yi jun yolatz ja opon twi Luwiy. Nintzun ben jun stziblal tan i chiwi yi e pale Sadoc tu Abiatar yi ate Jerusaln: Chumbalaj yi nink chijilonu scyetz yi e wi banl wi cwent Jud tan talchen scyetz: Mbitzuntz yi eu cyeru yi eu xonl Jud, qui na chitxumu tan
9Nin El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

1Itzun

Yi toquen Joab tan maklen wutz Luwiy

Yi pakxen Luwiy Jerusaln

2 SAMUEL19

384

woponen chan le palacio, na ja wit yi yas tzun chigan cyakil katanum. 12 Wech kitzun kutzicy kib, na iten nin oas. Nxac tzun qui na cyaku amal scyetz cyakil yi e mas tan xtxumlen tan wuponen chan, wech eu klo mbajxij chiwutz, poro jalu ja lajluchax yi eu witzbil te yi xtxumun. 13 Nchatz ban tziblal tetz Amasa: Je yol Luwiyej: Nketz ptzun junit o tzawuch na kaxonl kib.o Stke Ryos jun chin incaws yi ko quil nel cun te inyol, yi aatz cocopon cyen tez witz bajxom squibaj e insanlar tetz xel witzun Joab. 14 Tan yi xtxolbilasej ja xcye Luwiy tan tocsen chicul yi e aj Jud, nin junit ban chitxumun tan talchen tetz Luwiy: Ban pakxiju scyuch cyakil yi e yi ate teju. 15 E pakxen tzun yi rey, nin e cuultz stzi a Jordn. Ma yi e aj Jud e cuultz le tnum Gilgal tan chiculchen nin tan chicheyen tan quicyen wi yi jun tzanlaatz. 16 Nchatz Simei,p jun scyeri yi xonl Gera, jun cyajl kajtzun mam Benjamn, yi chon najlij le aldey Bahurim, chin lajkel nin xomen tzaj chixol yi e aj Jud yi chicwen tzaj tan culchen yi rey. 17Xomij jun mil yaj tej, yi e cun xonl kajtzun Benjamn. Nchatz xomij Siba, yi martoma Mefi-boset, yi cyajl kajtzun Sal, scyuch yi olaj cyajl i. Nchatz xomij junak chimos scyej. Bajx quiponen stzi a, yi ntaxk cuul yi rey. 18 Nintzun e icytz jalaj icyen yi a tan quicheyen yi najal yi rey tan quicyen tzaj wi a, nin tan banlen alchok mantaril yi rey. Ma Simei, jun xonl kajtzun mam Gera, cwen tzun mejloktz swutz yi rey, yi ntaxk icy tzaj wi a. 19Itzun taltz tetz: Max culu swibaj ta. Quit tzul txakx tculu yi echk cachi yol yi nwal teru te yi jun kej yi telen tzaj ojku Jerusaln. Quil taw cunu chich cul le talmau tan echk yol yi nwal teru. 20Na inten na chinnachon te impaj yi minjuch swutzu. Ej nin in yi bajx chixol cyakil yi e xonl Israelq yi nnul tan culchenu. 21Ma yi Abisai, yi tal wutzilen Sarvia, nin oc pitol tib xol yol, itzun taltz: Nketz pe tajwen tan quimen jun yajej? Na ja oc tan jislenu, na ilu yi rey yi txaij tan Kataj. 22 Ma jalu axwok tal Sarvia, quic itetz tuch te yi xtxolbilej. Nxac na cxtzanwok tan contrin swej? Na cyal jun xonl Israel squimok jalu, na ja el intxum tetz yi in wetz in chireyil cyakil e intanum. 23 Benen tzun tlol tetz Simei: Sak swutz Ryos yi jun cun quil cquim tan apaltil, stzun Luwiy bantz. 24 Nchatz Mefi-boset, yi mamaj kajtzun Sal nin cuultz tan culchen yi rey. Na jetz yi telen tzaj ojk yi rey Jerusaln jalen yi pakxent Jerusaln tu yi tetz kej, qui nin oc il i tan banlen ban stibil tib, na qui nin xtxaj yi tetz tkan, nin yi xmatzi, qui nin oc il i tan banlen ban tetz. Nchatz yi bech tetz chin tzil nin tanen. 25 Itzun yi sajen i Jerusaln tan cwen ponen tan culchen yi rey, benen tzun jakol Luwiy tetz: I bin jalu a Mefi-boset, nxac qui nin cxomnin swej te yi welen ojk? 26 Max culu ta, ilu inreyil, poro itz tan paj weri inmos, na ja chincawun nin tetz: Banaj list imburu bantz inxomen te kareyil, chinch bantz tetz. Poro
o 19:13 Yi Amasa, i tal Abigail yi tal Nahas, yi tanub Luwiy. p 19:16 2S 16:5, 7,13; 19:18, 23. q 19:20 Tul yi versin le castiy na tal casa de Jos poro yi bintzinin yi jun yolatz na jop cyakil yi e aj Israel yi najlche jen tzin cwent Israel. Apart yi e aj Jud yi najlche cwen tzin.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

385

2 SAMUEL19

qui nin ban tanen inyol, ntin ja oc i tan nsublen. Na sak swutzu yi at yanasil wukan, chastzun te quinin inxomnin tej, chi i bantz. 27Poro yi i tetz ja oc tan xtxumlen echk yol tan jalen impaltil swutzu. Poro yi ilu teru nicun tajtzaklu tu tajtzakl jun ngel cwent tetz Ryos. Ban bin sbanu yi tajbilu swej. 28 Bintzi at len chipaj yi cyakil yi e inxonl cwent intaj swutzu, nin ban klo yi jak kaquim len tanu. Poro yi ilu teru ja taku amal swetz tan inwanen te yi echk taklen yi na wanu tej. Chastzun te quic rmeril yi nink tzinjak junt banlu swibaj. 29Nkeratz tajwen tan awalol junt yol yaj! Na ja wit chincawun tetz amartoma Siba tan cwen ijatxol tziwutz cyakil yi amalben yi kajtzun ata tacyex. 30 Ntyo teru ta, ma na ban tcun yi nink cyaj cyen cyakil tkab Siba, na ntyo tetz Kataj yi ban cun mpakxiju xe palacioju, chij Mefi-boset bantz. 31Ma tetz Barzilai, yi aj Galaad, chon cwen mulen le tnum Rogelim tan quicheyen yi rey tan quicyen tzaj wi a Jordn, nin tan chijatxol quib tuch. 32 Nsken biin, na na xon i tul jun mutx tu jun yob. Ej nin te yi tiemp yi atij yi rey le tnum Mahanaim xcye i tan taklen cyakil yi mbi tajwen tetz yi rey, na yi i tetz chin ric nin. 33 Nintzun tal yi rey tetz Barzilai: Chumbalaj yi nink xomninu swej jalen Jerusaln, na list wutanen tan quicylenu. 34 Ban klo ta, poro coboxten yob atin tan inxomen nin teju jalen Jerusaln, 35 na na chinxom tul jun mutx tu jun yob, nin quit na chinnachon te yi tijlenil yi inwa, tuk wuca. Nin quit na chinxcye tan talchen yi ko ban atit yi cocal jun taklen nka qui. Mbi xac noc tetz jun latz teju ta? 36 Yi wetz in mantar itz ntin tan quicheyenu tan quicyen ponenu wi a Jordn. Ko yatz, mbi tzuntz na tzanu tan suken jun balaj oyatz swetz? 37Poro qui polo teru sbanu jun pawor swetz tan tkolu amal swetz tan impakxen le intanum bantz tzatzin cun chinquim, nin ban tzun chinmukxij kale e mukxet e intaj intxu. Ma jalu je jun incyajlej yi na biaj Quimam, ban tzoc i tetz chakumu, nin ban xomnin i teju. Ban sban i yi mbitz tajbilu tej i. 38 Ban bin, ban xomtzaj Quimam yi cyajlu skej. Ej nin tzimbne quib yi tajbilu te i. Ej nin cyakil yil jaku swetz list wutanen tan wukol teru, stzun Luwiy bantz. 39Quicyen tzaj tzun cyakil wunak wi a Jordn. Ma yi ntaxk icy yi rey wi a nintzun bentz tan kalen Barzilai nin tan stzublen xlajak stzi. Cwen tzun chijatxol quibtz. Pakxen tzun Barzilai le tetz tanum kale najlet i. 40Ma tetz yi rey, chon tzun benentz Gilgal nin xomij Quimam tej, scyuch cyakil yi e aj Jud. Nchatz jalaj te yi e aj Israel, e opontz. 41Ma yi cyoponen Gilgal, nintzun e ben yi e xonl Israelatz tan yol tetz yi rey, itzun cyaltz: I bin jalu ta, ilu kareyil, mbitzuntz, yi ntin e kaxonl yi e aj Jud na cyaj chixon teju? Na ntin e ja chixcon tan quicylenu tu yi teru najalu, yi quicyen tzaju wi a Jordn scyuch cyakil yi e sanlaru. 42 Ma cyakil yi e aj Jud, nintzun ben chitzawel chiyol yi e xonl Israelatz: Nxac na chich chiculu skej? na yi o ketz kajwutz kib tu kareyil. Chon ptzun na kawan quen te yi kareyil? At ptzun jun taklen kawutz quen te i? 43 Nim tcun ketz kaderech tan kalol yi i kareyil tziwutz itetz, na yi e kamam kate e bajxnak chixol yi e cyajl kajtzun kamam Jacow. Nxac tzun na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL19,20

386

cxtzanwok tan telsen kakej? Na yi o ketz, bajx cunin nkatxum tan pakxen tzaj yi kareyil, chech bantz. Poro yi e aj Jud chin tlaj nin e ban tan yol chiwutz yi e aj Israel. jun scyeri e xonl Benjamn, yi na biaj Seba yi chin juntlen nin tajtzakl. I cyajl Bicri. Chon tzun at i Gilgal te yi na tzan yi jun banon ibatz chixol yi e xonl Jud scyuch cyakil yi e aj Israel. Nintzun xcon jun chun tan tan chimolchen cyakil yi e xonl Efran, itzun taltz scyetz: Quic ketz tu Luwiy jalu. Na quict kawutz quen te jun kaherens tejx, na quic balajil yi cyajl Isa-atz. Ban tcun kapakxij len xeak ketz kaamal. 2 Cyakil tzun yi e xonl Israelatz quit e pek tu Luwiy, nin chon chixomen te Seba, yi cyajl Bicri. Ma yi e xonl Jud yi najlche stzi a Jordn jalen te Jerusaln, qui nin cyaj cyen quilol yi chireyil. 3 Yi pakxen Luwiy le tetz palacio Jerusaln, nintzun cawun tan chilamxen yi lajuj cap txkel i tanen xe jun cal. Yastzun yi eas yi e cyaj cyen tan quicylen yi palacio. Nin cyaj cyen quicylom yi jun calatz tan qui cyelen ojk. Oc Luwiy tan chicachen nin tan chiquicylen, poro qui nin witbej tib scyuch. Nicun e ban chi jun xmalcan jalen yi nojen quen quimichil chiwutz. 4 Itzun yi nsken mbnix yi echk taklenatz, nintzun cawun Luwiy tetz Amasa: Ma jalu Amasa, chamwe cun cyakil yi e yaj aj Jud, nin yil tzel ox kej na waj yil cxulwok tzonej tzinwutz. 5 Benen tzun Amasa tan chichamlen, poro icy tib yi tajlal yi ox kejatz yi ntal Luwiy tetz. 6 Talol tzun Luwiy tetz Abisai: Xcyek Seba tan kapotzen mas swutz yi mban Absalom. Chastzun te swake yi cawl tzatz tan awoquen tetz bajxom chiwutz yi e insanlar. Joyaj puntil tan stzamlen chan na qui cunin batz, stew tib tulak echk tnum yi at tapij soltej, nin quit kaxcye tan stzamlen. 7Cyakil yi e sanlar e el le tnum Jerusaln, yi e yi ate jak cawl Joab, scyuch yi e aj Creta, tu yi e aj Gat, yi e quicylom tetz yi rey, nin cyakil yi e sanlar yi at chicatnakil tan oyintzi, nin e bentz tan stzamlen Seba. 8Ej itzun yi cyoponen nakajil yi jun chin cub yi at Gaban, nintzun el tzaj Amasa tan chiculchen. Ma tetz Joab, at cyen yi bech tetz, tetz oyintzi. Nin xe cul i at jun cchilu tul yi culbilil. Itzun yi ntaxk chicul quib, nintzun el txakx yi cchiluatz wuxtxotx. Jen tzun tzamol Joab junt tir. 9Te yi jen stzamol Joab yi xmatzi Amasa tan stzublen jalaj xak stzi nin kajlan nin tetz: Ban pe awutz witzun? 10 Qui nin el xtxum Amasa tetz yi mbi xac yi cchilu yi cyan tan Joab. Ma tetz Joab, ja xcon yi cchilu tan tan xuylen quen twankil nin sajen katzol yi wutz cul, nin el tzaj wokp cyakil yi lasu jalen yi tponen wuxtxotx. Jalcun quimen. Nketz tajwen tan witzen cun. Ma Joab tu yi titzun Abisai, nin e xom nin tan stzamlen Seba, yi cyajl Bicri. 11Cwen tzun txiclok jun sanlar cwent Joab xlaj yi wankil Amasa yi chon at nicyal yi be nin taltz: Cyakil yi eu yi na xon chiwiu te Joab nin te Luwiy, ban chixomninu te Joab! 12 Ma yi Amasa chuc na tol tib tul yi chel nicyal be tan paj quimichil. Ma yi tilol yi jun sanlaratz yi txiclij xlaj, yi cyakil yi e sanlar na chixcye cun tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1At

Yi contrin yi mban Seba tetz

387

2 SAMUEL20,21

xmayen Amasa, nin octz tan telsen yi wankil Amasa nicyal be nin opontz tan stzi be nin je tkol jun xbuk tibaj tan tewen cun, na nin til i yi winin na chixcye cun sanlar tan xmayen yi wankil Amasa. 13 Yi mbnixen yi xtxolbilasej cyakil tzun e sanlar e xom nintz te Joab tan stzamlen Seba. 14 Ma Seba chon tzun ticyen lakak jujun kuj yi e aj Israel jalen yi tponen jen tzin le tnum Abel-bet-maaca. Ej nin cyakil yi e xonl Bicri e cham quib tej le jun tnumatz. 15 Ma yi cyoponen cyakil yi e sanlar yi xomche te Joab kale atit yi jun tnumatz, nin e octz tan weklen cub tan chijen ponen wutz tkan yi tapij. Nchatz e octz tan koplen xe yi tapij bantz sajen klo woc. 16 chinen tzaj tzun jun xnan yi chin list nin, yi cho at tib yi tapij: Quibit tzaju, chibneu jun pawor swetz: Cyaleu tetz Joab yi na waj chinjilon tetz. 17Yi tponen Joab nakajil yi tapij, nintzun saj jakol yi xnan tetz: Itzun iluatz ta Joab? Inatz in Joab. Bneu pawor tan tbiten cobox inyol ta. List in tan tbiten ayol. 18 Sajlen nin tu nintz na alchij Ko at jun taklen yi qui na el atxum tetz ban cben le tnum Abel tan jaklen awajtzakl, nin yatz nin na cyulejtz, na chixcye tan banlen tanen. 19I bin jalu yi o ketz o xonl Israel, nin o culutxum jak cawl kareyil. Ej nin at winin kej katnumil chiwutz wunak. Nxac tzun na tzanu tan joylen puntil tan kaxiten cun, na yi katnumil, chon at cwent Ryos. 20 Quil tzatxum yi junatz, na nkeratz wajbil tan xiten cun yi tnum. 21Na nkeratz puntilil na yi ketz kajbil itz tan stzamlen jun yaj yi na biaj Seba, jun xonl Efran. Na ja oc tan contrin te yi rey Luwiy. Akwok tzaj sketz, nin list atot tan cyajen cyen kilol yi atanum. Ban bin ta, list atot tan coxlen nin yi wi teru. 22 Jalucunin benen yi xnan tan tocsen chicul cyakil wunak yi najlche le jun tnumatz. Nin e octz tan tamlen len yi wi Seba, nin ben chijoliltz tetz Joab. Cawunen tzun Joab tan tocsen yi chun, yi na chaj yi ja tane yi oyintzi nin yi tajwen tan chipakxen cyakil yi e sanlar lakak chiamal. Ma tetz Joab, ja pakxij jalen Jerusaln tan yol tetz Luwiy. cyen tzun Joab tetz witz bajxom scyetz cyakil e sanlar yi ate cwent Israel. Ma tetz Benaa, yi cyajl Joiada, i cyajcawil yi e aj Creta scyuch yi e aj Gat. 24Ma tetz Adoram, i ajcaw ban cyen te cyakil echk akun yi tajwen tan bnixen tul yi tnum. Ma tetz Josafat, yi cyajl Ahilud, i tajtzib yi rey ban. 25 Ma tetz Seva, i yi ajtzib te cyakil yi echk xtxolbil yi mbajij. Ma tetz Sadoc tu Abiatar yastzun yi e witz pale. 26 Ma tetz Ira, yi aj Jair, i yi paleil yi rey Luwiy. 1Itzun bantz te yi tiemp yi na cawun tzaj Luwiy, cu jun chin wutzilen wej, yi ox cun yob ban. Toquen tzun Luwiy tan jaklen tkanil tetz Kataj Ryos, yi mbitzuntz yi wej. Stzawel tzun Kataj tetz Luwiy: Yi wej itz tan paj yi biyolnakin yi mban kajtzun Sal tu yi e tetz xonl, na nin e oc tan chibiylen cun yi e aj Gaban.r
r 21:1

23 Cyajen

Yi chibi yi e bajxom tetz sanlar yi ate cwent Luwiy

21

Jos 9:3-27.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL21

388

2 Benen tzun mantar Luwiy tan chichaklen tzaj yi e aj Gabanatz. (Yi e aj Gabanatz, nketz e xonl kajtzun Jacow, ma na e jun kuj amorreo, yi mbnix nak jun trat tan Josu scyuch tan qui chisotzajen.) Nintzun jak scyetz: 3 Mbi tajwen tan imbnol tan icheyen? Nin en tzimban tan chojlen yi il yi mbajij tzitej, bantz tkol Kataj, kaRyosil yi tetz banl junt tir skibaj yi o ketz, yi o tanum i? 4 Nketz chon mel kawi te pwok nka or, tuch kajtzun Sal nin scyuch yi e tetz xonl, ej nin nchatz quic rmeril yi nink koc tan quimsen jun chixolu. Ban bin tzitalwok swetz yi mbi i ilatz yi itetz itajbil tan imbnol. 5 Cyalol tzun yi e aj Gabanatz tetz Luwiy: Yi tajbil Sal itz tan kelsen cun swutz, nin tan kalajen len tulak echk kaamal yi at chixolu. 6 I bin yi ketz kajbil itz yi nink taku juk yaj sketz scyeri yi e xonl kajtzun Sal bantz chijen kachimbal swutz Kataj, tul yi amal Gabaa, kale nchuyet Sal, yi jun yi jenak xtxaol Ryos tan xconen tetz chireyilu yi eu xonl kajtzun Israel. Ban bin ko yatz itajbil. Ban che wak yi juk yajatz tzitetz, stzun yi rey bantz scyetz. 7Ej nin, tan tu yi trat yi banak Luwiy tu Jonatn swutz Ryos, yi chin xan nin, nintzun el kajab Luwiy te Mefi-boset, yi mamaj Sal. 8 Poro nin e txamxij yi cob tal jun xnan yi na biaj Rispa, yi mel Aja, yi cap txkel Sal tanen, yi na chibiaj, Armoni tu Mefi-boset. Nchatz e txamxij yi o tal jun xnan yi na biaj Merab, yi bajx mel kajtzun Sal yi njal tu yaj Adriel, yi cyajl Barzilai, yi aj Mehola. 9Nin e ben jatxol chikab yi e aj Gaban. Ma yi e cyetz nin e bentz tan chichimbajen swutz Kataj Ryos wi jun wutz. 10 Ma tetz Rispa, yi mel Aja, nin oc tkol yi bech tetz yi na chaj bis okl. Nintzun bentz kale atit chiwankil yi e almaatz nin ben joklok tib jun wutz cub. Chon tzun cyajen cyentz yi xeten yi cosech tetz cebada jalen yi xeten yi tiempil abal. Nin qui nin tak i amal scyetz e kus skej, nin qui nin tak i amal scyetz yi e smaron txuc lakbal tan cyoponen nakajil chiwankil yi e almaatz. 11Itzun yi tbital Luwiy yi yastzun ban Rispa, yi cap txkel kajtzun Sal tanen, 12 nintzun cawun tan ticylen tzaj chitzajil kajtzun Sal tu kajtzun Jonatn, yi chon at Jabes, cwent Galaad. Na yi e aj Jabesatz, yastzun yi e yi e benak le tnum Bet-sn kale e jet chimban chiwankil Sal tu yi tetz cyajl Jonatn wi yi tapij cyakun e filistey. Chon tzajen chimajol chikab yi e filisteyatz, na yastzun yi tiemp yi chichakonen yi e aj filistey te Sal le amal Gilboa. 13 Nchatz cawun Luwiy tan muklen chitzajil kajtzun Sal tu Jonatn, nin chiwankil yi e yi e jen chimban. 14Ma chitzajil kajtzun Sal tu Jonatn, chon mukxen tul yi nichil Cis yi taj kajtzun Sal, yi chon at le amal Sela, cwent Benjamn. Ja bajij quib yi ncawun yi rey Luwiy tej. Kalenas tzun stzawel Ryos chioracin tan taklen banl i squibaj yi tetz tanum.

bantz, yi e filistey e octz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Cyelen tzaj tzun Luwiy, scyuch yi e tetz sanlar tan chicwen ponen tan oyintzi scyej. Ma yi Luwiy nim tcun kexij tul yi jun oyintziatz. 16 At tzun jun filistey yi na biaj Isbi-benob, jun scyeri e xonl yi e wunak yi nim wutz tkan, yi oc klo tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 Itzun

Yi claxen Luwiy tkab jun yaj yi nim wutz tkan

389

2 SAMUEL21,22

biylen cun Luwiy. Yi lans yi nxcon tan, itz mas ox arow talil, nin calij xe cul jun spar yi acaj bnixen. 17Benen tzun Abisai yi tal Sarvia tan cheyen Luwiy. Nin octz tan oyintzi tuch yi yajatz jalen cun cwen biyol. Tan tu yi xtxolbilas e oc yi e bajxom yi e sanlar tan talchen tetz Luwiy yi tajwen tan sukil i jun yol yi yatz witzbil tir yi xom i scyej tul jun oyintzi, na chon ajlij chicul te jun chireyil yi itzet. yi xomen tiemp nin bajij junt oyintzi scyej e filistey le amal Gob. Te yi jun tiratz, Sibecai yi husatit xcye tan quimsen cun jun scyeri e xonl yi e wunak yi nim wutz quikan, yi na biaj Saf. 19Ej nin nchatz tul junt oyintzi yi bajij scyej e filistey le amal Gob, xcye Elhann cyajl Jair yi aj Beln, tan quimsen cun jun yaj yi na biaj Goliat, yi aj Gat. Yi lans yi xcon tan nim tolewen, chi tolewen tkan jun scabte. 20 Ej nin nchatz bajij junt oyintzi scyej yi e filistey le amal Gat. Nchatz at junt yaj yi nim wutz tkan, yi chin gan nin i tan oyintzi. Coblaj cun wi kab nin coblaj cun wi tkan, kakchak le jujun. 21Nintzun octz tan xbajtzijen scyej yi e xonl Israel, poro xcye Jonatn yi cyajl Simea, yi stzicy Luwiy tan quimsen cun. 22 Yi cyaj wunakatz, yi e cun nim wutz tkan, e cun xonl Refa, yi aj Gat. Poro tircun e quim len tan Luwiy scyuch yi e tetz sanlar.
18 Itzun

Yi echk oyintzi yi jalnak scyej yi e wunak yi nim wutz quikan

22

jun bitzej yastzun xcon tan Luwiy tan taklen yi kajsbil tetz Kataj, nin tan tyoinen tetz yi claxen i tkab Sal nin chikab yi e mas contr. 2 Je yol iej: Kataj Ryos, ilu colol wetz, na nicycun ilu chi jun amal wutz cub kale na incol wib chikab incontr. Chon kuklij incul teju, na ilu colpinl wetz. 3 Na ilu yi wutz kotx kale na incolwit wib chikab e incontr. Nin chon cun tanenu chi jun makbil flech. Na tan tu yi teru poreru, ja chinclax. Nicun ilu chi jun wutz cub yi nim wutz tkan, kale na incolwit wib. Na ilu colol wetz tkab echk biyon. 4 Na wak inkajsbil teru Ta, na at winin keju. Nin yi na injak cheybil wetz teru, na ocu tan incolchen chikab yi e incontr. 5 Na sotz incul tan quimichil yi atin cun. Na chi ik yi pakbil mar nsaj swibaj. Nin ja chinxob tan yi chamil yi tojkbil a. Na nsken chintxamxij takun. 6 Quimichtlen tu atinet. Txant nin nopon chixol alma. 7 Mmel tzun intzi tan jaklen cheybil wetz teru Ta. Nin ja opon yi tokl walma kale atitetu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

Yi bitz yi bnixen tan Luwiy tan tyoinen tetz Ryos (Sal 18)

2 SAMUEL22
8

390

Nin ja tbitu intzi inkul. Sajen tzun jun chin wutzilen coblajnob. Nin cyakil yi wuxtxotx nyucan tan. Yucan cyakil wi munt tan yi chichben cul Kataj. 9 Ej nin el tzaj sib le ju tanen. Nin el tzaj kak tu xtxakak le stzi, yi nxcye tan stzesen cyakil echk taklen. 10 Cwen tzun ritol yi wutz tcyaj, nintzun saj Kataj le cunak tzaj. At jun coloj sbak, yi chin kek nin jak tkan. 11 Chon tzun jen tzaj i tibaj jun querub. Nintzun saj xicyintz yi jun querubatz. Sajen tzun jup tul cyekek. 12 Xcon yi tzotz tan, nin xcon yi sbakatz tan yi at a tul, chi ik jun mantial tetz oyintzi. 13 Ej nin te yi tetz pakpuchal, el tzaj cub abal tu xtxakak yi winin lamcanen. 14 Jilonen tzun Katajtz, yi witz Ryos, chi na ban kancyok yi winin na jincan. Na i yi witz Ajcaw tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 15 Nintzun saj coxol echk flech, yi xlitz cun. E el tunin xit yi tetz contr benen tzin. Tircun tzun e contratz, e loon tan. 16 Ej nin lajluchax yi txotx yi at xe mar. Nchatz ja lajluchax yi mbi at jak txotx. Yastzun bantz yi toquen Kataj tan cawsen yi e contr. Xew tu i xconk tan tan chicawsen. 17 Cwen tzaj tzun kab Ryos tan injen tzaj tul yi mar yi chin xe nin. 18 Ja chinclax tan tkab yi witz incontr, yi winin chamil, nin ja chinclax tan chikab yi e yi winin na chich chicul swej. Wech na at cun mas cyetz chichamil tzinwutz wetz. 19 Ja choc tan impilen te yi atin tul sotz culal. Poro yi Wajcaw ja oc tan incolchen. 20 Ja nel liwr tan. Nin ja chin clax tan, tan tu yi na pek i swej. 21 Yastzun ban i swej. Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi skojal walma. 22 Na ilenin ja chinxom te yi tetz tajbil. Quic jun tir yi jak impaj yi cawl i. Quic jun tir yi jak nel xlaj yi tetz be. 23 At cyakil yi cawl i le inwi. Nin ilenin ja chinxom tej. 24 Ja injoy puntil tan inxomen te yi tetz tajbil. Ej nin ilenin ja inmak wib tan banlen echk taklen cachi. 25 Yastzun yi oy yi ja tak i swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

391

2 SAMUEL22

Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi en wutanen swutz i. 26 Wajcaw, na el cunu te yi yolu, scyetz yi e yi na chel cun te chiyol swutzu. Chumbalaj nin na banu, scyetz yi e yi ban na chiban. 27 At banl talmau squibaj yi e yi qui na chijuch quil. Ma scyetz yi e yab, quic mu tal banlu scyej. 28 Ilu colol cyetz yi e culutxum. Ma yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na el chikej tanu. 29 Kataj ilu txekunl tetz imbe. Na na oc yi tzotz tanu tetz tkan skil tzinwutz. 30 Tan tu yi atu tan wucheyen, chinxcyek te jun coloj incontr. Tan tu yi atu tan wucheyen, ban nicy tibaj chitapij tan chibiylen. 31 Chin tzaknak cun cyakil yi na ban Kataj Ryos. Ban kukek kacul te yi sukint tan sketz. Na na oc i tan kacolchen yi o yi chon kuklij kacul tej i. 32 Quic junt Ryos at. Ntin cun Kataj Jehov. Na quic junt wutz cub at, tan kacolol kib tibaj, chi tanen kaRyosil. 33 Tan i na jal inchamil. Nin tan i na noc tetz tzaknak cun. 34 Tan i na chintzitpun chi na ban masat, yi na el ojkuj xolak echk wutz yi nim wutz tkan. 35 I chusul wetz tan oyintzi. Nin i na akon chamil inkab, tan kinlen tzaj echk coxbil flech, yi brons cun. 36 Wajcaw, ilu colol wetz. Tan tu banlu sjalok winin inxonl.s 37 Ilu nucul tetz imbe, tan qui injen jip. 38 Tan ilu ja chinxcye tan chitzamlen yi e incontr, yi chiloonen cyen wan, kalenas tzun nchimpakxij. 39 Puchij cunin nchisaj wan. Nin ja chicyaj jak wukan. 40 Ilu mmakon inwalor tan oyintzi. Tan ilu nchimeje yi e incontr tzinwutz. 41 Tan ilu nchelet ojk incontr tzinwutz. Ja chinxcye tan chisotzajen yi e yi ja chich chicul swej. 42 Ja chichin tan jaklen cheybil cyetz, poro cyal jun mmoc tan chicolchen. Ja chichin tetz Kataj, poro qui mmoc i tan quicheyen. 43 Joquij cun nche wulej, nin ja chiben tan cyekek.
s 22:36

Gn 3:16; 16:10; Sal 127:3-5.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL22,23
44

392

Ja chel inmasol chi na ban tzis. Ilu nchincolon chikab yi e intanum, yi ja choc tan contrin swej. Tan ilu ja noc tetz witz bajxom squibaj echk nacin. Na ja choc winin wunak yi qui wajsken chiwutz, jak incawl. 45 Jalcun ja chiban tanen yi wetz incawl. E awer nak, poro ja cyocsaj quib juy tzinwutz. 46 Ja chicotxcax yi e awer nakatz. Winin chilucnewen tan xow, yi cyelen tzaj le chitnumil tan yi chijatxol quib tinkab. 47 Yi Kataj, yi ketz kaRyosil, itz nin teratz. Kake bin kej i, na i quicylom ketz nin i colol ketz. 48 Ja ticysaj cul scyej e incontr. Tan i ja choc yi echk tnumatz jak incawl. 49 Na tan tu i ja chinclax chikab incontr. Nin tan i njalet inkej chiwutz. Ej nin tan tu i ja nel liwr chikab yi e biyol nakatz. 50 Ta, tan cyakil yi mbanu swej, tzintxole yi balajilu scyetz cyakil jilwutz wunak. Nin swake inkajsbil teru Ta. 51 Tan ilu na txaconet yi rey yi jenak xtxaolu. Na ilenin xomij yi xtxaxl talmau swibaj, nin xomok scyej e inxonl sbne opon tunintz, stzun Luwiy bantz tul yi tetz bitz.

23

echk yolej, itz yi echk witzbil yol yi talnak Luwiy: I inatz in Luwiy, yi cyajl Isa. I inatz yi yaj yi ja tak Ryos kej. I inatz yi rey yi ja je xtxaol yi Ryosil kajtzun kamam Jacow. I inatz yi jun aj bitz cwent Israel yi chin okbil nin na bitzin. Nin je na walej: 2 Yi espritu tetz Kataj na xcon intzi tan. Na na xcon intzi tan talchen yi tetz tajbil. 3 Yi ketz kaRyosil ja wit jilon, yi quicylom ketz ja tal swetz: Alchok yi tzaknak cun yi na oc tan pujlen xtisya, nin yi na cyek chi yi in, yi na chicawun, 4 chon tzuntz tanen chibalajil chi na je ul kej. Chon cun quitanen chi yi tkan kej, yi na je ul tul jun kej yi quic sbak at. Na na xcye tan txaxaxen yi chim tan, yi sken wit ac tan abal, stzun Ryos. 5 Yastzun mimban wetz tan cawun. Chastzun te stke chibanl yi e inxonl. Na ja suk Ryos yi tetz yol nin ja bixe tan tetz ben kej ben sak, nin yas tzun sbne.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

Echk witzbil yol yi talnak Luwiy

393

2 SAMUEL23

Na i na akon amal swetz tan intxaconen. Nin list i tan banlen tanen cyakil yi wajbil. 6 Ma cyakil yi e mal nak, chelepon jolin chi na el jolin yi txix tkak, yi cyal jun na tzamon. 7 Xconk echk macl cyan tan jolen tkak, tan cyelen cun swutz. chibi yi e sanlar yi ate jak cawl Luwiy yi chin cham nin e: Joseb-basebet, yi cyajl Hacmoni. I yi bajxom squibaj yi cobt sanlar yi chin cham nin e. Na ja xcye i tan chibiylen cun waxak cient sanlar tul jun ntzi kej tan yi tetz lans. 9Yi cap sanlar yi chin cham nin itz Eleazar, yi cyajl Dodo yi ahohita. Atij i te Luwiy te yi cyaten le amal Pasdamim. Poro yi cyoquen yi e filistey tan oyintzi klo scyej, nintzun el ojk yi e xonl Israelatz tan xow. 10Poro yi Eleazaratz qui nin el ojk nin oc tan oyintzi nin tan chibiylen cun yi e filisteyatz jalen yi cubcaxen yi kab tan yi kexen te yi tetz spar. Te yi jun kejatz e txacon scyej yi e filistey tan porer Kataj. Itzun yi quilol yi e mas sanlar yi mbi ban Eleazar nintzun e xom nin wutz chicoc yi e aj filisteyatz tan majlen len yi echk taklen yi nsken cyetzaj tul yi oyintziatz. 11Yi toxen sanlar yi chin cham nin, itz Sama, yi cyajl Age yi aj Ara. Na yi cwen chichamol quib yi e filistey le amal Lehi, kale atit jalaj amal yi awij jun jilwutz txicun swutz, nintzun e el ojk yi e sanlar cwent Israel chiwutz. 12 Poro yi Sama-atz qui nin el ojk ma na ja xcye cun nicyal yi jalaj txotxatz tan colchen yi ujul chikab yi e filistey. Nin xcye i tan chibiylen cun. Te yi jun kejatz chaj Ryos yi tetz porer. 13 Ej nin at tzun jun tir te yi tiemp tetz cosech, yi at ox witz sanlar cwent Luwiy yi chin cham nin e, yi e cu tzaj tan cyoponen kale atit Luwiy le picy yi na biaj Adulam. Ej nin te yi jun tiempatz chon at chicampament yi e sanlar filistey le jocoj yi na biaj Refaim. 14Ma tetz Luwiy cho at le picy yi na biaj Adulam. Nin te yi tiempatz at jun kuj sanlar filistey, yi ate tan quicylomin le tnum Beln. 15 Sajen tzun jun chin saktzi te Luwiy nintzun taltz: Atulk jun tan taklen mu wuca te yi a yi na jetzaj tul julil a yi at swutz cun yi sawanil Beln! 16 Itzun yi ox witz sanlaratz yi chin cham nin e, nintzun e quicyentz tul chicampament yi e filistey tan cyoponen kale atit yi julil aatz yi at swutz yi sawanil Beln. Nintzun jetzaj mu a nin ben quicyaltz tetz Luwiy. Poro qui nin uca Luwiy tej, ma na nin el kojol yi aatz wuxtxotx tetz jun oy tetz Ryos. 17Itzun taltz: Kataj, quic rmeril tan jen incajal yi a-ej, na nicun chi ik yi chichel yi ox insanlarej, yi ja cyak quib tkab quimichil tan ticylen tzaj. Qui nin tzun je tcajal yi a-as. Yastzun e ban yi ox sanlaratz yi chin cham nin e. 18 Ma yi Abisai, yi titzun Joab, nin yi tal wutzilen na Sarvia, i yi witz bajxom scyej yi junaklaj sanlaratz, yi chin cham nin e. At jun tir yi nin xcye i tan chibiylen ox cient contr tan yi tetz lans. Tan yi xtxolbilas winin tzun kej jal chiwutz yi junklaj sanlaratz yi chin cham nin e. 19Jal mas kej chiwutz cyakil yi e mas. Chastzun te cyajen cyen i tetz chibajxom. Poro qui nin jepon kej i chi ban chikej yi ox witz sanlaratz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Je

Chibi yi e balaj sanlar Luwiy

2 SAMUEL23,24

394

20 Ma Benaa, yi cyajl Joiada, yi aj Cabseel, i jun yaj yi chin cham nin, yi winin taklen mbnix tan. Xcye i tan chiquimsen cun cob cyajl Ariel, yi aj Moab. Ej nin at jun kej yi na tzan cun jun chin cub abal yi chon cwen i tul jun chin jul tan biylen cun jun len. 21Nchatz xcye i tan biylen cun jun aj Egipto, yi nim wutz tkan, yi cyan jun chin lans tan tan oyintzi. Ma tetz Benaa i tu tetz xtxamij xcon tan oyintzi. Poro xcye i tan majlen len yi jun lansatz tkab yi yajatz. Nin iten nin tetz lansatz xcon tan Benaa tan biylen cun. 22 Tan yi jun xtxolbilasej aklij mas kej i chiwutz yi junaklaj sanlaratz yi chin cham nin e, 23 poro qui nin jepon tej yi kej yi aklij scyetz yi oxt witz sanlar yi chin cham nin e. Tan tu yi chamil i yi nchaj, nintzun oc i-tz tetz chibajxom yi e sanlar quicylom tetz Luwiy. 24 Je chibi yi e sanlaratz yi chin cham nin e: Asael, titzun Joab; Elhann cyajl Dodo yi aj Beln; 25 Sama yi aj Harod; Elica, yi nchatz aj Harod; 26 Hekes, yi aj Paltit; Ira cyajl Iques, yi aj Tecoa; 27Abiezer, yi aj Anatot; Mebunai, yi aj Husa; 28 Salmn, yi ahohita; Maharai, yi aj Netofa; 29Heleb yi cyajl Baana, yi aj Netofa; Itai cyajl Ribai yi aj Gabaa, cwent yi amal tetz Benjamn; 30Benaa yi aj Piratn; Hidai, yi chon najlij tzi yi tal a yi na biaj Gaas; 31Abi-albn, yi aj Arba; Azmavet, yi aj Barhurim; 32 Eliaba, yi aj Saalbn; Jonatn, jun scyeri e xonl Jasn; 33 Sama, yi aj Arar; Aham cyajl Sarar, yi nchatz i aj Arar; 34Elifelet, yi cyajl Ahasbai, jun xonl Maaca; Eliam, cyajl Ahitofel, yi aj Gilo; 35 Hezrai, yi aj Carmel; Paarai, yi aj Arb; 36 Igal, cyajl Natn yi aj Soba; Bani, yi aj Gad; 37Selec, yi aj Amn; Naharai, yi aj Berot, yi ekum makbil flech tetz Joab, yi tal na Sarvia; 38 Ira, yi aj Jatir; Gareb yi nchatz i aj Jatir; 39tu Uras yi hitita. Yi tajlal cyakil yi e yajatz itz junaklaj tu juk chixonen.

tzun jun tir yi ja chich cul Ryos scyetz yi e xonl Israel. Ej nin xcon Luwiy tan tan taklen chicaws. Talol tzun Ryos tetz Luwiy: Ban coc tan cyajlen yi jatna chixonen yi e aj Israel, scyuch yi e aj Jud, yi atanum, stzun Ryos tetz. 2 Cawunen tzun Luwiy tetz Joab yi witz ajcaw scyej yi e tetz sanlar: Ban cben tulak yi jujun kuj katanum yi ate jen tzin le tnum Dan jalen cwen tzin le tnum Beerseba tan jesen jun list yi jatna chixonen yi e katanum. 3 Poro itzun taltz Joab tetz: Lok tzoc Kataj Ryos tan pucsen tajlal yi e katanum. Lok jal cien tir mas chixonen swutz yi e yi ate jalu. Ej nin lok tilu yil chijepon te yi jun tajlalatz. Poro max culu, ilu in reyil, mbi xac teru yi tzel xtxumu tetz yi jatna cyajlal yi katanum? 4Por mbnix yi cawl yi rey, nin qui nin xom wi i te yi cyajtzakl Joab scyuch yi e mas bajxom scyej e sanlar. Cyelen tzaj tzun Joab scyuch yi e mas bajxomatz swutz yi rey, nin e bentz tan jesen jun tajlal xonen. 5Quicyen tzun yi a Jordn. Chon tzun bnixen chicampament cyan nakajil yi tnum Roar, nin e xetij tan banlen yi akun tul yi tnum yi at nicyal yi jocoj yi chon na opon kale atit echk tnum tetz Gad tu Jazer. 6Nin e icytz jalen le tnum tetz Galaad tu Cades, cobox tnum cwent Israel yi chon ate le chiamal yi e hitita. Chon tzun cyoponetz Dan, nin yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24

1At

Yi toquen Luwiy tan cyajlen yi e tetz tanum (1Cr 21:1-27)

395

2 SAMUEL24

cyelentzaj Dan chon tzun cyoponetz nakajil Sidn. 7Ej, nin yi cyelentz, chon tzun cyoponetz le tnum tetz Tiro. Ej nin mbnix yi sens cyan tulak echk tnum cwent e heveo tu yi e cananeo jalen yi cyoponen Beerseba, yi chon at cwen tzin. Bnixen yi tajlal cyakun te cyakil yi echk tnum cwent Israel. 8Beluj xaw tu junak kej e ban tan banlen yi jun tajlal xonenatz. Kalenatz tzun e pakxentz jalen Jerusaln. 9Tkol tzun Joab yi tajlal tetz cyakil e wunak yi ate cwent Israel tetz Luwiy. Yi cyajlal e yaj yi list e tan oyintzi itz waxak cient mil yi e aj Israel, nin o cient mil yi e aj Jud. 10 Poro tan yi xtxolbilatz, nin nachon Luwiy tej yi oc i tan juchlen til swutz Ryos, nintzun jakol i cuybil paj tetz. Itzun taltz: Max culu ta, na na chinachon tej yi ja cu in nucul jun chumam il swutzu, tan tu yi chinchuj mimban tan jesen yi tajlalatz. I bin jalu Ta, max culu swibaj yi in wetz, yi in chakumu. Nink cuyu impaj tan yi wajtzakl yi quic nin mu xac mimban swutzu, chij Luwiy bantz. 11Itzun le junt eklok, yi nsken cas Luwiy, toquen tzun Ryos tan yol tu yi elsanl stzi Ryos yi na biaj Gad, itzun taltz tetz: 12 Cun al tetz Luwiy yi na chintzan tan taklen amal tetz tan jen xtxaol jun scyeri ox xtxolbil. Nin list wutanen tan banlen tanen yi jun yil jepon xtxaol i. 13 Benen tzun Gad tan yol tetz Luwiy, nin txol i yi mbi cun tal Ryos tetz, nin tzun jak i tetz Luwiy: Ibin, jalu Ta Luwiy, je yol Ryosej: Mbi i ilatz yi awajbil, i pe juk yob wej yi cupon squibaj cyakil yi e atanum, nka ox xaw yil cxelepon ojk chiwutz yi e icontr, nka ox kej icaws tan jun jilwutz yabil yi chin xowbil nin? 14 I bin jalu ja noc wutz pem tan Kataj Ryos. Poro le wutz wetz wajtzakl, mas balaj yi nink katij ox kej kacawsatz tkab i, na chumam nin yi banl talma i skej, swutz yi chonk kacu chikab yi e wunak. 15 Sajen tzun chakol Ryos jun chin yabil squibaj cyakil yi e xonl Israel. Xeten nin ban te jun jalchanas jalen yi jen ponen te ox kej, yi bixbant. Cyakil tzun yi e xonl Israel e loontz, yi e yi najlche Dan, jalen te yi tnum Beerseba. Yi tajlal yi e yi e quim tan jun chin yabilatz, itz oxcal tu lajuj mil wunak. 16 Ej list tanen yi ngel cwent Kataj tan chicawsen yi e aj Jerusaln, yi sajen jun chin bis te talma Kataj yi benen tilol yi caws yi na tzan yi ngel tan banlen benen tzin cwent Israel, nintzun cawuntz tetz: Ja binas. Makaj awib te yi na ctzan tan banlen. Chon tzun at yi ngel nakajil yi er tetz yi yaj Arauna, yi jebuseo, yi na tzan yakpen triw tan yi tetz wac. 17Itzun yi benen tilol Luwiy yi ngelatz, yi na tzan tan taklen chicaws wunak, nintzun taltz tetz Kataj: Max culu Ta, in yi aj paj! In yi juchul il! Quic mu tal quil yi e tal prow wunak, yi ja chisotz. Ink klo yi jun yi tajwen tan cawsen, scyuch yi e innajal. 18 Ej itzun te iten nin kejas nintzun opon Gad tan yol tetz Luwiy itzun taltz tetz: Tajwen tan abenen kale atit yi er tetz Arauna, nin tajwen tan jen abnol jun patbil txixwatz swutz Kataj Ryos. 19Nintzun ban Luwiy quib yi ntal Gad tetz, chi cawunin Kataj Ryos tetz Gad. 20Ma yi benen tilol Arauna, yi tzan chijen ponen yi rey scyuch yi e chakum tej i, ja ben tan chiculchen. Nin cu mejlok swutz yi rey. 21Itzun taltz: Max culu Ta, in tu chakumu mbitzun mmulu tan inxajsen? Na klo waj tzinlok yi amal yi na xcon awan tan yakpen triw, na na waj bnix jun patbil tan paten jun intxixwatz swutz inRyosil tan cuswutzil swutz i ko ptzunl tane yi yabil yi chin xowbil nin, yi na tzan tan kacawsen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL24

396

22 Cu bin, ta. Ban tetzaju yi amal yi na taju tan patulu yi echk xtxixwatzu. Ej nin nchatz ban xcon yi cobox inwacej tetz xtxixwatzu. Ej nin at echk yucu tu echk macl yi ban xcon tanu tetz si. Ban xcon cyakil tanu. 23 Na swoye cyakil yi echk taklenej teru. Ej nin lok xcyeu tan maysen cul yi Ryosilu, stzun Arauna bantz. 24 Ntyo tzatz yaj, poro tajwen cun tzinchoje jamel cyakil, na quil wak jun intxixwatz tetz inRyosil yi oy tu, ma na tajwen tzinchoje jatna jamel, stzun Luwiy bantz. Lokol tzun Luwiy yi amal, tu echk mam tor tan nicy cient pi sakal. 25 Jen tzun bnol Luwiy jun patbil chitxixwatz, nin octz tan paten cobox xtxixwatz tibaj. Nchatz toy echk oy yi na chaj yi ja wit jal yi tzatzin paz chixol tu Kataj junt tir. Tbital tzun Kataj Ryos yi cuswutzil nin octz tan maklen chicaws wunak. Tanewen tzun ban yi jun chin wutzilen yablilatz, tul cyakil yi amal cwent Israel.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr Esdras tu yi liwr Nehemas, junit tanen tul chibiblia yi e judiy, na na jilon yi cob liwratz te itenin xtxolbil te yi mbi banake yi e judiy yi e pakxen tzaj Jerusaln. Nchatz at winin xtxolbil yi at le liwr Esdras yi quic at le yi liwr Nehemas. Poro nchatz yi liwr Nehemas at winin xtxolbil yi quic at tul yi liwr Esdras. Ma jalu, at jun jatxbil xol yi na kil tul yi cob liwratz itz: Yi Esdras i jun pale, nin mas na tzan i tan xtxumlen yi en sban tan chixomen yi e xonl Israel te yi tajbil Kataj Ryos. Ma tetz Nehemas i jun gobernador, nin mas na tzan i tan xtxumlen yi en sban tan jesen pon junt tir yi tapij yi at soltej tnum Jerusaln. Nin yi tetz takun, itz tan chiquicylen yi e wunak, nin tan cawun squibaj yi e sanlar. Poro nchatz oc i tan joylen puntil tan chichuslen yi e wunak tan kukewen chicul te Ryos, na i jun yaj yi winin ja tek chi Ryos. Ma tetz Esdras i tziban cyen yi en cun ban yi cyelen tzaj Zorobabel scyuch jun coloj judiy yi ate tzaj pres jak cawl yi rey cwent Babilonia.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 12) na tal yi nicyna chixonen yi cyelen tzaj Babilonia te yi bajx tir. Yi cap wekl (Cap. 36) na tal yi en cun e ban tan jesen junt tir yi templo; nin yi en cun e ban tan tyoin tetz Kataj Ryos. Yi toxen wekl (Cap. 710) na tal yi en cun ban yi pakxent Esdras Jerusaln, scyuch junt colojt xonl Israel yi ate tzaj pres jak cawl yi rey cwent Babilonia. Nchatz oc il i tan xtxumlen yi en sban tan chixomen yi e tetz tanum te tajbil Ryos.

bantz te yi bajx yob yi na cawun Ciro yi rey tul yi amal Persia, nintzun oc tkol Kataj Ryos le xtxumun Ciro tan telen jun cawl scyetz cyakil wunak. Benen nin tzun e ban yi e chakum tan talchen yi jun stziblalatz tulak echk tnum. Nchatz ben stzibal echk cart tan tponen benen tzin. Oc tkol Kataj Ryos yi jun ajtzaklatz le wi Ciro tan telen cun te yi yol i yi talnak tetz Jeremas, jun scyeri e chakum i.a 2 Je yol Ciro yi kareyil yi na cawun le kaamal Persia: Yi Jehov, yi chiRyosilu, yi taw yi tcyaj, ja tak i amal swetz tan incawunen squibaj yi echk
a 1:1

1Itzun

Yi cawl yi el tan Ciro, yi rey (2Cr 36:22-23)

2Cr 36:21; Jer 25:11; 29:10.

397
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS1,2

398

mas tnum benen tzin. Ej, nin ja chimbixe tan i tan imbnol jun tetz cal le tnum Jerusalnb cwent Jud. 3 Chastzun te, alchok scyetz scyeru yi eu tanum Ryos, at amal tetz cyeru tan chibenenu Jerusaln cwent Jud tan banlen yi cal tetz Jehov chiRyosilu, yi chon najlij le amalatz. 4Nin cyakil yi e yil chiben, quic na ban mbi amalil lchisitet. Tajwen chicheyxij cyakun yi e chiwisin tan sakal, oro tu echk mebil, nin echk awun, chi tanen wac. Yastzun tajwen tan cyakol. Apart yi pwok yi ban cyak tan jesen yi templo. quibital yi cyajcawil yi jujun kuj xonl Jud tu yi cyajcawil yi e xonl Benjamn, scyuch yi e pale, nin yi e mas xonl Lev, nintzun e txumtz tan chibenen Jerusaln tan jesen yi cal Kataj, na i makon cyen yi jun txumunatz le chiwi. 6 Ma yi chiwisin, yi e ten judiy, nintzun e cheyan scyej, na nin cyak sakal, oro, tu echk mas mebil, tu e wac, nin echk taklen yi winin jamel. Ej, nin nchatz cyak echk mas oy. Nin tetz cun cyalma cyakol. 7Ma tetz rey, nin tak i yi echk macl yi colij xe yi calil yi tetz ryosil. Na yi echk maclatz Nabucodonosor ulsan, na chon sajen tcyal i xe cal Ryos yi at Jerusaln.c 8 Cawunenin tzun yi rey tetz Mitrdates yi colol pwok, tan tkol i yi echk maclatz tetz Sesbasar, yi gobernador cwent Jud. 9Je yi cyajlal yi echk maclatz: junaklaj lmak lak yi oro cun, jun mil lmak lak yi sakal cun, junak beluj cchilu, 10junaklaj lak yi oro cun, cyaj cient tu lajuj lak yi sakal yi ajnak tzaj mu tal yi clasil, nin jun mil echk mas macl. 11Tircun yi echk maclatz yi aklij, itz o mil tu cyaj cient. At macl yi oro cun, nin at yi sakal cun. Cyakil yi echk maclatz, aj tcyal Sesbasar yi chipakxen junt tir Jerusaln scyuch yi e mas aj Jud, yi elnake xit benen tzin. 1-2 Je chibi yi e, yi e pakxij junt tir Jerusaln, nin yastzun e yi itznake Jud yi benake pres tan Nabucodonosor, yi rey cwent Babilonia. Yi cyoponen Jerusaln, at e, e naje tnum, nin at e, e naje le echk amal cwent Jud. Chon baj cyoponen lakak chiamal. Ej, nin yi chibajxom itz: Zorobabel, Josu, Nehemas, Seraas, Reelaas, Mardoqueo, Bilsn, Mispar, Bigvai, Rehum nin Baana. 3 Je cyajlal yi e yi e pakxij: Yi e xonl Paros, itz cob mil tu jun cient tu oxcal tu coblaj chixonen. 4Yi e xonl Sefatas, itz ox cient tu oxcal tu coblaj chixonen. 5 Yi e xonl Ara, itz juk cient tu oxcal tu olaj chixonen. 6 Yi e xonl Pahat-moab, nka yi e xonl Josu tu Joab, at cob mil tu wajxak cient tu coblaj chixonen. 7Yi e xonl Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. 8 Yi e xonl Zatu, itz beluj cient tu cawunak o chixonen. 9Yi e xonl Zacai, itz juk cient tu oxcal chixonen. 10Yi e xonl Binuy, itz kak cient tu cawunak cob chixonen. 11Yi e xonl Bebai, itz kak cient tu junak ox chixonen. 12 Yi e xonl Azgad, itz jun mil tu cob cient tu junak cob chixonen. 13 Yi e xonl Adonicam, itz kak cient tu oxcal tu waklaj chixonen. 14Yi e xonl Bigvai, itz cob mil tu nicy cient tu kak chixonen. 15 Yi e xonl Adn, itz cyaj cient tu nicy cient tu cyaj chixonen. 16 Yi e xonl Ater, nka yi e xonl Ezequas, itz jun mutx tu wajxaklaj chixonen. 17Yi e xonl Bezai, itz ox cient tu junak ox chixonen. 18 Yi
5 Yi

Yi chipakxen yi xonl Israel Jerusaln

b 1:2

Is 44:28; 45:1-4.

c 1:7

2R 24:13; 25:13-16; 2Cr 36:10, 18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

399

ESDRAS2

e xonl Jora, itz jun cient tu coblaj chixonen. 19Yi e xonl Hasum, itz cob cient tu junak ox chixonen. 20Yi e aj Gibar, itz jun mutx tu olaj chixonen. 21Yi e aj Beln, itz jun cient tu junak ox chixonen. 22 Yi e aj Netofa, itz nicy cient tu kak chixonen. 23 Yi e aj Anatot, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. 24Yi e xonl Bet-azmavet, itz cawunak cob chixonen. 25Yi e aj Quiriat-jearim, tu Cafira, nin Beerot, itz juk cient tu cawunak ox chixonen. 26 Yi e aj Ram tu Geba, itz kak cient tu junak jun chixonen. 27Yi e xonl Micmas, itz jun cient tu junak cob chixonen. 28 Yi e aj Betel tu Hai, itz cob cient tu junak ox chixonen. 29Yi e xonl Nebo, itz nicy cient tu cob chixonen. 30Yi e xonl Magbis, itz xkancap cient tu kak chixonen. 31Yi e xonl yi junt Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. 32 Yi e xonl Harim, itz ox cient tu junak chixonen. 33 Yi e aj Lod tu Hadid nin Ono, itz juk cient tu junak o chixonen. 34Yi e aj Jeric, itz ox cient tu cawunak o chixonen. 35 Yi e aj Senaa, itz ox mil tu kak cient tu junaklaj chixonen. 36 Ma yi e pale yi e xonl Jedaas nin e xonl Josu, itz beluj cient tu oxcal tu oxlaj chixonen. 37Yi e xonl Imer, itz jun mil tu nicy cient tu cob chixonen. 38 Yi e xonl Pasur, itz jun mil tu cob cient tu cawunak juk chixonen. 39Yi e aj Harim, itz jun mil tu juklaj chixonen. 40 Ma yi e levita, yi xonl Josu tu Cadmiel, nchatz e xonl Hodavas, itz oxcal tu cyajlaj chixonen. 41Ma yi e ajbitz yi e xonl Asaf, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. 42 Ma yi e quicylom puert, yi e xonl Salum, scyuch yi e xonl Ater, Talmn, Acub tu e xonl Hatita, nin yi e xonl Sobai, itz jun cient tu junak belujlaj chixonen. 43 Ma yi e yi na chixcon le templo itz: Yi e xonl Ziha, scyuch yi e xonl Hasufa tu Tabaot, 44scyuch yi e xonl Queros, Siaha tu Padn, 45 scyuch yi e xonl Lebana tu Hagaba, tu Acub, 46 scyuch yi e xonl Hagab tu Salmai, tu Hann, 47scyuch yi e aj Gidel tu Gahar tu Reaa, 48 scyuch yi e aj Rezn tu Necoda, tu Gazam, 49scyuch yi e aj Uza, Paseah, Besai, 50scyuch yi e aj Asena, Meunim, Nefusim, 51Bacbuc, Hacufa, Harhur, 52 Bazlut, Mehda, Harsa, 53 scyuch yi e xonl Barcos, Ssara, Tema, 54scyuch yi e xonl Neza, nin scyuch yi e xonl Hatifa. 55 Ma yi e yi xconake tu Salomn, itz yi e xonl Sotai tu Soferet, tu Peruda, 56 scyuch yi e xonl Jaala, Darcn, Gildel, 57scyuch yi e xonl Sefatas, Hatil, Poqueret-hazebaim nin Amn. 58 Yi cyajlal yi e yi na chixcon le templo, scyuch yi chixonl yi e mos Salomn, itz ox cient tu jun mutx tu coblaj chixonen. 59Ma yi e yi e saj tulak echk tnum, Tel-mela, tu Tel-harsa, tu Kerub, Adn nin Imer, quinin lajluchax yi ko e mero xonl Israel nka qui. Ej, nin yi eatz itz: 60 Yi e xonl Delaa tu Tobas, nin Necoda. Itz kak cient tu nicy tu cob chixonen. 61Nchatz yi e chixonl yi e pale, itz yi e xonl Habaa tu Cos, nin Barzilai, yi jun yi ume te jun scyeri yi e mel Barzilai yi aj Galaad. Chastzun te toclen chibi tetz Berzilai. 62 Cyakil yi eatz, oc joylen chibi le liwr kale tzibanet chibi cyakil yi e xonl Israel, poro quinin jal chibi. Chastzun te cyelen lajun chixol yi e pale. 63 Nchatz tal yi gobernadord scyetz tan qui chiwanen te yi echk oy yi na opon tetz chiwa yi e pale, jalen cun yil jal jun pale yi ban xcon yi Urim tu Tumime tan tan lajluchaxen yi ko bintzi nin e pale nka qui.
d 2:63

Esd 1:8.

e 2:63

Ex 28:30; Nm 27:21; 1S 14:41.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS2,3

400

64 Yi cyajlal cyakil yi e xonl Israelatz, itz cawunak cob mil tu ox cient tu oxcal tu lajuj chixonen. 65 Poro quinin e oc yi chiesclaw tajlal. Nin yi e chiesclawatz, itz juk mil tu ox cient tu junak juklaj chixonen. Nchatz at cob cient ajbitz yi e yaj tu xnan yi qui e oc tajlal. 66 Nchatz at juk cient tu junak waklaj chichej tu cob cient tu cawunak o chimula. 67Nchatz at cyaj cient tu junak olaj chicamey, nin kak mil tu juk cient tu junak chiburu. 68 At tzun e, e baj opontz le templo tetz Kataj yi at Jerusaln, nin baj cyoyil echk balaj oy tan jesen pon junt tir yi cal Kataj. 69Nchatz baj cyakol pwok tan jesen pon yi akun. Chon xomen cyen tej yi mbi cun at scyuch. Molxij echk lajuj lo quintal tu nicy oro cyan. Nchatz molxij echk oxcal lo quintal sakal. Nin molxij jun cient bech cyetz pale cyakun. 70 Yi e pale scyuch yi e levita, scyuch jujunt xonl Israel, chon e baj cyajen cyen tan najewen Jerusaln. Ma yi e ajbitz scyuch yi e quicylom sawan, scyuch yi e yi na chixcon le templo, scyuch yi e mas xonl Israel, chon e cyajen cyen tulak cyetz chiamal.f

bantz yi tucumulen yi jukin xaw tetz yi yob, nin te yi nsken chibaj naje yi e xonl Israel swutzak yi chiamal, nintzun e mol quibtz chicyakil cun le tnum Jerusaln.g 2 Ma cyetz Josu, yi cyajl Josadac scyuch yi e mas pale, tu Zorobabel yi cyajl Salatiel, tuml cyakil yi e chixonl, nin e oc tan banlen jun patbil chitxixwatzh tan paten cyoy tetz Ryos chi na tal yi ley Moiss, yi chakum Ryos. 3 Ej, nin chon jen chibnol junt tir tibaj yi xe yi antiw yi xitnak. Ja chixob scyetz yi e chicontr yi najlche chinakajil, poro quinin nchitane tan banlen yi jun patbil chitxixwatzatz. Ma yi bnixen, cyakil jalchan nin cyakil cwen kej,i e oc tan paten chitxixwatz tibaj tan taklen kej Kataj. 4Nchatz e oc tan banlen tanen yi jun wutzilen nim kej yi na biaj Tetz Scabte,j chi yi ley yi tzibant cyen. Nin cyakil kej e oc tan paten chitxixwatz chi tanen chicstumbr, nin cyak cyakil yi cyoy yi tajwen tan cyoyil. 5 E pat yi chitxixwatz yi tajwen tan chipatil cyakil kej, nin e ban tanen yi kej tetz yi ne xaw, na yastzun yi echk kej yi bixbant cyen tan taklen kej Kataj.k Nin at winin e yi tetz cun cyalma ja chopon tan toyen yi chitxixwatz yi chigan tu. 6 E xetij tan paten cyoy tetz Kataj le bajx kej tetz yi jukin xaw te yi yob. Nin te yi tiempatz yastzun taxk xetij banlen yi cal Kataj Jerusaln. 7Poro nintzun e txumtz tan banlen yi cal Kataj, cyak pwok scyetz yi e bnol cal tan banlen yi akun. Nchatz e ban scyej yi e seol tze. Nin nchatz cyak ixin triw, tu aceit scyetz yi aj Tiro tu Sidn, tan chibenen tan ticylen echk tze yi cedro jalen wiwtz Lbano, nin tan sajen cyan wi mar, tan tulen Jope yi at tzi mar. Yastzun cyulejtz, chi yi permis yi tak yi rey Ciro cwent Persia scyetz. tzun cyoquentz tan akun tan banlen yi cal Kataj. Oc Zorobabel yi cyajl Salatiel, tu Josu yi cyajl Josadac. Nchatz e ban yi e pale scyuch yi e
f 2:70 1Cr 9:2; Neh 11:3. g 3:1 Neh 7:738:1. h 3:2 Ex 27:1. 23:33-36; Nm 29:12-38; Dt 16:13-15. k 3:5 Nm 28:1129:39. i 3:3

1Itzun

Yi toquen banlen yi patbil chitxixwatz

8 Tircun

Yi cyoquen tan banlen yi cal Kataj Jerusaln

Ex 29:38-42; Nm 28:1-8.

j 3:4

Lv

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

401

ESDRAS3,4

xonl Lev, scyuch cyakil yi e yi e ul junt tir Jerusaln. E xetij te yi akun tul yi cap xaw tetz yi cap yob yi cyunlenix. Nin yi e yi e oc sju yi akun itz yi e xonl Lev yi nsken tzak junak yob cyakun. 9Ma tetz Josu scyuch yi e cyajl, scyuch yi e mas xonl, junit e ban cyetz tan akun scyuch yi e xonl Cadmiel, scyuch yi e tetz cyajl, na e cun xonl Jud. Nchatz junit e ban scyuch yi e xonl Henadad, yi e xonl Lev. E tzun e bajx cun tan tiwlen yi akun te cal Kataj. 10 Yi xeten cusen xe yi cal Kataj, nintzun e opon cyakil yi e pale. Tircun chiwekon quib tu yi bech cyetz tetz pale, nin cyan len jujun chun cyan. Nchatz e ban yi e xonl Lev, yi e tu Asaf, cyan echk macl cyan tan taklen chikajsbil tetz Kataj, chi yi talnak Luwiy yi toquen tetz chireyil yi e xonl Israel.l 11At jun kuj na chitzan tan bitz, nin at junt kuj na tzawen tzaj yi bitz, nin je na cyalej: Katyoink tetz Kataj, na chumbalaj nin yi banl talma i,m nin quinin bajsben tetz yi banl talma skibaj yi o xonl Israel, chech. Winin chichinen tan bil tzatzin ate cunt tan taklen chikajsbil tetz Kataj, na yastzun cwen xe yi cal Kataj. 12 Ma yi e pale, scyuch yi e mas xonl Lev, scyuch yi e wi banl chiwi yi jujun kuj xonl Israel yi sken tijin chicul, nin yi quilnak yi bajx cal Kataj, winin cyoken yi cwen xe yi acaj cal. Nin winin e yi winin cyoken tan bil tzatzin yi ate cunt. 13 Winin okl ate cunt tircun, na winin e yi na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt. Nin at e na chok tan bis, chin chiwi nin tan okl, nin tan sich, nin kajpen nin na icyet chiwi. bantz, yi quibital yi e kacontr yi o aj Israel, yi o xonl Jud tu Benjamn, yi na katzan ketz tan banlen yi cal Kataj, wech na inak kulen junt tir le kaamal, 2 nintzun e ultz tan yol scyetz Zorobabel tu Josu, nin scyetz yi e kawi banl wi, itzun cyaltz: Eu xonl Israel, cuj pe cyanu yil koc ketz tan quicheyenu tan banlen yi cal Kataj? Na nchatz o, nicun o scyuchu, na junit Ryos na kaculaj scyuchu, nin na kapat ketz katxixwatz swutz i jetz te yi tiemp tetz Esar-hadn yi rey tetz Asiria yi o ulsan tzonej.n 3 Poro nin cyal Zorobabel tu Josu scyuch yi e mas bajxom yi quic rmeril, nin je cyal scyetzej: Quic rmeril tan cyoquenu tan banlen yi cal Kataj, yi ketz kaRyosil yi o xonl Israel, na tajwen tan bnixen kan ketz kachuc, chi yi cawl yi tak kawutzilen Ciro yi rey cwent Persia. 4 Yi quibital yi e kacontr yi xtxolbilatz, nintzun chich chicul skej, nin e oc tan tocsen chicul yi e mas aj Jud tan qui cyoquen il tan akun. 5Nchatz cyak pwok scyetz cobox bajxom yi na chicawun jak cawl yi rey, tan qui cyakol amal tan banlen yi cal Kataj Ryos. Yastzun e ban te yi tiemp yi ncawun Ciro yi rey, jalen te yi tiemp yi ncawun Daro yi rey. 6 Ma te yi tiemp yi toquen cyen Asueroo tetz rey, nintzun ben uj cyan tan kaxochlen yi o aj Jud yi ato Jerusaln. 7Nchatz e ban yi toquen cyen
l 3:10 1Cr 25:1; 2Cr 29:25-30. m 3:11 1Cr 16:34; 2Cr 5:13; 7:3; Sal 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Jer 33:11. n 4:2 2R 17:24-41. o 4:6 Est 1:1. p 4:7 Neh 1:1.

1Itzun

Yi chixcyewen yi e contr tan maklen yi akun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS4

402

Artajerjesp tetz rey cwent Persia. Yi Bislam, Mitrdates, Tabeel scyuch yi e mas cyuch, nin ben chitzibal jun uj swutz Artajerjes yi rey tan kaxochlen yi o aj Jud. Nin yi uj yi bnix cyan, bnix cyan le chiyol, nin tan yi echk letra yi na xcon cyakun yi e arameo. 8 Nchatz ban yi witz bajxom yi na biaj Rehum tu yi tetz tajtzib yi na biaj Simsai, nin ben chitzibal jun uj tetz Artajerjes yi rey tan taklen kil yi o aj Jerusaln. 9-11Yi tzibanl tetz yi ujatz itz Rehum tu yi tajtzib Simsai, scyuch yi e mas ajcaw, scyuch chibajxom yi e sanlar, nin yi e mas ajcaw cwent Persia, Erec, Babilonia tu Susa, yi na alchij Elam tetz. Tircun junit e ban scyuch yi e mas ajcaw yi ate lakak echk mas tnum, yi at jak cawl yi witz ajcaw Asnapar, nin chon cyulen tan najewen le echk amal cwent Samaria tu echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates. Je na tal yi cartej yi opon swutz Artajerjes yi rey: Yi ujej, itz tetz teru yi witz kareyil Artajerjes, nin ja bnix kan yi o yi o chakumu, yi ato le echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates. 12 Ilu kareyil, na kaj kal teru: Yi e judiy, yi tak kareyil amal scyetz tan cyulen junt tir le chiamal Jerusaln, na chitzan tan banlen ban tetz yi chitnumil, na na chitzan tan banlen yi tapij soltej yi tnum. Ej, nin chocopon tan contrin skej, na e pajol cawlu. 13Chastzun te na katzan tan talchen teru, na yi kol chixcye tan banlen yi chitnumil, nin tan jesen junt tir yi tapij, quit chichoj yi alcawal tu echk cutxuj, tu echk mas pwok yi na saj chixol. Ej, nin tan paj yi quil cyak, quil jal mas bambilu. 14Ilu kareyil yi o ketz yi ato jak cawlu qui na kaj yil bajij yi jun xtxolbilatz teju, chastzun te ja katxum tan benen katzibal yi jun ujej tan talchen teru. 15Ilu teru kareyil, ban tcun yi nink tzocu tan joylen yi echk uj yi colij cyakun yi e ajcaw sajlen, nin stileu kale na talwit yi e yi ate le yi jun tnumatz, e len cun pajol cawl, nin chin xowbil nin e yil choc tetz kacontr. Nketz ntin tetz ketz, ma na tetz cyakil nacin benen tzin, na yastzun e banak sajlen. Nin yastzun quil yi cwen woquin yi chitnumil. 16Ma jalu, ilu kajcaw, na katzan tan talchen yi xtxolbilej teru na yi kol chixcye tan banlen junt tir yi tnum tu yi tapij soltej, tzelepon keju nin quit xcyeu tan chicawen. Nin tan yi xtxolbilatz, nchatz chibne cyakil yi e mas nacin yi ate swutz octzaj yi tzanla Eufrates, chech yi e bajxomatz ban nintz tul yi uj yi opon swutz yi rey. 17Yi tponen yi uj swutz yi rey, nintzun saj bnol junt uj tan talchen scyetz yi e ajcawatz, nin je na talej: 18 Na waj yil wal mu tal tzitetz te yi jun uj yi ulnak itan tzinwutz, yi jenakt itxixpulwok le ketz kayol. Ja je silen tzinwutz. 19Nchatz ja noc tan joylen tkanil yi en tanen yi jun tnumatz, nin bintzinin, yi jun tnumatz chin cachi nin, na e cun pajol cawl yi e wunak yi ate tcul, nin ala tir e oc tan contrin scyej mas tnum. 20Nin le yi jun tnumatz, e jal balaj rey yi e cawun tibaj cyakil echk amal toquen tzin, kale atitet yi tzanla Eufrates. Nin ja choc cyakil wunak jak chicawl, na ja chichoj echk alcawal tu echk cutxuj scyetz. 21Chastzun te na waj yil ben mantar itanwok tan chimaklen te yi akun. Quit tzoc kbal yi akun, jalen cun chincawun junt tir yi kol bnix nka qui. 22 Elich yi cawlej te icul, na ko tzun chixcye tan kaxiten tircun, chij yi rey ban nintz. 23 Yi toponen yi ujej tkab Rehum, nin yi jen silen swutz i tan Simsai yi tajtzib, nin yi quibital chicyakil cun scyuch yi e mas ajcaw, lajkel nin tzun e benentz Jerusaln tan chimaklen yi e judiy yi na chakuj. 24Chastzun te quit
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

403

ESDRAS4,5

oc akun te yi cal Kataj yi at Jerusaln, jalen te yi telen cap yob tan Daro yi rey tan cawun tibaj yi amal Persia. bantz nintzun cyal yi cob elsanl stzi Ryos yi Hageoq tu Zacaras yi cyajl Iddo, scyetz yi e judiy yi najlche Jud, scyuch yi e yi ate Jerusaln yi echk xtxolbil yi tal Ryos scyetz. 2 Yi quibital Zorobabel yi cyajl Salatiel, tu Josu yi cyajl Josadac, yi echk xtxolbilatz yi tal Ryos tetz Hageo tu Zacaras, nintzun choc junt tir tan akun tan banlen yi cal Kataj Jerusaln. Nin xomche yi e elsanl stzi Ryosatz tan quicheyen. 3-4Poro yi quibital Tatnai, yi gobernador yi na cawun le echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates, tu Setar-boznai, nintzun e ul scyuch yi e yi xom chiwi scyej tan maklen junt tir yi akun. Itzun cyaltz: Na mmakon amal tzitetz tan itoquen tan banlen junt tir yi akunej, nin tan toquen echk tze itan tej? Na scyetz e yi na chitzan tan akun te yi jun akunej? chech bantz. 5 Poro ntyotu tetz Ryos yi ilenin xom i scyej yi e kabajxom yi o judiy, chastzun te quinin tane yi akun. Poro yi e contratz ilenin ja chijoy puntil, na nin ben junt uj cyan swutz Daro yi rey. 6 Yi e yi bensan yi ujatz tetz yi rey itz Tatnai, yi gobernador yi na cawun tibaj echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates, nin Setar-boznai, scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj i. 7-8 Je na tal yi uj yi ben cyan swutz Daro yi rey: Ilu kareyil, jun yos tetz teru nin bank atitu. Ntin na kaj kal teru yi ja xkak tan tiwlen yi echk amal Jud, nin ja kil yi ilenin na tzan banlen yi jun cal Ryos tul yi tnumatz. Na chitzan tan banlen tan echk lmak cub yi seij cun tanen. Nin ja oc echk tzlum cyan te yi tapij. Chin lajkel nin quitanen tan banlen yi akun. 9Yi nkopon chixol, nintzun nkajak scyetz yi chibajxom yi e judiyatz, yi na tzun mmakon amal scyetz tan banlen yi jun akunatz. 10 Nchatz ja kajak scyetz yi mbi chibi yi e bajxom te yi jun akunatz, na yi kajbil itz yi nin klo nkak chibi teru. 11Itzun ncyaltz sketz: Yi ketz, na kalok jun Ryos yi bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx, nin na katzan tan banlen ban tetz yi cal yi bnixnak tan jun kareyil yi o xonl Israel tenchan,r chech. 12 Nchatz ja cyal: Yi e kamam kate cyak chich culal tetz kaRyosil, chastzun te tkol i amal tetz Nabucodonosor yi rey tetz Babilonia, yi caldeo, tan chibenen pres, nin tan xiten yi calej.s 13 Poro yi telen tiemp yi toquen cyen Ciro tetz rey le amal Babilonia, nin yi telen jun yob tan i tan cawun, nintzun tak i amal tan banlen junt tir yi cal Kataj,t chech. 14 Nchatz ja cyal: Yi tkol Ciro yi rey amal tan banlen yi cal Kataj, nin ben i-tz tan ticylen tzaj yi echk macl yi aj tcyal Nabucodonosor le cal Kataj tzonej, nin opontz tan Babilonia. Chon tkol Ciro yi echk maclatz tetz Sesbasar yi oc tan tetz gobernador le tnumej Jerusaln. 15 Tak Ciro amal tetz Sesbasar tan benen tcyal echk maclatz, nin tak i amal tetz tan banlen junt tir yi templo kale cunakit woc. 16 Chastzun te jetz yi tulen Sesbasar tzonej
q 5:1-2 t 5:13

1Itzun

Yi toquen junt tir akun te yi cal Kataj

Hag 1-2; Zac 1:1; 4:6-10; 6:15. Esd 1:2-11.

r 5:11

1R 67.

s 5:12

2R 25:8-12; 2Cr 36:17-20; Jer 52:12-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS5,6

404

Jerusaln, ja cu xetzbil yi akun tan xe cal Kataj, nin jetzatz xetlenix yi akun. Nin txen kaxcye tej, chech yi e xonl Israelatz bantz sketz. 17Ma jalu ilu kareyil, na kaj kajak pawor teru, yi nink tzocu tan joylen, yi na colijet echk uj yi ko bintzi tak Ciro yi rey amal tan cyoquen yi e judiy tan banlen yi jun templojatz. Nin ko bintzi yi xtxolbilej na kaj kubit teru, nin na kaj kubit yi mbi xtxumunu te yi xtxolbilatz, chij yi uj yi opon swutz yi rey. 1Nintzun ben mantar yi rey Daro tan joylen echk ujatz tul echk culbil uj yi at Babilonia. 2 Chon tzun jalen jun liwr xe chical yi e ajcaw tetz yi tnum Ecbatana yi at le amal Media. Nin je na tal yi jun ujatz: 3 Itzun bantz tul yi bajx yob tan Ciro yi rey tan cawun le amal Persia, nintzun el yi jun cawlej tan, nin yi xtxolbil, itz te yi en sbne yi templo, yi cal Ryos Jerusaln. Oken kbal banlen, nin xetok cusen yi xe, bantz bnixen jun balaj cal, bantz cyoponen yi e wunak tan cyoyil chitxixwatz le yi jun amalatz. Nin tajwen yi junak juk metr tzan yi wutz tkan yi jun calatz, nin junak juk metr tzan yi wutz. 4Ban xcon ox txol lmak cub cun. Kalenas tzun lben balaj tze tibaj. Ma yi pwok yil sotz tej, tajwen tan chojol yi rey. 5 Ma yi echk macl yi xconk le calatz, ban chaj junt tir yi macl yi sajnak tcyal Nabucodonosor, yi oro cun tu sakal. Ban chajt, na chon sajen le templo yi xitnak Jerusaln. Nin tajwen tan tajen junt tir cyakil yi echk maclatz, na yastzun xac tan xconen. 6 Yi tbital Daro yi rey yi xtxolbilatz nintzun ben jun uj tan tetz Tatnai tu Setar-boznai, scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun le echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates, tan talchen scyetz yi xtxolbilej: 7Axwok Tatnai scyuch yi e mas ajcaw, na waj lwal tzitetz. Quil che ixuxwok yi e judiy. Akwok amal scyetz yi chibajxom tan cyoquen tan banlen yi jun templojatz.u 8Nin je jun cawlej tan koquen tan quicheyen tan banlen yi jun akunatz. Cyakil yi pwok yi na saj le echk amal yi at swutz cyen yi tzanla Eufrates, tajwen tan taklen scyetz yi e aj Jud tan quicheyen, bantz bnixen chan yi akun. 9Nin tajwen tzaklij cyakil yi tajwen scyetz yi e pale yi ate le amalatz. Tajwen yil tzaklij echk ne wac, lmak cner nka echk ne cneru scyetz, na yastzun yi na xcon cyan tetz chitxixwatz. Nchatz tajwen tzaklij echk taklen chi tanen ixin triw tu atzum, 10tu taal uva, tu aceit. Tajwen tzaklij scyetz, na yastzun na oylij tetz Ryos yi at tzin tcyaj tan stzatzinen i scyej. Nchatz na waj yil chijak yi banl talma Ryos swibaj yi in wetz ireyil, scyuch yi e innitxa. 11Nchatz na waj wal: Yi ko at jun yi quil sban tanen yi jun cawlej, tajwen tan telen tzaj jun ptzom te yi cal, nin jek calij i tej. Ma yi cal i, cuk woquin, junawes nin woquek cyen tutz. 12 Nin yi Ryos yi txaonen yi tnum Jerusaln scyetz yi tetz tanum, tzocopon i tan xiten alchok rey nka nacin yil tzoc tan joylen puntil tan xiten yi tetz cal yi at Jerusaln. Yastzun yi cawl yi na chintzan tan talchen nin tzitetz. Nin tajwen tzibanwok tanen tircun yi wetz incawlatz, stzun Daro yi rey ban nintz tul uj.

tponen yi uj chiwutz Tatnai yi gobernador, tu Setar-boznai, scyuch yi e mas ajcaw yi ate le amalatz, swutz octzaj yi tzanla Eufrates, nintzun e ban
u 6:7

13 Yi

Yi cyoquen yi e xonl Israel tan witzen yi cal Kataj, nin tan ticysen wutz kej

Hag 2:21.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

405

ESDRAS6,7

tanentz, quib yi tal Daro yi rey scyetz. 14Chastzun te ja jal puntil tan cyoquen cyakil yi cyajcawil yi e judiy tan bnixen chan yi jun akunatz. Ej, nin yatznin cyajbil yi cob elsanl stzi Ryos, yi Hageo, tu Zacaras yi cyajl Iddo.v Nin ja bnix yi templo chi yi cyajnake cyen cawun tej tan Kataj Ryos, nchatz chi yi cawl yi cyaknak Ciro tu Daro, tu Artajerjes, yi e rey banake cyen le amal Persia. 15 Ja bnix yi akun cyanw le ox tajlal yi xaw Adar, tul yi kakin yob tan yi rey Daro tan cawun le amal Persia. 16 Ticyen tzun wutz kej yi cal Kataj cyakun cyakil yi e xonl Israel yi chaknake pres, scyuch yi e pale, nin yi e levita. 17Winin chitzatzinen yi ticyen wutz kej yi calatz, nin baj cyoyil yi chitxixwatz. E oc tan paten jun cient ne wac tu cob cient cner, tu cyaj cient ne cneru. Nchatz cyoy coblaj chiw, jujun te yi jujun kuj e. Yastzun yi cyoy yi cyak len tan stzajsen yi quil. 18 Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan banlen chimunl swutz Kataj Ryos. Nchatz yi e pale, e oc tan banlen yi cyetz chimunl. Ej, nin nchatz e ban yi e xonl Lev. Bnix echk xtxolbilatz cyan chi tzibant cyen tan Moiss. le cyajlaj tajlal yi bajx xaw tetz yi yob,x cyakil yi e, yi e opon junt tir Jerusaln e ban tanen yi Pasc. 20Te yi cyoquen tan banlen tanen, nin chixansaj quib yi e pale scyuch yi e xonl Lev. Kalenas tzun cyoquen yi e xonl Lev tan biylen chitxixwatz tetz Pasc. Cyoy yi cyetz chitxixwatz, nin chitxixwatz yi e yi e ult. 21Cyakil yi e xonl Israel yi e ult junt tir Jerusaln, e ban tanen yi Pasc. Nchatz e ban yi e awer nak yi nsken cyaj cyen quilol yi echk yab ajtzakl yi xomche tej sajlen.y E ban tanen yi Pasc scyuch yi e xonl Israel, na nin cyek chi yi kaRyosil yi o xonl Israel. 22 Juk tzun kej e ban tan banlen tanen yi jun kejatz. Baj pam cyan yi quic xtxamil. Nin winin chitzatzinen chicyakil cun, na ja quil yi banl talma Ryos. Na nin oc tkol Ryos le xtxumun yi rey tan tkol amal, nin tan quicheyanen tan banlen yi cal Kataj yi kaRyosil. bantz yi telen tiemp, nin yi toquen cyen Artajerjes tetz ajcaw le amal Persia. At tzun jun pale yi at Babilonia yi na biaj Esdras, yi ul tzonej Jerusaln. Yi jun yajatz i mero xonl Aarn, yi bajx pale, na i xonl Seraas, tu Azaras, nin Hilcas, yi e cun xonl Salum. 2 Yi Salumatz, yastzun cyajl Sadoc, ma yi Sadoc i cyajl Ahitob, 3 ma yi Ahitob i cyajl Amaras, ma yi Amaras i cyajl Azaras, ma yi Azaras i cyajl Meraiot, 4ma Meraiot i cyajl Zeraas, ma Zeraas i cyajl Uzi, ma Uzi i cyajl Buqui, 5 ma Buqui i cyajl Abisa, ma Abisa i cyajl Finees, ma Finees i cyajl Eleazar, ma Eleazar i cyajl Aarn yi bajx pale. 6 Yi Esdrasatz, i jun balaj ajchusunl scyej wunak te yi ley Ryos yi aklij tetz Moiss. Nin xomij yi banl talma Kataj tej. Chastzun te tkol Artajerjes yi rey cyakil yi mbi cun jak i tetz. Nin chastzun te pakxen junt tir le tnum Jerusaln.
v 6:14 Esd 5:1-2; Hag 1:1; Zac 1:1. w 6:15 Yi jun cal Katajas, na alchij yi cap templo ja xcon cyan jalen yi tulaken Kataj Jesucristo. Junak yob te yi ntaxk itzij Jesucristo, ocnak yi rey Herodes el Grande tan yubsen. Ej nin ja xcon jalen yi yob 70 tib yi titzen Jesucristo. Tul yi jun yobatz yastzun cwen woquen cyakun yi e sanlar tetz Roma jak cawl Tito. Jetzatz quic jun templo at Israel. x 6:19-22 Ex 12:1-20; Dt 16:1-8. y 6:21 Neh 9:2; 10:28; 13:3.

19Ma

Yi ticyen yi Pasc cyan

1Itzun

Yi cyoponen Esdras scyuch yi e mas tanum le tnum Jerusaln

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS7
7Yi

406

pakxen Jerusaln, xomche coboxt xonl Israel te i. Xomche cobox pale tej, scyuch cobox xonl Lev, nin cobox ajbitz, scyuch cobox quicylom puert, tu yi e akunsom xe cal Kataj. Nin te yi tiempatz yi tunlenix, yastzun yi sken el jukix yob tan Artajerjes tan cawun le amal Persia. 8-9Itzun bantz, tan yi banl talma Ryos, nintzun xtxum Esdras tan tulen Jerusaln. E el tzaj Babilonia le bajx tajlal yi bajx xaw tetz yi jukin yob tan Artajerjes tan cawun, nin e ul tzonej Jerusaln le bajx kej tetz yi oin xaw tetz yi iten nin yobatz. 10Yi mero tajbil Esdras itz tan telen xtxum mas te yi cawl Kataj, nin tan banlen tanen, nin tan chichuslen yi e mas xonl Israel te yi echk cawlatz.
11Je

na tal yi uj yi tak Artajerjes yi rey tetz Esdras, yi pale yi chusijt te yi echk cawl Ryos yi akijt scyetz yi e xonl Israel. Je yi xtxolbilej: 12 Yi in wetz in Artajerjes, in yi rey, nin na chintzan tan talchen jun yos tetz teru ilu Esdras. Ilu jun pale, nin chusiju te yi cawl yi Ryos yi chon at tcyaj. 13 Ja el jun cawl wan tan talchen yi ko at jun xonl Israel yi at benen tzin yi na taj tzaj junt tir Jerusaln teju, ban tzajt. Quic na ban ko e pale nka e xonl Lev, alchok scyetz ban tzajt. 14Na ja bixe wan, scyuch yi juk yaj yi ate tan wucheyen tzonej, tan benenu tan xajsen yi tnum Jerusaln cwent Jud, chi yi cawl yi taknak Ryos teru. 15Ban tcyaj ninu echk oro tu sakal yi na katzan tan taklen nin tetz yi chiRyosilu yi at Jerusaln. 16 Nin nchatz, ban tcyaj ninu yi echk oro tu sakal yi scyake cyakil wunak yi najlche benen tzin Babilonia, tu yi echk mas icheyan yi scyake yi e wunak, scyuch yi e pale tan banlen yi cal yi chiRyosilu Jerusaln. 17Nin tan yi echk icheyanatz, ban sloku echk ne wac, tu echk lmak cner, nin echk ne cneru, tu echk oy, chi tanen ixin triw tu taal uva, tan toyilu wi yi patbil txixwatz yi at le cal yi chiRyosilu le tnum Jerusaln. 18 Ma yi sowril yi oro tu yi sakal, ban xcon tanu scyuch yi e mas tuchu kale atit yi tajwen te yi akun, nin chi yi tajbil yi chiRyosilu. 19Ma yi echk macl yi ja wak teru tan xconen xe cal chiRyosilu, ban tabnaju tkab yi Ryos tetz Jerusaln. 20Ej, nin alchok scyetz mas echk taklen yi tajwen teru tan banlen yi cal Ryos, ban tcyajel tzaju tulak echk culbil kale colijet yi echk inmebil wan. 21Nchatz na chintzan tan talchen scyetz cyakil yi e colol pwok, yi ate jak chicawl yi e ajcaw yi najlche jalaj cyen yi tzanla Eufrates, yi tajwen tan cyakol yi mbil sjak Esdras scyetz. Na i jun pale yi chusijt te yi chusun Ryos yi at tzin tcyaj. 22 Ban cyak kak mil tu kak cient liwr sakal, nin ban cyak junak cob mil litr triw, tu cob mil tu cob cient litr win, tu cob mil tu cob cient litr aceit, tu cyakil yi atzum yil sjak i. 23 Nchatz ban cyak cyakil yi mbi tajwen tan xconen tetz yi cal Ryos le tnum Jerusaln, nin quil chiji quib tan taklen. Na qui na waj yi nink cawsaj Ryos yi ketz kaamal scyuch yi e innitxa. 24Ej, nin nchatz quic cuj yi nink jaklij echk cutxuj scyetz yi e yi na chixcon xe cal Ryos chi quitanen yi e pale, nka yi e xonl Lev, nka yi e ajbitz, nka yi e quicylom puert, scyuch yi e mas yi na chixcon xe cal Ryos, chinch ban nin scyetz. 25 Ma teru ta Esdras, chi yi balaj ajtzakl yi taknak yi Ryosilu teru, tajwen che bixbaju cobox ajcaw, tu cobox gobernador tan chicawunen squibaj yi e
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi permis yi tak Artajerjes yi rey tetz Esdras

407

ESDRAS7,8

tanumu yi ate jalaj cyen yi tzanla Eufrates. Ban chibixe yi e yi na el chitxum te cawl chiRyosilu, nin ko qui na el chitxum tetz, ban che chusu. 26 Nin alchok scyetz yi quil sban tanen yi cawl Ryos tu yi cawl yi ja wit wal teru yi in rey, tajwen tan quimen jalcun, nka tajwen tan telen lajun, nka tajwen yil choj yi mult, nka ban tzoc i xetze, stzun yi rey bantz tul yi uj yi bnix tan. tzun Esdras tan nachlen Kataj, itzun taltz tul yi oracin: Ntyo teru Ta, yi ilu kaRyosil, nin ilu chiRyosil yi e kamam kate. Ntyo teru yi ja oc tkolu xtxumun yi rey tan tkol i kej yi calu yi at le tnum Jerusaln. 28 Nin ntyo teru, na ja chaju yi banl talmau swibaj, na ja jal imbalajil swutz yi rey, scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj i. Nin tan yi xtxolbilatz, ja jal inwalor tan chijutzen cobox kabajxom yi o xonl Israel tan kapakxen Jerusaln, stzun Esdras ban tul yi oracin. chibi yi e chibajxom yi jujun kuj xonl Israel yi e pakxijt tzonej Jerusaln. Chon xomche te Esdras yi cyulen, yi tkol Artajerjes amal scyetz tan chipakxen. 2-3 Ul Gersn yi xonl Finees. Nchatz Daniel, yi xonl Itamar, tu Hats yi cyajl Secanas, yi xonl Luwiy. Nchatz ul Zacaras yi xonl Paros, nin xomche jun cient tu nicy yaj te i yi chixonl quib tuch. 4Ej, nin nchatz Elioenai yi cyajl Zeraas yi xonl Pahat-moab, nin xomche cob cient yaj tej yi e nin xonl i. 5 Ul Secanas yi cyajl Jahaziel, yi xonl Zatu, nin xomche ox cient yaj te i. 6 Ma tetz Ebed yi cyajl Jonatn yi xonl Adn, xomche nicy cient yaj te i yi tulen. 7Nchatz ul Jesaas yi cyajl Atalas yi xonl Elam, nin xomche oxcal tu lajuj yaj te i. 8 Ma tetz Zabadas yi cyajl Micael yi xonl Sefatas, xomche jun mutx tu wajxaklaj yaj te i yi tulent. 9Ul Obadas yi cyajl Jehiel yi xonl Joab, nin xomche cob cient tu wajxaklaj yaj te i. 10Nchatz Selomit yi cyajl Josifas yi xonl Bani, xomche jun cient tu oxcal yaj te i. 11Ma tetz Zacaras yi cyajl Bebai jun scyeri chixonl yi e tu Bebai, xomche junak wajxak yaj tej yi tulen. 12 Ma tetz Johann yi cyajl Hacatn yi xonl Azgad, xomche jun cient tu lajuj yaj te i. 13 Nchatz cyetz Elifelet tu Jeiel, nin Semaas, yastzun witzbil xonl Adonicam. Nin xomche oxcal yaj scyej yi buch tlen cyulen. 14Ma cyetz Utai tu Zabud yi e xonl Bigvai, yi cyulen cyetz xomche oxcal tu lajuj yaj scyej. imban wetz yi in Esdras, che cwen tzun inmolol cyakil yi e wunakatz stzi yi canal yi na oponsan yi a le tnum Ahava. Chon tzun o cyajen cyentz tetz ox kej. Ma yi woquen tan jesen list, cyal njalet jun xonl Lev wan skaxol, ntin ate nin cobox pale. 16 Chastzun te che benen inchakol cobox yi at chikej tan yol tetz Iddo. Je chibi yi e yi e ben inchakolej: Eliezer, Ariel, Semaas, Elnatn, Jarib, Elnatn, Natn, Zacaras nin Mesulam. Nchatz e ben xomok yi cob chusul cyetz wunak yi na chibiaj Joiarib tu Elnatn tan yol tetz Iddo. 17Yi Iddojatz, i yi ajcaw le yi amal Casifa, nin yi chimantar yi eatz, itz tan talchen tetz Iddo scyuch yi e mas tuch yi e akunsom le cal Kataj, tan chichaklen coboxt tan kucheyen tan banlen yi cal Kataj Ryos le tnum Jerusaln. 18 Nin tyotu tetz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Itzun 27Toquen

Yi toquen Esdras tan nachlen Kataj

1Je

Je chibi yi e yi e ult Jerusaln

Yi e yi nchixcon xe cal Kataj

ESDRAS8

408

Kataj Ryos, na nin saj chichakol Serebas, itz jun yaj yi tzaknak cun tan akun. I jun scyeri e xonl Lev yi na chibiaj, tu Mahli. Xomche wajxaklaj xonen tej, e cyajl tu e titzun. 19Nchatz e ul Hasabas tu Jesaas yi e xonl Merari. E ul tuml junak chixonl. 20 Nchatz e ul cob cient tu junak chixonen akunwil yi e bixe tan Luwiy yi rey tiemp tzaj. Xomche nin chibajxom scyej. At jun list jenak tetz chibi. Yi cyetz chitarey itz tan quicheyen yi e mas xonl Lev tan akun te cal Kataj. 21Yi wit bajen yi xtxolbilatz nintzun wal scyetz: Tajwen tan kamucul wej te yi ato nakajil yi be a yi na icy le tnum Ahava, bantz kajakol cuybil kapaj tetz Kataj Ryos, nin tan jaklen yi banl talma i skibaj scyuch yi e kanajal tu yi echk kamebil. 22 Na at klo rmeril tan kajakol cobox sanlar tu cobox aj chejinl tan chixomen tan kaquicylen, poro nin o txixwij tan jaklen, na sken kal tetz yi rey: Yi Kataj Ryos xomij i scyej yi e yi na chixom te yi tetz tajbil. Poro na tak i chicaws yi e yi qui na chixom te yi tetz tajbil, koch bantz. tzuntz tan nachlen Kataj, nin tan muclen wej. O oc tan cuswutzil tetz Kataj tan toquen i tan kaquicylen, nin yatz nin bantz. 24Nchatz nin e je intxaol coblaj chibajxom yi e pale. E je intxaol Serebas tu Hasabas nin lajujt chixonl. 25 Cwen tzun injatxol yi sakal tu yi oro, tu cyakil yi echk macl yi tak yi rey, tu cyakil yi echk cutxuj yi cyak yi e xonl Israel tetz yi cal Kataj. Ja inmalaj, nin ja cu injatxol chiwutz tan sajen chicyal. 26 Yi bajen kamalal, itz cawunak ox mil liwr sakal tu jun cient lak yi sakal cun, tu kak mil tu kak cient liwr oro. 27Nin junak tkan lmak lak yi oro cun, yi waklaj liwr talal, tu cob macl yi brons cun, yi chin yuben nin yi icun oro tanen. 28 Nchatz wal scyetz intanum yi xonl Israel: Yi eu cyeru xansanchetu chi tanen yi echk maclej yi sakal tu yi oro. 29Chibneu bin pawor tan quicylen, jalen yil kamalaj junt tir chiwutz cun yi chibajxom yi e pale, scyuch yi chibajxom yi e xonl Lev, scyuch chibajxom yi jujun xonl Israel, yil kopon le cal Kataj yi at Jerusaln. 30Benen tzun chicyal yi e pale scyuch yi e xonl Lev cyakil yi echk oro tu sakalatz, nin cyakil yi macl yi aklij scyetz. 31Kajen tzaj tzuntz tzi yi be a yi na icy Ahava, le coblaj tajlal yi bajx xaw tetz yi yob tan kulen Jerusaln. Ntyo tetz Kataj Ryos yi xomij skej tan kaquicylen chikab yi e mal nak yi ate tbe. 32 Yi kulen Jerusaln, nin o uje ox kejtz. 33 Ma le cyajin kej, kalenas tzun toquen malen yi sakal tu yi oro, tu cyakil yi echk lak yi saj quicyal yi e pale. Chon toquen cyen chikab Meremot yi pale yi cyajl Uras, nin Eleazar yi cyajl Finees. Nchatz ate yi e xonl Lev yi Jozabad yi cyajl Josu, tu Noadas yi cyajl Binuy. 34Oc malen tircun, nin cu swutz jun uj cyakil yi tajlal yi echk maclatz. 35 Ej, nin cyakil yi e yi e ult tzonej cyak yi cyetz cyoy. Itz coblaj ne wac, jun mutx tu waklaj cner, nin oxcal tu juklaj ne cneru, tu coblaj chiw tan chojlen quil swutz Ryos. Chijunalen cun cyoyil chitxixwatz, nin cyakil yi echk txixwatzatz patun cun ulij swutz Ryos. 36 Ej, nin nchatz yi e kajcawil, cyak yi ort yi saj tkol yi rey swetz, scyetz yi e ajcaw yi ate-tz le echk amal jalajicy tzaj yi tzanla Eufrates. Nin yi quilol yi jun ujatz yi opon tan yi rey, nin xom chiwi skej yi o xonl Israel tan banlen yi cal Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 23 Koquen

Yi echk balaj oy yi cyan kan

409 Yi quil yi e xonl Israel yi nchijuch swutz Ryos

ESDRAS9

wit bajen yi xtxolbilatz, ja chul yi witz ajcaw tan talchen yi xtxolbilej swetz: Cyakil yi e xonl Israel cyuml yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, qui na chijatx eltzaj quib scyej cyakil yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, tu e ferezeo, tu e jebuseo scyuch yi e amonita scyuch yi e moabita, scyuch yi e aj Egipto, nin yi e amorreo. Ma na xomche te yi cyetz chicstumbr yi chin juntlen nin. 2 Na yi e katanum yi e xonl Israel scyuch yi e chinitxa, ja chume scyuch chinitxajil yi e mal wunakatz. Nin tan yi xtxolbilatz, ja chisuk quib scyuch yi eatz. Nin yi e yi bajxche tan banlen yi xtxolbilatz itz yi e kabajxom, chech bantz. 3 Yi wital yi xtxolbilatz, nintzun baj inkatzol yi bech wetz, nin baj inxitxul yi xiil inwi tu inxmatzi. Nin incole cuntz tan bis tan paj yi xtxolbilatz. 4Nchatz e ban yi e mas yi ja chibisun tan quil. Baj cunin kej kan tan bis, jalen cun cwen kej yi toponen yi oril tan kapatil katxixwatz. 5 Ma te yi oratz, nin el incyal yi bis te walma, nintzun incu mejloktz tan nachlen Kataj. Poro atit nin yi bech wetz swej yi nsken baj inkatzol. 6 Itzun waltz tul inoracin: Wajcaw yi ilu inRyosil, nternin na chintxixwij swutzu, nin qui na aw yol wan teru, na ja kajuch winin kil swutzu. Ja icyt cun yi kil swutz yi tcyaj. 7Na jetz tenchan, kawlenix tan juchlen kil swutzu. Nin tan paj yi kil yi nkajuch tu yi quil yi e kabajxom, scyuch yi kapaleil, ja koc jak chicawl yi e mas rey, yi e awer nak. Ja choc yi e reyatz tan alak skej, nin ja el kakej cyan. Quic mu kaxac mban chiwutz, nin yastzun kutanen jalu. 8 Poro ntyo teru Ta, tan yi banl talmau, ja taku amal tetz cobox o tan kelen liwr, nin tan kulen junt tir tan najewen tzonej le yi amalej yi winin xanil. Ja taku junt tir tzatzin tetz ketz, quit na kabisun. 9Mpe i nink yi ato nintz tetz esclaw, ilenin xomiju tan kaquicylen, na ja chaju yi banl talmau sketz, na ja jal kabalajil chiwutz yi e rey tetz Persia. Nchatz ja taku amal sketz tan koquen tan banlen yi caluej yi cunak woc. Ntyo teru yi xomiju tan kaquicylen tzonej le tnum Jerusaln, cwent Jud. 10 Poro Wajcaw, mbil kal teru jalu tan paj cyakil yi echk taklen cachi yi ja wit bnix kan. Na qui na katzan tan banlen tanen yi teru cawlu, 11yi cyalnak yi e chakumu sketz, yi e elsanl stziu tentz. Na talnaku scyetz: Yi amal kalel cxat cunt, e cun mal nak ate tul. Chin cachi nin e, ntin na chitzan tan banlen yi echk chicstumbr yi chin cachi nin. 12 Nchatz talu yi quic rmeril tan cyumewen yi e ketz kanitxa scyuch yi cyetz chinitxa.z Nin quic rmeril yi nink lkucyaj kib scyuch, nin quil nucx jun ban kan scyuch. Nin kol kaxcye tan banlen tanen yi xtxolbilatz, skatzatzink tzuntz swutz yi amal yi ja wit taku sketz. Ej, nin nketz ntin o skatzatzink, ma na nchatz yi e kanitxa sbne opon tunintz. 13 Poro tan cyakil yi kil yi kajuchnak swutzu, ja ul winin echk sotzaj culal skawutz. Poro quinin ntaku kacaws, chi yi tajwen klo tan tkolu. Ma na ja taku amal sketz tan kelen liwr chikab kacontr. 14 Ma jalu Ta, quit klo nkapakxij junt tir tan juchlen iten nin kilatz swutzu tan kokbel kib scyuch yi e mal nakatz. Na elnakt katxum tetz yi tzul colp wiu
z 9:12

1Yi

Ex 34:11-16; Dt 7:1-5.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS9,10

410

skej, nin kelepon cun tanu swutz. Cyal jun sketz yi nink lclax cyen. 15 Kataj, ilu kaRyosil yi o xonl Israel. Chin jicyuch nin tajtzaklu tan pujlen xtisya. Poro quinin ocu tan kasotzlen cun kacyakil. Ma jalu, na katxixwij swutzu tan yi kil. Chastzun te quict klo cuj tan koponen swutzu Ta. yi na tzan Esdras tan nachlen Kataj swutz yi templo, winin token tan jaklen cuybil chipaj. Chon tzun at i-tz yi cyoponen nil jun coloj wunak tej. At yaj, at xnan, nin ate nitxa e opon nil tej. Cyakil e na chok len, tan paj yi ja chinachon te quil. 2 Nintzun jilon jun scyeri jun coloj wunakatz, yi itz Secanas, yi cyajl Jehiel yi xonl Elam. Itzun taltz tetz Esdras: Yi o ketz ja kapaj yi cawl Ryos, na ja kume scyej e xnan yi apart cyetz chiryosil na cyocsaj. Poro koch ketz yi at kachiw yi scuye Ryos kapaj yi o xonl Israel. 3 Ma jalu, skasuke kayol tetz Kataj tan chicyajen cyen kapaxil yi e xnanatz tuml yi cyal, na na kaj kaxom te yi cawl Kataj, chi yi na xom teru tej scyuch yi e mas wunak yi na cyak chi Ryos. 4 Ma jalu ta Esdras, bneu pawor, xcyekenu, nin bneu yi munlu, na yi o ketz skabne yi mbil talu sketz. Quiwit bin, nin quin skawutz, chech bantz. 5 Jen tzun txiclok Esdras, nintzun jak i scyetz yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, scyuch cyakil yi xonl Israel, yi ko bintzinin yi chibne tanen yi cawl Ryos. Nin swutz cun Ryos yi ja chisuk chiyol yi chibne tanen. 6 Yi wit bajen yi xtxolbilatz, nin aj tetz Esdras xe cal Johann, yi cyajl Eliasib. Chon cyajen cyen i-tz te jun akbalatz, nin quinin wan, nin nchatz quinin uca tan paj bis yi at cunt, na yi e xonl Israel yi e ult junt tir Jerusaln, qui nin e xom te yi cawl Kataj. 7Ej, nin el jun ort tan Esdras tan chichaklen cyakil yi e xonl Israel yi e ul junt tir, nin scyetz yi e yi ate le echk amal cwent Jud tu Jerusaln tan chimolol quib Jerusaln. 8 Na nsken bixe cyakun yi e witz ajcaw scyuch yi e mas akol cyajtzakl, yi ko at jun yi quil tzopon tul ox kej te yi jun txumunatz, tzelepon majij cyakil yi mebil nin tzelepon lajun chixol yi e tanum. 9Chimolol tzun quib cyakil yi e aj Jud scyuch yi e xonl Benjamn le junak tajlal yi belujin xaw tetz yi yob. Tul yi ox kejatz, chon chimolol quib swutz yi jun chin wutzilen amal yi at swutz yi cal Ryos. Winin chilucnewen tan xow, nin tan paj yi nsken chac tan yi abal yi na tzan scyej. 10 Jen tzun txiclok Esdras yi pale, nintzun taltz scyetz: Eu katanum, yi e cyeru ja chijuchu quilu, na ja cyokbej quibu scyuch yi e xnan yi nketz e ketz katanum. Chastzun te ja jal winin kil swutz Ryos. 11Ma jalu, swutz cun Kataj Ryos yi nchatz i chiRyosil yi e kamam kate, cyak cyenu scyeju yi eu ajpaj. Nin chisukeu chiyolu yi chibneu tanen yi cawl kaRyosil. Chijatxel tzaj quibu chixol yi e awer nak, nin chipax cyenu yi e xnan yi nketz e katanum, chij Esdras ban. 12 Kabne cyakil yi mbi na tal tzaju, chech tzun cyakil wunak ban tzajtz. 13 Nchatz cyaltz: Yi xtxolbilej nim tkanil, nin na tzan abal skibaj, nin quic amal tan kacyajen cyen tzonej, na yi jun xtxolbilej nketz jun ntzi kej na taj, ma na na taj cobox kej tan xtxumlen, na kacyakil cun ja kajuch kil. 14Ma jalu, quic pe rmeril yi nink chicyaj cyen ntin yi e kabajxom tan xtxumlen yi en sban? Ma
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1Te

Yi cyelen lajun yi e xnan awer nak

411

ESDRAS10

yi e katanum yi ja cyokbej quib scyuch yi e xnan yi awer nak, ban chul le junt kej, nin ban chixom tzaj yi cyetz cyajcaw scyej, scyuch yi e pujul xtisya tetz chiamal tan banlen tanen. Xitok tzun yi chichben cul Ryos skej, chech bantz. 15-16 Ban tzun ban yi xtxolbilatz chiwutz cyakil cmon xonl Israel. Ma tetz Jonatn, yi cyajl Asael tu Jahazas yi cyajl Ticva, qui e pek te jun txumunatz. Nchatz Mesulam tu Sabetai yi xonl Lev, chon xomen cyetz chiwi scyej. Ma tetz Esdras yi pale, nin je xtxaol cobox yaj yi e ajcaw te jujun kuj o tan banlen tanen yi xtxolbilatz. Nintzun e mol quibtz le bajx tajlal yi lajujin xaw tetz yi yob. 17Chixcyewen tzun yi e ajcawatz tan chibanlen tanen cyakil yi e yi cyokbej quib scyuch yi e xnan yi awer nak. Le bajx tajlal yi bajx xaw tetz yi junt yob, yastzun e xcyewen tej. 18 Ej, nin je chibi yi e pale yi cyokbej quib scyuch yi e xnanatz yi e awer nak. Te yi e xonl Josu yi cyajl Josadac, scyuch yi e titzun, ate Maasas, Eliezer, Jarib tu Gedalas. 19Yi eatz, e suk tetz Ryos yi chipaxe cyen yi e xnan yi e oc tetz quixkel. Nchatz cyoy jun mam cner tetz Ryos tetz chitxixwatz, tan jalen cuybil chipaj. 20 Ej, nchatz te yi e xonl Imer, yi cyokbej quib scyuch yi e xnan awer nak, itz: Hanani tu Zebadas. 21Ma chixol yi e xonl Harim itz: Maasas, Elas, Semaas, Jehiel tu Uzas. 22 Nchatz Elioenai, Maasas, Ismael, Natanael, Jozabad tu Elasa yi e cun xonl Pasur. 23 Ma chixol yi e xonl Lev itz: Jozabad, Simei, Kelaa (nka Kelita), Petaas, Jud tu Eliezer. 24 Ma chixol yi e aj bitz ntin cun Eliasib. Ma chixol yi e quicylom puert itz: Salum, Telem tu Uri. 25 Ma chixol yi e mas xonl Israel yi cyokbej quib scyuch xnan yi e awer nak itz: chixol yi e xonl Paros: Rama, Jezas, Malquas, Mijamn, Eleazar, Malquas tu Benaa. 26 Nchatz chixol yi e xonl Elam itz: Matanas, Zacaras, Jehiel, Abdi, Jeremot tu Elas. 27Ma chixol yi e xonl Zatu itz: Elioenai, Eliasib, Matanas, Jeremot, Zabad tu Aziza. 28 Ma chixol yi e xonl Bebai, itz: Johann, Hananas, Zabai tu Atlai. 29Ma chixol yi e xonl Bani, itz: Mesulam, Maluc, Adaa, Jasub, Seal tu Ramot. 30 Ma chixol yi e xonl Pahat-moab, itz: Adna, Quelal, Benaa, Maasas, Matanas, Bezaleel, Binuy tu Manass. 31-32 Ma chixol yi e xonl Harim, itz: Eliezer, Isas, Malquas, Semaas, Simen, Benjamn, Maluc, tu Semaras. 33 Ma chixol yi e xonl Hasum, itz: Matenai, Matata, Zabad, Elifelet, Jeremai, Manass tu Simei. 34-37Ma chixol yi e xonl Bani itz: Madai, Amram, Uel, Benaa, Bedas, Queluhi, Vanas, Meremot, Eliasib, Matanas, Matenai tu Jaasai.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS10

412

38-42 Ma chixol yi e xonl Binuy itz: Simei, Selemas, Natn, Adaa, Macnadebai, Sasai, Sarai, Azareel, Selemas, Semaras, Salum, Amaras tu ep. 43 Ma chixol yi e xonl Nebo itz: Jeiel, Matatas, Zabad, Zebina, Jadau, Joel tu Benaa. 44 Cyakil yi jun coloj yajatz, yastzun e yi cyaj cyen chipaxil yi quixkel tan paj yi e awer nak yi e xnanatz. Tircun chicyajen cyen paxin tuml yi cyal yi nsken jal.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Ja bnix yi liwr Nehemas echk cyaj cient tu cawunak o yob lo, te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Yi xtxolbil yi at tul yi liwr itz: Yi en cunin ban yi jemponen junt tir yi tapij soltej yi tnum Jerusaln, nin yi en cunin ban yi chibansal quib yi e aj Israel junt tir swutz Kataj Ryos. Yi tzibanl tetz yi liwr itz yi yaj yi na biaj Nehemas. Yi jun yajatz, i jun scyeri e xonl Israel yi atij pres jalen Babilonia. Te yi at tzaj Nehemas Babilonia, ja jal balajil i swutz yi rey Artajerjes, na ocnak i tetz pilul tca yi reyatz. Chon tzun at i-tz yi tponen stziblal cyakun yi e titzun yi en cun tanen yi tnum Jerusaln. Yi tbital i, nintzun octz tan jaklen cuybil chipaj yi e tetz tanum tetz Ryos. Tkol tzun Kataj Ryos yi banl tibaj, na nin tak yi rey amal tetz tan benen tan jesen junt tir yi tapij yi cunak woc soltej yi tnum Jerusaln. Yi chusun yi na kil tul yi liwr itz: Yi winin na tek Nehemas chi Ryos, nin jun cun kuklij cul tej. Ej, nin nchatz na kil yi quinin cyaj cyen tilol i yi jun akunatz yi cyoquen yi e contr tan xcyaklil tej. Nchatz na kil yi en cunin ban Nehemas tan chijutzen cyakil yi e cmon tan banlen yi akun, nin yi en cunin ban i tan jachlen cun yi akun chiwutz jujun kuj najal.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 12) na jilon te yi benen chakij Nehemas jalen Jerusaln tan yi rey Artajerjes. Yi cap wekl (Cap. 37) na jilon te yi toquen kbal yi akun tan jesen pon yi tapij. Yi toxen wekl (Cap. 810) na jilon te yi toquen silen yi cawl Kataj chiwutz e nim juy. Yi cyajen wekl (Cap. 1113) na jilon te yi chibansalt quib swutz Kataj Ryos. Yi jakol Nehemas cheybil cyetz yi e tanum

yi xtxolbilej yi cyajnak cyen stzibal Nehemas, yi cyajl Hacalas: Itzun bantz le xaw Quisleu,a te yi nsken el junakix yob tan Artajerjes yi rey, tan cawun le tnum Susa. Chon tzun atin wetz yi in Nehemas le jun tnumatz. 2 Chon atintz le jun tnumatz yi cyulen yi e witzun Hanani scyuch coboxt kaxonl, yi chon chisajen le amal cwent Jud. Nintzun injak scyetz yi en tanen yi katnumil Jerusaln, scyuch yi e katanum yi nsken chopon junt tir tan najewen tul.
a 1:1

1Je

Yi yol Quisleu itz yi xaw noviembre-diciembre le ketz kacalendario.

413
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS1,2

414

3 Itzun cyaltz: Chin bisbil nin ate cunt yi e katanum. Nin yi tnum, tircun elnak cun swutz. Na yi tapij yi at soltej, cunak woquin. Nin cyakil yi echk sawanil ocnak kakl, chech tzun bantz swetz. 4 Yi wital yi xtxolbilatz, nintzun incole cuntz tan okl. Junawes toquen cyen bis swetz tetz cobox kej. Quinin nchinwan te cobox kejatz. Nin ja noctz tan jaklen cheybil ketz, tetz Kataj yi at tcyaj. 5 Itzun waltz tetz: Ilu Kataj Ryos, ilu taw yi tcyaj. Ilu yi Ryos yi winin keju, nin winin chamilu. Ilu yi Ryos yi na el cunu te yolu, nin ilenin xomiju skej cyakil yi o yi chon kuklij kacul teju, nin scyej yi e yi cyetz cun cyalma na chitzan tan banlen tanen yi cawlu. 6 Ma jalu Ta, max culu skibaj, tbiteu yi intzi, inkul. Ajk cuntzaj wutzu tan inxmayen. Na skejl tu lakbal na cu inwutz teru Ta. Na cu inwutz teru tan jaklen cuybil kapaj yi o xonl Israel. Na na el intxum tetz, yi ja kajuch kil swutzu. Nketz ntin yi e mas xonl Israel, ma na nchatz in, scyuch innajal, nin scyuch yi e inxonl. Ja kajuch len kil swutzu. 7Ja kaxom te yi ketz kajbil yi quic mu xac, na quinin nkaxom te yi teru tajbilu. Quinin nkaban tanen yi cawlu, na qui nkaxom te yi teru yolu yi talnaku tetz yi chakumu Moiss. 8 Ma jalu Ta, elk kajabu skej chi alijt cyen tanu tetz Moiss. Na je yoluej: Kol tzijuch itil, cxelpon inxitul chixol yi e awer nak.b 9Poro nchatz talu: Kol tzimejbajt itib tzinwutz nin kol cxomwok te yi wajbil, tzincuye ipaj. Nchatz talu: Kol tziban tanen yi incawl, cxult wan le yi amal yi txaijt wan tetz wetz innajbil. Mpe nskenk cxelwok xit benen tzin wi munt, cxult junt tir wan, chiju ban Ta. 10 O bin chakumu Ta, nin o tanumu yi txaij chot tanu. Ja kacolpij tanu tan yi poreru tu chamilu, 11na ilu kaRyosil, ilu Cawl ketz. Chastzun te, na cu inwutz teru tan tbitalu intzi inkul, na in xconsbetzu. Nchatz tbiteu chitzi chikul yi e mas xconsbetzu. Na yi kajbil itz, tan taklen keju. Taktzaju banlu swibaj tan jalen imbalajil swutz yi rey, chinch tzun bantz tetz Kataj yi woquen tan jaklen cheybil wetz tetz i. Yastzun waltz, na te yi tiempatz in akol tca Artajerjes yi rey.

bantz, le xaw Nisnc te yi nsken el junakix yob tan Artajerjes yi rey, tan cawun le amal Susa. Atin nintz le jun tnumatz tan akun tuch yi rey, na in bnol tca. At tzun jun tir, yi woponen tan taklen tca, nintzun til i yi na chimbisun. 2 Nintzun saj jakol swetz: Nehemas, mbi na abislej? Quic ayab na wilnin. Poro mbi na cicyan? At lo jun echk taklen yi na abislej, stzun yi rey bantz swetz. Te yi jun tkujatz, nin saj jun chin xow swetz. 3 Benen tzun waloltz tetz: Ta, cuyu impaj. Lok ben kon yi tiempu. Poro en quil chimbisun, na yi intanum kale mukxnaket cyen yi e intaj intxu, quict xac, na cunak woc tircun. Nchatz yi echk sawanil yi tnumatz tircun ocnak kakl. Chastzun te na chimbisun, chinch tzun bantz tetz.
b 1:8 Lv. 26:27-33; Dt. 28:64. 12:2. c 2:1

1Itzun

Yi benen Nehemas tan xtxicbajen junt tir yi tapij tetz Jerusaln

Nisn itz yi xaw marzo tu abril te yi ketz kacalendario jalu. Ex

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

415
4 en

NEHEMAS2

tzimban tan awucheyen? stzun yi rey. Woquen tzuntz tan jaklen cheybil wetz tetz Kataj tincul cuntu. 5 Nin ben walol tetz yi rey: Ta, ko at imbalajil swutzu, nin ko ban na nakujet tuchu, tkeu bin amal swetz tan imbenen le intanum Jud, kale mukxnake cyent yi e intaj. Taku amal swetz tan imbenen tan banlen ban tetz, chinch tetz yi rey. 6 Nintzun oc yi rey tan jaklen swetz: Nehemas, nicyna tiemp na taj tan awajen tan banlen ban tetz yi atanum? Tona cpakxij? stzun i swetz. Te yi toquen yi rey tan jaklen yi echk xtxolbilatz swetz, colchij yi reina xlaj i. Walol tzun yi tona chimpakxijt. Nintzun cujij i-tz. 7Nchatz wal tetz: Nink sculu yil taku jun wuj tan inchajol scyetz yi e ajcaw yi ate jalaj cyen yi tzanla Eufrates, bantz cyakol amal swetz tan woponen Jud. 8 Ej, nin nchatz na klo waj junt ort tan inchajol tetz Asaf yi quicylom tze, tan tkol i amal swetz tan telsen tzaj yi tze tan xconen tetz sawanil yi cal yi na xcon cyakun yi e sanlar yi e quicylom yi templo. Nin nchatz yi tze yil xconk tan banlen yi echk puertil yi tapij yi tzocopon soltej yi tnum, tu yi tze yi xconk tan banlen yi wetz incal, chinch tzun bantz tetz. Nintzun tak yi rey cyakil yi minjak tetz, na xomij Kataj swej tan wucheyen. 9Itzun bantz yi woponen chiwutz yi e ajcaw yi ate jalaj cyen yi tzanla Eufrates, nintzun wak echk uj scyetz, yi tak yi rey swetz. Nchatz xomche jun coloj quicylom swej. Na nin e saj chakol yi rey cobox sanlar yi ateen wi chej, scyuch cobox cyajcawil tan kaquicylen. 10 Poro yi tbital Sanbalat, yi aj Horn tuch Tobas, yi cyajcawil yi e amonita, yi at wopombil, nintzun je-tz chiwutz. Na yi cyajbil itz tan qui tponen jun tan quicheyen yi e intanum yi e xonl Israel. tzuntz Jerusaln. Ej, nin yi ticyen ox kej, nintzun imbenentz lakbal scyuch coboxt yaj tan tilwen yi en cun tanen yi tnum Jerusaln. Cyal nintzun walwit yi intxumun yi nsken oc lacp te walma tan Kataj Ryos, tan imbnol ban te yi katnumil, Jerusaln. Quic mas chej cyan kan. Ntin cun yi jun wetz yi atinen tibaj. 13 Chon tzun kelen tzajtz le sawan yi na biaj sawan yi na xmayinin tjocoj. Chon kicyentz swutz yi ne a yi na biaj Dragn. Ej, nintzun ja kicyaktz tzi yi sawan kale na elet tzis. Nintzun baj inxmayil yi echk tapij yi at soltej yi tnum te yi jalaj xlajatz. Tircun cunak woquin. Ma yi echk sawan tircun ocnak kakl. 14Kalenas tzun koponentz tzi yi junt sawan yi na biaj yi sawan kale na itzet tal ne a. Nin o opontz tzi tanquil yi tca rey. Poro quinin tzun o icypon, na quic be tetz yi inchej. 15 Iten nin akbalatz o jepontz tul yi tkambil a, nintzun baj wilol yi en cun tanen yi tapij yi at soltej yi tnum. Yi wit wilol, nintzun o pakxijtz. Iten nin sawanatz o oquet kale o eltzit. 16 Qui tzicy scyetz yi e ajcaw yi in xnaken. Nin qui tzicy scyetz yi mbi mimban, na ntaxk wal scyetz. Nchatz quinin wal scyetz yi e intanum, yi e pale, scyuch yi e kawutzilen, scyuch yi e wi banl wi, scyuch yi e mas intanum yi tajwen tan cyakujen te yi akun.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11-12 Kulen

Yi tponen Nehemas Jerusaln

NEHEMAS2,3

416 Yi chimolxen cyakil yi cmon tan Nehemas

bantz, nintzun wal scyetz cyakil yi e cmon: Eu kacmon, sak chiwutzu yi chin bisbil nin kutanen. Nin sak chiwutzu yi en tanen yi katnumil, tu yi echk sawanil yi tircun ocnak kakl. Ma jalu eu kacmon, kamole bin kib nin kakujk tan jesen junt tir yi tapij, bantz quit chitzeenen mas yi e kacontr skej, chinch bantz scyetz. 18 Nchatz intxolil scyetz yi banl talma Kataj yi at swibaj tu yi mbi cun saj tlol yi rey swetz, nintzun cyaltz: Yi ko yatz, kamoleen bin kib nin kakujk, chech bantz. Chastzun te tetz cun cyalma jen chimolol quib tan akun. 19Poro itzun yi quibital Sanbalat, yi aj Horn, tu Tobas yi ajcaw tetz Amn, tu Gesem yi aj Arabia, yi mbi i ilatz yi katxumun, nintzun e oc tan xcyaklin skej. Itzun cyaltz: Mbi na iban wok? Tzipaje pe cawl yi kareyil? 20 Poro nintzun wal scyetz: Yi Kataj Ryos yi at tcyaj, i tzocopon tan kucheyen. Chastzun te ja je kamolol kib yi o ketz yi o xconsbetz i tan xtxicbajen junt tir yi tapij yi at soltej yi katnumil. Ma itetz quic nin itoclen tej, na nketz itetz, chinch tzun bantz scyetz. chitarey yi e pale Eliasib scyuch yi e tuch, itz tan banlen yi sawan yi na biaj Cyetz Cneru. Oc marquil yi sawanatz cyan. Nin nchatz oc yi puertil cyan. Ej, nin e nchibnon yi tapij yi na xet tzaj kale atit yi Torre de Los Cien, jalen kale atit yi torre Hananeel. 2 Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e aj Jeric bnon tetz. Ma yi junt pi yi xom tzaj, Zacur yi cyajl Imri bnon tetz. 3 Ma yi sawan yi na biaj tetz cay, e xonl Senaa bnol tetz. E ocsan yi echk marquil yi sawan tu yi echk quiwel wutz coc tan qui jakxen. 4 Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e tu Meremot bnol tetz. Yi Meremotatz i cyajl Uras, nin i mamaj ta Cos. Ma yi junt pi yi xom tzaj, e xonl Mesulam yi cyajl Berequas, yi mamaj Mesezabeel bnol tetz. Ma yi junt pi yi xom tzaj, e xonl Sadoc yi cyajl Baana bnol tetz. 5 Ma yi junt pi yi xom tzaj e xonl Tecoa bnon tetz. Quinin e cul yi e chibajxom nka yi e yi at chikej tan quicheyen tan banlen yi akun, poro ilenin ja bnix cyan. 6 Ma yi sawan yi na biaj Jesana e tu Joiada scyuch yi e xonl Mesulam bnon tetz. Yi Joiadajatz i cyajl Paseah. Ma Mesulam i cyajl Besodas. E bnol tetz yi sawanatz tuml yi echk marquil, tu echk quiwel wutz coc tan qui toquen jakx. 7Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e xonl Melatas bnon tetz, scyuch yi e xonl Jadn. Yi e xonl Malatas e aj Gaban. Ma yi e xonl Jadn e aj Meronot. Yi e wunak yi najlche Gaban tu Mizpa chon ate jak cawl yi gobernador tetz yi amal yi at jalaj cyen tzanla Eufrates. 8 Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e xonl Uziel bnon tetz. Yi Uzielatz i cyajl Harhaa, yi txakol sakal.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17Itzun

1Itzun

Yi bajen jatxol Nehemas yi echk akun

417

NEHEMAS3

Ma yi junt pi yi xom tzaj Hananas bnol tetz. Yi Hananasatz i bnol perfum. Yi cob yajatz e bnon yi tapij jalen te yi tapij yi na biaj Nim Wutz. 9Yi junt pi yi xomtzaj, bnix tan Refaas yi cyajl Hur. Yi Refaas i yi ajcaw te yi jalaj tnum Jerusaln. 10 Ma yi junt pi yi xom tzaj Jedaas yi cyajl Harumaf bnon tetz, na yi jun piatz yi bnix tan, chon cun at swutz yi cal i. Ma yi junt pi yi xom tzaj, Hats yi cyajl Hasabnas bnon tetz. 11Ma yi junt pi tapij tuml yi torre yi at tibaj yi na biaj torre tetz echk chuj, e Malquas yi cyajl Harim bnon tetz tu Hasub yi cyajl Pahat-moab. 12 Ma yi junt pi yi xom tzaj, Salum bnon tetz scyuch yi e mel. Yi Salumatz i cyajl Halohes, nin i ajcaw te jalajt yi tnum Jerusaln. 13 Ma yi sawan yi na xmayinin tjocoj yi na biaj Hinom, e Hann scyuch yi e wunak yi najlche Zanoa bnon tetz. Oc yi puert cyan tu yi echk quiwel wutz coc tan qui jakxen. Nchatz bnix cyaj cient tu nicy metr tapij cyan. Chon e xetenin te yi sawan yi na xmayinin tjocoj, jalen te yi junt sawan kale na elet tzis. 14 Yi sawanatz kale na elet tzis Malquas bnon tetz. Yi Malquas i cyajl Recab. Nchatz i yi ajcaw tibaj Bet-haquerem. I ocsan yi puert tu yi echk quiwel wutz coc tan qui toquen jakx. 15 Ma yi sawan kale na itzet tal ne a, Salum bnon tetz. Yi Salumatz i cyajl Colhoze, nin i ajcaw tibaj yi tnum Mizpa. I ocsan yi puert, nin i jesan yi mujil tu echk quiwel yi na oc wutz coc tan qui toquen jakx. Nchatz oc i tan banlen yi tapijil yi pila yi na biaj Silo, yi at xlaj yi cojbil yi at swutz yi cal yi rey, jalen kale atit yi yotx yi at tan kacwen ponen le tnumben kajtzun Luwiy. 16 Ma yi junt pi yi xom tzaj Nehemas, yi cyajl Azbuc bnon tetz. Chon xetenin swutz yi chinich kajtzun Luwiy, jalen kale atit yi pila nin jalen kale atit chical yi e sanlar. Yi Nehemas i ajcaw tibaj jalaj yi tnum Bet-sur. 17Ma yi junt pi yi xom tzaj, e xonl Lev bnon tetz. Bajx xeten Rehum, yi cyajl Bani tan banlen jun pi. Kalenatz xeten Hasabas, yi ajcaw tibaj yi jalaj amal yi na biaj Keila tan banlen junt pi. Nin ja bnix tan i tan chibi cyakil wunak yi ate jak cawl. 18 Ej, nin kalenatz cyoquent yi e mas xonl Hasabas tan banlen jujunt pi cyetz. Oc Bavai yi cyajl Henadad tan banlen jun pi. Yi Bavai, i ajcaw te yi jalajt amal Keila. 19Kalenas tzun toquen cyen Ezer yi cyajl Josu te junt pi tetz. Chon xetenin i swutz yi jenak kale colijchet cyakil yi macl tetz oyintzi. Nchatz i yi ajcaw cwent Mizpa. 20 Kalenas tzun toquen cyen Baruc, yi cyajl Zabai tan banlen jun pi tetz. Chon xetenin i le xtxuc yi tapij, jalen stzi yi puert kale atit yi cal Eliasib yi witz pale. 21Ej, nin xom cyen Meremot tan banlen junt pi. Yi Meremotatz i cyajl Uras, nin i mamaj ta Cos. Chon xetenin i tan akun swutz yi cal Eliasib jalen kale na tzajpont yi mojom i. 22 Ma yi junt pi yi xom tzaj, e cun yi e pale yi najlche kajlaj Jordn, bnon tetz. 23 Kalenas tzun cyoquen cyen Benjamn tu Hasub tan banlen junt pi yi at swutz chical. Nchatz Azaras, yi cyajl Maasas yi mamaj Ananas, oc i tan banlen yi junt pi yi at swutz tetz cal.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS3,4

418

24 Kalenas tzun oc Binuy yi cyajl Henadad tan banlen jun pi tetz. Chon xetenin i te cal Azaras, jalen kale atit yi xtxuc yi tapij. 25 Te yi xtxucatz chon xetenin Palal yi cyajl Uzai tan banlen junt pi. Nchatz bnix yi torre tan yi at tibaj cal rey, yi chon at wutzkanil kale atit yi cal yi e sanlar yi e quicylom tetz rey. Kalenatz toquen cyen Pedaas, yi cyajl Faros tan banlen junt pi, 26 scyuch yi e akunwil yi na chakuj le templo yi najlche le amal Ofel. Chon e xetenin tan jesen tapij te yi sawan tetz A. Nintzun e ajt lelnak. Nchatz bnix yi torre cyan yi elnak tzaj mu tib tapij. 27Kalenas tzun cyoquen yi e pale yi najlche Tecoa tan banlen junt pi. Chon e xetenin te yi jun torre yi mas nim wutz tkan, jalen te yi junt torre yi na biaj Ofel. 28 Chijunalen yi e pale, e oc tan nuclen yi tapij swutzak chical. Chon tzun xetenin yi cyetz tzi yi sawan kale na chelet yi chej. 29Kalenas tzun toquen Sadoc, yi cyajl Imer tan banlen junt pi tapij yi at swutz yi tetz cal. Nchatz ban Semaas yi cyajl Secanas. Yi Secanasatz i quicylom tetz yi sawan yi na xmayinin telen tzin. 30 Ma yi junt pi, e Ananas, yi cyajl Selemas tu Hann yi wukakin cyajl Salaf, bnon tetz. Ma yi junt pi yi xom tzaj, Mesulam yi cyajl Berequas bnol tetz. Yi jun piatz yi bnix tan i itz yi at swutz yi cal. 31Ma yi junt pi yi xom tzaj, Malquas yi txakol sakal bnon tetz, jalen kale atit chical yi e yi na chakuj le templo, nin kale atit chical yi e aj negos swutz yi puert tetz pujbil xtisya, nin jalen le xtxuc kale atit yi garit. 32 Ej, nin kale atit yi jun garitatz, jalen kale atit yi sawan cyetz cneru, e txakol sakal scyuch e aj negos bnol tetz.

bantz yi tbital Sanbalat yi na katzan tan banlen yi tapij soltej yi tnum, nintzun saj colpuj wi-tz, nin chich cul i skej, nin nchatz oc i tan xcyaklin skej yi o judiy. 2 Benen tzun tlol i scyetz yi e mas tanum scyuch yi e sanlar cwent Samaria. Itzun taltz: Mbi na chiban yi e tal yab judiy tzonej yi jaltnin tan chiquimen tan wej? Chech ptzun cyetz ko stzaklok junt tir amal scyetz tan paten chitxixwatz swutz chiRyosil? Chech ptzun cyetz ko jun ntzi kej chixcyewet tan banlen yi tapijej? Chech ptzun cyetz yi ko sjalok balajil yi nicy cubej yi tzenakt xol tzaj? stzun i bantz. 3 Nchatz at Tobas yi aj Amn xlaj Sanbalat, itzun taltz tan chichben cul: Chixmayninu yi tal cyakun yi na chitzan tan banlen. Copon woc yi nink xon jun yac tibaj, stzun i bantz. wital yi xtxolbilatz, woquen tzuntz tan nachlen Kataj. Itzun waltz: Ta, yi ilu kaRyosil, tbiteu cyakil yi xcyaklin yi na chiban yi e wunakej skej. Cyakil yi echk taklen yi na cyal sketz, chonk bajij scyej. Nink chiloon cyetz cyakun chicontr. Nink chiben pres jak cawl junt nacin. 5Quik scuyu chipaj. Quik tzel kajabu scyej. Na na chitzan tan xcyaklin skej yi na katzan tan banlen yi tapij soltej yi tnum, chinch tzun bantz yi woquen tan nachlen Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Yi

1Itzun

Yi cyoquen yi e contr tan maklen klo wutz yi akun

Yi toquen Nehemas tan nachlen Kataj tan jaklen cheybil cyetz

419

NEHEMAS4

6 Ma yi o ketz, quinin o tane tan banlen yi tapij, na nsken wit nicyan kan. Nin cyakil yi e yi na chakuj, tetz cun cyalma na chitzan tan akun. 7Ma yi quibital Sanbalat tu Tobas, scyuch yi e aj Arabia, scyuch yi aj Amn, nin scyuch yi e aj Asdod yi tzan bnixen yi tapij soltej yi tnum Jerusaln, nintzun chich chicultz skej, na sken wit kaxcye tan jesen junt tir yi echk pial yi cunak woc. 8 Nin je chimolol quibtz tan xtxumlen yi en chiban tan xiten yi akun yi nsken wit bnix kan. 9Nintzun o oc ketz tan jaklen cheybil ketz tetz Kataj Ryos, nin skejl tu lakbal e cu quicylom kan tan kacolol kib chikab. 10 Ma yi e xonl Jud, nin chicabej chicul te yi akun, na at e yi cyal: en kaban? na yi e akunwil ja chikexij tan telsen yi echk cub yi tzenak. Nin at tzajnin tan chixcyewen tej. Nchatz o ketz quil kaxcye tan banlen yi tapij, chech bantz. 11Ma yi e kacontr nin cyal: Kocopon chixol yi e xonl Israel, nin qui tzicy scyetz yil kocopon. Na kocopon chixol tan chibiylen cun, nin tan xiten yi cyakun yi na chitzan tan banlen, chech. 12 Poro yi e katanum yi najlche nakajil yi e kacontratz, yi quibital nintzun e ul tan talchen sketz. Ala tir e ulak tan talchen yi at cyulbil yi e kacontratz tan kabiylen. Yil chul tan chibiylenu, sbajk chisutal yi tnum, chech bantz sketz. 13 Walol tzuntz scyetz cyakil yi e intanum tan chibnol list quib tan oyintzi. Chimolol tzun quibtz tuml chinajal. Nintzun incawunin tan chibenen cobox tculoc tzaj yi tapij. Nin coboxt kale cunakit woc. Nin coboxt kale atit echk jocojil yi tapij. Cyan len yi echk macl tetz oyintzi cyan, chi tanen spar, tu lans, tu coxbil flech. 14Yi wilol yi tircun na chixob len yi e ajcaw, scyuch yi e gobernador, scyuch cyakil yi e mas intanum, nintzun ben walol scyetz: Quil chixobu scyetz yi e kacontr. Ulk txakx chiculu, yi ketz Kataj chin cham nin i, nin chin xowbil nin i. Quiwit bin tan oyintzi tan chicolchen yi e mas katanum, scyuch yi e kanitxa, scyuch yi e kanajal nin tan colchen cyakil yi kamebil, chinch ban nintz scyetz. 15 Ma yi quibital yi e kacontr yi list atot ketz tan oyintzi, nin yi telen chitxum tetz yi nsken xcye Ryos tan xiten yi chitxumun, quit tzun e sajtz tan oyintzi. Ma o ketz, o xetij junt tir tan akun te yi tapij. 16 Ej, nin iten nin te kejatz, cwen kajatxol kib tan akun. Cob o eltz. At e, e oc tan akun, nin at e, e oc tan kaquicylen tan paj yi e kacontr. Yi e, yi e oc tan kaquicylen cyan echk lans cyan, tu echk makbil flech. Nchatz cyan coxbil flech cyan tu colol wutz chicul yi chich cun. Ej, nin cyakil yi cyajcawil yi e aj Jud, ate-tz wutz chicoc tan chiquiwsen. 17Nchatz cyakil yi e yi na chakuj te yi tapij, chi quitanen yi e yi na chitzan tan teken yi echk cub, jalaj chikab tan ticylen nin yi chimacl tetz oyintzi, nin jalajt tan akun. 18 Nchatz quitanen yi e yi na chitzan tan banlen yi tapij, at len chispar xeak chicul yi na chakuj. Nchatz chon at yi yaj yi na ocsan yi chun tzinxlaj. 19Na nsken wal yi xtxolbilej scyetz yi e ajcaw, scyuch yi e gobernador, nin scyetz cyakil yi e mas katanum. Tircun o joylaj len skaxol te yi na katzan tan akun, na nim tkan yi tapij yi na katzan tan banlen. 20Chastzun te, yil quibitu yil chin yi chun, quic na ban alchok atetu, lajkel chulu tan kucheyen tan oyintzi. Nin Kataj Ryos tzocopon tan kucheyen, chinch bantz scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS4,5

420

21Yastzun kulejtz tan banlen yi tapij. Ja koc tan akun jetz yi na jeul yi kej, jalen yi na cu kej. Nchatz nchiban yi e yi na chitzan tan kaquicylen, cyan cyen tu chimacl tetz oyintzi cyan cyakil kej. 22 Nchatz wal scyetz cyakil yi e intanum, scyuch yi e yi na chitzan tan kucheyen te yi akun, yi tajwen tan kacyajen cyen le tnum Jerusaln cyakil lakbal. Nin bixe yi jun puntilatz wan tan chixconen tetz quicylom lakbal. Ma chajkej, ja chakuj te yi tapij. 23 Nchatz te yi cobox kejatz, quinin el bech ketz kan. Mpe ink, nka jun inxonl, mpe junk kamos nka jun yi na tzan tan kaquicylen. Cyal nin jun yi nink el bech tetz tan watl. Ej, nin yi nkaben tan ticylen kuca, cyan len kamacl kan tetz oyintzi.

bantz nintzun e mol quib cyakil yi e xonl Israel scyuch quixkel tan jun txumun scyej coboxt katanum yi at chimebil. 2 Nin at e cyaltz: Yi o ketz winin kanitxa, nin quic kawa. Chastzun te ja katxix winin ixin triw scyetz tan qui kaquimen tan wej. 3 Nin nchatz at e cyaltz: Tan paj yi quic kawa ja kak yi katxotx scyetz e ricatz tetz prentil kawa, nin ja kak scyetz echk kaamal kale awijet lobaj uva kan. Nchatz ja kak yi kacal scyetz tetz prentil kacmon. 4Nchatz at e cyaltz: Ja el tzaj kacmon tan chojlen yi alcawal yi na cuch yi rey. Nin ja kak yi katxotx tu yi kujul scyetz tetz prentil yi kacmonatz. 5 Ej, nin cyaltz: Mbi tzuntz yi buchij cho cyakun yi e mas katanum yi at chimebil, na katanum kib. Ej nin quic jatxbil chixol yi e kanitxa tu yi cyetz. Poro yi e ketz kanitxa ja wit che kacay tan cyoquen tetz chiesclaw. Nin quit na jal kawalor tan chicolpenel tzaj, na quict katxotx nin quict kujul, na benak tetz prentil yi katxokben, chech tzun bantz. 6 Yi wital yi echk xtxolbilatz, nintzun nnoctz tan xtxumlen, nin saj jun chin chich culal swetz tan paj. 7Yi wit intxumul yi chin ploj nin yi jun ajtzaklatz, nintzun saj colp inwi scyej yi e ajcaw scyuch yi e gobernador. Na mbi xac na chitzan tan jaklen taal chipuk scyetz katanum. Che inmolol tzun cyakil yi e xonl Israel tan xtxumlen yi en sban yi jun xtxolbilatz. 8 Yi chimolol quib chicyakil, nintzun waltz scyetz: Yi o ketz ja kajoy puntil tan chicolpen yi e katanum yi benake cay jak chicawl yi e mas tnum yi qui na cyek chi Ryos. Ma yi e cyeru na chitzanu tan chicayen nin junt tir. I pe cyajbilu tan koquen tan chicolpen junt tir? chinch tzun bantz scyetz. Quict nin tzun jun yol cyaltz na quit jal chiwalor tan yol. 9Nchatz wal scyetz: Qui na yub yi xtxolbil yi na chitzanu tan banlen. Tajwen cyeku chi Kataj Ryos, tan qui cyoquen yi e yi quic na cyocsaj, tan kayolchen. 10 Chastzun te yi o ketz scyuch yi e inxonl, scyuch yi e yi na chakuj swuch, ja kak chicmon, tu ixin triw tetz chiwa yi e katanum. Poro ja wit katxum yi skacuye chipaj te yi chitxokbenatz yi at sketz. 11Ma jalu, copon inwutz scyeru tan chicuyulu chipaj yi e katanum yi at chitxokben scyeru. Cyakeu junt tir yi chitxotx tu yi cyujul, tu chical yi at cyen tetz prentil chitxokben, chinch bantz scyetz. 12 Ban atit, skabne chi yi ntalu sketz. Quit kacuch yi chitxokben, chech tzun bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi jalen wak ib chixol ten yi e xonl Israel

421

NEHEMAS5,6

Che inchakol tzun yi e pale. Nin waltz scyetz yi e akol cmon yi ate-tz yi tajwen tan chisukil chiyol chiwutz cun yi e paleatz. 13 Nchatz je injabul yi bech wetz chiwutz tircun. Nin waltz scyetz: Chon cun sbne Ryos tan chilajen lenu xeak chicalu tuml cyakil yi at scyuchu ko quil chel cunu te chiyolu yi ja chisuku tetz, chinch tzun bantz scyetz. Amn, yastzunk sbne, chech. Tircun tzun e cyak kej Kataj. Nin e el cun tej quib yi chiyol yi e suk. 14 Ej, itzun bantz te yi coblaj yobatz yi nchinxcon wetz tetz gobernador cwent Jud, quinin minxconsaj yi echk taklen yi at derech jun gobernador tej. Na ja chimbixe tan Artajerjes yi rey, te yi at tzaj i tul junakin yob tan cawun. Nin ja cyaj cyen wilol yi akun te yi na xon tzaj i tul junak coblajix yob tan cawun. 15 Ma yi e mas gobernador yi icynake cyen, nkeratz nchiban cyetz, na ja choc tan chixilen yi e kawunakil. Na ntin tan jalen chiwa tu chiwin, ja chijak cawunak pi sakal tul jujun kej. Nchatz yi e mas yi ja chakuj jak chiwi, ja baj chibuchul yi e wunak. Ma yi in wetz, nkeratz mban intxumun, na na wek chi Ryos. 16 Ej nin nchatz ja bnix jun pi wetz wan te yi tapij. Nin ja nakuj scyuch cyakil yi e inmos yi na chakuj swuch. Ej, nin nchatz quinin nnoc tan joylen puntil tan incambal mu intxotx. 17Ma na, ja che incachaj mas xkancap cient wunak cyakil kej. chixol yi e wunakatz, at cobox bajxom. Apart yi e yi nchisaj tul junt nacin tan kaxajsen. 18 Nin in txiclchin swutz yi gast. Na jun kej nintu, ja quim jun mam woys wan, tu kak balaj cner, tu echk balaj quitx. Nin yi na jepon lajuj kej, ja wak winin win scyetz. Quinin minxconsaj yi chipuk katanum tan chojlen cyakil yi echk gastatz, na ja wil yi quic ate cunt. 19Ma jalu bin Ta, yi ilu inRyosil, nink nul txakx tculu. Nink nul txakx tculu tan yi ban yi mimban scyej intanum, chinch tetz Kataj. tzun yi tapij. Quic mu amal cyaj cyen yi quick tapij tej. Ntin cun echk sawan ntaxk oc puertil. Itzun bantz yi quibital Sanbalat tu Tobas nin Gesem yi aj Arabia, scyuch yi e mas kacontr yi nsken wit bnix yi tapij, 2 nintzun ul mantartz cyan swej. I klo cyajbil yi chonk woponen scyej tul jun aldey cwent yi tjocoj yi na biaj Ono. Poro nintzun el intxum te yi chitxumun yi itz tan insublen tu. 3 Benen tzun mantartz wan tan talchen scyetz yi quic tamalil swetz, na na katzan tan banlen jun balaj akun. Nin yi kol chimben scyej stanek yi akunatz. 4 Cyaj tir ul mantar swej. Nin iten nin xtxolbilatz na cyal. Nchatz in, iten nin xtxolbilatz na walnin scyetz. 5 Tulen tzun jun chakum Sanbalat swej. Cyan cart tan yi jakij. Nin iten nin xtxolbilatz na tal tul. Yastzun oin tir mantar cyan swej. 6 Ej, nin je na tal yi ujej: Nehemas, at yol na tzan chixol wunak. Nin iten nin yol na tzan Gesem tan talchen. Nin yi yol itz: Yi aatz, scyuch yi e xonl Israel, na cxtzanwok tan xtxumlen tan itelen tzaj jak cawl yi rey. Nin yastzun xac yi na cxtzanwok tan banlen yi tapij. Nchatz na alchij yi aatz, cocopon cyen tetz rey. 7Nchatz ja kubit yi ja wit chibixe cobox elsanl stzi Ryos awan tan tocsen chicul wunak. Nin scyale scyetz cyakil wunak: Ma jalu ja jal ketz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Bnixen

Yi toquen xowsen Nehemas

NEHEMAS6,7

422

kareyil yi o aj Jud, chech sbne. Tzelpon akej yi kol tzopon yi xtxolbilej twi Artajerjes yi rey. Chastzun te, mas balaj yil kajilon ketz tzawuch tan xtxajlen tej, tan qui toponen twi rey, chij Sanbalat tul yi uj. 8 Benen tzun intzibal yi xtxolbilej tetz Sanbalat. Yi xtxolbilatz yi na tzanu tan talchen, quic mu xe, nin ilu tu txumul tetz, chinch ban nintz. 9Ja lajluchax tzinwutz yi ja xcon yi jun xtxolbilatz cyakun ntin tan kaxowsen. Na i tanen chiwutz cyetz, yil kubit, kelepon xit, nin quit koc il te yi akun. Poro yi in wetz mas tcunin woquen il tan xtxumlen yi akun enk tan bnixen chan. 10 Imbenen tzuntz tan xon te Semaas yi cyajl Delaa, yi mamaj Mehetabel, yi junawes jopon tib i xe yi tetz cal. Yi woponen nintzun tal i swetz: Ban lo chinch wetz yi nink kamol kib xe cal Kataj nin kalamel tzaj yi echk puert, na te yi akbalej at cyulbil biyol ketz, stzun i bantz swetz. 11Yi e yaj chi wutanen wetz qui na chixob cyeratz, nin qui na cyew quib. Nin qui na chiben le cal Kataj ntin tan ew ib. Chastzun te quil chimben wetz tan ew ib, chinch bantz tetz. 12 Nchatz el intxum tetz yi nketz Ryos na akon tzaj yi yol i. Ma na tan paj yi chojijt i cyakun Sanbalat tu Tobas tan inxowsen. 13 Chojij i tan inxowsen, bantz injuchul wil. Na yi nink mimban chi yi tal i, ja klo el intxix, nin ja klo el inkej. 14 I bin jalu Ta, ilu inRyosil, quik tzel tej culu yi xtxolbil yi na chitzan Sanbalat tu Tobas tan banlen swej. Nchatz quik tzel te culu yi echk taklen cachi yi na ban yi xnan Noadas, na na tocsaj tib tetz elsanl stziu. Ej, nin quik tzel te culu yi mbi na chiban yi e mas yi na cyocsaj quib tetz elsanl stziu, na nchatz e na chitzan tan joylen puntil tan inxowsen chinch bantz tetz Kataj. 15 Ja tzun bnix yi tapij le junak o tajlal xaw Elul.d Nicy cient tu cob kej ben tcyal tan banlen yi tapijatz skej. 16 Yi quibital yi e kacontr yi nsken wit bnix yi kakun, nintzun e xobtz sketz. Nchatz e ban yi mas nacin yi ate skanakajil. Quit tzun cyocsaj quib nim, na nin el chitxum tetz yi ja bnix yi akun kan tan tu yi xomij yi porer Ryos tan kucheyen. 17Te yi cobox kejatz winin cart ben swutz Tobas cyakun yi e katanum yi lmak wunak, yi xomij chiwi tej i. Nchatz winin tulen uj tan Tobas chiwutz yi eatz. 18 Na winin intanum sken chisuk chiyol tan xomen chiwi te Tobas tan paj yi i yi ji Secanas, yi cyajl Ara. Nin nchatz xom chiwi tej tan paj yi Johann, yi cyajl i, nsken chume tu yi mel Mesulam yi cyajl Berequas. 19Chastzun te tzinwutz cun na cyak kej i. Nin cyakil yi na wal na opon cyan twi Tobas. Nintzun na ult uj tan Tobas tan inxowsen. bantz yi bnixen yi tapij, nin yi sken oc echk sawan, nintzun e bixe cobox quicylom sawan wan, nin cobox aj bitz, scyuch cobox scyeri e xonl Lev tan chixconen xe cal Kataj. 2 Nintzun e inchak yi witzun Hanani,e tu Hananas yi chibajxom sanlar. Nin e bixe wan tetz ajcaw chixol yi e aj Jerusaln. Yi Hananasatz i jun balaj yaj yi ban kuke kacul tej, na mas na tek
d 6:15

1Itzun

Yi chibixewen cobox ajcaw tan Nehemas

Yi yol Elul itz yi xaw septiembre tul ketz kacalendario.

e 7:2

Neh 1:2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

423

NEHEMAS7

i chi Ryos chiwutz yi e mas katanum. 3 Nintzun wal scyetz: Quil tzijakwoken yi echk sawan, jalen cun yil maktij kej. Nin cyakil cwen kej tajwen tan joplen, nin tan tocsen echk quiwel wutz coc. Nin nchatz wal scyetz: Tajwen tan itilol yi ko ate quicylom stziak echk sawanatz. Nchatz e bixe aj ront wan tan quicylen yi tnum. Nin wal scyetz yi eatz yi na chatet tan quicylomin. At e nchixcon tan quicylen yi tnum, nin at e yi chon e cyajen cyen tan quicylomin swutzak chical. 4Yastzun wulejtz, na chin wutzilen nin yi amal yi majij tan yi tnum, poro quic mas wunak najlche tul, na ntaxk baj bnix junt tir chical. bantz nintzun tak Ryos jun intxumun tan chicwen inmolol yi e wi banl wi scyuch cyakil yi e mas katanum tan cusen chibi tan kilol yi jatna kaxonen. Nchatz jal yi liwr wan kale tzibanet chibi yi e yi tenchan cyunlen. 6 Je chibi yi e xonl Israel yi itznake Jud, nin benake ticylen pres tan Nabucodonosor yi rey cwent yi nacin Babilonia. Yi eatz ja chul junt tir tan najewen Jerusaln tu yi echk mas amal cwent Jud kale najlchet tenchan. 7Yi chibajxom yi eatz yi e ul itz: Zorobabel, Josu, Nehemas, Azaras, Raamas, Nahaman, Mardoqueo, Bilsn, Misperet, Bigvai, Nehum tu Baana. Yi e xonl Paros, itz cob mil tu jun cient tu oxcal tu coblaj chixonen. (2,172) 9 Ma yi e xonl Sefatas, ox cient tu oxcal tu coblaj chixonen. (372) 10 Ma yi e xonl Ara, kak cient tu nicy tu cob chixonen. (652) 11 Ma yi e xonl Pahat-moab yi xonl Josu tu Joab, itz cob mil tu wajxak cient tu wajxaklaj chixonen. (2,818) 12 Ma yi e xonl Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. (1,254) 13 Ma yi e xonl Zatu, itz wajxak cient tu cawunak o chixonen. (845) 14 Ma yi e xonl Zacai, itz juk cient tu oxcal tu lajuj chixonen. (770) 15 Ma yi e xonl Binuy, kak cient tu cawunak wajxak chixonen. (648) 16 Ma yi e xonl Baba, kak cient tu junak wajxak chixonen. (628) 17 Ma yi e xonl Azgad, itz cob mil tu ox cient tu junak cob chixonen. (2,322) 18 Ma yi e xonl Adonicam, kak cient tu oxcal tu juklaj chixonen. (677) 19 Ma yi e xonl Bigvai, itz cob mil tu oxcal tu juklaj chixonen. (2,077) 20 Ma yi e xonl Adn, itz kak cient tu nicy tu o chixonen. (655) 21 Ma yi e xonl Ater, yi xonl Ezequas, itz jun mutx tu wajxaklaj chixonen. (98) 22 Ma yi e xonl Hasum, itz ox cient tu junak wajxak chixonen. (328) 23 Ma yi e xonl Bezai, itz ox cient tu junak cyaj chixonen. (324) 24 Ma yi e xonl Harif, itz jun cient tu coblaj chixonen. (112) 25 Ma yi e xonl Gaban, jun mutx tu olaj chixonen. (95) 26 Ma yi e aj Beln tu Netofa, jun cient tu jun mutx tu wajxak chixonen. (188) 27 Ma yi e aj Anatot, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. (128) 28 Ma yi e aj Bet-azmavet, cawunak cob chixonen. (42) 29 Ma yi e aj Quiart-jearim, Cafira tu Beerot, juk cient tu cawunak ox chixonen. (743)
8 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 5 Itzun

Yi cwen junt tir chibi yi e xonl Israel

Yi cyajlal yi e wunak yi xomche scyej

NEHEMAS7
30 31

424

Ma yi e aj Ram tu Geba, kak cient tu junak jun chixonen. (621) Ma yi e aj Micmas, itz jun cient tu junak cob chixonen. (622) 32 Ma yi e aj Betel tu Hai, itz jun cient tu junak ox chixonen. (123) 33 Ma yi e aj Nebo, nicy cient tu cob chixonen. (52) 34 Ma yi e xonl yi junt yaj yi na biaj Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. (1,254) 35 Ma yi e aj Harim, itz ox cient tu junak chixonen. (320) 36 Ma yi e aj Jeric, ox cient tu cawunak o chixonen. (345) 37 Ma yi e aj Lod tu Hadid nin Ono, juk cient tu junak jun chixonen. (721) 38 Ma yi e aj Senaa, ox mil tu beluj cient tu junaklaj chixonen. (3,930) 39 Ma yi e pale yi e xonl Jedaas, jun scyeri e xonl Josu, at beluj cient, tu oxcal tu oxlaj chixonen. (973) 40 Ma yi e pale yi e xonl Imer, jun mil tu nicy cient tu cob chixonen. (1,052) 41 Ma yi e pale yi e xonl Pasur, jun mil tu cob cient tu cawunak juk chixonen. (1,247) 42 Ma yi e pale yi e xonl Harim, jun mil tu juklaj chixonen. (1,017) 43 Ma yi e xonl Lev yi e xonl Josu, tu Cadmiel yi e cun xonl Hodavas, itz oxcal tu cyajlaj chixonen. (74) 44 Ma yi e ajbitz yi e xonl Asaf, itz jun cient tu cawunak wajxak chixonen. (148) 45 Ma yi e quicylom sawan, itz yi e xonl Salum scyuch yi e xonl Ater, scyuch yi e xonl Talmn, scyuch yi e xonl Acub, scyuch yi e xonl Hatita, nin scyuch yi e xonl Sobai, jun cient tu junak wajxaklaj chixonen chicyakil cun. (138) 46 Ma yi e chakum yi e xcon xe cal Kataj, itz yi e xonl Ziha tu Hasufa, nin Tabaot. 47Tu yi e xonl Queros, Siaha tu Padn. 48 Nchatz yi e xonl Lebana, Hagaba tu Salmai. 49Nin e xonl Hann, Gidel tu Gahar, 50Reaa, tu e xonl Rezn nin Necoda. 51Yi e xonl Gazam, Uza nin Peseah. 52 Nchatz yi e xonl Behida tu Harsa, 53 tu yi e xonl Bacbuc, tu Hacufa, tu Harhur. 54Nin Bazlut, tu Mehda, tu Harsa. 55 Tu yi e xonl Barcos, scyuch Ssara tu Tema. 56 Nchatz yi e xonl Neza tu e xonl Hatifa. 57Ma yi e chixonl yi e chakum Salomn, itz: Yi e xonl Sotai, tu Soferet, tu Peruda. 58 Nchatz yi e xonl Jaala tu Darcn, nin Gidel. 59Yi e xonl Sefatas, tu Hatil, tu Pequeret-hazebim, tu yi e aj Amn. 60Cyakil yi eatz yastzun e yi e xcon xe cal Kataj. Itz ox cient tu jun mutx tu coblaj chixonen. 61Ma yi e yi e saj Tel-mela, tu Tel-harsa, tu Kerub, tu Adn, nin Imer, quinin lajluchax cyan yi ko e mero xonl kamam Israel nka qui. 62 E cun xonl Delaa tu Tobas, tu Necoda, nin itz kak cient tu cawunak cob chixonen. (642) 63 Ma chixonl yi e pale Habaa, tu Cos, tu Barzilai. Ja oc yi biatz tantu yi mmoc yi mel Barzilai tetz txkel. 64Ja chel lajun chixol yi e mas pale na yi toquen joylen chibi quinin e jal. 65 Nchatz yi ntaxk bixe tan cyelen chixol, tal yi gobernador scyetz, yi quic cuj tan bajen yi echk taklen cyan yi xansant, jalen yil tzoc jun pale tan txilun tej, tan Urim tu Tumim.f
f 7:65 Urim tu Tumim Itz cob tal ne cub yi xconak cyakun yi e witz pale tan jaklen yi tajbil Ryos. Ej nin chon at cun tul yi ne xbuk yi at wutz cul yi witz pale. Ex 28:30; Lv 8:8; Nm 27:21; Dt 33:8; 1S 28:6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

425

NEHEMAS7,8

66 Yi cyajlal cyakil yi e xonl Israelatz yi e ul itz, cawunak cob mil tu ox cient tu oxcal chixonen. (42,360) 67Te yi tajlalatz quinin e oc yi e chimos cwent. Yi tajlal yi e mosatz, itz juk mil tu ox cient tu junak juklaj chixonen. (7,337) Nchatz at cob cient tu cawunak o (245) chixonen yi e aj bitz yi ate chixol yi qui e oc tajlal. 68 Yi e xonl Israelatz, itz juk cient tu junak waklaj chixonen. (736) Ej, nin cob cient tu cawunak o (245) chimula, 69tu cyaj cient tu junak olaj (435) camey tu kak mil tu juk cient tu junak (6,720) buru. 70 Winin ajcaw te yi jujun najal cyak echk oy tan banlen yi akun. Tak yi gobernador: juklaj liwr oro, nicy cient lmak lak, o cient tu junaklaj bech cyetz pale. Ej, nin chon tponen tan tkab yi colol pwok. 71Nchatz ban yi cyajcawil yi jujun najal, cyak o quintal tu nicy oro, tu junak o quintal sakal. 72 Ma yi e mas katanum cyak ox quintal tu nicy oro, tu junak cob quintal sakal, tu oxcal tu juk bech cyetz pale. 73 Cyakil yi e xonl Israel scyuch yi e pale, scyuch yi e levita yi e quicylom puert, yi e aj bitz yi e chakum le templo, chon cyaten tulak echk chiamal, stzun Nehemas.

bantz le jukin xaw, nin te yi nsken chibaj bixe yi e xonl Israel swutzak chiamal. Nintzun e mol quib chicyakil le yi amal yi at swutz yi sawan yi na biaj sawan tetz A. Nintzun cyaltz tetz Esdras yi ajtzib, nin nchatz i pale, tan sajen tcyal yi liwr tetz yi ley Moiss yi taknak Ryos scyetz yi e xonl Israel. 2 Sajen tzun tcyal Esdras yi liwratz, tul yi bajx kej tetz yi jukin xaw tetz yi yob. Tulen tzuntz tan i chiwutz cyakil yi e cmon yi chimolon quib le amalatz. Ate yaj, scyuch xnan, scyuch yi e nitxa yi nsken baj ul cyajtzakl. 3 Jalchan cunin xeten Esdras tan silen yi ley Moiss chiwutz, jalen yi toponen chajcun kej. Chon chimolol quib le amal yi at swutz yi sawan yi na biaj sawan tetz A. Ej, nin cyakil yi e yi e mol quibtz, e oc tan tbiten nicy yi na tzan Esdras tan silen. Nin quic nin jun najk jilon. 4 Chon tzun aten Esdras yi ajtzib tibaj jun amal yi tzlum cun, yi nim mu wutz tkan, nin yatz nin xac yi bnixen. Nin le sbal i txiclche Matatas, Sema tu Anas. Nchatz Uras, Hilcas, nin Maasas. Ma le max i txiclche Pedaas, Misael, nin Malquas. Nchatz Hasum, Hasbadana, Zacaras nin Mesulam. 5 Jen tzun jakol Esdras yi liwratz chiwutz cyakil yi e yi ate-tz. Nin lajluch cunin benen quilol cyakil yi e wunak, na nim wutz tkan yi amal kale atent Esdras. 6 Yi jen jakol Esdras yi liwr, tircunin tzun e je txiclok nin e nume tan tbiten. Nintzun oc Esdras tan culajen Kataj, yi kaRyosil yi winin kej. Jen tzun chikol yi e wunakatz chikab tcyaj, nin cyaltz: Amn, yastzunk sbantz. Chicwen tzun joklok, nin copon cunin wutz chiplaj wuxtxotx. Tircun cyoquen tan culajen Kataj. 7Nin yi e xonl Lev yi ate-tz itz: Josu, Bani, Serebas, Jamn, Acub, Sabetai, Hodas, Maasas, nin Kelita. Nchatz Azaras, Jozabed, Hann, nin Pelaa. Nin e octz tan xtxolchen xol yi ley scyetz yi e mas wunak. Nin tircun numlche tan tbiten.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi jen silen yi ley Moiss chiwutz yi e xonl Israel

NEHEMAS8,9

426

8 Nim tzun ban chiwi tan silen yi ley Kataj chiwutz chicyakil cun, nin e octz tan xtxixpen le cyetz chiyol,g bantz telen chitxum cyakil yi e yi ate-tz te yi mbi ekan tan yi ley. 9Cyakil yi e wunak winin cyoken yi quibital yi xtxolbil yi at tul yi liwratz. Poro nintzun e oc Nehemas yi gobernador tu Esdras yi ajtzib yi nchatz i pale, scyuch yi e yi e xonl Lev, tan maklen chiwutz tan qui cyoken, nin tan qui chibisunen. Ej, itzun cyaltz scyetz: Yi jun kejej itz tan taklen kej Kataj Ryos, chech bantz. 10 Nchatz tal Esdras scyetz: Ma jalu ban chibenu tan waan. Chiwanku, nin ban baj balaj win cyanu. Nchatz ban cyaku chiwa yi e yi quic cyetz chiwa cyan cyan, na yi jalu itz jun kej tan culajen Kataj Ryos. Nin quil chibisunu ma na chitzatzinku, na kol katzatzin swutz Kataj, sjalok kachamil tan. 11Nchatz yi e xonl Lev, e octz tan chimaysen, nin tan maklen chiwutz yi e mas wunak tan qui cyoken na yi jun kejatz itz tan taklen kej Kataj. 12 Chibenen tzun cyakil yi e wunakatz tan waan. Ej, nin baj chijatxol chiwa chiwutz yi e yi quic cyetz chiwa cyan cyan. Na itz jun nim kej yi na chitzan tan ticysen, na sken el chitxum tetz yi yol yi je silen chiwutz. 13 Itzun le junt kej, nintzun e mol quib yi e cyajcawil yi jujun kuj e yi chixonl quib, scyuch yi e pale, nin yi e xonl Lev te Esdras tan xtxumlen yi mbi na elet yi xtxolbil yi at tul yi ley yi tzibant cyen. 14Nintzun e nojpontz te yi xtxolbil yi tal Kataj Ryos tetz Moiss, yi tajwen tan cyaten cyakil yi e xonl Israel tzak scabte tul yi nim kej yi na biaj: Nim kej tetz scabte, yi na icy tul yi jukin xaw tetz yi yob. 15 Telen tzun stziblal chiwi cyakil yi e yi ate Jerusaln, scyuch yi e mas yi ate lakak echk tnum soltej Jerusaln, yi tajwen tan chibenen yi e wunak xolak txacaben tan joylen kab oliw, tu echk kab arrayn tu echk xak xaj, nka alchok jilwutz kab tze tan banlen len jun scabte chi yi tzibant cyen le ley. 16 Chibenen tzun cyakil yi e wunak tan joylen echk kab tzeatz. Yi cyulen, nintzun e octz jujun najal tan banlen yi chiscabte. At e yi e oc tan banlen yi cyetz tibaj chical yi kajlaj yi wi. Nin at e e oc tan banlen wutzkanil yi chical. Nchatz at scabte bnix wutzkanil yi cal Kataj. Nin at bnix le caybil yi at swutz yi sawan yi na biaj Tetz Efran. 17Tircun tzun yi e xonl Israel yi ulnake junt tir, e oc tan banlen chiscabte. Nin e cyaj cyen txe. Na jetz te yi tiemp tetz Josu yi cyajl ta Nun, jalen te yi tiempej, quit na bajij yi xtxolbilatz. Chastzun te bixewen junt tir. Ej, nin winin chitzatzinen te yi jun xtxolbilatz. 18 Juk tzun kej ban yi jun nim kejatz. Nin jetz le bajx kej jalen te yi witzbil kej, nim cun wi ban Esdras tan silen yi liwr kale atit yi cawl Kataj Ryos chiwutz cyakil yi e wunak yi ate-tz. Ma le wajxakin kej, nintzun oc jun chin chamon ib yi winin ekan tan chi yi bixbant cyen tul yol Kataj.

bantz le junak cyaj tajlal iten nin xawatz, nintzun e molt quib chicyakil yi xonl Israel tan nachlen Kataj. E mol quib tan muclen wej, nin oc yi bech cyetz yi na chaj yi winin chibisunen. Ej, nin je chipucul puklaj xol chiwi.

1Itzun

Yi chibansal quib yi e xonl Israel swutz Kataj Ryos

g 8:8 Tan paj yi nim tiemp e atij jalen Babilonia (mas 70 yob), kale na xconet junt jilwutz yol yi na biaj arameo, quit na aw mas hebrey cyan.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

427

NEHEMAS9

2 Nchatz, nin e jatx quib yi e xonl Israel scyuch yi e awer nak yi ate chixol. Nintzun e baj xcyeentz tan jaklen cuybil chipaj tetz Kataj, nin tan xtxolen yi quil tu yi quil yi chimam chite. 3 Te yi txiclche, nintzun oc silen yi liwr kale atit yi cawl Kataj Ryos chiwutz. Ox tzun or e bantz tan tbiten yi cawlatz. Nin oxt or e ban tan xtxolen yi quil nin tan culajen Kataj. 4 Nintzun e je yi e xonl Lev tibaj yi echk yotx, nin e oc tan cuswutzil tetz Kataj yi kaRyosil. Chin chiwi nin ban tan yol. Je chibi yi eatz: Josu, Binuy, Cadmiel, Sabanas, Buni, Serebas, Bani nin Quenani. 5 Nchatz yi cobox xonl Lev, Josu, Cadmiel, Benuy, Hasabnas, Serebas, Hodas, Sebanas nin Petaas, nin cyal scyetz cyakil yi e mas xonl Israel: Kamoleen kib, nin koken tan taklen kakajsbil tetz Kataj yi kaRyosil. Kake kakajsbil tetz, tetz ben kej ben sak. Na at mas kej yi tetz bi swutz alchok jilwutz biajil, chech bantz. 6 Nchatz tal Esdras: Ta, ntin ilu ketz Kataj. Quic junt at. Ilu bnol tetz yi tcyaj tu cyakil yi echk taklen yi at tcyaj. Nin ilu bnol tetz yi wuxtxotx tu cyakil yi echk taklen yi at swutz. Nin ilu bnol tetz yi mar tu cyakil yi at xe. Ilu xicyol tetz cyakil yi echk taklenatz. Ej, nin cyakil yi jun coloj chakumu yi ate tcyaj na chitzan tan culajenu. 7Kataj, ilu kaRyosil, ilu txaonen Abram tan xomen teju. Ilu elsan tzaj le tnum Ur kale najlchet e caldeo. Nin ja je xtxixpulu yi bi, na ja oc tanu tetz Abraham. 8 Ta, ja tilu yi i jun yaj yi ja kuke cul teju. Chastzun te ja bixe jun tratu tuch. Yi jun tratatz itz, yi ja suku tan tkolu jun coloj amal tetz. Nin itz chiamal yi e cananeo tu e hitita, e amorreo, e ferezeo, e jebuseo tu yi e gergeseo. Suknaku tetz, nin ja el cunu te yi yolu, na ja taku yi amalatz scyetz yi e tetz xonl. Na yi ilu teru ilenin na el cunu te yi yolu. 9Nin nchatz, ja tilu yi quixcuj yi micypon cyakun yi e kamam kate jak chicawl yi e aj Egipto. Nchatz yi cyoponen tzi Cyak Mar, ja tbitu chitzi chikul yi cyoquen tan jaklen cheybil cyetz teru. 10 Ja chaju winin techl tu echk milawr tetz yi faran, scyuch yi e mas ajcaw yi ate jak cawl i, scyuch cyakil yi e aj Egipto. Ja chaju yi xtxolbilatz scyetz tan chicawsen, na ja tilu yi quixcuj tu yi jisbil cyetz yi e kamam kate yi micypon cyan jak chicawl. Nin ja jal keju tan yi echk milawratz yi mbanu. 11Cob cuntu el yi Cyak Mar tanu yi quicyen tzaj yi e kamam kate. Na skejenlen quicyen tzaj. Yi wit quicyen tzaj cwen tzun jopolu yi mar, nin cyakil yi e yi xomche tzaj tan chitzamlen, ja chicyaj cyen xe mar. Ja chiben mulkuj chi na ban jun cub yi na ben jolin wi a. 12 Nchatz ja bajx cunu chiwutz tul jun bocoj sbak tan chajlen chibe. Ma lakbal, bajxiju chiwutz tul jun bocoj kak tan xtxeken chibe. 13 Ej, nin nchatz ja cuulu tan yol scyetz wi wutz Sina. Ja jilon tzaju scyetz tcyaj, nin ja talu yi tajbilu scyetz. Ja talu yi balaj chusunu scyetz, ja taku echk leyu tu echk cawlu yi bintzinin tetz scyetz. 14 Ja talu scyetz yi tajwen tan chibnol tanen yi jun kej ujlen. Chon tkolu yi echk cawlatz tetz Moiss yi chakumu. 15 Nchatz taku chiwa yi chon sajen tcyaj. Nin ja taku quica te yi ate tzaj le amal tzinunin tu. Nin yi aatz chon telen tzaj tanu le cub. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS9

428

Nchatz ja taku amal scyetz tan cyetzal yi luwar yi suknaku scyetz chimam chite. 16 Poro yi e cyetz, scyuch yi e mas chixonl yi xomche tzaj, ja cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Ja choc yab, na ja cyaj cyen quilol yi cawlu. 17Quinin e oc tan xtxumlen yi echk milawr tu yi echk taklen yi banaku scyej. Ma na ja choc yab na ja choc tan joylen junt chibajxom tan cyajsen junt tir jak chicawl yi e aj Egipto. Poro yi teru Kataj ilu jun Ryos yi na cuyu kapaj. Ilu jun Ryos yi na el kajabu skej. At pasensu, nin at lok ib tuchu, na quinin nchicyaj cyen tilolu. 18 Nin ja cuyu chipaj. Wech na e oc tan banlen jun teblal ne wac yi seij cun cyulej. Nintzun cyaltz: Yi teblalej itz yi karyosil yi nxcye tan kelsenel tzaj Egipto, chech. Tan yi xtxolbilatz ja el keju cyan. 19Poro yi teru ja el kajabu scyej. Na quinin nche cyaj cyen tilolu le yi amal tzinunin tu. Nin yi jun bocoj sbak yi bajxij chiwutz tanu tan chajlen chibe chajkej, tu yi jun bocoj kak yi na txekun chibe lakbal, quinin el jatxolu scyej. 20 Ej, nin chatz ja xcon yi esprituju tan chichuslen. Nin quic jun kej jak chiquim tan wej na ja taku yi man scyetz. Nin qui nchiquim tan saktzi, na ja taku quica. 21Ja taku cyakil yi tajwen scyetz te yi cawunak yob yi nchixon le amal tzinunin tu. Quic nin jun taklen yi jak ban palt scyetz, na yi bech cyetz quinin nloon, nin quinin mben mal quikan tan xon. 22 Ja taku winin echk amal tu echk nacin scyetz. Na ja taku yi amal Hesbn scyetz yi at jak cawl yi rey Sehn. Nin ja taku yi amal Basn scyetz yi at jak cawl yi rey Og. 23 Ja taku chibanl na ja taku winin chinitxa. Chon cunin mban tajlal chinitxa chi tanen yi txuml tcyaj. Nin ja chul tcyalu swutz yi amalej yi suknaku scyetz yi e kamam kate. 24 Yi cyulen tzonej Canan, ja taku amal scyetz tan chixcyewen tan chibiylen yi e wunak yi ate swutz yi amalej. Nin ja taku amal scyetz tan chibnol yi cyajbil scyej yi e wunakatz tuml chireyil. 25 Nchatz ja cyetzaj yi echk tnum yi at tapij soltej, tu echk balaj cojbil, tu echk balaj cal, tu yi echk julil a, tu echk balaj ujul nin echk balaj wi oliw. Nchatz ja cyetzaj winin echk amal kale atit lobaj. Ja quil yi banl talmau, na ja baj winin lobaj cyan jalen yi ticyen chipaj tej. 26 Poro lastum e, na nin e oc tan pajlen cawlu. Na ja el kej yi leyu cyan. Nin ja chiquim yi e elsanl stziu cyan yi ocnake tan talchen yi mero bintzi scyetz, quimnake yi e elsanl stziuatz cyan yi ocnake tan chimoxen tan chixomen teju. Tan yi xtxolbilatz chumam nin quil yi e intanum yi nchijuch swutzu. 27Chastzun te ja taku amal scyetz chicontr tan cyoquen tan chibiylen cun. Nin te yi quixcuj yi ate cunt, ja chijak cheybil cyetz teru. Nin yi ilu teru ja elt kajabu scyej, na ja tbitu chitzi chikul yi cyoquen tan jaklen cuybil chipaj teru. Nin ja je xtxaolu jun yaj tan chicolpenel tzaj jak cawl yi chicontr. 28 Poro te yi cyal na xuxin scyej e kamamas, ja tzun chajt junt tir tan pajlen cawlu. Chastzun te tkolu amal tan chibenen jak cawl chicontr. Ej, nin te yi quixcuj yi ate cunt, ja chijakt cheybil cyetz teru, nin yi ilu teru ja elt kajabu scyej, na ja tbitu chitzi chikul, nin tan yi banl talmau, winin tir ja cuyu chipaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

429

NEHEMAS9,10

29Ta, ocnaku tan maklen chiwutz bantz chixomen te yi cawlu. Poro yi e cyetz, quinin ncyocsaj, ma na ja cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, nin quic mu xac yi cawlu ban chiwutz. Ja chipaj yi cawlu yi na tak itzajbil scyetz yi e yi na chiban tanen. Quinin nchixom te yi tajbilu. Wech na winin tir ocnaku tan chicolpenel tzaj jak cawl yi chicontr. 30 Ta, sajlen cuntuninu-tz tan cuylen chipaj. Ja chaju yi pasensu scyetz, na ja ocu tan maklen chiwutz tan porer yi esprituju, nin ja chixcon yi e elsanl stziu tan maklen chiwutz. Poro quinin moc te chiwi. Chastzun te tkolu amal tan chibenen pres jak chicawl yi echk mas nacin benen tzin wi munt. 31Poro ja nin elt kajabu scyej na quinin nche cu sotzalu tircun. Nin quinin nchel te culu, na yi ilu teru, ilu jun Ryos yi winin na el kajabu scyej wunak. 32 Ma jalu bin Ta, yi ilu teru ilu kaRyosil, nin winin chamilu. At poreru. Nin tajwen tan kekal chiu. Yi ilu teru, tzelpon cunu te yi yolu yi sukint tanu, na winin banl talmau skibaj. Quik tzel te culu yi echk quixcuj yi ja icypon cyakun yi e kataj, scyuch yi e kabajxom, scyuch yi e kapaleil, scyuch yi e elsanl stziu, nin scyuch cyakil yi e kamam kate sajlen tunintz. Quil tzel te culu yi quixcuj yi icynakpon cyakun, jetz te yi tiemp yi ncawun yi ajcaw cwent Siria skibaj, jalen jalu. 33 Poro Ta, quic nin mu tilu skej, na kapaj nin keratz yi mul echk taklenatz skawutz. Na yi ilu teru, ja el cunu te yi yolu, ma yi o ketz jaltnin juchlen il kan swutzu. 34Quic nin jun skaxol yi jak ban tanen yi cawlu. Tunink yi e kareyil, nka yi e kabajxom, nka yi e kapaleil, nka yi e kamam kate, cyal jun yi nink mban tanen yi cawlu. Wech na yi xac yi echk cawlatz, itz tan maklen kawutz te echk taklen cachi. 35 Poro yi e kamam kate, quinin e oc jak cawlu. Wech na taku chimebil, tu echk balaj cojbil scyetz, tu echk lmak tnum. Yi cyetzal yi echk amalatz, quinin e oc tan culajenu, nin quinin cyaj cyen quilol yi echk yab ajtzakl yi xomche tej. 36 Ma jalu Ta, ajk cuntzaj wutzu tan kaxmayen, na o esclaw jalu le yi amalej yi taknaku scyetz yi e kamam kate tan chiwanen swutz, nin tan jalen chimebil. 37Poro tan paj yi ja kajuch kil swutzu, cyakil kacosech yi na je swutzak kacojbil, chon na ben chikab yi e rey yi e awer nak yi na chicawun skibaj. Na chicawun skibaj, nin na choc tan kaxilen. Quic jun echk taklen yi quik na aj chikab, nicy nin o ketz scyuch kawun. Junawes ato jak chicawl. Tan cyakil yi echk xtxolbilasej na kabisun, stzun Esdras bantz tul oracin.

cyakil yi echk taklen yi mbajij skej, ja katxum tan koquen junt tir jak cawl Ryos. Nin tetz quiwel kayol, ja cu katzibal yi xtxolbilatz tul jun uj, nin ja oc jun sey tej. Nin nchatz ja cu wi kakab tej, yi o bajxom, scyuch e xonl Lev, scyuch yi e kapaleil.

38 Tan

Yi bnixen jun uj tetz quiwel chiyol yi chixomok te Ryos

10

yi kabi yi o yi cu wi kakab te yi uj yi bnix kan kale o sukwit yi skabne tanen yi cawl Ryos. Cu weri imbi yi in gobernador, yi in Nehemas, yi cyajl Hacalas.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi chisukil yi e xonl Israel chiyol tan chibnol tanen yi cawl Ryos

NEHEMAS10

430

2 Nchatz cu chibi: Sedequas, Seraas, Azaras, Jeremas, 3 Pasur, Amaras, Malquas, 4Hats, Sebanas, Maluc, 5 Harim, Meremot, Obadas, 6 Daniel, Ginetn, Baruc, 7Mesulam, Abas, Mijamn, 8 Maazas, Bilgai tu Semaas. Cyakil yi eatz, e cun pale. 9Nchatz je chibi yi e xonl Lev yi cu wi chikab tej: Josu yi cyajl Azanas, tu Binuy yi xonl Henadad nin Cadmiel. 10Scyuch yi e titzun yi na chibiaj Sabanas, tu Aodas, Kelita, Pelaas tu Hann, 11Micaa, Rehob, Hasabas, 12 Zacur, Serebas, Sebanas, 13 Hodas, Bani nin Beninu. 14 Ej, nin je chibi yi e kawi banl wi tetz tnum: Paros, Pahat-moab, Elam, Zatu, Bani, 15 Buni, Azgad, Bebai, 16 Adonas, Bigvai, Adn, 17Ater, Ezequas, Azur, 18 Hodas, Hasum, Bezai, 19Harif, Anatot, Neba, 20 Magpas, Mesulam, Hezer, 21Mesezabeel, Sadoc, Jada, 22 Pelatas, Hann, Anaas, 23 Oseas, Hananas, Hasub, 24Halohes, Pilha, Sobec, 25 Rehum, Hasabna, Maasas, 26 Ahas, Hann, Ann, 27Maluc, Harim nin Baana. 28 Nchatz cu wi chikab yi e mas xonl Israel chi quitanen yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, scyuch yi e quicylom puert, scyuch yi e ajbitz, scyuch yi e chakum yi na chixcon le cal Kataj, scyuch cyakil yi e mas wunak yi nsken chijatx quib, scyuch yi e awer nak, tuml cyakil quixkel, scyuch yi e chinitxa yi nsken ul cyajtzakl. Tircun eas cu len wi chikab te yi jun kayolatz. 29Ej, nin nchatz junit ban chitxumun scyuch yi e chixonl, scyuch cyetz cyajcawil. Nintzun e suk chiyol, yi chixomok te yi cawl kaRyosil, yi taknak i tetz Moiss yi elsanl stzi i. E suk chiyol, yi chibne tanen yi cawl tu yi tajbil Ryos. 30 Je chiyolej yi nchisuk tetz Kataj: Quic rmeril tan kakol amal tan tumewen jun kanitxa scyuch yi e awer nak. 31Nin quic rmeril tan kalokol jun echk taklen scyetz yil chul tan cayin le yi jun kej ujlen, nka alchok junt kej yi xan skawutz ketz. Nchatz ja bixe kan yi tajwen tan tujewen katxotx yil jepon yi jukin yob. Ntin kak yob skakujk swutz yi katxotx, ma le jukin yob stzujek kan. Ej, nin nchatz yil jepon yi jukin yobatz, tajwen kacuy chipaj yi e katanum yi at chitxokben sketz. 32 Nchatz bixe kan tan kakol len jun tal xtil sakal le jujun yob tan jalen yi bambil xe cal Kataj. 33Chi tanen yi pwok yi na xcon tan lokchen yi pam yi na cyaj cyen swutz Kataj, tu yi echk oy yi tajwen tzoylij cyakil kej. Nin tan lokchen yi txixwatz yi na pat-xij cyakil kej, tu yi echk mas txixwatz yi na pat-xij le jujun kej ujlen, tu yi echk oy yi na koy yi na jal yi ne xaw, tu yi echk mas kej yi xansant. Nchatz ja bixe kan tan kakol len kacutxuj, bantz jalen yi echk mas oy yi tajwen tzaklij, chi tanen yi oy tan jaklen cuybil kapaj. Ej, nin tan jalen tircun yi tajwen tan banlen kamunl swutz Kataj. 34 Nchatz cyakil e yi e pale scyuch yi e xonl Lev, scyuch cyakil yi e mas katanum, o oc tan txilun skej yi na scyetz jujun najal tzulsan yi si yi xconk le yi cal Kataj. Tajwen yil tzopon yi siatz te yi echk kej yi bixbant tan xconen le patbil txixwatz, quib yi tzibant cyen le ley. 35 Nchatz ja bixe yi tzul cyakil yi bajx wutz yi kujul kan xe cal Kataj. 36 Nchatz ja bixe kan yi skake yi bajx kanitxa tetz Kataj, tu yi bajx cyal yi kawac scyuch cyakil kawun, chi tzibant cyen tul yi ley. Nin chon chopon kan chiwutz yi e pale yi ate tan banlen chimunl le cal Kataj. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

431

NEHEMAS10,11

37Nchatz ja bixe kan yi kake yi kadiesum, scyetz yi e kapaleil. Na yil je yi katriw tu yi bajx wutz yi echk lobaj, tu yi bajx wutz uva, tu yi bajx aceit yi na bnix te wutz oliw, chon tzopon kan chiwutz yi e xonl Lev. Na yastzun cyetz chibambil. 38 Nin yil chopon yi e xonl Lev tan culchen yi echk oyatz, tajwen xomnin jun pale scyej, jun scyeri yi xonl Aarn. Yil molxij cyan, ban tzun tzaj yi diesum cyan le cal Kataj. 39Ja bixe kan cyakil yi o xonl Israel scyuch yi e xonl Lev, tan kakol len echk koy yil je kacosech. Kake te kuxin triw tu yi taal uva yil molxij kan, tu yi aceitil yi wutz oliw. Chon tzopon kan kale na molxet yi echk oy le cal Kataj, kale na chatet yi e pale, scyuch yi e quicylom cal Kataj, scyuch yi e aj bitz te yi na chatij tan banlen chimunl. Na ja bixe kan yi quil tzel yi cal Kataj te kacul.

bantz chon tzun e cyajen cyen yi e ajcaw tetz tnum tan najewen Jerusaln. Ma yi e mas wunak nintzun oc txilun. Lajlaj tzun najal e bajen quilel. Nin te yi lajlaj najalatz jun ntzi najal tajwen tan chinajewen Jerusaln, yi amal yi winin xanil. Ma yi e mas najal chon chinajank tulak echk mas tnum. 2 Cyakol tzun yi e mas wunak chibanl squibaj yi eatz yi tetz cun cyalma e cyajen cyen tan najewen Jerusaln. 3 Ntin yi e ajcaw scyetz yi e xonl Israelatz, chon chicyajen cyen tan najewen Jerusaln. Ma yi e mas xonl Israel, scyuch yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, scyuch yi e chakum le templo, scyuch yi e mos kajtzun Salomn, chon chinajewen tul echk mas tnum cwent Jud. chijunalen cun te chiamal. 4 Je chibi cobox xonl Jud tu yi cobox xonl Benjamn yi e cyaj cyen Jerusaln. Yi chibi yi e xonl Jud itz: Ataas yi cyajl Uzas, nin yi Uzasatz, i yi cyajl Zacaras. Ma Zacaras i cyajl Amaras. Ma Amaras i cyajl Sefatas. Ma Sefatas i cyajl Mahalaleel. Ma Mahalaleel i xonl Fares. 5 Yi junt xonl Jud itz Maasas, yi cyajl Baruc. Ma Baruc i cyajl Colhoze. Ma Colhoze i cyajl Hazaas. Ma Hazaas i cyajl Adas. Ma Adas i cyajl Joiarib. Ma Joiarib i cyajl Zacaras, yi cyajl Siloni. 6 Cyakil yi e xonl Faresatz yi e cyaj cyen tan najewen le tnum Jerusaln, itz cyaj cient tu oxcal tu wajxak chixonen, nin cyakil yi eas nsken tzak chiyob. 7Ma yi e xonl Benjamn itz: Sal yi cyajl Mesulam. Ma Mesulam i cyajl Joed. Ma Joed i cyajl Pedaas. Ma Pedaas i cyajl Colaas, yi cyajl Maasas.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Itzun

Yi jen yi censo tan Nehemas

NEHEMAS11

432

Ma Maasas i cyajl Itiel. Ma Itiel i cyajl Jesaas. 8 Nchatz ja chicyaj cyen yi e titzun Sal Jerusaln. Je chibiej: Gabai tu Salai. Cyakil yi e xonl Benjamnatz, itz beluj cient tu junak wajxak chixonen. 9Nin yi cyajcawil, itz Joel yi cyajl Zicri, tu Jud yi cyajl Senua, yi cap ajcaw tetz tnum. 10 Ma yi e pale yi e cyaj cyen le tnum itz: Jedaas, yi cyajl Joiarib, nin Jaqun. 11 Nin Seraas yi cyajl Hilcas. Ma Hilcas i cyajl Mesulam. Ma Mesulamatz i cyajl Sadoc. Ma Sadoc i cyajl Meraiot yi cyajl Ahitob. Yi jun Seraasatz, i yi witz ajcaw xe cal Kataj. 12 Nchatz ja chicyaj cyen mas pale yi na chakuj xe cal Kataj. At wajxak cient tu junak cob chixonen. Nin nchatz cyaj cyen yi pale yi na biaj Adaas, yi cyajl Jeroham. Ma yi Jerohamatz i cyajl Pelalas. Ma Pelalas i cyajl Amsi. Ma Amsi i cyajl Zacaras. Ma Zacaras i cyajl Pasur. Ma Pasur i cyajl Malquas. 13 Nchatz at cob cient tu cawunak cob xonl Adaas yi e cyaj cyen tan najewen le tnum Jerusaln. Nin yi eas, e len cun ajcaw te jujun kuj najal. Nchatz cyaj cyen Amasai yi cyajl Azareel. Ma yi Azareelatz i cyajl Azai. Nin yi Azai i cyajl Mesilemot, yi cyajl Imer. 14 Yi tajlal chixonen yi e cyaj cyen tan najewen Jerusaln scyeri e xonl Amasai, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. Nin yi eatz yi e oc tajlal, itz yi e yi nsken tzak chiyob. Nin yi chibajxom itz Zobdiel yi cyajl Gedolim. 15 Ma chixol yi e xonl Lev yi e cyaj cyen tan najewen Jerusaln, at Semaas yi cyajl Hasub, yi Hasubatz i cyajl Azricam. Ma Azricam i cyajl Hasabas. Ma Hasabas i cyajl Buni. 16 Nin cyaj cyen Sabetai tu Jozabad, yi cyajcawil yi e xonl Lev. Nchatz e ajcaw scyej yi e akunwil yi nchakuj wutzkanil yi cal Kataj. 17Nin nchatz cyaj cyen junt pale yi na biaj Matanas yi cyajl Micaa. Yi Micaajatz, i cyajl Zabdi. Ma Zabdi i cyajl Asaf. Yi Asafatz i bajxom scyej yi e ajbitz yi na chixcon tan tyoin, nin tan culajen Kataj. Ej, nin nchatz cyaj cyen Bacbuquas yi cap cyajl Abda. Yi Abdajatz, i cyajl Sama. Ma Sama i cyajl Galal. Ma Galal i cyajl Jedutn. 18 Yi tajlal chixonen yi e xonl Lev yi e cyaj cyen Jerusaln, yi tnum yi winin xanil, itz cob cient tu jun mutx tu cyaj chixonen. 19Nchatz yi e quicylom sawan yi e cyaj cyen tan chinajewen Jerusaln, itz: Acub, Talmn, scyuch e chixonl. Itz jun cient tu oxcal tu coblaj chixonen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

433

NEHEMAS11,12

20 Ma yi e mas xonl Israel, scyuch yi e mas pale, scyuch yi e mas xonl Lev, chon e najewen lakak mas tnum cwent Jud. chijunalen cun te yi chiamal. 21Ma yi e yi na chakuj le cal Kataj, chon chinajewen Jerusaln, le jun amal yi na biaj Ofel. Yi chibajxom itz, Ziha tu Gispa. 22 Nin yi cyajcawil yi e xonl Lev yi e cyaj cyen Jerusaln itz, Uzi yi cyajl Bani. Yi Bani i cyajl Hasabas, yi cyajl Atanas, yi cyajl Micaas. E len cun xonl Asaf, nin e len cun ajbitz xe cal Kataj. 23 At echk cawl yi cyajnak cyen tkol yi rey yi tajwen tan chixconen ajbitz le cal Kataj cyakil kej. Ej, nin cyakil e aklij len chitarey. 24Ej, nin cyaj cyen Petaas yi cyajl Mesezabeel, jun scyeri xonl Zera, yi cyajl Jud, tetz kajbil rey chiwutz yi e mas tanum.

tzun cyoponen yi e mas xonl Jud tan najewen le amal Quiriat-arba, Dibn, Jecabseel. 26 Nin at e, e naje le yi amal Jesa, Molada, Bet-pelet, 27nin Hazar-sual, Beerseba, nin cyakil yi echk tal ne aldey yi at cwent. 28 Nin nchatz at e, e naje Siclag, Mecona, tu yi echk aldeyil yi at cwent. 29Nin at e, e atij le amal En-rimn, Zora, Jarmut. 30 Nin Zanoa, Adulam tuml cyakil yi echk aldeyil. Nin at e, e naje Laquis, Azeca tuml yi echk aldey nakajil. Chon xeten tzaj chiamal Berseba, jalen tjocoj Hinom. 31Ma yi e xonl Benjamn yi qui e cyaj Jerusaln, chon cyaten le amal Geba, Micmas, Aa, Bet-el tuml yi echk aldey yi at cwent. 32 Nin le tnum Anatot, Nob, Ananas. 33 Hazor, Ram, Gitam, 34Habdi, Seboim, Nebalat, 35 Lod, Ono, jalen tjocoj kale najlchet yi e ajchemol. 36 Nchatz ate cobox xonl Lev yi aklij chiamal chixol yi e xonl Jud nin chixol yi e xonl Benjamn. 1Je chibi yi e pale, scyuch yi e xonl Lev yi e ul tzonej Jerusaln te Josu, tu Zorobabel yi cyajl Salatiel. Yi e paleatz itz Seraas, Jeremas, Esdras, 2 Amaras, Maluc, Hats, 3 Secanas, Rehum, Meremot, 4Iddo, Gineto, Abas, 5 Mijamn, Maadas, Bilga, 6 Semaas, Joiarib, Jedas, 7Sal, Amoc, Hilcas, nin Jedaas. Yastzun yi cyajcawil yi e pale scyuch yi e mas chixonl yi e atij te yi tiemp tetz Josu. 8 Ma yi e xonl Lev yi e ajbitz, itz: Josu, Binuy, Cadmiel, Serebas, Jud nin Matanas. Yi eatz scyuch yi mas cyuch, e xcon tetz ajbitz yi na chimol quib tan banlen tanen chimunl. 9Ej, nin nchatz e ul Bacbuquas tu Uni, scyuch yi e mas cyuch, yi e cun ajbitz. Chon txiclche chiwutz yi e mas cyuchatz tan taklen chikajsbil.

25 Chon

Yi echk amal kale e atet yi e mas xonl Israel

12

yi Josujatz i yi taj Joiacim. Ma Joiacim i taj Eliasib. Ma Eliasib yastzun taj Joiada. 11Ma Joiada yastzun taj Jonatn. Ma Jonatn i taj Jada. 12 Ej, itzun te yi tiemp tetz Joiacimatz, at e pale yi e bajxom te jujun kuj najal yi chixonl quib. Je chibi yi e bajxomatz: Yi e tu Seraas itz Meraas. Ma yi e tu Jeremas itz, Hananas. 13 Ma yi e tu Esdras yi chibajxom itz: Mesulam. Ma yi e tu Amaras itz, Johann. 14Ej, nin yi chibajxom yi e tu Melic itz Jonatn. Ma yi e tu Sebanas itz, ep. 15 Ma yi e tu Harim itz, Adna. Nin yi e tu Meraiot
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10 Itzun

Yi chixonl yi e pale

NEHEMAS12

434

itz Helcai. 16 Ma yi e tu Iddo itz, Zacaras, nin yi e tu Ginetn itz Mesulam. 17Nin yi e tu Abas, itz Zicri. Ej, nin yi e tu Maniamn. Nin yi e tu Moadias itz, Piltai. 18 Ej, nin yi e Bilga itz, Sama. Nin yi e tu Semaas itz, Jonatn. 19Ma yi e tu Joiarib itz, Matenai. Ej ma yi e tu Jedaas itz, Uzi. 20Ma yi e tu Salai itz, Calai. Nin yi e tu Amoc itz, Eber. 21Ma yi e tu Hilcas, itz, Hasabas. Ej ma yi e tu Jedaas itz Natanael. jalu, je chibi yi e xonl Lev yi nchixcon jalen te yi tiemp tetz Daro yi chireyil yi e aj Persia: Joiada, Johann tu Jada, yi eatz e len cun bajxom nin cu len chibi scyuch yi e mas xonl Lev yi ate jak chicawl. Nchatz ja cu chibi yi e xonl Lev yi nchixcon tetz pale te yi jun tiempatz. 23 Nchatz ja cu chibi yi e bajxom te yi jujun kuj xonl Lev yi chixonl quib, tul yi liwr tetz crnica, ja cu chibi jalen te yi tiemp tetz Johann, yi mamaj Eliasib. 24 Nin yi chibi yi e chibajxom yi eatz itz: Hasabas, Serebas, Josu, Binuy tu Cadmiel. Na ilenin at cob kuj ajbitz le templo tan banlen chiturno tan bitz, nin tan tyoin tetz Kataj chi yi cawl yi talnak Luwiy yi chakum Ryos. 25 Ma yi e quicylom sawan itz: Matanas, Bacbuquas, Obadas, Mesulam, Talmn tu Acub. 26 Cyakil yi eatz ja chatij te yi tiemp tetz Joiacim, yi cyajl Josu, yi mamaj Josadac. Ej, nin iten nin tiempatz yastzun yi at tzaj Nehemas tetz gobernador. Ma yi Esdras i pale nin i ajtzib. bantz yi ticyen wutz kej yi tapij yi bnix soltej Jerusaln. Nintzun ben mantar tan chichaklen cyakil yi e xonl Lev yi ate tulak echk amal, tan cyulen Jerusaln tan ticysen wutz kej yi tapijatz. Je na tal yi stziblal yi ben scyetzej: Kamole kib tan ticysen wutz kej yi tapij, nin tajwen katzatzin. Kabitzink tan taklen kakajsbil, nin ban xcon echk macl kan chi tanen echk platillo, arpa tu lira. 28 Chimolol tzun quib yi e ajbitz, yi e xonl Lev yi ate lakak aldey, yi at soltej Jerusaln, tu yi e yi najlche le echk aldey cwent Netofa. 29Tu yi e yi ate le echk amal cwent Gilgal, tu yi e yi ate wi kajlaj cwent Geba tu Azmavet. Na yi e aj bitzatz nsken chajt tulak echk amal soltej Jerusaln. 30 Chixansal tzun quib yi e pale. Nchatz e ban yi e xonl Lev. Kalenas tzun cyoquentz tan chixansen yi e mas xonl Israel, nin tan xansen yi echk sawan tu cyakil yi tapij. 31Nintzun incawunintz scyetz yi e ajcaw scyetz yi e aj Jud tan chijen tibaj yi tapij. Nchatz e bixe cob kuj ajbitz wan tan chixonen tibaj yi tapijatz. Chon benen jun kuj le jalaj kasbal yi quil tetz yi sawan kale na elet echk tzis. 32 Bajxche jujun kuj aj bitzatz chiwutzak yi e wunak yi cob cuntu e el. Xomche nin Osaas scyuch jun kuj yi e aj Jud. 33 Je chibiej: Azaras, Esdras, Mesulam, 34 Jud, Benjamn, Semaas, tu Jeremas. 35 Nchatz xomche cobox pale scyej yi na chitzan tan tocsen echk chun. Nin itz Zacaras yi cyajl Jonatn. I xonl kajtzun Semaas, Matanas, Micaas, Zacur
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 27Itzun 22 Ma

Yi e chibajxom yi xonl Lev

Yi ticyen wutz kej yi tapij

435

NEHEMAS12,13

tu Asaf. 36 Nchatz xomche cobox xonl Zacaras. Itz: Semaas, Azarael, Milalai, Gilalai, Maai, Natanael, Jud tu Hanani. Yi eatz, yastzun yi e yi na chitzan tan tocsen echk macl yi alijt cyen takun Luwiy yi rey yi chakum Ryos. Nin yi kawutzilen ajchusunl ta Esdras, chon bajxij i chiwutz cyakil yi e paleatz. 37Chon tzun quicyentz tibaj yi sawan yi na biaj La Fuente. Poro tan chixonen le jenak ja chixon tibaj yi tapij yi yotxin tanen. Ej nin ja chicyak tibaj yi cal kajtzun Luwiy yi rey, jalen yi cyoponen kale atit yi sawan yi na biaj Tetz A yi na xmayinin telen tzin. 38 Ma yi cap kuj ajbitz, chon cyajen le kamax. Chon tzun xomchin nin wetz wutz chicoc yi eatz, scyuch yi e mas katanum. Chon kaxeten tzaj tan xon tibaj yi tapij kale atit yi Torre Tetz Chuj jalen kale atit yi tapij yi nim wutz. 39O icyak tibaj yi sawan Tetz Efran tu yi sawan yi na biaj Jesana tu yi sawan yi na biaj Tetz Cay. Nin o icyak kale atit yi torre tetz Hananeel, tu yi torre Los Cien, jalen kale atit yi sawan Scyetz Cneru. Ma yi koponen kale atit yi sawan kale atit chical yi e quicylom, chon tzun o tanewentz. 40 Kalenas tzun koponentz wutzkanil yi cal Kataj. Yi koponen nintzun e nuc quib yi cob kuj ajbitzatz. Nchatz o ban ketz scyuch yi cobox ajcaw tetz tnum yi xomche swej. 41Yi e pale yi e oc tan tocsen echk chun itz: Eliacim, Maaseas, Miniamn, Micaas, Elioenai, Zacaras, Hananas. 42 Maasas, Semaas, Eleazar, Uzi, Johann, Malquas, Elam tu Ezer. Ma yi e ajbitz nintzun e octz tan bitz. Nin yi chibajxom itz Izrahas. 43 Ej, nin te yi jun kejatz koy ech katxixwatz tetz Kataj. Winin tzun katzatzinen te yi jun kejatz, na nin tak Ryos tzatzin sketz. Cyakil yi e xnan tu e nitxa ja chitzatzin. Nin yi jun chin tzatzinatz yi bajij, ja quibit yi e wunak yi ate joylaj len yi tnum. nin iten nin kejatz e bixe cobox yaj tan stzamlen echk oy, chi tanen pwok tu echk ofrent, tu echk bajx wutz ujul, nin tan stzamlen echk diesum, nin tan colchen cyakil echk bajx wutz yi echk ujul yi na opon cyakun yi e mas xonl Israel yi ate tulak mas tnum. Yi echk oyatz itz tetz chibambil yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, na cyakil yi e xonl Israel, e tzatzin scyej yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, 45 scyuch yi e ajbitz, nin yi e quicylom sawan. Na yi eatz yastzun e na chixcon tan banlen chimunl swutz Kataj, nin tetz cun cyalma cyoquen tan banlen chimunlatz, nin tan xansen yi echk taklen, chi yi bixbant cyen tan kajtzun Luwiy tu Salomn yi tetz cyajl. 46 Na tenchan cyen te yi tiemp tetz Luwiy tu yi tiemp tetz Asaf, ate chibajxom yi e ajbitz. Nin ja chixcon yi e ajbitzatz yi na oc echk cultin tan taklen chikajsbil nin tan tyoin tetz Kataj. 47Chastzun te, te yi tiemp tetz Nehemas tu Zorobabel, cyakil yi e xonl Israel ja cyak yi echk wutz yi ujul tetz chiwa yi e ajbitz scyuch yi e quicylom tetz sawan. Nin ja cyak yi echk taklen yi tajwen scyetz yi e xonl Lev. Nchatz e ban scyej yi e pale, yi e xonl Aarn.
44 Ej,

Yi echk oy yi baj opon scyetz yi e pale scyuch e xonl Lev

13

1Itzun

bantz te yi jun tiempatz nintzun oc silen yi liwr tetz Moiss skawutz. Ej, nin te yi na tzan silen skawutz, nintzun jal jun xtxolbil

Yi chibansalt quib swutz Kataj Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS13

436

yi na tal yi quic rmeril tan cyoquen yi e aj Amn scyuch yi e xonl Moab tetz cyajlal yi e tanum Ryos. 2 Na yi eatz, quinin e el tzaj tan taklen jujun chiwa nka mu quica yi e kamam kate xonl Israel te yi na chixon tan cyulen tzonej. Ma na ja cyak pwok tetz Balaam tan toquen tan jaklen chicaws. Poro nketz chicaws tak Ryos ma na mas chibanl tak i. 3 Itzun yi quibital yi xtxolbilatz yi na tal yi ley, nintzun e octz tan chijatxlen len yi e yi nsken cyokbej quib scyuch awer nak. 4 Poro Eliasib yi pale, yi at tan quicylen yi echk taklen yi at xe cal Kataj, cyajwutz quib tu Tobas. 5 Nsken tzun tak i jun cuart yi at le templo, tetz Tobas tan najewen tul. Chon tkol i yi jun cuartatz kale na chicolxet yi echk oy tu echk insens, tu echk macl yi na xcon xe cal Kataj. Nin chon na colxij yi echk diesum tu yi ixin triw yi na opon tetz Kataj. Nin chon colij yi echk win tu aceit yi na xcon cyakun yi e xonl Lev, scyuch yi aj bitz, scyuch yi e quicylom sawan, nin yi na aklij scyetz yi e pale. Nin yastzun yi cuart yi xcon tan Tobas. 6 Yi bajen cyakil yi xtxolbilatz, quibin wetz atin tzonej Jerusaln. Na chon atin pon Babilonia. Na te yi tiempatz, yastzun yi nsken el junak coblajix yob tan Artajerjes yi rey tan cawun tibaj yi amalatz. Poro yi telen cobox tiemp wan, nintzun injakt impermis tan wulen junt tir tzonej Jerusaln. 7Yi wulent nintzun wil yi chin cachi nin yi ban Eliasib, na nin tak i amal tetz Tobas tan najewen tul jun cuart le cal Kataj, wech awer nak i. 8 Yi wital yi xtxolbilas nintzun chich incultz te Eliasib. Imbenen tzun tan telsen tzaj cyakil yi echk bech tetz Tobas yi at le jun cuartatz. 9Incawunen tzuntz tan cyoquen yi e pale tan xansen junt tir yi jun cuartatz. Kalenas tzun toquent yi echk macl yi na xcon xe cal Kataj tu yi echk insens, tu yi echk oy. 10 Ej, nin nchatz alchij swetz yi quit na aklij yi chibambil yi e xonl Lev yi na chixcon le cal Kataj. Nin tan yi qui na aklij yi tajwen scyetz, nsken chel ojk le cal Kataj, nin nsken chopon tulak cyetz chiamal. 11Imbenen tzuntz tan chiyajlen yi e ajcaw, na nxac ncyaj cyen quilol yi cal Kataj. Chibajent tzun inmolol yi e pale scyuch yi e xonl Lev. Nintzun e oc junt tir wan te yi cyakun yi bixban chet sju. 12 Ej itzun bantz, tircun tzun yi e aj Jud ul len chidiesum cyan tu ixin triw, tu win, tu aceit. Nin opontz cyan kale na molxet yi echk oy le cal Kataj. 13 Chibixewen tzun cobox bajxom wan tan tilwen yi amal kale na molxet yi echk oyatz. Bixe Selemas yi pale, tu Sadoc yi ajtzib, tu yi xonl Lev yi na biaj Pedaas, scyuch cobox cheyanl cyetz. Oc Hann yi cyajl Zacur, yi mamaj Matanas, na itz jun yaj yi ban kuke kacul tej. E tzun e bixe-tz tan jatxlen yi echk oyatz. 14 Ma jalu ilu Kataj Ryos yi atu tcyaj, quik tzel cyakil yi xtxolbilatz te culu yi mimban te yi calu, tu yi mimban tan chimolchen yi e intanum tan cyoquen junt tir tan culajenu. Quik tzel te culu Ta, chinch tzun bantz tetz Kataj Ryos. 15 Nchatz wil te cobox kejatz, yi at e intanum aj Jud yi na chakuj tan banlen win tul echk kej ujlen. Nchatz at e yi na chitzan tan teken triw, nin at e yi na chitzan tan teken win, tu uva, tu wutz higo. Nin at e yi ja xcon buru
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

437

NEHEMAS13

cyan tan teken echk taklenatz. Nchatz ja wil yi at winin e yi na chopon tan cayin Jerusaln tul echk kej ujlenatz. Woquen tzuntz tan chiyajlen, tan paj yi na chicayin lakak kej ujlen. 16 Nchatz at aj Tiro na chulak lak echk kej ujlen tan cayin cay tu echk mas taklen, scyetz yi e judiy yi najlche Jerusaln. 17Nintzun e inyaj yi e bajxom cwent Jud: Mbi na chibanu? Nxac na chitzanu tan pajlen yi jun kej ujlen? Nxac na chitzanu tan juchlen quilu swutz Ryos? 18 Yi xtxolbilej yi na chitzanu tan banlen, iten nin banake yi e kamam kate yi chijuchul quil swutz Ryos. Chastzun te ja ul winin kacaws, nin ja ul winin sotzaj culal skawutz tuml yi tnum kale atot, na ja cu woc. Na ptzun cyajtu yil kak chon tetz Kataj, nin na ptzun cyajtu tzul kacaws tan i? Nxac tzun qui na chitzanu tan banlen tanen yi jun kej ujlen, chinch bantz scyetz. 19Iten nin ratatz incawunin scyetz cyakil yi e wunak, yi tajwen tan chibnol tanen yi jun kej ujlenatz. Ej, ninin te yi cwen kejatz o xetij tan banlen tanen yi jun kejatz. Ja chincawunin tan joplen echk sawan. Nin ja chiben inchakol cobox inchakum tan chibenen tan quicylen yi echk sawanatz, bantz qui toquen tzaj jun echk taklen, nka jun ektz te echk kej ujlen. 20 Winin tzun aj yocol scyuch aj cayinl yi e cyaj cyen ala tir soltej Jerusaln. Quinin e oc tzaj, nin chon e cyajen cyen tan watl soltej yi tnum. 21Imbenen tzuntz tan chiyajlen, nin wal scyetz yi quic rmeril tan chiwiten cyen soltej yi tapijil yi tnum. Nchatz wal scyetz: Yi kol chulu junt tir lakak kej ujlen, chelpon injutilu swutz yi amalej, chinch. Nin jetzatz quit e ul lakak echk kej ujlen. 22 Nchatz incawunin scyetz yi e xonl Lev tan chixansal quib, nin tan chibenen tan quicylen yi echk sawanil yi tnum. Na lastum yi ko na katzan tan telsen kej yi echk kej ujlen. Ilu, ilu Kataj Ryos, ilu inRyosil, quik tzel te culu cyakil yi xtxolbilatz yi mimban. Elk kajabu swej tan yi banl talmau. 23 Nchatz te yi cobox kejatz, wil yi at winin judiy yi nsken chume scyej awer nak, na at e nsken chume scyej xnan aj Asdod, aj Amn nin aj Moab. 24Nin yi chinitxa cob cuntu elnake, na at e yi qui na aw kayol cyakun, ma na i chiyol yi e aj Asdod, nka junt jilwutz yol na aw cyan. 25 Nintzun je lajpuj inwi scyej. Nin wal scyetz yi ploj quitanen. At e, e loon wan, nin at e yi je inxitxul chin xiil chiwi. Nintzun wal scyetz yi tajwen tan chisukil chiyol swutz Kataj Ryos, tan quit cyumewen scyej yi e xnan awer nak. Ej, nin nchatz quic rmeril tan cyakol amal scyetz yi chinitxa tan cyumewen scyej awer nakatz. 26 Nchatz wal scyetz: Qui pe nachij cyanu yi yastzun juchwit Salomn til? Wech na ocnak i tetz rey tibaj Israel. Quic junt rey tul junt nacin yi yastzunk bantz chi banak i. Wech na winin na pek Kataj Ryos tej, na Ryos ocsan i tetz rey tibaj cyakil yi nacin tetz Israel. Poro ja juch til tan paj yi ja tokbej tib scyuch yi e xnan awer nak. 27Chastzun te quil kak amal scyeru tan chibnolu yi cyeru cyajbilu scyuch yi e xnan yi e awer nak. Quik kajuch kil swutz kaRyosil tan paj yi jun xtxolbilatz. 28 At tzun Joiada yi pale yi cyajl Eliasib yi witz pale. Nin oc jun scyeri yi e cyajl te yi mel Sanbalat yi aj Arn. Nin saj inwi te i, nin el inlajul skaxol.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS13
29

438

I bin jalu Ta! Quik tzel chipaj chitxokben yi e paleatz te culu, na ja chipotzaj yi chimunl yi akij tanu scyetz. Na yi e kapaleilatz, ja chipaj yi cawl yi akijt tanu tan chixomen tej. Nchatz yi e xonl Lev yi na chixcon le templo, ja chipaj yi cawl yi akijt tanu scyetz. 30 Nchatz e el injatxol yi e awer nak chixol yi e xonl Israel. Nin e bixe junt tir yi e pale wan te chimunl. Nchatz mimban scyej yi e xonl Lev. 31Nchatz bixe wan tan tulsen junt tir yi si yi na xcon xe cal Kataj. Ej, nin bixe cyen yi echk kejlal wan yi tona tzul yi siatz tu yi echk bajx wutz ujul. I bin jalu Ta, ilu inRyosil, ulk txakx tculu cyakil yi echk taklenatz yi mimban, nin taku banlu swibaj!

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi xtxolbil yi tzibant cyen tul yi liwrej chon mbajij le amal Persa, yi jalu na biaj Irn tu Irak. Ja bnix lo 539331 yob te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Ej nin yi liwrej ja bnix te yi na cawun tzaj yi rey Asuero tentz. Jalu itz mas cob mil o cienti yob jetz yi cwen tziban. Ej nin na jilon scyej yi e xonl Israel yi qui nin e pakxij le cyetz chitanum. Tul yi liwrej na kil yi at winin aj Persa yi ja chich chicul scyej yi e judiyatz. Poro at jun judiy yi na biaj Mardoqueo yi ja nachon te yi problematz. Chastzun te ja cawun i tetz yi reina Ester tan qui talol tetz jun yi i tetz i jun judiy (2:10). Nchatz at cob chakum yi rey (3:3-4) yi e oc tan xochlen Mardoqueo, na nsken el chitxum tetz yi i judiy. Nchatz na lajluchax yi chich culal yi cyan tan Amn yi benen tan chixochlen cyakil yi e judiy swutz yi rey Asuero. Ej nin tul yi jun liwrej na kil yi ja nimsaj cul yi reina Ester tan joylen puntil tan chiclaxen yi e tetz tanum, ptzunk jak quim tan paj.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 12) na jilon te yi toquen cyen Ester tetz reina. Yi cap wekl (Cap. 3) na jilon te yi bixewen tan Amn tan chisotzajen klo yi e judiy. Yi toxen wekl (Cap. 4) na jilon te yi moxen Ester tan Mardoqueo tan chiclaxen tkab quimichil. Yi cyajen wekl (Cap. 56) na jilon te yi tkol yi rey kej Mardoqueo. Yi toen wekl (Cap. 7) na jilon te yi jen chimben Amn jak tze. Yi kaken wekl (Cap. 8:19:19) na jilon te yi chicolol quib yi e judiy chikab chicontr. Yi juken wekl (Cap. 9:2010:3) na jilon te yi wutz kej yi na biaj Purim.

bantz yi na cawun tzaj yi rey Asueroa tibaj cyakil yi amal yi na xet tzaj cwent India jalen le amal cwent Etiopa. At tzaj jun cient tu junak juk provinciab nka nacin yi ate jak tetz cawl. 2 Yi amal kale najlet i tan cawun itz yi tnum Susa yi at tapij soltej tan chimaklen yi e contr. 3-4 Itzun yi telen ox yob tan Asuero tan cawun, nintzun ban i jun chin wutzilen kej tan taklen chikej yi e mas ajcaw yi ate jak cawl i, nin tan chajlen cyakil yi tetz mebil tu cyakil yi echk taklen balaj yi chin yuben nin yi at tuch. Kak tzun xaw ban yi jun chin wutzilen kejatz. Tircun e baj opon yi
a 1:1 Esd 4:6. b 1:1 Jun provincia tentz, itz jun wutzilen nacin chi tanen India nka Egipto. Cyakil echk amalatz ate jak cawl yi rey Asuero.

1Itzun

Yi bnixen jun chin wutzilen kej tan yi rey Asuero

439
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER1

440

e ajcawatz, scyuch yi e witz akol tajtzakl yi rey, scyuch cyakil yi e cyajcawil yi e sanlar, yi e cun aj Persia tu aj Media, scyuch cyakil yi e bajxom tetz echk provincia yi at jak cawl i. Tircun e baj opon len. yi stzajen wi yi jun chin wutzilen kejatz, nintzun xtxum yi rey junt chin waan tan stzajsen wi cyakil. Juk tzun kej ban yi jun chin waanatz. Ej nin tircun e baj xtxocol yi e nim juy yi ate le tnum Susa. Chon tzun bnixen yi jun waanatz wutzkanil yi cal kale na cawunet i. 6 Tircun bajen wekol yi wutzkanilatz, tan echk xbuk yi chin yuben nin yi sak, tu txax yubil. Ma yi tzamol tetz yi echk xbukatz itz lino cun yi txib yubil. Ma yi tzamol tetz yi calbil, itz echk argoy yi sakal cun. Ma echk tkan yi echk xbukatz itz mrmol. Ma yi wuxtxotx banij tan balaj cub yi na biaj ncar tu mrmol yi sak tu kek yubil. Ma yi echk kejbil itz oro tu sakal cun. 7Ej nin cyakil yi echk lak yi xcon cyan itz oro cun. Ej nin apartchk len yubil yi jujun lakatz. Nchatz winin win baj jatxol yi rey scyetz yi e xtxocum. Yi win yi baj jatxol i, nim jamel. Ej nin ntin jun rey na xcye tan lokchen. 8 Poro nsken tal yi rey scyetz yi e ajcaw yi na chitzan tan jatxlen scyetz wunak yi quil chiban puers scyetz yi e txocum yi ko qui na cyaj baj win cyan. 9Nchatz ban Vasti, yi reina. Xtxum i jun chin wutzilen waan scyetz quixkel yi e ajcaw yi e baj opontz. Chon bnixen le cal rey. 10 Itzun te yi jukin kej te yi jun chin waanatz nsken oc a twi yi rey. Nin tan yi tzatzin yi at cunt nintzun cawunin scyetz juk eunuco tan ticylen tzaj yi reina yi aten yi coron twi tan tulen swutz i. Na yi tajbil i, itz tan quilol yi mas ajcaw yi chin yuben nin yi reina. 11Chibenen tzun juk eunucatz tan ticylen tzaj klo. Yi juk yajatz itz Mehumn tu Bizta, Harbona tu Bigta, Abagta tu Zetar nin Carcas. 12 Poro yi cyoponen yi e aj mantarinl, qui nin cujij yi reina tan sajen. Tan yi jun ajtzaklatz ja tzun paj i yi cawl yi rey. Winin tzun chichen cul yi rey tej. 13 Nin ben jakol scyetz yi e akol tajtzakl yi chusijche te yi ley yi mbi sbne i te yi reina yi qui nin moc jak cawl i. Yastzun ban i-tz na ilenin ja jak yi tetz tajtzakl scyetz yi e akol tajtzakl. 14 Chon tzun jakol yi rey yi tajtzakl scyetz Carsena, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsena tu Memucn. Na at len cun chikej tan yi rey tan chicawunen squibaj cyakil yi e aj Persia tu e aj Media tu alchok jilwutz ley. 15 Benen tzun jakol yi rey scyetz: Mbi na tal yi ley? Mbil tzimban te yi reina yi qui nin ntocsaj inyol yi mben walol scyetz inchakum? stzun yi rey scyetz. 16 chiwutz cunin tzun cyakil yi e mas akol tajtzakl yi rey yi benen tlol Memucn: Ta, yi na reina, nketz ntin ja paj yi cawlu, ma na nchatz ja paj i yi ketz kacawl yi o ajcaw yi ato jak cawlu. Nin nchatz ja el chikej cyakil yi e wunak yi ate benen tzin jak cawlu. 17Na yil quibit yi mas xnan yi mbi ban yi reina, nchatz cyetz chipaje cawl quichmil, nin nchatz scyale: Qui nin pe na oc yi reina jak cawl yi rey, na yi benen chakol tetz tan yi rey, qui nin opon i, chech sbne.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 5 Itzun

Yi bnixen jun chin waan tan yi rey Asuero

441

ESTER1,2

18 Nchatz yi quixkel yi e ajcaw tetz Persia tu Media yil quibit yi mbi cun mban yi reina, quil cyak kej yi quichmil nin chocopon tan oyintzi scyej. 19Chastzun te Ta, ban yi nink cujiju tan bixewen jun cawlej tetz ketz yi o aj Persia tu aj Media yi quic cuj tan xtxixpen sbne opon tunintz.c Yi jun cawlatz itz yi quic rmeril tan tulen junt tir yi reina swutzu. Nin tajwen tzel tetz reina, nin tajwen joylij xel yi ban kuke kacul tej. 20 Ej nin tzinwutz wetz tajwen tan telen yi jun cawlatz chiwi cyakil wunak benen tzin yi ate jak cawlu. Tan yi xtxolbilatz squibite yi e mas xnan, ej nin chocopon tzuntz jak cawl quichmil. Quic na ban yi ko at kej yi quichmil nka qui, stzun Memucn tetz yi rey Asuero. 21Yi tbital yi rey Asuero yi yol Memucn, nintzun tzatzin i tej. Nchatz e ban yi e mas ajcaw, e tzatzin te yi tajtzakl Memucn. Ej nintzun bixe yi jun cawlatz tan yi rey Asuero yi tajwen choc yi e xnan jak cawl quichmil. 22 Nin yi jun cawlatz ben stzibal tan toponen lakak tnum benen tzin. Yi jun cawlatz bnix lakak jilwutz chiyol yi e wunak yi ate benen tzin. Nin ja xcon len chialfabeto tan telen chitxum cyakil wunak tetz. Nin yi jun cawlatz, itz yi tajwen tan cyoquen cyakil yi e yaj tetz ajcaw scyej chinajal.

bantz yi telen tiemp, nin yi nsken icy yi chich culal te yi rey Asuero, tulen tzun txakx tcul yi mbi cun banak yi reina Vasti, tu yi caws yi aklij tetz. 2 Chastzun te cyalol yi e ajcaw yi na chicawun xlaj i yi xtxolbilej tetz: I bin jalu Ta, skawutz ketz, tajwen yil chijoylij cobox xun yi txen cunin quil wutz jun yaj, nin yi chin chiyuben nin, tan jen xtxaolu yi txkelu chixol. 3 Chastzun te ilu kareyil ban cawunu tan chibenen cobox chakum tan chijoylen yi e balaj xun yi ate benen tzin tan cyulen tzonej Susa, le amal kale atet yi e mas xnan yi e xconsbetzu. Yil chul tzonej, ban choc tetz quicybetz yi eunuco Hegai, yi quicylom cyetz yi e mas xnanatz, yi ate tcwentu. Na i jun yaj yi kuklij culu tej. Ban tzun choc yi e chakum i, tan banlen ban scyetz yi e xunatz tan chiyuben cunin. 4Ej nin yil chiwekxij, ban tzun chul swutzu. Nin yi xun yil peku mas tej, yastzun yi txkelu sbne tetz xel yi reina Vasti, chech yi e mas ajcaw bantz tetz yi rey. Winin tzatzinen yi rey te yi jun xtxolbilatz yi cyal yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj i. Ej nin yastzun bantz. 5 Itzun bantz, at jun yaj yi najlij le tnum Susa yi na biaj Mardoqueo. I jun judiy. Cyajl Jair i. Ma yi Jair i xonl Simei. Yi Simei i xonl Cis. E cun xonl Benjamn. 6 Ej nin yi Mardoqueojatz i jun scyeri e aj Jud yi e ben ticylen tuml yi chireyil yi na biaj Jeconas.d E ben pres tan Nabucodonosor, rey tetz Babilonia. 7At tzun jun mel yi stzicy Mardoqueo yi chin yuben nin i yi na biaj Hadasa nka Ester. Chon cyajen cyen i te Mardoqueo yi chiquimen yi taj xtxu. 8 Ma yi telen yi jun cawlatz tan yi rey tan chimolchen yi e balaj xunatz le tnum Susa, nin yi cyoquen tetz quicybetz Hegai yi quicylom cyetz yi e xnan yi e xconsbetz yi rey, xomij tzun Ester chixol. Chon cyoponen le palacio, yi
c 1:19

1Itzun

Yi toquen Ester tetz reina

Est 8:8; Dn 6:8.

d 2:6

2R 24:10-16; 2Cr 36:10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER2

442

cal yi rey. 9Yi toponen Ester xe cal yi rey nin jal balajil i swutz Hegai. Chastzun te toquen il Hegai tan weklen tan yuben mas. Nchatz tak balaj cumir tetz, tan bajen tan. Ej nin e aklij juk balaj xun tetz mos i. Ej nin aklij jun balaj amal tetz tan taten i txe. Yi jun amalatz chon at le palacio yi xcon cyan xun. 10 Yi toponen, qui nin tal Ester yi ko judiy i, nin qui nin tal yi na scyetz e xonl, na yastzun cawben tetz tan Mardoqueo. 11Ma tetz Mardoqueo cyakil nin kej na xak i tan xon stzi yi cal kale atet yi e xunatz, tan tilwen yi ko ban atitet Ester. 12 Jun tzun yob e oc yi e xunatz cwent Hegai tan toquen banlen ban scyetz. Na yastzun cyetz chicstumbr. Ej nin te yi jun yobatz, kak xaw ja oc balaj aceit scyej, yi na bnix te mirra, yi winin cocal. Ma yi kakt xaw oc balaj perfum scyej tu echk crema yi na xcon cyakun xnan. Yi wit chibnixen nintzun e ben ticylen chijunalen tan chajon ib swutz yi rey Asuero. 13 Nin te yi na chiben tan chajon ib swutz yi rey at cuj tan chiwekxen tan alchok echk taklen balaj yi at le cyetz chiamal. 14Lakbal na chiben kale atit yi rey. Ma le junt eklok chon na chiben ticylen kale najlchet yi e mas xnan, yi e cap txkel yi rey tanen, yi at Saasgaz tan chiquicylen. Na yastzun yi jun yaj yi kuklij cul yi rey tej tan chiquicylen yi xnanatz. Chon tzun na chatij yi e xunatz jalen yi na chichakxij junt tir tan yi rey nka qui. 15 Itzun yi benen ticylen Ester yi mel kajtzun Abihail, yi stzicy Mardoqueo, swutz yi rey, ntin ben tcyal quib yi tal Hegai tetz, yi yaj yi kuklij cul yi rey tej. Na nsken jal balajil Ester swutz Hegai nin chiwutz cyakil yi e yi ben quilol wutz. 16 Yi benen ticylen Ester swutz yi rey, itz yi xaw Tebet, yi lajujin xaw tetz yi yob, nin itz yi jukin yob tan yi rey tan cawun. 17Yi toponen Ester swutz yi rey Asuero nintzun pek mas i tej chiwutz yi e mas xun. Na qui nin jal junt xun tan yi mas balaj, chi tanen Ester. Chastzun te jalen mas kej chiwutz yi e mas nin oc i-tz tetz reina tetz xel Vasti. Nin je akij jun coron twi tan chajlen yi at mas kej i. 18 Yi bixewen Ester tetz reina nintzun xtxum yi rey jun chin wutzilen kej. Nin baj xtxocol i yi mas ajcaw yi ate cwent i. Nin baj toyil echk balaj oy scyetz, yi nim jamel, yi ntin na xcye jun rey tan lokchen. Nchatz tan yi tzatzin yi at cunt, cu tzaj yi alcawal tan. 19Itzun te yi cobox kejatz yi na tzan chichajlen yi e xun tetz yi rey nin te yi chibenen ticylen tul junt cal tan chinajewen txe, at tunin tzun tetz Mardoqueo stzi puertil yi palacio tetz rey. 20 Ma tetz Ester quic nin jun yol tal i yi na scyetz i nka na scyetz e yi xonl nka mbi tnumil i. Qui nin tal i yi ko i jun judiy. Yastzun ban i na yastzun cawben tetz tan Mardoqueo, yi ntaxk ben ticylen i. yi at tetz Mardoqueo stzi puert, nintzun tbit i yi na chich chicul cob wart tej yi rey Asuero nin na chitzan tan xtxumlen tan biylen cun. Yi cob wartatz itz e Bigtn tu Teres. Nin chon ate tan quicylomin tzi puertil yi palacio. 22 Yi tbital Mardoqueo nintzun bentz tan talchen tetz Ester yi reina. Nin yi Ester nin tal tetz yi rey yi mbi tal Mardoqueo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21Te

Yi claxen yi rey tkab quimichil tan Mardoqueo

443

ESTER2,3

23 Toquen tzun yi rey tan jaklen tkanil yi ko bintzi yi xtxolbilatz. Nin yi lajluchaxen yi itz bintzi, nintzun e txamxij yi cob wartatz, nin e je chimban cyetz jak tze. Chon e quimentz. Cyakil yi xtxolbilatz yi mbajij, tzibxij tul uj swutz yi rey, nin chon cyajen cyen kale colijet cyakil yi echk xtxolbil yi na bajij benen tzin le jun nacinatz.

bantz yi ticyen cobox tiemp, nintzun oc Amn tan Asuero tetz witz ajcaw xlaj i. Yi Amnatz i cyajl Hamedata yi xonl Agag. 2 Yi bixewen Amn, nintzun el jun cawl tan yi rey yi tajwen tan chicwen mejlok cyakil wunak swutz Amn yil tzicy cun i chiwutz nka yil chocopon swutz i. Poro yi Mardoqueo quinin ban tanen yi jun cawlatz, na qui nin meje swutz Amn tan taklen kej. 3 Yi quilol yi e chakum yi rey yi qui na tak Mardoqueo kej Amn, nintzun e jaktz tetz yi mbi tzuntz yi qui na ban i tanen yi cawl yi sken el tan yi rey. 4Cyakil nintzun kej jaklij tetz Mardoqueo yi mbi tzuntz quinin meje swutz Amn. Poro yi tetz, quinin ban i tanen. Yi quilol yi e chakum reyatz yi qui na chocpon te Mardoqueo, nintzun e ben tan talchen tetz Amn, tan quilol yi ko bintzinin quil xtxixpuj yi tajtzakl. Yastzun e bantz tan paj yi Mardoqueo i jun judiy, na sken tal scyetz, yi i jun judiy. 5 Ej nin yi tilol Amn yi bintzinin yi qui na meje cun Mardoqueo swutz i tan taklen kej, siquierk tan kajlan tetz, nintzun chich cul i tej. 6 Poro quinin ncu swutz yi ntink i Mardoqueo mmaklij caws ma na oc i tan xtxumlen yi en sban tan chisotzajen chicyakil yi e judiy yi ate jak cawl Asuero. Na nsken alchij tetz yi Mardoqueo i jun judiy. 7Itzun bantz le xaw Nisn,e yi bajx xaw tetz yi yob, nin yi telen coblajix yob tan yi rey tan cawun, nintzun oc txilunf tej, yi mbi kejil nin mbi xawil yil sban tanen Amn yi xtxumun yi sken bixe tan. Chon tzun nojen cyen te yi oxlaj tajlal yi xaw Adar yi coblajin xaw tetz yi yob. 8 Tlol tzun Amn tetz yi rey Asuero: Ilu jun coloj kareyil, na waj wal jun xtxolbil teru, nin yi xtxolbil itz: Yi chixol cyakil yi echk nacin yi at jak cawlu, at jun nacin yi apart chiwutz cyakil. Nin yi jun nacinatz na taj yil scaw tib chuc, na at cyetz chiley chichuc cuntu. Nin qui na chitzan tan banlen tanen yi cawlu ilu jun coloj kareyil. Chinch wetz yi jun jilwutz wunakatz quic na tak yi ate. Mas balaj yi nink chisotz chicyakil cun. 9Nink cujiju yil bixe jun cawl tan chisotzajen cyakil yi jun jilwutz wunakatz. Yi kol cujiju, list atinet tan wukol kak cient tu oxcal mil liwr sakal teru. Nin swake scyetz yi e ajcaw yi quicylom yi mebilu tan toquen cyan kale colijet yi mebilu, stzun Amn tetz yi rey Asuero. 10 Yi tbital yi rey Asuero yi xtxumun Amn, nintzun tzatzintz tej, nin el tzaj tcyal yi xmalkab nin ben tkoltz tetz Amn, yi chicontr yi e judiy. 11Nchatz taltz tetz: Ma jalu Amn, quil cbisun. Banaj awajbil scyej yi e judiy. Ban chisotz awan. Ma yi sakal yi masuk swetz, ban tzawetzaj. Quil cbisun tan, stzun yi rey Asuero bantz tetz Amn.
e 3:7 Nisn Tilninu yi nota Ex 40:2. 9:24-26. f 3:7

1Itzun

Yi chich culal yi jal tej Mardoqueo

Txilun, na elepont pur le chiyol yi e aj Persia. Est

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER3,4

444

12 Itzun ban le oxlaj tajlal te yi iten nin xawatz, nin e chakxij cyakil yi e ajtzib yi ate jak cawl yi rey. Yi chimolxen nintzun e oc tan stziben yi cawl yi sken bixe tan Amn. Ja bnix le cyetz chiyol nin le cyetz chialfabeto cyakil yi echk tnum yi ate jak cawl yi rey Asuero bantz telen chitxum te yi jun cawlatz. Yi bnixen nintzun cu yi bi yi rey tej tu yi sey yi at te yi xmalkab i. 13 Kalenas tzun benen cyakun yi e aj chejinl tan toponen chikab yi e ajcaw lakak tnum. Nin tul yi jun cawlatz na tal yi tajwen tan chiquimen cyakil yi e judiy tul jun ntzi kej. Tajwen tan chiquimen tircun, quic na ban ko e xicyet nka tijl culal. Quic na ban yi ko e xnan, tajwen tan chiquimen. Ma yi chimebil, ban cyetzaj yi e yi chocopon tan chibiylen. Yi jun kejatz yi bixe tan chiquimen yi e judiy itz le oxlaj tajlal yi coblajin xaw tetz yi yob. Yi itz yi xaw Adar. 14Yi jun cawlatz yi bixe opon chikab cyakil ajcaw tan chibnol tanen nin tan chibnol list quib te yi jun kej yi nsken bixe tan Amn. 15 Lajkel nintzun chibenen yi e aj chejinlatz tan jatxlen yi jun cawlatz. Nchatz el yi jun cawlatz chiwi cyakil wunak yi ate le tnum Susa. Yi wit bixewen tircun, nintzun e oc Asuero tu Amn tan xcalain. Poro te yi na chitzatzin cyetz tan xcalain, winin bis nin winin okl ate cunt cyakil yi e aj Susa tan paj yi quinin pujx cyan yi mbi sbajok.

bantz yi tbital Mardoqueo cyakil yi cawl yi nsken bixe, nintzun baj katzol yi bech tetz tan bis nin oc bechok tej yi na chaj yi na bisun, nin je chitol tzaj twi nin eltz tbe. Winin tzun chinen tbe tan yi bis yi at cunt. 2 Nin opontz stzi yi puert kale na cawunet yi rey, poro qui oc tul na quic cu tan toquen jun xe cal yi rey tu yi jun jilwutz bechokatz. 3 Nchatz ban tulak mas tnum kale atet e judiy. Yi quibital yi jun cawlatz winin bis bajij. E oc tan muclen wej. Winin cyoken nin winin bis ate cunt. Nin winin e, e baj cu coylok tul tzaj nin oc echk bechok tetz bis scyej tan chajlen yi na sotz chicul. yi quibital yi e xnan tu yi e eunuco yi na chakuj te yi reina nintzun cyal tetz i yi mbi cun tanen Mardoqueo. Yi tbital yi reina nintzun bisun i tan. Nchatz ben chakol jun chakum tan taklen balaj bechok tetz Mardoqueo. Poro qui nin cujij i. 5Yi tbital yi reina Ester yi quinin cujij Mardoqueo tan toquen balaj bechok tej nintzun chak Hatac yi witz cyajcawil yi quicylom xe yi cal yi rey tan benen tan jaklen tetz Mardoqueo yi mbi tzuntz yi at cyen yi bechok tetz bis tej. 6 Benen tzun yi chakumatz tan tilwen Mardoqueo yi chon at tcaybil swutz yi puertil yi cal kale na cawunet yi rey. 7Tircun tzun bajen xtxolil Mardoqueo tetz yi chakumatz yi mbi cun xtxumun Amn. Nin tal i cyakil yi sakal yi suk Amn tetz yi rey tan tkol i amal tan chiquimen cyakil yi e judiy. 8 Nchatz ben tkol jun uj kale atitet yi cawl yi el tan yi rey kale na talwit yi tajwen tan chiquimen cyakil yi e judiy yi ate le tnum Susa. Ej nin nchatz tal tetz yi chakum, tan toquen Ester tan yol tetz yi rey tan jaklen pawor tetz tan qui chiquimen yi e tetz tanum, yi e judiy. 9Yi toponen Hatac, yi chakum, nintzun tal i tircun yi mbi cun tal Mardoqueo. 10Yi tbital Ester nin ben chakol junt tir yi chakumatz tan talchen tetz Mardoqueo yi xtxolbilej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Itzun

1Itzun

Yi bis okl yi ul chiwutz yi e judiy

Yi mban Ester te yi bis okl yi ate cunt yi tanum

445

ESTER4,5

11Ta, sak swutzu, nin na quibit cyakil yi e yi na chakuj tu yi rey tu cyakil wunak benen tzin yi quic cuj tan tocomponen jun swutz yi rey yi ko quil chakxij tan. Nin ko at jun yi tzocopon yi nketz chakij na ulij, tajwen tan quimen. Yastzun yi ley yi bixbant. Ntin cun kol chaj nin yi rey yi xtxamij yi oro cun tetz, qui tzun quimtz. Chastzun te yi in wetz, ja el junaklajix kej yi qui na nocpon swutz yi rey, na qui na chin chakxij tan, stzun yi reina banintz. 12 Yi tbital Mardoqueo yi yol yi reina Ester nintzun saj tloltz: 13 Quil tzatxum yi nink cclax atz tan tu yi najlqui le palacio, na a jun judiy. 14Poro kol tzajop cun yi atzi nin ko quil cjilon tetz yi rey, qui cunin batz quil chiquim yi e katanum, poro apart junt yi tzocopon tan chicolchen. Poro yi aatz tu cyakil yi e axonl skaquimok len tan apaj. Poro chinch wetz yastzun axac yi noc tetz yi txkel yi rey tan qui kaquimen. Na ja lo coc tetz reina ntin tan kacolpen tkab yi jun chin il yi at skawutz, stzun Mardoqueo banintz. 15 Itzun saj tlol Ester junt tir te yi chakum: Cun al yi yolej tetz ta Mardoqueo: 16 Quil bisunu ta, benku kale atet yi mas katanum. Chimole quibu cyakil yi eu yi ateu Susa. Chimole quibu tan muclen wej tetz ox kej. Quil baj jun pi waj cyanu, nin quil baj mu a cyanu tetz ox kejatz tu ox akbalatz. Nchatz o ketz scyuch yi e xnan yi na chakuj swuch, quil kawan nin quil kuca tetz ox kej. Ma yil jepon yi ox kejatz tzimpile. Nchimben swutz yi rey. Nchimben tan yol tetz, petzunk tzimpaj yi cawl i tan yi xtxolbilatz. Ej nin ko chon chinquimtz, ja binatz, stzun Ester banintz. 17Yi tbital Mardoqueo, nintzun ban i cyakil yi mbi tal yi reina.

yi ticyen yi ox kej muclen wej cyakun yi e judiy, nintzun ben yi reina tan yol tetz yi rey. Oc nin yi balaj bechok tej. Chon tzun tocomponen i-tz swutz yi puertil yi cuart kale atit yi rey. 2 Yi tilol yi rey yi na xon yi reina tzical nintzun pek nintz tej, nintzun saj chakol tan yi tetz xtxamij yi oro cun yi cyan tan le kab. Yi tilol Ester nintzun bentz. Yi tocomponen nintzun bentz tan maclen yi wi yi xtxamij yi rey. 3 Tlol tzun yi rey tetz: A jun coloj Ester, mbi na aban tzonej? At pe jun amantar swetz? Mbi tzun na awaj? Na cyakil yi mbil tzajak swetz swake tzatz na list wutanen tan jatxlen cun jalaj te yi inmebil tzawutz ko yatz na awaj, stzun i-tz. 4 Ko yatz, stzun Ester, yi wajbil itz yi nink cujiju yil tzoponu tan waan swuch, na ja bnix jun chin wutzilen waan swuch tan taklen keju. Nchatz na klo waj yil tzopon Amn. 5 Cawunen nintzun yi rey tan chaklen Amn tan chibenen tan waan tuch yi reina. Chibenen tzun yi rey tu Amn tan waan tuch Ester. 6 Itzun te yi na chitzan tan waan, nintzun tal yi rey tetz Ester: Ester, jakaj cyakil yi mbi na awaj na swake tzatz. Kol tzajak jalaj atz te yi inmebil swake tzatz, stzun yi rey bantz. 7-8 Ilu wutzilen kareyil, chij Ester, yi ko bintzinin na peku swej sbne binuatz yi mbil tzinjak teru. Na klo waj yil chulu junt tir tan waan swuch ek, chicabilu tu Amn. Eklen tzun tzinjak yi wajbil teru, stzun yi reina bantz. 9Winin tzun tzatzinen tetz Amn yi telen tzaj xe yi cal yi reina. Poro yi tponen stzi puertil yi cal yi rey, nintzun tiltz yi colchij Mardoqueo. Poro siquier
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi toponen yi reina Ester swutz yi rey

ESTER5,6

446

nink kajlan tzaj Mardoqueo tetz. Wech na at kej Amn tanen. Chastzun te chichen mas cultz tej. 10Qui nin chaj i te yi ratatz yi na chich cul, ma na jalen yi toponen xe cal. Yi toponen xe cal nintzun e chak yi tamiw, tu Zeres yi txkel, nintzun taltz scyetz: 11Yi in wetz winin inmebil. Ate winin innitxa. Nchatz at winin inkej na in na chincawun xlaj yi rey. At mas inkej chiwutz yi e mas ajcaw. 12 Nchatz ja xnak tan waan tu yi reina te yi jun chin wutzilen kej yi mbnix tan tan taklen kej yi rey. Ntin cun in nxnak. Quic jun nink nxak. Ej nin ja katxocxij junt tir tan kabenen eklen, na yi in wetz at winin inkej xlaj yi rey. 13 Poro quic na tak swetz na nin na el inkej tan yi jun takl judiy yi Mardoqueo bi, yi colchij stzi puertil yi cal yi rey, na qui na tak i inkej, stzun Amn bantz. 14 Itzun cyal yi txkel tu yi e tamiw tetz: Ma jalu ta Amn, bintzi na talu, at winin keju. Chastzun te tajwen kak len keju. Ma yi jun judiyatz yi qui na tak keju, cawunku tan jen jak tze. Cawunku tan banlen jun chin wutzilen tze tan junak cob metr wutz tkan. Ban tzun jaku amal tetz yi rey tan jen chimban yi jun judiyatz eklen jalchan. Quic tzun bisleju yil chibenu tan waan tuch yi reina ek, chech tzun yi e tamiw tu txkel tetz. Ban tzun ban yi jun txumunatz swutz Amn. Nintzun cawunin tan jen chitxicbal jun chin wutzilen tze tan jen chimban Mardoqueo tzak.

te yi akbalatz quinin oc watl yi rey, nintzun cawun nintz tan ticylen tzaj yi liwr kale tzibanet cyakil yi echk xtxolbil yi mbi cun mbajij le yi echk amal yi at jak cawl i. Nin cawun i-tz tan jen silen swutz. 2 Nin te yi na chitzan tan silen, nin e nojpontz te jun xtxolbil kale na talwit yi mbi cun ban Mardoqueo tan colchen yi rey yi toquen chitxumun Bigtn tu Teres, tan biylen klo yi rey.g Yi cob yajatz e chibajxom yi e sanlar yi e quicylom rey. 3 Yi tbital yi rey, nintzun taltz: Mbi tzun aklij tetz Mardoqueo tan yi pawor yi ban i swej? Na ja chin clax tan. Quic aklij tetz. Quic, chech yi e ajcaw yi ate tan quicylen yi rey. 4 Icunin na chijilon yi rey scyuch yi e ajcaw yi ate-tz yi tocomponen Amn stzi cal. Chon tocomponen tan jaklen permis tetz yi rey tan jen chimban Mardoqueo jak tze yi sken bnix tan. Benen tzun jakol yi rey scyetz yi e yi atetz tej: Na scyetz i yi jun yi na xon tzin? stzun i-tz. 5 Itz Amn, chech yi e mas ajcaw bantz. Ban tzoc tzaj, stzun yi rey. 6 Yi tocomponen Amn nintzun ben jakol yi rey tetz: Amn, mbil tzimban tan taklen kej jun yaj yi na chimpek tej? Na scyetz junt yi na pek yi rey tej? Cyal, ntin cun in, stzun Amn tcul cuntu. 7Benen tzun tlol tetz yi rey:
g 6:2

1Itzun

Yi jalen kej Mardoqueo swutz yi rey

Est 2:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

447

ESTER6,7

Ilu kareyil, chinch wetz yi tajwen tan bnolu te yi junatz yi na peku tej itz: 8 Tajwen tan wekxen tan jun bech teru. Ej nin nchatz tajwen lje tibaj jun cheju nin jeken jun coron twi yi jun chejatz tan chajlen yi at kej yi jun yajatz. 9Ej nin yi echk bechokatz tajwen yi tzaklij tetz jun witz ajcaw yi at jak cawlu tan toquen i tan weklen yi junatz yi na peku tej. Yi wit wekxij ban lje tibaj yi cheju tan yi junatz. Nin bajx cun swutz tan talchen yi yolej chiwutz cyakil wunak yi ate tbe: Jej, yastzun na bajij te jun yi na aklij kej tan yi rey, stzun Amn bantz tetz yi rey Asuero. 10 Bintzi yaj, chum balaj nin yi atxumun, stzun yi rey tetz Amn. Or, lajkel yaj, a bin yi witz ajcaw yi ban coc tan weklen yi junatz. Cun cyaj jun bech wetz, tu jun balaj inchej. Nin wekxoken yi jun judiy yi na biaj Mardoqueo, itz yi jun yi colch cun tunintz stzi puertil yi cal kale na chincawunet. Banaj cyakil chi yi mawal swetz, stzun yi rey bantz tetz Amn. 11Toquen tzun Amn tan weklen Mardoqueo. Oc yi balaj bechok tej. Kalenas tzun jen nintz tibaj chej tan. Nintzun bajx cun swutz, nin chin tjaj nin bantz tan talchen yi yolej: Jej, yastzun na bajij te jun yaj yi na aklij kej tan yi rey, stzun Amn bantz scyetz wunak yi ate lak be tnum. 12 Yi wit chajxen Mardoqueo chiwutz cyakil wunak yi ate tbe, nintzun ul junt tir stzi puertil yi cal yi rey. Ma tetz Amn nintzun je jun xbuk twi tan tewal wutz tan yi txixwen yi at cunt nin ajtz lajkel xe cal. 13 Yi toponen xe cal nintzun taltz scyetz yi e tamiw tu yi txkel yi mbi cun bajij. Yi quibital nintzun cyaltz: Yi ko yatz mbajij, jun cun yol, quil xcye tan biylen Mardoqueo, na i jun judiy, nin jun cun xcyek i tan apotzen na ja wit el chan atxix tan, chech. 14 I cunin na chijilontz yi cyoponen cobox chakum yi rey tan ticylen Amn tan chibenen tu yi rey tan waan tuch yi reina. bantz nintzun ben yi rey tu Amn tan waan tuch yi reina te yi junt balaj waan yi txumijt tan. 2 Te yi na chiwan nin jakt yi rey yi mbi tajbil i. Je yol iej: A jun coloj Ester, jakaj cyakil yi mbi na awaj, na list wutanen tan taklen tzatz. Nin ban wak jalaj te yi inmebil kol tzajak swetz. 3 Yi ko bintzinin na peku swej, nin ko ban in swutzu, qui na waj jun coloj taklen ta. Ntinatz na waj tzinjak teru, itz tan qui inquimen nin tan qui chiquimen yi e intanum. 4Na bixbant tan kaquimen kacyakil cun. Bixbant tan kasotzen. Nink nkaben cayin chi jun esclaw tu, qui klo nnoc tan xuxenu, poro tan paj yi tzakonk mal teru, chastzun te na cu inwutz teru tan qui kaquimen, tu intanum, stzun Ester tetz yi rey. 5 Na tzun scyetz i yi junatz, yi na tzan tan xtxumlen tan ibiylen cun wok? stzun yi rey tetz Ester. 6 Yi jun kacontratz yi na chich cul skej, itz tak yab Amnej, stzun Ester bantz. Yi tbital Amn yi xtxolbilatz, chin sak nin ban tan xow, nin quit aw yol tan. 7Nin yi tbital yi rey, nintzun saj jun chin chich culal tetz, nin eltzaj ojk xe cal kale na chiwanet. Chon tzun benentz wutzkanil yi cal kale na cawunet i. Ma
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi junt balaj waan yi txumxij tan Ester nin yi jen Amn jak tze

ESTER7,8

448

tetz Amn, nintzun oc cyentz tan cuswutzil tetz yi reina tan cuyul i paj, na sken nachon Amn yi squimok i tan yi rey. 8 I cunin tzun at Amn tan cuswutzil tetz yi reina yi tocomponent yi rey. Yi benen tilol yi rey yi chon jokl cyen Amn tibaj yi kejbil kale kejlet Ester, nintzun chin nintz, itzun taltz: Amn! nxac na ctzan tan telsen kej yi reina? Na yi awajbil itz yi tzaban puers tan iwitbel itib tuch. Wech na chon atixwok xe incal, stzun yi rey bantz. Yi chinen yi rey, nintzun e saj cobox wart tan stzamlen Amn nin cu chijopol wutz. 9At tzun jun scyeri e wartatz yi na biaj Harbona, nin saj tloltz tetz yi rey: Ilu kareyil, at jun chin wutzilen tze tan junak cob metr wutz tkan yi at swutz cal Amn. I bnol tetz tan jen klo chimban Mardoqueo tzak, yi jun yi ncolonu tan qui quimenu, stzun Harbona bantz. 10 Ko yatz or jen calij Amn tzak tan telen cun swutz, stzun yi rey bantz. Chon tzun jen calij Amn jak yi jun tzeatz yi i ten i bnon tetz. Bnix yi jun tzeatz tan tan jen klo calij Mardoqueo tzak. Poro apart mban, na i ten nquim tzak yi jun tzeatz. Tan yi xtxolbilasej ja tzun tzatzin junt tir yi rey. te yi kejatz tak yi rey Asuero yi cal tu cyakil yi mebil Amn yi chicontr yi e judiy tetz Ester. Nchatz nin opon Mardoqueo swutz yi rey na sken tal Ester yi junit e tu Mardoqueo, na quitzun quitzicy quib yi chitaj. 2 Tkol tzun yi rey yi xmalkab tetz Mardoqueo yi el cyen tcyal tetz Amn. Ma tetz Ester nin oc cyen Mardoqueo tan tetz martoma tibaj cyakil yi mebil Amn yi nsken oc tcwent i. 3 Ej nin nchatz xtxum yi reina tan benen junt tir swutz yi rey tan yol tetz, tan cuswutzil tan qui chiquimen yi e tanum. Nin yi tocomponen swutz yi rey, nintzun cu mejlok tan okl, itzun taltz tetz: Ta, ilu kareyil na cu inwutz teru tan cawunenu tan stzajsen yi jun cawl yi el tan Amn, kale na talwit yi tajwen tan kaquimen kacyakil yi o yi o judiy. 4 Yi tbital yi rey yi yol Ester nintzun ben chajol yi xtxamij yi oro cun tetz. Jen tzun txiclok Ester nin taltz: 5 Ilu wutzilen kareyil yi ko ban swutzu nink tbitu yi xtxolbilej yi tzinjake teru. Nchatz ko bintzinin na peku swej na klo waj yil sbanu jun ban swetz. Je yi wajbilej: Na klo waj yi nink cawunu tan stzajsen yi jun cawl yi el tan Amn yi cyajl Hamedata yi agagueo. Na yi jun cawlatz na tal yi tajwen tan kaquimen cyakil yi o yi o judiy. Quic na ban alchok atot, tajwen tan kaquimen. 6 Poro en tzintxaj kol chiquim cyakil e inxonl scyuch cyakil yi e intanum? stzun Ester bantz tetz yi rey. 7Yi tbital yi rey, nintzun ben tlol scyetz Mardoqueo tu Ester: Quil cxbisun wok na ja wak cyakil yi mebil Amn tetz Ester. Nin nchatz ja je chimban Amn jak tze. Na ja oc i tan contrin tzitej yi axwok judiy. 8 Ma jalu swake amal tzitetz tan benen itzibal alchok cawl tan chiclaxen yi itanum. Yil bnix itan ban cu nin imbi tej, nin nchatz ban cu nin yi insey tej, stzun yi rey bantz. (Te yi tiemp sajlen yi na cu nin wikab yi rey tu yi sey i te jun cart tajwen cun tan banlen tanen nin quic rmeril tan stzajsen.)

1Itzun

Yi telen jun cawl tan chicolol quib ye e judiy chikab yi e contr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

449

ESTER8,9

9Lajkel nintzun benen mantar tan chichaklen cyakil yi e ajtzib yi na chakuj jak wi yi rey. Yi chimolol quib nintzun e oc tan stziben cyakil yi xtxolbil yi tal Mardoqueo scyetz nin bnix winin cart tan benen chikab yi e ajcaw yi ate le jujun tnum tu cyakil e mas ajcaw yi na chicawun tibaj yi jun cient tu junak juk nacin yi at jak cawl yi rey. Yi echk amalatz chon nxet tzaj te yi mojom tetz India nin na opon jalen te mojom tetz Etiopa. Cyakil yi echk cart yi bnix, bnix le cyakil jilwutz chiyol nin cyakil jilwutz chialfabeto yi nxcon cyakun wunak benen tzin. Nchatz bnix le chiyol tu chialfabeto yi e judiy. Ja bnix yi xtxolbilej le junak ox tajlal yi xaw Sivn yi toxin xaw te yi cyetz chiyob. 10Yi bnixen cyakil yi echk cartatz nintzun cu yi bi yi rey tej. Nchatz cu yi sey i tej. Kalenas tzun chibenen yi e chakum yi rey yi yatz nin chixac, tan jatxlen echk cart. Lajkel nin e benentz te e chej yi rey, yi winin chojkel tan jatxlen yi echk cartatz. 11Tul yi echk cartatz na tal yi ban chimolen quib yi e judiy alchok amalil atet, tan chicolol quib chikab yi chicontr. Alchok wunakil yil choc tan contrin scyej, ban chiquim tircun, tuml yi chinitxajil tu quixkel. Ej nin yi chical tu chimebil ban cyetzaj yi e judiy. 12 Poro yi xtxolbilatz tajwen tan chibnol tanen tul jun ntzi kej. Nin bixe yi tajwen tan chibnol tanen le oxlaj tajlal yi coblajin xaw tetz yi yob yi itz Adar. 13 Nchatz bixe tan telen yi jun cawlatz chiwi cyakil wunak lakak echk tnum benen tzin, bantz chibnol list quib yi e judiy tan quicysal chicul scyej chicontr. Quic na ban alchok atet yi e judiy. 14Nintzun cawunin yi rey scyetz yi e aj chejinl tan chibenen lajkel tan jatxlen yi echk cartatz. Nchatz silij yi jun cawlatz chiwutz cyakil wunak le tnum Susa. 15 Itzun yi telen tzaj tetz Mardoqueo xe cal kale na cawunet yi rey, wekon tib i chi jun rey, na txib tu sak yubil yi bech tetz. Nchatz, aten jun chin coron twi yi oro cun. Nin cyan jun xbuk tan yi lino cun, nin yi xkaykuj yubil. Winin tzun chichinen yi e wunak tan yi tzatzin yi quilol yi telen tzaj Mardoqueo xe cal yi rey. 16 Nchatz e ban yi e judiy winin chitzatzinen, na itz jun chin claxen tetz cyetz. Quit nchibisun, na ja chitxacon, nin ja jalt junt tir chikej. 17Ej nin chatz e ban cyakil yi e mas judiy yi ate lakak mas tnum kale oponet yi cawl tan qui chiquimen. Winin chitzatzinen. At winin e bnix balaj waan cyan. Nin bnix balaj kej cyan. Ej nin at winin wunak yi nketz e judiy, e oc tetz judiy na tircun yi e mas wunak ja cyek chi yi e judiy. 1Itzun le oxlaj tajlal yi xaw Adar yi coblajin xaw tetz yi yob, yastzun yi bixewen tan yi rey tan chiclaxen yi e judiy, na yastzun yi kej yi e oc klo yi e contr scyej yi e judiy tan chibiylen. Poro apart ban teratz, na i yi e judiy e xcye tan chibiylen yi e contr. 2 Na tircun chimolol quib yi e judiy yi ate lakak tnum yi at jak cawl yi rey Asuero tan oyintzi scyej chicontr. Poro yi e chicontr qui nin e nimsaj quib tan oyintzi scyej, na nin saj jun chin xow scyej. 3 Nchatz e ban cyakil yi e ajcaw le echk tnum tu yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj yi rey, nin xom chiwi scyej e judiy na nin e xob tetz Mardoqueo. 4Na yi Mardoqueo sken jal winin kej xlaj yi rey, na nin quibit cyakil yi e wunak benen tzin yi nsken jal winin kej i, na cyakil nin kej tzan jalen mas tetz kej. 5Tircun chiquimen yi chicontr yi e judiy cyan. Winin e, e quim tan spar, na baj cunin quicysal chicul yi e judiy scyej chicontratz. 6O cient yaj e quim cyakun le tnum Susa.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER9

450

7Nchatz e quim yi lajuj cyajl Amn yi jun yi chich cul scyej yi e judiy. 8 Yi chibi yi lajuj cyajlatz itz: Parsandata, Dalfn, Aspata, 9Porata, Adala, Aridata, 10 Parmasta, Arisai, Aridai tu Vaizata. Tircun chiquimen. Ma yi chimebil quic oc cyajal tej. 11Itzun yi tbital yi rey yi sken chiquim jun coloj wunak te yi jun kejatz le tnum Susa, nintzun taltz tetz Ester yi reina: 12 A jun coloj reina ja kubit yi ja chiquim o cient wunak tzonej Susa scyuch yi lajuj nitxajil Amn. Apart yi e yi nchiquim le mas amal benen tzin. Ma jalu at pe mas na awaj yil wak tzatz? stzun yi rey tetz Ester. 13 Ilu kareyil, ntyo tu, ntinatz na waj yil taku amal sketz yi o judiy tan chijen kachimbal yi lajuj cyajl Amn jak tze eklen, chi yi cawl yi bnixnak cyen tan Amn tetz ta Mardoqueo, stzun Ester tetz yi rey. 14 Nintzun cujij yi rey. Cawunen nintzun i-tz tej. Nintzun el stziblal chiwi cyakil yi e judiy yi ate le tnum Susa tan jen chimban chiwankil yi lajuj almaatz jak tze. 15 Ej nin le junt eklok, te yi cyajlaj tajlal yi xaw Adar je chimololt quib cyakil yi e judiy yi najlche le tnum Susa, nin e octz tan chibiylen oxt cient chicontr. Ma yi chimebil, quic oc cyajal tej. 16 Ma le oxlaj tajlal yi xawatz, chon e quimen oxcal tu olaj mil wunak benen tzin, na tircun chimolol quib yi e judiy tan oyintzi scyej. 17Ma le junt eklok, yi cyajlaj tajlal yi xawatz, tircun yi e judiy e mol quib tan jun chin balaj waan tan yi tzatzin yi ate cunt. 18 Poro yi e judiy yi ate Susa cob cun kej e ban tan oyintzi. Chastzun te jalen le olaj tajlal yi xaw e ban cyetz jun chin balaj waan tan yi tzatzin yi ate cunt. 19Ma yi e yi ate lakak mas tnum, yi quic tapij soltej, e ban jun chum balaj waan le cyajlaj tajlal yi xaw Adar. Ej nin tan yi tzatzin yi ate cunt, baj cyoyil echk balaj oy squibil quib.

bantz nintzun oc Mardoqueo tan stziben yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e judiy yi ate nakaj scyuch yi e yi ate benen tzin lakak echk tnum yi at cwent yi rey Asuero. 21Yi xtxolbil yi ben stzibal itz, yi tajwen tan chibnol tanen cyakil yi e judiy jun balaj kej lakak cyajlaj tu olaj tajlal yi xaw Adar tetz cyakil yob. 22 Yi xac yi jun kejatz itz tan nawsen yi en cunin chiclaxen chikab chicontr. Nchatz tan nawsen yi en cunin ban yi jen txixp yi xtxolbil, na yatz klo chiquimen. Poro i chint chicontr e quim. Nin te yi cob kejatz tajwen tan chibnol tanen tan jun balaj waan tu echk oy yi tajwen tan cyoyil squibil quib nin tajwen tan chicheyanen scyej yi e tal prow yi at tajwen scyetz. 23 Ej nin nchatz jalu, cyakil yi e judiy na chiban tanen yi jun kejatz, chi cawben cyetz tan Mardoqueo. 24Na yastzun klo e quimen cyakil yi e judiy tan Amn yi cyajl Hamedata, yi agagueo, na winin na chich cul scyej. Na yi tajbil i, itz tan chisotzajen klo tircun. Nin oc suertinh tan tan tilol yi mbi kejil yi ban tan chisotzajen cun. 25Poro apart ban yi xtxolbil, na yi tbital Ester yi xtxumun
h 9:24-26 Est 3:7. i 9:26 Yi yol pur na elepont txilun le chiyol yi e aj Susa. Na nin xconet yi jun yolatz cyakun yi e judiy tetz jun biaj jun nimaj kej yi na bajij chixol cyakil yob tan tulen txakx chicul yi jun kejatz yi toquen txilun scyej tan chisotzajen klo tan Amn. Ja oc stzapl yi yol pur tan yi pial yol -im tan chajlen yi itz jun kej yi na bajij cyakil yob.

20 Itzun

Yi bixewen yi jun chin nimaj kej yi na biaj Purim

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

451

ESTER9,10

Amn yi at tocbil i tan chibiylen klo cyakil yi e judiy nintzun bentz tan yol tetz yi rey. Nin cyakil yi cawl yi sken bixe tan Amn chon bajij tej i tetz, scyuch yi e tetz nitxajil, na e ten cyetz, e je chimban jak tze. 26 Chastzun te bixewen yi jun balaj kejatz. Nin oc yi bi-tz tetz Purimi yi na elepont swert nka txilun. Ej nin tan yi xtxolbil yi bixe tan Mardoqueo, nin tan cyakil yi echk taklen yi quil yi e judiy na chiban tanen yi jun chin wutzilen kejatz jalu. 27Na ja bixe yi jun chin wutzilen kejatz chi jun cstumbr cyakun yi e judiy. Nin tajwen tan chibnol tanen cyakil yi e judiy scyuch yi e chixonl. Nin tajwen tan chibnol tanen yi e yi na choc cyajlal yi e judiy. Tajwen tan chibnol tanen yi jun chin wutzilen kejatz cyakil yob. Nin yi jun chin wutzilen kejatz cob kej na ban na yastzun cawben cyetz. 28 Yi xac yi jun chin wutzilen kejatz itz tan tulen txakx chicul yi en cunin ban yi chiclaxen. Tajwen tan banlen tanen chixol cyakil judiy yi ate benen tzin tan qui telen te chicul nin tan qui telen te chicul yi e chixonl sbne opon tunintz. Tajwen tan banlen tanen lakak nacin tuml echk tnum, nin le echk aldey. 29Nchatz bnix junt cawl tan yi reina Ester yi mel Abihail tu Mardoqueo, yi judiy, tan talchen yi mbi tajwen tan chibnol te yi jun chin wutzilen kejatz yi na biaj Purim. Na at chikej tan banlen jun cawl. 30Yi bnixen yi cap cawlatz cyan nintzun bentz cyan chikab cyakil yi e judiy yi ate benen tzin tulak yi jun cient tu junak juk tnum yi at cwent yi rey Asuero. 31At chumbalaj yol yi na tak tzatzin paz scyetz yi e judiy tu chixonl. Na tul yi echk cartatz na tal yi mbitz tajwen tan chibnol tanen te yi jun kejatz. Nin nchatz na tal yi nketz tajwen tan chimucult wej, nka tan chibisunent. 32 Yi jun cawlatz yi el tan Ester chiwi cyakil yi e judiy yastzun xcon tan bixewen yi jun chin wutzilen kejatz yi na biaj Purim. Ej nin cyakil echk cawlatz, cyaj cyen tziban tul jun liwr. 1Itzun yi rey Asuero, nintzun bixe jun cutxuj tan yi tajwen tan cyakol cyakil wunak. Tajwen tan cyakol cyakil yi e yi najlche tulak echk amal yi at benen tzin, tuml echk amal yi at nicyal mar. Tajwen tan cyakol chicyakil cun. 2 Ej nin cyakil yi echk cawlatz yi bixenak tan yi rey tu cyakil yi xtxolbil yi en cunin ban yi toquen cyen Mardoqueo tetz cap ajcaw xlaj yi rey, tzibxij kale tzibanet yi echk xtxolbil te yi mbi cun bajij te yi nacin tetz Media tu Persia. 3 Bixewen tzun Mardoqueo tetz cap bajxom xlaj yi rey Asuero. Nin jal kej chiwutz cyakil yi e judiy. Nin winin nchipek tej tan paj yi oc i tan joylen puntil yi en cun chiclaxen nin tan quicheyen te cyakil echk taklen.

10

i 9:26 Yi yol pur na elepont txilun le chiyol yi e aj Susa. Na nin xconet yi jun yolatz cyakun yi e judiy tetz jun biaj jun nimaj kej yi na bajij chixol cyakil yob tan tulen txakx chicul yi jun kejatz yi toquen txilun scyej tan chisotzajen klo tan Amn. Ja oc stzapl yi yol pur tan yi pial yol -im tan chajlen yi itz jun kej yi na bajij cyakil yob.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwrej, itz chibitzbil yi e xonl Israel. Ej nin at winin oracin tul. Ja xcon sajlen tu nintz cyan kajwutz tan taklen kej Ryos te yi na choc tan nachlen Ryos tulak chicmon. Nchatz itz jun liwr tetz poesia, nin na jilon mas tib Ryos swutz alchok jilwutz liwr yi at tul Yol Kataj. At 150 salmo tul yi liwrej, nin at o wekl yi liwr. Yi na tzaj wi yi witzbil captulo te jujun weklatz na tzajpon tan jun nka cobox versculo yi na tak kej tu kajsbil tetz Kataj Ryos. Te yi 150 salmoatz, at jun coloj yi stzibnak yi rey Luwiy. Ej nin at cobox yi stzibnak yi rey Salomn, nin at coboxt yi chitzibnak coboxt yaj. Poro ilenin na nawsaj chibi tul echk salmoatz yi nchitzib. At winin jilwutz salmo: At yi nicun tu jun bitz yi na tak kajsbil tetz Ryos, yi na xcon tan culajen i. Ej nin at salmo yi na xcon tan jaklen cheybil ketz. Nchatz at salmo yi ban na xcon kan tan jaklen cuybil kapaj nka tan jaklen chicaws yi e kacontr.
Yi weklil yi liwrej

Yi bajx wekl itz (Cap. 141). Yi cap wekl itz (Cap. 4272). Yi toxen wekl itz (Cap. 7389). Yi cyajen wekl itz (Cap. 90106). Yi toin wekl itz (Cap. 107150).

BAJX WEKL TE ECHK SALMO


1:141:13

Salmo 1
Ban cyeri e yi qui na chixom te cyajtzakl yi e mal nak,a yi qui na chixcye cun tan xtxumlen cyajtzakl yi e juchul il, yi qui na chicole chixol yi e yi na el kej Ryos cyan. 2 Ma na chon ajlij chicul te yi cawl Kataj yi kaRyosil. Nin skejl tu lakbal na chitzan cyeratz tan xtxumlen yi echk cawlatz. 3 Yi eatz, nicun tzun quitanen chi jun wi tze yi awij stzi a.b Yi jun tzeatz na tak wutz yi na opon tiempil.
1
a 1:1

Yi e yi at banl Kataj squibaj

Sal 34:14.

b 1:3

Job 29:19; Jer 17:7-8.

452
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

453

SALMOS1,2

Nin quic jun kej najk num yi xak. Nicun tzun quitanen cyakil yi e balaj wunakatz, na na wutzin cyakil yi na chiban. 4 Ma yi e wunak yi cachi cyajtzakl, chon quitanen cyetz chi tanen xak xtze,c yi na ben tan cyekek. 5 Chastzun te yil tzoc Ryos tan malen cyajtzakl yi eas, quil chinimsaj chicul tan chicolol quib, na quibe tajlal yi e balaj. 6 Yi e balaj nak, quicylen che tan Ryos.d Ma yi e mal nak, chisotzok cyeratz.

Salmo 2
Mbi xac na chinil quib wunak tan xtxumlen oyintzi?e Mbi tzuntz na chitzan yi echk tnum tan xtxumlen yi echk ajtzakl yi quil chixcye tej? 2 Na ja je chimolol quib cyakil yi e ajcaw yi ate benen tzin wi munt. Cyakil yi e bajxomatz, junit tanen chitxumun tan contrin tej Kajcaw yi bixbant tan Ryos tetz cyajcawil cyakil wunak. Nin je chiyol yi e contrej: 3 Kapakle cun yi echk caren yi at tan katzamlen. Kacaple cun yi echk calbil ketz. 4 Ma yi Jun yi chon najlij tcyaj, tzeen tu na ban i scyej. Xbajtzien tu na ban yi Kataj atz scyej. 5 Chastzun te ja je lajp wi i scyej. Nin ja saj colp wi i tan chiyajlen. Nin je yol iej: 6 In wetz, nchimbixban yi ajcaw yil cawun. Chon bixewen wan tan cawunen wi Sin,f yi amal yi winin xanil, stzun Kataj Ryos bantz. 7 Ma jalu swale yi xtxolbil yi ja bixe tan Kataj swej: A jun coloj incyajl.g Jalu nnoc tetz ataj, stzun i swetz. 8 Nchatz tal: Jakaj cyakil yi echk tnum tetz aherens, nin swake tzatz. Nchatz swake cyakil yi echk amal tzatz yi at benen tzin wi munt. 9 Chelk cun cyakil yi ajcawatz awan swutz. Xitwe cun, chi na cu poklon jun wok tan jun txamij yi chich cun, stzun Wajcaw bantz swetz. 10 Chastzun te, eu ajcaw, yi eu witz pujul chixol wunak benen tzin wi munt, quibit tzaju inyol. Lok tzel chitxumu te yi xtxolbilasej.
1
c 1:4 Job 21:18; Jer 13:24; Os 13:3. d 1:6 Pr 4:18-19; Nah 1:7; Mt 7:13-14. e 2:1 Yi rey Luwiy i tzibanl tetz yi Sal 2, na yatz na tal Hch 4:25. Itz jun profeca te yi mbi sbajok tzantzaj yil xetij Cristo tan cawun. f 2:6 Sin, na jilon te yi amal kale atet yi Templo tentz, nchatz na jop cyakil yi wiwtz kale atit yi tnum Jerusaln. g 2:7 2S 7:14; Sal 89:26-27; 110:1-7; Mt 3:17; Ro 1:14; Heb 1:5; 5:5.

Yi witz Ajcaw yi bixbant tan Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS2-4
11

454

Lok cyocsaju yi makbil chiwutzu. Lok chocu jak cawl yi Kataj. Lok cyeku chi i. Lok chixobu tetz. Na kol chibanu yi xtxolbilatz, chitzatzink tzunu-tz. 12 Cyakeu bin kej yi Cyajol, tan qui cyakolu chon tetz, nin tan qui chiquimenu tan. Na yil je lajp wi i, cyal jun yi nink clax tkab. Ban cyeri e yi chon kuklij chicul tej i.

Salmo 3
Ay Ta! Quin tech nin incontr yi na chich chicul swej. Quin tech nin e yi ja je chimolol quib tan contrin swej. 2 Quin tech nin e na cyal squibil quib: Quit tzoc Ryos tan cheyen. 3 Ma ilu Ta, ilu colol wetz. At ninu-tz tan incolchen, na ilu akol inkej, nin ilu quiwsanl wetz. 4 Sajlen tunintz, ja el intzi tetz Wajcaw, nin ilenin ja stzawej i yi intzi inkul. Nin ilenin chon na saj cheybil wetz wi Sin, kale najlet i, yi amal yi winin xanil. 5 Yi na chincoye cun, jalcun na saj inwatl. Yi na ul skil, ban cuntu na chincas, na at Wajcaw tan inquicylen. 6 Qui na chinxob scyetz yi jun coloj incontr, yi ja wit baj chisutal yi amal kale atinet. Na yi cyajbil itz tan imbiylen, poro qui na chinxob scyetz. 7 Ta, chin cheyaju, chin coleu. Na ntin ilu mmoc kabu tan stzeklen xak chitzi yi e mal nakatz. Chin kuchin cunin na saj yi cye tanu Ta. 8 Na ntin ilu Ta na xcyeu tan kacolchen. Taktzaju yi banlu skibaj, yi o tanumu.
1

Nachlen Kataj tan jaklen cheybil ketz

Salmo 4
Ta ilu inRyosil. Tbiteu intzi inkul, yi na injak cheybil wetz teru Ta. Nin te yi atin tul sotz culal, na taku maysbil wetz. Elk bin kajabu swej nin tbiteu yi intzi yi inkul. 2 Ma yi axwok yi na chich icul swej: Tona nin cxtanewok tan inyolchen? Nxac na cxtzanwok tan talchen jun xtxolbil yi quic xe, jun xtxolbil yi nkeratz bintzi?
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ntin cun te Kataj ban kuke kacul

455
3

SALMOS4,5

Elk itxum tetz: Ryos na txaonen yi e balaj tetz tetz. Nchatz elk itxum tetz: Yi na tbit Ryos intzi inkul. 4 Ban tcun xobenwok tetz, nin quit tzijuch itil. Te yi na el iwatl wi isoc, txumwok yi mbi na iban. Nin cyajswok cyen yi echk itajtzaklatz yi cachi. 5 Akwok itxixwatz tetz cun italma. Nin kukek icul te Kataj. 6 Winin e na cyal: Na scyetz jun lchajon yi ban sketz? Kataj! lok tzatzinu skej. 7 Na ntin ilu na akon yi tzatzin tetz walma. Mas nim yi jun tzatzinatz yi na taku, swutz yi e yi na jal jun coloj chicosech. 8 Ntyo teru Ta yi tzatzin cun na chincoye cun, nin jalcunin na saj inwatl. Ntyo teru Ta yi chon kuklij incul teju. Nin ilu ten na akon yi jun ajtzaklatz swetz.

Salmo 5
Ta, ilu Wajcaw. Tbiteu yi intzi inkul. Tbiteu yi na chintxayne swutzu. Stzaweju yi na chintzan tan jaklen teru. 2 Na ilu inReyil. Ilu inRyosil Ta. Chon na cu inwutz teru. Tbitzaju yi tokl walma, na chon na nok swutzu Ta. 3 Siwl Ta! Jalchan cunin na tbitu yi intzi inkul. Jalchan cunin na chinjilon teru. Na injak cheybil wetz teru Ta, nin na inchiw yi tajbilu. 4 Na yi ilu teru Ta, nketz ilu jun Ryos yi nak peku te yi ilcol, yi nak peku te yi echk taklen yi cachi. Na yi e juchul il, quic rmeril tan chinajewen teju. 5 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, quic cyopombil teju. Yi e yi chin cachi nin na chiban, qui na ajwij chiwutz tanu. 6 Na chel cun cyakil yi e laj tanu swutz. Na chel cun cyakil yi e jopol wutzaj tanu swutz. Na chel cun cyakil yi e biyol nak tanu swutz. Na qui na peku scyej. 7 Ma yi in wetz Ta, tan tu banl talmau, at rmeril tan woponen xe calu, at rmeril tan wocomponen tan culajenu, tan wukol keju. At rmeril tan inxmayilnin kale najletu, yi na noc tan nachlen biu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kajak cheybil ketz tetz Kataj cyakil jalchan

SALMOS5-7
8

456

Ta, chin nicysaju tan inxomen te yi tajbilu, na winin incontr yi na cyaj chixmayin swej. Chin nicysaju bin tan inxomen te yi beu. 9 Ma yi e incontratz nketz bintzi chijilon. Na nicun quitanen tu jun nichil alma, yi chin kaynak nin tul. Na yi na chijilon, chitzi tu, chiplaj tu. Ntin lajil na xcon cyan. 10 Ta, che cawseu yi eatz. Iten nink cyajtzakl tzoc tan chibensen tul il. Che lajlenu, na nimix cunin quil baj chijuchul swutzu. Na qui nin nchoc culutxum jak cawlu. 11 Cyakil yi e yi chon na chicol quib teju, chitzatzink, nin tetz cun cyalma chibitzink. Ilen nin chitzatzink nin chibitzink, na ilu quicylom cyetz. 12 Na yi teru Ta, na taku chibanl yi e yi ilenin kuklij chicul teju. Nin yi banl talmau at nintz tan chicolchen, chi jun makbil flech.

Salmo 6
Wajcaw, max culu swibaj. Quil chin yaju te yi jenak lajp wiu swej. Quil chincawsaju te yi maktnaku. 2 Wajcaw, elk kajabu swej, na quict inwalor na innach. Ta, taku junt tir inwalor, na cyakil inwankil na lucne. 3 Na chinlucne tan yi xow yi atin cunt. Tona tzulu tan wucheyen? 4 Wajcaw, sajku tan wucheyen. Chin coleu tan yi banl talmau. 5 Na kol chinquim, quit tzul txakxu tincul. Quict rmeril tan inculalu ko sken chin mukxij. 6 Wajcaw, ja icy impaj tan okl, na cyakil akbal na nok. Nin cyakil akbal na ac yi inwitz tan taal inwutz. 7 Tan yi okl yi atin cunt, ja loon inwutz. Tan yi okl yi atin cunt, ja oc muj tej. Yastzun wutanen tan chipaj incontr. 8 Ma jalu axwok pajol cawl quitelenk swej, na ja wit tbit Wajcaw yi tokl walma. 9 Ja tbit yi intzi inkul. Ja tbit yi minjak tetz. Chastzun te quitelenk swej. 10 Na yi e incontratz, chiquimok tan xow. Tzelepon chitxix, nin chelpon ojk tan yi xtxixwilil yi ate cunt. Qui tzicy scyetz yil tzul xowsbil cyetz tan cyelen ojk.
1

cheybil ketz te yi ato tul sotz culal

Salmo 7
1

Wajcaw, ilu inRyosil. Ntin teju na incolwit wib. Chin coleu bin chikab yi e incontr, yi na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen cun.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos, i yi pujul xtisya yi tzaknak cun

457
2

SALMOS7

Ta chin coleu, na ko tzun nel cun cyan swutz. Na nicun e incontr tu balum. Ko quil chin colu, puchij cunin chinsaj cyan. 3 Wajcaw, ilu inRyosil. Na nchinjuchunet, te cyakil yi echk taklenej? 4 Ja pe quim jun wunak wan? Ko ja tzun imban mal tetz jun wamiw yi nternin na kel na koc tuch? Ko ja tzun che imbuch yi e incontr? 5 Yi ko yatz, chibne bin incontr cyajbil swej. Chintxamxoken bin cyan. Elk bin inkej cyan. Ej nin ban chincu cyan tbe. 6 Wajcaw chin coleu. Xcyekenu scyej incontr. Che cawseu tan yi teru poreru. Poro xomok wiu swej. Na alijt cyen tanu yi ilu jun balaj pujul xtisya, yi qui na je kab twi jun. 7 Chul cyakil echk tnum. Chul cyakil echk nacin swutzu. Nin scawunku squibaj. 8 Ta, yi ilu yi na ocu tan malen cyajtzakl cyakil wunak, chin malaju chi na banu scyej yi e wunakatz. Chin malaju quib yi wutanen, na chinch wetz quic wil. 9 Ta chin tzaknak cuninu, na ban na el xtxumu te echk kajtzakl. Ban na el xtxumu te yi echk katxumun yi na icy tkacul. Make binu chiwutz yi e juchul il. Ma yi e yi ban atet che cheyaju tan chiquiwixen. 10 Yi wetz colol wetz itz yi Kataj Ryos, yi taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx. Yi wetz colol wetzatz, na oc tan kacolchen yi o yi skoj cun te kalma. 11 Kataj Ryos i yi pujul xtisya, yi qui na je kab twi jun, na ilen nin na tak i chicaws yi e juchul il. 12 Ko quil chibansaj quib yi e wunak tu Kataj Ryos, jepon wi yi spar i tan, tan biyon. List atit cyakil yi echk macl i tan chibiylen cun. 13 Nchatz na tzan i tan techen nin yi echk flech yi cyan kak tan. List atit yi echk flech yi xconk tan. Cyakil yi echk macl i tetz oyintzi list atit. 14 Chixmayninu yi e juchul il. Ja wit chiloon cyeratz, na na chichin chi na ban jun chon wi yi txanlij tlen tu. Nin yi tzitzok scyej, itz echk taklen cachi, itz yi echk lajil. 15 E nkopon jun chin jul tan imbenen klo tul, poro e ten nchiben tzoypuj tul. 16 Cyakil yi echk taklen cachi yi na chitzan tan banlen, tasten nin lbajet chiwi. 17 Ma yi in wetz, swake inkajsbil tetz Kataj yi witz Ryos, na yi na oc tan pujlen xtisya, qui na je kab twi jun.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS79

458

Chastzun te swake inkajsbil tetz i, na i taw cyakil yi tcyaj tu yi wuxtxotx.

Salmo 8
Ta, ilu witz Cawl ketz, at keju benen tzin wi munt. Nin at keju jalen tzin tcyaj. 2 Nchatz tan chikajsbil yi e tal nitxa, tan chikajsbil yi e yi na chitxutxunet, na bnix jun colbil ib tanu. Ja bnix yi jun colbil ibatz tanu, tan kacolol kib chiwutz yi e kacontr. Ej nin xconk yi jun xtxolbilatz tan chisotzajen yi e pajol cawlu, scyuch yi e contru. 3 Ta yi na wil cyakil yi tcyaj yi ja bnix tanu, nin yi na wil yi xaw, nin yi na wil yi echk txuml yi ja bnix tanu, 4 na noctz tan xtxumlen: Mbi kaxac yi o wunak? Mbi xac jun yaj swutzu? Mbi tzuntz na kul txakx tculu? Mbi tzuntz na oc ilu skej Ta? 5 Na ja kabnix tanu chi o-k ryos tanen. Ja kabnix tanu, nin ja taku kakej. Nin chin tzaknak cun nko tuleju. 6 Ja taku cawl sketz, tan kacawunen scyej cyakil yi echk mas taklen. Ja taku amal sketz tan koquen tetz cyajcawil cyakil yi bnixnak tanu. 7 Na kacawun scyej yi e cner. Na kacawun scyej yi e wac. Nin scyej yi e smaron txuc. 8 Na kacawun scyej yi e txuc yi na chixicyin. Nin scyej yi e txuc yi ate xe a. Nin scyej cyakil yi ate xe mar. 9 Wajcaw, ilu witz Cawl nin at keju benen tzin wi munt.
1

Yi kej Kataj tu chiwalor wunak

Salmo 9
Ilu Wajcaw! swake inkajsbil teru. Tetz cun walma swake teru. Nin tzintxole yi balajilu. 2 Kataj, na waj chinchin tan yi tzatzin yi atin cunt. Na waj lwak inkajsbil teru, na ilu yi witz Ajcaw tetz tcyaj tu yi wuxtxotx. 3 Ja chel ojk yi e incontr swutzu Ta.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos i yi pujul xtisya yi qui na je kab twi jun

459
4

SALMOS9

Ja chije trimp, nin ja chiquim. Na yi ilu teru Ta, ilu yi pujul xtisya yi qui na je kabu twi jun. Colchiju wi chemu tan taklen chicaws yi e incontratz. 5 Wajcaw, ja maku chiwutz yi e pajol cawl. Ja chel cun tanu swutz. Junawes ja chisotz yi eatz tanu. 6 Ja wit chiquim yi e contr. Nin ja wit chiloon yi e wunak yi na chich chicul. Ja chiloon tanu. Nin quic nin mu senil chinajbil ncyaj cyen. 7 Na yi teru Ta, ilu yi witz Ajcaw tetz ben kej ben sak. Ja bixe tanu tan cawunenu. Nin quil je kabu twi jun. 8 Tzocoponu tan malen cyajtzakl cyakil jilwutz wunak, nin quil je kabu twi jun. Chin tzaknak cun ltuleju yil tzocu tan taklen chicaws. 9 Ma yi e yi chin quixcuj nin ate cunt, scyuch yi e yi buchij che, tzocoponu tan chicolchen. 10 Chastzun te Wajcaw, cyakil yi e yi na el chitxum tetz yi en tanenu, chon kuklij chicul teju. Na na el chitxum tetz yi qui na chel te culu. 11 Kake bin kakajsbil tetz Kataj yi chon na cawun wi Sin. Katxole yi banl talma i scyetz cyakil wunak benen tzin. 12 Na yi Kataj na til yi quixcuj yi ate cunt yi e yi buchij che. Nin na tbit i yi tokl chicul. Nin i ltzakon chicaws yi e yi na chitzan tan buchun. 13 I bin jalu Ta, elk kajabu swej. Til tzaju yi buchben wetz cyakun yi e yi na chich chicul swej. Chin coleu chikab, na txant tan welen cun swutz. 14 Kol chin colu, chon chinxcyek cun swutz yi sawanil Jerusaln tan xtxolen scyetz cyakil wunak, yi ntin cun ilu balaj. Nin swale scyetz yi winin na chintzatzin tkabu. Na ntin cun ilu nchincolon. 15 Ma yi e mal nakatz, ja bnix echk jul cyakun tan incwen klo tul, poro e ten nchicu tul. Ja bnix jun leb cyakun tan intzamlen, poro e ten nchitxamx tan. 16 Tan yi xtxolbilasej, ja lajluchax yi chamil Kataj. Na i mmakon chicaws yi e mal nakatz. Poro e ten nucul tetz yi chitrampatz. 17 Na jun cun yol, cyakil yi e mal nak, scyuch cyakil yi e yi ja cyaj quilol Ryos, chon chopon cyeratz tquixcuj. 18 Poro yi e tal prow, yi qui na el Ryos te chicul, at nin i-tz tan quicheyen. Ilenin at i tan chiquicylen. 19 Wajcaw oku il tej. Quil taku amal scyetz yi e mal nak tan chibnol yi cyetz cyajbil. Che chakeu swutzu Ta, tan taklen chicaws. 20 Che xowseu Ta. chajeu scyetz yi e tu wunak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS10

460

Salmo 10
Wajcaw, mbi tzuntz chon na tew tibu joylaj? Mbi tzuntz na tew tibu tul yi tiempej yi chin quixcuj nin ato cunt? 2 Na yi e mal nak, nicy nin na chiban yi cyetz cyajbil. I cunin e yab txi tan chibuchlen yi e tal prow. Poro e ten chicopon tcul chitramp yi ja bnix cyan. 3 Yi e mal nakatz, na cyocsaj quib nim tu yi echk taklen yi na cyaj chiban. Yi eatz na choc tan telsen kej, nin tan jislen Kataj. 4 Yi e mal nakatz, qui na chitxixwij yi na chixmay nin tcyaj nin na cyaltz: Quic Ryos at. Cyal jun kayajon te yi na kaban, chech na bantz. 5 Cyakil yi na chiban, ilenin na wutzin. chiwutz cyetz, quic ltajcyenu scyej. Nin chiwutz cyetz qui tzicy teru yi mbi na chiban. Tzeen tu na chiban te chicontr. 6 Nin na chitxum: Cyal jun tzucul skej. Quil jal kaproblem, chech na bantz. 7 Ntin echk jis na el tzaj le chitzi, nin ntin echk calaj yol, tu echk lajil. Yi na chijilon, cyan nin banlen junt cyan, na chin ca nin chiyol. 8 Na chiben lakak aldey. Nin na choc tan chiquicylen yi e yi quic quil. Nin ewun cuntu na chibiy cun. Nin nternin na chitzan tan chiquicylen yi e yi qui na jal puntil tan chicolol quib chikab. 9 Nternin na chitzan tan chiquicylen, chi na ban jun balum le julil, yi ewun cuntu na el tzaj wokp, tan chitzamlen yi e tal prowatz. Nin yi na txamxij tan, nintzun na jut nintz le julil. 10 Nicun e mal nakatz. Na chiban list quib tan chitzamlen yi e tal prowatz, nin na chixcye tan chitzamlen nin tan chibajsen. 11 Na yi chitxumun yi e mal nakatz itz: Qui na oc Ryos tan xtxumlen yi kil. Siquier nak xmayin tzaj i te cyakil yi na kaban, chech. 12 Wajcaw yi ilu inRyosil, nink tzocu tan maklen chiwutz yi e mal nakatz. Elk kajabu scyej yi e tal prow. 13 Ta, mbi tzuntz, yi qui na cyek chiu? Na yi cyetz chitxumun itz: Quil tak Ryos kacaws tan yi echk taklen cachi yi na katzan tan banlen. 14 Poro yi mero bintzi itz: Sak cun swutzu, yi mbi na chitzan tan banlen. Sak cun swutzu yi mbi na el tzaj le chitzi. Nin stkeu chicaws. Ma yi e tal prow, chon na chicol quib teju. Chon na chicol quib teju yi e yi quic chitaj chitxu. 15 Tkeu chicaws yi e mal nakatz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Qui na kel te cul Ryos

461

SALMOS10,11

Chin puchij cunink chisaj tanu. Tkeu chicaws te cyakil yi mbaj chibnol. Quik scuyu jun te yi quil. 16 Wajcaw, ilu yi rey yi na cawunu jalu. Nin scawunku sbne opon tunintz. Ma yi e mal nak chisotzok cyeratz. 17 Wajcaw, yi mero bintzi itz: Yi ja tbitu chitzi chikul, yi e yi na cyek chiu. Na ja che quiwsaju, nin ja tbitu yi mbi nchijak teru. 18 Ta, xomok wiu scyej yi e tal prow, yi quic chitaj chitxu, yi buchij che cyakun yi e mal nak. Poro tkeu chicaws yi e mal nakatz. Quitk choc mas tan chibuchlen yi e yi ate jak chicawl.

Salmo 11
Yi in wetz, chon na incol wib te Wajcaw. Nxac tzun na alchij swetz: Cawlen ojk txol txacaben chi na chiban yi e tal chul. 2 Na, ilwe nin yi e mal nak. Ja wit oc chiflech tulak chicoxbil tan abiylen cun. Jalt cuntu tan telen chitzakpul. Nin kale cyewunet quib, chon na chicox tzajtz tan chibiylen yi e balaj wunak. 3 Mbil kaban ketz yi o balaj wunak kol tzoc xiten yi balaj xe kale kuklet kacul, nin quic xac sban? Nal kaj nint? 4 Je puntilej: Yi ketz kaRyosil at nin teratz. Chon colchij i tcyaj. Nin na til i cyakil yi na bajij. Na tzan i tan tilwen cyakil yi na chiban wunak benen tzin. 5 Na tzan i tan tilwen yi e balaj wunak. Nchatz na til i yi mbi na chiban yi e mal nak. Nin winin na chich cul scyej yi e yi ntin oyintzi cyan. 6 Tzul chicaws yi e mal nakatz tan Ryos. Tzul kojol xtxakak tu azufre chiwi. Tzul jun cyekek tan yi cyan kak tan tan chitzesen. Yastzun chicaws yi stke Ryos tan chicawsen. 7 Na yi ketz Kataj qui na je kab twi jun. Nin winin na pek i scyej yi e balaj. Chastzun te squile quib yi e culutxum tu Ryos.
1

Kataj i ilol ketz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS12,13

462

Salmo 12
Ta, ko coleu. Na quict jun yi chonk kuklij cul teju. Cyal jun yi najk tek chiu jalu. 2 Na ntin lajil na xcon cyan squibil quib. Qui na cyal yi mero bintzi squibil quib. Chiwutz tu chiplaj tu yi na chijilon. 3 Kataj, che sotz cunu yi e lajatz. Nin che sotz cunu yi e yi na cyocsaj quib nim tu chijilon. 4 Na je chiyolej: Yi ketz katzi, xcyek tan kacolchen. Katxaconk tan ketz kayol. Chastzun te quic xac junt sketz, chech yi eatz. 5 Ma yi ketz Kataj, je yol iej: Nocopon tan quicheyen yi e tal prow, yi e yi quic colol cyetz tanen. Nocopon il scyej, na buchij che. Swake cheybil cyetz, na chon at chichiw swej, stzun Ryos. 6 Yi yol Kataj, yastzun yi mero bintzi. Nin itz mas balaj swutz yi balaj sakal, yi ocnak juk tir tkak tan telsen yi plojil. 7 Ta, ntin ilu colol ketz te yi tiempej, nin sbne opon tunintz. Ilenin tzocoponu tan kucheyen chikab yi e mal nakatz. 8 Na yi jun jilwutz wunakatz, ate nintz skaxol. Nchatz cyakil wunak, na chipek tan banlen yi echk taklen cachi.
1

Yi Kataj i colol ketz

Salmo 13
Wajcaw tona nin nul txakx tculu? Junawes pe ja nel te culu? Tona nin quit tew tibu tzinwutz? 2 Ta tona nin quit chimbisun? Tona nin quit tzintij quixcuj? Tona nin quit chicawun yi e incontr swej? 3 Wajcaw, ilu inRyosil. Elk kajabu swej. Tbiteu inyol, enk chintzatzin junt tir. Na i waj yi quil chinquim chan. 4 Bantz quil cyal incontr: Ja kaxcye tejx. Na kol chinquim, chitzatzink yi e incontratz swej. 5 Poro yi in wetz chon nin kuklij incul te yi banl talmau. Nin yi walma ilenin na tzatzin, na ilu colol wetz. 6 Wajcaw, ilenin swake inkajsbil teru. Na winin banl talmau swibaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jaklen cheybil ketz tetz Ryos

463

SALMOS14,15

Salmo 14
chiwutz yi e yi quic chibe, quic Ryos at. Yi eatz quic mu tal chixac. Yi echk taklen yi na chiban, chin xabil nin. Cyal jun yi najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. 2 Poro Kataj Ryos na xmayin tzaj jalen tzin tcyaj. Na tzan i tan tilwen yi ko at jun wunak yi at tajtzakl, nin ko at jun yi na tzan tan xtxumlen i. 3 Poro cyal jun najk tzan tan joylen Ryos, na e cun txakxnak. Cyal jun najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. Quic jun. 4 Yi e mal nakatz quic mu cyajtzakl. Na na chiban winin taklen yi cachi. Nin na choc tan chibajsen yi e intanum chi na chiban tan bajsen pam. Siquier mu tal nak cyek chi Ryos. 5 Poro chilucnek tan xow, yil quil yi chon xomij wi Ryos scyej yi e yi na chiban tanen tetz cawl. 6 Yi e wunak yi ploj cyajtzakl, tzeen tu na chiban te yi chitxumun yi e prow, yi e yi na cyek chi Ryos. Poro at nin Kataj tan chicolchen yi e tal prowatz. 7 Chonk saj yi colol ketz yi o xonl Israel wi Sin. Nin skatzatzink yil kamolxijt, yi o, yi o tanum Ryos, yi o yi elnako xit benen tzin wi munt. Skatzatzink yil kamolxijt, tircun o yi o xonl Jacow, yi o xonl Israel.
1

Quic jun yi najk tek chi Ryos

Salmo 15
Wajcaw, na scyetz e yi ban chinaje le najbilu, yi chin xan nin? Na scyetz e yi ban chinaje wi juwtz kale najletu? 2 Ntin cun yi e yi tzaknak cun, yi e yi na chiban yi echk taklen balaj, yi e yi na cyal yi mero bintzi, yi quic txotx te chiyol. 3 Ntin cun e yi qui na choc tan yolchen junt, yi qui na chinuc cyen jun echk taklen cachi te cyamiw, yi qui na cyaken jun coloj yol te chiwisin. 4 Ntin cun e yi qui na cyak chikej yi e mal nak, ma na ntin na cyak chikej yi e yi na cyek chiwu. Ntin cun e yi na el chikab te chiyol, mpe nink chitzakon tan paj. 5 Ntin cun e yi qui na chijak taal chipuk yi na cyak chipuk tan cmonin. Ntin cun e yi qui na chipwokin tan taklen til jun yi quic paltil. Cyakil yi e yil chiban tanen yi xtxolbilasej, quil chipotij cyeratz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi e yi ban chinaje tu Ryos

SALMOS16,17

464

Salmo 16
Ilu inRyosil, chin coleu, na chon kuklij incul teju. Nin ilu Kataj Jehov ilenin na walnin teru: Yi ilu yi Ryos yi at banl tuchu. Na xiquij chin tanu. Nin chon na saj imbanl tuchu. 3 Nin yi e xansanchet, yastzun yi e yi na chintzatzin scyej. 4 Ma yi e wunak yi winin bnixen chiryosil cyan, yi e yi na chijoy junt chiryosil, sjalok winin bis okl cyan. Ma in wetz, quic mu tal nink xom inwi scyej, tan paten intxixwatz chiwutz cyetz chiryosilatz. Quic mu tal nink tzel tzaj chibi, yi echk chiryosilatz le intzi. 5 Kataj Jehov, ntin cun ilu, atu le intxumun. Na at yi banlu swibaj. Nin chon atin tkabu. 6 Chumbalaj nin yi amal yi ja taku swetz. Chin yuben nin kale najlchinet. 7 Swake kej Kataj Jehov na i na akon yi balaj intxumun. Na yi na el inwatl lakbal na jilon swetz tan maklen inwutz. 8 Ilenin at i le intxumun. Nin na el intxum tetz yi xomij i swej. Chastzun te cyal jun yi nink xcye tan xiten intxumun. 9 Nin chastzun te na chintzatzin jalu. Quict tzimbislej, na chon kuklij incul te Wajcaw. 10 Wajcaw, quil taku amal tan cyajen cyen walma xetze. Nin quil taku amal tan kayen inwankil.h Na in chakumu. In yi jun yi winin oklen wutz tanu. 11 Ta, chajeu yi be tetz itzajbil swetz. Na at winin tzatzin teju Ta. Na chon na jal kutzajbil tuchu, tetz ben kej ben sak.
1 2

At kutzajbil tu Ryos tetz ben kej ben sak

Salmo 17
Wajcaw, tbiteu yi wajbil. Stzaweu yi intzi yi inkul. Na cyakil yi na chintzan tan talchen teru, itz yi mero bintzi. Quic lajil swuch Ta. 2 Slajluchaxk swutzu yi quic wetz wil. Na yi ilu teru, na el xtxumu tetz yi mbi na bajij.
1
h 16:10

Ban kaxochon tetz Ryos

Hch 2:25-28; 13:35.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

465
3

SALMOS17,18

Na tilu yi en wutanen, nin na tilu yi mbi na intxum. Na yi na el inwatl lakbal na ocu tan malen wajtzakl. Ja ocu tan inmalen. Poro quic impaltil njal tanu. Na bixbant wan tan qui injuchul wil tan intzi, 4 chi na chiban yi e mas wunak. Na inmak wib tan qui inxomen te cyajtzakl yi e biyol nak. 5 Ja injoy puntil tan inxomen te yi teru beu, nin tan qui welen xlaj be te yi cawlu. 6 Chon na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru. Na jun cun yol stbiteu yi intzi inkul. Stzawe binu yi na chintzan tan jaklen teru. 7 chajeu yi banl talmau swetz. Na yi teru na ocu tan chicolchen yi e yi na chijak cheybil cyetz teru. 8 Chin quicyleu chikab yi e mal nak, chi na ban jun yaj tan quicylen yi niil yi bak wutz. Chin coleu chi na ban jun xtxuquitx scyej tal, yi na chicol quib tzak xicy. Chin coleu Ta tan yi teru poreru. 9 Na yi e mal nakatz na chitzan tan imbuchlen. Ej nin yi e incontratz na cyaj enk tan inquimen. 10 Na cyocsaj quib nim tu chijilon. Chin xowbil nin chiyol yi na cyal. 11 Xomche nin tu tan intzamlen. Na yi cyajbil itz tan imbiylen cun. 12 Na yi e incontratz nicun e tu jun len. Nicun e tu jun len yi chin xowbil nin wutz, yi chon tewan tib stzi yi tetz julil. Nin yi list atitet tan telen tzaj wokp, tan stzamlen yi chib. 13 Wajcaw, chin coleu chikab. Xcyekenu scyej incontr. Takeu chicaws tan chicwen mejlok swutzu. Xconken yi sparu tan incolchen chikab yi e mal nakatz. 14 Chin coleu chikab yi eatz, tan yi teru poreru. Chelken tanu wi munt. Na yi eatz chon ajlij chicul te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx. Take binu amal scyetz. Jaloken chipuk. Chiwanken chinitxa jalen yil sipij chicul. Sajken chicatzaj. Nin nchatzk chiban chimamaj. 15 Poro yi in wetz, ntin na waj wil wutzu. Nin chintzatzink tan yi jun xtxolbilatz. Na swile wutzu yil nitzij junt tir.

Salmo 18
1

Kataj na chimpek teju, na ilu akol inwalor.

Yi bitz yi mbnixnak tan Luwiy tan tyoinen tetz Kataj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS18
2

466

Ilu quicylom wetz. Nchatz ilu colbil wetz, na nicun ilu tu jun amal yi ban na incol wib tul. Ilu inRyosil, colpinl wetz. Nchatz nicun ilu tu jun makbil flech. Na tan tu yi teru poreru, na chinclax. Nicun ilu tu jun cub yi nim wutz tkan, yi ban wew wib tibaj. 3 Na wak inkajsbil teru Ta, na at winin keju. Nin yi na injak cheybil wetz teru, na ocu tan inclaxen chikab yi e incontr. 4 Ja sotz incul tan quimichil yi atin cun. Na chi ik yi pakbil mar nsaj swibaj. Nin ja chinxob tan yi chamil yi tojkbil a. Na nsken chintxamxij takun. 5 Quimichtlen tu atinet. Txant nin nopon chixol alma. 6 Mel tzun intzi tan jaklen cheybil wetz teru Ta. Nin opon yi tokl walma kale atitetu. Nin ja tbitu intzi inkul. 7 Sajen tzun jun chin wutzilen coblajnobtz. Cyakil yi wuxtxotx nyucan tan. Yucan cyakil yi wi munt tan yi chichben cul Kataj. 8 Ej nin el tzaj sib le ju tanen. Nin el tzaj kak tu xtxakak le stzi, yi nxcye tan stzesen cyakil echk taklen. 9 Cwen tzun ritol yi wutz tcyaj, nintzun saj Kataj le cunak tzaj. At jun coloj sbak, yi chin kek nin tzak yi tkan. 10 Chon tzun jen tzaj i tibaj jun querub. Nintzun saj xicyintz yi jun querubatz. Sajen tzun jup tul cyekek. 11 Xcon yi tzotz tan, nin xcon yi sbakatz tan yi at a tul, chi ik jun mantial tetz oyintzi. 12 Te yi pakpuchal i el tzaj cub abal tu xtxakak yi winin lamcanen. 13 Jilonen tzun Katajtz, chi na ban kancyok yi winin na jincan. Na i yi witz Ajcaw tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 14 Nintzun saj coxol echk flech, yi xlitz cun. E el tunin xit yi tetz contr benen tzin. Tircun tzun e contratz, e loon tan. 15 Ej nin lajluchax yi txotx yi at xe mar. Nchatz ja lajluchax yi mbi at jak txotx. Yastzun bantz yi toquen Kataj tan chicawsen yi e incontr. Xew tu i xcon tan tan chicawsen. 16 Cwen tzaj tzun kab Ryos tan injen tzaj tul yi mar yi chin xe nin. 17 Ja chinclax tan tkab yi witz incontr, yi winin chamil, nin ja chinclax tan chikab yi e yi winin chich chicul swej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

467

SALMOS18

Wech na at cun mas cyetz chichamil tzinwutz wetz. Ja choc tan impilen te yi atin tul sotz culal. Poro yi Wajcaw ja oc tan incolchen. 19 Ja nel liwr tan. Nin ja chin clax tan, tan tu yi na pek i swej. 20 Yastzun ban i swej. Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi skojal walma. 21 Na ilenin ja chinxom te yi tetz tajbil. Quic jun tir yi jak impaj yi cawl i. Quic jun tir yi jak nel xlaj yi tetz be. 22 At cyakil yi cawl i le inwi. Nin ilenin ja chinxom tej. 23 Ja injoy puntil tan inxomen te yi tetz tajbil. Ej nin ilenin ja inmak wib tan banlen echk taklen cachi. 24 Yastzun yi oy yi ja tak i swetz. Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi en wutanen swutz i. 25 Wajcaw, na el kabu te yolu, scyetz yi e yi na el chikab te chiyol. Chumbalaj nin na banu scyetz yi e yi ban na chiban. 26 At banl talmau squibaj yi e yi qui na chijuch quil. Ma scyetz yi e yab, quic mu tal banlu scyej. 27 Ilu colol cyetz yi e culutxum. Ma yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na el chikej tanu. 28 Kataj ilu txekunl tetz imbe. Na na oc yi tzotz tanu tetz tkan skil tzinwutz. 29 Tan tu yi atu tan wucheyen, chinxcyek te jun coloj incontr. Na na oc i tan kacolchen yi o yi chon kuklij kacul tej i. 30 Chin tzaknak cun cyakil yi na ban Kataj Ryos. Ban kukek kacul te yi sukint tan sketz. Na na oc i tan kacolchen yi o yi chon kuklij kacul tej i. 31 Quic junt Ryos at. Ntin cun Kataj Jehov. Na quic junt wutz cub at, tan kajen colol quib tibaj, chi tanen kaRyosil. 32 Tan i na jal inchamil. Nin tan i na noc tetz tzaknak cun. 33 Tan i na chintzitpun chi na ban masat, yi na el ojkuj xolak echk wutz yi nim wutz tkan. 34 I chusul wetz tan oyintzi. Nin i na akon chamil inkab, tan kinlen tzaj yi incoxbil flech, yi chin quiw nin, yi brons cun. 35 Wajcaw, ilu colol wetz, tzamij chin tan tzbalu.
18 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS18,19
36

468

Tan tu banlu sjalok winin inxonl. Ilu nucul tetz imbe, bantz qui injen jip. 37 Tan ilu ja chinxcye tan chitzamlen yi e incontr. Yi chiloonen cyen wan, kalenas tzun ja chimpakxij. 38 Puchij cunin nchisaj wan. Nin ja chicyaj jak wukan. 39 Ilu mmakon inwalor tan oyintzi. Tan ilu nchimeje yi e incontr tzinwutz. 40 Tan ilu nchelet ojk incontr tzinwutz. Ja chinxcye tan chisotzajen yi e yi ja chich chicul swej. 41 Ja chichin tan jaklen cheybil cyetz, poro cyal jun mmoc tan chicolchen. Ja chichin tetz Kataj, poro qui mmoc i tan quicheyen. 42 Joquij cunin nche wulej, nin ja chiben tan cyekek. Ja chel inmasol chi na ban tzis. 43 Ilu nchincolon chikab yi e intanum. Tan ilu ja noc tetz witz chibajxom. Winin wunak yi qui wajsken chiwutz, ja choc jak incawl. 44 Jal cun na chiban tanen yi wetz incawl. E awer nak, poro na chimeje tzinwutz. 45 Ja chicotxcax yi e awer nakatz. Winin chilucnewen tan xow, yi cyelen tzaj le chitnumil tan yi chijatxol quib tinkab. 46 Yi Kataj, yi ketz kaRyosil, itz nin teratz. Swake tzun kej i, na i quicylom ketz nin i colol ketz. 47 Ja ticysaj cul scyej e incontr. Tan i ja choc yi echk tnumatz jak incawl. 48 Na tan tu i ja chinclax chikab incontr. Nin tan i ja jalet inkej chiwutz. Ej nin tan tu i ja nel liwr chikab yi e biyol nakatz. 49 Kataj, chastzun te, tzintxole yi balajilu scyetz cyakil jilwutz wunak. Nin swake inkajsbil teru Ta. 50 Tan ilu na txaconet yi rey yi jenak xtxaolu. Na ilenin xomij yi xtxaxl talmau swibaj, nin xomok scyej e inxonl sbne opon tunintz, stzun Luwiy bantz tul yi tetz bitz.

Salmo 19
Cyakil yi at tcyaj na chaj yi kej Ryos. Cyakil yi wutz cyaj na jilon te yi balajil yi takun i. 2 Cyakil nin kej na cyal yi balajil Ryos. Cyakil nin akbal na chichaj yi tajtzakl i. 3 Quic jun jilwutz yol najk xcon cyan.
1

Cyakil echk txuml na chaj yi kej tu balajil Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

469
4

SALMOS19,20

Quic jun yol na cyal, nin qui na kubit wi jun. Poro yi xtxolbil yi na chichaj ilijt cyan cyakil wunak benen tzin wi munt, jalen te yi najbil yi kej. 5 Ej nin yi kej chin tzatzin cun na el tan xon, chi na ban jun aj txaconl, nka chi na ban jun yaj yi inak cun moc txkel. 6 Chon na jeul telen tzin. Ej nin na xon jalen yil tzopon toquen tzin. Quic nin jun echk taklen yi najk tew tib swutz yi stzaal. 7 Nchatz yi chusun Kataj, chin tzak nak cun. Na tak acaj itzajbil sketz. Nchatz yi cawl Kataj, ban kuke kacul tej. Nin yi e yi quic chichusun, sjalok cyajtzakl tan. 8 Quic mu paltil yi yol Kataj. Nin na tak tzatzin tetz ketz. Chin tzak nak cun yi echk cawlatz. Nin na el pacx wutz kajtzakl tan. 9 Chumbalaj nin kol kek chi yi yol Kataj, na quil sotz teratz. Chin jicyuch nin tej yi echk cawlatz. 10 Mas tcun balaj swutz yi oro, nka yi pwok. Ej nin mas tcun chi swutz yi cabil wunak txuc. 11 Na xcon tan maklen kawutz. Ej nin sjamelank, kol kaban tanen. 12 Ta, at lo wil yi qui na chinnachon tej. Poro cuyu impaj. 13 Ej nin ko na wocsaj wib nim, xit cunu yi jun wajtzaklatz. Quil taku amal te jun ajtzaklatz tan impotzen. Na ko yatz sbanu Ta, nocopon tzuntz tetz jun yaj yi tzaknak cun. Nin nelepon liwr tkab yi jun yab ajtzaklatz. 14 Wajcaw, lok tzatzinu te yi echk yol yi na el le intzi. Lok tzatzinu te yi mbi na icy tincul. Max culu Wajcaw, na ilu lokol wetz, nin ilu colpinl wetz.

Salmo 20
Lok tbit Kataj yi stziu, te yi atu tul sotzaj culal. Lok tzoc yi kaRyosil, yi Ryosil Jacow tan colchenu. 2 Chonk saj cheybil teru le amal yi winin xanil. Chonk saj wi Sin kale najlet Ryos. 3 Lok tzul txakx tcul i cyakil yi oy yi ja wit taku tetz. Lok tzatzin te cyakil xtxixwatzu yi ja pat-xij tanu. 4 Lok tak i yi tajbil talmau. Lok jamelan cyakil yi na taju sbanu. 5 Yil txaconu kachink tan yi tzatzin yi ato cunt. Kachaje echk kabander tan taklen kej yi kaRyosil.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Xtxaconk kareyil tan porer Kataj

SALMOS20,21
6

470

Lok tak Kataj cyakil yi na tzanu tan jaklen tetz. Na kocsaj yi tzocopon Kataj tan colchen yi kareyil, yi txaijt tan. Nin na kocsaj yi stke i yi cheybil tetz. Chon lsaj tan le tetz najbil yi at tcyaj, yi winin xanil. Nin na kocsaj yi xtxaconk i scyej yi e contr tan yi tetz porer. 7 At e yi chon kuklij chicul te chicaret tetz oyintzi. Nin at e yi chon kuklij chicul te chichej. Poro yi o ketz chon kuklij kacul te Kataj, yi kaRyosil. 8 Yi eatz, cupon nukpuj quikan, nin chicupon trimp, na quit jal chiwalor. Tircun chisotzok cyeratz. Ma yi o ketz, inin txicl cho. Nin inin benak kukan ttxotx. 9 Ilu Kataj, lok tbitu yi katzi kakul, yil koc tan jaklen cheybil tetz yi kareyil.

Salmo 21
Ilu Kataj, winin na tzatzin yi ketz kareyil, na ilu mmakon tzaj chamil. Winin na tzatzin na ja txacon tan poreru. 2 Cyakil yi mmel talma i tej, ja wit taku tetz. Quic nin jun taklen yi njak i teru yi quik ntaku tetz. 3 Ja taku cyakil yi banl talmau tibaj. Nin ja je tkolu jun coron twi yi oro cun. 4 Ja jak i stzajbil teru, nin ja taku tetz. Ja taku tetz i tetz ben kej ben sak. 5 Ntyo teru tan xtxaxl talmau yi at tibaj. Na ja jal winin kej yi ketz kareyil. Nin ja jal chamil, na i yi witz ajcaw. 6 Ja taku banlu tibaj tetz ben kej ben sak. Nin winin na tzatzin i, na ilenin atu tej. 7 Poro yi ilu teru, ilu kareyil, chon kuklij culu tej Kataj. Quil tzel majij yi cawl tkabu, na chon kuklij culu te yi junatz yi taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 8 Xtxaconku scyej cyakil yi contru, na yi ilu teru ilu yi witz ajcaw. Scawunku scyej cyakil yi e yi na chich chicul teju. 9 Ej nin yil tzul tzaju tan pujlen xtisya, chitzeok cyakil yi e contru, tan jun chin wutzilen kak. Na yi jun kakatz chon tzul kojol Kataj tcyaj, tan chitzesen tircun. 10 Nchatz cyakil yi chinitxa, yi ate benen tzin wuxtxotx, chisotzok. Nin nchatz chibne chixonl, tircun chisotzok. 11 Pelok choc tan joylen puntil tan banlen mal teru, nka tan xtxumlen echk taklen tan telsen keju, quil chixcye. 12 Yil xcon yi coxbilu tan chibiylen, chojkok swutzu. 13 Wajcaw, skake kakajsbil teru, na winin poreru. Skabitzink swutzu, na ja kil yi chamilu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kake kakajsbil na ja txacon kareyil

471

SALMOS22

Salmo 22
Ay Ta, ilu inRyosil. Mbi tzuntz yi nchincyaj tilolu? Mbi tzuntz yi qui na ulu tan incolchen? Mbi tzuntz yi qui na tbitu yi intzi yi inkul? 2 Ay Ta! Skejl nin lakbal na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru. Poro qui na stzaweju. Wech, na qui na nuje tan jaklen cheybil wetz teru. 3 Poro yi ilu teru Ta, skawutz yi o xonl Israel chin tzaknak cuninu. Ilu cawl ketz. Nin ilu yi jun yi na katzan tan culajen. 4 Chon nkuke chicul yi e kamam kate teju. Nin ilu ocnak tan chicolpen. 5 El chitzi teru, chastzun te chiclaxen tanu. Nternin kuke chicul teju, nin jun cun ja el kabu te yolu. 6 Ma chiwutz wunak, yi in wetz nicun in tu jun amlu. In tu chitzelbetz. 7 Na cyakil yi e yi na quil in wutz, na choc tan xbajtziin swej. Na chucan len chiwi nin na cyaltz: 8 Ja tabnaj tibx tkab yi Ryosil. Poro ikaj tzeleponkx liwr tan. Winin na pekx tej tajcawil. Poro ikaj sclaxoki tan, chech. 9 Poro ilu Ta ilu nnocsan twankil intxu tan wulen tzonej wuskil. Nin ilu nchinchuysan, jetz yi intxutxunen te intxu. 10 Te yi ntaxk nitzij, sken noc wetz tetz quicybetzu. Te yi atin tzaj twankil intxu, ilu inRyosil. 11 Chastzun te Ta, quil sjatxlen tibu swej. Na txant tan tulen jun chin sotz culal tzinwutz. Nin quic jun atk tan wucheyen. 12 Yi e incontr ja wit chin baj chisutal. Nicun quitanen chi tanen mam tor. Chin xowbil nin chiwutz, chi quitanen yi e smaron wac yi ate wi Basn. 13 Nchatz nicun quitanen chi quitanen balum yi na chichin. Jakij chin chitzi cyan. Jalt cuntunin tan chisajen wokpuj tinwi. 14 Ja nel num chikab yi e incontratz. Nchatz tanen walma, nicun tanen tu xcab yi tzan telen num. Nin ja el kok cyakil imbakil. 15 Nchatz tanen intzi, ja wit skej chi tanen jun pi xcon txotx. Nin yi wak ja ajen wutz injaj.
1
i 22:8

Okl swutz Ryos nin kajsbil tetz i

Mt 27:43.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS22,23
16

472

Na txant cun tu tan inquimen. Na sutin chin cyakun jun coloj incontr, chi na chiban txi. Sutin chin cyakun jun coloj mal nak. Nin ja wit kopxij yi inkab tu wukan cyan. 17 Lajluch cun cyakil yi imbakil na quict nin in. Nin jalt nin in na chitzan e incontratz tan inxmayen. 18 Ej nin ja choc tan txilun te bech wetz,j tan quilol nal camban tetz. 19 Poro yi ilu teru Wajcaw, quil chin tilcyenu. Na ilu akol inwalor. Ulk chanu tan wucheyen. 20 Chin coleu, tan qui inquimen tan spar. Chin coleu tan qui inquimen cyakun yi e chin txiatz. 21 Chin coleu tan qui imbajen cyakun yi e balum. Chin coleu tan qui inloonen takun cyuc yi e mam tor, yi chin xowbil nin chiwutz. 22 Ta, swale yi stziblalu scyetz yi e tal witzun. Chimbitzink chiwutz yi e nim juy tan taklen inkajsbil swutzu. 23 Nchatz cyakil yi eu yi na cyeku chi Kataj, cyakeu chikajsbilu tetz. Cyakil yi eu xonl Israel, cyakeu kej i, nin cyekeu chi Kataj. 24 Na cyakil yi e yi na sotz chicul, qui na chel te cul i. Qui na tew tib i chiwutz. Ma na ilenin na che stzawej yi mbi cun tajwen scyetz. 25 chiwutz cunin yi e nim juy yil wak keju. Nchatz chiwutz cunin yi e nim juy, yil tzel inkab te yi sukint wan teru. 26 Snojk chicul yi e yi quic ate cunt. Nin yi e yi na chitzan tan joylenu, scyake chikajsbil teru. Nin chinajank winin tiemp tanu. 27 Cyakil yi e wunak benen tzin wi munt, tzelepon chitxum tetz Kataj. Nin te yi tiempatz, chimejek, nin chocpon tan taklen kej i. 28 Na yi ketz Kataj i yi witz Ajcaw. Nin scawunk i scyej cyakil wunak benen tzin wi munt. 29 Cyakil yi e ric chocopon tan culajen i. Nin cyakil yi e yi txaklij quimichil chiwutz chimejek swutz i. Nchatz cyakil yi e yi quil chixcye tan claxen cyalma chimejek swutz i. 30 Cyakil yi e wunak yi xomche tzaj, chibne chimunl swutz. Nin chitxole yi balajil Kataj scyetz chinitxa tu chimamaj sbne opon tunintz. 31 Nin yi chinitxa tu chimamaj, chitxole scyetz yi cyetz chinitxa tu chimamaj yi balajil Kataj nin cyakil yi bnixnak tan.

Salmo 23
1

Yi Wajcaw, i pstor wetz. Chastzun te quic tajwen swetz.


Mt 27:35; Mc 15:24; Lc 23:34; Jn 19:24.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi balaj pstor

j 22:18

473
2

SALMOS23,24

Chon na nuje tan xol balaj chim. Nin chon na chincachxij tan tzi balaj a, yi quic mas tojkbil. 3 Yi jun pstor wetzatz, yastzun yi jun yi na oc tan quiwsen walma. Nin i yi jun yi na oc tan chajlen swetz yi en wulej tan imbnol tanen yi echk taklen balaj, bantz jalen kej i. 4 Ej nin quic na ban, kol chinxon tul jun chin siwun yi chin tzotz nin, kale wutz cyen quimichil swej, na xomij Wajcaw swej tan inquicylen. Quil chinxob, na cyan xtxamij tu charyon tan tan incolchen. Chastzun te na jal inwalor nin qui na chinxob. 5 Chon na tak inwa chiwutz cunin yi e yi na chitzan tan inxuxen. Nchatz na kojen balaj tzacbil tinwi. Nin na noj cunin inlak tan. 6 Te yi atin tzonej wi munt, ilenin na xom yi banl tu xtxaxl talma Wajcaw swej. Ej nin tzantzaj, chin najank xe cal i tetz ben kej ben sak.

Salmo 24
Tetz Kataj cyakil yi at benen tzin wi munt. Tetz i cyakil yi wuxtxotx. Tetz i cyakil yi echk taklen yi at. 2 I bnol tetz cyakil. I jatxon cun yi a tan jalen yi wuxtxotx. 3 Na scyetz e yi ban chopon wi juwtz kale najlet Kataj? Na scyetz e yi ban chinaje le najbil, yi jun yi winin xanil? 4 Ntin cun yi e yi quinin chixconsaj chikab tan banlen taklen cachi. Ntin cun yi e yi skoj cun te cyajtzakl. Ntin cun yi e yi qui na chilok yi echk taklen yi banij tu tanen. Ntin cun yi e yi na chel cun te chiyol. 5 Yastzun yi eatz yi stke Kataj banl squibaj. Stke i chibalajil, na i colpinl ketz. Ej nin yastzun quitanen yi e yi na el cyalma tan chixomen te Ryos. 6 Ej nin yatz quitanen yi e yi na cyaj chopon kale atitet yi Ryosil kajtzun kamam Jacow. 7 Chuysoken yi wutz tkan yi sawan, yi jun sawanatz yi at nintz sajlen tunintz. Chuysoken yi wutz tkan, bantz toquen yi kaReyil tcul, yi kaReyil yi winin kej. 8 Na tzun scyetz i yi jun Reyatz, yi winin kej? Itz yi Kataj yi winin porer. Itz yi Kataj yi at chamil tan oyintzi. 9 Chuysoken yi wutz tkan yi sawan. Chuysoken yi wutz tkan yi jun sawanatz, yi at nintz sajlen tunintz, bantz toquen yi kaReyil, yi kaReyil yi winin kej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi taw cyakil yi at benen tzin

SALMOS24,25
10

474

Na tzun scyetz i yi jun Reyatz, yi winin kej? Itz yi Kataj yi cyal na xcye quen tej. Itz yi witz Ajcaw yi taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx.

Salmo 25
Wajcaw, chon na chinjilon teru. Chon kuklij incul teju na ilu inRyosil. Quil taku amal tan telen intxix. Quil taku amal tan chitzeenen yi e incontr swej. 3 Na quil tzel xtxix jun yi ko kuklij cul teju. Ma yi e yi na choc tan contrin teju yi e yi quic xe chitxumun, tzelepon chitxix. 4 Wajcaw, chajeu yi beu swetz. Chin tcyaj ninu le yi beu. 5 chajeu yi mero bintzi swetz. Na yi ilu teru ilu inRyosil, nin ilu colpinl wetz. Chon kuklij incul teju cyakil kej. 6 Wajcaw, quik tzel yi banl talmau te culu. Nin ulk txakx tculu yi ilenin ja chaju banlu sketz. 7 Quik tzocu tan xtxumlen cyakil yi wil. Quik tzocu tan xtxumlen yi echk taklen yi mbnix cyen wan te yi inxiquil tzaj. Elk kajabu swej tan yi banl talmau. 8 Yi Kataj chumbalaj nin i. Nin chin jicyuch nin tej tajtzakl. Na na oc i tan maklen chiwutz yi e juchul il. 9 Nin na chaj i yi balaj be scyetz yi e culutxum. Na oc i tan chichuslen, tan chixomen te yi balaj ajtzakl. 10 Cyakil yi na ban Kataj skej na chaj yi na pek i skej, na list i tan telen cun te yi tetz yol yi sukint tan. Nin ko na katzan tan banlen tanen yi tetz cawl, at tzun kachiw tej yi tzelepon kab i te yi tetz yol. 11 Wajcaw, nimix cunin wil ja injuch swutzu. Poro cuyu impaj tan jalen keju. 12 Cyakil yi e yi na cyek chi Kataj, i na chajon yi mbitz tajwen tan chibnol, bantz chixomen tej. 13 Nin stke i yi banl squibaj. Nin yi e chixonl, scyetzaje yi amal yi sukint tan. 14 Nternin na choc nin na chel Kataj scyuch yi e yi na cyek chi i. Nin na oc i tan quicheyen tan telen chitxum te yi trat yi bixbant tan. 15 Ilenin chon na chinxmayin nin te Wajcaw. Na i tzocopon tan incolpen, tkab yi echk il yi tzul tzinwutz. 16 Wajcaw, elk kajabu swej.
1 2 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

cheybil ketz tan kelen liwr tkab yi quixcuj yi ato cunt

475
17 Chin

SALMOS25,26

Xmayink tzaju swetz, na inchuc atin, nin buchij chin. coleu tkab yi bis okl yi atin cunt. Na winin na chimbisun. 18 Wajcaw, na tilu yi okl yi atin cunt, tu yi quixcuj yi atin cunt. Elk bin kajabu swej, nin cuyu impaj. 19 Sak cun swutzu yi winin chijalen mas incontr. Sak cun swutzu yi nternin na chich chicul swej. Nin sak cun swutzu yi cyajbil itz yi enk nel cun swutz. 20 Chin quicyleju bin, nin chin colpeu chikab e incontratz. Quil taku amal tan telen intxix. Na chon kuklij incul teju. 21 Nink xcye yi inculutxumil tu yi imbalajil tan incolchen. Na nternin kuklij incul teju. 22 Kataj, ko colpeu tkab cyakil yi quixcuj yi ato cunt, yi o xonl Israel.

Salmo 26
Wajcaw, chin malaju. Na na chinnachon tej yi quic na imban. Nin qui na cabej mu incul teju. 2 Chastzun te ban tzocu tan malen wajtzakl. Malaju cyakil intxumun. Malaju yi mbi na icy tincul. 3 Na na wil cyakil yi banl talmau yi at swej. Nin na chinxom te yi teru tajbilu. 4 Ej nin quic nin jun tir jak chinxom te cyajtzakl yi e laj, scyuch yi e yi chiwutz tu chiplaj tu na cyocsaj quib tetz balaj. 5 Na chich incul scyej yi e mal nak yi na chimol cun quib tan txumun. Chastzun te quic nin jun tir yi jak natij chixol. 6 Wajcaw, na waj nopon swutzu tan taklen keju. Na na chinnachon te yi quic wil swutzu. 7 Nin na waj wak inkajsbil teru. Nin tzintxole cyakil yi balajilu. 8 Na waj lwak kej yi calu, na chon najliju tul, nin chon at yi pakpuchalu tul. 9 Yil taku chicaws yi e juchul il, quik taku wetz incaws. Nin nchatz, yil chiquim yi e biyol nak tanu, quik chinquim wetz scyej. 10 Na yi eatz jalt nin juchlen il cyan, na ntin xoquin cyan scyej wunak. Na kan tzaj nin na cyaj. 11 Poro yi in wetz, na chinnachon tej yi quic na imban. Chastzun te elk kajabu swej, nin chin coleu Ta. 12 Na ja ben wukan ttxotx, nin ban atinet. Chastzun te na wak keju chiwutz cyakil yi e nim juy, na ilu Wajcaw.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Qui na chibisun yi e yi quic quil juchij cyan

SALMOS27,28

476

Salmo 27
Kataj Ryos i yi txekbil wetz. Nin i yi colol wetz tzonej wi munt. Mbi tzun tzinxowlej? Na xomij i tan inquicylen. Qui tzun chinxob tetz jun. 2 Cyakil yi e mal nak scyuch yi e incontr, ja je chimolol quib tan imbiylen klo. Poro e ten nin nchibajtz tcul chitxumun. 3 Pe nink chimolen quib jun coloj sanlar tan imbiylen, quil chinxob scyetz. Pe nink choc tan joylen puntil tan welsen cun swutz, quil chimbisun tan. 4 Jun ntzi xtxolbil na waj tetz Kataj. Itz: na waj chinxcon xe cal i sbne opon tunintz, tan taklen kej i, nin tan tilwen yi tetz balajil. 5 Na yil tzul echk calaj tiemp tzinwutz, kuklij incul yi tzocopon Wajcaw tan incolchen tan yi tetz porer xe tetz cal. Nicunk yi atink xlaj i, nka yi chonk atink tib jun chin wutz cub yi cyal jun jepon swej. 6 Nin tan i chinxcyewet scyej incontr, nin quil chintxixwij chiwutz. Tan yi xtxolbilatz tzimpate intxixwatz xe cal i. Swake inkajsbil tetz Wajcaw tan yi tzatzin yi atin cunt. 7 Wajcaw, elk bin kajabu swej. Tbiteu yi intzi inkul, na na cu inwutz teru. 8 Na nternin na el walma tan joylenu. Yastzun na chintzan tan banlen jalu. 9 Qui bin tew tibu tzinwutz. Nin tan paj yi chichben culu, quil chin tilcyenu, na chon kuklij incul teju. Quil chin til cyenu inchuc, na ilu inRyosil nin ilu colol wetz. 10 Pe nink chin quil cyen intaj intxu, quil chimbisun, na at ninu swej. 11 Wajcaw, chajeu yi tajbilu swetz. chajeu yi balaj be swetz na ate winin incontr. 12 Quil taku amal tan chitxaconen yi incontr swej, na winin lajil na xcon cyan tan joylen wil. Nin na chitzan tan xtxumlen winin echk taklen tan inxowsen. 13 Poro elnak intxum tetz yi tzocoponu tan wucheyen. Nin stkeu yi banlu swibaj te yi tiempej yi atin tul. 14 Chastzun te eu intanum quiwit. Quil kacabej kacul. Kukek kacul te Kataj, na jun cun ban kuke kacul te i.
1

Kataj Ryos i txekbil ketz

Salmo 28
1

Wajcaw, chon na cu inwutz teru, na ilu colol wetz.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na tbit Kataj yi katzi kakul

477

SALMOS28,29

Quil stew tibu tzinwutz. Stzaweju yi mbi na chintzan tan jaklen teru, na ko quil stzaweju, ja tzun wit chinquim tanen. 2 Chastzun te tbiteu, na chon na chinchinin teru. Nin chon na inchaj nin inkab kale atit yi calu tan jaklen cheybil wetz. 3 Yil tzocu tan taklen chicaws yi e incontr, quik taku yi wetz incaws. Na yi e cyetz, chiwutz tu chiplaj tu, yi chin balaj nin e. Poro chin juntlen nin e tu cyajtzakl. 4 Che cawseu. Tuk xom cyen tu te quil yi nchijuch, na winin echk il ja baj chibnol. 5 Na siquier nak ul txakx chicul yi ilu bnol tetz cyakil yi echk taklen yi at benen tzin. Na yi ilu teru, ban sbanu jun echk taklen, nin ban xit tanu, nin quit jal junt tir. 6 Ntyo tetz Kataj na ja tbit i yi intzi inkul. 7 Na at winin chamil, nin i yi colol wetz. Chon kuklij incul te i, na ja oc tan wucheyen. Swake bin inkajsbil tetz, nin chintyoink tetz, na na chintzatzin. 8 At i tan kucheyen yi o tetz tanum. Nin at i tan cheyen nin tan colchen, yi rey yi txaijt tan. 9 Ta, che coleu yi e teru tanumu. Nin taku banlu squibaj yi e teru nitxajilu. Che quicyleju, chi na ban jun pstor tan chiquicylen yi e tawun. Ilenin che quicyleju tan poreru sbne opon tunintz.

Salmo 29
Cyakil axwok yi atix tcyaj, akwok kej Kataj, nin ekwok chi. Na winin chamil, nin winin kej i. 2 Akwok kej yi bi Kataj. Akwok ikajsbil xe yi tetz cal yi chumbalaj nin. 3 Na yi Kataj, at nin i-tz benen tzin. At yi tetz porer tibaj cyakil yi mar. Na cyakil yi at benen tzin, na quibit yi tetz cawl. 4 Chin cham nin Kataj tan yol. Nin winin kej i tan cawun. Nin sbnixok yi tetz yi mbi na tal. 5 Yi na jilon Kataj nicun na ban chi na cu jun kancyok, yi na xcye tan puchlen echk chin wutzilen tze cedro yi at wiwtz Lbano. 6 Na yucan yi wiwtz Lbano tu Sirin tan yi chamil Kataj. Na yucan chi na tzitpun jun tal ne wac. 7 Yi echk yol yi na eltzaj le stzi Kataj, chon cun na ban chi na ban ju kak. 8 Nchatz yi na jilon Kataj, na yucan cyakil yi amal tzinunin tu yi na biaj Cades. 9 Nin na baj chuquil echk wi bakch.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Winin kej Kataj tan cawun

SALMOS29-31

478

Quict nin tze na ban cyen tulak echk amal kale atit winin tze. Chastzun te cyakil e yi ate xe cal i na cyak kej i. 10 Yi Kataj i ajcaw tibaj cyakil yi echk taklen. I na cawun te yi abal. Nin scawunk i tej tetz ben kej ben sak. 11 Kataj na akon chichamil yi tetz tanum. I na akon chibanl tu tzatzin paz scyetz.

Salmo 30
Wajcaw, na wak inkajsbil tetz teru, na ja chinclax tanu. Nin quinin ntaku amal scyetz e incontr tan chitzeenen swej. 2 Wajcaw, ilu inRyosil. Ja injak cheybil wetz teru nin ja chin cheyaju. Ja tzun ul yos tanu swuch. 3 Na ja chinclax tanu tkab quimichil. Nin ja taku cobox kej swetz tzonej. 4 Nchatz axwok itetz yi kuklij icul te Kataj, akwok ikajsbil tetz i. Na chin xan nin yi bi i. 5 Nin ko na kajuch kil, na saj colpuj wi i skej tetz jun intzi tkuj. Poro yi banl talma i qui bajsben tetz. Ko na kabisun lakbal, yi na ul skil na katzatzin, na na oc i tan kamaysen. 6 Yi wetz kuklij incul, na na noc tan xtxumlen yi cyal jun xcye swej. 7 Ilu Wajcaw, tan yi balajilu ja ocu tan incolchen. Poro ilenin ja nel jun rat te culu, na ja klo chinloon. 8 Chastzun te Wajcaw, chon na cu inwutz teru tan jaklen cheybil wetz. 9 Mbi ltak yi kol chinquim? Mbi ltak kol chinmukxij? Na yil tzoc inwankil tetz txotx puklaj, quict rmeril tan toquen tan taklen keju, nin quit tzoc tan talchen yi balajilu. 10 Wajcaw, tbiteu intzi inkul. Elk kajabu swej, nin chin cheyaju. 11 Quit na chimbisun jalu ma na na chin tzatzin. Quit na xcon yi bech wetz tetz bis wan, ma na, na chintzitpun tan yi tzatzin yi atin cunt, na ja chin cheyaju. 12 Chastzun te Wajcaw, yi ilu inRyosil, quic rmeril yi quik wak inkajsbil teru. Tajwen chintyoin teru.
1

Katyoink tetz Kataj

Salmo 31
1

Wajcaw, chon kuklij incul teju.

Yi Kataj i colol ketz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

479

SALMOS31

Qui bin chin tilcyenu sbne opon tunintz. Chin coleu, na yi ilu teru chin tzaknak cuninu. 2 Ajk cuntzaj wiu tan tbiten inyol. Elk kajabu swej. Chin coleu. Oku tetz jun cub kalel tzincolwit wib. Oku tetz jun amal yi jopij cun tej, kalel tzincolwit wib tan inclaxen. 3 Wajcaw, ntin ilu colol wetz. Chin coleu bin, tan qui inloonen, bantz jalen kej yi biu. 4 Ma jalu Wajcaw, chin tcyajlenu tzonej. Chin coleu chikab e incontr, na ilu colol wetz. 5 Ta! wabnaj walma tkabu.k Chin coleu, na ilu yi Ryos yi bintzinin tetz. 6 Qui na chimpek scyej yi e yi na choc tan culajen yi echk ryos yi banij cuntu, na chon kuklij wetz incul teju. 7 Ta, na chintzatzin tan yi banl talmau yi at swibaj, na ja tilu yi ja chimbisun, nin ja tilu yi ja ul sotzaj culal tzinwutz. 8 Poro quinin ntaku amal scyetz e incontr tan cyoquen tan imbiylen. Ma na ja nel liwr tanu chikab. 9 Wajcaw, elk bin kajabu swej, na atin tul sotzaj culal, na ja wit loon inwutz tan bis okl. Nin nchatz cyakil inwankil ja wit loon. 10 Tzan imbiinen tan yi chonal cyakil yi echk taklenatz. Tzan loonen inwankil tan yi bis okl yi atin cunt. 11 Ja wit noc tetz chitzelbetz e incontr. Ja wit noc tetz chiyolbetz e inwisin. Nin tircun wunak na chixob swetz. Nin na chel ojk yi na quil inwutz. 12 Ja nel te chicul chi jun yaj yi quimnakt. Nicun in chi jun wok yi cunak much, yi quict xac. 13 Nin na wit yi mbi na chitzan wunak tan xtxumlen swej. Ja wit je chimolol quib chicyakil tan imbiylen. 14 Poro Wajcaw, yi in wetz, chon kuklij incul teju. Nin na wal: Ilu inRyosil. 15 Chon atin tkabu. Chincoleu bin chikab e incontr, yi na cyaj chinquim cyan. 16 Elk kajabu swej na in chakumu. Chin cheyaju tan yi banl talmau. 17 Wajcaw, chon na cu inwutz teru. Quik taku amal tan telen intxix. Ma na ik chitxix yi e pajol cawl tzel tanu. Chonk chopon tanu le amal yi chin tzinunin tu chixol alma. 18 Nink chiquim, bantz makxen chitzi yi e lajatz, yi na chiyol yi echk yol yi chin cachi nin, nin yi na choc tan chisublen yi e balaj wunak. 19 Chumam nin banl talmau squibaj yi e yi na cyak keju.
k 31:5

Lc 23:46.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS31,32

480

Nin na che colu chi na ban jun yaj tan colchen jun coloj puk yi at xe cal. Nin chiwutz cun cyakil wunak, na ocu tan taklen yi banl talmau squibaj yi e yi chon kuklij chicul teju. 20 Nin na che cheyaju tkab echk taklen cachi yi na chitxum wunak scyej. Na na choc tanu xe calu tan chicolol quib tkab yi jisbil cyetz cyakun chicontr. 21 Ntyo tetz Kataj na tan tu yi banl talma i ja bnix echk taklen balajatz swej yi mmul sotzaj culal tzinwutz. 22 Wajcaw, tan paj yi il yi atin cun sajlen, ja noc tan xtxumlen yi ja nel te culu. Poro yi woquen tan jaklen cheybil wetz teru ja tbitu intzi inkul. 23 Cyakil axwok yi na itek chi Kataj, akwok kej i, na na oc i tan quicheyen yi e yi skoj cun te cyalma. Poro na tak i chicaws yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 24 Quiwit bin, nimit chiculu, yi eu yi chon kuklij chiculu te yi Katajatz.

Salmo 32
Ban cyeri yi e yi ja cuy Ryos cyakil chipaj chitxokben. Ban cyeri yi e yi ja wit stzajsaj Ryos quil. 2 Ban cyeri yi e yi nketz txumijt nin cyan tan banlen echk taklen cachi, na quic cyetz quilatz swutz Ryos. 3 Poro tan paj yi quinin mintxol wil tetz Ryos, jalt nin bis wan cyakil kej. Nin chebelen cuntu ja chinyabtij. 4 Nchatz ja chinnachon tej yi inchuc atin cyakil kej, na quict Ryos xomij swej. Na ja chinloon, chi na ban jun wi xtze le tiemp cresum, yi chuc na cu mol. 5 Chastzun te tetz cun walma mintxol cyakil yi impaj intxokben teru. Ja bixe wan tan intxolil cyakil yi wil teru. Nin ja cuyu impaj. 6 Chastzun te ban yi nink choc cyakil yi e yi chon kuklij chicul teju, tan nawsen biu yi na ul sotzaj culal chiwutz. Nin ko yatz chiban, pe nink tzul jun coloj sotzaj culal chiwutz, quil chiloon tan. 7 Wajcaw, ilu colol wetz. Winin na chintzatzin, na na ocu tan incolchen. Nin yi na ul echk taklen tzinwutz, na chinclax tanu. 8 Na je bin yoluej Ta: Xomchin tzawej tan taklen awajtzakl, nin tan achuslen. List in tan chajlen yi balaj be tzatz. 9 Poro ploj yi awajtzakl, yi ko nicun tu tetz jun chej nka jun buru yi qui na pujx tan yi mbi tajwen tan bnol. Na jun chej nka jun buru tajwen jun prenu le stzi tan talchen tetz yi nal benet, chiju bantz Ta.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Katxole kil, na scuye Ryos

481
10

SALMOS32,33

Na ilenin tzul chicaws cyakil yi e mal nak tanu. Nin chitije winin quixcuj. Poro yi e yi chon kuklij chicul teju, at yi banlu squibaj. 11 Kake bin kakajsbil tetz Kataj, cyakil yi o yi chon kuklij kacul tej. Ban yi ko nim kawi yil koc tan taklen kakajsbil tetz i.

Salmo 33
Cyakeu chikajsbilu tetz Ryos, cyakil yi eu yi eu balaj. Na chumbalaj nin na ban swutz Ryos, yi na cyak yi e balaj chikajsbil tetz. 2 Katyoink bin tetz Kataj. Ban kak len kakajsbil tetz i tan echk jilwutz macl chi tanen arpa tu salterio.l 3 Kabitzij jun acaj bitz swutz i. Nin xconken echk macl. Poro na taj yi skil cun sban echk kulil. 4 Yi yol Kataj bintzi nin tetz. Nin yi na kil echk taklen balaj yi bnixnak tan, ban tzun kuke kacul tej. 5 Winin na pek i scyej yi e tzaknak cun, nin yi e yi jicyuch te cyajtzakl. Nin yi banl talma i, at nintz benen tzin. 6 Cyakil yi tcyaj tu cyakil yi at tul, i bnol tetz. Ntin ncawun i, nin ja bnix. 7 Ja xcye i tan jutzen, nin tan colchen cyakil yi a yi at xe mar. 8 Kake bin kej i cyakil o yi o wunak. Quic na ban alchok atot benen tzin wi munt. 9 Na ja tal Kataj: Na waj bnix echk taklen. Nin ja bnix. Ja cawun, nin ja chibixe quen cyakil echk taklen yi at jalu. 10 Qui na tak Kataj amal scyetz yi e mal wunak tan bixewen yi cyetz cyajbil. 11 Poro cyakil yi echk taklen yi na xtxum Kataj, cyal jun na xcye tan xiten. 12 Ban teri yi ketz kanacin na yi Kataj i yi kaRyosil. Na i nko txaonen tan koquen tetz tanum i. 13 Na che til Kataj cyakil yi e wunak yi ate benen tzin wi munt. 14 Chon at i jalen tzin tcyaj, poro na ko til na ato quent lakak echk amal. Na na til i na najlchet cyakil wunak. 15 Na i mbnon cyakil chiwankil, nin i na ilon cyakil yi na chitzan tan banlen. 16 Quil clax jun ajcaw, yi ko chon tu kuklij cul te jun coloj sanlar. Nin quil clax jun yaj tan yi tetz chamil. 17 Nin quil xcye jun chej tan colchen jun yaj, mpe chin cham nink yi chej. 18 Poro yi Kataj, na che quicylej yi e yi na cyak kej i, nin yi e yi chon kuklij chicul te yi tetz balajil. 19 Na na chiclax tan tkab quimichil.
1
l 33:2

Ban kak kakajsbil tan tyoin tetz Kataj

Salterio, itz jun jilwutz kbetz yi at wutz, chitanen arpa.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS33,34
20

482

Nin na che cheyaj tcul yi tiemp yi na ul wej chiwutz. Yi o ketz, chon kuklij kacul te Kataj, na tzocopon i tan kacolchen nin tan kucheyen. 21 Yi o ketz na katzatzin tej. Nin chon kuklij kacul tej, na chin xan nin yi tetz bi. 22 Kataj lok ltaku yi xtxaxl talmau sketz, na ntin at kachiw teju.

Salmo 34
Cyakil nin kej swake inkajsbil tetz Kataj. Quil chinkexij tan taklen inkajsbil tetz. 2 Nternin na chintzatzin te i. Bitwok tzaj bin inyol cyakil axwok yi axwok culutxum, nink cxtzatzinwok tej. 3 Junit bin kaban tan taklen kej i. 4 Ja cu inwutz tetz Wajcaw nin ja tbit i yi intzi inkul. Nin ja chin col i tkab yi echk taklen yi nchinxob tetz. 5 Na cyakil yi e yi ajlij chicul te Kataj, chitzatzink cyeratz. Ej nin quil tzel chitxix. 6 Na yi in wetz, buchij chin. Poro ja cu inwutz swutz i, nin ja tbit i intzi inkul. Nin ja chincheyaj tkab sotzaj culal. 7 Na na oc yi tetz ngel tan quicheyen nin tan chicolchen yi e yi na cyak kej i. 8 Chipileu bin, nin squileu yi chumbalaj nin yi Kataj. Ban cyeri yi e yi chon kuklij chicul te i. 9 Cyekeu chi i, yi eu yi cyakont quibu tan chixconenu tetz. Na na tak i cyakil yi tajwen scyetz yi e yi na choc culutxum jak cawl i. 10 Yi e ric na choc cyetz tetz meba, nin na chitij wej. Poro yi e yi chon kuklij chicul te Kataj, quil chitij cyeratz wej, na stke i yi tajwen scyetz. 11 Axwok witzun or itetz. Bitwok tzaj nin tzintxole yi en na ban taklen kej Kataj: 12 Na pe itaj ben kon mut itiemp? Na pe itaj cxtzatzinwok coboxt kej tzonej wuxtxotx? 13 Makwok bin itzi te echk cachi yol. Nin quil tzijal cun jun wi itak scyetz alchok wunakil. 14 Jatxwok len itib te echk taklen cachi. Nin banwok tanen yi echk taklen balaj. Joywok puntil tan qui jalen oyintzi stzixolwok. Nin ilenin banwok tanen. 15 List atit Kataj tan quicheyen yi e balaj nak. Nin na tbit i, yi na cu chitzi tetz. 16 Ma na contr i scyej yi e yi na chiban yi echk taklen cachi.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Junit kaban tan taklen kej Kataj

483
17 Poro

SALMOS34,35

Na chisotz tan, nin junawes na chel te kacul. na tbit Kataj yi na cu chitzi yi e balaj nak tetz i. Nin na che cheyaj tkab echk taklen yi na ul chiwutz. 18 List atit Ryos tan quicheyen yi e yi ate tul bis, yi e yi quit na pujx cyan yi en chiban. 19 At winin pilbil tetz jun balaj nak. Poro at nin Kataj tan cheyen. 20 At i tan quicylen. Nin quic nin jun bakil yi wankil yi nink je wakun.m 21 Ma yi e mal nak, chiquimok cyeratz tan chojlen yi cyetz quil. Nin yi e yi na chich chicul scyej yi e balaj nak, chicawsok cyeratz tan Ryos. 22 Poro yi o ketz yi o chakum, kol kopon swutz i tan kacolol kib, tzocopon tan kacolchen.

Salmo 35
Wajcaw, oku tan contrin scyej yi e incontr. Chibiye quibu scyuch yi e yi na cyaj choc tan imbiylen. 2 Tcyaj tzaju yi maclu yi makbil flech. Nin ulku tan wucheyen. 3 Xconken yi teru lansu tan chibiylen e incontratz. Taleu swetz, yi atu tan incolchen. 4 Lok tzel chitxix yi e yi na cyaj choc tan imbiylen. Lok xit yi cyajtzakl yi eatz, yi na cyaj yil chiban yi echk taklen cachi swej. 5 Chonk chiban chi na ban tzis yi na ben tan cyekek. Nink tzoc yi ngelu tan chilajen len swej. 6 Ej nin chonk chixon tcul be yi chin tzotz nin, yi chin cyakpuch nin. Nink xomnin yi teru ngelu tan chitzamlen. 7 Na quic nin xe cyajtzakl yi na chitzan tan xtxumlen swej. Poro ja choc tan nuclen echk jul tan imbenen klo tul. 8 Nink tzul sotzaj culal chiwutz. E tenk chicu tcul echk trampatz yi ja wit bnix cyan swej. E tenk chiben tcul. 9 Chin tzatzink tzuntz teju Ta, na chinclaxok tanu. 10 Nin tetz cun walma swale: Wajcaw, na scyetz junt yi nicun tu ilu? Na atu tan kucheyen yi o tal meba yi at tajwen sketz. Nin na ocu tan kucheyen chikab yi e yi na cyaj choc tan majlen yi echk taklen yi at skuch.
1
m 34:20

Ban kajak cheybil ketz tetz Kataj

Jn 19:36.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS35
11

484

At e stiw yi junt len cyajtzakl, yi na baj cyalol echk taklen yi quic wetz na wil. 12 Ja imban wetz pawor scyetz. Poro yi e cyetz, chin juntlen nin cyajtzakl yi na chitzan tan banlen swej. Winin na chimbisun tan yi jun ajtzaklatz. 13 Yi na chiyabtij cyetz, winin na chimbisun scyej. Nin na oc yi bechok swej yi na chaj yi na chimbisun. Na inmuc wej, nin na innach Kataj squibaj. 14 Yi na ul jun sotzaj culal chiwutz, winin na chimbisun scyej. Nin na chimbisun scyej, chi na bisun jun yaj yi na quim xtxu, nka chi yi na quim jun tamiw nka jun titzun. 15 Poro yi tulen yi sotzaj culal tzinwutz wetz, tzeen tu e ban swej, chi ink awer nak chiwutz. Quinin na chitane tan injislen. 16 Ja choc tan inxuxen, nin ja chitzeen swej, na na chich chicul swej. Nin yi na chixmayin tzaj swetz, tech cun tib yi na chich chicul swej. 17 Ma jalu Wajcaw, tona tzocu tan chicawsen? Chin coleu chikab e incontratz, yi icun cyuch balum, yi na chinarcan tan wej. 18 Swake tzun inkajsbil teru chiwutz jun coloj wunak. Swake keju chiwutz cyakil yi tanumu. 19 Quik chitzatzin e incontr swej, quitk chiban chiwutz swetz. 20 Yi e cyetz qui na chitzan tan joylen tzatzin paz. Ntin na chitzan tan joylen puntil tan chisublen yi e wunak, yi quic na chiban. 21 Na chicaben chitzi tan inyolchen. Itzun na cyaltz: Ilwok nin nocxej. Mbi nin tal tanenx, chech na ban. 22 Poro chon at swutzu Ta. Na tbitu yi mbi na cyal. Quil sjatxlen tibu swej. 23 Wajcaw, elk bin kajabu swej, na ilu inRyosil. Chin cheyaju. Oku tan banlen tanen, nin xomok wiu swej. 24 Chin malaju Ta. Xomok cyentu te cawlu, bantz qui chitzeenen yi e incontr swej. 25 Quik chitxum nin quik cyal yi eatz swetz: Yastzun na kajtzej. Ja el cunx kan swutz. 26 Nink tzel cyetz chitxix tanu, yi e yi na chitzeen swej. Nink tzel chitxix junawes, yi eatz yi na cyocsaj quib balaj tzinwutz wetz. 27 Poro yi e wamiw yi xomij chiwi swej, ban chitzatzin nin ban chichin tan yi tzatzin yi at tetz cyalma, yi na quil yi ja wit chintxacon. Na ilenin na cyal cyetz: At winin kej Kataj. Nin winin na tzatzin i, tan tu yi ban atit yi tetz chakum. 28 Nin ko yatz tuleju, swale yi chin tzaknak cunin ilu. Nin cyakil kej swake inkajsbil teru.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

485

SALMOS36,37

Salmo 36
Iten nin yi yab ajtzakl yi at te cyalma yi e mal nak, yastzun yi na alon scyetz, yi qui tajwen tan cyakol kej Ryos nka yil cyek chi i. 2 Yi eatz, na cyocsaj quib tzaknak cun. Nin le wutz cyetz cyajtzakl chumbalaj nin yi echk taklen yi na chitzan tan banlen. 3 Chin cachi nin chijilon. E cun laj. Qui na chixom te yi ajtzakl balaj. Quit na chitzan tan banlen yi echk taklen yi na chiban yi e yi at cyajtzakl. 4 Yi na chicoye wi chitxach, ntin na choc tan xtxumlen yi echk ajtzakl cachi. Xomche te echk ajtzakl yi nketz balaj. Nin qui na cyaj chicyajscyen yi echk ajtzaklatz. 5 Poro yi teru Wajcaw, winin xtxaxl talmau skibaj, na icynak cun swutz yi tcyaj. Ban kuke kacul teju, na na el kabu te yolu. 6 Yi cawunu chin tzaknak cunin. Nicun chi echk wutz yi qui na yucan. Nin yi xtxumunu chumbalaj nin, nin quinin bajsben tetz. Nicun chi tanen yi a yi at xe mar. Nin ilu quicylom cyetz cyakil wunak nin cyakil txuc. 7 Chumbalaj nin yi teru balajilu skej, na ilu kaRyosil. Nin na ko cheyaju cyakil o yi chon na kacol kib teju. Na ban na kacol kib teju chi na chiban yi e ne quitx, yi na chicol quib jak xicy yi chitxu. 8 Na noj cun kacul yi na kawan tanu xe calu. Nin yi na kuca te yi balaj a yi na taku sketz. 9 Na chon na saj yi itzajbil teju. Nin tan ilu na lajluchaxet yi echk balaj ajtzakl skawutz. 10 Tak tzaju bin yi teru banlu yi chin tzaknak cunin, skibaj yi o yi ato tkabu. Tak tzaju yi balajilu skej yi o yi jicyuch te kajtzakl. 11 Quil taku amal scyetz yi e, yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl tan inyakpen. Ma na tkeu inwalor tan qui welen ojk chiwutz. 12 Ma jalu, quileu yi en nchiloon yi e mal nakatz. Ja wit chicu trimp, nin quict rmeril tan chixcyewen cun junt tir.
1

Yi stzetzal tajtzakl jun yaj

Salmo 37
Quil cxbisunwok tan yi echk taklen cachi yi na chiban yi e mal nak. Quil tzel nin italma te yi echk taklen yi na chicambaj yi e mal nakatz. 2 Quil cxbisunwok tan paj, na nicun sbajok scyej chi na ban jun buch yi jalcun na skej tan kej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kajoye yi tzatzin yi na jal te Kataj

SALMOS37
3

486

Nicun sbajok scyej chi na chiban echk wi ujul yi na saj num tan kej. Ma na kukek itetz icul te Kataj. Banwok yi balaj. Cxnajank tzunwok le teri iluwar. Nin xclaxokwok tan. 4 Joywok yi tzatzin yi na jal te Kataj. Stke tzun i cyakil yi na el italma tej. 5 Coxwok itib junawes tkab i. Kukek icul tej, nin tzocopon tan icheyenwok. 6 Slajluchaxk tzun yi jicyuch te itajtzakl. Na sclarink yi ibalajil chiwutz wunak chi tanen yi tkan skil. 7 Pasens na taj tan chiwen yi tajbil Kataj. Chiwwok jalen yil tzoc Kataj tan icheyen. Quil chich icul scyej yi e yi na jal chimebil, yi e yi na chiriquin tan yi echk cyajtzakl cachi yi na chiban. 8 Quil tzitakwok amal tetz jun bis, nka jun chich culal, tan wanen tzitej. Na quic na tak, nin na xcye tan ipitlen nin tul il. 9 Quil tzibanwok echk taklenatzej. Ma na chon kukek icul te Kataj. Tzitetzaj tzun yi itanum. Ma yi e mal nak chelepon lajun swutz. 10 Txant tan chisotzen yi e mal nakatz. Pe nink cxocwok tan chijoylen quit chijal itan. 11 Poro yi e culutxum, chinajank cyeratz tul chiamal. Sjalok cyakil yi tajwen scyetz. Nin chitzatzink. 12 Ma yi e mal nak, ilenin na choc tan xtxumlen yi mbil chiban scyej yi e balaj. Nin chin chiwutz nin na chiban scyej. 13 Poro yi Kataj tzeen tu na ban i scyej yi e mal nakatz, na na el xtxum tetz yi chisotzok cyeratz. 14 Yi e mal nakatz list quitanen tu chispar tu coxbil chiflech tan chibiylen yi e prow, yi e yi at tajwen scyetz. List e tan chisotzajen yi e yi jicyuch te cyajtzakl. 15 Poro iten nin chispar xconk tan chibiylen cun. Nin wakun cun sbne yi coxbil chiflech. 16 Yi mu tal chimebil yi e meba, mas ban tcun swutz cyakil chimebil yi e ric. 17 Na tzocopon Kataj tan chixiten yi e mal nak. Poro ilenin tzocopon tan quicheyen yi e balaj. 18 Na na oc i tan chicolchen yi e yi qui na chijuch quil. Nin cyetz sbne yi chiamal tetz ben kej ben sak. 19 Ej nin yil tzul calaj tiemp chiwutz, quil chitij quixcuj. Nin yil tzul wej, quil chiquim tan paj. 20 Poro yi e mal nak chiquimok cyeratz. chisotzok chi na ban tzis yi na oc kakl. Chelepon xit chi na ban sibel kak. 21 E camol pwok poro quit na chichoj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

487

SALMOS37

Ma yi e balaj nak, na cyak cyetz chipuk, tan quicheyen yi e yi at tajwen scyetz. 22 Yi e yi at banl Kataj squibaj, chicambok cyeratz te yi cyetz chiamal. Ma yi e yi quic banl Kataj squibaj, chelepon lajun tan. 23 I na chajon chibe yi e balaj. Nin na che col yi e yi na tzatzin i scyej. 24 Kol chisaj trimp, quil chicu trimp junawes, na at nin Kataj tan chixicylen. 25 Yi in wetz ja chintijin. Nimix tiemp wan tzonej wuxtxotx. Poro quic jun tir yi jajk wil, yi jajk el jun balaj wunak te cul Ryos. Nin cyal nwilwit yi jajk choc yi e tetz nitxajil tan rmosumin. 26 Yi e balaj nakatz, ilenin na el chikajab scyej yi e mas wunak, nin tzatzin cun na cyak cmon scyetz. Nin yi cyetz chinitxajil chumbalaj nin e chiwutz yi e mas wunak. 27 Cyajswok cyen echk yab ajtzakl. Nin banwok tanen yi echk taklen balaj. Cxtzatzink tzunwok cyakil tiemp. 28 Na yi Kataj na pek te echk balaj ajtzakl. Nin qui na che tilcyen yi e yi chon kuklij chicul te i. Poro na chisotz yi e mal nak tan, tuml chinitxajil. 29 Ma yi e balaj nak, scyetzaje yi amal. Cyetz sbne tetz ben kej ben sak. 30 At xtxolbil chiyol yi e balaj. Nin tzaknak cun yi echk xtxolbil yi na cyal. 31 At nin yi cawl Kataj te cyalma. Nin qui na quil cyen. Qui tzun na chije trimp. 32 Ma yi e mal nak na choc tan chixkuken yi e balaj, nin na chijoy puntiltz tan chibiylen cun. 33 Poro quil tak Kataj amal scyetz. Quil che tak yi e balaj chikab yi e mal nakatz. Nin quil tak i amal tetz jun juez tan tlol, yi e aj paj, yi e balaj nak. 34 Kukek bin icul te Kataj. Banwok tanen yi tetz cawl. Sjalok tzun ikej swutz i, nin stke i yi amal tzitetz. Nin tziwutz cun yil chel lajun yi e mal nak tan. 35 Wilnak jun yaj yi chin juntlen nin yi tajtzakl. Quic nin mu pitzpal yi jilon. Ja tocsaj tib i nim chiwutz cyakil wunak. Nicun ban tu jun chin wutzilen wi tze yi winin kab. 36 Poro yi xonen tiemp ja nicyak tan tilwen, poro quict i at. Ja injoy, poro quit njal wan. Na nsken sotz. 37 Poro ilwok nin yi e balaj. Txumwok yi e yi putzpuj chijilon. Ate nin cyeratz, nin ilenin chitzatzink cyeratz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS37,38
38

488

Ma yi e pajol cawl, chixitok cyeratz. Nin quil chitzatzin sbne opon tunintz. 39 Na yi Kataj at i tan quicheyen yi e balaj. Na oc i tan chiquicylen yi na ul pilbil cyetz. 40 Na oc i tan quicheyen, tan cyelen liwr chikab yi e mal nak, na chon na cu chiwutz tetz i tan chiclaxen.

Salmo 38
Wajcaw, quil chin cawsaju te yi sajnak colp wiu. Quil taku intzum te yi jenak lajp wiu. 2 Na ja wit ocu tan incawsen. Nin na tzanu tan imbiylen. 3 Poro na el intxum tetz yi ja saj colp wiu swej tan paj yi ja injuch wil swutzu. Nin ja wit loon cyakil yi inwankil nin cyakil imbakil na chitxukne tan paj. 4 Ta, na chinnachon te yi nimix cunin wil injuch swutzu. Quit na chinxcye tzak. Quit na pujx wan yi mbil tzimban. 5 Nin tan paj yi inyabl, cyakil yi inwankil ja kay nin ja xewan. 6 Cyakil nin kej tu na chimbisun tunintz. Tu na sotz tu incultz. 7 In yabi, na cyakil yi inwankil na lamcan tan inkakl. 8 Quic mu inxac, na quict mu inwalor at. Or nin chinquim, na tzaj nin walma tkab chonal. 9 Ma jalu Wajcaw, na tilu tircun yi mbi na icy tincul, quic nin jun echk taklen yi ewunk wan swutzu. 10 Yi walma nternin na molne. Quict inwalor at, nin yi inwutz ja wit oc muj tej. 11 Ej nin cyakil yi e wamiw, scyuch yi e inxonl, ja chincyaj cyen quilol. Kajpen nin na chixcye tzit tan inxmayen tan paj yi yabil yi at swej. 12 Nchatz yi e yi na chich chicul swej, nternin na chitzan tan joylen puntil yi enk tan inquimen. Nchatz quitanen yi e yi na cyaj tan inloonen junawes. Cyakil nin kej na chitzan tan joylen puntil enk tan inloonen. 13 Poro tu na imbit cyen tu chiyol, qui na noc tan xtxumlen. Nchatz quic nin jun yol na wal nin scyetz. Nicun na imban chiwutz chi na ban jun mem. 14 Nicun na imban chi na ban jun chcan, nin quic nin jun yol na wal nin tan incolol wib chi na ban jun mem. 15 Na chon kuklij incul teju Wajcaw, na ilu inRyosil. Chon wake cyen swutzu. Ilu-k tzakon chicaws yi e incontratz. 16 Ntinatz wetz wajbil itz: Yi quik chitzeen yi e incontratz swej. Yi quik cyal yi ja chitxacon yil chinloon wetz. 17 Bintzi, txant tan inloonen wetz, na quic nin jun tkuj yi quick chon swetz. 18 Ma jalu Wajcaw, na waj yil tzintxol yi wil teru, na na chimbisun tan. 19 Ja wit chijal winin incontr. Na winin e yi na chich chicul swej. Nin qui na pujx wan yi mbi tzuntz. Na quic xe chitxumun. Ta mbi tzuntz na chich chicul swej?
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi cwen wutz Luwiy swutz Ryos tan jaklen cheybil tetz

489
20

SALMOS38,39

Na chich chicul swej yi na imban echk taklen balaj scyetz. Qui na chipek te yi echk taklen balaj yi na imban. 21 Wajcaw, qui bin chin tilcyenu inchuc. Quil sjatx len tibu swej, na ilu inRyosil. 22 Ilu yi colol wetz. Sajk binu tan wucheyen jalcun.

Salmo 39
Ja injoy puntil tan qui injuchul wil tan yi echk yol yi na wal. Nin ja inmak intzi tan qui inyolol echk yab yol te yi atin chixol yi e mal nak. 2 Ja bin inmak wib tan yol. Pe ik tan talchen echk balaj yol. Chon cunin mimban chitanen jun mem. Poro quic ntak swetz, na ilenin ja chimbisun tan yi echk taklen yi mbajij swej. 3 Ja chimbisun yi nnoc tan xtxumlen yi echk taklenatz. Ja chimbisun, nin ja sotz incul tan paj. Chastzun te chin inwi nin imban tan yol tetz Wajcaw. Ej nin je inyolej: 4 Ma jalu Wajcaw, na waj yil talu swetz yi tona nel cun swutz. Nin yi mbil chintzaj pont. Jatna intiemp at tanu? 5 Na na el intxum tetz yi quic mas intiemp akij tanu tzonej. Na qui tunin iltz yi cobox kej yi akij tanu swetz. Chastzun te quic na tak yi ankin tetz tzonej wuxtxotx. 6 Jun ntzi rat ato tzonej wuxtxotx. Na nicun o chi tanen jun muj yi jalcun na icy. At e yi na jal chikej tanen, poro tetz jun ntzi rat. At e yi na jal winin chimebil, poro apart taw na ban cyen yi na chiquim. 7 Poro Ta, na tzun kuklet incul? Cyal. Ntin chon kuklij incul teju. 8 Chastzun te chin coleu chikab incontr. Quil chin taku chikab yi e yi na chixcyaklin swej. 9 Poro quil wal wetz jun yol scyetz, na yi na chitzan tan banlen swej, yastzun tajbilu. 10 Poro tcyajlenu cyakil yi echk taklen cachi yi na bajij swej. Na ja chinkexij tzak incaws, yi na tzanu tan taklen swetz. 11 Poro na el intxum tetz, yi na ocu tan kacawsen, itz tan kanuclen, itz tan kanicysen, na ban na xitu yi echk taklen yi mas na kapek tej. 12 Na qui tunin kusij o swutzu Wajcaw. Tbiteu yi intzi inkul, na chon na cu inwutz teru. Quil tew tibu tzinwutz. Bintzi quic inxac swutzu, na nicun in tu jun aj xmayinl tu tzonej wuxtxotx. Jun ntzi rat atin. Cyal na nat cunt. Nicun wutanen chi jun txuc yi jalcun na icy tcyaj, chi banake inmam inte tentz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Qui tunin kusij yi ankin yi akij sketz

SALMOS39,40
13

490

Ma jalu bin, quil chinxuxu mas, ma na taku amal swetz tan jalen mut inwalor, tan intzatzinen coboxt kej te yi ntaxk chinquim.

Salmo 40
Ja injak cheybil wetz tetz Kataj. Nin ja jal impasens tan chiwen. Ja tzun stzawej i inyol. 2 Ja tbit i yi intzi yi inkul, nin ja nel tzaj tan tul echk sotzaj culal. Ja chinclax tan. Nin ja chimbixe junt tir tan. Nin ja chaj i yi balaj be swetz. 3 Na ja tak i amal swetz tan wukol echk balaj kajsbil tetz i. Swake bin inkajsbil tetz i tetz cun walma. Nin cyakil yi e yi ja quil yi mbi cun mban i swej, ja kuke mas chicul te i. 4 Ban cyeri yi e yi chon kuklij chicul te Wajcaw, nin yi qui kuklij chicul scyej yi e mal nak. Nin ban cyeri yi e yi qui na xom chiwi scyej yi e yi na choc tan chiculajen yi echk ryos yi banij cuntu. 5 Wajcaw, ja bnix winin echk milawr tanu tan wucheyen. Na winin banl talmau swibaj. Quil chinxcye tan talchen cyakil yi mbi mbanu swej, na nimix cunin banl talmau swibaj. 6 Nkeratz tajbilu yi echk txixwatz tu echk oy yi na oyij teru, na qui na tzanu tan jaklen yi e txucatz, yi na patij tetz chitxixwatz wunak, nin qui na tzanu tan jaklen echk txixwatz yi na quim tan stzajsen klo yi quil wunak. Ma na ja jakxij inchin tanu tan wital yi tajbilu. 7 Chastzun te walol teru: Wajcaw, je inej, chi yi tzibant cyen swej le tuju.n 8 Ilenin na chimpek tan banlen yi tajbilu, na qui na el yi cawlu te incul. 9 Sak swutzu yi na wal scyetz cyakil yi e tanumu, yi chin tzaknak cun ilu. Nin quic nin jun echk taklen yi jak wew, yi quik nwal scyetz. 10 Ja wal cyakil yi balajilu tan cawun. Nin ja wal yi ban kuke kacul teju. Nin ja wal yi ban kaclax tanu. Quinin nwew yi balajilu tu yi lok ib yi at tuchu scyetz cyakil yi e tanumu. 11 Ma jalu Wajcaw, quil cyajlenu yi banl talmau swibaj. Na yi wajbil itz yil tzatij yi loklu tu balajilu swej tan incolchen. 12 Winin sotzaj culal na ul tzinwutz. Quinin bajsben tetz cyakil yi echk taklenatz yi na ul tzinwutz. Qui ajlben tetz, na nicun chi tanen xiil kawi yi qui na kaxcye tan tajlen. I na bantz tzinwutz, yi ja wit chintxamxij tan cyakil yi wil.
1
n 40:6-8

Kake kakajsbil tetz Kataj

Heb 10:5-7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

491
13

SALMOS40,41

I cun chinloonk nin tan, na quict inwalor at. Ilu inRyosil, chin coleu. Sajkchanu tan wucheyen. 14 Yi wajbil Ta, itz yi nink tzel chitxix yi e yi na cyaj yil chinquim wetz. Lok chel ojk tu chitxix yi e yi na cyaj yil chin loon. 15 Lok chel ojk yi eatz yi na chitzeen swej. 16 Poro tak tzaju tzatzin scyetz cyakil yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan chixomen teju. Nin yil choc tan joylen cheybil cyetz teru, nink cyal: Chin cham nin yi Kataj. 17 Ma yi in wetz Ta, yi nternin na chimbisun, bneu pawor, sajkchanu tan wucheyen. Na ntin cun ilu xcyeku tan wucheyen, nin tan incolpen. Quik chiwu mas tiemp, sajku tan wucheyen.

Salmo 41
Ban cyeri e yi na el chikajab scyej yi e yi at tajwen scyetz. Na tzocopon Ryos tan quicheyen cyetz yil tzul echk sotzaj culal chiwutz. 2 Tzocopon Kataj tan chicolchen. Nin chitzatzink tan, na mben kon chitiemp tzonej wuxtxotx. Nin quil tak i amal scyetz chicontr tan chitxaconen scyej. 3 Yil chicu tan yabil tzocopon Kataj tan quicheyen. Nin tzocopon i tan chitzaquen. 4 Nchatz in, je na wal tetz Katajej: Wajcaw, elk kajabu swej, chintzaqueu. Mpe jajk injuch wil swutzu, quik xtxumu. 5 Elk kajabu swej, na yi e incontr, yi cyajbil itz yi enk tan welen cun swutz. Na je bin chiyolej: Ja icy til, yi enk quimx. Quit nawsij mu tal yi bi-x. 6 Na chul yi eatz tan inxajsen, poro itz tan inxkuken tu yi en wutanen. Ma yi na chel tbe na choctz tan inyolchen, na ntin chich culal na chitxum. 7 Cyakil yi eatz yi na chich chicul swej, na chimol quib tan inyolchen. Nin na cyal: Paj ninx tetz yi na tzanx tan muclen yi echk quixcujatz. 8 Nchatz na cyaltz: Yi yabil yi at tejx tetz cwent Bayban. Nin quic rmeril tan tulen yos tuchx, chech. 9 Mpe ik yi mero wamiw, yi ja kawan tuch, yi nternin kuklij incul tej, nin yi nternin nkel nkoc tuch, nchatz i, contr swej jalu.o
1
o 41:9

Yi toquen jun yabi tan jaklen cheybil tetz

Mt 26:23; Mc 14:20; Lc 22:21; Jn 13:18.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS41,42
10

492

Poro Wajcaw, elk kajabu swej. Lok tzul yos swuch tan jalen junt tir inwalor, bantz inxcyewen scyej. 11 Nin kol taku amal swetz tan intxaconen scyej, tzelepon tzun intxum tetz, yi na tzatzinu swej. 12 Na na chinnachon tej yi ban atinet swutzu. Chastzun te ja chinje xtxicbalu, nin chon chincyaj cyen swutzu. 13 Kake bin kakajsbil tetz Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel. Kake kakajsbil tetz, jalu nin sbne opon tunintz. Amn!

CAP WEKL TE ECHK SALMO


42:172:20

Salmo 42
Wajcaw, nternin na cu inwutz teru, na na chintzan tan joylenu, chi na ban jun masat tan joylen a yi na quim tan saktzi. 2 Na nchatz in Ta, winin na joyonu swetz. Na chinquim tan saktzi tanen. Nternin na skej intzi tan joylenu. Na yi ilu teru ilu yi Ryos yi itz nin tetz. Tona nocopon swutzu, tan culajenu? 3 Na yi in wetz, skej nin lakbal na nok, tan paj yi quic rmeril tan woponen swutzu. Nchatz winin e yi chatz cun tunin e tan jaklen swetz: Lok tzun aRyosiltzej tan awucheyen? 4 Nin yi na noc tan xtxumlen yi echk yolatz, winin bis okl na jal swetz. Na na ul txakx tincul yi mbi mimban sajlen, te yi bajchin chiwutz cyakil yi e mas wunak yi xkaken tzaj le calu. Na ja kachin tan yi tzatzin yi ato cunt. Chumbalaj nin cyakil, na na katzatzin. 5 Nintzun na noc tan xtxumlen: Mbi xac tzincabej incul? Mbi xac na chimbisun? Ban tcun kukek incul te wetz inRyosil. Swake inkajsbil tetz. Na i yi inRyosil, nin i yi colol wetz. 6 Wajcaw, yi na noc tan xtxumlen yi incaws yi ntaku, winin na chimbisun, na chumam nin mban. Poro ilenin quil tzelu te incul mpe chonk atin stzi a Jordn, nka wiwtz Hermn tu Mizar. 7 Yi bis yi atin cunt, chin xowbil nin chitanen jun chin tzanla yi na elul. Lajluch cun na kubit yi na jincan tulak echk siwun, nin yi na chitzaw quib echk kotx tan. 8 Poro cyakil nin kej at banlu swibaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tulen txakx yi tnum Israel tcul jun yaj yi joylaj atit

493

SALMOS42-44

Nin nchatz in, cyakil akalen na wak inkajsbil teru. Nin na injak cheybil wetz teru, na tan ilu itzinet. 9 At na bant cunt na wal tetz yi inRyosil yi colol wetz: Wajcaw, mbi tzuntz yi ja chincyaj cyen tilolu? Mbi tzuntz yi na taku amal scyetz yi e incontr tan imbuchlen? 10 Na nicy nin yi inwankil tu imbakil na chitxukne tan paj yi na chitzan yi e incontr tan imbuchlen. Nin chatz cun tunin e-tz tan jaklen swetz: Lok tzun aRyosil tan awucheyentzej? 11 Poro nin na noc tan xtxumlen. Mbi xac tzincabej incul? Mbi xac na chimbisun? Ban tcun kukek incul te wetz inRyosil. Swake inkajsbil tetz. Na i yi inRyosil, nin i yi colol wetz.

Salmo 43
Siwl Ta, chin malaju bantz tilolu yi quic impaltil. Xomok wiu swej, na quic wil. Chin colpeu chikab yi e mal nak, yi e yi chin laj nin e. 2 Na yi ilu teru, ilu inRyosil, ilu colol wetz. Mbi tzuntz yi nchincyaj tilolu? Mbi tzuntz yi na taku amal tan imbisunen? Mbi tzuntz na taku amal scyetz incontr tan imbuchlen? 3 chajeu yi bintzi swetz. chajeu swetz bantz inxomen te yi balaj be, yi na opon kale atit yi wiwtz yi chin xan nin, kale najletu. 4 Ko yatz tuleju, nocopon tzuntz swutz yi patbil katxixwatz. Swake inkajsbil swutzu tan arpa. Na ntin ilu Ta, na akon tzatzin swetz. 5 Chastzun te, mbi xac tzincabej incul? Mbi xac na chimbisun? Ban tcun kukek incul te wetz inRyosil. Swake inkajsbil tetz. Na i inRyosil, nin i yi colol wetz.
1

Chin colpeu chikab yi e mal nak

Salmo 44
1

Ma jalu kaRyosil, ja kubit yi mbi cun banaku tenchan. Ja kubit scyetz yi e kamam kate, yi mbi banaku te yi ate tzaj cyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Tan Kataj nkaxcyewet scyej kacontr

SALMOS44
2

494

Na ilu mmakon chicaws yi e mal nak. Nin ilu e lajun len swutz yi cyetz chiluwar, nin ja taku scyetz yi e kamam kate. 3 Na ilu akon amal scyetz kamam kate tan cyetzal yi echk amalatz. Na yi e cyetz, quinin klo e xcye cyetz tan cyetz chispar cun tu. Ma na tan yi teru poreru, nin tan yi chamilu nchixcyewet. Na ja xomu scyej tul yi oyintzi tan tu yi mpeku scyej. 4 Ilu kaReyil, ilu kaRyosil, na el katxum tetz yi ilu mmakon amal scyetz kamam kate tan chixcyewen te chicontr. 5 Nchatz mbanu skej ketz, na tan ilu nkaxcyewet scyej yi e ketz kacontr. Nin tan tu yi xomiju skej, junawes nchel cun yi e kacontr kan swutz. 6 Chastzun te, yi in wetz, qui na kuke incul te yi echk inmacl, chi tanen yi coxbil inflech nka chi tanen weri inspar. 7 Na ilu nkacolon chikab yi e kacontr. Ej nin tan ilu ja el chitxix yi e kacontratz kan. 8 Chastzun te, ilenin skake keju. Nin skake kakajsbil swutzu sbne opon tunintz. 9 Poro lastum, ja kel te culu Ta, na ja taku amal tan telen katxix. Nin quit na xomu skej yi na kel tan oyintzi. 10 Ja taku amal scyetz kacontr tan chixcyewen skej, na ja kel ojk chiwutz. Nin ja ben chicyal cyakil yi echk kamebil. 11 Ja taku amal scyetz kacontr tan kabiylen, chi na ban jun tal cneru yi na ben tkab biyol tetz. Nin ja taku amal tan kelen xit benen tzin chixol yi e awer nak. 12 Ja ko ben cayilu. Chin warat nin nkabenet cayilu. Quic nin mu tal kaxac, na quic nxtxicbaj teru, yi mben cayilu o. 13 Ja koc tetz chiyolbetz cyakil wunak. Nin nchatz yi e kawisin ja chitzeen skej. 14 Na ja taku amal scyetz yi e awer nak tan cyoquen tan kayolchen. Ej nin yi na choc tan kayolchen, na chitzeen skej. 15 Quic nin jun tkuj yi quik na katxixwij. Chin txixwil nin kawutz. 16 Poro itz tan chipaj yi e kacontratz, yi na chitzan tan kabuchlen nin tan kayolchen. 17 Yastzun kutanen chikab. Poro nketz tan paj yi jajk elu te kacul, nka jajk kapaj cawlu. 18 Na quic na katxum tan cyajen cyen kilolu. Nin quic na katxum tan kapajol yi cawlu. 19 Poro yi ilu teru ja taku amal tan kelen cun swutz. Ja taku amal tan toquen kaluwar tetz jun amal yi tzinunin tu, kale wutz quent yi quimichil skej. 20 Ma jalu Ta, yi nink melu te kacul nin yi nink nkajoy junt ketz kaRyosil yi apart, ja klo tilu. 21 Ja klo tilu, na yi ilu teru, na tilu cyakil yi mbi na icy tkacul. 22 Poro cyakil yi echk taklenatz yi ja ul skawutz, itz tan paj yi xomcho teju. Cyakil nin kej winin kaquimen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

495
23

SALMOS44,45

Chon cun na kulij chi na ban jun tal cneru yi na ben tkab biyol tetz. Ma jalu Ta, quit taku mas amal te yi echk taklenatz, ma na elk kajabu skej. Quil kel te culu tetz ben kej ben sak. 24 Quil ko til cyenu. Quil tew tibu skawutz. Quil ko til cyenu kachuc, na chin quixcuj nin atot. 25 Junawes ja kel cun swutz, na ja wit koc jak chicawl yi e kacontr. Nin quic nin mu kaxac tanen chiwutz. 26 Sajk binu tan kucheyen. Ko coleu tan yi banl talmau.

Salmo 45
At winin echk balaj yol yi na tijin te walma, tan walol tetz yi kareyil. Nin cyakil yi yol yi swale, nicun chi na ban jun yaj, tan stziben echk balaj ajtzakl. Ma jalu swale bin yi echk balaj yolatz tetz yi kareyil. 2 Ilu kareyil, quic nin junt yaj yi nicunk chi tanenu, chixol cyakil wunak benen tzin. Nin chumbalaj nin echk yol yi na talu. Chastzun te ja tak Ryos banl tibu tetz ben kej ben sak. 3 Weke bin tibu. Cale quenu yi sparu xe culu. Na chin cham nin ilu, nin at keju. 4 Na na jal keju yi na txaconu scyej contru. Na yi na ocu tan oyintzi, na tzanu tan colchen yi mero bintzi, nin ban atit cyakil yi na banu. 5 Cyakil yi e wunak yi ate benen tzin, na choc jak cawlu, nin na cyek chiu, na yi na xconsaju yi maclu tetz oyintzi, na chel cun yi e contru swutz. 6 Ilu Kataj, at cawl tkabu tetz ben kej ben sak. Nin chin tzaknak cunin na cawunu. 7 Na yi ilu teru, na xom wiu te yi echk taklen balaj, nin qui na peku te echk taklen cachi. Chastzun te ja je xtxaol Ryos ilu. Nin ja tak i mas teru banlu swutz alchok ajcaw benen tzin. 8 Nin cyakil kej chin coc nin teju, tan echk balaj perfum, chi tanen mirra, loe tu canel. Nin cyakil nin kej na tzan echk kbetz xe yi calu, kale na cawunetu, yi wekij tan echk balaj taklen chi tanen marfil. 9 chixol yi e xnan yi xomche teju ate balaj xun. Nin colchij yi reina xlaju. Chin yuben nin i, tan echk balaj uwaj yi chin oro cun. 10 Ma jalu ilu jun coloj reina, tbit tzaju cobox inyol yi swale teru: Chelken yi e taj xtxuu te culu. Nchatz chelken yi e tanumu te culu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ja tak Ryos banl tibaj yi kareyil

SALMOS45,46
11

496

Na tan yi balajilu winin na pek kareyil teju. Tajwen bin yil tbitu yi tetz cawl. 12 Nin yi e mel yi rey cwent Tiro, scyuch yi e ric, chul swutzu tan toyen echk balaj oy teru, na yi cyajbil, itz yi nink tzel kajabu scyej. 13 Eu katanum, quilninu yi reina tzuculej. Chin yuben nin i, na wekon tib, nin oro cun at te yi bech tetz. 14 Chin wekon nin tib, na chon tzocopon swutz yi rey. Nin xomche yi e mas xun tan taklen i. 15 Winin chitzatzinen. Na chitzatzin na chocopon swutz yi rey. 16 Ilu kareyil tbitzaju: Cyakil yi e cyajlu scyuch yi e mamaju, chocopon tetz ajcaw chi banake yi e mam cyenu sajlen, nin chicawunk benen tzin. 17 Tzinjoye puntil tan cyoquen cyakil wunak tan nawsen yi biu sbne opon tunintz. Na tajwen cyakol wunak keju ben kej ben sak.

Salmo 46
KaRyosil, i colol ketz. Nin i na akon kachamil. Nin list nin i tan kucheyen, yi na ultzaj echk sotzaj culal skawutz. 2 Chastzun te quil kaxob, mpe nink chuc tib cyakil yi munt, nin mpe nink tzicy yi echk wutz xe mar. 3 Mpe nink jincan yi mar, nka nink cheken tib yi pakbil mar, quil kaxob. Nchatz mpe nink chuc tib yi echk wutz,p quil kaxob. 4 Na at jun tzanla yi na tak tzatzin tetz yi tnum tetz Ryos. Chon at le luwar yi chin xan nin kale najlet i. 5 Stzatok yi witz Ajcaw le jun tnumatz. Nin quit xit tetz ben kej ben sak. Na yil tzul skil tanen, tzocopon i tan quicheyen yi e aj tnumatz. 6 Cyakil yi e nacin chixobok, nin winin chilucne. Na chixobok yil quibitnin yil jilon tzaj Kataj. Nin chelepon cun swutz, yil quibit yol i. 7 Na yi kaRyosil xomij skej, yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, i yi Ryosil kamam Jacow, iten nin i colol ketz jalu. 8 Or bin cyeru chisajku tan xmayen cyakil yi echk taklen balaj, yi ja bnix tan Kataj tzonej wuxtxotx. Jun cun chelepon yabu tej. 9 Na ja xcye tan maklen echk oyintzi benen tzin wi munt. Ja xcye scyej yi e contr, na wakun cun nsaj chiflech tu chilans tan. Nin ja oc kakl cyakil yi chicaret, yi na xcon cyan tetz oyintzi.
1
p 46:3

Cyakil nin kej xomij kaRyosil skej

Yi yol wutz na jop echk gobierum, Is 2:2; Dn 2:35, 45. Nin yi yol mar na jop winin wunak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

497
10

SALMOS46-48

Ma jalu, je yol iej: Makwok itib te oyintzi swej. Tajwen tan itocsal yi i inatz in Ryos. Nin yi i inatz in Ajcaw squibaj cyakil yi echk nacin. Wetz cun cyakil yi amal benen tzin wi munt, stzun i. 11 Na xomij yi Kataj Jehov skej, yi jun yi cyal na xcye quen tej. Na iten nin Ryosil Jacowatz, i colol ketz jalu.

Salmo 47
Ma jalu, cyakil axwok yi atix benen tzin wi munt, kapokloj kakab tan taklen kakajsbil tetz Ryos. Tzatzin cun kachink tan taklen kej i. 2 Na yi ketz Kataj cyal jun na xcye quen tej. Chin xowbil nin yi tetz porer, na i yi witz ajcaw benen tzin wi munt. 3 Ja xcye i tan chixiten cun cyakil yi e nacin yi ja chul tan oyintzi skej. Nin ja tak i amal sketz tan kacawunen squibaj. 4 I ntxaonen yi ketz kaamal tan jalen kakej, yi o xonl kajtzun kamam Jacow. Na winin na pek i skej. 5 Ma jalu tzan jemponen tan colewen tibaj yi tetz colchbil kale tzoquet tan cawun. Tzatzin cun na chichin wunak, nin na tzan echk chun tan taklen kej i. 6 Kake bin kakajsbil tetz, na i kareyil. 7 Kake kakajsbil swutz i, na i yi witz ajcaw tibaj cyakil yi echk amal benen tzin. 8 Yi kaRyosil i yi witz ajcaw tibaj cyakil nacin. Nin ja cole wi chem yi chin xan nin. 9 Cyakil chibajxom yi echk nacinatz, scyuch yi e wunak yi at chikej, ja chul swutz Kataj, nin ja choc tajlal yi tanum Ryos, yi Ryosil kamam Abraham. Na yi Kataj Ryos i yi witz Ajcaw squibaj cyakil ajcaw yi ate wi munt.
1

Ryos, i yi witz ajcaw benen tzin wi munt

Salmo 48
At winin kej Kataj. Chastzun te tajwen tan kakol kej i. Kake kej i le amal yi txaijt tan, yi wiwtz yi chin xan nin. 2 Chumbalaj nin yi wiwtz Sin yi at lijen kale najlet Kataj. Nin yi jun amalatz, ja jal kej chiwutz cyakil wunak benen tzin. Nin winin na chitzatzin tej, na chon najlij yi witz rey tul. 3 Yi kaRyosil chon at le tetz cal yi at Jerusaln.
1

At winin kej yi amal yi na biaj Sin, na yastzun yi tnum yi txaijt tan Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS48,49
4

498

Nin ban kopon tan colon ib swutz. Na yi e ajcaw lakak tnum, jenak chimolol quib tan oyintzi tej. 5 Poro yi quilol yi jun balaj tnumatz, nin e xobtz, nin e el ojk. 6 Winin chixoben yi cyelen ojk. Winin il ate cunt tan xow. Chon cun quitanen chi na ilin jun xnan yi ntaxk ul yos tuch. 7 Ja chel xit chi na ban chibarc yi e aj Tarsis yi na oc bowl jun chin cyekek scyej. 8 Ja kubit cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tan kaRyosil, yi Kataj yi cyal jun na xcye quen tej. Poro yi jalu ja kil tan kawutz, yi bintzinin at yi tetz porer tan colchen yi tnum Jerusaln. Nin jun cun quil xit tetz ben kej ben sak. 9 Chastzun te ilu kaRyosil, te yi ato xe yi teru calu, na koc tan xtxumlen cyakil yi banl talmau. 10 Nin cyakil wunak benen tzin na chitzan tan taklen keju, na at winin keju. Ej nin yi na ocu tan pujlen xtisya chin tzaknak cun na tuleju. 11 Cyakil yi e yi ate le wiwtz Sin na chitzatzin. Nchatz cyakil yi e yi ate lakak echk tnum cwent Jud, na chitzatzin len. 12 Ma jalu or cyeru. Chixonku soltej yi tapij yi at te yi tnum Sin. Cyajleu yi jun coloj torre yi at, yi na xcon cyakun yi sanlar tan colchen yi tnum. 13 Chixmayninu yi jun chin balaj tapij yi at soltej yi amal, tu yi echk balaj cal yi at. Ban tzun cyalu scyetz cyakil chinitxajilu sbne opon tunintz. 14 Ban chitxolu scyetz yi yastzun tanen yi ketz kaRyosil, nin yi sbajxok i skawutz, sbne opon tunintz.

Salmo 49
Quibit tzaju cyakil yi eu yi ateu benen tzin wi munt. 2 Nin yi xtxolbil yi swale, itz cyetz ric nin itz cyetz yi tal prow meba. Quic na ban yi ko at kej jun nka qui. 3 Swale cobox xtxolbil scyeru yi at xe, yi at quixbel tan telen katxum tetz. 4 Chinumeku. Quibiteu inyol, na xconk echk elsawutzil wan tan lajluchaxen chiwutzu. Nchatz xomok kbetz te kulil yi inyol. 5 Quil chinxob yil tzul echk calaj tiemp tzinwutz. Ej nin quil chinxob yil choc incontr tan joylen puntil tan inloonen. Mpe nink baj chisutil quib swej. 6 Na yi e incontratz, chon kuklij cyetz chicul te yi cyetz chimebil, na na cyocsaj quib nim te yi at scyuch.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Quic ltak ko chon lkuke kacul te pwok

499
7 Poro

SALMOS49,50

quil xcye yi chimebil tan chicolpen. Na quic rmeril tan xconen pwok tan chojlen quil swutz Ryos. 8 Na quil xcye pwok tan lokchen stzajbil jun yaj. 9 Nin quil xcye pwok tan benen kon tiemp jun yaj, nka tan claxen tkab quimichil. 10 Na quic nin jun yi quik na quim, ma na tircun na kaquim len. Quic na ban yi ko itz jun yaj yi at winin tajtzakl, nka itz jun tal prow yi quic tajtzakl. Tircun na kaquim. Nin cyakil yi e yi at chimebil, chon na cyaj cyen chimebil tkab junt. 11 Mpe nink cu bi jun yaj te jalaj txotx, nketz tetz. Na yi mero tetz najbil itz yi camposant, nin chon lcyaj i-tz le jun najbilatz, tetz ben kej ben sak. 12 Poro yi mero bintzi itz: Yi quic nin jun yaj yi quik quim, na tircun skaquimok. Quic na ban mpe chin ric nink o, skaquimok len chi na chiban yi e txuc. 13 Ej nin yastzun sbajok scyej yi e yi chon kuklij chicul te chichamil. Ej nin yastzun sbajok scyej yi e yi chon kuklij chicul te chinimel. 14 Na yi na ul quimichil chiwutz yi eatz, chixomok tej chi na chixom yi e cneru te chipstor. Ma yi e balaj nak, chitxaconk scyej yil tzul skil.q Ma yi e ricatz kaynakt chiwankil tcamposant. Na yi cyetz chinajbil itz yi camposant. 15 Poro yi in wetz, tzocopon Wajcaw, yi inRyosil, tan incolchen tan qui inquimen junawes. Nin nnajen te i, tetz ben kej ben sak. 16 Qui bin chibisunu yi na quilu yi at e yi winin jalen chipuk, nin yi winin jalen chimebil. 17 Na yi eatz yi at winin chimebil, quic mu tal nink tzaj cyan yil chiquim. Mpe ik chipuk nka chimebil. 18 Mpe nink chitzatzin te chipuk te yi cobox kej yi ate tzonej wuxtxotx, quic ltak. Mpe nink cyak wunak chikej tan paj yi e ric, quic ltak scyetz yil chiquim. 19 Na tzopon jun kej yi chiquimok, nin quit quil wutz kej sbne opon tunintz. 20 Poro yi mero bintzi itz, yi quic nin jun yaj yi quik quim, ma na tircun skaquimok. Quic na ban mpe winin kakej, skaquimok len chi na chiban yi e txuc.

Salmo 50
1

Je yol yi Kataj yi witz Ryos. Na ja che baj chakol cyakil wunak yi najlche benen tzin wi munt.
Yil tzul skil na elepont yil chitzij junt tir yi e balaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi kaRyosil i yi mero balaj pujul xtisya yi qui na je kab twi jun

q 49:14

SALMOS50

500

Ja che baj chakol cyakil yi e yi ate telen tzin tu cyakil yi e yi ate toquen tzin tan malen cyajtzakl. 2 Chon at i le yi wiwtz Sin yi chin yuben nin. Nin chin litzun nin yi pakpuchal i. 3 Yil tzul i tan cawun nketz ewun cun tzul, ma na bajxij jun chin wutzilen kak swutz. Nin soltej i chon cunin tanen chi na ban salchcam. 4 Chul molol cyakil wunak tan cyoquen tetz stiwil yil tzoc i tan taklen caws yi tetz tanum. Chul cyakil yi e yi ate tcyaj, tu cyakil e yi ate wuxtxotx tan tilwen yi mbi sbajok te yi tetz tanum. 5 Ej nin je yol iej: Molwoke cyakil yi e yi kuklij chicul swej, yi e yi chisuknak chiyol yi chixomok swej, nin yi ja xcon chitxixwatz tetz quiwel chiyol, stzun Ryos. 6 Nin cyakil yi e yi ate tcyaj scyale, yi i yi mero balaj pujul xtisya yi qui na je kab twi jun. 7 Nchatz na tal i: Bitwok tzaj yi axwok xonl Israel, axwok intanum. Katxaje tej cyakil yi itil, na yi in wetz, in iRyosil. 8 Qui na chintzan tan talchen tzitetz, yi quic xac cyakil yi echk itxixwatz yi na ipatwok swetz, nka yi quic xak cyakil yi echk oy yi na itakwok swetz. Ban atit tircun. 9 Poro yi mero bintzi itz yi qui tajwen swetz. Qui tajwen tan injakol jun ne wac nka jun cneru tzitetz, na wetz cun cyakil txuc. 10 Wetz cyakil jilwutz txuc yi at benen tzin wi munt. Wetz cyakil smaron txuc tu yi e txuc tetz awnan. 11 Wetz cyakil jilwutz txuc yi na chixicyin tcyaj. Nchatz yi e yi na chixon wuxtxotx. 12 Yi nak waj baj jun wetz wan te yi e txucatz qui tajwen tan injakol tzitetz, na wetz cyakil yi at wuxtxotx. 13 Na pe tzun baj yi echk chibel yi wac wan yi na itoywok swetz? Nka na pe tzun baj yi chel yi echk chiw wan, yi na ibiywok tetz itxixwatz? Qui. 14 Mas balaj yi nink cxtyoinwok swetz yi in yi witz Ajcaw, swutz yil tzitak jun coloj itxixwatz. Mas balaj yi nink cxelwok cun te iyol yi isuknak swetz. 15 Nin yil cxocwok swutz il, ban tzun tzijakwok cheybil itetz swetz. Na list atinet tan icheyen, bantz itoquen tan taklen inkej, stzun Kataj bantz. 16 Poro nchatz stale i-tz scyetz yi e juchul il: Mbi xac na ital yi xomquix te incawl, nin qui na ibanwok tanen? Na na italwok yi tajwen chixom wunak te yi wetz inchusun, poro yi axwok itetz qui na cxomwok tej. 17 Chumbalaj nin axwok tanentz, poro iwutz tu, iplaj tu. Na ja cyaj cyen itilol inchusun. Nin quit na cxomwok tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

501
18 19

SALMOS50,51

Na ilenin axwok alkom, nin axwok aj xnaninl. Chin laj nin axwok, nin chin txumul yol nin axwok. 20 Yi axwok itetz na cu ichem tan chiyolchen yi e wunak. Nin nchatz, pe ik yi mero ititzun, na cxocwok tan xtxumlen yol tej, nin tan yolchen i. 21 Yastzun na ibanwoktz. Poro i tanen tziwutzwok, yi quil wak icaws tan cyakil yi mbi na iban. Poro nketz nicun in chi axwok itetz. Ma na jun cun, swake icaws. Chin clar cunin na chintzan tan talchen yi yolasej tzitetz. 22 Or tzitilwok, quil tzel inyol te icul. Na kol tzitilwok cyen inchusun, swake icaws. Nin cyal jun tzocopon tan icolchen. 23 Na yi e yi na cyak inkej, yastzun yi e yi na chityoin swetz. Nin yi e yi na chiban tanen incawl, yastzun yi e yi nocopon tan chicolpen, stzun Ryos bantz.

Salmo 51
Siwl Ta, elk kajabu swej. Stzajscunu yi wil tan yi banl talmau. 2 Tcyajlenu yi yab ajtzakl yi cyan wan. Xitcunu cyakil yi impaj intxokbenatz. 3 Wajcaw, na el intxum tetz yi in jun chin witz pajol cawl swutzu. Nin qui na el yi wil te incul. 4 Ja injuch wil swutzu Ta. Na ja imban yi echk taklen yi qui na peku tej. Nin ban atit yi kol taku incaws. Na yi na taku caws jun, qui na xubsiju tej. 5 Ta, na el intxum tetz yi in jun juchul il jetz yi witzlenix. Na te yi atin tzaj le wankil intxu, cyan nin yi ilcol wan. 6 Poro yi teru Ta, na tzatzinu scyej yi e yi skoj cun te cyalma. Nin ja taku katxumun tan kabnol yi echk taklen balaj. 7 Chin xansaju tan hisopor, bantz stzajen yi wil. Xtxajeu te walma nin skojaxk chi tanen nok yi chin stum nin. 8 Taku junt tir yi tzatzin swetz, na na waj yil chintzatzin, ptzun jajk chin cawsaju. 9 Quik tzocu tan xtxumlen yi wil. Stzajscunu cyakil yi impaj. 10 Wajcaw, lok xtxixpuju wajtzakl.
1
r 51:7 Yi hisopo itz jun wi xtze yi nxcon cyakun yi e judiy tan stziten chel chitxixwatz. Ex 12:22.

At rmeril kajak cuybil kapaj swutz Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS51,52
11

502

Na na waj yil jal jun acaj wajtzakl yi jicyuch tej. Quik chin jatxlenu teju. Nin quik tcyajlenu yi espritu Sant swej. 12 Ma na chajeu swetz yi enk chintzatzin junt tir, yi enk tzel intxum tetz yi ja chinclax. Chin cheyaju tan yi banl talmau. 13 Na yi wajbil itz tan inxconen tan chichuslen yi e pajol cawlu, bantz chixomen te yi teru tajbilu. 14 Ta, quit taku junt tir amal swetz tan woquen tetz biyol nak. Nin kol tzocu tan wucheyen, swake inkajsbil teru, nin tzintxole yi balajilu. 15 Wajcaw, chajeu puntil swetz tan wukol inkajsbil swutzu. Na na waj chimbitzin tan taklen keju. 16 Na na el intxum tetz yi qui na taju echk oy, nka echk txixwatz yi na kapat swutzu. List wutanen tan taklen echk oyatz teru, poro na el intxum tetz yi qui na peku tej. 17 Poro yi teru tajbilu itz yi nink kabisun tan kil, nin yil kocsaj kib juy swutzu. Na na cuyu chipaj yi e yi nternin na chibisun tan quil, nin yi na chok tan paj. 18 Wajcaw, elk kajabu te Sin yi tanumu. Tan banl talmau elk kajabu skej. Taku amal tan bnixen junt tir yi tapij soltej yi tnum Jerusaln. 19 Na ko na kabisun tan kil, jun cun stzatzinku te yi koy tu echk katxixwatz yil kapat swutzu. Tzatzinku te echk katxixwatzatz yi na kapat swutzu. Nin tzatzinku te echk ne wac yi na chiquim kan tetz koy.

Salmo 52
Eu bajxom, mbi xac na cyocsaj quibu nim tu yi echk taklen cachi yi na chibanu scyej wunak. Na yi ketz kaRyosil at mas tetz chamil swutz alchok ajcawil, nin quinin bajsben tetz yi banl talma i skej. 2 Na yi e cyeru ntin na chitzanu tan xtxumlen echk taklen cachi. Nchatz chin cyajbil ninu chaquen echk yol. Nin chin xowbil nin yi echk yol yi na el tzaj le chitziu. Chon cunin chijilonu chi tanen jun cchilu yi chin a nin wi. 3 Mas tcun na chipeku tan banlen yi echk taklen cachi, swutz yi echk taklen balaj. Nin mas balaj tcun yi lajil chiwutzu swutz yi bintzi. 4 Yi echk yol yi na chiyolu ntin na xcye tan chixiten yi e wunak, na chin laj nin eu. 5 Poro Ryos tzakon chicawsu tetz ben kej ben sak. Na chijeponu bukij tanen nin chelk cunu swutz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Quic na tak scyetz yi e mal nak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl

503
6

SALMOS52-54

Cyakil yi e yi chon kuklij chicul te Ryos, squile cyakil yi xtxolbilatz, nin chixobok tan. Poro chitzeenk scyej yi e mal nakatz, nin scyale: 7 Ilwoke nin, yi mbi mbajij scyej yi e mal nakatz. Yi cyetz, qui nkuke chicul te Ryos. Ma na chon nkuke chicul te yi cyetz chimebil. Nin qui na quil cyen yi juchlen il. 8 Ma in wetz, chon cun wutanen xe cal Ryos chi tanen jun wi oliw yi chumbalaj nin, na ilenin chon kuklij wetz incul te Ryos. 9 Wajcaw, ilenin swake inkajsbil teru. Nin chintyoink teru tan yi echk taklen yi ja bnix tanu swej. Nin nchatz ilenin skukek incul teju, na chumbalaj nin ilu, nin quinin bajsben tetz yi banl talmau.

Salmo 53
chiwutz yi e yab quic Ryos at. Yi eatz quic mu tal chixac. Nin yi echk taklen yi na chiban, chin xabil nin. Cyal jun yi najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. 2 Poro yi Kataj Ryos na xmayin tzaj jalen tzin tcyaj. Na tzan i tan tilwen yi ko at jun wunak yi at tajtzakl, jun wunak yi na tzan tan xtxumlen i. 3 Poro cyal jun najk tzan tan joylen Ryos, na e cun txakxnak. Cyal jun najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. Siquier jun. 4 Yi e mal nakatz quic mu cyajtzakl. Na na chiban winin taklen yi cachi. Nin na choc tan chibajsen yi e intanum, chi na chiban tan bajsen pam. Siquier mu tal nak cyek chi Ryos. 5 Poro tzopon jun kej yi chixobok. Mpe quick na bajij, poro yi cyetz, chichuc chixowsaje quib. Na tzocopon Ryos tan chixiten cun junawes, na tzocopon tan xiten chibakil. Chocopon tan tetz chitzelbetz wunak, na qui na pek i te cyajtzakl. 6 Chonk saj yi colol ketz yi o xonl Israel wi Sin. Nin katzatzink yil kamolxij junt tir, yi o, yi o tanum Ryos, yi elnako xit benen tzin wi munt. Tircun o, o xonl Jacow, o xonl Israel, skatzatzink yil kamolxij junt tir.
1

Chin juntlen nin cyajtzakl yi e mal nak

Salmo 54
1

Wajcaw, ilu inRyosil.

List Kataj tan kacolchen chikab kacontr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS54,55

504

Chin coleu tan yi teru chamilu. Chin coleu tan yi teru poreru. 2 Na cu inwutz teru Ta, na ilu inRyosil. Tbiteu intzi inkul. Tbiteu yi wajbil. 3 Na ja je chimolol quib yi e wunak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl tan oyintzi swej. Nin yi cyajbil itz tan imbiylen cun. Yi eas siquier nin najk cyek chiu. 4 Poro ilu inRyosil. At ninu tan wucheyen. Nin quil taku amal scyetz tan imbiylen cun. 5 Nin stkeu chicaws yi eatz. Nin e ten chibaj tcul yi echk taklen yi ja baj chitxumul swej. Wajcaw, che xit cunu yi e incontratz, na ban kuke incul teju yi list atitu tan wucheyen. 6 Ej nin ko yatz, swake intxixwatz teru. Nin swake keju, na chumbalaj nin ilu. 7 Na ja chinclax tanu tkab cyakil yi echk sotzaj culal. Nin ja chel cun cyakil incontr tanu swutz.

Salmo 55
Ilu inRyosil, tbiteu yi intzi inkul. Quik tew tibu tzinwutz. 2 Tbiteu bin cobox tal inyol. Nin stzaweu yi wajbil. Na na cu inwutz teru, tan paj yi chin bisbil nin atin cunt. 3 Na na chinxob yi na wit yi na chichin yi e incontr wutz incoc. Na chitzan tan inxowsen. 4 Yi walma na chucne tan xowl. Pyor yi na wit yi chinquimok cyan. 5 Chin xowbil nin wutanen chikab incontr. Winin na chinlucne tan paj. 6 At na ban cunt na intxum, yi chumbalaj nin klo, yi atk inxicy chi tanen jun plom, tan welen ojk chiwutz yi e incontratz, bantz inclaxen. 7 Ban klo nel ojk chiwutz. Nin chimben joylaj tan joylen jun amal tan wujewen tul. Ban chimben tul echk amal tzinunin tu, bantz cyal chinxuxin. 8 Swewe wib swutz yi tojkbil yi cyekek. Nin tzincole klo wib, tkab alchok echk taklenil. 9 Poro Ta, xitcunu yi cyajtzakl yi e incontratz. Suk cunu chiyol, na jaltnin xtxumlen echk ilcol cyan. 10 Quic jun ban chixol, na e len cun juchul il. Na cyakil kej, nin cyakil akbal, na chixon tnum tan juchlen quil. E len cun biyol nak. E len cun aj oyintziinl.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na cu intzi swutz Ryos tan paj yi xow yi atin cunt

505
11 12

SALMOS55,56

Ntin na choc tan kasublen, nin tan kabiylen. Poro nketz jun awer nak yi wetz incontr, yi na tzan tan inxuxen. Nin nketz jun yi mero na chich cul swej, nka yi mero wetz incontr, yi na tzan tan joylen puntil tan inloonen. Na i-k jun mero incontratz, ban klo lwew wib swutz. 13 Ma na itz a, yi junit o tzawuch, yi kamiw kib tzawuch, yi nternin na kel na koc tzawuch. 14 Nchatz, junit nxkak tzawuch tan culajen Ryos le templo. Mero kamiw kib tzawuch. 15 Poro na klo waj yi enk chiquim e incontratz. Na waj yi nink chisotz tircun. Na e len cun juchul il. Jaltnin juchlen il na chitxum. 16 Ma in wetz copon inwutz tetz inRyosil, nin jun cun chinclaxok tan. 17 Skejl nin lakbal copon inwutz tetz. Nokok swutz i. Nin jun cun tzelepon kajab swej. 18 Nin kol chimben tan oyintzi, i tzocopon tan incolchen tan qui inquimen. Mpe jun coloj cunk incontr, quil tak i amal tan inquimen. 19 Yi wetz inRyosilatz, ilenin na tbit intzi inkul, na itz i tetz ben kej ben sak. Stake chicaws yi e incontr, na yi e incontratz, qui na chitxixpuj cyajtzakl, nin qui na cyek chi Ryos. 20 Na na choc tan chibiylen yi mero cyamiw. Nin qui na chibisun tan paj. 21 Nin yi na chijilon yi e wunakatz, chumbalaj yol na xcon cyan. Poro apart chitxumun, na yi na xcon echk putzpuj yol cyan, itz tan chisublen tu wunak. Na yi cyetz chitxumun, tu chiyol, chin xowbil nin. Na nicun chiyol tu jun spar yi na kaloon tan. 22 Mas balaj kake cyen tircun yi bis okl yi na ul skawutz tkab Ryos, na list i tan kaquiwsen. Nin quil tak i amal scyetz yi e yi na cyek chi i, tan chicyajen cyen junawes tul il. 23 Poro Ta, na el intxum tetz yi e subul nak, scyuch yi e biyol nak. Quil ben kon mas chitiemp, ma na chimukxok chan cyetz tcamposant. Poro yi in wetz, ilenin skukek incul teju.

Salmo 56
Wajcaw, elk kajabu swej. Na winin e yi na chitzan tan joylen puntil yi enk tan inloonen junawes. Skejl nin lakbal na chitzan tan inxuxen. 2 Quic nin jun tkuj yi quik na choc tan joylen puntil tan inloonen. Ej nin jun coloj cun e, yi na chich chicul swej. 3 Poro Wajcaw, yi na chinxob, chon na kuke incul teju. 4 Chon kuklij wetz incul te Kataj Ryos, nin na wak inkajsbil tetz, tan cyakil yi echk taklen balaj yi sukint tan swetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chon kuklij incul te Ryos nin na wak kej yi yol i

SALMOS56,57

506

Qui tzun chinxob tetz alchok taklenil yi na chitzan wunak tan xtxumlen swej, na xomij i swej. 5 Cyakil nin kej, txixpun cunin inyol cyan, na yi cyajbil itz yi enk nel cun swutz. 6 Nternin na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen. Xomche cyen tu tan inquicylen, yi na na naj nint. Na yi cyajbil itz tan inquimen cyan. 7 Wajcaw, ikaj chiclaxk tzunk yi e juchul ilatz tanu? Chichok quen bin culu scyej. Che xitcunu. 8 Wajcaw, sak swutzu, yi jatna tir yi nnel ojk tan incolol wib chiwutz yi e incontratz. Jat lo tir yi ja nok tan paj yi e incontr. Poro nachij tanu, na na cu tanu swutz yi teru liwru. 9 Poro na el intxum tetz, yi kol xomu swej, chelepon ojk yi e incontr. Na yi na injak cheybil wetz teru, na chel ojk tzinwutz, na jun cun xomij wiu swej. 10 Poro chon kuklij incul te Wajcaw. Nin na wak kej yi yol i yi tzibant cyen. 11 Chon kuklij wetz incul te Kataj Ryos. Nin na wak inkajsbil tetz i, tan cyakil yi echk taklen balaj yi sukint tan swetz. Qui tzun chinxob tetz alchok taklenil yi na chitzan wunak tan xtxumlen swej, na xomij i tan inquicylen. 12 Nelepon cun te yi minsuk teru. Nin tzatzin cun tzimban tanen. 13 Na ja chinclax tkab quimichil tanu. Nin qui ntaku amal tan incwen junawes, bantz inxomen te tajbilu. Na ilu akol wajtzakl, ilu intxekbil tanen.

Salmo 57
Wajcaw, ilu inRyosil, elk kajabu swej. Elk tokl culu swej, na chon na cu inwutz teru tan toquenu tan incolchen. Noken tzak xicyu. Chin coleu jalen yil tzicy echk taklen yi na tzan tan inxuxen. 2 Copon inwutz teru na ilu inRyosil. Na na el intxum tetz yi at winin keju, nin jun cun tzocoponu tan wucheyen. 3 Nin tan tu banl talmau tzul cheybil wetz tzin tcyaj. Nin chinclaxok chikab yi e incontr yi nternin na chitzan tan joylen puntil tan inquimen. 4 Wajcaw, txant tan inloonen cyakun incontr. Na ja wit chincu wuxtxotx. Atin chixol e incontr yi chin xowbil nin e.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jaklen cheybil ketz tetz Ryos

507

SALMOS57,58

Na nicun e tu balum yi na baj wunak cyan. Na yi e cyetz, na chixcye tan chibiylen wunak. Na yi cye, i cun lans tu flech. Nin yi chitzi, i cun chin spar yi juyuch wi. 5 Ma jalu ilu inRyosil, at winin poreru, at winin keju. Na yi ilu teru, ilu na cawunu tibaj cyakil yi echk taklen yi at benen tzin wi munt, nin yi at tzin tcyaj. 6 Yi e incontr, ja choc tan joylen puntil yi enk tan inloonen. Ja choc tan inxowsen. Nin ja choc tan banlen echk tramp swej, poro e ten nchicu tcul. 7 Ma yi in wetz, list wutanen tan taklen inkajsbil teru Ta. List tanen walma tan taklen keju. 8 Jalchan cunin tzelepon inwatl tan taklen inkajsbil teru Ta. Tetz cun walma swake inkajsbil teru. Xconk echk kbetz wan tan taklen keju. Yi ntaxk jeul kej xconk arpa tu salterio wan tan taklen keju. 9 chiwutz cun cyakil jilwutz wunak, chimbitzink tan taklen inkajsbil teru. Quic na ban alchok amalil. 10 Na chin wutzilen nin yi banl talmau swej, na na jepon cun jalen tzin tcyaj, nin na xcye tan joplen cyakil yi tcyaj. 11 Ma jalu ilu inRyosil, at winin poreru, at winin keju. Na yi ilu teru, ilu na cawunu tibaj cyakil yi echk taklen yi at benen tzin wi munt, nin yi at tzin tcyaj.

Salmo 58
I bin jalu eu pujul xtisya, na pe chicawunu skilcunin? Qui pe na je chikabu twi jun? 2 Poro yi mero bintzi na je chikabu chiwi jujun. Chon na xom chiwiu te yi echk ajtzakl cachi. Nin mas tcun na jal oyintzi skaxol tan paj. 3 Yi e mal nak, e nin mal nak cyeratz te yi ntaxk chitzij. E cun laj jetz yi quitzlenix. Nin yatz quitanen cyeru-tz. 4 Chin xowbil nin eu, na nicun eu chi jun lubaj yi cyan wenen tan. Na na chilam cunu chichinu yi na koc tan yol scyeru. 5 Nicun eu chi lubaj yi quic chichin, yi qui na quibit echk son yi na oc chiwutz tan chimoxen. 6 Ma jalu Wajcaw, che xit cunu yi e mal nakatz. Na nicun e tu jun len. Kuchlenu yi cye. Chelk cun tanu swutz. 7 Chonk chiban tanu chi na ban a yi jalcun na skej tul jun tziwun. Nka chi na ban xtze yi na skej tan kej. 8 Chelk cun tanu swutz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jaklen chicaws yi e mal nak

SALMOS58,59

508

Chonk chiban chi na ban jun kop yi na quim yi na baj yi taal stzi. Nka chi na ban jun ni, yi na cye cyen tu yi ntaxk jepon xawlil. 9 Oken chikakl tanu chi na ban txix. Che bukenu chi na ulij echk xtze yi quic xac. 10 Ma cyakil yi e balaj, chitzatzink cyeratz, yil quil yil chel cun yi e mal nakatz swutz. Nin chixonk tul chichel, tan chajlen yi quic chixac yi e mal nakatz. 11 Kalenatz tzun cyal: Bintzinin, ban mban yi nkuke kacul te Ryos. Na i yi witz ajcaw yi na cawun benen tzin wi munt.

Salmo 59
Wajcaw, ilu inRyosil. Chin coleu chikab incontr. Chin coleu chikab yi e yi na chitzan tan xtxumlen tan inquimsen. 2 Chin coleu chikab yi e mal nak. Nin chin coleu chikab yi e biyol nak. 3 Elk bin kajabu swej Ta, na at winin e yi chin cham nin e, yi na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen. Wech na quic wetz wil. 4 Wajcaw, tzinwutz wetz cyal cunin na impajwit cawlu. Nin cyal na injuchwit wil swutzu. Poro yi e incontr nternin na chitzan tan joylen puntil tan welen cun swutz. Elk bin kajabu swej. Sajku tan wucheyen. 5 Na yi ilu teru, ilu kaRyosil yi cyal jun na xcye quen tej. Ilu kaRyosil yi o xonl Israel. Che cawse binu yi e juchul ilatz. Quik tzel kajabu scyej yi tak subul nakatz. 6 Na yi na chul tzonej lakbal, nicun na chiban chi na chiban txi tan wojon lakbal. Nin na baj chisutil te katnumil. 7 Ej nin te yi na chojkel, na swokin chitzi nin nternin na chixcyaklin. Ej nin na cyaltz: Cyal na bitan kayol, chech. 8 Poro yi ilu Ta, na tilu, nin na tbitu, cyakil yi mbi na chiban yi e mal nakatz. Nin tzeen tu na banu scyej. 9 Nin chon kuklij incul teju, na yi ilu teru, ilu inRyosil. Nin list atitu tan wucheyen, nin tan incolchen. 10 Na tan tu banl talmau, tzulu tan wucheyen. Nin chajeu swetz, yi en cun che tuleju yi e incontr yil chiloon. 11 Quik tzel kajabu scyej, bantz quilol yi e intanum, nin quil tzel te chicul yi mbi sbajok scyej. Che xit cunu tan yi teru poreru, bantz cyoquen juy jak cawlu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Kataj i colol ketz chikab kacontr

509
12

SALMOS59,60

Na jun cun, ilu yi colol ketz. Na yi eatz, chin juchul il nin e, na quic nin ban te chijilon. E ten nink chibaj tcul yi chinimel. Ej nin e tenk chibaj tul chiyol yi na cyal sketz. 13 Chelk cun tanu swutz. Sajk colpuj wiu scyej. Che sotzaj cunu junawes, bantz telen chitxum tetz yi ilu yi witz Ajcaw, nin ilu na cawunu scyej e xonl Jacow, nin scyej cyakil wunak benen tzin. 14-15 Yi e wunakatz, nicun e chi quitanen txi, na na chul cwen kej tnum tan joylen chiwa. Poro ko qui na noj chicul, tu na chojkel tunintz nin na chok tan wej. 16 Poro yi in wetz Ta, swake inkajsbil teru cyakil jalchan. Nin chin inwi nin sbne tan xtxolen yi banl talmau. Na ilu yi colol wetz. Ej nin list atitu tan wucheyen yi na ul sotzaj culal tzinwutz. 17 Chastzun te swake inkajsbil teru ilu Wajcaw, na ntin ilu, atu tan wucheyen, nin winin na peku swej.

Salmo 60
Ilu kaRyosil, mbi tzuntz nko cyaj cyen tilolu? Mbi xac na taku bis sketz? Na ja saj colpuj wiu skej. Ta ko cheyaju, taku junt tir kawalor. 2 Na tan yi teru poreru, ja chucan yi wuxtxotx nin ja aj pax. Poro mas balaj yil sban cunu junt tir, chi yi tanen nin, na winin loonen mas. 3 Nchatz ja taku amal tan tulen echk taklen, yi chin xowbil nin swutz yi tanumu. Ja taku jun kacaws yi chin xowbil nin. 4 Poro yi o ketz yi chon kuklij kacul teju, ja je jun techl tanu tan koponen kale atit yi jun techlatz, bantz kaclaxen tkab yi echk oyintzi. 5 Ko cheyaju bin Ta. Tbiteu yi na cu kawutz teru. Sajku tan kucheyen, nin ko coleu, na na peku skej. 6 Na je bin yoluej: Tetz cun walma yil noc tan jatxlen cun yi amal Siquem. Nchatz wulej yi kajlaj Sucot. 7 Nchatz, wetz cun cyakil yi amal cwent Galaad tu Manass, na wetz cun cyakil yi echk amalatz. Nchatz yi amal cwent Efran, nicun chi yatzk jun casco tan colchen inwi. Ma yi amal cwent yi e aj Jud, nicun chi yatzk jun txamij yi at tinkab. 8 Ma yi chiamal yi e aj Moab, yastzun yi amal kale na chintxajonet, kale na intxajwit inkab.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ko cheyaju chikab kacontr

SALMOS60-62

510

Ma yi chiamal yi e aj Edom, colbil tu inxajab teratz. Ej nin chinchink tan yi tzatzin yi atin cunt, yil chinxcye scyej yi e filistey, chiju banak. 9 Ma jalu Wajcaw, na lnoponsan le yi tnum yi at quixbel tan kaxcyewen tej? Na scyetz jun yi sbajxok tzinwutz tan woponen tan oyintzi le amal Edom? 10 Nketz pe ilu Ta? Poro ja ko cyaj tilolu. Quit na xomu skej yi na kel tan oyintzi. 11 Poro Ta, qui pe tzel kajabu skej. Ko cheyaju chikab yi e kacontr. Na yi o ketz quic nin ketz kaxac. 12 Poro kol xomu skej, jun cun skaxcyek te yi kacontr. Na ilu tzocoponu tan chixiten cun, chicyakil.

Salmo 61
Ilu inRyosil, tbiteu yi intzi inkul, na na chintxayne swutzu. Stzaweju yi inoracin. 2 Chin joylaj nin atinet poro na cu inwutz teru, na txant tan welen cun swutz. Bneu pawor swetz, chin coleu. Chin jeken tanu tibaj jun chin wutzilen cub bantz inclaxen. 3 Na ilu yi colol wetz. Nin nicun ilu tu jun chin wutzilen torre,s kale tzincolwit wib chikab yi e incontr. 4 Na waj natij xe yi teru calu cyakil kej tan incolol wib teju. 5 Wajcaw, jun cun ja tbitu cyakil yi mbi minsuk teru. Nin ja wit taku yi echk oy swetz, yi sukint tanu scyetz cyakil yi e yi na chixom te yi teru tajbilu, nin yi na cyek chiu. 6 Ta, taku amal tetz yi reyt , yi witz ajcaw, tan cawunen. Nink ben kon yi tiemp tanu tan cawunen mas. 7 Nin yil cawun, nink xom te yi teru tajbilu, nin tzatzin cunk lcawun. Quicyleju tan yi banl talmau yi ban kuke kacul tej. 8 Ko yatz sbanu Ta, swake tzun inkajsbil teru cyakil tiemp. Nin nchatz cyakil nin kej, tzimbne tanen cyakil yi inyol, yi minsuk teru.
1

At Ryos tan kacolchen

Salmo 62
1

Ntin cun te Ryos na jalet tzatzin paz wan, na i yi colol wetz.

Ntin cun Ryos colol ketz

s 61:3 Yi yol torre tzonej, na jop jun cal yi nim wutz tkan, yi nxcon cyakun wunak tan chicolol quib chikab chicontr. t 61:6 Na yolbej tib rey Luwiy stibil tib tzonej.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

511
2

SALMOS62,63

Ntin cun i cheyal wetz, na list i tan incolchen. Chastzun te kuklij incul yi quil chinloon, na i yi colol wetz. 3 Ma axwok itetz yi axwok incontr, tona cxoc tan imbiylen? Tona chincu itan? Na yi itajbil, itz tan incwen junawes, chi na cu woc jun tapij, nka chi tanen jun pem yi na cu chuk. 4 Na yi mero itajbil itz tan welen cun swutz. Nin na baj itxumul echk taklen swej yi itz lajil tu. Na itakwok inkej tanen, poro iwutz tu, iplaj tu. Poro te italma nternin na chich icul swej. 5 Ntin cun te Ryos na jalet tzatzin paz wan, na i yi colol wetz. 6 Ntin cun i cheyal wetz, na list i tan incolchen. Chastzun te kuklij incul, yi quil chinloon, na i yi colol wetz. 7 Ntin cun Ryos tzocopon tan incolchen bantz qui telen inkej. Na i yi amal yi ban tzincolwib tul, bantz qui inloonen. Na i yi colol wetz, nin yi quicylom wetz. 8 Eu intanum kukek bin chiculu te Ryos. Cuk chiwutzu tetz. Ilenin chijakeu cheybil cyeru tetz, na i yi colol ketz. 9 Na jun yaj, quic nin mu tal xac swutz Ryos. Quic na ban yi ko itz jun prow meba nka jun ric, na yi nink tzoc chimalen, quil chimalan na quic cyalil. Quic mu jatxbil chixol yi e ric tu yi e meba na quic mu tal chixac. 10 Chastzun te quic ltak kol jal oyintzi skaxol, tan tu yi kamebil, nka kol kamaj kib tej. Poro kol jal mu kamebil, ban tcun quil kocsaj kib nim tuch, nin quil kuke kacul tej, na sotzok teratz.u 11 Ma na je talnak Ryosej, nin alaix tir tal i: Quic jun echk taklen yi quik chinxcye tej. 12 Yi kaRyosil winin banl talma i. Na na tak i kabanl nka kacaws. Xomcyen tu te yi mbi na kaban.

Salmo 63
Wajcaw, ilu inRyosil, nternin na joyonu swetz. Chastzun te chin jalchan cunin na noc tan joylenu. Na nternin na quim walma tan saktzi tanen, na na chimbisun tan yi sotzaj culal yi atin cunt. Chon wutanen chi tanen jalaj txotx, yi chin skej nin, kale quiclet a. 2 Poro yi wetz wajbil itz yil nopon xe calu, tan wilol yi poreru nin yi keju.
1
u 62:10

Ntin cun Ryos na akon tzatzin sketz

1Ti 6:17-19.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS63,64
3

512

Na yi banl talmau swibaj, itz mas balaj swutz yi ankin tetz tzonej wuxtxotx. Chastzun te swake inkajsbil teru. 4 Swake keju te yi cobox kej yi atin tzonej wuxtxotx. Ntin swutzu jepon wukol inkab tan taklen keju. 5 Na ko tetz cun walma yil tzinjoyu, chintzatzink. Chintzatzink, chi jun yaj yi na noj cul, yi na wan te jun chumbalaj waan. Swake tzun inkajsbil teru tetz cun walma. 6 Wajcaw, te yi coylchin wi insoc na ul txakxuju tincul. Na na noc tan xtxumlen cyakil yi banl talmau. 7 Na ntin cun ilu cheyl wetz. Nin nternin na chintzatzin, na atu tan inquicylen, na atin tzak yi xicyu tanen. 8 Ej nin junawes wakont wib tkabu, nin chinun chin tanu. 9 Ma yi e incontr yi na cyaj yil chinquim, e ten chiquimok, nin nchiben cyetz xetze chixol alma. 10 chiquimok tan spar, nin yi chiwankil sbajk cyakun txuc. 11 Poro yi kareyil stzatzink teratz tkab Ryos. Ej nin cyakil wunak yi xomij chiwi tej, scyake chikajsbil tetz i. Poro yi e yi chitzi tu na cyal yi xomij chiwi tej, smakxok chitzi cyeratz.

Salmo 64
Ilu inRyosil tbiteu yi na chinxochon teru. Chin coleu chikab yi e incontr. 2 Chin tew cunu chikab yi e mal nak, yi ja oc chitxumun tan imbiylen. Chin coleu chikab yi e mal nakatz, yi na cyaj choc tan inxiten. 3 Na cyakil yi echk yol yi na eltzaj le chitzi, chin xowbil nin. Nicun tu jun flech yi cyan wenen tan. 4 Nin yi e wunakatz, ewun cun na choc tan kaxiten yi o yi quic quil. Qui na el chikajab skej, na ewun cun na chijoy puntil tan kapotzen. 5 Na chinimsaj quib tan banlen mal tetz junt. Na bnix echk tramp cyan tan chicwen yi tal prow tul. Nin na cyaltz yi cyal na tzan tan chixmayen, nin yi cyal tzakon chicaws tej. 6 Poro na el te chicul yi at jun yi na tzan tan chixmayen, nin tan tbiten yi mbi i ilatz yi na chitzan tan banlen. Na quic jun echk taklen yi na icy le chicul, yi quik na til Ryos. 7 Chastzun te, Ryos tzakonk chicaws yi eatz, nin quinin tzicy scyetz yil chiloon tan. 8 Ej nin e ten chibaj tcul yi chiyol. Nin cyakil wunak chitzeenk scyej. 9 Kalenas tzun choc cyakil wunak tan taklen kej Ryos. Ej nin chitxole yi mbi cun mban i, na tzelepon chitxum tetz yi chamil i.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Xochon tetz Ryos

513
10

SALMOS64-66

Poro cyakil yi o ketz yi skoj cun te kalma, yi o yi jicyuch te kajtzakl, skatzatzink, na na kajak cheybil ketz tetz Ryos.

Salmo 65
Ilu kaRyosil yi atu xe yi najbilu wi Sin, teru cyakil yi kajsbil, na winin keju. Chastzun te tajwen kel cun te yi kayol yi na kasuk teru. 2 Na na tbitu yi kayol yi na kajilon teru. Ej nin cyakil wunak benen tzin, na chul swutzu tan taklen keju. 3 Yi kayapl, na xcye tan kapitlen nin tul il, poro ilenin list atitu tan cuylen kapaj. 4 Ban cyeri yi e yi txaijchet tanu, na yi eatz chatok teju le teru najbilu. Tak tzaju banlu skibaj yi na kamol cun kib xe calu, yi calu yi winin xanil. 5 Ilu kaRyosil, ilu colpinl ketz, na chaju yi banlu sketz, tan yi echk taklen balaj yi na banu. Cyakil wunak benen tzin, mpe ik yi e yi najlche jalaj icyen mar, chon kuklij chicul teju. 6 Kake kakajsbil teru, na tan yi teru poreru at yi echk wiwtz, na ilu bnol tetz tan yi teru poreru. 7 Ej nin ban na xcyeu tan maklen yi pakbil mar, nin tan chimaklen yi e wunak yi na chimol cun quib tan oyintzi. 8 Chastzun te yi na quibit cyakil wunak benen tzin, yi echk milawr yi na bnix tanu, na chilucne tan xow. Nchatz at wunak toquen tzin, nin telen tzin, yi na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt, yi na quil yi echk milawr yi na bnix tanu. 9 Ilu kajanl tetz cyakil yi munt, na ilu na akon tetz abal tibaj, bantz tkol balaj ujul. Na jal a tulak echk siwun tanu, bantz jalen balaj cosech. Yastzun na tuleju echk cojbil. 10 Na tacsaju yi wuxtxotx, na cu num yi echk xan, chin pam nin na ban, nintzun na je ul chit yi echk ujul tanu. 11 Tul yi jun yobatz at banlu tibaj katxotx, na na cu abal tanu, nin na taku balaj cosech. 12 Na yi echk amal yi tzinunin tu ja txaxan. Na ja jal balaj xtze wiak echk juwtz tanu. 13 Chastzun te winin echk cner na chiwan swutzak echk amalatz. Na jal balaj triw swutz echk cojbil. Tircun jilwutz xtze tu ujul na tzatzin.
1

Kake kakajsbil tetz Ryos na at tetz kej

Salmo 66
1

Cyakil eu yi ateu benen tzin wi munt, cyakeu chikajsbilu tetz kaRyosil.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chumbalaj nin cyakil yi na bnix tan Kataj Ryos

SALMOS66
2

514

Tetz cun cyalmau yil cyaku. Chibitziju balaj bitz swutz i. Cyakeu chikajsbilu tetz. 3 Cyaleu tetz Kataj yi xtxolbilej: Ta, cyakil yi na bnix tanu, chumbalaj nin. Cyakil yi e contru na chisaj colpuj tan yi poreru. 4 Cyakil wunak benen tzin wi munt scyake keju. Nin chocopon tan culajen yi biu, na scyake chikajsbil teru. 5 Ma jalu quibit tzaju yi echk taklen balaj yi mbnix tan Ryos skaxol yi o wunak. 6 Na ja cu jatxol yi mar yi quicyen tzaj yi e kamam kate tcul. Nchatz tulejnak yi tzanla yi na biaj Jordn. Ej nin skejenlen quicyen tzaj yi kamam kate. Chastzun te kake kej Kataj. 7 Kake kej Kataj na na cawun benen tzin, nin scawunk sbne opon tunintz. Nin na til yi na choc yi e mal nak tan xtxumlen contrin te i, poro qui na tak i amal scyetz. 8 Cyakil eu wunak yi ateu benen tzin, cyakeu chikajsbilu tetz. Chin chiwi ninu chibneu tan bitz swutz i. 9 Na tan i itz o jalu, na quinin tak i amal sketz tan kaloonen. 10 Ma jalu Ta, ilenin na ocu tan kapilen chi na bajij te jun pi sakal yi na oc pilen tkak. 11 Ja taku amal tan kacwen le tramp. Nin ja taku amal tan jen jun kektz tanen, yi chin al nin. 12 Ej nin ja taku amal tan chixonen wunak squibaj. Ja taku amal tan koquen jak chicawl yi e kacontr. Tan yi xtxolbilatzej, nicun chi yi jajk koc tkak nin jajk kacu xe a tanu. Poro tyotu teru yi itz o jalu, na ilenin na el kajabu skej. 13 Ma jalu nchimben le templo, nin tzimpate intxixwatz teru. Yastzun swulej, tan welen cun te yi inyol yi insuknak teru. 14 Na insuknak inyol teru te yi atin tul sotzaj culal. 15 Tzimpate intxixwatz swutzu. Swake balaj tor tu echk balaj chiw teru. Nchatz swake echk cneru. Swake tircun teru tan taklen keju. 16 I bin jalu, cyakil eu yi na cyeku chi Ryos, quibitzaju cobox inyol, na swale scyeru yi mbi mban Ryos swej wetz. 17 Ja cu inwutz tetz, nin ja tbit i intzi inkul. Chastzun te wakol inkajsbil tetz i. 18 Yi atk echk yab ajtzakl le intxumun, qui tzun klo ntbit i yi intzi inkul. 19 Poro ja tbit i cyakil yi minjak tetz tul inoracin. 20 Ntyo bin tetz Kataj Ryos yi ja tbit yi intzi inkul, na quinin cabej cul yi ntak yi banl talma swibaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

515

SALMOS67,68

Salmo 67
Ta, elk kajabu skej. Nin tak tzaju yi banlu skibaj. Lok tzatzinu skej, 2 bantz telen chitxum cyakil wunak benen tzin wi munt, yi at banl talmau skibaj, nin yi ilu colol ketz. 3 Ta, lok cyak cyakil wunak chikajsbil teru. Lok cyak chikajsbil tan taklen keju. 4 Lok chitzatzin cyakil wunak benen tzin, na na cawunu squibaj. Na ilu xicyol tetz cyakil nacin. Nin puntil cun na cawunu. 5 Ta, lok cyak cyakil wunak chikajsbil teru. Lok cyak chikajsbil tan taklen keju. 6 Yi cojbil, ja wit tak balaj cosech, na ja taku yi banlu skibaj, na ilu kaRyosil. 7 Ilu kaRyosil, tak tzaju yi banlu skibaj, bantz cyakol cyakil wunak yi keju.
1

Tajwen cyak cyakil wunak chikajsbil tetz Kataj

Salmo 68
Yi na xetij Kataj tan oyintzi na chel ojk yi e contr i swutz. Nchatz na chiban yi e yi na chich chicul tej. 2 Ej nin yi e contratz, chon cunin na chiban chi na ban sib yi na ben tan cyekek, nka chi na ban mu xcab yi na oc tkak, na yi e juchul ilatz, quic mu chixac swutz Ryos. 3 Poro yi e balaj, chitzatzink cyeratz. Nin chitzitpunk tan yi tzatzin yi ate cunt. 4 Chastzun te kake kakajsbil tetz Ryos. Kabitzij balaj bitz tetz i, na yi i tetz chon na xon tibaj sbak. Katzatzink bin tkab Kataj. Katzatzink tan taklen kej i. 5 Chon najlij yi ketz kaRyosil xe tetz cal, yi winin xanil. Ej nin i yi chitaj yi e meba yi quic chitaj. Nin nchatz i cheyl cyetz yi e xmalcan. 6 Nchatz yi e, yi chichuc ate, na tak i amal scyetz tan chinajewen scyuch jun najal. Ej nin na oc i tan chicolpen yi e pres, nin na jal tzatzin scyetz. Poro yi e mal wunak, chon chatok cyeratz le echk amal tzinunin tu. 7 Kataj, yi bajxenu chiwutz yi e tanumu, yi cyelen tzaj Egipto nin yi chixonen le amal tzinunin tu, 8 ja chucan yi wuxtxotx swutzu, nin ja saj jun chin wutzilen abal tanu. Ej nin yi wiwtz Sina, ja chucan swutzu. Ja chucan tan yi teru poreru, yi ilu kaRyosil yi o xonl Israel.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi na oc Kataj tan oyintzi na xcye i te cyakil

SALMOS68
9

516

Ja saj winin abal tanu, tan tacsen yi echk amal skajwutz, nin ja ult yos tuch. 10 Ej nin yi e teru tanumu, chon chicyajen cyentz le echk amalatz. Nin tan yi teru poreru, ja taku yi tajwen scyetz. 11 KaRyosil ncawun. Nin ja katxacon. Ej nin winin xnan e ul tan talchen stziblal. Nin je chiyolej: 12 Ja chel ojk cyakil kacontr. Ja chel ojk chibajxom tuml yi cyetz chisanlar, chech yi e xnanatz ban. Nin cyakil yi e xnan yi ate cyentz, e octz tan jatxlen cun yi echk taklen yi nchicambaj yi e sanlar scyej yi chicontr. 13 Yi axwok itetz ja itew itib tulak echk picy, nin chin tzil nin axwok mban. Ma jalu apart itanenwok, na nicun axwok jalu chi tanen jun plom yi na litzun yi xicy tan sakal tu balaj oro. 14 Na yi toquen Kataj, yi na xcye te cyakil, tan chixiten chiryosil icontratz, e el xit, chi na el num yi kab chew wiwtz Salmn. 15 Chin wutz tkan nin yi echk wiwtz cwent Basn. Nin chin txicl nin tanen. 16 Mbi xac na chich icul te yi wiwtz kale najlet Kataj. Na chon snajank i wi jun wiwtzatz tetz ben kej ben sak. 17 Jat lo milln caret tetz oyintzi at tu kaRyosil, nin xomche tej, yi sajen le wiwtz Sina tan tulen xe tetz cal. 18 Ej nin yi tajen tcyaj, e aj tcyal winin e yi ate pres. Ej nin yi ntaxk aj, ja cyak wunak echk oy tetz. Nin nchatz yi e mal nak, e oc jak cawl i. 19 Ntyo tetz Kataj, yi cyakil nin kej list i tan teken nin yi kektz tanen, na i yi colol ketz. 20 Na yi ketz Kataj, itz jun Ryos yi ban na kaclax tan, nin yi list tan kacolchen tkab quimichil. 21 Tzocopon Ryos tan cabsen chiwi yi e tetz contr, yi e yi chinchuj e tan juchlen quil. 22 Je yol Katajej: Cxpakxokwok wan, pe tzun chonk atixwok le amal Basn. Cxpakxokwok wan, mpe chonk atixwok xe mar. 23 Cxonkwok tul chichel yi e icontr. Nin sbajk chichel cyakun itxi. 24 Ilu kaRyosil, ilu kaReyil, winin procesin na bajij xe calu tan taklen keju. 25 Na ilenin na chicham quib cyakil wunak tan taklen keju. Bajxche yi e aj bitz chiwutz. Ma yi e aj kbetzum xomche wutz chicoc. Ej nin nicyal, xomche cobox xun, yi na chitzan len tan tocsen echk pandereta. 26 Kake bin kakajsbil tetz Kataj yi kaRyosil. Na cyakil yi o, yi o xonl Israel, ja kamol kib tan taklen kej i. 27 Ej nin chixol cyakil yi e wunakatz, bajxij Benjamn yi chip Jacow. Nchatz xomij Jud, tu cobox tetz bajxom.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

517
28

SALMOS68,69

Nchatz xomche Zabuln tu Neftal. Ilu kaRyosil, chajeu yi poreru sketz. Yi poreru yi chajnaku sketz sajlen tunintz. 29 Cawunk tzaju le calu yi at Jerusaln, yi calu kale na choponet e rey tan toyen echk oy swutzu. 30 Makeu chiwutz yi e aj Egipto, na i cun cyuch yi jun chin txuc yi at xe a. Nchatz makeu chiwutz yi e mas tnum, na nicun e tu jun coloj smaron wac. Na yi eatz, tan tu yi kant tzaj nin na cyaj, ja choc tan telsen chikej yi mas tnum. Poro Ta, takeu chicaws, na yi e cyetz, ntin oyintzi na chitxum. 31 Chul winin bajxom nin ajcaw jalen Egipto. Nchatz chul jalen Etiopa. Chul len, nin jepon chikab tan taklen keju. 32 Eu ajcaw tetz tnum, cyaku chikajsbilu tetz Kataj. Cyakeu chikajsbilu tetz Kataj. 33 Cyakeu kej yi junatz yi na xon tcyaj, yi tcyaj, yi at nintz sajlen tunintz. Kubite yi na jilon i, na chin wi nin i tan yol. 34 Kake bin kej Kataj na at tetz porer. Nin chin mam nin yi banl talma i skibaj yi o xonl Israel. Nin yi banl i, icynak cun swutz yi tcyaj. 35 Chin xowbil nin i sbne, yil cuul te tetz cal, yi chin xan nin. Na i tzakonk kachamil tu kawalor yi o tetz tanum, yi o xonl Israel. Kake bin kakajsbil tetz.

Salmo 69
Wajcaw, yi ilu inRyosil, chin colpel tzaju na txant tan imbekxen. Na txant tan imbenen mulkuj xe jun a. Txant tan imbenen mulkuj tul snep. Cyal na cwet wukan. Ja wit chincopon jalen xe a cun. Ja wit chimben tan tojkbil a. 3 Elk bin kajabu swej Wajcaw, na nternin soyt inkul tan sich, tan jaklen cheybil wetz teru. Nin ja kexij inwutz tan xmayen ko at tulbilu tan incolpen. 4 Na winin chijalen yi e yi na chich chicul swej. Mas tcun cyajlal swutz yi xiil inwi. Tunin na chich tu chicul swej. Wech na quic wetz wil. Nchatz na chitzan tan jaklen xel yi echk taklen yi qui nwalkaj. 5 Ilu inRyosil, sak swutzu yi quic nin mu skojal walma, na quic rmeril tan wewal yi wil swutzu. 6 Wajcaw, ilu inRyosil yi jun yi cyal na xcye quen tej. Quik tzel chitxix yi e yi kuklij chicul teju tan impaj. Ilu kaRyosil, yi o xonl Israel, quik cabej chicul yi e yi nternin na el cyalma tan joylenu, tan wetz impaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi token Luwiy swutz Ryos tan jaklen cheybil tetz

SALMOS69
7 Tan

518

paj yi xomchin teju Ta, na icypon winin jisbil wetz wan. Ej nin na el intxix tan paj. 8 Na nicun in tu jun awer nak chixol yi e witzun.v 9 Ej nin na je tzinwutz, yi qui na cyak wunak kej yi calu. Nchatz yi na oc jislenu, chon na baj tinwi. 10 Na yi na noc tan muclen wej, nin tan okl, tan taklen keju, na choc tan xbajtziin swej. 11 Ej nin tircun na chitzeen swej, yi na oc echk bechok swej yi na chaj yi na chimbisun tan wil. 12 Tircun e, na chitzan tan inyolchen. Nicyt nin e kbarel na choc tan xbajtziin swej. 13 Chon na cu inwutz teru Ta. Chin cheyaju. Chin cheyaju tan yi banl talmau. Chin colpeu, na ilenin na el kajabu swej. 14 Quil taku amal tan imbenen tul il. Chin coleu chikab yi e yi na chich chicul swej. Nin quil taku amal tan imbenen mulkuj xe a tanen. 15 Quil taku amal tan welen wi a tanen. Quil taku amal tan imbenen tan yi tojkbil tzanla. 16 Wajcaw, elk kajabu swej, na na cu inwutz teru. Nin na el intxum tetz, yi winin banl talmau, nin yi na peku swej. Sajk binu tan wucheyen, tan tu yi banl talmau. 17 Qui bin stew tibu tzinwutz, na na chimbisun, na atin tul sotzaj culal. Chastzun te elk kajabu swej. 18 Sajk binu tan wucheyen. Chin coleu chikab yi e incontr. 19 Sak swutzu yi mbi na chiban swej. Sak swutzu yi ja el inkej cyan. Nin na el xtxumu tetz yi na scyetz e incontratz. 20 Ej nin tan yi echk taklenatz, yi na bajij swej, na bisun walma, nin quict inwalor at tan paj. Tech tunin na chintzan tan joylen cheybil wetz, poro cyal na pek tan wucheyen. 21 Ja cu wenen cyakun te yi inwa. Nin yi inquimen tan sak tzi ja cyak vinagre swetz.w 22 Ma jalu Ta, cyakil yi echk balaj waan yi na chitzan cyetz tan xtxumlen, nink xcon tan chicusen. Nink xcon tetz jun tramp chiwutz. 23 Nink choc moyi tanu. Ej nin tunink lucnecun quikan. 24 Ticyseu culu scyej yi incontratz. Take chicaws. 25 Elk cun chinajbil swutz. Cyalk naje tul. Chin tzinunin tu tuleju. 26 Na na chitzan tan chibiylen yi e yi na chibisun.
v 69:8

Job 19:13; Jn 1:11; 7:5.

w 69:21

Mt 27:34, 48; Mc 15:23, 36; Lc 23:36; Jn 19:28-29.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

519
27 Taku

SALMOS69,70

Ej nin na chitzeen scyej. chicaws, na chin juchul il nin e. Quik tzel kajabu scyej. 28 Tzajscunu chibi tul planiy kale tzibanet chibi yi e yi chicambok te yi itzajbil. Quil cu chibi tanu kale atitet chibi yi e balaj. 29 Poro elk bin kajabu swej wetz Ta. Na na sotz incul, nin na chimbisun. Chastzun te chin cheyaju nin chin coleu. 30 Swake inkajsbil teru, ilu inRyosil. Swake inkajsbil tetz cun walma. 31 Na mas na tzatzinu yi na kak kajsbil teru, swutz yi na kapat jun chin mam tor tetz katxixwatz. Nka yi na kapat jun ne wac tuml yi tuc tu yi echk pac. 32 Ej nin yil quil cyakil yi e tal prow yi na chibisun, yi na tzatzinu te yi inkajsbil yi na chintzan tan taklen teru, squiwixk chicul tan chixomen mas teju. 33 Na tzelepon chitxum tetz, yi na tbitu chitzi chikul yi e tal prow meba yi na chibisun, nin yi at ninu-tz tan quicheyen yi e teru, yi ate pres. 34 Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kataj, cyakil yi eu yi ateu wuxtxotx. Nin cyakil yi eu yi ateu tcyaj, tuml yi eu yi ateu xe mar, tajwen tan cyakolu len chikeju tetz kaRyosil. 35 Na tzocopon Ryos tan colchen yi amal Sin, nin jepon xtxicbal i junt tir yi echk tnum cwent Jud. 36 Nin cyakil chixonl yi e chakumu scyetzaje yi amalatz. Cyetz sbne, nin chon chinajank tul. Na yi e yi chocopon tan taklen kej i, yastzun yi e yil chinajank tul.

Salmo 70
Ilu inRyosil, chincoleu. Sajkchanu tan wucheyen. 2 Yi wajbil Ta itz: Yi nink tzel chitxix yi e yi na cyaj yil chinquim wetz. Subcunu yi chitxumun, na na cyaj yil chinloon. 3 Lok chel ojk yi eatz yi na chitzeen swej. 4 Poro tak tzaju tzatzin scyetz cyakil yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan chixomen teju. Nin yil choc tan joylen cheybil cyetz teru, nink cyal: Chin cham nin yi Kataj. 5 Ma yi in wetz Ta, yi nternin na chimbisun, bneu pawor. Sajkchanu tan wucheyen. Na ntin cun ilu xcyeku tan wucheyen nin tan incolpen. Quik chiwu mas tiemp. Sajku tan wucheyen.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ta, sajk chanu tan wucheyen (Sal 40:13-17)

SALMOS71

520

Salmo 71
Wajcaw, ntin teju na incolwit wib. Chastzun te bneu pawor, quil chin tilcyenu. 2 Chin coleu, na na waj nel liwr chikab incontr. Chin coleu, na yi ilu teru chin tzaknak cun ilu. Tbiteu yi intzi inkul, na na cu inwutz teru tan toquenu tan incolchen. 3 Oku tetz colol wetz chi na ban jun amal kale na chicolwit quib yi e wunak chikab chicontr. Oku tetz jun amal kale tzincolwit wib wetz. 4 Ilu inRyosil, chin coleu chikab yi e mal nak. Chin coleu chikab yi e biyol nak, yi e yi jalcun na choc tan kabiylen. 5 Chin coleu Ta, ilu Wajcaw. Na jetz yi inxiquil tzaj, chon kuklij incul teju yi tzocoponu tan wucheyen. Nin yatz nin ntuleju-tz. 6 Wajcaw, te yi ntaxk nitzij, te yi atin twankil intxu, sken ocu tan wucheyen. Na ntin tan yi teru poreru ja nitzij. Swake tzun inkajsbil teru. 7 Yi nchintxacon, ja chel yab wunak swej. Poro itz tan tu yi mmocu tan wucheyen. 8 Chastzun te cyakil nin kej, na chintzan tan taklen inkajsbil teru, nin na chintzan tan taklen keju. 9 Quik chin tilcyenu yil tijin incul. Quik tzel inkej. Quik chin tak cyenu inchuc, yil baj inwalor. 10 Na cyakil yi e incontr, nternin na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen cun. Nin junit mban chitxumun tan imbiylen cun. Je chiyolej: 11 Or, kajoye puntil tan stzamlen cun. Nin yil txamxij kan, ban kabiy cun, na quict Ryos at tan colchen i, chech. 12 Ilu inRyosil, qui bin chin tilcyenu. Sajku lajkel tan wucheyen. Chin coleu. 13 Ma yi e incontratz, lok tzel cyetz chitxix, lok chel cun tanu swutz. Bneu pawor, che xit cunu. Na yi cyetz cyajbil, itz yil chinquim cyan. 14 Poro yi in wetz, quil chinquim. Nin ilenin kuklij incul yi tzocoponu tan incolchen. Chastzun te ilenin swake inkajsbil teru. 15 Cyakil nin kej, swale yi ja ocu tan incolchen chikab yi e incontr. Swale yi balajilu. Qui na pujx wan yi mbi tzuntz yi ja chinclax tanu. Poro ilenin swake inkajsbil teru. 16 Nchatz tzintxole cyakil yi echk taklen balaj yi na banu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi mbi tal jun tijlculal yi toquen tan nachlen Kataj

521
17 Ilu

SALMOS71,72

Swale cyakil yi xtxolbilatz, na ntin ilu teru, chin tzaknak cun ilu. inRyosil, jetz yi injuyil tzaj, ja chaju yi balaj ajtzakl swetz. Nin quinin chinkexij tan talchen yi mbi mbanu swej. 18 Qui bin chin tilcyenu. Ja nin chimbiin, nin ja nin sakin xiil inwi, poro qui nin nchin tilcyenu. Tajwen bin tan intxolil yi balajilu tu yi poreru, scyetz cyakil yi wunakej, scyuch yi e yi txen chitzij. 19 Na yi balajilu, chumam nin, na na jepon cun jalen tcyaj. Quic junt yi chonk chi ilu teru Ta. Na winin echk taklen balaj na bnix tanu. 20 Ilenin ja ul sotzaj culal tzinwutz. Ja taku amal tan imbisunen. Poro tyotu teru, itzinet jalu. Ej nin mpe nink chinquim, nitzok junt tir tanu. 21 Poro jalu, ja jal junt tir inkej tanu, na ja ocu tan inmaysen tkab sotzaj culal. 22 Chastzun te ilenin swake inkajsbil teru. Swake keju. Chimbitzink tu inarpa tu insalterio, na ilu kaRyosil yi o xonl Israel. 23 Chintzatzink, yil wak inkajsbil teru. Tetz cun walma yil wak, na ja chinclax tanu. 24 Ej nin cyakil tkuj swale, yi chumbalaj ninu, nin yi chin tzaknak cuninu, na yi e, yi ja choc tan joylen puntil tan inquimen, e ten mel chitxix. Na e ten nchibaj tul yi cyajtzakl yi nchitxum swej.

Salmo 72
Ilu inRyosil, na waj yil tzinjak jun wajbil teru. Nin yi wajbil itz yil taku yi balajil tu tajtzakl yi kareyil, 2 bantz skil cunin cawun i skibaj yi o tanumu, nin squibaj cyakil yi e tal prow yi at tajwen scyetz. 3 Tan tu yi chin skil cunin yil cawun i, lok jal tzatzin paz benen tzin. Lok jal tzatzin paz jen tzin wiwtz nin xolak wutz. 4 Lok xom wi i scyej yi e tal prow meba. Nink tzel kajab scyej yi e chinitxajil. Poro nink tzel chikej yi e yi na chitzan tan chibuchlen yi e tal prowatz. 5 Ej nin yi wajbil itz: yi nink tek chi yi kareyil yi teru cawlu. Nink xom te yi teru tajbilu, jalen yil sotz yi kej tu yi xaw. 6 Chonk tzan yi cawun i, chi na ban yi abal, yi na cu benen tzin, nin yi na xcye tan tacsen cyakil echk amal. Chonk tzan yi cawun i chi na ban yi kab chew, yi na xcye tan tacsen yi wuxtxotx. 7 Nink jal tzatzin paz te yi tiemp yil cawun i. Chumbalaj nink tzan tircun yil cawun i, jalen cun yil sotz yi xaw yi at tcyaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Nachlen Kataj tibaj kareyil

SALMOS72,73
8

522

Nin yil cawun i, nink tzopon cun yi cawl jalen tzi mar, nin jalen te yi wutzilen tzanla Eufrates, nin benen tzin wi munt. 9 Ej nin cyakil yi e tetz contr, yi ate le echk amal tzinunin tu, nink choc jak cawl i. 10 Chul cyakil yi e bajxom tan toyen, nin tan chojlen alcawal tetz yi kareyil. Chul cyakil, chi tanen yi rey tetz Tarsis tu yi rey tetz echk isla tu yi rey tetz Sab, tu yi rey tetz Seba. 11 Tajwen chimeje yi e mas rey swutz yi ketz kareyil. Nin tajwen tan cyakol cyakil wunak kej i. 12 Na i tzocopon tan quicheyen yi tal prow yil cu chiwutz tetz. Nin tzocopon i tan quicheyen yi e yi cyal na pek tan quicheyen. 13 Tzel pon kajab scyej yi e tal prow yi quic nin atet cunt. Nin nchatz tzocopon tan chicolchen chikab yi chicontr. 14 Tzelepon kajab scyej yi e yi buchijche. Nin tzelepon kajab scyej yi e yi chin quixcuj nin quitanen. Na at len chixac cyakil wunak swutz i. 15 Kake bin kej yi kareyil. Lok cyak yi e aj Sab oro tetz. Lok chocopon wunak tan jaklen yi banl i tetz Ryos. 16 Nin nchatz lok jal winin ixin triw. Lok jal jen tzin wiwtz. Lok chuy chi tanen yi echk tze Lbano. Lok jal jun coloj wutz, chi na jal echk xtze wutz wutz. 17 Nink ben kon yi tiemp yi kareyil tan cawunen tzonej. Quik sotz, chi qui na sotz yi kej. Nink jal chibanl yi echk mas nacin tan, bantz cyakol yi ban teri yi jun reyatz. 18 Kake bin kej yi kaRyosil, yi ketz kaRyosil yi o xonl Israel. Na ntin i na xcye tan banlen echk milawratz. 19 Kake bin kej yi tetz bi tetz ben kej ben sak. Na scyale cyakil wunak benen tzin wi munt: Chumbalaj nin i. Amn! 20 Chon na tzaj wi yi echk oracin yi rey Luwiy tzonej, yi jun Luwiyatz yi cyajl Isa.

TOXIN WEKL TE ECHK SALMO


73:189:52

Salmo 73
Chumbalaj nin yi ketz kaRyosil skej, yi o xonl Israel, yi o yi skoj cun te kalma. 2 Mut qui nchincu wuxtxotx. Mut qui nchinje jip,
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi banl talma Ryos

523
3

SALMOS73

tan paj yi ja chich incul scyej yi e mal nak, yi e yi winin jalen chipuk, yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 4 Qui na chitxum yi nink chiquim, na quic yabil scyetz. 5 Qui na sotz chicul. Quic na chibislej, na at tircun scyuch. 6 Chastzun te na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Ej nin ntin chibuchlen yi e mas wunak cyakun. 7 Chin xowbil nin chiwutz, na ja saj chin chicatzaj. Nin ntin xtxumlen echk yab ajtzakl cyan. 8 Na na chitzeen skej. Nin na cyocsaj quib nim. Nin na chitzol kayol, yi na choc tan kaxowsen. Nin na cyal yi chocopon tan kabiylen. 9 Na choc tan telsen kej cyakil yi at tcyaj. Nin na choc tan yolchen cyakil yi at benen tzin wi munt. 10 Chastzun te at winin tanum Ryos yi na xom chiwi scyej, na quic chipaltil na quil nin. 11 Nin je na cyal yi e mal nakatz: Tzelepon pe xtxum yi witz Ajcaw sketz? Qui bin! Stile pe yi mbil kaban? Qui bin! chech. 12 Yastzun quitanen yi e mal nakatz. At cyakil yi tajwen scyetz, poro ilenin kan tzaj nink na cyaj. 13 Chastzun te na noc tan xtxumlen, yi quic na tak swetz yi na injoy puntil tan qui injuchul wil. 14 Na quic nin jun tkuj yi quik bis okl tzinwutz. Nin quic nin jun kej yi quik na ul incaws. 15 Poro Ta, yi nink nchinxom te chitxumun yi e mal nakatz, ja klo el chikej yi e nitxajilu wan. 16 Ja noc tan xtxumlen, yi mbi tzuntz na chiriquin yi e wunakatz. Poro qui nin mel intxum tetz. 17 Ja el intxum tetz, poro jalen yi woponen xe calu Ta. Ja el intxum tetz yi nal choponet yi eatz. 18 Na ntin at pasensu scyej. Na tzopon jun kej yi chijepon trimp nin chitzajk junawes. 19 Yi eatz, chitzajk junawes. Na yil tzopon yi chioril chixitok cyeratz tan xow. 20 Yastzun sbajok scyej yil cawunu. Na chon cunin chibne yi e mal nakatz chi na ban yi na wit jun. Na quil tzicy scyetz yil tzocu tan taklen chicaws. Tzaklok chicaws, na qui na peku te chitxumun. 21 Poro yi in wetz, ja chimbisun, nin ja skej intzi, tan paj yi sotzaj culal yi atin cunt. 22 Poro itz tan paj yi quinin el intxum tetz yi tajbilu Wajcaw. Na nicun mimban swutzu chi tanen jun txuc yi quic tajtzakl. 23 Ma jalu ntyotu yi ja el intxum tetz, yi ban yi xomchin teju, na chinun chin tanu. 24 Nin na tzanu tan chajlen yi echk balaj ajtzakl swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS73,74
25

524

Ej nin sjalok inkej yil nopon swutzu. Cyal jun at tcyaj yi list tan wucheyen, ntin cun ilu. Yi ko yatz, quic bin na tak yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx. 26 Or chin tzaj, na innach. Poro xomiju swej Wajcaw. Nin at ninu tan wucheyen. 27 Poro cyakil yi e yi quil chixom te tajbilu, chisotzok cyeratz. Nchatz cyakil yi e yi quil kuke chicul teju, chitzajk tanu. 28 Poro yi in wetz, chinxomok teju. Na yastzun yi mas balaj. Na ilu Wajcaw, ilu inRyosil, nin ilu colol wetz. Chastzun te tajwen tan intxolil cyakil yi echk taklen balaj yi ja bnix tanu.

Salmo 74
Wajcaw, yi ilu kaRyosil, ja pe kel junawes te culu? Mbi tzuntz yi ja ko cyaj cyen tilolu? Wech na txaij chot bin tanu tanen. 2 Wajcaw, ulk txakx yi tanumu tculu. Yi tanumu yi ja je xtxaolu tenchan. Yi tanumu yi ja xcyeu tan colpen. Ej nin ulk txakx tculu yi mbi mbajij le wiwtz Sin kale nnajewetu. 3 Na yi kaamal, ja el cun swutz. Ja el cun swutz cyakun kacontr. Tircun yi calu ja loon. 4 Ej nin yi e contru, ate xe yi calu. Nin na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt, tan tu yi ja chixcye skej. Ja wit je echk chibandera swutz yi sawanil yi calu. 5 Ta, ja choc tan xiten cyakil yi at xe yi calu. Ja baj chitzecol tan xbil tu martiy, cyakil yi echk yubel yi calu yi banij tan tze. 6 Chon cunin quitanen tan xiten chi na ban jun yaj tan cusen echk tze wi jun cojbil. 7 Ej nin nchatz ja oc kakl tircun cyan. Ja el kej yi calu cyan na ja cu chixitul tircun. 8 Nchatz Ta, nketz ntinatz, ma na ja baj chixitul cyakil yi echk cal kale na koquet tan culajenu. 9 Quit na jal yi echk taklen yi at xe. Ej nin quict e elsanl stziu at skaxol jalu. Ej nin qui na el katxum tetz yi tona tzaj wi cyakil echk ilatz. 10 Ma jalu ilu kaRyosil, tona nin yil kel liwr chikab yi e kacontratz? Tona nin yi quit taku amal scyetz tan cyoquen tan telsen keju? 11 Mbi tzuntz yi qui na chaju yi poreru scyetz?
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kajak cheybil ketz tetz Ryos tan kelen liwr chikab yi e kacontr

525
12

SALMOS74,75

Mbi tzuntz yi quic na tak cyenu tan taklen chicaws? Na sajlen tunintz ilu yi ketz kaRyosil, nin ja xcyeu scyej winin kacontr yi ate benen tzin wi munt. 13 Ej nin tan yi teru poreru, ja cu jatxolu yi mar. Nin ja xcyeu te jun yi i cun txuc tanen yi at xe mar. 14 Nin ja ben jolilu yi wankil tul jun amal tzinunin tu, tetz chiwa yi e smaron txuc. Nin ja xcyeu tan yakpen echk wi yi Leviatn, yi jun chin txuc yi at xe mar. 15 Nchatz ilu bnol tetz yi echk tzanla tu echk kab a, yi at benen tzin. Poro nchatz ko yatz tajbilu, ilu na tzajsan cun. 16 Ilu txumul tetz yi tkan skil tu yi tzotz, na ilu bnol tetz yi kej tu yi xaw. 17 Nin ilu txumul tetz yi tiemp tetz kalaj tu yi tiemp tetz cresum. Na ilu bnol tetz yi munt, nin na tilu yi malbil. 18 Wajcaw, ulk txakx tculu, yi ilenin na tzan yi contru tan telsen keju. Nin winin e yab na chitzan tan talchen yi quic xacu. 19 Ej nin o elich te culu. Na yi o ketz, quic ketz kawalor. Nicun o tu jun tal plom. Chastzun te quil taku amal tan kaloonen cyakun yi e yi i cun cyuch yi smaron txuc. 20 Ulk txakx tculu yi yolu yi suknaku sketz, na winin biyol nak benen tzin. 21 Quil taku amal tan telen chikej cyakil yi e tal prow, yi e yi buchijche. Ma na nink choc tan taklen keju. 22 Ma jalu ilu kaRyosil, oku il tej. Na sak swutzu, yi cyakil kej na chitzan yi e mal nak tan telsen keju. 23 Na yi eatz, nternin na chichin tan telsen keju. Nin cyakil kej, na chitzan tan joylen puntil tan tocsen chicul mas wunak tan telsen keju. Ban tcun taku chicaws.

Salmo 75
Ilu kaRyosil, nternin na katyoin teru. Na katyoin teru, nin na kanawsaj yi biu, nin na kak kakajsbil teru, na winin echk taklen balaj yi bnixnak tanu skej. 2 Ej nin je yol Katajej: Yil bixe yi tiemp wan tan woquen tan pujlen xtisya quil je inkab twi jun. 3 Na yil bajij winin echk taklen benen tzin, yi quit pujx cyakun wunak yi mbil chiban, tzinchaje yi i inatz yi jun yi na chincawun tibaj cyakil. 4 Poro swale nin tzitetz yi axwok, yi na itocsaj itib nim, tu yi axwok mal nak: Quil tzitocsaj itib nim tu itajtzakl. 5 Nin quil tzitocsaj itib nim tu yi cawl yi at tikab. Nin qui tzitelsaj kej jun tu cxjilon, chij Kataj ban scyetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos i yi witz pujul xtisya

SALMOS75,76
6

526

Na nketz chon na saj yi cheybil ketz telen tzin, nka toquen tzin. Nin nketz chon na saj le echk amal yi at cwen tzin. 7 Ma na chon na saj tetz tu Ryos, yi witz pujul xtisya. Na ko na taj i, ban tak chikej cobox. Nin ko na taj i, ban tzel chikej cobox tan. 8 List atit Kataj tan taklen chicaws yi e juchul il. Chin xkolum nin sbne yi chicaws. Na nicun sbne chi na cu yujij wenen tul win. Nin cyakil wunak yi ate benen tzin, chitije yi jun cawsatz. 9 Poro yi in wetz, ilenin tzintxole yi balajil yi Ryosil kajtzun Jacow. Nin ilenin swake inkajsbil tetz i. 10 Na i tzocopon tan chisotzajen yi e mal nak, scyuch yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Poro tzocopon i tan taklen mas kakej, yi o yi na kaban yi echk taklen balaj.

Salmo 76
Ja el chitxum cyakil yi e aj Jud tetz yi na scyetz i Ryos. Na yi tetz bi, ilenin na tzan nawsen chixol cyakil yi e xonl Israel. 2 Nin yi tetz cal, chon at le tnum Jerusaln, yi chon at wiwtz Sin. 3 Chon chiloonen yi e tetz contr tan le yi jun wiwtzatz. Chon xcyewen i tan xiten chimacl tetz oyintzi, chi tanen yi makbil flech tu yi echk spar nin yi coxbil flech. Tircun loonen tan. 4 Wajcaw, chumbalaj nin banl talmau. Icynakt cun yi balajilu swutz yi echk wiwtz yi chumbalaj nin. 5 Poro ja el chikej yi e yi na cyocsaj quib chin cham nin e. Ja el chiwalor cyakil yi e contru tanu. Tircun nchiloon. 6 Nin yi na cawunu Ta, yi ilu Ryosil kajtzun Jacow, quic jun yi quik na xob teru, na nicy nin yi echk caret tu echk chej, quit na chixon yi na jilonu. 7 Wajcaw, chin xowbil nin wutzu. Na scyetz jun yi at rmeril tan toponen swutzu, te yi na saj colp wiu? Cyal. 8 Na chon na cawun tzaju jalen tzin tcyaj, nin cyakil yi e yi ate wuxtxotx na chixob, nin quic na chibanen swutzu. 9 Poro Ta, tona tzocu tan chicolchen, yi e tal prow yi buchijche, yi ate benen tzin wi munt? 10 Yi na chich chicul wunak teju, ilenin na jal keju tan. Quic na ban mpe muenk na chich chicul teju, mast cunin na jal keju tan. 11 Ma jalu, ban yi kol chisuku jun chiyolu tetz Kataj yi kaRyosil, poro tajwen yil chel cunu tej. Nchatz cyakil yi eu yi na chixobu tetz kaRyosil, ulk echk oy cyanu swutz i. 12 Na yi Kataj i yi witz Ajcaw.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos i yi witz ajtxaconl

527

SALMOS76,77

Na ko na taj i, ban chiquim yi e witz ajcaw tan. Nin ko na taj i, ban tzoc tan chixowsen cyakil yi e rey yi ate benen tzin wi munt.

Salmo 77
Chon na cu inwutz tetz Ryos. Nin na chinchin, tan tbital i yi intzi inkul. 2 Na te yi na chimbisun, na noc tan joylen i. Nin cyakil akbal na je inkab tan nachlen i. Na qui na jal tzatzin wan. 3 Yi na noc tan xtxumlen Ryos, at na ban cunt na nok nin na chimbisun, tan paj i cun qui xomij i swej. 4 Wajcaw, qui na taku amal tan inwiten. Nin tan paj bis, quit na jal puntil yol wan. Na ja chin loon, na innach. 5 Nketz chon wutanen chi wutanen sajlen. 6 Na yi sajlen, na wak inkajsbil teru cyakil akbal. Nin nchatz na noc tan xtxumlen tincul cuntu, cyakil yi balajilu. Nin na waltz: 7 Ja pe nel te cul yi Wajcaw? Ilenin pe chichok cul i swej? 8 Qui pe tzel kajab i swej? Quit pe tzel kab i te yi yol yi suknak? 9 Quict polo banl talma Ryos jalu? Tan paj yi sajnak colpuj wi i, quit polo tzel kajab te jun wunak? 10 Poro yi mas chon yi na wil itz, yi nketz nicun tanen Kataj skej chi bank i sajlen. 11 Poro tzul txakx tincul cyakil echk taklen balaj yi banak yi witz Ajcaw sajlen. 12 Nin nocopon tan xtxumlen cyakil yi echk balaj milawr yi bnixnak tan. Nin tzintxole cyakil cun. 13 Ilu kaRyosil chin tzaknak cun ilu te cyakil echk taklen yi na banu. Quic nin junt ryos yi nicun porer tu yi teru. 14 Na yi ilu teru, winin echk balaj milawr na bnix tanu. Nin ja chaju yi poreru scyetz cyakil jilwutz wunak, benen tzin wi munt. 15 Na tan yi poreru, ja chel tzaj tcyalu yi teru tanumu. Ja xcyeu tan chicolpen yi e xonl Jacow tu yi e xonl ep. 16 Ilu inRyosil, yi cawunenu tan cwen cabsal tib yi mar, ja tbit yi yolu, na ja xob teru.x 17 Ja cawunu tan sajen abal, nin ja saj. Ja jal xlitz tu kancyok benen tzin, nin ja saj jun chin abal tanu.
1
x 77:16-20

Yi Kataj Ryos i maysanl ketz

Ex 14:21-22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS77,78
18

528

Ja quibit cyakil wunak benen tzin yi echk kancyok yi ncu. Nchatz chin txekun nin ban benen tzin tan yi echk xlitz. Nin tircun yi wuxtxotx, ja yucan tan yi echk coblajnob. 19 Ja cu cabsalu yi mar, nin ja icyu tul. Poro cyal jun na jalsan yi tkambenu. 20 Nin yi ilu teru, ja bajxcunu chiwutz yi teru tanumu, chi na ban jun pstor chiwutz yi tawun. Yastzun ntuleju tan Moiss tu Aarn.

Salmo 78
Axwok intanum, xomenwok te wetz inchusun. Bitwok cyakil yi mbi na wal. 2 Xconk cobox elsawutzil wan tan ichuslen. Swale cobox xtxolbil tzitetz yi ewan cuntu sajlen, yi cyal na bitan tetz. 3 Na cyakil yi echk xtxolbil yi nkubit, chon nkubit scyej e kataj katxu. 4 Nchatz o ketz, tajwen tan katxolil scyetz e kanitxa. Tajwen tan kukol kakajsbil tetz Ryos scyuch kamamaj. Tajwen tan katxolil scyetz cyakil yi mbi cun banak Ryos tan yi tetz porer. 5 Na taknak Ryos jun cawlatz tetz Jacow. Nin alijt cyen tan tan kaxomen yi o xonl Israel tej. Nin tal i scyetz yi e kamam kate, yi tajwen tan chichusul yi chinitxa tu chimamaj sbne opon tunintz. 6 Na yi tajbil Ryos itz, tan telen chitxum yi e wunak yi xomche tzaj, nin tan cyalol cyetz scyetz chinitxa. 7 Bantz kukewen chicul te Ryos, nin bantz qui telen te chicul yi en cun ban i sajlenix tunintz. 8 Nchatz tajwen tan chichuslen, bantz quil tzetzax yi cyajtzakl, chi banake yi chimam chite, yi quinin kuke chicul te yi yol i, nin yi ja cabej chicul tej. 9 Na yastzun banake yi e xonl Efran. Wech, chin cham nin e tan oyintzi. Wekij che tan echk balaj macl tetz oyintzi. Poro ja chel ojk chiwutz e chicontr. 10 Quinin nchixom te yi chiyol yi e suk tetz Ryos. Quinin nchixom te yi tetz chusun. 11 Nchatz el te chicul yi porer Ryos. El te chicul yi echk taklen yi bnixnak tan Ryos scyej. 12 Na winin echk milawr bnixnak tan Ryos, chiwutz chitaj chitxu, le amal Zon cwent Egipto. 13 Na ja cu jatxol i yi mar. Cob cuntu el tan. Nin ja chicy yi tetz tanum tcul. Na yi a, ja oc tan chi jun tapij chixlaj, yi quicyen tzaj.y
1
y 78:13

Yi mbi cun banak Ryos te yi tetz tanum

Ex 14:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

529
14

SALMOS78

Nin yi chixonen tbe, yi cyelen tzaj Egipto, bajxij jun bocoj sbak chiwutz chajkej. Ma lakbal, ja xcon yi sbakatz tetz chitxekbil yi na chixon. 15 Nin te yi ate le amal tzinunin tu, ja el tzaj a tan Ryos wutz cub. Nin ja chuca tej. 16 Na ja el tzaj jun chin wutzilen tzanla tan Ryos wutz yi jun cubatz.z 17 Ja quil yi echk milawratz yi bnix tan Ryos. Poro ilenin ja chijuch quil, na nin e oc tan contrin te yi Witz Ryos. 18 Ja choc tan pilen i. Na ja choc tan jaklen chiwa, poro i yi cyetz cyajbil nchijak.a 19 Ja choc tan telsen kej Ryos. Na nin cyaltz: Ikaj at tzunk rmeril yi nink tak jun balaj kawa, tzonej le amal tzinunin tu. 20 Bintzinin, ja xcye Ryos tan telsenel tzaj a wutz cub, yi ja xcye tan sijlen winin amal. Poro xcyek polo i tan taklen kawa? Nin xcyek polo i tan taklen kachib, tzonej le amal tzinunin tu? chech bantz. 21 Yi tbital Ryos cyakil yi xtxolbilatz, ja saj colp wi i scyej. Nin yi sajen colp wi i, chon cunin ban chi na ban jun kak. 22 Ja chiquim tan paj yi quinin kuke chicul te Ryos, nin ja chiquim tan paj yi quinin kuke chicul te yi tetz porer. 23 Poro yi Kataj Ryos ilenin ja el kajab i scyej, na ja cawun i, nin ja jakxij yi tcyaj tan. 24 Nin saj tkol jun jilwutz ixin scyetz, yi man bi, yi chon sajen tcyaj, tan chiwanen tej. 25 Ja tzun chiwan te chiwa yi e ngel. Ja tak Ryos cyakil yi chiwa, yi tajwen scyetz. 26 Nchatz tan yi tetz porer ja saj jun chumam cyekek tan. Chon sajen telen tzin tu cwen tzin. 27 Cyan jun coloj tzichin tan yi cyekekatz. Nin chon chicyajen quen jicy chixol. 28 Chon cunin ban yi tajlal chi yi samlicy tzi mar. Chon tponen tan Ryos xol chical yi mantial tu, nin soltej cyakil yi amal kale atet. 29 Ja baj cyan jalen cun micy chipaj tej. Na Ryos mmakon cyakil cyajbil. 30-31 Poro tan paj yi chin xoj nin e tan waan, ja tak Ryos chicaws. Atit nin chichib le chitzi yi taklen chicaws. Na ja chiquim yi e yi mas cham yi ate chixol, yi e balaj xicy cwent Israel. 32 Poro quinin chixob tetz Ryos. Nin ilenin ja chijuch mas quil. Wech quilnak echk milawr yi bnix tan Ryos, poro quinin kuke chicul tej.
z 78:16

Ex 17:1-7.

a 78:18-31

Ex 16:2-15; Nm 11:4-23, 31-35.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS78
33

530

Chastzun te e cwen sotzal Ryos. Quic ntak cyakil yi quixcuj nchimuc, na chin xowbil nin yi quimichil e ban. 34 Ma yi toquen Ryos tan chibiylen cobox, ilenin at e yi ja cu-t chiwutz tetz. Nin ja choc tan joylen i junt tir. 35 Nin ja ul txakx chicul, yi itz Kataj Ryos yi colol cyetz. Yi i yi Witz Ryos yi colpinl cyetz. 36 Poro yi e cyetz, ilenin chiwutz tu chiplaj tu tu chiyol. Na ja xcon echk balaj yol cyan, poro nkeratz bintzi. 37 Nketz tzaknak cun e tu chijilon. Na quinin nchel cun te chiyol yi nchisuk tetz Ryos. 38 Ma Kataj Ryos, ilenin ja el kajab i scyej. Ja cuy i chipaj, nin quinin chiquim tan. Quinin tak amal tetz yi chich culal yi ncyak tetz i. Ma na ja cuy i chipaj. 39 Na ja nachon i tej, yi e tu wunak, yi nicun e tu cyekek yi na icy, nin quit na ul junt tir. 40 Jat lo tir e oc tan contrin te Ryos le yi amal yi tzinunin tu. Jat lo tir cyak chon tetz. 41 Ilenin e oc tan pilen Ryos. Nin ja cyak bis tetz, yi jun, yi chin xan nin i. 42 Quit na ul txakx yi porer i chicul. Wech na e colpij tan chikab yi e buchul cyetz. 43 Quit mmul txakx chicul yi echk techl, yi chaj i scyetz te yi ate tzaj Egipto. Quit ul txakx chicul, yi echk milawr, yi bnix tan le kajlaj Zon cwent Egipto. 44 Wech ja oc cyakil yi tzanla tetz chich. Nin cyal nin jun aj Egipto uca tej. 45 Ej nin saj chakol jun coloj ne us tan chixuxen yi e aj Egipto. Nin e saj chakol jun coloj wo tan potzen chiluwar. 46 Nin tak i amal scyetz sac tan bajsen yi wutz yi cyujul, nin tan potzen chitxotx. 47 Nin ja saj jun chin cub abal tan, tan puchlen cyakil yi echk wi uva yi awij cyan. Nchatz ja tze cyakil yi ib tan kab chew. 48 Nin ja chibaj quim cyakil cyawun. Na ja chiquim chiwac tan yi cub abal. Ma chicner, ja chiquim tan kancyok. 49 Ja saj colp wi Ryos scyej yi e aj Egiptojatz. Ja chich cul, nin ja icyan i scyej. Chastzun te e cwen xitun, cyakun yi e ngel. 50 Ja ticysaj i cul scyej, na quinin cuy i chipaj. Ja tzun chiquim winin e tan yabil. 51 Na e baj quim len cyakil yi bajx chinitxajil yi e aj Egiptojatz tan.b
b 78:51

Ex 12:29.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

531
52

SALMOS78

Poro tan yi banl talma i, ja chel tzaj tcyal yi e tetz tanum. Chon cunin nche tulej yi cyelen tzaj chi na ban jun pstor scyej cneru. Nin ja bajx cun i chiwutz le amal tzinunin tu. 53 Xomij nin i tan chiquicylen tan qui chixoben. Ma yi chicontr, e bekxij cyetz xe mar. 54 Nin ja chul tcyal yi tetz tanum, le amal yi chin xan nin yi sukint tan scyetz. Yi echk amalatz, yi xcye i tan cambajen chikab yi e contr. 55 Nin chiwutz cunin yi e tetz tanum, ja chel lajul yi e mal nakatz. Ma yi chiamal tu chical, nintzun cu jatxol chiwutz yi coblaj kuj xonl Israelatz. 56 Poro yi e tetz tanumatz, nintzun e oc tan pilen. Wech i yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. I yi Ryos yi winin kej. Poro ja choc tan contrin tej, nin tan pajlen yi tetz cawl. 57 Ma yi e yi nchopon Canan, nicun nin nchiban chi banake yi e chimam chite, na ja cyaj cyen quilol Ryos, nin quinin kuke chicul tej. Ja je txalpuj yi cyajtzakl chi tanen jun wi tze, yi chin oc nin tej. 58 Nin ja cyak chich culal tetz Ryos, na ja choc tan culajen echk muyc, nin ja choc tan culajen echk ryos yi banij cuntu quitanen. 59 Yi tilol Ryos cyakil echk xtxolbilatz yi na katzan yi o xonl Israel tan banlen, ja chel lajul i tcwent. 60 Nin ja cyaj cyen tilol i yi tetz cal yi at le amal Sil.c Wech, na yastzun najbil i chixol kamam kate tentz. 61 Ej nin ja tak i amal scyetz yi e contr tan chicambal yi caa,d nin ja el kej i tan paj, na quict chamil i tanen. 62 Nin yi sajen colpuj wi i scyej yi e tetz tanum, ja tak i amal tan chiquimen chikab yi e chicontr. 63 Ja chiquim yi e xicy tkak. Chastzun te winin xun qui moc quichmil. 64 Nchatz yi e pale, ja chiquim tan spar, nin quinin e ok yi quixkel nka chixonl scyej. Na quic chamon ib bajij scyej yi chiquimen. 65 Poro yi telen kajab Ryos scyej, ja jal walor chi na jal kawalor yi na el kawatl. Nka chi na ban jun yaj yi na maktij wankil tan win. 66 Na nin oc i tan oyintzi scyuch chicontr. Nin xcye i scyej, na nin e el ojk swutz i. Junawes telen chitxix tan. 67 Poro el chikej yi e xonl ep tan, na quinin e je xtxaol yi e tu Efran, yi xonl epatz. 68 Ma na i yi e xonl Jud, e je xtxaol tan quicylen yi caa kale atit yi cawl Ryos. Nchatz je xtxaol Kataj yi wiwtz Sin tan xconen tetz najbil i.
c 78:60

Jos 18:1; Jer 7:12-14; 26:6.

d 78:61

1S 4:4-22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS78,79
69

532

Na yastzun yi jun amal yi winin na pek i tej. Chon tzun bnixen yi tetz caltz le jun amalatz. Chin wutz tkan nin ban. Nin ja bixe tan, chi tanen yi wuxtxotx yi quil yucan. 70 Nchatz je xtxaol i yi Luwiy tetz chakum. Wech, na tal pstor cner tu Luwiy. 71 Ja je xtxaol, tan xconen tan chiquicylen yi e tetz tanum, nin tan xconen tetz chibajxom. 72 Tetz cun talma Luwiy yi moc tan chiquicylen. Nin chin list nin ban i tan chicawen.

Salmo 79
Ilu inRyosil, ja chucul pok yi awer nak le amalu. Ja choc tan telsen kej yi calu yi winin xanil. Nchatz ja baj chiwoquil cyakil yi tnum Jerusaln. 2 Ma chiwankil yi e tanumu, yi nchiquim, ja cyaj tetz chiwa yi e kus. Nin chiwankil yi chimos, ja cyaj tetz chiwa yi e smaron txuc. 3 Ja el kojx chichel chi na el kojxuj a. Ja noj cyakil yi tnum Jerusaln tan chich. Tircun nchiquim. Cyal jun nclax tan chimuklen. 4 O tu chiyolbetz yi e mas tnum. O tu chitzelbetz, ntin na chixcyaklin skej. 5 Tona tzel yi chichben culu skej? Skakaxk pe mas? 6 Mbi tzuntz qui na chich culu scyej yi e mas wunak, yi qui na choc tan nawsen biu? 7 Na ja cu chibiyol yi e tanumu. Ja baj chipotzal cyakil yi teru amalu. 8 Quil ko cawsaju, tan paj yi quil yi e kamam kate. Ma na elk kajabu skej. Sajku tan kucheyen. Na ato wutz pem. 9 Ko cheyaju Ta. Ko colpeu. Cuyeu kapaj, bantz jalen teru keju. 10 Na na chixcyaklin yi e mal nak skej. Nin na cyal: Lok iryosil? Na klo kaj yil ticysaju culu scyej, tan paj yi ja el kojxuj chichel yi e chakumu. 11 Lok tzel kajabu scyej yi e pres yi na chitxayne. Nin tan yi poreru che colpeu, na txaklij quimichil chiwutz. 12 Takeu juk tir chicaws yi e yi na chitzan tan yolchenu. Ej nin yil taku chicaws, skake ketz kakajsbil teru. 13 Na yi o ketz Ta, o tanumu nin o tawunu. Skake bin kakajsbil teru tetz ben kej ben sak.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi bis okl yi ul chiwutz yi e aj Jerusaln

533

SALMOS80

Salmo 80
Wajcaw, yi ilu pstor ketz yi o xonl Israel, tbitzaju yi cobox inyolej: Yi ilu teru, nicun ilu tu jun pstor cner, yi na tzan tan kapstoren yi o xonl ep. Nin chon colchiju chixol yi e querubime tan cawun. 2 Je wajbilej Ta: Takeu banlu skibaj yi o xonl Efran, scyuch yi e xonl Benjamn tu Manass. Elk kajabu skej. Sajku tan kacolpen tan yi teru poreru. 3 Ilu kaRyosil, lok taku amal tan koquen junt tir chi kasajlen. Elk kajabu skej, bantz kelen liwr. 4 Kataj, cyal na xcye quen teju. Tona tzel chichben culu skej? Tona ltzatzinu te yi kaoracion? na o tanumu. 5 Jatix nin lo bis okl taku sketz. Bis okl cuntunin na baj jun waj kan. 6 Ja koc tetz chiyolbetz yi e kawisin. Ja koc tetz chitzelbetz yi e kacontr. 7 Ilu kaRyosil. Cyal na xcye quen teju, na winin chamilu. Lok taku amal tan koquen junt tir chi kasajlen. Elk kajabu skej, bantz kelen liwr. 8 Tan yi poreru, e eltzaj tcyalu yi e kamam kate le amal Egipto. Ja chel tzaj tcyalu, chi na saj bukij jun wi uva tan tawlen le junt amal. Nin yi cyulen Canan, ja chel lajulu cyakil yi e awer nak, nin ja taku yi chiamal scyetz kamam kateatz tan chinajewen swutz. 9 Ja chicu tawalu chi jun wi uva. Ja ocu tan banlen ban te echk amalatz nin ja chicu tawalu. Ja chinaje swutz, nin ja pucun chiwutz. Chon cunin nchiban yi pucun chiwutz chi na ban jun wi uva yi na ben loon. 10 Yi jun wi uvajatz ja chuy, nin ja icy cun swutz cyakil jilwutz tze. Nin tan yi echk kab, ja xcye tan joplen cyakil echk tze. 11 Nin ja opon cun yi echk kab jalen tzi mar. Nin ja opon yi echk xlumil jalen tzi tzanla yi na biaj Eufrates. 12 Ta mbi xac ntaku amal tan cwen xit yi pem? Na ja choc pok yi e wunak yi na chixon tbe tan talken yi wutz yi jun wi uvajatz. 13 Nchatz yi smaron txuc, chi tanen stzelaj boch, na chitzan tan bajsen yi jun wi uvajatz. 14 Ilu kaRyosil yi cyal na xcye quen teju, nin yi atu tzin tcyaj, elk tzaj tokl culu te yi jun wi uvajatz yi tzan telen cun swutz.
1
e 80:1 Yi e querub, nka querubim le hebrey, yi -im le hebrey na chaj plural. Nicun mu e scyuch yi e ngel, poro at len chixicy. Poro apart chimunl. E quicylom te echk taklen cwent Ryos. Gn 3:24; Ex 25:22; Is 37:16.

Yi cyoquen yi e xonl Israel tan cuswutzil tan cyoquen junt tir chi chisajlen

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS80,81
15

534

Na ilu bin awal tetz. Nin ja taku amal tan chuyen yi xlumil. 16 Chastzun te, chelk cun tanu swutz, cyakil yi e yi na chitzan tan tamlen nin tan stzesen yi jun wi uvajatz. 17 Poro cheyaju yi jun yi jenak xtxaolu, yi jun yi ja xlumin tanu, nin yi ilu mbixban. 18 Quit kajatxlen kib teju, ma na tak tzaju kabanl. Na ntin cun teru na kajak wit cheybil ketz. 19 Ilu Kataj, ilu kaRyosil yi cyal na xcye quen teju. Lok taku amal tan koquen junt tir chi kasajlen. Elk kajabu skej, bantz kelen liwr.

Salmo 81
Tzatzin cun chibitzinku swutz Ryos, na i akol kachamil. Tetz cun cyalmau, cyaku chikajsbilu tetz kaRyosil yi iten nin Ryosil Jacowatz. 2 Cyakeu chikajsbilu tetz i tan echk macl chi tanen pandero, nka chi tanen yi arpa tu salterio. 3 Ban tzoc echk chun cyanu te yi na jal yi ne xaw. Nchatz yil tijin yi xaw. Na yastzun yi techl yi nim kej yi na icy skaxol.f 4 Na yastzun yi cawl yi talnak Kataj yi Ryosil Jacow tan kabnol tanen yi o xonl Israel. 5 Ej nin iten nin cawlatz alchij tetz ep yi cyelen tzaj tcyal Ryos le amal Egipto. 6 Poro nin ben wital jun yi jilonen yi quinin el intxum tetz yi yol i. Je yol iej: Ja xel tzaj wucyal jak chicawl yi e aj Egipto. Na nin el inkajab tzitejwok na chin quixcuj nin itanen tan akun. 7 Nin te yi tulen echk il tziwutz ja cu iwutz swetz, nin ja cxclaxwok wan. Nin te yi atin tul jun bocoj sbak, ja chinjilon tzitetz. Nchatz ja noc tan ipilenwok le amal Meriba,g kale eltzit a wutz cub. 8 Nchatz wal tzitetzwok: Axwok intanum, bitwok tzaj yi incawlej, nin nink cxomwok tej. 9 Quil tzitak kej junt ryos, ma na ntin in. Quil tzilokwok chiwutz yi echk ryos yi banij cuntu quitanen. 10 Na i inatz in Ryos yi ncxelsan tzajwok Egipto. Jakwok cyakil yi tajwen tzitetz nin swake. 11 Poro yi axwok itetz yi axwok intanum quinin mitbitwok incawl. Quinin cxomwok te wetz wajbil. 12 Chastzun te ja wak amal tzitetz tan ibnol yi itajbil. Nin ja cxomwok te yi itajbil yi chumbalaj nin tanen tziwutzwok. 13 Poro yi nink mitbitwok incawl nin yi nink ncxomwok te yi wetz wajbil, 14 jalt nin klo mitilwok yi nchiloon yi icontr wan. Ja klo wak chicaws. Nin jalcunin klo nchiquim wan, chi yi na ban yi na litne kawutz, stzun Kataj bantz.
1
f 81:3

Kake kakajsbil tetz Kataj na i akol kachamil

Nm 10:10.

g 81:7

Ex 17:6-7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

535
15

SALMOS81-83

Cyakil yi e yi na chich chicul te Kataj chelepon cun swutz. Nin chicawsok tetz ben kej ben sak. 16 Ma yi e tetz tanum tzocopon i tan chicachen. Na stke i echk balaj ixin triw scyetz tetz chiwa. Ma tetz quica stke i taal wunak txuc.

Salmo 82
Yi Kataj Ryos at i tcyaj chixol yi e pujul xtisya, tan malen cyajtzakl nin tan taklen chicaws. 2 Eu pujul xtisya tona nin yi quil xom chiwiu scyej yi e mal nak? Tona nin yi nink chixomu te yi bintzi? 3 Quil cyelsaju chikej yi tal prow yi quic cyajtzakl. Quik cyelsaju chikej yi tal prow meba yi quic chitaj chitxu. 4 Ma na elk chikajabu scyej. Choku tan chicolchen chikab yi e mal nak. 5 Poro yi e cyeru yi eu pujul xtisya, qui na el chitxumu tetz yi echk xtxolbilatz. Jopij wutz cyajtzaklu. Ateu tul tzotz wutzil. Nin tan chipaju, quit na jal ban cyakun cyakil wunak. Na quict cawl at benen tzin. 6 Je talnak Kataj Ryosej: Eu cun ryos tanen, eu nitxajil yi jun yi at jalen tzin tcyaj. 7 Poro tan paj cyajtzaklu, chiquimoku chi na chiban cyakil wunak. chiquimoku chi na chiban cyakil ajcaw yi ntin cawun cyan nin qui na chixom cyetz tej, stzun Kataj bantz. 8 Ilu inRyosil. Sajku tzonej wuxtxotx tan pujlen xtisya. Cawunku, na ilu ajcaw tibaj cyakil yi echk nacin benen tzin wi munt.
1

Yi Kataj Ryos i yi witz pujul xtisya tibaj cyakil

Salmo 83
Ilu kaRyosil, cawunku. Quil tzocu tetz mem. Sajku. Che cawseu yi e contru. 2 Tileu yi e contru, yi e yi na chich chicul teju, na chitzan tan xitenu nin na chitzan tan pajlen cawlu. 3 Ja oc chitxumun tan xtxumlen yi enk tan kaloonen yi o tanumu, yi o yi ato tcwentu. 4 Ja chitxum tan cyulen tan kaxiten, bantz telen cun yi kanacin swutz, bantz katzajen junawes yi o xonl Israel. 5 Ja bixe jun chitrat squibil quib tan cyoquen tan oyintzi teju. Junit mban chitxumun chicyakil cun. 6 Cyakil yi eatz itz yi e aj Edom scyuch yi e aj Ismael, nchatz yi e xonl Hagar tu yi e aj Moab, 7 scyuch yi e aj Gebal, yi e aj Amn scyuch yi e xonl Amalec, nin yi e filistey scyuch yi e aj Tiro.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj che cawseu yi e contru

SALMOS83,84
8 9

536

Nchatz e aj Siria ja choc tan quicheyen yi e xonl kajtzun Lot. Ma jalu Ta che biycunu, chi e tulejnaku yi e aj Madin, nin chi tulejnaku Ssara tu Jabn tuml chisanlar, yi tircun chiquimen tzi a Cisn. 10 Na yi eatz ja chiquim le amal Endor, nin ja choc tetz awonil txotx. 11 Yatzk tuleju yi chibajxom yi e kacontr. Chon cunink che tuleju chi tuleju Oreb tu Zeeb. Nin chonk chulij yi cyajcawil e kacontr chi nchiban yi e Zeba tu Zalmuna. 12 Na yi eatz e oc klo tan majlen yi echk amal yi tetz Ryos, poro ja chiquim. 13 Ilu inRyosil, chelk cun tanu swutz. Choken tetz tzis. Nin chonk chiban chi na ban xak xtze yi na ben tan cyekek. 14 Ej nin chonk chiban chi na ben loon ju kak yi na oc kakl jun juwtz nka chi na tze jun coloj xtze. 15 Chonk sban tan chitzesen yi e kacontr. Oku tan chixowsen. 16 Elk chikej tanu, bantz tulenu txakx chicul. 17 Junawes elk chikej tanu. Ej nin chonk chiquim tkab chitxix. 18 Bantz telen chitxum tetz yi ntin ilu Kataj nin cyal jun na xcye quen teju, na ilu yi witz Ajcaw tibaj cyakil yi at benen tzin.

Salmo 84
Kataj yi winin chamilu, chumbalaj nin yi najbilu. 2 Nternin na el walma tan waten xe yi calu. Nternin na el walma tan wakol inkajsbil teru yi ilu yi akol kutzajbil. 3 Nicy nin e chul na bnix chisoc le calu. Nin chon na chinaje yi e cuchul abal tul. Nin chon na chuy yi cyal nakajil yi patbil katxixwatz. Chumbalaj nin ilu Kataj yi winin chamilu na ilu kaReyil nin ilu kaRyosil. 4 Ban cyeri e yi chon ate xe yi calu, yi e yi cyakil nin kej na chitzan tan taklen chikajsbil teru. 5 Ban cyeri e yi chon na jal cheybil cyetz tuchu. Ban cyeri e yi na chibuch quib tan cyoponen jalen te yi calu. 6 Yi na ul bis okl chiwutz qui na chibisun tan. Yi na saj abal squibaj, mast cunin na chitzatzin yi na chac tan. 7 Sjalokt junt tir chiwalor, na squile wutz Kataj wiwtz Sin, yi Kataj yi witz Ryos. 8 Wajcaw, ilu kaRyosil yi winin chamilu, nin ilu Ryosil kajtzun kamam Jacow. Tbiteu yi intzi inkul. 9 Ilu kaRyosil elk kajabu te yi rey yi jenak xtxaolu, na ilu colol ketz. 10 Na mas balaj yil natij jun ntzi kej xe calu, swutz jun mil kej tul junt luwar. Mas balaj yil chinxcon tetz quicylom stzi puertil calu, swutz yi chonk natij chixol yi e juchul il. 11 Na yi ilu teru, ilu kaRyosil, ilu txekbil ketz, nin ilu colol ketz. Nin na taku chikej yi e yi qui na chijuch quil. Na taku cyakil yi echk taklen yi na chijak teru.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chumbalaj nin taklen kakajsbil le cal Ryos

537
12

SALMOS84-86

Ilu Kataj at winin chamilu. Cyal jun na xcye quen teju. Ban cyeri yi e yi chon kuklij chicul teju.

Salmo 85
Wajcaw, chumbalaj nin ilu te yi teru tanumu. Na ja taku junt tir tzatzin paz sketz yi o yi o xonl Jacow. 2 Ja cuyu kapaj yi o tanumu. Ja cuyu kapaj katxokben. 3 Nin quit na chich culu skej. Nin quit na saj colp wiu skej. 4 Ilu Kataj, yi colol ketz, ko coleu jalu. Quit saj colp wiu skej. 5 Tunin pe lchich cun culu skej sbne opon tunintz? 6 Quit pe ltaku amal sketz tan katzatzinen yi o yi o tanumu? 7 Wajcaw, chajeu yi xtxaxl talmau sketz nin ko coleu. 8 Tzimbite yol Kataj yi mbi stale. Na stale i yi sjalok tzatzin paz chixol yi e tanum i, yi e yi chon kuklij chicul tej. Poro yi ko quil chiban junt tir yi echk taklen cachi. 9 Na jun cun yol txant tan tulen Kataj tan chicolpen yi e yi na chitzan tan culajen i. Nin tzaklok kej i benen tzin wi munt. 10 Stke Ryos yi xtxaxl talma scyetz yi e yi na chixom te yi bintzi. Nchatz sjalok yi tzatzin yi na tak Ryos scyetz yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 11 Na kol chijal e benen tzin wi munt yil chixom te yi bintzi, stke tzun Ryos balaj cawl benen tzin. 12 Na iten nin Kataj tzakon tzaj yi abal tibaj yi katxotx, bantz tkol balaj ujul. 13 Na sbajxok yi balajil i swutz tan nuclen yi tetz be skaxol.
1

Yi cwen chiwutz yi xonl Israel tan tkolt Ryos yi banl tibaj yi chinacin

Salmo 86
Wajcaw, elk kajabu swej. Tbiteu intzi inkul, na winin na chimbisun na in jun tal prow meba. 2 Chin coleu na bintzinin kuklij incul teju na ilu inRyosil. Chin coleu bin na ntin teju kuklet incul. 3 Wajcaw, elk kajabu swej, na cyakil kej chon na cu inwutz teru. 4 Chin cheyaju bantz intzatzinen, na in chakumu, na ntin cun swutzu na cwet inwutz. 5 Na yi ilu teru winin banl talmau tan cuylen kapaj nin winin na el kajabu scyej yi e yi na cu chiwutz teru. 6 Wajcaw, tbiteu yi inoracin. Stzaweju yi mbi na chintzan tan jaklen teru. 7 Na te yi na sotz incul, chon na injak cheybil wetz teru. Na ntin ilu na ocu tan wucheyen.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi ketz kaRyosil ntin cun i yi Ryos

SALMOS86-88
8

538

Quic nin junt Ryos yi nicunk chi ilu teru, na quic nin jun yi nak xcye tan banlen yi echk taklen yi na bnix tanu. 9 Ilu Wajcaw, ilu bnol tetz cyakil yi echk nacin. Nin chul tan taklen keju nin tan culajenu. 10 Na ntin cun ilu, ilu Ryos. At winin chamilu, na na xcyeu tan banlen echk milawr. 11 Siwl Ta, chajeu yi tajbilu swetz bantz inxomen tej quib yi na tal. Chin cheyaju tan woquen tan taklen keju. 12 Ilu Wajcaw yi inRyosil, swake inkajsbil teru tetz cun walma, nin sbne opon tunintz nocopon tan culajenu. 13 Winin banl talmau swibaj, na ja chinclax tanu tkab quimichil. 14 Ilu inRyosil, sak swutzu yi ja je chimolol quib jun coloj incontr yi na cyaj choc tan imbiylen. Yi eatz itz yi e yi qui na cyek chiu. 15 Poro yi ilu teru Wajcaw, winin na el kajabu swej. Na at pasensu, nin winin lok ib tuchu, nin yi ilu teru ilu yi mero bintzi. 16 Elk bin kajabu swej. Chin cheyaju na in chakumu. Tak tzaju junt tir inwalor. 17 Nin chajeu jun techl swetz yi at banl talmau swibaj, bantz telen chitxix yi e yi na chich chicul swej. Na yi ilu teru Wajcaw, na chin cheyaju, nin na el kajabu swej.

Salmo 87
Jerusaln, yastzun yi tnum yi mas na pek Kataj Ryos tej. Chon jenak bnol wiak ju wutz yi chin xan nin. Winin na pek Kataj Ryos tej. 2 Nin mas na pek i tej swutz cyakil echk mas amal cwent yi e xonl Jacow. 3 Chumbalaj nin yi jun tnumatz, na winin echk taklen balaj na alchij tetz. 4 Chixolak yi echk tnum yil xomok chiwi swej tzantzaj, at echk tnum chi tanen Egipto, Babilonia, Filistea, Tiro tu Etiopa. Ej nin scyale: Yi tnum Jerusaln yi aten wi juwutz Sin, kajbil katxu tanen. 5 Poro tzopon yi kejlal yi sjalok mas chikej yi e yi scyale: In mero aj Jerusaln, na chon itznakin tul. Na yastzun yi tnum yi tzocopon yi Witz Ryos tan bixbajen. 6 Nchatz yil tzoc Kataj tan jesen chibi yi e yi chon najlche le tnum Jerusaln, copon jun techl tan xlaj chibi yi e yi chon quitzen le jun tnumatz. 7 Nin chocopon cyakil wunak tan bixl nin tan bitz nin scyale tul chibitz: Chon najlchin wetz le tnum Jerusaln, chech sbne.
1

Jerusaln yi tnum yi at mas kej

Salmo 88
Wajcaw, ilu inRyosil, ilu colol wetz. Skejl nin lakbal na injak cheybil wetz teru. 2 Elk kajabu swej. Tbiteu intzi inkul.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Oracin tetz jun yi ja oc wutz pem

539
3 4

SALMOS88,89

Na winin echk bis okl ja ul tzinwutz. Nin txant tan inquimen tan paj. At na bant cun na intxum yi ja wit chinquim, na quict inwalor at. 5 Ja wit noc cyajlal yi e alma. Nicun wutanen chi na loon jun sanlar tul oyintzi. Nicun wutanen chi jun yi quit xomiju tan quicylen. 6 Wajcaw, ja wit chinloon. Ja wit chincu tul jun chin wutzilen jul tanen, jun jul yi chin xe nin, nin yi chin tzotz nin tul. 7 Ja saj colp wiu swej. Na ja taku jun incaws yi chin xowbil nin. 8 Nchatz cyakil yi e wamiw, ja chin cyaj cyen quilol, na quit na chitxaj yi atin chixol. Nicun wutanen chi tanen jun pres yi quic rmeril tan telen liwr. 9 Nin tan paj yi okl yi na imban, or noc cyen moyi. Wajcaw, cyakil kej na injak cheybil wetz teru, nin na je inkab swutzu tan jaklen cheybil wetz. 10 Mbitz tajbilu swej Ta? Jalen pe lchinquim, kalenatz tzun tzocu tan wucheyen? Tyoink ptzun jun alma teru? 11 Tzocopon ptzun jun alma tan talchen: Chumbalaj nin Kataj Ryos, chin aj bintzi nin i? Sjilonk ptzun jun alma yi mukxnak jak txotx? Qui, Ta. 12 Na yi na quim jun, quict xac. Junawes na tzaj. Quic rmeril tan tulenu txakx tcul jun alma. 13 Poro yi in wetz, chon na cu inwutz teru. Cyakil jalchan na noc tan jaklen cheybil wetz teru. 14 Mbi tzuntz yi quit na peku swej? Mbi xac na tew tibu tzinwutz? 15 Na juyil cunin in, yi woquen swutz yi quixcujej yi atin tkab jalu. Nin or nin chinquim tan. Nimix cunin echk taklen yi ntaku amal tan tulen tzinwutz. Poro quit tzintxaj mas. 16 Ja saj colp wiu swej. Nin ja icypon yi chichben culu wan. Nin ja nel cun swutz. 17 Cyakil nin tkuj na tzanu tan inxuxen. Chon cunin na banu chi na ban yi na juchun jun chin wutzilen tzanla yi na elul. 18 Na ja chin cyaj cyen quilol yi e wamiw scyuch e mas wuch. Inchuc atin tul jun chin tzotz Ta.

Salmo 89
1

Wajcaw, ilenin swale tcul yi imbitz yi chumbalaj nin ilu.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Katxole yi banl talma Kataj

SALMOS89
2

540

Ilenin tzimbitzij yi ban kuke kacul teju. Tzintxole yi quinin bajsben tetz yi banl talmau, nin yi qui na xtxixpuju yi yolu, chi tanen yi tcyaj, yi qui na xtxixpuj tib. 3 Bnixnak jun trat tanu tu Luwiy yi chakumu yi jenak xtxaolu. Na je bin sukuej: 4 Ilenin swake amal scyetz yi e axonl tan chicawunen tetz axel yil cquim. 5 Wajcaw, cyakil yi e yi ate tcyaj na cyak chikajsbil swutzu, tan yi echk milawr yi na bnix tanu, nin tan yi na el kabu te yolu. 6 Ilu kaRyosil, cyal nin jun yi at tcyaj yi chonk yi chamil chi yi teru chamilu. 7 Chastzun te, cyakil o na kek chiu. Nin cyakil yi e yi ate xlaju na cyek chiu. 8 Kataj, ilu kaRyosil yi cyal na xcye quen teju. Na cyakil yi porer tu yi bintzi, chon na saj teju. Nin cyal jun tzopon tan stzamlen yi chamilu. 9 Na na xcyeu tan maklen yi pakbil mar. Pe najk saj colp wi yi mar, na xcyeu tan maklen. 10 Ja xcyeu te yi jun chin wutzilen txuc yi at xe mar. Quic mu xac mban swutzu, na junawes mmel cun tanu swutz. Nin tan yi chamilu, ja chel cun cyakil yi contru tanu swutz. 11 Cyakil yi at tcyaj, tu cyakil yi at wuxtxotx, itz teru. Na ilu bnol tetz cyakil yi at benen tzin. 12 Ilu bnol tetz cyakil yi at jen tzin tu yi at cwen tzin. Nin ilu bnol tetz yi wiwtz Tabor tu yi wiwtz Hermn yi na jal keju tan. 13 Winin chamilu, nin winin poreru, na na xcyeu te cyakil echk taklen. 14 Nin yi na ocu tan cawun, na xomu te yi bintzi, na na el kajabu scyej yi e yi quic quil, nin na taku chicaws yi e aj paj. 15 Ban cyeri e yi na cyak chikajsbil teru, yi e yi na chixom te yi teru tajtzaklu yi chumbalaj nin. 16 Cyakil nin kej na chitzatzin cyeratz tkabu. Nin na chipek te yi tajtzaklu yi chin jicyuch nin tej. 17 Na ilu na akon chiwalor tu chibalajil. Nin tan banl talmau na takwitu yi chichamil. 18 Na yi ilu teru Kataj, ilu yi colol ketz yi o xonl Israel, ilu kareyil yi winin xanil. 19 Ja jilonu tul wutzicy tanen scyetz yi e chakumu yi nkuke culu scyej. Nin je yoluej: Ja je intxaol jun yaj chixol yi e intanum, jun yaj yi qui na xob. Ja wak kej i. Nin ilenin nocopon tan cheyen. 20 Ja bin nojpon inwutz te Luwiy tetz inchakum. Ja je inkojol yi wetz inaceit twi tan bixbajen tetz rey. 21 Nocopon tzun tan cheyen i. Swake imporer tan cheyen. Nin quil wil cyen i chuc. 22 Quil loon i cyakun yi e contr. Nin quil chixcye yi e mal nak tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

541
23

SALMOS89

Ma na swutz cun i chiloonk yi e tetz contr wan. Nin cyakil yi e yi chichok chicul tej, chiquimok wan. 24 Swake cyakil imbanl tetz i, bantz xomen i te yi bintzi, nin tan in sjalok mas kej i tan cawun. 25 Tzopon yi cawl i jalen tzi mar Mediterrneo, yi at toquen tzin, nin tzopon jalen tzi yi tzanla Eufrates, yi at telen tzin. 26 Ilenin stale i swetz: I iluatz ilu intaj, ilu inRyosil yi colol wetz. 27 Nin swake amal tetz i tan toquen tetz Bajx inCyajol, nin tetz witz ajcaw squibaj cyakil yi e rey benen tzin wi munt. 28 Ilenin chimpekok te i, nin nelpon cun te yi inyol yi ja insuk tetz. 29 Na yi e tetz xonl chinajank le tetz amal. chinajank sbne opon tunintz, jalen yil xit yi tcyaj. 30 Poro kol chijatx len quib yi e tetz xonl te weri inchusun, nin ko quil chiban tanen wetz incawl, 31 nin ko tzel kej incawl cyan, nin ko quil choc culutxum jak incawl, 32 swake tzun chicaws, tan paj yi quil. Nocopon tan chijicylen tan xicyxab. 33 Poro quil tzincyajlen yi xtxaxl walma te Luwiy, ma na nelpon cun te yi inyol yi minsuk tetz. 34 Nelpon cun te yi trat yi mbixe kan tuch, na quit naj wutz incoc tu inyol. 35 Ja wit insuk jun inyol. Nin quic lajil swuch. Chastzun te snelk cun te inyol yi ja wit insuk tetz Luwiy. 36 Na yi e tetz xonl chinajank le tetz amal. chinajank sbne opon tunintz, jalen yil xit yi kej. 37 Yi jun reyatz stzatok i sbne opon tunintz, chi tanen yi xaw, nin jalen yil sotz yi tcyaj. Ta, yastzun yolu banak cyen. 38 Poro yi jalu Wajcaw, ja cyaj cyen tilolu, nin ja el kej yi jun reyatz, yi jenak xtxaolu. 39 Quinin mmel cunu te yi trat yi suknaku. Ja el kej yi chakumu tanu. 40 Ja el cun yi tnumil i tanu swutz. Na ja cu woquilu yi tapij yi at soltej. 41 Tu na chicyequen cyakil wunak tcul. Nin na cyalk nin yi echk taklen yi na cyaj. Ja oc yi tnumil i tetz chitzelbetz cyakil wunak. 42 Ja taku amal scyetz yi e tetz contr tan chitxaconen te yi rey. 43 Na quinin ntaku amal tetz tan xconen yi tetz spar tan oyintzi. Nin quinin xomu tej tan cheyen te yi oyintziatz. 44 Ja el kej i tanu. Junawes quict xac i mban, na quit na cawun. 45 Quit ntaku mas ankin tetz, na junawes ja el xtxix i tanu. 46 Ilu Wajcaw, junawes pe ntew tibu skawutz? Junawes nin pe nje lajp wiu skej, chi na ben loon jun kak? 47 Ta, ulk txakx tculu yi ankin yi akij tanu swetz. Qui tunin kusij.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS89,90
48

542

Na cyakil wunak yi bnixnake tanu quic mas chitiemp akij tanu. Na quic jun yi nink ben kon jun coloj tiemp nin yi quik quim. Na quic nin jun yi nink clax tkab quimichil. 49 Wajcaw, ja pe tzaj yi banl talmau yi nchaju sketz le xetzbil tzaj? Ja pe tzaj yi banl talmau yi suku tetz Luwiy? 50 Sak swutzu yi cyakil wunak na chitzan tan kabuchlen. Chin chon nin na wil yi na choc tan kajislen. 51 Ilu Wajcaw, yastzun na chiban yi e contru skej. Nin yastzun na chiban te yi chakumu yi jenak xtxaolu. 52 Poro yi o ketz, ilenin skake keju Kataj. Amn!

CYAJIN WEKL TE ECHK SALMO


90:1106:48

Salmo 90
Kataj, sajlenix tunintz chon na kacol kib teju. Nin iten nin skabneas sbne opon tunintz. 2 Na te yi ntaxk tzaj jal echk juwtz, nin yi ntaxk cu yi wuxtxotx, nin yi ntaxk bnix yi bajx wunak, ilu nin Ryos. Na tul yi tiemp yi icynak cyen, nin tul yi tiemp yi xomtzaj, ilu nin Ryos. 3 Ja bnix yi bajx wunak tanu tan xkol tu. Chastzun te tlolu: Txotx tu cxtzaj pontwok. 4 Na swutz teru, nicun jun mil yob, tu yi jun kej ewt yi ja wit icy. Nin nicun jun mil yob swutzu chi na icy cobox ntzi or lakbal. 5 Nchatz ban chel cun cyakil wunak tanu swutz, chi na el cyakil echk taklen tan jun tzanla yi na elul. Na yi ankin yi akij sketz, jalcunin na icy, chi na el jun wutzicy te kacul. 6 Na nicun kutanen swutzu chi tanen jun wi buch, yi na je chitpuj yi buchil jalchan, poro yi na cu kej, na saj lokp nin na skej. 7 Chastzun te Ta, yil saj colp wiu skej, ban kel cun tanu swutz. 8 Na yi ketz kil tu yi kajtzakl cachi, sak cun swutzu. 9 Yi ketz kaankin ban tzel cun tanu swutz yil saj chichben culu skej. Na yi ketz katiemp, na icy tetz, tul jun ntzi tkuj. 10 Na oxcal tu lajuj ntzi yob na katij ketz tzonej wuxtxotx. Ntin yi e mas quiw na chijepon te jun mutx yob. Poro quic ltak sketz kol tzel kalma tan katen jun coloj tiemp tzonej, na ntin na katxayne tan paj yi quixcuj yi ato cunt. Yi jujun yob jalcunin na icy. Chatz cunin tzun kutanen ketz. 11 Poro cyal jun jajk tij cyakil yi walor yi chichen culu. Nin cyal jun yi jajk pujx tan yi xowbililu. 12 chajeu sketz yi jun ntzi tkuj ato wi cojbilu. Sjalok tzun kajtzakl.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Inin at Kataj Ryos

543
13

SALMOS90,91

Wajcaw, sajku skaxol. Elk kajabu skej na o chakumu. 14 Cyakil tir yi na ul skil, taku tzatzin sketz, bantz kakol kakajsbil teru te cyakil tiemp yi akij sketz tzonej wuxtxotx. 15 Tak tzaju coboxt yob tzatzin sketz tetz xel echk yob yi ja katij yi sotzaj culal. 16 Tak tzaju amal sketz, nin scyetz e kanitxa tan kilol echk milawr yi na chaj yi at keju, na o len chakumu. 17 Tak tzaju yi banlu skibaj. Nin ko quiwsaju sju yi kakun, na ilu kaRyosil.

Salmo 91
Alchok scyetz yi chon najlij tmujil yi quicylom ketz, yi Witz Ryos, yi jun yi winin kej, 2 ban tal tetz: Ilu inRyosil, nternin kuklij incul teju, na ilu cheyanl wetz, nin chon na jal inchamil teju Ta. 3 Ban cyal yi jun xtxolbilatz, na xcyek Kataj Ryos tan kacolchen tan qui kabenen tul echk patx yi banijt skawutz, yi qui na kil nin. Na ntin cun i na xcye tan kacolchen tkab echk yabil yi cyan quimichil tan. 4 Na kol kacol kib jak xicy i, quic lkaban, na na xcye i tan kacolchen chi na ban jun makbil flech. Chumbalaj nin i skej, na na ko col. 5 Qui tzun kaxob tetz yi taw akbal, mpe ik echk flech, yi skejl cunin na saj coxij tan kabiylen. 6 Nchatz quil kaxob tetz echk il yi na oc noj skej lakbal nka te echk il yi na ul tan kasotzajen skejl. 7 Nin quil kaxob kol chiquim jun mil le kamax, nka lajuj mil le kasbal, na quic lbajij skej ketz. 8 Ma yi o ketz ntin xmayin skabne nin scyej. Na skawutz cunin yil chicawsij yi e mal nak, yi e yi na chiban yi echk taklen cachi. 9 Na yi o ketz, ja wit koc tcwent Ryos, yi cheyal ketz, ja wit koc tcwent yi quicylom ketz, yi jun yi cyal xcye quen tej na i yi witz Ajcaw. 10 Chastzun te quil kaben tul il. Nin quil tzocopon jun chin yabil xe ketz kacal. 11 Na scawunk Ryos scyej yi e tetz ngel tan chixomen skej, tan kaquicylen alchok kaj nint. 12 Mben chichinul yi kakab tan qui kajen tzotp tejak echk cub. 13 Nin ban kaxon chixol len, nka chixol alchok jilwutz smaron txuc. 14 Na je yol yi kaRyosilej: Tan tu yi na chipek swej, nin tan tu yi ja cyajskej inwutz, chelepon liwr wan tkab cyakil alchok taklenil. 15 Yil choc tan injoylen, che intzawej. Nin chin najank chixol. Chelepon wan tkab yi sotzaj culal, nin swake chikej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Kataj Ryos, i cheyanl ketz

SALMOS91-93
16

544

Nchatz swake jun balaj ankin scyetz, yi quinin bajsben tetz. chitzatzink, tan tu yi chiclaxok wan, stzun Ryos banak.

Salmo 92
Chumbalaj nin yi na katyoin teru. Chumbalaj nin yi na kabitzij echk bitz tan taklen keju. Na ilu yi witz Ajcaw tcyaj tu wuxtxotx. 2 Chumbalaj nin yi na koc tan nawsen yi biu lakak jalchan, nin lakak akalen. 3 Chumbalaj nin yil kak kakajsbil teru tan kabitz, yil xom kawi te yi kulil yi echk macl chi tanen arpa tu salterio yi toquen cun kulil wi. 4 Na winin na taku tzatzin sketz tan tu cyakil yi echk taklen balaj yi na bnix tanu Ta. 5 Chin wutzilen nin yi akun yi na bnix tanu Ta. Quic jopbil wi yi xtxumunu. 6 Poro quic rmeril tan pujxen cyakun yi e yi tzetzuj te cyajtzakl. 7 Na yi e mal nak chuyok tajlal chixonen chi na ban xtze yi jalcun na jal buchil. Poro sotzel chiwutz cyeratz sbne opon tunintz. 8 Ma yi ilu teru Ta, inin atu-tz tzin tcyaj. 9 Poro at jun xtxolbil yi stzelk cun tej, itz yi e contru Ta, chelk cun tanu swutz. Nin cyakil yi e mal nak che cawseu. 10 Tak tzaju mas inchamil Ta, chi tanen chamil jun mam tor. Nin takenu mu aceit xol inwi, tan chajlen yi at inkej. 11 Na ja wil yi en cun nchiloon yi e incontr, nin ja wit yi nchibaj chin yi chiloonen. 12 Poro yi e balaj chichuyok cyeratz chi na ban jun wi mop. Nin mben kon chitiemp chi na ban echk cedro yi at wiwtz Lbano. 13 Chon chibne cyeratz chi tanen yi e balaj wi tze yi awij wutzkanil yi cal Ryos. Chin xkatzkuj nin yi xak. 14 Mpe skenk tijin chicul yi e balaj nakatz ilenin acaj cun tunin e-tz. Ilenin at chichamil na inin at chicatnakil. 15 Nin scyale yi chin jicyuch nin te yi tajtzakl yi Kataj yi quicylom ketz, na quic mu tal paltil i.
1

Jun bitz tan taklen kej Kataj

Salmo 93
1

Yi Ryos i yi witz rey. At yi tetz pakpuchal. Nin winin chamil i. I bnol tetz yi munt, nin quic rmeril tan chuquen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi kaRyosil, i yi witz rey

545
2 3

SALMOS93,94

Nin inin atu wi chemu tan cawun. Na inin at teru-tz. Yi tzanla winin na wajcan. Nin winin chamil yi pakbil mar. 4 Poro yi ilu teru Ta, mast cunin chamilu swutz yi tojkbil tzanla tu yi pakbil mar. 5 Chin tzaknak cunin yi cawlu Ta. Quil xit teratz tetz ben kej ben sak. Chin tzaknak cunin ilu yi na cawunu le calu.

Salmo 94
Ilu kaRyosil, chajeu yi na cawunu. Ticyseu culu scyej yi e juchul il. 2 Na ilu yi witz pujul xtisya. Che cawsaju bin yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 3 Ta, tona nin chibisun noc yi e mal nakatz? 4 Na cyakil yi e mal nakatz, qui na cyek chi jun, ma na e cun tzolol yol. Ntin na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 5 Ntin na chitzan tan chibuchlen yi e teru tanumu Ta. 6 Na na choc tan chibiylen cun yi e xmalcan, scyuch yi e prow joylajil wunak, yi quic chinajbil. Nchatz yi e tal meba yi quic chitaj chitxu, na chel cun cyan swutz. 7 Qui na ko til Ryos, chech. Qui na ko til yi Ryosil Jacow, chech. 8 Txalpnak yi cyajtzakl yi e mal nakatz. Tona nin lpujx cyan? 9 Yi jun yi nucul te kachin, qui ptzun na tbit chiyol? Yi jun yi bnol te kawutz, qui ptzun na til yi mbi na chiban? 10 Ikaj qui tzunk chicawsij yi e mal nakatz tan yi jun yi na oc tan maklen chiwutz cyakil yi echk nacin. Ikaj qui tzunk na el xtxum yi jun yi akol cyajtzakl cyakil wunak te yi mbi na chitzan tan xtxumlen. 11 Poro yi mero bintzi itz yi na el xtxum Ryos te cyajtzakl. Nin na el xtxum tetz yi quic xe yi chitxumun. 12 Wajcaw, ban cyeri yi e yi na ocu tan chinuclen, tu yi e yi na ocu tan chichuslen. 13 Na inin na chitzatzin cyeratz yi na ul calaj tiemp chiwutz. Ma yi e mal nak ja wit kopxij chijulil cyeratz. 14 Poro Kataj Ryos quil che til cyen yi e tetz tanum. Nin quil che til cyen yi e yi ate tkab. 15 Na txant tan tponen yi kejlal tan cawunen yi pujul xtisya yi chin tzaknak cun, nin cyakil yi e balaj nak chixomok tej. 16 Poro, na ltzoc tan incolchen chikab yi e mal nakatz yi chin juntlen nin e? Cyal.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi kaRyosil, i yi witz pujul xtisya

SALMOS94-96
17 Ma

546

na ntin cun Ryos nchincolon. Na yi quik moc Ryos tan wucheyen, ten klo chinquim. 18 At na ban cunt yi na je jip wukan. Poro na chin cheyaju Ta, tan yi banl talmau swibaj. 19 Yi na noc wutz pem, quit na pujx yi wajtzakl wan. Poro na chin maysaju, nin na taku tzatzin swetz. 20 Poro quic rmeril tan cyamiwil quibu tu jun juez yi na xom te yi tetz tajtzakl, nin yi na oc tan contrin te yi teru cawlu. 21 Na yi e cyetz, ntin na chijoy puntil tan chibuchlen yi e yi quic cyetz quil. Nin at na bant cun junawes na chiquim cyan. 22 Poro yi ilu teru Ta, ilu colol wetz. Nicun ilu tu jun wutzilen cub kale na incol quent wib. 23 Poro yi e mal nakatz, iten nin cyajtzakl xcyek tan chixiten cun. Na yi ketz kaRyosil stke i amal tan chicwen xit.

Salmo 95
Chisajku! Tzatzin cun kake kakajsbil swutz Kataj Ryos. Kabitzink swutz i tan yi tzatzin yi ato cun, na i quicylom ketz, nin i yi colpinl ketz. 2 Katyoink tetz, nin kabitzij echk balaj bitz tan taklen kej i. 3 Na yi ketz Kataj i yi wutzilen kaRyosil. I yi witz Rey squibaj cyakil jilwutz ryos. 4 I yi taw cyakil yi amal yi at wuxtxotx, yi echk tziwun tu echk juwtz. 5 I yi taw yi mar na i bnol tetz. I yi taw wuxtxotx na i nucul tetz. 6 Chisajku bin, kamejek tan loken i. Kamejek kacyakil cun swutz Kataj, na i bnol ketz. 7 I yi ketz kaRyosil nin yi o ketz nicun chi o-k cneru yi na chiwan le tetz cojbil. Chastzun te quibiteu yi mbi na tal i. Na je yol iej: 8 Quil tzetzax italma chi banake yi e imam ite le amal tzinunin tu yi na biaj Meriba tu Masah. 9 Na yatz e oquet tan impilen, wech na nsken quil yi echk milawr yi bnix wan. 10 Cawunak yob chichnak incul scyej yi jun wekl wunakatz, itzun waltz: Yi e wunakej chichuc na chipacap, na qui na cyaj lchoc culutxum jak incawl. 11 Chastzun te walol scyetz: Jun cun yol cyal jun tzitetz yi nink tzopon tan ujlen le amal yi insuknak tzitetz.
1

Quil tzetzax kalma, ma na kake kakajsbil tetz Ryos

Salmo 96
1

Chibitziju jun acaj bitz tetz Kataj.

Yi ketz Kataj chin tzaknak cun i

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

547
2

SALMOS96,97

Chibitzinku cyakil yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt. Cyakeu chikajsbilu tetz tan taklen kej i. Ilenin chitxoleu yi at rmeril yil kaclax tan. 3 Cyaleu scyetz cyakil wunak yi at kej i. Cyaleu yi ban na bnix echk milawr tan. 4 Na yi ketz Kataj, winin tetz kej, nin tajwen tan kakol kakajsbil tetz. Nchatz tajwen tan kekal chi i, na ntin i Ryos. 5 chiwutz yi e mas wunak at mas ryos, poro quic chixac, na banij cuntu quitanen. Ma yi ketz Kataj i bnol tetz yi tcyaj. 6 Ej nin soltej i, winin pakpuchaxen tan yi tetz porer. Nchatz tanen yi amal yi chin xan nin. Chin yuben nin tan yi tetz porer. 7 Chastzun te, cyakil yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt, cyaku kej i. 8 Cyakeu kej, na chumbalaj nin i. Quicyaj tzaju echk oy tan toyen tetz. 9 Chimejeku swutz, yil quilu yi pakpuchal tu yi xanil i. Chixoboku tetz, cyakil yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt. 10 Cyaleu scyetz cyakil jilwutz wunak: Yi ketz Kataj i yi witz rey. I bnol tetz yi munt, nin quic rmeril tan xcyewen junt tan yuquen. Nin tzocopon tan cawun squibaj cyakil wunak, nin quil je kab twi jun. 11 Chitzatzink cyakil yi at tcyaj. Nchatz cyakil yi at wuxtxotx, scyuch cyakil yi at xe mar. 12 Nin tzatzink cyakil yi echk cojbil benen tzin. Ej nin cyakil echk jilwutz tze chitzatzink. 13 Na chitzatzink swutz Kataj yil tzul tzaj i tan cawun tzonej wuxtxotx. Na scawunk i squibaj cyakil jilwutz tnum yi at benen tzin wi munt. Nin yil cawun i chin tzaknak cun sbne, nin quil je kab twi jun.

Salmo 97
Chitzatzinku yi eu yi najlcheu benen tzin. Chitzatzinku alchok scyetz amalil kale atetu, na yi Kataj i yi witz rey. 2 Chin tzotz nin tanen xlajak i tan sbak, nin yil tzoc i tan cawun chin tzaknak cun sbne. 3 Sbajxok jun chin kak swutz i, nin chitzeok cyakil yi tetz contr tan. 4 Yi tetz xlakcyaj bajk xtxekul benen tzin wi munt, nin cyakil wunak chixobok yil quil. 5 Cyakil yi echk wutz tzelepon a chi na ban xcab yil tzul tzaj yi mero taw, Kataj Jehov. 6 Yi tcyaj na chaj yi balajil i. Nin tzelepon chitxum cyakil wunak yi at kej i.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi ketz Kataj i yi kareyil

SALMOS97-99
7 chitxixwok

548

cyakil wunak yil quil nin wutz yi Witz Ryos, na yi e cyetz, ntin na cyak kej echk ryos yi banij cuntu tanen. Poro chimejek cyakil chiryosilatz swutz yi ketz kaRyosil. 8 Ilu Kataj Jehov, na chitzatzin yi e aj Sin yi na quibit yi cawlu. Nchatz yi echk mas tnum yi at tcwent Jud, na chitzatzin te echk cawlatz. 9 Na yi ilu teru Ta, na cawunu tibaj cyakil echk amal benen tzin. Ej nin at mas keju Ta chiwutz cyakil echk ryos yi ate wuxtxotx. 10 Nin na peku scyej yi e yi qui na chipek te yi echk taklen cachi. Nin na ocu tan chicolchen yi e yi chon kuklij chicul teju. Nin na xcyeu tan cyelsen liwr yi e yi ate chikab yi e mal wunak. 11 Chin skil nin sbne scyetz yi e balaj, nin chitzatzink yi e yi jicyuch te cyajtzakl. 12 Chitzatzink binu tkab Kataj yi eu balaj. Cuk chitziu tan nawsen yi tetz bi yi winin xanil.

Salmo 98
Chibitziju jun acaj bitz tetz Kataj, na ja bnix yi echk taklen balaj tan. Nin ja xcye i te yi e tetz contr tan yi tetz chamil yi winin xanil. 2 I ten i na tzan tan talchen: Ja chinxcye scyej incontr. Nin ja lajluchax yi tetz tajtzakl yi tzaknak cun chiwutz cyakil jilwutz wunak. 3 Tan yi banl talma ja el cun i te yi yol yi suknak sketz yi o xonl Israel. Nin cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt, ja quil yi at chamil i. 4 Chibitzinku yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt. Tzatzin cun chibitzinku. Chibitzinku tetz cun cyalmau. Quil chimaku yi tzatzin yi na jal te cyalmau. 5 Ban chibitziju echk balaj bitz tetz Kataj. Ban xcon echk kbetz cyanu, chi tanen arpa yi ban xcon yi wutz tan telsen echk balaj bitz. 6 Cyakeu chikajsbilu tetz Kataj, na i yi ketz kareyil. Ban xcon yi macl cyanu chi tanen su nka chun tan taklen chikajsbilu tetz. 7 Ban chichin cyakil yi echk jilwutz txuc yi ate xe mar, nchatz cyakil yi ate wuxtxotx, tan yi tzatzin yi ate cunt. 8 Nin cyakil yi echk tzanla ban wajcan, nin cyakil yi echk juwtz ban chichin tan bil yi tzatzin yi ate cunt yil tzul tzaj Kataj. 9 Na tzocopon Ryos tan cawun tzonej wuxtxotx. Scawunk squibaj cyakil jilwutz tnum, nin nicy nintu ltulej cawben cyetz.
1

Ja wit xcye Kataj te yi tetz contr

Salmo 99
1

Yi ketz Kataj i yi witz rey.

Yi ketz Kataj i yi witz rey

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

549

SALMOS99-101

Nin cyakil jilwutz wunak yi ate wi munt na chixob tetz. Na, colchij i wi chem tan cawun, nin ate cyen yi e querubim jak yi colchbil i. 2 At winin tetz kej nin na cawun wi Sin. Nin i ajcaw tibaj cyakil echk tnum yi at benen tzin. 3 Ban cyak yi e wunakatz chikajsbil tetz, nin ban chixob tetz. Na chin xowbil nin i. Chin xan nin i. 4 Ilu kareyil chin cham nin ilu. Nin na peku te echk ajtzakl yi jicyuch tej. Na tan ilu nicynin tu kutanen, yi o xonl Jacow. 5 Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kataj yi kaRyosil. Nin chimejbaj quibu swutz i. Na chin xan nin i. 6 Yi Moiss tu Aarn ja chixcon tetz chipaleil wunak swutz i. Nchatz Samuel ocnak tan nawsen bi i. Yi eatz, e oc tan jaklen cheybil cyetz tetz, nin ja stzawej i yi chitzi chikul. 7 Ja jilon tzaj i scyetz tul jun bocoj sbak. Nin ja tal scyetz yi mbi tajwen tan chibnol, nin ja chiban tanen cyakil, quib yi ntal i scyetz. 8 Ilu Kataj yi kaRyosil. Ja stzaweju cyakil yi mbi nchijak teru. Nin ja cuyu chipaj. Poro nchatz, ja taku chicaws tan yi quil yi nchijuch swutzu. 9 Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kataj yi kaRyosil. Nin chimejeku swutz yi amal kale atit i, na chin xan nin. Winin xanil kaRyosil.

Salmo 100
Yi eu yi ateu benen tzin wi munt cyakeu chikajsbilu tetz Kataj. 2 Tzatzin cun chibneu chimunlu swutz i. Tzatzin cun chibitzinu swutz tan taklen kej i. 3 Elich te chiculu yi Kataj i kaRyosil. I bnol ketz. Ej nin o tetz, o tanum i. Nicun chi o-k cneru yi na chiwan le tetz cojbil. 4 Yi na chocu le puertil yi tetz cal ban chityoinu tetz. Nin yi na chocu wutzkanil yi tetz cal tan taklen chikajsbilu swutz i, chityoinku tetz, nin cyakeu kej yi tetz bi. 5 Na chumbalaj nin i. Quinin bajsben tetz yi banl talma i. Nin ban kuke kacul tej sbne opon tunintz.
1

Katyoink tetz Kataj na i bnol ketz

Salmo 101
1

Na chimpek te yi lok ib tu yi ajtzakl yi jicyuch tej.

Yi talol yi rey yi mbi i il tzocopon i tan banlen

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS101,102
2

550

Nin tan yi xtxolbilej swake inkajsbil teru Wajcaw. Na na waj chinxom te yi ajtzakl yi jicyuch tej. Ta, sajk binu tan wucheyen. Tzinquicylej wib tan woquen tetz tzaknak cun. Mpe ik xe wetz incal kale na chincawunet, tzinquicylej wib. 3 Quil xom inwi te echk ajtzakl cachi. Qui na chimpek scyej yi e yi qui na chixom te tajbilu. Nin quil wak amal scyetz tan cyaten tzinxlaj. 4 Swile cyen cyakil yi echk yab ajtzakl, na qui na waj tzimban echk taklen cachi. 5 Tzinmake chiwutz yi e yi ewun cuntu na choc tan yolchen chiwisin. Nin quit na waj yi cyajtzakl yi e yi na cyocsaj quib nim, yi e yi na cyaj yi cuk quenin kawutz scyetz. 6 Poro chimpekok scyej yi e yi jicyuch te cyajtzakl. Swake amal scyetz tan cyaten tzinxlaj. Nin swake amal scyetz tan chixconen swetz. 7 Quil wak amal tetz jun subul nak nka jun laj tan cawunen tzinxlaj. 8 Chebelen cuntu nocopon tan maklen chiwutz cyakil yi e mal nak yi ate skaxol. Nin chelepon inlajul cyakil yi e yi na chitzan tan juchlen quil yi ate skaxol yi o tanum Ryos.

Salmo 102
Wajcaw, tbiteu yi intzi inkul na na chinchin swutzu. 2 Quil tewu yi wutzu tzinwutz. Nin yil tzul echk sotzaj culal tzinwutz, nink tbitu yil cu inwutz teru. 3 Na or nel cun swutz. Chon wutanen chi na ban sib yi jalcun na xit cun tib, ma yi imbakil nternin na chitxukne, na tzan chiloonen. 4 Quict walor yi walma. Chon cunin tanen chi na skej jun wi xtze. Nin quit na chinwan tan paj. 5 Nin tan paj bis okl yi atin cunt jalt nin imbakil ekanche wan. 6 Inchuc atin. Chon cun wutanen chi tanen jun tucruj yi chuc at le echk amal tzinunin tu, nin yi chon at yi soc tulak echk amal kale quiclet jun tuch. 7 Quit na oc inwatl. Nin chon wutanen chi tanen jun chul yi chuc at wi chejbil cal. 8 Cyakil nin kej na chitzan yi e incontr tan imbuchlen. Nin na xcon imbi cyan tan taklen caws jun. 9 Quit na chinwan tan paj bis. Nin tan paj okl, at na bant cun na ben taal inwutz le wuca. 10 Wajcaw, cyakil yi echk taklenatz yi ja ul tzinwutz, itz tan paj yi nsaj colp wiu swej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Oracin tetz jun yi na sotz cul

551
11

SALMOS102

Ntin ntaku inkej, nin ilu ten mmajt tan telsen junt tir. Yi ankin yi akij tanu swetz tzonej wuxtxotx jalcun na icy chi na ban mujil sbak. Nin chinquimok chan chi na ban jun xtze yi jalcun na skej. 12 Poro yi teru Wajcaw, ilenin atu sbne opon tunintz. Nin ilenin snawsok yi biu. 13 Wajcaw, xcyekenu. Elk kajabu te yi tnumilu yi at wiwtz Sin. Na ja jepon yi tiemp tan telen kajabu tej, nin tan cuyulu paj. 14 Na cyakil yi e chakumu yi najlche le yi jun tnumatz na chipek tej. Poro na chibisun, na cunak xit. 15 Poro cyakil yi echk nacin scyuch chireyil, chocopon tan taklen keju ilu Wajcaw, 16 yil tzul tzaju tan banlen ban tetz yi jun tnumatz yi at wiwtz Sin nin yil lajluchax yi keju. 17 Chocopon tan taklen keju yil quil nin yi na tbitu chioracin, nin yi quit slamu yi chinu tan tbiten yi cyajbil yi e yi cyal jun na pek tan quicheyen. 18 Lok cyaj tziban yi xtxolbilej tan quibital yi e yi xomche tzaj, yi e yi txen chitzij, bantz cyoquen tan taklen chikajsbil teru. 19 Yi Kataj ja xmayin tzaj i jalen tzin tcyaj le yi tetz amal yi chin xan nin. 20 Na ja tbit i chitzi chikul yi e yi ate pres bantz cyelen liwr yi e yi ja wit aklij chicaws tan chiquimen. 21 Yastzun tulej i bantz cyoquen cyakil wunak benen tzin wi munt tan taklen chikajsbil tetz i le amal Sin, yi itz Jerusaln. 22 Na, chul cyakil yi e wunak lakak nacin tan culajen Kataj. 23 Ma yi in wetz, ja wit el inwalor tan. Wech na ana na chinnicyan tu yi ankin yi akij tan swetz. 24 Poro nin waltz tetz: Ilu inRyosil. Quil chin tcyaj nin chanu. Na ana na chinnicyan tu yi ankin yi akij tanu swetz. Yi ilu teru quic quimbilu sbne opon tunintz. 25 Ilu cusan yi wuxtxotx tentz, nin ilu bnol tetz yi tcyaj. 26 Yi echk taklenatzej, sotzok teratz. Poro yi ilu teru, quil sotzu. Tzatoku tetz ben kej ben sak. Sbuyink yi wuxtxotx tu yi tcyaj chi na buyin jun bech ketz. 27 Na yi wuxtxotx tu yi tcyaj nicun tu jun bechok yi na el te pem. Chelepon cyetz te pem, nin sbnixok acaj tcyaj tu acaj wuxtxotx. Poro yi ilu teru, inin atu-tz. Quic quimbilu tetz ben kej ben sak.h 28 Tzocoponu tan chiquicylen yi chixonl yi e chakumu tan qui chixoben tetz jun, na yi ilu teru tzocoponu tan chiquiwsen.
h 102:25-27

Heb 1:10-12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS103

552

Salmo 103
Kake kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Kake kakajsbil tetz yi bi i tetz cun kajtzakl, na winin xanil yi tetz bi. 2 Kake kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Quil tzel te kacul yi echk taklen balaj yi bnixnak tan. 3 Na i na cuyun cyakil yi kapaj, nin i na tzacan cyakil echk jilwutz yabil yi na oc lacp skej. 4 Qui na tak i amal tan kaquimen chan, na na pek i skej, nin na tak i yi banl talma squibaj. 5 Nin ja tak i cyakil echk taklen balaj sketz. Nin na tak i junt tir kawalor, chi na ban jun quilquitx yi na jal acaj xiil. 6 Yi Kataj chin tzaknak cun i yi na cawun tan chicolchen yi e yi na chitij quixcuj. 7 Talnak i yi tetz tajbil tetz Moiss. Nin chajnak i echk milawr scyetz e kamam kate. 8 Yi Kataj, chumbalaj nin i, na na el kajab skej. At pasens i, na winin na pek skej. 9 Nketz chatz cyen tunin i tan maklen kawutz. Nin qui na tawnaj cun i yi chichben cul skej. 10 Nin qui na tak i yi kacaws yi at klo akbil tetz tan kapaj tu katxokben yi kajuchnak swutz i. 11 Winin banl talma i scyej yi e yi na cyak kej i. Icynak cun swutz yi tcyaj. 12 Ma yi kil, kajpen nin mponet tan. Chon mban kaxol tu yi kil chi tanen yi xol yi telen tzin tu yi toquen tzin. 13 Xomij Kataj skej yi o yi na kak kej i, nin winin na pek i skej chi na pek jun yaj scyej yi e tal nitxajil. 14 Na na el xtxum i sketz yi en kutanen. Na el xtxum tetz yi o tu xkol. 15 Ej nin yi ankin yi akij sketz nicun tu jun buch yi at xol xtze yi jalcun na loon tan kej. 16 Jalcun na loon tan cyekek. Nin na el cun swutz nin quit quil wutz junt tir. 17 Poro yi banl talma Kataj quinin bajsben tetz scyej yi e yi na cyak kej i. Na yi balajil i quil sotz sbne opon tunintz. 18 Stzatok yi banl talma i scyej yi e yi na chiban tanen yi trat yi bnixnak tan, yi e yi na choc culutxum jak cawl i. 19 Yi Kataj chon colchij jalen tcyaj tan cawun. Nin i na cawun tibaj cyakil yi at benen tzin. 20 Kake bin kakajsbil tetz. Nin axwok ngel yi akij ikej, akwok kej i. Yi axwok itetz yi na xconwok tetz chakum i, yi axwok itetz yi list atixetwok tan tbiten yi tetz cawl, akwok kej i. 21 Nchatz cyakil yi eu ngel yi eu sanlar tetz Ryos, cyakeu chikajsbilu tetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kake kakajsbil tetz Kataj

553

SALMOS103,104

Chibneu tanen yi chimunlu yi ateu sju. Chixomoku te yi tetz tajbil. 22 Nchatz cyakil yi echk taklen yi bnixnak tan Ryos yi at benen tzin, tcyaj tu wuxtxotx, cyakil yi echk taklen yi at jak cawl i, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz. Kake bin kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma.

Salmo 104
Kake kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Ilu Kataj, ilu kaRyosil chin wutzilen nin yi keju. Wekon tibu tu yi keju tu jun chin pakpuchal. 2 Txowin jun xbuk tanu yi winin na txekun. Ja el litulu yi tcyaj chi ik jun chin mantial. 3 Ja je xtxicbalu yi calu wi a. Ja cu yi tkan calu xe yi a yi at jalen tzin tcyaj. Na xcon echk sbak tetz xombilu, nin na xonu tul cyekek. 4 Yi cyekekatz, yastzun chakumu. Nin yi kak yastzun xconsbetzu.i 5 Ja bixe yi wuxtxotx tanu tibaj yi tetz colchbil. Nin quic rmeril yi nink txixpij yi tetz luwar. 6 Pilij yi a tibaj tanu, chi ik jun chin xbuk. Jenak pon yi a tanu tan joplen yi wiwtz. 7 Poro yi cawunenu tej, lajkel nin maj tancul tib. 8 Ja xon wiak wutz. Ja xon tulak jocoj. Nin ja opon le amal yi bixbant tanu. 9 Ja bixe cyen echk mojomil tanu, bantz qui sajen kojxuj junt tir tan joplen yi cojbil. 10 Ilu nucul cyen tetz yi echk ne a yi na xon lakak siwun. Nin ilu nucul cyen tetz yi echk tzanla yi na xon xolak wutz, 11 yi na xcon tetz quica yi e smaron txuc. Nin yastzun na icysan yi saktzi scyej yi e smaron chej. 12 Nin stziak yi echk tzanlaatz yastzun na chuyet yi echk lmak tze tanu. Nin yastzun na jalet cyal yi e chul. Nin yastzun na cyakwit chikajsbil teru. 13 Nchatz ilu na kajan echk ju wutz tan yi abal yi na saj tanu jalen tcyaj kale najletu. Nin tan yi abalatz na txaxax cyakil wuxtxotx. 14 Ilu na chuysan echk chim tetz chiwa yi e txuc. Nin ilu na chuysan cyakil jilwutz cyujul wunak yi na xcon tetz chiwa, 15 yi ixin, yi na akon chiwalor, nin yi taal uva yi na akon tzatzin scyetz, nin yi na xcye tan litzunen mas chiwutz swutz yi aceitil oliw.
1
i 104:4

Kake kakajsbil tetz yi bnol tetz cyakil echk taklen yi at

Heb 1:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS104
16

554

Tan yi abal yi na tak tzaju, na kaxij echk tze, yi echk cedro yi na chuy Lbano, yi ilu nin awal tetz. 17 Ej nin te yi echk tzeatz, yastzun na bnixet chisoc yi e ne chul. Nin xolak kab echk lmak tzaj, yastzun na bnixet chisoc yi e ciguea.j 18 Ej nin wiak echk ju wutz, yastzun chinajbil e smaron chiw. Ej nin wutzak echk txakxla, yastzun kale na cyewit quib yi e tal yac. 19 Ilu bnol tetz yi xaw tan tajlen tajlal xaw tul jun yob. Nin ilu bnol tetz yi kej, yi na el xtxum tetz yi mbi oril tan jemulen nin tan cwen. 20 Ilu txumul tetz yi lakbal. Nin ilu txumul tetz yi tzotz, yi na chelsan tzaj yi e smaron txuc tan joylen chiwa. 21 Yi e balum, na chichin te yi na chijoy chiwa. Na chichin tan cuchen chiwa teru. 22 Ma yi na jeul kej na chipakxij junt tir lakak chisoc tan watl. 23 Ma yi e wunak, yastzun na chel tzaj cyetz tan akun wi cojbil. Na chakuj jalen yi na cu kej. 24 Winin echk taklen yi ja bnix tanu Ta. Chin tzaknak cun ntuleju tircun. Nojnak yi wuxtxotx tan echk taklen balaj yi ja bnix tanu. 25 Nchatz ilu bnol tetz yi mar yi chin xe nin. Yastzun najlchet jun coloj jilwutz txuc. At lmak, nin at cochok xe yi maratz. 26 Chon na chixon echk lmak barc tibaj. Nin chon najlij yi jun chin wutzilen txuc tul yi na biaj Leviatn, yi sachbil tuwu tanen. 27 Ilu akol chiwa cyakil yi e txucatz. Chiwan tu na chiban cyetz. 28 Na yi na taku, ntin bajsen na chiban cyetz. Nin na noj cun chicul. 29 Ma kol quil tzocu il scyej, na oc xyayil chiwi. Nin ko quil taku chixew, chiquimok, nin chocopon junt tir tetz xkol. 30 Poro ilu akol tetz chixew, na ilu bnol cyetz. Chastzun te na pucun chiwutz. Nin na yub junt tir yi cojbilu. 31 Yi teru keju quil sotz teratz. Nin na tzatzinu te cyakil yi bnixnak tanu. 32 Yi na xmay tzaju, quenin na yucan yi wuxtxotx. Yi na mac quenu yi echk wutz, na je pok sib scyej. 33 Jalen pek yi itzinet, swake inkajsbil tetz Wajcaw yi inRyosil. 34 Na klo waj yil tzatzin i te intxumun. Na ntin cun te i na jalet tzatzin wan. 35 Lok chisotz yi e juchul il yi ate wi munt.
j 104:17

Ciguea, itz jun txuc sak tej, yi mas nim swutz jun mam kol, nin ban na xicyin.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

555

SALMOS104,105

Chelk cun yi e mal nakatz swutz. Kake bin kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Kake bin kakajsbil tetz. Aleluya!k

Salmo 105
Katyoink tetz Kataj. Katxole yi tetz bi. Katxole scyetz cyakil wunak yi echk taklen balaj yi na ban. 2 Kabitzink tan taklen kej i. Katxole yi echk milawr yi bnix tan. 3 Ban kocsaj kib nim tan tu yi ato tcwent i. Katzatzink bin yi o yi kuklij kacul tej. 4 Kajake cheybil ketz tetz na at tetz porer. Kajake cheybil ketz tetz cyakil nin tiemp. 5 Ulk txakx tkacul, yi echk milawr yi bnixnak tan, tu cyakil yi echk cawl yi talnak i. 6 Ulk txakx tkacul tej, yi o, yi o xonl kajtzun Abraham, yi chakum Ryos, yi o xonl Jacow, yi jun yi jenak xtxaol i. 7 Na i yi Kataj, i kaRyosil, nin na cawun benen tzin wi munt. 8 Poro yi i tetz, quil tzel yi yol i te cul yi suknak tetz Abraham. Mpe nink chicy jun mil wekl wunak, ilenin tzelepon kab i te yi jun yolatz. 9 Inin nachij yi yolatz tan yi suknak tetz Abraham,l na iten nin yolatz talnak tetz Isaac. 10 Nchatz iten nin yolatz talnak tetz Jacow, tan chixomen yi e xonl Israel tej. Na ja bixe yi jun tratatz tan tetz ben kej ben sak. 11 Na je yol iej: Swake yi echk amal cwent Canan tzitetz. Yastzun yi herens swake tzitetz, stzun Ryos bantz. 12 Te yi tiempatz, quic mas chixonen yi e kamam kate, nin e cun awer nak ban. 13 Na ja chatij coboxintzi kej tulak echk amal nin tulak echk nacin. 14 Poro quinin tak Ryos amal scyetz chicontr tan cyoquen tan chibuchlen, ma na nin oc i tan maklen chiwutz yi e rey yi taw yi echk amalatz. 15 Na je yol iej: Quic tzitaj quen scyetz yi e wetz intanum yi txaij chet wan. Nin quic tzitaj quen tan chibuchlen yi e wetz elsanl intzi, stzun Ryos bantz. 16 Cu jun chin wej le cyetz chiamalatz tan Kataj. Quit ntak i chiwa. 17 Poro te yi ntaxk ul yi wejatz chiwutz yi e kamam kate, nsken bajx pon ep tan jalen Egipto. Na chon benen cayin ep scyetz aj Egipto, tetz jun esclaw.
1
k 104:35 Aleluya! Jun yol e hebrey yi na elepont Kake kakajsbil tetz Kataj Ryos! Sal 105:45; 106:48; Ap 19:1, 3,4, 6. l 105:9 Gn 12:7; 7:8.

Yi banl Kataj Ryos squibaj yi e xonl Israel (1Cr 16:7-22)

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS105
18 19

556

Loon yi tkan i tan calben tetz tan caren, nin oc jopij i xetze. Nin oc Kataj tan pilen jalen cun yi telen cun te yi yol yi sken tal ep scyetz yi e taj xtxu, scyuch yi e stzicy. 20 Poro yi rey yi na cawun te yi tiempatz le amal Egipto nin tak amal tetz ep tan telen liwr. 21 Nin oc i-tz tetz jun martoma tan quicylen cyakil yi at tu yi rey. 22 Nin oc i tan taklen cyajtzakl yi e mas ajcaw nin tijlculal yi ate tan cawun jak cawl yi rey. 23 Cyoponen tzun kamam Israel, yi na alchij Jacow tetz, le amal Egipto. Chon tzun chinajewentz chi awer nak le jun amalatz, yi nchatz na biaj Cam. 24 Poro ja je pucsal Ryos chiwutz. Nin mast cunin chichamil bantz chiwutz yi e aj Egiptojatz. 25 Nintzun tak Ryos amal scyetz yi e aj Egiptojatz tan contrin scyej. Nin e octz tan chisublen klo yi e chakum Ryos. 26 Chastzun te jen xtxaol Ryos Moiss tu Aarn tetz chakum i tan chibenen tan cyelsen tzaj yi e tetz tanum le amal Egipto. 27 Bnix winin echk milawr tetz Ryos cyan le amalatz yi na biaj Cam, nin nchatz le amal tzinunin tu. 28 Na, oc tzotz tan Ryos swutz kej. Nin tzotz nin tunin bantz benen tzin. Poro yi e aj Egipto quinin nquibit yi yol Ryos. 29 Nin oc cyakil a tan tetz chich, nin cyakil yi cay yi ate, e baj quim. 30 Ej nin je pucsal chiwutz yi e wo tul cyakil amal. Nchatz e baj ocpon xe cal yi rey. 31 Jilonen tzun Ryos junt tir, nintzun e saj jun coloj usil wac scyuch e ne us tan. Nin e ben loon benen tzin Egipto. 32 Nin tetz xel abal, ja saj jun chin wutzilen cub abal tan, yi cyan kak tan, benen tzin Egipto. 33 Nin tircun loonen echk wi uva tu wi ib yi awij cyan, tu cyakil echk tze yi at Egipto. 34 Jilonen tzun Ryos junt tir, nin e saj jun coloj sac tan bajsen yi cyujul. Quinin ajlben tetz yi jun coloj sacatz. 35 Tircun bajen yi echk ujul cyan yi at wiak cojbil nin quic nin jun xtze ban cyentz cyan. 36 Nchatz tircun chiquimen yi e bajx chicyajl yi e aj Egipto tan. 37 Cyelen tzaj tzuntz tan Ryos le jun amalatz. Cyan jun coloj oro tu sakal cyakun. Nin quic nin jun yabi chixol. 38 Winin chitzatzinen yi e aj Egipto yi cyelen tzaj, na winin chixoben scyetz. 39 Ja tak Ryos jun bocoj sbak tan bajxen cun chiwutz, nin jun bocoj kak tan chitxeken lakbal. 40 Ja chijak chiwa tetz, nin ja tak i tzichin scyetz. Ja noj chicul tan yi waj yi chon sajen tcyaj. 41 Ja pax yi wutz cub tan, nin ja el tzaj a.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

557
42

SALMOS105,106

Nin ja xon yi aatz le amal tzinunin tu, chi jun wutzilen tzanla. Na, nin ul txakx tcul yi yol i yi suknak tetz Abraham yi chakum, jun yol yi chin xan nin, yi quic rmeril tan qui telen cun tej. 43 Yastzun tulej Ryos yi telen tzaj tcyal yi e tetz tanum yi txaij che tan. Nternin na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt yi cyelen tzaj. 44 Nin ja tak i chiamal yi e mas wunak scyetz, tuml cyakil yi chimebil yi at scyuch. 45 Yastzun banak i, bantz chixomen te yi tetz cawl tu yi tetz tajbil. Kake bin kakajsbil tetz Kataj Ryos. Aleluya!

Salmo 106
Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Katyoink tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i. Quinin bajsben tetz yi banl talma i. 2 Cyal jun yi nink xcye tan talchen cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tan. Cyal jun yi nink xcye tan tyoin tetz te cyakil yi banak i. 3 Ban cyeri e yi na chiban tanen yi balaj, nin yi na chiban yi echk taklen yi jicyuch tej. 4 Nink nul txakx tculu yil tzocu tan banlen ban te yi tanumu. Lok nul txakx tculu yil tzul tzaju tan chicolpen. 5 Ink jun te yi banlu yi stakeu scyetz yi e txaij chet tanu. Lok chintzatzin chixol. Lok jal inkej chixol. 6 O len juchul il swutzu chi banake yi e kamam kate. Quic mu tal kaxac. Quic jun echk taklen balaj yi ja bnix kan. 7 Nchatz banake e kamam kate le amal Egipto. Quinin cyek chi yi echk milawr yi bnix tanu. Ja el te chicul yi banlu yi nchaju scyetz. Nin yi cyoponen tzi Cyak Mar ja choc tan contrin te echk cawlu. 8 Ma yi ilu teru Ta, ilenin ja chiclax tanu. Ja chaju yi poreru scyetz bantz jalen keju. 9 Na ja cu cabsalu yi Cyak Mar. Nin yi skejen, ja chicy tzaj yi e teru tanumu tcul. Chin skej nin ban yi jun beatz tanu. 10 Yastzun ntuleju tan chicolchen chikab yi e chicontr yi winin chichen chicul scyej. 11 Nin yi chicontratz tircun chiquimen xe a. Quic nin jun nclax cyen. 12 Yi quilol yi xtxolbilej ja cyocsaj yi yolu yi sukint tanu. Nin e octz tan taklen chikajsbil teru. 13 Poro yi telen coboxt kej, ja el cyakil yi echk xtxolbilatz te chicul, nin quinin jal chipasens tan chiwen yi txumijt cyen tanu scyej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chin pajol cawl nin yi e xonl Israel

SALMOS106
14

558

Ma na te yi ate le amal tzinunin tu, ja choc tan pilenu, nin tan cawenu, tan bnolu yi cyetz cyajbil. 15 Ilenin ja taku yi cyetz cyajbil poro xomij chicaws tej. Na ja ul jun chin yabil chiwutz yi nim e nchiquim tan. 16 Nchatz yi chinajewen cobox kej le jun amal, ja chich chicul te Moiss tu Aarn, yi e chakumu, yi xansan chet tanu. 17 Nin tan paj yi quilatz ja chiquim, na ja cu cabx yi wuxtxotx nin ja chiben tcul. Itzenlen nchiben tcul. Ja chiquim cyakil yi e tu Datn, scyuch yi jun txob tu Abiram. 18 Na ja oc chikakl chicyakil cun. Tircun yi e juchul ilatz chiquimen. 19 Nchatz yi cyoponen swutz yi wiwtz Horeb, e octz tan banlen jun teblal jun ne wac, yi oro cun. Nin e octz tan culajen. 20 Ja je chitxexul yi chiRyosil yi winin kej, nin e oc tan culajen teblal jun ne wac, jun tu txuc yi na baj chim tan. 21 El te chicul yi chiRyosil yi colpinl cyetz. Wech na bnixnak winin echk milawr tan le amal cwent Egipto, 22 le amal Cam, nin stzi yi Cyak Mar kale mbnixet winin echk taklen yi chin xowbil nin. 23 Yi bnixen echk taklenatz, ja klo oc Ryos tan chisotzajen chicyakil cun, ma na nin oc Moiss chixol tu Ryos tan qui chiquimen. Yi jun Moissatz txaijt i tan Ryos. Nin ja xcye i tan maysen cul Ryos, bantz qui toquen tan chixiten cun. 24 Nchatz yi ticyen cobox kej e opontz tzi mojom yi balaj amal yi sukint tan Ryos scyetz. Poro nicun yi quic xac le chiwutz cyetz na quinin kuklij chicul yi at Ryos tan quicheyen. 25 Na e oc tan yolchen Kataj Ryos xeak chinajbil, nin quinin e oc culutxum jak cawl i. 26 Chastzun te jen tkol i yi kab nin tal: Jun cun chiquimok yi eatz wan le amal tzinunin tu. 27 Nchatz chibne yi e chinitxajil, nin at e yi chelepon inxitul chixol yi e mas nacin yi quic cyetz chiryosil. 28 Nchatz cyak quib tkab chiryosil wunak yi na biaj Baal-peor. Nin baj chibel yi chitxixwatz yi e mas wunak yi na cyoy scyetz chiryosil yi banij cuntu tanen. 29 Tan yi cyajtzakl e oc tan taklen chich culal tetz Ryos. Chastzun te benen loon jun chin yabil chixol. 30 Poro yi yaj yi na biaj Finees nin bentz tan biylen jun scyeri e juchul ilatz. Chastzun te tanewen te yi jun yabilatz yi nsken ben loon chixol. 31 Quic tzun til Finees ban swutz Ryos tan yi xtxolbil yi ban i. Chastzun te tkol Ryos yi banl tibaj scyuch yi e tetz xonl tetz ben kej ben sak.m 32 Nchatz e octz tan xuxen Ryos tan sajen colpuj wi scyej le amal Meriba kale eltzit a wutz cub tan Ryos. Nin tan chipaj, juchul Moiss til.
m 106:28-31

Nm 25:1-13.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

559
33

SALMOS106,107

Na ja saj jun chich culal tej nin quinin tzicy tetz yi el tzaj cobox yol yi quinin tzatzin Ryos tej. 34 Nchatz quinin e octz tan chisotzajen yi e wunak yi talnak Ryos yi tajwen tan chisotzajen. 35 Ma na nin cyokbej quib scyuch yi e yi apart chiryosil nin ja chixom te cyetz chicstumbr. 36 Na ja choc tan culajen chiryosil yi e mal nakatz. Chastzun te e cu xitul Ryos. 37 Na nin e baj oc tan toyen chinitxajil tetz chitxixwatz chiwutz yi e demonio yi e chakum Bayban. 38 El chichel yi e yi quic quil. Na, el chichel yi chinitxajil, nin e octz tan toyen scyetz chiryosil yi e aj Canan. Nin tan yi chich yi el kojxuj ja jal til yi wuxtxotx. 39 Nin tan cyakil echk taklen cachi yi nchiban, ja chijuch quil. Na ja choc tan joplen wutz Kataj Ryos, na ja cyokbej quib tu junt chiryosil apart. 40 Sajen tzun colp wi Ryos scyej nin tal i: Quic woclen scyej yi e wunakatzej. 41-42 Ja tzun tak i amal scyetz tan chibenen pres chikab yi e awer nak. Ja choc jak chicawl yi e chicontr nin ja chibuchlij cyan. Junawes mel chitxix. 43 Winin tir oc Ryos tan chicolchen. Ma yi e cyetz quinin chixom te tajbil i. Ma na mast cunin nchiban yi cyetz cyajbil. 44 Poro ilenin el kajab Ryos scyej, na nin til i yi chin quixcuj nin ate cunt. Nin ja tbit i yi chitzi chikul yi na chok swutz i. 45 Na nin ul txakx yi yol i yi suknak scyetz. Chastzun te jen xtxixpul i yi tajtzakl, na winin banl talma i. 46 Na nicy nin yi chicontr yi e xonl Israelatz el chikajab scyej. 47 Kajcaw, ilu kaRyosil ko coleu. Ko jutzeu chixol yi e mas nacin, bantz kakol kakajsbil teru, na chin xan nin yi biu. Ko jutzeu chixol yi e mas nacin, bantz tetz cun kalma yil kak kakajsbil teru. 48 Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw yi kaRyosil yi o xonl Israel. Kake kakajsbil tetz i sbne opon tunintz. Lok kal len cyakil o: Yatzk sbantz. Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Aleluya!

TOIN WEKL TE ECHK SALMO


107:1150:6

Salmo 107
1

Katyoink tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i.

Winin banl talma Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS107
2

560

Nin quinin bajsben tetz yi banl talma i. Ban kak kakajsbil tetz cyakil o yi ja kaclax tan, yi o yi ja kaclax chikab yi e kacontr. 3 Na ja ko cu jutzil. Ja kel tzaj tcyal tulak echk nacin yi ate jen tzin tu cwen tzin nin yi ate telen tzin tu toquen tzin. 4 Txakxnako tulak echk amal tzinunin tu, quit njal tkanil kabe kan tan koponen tnum. 5 Ja katij wej tu saktzi. Txant nin qui nkaquim. 6 Poro te yi ato tul sotzaj culalatz nintzun cu kawutz tetz Kajcaw, nin ja kel liwr tan tkab yi jun quixcujatz. 7 Nin ja chaj i jun balaj be sketz tan koponen le amal kalel katet. 8 Kake kakajsbil tetz Kajcaw, na winin banl talma i. Na na el kajab i skej. 9 Na ja tak i kuca yi nkaquim tan saktzi. Nin ja tak i kawa yi nkaquim tan wej. 10 Ja kaxom nim tiemp tul tzotz wutzil. Ja kabisun na calijcho tul caren tanen. 11 Yastzun nkaban tan paj yi nkapaj yi cawl yi witz Ajcaw. Quinin nkaxom te yi tetz tajbil. 12 Ja tak i amal tan katijol winin quixcuj. Ja katij quixbel echk akun. Ja kacu, nin cyal mmoc il tan kucheyen. 13 Poro te yi ato tcul echk sotzaj culalatz nintzun cu kawutz tetz Kajcaw. Nin ja kel liwr tan tkab yi jun quixcujatz. 14 Ja kel tzaj tan tul yi jun tzotz wutzilatz. Nin ja kel liwr tan tkab echk carenatz. 15 Kake kakajsbil tetz Kajcaw, na winin banl talma i nin na el kajab i skej. 16 Je jakul i yi echk puert yi brons cun. Puchij cunin sajen echk puertatz yi chich cun. 17 At e yi ja chitij winin quixcuj, nin e len cun yabi tan paj yi quil yi nchijuch, na qui nin pujx cyan yi mbi nchiban. 18 Quit na tak nin tib chiwa tan paj mut nin qui nchiquim. 19 Poro te yi ate tul echk sotzaj culalatz, nintzun cu chiwutz tetz Kajcaw. Nin ja chel liwr tan, tkab yi jun quixcujatz. 20 Nin yi cawunen i, ja ul yos scyuch. Quit tzun nchiquimtz. 21 Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Na winin banl talma i, na na el kajab i skej. 22 Koye bin katxixwatz tetz i tan katyoil yi banl talma, nin ban katxol yi echk taklen balaj yi na ban i. 23 Nchatz e ban yi e aj cayinl scyuch yi e yocol yi ilenin na chixon wi mar tu cyetz chibarc. 24 Te yi na chixon wi mar, na quil yi echk taklen balaj yi bnixnak tan Kajcaw. 25 Poro yi cawunen Kajcaw nin saj jun chin wutzilen cyekek tan cheken yi mar. 26 Nin yi pakbil yi maratz oponen cun jalen xe cyaj, nin oponen cun jalen xe mar. Ma yi e aj pyajatz winin tzun chixobentz tan paj. 27 Winin chilucnewen tan xow. I cun cyuch kbarel tanen. Quic chixac tu yi cyetz cyajtzakl yi na aw cyan. 28 Poro te yi ate tul echk sotzaj culalatz nintzun cu chiwutz tetz Kajcaw. Nin ja chel liwr tkab yi jun sotzaj culalatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

561
29

SALMOS107,108

Nintzun tane yi cyekekatz tan. Nchatz ban yi pakbil mar, numewen nin ban cyakil. 30 Yi quilol yi aj pyajatz yi numewen tircun, kalenas tzun chitzatzinen, nin e opontz tan Ryos le amal kale atit cyopombil. 31 Kake kakajsbil tetz Kajcaw, na winin banl talma i, nin na el kajab i skej. 32 Tajwen kak kej i yi na kamol cun kib kacyakil cun. Nchatz eu wi banl wi tetz tnum, cyakeu chikajsbilu tetz. 33 Yi Kajcaw ban na jal tzanla tan tu echk cwa le echk amal tzinunin tu nin le echk amal yi skajwutz. 34 Ma yi echk cojbil yi na tak ujul quit na tak balaj cosech tan paj yi quil yi e wunak yi najlche swutz. 35 Ma yi echk amal tzinunin tu, na oc tan tetz lawun. Nin yi skajwutz na oc tan tetz sijabil. 36 Chon tzun na chinajan yi e yi at tajwen scyetz. Chon tzun na bnix chitnumil tul echk amalatz. 37 Na cyawaj ujul swutz echk amalatz. Na cyawaj echk uva, nin na je balaj cosech cyan swutz. 38 Ryos na akon banl tibaj. I na pucsan wutz yi cyawun yi awnan che cyan. 39 Ma yi ko na chiquim jujun cyakun yi e yi na chitzan tan chibuchlen, nin ko na cutzaj tajlal chixonen tan paj yi e yi na chitzan tan taklen bis okl scyetz, 40 na oc Ryos tan chicawsen yi e buchul cyetz. chitxakxok cyeratz tu chibe. Tu chipacap tlentu tbe. 41 Na oc Kajcaw tan quicheyen, nin tan chimaysen yi e yi na chibisun. Na chuy tajlal xonen yi chinajal chi na ban jun kuj cneru yi na pucun chiwutz. 42 Yi na quil yi e balaj wunak yi xtxolbilej na chitzatzin tej. Ma yi e mal nak quic jun yol na cyal cyeratz. 43 Yi e yi at cyajtzakl, tajwen choc tan xtxumlen yi echk xtxolbilatz. Nin tajwen tan telen chitxum tetz yi banl talma Kajcaw.

Salmo 108
Wajcaw, ilu inRyosil. List wutanen tan taklen inkajsbil teru. List tanen walma tan taklen keju. Swake inkajsbil teru. 2 Tetz cun walma swake inkajsbil teru cyakil jalchan. Xconk echk kbetz tan taklen keju chi tanen arpa tu salterio. 3 Tzimbitzij echk bitz swutzu tan taklen keju Wajcaw chiwutz cun cyakil wunak. Quic na ban alchok jilwutz wunakil. 4 Na yi ilu teru Wajcaw winin xtxaxl talmau skibaj, na icynak cun swutz yi tcyaj. Ban kuke kacul teju na na el kabu te yolu.n
1
n 108:4

List wutanen tan taklen inkajsbil tetz Wajcaw (Sal 57:7-11; 60:5-12)

Sal 36:5.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS108,109
5

562

Ma jalu ilu inRyosil yi ilu teru winin poreru. Na ilu na cawunu tibaj cyakil echk taklen yi at benen tzin tcyaj. Nin yi banlu at benen tzin wi munt. 6 Ma jalu bin tbiteu yi na cu kawutz teru. Sajku tan kucheyen tan yi teru poreru. Che coleu yi e yi na peku scyej. 7 Na je bin yoluej Wajcaw, yi talnaku: Tetz cun walma yil noc tan jatxlen cun yi amal Siquem scyetz yi e intanum. Nchatz lwulej yi kajlaj Sucot. 8 Nchatz cyakil yi amal cwent Galaad tu Manass, na wetz cun tircun. Ma yi amal tetz Efran, nicun tanen tetz chi tanen jun casco te inwi. Ma yi chiamal yi e aj Jud, chon tanen tetz chi tanen jun txamij yi tzamij wan. 9 Ma chiamal yi aj Moab, yastzun yi amal kale na chintxajonet, kale na intxaj wit inkab. Ma yi chiamal yi e aj Edom, colbil tu inxajab teratz. Ma yi e filistey, chinchink yil chinxcye scyej. 10 Ma jalu Wajcaw, na scyetz jun yi sbajxok skawutz tan kaxcyewen scyej yi e kacontr yi ate tul jun tnum yi at chin tapij soltej? Na scyetz jun yi sbajxok skawutz tan koponen tan oyintzi scyej e aj Edom? 11 Cyal binatz, na ja ko cyaj cyen tilolu. Quit na xomu skej yi na kel tan oyintzi. 12 Poro Ta, qui pe tzel kajabu skej? Ko cheyaju chikab yi e kacontr. Na yi o ketz quic nin ketz kaxac. 13 Poro yi nink xomu skej, jun cun skaxcyek scyej yi e kacontr, na ilu tzocoponu tan chixiten cun chicyakil cun.

Salmo 109
Ilu inRyosil, tbiteu yi intzi inkul, quik tew tibu tzinwutz. Na yi e laj scyuch yi e mal nak na chitzan tan inyolchen. Nin lajil cun na chitzan tan xtxumlen cun swej. 3 Ja wit chimbaj chisutil, nin na chitzan tan injislen. Quic wetz wil, poro na cyaj choc tan imbiylen. 4 Yi na inchaj yi lok ib scyetz, oyintzi chint na chiban swej. Poro yi in wetz, jalt nin cuchen cheybil wetz na imban teru. 5 Ej nin yi na imban jun ban scyetz, contr chint na chiban swej. Nin yi na inchaj yi lok ib scyetz, chichen chint na ban chicul swej. 6 Chastzun te lok choc swutz jun pujul xtisya yi chin mal nin i. Lok tal yi cyetz chiyolol tan taklen mas quil. 7 Lok tal yi jun pujul xtisyaatz yi e aj paj. Lok xcon iten nin chiyol tan lajluchaxen yi e aj paj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi jakol Luwiy chicaws yi e contr i swutz yi witz pujul xtisya

563
8 9

SALMOS109

Lok chiquim chan, nin apartk cambij te yi chimebil. Nink chicyaj chinitxa tetz meba. Nink chicyaj quixkel tetz xmalcanil. 10 Nink chel yab yi chinitxa tan rmosumin. Nink chel lajun xe tal chipach yi pentlen tu at. 11 Nink cambaj yi akol cmon cyakil chimebil. Lok chicyaj nin yi e awer nak cyakil echk taklen yi at scyuch. 12 Nin cyal nin junk tzel kajab scyej, nka scyej chinitxa yil chicyaj meba. 13 Nink chisotz cyakil yi chixonl. Nink chel cun swutz chicyakil cun. 14 Ta, lok tzul txakx tculu yi quil yi chitaj chitxu. Quil stzajscunu yi quil yi chitxu. 15 Nink tzatij yi quil swutzu, nin quitk nawsij chibi sbne opon tunintz. 16 Yi eatz quic jun tir yi jak el chikajab scyej yi e tal prow yi buchijche. Ma na ja choc tan chibuchlen mas nin tan chibiylen cun. 17 Yi cyetz cyajbil Ta, itz tan chipotzen yi e balaj. Che potzaj binu yi e cyetz. Quinin e jak banl jun. Qui tzunk ltaku yi cyetz chibanl. 18 Nink che jop cunu tul yi ilcol chi na jopx kawankil tan yi bech ketz. Nink tzoc yi chonal yi echk ilcolatz le chiwankil nin le chibakil chi na oc lajp a tu aceit te buy. 19 Nink chijopx tan yi ilcol chi na jopx chiwankil tan yi bech cyetz. Nin nink tzoc tan chipachen cun chi na ban jun sinch. 20 Yastzun tulej Wajcaw yi e incontratz yi na chitzan tan inyolchen. 21 Ma yi ilu teru Wajcaw chin quicylej binu, bantz jalen yi teru keju. Chin coleu tan yi banl talmau. 22 Na quict mu inxac nin chin buchijchin nin. Nin chin chon nin yi walma. 23 Tzan welen cun swutz chi na xit tib jun muj. Tzan imbenen tan cyekek chi na bajij te jun tal prow sac yi na ben tan cyekek. 24 Ej nin na num wukan tan paj yi quit na chinwan. Quict incatzaj tan paj yi quict inwa. 25 In tlentunin chitzelbetz wunak jalu. Na yi na quil inwutz tzeen tu na chiban swej. 26 Chin cheyaj binu Wajcaw. Na ilu inRyosil. Chin colpeu tan banl talmau. 27 Nink tzel chitxum yi e incontratz yi itz ilu yi nchincolon tan yi teru chamilu. 28 Mpe nink choc tan incunsen, quic na ban ko atu tan wucheyen. Nink tzel chitxix yil jal tzatzin tetz wetz. 29 Lok jal jun chin txixwen scyetz yi e incontratz. Nink pujx cyan yi chin txixwil nin chiwutz. 30 Ma jalu swake inkajsbil tetz Wajcaw tetz ben kej ben sak. Swake inkajsbil tetz, chiwutz cun jun coloj wunak. 31 Na i chiyolol yi e tal prow yi buchij che. Nin na che colpuj chikab yi e yi na cyaj choc tan chibiylen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS110,111

564

Salmo 110
Yi wutzilen Kataj Ryos, ja tal i tetz Wajcaw: Colchen cun tzinxlaj, jalen cun yil choc yi e acontr wan jak awukan.o 2 Chon tzaklok yi keju tan cawun le tnum Sin, nin mben loon yi cawlu jalen yil choc cyakil yi e contru jak tkanu. 3 Nin yil xcyeu te cyakil yi e contruatz, chijatxe quib yi e tanumu jak cawlu. Na chul nil cyakil yi e xicy tan cheyenu te yi oyintzi. Nin yil chul, jopxok cyakil yi echk juwtz yi at Sin cyakun chi na ban yi kab chew yi na ul skil. 4 Ej nin nchatz at jun yol yi sukint tan Kajcaw kaRyosil yi quic rmeril yi quik tzel cun i tej, itz: Yi a awetz a pale tetz ben kej ben sak, na nicun amunl chi yi munl Melquisedec.p 5 Ma yi Kajcaw yi kaRyosil xomok tzawej tul oyintzi. Nin yil saj colp wi i scyej yi e rey chelk cun tan swutz. 6 Stke i chicaws yi echk nacin, nin chin tenajin nin chibne alma tan. Nin che cambaje i cyakil yi rey yi ate benen tzin wi munt. 7 Ej nin te yi na xon Kajcaw tul oyintziatz, sbajk yi tal a tan yi na xon lakak echk siwun. Nin tan yi tal aatz sjalokt walor i tan chibiylen cun mas yi e contratz.
1

Stke Ryos kej yi kareyil

Salmo 111
Kake kakajsbil tetz Kataj Ryos. Tetz cun walma swake inkajsbil tetz Kataj Ryos lakak echk chamon ib yi na bajij chixol yi e balaj wunak. Tetz cun walma swake inkajsbil tetz chiwutz cyakil wunak. 2 Chumbalaj nin yi echk taklen yi na bnix tan Kajcaw. Nin alchok scyetz yi na el talma tej na oc tan xtxumlen. 3 Na yi echk taklen yi na bnix tan Kajcaw, chumbalaj nin, nin chin elsbil alma nin. Chumbalaj nin yi cawl i nin quil sotz tetz ben kej ben sak. 4 Nin yi echk taklenatz quic rmeril yi nink tzel te kacul. Na yi Kajcaw winin xtxaxl talma skibaj, nin winin na ok cul skej. 5 Na na che cachaj yi e yi na cyak kej i. Nin quinin na el te cul yi yol yi sukint tan scyetz. 6 Ja lajluchax chiwutz yi e tetz tanum yi echk taklen balaj yi mban. Na ja tak i yi chiluwar yi e wunak yi quic na cyocsaj scyetz yi e tetz tanum. 7 Nin quic til i te yi echk taklenatz yi na ban. Ban kuke kacul te yi tetz cawl.
1
o 110:1 Mt 22:44; Mc 12:36; Lc 20:42-43; Hch 2:34-35; 1Co 15:25. 7:17, 21. p 110:4

Kake kakajsbil tetz Ryos tan yi echk taklen balaj yi na ban

Gn 14:18-20; Heb 5:6; 6:20;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

565
8

SALMOS111-113

Na quil txixp tetz ben kej ben sak. Nin chin tzaknak cunin, quic mu jetxil yi echk cawlatz. 9 Ja chel liwr yi e tetz tanum tan, nin ja bixe yi trat i scyuch tetz ben kej ben sak. Na yi kaRyosil chin xan nin i. Nin winin na kel yab te yi balajil i. 10 Yi ajtzakl yi mas balaj itz yil kak kej Ryos. Na yi e yi na cyak kej Ryos, yastzun yi e yi chin tzaknak cun e tu chitxumun. Kake bin kakajsbil tetz Kataj Ryos.

Salmo 112
Kake kakajsbil tetz Kajcaw yi kaRyosil. Ban cyeri e yi na cyak kej Kajcaw, yi e yi na chixom te yi tetz cawl. 2 Na yi chixonl yi e yi jicyuch te cyajtzakl, sjalok cyetz chibanl swutz Ryos, nin tzaklok chikej tzonej wuxtxotx. 3 Nin yi eatz yi jicyuch te cyajtzakl, sjalok winin chimebil, nin ilenin chocopon tan quicheyen yi e yi at tajwen scyetz. 4 Nin te yi echk tiemp yi at tzotz wutzil wi munt sjalok jun cyetz chitxekbil. Yi e cyetz na el chikajab scyej yi e yi at tajwen scyetz. Nin winin xtxaxl cyalma. 5 Na yi e balaj, tetz cun cyalma na cyak cmon. Nin chin jicyuch nin cyajtzakl te echk negos yi na chiban. 6 Chastzun te cyal cunin na chicwet tul il, nin ilenin snawsok cyetz chibiatz. 7 Ej nin qui na chixob cyeratz te echk taklen yi sbajok ek cap na yi cyetz chitxumun chon ajlij te Kajcaw. 8 Chin quiw nin quitanen, qui na chixob tetz jun, nin tzeen tu na chiban scyej e chicontr. 9 Nin yi e yi jicyuch te cyajtzaklatz, ilenin na cyak cheybil cyetz yi e tal aj rmosuminl. Nin quic nin mu tal xtxixwilil chiwutz cyeratz. 10 Poro yi e mal nakatz, winin na chich nin chicul yi na quil nin chiwutz yi e balajatz. Nin tan paj yi quic rmeril tan chixcyewen scyej, na saj jun chin chich culal tetz cyetz, na quil chicambaj yi cyajbil tan chipotzen yi e balaj.
1

Ban cyeri yi e yi jicyuch tej cyajtzakl

Salmo 113
Kake kakajsbil tetz Kajcaw yi o chakum i. 2 Kake kej yi tetz bi jalu nin sbne opon tunintz. 3 Cyakeu chikajsbilu tetz yi eu yi ateu telen tzin nin toquen tzin. 4 Na i ajcaw tibaj cyakil echk nacin.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kajsbil tetz Kajcaw

SALMOS113-115

566

Chin wutzilen nin yi tetz kej. Nin quic stzajsbil wi. 5 Cyal jun yi chon nink chi tanen i, na chon najlij i jalen tzin tcyaj. 6 Nin na coe tzaj i tan xmayen yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 7 Yi e yi quic ate cunt, na chije tzaj tan tcul mebail. 8 Nchatz na tak i amal scyetz tan chicolewen chixlaj yi e witz ajcaw, yi cyajcawil yi tetz tanum. 9 Na tak chikej yi e xnan yi quic cyalbil. Na yi na el tiemp na jal cyal tan yi tetz porer. Nin na chitzatzin le cyetz chinajbil. Kake bin kakajsbil tetz i.

Salmo 114
Yi cyelen tzaj yi e kaxonl Israel, yi e xonl Jacow, le tnum Egipto, yi chiamal yi e awer nak, 2 yastzun yi cyoquen yi e xonl Jud tetz najbil Ryos. Nin yastzun yi cyoquen yi e aj Israelatz jak cawl i. 3 Ej nin yi benen tilol yi mar yi e xonl Israelatz, ja tzun el ojk chiwutz tanen. Nin yi a Jordn ja aj le jenak. 4 Nchatz yi echk juwtz, ja chitzitpun chi na chiban yi e tal ne chiw scyuch e ne cneru. 5 A mar, mbi tzuntz yi ncel ojk? Nin a a Jordn mbi tzuntz yi ncaj le jenak? 6 Nchatz axwok echk juwtz en mban yi nxocwok tan tzitpun chi na chiban e ne chiw scyuch yi e tal cner? 7 Poro ban ko na lucne yi wuxtxotx swutz Kajcaw yi Ryosil Jacow. 8 Na ja xcye i tan xtxixpen echk wutz cub tetz lawun, nin nchatz yi echk cub tetz bom.
1

Yi na ul txakx tkacul yi cyelen tzaj yi e kamam kate Egipto

Salmo 115
Ilu Kataj quil taku ketz kakej, quil taku yi kajsbilu sketz. Ma na lok jal teru keju, tan tu yi lok ib yi at tuchu. Lok jal teru kajsbilu, tan tu yi ilu teru ilu taw yi bintzi. 2 Nxac na choc yi e yi na chimeje chiwutz yi echk taklen yi banij cuntu, tan jaklen sketz: Lok cyeru chiRyosilu? chech. 3 Na yi ilu teru yi ilu kaRyosil chon at teru jalen tzin tcyaj. Nin ilu bnol tetz cyakil yi tajbilu. 4 Poro yi chiryosil yi e wunakatz, banij cuntu tanen tan oro nka tan sakal tu. Nin wunak tu bnol cyetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Kataj Ryos ntin i at kej

567
5 6

SALMOS115,116

At chitzi poro qui na chijilon. At chiwutz poro qui na chixmayin. At chichin poro qui na quibit jun yol. At chiju poro qui na chisakon. 7 At chikab poro qui na chimacon. At quikan poro qui na chixon. Nin quic jun yol yi najk eltzaj le chitzi. 8 Nin yi e bnol cyetz, nicun e scyuch yi chiryosilatz. Nchatz yi e yi na kuke chicul scyej, nicun e scyuch. 9 Ma axwok intanum, axwok xonl Israel kukek icul te Kataj Ryos na i na ko cheyan nin i colol ketz. 10 Nchatz eu, eu kapaleil, kukek icul te yi Kajcaw yi kaRyosil na i na ko cheyan nin i colol ketz. 11 Nchatz eu yi na cyaku kej yi Kajcaw yi kaRyosil, kukek chiculu tej, na i na ko cheyan nin i colol ketz. 12 Ja kul txakx tcul i, nin stke yi banl skibaj. Stke yi banl i skibaj yi o xonl Israel. Nin stke yi banl i squib yi e pale. 13 Na stke i yi banl scyetz yi e yi na cyak kej i. Quic na ban ko e nim nka e juy. 14 Lok tak Kataj Ryos jun coloj chinitxajilu. Lok tak i jun coloj chimamu. 15 Lok tak yi Kajcaw yi kaRyosil yi banl i squibu yi Kajcaw yi bnol tetz yi tcyaj nin yi wuxtxotx. 16 Yi tcyaj, itz tetz Kataj. Ma yi wuxtxotx, Ryos mmakon scyetz wunak. 17 Poro yi e yi ja wit chiquim, yi e yi ja chiben le amal kale cyal jun na jilon, quic rmeril yi nink cyak chikajsbil tetz Kataj Ryos. 18 Ma yi o ketz kake kakajsbil tetz. Kake tetz i, jalu nin sbne opon tunintz. Lok cyak wunak chikajsbil tetz Kataj Ryos.

Salmo 116
Winin na chimpek te Kajcaw, na ja tbit i intzi inkul. 2 Na na tak amal tan tbiten yi mbi na injak tetz. Chastzun te ilenin tzinnawse yi tetz bi. 3 Jalt nin tan wajen chixol yi e alma, na nsken chintxamxij takun quimichil. Poro ja oc Kajcaw tan impujlen. 4 Quimichtlen tu atinet yi mmel intzi tetz Kajcaw tan jaklen cheybil wetz. Chon mel intzi tetz i, na i inRyosil. Nin ja opon tokl walma kale atitet i. Chastzun te, ja tbit i yi intzi inkul. 5 Na el kajab i skej. Nin yi na oc i tan pujlen xtisya, qui na xom wi te jun mal nak. Bintzi nin na el kajab i skej. 6 Na oc i tan chicolchen yi e sloj wunak. Na yi woquen wetz wutz pem, ja oc i tan wucheyen. 7 Chastzun te, jalu quict tzimbislej, na chumbalaj nin ban i swej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Katyoink tetz Ryos

SALMOS116-118
8

568

Na ja nel liwr tan tkab quimichil. Quit na el taal inwutz jalu. Quit chinje trimp. 9 Te yi cobox kej yi atin tzonej chixol yi e yi itz e, tzinjoye puntil tan qui injuchul wil swutz i. 10 Ilenin ja kuke incul te Wajcaw. Wech na sken el intxum tetz yi nim il wutanen. 11 Te yi atin tul sotzaj culal, cyal jun oc tan wucheyen. Chastzun te walol: Quic rmeril tan kukewen kacul te jun, na e cun laj. 12 en tzimban tan chojlen tetz Kajcaw yi mbi cun ban i swej? 13 Swoye yi jun lak taal uva teru Wajcaw, na yi jun lakatz na chaj yi na chintzatzin, na ja chincolpij tanu. Ilenin tzinnawse yi biu yi na noc tan tyoin teru. 14 Nelepon cun te yi inyol yi insuknak teru. Nin chiwutz cunin yi e nim juy, tzimbne tanen yi echk taklen yi insuknak teru. 15 Winin na bisun Kajcaw, yi na chiquim yi e tetz, yi e yi xansan che tan, yi e yi chon kuklij chicul tej. 16 Ilu Wajcaw, in chakumu, in xconsbetzu. Nin in tal yi chakumu. Ja nel liwr tanu, na ja xcyeu tan pujlen yi echk akwil, yi calbil wetz. 17 Swake intxixwatz teru yi na chaj yi na chintyoin teru. Nin yil noc tan tyoin teru, ilenin tzinnawse yi biu Ta. 18 Nelepon cun te yi inyol yi insuknak teru. chiwutz cunin yi e nim juy tzimbne tanen yi echk taklenatz. 19 Tzimbne tanen le tnum Jerusaln. Tzimbne tanen le teru calu. Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw, yi kaRyosil.

Salmo 117
Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Nchatz yi eu yi ateu lakak nacin, yi eu yi ateu lakak tnum, cyakeu chikajsbilu tetz. 2 Na chumam nin yi banl talma i skibaj. Nin yi balajil i at nin tetz, tetz ben kej ben sak. Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw yi kaRyosil.
1

Kajsbil tetz Kajcaw

Salmo 118
Chityoinku tetz Kataj Ryos, na chumbalaj nin i. Na yi banl talma i, quil sotz teratz. 2 Tajwen yil cyalu, cyakil yi eu xonl Israel: Yi banl talma Kataj, quil sotz teratz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chin cham nin Kajcaw

569
3

SALMOS118

Tajwen yil cyal cyakil yi e pale: Yi banl talma Kataj, quil sotz teratz. 4 Tajwen yil cyal yi e yi na cyek chi i: Yi banl talma Kataj, quil sotz teratz. 5 Te yi atin tul sotzaj culal, ja injak cheybil wetz tetz Kataj Ryos. Ja tbit i intzi inkul, nin ja nel liwr tan. 6 Xomij Wajcaw swej, chastzun te quit chinxob tetz alchok taklenil yi na chitzan wunak tan xtxumlen swej.q 7 Xomij swej, nin na tzan i tan wucheyen. Swile yil chel cun swutz yi e yi na chich chicul swej jalu. 8 Mas balaj yil kuke kacul te Kataj Ryos, swutz yi chonk kuke kacul scyej wunak. 9 Mas balaj yil kuke kacul te Kataj Ryos swutz yi chonk kuke kacul scyej yi e bajxom yi at chikej. 10 Cyakil yi echk nacin ja chul tan oyintzi swej, poro tan porer Kataj Ryos ja chinxcye scyej. 11 Nsken chincyaj chinicyal poro tan porer Kataj Ryos ja chinxcye scyej. 12 Ja chisaj nil swej chi na chiban yi e akak. Poro jalcunin nxit chiwalor, chi na ban yi na oc kakl txix yi jalcunin na el cun swutz. Tan porer Kataj Ryos ja chinxcye scyej. 13 Ja choc tan impitlen nin tan injen trimp, poro list mmul Kataj Ryos tan incolchen. 14 Chastzun te na wak inkajsbil tetz Wajcaw na i na akon inwalor. I colol wetz. 15 Yi e balaj wunak na chitzan len tan bitz xeak chical, na ja chixcye te chicontr. Je na tal chibitzej: Tan porer Kataj Ryos ja katxacon scyej. 16 Chin xowbil nin yi porer Kataj Ryos, nin tan yi tetz poreratz, ja kaxcye scyej kacontratz. 17 Quil chinquim, ma na tzintxole yi echk taklen balaj yi mban Kajcaw swej. 18 Ja chincawsaj Ryos poro qui nin chinquim tan. 19 Jakwoken bin yi sawanil yi templo kale choquet yi e balaj wunak. Na nocopontz tcul tan taklen inkajsbil tetz Kataj. 20 Yi jun sawanilatz, itz yi sawan yi xconk tan Kajcaw. Nin ntin yi e balaj chocopon tul. 21 Chintyoink teru Ta, na ja tbitu intzi inkul, na ilu colol wetz. 22 Na yi cub yi quic xak chiwutz yi e bnol cal, yastzun yi cub yi mas tajwen tan xconen.r 23 Kataj Ryos i txumul tetz yi xtxolbilasej. Ej nin chumbalaj nin yi tetz xtxumun. 24 Jalu, yastzun yi kejlalil yi ja oc Ryos tan banlen yi tetz tajbil. Katzatzink bintz. 25 Ta, na cu kawutz teru. Ko coleu. Nink taku kabanl. 26 At banl Kataj tibaj yi junej, na Kataj Ryos nchakon tzaj, chech wunak sbne.
q 118:6

Sal 56:4, 11; Heb 13:6.

r 118:22

Lc 20:17; Hch 4:11; 1P 2:7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS118,119
27 Yi

570

Nchatz yi o ketz yi o pale, skale: At banl Kataj tzitibaj. ketz Kajcaw, i yi kaRyosil, i akol kajtzakl. Kaweke bin cyakil yi amal tan katzatzinen. Kacyaje nin echk buch jalen te yi tuc yi altar, bantz yuben. 28 Chintyoink teru Ta, na at winin keju. Swake inkajsbil teru, na ilu inRyosil. 29 Chityoinklenu tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i. Chityoinku tetz, na qui bajsben tetz yi banl talma i skibaj.

Salmo 119
Taklen kej yi Yol Kataj yi tzibant cyen ALEF -1-

Ban cyeri e yi jicyuch te cyajtzakl, yi e yi na chixom te yi chusun Kataj Ryos.s 2 Ban cyeri e yi na chiban tanen yi tetz cawl, yi eatz, yi tetz cun cyalma xomche te cawl i. 3 Na yi eatz yi na chixom te cawl Ryos, qui na chijuch quil. 4 Na yi ilu teru Wajcaw, ja cawunu tan kaxomen te yi teru cawlu, nin tajwen tan kabnol tanen. 5 Nink chinxcye tan banlen tanen yi teru cawlu. 6 Qui tzun klo tzel intxix yi nink chinxcye tan banlen tanen. 7 Yil tzel intxum tetz yi echk cawluatz, swake inkajsbil teru tetz cun walma. 8 Tzimbne tanen yi teru cawlu. Quik nel te culu Ta.
1

Mbi tajwen tan bnol jun xicy tan qui benen tul il? Tajwen tan xomen te yi yolu Ta. 10 Tetz cun walma chinxomok teju Ta. Quil taku amal tan imbenen tul il. 11 Ja incol yi yolu te walma, bantz qui injuchul wil swutzu. 12 Wajcaw! swake inkajsbil teru na at keju. chajeu bin yi mero tajbilu swetz. 13 Ilenin na innawsaj cyakil yi echk cawlu yi at te walma, yi echk cawlu yi alijt cyen tanu. 14 Winin na chintzatzin yi na noc tan banlen tanen yi echk cawluatz.
9
s 119:1 At junak cob weklil yi Salmo 119, nin te cyakil yi echk linea tul echk weklatz na xetij tan junt letra tetz yi alfabeto hebrey. At junak cob letra tul yi alfabetatz. Na xetij tan yi letra ALEF jalen te yi letra TAU. Qui na kaxcye tan kaxomen te yi jun ajtzaklatz le kayol. Chastzun te ntin ja xcon echk letra le hebrey kan tan chajlen yi jujun weklatz.

BET -2-

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

571
15

SALMOS119

Na na chintzatzin tej swutz alchok jilwutz mebil. Chastzun te chon ajlij incul te yi yolu, nin na noc tan xtxumlen. 16 Na tak winin tzatzin swetz nin quic rmeril tan telen yolu te incul.
GUIMEL -3-

yi banlu swibaj Ta, na in chakumu, nin na imban tanen yi yolu. 18 Tcyaj lenu yi tzotz wutzil yi at swej, bantz telen intxum te yi balajil yi chusunu. 19 Quic wetz incwent te yi muntej, qui bin ltewu yi cawlu tzinwutz. Na chon ajlij incul teju. 20 Winin na el walma tan telen intxum te yi teru tajbilu Ta. 21 Makeu chiwutz yi e mal nak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, yi e yi qui na chixom te yi yolu Ta. 22 Xit cunu yi echk cachi yol yi na tzan yolchen swej, na na chintzan tan banlen tanen yi cawlu. 23 Nchatz at witz ajcaw yi na chitzan tan joylen puntil tan impotzen. Ma yi in wetz yi in chakumu, ja noc tan xtxumlen yi yolu tan jalen yi inwalor swutz yi yolbil wetz. 24 Winin na chintzatzin yi na noc tan xtxumlen yi cawlu, na yastzun na jalet yi cheybil wetz.
DALET -4-

17 Taktzaju

Na ok incul tan bis okl. Poro taktzaju tzatzin swetz chi sukint tanu le yi yolu. 26 Na ja intxol cyakil yi en wutanen teru, nin ja el kajabu swej. Ma jalu chin cheyaju tan telen mas intxum te yi tajbilu. 27 Taku wajtzakl tan telen intxum te yi cawlu, na na waj noc tan xtxumlen cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tanu. 28 Tzan welen cun swutz tan yi bis okl yi atin cun. Chastzun te chin cheyaju tan kukewen incul te yi yolu yi sukint tanu. 29 Cyajlenu yi echk ajtzakl yi at le intxumun yi cyan lajil tuch, nin chin cheyaju tan telen intxum te yi teru tajtzaklu. 30 Na ja bixe intxumun tan walol yi bintzi, na na waj chinxom te yi teru cawlu. 31 Wakont wib tan inxomen te cawlu Ta, qui bin ltaku amal tan telen intxix chiwutz wunak. 32 Nternin na el walma tan imbnol tanen yi teru cawlu. Na na taku winin tzatzin te walma.
25

33

Ma jalu Wajcaw, chin cheyaju tan inxomen te yi cawlu yi tzibant cyen, nin tzimbne tanen jalen yil chinquim.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HE -5-

SALMOS119
34

572

Taku wajtzakl tan telen intxum te yi chusunu, nin tzimbne tanen tetz cun walma. 35 chajeu puntil swetz tan inxomen te yi teru tajbilu, na na tak tzatzin swetz yi na imban tanen. 36 Chin cheyaju tan telen walma te teru cawlu, nin nketz te yi echk ganans yi xomij echk lajil tuch. 37 Quil taku amal swetz tan telen walma te echk taklen yi quic na tak. Ma na chin cheyaju tan inxomen teju. 38 Elk cunu te yi yolu yi sukint tanu swetz, na na wek chiu. 39 Cyajlenu yi echk yolbil wetz yi na tak sotzaj culal swetz. Na chumbalaj nin yi tajtzaklu. 40 Nternin ja el walma te yi yolu sajlen tunintz. Taktzaju bin yi wutzajbil, na chumbalaj nin ilu.
VAU -6-

Wajcaw, chajeu yi banl talmau swetz tan incolpen chi yi tzibant cyen tanu. Bantz walol scyetz yi e incontr yi ja chinclax tan tu yi ja kuke incul te yi yolu yi tzibant cyen. 43 Quil taku amal swetz tan cyajen cyen wilol yi bintzi, na chon kuklij incul te yi yolu yi tzibant cyen. 44 Ej nin na waj noc tan banlen tanen yi echk chusunu yi chusij chint tanu tej. Nin na waj tzimban tanen sbne opon tunintz. 45 Nin ko yatz tzimban quit lbisun walma te alchok echk taklenil yi na xontzaj tzinwutz. 46 Nin kol tzimban tanen sjalok in walor tan xtxolchen xol yi yolu chiwutz yi e witz ajcaw. Nin quil chintxixwij chiwutz. 47 Na winin na chimpek te yi cawlu nin na tak tzatzin swetz yi na noc tan banlen tanen. 48 Winin na chimpek te yi cawlu. Winin na el walma tan banlen tanen. Nin ilenin na noc tan xtxumlen.
41 42

Wajcaw ulk txakx tculu yi yolu yi talnaku swetz, yi in, yi in chakumu. Na talnaku swetz yi ban kuke incul tej. 50 Na jun cun na xcye tan inmaysen yi na jal sotzaj culal swetz. Nin na jalt inwalor tan. 51 Winin na chitzeen swej yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, yi e yi quic inxac scyetz. Poro yi in wetz quinin lwil cyen yi cawlu. 52 Na na ul txakx tincul yi echk cawlu yi bnixnak cyen tanu. Nin na xcye tan inmaysen. 53 Na chich incul scyej yi e pajol cawl yi ja cyaj cyen quilol yi teru chusunu. 54 Te yi cobox kej yi atin tzonej wi cojbilu Ta, ja xcon yi yolu tetz imbitz tan taklen inkajsbil teru.
49 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZAIN -7-

573
55

SALMOS119

Ilenin yi na el inwatl lakbal na ulu txakx tincul nin na waj tzimban tanen yi cawlu. 56 Ej nin yastzun mimban sajlen tunintz na ja noc jak cawlu.
CHET -8-

ilu teru Ta, ja je intxaolu tetz inherens tanen, na nternin na el walma teju. 58 Ja cu inwutz teru tan xomenu swej. Elk bin kajabu swej chi yi sukint tanu le yolu yi tzibant cyen. 59 Ja noc tan xtxumlen yi en wutanen. Ja tzun chinxomt te yi tajbilu. 60 Lajkel nin na noc tan xtxumlen yi yolu, qui na jal mu talil incul tan banlen tanen yi cawlu. 61 Inchuc atin chixol yi e yi qui na cyek chi yi yolu. Poro quil tzel yi chusunu te incul. 62 Na el inwatl nicyakbal, nin na chinmeje tan tyoin teru, na chin tzaknak cun yi teru cawlu. Nin quic paju tej yi na taku chicaws yi e wunak. 63 Chumbalaj nin na kil kib scyuch yi e yi na cyek chiu, yi e yi na chiban tanen yi teru cawlu. 64 At banl talmau tibaj cyakil yi munt Ta. Nchatz bin in wetz chajeu puntil swetz tan telen intxum mas te teru cawlu.
TET -9-

57 Yi

Wajcaw, chumbalaj nin ilu swej, yi in chakumu. Na ja el cunu te yi yolu yi alijt cyen tanu. 66 Chin chuseu tan jalen mas wajtzakl tan inxomen te yi balaj, na chon kuklij incul te yi cawlu. 67 Yi wicyen wi pem ja jal jun txixwen swetz. Poro yi jalu na chintzan tan banlen tanen junt tir yi cawlu. 68 Chumbalaj nin ilu Ta, nin chumbalaj nin cyakil yi na bnix tanu. Chin chuseu bin mas te yi cawlu. 69 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl na chijal cun echk lajil swej. Poro yi in wetz tetz cun walma na chintzan tan banlen tanen yi cawlu. 70 Yi e cyetz ja oc yab txumun le chiwi, poro yi in wetz winin na chintzatzin te chusunu. 71 Ban mban yi mmel intxix, na mas tcun nnoc il tan banlen tanen yi cawlu. 72 Mas balaj cyakil yi chusun yi na talu swetz swutz yi nink tzincambaj jun coloj oro tu sakal.
65

73

Ilu txumul wetz, nin ilu nchimbnon. Takeu bin incatnakil tan telen intxum mas te yi cawlu. 74 Yi e yi na cyek chiu, chitzatzink yil quil yi chon kuklij incul te yolu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YOD -10-

SALMOS119
75

574

Poro Ta, na el intxum tetz yi teru cawlu chin tzaknak cunin. Na ja taku intzum, na chin tzaknak cunin ilu, nin winin na peku swej. 76 Lok xcon yi banl talmau tan inmaysen chi sukint tanu swetz. 77 Tak tzaju yi xtxaxl talmau swibaj, na winin na chintzatzin te yi chusunu. 78 Lok tzel chitxix yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na quic xtxolbil yi wil yi na cyak, na itz lajil tu. Poro yi in wetz jalt nin yolu na chintzan tan xtxumlen. 79 Nink kamolt kib scyuch yi e yi na cyek chiu, yi e yi na el chitxum te yi teru cawlu. 80 Qui na waj tzincabej incul te yi yolu, na qui na waj yil tzel junt tir intxix.
CAF -11-

Tan tu yi ntaku intzum at inchiw tan inclaxen. Na jalt nin yi yolu kuklij incul tej. Winin na kexij inwutz tan xmayen nin yi tona tzul yi sukint tanu. Ej nin na wal tona tzulu tan inmaysen? 83 Quic na ban ko ja tijin incul nka quic inxac, quil tzel yi yolu te incul. 84 Quic mas intiemp tzonej wuxtxotx. Tona tzun ltaku chicaws yi e yi na chitzan tan inxuxen? 85 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl ja bnix echk tramp cyan tzinwutz. Nin tan paj yi jun ajtzaklatz ja chipaj yi cawlu. 86 Cyakil yi cawlu at xe, na tzaknak cun. Poro yi cyetz cyajtzakl, yi txumijt cyan swej, quic xe. 87 Mut qui na chincu cyan. Poro quinin nchixcye swej, na quinin cyaj wilol yi cawlu. 88 Nink ben kon intiemp tanu tan yi banl talmau. Nin tzimbne tanen yi cawlu yi na tzanu tan talchen swetz.
81 82

Yi teru yolu Ta quil sotz teratz tetz ben kej ben sak, na bixbant tanu jalen tzin tcyaj. Ilenin na el kabu te yolu. Bnixnak yi wuxtxotx, nin inin at. 91 Cyakil yi echk taklen yi at wi munt ate nintz chi yi bnixlen cun tanu. 92 Ma yi in wetz, ten klo chinquim yi quik njal yi yolu wan yi cyan tzatzin tan. Ten klo nnel cun swutz tan yi bis okl. 93 Chastzun te jalu quic rmeril tan telen yi yolu te incul. Na tan tu yi yolu ja quiwix incul jalu. 94 Chin coleu Ta, na in teru, nin xomchin te cawlu. 95 Yi e mal wunak na chitzan tan chiwen yi oril tan inxiten cun klo, poro yi in wetz, mas na noc il tan silen nin xtxumlen yi yolu. 96 Ja wil yi at stzajsbil wi cyakil echk taklen. Poro yi teru yolu quil tzaj teratz, na xconk tetz ben kej ben sak.
89 90

LAMED -12-

97 Winin

na chimpek te yi chusunu. Nin cyakil kej na noc tan xtxumlen yi balajil.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MEM -13-

575
98

SALMOS119

Ja jal mas wajtzakl chiwutz yi e incontr tan tu yi na noc tan xtxumlen yi echk cawlu, na cyakil kej na noc tan xtxumlen. 99 Ja jal mas wajtzakl chiwutz yi e chusul wetz, na ntin teru yolu na chintzan tan xtxumlen. 100 Nin, ja jal mas wajtzakl chiwutz yi e tijl culal, na na chintzan tan xtxumlen nin banlen tanen yi teru cawlu. 101 Ja cyaj cyen wilol cyakil yi echk yab ajtzakl tan tu yi na noc il tan banlen tanen yi teru yolu. 102 Quinin ncyaj wilol teru cawlu, na ilu nchinchusun. 103 Chin cab nin yi yolu Ta. Mast cunin chi swutz yi cabil wunak txuc. 104 Nin ja jal winin wajtzakl tan tu yi nnoc tan xtxumlen yi teru yolu. Chastzun te quit na chimpek te yi echk yab ajtzakl.
NUN -14-

Yi teru yolu Ta, nicun tu jun txekbil yi na xcon tan xtxeken kabe. Nicun tu jun bocoj tzaj yi na oc kakl tan tawen kawutz ttzotz. 106 Sak swutzu Ta, yi ja wit bixe wan tan imbnol tanen yi teru cawlu. Na cyakil yi cawlu chumbalaj nin. 107 Poro chin bis nin atinet Ta, chin cheyaju tan jalen yi tzatzin paz junt tir chi suknaku sketz. 108 Lok tzatzinu te yi inkajsbil yi na wak teru nin lok chin chusu mas te yi teru cawlu. 109 Ilenin na tzan joylen puntil tan welen cun swutz, poro qui na chinxob na qui na el yi yolu te incul. 110 Yi e mal nak na chitzan tan joylen puntil tan incwen tul tramp. Poro qui na el yi yolu te incul. 111 Ja je intxaol yi cawlu chi jun herens tetz wetz. Na na tak tzatzin tetz walma. 112 Ej nin tetz cun walma ja bixe wan tan imbnol tanen yi echk cawlatz jalen yil chinquim.
105

113

Winin na chich incul scyej yi e yi chiwutz tu chiplaj tu na cyocsaj quib balaj. Poro winin na chimpek te yi teru cawlu. 114 Ilu yi cheyanl wetz Ta, nin ilu yi colol wetz, na chon kuklij incul te yi yolu yi tzibant cyen. 115 Ma yi e cyeru, yi eu mal nak, chikans len quibu swej na na waj noc tan banlen tanen yi cawl yi wetz Wajcaw yi inRyosil. 116 Tak tzaju bin inwalor Ta chi yi sukint tanu, nin natok tzun coboxt kej. Quil taku kubaj culal tu swetz. 117 Chin cheyaju Ta, nin nelepon liwr, bantz imbnol tanen yi cawlu. 118 Yi e yi qui na chiban tanen yi cawlu quic chixac swutzu. Na quic xac yi chitxumun. 119 Yi e mal nakatz nicun e tu tzis swutzu. Chastzun te yi in wetz chon nin ajlij incul te yi yolu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SAMEC -15-

SALMOS119
120

576

Winin na chinlucne tan xow swutzu, na winin na wak keju tu yi echk cawlu.
AYIN -16-

Tzinwutz wetz ilenin na chintzan tan banlen tanen yi echk ajtzakl yi jicyuch tej. Quil taku amal scyetz yi e incontr tan cyoquen tan imbuchlen. 122 Nok bin tcwentu, quit tzun lchoc yi e pajol cawl tan imbuchlen. 123 Ja kexij inwutz tan xmayenu yi tona tzulu tan incolchen, yi tona lnel liwr, chi yi sukint tanu. 124 Chin quicyleju tan yi banl talmau, na in chakumu. Chin chuseu mas te yi teru tajbilu. 125 Tak tzaju wajtzakl na in chakumu nin na waj tzel mas intxum te yi yolu. 126 Wajcaw ja wit opon tiempil tan toquenu tan wucheyen, na yi e incontratz ja el kej yi chusunu cyan. 127 Poro yi in wetz mas na chimpek te yi teru chusunu swutz echk balaj oro. 128 Ej nin xomchin te yi teru tajbilu. Nin na chich incul scyej yi e yi na chiban yi echk taklen cachi.
121

Yi yolu Ta, chumbalaj nin, chastzun te na imban tanen. Na yi na koc tan xtxumlen yi yolu na skojax cyakil skawutz. Nin tan yi yolu na jal cyajtzakl yi e yi quic mas chichusun. 131 Nternin na el walma tan telen intxum te teru cawlu. 132 Chin xmaytzaju nin elk kajabu swej, chi na banu scyej yi e yi na chipek teju. 133 Chin cheyaju tan inxomen te yi mbi na tal yi yolu. Quil taku amal tetz yi yab ajtzakl tan xcyewen swej. 134 Chin coleu chikab yi e yi na chitzan tan imbuchlen, bantz imbnol tanen yi teru tajbilu. 135 Lok tzatzinu swej, yi in chakumu. Chin chuseu te yi teru cawlu. 136 Winin na nok tan paj yi qui na chixom wunak te teru chusunu.
129 130

PE -17-

chin tzaknak cun ilu, nin chin tzaknak cun cyakil yi cawlu yi na talu. 138 Na cyakil yi yolu yi alijt cyen tanu chin tzaknak cunin nin ban kuke kacul tej. 139 Winin na chich incul scyej yi e yi ja el yi yolu te chicul. 140 Ja noc tan malen cyakil yi echk taklen yi suknaku yi ko ja el cunu tej. Nin ja el intxum tetz yi ban atit. Chastzun yi in, yi in chakumu na chimpek tej. 141 Quic inkej nin cyal na pek swej. Poro qui na el cyen yi echk cawlu te incul.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

137 Kajcaw,

TSADE -18-

577
142

SALMOS119

Chin tzaknak cun yi echk taklen yi na banu. Nin nchatz yi yolu, itz yi mero bintzi. 143 Te yi atin tul sotzaj culal nin te yi atin tul bis okl na oc yi yolu tan inmaysen. 144 Ilenin chin tzaknak cun cyakil yi echk cawlu. Taku bin wajtzakl, bantz benen kon intiemp.
CAF -19-

Wajcaw, tetz cun walma na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru, elk bin kajabu swej na na waj tzimban tanen yi echk cawlu. 146 Chon na cu inwutz teru, chin cheyaju bin bantz imbnol tanen yi tajbilu. 147 Yi ntaxk ul skil na chincas tan jaklen cheybil wetz teru na chon kuklij incul te yi suknaku. 148 Nin yi ntaxk cu tzotz na injoy puntil tan qui sajen inwatl na yi wajbil itz tan xtxumlen yi mbi ekan tan yi yolu. 149 Tbiteu bin intzi inkul, nin tan yi banl talmau, nink ben kon intiemp, chon xom te yi balajil yi tajbilu. 150 Yi e incontr nakaj cun ate tzinxlaj, poro chin joylaj nin ate te yi yolu. 151 Ma yi ilu teru Ta, nakaj cun atu tzinxlaj nin quic mu paltil yi echk cawlu. 152 Sajlen tunintz ja el intxum tetz yi teru cawlu. Nin bixbant tanu tan xconen sbne opon tunintz.
145

Til tzaju Ta yi atin tul il, nin bneu pawor tan incolpenel tzaj. Na quic jun tir yi jajk el yi yolu te incul. 154 Oku tan incolchen bantz inclaxen. Chin coleu tkab quimichil chi suknaku le yolu. 155 Ma yi e mal nak quic tocbilu tan chicolchen na qui na chixom te yi yolu. 156 Wajcaw, winin xtxaxl talmau swibaj. Chin coleu bin tkab quimichil. Xomok quen tu te yi balajil yi tajtzaklu. 157 At winin incontr yi na chitzan tan imbuchlen, poro yi in wetz quil wil cyen yi echk cawlu. 158 Ja icy impaj scyej yi e yi ja cyaj cyen quilol yi echk cawlu. 159 Poro yi in wetz nternin na el walma te yi chusunu. Chin coleu bin tkab yi quimichil tan yi banl talmau. 160 Cyakil yi bintzi chon na jal kakun tul yi yolu. Nin quil xit tetz ben kej ben sak, na chin tzaknak cun tircun.
153

RESH -20-

Quic wetz wil, poro na chitzan yi e yi at chikej tan imbuchlen. Poro quic tzan na ilenin sweke chi yi yolu. 162 Nternin na chintzatzin te yi sukint tanu, na le wutz wetz wajtzakl nicun tu jun coloj inmebil.
161 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SIN -21-

SALMOS119,120
163

578

Na chich incul te yi lajil. Quic mu tal najk chimpek tej. Poro ilenin na ok incul te yi chusunu. 164 Chastzun te cyakil nin kej na wak inkajsbil teru, na quic mu tal paltil yi cawlu. 165 Nin cyakil yi e yi na chipek te yi chusunu na chitzatzin cyeratz, nin quic nin jun echk taklen yil xcye tan chixiten. 166 Wajcaw, chon kuklij incul teju yi tzocoponu tan incolchen, na ilenin na chintzan tan banlen tanen yi echk cawlu. 167 Na chinxom te yi tajbilu, nin tetz cun walma na imban tanen. 168 In culutxum jak yi teru cawlu. Nin na el xtxumu tetz yi mbi na imban.
TAU -22-

Najk opon yi intzi inkul swutzu, na na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru. Tak tzaju wajtzakl chi yi na tal yi yolu. 170 Najk opon yi inoracin swutzu, bantz toquenu tan incolchen chi talnaku le yolu. 171 Swake inkajsbil teru, na ja chaju yi cawlu swetz. 172 Tzimbitzij echk bitz teru na suknaku swetz tul yi yolu yi tzocoponu tan wucheyen, nin chin tzaknak cun yi yoluatz. 173 Nin na el intxum tetz yi list atitetu tan wucheyen. Na na chinxom te yi teru cawlu. 174 Wajcaw, yi wajbil itz tan toquenu tan incolchen, na nternin na chintzatzin yi xomchin te chusunu. 175 Chin coleu tkab quimichil, bantz woquen tan taklen inkajsbil teru. Chin cheyaju. Xomok quentu te yi balajil yi tajtzaklu. 176 Quit na pujx imbe wan chi na ban jun tal cneru yi na txakxij. Sajk binu tan wucheyen, na qui na el yi chusunu te incul.
169

Salmo 120
Te yi na ul sotzaj culal tzinwutz, na cu inwutz tetz Wajcaw, nin na stzawej i intzi inkul. 2 Wajcaw, chin coleu na qui na waj chinxom te cyajtzakl yi e laj, yi e yi na chijal cun wi cyak. 3 Poro mbil tak scyetz yi e lajatz yi na chijal cun wi cyak? Quic ltak scyetz. 4 Na tzul jun chicaws, yi nicun chonal tu chonal echk flech yi chin juyuch nin wi. Nin nicun sbne chicaws tu xtxa kak yi cunak tunin jatx. 5 Te yi atin chixol yi e lajatz, nicun yi chonk najlchin chixol yi e tu Mesec, yi chin txuc nin e. Nin nicun yi chonk at innajbil chixol yi e tu Cedar, yi chin juntlen nin e. 6 Ja icy impaj tan najewen chixol yi e wunakatz yi ntin oyintzi cyan. 7 Yi na waj yil jal tzatzin paz skaxol, ntin oyintzi na cyaj cyetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na oc Wajcaw tan wucheyen tul echk sotzaj culal

579

SALMOS121-123

Salmo 121
Yi na inxmay nin yi echk juwtz, kale atit echk chikajbil yi e wunak, na noc tan xtxumlen: Chon polo lsaj cheybil wetz scyej e taw wutzatz? 2 Qui, na yi cheybil wetz, chon lsaj te Wajcaw, yi bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 3 Quil tak i amal tan kajen trimp. Na yi ketz Kajcaw, quic jun rat yi nink wit, ma na xomquen tu i tan kaquicylen. 4 Yi quicylom ketz, yi o xonl Israel, quic jun tir yi najk xnacpij, quic jun tir yi najk wit. 5 Yi ketz Kajcaw, i quicylom ketz. Xom quen tu i tan kucheyen. 6 Quil kaloon tan stzaal kej, nka tan yi xaw yi na txekun lakbal. 7 List i tan kacolchen tkab echk pilbil ketz. Na list atit i tan kucheyen. 8 Quicylen cho tan yi na kel xe kacal, jalen yi na kult. Nin yastzun sbajok skej sbne opon tunintz.
1

Chon na saj cheybil ketz tu Kataj Ryos

Salmo 122
Chumbalaj nin na wil yi na cyal swetz: Quin xe cal Kajcaw, tan culajen i. Quin xe cal yi kaRyosil yi at Jerusaln, chech swetz. 2 Nin yil kocopon le tnumatz, nin yi na koc tul yi tapij yi at soltej, 3 na kanachon tej yi itz yi tnum yi bnixnak tan kamolol kib tul, cyakil yi o yi o xonl Israel. 4 Na chon na kamol kib cyakil yi o xonl Jacow tul, tan taklen kakajsbil tetz Kataj, chi alijt cyen tan scyetz kamam kate. 5 Nin itz yi tnum kale e colewet yi e rey, yi e xonl kajtzun rey Luwiy, tan pujlen xtisya sajlenix tunintz. 6 Nachwok bin Kataj tibaj Jerusaln, tan jalen tzatzin paz tcul. Nin nachwok Kataj tan jalen tzatzin paz squibaj yi e wunak yi na chipek tej. 7 Nchatz nachwok Kataj squibaj yi e yi najlche tul tapij yi at soltej. Nachwok Kataj, yi quik ljal xow scyej yi e yi najlche-tz tul. 8 Nchatz na cu intzi tan jaklen yi tzatzin paz tibaj, na at e inxonl, nin at e wamiw yi najlche-tz tul. 9 Nin nchatz tan tu yi at yi cal Kataj Ryos tul, na cu intzi tan tkol i yi banl tibaj.
1

At winin kej Jerusaln

Salmo 123
1

Wajcaw, chon inwutznin teju, yi ilu teru yi chon najliju tcyaj.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chon kawutznin te Kataj tan jalen yi tajwen sketz

SALMOS123-125
2

580

Chon na inwutznin teju, chi na ban jun mos yi na wutz quen te yi patrn tan jalen yi tajwen tetz. Nin chon na inwutznin teju chi na ban jun xun aj csinu yi na oc yi xnan yi patrn i tan jatxlen nin yi wa. 3 Elk bin kajabu skej Kajcaw. Elk kajabu skej. Na chin il nin ato cunt chikab yi e ric. 4 Nimix cunin yolbil ketz ja icypon kan, na yi e ricatz scyuch yi e yi na cyocsaj quib nim tu chimebil, na chitzan tan telsen kakej, nin tan kajislen.

Salmo 124
Yi quik nxom Kajcaw skej tan kacolchen, ja klo wit kaquim. Yi quik xom wi i skej yi cyoquen yi e kacontr tan kabiylen, ja klo wit kasotz. 3 Na yi cyulen yi e kacontratz tan kabiylen, ja klo kaquim kacyakil cun, na winin chichen chicul skej. 4 Ja klo wit katzaj, na nicun nchiban yi e kacontr skej chi na ban jun tzanla yi na elul. Ja klo kel tan a tanen. 5 Ja klo ben jicyol kacyakil cun, nin ja klo kaquim junawes. 6 Poro ntyo tu tetz Kajcaw, na qui nin tak i amal tan kabajen cyan kacontratz. 7 Ma na ja kel liwr chikab, chi na ban jun txuc yi na el ojk tkab yi aj txuquinl. Na qui nin nxcye yi chitramp tan katzamlen cyen, ma na ja kel liwr. 8 Na jun cun chon na saj yi cheybil ketz te Kajcaw, yi bnol tetz tcyaj tu yi wuxtxotx.
1

Yi tajwen tan cyalol yi xonl Israel

Salmo 125
Cyakil yi e yi chon kuklij chicul te Kajcaw, nicun quitanen cyetz chi tanen yi wiwtz Sin yi cyal na xcye tan yuquen mu tal, nin inin ate cyeratz sbne opon tunintz. 2 Chi tanen yi tnum Jerusaln yi at echk wiwtz soltej, chatz tanen Kajcaw, at i scyej yi e tetz tan chiquicylen cyakil tiemp. 3 Yi e mal wunak yi na chicawun jalu nketz cyakil tiemp chicawunk le yi amal yi taknak Ryos scyetz yi tanum. Na qui na taj i yi nink chixom yi tetz tanum te yi yab ajtzakl yi na chixom yi e wunakatz tej. 4 Wajcaw, elk kajabu scyej yi e balaj wunak. Bneu jun ban scyetz yi e yi jicyuch te cyajtzakl. 5 Poro yi e yi na chixom te echk yab ajtzakl, lok taku chicaws chi na tuleju yi e mas mal nak. Lok jal tzatzin paz le tnum Israel!
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Quil chiyucan yi e yi chon kuklij chicul te Kajcaw

581

SALMOS126-128

Salmo 126
Yi xtxixpen kaswert tan Kajcaw, quinin kocsaj yi ko itz yi bintzi, na icun wutzicy tu nkulej. 2 Na ja katzatzin, nin ja kachin tan yi tzatzin yi ato cunt. Nin yi e yi qui na cyek chi kaRyosil ja cyal: Itz yi cyetz cyajcawil yi mmoc tan quicheyen, chech. 3 Nin bintzi, ja oc Kajcaw tan kucheyen, na ja ban i winin echk milawr tan kucheyen nin jalu na katzatzin. 4 Kajcaw, xtxixpen binu kaswert kacyakil cun chi na ban jun amal skajwutz yi na cu abal tibaj. 5 Na yi e yi chin quixbel nin na chiban tan tawlen jun ujul, winin na chitzatzin yi na je cosech cyan. 6 Pe nak sotz chicul, nin na chibisun yi na chiben tan tawlen yi ij, poro yi na chiben tan jesen yi cosech na chibitzin tan bil tzatzin, na ekan yi cosech cyan yil chul tzaj.
1

Jun oracin tan taklen kakajsbil tetz Kataj yi na kel liwr chikab kacontr

Salmo 127
Yi ko qui xomij Kajcaw skej yi na koc tan banlen jun cal, quic na tak cyakil yi echk akun yi na chiban yi e bnol tetz. Mpe chumbalaj nink e tan banlen yi echk akunatz, quic xac sbne. Nchatz yi ko quic Kajcaw tan quicylen jun tnum, quic na tak mpe ate-k quicylom tetz. 2 Nchatz ko qui kuklij kacul te Kataj, quic na tak sketz pe nink tzel kawatl jalchan cunin tan akun, nin yil kakuj jalen benak kej tan xtxaclen jamel kawa, na na oc i tan quicheyen yi e yi xomche te tetz tajbil, nin na tak i chiwatl. 3 Je junt xtxolbilej: Cyakil yi e kanitxa yi na chijal, Kajcaw na akon tetz. Itz jun balaj oy yi na tak i. 4 Ej nin yi e kanitxa yi na chijal yi o acajet, nicun tu flech yi at tkab jun ajtxuquinl. 5 Ban cyeri e yi at jun coloj yi echk flechatz chikab. Na quil tzel chikej tan chicontr. Nin yi e pujul xtisya, chixobok cyetz na xomche jun coloj quicylom cyetz.
1

Ryos na akon cyakil yi tajwen sketz

Salmo 128
1

Ban cyeri yi e yi na cyek chi Ryos, nin yi e yi culutxum e jak yi tetz cawl.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi banl Kataj yi na tak i scyetz yi e yi e culutxum jak cawl i

SALMOS128-130
2

582

Na yi eatz chiwank te yi cyakun. chitzatzink, nin chumbalaj nin sbne cyakil yi mbil chiban. 3 Nchatz yi e quixkel, scyalaj winin cyal. Chon cunin chibne chi na ban jun wi uva yi na jal winin wutz. Nin yi chinitxajilatz, chon cunin chibne chi na xlumin yi takl jun wi oliw. 4 Yastzun sbajok scyej yi eatz tan Kajcaw, yi e yi na cyek chi i. 5 Lok tak tzaj Kajcaw yi banl talma squibaj, jalen wiwtz Sin. Lok quilu yil tak i banl tibaj Jerusaln. Inink ateu-tz yil bajij echk xtxolbilasej. 6 Lok cyech ninu chiwutz yi e chimamaju. Lok jal tzatzin paz benen tzin le echk amal cwent Israel.

Salmo 129
Quin techix nin quixcuj icypon kan, jetz yi xiquil tzaj o, yi o xonl Israel. Quin techix nin bis okl ja ul skawutz sajlenix tunintz jetz yi acajil tzaj o. Poro quiw cuntunin o swutz. 3 Ja choc yi e kacontr tan kajicylen tan xicyxab. Nin tan paj biyben ketz, at yi echk chilil wutz kacoc. 4 Poro ntyo tetz Kajcaw, yi jun yi chin tzaknak cun, i nko colpin chikab yi e mal nakatz. 5 Lok tzel chitxix yi e kacontratz. Lok chel ojk yi e, yi e contr te kaamal Sin. 6 Chonk chiban chi na ban xtze yi na jal wiak xconil cal, yi qui na chuy mas nin jalcun na skej. 7 Yi jun jilwutz xtzeatz quic na tak, nketz chon chi na ban triw yi na oc yi taw tan jesen nin tan calchen. Nin bocojin na ban yi na colxij. 8 Poro yi nink tzoc jun yaj tan molchen yi xtzeatz, cyal nin jun scyeri e wunak yi na chicy cuntz, yi nink cyal tetz: Ban teru ja tak Ryos balaj cosech teru. Nchatz i tetz, quic rmeril tan sajen tlol scyetz yi e wunakatz: Lok tak Ryos yi banl squibu chi tanen wetzej. Nicun tzun quitanen yi e kacontratz chi echk xtze yi quic xac.
1

Na kel liwr tan Kajcaw

Salmo 130
Wajcaw, na cu intzi teru, na chon atin jalen tjul tanen. Tbiteu intzi inkul, na na chinchin tan jaklen cheybil wetz teru. 3 Wajcaw, yi nak ocu tan xtxumlen cyakil impaj, ja klo wit nel cun tanu swutz. 4 Poro qui. Na list atitetu tan cuylen kapaj, bantz koquent culutxum jak cawlu. 5 Chon kuklij incul teju Wajcaw. Nin chon kuklij incul te yi yolu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kuke kacul te Kajcaw

583
6

SALMOS130-132

Chon kuklij incul teju, na na chintzan tan chiwenu, chi na chiban yi e quicylom tnum yi na cyal: Lok tzul chan skil, lok tzul chan skil, chech. 7 Cyakil o, yi o xonl Israel, na katzan tan chiwen Kajcaw, na katzan tan chiwen yi banl talma i, na tan i na kelet liwr. 8 Kelepon liwr yi o xonl Israel. Kelepon liwr tkab yi kil tan Kajcaw.

Salmo 131
Wajcaw, qui na wocsaj wib nim tu wajtzakl. Qui na chintzan tan telsen chikej yi e wunak. Nin na el intxum tetz yi quic wetz tuch yi echk txumun, yi quic rmeril tan telen intxum tetz. 2 Ma na quic na imban, nin quic jun yol na wal. Chon cun wutanen chi tanen jun ni yi ja wit txutxun nin kalun tan xtxu. Chon wutanen jalu chi jun ni yi quic na ban, na nojnak cul. 3 Chastzun kutanen ketz yi o xonl Israel. Kuklij kacul te Kajcaw, nin skukek kacul tej sbne opon tunintz.
1

Ilenin skukek kacul te Kajcaw

Salmo 132
Wajcaw, at winin chamilu. Ilu yi Ryosil Jacow, nin chajnaku yi poreru tetz. Nchatz, ulk txakx tculu yi quixcuj yi mucnak Luwiy. 2 Ulk txakx tculu yi yol i yi suknak teru. Na je yol iej: 3 Quil natij xe incal, nin quil nuje. 4 Quil chinwit, nin quil tzoc inwatl, 5 jalen yil bnix yi cal Wajcaw wan. At winin chamil i, na i tajcawil Jacow. 6 Te yi ato Efrata, ja kubit yi na atitet yi caa kale at cunt yi cawlu. Nin ja xkak tan ticylen. Chon jalen kan le amal Jaar. 7 Quin bin xe cal Kajcaw. Quin kamejek swutz i. 8 Ma jalu Kajcaw, sajku skaxol, tuml yi caau yi winin porer. Atoku skuch, tzonej wiwtz. Najanku skaxol tetz ben kej ben sak. 9 Nink chiwekxij yi e paleu tan bechok yi chin stum nin yi na chaj yi at chibalajil. Lok chichin yi e tanumu, yi xansan chet, tan yi tzatzin yi ate cunt. 10 Bantz telen cun te yi yolu yi talnaku tetz Luwiy yi chakumu, qui bin ltil cyenu yi rey yi jenak xtxaolu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi sukint tan Ryos tetz Luwiy

SALMOS132-135
11 12

584

Na je bin yoluej yi talnaku tetz Luwiy, nin yi talnaku yi tzelepon cunu tej: Swake amal tetz jun axonl tan toquen tetz jun rey. Nin nchatz, kol chiban tanen yi ara xonl yi katrat, nin kol chiban tanen yi wetz incawl yi swale, swake tzun amal scyetz tan chicawunen tetz ben kej ben sak. 13 Jenak xtxaol Kajcaw kaRyosil yi wiwtz Sin tetz najbil i. Na je yol iej: 14 Yi jun amalej, winin na chimpek tej, na yastzun kale chin najewet. 15 Swake imbanl tibaj chiwa yi e yi najlche le yi jun tnumatz. Snojk chicul cyakil yi e meba yi ate chixol. 16 Che inweke yi e pale tan bechok yi chin stum nin yi na chaj yi at chibalajil. Nin chichink yi e intanum yi xansant wan tan yi tzatzin yi ate cunt. 17 Nin swake amal tetz jun xonl Luwiy tan cawunen tzonej wi Sin. Nin yi jun txekbilatz quil tzaj, na scawunk yi jun ajcawatz yi bixbantz wakun, tetz ben kej ben sak. 18 Tzelepon chitxix yi e tetz contr wan. Ma yi i tetz, sjalok winin tetz kej tan cawun, stzun Kajcaw bantz.

Salmo 133
Eu kajwutz quibit tzaju, kalen nin skil yi na kamol cun kib, nin yi junit na ban yi kajtzakl. 2 Na chon cunin tanen chi tanen yi cocal yi perfum yi na je kojij xol chiwi yi e witz pale, yi na ac yi chixmatzi, nin yi na cupon te kul bech cyetz. 3 Nicun yi jun lok ibatz chi yi kab chew yi na cu tibaj yi wiwtz Hermn. Na yi na el a, na xon xolak xtze. Na txaxax cyakil echk juwtz cwent Sin tan. Ej nin yastzun yi amal kale na takwit Ryos yi banl talma. Nin yastzun yi amal kale na benet kon chitiemp yi e balaj nak yi at lok ib scyuch.
1

Chumbalaj nin yi junit na ban yi kajtzakl

Salmo 134
Eu chakum Kajcaw, quiwit. Quil chikexiju tan taklen chikajsbilu swutz Kajcaw. Cyakil nin akalen cyakeu chikajsbilu tetz, yi eu yi na chixconu xe cal i. 2 Ban cyak ninu chikabu kale atit yi amal yi chin xan nin tan taklen kej i. 3 Tak tzaj bin Kajcaw, yi najlij wi Sin, yi banl talma squibu. Na yi ketz Kajcawatz i bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx.
1

Kajcaw tzakon banl squibaj

Salmo 135
1

Kake kakajsbil tetz Kajcaw.

Quic junt Ryos yi chonk chi Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

585

SALMOS135,136

Kake kakajsbil tetz Kajcaw, nin yi eu yi eu chakum i cyakeu chikajsbilu tetz. 2 Yi eu yi ateu xe najbil i tu yi eu yi ateu wutzkanil yi najbil i, 3 tircun kake len kakajsbil tetz i, na winin banl talma i skej. Kake kakajsbil tetz na na el kajab i skej. 4 Nin jenak xtxaol i Jacow tan xconen tetz i, yi Jacowatz yi na alchij Israel tetz. 5 Nchatz na el katxum tetz yi ketz Kajcaw, yi kaRyosil, cyal jun yi chonk chi i tetz. Quic jun ryos yi chonk chi i. 6 Nin yi i tetz na xcye tan banlen alchok taklenil yi na taj. Mpe ik tzin tcyaj nka tzonej wuxtxotx nka xe mar. 7 Ban na tanquen tib yi sbak tan jalen tzin tcyaj. Nin na cu xlitz tan tetz techl yi na saj abal. Ej nin tan i at cyekek. 8 Yi Kajcawatz i akon chicaws yi e aj Egipto na nin e quim yi e bajx chinitxa tan. Nin nketz ntin yi e wunak, ma na nicynin yi bajx cyal yi cyawun. 9 Ja chaj i winin echk milawr scyetz yi e aj Egipto. chaj i winin milawr tetz yi faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate xlaj i. 10 Ja chiquim winin wunak tulak echk nacin, nin winin witz rey e quim tan. 11 Ja quim yi chireyil yi e amorreo tan yi na biaj Sehn. Nin ja quim chireyil aj Basn tan yi na biaj Og. Nchatz yi e rey yi ate Canan ja chiquim tan. 12 Ma yi chiamal yi e reyatz ja tak i sketz, yi o tetz tanum, yi o xonl Israel. 13 Wajcaw, yi teru biu snawsok sbne opon tunintz na quil sotzu tetz ben kej ben sak. 14 Tzocopon Kajcaw tan banlen xtisya skaxol yi o tetz tanum. Nin tzelepon kajab i skej. 15 Cyakil yi chiryosil yi e wunak banij cuntu quitanen tan oro nka tan sakal, na wunak tu bnol tetz. 16 At chitzi tanen poro qui na chijilon. At chiwutz tanen poro qui na chixmayin. 17 At chichin tanen poro qui na quibit jun yol. Qui na chiyuc quib, na quic chixew at. 18 Nin yi e bnol cyetz, na elepont yi nicun e tu chiryosilatz. Nchatz yi e yi na kuke chicul te echk ryosatz, nicun e scyuch. 19 Ma yi o ketz yi o xonl Israel, kake bin kakajsbil tetz Kajcaw. Nchatz yi e kapaleil, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz i. 20 Nin nchatz yi e xonl Lev, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. Cyakil o yi na kek chi Kajcaw, kake kakajsbil tetz i. 21 Kake bin kej Kajcaw yi najlij le tnum Jerusaln, yi at wi Sin. Kake kakajsbil tetz i.

Salmo 136
1

Katyoink tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i.

Quil sotz yi banl talma Kataj yi at skibaj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS136
2

586

Na yi banl talma i quil sotz teratz. Katyoink tetz i na i yi witz Ryos swutz alchok ryosil tzonej wuxtxotx. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 3 Katyoink tetz i na i yi witz ajcaw squibaj yi e ajcaw. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 4 Katyoink tetz i, na ntin cun i na xcye tan banlen echk milawr. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 5 I bnol tetz yi tcyaj tan yi tetz tajtzakl. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 6 I ancunen yi a tan jalen txotx. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 7 I bnol tetz yi echk lmak txekbil yi at tcyaj. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 8 I bnol tetz yi kej yi na txekun chajkej. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 9 I bnol tetz yi xaw tu yi echk txuml yi na chitxekun lakbal. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 10 I biyon yi e bajx chinitxa yi e aj Egipto. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 11 I, e elsan tzaj yi e kaxonl jak chicawl yi e aj Egipto. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 12 Tan yi tetz chamil ja bnix cyakil yi echk milawratz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 13 I jatxon cun yi Cyak Mar. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 14 I e icysan tzaj yi e kaxonl tul yi jun maratz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 15 I jopon cun yi mar kale e bekxet yi e sanlar yi faran. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 16 I bajxij chiwutz yi e tanum le amal tzinunin tu. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 17 I biyon cun yi e witz rey. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 18 I e sotzan cun yi e ajcawatz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 19 I biyon cun Sehn, yi chireyil yi e amorreo. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 20 I biyon cun Og yi chireyil yi e aj Basn. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 21 I jatxon cun yi chiamal yi e reyatz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 22 Nin ja tak i sketz yi o xonl Israel. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 23 I moc tan kucheyen yi mul sotzaj culal skawutz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 24 I na kacolon chikab yi e kacontr.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

587

SALMOS136-138

Na yi banl talma i quil sotz teratz. I cachanl ketz scyuch yi e txuc. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 26 Katyoink bin tetz Kataj Ryos yi at jalen tzin tcyaj. Na yi banl talma i quil sotz teratz.
25

Salmo 137
Te yi ato tzaj stzi yi tzanla Babilonia, chon colcho tan bis okl tan paj yi tulen txakx Sin tkacul. 2 Nin chon na kachimbajen yi kakbetz, yi arpa, te echk xkus, tan yi bis yi ato cunt. 3 Nin yi e wunak yi o icyanin pres, nin e oc tan kabuchlen. Itzun cyaltz sketz: Or bitzinwok. Tzatzinwok. Bitzijwok echk bitz yi na ibitzij yi atix tzajwok le itanum Sin. 4 Poro mbi rmeril tan kabitzil echk bitz yi na kabitzij tetz Kajcaw, le jun amal yi o tu awer nak tul? 5 Na yi kol tzel yi tnum Jerusaln te kacul, bant cun yi nink skej yi jalaj kakab yi kasbal. 6 Nchatz lok skej katzi. Quitk tzaw yol kan yi kol tzel yi katnumil te kacul. Nin ko quit kak kej. 7 Kajcaw! Ulk txakx tculu yi chiyol yi e kacontr yi e aj Edom yi cyal. Na je chiyolej yi cwen woc yi katnumil Jerusaln: Elk cun Jerusaln swutz. Quit na kaj lkil cun yi jun tnumatz. Oponk tzaj yi chukben tetz jalen txe, chech bantz. 8 Ma yi tnumej, yi Babilonia, tzul caws na copon xitun. Tzelepon cun swutz. Ban cyeri e yi chocopon tan xiten cun yi jun tnumej, na xitok tan paj yi buchij cho cyan. 9 Ban cyeri e yi chocopon tan chitzamlen nin tan chijaben quen yi chinitxajil yi e aj Babiloniajatz tejak echk cub.
1

Quil tzel katnumil te kacul

Salmo 138
Wajcaw, tetz cun walma chintyoink teru, nin swake inkajsbil teru chiwutz cun yi chiryosil yi e mas wunak. 2 Yil chinmeje, chon tzajnin inwutz kale atitet yi calu, yi winin xanil. Na chinmejek tan tyoin teru tan yi banl talmau. Nin chinmejek tan tu yi na el intxum tetz yi nketz ilu laj. Nin chinmejek tan tu yi at mas kej yi biu tu yi yolu, swutz cyakil echk taklen yi at. 3 Yi cwen inwutz teru, ja stzaweju yi intzi inkul nin ja taku junt tir inwalor.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jun oracin tan tyoin tetz Kajcaw

SALMOS138,139
4

588

Cyakil yi e rey yi ate benen tzin wi munt, chocopon len tan taklen chikajsbil swutzu, yil quibit yi mbitz yi sukint tanu. 5 Chocopon tan taklen chikajsbil teru tan cyakil yi txumijt tanu. Na yi ilu teru Wajcaw, winin teru keju. 6 Mpe chonk atu tu yi keju jalen tzin tcyaj, ilenin na ocu il scyej yi e prow yi ajnake tzaj. Ma yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl qui na ocu il scyej. 7 Te yi atin tul sotzaj culal tan paj yi echk il, ilenin atu tan wucheyen. Xomij yi poreru tan wucheyen. Nin na chinclax tanu, chikab yi e incontr, yi nternin na chich chicul swej. 8 Wajcaw, tzatzin cun jeponu tan banlen yi teru tajbilu yi txumijt tanu swej. Na yi banl talmau, quinin bajsben tetz. Qui bin ltxakbaj cyenu yi ja wit xetiju tan banlen swej.

Salmo 139
Wajcaw, na tilu yi en wutanen. Na na ocu tan malen wajtzakl. Na tilu cyakil yi echk taklen yi na imban, mpe joylajk atitetu, poro na tilu yi mbi na icy tincul. 3 Na na tilu yi na na naj nint. Nin na tilu cyakil yi mbi na imban. 4 Ntaxk nin eltzaj inyol le intzi ja wit tilchanu yi mbi swale. 5 Atu tzinwutz, atu wutz incoc nin atu tzinxlaj. Nin at yi kabu tinwi. 6 Qui na pujx yi jun xtxolbilatz wan. Winin quixbel tan telen intxum tetz. 7 Quic rmeril yi nink chimben joylaj tan wewal wib swutz yi teru esprituju. Quic rmeril nink wew wib swutzu. 8 Na yi nink chinjepon tzin tcyaj, at ninu-tz. Nin yi nink chimben jak txotx chixol alma, at ninu-tz. 9 Yi nink chimben xicyin joylaj telen tzin, kale na jeulet kej, nka yi nink chimben cwen tzin jalajicyen mar, 10 ilenin tzopon kabu swej. Nin chintxamxok tanu. 11 Mpe nink wew wib tcul tzotz. Mpe nink tzoc yi tkan skil tetz tzotz. 12 Quil xcye yi tzotzatz tan wewen swutzu. Na yi tzotz, chin tkan skil nin na ban swutzu. Na yi tzotz tu yi tkan skil, nicy nin tu swutzu. 13 Ilu bnol tetz innachl kale na chintxumunet, tu cyakil yi inwankil. Ilu bnol tetz te yi atin tzaj twankil intxu. 14 Swake keju na winin na nel yab te yi en cun nchimbnix tanu. Nin jun cun na wocsaj yi xtxolbilas. 15 Na sak swutzu yi bnixen cun yi inwankil tul jun amal yi ewun cun yi nicunk yi ik nicyal yi munt.
1 2 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na til Ryos cyakil yi na kaban

589
16

SALMOS139,140

Sak swutzu yi en cun bnixen yi inwankil. Na tzibant tanu yi en sbne inwankil yi ntaxk bnix. Bixbant tanu yi jatna yi ankin yi akij swetz tzonej wuxtxotx. Bixbant tanu te yi ntaxk nitzij. 17 Ta, yi tajtzaklu qui nin ajlben tetz, nin yi nink kamol cun quil xcye yi munt tetz culbil. 18 Yi nink noc tan tajlen cyakil yi tajtzaklu, quil chinxcye tej. Na icynak cun yi tajtzaklu swutz yi samlicy yi at stziak mar. Nin kol saj inwatl te yi na chintzan tan tajlen, inin tanentz yil tzel inwatl, quil chinxcye tan tajlen. 19 Ma jalu Ta, chelk cun swutz yi e yi qui na cyek chiu. Che lajlenu yi e biyol nak tzinwutz. 20 Na na chitzan tan telsen keju tu chijilon. Quic mu tal xanil yi biu chiwutz. 21 Ma jalu Wajcaw, qui pe na chich wetz incul scyej yi e yi na chich chicul teju, yi e yi na chitzan tan telsen keju? 22 Na Ta, na chich incul scyej, na e cun incontr tanen. 23 Ta, malaju wajtzakl, bantz tilolu yi mbi na icy tincul. Ban chimpilu tan tilolu yi ko ban atinet nka qui. 24 Tileu yi ko na chinxom te jun yab ajtzakl. Nin chajeu yi balaj be swetz, yi na tak itzajbil tetz ben kej ben sak.

Salmo 140
Ta, chin coleu chikab yi e mal nak. Chin quicyleju chikab yi e aj biyonl. 2 Yi e yi ntin oyintzi na chitxum, quic jun tkuj yi quik na choyintzin. 3 Chin chon nin chijilon chi chonal yi na kaloon tan jun lubaj. Nicun chijilon tu wenenil jun lubaj. 4 Ta, chin quicyleju chikab yi e mal nakatz. Chin quicyleju chikab yi e aj biyonl, yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan inxiten. 5 Na yi eas yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl ja bnix tramp cyakun tan incwen tul. List tanen echk leb tu akwil tan intzamlen. Ja wit cu cyan le imbe. 6 Je inyolej yi wal tetz Kajcaw: Ta, ilu inRyosil. Tbit tzaju bin yi intzi inkul. Ilu colol wetz nin chin cham nin ilu. 7 Ilu na colon inwi yi na chul incontr tan oyintzi swej. 8-9 Ta, quik taku amal scyetz yi eas tan chibnol yi cyajbil. Quik taku amal tan chibnol yi echk taklen yi ja wit baj chitxumul. Na yi e incontratz nternin na cyocsaj quib nim, na le chiwutz cyetz ja wit chitxacon. Poro e ten nink chicu tcul chitxumun yi ja wit baj chitxumul. 10 Lok saj jun chin kak tanu tan chisotzajen. Che jolninu tul echk julil a kale quiclet rmeril tan cyelen tzaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Oracin tan toquen Ryos tan kacolchen

SALMOS140-142
11

590

Quil taku amal scyetz e aj jisonl tan cyaten skaxol tzonej wuxtxotx. Lok xom yi il scyej yi e aj biyonlatz tan chixiten cun. 12 Poro na el intxum tetz Ta, yi na ocu tan pujlen xtisya, qui na taku quil yi e meba yi ko quic cyetz quil. Ma na na ocu tan chicolchen yi e yi buchijche. 13 Yi e balaj wunak cyake keju, yi e yi tzaknak cun e, yastzun yi e yil chinajank teju.

Salmo 141
Chon na cu inwutz teru Wajcaw. Lok tzul chanu tan wucheyen. Lok tbitu intzi inkul yi na noc tan nawsen yi biu. 2 Winink cocal yi inoracin tzan swutzu. Chonk cunin cocal tzan chi insens. Nin yi na waken inkab tan taklen keju lok tzatzinu tej chi ik yi oy yi na pat-xij swutzu cyakil cwen kej. 3 Wajcaw makeu intzi tan qui walol echk taklen cachi. 4 Tcyaj lenu yi echk taklen cachi yi at le intxumun. Quil taku amal swetz tan imbnol echk taklen cachi. Quil taku amal siquierk tan inwanen scyuch yi e mal nakatz yi na bnix echk balaj waan cyan. 5 Ban kol choc yi e balaj tan imbiylen tan maklen inwutz tan qui imbnol yi echk taklen cachi. Ko yatz na chiban itz jun ban tetz wetz. Ban kol chimak inwutz na nicun yi jun xtxolbilatz tu jun balaj perfum yi na je kojij xol kawi. Qui chon lwil ko yatz nulij cyan. Poro ilenin tzinjake tetz Ryos tan tkol chicaws yi e mal nakatz. 6 Nin chelepon jolin chibajxom wutz kotx. Kalenas tzun tzel chitxum tetz yi ban atit yi wetz inyol. 7 Tzelepon xit yi chibakil xlajak chinich chi na ban txotx yi na oc chocl. 8 Poro yi in wetz Wajcaw, chon kuklij incul teju yil tzocoponu tan incolchen. Chastzun te quil chin til cyenu. 9 Chin coleu tkab yi tramp yi ja bnix cyan tan incwen tcul. Chin coleu tkab yi echk taklen yi ja txumxij cyan tan inloonen. 10 E tenk chicu tcul yi chitrampatz yi ja bnix cyan. E tenk chiloon. Ma yi in wetz lok chimben tzinwutz.
1

Chon ajlij incul te Kajcaw

Salmo 142
1 2

Na chinchin tetz Wajcaw. Na chinchin tan telen kajab swej. Chon na chintzan tan xochon tetz i. Chon na chintzan tan talchen cyakil yi bis okl yi atin cunt.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kacol kib te Kajcaw

591
3

SALMOS142,143

Na te yi atin tul sotzaj culal, chon na chinxochon tetz i. Wajcaw na el xtxumu tetz yi mbi na chitxum yi e incontr swej. Ja bnix jun tramp cyan tan incwen tcul. 4 Nin na noc tan joylen yi atk jun tan wucheyen. Poro quic jun. Cyal na pek tan wucheyen. 5 Chastzun te na cu inwutz teru Wajcaw. Nin je inyolej yi na wal teru: Ilu yi amal kale tzincolwit wib. Quic jun at tzonej wi munt tan incolchen, ma na ntin cun ilu. 6 Tbiteu bin yi na nok swutzu, na quict inwalor at. Chin coleu chikab yi e incontr yi na cyaj choc tan intzamlen, na yi e cyetz, mas tcun cham e tzinwutz wetz. 7 Nelk tanu liwr, nelk tanu xetze, bantz wakol inkajsbil teru. Nin kol chaju yi banlu swetz, chixomok tzun yi e balaj nak swej.

Salmo 143
Wajcaw, tbiteu yi intzi inkul. Stzaweju yi mbi na injak teru, na yi ilu teru chumbalaj nin yi tajtzaklu, nin na el kabu te yolu. 2 Quik tzocu tan xtxumlen cyakil yi wil, yi in yi in chakumu. Na swutzu quic jun yi quik til. 3 Yi e incontr xomche cyen tunintz tan inxuxen. Ja wit chinloon cyan. Nin ja wit chincu wuxtxotx. Atin tul tzotz tanen, chi quitanen yi e yi tenchan chiquimlenix. 4 Quic mu tal ingan at. Na sotz incul. 5 Nin na noc tan xtxumlen yi en cun wutanen sajlen. Nin na ul txakx tincul cyakil yi echk taklen balaj yi banaku swej. 6 Na wak nin inkab teru tan cuchen cheybil wetz. Na na skej intzi chi tanen jalaj txotx yi skajwutz. 7 Wajcaw elk kajabu swej na tzan inkexen. Pentu na chinxewan. Quil chin til cyenu, na kol chin til cyenu, nicun tzimbne chi jun alma. 8 Yil tzul skil chajeu yi banlu swetz, na chon kuklij incul teju. chajeu swetz yi mbi tajwen tan imbnol, na chon ajlij incul teju. 9 Nelk liwr tanu chikab yi e incontr, na chon na incol wib teju. 10 chajeu yi mbi tajwen tan imbnol tan inxomen te yi tajbilu. Na yi ilu teru ilu inRyosil. chajeu yi be swetz yi jicyuch tej tan yi teru esprituju yi chumbalaj nin. 11 Wajcaw, tan yi porer yi biu quil taku amal tan inquimen. Chin coleu tkab yi bis okl yi atin cunt. Na yi ilu teru chumbalaj nin yi tajtzaklu. 12 Che xitcunu yi e incontr, na jun cun na el cunu te yi yolu. Che xitcunu, na in chakumu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chon kuklij incul te Ryos

SALMOS144

592

Salmo 144
Swake inkajsbil tetz Wajcaw, na i colol wetz. Nin i chusul wetz tan woquen tetz jun balaj sanlar yi na xcye te yi contr. 2 Nin i yi balaj wamiw yi ban kuke incul tej. Nin i yi amal tanen yi ban tzincol wib tul. Na nicun i tu jun amal kale tzincol wit wib tibaj, yi chin wutz tkan nin, kale cyal jun jepon swej. I colpinl wetz. Chon at i tzinwutz tan maklen echk flech. Chon na incol wib tej. Nin tan i ja noc tetz ajcaw tibaj cyakil echk tnum. 3 Poro Wajcaw, mbi ekan kakun yi o wunak yi na ocu il skej? Mbi kaxac yi o wunak swutzu? 4 Nicun o tu cyekek yi jal cun na icy. Nicun o tu mujil sbak yi jal cun na icy. 5 Wajcaw, jakenu yi puertil tcyaj nin cuk tzaju. Maqueu yi echk wutz tan jen kop nin tan jen sib tej. 6 Cuk kancyok tu xlitz tanu tan chixiten cun yi e contru. 7 Tak cun tzaju yi kabu tan incolchen chikab yi jun coloj wunak yi i cunin mar quitanen. Chin coleu chikab yi e awer nakatz. 8 Na yi eas e cun laj na na chisuk chiyol poro chech tu. 9 Wajcaw, tzimbitze jun acaj bitz teru. Tzimbitze balaj bitz tu inkbetz. 10-11 Na yi ilu teru, ilu na akon amal tetz jun rey tan xtxaconen. Na ilu nchincolon, yi in wetz, yi in Luwiy. Chincoleu bin chikab yi e yi na cyaj choc tan imbiylen cun tan spar. Chincoleu chikab yi e laj, yi e yi na cyaken chikab tcyaj tan talchen yi bintzi chiyol. Poro chech tu. 12 Yi e kanitxa chumbalaj nin e. Na, tzan chichuyen chi na ban jun buch wutzkanil jun cal. Nin yi e kamel, nicun e tu echk tkan cal yi chin yuben nin yi na xcon tan palchen yi wi yi cal Kataj. 13 Nin yi kacojaj nojnak tan echk kawa. Nin yi e kawun, winin chipucunen. Jat lo mil ate wiak cojbil. 14 Ma yi kawac ilenin na cu cyal. Quic jun tir yi najk chitzij yi cyal yi ntaxk opon chitiempil. Nin cyal cunin na bajet il lakak kabe. 15 Ban cyeri yi e tnum yi yatz quitanen. Ban cyeri yi e tnum yi Kataj Ryos yastzun chiRyosil.
1

Yi tyoin yi mban jun rey tetz Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

593

SALMOS145

Salmo 145
Swale yi en cun tanen yi keju yi ilu wutzilen kaRyosil, nin yi ilu kaReyil. Swake inkajsbil teru, tetz ben kej ben sak. 2 Swake inkajsbil teru cyakil nin kej. Swake inkajsbil teru tetz ben kej ben sak. 3 Na yi ilu teru at winin keju, nin tajwen yi chon lkak kakajsbil teru. Quil kaxcye tan telen katxum te cyakil yi teru keju. 4 Cyakil yi jujun wekl wunak scyake chikajsbil teru tan yi echk taklen balaj yi na banu. Chitxole yi echk milawr yi bnixnak tanu. 5 Chiyole yi en tanen yi keju tzin tcyaj. Nchatz in wetz tzintxole yi echk taklen yi mbanu yi na kel yab tej. 6 Chitxole yi echk milawr yi bnixnak tanu yi chin xowbil nin. Ma yi in wetz swake inkajsbil teru, na at winin keju. 7 Chitxole yi banl talmau yi quinin bajsben tetz. Nin chichink tan talchen yi chin tzaknak cunin ilu te cyakil echk taklen. 8 Yi Kajcaw, winin xtxaxl talma skibaj, nin na el kajab skej. Winin pasens i skibaj, ntin lok ib at tuch i. 9 Chumbalaj nin i scyej cyakil wunak, chin putzpuj i tan quicylen yi ja bnix tan. 10 Wajcaw, lok cyak cyakil yi bnixnak tanu chikajsbil teru. Lok cyak cyakil yi e yi na chixom teju keju. 11 Lok choc tan yolchen yi pakpuchal yi teru keju. Lok cyal cyakil yi echk taklen yi ja bnix tanu tan yi poreru. 12 Bantz cyalol scyetz cyakil wunak yi winin poreru tan cawun, nin yi at winin pakpuchal yi teru keju. 13 Nin yil cawunu, scawunku tetz ben kej ben sak. Nin yi cawlu, quil sotz teratz sbne opon tunintz. 14 List atitetu tan quicheyen yi e cotxcoj. Nin na ocu tan chiquiwsen yi e yi pentu ate. 15 Na cyakil wunak chon kuklij chicul teju, tan tkolu chiwa cyakil tiemp. 16 Nin tan yi banl talmau, na taku yi tajwen scyetz cyakil yi e itz, chi quitanen yi e wunak tu txuc. 17 Na yi ilu teru chumbalaj nin yi tajtzaklu te yi cyakil yi na banu. 18 Nchatz jalcun na ocu tan quicheyen yi e yi na cu chiwutz teru, yi e yi tetz cun cyalma na cu chitzi teru. 19 Na taku yi echk taklen yi tajwen scyetz yi e yi na cyek chiu, na yi na chijak cheybil cyetz teru na tbitu nin na che colu. 20 Na ocu tan chicolchen yi e yi na chipek teju. Poro yi e mal nak, na ocu tan chixiten. 21 Wajcaw, swake inkajsbil teru. Nchatz nink cyak len cyakil wunak kej yi biu yi winin xanil. Lok cyak kej jalu, nin sbne opon tunintz.
1

Cyakil wekl wunak scyake chikajsbil tetz Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS146,147

594

Salmo 146
Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Kake kakajsbil tetz cun kalma. 2 Kake kakajsbil tetz jalen pek yi itz o. Kabitzink swutz i jalen yil kaquim. 3 Quil kuke kacul scyej yi e wunak yi at chikej tan cawun na e tu wunak, nin quil kaclax cyan. 4 Na yil chiquim cyetz, txotx tu chibne nin sotzok cyajtzakl tu chikej. 5 Poro ban cyeri e yi chon na saj cheybil cyetz te yi Ryosil Jacow yi iten nin iatz yi ketz kaRyosil. Na ban cyeri eatz na chon ajlij chicul te i. 6 Na i bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx tu yi mar tu cyakil yi mbi cunin at. Nin ilenin na elcun i te yi tetz yol. 7 Nin yi na oc i tan cawun chin tzaknak cun na cawun. Nin yi na oc i tan quicheyen yi e yi chin quixcuj nin ate cunt ban na ban. Nin na tak i chiwa yi e yi na chiquim tan wej. Ej nin yi Kajcawatz i na chelsan yi e pres liwr. 8 Nin tan i na chixmayinet e moyi, nin i cheyanl cyetz yi e yi ate tul il. Nin na pek i scyej e balaj wunak. 9 Nchatz na oc i tan chicolchen yi e awer nak yi ate skaxol. Nin na tak i yi tajwen scyetz yi e tal meba scyuch e tal prow xmalcan. Ma yi e mal wunak na xit yi cyajtzakl tan. 10 Chastzun te eu aj Sin, ulk txakx chiculu yi scawunk yi ketz Kajcaw sbne opon tunintz. Scawunk kaRyosil tetz ben kej ben sak. Kake kakajsbil tetz i.
1

Kajsbil tetz Kajcaw yi colol ketz

Salmo 147
Kake kakajsbil tetz yi Witz Ryos. Kabitzij echk balaj bitz swutz i. Chumbalaj ko yatz kaban. 2 Na tzan i tan jesen junt tir yi tnum Jerusaln. Nin tzan cyulent yi e katanum tan yi elnake xit. 3 Na tzan i tan chimaysen yi e yi na chibisun, nin na tzan i tan chitzaquen yi e yi quixpnake tanen. 4 I bixban yi tajlal echk txuml nin at len chibi tan. 5 Winin kej yi ketz Kajcaw, nin chin cham nin i. Cyal jun yi nink xcye tan malen yi tetz tajtzakl. 6 Na tak i chikej yi e yi na cyocsaj quib juy tu cyajtzakl, poro yi e mal nak na oc i tan chixiten. 7 Chibitzinku bin tetz Kajcaw. Xconken echk kbetz cyanu.
1

Kajsbil tetz Kajcaw yi chin cham nin tetz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

595
8

SALMOS147,148

Na tan i na jalet yi sbak, nin tan i na sajet abal. Nin tan i na txaxinet echk juwtz. 9 I na akon chiwa cyakil e txuc, na i cachal cyetz yi e tal ne joj yi na chichin tan wej. 10 Poro qui na tzatzin i te yi chichamil yi e chej nka te yi chichamil yi e yaj. 11 Ma na winin na tzatzin i scyej yi e yi na cyak kej i, yi e yi chon kuklij chicul tej. 12 Chastzun te, eu aj Jerusaln, cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Eu aj Sinatz chibitzinku tetz Kataj Ryos. 13 Na i quicylom tetz yi sawanil yi chitnumilu, nin na tak i chibanlu yi eu yi najlcheu tul. 14 I quicylom tetz cyakil yi chiamalu. Nin i na akon balaj ixin triw tetz chiwau. 15 I ajcaw te cyakil yi mbi na bajij wi munt. Nin jalcun na bnix yi tetz tajbil tan. 16 Na tan i na jalet yi kab chew yi chin pim nin na ban, nin yi chin skoj nin chi tanen nok. Nin na baj chitol i yi kab chew yi na jal cyakil jalchan. Chon cunin na tulej chi na ban chiten puklaj. 17 I na akon tzaj yi cub abal, nin cyal jun na xcye tan muclen yi chew yi na ul tan. 18 Poro yi na cawun i na el a yi cub abalatz, na na ul cyekek tan yi tza, nin na el a teratz, nin na xon wuxtxotx chi na ban a. 19 Ja lajluchax yi yol i chiwutz yi e xonl Jacow. Ja chaj i yi tetz cawl scyetz yi e xonl Israelatz. 20 Poro quinin ban i yi xtxolbilatz scyej yi e mas wunak. Quinin mel chitxum tetz yi tetz tajbil. Chastzun te kake bin kakajsbil tetz i.

Salmo 148
Cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Cyakil yi eu yi ateu tzin tcyaj, cyakeu chikajsbilu tetz. Mpe chonk ateu jalen tzin tcyaj, cyakeu chikajsbilu tetz. 2 Cyakil eu ngel, yi eu chakum i, cyakeu chikajsbilu tetz. 3 Nchatz yi kej tu yi xaw tu cyakil yi txuml yi na chitxekun, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 4 Ej nin cyakil tcyaj tu yi a yi at tibaj yi tcyaj, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 5 Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw, na tan tu yi cawunen i ja bnix cyakil yi echk taklen yi at. 6 Na tan tu yi tetz cawl ja chibixe tul cyetz chiluwar tetz ben kej ben sak. Nin quic rmeril tan chipajol yi jun cawlatz. 7 Cyakil yi e yi ate wuxtxotx, nin cyakil yi e txuc yi ate xe mar, yi e yi chumam nin e, tajwen cyak chikajsbil tetz Kajcaw.
1

Kake kakajsbil tetz Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS148,149
8

596

Nchatz yi kancyok, tu yi cub abal, tu yi kab chew tu yi sbak tu yi cyekek abal yi ate jak cawl i, tajwen cyak chikajsbil tetz Kajcaw. 9 Nchatz yi echk juwtz tu echk wiwtz, tu cyakil echk tze yi na jal lobaj tej, tu cyakil jilwutz tze yi at xol txacaben, tajwen cyak chikajsbil tetz Kataj. 10 Nchatz cyakil e txuc chi quitanen yi e tetz awnan, tu yi e smaron txuc, tu yi e yi na chixicyin, tu yi e yi tu na chijut nin tu quib wuxtxotx, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 11 Nin nchatz yi e rey, scyuch e gobernador yi na chicawun benen tzin wi munt, scyuch cyakil yi e wunak, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 12 Nchatz cyakil yi e yaj, scyuch yi e xnan, scyuch yi e xicy tu xun, scyuch yi e tijlculal, cyakil yi eatz, tajwen cyak chikajsbil tetz Kajcaw. 13 Cyakil cun o kake bin kakajsbil tetz Kajcaw, na yi tetz bi winin xanil. Nin yi tetz kej at benen tzin wi munt tu tcyaj. 14 Nin ja tak i yi tetz porer scyetz yi e tanum. Chastzun te cyakil yi eu yi xansan chetu, yi eu xonl Israel, cyakeu chikajsbilu tetz i. Cyakil cun o kake bin kakajsbil tetz.

Salmo 149
Cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Chibitziju jun acaj bitz tetz i. Ban cyaku chikajsbilu tetz i chixol yi e xansanchet. 2 Chitzatzinku yi eu xonl Israel, yi chon ateu le tnum Sin, na yi Kataj Ryos i bnol ketz, nin i yi witz Kajcaw. 3 Yil chocu tan taklen chikajsbilu, ban chibixinu nin ban xcon echk kbetz cyanu chi tanen arpa tu pandero. 4 Na yi Kajcaw na tzatzin i scyej yi e tetz tanum, nin na tak i amal scyetz yi e yi elnak chikej, tan chitxaconen te chicontr. 5 Cyakil yi eu yi xansanchetu chitzatzinku tan yi ja wit chitxaconu tan. Mpe chonk coylcheu wi chitxachu chibitzinku tan yi tzatzin yi ate cuntu. 6 Ilenin chibitzinku tetz Ryos yi na chibenu tan oyintzi, nin yi cyan yi chisparu cyanu le chikabu. 7 Na xconk cyanu tan quicysalu chiculu scyej yi e awer nak, nin tan taklen chicaws yi e chicontru yi ate lakak nacin. 8 Nchatz xconk cyanu bantz chicalxen yi chireyil tu yi e mas cyajcawil chicontru tan caren yi quil chixcye tan paklen. 9 Bantz telen cun te yi tzibant cyen, yi stzaklok chicaws yi eatz. Yil bajij yi xtxolbilatz, sjalok tzun chikej yi e yi xansanchet. Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kajcaw.
1

Kake kakajsbil na tan i nkatxaconet te kacontr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

597

SALMOS150

Salmo 150
Cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Cyakeu chikajsbilu tetz Ryos xe yi tetz cal. Cyakeu chikajsbilu tetz i, na at winin tetz kej. 2 Cyakeu chikajsbilu tetz, na tan yi tetz porer ja bnix winin echk taklen balaj. Cyakeu chikajsbilu tetz, na quinin bajsben tetz yi tetz kej. 3 Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk tuc chiw. Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk arpa tu salterio.t 4 Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk pandero, nin chibixinku tan taklen kej i. Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk chirimiy tu echk macl yi at wutz. 5 Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk platillo yi na tzlincan. 6 Na cyakil yi e yi itz e, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw.
1

Kake len kakajsbil tetz Ryos

t 150:3

Salterio, itz jun jilwutz kbetz yi at wutz, chi tanen yi arpa.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Jun proverbio, itz cobox yol yi cyan winin ajtzakl tan, yi chin tzaknak cunin, nin yi na chaj sketz yi en kaban tan koquen tetz culutxum jak cawl Ryos, tan qui kaxubsen. Ma jalu, yi mero xtxolbil yi na chaj yi liwrej sketz itz: Yi winin xanil Ryos, nin kol kaban tanen yi tetz cawl, slajluchax yi na kek chi i bintzi cunin. Ej nin kol kaban tanen yi echk cawlatz, sjalok kacatnakil tan banlen yi tajbil Ryos. At winin jilwutz ajtzakl tul yi liwrej. At ajtzakl te yi enl kaban te yi ankin yi akij sketz. Nchatz na jilon te yi mbitz tajwen tan chibnol tanen jun najal tan jalen yi tzatzin paz le chinajbil. Nin na jilon te yi en kaban tu kamebil. Nchatz na chaj sketz yi tajwen tan kocsal kib juy. Nin yi en jal kapasens te cyakil yi na ul skawutz. Nchatz na chaj sketz yi tajwen tan telen kakajab scyej yi e tal prow meba. Ej nin na chaj sketz yi tajwen tan kelen cun te jun kayol yi na kasuk. Na alchij Proverbios de Salomn tetz tircun yi liwr. Poro yi mero xtxolbil yi cyajnak cyen stzibal Salomn, chon na jal kan tul captulo 10 jalen captulo 29. Tul yi captulo 30 na jilon jun yaj yi na biaj Agur, nin tul yi captulo 31:1-9 na jilon yi xtxu Lemuel. Yi bajx 9 captulo na tzan tan taklen kej yi balaj ajtzakl. Ma tul yi captulo 31:10-31, na chaj sketz yi balajil yi cyajtzakl yi e xnan yi chin tzaknak cunin, nin yi chin cascuj nin e.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 19) na jilon te yi mbi ekan tan yi balaj ajtzakl. Yi cap wekl (Cap. 1029) na xtxol yi echk tajtzakl Salomn. Yi toxen wekl (Cap. 30) na jilon te yi tajtzakl Agur. Yi cyajen wekl (Cap. 31) na xtxol coboxt ajtzakl scyetz e xnan. Yi tajbil Salomn yi cyajen cyen stzibal yi xtxolbilej

1
a 1:1

bin jalu, yi echk xtxolbilej, yastzun yi echk ajtzakla yi cyajnak cyen stzibal Salomn, yi cyajl kajtzun Luwiy, yi rey cwent Israel. 2 Yi tajbil Salomn yi cyajen cyen stzibal yi liwrej, itz tan taklen winin balaj kajtzakl,b nin tan telen katxum tetz yi echk ajtzakl yi winin ekan tan. 3 Nchatz, itz tan kucheyen tan telen katxum tetz yi mbi tajwen tan kabnol bantz puntil cun kaban tan qui kabenen tul il, nin tan qui jalen oquil yi kajtzakl.
1R 4:32; Pr 10:1; 25:1.
b 1:2

1I

Stg 1:55; 3:13-17.

598
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

599
4

PROVERBIOS1

Nchatz, itz tan jalen catnakil chitxumun nin tan jalen cyajtzakl yi e xicy yi txen jal mas cyajtzakl, bantz puntil cun cyulej yi echk taklen yi na chiban. 5 Alchok scyetz yi at winin tajtzakl, tzocpon tan tbiten yi echk ajtzaklasej, nin sjalok mas tetz tajtzaklatz tu catnakil. 6 Nchatz na chaj sketz yi en kaban tan telen katxum tetz yi echk xtxolbil yi alijt cyen cyakun yi e yi winin cyajtzakl, tu echk elsawutzil yi nxcon cyakun, tu echk xtxolbil yi winin ajtzakl ekan tan. 7 Tan jalen kajtzakl tajwen cun yi bajx kek chi Ryos.c Poro yi e yi ploj cyajtzakl qui na el chitxum tetz yi mbi na chiban na qui na cyak kej yi echk balaj ajtzakl tu yi echk balaj chusun. Ma jalu, ax wok jun coloj witzun, bit wok yi cawl yi itaj itxu, nin quil tzel te icul yi echk balaj chusun yi na cyak tzitetz. 9 Nin yi kol tzitbit wok yi echk cawlatz, nicun tzun yi atenk jun balaj iyubel te iwi tanen.d Nin yi at cunk jun cotoj uwaj tzikul tetz iyubel tanen. 10 Ej nin ax wok jun coloj witzun, ko at e icontr yi na cyaj choc tan isublen, quil tzitak amal scyetz.e 11 Kol cyal tzitetz: Catzam wok skej, junit kaban tzituch, kajoye puntil tan chicwen yi e balaj wunak kan tul patx tan chatz tu, na yi kajbil itz tan cyelen cun swutz. 12 Chon cunin lche kulej yi e balaj wunakatz, chi na ban yi camposant tan chibeklen nin yi e wunak yi na chiquim. Na na kaj yil chel cun kan swutz chicyakil. 13 Ej nin yil kaxcye tan chisotzajen cyakil yi e balaj wunakatz, skacambaje tzun cyakil yi cyetz chimebil. Ej nin kocopon tetz ric, na snojk yi kacal tan cyakil yi echk taklen yi skalke scyej. 14 Or bin itetz, nquen wok skaxol nin junit kaban tan jalen kamebil. Nchatz junit tzan yi kapuk tzituch, chech. 15 Poro ax wok jun coloj witzun, or tzitil wok. Quil cxomnin wok te cyajtzakl yi e mal wunakatz. 16 Na yi e cyetz ntin na chitzan tan xtxumlen yi echk taklen cachi. Nin yi cyajbil itz yil chel cun yi e balaj wunak swutz.f 17 Quic na tak kol kaban jun patx yi ko lajluch cun na quil tzaj yi e chul. 18 Ma yi e cyetz na chitzan tan banlen jun patx yi e ten chicopon tcul, nin e ten chelk cun swutz tan yi chiyaplatz. 19 Yastzun sbajok scyej cyakil yi e yi kant tzaj nin na cyaj, nchiben tul il, nin chiquimok tan yi cyajtzaklatz.
8 20

Cobox ajtzakl scyetz e xicy

Alchok amalil na tzanet xtxolen echk balaj ajtzakl. Na tzan xtxolen tbe nin tulak echk caybil.
d 1:8-9

Yi balaj ajtzakl na tzan tan moxon

c 1:7 Job 28:28; Sal 111:10; Pr 9:10; 15:33. 3:15.

Pr 6:20-21.

e 1:10-16

Sal 1:1.

f 1:16

Is 59:7; Ro

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS1,2
21

600

Nchatz na tzan xtxolen tziak echk puertil echk tnum, nin tulak echk amal kale atet winin wunak,g nin je na alchij jej: 22 Ma jalu, yi ax wok jun coloj xicy yi txen jal mas itajtzakl, yi ntin xcyaklin itan, nin yi chin tzetzuj nin te ichumun, tona nin tzitil cyen yi echk ploj ajtzaklatz? Nin tona nin lcyaj cyen yi echk xcyaklin itan yi na iban wok? 23 Bit wok bin yi incawl, nin ban wok tanen. Ej nin yi ko yatz tziban, swake tzun yi itajtzakl tan telen itxum te inyol. 24 Na te yi sajlenix tunintz, ja noc il tan imoxen tan itulen tzinwutz. Poro cyal nin jun tzitetz yi nink mmoc tan tbiten inyol, 25 ma na mas tcunin ncxoc wok tan telsen kej yi echk balaj ajtzakl yi nwal tzitetz, nin cyal nin jun yi nink mbitan tetz yi incawl. 26 Poro tzopon jun kej, yi chintzeenk tzitej yil tzul yi echk calaj tiemp tziwutz. Nchatz nocopon tan xcyaklin tzitej yil wil yi jaltnin tan iquimen tan xow. 27 Yil tzopon yi jun kejlalatz, nicun sbne chi na ban jun chin wutzilen salchcam yi na xcye tan xiten cyakil yi echk taklen. Na cxobok wok yil tzul yi echk taklenatz. Tzul sotz culal tziwutz, nin winin quixcuj tzitije. 28 Ma jalu, yil tzul yi kejlal yi echk taklenatz, cxocopon tan jaklen cheybil itetz swetz, poro quil noc tan icheyen. Nchatz cxocopon tan injoylen, poro quil chinjal itan. 29 Tzul yi jun castiwatz tziwutz tan paj yi qui na itak inkej, nin qui na itaj tzitbit yi echk balaj ajtzakl. 30 Qui na itaj tzitbit yi echk balaj xtxolbil yi na wal tzitetz. Nchatz qui na oc yi echk incawl te iwi yi na noc tan maklen iwutz. 31 Chastzun te, yi chojonil yi echk taklenatz yi na iban wok, itz jun chin wutzilen quixcuj yi tajwen tzitij, na axten wok cxocopon tan beklenin yi iyapl. 32 Na yi ax wok yi chin yab nin itajtzakl, iten nin yi iyaplatz tzocpon tan ibiylen. Nchatz yi ax wok yi quic balaj itajtzakl, cxelepon cun wok swutz tan paj yi qui na itxum yi quixcuj yi tzul tziwutz. 33 Poro cyakil yi e yi na cyak amal tan tbiten yi wetz incawl, tzatzin cun chinajank cyeratz. Ej nin quil chixob cyeratz te echk taklenatz yi tzul chiwutz, na yi cyetz chitxumun chon ajlij swej.

bin jalu ax wok jun coloj witzun, bit wok tzaj yi jun xtxolbilej yi swale nin tzitetz, nin qui na waj yil tzel yi echk incawl te icul. 2 Nquen wok bin il tan xtxumlen yi echk balaj ajtzakl. Nin xconken yi itajtzaklatz tan xtxumlen echk taklen balaj. 3 Cuch wok bin tetz cun ichamil yi echk balaj ajtzakl nin yi puntil cun sban itxumun. 4 Ak wok bin itib tetz cun italma tan xtxumlen yi echk balaj ajtzaklatz, chi na ban jun yaj tan joylen sakal, nka jun alc yi winin jamel.
Pr 8:1-3.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi chojonil yi echk balaj ajtzakl

g 1:20-21

601
5

PROVERBIOS2,3

Ej, nin kol tziban yi echk xtxolbilatz, tzelpon tzun itxumtz tetz yi mbil tziban tan taklen kej Kataj, nin tzelpon itxum tetz yi en wutanen yi in iRyosil. 6 Na ntin cun Ryos na akon tetz yi echk balaj kajtzakl nin katxumun. Na cyakil yi echk balaj ajtzakl chon na saj tu Ryos. 7 Nchatz i na akon cheybil cyetz, nin colbil cyetz yi e yi chin jicyuch nin tej yi cyajtzakl, nin yi skoj cun te yi cyalma. 8 Ryos quicylom cyetz yi e yi na chitzan tan banlen yi echk taklen balaj, nin i colol cyetz yi e yi nter nin kuklij chicul tej i. 9 Alchok scyetz yil xom te yi echk xtxolbilasej, tzelpon tzun xtxumtz te yi echk ajtzakl yi jicyuch tej, nin tzocpon il tan banlen yi echk taklen balaj. 10 Ej nin snojk yi nachl yi junatz tan echk balaj ajtzakl, nin snachonk i te yi chialil yi echk balaj chusunatz. 11 Na alchok scyetz yil xom te yi echk balaj ajtzaklatz, xcyek tan xtxalen yi echk taklen balaj, nin scole tib tkab echk il. 12 Ej nin yi echk balaj ajtzaklatz xcyek tan kelsen liwr tkab yi echk taklen cachi. Nin xcyek tan kelsen liwr chikab yi e mal wunak yi chin juntlen nin cyajtzakl. 13 Nin xcyek tan kacolchen chikab yi e yi na chicol cyen yi balaj, nin na chixom te echk taklen cachi, na yi eatz chon ate cyeratz tul tzotz wutzil. 14 Nin nter nin na chitzatzin yi na bnix jun echk taklen cachi cyan. Na yi eatz tzatzin cun na cyak quib tan chibnol yi echk taklenatz. 15 Yi eatz, xomche te echk ajtzakl cachi, na ja cyaj quilol yi echk ajtzakl yi jicyuch tej. 16 Nchatz xcyek yi echk balaj ajtzaklatz tan kacolchen chikab yi e xnan yi e witz bnol tetz, nin chikab yi e xnan yi e jopol wutzaj yi nter nin na cu chiwutz tan kabensen tul il.h 17 Na yi e xnanatz, ja cyaj quilol yi bajx quichmil ntin tan chipotzen yi e balaj yaj. Ej nin quic Ryos te cyajal. 18 Na yi kol kaxomnin te yi cyetz cyajtzakl yi chin ploj nin, na elepont yi o ten na katzan tan joylen yi quimichil. 19 Na alchok scyetz yil witbej tib te jun jilwutz xnanatz, sotzel wutz teratz sbne. Nin quit lo ljal junt tir yi be tetz itzajbil tan. 20 Buch wok bin itib tan ixomen te yi echk balaj ajtzakl, nin ban wok tanen yi echk taklen balaj yi na chiban yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 21 Na cyakil yi e yi na chiban tanen yi echk taklen yi jicyuch tej, mben kon yi ankin tetz cyetz tzonej wuxtxotx. 22 Poro yi e mal nak, scyuch yi e aj potzanl, chelepon jolin cyeratz nin quil ben kon yi ankin tetz cyetz tzonej.i

3
h 2:16

bin jalu, ax wok jun coloj witzun, quil tzel yi inchusun te icul, ma na col wok yi echk incawl te italma.
Pr 7:5.
i 2:21-22

1I

Cobox xtxolbil yi tajwen tan kabnol tan jalen kajtzakl

Sal 37:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS3
2

602

Na alchok scyetz yil scol yi echk incawlatz nin yil sban tanen, mben kon tetz tiempatz, nin stzatzink i tetz ben kej ben sak. 3 Chastzun te, or tzitil. Quil tzel yi lok ib tu yi bintzi te icul, ma na tajwen tan taten le itxumun, chi tanen jun cotoj uwaj. Chin tajwen cunin yil tzatij te italma. 4 Na alchok scyetz yi yatz sban, sjalok winin balajil swutz Ryos, nin chiwutz wunak.j 5 Chastzun te, kukek icul te Kajcaw tetz cun italma, nin quil cxom wok te iteri txumun. 6 Jak wok cheybil itetz tetz Ryos te cyakil yi echk taklen yi na iban, tzocpon tzun i-tz tan icheyen te cyakil. 7 Quil tzitocsaj itib tetz tzaknak cun, ma na ek wok chi Kataj Ryos, nin jatx wok len itib te yi echk taklen cachi.k 8 Na yastzun yi tzacbil mas balaj tan jalen walor yi iwankil. 9 Chastzun te, ak wok kej Ryos tan yi echk imebil, nin tan yi bajx wutz yi icosech. 10 Na alchok scyetz yil sban tanen yi echk cawlatz, spucunk tzun yi tetz cosech, na quit xcye yi tetz cojaj tan colchen yi cosechatz. Nchatz yi culbil taal uva, quit xcye tan colchen cyakil yi taal uva yil jal. 11 I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, quil tzicabej icul yil tzoc Ryos tan maklen iwutz.l Nin quil je tziwutz yil tzoc itzum tan. 12 Na cyakil yi e yi na pek Ryos scyej,m na oc chitzum tan, tan maklen chiwutz, chi na ban jun yaj yi na oc tzum tan te yi cyajl yi winin oklen wutzn tan, na qui na taj yil ben tul il. 13 Ban cyeri yi e yi na chixom te yi balaj ajtzakl, na na jal chitxumun. 14 Na at mas walor yi jun balaj ajtzaklatz swutz yi sakal tu yi oro, 15 nin mas tcun walor swutz yi echk balaj cub yi winin jamel. Mpe ik yi echk taklen yi winin na el kalma tej, nketz nicun tu yi echk balaj ajtzaklatz. 16 Na na ben kon katiemp kol kaxom te yi balaj ajtzakl, nin sjalok kakej tu kamebil tan. 17 Chastzun te, na kanachon tej yi chum balaj nin tetz ketz yi xomcho tej, nin na tak jun chin tzatzin paz tetz kalma. 18 Nchatz skacambaje kutzajbil nin sjalok kabanl tan. 19 Tan yi tajtzakl Kataj, tu yi tetz xtxumun ja bnix yi wuxtxotx tu yi tcyaj. 20 Nin tan yi tetz tajtzakl ja xcye tan jatxlen cun yi mar. Nin ja jal yi kab chew tan. 21 Ax wok jun coloj witzun, ban wok bin tanen yi echk balaj cawl, nin quil tzijatx len itib tej. 22 Na xconk yi echk xtxolbilatz tzitetz tan taklen itzajbil, nin xconk tan jalen ibalajil, chi tanen jun cotoj uwaj yi chin yuben nin. 23 Nin quil tzicabej icul te yi echk taklen yi na iban, nin qui tzun cxubsij woktz.
j 3:4

Lc 2:52.

k 3:7

Ro 12:16.

l 3:11

Job 5:17.

m 3:12

Ap 3:19.

n 3:11-12

Dt 8:5; 2S 7:14; Heb 12:5-6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

603
24

PROVERBIOS3,4

Nchatz yil cxwit wok, quic jun echk taklen xcyek tan ixowsen. Na yil xcoye cun wok jalcunin saj iwatl, nin penin skilo yil cxuje wok. 25 Ej, nin quil cxob wok kol bajij jun il yi qui tzicy tzitetz, mpe ik yil tzul chicaws yi e mal nak tan chixiten. 26 Na tzocpon Kajcaw tan taklen mas iwalor swutz yi echk quixcujatz, nin quil tak i amal tan icwen tul il. 27 Chastzun te, ko al scyetz na opon tan jaklen jun pawor tzitetz,p nketz ntink iwutz wok tan xmayen nin, ma na ak wok nin yi tajwen tetz. 28 Na quic rmeril tzital wok tetz jun: Ban cul ek nin swake yi tajwen tzitetz, na quic nin atin cunt jalu. Poro ko at itetz, ban tzichey junt tal prow yi at tajwen tetz. 29 Quil tzitxum cyen jun echk taklen cachi te jun itamiw yi nter nin na cxel na cxoc wok tuch. 30 Quil cxoyintzin te alchok tan chatz tu ko cyal jun na tzan tan ixuxen. 31 Nchatz, quil chich icul scyej yi e mal nak. Ej, nin quil tzel italma tan banlen yi echk taklen yi na chiban cyetz. 32 Na winin na chich cul Ryos scyej yi e mal nakatz. Poro winin na pek i scyej yi e yi nter nin kuklij chicul tej. 33 Quic banl Kataj tibaj jun najal yi chin juntlen nin cyajtzakl. Poro at banl i tibaj yi chinajbil yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 34 Nchatz, winin na chich cul Kataj scyej yi e yi ntin xcyaklin cyan. Poro winin na pek i scyej yi e yi na cyocsaj quib juy.q 35 Yi e yi chin chinchuj nin tunin e tan juchlen quil, tzelpon cyetz chitxixatz. Ma yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, stzaklok cyetz chikejatz.

bin jalu ax wok xicy, bit wok yi cawl itaj. Nquen wok il tan banlen tanen yi echk cawlatz bantz jalen balaj itajtzakl. 2 Na yi in wetz na wak balaj chusun tzitetz. Chastzun te or tzitil, elich yi echk cawlatz te icul. 3 Na nchatz in wetz, in jun cyajol banak, nin winin peknak yi intxu swej. 4 Nchatz yi intaj ocnak i tan inchuslen, nin je talnak i swetzej: Chin tajwen cunin yil tzatij yi echk incawl te awalma, nin banaj tanen bantz benen kon yi atiemp. 5 Bitaj bin yi echk balaj ajtzaklatz tu yi echk balaj txumun, nin qui na waj yil tzel yi inyol te acul. 6 Qui na waj yil tzawil cyen yi incawl. Nin qui na waj yil tzel inyol te acul, ma na peken tej, na xconk tetz colbil atz. 7 Na yi mas tajwen tan jalen awan, itz yi balaj ajtzakl tu yi echk balaj txumun, na yi xtxolbilej itz mas balaj swutz alchok taklenil. 8 Peken bin tej, nin tzatzin te yi balaj ajtzaklatz, na sjalok winin akej tan. 9 Nin ko yatz tzaban, stzaklok tzun yi coron yi mas balaj tzatz tan yuben yi awi, chij i banak swetz. 10 I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, nquen wok bin il tan banlen tanen yi incawl. Na ko yatz tziban, mben tzun kon mas yi ankin tetz itetz.
Sal 3:5; 4:8.
p 3:27

1I

Tajwen tan kaxomen te echk balaj ajtzakl

o 3:24

Mt 5:42.

q 3:34

Stg 4:6; 1P 5:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS4,5
11

604

Nchatz nocopon tan icheyen tan ixomen nin tul yi balaj be yi cyan winin balaj ajtzakl tan. Ej, nin cxwucheye wok tan ixomen nin tul yi jun balaj beatz yi jicyuch tej. 12 Nin tul yi jun balaj beatz, quic nin jun taklen yi xcyek tan itrimpen, nin quil cxje tzotp yil cxojkel. 13 Nquen wok bin il tan banlen tanen yi echk incawl, nin quil tzel te icul, na yastzun ljalet yi itzajbil itan. 14 Or bin tzitil, icxomich nin wok te cyajtzakl yi e wunak yi qui na cyek chi Ryos. Quil cxom wok te yi cyetz cyajbil. 15 Quil cxom wok nin tul yi cyetz chibe, ma na xajs wok len itib scyej, nin quilok wok tziwutz te yi iteri be. 16 Na yi jun jilwutz wunakatz qui na chitzatzin yi ko qui na chiban jun echk taklen cachi. Ej, nin qui na oc chiwatl yi ko qui na loon jun tal prow cyakun. 17 Na yi cyetz wa chicul itz yi biyol nakin tu yi echk taklen cachi yi na chiban. 18 Ma yi be yi xomche yi e yi jicyuch tej cyajtzakl tej, nicun tanen chi na picypax xe cyaj, nin chebcuntu na jal mas tkan skil, jalen cun yil pakpuchax tircun. 19 Poro yi be kale xomchet yi e mal nakatz, chin tzotz nin tanen. Nin qui na pujx cyan yi mbi na chitzotpunenr tan yi tzotzwutzil yi ate cunt. 20 Chastzun te ax wok jun coloj witzun, ban wok bin tanen yi wetz incawl, nin nquen wok il tan xtxumlen. 21 Or tzitil, elich yi echk cawlatz te icul, ma na atoken le itxumun. 22 Na cyakil yi echk cawlatz na tak itzajbil scyetz cyakil yi e yi na chiban tanen, nin stzakonk ban te chiwankil. 23 Quicylej wok mas itxumun swutz alchok echk taklenil, na yi echk taklen yi na itak amal tan xtxumlen yastzun yi na iban wok. 24 Quil tzital echk taklen yi nketz bintzi. Quil tzital echk lajil. 25 Xmay wok nin tziwutz, ej nin quit tzixmaynin wutz icoc. 26 Nchatz, te yi na cxon wok, joy wok puntil ibe, bantz penin skil sban cyakil yi na iban. 27 Qui bin tzixajslen itib te yi na itocsaj. Nin quil cxom wok te yi echk ajtzakl cachi yi quic na tak.

bin jalu, ax wok jun coloj witzun, nquen wok il tan banlen tanen yi wetz inyol. Nin nquen wok tan xtxumlen yi balajil yi echk ajtzaklatz. 2 Na ko yatz tziban wok, cxocopon tzuntz tetz balaj, ej nin chin tzaknak cun sbne yi cxjilon. 3 Jun xnan yi jopol wutzaj, chin chi nin jilon i, na mas tcun putzpal yi jilon swutz yi putzpal yi aceit. 4 Poro kol kaxom te yi tetz xtxumun, witzbil tlen kanachonk te yi caal yi echk yab ajtzaklatz. Nin yi chonal nicun chi yi nink kaquixpij tan jun machit yi cabil len atit wi.
Sal 1:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Jun xnan yi cuj nin tu tan, na xcye tan pitlen nin jun yaj tquixcuj

r 4:18-19

605
5

PROVERBIOS5,6

Kol kaxom nin te yi tajbil yi jun jilwutz xnanatz, jun cun sjalok yi quimichil kan, nin sbej nin nkaben xetze chixol alma. 6 Yi jun jilwutz xnanatz qui na tzan tan xtxumlen yi be yi na tak itzajbil, na qui na nachon te yi plojil yi tajtzakl. 7 Chastzun te ax wok jun coloj witzun, bit wok yi inyol, ej, nin quil tzel yi echk inchusun te icul. 8 Or bin tzitil wok, tajwen yil tzixajslen itib scyej yi jun jilwutz xnanatz. Quil tzikans quen itib nakajil yi chical. 9 Bantz qui chicambal yi ankin yi akij tetz itetz, nin tan qui itoquen chikab yi e wunak yi chin juntlen nin cyajtzakl. 10 Na scyetzaje cyakil yi imebil, yi chin quixcuj nin mmiban tan xtxaclen. 11 Nin witzbil tlen xtxaynek wok tkab jun chin xowbil yabil yi chkoquenlen swank te iwankil. 12 Ej nin tzitale wok: Lastum yi quinin mmoc yi echk balaj chusun te inwi. Ej, nin lastum yi quinin mmincujij yi mmoc maklen inwutz. 13 Na quinin nwak amal scyetz yi e chusul wetz, yi nchoc tan inchuslen. Ej nin quinin mmoc yi chiyol te inwi, yi e yi ncyak balaj wajtzakl. 14 Nin chin txixwil nin wutanen chiwutz cyakil wunak tan paj yi inyapl. 15 Chastzun te, mas ban tcun yil cu icul tban te iteri txkel, 16 bantz quil tzitzak iwalor tan chatz tu te junt xnan yi nketz itxkel. 17 Na yi wankil yi itxkel tu yi walor iwankil, itz ntin tetz itetz. 18 Tzatzin wok tu itxkel, yi tal xun yi ncxume wok tuch yi ixiquil tzaj. 19 Na nicun i tu jun tal tij masat yi chin elsbil alma nin. Cyakil nin kej na pek i tzitej. Ej, nin ilenin na oc i tan joylen puntil tan jalen mas lok ib tzixol. 20 Nxac tzun na cxben wok tan chijoylen yi e xnan yi e jopol wutzaj. Nxac tzun na iwitbej itib scyuch yi e xnanatz yi chin witz bnol tetz. 21 Or bin tzitil, na Ryos na tzan tan xmayen yi mbi na iban wok, ej nin na til cyakil yi na iban. 22 Yi e mal nak, iten yi chiyapl na tzan tan cusen patx chiwutz. Ej, nin iten yi quil yi na chijuch, iten iatz na tzan tan chicalchen cun. 23 Tan paj yi qui na oc jun yol te chiwi, e ten na chitzan tan joylen quimichil. Ej, nin chitzake yi quitzajbil tan paj yi chiyapl.

bin jalu, ax wok jun coloj witzun, quil tzicujij tan itoquen tetz pyador jun itamiw, nka alchok scyetz yi qui itajsken wutz. 2 Na ko yatz tziban, axten wok na cxtzan tan cusen tramp tziwutz, nin axten wok tzijope itib pres tan yi iyol yi na isuk. 3 Ej nin tan telen jun yaj liwr tkab yi jun ilatz, tajwen tan bnol yi xtxolbilej: Ban ltocsaj tib juy, nin ban lben lajkel tan joylen puntil tan jaklen pawor tetz yi tamiwatz, tan joyol junt puntil, nka tan joyol junt pyador tetz xel. 4 Ko yatz tziban, ban tcun quil tzichiw cun junt rat, ma na quibenenk lajkel tan joylen puntil tan itelen liwr tkab yi jun aj txokbenatz. 5 Quitelenk bin ojk, chi na ban jun masat nka jun chul yi na el ojk chiwutz yi e aj txuquinl.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Cobox ajtzakl tan qui kaxconen tetz pyador

PROVERBIOS6

606 Cobox xtxolbil scyetz yi e cyaj

Ma ax wok itetz yi ax wok cyaj, jaxlen quen wok tan chixmayen yi e tal snicy. Tunlen quen wok tan chixmayen nin awoken yi chichusun itan yi en na chiban cyetz. 7 Na yi e cyetz quic jun ajcaw squibaj tan chicawen yi mbi i il tajwen tan chibnol. 8 Poro yi e cyetz chin list nin e, na yi na opon tiempil tetz echk cosech, na choc tan molchen, nin tan colchen cyen chiwa. Ej, nin tul yi tiemp tetz cresum qui na chiquim tan wej. 9 Chastzun te, yi ax wok yi chin cyaj nin ax wok, elk iwatl nin quit cxuje mas. Ma na casoken yi itajtzakl. 10 Na ko ntin na cxwit, nin ko tu na xnakcap tu wok tan watl, nin yi ko nternin na inuc cun itib tan watl, 11 tzul yi mebail tziwutz, nin tzocpon tan iwitzen cun, chi na ban jun alkom yi cyan macl tan.s
6

I bin jalu, yi e mal wunak scyuch yi e yi jalcunin na ben chiwi te echk taklen cachi, yastzun yi e yi ntin xtxolen echk xtxolbil cyan yi nketz bintzi. 13 Na yi eatz na chiyutluj chiwutz tetz junt tan talchen yi apart chitxumun swutz yi na chitzan tan talchen. Ej, nin nchatz na xcon quikan cyan tu chikab tan chajlen junt wunak ewun cun. 14 Yi cyetz cyajtzakl chin ploj nin. Na ntin na chitzan tan xtxumlen echk taklen cachi, nin ntin oyintzi na chitxum. 15 Chastzun te, qui cunin tzicy scyetz yil tzopon oril yi tajwen tan chixiten junawes. Jalt cuntunin chinach yil tzul tzaj yi sotzaj culal chiwutz. Na chon cun sbne yil tzul tzaj chi yi na litne yi kawutz. Ej, nin quict cuybil chipaj yi eatz sbne.
12

Yi en cun quitanen yi e mal nak

Ma jalu, at kak nka juk xtxolbil yi winin na chich cul Ryos tej. Ej nin itz yi jej: 17 Yi e yi na cyocsaj quib nim, yi e yi na cyal echk lajil, yi e yi na choc tan chibiylen yi e tal prow yi quic cyetz quil, 18 yi e yi na choc tan xtxumlen tan banlen echk taklen cachi, yi e yi na cyojkel nin tan banlen echk taklen yi qui na pek Ryos tej, 19 yi e yi na cyak quib tetz stiw te jun xtxolbil yi nketz bintzi, yi e yi ntin na chitzan tan joylen oyintzi scyuch chinajal tu yi cyajwutz.
16 20

Yi echk taklen yi winin na chich cul Kataj Ryos tej

I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, ulk txakx ticul yi cawl tu yi chusun yi cyalnak itaj itxu tzitetz.
Pr 24:33-34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi chojonil yi xnanin tu yi yajin

s 6:10-11

607
21

PROVERBIOS6,7

Chin tajwen cunin yil tzatij yi echk balaj xtxolbilatz te italma,t nin quil tzitzakplen. 22 Na ko yatz tziban wok, xcyek yi echk balaj ajtzaklatz tan icolchen yil cxel wok tan pyaj. Nchatz yil cxwit wok tzocpon tan iquicylen. Ej, nin chin tzatzin cunin ltzelt iwatl na ntin echk balaj chusunatz na itxum wok. 23 Jun cun yol, yi echk cawlatz tu yi echk balaj chusunatz nicun tanen chi jun txekbil yi na txekun. Na yi echk makbil kawutzatz tu yi echk balaj ajtzaklatz, itz yi puntil tan kacambal jun balaj kutzajbilu tzonej wuxtxotx. 24 Xcyek yi xtxolbilatz tan icolchen chikab yi e xnan yi ntin na chijoy puntil tan ipotzen. Na xcyek yi balaj ajtzaklatz tan icolchen tan qui benen iwi te chialil chijilon yi e xnan yi e witz bnol tetz. 25 Nchatz or tzitil, quil tzel nin italma te yi yubil yi jun xnanatz. Ej, nin or tzitil, quil tzitak itib chikab tan tu yi na tzeen chiwutz. 26 Jun xnan yi witz bnol tetz ntin na joy yi tetz wa, ma yi xnan yi jopol wutzaj na joy cyakil yi mebil jun yaj yi ric. 27 Alchok scyetz yil skalen jun txob xtxakak, jun cun stzeok yi bech tetz. 28 Ej nin alchok scyetz yil xon wi xtxakak, jun cun stzeok yi tkan. 29 Nchatz alchok scyetz yil switbej tib tuch jun xnan yi at chmil, jun cun tzul caws. 30 Qui pe na bajij chich culal tej jun alkom yi ntin na alkij tan paj yi na quim tan wej? 31 Jun cun yol na bajij chich culal tej. Poro kol txamxij yi jun alkomatz, chin tajwen cunin yil choj juk tir yi echk taklen yi ntalkaj. Ej nin ko quic puk, chin tajwen cunin yil scay nin cyakil yi at tuch tan chojlen yi echk taklen yi ntalkaj. 32 Chin yab nin chitxumun yi e aj yajinl tu yi e aj xnaninl, na cyakil yi eatz, e ten na chipotzaj quib squibil quib. 33 Nchatz yi eatz chitije winin buchbil cyetz, nin chijislok. Nin quic rmeril yi nink chixcye tan xiten yi yolbil cyetz, tu chitxix. 34 Na jun yaj yi winin na chich cul tan paj yi ja tak tib yi txkel tetz junt, nicun i tu kak. Na yil tzopon oril tan ticysal cul tej, quil scuy i paj yi yaj yi mmoc tan xconsen yi txkel. 35 Quil scuy paj jun, mpe nink cu wutz tetz. Quil tzaj cun tzaj yi xtxumun, mpe nink tzoylij winin taklen tetz.

wok jun coloj witzun, chin tajwen cunin tan ibnol tanen yi inyol, nin nach wok cun yi echk incawl. 2 Nquen wok culutxum jak incawl, nin ban wok tanen yi echk inchusun. Quicylej wok chi na iquicylej yi niil iwutz, bantz icambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. 3 Cal wok quen yi echk xtxolbilatz te italma, nin tajwen yil tzatij le inachl. 4 Peken wok te yi echk balaj ajtzaklatz chi ik itanub tanen. Nin yi echk balaj txumun chi ik itajwutz tanen.
Pr 1:8-9.
u 6:23

1Ax

Yi echk ajtzakl yi na xcon tan jun xnan tan sublen jun yaj

t 6:20-21

Sal 119:105.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS7
5

608

Na kol tzatij yi echk xtxolbilatz le itxumun, xcyek tan icolchen chikab yi e xnan yi e jopol wutzaj, nin chikab yi e witz bnol tetz yi chin putzpujv nin yi chijilon. 6 Ma jalu, je jun xtxolbil yi na waj lwal tzitetz: At jun tir yi chon na chin xmayin len le wentanuil yi incal. 7 Ej nin ja che wil cobox xicy yi ntaxk ul cyajtzakl yi na chixon tbe. Poro at jun scyeri eatz yi na tzan tan xtxumlen echk taklen cachi. 8 Na te yi mpon i chicy be, ja xolbej junt be yi sbej nin na opon te cal jun xnan yi jopol wutzaj. 9 Maymuj tcuntu na xon yi jun xicyatz na oquen atit tzotz. 10 Ej, nin te yi txant tan toponen yi jun xicyatz te cal yi xnan, nin el tzaj yi xnanatz tan culchen. Chin wekon nin tib chi jun witz bnol tetz. Winin tzun stzeenen yi wutz chi na tzeen yi wutz jun witz bnol tetz. 11 Yi jun xnanatz jalcunin na xcye tan xtxumlen echk taklen cachi, na qui na xtxaj yi at cuntuk i xe cal. 12 Ma na tu na xon tunin i-tz lakak be nka tcaybil, nin lakak echk chicy be. Nter nin na tzan tan joylen puntil tan potzen alchok scyetz yil tzicy cuntz. 13 Ej, i tzun yi chiculul quib yi jun xnanatz tu yi xicy, lajkel nin benen i tan kalen tzaj yi xicy nin baj stzubul yi stzi. Nin quinin txixwij tan yol tetz. Je yol iej: 14 Yi in wetz ja insuk intxixwatz tan imbansal wib tu karyosil. Ej, nin jalu ja nel cun tej yi sukint wan. 15 Chastzun te, ja nel tzaj tan ajoylen, na winin na cjoyon swetz. Ma jalu, ja cjal wan. 16 Nin tan yi tzatzin yi atin cunt ja je inlitul jun chum balaj xnokl tibaj yi insoc yi lino cun yi chon na saj Egipto. 17 Nin ja oc balaj perfum wan tej, yi itz mirra, loe tu canel yi chin coc nin. 18 Or bin awetz, kawitbej kib tzawuch. Katzatzink jun, kabne yi kajbil jalen yil tzul skil. 19 Na yi wuchmil quic i at. Ja ben i te jun pyaj joylaj. 20 Quil tzul chan, na ja ben tcyal nim pwok. Quil tzul chan i jalen yil biin yi xaw, chij yi jun xnanatz bantz tetz yi xicy. 21 I bin jalu, yi jun xnanatz ja xcye tan tocsen cul yi xicy tan tu yi chinchuj nin tunin i tej, nin tan yi chial yi jilon. 22 Ej, nin yi xicy, ja xom i te yi tajtzakl yi jun xnanatz, nin ja xomnin wutz coc chi na ban yi na ben jutun jun mam wac tan cwen biyij, nka chi na ban jun masat yi na cu tul tramp, 23 nin na loon yi talma tan jun chin flech. Ej, nin chon cun sbne chi na ban jun tal chul yi na coxnin tib tul jun cach. Na qui na pujx tan ko sotzel wutz sbne. 24 Chastzun te, ax wok jun coloj witzun, bit wok, nin nquen wok il tan xtxumlen yi inyol. 25 Xomich nin itxumun te yi xtxumun yi jun jilwutz xnanatz. Jun cun yol cxtxakxok wok kol xomnin yi itajtzakl scyej.
v 7:5

Pr 2:16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

609
26

PROVERBIOS7,8

Na yi e yi na chixom nin scyej yi jun jilwutz xnanatz sotzel chiwutz sbne. Nimix cunin yaj chisotz tan paj yi jun ajtzaklatz. 27 Na yi e yi na chixon tul yi be yi na opon te chical yi jun jilwutz xnanatz, nicuntz chi yi najk chixon tul yi be yi na opon te yi quimichil.
1Yi

balaj ajtzakl na tzan tan kamoxen. Yi junatz, yi puntil cun na txumun, na chin tzaj sketz. 2 Na tzan i tan xtxolen yi balaj chusun wiak echk juwtz, nin kale na culwit tib echk be. 3 Nin na tzan tan xtxolen lakak lmak be kale na chixonet winin wunak.w Nin je na talej: 4 I bin jalu, yi inyolej itz tetz itetz, ax wok jun coloj jilwutz wunak. 5 Itz tetz itetz, yi ax wok yi ajnak tzaj yi itxumun. Nin itz tetz itetz yi ax wok yi chin tzetzuj nin itxumun. Nquen bin wok il tan tbiten bantz jalen itajtzakl. 6 Nquen wok il tan xtxumlen yi yol yi swale nin tzitetz. Itz echk taklen yi chin tajwen cunin tan kabnol tanen. 7 Na cyakil yi swale nin tzitetz itz yi mero bintzi, na yi in wetz qui wajsken yi tzinjal cun wiwak. 8 Nin cyakil yi yol yi na el le intzi chin tzaknak cunin. Siquier atk mu tal txotx te chinjilon. 9 Ej, nin cyakil yi e yi at balaj cyajtzakl, yi e yi ban na el chitxum tetz yi inchusun, chin clar cunin yi chinjilon chiwutz. Cyal jun yi nink jal mu paltil yi inchusun tan. 10 Na yi eatz, qui na chitzan tan xtxumlen tan chicambal sakal tu oro, ma na ntin na el cyalma te yi weri inchusun, bantz jalen balaj cyajtzakl. 11 Jun cun yol yi echk balaj ajtzaklatz, mas tcun balaj swutz yi echk balaj cub yi winin jamel, mpe ik yi echk taklen yi na el cyalma cyakil wunak tej tan chicambal, nketz nicun tu yi echk balaj ajtzaklatz yi na wak wetz. 12 Yi in wetz, in yi balaj ajtzakl, nter nin na kel na koc tu yi balaj txumun. Nin na aw xtxalen echk balaj ajtzaklatz wan. 13 Na yi taklen kej Kajcaw yi kaRyosil na chaj yi na chich kacul te yi echk taklen cachi. Yi in wetz winin na chich incul scyej yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl; nin winin na chich incul scyej yi e yi winin na chicyakax makmax. Nin winin na chich incul scyej yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, yi e yi ntin lajil na chiyol. 14 Ntin cun swej na jalet balaj ajtzakl, nin ntin cun in na imban tanen yi echk balaj xtxolbilatz. 15 Tan in na chicawunet yi e balaj rey. Nin in na akon cyajtzakl yi e witz ajcaw tan pujlen xtisya. 16 In na akon cyajtzakl yi e witz ajcaw tetz tnum tan cawun. Nin na wak ajtzakl scyetz yi e bajxomatz tan taklen caws jun.
Pr 1:20-21.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

en tanen yi balaj ajtzakl

w 8:1-3

PROVERBIOS8,9
17 Winin

610

na chimpek scyej yi e yi na chipek swej. Ej, nin na chinjal cyakun yi e yi na choc tan injoylen. 18 Chon at cyakil jilwutz mebil swuch. Nin chon na jal kej jun yaj swuch. Na jal winin chikej yi e yi na chixom swej, nin na jal winin chimebil. 19 Cyakil yi echk taklen yi na wak wetz, mas tcun balaj swutz yi mero oro yi winin jamel. Cyakil yi echk taklen yi na chintzan tan suken, at mas walor swutz yi sakal yi winin jamel. 20 Yi in wetz, in yi be yi jicyuch tej. Cyakil yi na imban itz tzaknak cun. 21 Na wak imbanl squibaj cyakil yi e yi na chixom swej. Nin na wak chimebil yi e yi na chipek swej. 22 Yi in wetz atin nintz te Jehov le xetzbil tzaj, atin nintz yi ntaxk oc i tan banlen yi echk taklen yi at jalu. 23 Ja chinxcon le xetzbil tzaj, na atin nin westz sajlen tunintz yi ntaxk bnix yi muntej. 24 Atin nintz te yi ntaxk bnix yi mar, nin te yi ntaxk bnix jun tzanla, nka jun bom. 25 Te yi ntaxk bnix yi echk juwtz tu yi echk wiwtz, atin nin westz. 26 Te yi ntaxk cu xetzbil yi txotx, nin te yi ntaxk jal echk jocoj, nin yi ntaxk bnix yi puklaj, atin nin westz. 27 Yi toquen Kajcaw yi kaRyosil tan banlen yi tcyaj, atin nin westz. 28 Te yi bnixen yi echk sbak tcyaj, nin te yi bnixen yi echk tzanla yi na opon te yi mar, atin nin westz. 29 Nin te yi cawunen i te yi mar tan qui telen tzaj tul yi culbil, nin yi cwen xetzbil yi munt tan,x atin nin westz. 30 Yi bnixen yi echk taklenatz tan, atin nin westz xlaj i. Nin winin na tzatzin i swej. Ej nin in jun tan banlen yi echk taklenatz. 31 Yi bnixen yi munt, winin na chintzatzin tej. Nchatz yi chijalen wunaky ja tak mas tzatzin tetz wetz. 32 I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, bit wok tzaj yi inyol nin xomen wok tej. Ban wok bin tanen yi inchusun, nin cxtzatzink wok. 33 Nquen bin wok il tan xtxumlen yi inchusun, nin quil tzikanslen itib te yi echk balaj ajtzakl. 34 Ban cyeri yi e yi na quibit yi inyol, yi e yi cyakil nin kej na chitzan tan inchiwen stzi puertil yi incal. 35 Na cyakil yi e yi na chinjal cyan, na jal yi quitzajbil cyan. Nin sjalok banl Kataj squibaj. 36 Poro cyakil yi e yi na chijatx len quib swej, sotzel chiwutz cyeratz sbne. Na ko at jun yi na chich cul swej, na elepont yi na el talma te yi quimichil.

jun yi na biaj Balaj Ajtzakl ja bnix yi tetz cal tan, nin ja bnix juk tkan yi calatz tan tetz yubel. 2 Yi bnixen yi cal, ja chiquim cobox wac tan tan banlen jun chin balaj waan, nin ja bnix balaj win tan, nin ja je tkol wi mes.
Job 38:8-11; Sal 104:6-9; Jer 5:22.
y 8:22-31

1Yi

Yi jatxbil xol yi balaj ajtzakl tu yi cachi

x 8:29

Job 28:23-27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

611
3

PROVERBIOS9,10

Ej nin yi wit bnixen cyakil, ja che ben chakol yi e chakum wiak yi echk amal yi nim wutz tkan tetz tnum tan chichaklen tzaj yi e wunak. I tzun cyaltz: 4 Ax wok jun coloj wunak yi qui na aw xconsen itajtzakl itan, quisajenk. 5 Quisajenk tan waan te yi jun balaj waj yi ja bnix tan yi jun yi na biaj Balaj Ajtzakl, nin tan ucaen te yi balaj win yi i banol tetz. 6 Cyajk cyen yi echk yab ajtzaklatz itan, bantz icambal yi itzajbil. Joy wok puntil tan ixomen te yi balaj ajtzakl. 7 Quil cxoc wok tan taklen cyajtzakl yi e tzolol yol nka yi e mal nak, na ntin chichok chicul tzitej. Poro kol cxoc wok tan maklen wutz jun yaj yi at tajtzakl tyoink tzitetz, nin stke ikej. 8 Nchatz kol cxoc wok tan taklen tajtzakl jun yi chin juntlen nin yi tajtzakl, quil stocsaj, na ntin chichok cul tzitej. Poro kol cxoc tan taklen tajtzakl jun yi at balaj xtxumun, spekok yi junatz tzitej. 9 Kol tzitak tajtzakl jun yi at balaj xtxumun sjalok mas tajtzakl, na kol koc tan chuslen jun balaj yaj, sjalok mas tetz tajtzaklatz. 10 Ko na itaj ljal itajtzakl chin tajwen cunin yil tzitek chi Ryos.z Ej nin kol tzel itxum tetz yi tajbil yi jun yi chin xan nin, sjalok itxumun. 11 Tan tu yi balaj ajtzakl na ben kon yi tiemp jun, nin stzatok mas tiemp wuxtxotx. 12 Yi ko na xcon yi balaj ajtzakl tan jun, sjamelank tetz i. Poro ko contr i te yi balaj ajtzakl, i ten stijonk yi quixcuj. 13 Yi yabl ajtzakl, nicun tu jun xnan yi chacl yol, yi at tul tzotz wutzil, yi quic tajtzakl. 14 Colchij wi chem stzi puertil yi cal yi at tnum. 15 Nin na oc tan chimoxen tzaj cyakil yi e yi na chixom te yi balaj ajtzakl. 16 I tzun na taltz scyetz: Ax wok xicy yi txen jal mas itajtzakl, quisajenk swej tan tbiten inyol. 17 Qui pe na el itxum tetz yi yol yi na alchij yi mas tijlen tcun yi a yi na kalkaj swutz yi ketz yi na kucaj nin?a Nin mas tijlen yi pam yi ewun cun na baj kakun swutz yi pam yi na baj kan xe kanajbil, stzun yi xnanatz tan chipotzen yi e yaj. 18 Poro cyakil yi e wunak yi na chixom te yi tajtzakl yi jun xnanatz, qui na el chitxum tetz yi ko cyan quimichil tan.b Na cyakil yi e yi ja chiban tanen yi tetz tajbil sotzel chiwutz sbne.

10

cyajol yi at tajtzakl, na tak tzatzin scyetz yi e taj xtxu, poro jun cyajol yi tzetzuj te talma, winin na tak bisc scyetz. 2 Cyakil yi mebil yi na jal ewun cuntu chi jun alak tanen, quic xtxicbaj sketz, poro ko penin skil kakuj tan xtxaclen kamebil, jun cun yol swutzink nin nketz sotzel kawutz tej.d
a 9:17

1Jun

Yi echk ajtzakl yi talnak Salomn yi rey

z 9:10 Job 28:28; Sal 111:10; Pr 1:7. 15:20. d 10:2 Pr 11:4.

Pr 5:15-16.

b 9:18

Pr 2:17-18; 5:5; 7:18-23, 27.

c 10:1

Pr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS10
3

612

Quil tak Kataj Ryos amal tan chiquimen yi e balaj tan wej. Poro yi e mal nak, ilenin stke i wej scyetz.e 4 Yi e yi qui na chakuj, na choc tetz meba, ma yi e cascuj, na jal chimebil. 5 Jun cyajol yi na oc il tan jesen yi cosech yi na kanax, na elepont yi at tajtzakl. Ma yi jun yi qui na oc il tan jesen, winin na tak txixwil tetz yi taj xtxu. 6 At winin banl talma Kajcaw squibaj yi e balaj nak, ma yi e mal nak na chisotz tulak echk biyon yi na bajij. 7 Jun yi at balajil, mpe skenk quim, ilenin snawsok yi tetz bi. Poro jun yaj yi chin juntlen nin i, chin txixwil nin yi yolbil tetz na ban cyen. 8 Yi e yi at cyajtzakl na quibit yi echk cawl yi na alchij scyetz, poro yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun yi tu na chiwolne tu, chiloonk chan cyeratz. 9 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl qui na chibisun tan jun echk taklen, ma yi e yi na chijuch quil chiloonk cyeratz. 10 Yi e yi na chiyutluj chiwutz tan chajlen yi cob wi yi chijilon na chixcye tan tocsen kakl oyintzi. Nin yi e yi chinchuj nin tunin e tan yolchen yi echk taklen yi quic xtxolbil, e ten na chipotzaj quib. 11 Yi jilon jun balaj nak nicun tu jun balaj a yi na mulkinel tzaj. Ma yi jilon jun mal nak na xcye tan bensen tul il. 12 Tan chich culal na jal winin oyintzi. Poro ko at lok ib, na xcye tan cuylen paj junt.f 13 Yi e yi at balaj cyajtzakl, ntin balaj yol na chiyol. Poro yi e yi qui na chitxum yi chiyol, tajwen tzoc tzum scyej. 14 Yi e yi at balaj cyajtzakl qui na cyal cyakil yi xtxolbil yi na el chitxum tetz. Ma yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, tu na chiwolne tu tan talchen cyakil yi xtxolbil, nin tan yi jun ajtzaklatz e ten na chitzesaj quib. 15 Yi chimebil yi e ric na xcon tan chicolchen, ma yi e meba, na chiben tul il tan paj yi quic chibambil. 16 Yi chichojon yi e yi na chiban yi echk taklen balaj itz yi itzajbil, ma yi e mal nak na chicambaj il col. 17 Yi e yi na chixom te yi balaj ajtzakl na chixon tul yi be yi na tak itzajbil, ma yi e yi qui na chixom te yi balaj ajtzakl na chixon tul yi be yi na tak quimichil. 18 Yi e laj na choc tan tewen yi chich culal yi cyan cyan, nin yi e yi quic cyajtzakl, na choc tan chaquen yol. 19 Or kil ko winin kajilon, na txol yi jun coloj yolatz ilenin na el tzaj jun yol yi sjalok kil tan. Poro ko toquen cun kajilon na elepont yi at balaj kajtzakl. 20 Yi echk yol yi na el tzaj le stzi jun balaj yaj, nicun tu jun jilwutz sakal yi quic mu paltil, nin winin walor. Poro yi cyajtzakl yi e mal nak quic mu xac. 21 Yi yol jun yaj yi at balaj tajtzakl na xcye tan quicheyen winin wunak. Poro yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, e ten na chipotzaj quib squibil quib tan paj yi qui na chitxum bajx yi mbi na chiyol.
e 10:3

Sal 34:10.

f 10:12

Stg 5:20; 1P 4:8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

613
22 23

PROVERBIOS10,11

11

Tan tu banl talma Kataj na jal kariquil, nin qui xomij bis tej. Na tak tzatzin scyetz yi e yi tzetzuj chitxumun yi na chiban echk taklen cachi. Poro yi e yi at cyajtzakl, winin na chitzatzin te echk balaj ajtzakl. 24 Yi echk taklen yi tu na chixob tu yi e mal nak tetz, icunin tzun ias na bajij scyej. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, stzaklok scyetz yi mbi na el cyalma tej. 25 Yi na icy jun chin salchcam na che tcyaj nin yi e mal nak, poro yi e balaj, quic na bajij scyej. Txiclche nin cyeratz tetz ben kej ben sak. 26 Chi na chonax ke tan vinagre, nin chi na chonax kawutz tan sib, nicun na nach jun patrn, yi chin cyaj nin yi chakum. 27 Mben kon katiemp kol kek chi Kataj Ryos. Poro quil ben kon chitiemp yi e mal nak. 28 Yi na tzan jun balaj yaj tan chiwen, itz jun chin tzatzin tetz ben kej ben sak. Ma yi na el cyalma yi e mal nak tej, nicun tu jun sbak yi jalcun na el xit tcyaj. 29 Yi Kataj Ryos na oc tan chicolchen yi e yi na chiban echk taklen balaj. Ma yi e yi na chiban echk taklen cachi na oc tan chibiylen. 30 Yi e balaj yaj quil chije tzotp cyeratz, poro yi e mal nak quil chatij wuxtxotx. 31 Jun balaj yaj na yol echk balaj ajtzakl,g ma yi e mal nak ntin echk yab yol na el le chitzi. Yi eas tzelpon kuxij cyak. 32 Jun balaj yaj na xcon putzpuj yol tan. Poro yi e mal nak na xcon yol cyan yi chin juntlen nin. 1Na chich cul Kataj Ryos scyej yi e wunak yi na xcon pubil cyan yi nketz tzaknak cun. Poro winin na tzatzin scyej yi e yi na xcon pubil cyan yi tzaknak cun.h 2 Yi e yi na cyocsaj quib nim, tzelpon chitxix. Ma yi e yi na cyocsaj quib juy,i yastzun yi e yi at balaj cyajtzakl. 3 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, iten nin yi cyajtzaklatz tzocpon tan quicheyen. Ma yi e yi nketz jicyuch tej cyajtzakl, iten nin cyajtzaklatz tzocpon tan contrin scyej. 4 Quil xcye yi mebil jun tan colchen yil tzul yi kejlal yil je lajpuj wi Ryos scyej yi e pajol cawl. Poro ko jicyuch tej tajtzakl jun, xconk tan colchen tkab quimichil.j 5 Yi balaj tajtzakl jun yi tzaknak cun, xconk tan nicysen yi be i swutz. Poro yi e yi qui na cyek chi Ryos chijepon trimp tan yi cyetz cyajtzakl cachi. 6 Yi balajil jun yaj yi jicyuch tej tajtzakl, xconk tan qui benen tul il. Ma yi e yi kan tzaj nin na cyaj, e ten na chiben tkab yi echk taklen cachi yi na chitzan tan xtxumlen. 7 Yi na quim jun mal nak, tircun yi na el nin talma tej na sotz. Nchatz na sotz cyakil yi echk taklen yi wutz nin tej. 8 Ryos na oc tan quicheyen yi e balaj tan cyelen tzaj tkab yi sotzaj culal. Poro na che pit nin i yi e mal nak tul il.
g 10:31 Sal 37:30. 10:2. h 11:1

Lv 19:35-36; Dt 25:13-16; Pr 20:10, 23; Am 8:5.

i 11:2

Pr 13:10.

j 11:4

Pr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS11
9

614

Yi e yi quic cyetz chiryosil na chixcye tan chipotzen yi e mas wunak tan chijilon. Poro chiclaxok tan yi chitxumun yi e balaj nak. 10 Yi na chiwutzin yi e balaj wunak, na tak tzatzin scyetz yi e mas wunak. Ma yi na chisotz yi e mal nak, winin na chitzatzin yi e mas wunak tan. 11 Ko at banl Kataj squibaj yi e balaj, na jal kej yi cyetz chitanum. Poro tan paj yi juntlen nin cyajtzakl yi e mal nak, na xit yi cyetz chitanum. 12 Yi e yi quic mas chitxumun, na choc tan yolchen yi echk taklen yi na chiban yi cyamiw. Poro yi e yi at cyajtzakl qui na chijilon tej. 13 Yi e chacl yol qui na cyew cun yi echk taklen yi na bajij. Poro yi e yi ban kuke kacul scyej, qui na choc tan yolchen yi echk taklen yi na bajij. 14 Ko quibe balaj bajxom tul jun tnum, na el cun yi tnum swutz. Poro na txacon jun tnum ko at winin akol balaj ajtzakl.k 15 Sotzok chicul yi e yi na choc tetz pyador junt. Poro yi e yi qui na chicul tan cyoquen tetz pyador junt, tzatzin cun na icy jujun kej cyakun. 16 Yi e xnan yi chum balaj nin cyajtzakl, stzaklok cyetz chikejatz. Nin yi e yaj yi na chipit quib tan chicambal yi cyetz cyajbil, sjalok cyan. 17 Yi e yi na el tokl chicul scyej yi e yi at tajwen scyetz, e ten na chitzan tan banlen ban squibil quib. Poro yi e yi qui na el tokl chicul te junt, e ten na chipotzaj quib. 18 At na bant cun, yi e mal nak na chitxac winin pwok, poro quic na tak scyetz. Ma yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, na jamelan cyakil yi na chitxac. 19 Yi e yi na el cyalma tan chibnol tanen yi echk taklen balaj, na jal yi itzajbil cyan. Poro yi e yi na el cyalma tan chibnol yi echk taklen cachi, na jal yi quimichil cyakun. 20 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, winin na chich cul Ryos scyej. Poro winin na pek i scyej yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 21 Jun cun yol tzul chicaws yi e mal nak. Poro yi e balaj, chelpon liwr. 22 Quic na tak ko chin yuben nin jun xnan, yi ko chin juntlen nin tajtzakl. Na ko yatz tanen, nicun tzun i-tz tu jun boch, yi mpe nink cu jun cotoj uwaj yi oro cun skul, quic ltak tetz. 23 Cyakil yi echk taklen yi na el cyalma yi e balaj tej, na aklij scyetz. Poro cyakil yi echk taklen yi na el cyalma yi e mal nak tej, ntin chich culal na tak. 24 At e yi winin na cyak cheybil cyetz yi e yi at tajwen scyetz, poro ilenin na jal mas cyetz chimebil. Ej nin at e yi ntin na chitzan tan colchen chimebil, chastzun te qui na pucun. 25 Yi e yi na el tokl chicul scyej yi e meba, sjalok chibanl. Na alchok scyetz yil tzoc tan cheyen junt, sjalok tetz cheybil tetz. 26 Chocpon wunak tan jislen jun yaj yi qui na taj scay yi tetz ixin, poro scyake kej jun yi list tan cayen yi triw yi colij tan. 27 Alchok scyetz yi na el talma tan toquen tetz balaj, sjalok kej chiwutz wunak. Poro alchok scyetz yi na el talma tan banlen yi cachi, jun cun sjalok tan.
k 11:14

Pr 24:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

615
28

PROVERBIOS11,12

12

Yi e yi chon kuklij chicul te chimebil, chon cun chibne chi na ban xak xtzel yi na cu jol. Poro yi e balaj chixlumink cyeratz chi na ban jun wi tze. 29 Ko at jun yi ntin na tzan tan taklen bis okl scyetz yi najal, xcyek yi jun ploj ajtzaklatz tan xiten cun najal, nin tzocpon teratz tetz chichakum yi e yi at balaj cyajtzakl. 30 Alchok scyetz yi na xom te yi echk balaj ajtzakl, scambaj teratz yi stzajbil, poro alchok scyetz yil biyon tan cambal jun echk taklen, sotzel wutz teratz sbne. 31 I bin jalu, ko na tak Ryos chitzum yi e balaj tzonej wuxtxotx, inin tzun pyor yi e juchul il,m jun cun tzul chicaws tan Kataj. 1Alchok scyetz yi cuj tan yi na oc maklen wutz, na elepont yi na el talma te yi balaj ajtzakl. Poro alchok scyetz yi na chich cul te yi na oc maklen wutz, na elepont yi quic tajtzakl. 2 Stke Kataj Ryos yi banl talma squibaj yi e balaj nak, poro stke chicaws cyakil yi e yi chin juntlen nin yi cyajtzakl. 3 Cyakil yi echk taklen cachi, quil xcye tan quiwsen jun, poro yi echk taklen balaj, yastzun quiwel jun tetz ben kej ben sak. 4 Jun xnan yi jicyuch tej tajtzakl na tak kej yi chmil, ma yi xnan yi chin juntlen nin tajtzakl, na xcye tan telsen kej chmil. 5 Yi e balaj nak, ilenin na choc tan xtxumlen yi balaj, ma yi e mal nak, ntin na chitzan tan xtxumlen echk taklen yi chin juntlen nin. 6 Cyakil yi echk yol yi na el tzaj le chitzi yi e mal nak, itz jun tramp yi cyan quimichil tan, ma yi echk yol yi na el tzaj le chitzi yi e balaj, na tak itzajbil. 7 Yi e mal nak na chiloon, nin junawes na el cun chinajal swutz, poro yi chinajal yi e balaj, qui na chisotz cyeratz. 8 Yi e balaj ilenin na aklij chikej, xom quen tu te yi balajil yi cyajtzakl. Poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl tzelpon chitxix. 9 At e na alchij scyetz yi quic chixac, poro at cyetz chimos. Mas ban tcun yi eatz chiwutz yi e yi na cyocsaj quib ric, poro siquier atk jun tal wotz xe chipach. 10 Yi e balaj nak na el chikajab te cyawun, poro yi e mal nak qui na el tokl chicul scyej. 11 Alchok scyetz yil tzoc il tan takunsen yi xtxotx, scambaje balaj cosech. Poro yi e yi tu na chipacap tu, quic cyetz cyajtzaklatz. 12 Yi echk taklen yi na el cyalma yi e mal nak tej, yastzun na chibensan tul il. Poro yi e balaj nak ilenin na chiwutzin cyeratz. 13 Yi e mal nak ilenin na chipotzaj quib tan yi echk lajil yi na chiyol, ma yi e balaj, ilenin cheyan che cyeratz tkab yi sotz culal. 14 Skajunal len cun skacambaje yi wutz yi kajilon,n nin skajunal cun skacambaje yi chojonil te cyakil yi ja bnix kan. 15 Yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, le wutz cyetz cyajtzakl yi chum balaj nin cyakil yi na chiban. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, ilenin na cyocsaj echk balaj ajtzakl.
l 11:28

Mc 10:23-25.

m 11:31

1P 4:18.

n 12:14

Pr 13:2; 18:20.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS12,13
16

616

13

Yi e yi noquen chitxumun, jalcunin na chicyakax. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, qui na choc tan xtxumlen jun echk taklen cachi yi na bajij scyej. 17 Jun stiw yi tzaknak cun, na tal cyakil yi bintzi, poro jun stiw yi nketz tzaknak, na tal echk taklen yi nketz bintzi. 18 At winin wunak na chiloon yi cyuch cyan tan tu yi chijilon, poro yi chijilon yi e yi at balaj cyajtzakl na xcye tan chimaysen. 19 Alchok scyetz yi na yol echk taklen bintzi, mben kon tetz tiempatz. Poro cyakil yi e laj, quil tzampon tiemp tan cyelen cun swutz. 20 Cyakil yi na xtxum jun mal nak, ilenin at lajil tuch, poro yi echk ajtzakl yi na tak jun yi at lok ib tuch, na tak tzatzin. 21 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, quil chiben cyeratz tul il, poro yi e mal nak, junit tir chicopon cyeratz tkab yi echk il. 22 Winin na chich cul Ryos scyej yi e laj, poro winin na tzatzin i scyej yi e yi na chiban yi echk taklen yi jicyuch tej. 23 Yi e yi at balaj cyajtzakl qui na cyocsaj quib nim tu chitxumun, poro yi e yi tzetzuj chitxumun, winin na cyocsaj quib nim tu chiyapl. 24 Yi e yi chin catnak nin e te yi cyakun chocpon tetz ajcaw. Ma yi e yi chin cyaj nin e chocpon jak cawl junt. 25 Yi sotz culal na xcye tan taklen bis sketz. Poro yi echk balaj yol na xcye tan taklen tzatzin sketz. 26 Jun yi jicyuch tej tajtzakl, na xcye tan cheyen junt, poro yi mal nak, na xcye tan pitlen len junt xlaj be. 27 Yi e aj txuquinl yi cyaj, quic jamel quikan, poro yi e yi at chicatnakil, chicambaje winin chimebil. 28 Yi echk ajtzakl yi jicyuch tej stke itzajbil, ma yi e yi qui na chitxum bajx yi echk taklen yi na chiban, txaklij quimichilo chiwutz. 1Jun balaj cyajol, ilenin na tocsaj yi na oc maklen wutz tan yi tajcawil, poro jun cyajol yi tzolol yol, qui na ban tanen yi cawl yi taj. 2 Skajunal len cun skachoje cyakil yi echk taklen yi na el le katzi. Yi e subul nak nter nin na el cyalma tan biyon. 3 Yi e yi na chiban cwent te chijilon, na elepont yi na chiquicylej quib squibil quib. Na alchok scyetz yi tu na wolne tunin, na potzaj tib stibil tib. 4 Yi e cyaj, nter nin na el cyalma te echk taklen, poro qui na cyetzaj. Poro alchok scyetz yi na akuj, sjalok tetz mebilatz. 5 Yi e yi at balaj cyajtzakl qui na chipek te yi echk lajil, ma yi e mal nak e ten na cyelsaj chitxix, nin e ten na cyelsaj chikej squibil quib. 6 Yi echk ajtzakl yi jicyuch tej, na xcye tan colchen jun yi quic tetz til. Ma yi echk taklen yi chin juntlen nin, na xcye tan xiten jun juchul il junawes. 7 At e na cyocsaj quib tetz ric, poro yi mero bintzi quic at scyuch, nin at e yi at cyakil scyuch, poro na cyocsaj quib meba. 8 Yi mebil jun ric na xcye tan colpen tkab echk il, ma yi tal prow meba cyal cunin na alon tetz, yi tzocpon biylen.
Ro 6:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

o 12:28

617
9

PROVERBIOS13,14

14
p 13:10

Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, nicun e tu jun kak yi winin na txekun, ma yi e mal nak, nicun e tu jun cantel yi na tzaj. 10 Jun yi na tocsaj tib nim, ntin oyintzi na joy, poro yi echk balaj ajtzakl, ntin na jal tu jun yi na tocsaj tib juy.p 11 Yi echk mebil yi na cambaj jun tan chatz tu, qui na pucun. Poro yi echk mebil yi na cambaj jun tan yi tetz walor, ilenin na pucun wutz. 12 Yi echk taklen yi at kachiw tej yi qui na kacambaj, na tak bis okl tetz kalma. Poro yi echk taklen yi at kachiw tej nin yi jalcun na kacambaj, nicun tu jun wi tze yi na tak itzajbil. 13 Alchok scyetz yi na paj jun cawl, tzantzaj tzelpon xtxum tetz yi ploj mban. Na alchok scyetz yi na ban tanen echk cawl, sjamelank culutxumil. 14 Yi chusun yi na tak jun yi at balaj tajtzakl na tak itzajbil, nin na xcye tan kacolpen tkab quimichil.q 15 Na jal chikej yi e yi at balaj cyajtzakl, poro yi e yi ewun cun na chiban echk taklen cachi, jun cun sotzel chiwutz sbne. 16 Alchok scyetz yi puntil cun na txumun, na elepont yi at balaj tajtzakl. Poro yi e yi ploj cyajtzakl, na chitzatzin te yi echk taklen cachi yi na chiban. 17 Jun chakum yi chin juntlen nin tajtzakl, na tak sotz culal tetz yi patrn, poro jun chakum yi ban kuke kacul tej, na xcye tan xiten yi sotz culal. 18 Alchok scyetz yi qui na ban tanen echk balaj ajtzakl, tzocpon tetz meba, nin tzelpon xtxix. Poro jun yi na ban tanen yi echk balaj ajtzakl, sjalok tetz kej. 19 Yi echk taklen yi kawutz nin tej, nin na kacambaj, na tak tzatzin tetz kalma. Ma yi e yi chin yab nin cyajtzakl quil chixcye tan cyajsen cyen yi echk taklen cachi yi na chiban. 20 Ban tcun yil kaxom scyej yi e yi at balaj cyajtzakl, na na jal kajtzakl scyej. Poro kol kaxom scyej yi e yi qui na pujx cyajtzakl cyan, nkaben cyan tul il. 21 Yi e juchul il xom quen tunin yi echk taklen cachi scyej, poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, chicambok cyeratz te yi balaj. 22 Yi e balaj, ilenin na cyak cyen chiherens scyetz yi e chimam, poro yi e juchul il, na chitzan klo tan molchen winin chimebil tanen, poro quil cyetzaj na ilenin scyajk chikab yi e balaj. 23 Yi chicojbil yi e meba, ilenin na tak winin cosech, poro na txakxij yi echk cosechatz tan paj yi quic balaj xtisya. 24 Alchok scyetz yi qui na oc tan maklen chiwutz yi e nitxajil tan tzum, na elepont yi qui na pek scyej. Na alchok scyetz yi na pek scyej nitxajil, na xcon tzum tan tan maklen chiwutz. 25 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, ilenin na noj cyetz chicul, poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, ilenin na chiquim tan wej. 1Jun xnan yi at balaj tajtzakl, na xcye tan quicylen yi tetz najbil, poro jun xnan yi chin juntlen nin tajtzakl, i ten na tzan tan xiten cun. 2 Alchok scyetz yi jicyuch tej tajtzakl, na tek chi Ryos, poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, na el kej Ryos cyan.
Pr 11:2.
q 13:14

Pr 14:27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS14
3

618

Yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, ntin na chitzan tan yolchen yi at chikej, poro yi e yi at balaj cyajtzakl, iten chiyol na xcye tan chicolchen. 4 Ko quic wac tan takunsen yi txotx, qui na jal mas triw, na tantu yi chamil yi wac, na jal winin cosech. 5 Jun stiw yi na yol yi mero bintzi, qui na tal jun lajil, poro jun stiw yi nketz balaj, ntin echk lajil na xcon tan. 6 Yi e tzolol yol, na chijoy puntil tan jalen balaj cyajtzakl, poro qui na jal cyakun. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, jalcun na el chitxum tetz alchok echk taklen. 7 Chin tajwen cunin yil kajatx len kib scyej yi e yi quic mas cyajtzakl, na quil jal kajtzakl te yi cyetz chitxumun. 8 Ko at tajtzakl jun, na el xtxum tetz yi mbi na tzan tan banlen, poro yi e yi ploj cyajtzakl, e ten na chisub quib. 9 Yi e yi ploj cyajtzakl, ntin tzeen na chiban te yi echk taklen cachi yi na chiban. Poro chixol yi e balaj, na quichey quib squibil quib. 10 Cyakil yi e wunak na el chitxum tetz yi mbi na icy chicul, ko itz jun bis nka itz jun tzatzin. Skajunal cun na kanachon te yi mbi na icy tkacul. 11 Na xit najal jun malnak, poro ilenin chitzatzink yi najal jun yaj yi balaj. 12 At winin echk ajtzakl yi i cun balaj tanen swutz jun yaj, poro yil tzaj pon wi, cyan quimichil tan.r 13 At e yi na chitzeen, poro at jun bis te cyalma, nin yi na tzaj pon wi yi jun tzatzinatz jalt okls na chiban. 14 Yi e yi tzetzuj chitxumun, na chitzatzin tan yi echk taklen cachi yi na chiban. Ma yi e balaj, winin na tak tzatzin scyetz tan yi echk taklen balaj yi na chiban. 15 Yi e yi txen jal mas cyajtzakl, na cyocsaj cyakil yi na alchij scyetz, poro yi e yi puntil cun chitxumun, na choc tan malen cyakil yi na quibit. 16 Yi e yi at cyajtzakl, na chixob te yi echk taklen cachi, nin na chijatx len quib tej. Poro yi e yi ploj cyajtzakl, na cyocsaj quib nim, nin qui na cyek chi jun echk taklen. 17 Yi e yi jalcun na chicyakax, qui na chitxum yi mbitz na chiban, poro yi e yi at chipasens qui na je lajp chiwi tan oyintzi. 18 Cyakil yi e yi ploj cyajtzakl, yi qui na chitxum yi echk taklen yi na chiban, chon nin chitzajk cyeratz tkab yi echk taklen yi chin cachi nin. Poro yi e yi puntil cun na chiban yi echk taklen, sjalok mas cyetz cyajtzaklatz. 19 Yi e yi chin juntlen nin yi cyajtzakl chimejek chiwutz yi e balaj, nin copon chiwutz scyetz yi e yi jicyuch tej cyajtzakl tan jaklen cheybil cyetz. 20 Yi e tal prow quic jun cyamiw at, ma na tircun na chich chicul scyej. Poro yi e ric winin cyamiw at tan paj yi chimebil. 21 Alchok scyetz yi na el kej yi tamiw tan, jun cun na tzan tan juchlen til. Poro ban cyeri e yi na el tokl chicul tan quicheyen yi e tal prow.t 22 Alchok scyetz yi na joy puntil tan banlen echk taklen cachi, jun cun na ben tul il. Poro yi e yi na chibuch quib tan banlen yi echk taklen balaj, tan e na jalet yi lok ib, nin quil chicyaj colin cyakun yi e cyamiw.
r 14:12

Pr 16:25.

s 14:13

Ec 2:2.

t 14:21

Sal 41:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

619
23

PROVERBIOS14,15

15

Jun yi na buch tib tan akun, ilenin na jamelan, ma jun yi tu na wolne tunin, tzocpon tetz meba. 24 Sjalok kej jun yaj yi at balaj xtxumun, poro yi echk taklen yi na ban jun yi tzetzuj te talma, na el tetz kej tan. 25 Yi stiw yi qui na tal lajil tan taklen til junt yi at swutz pujul xtisya, na xcye tan colchen tkab quimichil. Poro yi stiw yi ntin lajil na xcon tan, na xcye tan pitlen nin mas tul il. 26 Yi teken chi Ryos na xcye tan kaquiwsen, nin nchatz na xcye tan chiquiwsen yi e kanitxa te yi at kachiw tej. 27 Yi teken chi Ryos, jun cun na tak itzajbil, nin na xcye tan kapujlenel tzaj tkab quimichil.u 28 Na jal kej jun rey ko na cawun squibaj jun coloj wunak, poro na el kej jun rey yi ko coboxen wunak na cawun i tibaj. 29 Ko at pasens jun wunak, na elepont yi at tajtzakl. Ma yi e yi quic chipasens, na elepont yi quic mu cyajtzakl. 30 Qui na jal yabil scyej yi e yi qui na chibisun tan echk taklen, poro na jal yabil scyej yi e yi tunin na chich tunin chicul. 31 Ko na koc tan jislen jun tal prow, nicun chi ik na katzan tan jislen Ryos. Poro ko na el tokl kacul scyej, na jal kej Ryos kan. 32 Cyakil yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, iten yi cyajtzaklatz na oc tan chipotzen. Poro yi e balaj na xcye yi chibalajil tan chicolchen. 33 Yi echk balaj ajtzakl, ilenin at tetz cyalma yi e balaj. Poro yi e yi ploj cyajtzakl siquier najk pujx cyan yi at yi balaj ajtzaklatz. 34 Na jal kej jun nacin ko na xom te yi balaj ley, poro chin txixwil nin ko cyal jun na xom te yi balaj leyatz. 35 Yi e rey na chipek scyej yi e chakum yi at cyajtzakl tu chicatnakil, nin na cyak oy scyetz. Poro yi e chakum yi quic cyajtzakl ntin na chicambaj yi chichben cul yi cyajcawil. 1Kol xcon putzpuj yol kan tan stzawen jun yol yi chon tej, na xcye tan xiten oyintzi. Poro kol xcon quiw yol kan tan stzawen jun yol yi chon tej, na jal mas oyintzi tan. 2 Yi chijilon yi e yi at balaj chitxumun, cyan winin balaj ajtzakl tan. Poro quic xtxolbil yi chijilon yi e yi tzetzuj chitxumun. 3 Yi Kajcaw yi kaRyosil, at i benen tzin tan chixmayen yi mbi na chiban yi e balaj tu yi e mal nak. 4 Yi echk putzpuj yol na tak itzajbil, poro yi echk yol yi chin juntlen nin na tak bis okl sketz. 5 Yi e yi ploj chitxumun, qui na cyek chi yi cawl yi cyajcawil. Poro yi e yi na cyocsaj yi echk cawlatz, na chaj yi at balaj cyajtzakl. 6 At winin mebil xe chical yi e balaj, poro cyakil yi na chitxac yi e mal nak, cyan echk sotz culal tan. 7 Na ben loon yi balaj ajtzakl tan chijilon yi e balaj wunak, poro yi e yi ploj cyajtzakl, ntin echk taklen juntlen na chiban.
u 14:27

Pr 13:14.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS15
8

620

Na baj cul Ryos te echk oy yi na cyak yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl.v Poro tetz cun talma na tbit chitzi chikul yi e balaj. 9 Chin ploj nin swutz Ryos yi echk taklen yi na chiban yi e mal nak, poro winin na pek i scyej yi e yi na chixom te yi echk ajtzakl yi jicyuch tej. 10 Alchok scyetz yi na cyajscyen yi balaj be, na ul stzum yi chin quiw nin. Nin alchok scyetz yi na chich cul tan paj yi na oc maklen wutz, squimok teratz. 11 Na til Ryos tonal tzul quimichil swutz jun, inin tzun pyor yi mbi na icy tcul jun yaj. 12 Yi e yi quic kej jun chiwutz, qui na chipek scyej yi e yi na choc tan maklen chiwutz. Nin siquier najk chixom scyej yi e yi at balaj cyajtzakl. 13 Ko na tzatzin talma jun yaj, na tzatzin yi wutz. Poro ko at chon tetz talma jun, nchatz yi wutz na bisun. 14 Yi e yi at balaj cyajtzakl, ilenin na chitzan tan joylen mas, poro yi e yi tzetzuj chitxumun, ntin echk yab ajtzakl na chitxum. 15 Yi e yi tu na sotz tunin chicul, chin quixbel nin na icy jujun kej cyan. Poro yi e yi na chitzatzin, cyakil nin kej tzatzin cun na icy cyan. 16 Ban tcun yi ko o meba, nin ko na kek chi Ryos, swutz yi ik o ric nin yi tunink na kabisun tuw tan paj yi kamebil. 17 Ko at lok ib skuch, quic na ban yi ko itzaj tu na kawan tej. Na quic na tak ko chibaj cuntunin na baj kan, poro ko at chich culal skaxol. 18 Yi e yi jalcun na chimaktij, na jal oyintzi cyan. Poro yi e yi at chipasens na xit yi echk oyintziatz cyan. 19 Yi e cyaj, ilenin na chitij winin quixcuj. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl qui na chitij mas quixcuj. 20 Yi e cyajol yi at balaj cyajtzakl, na tak tzatzin tetz chitaj. Poro yi e cyajol yi tzetzuj chitxumun, na el kej yi chitaj cyan.x 21 Yi e yi nketz puntil cun na chiban yi echk taklen, winin na chitzatzin tan banlen yi echk taklen cachi. Poro yi e yi at balaj cyajtzakl na choc tan xtxumlen yi ntaxk chiban jun echk taklen. 22 Ko qui na kajak kajtzakl yi ntaxk kaban jun echk taklen, ilenin ploj na ban. Poro kol kajak kajtzakl scyetz cobox, sjamelank kukan. 23 Winin na chitzatzin yi e yi ban na chixcye tan stzawen jun yol, nin pyor yi kol jal puntil cyan te yi rat yi tajwen scyetz. 24 Yi be yi na tak itzajbil, chon na ben tcyaj, nin kol kaxom nin tej, qui tzun lkacupon chixol alma. 25 Tzocpon Ryos tan xiten chical yi e yi na cyocsaj quib nim. Poro tzocpon i tan colchen yi mojomil yi chiamal yi e tal prow xmalcan. 26 Na baj cul Ryos te yi chitxumun yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl. Poro winin na tzatzin i scyej yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 27 Yi e yi kant tzaj nin na cyaj, e ten na chipotzaj quib, poro alchok scyetz yi qui na stzam xoc, mben kon tetz tiempatz. 28 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, na chitxum yi mbi na cyal, poro yi e yi chin juntlen nin e, qui na chitxum yi echk taklen cachi yi na el le chitzi.y
v 15:8

Pr 21:27.

w 15:16

Sal 37:16.

x 15:20

Pr 10:1.

y 15:28

Pr 19:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

621
29

PROVERBIOS15,16

16

Yi Ryos na che til cyen yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl. Poro na tbit i yi chitzi chikul yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 30 Yi e yi na chitzatzin skej, na tak tzatzin tetz kalma. Nin yi na kubit echk balaj stziblal na tak kawalor tan kabenen skawutz. 31 Alchok scyetz yi na tbit yi echk balaj cawl yi na tak itzajbil, snajank teratz chixol yi e yi at balaj cyajtzakl. 32 Alchok scyetz yi qui na tbit yi echk cawl, i ten na telsaj kej stibil tib. Poro alchok scyetz yi na tbit yi echk cawl, na jal tajtzakl. 33 Yi teken chi Ryos, na elepont yi na kachus kib te yi echk balaj ajtzakl. Nin tan jalen kakej, tajwen yil koc bajx tetz juy. 1Yi echk taklen yi na bixe kan tan kabnol, ntin Ryosz na akon amal sketz tan kabnol nka qui. 2 Cyakil yi echk taklen yi na kaban, chum balaj nin skawutz ketz, poro Ryos na ilon mbi na icy tcul jun.a 3 Ko chon na kak cyen cyakil yi echk katxumun tkab Ryos,b list i tan kucheyen nin tan taklen amal sketz tan kabnol. 4 Txumijt cyen tan Ryos yi mbi xac cyakil yi echk taklen yi ja bnix tan. Mpe ik yi e wunak yi chin juntlen nin e, bixban che tan tan chibenen tquixcuj. 5 Na baj cul Kajcaw scyej yi e yi na cyocsaj quib nim. Ej nin ko quil tzul chan chicaws, ilenin chicawsok nin cyeratz tzantzaj. 6 Ko at lok ib tu yi bintzi te kalma, scuylok kapaj, nin kol kek chi Ryos, quit tzun lbajij yi echk taklen cachi skej. 7 Yi na til Ryos yi ban na kaban, na tzatzin i skej. Nin na oc tan xiten yi oyintzi yi at skaxol tu kacontr. 8 Mas ban tcun yi ko muen tal na katxac, poro ko puntil cun na kulej tan cambajen, swutz yi nink kacambaj jun coloj tan tu yi na kaxcye tan sublen junt. 9 Yi e wunak na bixe cyakun yi mbil chiban, poro itz Ryos yi na akon amal scyetz tan bnixen cyan nka qui.c 10 Ryos na akon tajtzakl jun witz ajcaw, chastzun te na tal echk cawl yi tzaknak cun. 11 Cyakil yi echk pubil tu echk malbil, Ryos txumul tetz. Chastzun te, chin tajwen cunin yi tzaknak cun sban yi kamalan. 12 Yi e balaj ajcaw na choc tan maklen wutz yi echk taklen yi chin juntlen nin. Na mben kon yi tiemp jun ajcaw tan cawun kol xom i te yi echk balaj ajtzaklatz. 13 Yi e witz ajcaw, winin na chitzatzin tej jun yi ko jicyuch tej jilon, nin ko quic mu lajil tuch. 14 Ko na je lajp wi yi rey tej jun, na elepont yi qui cunin batz squimok yi junatz. Poro yi e yi at cyajtzakl chijoye puntil tan maysen cul yi rey. 15 Ko na tzatzin yi rey tej jun, na chaj yi quil quim tan, nin sbne i pawor tetz, chi na ban yi bajx abal yi na cu. 16 Mas ban tcun yil kacambaj yi echk balaj ajtzakl, swutz yi nink kacambaj oro, nin mas ban tcun swutz jun coloj sakal.
Pr 16:9; 19:21; Ec 9:1.
a 16:2

z 16:1

Pr 21:2.

b 16:3

Sal 37:5.

c 16:9

Pr 16:1; 19:21; Ec 9:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS16,17
17 Yi

622

17
d 16:25

cawl scyetz yi e balaj itz, yi chin tajwen cunin chijatx len quib te yi echk ajtzakl cachi. Nin kol chixom te jun ajtzaklatz, na elepont yi na chiquicylej quib squibil quib. 18 Kol kocsaj kib nim tu kajtzakl, jun cun skaloonk, na iten nin kanimelatz xcyek tan katrimpen. 19 Ban tcun yil kocsaj kib juy chi e tal meba, swutz yi nink kocsaj kib nim, chi na chiban yi e ric. 20 Alchok scyetz yi penin skil na xcye tan nuclen yi echk takun, ban na ban cyakil yi na bnix tan. Ban cyeri yi eatz yi chon kuklij chicul te Kataj. 21 Alchok scyetz yi penin skil na xtxum yi echk taklen, na alchij tetz yi at xtxumun. Ej nin mas na xcye yi echk putzpuj yol tan cambajen tajtzakl junt. 22 Jun yi na el xtxum te yi mbitz yi balaj, nin yi mbitz yi ploj, na elepont yi scambaje yi tetz stzajbil. Poro kol koc tan chichuslen yi e yi tzetzuj te cyalma, na elepont yi nchatz o quic mas kajtzakl. 23 Yi e yi penin skil na chitxumun, na chixcye tan talchen yi mbi na icy chicul. Nin yi chiyol na xcye tan cambajen tajtzakl junt. 24 Yi echk putzpuj yol, nicun chial tu taal cabil wunak txuc, na na tak tzatzin tetz kalma nin na tak kawalor tan kabenen skawutz. 25 At winin echk ajtzakl yi i cun ban tanen, poro yi na tzaj pon wi, cyan quimichil tan.d 26 Yi wej na xcye tan pitlen nin jun tan akun, na iten nin yi wejatz na alon tetz yi tajwen ltzakuj. 27 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, nicun e tu jun kak yi nter nin na lamcan, na yi echk yol yi na el le chitzi nicun tu kak.e 28 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, ntin oyintzi na jal tan chipaj. Nin yi e chacl yol, ntin chich culal tu jatxon ib na jal tan chipaj. 29 Yi e yi ntin biyon na cyaj, na choc tan chisublen cyamiw, nin na chixcye tan chipitlen nin tul il. 30 Yi e yi na xcon chiwutz cyan tan taklen jun techl tetz junt, na elepont yi apart chitxumun. Lastum yi e yi na chixom nin te cyajtzakl, na yi na bnix yi echk taklenatz cyan, na baj chixitxul chiwi tan paj. 31 Alchok scyetz yi na tijin cun cul tzonej wuxtxotx, na elepont yi ban mban, nin yi na skojax yi xiil wi, nicun chi itzk jun coron na aklij tetz. 32 Mas ban tcun jun yaj yi at pasens, swutz jun yi chin cham nin tanen. Ban tcun jun yaj yi na xcye tan maklen tajbil yi wankil, swutz yi nink xcye tan chimaklen jun coloj sanlar. 33 At e yi na choc tan txilun tan quilol chiswert, poro Ryos na bixban yi mbi sbajok. 1Ko at tzatzin skaxol xe kapach, quic na ban mpe tal wotz tuk na baj kan, swutz yi atk chin balaj timbil ko ntin oyintzi kan xe kanajbil. 2 Jun balaj chakum yi na xcye tan banlen yi tajbil yi patrn, na jal mas kej swutz yi cyajol yi qui na oc culutxum. Ej nin na aklij tetz herensatz chi herens yi na aklij tetz jun cyajol.
Pr 14:12.
e 16:27

Stg 3:6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

623
3

PROVERBIOS17

Kak na xcon tan pilenf yi oro tu yi sakal, poro itz Ryos yi na oc tan malen yi tajtzakl jun yaj. 4 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl scyuch yi e laj jalcunin na cyocsaj yi chiyol yi e mal nak scyuch yi e subul nak. 5 Alchok scyetz yi na oc tan xbajtzien jun tal prow, na el kej Kajcaw tan, yi bnol ketz. Nin alchok scyetz yil tzatzin te yi sotz culal yi at cunt yi jun tal prowatz, jun cun tzul tetz cawsatz. 6 Winin na chitzatzin yi e tijl culal scyej yi chimam, chi na chitzatzin yi e xicy te yi balajil chitaj. 7 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, qui na cu chiwutz ko na xcon yol cyakun yi puntil cun. Nchatz yi e yi at cyajtzakl qui na cu chiwutz ko na cyal echk yol yi cyan lajil tan. 8 Yi e yi na cyak xoc, le wutz cyetz cyajtzakl yi chin cham nin e, na tan yi xoc yi na cyak, na chicambaj yi cyetz cyajbil. 9 Yi e yi qui na choc tan xtxumlen yi echk taklen cachi yi na bajij scyej, na na chixcye tan jalen mas lok ib chixol tu yi cyamiw. Poro yi e yi na choc chinchuj tan xtxumlen yi echk taklenatz, na chixcye tan joylen oyintzi chixol tu yi cyamiw. 10 Jun tal yajon na xcye tan xtxixpen tajtzakl jun yi at tajtzakl, swutz yil tzoc jun cient xicyxab te jun yi quic tajtzakl. 11 Yi e pajol cawl ntin oyintzi na chijoy. Poro mben chakij jun chakum yi chin witz aj biyonl nin i, tan chibiylen cun. 12 Ban tcun yil kacul cun kib tu jun ti osa yi ja el alkan yi tal, swutz yi nink kacul cun kib tu jun yaj yi ploj tajtzakl, yi chinchuj tan banlen yi tajtzaklatz. 13 Quic rmeril yi nink tane yi sotzaj culal xe najbil jun yaj yi na ban echk taklen cachi tetz jun yi na ban ban tetz. 14 Yi na xetij jun oyintzi, nicun tu jun tzanla yi na xetij tan telen pok le yi xombil, ban tcun yil koc il tan maklen yi jun ilatz yi ntaxk ben loon mas. 15 Yi cuylen paj yi aj paj tu yi taklen til yi jun yi quic til, yastzun cob ajtzaklg yi qui na xtxaj cul Kataj Ryos. 16 Mbi xac slok jun tzetzuj te talma yi balaj ajtzakl, ko quic tetz xtxumun. 17 Yi e kamiw na chichaj lok ib, nin te yi na ul yi sotzaj culal skawutz, nicun e tu jun balaj kutzicy yi na oc tan kucheyen. 18 Yi e yi nketz puntil cun na chitxumun, na choc tetz pyador yi cyamiw, nin tajwen tan chichojol yi xtxokben yi cyamiwatz. 19 Yi e yi chin cyajbil nin xuxin, oyintzi na cyaj. Na jun yi na tocsaj tib nim tu yi tetz tajtzakl, i ten na tzan tan cusen tramp swutz. 20 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, quic rmeril yi nink jal jun balaj ajtzakl scyej. Yi e laj jun cun chiloonk cyeratz. 21 Yi e yi qui na ocopon jun yol te chiwi, ilenin na cyak bis tetz chitaj. Nin quic rmeril yi nink chitzatzin yi chitaj scyej tan paj yi echk taklen cachi yi na chiban.
f 17:3

Pr 27:21.

g 17:15

Ex 23:7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS17,18
22

624

18

Ko ilenin na tzatzin jun yaj, nicun yi jun ajtzaklatz tu jun balaj tzacbil. Poro ko tunin na bisun tu, na oc yab tan. 23 Yi e mal nak, na chitzam yi echk xoc yi ewun cun na aklij scyetz, bantz jen chikab twi yi mero aj paj.h 24 Jun yi at xtxumun, na el talma tan jalen yi xtxolbil yi mas balaj tan. Poro jun yi juntlen tajtzakl, na ben joylaj tu tajtzakl. 25 Jun cyajol yi qui na ocopon jun yol twi, na tak winin chich culal tu skej tziil scyetz yi taj xtxu. 26 Jun cun, qui na yub kol kak caws jun yi quic tetz til. Nchatz qui na yub kol loon jun yaj kan yi at kej tan balajil tajtzakl. 27 Yi e yi qui na chiwolne tu, na elepont yi at cyetz cyajtzakl. Nin yi e yi puntil cun na chijilon, na elepont yi at balaj cyajtzakl. 28 Poro nchatz yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, na chiban cun quib tetz tzaknak cun tanen ko qui na cyal jun yol tan lajluchaxen yi chipaltil. 1Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyetz cyajtzakl, ntin cyetz cyajbil na chijoy, nin qui na cyak amal tetz yi balaj ajtzakl. 2 Yi e yi tzetzuj chitxumun, yi qui na el cyalma tan tawen junt taklen cyan, ntin na chiban cun quib nim tu cyajtzakl. 3 Yi e yi na chijuch quil, e ten na el chitxix, nin yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na el cyetz chikejatz. 4 Na jal winin kajtzakl tan yi echk yol yi na el le chitzi yi e balaj, na winin ekan tan, chi jun a yi nim xe. 5 Qui na yub kol je kab yi pujul xtisya tibaj jun yi at til, nin qui na yab kol tak caws jun tal prow yi quic tetz til. 6 Tan yi echk yol yi na el le chitzi yi e yi ploj cyajtzakl, na jal oyintzi. Iten nin yolatz na jalet cyetz chitzum. 7 Iten nin chiyol yi e yi ploj cyajtzakl na chibensan tul il, na yi echk yol yi na cyal, na xcye tan chicalchenen jak tze. 8 Chin cyajbil nin wunak tbiten chiyol yi e chacl yol, na chin cab nin tanen chiwutz, nin qui na el te chicul.i 9 Yi e cyaj tu yi e aj xitunl, nicun e chi ik quitzun quitzicy quib tanen. 10 Yi Kajcaw yi kaRyosil nicun i chi jun amal tetz colbil ibaj, kale na chicolwit quib yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 11 Yi e ric na choc tan xtxumlen yi nicun yi chimebil tu jun tnum yi at tapij soltej nin yi xcyek tan chicolchen tanen. 12 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, jun cun chiloonk, poro yi e yi na cyocsaj quib juy tu cyajtzakl, jun cun chiwutzink cyeratz. 13 Chin ploj nin chitxumun, nin chin txixwil nin yi e yi ntaxk nin quibit jun xtxolbil na cyal chan yi cyetz chitxumun. 14 At e yabi yi qui na cyak amal tetz yi bis okl, na ul yos scyuch, poro yi e yi junawes na cyak quib tkab yi bis okl, quic rmeril tan tulen yos scyuch. 15 Yi e yi na choc il tan joylen cyajtzakl ilenin sjalok cyan, nin yi e yi na choc il tan tbiten, sjalok mas cyajtzakl.
Ex 23:8; Dt 16:19.
i 18:8

h 17:23

Pr 26:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

625
16

PROVERBIOS18,19

19

Tan jun oy na jakxij alchok be, nin tan yi echk xtxolbilatz na jal puntil tan kajilonen tu jun yi at winin kej. 17 Yi jun yi na bajxij tan xtxolen yi mbi cun mbajij, na tal yi quic tetz til, poro yil tzopon yi junt tuch, na lajluchax yi ko bintzi nka qui. 18 Yi balaj xtisya yi chon na saj tu Ryos, na xcye tan xiten yi echk oyintzi, nin na xcye tan chijatxlen cun yi e yi na chibiy quib squibil quib. 19 At winin quixbel tan kocomponen tej jun yi quixpnakt yi xtxumun tan echk quiw yol, na yi echk oyintzi na xcye tan potzen yi tajtzakl jun tan qui kocomponen tej. 20 Skajunal len cun sketzaje yi echk taklen cachi te yi echk yol yi na kal. Nchatz sketzaje yi echk taklen balaj te yi echk yol yi na kal.j 21 Yi itzajbil nka yi quimichil chon na xom te yi kajilon, na yi e yi tu na chiwolne tu te echk taklen cachi chitije yi chojonil. 22 Yi na jal txkel jun, na tzun jal yi ban tan, nin itz junt techl yi at banl Kataj tibaj. 23 Yi e tal prow meba, na cu chiwutz tan yol, poro yi e ric, winin na cyocsaj quib nim yi na chitzawej. 24 At lok ib yi jalcun na xit, nin at na ban tcun yi mas tcun lok ib at skaxol tu jun kamiw swutz jun kutzicy nka jun kitzun. 1Ban tcun yi e tal meba yi na aklij chikej, swutz yi e yi ploj chitxumun, yi na choc tan jalen cun echk yol tej junt.k 2 Quic na tak ko chin catnak nin jun, ko qui na xtxum yi mbi na tzan tan banlen, na ilenin at xubsen tan yi ojkel. 3 Na chiben wunak tul il tan paj yi qui na chitxum yi mbi na chiban, nin na cyal yi itz tajbil Ryos, poro qui. 4 Yi e yi at winin chimebil na jal winin cyamiw. Poro yi e tal prow meba, na chicyaj cyen colin cyakun yi e cyetz cyamiw. 5 Yi e yi na choc tetz stiw te jun echk taklen yi nketz bintzi, quic rmeril yi quik tzul chicaws. Nin yi e laj quic rmeril yi nink chel liwr tkab yi caws yi txaklij chiwutz.l 6 Yi e yi winin banl cyalma tan oyin, na jal winin cyamiw, nin cyakil wunak na choc tan chijoylen yi eatz, nin na cyamiwij quib scyuch. 7 Yi e tal prow meba yi quic chimebil nicyt nin yi e mas cyajwutz qui na chipek scyej, chastzun te na chicyaj colin cyakun yi e cyamiw. 8 Alchok scyetz yi na chus tib te balaj ajtzakl, nin na oc tan banlen tanen, na elepont yi na quicylej tib, nin sjamelank cyakil yi na ban. 9 Yi e yi na choc tetz stiw te jun echk taklen yi nketz bintzi, quic rmeril yi quik tzul chicaws, na yi e laj, sotzel chiwutz cyeratz sbne.m 10 Yi e yi quic cyajtzakl, qui na aw xconsen jun coloj mebil cyan. Pyor nin tzun yi nink tzoc jun tal mos tan chicawen yi e yi at cyetz cyajtzakl. 11 Yi balajil jun, na xcye tan maklen yi chichben cul i, nin na jal kej jun ko qui na oc tan xtxumlen yi echk taklen cachi yi na bajij tej. 12 Yi chichben cul jun rey nicun tu yi na chin jun len, poro yi banl talma i, nicun tu kab chew yi na jal wi echk xak tze lak jalchan.
Pr 12:14; 13:2.
k 19:1

j 18:20

Pr 28:6.

l 19:5

Pr 19:9.

m 19:9

Pr 19:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS19,20
13

626

20
n 19:13

Yi e cyajol yi tzetzuj chitxumun, na cyak bis okl scyetz yi chitaj chitxu. Nchatz jun xnan yi ilenin na tzan tan yajlen yi chmil, nicun i tu jun tzuj, yi tu nin na tzujne tu, nin chin icysbil paj nin.n 14 Yi echk mebil tu yi kacal, yastzun yi herens yi na cyak kataj katxu sketz, ma jun balaj xnan yi puntil cun na xtxum echk taklen, Ryos na akon tetz kuxkel. 15 Yi cyajil na xcye tan taklen jun watl yi chin tijlen nin, poro yi e yi qui na choc il te cyakun chitije winin wej. 16 Alchok scyetz yi na ban tanen yi echk cawl yi na alchij tetz, na elepont yi na tzan tan colchen yi tetz stzajbil. Poro alchok scyetz yi na oc tan telsen kej yi echk cawl yi chon na saj tu Ryos, sotzel wutz teratz sbne. 17 Alchok scyetz yil tzakon cmon tetz jun tal meba, nicun chi yi chonk na tzan tan taklen cmon tetz Ryos, nin stke Ryos banl tibaj tan tu yi pawor yi na ban. 18 Chin tajwen cunin kamak chiwutz yi e kanitxa te yi atit tiemp tan maklen chiwutz, poro qui tajwen yi mas tcun chel cun kan swutz te yi chicaws. 19 Alchok scyetz yi winin na maktij, tajwen yil tzaklij caws. Na ko quil tzaklij caws yi junatz, pyor sbne tzantzaj. 20 Kol kocsaj yi balaj ajtzakl, nin kol kacujij yil tzoc maklen kawutz, sjalok tzun kajtzakltz. 21 Winin echk taklen na xtxum jun wunak, poro ntin Ryos na akon amal tetz tan bnol nka tan qui bnol.o 22 Yi tajwen tan kabnol itz, yil kel cun tej yi echk taklen yi na kasuk. Mas ban tcun yil koc tetz meba swutz yi quil kel cun te kayol yi na kasuk. 23 Kol kek chi Ryos, sjalok kutzajbil, nin ko yatz kaban, skatzatzink nin quil katij jun echk taklen cachi. 24 Yi e yi chin cyaj nin e, qui na chixcye tan chicachal quib. Na yi eatz ntin na cyak cun chikab tul yi chilak nin quit na jal chiwalor tan tocsen le chitzi.p 25 Kol kak tzum tetz jun yi na stzawej kayol, xconk tan taklen cyajtzakl yi e yi txen ul cyajtzakl. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, na aw cyakun tan tu yi na maklij chiwutz.q 26 Alchok scyetz yil tzoc tan jislen yi tzoc tan lajen, nka yil laj len yi xtxu xe cal, itz jun xtxolbil yi chin txixwil nin. Ej nin chin tajwen cunin maklen wutz. 27 A jun coloj witzun, ko quil tzacujij yil tzoc maklen awutz, jun cun yol tzelpon ajatxol awib te echk balaj ajtzakl. 28 Yi e stiw yi qui na cyal yi bintzi, na chitzan tan xbajtziin te yi aj xtisyainl. Na yi chiyolr yi e mal nakatz, chin juntlen nin. 29 List tanen yi echk xicyxab scyetz yi e yi na el kej junt cyan, na tzocpon chijicylen yi e yi chin juntlen nin chitxumun. 1Yi na oc a twi jun, winin na stzawej alchok yol, nin mbi cun tunin na baj bnol, nchatz na ban echk taklen yi chin juntlen nin. 2 Jun rey yi winin maclen, nicun i tu jun len yi na chin tan wej. Nin alchok scyetz yil tzoc tan xuxen, qui cunin batz squimok tan.
Pr 27:15.
o 19:21

Pr 16:1, 9; Ec 9:1.

p 19:24

Pr 26:15.

q 19:25

Pr 21:11.

r 19:28

Pr 15:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

627
3

PROVERBIOS20

Na jal kej jun yaj yi qui na oc tan wak ib tu junt, poro yi e yi ploj chitxumun jalcunin na choc tan wak ib tu alchok. 4 Yi e cyaj qui na choc il tan chocl txotx yi na opon yi tiempil, poro yi na elul kejlal yi cosech na chiben tan joylen wutz yi cyujul poro quic na jal cyan. 5 Yi echk taklen yi na icy tcul jun yaj, nicun tu jun a yi chin xe nin, yi qui lajluch yi mbi at tcul, poro jun yaj yi at balaj xtxumun, na xcye tan tajsken yi echk taklenatz. 6 At winin e yi na cyal: Ban kuke chiculu skej. Poro yi mero bintzi cyal nin jun yi bank kuke kacul tej. 7 Ban cyeri yi e cyajol yi jicyuch tej tajtzakl chitaj, nin yi qui na chitxum jun echk taklen ploj. 8 Yi na cole cun jun witz pujul xtisya le colchbil yi chin tzaknak cun, wutz tu na xcye tan chilajen len yi e mal nak. 9 Cyal nin jun nink tal: Yi in wetz, chin skoj cun te walma, nin quic mu tal wil at.s 10 Yi echk marc tu echk malbil yi nketz tzaknak cun, yastzun cob echk taklen yi winin na tak chich culal tetz Kataj Ryos.t 11 Tan yi echk taklen yi na ban jun xicy, na lajluchax yi ko jicyuch tej tajtzakl nka qui. 12 Yi kawutz tu kachin, Ryos txumul tetz. 13 Quil kak amal tetz kacyajil tan kawatzajen, na ko yatz kaban kocopon tetz meba. Ma na tajwen yil tzel kawatl bantz jalen yi tajwen sketz. 14 Yi e lokol, ilenin na cyal: Chin car nin jamel, poro yi na bnix chitrat, na cyal scyetz cyamiw: Chin warat nin nwulej yi junej. 15 At mas walor jun yi puntil cun na jilon, swutz cyakil yi oro tu cyakil yi echk balaj uwaj yi at benen tzin wi munt. 16 Alchok scyetz yil tak tib tetz pyador junt, yi qui tajsken wutz, chin tajwen cunin yil cyaj cyen yi bech tetz yi at tej, tetz prent.u 17 Chin tijlen nin yi echk waj yi na cambaj jun tan tu subul nakin, poro yil tzel tiemp, tzocpon yi jun wajatz chi ik samlicy cun at le stzi. 18 Yil katxum jun echk taklen tan kabnol, chin tajwen cunin yi bajx kajak kajtzakl scyetz yi e yi at cyajtzakl, chi na chiban yi e witz ajcaw tan txumun te ntaxk chiben tan oyintzi, na chin tajwen cunin yi puntil cun lchitxum cyakil yi chibne. 19 Yi e chacl yol qui na chicol jun xtxolbil yi na quibit, chastzun te, mas ban tcun yi quil kamiwij kib scyuch, tan qui jalen yolbil ketz. 20 Alchok scyetz yil tzoc tan telsen kej yi taj xtxu, jun cun yol squimok tan jun quimichil yi chin xowbil nin.v 21 Yi echk kamebil yi quic quixbel na jalet kan, stke bis sketz tzantzaj. 22 Quic rmeril yi nink kal: Wicyse incul tejx, ma na ban tcun yil kuke kacul te Kajcaw, tzocpon tzun i-tz tan kucheyen.w 23 Winin na chich cul Kajcaw scyej yi e yi na xcon echk pubil tu echk malbil cyan yi nketz tzaknak cun.
s 20:9 Sal 51:3-5; 1Jn 1:8. t 20:10, 23 Lv 19:35-36; Dt 25:13-16; Pr 11:1; Am 8:5. 27:13. v 20:20 Ex 21:17; Pr 19:26. w 20:22 Ro 12:19. u 20:16

Pr 6:1-5;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS20,21
24

628

Ryos na chajon sketz yi mbitz tajwen tan kabnolx na cyal nin jun na el xtxum tetz yi mbi na xon tzaj swutz,y ma na ntin cun Ryos. 25 Chin xowbil nin kol kasuk jun taklen tetz Ryos, nin ko quil kel cun tej. 26 Yi e rey yi at balaj cyajtzakl, na choc tan chilajen len yi e mal nak yi ate chixlaj tan cawun, nin na cyak jun chicaws yi chin quixbel nin. 27 Akijt kajtzakl tu kanachl tan Ryos, yi nicun tu jun txekbil yi na xcye tan lajluchaxen yi mbi na icy tkacul. 28 Jun witz ajcaw yi at lok ib tetz talma, nin yi na xom te yi bintzi, quil choc wunak tan lajen len. 29 Na jal chikej yi e xicy tan tu yi at chiwalor. Ma yi e tijl culal, na jal chikej tan tu yi ja skojax chiwi. 30 Na xcye yi xicyxab tan xtxixpen cyajtzakl yi e mal nak, na kol che kabiy xtxixpok cyajtzakl. 1Ryos na cawun te yi tajtzakl jun witz ajcaw yi ko sbnixok jun echk taklen tan nka qui, na yi Ryos nicun i tu jun yaj yi na tzan tan sijlen yi xtxotx, na na til yi na na tajwit tan tponen yi a. 2 Cyakil yi echk taklen yi na ban jun wunak, ban nin tunin tanentz swutz i, poro ntin cun Kataj na malan tetz,z yi ko ban xtxumun yi junatz. 3 Ban tcun yil kaxom te yi echk ajtzakl yi jicyuch tej, tu yi echk ajtzakl yi bintzi, na mas tcun na pek Ryos te yi echk ajtzaklatz swutz yi echk txixwatza yi na oylij tetz. 4 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl scyuch yi e mal nak, e len cun juchul il swutz Ryos. 5 Yi echk taklen yi puntil cun na txumxij, na wutzin. Ma yi echk taklen yi tu na je tu txumij lajkel, ploj na ban. 6 Yi echk mebil yi na jal tan paj joplen chiwutz wunak, jal cun na sotz, nin xcyek tan kapitlenin tkab quimichil. 7 Yi e mal nak iten nin yi chiyapl tzocpon tan chibensen tul il, tan paj yi qui na choc tan xtxumlen yi echk balaj cawl. 8 Nketz jicyuch tej cyajtzakl yi e mal nak. Ma yi e yi jicyuch tej cyajtzakl na chiban yi echk taklen balaj. 9 Ban tcun tetz jun yaj yil naje chuc xe jun tal pach, swutz yi nink naje xe jun chin balaj cal tu jun xnan yi ntin oyintzi na ban tej.b 10 Yi e mal nak ntin na chitzan tan xtxumlen echk taklen cachi, nin quic nin jun tir yi najk el tokl chicul te junt. 11 Kol kak tzum tetz jun yi na stzol tej kayol, xconk tan taklen cyajtzakl yi e yi txen jal cyajtzakl. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, na aw cyan tan tu yi na katxol xol scyetz.c 12 Yi Kataj Ryos yi chin tzaknak cun, na tzan tan xmayen yi mbi na bajij le chinajbil yi e mal nak. Ej nin tzocpon i tan chixiten cun junawes. 13 Alchok scyetz yi qui na oc tan cheyen jun tal prow nak, yi na jak jun pawor tetz, nchatz i, cyal jun tzocpon tan cheyen yil tzoc tan jaklen cheybil tetz.

21

x 20:24 Sal 37:23; Pr 16:9. y 20:24 Jer 10:23. z 21:2 Pr 16:2. 9:13; 12:7. b 21:9, 19 Pr 25:24. c 21:11 Pr 19:25.

a 21:3

1S 15:22; Am 5:22-24; Os 6:6; Mt

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

629
14

PROVERBIOS21,22

Ko puntil cun lkak jun oy tetz jun yaj yi na chich cul skej, xcyek yi jun ajtzaklatz tan xiten yi chich culal tetz. 15 Jun witz ajcaw yi na xom wi te yi mero bintzi, na tak tzatzin scyetz yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. Poro yi e mal nak chibisunk, na chocopon tan chojlen quil. 16 Alchok scyetz yi qui na xtxum jun taklen puntil cun te ntaxk oc tan banlen, qui cunin batz sotzel wutz sbne. 17 Alchok scyetz yi ntin na tzan tan joylen yi tzatzin tu yi xcalain, tu echk balaj waan, jun cun quil pucun wutz yi tetz mebil. 18 Yi e mal nak e ten na chicu tkab yi quixcuj yi na chiban klo scyej yi e balaj. 19 Bant cun yi nink kanaje kachuc tul jun amal yi tzinunin tu, swutz yil kanaje te jun xnan yi jal cun na je lajp wi.d 20 At winin mebil tu echk balaj waan tu jun yi na txumun, poro yi e yi qui na chitxum yi mbi na chiban, na chisotzaj cyakil chipuk tan chatz tu. 21 Alchok scyetz yi na ban tanen yi echk taklen yi jicyuch tej, nin yi tzaknak cun, na jal yi itzajbil tan, nin na jal kej i chiwutz wunak. 22 Jun yaj yi at tajtzakl, xcyek tan xiten jun tnum yi at tapij soltej, nin xcyek tan chibiylen yi e yi chin cham nin e yi najlche tul yi tnumatz. 23 Alchok scyetz yi cwent cunin na jilon, quil ben tul il, nin quil jal bis tetz talma. 24 Qui na yub yi ko na tocsaj tib jun nim tu yi chusun, yi ntin na tzan tan yolchen echk lmak yol, na scyale wunak tetz yi na tocsaj tib nim tu jilon, nin na tocsaj tib nim tu tajtzakl, nin quic kej junt wunak swutz. 25-26 Yi e yi chin cyaj nin e, quil chicambaj yi echk taklen yi na el cyalma tej. chiquimok, na qui na cyaj chakuj. Ma yi e balaj yi jicyuch tej cyajtzakl, qui na chicabej chicul tan toyen chimebil tetz junt yi at tajwen tetz. 27 Na baj cul Ryos te echk txixwatz yi na cyak yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl,e na na cyak tan tu yi at chiwutz quen tej. 28 Qui na cyocsaj wunak chiyol e stiw yi e laj. Poro na quibit chiyol yi e yi ban na chitxumun. 29 Yi e mal nak na chinachon te yi chipaltil, chastzun te na cyew chiyapl tan chiwutz tu chiplaj tu. Poro yi e balaj wunak na chinachon tej yi at chitxumun, nin na chixcye tan banlen yi na chitxum. 30 Swutz Kataj Ryos quic mu tal ni ekan tan yi cyajtzakl wunak, nka chitxumun nka chichusun. 31 At e yi na chiban list quib tan chibenen tan oyintzi, poro ntin cun Ryos na akon amal scyetz tan chitxaconen nka qui.f 1Mas balaj yi at balaj yolbil tetz jun, nin na aklij kej cyan wunak, swutz yi atk jun coloj oro tu sakal tuch. 2 Yi e ric tu yi e tal meba, nicun e swutz Ryos na i bnol cyetz.g 3 Jun yaj yi puntil cun na txumun, na el xtxum te alchok tramp yi at swutz, nin na joy puntil tan qui benen tul. Poro jun yaj yi txen jal tajtzakl, jun cun yol copon tkab.h

22
d 21:19

Pr 21:9; 25:24.

e 21:27

Pr 15:8.

f 21:31

Sal 20:7.

g 22:2

Pr 29:13.

h 22:3

Pr 27:12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS22
4

630

Alchok scyetz yi na tocsaj tib juy swutz Ryos, nin na tak kej i, sjalok mebil nin sjalok tetz kejatz, nin mben kon yi tiemp wuxtxotx. 5 At winin echk tramp le chibe yi e mal nak, poro cyakil yi e yi na chiquicylej quib, na chijoy puntil tan qui chibenen tul echk trampatz. 6 Chin tajwen cunin yil che kachus yi e kanitxa te yi echk balaj ajtzakl te yi tal juyet e, qui tzun tzeltz te chicul yil chitijin. 7 Yi e ric na chicawun squibaj yi e tal prow meba. Ma yi e akol cmon na chicawun squibaj yi e camol pwok. 8 Alchok scyetz yi na ban echk taklen cachi, tzantzaj stije jun chin quixcuj yi chin xowbil nin. Na tzocpon Ryos tan chixiten cun junawes. 9 Tzaklok chibanl yi e yi na el tokl chicul tan cachen yi e prow meba. 10 Ban tcun yi nink chel lajun yi e tzolol yol skaxol, xitok tzun yi echk wak ib, nin quit ljal oyintzi tan echk quiw yol yi na xcon cyan. 11 Jun witz ajcaw na pek scyej yi e yi skoj cun te cyalma. Nin na tak chikej yi e yi chin putzpuj nin chijilon. 12 Yi Kajcaw yi kaRyosil ilenin na tzan tan chiquicylen yi e na cyal yi bintzi. Nchatz tan i na lajluchaxet yi echk lajil yi na cyal yi e laj. 13 Mbi cun tunin na xtxum cun jun cyaj tan qui takujen, na at na ban cunt na tal: At jun len tbe, nin yi kol nel chinquimok tan.i 14 Yi echk yol yi na el le chitzi yi e xnan yi jopol wutzaj, nicun tu jun chin jul yi nim xe, kale na chibenet yi e yi na xom chiwi scyej. Na winin na chich cul Ryos scyej yi eatz. 15 Yi echk yab ajtzakl, chon na jal mas chixol yi e xicy tu yi e xun, poro tajwen tan maklen chiwutz tan tzum bantz cyajen cyen yi echk ajtzaklatz cyan. 16 Alchok scyetz yi na oc tan buchlen jun meba ntin tan jalen mas tetz mebil tzocpon tetz meba. Nchatz ko alchok scyetz na oyin scyetz yi e ric, jun cun tzocpon tetz meba. wok cunin tan tbiten yi echk yol yi na cyal yi e yi at balaj cyajtzakl. Nin nquen wok bin il tan xtxumlen yi echk taklenatz yi na cxinchus wok tej. 18 Stke tzun tzatzintz tetz italma yi kol tzicol le inachl, nin stke tzatzin tzitetz kol cxcye wok tan talchen junit tir yi xtxolbilatz. 19 Chastzun te chin tajwen cunin yil wal yi echk xtxolbilatz tzitetz bantz kukewen icul te Kajcaw yi kaRyosil. 20 Yi in wetz tzintzibe junaklaj xtxolbil tetz itetz, yi cyan balaj ajtzakl tan yi na xcye tan taklen balaj itxumun. 21 Yi echk xtxolbilatz xconk tan ichuslen tan telen itxum tetz yi bintzi, nin ko al scyetz junt na taj yil tzel xtxum tetz, xcyek tzun woktz tan taklen tajtzakl.
22 17 Nquen

Yi junaklaj ajtzakl yi alijt cyen cyakun yi e yi tzaknak cun cyajtzakl

Quil cxoc wok tan xilen tej jun tal prow tan tu meba i, nin quil cxoc wok tan buchlen jun tal prow chiwutz juez yi quic rmeril xcye tan colol tib.
Pr 26:13.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

-1-

i 22:13

631
23

PROVERBIOS22,23

Na ko yatz tziban wok, jun cun yol, tzocpon Kajcaw tan colchen yi jun tal prowatz, nin stke i icaws yi kol cxoc wok tan buchlen. Quil cxoc wok tetz tamiw jun yi winin na maktij nin winin na chich cul. Na qui cunin batz ltzaw echk ajtzaklatz itan tej, nin tan yi echk ajtzaklatz ichuc copon icalol itib tkab quimichil. Quil cxoc wok tetz pyador te yi xtxokben junt wunak, ko quil cxcye wok tan chojlen yi jun txokbenatz, tzelpon majij cyakil yi at tzituch, mpe ik yi itxach, tzelpon majij. Quil cxoc wok tan xtxixpen yi mojom yi cunak cyen cyakun yi e imam ite tentz.j Alchok scyetz yi puntil cun tzakuj, jun cun yol, quil jal takun chixol yi e yi quic chikej, ma na sjalok tetz takunatz chixol yi e yi at winin chikej.
1Kol

-2-

24 25

-3-

26

27 na

-4-

28

-5-

29

23
4

cxtxoclij wok tan waan tan jun wutzilen yi at winin kej, chin tajwen cunin yil tzitxum yi na atixet. 2 Mpe te nink na cxquim wok tan wej, ilenin tajwen yil tzitech icul, na qui na el itxum tetz yi mbi tzuntz na tzan yi jun wutzilenatz tan icachen. 3 Quil tzel nin italma te yi jun chum balaj waanatz, na qui cunin batz na tzan i tan isublen. Quil tzibuch itib tan itoquen tetz ric. Qui tajwen yil cxoc wok tan xtxumlen yi jun xtxolbilatz. 5 Na yi mero bintzi, kol cxoc wok tan xtxumlen yi echk riquilatz quic na tak, na na jal xicy tanen nin na txakx cuntutz skawutz, chi na ban jun chul yi na el xicyin tcyaj, nin quit na kil wutz. Or tzitil, ban tcun yi quil cxben tan waan tu jun yi chin pipuj nin, yi quic tenlen jun echk taklen tetz talma. Quil tzel italma te yi echk balaj cumiratz, 7 na ntin na tak chon tetz tan yi echk taklen yi na cxtzan tan bajsen, yi nim jamel. Na cxtxocxij tan, poro nketz tetz cun talma i. 8 Nin yil cxnachon wok tej yi tajtzakl yi junatz, sjalok mulmuchen icul tan, nin yi echk putzpuj yol yi nxcon itan tan tyoin tetz yaj, quic na tak.
6

-6-

-7-

-8-

j 22:28

Dt 18:14; 27:17; Pr 23:10; Os 5:10.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS23

632 -9-

Quil cxoc wok il tan taklen tajtzakl jun yi chin tzetzuj nin tajtzakl, na tzocpon i tan xbajtzien tzitej tan yi echk balaj txumun yi na ital tetz.
-10-

10

Quil tzichuc yi echk cub yi cunak cyen tetz mojom tentz. Quil tzimaj chitxotx yi e meba nka yi e xmalcan. 11 Na yi e tal prowatz, at jun Colol cyetz yi winin chamil yi tzocpon tan chicolchen tikab, nin tan contrin tzitej. Nquen wok il tan tbiten nin tan xtxumlen yi echk balaj ajtzakl nin yi echk balaj chusun.
-12-11-

12

13

Nquen wok il tan maklen wutz jun xicy, na nketz sotzel wutz i sbne tan tu yil tzoc cobox xicyxab itan tej. 14 Na tan tu yil cxoc wok il tan maklen wutz, na elepont yi na cxtzan tan colchen i tkab yi quimichil.
-13-

15

Axwok jun coloj witzun, kol jal yi balaj ajtzakl itan, cyal nin junt yi mas tcunk ltzatzin tzinwutz wetz. 16 Na sjalok jun chin wutzilen tzatzin tetz walma yil wit nin, yi puntil cun cxjilon.
17 Quil

tzel nin italma te chimebil yi e juchul il,k ma na mas ban tcun yil tzitek chi Ryos, 18 na ko yatz tziban, sjamelank tzun cyakil yi na iban. Nin tzicambaje yi echk taklen yi na iwutz nin tej.l Ax wok jun coloj witzun, nquen wok bin il tan tawen yi inchusun itan. Nin ilenin ban wok tanen yi echk taklen balaj. 20 Quil che itamiwij yi e kbarel, mpe ik scyej yi e yi chin xoj nin e tan waan. 21 Na yi e kbarelatz scyuch yi e yi chin xoj nin e tan waan, chocopon cyeratz tetz meba. Nchatz yi e cyaj, chin katzalt nin sbne yi bech cyetz.
19 22

-14-

-15-

Lok wok wutz yi itaj, nin quil tzitelsaj kej yi itxu yil tijin chicul.
Sal 37:1-4.
l 23:18

-16-

k 23:17-18

Pr 24:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

633
23

PROVERBIOS23,24

Nquen wok bin il tan icambal yi bintzi, tu echk balaj ajtzakl, tu echk balaj chusun, nin yi echk balaj txumun, nin quil tzitak amal tan xtxakxen yi echk xtxolbilatz. 24 Na na tak tzatzin tetz talma yi taj xtxu jun nitxa yi at balaj tajtzakl, nin na jal chikej tan. 25 Nquen wok bin il tan joylen puntil tan chitzatzinen, nin tan jalen chikej yi e itaj itxu. Ax wok jun coloj witzun, nquen wok bin il tan tbiten yi echk taklen yi na wal nin tzitetz. Ban wok yi echk taklen yi na imban wetz. 27 Na yi e xnan yi chin witz bnol tetz nin e, nicun e tu jun chin jul yi chin xe nin, nin yi chin ubuj nin. 28 Yi e xnanatz, ilenin chiwutz quen tan chipotzen yi e yaj, chi na ban jun alkom yi wutz quen te jun echk taklen. Nin na chixcye yi jun jilwutz xnanatz tan chipotzen winin yaj.
26

-17-

Na scyetz e yi na chitij quixcuj? Na scyetz e yi na chitxayne? Na scyetz e yi tu na choyintzin tunintz, nin tu na chibisun tunintz? Na scyetz e yi na chiquixpij tan chatz tu? Nin na scyetz e yi tu na num tunin chiwutz? 30 Itz yi e yi qui na cyaj cyen kbanin cyan, nin yi ilenin na chitzan tan pilen echk jilwutz xcala. 31 Poro yi ax itetz, quil tzel nin italma te yi xcala, nin quil tzital: Ah chin e nin, nin winin na litzun tul yi copa. Chin tijlen nin, nin nternin na cuch inkul yi xcala. 32 Quil tzital yi yolatz, na witzbil tlen cyan chon tu quimichil tan, chi yi chonal yi quimichil yi cyan tan jun lubaj yi chin wenen nin. 33 Kol baj itan, tzocpon chajol tib echk taklen tziwutz yi chin xowbil nin. Nchatz sbajk itxumul echk taklen yi chin juntlen nin, nin tzitale echk taklen yi quic xtxolbil. 34 Nin cxnachonk tej chi yi chonk atix wok wi pakbil mar tanen, nka tibaj jun chin wi tze yi chin wutz tkan nin, yi winin na chuyan tan cyekek. 35 Ej nin tzitale: Ja chinloon, poro quinin nchinnachon tej. Ja oc injicylen nin quinin mpujx wan. Poro yi mmul yos swuch, sbej nin nchimben tan joylen mas xcala.
29

-18-

24
3

tzel nin italma te yi na chiban yi e yi juntlen cyajtzakl, nin quil tzel nin italma tan ixomen scyej. 2 Na ntin na chitzan tan xtxumlen yi echk biyon ib, nin ntin na chitzan tan xtxumlen yi en lcyulej echk taklen cachi. Na taj winin ajtzakl tan banlen jun balaj cal, nin na taj balaj txumun tan cusen xe yi calatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Quil

-19-

-20-

PROVERBIOS24
4

634

Nin tan yuben yi calatz, na taj tajsken mbitz yi echk taklen balaj, yi winin jamel yi ban xcon xe yi calatz.
-21-

Ban tcun jun yaj yi na xcon tajtzakl tan, swutz jun yi ntin na xcon yi chamil tan. Ban tcun ko at kajtzakl, swutz yi ntink kachamil at. 6 Na yi e sanlar, ntin na chixcye te chicontr ko puntil cun na chitxum yi mbi chibne tan oyintzi. Nchatz yi o ketz, na taj kajak winin kajtzakl scyetz yi e akol ajtzakl,m ko na kaj kacambaj yi echk taklen yi kawutz quen tej.
5 7 Yi

e yi chin tzetzuj nin chitxumun, quil jal yol cyan tan chicolol quib swutz yi pujul xtisya, na qui na chixcye tan xtxumlen yi mbil cyal.
-23-

-22-

Alchok scyetz yi ntin na tzan tan xtxumlen tan banlen echk taklen cachi, cyakil wunak na el chitxum tetz yi chin juntlen nin i. 9 Yi cyajbil yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl itz yi juchlen il. Ej nin yi e yi ntin yolchen junt cyamiw na chiban, cyal txajon cyetz yi eatz. Kol kacabej kacul te yi ato swutz yi sotz culal, na elepon yi quic mas kawalor.
-25-24-

10

Tajwen tan che icolpil yi e yi txant tan chiquixpen, nin tajwen tan ijoyol puntil tan chiclaxen yi e yi txant tan chiquimen. 12 Na mpe nink tzital Qui nwit yi ko quimich tlen tu atit, na at jun yi na tzan tan malen cyakil ajtzakl, nin na el xtxum tetz yi mbi na icy ticul, nin tzantzaj tzitake part tetz yi junatz, nin tajwen tan ichojol itil.n
11 13

Ax wok jun coloj witzun, ban cxul wok tan bajsen yi cabil wunak txuc, na chin tijlen nin. 14 Nin chon cunin tanen tu echk balaj ajtzaklatz tu yi echk balaj txumun. Ej nin kol cxomwok tej, jun cun tzicambajeo yi echk taklen yi na el italma tej.
-27-

-26-

15

Quil cxoc wok tan xtxumlen echk ajtzakl yi chin juntlen nin te jun balaj wunak, mpe ik tan potzen yi cal kale najlet i. 16 Na mpe nink loon juk tir yi junatz itan, jepon txiclok junt tir. Ma yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl juncun nchiben mulkuj cyeratz tul il.
n 24:12

m 24:6 Pr 11:14. Pr 23:18.

Job 34:11; Sal 62:11-12; Jer 17:10; Ez 18:30; 33:20; Mt 16:27; Ro 2:6.

o 24:14

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

635 -28-

PROVERBIOS24

kol cu yi icontr tkab jun il, quil cxtzeen tej, nin quil tzital colon tejx. 18 Na yi Kajcaw qui na pek i te yi echk ajtzaklatz. Ej nin tan yi jun xtxolbilatz qui cunin batz quit ltak Ryos mas caws yi icontratz, tan chajlen yi qui na pek i te itajtzakl. Quil cxbisun wok tan tu yi at chiriquil yi e mal nak,p nin quil tzel nin italma tej. 20 Na witzbil tlen chitije cyeratz winin quixcuj nin cyakil yi chimebil sotzok teratz.
19

17 Yi

-29-

Ax wok jun coloj witzun, ek wok chi yi kaRyosil tu yi bajxom tetz katnumil, nin quil xom iwi scyej chicontr. 22 Na tzul chan chicaws yi e contratz, nin qui cunin tzicy scyetz yil tzul, na yi kaRyosil tu yi kabajxom te yi katnumil, scyake chicaws yi e pajol cawlatz, nin qui na kil yi mbi sbajok scyej, na chin xowbil nin sbne chicaws.
21

-30-

yi echk yolej itz chiyol yi e yi tzaknak cun cyajtzakl: Qui na yub yi na je kab yi pujul xtisya tibaj jun aj paj. 24 Cyakil yi e wunak chichok chicul tej jun pujul xtisya, yi na je kab tib jun aj paj. Nchatz yi e mas nacin scyale yi quic mu xac yi jun pujul xtisyaatz. 25 Poro scyake wunak kej yi pujul xtisya yi na tak caws jun mal nak, nin tzaklok banl i tan Kataj. 26 Alchok scyetz yi chin skil nin na stzaw tzaj kayol, na tak tzatzin sketz. 27 Tajwen bajx bnix yi akun wi cojbil, nin tajwen coc il te alijens, tan benen swutz. Nin yil jal yi abambil, kalenas tzun ban coctz tan jesen acal. 28 Quil coc tan taklen til junt yi ko quic xe yi til, nin quil coc tetz stiw te jun echk taklen yi nketz bintzi. 29 Or tzawil, quil tzawal: Wicyse incul tejx, nin welse xel yi mbanx swej. 30 Ja nicyak tul yi cojbil jun cyaj, nin ja nicyak xol yi tujul jun yi quic mu xtxumun. 31 Ej nin ja wil yi ntin txix at swutz yi luwaratz, nin yi echk tapij yi cub cun cunak woc. 32 Yi nwil yi echk taklenatz ja oc quen le inwi nin ja el intxum tetz yi xtxolbilej: 33 Ko ntin na kawit, nin ko tu kaxnakcap tu tan watl, 34 na ul tzaj yi mebail skibaj, nin na oc tan kawitzen cun chi na ban jun biyol nak yi cyan macl tan.q
p 24:19

23 Nchatz

Coboxt ajtzakl yi cyalnak yi e yi tzaknak cun cyajtzakl

Sal 37:1.

q 24:33-34

Pr 6:10-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS25

636

yi jej itz coboxt ajtzakl yi cyajnak tlol Salomn, te yi at tzaj i tetz rey, yi ja cu chitzibal cobox yaj yi ate jak cawl Ezequas, yi nchatz i jun rey banak tetz cwent Jud. 2 At kej Ryos tan tu yi qui na el chan katxum tetz yi echk taklen yi bnixnakt tan,r poro sjalok kej jun wunak kol tzoc il tan xtxumlen, nin kol lajluchax yi echk xtxolbilatz swutz. 3 Quic rmeril tan telen katxum tetz yi na na tzaj cyent yi tcyaj, nin quic rmeril tan telen katxum tetz yi nicyna xe yi muntej. Nchatz quic rmeril tan koponen tan tajsken yi mbi na icy tcul jun witz ajcaw. 4 Chin tajwen cunin yil tzel yi plojil yi sakal, bantz bnixen jun balaj akun tej. 5 Nchatz chin tajwen cunin yil che lajlen jun rey yi e chakum, yi e yi qui na cyek chi Ryos. Ej nin ko yatz sban, mben tzun kon yi tiemp tan cawun, nin penin skil sbne. 6 Or tzitil, quil tzitocsaj itib nim swutz jun witz ajcaw, nin nchatz quil cxcole tib ech chem yi ntin e wunak yi at chikejs ban chicole tibaj. 7 Ma na ban tcun yi chakij cxulij tan icolewen tibaj yi ech chematz, swutz yil tzel itxix chiwutz yi e wunak yil cxel lajun. 8 Ko at echk taklen yi na itil, ban tcun qui chan cxben tan xochlen le pujbil xtisya, na qui cunin batz at junt stiw yi ja til yi mero bintzi, nin stale yi nketz bintzi yi iteri yol, tzelpon tzun itxixtz tan, nin witzbil tlen quit lpujx itan yi mbil tziban. 9 Nin yi ko yatz tziban, col wok bin itib, nin ban tcun yil cxoc wok tan xiten yi oyintzi ichuc cuntu tu yi icontratz, swutz yil cxoc tan talchen len scyetzak wunak. 10 Na at lo e yi scyale yi ax wok aj paj, nin tzelpon itxix chiwutz, nin quil tzaj yi yolbil itetz. 11 Yi na xcon ech balaj yol kan te yi tiemp yi mas tajwen tetz ketz, nicun tu jun mansan yi oro cun tanen, yi tzamij tan jun culbil yi sakal cun yi winin na yub. 12 Kol kal jun balaj ajtzakl tetz jun wunak, nin tzatzin cun na tbit, nicun chi jajk kak jun xmalkab tu jun uwaj yi oro cun tetz. 13 Jun balaj chakum yi na el cun te yi echk takun, nicun tanen i chi jun tal cyekek yi na xcye tan chewsen yi patrn te yi tiemp tetz tza. Na tan yi balajil yi chakumatz na tak tzatzin, nin na tak junt tir walor yi patrn. 14 Yi e yi ntin na chisuk jun echk taklen, nin quit na cyak, nicun e tu yi sbak yi icun cyan a tan, poro quic abal na saj. Kubaj culal tu na tak. 15 Yi kapasens na xcye tan xiten yi chichben cul junt skej, nin yi echk putzpuj yol na xcye tan xiten echk quiw yol. 16 Kol jal cabil wunak txuc itan, quil cxben quen tu tan bajsen, ma na ech wok icul, na qui cunin batz tzul ixaw tan. 17 Nchatz kol cxben tan xajsen jun itamiw, ban tcun yi nketz chatz cuntunin ax wok tan xajsen, na qui cunin batz tzicypon paj tzitej, nin chichok cul tzitej.
r 25:2

25

1Nchatz

Cap wekl te yi echk ajtzakl yi talnak yi rey Salomn

Dt 29:29; Job 26:14; Ro 11:33-36.

s 25:6-7

Lc 14:8-10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

637
18

PROVERBIOS25,26

Yi xicyxab, tu yi spar nin yi flech yi chin jicyuch nin wi, yastzun tanen jun kol tzoc tan taklen til jun tamiw yi quic paj tej jun echk taklen. 19 Te yi tiemp yi na sotz kacul, nin kol kuke kacul te jun yi qui na el cun te yol, nicun chi ik jun kukan wakxnak, nka chi yi najk kawan tibaj jun ke yi chin chon nin. 20 Ko at jun yaj yi na bisun yi talma, ej nin lkoc tan tocsen echk msica swutz, quil tzatzin i tej, na nicun yi jun xtxolbilatz chi yi nink kakojnin vinagre tul jun quixpnak, nka nicun chi yi nink tzel kolpin bech tetz te yi tiemp tetz chew, na tan yi echk msicajatz na xcye tan chuysen mas yi bis tetz talma. 21 Ko at jun icontr yi na quim tan wej, ak wok wa, nin ko na quim tan saktzi ak wok tca. 22 Na yi ko yatz tzitulej xtxixwok tzun yi icontr, nin yi echk balaj paworatz yi na iban, Kajcaw ltzakon xel tzitetz.t 23 Yi na saj yi cyekek jen tzin, na jal chew tan, nin tan yi echk yol yi chin juntlen nin, na saj chuk kawutz tan. 24 Ban tcun tetz jun yaj yil naje chuc xe jun tal pach, swutz yi nink naje xe jun chum balaj cal ko ntin na tzan yi xnan tan joylen oyintzi te i.u 25 Yi echk balaj stziblal yi na saj joylaj, nicun na ban chi yi na ben mu a tetz jun yi na quim tan saktzi. 26 Jun balaj yaj yi na potij tan tu yi na xom te cyajtzakl yi e mal nak, nicun i tu jun balaj a yi chin skoj nin wutz, poro yi na tzilin, na potij, nin quict xac tetz kuca. 27 Kol baj winin cabil wunak txuc kan, na ajen tkawi, poro na jal kakej ko ilenin na katxujtij tan telen katxum tetz alchok xtxolbil yi cyal jun na el xtxum tetz. 28 Cyakil yi e yi qui na chixcye tan makon ib te jun ech taklen yi na noj quen chiwutz, nicun quitanen chi jun tnum yi quic tapij soltej tan colchen chikab yi e contr. 1Tul yi tiemp tetz ujul, chin xowbil nin yi kol cu jun chin kab chew, nin chin xowbil nin yi kol saj abal te yi na tzan jesen yi cosech. Nicun tzun tanen yi kol kak chikej yi e yi juntlen cyajtzakl. 2 Ko al scyetz tzoc tan taklen til jun yi quic til, quic ltak tetz, na yi echk lajilatz nicun tu jun tal tzunum, nka jun tal cuchl abal yi tu na xicyin tu, nin quic tpombil tul jun amal. Nicun tzun tanen yi echk lajilatz, na quil tak bis tetz jun yi ko quic til. 3 Na xcon tzum tan cawen jun chej, nin na xcon ocma tan maklen wutz jun mula. Nchatz chin tajwen cunin yil xcon xicyxab tan nuclen cyajtzakl yi e yi chin juntlen nin chitxumun. 4 Ban tcun yi quil katzaw nin chiyol yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, bantz nketz nicun tzel cunt kan scyuch. 5 Alchok scyetz yi na stzaw nin yol junt yi ploj tajtzakl, na elepont yi nicun plojil cyajtzakl tuch. 6 Kol kuke kacul te jun yi ploj tajtzakl tan bnol jun kamantar, nicun chi jajk el kuxij kukan, na ntin sjalok bis kan.

26

t 25:21-22

Ro 12:20.

u 25:24

Pr 21:9, 19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS26
7 Yi

638

chusun yi na tal jun yi quic tajtzakl quil wutzin. Na nicun tanen chi jun cox tkan yi qui na ben joylaj tan xon. 8 Quic na tak kol kacal cun jun cub tul kaxcoxl, nicun tzun tanen yi nink kak kej jun yi ajnak tzaj yi tajtzakl. 9 Yi e kbarel qui na chinachon te chonal jun txix. Nicun quitanen yi e yi quic cyajtzakl, na qui na el chitxum te echk balaj chusun yi na alchij scyetz. 10 Ploj na ban jun aj txuquinl yi ko na tzan tan chibiylen txuc tan chatz tu. Nicun tzun tanen jun yaj yi na tak takun jun yaj xe cal yi juntlen tajtzakl. 11 Yi e txi na chixapij, nin na chaj junt tir tan bajsen.v Nicun na chiban yi e yi juntlen cyajtzakl, na na chaj junt tir tan banlen chiyapl. 12 Ban tcun jun yi quic tajtzakl, swutz jun yi na tocsaj tib nim tu tajtzakl.w 13 Mbi cun tunin na xtxum cun jun cyaj tan qui benen tan akun. Na at na ban tcun na tal: At jun len na xon tbe, nin kol nel tbe, chinquimok tan.x 14 Yi echk puert chon na tol tib tibaj yi echk visagr, ma yi e cyaj chon na chitol quib wi chisoc. 15 Yi e yi chin cyaj nin e, qui na chixcye tan chicachal quib. Na yi eatz, ntin na cyak cun chikab tul chilak, nin quit na jal chiwalor tan tocsen le chitzi.y 16 Yi e cyaj na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl tanen, na chiwutz cyetz at mas cyajtzakl chiwutz juk yaj yi at balaj cyajtzakl. 17 Kol kapit kib tul jun oyintzi yi quic ketz tuch, skaloonk tan. Na nicun chi yi nink koc tan xuxen jun txi yi winin na chion. 18-19 Yi e yi na choc tan joplen wutz cyamiw, nin yi na quil yi nsken wit chiloon cyan, na cyal Ah xkel tu mmimban yaj. Nicun yi eatz chi jun yab yi na oc tan biylen tuch. 20 Ko qui na oc akij mas si wi kak, na cu num. Nchatz ko quict chaquen yol, na xit alchok oyintzi. 21 Tan jalen xtxakak, tajwen yi at sakchal. Nin tan jalen kak yi na culne, tajwen yi at si. Nchatz tan jalen oyintzi, tajwen yi at jun yi jal cun na je lajp wi. 22 Chin cyajbil nin wunak tbiten chiyol yi e chacl yol, na chin cab nin tanen chiwutz, nin qui na el te chicul.z 23 Or kil yi e yi chin putzpuj nin chijilon, na at e yi ntin na chitzan tan joylen puntil tan kasublen. Yi eatz nicun chiyol chi yi sakal yi na oc soltej jun wok yi txotx tu, na soltej tu atit yi yubel. 24 At e yi na chich chicul, nin na chixcye tan tewen tan tu yi chijilon, poro chicul cuntu na chitzan tan xtxumlen echk taklen yi chin juntlen nin. 25 Quil tzitocsaj chiyol yi eatz yi chin putzpuj nin chijilon, na qui cunin batz ntin na chitzan tan joylen puntil tan ipotzen, na yi cyetz cyajtzakl nojnak tan echk taklen cachi. 26 Mpe nink chixcye yi eatz tan tewen yi chichben chicul, ilenin slajluchaxk chiplojil chiwutz cyakil wunak.
v 26:11

2P 2:22.

w 26:12

Pr 29:20.

x 26:13

Pr 22:13.

y 26:15

Pr 19:24.

z 26:22

Pr 18:8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

639
27 Alchok

PROVERBIOS26,27

27

scyetz yi na oc tan koplen jun jul tan cwen junt tul, i ten mben tul. Ej nin alchok scyetz yi na oc tan tolen tzaj jun chin cub twi junt, i ten scyajk tzak. 28 Yi e laj, at chich culal tetz cyalma, nin alchok scyetz yi na xcon putzpuj yol tan tan tewen echk taklen cachi yi at tetz talma, ntin jatxon ib na jal tan. 1Quil tzital wok: Je tzimbne ek capej, na qui na kil yi mbi na xon tzaj skawutz.a 2 Mas ban tcun yi e wunak ltzakon kakej, swutz yi o ten lkoc tan talchen yi chin tzaknak cunin o. 3 Chin quixcuj nin teken yi samlicy tu echk lmak cub, na winin talal. Poro mas tcun quixbel kol koc tan xtxumlen yi chichben cul jun yi ploj yi tajtzakl. Chastzun te ban tcun yi quil katxum. 4 Chin xowbil nin yi chich culal. Nin chin xowbil nin yi e yi na je lajp chiwi. Poro yi e yi winin chimaklen, nicun e tu jun com yi tu na chich tu cul tampaj yi ja cambaj junt yi echk taklen yi na el talma tej, yi jun jilwutz wunakatz, quic rmeril tan maklen chiwutz. 5 Ban tcun yil koc tan maklen wutz jun kamiw yi ko na tzan tan banlen jun echk taklen ploj, swutz yi najk kapek tej, nin ntin kawutz tan xmayen. 6 Ban tcun yil kuke kacul te jun kamiw yi na oc tan maklen kawutz tan echk quiw yol, swutz yi nink kuke kacul te jun kacontr yi nter nin na tzan tan kamoxen tan echk putzpuj yol. 7 Alchok scyetz yi nojnak cul, mpe nink tzaklij cabil wunak txuc tetz, quil pek tej. Poro alchok scyetz yi na quim tan wej, sbajk alchok echk taklen tan, mpe chin ca nink. 8 Jun yaj yi na col cyen yi tetz najal tan benen joylaj, nicun i tu jun chul yi tu na ojkel tu joylaj len yi tetz najbil. 9 Yi balaj perfum na tak tzatzin tetz kalma. Nchatz yi balaj ajtzakl yi na cyak kamiw, na xcye tan taklen tzatzin sketz. 10 Quil che itil cyen yi e itamiw, mpe ik yi cyamiw yi ataj. Ban tcun quil cxben xe cal jun itzicy te yi atix wok tul jun il. Na mas ban tcun yil cxben tu jun iwisin, yi itz itamiw, swutz yi nink cben joylaj tan joylen jun itajwutz. 11 Ax wok jun coloj witzun, tajwen ljal balaj itajtzakl, na ko yatz tziban, chintzatzink tzun tzitej. Na kol jal yi balaj ajtzaklatz itan, xcyek yi jun xtxolbilatz tan joplen chitzi yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan telsen inkej. 12 Ko na kil yi at jun il yi at skawutz ban tcun lkajoy junt kabe tan qui koquen tul yi jun ilatz. Poro yi e yi quic cyajtzakl, sbej nin na chiben tul yi il.b 13 Alchok scyetz yi na taj ltak tib tetz pyador junt yi qui tajsken wutz, chin tajwen cunin yil cyaj cyen yi bech tetz yi at tej, tetz prent.c 14 Ko chin jalchan cunin, nin tan chatz tu lkoc tan casen jun kamiw, nin ko chin sich nin lkaban tan casen, chichok cul yi jun kamiwatz skej.
Stg 4:13-16.
b 27:12

a 27:1

Pr 22:3.

c 27:13

Pr 6:1-5; 20:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS27,28
15

640

Nchatz jun xnan yi chatz cuntu i tan yajlen yi chmil, nicun i tu jun tzuj yi tu nin na tzujne tu, nin chin icysbil paj nin.d 16 Ej nin kol kajoy puntil tan maklen wutz, quic rmeril, na nicun tu yi nink koc tan maklen yi cyekek, nka tan stzamlen aceit tan kakab. 17 Na jal wi jun chich tan junt chich, nin na jal tajtzakl jun yaj tan junt yaj kol choc tan xtxajlen tej yi xtxolbil yi na cyaj tzel chitxum tetz. 18 Alchok scyetz yi na oc il tan quicylen jun wi lobaj, stije yi wutz. Nchatz alchok mos yi na oc il tan quicylen yi mebil yi patrn, sjalok kej swutz i. 19 Yi a yi pilij na xcye tan chajlen yi en tanen yi kawutz, nchatz quitanen cob wunak yi nternin na chel na choc, na lajluchax chiwutz yi nicun cyajtzakl. 20 Yi quimichil tu echk julil alma, tu yi e yi kant tzaj nin na cyaj, quic nin nojsben tetz chicul. 21 Tan yi kak na lajluchaxet yi ko at tzil te yi oro nka yi sakal. Poro na lajluchax yi en tanen tajtzakl jun yaj, kol tocsaj tib nim nka juy, yi na alchij tetz yi chum balaj nin i.e 22 Yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, quic rmeril tan cyajen cyen yi chiyapl cyan. Mpe nink chicawsij ala tir, ilenin chibne yi cyetz cyajbil. 23 Quicylwok yi e icner, nin nquen il tan chiquicylen yi e itawun, 24 na yi pwok yi at tkakab sotzok teratz, nketz tetz ben kej ben sak. Nchatz tanen yi kakej tzonej wuxtxotx, nketz tetz cyakil tiemp. 25 Chastzun te nquen il tan chiquicylen yi na ul yi tiemp yi na jal chim, nin yi na txaxax cyakil yi amal, nin yi na jal chiwa wiak echk juwtz. 26 Nquen wok il scyej yi e icneratz, na tan chixiil na jalet bech itetz. Nin nquen wok il scyej yi e ichiw, na na jal ipuk scyej tan lokchen itxotx. 27 Nchatz yi e chiw yi tij, na cyak winin balaj lech tan icachen scyuch inajal, tu yi e yi na chakuj tzituch. Chastzun te chin tajwen cunin yil cxoc wok il scyej yi e itawunatz. 1Ilenin na cyew quib yi e mal nak, mpe cyalk xomij tan chitzamlen.f Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl quic na chibislej. Nicun e tu jun len yi qui na xob tetz jun. 2 Ko at jun tnum yi at oyintzi chixol wunak, na chijal winin bajxom. Poro kol jal jun bajxom yi at tajtzakl, xcyek tzun i tan chicawen, nin sjalok tzatzin paz chixol yi e wunakatz. 3 Yi e ajcaw yi na choc tan chibuchlen yi e prow meba, nicun e tu jun chin cub abal yi na xcye tan potzen cyakil ujul. 4 Yi e yi qui na chixom te yi ley Ryos, yastzun yi e yi na cyak chikej yi e mal nak, ma yi e yi na chiban tanen yi ley Ryos, e contr scyej yi e mal nakatz. 5 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl qui na el chitxum te yi balaj xtisya. Poro yi e yi na chixom te yi tajbil Kajcaw, na el chitxum tetz. 6 Mas ban tcun yi e meba yi jicyuch tej cyajtzakl, swutz jun ric yi chin juntlen nin tajtzakl.g

28

d 27:15

Pr 19:13.

e 27:21

Pr 17:3.

f 28:1

Lv 26:17.

g 28:6

Pr 19:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

641
7 Alchok

PROVERBIOS28

scyetz yi na ban tanen yi cawl Ryos, itz jun balaj cyajol. Poro alchok scyetz yi na xom scyej yi e yi kant tzaj nin na cyaj na el chitxix yi tajcawil tan. 8 Yi e yi na chiriquin tan tu yi na chijak winin taal chipuk,h quic ltak scyetz, poro yi e yi na el chikajab scyej yi e meba, Ryos tzocpon tan quicheyen. 9 Quil stzawej Ryos chioracin yi e yi qui na choc culutxum jak cawl i. 10 Alchok scyetz yil tzoc tan joylen puntil tan pitlen nin jun balaj wunak tul il, i ten copon tul yi echk ilatz. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, ilenin chicambok te yi echk taklen balaj. 11 At ric yi na cyocsaj quib chi yi atk winin cyajtzakl, poro yi e meba yi at cyajtzakl, chixcyek tan chajlen yi at chipaltil yi e ricatz. 12 Yi na txacon jun yi jicyuch tej tajtzakl, na chitzatzin yi e wunak tej. Poro ko na txacon jun, yi chin juntlen nin tajtzakl, winin na chixob yi e wunak tetz, nin na cyew quib swutz.i 13 Alchok scyetz yi na joy puntil tan tewen yi echk il yi na ban, quic rmeril tan stzatzinen. Poro cyakil yi e yi na chitxol yi quil, nin yi na cyaj cyen yi juchlen il cyan, na cuylij cyetz chipajatz. 14 Ban cyeri e yi ilenin na cyek chi Ryos. Poro yi e yi na chiji quib swutz quil, chiloonk cyeratz. 15 Jun witz ajcaw, yi juntlen tajtzakl, yi winin na cawun squibaj yi e meba, chin xowbil nin i, na nicun i tu jun len yi na chin tan wej, nka chi jun oso yi na saj wokpuj skibaj tan kabajsen. 16 Jun ajcaw yi quic tajtzakl, winin na oc tan xilen cyej, nin tan chibuchlen yi prow wunak. Poro kol tzoc jun ajcaw tan cawun yi qui na el talma te echk taklen, mben kon mas tetz tiempatz. 17 Alchok scyetz yil sbiy cun junt wunak, tunin lxob tunintz, na ko tzun ltxamxij, nin yi jun xowatz, scyajk cyen jalen yil quim. Nin quic rmeril tan xcyewen jun tan maysen. 18 Yi e culutxum, chiclaxok cyeratz, poro yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, tzul winin echk sotzaj culal chiwutz cyeratz. 19 Alchok scyetz yi na oc il tan takunsen yi xtxotx, na jal winin tetz wa-atz, poro yi e yi ntin ujlen na chiban, na choc cyeratz tetz meba. 20 Yi e yi ban lkuke kacul scyej chum balaj nin e chiwutz wunak. Poro yi e yi nter nin na el cyalma te yi riquil, quic rmeril yi quik tzul cyetz chicawsatz. 21 Qui na yub yi kol je kab jun juez twi jun wunak. Poro at e yi yatz na chiban, nin na chijuch quil tan tu yi na chitzam jun tal pi pam. 22 Yi e yi kant tzaj nin na cyaj, nter nin na el cyalma tan cyoquen chan tetz ric, poro qui na choc tan xtxumlen yi tzul chan yi mebail chiwutz. 23 Yi na xon tiemp, na lajluchax skawutz yi mas balaj yi jun yi na oc tan talchen sketz yi at kapaltil, swutz jun yi na tal yi chum balaj nin yi echk taklen yi na kaban. 24 Yi e yi na chimaj len echk taklen tetz chitaj chitxu, quic na ban mpe najk cyal yi quic quil tej, na yi eatz, jun cun yol e alkom.
h 28:8

Ex 22:25; Lv 25:35-38; Dt 15:7-8; 23:19-20.

i 28:12

Pr 28:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS28,29
25

642

Alchok scyetz yi winin na el talma tan cambal echk taklen, ntin oyintzi sjalok tan. Poro yi e yi chon kuklij chicul te Kajcaw, sjalok cyetz chibanlatz. 26 Ntin jun yi chin ploj nin tajtzakl na kuke cul stibil tib. Poro yi e yi na xcon balaj ajtzakl cyan, chicolpok cyeratz. 27 Yi e yi na el tokl chicul tan cheyen jun meba, sjalok yi tajwen scyetz. Poro yi e yi qui na choc il tan quicheyen yi e mebaatz, cyakil yi e wunak scyale yi quic chixac. 28 Yi na chicawun yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, yi e mas wunak na chixob scyetz, nin na cyew quib chiwutz. Poro yi na chisotz yi e mal nakatz, na wutzin chimebil yi e yi jicyuch tej cyajtzakl.j 1Alchok scyetz yi chin chinchuj nin tunin i tan juchlen til, nin qui na tocsaj yi na oc maklen wutz, jun cun, tzul chan sotzen swutz. Quic rmeril yi nink tzel liwr. 2 Yi na chicawun yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, na tak tzatzin scyetz yi e mas wunak. Poro yi na chicawun yi e mal nak, cyakil yi e mas na chitij winin quixcuj. 3 Jun cyajol yi at balaj tajtzakl, na tak tzatzin scyetz yi e taj xtxu. Poro yi e yi ntin na chitzan tan chijoylen yi e xnan, yi e witz bnol tetz, chitzake cyakil yi chimebil. 4 Jun witz ajcaw yi puntil cun na cawun, na quiwix yi tnum tan. Poro jun ajcaw yi ntin na tzan tan jesen mas alcawal, ntin na tzan tan potzen yi tnum. 5 Alchok scyetz yi ntin na tzan tan talchen tetz yi tamiw yi chum balaj nin i, ntin na tzan tan pitlen nin tul il. 6 Iten nin yi echk il yi na ban jun yi chin juntlen nin tajtzakl, xcyek tan bensen i tul il. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl chitzatzink cyeratz. 7 Na el chitxum yi e balaj wunak tetz yi echk taklen yi na sotz chicul yi e meba tej. Poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, na cyal yi quic cyetz tuch. 8 Yi e yi ntin na chitzan tan pitlen quen echk ajtzakl cachi le chiwi wunak, na chitzan tan tocsen kakl echk oyintzi. Ma yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, na chixcye tan chimaysen yi e wunak. 9 Yi kol tzoc jun yi tzaknak cun tajtzakl tan wak ib tu jun yi chin tzetzuj nin te xtxumun, ntin stke chich culal tetz. Ej nin chocpon wunak tan xcyaklin tej, nin quil bnix jun echk taklen balaj tan yi jun wak ibatz. 10 Jun biyol nak tu jun yi chin txuc nin, winin na chich chicul te jun yi jicyuch tej tajtzakl, nin yi cyajbil itz yi quimsan cunk chiwutz. 11 Yi e yi juntlen cyajtzakl, qui na chimak quib tan banlen yi echk taklen cachi, ma yi e yi at balaj cyajtzakl, na chimak quib tej. 12 Jun ajcaw yi na tocsaj yi echk lajil yi na alchij tetz, ntin na tzan tan chipotzen yi e akol tajtzakl i.

29

j 28:28

Pr 28:12.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

643
13

PROVERBIOS29,30

Yi e yi buchij che scyuch yi e yi na choc tan chi buchlen, at jun taklen yi na chaj yi nicun e, itz yi Ryos bnol cyetz, nin tan i na chixmayinet chicabil.k 14 Jun ajcaw yi na cawun penin skil scyej yi e meba, scawunk teratz tetz ben kej ben sak. 15 Tan maklen wutz jun nitxa, tajwen xcon xicyxab. Ej nin tajwen yil kal echk balaj ajtzakl tetz. Poro kol kak amal tetz tan banlen yi tetz tajbil, tzantzaj tlen tzelpon chitxixl yi taj xtxu tan. 16 Ko at winin e yi chin juntlen nin cyajtzakl, na jal winin il col. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, squile yil chiben yi eatz tul il. 17 Nquen wok il tan maklen chiwutz yi e initxa, qui tzun sotz icultz scyej, nin yil xon tiemp, scyake tzatzin paz tzitetz. 18 Ko qui na xom jun tnum te tajbil Ryos, quic balajil yi jun tnumatz sbne. Ma yi tnum yi na ban tanen yi tajbil Ryos, na jal tzatzin paz chixol. 19 Jun esclaw yi qui na ban tanen yi cawl yi tajcawil, quil tocsaj ko yol tu bajij tetz. Na tbit, poro qui na ban tanen. 20 At rmeril tan kaxcyewen tan xtxixpen tajtzakl jun yi chin tzetzuj nin te xtxumun, swutz jun yi qui na xtxum bajx yi mbi na tzan tan yolchen.l 21 Alchok scyetz yi chin oklen nin wutz yi esclaw i tan, te yi juyil tzaj, tzantzaj tlen tzelpon xtxum tetz yi ploj mban. 22 Yi e yi jalcunin na chicyakax, nin yi tu na chipit tu quib tulak echk oyintzi, na jal mas oyintzi cyan, nin winin chipaltil at. 23 Na el chikej yi e yi na cyocsaj quib nim, poro yi e yi na cyocsaj quib juy, na jal cyetz chikejatz.m 24 Alchok scyetz yi na oc tan cheyen jun alkom, chuc ten na potzaj tib, na quil tak tib tan talchen yi mero xtxolbil yi mbajij, mpe nink choc tan xowsen. 25 Yi ko na kaxob scyetz wunak, itz jun tramp tetz ketz. Poro ko nter nin kuklij kacul te Kajcaw, tzocpon tzun i-tz tan kacolchen. 26 Winin wunak na choc il tan joylen puntil tan jalen chibalajil swutz yi bajxom tetz yi tnum, poro yi mero bintzi itz, ntin Kajcaw na akon kabanl. 27 Yi e balaj wunak, qui na chitxaj yi echk taklen yi na chiban yi e mal nak. Nchatz yi e mal nakatz qui na chitxaj yi cyajtzakl yi e balaj. Na yi cob jilwutz wunakatz qui na chicyaj quib squibil quib. echk yolej, itz balaj ajtzakl yi talnak Agur yi cyajl Jaqu yi aj Masa. Itz cobox xtxolbil yi alijt cyen tan tetz Itiel nin tetz Ucal tan telen chitxum tetz yi quic balajil yi cyetz cyajtzakl.n Je yol iej: 2 Yi in wetz, chin ploj nin wajtzakl chiwutz cyakil yi e mas yaj, na quic balaj wajtzakl, chi yi tajtzakl jun yi chin tzaknak cunin. 3 Txen jal wajtzakl, nin qui na el intxum tetz yi jun yi Chin Xan Nin. 4 At ptzun jun wunak yi ja xak tzaj tcyaj, nin yi ja cuult wuxtxotx? At ptzun jun yi na xcye tan xtxoblen cun yi cyekek le kab? At ptzun jun
k 29:13 Pr 22:2; Mt 5:45. l 29:20 Pr 26:12. m 29:23 Mt 23:12; Lc 14:11; 18:14. n 31:1 Yi yol Itiel tu Ucal itz cobox yol yi at quixbel tan xtxumlen yi mbi na elepont. At e na cyal yi itz cob biaj.

30

1Yi

Yi echk balaj ajtzakl yi talnak Agur

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS30

644

yi na xcye tan cusen yi mar tul jun xbuk? At ptzun jun yi mbixban yi munt? Quic rmeril yi nink tzawal yi na el atxum tetz yi bi yi junatz, mpe ik yi bi yi tetz cyajl, stzun Agur bantz. 5 Yi puntil itz yi Kajcaw na oc tan chicolchen yi e yi chon kuklij chicul tej.o Ban tzun kuke kacul te cyakil yi echk taklen yi sukint tan. 6 Or tzitil quil tzoc stzapl yi echk taklen yi na tal i, na qui cunin batz stzaklok icaws tan maklen iwutz. Na ko yatz tziban, a wok tzun laj sbne swutz i. 7 Ilu inRyosil cob ntzi taklen na chintzan tan jaklen teru, je yi cob xtxolbilej yi na waj yil taku swetz te yi ntaxk chinquim: 8 Na waj yil tcyaj lenu yi echk lajil tu yi subul nakin swej. Qui na waj yil noc tetz ric, nin qui na waj yil noc tetz meba, ntin na waj yil taku yi tajwen swetz.p 9 Na yi kol taku winin inriquil, qui cunin batz tzelponu te incul, nin swale yi quic jun Ryos at. Ej nin yi kol taku mebail swetz, qui cunin batz nchimben tan alak, nin tan yi jun xtxolbilatz tzelpon keju wan. 10 Quil cxoc wok tan xochlen quen jun mos swutz yi patrn, na qui cunin batz chichok cul yi ajcaw tzitej, nin stke icaws. 11 At e yi na choc tan jislen chitaj, nin at e yi qui na cyak kej chitxu. 12 At e yi na cyocsaj quib yi quic mu chipaltil tanen, poro qui na cyaj cyen banlen echk taklen cachi cyan. 13 At e yi le wutz cyetz cyajtzakl at winin chikej, nin ilenin na chitzan tan telsen chikej yi e mas. 14 At e yi chin txuc nin e tan chibuchlen yi e meba. Yi eatz, nicun yi cye chi spar, nin yi chica, nicunk chi cchilu tanen, tan chipotzen cun yi e meba. 15 Ok tutz kan yi at cob tal jun sip yi ntin jaklen echk taklen cyan: Na waj mas, na waj mas, chech na ban, poro quinin nojsben tetz chicul. At ox, nka cyaj taklen yi qui nin nojsben tetz chicul, itz: 16 yi amal kale na choponet yi e alma, yi xnan yi qui na jal tal, yi jalaj txotx yi qui na opon a tej, tu yi kak yi qui na icy paj tan stzesen alchok echk taklen. 17 Alchok scyetz yi na el kej yi taj tan, nin yi na xbajtziin te xtxu yi ja biin, ban tcun yi nink tzel wutz yi junatz cyakun joj, nin yil baj yi wankil cyan kus. 18 At ox nka cyaj taklen yi na nel yab tej, nin qui na pujx wan yi en na chiban: 19 yi en na xon jun quilquitx tcyaj, yi en na icy jun lubaj wi jun cub, yi en na icy jun barc wi mar, nin yi en na xcye jun xicy tan moxen jun xun. 20 Yi tajtzakl jun xnan yi witz bnol tetz, itz: yi na witbej tib tu jun yaj, nicun swutz i chi yi waan tuk na ban tanen, na tu na mas tu stzi, nin na tal: Quic na imban, quic wil tej. 21 At ox taklen yi chin xowbil nin, yi na xcye tan yuquen yi txotx tanen, poro yi cyajin xtxolbil junawes na xit yi txotx tan, nin itz:
o 30:5

2S 22:31; Sal 18:30.

p 30:8

Mt 6:11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

645
22

PROVERBIOS30,31

yi mos yi na oc tetz rey, nin jun yaj yi quic tajtzakl yi at winin mebil, poro qui na oc il tej. 23 Nchatz yi xnan yi cyal jun na pek tej, chin xowbil nin i yi na oc chmil, na na tocsaj tib nim. Ej nin jun mos yi na ume tu yi patrn yi na quim yi txkel, chin xowbil nin sbne tan chicawen yi e mas mos. 24 At cyaj jilwutz tal ne txuc yi mas list e chiwutz yi e yaj yi chin tzaknak cun cyajtzakl, itz: 25 yi e tal snicy, winin chixonen chi jun coloj sanlar tanen. Quic chiwalor, poro at cyajtzakl tan molchen chiwa tetz yi tiemp yi quit jal. 26 Yi e tal sakaben, yi quic mas chixonen tan chicolol quib, poro at cyajtzakl, na na bnix chisoc xolak cub, nka xol txix, bantz cyal jun tzopon scyej tan chibiylen. 27 Yi e tal sac, quic cyetz cyajcawil, poro at cyajtzakl yi na chel tan xon, na nicy nin tu na chixon, chi ik jun coloj sanlar tanen. 28 Yi e xim at winin cyajtzakl, na na chixcye tan banlen jun patx tan jalen chiwa, nin at chikej tanen, na at e yi chon najlche xe cal jun rey. 29 At ox nka cyaj jilwutz txuc yi qui na chixob, nin tech cun tib na chinachon tej yi at chikej, nin itz: 30 yi e len, yi chin xowbil nin e, qui na chel ojk swutz jun echk taklen, nka swutz jun wunak; 31 yi e mam tzo yi na cyocsaj quib nim, scyuch yi e mam chiw yi qui na cyek chi alchok, scyuch yi e rey yi bajxche chiwutz yi cyetz chisanlar. 32 Ma jalu, ko na itocsaj itib nim tu itajtzakl, nin ko na cxoc wok tan xtxumlen tan banlen jun echk taklen cachi, txum wok yi xtxolbilej: 33 kol koc tan cheken yi lech, tzocpon tetz mantequiy. Nchatz kol kocsaj kib cham, nin lkoc tan xuxen junt, tzelpon chich tkaju. Na kol koc tan chixuxen wunak, skaloonk cyan. echk balaj ajtzakl yi talnak Lemuel yi rey tetz Masa. Itz cobox xtxolbil yi alijt cyen tan yi xtxu tetz. 2 A jun coloj wal, yi chon ncitzij swej. Ja tbit Ryos yi intzi inkul, chastzun te ja ctak i swetz. Quic junt ajtzakl yi mas balaj swutz yi echk xtxolbilej yi swale tzatz. 3 Or tzawil, qui tzapotzaj walor awankil scyejak xnan, na nicyt nin yi e rey na chipotij tan yi jun ajtzaklatz. 4 Lemuel, bit tzaj yi xtxolbilej: Qui na yub kol tzoc jun rey, nka jun ajcaw tan bajsen win, nka tan xcalain. 5 Na kol tzoc a twi jun rey, qui cunin batz tzelpon yi ley te cul, nin tzocpon tan chibuchlen yi e tal prow meba. 6 Na yi xcala, na baj cyakun yi e yi tu na sotz tu chicul tan bis. 7 Na yi na baj cyan, cyakil yi bis yi at tetz cyalma, na el te chicul. Chastzun te qui na yub kol baj xcala tan jun bajxom. 8 Nquen il tan axconen tetz chiyolol yi e tal prow wunak yi cyal jun na bitan chiyol, nin colwe yi e tal prow yi cyal jun na oc il tan chicolchen. 9 Nquen bin il tan axconen tetz chiyolol yi e meba. Cawswe yi e yi na chitzan tan chixilen yi e tal prowatz, stzun intxu banak cyen swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 1Yi

31

Yi echk balaj ajtzakl yi talnak yi rey Lemuel

PROVERBIOS31

646

At quixbel tan jalen jun xnan kan yi jicyuch tej tajtzakl. Na mas tcun balaj i swutz yi echk balaj uwaj yi winin jamel. 11 Yi chmil, nter nin kuklij cul tej, nin ilenin na jal chimebil. 12 Na tan yi jun xnanatz, ilenin na jal echk taklen balaj xe chinajbil. 13 Na jal balaj xiil cner tu balaj lino tan, nin tzatzin cun na oc tan banlen bech cyetz. 14 Nicun i tu jun aj lijens yi na ben joylaj tan joylen echk balaj taklen, nin na ul tan. 15 Jalchan cunin na cas tan chicachen yi e tal, tu cyakil najal. 16 Yi na til jun balaj amal tetz ujul, na lok, nin yi na jal mu ganans tan, na tawaj mas uva. 17 Chin cascuj nin i, nin tetz cun talma na oc tan akun. 18 Na oc il i te yi tetz lijens, nin chin akbalt nin na uje tan akun. 19 I ten na oc tan banlen yi nok, yi na xcon tan tan chem. 20 Ilenin na tzan tan quicheyen yi e meba, scyuch yi e yi at tajwen scyetz. 21 Te yi tiemp tetz chew, qui na bisun i te yi najal, na cyakil e at len bech cyetz yi chin pim nin. 22 I ten na bnon echk balaj chitxo, nin chin wekon nin tib tan echk balaj xbuk yi lino cun. 23 Yi chmil yi jun xnanatz at kej, nin i jun scyeri yi e bajxom tetz tnum. 24 Ej nin yi txkel yi jun yajatz, na bnix echk balaj xbuk tan tan cayen. Nin na bnix calbil tan, tu lana, tan benen cay scyetz yi e aj lijens. 25 Chin cham nin i, nin tech cun tib yi at kej. Nin qui na bisun te yi mbi sbajok ek cap. 26 Puntil cun na jilon, nin chin putzpuj nin i tan taklen jun ajtzakl. 27 Chin list nin i, na at swutz yi mbi na chiban cyakil yi e mos yi ate tuch. Nin qui na oc tan joplen wutz junt tan cambal wa. 28 Yi chmil, scyuch yi e nitxajil, na cyal yi chum balaj nin i. Nin je na cyalej: 29 At winin balaj xnan, poro ntin cun a yi mas balaj chixol cyakil yi e mas, chech tetz. 30 Yi echk taklen chi tanen uwaj, nin chi tanen tul chimbaj, qui na xcye tan lajluchaxen yi ko ban tajtzakl jun xun, nka jun xnan. Nin ko chin yuben nin wutz jun xun, nka jun xnan, qui na chaj yi mero tajtzakl yi ko ban, nka qui. Poro yi e xnan yi ban kak chikej, itz yi e yi na cyek chi Ryos. 31 Ak wok bin chikej yi e balaj xnanatz chiwutz cyakil yi e nim juy. Nin ban lkak chikej te cyakil yi echk taklen balaj yi na bnix cyan.
10

Cobox yol yi na tak chikej yi e xnan yi chum balaj nin cyajtzakl

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr Daniel na jilon mas tibaj yi mbi sbajok sbne opon tunintz. Tul yi bajx captulo jalen yi kaken na jilon te yi mbi cun mbajij te Daniel tu yi ox tamiw yi chibenen pres jalen Babilonia. Nchatz na chaj yi en cun tkol Ryos amal tetz Daniel tan telen xtxum tetz yi wutzicy yi rey Nabucodonosor, nin yi mbi na elepont. Ma yi captulo juk jalen te yi coblajen na jilon te cobox visin, yi nchaj tib swutz Daniel. Ej nin yi cyaj wutzicyatz, na jop yi mbi sbajok te echk nacinatz yi na chibuch quib tan benen loon chicawl benen tzin wi munt. Nchatz na chaj yi en cun sbne Ryos tan xiten cun yi cawl chikab e nacinatz bantz toquen cyen i tan cawun.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 16) na jilon te Daniel tu yi ox tamiw. Yi wutzicy yi rey Nabucodonosor (Cap. 2). Yi chiclaxen yi ox tamiw Daniel tan Ryos (Cap. 3). Yi telen ticylen yi cawl tkab Nabucodonosor tetz juk yob (Cap. 4). Yi tzibxen cobox yol wutz tapij te yi na cawun tzaj Belsasar (Cap. 5). Yi claxen Daniel chikab len tan Ryos (Cap. 6). Yi cap wekl (Cap. 712) na jilon te yi echk taklen yi tilol Daniel tul wutzicy tanen. Yi cyaj txuc yi til Daniel tul wutzicy tanen (Cap. 7). Yi cner bak wi tu yi chin chiw yi til Daniel tul wutzicy tanen (Cap. 8). Yi jakol Daniel cuybil chipaj yi e tetz tanum (Cap. 9:1-19). Yi mbi cun sbajok yil jepon tamp yi ox cal tu lajuj seman (Cap. 9:19-27). Yi echk visin yi til Daniel stzi yi a Tigris (Cap. 1012).

bantz tul yi toxin yob yi na cawun tzaj yi rey Joacim le amal Jud,a nintzun opon Nabucodonosor, yi rey tetz Babiloniab tan oyintzi tej. Ma yi tponen i scyuch yi e tetz sanlar, nintzun e baj chitxolil quib soltej yi tnum Jerusaln. 2Tkol tzun Kajcaw amal tetz Nabucodonosor tan chixcyewen scyej yi e aj Jerusalnatz, nin tan stzamlen yi rey Joacim. Ej nin nchatz e ben quicyal cobox pres jalen yi cyetz chitanum. Nchatz ben quicyal winin lak tu yi echk macl yi nxcon le cal Kataj Ryos. Chon tzun toponen yi echk lakatz cyan le cyetz chiluwar yi na biaj Babilonia.c
a 1:1 Itz 606 yob yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Na ja xetij Joacim tan cawun tul yi yob 609. 2R 23:3624:6. b 1:1 Yi amal Babilonia, nchatz na biaj Sinar. Gn 10:10; 11:2; 2R 24:1; 2Cr 36:5-7. c 1:2 Dn 5:1-3; 2R 20:17; 2Cr 36:10.

1Itzun

Daniel tu yi e tetz tamiw

647
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL1

648

Yi cyoponen Babilonia, nintzun cawunin Nabucodonosor tan tocsen yi echk lakatz le cal kale atit yi mebil yi tetz ryosil. 3 Nchatz cawunin i tetz Aspenaz, yi chibajxom yi e eunucod tan jen xtxaol cobox balaj xicy chixol yi e presatz yi e opon cyan. Ej nin taltz, yi tajwen tan chijen xtxaol chixol yi e xicy yi at chikej nka ajcawben chitaj. 4Nchatz tajwen tan chitxalen yi e balaj xicy yi na chiyub, nin yi quic chiyanasil. Tajwen tan chijen xtxaol yi e xicyatz chixol yi e yi at chichusun, nin yi tzaknak cun cyajtzakl. Ej nin yi chixac yi e xicyatz itz tan chixconen tetz chakum rey. Nchatz cawunin yi rey tetz Aspenaz tan toquen tan chichuslen yi e xicyatz tan tawen chiyol tu chicstumbr yi e aj Babiloniajatz. 5Nchatz cawunin yi rey Nabucodonosor tan chicachen te yi balaj cumir tu yi balaj win chi na baj tan i tetz. Nchatz tal i yi tajwen tan chichuslen tetz ox yob bantz cyoquen tetz balaj chakum i. yi e xicyatz yi e je txaij tan toquen chichuslen, ate cobox aj Jud yi na chibiaj Daniel, Ananas, Misael tu Azaras. 7Ma yi chibajxom yi e eunuco nintzun xtxixpuj yi chibi. Nin oc tkol yi bi Daniel tetz Beltsasar. Ma Ananas nin octz tetz Sadrac. Nin yi Misael, Mesac bantz. Ma tetz Azaras, Abed-nego tulejtz. 8Inti Daniel nin bixe xtxumun tan qui potzal tib tan yi cumir tu win yi na baj xe cal rey. Chastzun te cu wutz tetz chibajxom yi e eunucatz. Nin jak i amal tetz tan qui bajen yi jun jilwutz cumiratz tan, na xan chiwutz yi e judiy. 9Nsken jal balajil Daniel swutz yi jun ajcawatz tan tu porer Ryos.e 10Poro cabej mu cul yi jun ajcawatz tan banlen yi tajbil Daniel. Benen tzun tlol tetz: Ban klo yaj, poro na chinxob tetz yi wajcaw, yi kareyil, na ja cawun i te yi mbi tajwen tan bajen itan. Na ko quil baj yi balaj cumir itan tzocopon iyab chiwutz yi e mas xicy. Ej nin kol til yi kareyil yi quict nin axwok chiwutz yi e mas xicy, chinquimok tan, tan ipaj, stzun yi ajcaw bantz. 11Benen tzun Daniel tan yol tetz junt ajcaw, yi jun yi cyajquen takun yi bajxom tan chiquicylen Daniel, Ananas, Misael tu Azaras. Itzun taltz: 12 Ta, na klo waj yil sbanu jun pawor sketz. Nink spilu xtxixpen kawa tetz lajuj kej. Cawunku tan bajen ntin itzaj tu a tu ech timbil yi ajnaktzaj kan. 13 Nin yil tzicy yi lajuj kejatz, ban tzocu tan kilwen nin tan kamalen ko ja oc kayab chiwutz yi e mas xicy yi na baj yi balaj cumir cyan chi tuch tetz rey. Nin yil tilu yi en kutanen ban tzun sbixbaju skej ko ban kaban tanen tan bajsen yi cumir yi ajnak tzaj nka qui, stzun Daniel bantz tetz yi ajcawatz yi na tzan tan chiquicylen. 14Nintzun cujij yi martoma quib yi tal Daniel tetz. Nin pil i yi jun xtxolbilatz tetz lajuj kej. 15 Itzun yi ticyen yi lajuj kejatz, mas tcun tzun balaj chiyubil yi e xicyatz ban chiwutz yi e mas. Nin chin tzantzuj nin e bantz. At cun mas cyetz chiwalor chiwutz yi e mas xicy yi ja baj yi balaj cumir cyan. 16 Quit tzun tak martoma win tu yi balaj cumir scyetz. Ma na itzaj tuf tak scyetz.
d 1:3 Yi e eunuco e chakum xe cal jun rey. Ja chibajij capar bantz qui cyoquen tan chipotzen yi e xnan yi ate. e 1:9 Gn 39:21; Hch 7:10. f 1:16 Yi hebrey na jop: itzaj, txicun tu echk jilwutz ujul yi na tak jun cojbil.

6 chixol

Daniel scyuch yi ox tuch

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

649

DANIEL1,2

17Ma yi cyaj xicyatz, Ryos tzun akon cyajtzakl tu chitxumun,g na nin el chitxum tetz echk xtxolbil yi at tul cyakil jilwutz liwr tu alchok jilwutz chusun yi nmoc chichuslen tej. Nchatz el xtxum Daniel tetz yi echk wutzicy nin nchatz xcye i tan xtxolchen xol, na Ryos makon tajtzakl. 18 Itzun yi jen ponen yi tiemp yi tal yi rey tan chichajol quib cyakil yi e xicy swutz i, nintzun e ben ticylentz takun yi martoma tan chichajlen tetz i. 19Yi cyoponen, nintzun oc yi rey tan malen cyajtzakl chicyakil yi e xicyatz. Poro cyal nin jalet jun yi nicunk tajtzakl tu Daniel, Ananas, Misael tu Azaras. Chastzun te e cyajen cyen tetz xconsbetz yi rey. 20E cyaj cyen tzun tan akun tu yi rey na yi toquen yi rey tan malen cyajtzakl ja lajluchax yi lajuj tir mas list e, nin lajuj tir mas tzaknak cun e chiwutz cyakil yi e nachol scyuch yi e aj wutz mes yi ate Babilonia. 21Cyajen cyen tzun tetz Daniel tetz jun akol cyajtzakl cyakil yi e rey tetz Babilonia yi e oc tan cawun jalen te yi bajx yob yi toquen cyen yi rey Ciro.h

bantz tul yi cap yob yi na cawun tzaj Nabucodonosor, nintzun chaj tib jun wutzicy ala tir swutz i. Ej nin tan paj xtxumlen yi jun wutzicyatz winin bisunentz. Quit tzun na oc watltz tan bis. 2 Toquen tzun i tan chichaklen yi e nachol scyuch yi e aj wutz mes scyuch yi e aj cun, tuml yi e aj txuml,i tan cyalol tetz yi mbi na elepont yi jun wutzicyatz. 3 Yi cyoponen swutz yi rey, nintzun tal i scyetz: Ja inwutzcyaj jun inwutzicy, nin qui na el intxum tetz yi mbi na elepont. Chastzun te winin na chin bisun tan. 4 Benen tzun cyalol yi e aj txuml tetz yi rey: I bin jalu Ta,j max culu skibaj. Ej nink ben kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. Ntinatz nink taltzaju sketz yi mbi i ilatz yi wutzicyu, skale tzuntz teru yi mbi na elepont, chech tzun e witz aj txumlatz bantz tetz yi rey. 5 Bitwok tzaj, je yi mbixe wanej. Ko quil tzitalwok yi mbi nwil tul inwutzicy, nin yi mbi na elepont, chin puchij cunin cxwulejwok. Nin copon inwoquil ical. 6 Poro kol tzitalwok swetz yi mbitz nwil, nin mbi na elepont, swake jun coloj oy tzitetz. Ej nin swake winin ikej. Chastzun te alwok tzaj yi mbitz nwil le inwutzicy nin yi mbi na elepont, stzun yi rey ban scyetz. 7Poro ta, max culu skibaj. Taltzaju yi mbi i ilatz yi ntilu, skale tzuntz yi mbi na elepont, chech tzun yi e witz aj txumlatz. 8 Qui, quil wal tzitetz. Na na el intxum tetz yi itajtzakl. Ntin na cxtzanwok tan joylen puntil tan wakol mas tiemp tzitetz na ja itbitwok yi mbi sbajok tzitej ko quil tzitalwok yi mbi na elepont yi jun inwutzicyatz. 9Chastzun te ko quil tzitalwok swetz, cxquimok wok icyakil cun, na na el intxum tetz yi ja wit oc iyol tej tan itlol wi itak swetz, bantz benen mas tiemp tan iclaxenwok. Ma na alwok tzaj jalcun yi mbi i ilatz nwil. Tzelepon tzun intxum tetz yi xcyekwok tan xtxolchen xol yi mbi na elepont yi jun inwutzicy, stzun yi rey scyetz.
g 1:17 2Cr 1:10; Lc 21:15; Stg 1:5-7. h 1:21 Dn 10:1; Esd 1:1. i 2:2 Yi yol aj txuml itz jun yaj yi na oc tan xmayen yi echk txuml tan tilwen yi mbi i ilatz sbajok. j 2:4 Chon xeten Daniel tan stziben le chiyol yi e arameo le captulo 2:4 jalen 7:28. Cyakil yi mas yol tul yi liwr itz hebrey cun.

1Itzun

Yi wutzicy Nabucodonosor

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL2

650

10 Ay! Ta, max culu skibaj. Cyal nin jun wi munt yi nink xcye tan talchen yi wutzicyu. Ej nin sajlen tunintz quic nin jun rey yi jajk jak jun xtxolbil scyetz yi e tetz aj txuml, chi yi na tzanu tan jaklen sketz. 11Na yi jun wutzicyuatz cyal nin jun nink xcye tan talchen yi mbitz yi ntilu. Ntin cun yi e ryos. Poro quibe skaxol tzonej, chech bantz. 12 Yi tbital yi rey chiyol, winin tzun chichen cul scyej. Nintzun cawunintz tan chibiylen cun chicyakil yi e aj txuml yi ate cwent Babilonia. 13 Itzun yi telen yi ort tan chibiylen cyakil yi e aj txumlatz, nchatz e ben tan joylen Daniel scyuch yi e tuch. 14 Yi cyoponen Arioc yi ajcaw tetz wart tan chibiylen cun klo Daniel, chin putzpuj nin tzun yol xcon tan Daniel tan yol tetz. 15 Itzun taltz: Mbi tzuntz yi mmel tzaj yi jun cawlatz yi chin quixbel nin tan yi rey? Toquen tzun Arioc tan xtxolchen xol tetz Daniel yi mbi tzuntz yi nmel tzaj yi jun cawlatz tan yi rey. 16 Yi tbital Daniel yi xtxolbil nintzun ben i-tz tan yol tetz yi rey. Yi tponen nintzun cu wutz tan jaklen mu tiemp tan xtxumul yi mbi i ilatz yi wutzicy nin mbi ekan tan. Cujil tzun yi rey, quib yi jak Daniel. 17Pakxen tzun Daniel xe cal, nintzun xtxol yi puntil scyetz Ananas, Misael tu Azaras. 18 Yastzun tulejtz tan cyoquen tan jaklen cheybil cyetz tetz Ryos, tan qui chiquimen scyuch yi e mas nachol yi ate Babilonia. 19Iten nin akbalatz yi chajol Ryos yi puntil tetz Daniel tul jun wutzicy tanen. Tkol tzun Daniel yi kajsbil tetz Ryos. Itzun taltz: 20 Ta at teru keju tetz ben kej ben sak, na teru cyakil jilwutz ajtzakl, nin chon at cawl tkabu. 21 Ilu na bixban cyakil yi na bajij wi munt, na na chel na choc e rey tanu. Ilu na akon cyajtzakl yi e yi at cyajtzakl. Ej nin ilu na akon chitxumun yi e yi at chitxumun. 22 Kajcaw ilu na chajon yi ech taklen yi qui na el ketz katxum tetz. Na na tilu cyakil yi echk taklen yi at tul tzotz, na ilu taw tkan skil.k 23 Ilu chiryosil intaj. Ej nin ilu inRyosil. Chastzun te na chintzan tan taklen keju. Nchatz na chintyoin teru na ilu mmakon wajtzakl tu inwalor, na ja chaju sketz yi mbitz yi wutzicy yi rey nin yi mbi ekan tan. Poro cyal nin junt nachol nxcye tej, stzun Daniel tul oracin. 24 Ma yi stzajen wi yi oracin Daniel, nintzun ben i-tz tan yol tetz Arioc. Yi jun Ariocatz yastzun jun yi na tzan tan chibiylen yi e nachol yi ate Babilonia. Itzun yi tponen Daniel swutz Arioc nintzun taltz tetz: Chin tcyajninu swutz yi rey, nin quit che biyu yi e mas nachol, na yi in wetz swale cyakil yi mbi na elepont yi wutzicy yi rey. 25 Itzun yi tbital Arioc yi xtxolbilej nintzun ben tcyal i yi Daniel swutz yi rey Nabucodonosor. Itzun taltz: Max culu ta, na ja jal jun yaj wan chixol yi e judiy yi najlche skaxol yi xcyek tan talchen yi mbi na elepont yi wutzicyu, stzun Arioc bantz tetz rey. 26 Benen tzun jakol yi rey tetz Daniel yi nchatz Beltsasar na alchij tetz: Bintzinin pe? Xcyek pe tan talchen swetz yi mbi i ilatz yi inwutzicy, nin mbi na elepont?
k 2:22

Job 12:22; Sal 25:14; 139:11-12.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

651

DANIEL2

27Ta ilu yi witz kajcaw tzonej Babilonia. Yi mero bintzi itz cyal nin jun yi nink xcye tan xtxolchen xol yi wutzicyu, sicyer nink tan talchen yi mbi i ilatz yi wutzicyu. Quil xcye jun nachol, nin quil xcye jun aj txuml nka jun aj wutz mes mpe ik jun witz aj txuml tan xtxolchen xol yi wutzicyu. 28 Poro ta, at jun Ryos tcyaj yi winin chamil yi na xcye tan chajlen yi echk taklen yi qui na el ketz katxum tetz.l Ej nin ja chaj teru tul yi wutzicyu yi mbi sbajok sbne opon tunintz. Chastzun te nocopon tan talchen teru yi mbi i ilatz yi wutzicyu nin mbi ekan tan. 29Ta je bin yi xtxolbilej: Yi jun Ryos yi na xcye tan chajlen yi echk taklen yi qui na el ketz katxum tetz, i nchajon teru yi mbi sbajok tzantzaj. Na te yi coyliju wi socu, ja ocu tan xtxumlen yi mbi sbajok sbne opon tunintz, chastzun te ja chaj Ryos puntil teru. 30Nchatz ja chaj i swetz. Poro quinin nchaj swetz tan paj yi ink mas tzaknak cun chiwutz yi e mas nachol. Ma na ja chaj i swetz tan telen xtxumu tetz yi mbi sbajok sbne opon tunintz. 31Ibin jalu ta, je ntiluej: Ja tilu yi jen joptuj jun chin teblal yaj swutzu. Winin litzunen, nin chin xowbil nin wutz. 32 Yi wi yi jun teblalatz itz balaj oro cun. Ma yi wutz cul tu kab, sakal cun. Ej nin yi xe cul tu yi cux, brons cun. 33 Ma yi tkan, chich cun. Ma yi xtxo tkan jalen te yi wi tkan, itz chich yujun tib tu war yi skajsant. 34Ej itzun te yi na tzanu tan xmayen yi jun telblalatz, nchatz ben tilolu yi sajen txakx jun cub wi jun juwtz, yi cyal jun wunak tolen tzaj. Chon tzun nojen cyentz te yi tkan yi jun teblalatz. Puchij cunin tzun ban yi tkan tan yi jun cubatz. 35 Chin puklaj nintzun ban cyen yi chich tu yi war yi skajsant. Nchatz ban yi brons tu yi sakal nin yi oro. Te yi jun ratatz chon cunin tzun ban cyen chi na ban cyen yi puklaj tan cyekek lakak cresum,m nin chi na ban yi stzisil triw yi na ben tan cyekek yi na oc xtxatzen. Quic nin mu senil cyajquen te yi jun teblalatz. Ma yi jun cubatz yi nojcyen te yi jun telblalatz nin octz tetz jun chin wutzilen wutz.n Ej nin ben loon jalen yi njopx cyakil yi wuxtxotx tan. Yastzun ntilu ta tul yi wutzicyu. 36 Ma jalu ta, swale bin teru yi mbi na elepont. 37Yi wi yi jun teblalatz, na chaj yi ilu teru. Na winin keju chiwutz yi e mas rey, na yi Ryos yi at tzin tcyaj i mmakon amal tan toquenu tetz ajcaw nin tan jalen chamilu tu winin keju. 38 Nin tan i na cawunu tibaj cyakil amal, nin squibaj cyakil yaj tu cyakil jilwutz txuc. Ryos mmakon yi echk cawlatz teru. Ilu tzun na chaj yi jun wibajatz yi oro cun. 39Ma yil jepon tamp yi tiemp yi nacin yi at jak cawlu, xomtzaj tzun junt nacin yi nchatz scawunk squibaj cyakil wunak. Poro quil tzopon yi balajil yi jun nacinatz chi tanen yi teru nacinu yi at jalu. Ej nin yil jepon yi tiemp yi juntatz sjalok junt toxin nacin yi scawunk tibaj cyakil yi nacin benen tzin wi munt. Yastzun na chaj yi brons. 40Ma yi cyajin nacin yi scawunk benen tzin,o sjalok winin tetz chamil chi tanen jun chich yi chin quiw nin, yi na xcye tan waken, nin tan kuchen cun alchok echk taklenil. Nicun tzun sbne yi chamil yi jun nacinatz chi yi chich tan chixiten cun yi e mas nacin. 41Nchatz ja tilu ta yi chus tkan jalen te yi wi tkan itz chich yi yujun tib tu war yi skajsant. Yi na chaj yi jun elsawutzilatz itz: Tzul jun tiemp yi sjatxe
l 2:28 Dn 2:22. m 2:35 Cresum Sal 1:4; Mt 3:12. n 2:35 At na ban tcun yi yol wutz tul yol Kataj na xcon tetz jun elsawutzil tetz jun wutzilen nacin nka gobierum. o 2:40 Dn 7:7, 23.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL2,3

652

tib yi cyajin nacinatz nin tzocopon tetz cob txakaj. Poro quil jal mas chiwalor yi cob txakajatz, na quinin sculbej tib cyajtzakl yi e wunak. 42 Chi yi yujun tib yi chich tu war, te yi chus tkan yi jun teblalatz, na chaj yi sjalok cobox chixol yi jun nacinatz yi winin chichamil, nin coboxt yi ajnak tzaj chichamil. 43 Nchatz ta, quib yi ntilu yi yujun tib yi chich tu yi war, yastzun chibne yi e ajcaw yi chicawunk te yi tiempatz yi tzul. chibne chitrat squibil quib. Poro quil chel cun tej na quil sculbej tib cyajtzakl chi tanen yi chich tu yi war, yi qui na stzam tib. 44Nin te yi jun tiempatz yil chicawun yi e ajcawatz jepon xtxicbal Ryos jun tetz rey yi scawunk benen tzin wi munt yi cyal nin jun nink xcye cyen tej.p Cyal nin jun nink xcye tan xiten cun. Ej nin yi jun reyatz tzocopon tan chipuchlen cun nin tan chisotzajen cun cyakil yi e mas nacin, scyuch cyajcawil. Ej nin scyajk yi jun ajcawatz tetz ben kej ben sak. 45 Yastzun na chaj yi jun cub yi nsaj txakx te yi jun wutz,q nin yi nxcye tan puchlen cun yi war tu yi chich yi yujun tib. Nchatz ban yi brons, tu sakal nin yi oro. Yi ketz kaRyosil yi at jalen tzin tcyaj, i nchajon teru yi mbi sbajok sbne opon tunintz. Cyakil yi xtxolbilasej yastzun ntilu tul yi wutzicyu. Nin juncun tzelpon cun tej, stzun Daniel bantz tetz rey. 46 Itzun yi tbital Nabucodonosor yi xtxolbilej nintzun cu jokloktz swutz Daniel. Cawunen nintzun i-tz tan taklen klo xtxixwatz nin tan paten insens swutz Daniel. 47Ej itzun taltz tetz Daniel: Yi itetz iRyosil itz yi Ryos yi mas cham chiwutz cyakil yi e mas ryos, i yi Cyajcawil cyakil yi e rey. Na i nchajon tzatz yi mbi na elepont yi wetz inwutzicy yi qui mmel intxum tetz, stzun Nabucodonosor bantz. 48 Tan yi xtxolbilej winin tzun echk oy baj tkol yi rey tetz Daniel.r Ej nin oc cyentz tan tetz jun witz ajcaw tetz Babilonia. Nin nchatz oc cyen i tetz cyajcawil cyakil yi e akol ajtzakl cwent yi jun nacinatz. 49Cwen tzun wutz Daniel tan jaklen tetz yi rey tan cyoquen cyen Sadrac, Mesac tu Abed-nego tetz martoma tibaj yi mebil yi at Babilonia. Nintzun e cyaj cyentz. Ma tetz Daniel, chon tzun toquen cyentz xlaj yi rey Nabucodonosor tan cawun. yi telen tiemp nintzun cawun yi rey Nabucodonosor tan banlen jun teblals yi oro cun. Yi bnixen yi jun teblalatz, junaklaj tzun metr ban yi wutz tkan, nin ox metr ban yi wutz. Chon tzun tponen yi jun teblalatz tan yi rey wi kajlaj Dura, cwent Babilonia. 2 Yi bnixen tircun, nintzun el jun ort tan yi rey tan chichaklen cyakil yi e witz ajcaw tetz cyakil tnum cwent Babilonia. Nchatz e chakxij yi e alcal scyuch yi e ajcaw squibaj yi e sanlar. Nchatz e chakxij yi e akol tajtzakl yi rey, nin e colol pwok, scyuch e pujul xtisya, nin cyakil yi e aj txamij. Chimolol tzun quib chicyakil yi e ajcawatz tan telsen yi wutz kej yi jun teblalatz yi nsken bnix tan yi rey. 3 Ej tircun tzun yi e witz ajcaw tetz yi nacin e opontz tan taklen kej yi jun teblalatz. 4Ma yi chimolol quib nintzun jilon yi ajcaw yi bixe tan bajxomin te yi jun chin wutzilen kejatz. Itzun taltz: Eu jun coloj kacmon, yi ateu tzonej nin scyuch yi eu yi nchisaju
p 2:44

1Itzun

Yi bnixen yi jun teblal yi oro cun takun Nabucodonosor

Lc 1:32-33.

q 2:45

Dn 2:34.

r 2:48

Pr 14:35; 21:1.

s 3:1

Ap 13:14-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

653

DANIEL3

lakak echk tnum, quibit tzaju yi cawlej. 5 Yil quibitu yil chin yi chun, nin yil tzoc yi chirimiy, tu tampor tu arpa, nin cyakil echk mas macl tetz kbetz, tajwen tan chimejewen cunu swutz yi jun teblalej yi oro cun yi ja bnix takun kareyil. 6 Ma yi e yi quil chimeje tan taklen kej yi jun teblalej, ninin nchiben jolin cyeratz tcul jun kak yi winin lamcanen, yi ja bnix takun kareyil, stzun yi ajcawatz bantz. 7Ej nin yatz nin bantz. Yi quibital cyakil yi e wunak yi ate-tz yi toquen yi echk maclatz, nintzun e cu jokloktz tan taklen kej yi jun teblalatz yi oro cun. 8 Ate tzun cobox nacholt chixol cyakil yi e wunakatz yi ate-tz. Nintzun e octz tan chixochlen cyen yi e judiy swutz yi rey Nabucodonosor. Itzun cyaltz: 9Ta max culu skibaj. Nink ben kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. Nink nawsij yi biu sbne opon tunintz. 10Ma jalu ta ja bin cawunu yi tajwen tan kamejewen cun kacyakil swutz yi jun teblal yi ja bnix tanu yil xetij yi echk kbetz, 11nin alchok scyetz yi quil sban tanen yi jun cawlej tajwen tan benen jolin teratz tkak, chiju ban. 12 Poro ta, yi ox ajcaw yi nchoc cyen tanu, yi e judiy,u quinin na cyek chiu nin quinin na chiban tanen yi cawlu. Ej nin quinin na cyak kej echk ryosilu, mpe ik yi jun teblal yi ja bnix tanu yi oro cun. Yi ox yajatz je chibiej, Sadrac, Mesac tu Abed-nego. 13 Yi tbital Nabucodonosor yi xtxolbilej nintzun chich cul scyej yi ox ajcawatz. Ej nin tan yi chichben cul nintzun cawunintz tan chichaklen tzaj. Lajkel nintzun e opon ticylentz swutz yi rey. 14 Ma yi cyoponen nintzun jak i scyetz: Bintzi nin pe yi qui na itakwok chikej yi e inryosil, nin yi jun teblal yi ja bnix wan yi oro cun? 15 Ma jalu ko qui, list pe axwok tan imejewen cun swutz yil xetij junt tir yi echk macl cyakun yi e aj kbetzum? Na ko quil tziban wok tanen, cxbenwok jolin tkak. Ej nin quic nin jun ryos yi nink xcye tan icolchen tkab yi jun kakatz, stzun yi rey scyetz. 16 Ta, qui na kaxob te yi xtxolbilej yi ja bixe tanu. 17Na yi ketz kaRyosil yi na kocsaj, xcyek iv tan kacolchen tkab yi jun chin kakatz, nka tu alchok ech taklen yi na taju sbanu skej. 18 Poro ta, ok le wiu, mpe quik tzoc yi ketz kaRyosil tan kacolchen, ja katxum yi quic cuj tan kamejewen cun chiwutz yi teru ryosilu, mpe ik yi jun teblal yi ja bnix tanu. Na quic rmeril tan kakol chikej yi echk ryosatz, chech yi ox yajatz bantz. cyakt nintzun ban Nabucodonosor tan chichben yi cul yi tbital yi chiyol yi ox yajatz. Cawunen tzuntz tan toquen juk tir mas wolor yi kak swutz yi na ban tunintz. 20Che benen tzun chakol yi rey cobox sanlar yi chin cham nin e tan chicalchen cun Sadrac, Mesac tu Abed-nego, nin tan chijolen quen tkak. 21Chicwen tzun calij tuml yi bech cyetz. Nintzun e ben jolintz tkak. 22 Ma yi e sanlar yi e ben tan chijolen cyen tkak, ninin e quimtz tan yi walor yi kak. 23 Inti yi ox yajatz yi e ben jolin tkak, calijche nintz yi cyocomponen tkak.
t 3:8 Yi e nachol, nka e aj txuml, nchatz na alchij caldeo scyetz. Sileju 2:10; 4:7; 5:7, 11. Maleu yi tajtzakl Daniel le 2:24 tu yi cyajtzakl yi e nachol le 3:8. u 3:12 Dn 2:49. v 3:17 Dn 6:19; Jer 30:7.

19Chin

Yi chiclaxen yi ox yaj tkak

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL3,4

654

24 Poro yi chibenen tilol Nabucodonosor yi en quitanen tkak, lajkel nintzun jen txicloktz, nin ben jakoltz scyetz yi e akol tajtzakl yi ate xlaj: Nketz pe ox ntzi yaj yi nchoc kan tkak? Ej nin nketz pe calijche len yi nchiben jolin? Bintzi ta, ox ntzi chixonen, chech tzun bantz tetz rey. 25 Poro cyaj cun chixonen na wilnin wetz. Nin qui calijche, na na chixon nicyal yi kak.w Nin qui na chitze. Ej nin yi cyajin yaj apart yubil chiwutz yi oxt. Chon cunin wutz i chi tanen jun ngel. 26 Lajkel nintzun benen Nabucodonosor nakajil yi julil yi kak, nin chin nin i scyetz. Nin taltz: Sadrac, Mesac tu Abed-nego, calenwok tzaj. Na bintzi nin axwok chakum Ryos, yi Ryos yi bintzi nin tetz, stzun yi rey banintz. Cyelen tzaj tzun yi ox yajatz tkak. 27Yi cyelen tzaj, cyoponen tzun cyakil yi e witz ajcaw tetz yi nacin tan quilwen, nin ja quil yi quic nin mu tal nink nchitze, nin quic nin mu tal nink ntze yi bech cyetz. Tunink yi xiil chiwi quic nin mu yi nink ntze. Ej nin quic nin mu xewal sib scyej yi cyelen tzaj. 28 Yi tilol Nabucodonosor yi xtxolbilej nintzun taltz: Kake kakajsbil tetz chiRyosil yi ox yajej, na i yi Ryos yi winin chamil. Kake kakajsbil tetz, na ja saj chakol yi tetz ngelx tan chicolchen yi ox yajej tkab kak. Yi e cyetz qui nin nchimeje swutz yi jun teblal yi mbnix wan, na ntin na chimeje swutz yi cyetz chiRyosil. Chastzun te ja cyak quib tkab quimichil tan qui chimejewen cun swutz yi jun teblalej. 29Ma jalu bitwok tzaj, chiquimok alchok scyetz yi quil cyek chi yi chiRyosil yi ox yajej, nin chin puchij cunin chibne. Ej nin nchatz chical, copon woquin. Na quic nin junt Ryos yi nink xcye tan kacolchen. Nin yi cawlej itz scyetz cyakil wunak. Quic na ban alchok nchisitet, stzun yi rey bantz. 30 Ma yi ox yaj, nintzun aklij balaj cyakun le gobierum cwent Babilonia. Nin jal winin chikej.

yi telen tiemp nintzun stzib yi rey Nabucodonosor yi xtxolbilej scyetz cyakil wunak yi ate cwent Babilonia: Ma jalu cyakil axwok yi atixwok benen tzin wi munt. Na waj yil cxtzatzin wok, nin na waj yil jal ibanl. Quic na ban alchok jilwutz yolil na iyol nka alchok tnumil atixet. 2 Nchatz na waj lwal tzitetz yi echk milawr yi ja bnix tan Ryos yi bintzi nin tetz swibaj. 3 At winin milawr tuch, nin winin na kel yab tej. Na na cawun i jalu nin quil tzel yi cawl tkab i tetz ben kej ben sak. 4 Je yi xtxolbilej yi na waj lwal: I yi insajlen wetz, quic nin na imbislej. Tzatzin cun atin xe incal tan cawun. Quic nin mu na imbislej na at tircun swuch. 5Poro itzun bantz, at tzun jun akbal, nicy yi na chinwit, ja oc chajol tib jun wutzicy tzinwutz. Nin yi jun wutzicyatz chin xowbil nin mban. Winin tzun imbisunentz tan. 6 Ja tzun che inchak cyakil yi e nachol yi ate jak incawl tan chitxolol klo xol swetz yi mbi na elepont yi jun wutzicyatz. 7Ma cyulen cyakil yi e nachol tzinwutz scyuch yi e aj wutz mes nin yi e akol ajtzakl
w 3:25

1Itzun

Yi toquen yab twi Nabucodonosor

Kak Is 43:2.

x 3:28

Heb 1:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

655

DANIEL4

cwent cyakil kaamal Babilonia, ja tzun wal yi inwutzicy scyetz tan cyalol klo yi mbi na elepont. Poro cyal nin jun nxcye tan talchen swetz yi mbi ekan tan. 8 Witzbil tlen ja ul Daniel tzinwutz, yi jun Danielatz yi nchatz Beltsasar na alchij tetz, chi na biaj inryosil. Nin ja wal yi inwutzicy tetz, na nin el intxum tetz yi at porer Ryos tej, yi Ryos yi winin xanil. Je tzun yi xtxolbil yi wal tetz: 9Ma jalu Beltsasar, a yi witz nachol tzonej. Ej nin na el intxum tetz yi xomij yi porer Ryos tzawej, yi Ryos yi winin xanil. Nin na el intxum tetz yi na cxcye tan chajlen yi echk taklen yi qui na kaxcye ketz tej. Bit tzaj bin yi jun inwutzicyej, nin alaj swetz yi mbi na elepont. 10 Tul inwutzicy, ja wil jun wi tze yi chon chuyen nicyal yi munt, nin chin wutz tkan nin ban. 11 chuyen nin ban yi wutz tkan. Nin nchatz chin catzaj nin bantz. Jalen tzin tcyaj mponet yi wi. Nin lajluch cun na quiltzaj cyakil wunak benen tzin wi munt. 12 Chin yuben yi xak nin winin wutz njal. Ja tzun xcye tan chicachen cyakil wunak. Ej nin cyakil yi e txuc ja chopon tan mujan tzak. Nchatz cyakil yi e chul, chon at chisoc wiak kab. Tan yi jun wi tzeatz itzet cyakil yi e yi ate wi munt. 13 Jalt cuntunin benen wilol tul inwutzicy tanen yi cwen mulen jun ngel yi ilol ketz.y 14Chin wi nin tzun bantz tan yol. I tzun taltz: Tamwok cun yi jun wi tzeej.z Ej nin tamwok len yi echk kab. Elken cyakil xak. Ej nin chit woklen yi wutz. Chelken ojk yi e txuc yi ate txe. Ej nin chelken yi e chul yi ate wi kab. 15 Poro yi xe tu yi takl, ban cyaj cyen jak txotx. Ntin calwok cun tan caren, yi chich cun. Cyajk quen tu xol xtze. Acok cun tan kab chew. Cyajk quen tutz xol chim nin chixol e smaron txuc. 16 Tzocopon xyayil wi. Tzocopon chi tanen jun txuc. Juk cun yob sbne tkab yi jun quixcujatz. 17 Yastzun yi caws yi ja wit bixe cyakun yi e ilol ketz, yi e ngel yi ate tcyaj, bantz telen chitxum cyakil wunaka tetz yi itz yi Ryos yi bintzi nin tetz yi na cawun squibaj cyakil echk nacin benen tzin wi munt. Ntin i na akon amal tan cawunen jun. Ntin i na akon amal tetz jun tan toquen cyen tetz ajcaw tibaj jun nacin. Quic na ban yi ko sloj wunak tu i, stzun yi ngel tul inwutzicy. 18 Yastzun yi inwutzicy yi nwil, yi in Nabucodonosor, rey tetz Babilonia. Ma jalu bin Beltsasar, na waj yil tzawal swetz yi mbi na elepont inwutzicy. Na cyal nin jun scyeri yi e nachol yi jak xcye tan xtxolchen xol swetz. Poro na el intxum tetz yi cxcyek tan xtxolchen xol swetz na at yi espritu tetz Ryos tzawej, yi Ryos yi winin xanil. 19Itzun yi tbital Daniel yi xtxolbilasej ninin tzun aj makij yi xew, na nin el xtxum tetz yi mbi na elet yi inwutzicy. Mas jun or qui nin jilon tan paj. Poro nintzun wal tetz: Beltsasar, quil cxob tan talchen puntil swetz, chinch bantz tetz. Jilonen tzun Daniel, itzun taltz: I bin jalu kareyil, max culu swibaj. Chonk bajij yi echk taklenatz yi ntilu scyej e contru. 20Na yi jun wi tze yi ntilu yi chin wutz
y 4:13

ngel ilol ketz v. 17, 23.

z 4:14

Mt 3:10; 7:19; Lc 13:6.

a 4:17

Dn 2:21; 4:25, 32.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL4

656

tkan nin, yi ja jepon cun yi wi jalen tzin tcyaj, nin yi ja quil cyakil wunak benen tzin wi munt, 21nin yi chin yuben nin yi xak, nin yi winin wutz ntak, nin yi ja xcye tan chicachen cyakil wunak scyuch cyakil txuc yi ate wi munt, nin yi nchopon cyakil txuc tan mujan tzak nka tan banlen chisoc wiak kab, 22itz jun elsawutzil yi ilu teru. Na ja jal winin keju nin winin tajtzaklu tan cawun benen tzin wi munt. 23Nchatz ja tilu ta yi ncuul jun ngel yi ilol ketz tan talchen yi xtxolbilej: Tamwok cun yi jun wi tzeej nin puchwok cun. Poro cyajk cyen yi xe tu yi takl ttxotx. Nin calwok cun tan cobox caren yi chich cun tu brons. Ej nin cyajk cyen tutz xol xtze. Acok cuntz tan kab chew. Cyajk cyen tu chixol smaron txuc. Na juk cun yob sbne yi caws, stzun ngel bantz tul yi wutzicyu. 24Ma jalu bin ta, yi na elepont yi xtxolbilej itz yi ja bixe yi cawsu tan yi Ryos yi bintzi nin tetz. 25Je bin sbajok teju ta: Tzelepon lajunu chixol wunak. Snajanku chixol smaron txuc. Sbajk chim tanu chi na ban jun wac. Stzacoku tan kab chew. Ej nin yi jun cawsuej juk cun yob sbne. Quil je jalen cun yil tzul txakx yi Ryos yi bintzi nin tetz tculu, nin yil tzel xtxumu tetz yi at porer i, nin yi na cawun i squibaj cyakil wunak. Ej nin quil tzel yi cawsu jalen yil tzel xtxumu tetz yi i na ocsan e ajcaw squibaj echk nacin, quib yi tetz tajbil. 26Yi na elepont yi jun cawl yi alchij, yi cyajk cyen yi xe tu takl ttxotx, na chaj yi stzaklokt junt tir amal teru tan cawun. Poro jalen yil tzel xtxumu tetz, yi Ryos yi at tzin tcyaj, i na cawun squibaj cyakil ajcaw tetz tzonej wuxtxotx. 27I bin jalu ta, max culu, nink xomu te yi xtxolbilej yi swale teru:b Quil sjuchu mas tilu, ma na pe nink skil cawunku. Cyajscyenu cyakil echk taklen cachi yi na banu. Ej nin oku tan quicheyen yi e meba. Kol sbanu yi xtxolbilatz, quicunin batz tzel kajab Ryos teju, nin mben kon mut yi tiempu tan cawun, stzun Daniel bantz swetz. 28 Ja tzun el cun tej cyakil yi xtxolbil yi alchij tetz Nabucodonosor. 29Yi telen jun yob yi talchen yi xtxolbilasej ja el cun tej. Na at jun tir yi na xon i tibaj yi xombil yi aten tib yi cal kale na cawunet i. 30Itzun taltz: Ilwoknin cyakil yi tnumej! In bnol tetz. Ej nin tan yi wetz wajtzakl ja bnix yi chin wutzilen tnumej. Ej nin ja bnix cyen wan tan cyajen cyen tetz jun techl yi in nchincawun tzonej Babilonia, nin tan chajlen yi winin weri inkej njal. 31Inin tzun na tzan yi rey tan yolchen yi echk yolasejc yi benen tbital yi jilonen tzaj jun tcyaj. Itzun taltz: Bit tzaj Nabucodonosor. Yi cawl yi at takab tan cawun tibaj yi tnumej tzelepon ticylen takab, na quit ccawun tibaj. 32Ma na celepon lajun chixol wunak. Ej nin cnajank chixol smaron txuc. Nin yi awa, chim tu sbne tetz juk yob. Yastzun sbajok tzawej jalen cun yil tzul txakx Ryos tacul. Ej nin jalen yil tzul txakx tacul yi itz yi Ryos yi bintzi nin tetz yi na cawun squibaj cyakil nacin benen tzin wi munt. Quic nin jun ajcaw yi nink tzoc quen ko nkeratz tajbil i, stzun yi junatz ban tzaj. 33 Iten nin te ratatz yi telen cun tej yi caws quib yi alchij tetz. Oquen nintzun ban yab twi nintzun el lajun chixol wunak. Ja baj chim tan chi na baj tan wac, nin ja ac cunin tan kab chew. Chin xi nin tzun ban cyakil yi wankil chi yi wankil jun txuc. Nin yi pac, chon cunin e ban chi yi pac jun quil quitx. yi njepon yi juk yob incawsatz, ja tzun ul txakx Ryos tincul, nintzun chinxmayin nintz tcyaj. Chastzun te tulen yos swuch. Ej nintzun wak inkajsbil
b 4:27

34 Itzun

Yi tulen yos tu Nabucodonosor

Is 55:7; Ro 2:9-11.

c 4:31

1Ts 5:3; Lc 12:19, 20.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

657

DANIEL4,5

tetz yi Ryos yi bintzi nin tetz. Nin ja xcon cobox yolej wan tan taklen kej Ryos, na yi i tetz itz nin, tetz ben kej ben sak.d Stzatok yi cawl tkab i tetz ben kej ben sak, na i na cawun jalu, nin sbne opon tunintz. 35 Ej nin ja el intxum tetz yi qui tunin kusij yi e wunak swutz i. Ej nin ja el intxum tetz, yi na ban i yi tetz tajbil tcyaj tu wuxtxotx. Nin cyal jun yi nink xcye tan xiten yi tetz cawl; nin cyal jun yi atk kej tan jaklen tetz yi mbitzuntz yi na ban yi echk taklen yi na ban. 36 Te yi jun ratatz ulen nintzun ban yos swuch. Ej nin ja noc cyen junt tir tan cawun tibaj yi jun balaj tnumej. Nin ja jalt winin inkej. Na nchatz yi e akol wajtzakl scyuch yi e witz ajcaw yi nchicawun tzaj tzinxlaj, yi quibital yi tulen yos swuch, nintzun e ult tan injoylen, nin tan cyakujen swej. Mast cunin tzun imporer jaltz swutz yi sajlen. 37Chastzun te, yi in Nabucodonosor, winin na wak kej Ryos jalu nin winin na wek chi i. Nchatz na wak inkajsbil tetz, na i yi witz Rey yi at jalen tzin tcyaj, nin cyakil yi na bnix tan, chin tzaknak cunin,e na cyakil yi e yi na cyocsaj quib nim, na choc juy tan. Nin qui na je kab tib jun. bantz nintzun oc Belsasar chireyil yi e aj Babilonia tan banlen jun chumbalaj waan. Nintzun e opon jun mil xtxocum yi e cun witz ajcaw. Te yi na chiwan winin tzun win je chicajol. 2Ma yi toquen a twi yi rey nintzun cawunintz tan ticylenel tzaj yi echk lak yi oro cun, tu sakal tan xconen scyetz. Yi echk lakatz Nabucodonosor ulsan Babilonia. Chon sajen tan le cal Ryos jalen Jerusaln, nin oc tkoltz le calil yi tetz ryosil. 3Itzun yi tulen quicyal yi echk lakatz, nintzun oc yi rey scyuch yi e witz ajcaw tan xconsen. Nchatz xcon cyakun quixkel scyuch yi e mas xnan yi cap quixkel tu quitanen. Nchatz ja xcon cyakun cyakil yi xtxocum yi rey yi ate-tz. 4Ja xcon echk lakatz cyan tan cajlen win tu xcala, tan taklen kej chiryosil yi banij tu tan oro tu sakal, nin brons. Nchatz at yi banij tu tan tze tu cub. 5 Itzun bantz te yi na chitzan tan xconsen yi echk lakatz nintzun chaj tib yi wi kab jun yaj chiwutz, nintzun octz tan stziben swutz yi xan. Lajluch cunin tzun bantz, na chon toquen stzibal xlaj yi echk cantil yi at nintz. 6 Ej itzun yi benen tilol yi rey yi jun wi kabajatz, chin slaklujt nintzun bantz tan xow, nin winin lucnewentz. 7Chin wi nin tzun bantz tan chichaklen yi e aj wutz mes, scyuch yi e nachol scyuch yi e aj txuml yi ate-tz nakaj. Itzun taltz: Alchok scyetz yil xcye tan silen, nin tan xtxolchen xol yi yol yi ntzibxij swutz xanej, swake winin kej. Nchatz swake balaj bech tetz, chi tuch tetz jun rey. Nin swake jun balaj caren yi oro cun tan cwen skul. Ej nin tzocopon tetz toxin ajcaw tzinxlaj, stzun Belsasar bantz. 8 Cyoponen tzuntz cyakil yi e witz nachol, nin cyakil yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, tan silen klo yi yol yi ntzibxij swutz xan. Poro cyal nin jun mmel xtxum tetz. 9Yi tilol Belsasar, yi cyal nin jun el xtxum tetz, mas cunin tzun xobentz. Chin slaklujt nin tzun bantz tan yi xow yi at cunt. Nchatz yi e mas ajcaw yi ate-tz, quit nin tzun pujx cyan yi mbi tajwen tan chibnol.
d 4:34

1Itzun

Yi yol yi tzibxij wutz xan

Dn 2:44; Sal 10:16; Miq 4:7; Lc 1:33.

e 4:37

Ex 18:11; Dt 32:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL5

658

10 At nin tzun yi xtxu yi rey nakajtz. Itzun yi tbital yi il yi na bajij nintzun bentz lajkel tan tilwen yi tal. Ma yi tponen nintzun taltz tetz: Max culu kareyil. Nink benk kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. Poro qui tajwen yil sotz culu tan yi xtxolbilej. 11Na at jun yaj yi at jak cawlu tzonej Babilonia yi xomij yi espritu Ryos tej, yi Ryos yi winin xanil. Na te yi na cawun tzaj yi taju ja til i yi chin tzaknak cun yi tajtzakl yi jun yajatz. Chastzun te toquen cyen i tetz bajx akol tajtzakl yi taju, na at mas tetz tajtzakl chiwutz cyakil yi e nachol, chiwutz e aj wutz mes, nin chiwutz e witz akol ajtzakl, scyuch yi e aj txuml. 12 Yi jun yajatz itz Daniel, poro yi taju, ja oc tkol yi bi tetz Beltsasar. Chin list nin i tan xtxolchen xol yi echk wutzicy nin tan pujlen xol yi echk taklen yi cyal junt na xcye tej. Ma jalu bin kareyil, nink benk mantaru tan chaklen i, na jun cun yol xcyek i tan silen, nin tan xtxolchen xol yi mbi na elepont yi yolej, stzun yi xtxu Belsasar ban. 13 Itzun yi toponen ticylen Daniel swutz yi rey, nintzun octz tan jaklen tetz: I pe aatz yi Daniel, jun scyeri e judiy yi ulnake pres tzonej tan kajtzun intaj, Nabucodonosor? I i inatz ta, stzun Daniel bantz. 14 Ja alchij swetz yi chin tzaknak cunin a, na xomij yi espritu yi aRyosil tzawej. 15 Chastzun te na klo waj yil coc tan silen yi echk yolej, nin tan talchen swetz yi mbi na elepont. Na ja chulak cyakil yi e witz nachol yi chin tzaknak cun e tan xtxolchen klo xol swetz poro qui nin nchixcye tej. 16 I bin jalu kol cxcye tan silen nin tan xtxolchen xol swetz, swake balaj bechok tzatz yi nicun tu tetz jun rey. Ej nin nchatz swake jun balaj caren yi oro cun tzatz tan cwen stzakul. Nin cocopon wan tetz yi toxin ajcaw tzonej le intanum, stzun rey tetz Daniel. 17Ta, cyajk cyen tu yi echk oy yi na tzanu tan suken swetz, na qui na waj yi echk oyatz. Ban tcun takeu tetz junt. Poro quil bisunu na swale yi mbi na elepont yi echk yol yi at swutz xanej. 18 Ma jalu, yi Ryosf yi itz nin tetz, i mmakon amal tetz ataj, yi rey Nabucodonosor tan toquen cyen tan cawun. Nin tan i njalet winin tetz kej. 19Tan tu yi cawl yi aklij tetz tan Ryos, tircun wunak benen tzin wi munt ja cyek chi i, nin ja cyaklen kej. Na ja ban i yi tetz tajbil, ja chiquim yi e yi na taj i tan chiquimen, nin ja chiclax yi e yi na taj i tan chiclaxen. Nchatz ja tak i chikej cobox nin ja el chikej coboxt tan. Chon nxom te yi tajbil i. 20Poro tan tu yi ntocsaj tib nim tu tajtzakl, nin tan tu yi chin tzetzuj nin ban talma swutz Ryos, ja tzun el tcyal Ryos yi cawl tkab. 21Nchatz el lajun i chixol wunak, nin octz chi tanen txuc. Chon najewen chixol smaron txuc, nin chim tu bajen tan tetz wa. Nin ja ac cunin yi wankil tan kab chew. Yastzun mbajij te taju jalen yi tulen txakx tcul yi itz yi Ryos yi bintzi nin tetz yi na cawun squibaj cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. Ej nin tan tu tetz tajbil na oc cyen e ajcaw yi na taj. 22 Sak cunin swutzu ta yi mbi cun mbajij te yi taju. Poro nchatz teru qui nin na tocsaj tibu juy. 23 Ma na na tocsaj tibu nim tu tajtzaklu. Na ja el kej Kajcaw kaRyosil tanu tan tu yi ncawunu tan xconsen yi echk lakej yi sajnak le cal Ryos jalen Jerusaln.g Nchatz ja xcon yi echk lakej cyanu tan
f 5:18

Dn 2:37.

g 5:23

Echk lakej Ex 40:9; Nm 18:3; Is 52:11; Heb 9:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

659

DANIEL5,6

tcajlen xcala nin tan taklen kej yi echk chiryosilu yi banij tu tanen, yi qui na chixmayin, nin qui na quibit jun echk taklen, nin yi quic nin mu cyajtzakl. Lastum ta yi chonk na tzanu tan taklen kej yi Ryos yi na tak yi ankin teru. 24 Chastzun te tan tu yi jun tajtzakluatz, ja tzun saj chakol Ryos jun tan stziben yi cobox yolej yi na tal: 25 MENE, MENE, TEKEL nin PARSIN. 26 Yi na elepont MENE itz: Ja el tajal Ryos te yi tiemp yi akij teru tan cawun. Ej nin ja til yi ja wit jepon tamp yi tiempu. 27Ma yi yol TEKEL na elepont: Ja wit malij yi tajtzaklu tan Ryos nin ja jal paltilu. 28 Ma yi yol PARSIN na elepont: Ja wit jatxlij yi amal kale na cawunetu nin ja wit aklij scyetz yi e aj Media nin scyetz yi e aj Persia, stzun Daniel bantz tetz rey. 29Cawunen tzun yi rey Belsasar tan weklen Daniel tan yi echk balaj bechok yi na xcon cyakun e rey. Nchatz cawun nin tan cusen jun balaj caren skul yi oro cun. Nchatz tal i scyetz cyakil yi e yi ate-tz, yi Daniel i yi toxin ajcaw sbne xlaj i. 30 Poro iten nin te akbalatz quimen Belsasar yi chireyil yi e caldeo cyakun yi e contratz. 31Daro, jun scyeri e aj Media, camban cyen yi cawlatz. Ox cal tu cob yob i yi toquen cyen tan cawun tibaj Babilonia. bantz yi cyajen cyen Daro tetz rey cwent Babilonia nintzun xtxumtz tan jatxlen cun cyakil yi tetz nacin. Jun tzun cient tu junak departament ntulejtz. Nchatz bixe tan tan cyoquen cyen jujun ajcaw le jujun luwaratz. 2 Nintzun e oc cyen ox witz ajcaw tan tan chimalen cyajtzakl yi e mas ajcaw yi ko ban na chicawun nka qui. Yastzun tulejtz bantz quil tzakonen yi rey te yi mebil. Ma Daniel i tzun jun chixol yi ox witz ajcawatz. 3 Jalcunin tzun lajluchaxen yi balajil Daniel tan cawun. Na mast cun list i chiwutz yi cobt. Chastzun te xtxumul yi rey tan toquen cyen Daniel tetz witz ajcaw tibaj cyakil Babilonia. 4Cyoquen tzun cyakil yi e mas ajcaw tan joylen klo puntil tan xochlen quen Daniel swutz yi rey. Poro cyal nin njalet paltil cyan. Na quic nin jun centaw najk talken nin chin tzaknak cunin i tan cawun. Chastzun te quinin e xcye tan xochlen quen. 5 Cyoquen tzuntz chinchuj tan joylen puntil tan xochlen quen klo Daniel. Itzun cyaltz: Cyal nin na jalet paltilx kan na ja baj cunin kajoyol puntil tan xochlen quen klo-x. Jaltatz kol kajoy puntil tan xochlen quenx te yi na tocsajx, chech tzun yi e ajcawatz bantz. 6 I nin tzun cyulejatz. Chimolol tzun quib cyakil yi e ajcaw nin junit ban chitxumun tan chibenen tan yol tetz yi rey. Itzun yi cyoponen nintzun cyaltz: Ta ilu kajcaw, nink ben kon yi tiempu tetz ben kej ben sak! 7Ta max culu skibaj, na na kaj yil kal jun xtxolbil teru. Kacyakil yi o ajcaw tetz yi kanacin, ja kamol kib tan xtxumlen jun ley, nin ja bixe kan, tan cawunenu tan telsen yi jun leyatz chiwi cyakil wunak. Nin yi cawl yi mbixe kan itz: Cyal jun yi nink meje tan taklen kej nka tan jaklen cheybil tetz, tetz junt ryos nka tetz junt yaj, ma na ntin swutzu tajwen tan chimejewen cun tan taklen keju. Yi jun leyatz yi ja wit bixe kan, itz tetz jun ntzi xaw sbne. Ej nin ko at jun yil spaj yi jun cawlatz, tajwen tan benen jolin teratz chixol len. 8 Chastzun te na kaj yil cawunu tej, nink ltalu cuj sketz tan telsen yi cawlatz. Nin kol cu swutzu, ban tzun cu yi wi kabu tej tan qui katxixpul yi jun leyatz. Cawunku chi yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi benen jolin Daniel chixol len

DANIEL6

660

cawl yi at skaxol yi o aj Media tu Persia, yi cyal jun na xitun jun ley yi na bixe kan,h chech tzun yi e ajcawatz bantz. 9Nintzun cu yi jun xtxolbilas swutz yi rey. Cwen tzun yi wi kabtz tej. 10 Itzun yi tbital Daniel yi nsken wit cujij yi rey tan telsen yi jun cawlatz nintzun ben i-tz tan nachlen Kataj xe yi tetz cal. Yi toponen nintzun je jakol yi wentanuil yi cal, yi na xmayinin kale atit Jerusaln,i nintzun cu mejloktz stzi yi wentanuatz. Ej nin ox tir na meje i-tz tan culajen Ryos le jun kej,j na yastzun yi tetz cstumbr. 11Itzun bantz nintzun e ben cobox yajtz tan xkuken Daniel xe yi cal. Na tzun tzan cunin i tan nachlen Kataj yi cyoponen yi cobox yajatz. 12 Ma yi benen quilol yi yastzun na ban Daniel nintzun e bentz tan xochlen i tetz yi rey. Itzun cyaltz yi cyoponen: Ma jalu ta ja bin el jun ley tanu yi tetz jun xaw yi quic rmeril tan mejewen cun jun yaj swutz junt ryos nka swutz junt yaj. Ma na ntin swutzu tajwen tan kamejewen cun. Nin yi jun yil meje swutz junt ryos mben jolin teratz chixol txuc. Nketz pe bintzi yi jun cawlej ta? Bintzi, yastzun yi mero bintzi, nin chin tajwen cunin yil tzel cun tej quib yi na tal yi ley, na quic rmeril tan jen katxixpul nka tan katzajsal yi jun leyatz yi ja wit bixe kan, stzun yi rey bantz. 13 Itzun yi cobox yajatz oquen nintzun e bantz chinchuj tan xochon, itzun cyaltz: Poro ta, at jun scyeri yi e judiy yi ulnake tzonej yi qui na tek chiu,k na cyakil nin kej na meje i swutz yi tetz Ryosil. Yi junatz itz yi Daniel nin i jun scyeri yi e witz ajcaw tibaj cyakil yi kanacin. Yi o ketz ja kil yi cyakil nin kej na meje ox tir tan nachlen yi tetz ryosil. 14 Yi tbital yi rey yi xtxolbilej nintzun oc lacpuj jun chin bis tetz. Ej nin octz tan joylen klo puntil tan claxen Daniel. Jun cun tzun kej ban i-tz tan joylen puntil tan claxen klo. 15 Poro cyoponen tzun junt tir yi cobox yajatz tan talchen tetz yi rey, itzun cyaltz: Ilu kareyil sak swutzu yi kacstumbr yi o aj Media tu Persia, quic rmeril tan stzajen jun cawl yi ko cunakt yi wi kab yi rey tej. Ma na chin tajwen cunin tzel cun tej. 16 Baj nintzun cul yi rey, nin cawunintz tan ticylen tzaj Daniel nin tan benen jolintz chixol yi e len. Poro te yi ntaxk ben jolin nintzun tal yi rey tetz Daniel: Ma jalu Daniel, lok xcye yi ara Ryosil yi nternin kuklij acul tej, tan acolchen chikab yi e txuc! stzun yi rey bantz tetz Daniel. 17Itzun yi nsken wit copon Daniel chixol yi e txuc cawunen nintzun yi rey tan lamchen cun stzi yi jul tan jun chin wutzilen cub. Ej nintzun ben i tan banlen sellar tan yi tetz xmalkab. Nchatz e ban yi e mas ajcaw yi xomche-tz tej. Na yi cyajbil itz tan telen cun tej yi ley yi nsken wit bixe cyan. 18 Yi nsken wit lamxij yi jul nintzun pakxij yi rey xe yi tetz cal kale na cawunet. Quit tzun wan i-tz tan paj bis. Nchatz quit cujij tan cyoquen yi e aj kbetzum tan tocsen echk son swutz. Nin qui nin wit i-tz te yi jun akbalatz tan paj yi bis yi at cunt tej Daniel. 19Pentlen
h 6:8 Est 1:19; 8:8. Dn 5:13. i 6:10

1R 8:44, 48; Sal 5:7; 28:2; 138:2.

j 6:10

Ox tir jun kej Sal 55:17.

k 6:13

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

661

DANIEL6,7

tunin tzun xtxajoltz yi tulen skil. Lajkel nintzun benen i-tz stzi yi jul kale atet yi e txuc, tan xmayen Daniel. 20Winin tzun bisunentz yi toponen stzi yi jul. Tech tlen tunin tzun toquentz tan chaklen Daniel. Itzun taltz: Daniel, Daniel, yi a jun chakum yi Ryos yi itz nin tetz. Itz pe a? Ja pe xcye yi ara Ryosil, yi nternin kuklij acul tej, tan acolchen chikab yi e txuc? stzun yi rey ban cuntz tjul. 21Ilu kareyil nink ben kon yi tiempu tan cawun. 22 Quil bisunu swej, na yi wetz inRyosil ja oc tan incolchen na ja saj chakol yi tetz ngel tan maklen chitzi cyakil yi e lenl tan qui imbajen cyan. Na sak swutz inRyosil yi quic mu wil. Nin quic jun echk taklen cachi mimban swutzu, yi ilu kareyil. 23 Ej yi tbital yi rey yi xtxolbilej winin tzun stzatzinentz tej. Lajkel nintzun cawunin i-tz tan telsenel tzaj Daniel chixol yi e len. Ma yi telen tzaj quic nin mu quixpnak tej, na nternin kuklij cul i tej yi tetz Ryosil. 24Nchatz cawunin yi rey tan chitzamlen cyakil yi e yaj yi e oc tan xochlen Daniel. Yi chitxamxen nintzun e ben jolintz chixol yi e txuc tuml quixkel nin cyakil chinitxa. Taxk nintzun chicwenponentz chixol yi e txuc yi chixeten tan chibajsen. Jalt nintzun yi chibakil cyaj cyentz. 25Tan yi xtxolbilej nintzun el junt cawl tan yi rey Daro scyetz cyakil wunak benen tzin. Ja opon len chikab chicyakil. Quic na ban alchok jilwutz yolil na chiyol. Je na tal yi cawlej: Na waj yil jal tzatzin paz tzixol wok, nin yil jal yi ibanl. 26 Na waj cyakil yi axwok yi atix wok jak incawl yil cxoc wok tan banlen tanen yi jun cawlej, na in nnelsan. Na waj yil tzitek wok chi yi Ryos yi na tocsaj Daniel. Na i yi Ryos yi itz nin tetz, na at nin i sbne opon tunintz. Cyal jun nink xcye tan telsen yi cawl tkab, na quic stzajsbil wi yi tiemp i tan cawun. 27 I yi aj colpinl, nin i yi colol ketz, na na xcye tan banlen balaj milawr. Quic na ban mpe tcyajk nka wuxtxotx. Na I ncolon Daniel chikab yi e len. Yastzun yi ley yi el tzaj tan yi rey. 28 Ma tetz Daniel i jun balaj ajcaw ban jak cawl Daro. Nchatz ban i yi toquen cyen Ciro yi rey tetz Persia tan cawun Babilonia, ja jal winin kej Daniel swutz yi junt reyatz. bantz te yi at tzaj yi rey Belsasar tan cawun Babilonia. At tzun cobox wutzicy Daniel ban. Toquen tzun i tan stziben cun yi xe yi echk taklen yi til tul yi wutzicyatz. Je tzun yi stzib iej: 2 Ja wil tul inwutzicy yi nchisaj yi cyaj tojkbil cyekek yi at lakak xtxuc munt tan cheken yi mar. 3 Ej nin te yi jun ratatz, ja wil cyaj txuc yi chin xowbil nin e.m Chon chijen tzaj xe mar. Apart len chiyubil. 4Yi bajx yi jen tzaj, icunin jun len.n Poro apart, na at xicy chi tanen quil quitx. Te yi na chintzan tan xmayen nin, nintzun el kokij yi xicy. Nintzun je xitxijtz tan jen txiclok tibaj yi cob tkan, chi na ban jun yaj. Ej nin ja txixpuj yi tajtzakl tan toquen tetz tajtzakl jun yaj. 5 Ma yi cap icunin jun oso tanen. Nim tcun jun jalaj xlaj swutz yi junt. Ej nin jacun ox tembl bak tan. Nintzun alchij tetz yi jun txucatz: Ma jalu, Quilok! Cun bajswe cyakil jilwutz chibaj yi na awaj, stzun ulijtz.
l 6:22

1Itzun

Yi cyaj txuc yi til Daniel tul wutzicy tanen

Heb 11:33.

m 7:3

Ap 13:1; 17:8.

n 7:4

Len Jer 4:7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL7

662

6 Ma yi toxin, icunin jun leopardo tanen. Poro apart, na cyaj cun xicy i at. Nchatz cyaj cun wi i at.o Nintzun aklij amal tetz tan cawunen. 7Ma yi cyajin txuc mas tcunin xowbil chiwutz yi oxt yi nche wil. Nin winin chamil, na chin quikan nin yi te, nin chin chich cun. Nintzun oc i-tz tan waken nin tan chibajsen yi contr. Ma yi nsken wit noj cul nintzun octz tan yakpen yi sowril. Yi jun txucatz apart i chiwutz yi oxt yi nsken wil, na lajuj cun tetz tuc at.p 8 Te yi na chintzan tan xmayen nin yi echk tuc yi jun txucatz, ja wil yi jen mulen jun tal juy tuc chixol yi lajujatz. Nintzun el kokij ox tuc te yi e yi ate nintz, tan jalen amal tan chuyen i tetz. Ej nin yi jun tal tucatz, at wutz chi tanen wutz jun yaj. Ej nin at stzi chi tanen stzi jun yaj. Nin chin xowbil nin yi echk yol yi na eltzaj le tzi.

Na nin tzun chintzantz tan xmayen yi xtxolbilasej yi benen wilol yi nucxen coboxq colchbil chi tanen colchbil jun witz ajcaw. Nin tibaj jun scyeri yi echk colchbilatz wil yi colewen cun jun Wutzilen Tijl Culal yi at nintz sajlen tunintz. Chin sak nin yi bech tetz, chi tanen skojal kab chew. Ma yi xiil wi icunin skojal mojob tanen.r Kak cun yi jun colchbilatz, tuml yi echk toloil. 10 Nchatz swutz cun yi jun colchbilatz at jun chin tzanla yi na el tzaj yi kak cun.s Ej nin winin e ate-tz tetz xconsbetz yi jun ajcawatz. Jat lo mil chixonen. Nchatz jat lo milln txiclche swutz i. Colewen nintzun ban i-tz tan pujlen xtisya. Ej nin je jakij yi echk liwrt swutz. 11Ma yi in wetz, cabchin quen tunin tan xmayen yi mbi cun sbajok te yi tal ne tucatz, na chin xowbil nin yi echk taklen yi na tal. Ej nin benen wilol yi cwen biyij yi jun txucatz. Chin puchij cunin ban, nin chon benen jolintz tkak. 12 Nchatz yi oxt txuc. Nsken el ticylen yi cawl chikab tan quit chicawunen. Poro qui nin e cu biyij, jalen yi toponen yi oril tan chiquimen. 13 Nchatz te iten nin akbalatz wil tul junt inwutzicy tanen yi cwen tzaj jun yaj tul sbak, icunin yi Bajx Cyajol.u Quenin tzun benen ticylen i-tz te yi jun Wutzilen Tijl Culal yi colchij tan cawun. 14 Yi toponen i swutz yi wutzilen, nintzun aklij cawl tkab tu yi tetz kej. Nin aklij amal tetz tan cawunen tibaj cyakil amal benen tzin wi munt. Na cyakil jilwutz wunak tu cyakil nacin, e octz jak cawl i. Quic mban alchok jilwutz yolil nchiyol.v Ej nin yi jun ajcawatz scawunk tetz ben kej ben sak. Cyal jun yi nink xcye tan majlen len yi cawl tkab. 15 Itzun imban westz yi in Daniel. Ja chinxob tan yi xtxolbilej yi nwil, nin winin imbisunentz tan. 16 Nintzun noc inkansal wib xlaj jun scyeri e yi txiclche-tz. Nin ben injakol tetz, yi mbi na elepont yi ech taklen yi nwil. Nintzun tal i swetz: Je bin yi na elepontej: 17Yi cyaj txuc yi mmawil, yi chin xowbil nin e, itz jun elsawutzil tetz cyaj ajcaw, nka cyaj rey yi chicawunk
9

Yil tzoc Ryos tan xtisyain

Dn 8:22; Ap 13:2. p 7:7 Ap 12:3; 13:1; 17:12. q 7:9 Colchbil Ap 20:4. r 7:9 Skojal Ap 1:14. Ap 5:11. t 7:10 Liwr Ap 20:12. u 7:13 Bajx Cyajol Ap 5:5-10; Mt 24:30; 26:64; Mc 13:26; Lc 21:27; Ap 1:7, 13. v 7:14 Ap 11:15.
s 7:10

o 7:6

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

663

DANIEL7,8

tibaj cyakil amal benen tzin wi munt. 18 Poro tzelpon majij yi cawl chikab nin tzaklok scyetz yi e xansan chet tan yi Ryos yi bintzi nin tetz. Ej nin chicawunkw cyetz tetz ben kej ben sak, stzun yi junatz bantz. 19Woquen tzun chinchuj tan jaklen yi mbi na elepont yi cyajin txucatz, na apart i chiwutz yi oxt, na chin xowbil nin wutz, nin chin quikan nin yi te yi chich cun. Nchatz yi pac, brons cun. Baj potzal nin baj puchul cyakil wunak. Ma yi sowril nin baj yakpultz. 20Poro yi mero wajbil itz, tan telen klo intxum tetz yi mbi ekan tan yi lajuj tuc yi jun txucatz. Nin nchatz yi mbi na elepont yi jun tal ne tuc, yi at tetz wutz nin at tetz stzi tanen, nin yi na tocsaj tib nim tu yi jilon. Tan yi xtxolbilas icunin i yi mas at kej chiwutz yi e mas tuc, na ox cun tuc e el kokij tan cyajen cyen yi amal tan chuyen i tetz. 21Ej nin ja ben wilol yi toquen yi jun tucatz tan oyintzi te yi tanum Ryos.x 22 Ej nin txacon i scyej, jalen yi tulen yi Wutzilen Tijl Culal yi at nintz sajlen. I tzun akon nin yi cawl chikab yi e xansanchet, yi e yi na cyocsaj yi i yi Ryos yi bintzi nin tetz. E oc tzuntz tan cawun wi munt. Na oponen ban yi tiempil tan ticyen cawl chikaby yi e tetz tanum. 23 Talol tzun yi junatz yi oc inansal wib tej: Ma yi cyajin txuc yi mmawil, yastzun yi cyajin ajcaw sbne benen tzin wi munt. Xcyek tan cyocsen cyakil gobierum jak cawl i, nin tzocopon tan chibuchlen. Sbajk yakpul cyakil yi e tetz contr, na apart tajtzakl i chiwutz yi e mas txuc. 24 Ej nin yi lajuj tuc yi jun txucatzz yi mmawil, na chaj lajuj ajcaw yi chicawunk benen tzin wi munt. Poro yi cyetz, mu ntzi tiemp chibne tan cawun. Nin yil jepon tamp yi cyetz chitiemp tan cawun, tzocopon junt tan cawun yi apart tajtzakl. Ej nin yi junatz xcyek tan cyelsen ox scyeri lajuj ajcawatz. 25 Ej nin tzocopon i tan jislen Kataj Ryos, yi Ryos yi bintzi nin tetz. Nin tzocopon tan chibiylen cun klo cyakil yi tanum Ryos. Ej nin tzocopon i tan xtxixpen echk cawl Ryos nin tan sotzajen yi echk kej yi bixbant tan taklen kej kaRyosil. Xcye i tan banlen yi tetz tajtzaklatz tetz ox yob tu nicy. 26 Yil jepon yi ox yob tu nicyatz scolek yi Kajcaw tan xtisyain.a Tzelepon majol yi cawl tkab yi jun ajcawatz nin tzelepon cun yi junatz swutz. 27 Tzaklok yi cawl tu yi kej tetz cyakil yi echk amal benen tzin wi munt scyetz yi e tanum Ryos, yi Ryos yi bintzi nin tetz.b Nin scawunk i tetz ben kej ben sak. Cyakil cun jilwutz tnum scyake chimunl swutz i, nin chocopon culutxum jak yi tetz cawl, stzun yi junatz bantz swetz. 28 Yastzun ban yi jun inwutzicyatz. Ej nin ja tak jun chin bis swetz nin winin skejen intzi tan paj. Poro qui nin wal yi xtxolbilasej tetz junt, stzun Daniel bantz.

1Itzun

bantz tul yi toxin yob yi na cawun tzaj Belsasar tibaj Babilonia, at tzun jun inwutzicy bantz, yi in Daniel. Apart yi jun inwutzicyatz

Yi witzcyal Daniel yi chiw tu cneru

w 7:18 chicawunk tetz ben kej ben sak poro jak cawl yi Bajx Cyajol na i yi witz ajcaw sbne. Sileju 7:14; Ro 8:17; 2Ti 2:10; 1P 2:9; Ap 1:6; 22:5. x 7:21 Ap 13:7. y 7:22 Jl 3:1-14; Ap 20:4. z 7:24 Ap 17:12; 13:1. a 7:26 Dn 2:35. b 7:27 Ap 20:4; 22:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL8

664

swutz yi e yi nsken wil. 2 Yi wil tul yi inwutzicyatz, itz yi icunin chon atin stzi yi tzanla yi na biaj Ulay le tnum Susa cwent Elam. 3 Te yi atin stzi yi jun tzanlaatz nintzun ben wilol jun chin cner yi bak wi yi at stzi yi jun aatz. Yi jun cneratz at tzun cob tuc yi chin tkan nin, poro at jun scyeri yi cob tucatz yi witzbiltlen jalen. Ej nin mas tcun chuyen swutz yi junt. 4Nchatz wil yi jun cneruatz yi na tzan tan tocon toquen tzin, jen tzin, nin cwen tzin. Cyal nin tzun jun txuc na nimsaj tib tan oyintzi tuch. Na quic nin jun najk clax tkab, na winin chamil. Nin na ban yi tetz tajbil quib yi na taj, na winin tunin jalen mas chamil. 5 Itzun bantz, tzinwutz cunin tzun yi sajen jun chin wutzilen chiw toquen tzin. Elnak nin i tcyaj yi telemulen. Pentlen tunin tzun na copon yi wi tkan wuxtxotx tan bil chin ojkel yi at cunt. Ej nin txol yi wutz at jun tuc. 6 Yi tulen yi jun chiwatz te yi cner yi at nintz stzi yi a, nintzun ben bnol tibtz tu cyakil yi walor tan toclen yi cner. 7Chin kuchij cunin tzun sajen yi cob tuc tal cner tan. Na qui tunin kusij ban yi walor yi tal cner swutz yi jun chin wutzilen chiwatz. Chin tolin nintzun tulejtz wuxtxotx nin baj yakpultz na cyal nin jun ncolon tkab. 8 Itzun yi jun chiwatz mast cunin tzun chamil jaltz. Poro tul yi jun tiempatz yi jalen mas chamil ninin el bukx yi jun chin tucatz yi at txol yi wutz. Kale elet bukx yi jun chin tucatz, cyaj cun tzun xel jaltz. Yi cyaj tucatz cyaj xtxuc e elet. Jun na chaj nin jen tzin. Ej nin junt na chaj nin telen tzin. Ma yi junt, chon na chaj nin toquen tzin, nin yi witzbil chon na chaj nin cwen tzin. 9At tzun junt ne tuc jaltz te jun scyeri yi cyajatz nin mast cunin tzun chuyentz cwen tzin, telen tzin, nin nchatz bantz le yi amal yi na biaj Chin Yuben Nin. 10 Yi jun tucatz koquenlen jal winin chamil, jalen cun yi toquen i tan oyintzi scyej yi e sanlar cwent tcyaj. Ej nin winin txuml saj masol,c nin baj yakpultz. 11Ej nin ja quiwix yi cul jalen cun yi njal walor tan toquen tan oyintzi tuch yi mero witz Ajcaw scyetz yi e sanlar tetz tcyaj. Ej nin i ntzajsan yi jun oy yi na aklij tetz Ryos cyakil nin kej. Nin ja oc tan telsen kej yi amal yi winin xanil. 12 Na chon cyaten yi e tetz sanlar tul yi jun amalatz yi winin xanil.d Yastzun tulejtz tan tu yi yab ajtzakl yi oc le wi. Ja ban yi tetz tajbil, na ja bnix winin echk taklen cachi tan. Nin cyakil yi nxtxum, ja xcye i tej. 13 Benen tzun witaltz yi benen jakol jun ngel tetz junt ngel. Itzun taltz: At jun taklen yi chin juntlen nin yi na tzan banlen wi yi altar kale na patxet yi echk oy yi na aklij tetz Ryos cyakil kej. Tona tzun tzaj wi yi jun yab ajtzaklatz? Nchatz tona tzoc cawsen yi junatz yi na tzan tan banlen yi echk taklen cachiatz tej Ryos, nin scyej yi e yi na xom chiwi tej? stzun yi ngel tetz yi junt. Sajen tzun tlol yi junt. Itzun taltz: 14 Quil tane jalen yil jepon cob mil tu ox cient kej. Ej nin kalenas tzun tzoc xansen junt tir yi amal yi chin xan nin. 15 Ej inin tzun na chintzan wetz tan xmayen yi echk xtxolbilasej, nin tan xtxumlen yi mbi na elepont, yi jen joptuj jun tzinwutz yi icunin jun yaj tanen. 16 Nintzun ben wital wi jun wunak yi na jilon. Chon na jilon tzaj stzi tzanla
c 8:10

Gn 15:5; 22:17; Ex 12:41; Ap 12:4.

d 8:12

Dn 9:27; Mc 13:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

665

DANIEL8,9

yi na biaj Ulay. Nintzun saj tloltz: Gabriel,e txolnin tetz yi jun yajej yi mbi na elepont yi jun wutzicy yi ntil, stzun yi junatz. 17Sajen tzun kansal tib yi jun ngelatz swej. Nin tan bil yi xow yi atin cunt, incwen tzun mejloktz swutz i, jalen cun yi cwen ponen wutz implaj wuxtxotx. Poro nin saj tlol i swetz: Yaj! nink cnachon tej cyakil yi xtxolbil yi mawil, na itz yi mbi sbajok te yi witzbil tiemp tzonej wi munt. 18 Te yi na tzan i tan xtxolen swetz ja el incul, nin ja chincu trimp wuxtxotx, nintzun tzajen i-tz tan intxicbajen. Itzun taltz swetz: 19Ma jalu nocopon tan xtxolchen xol yi mbi na elepont yi jun wutzicy yi mawil. Cyakil cun yi echk taklen yi mawil, yastzun sbajok le witzbil tiemp, yil ticsaj Ryos cul scyej cyakil wunak. 20 Ma yi jun cneru yi mawil yi at cob tuc, na chaj yi cob ajcaw tetz Media tu Persia. 21Ma yi jun chiw yi saj toquen tzin, na chaj yi ajcaw tetz Grecia. Ej nin yi jun tuc yi at txol yi wutz yi jun chiwatz na chaj yi bajx ajcaw yi scawunk. 22 Ej nin yi cyajt tuc yi e jal yi telen yi jun, na chaj yi chijalok cyaj ajcaw yi chijatxe yi jun nacinatz chiwutz. Poro quil jepon yi cyetz chichamil tan cawun chi mban yi bajx. 23 Nin yil jepon yi chitiemp yi cyajatz tan cawun, nin yil jal winin quil wunak swutz Ryos yi quit nin scuy i chipaj, kalenas tzun tzoc cyen junt ajcaw yi chin juntlen nin i, nin winin tajtzakl sbne tan cawun. 24 Yi junatz sjalok winin chamil tan cawun, poro nketz tetz cuntu yi chamil. Ej nin tan yi chamil yi junatz tzocopon i tan potzen cyakil cun echk taklen. Xcyek i scyej yi e ajcaw yi at winin chichamil. Nchatz xcye i te winin tanum Ryos. 25 Tan yi tetz tajtzakl yi chin cachi nin, nin tan yi echk lajil, xcyek tan cambajen winin kej. Ej nin tan yi tajtzaklatz stocse tib nim. Ej nin winin wunak yi chon lkuke chicul tej chiquimok tan.f Nchatz tzocopon i tan oyintzi te yi witz Kajcaw yi at jalen tzin tcyaj. Poro quil xcye tej, ma na sloonk tan. 26 Ma yi xtxolbil yi sbajok tul yi cob mil tu ox cient kej yi mawil itz jun xtxolbil yi jun cun sbajok, itz jun xtxolbil yi bintzi nin. Nin yil tzel tiemp tzelepon cun tej, col cun yi echk xtxolbilatz, nin cyal tzawal nint, stzun yi ngel bantz swetz. 27Yi wital yi xtxolbilej, ninin tzun inyobten wetz. Nin quict nin inwalor bantz tetz cobox kej. Yi tulen mu yos swuch, nin noc junt tir xlaj yi rey tan banlen tanen yi wetz wakun. Poro winin tzun imbisunentz tan yi jun inwutzicyatz yi nwil, na qui nin el intxum tetz yi mbi na elepont, stzun Daniel bantz. bantz tul yi bajx yob yi na cawun tzaj Daro yi cyajl Asuero yi aj Media squibaj yi e caldeo. Na tzun chintzan cunin wetz tan silen yi liwr yi cwen stzibal Jeremas. 2 Nintzun noctz tan xtxumlen yi tona tzicy yi oxcal tu lajuj yob caws yi at tibaj yi tnum Jerusaln, chi ntal Kajcaw tetz Jeremas, yi
e 8:16

1Itzun

Yi toquen Daniel tan nachlen Kataj tibaj yi tanum

Dn 9:21; Lc 1:19, 26.

f 8:25

Ap 19:19-20.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL9

666

elsanl stzi i.g 3 Yi jen intzilol yi xtxolbilatz, nintzun noctz tan nachlen Ryos, yi Cawl ketz, nin tan cuswutzil tetz i. Ja inmuc wej, nin ja oc yi bechok yi na chaj yi at na imbislej.h Nchatz ja chincu colchok tul tzaj tan chajlen yi na chimbisun tan wil nin tan quil yi e in tanum. 4Je tzun walej yi woquen tan nachlen Kataj Jehov yi inRyosil:i Ilu Cawl ketz, winin chamilu, nin winin poreru, nin na el kabu te cyakil yi na suku. Nchatz na chaju banlu squibaj yi e yi na chipek teju, nin yi na chiban tanen yi cawlu. 5 Ta, max culu skibaj. Na ja kajuch kil swutzu. Ja kaban echk taklen cachi swutzu. Ja el xtxixlu kan. Ja el keju kan. Ja kapaj yi cawlu. Ja kak wutz kacoc te yi yolu, nin ja kak wutz kacoc te yi leyu. 6 Nchatz qui nin nkaban tanen yi cawlu yi alijt cyen tanu scyetz yi e elsanl stziu. Na sajlen tunintz ja chitxol yi yolu scyetz e kareyil, scyuch e kajcawil, nin scyetz e kamam kate, scyuch cyakil cun e katanum yi o xonl Israel. Poro qui nin nkaban tanen. 7Yi ilu teru ta, ilu Cawl ketz nin chin tzaknak cuninu, na ban cyakil yi na banu. Ma yi o ketz chin txixwil nin kawutz. Kacyakil cun na katxixwij swutzu, yi o yi najlcho lakak tnum kale elnako tzaj lajulu tan paj yi nkajuch kil swutzu, scyuch yi e yi najlche Jerusaln. Kacyakil cun na katxixwij swutzu tuml yi e intanum, yi ate tzaj Jerusaln. 8 Siwl Ta, yi ilu Cawl ketz, max culu skibaj na ja kajuch len kil swutzu nin na katxixwij kacyakil cun scyuch yi e kareyil, scyuch yi e kajcawil nin yi e kamam kate. 9Ta, yi ilu Cawl ketz, na el katxum tetz yi na el kajabu skej, nin na cuyu kapaj, ptzunk na kajuch kil swutzu. 10Poro mast cunin nkaban ketz, na qui nin nkaxom te yolu, nin qui nin nkoc culutxum jak cawlu yi talnaku scyetz yi e chakumu yi e elsanl stziu. 11Cyakil cun e intanum yi e xonl Israel ja chel te pem na qui nin na chixom te yolu. Chastzun te ja nin kacu tkab yi caws, yi tzibant cyen le ley Moiss.j Kapaj nin te ketz na ja kel te pem. 12 Chastzun te ja el cunu te yi yolu yi talnaku scyetz kamam kate, na ja ul jun chin wutzilen il skawutz. Qui otoj na bajij jun echk taklen benen tzin wi munt, chi tanen yi junej yi mbajij tej Jerusaln. 13 Tan yi xtxolbilej ja el cun te cyakil yi tzibant cyen le ley Moiss. Poro yi o ketz qui nin ncu kawutz teru, nin quinin ncyaj cyen cyakil yi echk taklen cachi yi na kaban, na o cun pajol cawl. 14Chastzun te ja ul yi jun kacawsatz tanu. Ej nin ban mbanu yi ntaku kacaws. 15 Ma jalu bin Ta, ilu Cawl ketz, nin na el intxum tetz yi na el kajabu te yi tanumu, chi banaku tan cyelsenel tzaj Egipto.k Ej nin tan yi xtxolbilatz ja jal winin keju sajlen tunintz. Poro yi o ketz ta, inin o ketz tan juchlen kil swutzu. 16 Ta ilu yi Cawl ketz, ej nin chin tzaknak cuninu na na el kabu te yolu. Ma jalu bin cuyeu kapaj. Bneu pawor yi quik chich mas culu skej, nin te Jerusaln. Na yastzun yi teru tanumu, nin yastzun yi juwtz yi chin xan nin yi jatxijt tanu tan xconen teru. Cyakil cun yi e mas nacin na chich len chicul te Jerusaln. Ej nin na chitzan tan yolchen yi quic xac yi tanumu. Poro yi mero bintzi, itz tan ketz kapaj, nin chipaj yi e kamam kate, yi na tzan telsen kej Jerusaln. 17Chastzun te ta, yi ilu Cawl ketz, tbiteu intzi inkul. Nink tzel
g 9:2 Jer 25:11, 12; 29:10. h 9:3 Ja xcon jun jilwutz bechok cyan yi chin txix nin tej chi tanen jun xbuk yi banij tan chi chi tanen sac. i 9:4 Neh 1:5; 9:6-37. j 9:11 Lv 26:14-39; Dt 28:15-68. k 9:15 Ex 20:2; Dt 6:21; Jer 32:20-21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

667

DANIEL9

kajabu te yi calu yi cunak woquin, bantz jalen yi teru keju. 18 Siwl ta, elk bin kajabu swej, nin elk kajabu te yi tanumu yi at biu tej. Xmayink tzaju skej, yi o yi elnako tunin xit. Nin xmayink tzaju te yi tanumu yi cunak woc. Qui na injak yi xtxolbilej tan tu yi quik ketz kil. Ma na tan tu yi banl talmau skibaj.l 19Kajcaw! Ko cheyaju! Tbiteu yi intzi inkul. Cuyu kapaj. Tbit tzaju inyol. Bneu chan yi xtxolbilej bantz jalen keju tu yi kej yi teru tanumu. Ko cheyaju bin ta. Quik tzampon tiemp tan stzawelu yi na chintzan tan jaklen teru, chinch tul in oracin. imban seguir tan nachlen Kataj, nin tan xtxolen cyen yi wil tetz Ryos, tu yi quil yi e intanum. Nchatz ja cu inwutz tetz tan jaklen banl tibaj yi tetz wiwtz yi winin xanil. 21Te yi na chintzan tan nachlen Kataj, nintzun ul xicyin yi ngel Gabriel swej. Yi jun Gabrielatz iten nin iatz yi jun yi nsken jilon swetz. Txant tan tponen yi oril tan paten yi oy tetz Ryos yi na pat-xij lakak cwen kej yi chajol tib yi jun ngelatz tzinwutz. Itzun taltz swetz: 22 Ibin jalu Daniel ja nul tan talchen yi mbi na tzan Ryos tan xtxumlen tibaj atanum. 23 Na yi ncoc tan nachlen Kataj, ja tbit Ryos yi atzi yi akul. Chastzun te ja chinsaj chakoltz tan xtxolen tzatz yi tona sbajok yi echk taklen quib yi majak, na winin na pek Ryos tzawej. Bit tzaj bin yi xtxolbilej yi swale tzatz: 24 Ja bixe oxcal tu lajuj sman tan Ryos tan ticyen squibaj ara atanum, tu yi tnum yi chin xan nin. Yil jepon tamp yi jun tiempatz kalenas tzun tzocopon Ryos tan maklen yi pajol cawlin tu yi juchlen il. Sjalok cuybil ipaj nin scuylok iyapl.m Nin sjalok balaj xtisya tetz ben kej ben sak.n Na yas tzun yi tiemp yil tzel cun te yi echk wutzicy, tuml yi echk yol yi alijt cyen tan Ryos scyetz yi e elsanl stzi i. Nchatz yi temploo, yi cal Ryos, xansok junt tir. 25 Tajwen yil tzel atxum tetz, nin yil tzatij le awi yi xtxolbilej: Yil tzel yi ort tan banlen ban tetz Jerusaln, tajwen tan ticyen juk sman. Ej nin tul yi juk smanatz snucxok yi be tu yi tapij yi at soltej Jerusaln. Poro winin bis okl sbajok tul yi tiempatz. Ej nin jalen yil tzul yi witz ajcaw yi bixbant tan Ryos tajwen tan ticyent oxcal tu cobt sman. 26 Yil tzicy yi oxcal tu cob smanatz, quil cyak wunak kej yi jun witz ajcawatz yi xansant, na copon biyij. Xitok yi tnum Jerusaln tu yi templo cyakun yi e sanlar jun rey yil tzocpon. Yi jun ilatz jalt cuntunin quil yil xetij, chi na ban jun tzanla yi na elul yi quic stziblal. Ej nin quil tzaj yi echk ilatz tu echk oyintzi jalen yil jepon tamp te yi tiemp yi bixbant.p 27 Na yil tzicy yi oxcal tu beluj smanatz tzul junt sman. Nin yil xetij yi witzbil smanatz tzocopon yi jun reyatz tan banlen jun contrat scyuch winin wunak. Poro yil nicyan yi jun smanatz jepon xtxixpul i yi tajtzakl tu yi contrat, na tan cawl i stanek cyakil echk txixwatz yi na pat-xij cyakil kej tu echk oy yi na aklij tetz Ryos.q Nin copon nucul i jun
l 9:18 Neh 9:17-19, 27-28; Sal 51:1-4; Is 54:8, 10; Tit 3:5. m 9:24 Zac 13:1. n 9:24 Jer 23:5-6; Jer 33:14-16. o 9:24 Qui na clarin yi yol hebrey tzonej. Ban na jop yi templo, nka yi altar. p 9:26 Yi tiemp yi bixbant tan Ryos Dn 11:36-45. q 9:27 Dn 11:31; 12:11; Mt 24:15; Mc 13:14.

20 Ja

Yi oxcal tu lajuj sman

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL9,10

668

tajtzakl yi chin xowbil nin, kale na pat-xet echk txixwatz swutz Ryos. Yastzun sbne i jalen cun yi tzul yi tiemp yi bixbant tan Ryos tan toquen cawsen i, stzun yi ngel bantz swetz. bantz tul yi toxin yob yi na cawun tzaj Ciro yi aj Persia, nintzun chajxij cobox xtxolbil tetz Daniel, yi junatz yi na alchij Beltsasar tetz. Yi cobox xtxolbilatz yi chajxij tetz Daniel tul wutzicy tanen, qui chan tzel cun tej. Poro ilenin sbajok, na itz bintzi. Yi xtxolbilasej at quixbel tan telen xtxum jun tetz, poro nintzun oc Daniel tan xtxumlen yi mbi na elepont, ej nin xcye i-tz tej. 2 Itzun mimban wetz, yi in Daniel, te yi nsken wit lajluchax yi jun xtxolbilatz tzinwutz. Ja tzun chimbisun tan. Ox tzun sman mimbantz tan bis. 3 Ej nin tan paj yi bisatz yi atin cunt, qui nin inwan te balaj cumir, na quic chibaj, nin quic win mbaj wan. Nchatz quic perfum mmoc swej jalen yi ticyen yi ox sman bisatz. 4 Ej itzun bantz tul yi junak cyaj kej te yi bajx xaw tetz yi jun yobatz, chon tzun atin wetz stzi yi tzanla yi na biaj Tigris. 5 Te yi atin stzi yi tzanlaatz, nin ben wilol jun yaj yi at-tz. Yi bech tetz i lino cun, nin yi calbil oro cun.r 6 Ej nin yi wankil i, chin txekun nin chi tanen yi yubil yi balaj cub topacio. Yi wutz, winin pakpuchaxen chi tanen jun xlitz. Ma yi bak wutz winin xtxekunen chi na txekun jun kak. Ma yi kab tu yi tkan, winin litzunen chi na litzun yi jun jilwutz chich yi brons cun. Ej nin yi wi i tan yol, chin wi nin na ban, chi na chichin jun coloj wunak. 7Cyal nin jun scyeri yi e yi xomche swej ilon yi jun xtxolbilatz, ntin cun in, na cyakil cun e, e xobtz nin e el ojkuj tan ew ib. 8 Inchuc nin tzun incyajen cyentz tan tilwen yi jun xtxolbilatz. Chin sakt nin tzun mimban tan xow. Nin quict nin inwalor bantz. 9Itzun yi jilonen tzaj i swetz, ninin el incul, nin ja chincu trimp wuxtxotx. 10Te yi coylchin wuxtxotx, ja chinachon tej yi ja oc jun tan intzamlen nin tan wucheyen. Nintzun incyaj cyen cooloktz. 11Sajen tzun tlol i swetz: A jun coloj Daniel, winin na pek Ryos tzawej, txiclijen bin, nin bit tzaj yi yol yi swale tzatz. Ja chin saj chakij tan yol tzatz.s Yi sajen tlol i yi yolasej winin tzun inlucnewen yi injen txiclok. 12 Daniel, quil cxob swetz, stzun i bantz. Na ja tbit Ryos yi atzi yi akul. Na jetz yi axetlen tan xtxumlen yi echk taklen yi chin quixbel tan telen atxum tetz, nin jetz yi bixewen awan tan awoquen juy swutz i, ja tbit i yi awajbil. Chastzun te ja chinsaj chakol tan xtxolchen xol tzatz. 13 Quenin klo wulen, poro qui nin, na yi ngel yi witz ajcaw tibaj cyakil yi amal Persia,t ja oc tan oyintzi swej. Nin junak jun cun kej nchincu makol. Quinin tzun nicy tzaj jalen yi tulen Miguel, jun scyeri e witz ngel cwent Ryos, tan wucheyen. Na inchuc cunin tan oyintzi scyej yi e witz ngel cwent Bayban yi na chicawun tibaj Persia. 14Ibin jalu ja nul tan talchen tzatz yi mbi sbajok scyej atanum sbne opon tunintz, na cyakil yi mawil tul yi awutzicy, na chaj yi mbi sbajok scyej tul yi tiemp yi at tulbil, stzun i bantz swetz. 15 Te yi na tzan i tan talchen yi xtxolbilatz swetz, ajnak cun tunin wetz inwutz wuxtxotx, nin quic nin jun yol na wal nin tetz. 16 Poro jalt cun tunin yi
r 10:5

10

1Itzun

Yi echk taklen yi til Daniel stzi yi tzanla Tigris

Ap 1:13-15; 2:18; 19:12.

s 10:11

Heb 1:14.

t 10:13

Ef 6:12; 1Ts. 2:18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

669

DANIEL10,11

sajen jun tan maclen intzi. Yi junatz icunin jun yaj tanen. Nintzun ben walol tetz yi junt yi at tzinwutz: Wajcaw, ja skej intzi tan xow nin quict nin inwalor at. 17en tzun chinxcye tan yol teru, na quic nin mu tal inwalor at, nin quit na je ul inxew tan paj xow? chinch tzun bantz tetz. 18 Itzun yi jun yi icunin jun yaj tanen nintzun saj i-tz tan inmaclen junt tir. Nin jalt inwalor. 19Sajen tzun tlol swetz: Quil cxob swetz, nin quil sotz acul na na pek Ryos tzawej. Quiwit bin; quiwixk acul; quil cxob! stzun i bantz swetz. Itzun te yi na tzan i tan yol, innach cunin yi tulen inwalor, nin ja chinquiwix tan talchen tetz: Ta, ban bin jilonu, na jalt inwalor tan tbiten yi yolu. 20-21Sajen tzun tlol i swetz: Na pe el atxum tetz yi mbi tzuntz yi atin tzonej? Itz tan xtxolchen xol tzatz yi xtxolbil yi tzibant cyen tul yi liwr yi bintzi nin tetz. Ej nin ntin yil wal cyen tzatz, nicyepon wetz, na nchimben tan oyintzi te yi ngel cwent Bayban, yi ajcaw tibaj yi tnum Persia. Ej nin yil tzaj wi yi oyintzi tuch, tzul junt kacontr, nin itz yi ngel cwent Bayban, yi ajcaw tibaj yi tnum Grecia. Cyal jun na oc tan wucheyen yi na noc tan oyintzi scyej yi e incontratz, ntin cun Miguel, yi ngel yi witz quicylom itetz, yi axwok xonl Israel, stzun yi ngel bantz. tal yi ngel swetz: Yi in wetz ja noc tan cheyen Daro, yi chireyil yi e aj Media yi toquen tan cawun tibaj Babilonia. 2 Ma jalu, tzinchaje yi echk taklen yi jun cun tzelepon cun tej: Chocopon oxt rey tan chicawen yi e aj Persia. Yil jepon tamp yi chitiemp yi oxatz tan cawun, tzocopon junt yi mas tetz mebil chiwutz yi oxatz. Ej nin yil jal winin chamil tan yi tetz mebilatz, tzocopon tzuntz tan majlen klo winin amal cwent Grecia tan cawunen tibaj. 3 Poro yil xon tiemp sjalok junt rey cwent Grecia yi chin aj oyintziinl i. Nin scambaje winin amal benen tzin tan cawunen tibaj. Nin yil cawun i, sbne yi tetz tajbil. 4Poro quil quiwix i tan cawun, na xitok yi tetz cawl nin sjatxlok yi amal chikab cyaj witz sanlar yi e xconak tetz i. Quil tzaklij amal tan toquen cyen jun xonl yi kajtzun reyatz tan cawun. Ej nin yil chicawun yi cyaj sanlaratz tibaj yi jun chin nacinatz quil jepon tan stzamlen yi chamil tu yi balajil chi mban cyen tkab yi kajtzun reyatz. 5 Itzun yi rey yil cawun cwent Egipto sjalok winin tetz chamil tan cawun. Poro junt scyeri e cyaj witz sanlaratz, yil cawun Siria, sjalok mas tetz chamil tan cawun swutz i, nin scawunk tibaj mas amal. 6Ma yil xon tiemp sbixek jun trat chixol yi cob nacinatz tan qui jalen oyintzi chixol, nin tan quicheyal quib squibil quib. Nchatz yi rey tetz Egipto stke yi mel tetz txkel yi rey tetz Siria, bantz jalen tzatzin paz chixol yi cob nacinatz. Poro quil liwrin chitxumun na chicopon biyij yi xnan tu yi tetz chmil scyuch cyakil chimos. 7Poro sjalok jun xonl, yi kajtzun xnanatz, yi aj Egipto yi tzocopon tan oyintzi scyej yi e sanlar cwent Siria, nin stetzaje i yi cyetz chi amal kale na chicyewet quib yi e bajxom. 8 Nchatz mben tcyal cyakil chiryosil yi banij cyan, yi chich cun, tuml winin echk taklen yi oro tu sakal cun. Chon tzun stzopon takun jalen Egipto. 9Poro yil xon tiemp, yi quict oyintzi sbajok chixol yi cob tnumatz, tzopon jun kej yi tzocopon yi chireyil yi e aj Siria tan cambajen klo yi chiluwar yi e aj Egipto. Poro quil xcye scyej, nin spakxok junt tir le tetz tanum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Nchatz

Yi rey tetz jen tzin tu yi rey tetz Egipto

DANIEL11

670

10 Poro yil tzel tiemp chocopon yi e cyajl yi jun reyatz tetz Siria tan xtxumlen junt oyintzi. Nin chocopon tan chimolchen junt coloj sanlar tan cyoquen tan oyintzi. Poro jun scyeri yi e cyajolatz mben scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi le jun amal kale na chicolwit quib yi e aj Egipto. Xcyek i tan chixiten cun, chi na ban jun tzanla yi na elul. 11Tan yi xtxolbilej jepon swutz yi ajcaw tetz Egipto, nin tzelul i tan oyintzi scyuch yi e aj Siria nin xcyek i scyej, na nim cun chixonen yi e tetz sanlar. 12 Poro tan paj yi xcyek yi rey tetz Egipto tan chibiylen cun yi jun chin coloj sanlaratz tetz Siria, stocsaj tib nim tu yi tajtzakl. Poro quil ben kon yi tiemp tan cawun. 13 Na yil xon tiemp tzocopon junt tir yi rey tetz Siria tan chimolchen junt coloj sanlar yi mas nim tcun tajlal swutz yi ban yi bajx tir. Ej nin chiwekxok tan echk balaj macl tan oyintzi scyej yi e aj Egipto. 14 Yil bajij yi xtxolbilasej, chijalok winin ara tanum yi chon ate jak cawl yi rey tetz Egipto yi chocopon tan oyintzi tej, bantz cyelen liwr jak cawl i. Yas tzun chibne tan paj jun visin yi skile. Poro quil chicambaj yi cyajbil na chocopon pres jak cawl yi rey tetz Siria. 15 Ma yil tzopon chireyil yi e aj Siria tan oyintzi te jun lmak tnum cwent Egipto tzocopon tan nojsen xe yi tapij tan cyocomponen tul, nin xcyek i tej. Quil xcye jun tan maklen chamil, tuk yi e sanlar yi at mas chichamil cwent Egipto quil chixcye tan maklen yi e chicontratz. 16 Yi jun chicontratz yi chon sajen jalen Siria sbne i yi tetz tajbil scyej yi e pres yi scambaje. Cyal tzun jun aj Egipto yi snimsaj cul junt tir tan oyintzi tej. Te yi na pakxij yi rey tetz Siria le tetz tanum, chon stzicy, nin scyajk cyen le amal yi na biaj Chin Yuben Nin. Ej nin cyakil cun yil snojk cyen swutz xitok tan. 17Nchatz sweke tib tan benen tan oyintzi tan majlen klo cyakil yi amal cwent Egipto. Ej nin yi tajtzakl i yil xcon, itz yil sbixek jun trat tu yi rey tetz Egipto. Nchatz stke i yi mel tetz txkel yi jun reyatz bantz cambal klo i yi amal. Poro quil scambaj yi tetz tajbil. 18 Tzocopon tzuntz tan oyintzi scyej yi echk tnum yi ate tzi mar, nin xcyek i tej winin. Ej nin tzocopon i tan oyintzi tan telen xtxix junt witz sanlar, poro quil xcye tej. Ma na i tetz xtxix tzelepon. 19Pakxok tzuntz le tetz tanum tan colol tib tul yi echk cal yi bnixnak tan tan colol tib tul. Poro snojk cyen jun taklen swutz yil xcyek tan biylen cun. Ej nin cyal nin nawset bi i. 20 Apart tzun junt tzocopon tetz xel tan cawun. Ej nin mben chakol jun tan telsen alcawal benen tzin, bantz jalen yi tetz riquil. Nin yil tzel cobox tiemp copon biyij yi jun ajcawatz. Poro nketz tul oyintzi lquimet. 21Yil quim yi junatz tzocopon junt yaj tan cawun, yi chin juntlen nin tajtzakl. Quic nin klo tocbil i tetz rey, na quic nin mu xac. Tzocopon i tetz ajcaw tan tu yi chin subul nak nin i. 22 Tzocopon i tan chixiten cun cyakil yi e contr yi chocopon klo tan maklen wutz. Nin copon biyol yi witz ajcaw yi nsken bixe chitrat tuch. 23 Nchatz tzocopon tan chisublen cyakil yi e tamiw i, yi nsken bixe jun chitrat tuch. Ej nin mpe qui tunin kusij yi tnum kale na cawunet i sjalok winin tetz chamil tan cawun, nin mben loon yi tetz cawl benen tzin. 24 Qui nin tzun tzicy scyetz yi e wunak yil tzoc i tan majlen yi echk balaj luwar. Ej nin tzocopon i tan banlen echk taklen yi qui otojk na ban jun sajlen tunintz, na tzocopon i tan jatxlen cyakil yi echk taklen yi scambaje scyetz yi e tetz sanlar. Ej nin sjoye i puntil tan chixiten klo echk quiw tnum. Poro tetz cobox ntzi tiemp sbne i yi xtxolbilasej. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

671

DANIEL11

25 Tan tu yi at chamil, nin yi quil xob tetz jun, mben i tan oyintzi te yi chireyil yi e aj Egipto. Sjalok jun chin coloj sanlar i tan cheyen. Ma yi rey tetz Egipto qui nin lxob tetz, na nchatz i tetz, sjalok jun coloj tetz sanlar yi chin cham nin e, nin chocopon tan oyintzi te yi ajcaw tetz Siria. Poro copon subij yi rey tetz Egipto cyakun cobox. Chastzun te quil xcye i te yi contr. 26 Na iten nin e xtxocum, yi na chiwan xlaj, chocopon tan sublen cun yi rey tetz Egipto. Chastzun te chiloonk yi e tetz sanlar nin winin e chiquimok. 27chicolek yi cob ajcawatz tan waan tan jalen klo tzatzin chixol. Poro nkeratz sbne na chisube quib squibil quib. Scyale winin wi cyak. Poro cyal nin jun scambaje yi tajbil yi na chiwutz quen tej, na ntaxk opon yi tiempil tan jalen tzatzin paz. 28 Yil pakxij yi jun rey tetz Siria le tetz tanum, mben tcyal winin mebil yi scambaje scyej yi e aj Egipto. Ej nin yil pakxij i, tzocopon tan oyintzi scyej yi e yi bnixnak chitrat tu Ryos,u yi trat yi chin xan nin. Poro sbne yi tetz tajbil scyej, kalenas tzun lpakxij le tetz tanum. 29Yil jepon yi kejlal yi txumijt, mbent coxol tib junt tir cwen tzin tan oyintzi scyuch yi e aj Egipto. Poro quil xcye scyej yi e contratz chi mban te yi bajx tir. 30Na chopon jun coloj sanlar cwent Roma yi chon najlche toquen tzin tan xiten cun. Yi jun coloj sanlaratz chon chul tcul barc tan oyintzi. Ma yi e sanlar tetz yi rey tetz Siria, chelepon ojk chiwutz na winin chichamil tan oyintzi. Tan paj yi xtxolbilatz, chichok cul yi rey tetz Siria scyej yi e tanum Ryos. Ej nin che xconse yi e yi ja cyaj cyen quilol Ryos tan bnol i yi tetz tajbil scyej yi e yi chon kuklij chicul te Ryos. 31Chocopon yi e tetz sanlar tan telsen kej yi cal Ryos, na chimake yi oy yi na pat-xij cyakil kej swutz yi cal Ryos nin tzocopon tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin le jun amalatz yi chin xan nin.v 32 Yi jun reyatz xconk putzpuj yol tan tan chisublen yi e yi squile cyen yi chitrat tu Ryos. Ma yi e yi na cyek chi Ryos quil cyak quib nin chocopon tan oyintzi tej. 33Ej nin yi e yi chusij che te yol Kataj chocopon tan chichuslen winin wunak. Poro chicopon biyij. At e yi chitzeok takon chicontr, nin at e yi tzelepon majij cyakil chimebil. Ej nin at e yil chiben pres chixol awer wunak. Poro yi jun ilatz tetz cobox ntzi yob sbne. 34Yil xetij echk ilatz chocopon cobox tan quicheyen atanum, poro ntin tu tan paj yi at na chiwutz cyen tej. 35Nchatz chocopon tan chibuchlen cobox scyeri e chusul cyetz atanum. Poro tan paj yi buchben cyetz mas tcun chiquiwixk tkab Kataj nin chocopon tetz tzaknak cun. Yastzun sbajoktz jalen yil jepon tamp yi tiemp yi bixbant tan Ryos.

36 Itzun yi rey tetz yi amal jen tzin, sbne yi tetz tajbil quib yi na icy tcul. Nin stocsaj tib mas nim chiwutz alchok ryos.w Ej nin tzocopon tan talchen cachi yol tetz yi mero Ryos. Xtxaconk i te cyakil yil sbne jalen yil tzoc Ryos tan cawsen. Na cyakil yi bixbant tan Ryos tzelepon cun tej. 37Yi jun reyatz quil tek chi siquier jun ryos mpe ik chiryosil yi e tetz cyex nka yi jun yi na el cyalma yi e xnan tej.x Quil tek chi yi jun reyatz alchok ryos, na stocsaje tib i nim
u 11:28 x 11:37

Yi witzbil rey yi at tulbil (2Ts 2:3-4)

Yi e judiy. v 11:31 Dn 9:27; 12:11; Mt 24:15; Mc 13:14. w 11:36 Alchok ryos 2Ts 2:3-4. Yi tajbil cyakil yi e xnan xonl Israel itz yi nink tzitzij yi Mesas scyej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL11,12

672

tcun swutz alchok ryos. 38 Ntin cun stke kej yi ryos yi taw oyintzi. Stke i kej yi jun ryosatz yi qui ocnake yi e mam te tan taklen kej. Ej nin stoye winin echk oy tetz, chi tanen oro, sakal, tu echk balaj cub yi winin jamel. 39Chixconk e awer nak tan yi apart chiryosil tan quicylen yi echk amal kale na chicolwit quib yi e tetz sanlar. Ej nin yi jun reyatz stke chikej cyakil yi e yi scyake kej i. Nchatz stke i yi cyakun tu balaj txotx scyetz. 40Poro yil jepon tamp yi tiemp yi jun reyatz tzocopon yi chireyil yi e aj Egipto tan oyintzi tej. Poro yi i tetz tzelul tan chiculchen. Chon cun sbne i tan oyintzi scyej chi na ban jun chumam cyekek abal. Mben i tan oyintzi cwen tzin nin snojk cyakil yi amal tetz cwen tzin tan tan echk caret tetz oyintzi, scyuch sanlar yi ateen tej chej. Nchatz cyakil yi stzi mar snojk cun tan echk barc yi na xcon tan oyintzi. 41Nchatz tzocopon i le amal yi na biaj Chin Yuben Nin, nin chiquimok winin wunak tan. Poro yi e aj Edom scyuch yi e aj Moab chiclaxok. Nchatz winin amal cwent Amn sclaxok tkab. 42Poro yi e tetz sanlar scyetzaje winin amal. Siquier nink clax yi nacin Egipto chikab. 43Cyakil chimebil yi e aj Egipto tu cyakil chioro tu sakal tzelepon chimajol. Nchatz sbajok te yi tnum Libia tu yi tnum Etiopa. 44Poro yi jun ajcawatz stbite jun stziblal yi chon tzul jen tzin tu telen tzin. Yi jun stziblalatz xcyek tan xowsen i nin tan taklen chich culal tetz. Pakxok tzuntz tan chibiylen cun klo cyakil yi e contratz. 45Bnixok yi tetz campament le amal yi at xol yi mar tu yi wiwtz yi chin xan nin, yi chon at cwent yi amal yi na biaj Chin Yuben Nin. Chon tzun squimok i-tz tul yi jun amalatz, na cyal jun tzocopon tan cheyen. bajij yi xtxolbilasej, jepon txiclok Miguel,y yi witz ngel yi quicylom cyetz yi ara tanum. Chin bisbil nin tzun sbne yi jun tiempatz,z na qui otojk ja bajij yi echk taklenatz chixol wunak sajlen tunintz. Poro yil tzicypon yi tiempatz chiclaxoka cyakil yi e atanum yi tzibant chibi tul yi liwr Ryos. 2 chitzok winin e quimnake.b chitzok tan cyetzal yi itzajbil tetz ben kej ben sak. Poro nchatz winin e chitzok tan tijlen chicaws tetz ben kej ben sak yi chin xowbil nin. Chin txixwil nin sbne tetz cyetz. 3 Ma yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, yi e yi ocnake tan chichuslen winin wunak tan chixomen te yi balaj be yi jicyuch tej, chitxekunk chi tanen yi txumlc lakbal. Ej nin chitxekunk tetz ben kej ben sak. 4 Ma aatz Daniel, cyal tzawal wit yi echk taklenej ma na na waj yil tzoc jun seyd tanen te yi liwrej. Na waj yil jopxij jalen yil jepon yi witzbil tiemp. Te yi jun tiempatz chixonk winin wunak benen tzin wi munt. At e yi oquen chibne, nin at e yi elen chibne tan jalen cyajtzakl te yi mbi sbajok tul yi jun tiempatz, stzun yi junatz ban swetz.
y 12:1 Yi yol jepon txiclok le hebrey itz amad. At na ban cuntz na elepont smake tib te yi na tzan jun tan banlen, nka take cuntz. Ej nin yastzun yi puntil yi ja xcon cyakun yi e traductor tul: Jue 7:21; Jos 10:13; 2S 2:28; 2R 4:6; tu 12:13-17. At e yi na cyal yi tul Dn 12:1 amad na elepont: yi stambaj tib Miguel te yi tetz munl. z 12:1 Tiempatz Mt 24:21; Mc 13:19; Ap 7:14. a 12:1 chiclaxok Ro 11:25-26; Is 59:20. b 12:2 Job 19:25-27; Mt 25:46; Jn 5:29; 1Co 15:51-52. c 12:3 Mt 13:43; 1Co 3:13-15. d 12:4 Jun jilwutz pupu yi na xcon tan joplen cun jun cart nin quic cuj tan jakxen tan alchok scyetz junt. Ap 22:10.

12

1Yil

Stzajsbil wi tircun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

673

DANIEL12

yi in wetz yi in Daniel nintzun ben wilol cobt yaj yi txiclche-tz stziak yi tzanla Ulay. At tzaj jujun lakak xlaj. 6 Benen tzun jakol jun scyeri cobatz tetz yi jun yi wekon tib tan balaj bechok, yi lino cun, yi txiclij tibaj yi a. Itzun taltz: Tonal tzaj wi yi echk taklenej yi chin xowbil nin sbne? 7Jen tzun tkol yi jun yajatz yi kab tcyaj tan chajlen yi sak cun swutz Ryos yi xtxolbil yi stale i. Nintzun taltz: Yil tzicy ox yob tu nicy,e nin yi nsken xit chichamil yi e tanum Ryos, kalenas ltane cyakil echk taklenatz, stzun yi jun ngelatz bantz. tzun wit cyakil yi ntal i, poro quic nin mu tal nink mel intxum tetz. Benen tzun injakoltz tetz: Ta mbi sbajok yil tzaj wi yi jun tiempatz? 9Sajen tzun tlol i swetz: Daniel, quic awoclen tej. Na cyakil yi xtxolbil te yi mbil sbajok tajwen tan tewen jalen yil jepon tamp te yi jun tiempatz. 10Tan yi quixcuj yi chitije yi e atanum sjalok winin e yi chocopon tetz balaj. Chin skoj nin sbne cyalma. Ma yi e malnak chibne nin yi cyetz cyajbil,f nin quil tzicy scyetz yi mbi lbajij scyej. Poro yi e yi tzaknak cun cyajtzakl tzelpon chitxum te cyakil yil sbajok. 11Yil tane yi paten txixwatz nin yil tzocopon yi jun taklen yi chin xowbil nin le cal Kataj, tajwen tan ticyen jun mil tu cob cient tu jun mutx tu lajuj kej (1,290).g 12 Ban cyeri yi e yil kuke nin chicul te Kataj jalen yil tzicyepon jun mil ox cient tu junak olaj kej (1,335), jetz yi telen ticylen yi paten yi txixwatz tibaj yi altar.h 13 Poro yi aatz Daniel quiwit, jalen yil quim, na cujek nin citzok junt tir le witzbil kejlal tan awetzal yi jalaj atxotxi yi tzaklok tzatz, stzun yi jun yajatz bantz.
8 Ja

5 Ma

Yi benen jakol jun ngel yi tonal tzaj wi yi quixcuj squibaj yi e xonl Israel

Yi benen jakol Daniel yi mbil sbajok yil tzaj wi yi ox yob tu nicyatz

e 12:7 Dn 7:25; Ap 10:5; 12:14. f 12:10 Ap 22:11. g 12:11 Dn 9:27; 11:31; Mt 24:15; Mc 13:14. At e yi na cyal yi yas tzun na elepont yi yol hebrey tzonej. Itz yi tan paj yil chixom winin e judiy te yi anticristo, quit tzun tzoc yi witz ngel Miguel tan quicheyen. Sileju 2Ts 2:6. h 12:12 Nchatz yi junej qui na lajluchax skawutz yi mbil sbajok, poro tajwen yi quil cabej kacul te Ryos jalen yil tzicyepon jun tiempatz. i 12:13 Jn 14:2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Oseas, i jun scyeri elsanl stzi Ryos yi xconak tan Ryos mas waxak cient yob te yi ntaxk itzij Jesucristo. Te yi jun tiempatz yi nacin tetz Israel nsken chijatx quib. At lajuj kuj yi ja xom chiwi te yi rey Jeroboam, yi cyajl Luwiy. At na bant cun na xcon yi yol yi e aj Israel, nka yi yol yi e xonl Efran, nka yi yol yi e aj Samaria, poro iten nin kujas yi na alchij Reino del Norte scyetz. Ocnak Oseas tetz elsanl stzi Ryos chixol yi e aj Israelatz, te yi tiemp yi at tzaj Jeroboam tetz chireyil. Ej nin Samaria bi yi lmak tnum kale atit yi najbil Jeroboamatz, nin kale cawunet i. Ej nin yi e xonl Efranatz yi e ben xomok scyej yi e aj lsraelatz yastzun yi jun kuj yi at mas chixonen nin yi mas cham tan oyintzi chixol. Ma yi e aj Jud scyuch yi e xonl Benjamn, yastzun yi cobt kuj yi apart chireyil, nin yi na chibiaj yi Reino del Sur. Yi Oseas tu yi txkel ja chixcon tan Ryos tetz jun elsawutzil, tan chajlen yi en quitanen yi coblaj kuj yi e xonl lsraelatz swutz i.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 13) na chaj yi en cun ban Oseas tu txkel. Itz jun eltzaj wutzil te yi en cun tzocopon Ryos tan chimoxen tzaj yi e tetz tanum junt tir. Yi cap wekl (Cap. 413) na chaj sketz yi en ban Oseas tan maklen klo chiwutz yi e aj Israel te chiyapl. Yi toxen wekl (Cap. 14) na chaj sketz yi en cun ban yi toquen Oseas tan chimoxen yi e aj Israel tan chipakxen tzaj tkab Kataj, nin yi mbi cun sbajok yil chibansaj quib tu Ryos tzantzaj. Yi najal Oseas

yol Kataj Ryosej yi opon twi Oseas, yi cyajl Beeri, te yi tiemp yi chicawunenlen yi e rey Uzas,a Jotam,b Acaz,c tu Ezequasd squib yi e aj Jud. Nin nchatz te yi tiemp yi na cawun tzaj Jeroboame cyajl Jos, tetz chireyil yi e aj Israel. 2 Xeten tzun Kataj Ryos tan talchen tetz Oseas yi xtxolbil yi stale i scyetz e aj Israel: Yi wetz intanum nicun e chi jun xnan yi aj bnol tetz, na ja chin cyaj cyen quilol. I bin jalu ban cben tan awumewen tu jun xnan aj bnol tetz, nin ban jal anitxa tej. Chocopon tzuntz tetz tal jun witz bnol tetz. 3 Tumewen tzun Oseas tej jun xnan yi na biaj Gomer, mel Diblam nin tzun oc lacpuj jun ni-tz tej. Xicy tzun ban te yi niatz yi ul itzok tej. 4Tlol tzun
a 1:1 2R 15:1-7; 2Cr 26:1-23. 18:1; 20:21; 2Cr 29:132:33. b 1:1 e 1:1

1Je

2R 15:32-28; 2Cr 27:1-8. 2R 14:23-29.

c 1:1

2R 16:1-20; 2Cr 28:1-27.

d 1:1

2R

674
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

675

OSEAS1,2

Kataj Ryos tetz Oseas: Ban tzoc bi yi ni awan tetz Jezreel,f na txant cuntu tan woquen tan taklen chicaws yi e xonl kajtzun rey Jeh, tan paj yi jun coloj wunak yi e baj quimsal le amal Jezreel. Nin nocpon tan xiten cun yi cawl yi at tkab yi tnum tetz Israel. 5Nchatz tul yi jun kejatz nocpon tan xiten cun yi e sanlar tetz Israel, chij Kataj Ryos bantz. 6 Jen tzun tekal Gomer pwokil junt ni. Xun tzun ban te junt niatz. I tzun tal Kataj Ryos tetz Oseas: Ban tzoc bi yi ni awan tetz Lo-ruhama,g na quit tzel inkajab scye yi e aj Israel, nin quit tzincuy chipaj. 7Ma yi e xonl Jud, tzelpon inkajab scyej, nin chiclaxok wan, yi in wetz yi in chitaj, yi chiRyosil. Poro quil chiclax wan takon echk macl chi tanen coxbil flech nka spar. Ej nin quil noc tan chiclaxen takon jun oyintzi. Nin quil chixcon sanlar wan yi ateen tej chej.h 8 Yi telen tal ni Lo-ruhama te xtxutx, nin tzun oc lacpuj junt ni te yi txkel Oseas. Xicy tzun ban te junt niatz yi ul itzok. 9Tlol tzun Kataj Ryos tetz Oseas: Tzoc cyen bi yi ni awan tetz Lo-ami,i na yi axwok itetz nketzt axwok intanum jalu, nin yi in wetz nketzt in iRyosil jalu.
10

Tzopon jun kejlal yi chipucunk yi e xonl Israel chi tanen yi tajlal yi samlicy yi at tzi mar.j Ej nin cyal jun nink xcye tan tajlen chixonen. Ej nin tul yi amalej kale walnak yi inyol tzitetz: Quibixwok tetz wajal, swale tzitetz: Axwok jun coloj inmel incyajl, yi in wetz yi in iRyosil, yi bintzi nin itz in.k 11 Ej nin chimole quib yi e xonl Jud scyuch yi e aj Israel nin sbixek jun ntzi chireyil cyan. chipakxok Jerusaln. Chitzajok benen tzin wi munt. Nin spucunk chiwutz, nin chumbalaj nin sbne yi jun tiempatz, yi na biaj Jezreel.l 1Ej nin scyale tzuntz squibil quib: O len tanum Kataj Ryos jalu. Nin yi e xnan scyale: Na el kajab Kataj Ryos skej jalu.
Yi e xonl Israel nicun cyajtzakl swutz Ryos tu tajtzakl jun xnan yi ja cyaj tilol yi chmil nin yi tzocpon cawsen tan paj

Yi sjalok yi banl Kataj squibaj yi e xonl Israel tzantzaj

je yol Kataj Ryosej: Nquenwok tan xotxlen itxu!m Xochwok i, na nketzt wuxkel jalu, nin nketz in chmil i jalu. Nink ltil cyen yi tajtzakl tan joplen inwutz! Nink lchel yi e tuchatzn tej cul! 3 Nin ko quil sban, cupon tzun intzekbaltz chibanak yi tulen itzok, yi txanl cuntu bantz telen xtxix.o Tzocpon i wan chi jun amal yi chin skej nin, kale quiclet mu abal, nin nocpon tan biylen cun tan sak tzi. 4Ej nin quil tzel inkajab scyej yi e nitxajil, na ja chijal tan yi jopol wutzajin. 5 Na yi chitxu ja cay tib tetz alchok. Nin ja el kej i tzinwutz yi tlol: Nchimben tan chijoylen wuch na scyake inwa tu wuca, nin scyake innok tu balaj lino tu aceit, nin scyake balaj win swetz.p
2R 10:11. g 1:6 Lo-ruhama na elepont yi jun yi cyal na el kajab tej. h 1:7 2R 19:35; Zac 4:6. Lo-ami na elepont nketz e intanum. j 1:10 Gn 22:17. k 1:10 Ro 9:25, 26. l 1:11 Jezreel na elepont jun awal ujul. Poro yi xe yi ajtzakl itz, yi tzocopon Ryos tan bixbajen Israel le tetz amal. 2S 7:11b-16; Ez 37:22; Os 3:5; Is 9:6, 7; Am 9:11; Miq 5:2. m 2:2 Yi yol itxu na elepont cyakil yi e wunak xonl Israel. n 2:2-5 Ez 16:8-63. o 2:3 Is 47:1-3; Ez 16:37-39; Ap 17:16. p 2:5 Jer 2:23-25; 3:1-2; Os 4:12-14.
i 1:9 f 1:4

2 Poro

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS2

676

6 Tan tu yatz tanen nocpon tan tocsen txix tul be, nin tzocpon jun pem wan soltej i. Bantz quit ljal puntil be tan. 7Mben xomok tan chijoylen yi e tuch, poro quil jamelan. Tzocpon tan chijoylen, poro quil jal banl scyej. Stale tzuntz: Ban tcun chimpakxij te yi bajx wuchmil, na chumbalaj nin wutanen yi atin tzaj tej, swutz yi jalu, chij sbne. 8 Poro lastum yi qui nin pujx tan yi itz in akon yi ixin tu yi taal uva tu aceit tetz. Nin yi in pucsanen yi oro tu sakal yi nxcon takun jalu tan toyil tetz yi ryosilatz, yi e Baal. 9Chastzun te nocpon tan majlen len yi ixin tu yi taal uva yil tzucul tiemp tetz cosech. Nin tzelpon inmajol yi nok, tu yi lino yi waknak tetz tan joplen yi xtxixl. 10Nin slajluchaxk yi tetz xtxixl wan chiwutz yi e tuch, nin cyal jun xcyek tan colchen tinkab. 11Nocpon tan xiten yi tzatzin paz yi at tuch, nin stzajk yi echk kej wan yi na bajij tuch. Nchatz xitok yi echk tzatzin yi na bajij yi na jeul yi acaj xaw, tu cyakil yi echk kej ujlen, tu cyakil echk tzatzinq yi na bajij tuch. 12 Ej nin nocpon tan potzen yi echk cojbil yi uva cun tu yi echk cojbil yi ib cun awij swutz, na je na talej: Tircun yi incosechej, itz yi inchojon yi ncyak yi e wuch swetz. Poro yi in wetz nocpon tan xiten cun cyakil yi echk amalatz, nin xtze tu tzitzok wan tul, nin tircun yi cosech sbajk cyakun yi e smaron txuc. 13 Nocpon tan cawsen tan paj yi jun coloj tiemp yi mmoc tan paten insens chiwutz echk ryosil yi banij cuntu tanen, na nin cu wekol tib, nin ja xcon echk xmalkab tu uwaj tan tan yubsen tib yi benen xomok scye yi e tuchatz, ma yi in wetz, ja chin cyaj cyen tilol. Jun cun yol tzincawse, na yi in, in Ryos, nin na nel cun te inyol.

je tzimbneej: Tzul jun tiemp yi nocpon tan moxen yi xnanatz, nin mben incyal le jun amal yi tzinunin tu, nin nocpon tan maysen cul. 15 Ej nin swake junt tir echk balaj cosech scyetz. Swake uva, nin jepon intxixpul yi jocoj yi na biaj Acorr tetz jun amal yi at chichiw tej tan jalen tzatzin. Cyakil e, chibitzink chi banake tentz. chibitzink chi banake yi cyelen tzaj liwr jak chicawl yi e aj Egipto. 16 Ej nin tul yi jun tiempatz yi at tulbil, scyale swetz: Ilu jun coloj wuchmil. Nin quit cyal junt tir: Yi ketz kapatrn itz Baal. Jun cun sbajok yi xtxolbilasej, na yi in wetz in Ryos nin na nel cun te inyol. 17Quit chinawsij chibi yi echk ryosatz yi banij cuntu quitanen, na quit xcon scyetz. 18 Yil tzul yi jun kejlalatz tzimbne jun trat scyuch yi e smaron txuc, nin scyuch yi e txuc yi na chixicyin, nin scyuch yi e lubaj, tan quit chiloonen yi e intanum. Nchatz copon inxitul yi echk macl tetz oyintzi chi tanen echk coxbil flech tu spar, na quit lbajij junt oyintzi scyej. Nin chujek nin quit chixob tetz jun chicontr. 19Axwok xonl Israel cxocpon tzun woktz wan tetz wuxkel tetz ben kej ben sak, junit skabne swutz yi ley. Tzinchaje yi lok ib tzitetz, na yi in wetz winin na el tokl incul tzitej. 20Cxocponwok junt tir tetz wuxkel nin quil cxel te incul. Nin tzelpon itxum tetz yi jun cun in itajcawil. 21Jun cun yol na walnin: Tul yi jun tiempatz yi at tulbil swake cyakil yi na ijak swetz. Swake yi abal tetz yi cojbil, nin yi cojbil swutzink tan balaj ujul. 22 Chumbalaj nin sbne yi triw, nin chumbalaj nin sbne yi cosech uva, tu echk
q 2:11

14 Poro

Ilen nin spekok Kataj scyej yi e xonl Israel

Is 1:12-14; Am 5:21-23.

r 2:15

Acor na elepont sotz culal. Jos 7:26; Is 65:10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

677

OSEAS2-4

cosech tetz oliw. Yastzun sbajok yil cxocwok tan cuchen ibanl swetz, na in Jezreel,s yi awal ujul tanen. 23 Nocpon tan ibixewen tul yi itetz iluwar, tan jalen wetz inkej. Ej nin tzelpon inkajab tzitej yi axwok yi na alchij: Yi eatz, yi cyal na el kajab scyej. Nin swale tzitetz: Axwok intanum. Nin yi axwok itetz tzitale swetz: Yi ilu teru Ta, ilu kaRyosil. itzun yi telen tiemp, nin tzun tal Kataj Ryos swetz: Quilok tan joylen junt tir yi awuxkel,t nin ban tzacyaj tzaj junt tir tzawej, tan chajlen tetz yi winin na cpek tej. Quic na ban yi ko ja tak tib scyetzak yaj. Banaj yi xtxolbilej, na itz jun elsawutzil tetz yi in wetz, na in iRyosil yi winin na chimpek tzitej. Wech na ja choc yi e axonl tan loken wutz echk ryos, nin tan toyen echk balaj oy scyetz chi tanen torta yi na bnix tan wutz uva yi skejt, poro ilenin na chimpek tzitej, stzun Kataj Ryos ban swetz. 2 Ja tzun inlok junt tir yi wuxkel, tan olaj pial sakal tu ox cient tu junaklaj litr cebada. 3 Itzun waltz tetz: Tajwen tan acyajen swej tetz jun coloj tiemp, yi ntaxk kawitbej kib. Nin quil tzawak awib tetz junt. Nchatz yi in wetz, quil tzinjopu awutz tej junt xnan. 4 Yi jun xtxolbilatz na elepont, yi quit jal jun chireyil nka jun witz cyajcawil tetz winin tiemp. Quil jal puntil tan cyoyil chitxixwatz, nin quil jal yi bech tetz pale yi na biaj efod kale atit yi cob tal ne cubv yi chin xan nin. Nchatz quil jal yi bech tetz jun pale. Nin quit jal jun ryos yi banij cuntu xeak chical. 5 Ma na yil jepon tamp yi jun tiempatz, cyosaje quib juy nin chipakxok tan chixomen swej,w yi in wetz yi in Jehov, yi chiRyosil. Ej nin chixomok te chiReyil, yi jun xonl kajtzun rey Luwiy. Na tul yi witzbil tiemp chocpon tan taklen inkej, nin chitzatzink te chibanl yi swake scyetz. jun coloj aj Israel quibit tzaju yi yol Kataj Ryos. Ja xetij jun oyintzi tan scyeju, yi eu yi najlcheu le amal cwent Israel. Na quit na chibanu jun ban squibil quibu, nin quit na chipeku tej i, nin qui na cyeku chi. 2 Ma na ntin suken echk yol cyanu yi qui na chel cunu tej. Ntin lajil na chiyolu. Eu cun biyol nak, nin eu cun alkom. Eu cun aj jopol wutzaj nin aj oyintzi, nin qui na chitaneu tan chibiylen wunak. 3 Tan tu yi xtxolbilatz winin na chibisun cyakil e wunak tul chitnumilu, nin quit na jal puntil cyan tan chicolol quib. Nchatz yi e smaron txuc scyuch yi e txuc yi na chixicyin, scyuch yi e txuc yi najlche xe mar, winin chisotzen tircun. yol Katajej: Yi axwok pale bant cun yi quil cxocwok tan talchen yi paltil junt! Na yi oyintzi itz ntin skaxol tzituch. 5Skejl cun nocopon tan ixiten, nin nchatz lakbal chinxite yi e elsanl intzi. Icyakil cun tuml itxu tu ixonl
s 2:22 Jezreel ban xmayu nota tetz versculo 1:11. t 3:1 At traduccin yi na tal yi itz junt xnan yi witz bnol tetz poro tan yi contexto, itz lo Gomer yi txkelben Oseas. u 3:3 Na lo elepont yi tzicypon jun coloj tiemp yi ntaxk ljal yi tzatzin chixol Ryos scyuch yi e xonl Israel. v 3:4 Yi cob tal cubatz na biaj Urim tu Tumim nin xconak cyakun yi e witz pale tan telen chitxum te tajbil Ryos. w 3:5 Zac 12:10; 13:1.

1Ej

Oseas tu yi xnan yi jopol wutzaj

1Eu

Yi oyintzi yi at chixol Ryos scyuch yi e aj Israel

4 Je

Yi tlol Ryos yi at len quil yi e pale

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS4,5

678

chixitokwok wan. 6 Lastum yi e weri intanum, na tan ipaj na chixon tul tzotz wutzil; nin na chiben tul il; nin na chixit. Na yi axwok itetz yi axwok pale, qui na ijoy yi balaj ajtzakl. Chastzun cxelpon tzun lajun te imunl, na ja el yi inchusun te icul. Nin quit tzun tzul txakx tincul tan taklen chibanl yi e ixonl, scyuch yi e imam, yi xomt che tzaj. 7Axwok pale, yi chuyen itajlal, nchatz ja chuy itil tan yi echk taklen ploj yi na iban tzinwutz. Chastzun te quit lwak ikej ma na tzelpon itxix wan. 8 Na cxriquinwok tan tu yi na chijuch yi e intanum quil. Chastzun te winin na cxtzatzinwok yi na chijuch quil yi e wunakatz. 9Poro swake icaws cyakil cun axwok pale, nin nchatz swake chicaws yi e intanum tan tircun yi echk taklen cachi yi na chiban. 10Na jun cun ja cyaj cyen itilol loken inwutz. Cxwankwok, poro quil noj icul. Tziloke wutz junt txakajt ryos tan pucsen klo iwutz, poro juncun quil pucun iwutz, chij Kataj. yi jopol wutzajin tu yi xcalain, na xit tajtzakl jun yaj. 12 Poro yi axwok intanum na cxtzanwok tan jaklen itajtzakl chiwutzak yi echk ryos yi tze tu. Nin na xcon echk tal xlem tze itan tan swertin. Tan tu yi na el italma scyej yi echk ryosatz, na cxubsij. Nin yi na cxomwok scyej, na icolcyenwok yi in, yi iRyosil. 13 Na na cxocwok tan paten insens scyetz, wiak echk wutz tu echk juwtz, nin iten nin na ibanwok tzakak mujil echk wi bakch nin tzakak echk wi tze yi winin xak. Nchatz yi e imel at len cyuch nin yi e itlib e len cun jopol wutzaj. 14Poro quil noc tan chicawsen tan yi quilatz, na axwok chajol tetz scyetz. Na yi na itoy yi itxixwatz, nchatz na iwitbej itib scyuch yi e xnan yi ate-tz tan banlen tanen chimunl le chityoil yi echk chiryosilatz. Tan yi xtxolbilatz ja cxbenwok tul il, na quic itajtzakl. 15 Axwok aj Israel jun cun yol ja ijop inwutz, poro yi e aj Jud ban cyetz, na txen chixom te itajtzakl. Quit tzun cxbenwok le amal Gilgal nka Bet-avn. Nchatz quil tzinawsajwok imbi tan chatz tu, tan xconen tetz quiwel iyol yi nketz bintzij. 16 Na yi axwok itetz, chin tzetzuj nin te italma, chi stzetzal tajtzakl jun ne tor yi chin pajol cawl nin. Chastzun te quil wak amal tzitetz tan iwanen tul jun amal yi txax wutz tanen, chi na chiban e tal cner yi chin culutxum nin e. 17-18 Lastum axwok xonl kajtzun Efran, na ja cxomwoknin tan loken chiwutz echk ryos yi banij cuntu quitanen. Nicun mmibanwok chi cobox kbarel yi na chicu trimp tan paj yi a yi at chiwi. Cyakil nin kej na ijop inwutz scye yi echk iryosilatz. Winin na cxpekwok tan telen itxix, swutz yi jalsen ikej tzinwutz. 19Chastzun te tzul jun chin salchcam wan tanen, tan imaslen len swutz iluwar. Tzelpon tzun itxix tan paj iyaplatz. 1Ma jalu axwok pale nin axwok aj Israel bitwok tzaj inyolej. Nchatz bitwok tzaj axwok witz ajcaw tetz tnum, na xetok xtisyain wan tzitej, na cunnak jun patx itan tan chixubsen yi e wunak le amal Mizpa. Nin jalen yi wiwtz yi na biaj Tabor ja bnix jun leb itan tanen, tan chichoblen yi e weri intanum. 2 Nicun yi jak bnix jun chin jul itan, le amal yi na biaj Sitim tan chibensen yi e tal prow wunakatz tul. Ej nin tan yi echk itajtzaklatz nocpon tzuntz tan icawsen cunin. 3 Yi axwok xonl Efran na el intxum tetz yi en itanen. Nchatz axwok aj Israel na el intxum tetz itxumun. Na yi axwok xonl Efran
11Tan

Junt len cyajtzakl yi e aj Israel yi na chilok wutz junt ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

679

OSEAS5,6

nicun itanen chi jun aj bnol tetz. Nin yi axwok aj Israel, ja tzilin italma tan itxumun. 4Ma jalu tan paj yi echk taklenatz yi na ibanwok, quit na aw pakxen itan swej. Lamij itajtzakl tan yi iyapl. Chastzun te qui na cxoc culutxum jak incawl yi in wetz yi in iTaj Jehov. 5 Na lajluchax yi at len itil, tan tu yi na itocsaj itib nim tu itajtzakl. Axwok jun coloj xonl kajtzun Efran, ja cxje trimp tan paj iyapl. Ej nin lastum yi e aj Jud, na nchatz e, chiben tul il tan ipaj. 6 Bintzij, na ijoywok puntil tan maysen incul tan echk tal ne cner tu ne tor. Poro quic rmeril na ja cyaj cyen wilol axwok jalu. 7Yi itoquen tan joylen junt iryosil, ja ijopwok inwutz tanen. Ja jal initxajil poro nketz in chitaj. Chastzun te yil je ul yi acaj xaw cxbenwok pres tuml cyakil imebil chikab junt jilwutz wunak. scwen echk chun, yi tuc cner, le amal Gabaa tan talchen yi txant tan xeten jun chin oyintzi! Nchatz cuken echk chun le amal Ram! Chijek casun yi e sanlar cwent Bet-avn! Ban tzitalwok scyetz yi e aj Benjamn! Or tzitilwok, na ja wit chul icontr tan itzamlen. 9Yi inatz in Ryos nin na chintzan tan xtxolen yi mbi cun sbajok tzitej tul yi jun tiempatz, na xitun cunin tzibnewok, yi axwok jun coloj xonl Efran,x na swake icaws. 10 Nchatz yi e witz chibajxomil yi e aj Jud, nicun cyajtzakl scyuch yi e wunak yi na choc tan xtxixpen mojomil yi echk amal. Poro jun cun wicyse incul scyej! 11Yokij che yi e xonl Efran cyan chicontr, quit na chicawun jalu, tan paj yi ja chixom tan loken chiwutz yi echk ryosatz yi banij cuntu quitanen. 12 chibajk wan, chi na ban yi txil tan bajsen jun bechok, nin chipotok yi e aj Jud wan chi na potij jun tzlum tan poc. 13 Yil tzel chitxum yi e aj Efran tetz yi nim il quitanen, nin yil tzel chitxum yi e aj Jud tetz yi nim il yi quixpnak yi at te chiwankil tanen, chon tzun chibentz jalen Asiria tan jaklen cheybil cyetz tetz yi witz rey. Poro yi rey quil xcye tan tulsen yos scyuch yi e xonl Efran, nin quil xcye tan stzaquen yi quixpen yi at tej Jud. 14Nocpon tzuntz tan chibiylen cun yi e aj Efran scyuch yi e aj Jud chi na ban jun len yi na oc tan biylen cun jun cner. Nocpon tan pien cun chiwankil, nin lche wil cyentz. Chelpon incyal joylaj len, nin cyal jun xcyek tan chicolpen tinkab. 15 Chin pakxok tzuntz le incal, jalen cun yil tzel chitxum tetz yi quil yi na chijuch, nin jalen cun yil chul tan injoylen. Na yil choc wutz pem, chult tzun tan injoylen xe incal. tircun o, kapakxoken jak cawl Kataj Ryos. Ocnak i tan kaxiten cun, poro nchatz tzocpon tan katxicbajen junt tir. Ja kaquixpij tan, poro nchatz xcyek i tan katzaquen. 2 Tul jun tkuj tzul yos tan skuch. Tzocpon tan katxicbajen junt tir, tan kanajewen tuch i. 3 Kabuche kib tan koquen jak cawl i. Na jun cun, tzul i tan kucheyen chi na ban yi na jeul yi kej cyakil kej. Nin jun cun tzul tan kucheyen, chi na ul yi abal tul yi tetz tiemp.
x 5:9 Yi biaj Efran, na jop cyakil yi e aj Israel, yi lajuj kuj yi ate cwent yi reino del norte. Qui na jop yi e aj Jud, yi e yi ate cwent yi reino del sur.

8 Or

Yi chicaws yi e aj Israel scyuch yi e aj Jud

1Quin

Yi mbi scyale yi e aj Israel yil chipakxij tan joylen Kataj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS6,7

680 Yil tbit Kataj chitzi chikul yi e xonl Israel

na tal Ryosej: Lastum axwok jun coloj xonl Efran. Mbil tzimban tzitej? nin mbil tzimban tzitej axwok aj Jud? Na yi lok ib yi at itan swej nicun tu yi sbak yi na jal jalchan yi jalcunin na xit, nin nicun tu yi kab chew, yi jalcunin na el xit. 5 Chastzun te in innocnak tan ixiten cun tan yi yol yi walnak scyetz yi e elsanl intzi. Na tan yi xtxolbil yi nwal tzitetz, ja cxloonwok wan. Poro slajluchaxk yi imbalajil tziwutz chi na ban yi na ul skil. 6 Yi wetz wajbil itz yi nink cxel cun te iyol yi isuknak swetz, tetz cun italma, swutz yi echk balaj oy tu itxixwatz yi na itak swetz. Na yi in wetz yi na waj itz yi nink tzel itxum tetz yi en cun wutanen, nin yi nink cxoc culutxum jak incawl. Na quic na tak yi nink cxoc tan toyen tu echk oy yi patun cun na ban tzinwutz, ko qui na iban tanen incawl. 7Poro yi axwok itetz nicun axwok chi banak cyen Adn, qui nin miban tanen yi trat yi bnixnak kan tzituch, qui nin el cun ikab tej. 8 Na yi amal Galaad itz jun luwar yi nojnak cyan mal wunak. E cun biyol nak ate. 9Ej nin yi e pale, nicun e tu jun kuj alkom, yi ntin chiwutz cyen te chimebil wunak, na na choc tan chibiylen wunak nin na chiban echk taklen yi chin juntlen nin tul yi be yi na ben Siquem. 10Nchatz axwok xonl Israel, ja wil echk taklen yi chin junt len nin yi na ibanwok. Na yi e xonl Efran, ja chin cyaj cyen cyan chi na ban jun xnan yi na xom nin scyej e tuch, na ja chipek scyej yi echk ryos yi banij cuntu. Nchatz yi e mas xonl Israel ja xom nin chiwi te cyajtzakl. 11Nchatz axwok aj Jud, ja wit bixe yi kejlal wan tan icawsen. Poro yi jalu yi na chintxumun tan taklen chibanl yi e intanum Israel junt tir, 1ej nin yi na chintxumun tan chitzaquen junt tir yi e xonl Efran scyuch yi e aj Samaria, ilenin na lajluchax yi chiyapl tu yi quil tzinwutz. Na cyakil e, e len cun laj, e len cun alkom na na choc xeak cal tan alak. Ej nin na chimajlen chimebil yi e wunak yi na chixon lakak be. 2 Qui na choc tan xtxumlen yi qui na el yi quil tej incul. Nin qui na choc tan xtxumlen yi iten nin quilatz tzocpon tan chitzamlen cun. Na yi echk taklen cachi yi na chiban ilen nin at tzinwutz.

4 Je

junt len nin cyajtzakl yi e intanum nin chin laj nin e. Poro ntin stzeen tu na chiban yi rey scyuch yi e mas witz ajcaw scyej. 4Poro cyakil cun e, e len cun jopol wutzaj. Na nicun cyajtzakl tu yi kak yi na lamcan tul jun chujil pam, qui na tzaj yi na oc yi bnol pam tan xyulken yi kot. 5 Na yi bixewen chirey, ja choc yi e bajxom tan tocsen a twi, tan poysen wutz, nin qui nin pujx tan tal prow rey yi mbi na tzan banlen tej, nin ja tak nin kab scyetz yi e yi na chixbajtzi cyen tej. 6 Ntin na chitzan tan xtxumlen yi en chiban tan poysen wutz yi chireyil. Nicun cyajtzakl tu yi kak yi at tul jun chujil pam, yi na cu mol tanen lakbal. Poro yi na ul skil, inin na lamcanet. 7Yi cyajtzakl chin cachi nin, nicun tu yi jun kakatz yi qui na tzaj cunin tul yi chujil pam. Nin yi na je chitun, na je tincuj junt tir. Nicun tzun tanen cyajtzakl na qui na tzaj cunin, na ilenin na chijoy puntil tan cyelsen cun yi chireyil. Tircun yi chireyil ja chiquim len cyan. Poro lastum cyal nink jun scyeri e reyatz jak oc tan jaklen cheybil tetz swetz, chij Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

3 Chin

Yi talol Ryos yi chin cuxul nak yi e witz ajcaw tetz tnum

681

OSEAS7,8

yi e xonl Efran ja cu chiyujul quib scyuch yi e awer nak. Nicun tzun quitanentz chi tanen jun waj yi qui nje sukchij, yi jalaj ntzi xlaj skajnak. 9Na yi e awer nak ja chixcye tan xiten cun chichamil, poro lastum e qui na el chitxum tetz. Ja wit skojax chiwi tanen poro qui na chinachon tej yi ja cu xitun chitxamil. 10Tan tu yi ja cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, itz jun techl yi at chipaltil. Lajluch cun yi at quil. Ja chitij winin quixcuj, poro tan paj chinimel qui nin nchoc tan injoylen, wech in Jehov, in chiRyosil. 11Nicun yi e xonl Efran tu jun plom yi quixpnak, yi quit na pujx tan yi mbi na tzan tan banlen. Quict cyajtzakl, na na choc tan jaklen cheybil cyetz scyetz yi e aj Egipto. Nin nchatz jalcunin na chiben scyej yi e aj Asiria tan jaklen cheybil cyetz scyetz. 12 Poro yil choc tan joylen yi cheybil cyetzatz, mben tzun incoxol yi inlebtz squibaj, nin chitxamxok wan, nin che incawse tan paj yi cyajtzakl yi chin junt len nin. 13 Lastum e na ja chincyaj cyen quilol! Tzul chan yi sotzen chiwutz, na ocnake tan contrin swej. Yi wetz ntin na waj noc tan chicolchen, poro yi e cyetz ntin inyolchen cyan, nin ntin lajil na cyal. 14Te yi ate yabi wi chisoc, na chichintzaj swetz, poro nketz tetz cun cyalma. Na choc tan loonsen chiwankil tan jaklen tu chiwa, tu quica scyetz yi echk chiryosil yi banij cuntu quitanen. E ten tzun na chicu tkab yi chiyabl nin na chipotzaj quib squibil quib, na e len cun contr swej. 15 In nnocnakin tan chichuslen te yi balaj, nin ja wak chamil chikab, poro ilenin ja bnix echk taklen cyan, yi chin junt len nin tzinwutz. 16 Na ja choc tan loken chiwutz echk ryos yi banij cuntu quitanen. Nicun tzun e tu jun coxbil flech yi jetx na coxon. Ntin na choc tan tzolchen inyol, nin tan yi xtxolbilatz chiloonk yi chibajxom tan spar, nin chitzeenk yi e aj Egipto scyej.

8 Lastum

Yi en cun e ban yi e aj Israel yi cyajen cyen quilol yi chiRyosil

jalu tajwen cu chun cyan yi e intanum tan chimolchen yi e sanlar, na chul contr scyej chi na saj juchp jun quil quitx tcyaj tan stzamlen yi chib. Na yi e cyetz qui nin mmel cun chikab te yi katraty yi cunak skaxol scyuch, nin chin pajol incawl nin e, na qui na chiban tanen yi incawl. 2 Lastum e na qui na chinachon te chipaltil, na winin na chichin tzaj swetz yi na choc tan nawsen imbi. Je chiyolej: Jun cun yol, ilu kaRyosil yi o aj Israel! 3 Poro yi mero bintzij, qui na chiban tanen yi echk taklen balaj yi chusij che wan tej. Chastzun te chitzajk chikab chicontr jalu. 4 Ja bixe chireyil cyan, nin qui nin nchijak swetz ko ban nko qui, nin quic tzinwutz yi na bixe jun witz cyajcawil cyan. Nin ja xcon yi oro tu sakal yi colij cyan tan banlen teblal chiryosil, nin tan tu yi xtxolbilatz chichuc cuntu ja chipotzaj quib. 5 Axwok aj Samaria, winin na chich incul te itajtzakl yi na cxtzanwok tan culajen yi jun ne wac, yi banij cuntu! Chastzun te winin na chich incul tzitej. 6 Tona nin ltzel yi iyapl yi axwok aj Israel? Nketz
y 8:1

1Ma

Yi bixewen chicaws yi e aj Israel tan paj yi ja choc jak chicawl echk ryos yi banij cuntu quitanen

Ex 19:5; Dt 29.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS8,9

682

welblal yi jun ne wacatz, yi ja bnix itan. Poro jun cun, puchul cun sbne wan. 7Cyekek tu ja itaw, poro yi icosech yil je itan, itz jun chin salchcamz sbne. Na quit jal jun icojbil kalel jet icosech itan, nin quit jal jarin itan. Ej, yi nink jal, tetz tu awer nak sbne. 8 Nicuntz yi jak chiben bekol yi e awernak cyakil yi e aj Israel, na quit mu tal chixak chiwutz. 9Yastzun sbajok scyej, na ja chak tan jaklen cheybil cyetz scyetz yi e aj Asiria. Nin tan paj yi cyajtzaklatz, nicun tzun e tu jun smaron buru, yi qui na ocpon jun yol tej wi. Nchatz yi e xonl Efran, ja cyak chimebil scyetz yi e wunakatz tan jalen jun icheyen scyuch. 10 Poro quic na tak yi mbi cun nchiban, na yi in wetz nocpon tan chixiten cun, nin tul jun tiemp yi xetok chan chiwutz, quit jal chireyil, nka chibajxom tan chicawen. 11Yastzun sbajok tan paj yi ja choc yi e xonl kajtzun Efran tan banlen jun coloj patbil chitxixwatz,a yi ntin ja xcon tan chuysen mas yi quil. 12 Cunak intzibal winin chusun tan xconen cyan, poro qui na cyak kej, na qui nin na chiban tanen. 13 Tzatzin cun e oc tan toyen chitxixwatz, nin ja baj yi chibel yi echk oyatz cyakun, poro yi in wetz yi in chiRyosil qui na chintzatzin scyej, na na ul txakx tincul yi echk taklen cachi yi na chiban, nin swake chicaws tan yi quil yi na chijuch. Nin nchipakxok junt tir jalen Egipto tanen. 14Ja bnix chumbalaj cal chireyil cyan, poro yi in wetz, yi in txumul cyetz, ja nel te chicul. Nchatz yi e aj Jud, ja bnix winin tnum cyan yi tapij cun soltej, poro tzocpon kakl wan, nin stzeok cunin yi echk balaj calatz yi bnixnak cyakun, stzun Kataj Ryos bantz. bin jalu eu aj Israel, quil chitzatzinu. Quil chitzitpunu tan yi tzatzin te yi jun balaj chicosechu chi na chiban yi e mas tnum. Na nicun yi xtxolbilas tu jun witz bnol tetz yi na tzatzin te yi pwok yi na stzam scyej yi e tuch, na yi eu cyeru ja cyaj cyen quilolu chiRyosilu tan xomen iwi scyej yi e mas ryos yi banij cuntu. Qui tzun chitzatzinu-tz tan yi balaj chicosechu na yastzun chojonil chiyaplu. 2 Poro quit jal junt balaj cosech cyanu, nin quit jal balaj win cyanu. Nin kol jal mu win, quil tzak. 3 Yi eu xonl kajtzun Efran chipakxoku junt tir Egipto tanen tan paj cyajtzaklu, nin yi eu yil choponu pres Asiria ntin sbajk cumir cyanu yi xan chiwutzu. Quit chinajeu mas tiemp tul yi amalej yi xansant tan Ryos tetz i. 4 Quit baj taal uva cyanu tan taklen kej Ryos. Nin quit chocu tan toyen chitxixwatzu junt tir. Nin cyakil yi chiwau yi sjaloktz, itz yi echk taklen yi xan kol chibajsaju. Nin tzocpon il col scyej yi e yil baj yi jun jilwutz cumiratz cyan. Nin quit jal amal tan cyoyilu yi pamatz swutz Ryos. 5 Quit jal puntil cyanu tan ticysen echk kej yi tajwen tan taklen kej Kataj Ryos. 6 Chelponu ojk swutz yi chin il yi sbajok. Yi e aj Egipto scyake amal scyeru tan chinajewenu chixol, poro quit chulu junt tir tzonej, na chimukxoku le tnum Memfis cwent Egipto. Yi chiryosiluas yi sakal cun cyelblal, jopxok wutz tan xtze. Nin sjalok la tu txix tul cyakil amal yi na xcon cyanu tan culajen echk chiryosiluatz.
z 8:7

1 I

Yi xtxolil Oseas scyetz yi e aj Israel yi at tulbil chicaws

Pr 22:8; Gl 6:7.

a 8:11

Ex 20:24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

683

OSEAS9

7Eu aj Israel, quibit tzaju, ja wit kocopon txe cyen yi tiemp tetz chicawsu,b nin ja wit kocopon txe cyen yi tiemp yi chichojeu yi quilu. Tzelpon chitxumu tetz yi na tzan Ryos tan chicawsenu yil tzul yi tiempatz. Poro yi e cyeru ntin na chitzanu tan talchen swetz yi in jun elsanl stzi Ryos yi yab, yi quic wajtzakl. Nin na cyalu yi xtxolbilej, tan paj yi chin juntlen nin cyajtzaklu, nin tan paj yi chin wutzilen nin yi chichben chiculu swej. 8 Poro Ryos nchimbixban tan inxconen tetz elsanl stzi i, nin tan inxconen chi jun aj ront, tan talchen scyeru yi tzul chicawsuc tan Kataj. Poro yi e cyeru, yi eu xonl kajtzun Efran qui na quibitu inyol, nin na cu patx cyanu tzinwutz, nicyt nin le cal Kataj, na chichet chiculu swej. 9Ja potij cunin cyajtzaklu, chi e banake yi e aj Gabaa,d poro tzul txakx cyakil yi quiluatz tcul Kataj, nin tzocpon i tan chicawsen cuninu tan yi quiluatz.

aj Israel, je yol Katajej: Axwok aj Israel, chumbalaj nin ban tetz wetz, yi ijalen cunin wan. Nicun iban tzinwutz chi yi na jal jun chuyuj uva yi chin kant nin tan jun yi na xon tul jun amal yi chin skej nin kale quiclet a. Na yi chibenen wilol yi e imam ite, chumbalaj nin e ban tzinwutz. Nicun chi na kil yi bajx wutz yi wi ib yi chin kant nin. Poro lastum ja chin cyaj cyen itilol nin ja itak itib tetz junt ryos yi na biaj Baal-peor,e jun ryos yi banij cuntu, yi chin junt len nin. Yi ticyen tiemp nicun mban itajtzakl scyuch iryosilatz yi winin na cxpekwok scyej. 11Ej nin tan paj yi jun ajtzaklatz, quit jal chikej yi e xonl Efran. Na quit lchijal kan. Chon chibne chi na txakxij jun chul yi na ben joylaj. Quit chitzij mas chinitxa. Quit jal mas xnan yi chon wi chixol. Quil cyekaj pwokil mas ni. 12 Ej nin yi nink chixcye tan chichuysen cobox cyal, chelepon inmajol scyetz. Quit jal cyen jun chinitxajil. Lastum yi e wunakej, yil che wil cyen. 13 Na na wil yi mbi na chiban yi e xonl Efran scyej chinitxajil, na na choc cyan chi ik txuc tu, nin na choc tan chijatxlen nin chikab yi e aj Baal tan chibiylen cun,f stzun Kataj Ryos bantz swetz. 14 Ma jalu Ta taktzaj binu chicaws yi e wunakej! Quitk cyalaj yi e xnan jun cyal, nin quitk jal taal quim tan chichuysen! nin je na tal Kataj Ryosej: Itz le amal Gilgal kale nxetet cyakil yi echk yab ajtzaklatz, nin chon nin xeten yi chichben incultz scyej. Nocpon tzuntz tan chilajen len le weri incal. Quit chimpek scyej, na cyakil yi chibajxom e len cun pajol incawl. 16 Ja wit chiloon yi e xonl Efran wan, na nicun e tu jun wi tze yi ja wit skej yi takl, nin yi quit na wutzin. Nin kol jal chinitxajil nocpon tan chibiylen cun, stzun Kataj bantz. jun jilwutz wunakej qui na cyek chi yi inRyosil. Chastzun te chelpon lajun tan, nin tu chipacap tu tulak echk tnum benen tzin wi munt.
f 9:13 b 9:7

10 Eu

Yi echk taklen yi chitije yi e aj Israel tan paj quil

15 Ej

Yi chichben cul Kataj scyej yi e xonl Efran

17Yi

Xitok echk patbil chitxixwatz yi e aj Israel

Lc 21:22. c 9:8 Is 21:6, 11; Jer 6:17; Ez 3:16-21; 33:1-9. Jer 7:31; 19:4, 5; Lv 18:21.

d 9:9

Jue 19:1-30.

e 9:10

Nm 25:1-5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS10

yi tnum Israel tu jun wi uva yi jalt nin tan sajen wakxuj echk kab tan echk wutz. Poro te yi jalen mas chiriquil ja bnix mas patbil chitxixwatz cyan, nin yi jalen mas walor chitnumil, ja choc tan taklen mas yubel yi echk telblal yi chiryosil. 2 Cob wi tanen chitxumun yi e wunakatz, chastzun te chitije chicaws tan paj yi cyajtzaklatz. Na tzocpon Kataj tan xiten cun yi echk patbil chitxixwatzatz. Nin tzocpon tan trimpen cun yi echk telblal chiryosilatz. 3 Ej nin yi e wunakatz scyale: Quic ketz kareyil at jalu, tan paj yi qui na kek chi Ryos. Poro ik yi at jun kareyil, quic rmeril yi nink jal kucheyen tej. 4 Na yi e reyatz na chisuk winin taklen poro qui na chel cun tej. Nin ntin na chitzan cwesen chibi te echk trat yi quic na tak. Yi pujlen xtisya yi na chiban, nicun tu jun wi itzaj yi wenen. 5 Winin chilucne yi e aj Samaria tan xow, winin chokok, na tzelepon majij yi ne wac scyetz yi oro cun yi na xcon tetz chiryosil, le amal Bet-avn.g Chastzun te winin chokok yi e wunak scyuch yi e pale, na tzelpon kej yi jun luwaratz. 6 Na yi ne wacatz, mben ticylen jalen Asiria, nin stzoylok scyetz yi witz chireyil. Yil bajij yi xtxolbilej, winin chitxixwok yi e xonl kajtzun Efran. Yi e aj Israel chitxixwok tan paj yi mbi sbajok te chiryosil yi banij cuntu tanen. 7Nchatz sotzok chireyil yi najlij le tnum Samaria. Xtxakxok chi na ben jun xlem tze wi a. 8 Ej nin xitok yi echk amal yi xan, cwent yi echk ryosatz yi banij cuntu quitanen, kale na chibenet yi e aj Israel tan juchlen quil. chuyok la tu txix squibaj yi echk patbil chitxixwatzatz, nin scyale yi e wunak: Nilunk tzaj yi echk wutz tu echk juwtz skibaj, chech sbne. Na winin chixobok tetz yi caws Ryos yi tzul squibaj. nin je na tal Kataj Ryosej: Txen nin cyaj quilol yi e aj Israel yi cyajtzaklatz tan juchlen quil. Jetz yi ate tzaj le tnum Gabaa icuntunin e-tz tan juchlen quil! Chastzun te copon jun chin oyintzi wan chixol tul yi iten nin luwaratz. 10Nocpon tan chicawsen yil tzopon yi tiempil. Na chul echk nacin wan tan oyintzi scyej. Yastzun swuleje tan chicawsen tan yi quil yi chin wutzilen nin, chij Kataj bantz. 11Nicun yi e xonl Efran tenchan chitanen jun tal ne wac yi mans, nin yi tzatzin cun ocnak tan yakpen yi triw. Ma jalu tajwen tan jen jun chin yucu wan te chikul tan benen chikinol yi caret. Nchatz yi e aj Jud mben chikinol yi choc. Nin yi e mas xonl Jacow chocpon tan kinlen nin yi rastriy. 12 Na walnak scyetz: Joywok puntil tan banlen tanen echk taklen yi jicyuch tej, bantz jalen yi imbanl itan. Nucwok cun itajtzakl, na ja ul tiemp tan ijoyol Kataj junt tir, na kol cxoc culutxum jak cawl i, quil tzul icaws tan, ma na tzul cojol yi banl i tzitibaj chitanen jun balaj abal yi na akon ban tetz cosech. 13 Poro yi ax itetz ntin echk ajtzakl ploj na cxtzan tan xtxumlen. Nin ntin echk taklen ploj na ul tziwutz tan paj yi chin laj nin axwok. Ma jalu, tan paj yi ntin na kuke icul te echk icaret tetz oyintzi, nin tan paj yi ntin na kuke icul scye yi e isanlar, 14sbajok tzun jun chin oyintzi-tz tzitej,
g 10:5 Yi yol Bet-avn na elepont: Cal kale na chijuchwit wunak quil. Poro yi mero bi yi luwar itz Bet-el, yi na elepont: Cal Ryos. 1R 12:26-33; 2Cr 13:8, 9; Am 4:4; 5:5; 7:12, 13.

10

684

1Nicun

9Ej

Yi chicaws yi e aj Israel yi stke Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

685

OSEAS10-12

nin cyakil yi echk lmak itnumil copon woc. Nicun sbajok tzitej chi mbajij te yi tnum Bet-arbel tan yi rey Salmn, yi chin xowbil nin ban, na winin xnan e loon scyuch cyal. 15 Iten nin xtxolbilatz sbajok tzitej yi axwok aj Betel, tan paj yi chin juchul il nin axwok. Squimok ireyil yi ntaxk ul skil. yi acajil tzaj yi tnum Israel, ja chimpek scyej. Nin ja chel tzaj wan Egipto, na e innitxajil. 2 Poro yi woquen tan chimoxen tzaj, ja el chikansal quib swej. Lastum yi e intanum, na ja cyoy chitxixwatz scyetz chiryosil wunak. Nin ja chipat insens chiwutz yi echk ryos yi banij cuntu quitanen. 3Poro ilen nin ja noc tan chajlen yi balaj be scyetz, nin ja noc tan chichuslen tan chixomen swej skilcun. Poro qui nin pujx cyan yi itz in yi na chintzan tan chiquicylen. 4Nternin ja chimpek scyej, nin ja chije inxakol, nin ja che inmaysaj wutz incul chi ik e jun tal ni yi na chitxutxun. Ja chincu mejlok tan chicachen tanen. 5Poro yi e cyetz qui nin nkuke chicul swej. Chastzun te tajwen tan chibenen pres tan sotzen chicul chi banake le tnum Egipto, na chicawunk yi e aj Asiria squibaj. 6Tzul jun chin oyintzi squibaj nin xitun cunin sbne echk lmak chitnumil. chixitok bin tan paj yi chin junt len nin cyajtzakl, na ntin na chitzan tan xtxumlen yi mbi junt yab ajtzaklil chibne. 7Yi e intanumatz qui na chitxixpuj cyajtzakl, qui na chipek swej. Na chichin tan jaklen cheybil cyetz, poro cyal tzocpon tan quicheyen. 8 Poro quic rmeril yi nink lwil cyen yi axwok itetz yi axwok xonl Efran. Quic rmeril tzincolcyen axwok aj Israel. Quic rmeril nink noc tan ixiten cun chi mimban te yi tnum Adma, nka iten nink cxwulej chi banak Zeboim wan.h Na yi walma nternin na ok tzitej. Winin na el tokl walma tzitejwok. 9Winin na chich incul tzitej, poro quil noc tan ixiten cun, yi axwok xonl Efran. Na yi in wetz in Ryos, nketz in tu jun wunak. I inatz yi jun yi chin xan nin, yi atin tzixol. Na qui nin nnul tan isotzajen cun. 10 Tzul jun kej yil cxomwok swej. Chin chink tan imoxen tzaj chi na chin jun len, nin chon cxsajkwok lakak amal toquen tzin. Winin ilucnewen sbne yil cxulwok swej. 11Chon chisajk Egipto, nin chul swej chi jun coloj chul. Nin at e yi chon chisajk Asiria, chi jun coloj plom. Swake amal scyetz tan chinajewen junt tir xeak chical le chitanumej. Jun cun sbajok yi xtxolbilasej, na in Ryos, nin na nel cun te inyol. yi jalu, e xonl Efran ntin lajil na cyal swetz, nin yi e mas aj Israel ntin na chijoy puntil tan insublen klo. Ej nin yi e aj Jud ja chincyaj cyen quilol, wech in chiRyosil yi ja klo kuke chicul swej. 1Yi e aj Efran ntin na baj cyekek cyan tanen, nin cyakil kej na chixomnin tan stzamlen klo yi jun jilwutz cyekek yi chon na tzaj telen tzin.i Yi na bixe chitrat scyuch yi e aj Siria scyuch yi e aj Egipto, na cyoy balaj aceitil wutz oliw scyetz.
12 Poro

11

Yi e tanum Ryos chin pajol cawl nin e poro ilen nin na pek i scyej
1Te

Chin junt len nin cyajtzakl yi e tanum Ryos

12

h 11:8 Dt 29:23. i 12:1 Yi jun cyekekatz na biaj Siroco, itz jun cyekek yi chin tza nin, yi chon na saj le amal yi skej wutz, nin na chiyobtij wunak tan. Os 13:15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS12,13

686

2 Chastzun te ja cu jun chin oyintzi tan Ryos chixol yi e aj Israelatz. Stke chicaws yi e xonl Jacowatz tan paj yi echk taklen cachi yi na chiban. Tzocpon bin tan chicawsen tan yi cyajtzakl. 3 Ej nin nicun cyajtzakl tu tajtzakl yi kajtzun chimam Jacow, na te yi ntaxk itzij oc tan sublen cun yi stzicy.j Ej nin yi toquen tetz yaj ja pil tib tu Ryos.k 4Na ja chipil quib tu jun ngel, nin ja xcye Jacow tan stzamlen cun. Poro ja ok i, nin ja jak tetz yi ngel yi nink tzel kajab tej tan tkol banl. Nchatz ja chaj tib junt tir Ryos tetz le amal cwent Betel,l nin ja jilontz tetz. 5 Yi bi yi jun Ryosatz itz: Yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. 6 Chastzun te axwok aj Israel, ban tcun yi nink cxpakxijwok tej i, chi banak Jacow. Akwok itib tan ixconen tetz nin tajwen yi jicyuch sban te itajtzakl swutz i. Ej nin tajwen yi ilen nin kukek icul tej. 7Na axwok len aj lijens, axwok len subul nak chi quitanen yi e aj Canan yi na xcon malbil cyan yi nketz tzaknak cun, na yi itajbil itz tan poysen chiwutz yi e lokol. 8 Ej nin na ital ticul cuntu: O ric jalu, ja jal jun coloj kamebil. Ej nin cyal jun xcyek tan lajluchaxen yi ja jal kariquil tan poysen tu chiwutz wunak, cxchijwok na ban. 9Jetz yi itelen tzaj Egipto yi in wetz in iRyosil, swale nin tzun tzitetz: Jun cun yol cxnajank junt tir wan jak tal mantial tu chi iban yi itelen tzaj jak cawl e aj Egipto. 10 Nin ja chixcon yi e elsanl intzi wan tan xtxolen yi inchusun tzitetz. Nin ja inchaj mas xtxolbil scyetz chi tul wutzicy tanen. Ja chixcon yi e elsanl intziatz wan tan maklen klo iwutz. 11Yi axwok itetz, at winin iryosil le amal Galaad. Winin na itak itxixwatz yi tor scyetz, na na cuntunin atit patbil itxixwatz. Na at jun coloj patbil itxixwatz chi tanen echk muluj cub yi at tulak echk cojbil. 12 Ulk txakx chiculu yi ja oc Kataj Ryos tan quicylen yi kajtzun Jacow, yi telen ojk tan tponen le amal cwent Aram. Nin te yi at i tul yi jun amalatz ja oc tetz pstor cner, tan lokchen yi txkel. 13 Nchatz ulk txakx chiculu yi ja oc Kataj Ryos tan chiquicylen yi e xonl kajtzun Jacowatz, nin ja xcon jun elsanl stzi i tan chiquicylen te yi ate tzaj Egipto. Nin ja xcon yi jun elsanl stzi atz tan cyelsenel tzaj chikab yi e aj Egipto. Ej nin tan iten nin elsanl stzi iatz ocnak i tan chiquicylen te yi ate tzaj le amal yi tzinunin tu. 14Poro yi e xonl Efranatz, yi e aj Israel, ja cyak winin chon tetz talma Kataj Ryos, nin ja cyak bis okl tetz. Chastzun te tajwen tan chichojol tircun yi quil yi nchijuch swutz i. Na e ten chichoje yi cyajtzaklatz yi chin juntlen nin.

13

yi na chijilon yi e xonl Efran chixol cmon yi na bajij jun txumun, cyakil yi e mas kuj Israel, ja quibit chiyol, na at chikej. Poro yi e xonl Efran ja chiquim tanen jalu, nin ja el chikej tan paj yi cyoquen tan loken wutz yi jun ryos yi na biaj Baal. 2 Ej nin ilen nin na chitzanet tan juchlen quil, na na choc tan banlen echk chiryosil yi sakal cun. Mbi cuntunin echk teblalil na chiban cun. Nin yi na bnix cyan na cyal: Kake katxixwatz swutz karyosilej, nin cyakil yi e wunak na choc tan stzublen yi echk teblal ne wacatz tan chiculajen. 3 Chastzun te chixitok yi e aj Israel chi na ban sbak jalchan yi tu na tzaj cuntu yi na jeul kej. Nka chixitok chi tanen kab chew yi
j 12:3

1Tenchan

Yil chixit cunin yi e aj Israel tan Ryos

Gn 25:26.

k 12:3

Gn 32:24-26.

l 12:4

Gn 28:10-22; 35:1-14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

687

OSEAS13,14

jalcunin na xit yi na jeul kej. Nka chelpon xit chi na ban stzisil triw yi na el chit tan cyekek. Ej nin chixitok chi na ban sib yi tu na tzaj cuntu tul cyekek. 4 Ej nin je na tal Kataj Ryosej: Yi in wetz in iRyosil jetz yi atix tzaj jak cawl Egipto. Ntin cun in iRyosil, na ntin cun in, in colpinl itetz. 5 Ej nin nocnakin tan iquicylen te yi atix le amal yi tzinunin tu, yi chin skej nin. 6 Poro yi jalen winin icosech, yi qui nin ncxcyewok tan bajsen, ja tzun itocsaj itibtz nim tu itajtzakl, nin ja nel te icul. 7Chastzun te nocpon chi jun len tanen yi na tzan tan ichiwen xlaj be. Ej nin nocpon chi jun leopardo yi nternin na wutz cyen tzitej tan ibajsen te yi na cxonwok tbe. 8 Nocpon tan ibiylen cun chi na ban jun tij oso yi na tzan tan joylen yi tal ne tal yi ja txakxij. Nin nocpon tan katzlen cun italma, nin cxbajkwok wan tanen chi na ban jun len tan bajsen yi chib. Nocpon tan ikatzlen cun chi na ban jun smaron txuc yi at wej tej. 9Axwok aj Israel, nocpon tan ixiten cun, nin cyal jun xcyek tan inmaklen. 10Na tzun atet yi e ireyilatz yi ilen nin ja choc tan iclaxen klo? Nin na atet yi e witz ajcaw yi ja ijakwok swetz? Cyal jun at jalu. 11Ja chich incul tzitej yi wakol ireyil. Nin na chichet incul yi cyelen wan. 12 Tzibant cyakil yi itajtzakl cachi wan, nin tzibant cyakil itil wan. 13 Nicun axwok tu jun ni yi ja opon tiempil tan tulen itzok, poro qui na pujx tan yi mbitz tajwen tan bnol tan tulen wuskil. 14Quit tzun noctz tan cyelsen liwr tkab yi julil alma. Nin quil noctz tan chicolpen tkab quimichil. Lok tzul chamil yi quimichil. Lok tzul chamil yi julil alma tan chixiten cun.m Juncun quil tzelepon inkajab scyej, nin quil txixpuj yi wajtzaklatz. 15 Yi nink chiwutzin yi e aj Israel chi na ban jun wi buch, chucul tzun chicontr tan majlen cyakil chimebil, chi na ban yi jun cyekek yi chon na saj telen tzin, tan stzesen cyakil yi a yi na itzij le chitanum. Na chul chicontr tan majlen len cyakil chimebil yi winin jamel. 16 Yi e aj Samaria chitije quixcuj, tan paj yi ja chipaj incawl yi in wetz, yi in chiRyosil. Chastzun te chiquimok tan spar nin yi chinitxajil chijepon jolin wutz cub, nin yi e chon wi, katzij cun sbne chicul. aj Israel, yi eu yi ja chibenu tul il tan paj cyajtzaklu cachi, chipakxoku tan chixomenu te Kajcaw yi kaRyosil. 2 Chipakxoku swutz Kajcaw, nin ban lcyalu tetz: Ta cuyu kapaj katxokben, nink cujiju yi kakajsbil yi na katzan jalu tan toyen teru. 3 Na yi e aj Asiria quil chixcye tan kacolchen. Nchatz quil kaclax mpe nink xcon chej kan, na quil kel liwr chikab kacontr. Max culu Ta, na quit lkal ilu karyosil tetz alchok echk taklen yi banij cuntu kakun. Na ntin ilu teru na el kajabu scyej yi e tal meba. Chumbalaj nin yi nink cyalu yi jun yolasej. nin je na tal Kataj Ryosej: Nocpon tan xtxixpen yi cyajtzakl yi chin junt len nin. Nketz klo tajwen, poro chimpekokt scyej. Na quit chich incul scyej. 5 Swake chibanl yi e xonl Israel chi na ban kab chew tan xtxaxen echk balaj buch. Nin mben cyakan ttxotx tanen. Quil chiyucan mu tal. Chocopon chi
m 13:14

14

Yi toquen Oseas tan chimoxen yi e xonl Israel tan chixoment tej Kataj Ryos
1Eu

4 Ej

Yi sukil Kataj Ryos jun acaj itzajbil scyetz cyakil yi e xonl Israel

Is 25:8; Ez 37:12; 1Co 15:55.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS14

688

tanen yi wutz Lbano. 6 Nchiben loon chitanen yi echk kab wi oliw yi chin yuben nin. Nin mben loon chicocal chi na ban yi xan tze yi na jal Lbano. 7chitzok junt tir yi e xonl Israel, nin nocpon tan chiquicylen. chichuyok wan chi na chuy yi balaj triw. Sjalok chixumil chi na jal xumil yi balaj wutz uva. Nin sjalok chikej, chi yi kej yi taal uva yi na jal le amal cwent Lbano. 8 Ej nin scyale yi e xonl Efran: Quict chixac yi echk ryos yi banij cuntu quitanen sketz. Nin yi Kataj Ryos stale: Yi in wetz in yi jun yi na noc tan chiquicylen yi e intanumatz, ej nin nicun wutanen chi jun wi tze yi txax cuntunin xaktz. Nin chon sjalok yi echk taklen yi tajwen scyetz swej, stzun Kataj bantz. tzel chitxum yi e wunak yi tzaknak cun cyajtzakl te yi xtxolbilasej, yi e wunak yi na chiquicylej quib tkab jun il yi at chiwutz. Na chin jicyuch nin yi chusun tu yi cawl Kataj yi at tul. Ej nin yi e balajnak na chixom tej. Poro yi e mal nak, na chije tzotp te cawl i.
9Lok

Witzbil yol

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Joel bi yi yaj yi tzibanl tetz yi liwrej. Qui na el katxum tetz naj scyetz i, nka na nsajet, nka mbi tiempil yi stzibxij yi liwr tan. Ntin na tal yi i yi cyajl Petuel. Yi xe yi chusun yi at tul yi jun liwrej itz, yi at tulbil jun chin chicaws yi e aj Israel tan paj yi qui na cyocsaj yol Ryos. Nchatz cyakil yi e mas tnum yi qui na cyek chi Ryos tzaklok cyetz chicaws. Nin yi jun tiempatz na biaj DA DEL SEOR le castiy. Ma le kayol na elepont yi kejlal yil ticysaj Ryos cul scyej yi e tetz contr.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:12:11) na chaj yi toquen Joel tan casen cyajtzakl tan chibansal quib tu Ryos. Yi cab wekl (Cap. 2:12-27) na chaj yi list Ryos tan cuylen chipaj yi nink chibansan quib tuch. Yi toxen wekl (Cap. 2:283:21) na chaj yi echk techl yi sbajok yi ntaxk tzul yi kejlal yil ticysaj Ryos cul scyej yi e tetz contr, ej nin yi balaj tiemp yi na chiwan scyetz yi e xonl Israel. Yi loonen yi echk ujul cyakun sac

yi xtxolbilej yi talnak Ryos chi tul wutzicy tanen tetz yi elsanl stzi i yi na biaj Joel, yi cyajl Petuel, tan talol scyetz yi e xonl Israel. 2 Axwok wi banl wi, nchatz axwok yi atixwok benen tzin Jud, bitwok tzaj yi xtxolbilej. Qui otoj na bajij yi xtxolbilej yi na bajij tzixolwok jalu, mpe ik te yi tiemp yi ate tzaj yi e imam ite. 3 Ej nin ban tzitxol yi echk taklenatz scyetz e initxa, nin yi e cyetz ban chitxol scyetz yi cyetz chinitxajil. Ma yi e cyetz chinitxajil, ban chitxol scyetz yi e mas chixonl yi chitzok sbne opon tunintz. 4 Ban tzitalwok yi xtxolbilej: Cyakil yi kujul, ja tzaj cun cyakun sac.a Quic nin jun wi nclax cyen, na junawes xomche tan bajsen, na yi na clax tkab jun, xomt tzaj junt tan bajsen.
5

1 Je

Ma jalu axwok yi na oc a tiwi, elk iwatl, bisunwok nin okenwok, na mpe ik yi taal uva quit ljal. Na tzelepon majij tzitetz.
Dt 28:38; Jl 2:2-11; Am 4:9; 7:1.

Yi mbi na chaj yi sotzaj culal yi ncyak yi e sac

a 1:4

689
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL1
6

690

Na yi jun coloj sacatz yi nchul pok le itanum, chin cham nin e. Nicun e tu jun coloj sanlar yi nchul tan oyintzi tzitej. Chin xowbil nin e, na yi chitzi, nicun tu cye balumb yi na xcye tan wochlen cyakil echk taklen. 7 Nin cyakil echk wi uva yi awij itan, ja el cun cyan swutz. Nchatz cuplun cun ncyulej yi echk wi ib. Tircun yi jalcoquil ja baj chibajsal, nin ja baj chitrimpul cyakil. Chin sakt nin mban cyen echk kab tze cyan, na ja baj yi jalcoquil cyan. 8 Axwok intanum, okenwok chi na ok jun xun yi na quim yi trat te yi umewen tlen tu atet. Nin chi na oc yi bech tetz te yi jun xunatz yi na chaj yi winin na bisun, yastzun banwok itetz tan chajlen yi na cxbisun. 9 Nchatz chokok yi e pale, na quit tzopon echk oy xe incal, na quit jal wutz yi cojbil, nin quit jal win tan itoyil swetz. 10 Nchatz cyakil yi echk amal benen tzin Israel, sbisunk, na chin tzinunin tu sbne. Quict xtxaxal yi echk cojbil, na yi triw yi awij itan, tircun ja el cun swutz. Nchatz yi uva, tircun ja skej, nin yi echk wi oliw tircun ja chitzumin. 11 Nchatz yi axwok yi na cxakuj wi cojbil, bisunwok. Okenwok, na quict cosech sbne. Quict cosech benen tzin Israel, na tircun ja loon. Quict uva, quict triw, nin quict cebada sbne. 12 Na tircun yi uva yi awij, ja skej. Nin ja loon cyakil echk ujul ib. Nchatz yi granado, tu yi palmera, nin yi mansan tu echk mas jilwutz lobaj yi at, tircun ja loon, nin cyakil wunak cwent Israel, na chibisunlen.c 13 Nchatz axwok pale tu axwok yi na cxakuj xe incal, bisunwok. Wekwok itib te echk bechok yi na chaj yi na cxbisun. Okenwok tan yi sotzaj culal, na quit jal ixin triw tu win xe incal tan itoyil swetz. 14 Chakwoke bin cyakil itanum, yi e wi banl wi, scyuch cyakil wunak. Nin bixek jun kej itan tan muclen wej tan jaklen cuybil ipaj. Xanswok yi jun kejatz, nin ban tzimol itib le cal Ryos. Nin cuk iwutz tetz. 15 Lastum axwok na txant tan tulen yi kejlal yil tzul yi Kataj Ryos tan taklen chicaws yi e tetz contr. Chin xowbilt cunin sbne na chin cham nin i, na na xcye te cyakil.d 16 Skawutz cun ja el majij kawa. Nin skawutz cun ja tzaj yi tzatzin xe cal Kataj. 17 Nin cyakil yi ij yi cunak awij, quit jeul. Nin yi ixin triw ja wit skej jak txotx. Chin bisbil nin echk cojaj tu echk culbil ixin triw, na quil jal cosech. 18 Nchatz na chichin cyakil txuc tan wej. Te tunin chojkel yi tal prow wac tan joylen chiwa, poro quit jal cyan. Nchatz yi e cner winin e chiquimok tan paj yi quic chiwa, na tircun yi chim ja wit skej. 19 Poro yi ilu teru Wajcaw, chon na cu inwutz teru, na ja tze cyakil yi echk amal benen tzin tan kej. Ja tze cyakil yi echk amal tetz pstorbil tu echk wi tze yi at benen tzin. 20 Nchatz cyakil e smaron txuc na cu chiwutz teru, na ja skej cyakil echk tzanla, nin ja skej cyakil yi amal tetz pstorbil yi at benen tzin.e
b 1:6

Ap 9:8.

c 1:10-12

Os 4:3; Am 4:6-9.

d 1:15

Is 13:6; Ez 30:2-3; Sof 1:14-18.

e 1:19-20

Am 7:4-5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

691 Yi xowbilil yi kej yil tzoc Ryos tan chicawsen cyakil nacin

JOEL2

jalu axwok intanum, oken echk chun itan le wiwtz Sin, yi winin xanil. Oken echk tampor tu echk macl itan, tan casen cyajtzakl wunak, na txant tan tulen yi jun kejlalatz, yil tzoc Kataj Ryos tan chicawsen yi e contr. Ej nin tan paj yi chin xowbil sbne, winin chilucne cyakil wunak benen tzin wi munt. 2 Itz jun kej yi chin tzotz nin sbne. Itz jun kej yi chin muj nin sbne, na winin sbak sbne. Na chul jun coloj sanlar yi chin cham nin e. Yil chul, snojk cun cyakil yi cojbil cyan. Chon cun sbne chi na ban yi na jeul yi kej tibaj cyakil yi echk amal, yi cheb cuntu na xcye tan lajluchaxen cyakil tan yi tetz pakpuchal. Yi jun xtxolbilatz, qui otoj na bajij, nin sbne opon tunintz, quic junt tir yi yatzk sbne. 3 Yi jun coloj sanlaratz, nicun e tu kak yi tircun na tze tan. Na yi kak, ntaxk nin opon tej jun taklen, yi na tze tan yi stzal, nin yi na icy paj, inin na cyaj cyent yi xtxakakil. Na yi ntaxk chul yi e sanlaratz, chumbalaj nin tanen cyakil yi echk amal benen tzin, nicun chi tanen yi amal Edn. Poro yil chicy yi e sanlaratz nsken xit tircun. Chin tzinunin tunin sbne cyen cyakil yi amal cyan. Quic nin jun yi nink clax cyen chikab. 4 Nicun e tu chej yil chisaj nil skibaj, nin winin chojkel chi quitanen e chej tetz oyintzi. 5 Nin chijincank chi na jincan jun caret tetz oyintzi, nka chi na jamcan yi kak yi na oc kakl jun coloj xak xtze. Yastzun chibne cyetz tan yakpen cyakil echk juwtz. Na e cun jun coloj sanlar yi chin cham nin e, nin yi list quitanen tan oyintzi.f 6 Cyakil wunak chilucnek tan xow chiwutz. chislaklaxk tan xow. 7 Na yi e sanlaratz, chin cham nin e sbne tan oyintzi. Nin winin na chojkelk, nin ban na chijepon wiak echk tapij. Sbejnin na chiben tan oyintzi na qui na chixob tetz alchok. 8 Junit chibne tircun. Quil chipit quib squibil quib, ma na cyan len chibe cyan. Yil tzoc coxlen echk flech scyej, quil chixob nin quil chel xit, ma na sbejnin lchiben tan oyintzi. 9 Chin list nin e sbne tan cambajen echk tnum, na chocopon pok tul. Nin chijepon tibaj echk tapij. Nin chixonk wiak cal, nin chocpon tulak, na chon chocpon tulak echk wentanu chi na ban jun alkom.
10

1Ma

Poro yil tzul tzaj Kajcaw, syucank cyakil yi tcyaj tu yi wuxtxotx tan. Tzocpon muj swutz yi kej tu yi xaw, nin quit chitxekun yi txuml.g 11 Sbajxok Kajcaw chiwutz yi e tetz sanlar yil tzul tzaj. Chin wi nin i sbne tan cawun, na yi wi i tan yol, icynakten cun sbne swutz jun chin kancyok. Inti yi e tetz sanlaratz yi na chitzan tan banlen tanen yi tetz cawl, qui ajlben cyetz.
Ap 9:7-9.
g 2:10

Yil tzul Kajcaw tan oyintzi scyej yi e tetz contratz

f 2:4-5

Am 8:9; Ap 8:12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL2

692

Chin xowbil nin sbne yi jun kejatz yil tzul tzaj Kajcaw tan taklen chicaws yi e tetz contr. Chin xowbil nin sbne. Nin cyal nin jun nink xcye tan muclen yi jun kejatz.h
12

Poro je yol Kajcawej, te yi ntaxk ul yi jun tiempatz: Tajwen cxultwok tzinwutz. Tajwen tzibansaj itib swuch tetz cun italma. Tajwen tzimucwok wej tan chajlen yi jun cun na cxbisunwok tan itil, na tajwen cxbisunwok tan, nin tajwen yil cxokwok tan jaklen cuybil ipaj swetz,i stzun Kajcaw yi kaRyosil. 13 Mas balaj yi jun cun kabisunk tan kil swutz yi nink koc tan riten tu bech ketz. Bant cun yi nink katxixpuj yi kajtzakl tan koquen junt tir jak cawl yi kaRyosil. Na at winin banl talma i, nin na el kajab i skej. At pasens i tan cuylen kapaj na at winin lok ib tuch.j List atitet i tan cuylen kapaj tan qui katijol kacaws. 14 Na kol katxixpuj yi kajtzakl, qui cunin batz quit ltak kacaws, ma na i yi banl talma i stke sketz. Nin stke i yi echk ujul tu win sketz, bantz koyil tetz, na i yi kaRyosil. 15 Oken bin yi chun itan wiwtz Sin. Nin molwoke cyakil katanum tan jun txumun yi winin ekan tan. Nin bixek jun kej itan tan muclen wej tan jaklen cuybil ipaj tetz kaRyosil. 16 Molwoke yi e tanum Ryos, bantz chixansal quib. Ban che imolwok yi e tijlculal, scyuch yi e nitxa, mpe ik yi e tal ni yi na chitxutxunet. Nin nchatz yi e yi watok cunin chume, tajwen tan cyulen len. 17 Nchatz eu pale, nin yi eu yi na chakuju te takun Kajcaw, chokoku swutz Ryos. Chokoku le amal yi at xol yi puertil yi cal Ryos tu yi patbil txixwatz. Nin ban cyalu tetz Kajcaw: Ta, cuyu kapaj yi o tanumu. Quil taku amal tan cyoquen yi e kacontr tan xcyaklin skej. Quil taku amal tan koquen jak chicawl, na ko quil tzocu tan kucheyen, scyale yi e awer nakatz: Lak tzun chamil yi cyetz chiRyosil, chech sbne.k
18 Poro

Yil tzoc Kajcaw tan chimoxen wunak tan jen chitxixpul yi cyajtzakl

kol chijaku cuybil chipaju tetz Ryos, tzokok tzun cul te yi tetz tanum. Nin tzelpon kajab i scyeju. Nin je tzun staletzej: 19 Ma jalu swake junt tir imbanl tzitibaj. Swake triw tetz iwa. Swake win tetz itca. Nin swake aceit tzitetz tan xconen tetz icumir. Swake cyakil yi tajwen tzitetz. Nin quil wak amal scyetz yi e awer nak tan chitzeenen tzitej. 20 Nchatz chelpon inlajul yi e icontr, yi e sac tanen, yi chon nchisaj jen tzin. Chon nchiben inlajul le echk amal yi tzinunin tu. Cyakil yi e yi bajxche chiwutz yi e mas, nchiben impitol xe Ca Mar tan chibekxen. Ma yi e yi xomchet tzaj, chon chiben wan xe yi mar Mediterrneo, bantz chiquimen. Skayok, nin xewank yi chiwankil. Yastzun sbajok scyej,
h 2:11

Yil tzel kajab Ryos te yi tetz tanum

Ap 6:17.

i 2:12

Dt 4:29; Jer 29:13.

j 2:13

Ex 34:6; Neh 9:17; Sal 86:15.

k 2:17

Sal 79:10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

693

JOEL2,3

na winin echk taklen yi chin juntlen nin mbaj chibnol, stzun Kajcaw sbne. 21 Stzatzink junt tir yi echk amal benen tzin wi munt. Nin quit tajwen tan kaxoben te yi mbi sbajok, na sbnixok winin echk taklen balaj tan Kajcaw. 22 Nchatz yi e smaron txuc yi ate xol xtze, quit chibisun nin quil chixob, na xtxaxank junt tir yi echk amal benen tzin. Sjalok junt tir wutz cyakil jilwutz lobaj. Sjalok winin wutz ib. Nin quic nin caril uva sbne. 23 Nchatz axwok yi najlquix wiwtz Sin, cxtzatzinkwok te Kajcaw yi kaRyosil, na stke i abal tzitetz yil tzopon yi tiempil, na stke i yi bajx abal yi na oc echk ij ttxotx. Ej nin nchatz stke i yi abal yi tajwen jalen yil je echk cosech, chi yi ntulej i sajlen. 24 Snojk junt tir echk cojaj tan triw, na sjalok balaj cosech. Nchatz sjalok winin uva tan banlen win. Nchatz sjalok winin aceit tetz cumir. 25 Ej nin stale Kajcaw sketz: Tzinxelse cyakil yi mmitzak wok sajlen tunintz te yi tiemp yi nchoc yi e sac tan bajsen icosech. Na in nchichakon nin yi e sacatz. 26 Poro yi jalu, quit lbajij yi xtxolbilatz na sjalok iwa. Xwankwok jalen yil noj icul. Ej nin cxocpon tan taklen inkej yi in yi in itajcawil nin iRyosil, na sbnixok winin echk taklen balaj tu echk milawr wan tzixolwok. Nin quit wak amal tan telen ikej yi axwok intanum. 27 Chastzun te axwok xonl Israel, tajwen tzel itxum tetz, nin tajwen tzitocsaj yi xomchin tzitej. Na ntin cun in, in iTaj. Quic junt yi nink tzoc tetz iRyosil. Nin quit lwak amal tan telen ikej, yi axwok itetz yi axwok intanum.l
28

Yil wit bajij yi echk xtxolbilatz swake yi inespritu tzitetz icyakil cun.m Ej nin chocopon initxa tan xtxolchen xol yi wetz wajbil. Nin yi e tijlculal chiwutzicyaj echk balaj wutzicy. Nchatz yi e xicy tzocopon chajol tib echk balaj taklen chiwutz tul wutzicy tanen. 29 Nin nchatz swake yi inespritu squibaj yi e imos yaj tu xnan, nin chitxole yi wetz wajbil. Yastzun tzimbne tzitej te yi jun tiempatz. 30 Ej nin nchatz, tzinchaje echk lmak techl tzin tcyaj. Nin sjalok chich tu kak nin echk sib yi icunin chin sbak tanen benen tzin wuxtxotx. 31 Chin tzotz nin sbne wutz yi kej, ma yi xaw chin chichn nin sbne yubil yi ntaxk ul yi jun kejlalatz yi chin xowbil nin, stzun Kataj Ryos. 32 Poro cyakil yi e yil cu chitzi tan nawsen bi Kajcaw, chiclaxok cyeratz tkab yi quimichil.o Na chon sjalok claxen wiwtz Sin, le tnum Jerusaln, chi alijt cyen tan Kajcaw. Na cyakil yi e yi bixban che tan chiclaxen cyen,p chiclaxok nin cyeratz tan Kajcaw.
1Je

Yil tzul yi espritu tetz Kataj Ryos

sbajok yil tzucul yi jun tiempatz, chij Kajcaw: Sjalok junt tir chibanl yi e aj Jud wakun, tu yi tnum Jerusaln.

Yil tzoc Ryos tan chicawsen cyakil nacin

l 2:27 Is 42:8; 45:5-6, 18; Ez 36:11. m 2:28-32 Hch 2:17-21. n 2:31 Mt 24:29; Mc 13:24-25; Lc 21:25; Ap 6:12-13. o 2:32 Ro 10:13. p 2:32 Cyen en la Versin 60 na tal remanente yastzun yi e yil chiclaxok cyen yil chaj tib yi chichben cul Ryos yil tzaj wi yi tiemp tetz quixcuj.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL3
2

694

Ej nin chicupon injutzil cyakil nacin le yi amal cwent Israel, le jun jocoj yi na biaj Josafat. Nin chon nocopontz tan xtisyain scyej tan taklen chicaws, tan paj yi echk taklen cachi yi mbaj chibnol scyej yi e wetz intanum yi e xonl Israel. Na ja baj el chilajul yi e intanumatz swutz chiamal. Nin ja choc tan jatxlen cun chiwutz. 3 Yi cyoquen tan chijatxlen yi e intanum chiwutz, suertin cun e ban scyej. Nin ja baj chicayil yi e xicy nin yi e xun scyetz awer nak. Ma yi pwok yi nchicambaj scyej, ja baj chisotzal tan xcalain tu xnanin. 4 Ma jalu axwok aj Tiro, tu aj Sidn, q nin axwok filistey r mbi na itajwok jalu? Na pe itajwok xoyintzin swej? Na pe itaj tziticysaj icul swej? Ban binatz, na nchatz in na waj yil wak icaws. 5 Na ja baj italkal yi insakal tu in oro, nin cyakil yi inmebil yi colij wakun, ja ben itcyal nin ja opon itan le calil yi itetz iryosil. 6 Ja chiben itcyal yi e intanum yi e aj Jerusaln tu yi e aj Jud. Ja chiben itcyal joylaj, nin ja chiben cay scyetz yi e griego tan cyoquen tetz chiesclaw. 7Poro nocopon tan quicheyen yi e wetz intanum, na chelul incyal jak chicawl yi e awer nak kale e benakit icayil. Ma axwok itetz ax ten wok tzitije yi quixcuj yi nchitij yi e wetz intanum. 8 Na che incaye yi e initxajil scyetz yi e aj Jud, nin yi e aj Jud, mben chicayil yi e initxajilatz scyetz yi e aj Sabeo yi najlche joylaj. Juncun sbajok yi xtxolbilatz, na in na chintzan tan talchen, stzun Kajcaw. 9 Poro nchatz alwok yi xtxolbilej scyetz yi echk mas nacin. Banwok list itib tan oyintzi. Xanswok yi jun oyintziatz tan taklen kej yi iryosil. Txocwok yi e sanlar yi chin cham nin e tan oyintzi. Chisajken yi e yi qui na chixob tan oyintzi. 10 Banwok imacl tetz oyintzi te yi itasaron, ma yi ijos oken tetz spar.s Nin yi e yi quic chiwalor tan oyintzi, ban lcyocsaj quib tetz cham. 11 Cyakil axwok nacin yi najlquixwok nakaj, ban cxulwok lajkel. Ban tzimolsaj itib tan isajen tan oyintzi, na kabane tanen itil. Mpe ik yi e yi quic chiwalor tan oyintzi, ban lcyocsaj quib tetz witz aj oyintzinl. 12 Or bin itetz yi axwok nacin. Ban cxulwok tzonej le jocoj yi na biaj Josafat, na yastzun yi amal kale chincolewet tan pujlen xtisya scyej cyakil yi e nacin. 13 Ma jalu, axwok inchakum, or ikab tan akun te yi jos na ja wit kanax yi cosech tetz uva. t Catzamwok tan yakpen yi uvajatz. Na na waj yil noj yi echk culbil taal uva, nin na waj yil tzel pul tibaj yi culbilatz na chin mal nin e. u 14 chijalok jun coloj wunak le yi jun jocojatz yi na biaj Josafat, le amal kalel bixewet yi chicaws wunak. Na txant tan tulen yi kejlal yil tzul tzaj Kajcaw tan taklen chicaws yi tetz contr le jun amalatz. 15 Ma yi kej tu yi xaw tzocpon muj swutz, ma yi echk txuml quit chitxekun. Yastzun sbajok yi ntaxk ul yi jun kejatz.
q 3:4-8 Is 23:1-18; Ez 2628; Am 1:9-10; Zac 9:1-4; Mt 11:21-22; Lc 10:13-14. r 3:4-8 Is 14:29-31; Jer 47; Ez 25:15-17; Am 1:6-8; Sof 2:4-7; Zac 9:5-7. s 3:10 Is 2:4; Miq 4:3. t 3:13 Ap 14:14-16. u 3:13 Is 63:3; Lm 1:15; Ap 14:19-20; 19:15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

695 Yil chel liwr yi e aj Jud

JOEL3

chink tzaj Kajcaw le tnum Sin.v Chin wi nin i sbne chi na ban jun len yi na chin tan wej. chilucnek tzun cyakil yi e yi ate tcyaj tu yi e yi ate wuxtxotx, na tzocpon i tan chicolchen yi e tetz tanum. Nin tzocopon i chi jun chin colbil ibaj scyetz yi e xonl Israel. 17 Tzelepon tzun itxum tetz yi in Jehov yi iRyosil, nin yi chon najlchin wi Sin, yi wiwtz yi chin xan nin. Tzinxanse yi tnumatz yi nchatz na biaj Jerusaln. Nin quit wak amal scyetz awer nak tan chixcyewen tej, stzun Ryos. 18 I tzun sbajok te yi jun tiempatz. Sjalokt winin wi uva lakak juwtz, nin quic caril lech sbne. Nin cyakil yi echk be a yi at Jud snojk junt tir tan a. Ej nin stzitzok jun a tzak yi cal Kajcaw, yi xcyek tan sijlen yi kajlaj cwent Sitim.w 19 Xitok yi tnum Egipto, nin tzocopon yi amal Edom tetz skajwutz, yi chin tzinunin tu. Yastzun sbajok scyej, na ocnake tan chibuchlen yi e xonl Jud, nin ja chiquim winin tal prow cyan yi quic quil.x 20-21 Wicyse incul scyej cyakil yi e yi ocnake tan chibiylen yi e intanum, nin quil tzincuy chipaj yi e juchul ilatz. Poro chinajank yi intanum tul yi amal cwent Jud tu Jerusaln tetz ben kej ben sak. Nin yi in wetz yi in Jehov, chinnajank chixol wiwtz Sin. Ej nin jun cun sbajok yi xtxolbilej, na in na chintzan tan talchen, stzun Kajcaw bantz.
16

v 3:16

Jer 25:30; Am 1:2.

w 3:18

Ez 47:1-12.

x 3:19

Abd 10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Ams chon titzen le jun tal ne aldey cwent Jud yi na biaj Tecoa. Yi takun i itz tan chichuysen awun, poro ja xcon i tan Kataj tetz elsanl stzi chixol yi e aj Israel. Nin tul yi tiempatz, yi e aj Israel, itz jun chin lmak tnum yi at kej, poro ntin echk yab ajtzakl at-tz chixol, na qui na chixom te yi cawl Kataj. Ja chiban chimunl swutz Ryos tanen, poro yujun tib tu chicstumbr yi e awer nak, nin ntin subul nakin cyakun. Yi e ric winin jalen chimebil tan tu yi na choc tan chisublen wunak, ma yi e sloj wunak ntin mebail ate cunt.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:12:5) na chaj yi mbi sbajok scyej yi echk tnum yi ate nakajil Israel. Yi cap wekl (Cap. 2:66:14) na chaj cobox xtxolbil tetz Ams chi tul wutzicy tanen. Yi toxen wekl (Cap. 79) na chaj yi banl talma Ryos tu yi tetz derech yi at tan chicawsen yi e nacin. Nin witzbil tlen na lajluchax skawutz yi mero xe yi chusun, itz, yi tzantzaj chocopon yi e xonl Israel yi chiclaxok cyen tetz jun balaj nacin yi quic bis okl sbajok tul.

bin jalu, je yi xtxolbilej yi cyajnak cyen tlol Kataj Ryos tetz Ams, jun pstor awun yi chon najlij le tal ne aldey Tecoa, cwent Jud. Ej nin itz yi mbi cun sbajok te yi tnum Israel. Yi stziblalej ja tbit Ams tetz Ryos cob yob te ntaxk icy yi coblaj nob, yi at tzaj yi rey Uzasa tan cawun cwent Jud, nin te iten nin tiempatz yi na cawun tzaj yi rey Jeroboamb yi cyajl Jos cwent Israel.
2

1I

Yi chicaws yi echk tnum yi ate nakajil Israel

Je yi stziblalej: Yi na chin tzaj Kataj Ryos wi yi juwtz Sin yi at Jerusaln,c nicun na ban wi i tu jun kancyok yi na cu. Na skej cyakil chiwa yi awun, nin nchatz yi echk luwar yi at wi juwtz Carmelo yi chin txax nin, na skej tan. 3 Je yol Katajej: Yi e aj Damascod ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin. Chastzun te ilen nin che incawse, na nicuntz chi puchij cunink ncyulej yi e aj Galaad tan echk chimacl yi chich cun yi na xcon tan bujlen triw.
b 1:1

Yi Ryos yi na xcye tan xiten yi echk taklen

a 1:1 2R 15:1-7; 2Cr 26:1-23. 49:23-27; Zac 9:1.

2R 14:23-29.

c 1:2

Jer 25:30; Jl 3:16.

d 1:3-5

Is 17:1-3; Jer

696
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

697
4

AMS1

Chastzun te tzocpon intinol kakle te balaj cal yi rey Hazael, nin iten nin kakatz stzesank yi echk cal yi nim wutz tkan cwent yi rey Ben-hadad, yi na xcon tan chicolol quib chikab chicontr. 5 Kopon inkuchil yi echk puertil yi tnum Damasco, nin squimok yi jun wan yi na cawun cwent Bicat-avn, nchatz yi jun yi na cawun cwent Bet-edn. Ma yi e aj Asiria nchiben ticylen pres le tnum Quir. Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos. 6 Je yol Katajej: Yi e aj Gaza ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilen nin che incawse. Na tircunin wunakil jun tnum ja ben quicyal pres cyakun tan chicayen scyetz yi e aj Edom tetz chi-esclaw. 7 Chastzun te tzocpon kakl tircun echk tapij wan yi at soltej yi tnum Gaza, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk balaj chical yi e witz ajcaw. 8 Nchatz tzelpon cun swutz wan yi jun yi na cawun Asdod, tu yi jun yi na cawun Ascaln. Cyakil yi inchamil xconk wan tan oyintzi scyej yi e aj Ecrn, nin quic nin jun filistey tzelpon liwr swutz yi quimichil! Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos. 9 Ej nin je yol Katajej: Yi e aj Tiro ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilen nin che incawse. Na tircunin wunakil jun tnum ja ben cyan pres jak chicawl yi e aj Edom, wech na bixbant jun trat cyan scyuch, poro ja chiben cyan pres jak chicawl junt txakajt. 10 Chastzun te tzocpon kakl tircun echk tapij wan yi at soltej yi tnum Tiro, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk balaj chical yi e witz ajcaw. 11 Je yol Katajej: Yi e aj Edom ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin. Chastzun te ilenin che incawse tan paj yi qui nin mel chikajab scyej yi e xonl Israel yi cyoquen tan chibiylen cun tan spar, wech na junit chimam chite.f Qui nin cutzaj chitxumun ma na winin chichen chicul bantz scyej yi e chixonlatz, nin yi chichben chiculatz chin xowbil nin ban, na quic nin makbil tetz. 12 Chastzun te tzocpon kakl tircun yi amal wan yi at cwent yi tnum Temn, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk chical yi e witz bajxom le chitnumil Bosra. 13 Nchatz, je yol Katajej: Yi e aj Amn ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te quil tzicy impaj tan taklen chicaws. Na tan tu chuysen tu yi amalil yi chitanum, ja choc tan majlen echk amal cwent Galaad nin nicyt nin yi e chon wi ja jakxij chicul cyan tan spar. 14 Chastzun te tzocpon kakl tircun echk tapij wan yi at soltej yi tnum Rab, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk balaj chical yi e witz ajcaw. Sjalok jun chin wutzilen oyintzi nin winin chichink yi e sanlar yil choc nil tan xiten cun yi tnum chi na ban jun chin salchcam. 15 Chelpon lajun chireyil scyuch echk chibajxom tul yi cyetz chitanum.
e 1:4 Yi na xcon yi yol kak tan Ams na jop jun oyintzi, guerra. Na yi na chicambaj yi e sanlar jun tnum ilen nin ja oc kakl cyan. Poro itz Ryos txumul tetz chicaws. Am 1:7, 10, 12; 2:2, 5; 5:6; 7:4. f 1:11 Yi e aj Edom e xonl Esa. Nin yi Esa tu Jacow itz quitzun quitzicy quib. Gn 36:1-19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS2

698

je junt yol Katajej: Yi e aj Moab ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin juntlen nin, chastzun te ilenin che incawse. Na nin e oc tan paten cun yi bakil yi kajtzun rey cwent Edom, wech na nsken wit mukxij, poro jalt stzajil cyaj cyentz cyan. 2 Chastzun te tzocpon kakl tircun yi chical yi e witz ajcaw yi at le tnum Moab, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk cal yi nim wutz tkan kale na chicolwit quib yi e sanlar tan oyintzi le chumam chitnumil Queriot. Na sjalok jun chin wutzilen oyintzi nin winin chichink yi e sanlar nin copon echk chun yil choc nil tan chibiylen cun yi e aj Moab. 3 Copon imbiyol yi rey scyuch cyakil yi e witz ajcaw! Yi xtxolbilatz jun cun sbajok na itz yol Kataj Ryos. 4 Ej, nin je yol Katajej: Yi e aj Jud ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilenin che incawse. Na quic xac inchusun ban chiwutz nin qui nin e oc culutxum jak incawl. Ma na nin e oc tan culajen yi chiryosil yi chitaj chitxu yi banij cuntu tanen.g 5 Chastzun te tzocpon kakl tircun yi amal wan cwent Jud, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun yi echk balaj chical yi e rey scyuch yi e witz ajcaw cwent Jerusaln. Ej, nin je yol Katajej: Yi axwok xonl Israel ja ijuchlen winin itil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilenin xincawse. Na ja cxocwok tan chicayen yi e yi quic jun taklen ploj nchiban, tan tu yi qui nin nchixcye tan chojlen yi mu tal chitxokben tzitetz. Na ja ben icayil yi e tal prow meba tan icambal tu jamel jun lmuj suquij wutz yi qui nin nchixcye yi e tal mebaatz tan chojlen tzitetz. 7 Nin na cxocwok tan xilen cyej nin tan chibuchlen yi e meba txil. Ej nin at axwok tu icyajl yi iten nin xun na iwitbej itib tuch. Nin tan yi jun ajtzaklatz na el kej imbi itan yi winin xanil. 8 Nchatz na cxbenak tulak echk tyoil iryosil, nin na cxcoye cun tibaj echk bechok yi at cyen tikab, yi itz prentil tu xtxokben jun tal prow wunak. Ej nin na ilok xcala tan echk mult yi quic xe yi na icambaj scyej tal prow wunak, nin na bajtz itan lakak waan tan taklen kej echk iryosil. 9 Wech in nocnak tan chibiylen cun yi e amorreo chiwutz yi e imam ite, nin ja chel cun tircun wan swutz, yi eatz yi chin wutz quikan nin, yi chin cham nin e chi tanen jun wi bakch yi nim benak takl ttxotx. 10 Nchatz in e elsan tzaj yi e imam ite jak chicawl yi e aj Egipto, nin ja noc tan chiquicylen tetz cawunak yob tul yi amal tzinunin tu, jalen yi jen ponen yi tiempil tan wakol yi chiamal yi e amorreo-atz scyetz. 11 Axwok jun coloj xonl Israel, quit pe na ul txakx ticul yi xtxolbilej, yi ja chibixe cobox icyajl wan tan chixconen tetz elsanl intzi. Nin nchatz ja chibixe coboxt wan tan chixconen tetz nazareo.h Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos.
6

1Nin

Yi chicaws yi e xonl Israel

g 2:4 Yi yol mentiras le versin 60, na elepont dolos le versin popular. Chastzun te ja xcon yi mero xtxolbil kan yi itz dolos, chiryosil yi banij cuntu tanen. h 2:11 Jun nazareo, itz jun wunak yi bixbant tan xconen tetz Kataj Ryos, nin qui na el xiil wi tan jetz yi na itzij, nin quic cuj tan bajen win tan nka xcala. Nm 6:1-8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

699
12

AMS2,3

Poro yi ax itetz, ja cxocwok tan banlen puers scyetz yi e nazareo tan bajen win cyan, nka tan bajen xcala cyan. Nin qui nin mmitak amal scyetz yi e elsanl intzi tan chitxolil yi wetz wajbil tzitetz. 13 Ma jalu bin, nocpon tan iyakpen cunin chi na xcye jun caret yi nojnak cun tan ixin tan puchlen cun echk cub kale na icy cunt. 14 Quic na ban kol cxelwok ojkuj, na quil clax jun tzitetz. Yi e yi chin cham nin e, quict chiwalor sbne. Nin quil chiclax yi e yi qui na chixob tetz jun. 15 Yi e aj coxonl flech, chelpon ojkuj poro quil chiclax. Nchatz yi e yi nawnaket tan ojkel quil chiclax, scyuch yi e yil chel ojkuj tej chej quil chiclax. 16 Yil tzul yi jun kejlalatz chelpon ojk yi e sanlar tan colon ib, nicyt nin yi e yi chin cham nin e tzelpon cyen chicoxol yi echk chimacl, tan bil colon ib. Yi xtxolbilatz jun cun sbajok na itz yol Kataj Ryos. te axwok jun coloj xonl Israel, bitwok tzaj yi yolej, yi yol Kataj Ryos, yi jun yi ocnak tan cyelsenel tzaj yi e imam ite le tnum Egipto: 2 Ntin cun axwok txaijt quix wan chixol cyakil yi e wunak yi ate benen tzin. Chastzun te tajwen cunin tzitak part swetz te tircun yi echk taklen yi chin junt len nin yi na cxtzanwok tan banlen.i 3 Ma jalu, ko at cob yi chicyan cyen tu quib, na elepont yi junit tanen chitxumun. 4 Nin ko na chin jun len xol txacaben, na elepont yi ja cambaj jun txuc tetz wa. Nin ko na narne jun tal ne len tul julil itz tan paj yi ja cambaj wa. 5 Ej nin ko na opon trimpuj jun tal chul wuxtxotx, itz tan paj yi ja cu jun tramp swutz. Ej nin ko na je tzajpuj jun patx, itz tan paj yi at jun txuc yi ja txamxij tan. 6 Ej nin yi na chin jun chun tnum, tircun yi e wunak na chel yab tej, nin na chijak yi mbi na bajij. Nin ko at jun taklen mbajij le tnum yi chin xowbil nin, itz Kataj Ryos mmakon tzajtz. 7 Qui na ban Kataj Ryos jun taklen scyej wunak ewun cuntu, ma na bajx na tal scyetz yi e elsanl stzi i tan chitxolil yi tetz tajbil scyetz cyakil wunak. 8 At ptzun jun yi quil xob yil tbit nin yil chin jun chin len? Quic. Nin at ptzun jun elsanl stzi Ryos yi quil tzoc tan xtxolen yi tajbil Kataj Ryos, yi Cawl ketz, ko ja cawun i tej tan xtxolil? Quic jun.
Yi xtxolil Ams yi tzul chan chicaws yi e aj Israel
9 1Chastzun

Yi munl jun elsanl stzi Ryos yi tajwen cun tan bnol tanen

Ma jalu, nimit chiwiu tan xtxolen yi xtxolbilej tulak echk palacioj yi at le tnum Asdod, nin yi at cwent Egipto: Ban yi nink chibenu wiak echk juwtz cwent Samaria tan tilwen yi echk yab ajtzakl yi chin juntlen nin yi na chixom yi e aj Israel tej, nin yi en cun buchijche yi e tal prow wunak cyan. 10 Jun cun yol na tal Kataj: Yi e cyetz qui na pujx banlen echk taklen balaj cyan, na colij yi echk taklen xe chical yi puers nchiban tan majlen len scyej yi e prow wunak.
i 3:2

Dt 7:6.

j 3:9

Palacio itz yi balaj chical yi rey scyuch yi e witz ajcaw tetz tnum.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS3,4
11

700

Chastzun te na tal Kataj Ryos yi Cawl ketz yi xtxolbilej: At cyulbil jun coloj chicontr yi chocpon soltej yi chiamal. Chocpon tan xiten cun yi echk cal yi nim wutz tkan kale na chicolwit quib yi e sanlar yi ate tan colchen yi echk tnum, nin chocpon tan telsen len tircun yi echk taklen balaj yil nojquen chiwutz, yi at lakak chical yi e lmak wunak. 12 Ej nin je na tal Kataj Ryosej: Quib yi na ban jun pstor awun, yi pentlen tu na jal cyen yi pac, nka yi ju chin jun awun tan tkab jun len, yastzun sbajok scyej yi e yi najlche Samaria, jalt pial chitaklen scyajk cyen.k 13 Jun cun yol na tal Kataj Ryos, yi cyal jun na xcye quen tej: Bitwok tzaj nin ban cxoc tan maklen chiwutz yi e xonl kajtzun Jacow tan quit chijuchul quil. 14 Na tzul jun kejlal yil noc tan jaklen scyetz yi mbi cun mbaj chibnol. Nocpon tzuntz tan xiten cun yi kajbil yi at Betel, nin tzelpon caplun yi echk tucl yi at tejak yi patbil chitxixwatz, nin scyajk tu coxij yi echk tucatz wuxtxotx. 15 Copon inxitul yi echk chical yi na xcon cyan tul tiemp kalaj, nin copon inxitul yi chical yi na xcon cyan tul tiemp chew. Nchatz copon inxitul yi echk chical yi marfilm cun at tetz yubel, nin xitok yi echk chipalacio wan. Jun cun sbajok yi xtxolbilej na itz yol Kataj. 1Bitwok tzaj yi yol Katajej yi axwok xnan yi at ikej yi najlquix Samaria: Nicun axwok scyuch yi e wac yi chin kant nin e yi chon na chijal le amal cwent Basn. Na ntin chibuchlen yi e prow wunak itan, nin nchatz na cxoc tan telsen chikej yi e yi na chopon tan jaklen jun pawor tzitetz, nin na cxoc tan chicawen ichmil tan chilokol win tetz itetz. 2 Jun cun xconk yi imbi wan yi chin xan nin, tetz stiwil inyol, yi nelpon cun tej yi xtxolbilej, chij Kataj Ryos yi Cawl ketz. Tzul chan jun kej yi copon caren tikul nin cxelpon kinij scyuch ital. 3Nin cxelul txolak echk tapij yi cunak kuch. Itxolin len itib yil cxel tzaj, nin tzicypon akbal itan xol tzal cwent yi wutz Hermn. Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos yi jun cun tzelpon cun tej.

Ban cxben le kajbil Betel ko yatz itajbil, nin ban cxben le kajbil Gilgal. Ban bin cxocwok il tan juchlen itil. Ban tzicyaj nin echk itxixwatz cyakil jalchan, nin ban tzitak idiesum ox ox kejin, ko yatz itajbil. 5 Nin ban tzitoy pam yi quic xtxamil tan tyoin, nin ban cxocwok tan jalsen ikej te yi nicyna ofrent na itak, na tircun yi echk xtxolbilatz yastzun yi chumbalaj nin tziwutz itetz, stzun Kataj Ryos.
4 6

Yi tlol Ams yi qui na ocpon yi cawl Ryos tej chiwi yi e xonl Israel

Ja cu wej wan tzixol, nin quic nin jun taklen njal itan tan iwanen tej. Poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul! stzun Kataj Ryos.

Yi e xonl Israel na chicawsij poro qui nin na chibnix

k 3:12 At quixbel tan lajluchaxen yi mbi na elepont yi jun yolej le hebrey. Yi Versin popular na tal: Na ntin ujlen cyan tibaj echk balaj ujbil yi chon na saj Damasco. l 3:14 1R 1:50; 2:28; 2R 23:15. Yi na elepont yi xtxolbil tetz yi tucatz, itz jun amal tan colon ib swutz jun contr. Na alchok scyetz yi na stzamen yi tuc yi at xtxucak yi altar quic rmeril tan cwen biyij. Nin na elepont yi quit jal jun amal tan chicolol quib yi e xonl Israel swutz chicaws yi tzul tan Ryos. m 3:15 Marfil chon na saj tetz tuc elefante, yi chin quiw nin, nin chin sak nin yubil, nin yi winin jamel.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

701
7 Nchatz

AMS4,5

qui nin ncu abal wan wiak icojbil, na te ntaxk je yi cosech qui nin ncu jun tzuje abal wan tetz ox xaw. At lo jun amal kale ncwet abal wan, nin junt, kale qui ncwet. Tircun yi txotx ja aj pax tan yi skejen. 8 Tircun axwok ja cxben lakak tnum tan joylen itca, poro pen tu na jal mu tal, nin qui nin mmicy saktzi tzitej tan, poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul! stzun Kataj Ryos. 9 Ja loon itujul wan tan yablil, nin ja skej, na winin tza mban. Nchatz ech wi lobaj tu ech wutz uva ja skej tircun. Tircun yi echk wi ib tu echk wi oliw ja baj len xak tu yi echk wutz tan sac. Ja opon yi echk taklenatz wan tziwutz, poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul, stzun Kataj Ryos. 10 Ja opon jun chin wutzilen yabil wan tzixol chi yi yabil yi opon wan squibaj yi e aj Egipto tentz. Ja wak amal tan chiquimen yi e xicy tul oyintzi nin ja wak amal tan chicambal yi chicontr yi chichej. Ja icypon yi xewenil yi e almaatz. Poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul, chij Kataj Ryos. 11 Ja xcu inxitul tan jun chin il, chi yi jun chin il yi opon wan squibaj yi e aj Sodoma tu Gomorra tentz.n Pentu nchiclax cobox tzixol chi jun pi tze yi na tzan kakl yi na el tzaj kinij tkak tan qui stzeen cunin. Poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul, stzun Kataj Ryos. 12 Chastzun te axwok aj Israel chiwok bajx, na iten nin xtxolbilatz tzimbne tzitej. Banwok bin list itib na nocopon tan icawsen, na in iRyosil.
13

Ryos, i bnol tetz echk juwtz, nin i txumul tetz yi kaxew yi o wunak. Nin i na chajon sketz yi echk taklen yi sbne tzantzaj. Nin i yi Ryos yi na xcye tan jalsen skil nin tan tocsen tzotz, na i yi jun yi na cawun tibaj cyakil. Nin yi tetz bi itz Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej.
1Eu

Yi Ryos yi na xcye tan nuclen echk taklen

aj Israel quibitzaju inyolej. Quibit tzaju yi na chin chunan tan paj yi chiquimok chanu. 2 Lastum eu yi chumbalaj nin chitanumu, na chelpon cunu swutz. Chicopon trimpu tibaj chiluwaru, nin cyal jun tzatok tan chixicylejenu. 3 Ej, nin je inyolej yi in wetz yi in yi in Cawl itetz, yi iTaj yi iRyosil yi axwok aj Israel: Ko at jun tnum yi na chak nin jun mil sanlar tan oyintzi junten cient chipakxok. Nin ko at junt tnum yi na ben jun cient sanlar tan tan oyintzi, lajuj ten chipakxok. 4 Nchatz je junt yol Kataj Ryosej scyetz yi e aj Israel: Kol cxpakxij swej, nin ltziban tanen inyol, qui tzun cxquimtz. 5 Quit cxbenwok junt tir le kajbil Betel,o tan jaklen cheybil itetz, nin quit cxbenwok junt tir le kajbil Gilgal. Nin quit cxbenwok junt tir jalen Beerseba tan jaklen ibanl. Na cyakil yi e aj Gilgal nchiben ticylen pres le junt tnum. Nin jalt ech kuchben cal sjalok cyentz Betel, stzun Kataj.
o 5:5

Yi chunan yi ban Ams tan paj yi txant tan chimukxen yi e aj Israel

n 4:11 Gn 19:24. Am 4:4.

Betel na elepont cal Ryos. Bet na elepont cal, el na elepont Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS5
6

702

Quit bin chibenu tul echk amalatz, ma na chipakxoku tej Kataj, nin chibneu tanen yi yol i. Qui tzun chiquimu-tz. Na ko qui, tzul jun chin kakp tan Kataj scyeju nin quil jal jun le tnum Betel yil xcye tan stzajsen yi jun chin kakatz. 7 Lastum eu yi na chitzanu tan potzen yi balaj ley yi at chiwutzu, na ntin bis okl na jal tan paj! 8 Yi jun yi bnol tetz echk txuml tcyaj, yi Plyades tu Orin, nin yi na xcye tan tocsen yi tzotz tetz tkan skil, nin yi jun yi na xcye tan tocsen yi tkan skil tetz akbal, yi bi yi junatz itz Kataj Ryos. Nin ntin cun i na xcye tan xtxixpen yi ail yi mar tetz sbak tan toquen tetz abal wiak cojbil. 9 Nchatz na xcye i tan chixiten yi e yi chin cham nin e tanen. Nchatz na xcye i tan xiten alchok taklen, chi tanen yi echk cal yi nim wutz tkan kale na chicolwit quib sanlar tan oyintzi. 10 Lastum yi eu yi na chich chiculu scyej yi e balaj juez, nin yi chin chilab ninu chiwutz yi e balaj stiw yi na cyal yi bintzij! 11 Lastum yi eu yi na chijaku nim alcawal scyej yi e wunak yi na cyaj chicay quixin. Qui tzun ltak Ryos amal scyeru tan chinajewenu txe echk balaj cal yi ja bnix cyanu, nin quil tak amal scyeru tan chibajsalu yi taal win te yi uva yi awij cyanu. 12 Na el intxum tetz cyakil itil yi qui nin bajsben tetz, na na cxocwok tan xilen cyej yi e balaj wunak, nin na itzam xoc. Nin qui na itak amal scyetz yi e prow meba tan chicambal yi cyetz cyajbil swutz yi pujbil xtisya. 13 Nin na chich icul scyej yi e yi at balaj cyajtzakl, chastzun te bant cun yi quil cyal cyetz jun yol tan maklen iwutz, na chin xowbil nin yi echk taklen yi na bajijtz. 14 Banwok bin tanen yi echk taklen balaj, quil tziban yi echk taklen ploj, qui tzun xquimwoktz. Na kol tziban tanen yi echk taklen balaj, ban tzun tzital: Yi Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej, yastzun yi jun yi na tzan tan kaquicylen. 15 Labwok wutz yi echk taklen ploj! Nin lokwok wutz yi echk balaj ajtzakl! Joywok puntil tan jalen balaj pujul xtisya tzixol, yi ban cyajtzakl. Ko yatz tziban, qui cunin batz tzelpon kajab yi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej, tan quicheyen yi e itanum yi chiclaxok cyen. 16 Je yol Katajej, yi Ryos yi cyal na xcye que tej: Winin chunan sbajok lakak caybil, nin winin bis sbajok lakak be. Nin tan paj yi jun coloj wunak yi chiquimok, at e chijake pawor scyetz yi e prow wunak tan okl yil mukxij jun chixonl. Nin nchatz chichoje yi e yi ntinatz cyakun tan chunan.q 17 Yil nul tzaj tan chicawsen, quit chitzatzin ma na chokok len wiak chicojbil kale na cyaw wit uva.r Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos.
Yi tal Ams yi quic na tak yi echk taklen kale kuklet chicul yi e xonl Israel
18

Lastum yi e yi nternin na el cyalma tan tulen chan yi kejlal yil tzul tzaj Kajcaw! Qui pe na el chitxumu tetz yi mbi sbajok te yi jun tiempatz? Yi jun kejlalatz chin tzotz nin tunin sbne, na quic tkan skil sjalok.

p 5:6 Yi jun chin kak na elepont jun chin oyintzi. Am 1:4. q 5:16 At wunak tenchan yi ntinatz cyakun tan okl te jun alma. Jer 9:17-22; Mt 9:23. r 5:17 Na elepont yi yastzun yi amal tetz tzatzin yi na je jun balaj cosech, ma jalu quil jal tzatzin ma na ntin bis okl.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

703
19

AMS5,6

Quic rmeril yi nink clax jun, na nicun sbne yi tiempatz chi nink tzel ojkuj jun swutz jun len, nin lnojpon tkab jun oso. Nin yil tew quen tib xe jun cal, nin yil kejbaj quen tib swutz xan tan ujlen, tasten nin tzeltzit jun lubaj tan biylen cun. 20 Jun cun yol chin xowbil nin sbne yil tzul tzaj Kajcaw tan taklen chicaws yi e tetz contr. Chin tzotz nin sbne. Chin tcul nin sbne tircun. 21 Winin na chich incul te yi echk tzatzin yi na icy itan tan taklen inkej tanen. Chin junt len nin tzinwutz. Na icy impaj te yi echk molon ib yi na iban tan taklen inkej tanen. 22 Qui na waj yi echk oy yi na ipat tan taklen inkej. Nchatz yi echk oy yi ixin cun, quit na waj. Nin quit na waj yi wac yi nternin kant yi na itoy swetz tan chajlen yi at tzatzin paz skaxol tzituch tanen. 23 Quit na waj lwit nin yi echk ibitz yi na itak swetz! Quit na waj lwit nin wi yi echk imacl tetz bitz! 24 Yi mero wetz wajbil itz yi puntil cun chiban yi e pujul xtisya yi chimunl. Nin yi nink jal jun itajtzakl itan yi jicyuch tej, chonk sban yi ajtzaklatz tzixol chi na ban jun a yi nternin na mulkin. 25 Axwok jun coloj xonl Israel, te yi cawunak yob yi ncxatij le amal yi tzinunin tu, qui tajwen mban tan itkol echk itxixwatz tu echk itoy swetz tan chajlen yi chon kuklij icul swej, na yi ax itetz chon nin ajlij iteri cul swej. 26 Poro yi jalu, tan paj yi ja cxocwok tan nawsen yi teblal yi iryosil Sicut, yi ireyil tanen, tu yi teblal yi iryosil Quiyn, yi itz jun txuml, tajwen tzun tan benen itekal yi teblal yi echk iryosilatz yil cxben ticylen pres joylaj. 27Na nocpon tan ilajen len joylaj, jalaj cyen yi tnum Damasco.s Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos, yi jun yi na biaj: Yi Ryos yi cyal na xcye quen tej.

yi axwok bajxom cwent Jud yi chon najlquix wi Sin, yi quic na ibislej, yi ntin echk tzatzin na itxum! Nin lastum yi axwok witz ajcaw tetz Samaria yi qui na ixob tetz jun, na le wutz itetz itajtzakl yi ntin axwok chin tzaknak cun itajtzakl tan taklen chitxumun wunak! 2 Poro yi axwokatz ban cxbenwok le tnum Calne, nin le chumam tnum Hamat. Nchatz ban xcu cunwok le tnum Gat, yi chitanum yi e filistey tan tilwen yi mbajij scyej. Wech chin cham nin e, poro ilenin ja chiloon. 3 Lastum axwok yi qui na pujx itan yi at tulbil jun kej yi cxelponwok cun swutz, ma na ntin na cxtzan tan banlen echk taklen yi ntin na tzan tan ipitlen nin tul il. 4 Lastum axwok yi ntin ujlen itan, tibaj echk ujbil yi marfil cun. Nin ntin echk tzatzin tu echk lmak waan na itxum, nin ntin bajsen chibel ne tor tu chibel ne cner itan tulak echk tzatzinatz. 5 Lastum axwok yi ntin na oc echk su itan yi quic xtxolbil yi kulil. Na le wutz itetz itajtzakl yi chumbalaj nin axwok tan banlen macl tetz kbetz,
s 5:27 Yi xtxolbilej ja el cun tej, na ja chopon yi e aj Asiria tan xiten cun yi tnum Samaria le yob 721 te ntaxk itzij Jesucristo. Ja oc kakl cyakil yi tnum, nin ja chiben pres yi e yi e clax cyen. 2R 17:3-6, 18; Am 5:5; 6:7; 7:1, 17.

1Lastum

Yi chixiten cunin yi e xonl Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS6,7

704

nin yi axwok itetz na itocsaj itib chi ik jun balaj aj bnol bitz chi banak cyen yi kajtzun rey Luwiy. 6 Lastum axwok, na na cxuca win tul echk lmak copa, nin na xcon echk balaj perfum itan yi chin car nin. Lastum yi qui na pujx itan yi tzajen tlen tu atit yi itanum! 7 Yi axwokatz ncxben ticylen bajx tetz esclaw jak cawl junt tnum, kalenas tzun tzaj yi echk ajtzaklatz yi chin juntlen nin, na iban jalu. 8 Ma jalu, yi in wetz, in iTaj Ryos yi cyal jun na xcye swej, xconk yi imbi wan yi chin xan nin, tetz stiwil inyolej: Winin na chich incul te yi inimel yi axwok xonl Jacow. Nin qui na chimpek te echk balaj ical. Chastzun te swake amal scyetz yi icontr tan chicambal yi itnumil, tu cyakil yi at tul, chij Kataj. 9Nin ko at lajuj wunak yi na cyew quib xe jun cal, tircun yi lajujatz chiquimok cyakun yi contratz. 10Chin xowbil nin sbne yi jun chin ilatz yi sbajok tzitej, na ko at jun yil tzoc tan telsenel tzaj wankil jun xonl xe jun cal, stale tetz junt xonl yi at-tz xe cal cyen: At pe junt wunak tzonej? Yi junatz stale: Cyal at. Inchuc atin tzonej, chij sbne-tz. Nin stale yi jun yi njilon bajx: Bant cun quil cjilon, na ko tzun tzel tzaj bi Kataj le atzi, nin ltzult tan taklen mas kacaws! 11Na scawunk tzaj Kataj tan cawsen echk najal yi quiw chiwutz, nin tan chicawsen yi echk najal yi ajnak tzaj chiwalor. Chicyakil cun e, xitun cun chibne. 12 Xcyek pe jun chej tan jen ponen swutz jun kotx? Quic rmeril. Xcyek pe jun tan choc wi mar? Quic rmeril. Poro yi ax itetz ja xcyewok tan xtxixpen echk balaj ley, tan toquen tetz ley yi nicun tu wenen! Yi ley yi ja bnix sajlen ja tak tzatzin, poro yi ley yi at jalu ntin bis okl na tak. 13 Nin yi axwok itetz na itocsaj itib nim tu itajtzakl, nin na ital: Ja kaquiwix tan tu kachamil tu kajtzakl. 14 Poro bant cun nink tzitbitwok yi yol yi Kajcaw yi kaRyosil yi cyal na xcye quen tej, na je na tal iej: Tzul jun chin tnum wan tan ixiten cun. Chocpon tan iyakpen tul cyakil i-amal, yi at jalen jen tzin tu cyakil i-amal yi at jalen cwen tzin.

yi xtxolbilej yi chaj yi witz ajcaw yi kaRyosil swetz, chi tul wutzicy tanen. I tzun bantz te yi nsken wit je yi cosech yi na aklij tetz yi rey nin te yi inak tzan jen mulen yi cap wek ujul nintzun wil yi na tzan Kataj tan chinuclen jun coloj sac, tan bajsen yi ujulatz. 2 Ej, i tzun te yi txant tan telen cun swutz tircun echk ujul cyakun yi jun coloj sacatz, nintzun waltz: Wajcaw, max culu skibaj, cuyu kapaj! en kaclax tkab yi jun chin ilatz yi ja ul skawutz? Na yi o ketz yi o xonl kajtzun Jacow coboxen tal kaxonen, nin quil tzicypon yi jun ilatz kan. 3Ej, tanewen nin tzun ban Kataj tan taklen yi jun chin ilatz, tul inwutzicy, i tzun taltz: Yi xtxolbil yi mmawil quil bajij tzitej! stzun Kataj bantz swetz.
4 Je

Yi tilol Ams chi tul wutzicy tanen yi na tzan Kataj tan chinuclen jun coloj sac
1Je

junt xtxolbilej yi chaj yi witz ajcaw yi kaRyosil swetz. I tzun bantz nin ben wilol jun chin kak yi nternin na lamcan, yi ja xcye tan skejsen cun yi mar yi nim xe, nin yi ja xetij tan witzen cun cyakil yi echk amal yi txax wutz. 5 I tzun waltz tetz Kataj:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tilol Ams jun chin kak chi tul wutzicy tanen

705

AMS7,8

Max culu Ta, quit sbanu yi xtxolbilatz skej! 6 Tanewen nin tzun ban Katajtz, i tzun taltz: Yi xtxolbil yi mmawil quil bajij tzitej! stzun Kataj bantz swetz. junt xtxolbilej yi chaj Kataj swetz. I tzun bantz nin ben wilol Kataj Ryos yi chon txiclij xlaj jun tapij nin cyan jun ploma tan le kab. 8 I tzun saj jakoltz swetz: Mbi na awil tzaj le inkab? Jun ploma tetz alwanil, chinch banintz tetz. Tan yi plomaej nocpon tan malen cyajtzakl yi e intanum, yi e aj Israel, tan tilwen yi ko jicyuch tej cyajtzakl, poro quit tzincuy chipaj junt tir. 9Nin nocpon tan xiten echk kajbil yi ja xcon cyakun yi e ixonl, yi e xonl Isaac sajlen tunintz. Jalt kuchben echk kajbil scyajk cyentz. Nin nocpon tan chibiylen cun cyakil yi e xonl yi ireyil Jeroboam! chij Kataj bantz swetz. tzun bantz yi Amasas yi witz pale cwent Betel nin tzun ben mantartz tan talchen yi xtxolbilej tetz Jeroboam yi rey cwent Israel: At jun yaj yi na biaj Ams, yi na xon benen tzin Israel, tan chimolchen wunak tan oyintzi teju, nin yi e wunak quit na cyaj quibit yi jun xtxolbilatz. 11Na je cunin xtxolbil na tzan tan xtxolenej: Copon biyij Jeroboam tan spar, nin tircun yi e wunak cwent Israel nchiben ticylen pres le junt amal. Yastzun na tzan Ams tan xtxolen, stzun Amasas bantz. 12 Ej nintzun oc klo Amasas tan lajen len Ams: kan len tzonej nachol! Ko na awaj tzatxac awa tan tu xtxolen yi mbi sbajok tzantzaj, bant cun quilok le atanum Jud. 13 Qui na kaj yil catij tzonej Betel, na itz yi amal kale na ulet yi rey tan nachlen Ryos, nin yi amalej yastzun yi amal yi winin xanil cwent tircun katanum. 14 Yi in wetz nketz in jun elsanl stzi Ryos yi pwok tu inwutz quen tej. Nin nketz chusij chint tetz elsanl stzi Ryos, na yi in wetz na jal jamel inwa wan tan chichuysen awun, nin tan yi wutz sicmoro yi na incay. 15 Poro yi Kataj Ryos ja tal i swetz tan quit imbnol yi jun jilwutz akunatz, nin ja tal i swetz: Quilok tan xtxolen yi wajbil scyetz cyakil yi e intanum yi e aj Israel, stzun i bantz swetz. 16 Chastzun te tbiteu yi yol Kajcaw, na yi yol teru itz: Quil tzawal tan bi Ryos, je sbajok tej Israel. Nchatz quil tzawal, je sbajok scyej yi e xonl Isaac. 17Poro tbiteu yi yol Kajcaw: Yi txkelu tzocpon tetz jun witz bnol tetz le tnum. Nin yi e nitxajilu chiquimok tan spar tul oyintzi. Nin tircun yi echk cojbilu sjatxlok chikab awer nak. Nin yi ilu teru chon squimoku le junt amal kale qui cyajsken wunak Kataj Ryos, nin tircun yi e aj Israel nchiben ticylen pres joylaj tul junt tnum.
10 I 7Je

Yi tilol Ams jun ploma tetz alwanil chi tul wutzicy tanen

Yi tponen Ams tan yol tetz Amasas

junt xtxolbil yi chaj yi witz ajcaw yi kaRyosil swetz chi tul wutzicy tanen. Nin wil jun motx yi nojnak cun tan echk jilwutz lobaj yi chin kant nin, yi tajwen tan bajen chan. 2 Sajen tzun jakol Kataj swetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi tilol Ams jun motx lobaj yi chin kant nin chi tul wutzicy tanen

AMS8

706

Ams mbi na awil nin? Jun motx yi nojnak cun tan lobaj yi chin kant nin, yi tajwen tan bajen chan, chinch banintz. Yi e xonl Israel nicun e tu yi lobajej, na tajwen tan chibajen chan tanen. Na quit tzincuy junt tir chipaj. 3 Yil tzopon yi jun kejlalatz tan stzajen yi balaj bitz yi na kubit lakak palacio, tzocpon tzun yi echk bitzatz tetz bis okl. Na winin wunak chiquimok, nin tzelpon coxij chiwankil soltej yi tnum. Nin tan bil xow, cyal jun stale jun yol. Yi xtxolbilasej itz yol Kataj Ryos nin jun cun tzelpon cun tej. tzaj bin yi xtxolbilej, yi axwok itetz yi na cxtzan tan chibuchlen yi e wunak, nin yi na cxoc tan chixilen yi e meba. 5 Je na icy ticulej yi axwok itetz: Lok tzicy chan yi jun kej ujlen yi na je ul yi acaj xaw. Nink tzicy chan yi echk ujlen lak sawr bantz kacayil chan yi kuxin triw. Lok tzicy chan yi jun kej ujlenej bantz jen jamel ixin kan, nin tan xconen chan yi kapubil kan yi nketz tzaknak cun yi malbil. 6 Kocpon tan xilen cyej yi e meba, jalen yil chicay quib sketz tetz kaesclaw tan chojlen chitxokben yi at sketz. Quic na ban ko itz tan paj tu jun tal lmuj suquij wutz yi quit na jal jamel cyan. Ej nin ntin skacaye yi colil yi ixin scyetz! cxchijwok na ban. 7Yi in wetz in Ryosil kajtzun Jacow, nin ja wak kej i, poro jalu xconk imbi tetz stiwil inyolej: Axwok xonl Israel sbne opon tunintz quil tzel te incul yi echk taklen cachi yi na iban. 8 chucank yi txotx tan ipaj, nin cxokokwok icyakil cun. Yi wutz txotx nicun sbne chi na ban yi tzanla Nilo yi nter nin na mulkin! 9 Tul yi jun kejatz yi at tulbil, chij yi witz ajcaw yi kaRyosil, copon tewal tib yi kej. Chaj cun kej cun tzocpon tzotz wuxtxotx. 10 Ej nin yi echk ikej tetz tzatzin tzocpon tetz bis okl. Nin cyakil yi echk ibitz yi na oc lakak tzatzin tzocpon tetz bitz tetz mukun. Xconk bechok itan yi na chaj yi na cxbisun, nin tzelpon ijukul xiil iwi tan chajlen bis. Cxokokwok chi na bajij okl tej jun utuj cyajol yi na quim. Chin okbil nin sbne tircun yi sbajok tzitej. 11 Nin tul yi jun tiempatz, chij yi witz ajcaw yi kaRyosil, yil jal jun chin wej wuxtxotx, nketz jun wej tan waj, nin nketz jun saktzi tan paj yi quic a, ma na itz jun wej tan tbiten yi tajbil Kataj. 12 Tircun wunak nchiben benen tzin tan joylen jun yil tal yi wajbil scyetz, bajk chixombel yi amal yi at txol jun mar tu junt mar. Nin nchiben jalen jen tzin nin jalen cwen tzin, poro quil jal jun cyan yil tal yi wajbil scyetz. 13 Tircun yi e wunak chiquimok tan saktzi tanen. Nicyt nin yi e xun scyuch yi e xicy yi chin cham nin e, chitzajk len tan saktzi tanen. 14 Cyakil yi e yi na xcon bi echk ryos cyan yi banij cuntu yi at Samaria tetz stiwil chiyol, chitzajk cyeratz tetz ben kej ben sak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Bitwok

Yil tzoc Kataj Ryos tan chicawsen yi e aj Israel

707

AMS8.9

Na cyakil yi e yi na cyal: Sak swutz karyosil yi at le tnum Dan, nin cyakil yi e yi na cyal: Sak chiwutz karyosil yi ate Beerseba, tircun yi eatz chitzajk cunin cyeratz wan, chij Kataj Ryos.

i tzun bantz, nin wil chi tul wutzicy tanen yi chon txiclij Kataj Ryos xlaj yi altar, i tzun taltz: Chuquen yi echk tkan chitemplo, bantz sajen nil yi echk ptzom, bantz sajen nil tircun yi calatz squibaj yi e wunak. Ma yi e yil chiclax cyen, chiquimok wan tan spar tul oyintzi. Mpe nink chijoy puntil tan cyelen ojkuj, quil chiclax. Tircun chisotzok len. 2 Mpe nink cyew cun quib jalen xe tze kale atet yi e alma, noponintz tan chijesen tzaj. Mpe nink chiben jalen tcyaj, chinjeponintz tan chikinlen cun tzaj. 3 Kol chijoy puntil tan cyewal quib jalen yi wiwtz Carmelo, chinjeponintz tan chitzamlen. Nin penink chiben tan ew ib jalen xe mar, chin cawunk nin tetz yi jun chin txuc yi at xe mar yi chin xowbil nin tan toquen tan chisotzajen cun. 4 Nin kol chiben ticylen cyan chicontr le junt tnum, chincawunk nin tan chisotzajen cun tan spar. Ilen nin tzinjoye puntil tan chixiten cun, nketz tan jalen chibanl! 5 Yi witz ajcaw yi kaRyosil, yi cyal na xcye quen tej, wi kab tu maconen yi wuxtxotx, nin tzelpon a, nin tircun yi e wunak chokok tan xow, nicun sbne yi txotx chi na ban yi tzanla Nilo yi nternin na mulkin. 6 Ja bnix yi tetz najbil tan jalen tzin tcyaj, nin ja xcon yi tcyaj tan chi ik jun scabte. Nin i yi jun yi na xcye tan xtxixpen yi a yi pilij tul mar tetz sbak tan toquen tetz abal wiak cojbil. Kataj Ryos bi i. 7 Je yol Katajej: Axwok aj Israel, quil cxoc tan xtxumlen yi atk mas ikej chiwutz yi e aj Etiopa. Na chi imbanak tan itelsenel tzaj Egipto, iten nin mimbanas tan cyelsenel tzaj yi e filistey Creta. Nin iten nin imbanakas scyej yi e arameo yi chon cyelen tzaj wan le tnum Quir. Quic bin mas itetz ikej chiwutz yi e wunakatz. 8 Bitwok tzaj bin: Yi in wetz yi in Ryos, na chintzan tan itilwen, na in contr scyej cyakil tnum yi na chijuch quil, nin nocpon tan itelsen cun swutz. Poro yi axwok itetz, yi axwok xonl kajtzun Jacow quil cxtzaj icyakil cun wan. Yastzun yol Kataj Ryos. 9 Axwok aj Israel bitwok tzaj, chincawunk nin tan toquen itxatzen, chi na oc xtxatzen ixin tan telsen len yi stzisil, nin cyakil yi e yi nicun e tu yi tzis chelpon cun swutz. 10 Tircun yi e yi chin juchul il nin e chixol yi e intanum, chiquimok tul oyintzi, tircun yi eatz yi na cyal: Yi o ketz quil tzul echk il skawutz, quil kaloon tan jun taklen. Tircun yi eatz chisotzok, chij Kataj.
11Poro

1Ej

Cyal jun sclaxok tkab yi caws

tul jun kejatz nocopon tan xtxicybajen junt tir yi cawl yi at tzaj tkab kajtzun Rey Luwiy yi tanewen ban. Nin swake amal scyetz yi e xonl Luwiy tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

chiquiwixk junt tir cobox scyeri e xonl Israel

AMS9

708

chicawunen squibaj yi e mas wunak, chi nchiban te yi tiemp tetz Luwiy. 12 Ej nin axwok xonl Israel tzicambaje junt tir yi amal yi at cwent Edom tu cyakil yi amal yi at benen tzin wi munt, yi itz wetz banak, nin chocpon cyakil wunak jak icawl. Yi in wetz yi in yi witz ajcaw ja insuk yi jun inyolatz tzitetz nin nelpon cun tej, chij Kataj Ryos. 13 Tzul jun tiemp yi inin atet wunak tan jesen yi cosech tetz triw, yil tzult yi tiemp tan chocl txotx junt tir. Ej nin tul yi jun tiempatz, technin wutz uva sjalok. Na chuyok balaj uva wiak juwtz nin lakak jocoj, nin stke winin taal chi ik yi a yi na tzaj chul wiwtz. 14Nocpon tzuntz tan quiclen tzaj yi e intanum yi najlche benen tzin. Nin chocpon tan jesen junt tir yi echk tnum yi cunak woc, nin chinajanktz tul, nin chocpon tan tawlen echk cojbil tan uva, nin sbajk yi taal cyakun. Ej nin chocpon tan tawlen echk lobaj, nin sbajk yi wutz cyan. 15 chicyajk cyen wan tul yi cyetz chitanum nin quil chel lajun sbne opon tunintz tul yi amal yi akij wan scyetz. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na yastzun yol yi iRyosil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ABDAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi biaj Abdas na elpont chakum Kataj Ryos. Cyal jun na el xtxum tetz yi mbi tiempil cyajen cyen stzibal Abdas yi yol Kataj yi na jal tul yi liwrej. At e na alon yi qui cunin batz ja tzibxij te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Joram cwent Jerusaln (848841 A.C.). Yi xe yi xtxolbil yi na jal tul yi liwr Abdas itz yi echk taklen yi chin juntlen nin yi nchiban yi e aj Edom, scyej yi e aj Jud, na yi loonen yi tnum Jerusaln cyakun chicontr, yi e aj Edom e oc tan quicheyen yi contratz. Nin ja el ticylen tircun yi echk taklen cyan yi at Jerusaln. Nchatz ja chicambaj mu te yi amal cwent Jud. Na tal Abdas yi stzaklok chicaws yi e aj Edom tan yi echk taklen cachi yi nchiban (1-14). Nchatz na tal yi at tulbil yi jun kejlal yi sticysaj Ryos cul scyej yi e tetz contr, nin yil jal junt tir chikej yi e aj Jud (15-21). Yi liwrej yastzun yi liwr yi mas tal juy tul cyakil yi Antiw Testament, nin yi chusun yi na jal kan tul, itz yi xtxolbil te yi jun chin caws yi at tulbil tan Kataj squibaj yi e aj Edom yi e xonl kajtzun Esa le witzbil tiemp, na sajlenix tunintz, winin e oc tan chibuchlen yi e xonl Israel.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Vs. 1-9) na jilon te yi en tzel chitxix yi e aj Edom. Yi cap wekl (Vs. 10-14) na jilon te yi quil yi e aj Edom, yi chin juntlen nin. Yi toxen wekl (Vs. 15-21) na jilon te yil ticysaj Kataj Ryos cul scyej cyakil nacin yi contr tej i.

echk xtxolbil yi na jal kan tul yi liwrej, itz yi xtxolbil yi alijt cyen tan Kataj Ryos, yi Cawl ketz, tetz Abdas chi tul wutzicy tanen. Ej nin yi echk xtxolbilatz yastzun yi sbajok te yi e aj Edom. Ja bin kubit jun xtxolbil yi ja saj tlol Kataj, nin ja ben jun chakum i tan xtxolen scyetz yi e wunak yi najlche lakak tnum benen tzin.a Nin je yol chakumej: Quin! Kabenk tan oyintzi scyej yi e aj Edom!b chij yi jun chakumatz. Nchatz Kataj Ryos na tzan i tan talchen scyetz yi e aj Edom: 2 Quict mas ixonen sbne cyen wan chiwutz yi echk mas nacin, nin tzelpon cunin itxix wan.
a 1:1 Is 34:1-15; 63:1-6; Jer 49:7-22; Ez 25:12-13. 35:1-15; Am 1:11-12; Mal 1:2-5. b 1:1-14

1Yi

Yil tzel chitxix yi e aj Edom

Is 34:5-17; 63:1-6; Jer 49:7-22; Ez 25:12-14;

709
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ABDAS
3

710

Na iten nin yi inimel ja xcye tan lamchen iwutz. Na tanen tziwutz itetz, yi tan paj yi chon najlquix tulak echk picy wiwtz, cyal nin tzun jun nink xcye-tz tan ixiten cun. 4 Poro quic na ban, na mpe nink cxnaje kale na cwet chisoc yi e quilquitx, nka penink cxnaje tcyaj tej jun txuml, quil cxel liwr tinkab, nin xcopon incoxol wuxtxotx. 5 Je yol Kataj Ryosej yi tzelpon cun tej: Yi nink choc cobox alkom tan talken len echk itaklen, quil chixcye tan telsen len tircun. Nchatz kol chopon yi e aj jesanl cosech uva txol icosech, ilen nin scyajk cyen cobox chuyuj cyan. Poro yi e icontr chixcyek tan itelsen cunin swutz, quict nin mu isenil lcyaj cyen. 6 Axwok xonl kajtzun Esa,c je cun chibne icontr tzitej. Tircun imebil tzelepon cyan. Txoyin cun lcyulej. Quic imebil scyajk cyen! 7 Tircun yi e, yi junit mban itajtzakl scyuch tan icheyal itib tzitibil itib, quit lchel cun te chiyol yi nchisuk tzitetz, na chixcyek tan ilajen len swutzak echk icojbil. Nin tircun yi e itajwutz, e ten chocopon tan contrin tzitej, nin yi e itamiw yi nternin kuklij icul scyej, e ten lcusan echk tramp tziwutz. Poro quil tzicy tzitetz! chij Kataj Ryos. 8 Je yol Kataj Ryosej yi tzelpon cun tej: Yil tzopon yi tiemp yil noc tan chicawsen yi e aj Edom, chicopon imbiyol cyakil yi e yi chin tzaknak cun cyajtzakl,d nin tzelpon incyal yi cyajtzakl yi e yi najlche wutz wutz cwent yi amal yi waknak tetz Esa tu yi e tetz xonl. Cyal nin jun sclaxk cyen. 9 Na yi e sanlar cwent Temn,e winin chilucne tan xow. Nin tul yi echk amal yi waknak tetz Esa yi at xol wutz, cyal nin jun nink tzitzij cyen. Tircun axwok tzelpon itxix nin cxelponwok wan swutz, tan paj yi ja cxocwok tan chibuchlen nin tan chibiylen cun yi e ixonl, yi e xonl kajtzun Jacow.f 11 Na te yi cyoquen yi e contr tan majlen len tircun yi mebil yi at Jerusaln, nin yi cyoquen yi e sanlar yi e len cun awer nak tan poklen echk puertil yi tnum, yi ax itetz quic nin jun taklen iban tan chicolchen yi e yi najlche-tz, ma na nin je itancul itib tbe. Nin te yi cyoquen tan txilun te yi echk taklen yi baj chicambal, nin yi benen cyekal tircun yi mebilatz le chitanum, jalcunin xomen iwi scyej.g 12 Lastum yi winin acxtzatzinenwok yi itilol yi cyelen cun yi e ixonl swutz, yi e aj Jud. Lastum yi yatz mmibanwok yi cyelen cun swutz. Lastum yi ja cxtzeenwok scyej te yi ate tul bis okl.h 13 Lastum yi ja cxocwok le intanum, te yi na chitzan yi e intanum tan tijlen quixcuj. Lastum yi ja cxtzatzin te yi il yi na bajij chixol. Lastum yi ja
10
c 1:6 Nchatz na alchij Esa tetz yi tnum Edom, na yi e aj Edom e len cun xonl kajtzun Esa. d 1:8 Gn 36:1 na tal yi chon joyol Esa yi txkel chixol yi e awer nak yi qui na cyocsaj yi Yol Ryos. Le wutz tetz tajtzakl yi chin tzaknak cunin i tu tajtzakl swutz yi taj, na qui nin ban i tanen yi cawl. Gn 26:34-35. e 1:9 Temn itz jun amal cwent Edom. f 1:10 Jl 3:19. g 1:11 Sal 137:7. h 1:12 Sal 137:7; Lm 4:21.

Yi quil yi e aj Edom

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

711

ABDAS

cxocwok tan talken len echk chimebil tul yi jun kejatz yi chin xowbil nin ban tetz cyetz. 14 Lastum yi ja cxcye cunwok tan chichiwen lakak chicy be tan chibiylen cun yi e yi ja chel ojk tan colon ib. 15 Ma jalu, iten nin xtxolbilatz sbajok tzitej itetz, quib yi ibanak scyej yi e-atz. Iten nin quixcujatz na chiwan tan tulen tziwutz, poro ipaj nin itetz. Tzul chan yi kejlalatzi yil ticysaj cunin cul Ryos scyej cyakil yi echk tnum benen tzin wi munt.j 16 I bin jalu axwok jun coloj aj Israel, chin ca nin yi a yi mbaj itank wi weri injuwtz, yi winin xanil. Nchatz iten nin caalatz sbne yi a yi sbajk cyan yi e mas tnum yi ate benen tzin wi munt. Jepon chicajol yi aatz jalen yil chije tzipt. Nin yil baj yi jun aatz cyan, tircunin tzun e chisotzoktz. 17 Poro yi jun juwtz yi na biaj Sin, tzocpon tetz jun amal yi chin xan nin. Nin at e yi chon chiclaxok chikab chicontr.l Na at e xonl Jacow chicambaje junt tir yi echk amalatz yi cyetz nin. 18 Na yi e xonl kajtzun Jacow chocpon chi ik jun chin kak. Nin yi e xonl kajtzun ep chocpon chi ik xum kak yi na tincun. Ma yi e xonl Esa chocopon chi tanen jun bocoj chim yi na oc kakl. chitzeok len cun, nin chibajk tan yi kakatz. Quic nin jun nink clax cyen, na yastzun yi xtxolbil yi walnak yi tzelpon cun tej. 19-20 Ej nin yi e xonl Israel yi najlche Nguev scyetzajem yi echk chiamal yi e xonl Esa yi at wiwtz.n Nin yi e xonl Israel yi najlche xe wutz, scyetzaje yi echk amal tzi mar kale najlchet yi e filistey. Nchatz scyetzaje yi amal yi at tzaj chikab yi e xonl kajtzun Efran, tu yi amal cwent Samaria. Ej, nin yi e xonl kajtzun Benjamn scyetzaje yi amal Galaad. Ej nin yi jun coloj xonl Israelatz yi najlche tzajlen jen tzin chipakxok junt tir le cyetz chitanum, nin scyetzaje cyakil yi amal kale najlchet yi e aj Canan tentz. Tircun yi amalatz jalen te yi tnum Sarepta scyetzaje. Nin yi e aj Jerusaln yi e pres sajlen le tnum Sardis, scyetzaje yi echk amal cwen tzin cwent Jud. 21 Cyakil cun e xonl Israelatz chijepon wi yi juwtz Sin, na chitxaconk scyej chicontr. Nin chocpon tan talchen yi mbi sbajok scyej yi e yi najlche le amal cwent Esa, yi amalatz yi at winin wutz tul. Ej nin yi Kajcaw yastzun yi jun yi scawunk scyej cyakil jilwutz wunak.o
Yil jalt chikej yi e xonl Israel

i 1:15-21 Na jilon te yi Da del Seor. Sof 2:14, na chaj sketz yi mbi sbajok scyej yi echk nacin, le Da del Seor. j 1:15 Sof 3:8; Ap 16:14; 19:11-21. k 1:16 Yi a yi ca, itz copa le castiy, nin na jop jun chin quixcuj yi tajwen tan chitijol cyakil wunak tuml Israel. Jer 25:15-28; Zac 12:2; Mt 20:22-23; 26:39, 42; Jn 18:11; Ap 14:10; 16:3 tu cyakil yi na xomtzaj, na jilon te yi juk copa yi na elepont yi quixcuj yi tzul tan Ryos squibaj cyakil yi e wunak yi xomok chiwi te yi anticristo. l 1:17 Jl 2:32. m 1:19-20 Am 9:12. n 1:19-20 Sof 2:7. o 1:21 1Co 15:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JONS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi biaj Jons na elepont Sluk le ketz kayol. I jun elsanl stzi Ryos yi ja paj cawl Ryos tan tu yi qui nin ben tan xtxolen yi tajbil Kataj scyetz yi e aj Nnive. Ma na nin el ojk tul jun barc tan tponen le junt amal yi chin joylaj nin. Yi liwrej na chaj yi porer Kataj Ryos tibaj cyakil echk taklen yi i bnol tetz. Nchatz na chaj yi at winin lok ib tu pasens tuch. Nchatz na chaj yi list Ryos tan cuylen chipaj cyakil yi e yi na chibisun tan quil nin yi na chijak cuybil chipaj swutz i. Quic na ban mbi jilwutz wunakil yi na taj bantzaj tib tu Ryos.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1) na tal yi mbi cun mbajij tej Jons yi toquen tan pajlen yi cawl Kataj Ryos. Yi cap wekl (Cap. 2) na tal yi oracin yi mban Jons te yi at i swutz quimichil tul yi cay, nin en claxen tan Ryos. Yi toxen wekl (Cap. 3) na tal sketz yi en chitxixpul yi e aj Nneve yi cyajtzakl tan chixomen te Ryos. Yi cyajen wekl (Cap. 4) na tal yi en toquen Ryos tan maklen wutz Jons tan qui chichen cul te yi banl talma i.

tzun bantz nin jilon Kajcaw tetz Jons, yi cyajl Amitai. 2 Je yol Kajcawej ban tetz Jons: Jons or tzabenen le yi jun chumam tnum Nnive, nin alaj scyetz cyakil wunak yi copon inxitul chitnumil, na ja wit stziblal yi e len cun juchul il.a 3 Poro yi Jons, quinin ben i chi yi tal Kajcaw tetz, ma na nin el ojkuj i swutz Ryos. Chon tzun benen i-tz le amal Jope, yi at tzi mar. Nin nojpon i-tz te jun barc yi elen tlen tu atit, tan tponen jalen Tarsis. chojol tzun i yi pasajtz nin ocnintz tul tan toponen jalen Tarsisatz. 4Poro yi Kajcaw, nintzun saj jun chin wutzilen cyekek tan wi mar. Nintzun je chekul tib yi mar. Nin txant nin qui na ben mulkuj yi barc xe mar. 5 Ma yi e akunsom tul yi barc, winin tzun chixobentz, nin chijunal len e octz tan nachlen chiryosil. Ej nintzun baj len chijolil tektz yi barc wi mar, tan sasanen.
a 1:2

1I

Yi pajol Jons yi cawl Ryos

Nah 1:1; 3:1-19.

712
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

713

JONS1,2

Ma Jons nintzun cu i-tz tcul cun yi barc kale na oquet echk ektz, nin tzun wit cuntz. 6 Ma yi tilol yi ajcaw tetz yi barc yi quict Jons at chixol, cwen tzun i-tz tan joylen. Ma yi jalen tan, nintzun taltz tetz: Jons! Mbi tzuntz chin watum nin a? Elk awatl. Nachaj aRyosil. Lok tzel kajab i skej. Nink kaclax tan, chij yi ajcaw bantz tetz Jons. 7I tzun yi e akunsom cwent yi barc, nin cyal squibil quib: Katxilunk tej, tan kilol na nin tzun jun skaxol yi aj paj te echk il yi mmul skawutz, chech bantz. Cyoquen tzuntz tan txilun. Chon tzun nojen quen te Jons. 8 Cyalol tzuntz tetz Jons: Altzaj sketz mbi tzuntz yi mmul yi ilej skawutz. Mbi awakunil at? Na ncsajet? Na scyetz atanum? Mbi jilwutz wunakil a? chech na ban quentz tetz. 9Yi in wetz in hebrey, nin na wek chi yi Ryos yi at tzin tcyaj, yi bnol tetz yi mar tu yi wuxtxotx. 10-11Poro yi in wetz ja impaj cawl i nin ja nel ojk swutz, stzun Jons bantz scyetz yi e akunsomatz tetz yi barcatz. Yi quibital yi yol Jons, nin yi benen quilol yi nim tcunin jen chekul tib yi mar, mast cunin tzun chixobentz. Benen tzun chijakoltz tetz Jons: Nxac tzun mmapaj cawl yi aRyosil? Ma jalu mbil kaban tzawej, bantz tanewen yi cyekek, tu yi pakbil mar? chech bantz. 12 Chin chijolninu wi mar, tan tanewen yi pakbil mar. Na na el intxum tetz yi itz tan impaj yi ja ul yi jun ilatz skawutz, stzun Jons bantz scyetz. 13 Ma yi e akunsomatz, qui nin cyocsaj yi yol Jons nin e oc iltz tan tolen chibarc tan telemponen klo tzi mar. Poro qui nin, na nim tcunin na cheken tib yi mar. 14Cwen tzun chiwutz tetz Kataj, i tzun cyaltz: Ta quik kaquim tanu tan paj tu yi jun yajej. Ej nin ko quic tetz til, quic ketz kapaj tej kol quim kan. Na yi ilu teru, ilu yi witz Ajcaw, nin ban sbanu yi tajbilu skej, chech bantz tetz Kataj. 15 Benen tzun chijolil Jonstz wi mar. Tanewen nin ban yi chamil yi pakbil mar. 16 Yi quilol yi e akunsom tetz barc yi tanewen yi pakbil mar, winin tzun cyekal chi Kataj Ryos. Nintzun cyoytz jun chitxixwatz swutz Ryos, nin e suk echk taklen tetz Ryos. 17Poro list tzun tanen jun chin wutzilen cay tan Kataj Ryos xe a tan beklen nin Jons. Ox tzun kej tu ox akbal atij Jons le cul te yi cayastz.b tzun te yi at Jons le cul yi cay nintzun oc i-tz tan nachlen Kataj. Nin je tal iej: 2 Ta te yi txant tan inquimen, ja cu intzi teru nin ja el kajabu swej.c Sken ul yi quimichil tzinwutz, poro yi injakol cheybil wetz teru, ja chin cheyaju.d 3 Ja chimben jolilu jalen xe mar. Ja chimben mulkuj, nin ja nopon jalen txe yi mar.e 4Sken intxum yi nsken nel te culu.f Nchatz sken intxum yi quit nopon
f 2:4 b 1:17

1I

Yi jakol Jons cuybil paj tetz Kataj Ryos

Mt 12:40. Sal 31:22.

c 2:2

2S 22:7; Sal 18:6; 120:1.

d 2:2

Sal 130:1; Lm 3:55.

e 2:3

Sal 42:6-7; 88:3-7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JONS2,3

714

junt tir xe calu yi winin xanil. 5 Na sken chin cyaj quen jalen xe mar. Sken nopon jalen xe a. Nchatz, sken baj sucul tib yi echk xtze yi at xe mar te inwi. 6 Sken nopon jalen txe yi mar yi chin tzotz nin.g Ej nin sken wit intxum yi chon chinquimoktz. Poro ntyo teru Wajcaw, yi ilu teru yi ilu inRyosil, ja xcyeu tan incolpen tkab quimichil. 7Ej nin yi innachonen tej yi txant tan inquimen, nintzun ul txakx tincul tan woquen tan jaklen cheybil wetz teru. Nin ja tbitu intzi inkul, wech na chon atu jalen xe calu yi winin xanil. 8 Cyakil yi e yi chon kuklij chicul te echk ryos yi banij cuntu quitanen, qui na chixom te yi teru tajbilu. 9Poro yi in wetz, ilu jun coloj Wajcaw, chintyoink teru, tzimpate intxixwatz swutzu. Nin nelpon cun te inyol yi ja wit insuk teru,h na ntin cun ilu na xcyeu tan kacolpen, stzun Jons bantz le oracin, le cul yi cay. 10 Nintzun oc tkol Ryos tajtzakl yi cay tan sajen xapil Jons. Chon tzun benentz tan xapentzaj stzi a. tzun bantz nintzun jilon junt tir Kajcaw tetz Jons, i tzun taltz: 2 Jons, or tzabenen le chumam tnum Nnive, nin txolaj scyetz cyakil wunak yi xtxolbilej yi swale nin tzatz. 3 Benen tzun Jons jalen Nnive, chi tal Kajcaw tetz. Nin yi Nnive itz jun chumam tnum yi na taj ox kej tan xajsen tircun. 4 Yi toponen Jons tul yi jun tnumatz, baj cun tzun jun kejtz tan tan txolin. Nin chin wi nin i na bantz. I tzun na taltz: Cawunakt cuntu kej at yi tnumej tan Kataj Ryos, nin tircun tzelpon cun swutz tan, stzun Jons na bantz. tzun yi e wunak yi najlche-tz Nnive, tircunin tzun e cyocsaj len yi yol Ryos yi tal Jons. Nintzun cu chitzi-tz tetz Ryos tan jaklen cuybil chipaj. Nin e octz tan muclen wej, nin oc cyakol jun jilwutz bechok scyej yi na chaj yi na chibisun tan quil.i 6 Nchatz yi tbital yi rey yi xtxolbil yi tal Jons ninin tzun cyaj cyen tilol yi colchbiltz kale na cawunet, nin el tcyal yi bech tetz yi na chaj yi at winin kej, nin oc tkol yi bechok tej yi na chaj yi na bisun tan til. Nchatz nin cu colchoktz tul tzaj. 7Cawunen nintzun scyetz yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj, tan talchen yi cawlej scyetz cyakil wunak: Eu aj Nnive, tajwen chibanu tanen yi cawlej: Cyal jun nink wan, nka nink tzuca, mpe ik yi cyawunu chi tanen wac nka cner. 8 Quic cuj tan wanen jun, ma na oken yi bech cyeru scyeju yi na chaj yi na kabisun tan kil. Nin cuk len chitziu tetz Kataj Ryos tetz cun cyalmau. Chitxipenu cyajtzaklu yi chin juntlen nin. Quit choyintzinu chi sajlen tunintz. 9Na kol katxixpen yi kajtzakl, quicunin batz xtxixpuj Ryos tajtzakl skej, nin scuy i kapaj tan qui kaquimen tan, chij yi jun cawlatz yi el chiwi cyakil yi e aj Nnive. 10 Yi tilol Ryos yi jen chitxixpul yi e aj Nnive cyajtzakl, nin yi quit na chixom te yi cyajtzakl cachi, nintzun bixetz tan tan quit tkol chicaws, chi yi bixe tan le xetzbil tzaj.
g 2:5-6

1I

Yi bnol Jons tanen yi cawl Ryos

5 I

Yi chijakol yi e aj Nnive cuybil chipaj

Sal 69:1-3.

h 2:9

Sal 22:25.

i 3:3-5

Mt 12:41; Lc 11:32.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

715

JONS4

Jons quinin tzun tzatzintz te yi mbi cun bixe tan Kajcaw. Winin tzun chichen cul i-tz. 2 Toquen tzuntz tan nachlen Kataj, i tzun taltz: Tilcun binu-tz Ta, yi wal teru yi atintzaj le wetz intanum yi quil tzelcunu te yolu yi talnaku. Na yi teru jalcun na el kajabu te alchok.j Bajx na talu yi stkeu caws, nin jalcun na talu yi quit. Chastzun te chon klo imbenen wetz jalen Tarsis. 3 Ma jalu, copon inwutz teru yi nink chinquim tanu. Na ban tcun chinquim, swutz yi itzinet chiwutz yi wunakej, stzun Jons bantz tetz Kataj. 4 Ej nintzun tal Kajcaw tetz: Ban ptzun tzawutz, yi na chich acul? 5 Telen tzun Jonstz le yi tnum. Chon tzun tponentz xlaj len yi tnumatz. Nintzun octz tan banlen jun scabte. Nin colecuntz tmujil tan chiwen yi mbi sbajok te yi tnum Nnive. 6 Tkol tzun Kataj Ryos amal tetz jun tal wi xojob tan chuyen tan xconen tetz muj Jons. Winin tzun stzatzinen quen Jonstz te yi jun tal wi xojobatz. 7Ma le junt eklok, nintzun tak Ryos amal tetz jun tal amlu tan biylen yi jun wi xojobatz, nintzun skejtz. 8 Ma yi jenmulen kej nintzun saj jun chin wutzilen cyekek tan Kataj, yi chin tza nin. Nin yi kej quenin na opon lajp tej Jons. Sajen tzun num i-tz tan paj yi stzaal kej. I tzun taltz: Ban tcun chinquim swutz yi na chintzan tan muclen kej tzonej, chij Jons bantz. 9Tlol tzun Kataj tetz: Ban ptzun tzawutz, yi tu na chich tu acul, tan tu yi ja skej yi jun wi tzeej? Bintzij, na chich incul. Winin na chich incul. Or chinquim tan, stzun Jons bantz. 10 Benent tzun tlol Kajcaw tetz: A ptzun awal tetz yi jun tal wi xojobatz? Nin a ptzun nchuysan? Qui. Yi jun wi xojobatz ja chuy wan tul jun intzi akbal. Nin ja skej wan tul jun intzi kej, poro yi aatz, na el akajab tej. 11Iten nin tzun wutanentz scyej yi e aj Nnive, na na el inkajab scyej. Nchatz at mas jun cient tu junak mil wunak,k yi qui na el chitxum te yi mbi na chiban. Nin at winin cyawun, yi lastum tu kol chiquim. Chastzun te quit lwak chicaws, stzun Kataj bantz tetz Jons.

1Ma

Yi chichen cul Jons tan paj yi quit tak Ryos chicaws yi e aj Nnive

j 4:2 Ex 34:6. k 4:11 At e na cyal yi itz yi e wunak yi ate tul jun chin tzotz wutzil. Yi hebrey na tal, yi qui na pujx cyan yi na scyetz chisbal, nka na scyetz chimax.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Miqueas i jun elsanl stzi Ryos yi xconak tan Kataj wajxak cient yob te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Nchatz te itenin tiempatz ja atij Isaas, junt elsanl stzi Ryos. Ocnak i tan talchen scyetz yi e tanum yi e aj Jud, yi txant tan tulen chicaws scyuch yi e aj Israel yi najlche cwent Samaria tan paj yi chin pajol cawl nin e. Ej nin nchatz tal scyetz yi e tetz tanum, yi e aj Jud yi yastzun sbajok scyej cyetz, na nicun cyajtzakl scyuch yi e aj Samaria-atz. Ocnak Miqueas tan xtxolen, yi chin xan nin Kataj Ryos, nin yi at tulbil i tan taklen chicaws, chi alijt cyen cyakun yi e mas elsanl stzi Ryos. Poro cyaj cyen tlol yi witzbilt len yi scuye Kataj Ryos chipaj nin stke chikej tu tzatzin paz scyetz junt tir. Ej nin na tzaj wi yol Miqueas tan jun xtxolbil yi na xcon tan tan maklen chiwutz yi e tetz tanum. Poro nchatz ja tal i yi at chichiw te jun balaj tiemp kalel jalet kej junt tir yi tnum Jud tu Israel.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 13) na tal yi tzocopon Ryos tan chicawsen yi e tetz tanum. Yi cap wekl (Cap. 45) na tal yi en chopon cyakil e nacin tan taklen kej Kataj Ryos le tnum Jerusaln. Yi toxen wekl (Cap. 67) na chaj sketz yi en toquen Ryos tan chiyajlen yi e tetz tanum tan paj yi qui nin e xom te yi tetz tajbil.

yi xtxolbilej yi talnak Kajcaw chi tul wutzicy tanena tetz Miqueas yi aj Moreset. Yi jun wutzicyatz na jop yi mbi sbajok te Samaria, nin yi mbi sbajok te Jerusaln. Ja xcon Miqueas tan Ryos tetz elsanl stzi i tul yi tiemp yi na chicawun tzaj yi rey Jotam, tu yi rey Acaz tu yi rey Ezequas squibaj yi e aj Jud.
2

1Je

Yi chicaws cyakil yi e xonl Israel

Ma jalu, cyakil yi eu yi ateu benen tzin wi munt, quibit tzaju yi xtxolbilej. Cyakil yi eu yi najlcheu le tnumej, ban chocu tan xtxumlen, na yi Kataj Ryos jilonk tzaj xe yi tetz templo tcyaj, yi jun templojatz yi chin xan nin. Nin tzocpon i tan talchen tircun yi chipaltilu.

Yi tlol Miqueas yi at tulbil chicaws yi e aj Samaria

a 1:1 Chi tul wutzicy tanen na elepont visin le castiy. Nin jun visin itz yi na txamxij yi tajtzakl jun wunak tan Ryos tan talchen jun xtxolbil tetz.

716
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

717
3

MIQUEAS1

Quibit tzaju: Tzelul i le amal kale najlet, nin cuul wi munt. Syakpe echk wutz yil tzicyak tibaj. 4 Tzelpon a echk wutzatz tzak tkan, chi na ban xcab tan stzaal yi kak.b Nin copon cobsuj yi echk jocoj tan yi tkan, chi ik jun chin tzanla yi melul nil tan jatxlen cun yi echk amalatz. 5 Sbajok cyakil yi xtxolbilatz scyej yi e xonl kajtzun Jacow, yi e xonl Israel, tan paj yi chin tzetzuj nin tej cyalma. Poro na nsajet yi jun yab ajtzaklatz le iwutz itetz? Chon nsaj chixol yi e aj Samaria. Ej nin na atit cyent kajbil echk chiryosil yi e xonl kajtzun Jacow le iwutz itetz yi banij cuntu tanen? Chon at le mero tnum Jerusaln. 6 Tan paj yi yatz tanen, je tzun tal Kataj Ryosej: Nocpon tan xiten cun yi tnum Samaria. Jalt yi echk kuchben scyajk cyen. Tzocpon tetz jun amal kalel tzawlet uva tu. Tzelpon inchitol yi echk cub yi xconak tan jesen chical. Jalt xe echk cal slajluchaxk cyen. 7 Cyakil yi echk chiryosil yi banij cuntu tanen xitok, nin tzocpon kakl yi echk xmil yi na chimeje cyen swutz. Na yi e pale ja chilok echk tzeatz tu echk chiryosilatz tan yi pwok yi nchicambaj scyej yi e witz bnol tetz cwent chityoil. Nin mben yi echk teblalatz cay, nin xconk yi pwok cyakun chicontr tan chichojlen witz bnol tetz tu, stzun Kataj.
Yi okl yi mban Miqueas tan bis

Tan yi echk xtxolbilatz, na chimbisun nin na nok. Quit xcon inxajab wan, nin quit tzoc bech wetz swej. Nokok chi na ok jun xoj lakbal. Nin chinchunank tan bis, chi yi chunan yi na bajij tej jun alma. 9 Juncun ja wit loon yi tnum Samaria, nin quict rmeril tan bnixen junt tir. Nin ja ben loon yi jun ilatz jalen Jud, nin ja oponen Jerusaln, yi tnum kale najlchet yi e intanum. 10 Quil chibenu joylaj tan xtxolen yi mbi mbajij scyeju scyetz yi e aj Gat bantz quil tzel chikajab scyeju. Quil chichaju scyetz yi winin na choku, ma na chitole cun quibu tul puklaj tan yi bis okl yi ate cun tu. 11 Nchatz eu aj Safir,c chelpon lajunu le chitanumu. Txanl cuntu chibneu, nin chin txixwil nin chiwutzu sbne, yil chel ticylenu cyan chicontru. Ej nin yi e aj Zaann,d quil chel tzaj soltej yi chitnumil tan paj yi xow yi ate cunt. Ej nin yi e aj Bet-esel chokok tan bis scyeju. Poro quil jal cheybil cyeru chixol tantu yi nakaj atetu.e 12 Ej nin yi e yi najlche Marot,f nternin na tzuyin chicul, nin nternin na el cyalma tan jalent tzatzin paz. Poro quic rmeril, na nchatz Jerusaln sloonk tan Kataj Ryos. 13 Nchatz eu aj Laquis, chin pajol cawl nin eu, chi e banake yi e xonl Israel. Nin tan chipaju ja jal quil yi e aj Sin, na ja chixom te cyajtzaklu. Chocpon yi chicheju cyanu sjuak echk chicaretu tan cyelenu ojk. Poro quil chelu liwr. 14 Na yi eu aj Laquis tu yi e cyeru yi eu aj Moreset-gat, chixconku cyakun yi e xonl Israel chi jun oy tan maysen klo chicul yi chicontr. Nin yi e
8
b 1:4 Sal 97:5. c 1:11 Safir na elepont chin yuben nin, nka chumbalaj nin. d 1:11 Zaann na elepont ban kel. e 1:11 Bet-esel na elepont nakaj. f 1:12 Marot na elepont chin ca nin.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS1,2

718

witz ajcaw tetz Israel chon kuklij chicul scye yi e aj Aczib tan chiclaxen klo chikab chicontr, poro lastum, quinin lchixcye tej. Na kubaj culalg tu scyake yi e aj Aczibatz scyetz. 15 Ma axwok aj Maresa,h je na tal Kajcaw yi kaRyosil tzitetzej: Tzinchake nin jun coloj chin sanlar yi chixcyek tzitej, nin chicambaje itanum. Nin yi e iwunakil yi at chikej tzocpon cyewal quib tul jun chin picy yi na biaj Tetz Adulam. 16 Chastzun te axwok aj Sin, jukwok len tircun xiil iwi tan chajlen yi winin na cxbisun scye initxa, yil chiben pres. Na nchiben ticylen cyakil yi e initxajil pres, stzun Kataj.

yi e ajcaw yi na baj cun akbal cyan tan xtxumlen yi mbi cun chibne tan camben echk mebil, nin na jal puntil cyan, na at yi cawl chikab. 2 Na ko na el cyalma te jalaj chin cojbil, na chixcye tan majlen. Nin ko na el cyalma te cal junt, na chixcye tan camben. Na na choc tan chibuchlen yi e wunak tu chinajal, nin na chixcye tan majlen len chimebil. 3 Poro je na tal yi Kajcaw yi kaRyosilej: Nchatz in, na chintzan tan xtxumlen yi mbi cun tzimbne tan telsen xel scyej yi e ajcawatz. Tzopon jun chin caws wan squibaj, yi cyal nin jun tzelpon liwr tkab. Yil tzopon yi cawsatz quit tzun lcyocsaj quibtz nim tu cyajtzakl. Na chin xowbil nin sbne yi jun tiempatz. 4 Tul yi jun tiempatz tircun yi e wunak chocpon tan chixochlen, nin je scyaleej: Yi o ketz ja kel cun swutz. Lastum yi katnumil yi itz tetz Ryos sajlen, ma yi jalu ja jal junt taw, nin cyal jun xcyek cyen tan majlenel tzaj. Na tircun yi echk kacojbil ja jatxlij chikab yi e kacontr, chech sbne. 5 Chastzun te eu yi at cawl chikabu jalu, quit chocu cyajlal yi e tanum Ryos, nin quit chixconu tan jatxlen echk amal cwent Israel. Je na cyal yi e wunakej: Quit na kaj kubit yi echk taklen yi na ctzan tan xtxolen skej. Na yi echk ilatz quic rmeril tan tulen skawutz! 7Ko na tzun awij tan tulen il skawutz ketz, yi o ketz yi o mero xonl kajtzun Jacow? Quic rmeril. Ja ptzun icy paj Kataj Ryos skej? Yatz ptzun puntil na ban Katajtz skej ketz? Qui lo. Qui pe na tak Kataj chibanl yi e yi chin jicyuch nin te cyajtzakl, chi kutanen ketz? chech na bantz. 8 Ma jalu, yi e cyeru ja chibanu cyajbilu scye yi e intanum, na na chocu tan majlen len yi echk balaj bechok yi na chicambaj yi e sanlar yi na chipakxij tan oyintzi. Wech le wutz cyetz cyajtzakl yi ja wit chel liwr yi na chul le chitanum. Poro qui, na list nin quitanenu tan majlen len yi echk taklen yi ja chicambaj le oyintzi.
6

1Lastum

Yi chipaltil yi e witz ajcaw cwent Israel itz chibuchlen wunak

Yi e yi qui na cyaj quibit yi yol Miqueas

g 1:14 Kubaj culal na elepont jun yol yi na suk jun poro qui na el cun tej. elepont jun oy yi na tak jun yaj tetz yi mel yi na ume.

h 1:15

Maresa na

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

719
9

MIQUEAS2,3

Nchatz na chocu tan chilajen len yi e prow xmalcan scyuch chinitxajil xeak chical kale ajlet chicul. Nin tan yi xtxolbilatz ja el chikej yi e nitxa cyanu chi e tuk txuc. 10 Chastzun te quit lchatiju tul yi amalej tan ujlen, ma na chelku tzonej. Quil chixcye cunu mas. Na chin xowbil nin yi echk taklen yi na chibanu tul yi amalej, yi quic nin mu banl at cyanu. 11 Je na cyal yi e yi na cyocsaj quib elsanl stzi Ryosej: Skake win tu xcala scyeru, chech. Nin jalcunin na xom nin chiwiu-tz scyej, nin na kuke chiculu te chiyol, wech na lajil tu na cyal. Ma yi yol yi na wal wetz, yi itz yi mero bintzij, qui na cyaju cyocsaju.
12

Je yol Katajej: Chicpon injutzil junt tir yi e xonl Jacow, yi e xonl Israel. Chul injutzil yi coboxatz yi chiclaxok cyen.i Chocpon injutzil tul jun ntzi pem,j chi na choc jutzin cobox awun, nka chi na chimolxij tan chiwanen tul jun amal. Coboxen tal chixonen chiclaxok cyen, poro chichink chi ik jun coloj cunin e. 13 Sbajxok Kataj Ryos chiwutz yi eatz tan jaklen chibe, nin chixomok nin wutz coc i. Nin cyal jun xcyek tan chimaklen, na chelul liwr lakak tnum kale atet. Yi chiReyil yi Kataj Ryos sbajxok i tan jaklen yi be chiwutz.
1Ma

Tzocpon Kataj Ryos tan chimolchen junt tir yi e tetz tanum

jalu, eu jun coloj gobernador, nin witz ajcaw cwent Israel, quibit tzaju yi xtxolbilej yi swale nin scyeru. Tajwen tzel chitxumu tetz yi mbitz chimunlu: Itz yi nicynintu chicawunu squibaj cyakil yi e nim juy. 2 Poro yi e cyeru qui na chibanu tanen yi balaj cawun, ma na ntin yi echk ajtzakl yi junt len na chitzanu tan banlen tanen. Ntin na chitzanu tan xilen cyej yi e intanum yi chin meba-t nin quitanen tan chipaju. 3 Nicuntz chi itzenlenk na chibaj jujun cyanu. Nicuntz chi najk chitzanu tan xilen len chichibel. Nin najk chocu tan waken cun chibakil. Nicun quitanen e intanum chiwutzu chi ik chibaj tu tetz cumir tan benen tul chiwoku. 4 Poro tzopon jun kej yi copon chiwutzu tetz Ryos tan jaklen cheybil cyeru, poro yi i tetz quil tbit chitziu. Nin tzelpon tewal tib i chiwutzu tan tircun yi echk taklen yi chin juntlen nin yi na chitzanu tan banlen.
5 Yi

Jun xtxolbil scyetz yi e witz ajcaw yi ploj na chiban

e prow intanum xubsnake tu cyajtzakl tan chipaju yi e cyeru yi na cyocsaj quibu elsanl stzi Ryos. Ntin na chitzanu tan chisublen, na na cyalu yi tzul tzatzin paz squibaj yi e yi na cyak chiwau. Poro na jal oyintzi chixolu
i 2:12 Yi chiclaxok cyen. Miq 4:6-7; 5:7; 7:18. Chin tajwen cunin tzel katxum tetz yi mbi na elepont yi xtxolbil yi na tal yi ntin cobox ntzi tanum Kataj chiclaxok cyen. Na jal yi jun xtxolbilatz ala tir tul yi jun liwrej, nin nchatz tul echk mas liwr yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz. Is 4:2-6; 10:20; 11:11, 16; 28:5; 46:3; Jer 6:9; 31:7; Ez 6:8; Zac 13:8-9; 14:2. Yastzun yi e yi chiclaxok cyen tkab yi chicaws yi stke Kataj, nin chixconk tan tan xtxicbajen jun chin nacin. j 2:12 Ez 37:22.

Jun xtxolbil scyetz yi e yi na cyocsaj quib elsanl stzi Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS3,4

720

scyuch yi e yi qui na cyak chiwau. Nin je yol Kataj Ryosej scyeru, yi euatz yi na cyocsaj quibu elsanl stzi i: 6 Quit tzinchaj echk xtxolbil tzitetz lakbal chi tul wutzicy tanen, nin quit wak amal tzitetz tan itilol tul tzotz yi mbi na xon tzaj ek cap, chij Kataj. Nin tan yi echk xtxolbilatz tzotz nin tunin sbne chiwutzu yi euatz yi na cyocsaj quibu elsanl stzi Ryos. 7 Tircun yi e nacholatz tzelpon chitxix. Quict nin jun yol scyale. Tircun e scyewe len chiwutz tan yi txixwilil yi ate cunt. 8 Ma wetz na i yi espritu Kataj na tzan tan taklen inchamil tu balaj wajtzakl, nin i na akon inwalor tan qui inxoben tan talchen cyen cunin scyeru yi eu cun pajol cawl swutz Ryos, nin yi at len chipaju chitxokbenu swutz i. Ma jalu, eu jun coloj gobernador nin witz ajcaw cwent Israel, yi euatz yi qui na chibanu tanen echk cawl yi at chikabu, nin yi ntin na chitzanu tan potzen yi echk taklen yi ban atit, quibit tzaju yi xtxolbilej.k 10 Na chitzanu tan chuysen yi tnum Jerusaln wi Sin, poro tan tu yi na chocu tan chibiylen wunak tan majlen len chimebil, nin tan paj yi echk alak yi na chibanu scyej.l 11 Ej, nin yi e pujul xtisya yi ate chixolu cuj cyan yi na aklij pwok scyetz tan quit taklen castiw jun. Nin yi e pale cuj cyan kol choc tan kachuslen, poro ntin kol che kachoj, na pwok tu chiwutz cyen tej. Nin yi e elsanl stzi Ryos na chijak pwok ntin tan talchen tu yi mbi na xon tzaj swutz jun, nin na cyal yi itz Kataj Ryos na alon scyetz, poro qui. Na je chiyolej: Yi Kataj Ryos xomij i skej, nin quic jun il tzul skawutz ketz, chech na ban. 12 Chastzun te, eu ajpaj, yi tzocpon cyen yi tnum Jerusaln yi at wi yi juwtz Sin tetz jun amal kale tzawlet ujul tu. Ntin kuchben cal sjalok cyentz. Nin yi amal kale atit yi templo, snojk tan chim tu xtze.m
9

Yi chipaltil yi e bajxom tetz tnum

je sbajokej le witzbil tiemp.n Yi juwtzo kale atit yi cal Kataj Ryos, chin wutz tkan nin sbne swutz tircun echk mas juwtz. Nimten cun kej yi jun juwtzatz sbne swutz yi echk mas juwtz yi at benen tzin. Nin tircun yi echk mas tnum chul tan taklen kej. 2 Winin jilwutz wunak chul, chon cun chisajk tulak echk nacin joylaj, nin je scyaleej: Chisajku skej, na nkaben wi yi wutzp tetz Kataj, kale atit cal yi Ryosil Jacow, tan chajol i yi balaj be sketz, bantz penin skil kaxon,
k 3:9 Am 5:7. l 3:10 Hab 2:12. m 3:12 Tan tu yi itz yi mero najbil Ryos, ocnake wunak tan xtxumlen yi quic rmeril tan xiten Jerusaln. Poro tan chipaj yi e xonl Israel ja cyaj cyen tilol Ryos yi jun tnumatz. Nin yi nsken wit el jun cient yob, ja xcon yi versculojatz (3:12) tan yi profeta Jeremas (Jer 26:18-19) tan colol tib i. n 4:1 Is 2:2-4. o 4:1 Tul Yol Kataj at na bant cun na jilon te jun juwtz nka wutz nin na jop jun gobierum yi at winin kej (Dn 2:34-35). Nchatz itz jun xtxolbil yi sbajok te yi amal kale atit Jerusaln. Nim wutz tkan sbne swutz yi amal yi at soltej. Na taj silen Is 2:2-4; Dn 2:35; Ap 17:9-11. p 4:2 Sal 2:6.

1Poro

Yil jal tzatzin paz tan Kataj Ryos Jerusaln

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

721

MIQUEAS4

chech yi e wunakatz sbne. Na yi echk cawl tu yi chusun Kataj chon tzelul le tnum Jerusaln yi chon at wi juwtz Sin. 3 Nin tzocpon Kataj Ryos tan pujlen xtisya chixol echk lmak tnum benen tzin wi munt, nin tzocpon i tan banlen tanen yi echk cyoyintzi. Nin tzocpon yi chispar cyan tetz choc, nin yi chilans tetz jos.q Cyal jun tzocpon tan xconsen junt tir yi echk macl tan oyintzi tej junt tnum, nin cyal kubitwit yi najk tzan chichuslen wunak tan chibenen tan oyintzi. 4 Cyal nin tzun jun xoboktz tkab jun contr, ma na chijunal len cun chujek len jakak mujil echk wi uva, nka echk wi ib yi sjalok len scyuch.r Jun cun yastzun sbajok, na yastzun yol Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej! 5 Yi echk tnum, inin kuklet chicul scyejak cyetz chiryosil. Poro yi o ketz yi o xonl Israel kabne ketz tanen yi yol Kataj yi ketz kaRyosil.
6-7 Je

yol Kataj Ryosej, yi tzelpon cun tej: Tul yi jun kejlalatz yi at tulbil,s chicopon injutzil yi e tal wawun, yi waknak chicaws, yi e yi cox quitanen, yi kexnaket yi elnake xit. Scye yi cobox eatz yi chiclaxok cyen, sbnixok jun chin nacin wan yi cyal nin jun xcyek quen tej. Yi in wetz yi in Ryos, chincawunk tzuntz wi Sin squibaj yi e intanumatz sbne opon tunintz. 8 Ma jalu Jerusaln, a yi chamil tu yi tapij yi na xcon tan chicolchen yi e wawun, yi e aj Sin. Cocpon bin junt tir tetz yi witz tnum tul yi amal Israel yi winin kej sbne, chi banak tentz.t 9 Poro yi jalu, axwok aj Jerusaln na cxchinwok chi na chin jun xnan yi ulen tlen tu atit yos tuch. Poro itz tan paj yi quit na aw cawun tan yi ireyil. Ej nin itz tan paj yi ja chiquim yi e akol cyajtzakl yi e ibajxom. 10 Juncun copon itolil itib nin cxchinkwok tan yi chon yi tzitije, na cxelponwok lajun tan inajewen joylaj. Tajwen tan iwiten xol chim. Cxopon jalen Babilonia. Poro ilenin tzocpon Kataj Ryos tan icolchen tul yi jun amalatz. 11 Copon chimolol quib winin wunak tetz echk amal tan oyintzi tzitej. Nin je scyaleej: Quin! Che kaxite cunin yi e aj Jerusaln. Tzelk chitxix kan, nin kicyse cunin kacul scyej, chech sbne. 12 Poro yi e wunakatz yi chimole quib, qui na el chitxum tetz yi mbi cun na xtxum Kataj Ryos scyej, nin qui na quil yi mbi na xon tzaj chiwutz. Quil tzel chitxum tetz yi tzocpon Ryos tan chimolchen cun chi na molxij triw tan toquen yakpen tul er. 13 Je stale Kataj Ryosej: Axwok jun coloj aj Sin, quibenenk tan yakpen yi triwatz! Sjalok ichamil chi chamil jun tor yi chi ik chich cun yi tuc, nin chi ik brons cun yi pac, tan cyelsen cun echk nacinatz swutz.

Yil tzoc Kataj tan chicolchen yi e tetz tanum

q 4:3 Jl 3:10 tul yi jun versculo tetz Joel na tal Kataj Ryos scyetz yi e contr Israel yi ban tzoc chimacl tetz akun tetz macl tetz oyintzi, poro itz xcyaklil tu, na quil chixcye te Ryos. r 4:4 Yi echk wi uva tu ib na chaj tzatzin paz. s 4:6-7 Tul yi jun kejlalatz Mal 4:1-6; Is 13:6; Jl 1:15; 2:1, 11; Am 5:18; Abd 15; Sof 1:7, 14. t 4:8 Na lo jop yi tiemp yi at tzaj yi rey David tu yi rey Salomn tan cawun squibaj. Na te yi tiempatz yi Jerusaln yastzun yi witz tnum banak tetz cabil tnum yi Israel tu Jud 2S 5:6-9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS4,5

722

5
2

Cxocponwok tan majlen len cyakil chimebil tuml yi mebil yi alkan tu ncyulej, nin tzitakewok tircun swetz, na in taw cyakil yi munt, chij Kataj. 1Poro axwok jun coloj aj Jerusaln, banwok list itib, na ja wit chul yi icontr soltej itnumil, nin chocpon tan buchlen cunin yi witz itajcawil.
Yil jal jun balaj witz ajcaw tan Ryos Israel

Axwok aj Beln yi nchatz na biaj Efrata, nketz yi quik mas ikej chiwutz yi e mas tnum cwent Jud, na chon stzitzok jun ajcaw tzixolwoku yi scawunk tibaj cyakil Jud tu Israel. Na yi i tetz at tzaj i sajlenix tunintz. 3 Poro te yi tiempej, scyajk cyen colil Kataj yi axwok itetz, yi axwok mel cyajl i, jalen yil tzul yos tzituchv. Ej copon tzun chimolol quibtz tzitej yi e itanumatz yi elnak xit benen tzin. 4 Tzocpon tzun yi reyatz tan chipstoren yi e tawun, tan yi porer tu yi kej Kajcaw kaRyosil. Penin tzun skil chinajanktz le chitanum, nin sjalok winin kej Kataj Ryos chiwutz cyakil wunak benen tzin wi munt. 5 Sjalok tzun tzatzin paztz tan.w Poro yil chul yi e aj Asiria tan oyintzi scye yi katnum, nin yil choc klo tul cobox kaamal tetz colon ib, nchiben tzun kachakol juk nka wajxak witz ajcaw yi winin chikej tan maklen chiwutz. 6 Yi e witz ajcawatz chicawunk tibaj tircun Asiria,x yi tanum Nimrod, na xconk chispar cyan tan chicawen. Nin kelpon liwr cyan yi e witz ajcawatz chikab yi e aj Asiria, yi nsken wit choc tzaj tul katnumil tan majlen klo kaamal.
Yil chiclax yi e xonl Israel

nin sjalok chibanl yi e mas amal benen tzin wi munt cyakun yi cobox tal xonl kajtzun Jacowatz yi chiclaxok cyen.y Nicun chibne chixol yi e wunkatz, chi kab chew yi na tak Kataj, nka nicun chibne chi abal yi na cu tibaj echk itzaj, yi nketz wunak tu txumul tetz. 8 Ej, nin yi cobox tal xonl kajtzun Jacowatz yi chiclaxok cyen, chocpon chi ik len yi cyal xcye quen scyej, nka chi jun len chixol cobox tal cner, yi katzij cun lche tulej, nin yi quic nin jun nink clax tkab. Chen cunin tzun chibne yi e xonl kajtzun Jacowtz.z 9 Chocpon tzuntz tan oyintzi scyej yi e yi na chich chicul scyej, nin chixcyek tan chixiten cun chicyakil. 10 Je yol Kataj Ryosej, yi tzelpon cun tej: Axwok xonl Israel, tul yi jun kejlalatz yi at tulbil, chicopon imbiyol cyakil yi ichej tetz oyintzi, tuml yi echk icaret tetz oyintzi, tircun xitok wan. 11 Kuchin cun swuleje tircun yi tapij yi banij itan soltej yi itnumil tan icolchen chikab icontr.
u 5:2 Mt 2:6; Jn 7:42. v 5:3 Is 66:7-9. w 5:5 Is 9:6-7. x 5:6 Yi tnum Asiria yastzun chicontr yi e aj Israel tentz. Poro tzonej na jop cyakil chicontr yi e aj Israel yi chijalok tzantzaj. y 5:7 Gn 12:2-3. z 5:8 Dt 28:11-14.

7 Ej

Yil chixit yi e contr Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

723
12

MIQUEAS5,6

Nchatz chitzajk yi e aj wutz mes wan yi ate tzixolwok, scyuch yi e yi na choc tan talchen yi mbi sbajok ek cap. 13 Chicopon inxitul yi echk iryosil yi banij cuntu itan, tuml yi echk cub yi xan tziwutz, bantz quit cxocwok tan culajen sbne opon tunintz. 14 Chijepon imbukul yi echk tkan tze yi xan tziwutz,a nin xitun cunin swuleje echk tnum kale atit yi chicalil yi echk iryosil. 15 Nin tan yi chichben incul, swicyse cunin incul scye cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt, na qui na chicujij tan cyoquen culutxum jak incaw, chij Kataj Ryos. jun coloj xonl Israel, quibit tzaju yi mbi na tal Kataj Ryos: Quibenenk tan taklen part chiwutz yi echk wutz! Lok quibit yi mbi cunin tzitxole scyetz. 2 Bitwok tzaj, axwok jun coloj wutz. Nchatz nink tbit tzaj yi xe yi wuxtxotx, na yi Kataj Ryos tzocpon tan pujlen xtisya scyej yi e tanum, yi e xonl Israel nin tzocpon i tan chiyajlen. 3 Nin je yol iej: Axwok jun coloj intanum Israel, alwok tzaj bin swetz at pe jun taklen ploj yi mmoc imbnol tzitej, nka ja pe noc tan taklen chon tzitetz? 4 Yi in wetz, in nnoc tan itelsenel tzaj jak chicawl yi e aj Egipto, nin ja cxeltzajwok wan liwr tkab yi buchben itetz. Ej nin in nchakon nin Moiss, tu Aarn tu Mariy, tan chixconen tetz ibajxom. 5 Axwok jun coloj intanum ulk txakx ticul yi mbitz xtxumnak yi rey Balac cwent Moab, tan bnol klo tzitej, nin yi mbi tal Balaam cyajl Beorb tetz. Nchatz ulk txakx ticul yi mbi mbajij yi itelen tzaj le amal Sitim tan itoponen tan inajewen Gilgal.c Txumwok tircun yi echk balaj xtxolbilatz yi mimban tzitej, chij Kataj Ryos. Mbi tajwen tzincyaj nin yil nopon tan loken wutz yi Ryos yi taw yi tcyaj? Ban pe kol nopon tan toyen cobox tal tor yi junixet yob cyan, tan patxen tircun chiwankil swutz i? 7 Nka stzatzink ptzun Kataj Ryos swej yi kol woy jun mil cner tetz, nka lajuj mil tzanla yi aceitil oliw cun? Nka stzatzink pe Kataj swej yi kol woy yi bajx incyajl tetz intxixwatz, tan chojlen yi wil? 8 Quic rmeril! Na bitant kan yi mbitz yi tajbil Ryos sketz. Itz yil kaban tanen yi echk taklen balaj, nin yil tzel kakajab squibil quib, nin yil kocsaj kib juy te yi na kel yi na koc tu Ryos.
6 9 1Eu

Yi oyintzi yi at chixol Ryos scyuch yi e xonl Israel

Yi mbi na taj Kataj Ryos tan kabnol tanen

Quibit tzaju na tzan Kataj Ryos tan maklen chiwutz yi e aj Jerusaln, nin ban kol cyeku chi i. Nin ban yi nink quibitu yi mbi cun na tzan i tan talchen. Na je yol iej:

Yi quil yi e xonl Israel tu chicaws yi tzul squibaj

a 5:14 Yi jun tzeatz itz jun ryos yi banij cuntu nin na biaj Aser nka Astart. Ex 34:13; Jue 3:7; 6:25. Yi tzeatz nicun tu jun ptzom nka jun xmil yi awij tu tanen txe echk wi tze. b 6:5 Nm 2224. c 6:5 Jos 3:14:19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS6,7

724

Tircun yi axwok yi najlquix tnum, scyuch yi e wi banl wi, bitwok tzaj yi xtxolbilej: 10 At axwok yi winin imebil xe ical. Poro nketz skoj cun tej mmiban tan jalsen. Na na xcon malbil itan yi nketz tzaknak cun. Winin na chich incul te yi jun itajtzaklatz. 11 Quic rmeril tan incuyul chipaj yi eatz yi na xcon pubil cyan yi qui tzaknak yi marquil, nka yi banijt yi pubil cyan tan qui malal tzaknak cun.d 12 Ej, nin yi ax itetz yi axwok ric, yi najlquix le yi tnumej axwok len aj buchunl scye yi e meba, nin yi e mas wunak chin laj nin e, nin chin aj subunl nin e chicyakil cun. 13 Chastzun te nocpon tan icawsen, nin cxelpon cunwok wan swutz. Na quict ibanl sbne, tan paj yi echk itil yi na cxtzan tan juchlen. 14 Cxwankwok, poro quil noj icul, ma na ilenin tzitije wej. Tzimole iwa, poro quil cxcyewok tan colchen mu tal. Na kol clax cyen mu tal itan, stzajk wan tan yi echk lmak oyintzi yi copon. 15 Tzocpon ij itan ttxotx, poro quil wutzin. Cxocponwok tan banlen aceit, poro quic ltak tzitetz. Cxocponwok tan yakpen yi wutz uva, poro quil baj yi taalil itan.e 16 Tzitije yi caws tan paj yi ja cxomwok te yi cawl Omri, na ja cxomwok te yi tetz cstumbr. Nchatz ja cxomwok te tajtzakl Acab scyuch yi e najal. Iten nin yi cyetz cyajtzaklatz cyan itan. Chastzun te tzelpon itxix wan nin chin xowbil nin yi echk taklen yi sbajok tzitej. Chelpon yab wunak te yi mbi na bajij tzitej, nin chitzeenk tzitej. Tzelpon inkab te inyol,f chij Kataj Ryos.

in! Nicun in tu jun aj txoyinl yi quic nin jun tal wutz uva, nka jun tal wutz ib na noj quen swutz, nin yi yastzun na el talma tej tan bajsen. Nicun tzun wutanen wetz, na qui na jal jun intanum wan yi ban tanen swutz Ryos.g 2 Ej nin quic jun wunak benen tzin wi munt yi jicyuchk tej tajtzakl, nin yi chonk kuklij cul te Ryos, ma na e len cun biyol nak. Ntin na chitzan tan joylen puntil tan cwesen tramp chiwutz ten chixonl. 3 Tircun e, chin tzaknakt nin le chiwi yi en chiban tan banlen echk yab ajtzakl. Nin yi e witz ajcaw ntin na chitzan tan jaklen pwok. Nin yi e pujul xtisya ntin xoquin cyan. Nin yi e yi at cawl chikab ntin na chiban yi cyetz cyajbil. Nin na potij cyakil yi chitanum tan yi echk ajtzaklatz. 4 Yi e yi mas balaj chixol nicun e tu jun wi txix. Nin yi e yi mas jicyuch tej cyajtzakl chixol, nicun e tu jun wi la. Poro tzul chan yi kejlal yil

1Lastum

Chin juntlen nin cyajtzakl yi e xonl Israel

d 6:10-11 Lv 19:35-36; Dt 25:13-16; Am 8:5; Pr 11:1. e 6:14-15 Dt 28:30-31; 28:40. f 6:16 Dt 28:37; Lm 2:15-16. g 7:1 Winin na bisun Miqueas tan paj yi potnak cyajtzakl yi e wunak. Ej winin na bisun Miqueas yi na oc tan malen cyajtzakl yi e bajxom, yi e pujul xtisya tu yi e witz ajcaw (vs. 2-4). Nchatz na bisun yi na til yi winin na chibuch quib yi echk najal squibil quib (vs. 5-6). Tul yi xtxolbilej na tal Miqueas witzbilt len yi quic na ban yi mbi na chiban yi e tanum, na ilenin chon kuklij tetz cul te Ryos, nin chon at chiw i tej tan claxen.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

725

MIQUEAS7

sticysaj Kataj Ryos cul scyej. Yi jun kejlalatz alijt cyen cyan yi e elsanl stzi Ryos sajlen tunintz. Ej nin yil tzul yi jun kejlalatz, quit lpujxtz cyan yi mbil chiban ten. 5 Bant cun bin yi quil kuke chiculu tan talchen jun yol tetz jun chiwisinu, nka tetz jun mero cyamiwu, nin tuk tetz quixkelu yi junit eu tuch, na qui cunin batz iten nin chiyolu xconk cyan tan contrin scyeju. 6 Ej, nin yi e nitxa qui na cyak mu tal chikej chitaj, nin yi e xun na chixcye cun tan oyintzi chiwutz chitxu. Nin yi e ilibaj na choyintzin scyej quilib, na cyakil wunak itz chixonlten yi chicontr.h 7 Ma yi in wetz, chon kuklij incul te inRyosil. Chon ajlij incul te Ryos yi colpinl wetz, na yi i tetz na tbit yi intzi tu inkul. jalu, yi e cyeru yi eu kacontr, qui bin chitzatzinu tan yi il yi mmul skawutz, na quic na ban yi ko ja kel cun swutz, sjalok kakej junt tir. Quic na ban yi ko tul tzotz na kaxonet, na tzocpon Kataj Ryos tan xtxeken kabe. 9 Bintzij na el katxum tetz yi ja kajuch kil swutz Kataj, poro list kutanen tan tijlen yi caws yi at tulbil tan i skibaj. Yil tzicypon yi cawsatz kan tzocpon tzun i-tz tan taklen chicaws yi e kacontr. Tzelpon xel cyakil yi echk taklen yi nchiban kacontr skej. Nin na el xtxum i tetz yi mbi tzuntz ja kajuch kil, nin puntil cun sbne i tan kacawen. Yi Kataj Ryos tzocpon tan casen yi kajtzakl te echk balaj ajtzakl, nin skile yi tetz chamil yil tzoc tan chixiten yi e kacontr. 10 Nchatz yi e kacontr squile yi xtxolbilatz, nin chitxixwok. Na yi eatz na cyal sketz: Na atit cyent yi iRyosilatz yi na ital? chech na ban sketz. Poro winin skatzatzink yil kil yil tzoc Kataj Ryos tan chiyakpen chi na ban yi xkol tbe. Ma jalu, tzul chan yi tiemp yil tzoc jesen junt tir yi echk tapijil yi tnum Jerusaln, nin mben kansan yi echk mojomil yi tnum joylaj. 12 Tzul chan yi kejlal yil chimol tzaj quib cyakil yi e intanum tan cyulen tan chinajewen Jerusaln. Cyakil yi e yi najlche cwent Asiria jalen Egipto, nin tircun yi e yi najlche nakajil yi tzanla Nilo jalen te yi tzanla Eufrates chul len tzonej Jerusaln. Cyakil yi e yi najlche stziak mar nin yi e yi najlche txolak wutz chul len tzonej Jerusaln tan chinajewen.i 13 Cyakil yi echk amal benen tzin wi munt xitok wan, poro tan chipaj ten yi e wunak, tan yi echk quil yi na chijuch.j
11 14 8 Ma

Yil jal junt tir kej yi tnum Israel tetz cyakil tiemp

Yil je txicban junt tir yi tnum Jerusaln

Ma jalu Ta, che colpeu yi e tawunu, che cheyaju tan cyelen tzaj colpuj tan yi xtxamiju na e teru. Na chichuc ate cyen xol tze tanen. Poro at amal yi chumbalajten cunin kale atit winin chim. Bajxokbinu chiwutz chi banaku tentz, yi chibenen tcyalu lakak balaj amal cwent Basn nin cwent Galaad.
Mt 10:35-36; Lc 12:53.
i 7:12

Yi jakol Miqueas chibanl yi e xonl Israel

h 7:6

Zac 10:8-12.

j 7:13

Is 24:1-3.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS7
15

726

chajeu echk milawr scyetz chi banak yi cyelen tzaj tanu jak chicawl yi e aj Egipto tentz. 16 Nchatz yil quil yi e wunak benen tzin yi echk milawratz, chitxixwok na quic cyetz chiwalor tan maklen! Wech na chin cham nin e tanen. Quict nin jun yol scyale, nin quil pujxij cyan yi mbi na bajij scyej! 17 Lok chibajsen puklaj chi na chiban lubaj tu ulu yi tu na chijut nintu chiwankil wuxtxotx! Winink chilucnewen sban tan xow yil chocpon swutzu, na yi ilu teru, ilu Ryos!
Yil cuy Kataj Ryos chipaj yi e tetz tanum

Quic nin junt Ryos chenk chi ilu Ta,k na yi ilu teru na cuyu ketz kapaj nin na el yi kapaj te culu yi o ketz yi coboxten o ato cyen te yi tanumu.l Winin na chaju yi xtxaxl talmau sketz nin jalcunin na cutzaj xtxumunu, nin qui na ben tiemp tan yi chichben culu skibaj.m 19 Tzelk bin kajabu junt tir skej, nink muk cunu tircun yi kil. Jolninu yi kil jalen xe mar. 20 Quik stzajscunu yi lok ib yi at skaxol tuchu, nin ilenink tzocu tan kucheyen chi yi sukint tanu scyetz yi e kamam Abraham tu kamam Jacow tentz!n
18

k 7:18 Ex 15:11; Sal 35:10; 71:19; 77:13; 89:6; 113:5; Is 43:10. 103:8-12. n 7:20 Gn 12:1-3; 17:6-8; 28:13-15; Lc 1:55, 73.

l 7:18

Miq 2:12-13.

m 7:18

Ex 34:6; Sal

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NAHM
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Nahm i jun elsanl stzi Ryos banak tentz, te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Ezequas. At e na cyal yi ja lo xcon i tetz jun elsanl tzi Ryos jun cient yob tu nicy te yi nsken wit quim Jons. Itz lo tul yi yob 663612 te ntaxk ulak Kajcaw Jesucristo. Yi xtxolbil yi xtxolnak Nahm, itz yi at tulbil jun chin caws squibaj yi e aj Nnive. Ej nin yi tircun chelpon cun swutz tan paj yi chin pajol cawl nin e. Ej nin chin xowbil nin e tan chixiten cun cyakil yi e jilwutz wunak yi najlche-tz chinakajil. Chin juntlen nin cyajtzakl yi e aj Nnivejatz Ej nin yi xonen tiemp ja ul yi jun sotzenatz chiwutz yi alijt cyen tan Nahm. Ej nin tircun chitanum xitun cun ban. Nin quit na jal jun chixonl yi e aj Nnivejatz jalu. Yi mero chusun yi na tak yi liwrej sketz itz: Yi Kataj Ryos chin tzaknak cunin i, quic mu tal il col tej. Chastzun te na oc tan chicawsen cunin yi e nacin yi e juchul il. Quic nin jun yi nink tzel liwr. Nin yi tnum Nnive itz jun elsawutzil te yi xtxolbilatz. Winin xanil Kataj Ryos

Nahm i jun aj Elcos. Nin yi echk xtxolbil yi cyaj stzibal, chon tilol tul wutzicy tanen. Nin itz tan talchen yi at tulbil chicaws yi e aj Nnive. 2 Na je swutz Kataj Ryos yi e yi qui na xom chiwi tej. Nin na ticysaj cul scyej. Na winin na chich cul scyej yi e tetz contr. 3 At pasens Kataj poro nchatz at winin porer, nin ilenin stke chicaws yi e yi na chipaj yi tetz cawl. Na chaj tib yi tetz porer tul cyekek abal, nin yi sbak, nicun chi puklaj tzak tetz tkan. 4 Na xcye i tan maklen yi pakbil mar. Ej nin ban na skej echk mar tan. Nchatz ban na skej echk tzanla tan. Yi echk txacaben cwent Basn tu yi echk chumam wi tze yi at wiwtz Carmelo, ban na skej chixak tan. Nchatz ban na chicu mol cyakil yi echk buch yi at wiwtz Lbano tan. 5 Na chucan cyakil yi echk wutz swutz Kataj Ryos, nin na chel a yi echk juwtz swutz i. Winin na chucan yi munt swutz i, cyakil yi e yi najlche wi munt chilucne yil quil nin wutz. 6 Cyal jun xtxaj yi chichben cul i. Cyal jun na xtxaj yi na je lajpuj wi. Na yi na je lajpuj wi, nicun na ban chi jun chin kak yi sbejnin lsaj skej, nin yi echk wutz cub, cob cuntu na chel swutz i. 7 Poro yi Kataj Ryos chumbalaj nin i, na yi na ul echk sotz culal skawutz, list atit i tan kacolchen, nin na oc tan chicolpen yi e yi nter nin kuklij chicul tej.
727
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

NAHM1,2
8

728

Nchatz nicun i tu jun chin tzanla yi na elul jakxuj, yi na xcye tan jicylen nin tircun yi na nojquen le be, nin na xcye tan chixiten cun yi e yi na choc tan pilen yi tetz chamil. Ntin scyetzaje yi amal yi chin tzotz nin. 9 Nxac na chitzanu tan xtxumlen tan maklen wutz i? Na i tetz xcyek tan chixitenu. Cyal nin jun xcyek tan pilen Kataj Ryos cob tir. 10 Jalcun chiloonku chi na ban jun yaj yi at a twi, nko chi na ban txix tu chim yi chin skejt nin yi jalcunin na cu mol tan kak. Yastzun sbajok scye yi e yi na choc tan pilen Kataj. 11 Ma jalu axwok aj Nnive, chon jal yi aj ocsanl culal tzixolwok, yi jun yi chin junt len nin tajtzakl. Yi junatz yi moc tan oyintzi tej Kataj. 12 Nin je na tal Kataj: Quic na ban yi ko chin cham nin e asirio nin quic na ban yi ko jun coloj cunin chixonen, chixitok len, nin quit kil chiwutz. Ma yi axwok aj Jud, in nnocnak tan ibuchlen, poro quit tzimban junt tir. 13 Tzelpon incyal yi yucu yi at tej ikul, nin tzelpon impaklul yi caren yi at te itkan, stzun Kataj. 14 Ma jalu, je yi xtxolbilej yi sajen tlol Kataj te chireyil yi e aj Nnive: Quit ljal axonl tan benen loon yi abi. Ej nin copon inxitul yi echk ryos yi banij cuntu tanen tan tze, tu yi echk ryos yi chich cun, yi at tul atyo. Nin nocpon tan muklen cun yi awankil, na quic mu axac tzinwutz, chij Kataj bantz. Axwok aj Jud, xmayninwok yi jun yi tzul wiwtz! Cyan yi balaj stziblal tan, yi sjalok tzatzin paz. Cxtzatzink tzunwoktz. Nin ban cxelwok cun te iyol yi isuknak tetz Ryos yi atix tzaj wutz pem. Na quit chul yi e mal nak junt tir tan ixiten cun, na ja chisotz chicyakil cun. 1Axwok aj Nnive, chopon chan jun coloj sanlar yi chixcyek tan ixiten cun. Chastzun te, nquen wok il tan wartin wiak tapijil itnumil! List iwutz tan xmayen nin yi nim be! Calwok quen bin yi ispar xe icul! Quiwit tan oyintzi!a 2 Yil xit itanum, tzocpon tzun Kataj Ryos tan chitxicbajen yi e xonl Jacow junt tir. Ej nin sjalok junt tir chikej yi e aj Israel. Sjalok junt tir chikej chi sajlen te ntaxk el alkan tircun chimebil, na nicun e ban cyen chi jun wi uva yi tamij cun ban cyakil yi wutz. 3 Chin xowbil nin stzakl yi makbil flech yi cyan cyan yi jun coloj sanlaratz, na chin cyak nin, nin nchatz tanen yi bech cyetz, cyak len cun. List quitanen tan oyintzi tzitej axwok aj Nnive. Yi chicaret tetz oyintzi nicun chi najk tincun kak tej, nin yi chichej, nternin na chitzitpun tan juten echk caret tan cyoquen tan oyintzi tzitej. 4 Chin lajkel nin na chixon echk caret cyakun. Jalcunin na chopon, nin jalcunin na chipakxij junt tir. Nicun e tu jun bocoj kak, nin na chojkel chi tanen yi tojkbil jun xlitz. 5 Yi na cawun chireyil yi e icontr tan chibenen tan oyintzi, chin lajkel nin na chiben tan cyoponen te yi tapij yi at soltej yi itnumil. 6 Sjakxok yi makbil tzanla, nin tzelul yi tzanla tibaj yi cal yi ireyil nin xcyek tan kuchen cun.
15
a 2:1

Yi stziblal yi tzotzajen Nnive

Cyakil yi yolej itz xcyaklil, na quil chixcye yi e aj Nnive te Ryos.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

729
7 Nin

NAHM2,3

tzelpon ojkuj yi reina. Chon tzopon tul jun amal yi tzinunin tu, nin chixomok nin yi e tetz chakum tej. chokok, nin e ten chocpon tan loonsen chiwankil tan yi bis yi ate cunt. 8 Ej, nin chelpon ojkuj tircun yi e wunak le tnum, chi na el jakxuj tzanla tul tkambil a, yi na je kop. Chiwwok! Quil cxel ojkuj! chech sbne, poro cyal jun stocsaje yi cawl. 9 Chocpon tzun yi e icontr tan talken len cyakil yi sakal tu oro yi at tzituch, na qui nin bajsben tetz imebil yi at. 10 Xitok tircun yi tnum, nin chin tzinunin tunin sbne tircun yi tnum Nnive. Skejk chitzi yi e wunak tan xow, tircun chilucnek len, tzul num chiwankil, nin chin slaklujt nin sbne chiwutz tan yi xow yi ate cunt. 11 Nal chicolwit quib yi e aj Nnive yi nicun e tu len sajlen yi chin xowbil nin chiwutz? Cyal! Na atit cyent yi chijulil kale molij chet yi e ni len? Quic, quict chitziblal. Wech na cyal nin jun na ocpontz chinakajil sajlen, cyal nin jun najk nimsaj cul tan tocomponen tan chixuxen. 12 Yi e aj Nnivejatz, nicun banake tan camben chimebil, chi na ban jun len tan biylen jun txuc. Nin na opon tan jatxlen chiwutz yi tij tu tal. Nin na noj chijulil tan chiwaben. Nicun tzun banake yi e aj Nnive, na nin noj chitnumil cyan tan yi echk taklen yi ncyalkaj. Je na tal Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej: Bitwok tzaj axwok aj Nnive, nocpon tan oyintzi tzitej. Nin tzocpon intinol kakl tircun yi echk icaret tetz oyintzi, nin jalt stzajil scyajk cyen. Nocpon tan chibiylen cun yi e isanlar yi nicun chitxamil tu jun ne len. chiquimok tan spar. Nin quit cxocwok tan talken chimebil yi e mas nacin. Nin quit chilwij junt tir yi e ichakum yi e aj peyunl tetz alcawal. 1Lastum axwok, yi axwokatz yi chin biyol nak nin axwok, yi ntin lajil na ital, nin yi ntin oyintzi itan. Ej nin ntin alak itan scyejak yi e mas nacin. Lastum qui na cyaj cyen itilol yi jun iyaplatz. 2 Ma jalu, winin na kubit nin yi na xicycan charyon wutz chicoc yi e chej. Winin cyojkelen echk caret tan cyoponen tan ibiylen cun. Winin wocnewen quikan yi e chej yi na chojkel! Elnake nin yi e caret tcyaj tan cyoponen tan ibiylen cun. 3 Winin chibenen chiwutz yi e sanlar yi ate tej chej! Winin litzunen chispar, tu chilans! Milin quixpnak ate! Ej nin quintech nin alma paclche. Qui nin ajlben cyetz! At winin alma wuxtxotx, nin at e yi na chije tzotpuj scyej. 4 Axwok aj Nnive, tzul yi xtxolbilatz tziwutz tan paj yi nicun itajtzakl tu jun xnan aj bnol tetz, yi chin yuben nin. Ja xcye tan paysen chiwutz yi echk tnumatz takon yubel. Chin list nin axwok tan chicambajen yi echk tnum scyuch yi e nacin takon echk ipisyo. 5 Ma je na tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Bitwok tzaj axwok aj Nnive, list wutanen tan oyintzi tzitej, nin nicuntz chi nink tzinkolp len yi bech itetz, tan telen itxix chiwutz cyakil jilwutz wunak.
13 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Tzocpon Kataj Ryos tan xiten cun yi tnum Nnive

NAHM3
6

730

Mben injolil cachi tiwutz, nin tzelpon itxix wan chiwutz wunak. Cxocpon tetz chitzelbetz cyakil wunak benen tzin. 7 Cyakil yi e yi na quilnin yi mbi na bajij tzitej, tzelpon chikansal quib, nin scyale: Ja xit yi tnum Nnive jalu. Ej nin cyal jun tzelpon kajab tzitej. Cyal jun tzocpon tan maysen icul. 8 At ptzun mas iteri chamil swutz yi tnum Tebas yi cunak ixitul, yi chon at stzi yi tzanla Nilo, nin yi cyal jun ocpon klo tul tan paj yi a yi at soltej? Na yi tzanlaatz nicun tu jun tapij soltej yi tnumatz tan chicolchen klo yi e wunak, poro qui nin e clax. 9 Wech yi tnum Etiopa tu Egipto yastzun cheyanl cyetz banak, scyuch yi e aj Fut scyuch yi e aj Libia. Yastzun chicheyum ban, poro qui nin e clax. 10 Ma na ja nin chel cun swutz. Yi e chinitxajil oc poklon chiwi lakak chicy be. Nin e oc chicontr tan txilun scye yi e yi at chikej, yi e witz cyajcawil. Nin e cu-tz cyan tcaren tan chibenen tetz esclaw. 11 Nicun tzun sbajoktz tzitej itetz axwok aj Nnive, copon subij itajtzakl, nin ncxben pres. Nchatz ax cxelpon ojkuj tan colon ib, poro cyal jun sclaxok tzitetz. 12 Tircun yi echk chin ical yi nim wutz tkan yi na xcon tzitetz tan colon ib, nicun sbne chi na ban jun wi ib yi jotl cyen tunin wutz yi neet, nin yi na je chucan na saj chit yi wutz. Nicun tzun tzibne itetz yil je chucan yi icalatz, chicuul txakx le chitzi icontr. 13 Yi e isanlar nicun quitanen chi ik jun coloj xnan. Nin yi echk puertil yi tnum jakxok len chiwutz yi e icontr. Na, xcyek yi kak tan loonsen yi tzamol tetz. 14 Nquenwok bin tan molchen quen a le itnumil, te ntaxk xetij yi oyintzi. Nquenwok il tan banlen ban tejak echk tapijil yi itnumil kale na icolwit itib. Nquenwok chan tan xyulken xkol tan banlen mas xan, tan laquen yi tapij. 15 Poro quic ltak, na cxtzeokwok tan kak, nin cxquimok len tan spar. Cxsotzok cunin chi na chisotz jun coloj sac tan kak. Ban pucun iwutz, chi na chipucun yi e sac, poro quic ltak. 16 Quic na ban yi ko at jun coloj aj lijens tzixol, quic na ban kol chipucun chi tajlal yi txuml tcyaj, na nicun sbajok scyej chi na bajij scye jun coloj sac yi na chel xicyin, yi na chitxakx cuntutz. 17 Nchatz yi e witz itajcawil, nicun chibne chi na chiban yi e sacatz. Yi e wutzilen ajcaw, chocpon chi jun coloj sac tul tiemp tetz chew yi bujlche cuntu, poro yi na kulkax yi kej, na chel xit, nin quit na kil na na chajnint. 18 Ilu rey cwent Nnive, lastum a, na ja chiquim len yi e abajxom jalu, yi e yi ate tzaj jak acawl. Ja chuje yi eatz tetz ben kej ben sak, yi e yi chin cham nin e tanen. Ej nin ja chel xit yi e awunakil wutz wutz, nin cyal jun at tan chimolchen cun junt tir. 19 Nin quic tzacbil at tan stzaquen yi quixpnak yi at te iwankil, nin quil tzicy yi echk quixpnakatz! Cyakil yi e wunak yil quibit yi stziblalatz chitzatzink. Chocpon tan poklen chikab tan bil yi tzatzin yi ate cunt, na ja chitij len quixcuj jak icawl.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HABACUC
Txolbil Xol Yi Liwrej

Habacuc i jun elsanl stzi Ryos tentz. Qui na tal yol Kataj yi na mmitzet i, nka yi na scyetz e taj xtxu, ntin na tal yi i jun elsanl stzi Ryos. Yi biaj Habacuc nketz chiyol yi e aj hebrey ma na itz chiyol yi e aj Babilonia. Ja lo stzibxij yi liwrej tan Habacuc 600 yob yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Nin ja bnix tan te yi ntaxk chopon yi e aj Babilonia tan xiten cun yi tnum Jerusaln. Te yi tiemp tetz Habacuc atet nin yi e elsanl stzi Ryos yi na chibiaj Nahm, Sofonas, tu Jeremas.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1) na jilon te yi cob xochon yi mban Habacuc swutz Kataj te yi mbi tzuntz yi qui na oc il i tan maklen chiwutz yi e tetz tanum yi chin juchul il nin e, ej nin yi mbitzuntz tzocopon i tan chicawsen cyakun wunak yi chin mal nin e. Yi cap wekl (Cap. 2) na jilon te yi en talol Ryos yi tajwen tan jalen pasens Habacuc na tzopon jun kejlal yi sticysaj Ryos cul scyej yi e malnakatz. Poro yi e balaj nak ilenin chiclaxok tan tu yi na kuke chicul te i. Yi toxen wekl (Cap. 3) na tal yi oracin yi ntal Habacuc tan taklen yi tetz kajsbil tetz Ryos nin yi toquen i tan talchen yi mbi sbne Ryos yil tzult tzaj tan chicolpen yi e tetz tanum, nin tan taklen chicaws cyakil yi e juchul il.

yi xtxolbilej yi talnak Kataj Ryos chi tul wutzicy tanen tetz yi elsanl stzi i yi na biaj Habacuc. Na nin xochon i tetz Ryos. Nin je yi yol iej: 2 Kataj Ryos, ilu inRyosil, tona nin tbitu intzi inkul tan quit tkolu amal te echk taklen cachi yi na bajij skaxol? Na at winin ilcol skaxol, winin biyol nak ate. 3 Ta, mbi tzuntz na taku amal tan bajijen yi echk taklenatz yi chin cachi nin skaxol? Na chin xowbil nin, nin chin juntlen nin yi echk taklenatz yi na bajij. Na at winin e yi na chitzan tan xiten echk taklen balaj. Ntin biyon cyan. Ntin oyintzi tu wak ib na bajij chixol. 4Ta, tan yi xtxolbilatz, yi na chitzan yi e wunak tan banlen, qui na chitzan tan banlen tanen yi cawlu. Ej nin nchatz yi e pujul xtisya, qui na chixom te yi mero bintzij, na na cyak amal scyetz yi e mal nak tan chitxaconen scyej yi e balaj. Cyal jun na xom te yi ley. tzaj tzun Kataj Ryos, nintzun taltz scyetz yi e tetz tanum: Ilwoknin mbi sbajok scyej yi e mas tnum yi najlche tzixlajwok. Cxeleponwok yab tej. Na te yi
731
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 5 Jilonen

Yi xochonen Habacuc tetz Ryos tan paj yi e cun juchul il yi e tetz tanum, yi e xonl Israel
1Je

Yi tlol Ryos tetz Habacuc yi at tulbil winin echk il

HABACUC1,2

732

tiempatz sbajok jun chin xtxolbil wan. Poro quil tzitocsaj, mpe nink tal junt wunak tzitetz. 6Na je tzimbneej: Swake amal scyetz yi e aj Babilonia tan chiyakpen cyakil jilwutz wunak benen tzin. Na qui na el chikajab tej jun, nin qui na chitane tan xtxumlen yi en lchicambaj yi echk amal yi at benen tzin, yi nketz cyetz. 7Yi e aj Babiloniajatz, chin xowbil nin e. Nin chin juntlen nin yi echk taklen yi na chitzan tan banlen, na ntin yi cyetz chicawl na cyocsaj. Ntin na chixom te yi cyetz cyajbil. Na na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 8Ej nin yi cyetz chichej mas tcun na chojkel swutz yi leopardo.a Nin mas xowbil chiwutz swutz yi e smaron txuc yi ate lakak amal tzinunin tu. Chin joylaj nin na chisitet nil yi e aj Babilonia tib chichej tan chixiten chicontr. Chon cunin na chiban chi na chiban e kus yi na chin chixicy yi na chisaj lajkel tan cambajen chiwa. 9Quic nin jun taklen yi quik na el cun cyan swutz. Nin tircun yi e wunak yi ate lakak amal kale na chicy cunt, na chixob scyetz. Nin winin wunak na ben cyan pres. Qui ajlben cyetz yi e pres, nicun tu yi samlicy yi at stzi mar. 10Qui na cyak chikej yi e witz ajcaw. Nin tzeen tu na chiban scyej e cap ajcaw. Cyal nin jun na xcye tan maklen chiwutz. Mpe ik jun chin wutzilen tapij yi at soltej jun tnum. Na ntin na chijoy puntil tan nojsen txotx soltej yi tapij bantz chijen ponen te chicontr. 11Ej nin yi na chixcye tej jun tnum, jalcun na chicy tej junt. Chon na chiban chi na ban jun chin wutzilen cyekek. Nin yi chichamil yastzun chiryosil, stzun Ryos bantz. yi ilu teru, ilu yi witz Ryos tul cyakil tiemp, jetz le xetzbil tzaj. Nin ilu inRyosil. Nin yi ilu teru, quic mu tilu. Nin quil sotzu tetz ben kej ben sak. Jun cun, ilu colol wetz Ta, poro en tzun nche je xtxaolu yi e aj Babilonia tan kacawsen? 13en ncu yi jun jilwutz wunakatz swutzu? Na yi ilu teru Ta, chin xan nin ilu. Nin qui na tzatzinu te yi echk taklen cachi yi na bajij, nin qui na peku scyej yi e juchul il. Mbi tzuntz yi ntaku amal scyetz yi e mal nakatz tan kabiylen? Wech na chin juchul il nin e skawutz ketz. Nin qui nin na talu jun yol scyetz tan maklen chiwutz. 14Mbi tzuntz yi ntaku amal scyetz yi e caldeyatz tan chitzamlen wunak chi e tuk cay tanen, nka chi e tuk txuc yi quic ajcaw tan chiquicylen? 15Na yi e caldeyatz, winin na chicawun squibaj echk mas nacin. Nin na chicambaj echk mas tnum. Chon na chiban chi na ban jun yaj yi na ben tan cayin yi na tcyaj nin ansuel tu leb. Nin winin na tzatzin i yi na txamxij jun coloj cay tan. Yastzun na chiban yi e caldeyatz yi na chicambaj jun coloj wunak. 16 Yi e aj cayinl na oc chimacl tetz chiryosil. Nchatz quitanen yi e caldeyatz, na na chipat chitxixwatz tu insens swutz chimacl tetz oyintzi. Na tan chimaclatz na jalet chiriquil. 17Wajcaw, yatz ptzun lo chibne yi e caldeyatz skej ketz? Kacupon nin polo tcul chileb? Stke ptzunu amal scyetz yi eatz yi qui na el chikajab te jun tan kabiylen cun?
12 Wajcaw,

Yi xochonen junt tir Habacuc tetz Ryos tan paj yi mbi cun tal i tetz

Yi xtxolbil yi chaj Kataj tetz Habacuc te yi mbi sbajok scyej yi e mal wunak
1Itzun

wal tincul cuntu: Chon chincyajk tzonej tan chiwen yi mbil tal Kataj Ryos swetz. Chincyajk tan chiwen chi na ban jun sanlar tan

a 1:8 Leopardo: Bi jun jilwutz txuc yi chin lajkel nin na ojkel tan stzamlen nin tan chibajsen yi e txuc tetz wa. Nin na ben jale jun balum.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

733

HABACUC2

quicylomin tibaj yi amal yi na xcon tan quicylen yi tnum. Tzinchiwe mbil tal Kataj Ryos swetz te yi xochon yi mimban tetz. 2 Stzawel tzun Ryos yi inyoltz. Nin je tzun yol iej: Tzib cun yi xtxolbilej swutz jun xcon txotx yi ntaxk oc tkak, bantz at rmeril tan silen lajkel, nin clar cunin. 3 Poro yi xtxolbilatz yi tzatzibe, quil tzel chan cun tej, na txen opon tiempil. Poro tajwen tan telen cun tej. Quic na ban yi ko nsken xon jun coloj tiemp. Ntin atok apasens na ilenin tzopon yi tiempil yi stzelk cun tej. 4 Nin je yi xtxolbilej yi tajwen tan atzibal: Yi e mal nak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, chisotzok cyeratz wan. Poro yi e balaj, quil chisotz cyeratz, na cyakont quib tan kukewen chicul swej. e malnakatz, nketz ntin na cyocsaj quib nim, nin nketz ntin na cyaj chicawun, ma na ilenin na chijoy puntil tan chicawunen squibaj mas wunak, bantz chicambal yi echk taklen yi chiwutz quen tej. Poro qui na chitxum yi tan paj yi chikejatz, na chiben tul il. Nicun e tu yi quimichil yi ilenin wutz quen tej jun, nin qui na icy paj tan chibajsen yi e wunak, na kan tzaj nink na cyaj. Chastzun te na cyaj chicambaj cyakil echk tnum benen tzin wi munt. 6 Poro yi echk tnumatz yi chicambaje, chocopon tan xcyaklin scyej. Nin chichink scyej. Ej nin je chiyol yi scyaleej: Lastum axwok caldeo, na tzul icaws, na na itocsaj itib ric tan yi echk taklen yi at tzituch yi nketz itetz, chech sbne-tz scyetz. 7Poro quinin tzicy tzitetz yil chije nil yi e icontr tzitej, yi e taw yi mebil yi at tikab. 8 Na quib cun tunin na itulejwok e, nin yatz nin cxulijwok itetz cyan. Ja chiquim winin wunak itan tan icambal yi echk tnum. Ja italkajwok chimebil, nin iten nin cxulijwok itestz cyakun yi e yi ja chicyaj cyen. 9Lastum axwok na tzul icaws, na ja jal winin ipuk, poro alak tu mitulej. Ja baj italkal winin chimebil wunak tan icolol, bantz xconen itan yil tzul yi echk calaj tiemp tziwutz. 10Nin tan yi echk alak yi miban, ja xcyewok tan tewen itxix, na ja cxocwok tetz ric. Poro yi ncxocwok tan chixiten yi echk mas tnum, iten nin axwok mixit itib tzitibil itib. Na tan yi xtxolbilatz axwok ten nxjoyon itil. 11Ma na nketz ntin wunak chichink tan taklen itil, ma na nchatz echk cub tu tze yi nxcon itan tan banlen ical. 12 Lastum axwok, ja bnix balaj tnum itan, poro tan tu yi biyon tu yi alak yi mibanwok! 13 Poro quic na tak cyakil echk akunatz yi mbaj ibnol, na yi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej, tzocopon tan xiten cyakil cun, na xconk kak tan tan stzesen cun.b 14Poro tzul jun kej yi tzelepon chitxum cyakil wunak te yi kej tu yi chamil Ryos, na snojk cyakil yi wuxtxotx tan yi tetz kej tu yi pakpuchal i, chi na ban yi mar yi jopij jun coloj amal tan. 15 Lastum axwok, na tzul icaws tan Ryos, na na ixajnin xcala scyetz iwisin tan tocsen a chiwi! Lastum axwok na ntin na cxtzanwok tan telsen cun iwisin swutz, na na oc a itan chiwi tan chixiten cun. 16 Axtenwok na cxtzan tan telsen itxix. Nin qui na pek Ryos te yi jun itajtzaklatz. Chastzun te stke i icaws, na tzelepon tcyal i yi bech itetz tanen, nin xcopon txanlokwok
b 2:13

5 Yi

Yi mbi cun sbajok scye yi e mal nak

2P 3:7-10.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HABACUC2,3

734

chiwutz cyakil wunak. Tzelepon itxix, nin quic mu ixac sbne. 17At winin il yi mbaj ibnol tulak echk tnum, na ja cu jun coloj tze itan wiwtz Lbano. Poro iten nin xtxolbil sbajok tzitej. Nchatz ja chiquim jun coloj txuc itan. Poro tzul jun kej yi chocopon yi e txuc tan ixuxen, na tzul icaws, nin xquimokwok tan paj yi winin il mbaj ibnol tulak echk tnum. 18 Mbi xac echk iryosil tzitetz, yi seij tu tanen, yi wunak tu bnol tetz? Mbi xac echk ryosatz tzitetz, yi qui na chijilon mu tal? en na kuke icul te echk ryosatz? 19Lastum axwok caldeo yi na cxtzanwok tan chiculajen yi echk ryos yi banij tu tanen! Na italwok quen scyetz: Elk watlu ta, cxchij wok. Nin na cxchinwok quen tetz echk cub yi seij cun tu tanen: Xcyekenu ta, cxtzunwok na ban cyentz scyetz. Chixcyek ptzun echk ryosatz tan taklen jun itajtzakl? Quic rmeril, na nketz e itz. Qui na chijilon, nin qui na chinachon, na quimnake. Mpe chin litzun nink cyej tan oro nka tan sakal, quic na tak. 20Poro yi Kataj, yi ketz kaRyosil, chon at i le tetz amal yi winin xanil yi at jalen tzin tcyaj. Kayute bin kib, nin kanumek kacyakil cun swutz i.c xtxolbilej yi xomtzaj, yastzun yi yol Habacuc, yi elsanl stzi Ryos yi toquent tan nachlen Kataj. 2 Wajcaw, na wek chiu, na ja wit yi en cunin tanenu sajlen tunintz. Nin ja wit cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tanu sajlen. Ta, bneu junt tir yi echk taklenatz skaxol, chi yi bnixnak tanu sajlen, bantz kilol ketz. chajeu yi banl talmau sketz. Mpe sajnak colp wiu skej, poro chajeu yi poreru sketz. 3 Tzul Kataj Ryos junt tir, yi kaRyosil, yi winin xanil. Chon lsaj i le amal Temn, nin le wiwtz Parn. Yi pakpuchal yi tetz kej sbajk xtxekul cyakil echk amalatz, yil tzult. Nin yil bajij yi echk xtxolbilasej, cyakil wunak scyake chikajsbil tetz. 4 Na chon tzul i tul jun pakpuchal yi i cunin xlitz tanen.d Nin tzelepon winin echk kak le kab yil tzul tan chajlen scyetz wunak yi at porer i. 5Sbajxok winin yabil swutz, yi chin xowbil nin. Nin tzul xomok yi quimichil wutz coc. 6Syucank yi wuxtxotx yil xcye cun i tibaj. Nin cyakil wunak yi ate benen tzin lakak nacin, chixobok yil quil nin wutz i. Cyakil echk wutz yi at sajlen tunintz copon nil. Nin cyakil yi echk juwtz xitok. Na yi i tetz at nin i-tz le xetzbil tzaj. 7Ja wil jun xtxolbil chi tul wutzicy tanen. Itz yi e aj Cusn yi chin quixcuj nin ate cunt. Nin nchatz quitanen yi e aj Madin, ja oc yab chiwi na quit na pujx cyan yi mbil chiban tan bil yi xow yi ate cunt. 8 Wajcaw! Tzul peu ntin tan oyintzi scyej yi e malnakatz, yi winin na chijuchun, chi na ban tzanla yi na el pok? Qui lo. Tzul peu ntin tan paj yi na chich culu scyej e wunak yi nicun e tu yi mar yi tunin na ojkel tu? Qui. Yil tzulu tib cheju tan oyintzi, itz pe tan oyintzi tu scyej yi e wunakatz? Qui. Ej nin yil saju tul yi caretu tetz oyintzi, itz pe tan oyintzi tu scyej e mal nak? Qui. Yi mero tajbilu yil tzulu tej itz tan chicolchen yi e tanumu. 9Ej nin yil tzulu, list atit yi echk maclu tan oyintzi, chi tanen yi arco yi na xcon tan coxlen echk flech. Ej nin tan yi poreru jepon capx winin amal
c 2:20

1Yi

Yi toquen Habacuc tan nachlen Kataj junt tir

Sal 11:4; Sof 1:7; Zac 2:13.

d 3:4

Sal 50:3.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

735

HABACUC3

wuxtxotx. 10Nin cyakil echk juwtz chilucnek yil quil nin wutzu. Nin tzul jun chin wutzilen abal. Nin chink yi pakbil mar yil cheken tib. 11Quit txekun yi kej tu yi xaw tan paj yi pakpuchal yi flechu, nin yi litzunil yi lansu. 12 Nin yil saj colp wiu, mbenu benen tzin wi munt tan chiyakpen cyakil echk nacin. 13 Poro Wajcaw, yastzun sbne-tz tanu tan kacolpen yi o tanumu. Na tzocoponu tan cheyen yi ketz kareyil yi jenak xtxaolu tetz ajcaw skej. Na chiloonk len yi e kacontr tanu. Sbajk woquilu chical. Copon woquilu tircun jalen te yi xe. 14 Squimok yi cyajcawil yi kacontratz. Iten nin yi tetz flech sbiyonk cun. Chul yi e kacontratz tib chichej tan kabiylen, yi o tanumu. Nin chul lajkel chi na ban jun chin wutzilen cyekek abal. Chul lajkel tan kabiylen cun yi o tal prow tanumu yi quic rmeril tan kacolol kib. chitzeenk chicul cuntu yil chul tan kabajsen klo. 15 Poro yi ilu teru Ta, chin cham nin ilu, na ban na xonu wi mar te yi cheju. Nin ban na xonu tib yi pakbil mar yi winin spumil at. 16 I tzun yi benen wilol yi echk xtxolbilatz, nin yi benen wital yi mbi tal Ryos swetz, nintzun inxobtz. Quit aw yol wan tan yi xow yi atin cunt. Quit quiwix wukan tan paj, nin quic mu inwalor bantz. Poro quic na ban yi mbil bajij tzantzaj, na ilenin tzinchiwe yi tona tzoc Kataj Ryos tan taklen chicaws cyakil yi e kacontratz. 17-18 Nin yil bajij yi echk xtxolbilatz chintzatzink nin swake inkajsbil tetz Kataj Ryos, yi colol wetz. Swake inkajsbil tetz, mpe quik xumin echk wi ib, mpe quik ltak wutz echk wi uva, mpe quik lwutzin echk wi oliw, mpe quik ltak yi cojbil echk ujul. Mpe nink chisotz cyakil yi awun yi ate benen tzin wi munt, nin mpe nink chisotz cyakil e cner tu wac tan paj yi quict chiwa, quil chimbisun tan paj yi echk xtxolbilasej, ma na ilen nin chintzatzink nin swake inkajsbil tetz Kataj Ryos, na i colol wetz.e 19Na i na akon inwalor, tan inxonen lajkel chi na ban jun masat yi qui na je trimpuj. Nin chon nchimben tcyal wiwtz bantz incolol wib chikab yi e incontr.

e 3:17-18

Sal 25:5; 68:19-20; Heb 12:11-17.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SOFONAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Sofonas ja atij te yi tiemp yi at tzaj Nahm nin at e yi na cyal yi nchatz te yi tiemp yi taten Habacuc (640608 A.C.). Nin ja ban i tanen yi munl chi jun elsanl stzi Ryos te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Josas. Yi Sofonas na tzan i tan xtxolen yi txant tan tulen yi jun kej yil ticysaj Ryos cul scyej yi e yi qui xomche te yi tetz tajbil. Yi jun tiempatz itz jun tiemp yil tzoc Ryos tan pujlen xtisya, nin tan taklen chicaws tircun yi e wunak, nin tan xiten winin echk tnum yi chin contr nin e scyej yi e aj Israel chi tanen Gaza, Ascaln, Asdod tu Ecrn. Yi echk tnumatz e cun filistey, nin chiwisin quib tu Israel. Poro nchatz ja tal i yi tzul chan chicaws yi e aj Israel, na yi e cyetz chin juchul il nin e. Nchatz talnak yi tzocopon Ryos tan nuclen junt tir yi chitnumil yi xitnak, yil tzopon yi tiempil. Yi liwrej na tzaj wi tan jun chin kajsbil yi na chaj yi quil tzel cun Israel swutz.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:12:3) na jilon te yi kejlal yil chaj Ryos yi chichben cul. Yi cap wekl (Cap. 2:4-15) na jilon te yi echk caws yi tzul squibaj cyakil nacin. Yi toxen wekl (Cap. 3) na jilon te yi chicaws yi e aj Jerusaln tu yi en cun sjalok junt tir chibanl.

yi xtxolbilej yi tal Kataj Ryos tetz Sofonas yi elsanl stzi i, te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Josasa yi cyajl Amn, le amal Jud. Yi taj Sofonas Cusi bi. Nin yi bi yi taj Cusi, itz Geldaas. Nin yi bi yi taj Geldaas itz Amaras. Ma Amaras Ezequas bi yi tetz taj.
2

1Je

Je yol Kataj Ryosej: Tzelpon cun tircun wan swutz. Tircun yi mbi cun at benen tzin wi munt stzajk wan. 3 Tircun yi e wunak scyuch yi e txuc chelpon cun wan swutz, na chiquimok tircun yi e txuc wan yi na chixon wuxtxotx, scyuch yi e yi na chixicyin, scyuch yi e yi najlche xe a. Nchatz yi e wunak yi chin juntlen nin cyajtzakl, tircun chelpon cun wan swutz. 4 Ej nin je junt yol Kataj Ryosej yi tzelpon kab tej: che incawse yi e aj Jud. Nchatz yi e yi najlche Jerusaln che incawse. Copon inxitul tircun yi echk teblal yi jun ryosatz yi na biaj Baal yi na tzan loken wutz
2R 22:123:30; 2Cr 34:135:27.

Yi kejlal yil chaj Ryos yi chichben cul

a 1:1

736
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

737

SOFONAS1

Jerusaln. Nchatz yi e pale yi na chixcon tetz yi jun ryosatz, chelpon cun wan swutz tircun. 5 Tircun yi e yi na chije wiak chical tan loken wutz ech txuml, chelpon cun wan swutz. Nchatz yi e yi na chimeje tan nawsen imbi tu yi junt chiryosil yi na biaj Milcom,b tircun yi eatz chelpon cun wan swutz. 6 Nchatz tircun yi e yi na quil cyen inchusun, chelpon cun wan swutz. Tircun yi e yi qui na choc tan injoylen tan jaklen cyajtzakl swetz, tircun yi eatz, chelpon cun wan swutz, stzun Kataj Ryos. 7 Cyal bin jun jilonc swutz Kataj Ryos. Kayute kib, na ato txe quen yi jun kejlal yil ticysaj i cul scyej cyakil jilwutz wunak. Na txumijt tan tan chiquimsen cun cyakil yi e contr. Chon cun chibne tan chi na patij jun txixwatz. Nin ja wit chixansij yi e xtxocum tan. 8 Tul yi jun kejatz, nocpon tan taklen chicaws yi e witz bajxom, scyuch chicyajl, nin cyakil yi e yi na el cyalma tan xconsen bech cyetz awer nak.d 9 Nchatz yil tzopon yi jun kejlalatz yil wicysaj incul scyej yi e malnakatz, che incawse cyakil yi e yi na chixom te cyajtzakl yi e awer nak yi na chicy tzitpuj tibaj yi xe yi marquil echk puert.e Nchatz che incawse cyakil yi e yi na choc tan oyintzi nin tan chisublen wunak tan chicambal chimebil bantz cyakol tetz chiryosil, chij Ryos. 10 Je junt yol Kataj Ryosej, yi tzelpon kab tej: Nin tul yi jun kejlalatz, winin sich sbajok tan jaklen icheyan swutz cunin yi sawanil yi tapij yi na biaj Sawan Tetz Cay. Nin winin chichink yi e wunak yi ate le cap cantn. Ej nin quibite winin jincanen yil saj nil yi echk kotx. 11 Winin okl chibne yi e aj Jerusaln yi najlche le cantn yi na biaj Mortero,f na chiquimok cyakil yi e aj lijens, tu cyakil yi e aj txexul wutz pwokg yi najlche-tz. 12 Nin tul yi jun tiempatz nicuntz chi nink xconk jun txekbil wan tan chijoylen cyakil yi e yi na cyew quib le tnum Jerusaln. Na nocpon tan taklen chicaws cyakil yi e yi le wutz cyetz cyajtzakl ban atet, yi e yi na cyal squibil quib: Quic tulbil kacaws tan Ryos. 13 Tan yi cyajtzaklatz tzelpon majij cyakil chimebil, nin copon woc chical. Sbnixok chical cyan, poro quil chinaje txe. Scyawe winin wi uva swutzak chicojbil poro quil baj yi taal cyan. 14 Ato txe quen yi jun kejlalatz yil ticysaj Ryos cul scyej yi e wunak!h Ato txe quen yi jun kejlalatz, na tzul chan! Winin jincanen sbajok le jun kejlalatz, na chin xowbil nin sbne! Na nicyt nin yi e yi chin cham nin e, chichink tan xow.
b 1:4-5 2R 23:4-14. c 1:7 Hab 2:20; Zac 2:13; Ap 8:1. d 1:8 Na elepont yi at e yi ja xcon jun jilwutz bechok cyan yi chin junt len nin, yi ntin ja xcon cyan wunak yi apart chiryosil. Chastzun te yi Kataj Ryos ja oc i tan maklen chiwutz yi e xonl Israel tan qui chixomen te yi xtxolbilatz. Nchatz na taj silen Dt 22:5. e 1:9 Itz jun yab ajtzakl yi ja jal tenchan yi ja oc le chiwi wunak tan chibnol tanen. Na taj silen 1S 5:1-5. Nicun xtxolbil yi na xob jun katanum tetz jun tucruj yi na opon tzical cwen kej, na nketz e chakum alma, itz jun tu txuc yi quic ekan tan. Na biaj supersticin le castiy. f 1:11 Yastzun yi amal yi ja xcon scyetz yi e aj lijens tetz jun caybil. g 1:11 Kale na txexet wutz pwok, na biaj le castiy casa de cambio. h 1:14-18 Is 13:6; Ez 30:1-3; Jl 1:15; Am 5:18, 20; 8:9-14; Mal 3:2; Ap 6:17.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SOFONAS1,2
15

738

chaje Ryos yi chichben cul, scyej yi e contr. Nin winin sotzaj culal tzul chiwutz, nin chitije winin quixcuj. Tircun sloonk. Chin tzinunin tunin sbne. Winin muj sbne tcyaj, nin chin tzotz nin tunin sbne tircun wuxtxotx. 16 Tul yi jun kejlalatz chink echk chun tan chajlen yi xetok jun chin oyintzi. Xitok echk tnum, yi tapij cun soltej. Ej nin xitok echk torre yi nim wutz tkan, kale chicolonet quib yi e sanlar. 17 Nchatz je na tal Katajej: Tzopon echk il wan chiwutz wunak, nin nicun chibne chi ik e moyi, na ja chijuch quil tzinwutz. Tzelpon kojij chichel chi na el kojij a. Nin tenajin cun sbne chiwankil, chi na ban xtxa cner yi junit muluj na ban, chij Kataj. 18 Tul yi jun kejlalatz yil chaj tib yi chichben cul Ryos, quil xcye sakal nka oro tan chiclaxen wunak, na sotzok tircun yi echk taklenatz tan yi chichben cul Ryos yi nicun tu kak. Tzocpon Kataj Ryos tan chixiten cun cyakil yi e wunak yi ate wi munt, tul jun ntzi tkuj. 1Ma jalu, axwok yi quic mu tal itxix, txumwok cunin yi mbi na iban, te yi ntaxk cxelwok cun swutz, chi na ban jun bocoj chim yi jun ntzi tkuj na tzaj tan kak. 2 Txumwok cunin yi ntaxk saj yi chichben cul Ryos tzitibaj, yi ntaxk ul yi jun kejlalatz, yi xcyek tan ixiten len, chi na ban xak tze tan cyekek.i 3 Ma yi axwok itetz yi qui na itocsaj itib nim tu itajtzakl, yi axwok yi na ibanwok tanen tircun yi cawl Ryos, joywok bin puntil tan qui telen Ryos te icul. Banwok yi echk taklen balaj, nquenwok culutxum, nin qui cunin batz sjalok colbil itetz, yil tzul yi jun kejlal yil chaj Ryos yi chichben cul squibaj cyakil jilwutz wunak.j Quit jal jun wunak le tnum Gaza, nin xitok yi tnum Ascaln. Skejl cun chelpon lajun cyakil yi e aj Asdod. Nchatz yi e aj Ecrn chelpon lajun le cyetz chitanum. 5 Lastum axwok aj Creta, yi najlquixwok jalu tzi mar Canan.k Je icawsej yi alijt cyen tan Kataj Ryos: Xitok yi jun amalatz wan nin cyal jun snajank tul! 6 Yi jun amalatz yi at tzi mar, tzocpon tetz jun amal tetz pstorbil tu, kalel bnixet chipemil cner yi e intanum. 7 Yil tzul tzaj Kajcaw tan quicheyen nin tan taklen chibanl yi e aj Jud yil chiclaxok cyen, scyejtzaje tzun yi echk amalatz. Chon chocpontz tan pstoren cyawun tul, nin chiwitok xolak echk kuchben cal yi sjalok le tnum Ascaln. 8-9 Je yol Kataj Ryosej, yi tzelpon cun tej, yi Ryos yi na xcye te cyakil, yi kaRyosil yi o xonl Israel: Witnak yi cyoquen yi e aj Moab tan ijislen,l nin wilnak echk taklen cachi yi nchiban yi e aj Amnm tzitej, na nin e
4

Yi echk caws yi tzul squibaj cyakil nacin

i 2:2 Sal 1:4; Jer 13:24; Os 13:3. j 2:3 Is 55:6-7; Jl 2:12-14. k 2:4-7 Is 14:29-31; Jer 47:1-7; Ez 25:15-17; Jl 3:4-8; Am 1:6-8; Zac 9:5-7. l 2:8-11 Is 1516; 25:10-12; Jer 48; Ez 25:8-11; Am 1:13-15. m 2:8-11 Jer 49:1-6; Ez 21:28-32; 25:1-7; Am 1:13-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

739

SOFONAS2,3

oc tan ijislen nin tan cyetzal echk amal cwent itanum. Chastzun te jun cun yol swale nin yi nicun sbne yi tnum Moab chi banak Sodoma. Nin yi tnum Amn, nicun sbne chi banak Gomorra.n Na ntin txix tu atzum na jaltz Sodoma tu Gomorra, nin chin tzinunin tunin tanentz. Poro yi e weri intanum yil chiclax cyen, chocpon tan majlen len cyakil yi mebil yi at tul yi tnum Moab tu yi tnum Amn. Nin scyejtzaje tircun yi echk amalatz, stzun Ryos bantz. 10 Yastzun chojonil yi quil yi e aj Moab scyuch yi e aj Amn, tan paj yi cyoquen tan chijislen yi e tanum Ryos, nin tan paj yi cyoquen tan majlen chitxotx yi e tanum yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. 11 Chin xowbil nin sbne Kataj Ryos scyej. Copon xitul cyakil chiryosil yi e wunakatz. Nin ntin yi tetz bi snawsok benen tzin wi munt. 12 Nchatz axwok aj Etiopa,o cxloonkwok tan yi spar Kataj! 13 Nchatz axwok aj Asiria,p tzocpon Kataj Ryos tan ixiten cun, nin chin tzinunin tunin sbne yi tnum Nnive. Tzocpon tetz jun amal yi chin tzinunin tu. 14 Tircun echk stzeil chical tzelpon ticylen. Nin xconk echk cal tetz chipemil cner, nin tetz chinajbil smaron txuc. chiwitok yi tucruj wiak echk tkan cal yi scyajk cyen txiclij. Nin chichink yi e choc lakak jul yi at wutzak xan. 15 Lastum yi tnumatz, wech na winin na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, nin qui na chibisun tan jun chicontr. Le wutz cyetz cyajtzakl yi cyal nin jun tnum benen tzin wi munt yi nim ten cunk kej chiwutz cyetz. Poro xitun cun sbne tircun chitnumil, nin ntin smaron txuc chinajanktz tul. Cyakil yi e wunak yil chicyaktz, chitzeenk len te yi mbi cun squile, nin mbinin sbne chin chiwutz tan chajlen yi quic mu xac yi luwaratz chiwutz.

yi e aj Jerusaln, tzul chicaws, na ntin xoquin cyan. Chin pajol cawl nin e. Na e ten na choc tan chibuchlen chitanum. 2 Qui na quibit yi cawl Kataj Ryos. Qui na ocpon jun yol tej chiwi. Qui na kuke chicul te Ryos, nin qui na chijak cheybil cyetz tetz. 3 Yi chibajxom nicun e tu len yi na chichin tan wej, na na choc tan xilen cyej yi e prow wunak. Nin yi e pujul xtisya, nicun e tu xoj,q yi qui na chitzakpuj mu tal chimebil wunak, na na cyetzaj tircun. 4 Ej nin at e elsanl stzi Ryos, yi e coxol yol scyej wunak. Nin e subul nak. Nchatz yi e pale na el kej yi cal Kataj cyan, nin na chipaj yi cawl Ryos yi chin xan nin. 5 Ma yi Kataj Ryos, at nintz Jerusaln. Ej nin ntin echk taklen balaj na ban. Cyakil nin jalchan na lajluchax yi tetz balajil. Poro yi e mal nak qui na chitxixwij mu tal te cyetz quil. 6 Je na tal Kataj Ryosej: Ja chixit yi echk nacin wan, ja chicu inwoquil yi echk torre yi ate-en wiak tapijil chitnumil. Ja chinxcye tan chisotzajen
q 3:3

1Lastum

Yi chicaws yi e aj Jerusaln

n 2:8-9 Gn 19:19-24. o 2:12 Is 18:1-7. p 2:13-15 Is 10:5-34; 14:24-27; Nah 13. 28:15; Is 1:23; Jer 5:6; 22:17; Ez 22:6, 25-27; Miq 3:1-4, 9-11.

Sal 10:8-10; Pr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SOFONAS3

740

cyakil yi e wunak yi najlche tul. Cyal jun yi nak xon tbe jalu. Chin tzinunin tunin tanen. 7 Le wutz wetz wajtzakl, yi e aj Jerusaln ja klo cyek inchi, ja klo choc culutxum yi woquen tan chinuclen klo. Yi nink choc culutxum, qui klo lxit chinajbil wan. Poro yi e cyetz jalcunin nchoc tan banlen cyakil jilwutz yab ajtzakl, chastzun te quil chiclax. 8 Chastzun te chichiwe bajx, na tzul chan yi kejlal yil noc tan taklen quil yi echk nacin. Na ja bixe wan tan chimolchen cyakil jilwutz wunak tetz cyakil jilwutz nacin tan wicysal incul scyej, yi jun chichben inculatz yi nternin slamcank. Cyakil yi wuxtxotx stzeok tan yi walor yi chichben incul. Te yi jun tiempatz yastzun yil noc tan xtxajlen len cun cyakil jilwutz chiyol wunak, bantz junit chibne tan banlen tanen chimunl tzinwutz. 10 Yi e intanum yi elnake xit chon chisajk jalaj icyen yi tzanla cwent Etiopa. Chul tzinwutz tan jaklen pawor swetz, nin tzul echk oy cyan tan toyen swetz. 11 Axwok jun coloj intanum, te yi jun tiempatz quit cxtxixwijwok tan yi echk taklen cachi yi ibanak cyen tzinwutz, na tzelpon incyal yi jun itajtzaklatz yi na itocsaj itib nim. Quit jal jun yi nink tocsaj tib nim tu tajtzakl wi yi juwtzej yi chin xan nin. 12 Na ntin chicyajk cyen yi e tal wunak wan yi na cyocsaj quib juy tu cyajtzakl, yi e yi chon kuklij chicul swej. 13 Yi cobox xonl Israelatz yi chicyajk cyen, ntin chibne echk taklen balaj. Quil chijalcun jun wi cyak,r nin quil choc tan chisublen wunak. chiwank, nin chujek lakbal, nin quil chixob tetz jun taklen, stzun Ryos.s
9

Yi en cun ljal junt tir chibanl, yi e xonl Israel

Chibitzinku eu aj Sin! Nimit chiwiu sban tan yi tzatzin yi at chixolu eu xonl Israel! Chitzatzinku eu aj Jerusaln, chitzatzinku tetz cun cyalmau! 15 Na ja tzaj wi yi chicawsu tan Kataj Ryos, nin ja oc i tan chilajen len yi chicontru. Yi Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel, chon at skaxol. Quit tzun kaxob tetz jun taklen yil tzul skawutz. 16 Te yi jun tiempatz stzalchok scyejtz yi e aj Jerusaln: Quil chixobu eu aj Sin, quiwit! 17 Na yi Kajcaw yi chiRyosilu chon at chixolu. Chin cham nin i tan oyintzi, nin tzocpon tan chicolchenu!t Winin na tzatzin i scyeju. Winin na pek i scyeju, nin stke i jun acaj quitzajbilu. Nin sbitzink i chixolu, tan yi tzatzin yi at cunt. 18 Na sjalok jun chin tzatzin tetz i,u chi ik jun chin kej na tzan.
14
r 3:13 Is 63:8; Jn 1:47; Col 3:9; Ap 14:5. s 3:13 Sal 23:2-4; Is 65:10; Jer 23:4; Ez 34:13-16, 23-28; Miq 4:4; 5:4, 5; 7:14; Ap 7:15-17. t 3:17 Is 9:6; 12:1-6; 63:12; Heb 7:25. u 3:18 Jl 2:21-27; Zac 9:9-10; Is 12:6; Sal 42:2-4.

Yi chibitz yi e aj Jerusaln tzantzaj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

741

SOFONAS3

Je na tal Kataj kaRyosilej: Tzelpon incyal yi bis okl yi at te italma, tan yi sotzen yi ja ul tziwutz, nin tzelpon incyal yi txixwen tzitetz. 19 Tul yi jun tiempatz nocpon tan chixiten cun cyakil yi e yi na chitzan tan ixiten itetz. Nin nocpon tan quicheyen cyakil yi e yi ate chixolu yi nicun e tu jun tal cner yi cox. Nin nocpon tan chimolchen tzaj junt tir cyakil yi e yi elnake xit.v Quic ikej chiwutz wunak jalu, poro yil tzopon yi jun tiempatz, sjalok ikej chiwutz cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. 20 Tul yi jun tiempatz nocpon tan imolchen junt tir. Nin sjalok ibanl junt tir. Sjalok winin ikej chiwutz cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt. Yi in wetz yi in iTaj Jehov, jun cun nelpon cun tej yi xtxolbilasej yi na wal nin, stzun Ryos bantz.

v 3:19

Is 40:10-11; 61:7; Jer 31:8; 33:9; Ez 34:11-16; 39:26; Miq 4:6-7; Jn 10:7-16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HAGEO
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Hageo i jun elsanl stzi Ryos banak, nin ja xcon i tan Kataj tul yi yob 520 te ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo, nin yi nsken chipakxij winin tetz tanum junt tir le tnum Jerusaln. Chon cun chisajen Babilonia kale e benet ticylen pres tetz mas oxcal tu lajuj yob. Ja chel tzaj liwr yi aklij amal scyetz tan yi rey Ciro, chireyil yi e aj Persia (Esd 1:1). Juklajix yob cyunlenixtz le cyetz chitanum yi toquen Hageo tan talchen yi tajbil Ryos scyetz. Tul yi juklaj yobatz ja bnix echk balaj cal cyan, poro qui nin e oc il tan jesen junt tir yi cal Kataj, yi templo. Chastzun te toquen Hageo tan casenen cyajtzakl tan cyoquen junt tir tan jesen yi templo. Te yi tiemp yi qui na chibisun tan jesen junt tir yi templo, ja chitij wej; poro yi cyoquen il tan jesen junt tir yi templo, ja saj kojol Kataj yi banl i squibaj. Ej nin tan chiquiwsen te yi akunas, ja oc Hageo tan talchen scyetz yi en sbne yi balaj templo yi sjalok Jerusaln tzantzaj (2:10-14).
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1) na chaj yi en mban Ryos tan casen chitxumun yi e witz ajcaw tan jesen junt tir yi templo. Yi cap wekl (Cap. 2:1-9) na chaj yi en mban Ryos tan chiquiwsen tan witzen yi akun. Ej nin ja tal scyetz yi en sbne yi kej junt templo tzantzaj. Yi toxen wekl (Cap. 2:10-19) na chaj yi en mban Ryos tan chajlen scyetz yi e len pajol cawl sajlen tunintz, nin tan paj yi e pajol cawl ja chitij wej; poro yi cyoquen culutxum tan jesen yi templo, ja tak i chibanl. Yi cyajen wekl (Cap. 2:20-23) na chaj yi mbi sbajok tzantzaj yil chisotz cyakil yi e contr Israel tan Ryos, nin yil jal jun witz cyajcawil yi Ryos txaon tetz. Yi toquen Ryos tan casen chitxumun yi e witz ajcaw tan jesen junt tir yi templo

i tzun bantz le bajx tajlal yi kakin xaw, tul yi capin yob yi na cawun tzaj yi rey Daro, nintzun tal Kataj jun xtxolbil tetz yi elsanl stzi i, yi Hageo, tan tlol tetz Zorobabel yi witz gobernador cwent Jud, yi cyajl Salatiel. Nchatz tan tlol tetz Josu yi witz pale cyajl Josadac.a 2-3 Nin je ntal Ryosej, yi jun yi cyal na xcye quen tej: Nxac na cyal yi e wunak yi txen opon yi tiemp tan jesen junt tir yi intemplo. 4 Ma yi e cyetz ntin na chitzan tan banlen echk lmak cal tan chinajewen tul, ma yi wetz intemplo chukin cun tanen. Cyal na pek tan jesen junt tir. 5 Txumunwok bin
a 1:1

1Ej,

Esd 4:245:2; 6:14.

742
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

743

HAGEO1,2

te yi mbi na bajij te echk ujul yi na oc itan. 6 Winin ujul na oc itan ttxotx, poro qui quen icosech na je. Winin na cxwanwok, poro qui na noj icul. Na cxuca, poro inin atit sak tzi tzitej. Na oc balaj itxo te tiemp chew, poro qui nin na cxkulkaxwok tul. Nin yi e yi na chitzam chichojon, nicuntz chi chonk na cu cyan tul jun txuy yi kopxnak xe. 7Qui nin pe na el itxum tetz yi mbi tzuntz na bajij yi xtxolbilas tzitej? Itz tan paj yi qui na cxocwok il tan jesen junt tir intemplo yi in yi jun yi cyal na xcye quen swej. 8 Quibenenk bin wiwtz, tan teken tzaj tze, nin ban xcon itan tan jesen junt tir weri intemplo. Yil bnix itan, snatok tzuntz txe nin chintzatzink tzitej, nin slajluchaxk yi inkej tu impakpuchal tul. 9Yi ax itetz, na itaj jal winin taklen itan, poro yi mero bintzij qui quen na jal. Nin yi taklen yi na icol xe ical, xupin tu na wulejnin tan telen cul. Mbi tzuntz na ital itetz? Itz tan paj yi cyal jun na oc il tan jesen junt tir yi incal. Poro yi axwok itetz, ntin na cxtzan tan xtxumlen yi en lje junt ical. 10 Chastzun te, qui na cu abal wi icojbil, nin quic wutzil itujul na ban.b Jun cun na bajij yi xtxolbilej na yi in wetz in itajcawil, nin na nel cun te yi mbi na wal. 11Quit tzun ncu abal wan wiak echk wutz, nin wiak tircun echk cojbil kale na awlet triw, nin kale awijet uva, nin kale awijet echk cosech oliw; tibaj tircun echk cojbilatz qui ncu abal, quic quica wunak mban nin quic quica awun mban, na quic mu abal ncu, stzun Kataj bantz. 12 Sajen tzun jun chin xow scyej Zorobabel tu Josu, yi witz pale scyuch yi e mas wunak yi ate nintz nakaj, yi quibital yi mbi cun tal Kataj scyetz. Na yastzun yi mero tajbil Kataj tan lajluchaxen chiwutz. 13 Ej, nintzun jilon junt tir Hageo scyetz, yi chakum Kataj: Je yol Katajej: Juncun snatok tzitej, nin tzelpon cun inkab te yi mbi na wal, na yi in wetz, in Jehov Ryos, yi itajcawil, chij Hageo. 14-15 Tan yi xtxolbilatz nin oc Kataj tan quiwsen cul Zorobabel, yi gobernador tetz Jud, nin tan quiwsen cul Josu yi witz pale, scyuch cyakil yi e mas wunak. Ej, ninin tzun e xetentz tan akun le junak cyajin kej tajlal yi kakin xaw, tul yi capin yob yi na cawun tzaj yi rey Daro, tan jesen junt tir yi templo Kataj Ryos.c tzun bantz le junak cyajin kej tajlal yi jukin xaw, nintzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz yi elsanl stzi i yi Hageo, 2 nin tal i tetz tan tlol cobox xtxolbil scyetz Zorobabel tu Josu, yi witz pale, nin scyetz cyakil yi e wunak yi najlchetz.d Je nin yol iej: 3 Yi e yi quilnak yi en cun tanen yi bajx templo yi cunak chuk, na lo cyal jalu:e Mas bant cun yi antiw yi cunak chuk swutz yi juntej. 4-5 Poro a jun coloj Zorobabel quiwit te yi akun! Ej nin a jun coloj Josu, yi a yi witz pale, quiwit! Nin cyakil yi e nim juy, quiwit! na yi in wetz atin tzixol tan icheyen te yi akun. Na iten nin yolatz insuknak scyetz yi e imam ite yi cyelen tzaj Egipto.f Na je walnak scyetzej: Stzatok yi wetz inespritu tzixol, chinch bantz scyetz. Qui tzun lcabej icultz jalu te yi akun. Na yi in wetz yi na walnin yi yolej, in yi Ryos yi cyal jun na xcye quen swej.
b 1:10

1I

Chin yuben cunin sbne yi templo tzantzaj

Lv 26:18-20.

c 1:14-15

Esd 5:2.

d 2:1-2

Esd 3:1-2.

e 2:3

Esd 3:12.

f 2:4-5

Ex 29:45-46.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HAGEO2

744

6 Nin tzopon chan yi tiemp yil chucan cyakil yi tcyaj tu wuxtxotx wan,g tu yi mar tu echk amal, na in yi Ryos. 7chucank cyakil echk tnum wan, nin chul len yi e wunakatz tan toyen chimebil tzonej le intemplo.h Nin sjalok winin kej yi incalatz. 8 Tzul cyakil chimebil, na wetz cyakil yi sakal tu yi oro, yi at benen tzin wi munt. 9Nin yi junt templojatz yi sbnixok chin yubent cunin sbne swutz yi bajx yi xitnak. Sjalok tzun tzatzin paztz wan, tul yi tnumej. Jun cun yi xtxolbilej yi na wal nin tzitetz, na yi in wetz in Ryos, chij Kataj.

tzun bantz le junak cyajin kej tajlal yi belujin xaw, te iten nin yobatz, yi na cawun tzaj yi rey Daro, nintzun ben tlol Kataj Ryos, yi xtxolbilej tetz Hageo yi elsanl stzi i. 11Nintzun cawunintz Ryos tetz Hageo tan jaklen scyetz yi e pale yi cyajsken yi ley Moissi yi mbitz yi cyetz chitxumun te yi xtxolbilej: 12 Ok tutz kan, yi at jun yi cyan chibaj tan yi xansant, yi chon tolin tan tul yi bech tetz. Ej nin yil noj quen yi ju yi bech tetzatz tej jun pi pam, nka jun lak chibaj yi txiquijt, nka tej jun was win, nka tej jun culbil aceit, nka tej alchok jilwutz cumir, tzocpon quen pe yi echk cumiratz tetz xan? Qui, quil tzoc yi echk cumiratz tetz xan chech yi e pale bantz. 13 Jakol tzun Hageo junt xtxolbil scyetz: Ma jalu, ok tutz kan, yi at jun yi ja oc lacp il col tej, tan tu yi nje macol wankil jun alma.j Nin kol ben tan maclen alchok cumir te yi ja wit kal, qui pelo tzoc lacp yi il colatz tej echk cumiratz? Tzocpon lacp tej, chech tzun yi e pale bantz. 14 Ej, benen tzun tlol Hageo scyetz: Bintzij yi chiyolu, na je na tal Kataj Ryosej: I cunin tzun iatz quitanen yi e wunak yi najlche tzonej, cyan len il col cyan. Chastzun te tircun yi echk taklen yi na bnix cyan, nin yi echk taklen yi ja chisuk swetz at len il col tej. jalu, txumwok yi xtxolbilej te yi ntaxk tzaj cxetijwok tan jesen yi intemplo, 16 mbi mbajij? Ko na alchij yi at junak liwr ixin colij, ma yi na oc malen, lajujten liwr na jal. Nchatz nicun na ban yi win. Na yi na el tzaj ticylen nicy cient chok win yi colij, junak ten chok na ban yi na cu molij. 17Na in nnoc tan potzen cyakil yi wutz yi itujul, tan cub abal, nin tan echk yabil. Poro qui nin mmitxixpuj itajtzakl tan itoquen culutxum jak incawl. Juncun yi xtxolbilej, na yi in wetz yi in iRyosil yi na chin tzan tan talchen yi echk xtxolbilatz. 18 Poro yi jalu itz junaklaj tajlal yi belujin xaw, nin yi ja wit cu xe yi intemplo itan, apart sbne tircun. 19Na sbne opon tunintz sjalok yi ixin triw yi tajwen tzitetz. Ma sajlen, quic mas lobaj uva njal, nka lobaj ib, nka lobaj granada, nka wutz oliw, qui nin njal wutz tan paj yi chin pajol incawl nin axwok. Poro yi jalu apart sbne, tan paj yi ja cxoc culutxum jak incawl, swake tzun imbanl tzitibaj sbne opon tunintz, stzun Kataj Ryos bantz.
g 2:6 Heb 12:26. h 2:7 Tul yi versin 60, na tal: Y har temblar a todas las gentes, y vendr el Deseado de todas las gentes... At aj chusunl na cyal yi El deseado de todas las gentes, itz Jesucristo, poro at winin e na cyal yi itz yi mebil yi na el cyalma tej. Nin yastzun yi tzopon cyan tan toyen le cal Kataj, na tzelpon chitxum cyakil wunak tetz yi yastzun yi Witz Ryos, nin ntinatz jun Ryos at. i 2:11 Dt 17:11-13. j 2:13 Nm 19:11-22.

10 I

Yi toquen Ryos tan chiyajlen yi e yi qui e oc culutxum jak cawl i

15 Ma

Yi jalen chibanl yi e xonl Israel yi cyoquen culutxum jak cawl Kataj Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

745 Yi tlol Kataj yi mbi cun sbne i tzantzaj scyej echk nacin nin yi mbi cun sbne i tan jalen kej yi tetz chakum

HAGEO2

i tzun bantz le iten nin kejatz, nintzun jilon junt tir Kataj Ryos tetz Hageo, i tzun taltz: 21Jilon tetz Zorobabel nin alaj yi xtxolbilej tetz: chucank yi tcyaj wan tu yi wuxtxotx, 22 nin nocpon tan xiten cyakil yi echk gobierum yi ate benen tzin wi munt.k chelk cun yi echk chisanlar wan swutz. chiloonk yi echk chicaret wan tetz oyintzi, nin chiquimok yi e yi ate tul. chiquimok chichej scyuch yi e yi ateen scyejak, na e ten copon chibiyol quib squibil quib. 23 Ej nin tul yi jun tiempatz, a Zorobabel,l yi a inchakum, nocpon tan aquicylen chi na noc tan quicylen yi inxmalkab yi na xcon wan tan tocsen sey.m Na txaijt qui wan. Jun cun sbajok yi xtxolbilej yi na wal nin tzatz, na yi in wetz in yi Ryos yi cyal jun na xcye quen swej.

20 Ej

k 2:22 Dn 2:34-35; 2:44-45; Zac 12:2-9; 14:1-5; Ap 16:16-18; 19:11-21. l 2:23 Yi Zorobabel i kajbil yi Mesas yi at tulbil. Nchatz na jop cyakil yi nacin Israel na e chakum Ryos. Is 42:1-9; 49:1-13. Yi versculo 21-23, itz jun profeca yi na chaj yi mbi sbajok tzantzaj yil tzul tzaj Cristo. m 2:23 Yi xmalkab ocsbil sey, ja xcon tentz tan chajlen na mbnon jun ort, nin quic rmeril yi alchok tu xconsan, ma na ntin yi witz ajcaw. Chastzun te nternin colij yi Mesas tu Israel, yi na elepont yi xmalkab Ryos tanen.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Zacaras i jun scyeri e xonl Israel yi e pakxij junt tir Jerusaln te yi tiemp tetz Zorobabel. I jun bajxom te jun kuj pale. Nin yi xtxolbilej yi stzibant tan na chaj sketz yi mbi ekan tan cobox visin yi nchaj Kataj Ryos tetz, te yi mbi cun sbajok tzantzaj.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 18) itz cobox visin yi ja chaj tib swutz Zacaras tul echk yob 520518 te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Ja xcon echk visinatz tan maklen chiwutz yi e tetz tanum. Nchatz ja xcon tan chiquiwsen tan jesen junt tir yi tapij soltej yi tnum Jerusaln, nin tan jesen junt tir yi templo. Nchatz ja xcon tan chinachonen te quil, nin tan jaklen cuybil chipaj swutz Ryos. Nchatz ja xcon tan clarinen chiwutz te yi mbi cun sbajok yil tzul tzaj yi Mesas tan cawun wuxtxotx. Yi cap wekl (Cap. 914) na jilon te yi en cun chicawsij yi e contr Israel nin yi en cun sjalok kej Jerusaln junt tir. Yi toquen Kataj Ryos tan chimoxen yi e tetz tanum

tzun bantz, te yi nsken wit el jun yob tu wajxakix xaw tan yi rey Daroa tan cawun, nintzun saj tlol Kataj Ryos yi xtxolbilej tetz yi elsanl stzi i yi Zacaras,b yi cyajl Berequas, yi mamaj Iddo.c 2-3 Je yol Kataj Jehov, yi Ryos yi cyal na xcye quen tej: Nim cunin nje lajpuj inwi scye yi e imam ite tentz. Chastzun te alaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum jalu: Pakxenwok junt tir swej,d nin nchatz tzun intz snatok junt tir tzitej. Jun cun tzelpon inkab te inyol, na in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 4 Quil tzibanwok chi e banake yi e imam ite tentz. Na ja xcon inyol cyakun yi e elsanl intzi,e tan maklen klo chiwutz te yi echk ajtzakl yi chin juntlen nin yi e xomnak tej. Poro qui nin e oc tan banlen tanen, na qui nin ocpon te chiwi. 5 Ten chiquim yi e imam iteatz. Nchatz yi e elsanl intzi, ten chiquim. Na quil chatij tetz cyakil tiemp tan maklen iwutz, tan qui ibenen tul il. 6 Poro yi weri inyol tu echk incawl yi walnak scyetz yi e elsanl intzi tan chitxolil scyetz, ja xcye tan casen cyajtzakl. Na yi tulen chicaws wan, ja chipakxij swej, na ja chinachon tej yi itz chipaj nin cyeratz.
a 1:1 Daro Zac 1:7; Esd 4:24; 6:14-15. 55:7; Mal 3:7. e 1:4 2Cr 24:19. b 1:1

1I

Zacaras Esd 5:1.

c 1:1

Iddo Neh 12:4.

d 1:2-3

Is

746
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

747

ZACARAS1

jalu, yi in wetz in Zacaras, in elsanl stzi Ryos. Yi intaj na biaj Berequas, ma incyex Iddo bi. Ej nin je yi xtxolbilej yi tal Kataj Ryos swetz tul yi capin yob tan yi rey Daro tan cawun. Nin ja wil yi jun xtxolbilatz le junaklajin kej tajlal yi junlajin xaw yi na biaj Sebat. 8 Yi toquen lakbal nin wil yi xtxolbilej chi tul wutzicy tanen: Nin ben wilol jun yi aten tej jun chejf cyak tej. Nchatz nin ben wilol jun colojt chej wutz coc yi junatz. At yi cyak cyej, at yi way cyej, nin at yi sak cyej. 9Wajcaw, na tzun scyetz e il yi e yi ateen tej chej tzinej? chinch banintz tetz yi ngel. Tzinchaje tzatz yi mbitz chimunl, stzun i ban tzajtz swetz. 10 Ej at tzun jun yi chon at xol tze, nintzun jilon tzajtz: Yi eatz, yastzun yi e yi ja chiben chakol Kataj Ryos tan chibenen tan xmayen yi mbi na bajij lakak nacin benen tzin wi munt, chij bantzajtz. 11Nin tzun e jilon nin yi eatz yi ateen tej chej tetz yi ngel yi kajbil Kataj, yi at chiwutz, xol tze. I tzun saj cyaloltz: Ja xkak tan tilwen yi mbi na bajij benen tzin wi munt. Poro quic jun taklen na bajij, ma na ntin tzatzin paz at chixol wunak, chech bantz tetz. 12 Ma yi ngel yi kajbil Kataj, nin jilon nintz tetz Kataj Ryos, i tzun taltz: Yi ilu teru Ta, yi ilu yi jun yi cyal na xcye quen tej, ja wit el 70 yob tan yi chichben culu te yi tnum Jerusaln nin scye yi echk mas wunak yi najlche tulak echk tnum cwent Jud. Tonal cutzaj xtxumunu scyej? Tonal nin tzel kajabu junt tir scyej? stzun yi ngel bantz tetz. 13 Yi tbital Kataj Ryos yi xtxolbilatz, nintzun tal i cobox yol tan maysen cul yi ngelatz yi jilon swetz tul inwutzicy. 14Ej cawunen tzaj tzun yi ngel swetz tan jen inwi tan xtxolen yi xtxolbilej: Je yol Katajej: Yi wetz winin na woklej wutz yi tnum Jerusaln yi at wi Sin.g 15 Chastzun te ja chuy yi chichben incul scye yi e nacin yi quic na chibislej. Na yi chixconen wan tan taklen mu chicaws yi e aj Jerusaln, yi e cyetz ja cyak mas chicaws swutz yi txumijt wan. 16 Chastzun te na wal yi xtxolbilej: Nopon Jerusaln, nin tzelpon inkajab scye yi e yi najlche-tz. Nin mben inmantar tan jesen junt tir yi templo tu yi tnum, chij Kataj Ryos, chij yi ngel bantz swetz tan intxolil. 17Nchatz nin saj tlol yi ngel junt xtxolbil swetz: Nchatz ban tzatxol yi junt xtxolbilej: Yi Ryos na tzan tan talchen yi xtxolbilej: Swake amal scyetz yi e wetz intnum tan jalen winin chibanl junt tir. Jepon bin intxicbal junt tir Sin.h Nin swale junt tir: Yi Jerusaln yastzun yi tnum yi txaijt wan tan impeken tej, stzun Kataj Ryos bantz. tzun bantz, nin wil junt wutzicy kale e jet jobtuj cyaj tuc. 19Benen tzun injakoltz tetz yi ngel yi na jilon tzaj swetz: Mbi na elepont yi cobox tucej? chinch banintz tetz yi ngel. Yi cyaj tucatz, na elepont yi chichamil yi e yi ja
f 1:8 Chej: Ap 6:2-4. g 1:14 Tenchan yi Jerusaln itz jun tal tnum yi chon at wi yi juwtz yi na biaj Sin. Chastzun te at na bant cun na alchij Sin tetz Jerusaln. h 1:17 Sin nchatz na elepont Jerusaln scyuch cyakil yi e tetz tanum Ryos.

7Ma

Yi tilol Zacaras cobox yaj yi chon ateen tej chej, chi tul wutzicy tanen

18 I

Yi tilol Zacaras cobox tuc tu cobox txakol chich chi tul wutzicy tanen

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS1,2

748

chixcye tan chilajen len yi e aj Jud, scyuch yi e aj Israel nin yi e aj Jerusaln benen tzin wi munt, chij yi ngel bantz swetz. 20 Ej, te yi nsken wit wil yi xtxolbilatz, nintzun chaj Kataj junt xtxolbil swetz, nin tzun wil cyaj txakol chich. 21Benen tzun injakol tetz yi ngel: Mbitz chimantar yi e txakol chich? chinch bantz tetz. Ma jalu, yi cyaj tuc yi mmawil na elepont yi chichamil yi e nacin yi ja chixcye tan chixiten cun yi e aj Jud scyuch yi e aj Israel nin yi e aj Jerusaln, bantz cyal jun nimsaj cul, tuk tan stzawen nin tu yol jun chicontr. Ma yi cyaj txakol chichatz ja chul tan chixowsen, nin tan cuplen len chituc yi e nacinatz yi ja choc tan chilajen len yi e aj Jud scyuch yi e aj Israel, chij yi ngel bantz swetz. tzun bantz nin wil junt xtxolbil. Nin wil jun yaj yi cyan jun malbil txotx tan. mbenetu? chinch banintz tetz. Chon nchimben tan malen yi tnum Jerusaln, tan tilwen yi nicyna wutz, nin nicyna tkanil yi amal yi majij tan, stzun yi yaj bantzajtz swetz. 3 Ej, nintzun wil yi tajen yi ngel yi nsken wit kajilon tuch. Poro nin ben wilol junt ngel yi telen tzaj tan culchen. 4Nin tzun ben tlol tetz: Or tzabenen te yi yaj yi cyan yi malbil tan, nin alaj tetz: Winin wunak chinajank junt tir Jerusaln. Nin tan paj yi winin wunak tu cyawun sbne-tz, quict tzun rmeril tan banlen tapij soltej yi tnum. 5 Poro yi in wetz, chij, nicun tzimbne chi jun tapij yi na tincun kakl soltej yi tnum. Nin tzinchaje yi inkej, tu impakpuchal tul, stzun Kataj Ryos, chij yi ngel bantz.
2 Na

1I

Yi tilol Zacaras jun yaj chi tul wutzicy tanen yi cyan jun malbil tan

na tal Kataj Ryosej scyetz yi e tetz tanum: Ja noc tan ilajen len, tulak echk tnum benen tzin. Poro yi jalu swale nin tzitetz: Quitelenk tzaj le echk amal yi at jen tzin! Nin quitelenk tzaj Babilonia, na posarin tu na iban tul echk amalatz. Na yi ax itetz chon at itetz inajbil Sin. Nelpon cun tej inyol, na yi in wetz, in Ryos, chij Kataj. 8-9Ma jalu, yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, ja chinsaj chakol tan xtxolen yi xtxolbilej scyetz yi echk tnum yi e oc tan oyintzi tzitej, nin yi e opon tan majlen len tircun yi echk itaklen. Je yol iej scyetz: Alchok scyetz yil tzoc tan chixuxen mu tal yi e intanum, nicuntz chi yi najk tzan tan toclen yi niil inwutz. Chastzun te, nocpon tan oyintzi scye yi e tnumatz, nin iten nin yi cyetz chiesclaw chocpon wan tan majlen len yi echk chimebil, chij Kataj Ryos. Tan yi xtxolbilatz chaje Kataj Ryos yi tetz chamil, nin tzelpon itxum tetz yi itz yol i yi na chintzan tan xtxolen tzitetz. 10 Nchatz je junt yol iej: Axwok jun coloj aj Jerusaln, bitzinwok tan yi tzatzin, na yi in wetz nopon tan najewen tzixol! 11Na yil chinnaje tzixol, chocpon winin jilwutz tnum jak incawl, nin swale: Nchatz yi echk tnumej, e intanum. Nin chinnajank tzixolwok, chij Kataj. Yil bajij yi echk xtxolbilatz tzelpon tzun chitxumu-tz tetz yi itz Kataj Ryos yi nchinchakon tzaj tan xtxolen yi xtxolbilasej scyeru.i 12 Na tzocpon junt tir Jud
i 2:11 Dt 18:21-22. Ko quil tzel cun te yi yol yi na tal jun yaj, yi na tal yi i elsanl stzi Ryos, nketz tzun i mero elsanl stzi Ryostz.

6-7Je

Tzocpon Kataj Ryos tan chicolchen yi e tetz tanum

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

749

ZACARAS2-4

tetz yi amal yi winin na pek Kataj Ryos tej. Nin stale i junt tir: Yi tnum yi txaijt wan tan jalen winin kej, itz Jerusaln, chij i sbne. 13 Ma jalu: Tajwen yil chinume cyakil wunak! Tajwen chiyut quib tircun, na at tulbil Ryos skaxol. Scyajk cyen yi tetz amal tan, yi chin xan nin, tan tulen tzonej. tzun bantz, nintzun chaj Kataj yi Josu swetz, yi witz pale, chi tul wutzicy tanen. Chon txiclij i swutz yi ngel yi kajbil Kataj Ryos. Ej nin ben wilol junt yi chon txiclij le sbal, nin itz yi ngel yi aj xochonl,j yi list tanen tan taklen til Josujatz. 2 Poro yi ngel yi kajbil Kataj nin taltz tetz yi ngel aj xochonl: Nink tzoc chan Kataj Ryos tan maklen awutz! Nink tzoc yi Ryos yi winin na pek te Jerusaln, tan amaklen! Na yi jun yajej nicun i tu jun pi tze yi na tzan kakl, yi ja el tzaj colpuj tkak. 3 Ma yi Josu, txicl cuntu i-tz swutz yi ngel yi kajbil Kataj, nin chin tzil nin yi bech tetz yi at cyen tej. 4 Cawunen tzun yi ngeltz scyetz yi e chakum yi ate-tz tan telen chitxixpul yi bech tetz Josu yi chin tzil nin. Yi xtxolbilej, na elepont yi ja el ticylen awil, nin tzocpon balaj bechok tzawej, stzun yi ngel bantz tetz Josu. 5 Lajkel nintzun cawunen nintz scyetz yi e chakum tan jen tolin jun xbukk yi chin skoj nin yi nim tkan tej wi Josu. Nchatz nin oc balaj bech tetz cyan. Ma yi ngel yi kajbil Kataj qui nin eltz, ma na cyaj tu txicloktz. 6 Benen tzun tlol yi ngelatz tetz Josu: 7Je na tal Ryosej: Kol cxom swej, nin kol tzaban tanen incawl, cocpon tzuntz wan tetz witz pale tul intemplo. cawunk txe, nin wutz tkanil yi intemplo-atz. Swake tzun akejtz, nin cocpon wan cyajlal yi e ngel yi na chixcon swetz. 8 Ma jalu Josu bit tzaj, yi aatz yi a witz pale. Nchatz quibite tzaj cyakil yi e awuch, yi e yi na chixcon tetz pale tzinwutz. Tircun yi axwok itetz, axwok jun balaj elsawutzil te yi mbi sbajok tzantzaj. Na tzul junt tir yi weri nchakum wan, yi jun yi na alchij Xluml tetz. 9Ej, nin ja cu jun balaj cubm wan tzawutz yi juk cun bak wutz xlajak,n nin nocpon tan stziben quen echk yol tejak ech xlajatz. Ej, nin tul jun ntzi kej stzajk tircun quil yi e intanum wan,o na in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 10 Nin yil tzopon yi jun kejatz, ban tzun cxtzatzin woktz icyakil cun. Nin ban tzixajsaj itibtz tzitibil itib, na ntin tzatzin paz sjaloktz tzixol. Ban tzun cxuje len tmujil yi echk wi uva tu echk wi ibp yi sjalok len tzituch. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na yi in wetz, in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej.

1I

Yi tilol Zacaras yi xtxixpen yi bech tetz Josu chi tul wutzicy tanen

1Ej i tzun bantz, nintzun ul junt tir yi ngel yi jilon swetz bajx cun, nin oc tan incasen, chi na je casun jun yi chin tzaj nin tan watl. 2 Mbi na awilnin? chij i bantz swetz. Na wilnin jun chin cantil yi oro cun, yi chon at culbil yi aceitil tzwien. Nin at juk kab yi jun cantilatz kale na culnewet kak. Nin yi aceit chon na cutzaj tul juk tal ne tuw jalen te yi jujun culbil aceitatz.

Yi tilol Zacaras jun chin wutzilen cantil tu cob wi oliw chi tul wutzicy tanen

j 3:1 Yi ngel yi aj xochonl: itz Satans, yi Bayban. k 3:5 Ja kal ketz jun xbuk yi nim tkan. Ma le castiy na biaj turbante. l 3:8 Yi xlum itz junt bi Jesucristo, yi na chaj sketz, yi tzul junt tir tan cawun. m 3:9 Cub Dn 2:35, 44-45. n 3:9 At jun traduccin yi na tal, juk bak wutz. Nin at junt na tal juk a tanen yi na mulkin. o 3:9 Tul jun ntzi kej: Is 66:6-15; Zac 12:10. p 3:10 Miq 4:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS4,5

750

3 Nin xlajak yi jun cantilatz at cob wi oliw. At jun le sbal, nin junt le max, chinch bantz tetz yi ngel. 4 Nintzun injaktz tetz yi ngel: Ilu teru ta, mbi na elepont? 5 Qui pe na el atxum tetz? chij i swetz. Qui chinch bantz. 6 Yi tajbil Kataj itz tan tponen yi xtxolbilej twi Zorobabel, nin je yolej: Quil kuke icul scye jun coloj sanlar, nin quil kuke icul te ichamil cuntu. Ma na kukek icul te weri inespritu, stzun Kataj Ryos, yi Ryosatz yi cyal na xcye quen tej. 7Quil xcye yi jun chin wutzq tan maklen be Zorobabel, na copon nil swutz i. Tzocpon tzun Zorobabeltz tan jesen tircun yi templo jalen te yi witzbil cub. Nin yi e wunak scyale: Chin yuben nin yi templo! Chumbalaj nin! chech sbne, chij yi ngel bantz swetz. 8-9Ej nintzun tal Kataj yi xtxolbilej swetz: Zorobabel lcusan xe yi templo nin i ten nin i ljesempon tircun. Tan yi xtxolbilatz tzelpon chitxumu tetz yi itz Kataj Ryos, yi Ryosatz yi cyal na xcye quen tej, yi nchinchakon tzaj tan xtxolen yi xtxolbilej scyeru. 10Yi xeten cun yi akun, sjalok winin e yi chitxume yi quil jepon tamp yi akon, nin yi nink bnix quic wutzil sbne. Poro tzantzaj yi eatz chitzatzink te Zorobabel, na squile yi txant cuntu tan xcyewen i tan jesempon yi jun chin akunatz yi qui tu ilwutz ban le xetzbil tzaj, stzun Kataj. Nchatz tal yi ngel: Yi juk tal txekbilatz, na elepont yi wutz Kataj Ryos yi na tzan tan tilwen yi mbi cun na bajij benen tzin wi munt, stzun yi ngel bantz swetz. 11Ej, nin mbi na elepont yi cob wi oliw yi ate xlajak yi cantil? 12 Nin mbi na elepont yi cob kab yi oliwatz yi chon na saj yi aceitil tul tal ne tuw yi oro cun yi na opon tul echk cantil? chinch bantz tetz. 13 Qui pe na el atxum tetz yi mbi na elepont? chij i swetz. Qui ta, qui na el intxum tetz, chinch tetz. 14 Yi cob oliwatz, na elepont yi cob yi jenake txaij, nin jenakt aceit chiwi tan chixconen tetz Kataj Ryos, yi taw cyakil yi munt chij yi ngel bantz swetz.

i tzun bantz, nintzun wil jun toloj uj chi tul wutzicy tanen, yi na xon tcyaj yi at tziban swutz. 2 Mbitz yi junej yi na awil nin? chij yi ngel ban swetz. Na wilnin jun toloj uj yi at tziban swutz, nin yi na xon tcyaj. Yi tkanil yi jun ujatz itz beluj metr, nin cyaj metr tu nicy yi wutz, chinch bantz tetz. 3 Ej nin tul yi jun ujatz, chon tziban tircun chicaws yi e xonl Israel yi at tulbil squibaj. Nin cabil len xlaj tzibanet. Na quic na ban yi ko alkom jun, nka laj jun. Quic na ban. Tircun e quil chel liwr tkab yi chicaws yi txaklij chiwutz. 4Na je yol Katajej yi Ryosatz yi cyal na xcye quen tej: In nocpon tan chicawsen yi e alkom, nin yi e yi na xcon imbi cyan tetz quiwel chiyol, tan chajlen yi ik chelpon cun tej. Nin yi jun cawsatz xcyek tan woquen cun chical. Quit jal tzaj echk ptzom tu echk xanil chical, stzun Kataj, chij yi ngel bantz swetz. nintzun ul junt tir yi ngel tan yol swetz: Ma jalu, xmaynin! stzun yi ngel swetz. 6 Mbi tzun i ilatz? chinch bantz. Itz jun chin motx yi na xcon
q 4:7 Yi wutz, na elepont yi porer Bayban yil xconk tan tan maklen klo yi takun Kataj tan xtxicbajen yi tetz templo.

Yi tilol Zacaras jun toloj uj yi at tziban le cabil xlaj chi tul wutzicy tanen
1Ej,

5 Ej

Yi tilol Zacaras jun xnan chi tul wutzicy tanen tul jun malbil yi motx tu

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

751

ZACARAS5,6

tan malen yi quil yi e wunak yi najlche tzonej Israel, chij yi ngel bantz swetz. 7Yi jun malbilatz lamij stzi tan jun jobsel yi ploma cun. Jen tzun jakijtz, nin tul yi jun malbilatz ben wilol yi colchij jun xnan. 8 Yi jun xnanatz na elepont yi e yi juntlen cyajtzakl, chij yi ngel bantz swetz. Cwen tzun pitol yi ngel yi jun xnanatz tul yi malbil, nin cu jopol stzi yi motx tan yi jobsel yi ploma cun. 9Ej, nin junt kujt nin, benen wilol yi chijen jobtuj cob xnan, yi at len chixicy, yi cyekek tu na chijesan tcyaj. Yi chixicy nicun tu chixicy ciguea.r Cyan tzun yi jun malbilatz cyan yi cyelen xicyin. 10Na mbenet quicyal yi malbilatz? chinch banintz tetz yi ngel yi wuch tan yol. 11Chon mben cyan Babilonia, nin chocpon tan jesen jun tyoil. Ma yil bnix cyan, jepon tzuntz cyan wi jun ujbil, stzun yi ngel bantz. i tzun bantz, nintzun wil junt xtxolbil. Nin wil yi chijen jobtuj cyaj caret tetz oyintzi, yi kinij quitanen tan chej. Chon tzun ate-tz txol cob chin wutz yi brons cun. 2 Yi bajx caret kinij cyan chej yi cyak cyej. Ma yi cap caret kinij cyan chej yi kek cyej. 3 Yi toxin caret kinij cyan chej yi sak cyej. Ma yi cyajin caret kinij cyan chej yi way cyej. 4 Ilu jun coloj Wajcaw, mbi na elepont yi cyaj caretej? chinch bantz tetz yi ngel. 5 Yi cyaj caretatz, na elepont cyaj tojkbil cyekeks yi na eltzaj swutz Kataj Ryos, yi Ryos yi taw cyakil yi munt. 6 Yi caret yi kinij cyan chej yi kek cyej, chon mben le jun tnum jen tzin. Nin yi jun yi kinij cyan chej sak cyej, chon mben le yi tnum yi at toquen tzin. Ma yi caret yi kinij cyan chej yi way cyej, chon mben le tnum yi at cwen tzin, chij yi ngel bantz swetz. 7Ej, nintzun e eltzaj yi e chej yi way cyej, na nternin na el cyalma tan chibenen tan xon benen tzin. Quibenenk tan xon benen tzin wuxtxotx, stzun yi ngel ban scyetz. Ej nin yatz nin tzun cyulejtz. 8 Yi wit wilol yi xtxolbilasej, nintzun chin tzaj yi ngel swetz: Xmaywe nin yi e, yi ja chiben le yi tnum jen tzin!t Chon nchiben tan taklen chicaws yi e wunakatz. Nin yi jun cawsatz ja xcye tan maysen cul Ryos, stzun yi ngel bantz swetz. tzun bantz, nintzun cawun tzaj Kataj Ryos swetz: 10Quilok tan stzamlen yi oy yi ja ul cyakun Heldai, Tobas tu Jedaas, yi pres banake Babilonia, na ja chipakxij tan najewen junt tir le katanum. Yil molxij yi echk oyatz ban cben xe cal Josas yi cyajl Sofonas. 11Te yi oyatz yi oro cun tu sakal ban coc tan banlen jun chumbalaj coron,u nin ban tzawaken yi coronatz twi Josu yi witz pale, yi cyajl Josadac. 12 Nin alaj tetz: Yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, na tzan tan talchen: Yi jun yaj yi na alchij Xlum tetz, xlumink chan te yi tetz xe, nin
r 5:9 Yi ciguea itz jun jilwutz txuc yi chin tkan nin quikan, nin at lo jun metr tkan yi jujun chixicy, nin yi chichot chin tkan nin. s 6:5 Yi cyaj tojkbil cyekek: Na elepont cyaj chakum Ryos yi chixconk tan taklen chicaws wunak. Na taj silen: Sal 104:4; Jer 49:36; Ez 37:9; Ap 7:1-3; 9:13-16. t 6:8 Jen tzin na elepont norte le castiy. u 6:11 Le castiy na tal cobox coron, poro yi mero bintzi itz, jun chin coron yi chumbalaj nin.

1Ej,

Yi tilol Zacaras cyaj caret tetz oyintzi chi tul wutzicy tanen

9I

Yi jen yi coron twi Josu, yi witz pale

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS6,7

752

tzocpon i tan jesen junt tir yi wetz intemplo. 13 Tzocpon i tan jesen yi templo junt tir, nin stzaklok kej i chi na aklij kej jun witz rey. Nin scolek wi jun balaj colchbil tan cawun. Nin scolek quen yi witz pale xlaj i, nin sjalok jun chin tzatzin paz chixol. 14Ma yi jun chin coronatz, chon tzopon tul yi templo tan cyulen txakx Tobas tu Heldai tu Jedaas nin tu Josas yi cyajl Sofonas tkacul, stzun Kataj Ryos bantz swetz. 15 Nchatz chul wunak joylaj tan cheyan tan jesen yi templo. Nin tan yi xtxolbilatz tzelepon chitxumu tetz yi jun cun, Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej, nchinchakon tzaj tan xtxolen yi tajbil i scyeru. Nin yi xtxolbilatz sbajok yil cyaku amal tan quibitalu yi yol Kataj Ryos, nin yil chocu culutxum tan banlen tanen yi tetz cawl. tzun bantz le cyaj tajlal yi belujin xaw (yi na biaj Quisleu) tul yi cyajin yob tan yi rey Daro tan cawun, nintzun cawun tzaj Kataj tetz Zacaras yi elsanl stzi i. 2 Nin te yi tiempatz, yi e aj Betel nin saj chichakol cob yaj yi na chibiaj Sarezer tu Regem-melec, scyuch coboxt tan jaklen chibanl tetz Kataj Ryos. 3 Nchatz tan jaklen cyajtzakl scyetz yi e elsanl stzi i, nin scyetz yi e witz pale yi ate le yi templo tetz Kataj Ryos. Kocpon pe il tan banlen tanen yi bis, nin tan muclen wej lakak oin xaw cyakil yob, chi kutanen lejenak tzaj tunintz? chech bantz. 4-5 Ej, nintzun tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Zacaras, chij i. Alaj yi xtxolbil yi swale nin tzatz scyetz tircun yi e xonl Israel, nin scyetz yi e witz pale: Yi axwok itetz ja el oxcal tu lajujix yob itan tan muclen wej, na cyakil nin yob yi na jepon yi oin xaw tu yi na jepon yi jukin xaw na imucwok wej, nin na ibanwok tanen yi bis. Poro yi na iban yi echk imunlatz, nketz tan taklen inkej. 6 Nin yi na cxwanwok chixol cmon yi na bajij jun tzatzin, itz ntin tan nojsen tu icul, nin nketz tan taklen weri inkej, cchij sban chij Kataj. 7Ma jalu, nketz ptzun iten nin xtxolbilatz talnak Kataj scyetz yi e elsanl stzi i tiemp tzaj, tan cyoquen tan maklen chiwutz yi e chimam chiteu te yi echk taklen yi chin ploj nin yi na chiban tul yi tiemp yi at tzaj tzatzin paz chixol, nin te yi tiemp yi winin chixonen wunak banak Jerusaln? Ej nin yi iten nin quitanen yi echk mas tnum yi ate inakajil. Ej nin iten nin quitanen yi echk tnum cwent Nguev, nin yi e yi najlche jen tzin wiwtz. tzun tlol Kataj Ryos yi xtxolbilej tetz Zacaras tan tlol scyetz yi e yi e opon tan jaklen cyajtzakl tetz Kataj: 9In yi Ryos yi cyal na xcye quen swej, ej nin je incawlej, yi walnak tiemp tzaj: Puntil cun tzitulej yi icawun. Banwok bin ban tetz junt. Elk ikajab tzitibil itib. 10Quil cxoc tan chibuchlen yi e xmalcan, nin quil cxoc tan chibuchlen yi e meba yi quic chitaj chitxu. Nchatz quil cxocwok tan chibuchlen yi e awer nak, nin yi e meba yi quic at scyuch. Quil tzitxum yi en tziban tan banlen mal tzitibil itib. 11Poro yi e wunakatz tentz qui nin e ban tanen yi yol Kataj, qui nin ocpon tej chiwi. Na nicuntz chi ik e len cun chcan ban. Qui nin quibit yi cawl Kataj Ryos. 12 Chin tzetzuj nin ban te cyalma, chi quiwel jun diamante, tan qui tocomponen yi chusun tu yi cawl
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Sajen

1I

Yi jun jilwutz muclen wej yi qui na tzatzin Kataj Ryos tej

Yi cyelen xit yi e xonl Israel tan paj yi qui e oc culutxum jak cawl Kataj Ryos

753

ZACARAS7,8

Kataj tetz cyalma, yi talnak tan yi tetz espritu scyetz yi e elsanl stzi i tan chitxolil scyetz. Chastzun te chuyen yi chichben cul Kataj scyej. Wech i Ryos yi cyal na xcye quen tej. 13 Na nin tal i: Yi e cyetz qui nin mmocpon inyol te chiwi yi woquen tan chimoxen. Nchatz tzun intz, quit tzimbit chiyol jalu, yil choc tan nawsen imbi. 14Chastzun te ja chel inxitul tulak echk tnum yi qui cyajsken, chi ik jun chin salchcam mmoc tan chixiten len benen tzin. Ma yi cyetz chiluwar ja oc cyen tetz jun amal yi tzinunin tunin tanen, kale quit jalwit puntil tan najewen jun wunak tul. Chin yuben nin banak chitanum tenchan! Ma jalu tan chipaj ja oc tetz jun amal yi tzinunin tu, chij Kataj. jalu je xtxolbilej yi tal Kataj Ryos: 2 Je yi xtxolbilej yi na waj lwal, yi in wetz yi in yi cyal na xcye quen swej: Winin na chich incul tan yi echk taklen yi ja bajij te Sin. 3 Poro yi in wetz, tzopon jun kej yil nopon junt tir Jerusaln tan innajewen. Ej nin te yi tiempatz stzalchok scyetz yi e aj Jerusaln: Yastzun yi e wunak yi na chiban tanen yi cawl Ryos. Nin scyale wunak tetz yi juwtz Sin: Yi juwtz yi winin xanil. 4Nin chicolek junt tir yi e tal tijl culal lakak parque Jerusaln, tan ujlen. Cyan len chitxamij cyan tan paj yi ja chitijin cun. 5 Nin chijalok winin nitxa junt tir. Ej nin snojk echk parque cyan na chon chisakchoktz. Nchatz chisakchok lakak be. 6 Yi e intanum yi chiclaxok cyen, squile yi jun tiempatz, chelpon yab te yi mbi cun squile. Poro yi in wetz quil nel yab tej, na in txumul tetz. Sbajok yi xtxolbilasej, na in Ryos. 7Nchatz in nocpon tan cyelsenel tzaj yi e intanum liwr yi ate jak chicawl yi tnum yi at telen tzin, tu toquen tzin. 8 Ej nin chul junt tir wan tan chinajewen Jerusaln. Nin chocpon junt tir tetz mero intanum, nin nocpon wetz tetz chiRyosil, na tzelpon inkab te inyol yi walnak scyetz chimam chitev tentz. Ej nin chin tzaknak cunin swuleje cawben cyetz, chij Kataj Ryos bantz swetz. 9Nchatz nin tal Kataj yi xtxolbilej: Quiwit te yi akun, yi axwok yi ja itbit yi chiyol yi e elsanl intzi, na ja itbit echk xtxolbilatz jetz yi cwen cun xe intemplojej tan jesen junt tir. Na yi in wetz in Ryos. 10Na ja jeul cobox kejej yi quic mu tal chichojon yi e akunwil. Nchatz qui nin nchichojlij yi echk chej yi nchixcon tan quicheyen. Nin quic nin mu tzatzin paz at-tz tzixolwok tan chipaj yi e icontr. Nin ja jal oyintzi tzixol wan. 11Poro quit tzimban junt tir yi xtxolbilatz tzixolwok, yi axwok yi ja xclax cyen, quit tzimban chi ban le xetzbil tzaj. Jun cun sbajok yi xtxolbilasej, na yi in wetz in Ryos. 12 Sjalok winin tzatzin paz tzixolwok. Nin yi echk cojbil yi uva cun at swutz, winin wutz stke. Nin sjalok winin jilwutz cosech, nin winin abal sbne. Nin swake tircun yi echk balaj taklenatz scyetz yi e yi ja chiclax cyen. 13 Axwok aj Jud, nin axwok aj Israel, axwok jun latz mban chixol yi e mas tnum, poro nocpon tan icolpenel tzaj jalu, nin cxocponwok tetz balaj chiwutz cyakil. Quil cxobwok! Nimit icul! stzun Kataj Ryos. 14 Nchatz je na tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Ten che incawsaj yi e imam ite, na nin je lajpuj inwi scyej tan yi cyajtzakl cachi, nin ja imban
v 8:8

1Ma

Yi banl yi sukint tan Kataj Ryos scyetz yi e xonl Israel

Ex 19:5; 29:45; Lv 26:11-12; Jer 31:33.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS8,9

754

tanen yi wajbil scyej. 15 Poro yi jalu, ja bixe wan tan imbnol jun ban tetz Jerusaln tu Jud. Chastzun te quil cxobwok tetz jun. 16 Nin je yi xtxolbilej yi tajwen tziban tanen sbne opon tunintz: Quil tzijal cun wi itak tzitibil itib, puntil cun xcawunwok, nin buchwok itib tan jalen tzatzin paz lakak pujbil xtisya. 17Quil tziban quen jun yab ajtzakl tej junt, nin quil tzital: Sak swutz Ryos quic mimban, ko tewen tu itil na itaj. Na yi echk ajtzaklatz na tak chich culal swetz. Na yi in wetz yi na chintzan tan talchen nin yi xtxolbilej tzitetz, in iRyosil, chij Kataj Ryos. 18 Ej, nintzun jilon tzaj junt tir Ryos. 19Je yol iej: Yi muclen wejw yi na ibanwok tanen le cyajin, tu oin, tu jukin, tu lajujin xaw, na taj xtxixpen tan toquen tetz echk tiemp tetz tzatzin. Tajwen tan banlen tanen balaj tzatzinatz tul yi echk kejlalatz. Nchatz, joywok bin puntil tan talchen yi bintzij tzitibil itib, nin tan jalen tzatzin paz tzixol! stzun Kataj bantz. 20 Nchatz nin tal Kataj Ryos: Yi e wunak yi ate benen tzin, yi najlche lakak echk lmak tnum, chul tan xajsen Jerusaln. 21Na yi e wunakatz scyale scyetz yi e yi najlche tul junt tnum: Quin, kajake kabanl tetz Kataj Ryos! Nchatz scyale coboxt: Na kaj ketz, kaxomnin scyeju chech sbne. 22 Na winin wunak tzul chimolol quib Jerusaln. Chon cun chisajk tulak echk juy tnum nin tulak echk lmak tnum, tan jaklen chibanl swetz.x 23 Te yi tiempatz, chocpon lajuj awer nak yi apart len chiyol tan stzamlen ju bech tetz jun judiy, nin scyale tetz: Na kaj kaxom nin teju, na ja kubit yi chon at Ryos chixolu! chech sbne, stzun Kataj Ryos. i tzun bantz nintzun opon jun stziblal tan Kataj Ryos tan chixowsen yi e wunak yi najlche lakak amal cwent Hadrac nin le tnum Damasco: Wetz tircun yi echk tnum cwent Siria,y chi tanen chiamal yi e xonl Israel, wetz tircun. 2 Nchatz wetz yi amal Hamat tu yi echk tnum yi at nakaj, chi tanen Tiro tu Sidn tu tircun yi e chiwunakil yi chin list nin e. 3Ja bnix tapij soltej yi tnum Tiro cyakun, nin ja choctz tan molchen oro tu sakal chi na oc molchen cub yi mulujin cun na ban. 4Poro quic na ban na nocpon tan majlen len tircun yi echk mebilatz chikab, nin mben coxij tircun yi tnum wi mar, nin tzocpon kakl yi tnum. 5 Ej, nin yil quil yi e wunak cwent Ascaln tircun yi echk taklenatz, chixobok swetz. Nin yi e aj Gaza chitije quixcuj, nin yi e aj Ecrn, quil jal chiwalor. Quic rey sbne tan cawun le tnum Gaza, nin quic jun wunak snajank le tnum Ascaln! 6 Ma le tnum Asdod chinajank jun kuj wunak yi nketz junit chixe, ma na e len cun awer nak, nin tan yi jun xtxolbilatz, tzelpon chinimel yi e filistey wan. 7Tzelpon incyal yi chichib le chitzi yi atit nin chel, nin quit lwak amal tan toquen jun jilwutz timbil le chitzi yi xan. Poro chixol yi e wunakatz at jujun yi chicyajk cyen tetz wetz. Na chocpon tetz cyajlal yi e aj Jud. Ma yi e aj Ecrn, nicun chibne chixol yi e aj Jud chi e banake yi e jebuseo tentz.z 8 Nin list in tan chicolchen yi e wetz yi ate jak incawl. List in tan chicolchen chikab alchok
Na taj silen 7:3. x 8:22 Ro 14:11. y 9:1 Yi Damasco yastzun yi capital tetz yi nacin Siria. Yi e Jebuseo, chon najlche chixol yi e xonl Israel banak, nin yi e aj Ecrn nicun chibne tzantzaj. Na taj silen 1R 9:20-21.
z 9:7 w 8:19

1Ej,

Yi chicaws yi e wunak yi najlche lakak echk tnum yi ate nakajil Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

755

ZACARAS9

chicontril yil chul tan chibiylen. Cyal jun tzocpon tan chibuchlen junt tir, na yi in wetz, in nocpon tan chiquicylen, chi Kataj Ryos. Axwok jun coloj aj Jerusaln, yi najlquix wi Sin, tzatzinwok nin bitzinwok tan yi tzatzin yi atix cunt! Na tzul yi iReyil yi chin jicyuch nin tej tajtzakl tan cawun, nin yi cyal jun xcyek quen tej. Quil tocsaj tib nim tu tajtzakl, na chon tzul tej jun ne buru yi mam, tal tu jun ekum ektz tu.a 10 Copon xitul yi echk caret tetz oyintzi yi at chikab yi e xonl kajtzun Efran, nin quit chijal chej tetz oyintzi Jerusaln, nin copon xitul i yi echk macl tetz oyintzi. Tan i sjalok tzatzin paz benen tzin wi munt. Nin scawunk squibaj echk nacin nin wiak echk mar. Nin scawunk te yi amal kale atit yi tzanla Eufrates, jalen benen tzin wi munt.
9

Yi chireyil yi e xonl Israel yi at tulbil

Je yol Kataj Ryosej: Axwok jun coloj aj Jerusaln, swutz cun yi chel yi katrat nocpon tan cyelsenel tzaj yi e ixonl liwr, yi pres quitanen tul jun chin jul tanen.b 12 Ma yi axwok itetz yi pres iwutz, nin yi kuklet icul tan itelen liwr, pakxenwok le amal tetz colon ib!c Jun cun yol wale nin tzitetz yi tzicambaje cob tir mas yi ibanl swutz yi quixcuj yi na cxtzan tan muclen. 13 Na yi wetz coxbil inflech tetz oyintzi, itz yi e aj Jud, nin xconk jun chin flech wan yi itz yi e xonl Efran. Ma yi e yi najlche wi juwtz Sin chocpon wan chi jun spar, nin nchiben wan tan oyintzi scyej tircun yi e awer nak, yi e aj Grecia, chij Kataj. 14 chaje tib yi Kajcaw yi kaRyosil tcyaj chiwutz yi e tetz tanum,d nin mben coxol i yi tetz flech chi na ban xlitz. Nin i ten nin i tzocpon tan cwesen yi chun, nin tzul i scye yi e contr tul jun chin salchcam, yi na saj licun tzin. 15 Yi Kataj Ryos, i tzocpon tzuntz tan chicolchen yi e tetz tanum. Nin yi e cyetz chocpon tan yakpen echk cub yi na chicoxtzaj chicontr scyej. Nin sbajk chicontr cyan. chitzatzink yi e intanum chi ik jun coloj win nchije cajol. 16 Te yi tiempatz, tzocpon Kataj Ryos tan chicolchen, nin tan chijutzen tzaj yi e tetz tanum, chi na chimolxij jun coloj awun. Nin sjalok chikej chiwutz cyakil wunak. Chon sjalok chikej le cyetz chitanum. Nicun sbne pakpuchal chikej chi na txekun yi echk cub yi winin na litzun, yi at tej jun coron. 17 Chumbalaj nin sbne tircun chiamal yi e xonl Israel, nin chin yuben nin sbne! Na spucunk yi triw tu yi uva, nin chichuyok yi e xun scyuch yi e xicy, nin chin yuben nin chibne.
11
a 9:9 Mt 21:5; Jn 12:15. b 9:11 Na elepont yi ate pres, nka ilen nin na tzan chibuchlen, nin tzocpon Ryos tan cyelsenel tzaj tul yi jun chin quixcujatz. c 9:12 Yi amal tetz colon itz Jerusaln. d 9:14 Jud 14-15; Ap 1:7; 19:11-16.

Yil tzoc junt tir Israel tetz jun lmak tnum

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS10

756 Sukint yi chelpon yi tanum Kataj liwr

10

tetz Kataj tan sajen abal te yi tiemp tetz kalaj, na i taw echk kancyok, nin tzul tunin kojol yi abal wi icojbil. Quic nin caril sbne, nin xtxaxank cyakil. 2 Yi chiyol yi e aj wutz mes tuml yi echk chiryos yi banij cuntu, itz lajil tu. Ej nin tircun yi na chaj tib chiwutz yi e nachol, nketz bintzij. Yi echk taklen yi na cyal yi sbajok, nketz bintzij na quic xe. Nin yi chiyol yi na xcon cyan tan maysen junt, quic ekan tan. Chastzun te yi e intanum na cuntunin na chaj nint tu cyajtzakl, na nicun e tu jun txob tal awun yi quic jun pstor cyetz. 3 Chastzun te je na tal Katajej: chichok incul scye yi e pstoratz, nin che incawse yi e bajxomatz. Tzocopon Kataj Ryos tan chicolchen yi e tetz tawun, yi e xonl kajtzun Jud. Ej nin stake chiwalor chi yi walor jun chej yi qui na xob tan oyintzi. 4 Nin chon tzelul Jun chixol yi e aj Jud-atz yi nicun tu jun balaj cube yi xicyol tetz jun tapij yil xcon tan chicolchen. Nchatz tzocpon i chi jun estaque tetz chiquiwel.f Nin tzocpon i chi jun Arco yi winin na coxon flech.g Ej nin chixol yi e aj Jud-atz chon chijalok witz bajxom tetz oyintzi. 5 Nicun chibne yi e aj Judjatz, chi jun coloj sanlar, yi na baj chitzeksal yi txotx tbe tan yi quikanben. Chocpon tan oyintzi, na xomok Kataj Ryos scyej, nin chixcyek scye chicontr yi ateen tej chej, nin tzelpon chikej cyan. 6 Je na tal Katajej: Swake chiwalor yi e xonl Jud, nin chiclaxok yi e xonl kajtzun ep wan. Nin chimbajxok chiwutz yil chipakxtzaj junt tir le cyetz chitanum, na winin na el inkajab scyej. Nicuntz chi quik jun tir nnoc tan chilajen len, na yi in wetz in chiRyosil yi na wit chiyol yi na choc tan innachlen. 7 Yi e xonl Efran chin cham nin chibne chi jun coloj sanlar. Nin chitzatzink chi ik win lbaj cyan. Nin yi e chinitxa, yil quilnin yi ja jal chiwalor, chitzatzink tzuntz scyej. Winin tzun chitzatzinktz swej! stzun Kataj Ryos. 8 Nocpon tan chichaklen tzaj junt tir, nin chicopon inmolol tircun, nin chiclaxok wan. Spucunk junt tir chiwutz chi e banake tentz. 9 In nocnak tan chixiten len benen tzin tulak echk tnum. Poro nul txakx junt tir chicul tzantzaj, nin tzopon jun kej yi chipakxok junt tir scyuch chinitxajil tzonej le chitanum. 10 Chelul wan Egipto, nin nocpon tan cyelsenel tzaj Asiria, nin nchiben incyal Galaad nin Lbano, nin spucunk chiwutz, nin quil tzak yi amalatz tetz cyetz. 11 Chicyul wi yi mar tetz Egipto, na quil wak amal tan chibekxen tan yi pakbil mar. Stzajk yi tzanla Nilo wan. Chin skej nin tunin sbne yi ticyben yi jun tzanlaatz. Nin tzelpon chikej yi e aj Asiria wan. Nchatz yi e aj Egipto, tzelpon chichamil wan.
e 10:4

1Jakwok

Is 28:16.

f 10:4

Is 22:23; 33:20.

g 10:4

2R 13:17; Ap 19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

757
12

ZACARAS10,11

11

Swake chiwalor yi e aj Jud, nin skukek chicul swej yil chiben chiwutz tan oyintzi. Jun cun yol, nelpon cun te tircun yi nwal, na in Ryos, chij Kataj. 1Lbano,h akaj amal tan tocomponen yi kak tan stzesen tircun yi lmak tzei yi at-tz! 2 Chokoken yi echk wi tzaj, na ja wit chel cun yi echk lmak tze swutz. Na ja wit chitzaj yi echk chin tze yi chin yuben nin banak. Ej nin axwok jun coloj bakch, yi chon atix le amal Basn, bisunwok, na ja wit el cun cyakil yi tze swutz yi chin txax nin xol banak! 3 Winin chichinen yi e pstor awun tan okl, na ja tze tircun yi chim yi chin txax nin wutz. Nin yi e len chin chiwi nin tan okl, na quict jun tal utuj tze mban cyen stzi yi a Jordn.j
Yi cob jilwutz pstor

yi e cneru yi quimen tlen tu atet le biybil awun tanen. 5 Na yi e yocol na choc tan chibiylen cun nin quic nin mu tal najk chibisun tan. Nin yi e aj cayinl na cyal: Ntyo tetz Kataj ja kariquin jalu! Qui na el mu chikajab yi e pstoratz scyej yi e tal cyawun. 6 Nin iten nin xtxolbilatz tzimbne wetz scye yi e wunakatz yi najlche le amalej. Quil tzel mu inkajab scyej. Ma na che wake chikab chiwisin scyuch chireyil yi juntlen cyajtzakl tan chixiten cun. Nin quil noc tan colchen jun scyetz. Jun cun sbajok yi xtxolbilej na in yi Ryos yi na nel cun te inyol, chi Kataj Ryos. 7Ej, nintzun in noctz chi jun balaj pstor tanen tan chiquicylen yi e cneru yi cwen tlen tu biyij atet, yi pen tu na chixon. Ja klo noc tan chiquicylen chikab yi e biyol awun. Nintzun bnix cob txamijtz wan, nin oc inkol bi juntz tetz Banl nin yi junt txamij Junit ban bi wan. 8 Ej nin le bajx xaw, nin e el inlajul ox pstor te cyakun, yi nsken wit baj impasens scyej, nin yi winin na chich chicul swej. 9Nintzun wal yi xtxolbilej scyetz yi e cneru: Quil noc junt tir tan ipstoren! Yi ko at jun ituch lquim, ja nin bin quimas! Nin ko at jun yil cu biyij, ja nin bin cu biyijas! Nin yi e yil chitzij cyen, ja nin je chibajsal quibas squibil quib! chinch bantz scyetz. 10 Sajen tzun incyal yi jun intxamij yi na biaj Banl nintzun cu inwakultz, tan chajlen yi ja xit yi trat yi bnixnak wan scyuch cyakil yi echk nacin. 11Nintzun xit yi tratatz. Nin yi e yocol awun yi na chitzan tan inxmayen tzaj, nintzun el chitxumtz tetz yi itz Kataj Ryos yi na jilon scyetz tan yi echk taklen yi na imban. 12 Nintzun waltz scyetz: Yi ko ban chiwutzu, ban chichoju in, nin ko qui na cyaju chichoju in, ban lcyaj tus chinej, chinch bantz scyetz. Sajen tzun chikol junaklaj pial sakal swetz tetz inchojon. 13 Cyajtzaj yi pwokatz, yi jun chin injamelatzk yi ja cyak, nin ban tzopon awan kale na colxet yi pwok tetz yi templo, chi Kataj bantz swetz. Nintzun imbentz tan ticylen tzaj, nin opontz wan le templo. 14 Ej, nintzun cu inwakul yi capin txamij yi na biaj Junit nin tan yi xtxolbilatz nin xit yi lok ib yi at chixol yi e aj Jud scyuch yi e aj Israel.
h 11:1 Yi Lbano itz jun amal, norte tetz Israel kale atit winin lmak tze. i 11:1-2 Is 2:12-13. j 11:3 Yi e pstor scyuch yi e len na elepont yi e witz ajcaw cwent Israel nin lakak tnum yi nketz Israel, yi na chibisun na ja chisotz yi e wunak yi ate jak chicawl. Nin na chaj yi at tulbil chicaws tan Ryos. k 11:13 Mt 27:9-10. Na elepont yi itz jun jamel yi qui quen walor.

4 Quicylwe

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS11,12

758

15 Ma jalu, nquen chi jun pstor yi cyaj, yi quil tzoc il tan chiquicylen tawun,l chij Kataj swetz. 16 Nin swake amal tetz yi junatz yi quic xac tan chipstoren yi e intanum. Quil tzoc il tan chijoylen yi e cneru yi na chel tej pem, nin quil tzoc il tan chijoylen yi e yi na chitxakxij. Nin quil tzoc il tan chitzaquen yi e quixpnake. Ej, nin quil tzoc il tan taklen chiwa yi e yi jalt nin tan chiquimen tan wej, ma na tzocpon tan bajsen chichibel yi e kant, nin sbajk cunin jujun tan cyakil tu pac. 17Lastum yi pstoratz yi chin juntlen nin tajtzakl, yi tu na col cyen tu yi tawun! Lok noj cun jun spar wi kab, nin lok loon yi wutz tan yi sparatz! Lok skej yi kab, nin lok stzaj yi wutz! stzun Kataj Ryos bantz swetz.

bin jalu, cyakil yi xtxolbilej yi tal Kataj Ryos itz yi mbi cun sbajok te Israel. Yi Kajcawatz yi ja bnix yi tcyaj tan, nin yi ja cu xe yi wuxtxotx tan, nin yi ja bnix yi wunak tan, i alon cyen yi xtxolbilej: 2 Tzocpon Jerusaln wan chi jun culbil quica wunak, yi nojnak tan chicaws yi xcyek tan tocsen xyayil chiwi cyakil yi echk tnum yi ate soltej Israel. Na chocpon cyakil yi echk tnumatz tan oyintzi te Jerusaln nin scyej echk mas tnum cwent Jud. 3 Nin te yi jun tiempatz tzocpon Jerusaln wan tetz jun chin cub tanen, yi chin al nin yi quil chixcye yi echk nacin tan xicylen. Na alchok scyetz yil buch tib tan xicylejen, squixpok tan. Tircunin tzun yi echk nacin yi ate soltej Jerusaln chimole quib tan oyintzi tej. 4Poro nocpon tan chixowsen yi chichej, nin tzocpon xyayil chiwi yi e yi ateen scyej yi chejatz. Chocpon chichej yi e nacinatz wan tetz moyi, nin nocpon tan chiquicylen yi e xonl Jud chikab. 5 Yil quil yi e witz cyajcawil yi e aj Jud yi xtxolbilasej, scyale tzuntz squibil quib: Itz Kataj Ryos yi na tzan tan taklen chiwalor yi e katanum, yi e aj Jerusaln, chech tzun sbne-tz. 6 Nin tul yi jun tiempatz chocpon yi e aj Jud wan chi xtxakak yi nternin na kakan txol si, nin chitanen jun chin bocoj kak txol tkan triw yi chin skejtnin. Na sbajk chitzesal yi e tnum yi ate le chimax nin yi e tnum yi ate le chisbal, tircun yi echk nacinatz yi ate nakajil Israel. Nin yi e aj Jerusaln, chinajank junt tir le cyetz chitanum. 7Poro bajx che inclaxe yi e xonl kajtzun Jud yi ate soltej len Jerusaln, bantz quil cyocsaj quib nim tu cyajtzakl yi e xonl kajtzun Luwiy yi najlche le tnum Jerusaln. 8 Poro nchatz, nocpon tan chicolchen yi e yi ate le tnum Jerusaln, yi e yi quic chiwalor tan oyintzi. Chocpon wan chi banak yi kajtzun rey Luwiy yi chin cham nin i banak tan oyintzi. Nin yi e xonl Luwiy sjalok chiwalor chi tanen walor Ryos, chi tanen yi ngel yi kajbil Kataj, yi bajxij chiwutz. 9Te yi tiempatz, alchok nacin yil tzoc tan oyintzi te Jerusaln, tzelpon cun wan swutz. 10Ej nin yil quil yi e xonl kajtzun rey Luwiy, scyuch yi e aj Jerusaln, yi jun yi icynak chich cyan le wankilm cyakun yi e imam ite, swake tzun jun chitxumuntz, yi xcyek tan chibisunen te yi mbi cun nchiban cyen, nin chijake
l 11:15 Yi xtxolbilej itz jun elsawutzil tetz yi anticristo, yi tzocpon tan chisotzajen cun klo yi e tanum Ryos. m 12:10 Jn 19:37; Ap 1:7.

12

1I

Yi cyelen yi e aj Jerusaln liwr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

759

ZACARAS12-14

cuybil chipaj. Sjalok tzun jun chin bis okltz chixol, chi yi bis okl yi na jal le jun najal yi na quim jun utuj cyajol. 11Sjalok yi jun chin bis oklatz le tnum Jerusaln. Chumam nin sbne yi jun bisatz yi sbajok, chi yi bis yi mbajij tentz tej Hadad-rimn wi kajlaj cwent Meguido.n 12 chijunal cun chibisunk lakak echk najal. Apart yi e yaj nin apart yi e xnan, na cyakil yi e xonl kajtzun Luwiy chibisunk scyuch quixkel. Na chibisunk yi e xonl kajtzun Natn scyuch quixkel. 13Nin chibisunk yi e xonl kajtzun Lev scyuch quixkel. Nchatz chibisunk yi e xonl kajtzun Semei scyuch quixkel. 14Na cyakil yi e najal cwent Israel chibisunk len. chibisunk len yi e yaj apart, nin chibixunk len yi e quixkel apart. 1I tzun te yi jun tiempatz, smulkink jun chin a yi ban xcon cyakun yi e xonl kajtzun rey Luwiy scyuch yi e aj Jerusaln tan xtxajlen len yi quil tu chiyapl. 2 Ej nin, cupon inxitul yi echk ryos yi banij cuntu tanen, yi ate tul cyakil yi echk tnum cwent Israel. Quit tzun nawsij chibi junt tir. Nchatz chelpon inlajul cyakil yi e elsanl chitzi yi ryosatz, scyuch yi e espritu cwent Bayban. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na in Ryos. 3 Alchok scyetz yil tzoc tan xtxolen echk xtxolbil yi nketz in na alon, scyale yi e taj xtxu tetz: Tajwen tan aquimen, na yi echk lajil yi na awal, nketz yol Kataj. Ej, nin iten nin taj xtxu, chocpon tan biylen cun tan spar, na na tocsaj tib chi ik jun mero elsanl intzi! 4 Te yi tiempatz chitxixwok yi e yi na cyocsaj quib elsanl intzi, tan yi echk taklen yi na cyal yi nketz bintzij. Cyal jun tzocpon tan joplen chiwutz wunak, tan tu yi na xcon bech tetz jun mero elsanl intzi tan. 5 Ma na scyale len: Nketz in jun elsanl stzi Ryos. Na yi in wetz, in tu jun akunwil xol con. In tzaj nitxa yi inxetlenix tan akun wi cojbil. 6 Ej, nin kol tzoc jun tan jaklen: Poro mbi ekan tan echk quixpnak yi at te awankil? Stzawe tzuntz: Chon mbnix xe chical e wamiw.

13

yol Kataj Ryos: Tzicypon chicho le wankil yi pstor yi xconk wan, yi jun yi txiclij tzinxlaj! Squimok i, nin chelpon xit yi e tawun, nin yi in wetz quit noc tan quicheyen! 8-9 chiquimok mas nicy te yi wunak yi najlche le tnumej.p Ntin cobox ntzi tal chiclaxok cyen. Na chicypon tul kak tanen bantz skojaxen te cyalma. Chicypon tul kak tanen chi na ban yi sakal tan telsen stzilil,q nin chumbalaj nin chibne chi na ban yi oro yi na el stzilil. Chocpon tzuntz tan nawsen imbi tetz cun cyalma.r Nin tzimbne tanen yi cyajbil. Swale scyetz: Axwok intanum, nin yi e cyetz scyale swetz: Yi ilu, ilu Kajcawil, ilu kaRyosil. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na yi in wetz, in Ryos nin na nel cun te inyol.

7 Je

Yi quixcuj yi chitije yi e tanum Ryos

n 12:11 Yi mero bintzij itz, cyal jun na el xtxum tetz yi mbi mbajijtz wi yi kajlajatz ntin na chaj yi sjalok jun chin bis okl. o 13:7 Mt 26:31; Mc 14:27. Chich na elepont espada le castiy. Nin yi espada na elepont yi caws Ryos. p 13:8-9 Le tnumej: na jop cyakil yi amal cwent Israel. q 13:8-9 Is 1:25; 48:10. r 13:8-9 Zac 12:1013:1.

14

1Txant

tan tulen yi kejlal yil tzul Kajcaw tan chicawsen yi e wunak. Ej nin te yi jun tiempatz chocpon chicontr yi e judiy le tnum Jerusaln, nin

Witzbil tlen chitxaconk yi e aj Jerusaln scyejak chicontr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS14

760

copon chijatxol yi echk mebil chixol yi chicambajetz. 2 Te yi jun kejlalatz tzocpon Kajcaw tan chimolchen cyakil yi e nacin tan cyoquen tan oyintzi scye yi e aj Jerusaln. Nin chixcyek yi nacinatz scyej. Scyetzaje cyakil yi echk taklen yi at xeak chical yi e aj Jerusaln. Chocpon tan chipotzen xnan. Ej, nin nchiben pres mas nicy te yi wunakatz yi ate tnum. Ntin cobox ntzi chiclaxok cyen. 3 Tzocpon tzun yi Ryos yi Kajcawil tan oyintzi scye yi nacinatz, nin stzoyintzink scyej chi na ban i tentz. 4Le yi jun kejatz cuul txiclok wi yi juwtz Oliw, yi chon at swutz len Jerusaln, nin sjalok jun siwun yi chon xetok tzaj lilen nin chon tzul tzajk jalen Jerusaln. Sjatxe tib yi jun juwtzatz yi na biaj Oliw. Jalaj mben kansal tib lejenak, nin yi jalajt licunak. 5 Ma yi axwok itetz cxelpon ojk tul yi jun siwunatz yi sjalok txol yi cob juwtzatz. Na yi jun siwunatz tzopon stzi te yi amal Azal, yi at le jalajt. Cxelpon ojk chi nchiban cyen yi e imam ite, yi bajijen yi coblaj nob te yi na cawun tzaj yi rey Usas le amal cwent Jud. Tzul tzun yi Kajcaw yi kaRyosil scyuch cyakil yi e tetz ngels yi xomij chiwi tej. 6 Te yi jun tiempatz quic tkan skil sbne, nin quic mas chew sbne.t 7Quil jal junt tiemp nicun chi yi jun tiempatz. Ntin at swutz Ryos yi en cun sbne. Te yi jun tiempatz, quil jal tkan kej, nin quil tzoc tzotz. Nchatz yi lakbal tzocpon tetz skejl. 8 Nin tzelul balaj a le tnum Jerusaln, yi quil tzaj le tiemp cresum, nin quil tzaj le tiemp kalaj. Nicy te yi aatz tzopon tul yi Mar Muerto, nin yi nicyt chon tzopon jalen tul yi mar Mediterrneo. 9Te yi jun tiempatz, scawunk Kajcaw, yi kaRyosil, squibaj cyakil wunak benen tzin wi munt. Cyakil cun tzun wunak tzelpon chitxumtz tetz yi ntin cun i, i Ryos. Nin quil chinawsaj bi junt ryos. 10Nin cyakil yi amal txol Geba jalen Rimn, tzocpon cyen tetz jun chin kajlaj, yi nim aten swutz yi mas amal cwent Jud. Chon xetok tzaj yi jun kajlajatz le amal Geba yi at xlajen (norte) Jerusaln, nin chon tzajpon tul yi amal Rimn yi at xlajcun (sur) Jerusaln.u Scyajk cyen tzun Jerusaln wiwtz, swutz yi mas tnum, nin sjalok winin wunak tul. chinajank te yi sawan yi na biaj Tetz Benjamn jalen te yi sawan yi na biaj Xtxuc (kale xitnakit yi sawan yi na biaj Antiw). Nchatz chinajank wunak kale atit yi cal yi nim wutz tkan tetz Hananeel, jalen kale atit yi mulin tetz aceit tetz rey. 11Jun cun yol, chinajank winin wunak le tnum Jerusaln, nin quit xit yi tnumatz junt tir. Quit chixob yi e aj Jerusaln tetz jun chicontr sbne opon tunintz. 12 Ma yi nacin yi e oc tan oyintzi te Jerusaln, tzocpon Kajcaw yi kaRyosil tan chicawsen cunin. Itzenlen skayok chichibel. Nchatz chiwutz tu cyak, skayok. 13 Le jun tiempatz, chelpon yab te cyakil yi echk taklen yi sbajok scyej, nin tzocpon xyayil chiwi tan paj. Cyakil e chibiye quib squibil quib. Chocpon tan oyintzi squibil quib. 14Nchatz yi e aj Jud yi najlche Jerusaln, chocpon tan oyintzi scyej. Chixcyek tzun tan majlen winin mebil scye yi e nacin yi najlche-tz nakajil Israel. chicambaje winin mebil, chi tanen sakal, oro tu bechok. 15 I ten nin castiwatz yi na tzan scye yi e nacinatz, copon squibaj cyakil chichej tu chicamey tu chimula nin chiburu, chicyakil cun yi ekum ektz yi xomche scyej.
s 14:5 Na tal santos le castiy. Na jop yi e ngel yi xomche te Ryos yil tzul tzaj (Sal 89:7; Mt 25:31; Jud 1:14). t 14:6 At quixbel tan lajluchaxen skawutz yi mbi na tal yi hebrey. u 14:10 Yi Geba chon at tiben nka al norte tetz Jerusaln, nin at lo beluj kilmetro xol tu Jerusaln. Yi Rimn chon at tzak cun Jerusaln nka al sur. At lo nicy cient tu wajxak kilmetro xol tu Jerusaln.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

761

ZACARAS14

16 Yi nsken wit bajij yi xtxolbilasej, cyakil yi e jilwutz wunak yi chiclaxok cyen chixol yi e, yi e opon tan oyintzi scyej yi e aj Jerusaln, chon nin chopontz Jerusaln cyakil nin yob, tan taklen chikajsbil tetz yi witz Rey, yi Kataj Ryos yi cyal jun na xcye quen tej. Na cyakil nin yob chopontz Jerusaln tan ticysen yi wutz kej Scabte.v 17Nin ko at jun kuj wunak yi quil chopon Jerusaln tan loken wutz kaReyil, yi Kataj Ryos, quic abal sbne-tz le chitanum. 18 Nin ko quil chopon yi e aj Egipto, tan ticysen yi jun kejatz, iten nin tzun cawsatz stke Ryos scyetz. Nin iten nin cawsatz tzul squibaj alchok kuj wunakil yi quil chiben tan banlen tanen yi wutz kej Scabte. 19Yastzun chicastiw yi e aj Egipto sbne, scyuch alchok kuj wunak yi quil chiben tan banlen tanen yi jun kejatz. 20 Te yi tiempatz tzocpon len tziban yi yol: Xansant tan xconen tetz Kataj tejak chicampanu yi e chej. Nin tircun yi echk wok yi xconk le cal Kataj, chin xan nin sbne, chi xanil echk lak yi na xcon te yi altar. 21Ej nin tircun yi echk wok, yi na xcon Jerusaln tu yi na xcon Jud chin xan nin sbne swutz Kataj Ryos. Xconk echk wokatz tan xtxicylen chibel chitxixwatz yi e yil chul tan toyen tetz Ryos. Ej, nin te yi jun tiempatz quit aj cayinl sjalok le templo yi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej.

v 14:16

Lv 23:39-43.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MALAQUAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi biaj Malaj le chiyol yi e aj Israel na elepont yi inchakum. Yi echk xtxolbilej yi alijt cyen tan Malaquas ja bajij o cient yob yi ntaxk ul itzok Kajcaw Jesucristo. Ej nin yi templo, nsken wit bnix junt tir. Nchatz yi e pale, na chitzan tan banlen chimunl le templo tan chatz tu. Poro chin quixbel nin ate cun yi e wunak na quit na chixom te echk cawl yi tzibant cyen na cyal jun jak buch tib tan chichuslen te echk cawlatz. Chastzun te ja cabej chicul yi e xonl Israelatz te Ryos. Nchatz buchij che yi e meba, scyuch yi e prow xmalcan cyakun yi e ric. Ej nin te yi jun tiempatz at winin yaj yi ja chipax quib tu quixkel tan chatz tu. Ja tzun xcon Malaquas tan Ryos tan maklen chiwutz yi e pale scyuch yi e tetz tanum tan tulen txakx chicul yi trat yi bnixnak cyen tan scyuch chimam chite.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:1-5) na chaj yi winin na pek Kataj Ryos scyej yi e tetz tanum. Yi cap wekl (Cap. 1:62:9) na chaj yi chipaltil yi e pale. Yi toxen wekl (Cap. 2:10-17) na chaj yi chipaltil yi e xonl Israel. Yi cyajen wekl (Cap. 3:1-4) na chaj yi at tulbil yi Mesas. Yi toen wekl (Cap. 3:5-15) na chaj yi jun cun chicawsok yi e pajol cawl. Yi kaken wekl (Cap. 3:164:6) na jilon te yi oy yi stke Ryos scyetz yi e culutxum tu chicaws yi e pajol cawl.

xtxolbilej na jilon te chicaws yi e xonl Israel yi at tulbil squibaj, yi alijt cyen tan Kataj Ryos tetz Malaquasa tan xtxolil scyetz. 2 Axwok xonl Israel, ilenin na wal yi winin na chimpek tzitej, chij Kataj. Poro yi axwok na ital swetz: Mbi puntilil mbanu tan chajlen yi na peku skej? Ma jalu je puntilej: Nketz ptzun quitzun quitzicy quib yi e imam kajtzun Jacow tu Esa? Bintzi nin, quitzun quitzicy quib, poro ja chimpek mas te Jacow. 3 Ma te Esa,b ilenin qui nchimpek mas tej. Ej nin ja noc tan potzen cyakil yi echk juwtz kale najlchet yi e xonl i. Nin ja oc cyen wan tetz jun amal tzinunin tu. Ntin echk smaron txuc najlche-tz tul. 4 Mpe nink cyal yi e aj Edom:c Ja wit kaloon, poro kocpon tan xtxicbajen junt tir tircun yi loonakt, swale scyetz: Ban cxocwok tan xtxicbajen junt tir,
a 1:1 b 1:2-3

1Yi

Winin na pek Ryos scye yi e xonl Israel

Yi biaj Malaquas, itz Malaj le hebrey, nin na elepont: Inchakum, nka Wetz inngel. Gn 25:23-26; Ro 9:13. c 1:2-5 Is 34:5-17; 63:1-6; Jer 49:7-22; Ez 25:12-14; 35:1-15; Am 1:11-12; Abd 1-14.

762
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

763

MALAQUAS1,2

poro quil wak amal tzitetz, na nocpon tan xiten cun cyakil yi na ibanwok. Ej nin stzalchok te iluwar: Yastzun chiamal yi e malnak. Ej nin yastzun yi amal yi na chich cul Ryos tej, tetz bin kej ben sak. 5 Yi axwok itetz xonl Israel, tzelepon itxum tetz yi xtxolbilasej,d nin tzitalewok: Chumam nin porer yi Kataj Ryos, na nchatz na lajluchax yi tetz porer joylaj len yi mojomil yi katanum Israel. yol Kataj Ryosej scyetz yi e pale: Yi e cyajol na cyak chikej chitaj, nin yi e mos na cyak chikej chipatrn. Poro yi axwok itetz, qui na itak mu tal inkej, wech in iTaj, nin in Cawl itetz. Nxac tzun qui na itakwok inkej? Poro chin pajpuj nin axwok, na na ital: Mbi na kaban tan telsen keju? 7Je ipaltilej: Na itoywok pam swetz yi cyan il cole tan, yi nketz tzaknak cun, nin na nin cxtzanet tan jaklen swetz: Mbi puntilil nkaban tan telsen keju? Na itakwok chon tetz walma, tan paj yi qui na itakwok kej yi wetz inaltar, kale na ipatwit ech itxixwatz tzinwutz. 8 I tanen tziwutz itetz, yi nketz xan yi na itoy echk awun swetz yi moyi, nka yi cox quikan, nka yabi.f Pilwok bin tan toyen echk awunatz scyetz itajcawil. chitzatzink ptzun tzitej? Nxac tzun na itoy echk oyatz swetz, wech in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 9Na cxocwok tan jaklen ibanl, poro ko na xcon yi echk jilwutz oyatz itan, quil cxocwok tan xtxumlen yi chintzatzink tzitej. Je inyolej: 10Bant cun yi nink tzoc jun tzitetz tan joplen cun yi puertil yi templo, bantz quil tzoc jun tan tocsen kak wi inaltar tan chatz tu, na yi in wetz qui na chintzatzin tzitej, nin quil tzincujij mas yi echk oyatz yi na itoy swetz,g na in yi Ryos. 11Benen tzin wi munt chixol cyakil jilwutz wunak, at e yi na cyak chikajsbil swetz, nin yi na chipat insens tan taklen inkej, nin na cyoy chumbalaj oy swetz. 12 Ma yi axwok itetz ntin na el inkej itan, na le wutz itetz itajtzakl itz, yi ban tzel kej yi wetz inaltar itan, poro yi altaratz at kej, na yastzun inmes kale na chinwanet tanen. 13 Yi axwok itetz na ital: Ja icy kapaj tan banlen tanen yi echk munlej. Nin tan yi xtxolbilatz yi na ital, na cxtzanwok tan telsen inkej. Ej nin nchatz na itxum yi na chintzatzin te jun oy yi na ul itan tzinwutz yi alkan tu na itulej, nka le iwutz itetz itajtzakl na chintzatzin te jun wac yi cox, nka yi yabi. 14Poro tzul icaws tircun axwok yi juntlen itajtzakl, yi at itawun yi balaj, poro na itoy jun yi ploj swetz. Na yi in wetz in yi witz Rey, nin at e chixol cyakil nacin benen tzin wi munt yi mas tcun na cyek chi imbi tziwutz itetz, stzun Ryos. 1Ma jalu axwok jun coloj pale, bitwok tzaj yi inyolej: 2 Tajwen cxocwok culutxum jak incawl, nin tajwen yi tetz cun italma yil tzitakwok inkej, na in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. Poro tan paj yi qui nin ncxocwok culutxum jak incawl, nin tan paj yi nketz tetz cun italma na itak inkej, swake icaws. Na cyakil yi echk taklen balaj yi na icambaj te imunl, tzocpon tetz jun chin icaws.
6 Je

Yi toquen Kataj Ryos tan chajlen scyetz yi e pale yi e len pajol cawl

d 1:2-5 Yi xtxolbilasej itz tan lajluchaxen chiwutz yi e xonl Israel, yi ilenin na pek Ryos scyej. Na tanen chiwutz cyetz yi ja cyaj cyen tilol Ryos e, poro qui, na ja chicawsij tan paj yi e pajol cawl. Nketz Ryos ncolin cyen e, ma na e cyetz qui nin nkuke chicul tej, nin ja chijoy junt chiryosil, chastzun te na chicawsij. e 1:7 Nchatz na jop yi ajtzakl yi mbi na icy tcul jun yi na opon xe cal Kataj tan jaklen banl tetz (Mt 5:23-25; Jn 4:24). f 1:8 Lv 22:18-25; Dt 15:21. g 1:10 Is 1:13; Am 5:21-24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MALAQUAS2

764

3 Tzelpon inmajol yi cawl tkab yi e initxajil. Nin mben incoxol yi lasuil tuml yi stzisil yi e itxixwatz tiwutz. Nin cxelpon injolil tuml yi echk taklenatz wi tzis. 4Tzelpon tzun itxumtz tetz yi itz in yi na chintzan tan maklen iwutz, bantz quil xit yi trat yi bnixnak cyen wan tu imam Lev,h stzun Kataj Ryos. 5 Na yi jun tratatz yi bnixnak wan scyuch Lev tuml yi e xonl, ja tak itzajbil tu tzatzin paz scyetz.i Nin ja bnix yi jun tratatz tan cyakol inkej, nin tan cyekal inchi. Nin ja el chikab tej, na ja cyek inchi, nin ja cyak inkej. 6 Ocnake tan chichuslen yi e intanum te yi bintzij. Nin qui nin el jun yab yol le chitzi. Nternin na kel na koc ban scyuch. Nin ja chixcye tan maklen chiwutz winin ixonl tan qui chibnol echk taklen ploj.j 7Na yi imunl, yi axwok pale, itz tan telen chitxum yi e wunak swetz.k Nin tan chichuslen cyakil yi e yi na chijak cyajtzakl tzitetz, na yi axwok itetz, axwok inchakum, yi in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 8 Ma yi axwok itetz jalu, ja cyaj cyen itilol yi balaj be. Nin tan ichusun, at winin yi ja chicu bow. Tan itajtzaklatz ja je itxixpul yi trat yi bnixnak cyen wan tu ixonl Lev. 9Chastzun te tan paj yi nketz axwok culutxum jak incawl, nin tan paj yi nketz nicy nin tu na cxcawun scye yi e wunak, cxocpon tzuntz wan chi jun txakaj pale yi quic mu chixac chiwutz wunak, nin quit jal mu ikej chiwutz, stzun Kataj Ryos.

ntzi Kataj Ryos at skibaj, nin i bnol ketz kacyakil cun.l Nxac tzun na isub itibtz tzitibil itib, na tan yi jun ajtzaklatz, na cxtzan tan xiten yi trat yi bnixnak cyen tan Kataj Ryos scyuch yi e kamam kate. 11Ej nin yi axwok aj Jud, qui na cxel cun te iyol swutz Ryos, na na iban echk taklen yi chin juntlen nin Jerusaln, nin benen tzin Israel. Ja cxcyewok tan telsen kej yi intemplo tan yi echk taklenatz yi na iban. Na at axwok yi ja cxume scyuch yi e yi na chimeje quen swutzak echk ryos yi banij cun tu tanen. 12 Lok tzoc Kataj Ryos tan chisotzajen cun yi eatz! Quic na ban yi na scyetz e, nin quic na ban yi ko na cyoy echk balaj oy tetz Kataj Ryos. Na kol chimeje quen swutzak echk ryosatz yi banij cun tu tanen, chelepon cun swutz tan. 13 Poro nketz ntinatz na iban, ma na at mas itil, na na ipaxwok cyen itxkel tan chatz tu. Wech winin na cxchinwok tan okl swutz inaltar, tan paj yi quit na incujij yi echk oy yi na opon itan tan jalen ibanl. 14Por qui na pujx itan, na inin na cxtzanet wok tan jaklen swetz: Ta, mbitzuntz yi qui na tzatzinu skej? Itz tan paj yi in stiw banak te yi itumewen tu itxkel. Poro qui nin el cun ikab te iyol yi isuk tetz yi xunatz, na ja cyaj cyen itilol tan chatz tu. Wech na yas tzun klo itrat tetz cyakil tiemp. 15 Qui pe na el itxum tetz, yi wajbil itz: Yi na itokbej itib tu itxkel, junit na ban iwankil tan jalen initxajil yi at len chi espritu tan inculajen. 16 Eu xonl Israel, na tzan Kataj Ryos tan talchen yi xtxolbilej scyeru: Or bin tzitilwok itxumun, nin banwok tanen yi incawl. Na chin xabil nin yi yaj tzinwutz yi na pajx cyen yi txkel. Na alchok scyetz yi na pajx cyen yi txkel tan yi tetz yabl, na juch jun chin til tzinwutz, stzun Ryos.
h 2:4 Nm 3:11-13. Os 11:1-4; Ef 4:6. i 2:5

10 Jun

Chin juntlen nin yi cyajtzakl yi e xonl Israel

Nm 25:12-13.

j 2:6

Dt 33:8-10.

k 2:7

Lv 10:11; Dt 21:5.

l 2:10

Is 63:16; 64:8;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

765

MALAQUAS2,3

icy paj Ryos tan tbiten chitziu chikulu; na inin na chitzanetu tan talchen tetz: Mbitz na katzan tan talchen teru, yi ja wit icy chan paju tan tbiten? Yi puntil itz: Ja icy paj i scyeju, na na cyalu: Na tzatzin Ryos scyej yi e yi cachi na chiban; nin winin na tzatzin i scyej.m Nchatz qui na cyocsaju yi qui na je kab i twi jun, na na cyalu: Na tzun atit cyent yi Ryosatz yi chin tzaknak cunin tan cawun? chechu na ban. 1Je yol Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Bitwok tzaj, mben inchakol yi inchakum, tan nuclen yi ben yi itAjcawil yi na cxtzan tan chiwen. Ej, nin qui cunin tzicy tzitetz yil tzocpon i tul yi tetz templo. Nin yi itAjcawilatz, i yi ngel yi inkajbil yi xconak wan te yi tiemp yi bixewen katrat tzituch, nin yi junatzo yastzun yi jun yi winin na el italma tej tan tulen chan. 2 Ej nin, na scyetz jun xtxaje yi jun chin kejlalatz yil tzultzaj i? Na cyal nin jun nink xcye quen tej i yil tzul tzaj.p Na yil tzul tzaj i, tzul tan telsen itil. Nicun sbne i chi jun jilwutz xawon yi na xcye tan telsen len cunin yi kayapl.q Ej nin chi jun chin kak, yil tzocpon tan katzesen tan telsen katzilil. 3 Scolek i tan cawun, nin tan telsen len tircun yi ilcol yi at scyej yi e pale, yi e xonl kajtzun Lev. Tzocpon tan telsen chitzilil, chi na el yi stzil yi sakal tu oro tan kak. Yil bnix yi xtxolbilasej, ban tzun choctz tan toyen echk oy tetz Kataj Ryos, chi yi tajwen tan chibnol. 4Stzatzink tzun yi Kataj Ryos te yi mbi cun scyoye yi e aj Jud scyuch yi e aj Jerusaln tetz. Stzatzink tej chi banak cyen tenchan. 5 Ej nin je na tal Kataj Ryos: Nopontz tan taklen chicaws yi e yi na xcon quipisio cyan; scyuch yi e jopol wutzaj; scyuch yi e yi na xcon imbi tan poysen tu wutz junt; scyuch yi e yi na choc tan chibutxlen chimos, tu yi e xmalcan, scyuch yi e meba; nin scyuch yi e yi na choc tan chibuchlen yi e awer nak; scyuch yi e yi na el inkej cyan.

17Ja

Yi kejlal yil tzoc Ryos tan taklen chicaws wunak

in wetz, in iTaj, iRyosil. Qui ncu inxitul yi trat yi bnixnak wan tentz tu imam kajtzun Jacow. Qui nin nje intxixpul yi wajtzakl, iten nin inas chi sajlen tunintz.r Chastzun te, axwok itetz, yi axwok xonl kajtzun Jacowatz, qui nin ncxsotzwok wan. 7Poro yi axwok itetz ja cyaj cyen itilol echk incawl, chi e ban cyen yi e imam ite. Qui na saj tetz italma tan banlen tanen yi echk incawlatz. Poro yi in wetz yi in iRyosil, na wal nin tzitetz: Pakxenwok tzaj swej, nchatz in chimpakxok tzitej.s Poro yi axwok itetz na ital swetz: en kapakxij junt tir teju, na ikaj ja tzunk cyaj cyen kilolu? 8 Poro yi in wetz na waj tzinjak tzitetz: Ban ptzun yil tzoc jun yaj tan talken swej? Poro yi axwok itetz, na cxtzanwok tan talken swej. Nxac tzun na ijaktzaj swetz: en kapakxij junt tir teju, na ban atot? Je puntilej: Itz yi echk idiesum, tu echk oy yi na italkaj swetz. 9Bintzij nin cyakil yi axwok itetz, na cxtzanwok tan alak swej. Chastzun te
m 2:17 Job 21:7-16; Hab 1:2-4, 13; Mal 3:14-15. n 3:1 Mt 11:10; Mc 1:2; Lc 1:76; 7:27. o 3:1 Ja chaj tib Cristo chi ngel te ntaxk ul itzok wuxtxotx chi wunak. Nin iten nin iatz yi Mesas, yi Cristo, yi na el cyalma tej tan tulen. p 3:2 Is 13:6; Ez 30:2-3; Jl 1:15; 2:11; Am 5:18-20; 8:9-14; Sof 1:14-18; Ap 6:17. q 3:2 Mt 3:10-12. r 3:6 Nm 23:19; Heb 13:8; Stg 1:17. s 3:7 Is 55:7; Zac 1:3.

6 Yi

Yi echk diesum tu echk oy yi qui na aklij

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MALAQUAS3,4

766

swake len icaws. Yi in wetz in iTaj, iRyosil, nin je na wal nin tzitetz: 10Cyajwok tzaj yi idiesum le culbil pwok, yi at le templo,t sjalok tzun yi tajwentz xe incal. Pilwok bin tan taklen idiesum, nin tzitile tzuntz yi tzul tunin inkojol imbanl tzitibaj. 11Kol tzitak idiesum tu echk itoy swetz, qui tzun lwak amaltz tan loonen echk icosech tan txuc nka tan yabil. 12 Scyale tzun cyakil yi e awer nak: Ban cyeru yi ateu tul jun chin amal yi chin ric nin, chech sbne. Jun cun sbajok yi xtxolbilatz, na itz inyol, yi in wetz yi in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. yol Katajej: Ja italwok echk quiw yol swetz. Poro qui na cxnachon tej, na inin na cxtzanet tan talchen: en, mbi yolil ja kal teru yi chin quiw nin? 14 Je iyolej yi italnak tan telsen inkej, chij Kataj: Quic na tak yi na kaban tanen jun kamunl swutz Ryos. Nin na italwok: At ptzun jamel kukan tan tu yi na kaban tanen yi cawl Ryos? Mbi xac na kabisun tan kaxomen tej, na quic na tak sketz? 15 Na yi o ketz ja kil yi na chitzatzin yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Nin ja kil yi at chibanl yi e mal nak, yi e yi na choc tan pilen Ryos. Ej, nin na kil yi qui na chicawsij tan paj,u cxchij wok, chij Kataj. 16 (Itzun yi e yi na cyak kej Kataj Ryos, na chijilon squibil quib tan taklen kej i, nin na tbit Kataj yi echk taklen balaj yi na cyal. Ej nin swutz Kataj Ryos, na tzan stziben tul jun liwr yi chibi yi eatz yi na choc tan loken wutz i, yi e yi at nin i-tz tetz cyajal.) 17Ma je na tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Sbixek jun kej wan kalel chibixewet junt tir yi e xonl Israel tetz intanum. Nicun tzun tzimbne wetz scyej chi na ban jun yaj yi na el tokl cul te yi tetz cyajl.v 18 Tzitile tzun woktz, nin tzelpon itxum tetz, yi mbi na tak tetz jun yaj yi at balajil, nin tzitilewok yi mbi na tak tetz jun yaj yi ploj xtxumun. Tzitile tzun woktz yi mbi sbajok scye yi e yi na chixom te Ryos, nin mbi sbajok scye yi e yi qui na chixom tej i. yol yi Kataj Ryosej yi cyal na xcye quen tej: Ato txe quen yi kejlal yi winin slamcank, chi na lamcan jun chujil pam. Te jun kejlalatz cyakil yi e yi na cyocsaj quib nim, scyuch yi e yi juntlen cyajtzakl, chitzeok, chi na tze jun bocoj chim wi jun chin kak. Tul yi jun kejatz yi at tulbil, chitzeok tircun, quic chisenil sbne cyen. 2Poro apart sbne itetz, yi axwok itetz yi na itak inkej, na slajluchaxk yi imbalajil tziwutz itetz. Nin swake ibanl. Nin nternin cxtzitpunkwok tan yi tzatzin yi sjalok tetz italma. 3Tul yi jun kejatz yi at tulbil wan, cxocponwok tan chiyakpen yi e mal nak, nin nicun chibne tzak itkan chi tanen yi puklaj tbe, stzun Kataj Ryos. 4 Tajwen yil tzul txakx yi echk ley ticul yi walnak tetz inchakum Moiss wi yi wutz Horeb,w na tircun yi axwok yi ax xonl Israel, tajwen yil tzibanwok tanenx echk leyatz, tu echk cawlatz. 5 Bitwok tzaj, te yi ntaxk opon yi jun kejlalatz, yi chin xowbil nin sbne, nin yil wicysaj incul scye tircun yi e wunak, mben tzun inchakol yi elsanl intzi
w 4:4 t 3:8-10

13 Je

Na el tokl cul Ryos scye yi e tetz tanum

1Je

Yi kejlal yil tzul Kataj Ryos tan taklen chicaws wunak

Lv 27:30; Nm 18:21-24; Dt 12:6; 14:22-29; Neh 13:12. Ex 19:16-20; 24:1-17; Dt 5:1-3. x 4:4 Ro 13:8-10.

u 3:14-15

Mal 2:17.

v 3:17

Sal 103:13.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

767

MALAQUAS4

Elastzy tzixol. 6 Nin tan i sjalok tzatzin paz junt tir chixol yi e yaj scyuch chinitxajil.z Na ko quil chinicysaj cyajtzakl squibil quib, nopon tzuntz nin swake chicaws cyakil yi e itanum, nin tzelpon cun tircun wan swutz.

y 4:5

1R 1721; 2R 2:1-12; Mt 11:14; 17:10-13; Mc 9:11-13; Jn 1:21.

z 4:5-6

Lc 1:17; Ap 11:3-4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Acaj Testament
El Nuevo Testamento

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Tajlal Xak Uj Kale Na Jalet Jujun Liwr


Mateo ............................ Mt ............................ 770 Marcos ........................... Mr ............................ 836 Lucas ............................. Lc ............................. 877 Juan............................... Jn ............................. 945 Hechos ........................... Hch .......................... 995 Romanos ........................ Ro .......................... 1054 Bajx Corintios ................ 1 Co ....................... 1081 Cap Corintios ................ 2 Co ........................1106 Glatas .......................... Gl ........................... 1122 Efesios ........................... Ef ............................1132 Filipenses....................... Fil............................1141 Colosenses ..................... Col ..........................1148 Bajx Tesalonicenses ....... 1 Ts ........................ 1154 Cap Tesalonicenses ....... 2 Ts .........................1159 Bajx Timoteo ................. 1 Ti .........................1162 Cap Timoteo ................. 2 Ti .........................1170 Tito ................................ Tit ...........................1175 Filemn ......................... Flm .........................1179 Hebreos ......................... Heb .........................1181 Santiago ........................ Stg .......................... 1202 Bajx Pedro ..................... 1 Pe ........................ 1208 Cap Pedro ..................... 2 Pe .........................1216 Bajx Juan ....................... 1 Jn ........................ 1221 Cap Juan....................... 2 Jn ........................ 1228 Toxin Juan .................... 3 Jn ........................ 1230 Judas ............................. Jud ......................... 1232 Apocalipsis .................... Ap .......................... 1235 Mapas ............................................................ 1272
770
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

pg.

YI BALAJ STZIBLAL YI CYAJNAK CYEN STZIBAL TEY

1I bin jalu cyakil yi biajej yi na chintzan tan stziben, yastzun chibi yi e mam cyen Jesucristo, yi chon itznak te chixonl kajtzun Luwiy yi xonl Abraham. 2 Yi Abrahamatz, yastzun taj Isaac. Ma yi Isaacatz, yastzun taj Jacow. Ma yi Jacowatz, yastzun chitaj Jud scyuch e mas stzicy tu titzun. 3 Ma yi Judjatz tu Tamar, e taj xtxu Fares tu yaj Zara. Ma yi Faresatz, yastzun taj Esrom. Ma yi Esromatz, yastzun taj Aram. 4 Ma yi Aramatz, yastzun taj Aminadab. Ma yi Aminadabatz, yastzun taj Naasn. Ma yi Naasnatz, yastzun taj Salmn. 5 Ma Salmnatz tu Rahab, yastzun taj xtxu Booz. Ma yi Booz tu Rutatz, yastzun taj xtxu Obed. Ma yi Obedatz, yastzun taj Isa. 6 Ma yi Isaatz, yastzun taj yi rey Luwiy. Ma yi rey Luwiyatz, tu yi txkelben Uras, e taj xtxu Salomn. 7 Ma yi Salomnatz, yastzun taj Roboam. Ma yi Roboamatz, yastzun taj Abas. Ma yi Abas, yastzun taj Asa. 8 Ma yi Asa-atz, yastzun taj Josafat. Ma yi Josafatatz, yastzun taj Joram. Ma Joram, yastzun taj Uzas. 9 Uzas, yastzun taj Jotam. Ma Jotam, yastzun taj Acaz. Ma Acaz, yastzun taj Ezequas. 10 Ma yi Ezequasatz, yastzun taj Manass. Ma yi Manass, yastzun taj Amn. Ma Amn, yastzun taj Josas. 11 Ma Josas, yastzun taj Jeconas scyuch e titzun. Yastzun quitzentz yi chibenen ticylen yi e aj Israel pres Babilonia.

Yi e mam cyen Jesucristo (Lc 3.23-38)

771
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO1
12

772

Ma yi telen tiemp yi chibenlenix pres Babilonia, jal jun nitxajil Jeconas yi Salatiel ban bi. Ej nin yi Salatielatz, yastzun taj Zorobabel. 13 Ma yi Zorobabelatz, yastzun taj Abiud. Ma yi Abiudatz, yastzun taj Eliaquim. Ma yi Eliaquimatz, yastzun taj Azor. 14 Ma yi Azoratz, yastzun taj Sadoc. Ma yi Sadocatz, yastzun taj Aquim yi taj Eliud. 15 Ma yi Eliudatz, yastzun taj Eliazar. Ma yi Eliazaratz, yastzun taj Matn. Ma yi Matnatz, yastzun taj Jacow. 16 Ma yi Jacowatz, yastzun taj ep, yi chmil Mariy. Nin yi jun Mariyatz, yastzun xtxu Jess, yi Jessatz yi na alchij Cristoa tetz. 17Yi jun coloj biajatz, na tzan tan chajlen sketz yi cyajlaj cun wek wunak xetlen tzaj te Abraham, jalen yi tulen itzok Luwiy. Ej nin cyajlajt wek wunak yi xetlen tzaj te Luwiy, jalen yi chibenen quicylen yi e aj Israel pres le amal Babilonia. Ej nin yi chibenen pres yi e aj Israel jalen Babilonia, ja chijal cyajlajt wek wunak jalen yi tulen itzok Cristo.
Yi titzen Jesucristo (Lc 2.1-7)

18 Itzun bantz yi titzen Jesucristo. Yi Mariy, nsken bixe chitrat tu ep. Jalt cuntu tan cyokbel quib. Poro te yi ntaxk cyokbej quib, nin oc lacpuj jun ni tej tan porer yi Espritu Sant. 19Ma yi ep, chumbalaj nin i chiwutz wunak nin swutz Ryos, nin yi tilol i yi nsken oc lacpuj jun ni te Mariy, quinin oc tan telsen xtxix. Ma na numun cun klo cyajen cyen tilol tan qui quibital wunak. 20 Te yi na tzan i tan xtxumlen yi jun ajtzaklatz nintzun chaj tib jun ngel le wutzicy. Itzun taltz tetz: ep, a jun xonl kajtzun Luwiy, qui bin tzacabej acul tan toquen Mariy tetz awuxkel, na yi ni yi moc lacpuj tej, tetz yi Espritu Sant. 21Yil tzul itzok yi jun niatz, ban tzoc yi bi awan tetz Jess. Yastzun bi sbnetz, na tan i chicolpok yi e tetz tanum tkab yi quil, stzun yi ngel bantz tetz ep. 22 Tan cyakil yi xtxolbilasej ja el cun tej yi alijt cyen tan Kataj Ryos tetz jun scyeri e elsanl stzi i tentz. Nin je xtxolbilej yi tzibant cyen tan: 23 Jun xun yi ntaxk cunin til wutz jun yaj, steke pwokil jun ni. Yi jun niatz xicy sbne. Ej nin sbiajk Emanuel (yi na elepont: Ryos skaxol). 24 Yi telen watl ep, nin ban tanen yi cawl yi cyaj tlol yi ngel le wutzicy. Quit tzun cyaj tilol i yi Mariytz. 25 Poro quinin nchiwitbej quib jalen cun yi tulen itzok yi bajx tal Mariy. Nintzun oc bi yi ni tan tetz Jess.

a 1.16 Yi yol Cristo nka Mesas na elepont Jun yi nje aceit twi. Itz jun techl yi ja bixe tetz jun pale nka jun Rey nka tetz jun elsanl stzi Ryos. Yi jun Jessatz, bixbant i tan banlen tanen cyakil yi echk munlatz. Sileju mas xtxolbil tul Glosario.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

773 Yi cyoponen yi e nachol tan xajsen Jess

MATEO2

bantz, yi at tzaj Herodes tan cawun tibaj cyakil yi amal Judea, chon tzun titzen Jess le tnum Beln cwent Judea. Cyoponen tzun cobox yaj aj telen tzin le tnum Jerusaln. E cun nachol.b 2 Nin e octz tan jaklen tkanil yi na mitzet yi chireyil yi e judiy. Na nmitzet yi chireyilu yi eu judiy? Na te yi ato lilen, ja kil jun txuml tcyaj yi ja chaj sketz yi ja itzij yi chireyilu. Chastzun te nkasaj tan kaculal i, chech e nacholatz bantz. 3 Yi tbital rey Herodes chitziblal yi e nachol ninin el yabtz te chiyol. Nchatz cyakil yi e wunak yi najlche-tz Jerusaln, ninin e el yabtz tej. 4Cawunen tzun yi rey Herodes tan chichaklen cyakil yi e witz pale scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss. Ma yi cyoponen nintzun jaktz scyetz: Mbi bi yi jun luwar kale tzulet itzok yi Cristo? 5 Itzun cyaltz: Le tnum Beln cwent Judea, na yastzun tzibant cyen tan jun scyeri e elsanl stzi Ryos tentz. Je tzun cyajnak stzibalej: 6 Yi tnum Beln yi at cwent Jud, nketz yi quick mas kej chiwutzak yi e mas tnum cwent Jud. Na chon stzitzok jun ajcaw le amalatz. Nin xconk i tetz jun quil chibe yi e intanum yi e aj Israel. Yastzun yi xtxolbil yi tzibant cyen tan jun scyeri e elsanl stzi Ryos tentz, chech tzun. 7Itzun yi cyajen cyakil yi e txolol xol yi ley Moiss, nintzun ben mantar Herodes tan chichaklen yi e nachol. chuc cuntu i tan jaklen scyetz yi mbi tajlal xawil quilol yi jun txumlatz. 8 Yi tbital i yi xtxolbil yi cyal yi e nachol, nintzun e ben chakoltz jalen Beln. Itzun taltz scyetz: Chibenku Beln tan jaklen tkanil yi jun niatz. Ej nin yil jal cyanu, ban chulu tan talchen swetz yi na atitet. Na nchatz in, na waj chimben tan culajen i, stzun Herodes bantz scyetz. 9-10 Yi quibital yi yol yi rey, nintzun e bentz. I cunin na chelultz ju cal yi benen quilol junt tir yi txuml yi nsken cyen quil jalen lilen tzin. Winin chitzatzinen yi quilolt junt tir. Cwen tzun bajxoktz chiwutz tan chajlen scyetz na atitet yi ni. Yi toponentz kale atit yi ni, nintzun taque cuntz. 11Itzun yi cyoquen xe cal nintzun quil yi ni tu Mariy, yi xtxu. Chicwen tzun mejloktz tan culajen yi ni. Ej nin je chijakol yi echk chiculbil tan jesen tzaj echk or tu insens tu mirra tan toyen tetz yi ni. 12 Nin te yi ate-tz, nin chaj Ryos scyetz tul jun wutzicy yi ban tcun quit chipakxij kale atit Herodes. Chastzun te apart be quicyajtz tan cyoponen le cyetz chitanum. bantz yi nsken chaj yi e nachol, nin chaj tib jun ngel le wutzicy ep. Itzun taltz:
b 2.1

1Itzun

13 Itzun

Yi chibenen ep tan ew ib jalen Egipto

Nachol: Jun tzaknak cun tu tajtzakl. Na el xtxum tetz yi mbi na xchaj yi echk txuml. Dn 2.2.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO2,3

774

ep, elk awatl, cyajnin yi ni tu xtxu, ej nin ban cxelwok ojk tzonej. Ban cxbenwok jalen Egipto. Yil cxoponwok, ncwenwok tu-tz jalen cun lwal junt tir tzatz. Kalenas tzun cxajwok tzajtz. Na tzocopon Herodes tan joylen yi ni tan biylen cun, stzun yi ngel bantz tetz ep. 14 Telen tzun watl eptz. Nin wek tibtz tan benen tcyal yi ni tu yi xtxu. Iten nin akbalatz e eltz tan cyoponen Egipto. 15 Yastzun e atet-tz, jalen cun quimen Herodes. Bajij yi xtxolbilatz tan telen cun tej, yi xtxolbil yi alijt cyen tan Kataj tetz jun scyeri elsanl stzi i tentz. Je na talej: Ja opon inmantar jalen Egipto tan chaklen tzaj inCyajl.c telen xtxum Herodes tetz yi nsken xubsij i cyakun e nachol, sajen tzun jun chin chich culal tetz. Ej nintzun el jun ort tan tan chibiylen cun cyakil yi e ni yi najlche le tnum Beln, tuml yi e yi najlche soltej tnum. El yi ortatz tan tan chibiylen cun cyakil yi e nitxa tetz cob yob le cunak tzaj. Na nin nachon i te yi tajlal yob yi alijt cyakun e nachol tetz. 17Yi wit bajen yi xtxolbilej, ja el cun tej yi xtxolbil yi tzibant cyen tan Jeremas, jun scyeri e elsanl stzi Ryos tentz. Je xtxolbilej yi tzibant cyen tan: 18 Na bajij okl jalen Ram. Winin okl nin winin chunan na bajij. Winin token Raquel. Na ok squibaj yi e xonl yi ja chiquim. Quit na moxe tan paj bis scyej e xonl yi nchiquim.d 19Itzun bantz yi ntaxk chel tzaj ep Egipto, nin yi nsken wit quim Herodes, nin chaj tib jun ngel le wutzicy ep. Itzun taltz tetz: 20 I bin jalu ep, elk awatl. Cyajnin yi ni tu yi xtxu. Pakxenwok junt tir le amal cwent Israel. Na cyakil yi e yi e oc klo tan biylen yi ni, ja wit chiquim cyetz. 21Elen nin ban watl eptz, nin ben tcyal yi ni tu xtxu jalen le amal cwent Israel. 22 Poro yi tbital ep yi Arquelao at cyen tan cawun tetz xel yi kajtzun taj, xoben nin bantz tan tponen junt tir Judea. Chastzun te yi chon benen i-tz tul junt amal cwent Galilea, na yastzun alchij tetz tcul junt wutzicy. 23 Yi cyoponen Galilea, chon tzun chinajewentz le jun tnum yi na biaj Nazaret. Yi wit cyoponen tan najewen le jun tnumatz, yastzun telen cuntz tej yi xtxolbil yi tzibant cyen cyakun e elsanl stzi Ryos yi at tocbil bi tetz Jess aj Nazaret.
16 Yi

Yi telen ort tan Herodes tan chibiylen cun e ni

bantz yi telen tiemp, chon tzun toponen Wan Bautist tan txolin le jun amal tzinunin tu cwent Judea. 2 Nin je yi yol iej: Chitxixpenu cyajtzaklu, na txant tan tulen Ryos tan cawun. 3 Yi jun Wanatz, yastzun yi junatz yi cyajnak stzibal Isaas, jun scyeri e elsanl stzi Ryos tentz. Je yi xtxolbil yi cyajnak stzibal Isaas: Sjilonk jun tul jun amal tzinunin tu, nin chin wi nin sbne tan yol, nin je staleej: Chinuqueu cyajtzaklu chi na oc nuclen jun balaj be yi at
c 2.15

1Itzun

Yi toquen Wan Bautist tan txolin (Mr 1.1-8; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28)

Os 11.1.

d 2.18

Jer 31.15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

775

MATEO3,4

tulbil jun yi at kej. Cyejnak nin tu cyuleju cyajtzaklu, stzun Isaas ban cyen. 4 Yi bech tetz Wan, xiil camey tu nin tzum tu icynak xe cul tetz sinch. Ej nin sac tu na baj tan tetz wa tu cabil wunak txuc. 5 Cyakil yi e aj Jerusaln, scyuch yi e yi najlche le luwar cwent Judea, nin scyuch yi e wunak yi najlche tzi a Jordn, cyakil cun e wunakatz e opon len tan tbiten yi yol Wan. 6 Yi bajen chitxolil quil, nintzun je a-tz chiwi tan Wan tzi a Jordn. 7Poro yi tilol Wan yi winin cyoponen yi e parisey scyuch yi e sadusey tan jaklen ko at rmeril tan jen a chiwi, itzun ben tloltz scyetz: Nxac na cyaju tan jen a chiwiu? Na i cun cyuchu lubaj. Ikaj ja tzunk chelu liwr tkab yi jun quixcuj yi na xon tzaj tan chicawsenu. 8 Chitxixpenu cyajtzaklu. Ban tcun nink chibanu yi echk taklen balaj tan lajluchaxen yi ja wit chitxixpuju cyajtzaklu. 9Quil chocu tan xtxumlen yi jak wit chiclaxu tan tu yi eu xonl Abraham. Na ban choc alchok jilwutz wunak tkab Ryos, na xcyek i tan wenksen yi cubej tan toquen tetz mel cyajl i ko na taj. 10Or bin quilu, na at tulbil chicawsu na nicun quitanenu chi tanen jun wi tze yi qui na wutzin. Nin list atit cxbil tan chitamlen cyenu bantz chibenenu jolin tkak. 11Ma yi in wetz, yi na je a wan chiwi wunak itz tan chajlen yi ja wit chitxixpuj yi cyajtzakl. Poro at jun yi at tulbil yi stke yi Espritu Sant scyetz yi e yi na chitxixpuj cyajtzakl. Nin yil tak chicaws yi e yi qui na chixom tej. Yi junatz yi tzul, at mas tetz kej tzinwutz wetz. Na siquier atk mu wetz inkej tan pujlen wutz yi xajab yi junatz yi at tulbil, na quic ekan wan. 12 Yil tzul i, cyan cawl tan. Tzul i tan katxalen chi na ban jun yaj yi na xcon palet tan tan xupen tul triw. Yi triw scolxok, poro yi tzis mben tetz tul jun kak yi quinin bajsben tetz.
Yi jen a twi Jess (Mr 1.9-11; Lc 3.21-22)

bantz, chon sajen Jess le amal Galilea. Nin opontz tzi a Jordn, kale atit Wan tan jesen a chiwi wunak. Na yi tajbil Jess itz tan toquen Wan tan jesen a twi. 14Yi toquen tlol Jess tetz Wan bajx tir, quinin cujij Wan tan jen a twi. Itzun taltz tetz Jess: Mbitzuntz yi na tzanu tan jaklen pawor swetz tan jesen a twiu? In klo wetz na chintzan tan jaklen pawor teru, stzun Wan bantz tetz. 15 Bintzi na awal tzaj, poro banaj yi wetz yi na el walma tej. Na tajwen tan kabnol tanen cyakil yi tajbil Ryos, stzun Jess bantz tetz. Yi tbital Wan yi yol Jess, nintzun je a-tz tan twi. 16 Na je tzaj cunin xe a yi jen jakxuj yi tcyaj. Nin ben tilol Jess yi Espritu Sant yi cwen mulen twi i. Chon cunin ban chi na ban jun plom yi na cuul. 17Nin ben quibital jun yoltz tcyaj yi na tal: Yi junej yastzun yi jun tal utuj inCyajl yi winin oklen wutz wakun.

13 Itzun

bajen yi echk taklenej, nintzun ben ticylen Jess tan yi Espritu Sant tul jun amal yi tzinunin tu. Ja ben ticylen tan taklen amal tetz Bayban tan pilen yi kol sjuch til nka qui. 2 Cawnak kej nin cawnak akbal, quic nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

Yi toquen pilen Jess (Mr 1.12-13; Lc 4.1-13)

MATEO4

776

jun pi waj baj tan. Le cawnak kej sajen tzun jun chin wejtz tej. Yi wit tilol Bayban, nintzun octz tan pilen Jess. Itzun taltz tetz: 3 Yi ko a nin Cyajl Ryos, txixpen bin yi cubej tetz pam, stzun Bayban tetz. 4 Tzibant cyen: Quil jal stzajbil jun yaj ntin tan waj, ma na kol sban tanen cyakil yi tajbil Ryos, stzun Jess tetz. 5 Ej chon tzun benen tcyal Bayban yi Jess jalen le tnum Jerusaln, yi tnum yi winin xanil. Yi cyoponen, nintzun ben moxol Bayban yi Jess tibaj yi culunil yi templo. 6 Itzun taltz: Yi ko a nin Cyajl Ryos, coxnin awib jalen wuxtxotx. Na tzibant cyen: Yi chul chakol Ryos yi tetz ngel tan acolchen. List quitanen tan atxoblen bantz qui aloonen te cub, stzun Bayban tetz Jess. 7Stzawel tzun Jess: Bintzi, poro nchatz alijt cyen tan Ryos yi quic cu tan toquen jun tan pilen i, stzun Jess tetz Bayban. 8 Benen tzun tcyal Bayban Jess wi jun chin wutz yi chin wutz tkan nin. Yi chijen ponen, nin ben chajol cyakil yi echk lmak tnum benen tzin wi munt, tu echk balaj taklen yi at. Yi wit chajol cyakil yi amalatz, itzun taltz tetz: 9Swake cyakil yi echk amalej tzatz kol meje tzinwutz tan inloken. 10 Calen swej, na tzibant cyen le tuj Kataj: Lokaj yi awajcaw yi aRyosil, ntin banaj amunl swutz i. 11Telen tzun jatxol tib Baybantz te Jess. Cyoponen tzun yi e ngel tan cheyen.
Yi xeten Jess tan chichuslen wunak (Mr 1.14-15; Lc 4.14-15)

bantz, yi tbital Jess yi nsken oc Wan xetze, nintzun bentz le amal Galilea. 13 Quinin cyaj cyen i le tnum Nazaret, ma na chon najewen i le tnum Capernaum. Itz jun tnum yi chon at tzi jun chin lagun yi at tul yi luwar cwent Zabuln tu Neftal. 14Yi tponen i tul yi amalatz, yastzun telen cun tej yi yol yi tzibant cyen tan Isaas, yi elsanl stzi Ryos tentz. Je yi cyajnak cyen stzibalej: 15 Yi sbajok le amal cwent Zabuln tu Neftal, at e wunak yi nketz e judiy yi chon najlche tul echk amalatz cwent Galilea. Chon najlche xlajak yi be yi na icy tzi mar, swutzel tzaj yi a Jordn. 16 Yi e wunakatz ate tul tzotz wutzil, poro squile wutz yi jun yi tzul. Xcyek i tan xiten yi tzotz wutzil. Yi e wunakatz yi quimich tlen tu atet tkab ilcol, sjalok cyajtzakl tan yi junatz yi chitxekbil tanen.e 17Yi tponen Jess Galilea, yastzun xeten i tan xtxolen. Je yi yol iej. Chitxixpenu cyajtzaklu, na txant tan tulen yi ajcaw yi at tcyaj, tan cawunen tzonej wuxtxotx.
Yi chisajen chakol Jess yi cyaj aj cayinl (Mr 1.16-20; Lc 5.1-11)

12 Itzun

18 Itzun bantz te yi na chixon Jess tzi a Galilea, nin e ben tilol cob yaj yi quitzun quitzicy quib. Itz Simn Lu tu yi titzun yi na biaj Le. Chon na chitzan tan jolen chileb wi a, na e aj cayinl. Itzun tal Jess scyetz:
e 4.16

Is 9.1-2.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

777

MATEO4,5

19Xomen tzajwok swej. Tzinchaje tzitetz yi en na ban tan chicambajen wunak, stzun Jess scyetz. 20 Cyajen cyen tzun quilol chileb, nin e xomnintz te Jess. 21Jun tkujix nin quicylentz yi benen tilol Jess cobt yaj yi quitzun quitzicy quib nintz. E Jacow tu Wan, yi cyajl Zebedeo. Chon ate tu chitaj tul jun barc. Na chitzan tan laquen chileb. Che sajen tzun chakol Jess. 22 Lajkel nin tzun cyelen tzajtz tul barc, nin e xomnintz te Jess. Ma chitaj cyaj cyen tu quiloltz tul yi barc.

tzun Jess lakak amal cwent Galilea. Nintzun octz tan chichuslen yi e wunak lakak sinagoga kale na chichamwit quib wunak tan tbiten yol Kataj. Yi chusun yi oc i tan xtxolen itz yi balaj stziblal yi at tulbil Ryos tan cawun. Nchatz oc i tan tulsen yos scyuch yi e yabi. 24Benen nin ban loon yi stziblal Jess lakak echk amal cwent Siria. Chastzun te e opon ticylen winin yabi tej. Bichk cuntunin jilwutz yabilil yi na chicyan. At e yi at yi espritu cwent Bayban le chiwankil. Ej nin at e yi xyay wiil na chicyan. Ej nin at e yi yeyuj chiwankil, poro ul len cun yos scyuch tan Jess. 25Winin aj Galilea e xomnintz tej. Nchatz at e aj Decpolis e xomnintz. At e aj Jerusaln nin at e yi chon chisajen lakak echk amal cwent Judea, scyuch yi e wunak yi chon najlche jalaj cyen yi a Jordn. bantz yi tilol Jess yi jun coloj wunak yi xomche nin tej, nintzun coleentz wi jun tal juwtz. Ma yi e chusbetz, nin e baj cun colchoktz xlaj i. 2 Toquen tzun Jesstz tan chichuslen. Nin je tal scyetzej: 3 Ban cyeri e yi na chinachon te quil, na ate nin cyeratz tkab Ryos. 4 Ban cyeri e yi na chibisun, na chimaysok cyeratz tan Ryos. 5 Ban cyeri e yi na cyocsaj quib juy tu cyajtzakl, na chicambok cyeratz te yi acaj amal yi sukint tan Kataj. 6 Ban cyeri e yi nter nin na el cyalma tan cyoquen tetz balaj, na tzocopon Ryos tan taklen cyajbil. 7Ban cyeri e yi na el chikajab scyej wunak, na Ryos tzelpon kajab scyej cyetz. 8 Ban cyeri e yi skoj cun te cyalma, na squile cyeratz wutz Ryos. 9Ban cyeri e yi na chixit cun yi echk oyintzi, na stale Ryos scyetz: Axwok inmel incyajl. 10 Ban cyeri e yi na chitzan tan muclen quixcuj tan yi echk taklen balaj yi na chiban, na ate nin cyeratz tkab Ryos. 11Ban cyeru yi na choc wunak tan chijislenu nin tan chibuchlenu, tan tu yi na chixomu swej. Ban cyeru yi na choc wunak tan xtxumlen echk yol yi nkeratz bintzi scyeju. 12 Chitzatzinku yil bajij yi echk taklenasej scyeju, na yil choponu jalen tzin tcyaj, chicamboku te jun balaj oy. Quil chel yabu te yi echk quixcuj yi na chitzan cyeru tan tijlen, na iten nin quixcujatz yi icynakpon cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

23 Benen

Yi toquen Jess tan chichuslen winin wunak (Lc 6.17-19)

1Itzun

Yi toquen Jess tan chichuslen wunak wi jun juwtz

MATEO5

778 Yi atzum elsawutzil tetz jun creyent (Mr 9.50; Lc 14.34-35)

ko yatz quitanenu, nicun tzun quitanenu chixol wunak chi tanen atzum. Poro elnakt chitxumu te yi atzum, yi ko elnakt yi pitzpal quict xac. Na el jolin tbe, nin ban chixon wunak tibaj. 14Nchatz nicun quitanenu chixol wunak chi tanen jun kak yi na txekun. Nin quic rmeril tan tewal tib jun tnum yi ko chon at wi juwtz, na lajluch cun. 15Nchatz yi na oc kakl jun cantil, quil scul yi nink je jokban jun cajon tibaj, ma na chon na je chimban tcyaj tan xtxeken xe cal. 16Nicun tzun quitanen cyeru, tajwen tan lajluchaxen chibalajilu chiwutz wunak tan cyakol wunak kej Kataj yi at tcyaj. bin jalu, quil chocu tan xtxumlen yi jajk nul tan xiten yi ley yi akij cyen tan Moiss, mpe ik yi chichusun yi e elsanl stzi Ryos tentz. Nkeratz inmunl tan xiten. Ma yi wetz inmunl itz tan telen cun tej cyakil yi tzibant cyen. 18 Jun cun yol swale cyen scyeru, yi ntaxk sotz yi tcyaj tu wuxtxotx, quic rmeril tan stzajsen jun tal yol te yi cawl yi tzibant cyen. Na yi echk cawlatz ilenin xconk jalen cun yil tzul yi witzbil kejlal. 19Jun cun yol na walnin scyeru, alchok scyetz yil tzoc tan telsen kej jun tal cawl Kataj, ej nin kol tzoc tan chisublen wunak tan chixomen te yi tetz chusun, quil jal kej yi junatz yil tzopon tzin tcyaj. Poro alchok scyetz yi na tzan tan banlen tanen yi echk cawlatz, sjalok kej i. Ej nin ko na oc tan chuslen junt quib yi na tal yi mero ley, sjalok kej yil tzopon jalen tzin tcyaj. 20Poro yi wetz inchusun yi na chintzan tan xtxolen itz yi jej: Quil choponu jalen tzin tcyaj yi ko quil jal junt ajtzakl cyanu yi ban tcun swutz cyajtzakl yi e parisey, scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss. 21Bitant cyanu yi yol yi alijt cyen scyetz yi e kamam kate: Quil cxbiyolnakin, na alchok scyetz yil sbiy cun junt tuch, banijt tetz cawsatz. 22 Poro yi wetz inchusun yi swale cyen scyeru itz: Alchok scyetz yil chich quen cul te junt wunak, tzaklok tetz cawsatz. Ej nin alchok scyetz yil tzoc tan xbajtziin te junt, tajwen tan cyoquen yi e wi banl wi tan taklen yi caws. Ej nin pyor ko at jun yi tzalon yi quic xac junt wunak, na xiban tetz tan tponen tquixcuj tcul jun chin wutzilen kak. 23 Chastzun te kol choponu wutz cal Ryos tan taklen jun oy nka tan nachlen i, nin kol tzul txakx chiculu yi na chich chiculu te junt, 24ban tcun txakek cyen tu chimunlu. Bajx chibenk tzaju tan stzajsen yi oyintzi yi at chixolu. Kalenas tzun chipakx tzaju-tz tan witzen chimunlu swutz Ryos. 25 Ej nin nchatz, ko at jun yil chibensanu swutz jun juez, ban tcun yil chibansaj quibu te yi ntaxk choponu swutz yi juez. Na yi ko quil cyocsaj quibu juy, chocoponu swutz yi juez, ej nin yi juez chijatxonk ninu tkab polisiy tan cyoquenu xetze. 26 Jun cun yol swale nin scyeru, quic rmeril tan cyelenu liwr jalen cun yil chichoj quenu cyakil chimultu. bitant cyanu yi cyajnak alijt tentz: Quil cjopon wutzaj. 28 Poro yi wetz inchusun yi swale cyen scyeru itz: Alchok scyetz yil xmaynin jun xnan nin tzel nin talma tej, jopol wutzaj i.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 27Nchatz 17I

13 Yi

Yi toquen Jess tan xtxolchen xol yi Ley Moiss

Yi xe yi jopol wutzajin

779

MATEO5

29Chastzun te ko na chijuchu quilu tan chiwutzu, bant cun yil tzel yi jalaj chiwutzu, na mas bant cun yil choponu tcyaj tu jalaj chiwutzu, swutz yil chibenu tquixcuj tu cabil chiwutzu. 30Ej nin ko na chijuchu quilu tan chikabu, bant cun yil tzel yi jalaj chikabuatz, na mas bant cun yil choponu tcyaj tu jalaj chikabu, swutz yil chibenu tquixcuj tu cabil chikabu.f

bitant cyanu: Alchok scyetz yi na taj spax cyen yi txkel, at rmeril tan paxen, ntin na taj yil je jun uj tetz paxen. 32 Poro yi wetz inchusun yi swale cyen scyeru itz: Alchok scyetz yi na pax cyen yi txkel, na tzan tan pitlen nin yi txkel tul il. Nchatz alchok scyetz yil tzoc te jun xnanatz yi ja cyaj paxen, jopol wutzaj i. Quic cu tan paxen, ntin yi kol lajluchax yi aj yajinl yi xnan. at jun xtxolbil alijt cyen scyetz e kamam kate yi na tal: Tajwen cun tan awelen cun tej yi ko na xcon bi Ryos awan tetz stiwil ayol.g 34Poro yi wetz inchusun itz: Tajwen tan cyelen cunu te chiyolu. Quil cyak quenu yi tcyaj tetz stiwil chiyolu, na yastzun kale najlet Ryos. 35 Nchatz quil cyak quenu yi echk luwar tetz stiwil yi chiyolu, na tetz cun Ryos tircun. Nchatz quil cyak quenu Jerusaln tetz stiwil chiyolu, na yastzun tanum yi witz Kajcawil. 36 Nchatz quil cyalu, ko quil nel cun te inyol, quil skojan cun inwi, na ntin Ryos na til yi mbi sbajok scyeju ek cap. 37Chastzun te, ban tcun cyalu yi mero bintzi. Na ko qui, e cunu laj, nin chon na saj yi jun ajtzaklatz te Bayban.
Quil kaban kajbil te kacontr (Lc 6.29-30)
33 Nchatz,

31Nchatz

Quic cu paxen (Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18)

Tajwen tan kalol yi bintzi

bitant cyanu yi yol yi alijt cyen yi na tal: Alchok scyetz yil scolpel tzaj wutz jun wunak, tzelpon nin tetz wutzatz. Ej nin nchatz, alchok scyetz yil tzelsan te jun wunak, tzelpon nin tetz te-tz. 39Poro yi wetz inchusun yi swale cyen scyeru itz: Kol tzoc jun yaj yi cachi tajtzakl tan chibiylenu, quil chiban cun quibu swutz tan oyintzi. Nin kol tzoc tzekl jun kab xak chitziu, ban tcun cyak ninu yi jalajt. 40Nchatz ko at jun yaj yi na jumin tan xochlenu swutz alcal tan majlen cmiu, ban tak ninu tuml yi ceyu. 41Nchatz ko at jun yaj yil scuch jun pawor scyeru tan ticylen nin jun ujlub yi tektz, ban chicheyninu cob ujlub. 42 Ko al scyetz jun na ul tan jaklen jun pawor scyeru, nketz yi ntink chiwutzu tan xmayen nin, ma na cyakninu yi tajwen tetz.
Tajwen kachaj lok ib scyetz kacontr (Lc 6.27-28, 32-36)

38 Nchatz

bitant cyanu yi yol yi alijt cyen yi na tal: Pekenwok scyej e itamiw, nin chichok icul scyej e icontr. 44Poro yi wetz inchusun yi swale cyen
f 5.30 Yi na elepont yi cob elsawutzil itz yi ko na kajuch kil tan kawutz tajwen tan katamol yi jun ajtzaklatz, na chin xowbil nin yi kacaws yi txaklij yi ko quil kacyajscyen. g 5.33 Lv 19.12. Le wutz cyajtzakl yi e judiy yi ko xcon alchok biajil yi nketz tetz Ryos, quic quil tej yi ko quil chel cun tej.

43 Nchatz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO5,6

780

scyeru itz: Chichajeu yi lok ib scyetz yi e chicontru. Chijakeu chibanl yi e yi na chitzan tan jaklen chicawsu. Chibneu jun ban scyetz yi e yi na chich chicul scyeju. Chinacheu Kataj squibaj yi e yi na chitzan tan chibuchlenu. 45 Ko yatz chibanu, chocpon tzunu-tz tetz mero mel cyajl Kataj yi chon najlij tcyaj, na tan Kataj Ryos na jeulet kej squibaj balaj wunak nin squibaj mal wunak. Ej nin nchatz na tak i yi abal squibaj yi e balaj nin squibaj yi e mal nak. 46 Quil chicambaju yi tcyaj ko ntin na chipeku scyej yi e yi ban na chipek scyeju, na yastzun cyajtzakl yi e mal wunak. 47Cachi na chibanu ko ntin na chikajlanu scyetz yi e cyamiwu, na iten ias na chiban yi e yi quic na cyocsaj. 48 Tajwen tan cyoquenu tetz jun balaj wunak chi tanen yi balajil Kataj yi chon najlij tcyaj. Chin tzaknak cun i. chibanu echk taklen balaj tu echk pawor ntin tan jalen chikeju chiwutz wunak. Ko yatz chibanu, quil chicambaju chikeju swutz Kataj yi chon najlij tcyaj. 2 Chastzun te yil chocu tan banlen jun pawor tetz jun meba, quil chelu tan yolchen yi pawor yi na chibanu, na yi e yi chiwutz tu, chiplaj tu na cyocsaj, winin na chislequin yi na chiban jun ban. Na chislequin tan yolchen tcayl nin lakak echk sinagoga kale na chichamwit quib tan nawsen Ryos. Na chiban yi echk pawor ntin tan jalen balaj yolbil cyetz. Poro jun cun yol swale nin scyeru, quil tak Kataj Ryos jun balaj oy scyetz, na ja wit cyak wunak chikej. 3 Ma yi e cyeru yil chibanu jun pawor tetz jun yi at tajwen tetz, quil chelu tan yolchen. Ban tcun yi cyal jun lbitan tetz. 4Quic na ban yi ko cyal na el xtxum tetz yi oy yi na cyaku, na ilenin na til Kataj. Ej nin i tzakon oy scyeru.
Yi toquen Jess tan chichuslen wunak tan nachlen Kataj (Lc 11.2-4)

1Quil

Quil kaban kamunl ntin tan jalen kakej

yil chocu tan nachlen Kataj, quil chibanu chi na chiban yi e yi chiwutz tu, chiplaj tu na cyocsaj Ryos. Na yi e cyetz ntin na chipek tan nachlen Kataj lakak echk chicy be, nin lakak echk sinagoga. Na yi cyetz cyajbil itz tan chajlen chibalajil chiwutz wunak. Tan yi xtxolbilej, ja wit jal cyetz chikej chiwutz wunak, nin quit jal chikej swutz Kataj. 6 Poro yi e cyeru yil chocu tan nachlen Kataj, ban tcun yil chibenu chichucu xe chicalu. Chijopel tzaju yi chipuertu. Ban chinachu Kataj chichuc cuntuwu, na at nin Kataj scyeju, nin na til i cyakil yi na icy chiculu, nin stke i banl squibu. 7I bin jalu, yil chocu tan nachlen Kataj, quil chibanu chi na chiban yi e mas wunak yi coboxen yol chitxanon quib tan yolchen. Na le wutz cyetz cyajtzakl yi ko na chibent cyentu tan yol mas na tbit Ryos, poro qui. 8 Qui bin chiban cyeru-tz chi na chiban yi eas, na na til Kataj yi mbi tajwen sketz. Ilijt tan yi ntaxk koc tan jaklen tetz. 9Chastzun te, yil chocu tan nachlen Kataj, chon cyulejuej:
10

5 Nchatz,

Kataj yi atu tcyaj, winin xanil yi biu Ta. Sajku tzonej wuxtxotx tan cawun skibaj. Cawunku tzonej wuxtxotx, chi na cawunu tzin tcyaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

781
12

MATEO6

Tak tzaju kawa tetz jalu. Cuyeu kapaj, chi na kacuy ketz chipaj yi e mas wunak. 13 Quil ko stzakpninu le il, ma na makeu kawutz tan qui kabenen tul. Na ilu ajcaw tibaj cyakil. Nin chin cham nin ilu. Nin at teru keju ben kej ben sak. Amn.
11 14 Na

15 Poro

kol chicuyu paj junt yaj, nchatz Kataj yi at tcyaj scuye cyeru chipaju. yi ko quil chicuyu paj junt, nchatz Kataj, quil scuy cyeru chipaju.
en lkaban tan muclen wej

junt xtxolbilej: Ko na cyaju chimucu wej tan taklen chikajsbilu swutz Ryos, quil chichaju yi ko na chimucu wej. Na yi e yi chiwutz tu, chiplaj tu na cyocsaj, na chichaj chiwutz wunak yi na chimuc wej. Na chiban yi xtxolbilatz tan chichajol chiwutz wunak yi chumbalaj nin quitanen tan tu yi na chimuc wej. Jun cun yol na walnin scyeru, quil tak Kataj banl squibaj yi jun jilwutz wunakatz, na ja wit cyak wunak chikej. 17Ma e cyeru, ko na cyaju chimucu wej tan cyakolu chikajsbilu swutz Ryos, chitxajeu chiwutzu nin chixebeu chiwiu 18 tan qui telen chitxum yi e wunak yi na chitzanu tan muclen wej. Poro yi Kataj yi at nintz scyeju, tzelepon xtxum tetz yi na chitzanu tan muclen wej tan taklen chikajsbilu swutz, nin stke tzun i yi banl squibu.
Quic rmeril tan kukewen kacul te Ryos yi ko chon ajlij kacul te kamebil (Lc 12.33-34)

16 Je

19Quil chijoyu puntil tan colchen chimebilu tzonej wuxtxotx, na sloonk teratz tan poc nin stzajk teratz. Nin quic ltak kol jal jun coloj chimebilu tzonej, na chocpon alkom tan talken len. 20Ma na ban tcun yi nink chijoyu puntil tan colchen chimebilu tcyaj, na quic taj quen poc tetz teratz. Ej nin quil tzel cul teratz. Nchatz alkom, quic lcyaj quen tetz. 21Na kale atit yi mebil jun yaj, yatz nin ajlet yi cul. 22 Nin je jun elsawutzilej: Tan kawutz na kaxmayinet. Nin yi ko ban kawutz, clar cunin echk taklen skawutz. 23 Poro yi ko maymuj kawutz, nicun tzuntz chi tanen yi atok tul tzotz. Nchatz tanen jun yaj. Yi ko jopij wutz tajtzakl, at tzun yajtz tul jun chin tzotz wutzil.h 24 Na quic rmeril tan kukewen chiculu te Ryos yi ko jalt nin chimebilu na chitxumu. Na je jun elsawutzilej: Quic rmeril tan stzawel jun yaj cob patrn. Na ilenin spekok mas tej jun swutz junt. chaje yi culutxumil tetz jun, ma yi junt tzelepon kej tan. Chastzun te quic rmeril tan kukewen chiculu te Ryos yi ko chon ajlij chiculu te chimebilu.

25 Chastzun te na wal nin scyeru: Quil sotz chiculu te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx. Quil cyalu: en kawan nin en kuca? Nin quil cyalu: en
h 6.23

Elsawutzil tetz buch tu chul (Lc 12.22-31)

Na elepont ko jalt nin kamebil na kajoy jopij tzun wutz kajtzakl.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO6,7

782

kawekx? Nxac na sotz chiculu tan yi ankin tetz tzonej wuxtxotx? Nketz pe mas tajwen kutzajbil swutz echk taklenatz? 26 Quic na tak yi sotzaj culal. Na quil cunu yi e chul. Qui na cyawaj con, nin qui na je cosech cyan. Quic cyetz chicojaj, poro na chiwan tan Ryos. Nketz ptzun mas tcun cyeru chikeju chiwutz e chul? 27Quic na tak yi sotzaj culal, na quic rmeril tan benen kon tiemp jun yaj tan sotzaj culal. 28 Quil sotz chiculu tan bech cyeru. Ban tcun yi nink choku tan xtxumlen yi echk buch. Qui na chakuj nin qui na chichemon, poro chumbalaj nin na chiyub. 29Mas na chiyub cyeratz swutz yi bech tetz yi kajtzun rey Salomn yi chin yuben nin. 30Yi ko yatz quitanen yi echk buch tan Ryos, qui ptzun tzoc il i scyej cyeru? Yi buch junen tkuj na tak yi yubel, ej nin jalcun na skej nin na oc wi kak. Poro yi o ketz, yi o wunak, at mas ketz kakej tan Ryos. Nxac tzun qui na kuke chiculu tej? 31Chastzun te quil cyalu: en kuca? en kawan? Nin en kawekx? 32 Quit tzunk chiban cyeru yi xtxolbilasej, na yatz na chiban cyakil yi e mas wunak tzonej wuxtxotx. Ntin chiwa na chijoy. Poro yi e cyeru, at jun ilol cyeru, yi Kataj, yi at tzin tcyaj. Nin na til cyakil yi tajwen scyeru. 33 Chastzun te, bajx choku culutxum jak cawl Ryos, nin chibneu tanen yi tetz tajbil. Tzaklok tzun cyakil yi tajwen scyeru.i 34Qui bin sotz chiculu te yi mbi na xon tzaj ek cap. Quic na tak sketz kol koc tan bis te yi mbi sbajok skej ek cap, na at echk il yi at skawutz cyakil kej, kajoye bin puntil tan xiten cun yi echk ilatz, stzun Jess ban scyetz.

cyalu yi quic xac junt. Qui tzun ljal cyeru chipaltilu-tz swutz Ryos. cyalu yi at paltil junt yaj, nchatz Ryos, stale yi nicun chipaltilu tuch. Quib na chitzanu tan malen yi paltil jun yaj, iten nin malbilatz xconk tan malen yi cyeru chipaltilu. 3 en na jal jun tal ni tzis cyanu le wutz cyuchu, poro qui na chinachonu tej yi jun chin keaj tzis yi at te cyeru chiwutzu? 4Nxac na cyalu tetz jun cyajwutzu: Kucyajel tzaj yi jun tal ni tzis yi at le awutz, chechu tetz, nin qui na chinachonu te yi jujun chin wutzilen tzis yi at le cyeru chiwutzu. 5 Chiwutz tuwu, chiplaj tuwu, na ntin na cyocsaj quibu balaj. Ban tcun klo yi bajx quicyajel tzaju yi jun chin wutzilen tzis yi at te cyeru chiwutzu. Na ko bajx tzel yi cyeru cyanu, ban tzun lchocu tan telsen yi jun tal ni tzis yi at te wutz cyuchu. 6 Quil cyaku yi chibaj yi xansant scyetz e txi. Na ntin cuntu ban lkaknin scyetz nin e ten lchoc tan kachilen. Ej nin nchatz, nicun yi nink kak cun balaj uwaj chikul boch, na ntin chocopon tan yakpen yi balaj uwajatz.
2 Kol

1Quil

Quil kamalaj yi paltil junt wunak (Lc 6.37-38, 41-42)

7Ma yi e cyeru chicuchewu yi cyajbilu tetz Ryos, tzaklok tzuntz scyeru. Elk cyalmau tan joylen Kataj, sjalok tzuntz cyanu. Kol chiconl cyenu puertil tcyaj, jakxok tzuntz chiwutzu. 8 Na cyakil yi e yi na chijak jun taklen tetz
i 6.33

Chicucheu tetz Ryos, tzaklok tzuntz scyeru (Lc 11.9-13; 6.31)

Salmos 37.25.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

783

MATEO7

Ryos, tzaklok scyetz. Nin ko na el cyalma tan joylen yi banl Kataj, sjalok cyan. Ej nin cyakil yi e yil chiconl cyen yi puertil tcyaj, sjakxok chiwutz. 9Na yi kol tzoc jun nitxa tan jaklen quen pam tetz taj, quil scul yi nink tak yaj jun cub tetz. Nchatz, kol tzoc jun nitxa tan jaklen jun pi cay tetz taj, 10quil scul yi nink ltaknin chibel lubaj tetz. 11Yi e cyeru, chin cachi nin cyajtzaklu, poro na cyoyu balaj taklen scyetz chinitxajilu. Pyor tzun Kataj yi at tcyaj, stke i yi echk taklen balaj scyetz yi e yi na jakon tetz. 12 Yi e cyeru, na chitzatzinu yi na bajij jun ban scyeru. Nchatz tzun e cyeru-tz, chibneu bin pawor scyetz wunak, na yastzun na elepont yi chusun yi at cyen tul yi ley Moiss tu chichusun yi e elsanl stzi Ryos tentz.
Yi puert yi juy wutz itz banlen tanen yi chusun Cristo (Lc 13.24-30; Jn 8.31)

13 Chibneu bin puers tan cyoquenu tcul yi puert yi juy wutz, na nim wutz yi puert, nin nim wutz yi be yi na chibensan wunak tquixcuj, nin winin e yi na chixon tul jun beatz. 14Poro yi be yi na opon kale atit yi itzajbil, juy wutz. Quijat cuntu e yi na chijalsan, na latzluj yi puert.

or quilu yi e aj txolinl yi ntin na chitzan tan chisublen wunak. I cun chumbalaj nin e poro yi ajtzakl yi cyan cyan, chin juntlen nin. I cunin cyuch yi xoj. 16 Tzelepon chitxumu scyetz tan tu yi echk taklen yi na chiban. Na qui na jal jun balaj lobaj te jun wi pajl. Nchatz, qui na jal balaj lobaj kan te jun wi sars. 17Jun wi tze yi balaj, balaj nin wutz na tak. Nchatz jun wi tze yi ploj, ploj nin wutz na tak. 18 Quic rmeril yi nink jal ploj lobaj kan te jun balaj tze, nin quic rmeril yi nink jal balaj lobaj kan te jun wi tze yi ploj. 19Jun wi tze yi ploj yi lobajil, jepon tamij nin tzocpon teratz tkak. 20Nchatz yi e aj txolinl yi na chitzan tan sublen wunak, tzelepon katxum scyetz tan yi echk taklen cachi yi na chiban.
Nketz cyakil wunak chatok te yi tiemp yil cawun Ryos (Lc 13.25-27)

15 Nchatz

Tan yi echk taklen yi na ban jun yaj na lajluchax yi en tanen i (Lc 6.43-44)

21Nketz cyakil wunak chatok te yi tiemp yil cawun Ryos, mpe najk cyal: Ilu Wajcaw, swetz. Ma na ntin yi e yi na chiban tanen yi tajbil Intaj, yastzun yi e yi chatok tul yi jun balaj tiempatz. 22 Yil tzul tzaj yi tiemp yil tzoc Intaj tan cawun, winin wunak yi scyale swetz: I bin jalu ta, yi o ketz ja katxol yi stziblalu nin ja xcon yi biu kan tan cyelsen len yi echk espritu cwent Bayban chiwankil wunak. Nchatz ja bnix echk milawr kan tan biu, chech sbne. 23 Poro yi in wetz, swale scyetz: Qui wajsken iwutz. Quitelenk swej, na yi axwok itetz, axwok juchul il, chinch sbne-tz scyetz.

yi e yi na quibit yi inchusun, nin yi na chitzan tan banlen tanen, chon tzun tanen cyajtzakl chi tajtzakl jun yaj yi je bnol yi cal tib jun quiw
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24 Cyakil

Yi cob jilwutz ajtzakl (Lc 6.47-49; Mr 1.22)

MATEO7,8

784

luwar. 25 Nin saj jun chin cyekek abal. Nin elul jun chin wutzilen tzanla te cal, poro quinin el yi cal tan a, na chin quiw nin yi luwar kale jet bnol yaj yi cal. 26 Poro cyakil yi e yi na quibit yi inchusun, nin qui na choc tan banlen tanen, nicun e chi tanen jun yaj yi quic tajtzakl. Chon jen bnol yaj yi cal wi puklaj. 27Nin saj jun chin cyekek abal, nin elul jun wutzilen tzanla te cal, nin cu woc yi cal. Chin xowbil nin ban yi cwen woc. 28 Yi bajen yolol Jess yi xtxolbilej, winin cyelen yab wunak tej, na chumbalaj nin yi chusun i. 29Na yi toquen i tan chusun, ja lajluchax yi at tetz kej. Nketz chon ban i tan chichuslen chi na chiban yi e txolol xol ley Moiss.

bantz yi pakxen tzaj Jess wi juwtz, nin e xomnin winin wunak tej. tzun jun yaj tej i yi at jun yabil tej yi chin xowbil nin yi na biaj lepra. Cwen tzun mejloktz swutz Jess, nin taltz tetz: Ta, cu pe tanu yil tzul yos tanu swuch? 3 Benen tzun Jess tan maclen cyen wankil yaj, nintzun taltz: Na, na waj tzul yos tzawuch. I cunin sajen tlol Jess yi yolej, yi tulen yos tu yabi. 4 I bin jalu yaj, cyal tzawalnint yi mbi mbajij tzawej. Ntinatz tu-tz, cun chaj awib tetz pale nin cyajnin yi oy yi alijt cyen tan Moiss, bantz lajluchaxen chiwutz wunak yi ja ul yos tzawuch, stzun Jess bantz.
2 Tponen

1Itzun

Yi tulen yos tu jun yaj yi at lepra tetz (Mr 1.40-45; Lc 5.12-16)

5 Itzun bantz: At tzun jun capitn, aj Roma. List tzun i-tz tan culchen Jess yi tocomponen le tnum Capernaum. Nintzun taltz tetz Jess: 6 Ta, baneu jun pawor swetz. At jun inmos xe incal. Winin il at cunt, na nukl cuntu wankil tan yabil. 7Cu, ban bin chimben tan tulsen yos tuch, stzun Jess tetz. 8 Ban tcun quil benu Ta, na quic noc wetz inkej yi nink ben tzaju xe incal. Ntin cawunk nin tuwu, tzul tzun yos tu inmos. Na na wocsaj yi at cawl tkabu. 9Na nchatz in, atin jak cawl junt. Nin nchatz in, at cawl tinkab, na ate sanlar jak incawl. Kol walnin: Quilokwok tzonej, jalcun na chiben. Ej nin ko na walnin tetz junt: Catzam tzonej, jalcun na ul. Nchatz yi na walnin jun mantar tetz inmos, na bnix tan. Chastzun te, cawunk nin tuwu, tzul tzun yos tu inmos, stzun yaj ban nintz tetz Jess. 10 Yi tbital Jess yi xtxolbilej, winin telen yab tej, nin ben tloltz scyetz yi e yi xomche tej: Jun cun yol na walnin scyeru, quic nin jun ketz katanum aj Israel yi kuklij cul swej chi tanen yi yajej. 11Ma jalu, chinach cunu yi xtxolbilej yi swale cyen scyeru. At winin awer nak telen tzin nin toquen tzin yi chincyocsaje. Nin yil tzoc Ryos tan cawun tzantzaj, chiwank yi eas tu kajtzun Abraham, tu kajtzun Isaac nin kajtzun Jacow, scyuch e mas mel cyajl Ryos. 12 Poro yi e yi ja klo choc tetz tajlal, chelepon lajun jalen tzin tul tzotz. chokok nin skitxnek xecye tan chich culal tu yi bis yi ate cunt, stzun Jess bantz scyetz wunak. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tulen yos tu yi mos capitn (Lc 7.1-10)

785

MATEO8

13 Yi bajen yolol yi yolej, nin ben tloltz tetz capitn: Ajku xe calu. Nin yi xtxolbil yi ja kuke culu tej tan bnixen, sbnixok, stzun Jess bantz tetz capitn. Iten nin tkujas ul yos tu yi mos yi capitn.

bantz, chon tzun tponen Jess xe cal Lu. Yi tponen, ja til jun xnan yi yabi tan kakl. Itz yi ji Lu. 15 Ntin tu mac Jess yi kab yabi, ninin ul yos tuch. Jen tzun txiclok, nin octz tan cachen Jess scyuch yi e yi xomche tej.
Yi tulen yos scyuch jun coloj wunak (Mr 1.32-34; Lc 4.40-41)

14 Itzun

Yi tulen yos tu xnan, yi ji Lu (Mr 1.29-31; Lc 4.38-39)

16 Ma yi toquen tal yupcan, nin e opon winin wunak te Jess. Cyan len yabi cyan. At e yi at espritu cwent Bayban chiwankil. Poro tan jun tal yol yi ben tlol Jess te jujun, xcye tan chilajen len yi e espritu cwent Baybanatz. Nchatz, ul yos tan scyuch cyakil yi e mas yabi. 17Tan tu yi ban i yi echk milawratz, ja el cun tej yi tziban cyen takun Isaas, yi elsanl stzi Ryos tentz. Na je yol iej: I ntijon kaquixbel, nin i micyan len kayoblil.

18 Yi tilol Jess yi winin wunak ate tej, nintzun cawun nintz scyetz e chusbetz: Or itetz, quin. Kicyoken jalaj icyen a, stzun Jess bantz scyetz. 19Yi quicyen ponen jalaj icyen, nin opon kansal tib jun scyeri e txolol xol ley Moiss xlaj Jess tan yol tetz: Ta, na nin lbenetu, tunin chinxomnintz, chij. 20 Sajen tzun stzawel Jess: Ban, poro yi in wetz yi in Bajx Cyajol,j siquier nink mu tal amal at tan wujewen. Pyor wutanen chiwutz yi e txuc, na at len chijulil kale na chiwitet. Nchatz yi e chul, at len chisoc. Poro yi in wetz, quic. 21Toquen tzun kansal tib jun scyeri e chusbetz Jess tej tan yol tetz, nintzun taltz: Ta, na waj chinxom teju, poro jalen cun tzinmuk cyen intaj. 22 Yaj, ban tzawak amal scyetz yi e yi quimnak quitanen tkab yi quil tan muklen ataj. Ma yi a awetz, xomen tzaj swej jalcun.

Cobox yi at cyajbil tan chixomen te Jess (Lc 9.57-62)

bantz, chon tzun toquen Jess scyuch yi e chusbetz tul jun barc. te yi na chixon wi a, ja xetij jun chin wutzilen cyekek. Nin yi pakbil mar ja oc tcul yi barc. Ma Jess na wit. 25Cyoquen tzun yi e chusbetz tan casen. Ta, ko coleu! Txant tan kabenen xe a! chech.
24 Nin
j 8.20

23 Itzun

Yi tanewen yi cyekek tu pakbil mar tan Jess (Mr 4.35-41; Lc 8.22-25)

Dn 7.13.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO8,9

786

26 Nxac na cxobwok? Quic mas kuklij icul te Ryos, stzun Jess bantz scyetz. Jen tzun txiclok Jess, nin octz tan maklen yi cyekek tu tojkbil mar. Tanewen nin ban tetz cyekektz tu yi tojkbil mar. 27Winin tzun cyelen yabtz te yi mbi cun bajij. Mbi ekan tan yajej? Na nicyt nin cyekek tu mar na quibit yi cawl i, chech tzun bantz squibil quib.

28 Yi ticyen ponen Jess jalaj icyen a, kale najlchet yi e aj Gadara nintzun e ul cob yaj tan culchen. Chon chisajen jak echk picy kale na chimukxet e alma. Yi cob yajatz, at len espritu cwent Bayban chiwankil. Chin xowbil nin e. Chastzun te winin chixoben yi e wunak scyetz, nin qui na chinimsaj chicul tan quicyen le amalatz, kale najlchet yi cob yajatz. 29Ma yi cyulen swutz Jess winin chichinen, nin je cyalej: Jess, ilu Cyajl Ryos, mbi na taju sketz? Ja pe ulu tzonej tan kaxuxen len yi ntaxk opon kejlal? 30 Ate tzun jun coloj boch tan waan joylaj len mu. 31Cyoquen tzun yi e espritu cwent Bayban tan cuswutzil tetz Jess: Ta, kol ko lajlenu tzonej, nink taku amal sketz tan koquen chiwankil yi e boch yi ate tzonej. 32 Quibenenk bin, stzun Jess scyetz. Cyelen tzaj tzuntz chiwankil yi e yaj, nin e octz chiwankil yi e boch. Ma yi cyocomponen le chiwankil nin e el ojkuj. Chon tzun telen chitrimpul quibtz wutz kotx. Cyoponen tzun txukpujtz xe a. Sotzel chiwutz bantz. 33 Ma yi e pstor cyetz boch, elen nin ojk e ban cyeratz. Chon cyoponen tnum, nin e octz tan xtxolen scyetz cyakil wunak yi mbi cunin bajij scyej cob yaj yi at espritu cwent Bayban chiwankil. 34 Yi quibital yi e wunak yi stziblal, winin tzun e e sajtz tan tilwen Jess. Ma yi chiculul quib, cyoquen tzun yi e wunakatz tan lajen len Jess tan telen le cyetz chitanum.

Yi e aj Gadara yi at espritu cwent Bayban chiwankil (Mr 5.1-20; Lc 8.26-39)

tzun Jess tcul jun barc, nin icytz jalaj icyen a tan tponen le tetz tanum. 2 Itzun bantz yi at i le tetz tanum, nin opon ticylen jun yaj swutz. Yi jun yajatz, nukl cuntu wankil tan yabil. Chastzun te palij tponen swutz Jess. Yi tilol Jess yi kuklij chicul yi e yi palol tetz, nintzun taltz tetz yi yabi: Witzun, quit cbisun, na ja wit cuylij apaj, stzun Jess tetz. 3 Ate tzun cobox txolol xol ley Moiss, nin ben quibital yol Jess, nin e baj octz tan xtxumlen chicul cuntu: Yi yajej na tzan tan telsen kej Ryos, chech. 4 Poro yi Jess, nin el xtxum te cyajtzakl, nin ben tlol scyetz: Nxac na chitzanu tan xtxumlen yi jun ajtzaklatz? Cachi na chibanu. 5 Na yi nink walnin tetz jun yabi: Ja cuylij apaj, nka nink walnin: Txiclijen, xon,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Toquen

Yi tulen yos tu jun nukl cuntu wankil (Mr 2.1-12; Lc 5.17-26)

787

MATEO9

nicun quixbel cabil xtxolbil, na cyal nin jun nink xcye tan banlen, ntin Ryos. 6 I bin jalu, tan chajlen scyeru yi at cawl tinkab tan cuylen chipaj wunak, swale nin tetz yabiej: Yaj txiclijen, ja ul yos tzawuch, quilok xe acal, stzun Jess tetz. 7Jen tzun txiclok yi yabi, nin ajtz xe cal. 8 Yi quilol yi e wunak yi xtxolbilej, ja chel yab tej, nin ja cyak chikajsbil tetz Ryos. Chumbalaj nin yi maklij yi jun jilwutz poreratz tetz yi yajej, chech tzun bantz.
Yi jen xtxaol Jess yi Tey (Mr 2.13-17; Lc 5.27-32)

nsken el tzaj Jess le tanum, nin noj quen te jun yaj yi na biaj Tey. Chon colchij i kale na elet alcawal. Quin, xomen tzaj swej, stzun Jess tetz. Benen nin ban xomok Tey te Jess. 10 Ej itzun yi na tzan Jess tan waan scyuch e chusbetz xe jun cal, nintzun e opont coboxt elsanl alcawal, scyuch coboxt juchul il tan waan scyuch Jess. 11Ej nin yi quilol yi e parisey yi na wan Jess chixol yi e juchul ilatz, nintzun e octz tan jaklen scyetz yi e chusbetz Jess: Nxac na wan chibajxomu chixol yi e tak elsanl alcawal scyuch yi e mas juchul ilej? chech bantz. 12 Poro yi tbital Jess chiyol, nintzun tal scyetz: Yi e yi quic chiyab, qui tajwen jun ajtzac scyetz, ma yi e yabi, tajwen ajtzac scyetz. 13 Ban tcun yi nink chocu tan xtxumlen yi mbi na elepont yi yolej yi tzibant cyen yi na tal: Nketz txixwatz na waj, ma na yi wetz wajbil itz yi nink tzel ikajab tej junt. Na yi wetz, quinin nnul tan chijoylen yi e balaj, ma na ja nul tan chijoylen yi e juchul il bantz jen chitxixpul cyajtzakl.
Jun xtxolbil tetz muclen wej (Mr 2.18-22; Lc 5.33-39)

9Yi

14 Nchatz e opon cobox chusbetz Wan Bautist tan jaklen jun xtxolbil tetz Jess: Yi o ketz, scyuch yi e parisey, at na ban cunt yi qui na kawan yi na kaban yi kamunl swutz Ryos, poro yi e teru chusbetzu, qui na chimuc wej yi na chiban cyetz chimunl swutz Ryos. Mbitzun lo-tz? chech bantz tetz Jess. 15 Qui na yub yi ko na chibisun nin ko na chimuc wej yi e inchusbetz te yi atinet chixol. Na je jun elsawutzilej: Qui na yub yi ko na chibisun e aj quicyujinl te yi at yi trat yi xun chixol. Poro chibisunk, nin chimuque wej yil tzel ticylen chixol. Nchatz sbajok yil nel ticylen wetz chixol yi e inchusbetz. 16 Nin je junt elsawutzilej, yi na chaj yi na lab tib wetz inchusun tu yi antiw chusun. Na cyal nin jun yi nink xcon jun pi chabil yi txen cunin muxij tan lapen jun bech tetz buyt. Na yi chabil yi txen cunin muxij, iten nin iatz tzocopon tan katzlen yi buyt. Mas tcun mben loon yi katzal. 17Nchatz qui na xcon jun buyt tzum tan colchen taal uva yi watok cunin bnix. Na yi ko yatz, skatzok yi buyt tzum yil pucun wutz yi taal lobaj. Nin skojxok yi a yi at tul. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO9

788

Elnak chitxumu tetz yi ko watok cunin bnix taal lobaj, tajwen tan cwen tul jun acaj tzum. Qui tzun lkatz yi tzum nin quil kojx yi taal lobaj. Nchatz weri inchusun, xitok kol yuj tib tu yi antiw chusun.k
Yi xtxolbil tetz yi mel Jairo (Mr 5.21-43; Lc 8.40-56)

18 I cunin na tzan Jess tan talchen echk taklenasej yi tponen jun ajcaw scyeri e judiy te Jess. Cwen tzun mejloktz tan cuchen jun pawor tetz: Ta, ana chan cunin nquim inmel, poro yi nink benu swej nin yi nink takenu kabu twi, tzitzok junt tir. 19Jen tzun txiclok Jess nin bentz tej. Nchatz yi e chusbetz, e xomnintz. 20 Te yi na chixon tbe, nin oc kansal tib jun xnan wutz coc Jess. Yi jun xnanatz, nsken el coblajix yob yi quinin na tane yi xtxajon. Yi tocomponen nakajil Jess, nin oc macol yi bech tetz. 21Na yi xtxumun yi xnan itz: Yi nink tzinmac quen yi bech tetz, tzul yos swuch, stzun i tcul cuntu. 22 Inti Jess, yi nachonen tej yi toquen macol xnan yi ju yi bech tetz, nin je suchkil tib tan tilwen yi na macon i. Yi benen tilol i yi xnan, itzun taltz tetz: Quil cbisun na ja wit ul yos tzawuch, tan tu yi mawocsaj yi chinxcyek tan tulsen yos tzawuch, stzun Jess bantz tetz. Ninin ul yos tu yi xnan. 23 Ma yi tponen Jess xe cal yi ajcaw, na chitzan e aj kbetzum tan tocsen son alma, nin winin cyoken wunak. 24Benen tzun tlol: Chelku tzin, na yi xun nketz quimich mban tetz. Watl tu na ban. Poro yi e wunak tzeen tu e ban te yol Jess. 25Ma yi cyelen tzaj wunak xe cal, nintzun oc quen Jess. Ma tocomponen kale atit yi xun, nintzun je tzaj chinul yi kab. Ulen nin ban yos tuch, nin je txiclok. 26 Benen nin tzun ban loon stziblal yi mbi cun ban Jess. Quibital tzun cyakil wunak yi najlche-tz le echk amalatz.

bantz, yi telen tzaj Jess xe jun calatz, nin yi xonen tbe, nintzun e chin tzaj cob moyi wutz coc i. Je yol yi cyalej: Ta, elk kajabu skej, na ilu yi xonl kajtzun Rey Luwiy yi at tulbil, chech bantz. 28 Itzun yi tocomponen Jess xe junt cal, nchatz yi e moyi, nin e ocopon xlaj. Na pe itocsaj yi chinxcyek tan tulsen yos tzituch? stzun Jess scyetz. Na, na kocsaj ta, chech. 29Benen tzun Jess tan maclen quen chiwutz, nin ben tloltz scyetz: Tzul yos tzituch kol tzitocsaj cun yi chin xcyek tej. 30 Ninin jakxij chiwutz. Benen tzun tlol Jess scyetz: Cyal tzitalwok nint yi xtxolbilej. 31Poro watok cunin chel tzajtz le jun calatz yi cyoquen tan xtxolen yi mbi cun ban Jess scyej. Benen nin ban loon yi stziblaltz le yi amalatz.
k 9.17

27Itzun

Yi tulen yos scyuch cob moyi

Yastzun na elepont yi elsawutzil yi xcon tan Jess.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

789 Yi tawen yol tan jun mem

MATEO9,10

cunin na chel tzaj yi cob moyiatz yi cyoquent coboxt wunak swutz Jess. Cyan jun yaj cyan yi mem, yi at espritu cwent Bayban twankil. 33 Yi telen lajul Jess yi espritu cwent Bayban yi at twankil yi mematz, ninin jilon. Cyakil nin e wunak e el yabtz tej, nintzun cyaltz squibil quib: Cyal cunin na kilwit jun xtxolbil tzonej tkatanum chi yi milawrej, chech tzun bantz. 34 Inti yi e parisey, nin cyaltz: Bintzi yi jun yajej na xcye tan chilajen len yi e espritu cwent Bayban. Poro itz tan tu yi akij yi porer i takun yi witz Bayban. bantz, nintzun ben Jesstz tan txolin lakak echk tnum, nin lakak echk aldey. Ilenin nxcon echk sinagoga tan tan chichuslen wunak. Nin xtxol i yi balaj stziblal yi at tulbil Ryos tan cawun. Nin ul yos tan scyuch e wunak yi e len yabi tan winin jilwutz yabil. 36 Yi tilol Jess yi en cun quitanen wunak, ja el kajab scyej, na chon quitanen wunak chi quitanen jun buj cneru yi quic pstor cyetz. Na na chibisun, nin elnake tu xit, na quic cyetz chipstor. 37Yi tilol Jess yi en quitanen yi e prow wunak, nintzun taltz scyetz e chusbetz: Jun cun yol na wal nin tzitetz, yi cosech winin, poro quic mas akunsom tan jesen yi cosech. 38 Cuken bin iwutz tetz yi taw cosech tan sajen chakol mas akunsom tan jesen yi tetz cosech.
35 Itzun

32 I

Yi telen kajab Jess scyej wunak

bantz nintzun e jen xtxaol Jess yi coblaj chusbetz, nin tak chikej tan chilajen len yi e espritu cwent Bayban chiwankil wunak. Nin tak i chikej tan tulsen yos scyuchak wunak yi at alchok jilwutz yabil scyej. 2 Je chibiej yi coblaj apostlatz: Yi bajx itz Simn, yi nchatz na biaj Lu, tu yi titzun yi na biaj Le. Ej nin Jacow, tu Wan yi quitzun quitzicy quib. E cyajl Zebedeo. 3 Nchatz Lip tu Bartolom, nin Ma tu Tey yi elsanl alcawal. Nchatz Jacow yi cyajl Alfeo, tu Lebeo, yi nchatz na alchij Tadeo tetz. 4Ej nin Simn, jun scyeri yi partir yi na biaj e aj Canan tu Judas Iscariot, yi jatxon Jess chikab yi e contr.
Yi chibenen chakol Jess yi coblaj chusbetz (Mr 6.7-13; Lc 9.1-6)

10

1Itzun

Yi jen xtxaol Jess yi coblaj Apostl (Mr 3.13-19; Lc 6.12-16)

benen tzun chakol Jess yi coblajatz tan txolin. Yi ntaxk chiben, tak i yi cobox cawlej scyetz: Quil cxbenwok chixol yi e yi nketz e judiy. Quil cxbenwok tan txolin chixol yi e aj Samaria. 6 Ma na chon cxbenwok tan txolin chixol yi e katanum aj Israel, yi txakxnake tanen swutz Ryos. 7Txolwok scyetz yi txant tan tulen yi tiemp tan toquen Ryos tan cawun. 8 Nin na taj tulsen yos scyuch yi e yi tzamijche tan alchok jilwutz yabil, scyuch yi e yi at lepra scyej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

5 Che

MATEO10

790

Chitzok alma itan. Ej nin ban cxocwok tan chilajen len yi e espritu cwent Bayban chiwankil wunak. Na na chintzan tan taklen porer tzitetz tan ibnol echk milawratz. Poro qui na chintzan tan jaklen jun sentaw tzitetz. Nchatz axwok, yil bnix jun milawr itan, quil tzijakwok jun sentaw scyetz wunak. 9Ma yil cxbenwok tan txolin, quil tzitcyaj nin ipuk. 10 Nin quil tzitcyajwok nin siquier jun isam nka junt bech itetz tetz txixbil. Nin quil tzicyajwok nin junt ixajab nka junt itxamij na quic xtxixwilil yi kol cxwanwok scyej wunak. 11Ma yil cxopon le jun tnum, nka jun aldey, joywok jun balaj wunak, nin ban cxcyajwok tuch jalen cun yil cxicywok junt tir. 12 Nin yil cxopon xeak echk cal tan txolin, ban xkajlanwok tetz yi taw cal. Alwok scyetz: Tak tzaj Kataj yi banl tu tzatzin paz squibu, chijwok sban tetz. 13 Yi ko balaj yi e taw calatz, stke Ryos banl squibaj. Poro yi ko nketz e culutxum, ban tzitalwok yi quil tak Ryos chibanl tu yi tzatzin paz squibaj. 14Yi ko at cobox wunak xe jun cal yi qui na cyaj quibit iyol, ilwok cyen tu e-tz. Nchatz yi ko at jun tnum yi qui na cyaj quibit iyol, ilwok cyen tu-tz. Tinatz jun techl yi ban tzichajwok scyetz. Ban tzimaslenwok yi puklaj yi at te itkan tan chajlen scyetz yi txaklij cyetz chicawsatz chiwutz. 15 Jun cun yol na walnin tzitetz, le witzbil kejlal, yil tzoc pujlen xtisya, pyor tcun sbne cyetz chicaws swutz chicaws yi e aj Sodoma scyuch yi a aj Gomorra. tzaj yi xtxolbilej, na chintzan tan ichaklen nin chixol wunak, poro nicun tzibne chixol chi na chiban cner tkab xoj. Or tzun tzitiltz, banwok list itajtzakl, chi listil jun lubaj. Poro nchatz, tajwen tan itoquen mans chi tanen yi mansil tu putzpal jun plom. 17Or tzitil, na chocopon e wunak tan ixochlen chiwutz e alcal, nin chocopon tan ibiylen lakak echk sinagoga kale na chichamwit quib tan nawsen Ryos. 18 Tan tu na chin itocsaj ncxben ticylen chiwutz yi e witz ajcaw tetz tnum. Poro yil cxoponwok ticylen chiwutz, sjalok amal tan xtxolen scyetz yi mbi ekan wan. Nin sjalok amal tan xtxolen scyetz yi e awer nak. 19Poro yil cxben ticylen chiwutz yi e witz ajcawatz, quil cxbisun te yi mbi tzitalwok scyetz, na iten Kataj Ryos tzakonk weklil yi iyol. 20 Yil cxoc tan yol scyetz, nketz itetz yi ajtzakl yi xconk itan, ma na i yi Espritu Kataj tzakonk kulil iyol. 21Iten ixonl chocopon tan ixochlen chiwutz e wi banl wi tetz tnum tan itelen cun swutz. Nin nchatz, at e yi chocopon tan xochlen yi cyetz chinitxa tan cyelen cun swutz. Nin nchatz at e nitxa yi chocopon tan chibiylen chitaj chitxu. 22 Tan tu yi na cxomwok swej, chocopon cyakil wunak tan contrin tzitej. Poro cyakil yi e yil tzicypon cyan jalen yil chiquim, yastzun yi e yi chiclaxok. 23 Yil choc tan ibuchlen tul jun tnum, ban cxicywok ojk tcul junt. Na jun cun yol na wal cyen tzitetz: Yi ntaxk baj ixajsal cyakil echk amal kale najlchet yi e katanum aj Israel, nsken nult wetz, yi in yi in Bajx Cyajol. 24 Yi in wetz, yi in chusul itetz, chocopon wunak tan imbuchlen tan welen cun swutz. Iten tzun sbajokas tzitej, na axwok inchusbetz. 25Yi in wetz, in ajcaw tzitej, nin chocopon tan imbuchlen. Nchatz axwok, chocopon tan ibuchlen tan tu yi atixwok jak incawl. Na ko na icypon quixcuj tan jun bajxom, tajwen tan ticyen ponen quixcuj cyakun yi e yi xomche tej. Ko
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Bitwok

Chocopon wunak tan chibuchlen

791

MATEO10

na tij jun patrn quixcuj, tajwen tan ticyen ponen quixcuj cyakun e mos. Nchatz ko na alchij tetz jun yaj yi chin witz Bayban i, inin na alchijas scyetz yi nitxajil. Nicun tzun sbajok tzitej itetz.
Yi jun yi ban kaxob tetz (Lc 12.2-9)

26 Poro quil cxobwok scyetz, na quic nin jun ajtzakl yi ewan cyan yi quik lajluchax, na tzantzaj slajluchaxk cyakil echk ajtzakl yi qui lajluch skawutz jalu. 27Ma yi echk xtxolbil yi na chintzan tan xtxolen nin tzitetz kachuc cuntu, tajwen tan itxolil clar cunin scyetz cyakil wunak. 28 Nin quil cxobwok scyetz, na ntin na chixcye tan biylen kawankil. Poro qui na chixcye tan biylen kalma. Poro at jun yi ban cxobwok tetz itz yi jun yi ban na xcye tan biylen iwankil, nin tan pitlen nin italma tquixcuj. 29Yi e tal chul, cobox ntzi sentaw jamel yi jun lmuj. Chin warat nin e. Poro Kataj ilol cyetz. Quil sotz jun yi ko nkeratz tajbil i. 30Pyor tzun axwok itetz, ilijt tan Kataj yi jatna tajlal yi xiil iwi. 31Qui bin cxobwok scyetz yi e wunakatz, na yi axwok itetz, at mas ikej chiwutz jun coloj chul.

yi e yi quil chixob tan talchen yi xomche swej, yastzun yi e swale chitziblal tetz Intaj yi at tcyaj, yi bintzi nin xomche swej. 33 Poro cyakil yi e yi na chixob tan talchen yi xomche swej, yastzun yi e yi swale tetz intaj yi at tcyaj yi qui xomche swej.
Tan tu chusun Jess, sjalok oyintzi chixol wunak (Lc 12.51-53; 14.26-27)

32 Cyakil

Yi e yi bintzinin xomche te Jess (Lc 12.8-9)

cxocwok tan xtxumlen yi jajk nul tan taklen tzatzin paz scyetz cyakil wunak. Qui, nkeratz inmantar. Quinin nul tan taklen tzatzin paz, poro ja nul tan taklen oyintzi chixol wunak. 35Tan tu yi nnul, sjalok oyintzi chixol jun cyajol tu tetz taj. Sjalok oyintzi chixol jun xnan tu tal. Sjalok oyintzi chixol ilibaj tu tlib. 36 Iten nin ixonl chocopon tetz icontr. 37Alchok scyetz yi na pek mas te yi taj xtxu, nin qui na xom te wetz wajbil tan paj quic i tetz wajal. Nchatz, alchok scyetz yi na pek mas te yi nitxajil, nin qui na xom te wetz wajbil, quic i tetz wajal. 38 Alchok scyetz yi nketz tkon tib tan jen tcyal yi tetz pasyon, nin tan quimen swej, quic i tetz wajal. 39Na alchok scyetz yi na taj scol tib tkab quimichil, stzake yi stzajbil. Poro alchok scyetz yil tak tib tkab quimichil tan tu yi xomij swej, scambaj i yi stzajbil.
Skacambaje jun oy kol kaban pawor scyetz creyent (Mr 9.41)

34 Quil

40 Alchok scyetz yil tocsaj yi yol yi tzitxole, na tzun chintocsajtz, Nchatz alchok scyetz yi na chintocsaj na tzun tocsaj yi jun yi nchinchakon tzaj. 41Nin alchok scyetz yil sban jun pawor tetz jun aj txolinl tan tu yi chakij tan Ryos, xtxaconk te jun oy. Quib tanen yi oy yi xtxaque jun aj txolinl, iten nin oyatz xtxaque yi jun yil cheyan. Nchatz, alchok scyetz yil sban jun pawor tetz jun El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO10,11

792

yaj yi balaj i swutz, xtxaconk te jun oy. Quib tanen yi oy yi xtxaque jun balaj yaj, iten nin oyatz xtxaque tetz. 42 Nin alchok scyetz yil tzakon siquier jun was chawla tetz jun scyeri yi e prow yi xomche swej, xtxaconk te jun oy. Jun cun yol yi xtxolbilej yi na walnin tzitetz.

wit bajen xtxolil yi echk yolasej scyetz yi coblaj chusbetz, nintzun bentz tan chichuslen wunak, nin tan txolin lakak echk tnum yi at cwent yi jun luwaratz. 2 Inti Wan Bautist, te yi at xetze, nintzun tbit yi mbi cun na tzan Jess tan bajen. E benen tzun chakol cob chusbetz tan jaklen puntil tetz Jess: 3 I pe iluatz yi Cristo yi at tulbil? Nka txen nin ul te junatz? chech tzun bantz. 4 Benen tzun tlol Jess scyetz: Chibenku tan talchen tetz Wan cyakil yi echk taklen yi ja quilu, nin yi ja quibitu swej. 5 Cyal quenu tetz yi at e moyi yi ja jakxij chiwutz. Nin at cox yi bant chixon. Nin at e toknak chiwankil tan txac yi ja ul len yos scyuch. Nin at chcan chiwi yi ja ul yos scyuch. Nin at alma yi ja chitzij junt tir. Nin yi e meba, na chitzan tan tbiten yi balaj stziblal yi ban chiclax tan. 6 Ban cyeri e yi qui na chicabej chicul swej, stzun Jess scyetz. 7Yi nsken chaj yi cob chakumatz, nintzun oc cyen Jess tan xtxolen yi balajil Wan. Je tzun yol i-tzej: Mbi e chaku tan xmayen le amal yi tzinunin tu? Ja pe chaku tan xmayen jun aj yi ploj, chi tanen jun aj yi na yucan wi tan cyekek? 8 Qui lo. Mbi e chaku tej? Ja pe chaku tan xmayen jun yaj yi wekon tib tan balaj bech tetz? Qui lo, na yi jun jilwutz wunakatz chon najlche cyeratz lakak echk balaj cal kale najlchet yi e rey. 9Mbi e chaku tan xmayen? Ja pe chaku tan xmayen jun elsanl stzi Ryos? Bintzi, i jun elsanl stzi Ryos, ej nin at mas kej i swutz alchok elsanl stzi Ryos, 10na yi jun Wanatz, yastzun yi jun yi at tulbil chi tzibant cyen: Bajx tzinchake nin inchakum tzawutz, tan nicysen cyajtzakl e wunak tan aculchen. 11Jun cun yol na walnin scyeru, cyal jun yi atk mas kej swutz Wan Bautist sajlen tunintz. Ntin cun e yi na chiban puers tan cyoquen tetz cyajlal yi e yi ate jak cawl Ryos. Mpe qui tuk kusij e, poro at mas chikej swutz Wan Bautist. 12 I bin jalu, jetz yi xetlenix Wan Bautist tan xtxolen yi txant tan tulen yi tiemp tan cawunen Ryos, jat lo wunak ja chiban puers tan cyoquen tetz tajlal yi e yil choc jak cawl Ryos. Jat lo e ja choc il tan cyoquen tetz tajlal yi e yi chitzatzink tkab Ryos. 13 At tulbil yi jun tiempatz yil cawun Ryos, na yi ntaxk ul Wan Bautist, ocnake cyakil yi elsanl stzi Ryos tan xtxolen yi at tulbil yi jun tiempatz. Nin nchatz, tziban cyen le ley Moiss. 14Ko na cyaju cyocsaju yi xtxolbil yi tzibant cyen cyakun e elsanl stzi Ryos tentz yi at tulbilt Elas ban tzun cyocsaju yi Wan yastzun yi jun Elasatz. 15 Ma jalu ko ja quibitu inyol chitxume binu-tz. 16 en wulej tan chajlen yi en cun quitanen yi e wunak jalu? Swale nin scyeru yi en quitanen. Nicun e scyuch cob buj nitxa yi na chisakchij tcayl. At jun buj yi na cyal scyetz junt buj: 17Yi ketz kajbil itz tan kasakchen te jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Yi

Yi chibenen chakol Wan Bautist cob chakum tan yol tu Jess (Lc 7.18-35)

793

MATEO11

quicyuj, chastzun te ja oc su kan, poro quinin cxbixinwok skej. Nchatz ja kajoy junt puntil tan kasakchen tzituch. Itz yi ja quim jun kuch tanen, poro quinin ncxsakchijwok skuch. Ja kachunan poro quinin ncxpekwok te jun sajachatz. Quinin ncxchunanwok skej, chech nitxa scyetz cyuch. 18 Nchatz nin ban yi tulen Wan Bautist. Ja muc wej, nin qui baj mu tal win tan, poro ja cyal wunak tetz yi yab i, quic tajtzakl. 19Nin chatz nin bantz yi wulen wetz, yi in yi in Bajx Cyajol. Ban chinwan nin ban nuca, poro ja choc wunak tan inyolchen: Winin wan jun yajej, winin na baj win tan. Ej nin cyamiw quib scyuch e tak aj peyunl cwent Roma. Ej nin na cyamiwi quib scyuch yi e mas juchul il, chech wunak swetz. Poro na lajluchax yi chin tzaknak cun tajtzakl Ryos tan yi echk taklen balaj yi na bnix cyakun yi e tetz nitxajil, stzun Jess scyetz.
Cobox tnum yi mas tcun cyetz chicaws sbne (Lc 10.13-15)

20 Itzun bantz, nintzun oc Jess tan chiyolchen yi e wunak yi najlche tul cobox tnum kale bnixet winin echk milawr tan. Na yi e wunakatz, quinin chitxixpuj cyetz cyajtzakl. 21Lastum eu aj Corazn. Lastum eu aj Betsaida. Na quinin cyocsaju weri inyol, wech na ja quilu yi echk milawr yi bnixnak wakun chixolu. Yi chonk bnixen echk milawratz wan le tnum Tiro, nin le tnum Sidn kale najlchet awer nak, ja klo wit je chitxixpul cyetz cyajtzakl. Ja klo wit je tzaj xol cyetz chiwi, nin ja klo oc jun jilwutz bech cyetz cyan yi na chaj scyetz wunak yi na chibisun tan quil. 22 Swale nin scyeru, yil tzul yi kejlal tan pujlen xtisya, tzaklok mas cyeru chicawsu yi eu aj Corazn, chiwutz yi e aj Tiro. Nin tzaklok mas cyeru chicawsu yi eu aj Betsaida chiwutz yi e aj Sidn. 23 Nchatz eu aj Capernaum, le wutz cyeru cyajtzaklu at cyopombilu tcyaj, poro quil choponu. Ma na chon choponu xetze chixol e alma, na quinin chincyocsaju, wech na bnixnak winin echk milawr wan chixolu. Yi chonk bnixen wan le tnum Sodoma, ja klo chincyocsaj, nin quit klo nchisotz cyetz. 24 Poro swale nin scyeru, yil tzul yi kejlal tan pujlen xtisya, pyor tcunin sbne yi cyeru chicawsu swutz chicaws yi e aj Sodoma.

25 Te yi tiempatz yi na tzan Jess tan yolchen yi echk taklenatz, nchatz tal i tetz taj: I bin jalu Ta, yi ilu yi na cawunu tcyaj nin nchatz tzonej wuxtxotx, ntyo teru Ta yi chon lajluchax yi tajbilu chiwutz yi e yi qui chusijche. Nin quinin lajluchax chiwutz yi e yi chusijche. 26 Ntyo teru Ta tan yi xtxolbilej, na yastzun tajbilu yi txumijt tanu, stzun Jess tetz Ryos. 27Toquen tzun i tan yol scyetz wunak, nintzun taltz: Intaj nchajon cyakil echk taklen tzinwutz. Cyal jun na el xtxum swetz, ntin yi Intaj. Nin cyal jun na el xtxum tetz Intaj, ntin yi In, yi in wetz yi in Cyajol. Poro at e yi na el chitxum tetz, itz yi e yi at wajbil tan chajlen scyetz yi mbi ekan tan Intaj. 28 Ma jalu bin, cyakil yi eu yi kexnaketu jak cyektzu, chisajku tzinwutz, chujeku wan. 29Choku jak incawl. Che inchuseu chi na ban jun wac tan chuslen yi tuch. Na winin impasens tan chichuslenu. Pe nin El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chisajku tzinwutz, chujeku wan (Lc 10.21-22)

MATEO11,12

794

skil wulej chichuslenu, nin sjalok tzatzin paz tetz cyalmau. 30Na yi weri incawl yi swale scyeru nicun tu jun yucu yi sas, quic quixbel tan ticylen nin. Chin sas nin.

bantz, yi telen cobox kej, chon tzun quicyen Jess tul jun kab be scyuch yi e chusbetz. Noj quen cuntz te jun kej ujlen. Yi jun kab beatz, chon na icy xol jalaj triw. Tan paj yi wej ja chiben yi e chusbetz Jess tan stzutlen tzaj cobox triw tan jen chibajsal. 2 Yi quilol yi e parisey yi xtxolbilej, nintzun cyaltz tetz Jess: Tilninu e chusbetzu, na chakuj. Xan yi akun tul jun kej ujlen, chech bantz. 3 en tzuntz? chij Jess. Qui pe na chisileju yi mbi banak kajtzun Luwiy scyuch e tuch yi chiquimen tan wej? 4Oc i le cal Ryos, nin el tzaj tcyal yi pam. Nin baj tan scyuch e tuch. Wech na quic cu tan jen chibajsal, ma na ntin yi e pale yi bixbanche. 5 Nchatz, qui pe na chisileju yi ley Moiss yi na tak amal scyetz yi e pale yi na chitzan tan banlen chimunl le templo tan cyakujen lakak jun kej ujlen? Nin qui na jal quil. 6 I bin jalu, atin chixolu, nin at mas inkej swutz yi templo. Poro yi e cyeru qui na el chitxumu tetz yi mbi ekan wan. 7Lastum qui na el chitxumu te yi ley yi tzibant cyen yi na tal: Nketz txixwatz na waj, ma na yi wetz wajbil itz yil tzel chikajabu tej junt. Yi nak el chitxumu tetz yi jun xtxolbilatz, qui klo na chitzanu tan taklen quil yi e yi quic cyetz quil. 8 Poro yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, at weri inkej tan xconen yi jun kej ujlen te yi mbi cun tajwen swetz, na in ajcaw tej.
Yi tulen yos tu yaj yi skej kab tan yabil (Mr 3.1-6; Lc 6.6-11)

12

Yi cyoquen yi e chusbetz Jess tan stzutlen wutz triw le jun kej ujlen (Mr 2.23-28; Lc 6.1-5)
1Itzun

tzaj tzun Jess, chon tzun tponentz le sinagoga kale na nawset Ryos. tocomponen, at tzun jun yaj yi skej kab tan yabil. Nin je e contr Jess atetz. Na chitzan tan joylen puntil yi enk tan jalen til Jess. Chastzun te benen chijakol tetz: At pe cu tan stzaquen jun yabi lakak jujun kej ujlen? chech bantz. 11Benen tzun tlol Jess scyetz: I bin jalu, swale nin jun xtxolbil scyeru: Cyal nin jun scyeru kol ben tzoypuj jun tawun tjul, mpe nink nojquen te jun kej ujlen, ikaj qui tzunk lben tan jesen tzaj. 12 Ko yatz na bajijtz te jun cner, itzun pyor jun wunak. At rmeril tan kabnol jun ban lakak jujun kej ujlen, stzun Jess bantz scyetz. 13 Benen tzun tloltz tetz yi yabi: Chichbaj len akab. Yi telen chichbal, ul yos tuch, chi tanen yi jalaj ban. 14Cyelen tzaj tzun e parisey, nin e octz tan xtxumlen yi enk cyulej tan biylen cun Jess.
10 Yi

9Telen

tbital Jess yi na tzan joylen puntil tan biylen cun i, nintzun eltz le jun tnumatz. Winin wunak e xomnintz tej. Nin ul yos tan scyuch e yabi. 16 Poro
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 Yi

Jun xtxolbil yi tziban cyen te Jess

795

MATEO12

tal i scyetz yi cyal cyalnint. 17Yi bnixen cyakil yi echk taklenasej tan Jess el cun tej yi tzibant cyen tan Isaas yi elsanl stzi Ryos tentz. Na je yi talnak iej: 18 Yastzun wetz inchakum yi txaij wan. Yastzun jun yi nternin na chimpek tej, yi jun yi winin na tak tzatzin swetz. Swake inEspritu tetz, nin xtxole yi wajbil scyetz cyakil jilwutz wunak. 19 Poro quil tzoc i tan wak ib scyuch wunak. Nin quil je wi tbe. Na cyal nin jun bitan yi wi i tan oyintzi tbe. 20 Quil stamlen i jun aj yi oc tej. Ej nin quil stzajsaj jun kak yi pentu na txekun.l I cuntunin ltulejas jalen cun ltzaklij cawl tkab. Nin yil tzoc i tan cawun, txaij cun ltulej. 21 Nin cyakil jilwutz wunak skukek chicul tej, stzun yi jun elsanl stzi Ryosatz.
Yi talchen Bayban tetz Jess (Mr 3.19-30; Lc 11.14-23; 12.10)

tzun ticylen jun yaj swutz Jess yi moyi nin mem tan jun espritu cwent Bayban, nin ul yos tan Jess tuch. Bant xmayin, nin bant jilon. 23 Yi e wunak, winin cyelen yab tej yi mbi cun ban Jess, nin cyaltz: Yatz pe yi xonl kajtzun rey Luwiy yi at tulbil? chech bantz squibil quib. 24 Yi quibital yi e parisey yi ajtzaklej, nintzun cyaltz: Yi yajej, na xcye tan telsen len yi echk espritu cachi chiwankil wunak tan tu yi akij yi porer yi witz Bayban tetz, yi jun yi na biaj Beelzeb. 25 Poro yi nachonen Jess te yi quic xtxolbil chiyol, nintzun ben tloltz scyetz: Quic xtxolbil chiyolu. Na kol jal oyintzi chixol alchok scyetz cmonil, chixitok. Nchatz alchok scyetz najalil yi na choyintzin squibil quib, chixitok. 26 Nicun tzun sbajoktz scyej e chakum Bayban. Yi nink choc tan oyintzi squibil quib, chixitok, nin nchatz yi cawl Bayban, xitok. Quic rmeril tan toquen Bayban tan xit ib chuc. 27I bin jalu na cyal cyeru yi tan tu yi porer Bayban na chinxcye tan lajen len yi echk espritu cwent Bayban chiwankil wunak. Ik yatzk bintzi, mbi jilwutz porer na xcon cyakun yi e cyuchu yi na chixcye tan lajen len e espritu cwent Bayban? Na kol cyalu yi itz tan porer Bayban, iten nin e cyuchu chocopon tan xiten chiyolu. 28 Poro qui na xcon yi porer Bayban wan, ma na na xcon yi porer Ryos wakun tan chilajen len yi e espritu cwent Bayban. Nin tan tu yi yatz na imban ja lajluchax yi ja wit xetij Ryos tan cawun tzonej wuxtxotx. 29Ej nin je junt elsawutzilej: Yi ko chin cham nin jun yaj, cyal jun yi nink xcye tan majlen len yi bech tetz. Na ntin at rmeril tan majlen len yi bech tetz yi kol cu calij. 30 Alchok scyetz yi qui na xom wi swej, contr i swej. Ej nin alchok scyetz yi qui na oc tan wucheyen te wakun, na tzan tan xiten wakun.
l 12.20 Itz jun elsawutzil yi na xchaj yi pasens Jess scyej e prow nak yi qui na chiquiwix te yi na cyocsaj.

22 Tponen

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO12

796

31Ma jalu, at cuybil chipaj cyakil wunak, mpe nink choc tan yolchen echk mal yol. Poro kol choc tan telsen kej yi Espritu Sant, quic cuybil chipaj. 32 Nchatz, alchok scyetz yil tzoc tan injislen, yi in Bajx Cyajol, at cuybil paj. Poro kol tzoc jun tan jislen yi Espritu Sant, quic cuybil paj. Quic cuybil paj jalu nin sbne opon tunintz.

ko balaj jun wi tze, balaj yi wutz yi na tak. Poro ko ploj jun wi tze, ploj nin yi wutz yi na tak. Tan yi wutz jun wi tze yi na tak, na el katxum tetz yi ko ploj, nka balaj. 34Nchatz eu, icun cyuchu lubaj, na eu subul nak tu cyajtzaklu, na quic rmeril tan chiyololu jun balaj yol. Tetz nin cyajtzaklu-tz, na yi echk taklen yi na cyalu chon na saj te cyalmau. 35Jun balaj yaj chumbalaj nin na jilon, na balaj tajtzakl; poro jun yaj yi cachi tajtzakl ntin echk taklen cachi na yol, na tetz nin i-tz. 36Ma jalu swale scyeru, yil tzul tzaj yi kejlal yil tzoc pujlen xtisya, cyakil wunak scyeche wutz paltil chijilon, mpe xubsen tu nchiban te chiyol. Cyakil echk yol yi na yol jun yaj iten nin yolatz tzakon yi til. 37Na mbi cun yolil yi na el le stzi jun yaj, iten nin iatz chajon yi ko at paltil nka qui.
Yi cyoquen wunak tan jaklen jun milawr tetz Jess (Mr 8.12; Lc 11.29-32)

33 Nchatz

Yi elsawutzil tetz jun wi tze (Lc 6.43-45)

38 Cyoquen tzun cobox scyeri e parisey, scyuch cobox txolol xol ley Moiss tan stzawen yol Jess: Ta, na klo kaj yi nink sbanu jun milawr skawutz, chech. 39Benen tzun tlol Jess scyetz: Juntlen cyajtzaklu. Nicun eu tu jun jopol wutzaj, na ja cyaj cyen quilolu Ryos. Na ntin milawr na chijaku. Poro quil tzinchaj junt milawr scyeru, ntin jun, chi ban yi milawr yi bajij te Jons yi elsanl stzi Ryos tentz. 40Ja atij Jons ox kej tu ox akbal tcul yi jun chin wutzilen cay. Nchatz in yi in Bajx Cyajol chin mukxok ox kej nin ox akbal jak txotx. 41Ej nin yil tzultzaj yi kejlal yil tzoc pujlen xtisya scyeju, chocopon yi e aj Nnive tan taklen mas kakl yi quilu, na yi e cyetz ja chitxixpuj cyetz cyajtzakl tan tu yi toquen Jons tan xtxolen scyetz. Poro lastum eu, na yi in yi atin chixolu at mas weri inkej swutz Jons, nin qui na cyocsaju inyoltz. 42 Nchatz yil tzultzaj yi kejlal yil tzoc pujlen xtisya scyeju, tzocopon yi xnan,m yi witz ajcaw sajlen squib wunak cwen tzin, tan taklen mas kakl yi quilu. Na joylaj sajen i tan tbiten yi balaj tajtzakl kajtzun Rey Salomn. Stke yi jun xnanatz kakl yi quilu, na nketz tajwen tan chibenenu joylaj tan tbiten inyol chi banak i tetz, na atin chixolu. Nin at mas weri inkej swutz yi kej kajtzun Salomn, poro qui na cyocsaju inyol.

43 Itzun tal Jess: Yi na el jun espritu cachi twankil jun yaj, na ben tan xon lakak echk amal yi tzinunin tu tan joylen amal nal tzat cunt. Poro tan paj yi
m 12.42

Yi en na choc junt tir yi e espritu cachi twankil jun yaj (Lc 11.24-26)

2 Cr 9.1-12.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

797

MATEO12,13

qui na jal tan na oc i tan xtxumlen: 44Ban tcun chimpakxok kale elnakint tzaj, chij i tcul cuntu. Yi na pakxij junt tir te yaj kale elnaktzit, na til yi ban atit yaj tan taklen amal tetz, na nicun talma yaj chi tanen jun cal yi quic quicylom tej. 45 Chastzun te na ben yi espritu cachi tan ticylen jukt espritu yi mas cachi tcun e, nin cyakil cun e na chinajan tej yaj. Pyor tcun na ban yi tajtzakl yaj swutz yi sajlen. Yastzun sbajoktz scyeju yi eu yi juntlen cyajtzaklu, stzun Jess scyetz.
Yi e xtxu Jess scyuch yi e titzun (Mr 3.31-35; Lc 8.19-21)

46 I cunin na tzan Jess tan yolchen yi xtxolbilasej yi cyoponen yi xtxu scyuch yi e titzun. Yi cyetz cyajbil itz tan chijilonen tetz Jess. Quinin e ocopon xe cal, ma na e ocopon quen tu tzical. 47Nintzun ocopon juntz tan talchen tetz Jess: Ta, yi xtxuu scyuch yi e titzinu ate tzin, na cyaj chijilon teru. 48 Itzun saj tlol Jess tetz: Na scyetz i yi intxu, nin na scyetz e yi e witzun le awutzatz? Je puntilej swale tzatz. 49Benen tzun chajol yi e chusbetz tan kab, nintzun taltz: Yi eej yastzun intxu, nin yastzun yi e witzun. 50Na alchok scyetz yi na tzan tan banlen tanen yi tajbil Intaj yi at tcyaj, yastzun intxu, nin yastzun e witzun, stzun Jess scyetz.

nin kejatz yi telen tzaj Jess xe cal, chon tzun benentz tzi a. Nin cole cuntz. 2 Poro tan tu yi winin wunak e opontz tej, nintzun oc tul jun barc. Ma yi e wunak chon tzun e cyajen cyeratz tzi a. 3 Toquen tzun Jess tan chichuslen tan winin echk elsawutzil. Je xtxolbilej yi oc tan xtxolen: At jun yaj yi ben tan chitlen ij wi cojbil. 4Te yi na tzan i tan chitlen, at ij yi chon tponen quixpuj tbe, nin e opon chul tan bajsen. 5 Nin at ij yi chon tponen xol cub, kale quiclet mas txotx. Yi ijatz, jalcun jen mulen na quic mas piml yi txotx. 6 Poro yi makten kej, ja tze na quic mas benak takl tan paj cub. 7Ej nin at ij yi chon tponen xol txix. Yi txix jalcunin chuyen, nin xcye tan biylen ujul. 8 Poro at junt txakajt yi chon nojen cun tcul balaj txotx. Chumbalaj nin ban, nin tak balaj cosech. At jujun wi tak jujun cient bakwutz, nin at jujun wi yi tak oxcal bakwutz, nin at jujun wi yi tak junaklaj bakwutz. 9Ma jalu, ko ja quibitu inyol, chitxume binu-tz.
Yi tlol Jess yi mbi tzuntz yi na xcon yi echk elsawutzil tan (Mr 4.10-12; Lc 8.9-10)

13

1Iten

Yi elsawutzil tetz ujul (Mr 4.1-9; Lc 8.4-8)

10 Cyocomponen tzun chikansal quib yi e chusbetz Jess tej, nintzun chijaktz tetz: Ta, mbi tzuntz yi ntin echk elsawutzil na xcon tanu yi na ocu tan kachuslen? 11Stzawel tzun Jess: Yi Ryos yi at tcyaj, i akol itajtzakl tan telen itxum te yi tetz tajbil; poro yi e mas wunak, quic rmeril tan telen chitxum tetz. 12 Na El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO13

798

yi axwok itetz, tan tu yi na el noc itxum tetz yi chusun Ryos, tzaklok mas itajtzakl. Sjalok jun coloj itajtzakl. Poro yi e yi qui na el chitxum te yi chusun Ryos, tzelepon ticylen cyakil yi mu cyajtzakl yi at. 13 Na quil yi mbi na bajij poro qui na el chitxum tetz. Na quibit inyol, poro qui na pujx cyan. Chastzun te na xcon elsawutzil wan. 14Tan tu yi yastzun tanen cyajtzakl, na el cun te yi yol Ryos yi alijt cyen tan Isaas, yi elsanl stzi i: Tzitbitewok, poro quil tzoc te iwi; Tzitilewok poro quil tzel itxum tetz. 15 Chin tzetzuj nin te italma, na qui na itaj tzitbit. Axtenwok na cxtzan tan joplen wutz itajtzakl, na qui na itaj tzel itxum tetz. Qui na itaj tzitbit. Chastzun te quil pujx itan nin quit cxpakxwok tzaj tzinwutz, tan wakol imbanl tzitetz, stzun Ryos banak cyen. 16 Poro chumbalaj nin axwok itetz, na ja jakxij wutz itajtzakl, nin ja itbit inchusun. 17Jun cun yol na walnin tzitetz, at elsanl stzi Ryos sajlen tunintz, nin winin balaj wunak yi elnak cyalma tan quilol klo yi echk taklen yi na cxtzanwok itetz tan xmayen jalu. Poro quinin quil. Ja el cyalma tan tbiten klo yi echk taklen yi na cxtzanwok itetz tan tbiten swej jalu. Ban itetz na ja itil inwutz.
Yi mbi na elepont yi elsawutzil tetz ujul (Mr 4.13-20; Lc 8.11-15)

18 Bitwok tzaj yi mbi na elepont yi elsawutzil tetz yi ij yi oc yaj tan chitlen nin wuxtxotx. 19Yi ij yi chon tponen txakxuj tbe, itz jun elsawutzil scyetz yi e yi na quibit yi tajbil Ryos, poro qui na pujx cyan. Tzocpon Bayban tan telsen len yi echk chusun yi at le chiwi. 20Ma yi ij yi chon tponen xol cub, itz jun elsawutzil scyetz yi e yi nternin na chitzatzin yi nquibit yi inchusun, 21poro qui na chiquiwix. Na yi na ul yi pilbil cyetz, nka yi na chibuchlij tan paj yi na cyocsaj yi chusun, na chipakxij, na jalcun na chicabej chicul. 22 Ma yi ij yi chon nojen cun xol txix, itz jun elsawutzil scyetz yi e yi ban na quibit yi chusun, poro ntin na sotz chicul te yi echk bis okl yi at tzonej wi munt, nka na el nin cyalma te echk mebil. Yi echk ajtzaklatz na xcye tan chipotzen. Quic na tak yi chusun yi na quibit, na qui na chiwutzin. 23 Poro yi ij yi chon cwen tul yi balaj txotx, itz jun elsawutzil scyetz yi e yi na quibit yi chusun, nin na el chitxum tetz. Na chiwutzin cyeratz. At e yi nicun e tu yi ij yi tak jun cient bakwutz. Ej nin at e yi nicun e tu yi ij yi tak oxcal bakwutz. Ej nin nchatz, at e yi nicun e tu yi ij yi tak junaklaj bakwutz, stzun Jess scyetz.

oc Jess tan talchen junt elsawutzil yi en quitanen yi cmon tetz Ryos: Yi cmon tetz Ryos nicun tanen chi ban jun yaj yi ben tan chitlen balaj ij wi cojbil. 25Itzun bantz yi na chiwit len cyakil, ja opon jun contr yi taw ujul tan chitlen tijal titzun triwn xol yi ujul. Yi cyajen cyen chitol, nintzun ajtz. 26 Yi
n 13.25 Yi titzun triw itz jun xtze yi nicun mux tu ixin triw. Poro kol baj kan, tzul kaxaw tan nin at na ban cuntz yi na chiquim wunak tan.

24 Nintzun

Yi elsawutzil tetz yi titzun triw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

799

MATEO13

chuyen yi ujul, nin yi wutzinen, kalenas tzun chajonentz yi at titzun triw xol. 27Yi quilol yi e mos, ja chiben tan talchen tetz yi taw ujul: Ta, chumbalaj nin yi ij yi oc tanu, mbitzuntz yi ja jal titzun triw xol? chech bantz. 28 Sajen tzun stzawel yi taw akun: At jun incontr yi ja ulak tan chitlen wi incojbil. Ma jalu ta, ban pe lkaben tan buklen le wutz teru? 29Qui, na kol je yi titzun triw kan, nchatz jeul xomok cobox wi mero triw tej. 30Ban tcun cuk tu-tz jalen je cosech. Kalenatz chincawuntz scyetz yi e akunwil tan molchen yi titzun triwatz. Bocojin sbne cyan, nin scalxok xe cul tan benen jolin tkak. Ma yi triw, scolxok teratz.
Yi elsawutzil tetz yi tijal mutans (Mr 4.30-32; Lc 13.18-19 Dn 4.10-12, 20-22; Sal 80.8-11)

junt elsawutzilej yi xcon tan Jess: Nicun chuyok yi cmon tetz Ryos chi jun tal bakwutz mutans yi na oc cyen ttxotx. 32 Qui tunin kusij yi jun tal bakwutz ijatz, poro yil chuy, chumam nin sbne wustkan, chi na ban jun wi tze.o Ej nin chocopon yi e chul tan banlen chisoc wiak echk kab.
Yi elsawutzil tetz xtxamil pam (Lc 13.20-21)

31Je

nin je junt elsawutzilej yi xcon tan Jess: Je sbajokej scyej yi e yi ate tajlal yi cmon Ryos: Chon cun sbne chi na tulej jun xnan yi na yuj cun mu tal txam tcul ox malbil kotil pam, poro na ben loon yi txam tcul cyakil yi kot.
Ntin echk elsawutzil xcon tan Jess (Mr 4.33-34)

33 Ej

34 Ntin echk elsawutzil xcon tan Jess tan chichuslen yi e wunak. Quic nin jun tir yi quik xcon jun elsawutzil tan. 35Tan tu yi xcon echk elsawutzilatz tan, ja el cun tej yi cyajnak stzibal jun scyeri yi e elsanl stzi Ryos tentz: Yil noc tan chichuslen, xconk echk elsawutzil wan tan xtxolchen xol yi echk xtxolbil yi quinin el chitxum wunak tetz jetz yi cwenlen wuxtxotx.p

36 Itzun bantz yi stzajen wi yi yol Jess, chon tzun toquentz xe jun cal. Cyocomponen tzun chikansal quib yi e chusbetz tej, nintzun chijaktz: Ta, taleu sketz yi mbi na elepont yi elsawutzil tetz yi titzun triw yi njal xol ujul? chech. 37Benen tzun tlol Jess scyetz: Je bin xtxolbilej: Yi taw ujul itz yi in, yi in Bajx Cyajol. 38 Ma yi cojbil itz cyakil yi e wunak yi ate benen tzin wi munt. Ma yi balaj ij, itz jun elsawutzil yi e yi ate tetz tajal Ryos. Ma yi titzun triw itz jun elsawutzil scyetz yi e yi na chixom te yi tajtzakl Bayban. 39Yi contr yi xak tzaj tan chitlen yi tijal titzun triwatz, itz yi Bayban. Yi cosech na chaj yi witzbil tiemp. Ma yi e jesanl cosech itz yi e ngel. 40Inti yi elsawutzil tetz yi titzun
o 13.32

Yi toquen Jess tan xtxolchen xol yi mbi ekan tan yi elsawutzil tetz titzun triw

Ez 31.3-9.

p 13.35

Sal 78.2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO13

800

triw, yil chamlij tan toquen tkak, yastzun yi sbajok yil tzaj wi yi tiempej. 41Yi in wetz yi in Bajx Cyajol, chul inchakol yi e wetz inngel tan chichamlen nin tan chilajen len cyakil yi e subulnak scyuch yi e juchul il yi le wutz cyetz cyajtzakl ate tetz tajal Ryos. 42 Yi eatz, chon nchiben pitij cyeratz tcul jun chin wutzilen kak. Yil chopon, chokok, nin skitxnek xe cye tan yi quixcuj yi ate cunt. 43 Poro yi e yi na chiban tanen yi tajbil Ryos, sjalok winin chikej yil tzul tzaj yi balaj tiemp yil cawun Kataj Ryos. Ma jalu, ko ja itbit in yol, tajwen nquenwok il tan xtxumlen. na el xtxum jun yaj tetz yi txacon yi at te Ryos, chon tzun na ban chi na ban jun yaj yi nojquen te jun alc yi mukij tul jun luwar. Yi mbaj xmayil, ntatz nin na muk cyent. Nin tan paj yi winin na tzatzin te yi jun alcatz, na cay nin yi tetz xtxotx, tuml cyakil yi mebil tan cambal yi txotx kale mukijet yi jun chin alcatz. nin nchatz yi na el xtxum jun yaj tetz yi en tanen yi txacon yi at te Ryos, chon na ban i chi na ban jun aj pyaj yi yocol uwaj. 46 Yi na jal jun mero uwaj takun, yi winin jamel, na cay nin cyakil yi uwaj yi cyan nin tan, tan lokchen yi jun balaj uwajatz. je junt elsawutzilej yi na chaj yi mbi sbajok scyej yi e yi ate tajlal cmon Ryos. Chon cun sbne chi na ban yi na ben jolin jun leb wi a, nin na jetzaj winin jilwutz cay tan. 48 Yi na jetzaj yi leb tzi a, na choc yi e caywil tan xtxalen yi balaj, nin na colxij tul motx. Ma yi e yi quic chixac, na chel jolin. 49Nchatz sbajok yil tzaj wi yi tiempej. Chocopon yi e ngel tan chitxalen len yi e mal nak chixol yi e balaj. 50Nin yi e mal nakatz, chon nchiben jolin tcul jun chin wutzilen kak. chokok, nin skitxcank xecye tan paj quixcuj ate cunt. 51Toquen tzun Jess tan jaklen scyetz yi e chusbetz: Na pe el itxum te yi echk xtxolbilasej? Na ta, chech bantz. 52 Talol tzun Jess scyetz: Yi ko na el xtxum jun aj chusunl te yi mbi ekan tan echk cawl Ryos, chon sbne chi tanen jun yaj yi ajcaw xe najbil, yi winin mebil. Te yi mebil ban na tcyajen tzaj echk taklen acaj nin echk taklen antiw yi winin walor tan taklen scyetz najal.
Yi xakent Jess Nazaret (Mr 6.1-6; Lc 4.16-30)
47Nchatz 45 Ej 44 Yi

Yi elsawutzil tetz yi jun alc

Yi xtxolbil tetz yi balaj uwaj

Yi elsawutzil tetz yi leb

53 Yi wit bajen yolol Jess yi echk elsawutzilatz, nintzun ajtz. 54 Chon tzun tponentz le tetz tanum, nin octz tan chichuslen yi e wunak le sinagoga. Winin cyelen yab wunak te chusun, nintzun cyaltz squibil quib: Na nchusun yi yajej te yi balaj tajtzaklej? en na xcye tan banlen echk milawr? 55 Na cyajl tu seol i, nin yi xtxu itz yi tal Luch. Ej nin yastzun El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

801

MATEO13,14

yi e titzun i, yi Jacow, tu ep, nin Simn tu Judas. 56 Nchatz yi e tanub chon najlche tzonej skaxol. en tzun njal tajtzaklx? chech. 57Chastzun te quinin cyak kej Jess. Benen tzun tlol Jess scyetz: Bintzi yi na alchij: Cyakil wunak na cyak kej jun elsanl stzi Ryos, poro yi e tetz tanum scyuch yi e najal, qui na cyak kej, stzun Jess scyetz. 58 Chastzun te quinin oc Jess tan banlen winin echk milawr chixol yi e tetz tanum, na quinin cyocsaj yi at kej i.

yi na tzan Jess tan txolin, nin tbit Herodes, yi gobernador tetz Galilea yi stziblal yi mbi na ban i. 2 Yi tbital Herodes nintzun taltz scyetz yi e tuch: Yastzun lo kajtzun Wan Bautist. Ja lo itzij junt tir chixol alma. Chastzun te na xcye tan banlen echk milawratz, stzun Herodes scyetz tuch. 3 Je bajij te Wan yi quimen. Ja txamxij tan Herodes nintzun cu calol nin oc tan xetze. 4Na nin tal Wan: Yi qui na yub yi jen cyokbel quib tu Herodas yi txkel yi titzun yi na biaj Lip. 5 Ej nin yi tajbil Herodes yi toquen Wan xetze itz tan biylen cun klo, poro nin xobtz scyetz wunak. Na cyakil wunak ncyocsaj, yi Wan i jun elsanl stzi Ryos. 6 Itzun bantz yi stzaken yob Herodes, nin oc yi tal Herodas tan bixl chiwutz yi e xtxocum Herodes. Winin tzatzinen Herodes te yi xun yi na bixin. 7Chastzun te benen tlol tetz: Jun cun yol, swake alchok echk taklenil yi tzacuch swetz. Nin ko quil wak, quil sakin cun inwi, stzun Herodes tetz xun. 8 Yi tbital xun yi tajbil yi xtxu, nintzun jaktz tetz Herodes: Ta, takeu yi wi Wan Bautist swetz. Na waj yil tzul tanu tul jun platu. 9Yi tbital Herodes yi tajbil xun, winin bisunen. Poro tan paj yi yol i yi nsken suk, nin tan paj yi nsken quibit yi e xtxocum yi jun yolatz, nintzun cawun nin i tan banlen yi tajbil yi xun. 10Benen tzun mantar tan telsen yi wi Wan xetze. 11Yi telen kuxij nin ul ticylen, nin aklij tetz yi xun. Sbe nin benen xun tan taklen tetz yi xtxu. 12 Ma yi e chusbetz Wan, nin e bentz tan ticylen tzaj yi wankil Wan, nin e chak tan muklen. Yi cyajen chimukul nintzun e bentz tan talchen stziblal tetz Jess.
Yi tkol Jess chiwa o mil yaj (Mr 6.30-44; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14)

14

1Te

Yi en cun ban yi quimen Wan Bautist (Mr 6.14-29; Lc 9.7-9)

tbital Jess yi mbi cun bajij te Wan, nintzun cyaj cyen tilol yi jun luwaratz. Chon toquen tul jun barc tan ticyen tul junt luwar tzinunin tu. Poro yi e wunak yi ate lakak tnum nin quibit yi na atit tpombil Jess, nin e bentz xon cuntu tan tilwen. 14Yi telen tzaj Jess tul barc, nin ben tilol yi ate jun coloj wunak tan chiwen. Nin el kajab scyej, nin ja ul yos tan scyuch yi e yabi, yi cyan len cyakun wunak. 15 Yi txant tan benen kej nin e ocopon yi e chusbetz tan talchen tetz: Ta, ja balkij or. Ej nin quic jun cal at tzonej. Ban tcun talninu scyetz e wunak yi ban chiben lakak aldey tan lokchen chiwa, chech bantz tetz Jess. 16 Benen tzun tlol Jess scyetz: Nketz tajwen tan chibenen joylaj. Ban tzitakwok chiwa.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

13 Yi

MATEO14
17Poro 18 Cyajwok

802

Ta, ntin cyan o tal pam kan, tu cob tal cay, chech bantz. tzaj, chij Jess scyetz. 19 Cawunen nin tzuntz scyetz yi e wunak tan chicolewen cun wi txax chim. Jen tzun tcyal yi o pam tu yi cob tal cay. Xmayinen nintzuntz tcyaj, nin tyointz tibaj. Kalenas tzun bajen cun piultz, nin ben tkol scyetz yi e chusbetz tan jatxlen scyetz wunak. 20 Cyakil wunak baj noj len chicul. Ma yi chibaj bnixen wunak tan waan, nin chamxij coblaj motx sowril. 21Te jun tir waanatz, ja chiwan o mil yaj, apart e xnan nin e nitxa.
Yi xonen Jess wi a (Mr 6.45-52; Jn 6.16-21)

wit bajen yi echk xtxolbilasej, nin cawunin Jess scyetz yi e chusbetz tan cyoquen tul barc tan quicyen ponen jalaj cyen a. Ma i tetz, nin cyaj cyen tan stzajsen wi yi yol scyetz wunak. 23 Yi nsken chijatx quib scyuch yi e wunak, nintzun bentz tan nachlen Kataj wiwtz. chuc cuntu i. Baj cuntunin akbaltz tan tan nachlen Kataj. 24Te yi na tzan i tan nachlen Kataj, nsken chicypon yi e chusbetz nicyal a. Winin xtxalcapen yi barc tan paj yi pakbil mar. Na yi tojkbil cyekek, contr scyej. 25Yi txant tan tulen skil, xomt nin tzun Jess wutz chicoc. Xon cuntu benen i wi a. 26 Yi quilol yi e chusbetz yi xon cuntu atit Jess wi a nakajil yi barc, nin e xobtz. Winin chichinentz tan paj yi xow yi ate cunt: Ilwok nin yi jun labej, chech. 27Nintzun ben tlol Jess scyetz: Quil cxobwok swetz. I inatz. 28 Sajen tzun tlol Lu tetz Jess: Ta, yi ko i iluatz, cawunk tzaju tan wuponen teju wi a. 29Catzam bin, chij Jess tetz. Cwen tzaj tzun Lu tul barc. Nin bentz xon cuntu wi a te Jess. 30Poro yi tilol Lu yi chin xowbil nin yi pakbil mar tu cyekek, xoben nin bantz. Yi txantok tan benen mulk xe a, nintzun chintz: Ta chincoleu! 31Lajkel nintzun benen Jess tan chinen tzaj. Yaj, quic mas kuklij acul swej. Nxac na acabej acul swej? chij Jess tetz. 32 Ma yi cyoquen tul barc, tanewen nin ban yi cyekek. 33 Cyakil yi e yi ate tul barc nin e cu mejloktz swutz Jess, nin cyaltz: Jun cun yol, ilu yi Cyajl Ryos.
Yi tulen yos tan Jess scyuch e yabi Genesaret (Mr 6.53-56)

22 Yi

34 Quicyen pon tzun jalaj cyen a. Chon cyoponentz le amal yi na biaj Genesaret. 35Yi telen chitxum wunak tetz yi yastzun Jess, benen nintzun ban loon yi stziblal i tculak echk amalatz. Winin cyulen ticylen yabi kale atitet i. 36 Nin cu chiwutz tetz tan chimacol yi ju yi bech tetz. Ej nin cyakil yi e yi oc chimacol yi bech tetz Jess, baj ul len yos scyuch. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

803 Yi en na jal til jun yaj swutz Kataj (Mr 4.7-23)

MATEO15

tzun cobox parisey, scyuch cobox txolol xol ley Moiss te Jess. Chon chisajen Jerusaln. Nintzun e octz tan jaklen jun xtxolbil tetz Jess. 2 Ta, chech, mbi tzuntz qui na chixom yi e chusbetzu te yi chicstumbr yi e kamam kate? Na qui na chixom te yi kaley yi na tal yi tajwen tan kaxansal kakab yi ntaxk kawan, chech bantz tetz Jess. 3 Yi e cyeru, pyor tcun, na na chitzanu tan pajlen yi mero cawl Ryos, na ntin na chibuch quibu tan banlen tanen yi echk leyatz yi jenak tu chinakbalu. 4Na at jun cawl Ryos yi qui na chibanu tanen yi na tal: Lokwok itaj itxu.q Nchatz alijt tan: Alchok scyetz yi na jis yi e taj xtxu, tajwen tan biylen cun.r 5 Poro yi e cyeru ban chiwutzu yi nink tal jun yaj te taj xtxu: Ta, quic rmeril yi nink noc tan quicheyenu, na cyakil yi wetz yi ja klo wak teru, ja wit insuk tetz Ryos. 6 Le chiwutz cyeru yi ban yi jun ajtzaklatz. Na le chiwutz cyeru yi nketz tajwen tan tkol jun yaj mu cheybil tetz taj xtxu yi ko ja wit suk tetz Ryos. Tan tu yi na chixomu te cyeru cyajtzakluej, na chitzanu tan telsen kej yi mero cawl Ryos. 7Na cyocsaj quibu balaj, poro chiwutz tuwu, chiplaj tuwu. Bintzinin yi cyajnak yolol Isaas, yi elsanl stzi Ryos tentz: 8 Yi wunakej na cyak inkej, poro chitzi tu chiplaj tu. Na qui ajlij chicul swej. 9 Quic na tak yi echk chimunl yi na chiban tzinwutz na cawl tu wunak na chitzan tan banlen tanen,s stzun Jess bantz. 10 Toquen tzun Jess tan chichaklen tzaj yi e wunak, nintzun taltz scyetz: Quibit tzaju inyol. Choku tan xtxumlen yi yol yi swale nin scyeru: 11Quic til jun tej yi kol baj echk taklen tan yi ntaxk xansaj yi kab, na nketz yi na oc le katzi yastzunk na jalet kil. Ma na i yi echk yol yi na el tzaj le katzi, chij Jess scyetz. 12 Toquen tzun chikansal quib yi e chusbetz Jess xlaj i, nintzun cyaltz tetz: Ta, ja pe pujx tanu yi ja je chiwutz yi e parisey yi yol yi ntalu? chech. 13 Yatz pe? Poro je jun puntilej: Yi Intaj yi at tcyaj, jepon bukul cyakil yi ujul yi nketz i awal tetz. 14Quil cxbisunwok scyej yi e pariseyatz, na jopij wutz cyajtzakl. Nin je junt xtxolbilej: Kol tzoc jun moyi tan chinen nin junt moyi, nicun nchiben tzoyp tjul, stzun Jess scyetz e chusbetz. 15 Toquen tzun Lu tan jaklen tetz Jess: Ta, taleu sketz yi mbi ekan tan yi elsawutzil yi ntalu. 16 Nchatz pe axwok? Qui pe na el itxum tetz? 17Qui pe na el itxum tetz yi cyakil yi echk cumir yi na baj tan jun yaj, chon na opon tetz le cul, nin na elt? 18 Poro yi echk yol yi na el tzaj le stzi, chon na saj le xtxumun, te talma. Yastzun na jalet til. 19Nin yi echk yab ajtzakl yi na saj te talma, yastzun yi na piton nin tan biyolnakin, nin tan jopol wutzajin. Yastzun na piton nin tan yajin,
q 15.4

15

1Cyoponen

Ex 20.12; Mr 7.11.

r 15.4

Ex 21.17.

s 15.9

Is 29.13.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO15

804

nka xnanin. Yastzun na piton nin tan alak, nin tan talchen echk lajil, nka tan chaquen yol. 20Tan yi echk ajtzaklatz, yastzun na jalet til jun yaj. Qui na jal til jun yaj tan tu yi qui na xansaj yi kab yi ntaxk oc tan waan, chij Jess scyetz.
Yi tocsal jun xnan awer nak (Mr 7.24-30)

tzaj tzun Jess tul yi jun amalatz. Chon tzun tponentz le amal cwent Tiro tu Sidn. 22 At tzun jun xnan aj Canan yi chon najlij tcul jun amalatz. Nketz judiy i. Tponen tzun i-tz swutz Jess. Cyant nin yol tan yi tponen: Ta, jun cun ilu yi xonl kajtzun Luwiy yi at tulbil. Elk kajabu swej. Na at jun wal xun yi winin il at cunt tan jun espritu cwent Bayban yi at twankil, chij i bantz tetz Jess. 23 Poro yi Jess, quinin oc il tej. Cyoquen tzun yi e chusbetz tan talchen tetz: Ta, ban tcun talninu tetz tan tajen na tunin na chin tu-tz wutz kacoc. 24 Benen tzun tlol Jess tetz yi xnan: Yi in wetz ja chinsaj chakij ntin scyetz yi e aj Israel, yi txakxnake swutz Ryos. 25 Poro yi xnan, nin oc kansal tib, nin cu mejlok swutz Jess tan talchen: Ta, chincheyaju. 26 Qui na yub kol kamajlen chiwa nitxa tan benen kukol scyetz yi e txi, chij Jess tetz yi xnan. 27Bintzi Ta, poro yi e txi, ilen nin na chiwan te waben yi taw, stzun xnan. 28 Ti, jun cun yol yi chon kuklij acul swej, sbnixk tzun yi awajbil, stzun Jess bantz. Ninin cunin ul yos tu tal yi xnan. tzaj tzun Jess le jun luwaratz, chon tzun tponentz tzi a Galilea. Ma yi tponen, nintzun bentz wiwtz, nin cole cuntz wuxtxotx. 30Winin wunak e opontz kale atitet i. Cyan len yabi cyan. At e yi cyan cox cyan. At e yi cyan moyi cyan. At mem e opontz. Ej nin at e yi potnak chikab, nin at winin jilwutz yabi baj opontz cyan swutz Jess. Baj ul len yos tan scyuch. 31Winin tzun cyelen yab wunak yi quilol yi bant chijilon yi e mem, nin yi tulen yos scyuch yi e yi potnak chikab, nka quikan. Nin winin cyelen yab yi quilol yi bant chixon yi e cox, nin yi bant chixmayin yi e moyi. Cyoquen tzun cyakil yi e aj Israelatz, tan taklen chikajsbil tetz Kataj Ryos.
Yi chiwanen cyaj mil yaj tan milawr Jess (Mr 8.1-10)
29Telen

21Telen

Yi tulen yos scyuch winin yabi

32 Chisajen tzun chakol Jess yi e chusbetz, itzun taltz scyetz: Na el inkajab scyej yi e wunakej, na ja el oxix kej yi ate tzonej swej, nin quic chiwa. Qui na waj che inchak nin xeak chical yi ntaxk chiwan, ko tzun chisaj num tbe tan paj wej, chij Jess bantz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

805

MATEO15,16

33 Poro ta, na ljalet chiwa jun coloj wunakej? Na cyal nin atit siquier jun cal nakaj, chech. 34 Jatna tkan pam cyan itan? chij Jess scyetz. Juk intzi pam cyan kan ta, tu cobox tal cay, chech bantz. 35 Cawunen tzun Jess tan chicwen colchok cyakil yi e wunakatz wuxtxotx. 36 Jen tzun tcyal yi caytz tu pam, nin tyointz tetz Ryos. Yi wit tyoinen nin cu piultz, nin ben tkoltz scyetz yi e chusbetz. Cyoquen tzun chusbetz tan jatxlen nin scyetzak wunak. 37E baj wan len cyakil yi e wunakatz. Baj noj len chicultz. Poro ja sowrin juk motx pial pam tu cay yi quinin chixcye tan bajsen. 38 Te jun tir waanatz ja chiwan cyaj mil yaj, apart xnan nin apart nitxa. 39Ma yi stzajen wi yol Jess nin e baj aj chakol yi e wunak. Toquen tzun Jess tul barc. Nintzun icytz wi a tan toponen le luwar yi na biaj Magdala.

16

ban, nintzun e opon cobox parisey, nin cobox sadusey te Jess. Yi cyajbil itz yi enk ljal til. Cyoquen tzuntz tan jaklen tetz tan chajol jun milawr tan chajlen yi ko bintzinin chon nin na saj yi porer i tcyaj. 2 Poro quinin chaj jun milawr scyetz. Ntin tal scyetz: Yi e cyeru ban na el chitxumu te yi mbi ekan tan yi echk techl yi na jal tcyaj. Na yi ko e yi xe cyaj yi na cu kej, na cyalu: Yi chumbalaj sbne yi junt kej eklen. 3 Ej nin ko e yi sbak yi txant tan jen mul kej, na cyalu: Yi at tulbil abal. Bintzinin na el chitxumu tetz echk techlatz. Poro qui na el chitxumu tetz yi mbi ekan wan, nin yi mbi na bajij jalcun chiwutzu. Na cyocsaj quibu balaj, poro chiwutz tuwu, chiplaj tuwu. 4Chin juntlen nin eu. Ja cyaj cyen quilolu Ryos. Nicun eu swutz Ryos chi jun jopol wutzaj. Poro ilenin na chitzanu tan jaklen jun milawr tetz. Quil chajlij jun milawr scyeru. Ntinatz jun chajlok chiwutzu, itz yi milawr yi bajij te Jons, stzun Jess scyetz. E cyajen cyen tzun tiloltz, nin icytz.
Juntlen chichusun yi e parisey (Mr 8.14-21)

Yi cyoquen yi e parisey scyuch yi e sadusey tan jaklen jun milawr (Mr 8.11-13; Lc 12.54-56)
1Itzun

5 Yi quicyen ponen yi e chusbetz jalaj cyen a, quinin chinach tan lokchen nin chiwa. 6 Ej nin yi na tzan nin Jess tan yol scyetz, ja tal: Or tzitil yi chitxamil yi e parisey, scyuch yi e sadusey. 7Yi quibital yi e chusbetz, quinin el chitxum tetz, nintzun cyaltz squibil quib. Yi xtxolbilej yi na kubit nin, itz lo yi qui nkanach tan ticylen tzaj pam, chech. 8 Poro yi telen xtxum Jess te cyajtzakl, nintzun ben tlol scyetz. Nxac na ital yi quic ketz kapam? Qui pe kuklij icul swej? 9Qui pe na pujx itan, nin qui pe na ul txakx ticul yi o pam yi xcon wan tan chicachen o mil wunak? Qui pe na ul txakx ticul jatna motx pam sowrin? 10Qui pe na ul txakx ticul yi juk pam yi xcon wan tan chicachen yi cyaj mil wunak? Qui pe na ul txakx ticul yi jatna motx pam yi sowrin? 11Mbi tzuntz yi quinin na pujx El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO16

806

inyol itan? Yi wetz, qui na chintzan tan xtxumlen chipam yi e parisey scyuch yi e sadusey, ma na i xtxamil cyajtzakl. 12 Kalenas tzun telen chitxum tetz yi qui na tzan Jess tan xtxumlen yi xtxamil yi pam, ma na i chichusun yi e parisey tu chichusun yi e sadusey.
Yi talol Lu yi Jess i yi jun yi bixbant tan tulen (Mr 8.27-30; Lc 9.18-21)

bantz yi ate tul yi luwar Cesarea, cwent Filipo, nintzun oc Jess tan jaklen scyetz yi e chusbetz: Ma jalu, yi In wetz yi in Bajx Cyajol, na scyetz in chiwutz wunak? 14 At bin e yi na cyal yi iluatz yi kajtzun Wan Bautist yi ja itzij junt tir. Ej nin at e yi na cyal yi i iluatz yi kajtzun Elas. Nin at na cyal yi iluatz yi kajtzun Jeremas, nka alchok scyetz jun scyeri e elsanl stzi Ryos yi quimnake, chech. 15 Benen tzun jakol junt tir scyetz: Ma le iwutz itetz, na scyetz in? 16 Sajen tzun stzawel Simn Lu: Ta, i iluatz yi Cristo yi jun yi bixbant tan tulen. I iluatz yi Cyajl kaRyosil yi itz nin tetz, stzun Lu tetz. 17Ban awetz Simn, cyajl Jons, na nketz jun wunak nchajon yi xtxolbilatz tzatz, ma na i yi Intaj yi at tcyaj. 18 Ma jalu, yi in wetz swale jun xtxolbil tzatz: I aatz a Lu. Nin jepon intxicbal weri incmon tibaj yi jun cubatz, nin quil xcye yi porer Bayban tan xiten. 19Nchatz swake yi laweil yi tcyaj tzatz. Ej nin alchok echk ajtzakl yil coc tan maklen tzonej wuxtxotx, nsken bixe tan Ryos tcyaj. Ej nin nchatz alchok echk taklen yil coc tan pujlen tzonej wuxtxotx nsken tak Ryos amal tetz, stzun Jess bantz. 20 Cawunen tzun Jess scyetz cyakil yi e chusbetz: Cyal tzitalwit yi intziblal yi i inatz yi Cristo.
Yi talol Jess yi chocopon wunak tan biylen cun (Mr 8.31-9.1; Lc 9.22-27)

13 Itzun

21Yi telen chitxum tetz yi mbi ekan tan, nintzun oc Jess tan xtxolchen xol yi mbi sbajok te i. Itzun taltz: At imbembil Jerusaln. Yil nopon chocopon yi e wi banl wi tetz tnum scyuch yi e witz pale, nin yi e txolol xol yi ley Moiss tan imbuchlen. Chinquimok cyan, poro snitzok le toxin kej, chij Jess ban scyetz yi e chusbetz. 22 Telen tzun moxol Lu Jess joylaj len mu, nin octz tan talchen tetz tan qui talol yi jun xtxolbilatz. Quik ltak Ryos jun xtxolbilatz teru. Quic rmeril yi nink bajij yi jun xtxolbilatz teju ta, chij Lu bantz tetz Jess. 23 Jen tzun suchkil tib Jess, nintzun taltz tetz Lu: Cawlen swej Satans, Na na ctzan tan inmaklen. Na yi awajtzakl nketz chon na saj te Ryos, ma na itz cyajtzakl tu wunak, chij Jess bantz tetz Lu. 24 Benen tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Alchok scyetz yi na taj xom tzaj swej, tajwen yi quil sban yi tetz tajbil; nin chin tajwen cunin yi list i tan tkol tib tkab quimichil chi na cox tib jun yaj El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

807

MATEO16,17

tan quimen swutz pasyon. 25Poro cyakil yi e yi mas na chipek te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx, chitzake cyeratz yi quitzajbil tetz ben kej ben sak. Poro ko list atit jun yaj tan tilwen cyen yi ankin tetz tzonej wuxtxotx, tan tu yi na chintocsaj, scambaj yi stzajbil. 26 Quic ltak tetz jun yaj mpe nink cambaj cyakil yi echk taklen yi at tzonej wuxtxotx kol stzak yi stzajbil tan paj. Na quic jun taklen ban tak jun yaj tan jalen stzajbil. 27Ej nin yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, nul junt tir. Yil nul, cyan kej Intaj wan, ej nin xomche yi e ngel swej. Kalenas tzun nul tan taklen chicaws yi e mal nak, nin tan taklen jun oy scyetz yi e balaj nak. Tu nin xom quen te yi mbi cun mbaj chibnol. 28 Poro je junt xtxolbilej: Jun cun yol at e tzixolwok yi qui chan lchiquim, jalen cun quil yil tzaklij wetz inkej tan cawun, yi in yi in Bajx Cyajol.

telen kak kej nintzun e ben tcyal Jess yi Lu tu Jacow, tu Wan yi titzun Jacow. Chon tzun chijen ponentz chichuc cuntu wiwtz. 2 Te yi ate wiwtz, je xtxixpul tib yubil Jess chiwutz. Winin xtxekunen wutz, chi tanen kej. Ej nin yi bech tetz, chin skoj nin ban. 3 Chijen tzun jobtuj kajtzun Moiss tu kajtzun Elas chiwutz, nin e jilon tu Jess. 4Benen tzun tlol Lu tetz Jess: Ta, chumbalaj nin yi ato tzonej. Ko na taju ban kaban ox scabte, jun teru nin jun tetz Moiss nin jun tetz Elas, stzun Lu bantz. 5 I cunin na tzan Lu tan yolchen yi yolej, yi cwen mulen noc sbak scyej. Chin litzun nin yi sbakatz, nin ben quibital jun yoltz: Yi junej, yastzun inCyajl, winin oklen wutz wan. Bitwok yi cawl i, stzun yi junatz ban tzajtz. 6 Yi quibital yi e chusbetz yi jun xtxolbilatz, ninin e opon jokpuj wuxtxotx tan paj xowl. 7Toquen tzun kansal tib Jess scyej, nin bentz tan chiyuquen. Txiclijenwok, quil cxobwok. 8 Ma yi benen quilol, cyalt at, ntin Jess. 9Yi chipakxen tzaj le cunak tzaj, nintzun oc Jess tan talchen scyetz: I bin jalu, qui na waj yi nink tzitalwok yi xtxolbilej tetz jun wunak, ma na jalen cun yil nitzij chixol alma, yi in yi in Bajx Cyajol. 10 Cyoquen tzun yi e chusbetz tan jaklen tetz: Mbi tzuntz yi na cyal yi e txolol xol ley Moiss yi bajx cunin at tulbil Elas? 11Bintzi na tal yi ley Moiss yi at tulbil Elas bajx, tan nuclen cyakil yi echk taklen. 12 Nin swale nin tzitetz: Ja wit ulak, poro quinin mmel chitxum tetz. Ntin ja choc tan buchlen. Ej nin nchatz in, yi in Bajx Cyajol, chocopon tan imbuchlen, stzun Jess bantz scyetz. 13 Kalenas tzun telen chitxum yi e chusbetz yi na tzan i tan yolchen Wan Bautist.
Yi xicy yi na saj colpuj wi tan xyaywiil (Mr 9.14-29; Lc 9.37-43)

17

1Yi

Yi jen xtxixpul tib yubil Jess (Mr 9.2-13; Lc 9.28-36)

chicwen ponen kale atet yi e wunak, nin opon jun yaj te Jess, nin cu mejloktz tan cuchen jun pawor tetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Yi

MATEO17,18

808

15 Ta, elk kajabu te incyajl. Tu na saj tu colp yi wi tan xyaywiil. Chin il nin na ban tan. At na ban cunt yi na ben tkak nka xe a tan paj. 16 Ja wal scyetz yi e chusbetzu, poro quinin nchixcye tan tulsen yos tuch. 17Benen tzun tlol Jess scyetz yi e wunak: Lastum eu. Qui na cyocsaju. Apart cyajtzaklu. Jat nin lo tiemp tajwen tan waten chixolu? Nicynat nin mucben cyeru? Quicyaj tzaju yi xicy tzinwutz, chij Jess scyetz. 18 Toquen tzun Jess tan lajen len yi espritu cwent Bayban yi at twankil yi xicy. Yi telen ninin cunin ul yos tuch. 19Itzun yi chicyajen cyen Jess chichuc nintzun e oc yi e chusbetz tan jaklen tetz: Ta, mbitzuntz quinin nkaxcye ketz tan lajen len yi espritujatz? 20 Benen tzun tlol Jess scyetz: Itz tan paj yi quic mas kuklij icul te Ryos. Jun cun yol swale nin tzitetz, yi nink kuke mu tal ni icul te Ryos, ban tzun klo tzitalnin te wutzej: Cawlen tcul yi amalej, nin quilok tul junt luwar, nin yatz nin sbne-tz. Na ko bintzinin kuklij icul swej, quic jun taklen yi quik xcyewok tan banlen. 21Poro yi jun jilwutz espritu cwent Baybanej quic rmeril tan lajen len, ntin kol cxocwok tan nachlen Kataj nin tan muclen wej.

22 Itzun bantz te yi na chixon lakak amal cwent Galilea, nintzun oc Jess tan talchen scyetz: Yi in wetz yi in Bajx Cyajol chinjatxlok chikab yi e wunak. 23 chinquimok cyan. Poro snitzok junt tir le toxin kej. Yi quibital yi e chusbetz yi xtxolbilasej, tak bis scyetz.

Yi toquen Jess tan talchen yi sbiylok (Mr 9.30-32; Lc 9.43-45)

bantz yi cyoponen Jess scyuch yi e chusbetz le tnum Capernaum, at tzun jun aj peyunl tetz yi cutxuj tetz yi cal Ryos nin opon te Lu, tan jaklen yi xtxolbilej tetz: Na pe tak yi cyeru chibajxomu yi tetz cutxuj tetz cal Ryos? 25 Na, stzun Lu bantz. Poro yi tponen Lu xe yi cal kale atit Jess, bajx jilonen tzaj Jess tetz: Simn, mbi na awal atz tan? Na scyetz e yi tajwen tan chichojol yi echk alcawal tu yi echk cutxuj? Na pe cyak yi e witz ajcaw yi cyetz chicutxuj? Nin yi e cyuch, na pe cyak cyetz chicutxuj? Nka ntin yi e yi quic cyetz chikej? 26 Qui ta, ntin na cyak yi e yi quic cyetz chikej, stzun Lu. Bintzi, qui na cyak chicutxuj. 27Poro tan qui kakol chich culal scyetz, ban tcun cben tzi a tan cayin. Cox nin ansuel wi a. Yil txamxij yi bajx cay awan, sjalok jun pwok le stzi. Tzicun yi jun pwokatz tan chojlen yi wetz tu atz acutxuj. Ban tzun cben tan taklen scyetz.

24Itzun

Yi cutxuj tetz cal Ryos

18

1Yi

quibital yi xtxolbilej, nin e oc yi e chusbetz Jess tan jaklen jun cyajtzakl tetz. Itzun cyaltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi e yi at mas chikej swutz Jess (Mr 9.33-37; Lc 9.46-48)

809

MATEO18

Yil xetij Ryos tan cawun tzonej wuxtxotx, na scyetz e yi sjalok mas chikej? chech bantz. 2 Sajen tzun moxol Jess jun nitxa, nin opon txiclok chinicyal. 3 Benen tzun tlol scyetz yi e chusbetz: Jun cun yol na walnin tzitetz, ko quil tzitxixpen itajtzakl, nin ko quil cxocwok culutxum chi tanen culutxumil yi jun nitxaej, quil cxocwok cyajlal yi e yi ate jak cawl Ryos. 4Na swutz Ryos yi e yi chocopon tetz bajxom, nin yi e yi sjalok chikej, itz yi e yil cyocsaj quib juy, yi e yi cyocsaj quib culutxum chi tanen yi nitxaej. 5 Na alchok scyetz yi na xom swej, nin yil tak kej jun wunak yi quic mas kej, chi tanen yi nitxaej, na tzun tzantz tan taklen weri inkej.
Chin xowbil nin kol kajuch kil (Mr 9.42-48; Lc 17.1-2)

6 Ko at jun tal prow yi na chin tocsaj. Ej nin ko na xcye jun yaj tan sublen, nin tan pitlen nin tul il, tzaklok caws yi jun subul nakatz. Ban tcun yi nink tzoc calij jun chin ca skul, nin ben coxijtz xe mar, swutz yi nink tzoc tan sublen jun tal prow yi kuklij cul swej. 7Lastum yi at e yi chixcyek tan chisublen wunak, nin ilenin chijalok. Poro tzaklok chicaws. 8 Ko na ijuch itil tan ikab, nka tan itkan, tajwen tan telen tamij nin tan coxlen len. Na ban tcun yi nink tzimuc quixcuj tan icambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz, swutz yi nink cxben cyakil tu itajtzakl cachi tul yi jun chin wutzilen kak yi quinin bajsben tetz. 9Ej nin ko na ijuch itil tan iwutz, tajwen tan telen colpin yi jun iwutzatz. Na ban tcun yil cxoponwok tcyaj tu jalaj iwutz, swutz yil cxoponwok tquixcuj tu cabil iwutz.

tzital yi quic chixac yi e tal prow yi na chin cyocsaj, na jun cun yol na wal tzitetz, yi e ngel yi quicylom cyetz, nternin na chel na choc tu Intaj yi at tcyaj. 11Ej nin yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, yastzun wetz inxac yi wulen tzonej tan chiclaxen yi e yi txakxnake tkab yi quil. 12 Mbi na ital itetz? Mbi na ban jun yaj yi at jun cient tawun, nin kol txakxij jun? Qui ptzun che til cyen jun tkuj yi jun mutx tu belulaj tawun tan benen tan joylen yi jun yi ntxakxij? 13 Ej nin kol jal yi junatz yi ntxakxij, stzatzink mas tej, swutz yi jun coloj yi ban atet. 14Ej nin yastzun tanen Kataj yi at tcyaj, qui na taj i yi nink txakxij jun scyeri yi e tal prowatz yi na chin cyocsaj.
en kaban tan cuylen paj jun wunak (Lc 17.3)

10 Quil

Yi elsawutzil tetz jun cner yi txaknak (Lc 15.3-7)

bin jalu, swale nin tzitetz icyakil: Ko at jun itajwutz yi na tzan tan nuclen quen jun echk taklen cachi tzitej, ban cxbenwok ichuc tan nuclen tetz i. Kol pujxij tan, ja tzun xcyewoktz tan paklen tzaj tajtzakl yi itajwutzatz. 16 Poro ko quil pujx tan, ban lben jun, nka cob tan tbiten iyol. 17Poro ko quil pujx tan ban choc yi e nim juy tan pujlen ixol. Poro ko quil tocsaj chiyol yi e nim juy, cyajk tu i chi tanen jun yaj yi qui na tocsaj Ryos, nka chi tanen jun scyeri yi e mal nak yi ntin na chitzan tan ixilen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 I

MATEO18,19

810

18 Jun cun yol na wal nin tzitetz, yi echk ajtzakl yil cxocwok tan maklen tzonej wuxtxotx, nsken bixe tan Ryos. Ej nin yi echk ajtzakl yil tzitakwok amal tetz tzonej wuxtxotx, nsken tak Ryos amal tetz. 19Nchatz, swale cyen tzitetz: Ko at cob axwok yi junit sban itajtzakl tan cuchen jun echk taklen tetz Intaj yi at tcyaj, stake i tzitetz. 20Na kale na chichamwit quib cob, nka ox innitxajil, atin nintz scyej, chij Jess scyetz. 21Toquen tzun Lu-tz tan jaklen jun tajtzakl tetz Jess: Ta, jatna tir na taj tan incuyul paj jun wunak yi na juch til tzinwutz? Tzicun polo tan juk tir? 22 Nketz ntin juk tir, ma na na taj tzacuy paj jun yaj juk tir oxcal tu lajuj, chij Jess bantz tetz Lu.

chon cun sbne Ryos tan cawun chi banak jun witz ajcaw scyej yi e mos. Ja oc i tan peyen chitxokben. 24Nintzun ul ticylen jun yi jat lo mil xtxokben tetz. Poro yi yaj, quic nin jun centaw colij tan tan chojlen yi xtxokben. 25Nintzun cawun nin yi witz ajcaw tan benen cayin yaj tuml yi najal tu cyakil mebil, tan chojlen yi xtxokben yi at. 26 Ma tal prow yaj, nin cu mejlok swutz yi patrn tan jaklen cuybil paj: Ta, chij, max culu swibaj. Takeu mu pasens swetz. Tzinjoye puntil tan chojlen cyakil yi intxokben. 27Telen tzun kajab yi patrn te i nin cuy paj te yi xtxokben. Tzajen nin ban yi xtxokben i swutz yi taw. Nin el yaj liwr. 28 Watok cunin el tzaj yaj swutz yi patrn yi cwen chiculul quib tu jun tuch. Yi jun tuchatz at xtxokben tetz, poro quic mas, cobox ntzi pwok. Benen tzun yaj tan yoklen yi kul tan biylen cun tuch. Nintzun taltz: Chojaj yi atxokben swetz! stzun i tetz prow. 29Cwen tzun mejlok yi jun tal prow yajatz swutz yi tuch, nin octz tan cuchen cuybil paj: Ta, max culu swibaj. Takeu mu tal amal swetz, nin tzinchoje cyakil. 30Poro yi junt, quinin cuy paj yi tuch, nin oc tan xetze tan chojol yi xtxokben tetz. 31Yi quilol yi e mas akunwil yi mbi cun ntulej yi junatz yi tuch, nin tak chon scyetz. Nintzun e ben tan talchen tetz chipatrn yi mbi cun mbajij. 32 chakxen tzun yi jun yajatz tan yi patrn, nin yajontz tetz: en yaj, chin juntlen nin awajtzakl. Yi in wetz ja incuy cyakil yi atxokben tan tu yi ncu awutz swetz. Chatz klo maban atz. 33 Ja klo el akajab te awuch chi mmel wetz inkajab tzawej. 34Chin chichen nin ban cul yi patrn yaj tej, nin cawunin tan taklen caws i, jalen yil choj cyakil yi paj xtxotxben. 35 Nchatz sbne intaj yi at tcyaj. Stke i icaws cyakil yi axwok yi qui na icuy paj yi ituch, tetz cun italma. Ej nin qui na taj yil tzinawsaj junt tir yi quil, chij Jess bantz scyetz.

23 Na

Yi mos yi quinin cuy paj yi tuch

19

bantz yi bajen xtxolil yi echk xtxolbilasej, telen tzaj tzuntz Galilea. Chon tzun tponentz le luwar cwent Judea yi chon at jalaj cyen a Jordn. 2 Winin wunak e xom nintz tej, nin ul yos scyuch yi e yabi tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Quic cu tan cyajen paxil yaj yi txkel (Mr 10.1-12; Lc 16.18)

811

MATEO19

3 Cyoquen tzun cobox parisey tan joylen puntil yi enk jal til Jess. Benen tzun chijakol tetz: Mbi na tal teru ta? Ban pe slaj len jun yaj yi txkel yi kol tzicy paj tej? chech tetz Jess. 4 Qui ptzun na chisileju tul yi ley yi tzibant cyen yi na tal: Yaj tu xnan e tulej Ryos? 5 Nchatz at jun xtxolbil yi na tal: Tajwen cun tan cyajen cyen tilol jun yaj yi taj xtxu tan cyokbel quib tu txkel. Nin chijunaj quib yi cobatz yi na cyokbej quib. Junit na chiban swutz tkan Ryos. 6 Nketz cob chixonen, ma na jun ntzi nchiban. Chastzun te quic rmeril yi nink xcye jun wunak tan chijatxlen yi jun lmujatz yi Ryos ncyokben cun, chij Jess scyetz. 7Cyoquen tzun yi e parisey tan jaklen junt xtxolbil tetz: Yi ko yatz, mbi tzuntz yi talnak Moiss yi ntin bnix jun uj, tan cyajen cyen tilol jun yaj yi txkel? chech bantz. 8 Stzawel tzun Jess: Cyaj tlol Moiss yi xtxolbilej tan paj stzetzal cyalmau, poro le xetzbil tzaj nkeratz tajbil Ryos. 9Ma yi wetz inchusun itz: Alchok scyetz yi na pax cyen yi txkel, nin na tokbej tib tu junt, jopol wutzaj i. Ntin at cu tan paxen cyen yi xnan yi ko jopol wutzaj i. Nchatz, kol tokbej tib jun yaj tu jun xnanatz yi cyajnak cyen paxin, jopol wutzaj i. 10 Cyoquen tzun yi e chusbetz Jess tan yol tetz, itzun cyaltz: Ta, yi ko ntinatz xe tan cyajen cyen paxil jun yaj yi txkel, ban tcun quil sjoy txkel, chech. 11Bintzi lo, poro nketz cyakil yaj chitxaje yi xtxolbilej. Ntin yi e yi akij yi jun ajtzaklatz scyetz tan qui toquen quixkel. 12 At xe tan qui toquen quixkel cobox. At e yi quil tzoc quixkel tan paj yi potnak chiwankil yi quitzlenix. Ej nin at e yi potnak chiwankil cyakun wunak. Nin nchatz at e yi qui na oc quixkel tan paj yi cyakont quib tan chixconen tetz Ryos. Alchok scyetz yi na nachon tej yi yatz tajbil Ryos te i, ban sban tanen.

itzun cyoponen ticylen cobox nitxa swutz Jess tan jen tkol yi kab chiwi, nin tan nachol Kataj squibaj. Poro nin e oc yi e chusbetz tan maklen chiwutz yi e cyanl tetz. 14Benen tzun tlol Jess scyetz: Akwok amal scyetz yi e nitxa tan cyulen swej. Quil tzimakwok chiwutz. Na cyakil yi e yi chon tanen chiculutxumil chi tanen chiculutxumil yi e nitxaej, yastzun yi e yi ate tkab Ryos, stzun Jess bantz scyetz. 15 Jen tzun tkol yi kabtz chiwi yi e nitxa tan tkol chibanl. Yi wit bnixen yi xtxolbilej, benen nin ban Jess tul junt luwar.
Yi jilonen jun ric tetz Jess (Mr 10.17-31; Lc 18.18-30)

13 Ej

Yi tkol Jess yi banl squib e nitxa (Mr 10.13-16; Lc 18.15-17)

itzun bantz, nintzun opon jun acaj yaj tan yol tu Jess, nin jaktz tetz: Ta, chumbalaj nin ilu. Taleu swetz, mbi jun taklen balaj tzimban tan incambal yi wutzajbil? 17Benen tzun tlol Jess tetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16 Ej

MATEO19,20

812

Mbi tzuntz yi na awal yi in balaj? Qui pe na el atxum tetz yi quic jun balaj at tzonej wuxtxotx? Ntin Ryos balaj. Poro ko na awaj tzacambaj yi awutzajbil, banaj tanen yi echk cawl. 18 Poro na scyetz cawlil ta? stzun yaj. Quil cbiyolnakin; quil cjopon wutzaj; quil calkij; quil tzajal cun jun wi awak tetz alchok wunak. 19Lokwe ataj atxu, nin lokwe yi e mas wunak chi na alok awibatz, chij Jess bantz tetz yaj. 20 Poro ta, jetz yi in tzaj nitxa woclen tan banlen tanen cyakil yi echk xtxolbilej, mbi tzun mas na tajtz? 21Ko na awaj jal abalajil, cun cay yi amebil, nin oy nin yi jamel scyetz yi e meba. Tzaklok tzun amebiltz tcyaj. Yil tzaban tanen yi xtxolbilej, ban tzun cultz tan axomen swej, stzun Jess bantz tetz yaj. 22 Poro yi tbital yaj yi xtxolbilej, winin bisunen na chin ric nin i. Cyajen cyen tzun tilol yaj yi Jess. 23 Benen tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Swale nin tzitetz yi mero bintzi, at quixbel tan cambal jun ric yi balaj tiemp yil tzul tzaj Kataj Ryos tan cawun. 24Ja pe itbit? Nicun quixbel tan tponen jun ric le balaj amal kalel cawunet Ryos, chi yi quixbel tan ticyen jun camey tul jun julil bak tzisbil, chij Jess bantz. 25 Yi quibital yi e chusbetz yi xtxolbilej, nintzun e el yabtz tej, nintzun cyaltz squibil quib: Yi ko yatz, en tzun clax jun? 26 Che benen tzun xmayil Jess, nintzun ben tlol scyetz: Quil xcye jun wunak te yi xtxolbilej, poro quic jun taklen yi quik xcye Ryos tej. 27Toquen tzun Lu tan yol tetz Jess: I bin jalu Ta, yi o ketz ja cyaj kilol cyakil yi kamebil tan kaxomen teju, mbi tzun skacambajetz? 28 Benen tzun tlol Jess scyetz: Jun cun yol swale nin tzitetz, yil tzul yi tiemp yil tzoc cyakil tetz acaj, nin yil chincole tan cawun le colchbil yi winin kej, nchatz axwok, xcolek tzinxlaj tan chicawen yi coblaj kuj xonl kajtzun kamam Israel. 29Nchatz alchok scyetz yil til cyen yi tetz cal, nka yi e titzun, nka yi taj xtxu, nka yi txkel, nka nitxajil, nka xtxotx tan xomen swej, scambaj yi junatz jun cient mas. Ej nin nchatz scambaj i yi itzajbil tetz ben kej ben sak. 30Poro at winin e yi bajxche, yi witzbil chibne. Nin at e yi witzbil quitanen yi chibajxok tan chicambal yi quitzajbil. sbajok tul yi balaj tiemp yi at tulbil, chi banak jun yaj taw pinc scyej e mos. Itzun bantz, jalchan cunin telen yaj tan chijoylen akunwil tan akun tuch. 2 Yi jalen cobox tan, ja bixe chitrat tan chojol jun pwok te chikej, nin e ben chakol tan akun. 3 Yi tponen beluj chich jalchan, ja noj quen i scyej coboxt akunwil yi quic cyakun. 4Nin ben tloltz scyetz: Akujenwok swuch, nin cxinchojewok. Chibenen tzuntz tan akun. 5 Ma tponen chajcun kej, ja el tan chijoylen coboxt akunwil. Nin nchatz ban i yi tponen ox
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1Nicun

Yi elsawutzil tetz chichojon cobox akunwil

813

MATEO20

chich culben kej. 6 Ej nin yi tponen o chich culben kej nin el tzaj junt tir tan xon. Ja noj cyen scyej coboxt yi quic cyakun, nin taltz scyetz: Mbi na ibanwok tzonej? Quic pe itakun? 7Quic ta, quic kakun na jal kan, chech bantz. Quibenenk bin tan akun swuch. 8 Itzun bantz, yi cwen kej, nin cawun yi patrn te yi martoma tan chichaklen yi e mos tan telen chichojon. Bajx che achoj yi e yi buch tlen nchoc tan akun. Witzbil tlen che achoj yi e yi jalchan nchixetij tan akun, stzun yi patrn tetz martoma. 9Cyoponen tzun yi e yi e xetij tan akun o chich cwen kej. Yi telen tzaj chichojon, ja aklij jujun pwok te jujun. 10Ma yi cyoponen yi e yi e xetij tan akun bajx cun, le wutz yi cyetz cyajtzakl yi nimt cun yi cyetz chichojon tzaklok, poro qui. Jujun pwok aklij tetz jujun. 11Cyoquen tzuntz tan xochon tetz yi patrn: 12 Ta, mbi tzuntz yi nicy nin tu kachojon mban scyuch yi e yi junen or nchakuj? Ma ketz ja icypon cun jun kej kan. Ja katij winin kej. Poro nicun kachojon mban scyuch. 13 Sajen tzun stzawel yi patrn tetz jun scyeri yi e akunwilatz: I bin jalu wamiw, max acul. Nketz cachi na chintzan tan bajen tzitej. Nkeratz pe katrat tzituch tan inchojol jun pwok te ikej? 14Jej, tzamwok ipuk, nin quitajenk, na yi in wetz na waj yi nicy nin tu ichojon sban. 15 Na yi in wetz, ban tzimban wajbil te impuk. Nka na tzun tak chich culal yi imbalajil tzitetz? 16 Yi xtxolbilej na chaj: Yi e witzbil chocopon tetz bajx, ma yi e bajx chocopon tetz witzbil. Na tzan Ryos tan chimoxen tzaj winin, poro quic mas e yi chiclaxok.
Yi talolt Jess yi at cyocbil wunak tan biylen (Mr 10.32-34; Lc 18.31-34)

17Itzun bantz yi na chixon tbe tan cyoponen Jerusaln, nintzun e el tzaj chakol yi e chusbetz chixol yi e mas wunak tan yol scyetz chichuc cuntu. Itzun taltz: 18 I bin jalu, sak tziwutz yi chon at kabembil Jerusaln. Yi nsken wit kopon chinjatxlok chikab yi e witz pale, nin chikab yi e txolol xol yi ley Moiss. Nchatz sbixek cyan tan welen cun swutz. 19Chinjatxlok chikab yi e awer nak. Nocopon tetz chitzelbetz. Chinloonk cyan nin chinjepon cyan swutz pasyon. Chinquimok, poro le toxin kej nitzok junt tir chixol alma, stzun Jess bantz scyetz.

20 Itzun te yi na chixon tbe, nintzun opon yi xtxu Jacow tu Wan tan yol tetz Jess. Xomche yi cob talatz tej. E cyajl Zebedeo. Cwen tzun mejlok yi jun xnanatz swutz Jess tan jaklen jun pawor tetz. 21Benen tzun jakol Jess tetz: Mbi na taju swetz? Ta, yil tzocu tan cawun, na klo waj yil taku chikej yi cob walej tan chicolewen xlaju. Jun le sbalu, nin junt le maxu, chij xnan tetz Jess. 22 Talol tzun Jess scyetz: Yi axwok itetz, qui na el itxum tetz yi mbi na cxtzanwok tan cuchen. Pe xcyekwok tan muclen yi quixcuj yi tzicypon wetz wan? chij Jess bantz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi chijakol cob yaj chikej (Mr 10.35-45)

MATEO20,21

814

Kaxcyek ta, chech cob yajatz. 23 Benen tzun tlol Jess scyetz: Jun cun yol tzitije yi quixcuj yi tzintije wetz, poro tan icolewen tzinxlaj nketz in chincawunk tej, ma na chon tzaklok scyetz yi e yi txaijchet tan intaj. 24 Itzun yi quibital yi lajujt cyuch, nintzun je chiwutz yi mbitz na chitzan yi cob tan jaklen tetz Jess. 25 Toquen tzun Jess tan chichaklen tzaj, nin taltz scyetz: Na itilwok yi en quitanen yi e witz ajcaw lakak lmak tnum, winin na chicawun. Na choc wunak jak chicawl. 26 Poro qui na taj yi yatz tziban itetz. Ma na je puntilej, ko at jun tzixol yi na taj jal kej, tajwen tan toquen i tetz chichakum yi e mas. 27Ko at jun tzixol yi na taj tzoc tetz bajxom, tajwen tan toquen tetz chichakum yi e mas. 28 Chi wutanen wetz, yi in Bajx Cyajol, nkeratz inmantar yi nink choc wunak tetz inchakum, ma na ja nul tan woquen tetz chichakum wunak. Ja nul tan wukol wib tkab quimichil tan chiclaxen winin wunak.
Yi tulen yos tan Jess scyuch cob moyi (Mr 10.46-52; Lc 18.35-43)

bantz yi cyelen tzaj le tnum Jeric, winin wunak e xom tzaj te Jess. tzun cob moyi colche tzi be. Yi quibital yi ticyen cun Jess, nin e chintz: Kajcaw, ilu yi xonl Luwiy yi at tulbil, elk kajabu skej. 31Cyoquen tzun yi e wunak tan maklen chitzi tan quit chichinen, poro mas tcunin na chichintz: Ta, ilu yi xonl kajtzun Luwiy yi at tulbil, elk kajabu skej. 32 Taquewen cun tzun Jess, nin e saj chakol yi e moyi tej tan jaklen scyetz: Mbi itajbil swetz? 33 Ta, na klo kaj yil jakxij kawutz. 34 Telen tzun kajab Jess scyej, nin oc macol te chiwutz. Ninin ul yos scyuch, nin e xom nintz tej.
30 At

29Itzun

txantok tan cyoponen Jerusaln, ja chopon nakajil yi tal tnum Betfag, yi chon at te cul wutz yi na biaj wi Olivo. Che sajen tzun chakol Jess cob chusbetz, 2 nin taltz scyetz: Quibenenk le aldey tzinej. Yil cxopon, tzitile jun buru calij yi at tal. Pujwok tzaj, nin cyajwoke tzaj. 3 Ko al xmakonwok tej, alwok: Chon xconk tetz Kajcaw. Ax chul kuket nin, chijwok sban. 4 Tan yi xtxolbilej ja el cun te yi yol yi tzibant cyen takun jun scyeri e elsanl stzi Ryos tentz, yi na tal: 5 Cun al scyetz aj Sin: Bitwok tzaj, at tulbil ireyil. Chin culutxum nin i sbne.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

21

1Yi

Yi tponen Jess Jerusaln (Mr 11.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19)

815

MATEO21

Na yil tzul, chon at te jun buru, jun ne mam buru, tal jun ekum ektz tu. t 6 Chibenen tzun yi cob chusbetzatz tan ticylen chimantar yi e ben chakij tej. 7Yi tulen quicyal yi e buruatz, nin je cyakol yi chixbuktz tetz scyej yi tal ni buru. Kalenatz jen Jess tej. 8 Ma yi e wunak winin chimulen. At e baj cun chilitul chixbuk kale atit ticybil Jess. Ej nin at e e ben tan tamlen kab tze tan cwen tbe kale atit ticybil i. 9Cyakil yi e wunak yi bajxche scyuch yi e yi xomchet tzaj, winin chichinen: Kake kakajsbil tetz yi junej, na i yi jun xonl Luwiy yi at tulbil! At banl Kataj tibaj, na Ryos nchakon tzaj! Kake bin kakajsbil tetz Ryos! chech yi e wunakatz. 10 Yi tocomponen Jess le tnum Jerusaln, winin chichinen wunak tej tan tzatzin yi ate cunt. Poro at e yi chijak squibil quib: Mbi ekan tan yi yajej? chech. 11Yastzun Jess, aj Nazaret cwent Galilea. I jun elsanl stzi Ryos, chech coboxt ban tzajtz.
Yi toquen Jess tan chilajen len yi e aj cayinl le templo (Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22)

12 Yi bajen wi yi echk xtxolbilasej, chon tzun toquen Jess tcul yi amal cyanl te yi templo, nin octz tan chilajen len yi e yi na chitzan tan cayin, nin tan lok. Nin baj je trimpul yi echk chimes yi e txexunl wutz pwok. Nchatz yi chichem yi e cay plom. 13 Te yi na tzan tan chilajen len, nin tal i scyetz: Tzibant cyen: Yi weri incal, yastzun nachbil wetz, poro yi e cyeru na xcon cyanu tetz jun molbil alkom, stzun Jess. 14 Te yi at i le templo, nin ocopon chikansal quib cobox moyi, tu cobox cox, ej nin ul yos tan scyuch. 15 Poro winin chichen chicul yi e witz pale scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss yi quilol yi echk milawr yi bnix tan Jess. Nin nchatz at e nitxa yi na chichin: Winin kej yi yajej, na i yi xonl kajtzun rey Luwiy yi at tulbil, chech bantz. Yi quibital yi e witz pale yi chiyol yi eatz yi na chitzan tan talchen le templo, 16 nintzun e octz tan jaklen tetz Jess: Na pe awit nin yi kajsbil yi na chitzan nitxa tan taklen? Ban cchij lo? Benen tzun tlol Jess scyetz: Na, na wit, poro qui pe na chisilej cyeru yi jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Ryos na akon cyajtzakl yi e nitxa scyuch yi e tal ni tan cyakol chikajsbil tetz. Yastzun yi xtxolbil yi tzibant cyen, stzun Jess scyetz. 17E cyajen cyen tzun tiloltz, nin icytz. Chon tzun tponentz le aldey Betania. Yastzun bajet akbaltz tan.

bantz le junt eklok, yi pakxen tzaj Jess tnum, nin saj wej tej tbe. tzun tilol jun wi ib yi at tzi be. Yi benen klo tan stzutlen tzaj wutz, quinin jal jun lobaj tan. Ntin xak winin. Nin oc tlol te jun wi ibatz:
19Benen
t 21.5

18 Itzun

Yi skejen jun wi ib tan Jess (Mr 11.12-14, 20-26)

Zac 9.9.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO21

816

Quit cwutzin sbne opon tunintz, stzun i tetz. Na el tzaj cunin yi yolej le stzi, yi skejen yi jun wi ibatz. 20 Yi quilol yi e chusbetz yi xtxolbilej, nin e baj el yab tej, nin e jaktz tetz Jess: en tzuntz Ta, yi chin lajkel nin nskej jun wi tzeej? chech. 21Jun cun yol swale nin tzitetz. Yi nink kuke icul swej, nin quik tzicabej icul, xcyekwok tan banlen echk milawr chi na imban wetz. Nchatz ko quil tzicabej icul, ban tzitalwok tetz yi wutzej: Cawlen tzonej, quilok xe mar, nin yatz nin sbne-tz. 22 Yi nink kuke icul te Ryos, tzaklok cyakil yi na icuchwok.
Yi chijakol tetz Jess yi na akon kej i (Mr 11.27-33; Lc 20.1-8)

tzun Jess le templo. Itzun te yi na tzan tan chichuslen wunak, nin e opon yi e witz pale scyuch yi wi banl chiwi yi e judiy tan jaklen tetz: At ptzun akej tan chichuslen wunak? Na nmakon akej? chech tetz Jess. 24 I bin jalu, bajx tzinjake jun xtxolbil scyeru. Kol cyalu yi puntil swetz, nchatz in swale scyeru yi na nmakon inkej. 25Na sitet kej kajtzun Wan Bautist tan jesen a chiwi wunak? Ryos pe akon tetz, nka e tu wunak? chij Jess bantz scyetz. E baj xeten tzun tan wolnewen squibil quib: Kol kal yi Ryos akon kej Wan, stale sketz yi mbi tzuntz yi quinin nkaban tanen yi chusun. 26 Ej nin kol kal yi wunak tu akon kej Wan, mbil chitxum wunak skej? na cyakil wunak na cyocsaj yi elsanl stzi Ryos kajtzun Wan, chech squibil quib. 27Jaltatz nin ben cyalol tetz Jess: Cuquen, qui na pujx kan, chech. Ko yatz cyajtzaklu, nchatz in wetz, quil wal scyeru na nmakon inkej tan chichuslen yi e wunakej, chij Jess scyetz. bin jalu, mbi na chitxumu te yi jun elsawutzilej? At jun yaj yi at cob cyajl. Nintzun taltz tetz jun scyeri cyajl: Cun akujen wi cojbil. 29Stzawel tzun yi cyajl yaj: Qui ta, qui na waj. Poro le junt tkuj nintz, nintzun je xtxixpul yi tajtzakl, nin bentz tan akun. 30Iten nin xtxolbilatz ben tlol tetz yi junt cyajl. Stzawel yi jun cyajlatz: Cu ta, nchimben. Poro quinin ben. 31I bin jalu, na scyetz jun scyeri yi cob cyajolatz yi ban tanen yi cawl yi taj? stzun Jess scyetz. I bin bajx, chech. I bin jalu, jun cun yol na walnin scyeru, yi e aj peyunl cwent awer nak, yi chin cachi nin e chiwutzu, scyuch yi e witz bnol tetz, chocopon cyeratz tkab Ryos. 32 Poro yi e cyeru, quil chocu tkab Ryos. Na ja ulak Wan Bautist tan xtxolen scyeru yi mbitz yi echk taklen yi tajwen tan chibnolu tanen, nin quinin nchibanu tanen. Ma yi e aj peyunl cwent awer nak, yi chin cachi nin e chiwutzu, winin e ja cyocsaj, nin ja chiban tanen. Nin nchatz yi e witz bnol tetz, at e yi nchiban tanen. Poro lastum eu, na ja quilu yi mbi nchiban. Poro quinin nchitxixpuju yi cyajtzaklu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 28 I

23 Benen

Yi elsawutzil tetz yi cob cyajol

817

MATEO21,22

tzaju yi junt elsawutzilej: At jun yaj yi cu tawal uva tcul jalaj txotx. Nin oc pem tej. Nin bnix jun pila tan kale na elet yi taal uva. Nin nchatz ja bnix jun xcyakte tan. Yi bnixen, nintzun ben tkol yi jalaj luwaratz tan cmonin. Benen tzun i-tz joylaj tan pyaj. 34 Ma yi kabten cosech, nin e ben chakol cobox chakum tan ticylen tzaj mu tetz te yi cosech. 35 Poro yi e camol txotx, nin e oc tan chitzamlen e chakum, nin loon jun cyan, nin junt quim cyan, nin e oc tan coxlen junt tan cub. 36 Yastzun bantz te jun tiratz. Pontzaj tlen benen chakol yi taw luwar junt txakaj chakum. Poro yi e camol, nin e octz tan chibiylen chi e ban scyej yi bajx txakaj. 37Witzbil tlen benen chakol yi taw luwar yi tetz cyajl, na le wutz yi tetz tajtzakl yi scyeke chi yi cyajol. 38 Poro yi benen quilol yi e camol yi cyajol, nintzun cyaltz squibil quib: Je nocx tzulej. Yastzun scoek cyen tibaj luwar. Ban tcun kabiye cunx tan kacambal ketz yi luwar. 39I nin tzun cyulejtz. E octz tan stzamlen, nin el cyan tul luwar, nin cu chibiyoltz, stzun Jess scyetz. 40 Toquen tzun Jess tan jaklen scyetz yi e wi banl wi: I bin jalu, yil tzul tzaj yi taw luwar, mbil sban i scyej yi e camolatz? 41Sajen tzun chitzawel yi e wi banl wi: Quil tzel kajab i tan chibiylen cun yi jun jilwutz wunakatz. Ej nin stke i yi luwar tan cmonin scyetz junt txakajt. Yi junt txakajatz, cupon chijatxol yi cosech, nin scyake tetz taw luwar, chech yi e wi banl wi bantz tetz Jess. 42 Toquen tzun Jess tan talchen scyetz: Qui pe na chisileju yi yol Ryos yi tzibant cyen yi na tal: Yi cub yi quic xac chiwutz yi e bnol cal, yastzun yi cub yi mas tajwen tan xconen. Kajcaw txumul tetz yi xtxolbilej. Ej nin chumbalaj nin yi xtxumun i.u 43 I bin jalu yi ekan tan yi xtxolbilasej itz: Cheleponu cwent Ryos, nin chocopon junt txakajt tetz chixelu yi scyake tzatzin tetz Ryos. 44Inti yi jun cubatz, alchok scyetz yil je tzotp tej, squixpok. Nchatz cyakil yi e yil saj yi cub squibaj, puchij cun chibne tan, stzun Jess bantz scyetz yi e wi banl wi. 45 Yi quibital yi e witz pale, scyuch yi e parisey yi echk elsawutzilasej, nin el chitxum tetz yi e ten na tzan Jess tan chiyolchen. 46 E oc klo tan stzamlen Jess, poro nin e xob scyetz wunak na nsken cyocsaj wunak yi Jess, i jun elsanl stzi Ryos. tzun Jess tan xtxolen coboxt elsawutzil scyetz wunak: junt elsawutzilej, yi na chaj yi na scyetz e yi ban choc tajlal yi cmon Ryos: Oktz kan yi at jun witz ajcaw. Yi toquen txkel yi cyajl, nin oc tan
2 Je
u 21.42

33 Quibit

Jun elsawutzil scyetz yi e akunwil yi juntlen cyajtzakl (Mr 12.1-12; Lc 20.9-19)

22

1Toquen

Yi elsawutzil tetz jun quicyuj

Sal 118.22-23.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO22

818

xtxumlen jun balaj quicyuj. 3 Yi xtxumxen, nin ben chakol cobox chakum tan chichaklen yi e xtxocum. Poro quinin e ul. 4 Chibenen tzun chakol junt tir yi e chakum tan talchen scyetz: Ja che imbiy cobox inwac, nin nchatz ja che imbiy cobox wawun yi kansanchet. Ja bnix cyakil tu kawa. Na waj yil chulu jalcun tan tilwen quicyuj, chijwok sban scyetz, stzun taw quicyuj. 5 Poro yi e txocum yi na tzan chichaklen, quinin chicuji. Yi tbital jun yi stziblalatz, nin ben tan tilwen xtxotx. Ma junt chon benen tan pyajin. 6 Nin yi e mas xtxocum, nin e oc tan chitzamlen yi e chakum yi jun witz ajcawatz. E oc tan chijislen, nin tan chibiylen cun. 7Yi telen xtxum yi witz ajcaw tetz, winin chichen cul scyej. Nin e ben chakol yi e tetz sanlar tan chibiylen cun, nin tan toquen tinij kakl cyakil yi tnum kale atet. 8 Benen tzun tlol yi jun witz ajcawatz scyetz e chakum: Ja wit bnix cyakil yi echk taklen tan katzatzinen te quicyuj, poro yi eatz yi nche katxoc klo, quict rmeril tan cyulen na quic chixac. 9Quibenenk lakak echk chicy be tan chitxoclen tzaj alchok jilwutz wunak yil cxnoj quen scyej. 10Chibenen tzun yi e chakumtz lakak be, nin saj chimolol cyakil yi e yi e noj quen chiwutz. At balaj wunak, nin at mal wunak e baj opon cyan. Noj cun calatz cyakun wunak. 11Te yi nsken chicham quib wunak, nin ocopon yi witz ajcawatz tan chixmayen. Nintzun ben tilol yi at jun yaj yi qui wekon tib tan bechok tetz quicyujin. 12 Benen tzun tlol tetz: Wamiw, nxac ncoc tzaj tzonej? na quic bechatz at tzawej tetz quicyujin. Poro yi yaj, quic nin ben tlol. 13 Cawunen tzun yi witz ajcaw scyetz yi e chakum: Ma jalu, calwok cun tkan tu kab, nin jolwok len tzin tul tzotz. chink, nin skitxnek xe te tan quixcuj, stzun witz ajcawatz scyetz. 14Bintzinin, winin e yi na tzan Ryos tan chimoxen tzaj, poro quic mas yi e yi chiclaxok, stzun Jess scyetz.
Yi pwok yi na aklij tetz Csar (Mr 12.13-17; Lc 20.20-26)

tzun chitxumun yi e parisey tan joylen puntil yi enk ljal til Jess. e ben chichakol cobox cyuch tan yol tu Jess, itzun cyaltz: Ta, na kil ketz yi quic nin mu lajilu. Ej nin na kil yi xtxolbil cun na tuleju yi xtxolchen xol yi tajbil Ryos. Qui na tzanu tan xtxolen ntin yi echk taklen yi na chipek wunak tej, na qui na xobu tan talchen paltil jun. Quic na ban mpe atk kej yaj nka quic. 17Chastzun te Ta, ja kul swutzu tan jaklen jun kajtzakl teru. Ban pe lkak yi pwok yi na tzan Csar tan jaklen sketz, nka qui? 18 Poro jalcunin nachonen Jess te cyajtzakl, yi sublen tu i cyajbil. Chastzun te benen tlol scyetz: Chiwutz tuwu, chiplaj tuwu yi na cyocsaj quibu balaj. Nxac na chitzanu tan joylen puntil tan jalen wil? 19Chichaj tzaju jun pwok swetz yi na cyaku tetz Csar, stzun Jess scyetz. Sajen tzun cyakol jun pwok tetz. 20Ma yi cwen xmayil Jess, nin ben jakol scyetz: Na taw yi yubilej yi at swutz, nin na taw yi biaj yi banij swutz? 21Tetz Csar, yi witz ajcaw, chech ban tzaj. Yi ko tetz Csar, ban cyaku tetz. Poro nchatz tajwen lcyaku tetz Ryos cyakil yi tetz, chij Jess scyetz.
16 Nin El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 Toquen

819

MATEO22

22 Yi quibital xtxolbilej, nin e baj el yabtz tej. Cyajen cyen tzun quilol Jess, nin e ajtz.

23 Iten nin kejatz yi cyoponen cobox scyeri e sadusey te Jess. Yi e sadusey, quinin cyocsaj yi at junt tir itzen chixol alma. Chastzun te ja choc tan joylen puntil tan pilen Jess: 24 Ta, talnak kajtzun Moiss yi kol quim chmil jun xnan yi ntaxk jal chinitxa, tajwen tan toquen yi titzun yi alma tetz chmil yi xnan, bantz quil sotz yi xonl i. 25 I bin jalu Ta, at bin juk yaj, quitzun quitzicy quib. Yi bajxnak nin cyokbej quib tu jun xnan, poro yi ntaxk jal chinitxa, nin quim yi yaj. Chastzun te toquen xnan tkab yi titzun yi kajtzun chmil. 26 Iten nin banas tu cap, nin tu yi toxin. Baj elepon cunin chmilil xnan yi juk yajas, yi quitzun quitzicy quib. 27Witzbil tlen quimen xnan. 28 Ma jalu Ta, yi nink chitzij junt tir chixol alma, na scyetz jun yi mero chmil nin xnan sbne-tz chixol yi juk yajatz? 29Sajen tzun stzawel Jess scyetz: Nketz pe xubsen nchibanu tan tu yi qui na el chitxumu tetz yi yol yi tzibant cyen, nin tan tu yi qui na pujx yi porer Ryos cyanu? 30Na yil chitzij junt tir yi e alma, quit cyokbej quib, nin quit cyokbej quib chinitxa. Chon chibne cyetz chi quitanen yi e ngel, yi ate tcyaj. 31Inti xtxolbil te itzen chixol alma, qui ptzun na chisileju yi yol yi alijt cyen tan Ryos tetz Moiss? 32 Na, talnak i: I inatz in chiRyosil Abraham, tu Isaac nin Jacow. Nsken chiquim yi ox yajatz yi talol Ryos yi yolej. Na tzun chaj sketz yi qui sotznake. Na yi Kataj Ryos, i kaRyosil, yi o yi itzo scyuch yi e yi quimnak chiwankil. Swutz Ryos quic nin jun wunak yi najk sotz, stzun Jess scyetz. 33 Yi quibital wunak yi xtxolbilej, nin e el yab tej, na quic mu paltil.

At junt tir itzen (Mr 12.18-27; Lc 20.27-40)

quibital yi e parisey yi nsken chiloon yi e sadusey tan Jess, cwen tzun chimolol quibtz tej. 35 At tzun jun chixol yi e pariseyatz yi i jun txolol xol yi ley Moiss, nin octz tan jaklen jun xtxolbil tetz Jess tan pilen i. Itzun taltz: 36 I bin jalu ta, txol cyakil yi echk cawl, na scyetz jun yi mas tajwen tan kabnol tanen? 37Sajen tzun stzawel Jess tetz: Lokaj yi aRyosil tetz cun awalma, nin tetz cun awajtzakl. 38 Yastzun cawl yi mas tajwen tan banlen tanen. 39Ej nin nicun mu tal yi cap yi na tal: Lokwe yi e wunak chi na alok awib atz. 40Yi cob cawlej na jop cyakil yi echk cawl yi tzibant cyen tan Moiss, nin na jop chichusun cyakil yi e elsanl stzi Ryos tentz.
Yi Cristo i Tajcaw kajtzun Luwiy (Mr 12.35-37; Lc 20.41-44)

34 Yi

Yi cawl yi mas tajwen tan kabnol tanen (Mr 12.28-34)

41Te

yi ntaxk chaj yi e parisey, nin oc Jess tan jaklen yi xtxolbilej scyetz:

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO22,23

820

42 Mbi na chitxum cyeru te yi Cristo yi jun yi bixbant tan tulen? Na scyetz kamam cyen yi xonl i le chiwutz cyeru? Chon at tulbil Cristo chixol xonl kajtzun kamam Luwiy, chech bantz tetz Jess. 43 Yi ko xonl tu kajtzun Luwiy yi Cristo, mbi tzuntz yi talnak Luwiy Wajcaw tetz? Na je yol kajtzun Luwiy yi tzibant cyen: 44 Nin tal Ryos tetz Wajcaw: Colchen cun tzonej le insbal, jalen cun lchoc e acontr wan jak awukan, stzun Luwiy tentz.v Yi yolej yastzun alijt cyen tan kajtzun kamam Luwiy tan porer yi Espritu Sant. 45 Ma jalu, ko talnak kajtzun kamam Luwiy Wajcaw tetz yi Cristo yi bixbant tan tulen, mbi tzuntz na cyalu yi wunak tu i, yi xonl tu Luwiy i? 46 Yi quibital yi xtxolbilej, quic nin jun yol ben cyalol. Cyal jun nimsaj cul tan stzawen nin yol i. Jetzatz tzun quit e oc tan wak ib tu Jess.

tzun Jess tan yol scyetz yi e wunak, nin scyetz yi e chusbetz: 2 Yi e txolol xol yi ley Moiss, scyuch yi e parisey, bixbant che tan xtxolchen xol yi ley Moiss. 3 Ban kol chixomu te chichusun. Chibneu tanen yi echk cawlatz. Poro quil chixomu te yi echk taklen yi na chiban cyetz. Na yi e cyetz, ban na chicawun te jun taklen, poro qui na chiban tanen. 4Chin al nin echk cawl yi na bixe cyakun, nin winin na chicawun tan cyoquen wunak tan banlen tanen. Poro yi e cyetz siquier najk chiban tanen mu tal. 5 Cyakil yi echk taklen yi na chiban cyetz, itz ntin tan jalen chikej chiwutz wunak. Quilninu yi culbil yol Kataj yi chinlij wutz chiplaj, nin yi calij te chikab. Nimten cun na cyulej. Ej nin quilninu chixbuk txowin cyan. Chumam nin ju na cyulej. Yastzun na cyulej tan jalen cyetz chikej chiwutz wunak. 6 Ej nin yi na bajij jun waan, ntin na cyaj choc jalen tzin quen tan majlen yi bajx chem. Ej nin yi na chiban chimunl swutz Ryos tulak echk sinagoga, ntin na cyaj chicole tibaj bajx chem, tan jalen chikej. 7Yi e cyetz, ntin na cyaj yi chin yut cunin chikajlan wunak scyetz. Ej nin winin na chitzatzin yi na alchij wutzilen ta scyetz. 8 Ma yi e cyeru, quil chixomu te jun ajtzaklatz. Quil cyaku amal scyetz wunak tan cyakol chikeju yi na chikajlan scyeru. Na cyakil yi e cyeru, quitzun quitzicy quibu, nin ntinatz jun chusul cyeru itz yi Cristo. 9Ej nin quil cyalu kataj scyetz alchok jilwutz wunak tzonej wuxtxotx. Na jun ntzi Kataj at, itz yi Ryos yi at tzin tcyaj. 10Quil cyaku amal scyetz wunak tan cyalol scyeru yi eu ajcaw, na jun ntzi Kajcaw at, itz yi Cristo yi sukint tan Kataj. 11Yi e yi na cyak quib tetz chichakum yi e mas, yastzun yi e yi at mas chikej swutz Ryos. 12 Tzaklok chikej cyakil yi e yi na cyocsaj quib juy, nin tzelepon chikej yi e yi na cyocsaj quib nim. 13 Lastum eu txolol xol ley Moiss, nin yi eu parisey! Chiwutz tuwu, chiplaj tuwu yi na cyocsaj quibu balaj. Quibeu tkab Ryos, nin na chitzanu tan maklen chiwutz yi e mas yi na cyaj choc tkab.
v 22.44

23

Yi talol Jess chipaltil yi e parisey scyuch yi e txolol xol ley Moiss (Mr 12.38-40; Lc 11.37-54; 20.45-47)
1Toquen

Sal 110.1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

821

MATEO23

14 Lastum eu, na chiwutz tuwu, chiplaj tuwu yi na cyocsaj quibu balaj! Na na chimajlenu chical yi e xmalcan, nin tunin na chiben tcyen tuninu tan nachlen Kataj tan tewen yi quilu. Tan tu yi yatz na chibanu, tzaklok mas chicawsu. 15 Lastum eu, na chiwutz tuwu, chiplaj tuwu yi na cyocsaj quibu balaj! Na na chibenu joylaj tan tocsen chicul wunak tan chixomen te cyeru chichusunu. Poro mas tcunin na chitzanu tan chipitlen nin tul il. Na yi na chixom te chichusunu, mas na chiben tul il cyanu. 16 Lastum eu, na eu quil chibe wunak tanen, poro jopij wutz cyajtzaklu! Na na cyalu yi quic til jun yaj yi qui na el cun te jilon yi ko ja xcon yi templo tetz stiwil yol i. Poro ntin sjalok til yi kol xcon yi pwok yi colij le templo tetz stiwil yol. 17Chin yab nin cyajtzaklu! Jopij wutz cyajtzaklu. Quic pe mas kej yi templo swutz yi pwok yi colij tu le templo? 18 Ej nin nchatz na cyal cyeru yi quic til jun yaj yi qui na el cun te jilon yi ko na xcon yi patbil txixwatz tetz stiwil yol i. Poro at til ko quil tzel cun te jilon yi ko ja xcon yi oy yi at tibaj yi patbil txixwatzatz tetz stiwil yol i. 19Eu yab. Jopij wutz cyajtzaklu. Qui pe na el chitxumu tetz yi nicun xanil yi patbil chitxixwatzu tu yi oy yi na je tibaj? 20Na ko na xcon yi altar tetz stiwil yol jun yaj, nketz ntin altar na xcon tetz stiwil, ma na cyakil tu oy yi at tibaj. 21Nchatz yi ko at jun yaj yi na oc yi templo tetz stiwil yol i, nketz ntin yi templo na xcon tetz stiwil, ma na nchatz Ryos, na chon najlij i le templo. 22 Nchatz yi ko at jun yaj yi na oc yi tcyaj tetz stiwil yi yol i, nicun chij najk oc Ryos tetz stiwil yi yol i, na chon colchij Ryos tcyaj. 23 Lastum eu txolol xol ley Moiss, nin yi eu parisey! Na chiwutz tuwu chiplaj tuwu yi na cyocsaj quibu balaj. Na cyaku chidiesmu te yi tal ne cosech ani, nin te yi alwenu yi at scyuchu, nin na cyaku chidiesmu te mu tal pumient yi na xcon tetz chicocsbilu, poro qui na chitzanu tan banlen tanen yi echk cawl yi mas tajwen. Mas ban tcun yi nink chocu tetz tzaknak cun. Mas ban tcun yi nink tzel nin chikajabu te junt wunak. Ej nin mas ban tcun yi nink chocu tan joylen puntil tan kukewen chiculu te Ryos. Ban na chibanu yi na cyaku chidiesmu te chicosechu, poro nchatz na taj banlen tanen yi echk cawl yi mas tajwen. 24Yi e cyeru, eu quil chibe wunak, poro jopij wutz cyajtzaklu. Na chitxatzaju quicau tan qui benen jun tal ni us tcul. Na chiwutz cyeru xan kol baj cyanu, poro qui tzicy scyeru yi na baj jun chin wutzilen camey cyanu. 25 Lastum eu txolol xol ley Moiss, nin yi eu parisey! Chiwutz tuwu, chiplaj tuwu yi na cyocsaj quibu balaj. Na chixansaju chilaku tu echk chiplatuwu. Chin txajij cunin na cyuleju soltej, poro yi timbil yi at tcul, alak tu tanen, na xkantzaj nink na cyaju. 26 Eu parisey, jopij wutz cyajtzaklu. Ma kol quil cyenu echk ajtzaklatz, chin xansan nin tzun sbne chilaku-tz swutz Ryos. 27Lastum eu! Na yi e cyeru na cyocsaj quibu balaj, poro nicun eu tu jun nichil alma. Chin skoj nin tanen yi soltej, poro yi tcul nojnak tan bakil alma tu echk taklen cachi. 28 Chastzun quitanenu, na cyocsaj quibu balaj chiwutz wunak, poro yi cyajtzaklu chin cachi nin. 29Lastum eu! Na na chibanu ban te chinichil yi e kajtzun elsanl stzi Ryos. Nchatz na chocu tan nuclen quen yubil yi echk chinichil yi e balaj wunak, El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO23,24

822

yi quimnake tentz. 30Nin na cyalu: Yi atok ketz tul yi tiempatz yi cyoquen yi e kamam kate tan chibiylen yi e elsanl stzi Ryos, yi o ketz qui klo nkoc tan chibiylen, chechu. 31Tan chiyolu yi na chiyolu, na chaj yi nicun cyajtzaklu scyuch e biyolnakatz yi e biyon yi e elsanl stzi Ryos sajlen tunintz. 32 Na iten nin ajtzaklatz cyan cyanu. Ban nin chixom ninu-tz tej tan witzen. 33 Na chin juntlen nin eu! Quil chelu liwr tkab yi jun chin wutzilen quixcuj yi banijt tetz cyeru. 34 I bin jalu, ate balaj inchakum, nin ate balaj aj chusunl tan xtxolchen xol yi wetz inchusun. Yastzun eas yi nchiben inchakol chixolu. Poro chocoponu tan chibuchlen. At jujun yi chiquimok cyanu. Ej nin at jujun yi jepon chipajolu swutz pasyon. Chocoponu tan chibuchlen lakak sinagoga. Tunin chixomninu tan maklen chiwutz lakak echk tnum. Sjalok quilu tan paj. 35Nchatz yi echk taklen cachi yi bnixnak cyakun yi e chimam chiteu, eu lchojon tetz. Na elnak chichel yi e balaj wunak cyan. Eu lchojon cyakil yi il yi banake cyen jetz yi quimlenix Abel yi balaj nak jalen yi quimen Zacaras, yi cyajl Berequas, yi jun yi chon quimen cyan xol yi templo tu yi patbil txixwatz.w 36Jun cun yol, chichojeu cyakil yi ilatz, yi bajij sajlenix tunintz, chichojeu yi eu yi ateu jalu.
Yi talol Jess: Lastum eu aj Jerusaln (Lc 13.34-35)

eu aj Jerusaln! Na chisajlenix tuninu tan chibiylen e elsanl stzi Ryos. Chisajlenix tuninu tan coxlen cub scyej yi e chakum Ryos yi e ulak chixolu. Jat lo tir el walma tan chimoxen tzaju, chi na ban jun ti quitx tan chimolchen yi e tal, tan cyoquen jak yi xicy! Poro yi e cyeru qui na chiculu. 38 Quil ninu yi cal Ryosej, tzinunin tu tanen, na quic Ryos at. Ten cyaj tilol i yi calej. 39Nchatz in, quit quilu inwutz jalen yil tzul yi tiempil yil cyalu: Kajsbil tetz yi junej, yi tzan cwen mulen. Bixbant i tan Ryos tan cawun, chechu sbne.x

37Lastum

tzaj tzun Jess le templo. Te yi na chixon tbe, nin oc chikansal quib e chusbetz xlaj tan chajlen nin yi balajil yi templo tu yi echk balaj cal yi cwent yi templo. 2 Poro itzun tal Jess scyetz: Chumbalaj nin pe yi calej yi na itilwok nin? Poro quic tak, na jun cun, xitok cyakil. Cyakil yi cub yi wekon tib te yi calej, quic nin jun yi quik cu chuk.
Yi echk techl yi sbajok yi txant tan tulen yi witzbil kejlal (Mr 13.3-23; Lc 21.7-24; 17.22-24)

24

1Telen

Yi talol Jess yi xitok yi templo (Mr 13.1-2; Lc 21.5-6)

ponen tzun wi Olivo. Te yi colchij Jess, nin e opon e chusbetz tej chichuc cuntu, nin e octz tan jaklen tetz: Ta, na klo kaj yi nink talu sketz tona lbajij cyakil yi echk xtxolbilatz yi ntalu sketz. Mbi techl chajeu yi txant tan stzajen wi yi tiempej? chech bantz tetz Jess.
w 23.35

3 Chijen

2 Cr 24.20-22.

x 23.39

Sal 118.26.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

823

MATEO24

4 Or tzitilwok, quik cxubsijwok, 5 na chijalok winin e yi scyale yi e len cun Cristo, nin winin wunak chixubsok cyan. 6 Tzitbite stziblal yi na tzan echk lmak oyintzi. Quil cxelwok yab tej. Nin tzitbite yi at tulbil mas lmak oyintzi. Poro quil cxel yab tej, na tajwen cun yil bajij echk taklenatz, poro nkeratz yi kejlal tan stzajen wi yi tiempej. 7Chocopon echk lmak tnum tan oyintzi scyuch yi e mas lmak tnum. Tzocopon junt tnum tan biylen junt tnum. Sjalok wej. Tzul winin yabil. Copon winin echk coblajnob benen tzin wi munt. 8 Poro yil bajij cyakil yi echk taklenatz, itz xetzbil tu yi quixcuj yi at tulbil. 9Inti yi axwok itetz, xjatxlokwok cyan chikab yi e mal wunak tan cyoquen tan ibuchlen. Xquimokwok cyan, tan tu yi kuklij icul swej. chichok chicul cyakil wunak tzitej. 10Yil tzul yi jun tiempatz, at winin e tzixolwok yi chipakxok. chichok chicul squibil quib. Nin e ten chijatxe quib squibil quib chikab chicontr. 11chijalok winin laj tzixolwok. Scyale yi tetz Ryos yi chusun yi cyan cyan, poro qui. Chixubsok winin wunak cyan. 12Sjalok winin juchul il. Chin xowbil nin sbne yi jun tiempatz. Na sjalok winin e yi na chixom swej tanen yi quit chipek squibil quib. 13Poro cyakil yi e yil tzicypon yi echk taklenatz cyan, chiclaxok. 14Yi nsken baj quibital cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt yi jun stziblal yi txant tan tulen Ryos tan cawun, kalenatz tzun tzul yi witzbil kejlal. 15Tzibant cyen takun kajtzun Daniel, yi elsanl stzi Ryos tentz, yi at tulbil jun yaj yi chin cachi nin, yi chin aj xitunl i. (Yi e yil choc tan silen yi xtxolbilej lok tzel chitxum tetz.) Yil jepon txiclok yi junatz le amal yi chin xan nin, 16ban tcun yil chel ojk cyakil yi e yi najlche Judea. Ban tcun chiben joylaj xol wutz tan cyewal quib. 17Yil bitij yi tziblal yi ja wit oc yi yaj le luwaratz, qui na taj chiwen. Ko colchij jun yaj tzical ban tcun tzel ojk lajkel. Ban tcun quil tzoc xe cal tan telsen tzaj alchok taklen. 18Yi e yi ate tan akun wi cojbil, ban tcun quil chipakxij xeak chical tan ticylen bech cyetz. 19Lastum yi e prow xnan yi chon wi yil bajij yi echk taklenatz! Lastum yi e xnan yi ni cun ni scyej! 20Nachwok Kataj tan qui nojen quen yi ilej te tiemp tetz chew, nka tul jun kej ujlen. 21Na tzul winin quixcuj. Jetz yi xetzbil tzaj, txen cunin bajij jun quixcuj chi yi junatz yi sbajok, ej nin quit lbajij junt. 22Yi na tzan yi jun quixcujatz, tzocopon Kataj Ryos tan maklen wutz, yi ko qui, cyal nin jun nink clax. Smakxok yi jun quixcujatz tan tu yi tzelepon kajab scyej yi e yi txaijche tan. 23Ej nin at e scyale: Yi Cristo chon at tzonej, nka Yi Cristo chon at chonej. Quil tzitocsaj chiyol. 24Na at cyulbil winin wunak yi scyocse quib tetz Cristo, nka scyale yi e cun elsanl stzi Ryos. Yi jun jilwutz wunakatz chixcyek tan banlen milawr tan chisublen wunak. Yi atk rmeril, chixubsok yi e yi txaijchet tan Ryos, poro quic rmeril. 25Chastzun te na chintzan tan talchen cyen yi echk xtxolbilasej tzitetz tan qui ixubsen. 26Chastzun te kol cyal wunak tzitetz: Chon at yi Cristo wutzwutz, acxbenchwok tan tilwen, na nkeratz bintzi. Ej nin ko na cyal: Chon at Cristo tul yi calej, quil tzitocsaj chiyol. 27Na tech cun tib yil nul tzaj wetz, yi in yi in Bajx Cyajol, na chon cun tzimbne chi na ban yi na cu jun xlak cyaj, yi na xcye tan xtxeken benen tzin. 28Nchatz, je junt elsawutzilej: Yi na kil yi na chinil quib yi e kus tcyaj, tech cun tib yi at jun txuc quimnak.

nin yil bajij yi echk quixcujatz, tzocopon tzotz swutz yi kej. Ej nin quil txekun yi xaw. Nin chul txakx cyakil txuml. Syucank cyakil yi at tcyaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

29Ej

Yi mbi cun sbajok yil tzul tzaj yi Bajx Cyajol (Mr 13.24-37; Lc 21.25-33; 17.26-30, 34-36)

MATEO24,25
30 Kalenas

824

tzun chinquilnin cyakil jilwutz wunak, yi in yi in Bajx Cyajol. chokok len yil chinquilnin yil chincu ul tul noc sbak. Nin cyan imporer wan tu inkej yil chincuul. 31chink jun chun nin chin wi nin sbne. Kalenas tzun che inchak nin yi e weri inngel tan chimolchen tzaj cyakil yi e yi txaijche yi ate benen tzin wi munt. 32 Ban cxocwok tan xtxumlen yi jun elsawutzilej: Yi na xetij jun wi ib tan xluminen na el katxum tetz yi txant tan tucumulen yi tiemp tetz tza. 33 Nicun sbajok tzantzaj, na yil tzitilwok cyakil yi echk techl yi ja wit wal tzitetz, itz jun techl yi txant tan wulen. Yil tzitil yi echk techlatz, ja tzun opon txe cyen cunin yi jun tiempatz. 34Jun cun yol na walnin tzitetz, quil chisotz yi jun wek wunakatz jalen yil bajij yi echk taklenatz yi ja wit wal. 35 Yi tcyaj tu wuxtxotx sotzok, poro yi weri inyol tzelk cun tej. Quil sotz tetz. 36 Poro cyal nin jun yi nink tzel xtxum tetz yi tona lbajij yi echk taklenej. Qui na el chitxum yi e ngel tetz. Mpe ik yi in, yi in Cyajol, qui na el intxum tetz, ma na ntin Intaj ilol tetz. 37Chi banak tentz, yi at tzaj kajtzun No, iten nin sbajokas yil nult tzaj junt tir. 38 Na sajlen, yi ntaxk saj yi abal tan chisotzajen yi e wunak, quinin cyocsaj yi at tulbil chicaws. Na na chiwan len, na chuca len nin na chitzatzin len te echk balaj quicyuj. Yastzun quitanen yi e wunakatz yi toquen tetz No tul barc. 39Qui na chibisun mu tal. Jalt cuntunin chinachol yi xeten yi abal tan chisotzajen. Iten nin chibne wunakas yil nult tzaj wetz junt tir, yi in yi Bajx Cyajol. 40Yil tzul yi tiempatz, ko at cob yaj na chakuj wi cojbil, majen jun, nin scyajk cyen jun. 41Nchatz ko at cob xnan yi na chichen, majen jun, ma yi junt scyajk cyen. 42 Elich len te icul yi at tulbil jun kejlalatz, nin qui ilij itan yi mbi oril yil nul yi in wetz, yi in itajcawil. 43 Ej nin je junt elsawutzilej yi swale tzitetz: Yi nink tzel xtxum jun taw cal tetz yi mbi oril tzul jun alkom tan talken bech tetz, quil wit, nin quil tak amal tan toquen alkom xe cal. 44Nchatz axwok itetz, banwok cwent itib, na qui tzicy tzitetz yil nult, yi in yi in Bajx Cyajol.
Yi e chakum balaj, nin yi e ploj (Lc 12.41-48)

jalu katxume na scyetz e inchakum yi at cyajtzakl, yi e yi ban kuke incul scyej. Nicun quitanen chi tanen jun martoma jun patrn yi na cyaj tan chiquicylen yi e mos. 46 Yil tzul tzaj yi patrn, chumbalaj nin ltil i yi jun martomaatz yi at cyen, yi ko na tzan tan banlen tanen yi echk tarey yi akij cyen tetz. 47Jun cun yol tzaklok kej jun martomaatz, na tzocopon i tetz ajcaw tibaj cyakil yi akun. 48 Poro ko cachi tajtzakl jun martoma, quil tzoc tan xtxumlen yi tulbil yi patrn. 49Ntin tzocopon tan chibuchlen yi e mos, nin tan xtxumlen echk balaj waan tu xcalain chixol kbarel. 50Yil tzul tzaj yi patrn, qui cunin tzicy tetz. 51Tzocopon tzun yi patrn tan biylen cun, nin tzelepon lajun yi talma tan benen le amal yi banijt scyetz yi e wunak yi chiwutz tu chiplaj tu na cyocsaj. Winin okl sbne, nin sbajk xitxul xiil wi tan bis okl.

45 Ma

25

1Je

junt elsawutzilej yi na chaj sketz yi mbi sbajok yil tzul tzaj Ryos tan cawun. At e yi chon cun chibne chi banake lajuj xun. Yi lajuj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jun elsawutzil tetz lajuj xun

825

MATEO25

xunatz nin e ben tan chiwen jun buj aj quicyujinl. Cyan len cantil cyan tetz chitxekbil. 2 At o scyeri yi e xunatz yi chin list nin e, nin at o yi quic mas cyajtzakl. 3 Yi o yi quic mas cyajtzakl, ntinatz aceit cyan cyan yi at tul chicantil. Quinin ben mut stzapl cyan. 4Poro yi o xun yi list, ben chinojsal chicantil nin apart nin mu ben quicyaltz ko en lbaj yi at tul cantil. 5 Itzun bantz, kalen nin il cyulen yi aj quicyujinl tu yi xicy yi taw xun. Itzun bantz tan paj chiwen, nintzun e baj wit len cyakil e xun. 6 Poro echk nicyakbal nin lo, quibit yi na chin jun: Je yi xicy, yi taw xun tzul. Or, quibenenk tan culchen, chij junatz ban tzajtz. 7Chicasen tzun yi e xun, nin e octz tan nuclen chikak. 8 Yi o yi ploj cyajtzakl, nin cyal scyetz yi o yi chin list nin e: Tzitakwok mu ketz te yi aceit yi cyan itan, na yi ketz kacantil tzan stzajen. 9Qui, chech yi oatz yi chin list nin e, na kol kak nin mu itetz tej, quil tzak ketz, nin quil tzak itetz. Ban tcun quibenenk tan lokchen itetz kale na cayet. 10Te yi chaken tzaj yi o xun tan lokchen cyetz chiaceit, oponen nin ban tetz xicytz, yi taw xun. Inti yi o xun yi at nin cyetz chiaceit, nin e xom quen cyetz te aj quicyujinl. E oc xe cal, nin jopxij yi puert. 11Buch tlen cyoponen yi o-t xun yi e chak tzaj tan lokchen aceit. Nsken jopxij puert yi cyoponen. Ta, chech, ta, jakenu puert skawutz. Jakenu puert skawutz ta. 12 Sajen tzun stzawel yi taw xun: Qui, na qui wajsken iwutz, stzun i banel tzajtz. 13 I bin jalu, elich len te icul yi at wulbil, na qui ilij yi mbi kejil nka mbi oril yil nult wetz, yi in yi in Bajx Cyajol, stzun Jess ban scyetz e chusbetz. e yi ate tkab Kataj yi chon cun chibne chi banake cobox yaj te chixajbil yi tak chipatrn scyetz. Je xtxolbilej: At jun yaj yi at bembil joylaj tul junt tnum. Poro yi ntaxk ben te pyaj, nin e chak yi e martoma, nin cyaj jatxol yi puk scyetzak tan cyoquen tan negos tej. 15 Nin cyaj tkol o mil tetz jun martoma, nin cyaj tkol cob mil tetz junt. Ma yi junt, jun ntzi mil pwok tak tetz. Xom cyen tu chixajbil te cyajtzakl. Yi cyajen cyen jatxol patrn yi pwok, nintzun ben i joylaj. 16 Yi jun yaj yi cyaj akij o mil pwok tetz, oc i tan lijensin, nin cambaj ot mil ganans. 17Nchatz yi jun yi cyaj akij cobt mil pwok tetz, cambaj cob mil ganans. 18 Ma yi jun yi cyaj akij jun mil pwok tetz xajbil, nin ben tan koplen jun jul, nin cyaj tewal yi pwok tul. 19Yi telen jun coloj tiemp, nin pakxijt yi chipatrn, nintzun octz tan banlen cwent scyuch. 20Yi tponen yi bajx martoma, cyan yi o mil xajbil yi cyaj cyen tkab tu yi o mil ganans. Nin tal tetz patrn: Ta, je yi o mil pwokej yi cyaj tkolu swetz. Ej nin je ot mil ganansej, stzun i tetz patrn. 21Ban, chumbalaj nin mmaban tu mu yi nwak tzatz. A balaj akunwil. Nin ban kuke incul tzawej. Swake mas axajbil jalu. Nquen tzaj swej, katzatzink tzawuch, stzun yi patrn. 22 Ma yi tponen yi cap martoma, yi cyaj akij yi cob mil xajbil, nintzun taltz: Ta, je yi cob mil inxajbil yi cyaj tkolu swetz, nin je cobt mil ganansej, stzun i tetz patrn. 23 Ban, chij patrn, chumbalaj nin mmaban tu yi mu yi nwak tzatz. A balaj akunwil. Ban kuke incul tzawej. Swake mas axajbil jalu. Nquen tzaj swej. Katzatzink tzawuch, stzun yi patrn bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14 At

Yi elsawutzil te yi pwok yi aklij tetz chixajbil cobox yaj

MATEO25

826

24 Ma yi tponen yi martoma yi cyaj akij junintzi mil pwok tetz, ja tal te patrn: Ta, na el intxum tetz yi at maclenu, nin chin tzaknak cuninu tan negosin, na na cambaju cosechu kale qui na akujetu. 25 Chastzun te ja chinxob teru ta. Ej nin yi inxajbil yi cyaj tkolu, chon ncu imukul jak txotx. Je pukuej, stzun yi martoma bantz. 26 Yaj, chij patrn, chin cachi nin awajtzakl. Chin cyaj nin a. Elnakt atxum tetz yi chin tzaknak cunin in te echk negos, na ban na incambaj echk cosech kale qui na nakujet tan tawlen. 27Ban tcun klo yi nink mmel impuk awan tan cmonin. Ja klo incambaj mu inganans te impuk, stzun patrn. 28 Benen tzun tlol yi patrn scyetz yi e mas wunak yi ate: Ma jalu, majwok len yi jun mil pwok yi cyan tan, nin akwok nin te yi jun yi ja jepon ju yi tetz te lajuj mil. 29Na alchok scyetz yi na xconsan yi mu yi aklij tetz, tzaklok mas tetz, yi quinin bajsben tetz. Poro alchok scyetz yi qui na xconsaj yi mu yi akij tetz, tzelepon ticylen yi mu yi at tkab. 30Inti yi junej yi quinin nmaw akun tan, elken pitij tzin tul tzotz. Tzokok, nin sbajk xitxul xiil wi tan yi quixcuj yi stije.

nin yil nul tzaj tan woquen tetz bajxom chiwutz cyakil wunak, xomche e ngel swej. Chincolek tibaj jun balaj colchbil, tan cawun. 32 Nin chimole quib cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wi munt, tzinwutz. Nocopon tzun tan chijatxlen. Chon tzimbne chi na ban jun pstor tan chijatxlen len yi e cneru chixol e chiw. 33 Yi e cneru chon chiben cyeratz le insbal. Ma yi e chiw, chon chiben le inmax. 34Kalenas tzun lwalnin scyetz yi e yi ate le insbal: I bin jalu, yi axwok itetz yi at banl Intaj tzitibaj, quisajenk swej, bantz itoponen tul yi balaj luwar yi banijt tetz itetz jetz yi cwenlen wuxtxotx. 35 Ban cxoc tul jun luwaratz, na yi inquimen tan wej, ja itakwok inwa. Ej nin yi inquimen tan saktzi, ja itakwok wuca. In awer nak tanen poro ja itakwok imposar. 36 Quic bech wetz, poro ja chinwekxij itan. Yi in tzaj yabi, ja cxakwok tan inxajsen. Ej nin yi woquen xetze, ja cxakwok tan inxajsen xetze. 37Yil quibit yi e balaj wunakatz yi xtxolbilej, chijake swetz: Poro Ta, skawutz ketz, cyal nkakwit wau, nin cyal nkakwit tcau. 38 Nchatz, skawutz ketz cyal nchajwit tibu skawutz chi awer nak tanenu. Cyal nkakwit posaru, nka bech teru. 39Skawutz ketz, cyal nin yobtetu, nin cyal nin oquetu xetze, chech sbne swetz. 40Poro yi in wetz, yi in witz Ajcaw, swale scyetz: Jun cun yol na walnin tzitetz, yi echk pawor yi ibanwok cyen tan quicheyen alchok scyetz scyeri yi e tal prow witzunej, chi i inatz na ibanwok pawor swetz. 41Ma yi e yi ate le inmax swale scyetz: Yi axwok itetz, banijt icaws. Quitelenwok swej. Quibenenk tcul yi chin wutzilen kak yi quinin bajsben tetz, yi jun kakatz yi banijt tetz Bayban scyuch yi e tetz ngel. 42 Na yi axwok itetz quinin itakwok inwa yi inquimen tan wej. Qui itakwok wuca yi inquimen tan saktzi. 43 Ja nicyak tan jaklen mu tal imposar tzitetz, poro quinin itak, na in awer nak tanen tziwutz. Quic bech wetz, poro quinin itakwok swetz. Yi in tzaj yabi, quinin acxakwok tzaj tan inxajsen. Nchatz yi atin tzaj xetze, cyal acxoponet tan inxajsen, chinch sban scyetz. 44Poro yi e cyetz scyale: Ta, cyal nkilwit yi jak quimu tan wej, nka tan saktzi. Nin cyal
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

31Ej

Yil bajij xtisya scyej cyakil wunak

827

MATEO25,26

nkilwit yi jak ocu tan jaklen posar. Nchatz cyal nkilwit wutzu yi quic nin bech teru. Nin quic nin jun tir yi nink nkil wutzu yi ilu yabi, nka chonk atu xetze. Yi yatzk, ja klo koc tan cheyenu, chech sbne. 45 Itzun yi in wetz yi in Ajcaw, swale scyetz: Yi pawor yi qui ibanwok scyej yi e tal prow witzunej, itzun paworatz yi qui ibanwok swetz, chinch sbne scyetz. 46 Cyakil yi e wunakatz, chon nchiben cyeratz le jun chin wutzilen kak yi quinin bajsben tetz. Ma yi e wunak yi e balaj swutz Ryos, chicambaj cyeratz jun itzajbil yi quinin bajsben tetz, stzun Jess ban cyen.

wit bajen xtxolil Jess cyakil yi echk xtxolbilasej, nintzun taltz scyetz e chusbetz: 2 I bin jalu, yi axwok itetz, elnakt itxum tetz yi cobten kej tan xeten yi kej Pasc, poro yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, yastzun chinjatxlij chikab wunak tan injen pajij swutz pasyon, stzun Jess bantz scyetz. 3 Inti yi e witz pale, scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss, scyuch yi e wi banl chiwi yi e judiy, nin cu chichamol quibtz wutzkanil yi cal Caifs yi witz pale. 4Yastzun oquet chitxumuntz yi en chiban tan sublen Jess tan xtxamxen, nin tan quimen cyan. 5 Cwen tzun chitxumultz: Ban tcun quil kanicy quen te yi kej yi tzul, na quicunin batz chijepon nil yi e wunak tan kabiylen.
Yi jen kojij tzacbil twi Jess (Mr 14.3-9; Jn 12.1-8)

26

1Yi

Yi chijoyol puntil tan xtxamxen Jess (Mr 14.1-2; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53)

6 Yi na tzan xtxumlen yi echk taklenej, chon at tetz Jess le cal Simn le aldey Betania. Yi jun Simonatz, icynak yi yabil tej yi na biaj lepra. 7Te yi at Jess xe yi calatz, nin opon kansal tib jun xnan tej. Cyan jun tzacbil tan yi na biaj nardo. Winin cocal nin winin jamel. Chon at tul jun balaj culbil yi alabastro bi. Te yi colchij Jess wi mes, nin je kojol yi xnanatz yi tzacbil xol wi Jess. 8 Yi quilol yi e chusbetz yi mbi mbajij, nin je chiwutz, nin e octz tan yolchen: Lastum yi txakxen tu mban yi tzacbilej. 9Ban tcun klo yi nink mben cay, nin yi jamel ja klo xcon tan quicheyen yi e meba. 10 Yi tbital Jess chiyol, nintzun taltz scyetz: Quil tzitakwok bis te yi xnanej, na yi jej yi mban i swej, ban atit. 11Inti yi e meba, ate nin cyeratz tzixolwok cyakil tiemp. Poro yi in wetz, quil natij mas tzixol. 12 Yi tzacbilej yi winin jamel, yi nje kojol xol inwi, ja xcon tan nuclen chan inwankil tetz quimichil. 13 Jun cun yol na walnin tzitetz, kale tzoquet xtxolen yi balaj stziblal yi at rmeril tan chiclaxen wunak, nchatz xtxolxok yi mbi cun mban yi xnanej. Xtxolxok tan tulen txakx yi balajil yi xnanej chicul wunak.

bantz, at jun scyeri yi coblaj chusbetz Jess yi na biaj Judas Iscariot. Nin ben i tan yol scyetz yi e witz pale:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14-15 Itzun

Yi cwen xtxumul Judas tan jatxlen Jess (Mr 14.10-11; Lc 22.3-6)

MATEO26

828

Nicyna lcyaku swetz kol tzinjoy puntil tan xtxamxen Jess cyanu? Nintzun cyak junaklaj pwok sakal tetz. 16 Ninin cunin xetij Judas tan joylen puntil yi en sban i tan quicheyen tan stzamlen Jess.
Yi witzbil tir yi chiwanen Jess scyuch e chusbetz (Mr 14.12-25; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; 1 Co 11.23-26)

17Itzun bantz tul yi bajx kej yi na bajsij yi pam yi quic xtxamil, nin e oc yi e chusbetz Jess tan jaklen tetz: Ma jalu Ta, mbi na tal teru? Nal kabenet tan nuclen yi kawa tetz Pasc, tan kawanen tuchu? 18 Quibenenk tnum, le cal yi jun yajatz yi ilijt nin itan. Alwok quen tetz: I nsaj tlol chusul ketz: Ja wit opon oril tan inquimen, nin na waj lkawan scyuch e inchusbetz xe calu, tan banlen tanen yi Pasc, chijwok sban. 19Chibenen tzun yi e chusbetz Jess tan nuclen yi jun waanatz tetz Pasc, chi ben alij scyetz. 20 Itzun bantz yi toquen akalen, nin te yi colchij Jess te mes scyuch yi e chusbetz, 21nintzun octz tan yol scyetz: Swale nin tzitetz yi bintzinin, at jun tzixolwok yi tzocopon tan quicheyen yi e incontr tan intzamlen, stzun Jess scyetz. 22 Yi quibital yi e chusbetz yi xtxolbilej, winin chibisunen, nin e baj oc len tan jaklen quen tetz Jess, itzun cyaltz: In pe wetz, Ta? chech len bantz tetz Jess. 23 Itz jun tzixolwok yi na cxwanwok swej tul yi jun platuej. Tzocopon tan quicheyen yi e incontr. 24Bintzi, tajwen tan telen cun te cyakil yi tzibant cyen swej, yi in Bajx Cyajol, poro lastum yi yaj yil chinjatxon nin chikab incontr. Ban tcun klo yi quik itznak i. 25 Toquen tzun Judastz tan yol tetz Jess, yi jun Judasatz yi nsken xak tzaj tan cayen Jess: In pe wetz, Ta? stzun i-tz tetz Jess. I aatz, chij Jess tetz. 26 Te yi na chiwan, jen tzun tcyal Jess jun pam, nin tyointz tibaj. Kalenas tzun cwen piultz, nin ben jatxoltz scyetz e chusbetz: Jej bajswoken. Yastzun inwankiltz tanen. 27Jen tzun tcyal jun wastz, yi at quica tul. Yi wit tyoinen tibaj, nin ben tkol scyetz: Jej cajwoken. 28 Na yatz inchel tanen, na yil saj kojx inchel, sbixek jun acaj traty tan cuylen chipaj winin juchul il. 29Poro swale tzitetz, quit lwucaj wetz yi taal lobajej, jalen cun yil tzoc Intaj tan cawun.

wit stzajen wi yi witzbil chibitz, chon tzun chibenentz wi Olivo. tzun Jess tan yol scyetz: Tan yi echk taklen yi sbajok swej te akalenej, xitok len itajtzakl, na at jun xtxolbil tzibant cyen yi na tal: Copon imbiyol yi pstor, nin yi e cneru
31Toquen
y 26.28

30 Yi

Yi talol Jess yi stewe Lu yi na xom wi te Jess (Mr 14.26-31; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38)

Sileju yi xtxolbil yi at le Glosario yi at witzbil yi Acaj Testamentej.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

829

MATEO26

chelepon xit. 32 Poro yil nitzij junt tir chixol alma, chimbajxpon wetz Galilea tan ichiwen, stzun Jess scyetz. 33 Poro yi tbital Lu, nintzun taltz: Mpe nink xit cyajtzakl yi e mas tan qui chixomen teju, poro yi wetz quil xit wajtzakl. 34 Jun cun yol Lu, te yi akbalej, yi ntaxk ok jun ajtzo, nsken awal ox tir yi qui xomqui swej. 35 Ta, mpe nink chinquim wetz yil quim teru, poro quil wal yi qui xomij inwi teju, stzun Lu bantz tetz. Itenin xtxolbilatz cyal yi e mas chusbetz Jess.
Yi toquen Jess tan nachlen Kataj le amal Getseman (Mr 14.32-42 Lc 22.39-46)

36 Quicyen tzun Jess, chon tzun cyoponen scyuch e chusbetz le jun luwar yi na biaj Getseman. Itzun ben tlol Jess scyetz: Colchin quen tuwok tzonej, jalen pek nchimben tzaj tan nachlen Kataj. 37Ntin Lu tu yi cob cyajl Zebedeo e ben tcyal. Xeten nin ban talma tan txuknewen tan paj bis, 38 nin ben tloltz scyetz yi oxatz: Chin bis nin na nicyan. Jalt nin tan inquimen tan. Nquentuwok tzonej tetz wuxkajlab. Quil cxwitwok. 39Telen tzun kansal tib joylaj len mu, nin ben jokbal tib wuxtxotx tan jaklen cheybil tetz tetz Ryos: Ta, ko at rmeril xit cunu yi jun quixcuj yi txaklij tzinwutz. Poro Ta, qui na waj yi wetz wajbil, ma na i teru, chij i bantz. 40 Yi pakxen tzaj Jess scyej yi ox chusbetz, nsken chiwit. Benen tzun tlol i tetz Lu: Lastum, quic nin plo rmeril yi siquier nink jun or nink mimucwok watl tetz wuxkajlab. 41Elk iwatl, ej nin nachwok Kataj tan qui ibenen tul il. Poro bintzinin na el italma tan wucheyen poro yi iwankil qui na xtxaj. 42 Benen tzun Jess le cap tir tan nachlen Ryos, itzun taltz: Ta, ilu Intaj, yi ko quic nin rmeril tan welen tkab yi quixcuj yi txaklij tzinwutz, ilu cun. Baneu tajbilu swej. 43 Yi pakxent tzaj junt tir Jess, na chiwit len cun yi e chusbetz, na ocnakt quen tunin bow chin watl chiwutz. 44Quic nin oc tajal scyetz, nin bent tan nachlen Kataj le toxin tir. Iten nin yolatz taltz tetz Kataj chi nsken tal. 45 Yi stzajen wi yi oracin, nintzun pakxij kale ate cyent yi e chusbetz. Yi tponen, nin jilon nin scyetz: Ban cxwitwok jalu. Ban cxujewok, ko yatz itajbil. Poro yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, ja wit opon yi oril tan imbenen jatxij chikab yi e juchul il. 46 Or tzijen, quin, na je yi jatxol wetz tzul tzinej.

47I cunin na tzan Jess tan yol yi tponen Judas te i. Yi Judas i jun scyeri yi coblaj chusbetz Jess. Xomche jun coloj wunak tej, cyan len spar tu tze cyan. Chakijche cyakun e witz pale scyuch yi e wi banl chiwi e judiy. 48 Inti Judas, yi cayin nin Jess, nsken tal i scyetz yi en sban i tan chajlen El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi benen Jess pres (Mr 14.43-50; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11)

MATEO26

830

Jess scyetz. Je yol iej: Yi jun yi tzintzuben xak stzi, itzun iastz, nintzun chitzamenu-tz. 49Toquen tzun kansal tib Judas te Jess, nintzun taltz: Quech ta, chij. Nintzun bentz tan stzublen xak stzi Jess. 50 Wamiw, mbi amantar swetz? chij Jess bantz tetz. Chibenen tzun niltz tan stzamlen Jess, nin cu chitzamoltz. 51Toquen tzun jun scyeri yi e yi xomche-tz te Jess tan jutenen tzaj yi spar, nintzun octz tan biylen jun chakum yi witz pale. Chon tzun nojen cyen yi spar te chin, ninin el yi chin. 52 Benen tzun tlol Jess tetz taw spar: Col cun aspar le soc, na cyakil yi e yi na chibiyon tan spar, nchatz e, chibiylok tan spar. 53 Qui pe na el atxum tetz yi ko na waj, ban tzinjak cobox mil ngel tetz Intaj? Ninin chul jalcun tan wucheyen tan chibiylen e incontr. 54 Poro qui, na yi ko yatz, en tzel cun te yi echk xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal yi tajwen yil bajij yi echk taklen yi na bajij jalu? stzun Jess tetz. 55 Benen tzun tlol Jess scyetz yi e mas wunak: Mbi xac yi cyan spar tu tze cyanu tan intzamlen? In pe alkom chiwutzu? Mbi tzuntz yi quinin chocu tan intzamlen te yi na chintzan tzaj tan chichuslenu le templo? 56 Poro yi echk taklenej yi na bajij swej jalcun, tajwen cun tan telen cun tej, na tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz, yi yastzun sbajok. Cyelen tzun ojk cyakil yi e chusbetz, nin chuc Jess cyaj cyen.
Yi tponen ticylen Jess chiwutz e wi banl wi (Mr 14.53-65; Lc 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24)

yi e tzamol tetz Jess, nin ben quicyal Jess chiwutz Caifs yi witz pale, scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss, scyuch e wi banl wi tetz tnum yi nsken chimol quib tu Caifs. 58 Ma Lu, joylaj xom nin wutz chicoc yi e tzamol tetz Jess. Xom nintz scyej jalen cun cyoponen le cal yi witz paleatz. Ocopon quen tu Lu wutzkanil, nin colequentz chixol e aj ront cwent pale, tan tilwen yi mbi cunin sbajok te Jess. 59Cyoquen tzun yi e witz pale scyuch cyakil yi e wi banl chiwi e judiy tan joylen puntil tan jalen klo til Jess. List e tan joylen jun til, yi je tu klo teklal, na yi cyetz cyajbil itz tan telen cun swutz. 60Winin wunak e octz tan taklen til Jess, poro apart len chiclaracin. Poro witzbil tlen jal cob testiw yi cu tu chitxumul jun lajil. 61Je chiyolej: Yi yajej, kubitnak yi yol yi talnak: Ban tzinxit cun yi luwar yi winin xanil, kale najlet Ryos; nin chinxcyek tan xtxicbajen tul ox ntzi kej, stzunx ban, chech cob yajatz. 62 Jen tzun txiclok yi witz pale, nin octz tan yajlen Jess: Mbi tzuntz yi quic nin jun yol na awal tzaj tan acolol awib? Bitnin awil yi na tzan tzaj xtxolen, stzun. 63 Poro yi Jess, quinin ben stzawel jun yol, chastzun te jakol yi witz pale tetz: Swutz cun kaRyosil, yi itz nin tetz, al tzaj swetz yi mero bintzi. I pe aatz yi Cristo, yi jun yi bixbant tan tulen? I pe aatz yi Cyajl Ryos? 64 I inatz chi na tal tzaju swetz. Ej nin nchatz, swale cyen scyeru, chinquilewu yi colchin xlaj Kataj Ryos, yi Kataj Ryos yi chin cham nin tetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

57Inti

831

MATEO26,27

Nin chinquilewu yi in, yi in Bajx Cyajol, yil nul tzaj junt tir. Chon nopon tzaj tcyaj tul noc sbak, stzun Jess scyetz. 65 Toquen tzun yi witz pale tan riten cun yi tetz bech tetz tan chajlen scyetz yi quic xac yi yol Jess swutz i, nintzun taltz: Tan yi yolej yi ntal yi yajej na tzan tan telsen kej Kataj Ryos. Qui tajwen mas stiw tan joylen til, na ja wit quibitu yi ja wit el kej Kataj Ryos tan. 66 I bin jalu, mbi na cyal cyeru te xtxolbilej? stzun yi witz pale scyetz cyakil yi e yi ate. At tilx, tajwen tan quimen, chech. 67Cyoquen tzuntz tan stzuben quen taal chitzi twutz Jess, nin tan biylen. At cobox yi oc chilajol kab xak stzi Jess, 68 itzun cyaltz: Ko a nin Cristo, al tzaj sketz na ncbiyon, chech ban tetz Jess.
Yi talol Lu yi qui xomij wi te Jess (Mr 14.66-72; Lc. 22.56-62; Jn 18.15-18, 25-27)

na tzan bajen yi xtxolbilasej, yi Lu chon colchij wutzkanil. Tponen tzun kansal tib jun xuntz te Lu. Yi xunatz, mos tu i. Itzun taltz: Nchatz a xomqui te Jess yi aj Galilea. 70 Poro yi Lu, nin ju tib, nin tal i chiwutz cun cyakil wunak: Qui na el intxum te ayol, stzun i. 71Yi telen tzaj tzun klo Lu tzi puert, nintzun oc junt xun tan yol scyetz cobox wunak yi atetz: Yi yajej, i jun scyeri e yi xomche te Jess yi aj Nazaret. 72 Poro nin ju tib Lu junt tir, nin tal: Sak swutz Ryos, qui wajsken wutz te nocx yajatz. 73 At tzun cobox wunak yi ate tzi puert, ej nin le rat, nin e oc chikansal quib te Lu tan yol: Jun cun yol, a jun scyeri yi eatz, na tech cun tib te cjilon, chech bantz tetz Lu. 74 Sak swutz Ryos, nin ban chinquim yi ko nkeratz bintzi inyol. Qui wajsken wutz yi nocxatz. I cunin na el tzaj yi yolej le stzi Lu yi token jun ajtzo. 75 Tulen tzun txakx tcul Lu yi yol Jess yi alijt tan: Yi ntaxk ok jun ajtzo, nsken awal ox tir yi qui xomij awi swej. Elen tzaj nin ban Lu. Winin bisunen. Winin token.

69Yi

bantz yi tulen skil, nin bixe chitxumun yi e witz pale, scyuch chibajxom yi e judiy, yi mbi puntil cyulej tan biylen cun Jess. 2 Cwen tzun chicaloltz, nintzun ben chicyal, nin e jatxtz tkab Poncio Pilat, yi gobernador. Judas, yi aj negos te Jess, yi tilol yi nsken bixe jun coloj caws, winin tzun bisunen. Benen tzun i tan taklen junt tir yi junaklaj pwok sakal scyetz yi e witz pale, scyuch chibajxom yi e judiy. 4Nintzun taltz scyetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 3 Inti

27

1Itzun

Yi jatxlen Jess tkab Pilat (Mr 15.1; Lc 23.1-2; Jn 18.28-32)

Yi quimen Judas

MATEO27

832

Chumam nin wil nminjuch tan paj yi ja ben incayil jun yaj yi quic nin noc til. Cuquen. Quic ketz tzawuch. Nsaj cun binatz le awi, chech ban nintz tetz Judas. 5 Cyajen quen tzun coxol Judas yi pwok le templo, nintzun el ojkujtz. Jen tzun inul tibtz jak jun kab tze. Bekxen nin bantz, nin quimtz. 6 Inti e witz pale, nin e bentz tan sicylejen yi pwok, nin cyaltz: Xan yi nink kak cun yi pwokej xol yi pwok yi na chamxij tetz templo, na yi pwokej ja xcon tetz xoc jun yaj tan jatxlen yi tuch tkab quimichil. 7Bixewen tzun chitxumuntz tan lokchen jalaj txotx tetz jun bnol wok, tan xconen tetz chimukbil yi e awer nak. 8 Ma jalu na biaj Txotx Jamel Chich. 9Tan yi xtxolbilej el cun te yi yol yi alijt cyen tan Jeremas, jun scyeri yi e elsanl stzi Ryos tentz. Je yol iej: Ntinatz junaklaj pwok sakal chitzame te yi jun yi winin jamel. Lastum, na e cun xonl Israel yi ncu chibixbal noc jamelatz. 10Ej nin tan yi junaklaj pwok sakalatz, ja chilok yi jalaj txotx yi na biaj Xtxotxil wok chi cyajnak tlol Kajcaw.
Yi tponen Jess swutz Pilat (Mr 15.2-5; Lc 23.3-5; Jn 18.33-38)

tponen ticylen Jess swutz gobernador, nintzun oc yi gobernador tan jaklen tetz: A nin pe chireyil yi e judiy? I inatz, chi na tal tzaju swetz, stzun Jess bantz tetz. 12 Yi cyoquen yi witz pale, scyuch e chibajxom yi e judiy tan taklen til Jess, quic cunin jun yol tal i. 13 Chastzun te toquen Pilat tan jaklen tetz: Qui pe na awitnin yi awil yi na chitzan wunak tan jalen te akul? 14 Poro yi Jess, quic nin na tal nin. Winin tzun telen yab yi gobernador te jun ajtzaklatz, nin quinin jal puntil tan yi mbi sban.
Yi bixewen tan cwen biyij Jess (Mr 15.6-20; Lc 23.13-25; Jn 18.38-19.16)

11Yi

tzun jun ley yi gobernador, ilen na stzakplen jun pres lakak kej Pasc. Yi cyajbil wunak yastzun na el tzakpun. 16 At tzun jun pres yi bitant stziblal cyan cyakil wunak, Barrabs bi. 17Itzun bantz yi chichamon quib wunak swutz Pilat, nin jak i scyetz: Na scyetz te yi cobatz yil tzintzakplen le chiwutz cyeru? I pe Barrabs, nka i Jess yi na alchij Cristo tetz? 18 Xcon yi jun biaj Cristo tan Pilat tan telen klo chitxum wunak tetz yi balajil Jess, na nin el xtxum tetz yi opon ticylen Jess swutz i tan tu yi winin na chich chicul yi e wi banl chiwi e judiy tej. 19I cunin colchij Pilat tan xtxumlen yi ko at til Jess nka qui, yi tponen jun aj mantar tan txkel tan talchen tetz: I nsaj tlol txkelu Ta, quil spit tibu tan joylen til yi jun balaj yajatz, na mas at jun wutzicy chin xowbil nin ban te yi jun yajatz, chij txkelu mban tzaj swetz. 20 Inti e witz pale, scyuch e chibajxom wunak, e xcye tan joplen quen chiwutz wunak tan cuchen pawor tetz Pilat tan telen Barrabs liwr, nin tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 At

833

MATEO27

biylen cun Jess. 21Toquen tzun junt tir yi gobernador tan yol scyetz wunak, nintzun jaktz scyetz: Na scyetz jun scyeri cobatz tzelepon liwr le chiwutz cyeru? Barrabs na kaj, chech bantz. 22 en tzun kulej Jess, yi na alchij Cristo tetz? Chichinen tzun cyakil wunak: Jeken swutz pasyon! 23 Poro mbi tzun til? stzun Pilat ban nin scyetz wunak. Quinin chitzawej. Ntin ja chichin junt tir: Jeken swutz pasyon! 24 Yi tilol Pilat yi quic rmeril tan yol scyetz, nin yi telen xtxum tetz yi txant tan jalen jun chin oyintzi, nin octz tan xtxajlen yi kab chiwutz. Yastzun tulejtz, tetz jun elsawutzil yi quic paj i te yi quimen Jess. Itzun ben tlol scyetz wunak: Nketz impaj wetz yi kol quim yi yajej, itz chipaju. Na tzinwutz wetz, quic til. 25 Ban bin yi ko o ajpaj tej, nin ko chipaj kanitxa chicyakil! chech ban nintz tetz. 26 Telen tzun stzakpul Pilat yi Barrabs, nintzun cawunin i-tz tan toquen biylen Jess takun xicyxab. Kalenas tzun cawunen nin i-tz tan benen quicyal sanlar tan jen swutz pasyon. 27Toquen tzun ticylen Jess cyakun e sanlar tpilta. Yi tocomponen nin oc chicopil quib yi e mas sanlar tej. 28 Nin el quicyal yi bech tetz Jess, nin oc jun xbuk cyan yi txib yubil. 29Je cyakol jun coron txix twi, nin oc cyakol jun txamij tkab, nintzun e baj meje cyentz swutz. Poro xcyaklil tu e ban cyentz. Nin cyaltz: Winin keju Ta, na ilu chireyil yi e judiy, chech. 30 Nchatz, e oc tan stzuben cyen taal chitzi twutz. Ma yi txamij yi oc cyakol tetz, nin el chimajol, nin e octz tan jaben cun twi. 31Yi ticyen chipaj tan xcyaklil tej, nin el quicyal yi jun xbuk yi txib yubil, nin oc cyakol yi tetz bech tetz nintz. Benen nin bantz cyan tan jen swutz pasyon.
Yi jen Jess swutz pasyon (Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27)

32 I cunin na chel tnum yi chiculul quib tu jun yaj aj Cirene yi na biaj Simn. Cwen tzun chitzamol e sanlar yi jun yajatz, nin oc chipachul tzak yi pasyon yi cyan tan Jess. 33 Chon tzun cyoponentz le jun luwar yi na biaj Glgota, yi na elet Wi Bakil Wibaj. 34Yastzun e oquet-tz tan suken quen mu vinagr tetz, yi yujun tib tu jun tzacbil yi chin ca nin. Yi jen pilul, nin nachontz tej yi chin ca nin, chastzun te quinin bajtz tan. 35 Te yi nsken je cyakun swutz pasyon, cyoquen tzun yi e sanlar tan txilun te bech tetz Jess, nal camban tetz. Tan yi xtxolbilej na el cun tej yi tzibant cyen takun elsanl stzi Ryos yi talnak: Ja choc tan txilun te bech wetz, nin ja cu chijatxol chiwutz.z 36 Ntatz nin e colecuntz tan quicylen Jess. 37Poro
z 27.35

Sal 22.18.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MATEO27

834

nsken wit cu chitzibal cobox letrtz tan chajlen yi mbi til Jess scyetz, nin je cyakoltz twi. Yi yol yi cu chitzibal itz: Je Jessej. I chireyil yi e judiy. 38 Nchatz at cob alkom yi e je-tz swutz pasyon xlaj Jess, jun le sbal, nin jun le max. 39Inti yi e wunak yi na chicy cun, winin chixcyaklinen quentz tetz Jess. 40Itzun na cyal quentz: I aatz, yi awalnak yi ban cxcye tan xiten cun yi templo nin tan jesen junt tir tul ox ntzi kej, colp cun tzaj awib swutz pasyon, yi ko bintzi na awal yi a nin cyajl Ryos. 41Nchatz yi e witz pale, scyuch e txolol xol ley Moiss, e octz tan yol scyuch yi e parisey, nin scyuch chibajxom yi e judiy. Nintzun chiyolbej tej squibil quib: 42 Ja xcye tan tulsen yos scyuch wunak, poro i tetx qui na xcye-x tan colpen cun tzaj tib. Yi ko bintzinin i kareyil yi o aj Israel, cuul tzun colpil tibxatz swutz pasyon. Ko yatz sban, kocse tzun yol i-tz. 43 Yi ko kuklij culx te Ryos, tzul bin Ryosatz tan colpen cun tzajx. Yi najk pek Ryos tej, ja klo wit oc Ryos tan cheyenx, wech na talnak yi Cyajl Ryos i-x. 44 Nchatz tzun tanen jun scyeri cob alkom yi ate swutz pasyon xlaj i, na xcyaklin nin tetz.
Yi quimen Jess (Mr 15.33-41; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30)

45 Itzun bantz, yi tponen chajcun kej, tzotz nin tunin ban wuxtxotx jalen cun tponen ox chich culben kej. Kalenas tzun skilinen. 46Poro yi ntaxk skilin, ox chich culben kej, chin wi nin Jess ban tan yol: El, El, lama sabactani? Yi na elepont jun yolatz itz: Ay Ta, ilu inRyosil, mbi tzuntz yi nchincyaj tilolu? 47At tzun cobox yi quibit yi yol Jess, nintzun cyaltz: Na lo tzan i tan chaklen kajtzun Elas, chech bantz squibil quib. 48 Lajkel tzun benen jun tan ticylen tzaj jun esponja, nin cu muul tul mu vinagr, nin ben ocbal swi jun aj tan taklen klo tetz Jess. 49Poro yi e mas tuch, nin ben cyalol: Skile bajx kol tzul Elas tan colpen cun tzaj, chech. 50 chinen tzun junt tir Jess, quimich nin bantz. 51Na quim cunin Jess yi jen jakx yi xbuk yi at swutz yi luwar le templo yi chin xan nin. Chon xeten tzaj swien jalen tzkan. Cwen tzun jun chin coblajnob, ninin aj pax echk cub. 52 Nchatz at echk nichil alma yi ninin je cabx, nin te yi nsken itzij junt tir Jess at e alma yi cyocsnak yi yol Ryos yi e itzij junt tir. 53 E opon le tnum Jerusaln, yi tnum yi winin kej swutz Ryos. Ej nin at wunak yi quil chiwutz yi eatz yi e itzij junt tir. 54 Inti yi capitn scyuch yi e yi xomche tej tan quicylen Jess, yi chinachonen te yi jun chin wutzilen coblajnob, nin yi quilol yi mbi cunin bajij, winin chixoben, nin cyaltz: Jun cun yol, yi yajej i Cyajl Ryos. 55 Nchatz at xnan yi joylaj len na chixmayin tzaj. Yi e xnanatz, yastzun yi e xnan yi e xom tzaj te Jess tan cheyen yi telen tzaj i Galilea. 56 chixol yi cobox xnanatz, at Luch, Mat, ej nin yi Luch yi chitxu Jacow tu ep. Nchatz at chitxu yi e nitxajil Zebedeo. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

835 Yi mukxen Jess (Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42)

MATEO27,28

jun yaj yi chin ric nin, yi chon najlij le tnum Jerusaln. ep bi. Chon xomij wi i te Jess. 58 Itzun bantz yi txant tan toquen akalen, nintzun bentz tan jaklen yi wankil Jess tetz Pilat. Inti Pilat, nintzun cawun nintz tan taklen amal tetz. 59Cwen tzaj tzun tcyal ep yi wankil Jess, nin cu tkol tul jun xbuk yi chin skoj nin, 60nin bentz tan muklen tul yi tetz nichil yi acaj cunin kopxlenix wutz cub. Yi toquen cyen yi wankil Jess tjul, oc cyen jun chin cub tan joplen stzi jul. Yi mukxen cyen, ajen nin ban tetz ep xe cal. 61Poro yi e Luch Mat, tu yi junt Luch, ntasten nin e colequentz stzi julatz. bantz le junt eklok, le sawr, nintzun e ben yi e witz ajcaw scyetz pale, scyuch e parisey, tan yol tetz Pilat: 63 Max culu ta, ja ul txakxuj tkacul cobox yol yi alijt cyen takun jun yajatz yi ntaxk quim. Talnak i: Le toxin kej nitzok junt tir chixol alma. 64Ma jalu ta, na klo kaj sbanu pawor tan chibenen cobox quicylom tzi jul. Na klo kaj yil chicyaj tan quicylen jalen cun tzicy yi ox kejatz. Na qui na kaj yi nink chiben yi e chusbetz lakbal tan telsen tzaj wankil tjul. Na kol tzel tzaj cyan, scyale scyetz wunak yi ja itzij junt tir chixol alma. Pyor tcun sbne yi junt lajilatz swutz yi lajil yi alijt cyen tan. 65 Quicyaj nin binu yi cobox sanlarej. Chitxumeu en cyuleju tan quicylen tzi jul, stzun Pilat bantz scyetz. 66 Chibenen tzuntz tzi jul. Toquen tzun jun techl cyakun tan chajlen yi quic cu ljakxij. Nintzun e cyaj cyen yi e sanlar tan quicylen yi jul.
62 Itzun

57At

Yi e quicylom yi e cyaj tzi jul

bantz yi nsken icypon jun kej ulen, chin bixe skil nin te yi bajx kej te sman, yi chibenen Luch Mat tu junt Luch tan tilwen kale oc cyent yi wankil Jess. 2 Na chopon cunin yi yucanen yi txotx tan jun chin wutzilen coblajnob, nin cuul jun ngel cwent Ryos. Yi tponen yi ngel tzi jul, nin octz tan patxquen len yi cub yi at tzi jul, nin cu colchoktz tibaj. 3 Winin litzunen wutz yi jun ngelatz, nin yi bech tetz, chin stum nin. 4Yi quilol yi e sanlar yi xtxolbilej, winin chixoben, ninin e baj yentijtz tan. 5 Toquen tzun yi ngel tan yol scyetz e xnan. Itzun taltz: Qui bin cxobwok, na na el intxum tetz yi na cxtzanwok tan joylen Jess, yi jun yi je pajij swutz pasyon. 6 Quict at tzonej. Ja wit itzij junt tir, chi alijt cyen tan. Or itetz, xmaywok cyen kale oc cyent. 7Ma jalu, quibenenk lajkel tan talchen scyetz yi e chusbetz yi ja wit itzij junt tir chixol alma. Alwok scyetz yi bajxpon i Galilea. Yastzun quilwit wutz. Tinatz cuntu inyol yi tajwen tan walol tzitetz, stzun yi ngel ban scyetz. 8 Yi quibital yi xnan yi xtxolbilej, lajkel nin cyelentz tzi jul. Cyant nin xowtz cyan, nin cyant nin tzatzintz cyan yi chibenen tzitpuj tan talchen stziblal scyetz yi e chusbetz Jess. 9Te yi na chixon tbe, chaj tib Jesstz chiwutz, nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

28

1Itzun

Yi titzen junt tir Jess chixol alma (Mr 16.1-8; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10)

MATEO28

836

tal jun yos scyetz. Inti e cyetz, nin oc chikansal quib te Jess tan culajen, nin tan kalen tkan. 10 Quil cxobwok, ntin alwok quen scyetz e witzun yi tajwen tan chibenen jalen Galilea. Squile inwutz chonej, stzun i scyetz. yi na chixon yi e xnan tbe, nin e ben cobox scyeri e sanlar tnum tan taklen part scyetz e witz ajcaw, nin scyetz pale. 12 Chibenen tzun yi e witz ajcaw scyej yi e chibajxom yi e judiy tan xtxumlen yi mbi cun chiban. Yi bixewen chitxumun, nin cyak winin pwok scyetz e sanlar tan qui cyalol yi mbi bajij, 13 nintzun cyaltz scyetz: Ban cyalu: Te yi na kawit lakbal tzi jul, ja chopon yi e chusbetz Jess tan telsen tzaj yi wankil tjul, chechu sban. 14Ej nin kol tbit yi gobernador yi xtxolbilej, kocopon tan tocsen cul i tan qui toquen tan chibuchlenu, chech e witz ajcaw scyetz e sanlar. 15 Sajen tzun chitzamol yi pwok nin e bentz tan talchen yi mbi cunin txolij scyetz. Iten xtxolbilastz na cyal yi e judiy jalu.
Yi e benen chakol Jess yi e apostl (Mr 16.14-18; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23)
11Te

Yi xtxolbil yi cyal e sanlar

yi e chusbetz Jess, nin e bentz jalen Galilea. E je wi jun wutz yi alijt tan Jess scyetz. 17Yi quilol wutz Jess, nintzun e cu mejloktz swutz tan culajen. Poro ilenin at cobox yi chicabej chicul tej. 18 Toquen tzun kansal tib Jess scyej, nintzun taltz: Akij wetz inkej tan cawun tcyaj, nin tan cawun wuxtxotx. 19Chastzun te quibenenk chixol cyakil yi jilwutz wunak benen tzin wi munt. Chuswoke te weri inchusun; nin banwoke bautizar tan bi Intaj, nin tan wetz imbi yi in Cyajol, tu yi bi yi Espritu Sant. 20Chuswoke yi tajwen tan chibnol tanen cyakil yi cawl yi alijt wan tzitetz. Ban kuke icul yi xomchin tzitej jalen yil tzaj wi yi tiempej, stzun Jess bantz scyetz. Amn.

16 Inti

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BALAJ STZIBLAL YI CYAJNAK CYEN STZIBAL MARCOS

bin jalu yi xtxolbilej, itz yi en cun ban yi xeten yi balaj stziblal tetz Jesucristo, yi Cyajl Ryos. 2 Chon cunin ban chi tziban cyen takun Isaas, yi elsanl stzi Ryos. Je yol i yi alijt cyen tan: Yi ntaxk copon, bajx tzinchake nin jun inchakum tan nicysen cyajtzakl wunak bantz chixomen tzawej. 3 Nchatz tzibant cyen: Sjilonk jun tul jun amal tzinunin tu, nin chin wi nin sbne tan yol, nin stale scyetz wunak: Chinuqueu cyajtzaklu chi na oc nuclen jun balaj be yi at tulbil jun yaj yi at kej. Cyenak nin tu cyuleju cyajtzaklu, chij i sbne, stzun Isaas ban cyen.a 4 Itzun toponen tetz Wan Bautist le jun amalatz yi tzinunin tu, nintzun oc tan xtxolen scyetz wunak yi tajwen tan chitxixpul cyajtzakl, nin tan jen a chiwi bantz stzajen yi quil. 5Winin tzun e wunak cwent Judea scyuch yi e aj Jerusaln e baj opontz tej tan xtxolen quil. Nin baj je a-tz chiwi tan stzi a Jordn. 6Ma yi bech tetz Wan banij tanen itz xiil camey tu. Ej nin yi calbil itz tzum tu. Ej nin sac tu baj tan, tu jun jilwutz cabil wunak txuc yi na jal wutz wutz. 7Ej nin je yol iej yi talnak scyetz wunak: At tulbil jun yi at mas tetz kej tzinwutz wetz, na yi in wetz quic wetz inkej, siquierk tan pujlen wutz yi xajab. 8 Yi in wetz a tu nje wan chiwiu. Ma yi jun yi at tulbil, stke yi Espritu Sant scyeru.
Yi jen a twi Jess (Mt 3.13-17; Lc 3.21-22)

1I

Yi toquen Wan Bautist tan txolin (Mt 3.1-12; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28)

bantz chon tzun tponen tzaj Jess le tnum Nazaret, cwent Galilea. Nintzun je a twi tan Wan tzi a Jordn. 10Ma yi jen tzaj xe a, nintzun ben tilol
a 1.3

9Itzun

Mal 3.1; Is 40.3.

837
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MARCOS1

838

yi jen capx yi tcyaj, nin yi cwen mulen yi Espritu Sant twi i. Chon cunin ban chi na cuul jun plom. 11Benen tzun quibital yi jilonen tzaj jun tcyaj: A jun coloj incyajl, winin oklen awutz wan. Na chintzatzin tzawej.
Yi toquen pilen Jess (Mt 4.1-11; Lc 4.1-13)

12 Yi bajen yi echk taklenej, nintzun ben ticylen Jess tan yi Espritu Sant tul jun amal yi tzinunin tu. 13 Cawnak tzun kej atijtz tul jun amalatz yi tzinunin tu kale atet smaron txuc. Te yi at i le jun amalatz, nin oc Satans yi Bayban tan pilen. Ma yi e ngel cwent Ryos, ate nintz tan cheyen Jess.

14 Itzun bantz, yi nsken oc Wan xetze, nintzun ben Jess le amal Galilea tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Ryos. 15 Itzun taltz: Ja opon yi tiempil. Txant tan tulen Ryos tan cawun. Chitxixpen binu cyajtzaklu, nin cyocsaju yi balaj stziblal, chij Jess ban scyetz.

Yi xeten Jess tan chichuslen wunak (Mt 4.12-17; Lc 4.14-15)

bantz, te yi na chixon Jess tzi a Galilea, nin e ben tilol Simn tu yi titzun yi na biaj Le. Na chitzan tan jolen nin chileb wi mar, na e caywil. 17Xomen tzajwok swej, nin tzinchaje tzitetz yi en na ban chicambajen wunak, stzun Jess scyetz. 18 Cyajen cyen tzun quilol yi chilebtz, nin e xom nintz te Jess. 19Itzun ticyen cun tzi mar, nintzun noj tpontz te Jacow tu yi titzun yi na biaj Wan. E cyajl Zebedeo. Chon ate tul barc tan laquen chileb. 20Che sajen tzun chakoltz. Cyaj cyen tu tzun quilol yi chitaj yi na biaj Zebedeo tul yi barc scyuch e mos. Ma e cyetz, nintzun e xom nintz te Jess.
Yi yaj yi at espritu cwent Bayban twankil (Lc 4.31-37)

16 Itzun

Yi toquen Jess tan chimoxen tzaj yi cyaj caywil (Mt 4.18-22; Lc 5.1-11)

tzun Jess le tnum Capernaum. Itzun le jujun kej ujlen, na oc i tan chichuslen wunak le sinagoga. 22 Winin tzun cyelen yabtz te chusun, na nicun chusun chi tanen jun yaj yi winin cawl tuch. Na quinin oc tan chichuslen chi na chiban yi e txolol xol yi ley Moiss. 23 At tzun jun yajtz le sinagoga yi at jun espritu cachi twankil. Chin wi nin ban tan yol, itzun taltz: 24 Mbi teru skuch, Jess aj Nazaret? Ja pe ulu tzonej tan kaxiten? Wajsken wutzu. I iluatz yi jun yi chin xan nin, yi chon nsaju te Ryos, chij yi espritu bantz. 25 cabnequen tu. Cawlen twankil yi yajej, chij Jess ban nintz tetz. 26 Sajen tzun colpuj yajtz, nin winin chinen yi espritu cwent Baybantz yi telen twankil. 27Cyakil cun tzun wunak e baj el yabtz tej, nin baj chijakoltz squibil quib: Mbi chusunil yi yajej? I pe jun acaj chusun? Na ban na cawun scyetz yi e espritu cachi, nin na chiban tanen, chech.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

21Cyoponen

839

MARCOS1

28 Jalcunin benen loon tulak echk tnum cwent Galilea yi stziblal yi mbi cun ban Jess.

29Itzun bantz yi wit cyelen tzaj Jess le sinagoga, nintzun e opontz xe cal Lu tu Le. Xomche Jacow tu Wan scyej. 30Ma yi xnan, yi ji Lu, coylij wi soc, na yabi tan kakl. Cyalol tzuntz tetz Jess yi en tanen i. 31Toquen tzun kansal tib Jess tej, nin je stzamol yi kab. Jalcunin ticyen kakl, nin ulen nin ban yos tuch. Yi tulen yos tuch, nin octz tan chicachen Jess.

Yi tulen yos tu ji Lu (Mt 8.14-15; Lc 4.38-39)

32 Itzun yi cwen kej, yi nsken wit ben kej, cyoponen tzun ticylen winin yabi te Jess, scyuch winin e yi at espritu cwent Bayban chiwankil. 33 Tircun e aj tnum e baj nojtz tzi puert. 34Nin winin yabi baj ul yos scyuch tan Jess. Quic na ban mbi jilwutz yabilil at scyej, ul yos scyuch. Ej nin nchatz quin tech nin espritu cwent Bayban baj el lajultz chiwankil wunak. Poro quinin tak Jess amal scyetz yi e espritu cwent Baybanatz tan chijilonen tetz, na elnak chitxum tetz yi na scyetz i Jess.

Yi tulen yos scyuch winin yabi tan Jess (Mt 8.16-17; Lc 4.40-41)

bantz le junt eklok, chin tzotzet nin wuxtxotx, nin ntaxk picyun, nintzun el tzaj Jess nin ben le jun amal yi tzinunin tu tan nachlen Kataj. 36Buch tlen chiben Simn scyuch coboxt tan joylen. 37Itzun yi jalentz cyan, nintzun cyaltz tetz: Ta, at winin wunak yi na chitzan tan joylenu. 38 Qui, quin ketz lakak echk tnum yi ate nakaj tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz, na yastzun nchinsaj tej, chij Jess ban scyetz. 39Nintzun ben tan xtxolen lakak sinagoga yi at lakak amal cwent Galilea. Nin winin espritu cwent Bayban yi at chiwankil wunak, e el lajultz.
Yi tulen yos tu jun yaj yi at jun chin yabil tej yi na biaj Lepra (Mt 8.1-4; Lc 5.12-16)

35Itzun

Yi toquen Jess tan txolin lakak amal cwent Galilea (Lc 4.42-44)

40 Itzun bantz, nin opon kansal tib jun yabi te Jess. Yi yabil yi at tej itz jun jilwutz yabil yi na biaj lepra. Cwen tzun mejlok swutz Jess, nintzun taltz: Ta, ko na taju ban tzul yos tanu swuch, chij i. 41Telen tzun kajab Jess tej, nin oc macol. Itzun taltz: Ban, ban tzul yos tzawuch, chij Jess. 42 Na nin el tzaj yi yolatz le stzi Jess yi tulen yos tu yi jun yabiatz. Quic nin mu lepra ban cyen tej. 43 Tajen tzun chakol Jess yi jun yajatz. Poro yi ntaxk aj, nin ben tlol Jess tetz: 44 I bin jalu yaj, cyal tzawal nint yi mbi mbajij tzawej, poro cun chaj awib swutz yi pale. Nin akaj yi oy tetz yi alijt cyen tan Moiss yi tajwen tan itkol yi axwok itetz yi na icy yi yabil lepra tzitej. Slajluchaxk tzuntz chiwutz wunak yi quict yabil tzawej. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MARCOS1,2

840

45 Poro yi yaj, quinin cu tewal, na yi nsken el tzaj swutz Jess, ninin octz tan xtxolen yi en cun tulen yos tuch. Chastzun te quit xon Jess lakak tnum, ma na chon xonen tulak echk amal tzinunin tu kale quiclet wunak. Poro yi e wunak ilenin e opontz tej. Na cuntunin e baj sajet lakak echk amal.

yi telen cobox kej pakxen tzun Jess junt tir le tnum Capernaum. Nintzun bitij stziblal yi chon at i xe cal. 2 Jalcunin tzun chimolol quib wunaktz tej. Quit nin na chibaj quen xe cal, tenlche cuntunin tzi puert. 3 Na tzun tzan Jess tan xtxolen yi tajbil Ryos scyetz yi cyoponen cyaj yaj yi cyan jun yaj cyan yi nukl cuntu wankil. 4Poro tan paj yi jun coloj wunak yi tenlche tzi puert, quinin jal puntil cyan tan cyocomponen te Jess. Chon tzun chijentz wi cal nin el quicyal mu te yi wi cal tan cwen ponen yi yabi swutz Jess. Xcon yi soc cyan tan cwen ponen. 5 Itzun yi tilol Jess yi en cun kuklij chicul te i, nin ben tloltz tetz yi yabi: Witzun, ja wit cuylij apaj. 6 Colche tzun cobox txolol xol yi ley Moiss. Ej nin yi quibital yi mbi ben tlol Jess tetz yi yabi, winin ticyentz chicul. 7Nxac na talx yi yolasej? na ntin Ryos na xcye tan cuylen paj jun yaj, chech len chicul cuntu. 8 Poro nin nachon Jess te yi mbi na icy chicul, benen tzun tlol scyetz: Nxac na icy yi xtxolbilej chiculu? 9Na na scyetz quic mas quixbel talchen nin tetz jun nukl cuntu wankil, i pe: Ja wit cuylij apaj, nka i pe: Txiclijen, cyaj nin asoc, nin quilok xe acal? Cabil xtxolbil, nicun quixbel. 10 Poro yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, tzinchaje scyeru yi at inkej tan cuylen chipaj wunak, na je swale tetz yi yabiej: 11Txiclijen! Cyaj nin asoc, nin quilok xe acal. 12 Lajkel nintzun jen txiclok yi yabi, nin chiwutz cun cyakil wunak yi benen tcyal yi soc. E baj el yabtz tej, nin e octz tan taklen chikajsbil tetz Ryos: Cyal nin na kilwit jun xtxolbil chi tanen yi mbajij tzonej, chech.
Yi sajen moxol Jess Lev (Mt 9.9-13; Lc 5.27-32)

1Itzun

Yi tulen yos tu jun yaj yi nukl cuntu wankil (Mt 9.1-8; Lc 5.17-26)

13 Yi wit bajen yi xtxolbilej, nintzun ben Jess tzi mar. Winin wunak e opontz tej, nin octz tan chichuslen. 14Poro itzun yi na xon i, nin ben tilol jun yaj yi colchij kale na elet alcawal. Lev bi, cyajl Alfeo. Benen tzun tlol Jess tetz: Yaj! xomen tzaj swej. Jen tzun txiclok Lev, nin xomnintz te Jess. 15 Itzun bantz, te yi na chiwan Jess scyuch yi e chusbetz xe cal Lev, nchatz ate winin elsanl alcawal scyuch coboxt juchul il tan waan scyuch. Lmal chixonen yi eatz yi ate-tz. 16 Itzun yi quilol yi e txolol xol yi ley scyuch e parisey yi chon na wan Jess chixol yi e elsanl alcawalatz scyuch yi e mas juchul il, nintzun cyaltz scyetz yi e chusbetz: Nxac na wan yi chusul cyeru scyuch yi e elsanl alcawal, nin scyuch yi e mas juchul il? chech bantz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

841

MARCOS2,3

17Yi tbital Jess chiyol, nintzun ben tlol scyetz: Yi e yi quic chiyab, qui tajwen jun ajtzac scyetz. Poro yi e yabi, tajwen scyetz. Chastzun wutanen wetz, na quinin nnul tan chimoxen yi e balaj, ma na i e juchul il bantz jen chitxixpul yi cyajtzakl.

jun tir yi na chitzan yi e chusbetz Wan scyuch chichusbetz yi e parisey tan muclen wej, nintzun e opon cobox wunak te Jess tan jaklen tetz: Ma jalu Ta, yi e chusbetz Wan scyuch yi e parisey, na chimuc jujun kej wej. Mbi tzuntz qui na chixom yi e teru chusbetzu te yi jun leyatz? 19Itzun ben tlol Jess scyetz: Qui na yub yi ko na chibisun, nin ko na chimuc wej yi e xtxocum jun aj quicyujinl yi at yi yaj chixol yi tzocopon txkel. 20Poro yil tzul yi tiemp yil tzel ticylen yi taw xun, ban tzun chimuc wej tan yi bis yi sjalok scyetz. 21Ej nin je junt elsawutzilej yi na chaj yi na lab tib wetz inchusun tu yi antiw chusun. Cyal nin jun yi nink xcon jun pi chabil yi txen cunin muxij tan lapen jun bech tetz buyt. Mas tcun mben loon yi katzal. 22 Nchatz qui na xcon jun buyt tzum tan colchen taal uva yi watok cunin bnix, na yi ko yatz, skatzok yi buyt tzum tan tu yi pucun wutz yi taal lobaj. Tzelepon kojx yi a yi at tul, nin yi tzum skatzok. Elnak chitxumu tetz yi ko watok cunin bnix taal lobaj, tajwen tan cwen tul acaj tzum. Nchatz weri inchusun, xitok kol yuj tib tu yi antiw chusun.
Yi cyoquen yi e chusbetz Jess tan stzutlen tzaj wutz triw le jun kej ujlen (Mt 12.1-8; Lc 6.1-5)

18 At

Yi chusun Jess te yi muclen wej (Mt 9.14-17; Lc 5.33-39)

23 Itzun bantz tcul yi jun kej ujlen, chon quicyen cun Jess scyuch e chusbetz xol triw. Itzun yi na chixon yi e chusbetz Jess, cyant nin stzutlen tzaj wutz triw cyan. 24Itzun ben cyalol cobox parisey tetz Jess: Ta, tilninu yi mbi na chiban yi e chusbetzu. Mbi xac na chiban yi echk taklen yi quic cu tan kabnol le jun kej ujlen? chech e parisey bantz. 25 Qui pe na chisileju yi mbi cun banak kajtzun Luwiy yi sajen wej tej scyuch yi e yi xomche tej? 26 Qui pe na chisileju yi mbi banak i yi at tzaj Abiatar tetz witz pale? Baj yi pam tan kajtzun Luwiy yi oyint tetz Ryos, yi pam yi quic klo cu tan bajen tan alchok jilwutz wunak, ma na ntin e pale. Poro baj tan nin ben tkol scyetz yi e yi xomche tej. 27Nchatz tal Jess scyetz: Ja txumxij yi jun kej ujlen tan xconen tetz wunak, na at mas kej jun wunak swutz yi jun kej ujlen. 28 Ej nin nchatz, yi in wetz yi in Bajx Cyajol, in taw echk kej ujlen, chij Jess bantz scyetz.

bantz nin ocopon junt tir Jess tcul sinagoga. At tzun jun yaj at-tz yi skej kab tan yabil. 2 Cyoquen tzun yi e contr Jess tan tilwen yi ko tzocopon i tan tulsen yos tuch. 3 Benen tzun tlol Jess tetz yi yaj yi skej kab:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi yaj yi skej kab tan yabil (Mt 12.9-14; Lc 6.6-11)

MARCOS3

842

Txiclin cun skanicyal. 4 Benen tzun tlol Jess scyetz yi e mas wunak: At pe cu tan kabnol jun ban le jun kej ujlen le chiwutz cyeru, nka i yi echk taklen cachi? At pe cu tan koquen il te jun yaj yi jalt tan quimen, nka qui? Mbi na cyal cyeru? stzun Jess scyetz. Cyal nintzun jun nimsaj cul tan yol. 5 Sajnak tunin yamp wutz i yi xmayinen nin scyetz, na winin bisunen tan paj yi stzetzal cyalma. Benen tzun tlol tetz yi yaj yi skej kab: Chichbaj len akab. Yi telen chichbal, ninin ul yos tuch. 6 Itzun yi cyelen tzaj yi e parisey le sinagoga, nintzun oc chitxumun scyuch yi e yi xomij chiwi te Herodes, yi enk chiban tan biylen cun Jess.
7Cyelen tzaj tzun Jess scyuch yi e chusbetz le sinagoga. Chon tzun chibenen tzi

Yi cyoponen jun coloj wunak te Jess tzi mar

mar Galilea. Xomche nin winin aj Galilea scyej. 8Na yi quibital yi e wunak yi mbi cunin echk taklen balaj yi na tzan Jess tan banlen, nintzun e baj opontz tej. E baj opon yi e yi najlche le luwar cwent Judea, scyuch yi e aj Jerusaln. Nchatz e baj opon yi e aj Idumea, scyuch yi e yi najlche swutz len yi a Jordn. Nchatz e baj opon yi e yi najlche le amal cwent Tiro tu Sidn. Cyakil yi eatz, e baj opon tan tilwen yi mbi na ban Jess. 9Cawunen tzun Jess scyetz yi e chusbetz tan chibnol list jun barc kalel colecunt, ko tzun chisaj nil wunak tej. 10Na nsken quil yi e wunak yi ul yos tan Jess tu jun coloj yabi. Chastzun te cyakil yi e mas yabi e baj opon niltz tej tan maclen klo yi bech tetz tan tulsen yos scyuch. 11Nchatz yi quilol yi e espritu cachi wutz Jess, nin e baj cun mejlok swutz i, nin chin chiwi nin bantz tan yol: Ilu yi Cyajl Ryos, chech. 12 Poro nin oc Jess tan chimaklen tan qui cyalol na scyetz i.
Yi jen xtxaol Jess yi coblaj chusbetz (Mt 10.1-4; Lc 6.12-16)

chakol yi e tetz tajbil tan cyoquen tetz apostl. 14Che bixbal tzun i coblaj chakum nka apostl tan chixomen tej, nin tan chitxolil yi tajbil Ryos. 15Nin tak i porer scyetz tan tulsen yos scyuch yabi, nin tan chilajen len yi e espritu cwent Bayban le chiwankil wunak. 16Je chibi yi coblaj yi e bixe tan Jess: Simn, yi Lu na alchij tetz; 17Jacow, tu Wan yi tetz titzun; e cun cyajl Zebedeo. Nintzun oc junt chibi tan Jess, itz Boanerges. Yi na elepont itz, yi chin cham nin e tan yol chi na nilcan kancyok. 18Nchatz e bixe Le tu Lip tan, nin Bartolom tu Tey; nchatz Ma, tu Jacow yi cyajl Alfeo. Nchatz e bixe Tadeo tu Simn, jun scyeri yi e yi na xom chiwi te yi partir yi na biaj cananista. 19Nchatz bixbaj i Judas Iscariot yi jatxon nin chikab yi e contr.
Yi cyalol wunak yi tetz Bayban yi porer yi na xcon tan Jess (Mt 12.22-32; Lc 11.14-23; 12.10)

13Yi bajen yi xtxolbilasej, nintzun ben Jess wi jun juwtz. Yi tponen, nintzun e saj

Itzun yi wit bajen yi xtxolbilej, nintzun oc Jess xe jun cal scyuch yi e chusbetz. 20Nintzun e opon junt tir jun coloj wunak scyej. Siquier e wan nink
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

843

MARCOS3,4

tan chipaj yi jun coloj wunakatz. 21Itzun yi quibital yi e tajwutz Jess yi at i xe jun calatz, nintzun e opontz tan ticylen klo, na le wutz yi cyetz cyajtzakl nsken oc yab twi. 22 Nchatz cyal yi e txolol xol yi ley yi tzibant cyen, yi chon chisajen Jerusaln: Yi yajej, cyan porer Beelzeb yi Bayban tan. Nin tan yi poreratz na xcye tan chilajen len yi e espritu cwent Baybanatz, chech. 23 Chisajen tzun chakol Jess, nin octz tan talchen jun elsawutzil scyetz: Quic xtxolbil chiyolu, na en slaj tib Satans stibil tib? 24Nchatz kol choyintzin yi e wunak tcul jun tnum squibil quib, chixitok. 25 Ej nin nchatz jun najal yi ko ntin oyintzi cyan, chixitok. 26 Nicun tzun tanen Satans, yi ko contr stibil tib, i ten xite tib chuc. Chastzun te quic xtxolbil chiyolu. 27Ej nin je junt elsawutzilej: Yi ko chin cham nin jun yaj, cyal jun yi nink xcye tan majlen len yi bech tetz xe cal. Ntin at rmeril tan majlen len yi bech tetz yaj yi ko bajx calxij. 28 Jun cun yol swale scyeru: At cuybil chipaj yi e wunak. Nin quic na ban yi mbi jilwutz il yi na chijuch, nka mbi echk cachi yol yi na chiyol. 29Poro ko at jun yil tzoc tan jislen yi Espritu Sant, quic cuybil paj teratz tetz ben kej ben sak. 30 Tal Jess yi xtxolbilas scyetz, tan paj yi ja cyal yi at jun espritu cwent Bayban twankil.
Yi e xtxu Jess scyuch e titzun (Mt 12.46-50; Lc 8.19-21)

31Yi nsken wit bajij yi xtxolbilej, cyoponen tzun yi xtxu Jess scyuch yi e titzun tan joylen i. Poro quinin e ocopon kale atitet. Mantar tu ocopon te i. 32 Nintzun cyal yi e yi colche nakajil Jess yi na tzan joylen i. Je chiyolej yi cyal: Ta, yi xtxuu scyuch e titzunu ate tzin, na chitzan tan joylenu, chech. 33 Poro itzun saj tlol scyetz: Na scyetz e intxu, nin na scyetz e witzun le chiwutz cyeru? 34 Xmayinen tzuntz scyetz yi e yi colche-tz xlaj, itzun taltz scyetz: 35 Cyakil yi e yi na chitzan tan banlen yi tajbil Ryos, yastzun yi e witzun, yastzun yi e wanub, nin yastzun intxu tanen, stzun Jess bantz scyetz.

tzun junt tir Jess tan chichuslen wunak tzi mar, nin quintech nin wunak e baj opontz tej. Tan paj yi jun chin coloj wunakatz, nintzun oc Jess tul jun barc yi at tzi a. Yi colewen cun, nin jilon nin scyetz yi e wunak yi ate cyen wi samlicy. 2 Nintzun octz tan chichuslen tan winin elsawutzil. Je jun scyeri elsawutzil yi xcon tan: 3 Quibit tzaju yi elsawutzilej. Itzun bantz, nin ben jun yaj tan chitlen ij wi cojbil. 4Poro te yi na tzan i tan chitlen nin yi ij, at ij yi chon tponen quixpuj tbe. Cyulen tzaj tzun chul tan sicylen, nin baj cyakun. 5Nin at ij yi chon tponen quixpuj wi cub kale quiclet mas piml txotx. Jalcunin jen mulen. 6 Poro yi jen mulen yi kej, skejen nin ban, na quic amal tan telen mas yi takl. 7Ej nin at ij noj cun xol tijal txix. Poro yi txix jalcunin chuyen, nin xcye tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Toquen

Yi elsawutzil tetz ujul (Mt 13.1-9; Lc 8.4-8)

MARCOS4

844

cosinen yi ujul. Chastzun te quinin wutzin. 8 Poro yi ij yi chon cwen tul balaj txotx, ja jeul, ja chuy, nin ja wutzin. Chumbalaj nin ban cosech. Te jujun wi tak junaklaj bakwutz. Nin at jujun yi tak oxcal. Nin at jujun yi tak jun cient bakwutz 9Ma jalu ko na cyaju tzel chitxumu tetz yi xtxolbilej, chok binu il tan xtxumlen, stzun Jess ban scyetz.
Tajwen tan koquen il tan xtxumlen echk elsawutzil (Mt 13.10-17; Lc 8.9-10)

yi stzajen wi yi xtxolbilasej nin yi cyajen cyen Jess chuc, nintzun e oc yi e chusbetz scyuch coboxt yi xomche scyej tan jaklen tetz yi mbi ekan tan yi jun elsawutzilatz. 11Benen tzun tlol scyetz: Akij itajtzakl tan Ryos tan telen itxum tetz yi echk xtxolbil te yi cawl i, yi ewan cuntu tan sajlenix tunintz. Poro yi e mas wunak, qui na pujx cyan. 12 Na quil yi mbi na imban, nin na quibit inyol, poro qui na pujx cyan mbi na elpont. Chastzun te ntin elsawutzil na xcon wan chiwutz. Poro tan paj yi qui na choc il tan xtxumlen, qui na pujx cyan yi mbi na elpont. Chastzun te quil chitxixpuj cyajtzakl, nin quil cuylij chipaj.
Yi toquen Jess tan xtxolchen xol yi elsawutzil tetz ujul (Mt 13.18-23; Lc 8.11-15)

10 Itzun

ben tlol scyetz: Qui ptzun na el itxum tetz yi jun elsawutzilatz? Na ko qui na el itxum tetz, en tzun tzel itxum tetz yi mas elsawutzil yi xconk wan tan ichuslen? 14Poro je puntilej: Yi yaj yi awal ij, nicun chi i-k jun txolol xol yi yol Ryos. 15Ma yi ij yi chon tponen quixpuj tbe nicun chi tanen yi e wunak yi na quibit yi yol Ryos poro jalcun na ul Satans tan ticylen len yi xtxolbil yi nsken quibit. 16 Ma yi ij yi noj cun kale quiclet piml txotx, nicun scyuch yi e wunak yi tzatzin cun na quibit yol Ryos. 17Poro qui na chiquiwix, na yi na ul pilbil cyetz, nka yi na chibuchlij tan paj yi na cyocsaj yol Ryos, na chipakxij. 18 Ma yi ij yi noj cun xol tijal txix nicun quitanen yi e wunak 19yi na quibit yol Ryos, poro tan paj yi na sotz chicul te yi echk bis okl yi at tzonej wi munt, nka tan paj yi na el cyalma te echk mebil, na xcye tan chipotzen. Nin qui na chiwutzin. 20Poro at wunak yi nicun quitanen tu yi ij yi chon cwen tul balaj txotx. Na quibit yi yol nin na cyocsaj cun. Yastzun yi e yi na chiquiwix, nin yi na chiwutzin. At e yi nicun e tu yi ij yi tak junaklaj bakwutz. Nin at e yi nicun e tu yi ij yi tak oxcal bakwutz. Nin at e yi nicun e tu yi ij yi tak jun cient bakwutz, chij Jess ban scyetz yi e chusbetz.
Yi elsawutzil tetz jun cantil (Lc 8.16-18)

13 Nchatz

21Nchatz tal junt elsawutzil scyetz cyakil wunak yi ate-tz tzi a: Cyal nin jun yi chonk na oc jun cantil tan jak jun cajon nka jak txach, ma na chon na je chimban tcyaj tan txekunen. 22 Na quic jun xtxolbil yi ewan cuntu jalu yi quik skojan, nin quic jun xtxolbil yi qui na pujx cyakun wunak yi quik lajluchax chiwutz. 23 Ma jalu ko na itaj tzel itxum tetz yi xtxolbilej nquenwok bin il tan xtxumlen. 24 Nchatz tal Jess scyetz: Nquenwok bin il tan xtxumlen yi xtxolbil yi na wal tzitetz, na quib yi na ibanwok tan xtxumlen, iten nin sbne Ryosatz El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

845

MARCOS4

tan taklen itajtzakl, nin mas tcun stke. 25Na yi e yil choc il tan jalen mas cyajtzakl, sjalok cyajtzakl. Poro yi e yi quil choc il tej, tzelepon ticylen yi mu tal cyajtzakl yi ja wit jal cyan. tal Jess scyetz: Je jun xtxolbil yi na chaj sketz yi en na txixpuj tajtzakl jun yaj tan Ryos tan toquen jak cawl i. Nicun chi na oc cyen ij ttxotx. 27Yi nsken oc cyen yi ij, na aj yi awal tetz xe cal. Nin yi na el cobox kej chuc yi ujul na jeul, nin chuc na chuy. Poro yi yaj qui na el xtxum tetz yi en na ban. 28 Yi puntil itz, chuc na wenksen tib yi ij ttxotx. Na jeul chuc, nin na chuy, nin na jal wutz. 29Nin yi na skej, na ben jesanl tetz, na nsken opon tiemp tan jesen yi cosech.
Yi elsawutzil tetz bakwutz mutans (Mt 13.31-32; Lc 13.18-19)
26 Nchatz

Yi elsawutzil te yi en na chuy jun wi ujul

tal Jess scyetz: I bin jalu, mbik xcon wan tan chajlen tzitetz yi en tanen tajlal yi e yi ate tkab Ryos jalu? Mbik elsawutzil xcon wan? 31Je jun elsawutzilej: Nicun yi tajlal yi e yi ate tkab Ryos chi jun bakwutz mutans yi na cu awij ttxotx. Na yi jun tal bakwutz mutans, itz yi ij yi mas tal ni cun swutz alchok jilwutz ij. 32 Poro yi na awlij, na chuy, nin mas na chuy swutz alchok jilwutz itzaj, na el kab, nin lmak len wutz xak na ban, nin ban na chimujan chul txe, stzun Jess scyetz.
Ntin elsawutzil xcon tan Jess tan chichuslen wunak (Mt 13.34-45)

30 Nchatz

33 Ja xcon winin elsawutzil yi chin sensiy nin tan Jess tan chichuslen wunak. Xomquen tu te yi en tanen cyajtzakl. 34Poro quinin xtxol xol scyetz, ma na ntin scyetz yi e chusbetz.

te yi jun cwen kejas nin tal Jess: Kicyoken jalaj icyen a, stzun i scyetz yi e chusbetz. 36 Chicyajen cyen tzun yi e wunak, nintzun e ben Jess scyuch yi e chusbetz tcul yi tal juy barcatz kale colchet. Nchatz at wunak yi e xom nin scyej tculak cyetz chibarc. 37Itzun te yi na chixon wi a, xeten tzun jun chin wutzilen cyekektz. Nintzun oc yi pakbil mar tcul barc. Jun tzunin nojen tan a. 38 Ma Jess, chon at tan watl xtxuc len yi barc. Coylij i, nin at cyen jun witz. Cyoquen tzun yi e chusbetz tan casen. Nintzun cyaltz tetz: Ta! Qui pe na bisunu? Na txant tan kabenen mulk xe a. 39Jen tzun txiclok Jess, nin makxij yi cyekek tan, nin nchatz ben tlol tetz yi mar: Numlen cun! Tanewen nin ban yi cyekek, nin nchatz ban yi pakbil mar, quit pakxin. 40 Itzun ben tlol Jess scyetz yi e chusbetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

35 Itzun

Yi tanewen cyekek tu pakbil mar tan Jess (Mt 8.23-27; Lc 8.22-25)

MARCOS4,5

846

Nxac na cxobwok? Nxac qui kuklij icul swej? 41Winin tzun cyelen yabtz te yi mbi cunin bnix tan Jess. Itzun cyaltz squibil quib: Mbi ekan tan yajej? na nicyt nin cyekek tu mar na quibit yi cawl i, chech bantz squibil quib.

ponen tzun Jess le amal cwent Gadara yi at jalaj icyen yi a. nin el tzaj cuntz tul barc yi tulen tzaj jun yaj tej. At espritu cwent Bayban twankil. Chon sajen xol picy kale na chimukxet alma. 3 Na chon najlij yaj tulak echk picyatz. Cyal nin jun najk xcye cyen tej. 4Na quin tech nin tir calxij tkan tu yi kab tan caren, poro paklun cun na saj tan. Cyal jun yi najk xcye cyen tej. 5 Skejl nin lakbal, tu na xon tunintz xolak wutz, nin xolak picy kale mukijchet alma. Tunin na chin tunintz. chuc na biy tib tan cub. 6 Joylaj atit i yi benen tilol wutz Jess. Lajkel nin tulen, nin cu mejlok swutz Jess. 7Chin wi nin tzun i ban tan yol: Jess Cyajl yi Ryos yi at tzin tcyaj, mbi teru swuch? Swutz cun Kataj Ryos, quil chinxuxu, chij i bantz. 8 Tal i yi yolatz na nsken wit ben tlol Jess tetz: Espritu cwent Bayban, cawlen twankil yajej! 9Nintzun ben jakol Jess tetz: Mbi abi? Yi wetz imbi itz Legin, na winin kaxonen yi ato twankil yi yajej. 10 Winin cwen chiwutz yi e espritujatz tan qui cyelen lajun tcul yi luwaratz. 11Ate tzun jun coloj boch tan waan nakaj wutz txalaj. 12 Cwen tzun chiwutz yi e espritu cwent Baybanatz tetz Jess, itzun cyaltz: Takeu amal sketz tan koquen chiwankil yi e bochej. 13 Nin tak Jess amal scyetz. Cyelen tzaj tzun twankil yi yaj. Chon tzun cyoquentz chiwankil yi e boch. Inti e bochatz, at lo cob mil chixonen, nin baj el chitolil quib wutz kotx. Chon cyoponen xe a, nin e quimtz. 14 Yi quilol yi e pstor boch yi mbi cun bajij, cyelen tzun ojkuj tan bil xow. Nintzun ben loon stziblal cyan tnum, nin lakak echk aldey. Winin wunak e baj ultz tan tilwen yi mbi cun mbajij. 15 Itzun yi cyoponen te Jess, nintzun quil yi jun yaj yi at tzaj yi e espritu cwent Bayban twankil. Colchij i, nin sken oc bech tetz. Quict yab. Sken ul yos tuch. Winin tzun cyelen yab wunaktz tej. 16 Cyoquen tzun yi e yi quil tan talchen scyetz yi e wunak yi e baj opon, yi en cun tulen yos tu yi yaj yi at yi espritu cwent Bayban twankil, nin yi en cun chiquimen yi jun coloj boch. 17Yi quibital wunak yi xtxolbilej, nintzun cu chiwutz tetz Jess tan cyajen tilol yi chiluwar. 18 Yi toquen Jess tul barc, nintzun cu wutz yi yaj, yi el yi espritu cwent Bayban twankil, tan xomen nin klo scyej. 19Poro quinin tzun cuji Jess. Nin ben tloltz tetz: Qui yaj, ban tcun quilok xe acal, nin txolaj scyetz e awajwutz yi en cun mul yos tzawuch tan Ryos. Alaj scyetz yi en mel kajab tzawej.
2 Na El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Quicyen

Yi aj Gadara yi at espritu cwent Bayban twankil (Mt 8.28-34; Lc 8.26-39)

847

MARCOS5

20 Nintzun pakxij yaj, nin oc tan xtxolen lakak tnum cwent Decpolis yi en cun tulen yos tuch tan Jess. Yi quibital wunak yi xtxolbil, winin cyelen yabtz tej.

21Itzun bantz yi ticy mulen Jess jalaj icy tzaj a tul yi barc, nintzun e opon winin wunak tej. Chon tzun cyajen cyen i tzi a tan yol scyetz. 22 Ej nin te yi at i tzi a, tponen tzun jun yaj yi na biaj Jairo. I jun wi banl wi cwent sinagoga. Yi tponen te Jess nintzun cu mejloktz swutz. 23 Cwen tzun wutz tetz Jess, itzun taltz: Ta, at jun inmel, quimich tlen tu atit. Max culu. Benku swej tan jen tkolu kabu twi tan tulsen yos tuch. 24 Nintzun ben Jess tej. Nchatz winin wunak e xomnintz, nin winin chibitzol quibtz squibil quib. 25 At tzun jun xnan yi xomij chixol yi jun coloj wunakatz. Nsken el coblajix yob yi qui na tane yi xtxajon tej. 26 Winin quixcuj baj tijol tan yi echk tzacbil yi nsken cyak yi e ajtzac tetz. Nin nsken baj sotzal cyakil yi puk tan stzaquen klo. Poro quic nin ntak tetz. Pyor tcunin tanen yi yabliltz. 27Poro yi tbital i yi stziblal Jess, nintzun oc pitol tib chixol wunak tan tocomponen wutz coc Jess, nintzun oc macol yi bech tetz. 28 Na i yi na icy tcul i, itz: Tzul yos swuch kol tzinmac yi bech tetz, stzun i tcul cuntu. 29Yi toquen macol i yi bech tetz Jess ninin makxij yi yabil, nin nachon i tej yi nsken ul yos tuch. 30 Poro yi Jess nin nachon tej yi nsken ul yos tu jun tan yi tetz porer. Jen tzun suchkil tib, itzun taltz scyetz yi e wunak: Na nmacon bech wetz? chij Jess bantz. 31Poro itzun ben cyalol yi e chusbetz tetz: Tilninu jun coloj wunak yi na chibitz quib teju, nin na talu: Na nchinmacon? chech e chusbetz tetz. 32 Poro Jess, nin aj nin wutz tan telen xtxum tetz yi na mmacon i. 33 Winin tzun xoben, nin winin lucnewen yi xnanatz, na nin el xtxum tetz yi mbi cun mbajij te i. Toquen tzun kansal tibtz, nin cu mejloktz swutz Jess, nin tal yi mero bintzi yi mbitz yi tajbil i yi toquen macol i yi bech tetz Jess. 34 Ja wit ul yos tzawuch tan tu yi mawocsaj yi chinxcyek tan tulsen yos tzawuch. Ban caj. Cheb cuntu cben. Quit saj junt tir yi ayablil, chij Jess bantz tetz. 35 I cunin tzun na tzan Jess tan yol tetz yi xnanatz yi tulen tzaj jun scyeri najal Jairo tan talchen: Ta, yi melu ja wit quim. Chatz, quil xuxu mas yi chusul ketz, chij i bantz tetz. 36 Poro yi tbital Jess yi mbitz yi chiyol, itzun ben tlol tetz Jairo, yi wi banl wi tetz sinagoga: Quil bisunu. Kukek culu te Ryos. 37Quinin cul Jess yi nink xom nin junt scyej, ma na ntin Lu, tu Jacow tu Wan, yi titzun Jacow. 38 Yi cyoponen xe cal Jairo, yi wi banl wi cwent sinagoga, nin yi tilol Jess yi txujten tu yi bis okl yi na tzan, itzun taltz: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tulen yos tu yi mel Jairo tu yi xnan yi macon yi bech tetz Jess (Mt 9.18-26; Lc 8.40-56)

MARCOS5,6

848

39Nxac na chibisunu? Mbi tzuntz na choku? na nketz quimich mban yi xun, watl tu na ban tetz, chij Jess. 40 Poro yi e wunak, tzeen tu e ban te yol Jess. Cawunen tzun Jess tan cyelen tzaj cyakil yi e wunak yi ate xe cal. Ntin tak amal tetz yi taj xtxu xun tan xomen cyen tej kale atit yi xun yi nsken quim. Nchatz e xom quen yi e yi xomche nin tej. 41Jen tzun stzamol Jess yi kab yi xun, itzun taltz: Talita, cumi yi na elepont: Tij, txiclijen. 42 Na nin tal Jess yi yolatz yi jen txiclok yi xun, nin xontz. Yi xunatz at tul coblaj yob. Winin cyelen yab wunak te yi mbi cun bajij. 43 Poro nintzun cawun Jess scyetz tan cyal cyalnint yi mbi cun bajij. Nchatz tal scyetz tan cyakol chan wa yi xun yi ul yos tuch.

wit bnixen yi echk xtxolbilej, nintzun aj junt tir le tetz tanum. Nin e xom nin e chusbetz tej. 2 Itzun le jun kej ujlen, nintzun oc Jess tan chichuslen wunak le sinagoga. Yi quibital wunak yi chusun yi tak i, winin tzun cyelen yabtz tej. en njal tajtzakl yi yajej? Qui bi chusunil yi cyan tan, nin en na xcye tan banlen milawr? 3 Na seol tu i. Tal Luch tu i. Nin yi e titzunx itz nocx Jacow tu nocx ep tu Judas tu Simn. Nin nchatz yi e tanub, chon najlche tzonej tkatanum, chech wunak squibil quib. Chastzun te quinin jal kej Jess chiwutz yi e tanum. 4Nin chastzun te tlol Jess yi xtxolbilej scyetz: Bintzi yi na alchij: Cyakil wunak na cyak kej jun elsanl stzi Ryos. Poro yi e tetz tanum, nin yi e najal, qui na cyak kej i, chij Jess bantz scyetz. 5 Quic tzun milawr bnix cyen tan le tetz tanum. Ntin je tkol kab tib cobox tal yabi, nin ul yos scyuch. 6 Ej nin winin telen yab Jess scyej yi e tetz tanum tan paj yi quinin cyocsaj yi at porer tuch. Chon tzun benentz lakak aldey yi at nakajil yi tanum i tan chichuslen wunak.
Yi chibenen chakol Jess yi coblaj chusbetz (Mt 10.5-15; Lc 9.1-6)

1Yi

Yi xakent Jess Nazaret (Mt 13.53-58; Lc 4.16-30)

7Ej nin e saj chakol Jess yi coblaj chusbetz tej, nin baj octz tan chichaklen nin tan txolin. Quicobenlen e baj benen lakak echk amal. Poro yi ntaxk chiben, nintzun tak Jess yi porer scyetz tan chilajen len yi e espritu cwent Bayban chiwankil wunak. 8 Nchatz tak i jun cawl scyetz tan qui benen quicyal jun echk taklen, ntin tak amal scyetz tan benen chitxamij. Poro qui tak amal tan benen quicyal chisam, mpe chiwa nka yi chipuk. 9Ntin tak amal scyetz tan toquen nin chixajab yi tal suquij wutz tu. Nin ntin tak i amal scyetz tan xconen yi bech cyetz yi at nin scyej. 10Nchatz tal i scyetz: Kalel jalet iposar, ncwentuwok jalen yil xicy tul junt amal. 11Ej nin ko at jun amal kale qui na cyajwit wunak quibit iyol, ilwok cyen tu e. Ntin maswok len yi puklaj te itkan tan chajlen scyetz yi at tulbil chicaws. Jun cun yol na walnin tzitetz, ko at e yi quil cyak amal tzitetz, tzaklok mas chicaws yi e wunakatz swutz chicaws yi a aj Sodoma tu aj Gomorra. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

849

MARCOS6

12 Chibenen tzuntz tan xtxolen scyetz wunak yi tajwen tan jen chitxixpul cyajtzakl. 13 Nchatz e xcye tan chilajen len winin espritu cwent Bayban chiwankil wunak. Nin oc jun jilwutz aceit cyan scyej e yabi. Nin baj ul len yos scyuch.

tzun cyakil wunak yi stziblal Jess. Nchatz Herodes yi rey, tbit stziblal, itzun taltz scyetz yi e tamiw: Yastzun lo kajtzun Wan Bautist. Ja lo itzij junt tir chixol alma. Chastzun te na xcye tan banlen echk milawr, stzun Herodes scyetz yi e tamiw. 15 Poro at e yi cyal: Qui, itz Elas, yi elsanl stzi Ryos. Nin at coboxt yi cyal: I jun elsanl stzi Ryos, chi banake yi e elsanl stzi Ryos tentz. 16 Poro yi tbital Herodes yi stziblal Jess, itzun taltz: Chinch wetz, yi jun yajatz yi na tzan tan banlen echk milawratz, itz Wan Bautist, yi yaj yi in incawun tan telen tamij yi wi. Ja lo itzij junt tir chixol alma, stzun Herodes ban scyetz e tamiw. 17Tal i yi yolej, na i ocsan Wan xetze, nin i cawun tan cwen tcaren. Yastzun ban Herodes tan paj yi quinin tzatzin Wan Bautist te yi tajtzakl i. Na nin oc i tan chipaxen cun Lip tu txkel, nin cyokbej quib tu txkel Lip yi na biaj Herodas. Wech na quitzun quitzicy quib Herodes tu Lip. 18 Na i talnak Wan tetz Herodes: Winin xanil yi ncyokbej quibu tu txkel yi titzunu. 19Nchatz Herodas, yi txkelben Lip, winin chichen cul te Wan tan paj yi contr Wan te cyetz cyajtzakl yi cu chinucul. Ej nin yi tajbil Herodas itz tan telen cun swutz. Poro quinin jal puntil tan, 20na elnak xtxum Herodes tetz yi balajil Wan. Nin elnak xtxum tetz yi quic nin mu tal paltil swutz Ryos. Chastzun te winin xoben i tan cwen klo biyol. Quinin tzun na takok i amal tetz Herodas yi txkel tan biylen cun. Nchatz ternin na tzatzin Herodes yi na tbit yi yol Wan. Poro quinin el xtxum tetz yi mbi na elepont yi yol Wan. 21Ma tetz Herodas ilenin jal puntil tan yi en sban tan quimen Wan yi bajen yi tzatzin yi stzaken junt tiemp tan Herodes. Je cunin banej. Txumxij jun chin waan tan Herodes, nin baj xtxocol i yi e witz ajcaw scyuch e capitn scyuch yi e mas wunak yi at chikej Galilea. 22 Tocomponen tzun yi tal Herodas kale na chitzanet tan waan, nin octz tan bixl. Chumbalaj nintzun til Herodes scyuch yi e yi ate-tz wi mes yi en cun bixin yi xun. 23 Itzun taltz tetz xun: Jakaj swetz yi mbi na taj awalma, nin swake tzatz. Na sak swutz Ryos yi swake cyakil yi mbi cun tzajak swetz, mpe ik jalaj yi luwar yi na chincawun tibaj, stzun Herodes tetz xun. 24 Telen tzaj tzun yi xun, nintzun xjake-tz tetz yi xtxu: Quibik tzinjak tetz Herodes? Itzun tal yi xtxu tetz: Cuchaj yi wi Wan Bautist. 25 Lajkel nin tzun benent swutz Herodes, nintzun jak yi tajbiltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Quibital

Yi en cun ban yi quimen Wan Bautist (Mt 14.1-12; Lc 9.7-9)

MARCOS6

850

Na waj yil taku yi wi Wan Bautist swetz tcul jun chin platu. Poro jalcun, stzun yi xun. 26 Winin tzun bisunen yi rey, poro tan qui telen xtxix i chiwutz yi e yi ate tej wi mes, quinin tzun paj yi tajbil yi xun yi na tzan tan jaklen. 27Jalcunin tzun benen chakol yi rey jun sanlar tan sajen ticylen yi wi Wan. 28 Benen tzun yi sanlar kale jopijet Wan, nin el tamol yi wi, nin opon tcyal tul jun platu. Sbe nin benen tan taklen tetz yi xun. Nin yi xun, nin bentz tan taklen tetz yi xtxu. 29Yi quibital yi e chusbetz Wan yi mbi cun bajij, nintzun e bentz tan ticylen yi wankil xetze tan cwen chimukul.
Yi chiwanen o mil yaj tan Jess (Mt 14.13-21; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14)

bantz yi chipakxen tzaj yi e apostl tan xtxolen yi tajbil Ryos, chichamol tzun quib tu Jess, nin chitxoltz tetz yi mbi cunin baj chibnol, nin mbi cun chitxol scyetz wunak. 31Yi tbital Jess chiyol, itzun taltz scyetz: Quin, kujek tul jun amal kale quiclet wunak. Tal Jess yi xtxolbilej na quintech nin wunak tenlche scyej. At oponen, nin at ajen na chiban. Quit nin jal amal cyan, siquier tan chiwanen tan paj yi quintech nin wunak scyej. 32 Chichuc tzun chibenentz tcul jun barc tan cyoponen tul jun amal kale quiclet wunak. 33 Poro winin e quil yi na benet Jess scyuch yi e chusbetz. Nin tan paj yi cyajsken na e benet Jess, chibenen tzuntz tan cyoponen bajx kale atit tpombil. Nchatz at e lakak tnum e baj ben tan tilwen Jess. 34 Ma yi telen tzaj Jess tul yi barc, nin ben tilol yi jun chin coloj wunakatz yi nsken chopon. Nintzun ok nin cultz scyej, na i cun cyuch cner yi quic pstor cyetz. Toquen tzun i tan chichuslen tan winin echk xtxolbil. 35 Ej nin yi cwen kej, cyoponen tzun yi e chusbetz, itzun cyaltz tetz: Ta, ja wit cu kej, nin yi luwarej chin tzinunin tu. 36 Che chak ninu yi e wunak tan chibenen lakak cal, nin lakak aldey tan lokchen chiwa, na quic chiwa cyan cyan, chech yi e chusbetz. 37Qui, ban chiwan itan, chij Jess scyetz. Poro en Ta, nkaben pe tan lokchen cob cient pwok pam tetz chiwa yi jun chin coloj wunakej? 38 Jatna pam cyan itan? Cun ilwok! Yi quilol nintzun cyaltz: Oen pam cyan kan Ta, tu cob tal cay, chech. 39Poro nintzun cawunin Jess scyetz yi e chusbetz tan cyalol scyetz yi e wunak yi tajwen tan chicolewen cun wi txax chim. 40Txakajin tzun e cwen colchoktz wi chim. At jujun txakaj tan cientin, nin at jujun txakajt tan nicy cientin. 41Jen tzun tcyal Jess yi o pam tu yi cob cay, nin xmayin nintz tcyaj tan tyoinen tibaj. Cwen tzun piul yi pam nin ben tkol scyetz yi e chusbetz tan cyakol scyetz wunak. Nchatz iten nin bajij te yi cay. 42 Cyakil yi e wunak e baj wan len, nin noj len chicul. 43 Yi wit chiwanen cyakil wunak, at coblaj motx pam tu cay sowrin. 44Yi e yi e baj wan len itz o mil yaj, apart e xnan nin e nitxa.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

30 Itzun

851 Yi xonen Jess wi a (Mt 14.22-27; Jn 6.16-21)

MARCOS6,7

bantz yi bajen yi xtxolbilasej, nintzun cawunin Jess scyetz yi e chusbetz tan cyoquen tul yi barc tan cyoponen Betsaida, yi at jalaj icyen a. Ma yi i tetz, nin cyaj cyen tan stzajsen wi yi yol scyetz wunak, nin tan chichaklen nin xeak chical. 46 Yi nsken wit chaj yi e wunak, nintzun ben Jess wi jun juwtz tan nachlen Kataj. 47Yi toquen tzotz nsken chinicyan yi e chusbetz nicyal cyen a. Ma Jess, chuc at cyen wi juwtz. 48 Benen tzun tilol yi winin il ate cunt tan tolen yi barc wi a, na i yi tojkbil cyekek na tzan tan chimaklen. Ej nin te yi ntaxk saj xe cyaj, nin opon Jess chinakajil. Tkan cuntu na xon wi a. Icy klo tu i-tz chixlaj. 49Ma yi e chusbetz yi benen quilol yi na xon Jess wi a, nintzun e xobtz, nin e chintz na le wutz cyetz cyajtzakl itz jun lab. 50Na cyakil e quil, nin saj tunin xit chitzi tan xow. Poro itzun saj tlol Jess scyetz: Quiwit, qui cxobwok swetz, na i inatz, stzun. 51Toquen tzun Jess tul yi barc, nin tanewen nin ban yi cyekek. Winin cyelen yab yi e chusbetz te cyakil yi mbitz mbajij. 52 Na quinin pujx cyan yi mbi na elepont yi milawr yi bnix tan Jess tan yi o tal pam. Quinin pujx cyan, na jopij wutz cyajtzakl.
Yi tulen yos tan Jess scyuch e yabi Genesaret (Mt 14.34-36)

45 Itzun

bantz yi quicyen ponen jalaj icyen yi a le amal cwent Genesaret, cyaj cyen tu chicalol yi barc tzi a. 54Na nin chel tzaj tul barc yi cyechal chan yi e wunak yi wutz Jess. 55 Lajkel tzun chibaj benentz lakak luwar tan quicylen tzaj e yabi. Nin baj opon chipalol kale atit Jess. 56 Nin nchatz yi na opon Jess lakak aldey tu lakak tnum, nka alchok amalil, na chopon ticylen yi e yabi tzi echk be kale na icy cunt i. Nin yi e yabi, cu len chiwutz tetz Jess tan tkol amal scyetz tan chimacol siquier yi ju bech tetz. Ej nin cyakil yi e yi baj chimacol, ul len yos scyuch.

53 Itzun

bantz, nin e opon cobox parisey te Jess scyuch cobox txolol xol yi ley yi tzibant cyen. Chon chibaj sajen Jerusaln, nin e baj opontz te Jess. 2 Ej itzun yi quilol yi at cobox chusbetz i yi e wan yi ntaxk chixansaj chikab, nintzun e octz tan yolchen Jess. 3 (Na yi e parisey scyuch yi e mas judiy, chon xomche te chichusun chimam chite yi quic rmeril tan chiwanen yi ko qui na chitxaj ala tir chikab. 4Nin nchatz yi na chipakx tzaj tcayl, yi ko quil chixansaj chikab quil chiwan. Nin at mas chichusun yi nicun, chi tanen xansajen echk lak ucabil, tu echk xaru txotx, tu echk xaru chich. Nin nchatz na chixansaj chiwitbil.) 5 Cyoquen tzun yi e pariseyatz scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss tan jaklen tetz Jess: Ta, mbi tzun yi qui na chixom yi e chusbetzu te chichusun kamam kate? na na chiwan yi ntaxk chixansaj chikab, chech ban nin tetz Jess.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi en na jal til jun yaj swutz Kataj (Mt 15.1-20)

MARCOS7

852

6 Bintzinin yi na tal yi xtxolbil yi cyajnak cyen stzibal Isaas tentz, yi chiwutz tuwu chiplaj tuwu yi na cyocsaj quibu balaj, na je yol iej: Yi wunakej na cyak inkej, poro chitzi tu. Qui ajlij chicul swej. 7 Quic na tak yi echk chimunl yi na chiban tzinwutz, na cawl tu wunak na chitzan tan banlen tanen. 8 Nicun eu scyuch yi e wunakatz tentz na ja cyaj cyen quilol echk cawl Ryos tan chixomenu te chichusun wunak. Na na chocu tan xansajen echk xaru tu echk lak ucabil. Nin na chixomu te winin echk ajtzakl yi quic mu xtxolbil. 9Nchatz tal scyetz: Tan tu yi na chixomu te echk chusunatz, ja cyaj cyen chixajsalu yi tajbil Ryos. 10Na je tziban cyen tan Moissej: Lokwok itaj itxu,b ej nin: Alchok scyetz yi na oc tan telsen kej yi taj xtxu, tajwen cun tan biylen cun i.c 11Ma yi e cyeru na cyalu yi ban kol tal jun yaj tetz taj xtxu: Quic rmeril tan che incachalu, na cyakil yi inmebil ja oc tetz Corbn. (Yi na elepont yi yol Corbn itz: Yi ja wit insuk inmebil tetz Ryos.) 12 Kol xcon yi jun yolatz tan jun yaj, na cyalu yi nketz tajwen tan toquen i tan chicachen, nka tan quicheyen yi taj xtxu. 13 Tan yi jun ajtzaklatz yi na chixomu tej na chitzanu tan telsen kej yi echk cawl Ryos. Ej nin at mas echk xtxolbil yi na chibanu yi nicun tu yi ajtzaklej, stzun Jess scyetz. 14 Ej nin at junt tir yi e saj chakol Jess yi e wunak, itzun taltz scyetz: Quibit tzaju inyol, nin choku il tan xtxumlen. 15 Quic nin jun taklen yi na baj tan jun yaj yi nink xcye tan jalsen til swutz Ryos. Ma na i yi echk ajtzakl yi chon na saj te talma yaj, yastzun na xcye tan jalsen til swutz Ryos. 16 I bin jalu ko ja quibitu inyol ban chocu il tan xtxumlen. 17Itzun yi wit stzajen wi yi yol Jess scyetz yi e wunakatz, chon tzun toquen i xe jun cal. Nin e oc yi e chusbetz tan jaklen tetz yi mbi na elepont yi jun elsawutzilatz yi sken tal. 18 Itzun taltz scyetz: Nchatz ptzun axwok itetz, qui pe na el itxum tetz? Na yi echk taklen yi na baj tan jun yaj quil xcye tan jalsen til. 19Na nketz chon na opon te talma, ma na chon na opon le cul, nin na elt. Tal Jess yi yolej tan chajlen yi nketz xan kol baj alchok taklen tan jun yaj. 20 Nchatz tal scyetz: Yi xtxolbil yi na jalsan kil swutz Ryos itz yi echk ajtzakl cachi yi chon na itzij te kalma. 21Na yi echk ajtzakl cachi, chi tanen yi jopol wutzajin nka yi xnanin tu yajin, nka biyolnakin, chon na itzij tetz talma jun wunak. 22 Nin nchatz ko alkom jun yaj, nka na el talma te echk taklen yi nketz tetz, chon na itzij yi jun ajtzaklatz te talma. Nin nchatz na jal til jun tan subulnakin, nin tan chich culal, nin tan telsen kej junt, nin tan tu yi na tocsaj tib nim tu tajtzakl. Nin nchatz na jal til jun ko tu na tzan tu tan banlen echk taklen cachi. 23 Cyakil yi echk ajtzakl cachiatz yi na saj tetz talma jun, yastzun yi na xcye tan jalsen til. Nketz yi echk taklen yi na baj tan.
b 7.10

Ex 20.12.

c 7.10

Ex 21.17; Lv 20.9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

853 Yi tocsal jun xnan yi nketz judiy (Mt 15.21-28)

MARCOS7,8

tzun Jess nin chon tponen le amal cwent tetz Tiro tu Sidn. Yi tponen, nintzun jal jun cal kale oquet tan posarin, na yi tajbil i itz yi cyal jun lbitan stziblal. Poro quic rmeril tan tewal tib chiwutz wunak, 25 na jalcunin tbital jun xnan yi stziblal. Yi jun xnanatz, at jun tal yi xun, yi at jun espritu cwent Bayban twankil. Chastzun te tponen swutz Jess nin cu mejloktz. 26 Nketz judiy i, ma na i jun aj sirofenicia. Yi cwen mejlok, nin cu wutz tetz Jess tan toquen tan lajen len yi espritu cwent Bayban twankil yi tal. 27Poro itzun tal Jess tetz: chiwe binu, na tajwen yi bajx chiwan yi e nitxa, na qui na yub kol kamajlen chiwa tan benen kukol scyetz e txi, chij Jess tetz yi xnan. 28 Poro itzun saj tlol yi xnan: Bintzi Ta, poro nchatz e tal txi, na noj chicul te chiwaben yi e nitxa. 29Itzun ben tlol Jess: Ban atit yolu na. Ban bin tzaju, na ja wit el yi espritu cachi twankil yi talu. 30 Yi tponen yi xnan xe cal, coylij yi tal wi xtxach. Na nsken el yi espritu cwent Bayban twankil. tzaj tzun Jess le luwar cwent Tiro, nin icy cuntz Sidn, nin tulak yi echk tnum cwent Decpolis tan tponen tzi a Galilea. 32 Tponen tzun ticylen jun chcan, nin kekeb swutz i. Nin e oc yi e quil tetz tan cuswutzil swutz Jess tan jen tkol yi kab twi. 33 Telen tzun tcyal Jess yi chcan wi chixol yi jun coloj wunak yi ate-tz. Yi telen chixajsal quib, nintzun oc tkol Jess jun wi kab tul yi julil chin yaj. Nin oc stzubil yi taal stzi te wi kab, nin oc tkol te tak yi jun yajatz yi kekeb. 34Xmayinen nin tzun tcyaj, nin saj jun bis te cul. Efata! chij Jess bantz. Yi na elepont yi jun yolatz itz: Jaken awib! 35 Jalcunin jakxen chin yaj, nin jalcunin yucanen tak tan yol. Chin clar cunin jilonen yaj. Quic mu tal paltil. 36 Cawunen tzun Jess scyetz yi e wunak yi ilon yi mbi cun ban i, tan cyal cyal nint stziblal. Poro pyor cunin e bantz tan yolchen. 37Winin cyelen yab te yi mbi cunin ban Jess, itzun cyaltz: Chumbalaj nin cyakil yi na bnix tan, na na xcye tan tulsen yos scyuch yi e chcan, nin scyuch yi e mem.
31Telen

24 Ticyent

Yi tulen yos tu jun chcan, nin kekeb

cobox kejatz nsken chicham quib winin wunak poro quic chiwa cyan cyan. Chisajen tzun chakol Jess yi e chusbetz, itzun taltz scyetz: 2 Na el inkajab scyej yi e wunakej, na ja el oxix kej yi ate tzonej swej, nin quic chiwa. 3 Qui na waj che inchak nin xeak chical yi ntaxk chiwan, ko tzun chisaj num tbe tan paj wej. Na at e yi joylaj nchisaj, chij Jess bantz scyetz. 4 Poro Ta, na ljalet chiwa jun coloj wunakej? na cyal atit jun cal nakaj, chech yi e chusbetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Te

Yi chiwanen cyaj mil yaj tan milawr Jess (Mt 15.32-39)

MARCOS8

854

5 Jatna pam cyan itan? chij Jess scyetz. Juk ntzi pam cyan kan Ta, chech e chusbetz. 6 Cawunen tzun Jess tan chicwen colchok cyakil yi wunak wuxtxotx. Jen tzun tcyal yi juk pam, nin tyoin tetz Ryos. Yi wit tyoinen, nin cu piultz, nin ben tkol scyetz yi e chusbetz. Cyoquen tzun yi e chusbetz tan jatxlen nin scyetzak yi e wunak. 7Nchatz at cobox tal cay cyan cyan. Yi wit tyoinen Jess tibaj, nin cawun tan benen jatxij scyetz wunak. 8 E baj wan len cyakil yi e wunakatz, nin baj noj len chicul. Poro sowrin juk motx pam tu cay. 9Te jun tir waanatz, e wan cyaj lo mil wunak. Yi wit chiwanen, nin oc Jess tan chichaklen nin xeak chical. 10Yi nsken chaj yi e wunak, toquen tzun Jess tul yi barc nintzun e ben scyuch yi e chusbetz le amal cwent Dalmanuta.

11Itzun bantz yi cyoponen, nintzun e oc cobox parisey tan wak ib tu Jess. Yi cyajbil itz yi enk tan jalen til Jess. Nin chijak tetz tan chajol jun milawr tan chajlen yi ko bintzi nin cyan porer Ryos tan. 12 Sajen tzun jun chin bis te talma Jess, nin taltz: Ntin milawr na chijak yi e wunak, poro jun cun yol quil bajij jun milawr chiwutz. 13 Che cyajen cyen tzun tilol yi e pariseyatz, nin oc junt tir tul barc, nin icytz jalaj cyen a.

Yi cyoquen yi e parisey tan jaklen jun milawr (Mt 16.1-4; Lc 12.54-56)

14Yi quicyen ponen yi e chusbetz jalaj icyen a, nin e nachon tej yi quic chiwa cyan cyan. Ntin jun tal pam cyan cyan. 15Toquen tzun Jess tan chicawen: Or tzitil xtxamil chipam yi e parisey tu yi xtxamil yi chipam yi e yi xomij chiwi te Herodes. 16 Yi quibital yi e chusbetz, quinin el chitxum tetz, nintzun cyaltz squibil quib: Yi xtxolbilej yi na kubit nin, itz lo tan paj yi quic kawa cyan kan. 17Yi telen xtxum Jess te cyajtzakl, nintzun ben tlol scyetz: Nxac na italwok yi quic pam cyan kan? Nxac na cxbisunwok? Txen nin ptzun kuke icul swej? Chin tzetzujet nin pe itajtzakl? 18At iwutz, qui pe na itilwok yi mbi na bnix wan? At ichin, qui pe na itbitwok yi mbi na wal? 19Qui pe na ul txakx ticul yi milawr yi bnix wan yi woquen tan jatxlen yi o pam scyetz yi o mil wunak? Qui pe na ul txakx ticul yi jatna motx sowrin? chij Jess ban scyetz. Coblaj motx Ta, chech. 20 Ej nin yi woquen tan jatxlen yi juk pam scyetz yi cyaj mil wunak, jatna motx sowril molxij itan? Juk, chech. 21Yi ko yatz, mbi tzuntz qui na pujx itan yi mbi ekan wan?

Juntlen chichusun yi e parisey (Mt 16.5-12)

cyoponen le tal tnum yi na biaj Betsaida, tulen tzaj tzun ticylen jun moyi swutz Jess. Cyoquen tzun yi e quil tetz tan cuswutzil tetz Jess tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

22 Yi

Yi jakxen wutz jun moyi le tnum Betsaida

855

MARCOS8

toquen macol yi moyi. 23 Benen tzun Jess tan chinen tzaj yi moyi, nintzun el tcyaltz xlaj len yi tnum. Yi nsken chel, toquen tzun tkol Jess mu tal taal stzi te wutz yi moyi, nin je tkol yi kab twi, nin jaktz tetz yi ko bant xmayin. 24 Xmayinen tzun yi moyi, itzun taltz: Na che wil yi e wunak poro nicun e chi jun wi tze quitanen, nin na chixon. 25 Toquen tzun macol Jess junt tir wutz yi moyi. Ulen nin ban yos tuch, nin chin clar cunin xmayinen i. 26 Tajen tzun chakol Jess xe cal, nin ben tlol tetz: Quil icyak tnum, nin cyal tzawalwit scyetz wunak yi en mul yos tzawuch.
Yi talol Lu yi Jess i yi jun yi bixbant tan tulen (Mt 16.13-20; Lc 9.18-21)

27Itzun bantz yi wit bajen yi xtxolbilej, chibenen tzun Jess scyuch yi e chusbetz lakak echk aldey cwent yi amal Cesarea Filipo. Itzun te yi na chixontz tbe, jakol tzun Jess scyetz yi e chusbetz: Na scyetz in, nin mbitz inmunl chiwutz wunak? 28 At bin e yi na cyal yi iluatz kajtzun Wan Bautist; ej nin at e yi na cyal yi i iluatz yi kajtzun Elas. Nin nchatz at e na cyal yi iluatz jun scyeri e elsanl stzi Ryos yi ja itzij junt tir. Ma le iwutz itetz, na scyetz in? 29Sajen tzun stzawel Lu, itzun taltz: Ta, i iluatz yi Cristo. 30 Cawunen tzun Jess scyetz tan cyal cyal nint yi i yi Cristo, yi jun yi bixbant tan Ryos tan tulen.

31Yi wit telen chitxum tetz yi xtxolbilasej, kalenas tzun xeten Jess tan xtxolchen xol scyetz yi tajwen tan tijol i quixcuj. Nchatz tal scyetz: Yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, quil tzajwij inwutz cyakun yi e wi banl wi tetz tnum scyuch e witz pale, nin e txolol xol yi ley yi tzibant cyen. Chin biylok cyan, poro nitzokt le toxin kej, chij Jess ban scyetz. 32 Clar cunin tlol i scyetz. Telen tzun moxol Lu Jess joylaj len mu, nin octz tan talchen tetz tan qui talol yi jun xtxolbilatz. 33 Jen tzun suchkil tib Jess, nintzun xmayin tzaj scyetz yi e chusbetz, nin ben tlol tetz Lu: Cawlen swej, na nicun a tu Bayban. Yi awajtzakl nketz chon na saj te Ryos, ma na cyajtzakl wunak tu, chij Jess bantz tetz Lu. 34 Chisajen tzun chakol Jess yi e chusbetz scyuch yi e wunak. Itzun taltz scyetz: Alchok scyetz yi na taj xom tzaj swej, tajwen yi quil sban yi tetz tajbil, nin chin tajwen cunin yi list i tan tkol tib tkab quimichil chi na cox tib jun yaj tan quimen swutz pasyon. 35 Poro cyakil yi e yi na chipek te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx, chitzake cyeratz yi quitzajbil tetz ben kej ben sak. Poro ko list atit jun yaj tan tilwen cyen yi ankin tetz tzonej wuxtxotx tan tu yi na taj tzoc jak El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi talol Jess yi chocopon wunak tan biylen cun (Mt 16.21-28; Lc 9.22-27)

MARCOS8,9

856

incawl, scambaje tzun i yi stzajbil yi quinin bajsbent tetz. 36 Quic ltak tetz jun yaj mpe nink cambaj cyakil yi echk taklen yi at wuxtxotx kol stzak yi stzajbil tan paj. 37Na quic jun taklen yi ban tak jun yaj tan jalen stzajbil. 38 Tajwen yi quil txixwij jun yaj tan xomen swej, na yi in wetz, in Bajx Cyajol nin nult junt tir tzonej wuxtxotx. Yil nul, cyan yi kej tu porer Intaj wan. Nin xomche yi e balaj ngel swej. Poro yil nul, quic lwaj cyen scyetz yi e yi qui na chixom swej. Quic lwaj quen scyetz, na qui na chixom te weri inchusun tan tu yi na chixob chiwutz yi e mas juchul il, yi e yi cyajnak cyen quilol Kataj Ryos. 1Nchatz tal Jess scyetz: Jun cun yol na wal nin tzitetz. At e tzixolwok yi qui chan lchiquim jalen cun lquil yi bintzinin at tulbil Ryos tan cawun.

2 Yi telen kak kej, nintzun e ben tcyal Jess yi Lu tu Jacow, nin Wan. Chon tzun chijen ponen chichuc cuntu wiwtz. Yi cyoponen nintzun je xtxixpul tib yi yubil Jess chiwutz. 3 Chin stum nin ban bech tetz. Quic nin jun aj txajonl wi munt yi nink tzopon kab te yi skojal yi bech tetz. 4Chijen tzun jobtuj kajtzun Elas tu kajtzun Moiss chiwutz, nin quil yi cyoquen tan yol tu Jess. 5 Benen tzun tlol Lu tetz Jess: Ta, chumbalaj nin yi ato tzonej. Ban kaban ox scabte, jun teru, nin jun tetz Moiss, nin jun tetz Elas, stzun Lu bantz. 6 Tan paj xow yi at cunt Lu scyuch yi e mas, quinin pujx tan yi mbi cunin na tzan tan yolchen tetz Jess. 7I cunin na tzan Lu tan yolchen yi yolasej yi cwen mulen noc sbak squibaj, nin chon e cyajen cyen tcul. Nin tcul yi sbakatz ben quibital jun yoltz: Yi junej, yastzun inCyajl. Winin oklen wutz wan. Bitwok yi cawl i, stzun jun yolatz ban tzaj. 8 Yi stzajen wi jun yolatz, quibet Moiss tu Elas. Jalt Jess at cyen. 9Itzun yi chipakxen lucunak tzaj, nintzun oc Jess tan talchen scyetz: I bin jalu, qui na waj yi nink tzitalwok yi xtxolbilej tetz jun wunak, jalen cun yil nitzij chixol alma. 10 Cyal nin tzun cyalwit yi xtxolbilas scyetz wunak. Ntin e oc tan xtxumlen chicul cuntu yi mbi ekan tan yi yol Jess yi tal yi stzitzok i chixol alma. 11Cyoquen tzun yi e chusbetz tan jaklen tetz: Mbi tzuntz yi na cyal yi e txolol xol yi ley yi tzibant cyen, yi bajx cunin at tulbil Elas? 12 Bintzi nin na tal yi ley yi tzibant cyen yi tajwen tan tulen Elas bajx, tan nuclen cyajtzakl wunak. Poro nchatz na tal yi tajwen tan intijol quixcuj yi in yi in Bajx Cyajol. Nin quil tzajwij inwutz cyakun wunak. 13 Poro yi in wetz swale nin tzitetz: Ja wit ulak Elas, poro qui mel chitxum tetz. Ntin e oc tan buchlen. Chon nin ulij i chi tzibant cyen.

Yi jen xtxixpul tib yubil Jess (Mt 17.1-13; Lc 9.28-36)

tzaj tzuntz kale atet yi e mas chusbetz, nin quiltz yi nilche winin wunak scyej. Nchatz quil yi at cobox txolol xol yi ley yi tzibant cyen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Chipakxen

Yi telen jun espritu cachi twankil jun xicy (Mt 17.14-21; Lc 9.37-43)

857

MARCOS9

tan Moiss. Na chiwak quib scyuch yi e chusbetz Jess. 15 Yi benen quilol wutz Jess, winin cyelen yabtz tej, nin lajkel nin e baj benentz tan kajlan tetz. 16 Poro nin jak Jess scyetz: Mbi na iyolbej tej? 17Jilonen tzun jun scyetz yi jun coloj wunakatz: Max culu Ta, ja ul wucyal incyajl swutzu. Mem i tan paj jun espritu cachi yi at twankil. 18 Alchok at pont i yi na saj colpuj yi wi tan xyaywiil, tan paj yi jun espritu cachi yi at le wankil. Ninin na cu trimp i wuxtxotx, nin na swokwax taal stzi, nin na kitxne xe te. Nin tan paj yi jej ja oc yab. Ja incuch pawor scyetz yi e chusbetzu tan lajen len klo yi jun espritu cachiatz, poro quinin chixcye tej, chij yaj ban tetz Jess. 19Lastum eu yi qui na cyocsaju. Jat lo tiemp tajwen tan waten chixolu? Nicyna nin mucben cyeru? Quicyaj tzaju yi xicy tzinwutz, chij Jess scyetz. 20 I cunin na ocopon ticylen yi xicy swutz Jess yi jen trimpun tan yi espritu cachi yi at twankil. Itzun yi tponen ticylen swutz Jess nin ben tilol yi espritu cachiatz wutz Jess, nin octz tan xuxen yi xicy, nin saj xyaywiil te yi xicy, nin cu trimpuj wuxtxotx. Baj tunin tolil tib, ninin swokwaxen yi taal stzi. 21Benen tzun jakol Jess tetz yi taj yi xicy: Tonaix yi xetlen yi yabilej tej? Niil tzaj yi xeten yi yabilej tej Ta. 22 Ej nin at na bant cun na ben tkak nka na ben xe a tan paj yi espritu cachi yi at twankil. Yi tajbil i itz tan biylen cun. Chastzun te, kol xcyeu tej qui pe sbanu pawor tan tulsen yos tuch? Elk kajabu skej. Ko cheyaju Ta, chij yaj bantz tetz Jess. 23 Nxac na awal kol xcyeu tej? Na quic jun xtxolbil yi quik bnix ko nternin kuklij kacul, chij Jess bantz tetz yaj. 24 Chin wi nin ban yi taj yi xicy tan yol, itzun taltz: Kuklij incul Ta, chincheyaju tan kukewen mas incul teju. 25 Yi tilol Jess yi tzan cyulen winin wunak, nintzun octz tan lajen len yi espritu cachi twankil yi jun yabiatz. Itzun tal i: A espritu cachi, yi na xcye tan toquen jun wunak tetz mem, nin tetz chcan, na chincawun tzawej: Cawlen twankil xicyej, nin quit coc junt tir. 26 chinen tzun yi espritu, nin saj junt tir xyaywiil te xicy tan. Nin elen nin bantz. Yi telen, nin kine cyen yi xicy. I cunin quimich bantz. Chastzun te winin e cyal yi nsken quim. 27Poro Jess nin ben i-tz tan stzamlen yi kab tan xtxicbajen. Jen tzun txiclok yi xicy. 28 Itzun yi nsken chocopon xe jun cal, nin yi chichuc ate, nintzun e oc yi e chusbetz tan jaklen puntil tetz: Ta, mbi tzuntz yi quinin nkaxcye ketz tan lajen len yi jun espritu cachiatz? 29Yi jun jilwutz espritu cachiatz tzelepon twankil yi yaj ntin yi kol kanach Kataj, nin kol kamuc wej. Quic junt puntil at.
Yi toquent Jess tan talchen yi sbiylok (Mt 17.22-23; Lc 9.43-45)

cyelen tul yi jun luwaratz, nintzun e icy cuntz tul yi luwar cwent Galilea. Yi tajbil Jess itz yi cyalk bitan stziblal i, na na tzan i tan chichuslen yi e chusbetz. 31Je yol i yi tal scyetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

30 Yi

MARCOS9

858

Yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, chinjatxlok chikab yi e wunak. chinquimok cyan, poro snitzok le toxin kej. 32 Poro yi e cyetz quinin pujx cyan yi mbi na elepont yi yol Jess, nin tunin na chixob cuntz tan jaklen tetz.
Yi e yi at winin chikej swutz Ryos (Mt 18.1-5; Lc 9.46-48)

bantz yi cyoponen le tnum Capernaum, nin yi nsken choc xe jun cal, nin oc Jess tan jaklen scyetz: 34 Mbi nin tzun na iwak itib tej tbe? Poro cyal nin jun nimsaj cul tan talchen tetz. Na yi e oc tan xtxumlen tbe, itz yi na scyetz jun scyetz yi at mas kej chixol. 35 Cwen tzun colchok Jess, nin e saj chakol yi coblaj chusbetz tan talchen puntil scyetz: Alchok scyetz yi na taj yil tzoc tetz bajxom, tajwen yil tocsaj tib juy, nin tajwen yil xcon tetz chichakum yi e mas. 36 Sajen tzun tcyal jun tal nitxa nin opontz tan chinicyal, nin je kalul. Itzun taltz scyetz yi e chusbetz: 37Alchok scyetz yi na xom swej, nin yil tak kej junt wunak yi quic mas kej chi tanen yi nitxaej, na tzun tzantz tan taklen weri inkej. Ej nin nketz ntin in, ma na nchatz na tzan tan taklen kej yi Intaj yi nchinchakon tzaj.
Kake chikej yi e yi nketz e contr skej (Mt 10.42; Lc 9.49-50)

33 Itzun

tzun tlol Wan tetz Jess: Ta, ja kil jun yaj yi ja xcon yi biu tan tan telsen len yi e espritu cachi chiwankil wunak. Poro tan paj yi qui xomij i skej, ja tzun koc tan maklen wutz, stzun Wan tetz Jess. 39Quil tzibanwok yi junatz, na quic nin jun yi na oc tan banlen jun milawr tan imbi yi nink tzoc tan inyolchen. 40Na cyakil yi e yi nketz e contr skej, e tzun kamiw tanentz. 41Na alchok scyetz yil tzakon siquier jun was chawla tzitetz tan tu yi xomquixwok swej, jun cun tzaklok jun oy tetz.
Chin xowbil nin kol kajuch kil (Mt 18.6-9; Lc 17.1-2)

38 Benen

nchatz ko at jun tal prow yi kuklij cul swej, ej nin ko na xcye jun yaj tan sublen, nin tan pitlen nin tul il, tzaklok jun chin caws yi jun subul nakatz. Ban tcun yi nink tzoc calij jun chin ca skul nin ben coxij i xe mar, swutz yi nink tzoc tan sublen jun tal prow yi chon kuklij cul swej. 43 Nchatz ko na ijuch itil tan ikab, ban tcun tzitamlen. Na ban tcun jalaj ntzi ikab, swutz yi nink cxopon tu cabil tquixcuj, na chin xowbil nin yi jun quixcujatz. 44Na quil tzaj yi kak, nin quil chiquim yi tamluild chiwankil yi e yi chopontz tul. 45 Ej nin ko na ijuch itil tan itkan, ban tcun tzitamlen. Na ban tcun yi jalaj ntzi itkan swutz yi nink cxopon tu cabil tquixcuj. Na chin xowbil nin yi jun
d 9.44

42 Poro

Na lo elepont yi itz bis okl yi qui bajsben tetz.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

859

MARCOS9,10

quixcujatz. 46 Na quil tzaj yi kak, nin quil chiquim yi tamluil chiwankil yi e yi chopontz tul. 47Ej nin ko na ijuch itil tan iwutz, ban tcun colpelwok tzaj, na ban tcun yi jalaj ntzi iwutz yil cxopon tcyaj swutz yi cxopon tquixcuj tu cabil iwutz. 48 Na quil tzaj yi kak nin quil chiquim yi tamluil chiwankil yi e yi chopontz tul. 49Poro ko na taj jun yaj yil jal tatzmil nin yil jal balajil, tajwen tan mucul quixcuj. Na ntin sjalok tatzmil jun yaj kol tij quixcuj. 50Chumbalaj nin yi atzum, poro ko quic pitzpal, en tzun jal pitzpaltz? Atok bin itatzmil, nin sjalok yi tzatzin paz tzixol, chij Jess bantz scyetz.

wit bajen xtxolil Jess yi xtxolbilasej, telen tzaj tzun i-tz Capernaum. Chon benen i le luwar cwent Judea nin tu yi luwar yi at jalaj icyen a Jordn. Itzun te yi tponen, chichamol tzun quib yi e wunak te i, nin octz tan chichuslen chi na ban nin i. 2 Cyoquen tzun cobox parisey tan joylen puntil yi enk jal til Jess. Itzun chijaktz tetz: Mbi na tal teru Ta, ban pe le wutz teru kol spax cyen jun yaj yi txkel? chech. 3 Mbi cyajnak stzibal Moiss yi tajwen tan chixomenu tej? stzun Jess scyetz. 4 Alijt cyen tan Moiss yi at cu tan cyajen cyen paxil jun yaj yi txkel. Ntin na taj jesen jun uj tetz paxen, ban tzun scol cyen yaj yi txkel, chech bantz tetz Jess. 5 Cyaj tlol Moiss yi xtxolbilej tan paj stzetzal cyalmau. 6 Poro le xetzbil tzaj, yi bnixen cun cyakil echk taklen tan Ryos, Yaj tu xnan e tulej Ryos.e 7Chastzun te tajwen tan cyajen cyen tilol jun yaj yi taj xtxu tan cyokbel quib tu txkel, nin chijunaj quibtz. 8 Yi cobatz yi na cyokbej quib, junit na chiban swutz Ryos.f Nketz cob chixonen ma na jun ntzi na chiban. 9Chastzun te quic rmeril yi nink xcye jun wunak tan chijatxlen yi jun lmujatz yi Ryos ncyokben cun, chij Jess scyetz. 10 Yi nsken chopon xe jun cal, nintzun e oc yi e chusbetz tan jaklen puntil tetz te yi mbi ekan tan yi xtxolbil yi nsken tal. 11Itzun tal Jess scyetz: Cyakil yi e yi na chipax cyen quixkel, nin cyokbej quib tu junt xnan, e tzun jopol wutzaj. 12 Ej nin nchatz alchok scyetz xnan yil spax cyen yi chmil nin ltokbej tib tu junt, jopol wutzaj i.
Yi tkol Jess yi banl squib e nitxa (Mt 19.13-15; Lc 18.15-17)

10

1Yi

Quic cu paxen (Mt 19.1-2; Lc 16.18)

tzun ticylen cobox nitxa swutz Jess tan jen tkol yi kab chiwi. Poro nin e oc yi e chusbetz tan maklen chiwutz yi e cyanl cyetz. 14Poro yi tilol Jess yi mbi na chitzan yi e chusbetz tan banlen, nintzun je swutz. Akwok amal scyetz yi e nitxa tan cyulen swej. Quil tzimakwok chiwutz, na cyakil yi e yi chon tanen chiculutxumil chi tanen chiculutxumil yi e
e 10.6

13 Cyoponen

Gn 1.27; 5.2.

f 10.8

Gn 2.24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MARCOS10

860

nitxaej, ate nin cyeratz tkab Ryos. 15 Jun cun yol na wal tzitetz, alchok scyetz yi quil tzoc culutxum jak cawl Ryos chi tanen culutxumil jun nitxa, quil tzoc teratz tkab Ryos, chij Jess ban scyetz. 16 Benen tzuntz tan chikalen yi e nitxa, nin je yi kab chiwi tan tkol yi banl squibaj.
Yi jilonen jun ric tetz Jess (Mt 19.16-30; Lc 18.18-30)

bantz yi tcyalt Jess yi be, lajkel nin tulen tzaj jun yaj nin cu mejloktz swutz. Itzun jaktz: Ta chumbalaj nin ilu, mbik tzimban tan incambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz? 18 Mbi tzuntz na awal tzaj yi in balaj? Ntinatz jun balaj at, itz Ryos. 19Nchatz, mbi xac na ajak tzaj swetz yi mbitz yi puntil tan acambal yi awutzajbil? Na elnak atxum tetz yi lajuj cawl, yi na tal: Quil cjopon wutzaj; quil cbiyolnakin; quil calkij; qui tzajal cun jun wi awak yil coc tan stiwin; quil coc tan chisublen wunak; lokwe ataj atxu, stzun Jess bantz tetz. 20 Poro Ta, juyil tzaj cun in yi inxetlen tan banlen tanen cyakil yi echk xtxolbilasej yi na tal tzaju swetz. 21Tzatzin cun tzun benen tlol Jess tetz: Jaltatz jun apaltil at. Cun cay cyakil amebil, nin oy nin yi jamel scyetz e meba. Sjalok tzun amebil tcyaj. Yil tzaban tanen yi xtxolbilej, ban tzun cultz tan axomen nin swej. Poro tajwen yi list a tan muclen quixcuj chi na cox tib jun yaj tan quimen swutz pasyon. 22 Poro yi tbital yaj yi yol Jess, winin bisunen. Ej nin yi tajen i xe cal, winin ticyen tcul, na winin mebil. 23 Xmayinen nintzun Jess scyetz yi e chusbetz. Itzun taltz scyetz: At quixbel tan cambal jun ric yi jun balaj tiemp yil tzoc Ryos tan cawun. 24 Winin cyelen yab yi e chusbetz te yi yol Jess. Chastzun te talol junt tir Jess scyetz: Axwok jun coloj witzun, winin quixbel tan tponen jun yaj te Ryos, yi ko chon kuklij cul te yi mebil. 25Nicun quixbel chi tanen quixbel yi nink tzicy jun camey tul jun julil bak tzisbil, chij Jess scyetz. 26 Yi quibital yi e chusbetz Jess yi yol i, nintzun e el yabtz tej, nintzun cyaltz squibil quib: Yi ko yatz, en tzun clax jun? 27Che benen tzun xmayil Jess, nintzun taltz scyetz: Quil xcye jun wunak te xtxolbilej, poro quic jun taklen yi quik xcye Ryos tej. 28 Toquen tzun Lu tan yol tetz Jess: I bin jalu Ta, yi o ketz ja cyaj kilol cyakil yi kamebil tan kaxomen teju. 29Benen tzun tlol Jess scyetz: Jun cun yol swale nin tzitetz, alchok scyetz yi list tan cyajen cyen tilol yi cal tu yi xtxotx tan tu yi na taj xom swej, nin tan tu yi ja el xtxum te yi inchusun yi na tak itzajbil, tzaklok jun cient cal tu jun piaj txotx tetz. 30Ej nin nchatz alchok scyetz yi list tan cyajen cyen tilol yi taj xtxu, nka yi stzicy,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17Itzun

861

MARCOS10

nka yi titzun, nka yi txkel, nka yi e nitxajil tan xomen swej, sjalok jun chin coloj taj xtxu, tu jun coloj titzun nin stzicy. Nin sjalok jun chin coloj nitxajil. Na cyakil yi e yi list tan chixomen swej, sjalok cyakil yi jej. Poro ilenin chitije quixcuj. Na yil tzul tzaj yi tiemp yi at tulbil, chicambok te jun itzajbil yi quinin bajsben tetz. 31Poro at winin e yi bajxche jalu yi witzbil chibne. Nin at e yi witzbil quitanen jalu yi chibajxok tan chicambal quitzajbil.
Yi talol Jess yi at cyocbil wunak tan biylen (Mt 20.17-19; Lc 18.31-34)

32 Itzun bantz yi na chixon tbe tan cyoponen Jerusaln, bajxij Jess chiwutz yi e chusbetz. Poro winin chibisunen te yi qui bi lo sbajok te Jess. Nchatz quitanen yi e mas wunak yi xomche nin. Winin chixoben. Chichuc tzun yi e chusbetz e el moxoltz joylaj len mu nin octz tan talchen scyetz yi mbi sbajok te i. 33 Itzun tal i-tz: I bin jalu, sak tziwutz yi chon at kabembil Jerusaln. Yil kopon chinjatxlok, yi in yi in Bajx Cyajol, chikab yi e witz pale, nin chikab yi e txolol xol yi ley yi tzibant cyen. Nchatz bixek cyan tan welen cun swutz. Chinjatxlok chikab yi e awer nak. 34Nocopon tetz chitzelbetz. Chinloonk cyan tan xicyxab. Chocopon tan stzuben tzaj taal chitzi tinwutz, nin chinquimok cyan. Poro le toxin kej, nitzok junt tir chixol alma.

tzun chikansal quib Jacow tu Wan yi e cyajl Zebedeo te Jess. Itzun cyaltz tetz: Ta, na klo kaj yi sbanu yi pawor yi skacuche teru. 36 Mbi tzun na itajwok yil tzimban? 37Yi kajbil itz, yil cambaju yi keju tan toquenu tan cawun, na klo kaj yil taku amal sketz tan kacolewen xlaju, jun le sbalu, nin junt le maxu, chech. 38 Itzun tal Jess scyetz: Yi axwok itetz, qui na el itxum tetz yi mbi na cxtzanwok tan cuchen. Pe xcyekwok tan muclen yi quixcuj yi tzicypon wetz wan? 39Kaxcyek Ta, chech. Jun cun yol tzitije yi quixcuj yi tzintije wetz, 40poro tan icolewen tzinxlaj, nketz in chincawun tej, ma na chon tzaklok scyetz yi e yi txaijche tan Intaj. 41Itzun yi quibital yi lajujt cyuch, nintzun je chiwutz yi mbitz na chitzan Jacow tu Wan tan jaklen tetz Jess. 42 E sajen tzun chakol Jess, itzun taltz scyetz: Na itilwok yi en quitanen yi e witz ajcaw lakak echk lmak tnum, winin na chicawun. Na choc wunak jak chicawl. 43 Poro qui na taj yi yastzunk tziban itetz. Ma na je puntilej: Ko at jun tzixol yi na taj jal kej, tajwen tan toquen i tetz chichakum yi e mas. 44Ko at jun tzixol yi na taj tzoc tetz bajxom, tajwen tan toquen tetz chichakum yi e mas. 45 Chi wutanen wetz, yi in yi in Bajx Cyajol, nkeratz inmantar yi nink choc wunak tetz inchakum, ma na ja nul tan woquen tetz chichakum wunak. Ja nul tan wukol wib tkab quimichil tan chiclaxen winin wunak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

35 Toquen

Yi chijakol Jacow tu Wan chikej (Mt 20.20-28)

MARCOS10,11

862 Yi tulen yos tan Jess tu Bartimeo yi moyi (Mt 20.29-34; Lc 18.35-43)

bantz yi ticyaken Jess le tnum Jeric, xomche yi e chusbetz, scyuch jun coloj wunak. Yi cyelemulen juel tzaj tnum, at tzun jun moyi colchij tzi be tan rmosumin. Bartimeo bi, cyajl Timeo. 47Ej nin yi tbital i yi txant tan tulen Jess nakajil i, nintzun jilontz. Chin wi nin bantz tan yol: Jess ilu yi xonl kajtzun Luwiy yi at tulbil, elk kajabu skej. 48 Poro winin wunak e oc tan maklen wutz i tan quit chinen, poro mast cunin chinen i: Jess, ilu yi xonl kajtzun Luwiy yi at tulbil, elk kajabu swej. 49Taquewen cun tzun Jess, itzun taltz: Cyajwok tzaj tzonej. Chibenen tzun cobox tan ticylen tzaj yi moyi, itzun cyaltz tetz: Quiwit yaj, txiclijen, na na tzan Jess tan achaklen. 50 Cyajen cyen tzun jowbal yi xbuk, nin cyant nin tzitpun tan yi jen txiclok nin opontz swutz Jess. 51Jakol tzun Jess tetz: Mbi tzun na awaj yil tzimban tzawej? Ta, yi wajbil itz yil jakxij inwutz tanu. 52 Ban caj, na tan tu nkuke acul swej ja wit ul yos tzawuch. Na nin el tzaj yi yolasej le stzi Jess yi jakxen yi wutz yi moyi. Ej nin xomnintz te Jess.

46 Itzun

bantz yi cyoponen nakajil Jerusaln xlaj yi cob tal tnum yi na biaj Betfag tu Betania, yi ate wi Olivo, nin e ben chakol Jess cob chusbetz tan ticylen jun mantar, 2 itzun taltz: Quibenenk le aldey tzinej. Yil cxopon, tzitile jun buru calij, yi txen cunin bajij mansar. Pujwok tzaj, nin cyajwok tzaj. 3Inti ko al cxmakonwok tej, ban tzitalwok tetz: Chon xconk tetz Kajcaw, ax tzul kuket nin, chijwok sban, stzun Jess scyetz. 4 Chibenen tzuntz nin jal nin yi buru cyan. Chon calij tzi be tzi jun sawan. 5 Itzun te yi na chitzan tan pujlen, at tzun wunak yi cyal scyetz: Mbi na ibanwok? Nxac na cxtzanwok tan pujlen yi buru? 6I nin tzun ben cyaloltz chi yi ben tlol Jess scyetz, nintzun aklij amaltz scyetz tan benen quicyal. 7Tponen tzun yi buru cyan kale atit Jess, nin je cyakol chixbuk tej. Nintzun je nin Jess tej. 8Winin wunak yi baj cu chilitul yi chixbuk tbe. Ej nin at e yi xak tze cun baj cu cyan tbe. 9Cyakil yi e yi bajxche cyuml yi e yi xomche nin, winin chichinen tan yi tzatzin yi ate cunt: Kake kakajsbil tetz Ryos, na at banl i tibaj yi junej, yi ja ul chakol. 10 Kake kakajsbil tetz Ryos na txant tan toquen yi junej tetz ajcaw chi yi sukint tan Ryos tetz kajtzun rey Luwiy tentz. Kake bin kakajsbil tetz yi kaRyosil yi at tcyaj, chech cyakil yi e wunak. 11Tponen tzun Jess le tnum Jerusaln, nin octz le templo. Yi nsken baj xmayil cyakil yi echk taklen yi at, nintzun eltzaj tan tponen le tal tnum Betania, na nsken cu kej. Xomche yi coblaj chusbetz i tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Itzun

Yi tponen Jess Jerusaln (Mt 21.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19)

863 Yi skejen yi jun wi ib tan Jess (Mt 21.18-19)

MARCOS11

bantz le junt eklok yi chipakxen tzaj le tal tnum Betania, sajen tzun jun chin wej te Jess. 13 Benen tzun tilol jun wi ib yi chon at tzi be. Chin txax nin xak. Nin ben tan tilwen yi ko at wutz. Poro yi tponen quic nin jun wutz at, ntin xak winin, na nkeratz tiempil tan jalen wutz. 14Itzun tal Jess tetz: Quit cwutzin sbne opon tunintz, stzun i. Yi e chusbetz quibit yi jun yolej.
Yi toquen Jess tan chilajen len yi e aj cayinl le templo (Mt 21.12-17; Lc 19.45-48; Jn 2.13-32)

12 Itzun

bantz yi cyoponen Jerusaln, nintzun oc Jess le templo nin octz tan chilajen len cyakil yi e aj cayinl scyuch yi e lokol yi ate-tz. Nin baj je trimpul yi chimes yi e txexul wutz pwok. Nchatz baj je trimpul yi chichem yi e cay plom. 16 Nin quinin tak amal tetz jun tan ticyen cun le amal yi cyanl te yi templo yi ko cyan jun ektz tan nka alchok echk taklen. Nin octz tan chichuslen cyakil yi e wunak. Itzun taltz scyetz: 17Je na tal yi yol Kataj yi tzibant cyenej: Yi weri incal yastzun nachbil wetz tetz alchok jilwutz wunak. Poro yi e cyeru na xcon cyanu tetz jun molbil alkom. 18 Yi quibital yi e witz pale scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss yi yol Jess, nintzun e octz tan joylen ju yi en chiban tan biylen cun. Poro quinin jal puntil cyan na na chixob scyetz cyakil wunak yi na chitzatzin te yi chusun Jess. 19Poro yi toquen akalen elen nin ban Jess tnum scyuch yi e chusbetz.
Yi skejen yi jun wi ib (Mt 21.20-22)

15 Itzun

bantz le junt eklok yi na chixon tbe nin ben quilol yi jun wi ib. Nsken skej tircun tuml yi takl. 21Tulen tzun txak tcul Lu yi mbi tal Jess te yi jun wi ibatz. Itzun taltz: Ta, tilninu yi jun wi ib yi taku caws ewt. Ja wit skej. 22 Itzun saj tlol Jess: Yi puntil itz yi tajwen tan itocsal cun yi sbnixok yi echk taklen yi na ijakwok tetz Ryos. 23 Na jun cun yol swale nin tzitetz. Alchok scyetz yil tzalon te wutzej: Quilok xe mar, sbnixk, yi ko qui na cabej cul. Sbnixk yi ko tetz cun talma na tocsaj yi sbnixk. 24Chastzun te na wal nin tzitetz, yi na cxocwok tan nachlen Kataj sbnixk alchok taklenil yi na ijakwok tetz. Poro ntin yi ko na itocsaj cun yi sbnixk. 25Nchatz ko na tzan jun yaj tan orarin nin ko na ul txakx til junt tcul, tajwen tan cuyul paj. Scuye tzun Kataj yi at tcyaj yi tetz paj. 26 Poro ko qui na cuy yi til junt, qui tzun scuy Kataj yi tetz paj, stzun Jess bantz.
Yi chijakol tetz Jess yi na makon kej i (Mt 21.23-27; Lc 20.1-8)

20 Itzun

tzun junt tir Jerusaln. Itzun te yi na xon Jess le templo, nintzun e opon yi e witz pale scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss, scyuch yi e chiwi banl wi yi e judiy, tan jaklen tetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

27Cyoponen

MARCOS11,12

864

28 At ptzun akej tan banlen yi echk xtxolbilasej? Na makon akej? chech bantz tetz Jess. 29I bin jalu, bajx tzinjake jun xtxolbil scyeru. Kol cyalu yi puntil swetz, nchatz in swale scyeru yi na makon inkej. 30Na akon kej kajtzun Wan Bautist, tan jesen a chiwi wunak? Ryos pe akon tetz, nka e tu wunak? Cyal tzaju swetz, chij Jess ban scyetz. 31E baj xeten tzuntz tan wolnewen squibil quib: Kol kal yi Ryos akon kej Wan, stale tzaj sketz yi mbi tzuntz quinin kaban tanen yi chusun. 32 Ej nin kol kal yi wunak tu akon kej Wan, quil chitzatzin yi e wunak skej, chech squibil quib. Cyal yi jun yolatz na winin chixoben scyetz wunak, na cyakil e wunak alon yi Wan i jun elsanl stzi Ryos. 33 Jaltatz tlen tu ben cyaloltz tetz Jess: Cuquen, qui na pujx kan, chech. Ko yatz cyajtzaklu, nchatz in wetz quil wal scyeru na akon inkej tan imbnol cyakil echk xtxolbilasej, chij Jess bantz scyetz.

tzun Jess tan xtxolen junt elsawutzil scyetz yi e ajcawatz. Je yol iej: At jun yaj nin oc tan tawlen jalaj uva le tetz luwar, nin oc pem tan tej. Nin bnix jun pila tan kale na elet taal uva. Ej nin bnix jun xcyakte tan. Yi nsken wit bnix tan, nin e cyaj camol swutz. Ma yi taw, nintzun ben joylaj te jun pyaj. 2 Ma yi kabten cosech, nin ben chakol jun chakum tan ticylen mu tetz te yi cosech. 3 Poro yi e camol nin e oc tan stzamlen, nin tan biylen. Nin aj chitxaklultz. Quic nin mu tal ben cyakoltz tetz. 4 Benen tzun chakol taw luwar junt chakum. Poro yi tponen yaj nin e oc tan coxlen tan cub. Nin loon cyan, nin baj chijisol. 5 Poro yi taw luwar nin ben chakol junt. Yi tponen yi juntatz el cun cyan swutz. Yi telen tiemp e ben chakol winin chakum. At e yi quixpen tu e bantz. Nin at e yi e quimtz cyan. 6 Poro at jun cyajl yi taw luwar, yi winin oklen wutz tan. Witzbil tlen tzun benen chakol, na i xtxum yi taw luwar: Cyake lo kej, na incyajl bin. 7Poro itzun cyal yi e akunwil squibil quib: Je nocx tzulej, yastzun scoek cyen tibaj luwar. Ban tcun kabiye cunx tan kacambal ketz yi luwar. 8 Nintzun cu chitzamol nin el cun cyan swutz. Nin el tu chijolil yi wankil prow, stzun Jess scyetz. 9Toquen tzun Jess tan jaklen scyetz yi e wi banl wi: Ma jalu, mbil sbne yi taw luwar le chiwutz cyeru? Je puntilej: Tzul tan chisotzajen cyakil akunwil, ma yi amal stzaklok scyetz junt txakajt wunak, chij Jess scyetz. 10 Nchatz qui pe na chisileju yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Yi cub yi quic xac chiwutz yi e bnol cal, yastzun yi cub yi mas tajwen tan xconen. 11 Yi Kajcaw, yastzun txumul tetz yi xtxolbilej. Ej nin chumbalaj nin skawutz ketz, chij Jess ban scyetz. 12 Benen tzun klo Jess cyan xetze, na nin el chitxum tetz yi ja xcon yi xtxolbilatz tan Jess tetz cyetz. Poro tan paj yi na chixob scyetz yi e wunak, cyaj cyen tu quilol nin e ajtz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Toquen

Yi elsawutzil tetz yi e akunwil yi quic chixac (Mt 21.33-46; Lc 20.9-19)

865 Yi cutxuj yi na aklij tetz Csar (Mt 22.15-22; Lc 20.20-26)

MARCOS12

tzun chichakol yi e wi banl wi cobox parisey tan yol tu Jess. Nchatz xomche cobox scyeri yi e partir Herodes scyej. Yi chimantar itz tan joylen til Jess. 14Itzun yi cyoponentz tej, itzun cyaltz: Ta, na kil ketz yi yastzun yi mero bintzi yi na tzanu tan xtxolen. Ej nin na el katxum tetz yi qui na tajlaju yi chitzi wunak, na qui na xobu tetz jun. Quic na ban yi ko at kej nka quic. Ntin na tzanu tan xtxolen sketz yi en kaban tan koponen te Ryos. I bin jalu Ta, ban pe lkak yi pwok yi na tzan Csar yi witz ajcaw tan jaklen sketz, nka qui? Ban pe lkak nka qui? 15 Poro jalcunin nachonen Jess te cyajtzakl yi sublen tu i cyajbil. Chastzun te benen tlol scyetz: Nxac na chitzanu tan joylen puntil tan jalen wil? Chichajeu yi pwok swetz. Na waj lwil. 16 Nintzun chichaj jun pwok yi cyan cyan, nin oc Jess tan xmayen. Nin yi cwen tilol nintzun jaktz scyetz: Na taw yi yubilej yi at swutz yi pwokej? Nin na taw yi biaj yi banij swutz? Tetz Csar, yi witz kajcaw, chech. 17Benen tzun tlol Jess scyetz: Yi echk taklen yi tetz Csar, ban kak tetz. Poro nchatz ban kak tetz Ryos cyakil yi echk taklen yi tetz i, chij Jess bantz scyetz. Winin tzun cyelen yab te yol.
At junt tir itzen (Mt 22.23-33; Lc 20.27-40)

13 Benen

bantz, cyoponen tzun cobox sadusey te Jess. Le chiwutz cyetz quic itzen junt tir chixol alma. Itzun ben cyaloltz tetz Jess. 19Ta, tzibant cyen tan Moiss: Ko at jun yaj yil quim, ej nin ko quic nitxajil njal cyen te txkel, chin tajwen cunin tan cyokbel quib tu balc, tan jalen xonl yi kajtzun alma.g 20Ma jalu Ta, at juk yaj banak. Quitzun quitzicy quib. Toquen tzun txkel yi bajx, poro nin quim i, nin quic nin jun chinitxa ban cyen. 21Toquen tzun yi cap nak te txkelben yi kajtzun stzicy. Nchatz i, nin quim, nin quic nin jun chinitxa jal. Ej nin iten nin ban yi toxin. Quic nin jun chinitxa jaltz. 22 E icyak chijuklil, poro quinin jal cyen jun chinitxa te yi xnan. Witzbil tlen quimen yi xnan. 23 Ma jalu, yi nink chitzij junt tir, na scyetz jun chixol yi juk yajatz tzocopon tetz chmil yi xnan? Na e len cun chmil banake, chech tzun bantz tetz Jess. 24 Sajen tzun stzawel Jess: I bin jalu yi e cyeru ja chixubsiju na qui na el chitxumu te yi mbi na tal yi yol Kataj. Ej nin qui na el chitxumu te yi porer i. 25Na yil chitzij junt tir yi e alma, quit cyokbej quib cyeratz, nin quit chume. Chon chibne chi quitanen yi e ngel yi ate tcyaj. 26Poro tan telen chitxumu tetz yi at itzen junt tir chixol alma, ulk
g 12.19

18 Itzun

Dt 25.5.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MARCOS12

866

txakx chiculu yi yol yi tzibant cyen tan Moiss, yi en cun jilonen tzaj Ryos tetz, xol jun tal pucuj tze yi na tzan kakl. Nin je yol Ryosej: In chiRyosil Abraham tu Isaac tu Jacow, stzun Ryos ban cyen tetz Moiss. 27Poro nsken chiquim yi oxatz yi talol Ryos yi jun xtxolbilatz. Na tzun chaj sketz yi itze. Na yi Kataj i kaRyosil yi o yi itzo, scyuch yi e yi quimnak chiwankil. Na swutz Ryos quic nin jun wunak yi najk sotz. Chastzun te xubsnakeu yi na cyalu yi quic itzen junt tir chixol alma.
Yi cawl yi mas tajwen tan kabnol tanen (Mt 22.34-40)

28 Tponen tzun jun scyeri yi e txolol xol yi ley Moiss te Jess. Na nin tbit yi toquen Jess tan wak ib scyuch yi e sadusey nin xcye i tan xiten cyajtzakl. Nintzun jaktz tetz: I bin jalu Ta, na scyetz cawl yi mas tajwen tan kabnol tanen? 29Sajen tzun stzawel Jess: Yi cawl yi mas tajwen itz: Axwok aj Israel bitwok tzaj, yi ketz Kajcaw, yi kaRyosil, jun ntzi i. 30Lokaj bin yi awajcaw, yi aRyosil tetz cun awalma nin tetz cun awajtzakl, nin akaj cyakil achamil tan xconen tetz. Yastzun yi cawl yi mas tajwen tan banlen tanen. 31Ej nin nicun mu tal yi cap yi na tal: Lokwe yi e wunak chi na alok awib atz. Quic nin jun cawl yi at mas kej swutz yi cobatz, chij Jess ban tetz. 32 Benen tzun tlol yi txolol xol yi ley Moiss tetz Jess: Chumbalaj nin yi yolu Ta. Bintzi na talu yi jun ntzi Ryos at, na cyal atit junt. 33 Ej nin mas ban tcun loken wutz Ryos tetz cun kalma, nin tetz cun kajtzakl swutz cyakil yi echk katxixwatz nka echk oy yi na kak tetz Ryos. Nchatz mas ban tcun yi nink kak cyakil kachamil tan xconen tetz Ryos. Nin nchatz mas ban tcun yi loken chiwutz wunak swutz cyakil echk katxixwatz nka echk oy yi na kak tetz Ryos. 34 Yi tilol Jess yi ban na el xtxum yaj tetz, itzun taltz tetz: Txant tan awoquen tkab Ryos. Cyal nin junt nimsaj cul tan wak ib tu Jess.

tal Jess scyetz yi e wunak te yi na tzan tan chichuslen le templo: I bin jalu nxac na cyal yi e txolol xol yi ley Moiss yi xonl tu kajtzun Luwiy yi Cristo yi jun bixbant tan tulen? 36 Na ko xonl tu kajtzun Luwiy yi Cristo, mbi tzuntz yi talnak Luwiy tan porer yi Espritu Sant yi xtxolbilej?: Itzun tal Kataj Ryos tetz Wajcaw: Colchin cun tzonej le insbal, jalen cun lchoc e acontr wan jak awukan, stzun Ryos banak cyen tetz Wajcaw.h 37Ko yatz yi yol yi alijt cyen tan kajtzun kamam Luwiy tan porer yi Espritu Sant, nxac na cyal yi e txolol xol yi ley Moiss yi wunak tu Cristo, yi xonl tu Luwiy yi jun yi bixbant tan tulen?
h 12.36

35 Itzun

Yi Cristo i Ajcaw te kajtzun Luwiy (Mt 22.41-46; Lc 20.41-44)

Sal 110.1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

867

MARCOS12,13

Winin tzun wunak atetz tan tbiten yi yol Jess, nin winin chitzatzinen yi quibital yi xtxolbilatz.
Yi talolt Jess chipaltil yi e txolol xol yi ley Moiss (Mt 23.1-36; Lc 11.37-54; 20.45-47)

38 Nchatz tal Jess scyetz yi e wunak yi toquent tan chichuslen: Or quilu, chixomichu te cyajtzakl yi e txolol xol yi ley Moiss. Na yi e cyetz na xcon jun jilwutz bech cyetz cyan yi chukpin nintu, tan chajlen chiwutz wunak yi quic quil tanen. Nin winin na chitzatzin yi na aklij chikej yi na bajij kajlan scyetz. 39Ej nin yi na chiban chimunl swutz Ryos tulak echk sinagoga, ntin na cyaj chicole tibaj yi bajx chem tan jalen chikej. Ej nin yi na bajij jun waan, ntin na cyaj choc jalen tzin quen tan majlen yi bajx chem. 40Or quilu yi e txolol xol yi ley Moiss na na chimajlen chical yi e xmalcan, nin tan tewen yi quil, tunin na chiben quen tunin tan orarin. Tan tu yi yatz na chiban, tzaklok mas chicaws.

41At jun tir yi chon colchij Jess le templo, nakajil kale atit yi echk culbil oy. Nintzun tilnintz yi winin cyoponen wunak tan taklen cyoy. Nin til yi winin cyoquen ric tan cusen winin pwok tul echk culbilatz. 42 Toponen tzun jun tal prow xnan xmalcan, nin cu tkol cob tal centaw. 43 Yi benen tilol Jess nintzun e saj chakol yi e chusbetz, itzun taltz scyetz: Jun cun yol swale nin tzitetz, yi jun tal prow xmalcanej, i mmakon mas pwok chiwutz cyakil wunak, 44na yi e cyetz, wi tlen tu chipuk ncu cyan. Ma yi tal prow xnanej, yi chin meba nin, ja toy cyakil yi pwok yi colij tan tetz gast.

Yi oy yi opon tan jun tal xnan meba nin xmalcan (Lc 21.1-4)

13

bantz yi telen tzaj Jess le templo nin ben tlol jun chusbetz tetz: Ta, tilninu echk cubej, tilninu echk calej yi cwent yi templo, chumbalaj nin, stzun yi jun chusbetzatz. 2 Bintzi, chumbalaj nin yi calej yi na awil nin. Poro tzul jun tiemp yi quic nin jun cub yi nink cyaj cyen tib junt. Cyakil cun copon chukin, chij Jess ban tetz.
Yi echk techl yi sbajok yi txant tan tulen yi witzbil kejlal (Mt 24.3-28; Lc 21.7-24; 17.22-24)

1Itzun

Yi talol Jess yi xitok yi templo (Mt 24.1-2; Lc 21.5-6)

3 Itzun bantz yi chijen ponen Jess wi Olivo nin e cole cuntz. Lajluch cun na quil tzaj yi templo. Chichuc tzun Lu, tu Jacow tu Wan tu Le yi cyoquen tan jaklen jun xtxolbil tetz Jess. 4Itzun chijaktz: I bin jalu Ta, taleu sketz tona lbajij yi echk xtxolbilatz yi ntalu sketz. Nin taleu sketz mbi techlil sbajok yil tzul tzaj yi jun tiempatz. 5 Or tzitilwok, quik cxubsijwok, 6 na chijalok winin e yi scyale yi e len cun Cristo. Chixcyek tan chisublen winin wunak. 7Nin nchatz acxbisunch yil tzitbit yi na tzan echk lmak oyintzi, nin yil tzitbit yi at tulbil mas lmak oyintzi, na tetz nintz. Poro nkeratz yi witzbil kejlal. 8 Na yi ntaxk ul yi witzbil El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MARCOS13

868

kejlalatz chocopon echk lmak tnum tan oyintzi scyuch e mas lmak tnum. Tzocopon jun tnum tan biylen junt. Copon winin echk coblajnob benen tzin wi munt. Sjalok wej, poro cyakil yi xtxolbilej, xetzbil tu yi quixcuj. 9Ma axwok itetz or tzitil, na cxjatxlokwok chikab yi e yi at cawl chikab. Cxloonkwok cyakun lakak sinagoga. Ej nin tan tu yi na cxomwok swej, ncxbenwok ticylen chiwutz yi e gobernador nin chiwutz yi e rey tan tbiten icaws. Poro ban atit, na sjalok amal tan xtxolen scyetz yi mbi ekan wan. 10Ej nin nchatz, yi ntaxk ul yi witzbil kejlal, tajwen yil txolij yi balaj stziblal scyetz cyakil jilwutz wunak. 11Ej nin yil cxben ticylen chiwutz yi e ajcaw, quil cxbisunwok te yi mbi tzital. Ntin alwok yi yol yi stke Ryos le iwi, na nketz axwok cxjilonk, ma na i yi Espritu Sant. 12 Nchatz at e yi chocopon tan xochlen yi quitzun nka quitzicy tan chicwen biyij. Nchatz at e yi yatz chibne te chicyajl. Nchatz at e yi chocopon tan xochlen chitaj chitxu tan cyelen cun swutz. 13 Ej nin tan paj yi na cxomwok swej, cyakil wunak chichok chicul tzitej. Poro cyakil yi e yil tzicypon yi quixcujatz cyan jalen yil chiquim, yastzun yi e yi chiclaxok tkab yi quixcujatz yi banij. 14 Ej nin je junt xtxolbilej yi tzibant cyen takun kajtzun Daniel, yi elsanl stzi Ryos tentz: Sjalok jun yaj yi chin cachi nin, yi chin aj xitunl nin. (Yi e yil choc tan silen yi xtxolbilej lok tzel chitxum tetz.) Yil tzocopon yi junatz le amal kale quiclet cu tan tocomponen, ban tcun yil chel ojk cyakil yi e yi najlche Judea tan cyewal quib xol wutz. 15 Nin ko colchij jun yaj wutz cal yil tbit stziblal, tajwen tan telen ojk lajkel. Ban tcun quit tzoc xe cal tan telsen tzaj alchok taklen. 16 Ej nin yi e yi ate tan akun wi cojbil, ban tcun quil chipakxij xeak chical tan ticylen bech cyetz. 17Lastum e prow xnan yi e chon wi yil bajij yi echk taklenatz! Lastum yi prow xnan yi ni cun ni scyej! 18 Nachwok Kataj tan qui nojen quen yi jun ilatz te yi tiemp tetz chew. 19Na tzul winin quixcuj. Jetz yi xetzbil tzaj, txen cunin bajij jun quixcuj chi yi junatz yi sbajok. Ej nin quit bajij junt. 20Yi na tzan yi jun quixcujatz tzocopon Kataj Ryos tan maklen wutz, na yi ko qui, cyal nin jun yi nink clax. Smakxok yi jun quixcujatz tan tan tu yi tzelepon kajab scyej yi e yi txaijchet. 21At e yi scyale: Chon at yi Cristo tzonej, nin at e yi scyale: Chon at Cristo chonej. Itocsajch. 22 Na chijalok e yi scyocse len quib tetz Cristo. Ej nin chijalok e yi scyale yi e len cun elsanl stzi Ryos. Yi eatz, chixcyek tan banlen winin milawr tan chisublen wunak. Ej nin yi atk rmeril, chixcyek klo tan chisublen yi e yi txaijchet, poro qui. 23 Ma axwok itetz, list cuntunin axwok, na ja wit wal cyakil yi puntil tzitetz.
Yi mbi cun sbajok yil tzul tzaj yi Bajx Cyajol (Mt 24.29-35, 42-44; Lc 21.25-36)

tzaj wi yi quixcuj tcul jun tiempatz tzocopon tzotz swutz yi kej. Ej nin quil txekun yi xaw. 25Nin cyakil yi at tcyaj syucank. 26Kalenas tzun chinquilnin cyakil jilwutz wunak yi in yi in Bajx Cyajol. Na chincuul tul jun chin sbak, nin cyan imporer wan tu inkej. 27Kalenas tzun che inchaknin yi e inngel tan chimolchen tzaj yi e yi txaijchet yi ate benen tzin wi munt, tu yi e yi ate tcyaj. 28Ban cxocwok tan xtxumlen yi jun elsawutzilej tetz jun wi ib: Na yi na xetij jun wi ib tan xluminen na el katxum tetz yi txant tan tucumulen yi tiemp tetz tza. 29Nicun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24 Yil

869

MARCOS13,14

sbajok tzantzaj, na yil tzitilwok cyakil yi echk techl yi ja wit wal tzitetz, itz jun senil yi txant tan wulen. Yil tzitil yi echk techlatz ja tzun opon txe quen cunin yi jun tiempatz. 30Jun cun yol na walnin tzitetz, quil chisotz yi jun jilwutz wunakej jalen yil bajij yi echk taklenatz yi ja wit wal. 31Na yi tcyaj tu yi wuxtxotx sotzok teratz poro yi weri inyol tzelk cun tej. Quil sotz teratz. 32 Poro cyal nin jun yi nink tzel xtxum tetz tona lbajij yi echk taklenej. Qui na el chitxum yi e ngel tetz. Mpe ik in, yi in Cyajol, qui na el intxum tetz, ma na ntin Kataj Ryos ilol tetz. 33Chastzun te or tzitilwok. Acxwitich. Nachwok Ryos, na qui na itil mbi tiempil yil bajij yi xtxolbilasej. 34Nicun sbajok chi ban jun yaj yi ben joylaj tan xon. Cyaj tilol yi cal, nin cyaj cawul yi e mos. Cyaj tkol yi cyakun, nin cyaj tloltz tetz yi quicylom puert: Sajch awatl. 35Nchatz bin itetz, sajch iwatl, na qui na itil yi mbi tiempil tzul tzaj yi taw cal. Mi tzul pe yil cu kej, nka yil tzok quitx, nka skilt cuntu, quinin elsbil txum. 36Ban ko na cxwitwok yil tzul tzaj. 37Ej nin yi xtxolbilej yi na walnin tzitetz, nketz ntin tetz itetz, ma na tetz cyakil: Or bin tzitilwok.

14

bantz yi cobten kej tan tucumulen yi kej yi na biaj Pasc, yi kej yi na bajsij yi pam yi quic xtxamil, nin e mol quib yi e witz pale scyuch e txolol xol yi ley Moiss. Ej nin e octz tan xtxumlen yi en chiban tan sublen Jess nin tan xtxamxen cyan, tan cwen chibiyol. 2 Poro itzun cyaltz: Ban tcun quil katzam le kej, na ko tzun chije nil yi e wunak skej, chech bantz.
Yi jen kojij tzacbil twi Jess (Mt 26.6-13; Jn 12.1-8)

1Itzun

Yi joylen puntil tan xtxamxen Jess (Mt 26.1-5; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53)

3Chon tzun at Jess le tal aldey yi na biaj Betania. Chon at i le cal Simn, yi Simn yi icynak yi yabil tej yi na biaj lepra. Te yi colch quen i te mes nintzun opon jun xnan tej. Cyan jun perjum tan yi na biaj nardo. Winin cocal, nin winin jamel. Chon at tul jun balaj culbil yi na biaj alabastro. Nintzun el stzojlul yi stzi yi culbil yi jun tzacbilatz nin je kojol twi Jess. 4Poro at tzun e yi je chiwutz yi mbi cun ban yi xnanatz. Nintzun cyaltz: Lastum yi txakxen tu mban yi tzacbilej. 5 Ban tcun yi nink mben cay tan ox cient pwok nin ja klo xcon yi jamel tan quicheyen yi e meba. Quinin e tzatzin yi eatz te yi tajtzakl yi xnan. 6 Poro itzun ben tlol Jess scyetz: Quil tzitakwok bis te yi xnanej, na yi jej yi mban i swej ban atit. 7Inti e meba, ate nin cyeratz tzixolwok cyakil tiemp. Ko na itaj tziban jun ban scyetz, ban tziban, poro yi in wetz quil natij mas tiemp tzixolwok. 8 Yi xnanej, ja tak yi nxcye tej. Ja xompon chan tan tocsen tzacbil te inwankil tetz mukbil wetz. 9Jun cun yol swale nin tzitetz, kalel txolijet yi balaj stziblal benen tzin wi munt, nchatz snawsok yi mbi mban yi xnanej, stzun Jess ban scyetz.

bantz, at jun scyeri yi coblaj chusbetz Jess yi na biaj Judas Iscariot. Nin ben i tan yol scyetz yi e witz pale. Yi tajbil Judas itz tan banlen jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10 Itzun

Yi cwen xtxumul Judas yi jatxlen Jess (Mt 26.14-16; Lc 22.3-6)

MARCOS14

870

trat scyuch yi e witz pale tan jatxlen Jess chikab. 11Yi quibital yi e witz paleatz yi tajtzakl Judas winin chitzatzinen, nin chisuk pwok tetz. Ninin cunin xetij Judas tan joylen puntil yi en sban i tan jatxlen Jess chikab.
Yi witzbil tir yi chiwanen Jess scyuch yi e chusbetz (Mt 26.17-29; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; 1 Co 11.23-36)

12 Itzun bantz tul yi bajx kej yi na bajsij yi pam yi quic xtxamil, yi kej yi na oc jak kul yi cner tetz Pasc, nintzun e oc yi e chusbetz Jess tan jaklen jun xtxolbil tetz: Ma jalu Ta, mbi na tal teru? Nal kabenet tan nuclen yi waan tetz Pasc? 13 Sajen tzun chakol Jess cob scyeri e chusbetz nin taltz scyetz: Ban cxbenwok tnum. Nin yil cxopon tnum cxnojponk te jun yaj yi cyan jun chok a tan. Ban cxomwok nin tej. 14Itzun yil cxoponwok te yi cal kalel tzoquet i ban tzitalwok quen tetz yi taw cal: I nsaj tlol Kajcaw, na atit yi amal kalel kawanet tetz Pasc scyuch inchusbetz? stzun i mban tzaj. 15 Tzun chaje jun cal yi list atit. Chon at le cap chup. Chon tzun tzinucwok ketz kawa, chij Jess ban nintz scyetz. 16 Chibenen tzuntz. Nin yi cyoponen tnum inin banas, quib yi ben alij scyetz. Chixeten tzuntz tan nuclen yi jun waan tetz Pasc. 17Ma yi toquen akalen nintzun e opon Jess scyuch yi coblaj chusbetz. 18 Ej nin te yi na chiwan, nintzun tal Jess scyetz: Jun cun yol swale nin tzitetz, at jun skaxol yi tzocopon tan injatxlen chikab incontr. 19Yi quibital yi yolej nintzun e bisuntz nin chijunalen e octz tan jaklen tetz Jess: In polo Ta? 20 Itz jun scyeri yi coblaj ixonen. Itz yi jun yi na tzan tan mulen yi tetz pam tul yi lakej yi na xcon wan. 21Bintzinin, tajwen tan telen cun te cyakil yi tzibant cyen swej, yi in yi in Bajx Cyajol, poro lastum yi yaj yil chinjatxon nin chikab incontr. Ban tcun klo yi quik itznak i, stzun Jess scyetz yi e chusbetz. 22 Te yi na chiwan, jen tzun tcyal Jess jun pam nin tyointz tibaj. Kalenas tzun cwen piultz, nin ben jatxoltz scyetz e chusbetz. Jej, bajswoken, na itz inwankil. 23 Jen tzun tcyal jun was, culbil quica. Yi wit tyoinen tibaj, nin ben tkoltz scyetz. Tircun e, baj len mu cyan. 24Benen tzun tlol scyetz: Yi at tul yi lakej itz inchel, nin yil saj kojx inchel sbixek jun acaj trat tan cuylen chipaj winin wunak. 25Ej nin jun cun yol swale tzitetz, quit lwucaj yi taal uva jalen cun yil tzul yi kejlal yil tzoc intaj tan cawun, kalenas tzun lbaj junt tir wan.

26 Yi wit stzajen wi jun chibitz, chon tzun chibenentz wi Olivo. 27Toquen tzun Jess tan yol scyetz: Tan yi echk taklen yi sbajok swej te akalenej xitok len itajtzakl. Na at jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Cupon imbiyol yi pstor, nin yi e cneru, El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tlol Jess yi stewe Lu yi na xom tej (Mt 26.30-35; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38)

871

MARCOS14

chelepon xit.i 28 Poro yil nitzij junt tir chixol alma, chimbajxpon wetz Galilea tan ichiwen, stzun Jess bantz scyetz. 29Ma yi tbital Lu, itzun taltz: Mpe nink chipakxij cyakil yi e mas, ilenin chin xomok wetz teju. 30 Jun cun yol Lu, yi ntaxk ok cob tir jun ajtzo te yi akbalej nsken awal ox tir yi qui xomqui swej. 31Poro quinin tane Lu tan talchen: Ta, mpe nink chinquim tan paj, quil wal yi qui xomij inwi teju, stzun Lu tetz Jess. Nchatz yi e mas chusbetz iten nin cyalatz.
Yi toquen Jess tan nachlen Kataj le amal Getseman. (Mt 26.36-46; Lc 22.39-46)

32 Chon tzun cyoponen Jess le amal yi na biaj Getseman. Benen tzun tlol scyetz yi e chusbetz: Colchin quen tuwok tzonej, jalen pek nchimben tzaj tan nachlen Kataj. 33 Yi benen, ntin e ben tcyal Lu, Jacow tu Wan. Xeten nin ban talma Jess tan txuknewen tan paj xow nin bis. 34 Itzun ben tlol scyetz: Chin bis nin na nicyan. Jalt nin tan inquimen tan. Nquentuwok tzonej poro quil cxwitwok. 35 Telen tzun kansal tib joylaj len mu, nin ben jokbal tib wuxtxotx tan jaklen tetz Ryos, yi ko at rmeril tan qui tijol yi jun quixcujatz yi txaklij swutz i. 36 Je tzun tal i yi toquen tan nachlen Kataj: Ta, ilu Intaj, nin na el intxum tetz yi quic nin jun taklen yi quik xcyeu tej, nink chinjatxlenu tkab yi jun quixcuj yi txaklij tzinwutz. Poro qui na waj yi wetz wajbil Ta, ma na ntin yi teru tajbilu, stzun i. 37Ma yi pakxen kale ate quent yi e chusbetz, na chiwit len. Benen tzun tlol tetz Lu: Simn, na pe cwit? Quic nin polo rmeril yi nink mamuc jun or watl? 38 Elk iwatl, nin nachwok Kataj tan qui ibenen tul il. Bintzinin na el italma tan wucheyen, poro qui na xtxaj yi iwankil. 39Benen tzun junt tir Jess tan nachlen Kataj nin iten nin yolatz taltz. 40 Yi pakxen tzaj junt tir i na chiwit len cun yi e chusbetz, na ocnak cyen tunin bow chin chiwatl. Ej nin yi jilonen Jess scyetz, cyal nin jun yi tzawen tzaj yi yol i. 41Nin yi pakxen tzaj le toxin tir nin taltz scyetz: Ban cxwitwok jalu. Ban cxujewok ko yatz itajbil. Poro yi in wetz yi in Bajx Cyajol ja wit opon oril tan imbenen jatxij chikab yi e juchul il. 42 Poro or tzijenwok, quin, na je yi jatxol wetz, chul tzinej.

43 I cunin na tzan Jess tan yol yi tponen Judas tej. Yi Judas i jun scyeri yi coblaj chusbetz Jess. Xomche jun coloj wunak tej. Cyan len spar tu tze
i 14.27

Yi benen Jess pres (Mt 26.47-56; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11)

Zac 13.7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MARCOS14

872

cyan. Chakijche cyakun yi e witz pale scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss nin e wi banl wi scyetz judiy. 44Inti Judas, yi cayin nin Jess, nsken tal i scyetz yi en sban i tan chajlen Jess scyetz. Je yol iej: Yi jun yil tzintzuben xak stzi itzun iastz, nintzun chitzamenu-tz, nin quicyajninu-tz, chij i. 45Itzun yi tponen Judas le jun luwaratz, cyenin tzun benentz swutz Jess, itzun taltz: Quech Ta. Nintzun ben tan stzublen xak stzi Jess. 46 Chibenen tzuntz tan stzamlen Jess, nin cu chitzamoltz, tan benen pres. 47Poro at tzun jun scyeri yi e yi ate te Jess nin jetzaj tcyal yi tetz spar. Nin loon yi chakum yi witz pale tan, ninin el jalaj chin tan. 48 Yi xtxamxen Jess cyan, itzun ben tloltz scyetz: Mbi xac cyan spar tu tze cyanu tan intzamlen? In pe alkom chiwutzu? 49Mbi tzuntz qui je chitzamolu in te yi na chintzan tzaj tan chichuslenu le templo? Poro tajwen cun tan telen cun te yi echk taklenej yi na bajij swej jalcun, na tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz, yi yastzun sbajoktz, chij Jess bantz. 50 Cyelen tzun ojk cyakil yi e chusbetz, nin cyaj cyen tetz Jess chuc. tzun jun xicy yi chusbetz Jess yi xomnin wutz chicoc yi e contr Jess. Txowin jun xbuk tan. Cyoquen tzun yi e contr tan stzamlen klo. Poro quinin e xcye tan stzamlen. Ntin xbuk txamx cyen cyan. 52 Chastzun te cyaj cyen tu tilol xicy yi xbuk, nin el ojkujtz. Txanl cuntu i. Quic bech tetz yi telen ojk.
Yi tponen ticylen Jess chiwutz e wi banl wi (Mt 26.57-68; Lc 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24)
51At

Yi telen ojk yi xicy yi txanl cuntu

53 Benen tzun quicyal Jess swutz yi witz pale. Tircun tzun cyoponen yi e witz pale, scyuch yi e wi banl wi, nin scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss. 54 Ma Lu, joylaj xomnint wutz chicoc yi e tzamol tetz Jess. Xom nintz scyej jalen cun cyoponen le cal yi witz pale. Ocopon cyen tu Lu wutzkanil, nin cole quentz chixol yi e aj ront cwent pale tan makon ib tzikak. 55 Cyoquen tzun yi e witz pale scyuch cyakil yi e chiwi banl wi yi e judiy tan joylen puntil tan taklen til Jess. Na yi cyetz cyajbil itz tan telen cun swutz. Poro quinin jal puntil cyan. 56 At winin e, e octz tan jalen cun wi cyak tej, poro aparch klen chiyol. 57Chijen tzun txiclok cobox tan taklen til Jess, poro wi cyak tu. 58 Je chiyolej: Je yol nkubit ketz te nocxej: Tzinxite cun yi cal yi winin xanil, yi wunak bnol tetz, nin le toxin kej jepon intxicbal junt tir, yi nketz wunak bnol tetz, stzun i, chech bantz. 59Poro nchatz e, aparch klen chiyol. 60 Jen tzun txiclok yi witz pale chiwutz yi e mas yi chichamon quib, nintzun jaktz tetz Jess: Mbi tzuntz yi quic nin jun yol na awal tzaj tan acolol awib? 61Poro yi Jess, quinin ben stzawel. Chastzun te jakol yi witz pale tetz: I pe aatz yi Cristo, yi Cyajl Ryos yi winin kej? 62 I inatz, nin squileu yi colchin xlaj Kataj Ryos, yi Ryos yi chin cham nin tetz. Nin chinquileu yi in yi in Bajx Cyajol yil nopon tzaj junt tir tcyaj tul noc sbak, stzun Jess tetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

873

MARCOS14,15

63 Toquen tzun yi witz pale tan riten cun yi bech tetz tan chajlen yi qui na yub yi yol Jess swutz i. Benen tzun tloltz scyetz: Qui tajwen mas stiw tan joylen til, 64na ja wit quibitu yi ja wit el kej Kataj Ryos tan. I bin jalu, mbi na cyal cyeru te xtxolbilej? stzun yi witz pale. Tajwen tan quimen, chech bantz chicyakil. 65 Cyoquen tzun cobox tan stzuben cyen yi taal chitzi te wutz Jess. Nin nchatz oc jun sut cyan tan joplen wutz. Kalenas tzun cyoquentz tan toklen. Itzun cyaltz: Copon pe tej, na ncbiyon? chech. Nchatz yi e aj ront nin e octz tan toklen xak stzi Jess.

66 Chon tzun at Lu wutzkanil yi tponen jun mos yi witz pale. 67Nintzun ben tilol yi colchij Lu tzi kak tan makon ib, nintzun cabe cyentz tan xmayen. Yi aatz, a jun scyeri yi e yi xomche te Jess yi aj Nazaret, stzun i bantz tetz Lu. 68 Qui, qui wajsken wutz yi junatz, nin qui na pujx wan yi mbi na awal tzaj swetz, stzun Lu tetz. Yi wit talol Lu yi yolatz nintzun el tzi puert. Token tzun jun ajtzo. 69Toquent tzun yi mos tan xmayen nin Lu, nintzun taltz scyetz yi e yi ate nakaj: Yi yajej, i jun scyeri yi e chusbetz Jess. 70 Poro nintzun tal Lu junt tir yi qui. Junt tkuj nintz, yi cyalol yi e yi ate-tz xlaj Lu: Jun cun yol, a jun cyuch yi eatz, na a aj Galilea, na nicun cjilon scyuch. 71Poro itzun tal Lu: Sak swutz Ryos yi qui wajsken wutz yi jun yajatz yi na cyal tzaju swetz, stzun Lu bantz. 72 I cunin na eltzaj yi yolatz le stzi Lu yi token junt tir yi ajtzo. Tulen tzun txakx tcul Lu yi yol Jess yi nsken tal: Yi ntaxk ok cob tir jun ajtzo, nsken awal ox tir yi qui xomij awi swej. Yi tulen txakx yi yolatz tcul Lu, nintzun ok cuntz.

Yi talol Lu yi qui xomij wi te Jess (Mt 26.69-75; Lc 22.56-62; Jn 18.15-18, 25-29)

bantz yi tulen skil, chichamol tzun quib cyakil yi e witz pale scyuch yi e chiwi banl wi e judiy, nin scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss, scyuch cyakil yi e aj txumunl. Cwen tzun chicalol Jess nin ben quicyal swutz Pilat. 2 Toquen tzun Pilat tan jaklen tetz: A pe chireyil yi e judiy? I inatz, chi na tal tzaju swetz, stzun Jess bantz. 3 Poro mas tcunin til cyak yi e witz pale. 4 Toquent tzun Pilat tan jaklen junt tir tetz Jess: Mbi tzuntz yi quic nin na awal tzaj? Qui pe na awitnin yi awil yi na chitzan wunak tan jalen te akul?
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15

1Itzun

Yi tponen ticylen Jess swutz Pilat (Mt 27.1-2, 11-14; Lc 23.1-5; Jn 18.28-38)

MARCOS15
5 Poro

874

yi Jess, quic na tal nin. Chastzun te quit pujxij tan Pilat yi mbil sban.
Yi bixewen tan cwen biyij Jess (Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Jn 18.38-19.16)

tzun jun cstumbr Pilat, ilen nin na stzakplen jun pres lakak kej Pasc. I yi cyajbil wunak yastzun yi na el tzakpun. 7At tzun jun pres yi na biaj Barrabs. At i xetze scyuch coboxt, tan paj yi e contr te yi gobierum nin tan paj yi e biyol nak. 8 Cyoponen tzun yi e wunak swutz pilat tan jaklen tetz tan telen stzakpul jun pres chi tanen nin cstumbr i. 9Na pe cyaju yil tzintzakplen yi chireyilu yi eu judiy? stzun i bantz. 10 Xcon yi jun yolatz tan Pilat na el xtxum tetz yi opon ticylen Jess swutz i cyakun yi e pale tan tu yi na chich chicul tej. 11Poro yi e witz pale nintzun e octz tan tocsen chicul yi e wunak tan chichinen, nin tan cyalol yi ban tcun yil tzel tzakpun Barrabs. 12 Jakol tzun Pilat scyetz: Mbi tzun cyajbilu tan imbnol te yi yajej yi na cyalu Kareyil tetz? chij Pilat ban scyetz. 13 Chichinen tzuntz chicyakil cun, itzun cyaltz: Jeken swutz pasyon. 14 Poro, mbi tzun til? stzun Pilat bantz scyetz. Poro yi e wunak winin chichinen: Jeken swutz pasyon, chech. 15 El tzun Barrabs liwr tan Pilat na yi tajbil i itz tan chitzatzinen cyakil wunak tej. Itzun te yi nsken loon Jess tan xicyxab tan cawl Pilat nintzun ben wabaltz tan jen swutz pasyon. 16 Nin ben quicyal yi e sanlar wutzkanil tpilta, nin oc chicopil quib cyakil yi e sanlar tej. 17Nin oc jun xbuk cyan tej yi txib yubil nin je cyakol jun coron txix te twi. 18 Cyoquen tzuntz tan kajlan tetz. Ta, winin keju, na ilu chireyil yi e judiy, chech bantz. 19Nin nchatz e oc tan jaben yi wutz i tan jun txamij. Nin e oc tan stzuben quen taal chitzi twutz. Ej nin e cu mejlok swutz tan taklen kej i tanen, na xcyaklil tu na chiban. 20Yi nsken wit icy chipaj tan tzeen tej, telen tzun quicyal yi bech tetz yi oc cyakol yi txib yubil. Kalenas tzun toquent yi tetz bech tetz nin. Benen tzun quicyaltz tan jen swutz pasyon.
Yi jen Jess swutz pasyon (Mt 27.32-44; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27)

6 At

21Itzun bantz at tzun jun yaj aj Cirene, Simn bi. I chitaj Alejandro tu Rufo. Oponen atit i tnum. Chon sajen i xol wutz. Xtxamxen tzuntz cyakun yi e sanlar, nintzun oc chipachul tzak yi pasyon yi cyan tan Jess. 22 Benen tzun quicyal yi e sanlaratz le jun amal yi na biaj Glgota yi na elepont Wi Bakil Wibaj. 23 Nin e suk mu win tetz yi yujun tib tu mirra. Poro quinin baj tan. 24Kalenas tzun jentz cyan swutz pasyon. Nin e octz tan txilun te bech tetz, tan quilol na lcamban tetz. 25 Beluj chich jalchan yi jen Jess swutz pasyon. 26 Nin je tziban cobox yol swien i tan chajlen yi mbi til yi quimen. Je yolej: CHIREYIL YI E JUDIY. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

875

MARCOS15

27Nchatz e je cob alkom xlaj i, jun le sbal nin jun le max. 28 Tan yi xtxolbilej el cun te yi tzibant cyen yi na tal: Tzocopon tetz tajlal mal nak. 29Ej nin cyakil yi e yi na chicy cun e octz tan telsen kej. Na na chiyuquen chiwi tan xbajtziin tej. Itzun na cyal nintz: I aatz yi awalnak: Ban chinxcye tan xiten cun yi templo, nin tan jesen junt tir tul ox ntzi kej, 30colp cun tzaj awib swutz pasyon, chech. 31Nchatz yi e witz pale scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss winin chitzeenen tej, nin cyaltz squibil quib: Ja xcye-x tan tulsen yos scyuch wunak, poro yi i tetz qui na xcye-x tan colpen cun tzaj tib. 32 Yi ko bintzinin i kareyil yi o aj Israel, cuul tzun colpil tibxas swutz pasyon. Ko yatz sbanx, skocse tzun yi yolx, chech. Nchatz yi e yi e je swutz pasyon xlaj i, na nin chiyajonin tetz, wech quimich tlen tu atet.

tponen chajcun kej, tzotz nin tu nin ban cyakil wuxtxotx, jalen cun tponen ox chich culben kej. Kalenas tzun skilinen. 34Poro te yi ntaxk skilin ox chich culben kej, chin wi nin Jess ban tan yol: Eloi, Eloi, lama sabactani? chij i bantz. (Yi na elepont jun yolatz itz: Siwl Ta, ilu inRyosil, mbi tzuntz yi nchincyaj tilolu?) 35 Benen tzun quibital cobox scyeri yi e yi ate, itzun cyaltz: Bitwok nin, na lo tzan tan chaklen tzaj Elas, yi elsanl stzi Ryos, tan tulen tan cheyen i. 36 Lajkel nin tzun benen jun tan mulen cun jun esponja tcul mu vinagr. Nintzun je tkol tzwi jun aj tan jen stzubul klo Jess. Itzun taltz: Skile bajx, ko tzul Elas tan cusen tzaj, stzun. 37Ma Jess chin wi nin ban tan sich, nin quimtz. 38 Na quim cunin Jess yi katzen yi xbuk yi at swutz yi luwar yi chin xan nin yi at le templo. Chon xeten tzaj swien jalen skan. Cob cuntunin el. 39Inti yi capitn yi aj Roma yi txiclij stkan Jess, yi tbital yi chinen Jess, nin yi tilol yi en cun ban yi quimen, itzun taltz: Jun cun yol yi yajej i Cyajl Ryos. 40 Nchatz at xnan yi na chixmayin tzaj joylaj len mu. Chixol yi e xnanatz at Luch Mat, tu Salom. Ej nin nchatz at Luch yi xtxu Jacow juy tu ep. 41Yi e xnanatz e xom te Jess yi at tzaj i Galilea. Ej nin yastzun yi e xnan yi e ban pawor tan cachen. Nchatz ate winin xnan yi xomche te Jess yi telen tzaj i Galilea tan tponen Jerusaln.
Yi mukxen Jess (Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42)

33 Yi

Yi quimen Jess (Mt 27.45-56; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30)

42 Itzun bantz te yi ntaxk oc akalen nin te yi na nucx cyen chiwa tetz yi jun kej ujlen, 43nintzun nimsaj tib ep yi aj Arimatea tan jaklen yi wankil Jess tetz Pilat. Yi jun epatz i jun scyeri yi e chiwi banl wi yi e judiy. Nin at winin kej i chixol. Nchatz nter nin na tzan i tan chiwen yi tulbil Ryos tan cawun. 44Ma yi tbital Pilat yi nsken quim Jess, winin telen yab tej. Chastzun te chakol i yi capitn, nintzun El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MARCOS15,16

876

jaktz tetz yi ko bintzinin ja nin quim Jess nka qui. 45Yi talol capitn yi bintzinin sken quim Jess, tkol tzun Pilat amal tetz ep tan cwen tzaj tcyal yi wankil. 46Lokol tzun ep jun balaj xbuk nin bentz tan cusen cun tzaj yi wankil Jess nin cu tkoltz tul yi balaj xbukatz. Kalenas tzun benentz tan taklen yi wankil Jess tul yi jun nich yi kopij wutz cub. Yi nsken oc quen, nintzun oc jokbal jun chin cub stzi. 47Ma Luch Mat tu Luch yi xtxu ep, quil kale oc quent yi wankil Jess.

bantz yi sken icy yi jun kej ujlen, nintzun e ben Luch Mat tu Salom tu Luch yi xtxu Jacow tan lokchen jun jilwutz tzacbil yi winin cocal, tan chibenen tan tocsen te wankil Jess. 2 Chin jalchan cunin tzun e benentz le bajx kej te sman. Nsken jeul kej yi cyoponen kale oc quent wankil Jess. 3 Poro te yi ntaxk chopon na chijilon squibil quib: Al nink scyetz jun tzicyan len yi cub tzi jul? chech. 4 Ma yi benen quilol kale oc cyent Jess nsken wit el tolin yi jun chin cubatz. 5 Cyoquen tzun tul yi jul nin ben quilol jun xicy yi colchij. Chon at i le chisbal nin chin sak cun yi bech tetz. Winin quelen yab tej. 6 Poro itzun saj tlol yi junatz scyetz: Quil chixobu, na na el intxum tetz yi na chitzanu tan joylen Jess yi aj Nazaret, yi jun yi nquim swutz pasyon. Quict at tzonej, na ja itzij junt tir. Quil cunu kale cyajet coyban. Quict at. 7Chibenku bin tan talchen stziblal scyetz yi e chusbetz nin tetz Lu, yi at tpombil i tan chichiwen jalen Galilea. Squile wutz i chonej chi alijt cyen tan. 8 Cyelen tzun ojkuj yi e xnanatz. Winin chilucnewen tan xow. Nin quinin cyal jun yol tetz jun, tan paj xow yi ate cunt.
Yi chajol tib Jess swutz Luch Mat (Jn 20.11-18)

16

1Itzun

Yi titzen Jess chixol alma (Mt 28.1-10; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10)

9Itenin te yi bajx kejatz te sman, chin jalchan nin, yi sken itzij junt tir Jess, bajx chajol tib swutz Luch Mat, yi jun yi elnak juk espritu cwent Bayban twankil tan. 10Benen tzun i tan talchen stziblal scyetz yi e yi xomche te Jess. Na winin chibisunen nin winin cyoken. 11Ma yi quibital yi nsken wit itzij junt tir Jess, nin yi nsken wit ilwij wutz tan Luch, quinin cyocsaj.

12 Pontzaj tlen chajol tib Jess chiwutz cobt chusbetz, poro apart yubil i. Chon chajol tib scyetz te yi na chixon joylaj len yi tnum. 13 Yi nsken chaj tib chiwutz chipakxen tzuntz tnum tan talchen stziblal scyetz yi e mas chusbetz. Poro quinin cyocsaj chiyol.

Yi chajol tib Jess chiwutz cob chusbetz i (Lc 24.13-35)

tlen tzun chajol tib Jess chiwutz yi junlaj chusbetz te yi na chiwan cun wi mes. Nin yajon i-tz scyej tan paj stzetzal cyalma, na quinin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Pontzaj

Yi e benen chakol Jess yi e apostl (Mt 28.16-20; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23)

877

MARCOS16

cyocsaj chiyol yi e yi ilon tetz yi nsken itzij i. 15 Itzun taltz scyetz: Quibenenk benen tzin wi munt tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz cyakil wunak. 16 Cyakil yi e yil chincyocsaj, nin yil je a chiwi chiclaxok cyeratz. Ma yi e yi quil chincyocsaj tzaklok cyetz chicawsatz. 17Nchatz chibne echk taklen yi na chaj yi chon kuklij chicul swej. Xconk imbi cyan tan chilajen len yi e espritu cwent Bayban. Chixcyek tan yolchen echk jilwutz yol tan porer yi Espritu Sant. 18 Kol chitzamen lubaj, nka kol baj wenen cyan, quic chiban tan. Nchatz kol cyaken chikab squibaj yi e yabi tzul yos scyuch.
Yi tajen Jess tcyaj (Lc 24.50-53)

yi wit jilonen Kajcaw Jess scyetz, nin aj ticylentz tcyaj, nin cole cuntz le sbal Kataj Ryos jalen tzin tcyaj. 20 Chibaj benen tzun yi e chusbetz tan xtxolen yi balaj stziblal benen tzin wi munt. Nin oc Kajcaw tan quicheyen. Nin tan yi echk milawr yi bnix cyan lajluchax yi itz yi bintzi yi xtxolbil yi na chitzan tan xtxolen. Amn.

19Itzun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BALAJ STZIBLAL YI CYAJNAK CYEN STZIBAL LUCAS


bin jalu ta Tefilo, at winin e yi ja choc tan stziben cyen yi xtxolbil te yi mbi cun bajij skaxol. 2 Yastzun yi xtxolbil yi chusijchot te cyakun yi e aj txolinl yi ilon yi mbi cun bajij le xetzbil tzaj. 3 Nchatz in ta, inocnakin tan xtxumlen cyakil yi xtxolbilatz, chastzun te ja intxum tan benen intzibal teru yi mbi cun bajij le xetzbil tzaj, 4na na waj yil tzel xtxumu tetz yi bintzinin yi xtxolbil yi bitant tanu. bantz yi at tzaj Herodes tan cawun squibaj yi e aj Judea, at tzun jun pale yi na biaj Zacaras. I jun scyeri yi jun kuj pale yi na chibiaj Abas. Yi txkel Zacaras na biaj Elizabet. Xonl kajtzun Aarn i. 6 Chumbalaj nin e, nin chin tzaknak cun e swutz Ryos. Quic mu yolbil cyetz. 7Nsken chibiin chicabil, poro quic nin jun tal chinitxa na jal, na quic talbil Elizabet. 8 Ej itzun yi nojen cyen kejlal yi chimunl yi jun kuj paleatz, 9chon tzun toquen lajpuj yi paten incens te Zacaras le amal yi chin xan nin. 10Ej nin te yi na tzan Zacaras tan paten incens, chon tzun ate cyakil wunak wutzkanil tan nachlen Ryos. 11Ma yi tocomponen tan banlen tanen yi munl, jen tzun jobtuj jun ngel tetz Kajcaw swutz i. Chon cwen txiclok xlaj yi patbil incens. 12 Yi benen tilol Zacaras, winin telen yabtz tej, nin winin xobentz. 13Sajen tzun tlol yi ngel tetz: Zacaras, quil cxob, na ja tbit Ryos yi atzi yi akul. Stalaj Elizabet yi awuxkel jun tal. Wan sbne yi bi. 14Ctzatzink tej. Nin chitzatzink winin wunak tej. 15 Stke Ryos kej i yil chuy. Quil baj win tan. Quil baj xcala tan. Te yi ntaxk ul itzok nojnak yi talma tan yi Espritu Sant. 16Nin xcyek i tan xtxixpen cyajtzakl winin aj Israel tan chixomen te yi Cyajcaw yi chiRyosil. 17Sbajxok i tan talchen yi xom tzaj yi Cristo, yi jun yi at tulbil. Chon sbne i tan xtxolen chi banak kajtzun Elas. Chin wi nin i sbne, na, xcyek tan xtxixpen cyajtzakl yi e wunak, bantz jalen tzatzin paz chixol tu chinitxajil. Nin xcyek i tan xtxixpen cyajtzakl yi e pajol cawl tan chixomen te cyajtzakl yi e balaj. Tzocopon i tan nuclen cyajtzakl yi e wunak, bantz list atet tan culchen Kajcaw, stzun ngel bantz tetz Zacaras. 18 Poro en ljal kanitxa? na ja kabiin tu wuxkel, stzun Zacaras bantz tetz yi ngel.
878
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 5 Itzun

1I

Yi xetzbil xtxolbil

Yi talol yi ngel yi stzitzok Wan Bautist

879

LUCAS1

19Sajen tzun stzawel yi ngel: Yi in wetz, in Gabriel. In chakum Ryos. Ja chinsaj chakij tan talchen tzawetz yi balaj stziblal yi na wal nin tzatz. 20I bin jalu, tan paj yi qui mawocsaj inyol, cocopon mem. Quit cjilon jalen cun yil tzel cun te yi yol yi na wal nin tzatz. Yil tzopon kejlal, tzelk cun tej, stzun yi ngel bantz. 21Ma yi wunak, tircun na chitzan tan chiwen Zacaras wutzkanil, nin winin cyelen yab tej, na winin tiemp atij Zacaras le amal yi winin xanil. 22 Ma yi telen tzaj, quit na aw yol tan. Telen tzun chitxum wunak tetz yi at jun taklen noj quentz swutz i le amal yi winin xanil. Na yi telen tzaj, sken oc tetz mem. Jalt yi kab na ban tzaj scyetz wunak. 23 Yi stzajen wi yi munl i le templo, nintzun ajtz xe cal. 24 Oquen nin ban lacpuj yi ni te Elizabet. O tzun xaw cyaj cyen i-tz xe cal. Winin txumun atit tej yi mbi cun tanen i. 25Ryos makon tzaj swetz tan quit cyalol wunak yi quic inxac, stzun Elizabet tcul cuntu.

yi at Elizabet le kakin xaw, sajen tzun chakol Ryos yi ngel Gabriel le tnum Nazaret cwent Galilea. 27Chon tzun tponentz tan yol tu jun xun yi na biaj Mariy. Yi jun xunatz, ntaxk cunin til wutz jun yaj. Ntin tu nsken bixe chiyol tu jun yaj yi na biaj ep. Yi jun epatz, xonl kajtzun rey Luwiy i. 28 Yi tocomponen yi ngel kale atit Mariy, itzun taltz: Quech Mariy. Yi aatz ja jal abanl swutz Ryos, na at i tzawej. Ej nin at mas atz abalajil chiwutz cyakil xnan, stzun yi ngel bantz tetz. 29Yi benen tbital Mariy yi yol ngel, nin el yabtz tej, na qui nin el xtxum tetz. 30 Quil cxob Mariy, na Ryos makon tzaj yi xtxaxl talma tzawibaj. 31Chastzun te, tzawekaj pwokil jun ni. Tzawalaj jun awal, nin tzawak quen yi bi tetz JESUS. 32 Tzaklok kej i, nin tzalchok yi Cyajl Ryos i. Ej nin yi Kajcaw yi kaRyosil, i tzakon yi cawl tkab awal. Chi sajlen kajtzun rey Luwiy tan cawun, nchatz sbne i tetz. 33 Tzocopon i tetz chireyil yi e xonl Jacow, yi e atanum, tetz ben kej ben sak, stzun ngel bantz tetz Mariy. 34 Itzun ben tlol Mariy tetz ngel: en tzuntz? Ikaj jak wil jun yaj, stzun Mariy bantz. 35 Qui bin cbisun na cu ul yi Espritu Sant tzawibaj tu yi porer Ryos. Chastzun te yi jun ni yi stzitzok tzawej, chin xan nin sbne. Nin tzalchok yi i Cyajl Ryos. 36 Nchatz tanen Elizabet yi axonl. Biil tlen nje tekal pwokil jun ni. At i tcul kakin xaw jalu. Wech quic talbil i. 37Poro tan tu porer Ryos stzitzok yi jun niatz tej, na quic nin jun taklen yi quik xcye Ryos tej, stzun ngel bantz tetz Mariy. 38 Ban bin. Ban noc tetz xconsbetz Ryos chi na tal tzaju swetz, ko yatz tajbil i, stzun Mariy bantz tetz ngel. Ajen nintzun ban tetz ngel. nin ben kon mas kej yi benen Mariy tan xajsen Elizabet. Chon tzun najlij tetz Elizabet wiwtz le jun aldey cwent Judea. 40Ma jen ponen Mariy le cal Zacaras, nintzun kajlan nintz tetz Elizabet.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 39Qui

26 Te

Yi jilonen ngel tetz Mariy

Yi xaken Mariy tan xajsen Elizabet

LUCAS1

880

41Itzun bantz yi tbital Elizabet yi yol Mariy, jen tzun yuquil tib yi ni twankil Elizabet. Nojen tzun yi talma Elizabet tan yi Espritu Sant. 42 Tetz cun talma toquen tan yol, itzun taltz: Mariy, ja jal mas atz abanl chiwutz cyakil xnan, nin nchatz yi tal ni yi tzitzok tzawej, at banl Ryos tibaj! 43 Mbi tzuntz ncul tan inxajsen? At ptzun lo mas weri inkej tzawutz tzatz? na yi aatz a xtxu Kajcaw sbne. 44Na yi nwit ayol, ninin nje yuquil tib yi tal ni yi at tinwankil, tan yi tzatzin yi at cunt. 45 Ban ctzatzin jalu, na ja awocsaj yol Kataj. Tzelepon tzun kab Kajcaw te yi yol yi alijt cyen tan, stzun Elizabet tetz Mariy. 46 Toquen tzun Mariy tan yol, itzun taltz:

Nternin na wak inkajsbil tetz Kajcaw. winin na chintzatzin te i, na i colol wetz. 48 Ja el kajab swej. Wech quic inkej. Quic ekan wan. Poro, tbit tzaju. Sbne opon tunintz scyale wunak: Ban tetz Mariy, na at banl Kataj tibaj. 49 Scyale yi jun xtxolbilatz swetz na ja bnix winin echk taklen balaj swej, tan Kataj Ryos. Na at winin porer tuch. Nin chin xan nin tetz bi. 50 Ej nin na el kajab scyej cyakil yi e yi na cyek chi i. 51 Chin wutzilen milawr bnixnak tan, na xitnak cyajtzakl yi e yi cyocsaj quib nim. 52 Elnak chikej yi e witz ajcaw tan. Ma yi e meba, aklij chikej tan. 53 Yi e meba, yi nternin el cyalma tej, yastzun yi e yi jalnak chibanl tan. Ma yi e ric, yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, yastzun yi e yi elnak chikej tan. 54 Yi o ketz yi o aj Israel, yi kakont kib tan kaxconen tetz Ryos, cheyan chot tan, na alijt cyen scyetz yi e kamam kate yi tzocopon i tan kucheyen. 55 Ja el cun i te yi yol yi alijt cyen tan tetz kajtzun kamam Abraham, scyuch yi e mamaj i. Na tetz ben kej ben sak teratz yi yol yi alijt cyen tan, stzun Mariy bantz.
47 Nin

cal.

56 Ox

tzun xaw cyaj cyen Mariy tu Elizabet, kalenas tzun tajen tzaj xe tetz
Yi titzen Wan Bautist

bantz yi stzaken xawlil Elizabet, nintzun ul yostz tuch i. Xicy tzun ban yi ni yi itzij tej. Winin tzatzinen tej. 58 Nchatz yi e wisin scyuch yi e chixonl, winin chitzatzinen yi quibital yi sken ul yos tuch tan banl talma Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

57Itzun

881

LUCAS1

59Ej itzun yi stzaken wajxok kej tan yi ni, nintzun e opon cobox wunak tan toquen jun senil te yi wankil yi ni yi na biaj circuncisin.a Toquen tzun klo cyakol bi yi ni tetz Zacaras, na yastzun bi yi taj. 60 Poro qui nin cuji yi xtxu, nintzun taltz: Qui. Wan sbne bi, stzun xtxu. 61Poro quic nin jun xonlu yi yatzk na biaj, chech yi cobox wunakatz. 62 Cyoquen tzun tan jaklen tetz Zacaras tan chikab yi mbi bi tulej. 63 Benen tzun jakol i jun macl, tan stziben, nin cu stzibal yi tetz tajbil. Itzun na tal yi cu stzibal itz: Wan bi tetz. Winin cyelen yab wunaktz tej. 64 Ej nin iten nin ratatz tawent yol tan Zacaras. Yi jilonen, nin octz tan taklen kajsbil tetz Ryos. 65 Ma cyakil yi e wisin scyuch yi e yi najlche-tz wiwtz cwent tetz Judea winin cyelen yabtz te cyakil yi mbi bajij, nintzun ben loon stziblal cyan. 66 Nin e octz tan xtxumlen, nin tan jaklen squibil quib: Mbi nin lo sbne yi jun niatz yil chuy? chech cyetz. Cyal yi yolatz na bintzinin, at banl Kataj tib yi ni.

Zacaras, yi taj ni, nintzun oc tan taklen kajsbil tetz Ryos tan porer yi Espritu Sant yi titzen yi ni. 68 Itzun taltz: I bin jalu kake bin kakajsbil tetz Kajcaw, yi kaRyosil, yi o aj Israel, na ja ul i tan kaxajsen, nin tan kalokchen, yi o ketz, yi o tanum i! 69 Nin ja saj chakol jun colpinl ketz yi chin cham nin. Chon njal chixol yi e xonl kajtzun kamam Luwiy, yi chakum i tentz. 70-71 Kake bin kakajsbil tetz Ryos, na le xetzbil tzaj alijt cyen tan yi skaclaxok chikab yi e kacontr, nin chikab yi e yi na chich chicul skej. Yastzun talnak i tan chitzi yi e elsanl stzi i yi xansan chet tentz. 72 Na alijt cyen tan scyetz yi e kamam kate yi tzelepon kajab i scyej. Ma jalu, ja tzun ul txakxuj yi jun yolatz tcul yi winin xanil. 73-74 Ej nin talnak Ryos tetz kajtzun kamam Abraham yi skaclaxok chikab yi e kacontr. Chastzun te, yil koc tan banlen kamunl jalu, quil kaxob scyetz yi e kacontr. 75 Nchatz alijt cyen takun i, yi stzaklok amal sketz tan kabnol kamunl swutz i. Ej nin alijt cyen takun i, yi stzaklok amal sketz tan kabnol tanen yi tetz tajbil, jalen cun lkaquim. 76 I bin jalu ni, tzabiaj elsanl stzi Ryos, na cbajxok swutz Kajcaw tan talchen stziblal. 77 Cxconk tan telen katxum tetz yi mero colpin ibaj. Itz yi scuylok kapaj. 78 Na ja el kajab Ryos skej, na at tulbil i skaxol.
a 1.59

67Ma

Yi toquen Zacaras tan bitz

Sileju le Glosario yi yol circuncisin.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS1,2

882

Tzul i tan katxeken, chi na ban kej yi na je ul. Chastzun sbantz yil tzul tzaj i. 79 Tzul i tan xtxeken chibe yi e yi ate tul tzotz, yi e yi na chixob tetz quimichil. Nchatz tzul i tan chajlen sketz yi be kale na jalet yi tzatzin paz skaxol tu Ryos, stzun Zacaras bantz. nintzun ban tetz ni-tz, nin winin jalen balajil swutz Ryos. Chon najewen tcul echk amal yi tzinunin tu jalen cun yi tucumulen yi tiemp tan chajol tib chiwutz yi e tanum aj Israel.
80 Chuyen

bantz nin el jun cawl takun Augusto Csar tan cusen chibi cyakil wunak yi ate wi munt. 2 Yastzun yi bajx tir yi cwen chibi yi e wunak yi at tzaj Cirenio tan cawen yi tnum Siria. 3 Tircunin wunak chibenentz tan cusen chibi lakak chitanum. 4Telen tzaj tzun tetz ep Nazaret cwent Galilea. Chon tzun jen ponentz Beln, jun tnum cwent Judea. Yi jun tnumatz yastzun tanum kajtzun Luwiy tu ep, na chixonl quib. 5 Chijen ponen tzun ep tu Mariy na sken bixe chiyol tuch. Txanlij tlen tu wi Mariy. 6 Ate pon cun tzuntz Beln yi tponen kejlal tan tulen yos tu Mariy. 7Yastzun ulet yos tuch tu yi bajx tal. Cwen tzun tolil Mariy yi tal ni-tz tul buy. Chon tzun cwen coybaltz tul jun culbil wa wac, na cyal nin jalet amal cyan le mesn. tzun cobox pstor ate-tz wutz wutz nakajil Beln tan waten cyawun. 9Nin chaj tib jun ngel tetz Kajcaw chiwutz. Kalen nin pakpuchal yi cwen mulen squibaj. Xoben nin e bantz. 10Sajen tzun tlol yi ngel scyetz: Quil cxobwok, na ja nul tan talchen jun balaj stziblal tzitetz. Itz jun balaj stziblal yi stke tzatzin scyetz cyakil wunak. 11Je xtxolbilej: Jalu mmitzij yi aj colpinl itetz le tal tanum kajtzun rey Luwiy. I yi CRISTO yi Kajcaw. 12 Je jun techlej, yil cxoponwok tej, chon tolin cun tul buy. Nin chon coylij tcul jun culbil wa wac, stzun ngel bantz scyetz. 13 Chisajen tzun jun coloj ngel tcyaj. Na chitzan len tan taklen chikajsbil swutz Ryos. Itzun cyaltz:
14 8 At

1Itzun

Yi titzen Jess (Mt 1.18-25)

Yi jilonen yi ngel scyetz e pstor

Kajsbil swutz Ryos tcyaj. Nin tzatzin paz scyetz yi e wunak, yi na tzatzin Kataj scyej, chech yi e ngel bantz.

bantz yi cyajen yi e ngel tcyaj, cyoquen tzun yi e pstor tan yol squibil quib, itzun cyaltz: Quin bin Beln tan xmayen mbi cun mbajij, yi mmalchij sketz tan Kajcaw, chech bantz squibil quib. 16 Jalcunin e benentz. Ma yi cyoponentz jal Mariy cyan tu ep tu yi ni. Yi ni chon coylij tul jun culbil wa wac. 17Yi quilol yi ni, nin baj chitxolil yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 Itzun

883

LUCAS2

stziblal yi mbi cunin alchij scyetz le pstorbil. 18 Cyakil yi e yi quibit yi chiyol yi e pstor ninin e el yabtz tej. 19Ma yi Mariy, atij cyakil yi xtxolbil tetz talma, nin winin ticyen tcul. 20Yi chipakxen yi e pstor, na chitzan tan taklen chikajsbil tetz Ryos tan yi echk taklen yi quibit tetz ngel. Nin winin chitzatzinen tan culajen Ryos tan yi mbi cun quil, na i cunin banas chi yi alchij scyetz. stzaken yi wajxok kej, nintzun bajij circuncidar yi ni. Toquen tzun cyakol yi bi tetz Jess. Yastzun bi yi sken oc tan yi ngel yi ntaxk oc lacp te Mariy. 22 Ma yi jen ponen Mariy te yi tajlal kej yi na choc yi e xnan wi xan, chi tzibant cyen tul yi ley Moiss, benen tzun quicyal yi ni-tz le templo tan jatxlen tetz Kajcaw. 23 Na yastzun yi ley Kajcaw yi tzibant cyen yi na tal: Cyakil yi e bajx cyajol yi na chitzij, chin tajwen cunin chijatxlok tan chixconen tetz Kajcaw. 24Yi cyoponen Jerusaln, nintzun tak Mariy yi xtxixwatz tetz Ryos, na tzibant cyen le ley Kataj yi na tal: Oy tzaj jun lmuj xmucuy, nka cob tal plom. 25 At tzun jun yaj at-tz Jerusaln yi na biaj Simen. Chin tzaknak cun i swutz Ryos. Winin na tek chi Ryos, nin winin na tak kej Kataj. Ej nin na tzan i tan chiwen yi tulbil yi tiemp tan cyelen yi e aj Israel tzak chicawl yi e awer nak. Ej nin at yi Espritu Sant tej. 26 Ej nin at jun xtxolbil yi talnak yi Espritu Sant tetz: Yi ntaxk quim, tzawile wutz Cristo, yi jun yi bixbant tan Ryos tan cawun. 27Itzun bantz, yi sken opon ticylen Simen le templo tan yi Espritu Sant, tponen tzun ticylen yi ni Jess tan yi xtxu tan chibnol tanen yi ley Moiss yi tzibant cyen. 28 Jen tzun kalol Simen yi ni, nin tak kajsbil tetz Ryos, itzun taltz: 29 I bin jalu Wajcaw, chintzatzink yil chinquim, na ja el cunu te yi alijt cyen tanu. 30-31 Na tzinwutz cunin yi mmul yi colpinl cyetz cyakil wunak, yi jun yi bixbant tanu. 32 Tzocopon i tetz chitxekbil yi e yi nketz e aj Israel. Ej nin tan i sjalok kakej yi o aj Israel, yi o tanumu Ta, stzun Simen tul oracin. 33 Ma yi taj xtxu yi ni, winin cyelen yab te cyakil yi echk kej yi ni yi na tzan Simen tan yolchen. 34 Tkol tzun Simen yi banl squibaj, nin ben tloltz tetz Mariy, yi xtxu ni: Yi niej, bixbant tan chixiten nka tan chitxicbajen winin aj Israel. Yi niej, xconk tan Ryos tetz jun techl scyetz wunak, poro quil cyocsaj. 35Na tan i lajluchaxet mbi na icy chicul cyakil wunak. Nchatz a Mariy, cbisunk yil tzawil yi xtxolbilej. Chi tanen chonal jun chich yi na oc te cul jun yaj, yastzun sbne yi chonal te awalma, stzun Simen bantz tetz Mariy. 36 Nchatz at jun tal biu at-tz. Elsanl stzi Ryos i, yi Ana bi. Mel Fanuel i, jun chixonl yi e tu Aser. Yi xnanatz juk ntzi yob cyokbej quib tu chmil. Nin quim tetz yajtz. 37Jun mutx tu cyaj yob cyajlenix cyen tan xmalcanil. Skejl nin lakbal at i le templo tan culajen Ryos. Nin at na ban cunt qui na wan tan paj nachlen Kataj. 38 Nintzun opon i-tz kale atet ep tu Mariy, nin octz tan tyoinen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21Yi

Yi jatxlen yi ni Jess le templo

LUCAS2,3

884

tetz Kataj. Nchatz ben i tan xtxolen stziblal yi ni scyetzak yi e aj Israel yi najlche Jerusaln, yi e yi na chitzan tan chiwen tan cyelen liwr chikab yi e awer nak. wit chibnol tanen Mariy tu ep yi cawl yi tzibant cyen le ley Kajcaw, chipakxen tzuntz Nazaret le cyetz chitanum, yi Nazaret cwent Galilea. 40 Chuyen nin ban tetz ni-tz, nin jal chamil tu tajtzakl. Winin banl Kataj at tibaj. tanen chiley yi taj xtxu Jess, cyakil nin yob na chibenak tan ticysen kej Pasc Jerusaln. 42 Itzun yi sken tzak coblaj yob tan Jess, nin ben quicyaltz Jerusaln tan ticysen yi jun kejatz. 43 Ma yi ticyen ponen tetz kej, nintzun e pakxijtz. Yi chipakxen qui nin tzicy scyetz yi e taj xtxu yi cyajen cyen cyajsal tib Jess Jerusaln. 44Nsken el jun kej chibe yi chinachonen yi quic Jess xomij scyej. Cyoquen tzuntz tan joylen chixol yi e chixonl nin chixol yi e cyamiw. Chech lo cyetz yi ko yatz xomijet Jess. 45 Cyal nintzun jalettz cyan. Chipakxen tzuntz Jerusaln tan joylen. 46 Jalen le toxin kej jalen cyan. Chon at i le templo. Colchij chixol yi e txolol xol yi ley Moiss. Na tzan tan tbiten chiyol, nin tan choten chitzi yi e wutzilenatz. 47Cyakil yi e yi ate-tz tan tbiten yi yol Jess, winin cyelen yabtz te tajtzakl, nin winin cyelen yab te yi en cunin na stzawej chiyol yi e txolol xol yi ley Moiss. 48 Nchatz yi taj xtxu, winin cyelen yab te yol i. Benen tzun tlol yi xtxu tetz: Wal, nxac na ctzan tan taklen bis okl sketz? Winin kabisunen tu ataj yi na katzan tan ajoylen. 49Mbi xac na chitzanu tan injoylen? Nketz pe tajwen tan imbnol yi takun weri Intaj? chij i scyetz taj xtxu. 50 Poro qui nin el chitxum te yi yol yi ben tlol scyetz. 51Yi cyajent taj xtxu Nazaret, nin xom nin i-tz scyej. Chin culutxum nin i bantz jak chicawl. Inti Mariy, nin oc tan xtxumlen cyakil yi xtxolbil yi na tzan Jess tan banlen. 52 Yi chuyen Jess, jalen nin ban mas tajtzakl, nin jal mas balajil i swutz Ryos nin chiwutz wunak.
41Itzun 39Yi

Yi chipakxent Nazaret

Yi cyajen cyen cyajsal tib Jess le templo

bantz yi na xon Tiberio Csar tul olaj yob tan cawun squibaj echk tnum, iten nin tiempatz yi at tzaj Poncio Pilato tan cawen echk amal cwent Judea. Ej nin iten nin tiempatz yi at tzaj Herodes tan cawun squibaj echk tnum cwent Galilea. Nchatz Lip yi titzun Herodes, at tzaj i tetz ajcaw squib echk amal yi na biaj Iturea tu Traconite. Ej nin iten nin tiempatz, yi at tzaj Lisanias tetz ajcaw le tnum Abilinia. 2 Nin ate tzaj Ans tu Caifs tetz witz pale. Yastzun yi tiemp yi toquen juclul Ryos jun xtxolbil le wi Wan, yi cyajl Zacaras. Yi toquen yi jun xtxolbilatz le wi Wan chon at i le jun amal yi tzinunin tu. 3 Toquen tzun i tan xtxolen yi tajbil Ryos lakak echk amal nakajil yi a Jordn.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi toquen Wan Bautist tan txolin (Mt 3.1-12; Mr 1.1-8; Jn 1.19-28)

885

LUCAS3

Nin octz tan xtxolen scyetz wunak yi ban je a chiwi tan chajlen yi bintzinin ja chitxixpuj cyajtzakl. Nin nchatz tal yi ko yatz chibne sjalok tzun cuybil chipaj swutz Ryos. 4Chon nin bantz tan xtxolen chi tzibant cyen tan Isaas, yi elsanl stzi Ryos. Je yol yi tzibant cyenej: Sjilonk jun tul jun amal tzinunin tu. Nin chin wi nin i sbne tan yol, nin stale: Chinuqueu cyajtzaklu, chi na oc nuclen jun balaj be, yi at tulbil jun yaj yi at kej. Cyenak nin tu cyuleju cyajtzaklu, tan culchen Kajcaw. 5 Cyakil yi echk jocojil snojsok. Cyakil wiwtz tu echk ju wutz snicysok. Cyakil yi echk oquil be syubsok. Cyakil yi echk be ploj spaksok. Yastzun sbne Ryos te kajtzakl yil tzul. 6 Ej nin tzelepon chitxum cyakil wunak te colpin ibaj yi na tzan Ryos tan suken sketz, stzun Isaas banak cyen. 7Winin tzun wunak e opontz te Wan tan jesen a chiwi. Talol tzun Wan scyetz: I cun cyuchu lubaj. Na alon scyeru yi at rmeril tan cyelenu ojk swutz yi caws yi at tulbil? 8 Ban tcun klo yi nink chibanu tanen yi echk taklen yi na chaj yi bintzinin ja wit chitxixpuju cyajtzaklu. Quil cyalu chicul cuntuwu: Yi o ketz chumbalaj nin o, na o cun xonl kajtzun Abraham. Quic na tak jun ajtzaklatz, na na xcye Ryos tan cyocsen alchok scyetz jilwutz wunak tetz jun xonl Abraham yi bintzinin xomche te tajtzakl Abraham, mpe nketzk e xonl i. Nin ko na taj Ryos, ban xcye i tan toquen yi echk cubej tetz mero xonl Abraham. 9Poro yi e cyeru, nicun eu tu jun wi tze yi qui na wutzin, yi na el tamij, nin yi na ben jolin tkak. Or bin quilu, na list atit yi cxbil tan chitamlenu, stzun Wan scyetz. 10 Benen tzun chijakol yi e wunak tetz: en tzun kabantz tan kaclaxen? chech. 11Yi yaj yi at cob cmi ban toy nin jun te yi yaj yi quic tetz. Nin alchok scyetz yi winin wa, ban toy nin tetz yi jun yi quic tetz, stzun Wan bantz scyetz. 12 Nchatz, at e elsanl alcawal chixol yi e wunak yi e opon te Wan tan jen a chiwi. Benen tzun chijakoltz tetz Wan: Kajcaw, mbi tzun lkaban ketz? chech. 13 Quil chipeyunu mas swutz yi cawl yi alijt scyeru, stzun Wan scyetz. 14 Nchatz e ban cobox tkan sanlartz tan jaklen tetz: Ma ketz, mbi lkaban? Quil chibuchu yi e wunak, quil chimajlenu chipuk. Nin quil chixoquinu scyej. Cuk chiculu te yi na chitxacu. 15 Cyoquen tzun cyakil wunak tan xtxumlen yi Wan yatz tzun yi Cristo. 16 Poro chin clar cunin tlol scyetz: Yi in wetz ja je a wan chiwiu, poro a tu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS3

886

Poro at junt yi at tulbil yi at mas porer tzinwutz wetz, na yi in wetz quic nin mu inkej siquierk tan pujlen wutz yi xajab i. 17Ej nin yil tzul tzaj yi junatz, chon sbne i chixolu chi na ban yi na oc jun yaj tan xupen tcul triw. Yi triw scolxok, ma yi stzisil mben teratz tkak. Yi jun kakatz, quic bajsben tetz, stzun Wan bantz scyetz wunak. 18 Yastzun jilwutz xtxolbil yi xcon tan Wan tan chichuslen wunak. Nin yi na tzan i tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz wunak, xcon winin jilwutz elsawutzil tan. 19Itzun bantz, nin oc i tan maklen wutz Herodes yi gobernador, na nin je cyokbel quib tu Herodas yi txkel yi titzun yi na biaj Lip. Ej nin nchatz oc tan maklen wutz Herodes te cyakil yi echk taklen cachi yi na tzan i tan banlen, nin octz tan maklen wutz Herodes tan quit bnol. 20Poro qui nin tocsaj yi yol Wan. Mas tcunin til octz tan juchlen, na nin oc Wan tan xetze.
Yi jen a twi Jess (Mt 3.13-17; Mr 1.9-11)

bantz yi na tzan jesen a chiwi wunak, nchatz Jess, je a twi. I cunin na tzan Jess tan nachlen Ryos yi jen capxuj yi tcyaj nin cu ul yi Espritu Sant tibaj. 22 Chon ban yi cwen mulen chi na cu ul jun plom. Quibital tzun jun yoltz tcyaj, yi na tal: Yi aatz, a inCyajl. Oklen awutz wan. Na chintzatzin tzawej.
Yi e mam cyen Jess (Mt 1.1-17)

21Itzun

na tzan bajen echk taklenasej, na tzun xon Jess tul junaklaj yob. I cyajl ep tanen chiwutz wunak. Yi ep, cyajl El. 24Ej nin yi jun Eljatz i cyajl Mata. Ej nin yi Matajatz i cyajl Lev; yi Lev i cyajl Melqui; yi Melqui i cyajl Jana; yi Jana i cyajl ep. 25Ma ep i cyajl Matatas; yi Matatas i cyajl Ams; yi Ams i cyajl Nahum; yi Nahumatz i cyajl Esli; yi Eslijatz i cyajl Nagai. 26 Ma yi Nagai i cyajl Maat; yi Maatatz i cyajl Matatas; yi Matatas i cyajl Semei, yi Semei i cyajl ep, yi cyajl Jud. 27Ma yi Jud i cyajl Joana; yi Joana i cyajl Resa; yi Resa i cyajl Zorobabel; yi Zorobabel i cyajl Salatiel; yi Salatiel i cyajl Neri; 28 yi Neri i cyajl Melqui; yi Melqui i cyajl Adi. Ma yi Adi i cyajl Cosam yi cyajl Elmodam; yi Elmodam i cyajl Er; 29yi Er i cyajl Josu; yi Josu i cyajl Eliezer, yi cyajl Jorim; ma yi Jorim i cyajl Matat; 30yi Matat i cyajl Lev; yi Lev i cyajl Simen; yi Simen i cyajl Jud; yi Jud i cyajl ep; yi ep i cyajl Jonn. Ma yi Jonnatz i cyajl Eliaquim; 31yi Eliaquim i cyajl Melea; yi Melea i cyajl Mainn. Ma yi Mainn i cyajl Matata; yi Matata i cyajl Natn; 32 yi Natn i cyajl Luwiy, yi cyajl Isa. Ma yi Isa i cyajl Obed; yi Obed i cyajl Booz; yi Booz i cyajl Salmn; yi Salmn i cyajl Naasn; 33 yi Naasn i cyajl Aminadab; yi Aminadab i cyajl Aram; yi Aram i cyajl Esrom; yi Esrom i cyajl Fares; yi Fares i cyajl Jud; 34yi Jud i cyajl Jacow; yi Jacow i cyajl Isaac, yi cyajl Abraham; yi Abraham i cyajl Tar; yi Tar i cyajl Nacor; 35yi Nacor i cyajl Serug; yi Serug i cyajl Ragau; yi Ragau i cyajl Peleg; yi Peleg i cyajl Heber; yi Heber i cyajl Sala; 36 yi Sala i cyajl Cainn; yi Cainn i cyajl Arfaxad, yi cyajl Sem. Ma yi Sem i cyajl No, yi cyajl Lamec. 37Ma yi Lamec
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

23 Yi

887

LUCAS3,4

i cyajl Matusaln, yi cyajl Enoc; yi Enoc i cyajl Jared, yi cyajl Mahalaleel, yi Mahalaleel i cyajl Cainn, 38 yi cyajl Ens. Ma yi Ens i cyajl Set, yi cyajl Adam. Ma Adam i cyajl Ryos.

1Itzun bantz yi nojen talma Jess tan yi Espritu Sant, nintzun cyaj cyen tilol yi a Jordn. Chon tponentz tan yi Espritu Sant le jun amal tzinunin tu. 2 Cawnak kej atij i tul jun amalatz. Ej nin oc Baybantz tan pilen. Tcul yi cawnak kejatz, quinin wan i. Poro yi ticyen ponen yi cawnak kejatz, kalenas tzun sajen wej tej. 3 Nintzun tal Bayban tetz: Yi ko a nin Cyajl Ryos, txixpen cubej tetz awa, stzun Bayban. 4 Tzibant cyen: Quil jal stzajbil jun yaj tan waj, stzun Jess tetz. 5 Chon tzun benen tcyal Bayban yi Jess wi jun wutz yi chin wutz tkan nin. Jun rat cunin benen chajol cyakil yi echk tnum yi at wi munt. 6 Itzun taltz tetz Jess: Swake amal tzatz tan awoquen tan cawun squibaj cyakil echk tnumej, nin sjalok winin akej. Ban wak tzatz, na wetz cyakil yi jej, nin ban wak tetz alchok scyetz yi na waj. 7Swake tzatz cyakil cun, kol cmeje tzinwutz tan inloken, stzun Bayban tetz Jess. 8 Cawlen swej Bayban, na tzibant cyen: Lokaj yi Awajcaw yi aRyosil. Ntin banaj amunl swutz i, stzun Jess tetz. 9Benent tzun tcyal Bayban yi Jesstz jalen Jerusaln. Chon tzun chijen ponentz tibaj jun culunil yi templo, nintzun taltz tetz: Yi ko a nin yi Cyajl Ryos, cox nin awib jalen wuxtxotx. 10Na tzibant cyen: Chul chakol yi e tetz ngel tan acolchen. 11 Ej nin list chocopon tan atxoblen, bantz qui aloonen tan cub, na yastzun tzibant cyen, stzun Bayban tetz Jess. 12 Bintzi, poro nchatz alijt cyen tan Ryos yi quic cu tan toquen jun tan pilen i, stzun Jess ban tetz Bayban. 13 Ma yi wit tilol Bayban yi quic rmeril tan xubsen Jess tan, nin cyaj tilol tetz jun tiemp.

Yi toquen pilen Jess (Mt 4.1-11; Mr 1.12-13)

14 Chon tzun pakxen Jess le amal Galilea. Xomij yi porer yi Espritu Sant tej. Benen nin ban loon yi kej Jess lakak echk amal Galilea. 15Nintzun octz tan chichuslen wunak lakak echk sinagoga kale na nawset Ryos. Cyakil cun wunak cyak len chikajsbil tetz i.

Yi xeten Jess tan chichuslen wunak (Mt 4.12-17; Mr 1.14-15)

tzun tponent Jess Nazaret, yi tetz tanum. Itzun le jun kej ujlen, chon tzun benentz le sinagoga, na yastzun ley i. Te yi na chitzan tan banlen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16 Chon

Yi xakent Jess Nazaret (Mt 13.53-58; Mr 6.1-6)

LUCAS4

888

chimunl le sinagoga, chon toquen lajpuj silen yi yol Kataj te Jess. Jen tzun txiclok, 17nin aklij yi liwr tetz, yi tzibant cyen tan Isaas yi elsanl stzi Ryos. Yi jen jakol yi liwr, nintzun noj quentz te jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: 18 Yi Espritu Kajcaw at swej, na bixban chint tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz e meba. Nin ja chinsaj chakij tan telsen bis scyetz yi e yi na chibisun. Nin ja chinsaj chakij tan talchen scyetz yi e pres yi at rmeril tan cyelen liwr. Nin ja chinsaj chakij tan tulsen yos scyuch e moyi, nin tan cyelsen liwr yi e yi buchijche. 19 Nchatz ja chinsaj chakij tan xtxolen yi txant tan tulen yi balaj tiemp yi bixbant cyen tan Kajcaw,b chij yi xtxolbil yi je silel Jess. 20 Cwen tzun jopol yi liwr kale tzibanet yi yol yi je silel. Nintzun ben tkoltz tetz yi chakum. Nin cole cuntz. Ma yi e wunak yi ate xe cal, jaxlche quen tunintz tan xmayen. 21Benen tzun tlol Jess scyetz: I bin jalu chiwutz cuninu yi mmel cun te yi yol yi tzibant cyen, stzun i. 22 Chumbalaj nin yolbil tetz bantz cyakun wunak. Nin winin cyelen yabtz te echk balaj yol yi na tzan i tan yolchen. Poro at e chixol yi cyal: Nketz pe cyajl tu ep yi yajej? chech bantz. 23 Benen tzun stzawel Jess chiyoltz: Na lo cyalu squibil quibu yi yol yi na alchij: Ko bintzi nin i aj tzac, xcyek binatz tan chitzaquen yi e yabi. Na na klo cyaju yil tzimban echk milawr tzonej le katanum chi yi mbnix wan Capernaum. 24 Poro jun cun yol na wal nin scyeru, quic nin jun elsanl stzi Ryos tentz yi jak aklij kej cyakun yi e tetz tanum. 25 Na je bajij yi at tzaj Elas: Qui nin saj abal tetz ox yob tu nicy. Cwen tzun jun chumam wej tzonej tkatanum. Ma yi cwen yi jun chin wejatz, at winin xmalcan yi icyepon wej cyan. 26 Poro quinin ben chakij Elas tan cheyen jun. Ma na chon benen chakij tan Ryos chixol yi e awer nak le tnum Sarepta, cwent Sidn. Wech na awer nak yi junatz. 27Nchatz yi at tzaj Eliseo, yi elsanl stzi Ryos tentz, at winin e kamam kate yi at lepra scyej. Poro cyal nin jun ul yos tuch tan, ma na ntin jun awer nak yi na biaj Naamn, yi aj Siria. 28 Yi quibital cyakil yi e yi ate xe cal yi xtxolbilatz, chichen nin ban chicul. 29Chibajen tzun txicloktz, nin el chilajul Jess tnum. Chon telen quicyaltz tan telen klo chipitoltz wutz kotx. Na chon at yi tnum Nazaret wi juwtz. 30Poro quinin tak tib Jess, na chon ticyen cun chixol, nin bentz.
Yi yaj yi at jun espritu cachi twankil (Mr 1.21-28)

31Chon tzun cwen ponen Jess Capernaum, jun tnum yi at cwent Galilea. Nin octz tan chichuslen yi e wunak lakak jujun kej ujlen. 32 Winin cyelen yabtz te chusun, na nicun chusun chi tanen chusun jun yaj yi winin tajtzakl.
b 4.19

Is 61.1-2.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

889

LUCAS4,5

33 At tzun jun yaj le sinagoga yi at jun espritu cwent Bayban twankil yi chin cachi nin. Chin wi nin tzun bantz tan yol, itzun taltz: 34 Ko til cyenu. Mbi teru skuch, Jess aj Nazaret? Ja pe ulu tzonej tan kaxiten? Wajsken wutzu. I iluatz yi jun yi chin xan nin, yi chon nsaju te Ryos, stzun i bantz. 35 Toquen tzun Jess tan maklen wutz: cabnequen tu. Cawlen twankil yaj, stzun Jess tetz. Yi telen yi espritu cachi twankil, ninin opon trimpuj wuxtxotx. Poro quic quixpij tetz yi yaj. 36 Cyakil cun tzun wunaktz e baj el yabtz te Jess, nintzun baj chijakoltz squibil quib: Mbi jilwutz yolil na xcon tan yajej? na chin cham nin i tan chicawen yi e espritu cwent Bayban. Nin na xcye tan chilajen len, chech bantz. 37Winin tzun benen loon stziblal Jess benen tzin lakak echk amal.

tzaj tzun Jess le sinagoga, nin bentz xe cal Lu. Yi tocomponen, nin e octz tan cuchen pawor tetz tan toquen tan stzaquen yi ji Lu yi xnan, na nim il tanen tan kakl. 39Cwen tzun colok Jess, nin oc tan lajen len yi yabil twankil. Jalcunin tulen yos tu yi xnan. Quict nin kakl ban, nin octz tan chicachen Jess nin e wantz tan.
Yi tulen yos scyuch winin yabi tan Jess (Mt 8.16-17; Mr 1.32-34)

38 Telen

Yi tulen yos tu yi ji Lu (Mt 8.14-15; Mr 1.29-31)

bantz yi cwen kej, cyakil yi e yi at len yabi scyuch baj opon len quicyaltz swutz Jess. Jen tzun tkol Jess yi kabtz chiwi, nin ul yos scyuch. 41Nchatz winin espritu cwent Bayban baj el tan chiwankil wunak. Winin chichinen yi cyelen. Itzun cyaltz I iluatz, ilu Cyajl Ryos! chech bantz tetz Jess. Toquen tzun Jess tan chimaklen. Quinin tak amal scyetz tan yol. Na elnak chitxum tetz yi yastzun yi Cristo, yi bixbant tan Ryos.
Yi benen Jess tan txolin lakak sinagoga (Mr 1.35-39)

40 Itzun

42 Itzun bantz yi tulen skil, chon tzun benen Jess tul jun amal yi tzinunin tu. Xomche nin wunak tan joylen. Ma yi cyoponen kale atit, nin e octz tan moxen tan qui telen jatxol tibtz scyej. 43 Itzun saj tlol Jess scyetz: Chin tajwen cunin tan imbenen lakak echk tnum tan xtxolen yi balaj stziblal yi en cun scawunk Ryos, na yastzun chakij chint tej, stzun Jess bantz scyetz. 44 Benen tzun i tan xtxolen lakak echk sinagoga cwent Galilea.

1Itzun

bantz yi at tzaj Jess tzi a Genesaret. Cyoponen tzun nil jun coloj wunak te i tan tbiten yi yol Ryos. 2 Benen tzun tilol Jess cob barc yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Tan milawr Jess txamxet jun coloj cay (Mt 4.18-22; Mr 1.16-20)

LUCAS5

890

ateen tzaj tzi a. Nsken chel tzaj yi e aj cayinl tul tan xtxajlen yi chileb. 3 Toquen tzun Jess tcul jun scyeri yi cob barcatz. Simn tzun bi taw yi jun barcatz kale oquet i. Nintzun ben jakol jun pawor tetz Simn tan pitlen nin mu yi barc wi a. Cwen tzun colchok Jess le barcatz, nin oc tan chichuslen yi jun coloj wunakatz. 4Yi wit jilonen, nintzun ben tloltz tetz Simn: Kakansaj nin kib mut wi a, bantz xconen ileb tan cayin. 5 Benen tzun stzawel Simn yi yol Jess: Wajcaw, ja baj akbal kan tan cayin, poro quic nin jun cay nkacambaj. Poro ko na taju, ban kalit nin kaleb tan pilen junt tir, stzun Simn tetz Jess. 6 I nin tzun chibanastz. Yi benen chilitul yi chileb, txamxij jun coloj cay cyan. Ninin je katz yi chileb tan talal yi cay. 7Nintzun e chakon nintz scyetz yi e cyuch yi ate tcul junt barc tan cyulen tan quicheyen. Nojen nin tzun ban yi cob barcatz tan cay. Mut qui e ben mulkuj xe a tan paj. 8 Yi tilol Simn Lu yi mbi cun bajij, nintzun cu mejlok swutz Jess tan talchen: Wajcaw, ban tcun kanslen tibu swej, na yi in wetz in juchul il, stzun Lu bantz tetz Jess. 9Ja ben tlol Lu yi yolej tan paj yi jun coloj cay yi txamxij cyan, na ja el yab i tej scyuch yi e mas yi xomche tej. 10Nchatz yi e tuch Simn, yi Jacow tu Wan, yi e cyajl Zebedeo, winin cyelen yab te Jess. I bin jalu Lu, quil cxob swetz, na i sbne opon tunintz cocopon wan tan chicambajen wunak chi maban tan chicambajen yi cay, stzun Jess bantz. 11Ma yi cyoponentz tzi a, cyaj cyen tu quilol cyakil yi chimacl nin e xom nintz te Jess.
Yi tulen yos tu jun yaj yi yabi tan lepra (Mt 8.1-4; Mr 1.40-45)

jun tir yi xaken Jess tul jun tnum kale atit jun yaj yi at jun yabil tej yi na biaj lepra. Yi tilol yaj wutz Jess, nin ben jokbal tibtz swutz tan jaklen pawor tetz: Wajcaw, cu pe tanu yil tzul yos tanu swuch? 13 Cu, chij Jess tetz. Jen tzun tkol Jess yi kabtz twi, nintzun taltz: Ja wit ul yos tzawuch. Ninin ul yos tu yaj. 14Nin cawun nin Jess tetz tan cyal tal nint yi en cun tulen yos tuch. Nchatz nin bent tloltz tetz: Cun chaj awib chiwutz yi e pale, nin cun oy yi atxixwatz chi yi cyajnak tlol Moiss, bantz telen chitxum wunak tetz yi quict ayab. 15 Winin tzun benen loon yi kej Jess. Nin winin wunak e opontz tan tbiten yol i, nin tan tulen yos scyuch. 16 Ma Jess ilenin na jatxlen tib tan nachlen Kataj lakak echk amal yi tzinunin tu.
Yi tulen yos tan Jess tu jun nukl cuntu wankil (Mt 9.1-8; Mr 2.1-12)

12 At

bantz te yi na tzan Jess tan chichuslen wunak. Ate tzun cobox parisey scyuch cobox txolol xol yi ley Moiss yi colche tan tbiten yi yol
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17Itzun

891

LUCAS5

i. Chon chisajen lakak echk aldey cwent Galilea tu Judea. Nin at e yi chon chisajen le tnum Jerusaln. Ma Jess at nin yi porer Ryos tej tan tulsen yos scyuch wunak. 18 Nin e opon cobox yaj yi cyan junt yaj cyan tib jun witbil. nukl cuntu yi wankil i tan yabil. I klo cyaj tan tocomponen yi yabi cyan xe cal tan tulen yos tuch tan Jess. 19Poro tan paj yi quin tech nin wunak coplche tzi cal, qui nin ocopon cyan. Chon tzun chijen wi cal, nin el quicyal mu te yi wi tan cwen ponen yi yabi cyan xe cal. Cwen ponen tzun cyan swutz Jess cyakil tu yi witbil. 20 Ma yi tilol Jess yi bintzinin kuklij chicul tej, nintzun ben tlol tetz yi yabi: Yaj, ja wit cuylij apaj. 21Cyoquen tzun yi e txolol xol yi ley Moiss scyuch yi e parisey tan xtxumlen chicul cuntu: Yi yajej na tzan tan telsen kej Ryos. Na ntin Ryos na xcye tan cuylen paj jun wunak, chech chicul cuntu. 22 Poro nin nachon Jess tej yi mbi na icy chicul, nin ben tlol scyetz: Nxac na chitxumu yi jun xtxolbilatz? 23 Na yi nink wal nin tetz jun yabi: Ja cuylij apaj, nka yi nink wal nin: Txiclijen, xon, nicun quixbel yi cob xtxolbilatz. Nketz alchok yil xcye tej. 24Poro bantz telen chitxumu tetz yi chon at cawl tinkab tan cuylen chipaj wunak swale nin junt xtxolbil tetz yi yajej yi nukl cuntu wankil: Yaj, txiclijen. Cyaj nin awitbil, nin quilok xe acal, stzun Jess bantz tetz. 25 chiwutz cunin cyakil wunak yi jen txiclok, nin je tcyal yi witbiltz, nin ajtz xe cal. Nternin na tak kajsbil tetz Ryos. 26 Baj cyelen tzun yab cyakil wunaktz tej yi mbi cun bajij, nin cyak chikajsbil tetz Kataj Ryos. Itzun cyaltz: Jalu ja kil jun chin milawr, chech bantz. Winin tzun cyelen yab te yi mbi cun bajij.
Yi sajen moxol Jess yi Lev (Mt 9.9-13; Mr 2.13-17)

wit bnixen yi xtxolbilej, icyen nin ban Jess. Benen tzun tilol jun elsanl alcawal yi na biaj Lev. Colchij i kale na elet alcawal. Nin ben tlol Jess tetz: Xomen tzaj swej. 28 Cyajen cyen tzun tilol Lev cyakil, nin xom nintz te Jess. 29Bnixen tzun jun chin wutzilen wan tan Lev xe tetz cal. Yi cyoponen Jess tan wan at tzun coboxt elsanl alcawal chixol yi e xtxocum. 30Nchatz ate cun tzun cobox txolol xol yi ley Moiss scyuch cobox parisey tan chixmayen. Le wutz yi cyetz cyajtzakl yi quic chixac yi e elsanl alcawalatz. Chastzun te e octz tan chiyajlen yi e chusbetz Jess. Nin ben cyaloltz scyetz: Nxac na chiwanu scyuch yi e tak elsanl alcawalej nin scyuch yi e mas juchul il? chech tzun ban. 31Sajen tzun stzawel Jess yi chiyoltz: Yi e yi quic chiyab, qui tajwen jun ajtzac scyej. Ma yi e yabi, tajwen ajtzac scyej. 32 Na yi in wetz, quinin nnul tan chijoylen e balaj. Ma na ja nul tan chijoylen yi e juchul il, tan chitxixpul yi cyajtzakl, chij Jess bantz scyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

27Yi

LUCAS5,6

892 Jun xtxolbil te yi muclen wej (Mt 9.14-17; Mr 2.18-22)

nintzun cyaltz tetz Jess: Ma jalu Ta, at na ban cunt yi qui na chiwan jujun kej yi e chusbetz Wan, tan cyakol kej Ryos. Nin winin na chiorarin. Nchatz na kaban ketz yi o parisey. Ma yi e teru chusbetzu, qui na chimuc wej tan taklen kej Ryos. Mbi tzun lo-tz? chech. 34 Benen tzun tlol Jess scyetz: Jalen pek atin chixol, ban chiwan. Na qui na yub ko qui na chiwan e xtxocum jun aj quicyujinl te yi at yi taw xun chixol. 35 Poro tzul jun kej yil nel ticylen chixol. Ban tzun chimuc jujun kej wej, chij Jess scyetz. 36 Benen tzun tlol jun elsawutzil scyetz: Cyal nin jun yi nink tcyajlen jun pi chabil te jun bech tetz acaj tan lapen jun bech tetz yi buyt. Na yi ko yatz tulej, nketz ntin spotok yi acaj ma na nchatz, qui na yub yi chabil acaj te yi buyt. 37Nchatz, cyal nin jun yi nink cu jun acaj win tan tul jun tzum yi buyt. Na yi ko yatz tulej, xcyek yi acaj win tan katzlen yi tzum. Tzelepon kojx yi win, nin yi tzum skatzok. 38 Ma na chin tajwen cunin yil xcon acaj tzum kalel cwet acaj win. Ko yatz kulej, quil katz yi tzum, nin quil tzel kojx yi win. 39Alchok scyetz yi nawnakt tan tcajlen yi tetz tca, at quixbel tan nawen tan tcajlen junt jilwutz a. Na stale yi ban tcun yi tetz tca.

33 Poro

1Itzun bantz tcul yi jun kej ujlen, yi quicyen cun Jess scyuch yi e chusbetz xol triw cyant nin stzutlen tzaj cobox bakaj wutz triw cyan. Nin cu chikuchul tan chikab tan jen chibajsal. 2 Poro yi quilol yi e parisey yi xtxolbilej nintzun cyaltz: Nxac na chibanu yi echk taklen yi quic cu tan kabnol le jun kej ujlen? 3 Sajen tzun tlol Jess scyetz: Qui pe na chisileju yi mbi banak kajtzun Luwiy yi sajen wej tej scyuch yi e yi xomche tej? 4Qui pe na chisileju yi en cun tocomponen le cal Ryos tan telsen tzaj yi pam yi oyint tetz Ryos? Wech quic cu tan toquen alchok jilwutz wunak tan bajsen yi echk pamatz. Ntin yi e elsanl stzi Ryos, at cu tan jen chibajsal. Poro yi sajen wej te kajtzun Luwiy,c nin je bajsal yi pam, nin ben tkol scyetz yi e yi xomche-tz tej, stzun Jess bantz scyetz. 5 Nchatz tal scyetz: Yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, in taw echk kej ujlen, chij Jess scyetz.

Yi cyoquen yi e chusbetz Jess tan stzutlen wutz triw le jun kej ujlen (Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)

6 Itzun bantz le jun kej ujlen, chon toquen Jess tan chichuslen wunak le sinagoga. At tzun jun yaj yi skej nin tunin jalaj kab tan yabil. 7Cyoquen tzun yi
c 6.4

Jun yaj yi skej kab tan yabil (Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)

1 S 21.1-6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

893

LUCAS6

e txolol xol yi ley Moiss scyuch yi e parisey tan xmayen Jess ko tzocopon i tan tulsen yos tu yi jun yabiatz tul jun kej ujlenatz. Yi cyetz cyajbil itz tan jalen til Jess. 8 Poro elnak xtxum Jess te cyajtzakl. Benen tzun tlol tetz yi yaj yi skej kab tan yabil: Or awetz tzonej. Txiclin cun skanicyal. Xcyewen cun tzuntz chinicyal. 9Benen tzun tlol Jess scyetz yi e wunak: Mbi na cyal cyeru? Ban pe lkaban jun ban le jun kej ujlen, nka ban tcun quil kaban? Mbi na cyal cyeru? Ban pe koc tan stzaquen jun yabi, nka ban tcun yil quim? stzun Jess scyetz e parisey. 10 Xmayinen nin tzun Jess scyetz cyakil wunak, nintzun ben tlol tetz yi yabi: Chichbaj len akab. Inin tzun tulejtz, ninin ul yos tuch. 11Poro yi eatz winin chichen chicul bantz te Jess. Nin oc jun chitxumun yi en quilej tan chimakol wutz.
Yi chijen txaij yi coblaj apostl (Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)

bantz, nin ben Jess wi jun juwtz tan nachlen Ryos. Baj cuntunin jun akbalatz tan tan nachlen Kataj. 13 Yi tulen skil, nin e chak yi e chusbetz tej, nin je xtxaol coblaj chixol. Toquen tzun tkol chibi tetz apostl. 14Ej nin je chibi yi e yi je xtxaol: Simn yi nchatz oc bi tetz Lu; Le, yi titzun Lu; Jacow, Wan, Lip, Bartolom, 15 Tey tu Ma, Jacow yi cyajl Alfeo, Simn yi zelote,d 16 Judas, yi cyajl Jacow; tu Judas Iscariot yi jatxon Jess.
Yi toquen Jess tan chichuslen jun coloj wunak (Mt 4.23-25)

12 Itzun

17Cwen tzaj tzun scyuch yi e chusbetz wi jun chkajlaj kale atet jun coloj wunak. Yi e wunakatz, chon chisajen lakak echk amal cwent Judea, tu Jerusaln, tu yi amal cwent yi tnum Tiro tu yi tnum Sidn. Cyakil cun yi eatz, e baj opon len tan tbiten yol Jess, nin tan tulen yos scyuch. 18 Nchatz at e yi winin quixcuj ate cunt cyakun echk espritu cwent Bayban. 19Yi cyetz cyajbil itz tan maclen quen te Jess, na at jun porer tej yi na xcye tan tulsen yos scyuch cyakil wunak.

nin tzun Jess scyetz yi e chusbetz, nin ben tlol scyetz: Ban cyeru yi eu meba, na ate nin cyeru-tz tkab Ryos. 21Ban cyeru yi eu mucul wej, na tzantzaj quit chimucu wej. Ban cyeru yi na choku jalu, na tzantzaj chitzatzinku. 22 Ban cyeru yi na chich chicul wunak scyeju. Ban cyeru yi na chelu lajun cyan wunak. Ban cyeru yi na chijisliju cyan wunak. Ban cyeru yi na alchij yi quic xac chibiu. Ban cyeru ko na chitzanu tan muclen cyakil yi echk quixcujatz tan tu yi na chixomu swej. 23 Chitzatzinku yil bajij yi echk
d 6.15 Zelote, jun yaj yi tkon tib te yi na tocsaj; nka jun scyeri jun partir yi contr te gobierum tentz, na yastzun tanen Simn yi ntaxk tak tib tan xomen te Jess.

20 Xmayinen

Yi e yi bintzinin at chibanl (Mt 5.1-12)

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS6

894

taklenasej scyeju, chitzatzinku na xchicambajeu jun balaj oy yil choponu tcyaj. Poro quil chelu yab tej yil choc wunak tan chibuchlenu, na nchatz e ulij yi e elsanl stzi Ryos tentz cyakun chimam chiteu. 24 Poro lastum yi e ric, na tzantzaj quil jal tzatzin paz cyan. 25 Lastum yi e yi nternin na noj chicul jalu, na tzantzaj chitzajk tan wej. Lastum yi e yi na chitzeen jalu, na tzantzaj chibisunk, nin chokok. 26 Lastum eu yi na choc wunak tan talchen yi chumbalaj nin eu, na iten nin xtxolbilas cyalnak chimam chiteu scyetz yi e subul nak tentz, yi cyocsaj quib tetz elsanl stzi Ryos, poro qui.
Kaloke chiwutz kacontr (Mt 5.38-48; 7.12)

jalu swale nin jun xtxolbil scyeru yi eu yi na chitzanu tan tbiten inyol. Chilokewu chiwutz yi e yi na chich chicul scyeju. 28 Chicucheu chibanl yi e yi na chitzan tan paten chibiu. Chinacheu Kataj squibaj yi e yi na chibuchun scyeju. 29Kol loon jalaj xak chitziu, cyak ninu jalajt. Na scyetz yil majonlen yi chiceyu, nchatz ban cyaku amal tetz tan telsen chicmiu. 30Kol chijak wunak jun taklen scyeru, cyak ninu scyetz. Kol tzel majij jun taklen scyeru, quil chijaku junt tir. 31Yi e cyeru na chitzatzinu yi na bajij jun ban scyeru. Nchatz bin e cyeru-tz, chibneu bin jun ban scyetz wunak. 32 Na yi ko ntin na chipeku scyej yi e yi na chipek scyeju, mbil chicambaju tej? Quic, na nchatz na chiban yi e juchul il. 33 Na yi ko na chibanu pawor ntin scyetz yi e yi na chiban pawor scyeru, mbil chicambaju tej? na yatz na chiban yi e juchul il. 34Quil cyaku cmon ntin scyetz yi e yi ban na chichoj. Ko yatz na chibanu mbil chicambaju tej tcyaj? na yastzun na chiban yi e juchul il. Yi e juchul il na cyak cmon ntin tan chicambal junt tir. 35Chilokewu yi chicontru. Chibaneu jun ban scyetz. Cyakeu cmon scyetz, mpe quitk tzul junt tir. Kol chibanu tanen cyakil yi xtxolbilasej, chitxaconku, nin tzocopon mu tal cyajtzaklu, chi tanen yi tajtzakl Kataj Ryos, na iten nin i na el kajab scyej yi e yi qui na chityoin tetz. Nin na el kajab scyej yi e mal nak. 36 Elk bin chikajabu scyej wunak, chi na el kajab Ryos scyej cyeru.
Quil kayol paltil junt (Mt 7.1-5)

27Ma

cyalu yi quic xac junt wunak. Qui tzun jal cyeru chipaltilu swutz Ryos. Quil chocu tan yolchen til junt. Qui tzun jal cyeru quilu swutz Ryos. Chicuyeu chipaj yi e wunak, tzun cuylok cyeru chipaju-tz tan Ryos. 38 Choyinku scyetz wunak, tzun tke Ryos xel scyeru. Stke Ryos jun balaj oy scyeru tetz xel yi mu yi na cyaku. Nim ten yi malbil yi xconk tan tan taklen xel scyeru. Ej nin chin titztuj cun, chin txakij cun, nin spulink wi yil tak Ryos scyeru. Na quib yi na chibanu scyej wunak, iten nin sbne Ryosatz scyeju, stzun Jess scyetz. 39Ej nin tal junt elsawutzil scyetz: Ikaj atk rmeril tan toquen jun moyi tan chajlen be junt moyi, na chicabil nchiben tzoyp tjul. 40Nicun tzun quitanen yi e aj chusunl, quil jal mas
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

37Quil

895

LUCAS6,7

cyetz cyajtzakl ko quic mas tajtzakl yi chusul cyetz. Mpe nink tzaw cyakil cun yi chusun yi chusul cyetz cyan, ntinatz nin cyajtzakl sjaloktz, na ntinatz nin tajtzakl yi chusul cyetz. 41Nxac na chitzanu tan xtxumlen yi paltil junt? Na nicun yi jun ajtzaklatz chi yi nink chocu tan telsen tzaj yi tal tzis yi at le wutz junt, nin qui na chinachonu te yi jun wutzilen tzis yi at te cyeru chiwutzu. 42 Qui na yub yi na chocu tan banlen tanen yi til junt ko qui na chibanu tanen yi cyeru chipaltilu. Ko yatz na chibanu, nicuntz chi nink cyal ninu tetz junt: Yaj, catzam. Wucyajel tzaj jun tal ni tzis yi at le awutz. Ej nin qui na chinachonu te jun chin keaj tzis yi at te cyeru chiwutzu. Ko yatz na chibanu, chin juntlen nin eu. Bajx chinuque quibu squibil quibu, kalenas tzun chinucu yi paltil junt.
Tan yi echk taklen yi na ban jun yaj na lajluchax tajtzakl (Mt 7.17-20; 12.34-35)

43 Na ko ploj jun lobaj, ploj nin yi tze. Nchatz, yi ko ploj jun wi tze, ploj nin yi lobajil. 44Tan yi echk wutz jun wi tze yi na tak, na el katxum tetz yi ko ban tze nka ploj. Jun wi pajl qui na tak laranch. Nchatz jun wi xtxoyb chej, qui na tak lobaj txix. 45 Nchatz quitanen yi e balaj nak. Ntin yi echk taklen balaj na chipek tan banlen. Ma yi e mal wunak, ntin echk taklen cachi na chipek tan banlen, na quib nin kutanen tu kajtzakl, iten nin kutanenas.

na cyalu Wajcaw swetz nin qui na chitzanu tan banlen tanen yi incawl? 47Swale nin jun elsawutzil scyeru yi en quitanen yi e yi xomche swej, yi e yi na quibit inyol, nin yi na chiban tanen. 48 Nicun e chi jun yaj yi oc tan jesen jun tetz cal. Toquen tzuntz tan cusen xe. Nim ben yi xe cal tan jalen cun cwen ponen te xak. Yastzun xet-tzit xe cal tan. Chastzun te yi telemulen jun chin tzanla, nin yi tponen bowl te cal, quinin cu woc tan yi a, na cunak pon yi xetzbil te xak. 49Poro yi e yi na quibit inyol nin qui na chitzan tan banlen tanen, nicun e chi jun yaj yi chon jen nucul yi cal tib puklaj. Quic mas benak xetzbil yi cal tan ttxotx. Ma yi tponen bowl yi a tej, quinin xtxaj, na lacchen tu tib puklaj. Jalcun cwen woc. Cu tunin much yi jun calatz. Chon cun sbajok scyej yi e yi na quibit inyol, poro qui na choc tan banlen tanen, stzun Jess scyetz.

46 Nxac

Yi elsawutzil tetz cusen xetzbil cob cal (Mt 7.24-27)

wit bajen xtxolil Jess yi echk yolasej scyetz wunak, chon tzun tponentz le tnum Capernaum. 2 At tzun jun capitn aj Roma yi chon najlij Capernaum. Yabi jun mos i. Quimich tlen tu atit. Nin yi capitn winin na pek te yi jun mos iatz. 3 Chastzun te yi tbital i stziblal Jess, nin ben chakol yi wi banl wi cyetz judiy tan cwen chiwutz tetz Jess tan tulen tan tulsen yos tu yi yabi. 4 Itzun yi cyoponen yi e wi banl wi te Jess, nin cu chiwutz tan moxen. Itzun cyaltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

Yi tulen yos tan Jess tu mos jun capitn (Mt 8.5-13)

LUCAS7

896

Ta, max culu, na klo kaj yil benu skuch tan tulsen yos tu yi mos jun capitn, na yi jun capitnatz chumbalaj nin i. 5 Na na pek i scyej e katanum, nin bnixnak jun kacal tan kale na kanawswit Ryos, chech bantz tetz Jess. 6 Xomen nin tzun Jess scyej. Itzun yi txant tan tponen Jess te yi cal, nin e saj chakol yi capitn coboxt tamiw tan talchen cobox yol tetz Jess: Ta, chech, i nsaj tlol capitn sketz: Qui tajwen tzulu xe incal, stzun na yi in wetz, quic weri inkej yi nink tzulu swuch. 7Nin quic weri inkej yi nink nopon swutzu. Nach tzaj tuwu cobox yol tibaj yi inmos yi yabi. Nin tzul tzun yos tuch. 8 Na nchatz in, Ta, atin jak cawl junt, nin at weri inkej tan chicawen yi e sanlar yi ate jak incawl. Kol wal nin tetz jun sanlar: Quilok, jalcun na ben. Kol wal nin: Catzam tzonej, jalcun na saj. Nchatz yil wal nin tetz jun inmos: Banaj yi jej, jalcun na bnix tan, chij capitn mban tzaj sketz, chech e aj mantarinl tetz Jess. 9Yi tbital Jess yi yolej, winin telen yab tej. Nin je suchkil tib tan yol scyetz yi e yi xomche tej: Jun cun yol na wal nin scyeru, cyal nin jun mpe ik chixol yi e ketz katanum, yi nternin kuklij cul chi tanen capitnej, stzun Jess bantz scyetz. 10 Itzun bantz yi cyoponen junt tir yi e aj mantarinlatz xe cal yi capitn, nsken ul yos tu yi yabi. bantz yi tponen Jess nakajil yi tnum Nan, xomche winin chusbetz tej, scyuch jun coloj wunak. 12 Ma yi cyoponen nakajil yi sawanil yi tnum chiculul tzun quibtz scyuch jun coloj wunak yi at chibembil tan muklen jun alma. Yi almaatz, itz tal jun xnan xmalcan. Tinatz cunin jun tal utuj taltz. Nchatz at jun coloj wunak yi e aj tnum yi xomche-tz tej. 13 Nin yi tilol Jess yi xnanatz, nin el kajabtz tej: Na, quil tzoku, stzun Jess tetz. 14 Toquen tzun kansal tib Jess te yi alma, nin oc stzamol yi palbil tetz. E txcyewen cun tzun yi e palol tetz alma. Benen tzun tlol Jess tetz yi alma: Ma jalu yaj, colchijen, stzun Jess bantz tetz yi alma. 15 Jen tzun colchok yi alma nin jilontz. Benen tzun jatxol Jess yi xicyatz tetz yi xtxu. 16 Winin cyelen yab wunak te yi mbi mbajij, nin e octz tan taklen chikajsbil tetz Ryos: Ja ul jun chin witz elsanl stzi Ryos skaxol, chech cobox bantz. Nchatz at e yi cyal: Ja ul Ryos tan kucheyen yi o yi o tanum i, chech bantz. 17Benen nin ban loon yi kej Jess benen tzin Judea tu cyakil echk amal soltej.
Yi e chakum Wan Bautist (Mt 11.2-19)
11Itzun

Yi titzen junt tir yi tal yi jun xnan xmalcan

18 Itzun bantz, nintzun e oc yi e chusbetz Wan Bautist tan xtxolen tetz cyakil yi echk milawr yi na tzan Jess tan banlen. 19Benen tzun chakol i cob scyeri e chusbetz tan yol tu Jess. Yi chimantar yi cobatz itz tan jaklen tetz Jess yi ko i iatz yi jun yi at tulbil, nka nkeratz. 20Yi cyoponen yi chakumatz, nin e jaktz tetz Jess: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

897

LUCAS7

Ta, ja ko saj chakol Wan tan jaklen teru, yi ko i iluatz yi jun yi at tulbil nka tajwen tan kachiwal junt, chech ban tetz Jess. 21Te yi na chitzan yi e chakum Wan tan jaklen quen yi yolatz tetz Jess, na nin tzan Jess tan tulsen yos scyuch winin yabi. At e yi tzamij che tan yabil, scyuch yi e yi at espritu cachi chiwankil. Baj ul len yos scyuch. Ej nin nchatz winin moyi yi ul yos scyuch. 22 Benen tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz Wan: Chibenku tan talchen tetz Wan cyakil yi xtxolbil yi na chitzanu tan xmayen nin tan tbiten. Ban cyalu: Yi e moyi bant chixmayin. Yi e cox bant na chixon. Yi e toknak chiwankil tan txac, ja ul len yos scyuch. Nin at chcan chiwi, bant na quibit yol. Nin at alma yi ja chitzij junt tir. Nin yi e meba na chitzan tan tbiten yi balaj stziblal yi at colbil ibaj. 23 Ej nin ban cyeri e yi na cyocsaj yi i inatz yi jun yi bixbant tan tulen, stzun Jess ban nintz scyetz yi e chusbetz Wan. 24 Yi chipakxen yi e chusbetz Wan, nintzun oc quen Jess tan yolchen yi balajil Wan. Itzun taltz scyetz e wunak: Mbi nchijoyeu yi chakenu te Wan le amal tzinunin tu? Ja pe chaku tan xmayen jun yaj yi tu na ojkel tu tajtzakl chi na yucan jun aj tan cyekek? Qui. 25 Poro mbi nintzun e chaku tan xmayen? I pe jun yaj yi chumbalaj nin bech tetz? Qui. Na yi eatz yi at balaj bech cyetz, yi at chimebil, chon najlche cyetz lakak echk balaj cal. 26 Poro yi e cyeru ja chaku tan xmayen jun elsanl stzi Ryos yi jun cun at winin kej. 27Na i yi jun yi tzibant cyen yi at tulbil, nin je yi xtxolbilej yi tzibant cyen: Bajx tzinchake nin inchakum tzawutz, tan nicysen cyajtzakl yi e wunak tan aculchen,e stzun Ryos banak cyen. 28 Ma jalu yi in wetz, swale nin scyeru, le xetzbil tzaj quic nin jun elsanl stzi Ryos yi mas balaj swutz Wan Bautist. Poro nchatz quitanen yi e yi ate tkab Ryos jalu. At mas cyetz chikej swutz Wan, mpe qui tunink kusij e, stzun Jess scyetz. 29Yi quibital yi e wunak scyuch yi e elsanl alcawal yi xtxolbilej, yi e yi sken je a chiwi tan Wan, nin e octz tan taklen chikajsbil swutz Ryos, 30Inti e parisey, scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss, yi e yi quinin je a chiwi tan Wan, quinin chipek te yi xtxolbil yi tal Jess. Na quinin nchicujij yi mbi oc Ryos tan suken scyetz tan Wan Bautist. 31Mbik jun xtxolbil ban xcon wan tan chajlen yi en quitanen yi e wunak te tiempej? stzun Jess scyetz. Quibit tzaju. Swale nin scyeru yi en quitanen. 32 Nicun e scyuch cob kuj nitxa yi na chisakchij tcayl. At jun kuj na cyal scyetz yi e cyuch: Yi ketz kajbil itz yi nink kasakchij chi jun bixin, poro nkeratz itajbil. Chastzun te ja kasakchij te jun mukun, poro nchatz yi jun jilwutz sajachatz, qui na itaj, chech e nitxa scyetz e cyuch. Nicun tzun tanen cyajtzakl yi e wunak te tiempej. Quic jun ajtzakl yi najk chipek tej, chij Jess. 33 Benen tzun tlol Jess scyetz e parisey scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss: Quinin na chitzatzinu te Wan Bautist, na qui na baj balaj timbil tan, nin qui na baj win tan. Ej nin na cyalu yi at yi espritu Bayban twankil. 34Nin
e 7.27

Mal 3.1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS7

898

nchatz quitanenu-tz swej, yi in yi in Bajx Cyajol. Yi in wetz ban na chinwan, nin ban na nuca. Poro iten nin quitanenu-tz swej, na i na cyalu swetz: Je jun yajej, chin xoj nin i tan wan. Winin na uca, nin cyamiw quib scyuch e elsanl alcawal, nin scyuch yi e mas juchul il, chechu na ban. 35 Poro cyakil yi e yi nternin na el cyalma tan chixomen te tajtzakl Ryos, yastzun yi e yi na el chitxum tetz yi in balaj. Nin nchatz na el chitxumu tetz yi balajil Wan Bautist, stzun Jess bantz scyetz. tzun jun tir, nin cu wutz jun parisey tetz Jess tan benen tan waan tuch. Itzun yi tocomponen Jess xe cal nin cole quentz te mes. 37At tzun jun xnan aj tnum yi chin juchul il nin i. Nin tbit yi chon at Jess wi mes xe cal yi jun pariseyatz. Benen tzun i tan tilwen Jess. Cyan jun chin balaj perjum tan tul jun balaj culbil. 38 Chon tzun tponen txiclok i te tkan Jess. Winin token. Ninin ac yi wi tkan Jess tan yi taal wutz. Toquen tzun i tan skejsen tej tan yi xiil wi. Nin baj stzubul te yi wi tkan, nin oc tkol yi jun balaj perjum te wi tkan. 39Yi tilol yi pariseyatz yi mmoxon tzaj Jess tan waan tuch, nin icytz tcul: Yi bintzi nink elsanl stzi Ryos yi yajej, ja klo el xtxum tetz yi mbi jilwutz xnanil yi na tzan tan maclen quen te wi tkan, na chin witz juchul il nin i, chij yaj tcul cuntu. 40Benen tzun tlol Jess tetz: Simn, at jun xtxolbil na waj lwal teru. Mbi tzun lo, Wajcaw? stzun Simn. 41Je jun elsawutzilej: At cob yaj yi at chitxokben tu jun akol cmon pwok. At jun yi o cun cient xtxokben. Ma junt nicy ntzi cient. 42 Cyal nin tzun jalet puntil cyan tan jalsen xel chitxokbenatz. Poro yi taw pwok nin cuy chipaj. Ma jalu Simn, tal tzaju swetz, na scyetz jun scyeri yi cob yajatz yi mas ntzatzin tej yi akol cmon? stzun Jess tetz Simn. 43 Chinch wetz, i lo jun yi nim tcun tetz xtxokben, chij Simn. Bintzi ja el xtxumu tetz, stzun Jess tetz. 44 Jen tzun suchkil tib Jess tan chajlen xnan tetz Simn, nin ben tloltz tetz: Til ninu yi xnanej. Yi in wetz ja nucul xe calu. Poro quinin taku mu a tan xtxajlen wukan. Ma yi xnanej, ja xtxaj i wi wukan tan taal wutz, nin ja skejsaj tan xiil wi. 45 Ma teru quinin stzubu in, ma yi xnanej te yi jun tkuj yi wunlenix tzonej, quinin na sactij tan stzublen wi wukan. 46 Yi teru qui nje tkolu perjum xol inwi. Ma yi xnanej ja oc tkol jun balaj perjum yi winin cocal te wukan. 47Ma jalu Simn jun cun yol na wal nin teru, yi xnanej winin na pek swej, na chumam nin til yi ncuylij. Na ko qui tunin kusij til jun yaj yi na cuylij, quic mas na tzatzin te yi jun yi ncuyun paj, na quic mas xtxintxal yi til yi na nach. 48 Benen tzun tlol Jess tetz yi xnan: Cuyijt apaj. 49Cyoquen tzun yi eatz yi ate len te mes tan yol squibil quib: Mbi ekan tan yi yajej yi na oc tan cuylen chipaj wunak? chech. 50 Benen tzun tlol Jess tetz yi xnan: Tan tu yi nkuke acul swej, ja cel liwr tkab awil. Quilok bin. Cheb cuntu cben.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 36 At

Yi tponen Jess xe cal Simn yi parisey

899 Yi e xnan yi akon wa Jess

LUCAS8

bantz yi stzajen wi yi jun xtxolbilatz, nintzun ben Jess lakak echk tnum nin lakak echk aldey tan xtxolen yi balaj stziblal yi at tulbil Ryos tan cawun. Xomche yi coblaj chusbetz tej. 2 Nin xomche cobox xnan tej. At e yi elnake espritu cwent Bayban tan chiwankil. Nin at e xnan yi ulnak yos scyuch. Ej nin jun scyeri e xnanatz itz yi Luch Mat yi jun yi elnak juk espritu cwent Bayban twankil tan Jess. 3 Ej nin nchatz at na Chan, yi txkel wutzilen Chus, yi bajx chakum Herodes. Xomij i te Jess. Ej nin nchatz na Susana, scyuch jun colojt xnan, xomche tej. Yi e xnanatz e cun nchichojon cyakil yi gast te mbi cun tajwen tetz Jess.
Yi elsawutzil tetz ujul (Mt 13.1-19; Mr 4.1-9)

1Itzun

4 Winin tzun wunak xomche-tz te Jess, scyuch cyakil yi e wunak yi e baj saj lakak tnum. Benen tzun tlol Jess jun elsawutzil scyetz: 5 Itzun bantz, nin ben jun yaj tan chitlen nin ij wi cojbil. Yi toquen i tan chitlen nin yi ij, at tzun ij yi chon tponen quixpuj tbe nin winin wunak e xon tibaj. Nin at baj chisicyol chul nin baj cyakun. 6 Ej nin at ij yi chon tponen quixpuj wi cub, kale quiclet mas piml yi txotx. Yi chuyen, jalcunin skejen, na cyal atit mas tacl yi txotx. 7Nin at ij yi chon tponen quixpuj xol txix. Jalcun chuyen yi txix. Nin xcye tan cosinen yi ij. 8 Ma yi ij yi chon cwen tul balaj txotx, ja chuy, nin ja wutzin, chumbalaj nin ban cosech. Na te yi jujun wi tak jun cient bakwutz, stzun Jess scyetz. Yi wit bajen talol yi jun elsawutzilatz, chin wi nin tzun bant tan yol, itzun taltz: Ma jalu, ko ja quibitu inyol ban chocu il tan xtxumlen.

9Cyoquen tzun yi e chusbetz Jess tan jaklen tetz yi mbi ekan tan yi elsawutzil yi nsken tal i. 10 Benen tzun tlol Jess scyetz: Akij itajtzakl tan Ryos tan telen itxum tetz yi tajbil i scyej wunak. Poro yi e mas wunak qui na pujx cyan. Na na quil yi mbi na imban, nin na quibit echk elsawutzil yi na xcon wan, poro qui na pujx cyan mbi na elepont, tan paj yi qui na choc il tan xtxumlen. 11Je bin ekan tan yi jun elsawutzilatz: Yi ij yastzun jun elsawutzil tetz yi yol Ryos. 12 Yi xtxolbil te yi ij yi chon tponen quixpuj tbe, itz jun elsawutzil yi at wunak yi na quibit yi yol Kataj poro jalcun na ul Bayban tan telsen len yi xtxolbil te cyalma. Na qui na taj Bayban yil cyocsaj yi yol Ryos, nin yil chiclax. 13 Ej nin yi xtxolbil te yi ij yi chon nojen cun wi cub, itz jun elsawutzil yi at wunak yi winin na chitzatzin yi na cyocsaj yol Kataj. Poro yi na ul yi pilbil cyetz, jalcun na chipakxij nin qui na chiquiwix. 14 Ej nin yi xtxolbil te yi ij yi chon nojen cun xol tijal txix, itz jun elsawutzil yi at e yi na quibit yol Kataj poro yi na xon tiemp na chipakxij tan paj yi echk il yi na ul chiwutz. Nka na chipakxij tan paj yi na el nin cyalma tan chicambal mas chimebil, nka na chipakxij tan paj yi na el nin cyalma te echk tzatzin yi El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tlol Jess yi mbi tzuntz yi na xcon echk elsawutzil tan (Mt 13.10-17; Mr 4.10-12)

LUCAS8

900

at wi munt. Qui tzun na chiwutzintz, na nicun e tu jun wi ujul yi qui na akon ban. 15 Poro yi xtxolbil te yi ij yi chon nojen cun tul balaj txotx, na chaj sketz yi at e yi tetz cun cyalma na choc tan xtxumlen yi yol yi na quibit nin qui na el te chicul. Nicun tzun e tu jun wi ujul yi na wutzin, nin yi na akon ban.
Quic jun taklen yi quik lajluchax (Mr 4.21-25)

qui na oc jun cantil kan jak txach, ma na chon na je tcyaj tan xtxeken xe cal. Nchatz tzun tanen yi ajtzakl yi na chintzan wetz tan xtxolen cyen tzitetz. Itz tan lajluchaxen yi tajbil Ryos chiwutz cyakil wunak chi na ban jun cantil yi na txekun tul tzotz. 17Na quic nin jun ajtzakl cachi yi quik lajluchax tan wetz inchusun. Ej nin quic nin jun amal kale najlchet wunak, mpe chin tzotz nink yi cyajtzakl, yi quik xcye inchusun tan xtxeken. 18Nquenwok bin tan xtxumlen yi xtxolbilej yi na wal nin tzitetz, na yi e yil choc il tan xtxumlen, nin tan banlen tanen, tzaklok mas cyajtzakl. Poro yi e yi qui na choc il tej, tzelepon ticylen yi mu tal ajtzakl yi akij scyetz, stzun Jess scyetz.
Yi xtxu Jess scyuch e titzun (Mt 12.46-50; Mr 3.31-35)

16Nchatz cyal nin jun yi na oc kakl jun cantil tan yi nink sjob cun tan jun lak. Nin

itzun te yi na jilon i nintzun e opon yi xtxu Jess scyuch e titzun kale atit. Poro quinin jal puntil cyan tan cyocomponen te i tan paj yi winin wunak ate. 20Cyoquen tzun cobox yi ate xe cal tan talchen tetz Jess: Ta, yi xtxuu scyuch e titzunu, ate tzin. Na cyaj chijilon teru, chech. 21Benen tzun stzawel Jess: Yi e yi na quibit yi yol Ryos, nin na choc tan banlen tanen, yastzun intxu nin yastzun e witzun, stzun Jess scyetz.
Yi tanewen cyekek tu pakbil mar tan Jess (Mt 8.23-27; Mr 4.35-41)

19Ej

Kicyok bin jalaj icyen a, stzun Jess scyetz. Nin e bentz. 23Te yi na xon yi barc wi a, nintzun wit Jess tcul. Xeten tzun jun chin wutzilen cyekek. Nin xcye tan cheken yi mar. Nin yi pakbil mar nin oc tul barc. Chin xowbil nin ban. 24Cyoquen tzun yi e chusbetz tan casen Jess nintzun cyaltz tetz: Ta, Ta! Txant tan kelen cun swutz! Elk watlu, chech. Yi casen Jess, nintzun cu makol yi cyekek tu yi pakbil mar. Tanewen nin tzun ban tojkbil cyekektz tu yi a. Numban nin cwen. 25 Nxac qui kuklij icul swej? stzun Jess scyetz. Winin cyelen yab te jun milawratz yi bnix tan Jess nintzun cyaltz: Mbi tzun ekan tan jun yajej? na nicyt nin yi cyekek tu yi mar na quibit yi cawl i, chech tzun bantz squibil quib.
Yi tulen yos tu yi yaj aj Gadara (Mt 8.28-34; Mr 5.1-20)

22Itzun bantz te yi jun tiempatz nin e oc Jess scyuch yi e chusbetz tul jun barc.

tzun cyoponentz le amal cwent Gadara, yi chon at jalaj cyen a, swutz quen tnum Galilea. 27Yi telen tzaj Jess tul barc tulen tzaj tzun jun yaj aj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

26 Chon

901

LUCAS8

tnum. Nsken el tiemp yi cyoclenix yi espritu cwent Bayban twankil. Nin sken el tiemp yi qui na xcon bech tetz tan. Nin quinin najlij i xe cal. Ma na chon najlij i lakak echk picy kale na chimukxet alma. 28 Yi benen tilol i Jess, nin cu mejloktz swutz. Itzun taltz: Jess, ilu Cyajl Ryos mbi tzun na taju swetz? Quil chinxuxu, stzun. 29Chin tjaj nin bantz tan yol, na nsken cawun Jess te yi espritu cwent Bayban tan cyajen cyen tilol yi yaj. Nsken el tiemp yi toclenix yi espritu cwent Bayban twankil yaj. Ala tir calxij yaj tan caren tu imbil. Poro ilenin ja xcye tan paklen cun. Ej nin pitij yaj tan yi espritu cwent Baybanatz lakak echk amal tzinunin tu. 30Benen tzun jakol Jess tetz yi espritu cwent Bayban: Mbi abi? Legin imbi, chij. Yastzun tal i-tz, na ala cun chixonen yi e espritu cwent Bayban yi nsken choc le wankil yaj. 31Cyoquen tzun tan cuswutzil tetz Jess tan qui chibenen lajun tquixcuj. 32 Ate tzun jun coloj boch tan waan txalaj. Cwen tzun chiwutz yi e espritujatz tan tkol Jess amal scyetz tan cyoquen chiwankil yi e boch. Nintzun tak Jess amal scyetz. 33 Cyelen tzaj tzun yi e espritu cachi twankil yi yaj, nin e octz chiwankil yi e boch. Lajkel nintzun benen chitrimpul quib yi e boch tkotx. Chon chicwen ponen tol jalen xe a, nin e baj quimtz. 34 Yi benen quilol yi e quicylom boch te yi mbi cun bajij, nin e el ojkujtz. Nin e baj nintz tan talchen stziblal tnum, nin lakak echk mas amal yi at nakaj. 35 Baj cyelen tzaj tzun wunaktz tan xmayen yi mbi cun mbajij. Yi cyoponen te Jess, nintzun quil wutz yi yaj yi nsken el yi espritu cachi twankil. Chon colchij i swutz Jess. Nsken oc bech tetz, nin quict yab. Winin tzun cyelen yab wunak tej. 36 Ej nin yi e yi ilon tetz yi mbi cun mbajij tej, nin e baj octz tan xtxolen yi en cun mmul yos tuch. 37Poro cyakil yi e wunak yi e ultz tan xmayen nin e octz tan talchen tetz Jess tan telen i le cyetz chiluwar, na winin chixoben tetz. Toquen tzun Jess tul yi barc nin ajtz. 38 Ma yi yaj yi el yi espritu cwent Bayban twankil, nsken cyen jak i pawor tan xomen nin te Jess. Poro quinin tak Jess amal tetz, ma na ntinatz tal i: 39Quilokatz xe acal. Txolaj yi echk taklen balaj yi mban Ryos tzawej, stzun Jess tetz. Ajen nin ban tetz yajtz tnum, nin octz tan xtxolen yi echk taklen balaj yi mbajij te i tan Jess.
Yi tulen yos tu mel Jairo tu yi xnan yi mmacon quen yi bech tetz Jess (Mt 9.18-26; Mr 5.21-43)

bantz yi pakxen junt tir Jess le amal Galilea, winin chitzatzinen wunak yi ate tan culchen. 41Tponen tzun jun yaj te Jess yi na biaj Jairo, i jun scyeri yi e bajxom cwent yi sinagoga. Cwen tzun mejloktz swutz Jess, nin octz tan moxen tan benen xe tetz cal, 42 na at jun mel i yi quimich tlen tu atit tan yabil. Echk coblaj lo yob yi xunatz. Itzun yi tcyal Jess yi be tan tponen xe cal yaj, winin chibitzol quib wunak tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

40 Itzun

LUCAS8,9

902

43 Ej nin chixol yi e wunakatz at jun xnan yi sken el coblajix yob yi qui na makxij yi xtxajon tej. Nsken baj sotzal cyakil yi puk tan chojlen yi e ajtzac. Poro cyal nin jun xcye tan stzaquen. 44Chon tzun tocomponen kansal tib wutz coc Jess nin oc macol i yi ju yi bech tetz. Jalcunin tzun makxen yi yobliltz. 45 Poro yi nachonen Jess tej nintzun taltz: Na nchinmacon? stzun Jess. Cyal nin jun jilon tzaj. Benen tzun stzawel Lu scyuch yi e mas: Ta, qui pe na til ninu yi jun coloj wunakej, yi winin chibitzol quib teju? Mbi tzuntz ntalu? Na nchinmacon? 46 Poro at nin jun yi nchinmacon, stzun Jess. Na ja chinnachon tej yi ja ul yos tu yi junatz tan imporer. 47Yi nachonen xnan tej yi quic rmeril tan tewen yi mbi cun mban i, toquen tzun kansal tib te Jess tan xtxolen tetz yi mbi tzuntz yi toquen macol yi bech tetz. Quibital tzun cyakil wunak yi xtxolbil yi tal xnan. Ej nin je yol iej: Ta, jalcun mmul yos swuch yi mmoc inmacol bech teru, stzun i bantz. 48 Bintzi na, ja ul yos tuchu, poro tan tu yi nkuke culu swej yi chinxcyek te yoblilu. Ban bin tzaju, nin cheb cuntu lbenu, stzun Jess bantz tetz. 49I cunin na tzan Jess tan yol tetz yi xnanatz yi tulen tzaj jun scyeri yi e najal Jairo tan talchen tetz i: Ta, yi melu ja wit quim. Chatz, quil xuxu mas yi kajcaw, chij i bantz. 50 Yi tbital Jess yi yol yaj, itzun taltz tetz Jairo: Quil bisunu. Kukek culu te Ryos, tzul tzun yos tu melu. 51Yi tocomponen Jess xe cal Jairo quinin tak amal scyetz wunak tan cyoquen xe cal. Ntin Lu tu Jacow, nin Wan, scyuch yi e taj xtxu yi xun e octz tej. 52 Winin chibisunen nin winin cyoken cyakil yi e wunak, tan paj yi nsken quim yi xun: Quil choku na nketz quimich mban yi xun, ma na watl tu na ban tetz, stzun Jess scyetz. 53 Poro yi e wunak tzeen tu e ban te yi yol Jess, na nsken quil yi nsken quim yi xun. 54 Jen tzun stzamol Jess yi kab yi xun nintzun taltz: Xun! txiclijen. 55 Tulen tzun yos tu yi xun, nintzun je txicloktz. Cawunen nin tzun Jess scyetz yi e taj xtxu tan cyakol wa. 56 Poro yi e cyetz winin cyelen yab te yi en cun mitzij junt tir chinitxa. Talol tzun Jess scyetz tan qui cyalol yi mbi cun bajij scyuch.

bantz yi bajen chakol Jess yi coblaj chusbetz nintzun tak i amal tu yi porer scyetz tan cyelsen len yi e espritu cwent Bayban, nin tan tulsen yos scyuch e yabi. 2 E benen tzun chakol tan talchen yi yol Ryos nin tan telen chitxum wunak tetz yi en lcawun Ryos, ej nin nchatz, tan tulsen yos scyuch yi e yabi. 3 Quil tzitcyajwok nin jun taklen, mpe ik itxamij, mpe ik isam, mpe ik iwa, mpe ik ipuk, mpe cob icey. 4Ej nin yi cal kalel cxoponet, ntatz nin cxcyajwok
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi chibenen chakol Jess yi coblaj chusbetz (Mt 10.5-15; Mr 6.7-13)

903

LUCAS9

cyentz jalen cun yil cxicyt. 5 Ilwok cyen tu echk tnum kale quil cxculchetwok cyakun wunak. Nin ban tzel cyen yi puklaj yi at te itkan tan chajlen scyetz yi at tulbil chicaws, chij Jess scyetz e chusbetzatz. 6 Chibenen tzuntz lakak aldey tan xtxolen yi balaj stziblal, nin tan tulsen yos scyuch yi e yabi.
Yi toquen Herodes tan jaklen tkanil Jess (Mt 14.1-12; Mr 6.14-29)

Herodes yi witz ajcaw te yi tiempatz, nintzun tbit cyakil yi echk taklen yi baj bnol Jess. Poro quinin pujxij tan na scyetz i Jess na at e cyal tetz: Yastzun Wan Bautist, yi ja itzij junt tir chixol alma, chech. 8 Nin at jujunt cyal: Itz kajtzun Elas lo. Ja lo ul junt tir wi munt. Poro at cobox yi cyal: Qui lo. Ja lo itzij jun scyeri yi e elsanl stzi Ryos yi quimnake tentz, chech wunak. 9Poro elnak wi Wan wakun wetz. Ma jalu na scyetz i yi junej yi na kubit nin yi echk taklenej tej? stzun Herodes bantz. Joyol tzun i puntil tan techal wutz Jess.
Yi chiwanen yi o mil wunak (Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Jn 6.1-14)

7Itzun

bantz yi chipakxen junt tir yi e apostl te Jess, nin baj chitxoliltz yi mbi cun e ban. Itzun yi tbital Jess yi xtxolbilatz chon tzun e benen tcyal tcul jun amal yi tzinunin tu cwent yi tnum Betsaida. 11Poro yi quibital wunak chitziblal yi na atit chibembil, nin e baj xom nintz wutz chicoc. Poro yi tilol Jess yi e wunak nintzun oc tan chichuslen te yi en cun sbne Ryos tan cawun. Ej nin ul len yos tan scyuch e yabi. 12 Ma yi txantok tan cwen kej, toquen tzun chikansal quib yi coblaj chusbetz tan yol tetz: Che chak ninu yi e wunak lakak aldey nin lakak yi echk amal yi at nakaj tan chijoyol chiposar tu chiwa, na yi amal kale atot chin tzinunin tu, chech bantz tetz Jess. 13 Ban tzitakwok chiwa, chij Jess scyetz. Poro ntin o tal pam tu cob cay cyan kan ta. Nka yatz teru tajbilu tan kabenen tan lokchen chiwa yi jun coloj wunakej? chech bantz. 14 At lo o mil yaj ate-tz. Benen tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Or, alwok nin scyetz yi wunakej tan chicwen colchok wi txax chim. Nicychok cient che itulej, chij Jess ban nintz scyetz yi e chusbetz. 15 I nin tzun cyulejtz, nin ben cyalol scyetz wunak tan chicwen colchok. 16 Jen tzun stzamol Jess yi o pam tu yi cob cay nin xmayinintz tcyaj. Yi wit tyoinentz tibaj cwen tzun piultz nin ben tkoltz scyetz yi e chusbetz tan benen cyakol scyetz e wunak. 17Cyakil cunin wunak e baj wan lentz tej. Baj noj len chicul. Ma yi sowril coblaj motx ban.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10 Itzun

LUCAS9

904 Yi talol Lu yi Jess i yi jun yi bixbant tan tulen (Mt 16.13-19; Mr 8.27-29)

bantz yi telen jatxol tib Jess tan nachlen Kataj, xomche nin yi coblaj chusbetz tej. Toquen tzun i tan jaklen scyetz: Na scyetz in, le chiwutz wunak? 19At cobox yi na cyal yi i iluatz Wan Bautist, nin at cobox na cyal i iluatz kajtzun Elas, nin at e na cyal yi ja lo itzij junt tir jun scyeri yi e elsanl stzi Ryos yi quimanake tentz, chech tetz. 20 Ma le iwutz itetz, na scyetz in? I iluatz yi Cristo yi jun yi bixbant tan Ryos tan tulen, chij Lu ban nintz tetz Jess.
Yi talol Jess yi chocopon wunak tan biylen cun (Mt 16.20-28; Mr 8.30-9.1)

18 Itzun

tzun Jess tan talchen scyetz yi chin tajwen cunin yi cyal chitxolwit yi jun xtxolbilatz. 22 Nchatz tal i: Yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, tajwen cunin tan intijol winin quixcuj. Quil tzajwij inwutz cyakun yi e wi banl wi. Chin quimok cyan. Poro snitzok le toxin kej. 23 Nchatz ben tlol scyetz cyakil wunak: Alchok scyetz yi na taj xom tzaj swej, tajwen yi quil sban yi tetz tajbil, nin chin tajwen cunin yi list atit i cyakil kej tan tkol tib tkab quimichil chi na cox tib jun yaj tan quimen swutz pasyon. Nchatz, chin tajwen cunin yi list i tan banlen tanen wetz incawl. 24Poro cyakil yi e yi mas na chipek te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx, chitzake cyeratz yi quitzajbil tetz ben kej ben sak. Poro ko list atit jun yaj tan cyajen cyen tilol yi ankin tetz tzonej wuxtxotx tan xomen swej, scambaje tzun i yi stzajbil. 25Quic tak tetz jun yaj mpe nink scambaj cyakil yi echk taklen tzonej wuxtxotx kol stzak yi stzajbil tan paj. 26 Na yi in wetz yi in Bajx Cyajol, nul tan cawun chi na cawun jun rey nin yil nul tzaj xomche jun coloj ngel swej. Nin cyan yi kej tu porer Intaj wan yil nul tzaj. Poro yil nul, quic lwaj cyen scyetz yi e yi na chitxixwij tan chixomen swej jalu, nin tan chixomen te weri inchusun. 27Jun cun yol na walnin tzitetz, at e tzixolwok yi qui chan lchiquim jalen cun lquil yi bintzinin at tulbil Ryos tan cawun.
Yi jen xtxixpul tib yubil Jess (Mt 17.1-8; Mr 9.2-8)

21Toquen

28 Yi telen wajxok kej yi bajen xtxolil yi yolatz, nintzun e ben tcyajl Jess yi Lu, tu Wan, tu Jacow tan nachlen Kataj wiwtz. 29I cunin na tzan i tan nachlen Kataj yi jen xtxixpul tib yi yubil i, nin yi bech tetz chin stum nin ban. Winin pakpuchaxen. 30Chijen tzun jobtuj cob yaj, nin e baj jilon cuntz tu Jess. Yi cob yajatz e kajtzun Moiss tu kajtzun Elas. 31Winin pakpuchaxen cyej, nin baj chiyolbel te yi mbi sbajok te Jess Jerusaln. 32 Inti Lu scyuch yi cob tuch ocnak cyen tunin bow chiwatl. Poro ben quilol yi winin pakpuchaxen te Jess scyuch yi cob yajatz yi txiclche te i. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

905

LUCAS9

33 Itzun yi telen chixajsal quib yi cob yajatz tan cyajen, jilonen nin tzun Lu tetz Jess: Ta, chumbalaj nin yi ato teju tzonej. Ban lo kaban ox scabte, jun teru, nin jun tetz Moiss, nin jun tetz Elas, stzun Lu banintz tetz Jess. Quinin pujx tan Lu mbi cun na tzan nin i tan yolchen tetz Jess. 34I cunin na tzan Lu tan yolchen nin yi yolasej yi cwen mulen noc sbak squibaj. Winin tzun chixobentz tan paj. 35Benen tzun quibital jun yol yi chon jilonen tzaj tul yi sbakatz: Yi junej, yastzun inCyajl, yi txaijt wan. Bitwok yi cawl i. 36 Yi tanewen yi yol tul sbak, nintzun ben quiloltz yi chuc Jess txicl cyen. Ma yi cob yaj sken chaj. Te jun tiempatz quic nin jun xtxolbil cyal scyetz wunak te yi mbi cunin baj quilol.

37Itzun bantz le junt eklok yi chicwen mulen wiwtz, nin e baj ul tzaj jun coloj wunak tan culchen Jess. 38 At tzun jun yaj scyeri yi jun coloj wunakatz. Chin tjaj nin ban tan yol tetz Jess: Ta, baneu pawor swetz tan stzaquen yi incyajlej, na tinatz cunin jun tal utuj. 39At na ban cunt na txamxij i tan jun espritu cachi. Nin winin na chin, nin winin na el xyaywi i tan. Nin winin na swokin stzi tan. Chin buchij nin i tan. Ej nin kalen nin il na ul tajtzakl. 40Ja cu inwutz scyetz yi e chusbetzu tan telen klo yi jun ilatz cyan, poro quinin e xcye tej, stzun yaj bantz tetz Jess. 41Lastum eu yi qui na cyocsaju! Jat lo tiemp na taj tan waten chixolu? Nicy na nin mucben cyeru? Tcyaj tzaju yi cyajlu, stzun Jess tetz yaj. 42 I cunin na ocopon ticylen yi xicy swutz Jess yi jen trimpun tan yi espritu cachi yi at twankil. Ninin cu yuul tib tan. Toquen tzun Jess tan maklen yi espritu cachi. Jalcunin tulen yos tu yi xicy, nin ben tkol junt tir tetz yi taj. 43 Winin cyelen yab cyakil wunak te yi porer Ryos yi bajij te yi jun xicyatz.

Yi telen jun espritu cachi twankil jun xicy (Mt 17.14-21; Mr 9.14-29)

I cunin na chel yab te yi mbi cunin bajij, yi toquen Jess tan yol scyetz yi e chusbetz: 44 Bitwok tzaj yi jun xtxolbilej yi swale nin tzitetz, nin qui na waj yil tzel te icul: Yi in wetz yi in Bajx Cyajol, chinjatxlok chikab yi e mal wunak. 45 Poro quinin el chitxum tetz yi xtxolbil yi na tzan Jess tan talchen scyetz, na jopij wutz yi cyajtzakl tan qui telen chitxum tetz. Tunin na chixob cun tan jaklen tetz yi mbi na elepont yi yol i.
Yi e yi at chikej swutz Ryos (Mt 18.1-5; Mr 9.33-37)

Yi tlol Jess junt tir yi sbiylok i (Mt 17.22-23; Mr 9.30-32)

46 Cyoquen tzun yi e chusbetz Jess tan xtxumlen na scyetz jun chixol tzoc cyen tetz bajxom. 47Poro yi telen xtxum Jess tetz yi mbi na icy len chicul, sajen tzun tcyal jun nitxa-tz nin cu xtxicbal xlaj i. 48 Cyakil yi e yi na chixom swej nin yi list e tan taklen kej junt wunak yi quic mas kej, chi tanen yi nitxaej, itzun eastz yi na cyak inkej. Nin itzun El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS9

906

eastz yi na cyak kej Ryos yi nchinchakon tzaj. Na yi e yi na cyocsaj quib juy, yastzun yi e yi at mas chikej swutz Ryos.
Yi toquen Jess tan maklen chiwutz yi e chusbetz (Mr 9.38-40)

49 Poro Ta, stzun Wan, ja kil jun yi ja xcon yi biu tan tan lajen len yi echk espritu cwent Bayban. Ja tzun kamak wutz, na nketz chon xomij i skej. 50 Ko at e yi yatz na chiban, quil tzimakwok chiwutz, na yi e yi nketz e contr skej, e kamiw tanen.

tulen yi tiemp tan tajen Jess tcyaj nin cu xtxumul tan benen Jerusaln. 52 Che benen tzun chakol cobox chakum tan chibajxen swutz. Chon tzun cyoponen scyej e bajxom tetz jun tnum cwent Samaria tan jaklen chiposar. 53 Poro yi e aj Samariajatz quinin chicujij, na elnak chitxum tetz yi chon at bembil Jess Jerusaln. 54 Yi quibital Jacow tu Wan, yi e chusbetz Jess, yi jun xtxolbilatz benen tzun cyalol tetz Jess: Ta, cu pe tanu yil kacawunin tan cwen tzaj kak tcyaj tan chisotzajen, chi banak Elas tenchan? stzun Jacow tu Wan. 55 Jen tzun suchkil tib Jess tan chimaklen. Itzun taltz: Yi ax itetz, qui na el itxum tetz na taw yi jun ajtzakl cachiatz yi cyan itan. 56 Na yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, qui nin nul tan chisotzajen wunak, poro ja nul tan chiclaxen, stzun Jess bantz.
Yi cobox wunak yi e xom klo te Jess (Mt 8.19-22)

51 Yi

Yi makol Jess chiwutz Jacow tu Wan

yi na chixon tbe, at tzun jun alon nintz tetz Jess: Wajcaw, yi in wetz, tunin chinxom nintz teju nal benetu. 58 Stzawel tzun Jess: Yi e yac at len chijulil. Nchatz yi e chul, at len chinajbil kale na chiwitet. Poro yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, cyal atit jun amal kalel nuje cunt, stzun Jess bantz. 59Nchatz jilon nin Jess tetz junt yaj. Itzun taltz: Xomen tzaj swej. Cu, Wajcaw, poro jalen yil quim intaj. 60 Yaj, ban tcun chixcon yi e yi quimnaket tkab ilcol tan quicylen ataj nin tan muklen yil quim, ma awetz ban cben tan xtxolen yi en cun sbne Ryos tan cawun. 61At tzun junt yi alon tzaj tetz Jess: Wajcaw, yi in wetz chinxomok teju, poro bajx na waj chimben tzaj tan talchen intziblal scyetz e innajal. 62 Benen tzun tlol Jess tetz: Alchok scyetz yi na stzamen kab yi choc, tan chocl txotx, quit scul yi nink xmayinin wutz coc, na yi ko yatz na bantz, quic xac i tu takun.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

57Te

907 Yi chibenen chakol yi oxcal tu lajuj aj txolinl

LUCAS10

bantz yi bajen xtxolil yi echk xtxolbilasej, toquen tzun Jess tan chibixbajen cobox chakum. Oxcal tu lajuj chixonen.f Nin e ben chakol lakak echk tnum kale atitet bembil i. 2 Yi ntaxk chiben, nintzun ben tlol jun elsawutzil scyetz: Jun cun yol swale nin tzitetz, yi cosech winin, poro yi e akunwil quic mas chixonen. Chastzun te, cuchwok tetz yi taw cosech tan tkol i mas akunwil tan jesen yi tetz cosech. 3 Or bin tzibenen, poro nicun stzibnewok chixol yi e wunak chi na ban jun cneru chixol yi e xoj. 4Yi cxbenwok quil tzitcyaj nin jun sam, nin quil tzitcyaj nin mu a. Nin quil tzoc nin ixajab. Nin quil xtaque cunwok tan yol tbe tu alchok scyetz yil tziculwok. 5Ej nin yil cxopon xe jun cal, ban tzital te taw cal: Tak tzaj Kataj banl squibu. 6Ko culutxum yi jun najalatz, stke Ryos banl squibaj, ma yi ko qui quil jal chibanl. 7Poro ko culutxum e, ban tzun xcyaj cyenwok scyuch. Nin ban baj yi echk taklen itan yil tzoyij tzitetz, na yi akunwil tajwen tan wanen te yi takun. Quil tzijoy junt iposar. 8 Ej nin yil cxopon tcul jun amal ban baj yi echk taklen itan yil tzaklij tzitetz. 9Tzacwoke e yabi yi ate lakak echk tnum, nin txolwok yi xtxolbil scyetz: Txant tan tulen yi tiemp tan toquen Ryos tan cawun. Yastzun tajwen tzitalwok. 10Kol cxopon tul jun tnum kale qui na cyajwit quibit iyol, ban cxben lakak be tan talchen yi yolej: 11Na katzan tan maslen len yi puklaj te kukan tetz jun techl yi at tulbil chicawsu. Poro oken tetz cyajalu yi txant tan tulen yi tiemp tan cawunen Ryos, cchijwok sbantz, stzun Jess scyetz. 12 Ma jalu jun cun swale nin tzitetz: Yi e wunakatz tzaklok mas chicaws swutz yi chicaws yi e aj Sodoma. 13 Ej nin nchatz tal Jess: Lastum yi e aj Corazn. Lastum yi e aj Betsaida. Na winin milawr bnixnak wan chixol, poro quinin cyocsaj. Ban tcun klo yi chonk bnixen echk milawratz chixol yi e awer nak yi najlche le tnum Tiro tu yi tnum Sidn. Ja klo chibisun tan cyetz quil, nin ja klo chitxixpuj yi cyajtzakl. Nin ja klo chicole tul tzaj nin ja klo oc bech cyetz yi sac tu tan chajlen yi winin na chibisun tan quil. 14Chastzun te, yil tzul yi kejlal tan taklen chicaws cyakil wunak, mas tcun chicaws yi e aj Corazn scyuch yi e aj Betsaida tzaklok chiwutz yi e aj Tiro tu yi e aj Sidn, 15 Nchatz yi axwok aj Capernaum, le iwutz itetz cxoponwok tcyaj poro qui, na chon cxben jolin tquixcuj. 16 Ma jalu bin, alchok scyetz yil tocsaj yi yol yi stzitxolewok, na tzun tocsaj weri inyoltz. Poro alchok scyetz yi quil tocsaj yi yol yi tzitxolewok, qui tzun na tocsaj inyol. Nin qui na tocsaj yi yol yi jun yi nchinchakon tzaj, stzun Jess bantz scyetz. yi chipakxen yi oxcal tu lajuj chakum Jess, winin chitzatzinen, itzun cyaltz: Kajcaw, nicy nin yi e espritu cwent Bayban, ja chel ojkuj yi nxcon yi biu kan.
f 10.1

10

1Itzun

17Itzun

Yi chipakxen yi oxcal tu lajuj

At copia yi acaj Testament le griego yi na tal yi itz oxcal tu coblaj (72) yi tajlal yi e xchusbetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS10
18 Sajen

908

tzun stzawel Jess: Yi in wetz, wilnak yi telen tzaj lajun yi Bayban, yi Satans, tcyaj. Lajkel cwen mulen wuxtxotx chi na cu jun xlitz. 19Bitwok tzaj, yi in wetz swake imporer tzitetz tan ixcyewen tan chiyakpen yi e lubaj tu sinaj. Xcyekwok te cyakil chamil yi icontr. Cyal jun xcye tzitej. 20Poro quil cxtzatzinwok tan tu yi na xcyewok tan lajen len echk espritu cwent Bayban, ma na ban tcun yil cxtzatzinwok te yi ja wit cxocwok tajlal yi e yi tzibant chibi tcyaj. tzun lacpuj jun chin tzatzin tetz Jess. Itzun taltz: Ta, yi ilu teru yi ilu Ajcaw te yi tcyaj tu wuxtxotx, swake inkajsbil teru na quinin chaju yi echk taklenatz scyetz yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, ma na chon nchaju scyetz yi e yi qui tunin kusij e. Ntyo teru Ta, na yastzun tajbilu. 22 Ej nintzun ben tlol scyetz yi e chusbetz: Cyakil yi echk taklen yi na chinxcye tan banlen itz tan tu yi akijt imporer tan Intaj. Na yi in wetz yi in Cyajl Ryos, cyal nin jun na el xtxum te yi en wutanen ma na ntin Intaj. Nchatz cyal jun na el xtxum te yi en tanen Intaj ma na ntin in, scyuch yi e yi tzintxole scyetz. 23 Ej nin nchatz te yi ate chichuc cuntu, nin ben tlol scyetz yi e chusbetz: Ban itetz na na cxtzanwok tan xmayen yi echk taklen yi na bajij jalu. 24Na tenstzaj at e nachol scyuch e rey yi yastzun cyajbil tan tilwen, poro quinin quil. Ej nin yatz cyajbil tan tbiten poro quinin quibit, stzun Jess bantz scyetz. tzun jun scyeri yi e txolol xol yi ley Moiss te Jess, nintzun octz tan pilen. Itzun taltz: Max culu Ta, poro mbil tzimban tan incambal yi itzajbil tetz ben kej ben sak? 26 Sajen tzun stzawel Jess: Mbi ekan tan yi ley Moiss yi na ocu tan silen? Mbi na tal teru? 27Sajen tzun stzawel yajtz: Lokaj yi Awajcaw, yi aRyosil, tetz cun awalma, nin tetz cun awajtzakl, nin tetz cun achamil, nin tetz cun anachl; nin lokwe yi e awisin chi na alok awib atz. Yastzun na tal yi ley Moiss, stzun i bantz. 28 Benen tzun tlol Jess tetz: Ban atit. At le wiu. Poro tajwen tan bnolu tanen. Tzun cambaju yi stzajbilu tetz ben kej ben sak. 29Itzun tan colol tib yi yaj tkab yi til, benen tzun jakoltz tetz Jess: Na scyetz e inwisin Ta? 30 Sajen tzun stzawel Jess tan yi xtxolbilej: At jun yaj yi chon sajen le tnum Jerusaln. Chon at bembil i-tz Jeric. Nintzun noj cyentz chikab alkom. Telen tzun chimajol yi bech tetz, nin loon cyentz cyakun, nin e icytz. Txant nin qui quim cyentz cyakun. 31Itzun bantz, na tzun xon tzaj jun pale. Ej nin yi benen tilol yi yaj yi quixpnak, quil cyen tu i-tz xlaj be. Jakenlen wutz ban nintz yi ticyen cun xlaj be. 32 Nchatz, i nin ban jun scyeri yi e tu Lev. Yi tponen i le amalatz, ben
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 25 Tponen 21Toquen

Yi stzatzinen Jess

Yi elsawutzil tetz aj Samaria

909

LUCAS10,11

tunin xmayil, nin icytz. 33 Na tzun xon tzaj jun yaj aj Samaria. Yi tponen kale atit yi quixpnak, nintzun el nin kajabtz tej. 34Toquen tzun kansal tibtz tej, nintzun oc tan stzaquen. Nin oc kojol tzacbil te yi quixpnak. Itz jun jilwutz aceit tu win. Jen tzun tkoltz te tetz chej, nin ben tcyaltz le jun mesn, nin octz tan quicylen. 35 Itzun le junt eklok yi txant tan ticyen, nin cyaj tkol pwok tetz taw mesn: Ma jalu, yi yajej yabi. Quicyleju. Cachaju. Kol sotz mas pwok tanu tej, tzinchoje yil nult tzaj, stzun yaj ban cyentz. 36 Ma jalu, scyeri yi ox yajatz yi e icy cun te yi yaj yi quixpnak cyakun alkom, na scyetz wisin i bantz, le wutz teru? stzun Jess tetz yaj. 37Pues, i bin yi jun yi el quen kajab tej, stzun yaj bantz. Benku, nin bneu tanentz chi banak yi jun yajatz, stzun Jess tetz. bantz yi na xon Jess tbe, chon tzun tocomponentz tcul jun aldey kale najlet jun xnan yi na biaj Mart. Tkol tzun yi jun xnanatz amal tetz Jess tan tocomponen le cal i. Winin chitzatzinen yi tponen Jess tan chixajsen. 39At tzun jun titzun yi xnanatz yi na biaj Mariy. Nintzun cole cuntz te Jess tan tbiten yi yol i yi na tzan tan xtxolen. 40Ma yi Mart, chon nin tzajnak wutz te takun. Benen tzun i-tz tan talchen tetz Jess: Wajcaw, qui pe na el kajabu swej yi inchuc nin na chintxujtij tan akun nin quic Mariy at tan wucheyen? Qui polo ltal ninu noc tetz yi nink tzoc tan wucheyen? 41Benen tzun tlol Jess tetz: A jun coloj Mart, tunin na sotz tu acultz tan banlen winin echk taklen nin tunin na cbisun tu-tz. 42 Poro at jun xtxolbil yi mas tajwen. Yastzun yi nje xtxaol awitzun Mariy, nin cyal jun lmajon len tetz.
38 Itzun

Yi xaken Jess tan chixajsen Mariy tu Mart

tzun jun tir nin oc Jess tan nachlen Kataj le jun amal. Yi wit nachol Kataj nintzun opon jun chusbetz tej nintzun taltz: Kajcaw, ko chuseu tan nachlen Kataj chi banak tetz Wan tan chichuslen yi e tetz chusbetz. 2 Benen tzun tlol Jess scyetz: Yil cxocwok tan nachlen Kataj, je bin tzitalej: Kataj yi atu tcyaj, winin xanil yi biu Ta. Sajku tzonej wuxtxotx tan cawun skibaj. Cawunku tzonej wuxtxotx, chi na cawunu tzin tcyaj.g 3 Tak tzaju kawa tetz jalu. 4 Cuyeu kapaj, chi na kacuy ketz chipaj yi e mas wunak. Quil ko stzakpninu le il, cchijwok sban. 5 Ej nchatz, nin tal jun elsawutzil scyetz:
g 11.2 At copia le griego kale qui na jalet yi yol yi atu tcyaj. Tileu yi version popular, Dios Habla Hoy.

11

1At

Yi chusun Jess tan nachlen Kataj (Mt 6.9-15; 7.7-11)

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS11

910

Ok tu-tz kan yi at jun yaj yi at tamiw, nin yi tamiw yaj, nin opontz tej nicyakbal tan cuchen jun pawor tetz. Itzun taltz: Wamiw, baneu jun pawor swetz. Intxixe cobox inwa teru. 6 Na ja ul jun wamiw swej, yi aj pyaj i. Poro quict nin sowril ketz kawa tan taklen nin tetz. 7Sajen tzun stzawel yi yaj yi at xe cal: Cuquen yaj, ja wit jopxij puert wan. Nin na chiwit len innajal. Quic rmeril tan wukol tzatz, stzun yaj banel tzajtz. 8 Bintzinin, stzun Jess, qui ntak yaj tan tu yi cyamiw quib, poro tan paj yi qui nin txixwij yi tamiw yaj tan jaklen tetz. 9Chastzun te swale nin tzitetz: Cuchwok tetz Ryos, nin tzaklok tzitetz. Elk italma tan joylen yi banl Kataj, tzun jalok itan. Kol cxoc il tan conlen quen, sjakxok tziwutz nin tzaklok itajbil. 10Na yi e yi na chicuch, tzaklok scyetz. Ej nin cyakil yi e yi na choc il tan joylen, sjalok cyan. Nchatz cyakil yi e yi na choc tan conlen quen, sjakxok chiwutz, nin tzaklok yi cyajbil. 11Nchatz cyal jun yi nink tak jun cub tetz nitxajil kol jak jun pam tetz. Nchatz kol sjak jun cay quil tak nin jun lubaj tetz. 12 Ej nin kol sjak jun colob, quil tak nin jun sinaj tetz. 13 I bin jalu yi axwok itetz, axwok tu wunak nin quic nin ibalajil, poro na itak balaj oy scyetz initxa. Inintzun pyor Kataj Ryos yi at tcyaj, stke i yi Espritu Sant scyetz yi e yil choc tan cuchen tetz. bantz, at jun tir na tzan Jess tan telsen len jun espritu cwent Bayban twankil jun yaj. Mem yaj tan yi jun espritujatz. Ma yi telen yi espritu Bayban twankil nintzun jilontz. Winin cyelen yab wunak tej. 15 Poro at tzun e cyaltz: Na xcye tan telsen len yi e espritu cwent Bayban le chiwankil wunak tan tu yi at porer Beelzeb yi witz Bayban te i, chech bantz. 16 Nchatz at coboxt yi e octz tan joylen puntil yi enk jal til Jess. Nin e jak tetz tan bnol jun milawr yi na chaj yi bintzinin chon na saj yi porer i te Ryos. 17Poro nachon Jess te yi cyajtzakl yi itz tan sublen tu i cyajbil. Benen tzun tlol scyetz: Xitok jun tnum ko na choyintzin yi e wunak squibil quib. Nchatz jun najal, xitok kol choyintzin squibil quib. 18 Nchatz yi Satans, yi Bayban, kol choyintzin squibil quib en xtxicbaj tib? Chastzun te quic xtxolbil yi chiyolu yi na cyalu swetz, yi tan tu yi porer Bayban na chintzan tan lajen len Bayban. 19Nchatz yi nink xcon yi porer Bayban wan tan lajen len Bayban, mbi tzun jilwutzil porer na xcon cyakun e cyuchu yi na xcye tan telsen len e espritu cwent Bayban? Tetz ptzun Bayban yi porer yi na xcon cyan? Qui. Or bin quilu, na iten cyuchu chocopon tan xiten yi cyajtzaklu. 20Poro yi in wetz na chintzan tan cyelsen len yi espritu cwent Bayban tan yi porer Ryos. Ej nin itz jun techl tetz cyeru yi bintzinin ja wit ul Ryos tan cawun chixolu. 21Ej nin je junt elsawutzilej: Ko at jun yaj yi cham, yi at macl tan quicylen cal, quil tzel bech tetz tan alkom. 22 Poro kol tzocopon junt yi mas tcun cham swutz i, xcyek tzun tej. Nin tzelepon majij yi macl yaj tu cyakil yi bech tetz. Yastzun mimban te Bayban. 23 Poro yi e yi qui na xom chiwi swej, e contr swej. Nin yi e yi qui na chitzan tan wucheyen te wakun, na chitzan cyetz tan xiten.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14 Itzun

At porer Jess tan xiten chiporer yi e espritu cwent Bayban

911

LUCAS11

nin xcon junt elsawutzil tan Jess: Yi na el yi espritu cwent Bayban te talma jun yaj, chon na ben yi jun espritujatz tan joylen junt posar lakak echk amal. Poro tan tu yi cyal na jalet posar tan, na tzun octz tan xtxumlen: Ban tcun chimpakxok kale nnel tzit, stzun i na bantz. 25Ma yi na opont kale elnak tzit, chumbalaj nin tanen yi amal tan culchen, na nuquijt tan yi taw. 26 Nin tzun na bent yi jun espritu cwent Baybanatz tan joylen jukt espritu yi pyor tcun tan chinajewen tuch te talma yaj. Pyor tcun tzun na ban yi tajtzakl yaj swutz yi ntaxk tzaj el yi jun, stzun Jess bantz. bantz te yi na tzan Jess tan xtxolen yi echk xtxolbilatz at tzun jun xnan chixol yi e aj bitanl yi chin wi nin bantz tan yol, itzun taltz: Chumbalaj nin yi xnan yi mmalanu, nin yi ntxutzanu, stzun i bantz tetz Jess. 28 Benen tzun tlol Jess: Mas tcun chibanl yi e wunak yi na quibit yi yol Ryos nin yi na chiban tanen, stzun i bantz.
Yi e yi ntin milawr na chijak (Mt 12.38-42; Mr 8.12)
27Itzun

24 Ej,

Ban na choc yi e espritu cachi twankil jun yaj yi ko quic Espritu Sant tan maklen chiwutz (Mt 12.43-45)

Yi e yi bintzinin at chibanl

29Ma yi cyulen nil jun coloj wunak te Jess, itzun taltz scyetz: Cyakil eu chin juntlen nin eu. Na ntin na chitzanu tan jaklen jun techl tan lajluchaxen chiwutzu yi in yi Cristo. Poro quil chajxij jun techl scyeru, ma na ntinatz yi techl yi mban Jons. 30Na ja xcon tan Ryos tetz jun techl scyetz yi e aj Nnive. Poro nchatz in, na chinxcon tetz jun techl scyeru. 31Ej nin yil tzul tzaj yi witzbil kejlal, nin yil tzoc Ryos tan taklen chicawsu, nchatz yi reina yi chon sajen cwen tzin tan tbiten yol Ryos, nchatz i stke mas quilu. Na yi i tetz chin joylaj nin sajet tan tbiten yi balaj tajtzakl yi rey Salomn. Poro yi jalu at jun yi at chixolu yi mas balaj tcun tajtzakl swutz yi rey Salomn. Poro qui na cyaju cyocsaju yi tetz yol. 32 Ej nin nchatz yi e aj Nnive, chocopon tan taklen quilu, na yi e cyetz ja je chitxixpul cyajtzakl tan tu yi toquen Jons tan xtxolen yi tajbil Ryos scyetz. Wech na at jun aj txolinl chixolu jalu yi at mas kej swutz Jons, poro qui na cyaju cyocsaju yi yol i.

33 Je jun elsawutzilej: Yi weri inchusun qui jopij na nicun chi yi na oc kakl jun cantil. Quic xac yi kol kajop cun tan jun cajon. Ma na chon na je chimban tcyaj tan xtxeken xe cal. Nchatz wutanen wetz tu inchusun, chin clar cunin na wulej. 34Ej nin je junt elsawutzilej: Tan kawutz na kaxmayinet. Ej nin yi ko ban kawutz, na lajluchax yi echk taklen skawutz. Poro yi ko maymuj kawutz, El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi echk elsawutzil yi xcon tan Jess tan chajlen yi lajluch cun yi tetz chusun (Mt 5.15; 6.22-23)

LUCAS11

912

nicun tzuntz chi yi atok tul tzotz. Nchatz tanen jun yaj, yi ko jopij wutz tajtzakl, at tzun yajtz tul jun chin tzotz wutzil. 35Or tzun quilu-tz, jopxich wutz cyajtzaklu. 36 Na ko jopij wutz cyajtzaklu quil lajluchax inchusun chiwutzu. Poro yi ko list eu tan tbiten inyol, nin ko jakij wutz cyajtzaklu, slajluchaxk tzun inchusun chiwutzu, chi na lajluchax echk taklen tcul tkan kak.
Yi lajluchaxen yi chipaltil yi e parisey tan Jess (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40 Lc 20.45-47)

wit talol Jess yi yolatz, nin oc jun parisey tan moxen tan benen tan waan tuch. Yi tocomponen Jess xe cal, nin cole quentz te mes. 38 Winin telen yab yi jun pariseyatz te Jess, na qui xansaj i yi kab yi toquen i tan waan chi tanen chicstumbr yi e parisey. 39Benen tzun tlol Kajcaw Jess tetz: Bintzinin, yi e cyeru yi eu parisey, na chitxaju soltej chilaku tu chiwasu. Poro qui na chocu il tan telsen yi echk taklen cachi yi at te cyalmau, na ntin xkant tzaj nink na cyaju. 40E peu yab? Na ko yatz tajbil Ryos tan telen chitxajolu yi tzil yi at soltej chilaku, nkeratz pe tajbil Ryos tan telen yi echk taklen cachi yi at te cyalmau? 41Ban tcun yi nink cyoyu mu chimebilu scyetz yi e yi at tajwen scyetz, chocopon tzunu-tz tetz mero balaj. 42 Lastum eu parisey, na bintzi na cyaku chidiesmu te yi alwenu tu yi luta tu cyakil jilwutz itzaj yi na cyawaju. Poro qui na chitzanu tan banlen tanen yi echk taklen balaj yi na tzatzin Ryos tej, nin qui na chitzanu tan chajlen yi lok ib yi na jal tu Ryos. Ban na chibanu yi na cyaku chidiesmu, poro lastum, qui na chitzanu tan banlen tanen cyakil cun tajbil Ryos. 43 Lastum eu parisey, na ntin na cyaju chicoleu tibaj yi chem kale na jalet kej jun yaj. Ej nin yi na chibenaku tcayl, ntin na cyaju yi chin yut cunin chikajlan wunak scyeru. 44 Lastum eu na na chitzanu tan xtxolchen xol yi ley Moiss scyetz wunak poro chiplaj tuwu, chiwutz tuwu tu chichusunu. Nicun eu tu jun alma yi mukxnakt, yi quic techl kale mukij cunt. Nchatz quitanen yi e wunak yi na chixom te yi chichusunu. Quinin tzicy scyetz yi na chixubsij cyanu. 45 Sajen tzun stzawel jun scyeri yi e txolol xol yi ley Moiss, itzun taltz: Ta, tan yi xtxolbilej yi na tzanu tan talchen nchatz na tzanu tan telsen ketz kakej, stzun yaj tetz Jess. 46 Bintzinin yolu na nketz mas balaj eu chiwutz yi e parisey, na na chitzanu tan xtxumlen winin echk cawl tan chixomen wunak tej, poro yi e cyeru siquierk nin mu tal nak chitzanu tan banlen tanen echk cawlatz. 47Lastum yi eu yi na chocu tan nuclen chinichil yi e kajtzun elsanl stzi Ryos, yi e ten chimam chiteu e quimsan. 48 Na chocu tan nuclen yi echk nichatz poro nicun cyajtzaklu chi banake yi e chimam chiteu, yi e oc tan chibiylen yi e elsanl stzi Ryosatz. Na tan tu yi na chitzanu tan banlen ban te yi chinichil, nicun na elepont chi eu nin biyon cyetz. Na iten nin cyajtzaklu chi cyajtzakl yi e chimam chiteu. 49Chastzun te talnak Ryos, yi jun yi tzaknak cun tajtzakl: Che inchake nin elsanl intzi scyuch yi e weri in apostl chixol yi e wunakej. Poro chocopon yi e wunak tan chibuchlen nin tan chibiylen cun, chij Ryos banak cyen. 50Tan tu yi yatz na chibanu, chichojeu yi cyeru chicawsu tu chicaws yi e chimam
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

37Yi

913

LUCAS11,12

chiteu, yi ocnake tan chibiylen yi e elsanl stzi Ryos sajlenix tunintz. 51Na cyakil yi il yi chijuchnak yi e chimam chiteu jetz yi quimen Abel jalen cun yi quimen Zacaras cyan nicyal yi altar tu yi templo, e cunu lchojon tetz. 52 Lastum eu txolol xol yi ley Moiss. Na qui na cyaku amal scyetz yi e wunak tan telen chitxum te yi bintzi. Nin nchatz eu, qui na el chitxumu tetz. Chastzun te quil chiclax yi e yi nternin na el cyalma tan chiclaxen, stzun Jess bantz. 53 Yi telen tzaj i xe cal, cyoquen tzun yi e txolol xol yi ley Moiss scyuch yi e parisey tan xuxen, 54nin tan joylen puntil yi enk tan tlol i jun xtxolbil tan jalen til.

12

tzun quib jun coloj wunak te Jess. Jat lo mil chixonen. Nin winin chipitol quib tan paj yi quintech nin e. Toquen tzun Jess tan yol scyetz yi e chusbetz. Itzun taltz: Je jun xtxolbilej yi chin tajwen cunin tan itbital. Or bin tzitil, acxomichwok te cyajtzakl yi e parisey, na chiwutz tu, chiplaj tu yi na cyocsaj quib balaj. 2 Poro quic nin jun taklen yi nink je txotx tibaj, yi quik lajluchax tzantzaj. Nin quic nin jun taklen yi nink tzewij yi quik lajluchax. 3 Jun cun yol swale nin tzitetz, quic nin jun yol yi na yolchij ewun cun yi quik skojan. Quic nin jun yol yi na alchij jasnewen cun xe jun cal yi quik tzel stziblal.
Yi jun yi ban kaxob tetz (Mt 10.28-31)

1Chimolol

Kaxomich te cyajtzakl e parisey

inchusbetz, axwok wamiw, swale jun xtxolbil tzitetz: Quil cxobwok scyetz yi e yi ntin na chixcye tan quimsen iwankil, na ntin iwankil na chixcye cyetz tan biylen. 5 Poro swale nin tzitetz yi na scyetz yi jun yi ban cxobwok tetz. Xobenwok tetz yi jun yi ban na xcye tan quimsen iwankil nin tan pitlen nin italma tquixcuj. Yastzun yi jun yi ban cxobwok tetz. 6-7At ixac swutz Ryos, na je jun elsawutzilej: Yi e tal chul na chicayij o tal tan cobox ntzi centaw, poro quic nin jun yi quik ilijt tan Ryos. Qui bin cxobwok scyetz yi e mal nakatz. Na nketz pe mas tcun iwalil chiwutz jun coloj chul? Mpe ik xiil iwi, ajlant tan Ryos.
Ban cyeri e yi qui na chixob tan talchen yi xomche te Jess (Mt 10.32-33; 12.32; 10.19-20)

4 Axwok

swale nin tzitetz: Ban cyeri yi e yi qui na chixob tan talchen yi xomche swej. Na yi ko yatz na chiban, swale chitziblal yi ate tetz wajal chiwutz cyakil yi e ngel tetz Ryos. 9Poro yi e yi na chixob tan talchen scyetz wunak yi na chixom swej, nchatz in, swale chiwutz yi e ngel tetz Ryos yi qui xomche swej. 10 Cyakil yi e yi na choc tan inyolchen, scuylok chipaj. Poro yi e yil choc tan jislen yi Espritu Sant, quic cyetz cuybil chipajatz. 11Quil cxbisun yil cxben ticylen chiwutz yi e wi banl wi tetz sinagoga, nka chiwutz yi e alcal. Quil cxoc tan xtxumlen yi mbi jilwutz yol xconk itan tan stzawen nin yi cyetz chiyol. 12 Quil cxbisun tan na i yi Espritu Sant tzocopon tan taklen kulil iyol yil cxoc tan yol.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

8 Nchatz,

LUCAS12

914 Yi ric yi ntin kuklij cul te mebil

tzun tlol jun scyeri yi eatz yi ate-tz: Ta, taleu tetz yi witzun tan tkol mu wetz te yi mebil yi kajtzun kataj yi at cyen. 14 Benen tzun stzawel Jess: Yaj, nketz in pujul ixolwok, nketz in jatxol txotx. 15 Benen tzun tlol Jess scyetz cyakil yi e mas wunak: Or quilu yi ajtzakl yi xkant tzaj nink na taj. Na mpe winink mebil jun yaj, quil xcye yi mebilatz tan jalsen yi stzajbil. 16 Talol tzun Jess junt elsawutzil scyetz: At jun yaj yi chin ric nin, yi chumbalaj nin yi echk cosech yi na je tan. 17Toquen tzuntz tan xtxumlen tcul cuntu. Itzun taltz: Mbil tzimban te incosech? na quic nin amal kalel tzincolwit. 18Ah, je tzimbanej, tzinxite cun cyakil yi echk incojaj yi cochk. Nin tzimbne coboxt yi mas nim tcun. Yastzun wulejtz tan colchen cyakil yi incosech tu cyakil yi echk taklen yi colij wan. 19Ban tzun nuje-tz. Quit tzun bisun walma, na ja molxij inwa tetz ala tiemp. Nujek, chinwank, nucak, chintzatzink, stzun yaj tcul cuntu. 20Poro sajen tzun tlol Ryos tetz: Yaj, chin yab nin a, na cquimok te akbalej. Nin yi echk taklen yi ja wit baj amolol, apart scambok tej, stzun Ryos bantz tetz. 21Ma jalu, stzun Jess scyetz wunak. Yastzun sbajok scyej yi e yi ntin na chitzan tan xtxumlen chimebil, nin qui na chitzan tan xtxumlen echk taklen yi na tak tzatzin tetz Ryos, stzun Jess.
Yi sotzaj culal (Mt 6.25-34)

13 Benen

tal Jess scyetz yi e chusbetz: Chastzun te swale nin tzitetz, quil sotz icul tan iwa, nin tan bech itetz, 23na ja tak Ryos yi kaxew, qui ptzun ltak kawa jalu? Nchatz i bnol kawankil, qui ptzun ltak bech ketz? 24Nquenwok tan xtxumlen yi e joj, yi en quitanen. Qui na cyawaj cyetz con. Quic cyetz chicosech, nin quic cyetz chicojaj, nin quic cyetz culbil quixin, poro na chiwan tan Ryos. Nketz pe mas balaj tcun ax itetz chiwutz yi e jojatz? 25Quil ben kon mas tiemp jun yaj tan bis tan okl. 26Quil xcambijwok te jun taklen tan tu yi na sotz icul. Ko yatz nxac tzun na sotz icul tan cyakil yi echk taklenatz? 27Nquenwok tan xtxumlen yi echk buch. Qui na choc cyetz tan jicylen nok. Qui na choc tan chem. Poro jun cun yol swale nin tzitetz, mas tcun na chiyub yi buchatz swutz yi balajil yi bech tetz kajtzun rey Salomn. 28Ej nin ko na yub yi echk xtze tan Ryos yi cobox ntzi kej na chaj, nin na ben tetz tkak, qui ptzun cxwekxij itetz tan Ryos, yi axwok itetz yi chon kuklij icul tej? 29Qui bin cxbisun tan iwa nin tan itca. 30Na yi ko na cxbisun tan, nicun tzun axwok scyuch cyakil yi e mas wunak yi ntinatz cyajbil tan jalen chiwa. Poro yi axwok itetz na til Kataj cyakil yi tajwen tzitetz. 31Nquenwok tan xtxumlen yi tajbil Ryos, tzaklok tzun cyakil yi echk taklen yi tajwen tzitetz, stzun Jess bantz scyetz yi e chusbetz.
Kajoye yi kamebil tcyaj (Mt 6.19-21)

22 Nchatz

tal wawun tanen. Ej nin quic mas tal ixonen, poro quil tzicabej icul, na yastzun tajbil Ryos tan tkol i amal tzitetz tan inajewen tuch tetz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

32 Axwok

915

LUCAS12

ben kej ben sak. 33 Caywok bin imebil, nin oywok nin yi jamel scyetz yi e yi at tajwen scyetz. Ko yatz tziban, sjalok jun imebil tcyaj, jun mebil yi quil sotz. Nin quil tzocopon alkom tej. Nin quil tzocpon poc tej. 34Cyakil yi e yi na chitzan tan chamlen yi chimebil tcyaj, yastzun yi e yi chon nin ajlij chicul tcyaj. Na kale atitet mebil jun yaj, yatz nin ajlet cul. te banwok list itib. Nin ban tzoc kakl icantil. 36Nin ban tzibanwok chi na ban jun quicylom cal yi na cyaj tan quicylen yi cal patrn yi na ben i te jun quicyujin. Na txekun kak tan, nin list atit tan jaklen puert yi na ul tzaj yi patrn. 37Ban cyeri yi e mosatz yi na chitzan tan chiwen tulbil chipatrn. Jun cun yol swale nin tzitetz, yil tzul chipatrn, tzocopon i tan banlen chiwa yi e mosatz. Scawunk tzun i tan chiwanen wi mes. Iten nin chipatrn tzocopon tan jatxlen nin chiwa. 38Ban cyeri yi e mos yi ate nintz tan chiwen chipatrn yi na ul. Quic na ban mpe nicyakbal tzul chipatrn, nka skil cuntu, poro ate nintz tan chiwen. 39Nchatz nquenwok tan xtxumlen yi xtxolbilej: Yi nink tzel xtxum jun taw cal tetz yi oril yi tzul jun alkom xe cal, quil tak amal tan telen bech tetz tan yi alkom. 40Nchatz axwok itetz, or tzitilwok. Banwok list itib, na qui cunin tzicy tzitetz yil nul tzaj, yi in yi in Bajx Cyajol, stzun Jess bantz scyetz yi e chusbetz.
Yi cupral balaj tu yi ploj (Mt 24.45-51)
35Chastzun

Kabne list kib

41I bin jalu Ta, stzun Lu tetz Jess, yi xtxolbilej yi na tzanu tan xtxolen, ketz cuntu pe, nka nchatz cyetz cyakil wunak? chij Lu tetz. 42 Benen tzun stzawel Jess: Ban cyeri yi e martoma yi ban na kuke cul yi patrn scyej. Ban cyeri yi eatz yi toquen cun chitxumun tan banlen tanen yi tajbil chipatrn, nin tan jatxlen chirasyon yi e mos. 43Ban cyeri e martomaatz yi yatz na chitxujtij tej yi na ul tzaj chipatrn. 44Jun cun yol na wal nin, yi jun jilwutz martomaatz, tzaklok mas cyetz chikej takun chipatrn. Na tzaklok chikej tan chicawunen tibaj cyakil mebil yi chipatrn. 45Poro lastum yi e martoma yi na choc tan xtxumlen: Quil tzul chan kapatrn. Nin tan paj yi jun ajtzaklatz na choc tan chibuchlen yi e mos. Nin na choc tan xtxumlen tan banlen echk tzatzin chixol cyetz. Nin na oc a chiwi. 46Lastum yi jun jilwutz martomaatz na quinin tzicy scyetz yil tzul tzaj chipatrn. chiloonk tan xicyxab tan chipatrn. Nin chocopon tan tetz cyajlal yi e pajol cawl. 47Na cyakil yi e martoma yi elnak chitxum tan banlen tanen tajbil chipatrn, poro qui na bnix cyan, chitije cyeratz winin tzum. 48Ma yi e yi quinin tzicy scyetz, yi na chixubsij tan banlen tanen yi tajbil yi chipatrn, ilenin chicawsok mu. Na yi e yi akijt winin cyajtzakl, chin tajwen cunin yil wutzin mas yi cyakun chiwutz yi e yi quic mas cyajtzakl. Nchatz yi e yi akij winin chixajbil, chin tajwen cunin yil wutzin mas yi cyakun cyan chiwutz yi e yi quic mas cyetz cyajtzakl akijt.

tan tu yi nnul wetz tzonej wuxtxotx, tzocopon kakl oyintzi. Nin enk yil xet chan. 50Poro quil xetij jalen cun yil tzintij quixcuj. Nternin na el
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

49Na

Sjalok oyintzi skej yil kocsaj (Mt 10.34-36)

LUCAS12,13

916

walma yi nink tzul chan yi jun tiempatz lajkel. 51Mbi na itxum? Sjalok pe tzatzin tzonej wuxtxotx tan yi nnul? Quil jal tan tu yi nnul, poro sjalok chich culal. 52 I sbne opon tunintz, at najal yi sjalok oyintzi chixol tan paj weri inchusun. Ko at o xonen tul jun najal, sjalok oyintzi chixol. Chocopon lo ox tan contrin scyej cob, nka chocopon cob tan contrin scyej ox. 53 chichok cul jun yaj te cyajl, nka jun cyajol te taj. chichok cul jun xnan te tal, nka yi tal te xtxu. Nchatz yi wutzilen ilibaj te yi tlib, nka yi ilibaj te yi wutzilen tlib.
Yi e judiy qui nin pujx cyan yi mbi ekan tan Jess (Mt 16.1-4; Mr 8.11-13)

54 Itzun ben tlol scyetz cyakil wunak: Yi na quil ninu yi na nuc cun tib yi sbak toquen tzin, jalcun na cyalu yi tzul abal. Nin yatz nin na bantz. 55 Nchatz yi na saj cyekek cwen tzin na cyalu yi sjalok tza, nin yatz nin na bantz. 56 Na pujx cyanu yi echk techl yi na jal tcyaj. Poro chiwutz tuwu, chiplaj tuwu yi na cyalu yi eu tetz Ryos. Na qui na pujx cyanu yi mbi na bajij chixolu. 57Nxac yi qui na pujx cyanu yi mbitz yi balaj yi na bnix tan Ryos chixolu? 58 Nin je jun elsawutzilej: Yi na chibenu tu yi chicontru tan pujlen xtisya tpilta, na chijoyu puntil tan xiten yi oyintzi yi ntaxk choponu swutz yi pujul xtisya. Na ko qui, i chijatxon ninu chikab e polisiy tan cyoquenu xetze cyan. 59Jun cun yol, quic rmeril tan cyelenu liwr jalen cun yil chichoju cyakil yi chimultu.

cunin na tzan Jess tan xtxolen yi cyoponen cobox yaj tan talchen jun xtxolbil tetz. Itzun cyaltz: At cobox aj Galilea yi i cunin na chitzan tan biylen chitxixwatz yi cyoponen biyol cyetz takun Pilato. Ej nin yi cyetz chichel nin yuj tib tu yi chel yi chitxixwatz, chech tzun bantz tetz Jess. 2 Na lo cyal cyeru yi ja chitij yi quixcujatz tan paj yi mas tcun cyetz quil chiwutz cyakil yi e mas aj Galilea. 3 Poro qui. Ma yi e cyeru, ko quil chibisunu tan quilu, nin ko quil chitxixpuju yi cyajtzaklu, sotzel chiwutzu sbne. 4Nin nchatz yi chiquimen yi wajxoklaj wunak tzak yi culunil, yi ncu woc le amal Silo, ja lo chitxumu yi mas tcun cyetz quil nchijuch chiwutz cyakil wunak aj Jerusaln. 5 Poro qui. Nin nchatz eu, ko quil chibisunu tan quilu, nin ko quil chitxixpuju cyajtzaklu sotzel chiwutzu sbne, stzun Jess scyetz. tzun Jess junt elsawutzil scyetz: Oktz kan yi at jun yaj yi cunak tawal jun wi ib tcul jalaj xtxotx. Benen tzun i tan tilwen ko at wutz, poro quinin jal jun wutz tan. 7Itzun taltz tetz yi quicylom amal: Oxix yob yi wawlenix tan xmayen yi wutz yi jun wi ibej poro quic jun wutz na jal wan. Ma jalu, tamen, na txotx tu na mak, stzun taw luwar tetz yi quicylom. 8 Ta, chij yi mos, cuk tu junt yobtz. Nocopon tan banlen ban tetz. Stzok awon wan txe. 9Nin kol wutzin, qui tzun stamu-tz, poro ko quil wutzin kalenas tzun stamenu-tz, stzun quicylomatz tetz taw ujul, chij Jess bantz scyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Tlol

13

1I

Ko quil kabisun tan kil sotzel kawutz sbne

Yi xtxolbil tetz jun wi lobaj yi qui na wutzin

917 Yi tulen yos tu jun xnan le jun kej ujlen

LUCAS13

bantz, at jun tir na tzan Jess tan chichuslen wunak le jun sinagoga. 11At tzun jun xnan yi sken el wajxoklajix yob yi tzamij tan jun yabil. Jenak tlen tunin ocpuj tan yi jun yabilatz. Nin quinin na je tej. 12 Yi benen tilol Jess jun xnanatz nintzun saj chakoltz. Itzun taltz tetz: Ja wit ul yos tzawuch, stzun Jess bantz tetz. 13 Nin je tkol Jess yi kab twi, ninin ul yos tuch. Toquen tzun xnantz tan taklen kajsbil tetz Ryos. 14Poro yi ajcaw tetz yi sinagoga winin chichen cul te Jess tan paj yi mmul yos tan tu jun wunak le jun kej ujlen. Chastzun te tlol i scyetz cyakil wunak: At kak kej tetz akun. Ej nin tcul yi kak kejatz ban chulu tan tzac ib. Qui na waj yil chulu tan tzac ib tculak jujun kej ujlen, stzun ajcaw tetz sinagoga scyetz wunak. 15 Benen tzun tlol Jess: Chiplaj tuwu, chiwutz tuwu, na tcul yi jun kej ujlen quic nin jun scyeru yi quik na stzakplen yi tetz wac nka tetz buru tan chajlen tca. 16 Ko yatz na chibanu le jun kej ujlen, quic pe cu tan tulsen yos tuch yi xnanej le jun kej ujlen. Na ja el wajxoklajix yob yi xtxamxlenix tan yabil. At ptzun kil tej kol tzul yos tu jun wunak kan le jun kej ujlen? stzun Jess scyetz. 17Winin chitxixwen yi e contr Jess yi quibital yi xtxolbilasej. Ma yi e mas wunak winin chitzatzinen te yi echk taklen balaj yi na bnix tan Jess.
Yi elsawutzil tetz tijal mutans (Mt 13.31-32; Mr 4.30-32)

10 Itzun

18 Benen tzun tlol Jess scyetz: Mbik xcon wan tan chajlen scyeru yi en quitanen yi e yi xomche te Ryos jalu? Mbik elsawutzilil xcon wan? 19Je bin tanenej: Nicun e chi jun bakwutz mutans yi cu tawal jun yaj le xtxotx. Jalcunin jen mulen. Chumam nin wutz tkan ban, chi jun wi tze. Poro ja choc chul tan banlen chisoc wiak kab.

tal i: Mbik junt elsawutzil xcon wan tan chajlen scyeru yi en quitanen yi e yi xomche te Ryos? 21Je bin quitanenej: Chon quitanen chi na tulej jun xnan yi na yuj cun mu txam tcul ox chin malbil arin, poro na ben loon yi txamatz tcul cyakil arin.
Yi be juy wutz (Mt 7.13-14, 21-23)

20 Nchatz

Yi elsawutzil tetz yi xtxamil pam

tzun i lakak echk tnum tu echk aldey tan tponen jalen Jerusaln. Nin octz tan chichuslen e wunak lakak echk amalatz. 23 At tzun jun yaj jilontz tetz. Itzun taltz: Ta, chinch wetz quic mas kaxonen yi o yi skaclaxok, stzun yaj bantz tetz Jess. 24 Chibneu puers tan cyoquen ponenu, na chin latzluj nin yi puert. Na jun cun, at winin e yi na klo cyaj choc poro quil tzaklij amal scyetz, na jajtz yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

22 Ticyen

LUCAS13,14

918

na jop cun yi taw cal yi puert chiwutz. 25Quict rmeril mpe ate ninku-tz wutz puert. Quic rmeril mpe nink chocu tan conlen quen wutz puert nin tan sich: Ta jakenu puert skawutz. Quic rmeril tan jakxen yi puert, na stalel tzaj taw caltz: Qui wajsken iwutz. 26 Quic rmeril mpe nink cyalu: Poro ta, ja kawan, nin ja kuca tuchu, nin ja ko chusu lakak be le katanum, chechu sbne. 27Quic rmeril, na tzelul stzawel xe cal: Qui wajsken iwutz. Quitelenk, na axwok pajol cawl, stzun i sbne-tz scyeru. 28 chokoku nin chichok chiculu yil tzel chitxumu tetz yi quibeu cyajlal yi e yi nsken wit chicambaj yi balaj tiemp yil cawun Ryos. chi quitanen Abraham tu Isaac tu Jacow, scyuch cyakil yi e elsanl stzi Ryos yi chicambok te yi jun balaj tiempatz. 29Ej nin nchatz at winin jilwutz wunak benen tzin wi munt yi chitzatzink yil chatij tul yi jun balaj tiempatz yil cawun Ryos. 30Poro le chiwutz cyeru quic noc chibalajil yi e wunakatz, ma swutz Ryos e balaj. Nchatz at e chixolu yi na cyocsaj quib balaj, poro swutz Ryos quic noc chibalajil.
Yi token cul Jess scyej aj Jerusaln (Mt 23.37-39)

31I cunin na tzan i tan xtxolen yi yolej yi cyoponen cobox parisey. Itzun ben cyaloltz tetz Jess: Ban tcun yi nink tzelu ojk tzonej tnum, na yi tajbil Herodes itz tan biylenu, chech e parisey bantz tetz Jess. 32 Nak cyaleu tetz yi jun tal prowatz: Yi in wetz na chin tzan tan telsen len e espritu cwent Bayban, nin tan chitzaquen yi e yabi. Ej nin iten nin tzimbneatz ek cap. Ma oxen, yastzun lbnix yi wetz wakun, chechu sban tetz. 33 Poro bintzinin chin tajwen cunin yil wojkel nin tan wuponen ek cap Jerusaln, na lastum ko nketz e aj Jerusaln lchoc tan imbiylen. Na cyakil yi e elsanl stzi Ryos yi nxcon tan sajlen tunin chon nchiquim wutz chikab yi e aj Jerusaln. 34 Lastum e aj Jerusaln. Lastum e, na e cun biyol elsanl stzi Ryos. Nin ilenin ja choc tan chicoxlen yi e yi na che inchak nin chixol. Jat lo tir ja ok incul tan chiclaxen. Ja klo choc jak inkab, chi na che tulej jun xtxuquitx yi e tal. Poro qui nchicujij. 35Ma jalu, quic wetz scyuch. Chiquicylej quibatz. Poro jun cun, quit quil inwutz jalen cun yil cyal: Jun cun at banl Kataj Ryos tibaj yi junej yi nsaj chakol i.

bantz tcul jun kej ujlen, nin oc Jess tan waan xe cal jun wi banl chiwi e parisey. At tzun cobox parisey e ocopontz tan joylen ju yi na-k jal cunt til Jess cyan. 2 Tilol tzun Jess jun yaj xe cal yi benak tunin xub yi wankil tan mal. 3 Toquen tzun Jess tan yol scyetz e txolol xol yi ley Moiss, scyuch yi cobox pariseyatz: Cu pe cyanu, kol katzacan le jun kej ujlen? stzun Jess scyetz. 4 Siquierk nin jun yol saj chitzawel. Toquen tzun macol Jess yi yaj, ninin ul yos tuch. Ajen nin ban tetz yaj. 5 At pe jun chixolu kol ben mulkuj jun buru nka jun wac tul jun julil a le jun kej ujlen yi quik ben lajkel tan jesen tzaj? stzun Jess scyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14

1Itzun

Yi tulen yos tan Jess tu jun yaj yi jenak tu xub wankil tan mal

919
6 Siquierk

LUCAS14

nin, nink saj chitzawel yi xtxolbilej.


Yi elsawutzil scyetz aj quicyujinl

tilol Jess yi en cun quitanen wunak tan joylen yi bajx chem nintzun octz tan talchen nin jun elsawutzil scyetz. Itzun taltz: 8 Yi na chitxocliju tan waan te jun quicyuj, quil chicoleu tibaj yi bajx chem, na quicunin bantz ja txoclij jun yaj yi at mas kej chiwutz cyeru. 9Na yi ko nsken chicoleu yil chul tzaj yi taw kej tu yi xtxocum, stale i scyeru: Chelku tzonej. Cyak cyenu chem tetz intxocumej. Chitxixwok tzunu-tz yil chocu tan joylen yi cyeru chichemu wutz coc. 10Ma na yil chitxocliju, chicoleku tibaj yi witzbil chem. Yil tzul tzaj yi txocol cyeru, quicunin batz stale i: Or cyeru chicoleku tibaj yi balaj chemej. Sjalok tzun cyeru chikeju-tz chiwutz cyakil yi e txocum yi colche. 11Na cyakil yi e yi na cyocsaj quib nim, tzelepon chikej. Ej nin cyakil yi e yi na cyocsaj quib tetz juy, sjalok chikej. 12 Nchatz tal Jess tetz yi taw cal yi txocon i tan waan: Yil txumxij jun waan tanu, quil che chaku yi e tamiwu; quil che chaku yi e tajwutzu; quil che chaku yi e xonlu; quil che chaku yi e wisinu yi winin chimebil. Na quicunin batz chul tan xtxoclenu tan cyakol xel yi waan yi e xtxocu tej. 13 Poro yil xtxumu jun waan, che xtxoqueu yi e meba, nka yi e potnak chiwankil, yi e cox, nin yi e moyi. 14Ko yatz sbanu, sjalok tzun mebilu-tz, na quic chiwu tan tulen xel cyan. Poro tzantzaj yil chitzij junt tir yi e balaj, xelank yi toyu. tzun jun scyeri yi e yi colche wi mes, nin yi tbital i yi yol Jess, nintzun taltz: Ban cyeri yi e yi chiwank te Ryos tzantzaj, stzun i scyetz wunak. 16 Benen tzun tlol Jess tetz: At jun yaj cu xtxumul jun chumbalaj waan. Nin el stziblal tan scyetzak winin wunak. 17Yi bnixen yi waj, nintzun ben chakol jun chakum tan talchen scyetz yi e xtxocum yi nsken bnix. Ban chibenu na ja bnix kawa, chij. 18 Yi quibital yi yol yi jun chakumatz, cyal nin jun cujij. Na i saj stzawel yi bajx: Scuyu impaj. Quinin chimben na at jalaj intxotx minlok. Chin tajwen cunin chimben tan xmayen. 19Ej nin at junt alon: Scuyu impaj. Quinin chimben na at jun lmuj inwac minlok. Chin tajwen cunin chimben tan chipilen yi ko ban chakuj. 20 Ej nin at junt alon: Scuyu impaj. Quinin chimben, na ana na kume. 21Itzun yi pakxen yi chakum, talol tzun i yi xtxolbilatz tetz patrn. Nin yi tbital yi taw kej cyakil yi xtxolbil, winin chichen cul. Benent tzun chakol junt tir yi chakumtz. Quilok lajkel lakak echk caybil, nin lakak echk be. Txocwe tzaj cyakil yi e meba, scyuch yi e potnak chiwankil, yi e cox, scyuch e moyi. 22 Ma yi pakxent yi chakum, nintzun taltz tetz taw kej: Ta, ja xnak te mantar yi ntalu swetz, poro na wil yi at amal tetz mas. 23 Quilok bin lakak echk nim be, nin lakak echk kab be. Banaj puers tan chimoxen tzaj yi e wunak tan cyulen tzonej, na na waj yil noj cun incal. 24Poro jun cun yol, quil wak amal scyetz yi e yi quinin nchicujij tan cyulen, stzun taw kej bantz, stzun Jess.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 At

7Yi

Jun xtxolbil tetz jun balaj waan

LUCAS14,15

920

jun tir xomche jun coloj wunak te Jess. Jen tzun suchkil tib chiwutz yi e wunakatz. Itzun tal scyetz: 26 Ko at jun yi na taj xom tzaj swej, quil wak amal tetz ko nketz list i tan cyajen cyen tilol yi taj xtxu. Nin quil wak amal tetz ko nketz list i tan cyajen cyen tilol yi txkel scyuch e nitxajil. Nchatz quil wak amal tetz ko nketz list i tan cyajen cyen tilol yi e titzun scyuch e stzicy.h Ej nin nchatz, quil wak amal tetz ko nketz list i tan cyajen cyen tilol yi ankin tetz tzonej wuxtxotx tu cyakil yi tetz mebil. Ko nketz list jun tan cyajen cyen cyakil, quil wak amal tetz tan xomen swej.i 27Na quic rmeril tan toquen jun yaj tetz inchusbetz ko nketz tkont tib tan quimen tan paj yi xomij i swej. 28 Na ko at e yi na cyaj chixom tzaj swej, chin tajwen cunin yil choc tan xtxumlen yi kol chixcye tej, chi na ban jun yaj tan xtxumlen jun acaj cal. Chin tajwen cunin yil tzoc i tan xtxumlen yi echk gast, tan telen xtxum tetz kol xcye tan xtxicbajen nka qui. 29Na lastum ko ntin bnix yi xe tan, nin quil xcye tan joplen wi. Tzelepon tzun xtxix i yil cyal wunak: 30Lastum yi yajej. Ntin cu xetzal yi cal, nin quinin mel cuntz tej, chech sbne tetz. 31Ej nin nchatz, ko at jun rey yi ntin lajuj ntzi mil sanlar ate-tz tej, nin tzul junt contr yi cyan che junak mil tan, qui pe ltzoc yi rey yi lajujen mil sanlar cyan che tan tan xtxumlen pe xcyek nka qui? 32 Nin yil nachon tej yi quil xcye, nchiben chakol yi e chakum tan joylen puntil tan stzajen yi oyintzi. 33 Nchatz e cyeru, ko na cyaju chixom tzaju swej, chin tajwen cunin yi list eu tan cyajen cyen quilolu cyakil. 34 Na yi atzum,j chin tijlen nin. Poro ko quict pitzpal, en ljal junt tir pitzpal? 35Nin ko quict pitzpal, quic xac. Mpe nink xcon tetz awon, quic ltak. Ban tcun tzel coxij wi tzis. Ma jalu ko ja quibitu inyol ban bin choku il tan xtxumlen.

25 At

Tajwen tan cyajen cyen kilol cyakil ko na kaj kaxom te Cristo

bantz nin e opon winin juchul il te Jess tan tbiten yol i, scyuch cobox judiy yi na chixcon cyakun awer nak tan telsen alcawal. 2 Poro yi e parisey scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss, nin e octz tan yolchen Jess. Itzun cyaltz: Na takx amal scyetz yi e juchul il nin na wanx scyuch, chech squibil quib. 3 Chastzun te tlol Jess yi jun elsawutzilej scyetz: 4 Ko at jun scyeru yi at jun cient tawun, nin ltxakx jun chixol, qui pel che jutz cyen yi jun mutx tu belulaj le pstorbil tan benen tan joylen yi junt yi ntxakx cyen? che jutze cyen, nin mben tan joylen jalen cun yil jal tan. 5 Yil jal, stzatzink tzuntz, nin steke tzajtz. 6 Ma yil tzopon yaj xe cal, stale stziblal scyetz e wisin, scyuch yi e mas tamiw: Katzatzink, na ja jal yi jun tal wawun yi ntxakxij. 7Ma jalu, swale
h 14.26 Lc 18.28-30. i 14.26 Lc 5.11; Fil 3.7-8; 1 Jn 2.15-16. balajil tajtzakl jun yaj yi na ban tanen yi tajbil Ryos. j 14.34

15

1Itzun

Yi elsawutzil tetz jun cner yi txakxij (Mt 18.10-14)

Yi atzum itz jun elsawutzil tetz yi

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

921

LUCAS15

nin scyeru yi mbi na elepont yi jun elsawutzilej. Winin tzatzin na bajij tcyaj yi na xtxixpuj jun juchul il yi tajtzakl. Mas tcun tzatzin na bajij te yi junatz yi na jal chiwutz yi jun mutx tu belulaj yi ban atet nin, yi quic tajwen tan chitxixpul cyajtzakl. je junt elsawutzilej: Ko at jun xnan yi at lajuj sakal tuch nin ltxakxij jun, qui polo tzoc kak tan nin tzoctz tan maslen xe cal jalen cun ljal yi sakal tan yi ntxakxij? 9Yil wit jal tan stale scyetz yi e tamiw nin scyetz yi e wisin: Katzatzink, na ja jal yi insakal yi ntxakxij, chij i sbne scyetz. 10Yastzun na bajij tzin tcyaj yi na xtxixpuj jun juchul il yi tajtzakl, winin na chitzatzin yi e ngel tej. nin tal Jess junt xtxolbiltz: At jun yaj yi at cob cyajl. 12 Itzun yi jun juy, nin octz tan talchen tetz yi taj: Ta, chij, na klo waj yil sjatx cunu yi mebilu skawutz. Cwen tzun jatxol wutzilen yi mebiltz chiwutz. 13 Nin yi telen cobox kejtz toquen tzun yi cap naktz tan molchen cyakil yi jamel yi herensatz. Nintzun bentz joylaj tcul junt tnum. Yastzun bajet sotzal cyakil yi puk. Bich cuntunin sotz nint yi puk tan. 14Te yi nsken wit baj sotzal cyakil yi puk, cwen tzun jun chumam wej le tnumatz. Toquen tzun yajtz wutz pem. 15 Jalen tzun takuntz tan tu jun aj tnum. Nintzun ben chakijtz tan chipstoren boch. 16 Winin tzun telen nin talma-tz te chiwa yi e boch. 17Tulen tzun colpuj twi, nintzun octz tan xtxumlen tcul cuntu: Quin tech nin akunwil tuch intaj. 18 Ban tcun nnaj te intaj, na quic wej na quil yi e mos intaj. Ma yi in wetz, chin il nin atin cunt tzonej tan wej. Naj lotz te intaj, nin swale tetz: Ta, ja injuch wil swutz Ryos nin swutzu. 19Quict jopij wutz wan tan woquen tetz cyajlu. Lok sculu tan woquen chi jun mosu, stzun i bantz tcul cuntu. 20Tajent tzuntz te taj. Ma yi benen tilol yi taj yi ulen atit yi cyajl, nintzun el nin tokl cultz tej. Lajkel nintzun benentz tan culchen. Nin yi chiculul quib nin bentz tan kalen tzaj yi cyajl, nin baj stzubultz. 21Benen tzun tlol yi cyajl tetz: Ta, ja injuch wil swutz Ryos nin swutzu. Ma jalu quic jopij wutz wan tan woquen tetz cyajlu. 22 Benen tzun tlol yi taj scyetz yi e mos: Joywok tzaj yi bech wetz yi mas balaj nin akwok quen tej, nin akwok quen jun xmalkabtz wi kab. Ej nin akwok quen xajabtz. 23 Nin cun cyajwok yi ne wac yi kansant, nin biywok cuntz. Kawank jun, nin katzatzink, 24na tzinwutz wetz yi incyajlej quimnakt. Poro qui lo, na ja ult. Txakxnakt, poro ja jalt junt tir. Chibaj xeten tzuntz tan tzatzin. 25 Itzun yi bajx cyajol, chon tzun at terastz xol wutz. Ma yi tulen tzaj nakajil yi cal, nintzun ben tbital yi son tu yi bixl yi na tzan. 26 Sajen tzun chakol jun scyeri e mos yi taj, nintzun jaktz tetz: Mbi tzun na bajij xe cal? stzun i. 27Ja ul yi titzunu, nin yi taju ja cu biyol jun ne wac yi kansant, na ban cuntu mult junt tir. 28 Cyakaxen tzun yi bajx cyajoltz, nin quinin oc tkol tib. Telen tzaj tzun yi taj tan moxen tan toquen scyej xe cal. 29Poro stzawel tzun i tetz yi taj: Ta, til tzaju, yi in wetz jatix nin lo yob wawlenix tan akun tuchu, ej nin quic nin jun tir jak taku jun inchiw tan cwen imbiyol tan intzatzinen scyuch e wamiw.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Ej 8 Nin

Yi elsawutzil tetz jun pwok yi txakxij

Yi cyajol yi baj sotzal yi herens

LUCAS15,16

922

30 Ma yi mul tzaj nocx cyajluej, yi ja baj sotzalx yi puku scyejak e xnan, yi e witz bnol tetz, jalcunin ncu biyolu yi jun ne wac yi kansant, stzun i bantz. 31Talol tzun tajtz tetz: A jun coloj incyajl, cyakil nin tiemp ati swej, nin cyakil yi inmebil, awetz. 32 Poro yaj, il tzaj, chin tajwen cunin yil katzatzin, na skawutz ketz yi quimnakt awitzun, poro qui, na ja ult. Txakxnakt, poro ja jalt.

tal Jess yi xtxolbilej scyetz yi e chusbetz: At jun martoma at cyen tan banlen tanen yi mebil jun ric. Nin yi tbital yi ric yi quinin oc il yi martoma te yi mebil, 2 nintzun chak: Mbi na aban yaj? Nucaj cyakil yi cwent te inmebil yi at takab, na celepon wan te awakun, stzun ric tetz yi martoma. 3 Ma yi martoma, nin octz tan xtxumlen: Mbil tzimban jalu? na nelepon lajun te wakun. Quil tzintxaj yil nel tan akun wi cojbil. Nin chintxixwok kol noc tan rmosumin. 4Ban tcun je bin tzimbanej tan chijalen wamiw yil nel te wakun. 5 Toquen tzun i tan chichaklen cyakil yi e yi at chitxokben tetz yi patrn. Yi tocomponen yi bajx, nin ben jakoltz tetz: Jatna xtxokbenu tetz impatrn? 6 Jun cient tonel aceit olivo, chij i. Bintzinin, na je listuej, poro katxixpen. Oken kan tetz nicy ntzi cient, 7Toquen tzun yi akunsom tan jaklen tetz junt: Ma yi teru, jatna xtxokbenu at? Jun cient quintal ixin triw, chij. Katxixpe bin yi listu. Oken kan tetz jun mutx quintal. 8 Yi tbital yi patrn yi mbi cun ban yi martoma, nintzun taltz: Binin tajtzakl yi junej ncu nucul! stzun patrn. Bintzinin, stzun Jess. At mas cyajtzakl yi e mal nak swutz cyajtzakl yi e balaj, tan jalen chibalajil chiwutz yi e cyuch. 9Chastzun te swale nin tzitetz, ban xcon imebil tan jalen itamiw chixol yi e tal prow meba. Tzantzaj tzuntz yil tzul yi tiemp tan sotzen cyakil yi echk mebil, tzaklok tzun jun amal tzitetz, kale xnajewet tetz ben kej ben sak. 10 Ko at jun yaj yi ban kuke kacul tej tan banlen yi echk taklen yi qui tunin kusij, ban tzun kuke kacul tej tan banlen tanen yi echk taklen yi at mas quixbel. Nchatz ko at jun yi cachi tajtzakl tan chisublen wunak te echk taklen yi qui tunin kusij, nchatz tzocopon i tan chisublen te yi echk taklen yi at mas quixbel, nka yi at mas xtxintxal. 11Ej nin ko quil xcon imebil, yi ja jal itan tzonej wuxtxotx, tan banlen yi echk taklen balaj, en tzaklij yi mero mebil tzitetz? 12 Na ko qui na iban yi balaj tu imebil yi cmon tu tanen, en tzaklij yi mero riquil tzitetz yi quinin bajsben tetz? 13 Quic rmeril tan stzawel jun mos cob patrn, na spekok te jun, nin chichok cul te junt. Nin sjalok kej jun tan, nin tzelepon kej junt tan. Nchatz quic rmeril tan toquen jun jak cawl Ryos ko at i jak cawl yi mebil. yi quibital cobox parisey yi yol Jess, nintzun je chiwutz, nin e octz tan xbajtzien i na ntin pwok na chitxum cyetz. 15 Benen tzun tlol Jess scyetz: Yi e cyeru na cyocsaj quibu balaj chiwutz wunak, poro na til Ryos yi mbi na icy chiculu. Na at echk taklen yi na chibanu yi ban tanen chiwutzu, poro swutz Ryos quic xac.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14 Itzun

16

1Nchatz

Ban tcun xcon yi kamebil tan taklen kej Ryos

Yi e yi chiwutz tu chiplaj tu na cyocsaj quib tetz balaj

923

LUCAS16,17

16 Sajlen tunintz ja xcon yi echk cawl cyanu yi tziban cyen takun Moiss scyuch e mas elsanl stzi Ryos. Ja xcon cyanu jalen yi quimen Wan Bautist. Poro yi jalu apart na tzan xtxolen, itz yi balaj stziblal tetz yi en sbne Ryos tan cawun sbne opon. Ej nin winin eu na chibanu puers tan cyoquenu cyajlal yi e yi chocopon tajlal Ryos. 17Poro te yi echk cawlatz yi cyajnak stzibal Moiss, quic nin jun yi nink xit. Na mas tcun quixbel xiten yi echk cawlatz swutz yi xiten cun yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 18 Na cyakil yi eu yi na quil cyenu quixkelu, nin na cyokbej quibu tu junt, e cunu jopol wutzaj. Nchatz yi e yi na cyokbej quib tu jun yi cyajnak paxin, e cun jopol wutzaj chicabil, chij Jess bantz scyetz.

tal Jess yi junt xtxolbilej scyetz: At jun yaj yi chin ric nin. Chumbalaj nin yi bech tetz, winin litzunen. Ej nin cyakil nin kej na xtxum jun balaj waan. 20Poro at junt yaj yi chin meba nin, yi na biaj Lzaro. Tal aj rmosuminl i. Chon cyajen taklen tzi puertil cal yi jun ricatz. Ej nin yi wankil cunak tunin tok tan txac. 21Nin winin telen nin talma tan bajsen yi waben yi ric yi na el txakx wuxtxotx. Nchatz yi e txi, e opon tan lakchen te xtxac yi jun tal prow yabiatz. 22 Itzun bantz yi quimen yi tal prow Lzaro, nin aj ticylen teratz cyakun ngel. Chon tponentz cyan kale opnakit yi talma kajtzun Abraham. Nchatz ban yi ric. Quimen nin ban i-tz, nin mukxij yi wankil. 23Ma yi talma, winin quixcuj at cunt, na chon tponen xetze. Poro yi xmayinen cyen, nin ben tilol wutz Abraham. Nin at Lzaro tej. 24chinen cyen tzuntz: Ta Abraham, elk kajabu swej. chak tzaju Lzaro. Siquier wi kab smu tzaj tan tulen tan taklen mu tal a le intzi. Na winin quixcuj atin cunt tzonej tkak, stzun i ban cyentz tetz Abraham. 25Yaj, nachon tej. Yi ntaxk tzaj cul tzonej, winin tzatzin abanak te amebil. Ma Lzaro, yi ntaxk ul tzonej, winin quixcuj at cunt. Poro yi jalu na tzatzin tetz tzonej, ma aatz, quixcuj na ctzan tan tijlen. 26Quic rmeril tan kuponen tan awucheyen, na at jun chumam siwun skaxol. Yi o yi ato tzonej, quic rmeril tan kuponen kale atixet itetz. Ej nin quic rmeril yi nink cxicywok tzaj tzonej, stzun Abraham ban cyentz tetz ric. 27Nintzun ben tlol yi ric: Poro ta, bane binu junt pawor swetz. chak ninu Lzaro xe incal. 28Na ate cyen o witzun. Nin na klo waj yil tzopon i tan talchen puntil scyetz, na qui na waj yil chul tzonej tquixcuj, stzun yi ric ban cyentz tetz Abraham. 29Yaj qui tajwen, na at cyen yi xtxolbil yi tzibant cyen tan Moiss chiwutz. Nchatz yi xtxolbil yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos, at cyen chiwutz. Ban cyocsaj, stzun Abraham tetz. 30Qui ta, poro yi nink ben jun sketz yi ja wit kul tzonej tan talchen yi xtxolbil, jepon tzun chitxixpul cyajtzakl, stzun i ban cyentz tetz Abraham. 31Qui. Ko qui na cyocsaj yi yol yi cyajnak stzibal Moiss scyuch yi e elsanl stzi Ryos tentz, quil chitxixpuj cyajtzakl mpe nink tzitzij jun alma tan talchen scyetz, stzun Abraham tetz yi ric, chij Jess scyetz yi e parisey.

19Nchatz

Yi xtxolbil tetz Lzaro tu ric

17

1Benen

tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Or tzitil, quic rmeril yi quik xubsij jujun, poro lastum yi yaj yil tzoc tan chisublen. 2 Ban tcun

Sbajok echk xubsen (Mt 18.6-7, 21-22; Mr 9.42)

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS17

924

yi jak wit oc calij jun ca skul yi junatz, nin jajk wit ben jolintz xe mar, swutz yil tzoc tan sublen jun scyeri e tal prow yi chon kuklij chicul swej. 3 Ej nin ko at jun scyeri yi e itajwutz yi ja juch jun til tziwutz, ban tzimakwok wutz. Ej nin ko na bisun tan til, nin kol xtxixpuj yi tajtzakl, ban bin tzicuywok paj. 4Nin yi kol sjuch juk tir til tziwutz tul jun kej, nin kol tzopon juk tir tul yi jun kejatz tan talchen tzitetz: Yaj na chimbisun tan wil, nin ja intxixpuj wajtzakl. Quit tzimban junt tir, cuyaj impaj, ko chij i sban, cuywok bin pajtz, chij Jess bantz scyetz. bin jalu Ta, en lkaban tan kukewen mas kacul te Ryos, chech e chusbetz tetz. 6 Yi nink kuke cunin icul te yi porer Ryos siquierk mu tal chi tanen jun tal ni bakwutz mutans, ban tzun tzital nin tetz yi jun wi tzeej: Buken awib. Nin cun aw awib wi mar, nin yatz nin sbne-tz, chij Jess scyetz. jalu, chinch wetz, quic nin jun tzixol yi na ul tzaj yi mos tan chocl txotx nka tan pstoren cneru yi nink tal nin tetz: Ok tzaju. Oku wi mes. Wanku. 8 Ma na qui, na je na italwokej tetz imos: Yaj bochen kab acmi. Banaj inwa jalcun. Ak tzaj intimbil. Yil chimbnix wetz tan wan kalenas tzun cwanatz. 9Na yi e taw akun qui na chityoin tetz chimos tan tu yi na bnix chitarey cyan yi na cyaj taklen scyetz, na yastzun cyakun. 10Nchatz tzun itanen itetz. Axwok tu mos, nin yil bnix cyakil yi itakun yi jatxijt tzitetz tan Ryos, ban tzital scyetz wunak: Yi o ketz, quic ketz kakej, na o tu mos. Na ntin ja bnix yi echk akun kan yi akijt sketz tan Ryos tan kabnol. Yastzun tajwen tan itlol scyetz wunak, chij Jess scyetz yi e chusbetz. bantz yi ticyen Jess tan tponen Jerusaln, chon tzun ticyen cuntz tcul yi be yi na icyak lakak luwar cwent Samaria tu Galilea. 12 Ma txant tan tponen Jess le jun aldey yi cyulen tzaj lajuj yaj tan culchen i. E len cun yabi tan jun jilwutz txac yi na biaj lepra. 13 Joylaj e xcye tzit, nintzun e chin tzaj tetz Jess: Wutzilen ta Jess, elk kajabu skej, chech. 14 Itzun yi benen tbital Jess nintzun ben tlol scyetz: Nak chichaje quibu chiwutz e pale tan quilol yi quict chiyabu, chij Jess scyetz. Itzun bantz yi chibenen tan chajon ib, i cunin na chixon tbe yi tulen len yos scyuch. 15 Ma yi nachonen jun scyeri yi e yabi yi sken ul yos tuch nin pakxijtz tan joylen Jess. 16 Yi tponen te Jess nin cu jokloktz swutz tan tyoin tetz. Wech na aj Samaria yi junatz. Awer nak i. 17Nketz ptzun lajuj chixonen yi mmul yos scyuch? Lokbe yi belujt? 18 Lastum, junen npakx tzaj tan taklen yi kajsbil tetz Ryos. Wech na awer nak yi junej, stzun Jess scyetz wunak. 19Itzun ben tlol Jess tetz yi yaj:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Itzun 7Ma 5 I

en lkaban tan kukewen mas kacul

O tu chakum

Yi tulen yos scyuch yi lajuj yi at lepra scyej

925

LUCAS17,18

Txiclijen, quilok xe acal. Na ja wit clax tan tu yi nkuke acul te Ryos, stzun Jess tetz.
Yil tzul Kajcaw tan cawun (Mt 24.23-28, 36-41)

bantz at tzun jun tir e oc cobox parisey tan jaklen tetz Jess: Tona xetij Ryos tan cawun? chech. Qui tzicy scyeru yil xetij Ryos tan cawun. 21Quil cyalu: Jej chon lxetij tzonej skuch ketz, nka Chon lxetij chonej. Quil cyalu yi echk xtxolbilatz na ja wit xetij Ryos tan cawun chixolu. Poro quinin na el chitxumu tetz, stzun Jess scyetz e parisey. 22 Benen tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Tzul jun tiemp yi nternin tzelk italma tan itilol siquier cobox ntzi kej te yi tiemp yil nul tzaj yi in yi in Bajx Cyajol. Poro qui chan xetij. 23 Qui bin tzitocsaj chiyol wunak yil cyal: Chon at i tzonej, nka Chon at i chonej. Quil tzitocsaj chiyol. Nin quil xom iwi scyej. 24Na yil nul tzaj wetz, chon sbne wulbil chi na ban yi na cu xlak cyaj. Squile cyakil wunak. Squile yi e yi ate telen tzin scyuch cyakil yi e yi ate toquen tzin. 25Poro yi ntaxk ul yi jun kejlalatz, chin tajwen cunin tan intijol winin quixcuj na yi wunakej chilabe inwutz. 26 Ej nin yi txant tan wulen chon chibne wunak chi banake wunak yi at tzaj No. 27Na yi e wunakatz tenchan, na chiwan, na chuca, na chitzatzin tan xtxumlen okben ib. Ej nin quic na chibislej, jalen cun yi toquen No le barc. Ej nin quinin tzicy scyetz jalen yi xeten yi abal. Sotzen nin e bantz chicyakil cun. 28 Nin iten nin banake yi e wunak yi at tzaj Lot. Ban na chiwan, ban na chuca, ban na chilokon, ban na chicayin. Nin na chitzan tan tawlen ujul, nin na chitzan tan banlen chical. 29Poro yi tucumulen yi kejlal tan telen tzaj Lot le tnum Sodoma quinin tzicy scyetz yi sajen yi azufre tcyaj yi na tzan kakl tan chisotzajen chicyakil cun. 30Iten nin sbajokatz scyej wunak tzantzaj yil tzinchaj wib chiwutz. Qui tzicy scyetz yil tzul chicaws. 31Ej nin nchatz ko at jun yaj yi at tzical yil tzul yi jun kejlalatz, ban tcun quil tzoc xe cal tan telsen yi mebil yi at xe cal. Nchatz ko al atpont jun yaj wutz wutz, ban tcun quit lpakxij xe cal tan ticylen jun taklen yi tajwen tetz. 32 Nachonwok te yi mbi bajij te yi txkel Lot. 33 Alchok scyetz yi na taj tan colol yi tetz mebil stzake yi tetz stzajbil. Poro ko at jun yaj yi qui na bisun te tetz mebil, sjalok tzun tetz stzajbil tan. 34Jun cun yol swale nin tzitetz, ko at cob yi na chiwit wi jun txach yil tzul yi jun kejlalatz, majen ticylen jun, ma yi junt scyajk teratz. 35Nchatz ko at cob xnan tan chej, majen ticylen jun, ma yi junt scyajk cyen. 36Nin ko at cob yaj tan akun wi cojbil, jun tetz majen ticylen, ma junt scyajk, stzun Jess scyetz yi e chusbetz. 37Kajcaw na lbajet echk taklenatz? chech e chusbetz. Yi na kil yi na chinil quib yi e kus tcyaj itz jun techl yi at jun txuc quimnak nakaj, stzun Jess scyetz.

20 Itzun

18

1At

jun tir tal Jess jun elsawutzil scyetz yi e chusbetz tan chajlen scyetz yi ban tcun nachlen Kataj swutz yi cob culal. 2 Itzun taltz

Yi elsawutzil tetz jun juez tu jun xmalcan

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS18

926

scyetz: At jun yaj yi juez i tul jun tnum. Quinin na tek i chi Ryos. Pyor yi e tal wunak quic chikej swutz i. 3 Toquen tzun jun xnan xmalcan tan cuchen jun pawor tetz. Ta, chincoleu tkab yi jun yi na tzan tan inxuxen. 4Poro quinin oc il tej te bajx tir xochon, ma yi telen nin cobox kej tan xnan tan xochon nintzun oc i tan xtxumlen: Qui na wek chi Ryos, nin quic chikej wunak tzinwutz. 5 Poro tan tu yi na tzan tak xnanej tan inxuxen, tzimbne tanen xtisya i, stzun juez, chij Jess. 6 Ma jalu elk itxum te xtxumun juez. 7Ko ja cheyan yi juez te yi prow xnanatz qui ptzun tzoc Ryos tan icolchen itetz yi axwok yi txaij quixt tan, yi axwok yi na cu iwutz skejl nin lakbal tetz? Tzocopon bin, na qui na icy paj tan tbiten iyol. 8 Jun cun yol swale nin tzitetz, jalcunin tzocopon Ryos tan icolchen. Na winin pasens Kataj Ryos skibaj. Poro yil nul tzaj junt tir mi chijalok pe yi e yi kuklij chicul swej, nka qui pe? jalu je junt elsawutzilej yi xcon tan Jess tan casen cyajtzakl yi e yi na cyocsaj yi ntin e cyetz e balaj. Itzun taltz: 10 At jun tir e opon cob yaj tan nachlen Kataj le cal Ryos, jun parisey, nin jun elsanl alcawal cwent awer nak. 11Jen tzun txiclok yi parisey tan nachlen Kataj, nintzun taltz tcul cuntu: Ntyo teru Ta yi nketz nicun in chi quitanen yi e mas wunak yi xkantzaj nink na cyaj. Chin cachi nin e. E cun jopol wutzaj. Ntyo teru Ta yi nketz chon in chi tanen yi jun elsanl alcawalej. 12 Na yi in wetz, cob tir na inmuc wej le jun sman. Na wak indiesum te cyakil yi na intxac, stzun yaj tetz Ryos tcul cuntu. 13 Ma yi elsanl alcawal, joylaj txicl tzaj tan nachlen Kataj. Ajnak cuntunin wutz wuxtxotx. Quinin na xmayin nin mu tal tcyaj. Nternin na xtxak wutz teml tan paj yi winin til na nach. Itzun taltz: Ta, elk kajabu swej. Max culu swibaj, na in juchul il, stzun i bantz, chij Jess scyetz. 14Jun cun yol na wal nin, yi jun yi xtxol yi til, yastzun yi jun yi sken cuylij paj yi tajen xe cal. Ma yi junt, qui. Na cyakil yi e yi na cyocsaj quib nim, chocopon tetz juy. Na cyakil yi e yi na cyocsaj quib juy, sjalok cyetz chikej swutz Ryos.
Yi tkol Jess banl squibaj e nitxa (Mt 19.13; Mr 10.13-16)
9Ma

Yi elsawutzil tetz jun parisey tu jun aj peyunl

15 Winin cyoponen wunak tu chinitxa, na yi cyetz cyajbil itz tan jen tkol Jess yi kab chiwi. Poro yi quilol yi e chusbetz nin e octz tan chimaklen. 16 Che chakol tzun Jess yi e chusbetz, itzun taltz scyetz: Akwok amal tan cyucumulen yi e nitxa swej. Quil tzimak chiwutz. Na cyakil yi e yi chon tanen chiculutxumil chi tanen yi culutxumil jun nitxa yi na tocsaj tib juy, yastzun yi e yi ate tkab Ryos. 17Jun cun yol na wal nin tzitetz, alchok scyetz yi quil tocsaj yi balaj stziblal chi na tocsaj jun nitxa, quil tzoc tetz tajlal yi e yi ate jak cawl Ryos.

bantz at jun yaj yi chibajxom wunak nintzun opontz tan jaklen tetz Jess yi en lclax i:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18 Itzun

Yi yaj yi chin ric nin (Mt 19.16-30; Mr. 10.17-31)

927

LUCAS18

Ta, chumbalaj nin ilu. Taleu swetz yi mbi tajwen tan imbnol tan incambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz, chij i. 19In pe balaj le awutz atz? Ntin Ryos balaj. 20 Poro ko na awaj tzacambaj yi itzajbil yi quinin bajsben tetz, tajwen yil cxom te yi cawl Kataj yi na tal: Quil calkij. Quil tzajal cun jun wi awak yi coc tan stiwin. Ej nin lokwe ataj atxu. 21Poro Ta, juyil cun in yi woquen tan banlen tanen cyakil yi echk cawlej. 22 Yi tbital Jess yi yol i, itzun taltz: Yatz pe? Poro at junt yi txen cjepon tuch. Cun cay cyakil yi amebil, nin yi jamel ban tzawoy scyetz yi e meba. Sjalok tzun yi amebil tcyaj. Kalenas tzun cxom tzaj swej, stzun Jess tetz. 23 Yi tbital yi yaj yi xtxolbilej, quinin tzatzin tej, na quinin cu swutz, na at winin mebil. 24Yi benen tilol Jess yi quinin cu yi xtxolbilasej swutz yaj, nintzun taltz scyetz wunak: At winin quixbel tetz jun yi at mebil tan toquen jak cawl Ryos. 25Nicun quixbel chi yi nink tzicy jun camey tul yi julil jun bak tzisbil. 26 Yi quibital wunak yi jun xtxolbilatz, itzun cyaltz: Ko yatz bintzi en tzun lclax jun? 27Bintzinin, at echk taklen yi qui na chixcye wunak tej, poro yi Ryos na xcye te cyakil, stzun Jess scyetz. 28 Ma o ketz Ta, ja pe kaclax? na ja cyaj kilol cyakil kamebil tan kaxomen teju, stzun Lu tetz Jess. 29Jun cun yol swale nin tzitetz, kol til cyen jun yaj yi cal, nka yi taj xtxu, nka e titzun tu stzicy, nka txkel tu e nitxajil, tan xomen te tajbil Ryos, tzaklok xel tetz. 30Tzaklok mas tcun xel tetz tzonej wuxtxotx, nin tul yi tiemp yi na xom tzaj scambok te jun itzajbil yi quinin bajsben tetz, stzun Jess scyetz.
Yi talol Jess yi txant tan quimen i (Mt 20.17-19; Mr 10.32-34)

bantz nin e cu chamol yi e chusbetz, itzun taltz scyetz: Ma jalu at kopombil Jerusaln, nin cyakil echk taklen yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos, itzun ias sbajok swej. 32 Na chinjatxlok chikab yi e yi nketz e katanum. Chocopon tan injislen. Chocopon tan imbuchlen. Chocopon tan stzuben yi taal chitzi tinwutz. 33 Chinloonk cyan tan xicyxab, nin chinquimok cyan. Ma le toxin kej nitzok junt tir chixol alma, chij Jess bantz scyetz. 34 Poro te yi xtxolbilej quic nin mu tal yi nink pujxij cyan. Na quinin lajluchax chiwutz. Nin quinin mel chitxum tetz yi mbi ekan tan yi yol yi tal Jess.
Yi jakxen wutz moyi aj Jeric (Mt 20.29-34; Mr 10.46-52)

31Itzun

35 Itzun bantz yi txant tan tponen Jess le tnum Jeric, at tzun jun moyi colchij tzi be tan rmosumin. 36 Yi tbital moyi yi winin chitencanen wunak tbe, nin ben jakol scyetz: Mbi na bajij? El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS18,19
37I 38 Toquen

928

yi Jess yi aj Nazaret, ja icy cun tzonej, chech wunak tetz. tzun yi moyi tan sich: Jess ilu yi xonl kajtzun Luwiy yi sukint yi at tulbil,k elk kajabu swej. 39Cyoquen tzun yi e wunak yi bajxche tan maklen wutz tan qui chinen. Poro mas tcunin chinen i: Jess ilu yi xonl kajtzun Luwiy, elk kajabu swej! 40 Nintzun xcye cun Jess, nin ben chakol jun tan ticylen tzaj yi moyi swutz i. Ma yi tponen, benen tzun jakol Jess tetz: 41Mbi na awaj yil tzimban tzawej? Ta, yi wajbil itz yil jakxij yi inwutz tanu. 42 Ja wit ul yos tzawuch, tan tu yi na awocsaj yi inatz yi jun xonl Luwiy yi at tulbil. 43 Jalt cuntunin sajen tlol Jess yi yolej yi tawen wutz yi moyi. Ninin tzun xom nintz te Jess. Winin benen i tan taklen kajsbil tetz Ryos. Nin nchatz cyakil yi e yi ilon yi ban xmayin yi moyi, nin e octz tan taklen chikajsbil tetz Ryos. yi ticyen cun Jess le tnum Jeric, 2 at tzun jun yaj Zaqueo bi. Chin witz aj peyunl alcawal i. Chin ric nin i. 3 Nternin na el talma tan tilol wutz Jess. Poro tan paj yi winin wunak yi bulche te Jess, nin tan paj yi qui tu nin iltz yi wutz tkan Zaqueo, quinin xcye tan tilwen Jess. 4Lajkel nintzun bajxentz, nin chon tzun jentz tib jun tze yi sicmoro bi, tan tajsken wutz Jess, na yatz atit ticybil i. 5 Itzun yi ticyen cun Jess le luwaratz jen tzun tilol Jess yi wutz Zaqueo wi tze, nintzun taltz tetz: Zaqueo, cuk tzaju. Chin tajwen cunin yi chon chincyaj xe calu jalu. 6 Lajkel nin cwen tzaj Zaqueo nin winin stzatzinen te Jess. 7Ma yi e xomche te Jess yi benen quilol yi mbi cun mbajij, nintzun e baj jasne cuntz squibil quib: Nxac mben Jess te yi jun juchul ilej? 8 Itzun te yi ate Jess xe cal nintzun je txiclok Zaqueo, itzun ben tlol tetz Kajcaw: Swoye jalaj yi inmebil scyetz yi e meba. Ej nin yi e yi ja che insub cyen, majt cyaj tir xel chipuk wan. 9Itzun ben tlol Jess scyetz e mas wunak: Jalu, yi yajej ja wit clax tu cyakil najal, na nchatz i, i xonl Abraham. 10Na bintzinin, ja nul tan chijoylen, nin tan chicolpen yi e txakxnaket tkab yi quil. bajen quibital wunak yi jun xtxolbilatz, toquent tzun Jess tan xtxolen junt elsawutzil scyetz, na le wutz cyajtzakl wunak yi xetok chan Ryos tan cawun. 12 Chastzun te benen tlol Jess scyetz: At jun yaj yi winin kej, nintzun bentz joylaj le junt tnum tan stzamlen yi cawl tan toquen cyen i tetz ajcaw tetz
k 18.38

19

1Itzun

Jess tu Zaqueo

11Yi

Yi elsawutzil tetz lajuj pwok

2 S 7.2; Mt 22.41-46.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

929

LUCAS19

tanum. 13 Yi ntaxk ben, nin e chak lajuj chakum nin cyaj tkol jun coloj pwok scyetz. Na yi tajbil i itz tan cyoquen cyen tan lijensin tej, jalen cun yil pakxij i. 14Poro at e tanum yi winin chichen chicul tej. Nin ben jun cumisin cyan tan xochlen i. Itzun cyaltz: Qui na kaj yil tzoc cyenx tetz kajcaw. 15 Poro ilenin cambij i tan toquen cyen tetz ajcaw. Yi pakxent le tetz tanum, nin e baj chakol yi lajuj chakum. Na yi tajbil i itz tan tbital nicy na mbaj chitxacol tan lijensin te yi pwok yi cyajnak tkol scyetz. 16 Yi tponen yi bajx mos tan talchen yi xtxolbil yi en cun ban i, itzun taltz: Wajcaw yi pwok yi cyaj tkolu swetz ja xtxac lajuj tir mas. 17Yaj, chumbalaj nin a. Ban kuke incul tzawej, na ban atit yi awakun yi cyaj wukol tzatz. Bintzi, quic mas quixbel awakun, poro yi jalu swake junt awakun yi at mas kej. Cocopon tetz ajcaw squibaj lajuj tnum. 18 Ma yi tponen yi cap mos nintzun taltz: Wajcaw, tan yi pwok yi cyaj tkolu swetz ja incambaj o-t tir mas. 19Ban, ma jalu swake junt awakun yi at mas kej. Cocopon tetz ajcaw squibaj o tnum, stzun ajcaw tetz. 20Ma yi tponen junt, nintzun taltz: Wajcaw je pukuej. Colij wan tul jun sut. 21Na winin na chinxob teru, na nketz ilu ne. Na na txaconu te echk taklen, nin qui na akuju tej. Nin na je cosech tanu kale qui na akujetu, stzun mos tetz taw. 22 Iten ayol xcye tan chajlen yi arawil. Elnak atxum tetz yi nketz in ne. Ej, nin elnak atxum tetz yi na chintxacon te echk taklen yi qui na nakuj tej. Ej nin elnak atxum tetz yi na je cosech wan kale qui na nakujet. 23 Ban tcun klo yi nink el impuk awan tan cmonin. Ja klo intxac mut taal, stzun ajcaw tetz mos. 24 Ma jalu, majwokeltzaj impuk tkab yi yajej. Akwok nin tetz yi jun yi ja xtxac lajujt, stzun ajcaw bantz, scyetz yi e yi atetz tej. 25Poro ta, chech, at nin lajuj tkab. 26 Quic na ban na cyakil yi e yi na chixconsaj yi echk taklen yi na aklij scyetz, tzaklok mas scyetz. Nin yi e yi qui na chixconsaj yi echk taklen yi na aklij scyetz, tzelepon majij scyetz. 27Ma jalu, cun cyajwok yi e incontr, yi e yi nkeratz cyajbil tan woquen cyen tetz ajcaw. Cyajwoke tzaj. Na na waj yi tzinwutz cun chicu biyij, chij yi jun ajcawatz bantz, stzun Jess scyetz wunak.
Yi tponen Jess Jerusaln (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Jn 12.12-19)

wit xtxolil yi echk yolasej, nintzun bajx cun i chiwutz tan jen ponen Jerusaln. 29Itzun bantz yi cyoponen Jess nakajil yi cob aldey yi na biaj Betfag tu Betania, yi chon at nicy wutz, yi wutz yi na biaj Olivo, nin e ben chakol cob chusbetz. 30Itzun ben tlol scyetz: Quibenenk le aldey yi at tzinej. Yil cxopon tzitile jun buru yi calij. Txen cunin bajij mansar. Pujwok tzaj. 31Ko al scyetz tzalon tzaj tzitetz: Nxac na ipujwok nin yi imburu? Ban tzitalwok nin: Xconk tetz Kajcaw, cchijwok tzan nin. 32 Chibenen tzuntz. Ej nin i nin tzun banastz chi tal Jess scyetz. 33 I cunin na chitzan tan pujlen yi buru yi jilonen tzaj yi taw scyetz: Nxac na chitzanu tan pujlen imburu? 34 Benen tzun chitzaweltz: Xconk tetz Kajcaw, chech ban nintz tetz yi taw buru. 35 Sajen tzun quicyaltz. Ma yi tulen tzaj cyan, nin je cyakol chixbuktz tej, nin je chixicyol Jess tibaj. 36 Yi quicyal chibe, nin baj cun chilitul chixbuk
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

28 Yi

LUCAS19,20

930

tan yuben yi be. 37Ma yi cyoponen kale na xet nint yi cunak wi Olivo, winin chitzatzinen cyakil yi e yi xomij chiwi te Jess. Winin chichinen tan taklen chikajsbil tetz Ryos, tan cyakil yi echk milawr yi nsken cyen quil. 38 Itzun cyaltz: At banl Kataj tibaj yi kareyilej na i nchakon tzaj. Winin tzatzin at tcyaj. Kake bin kej Kataj Ryos, chech. 39At tzun cobox parisey yi xomche-tz chixol, itzun cyaltz: Ta, makeu chiwutz yi e chusbetzu. 40 Itzun tal Jess scyetz: Jun cun yol swale nin scyeru, ko quil chichin yi e wunakej, chichink yi echk cub, stzun i bantz. 41Yi tponen Jess nakajil yi tnum Jerusaln, nin ben xmayil yi tnum, nintzun ok cuntz. 42 Itzun taltz: Lastum axwok aj Jerusaln. Yi nink tzel itxum tetz yi jun chin wutzilen kej yi na tzan jalu, ja klo jal tzatzin paz itan. Poro quic rmeril, na jopij iwutz. 43 Chastzun te tzul jun kej yi sutan cun sbne soltej yi itnumil cyan icontr. Quil cyak amal tan toquen nka tan telen jun. 44Copon woc cyakil yi ical, nin chisotzok cyakil wunak. Siquier nink jun cub yi quik cu woc. Tzul icaws, na ja ul yi mero iRyosil tan ixajsen, poro qui na pujxij itan, stzun Jess scyetz.
Yi toquen Jess tan chilajen len yi e aj cayinl le cal Ryos. (Mt 21.12-17; Mr 11.15-19; Jn 2.13-22)

45 Yi tocomponen Jess le cal Ryos, nintzun octz tan chilajen len yi e aj cayinl. 46 Itzun taltz scyetz: Tzibant cyen: Yi incal, itz tetz nachbil wetz, stzun Ryos banak cyen. Poro yi axwok itetz ja oc itan tetz molbil alkom, stzun Jess scyetz. 47Yi bnixen yi echk taklenatz, nintzun baj cobox kej tan tan chichuslen wunak le templo. Itzun yi e witz pale, scyuch yi e witz txolol xol yi ley Moiss scyuch yi e wi banl wi tetz tnum, nintzun e octz tan joylen ju tan biylen cun Jess. 48 Poro quinin akon puntil scyetz, na cyakil yi e wunak winin na chipek tan tbiten yol Jess.

te yi na tzan Jess tan chichuslen wunak, nin tan xtxolen yi balaj stziblal, cyoponen tzun nil yi e witz pale, scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss, scyuch chibajxom yi e judiy tej. 2 Itzun cyaltz tetz Jess: Al tzaj sketz, na ncchakon tzaj tan banlen echk taklenej? nka na mmakon cawl tzatz tan abnol yi echk taklenej? chech bantz tetz Jess. 3 Benen tzun tlol Jess scyetz: Bajx na waj tzinjak nin jun xtxolbil scyeru: 4Wan pe txumul tetz yi toquen i tan jesen a chiwi wunak, nka Ryos nchakon tzaj? 5 Cyoquen tzun tan xtxumlen squibil quib: Kol kal nin yi Ryos nchakon tzaj, stale lo i sketz: Ko yatz, mbi tzuntz quinin chixomu tej? 6 Ej nin kol kal nin yi Wan tu txumul te jun cawlatz, chocopon cyakil wunak tan kacoxlen tan cub, na elsanl stzi Ryos Wan chiwutz wunak, chech.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1Itzun

Yi chijakol tetz Jess yi na akon kej i (Mt 21.23-27; Mr 11.27-33)

931
7Benen

LUCAS20

tzun cyalol tetz Jess: Cuquen yaj, qui na el katxum tetz alo nchakon tzaj Wan, chech bantz. 8 Nchatz bin in, quil wal nin scyeru yi na makon cawl swetz tan imbnol yi echk taklenej, stzun Jess scyetz.
Yi elsawutzil yi na chaj yi at tulbil chicaws yi e judiy (Mt 21.33-44; Mr 12.1-11)

tzun Jess tan xtxolen jun elsawutzil scyetz cyakil wunak. Itzun taltz: Ok tu-tz kan yi at jun yaj yi oc tan tawlen jalaj uva, le tetz luwar. Yi benen i joylaj, tcul junt tnum, nin cyaj yi ujul chikab jun coloj akunwil tan cyoquen tan tkunsen, na quic chan tulbil i. 10Ma yi kabten cosech, nin saj chakol yi taw jun chakum tan ticylen nin mu tetz te yi cosech. Yi tponen yi chakum scyej yi e akunwil, nin e baj quentz tan biylen, nin tan lajenel tzaj. Quinin cyak mu tal te yi cosech tetz. 11Sajen tzun chakol taw luwar junt chakum. Iten nin cyulejtz chi cyulej yi bajx. Baj chijisol, nin quic nin saj cyakoltz tetz. 12 Le toxin tir sajen chakol junt. Nchatz i, loontz cyan, nin el chilajul. 13 Toquen tzun yi taw luwar tan xtxumlen. Itzun taltz: Ban tcun tzinchake nin yi mero incyajl, yi winin na chimpek tej. Qui cunin batz scyeke chi i. 14Ma yi sajen quilol yi e akunwil yi cyajol, nintzun cyaltz squibil quib: Ilwok nin yi junej. Yastzun yi scambok te yi txotx yil quim yi taj, chech tzun bantz. 15 Telen tzaj tzun chilajultz, nin cu chibiyoltz. Ma jalu, mbi sbne yi taw luwar scyej yi e mosatz le chiwutz cyeru? 16 Tzul tan chisotzajen cyakil yi e akunwilatz, ma yi jalaj txotxatz tzaklok scyetz junt txakaj wunak, stzun Jess scyetz. Yi quibital wunak yi ate le templo yi xtxolbilasej, nintzun cyaltz: Chatz polo ko tulej Ryos? Qui lo, chech. 17Jaxewen quen tzun Jess tan chixmayen, itzun taltz scyetz: Ko nkeratz sbne Ryos scyeju mbi tzun na chaj sketz yi yol yi tzibant cyen yi na tal?: Yi cub yi quic xac chiwutz yi e bnol cal, yastzun yi cub yi mas tajwen tan xconen. 18 Poro chicyakil yi e yil chije tzotpuj te yi jun cubatz chiquixpok. Nchatz, kol saj trimp yi jun cubatz tibaj jun, puchij cunin chibne tan, stzun Jess bantz scyetz.
Yi pwok yi oc Csar tan jaklen (Mt 21.45-46; 22.15-22; Mr 12.12-17)

9Toquen

19Yi telen chitxum yi e txolol xol yi ley Moiss, scyuch e witz pale, yi nxcon yi jun elsawutzilatz tan Jess tan chajlen chipaltil tetz, nin klo e octz tan stzamlen i. Poro quinin akon puntil, na winin chixoben scyetz wunak. 20 Benen tzun chichakol cobox chakum tan joylen puntil yi enk jal til Jess. Yi cobox chakumatz ja cyocsaj quib chi balaj wunak. Ej nin yi chimantar itz tan jalen puntil tan sublen Jess bantz talol jun yol kale ljalet til i swutz yi gobernador. 21Cyoquen tzuntz tan jaklen tetz Jess: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS20

932

Ta, na el katxum tetz yi quic noc paltil yi chusunu. Na qui na xobu tetz jun. Na quic na ban yi ko at kej, nka qui. Ej nin na el katxum tetz yi quic nim quic juy swutzu. Ntin na tzanu tan xtxolen sketz yi en kaban tan koponen te Ryos. 22 I bin jalu Ta, tal tzaju sketz, ban pe lkak yi cutxuj yi na tzan Csar tan jaklen sketz nka qui? chech tetz Jess. 23 Poro nin el xtxum Jess te cyajtzakl yi sublen tu i na cyaj. Benen tzun tlol: Nxac na chitzanu tan joylen puntil tan insublen? 24Chichaj tzaju jun pwok swetz. Wile cun yi wutz. Yi jen stzamol yi pwok nintzun jak i scyetz: Na taw yi teblal yi at te pwokej? Ej nin na taw yi biaj yi banij swutz? stzun Jess scyetz. Tetz Csar yi witz kareyil, chech tzun bantz. 25 Ban bin cyaku tetz Csar na tetz i. Poro nchatz, ban kak tetz Ryos cyakil yi echk taklen yi tetz i, chij Jess bantz scyetz. 26 Quinin chixcye tan sublen Jess tan talol jun yol chiwutz wunak, yi nink xcye tan jalsen til i swutz yi gobernador. Winin tzun cyelen yabtz tej nin quit e octz tan xuxen mas.
At junt tir itzen (Mt 22.23-33; Mr 12.18-27)

tzun cobox scyeri yi e sadusey te Jess. chiwutz yi e sadusey, quic itzen junt tir. Itzun cyaltz tetz Jess: 28 Ta, tzibant cyen tan Moiss: Ko at jun yaj yil quim, ej nin ko quic nitxajil njal cyen te txkel, chin tajwen cunin tan cyokbel quib yi xnan tu balc, tan jalen xonl yi kajtzun alma. 29I bin jalu Ta, at juk yaj yi yastzun banake. Quitzun quitzicy quib yi jukatz. Toquen tzun txkel yi bajx, poro ja quim, nin quinin njal chinitxa. 30Toquen tzun yi cap nak te txkelben kajtzun stzicy. Nchatz i, nin quim, nin quinin jal chinitxa. 31Nchatz e ban cyakil cun yi juk yajatz. Cyal nin jun nink jal nitxajil te yi jun xnanatz. 32 Witzbil tlen quimen yi xnan. 33Ma jalu, yi nink chitzij junt tir, na scyetz jun chixol yi juk yajatz yi tzocopon tetz chmil yi xnanatz? Na e len cun chmil i banak yi jukatz, chech tzun bantz tetz Jess. 34 Sajen tzun stzawel Jess: Bintzi na cyokbej quib, nin na chume wunak te yi tiempej. 35 Poro yi e yi tzaklok amal scyetz tan cyaten tul yi acaj tiemp yi at tulbil, yi e yi chitzok junt tir chixol alma tan chinajewen te Ryos, quit cyokbej quib cyeratz, nin quit chume na chocopon chi quitanen yi e ngel. 36 Quit chiquim. Chocopon tetz mel cyajl Ryos, na chitzok tan, stzun Jess scyetz. 37Ma jalu tan pujxen cyanu yi at junt tir itzen chixol alma, ulk txakx chiculu yi mbi banak Moiss. Yi tponen i te jun tal pucuj xtze yi na tzan kakl, ja jilon Ryos tetz, itzun taltz: I inatz in chiRyosil Abraham, tu Isaac tu Jacow, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 38 Poro nsken chiquim yi ox yajatz yi tal Ryos chibi. Yi jun xtxolbilatz, na tzun chaj sketz yi qui sotznake. Na yi Kataj Ryos, i kaRyosil yi o yi itzo scyuch yi e yi quimnake tkab. Na swutz Ryos, quic nin jun wunak yi najk sotz, stzun Jess scyetz. 39Bintzinin na talu Ta, chech tzun cobox scyeri yi e txolol xol yi ley Moiss.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

27Cyoponen

933
40 Poro

LUCAS20,21

yi e sadusey quit nin chinimsaj chicul tan jaklen junt xtxolbil tetz.
Cristo i Tajcaw kajtzun Luwiy (Mt 22.41-46; Mr 12.35-37)

bantz nin oc Jess tan yol scyetz yi e chusbetz: At e yi na cyal yi xonl tu kajtzun Luwiyatz yi jun yi bixbant tan tulen. 42 Poro en tzuntz? na iten nin kajtzun Luwiy tziban cyen le echk Salmo: Yi Kajcaw yi kaRyosil alon tetz Kajcaw: Colchin cun tzinxlaj, 43 jalen cun lchoc yi e acontr wan jak awukan. 44 I bin jalu, ko yatz talnak kajtzun Luwiy, mbi tzuntz yi at e yi na cyal yi wunak tu, yi xonl tu Luwiy yi Cristo, yi jun yi bixbant tan tulen?
Yi chipaltil yi e txolol xol yi ley Moiss (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 11.37-54)

41Itzun

cunin cyakil wunak yi benen tlol Jess yi xtxolbilej scyetz yi e chusbetz: 46Acxomichwok te cyajtzakl yi e txolol xol yi ley Moiss. Na yi e cyetz winin na chiprisin tu bech cyetz yi chukpin nin tu tkan. Nin winin na chitzatzin yi na aklij chikej, yi na bajij echk kajlan scyetz tcayl. Ej nin yi na chiban yi chimunl lakak echk sinagoga, winin na chipek tan chicolewen cun tibaj yi bajx chem tan jalen chikej. Ej nin na chijoy echk balaj chem kale na elet jun waan. 47Na choc tan majlen chical yi e xmalcan. Ej nin tan tewen quil chiwutz wunak, tunin na chiben quen tunin tan orarin. Poro tan tu yi yatz na chiban, tzaklok mas cyetz chicaws. Chastzun te acxomichwok te cyajtzakl, stzun Jess scyetz.

45chiwutz

21

bantz te yi at Jess le templo nin ben xmayil yi e ric yi na chitzan tan cusen chiofrent le culbil pwok. 2 Nchatz ben tilol Jess jun tal prow xnan xmalcan yi ocopon tan cusen cob tal centaw. 3 Benen tzun tlol scyetz yi e chusbetz: Jun cun yol swale nin tzitetz, yi jun prow xmalcanej, i mmakon mas pwok chiwutz cyakil yi e mas wunak. 4Na yi e mas, wi tlen tu chipuk ncu cyan, ma yi prow xnanej yi chin meba nin, ja toy cyakil yi puk yi colij tan tetz gast.
Yi talol Jess yi xitok yi templo (Mt 24.1-2; Mr 13.1-2)

1Itzun

Yi oy yi opon tan jun xnan xmalcan meba (Mr 12.41-44)

5 At tzun cobox yi e oc tan xtxumlen yi en cun tanen yi templo, yi chumbalaj nin. E oc tan xtxumlen yi echk cub tu yi echk oy yi cyaknak wunak tetz yubil yi templo. Poro yi telen xtxum Jess te chiyol, nintzun ben tlol scyetz: 6 Xitok cyakil echk taklenej, na tzul jun tiemp yi cyakil yi echk cubej copon chukin, stzun Jess scyetz.

7Benen

tzun chijakoltz:

Sbajok echk techl yi txant tan tulen yi chicaws wunak (Mt 24.3-28; Mr 13.3-23)

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS21

934

Ta, mbi tiempil bajij echk taklenatz? Tzaklok pe jun techl yi txant tan tulen yi jun tiempatz? 8 Benen tzun tlol Jess scyetz: Or tzitilwok, acxubsich. Na at e yi scyale: I inatz in Cristo. Nchatz at e yi scyale: Txant tan tulen yi tiemp, chech len sbne. Poro xomich iwi scyej. 9Ej nin yil tzitbit yi na tzan echk lmak oyintzi tu echk molon ib tan paj chich culal, quil cxel yab tej. Na bintzinin sbajok yi echk taklenatz, poro at tzaj nintz tan tulen yi witzbil tiemp, stzun Jess bantz scyetz. 10 Nchatz tal i scyetz: Choyintzink echk lmak tnum squibil quib. Nchatz e gobierum, choyintzink squibil quib. 11Tzul winin echk lmak coblajnob. Tzul wej. Tzul winin yabil. Ej nin sbajok cyakil yi echk taklenatz benen tzin wi munt. Sbajok echk taklen yi chin xowbil nin. Ej nin sjalok echk techl jalen tzin tcyaj. 12 Poro yi ntaxk bajij cyakil yi echk taklenatz, chocopon wunak tan itzamlen, nin tan ibiylen. Ncxben ticylen chiwutz e wi banl wi tetz echk sinagoga. Ej nin ncxben ticylen xetze cyan, tan tu yi na chin itocsaj. Ej nin ncxben ticylen chiwutz yi e rey, nin chiwutz yi e gobernador. 13 Poro ban, na sjalok amal tan xtxolen yi bintzi scyetz. 14Quil cxbisun tan joylen puntil echk yol yi xconk itan tan icolol itib. 15 Na yil cxoponwok chiwutz yi eatz, swake itajtzakl tu yi echk weltil iyol. Nin cyal jun scyeri icontr yi nink xcye tan xiten iyol. 16 At e tzixol yi chocopon chitaj chitxu tan chixochlen. Ej nin nchatz at e yi iten nin quitzun tu quitzicy chocopon tan chixochlen. Nin nchatz at e yi chixonl quib chixoche chixonl. Nchatz chibne e itamiw, chocopon tan ixochlen. Nin at e tzixol yi chiquimok cyan. 17Cyakil wunak chichok chicul tzitej tan paj yi xomquixwok swej. 18 Poro ilenin atix tetz tajal Ryos. Siquier nink jun xiil iwi nink sotz cyan. 19Kol tzicypon echk quixcujatz itan, xcambokwok te jun itzajbil yi quinin bajsben tetz. 20 Ma yil tzitilwok yil sutij soltej yi tnum Jerusaln cyan sanlar, itz jun techl yi txant tan sotzen yi tnum. 21Cyakil yi e yi najlche Judea, chin tajwen cunin tan cyelen ojk wiwtz. Nin yi e yi ate Jerusaln, tajwen cunin tan cyelen ojk. Yi e yi quibe tnum, ban tcun quil chipakxij. 22 Na yastzun tiemp yi tzul chicaws yi e aj Jerusaln. Na tzelk cun te yi tzibant cyen. 23 Poro chikajab yi e xnan yi chon wi, scyuch yi e yi ni cun ni scyej. Na cyakil wunak chitije quixcuj, nin tzaklok jun chin wutzilen chicaws. 24At e yi chiquimok tul oyintzi. Nin at e nchiben ticylen pres benen tzin lakak tnum. Ej nin chicawunk yi e awer nak le tnum Jerusaln jalen cun yil jepon te yi tiemp yi akijt scyetz tan chicawunen.
Mbi cun sbajok yil tzul tzaj yi Bajx Cyajol (Mt 24.29-35, 42-44; Mr 13.24-37)

tzun bajij echk techl tcyaj, te kej nin te xaw, nin scyej echk txuml. Ej nin chelepon yab wunak te yi mbi cun sbajok wi munt. Nin chixobok tetz. Na chin xowbil nin sbne, nicun sbne chi na wicap wi yi mar nin yi na jincan yi pakbil. 26 Yil choc wunak tan xtxumlen yi mbi cun sbajok wi munt chul tunin colpuj tan xow. Nin cyakil yi e yi at cawl chikab yi ate tcyaj tul sutan tu chitxumun. 27Kalenas tzun quil nin wunak in wutz, yi in Bajx Cyajol. Chon nul tcyaj kale atit echk sbak. Cyan nin inkej tu inchamil wan yil nul
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

25 Kalenatz

935

LUCAS21,22

tzaj. 28 Ej nin yil xetij yi echk taklenasej, quiwswok itib. Quil cxbisun, na txant tzuntz tan itelentz liwr, stzun Jess scyetz. 29Nchatz at jun elsawutzil xcon tan Jess. Itzun taltz: Elk itxum tetz jun wi ib, nka alchok jilwutz tze. 30Yi na xetij tan xluminen, na el katxum tetz yi txant tan tucumulen kalaj. 31Nchatz yil tzitil yi echk taklenatz, itz jun techl yi txant tan tulen Ryos tan cawun wuxtxotx. 32 Jun cun yol na wal nin tzitetz, yi ntaxk chisotz yi e wunakatz,l sbajok echk taklenatz. 33 Bintzi, yi tcyaj tu yi wuxtxotx sotzok, poro yi weri inyol quil sotz teratz. 34 Or tzitil, elich nin italma te yi echk taklen yi quic na tak. Oquich len a tiwi. Quil cxbisun tan echk sotzaj culal, na yi ko yatz, qui tzicy tzitetz yil tzul tzaj yi jun kejlalatz. 35 Yil tzul tzaj jun kejlalatz, qui tzicy scyetz yi e wunak wi munt, na chon chibne chi na cu lajpuj jun txuc tul patx. 36 Banwok list itib, na at tulbil yi jun tiempatz. Nin cuchwok cheybil itetz tetz Kataj tan itelen liwr tkab echk il yi sbajok. Ej nin nachwok Kataj yi inink txiclquixetwok yil nul tzaj, stzun Jess bantz scyetz. 37Cyakil nin tzun kej na tzan Jess tan chichuslen wunak le cal Ryos. Ma lakbal chon na ben witok i wi jun juwtz yi na biaj wi Olivo. 38 Ma yi e wunak, jalchan cunin na chopon tan tbiten yol i le templo.

bantz yi txant tan tucumulen yi kej yi na bajsij yi pam yi quic xtxamil, yi jun wutzilen kejatz yi na biaj Pasc, 2 cyoquen tzun e witz pale scyuch e txolol xol yi ley Moiss tan joylen puntil tan quimsen Jess. Poro quinin e nimsaj quib na nin e xobtz scyetz e wunak. 3 Toquen tzun julpuj yi tajtzakl Bayban le wi Judas Iscariot, jun scyeri coblaj chusbetz Jess. 4Benen tzun i chiwutz yi e witz pale, nin chiwutz yi chijepil yi e polisiy, nintzun octz tan yol scyuch yi en tulej tan jatxol i Jess chikab. 5 Ma yi e ajcawatz, winin chitzatzinen te tajtzakl Judas, nin e suk pwok tetz. Ma Judas cu nin tunintz tan. 6 Nintzun octz tan joylen puntil tan jatxlen Jess chikab. Nintzun bixe-tz cyan tan jatxol i le jun amal kale quiclet wunak.
Yi witzbil tir yi wanen Jess chixol e chusbetz (Mt 26.17-29; Mr 14.12-25; Jn 13.21-30; 1 Co 11.23-26)

22

1Itzun

Yi joylen puntil tan xtxamxen Jess (Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11; Jn 11.45-53)

yi tucumulen yi kej yi na bajsij yi pam yi quic xtxamil, yi kej yi na oc jak kul yi cner tetz Pasc, 8 chichakxen tzun Lu tu Wan tan Jess. Itzun taltz scyetz: Cun nucwok yi amal kalel kabajswit yi cneru tetz Pasc. 9Poro Ta, na scyetz amalil na taju kalel kabenet tan nuclen? chech tzun bantz tetz Jess.
l 21.32 At e yi na cyal yi ja tal Jess, yi e wunakej, yi na elepont yi jun wekl wunak yi ate te yi tiempatz. Ej nin at e yi na cyal yi na elepont cyakil yi e judiy yi ate te yi tiemp tetz Jess. Ej nin at e yi na cyal yi na elepont yi jun wekl wunak yi ate wuxtxotx yil xetij yi jun tiempatz.

7Ma

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS22

936

10 Yil cxocoponwok tnum xnojkwok quen te jun yaj yi cyan jun chok a tan. Ban tzun cxomwok nintz tej. Yil tzoc i xe cal, ban cxomwok quen tej. 11Nin tzitalwok quen tetz: I nsaj tlol Kajcaw, na atit yi amal kalel kawanet tetz Pasc scyuch inchusbetz? stzun i mban tzaj, chijwok sban cyen. 12 Tzun chaje jun cal yi list atit. Chon at le cap chup. Chon tzun tzinucwok yi ketz kawa-tz, chij Jess bantz scyetz. 13 Chibenen tzuntz. I nintzun bajijas chi ben tlol Kajcaw scyetz. Chixeten tzuntz tan nuclen chiwa tetz Pasc. 14 Ma yi tponen oril tetz waan sken opon Jess, nintzun cole quentz te mes scyuch cyakil yi e chusbetz. 15 Benen tzun tlol scyetz: Alaix chan kej nternin na el walma tan kawanen tzituch te jun kej Pasquej jalen pek yi ntaxk chinquim. 16 Na bintzi, quit chinwan junt tir tzituch te yi jun waanej jalen cun yil tzul yi balaj tiemp yil cawun Ryos, chij Jess bantz scyetz. 17Jen tzun stzamol jun lak, nin tyointz tibaj. Je itca. Jatxwok cun tziwutz. 18 Na bintzinin quit lwucaj junt tir yi taal lobaj uva jalen cun yil tzul Ryos tan cawun wuxtxotx, stzun Jess bantz scyetz. 19Jen tzun stzamol yi pam, nin tyointz tibaj, nin cu piultz. Yi na tzan i tan jatxlen nin scyetz, nintzun taltz: Yi jej, itz inwankil tanen, na xconk yi inwankil tetz itxixwatz. Banwok tanen yi xtxolbilej tan wulen txakx ticul, stzun Jess scyetz. 20 Yi wit chiwanen te pam, iten nin tulejas yi cyoquen tan ucaan. Yi at tul yi lakej, itz yi inchel tanen. Na tzelepon kojx inchel tan iclaxen. Yastzun xe yi acaj trat yi sbixek, stzun Jess scyetz. 21Poro yi jun yil chinjatxon, nicun na kawan tuch tzonej wi mes. 22 Na tajwen tan telen cun te cyakil yi tzibant cyen swej,m yi in yi in Bajx Cyajol. Poro lastum yi yaj yil chinjatxon chikab yi e incontr, stzun Jess scyetz. 23 Cyakil cunin tzun yi e chusbetz baj chijakol squibil quib: Na scyetz i yi junatz skaxol yil jatxon? chech tzuntz.

bantz nin e oc yi e chusbetz Jess tan xtxumlen na scyetz jun chixol yi sjalok mas kej. 25Benen tzun tlol Jess scyetz: Yi e rey tzonej wuxtxotx winin na chibuchun yi na chicawun. Nchatz yi e bajxom, na cyocsaj quib nim chiwutz wunak. 26 Ma yi axwok itetz qui na waj yi nink cxomwok te yi jun ajtzaklatz. Na yi jun yi at mas kej tzixolwok tajwen cunin yil tocsaj tib tetz jun chakum. Tajwen yil tocsaj tib chi jun yaj yi quic tetz kej. 27Na je jun xtxolbilej yi ja wit el katxum tetz: At mas kej jun yi na wan wi mes swutz yi mos yi na tzan tan cachen. Poro yi in wetz ja noc tetz ichakum. 28 Bintzinin yi axwok, xom quixwok swej sajlen tunintz, nin ja itij quixcuj chi mimban wetz. 29Chastzun te, swake len ikej chi taknak Intaj swetz. 30Na yil noc tan cawun skatzatzink tzituch. Skawank nin skucak. Na sjalok ikej, na xcawunkwok squibaj yi coblaj kuj aj Israel, stzun Jess bantz scyetz.
m 22.22

24 Itzun

Yi cyoquen tan xtxumlen yi na scyetz jun sjalok mas kej

Sal 41.9.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

937 Yi tlol Jess yi stewe Lu yi na xom tej (Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Jn 13.36-38)

LUCAS22

nchatz nin ben tlol Kajcaw tetz Lu: A jun coloj Simn, bit tzaj. Ja cu wutz Bayban tan toquen tan apilen chi na ban triw yi na oc xtxalen. 32 Poro ja wit innach Kataj tzawibaj tan qui acabel acul swej. Ej nin yil quiwix junt tir acul, na waj yil coc tan chiquiwsen yi e mas kajwutz, stzun Jess tetz Lu. 33 Benen tzun tlol Lu tetz: Wajcaw, kol koc tuchu xetze, list atinet. Mpe nink kacu biyij, list atinet, stzun Lu tetz Jess. 34 Ban klo Lu, poro swale jun puntil tzatz. Ninin jalu tzawale yi qui xomqui swej. Na yi ntaxk ok jun ajtzo, tzawale ox tir yi qui xomqui swej. ben tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Ma jalu, yi ibenen inchakol ban, quic isam ben itan. Quic culbil ipuk ben, nin quic ixajab ben itan. Ikaj qui tzunk jal yi tajwen tzitetz, nka qui? Aklij sketz Ta, chech tzun bantz. 36 Ma jalu apart. Ko at isam, cyajwok nin. Ej nin ko at culbil ipuk, cyajwok nin. Nin alchok scyetz yi quic spar, caye nin cey tan lokchen jun tetz. 37Na jun cun yol swale nin tzitetz, tzelepon cun te yi yol yi tzibant cyen yi na tal: Tzocopon tajlal mal nak. Na chin tajwen cun tan telen cun te cyakil yi tzibant cyen swej, stzun Jess scyetz. 38 Kajcaw, je cob kasparej, chech ban nintz. Tzicun, stzun Jess.
Yi toquen Jess tan nachlen Kataj le amal Getseman (Mt 26.36-46; Mr 14.32-42)
35 Itzun

31Nin

Yi txantok tan xtxamxen Jess

39Telen tzun Jess xe calatz. Chon tzun benentz le amal yi na biaj wi Olivo, na ilenin yatz na tulejtz. Chibenen tzun xomok yi e chusbetz tej. 40Ma yi cyoponen le yi amalatz nin ben tlol Jess scyetz yi e chusbetz. Nachwok Kataj tan qui acxbenen tul il. 41Telen tzun kansal tib Jess chixol yi e chusbetz, nin bentz joylaj len mut. Chon nin tkanil el i chixol chi yi tkanil kale na oponet jun cub yi na kacox nin. Ej nin meje cuntz tan nachlen Kataj. 42 Je tzun taltz tul oracin: Ma jalu Ta, ko yatz tajbilu, chin coleu tkab yi jun chin quixcuj yi txaklij tzinwutz. Poro ko yatz tajbilu qui na waj yi wetz wajbil, ma na i teru tajbilu. 43 Sajen tzun jun ngel tcyaj tan cheyen i. 44 Ej nin tan paj yi winin quixcuj yi at cunt, mas tcun oc i tan cuswutzil tetz Kataj Ryos. Winin tzujnewen taal wutz i wuxtxotx, i cunin chich tanen. 45 Yi wit nachol Kataj, nin opontz scyej yi e chusbetz. Ma yi e cyetz na chiwit len tan paj bis. 46 Itzun tal Jess scyetz: Nxac na cxwitwok? Elk iwatl. Nachwok Kataj tan qui ipakxen yil tzul pilbil itetz, stzun i scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS22

938 Yi benen Jess pres (Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Jn 18.2-11)

nin tzan cunin Jess tan yol yi cyoponen jun coloj wunak. Bajxij Judas chiwutz, i jun scyeri coblaj chusbetz Jess. Yi cyoponentz, nin ben Judas tan stzublen xak stzi Jess. 48 Judas, mbi xac na ctzan tan stzublen xak intzi? Na ja wit cxak tzaj tan incayen, stzun Jess tetz. 49 Yi quilol yi e yi ate te Jess yi mbi cun na bajij, nin ben chijakol tetz: Kajcaw ban pe koc tan oyintzi scyej tu kaspar? 50 At tzun juntz chixol nin noj quen yi spar tan te chin jun chakum jun witz pale. Ninin el yi chin tan. 51Qui che awulej. Cuk tu-tz. Jajatz, stzun Jess tetz. Benen tzun Jess tan maclen yi chin yi yaj, ninin ul yos tuch. 52 Nintzun oc Jess tan yol scyetz yi e witz pale scyuch yi e aj ront cwent templo nin scyuch yi e wi banl wi. Na icun eas e opontz tan stzamlen. In pe alkom scyeru yi nchulu tan intzamlen tan spar tu tze? 53 Mbi tzuntz qui je chitzamolu in yi atin tzaj chixolu le templo? nin quic oc cyajalu swetz. Poro bintzi ja tak Ryos jun tkuj amal scyeru jalu. Ej nin nchatz yi taw akbal, yi Bayban, ja tak Ryos jun tkuj amal tetz, stzun Jess scyetz.
Yi talol Lu yi qui xomij wi te Jess (Mt 26.57-58, 69-75; Mr 14.53-54, 66-72; Jn 18.12-18, 25-27)

47Na

54 Txamxen tzun Jess cyan, nin ben quicyaltz. Chon tzun tponentz cyan xe cal yi witz pale. Ma yi Lu, kajpen nin xom tzaj. 55 Bnixen tzun jun kak cyakun wunak wutzkanil, nin e baj cole quentz stzi. Nchatz Lu, nin cole quentz chixol. 56 At tzun jun xun yi mos i xe jun calatz. Nin oc cablok tan xmayen Lu. Itzun taltz: Yi yajej i jun tamiw Jess. 57Cwen tzun jalul Lu wi tak: Cuquen, qui wajsken wetz wutz, stzun Lu tetz xun. 58 Ma le junt tkujt nin, nin ben tlol junt yaj tetz Lu: Nchatz a yaj, a jun scyeri yi eatz. Qui, nketz in jun, stzun Lu ban. 59Ma yi telen junt rat, nin opon junt kale atit Lu, nin taltz: Jun cun yol, yi yajej i jun scyeri yi e yi na xom chiwi te Jess, na i jun aj Galilea. 60 Qui yaj, qui na el intxum tetz mbi na ctzan tan talchen tzaj swetz, stzun Lu bantz. I cunin na tzan Lu tan yol yi token jun ajtzo. 61Jen tzun suchkil tib Kajcaw tan xmayen nin Lu. Kalenas tzun tulen txakxuj tcul Lu yi yol yi tal Kajcaw tetz: Yi ntaxk ok jun ajtzo, tzawale ox tir yi qui xomqui swej. 62 Telen tzaj tzun Lu-tz, poro winin token tan paj bis. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

939 Yi toquen Jess tetz chitzelbetz wunak (Mt 26.67-68; Mr 14.65)

LUCAS22,23

tzun yi e quicylom tetz Jess tan tzeen tej, nin tan biylen. 64Nin oc cyakol jun sut te wutz nin e baj quentz tan toklen xak stzi. Nin cyaltz tetz: Copon pe te na ncbiyon? chech. 65 Ej nin winin echk yol xcon cyan tan telsen xtxix Jess.
Yi tponen Jess chiwutz wi banl wi (Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Jn 18.19-24)

63 Cyoquen

66 Itzun bantz yi tulen skil, cwen tzun chichamol quib cyakil yi e wi banl wi scyetz e judiy, scyuch e witz pale. Nchatz yi e txolol xol yi ley Moiss, xomche-tz scyej. Chon tzun tponen ticylen Jess kale na pujxet xol yi echk lmak xtisya. Cyoquen tzuntz tan jaklen tetz Jess: 67Al tzaj sketz, i pe aatz yi Cristo, yi bixbant tan tulen? chech. Yi nink wal nin scyeru: I inatz, quil cyocsaju. 68 Ej nin mpe nink koc tan xtxajlen tej, quil cyaku amal tan incolol wib. Nin quil nel cyanu liwr. 69Poro yi in wetz, in yi Bajx Cyajol, chincolek sbne opon tunintz xlaj Kataj, yi Ryos yi chin cham nin tetz, stzun Jess scyetz. 70 Jalcunin tzun cyoquentz tan jaklen tetz: A ptzun Cyajl Ryos? chech len bantz tetz. I inatz, chi na cyal tzaju, stzun Jess scyetz. 71Qui tajwen mas stiw, na yi o ketz ja kubit yi yol i yi ntal, chech tzun bantz.

benen tzun tan taklen Jess swutz Pilat. 2 Yi cyoponentz nin e oc tan xochlen quen. Itzun cyaltz: Ma jalu Ta, ja bin saj katzamol yi junej yi na tzan tan joylen ju tan jalen oyintzi le katanum. Na tzan i tan talchen scyetz wunak yi qui tajwen tan cyakol yi cutxuj tetz Csar. Nchatz na tal yi i yi Cristo. Yi na elepont yi i jun rey tanen, chech tzun bantz. 3 A pe chireyil yi e judiy? stzun Pilat bantz tetz Jess. I inatz, chi na tal tzaju. 4 Jilonen tzun Pilat scyetz yi e witz pale scyuch yi e wunak. Itzun taltz: Tzinwutz wetz, yi yajej quic mu til. 5 Ma yi e cyetz, mas tcunin e octz tan talchen nin: Qui Ta. Tan yi tetz chusun na tzan tan tocsen chicul cyakil yi e aj Judea tan oyintzi scyeju. Chon xeten tzaj i jalen Galilea tan tocsen chicul wunak. Ej nin na nin tzanet i tan banlen tzonej, chech. tbital Pilat yi xtxolbilej, nin octz tan jaklen ko aj Galilea Jess. 7Yi tbital yi aj Galilea i, nintzun ben chakol swutz Herodes, na i ajcaw squibaj yi e aj Galilea. Ej nin noj quen cuntz tej yi chon taten cobox kej Herodes Jerusaln.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Yi

23

1Chibaj

Yi tponen Jess swutz Pilat (Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Jn 18.28-38)

Yi tponen Jess swutz Herodes

LUCAS23
8 Yi

940

benen tilol Herodes wutz Jess, winin tzatzinen. Na alaix kej yi yastzun tajbil i tan techal wutz. Nsken tbit yi stziblal Jess, nin yi tajbil i itz yi nink chaj Jess jun milawr swutz cun i. 9Winin echk yol baj jakol tetz Jess, poro siquier nink jun yol ben stzawel. 10Nchatz ate yi e witz pale, scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss. Quinin e tane tan taklen til Jess. 11Nchatz Herodes scyuch yi e sanlar nin e octz tan telsen kej Jess. Nin oc cyakol jun balaj bech tetz jun rey tej, tan chitzeenen te i. Benen tzun chakol Herodes junt tir swutz Pilat. 12 Te jun kejatz jalt tzatzin paz chixol Herodes tu Pilat, wech na chicontr quib sajlen tunintz.
Yi bixewen tan cwen biyij Jess (Mt 27.15-26; Mr 15.6-15; Jn 18.39-19.16)

tzun Pilat tan chichaklen cyakil yi e witz pale scyuch yi e wi banl wi nin cyakil yi e wunak. Itzun taltz scyetz: 14 Ja ul quicyalu yi yajej tzinwutz. Nin na cyalu yi na tzan i tan tocsen chicul wunak tan oyintzi skej. Ej nin ja quibitu yi nnoc tan choten stzi i. Poro ja quilu yi quic nin til na jal wan te yi echk xtxolbilatz yi ncyalu swetz. 15 Nchatz Herodes, qui lo njal til tan na ja bin sajt chakol junt tir tzinwutz. Chitxum cunu. Quic tetz til tan cwen kabiyol. 16 Ntinatz tzimbne tej, swake mu caws, nin tzelepon wan liwr, stzun Pilat scyetz cyakil wunak. 17Yastzun xtxum Pilat, na at jun cstumbr yi xom i tej. Itz yi lakak lmak kej na stzakplen i jun pres. 18 Poro nin e chin cyakil wunak: Qui na kaj yil tzel liwr yi junej. Ban tcun stzakplenu Barrabs, chech tzun bantz. 19Poro chon at tetz Barrabs xetze tan paj yi i jun joyol ju oyintzi te yi gobierum. Ej nin tan paj yi biyol nak i. 20Poro yi tajbil tetz Pilat itz tan telen klo Jess liwr. Toquen tzun junt tir tan yol scyetz. 21Poro yi eatz mast cunin na chichin: Jeken swutz pasyon, jeken swutz pasyon, chech na ban nintz. 22 Toquen tzun Pilat tan yol scyetz le toxin tir: Mbi tzuntz? Mbi til scyeru? Yi in wetz qui na jal til wan tan cwen kabiyol. Swake bin mu caws nin tzelk wan liwr, stzun Pilat scyetz. 23 Poro yi e wunak quinin e tane tan talchen yi tajwen tan jen swutz pasyon. Nchatz e ban yi e witz pale. 24Chastzun te tkol Pilat amal scyetz tan banlen cyajbil. 25Chastzun te telen stzakpul Pilat yi jun yaj yi at xetze, yi joyol ju oyintzi te gobierum, nin biyol nak. Nintzun el jatxol Pilat yi Jess chikab tan quicysal chicul tej.
Yi quimen Jess swutz Pasyon (Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Jn 19.17-27)

13 Toquen

bantz yi na tzan nin ticylen Jess tan jen swutz pasyon, at tzun jun aj Cirene yi na biaj Simn. Chon xaken i xol wutz. Xtxamxen tzuntz cyakun yi e sanlar. Nin oc chipachul tzak yi pasyon yi cyan tan Jess. Nintzun bajx cun Jess swutz. 27Nchatz winin wunak xomche scyej. Nin at winin xnan yi winin cyoken tan bis te Jess. 28 Che benen tzun xmayil Jess nin ben tlol scyetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

26 Itzun

941

LUCAS23

Eu xnan aj Jerusaln, quil choku swej. Ban tcun chibisunku te yi bis okl yi tzul squibu nin squibaj chinitxajilu. 29Na at tulbil chicawsu. Yil tzul jun kejatz scyaleu: Ban cyeri e yi quic rmeril tan jalen chinitxa. Ban cyeri yi e yi qui na cyekaj pwokil jun ni. Ban cyeri yi e yi quic ni na txutxun scyej. 30Tan paj yi chicawsu, chocoponu tan talchen: Nilunk tzaj yi wiwtz skibaj. Ej nin nchatz scyaleu: Nilunk tzaj yi echk juwtz skibaj, chechu sbne. 31Ma yi in wetz, ja chich chicul yi e aj Roma swej, wech quic wetz wil chiwutz. Ko yatz na chiban swej inin tzun pyor chibne scyeju yil jal quilu chiwutz, stzun Jess bantz scyetz. 32 Nchatz ben quicyal cob mal nak tan chicwen biyij tu Jess. 33 Yi cyoponen le amal yi na biaj Wi Bakil Wibaj, jen tzun Jess cyan swutz pasyon. Nchatz e ban yi cob mal wunak. Chon jen jun le sbal Jess nin junt le max. 34Te yi na chitzan tan jesen Jess swutz pasyon nintzun taltz: Ta, cuyu chipaj, na quinin tzicy scyetz yi mbi na chitzan tan bajen. Ma yi e sanlar nin e oc tan txilun te bech tetz Jess tan cwen chijatxol chiwutz. 35 Ej nin winin wunak ate tan xmayen Jess. Nchatz yi e ajcaw, na chixcyaklin nin tetz. Itzun na cyaltz: Ja xcye-x tan chicolpen winin wunak. Ma jalu, ko bintzinin i-x yi Cristo, yi jun yi txaijt tan Ryos, xcyek binas tan colpil tib, chech tzun yi e ajcawatz squibil quib. 36 Nin iten nin e ban yi e sanlar. Na nin e oc tan xcyaklil te Jess. Na nin e ocopontz nakaj tan suken nin vinagr tetz. 37Ko i aatz yi chireyil yi e judiy, colp cun tzaj awib, chech e sanlaratz tetz. 38 Ej nin nchatz at tzun yol yi je tziban swien i. Ox cun jilwutz yol je chitzibal nin itz griego, latn, tu hebreo. Je tzun na tal yi je chitzibal: Yi junej yastzun chireyil yi e judiy. 39Na tzun xcyaklin cyen jun scyeri yi e mal nak yi je chimban xlaj i. Itzun taltz: Yi ko bintzinin a yi Cristo, colp cun awib. Ej nin colp cun yi o ketz, stzun i bantz. 40 Ma yi junt, nin oc tan yajlen yi tuch, nin taltz tetz: Yaj! qui pe na awek chi Ryos? na nchatz o quimich tlentu atot tan kil. 41Colon skej ketz, na kil nin ketz na katzan tan chojlen. Ma yi yajej, quic nin mu tetz til njuch, stzun yaj te tuch. 42 Itzun taltz tetz Jess: Jess, yil tzocu tan cawun, nink nul txakx tculu, stzun i. 43 Tlol tzun Jess tetz: Jun cun yol swale nin tzatz, ninin jalu copon swej tul jun balaj amal, stzun Jess tetz.
Yi quimen Jess (Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Jn 19.28-30)

44 Yi tponen chajcun kej, tzotz nin tunin ban wuxtxotx. Jalen cun tponen ox chich culben kej. Kalenas tzun skilinen. 45 Quinin txekun kej te jun ratatz. Ej nin yi xbuk yi at le templo tan joplen yi luwar yi chin xan nin, ninin katz. Cob cuntu el. 46 Chin wi nin tzun Jess bantz tan yol, itzun taltz: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS23,24

942

Ta, wabnaj walma tkabu. Watok cunin saj tlol yi yolatz yi quimen. 47Ma yi tilol yi capitn mbi cun bajij, nin octz tan taklen kajsbil tetz Ryos: Bintzinin, yi yajej quic til, stzun i bantz. 48 Ma cyakil yi e wunak yi e chak tan xmayin, winin chitxakol wutz cyeml tan paj bis yi chipakxen. 49Ma yi e tamiw Jess scyuch yi e xnan yi chon chisajen xomok tej, cyakil cunin e, e cyaj joylaj len tan xmayen yi mbi cun na bajij.
Yi mukxen Jess (Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Jn 19.38-42)

tzun jun yaj yi na biaj ep. Chumbalaj nin i. Chin culutxum nin i swutz Ryos. Aj Arimatea i. Yi Arimatea itz jun tnum yi chon at cwent Judea. Nin i jun scyeri yi e wi banl chiwi yi e judiy. 51Nternin na tzan i tan chiwen yi tiemp yi at tulbil Ryos tan cawun. Quinin xom wi i te cyajtzakl yi e mas wi banl wi yi cu chitxumul te Jess. 52 Nintzun ben i-tz tan yol tetz Pilat tan jaklen yi wankil Jess. Nin cujijtz. 53 Ma yi cwen tzaj yi wankil Jess tan, chon cwen tan tul jun xbuk, nin oc tkoltz tul jun nich. Yi nichatz chon kopij cyen swutz cub. Ntaxk cunin oc jun alma tcul. 54Nin noj cyen cuntz te jun kej yi na nucx cyen chiwa tetz eklok tan banlen tanen yi jun kej ujlen. Chastzun te quic mas tamalil scyetz, na txant tan toquen akalen tan xeten yi jun kejatz. 55 Ma yi e xnan yi e saj xomok te Jess jalen Galilea, nin e bentz tan cyajskel yi nich, nin tan xmayen yi en cun ban wankil Jess yi toquen cyen tjul. 56 Ma yi chipakxen tnum nin e baj octz tan nuclen cyen yi pomada tu yi tzacbil yi winin cocal yi at tocbil cyan te wankil Jess. Ujewen nin e bantz te jun kej ujlenatz chi tanen yi chicstumbr.

50 At

bantz tcul yi bajx kej te sman, chin jalchan cunin chipakxen yi e xnanatz kale oc cyent yi wankil Jess. Cyan yi tzacbil cyan yi winin cocal. Nchatz nin e xomnin mas xnan scyej. 2 Ma yi cyoponen te yi jul, nsken el tolin yi cub yi oc tan joplen tzi jul. 3 Cyoquen tzuntz tjul, poro quil yi quict yi wankil Kajcaw Jess at. 4Winin cyelen yab tej. Nin quit nin jal puntil cyan yi en chiban. Benen tzun quilol cob yaj txiclche chixlaj. Chin pakpuch nin bech cyetz. 5 Nin tan paj yi xow yi ate cunt tajen cun tzun chiwutz wuxtxotx. Mbi na chijoy tzaju tzonej chixol alma tan joylen jun yaj yi itz? 6 Quict tetz at tzonej. Ja itzij junt tir tetz. Ulk txakxuj chiculu yi mbi cun xtxolnak scyeru yi at tzaj i Galilea. 7Na talnak i: Yi in wetz, yi in Bajx Cyajol, chin tajwen cunin chinjatxlij chikab yi e mal wunak. Chinquimok cyan swutz pasyon. Ma le toxin kej nitzok junt tir chixol alma, chij i banak cyen, chech yi cob yajatz bantz. 8 Kalenas tzun tulent txakxuj chicul yi yol Jess yi talnak scyetz. 9Ma yi cyajen tzaj tzi jul, chon cyoponentz tan talchen stziblal scyetz yi junlaj apostl scyuch e mas chusbetz. 10Yi e xnan yi e chak tzaj tan talchen stziblal
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24

1Itzun

Yi en cun ban yi titzen Jess (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Jn 20.1-10)

943

LUCAS24

scyetz yi e apostl itz Luch Mat, nin Chan, tu Luch yi xtxu Jacow. 11Poro yi e apostl quinin cyocsaj chiyol yi e xnanatz, na le wutz cyetz cyajtzakl yi ja oc xyaywiil chiwi. 12 Poro yi Lu, lajkel nin telen tzaj tan benen tan xmayen kale oc cyent Jess. Yi toquen xmayil tul jul, jalt cuntu yi xbukwokl cyen. Tajen tzun i xe cal. Winin txumun at cunt te yi mbi cun bajij te Jess.
Yi chajol tib Jess le be Emas (Mr 16.12-13)

13 Iten nin kejatz cyajen cobt chusbetz le tnum Emas. Echk ox lo ujlub xol tu Jerusaln. 14Nin te yi na chixon tbe, na chijilon te yi mbi cun bajij te Jess. 15 I cunin na chitzan tan xtxolchen xol chiyol yi tponen kansal tib Jess scyej. Nin ben cyokbel quibtz. 16 Poro qui nin cyech wutz yi ko itz Jess, na jopij chiwutz tan Ryos tanen. 17Toquen tzun Jess tan jaklen scyetz: Mbi na chitzanu tan yolchen yi na chixonu tbe, nin mbi na chibisleju? stzun Jess scyetz. 18 Sajen tzun stzawel jun yi na biaj Cleofas. Itzun ben tlol tetz Jess: Quic nin jun wunak yi quik ntbit yi mbi cun bajij Jerusaln ewt cubit. en ban yi quinin tbitu yi xtxolbilej, na chon bin lo atu tnum? chech tetz Jess. 19Poro mbi xtxolbilil? stzun Jess scyetz. I bin yi xtxolbil tetz Jess aj Nazaret. Elsanl stzi Ryos i. Winin milawr bnix tan. Ej nin chumbalaj nin i swutz Ryos. Xtxolbil cun jilon i chiwutz cyakil wunak. 20Poro yi e witz pale scyuch e wi banl kawi ja el chijatxol tan quimen swutz pasyon. 21Wech na sken kuke ketz kacul tej yi ja klo ko colpij yi o aj Israel tan. Poro mbi nin ban, ja wit el oxix kej yi quimlen i swutz pasyon. 22 Poro winin na kel yab te jun xtxolbil yi nkubit, na at cobox kaxnanil yi nchak mas jalchan kale mukxet cyen. 23 Poro quinin jal yi wankil i cyan. Nin ja chipakxij tan talchen sketz yi ja chichaj quib cob ngel chiwutz, nin ja alchij scyetz yi ja itzij junt tir yi Jessatz. 24Nchatz at cobox kuch yi nchibentz tan xmayen. Ej nin quib tanen chiyol yi xnan yi ncyal, inin tanenatz yi nchocopon cyetz tjul. Poro yi Jess, quict at. Quinin quil wutz, chech bantz tetz Jess. 25 Benen tzun tlol Jess scyetz: Lastum yi quinin na pujxok itan. Nxac qui na itocsaj cyakil yi tzibant cyen cyakun e elsanl stzi Ryos tentz? 26 Na tzibant cyen cyan yi ntaxk jal kej yi Cristo, tajwen cun tan ticyen ponen yi echk quixcujatz tan. 27Toquen tzuntz tan xtxolchen xol cyakil echk xtxolbil yi tzibant cyen te i. Ja xetij te echk xtxolbil yi tzibant cyen tan Moiss. Ej nin baj xtxolil cyakil yi echk xtxolbil yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos. 28 Ma yi cyoponen le aldey kale atit cyopombil, chij tunin Jess yi ticyen klo. 29Poro yi e cyetz nin e octz tan moxen tan cyajen cyen scyej. Itzun cyaltz: Ta, txant tan toquen akalen. Ban tcun cyajku skej. Toquen tzun Jess xe cal tan cyajen cyen scyuch. 30 Nin yi nsken cole Jess wi mes scyuch yi cob yajatz, jen tzun stzamol yi pam, nin tyointz tibaj. Cwen tzun piultz nin ben tkoltz scyetz. 31Kalenas tzun cyechal wutz i, poro nin cu sotzal tib Jess chiwutz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LUCAS24

944

32 Ah, chech. Bintzinin, winin katzatzinen yi njilon sketz tbe. Ej nin winin katzatzinen yi moc i tan xtxolchen xol yi tzibant cyen, chech squibil quib. 33 Quit nin e cole jun rat. Jalcunin chipakxentz Jerusaln. Chon tzun cyoponentz kale atet yi junlaj apostl scyuch yi e yi ate scyej. 34 Nin yi cyoponen, nintzun cyal yi e apostl scyetz yi cob yajatz: Jun cun yol, ja itzij Kajcaw junt tir, na ja ilwij wutz i tan Simn, chech bantz. 35 Nchatz iten nin xtxolbilatz cyal yi cob yajatz. Na ja chitxol yi en cun chajol tib Jess chiwutz tbe. Ej nin yi en cun cyechal wutz i yi cwen piul yi pam.

36 I cunin na chitzan tan yolchen yi xtxolbilasej yi jen jobtuj Jess chixol. Toquen tzun i tan yol scyetz, itzun taltz: Quech, ban pe iwutz? 37Winin chixoben, na le wutz cyetz cyajtzakl yi itz jun lab. 38 Mbi na ixowlej? Nxac na icabej icul swej? 39Xmaywok tzaj inkab. Xmaywok tzaj wukan. I inatz. Macwok octzaj yi inwankil. Nquenwok tan xtxumlen: Jun lab, quic wankil chi wutanen wetz. 40 Te yi na tzan tan xtxolen nin, na nin tzantz tan chajlen nin yi kab tu yi tkan. 41Poro yi e cyetz, quinin cyocsaj cunin tan paj yi tzatzin yi ate cunt. Ej nin tan paj yi quinin pujx cyakun. Chastzun te benen tlol Jess scyetz: Qui pel jal jun tkan inwa tzituch? 42 Nintzun saj cyakol jun pi cay tetz, yi boxijt, tu jun letxaj taal cabil wunak txuc. 43 Sajen tzun stzamol i, nin chiwutz cun yi toquen tan bajsen. 44Itzun taltz scyetz: Ma jalu, cyakil yi xtxolbilatz yi mbajij swej, alijt wan tzitetz, yi chin tajwen cun tan telen cun tej. Na chin tajwen cunin tan telen cun te cyakil yi echk xtxolbil yi tzibant cyen tan Moiss, scyuch yi e elsanl stzi Ryos, tu cyakil yi tzibant cyen le liwr Salmos,n stzun Jess scyetz. 45 Toquen tzun i-tz tan xtxolchen xol cyakil yi yol yi tzibant cyen, tan telen pacx wutz cyajtzakl. 46 Ilwok cunej, chij. Tzibant cyen yi chin tajwen cunin tan inquimen, na i inatz in Cristo. Ej nin alijt cyen yi nitzokt junt tir le toxin kej chixol alma. 47Ej nin nchatz, tzibant cyen yi chin tajwen cunin tan xtxolen intziblal scyetzak cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. Chon xetok le tnum Jerusaln. Ej nin yi xtxolbil yi tzitxole, itz yi chin tajwen cunin tan chitxixpul wunak cyajtzakl,o bantz jalen cuybil chipaj. 48 Ma jalu yi axwok itetz, axwok stiw te cyakil yi mbi cun mbajij, na ja itil. 49Ej nin tzinchake tzaj yi jun yi alijt cyen tan Intaj yi at tulbil. Poro chin tajwen cunin tan icyajen cyen tzonej Jerusaln tan chiwen jalen cun yil cuul yi porer Kataj tzitej, stzun Jess bantz scyetz.
n 24.44

Yi chajol tib Jess chiwutz yi e chusbetz (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Jn 20.19-23)

Sal 118.22-23.

o 24.47

Hch 2.38; 2 Co 7.9-10; Heb 6.1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

945 Yi tajen Jess tcyaj (Mr 16.19-20)

LUCAS24

benen tzun tcyal Jess soltej len tnum. Chon tzun cyoponentz Betania. Jen tzun tkol yi kabtz squibaj tan tkol yi banl squibaj. 51Yi wit tkol i yi banl scyetz, nin el jatxol tibtz scyej. Ajen nin ban ticylen i-tz tcyaj. 52 Cyoquen tzun yi e chusbetz tan culajen i. Ma stzajen wi, nintzun e pakxij jalen Jerusaln. Winin chitzatzinen yi chipakxent. 53 Nin ate cuntunintz le templo cyakil kej tan taklen chikajsbil tetz Kataj Ryos. Amn.

50 Che

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BALAJ STZIBLAL YI CYAJNAK CYEN STZIBAL WAN


xetzbil tzaj at jun yi at nintz yi na biaj Yol. At nin i-tz tu Ryos, na itenin Ryosatz. 2 At nin i tu Ryos le xetzbil tzaj. 3 Quic nin jun taklen yi nketz i bnol tetz, na tan i mbnixet cyakil yi echk taklen yi at. 4 I yi itzajbil. Ej nin nicun i tu jun txekbil yi na xcye tan lajluchaxen yi bintzi chiwutz cyakil wunak. 5 Ej nin na xcye yi jun xtxolbilatz tan xiten yi tzotz wutzil, na quic rmeril yi nink xcye tzotz wutzil tej. 6 Itzun bantz at jun yaj yi saj chakol Ryos. Wan bi. 7Ul i tan talchen stziblal yi at tulbil yi junatz yi txekbil tanen. Ul tan talchen stziblal yi jun txekbilatz, bantz cyocsal cyakil wunak yi xtxolbil yi cyan tan. 8 Na yi jun Wanatz, nketz i yi mero txekbil. 9 Ntinatz takun i tan talchen stziblal yi at tulbil yi jun txekbilatz tzonej wi munt tan lajluchaxen yi mero bintzi chiwutz cyakil wunak. 10 Yi jun yi na biaj Yol, chon tulaken tzonej wi munt. Ej nin i bnol tetz cyakil yi at wi munt. 11 Ja ulak i tan xajsen yi tetz luwar, poro yi e wunak qui cyak amal tetz. 12 Poro cyakil yi e yi ncyak amal tetz, ja tzun tak i amal scyetz tan cyoquen tetz mero mel cyajl Ryos. Na ja cyocsaj yi yol i. 13 Poro quinin nchoc tetz nitxajil Ryos chi na ban jun tal ni yi na itzij. Nin quinin nchoc tetz nitxajil Ryos tan tuk jun okben ib. Nchatz quinin nchoc tan tu tajbil jun wunak. Poro Ryos nchocsan tetz mel cyajl i. 14 Inti yi junatz yi na biaj Yol, tocsaj tib tetz wunak, nin naje cobox kej skaxol. Ej nin kil yi at tetz kej, na i yi mero Cyajl Ryos, yi cyan yi bintzi tu yi banl Kataj tan. 15 Ma yi jun Wanatz, ntin xcon tan xtxolen yi balajil i. Nin je yol iej: Yi junej, yastzun yi jun yi walnak scyeru yi at tulbil. Yi in wetz, bajx witzen, poro at mas kej i tzinwutz wetz, na at nin i-tz yi ntaxk nitzij wetz, stzun Wan. 16 Tan i kojij tzaj tunin yi banl Kataj skibaj. 17Yi Moiss xconak tan taklen yi cawl. Poro yi banl Kataj tu yi mero bintzi, Jesucristo ulsan tetz. 18 Cyal jun tajsken wutz Ryos, poro ja el katxum tetz tan tu Jesucristo, na itenin Ryosatz. Na yi jun tal utuj Cyajl Ryos yi chon najlij xlaj i, itzun iatz nchajon Ryos sketz.
946
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 Le

Yi jun yi tocsaj tib wunak yi na biaj Yol

947 Yi toquen Wan tan xtxolen yi balajil Jesucristo (Mt 3.11-12; Mr 1.7-8; Lc 3.15-17)

JUAN1

yi quibital yi e judiya yi najlche Jerusaln yi mbi na ban Wan Bautist, nin ben chichakol cobox chipaleil scyuch cobox chichakum yi na chibiaj levita tan jaklen tetz Wan yi ko i yi Cristo. 20Chin clar cunin tlol Wan scyetz: Yi in wetz, nketz in yi Cristo,b stzun Wan scyetz. 21Benent tzun chijakoltz tetz: Na tzun scyetz a? chech. Nketz pe a kajtzun Elas, yi elsanl stzi Ryos tentz?c Qui. Nketz bin in, stzun Wan. Nin bent chijakol junt tir tetz: Nka itzun aatz yi jun elsanl stzi Ryos yi talnak Moiss yi at tulbil?d Qui, chij Wan. 22 Na tzun scyetz a? Na chin tajwen cunin tan benen kucyal atziblal scyetz yi e yi nkachakon tzaj. Al tzaj sketz na scyetz a. 23 I bin inatz yi jun yi na chin tul yi amal tzinunin tu. Nin na chintzan tan talchen yi xtxolbilej: Chibne list quibu tan culchen yi Ajcaw yi at tulbil. Chinuqueu cyajtzaklu, chi na oc nuclen jun be yi at tulbil jun yi at kej, chi yi cyajnak stzibal Isaas jun scyeri e elsanl stzi Ryos tentz.e 24 Yi eatz yi e opon tan choten stzi Wan, chakij che cyakun yi e parisey. 25 Cyoquen tzuntz tan jaklen junt tir tetz i: Yi ko nketz a yi Cristo, nin ko nketz a Elas, nin yi ko nketz a yi jun elsanl stzi Ryos yi at tulbil, nxac tzun na ctzantz tan jesen a chiwi wunak? chech bantz tetz. 26 Bintzi na chintzan tan jesen a chiwi wunak, poro at junt skaxol yi txen cyechu wutz. Nin yastzun yi jun yi at mas kej. 27Yi in wetz, bajxchin swutz, poro at mas kej i tzinwutz wetz, na inin at i-tz yi ntaxk nul itzok wetz. Quic mu tal wetz inkej siquier tan pujlen wutz yi xajab i, stzun Wan bantz scyetz. 28 Cyakil yi echk taklenej, chon bajen lilen Betania, jalaj icyen yi a Jordn, kale oquent Wan tan jesen a chiwi wunak. bantz le junt eklok, benen tzun tilol Wantz yi txant tan tulen Jess tej, nintzun taltz: Chixmay ninu yi yaj yi tzulej. Ryos nchakon tzaj tan xconen tetz katxixwatz. 30Chinachonku te yi xtxolbil yi walnak scyeru: Yi in wetz, bajx witzen, poro at mas kej yi jun yi at tulbil tzinwutz wetz, na inin at i yi ntaxk nitzij, chinch ban scyeru. 31Nchatz in, qui wajsken wutz i, poro yi weri inmunl itz tan jesen a chiwiu, bantz cyechalu wutz i. 32 Nchatz tal Wan scyetz: Wilnak yi sajen yi Espritu Sant tcyaj. I cunin plom tanen yi cwen mulen. Chon cyajen cyen tej. 33 Yi ntaxk chaj tib yi echk taklenatz tzinwutz, nchatz
Cyakil tir yi na jal yi yol judiy kan tul yi liwr Juan na jop ntin yi e judiy yi e contr te Jess. Yi Cristo i yi jun yi bixbant tan Ryos tan tulen tzonej wi munt tan chicolpen wunak. c 1.21 Mal 4.4-6. d 1.21 Dt 18.15; 34.10. e 1.23 Is 43.3.
b 1.20 a 1.19

19Itzun

29Itzun

Yi katxixwatz yi ntak Ryos sketz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN1

948

in, qui el intxum tetz na scyetz i. Poro yi jun yi nchinchakon tzaj tan jesen a chiwiu, yastzun yi jun yi alon yi xtxolbil swetz: Yil tzawil nin yi Espritu Sant yil cuul tibaj jun yaj, nin lcyaj cyen tej, yastzun yi jun yi tzocopon tan chibanlen bautizar yi e wunak tan yi Espritu Sant, stzun i ban swetz. 34Yi in wetz ja wit wil yi xtxolbilej. Chastzun te na walnin scyeru: Yi junej, i yi Cyajl Ryos, stzun Wan bantz scyetz. bantz le junt eklok, at nin Wantz le amal kale atitet, nin nchatz ate cobt yaj yi xomche nin tej. 36 Yi benen tilol Wan yi ticyen cun Jess, nintzun ben tloltz scyetz yi cob yajatz: Quilninu yi jun yajej yi ja icy tzinej, yastzun katxixwatz yi ntak Ryos sketz. 37Yi quibital yi cob yajatz yi xomche te Wan, nintzun e ben xomok wutz coc Jess. 38 Ma yi ticyen xmayil Jess wutz coc, xomche yi cob chusbetz Wan wutz coc i. Benen tzun jakol scyetz: Mbi na chijoyu? Na kaj kajskej na najletu, chech bantz tetz. 39Or cyeru, tzinchaje scyeru, chij Jess bantz scyetz. Chibenen tzun kale najlet. Nin ntatz nin e cyaj cyent, na nsken lo opon cyaj chich culben kej. 40Le bi jun scyeri yi cobatz yi e xom nin te Jess, nin i yi titzun Simn Lu. 41Ej nin yi ntaxk oc i tan xtxumlen jun taklen, nin ben lajkel tan joylen Simn yi stzicy. Itzun taltz tetz: Ja jal yi Mesas kan. (Yi na elepont yi yol Mesas, itz yi Cristo, yi bixbant tan Kataj.) 42 Benen tzun tcyal Le yi Simntz swutz Jess. Nin yi tilol Jess yi Simn, itzun taltz tetz: I aatz a Simn, yi cyajl Jons. Poro yi jalu tzintxixpe yi abi. Tzocopon tetz Cefas, stzun Jess bantz tetz. (Yi biaj Cefas, na elepont Lu.) bantz le junt eklok, nin cu xtxumul Jess tan benen le amal yi na biaj Galilea. Yi tponen, nintzun noj quen i-tz te Lip. Itzun taltz tetz: Or awetz, xom nin swej, stzun Jess tetz. 44 Yi jun Lipatz, chon najlij le jun tnum yi na biaj Betsaida, kale najlchet Le tu Lu. 45 Benen tzun i tan joylen junt yaj yi na biaj Natanael, nintzun taltz: Ja wit kech wutz yi jun yi talnak Moiss scyuch yi e elsanl stzi Ryos tentz yi at tulbil. Itz Jess yi cyajl ep yi aj Nazaret. 46 en tzuntz? chij Natanael. Ikaj at tzunk rmeril tan jalen jun balaj yaj chixol yi e aj Nazaret. Or awetz, quin kaxmaye, stzun Lip bantz tetz. 47Yi tilol Jess yi txant tan tulen Natanael te i, nintzun ben tloltz: Je jun yajej yi tzul tzinej. I jun mero xonl Israel, na nketz subulnak i, stzun Jess. 48 en mmel xtxumu swetz? na qui tajsken tib kawutz tuchu, stzun Natanael tetz Jess.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 43 Itzun 35 Itzun

Yi e bajx chusbetz Jess

Yi benen moxol Jess yi Lip tu Natanael

949

JUAN1,2

Te yi ati jak yi jun wi ib, ej nin yi ntaxk xak Lip tan achaklen, nsken wajskej awutz, stzun Jess bantz tetz. 49Ta, chij Natanael. Ilu bin yi mero Cyajl Ryos. Ilu kareyil, yi o xonl kajtzun kamam Israel. 50 Ja pe chin awocsaj tan tu yi nwal tzatz, yi chon ati xe jun wi ib? Poro tzantzaj tzawile echk taklen yi celepon yab tej. 51Benen tzun tlol Jess tetz: Jun cun yol na wal nin tzitetz. Tzitilewok yi sjakxok yi puertil tcyaj, nin tzitile yi e ngel tetz Ryos yil chul ajen swej, yi in wetz yi in yi Bajx Cyajol. telen ox kej yi ticylenix yi xtxolbil tetz Lip tu Natanael, at tzun jun quicyujin yi bajij le tnum Can cwent Galilea. Nin yi xtxu Jess chon at i te yi jun quicyujatz. 2 Nchatz Jess scyuch e chusbetz, nin e bentz na nin e txoclij. 3 Itzun bantz, nin baj yi win yi quica. Benen tzun tlol yi xtxu Jess tetz: Ja baj yi win, stzun i tetz Jess. 4 Mbi tzun na tal tzaju swetz? na txen opon tiempil tan inlajluchaxen chiwutz wunak. 5 Benen tzun tlol yi xtxu Jess scyetz yi e chakum yi taw yi jun quicyujinatz: Banwok tanen cyakil yi mbi stale yi wal tzitetz. 6 At tzun kak cul yi attz, yi cub cun, yi culbil a. Itz jun jilwutz chimacl yi e judiy yi na xcon cyan yi na chiban tanen jun chicstumbr tan chixansal quib. Ban na baj cun ox nka cyaj chok a tul yi jujun culatz. 7Benen tzun tlol Jess scyetz yi e chakum: Nojswok cun yi echk culej tan a. I nin tzun cyulejtz. Baj cun chinojsal tan a. 8 Ma yi wit nojen, benen tzun tlol Jess scyetz: I bin jalu, cyajwok tzaj mu, nin cyajwok nin tetz yi aj calpul tan pilul i. I nin tzun cyulejtz. 9Jen tzun tcajal aj calpul yi a yi nsken oc tetz win. Qui tzicy tetz na nsajet yi winatz. Ntin yi e chakum el chitxum tetz na nsitet yi a, na e jesan tzaj tcul cul. Sajen tzun chakol aj calpul yi yaj yi taw quicyuj, 10 nin ben tlol tetz: Cyakil wunak bajx na cyak yi balaj win scyetz chitxocum. Ma yi na noj chicul, kalenas tzun na cyak nin yi win yi ajnak tzaj. Poro yi ilu teru, witzbil tlen ntaku yi balaj win sketz. Mbi tzuntz? stzun yi aj calpul bantz. 11Yastzun bnixet yi bajx milawr tan Jess le tnum Can cwent Galilea. Tan yi jun milawratz, ja chaj i yi at tetz kej. Ej nin tan yi jun milawratz ja cyocsaj yi e chusbetz yi bintzinin i yi Cristo yi bixbant tan tulen. 12 Itzun yi stzajen wi yi jun quicyujatz, nintzun e icytz le amalatz. Chon tzun cyoponentz le tnum Capernaum. Xomij yi xtxu tej scyuch e titzun, nin e chusbetz. Yastzun e atet cobox kej.
Yi toquen Jess tan chilajen len yi e aj cayinl (Mt 21.12-13; Mr 11.15-18; Lc 19.45-46)

1Yi

Yi quicyujin yi mbajij le tnum Can cwent Galilea

bantz, nin ben Jess jalen Jerusaln, na txant tan tucumulen yi kej yi na biaj Pasc. 14Yi tocomponen wutz kanil yi templo, nin ben tilol yi at winin e
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

13 Itzun

JUAN2,3

950

yi na chitzan tan cayen wac, tu cner, nin plom. Ej nin at e yi na chitzan tan xtxexen pwok. 15 Yi benen xmayil, nin octz tan banlen jun charyon. Oquen nin ban tan chilajen len cyakil yi e aj cayinlatz. Cyakil cunin cyelen tu cyawun tu chiwac. Ej nin nchatz yi e txexunl pwok, nin baj len coxol yi chipuk. Cyakil echk chem tu yi echk mes, baj je trimpul. 16 Ej nin nchatz yi e cay plom, nin ben tlol scyetz: Cyajwok len cyakil yi echk taklenej. Qui na waj yil tzoc yi cal Intaj tetz jun caybil. 17Tulen tzun txakxuj chicul yi e chusbetz yi xtxolbil yi tzibant cyen tcul Yol Kataj yi na tal: Na je tzinwutz yi qui na cyak wunak kej yi calu.f 18 Cyoquen tzun yi e wi banl chiwi yi e judiy tan jaklen tetz: Alaj sketz yi mbi ekan awan yi na ctzan tan banlen yi echk taklenej. Mbitz jun techl tzachaje yi ko bintzinin at akej? chech tzun. 19Chixit cunu yi calej, ej nin ox ntzi kej tzimbne tan xtxicbajen junt tir, stzun Jess bantz scyetz. 20 en tzuntz? Ox ntzi pe kej xcyewet tan xtxicbajen yi calej? na cawnak wukak yob e banak e kamam tan banlen, chech tzun e judiy. 21Poro yi cal yi na tzan Jess tan xtxumlen, itz yi tetz wankil. 22 Ej nin yi titzen junt tir Jess chixol alma, nin ul txakxuj yi yolej chicul yi e chusbetz, nin cyocsaj yi yol yi tzibant cyen tu yi echk yol yi bajnak quibital te Jess. te yi at Jess Jerusaln tan ticysen yi jun kej Pascatz, baj quilol wunak yi echk milawr yi bnix tan. Ej nin winin e cyocsaj yi yastzun yi Cristo. 24 Poro qui kuke cul Jess scyej yi eatz yi cyocsaj, na nin el xtxum tetz yi cyajtzakl. 25Na qui tajwen tan toquen jun tan talchen tetz yi en quitanen wunak, na elnak xtxum i tetz yi mbi na icy tkacul. bantz, at tzun jun yaj parisey yi na biaj Nicodemo. I jun scyeri yi e ajcaw scyetz yi e judiy. 2 Benen tzun i tan xajsen Jess lakbal, itzun taltz: Ta, na el katxum tetz yi chakij tzaju tan Ryos tan kachuslen, na quic klo na xcyeu tan banlen echk milawr yi na banu yi quik xomij Ryos teju, stzun i tetz Jess. 3 Itzun tal Jesstz: Jun cun yol na wal nin teru, ko quil tzitzij junt tir jun yaj, quil tzoc teratz jak cawl Ryos. 4 Poro mbi rmeril tan titzen junt tir jun yaj yi ja wit tijin cul? en tzocopon junt tir twankil xtxu tan titzen junt tir? stzun Nicodemo tetz Jess. 5 Toquen tzun Jess tan xtxolchen xol tetz: Jun cun yol na wal nin teru, alchok scyetz yi quil tzitzij tan a tu yi Espritu Sant, quil tzoc teratz jak cawl Ryos. 6 Na cyakil yi e wunak yi na chitzij, quimnak quitanen swutz Ryos. Poro alchok scyetz yil xtxixpuj yi tajtzakl tan
f 2.17

23 Itzun

Elnak xtxum Jess te cyajtzakl wunak

1Itzun

Jess tu Nicodemo

Sal 69.9.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

951

JUAN3

yi porer yi Espritu Sant, ja tzun itzijtz swutz Ryos. 7Chastzun te, quil tzel yabu te weri inyol yi na wal nin, yi tajwen tan titzen junt tir jun yaj. 8 Na je jun elsawutzilej: Yi cyekek, qui na kil na nsajet, nin qui na kil yi na mbenet. Ntin na kubit yi na xicyne. Nicun tzun na bajijtz scyej yi e yi na je txixp yi cyajtzakl tan porer yi Espritu Sant, qui lajluch yi en na je txixp. 9Toquen tzun Nicodemo tan jaklen junt tir tetz Jess: en tzuntz Ta? Qui na pujx wan, stzun i-tz. 10 Mbi tzuntz yi qui na el xtxumu tetz yi echk taklenej yi na chintzan tan talchen nin teru? na ilu xonl kajtzun kamam Israel, nin ilu aj chusunl. 11Poro swale nin yi mero bintzi teru. Yi o ketz, na el katxum tetz yi echk taklen yi na katzan tan yolchen. Na katxol yi echk taklen yi ja kil tan kawutz. Poro yi e cyeru qui na cyaju cyocsaju yi mbi cun na kal scyeru. 12 Ej nin yi na noc tan xtxolchen xol yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx, qui na tocsaju. en tzun ltocsaju-tz kol noc tan xtxolchen xol yi echk xtxolbil tetz tcyaj? 13 Cyal nin jun yi jak xak tzaj tcyaj, nin cyal nin jun yi chonk mpon tzaj tcyaj. Ntin yi in, yi in Bajx Cyajol. 14Ej nin je jun xtxolbilej: Qui pe na tbitu yi xtxolbil yi en ban yi jen chimbal Moiss yi lubaj yi chich cun tcyaj tul amal yi tzinunin tu? Iten ninatz sbajok swej, yi in yi in Bajx Cyajol. Tajwen tan injen chimban. 15 Yastzun sbajoktz swej tan chiclaxen cyakil wunak, na alchok scyetz yil kuke cul swej, nketz sotzel wutz sbne, ma na scambaj yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. sbajok na winin na pek Ryos scyej cyakil yi e wunak yi ate wi munt. Chastzun te sajen chakol yi jun tal utuj Cyajl tzonej. Nin alchok scyetz yil kuke cul te yi jun tal utuj Cyajl Ryosatz, nketz sotzel wutz sbne, ma na scambaje yi itzajbil yi qui bajsben tetz. 17Qui saj chakol Ryos yi Cyajl tan taklen chicaws wunak, ma na saj chakol tan chicolpen tkab il col. 18 Alchok scyetz yil kuke cul te yi Cyajl Ryos, quic tetz cawsatz. Poro cyakil yi e yi qui na kuke chicul tej, banijt cyetz chicawsatz, na qui na cyaj kuke chicul te yi jun tal utuj Cyajl Ryos. 19Banijt chicaws yi e yi qui na kuke chicul tej, na ja ulak wi munt chi jun txekbil tanen. Poro yi e wunak, mas tcun na chipek te yi il col. Mas na chipek tan banlen yi yab ajtzakl. 20Na cyakil yi e yi na chijuch quil, qui na chipek te jun txekbilatz yi ulak wi munt. Qui na cyaj chixom tej, na qui na cyaj yil lajluchax yi chipaltil. 21Ma yi e yi na chitzan tan banlen tanen yi tajbil Kajcaw, na chijoy puntil tan tocomponen chikansal quib te yi jun txekbilatz. Na yi cyetz cyajbil itz yil lajluchax chiwutz mas wunak yi bintzinin xomche te tajbil Ryos. bantz, yi bajen yi echk taklenej, icyen nin ban Jess scyuch yi e chusbetz. Chon tzun chibenen le echk amal cwent Judea. Yastzun e atet cobox kejtz tan jesen a chiwi wunak. 23 Ma yi Wan, chon at i jalen Enn, nakajil yi tnum Salim. Yastzun na tzanet tan jesen a chiwi yi e yi xomche te i, na at winin a le amalatz. 24Cyakil yi echk xtxolbilej bnix, te yi ntaxk oc Wan xetze.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Itzun 16 Yastzun

Yi en cun na pek Kataj Ryos scyej wunak

Yi toquent Wan Bautist tan xtxolen yi balajil Jess

JUAN3,4

952

25 Cyoquen tzun cobox chusbetz Wan tan wak ib scyuch coboxt judiy yi qui xom chiwi scyej. E oc tan wak ib te yi en sban jun yaj tan xansal tib. 26 Yi stzajen wi yi wak ibatz, nintzun e opon yi e chusbetz Wan tej. Itzun cyaltz tetz: Ta, chech, ja pe tbitu stziblal yi jun yaj yi ja kil jalaj icyen yi a Jordn, yi jun yi chajnaku sketz? I bin jalu, winin wunak xomche tej nin na tzan i tan jesen a chiwi, chech bantz tetz Wan. 27Benen tzun tlol Wan scyetz: Ban atit, na quic rmeril tan jalen kej jun yaj ko quil tak Ryos amal tetz. 28 Qui pe na chinachonu te yi inyol yi walnak scyeru? Yi in wetz, nketz in yi Cristo, ma na in tu jun yubsanl be i. Na yi in wetz bajxchin tan talchen stziblal i. 29Quibit tzaju jun elsawutzilej: Yi na bajij jun quicyuj, itz yi xicy yi na kuke cul te yi xun, ma yi aj calpul, ntin na tzatzin tetz tej yi ko ban atit chiyol yi xicy tu xun. Nicun tzun wutanen wetz chi jun aj calpul. Winin na chintzatzin te yi stziblal yi winin wunak xomche te Jess. 30Yi i tetz, tajwen tan jalen mas tetz kej, ma yi in wetz, tajwen tan telen inkej.

yi jun yi opon tzaj tcyaj, at mas tetz kej swutz alchok scyetz wunakil. Yi e yi chon na chitzij tzonej wuxtxotx, ntin na chiyolbej yi echk taklen tetz tzonej. Poro yi jun yi chon toponen tzaj tcyaj, at mas kej i swutz alchok jilwutz wunak. 32 Na na xtxol yi echk taklen yi bitant tan, nin yi ilijt tan tcyaj. Lastum coboxen tal yi e yi na cyocsaj yol i. 33 Poro yi cobox tal o ketz yi na kocsaj, bintzinin tanen yol Ryos skawutz. 34Na na kocsaj yi Ryos nchakon tzaj Jess, nin na kocsaj yi itz yi tajbil Ryos yi na tzan i tan xtxolen, na Ryos mmakon tzaj yi Espritu Sant tetz. 35Winin na pek Kataj te yi jun Cyajl iatz. Chastzun te ja tak i kej tan cawunen. 36 Alchok scyetz yi na tocsaj yi yol yi jun Cyajl Ryosatz, ja wit cambaj tetz yi itzajbil yi qui bajsben tetz. Poro yi e yi qui na cyek chi i, quil cyetzaj yi jun itzajbil yi qui bajsben tetz, na winin na chich cul Ryos scyej.

31Na

Yi jun yi chon tponen tzaj tcyaj

yi telen xtxum Jess tetz yi nsken quibit yi e parisey yi winin wunak xomche tej, nin winin e yi nsken je a chiwi tan, swutz yi e yi xomche te Wan, nintzun cyaj cyen tilol yi amal nin bentz Galilea. (Poro nketz Jess yi na tzan tan jesen a chiwi, ma na i yi e chusbetz.) 4Poro tan tponen Jess Galilea, tajwen cun tan ticyen le amal cwent Samaria.
5 Itzun

1-3 Itzun

Yi chichen chicul yi e parisey te Jess

bantz, te yi na chixon tul echk amal cwent Samaria chon tzun cyoponentz nakajil jun tal ne tnum yi na biaj Sicar. Yastzun kale atitet jalaj xtxotxben kajtzun Jacow.g Yastzun yi jalaj txotxatz yi cyajnak cyen tkol tkab kajtzun ep, yi cyajl.h 6 Ntatz atitet jun julil a yi na biaj: Tetz Jacow. Nsken tzun kexij Jess yi tponen stzi yi julil aatz, nin cole cuntz tibaj tan ujlen. Na
g 4.5

Jess tu yi xnan aj Samaria

Gn 33.18-19 Sicar tu Siquem iten nin amalatz.

h 4.5

Jos 24.32.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

953

JUAN4

nsken opon chaj cun kej. 7-8 Inti yi e chusbetz, nsken chiben tnum tan lokchen chiwa. I cunin colchij Jess yi cwen ponen jun xnan aj Samaria tan ticylen a. Jilonen nin tzun Jess tetz: Tzawak mu wuca, chij i ban nintz. 9Sajen tzun stzawel yi xnantz: Mbi xac na jak tzaju a swetz? na yi ilu teru ilu judiy, ma in wetz in aj Samaria. Ja tal xnan yi xtxolbilatz, na yi e judiy scyuch yi e aj Samaria winin na chilab quib squibil quib. 10Benen tzun tlol Jess tetz yi xnan: Yi nink tzel atxum tetz yi mbitz yi na tzan Ryos tan suken. Ej nin yi nink tzel atxum tetz yi na scyetz in yi na chitzan tan cuchen a tzatz, chon klo tzajak tzaj yi a swetz. Nin yi in wetz ja klo wak jun a tzatz yi na tak itzajbil, stzun Jess tetz. 11Poro Ta, at tzunk jun taklen yi cyan tanu tan jesen tzaj a, na chumam nin xe yi jul. Na lben tquitu yi jun a yi na tak itzajbil tan tkolu swetz? 12 Ikaj at tzunk mas keju swutz yi kajtzun kamam Jacow na i akon cyen yi aej sketz. Nin ja xcon tan tetz tca, nin tetz quica yi e nitxajil. Nin nchatz cyakil yi e tawun yi awnan tan, ja chuca tej. Ikaj at tzunk mas keju swutz i, stzun xnan bantz tetz Jess. 13 Bintzinin, poro cyakil yi e wunak yi na chuca te yi aej chiquimok junt tir tan saktzi. 14Poro alchok scyetz yil tzuca te yi a yi na wak wetz, quit quim teratz tan saktzi. Na yi a yi na wak wetz smulkink te talma i tan taklen stzajbil tetz ben kej ben sak, stzun Jess tetz. 15 Ta, tak tzaju yi aatz swetz, tan quit jalen saktzi swej, nin tan quit wulen tan ticylen a tzonej, chij xnan ban. 16 Cun chak bin awuchmil, kalenas cxultwok. 17Poro quic wetz wuchmil, stzun xnan tetz. Bintzi na awal yi quic awuchmil, 18 na oix yaj chicyaj apaxil, nin yi junt yi at jalu nketz awuchmil. Bintzi yi na awal yi quic awuchmil. 19Ah! ilu bin elsanl stzi Ryos. 20 Ma jalu Ta, yi ketz kamam kate yi o aj Samaria, chon na chibenak cyetz tan culajen Ryos wiwtzej, chi na kaban ketz jalu. Poro yi e cyeru, yi eu judiy, na cyalu yi nkeratz yi amal tan culajen Ryos ma na jalen Jerusaln, stzun xnan tetz. 21I bin jalu tajwen tan awocsal yi inyol yi swale nin tzatz. Tzul jun kej yi quit chiben wunak tan culajen Kataj wiwtz tzinej, mpe ik Jerusaln. 22 Nin yi axwok itetz, yi axwok aj Samaria qui na el itxum tetz mbi na cxtzanwok tan culajen. Poro yi o ketz, yi o judiy, na el katxum tetz yi na scyetz i na katzan tan culajen. Na yi xtxolbil tan chiclaxen wunak, chon njal skaxol ketz yi o judiy. 23 Ej nin ja wit xetij yi tiemp tan cyoquen yi e mero aj culanl tetz Kataj tan culajen i tetz cun cyalma. Na yastzun yi xtxolbil yi mero bintzinin tetz, yi na tzatzin i tej. 24Na yi Kataj Ryos, nketz lamij tanen, ma na chew cyekek tu i. Chastzun te tajwen cun tan culajen i tetz cun kalma. Na yastzun yi mero xtxolbil yi bintzinin na tzatzin i tej, stzun Jess. 25 Na el intxum tetz yi at tulbil yi Cristo, yi bixbant cyen tan Ryos tan kaclaxen. Nin yil tzul tzaj, i tzalon yi mero xtxolbil sketz, stzun xnan. 26 I bin inatz, yi na chinjilon nin tzatz, stzun Jess bantz tetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN4

954

27I cunin na chitzan tan yolchen yi xtxolbilej, yi cyoponen yi e chusbetz. Winin cyelen yab tej yi chon na jilon cyen Jess tetz jun xnan. Poro cyal nin jun nimsaj cul tan jaklen tetz yi mbi na chiyol. 28 Ma yi xnan cyaj cyen tu tilol yi chok, nin bentz lajkel tnum tan talchen stziblal scyetz cyakil wunak. 29Or cyeru, chibenku swej tan tilwen jun yaj yi nxcye tan talchen yi mbi cun wutanen. Nkeratz polo i yi Cristo yi jun yi bixbant tan tulen? Chinch wetz i lo, stzun xnan scyetz. 30 Chibenen tzun niltz kale atitet Jess. 31Poro te yi ntaxk chopon yi e wunak, nintzun e oc yi e chusbetz tan moxen klo Jess tan wanen klo i. Itzun cyaltz tetz: Ta, bneu jun tkan wau yi ja ul kan. 32 Qui lo na ja wit chinwan wetz te junt jilwutz waj yi qui na el itxum tetz. 33 Cyoquen tzun yi e chusbetz tan jaklen squibil quib. en tzuntz? At polo jun yi ja ulak tan taklen wa? chech bantz. 34 Yi wetz inwa, itz yi banlen tanen yi tajbil yi jun yi nchinchakon tzaj, nin tan witzen yi tetz takun. 35Yi axwok itetz, na italwok: At cyaj xaw tan jen cosech, poro bitwok tzaj yi weri inyol yi swale nin tzitetz. Ilwok nin yi ujulej. Ja wit kanax, nin na taj jesen. 36 Nin yi e yil choc il tan jesen yi jun jilwutz cosechatz, chichojxok cyeratz. Ej nin yi jun cosechatz yi jepon cyan, xtxaje tetz ben kej ben sak. Chastzun te, chitzatzink yi e awal tetz scyuch yi e jesanl cosech. 37Na bintzinin jun yol yi na alchij. Apart yi e yi na ocsan ujul ttxotx. Ej nin apart yi e yi na jesan cosech. 38 Yi axwok itetz ja cxben inchakol tan jesen jun cosech, poro nketz axwok awal tetz, na apart yi e yi nchakuj cyen tan tocsen. Ma axwok itetz, jalt len tu jesen tzibnewok, stzun Jess bantz scyetz. 39Tan yi xtxolbil yi baj xtxolil xnan scyetz yi e wunak yi najlche le jun tnumatz, at winin e aj Samaria yi cyocsaj yi Jess i yi Cristo. Ja cyocsaj tan tu yi yol yi tal yi xnan: Ja xcye tan talchen swetz cyakil yi mbi cun banakin. 40 Yi cyoponen yi e aj Samaria te Jess, nin e octz tan moxen tan cyajen cyen i scyej. Cob tzun kej cyaj Jess scyej. 41Ej nin mas tcunin wunak cyocsaj yi quibital yi chusun i swutz yi e yi cyocsaj tan yi stziblal yi tal xnan. 42 Je tzun cyaltz tetz yi jun xnanatz: Yi jalu, ja kocsaj ketz, poro nketz ntin tan yi yol yi nkubit tzawej, poro nchatz tan tu yi echk xtxolbil yi ja kubit tetz i. Ja tzun kocsaj yi bintzinin i yi Cristo, yi colpinl cyetz cyakil wunak.

yi telen cob kej elen nin tzun e bantz Samaria tan quicyalt chibe tan cyoponen le amal cwent Galilea. 44Na at jun yol yi talnak Jess: Qui na jal kej jun elsanl stzi Ryos le tetz tanum. 45 Ma yi toponen le amal cwent Galilea, winin chitzatzinen wunak tej, na cyajsken wutz i. Na ja chak tan ticysen yi jun kej Pascatz yi acaj chan ticylen Jerusaln. Nin ja quil wutz Jess tu cyakil echk taklen yi mbaj bnol i le jun kej Pascatz. 46 Pakxent tzun Jess Can cwent Galilea yi luwar kale jet xtxixpul i yi a tetz win. Nintzun opon jun ajcaw tej, yi yabi yi cyajl i, jalen le tnum Capernaum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

43 Itzun

Yi tulen yos tu cyajl jun bajxom tetz tnum

955

JUAN4,5

47Na yi tbital yi ajcawatz yi nsken ul Jess Can nin bentz tan cuswutzil tetz tan benen tan tulsen yos tu yi cyajl i yi at cyen xe cal, na jaltnin tan quimen. 48 Benen tzun tlol Jess tetz: Yi e cyeru qui na cyocsaju na scyetz in, jalen yil chajlij jun techl scyeru. 49Qui Ta, ma na bneu jun pawor swetz. Nink benu jalcun tan tulsen yos tu incyajl, na quimich tlentu atit. 50 Ja wit ul yos tu cyajlu. Ban pakxiju xe calu, stzun Jess bantz tetz yi ajcawatz. Tocsaj tzun yaj yi yol Jess, nin ajtz xe cal. 51Ej nin yi txantok tan toponen xe cal ja chel tzaj yi e mos i tan culchen, nin tan talchen stziblal tetz: Ta, ja ul yos tu yi cyajlu. 52 Mbi oril mmul yos tuch? Ewt bin, chech. Echk jun chich culben kej yastzun paxul tib yi kakl, chech mos bantz tetz. 53 Jalcunin nachonen yaj tej yi iten nin oras yi talol Jess yi yol tetz: Ja wit ul yos tu cyajlu. Cyocsaj tzun yaj tuml cyakil najal yi Jess i yi Cristo. 54 Yastzun yi cap milawr yi bnix tan Jess le amal cwent Galilea, te yi nsken cyaj cyen tilol yi amal cwent Judea.

bantz yi bajen yi echk taklenas, chon tzun toponen Jess junt tir Jerusaln, na at junt chikej e judiy yi na icytz. 2 At tzun jun sawanil yi tapij yi at soltej yi tnum Jerusaln. Yi jun sawanatz na biaj Sawan Tetz Cner. Ej nin nakajil yi jun sawanatz at jun chin pila yi at o tal ne galer stzi tetz chimuj wunak. Nin yi bi yi jun pilaatz itz Betesda. 3 At winin yabi coylche le echk mujatz. At moyi, at cox, nin at yeyuj chiwankil. Cyakil yi e yabiatz na chitzan tan chiwen yi nicy na or cheken tib yi a. 4Na at na ban cunt na cu ul jun ngel tan cheken yi a, chij. Na i tanen puntil, yi bajx yabi yi na pit nin tib xe a yi na cheken tib, yastzun yi jun yi na ul yos tuch. Quic na ban mbi jilwutz yabil na icyan, na ul yos scyuch, chech. 5 Ej nin chixol yi e yabiatz, at tzun juntz yi nsken el junak waxoklajix yob yi toclen lacpuj yi yabil tej. 6 Ma yi benen tilol Jess yi jun yajatz, nin yi telen xtxum tetz yi alaix tiemp yi toclenix lacpuj yi yabil tej, nintzun tal tetz: Na pe awaj yil tzul yos tzawuch? 7Na, Ta. Poro cyal nin jun na ban cul swej tan impitlen nin xe a yi na cheklen tib. Na yi na noc tan pilen tan imbenen xe a, apart junt na cu lajkel, stzun i bantz tetz Jess. 8 Benen tzun tlol Jess tetz: Txiclijen. Tolen wutz yi atxo, nin ban caj xe acal, stzun Jess bantz tetz. 9Jalcunin tzun tulen yos tu yi yaj. Nin je tolil wutz yi xtxo. Ej nin ajen nin bantz xe cal, na bant xon. Poro te yi tulen yos tu yi jun yajatz, itz jun kej ujlen. 10Cyoquen tzun cobox scyeri yi e judiy yi e contr te Jess, tan talchen nin tetz yi yaj: Yaj, quic cu tan benen awucyal yi atxo, na yi jalu itz jun kej ujlen, chech tetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi tulen yos tu yi yaj yi yeyuj wankil

JUAN5

956

11I bin yi jun yi mulsan yos swuch, i malon swetz. Na je yol iej: Tolen wutz yi atxo nin ban caj xe acal, stzun i mban swetz, chij yaj. 12 Cyoquen tzuntz tan choten stzi i: Na scyetz i junatz yi malon tzatz: Tolen wutz yi atxo, nin ban caj xe acal? 13 Ma yi yaj, qui el xtxum tetz yi na ulsan yos tuch, tan paj yi winin wunak ate kale ulet yos tuch. Ej nin sken icy Jess yi toquen i tan tolen yi soc. 14Poro le junt tkuj nintz, chon tzun nojen pon Jess tej le templo, nintzun taltz tetz: I bin jalu, na waj wal jun yol tzawetz. Ja wit ul yos tzawuch. Quit tzajuch junt tir yi awil, na qui cunin batz tzul junt yabil tzawej yi mas tcun pyor, stzun Jess tetz. 15 Benen tzun yajtz tan talchen scyetz yi e judiy yi contr te Jess, yi Jess mulsan yos tuch. 16 Ma yi e judiy, yi quibital yi xtxolbilej, nintzun e octz tan contrin te Jess. Nintzun klo e oc tan biylen cun tan paj tu yi qui ban i tanen yi jun kej ujlen. 17Poro nintzun ben stzawel Jess chiyol: Yi wetz Intaj, ja akuj le xetzbil tzaj. Ej nin nchatz in tajwen tan wakujen, stzun Jess bantz scyetz. 18 Tan paj yi tal Jess: Yi Ryos yastzun wetz Intaj, mas tcunin klo cyoquentz tan biylen, na nketz ntinatz til i yi qui ban tanen yi jun kej ujlen, ma na tan paj yi tocsal tib i tetz Ryos.

tzun Jess tan yol scyetz, itzun taltz: Jun cun yol na wal nin scyeru, yi in wetz, yi in Cyajl Ryos, quic rmeril tan bnixen jun taklen wan yi ik wajtzakl cun tu. Ma na ntin na chintzan tan banlen yi echk taklen yi na chaj Intaj swetz. Nin cyakil yi na ban Intaj, iten nin iatz na imban wetz. 20Na winin na pek Intaj swej, na in yi Cyajl. Nin na chaj i swetz cyakil yi echk taklen yi na tzan i tan banlen. Ej nin chaje echk taklen mas chumam swutz yi jej yi chelpon yabu tej. 21Na chitzij junt tir yi e alma tan Intaj. Nchatz in, yi in Cyajol, swake quitzajbil yi e yi na waj lwak scyetz. 22 Ej nin yi Intaj quil tzoc i tan pujlen xtisya scyej wunak, na ja wit tak i amal swetz tan incawunen. 23 Yastzun ntulejtz, bantz cyakol wunak inkej, chi na aklij kej i. Na alchok scyetz yi qui na tak inkej, yi in yi in Cyajol, qui tzun na tzantz tan taklen kej yi Intaj yi nchinchakon tzaj. 24 Ej nin jun cun yol na wal nin scyeru: Alchok scyetz yi na oc il tan tbiten weri inyol nin yil tocsaj yi yol yi jun yi nchinchakon tzaj, ja wit cambaj tetz jun itzajbil yi qui bajsben tetz. Quict tetz cawsatz, na ja wit el tzaj tkab quimichil, nin ja wit cambaj yi tetz stzajbil. 25Ej nin jun cun yol na wal nin scyeru: Ja wit xetij yi tiemp tan quibital yi e yi quimnak yi cyajtzakl yi weri inchusun. Nin alchok scyetz yil tocsaj yi weri inchusun, sjalok yi itzajbil tan. 26 Na na xcye Intaj tan taklen quitzajbil yi e wunak. Ej nin i akon tetz yi jun poreratz swetz tan wukol quitzajbil yi e wunak. 27Ej nin nchatz, ja tak i inkej tan pujlen xtisya, na in bin yi Bajx Cyajol. 28 E elch yabu te xtxolbilej, na tzul jun kej yi cyakil cun yi e quimnake squibite inyol, nin chijetul junt tir. 29Nin yi e yi ocnake culutxum tan banlen yi echk taklen balaj, chitzok junt tir
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19Toquen

At kej yi Cyajl Ryos tan cawun

957

JUAN5,6

tan chitzatzinen te quitzajbil. Ma yi e yi cachi nchiban, chitzok junt tir tan quibital chicaws. 30 Poro quil wak chicaws yi ntaxk injak puntil tetz Intaj. Na ntin swake chicaws chi na tal i swetz. Chastzun te chin tzaknak cun cyakil yi echk taklen yi tzimbne, na qui na chintzan tan banlen yi wetz wajbil, ma na i yi tajbil yi jun yi nchinchakon tzaj. 31Yi nink wal wetz yi at inkej quic xe inyol. 32 Poro at jun yi na tzan tan talchen yi at inkej, nin na el intxum tetz yi bintzinin na tal. Ej nin yi junatz itz Wan Bautist. 33 Nin yi e cyeru ja ben chichakolu cobox chichakumu tan jaklen wukanil tetz. Ej nin yi yol yi ntal i, itz yi bintzi. 34Nketz tajwen yi at jun wunak tan talchen yi at inkej, poro chumbalaj nin klo yi nink ncyocsaju yi yol i tan chiclaxenu. 35Na yi jun Wanatz ja xcon chi na ban jun bocoj tzaj yi na oc kakl, yi winin na txekun tetz jun rat ntzi. Ej nin yi e cyeru ja chitzatzinu jun ratatz te i. 36 Poro nketz tajwen yil tzoc jun yaj tan incolchen, na at junt xtxolbil yi mas balaj tcun swutz yi yol Wan, yi na chaj yi at weri inkej. Itz yi echk milawr yi na imban. Nin yastzun tajbil Intaj tan imbnol. Ej nin tan yi echk milawratz yi na imban, na chaj yi itz Intaj yi nchinchakon tzaj. 37Nchatz weri Intaj, na tzan tan chajlen yi at weri inkej, poro qui na cyaku amal tan tbiten yi yol i. Ej nin qui na pujx cyanu yi en tanen i. 38 Txen nin ocopon yi chusun i tetz cyalmau, na qui na cyaju cyocsaju yi chon nchinsaj te Intaj tcyaj. 39-40Nternin na chisileju yi yol yi tzibant cyen, na yi cyajbilu itz tan chicambalu yi itzajbil yi qui bajsben tetz. Poro lastum quil chicambaju, na qui na chixomu swej, wech na chon na nawsij intziblal tul echk liwratz. 41Yi in wetz qui na chintzan tan joylen inkej chiwutzu. 42 Na na el intxum tetz yi qui na chipeku te Ryos. 43 Na yi in wetz, chon nopon tzaj te Intaj. Poro qui na cyocsaju. Ma yi nink tzul junt tan xtxolen yi tetz tajtzakl cuntu scyeru, jalcunin lcyocsaju yol i. 44Na yi e cyeru, qui na chitzanu tan joylen puntil tan tzatzinen Kataj Ryos. Ma na ntin na chitzanu tan joylen puntil tan cyakol wunak chikeju. Chastzun te quic rmeril yi nink tzel chitxumu tetz yi at inkej. 45 Qui tajwen tan woquen tan chixochlenu swutz Intaj, na iten yol Moiss yi tzibant cyen na tzan tan chajlen chipaltilu. Wech na yastzun yi chusun yi kuklij chiculu tej tanen. 46 Yi najk cyocsaju yi mbi cun tzibant cyen tan Moiss, ja klo wit cyocsaju yi mbi ekan wan, na yi xtxolbil yi cyajnak stzibal Moiss na tal yi na scyetz in. 47en lcyocsaju weri inyol? na qui bin na cyocsaju yi yol yi tzibant cyen tan Moiss.

bantz yi bajen yolol Jess yi echk xtxolbilasej, chon tzun ticyen jalaj icyen a yi na biaj Galilea, nka Tiberias. 2 Winin tzun wunak e xom nin tej, na nsken quil yi echk milawr yi mbnix tan, na winin yabi ul yos scyuch tan. 3 Itzun yi ticyen ponen i, nintzun ben i wi jun juwtz, nin cu colchok scyuch e chusbetz. 4Ucumul tlen tu atit chikej yi judiy yi na biaj Pasc, yi bajen yi xtxolbilej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi chiwanen o mil wunak tan Jess (Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Lc 9.10-17)

JUAN6

958

5 Ma yi benen tilol Jess yi winin cyulen e wunak tej, nintzun ben tlol tetz Lip: Na kabenet tan lokchen chiwa jun coloj wunakej? 6 Ja xcon yi yolej tan Jess ntin tan pilen Lip, na nsken el xtxum tetz yi mbi sbne i. 7Quil xcye cob cient pwok pam siquierk tan taklen jun kok te jujun, chij Lip bantz. 8 At tzun junt chusbetz Jess at-tz, yi na biaj Le, titzun Simn Lu, itzun taltz; 9Ta, at jun tal xicy at tzonej yi cyan o pam yi cebada tu, nin cyan cob tal cay tan. Poro en xcye yi mu talatz tan chicachen yi jun chin coloj wunakej? 10 Alwok nin scyetz tan chicwen colchok wi chim, chij Jess scyetz. Na yi amalatz kale atet, txax chim cun. Ej nin at lo o mil yaj e baj cole cuntz. 11Jen tzun stzamol Jess yi o tal pam. Nin yi wit tyoinen tibaj, nintzun ben tkoltz scyetz e chusbetz tan benen chijatxol scyetzak cyakil wunak. Ej nin iten nin e banas tan jatxlen yi cay. Nicy cuntu chicul cyakil wunak tan waan. 12 Ma yi baj nojen chicul, benen tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Chamwoken yi sowril tan qui xtxakxen mu tal, chij Jess scyetz. 13 Chibaj benen tzuntz tan chamlen, nin ja chomxij coblaj motx sowril yi o tal pamatz. 14 Itzun yi quilol wunak yi jun milawratzej, yi bnix tan Jess, ja cyal: Yi yajej, jun cun yol, i yi elsanl stzi Ryos yi at tulbil wi munt. 15 Poro yi telen xtxum Jess te cyajtzakl yi e wunak, yi itz tan toquen i tetz chireyil, nintzun el jatxol tib scyej. Chon tzun benen i chuc jalen wiwtz.

16 Itzun yi toquen yupcan, chon chibenen yi e chusbetz Jess stzi a. 17Nin e octz tul jun barc. Chon at chibembil Capernaum, yi at jalaj icyen yi a. Oquen nin ban mas akalen, poro yi Jess lolch nin na ul. Chibenen tzuntz chichuc. 18 Te yi na chixon wi a, nintzun xetij jun chin wutzilen cyekek. Ej nin winin jen pakbil mar tcyaj. 19Yi nsken chiben jun lo ujlub tu nicy wi a, benen tzun quilol yi txant tan tulen Jess chinakajil. Poro xon cuntu tanen i wi a tan tponen scyej. Winin tzun chixobentz tetz. 20 Quil cxobwok, i inatz, stzun i scyetz. 21Winin chitzatzinentz te i yi tocomponen scyej tul yi barc. Ej nin jun chin rat ten nin, oponen nin e bantz le amal kale atit cyopombil.

Yi xonen Jess wi mar (Mt 14.22-27; Mr 6.45-52)

bantz le junt eklok, cyakil yi e wunak yi e baj cyaj cyen jalaj icyen a, qui nin pujx cyakun na atit Jess. Na, nin el chitxum tetz yi nsken chiben yi e chusbetz Jess tul yi jun tal barc yi at-tz, nin quic Jess xomnintz scyej. 23 At tzun cobox barc yi chon sajen Tiberias. Chon tzun cyulen nakajil yi luwar kale bajet yi pam cyakun wunak yi tyoin Kajcaw tibaj. Yi cyoponen yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

22 Itzun

Yi cyoquen e wunak tan joylen Jess

959

JUAN6

echk barcatz, nintzun e oc yi e wunakatz tculak. 24Na nsken quil yi quibet Jess scyuch yi e chusbetz le jun amalatz kale atet. Ma yi cyoquen tul echk barcatz, nintzun e icytz wi a tan cyoponen Capernaum tan joylen. yi quicyen ponentz jalaj icyen a, nin e nojpontz te Jess. Cyoquen tzuntz tan jaklen tetz: Ta, mbi oril tulenu tzonej? chech. 26 Jun cun yol na wal nin scyeru, yi e cyeru ntin na chitzanu tan injoylen tan tu yi awten wak chiwau. Qui na chitzanu tan injoylen tan tu yi jak el chitxumu te yi mbi ekan tan echk milawr yi na bnix wan chixolu. 27Quil chijokcopu tan joylen yi waj yi ban na sotz, ma na chojkelku tan joylen yi wa yi cyalmau yi na tak yi itzajbil yi qui bajsben tetz. Yastzun yi jun jilwutz waj yi swake wetz scyeru, yi in, yi in Bajx Cyajol. Ej nin jun cun yol ja tak Intaj yi poreratz tan banlen yi jun milawratz swetz ntin tan chajlen yi na tzatzin i swej. 28 Mbi tzun lkaban ketz tan kajen ponen tan banlen tanen yi tajbil Ryos? chech. 29Yi tajbil Ryos, itz yil cyocsaju yi chakijchint tan, chij Jess scyetz. 30 Poro mbik jun jilwutz milawr yi ban chaju sketz tan kocsal yi chakij tzaju tan Ryos? 31Na yi e kamam kate, e wan te jun jilwutz waj yi chon sajen tcyaj. Na yastzun tzibant cyen. 32 Jun cun yol na wal nin scyeru. Nketz Moiss akon yi jun jilwutz wajatz, ma na i yi Intaj. I akon tzaj scyetz. Nchatz tanen i jalu, na tzan tan taklen tzaj yi mero wa yi cyalmau, yi mero waj yi chon na saj tcyaj. 33 Na yi jun jilwutz wajatz yi na tzan Kataj Ryos tan taklen tzaj, itz yi in, yi chon nchinsaj chakij jalen tcyaj tan taklen quitzajbil cyakil wunak, stzun Jess scyetz. 34 Ta, na bin kaj ketz yi ilenin ltaku yi jun jilwutz wajatz sketz. 35 I bin inatz yi waj yi na akon itzajbil. Alchok scyetz yil xom tzaj swej, quit quim talma tan wej. Ej nin alchok scyetz yil chin tocsaj, quit quim talma tan saktzi. 36 Jatix lo tir wal yi xtxolbilatz scyeru. Poro qui na cyaju cyocsaju inyol. 37Poro cyakil yi e yi na tak Intaj amal tan cyulen swej, yastzun yi e yi chixomok swej. Ej nin cyakil yi eatz yil chul swej, quil che inlajlen. 38 Na yi insajen chakij tcyaj, nkeratz inmantar yi ik tan banlen yi wetz wajbil, ma na i yi tajbil yi jun yi nchinchakon tzaj. 39Ej nin yi tetz tajbil itz, yi quil txakxij jun scyeri yi e yi ja wit che tak swetz. Ej nin nchatz yi tajbil i itz, yil chitzij junt tir wan yil tzul tzaj yi witzbil kejlal. 40Na yi tajbil yi jun yi nchinchakon tzaj itz, yi alchok scyetz yil tzel xtxum te yi mbi ekan wan, nin kol kuke cul swej, scambaje teratz yi jun itzajbilatz yi qui bajsben tetz. Ej nin le witzbil kejlal, nocopon tan jesen tzaj i chixol alma, chij Jess bantz scyetz. 41Itzun yi e judiy, yi contr te Jess, nintzun e octz tan yolchen tan tu yi yol yi ntal: I bin inatz yi jun wajatz yi chon nsaj tcyaj. 42 Nkeratz pe Jessej, yi cyajl ep. Kajsken bin wutz yi taj xtxu. Mbi xac na tal i yi chon nsaj tcyaj? chech tzun bantz. 43 Nxac na chitzanu tan inyolchen? 44 Poro quic rmeril yi nink xom tzaj jun swej ko nketz moxon nsaj tan Intaj, yi jun yi nchinchakon tzaj. Ej nin yi e yil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 25 Itzun

Jess akol te itzajbil

JUAN6

960

chul swej, chitzok junt tir wan le witzbil kejlal. 45 Na at e yi chixomok swej, na je yi xtxolbilej yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz: Tzocopon Kataj Ryos tan chichuslen. Ej nin cyakil yi eas yil choc il tan tbiten nin yil pujx cyakun, yastzun yi e yi chul xomok swej. 46 Poro tan yi yolasej, qui na chintzan tan talchen yi atk wunak yi jak quil wutz Ryos, na ntinatz jun yi ja tech wutz Ryos itz yi in, yi chon chinsaj te i. 47Ej nin jun cun yol na wal nin scyeru, cyakil yi e yi na kuke chicul swej, ja wit chicambaj yi itzajbil tetz ben kej ben sak. 48 Na yi in wetz, i inatz yi waj yi na tak itzajbil. 49Bintzi, yi e chimam chiteu, e wan cyen te yi waj man le amal tzinunin tu, poro ilenin e quim. 50Poro cyakil yi e yil chibajsaj yi waj yi chon nsaj tcyaj, quil chiquim cyeratz. 51Na i inatz, in yi waj yi itz nin tetz, yi chon chinsaj tcyaj. Ej nin alchok scyetz yil bajsan yi jun wajatz, quil sotz teratz. Na yi jun wajatz, itz inwankil yi swake tan jalen quitzajbil cyakil wunak wi munt, stzun Jess scyetz. 52 Ma yi quibital yi e judiy yi yolasej, nintzun e octz tan wak ib squibil quib. At tzun e cyaltz: Mbi rmeril tan tkol i yi wankil tan jen kabajsal? chech. 53 Jun cun yol na wal nin scyeru, tajwen tan kukewen chiculu swej, nicun chi nink baj inwankil cyanu. Nicun chi nink quicajenu yi inchel. Na ko quil kuke chiculu swej, quil jal yi itzajbil tetz ben kej ben sak cyanu. 54 Na alchok scyetz yil bajsan inwankil, nin yil tcajen inchel, at tetz stzajbil tetz ben kej ben sak. Ej nin tzitzok junt tir wan le witzbil kejlal. 55 Na yi inwankil, yastzun yi waj yi mero bintzinin tetz. Ej nin yi inchel, yastzun yi a yi mero bintzinin tetz. 56 Cyakil yi e yi na baj inwankil cyan, nin yi na quicajen yi inchel, yastzun yi e yi junit o scyuch. 57Na yi wetz Intaj, yi jun yi nchinchakon tzaj, i akol tetz yi itzajbil. Ej nin tan i itzinet. Ej nin nchatz quitanen yi e yi na jal yi wa cyalma swej, tan in itze. 58 Ej nin yastzun yi mero waj yi chon nsaj tcyaj. Yi jun jilwutz wajatz, yi na wal nin scyeru, at mas walor swutz yi man yi bajnak cyakun chimam chiteu. Na bajnak cyakun poro ilenin e quim. Poro alchok scyetz yil baj yi waj yi na insuk wetz, quil sotz teratz tetz ben kej ben sak, chij Jess bantz scyetz. 59Chon tkol Jess yi jun chusunatz le sinagoga, Capernaum. yi quibital yi e wunakatz yi e xom te Jess, yi jun chusunatz, itzun cyaltz squibil quib: Yi yol yi nkubit, at quixbel tan kocsal. Ban tcun quil katxum, chech. 61Itzun yi nachonen Jess te chitxumun, nin ben jakoltz scyetz: Na pe chel yabu te yi chusunej yi nwal? 62 Ko na chel yabu tej, mbil chitxumu yil najt wetz tzin tcyaj? 63 Nchatz quic tak scyeru kol baj inwankil cyanu, na i yi Espritu Sant yastzun yi jun yi na akon quitzajbil wunak. Nin jun cun yol, yi chusun yi ja wit wal scyeru, yastzun yi na tak itzajbil, nin yastzun yi mero bintzi. 64Poro at e chixolu yi qui na cyocsaj inyol. Tal Jess yi yolatz, na sken el xtxum scyetz yi e yi qui e xom te yi tetz chusun. Ej nin el xtxum tetz yi na scyetz i yi jun yi tzocopon tan jatxlen nin chikab e contr.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 60 Ma

Yi xtxolbil yi na tak itzajbil

961

JUAN6,7

65 Nchatz tal Jess: At winin eu yi qui na cyocsaju inyol. Chastzun te yi ja wal yi jun xtxolbilatz scyeru: Quic rmeril tan xomen jun swej ko quil tak Intaj amal tetz, stzun Jess bantz scyetz. 66 Yi talol Jess yi xtxolbilej, at winin e yi xomche tej yi el chijatxol quib. Quit e xom tej. 67Benen tzun tlol Jess scyetz yi e chusbetz: Nchatz pe axwok itetz, na pe itajwok chin itil cyen, chi nchiban yi e wunakej? 68 Quic rmeril Ta, stzun Simn Lu na na scyetz junt kaxom nint tej? Na yi yol yi na talu, yastzun yi yol yi na akon kutzajbil tetz ben kej ben sak. 69Na yi o ketz, ja wit kocsaj cun yi i iluatz yi Cristo, yi bixbant tan tulen. Ej nin na kocsaj ketz yi i iluatz, ilu yi Cyajl Kataj Ryos, yi Ryos yi itz nin tetz, stzun Lu bantz tetz. 70 Yi in wetz ja je intxaol coblaj ixonen. Poro ilenin at jun tzixolwok yi nicun tajtzakl tu yi tajtzakl Bayban, stzun Jess bantz scyetz. 71Tan yi yolej, na tzan Jess tan talchen yi xtxolbil tetz Judas Iscariot, yi cyajl Simn. Yastzun yi Judas yi at tocbil tan jatxlen Jess chikab e contr. Wech yi jun yajatz, i jun scyeri coblaj chusbetz Jess.

yi wit bnixen cyakil yi echk taklenej, chon tzun benen lakak echk amal cwent Galilea, na nkeratz tajbil i tan benen Judea, na sken tbit yi at cyocbil tan biylen i. 2 Ma yi txant tan tucumulen yi jun kej yi na icy cyan yi e judiy yi na biaj Scab Te, 3 nintzun cyal yi e titzun Jess tetz: Ban tcun cben Judea, bantz quilol yi e achusbetz yi echk milawr yi na bnix awan. 4Na quil scul yi ewun cun tzaban amunl. Nxac yi ntin tzonej na ctzan tan banlen echk milawr? Ban tcun cben tan banlen echk milawratz chiwutz cyakil wunak Judea, chech tzun bantz tetz. 5 Xcyaklil tu na chiban cyen yi e titzun Jess tej, na quinin cyocsaj yi mbi ekan tan. 6 Txen opon kejlal tan jalen wetz inkej. Ma tziwutz itetz, alchok kejil yi ban tan joylen itetz ikej. 7Poro qui na chich chicul wunak tzitej chi na chich chicul swej, tan paj yi tzan lajluchaxen chipaltil wan. 8 Ban tcun quibenenk bin itetz, ma in wetz, quil chimben chan, na txen opon kejlal tan imbenen, stzun i scyetz. 9Yi wit talol yi echk yolas, ntasten nin cyaj cyent le amal cwent Galilea. bantz, yi nsken chiben yi e titzun Jess tan ticysen yi kej, nin nchatz i nin bentz. Poro ewun cun tu toponen. 11Ma yi e wunak, nternin na chitzan tan joylen i: Abil atit jun yajatz? chech. 12 Na chixol yi e wunak yi ate-tz tkej, at winin e yi na chitzan tan yolchen Jess. At e yi na cyal: Yi jun yajatz, chumbalaj nin i. Poro nchatz at e yi na cyal: Chin cachi nin i, na i jun subul nak, chech. 13 Poro jasnewen cun na chitzan tan yolchen Jess, na na chixob scyetz yi e contr te Jess.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 10 Itzun

1Itzun

Yi e titzun Jess qui na cyocsaj

Yi xaken Jess tan tilwen yi kej yi na biaj Scab Te

JUAN7

962

14 Itzun te yi na nicyan cunin yi kej, tocomponen Jess le templo. Nin xetijt tan chichuslen wunak. 15 Ma yi e judiy yi contr tej, winin cyelen yabtz te yi yol yi na tzan tan yolchen, itzun cyaltz: en na el xtxum nocxej te winin ajtzakl? Wech na quic chusun, chech. 16 Yi chusun yi cyan wetz wan, nketz wetz, ma na tetz yi jun yi nchinchakon tzaj. 17Nin alchok scyetz yi na el talma tan banlen tanen yi tajbil Ryos, tzelepon xtxum tetz yi chon nsaj tetz te Ryos. Nin nketz wajtzakl cuntu yi na wal. 18Na ko at jun yi na xcon tajtzakl tan tan chichuslen wunak itz jun techl yi kej tu i na joy. Poro alchok scyetz yi na tal quib yi na tal yi chusul tetz, itzun iatz yi cyan yi chusun tan yi bintzinin tetz. Na wal yi jun yolej, na yastzun wutanen wetz. Na yi inchusun chon na saj te yi jun yi nchinchakon tzaj. Nketz in subul nak chi na cyalu. 19Poro yi e cyeru, eu subul nak, na taknak Moiss yi ley scyeru tan chibnolu tanen, poro qui na chitzanu tan banlen tanen. Nxac tzun na cyaju chocu tan imbiylen? chij Jess scyetz. 20 A lo yab. Na scyetz jun na taj tzoc tan abiylen? chech. 21Stzawel tzun Jess chiyoltz: Lastum ja bnix jun tal milawr wan le jun kej ujlen, poro cyakil cun eu ja chicyakaxu tan. 22 Poro chitxumeu yi mbi banak kajtzun kamam Moiss. I akon yi ley tan chibajen circuncidar yi e ni. (Poro nketz i xetzan cun yi jun xtxolbilatz, ma na i yi e mam cyen i.) Ej nin ko na noj quen yi bajen circuncidar jun ni le jun kej ujlen, ilenin na chocu il tan banlen tanen tal wankil i. 23 Ma jalu, ko yatz na chibanu tul jun kej ujlen tan qui chipajolu yi cawl Moiss, mbi tzuntz yi na chich chiculu swej tan tu yi mmul yos wan te cyakil yi wankil jun yaj? 24Quil cyak quenu yi balaj ajtzakl tetz ploj. Ma na yi na chocu tan malen echk ajtzakl, tajwen yi puntil cun cyuleju.

tzun cobox aj Jerusaln, nin cyaltz: Nkeratz pe yi yajej yi na tzan joylen tan cwen biyij? 26 Na je bin i na jilon tzonej. Nin cyal nin jun yi nak nimsaj tib tan maklen wutz. Ja lo cyocsaj yi e kabajxom yi i yi Cristo yi bixbant tan tulen. 27Poro qui lo, nketz i yi Cristo, na elnak katxum tetz yi na nsitet yi yajej. Poro yil tzul tzaj Cristo, cyal jun tzel xtxum tetz yi na lsitet, chech tzun squibil quib. 28 Nicy yi na tzan Jess tan chichuslen wunak le templo, nin yi benen tbital yi chiyolatz yi ncyal, mas tcunin jen wi i tan yol. Itzun taltz: Na ptzun el chitxumu tetz yi mbi ekan wan nin na nchinsajet? Qui. Na yi in wetz nketz yi wajbil tuk yi wulen tzonej, poro ja chinsaj chakij tan jun yi mero bintzinin i. Ej nin yi junatz, qui cyajskenu wutz. 29Poro yi in wetz, wajsken wutz i, na chon nchinsaj te i, stzun i bantz scyetz. 30 Tan tu yi yol yi baj tlol, nintzun klo octz cyan pres, poro cyal nin jun nimsaj cul tan stzamlen, na ntaxk opon yi tiempil tan xtxamxen i. 31Poro at winin e cyocsaj yi i yi Cristo, nin cyal: Yi junej, yastzun yi Cristo, yi bixbant tan Ryos. Na ikaj nin tzunk tzul junt tan chajlen echk milawr mas balaj swutz yi milawr yi na kil te yajej, chech tzun bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

25 At

Yi talol Jess na sajet i

963 Yi chichakxen aj ront tan benen Jess pres

JUAN7

quibital yi e parisey, scyuch yi e witz pale yi na chitzan wunak tan taklen kej Jess, benen tzun chichakol yi e aj ront cwent cal Ryos tan benen klo quicyal pres. 33 Chastzun te benen tlol yi yolej scyetz yi e contratz: Quil natij mas tiemp chixolu, na chimpakxok junt tir te yi jun yi nchinchakon tzaj. 34Chocoponu tan injoylen, poro quil chinjal cyanu, na quic rmeril yil choponu kalel noponet wetz. 35 Cyoquen tzun cobox judiy tan jaklen squibil quib: Na tzun benet i yi quit ljal kan? Nka chon tzun mben tan chichuslen yi e katanum yi najlche chixol yi e awer nak? 36 Ej nin mbi na elepont yi jun yolatz yi ntal i: Chocoponu tan injoylen, poro quil chinjal cyanu, na quic rmeril yil choponu kalel noponet wetz? chij i ban sketz, chech. bantz te yi witzbil kej te yi jun kejatz yi na biaj Scab Te, yi kejatz yi mas na cyak wunak kej, nintzun oc Jess tan txolin. Nin mast cunin jen wi tan yol, itzun taltz: Alchok scyetz yi na quim tan saktzi, sajken swej nin swake tca. 38 Na alchok scyetz yil tocsaj yi inyol, smulkink jun chin a tetz talma yi stke stzajbil, na yi jun xtxolbilatz tzibant cyen, stzun Jess scyetz. 39Yi na elepont jun yolasej yi ntal Jess, itz yi tzocopon yi Espritu Sant te cyalma yi eatz yil cyocsaj. Poro ntaxk ul yi Espritu Sant, na ntaxk quim Jess, nin ntaxk itzij junt tir tan jalen kej. quibital wunak yi yolasej, at cobox yi cyal: Yi yajej, yastzun yi jun elsanl stzi Ryos yi at tulbil. 41Ej nin at coboxt cyal: Yastzun yi Cristo, yi bixbant. Poro at coboxt yi cyal: Poro quic rmeril yi chonk tzitzij yi Cristo Galilea, 42 na tzibant cyen le tuj Kataj yi chon tzitzok yi Cristo te jun xonl kajtzun rey Luwiy. Ej nin tzibant cyen yi chon tzitzok le tnum Beln, yi tanum kajtzun Luwiy, chech tzun bantz. 43 Cu tunin jatxol tib cyajtzakl wunak te Jess. 44 At cobox yi yastzun cyajbil tan toquen klo Jess xetze. Poro cyal nin jun nimsaj cul tan tocsen. tzun yi e aj ront cwent cal Ryos kale atet yi e parisey scyuch yi e witz pale. Nin yi cyocomponen, nintzun e oc yi e ajcawatz tan jaklen scyetz: Mbi tzun yi qui nsaj itcyal? chech bantz. 46 Eu ta, cyal cunin na kubitwit yol jun yaj chi tanen jilon yi jun yajatz, chech. 47Nchatz axwok, ja ptzun cxubsijwok tan? 48 Ikaj atk jun skaxol ketz yi o ajcaw, nin yi o parisey yi jajk kocsaj yi i yi Cristo. 49Quic chixac yi e wunakatz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 45 Chipakxent 40 Yi 37Itzun

32 Yi

Yi xtxolbil tetz yi a yi stke itzajbil

Yi cwen jatxol tib cyajtzakl wunak te Jess

Yi e wi banl wi qui cyocsaj yi Jess yastzun yi Cristo

JUAN7,8

964

yi na xom chiwi tej, na qui na el chitxum tetz yi mbi na tal yi kaley, chech tzun bantz. 50 At tzun Nicodemo chixol yi e pariseyatz, yi jun yi xak tzaj tan xajsen Jess lakbal, nintzun ben tlol scyetz: 51I na tal kaley, quic cu yi nink kak til jun yaj yi ntaxk kubit yi yol i. Nin quic cu yi nink kak til jun yi ntaxk el katxum tetz yi mbi na tzan tan banlen, stzun i ban scyetz. 52 Ilu ptzun aj Galilea teru yi na xom wiu te nocxatz? Oku tan joylen tul echk liwr yi tzibant cyen, nintzun tilu-tz yi quic nin jun elsanl stzi Ryos yi chonk tzitzok le jun amal cwent Galilea, chech tzun bantz tetz Nicodemo. 53 Chijunalen tzun cyajen xeak chical. Jess, chon benen i wi juwtz yi na biaj wi Olivo. 2 Itzun yi tulen skil le junt eklok, chon tzun tponent le templo. Nin winin e wunak e baj opon tej. Colewen cun tzun Jesstz chixol tan chichuslen. 3 Nin te yi na tzan i tan chichuslen, e opon cobox scyeri yi txolol xol yi ley Moiss, scyuch cobox parisey te i. Cyan jun xnan cyan yi jopol wutzaj, yi chon txamxen cyan te junt yaj. Nintzun cu chitxicbaltz chinicyal wunak. 4Ma yi cwen chitxicbaltz, nintzun ben chijakol tetz Jess: I bin jalu Ta, ja txamxij yi xnanej kan te junt yaj yi nketz chmil. 5 Ej nin yi kaley yi tzibant cyen tan Moiss, na tal yi tajwen tan cwen kabiyol yi jun jilwutz xnanatz tan cub. Ma ilu teru Ta, mbi na tal teru tan? chech tzun bantz tetz Jess. 6 Ja cu chitxumul yi jun ajtzaklatz tan joylen puntil yi enk jal til Jess. Cwen tzun mejlok Jess, nintzun octz tan stziben cun cobox yol wuxtxotx tan wi kab. 7Poro yi e cyetz, qui e tane tan jaklen quen tetz yi mbi xtxumun i te yi xnan. Jen tzun txiclok Jess, nintzun taltz scyetz: Ma jalu ko at jun chixolu yi na nachon tej yi quic mu tal tetz til, ban scox nin yi bajx cub te yi xnanej, na ja juch til. 8 Cwen tzun mejlok junt tir Jess tan stzibent wuxtxotx. 9Ma yi quibital yi e pariseyatz yi yol Jess, nin el chitxum tetz yi cyetz chipaltil. Chijunalen tzun cyelentz. Bajx cunin cyelen ojk yi e tijlculal, xomche tlen yi e xicy. Ma yi cyelen ojk chicyakil, chuc tzun Jess cyaj cyentz tu xnan. 10Nin yi jen txiclok junt tir Jess, cyal junt at. Jalt cuntu yi xnan txiclij xlaj i. Benen tzun jakol Jess tetz: Lok be tzun yi jun coloj wunak yi na chitzan tan taklen awil? Cyal pe jun chixol yi mmakon acaws? 11Cyal jun, Ta, stzun xnan bantz. Nchatz bin in, quil wak acaws. Ma jalu quilok, poro ntin tu swale nin tzatz: Quit tzajuch awil, stzun Jess bantz tetz xnan. tzun junt tir Jess tan yol scyetz wunak. Itzun taltz scyetz: I inatz, in chitxekbil yi e wunak wi munt. Alchok scyetz yil xom swej, quil tzatij tul tzotz wutzil, ma na sjalok tajtzakl, nin scambok te yi stzajbil.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Toquent

1Ma

Yi xnan yi witz bnol tetz

Jess i yi chitxekbil wunak tanen

965

JUAN8

13 Sajen tzun chitzawel yi e parisey yi yol i: Quic xe ayol, na aten na ayolbej awib, chech. 14 Qui. At xe yi yol yi na wal nin. Quic na ban ko inten na wak inkej. Na yi in wetz, elnak intxum tetz na nchinsitet, nin na wil na nchimbenet. Poro yi e cyeru, qui na el chitxumu tetz na nchinsitet, nka na nchimbenet. 15Na yi na chocu tan malen wajtzakl, cyajtzakl tu wunak na xcon cyanu. Ma yi in wetz, quic nin jun wunak yi najk chintzan tan malen yi tajtzakl. 16Yi nink noc wetz tan malen tajtzakl jun yaj, tzaknak cun lwulej malen. Na nketz inchuc yil noc tan malen tajtzakl, poro Intaj yi nchinchakon tzaj, i jun xomij swej, tan malen cyajtzakl wunak. 17Nchatz, at jun xtxolbil yi tzibant cyen le chileyu yi na tal: Ko at cob yaj yi nicun tanen claril chiyol, ban tzun kocsajtz. 18 Ej nin chastzun wutanen wetz. Na at cob kaxonen yi na katzan tan talchen yi imbalajil. Iten nin junatz yi in. Ma yi junt itz yi Intaj yi nchinchakon tzaj, stzun Jess scyetz. 19Benent tzun chijakoltz tetz: Na tzun najlet ataj? Qui na el chitxumu tetz yi na scyetz in, itzun pyor Intajtz. Yi nink tzel chitxumu tetz yi na scyetz in, tzelepon tzun chitxumu-tz tetz yi na scyetz Intaj, stzun Jess bantz scyetz. 20 Yi yolasej xcon tan Jess te yi na tzan i tan chichuslen wunak le templo. Chon at i le kab cal kale na cu quent ofrent. Poro cyal nin jun nimsaj cul tan tocsen i xetze, na ntaxk opon yi tiempil.

tzun tlol Jess junt xtxolbil scyetz: Yi in wetz, najen. Nin chocoponu tan injoylen, poro quil chinjal cyanu. chiquimoku tkab quilu. Chastzun te quic rmeril yi nink choponu kalel noponet wetz. 22 Cyoquen tzun yi e judiy tan yol squibil quib: Copon plo biyol tib, yi na tal tzaj i sketz yi quic rmeril tan koponen ketz kalel tzoponet i? chech tzun bantz. 23 Yi e cyeru, eu tetz wuxtxotx. Ma yi in wetz, in tetz tcyaj. Yi e cyeru, cyajtzakl tu wunak xomcheu tej. Ma yi in wetz nketz cyajtzakl wunak xomchin tej. 24Chastzun te sotzel chiwutzu sbne tan paj quilu. Na ko quil cyocsaju na scyetz in, chiquimoku tkab quilu, stzun Jess scyetz. 25 Na tzun scyetz a? chech tzun. Walnak bin scyeru le xetzbil tzaj na scyetz in. 26 Ej nin nchatz, at winin echk taklen yi na icy tincul tan talchen klo scyeru. Na at winin chipaltilu yi tajwen tan walol scyeru. Ej nin bintzinin yi inyol yi na wal scyeru, na chon sajnak wital te yi jun yi nchinchakon tzaj, stzun Jess bantz scyetz. 27Poro qui el chitxum tetz yi itz yi Taj i yi na tzan tan yolchen nin scyetz. 28 Chastzun te, benent tlol junt yol scyetz: Yil chin chichimbajenu tcyaj, kalenas tzun tzel chitxumu tetz yi na scyetz in. Ej nin tzelepon chitxumu tetz yi qui na chintzan tan banlen jun taklen yi in cuntuk. Ma na Intaj, yastzun quil wukanil. 29Na yi jun yi nchinchakon tzaj, at nin i swej. Qui na chin tak cyen Intaj inchuc, na ilenin na chintzan tan banlen yi echk taklen yi na pek i tej, stzun i bantz scyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

21Benen

Yi talol Jess yi at e chiquimok tkab quil

JUAN8
30 Yi

966

talol Jess yi echk yolasej, winin tzun wunak cyocsaj yol i.


Yi e mero nitxajil Ryos tu yi e pres tkab Bayban

tzun tlol Jess scyetz yi e judiyatz, yi watok cunin cyocsaj yol i: I bin jalu, yi e cyeru, kol chixomu te weri inchusun, chocoponu tetz mero inchusbetz. 32 Nchatz, kol chixomu te weri inchusun, tzelepon chitxumu tetz, yi itz yi bintzi, nin cheleponu liwr tkab quilu tan, chij i ban scyetz. 33 en tzuntz Ta? Na yi o ketz, o xonl kajtzun Abraham. Ej nin xomcho te yi chusun i. Nin quic nin jun tir jajk kaxom te chusun junt. Mbi xac na talu sketz yi tajwen tan kelen liwr? chech tzun bantz tetz Jess. 34 Benen tzun tlol Jess scyetz: Jun cun yol na wal nin scyeru, cyakil yi e yi na chitzan tan juchlen quil, e pres tkab quil. 35Je jun elsawutzilej: Cyakil yi e yi na chitzan tan juchlen quil, nicun e chi tanen jun esclaw, yi pres wutz i tkab patrn. Na jun esclaw, nketz i jun tajlal nitxajil patrn. Na nketz nicun jun esclaw chi jun cyajol, yi ban sban yi tetz tajbil. 36 Chastzun te na wal nin scyeru, yi in wetz in Cyajol. Kol chicolpiju wan, cheleponu liwr le bintzinin. 37Yi e cyeru, eu xonl Abraham chi wutanen wetz. Poro na cyaju chocu tan imbiylen, na qui na cyocsaju yi inyol yi na wal. 38 Ej nin yi in wetz, na inyol yi yol yi alijt tan Intaj swetz. Ma e cyeru, na chitzanu tan banlen yi tajbil yi cyajcawilu, stzun Jess scyetz. 39Poro yi ajcaw skej, itz kajtzun kamam Abraham, na yi o ketz, o mero xonl i, chech tzun. Yi bintzinink euk xonl Abraham, na klo chitzanu tan banlen yi echk taklen balaj yi ban i. 40Poro qui, na yi cyeru cyajbilu itz tan cyoquenu tan imbiylen. Na cyaju chocu tan imbiylen tan tu yi na chintzan tan xtxolen yi mero bintzi scyeru, yi sajnak tlol Ryos swetz. Poro yi ajtzakl yi na chitzan cyeru tan nuclen, nkeratz banak kajtzun Abraham. 41Yi cyajtzaklu chon na saj te yi cyajcawilu, yi tzamol quikanilu, stzun Jess scyetz. en tzuntz? na yi o ketz, o mero mel cyajl Ryos. Quic junt yi tzamol kukanil, chech. 42 Yi bintzinink eu mel cyajl Ryos, na klo chipeku swej, na chon sajnakin te Ryos. Na nketz yi wajbil tuk yi nul tzonej, ma na Ryos nchinchakon tzaj. 43 Mbi tzuntz yi qui na el chitxumu te yi weri inyol? Je puntilej, qui na el chitxumu tetz tan paj yi qui na cyaju quibitu. 44Na yi e cyeru, yi tzamol quikanilu itz yi Bayban, na eu tetz. Nin na chitzanu tan banlen yi tetz tajbil. I biyol nak le xetzbil tzaj. Quic nin jun tir yi jajk xom i te bintzi. Ej nin quic nin jun tir yi najk jilon i bintzi. Yi na xtxum cun echk lajil, tetz nin i, na chin laj nin i, na i txumun cyen yi lajil le xetzbil tzaj. 45 Yi in wetz, na wal yi mero bintzi scyeru, poro qui na cyocsaju inyol. 46 I bin jalu, na scyetz jun chixolu yi nink xcye tan talchen tzaj yi jajk injuch jun wil? Na ja lajluchax chiwutzu yi bintzinin yi yol yi na chintzan tan yolchen. Mbi tzuntz yi qui na cyaju cyocsaju? 47Poro cyakil yi e yi bintzinin e tetz Ryos, quibite yi yol Ryos. Ma yi e cyeru, nketz eu tetz Ryos. Chastzun te qui na cyaju quibitu inyol.
48 Cyoquen

31Benen

tzun yi e judiy, yi contr te Jess, tan talchen tetz:

At nin Cristo yi ntaxk itzij Abraham

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

967

JUAN8,9

Bintzi yi na kal yi a tu aj Samaria. Ej nin pitij qui tan jun espritu cwent Bayban, chech tzun bantz tetz. 49Yi in wetz, nketz pitij chin tan jun espritu cwent Bayban, na cyakil yi echk taklen yi na chintzan tan banlen, itz tan taklen kej Intaj. Ma yi e cyeru, na chitzanu tan telsen inkej. 50Yi in wetz qui na chintzan tan joylen inkej. Poro at jun yi stake inkej. Ej yi junatz ban na xcye tetz tan malen ajtzakl, ko ban atit nka qui. 51Jun cun yol na wal nin scyeru, alchok scyetz yil xom te yi weri inchusun, quil quim teratz, stzun i bantz scyetz. 52 Ma jalu, tan tu ayol mas tcun na el katxum tetz yi pitij qui tan jun espritu cwent Bayban. Na yi Abraham quimnak i. Nin cyakil yi e elsanl stzi Ryos ja chiquim len. Ma yi a awetz na ctzan tan talchen: Alchok scyetz yil sban tanen yi echk taklen yi na wal, quil quim teratz, cchij bin sketz. 53 en tzuntz? At ptzun mas arakej swutz kajtzun Abraham? Na yi kajtzun Abraham ten quim. Nin nchatz yi e elsanl stzi Ryos, ja chiquim len. Ma aatz, mbi ekan awan? chech bantz tetz. 54 Yi nink noc tan taklen inkej swibil wib, quic na tak. Poro yi jun yi na tzan tan taklen inkej, itz yi Intaj. Iten chiryosilu yi na cyalu. 55 Poro qui na pujxij i cyanu. Ma yi in wetz pujxnakt wan. Yi nink wal nin scyeru yi qui wajsken wutz, in tzun klo laj chi quitanen cyeru. Poro jun cun yol, wajsken wutz Intaj. Nin na chintzan tan banlen tanen yi mbi cun na tal tzaj swetz. 56 Nchatz yi Abraham, yi chimam chiteu, winin tzatzinen i yi kukewen cul swej. Ej nin winin tzatzinen yi telen xtxum i swetz, stzun Jess scyetz. 57Txen nin tzak nicy cient yob awan, nin na awal tzaj sketz yi awilnak Abraham, chech tzun tetz. 58 Jun cun yol na wal nin scyeru, yi ntaxk ul itzok Abraham, atin nin wetz, stzun Jess scyetz. 59Cyoquen tzuntz tan sicylen cub, tan coxlen Jess. Poro nin tew tib, nin el tzaj chinicyal. Nin yi telen tzaj le templo, ajen nin bantz. bantz yi quicyen cun Jess scyuch e chusbetz tul jun amal, nin ben quilol jun yaj yi moyi nin i yi titzen. 2 Cyoquen tzun yi e chusbetz tan jaklen tetz Jess: Ta, mbi tzuntz yi moyi yi yajej yi titzen? I plo tan paj yi til yi taj xtxu, nka tan paj yi at tetz til? chech tetz Jess. 3 Nketz tan paj yi tetz til, nin nketz tan paj yi til yi taj xtxu. Poro yi puntil itz: moyi i yi titzen tan lajluchaxen yi porer Ryos te i. 4Jalen pek yi at amal tajwen tan bnixen yi tajbil yi jun yi nchinchakon tzaj, na tzul jun tiemp yi quic rmeril tan wakujen. 5 Poro jalen pek yi atin tzonej wi munt, in chitxekbil wunak tanen. 6 Yi wit bajen yolol echk yolej, nintzun cu stzubil yi taal stzi wuxtxotx, nin oc tan banlen mu tal ni xkol tan yi taal stziatz. Yi bnixen, nin oc tkoltz te wutz moyi. 7Quilok tan xtxajlen awutz tul yi pila yi na biaj Silo. (Yi na elepont yi bi yi aatz itz: Chakijt.) Nintzun bentz, nin oc tan xtxajlen yi wutz tcul yi jun pilaatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi jakxen wutz jun yaj yi moyi i yi titzlenix

JUAN9

968

Ma yi tulen, nsken jakxij yi wutz. 8 Yi quilol yi e wisin scyuch yi e mas wunak, yi cyajsken wutz yi moyiatz, nintzun cyaltz: Nketz pe yi yajej yi colch cun tunin tan rmosumin? 9Itz, chech cobox. Poro at e cyal: I cunin iatz, poro nkeratz. Benen tzun tlol yi yajatz scyetz: I inatz. 10 Poro en tzuntz? na bant bin cxmayin jalu, chech tetz. 11I bin yi jun yaj yi na biaj Jess i njakon inwutz, na ja cu bnol mu tal xkol nin oc tkol stziak inwutz, nin taltz swetz: Or, quilok tan xtxajlen awutz le pila Silo, chij i ban swetz. Nintzun imbentz tan xtxajlen inwutz le jun pilaatz. Jakxen nin tzun ban inwutz, stzun yaj scyetz. 12 Na tzun atit yi jun yajatz jalu? chech. Cuquen, alo atit, stzun moyi bantz. tzun quicyal yi jun yajatz chiwutz yi e parisey. 14Na yi jun kejatz, yi cwen bnol Jess yi xkol tan tulsen yos tu moyi, itz jun kej yi quic cu tan cyakujen e judiy. 15 Cyoquent tzun yi e pariseyatz tan choten stzi yi yajatz yi en cun ban yi mmul yos tuch. Benen tzun tlol yi yaj scyetz: Xkol tu bin oc tkol te inwutz. Nin cawun i tan imbenen tan xtxajlen inwutz. Ntinatz tu-tz. Ma jalu ban chinxmayin, stzun i bantz. 16 At tzun cobox chixol yi e parisey yi cyal: Yi jun yajatz, yi mbnon yi echk taklenej, nketz i tetz Ryos, na qui na tek chi yi jun kej yi quic cu tan kakujen, chech e bantz. Ej nin at coboxt cyaltz: Yi juchul ilk yi jun yajatz, en klo xcye i tan banlen jun milawr chi tanen yi jej yi mbnix tan? chechtz. Baj cun tunin jatxol tib yi cyajtzakl. 17Cyoquen tzuntz tan jaklen junt tir tetz yi yajatz, yi jakxij wutz: Ma a, mbi na atxum te yi yajatz, yi njakon awutz? Yi wetz yi na intxum itz yi i jun elsanl stzi Ryos, stzun yi yajatz. 18 Poro yi e judiy quinin cyocsaj ko moyi wutz yaj sajlen. Chastzun te yi benen mantar tan chichaklen yi taj xtxu yi moyi, yi nsken ul yos tuch. 19Ej nin e baj octz tan jaklen quen scyetz: Yi yajej, yatz pe chinitxajilu, yi na cyal wunak yi moyi i titzen? en tzun bantz yi ban xmayin jalu? chech bantz. 20 Yi yajej, yastzun kanitxa. Ej nin bintzinin moyi i yi titzen. 21Poro yi o ketz qui na el katxum tetz yi en lo mban yi mmul yos tuch na bant na xmayin jalu. Ej nin nchatz, qui na el katxum tetz alo scyetz njakon wutz. Poro ban chijak ninu tetz. Ikaj nitxaet tzunk i. At rmeril tan tlol i scyeru yi mbi mbajij. 22 Ja cyal yi e taj xtxu yi yolej tan paj xow, na elnak chitxum tetz yi nsken bixe cyakun e judiy, yi alchok scyetz yil tocsaj yi Jess yastzun yi Cristo, tajwen cun tan telen lajun chixol yi cmon yi na chimol quib le sinagoga. 23 Chastzun te benen cyalol yi e taj xtxu: Chijak ninu tetz. Ikaj nitxaet tzunk i, chech.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Benen

Yi cyoquen yi e parisey tan choten stzi yi yaj yi jakxij wutz

969

JUAN9,10

24 Sajen tzun chichakol junt tir yi yajatz, yi nsken jakxij wutz. Itzun cyaltz tetz: Ma jalu, swutz cun Ryos, alaj yi mero bintzi sketz. Na elnak katxum tetz yi jun yajatz i jun juchul il, chech tzun. 25 Qui bin na wil wetz yi ko juchul il yi jun yajatz nka qui. Ntinatz wetz yi na el intxum tetz, itz yi in moyi sajlen, ma jalu ban chinxmayin, stzun i scyetz. 26 Poro qui icy chipaj tan jaklen tetz: Poro en tulej tan jaklen awutz? 27Ja wit wal yi puntil scyeru, nin qui na cyocsaju. Mbi xac scyeru kol wal nin junt tir? Nka na tzun cyaju chixomu tej? 28 Cyoquen tzun yi e judiy tan xcyaklil tej. Yi aatz, chon xomij awi te yi jun yajatz, poro yi o ketz chon xomij kawi te tajtzakl kajtzun Moiss. 29Yi o ketz, elnak katxum tetz yi Ryos akon tajtzakl Moiss, poro yi nocxatz qui na el ketz katxum tetz alo nsajet-x, chech tetz yaj. 30 Ah! Winin na nel yab te cyajtzaklu yi qui na el chitxumu tetz yi na nsitet yi jun yajatz, wech na ja jakxij inwutz tan. 31Elnak katxum tetz yi qui na tbit Ryos chitzi chikul yi e juchul il. Ntin na tbit i chitzi chikul yi e yi na chitzan tan culajen, nin tan banlen tanen yi tetz tajbil. 32 Na cyal na kubit wit yi jajk ul yos tu jun moyi tan jun yaj. 33 Yi nketz chonk mpon tzaj yi yajatz te Ryos, quil bnix jun taklen tan chuc, stzun yi yajatz yi jakxij wutz. 34 Yi aatz, ikaj ploj nink il col cyan awan. Na ptzun awaj coc tan kachuslen? chech tzun bantz. Telen tzaj tzun chilajultz chixol.

ticyen cobox kej, nin quilt quib Jess tu yi jun yajatz, yi jakxij wutz tan. Nsken tbit Jess yi elnak tzaj lajun i chixol cmon. Benen tzun jakol Jess tetz: Na pe awocsaj yi at yi Cyajl Ryos skaxol? chij Jess tetz. 36 Ta, chajeu swetz na scyetz i tan wocsal, chij yaj. 37Awajsken wutz, na i iatz yi in, yi na chijilon nin tzatz. 38 Lajkel nin tzun cwen mejlok yaj swutz Jess, nintzun taltz: Ta, na wocsaju yi iluatz yi mero Cyajl Ryos. 39Yi in wetz, ja nul tzonej wi munt tan malen cyajtzakl yi e wunak bantz jakxen wutz cyajtzakl yi e yi jopij wutz cyajtzakl. Ej nin ja nul tan joplen wutz cyajtzakl yi e yi jakij wutz cyetz cyajtzakl tanen chiwutz, stzun Jess bantz tetz. 40 At tzun cobox parisey yi ate quentz xlaj. Ej nin yi quibital yi yol Jess, nin ben chitzaweltz: Ikaj jopij tzunk wutz ketz kajtzakl, chech. 41Yi bintzinink yi moy wutzil tuk na chicyanu, quic klo chipaju te quilu yi na chitzanu tan juchlen. Poro tan paj yi na cyalu yi qui jopij wutz cyajtzaklu chicyajk cyenu tkab quilu, stzun Jess bantz scyetz.

35 Yi

Yi e yi moy wutz cyajtzakl

10

1Jun

cun yol na wal nin scyeru, alchok scyetz yi chon na je wi pem tan tocomponen chixol cneru, alkom i, na qui na xcon yi puert

Yi elsawutzil tetz jun pem cneru

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN10

970

tan. Ntin na je wi pem. 2 Ma yi mero pstor na xcon yi puert tan. 3 Nchatz yi quicylom puert, na tak amal tetz tan toquen. Nin nchatz yi e cneru, elnak chitxum te wi yi pstor scyetz. Ej nin na oc yi pstor cyetz tan chimoxenel tzaj tan chibi. 4Yi na chel tzaj tpem, na bajxij i chiwutz, nin na chixom nin yi e cneru wutz coc, na echant yi wi yi pstor cyetz cyan. 5Quil chixom nin yi e cneru te junt yi qui ajsken wutz cyan. Ojken chibne swutz, na qui echant wi cyan. 6Ja xcon yi jun elsawutzilej tan Jess, poro qui el chitxum tetz yi mbi na elepont. tzun Jess tan talchen nin junt tir scyetz: Jun cun yol na wal nin scyeru: I inatz, in puertil chipem cneru tanen. 8Cyakil yi e yi ja cyocsaj quib chi pstor cneru sajlenix tunintz, e cun alkom.i Poro yi e wetz wawun, quil chixom nin scyej. 9I inatz, in puertil yi pem cneru. Alchok scyetz yil chin xconsaj tan toquen tpem, sclaxok. Stzatzink yil tzoc i tetz tajlal wawun. Nin nternin tzoc, nternin tzel tzaj tan bil tzatzin. Sjalok yi bi cun tajwen tetz. 10Yi e alkom, ntin na chul tan cyalken, nin tan chibiylen yi e cneru, nin tan chixiten. Poro yi in wetz, ja nul tan taklen quitzajbil wunak, jun itzajbil yi qui bajsben tetz. 11I inatz in balaj pstor. Na na quilu jun balaj pstor na tak tib tan chicolchen yi e tawun. 12Poro yi e yi mosin tu quitanen tan chiquicylen cneru, quil choc il scyej yil tzul tzaj xoj, squile cyen yi e cneru, nin chelepon ojk. Quil tzok chicul scyej, na nketz cyetz. E tu mos. Pwok tu na chiwutz cyen tej. Ej nin yil tzocopon xoj chixol yi e cneru, xcyek tan chibiylen cun, nin tan chixiten. 13Yi jun jilwutz pstoratz, qui na ok chicul scyej cneru, na nketz cyetz, e tu mos, ntin na chipek te chichojon. 14-15 Ma yi in wetz, i inatz yi balaj pstor. Ej nin ajsken inwutz tan Intaj. Nchatz in, wajsken wutz i. Nicun tzun kutanen scyuch e wawun. Echan chiwutz wan, nin nchatz e, cyajsken inwutz. Yi in wetz, swake wib tan chiclaxen. 16 Poro nchatz, ate mas wawun yi nketz chon ate chixol yi cyuchej, poro tajwen tan chisajen swej. Chocopon cyetz culutxum jak incawl. Ej nin junit buj chibne scyuch yi e mas. Ej nin jun ntzi pstor cyetz sbne. 17Na pek Intaj swej, na wakont wib tkab quimichil, poro nitzokt junt tir. 18 Cyal jun yi nink xcye tan imbiylen. Inten swake wib. Ban chinquim, ej nin ban nitzij junt tir, na yastzun cawben wetz tan Intaj. 19Yi quibital yi e judiy yi xtxolbilatz, nin cu jatxol tib cyajtzakl. 20At winin e yi cyal: Nxac yi taclche wunak tan tbiten yol yi nocxej? Na pitij i tan jun espritu cachi. Nin ja lo oc yab le wi, chech. 21Poro at coboxt yi cyal: Poro quil xcye jun yaj tan talchen yi echk yolatz yi ko pitij i tan jun espritu cwent Bayban. Ikaj nink xcye jun espritu cwent Bayban tan jaklen wutz jun moyi, chech tzun bantz. bantz yi ticyen wutz kej yi templo Jerusaln, itz tiemp tetz chew. tzun na xon Jess xe jun galer, yi cyanl tetz yi templo, yi na biaj Galer Tetz Salomn. 24Cyoquen tzun chicmonil quib yi e judiytz tej, itzun cyaltz:
i 10.8

7Toquen

Jess yastzun balaj pstor

23 Chon

22 Itzun

Yi telen kej Jess cyakun e judiy

Is 56.9-12; 40.10-11; Jer 23.1-4; 25.32-38.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

971

JUAN10,11

Na cabej kacul tzawej. Tona tzawal sketz yi mero bintzi? I pe aatz yi Cristo yi bixbant tan Ryos tan tulen, nka qui? Yastzun klo na kaj kubit, chech tzun bantz tetz. 25 Alijt wan scyeru, poro qui na cyocsaju inyol. Nchatz yi echk milawr yi na chintzan tan banlen tan porer Intaj, na tzan tan chajlen yi claril scyeru. 26 Poro yi e cyeru, qui na cyocsaju, na nketz eu tajlal yi e wawun. Ej nin je jun xtxolbilej yi walnak scyeru: 27Yi e wetz wawun, echan inwi cyan. Ej nin wajsken chiwutz. Nchatz e cyetz, xomche swej. 28 Swake jun itzajbil scyetz yi qui bajsben tetz. Quil chisotz cyeratz. Nin cyal nin jun yi nink xcye tan majlen len jun tinkab. 29Akij chet tan Intaj swetz, nin cyal nin jun yi nink xcye tan chimajlen len tkab i, na quic nin jun yi mas cham swutz i. 30Ej nchatz, yi in wetz tu Intaj, junit o, stzun i scyetz. 31Cyoquen tzun yi e judiy tan sicylen cub tan cyoquen klo tan coxlen Jess. 32 Poro nintzun ben tlol Jess scyetz: chiwutz cuninu yi ja bnix winin echk taklen balaj wan tan porer Intaj. Na scyetz jun scyeri echk taklenatz yi minjuch wil tej yi chocoponu tan incoxlen tan cub? 33 Nketz tan paj yi echk taklen balaj yi maban, itzunk awilas yi kocopon tan acoxlen tan cub. Ma na tan paj yi echk yol yi na ctzan tan yolchen, yi na el kej Ryos tan. A tu jun sloj wunak, poro na awocsaj awib tetz Ryos, chech tetz. 34 Je yol Ryos talnakej. Tzibant cyen tul chileyu. Chin clar cunin na tal: E cunu ryos. Yastzun yol yi tzibant cyen. 35Quil scul yi quik kocsaj yi yol yi tzibant cyen, na ja chibiaj ryos yi e yi ja cyocsaj yol Ryos tentz. 36 Nxac tzun yi na cyalu swetz yi na chintzan tan telsen kej Ryos tan tu yi nwal scyeru yi in Cyajl Ryos? wech na jatxij chint, nin chakij chint tan tan inxconen tetz. 37Yi ko nkeratz yi tajbil Intaj yi na chintzan tan banlen, qui bin cyocsaju inyol. 38 Na chintzan tan banlen yi tajbil Intaj, poro yi e cyeru qui na cyocsaju yi in Cyajl i. Siquier nink yi echk milawr nink cyocsaju, tan telen chitxumu tetz yi junit o tu Intaj, stzun i bantz scyetz. 39Oquen nin tzun klo ban Jesstz cyan xetze, poro qui txamxij cyan. 40 Chon tzun pakxen Jesstz lilen jalaj icyen yi a Jordn. Chon tzun cyajen cyen tul yi amal kale oquet Wan tan jesen a chiwi wunak. 41Poro winin wunak e chak tan tbiten yol Jess, ej nin cyaltz: Yi Wan, quic nin jun milawr bnix tan, poro cyakil yi echk yol yi yolnak i te yajej, bintzinin tetz, chech tzun cobox tkant. 42 Le yi jun luwaratz winin wunak cyocsaj yi Jess i yi Cristo. bantz, at jun yaj yi na biaj Lzaro. Yabi i. Ej nin at cob tanub i yi na chibiaj Mariy tu Mart. Chon najlche le tnum Betania. 2 Nin yi jun yi na biaj Mariy, yastzun yi xnan yi oc kojol yi tzacbil yi winin cocal te tkan Jess, nin yi oc tan skejsen tan yi xiil wi. 3 Nintzun ben chimantar yi e tanubatz tan chaklen Jess. Ta, yi jun tamiwu, yabi, chech yi e chakum yi ben cyakun. 4 Yi tbital Jess yi chiyoltz, nintzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Itzun

Yi quimen Lzaro

JUAN11

972

Yi jun yabi, nketz sotzenk sbne. Na yi tetz yablil, itz tan chajlen yi at kej Ryos. Nin tan chajlen yi at wetz inkej, yi in Cyajl Ryos. 5 Winin na pek Jess scyej Lzaro tu Mart tu Mariy. 6 Poro yi tbital Jess yi stziblal Lzaro yi yabi i, qui ben chan tan tilwen. Cobt lo kej cyaj i-tz le amal kale atet. 7Kalenas tzun tloltz scyetz yi e chusbetz: Quin kapakxok junt tir Judea, stzun i scyetz. 8 Poro Ta, acaj chan cyoquen klo e judiy tan biylen klou tan cub. Mbi tzuntz yi na taju benu junt tir? chech tzun bantz tetz Jess. 9Ban chimben, na txen jepon tamp yi ankin yi akijt tan Kataj swetz. Je jun elsawutzilej: Nicun yi ankin yi akij swetz tu yi coblaj or tkan skil yi at tul jun kej. Nin kol nakuj tkan skil, quic lbajij swej. 10Poro kol tzinchiw jalen yil tzoc tzotz, quil bnix yi wakun. Nin chinjepon tzotp tan paj yi qui lajluch. 11Ej nin nchatz, nin ben tlol scyetz: Yi kamiw Lzaro, watl tu na ban. Poro nchimben tan casen. 12 Poro Ta, yi ko na wit, itz jun techl yi tzul yos tuch, chech bantz tetz. 13 Yi ekan tan yol Jess itz yi nsken quim Lzaro, poro chiwutz cyetz yi watl tu na ban. 14Toquen tzun Jess tan yol scyetz yi clar cunin: I bin Lzaro, quimich nin mban tetz. 15 Poro winin na chintzatzin yi quibin yi toquen noj il swutz, na tan yi xtxolbil yi sbajok, tzitocsaje yi mbi ekan wan. Or itetz, quin tan tilwen, stzun Jess scyetz. 16 Itzun Ma, yi jun yi na alchij yo tetz, nin ben tloltz scyetz yi e mas chusbetz Jess: Nchatz o ketz, quin bin. Ban kaquim tuch Jess. yi tponen Jess Betania le luwar kale atit yi najbil Lzaro, nintzun tbit yi nsken el cyajix kej mukxlenix. 18 Chon at Betania nakajil Jerusaln. Qui lo obnak jun ujlub. 19Chastzun te winin wunak ate-tz tan maysen chicul Mart tu Mariy tan yi il yi noj quen swutz chixibin. 20 Itzun yi tbital Mart yi txant tan tponen Jess, nintzun bentz tan culchen. Ma yi Mariy, chon cyajen cyen tetz xe cal. 21Yi chiculul quib Mart tu Jess, nintzun ben tlol tetz: Ta, yi atku tzonej qui klo nquim yi inxibin. 22 Poro na el intxum tetz yi stke Ryos cyakil echk taklen yil scuchu tetz, chij Mart. 23 Yi axibin, tzitzok junt tir. 24 Bintzi Ta, na wocsaj yi tzitzok junt tir, poro jalen yil chitzij junt tir yi e alma le witzbil kejlal, chij Mart tetz. 25I inatz yi na chinjesan tzaj yi e quimnake chixol alma, nin i inatz yi na nakon itzajbil. Alchok scyetz yil tocsaj inyol, mpe nink quim, tzitzok wan. 26Ej nin cyakil e yi itze jalu, kol cyocsaj inyol quil chisotz cyeratz. Mart! na pe awocsaj yi xtxolbilej? 27Na Ta, na wocsaj. Na wocsaj yi i iluatz yi Cristo yi at tulbil. Ilu Cyajl Ryos, stzun Mart tetz Jess. wit talol yi echk yolej, benen tzun Mart tan yol tetz Mariy yi stzicy, nin e jilontz chichuc cuntu:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 28 Yi 17Ma

Jess yastzun na akon itzajbil

Yi token Jess kale oc quent yi wankil Lzaro

973

JUAN11

Ja ul wutzilen ta, nin na taj jilon teru, stzun Mart tetz. 29Na nin tbit Mariy yi yolej, yi benen tan culchen Jess. 30 Na ntaxk ucul Jess tnum. Atitet nin i le amal kale chiculwit quib tu Mart. 31Yi telen tzaj Mariy xe cal, cyakil yi e judiy yi ate tan chimaysen, e el tzaj xomok tej, na le wutz cyetz cyajtzakl, at bembil tan okl kale oc quent yi wankil Lzaro. 32 Ma yi tponen Mariy kale atit Jess, nin cu mejloktz swutz i, nintzun taltz: Ta, yi atku tzonej, qui klo nquim inxibin, stzun i. 33 Yi tilol Jess yi winin token Mariy scyuch yi e mas wunak yi xomche tej, nintzun el kajab scyej nin ok cultz. 34 Na tzun mukxet cyanu? stzun Jess scyetz. Or bin teru Ta, benku skej. Kachaje kale oc quent wankil kan, chech. 35 Okl nin ban Jess. 36 Chastzun te cyalol e wunak: Ah! winin na pek Jess te Lzaro. 37Poro at cobox yi cyal: Ja jakxij wutz yi moyi tan, mbi tzun lo-tz yi qui xcye tan tulsen yos tu Lzaro? chech bantz squibil quib. yi tponen Jess kale ocnak quent wankil Lzaro, tech cun tib yi na bisun. Ma yi nich kale oc cyent yi alma, picy tu. Nin at cyen jun lepaj cub tan joplen stzi yi jul. 39Quicyajlenu yi cub yi at tan joplen yi jul, stzun Jess scyetz. Poro Ta, chij Mart yi tanub yi kajtzun alma, na lo xew, na ja wit el cyajix kej quimlenix. 40 Walnak tzawetz, kol tzawocsaj inyol tzawile yi porer Ryos, stzun Jess bantz tetz. Telen tzun yi jun cubatz cyan. 41Ma tetz Jess, nin aj nin wutz tcyaj, nintzun taltz: Ntyo teru Ta, na ja tbitu yi intzi yi inkul. 42Na elnak intxum tetz yi ilenin na el xtxumu te yi echk taklen yi na intxum. Poro yi jalcun na chinjilon teru tan takonen ban scyetz yi e wunakej. Na yi wajbil itz, yil cyocsaj yi ilu nchinchakon tzaj. 43 Yi wit talol yi yolej, nintzun chin cyentz tetz Lzaro: Lzaro, calen tzaj! 44 Elen tzaj nin ban tetz Lzaro. Wech na sken quim. Nin calij yi tkan tu yi kab tan xbuk. Nin at jun sut te wutz. Benen tzun tlol Jess scyetz wunak: Chipujlenu, bantz tajen xe cal, stzun Jess ban nintz.
Yi joylen puntil tan stzamlen Jess (Mt 26.1-5; Mr 14.1-2; Lc 22.1-2)
38 Ma

Yi titzen Lzaro chixol alma

te at winin e judiy yi cyocsaj yi Jess i yi Cristo. Itz yi e yi xomche te Mariy, nin quil yi mbi mbajij. 46 Poro at coboxt e, e ben tan talchen stziblal scyetz yi e parisey yi mbi cun ban Jess. 47Cyoquen tzun e parisey, scyuch e witz pale, tan chichamlen yi e wi banl wi tetz tnum, itzun cyaltz: Mbil kaban jalu le chiwutz cyeru? Yi nocx, na tzan tan banlen winin echk milawr. 48 Nin kol kak mas amal tetx, cyakil cun yi e wunak chixomok te
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

45 Chastzun

JUAN11,12

974

yi chusunx. Ko yatz, qui cunin bantz chocopon yi e aj Roma yi na chicawun skibaj, tan kaxiten, nin tan xiten yi cal Ryos, chech tzun bantz. 49Jen tzun txiclok Caifs chixol. Yastzun yi jun witz ajcaw scyej yi e pale yi at cyentz te jun yobatz, nintzun taltz: Yi e cyeru, quic nin mu cyajtzaklu. 50Nin qui na el chitxumu tetz yi mbitz yi xtxolbilil yi mas balaj tetz ketz. Na tzinwutz wetz ban tcun yi nink quim jun ntzi yaj tetz chixel cyakil wunak, chij i bantz. 51Nketz tajtzakl cuntu Caifs yi yolatz yi baj yolol, poro itz tajtzakl Ryos yi oc julpuj le wi, na i witz pale te jun yobatz. Ja tzun xcon stzi tan Ryos tan talchen nin yi tajwen tan quimen Jess tetz chixel cyakil e judiy. 52 Poro nketz ntin tan chicolpen e judiy, ma na nchatz, tan chicolpen, nin tan chimolchen cyakil yi e yi ate benen tzin wi munt yi na cyaj choc tetz nitxajil Ryos bantz junit chiban. 53Nin te yi jun kejatz yastzun yi bixewen cyakun yi e wi banl chiwi judiy tan biylen Jess. 54 Chastzun te qui chaj tib Jess chiwutz e judiy yi e contr tej. Nin cyaj cyen yi echk luwar cwent Judea tan. Chon tponentz tcul jun luwar tzinunin tu, nakajil yi tnum yi na biaj Efran. Yastzun e atet scyuch e chusbetz. 55Itzun bantz, yi txant tan tucumulen yi jun kej Pasc yi na icy chixol e judiy, winin tzun wunak yi najlche lakak echk aldey e baj bentz Jerusaln. At chibembil tan pujlen quil, yi ntaxk ucul yi jun kej Pascatz. 56Ej nin at winin e yi nternin na chitzan tan joylen Jess. Nin te yi ate le templo tan pujlen quil, ja chijak squibil quib: Mbi na cyal cyeru, tzul polo i tan ticysen kej nka qui? 57Ja chijak yi xtxolbilej squibil quib, na nsken el jun ort cyakun e parisey scyuch e witz pale, yi na tal yi alchok scyetz yi bitan tkanil Jess, tajwen tan talol, bantz xtxamxen tan toquen xetze.

bantz te yi kakten kej tan tucumulen yi Pasc, nintzun ben Jess Betania kale najlet Lzaro, yi jun yi nsken itzij junt tir tan chixol alma. 2 Bnixen tzun jun chin waan tan Lzaro tan taklen kej Jess. I tzun jun Mart chixol yi e jatxol waj. Ma Lzaro na wan wi mes tu Jess, scyuch e mas. 3 Ma Mariy, yi junt tanub Lzaro, cyan jun lmet tan yi at jun tzacbil tcul, yi winin cocal. Nardo bi jun tzacbilatz, yi winin jamel. Toquen tzun kojol Mariy yi jun tzacbilatz te tkan Jess. Nin xcon yi xiil wi-tz tan tan skejsen. Winin tzun cocaxen xe cal bantz tan yi tzacbilatz. 4Nchatz Judas Iscariot, at i tan waan chixol. Yi jun Judasatz i yi cyajl Simn. Nin i jun scyeri e chusbetz Jess. Ej nin i yi jun yi at tocbil tan jatxlen Jess. Itzun taltz: 5 Ban tcun yi nink mben cay yi tzacbilej. Na ja klo kacambaj ox cient pwok tej bantz koyil scyetz e meba, stzun Judas bantz. 6 Poro chij tu i. Nketz bintzi yi ntal, na qui na el kajab i scyej yi e meba. Poro ja xcon yi yolej tan paj yi alkom i, na i yi colol pwok chixol e chusbetz Jess. Ej nin ilenin na je tzaj mu tetz te yi pwok yi colij tan. 7Benen tzun tlol Jess tetz: Quil tzawak bis te yi xnanej. Cuk tu-tz. Ban mban i, na colij yi jun tzacbilej tan tan xconen tetz mukbil wetz. 8 Ma yi e meba ilenin ate cyeratz tzixolwok, poro yi in wetz, quil natij mas tzixolwok, stzun Jess bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Itzun

Yi toquen kojol Mariy jun tzacbil te tkan Jess (Mt 26.6-13; Mr 14.3-9)

975 Yi bixewen cyakun yi e judiy tan biylen Lzaro

JUAN12

bantz yi quibital yi e wunak yi chon at Jess Betania, nintzun e bentz tan tilwen. Poro nketz ntin tan tilwen Jess, ma na nchatz tan tilwen Lzaro, yi nsken itzij chixol alma tan Jess. 10Ma yi quibital yi e witz pale yi xtxolbilatz, nintzun bixe-tz cyan nketz ntin tan biylen Jess, poro nchatz tan biylen Lzaro. 11Na tan tu yi milawr yi bajij te Lzaro cyocsaj winin wunak yi Jess yastzun yi Cristo, nin quit xom chiwi te yi cyetz chipaleil.
Yi cyakol wunak kej Jess Jerusaln (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Lc 19.28-40)

9Itzun

bantz le junt eklok, winin wunak nsken chocopon Jerusaln tan ticysen yi Pasc. Yi quibital yi at tpombil Jess Jerusaln, 13 cyoquen tzuntz tan cusen tzaj xak xaj, nin e baj bentz tan culchen Jess. Nintzun e chin lentz: Kajsbil tetz Ryos! At banl Kataj tibaj yi jun yi tzul tzinej. I kareyil yi o aj Israel, chech bantz. 14 At tzun jun buru jal cyan e chusbetz, nin je Jess tej. I cunin banastz chi tzibant cyen le tuj Kataj yi na tal: 15 Axwok aj Jerusaln, quil cxobwok, na ilwok nin Ireyil. Chon tzul te jun buru. 16 Poro qui pujx cyakun yi e chusbetz yi ko na jilon yi echk xtxolbilatz te Jess. Ma yi titzen junt tir chixol alma, nin yi jalen tetz kej, kalenas tzun pujxentz cyakun yi na jop Jess. Ej nin e nachon te yi i cunin banastz chi yi tzibant cyen. 17Nchatz cyakil yi e wunak yi e chak tan xmayen yi titzen Lzaro na chitzan tan talchen scyetz cyakil yi e mas wunak. 18 Chastzun te e eltzaj yi e wunak tan culchen Jess, na nsken quibit yi echk milawr yi nsken bnix tan. 19Ma yi e parisey nin cyal squibil quib: Quil nin binutzej. en che kulej wunakej? na cyakil cun na xom chiwi tej. tzun cobox griego e opontz chixol e wunak yi e opon tan ticysen yi jun kejatz Jerusaln. 21Nintzun e octz tan yol tetz Lip, yi aj Betsaida cwent Galilea. Itzun cyaltz: Ta, na klo kaj kajilon tetz Jess, chech. 22 Benen tzun Liptz tan talchen tetz Le. Kalenas tzun chibenen chicabil tan talchen tetz Jess. 23 Sajen tzun stzawel Jess scyetz: Ja opon yi kejlal tan jalen weri inkej, yi in yi in Bajx Cyajol. 24Nin je jun elsawutzilej: Jun bak wutz ixin, na kay yi xcoml yi na cu mukij jak txotx. Na tij quixcuj tanen, poro yi talma na jal tal. Ej nin na pucun tan jalen balaj cosech. 25Alchok scyetz yi qui na taj tij quixcuj, nin yi chon ajlij cul te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx, stzake teratz yi itzajbil. Poro alchok scyetz yi qui ajlij cul te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx, scambok teratz te yi itzajbil yi qui bajsben tetz. 26 Ej nin ko at jun yi na taj tzoc tetz inxconsbetz, tajwen tan tijol quixcuj. Tzopon tzun i-tz kalel noponet wetz. Na alchok scyetz yil tzoc tetz inxconsbetz, tzaklok kej i tan Intaj, stzun Jess.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 At

12 Itzun

Yi cyoquen e griego tan joylen Jess

JUAN12

976 Yi talol Jess yi at tulbil quimichil te i

tal i: At jun bis yi ja oc lacp te walma. Mbil tzimban? Swale pe tetz Intaj: Ta, chincoleu tkab yi il yi sbajok swej? Qui lo. Quil wal yi yolatz, na yastzun wupisyo yi nchinsaj tej. 28 Ta, yi wetz wajbil itz yil jal keju, chij Jess. Benen tzun quibital yi e wunak yi sajen jun yol tcyaj. Itzun taltz: Ja wit jal inkej, nin sjalok mas inkej. 29At tzun wunak cyaltz: Kancyok lo tetz yi mben kubital. Ej nin at e yi cyal: Itz lo jun ngel yi njilon tzaj tetz, chech bantz. 30 Benen tzun tlol Jess scyetz: Yi jun yolatz yi mben kubital, nketz ik tan wucheyen, poro itz tan lajluchaxen yi bintzi chiwutzu. 31Na ja wit opon yi tiempil tan taklen caws cyakil yi yab ajtzakl yi at wi munt. Ej nin ja wit opon yi tiempil tan loonen yi Bayban yi ajcaw wi munt. 32 Na yil chinje chimban tcyaj, xconk tan chimoxen tzaj cyakil jilwutz wunak swej. 33 Tan yi yolej yi nxcon tan, el chitxum wunak tetz yi at quimbil i wutz pasyon. 34Chastzun te cyaloltz tetz: en tzuntz? Mbi tzuntz na talu yi at quimbilu? Wech na tal yi yol yi tzibant cyen yi quic quimbil yi Cristo, nin snajank tetz ben kej ben sak. Ko bintzinin ilu yi Cristo, yi Bajx Cyajol mbi tzuntz yi na talu yi jepon chimbanu? Wech na tzibant cyen yi quil quim yi Cristo. Mbi tzun ekan tan yi yolu yi na talu, yi ilu yi Bajx Cyajol? Apart pe ilu swutz yi Cristo, nka i iluatz? chech bantz tetz Jess. 35 Benen tzun tlol Jess scyetz: Ntin snatok coboxt kej chixolu, yi in yi in chitxekbil wunak tanen. Chastzun te choku il tan chixomenu te weri inchusun bantz qui cwen jopij wutz yi cyajtzaklu. Na tzul jun tiemp yi copon jopij wutz cyajtzakl wunak chi na oc tzotz. Qui pe na quilu yi alchok scyetz yi na xon ttzotz qui na pujx tan alo na xonet, nka alo mbenet? 36 Chastzun te, jalen pek atin chixolu, ban tcun chixomu te wetz inchusun, na yi in wetz in chitxekbil wunak. Ej nin ko yatz cyuleju, tzelepon tzun pacx wutz yi cyajtzaklu, stzun Jess scyetz. Yi tlol Jess yi echk yolej, nintzun eltz chixol nin bentz tan ew ib. winin milawr yi ja bnix tan Jess chiwutz yi e judiy poro qui cyocsaj yi i yi Cristo. 38 Qui cyocsaj, na tajwen tan telen cun te yi yol yi alijt cyen tan Isaas, jun scyeri elsanl stzi Ryos tentz. Na je yol i yi tzibant cyen tan: Ta, quic nin jun yi nink tocsaj yi stziblalu yi cyan kan. Nchatz cyal nin jun yi jajk tocsaj yi echk milawr yi bnix tanu tan lajluchaxen yi poreru.j 39Quinin cyocsaj yi e judiyatz. Na je junt xtxolbilej, yi tzibant cyen tan:
j 12.38

27Nchatz

37At

Mas na chipek yi e bajxom yi na aklij chikej cyakun wunak

Is 53.1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

977
40

JUAN12,13

Ryos njopon wutz cyajtzakl. Nin ja tzetzax yi cyalma tan, tan qui pujxen yi echk xtxolbil cyan, nin tan qui telen chitxum tetz. Chastzun te quit chopon te i tan chiclaxen,k stzun Isaas. 41Talnak Isaas yi xtxolbilatz, na nin el xtxum tetz yi at kej Cristo yi at tulbil. Yi xtxolbilej yi tzibant cyen tan, na jilon te yi mbi cun bajij te Cristo yi tulaken. 42 Poro ilenin at e judiy yi e xom te chusun Jess. Nchatz at cobox scyeri yi e wi banl chiwi yi cyocsaj. Poro tan paj yi na chixob scyetz yi e cyuch, qui cyal yi ko ja cyocsaj. Na i cyaj yi quil chich chicul e parisey scyej, nin tan qui cyelen lajun chixol cmon. 43 Na mas tcun na chipek te yi chikej yi na cyak cyuch swutz yi chikej yi na tak Ryos. wi nin Jess ban tan yol, itzun taltz: Alchok scyetz yil tocsaj inyol, na tzun tocsaj yol Intaj, yi jun yi nchinchakon tzaj. 45Ej nin alchok scyetz yil tzel xtxum swetz, ja tzun el xtxum te yi jun yi nchinchakon tzaj. 46Yi in wetz nicun in tu jun txekbil, na na chintzan tan chajlen yi bintzi scyetz wunak. Ja nul tzonej tan lajluchaxen yi bintzi chiwutz cyakil wunak. Nin alchok scyetz yil tocsaj yi na scyetz in tzelul tul tzotz wutzil wan. 47Ej nin alchok scyetz yi qui na tocsaj inyol stzaklok caws. Poro nketz in nakon caws, na yi in wetz qui nul tan taklen chicaws wunak poro ja nul tan chicolpen. 48 Cyakil yi eu yi qui na chipeku swej, nin cyakil yi eu yi qui na cyaju cyocsaju inyol, slajluchaxk yi at quilu. Na yil tzul tzaj yi witzbil kejlal, xconk yi wetz inyol wan tan lajluchaxen yi at quilu. 49Nketz wajtzakl cuntu yi echk xtxolbil yi na chintzan tan yolchen, na alijt tzaj swetz tan Intaj yi mbitz tajwen tan walol yil noc tan chichuslenu. 50Ej nin yi cawl Intaj yi saj tlol swetz, itz tan wakol jun itzajbil scyeru tetz ben kej ben sak, nketz tan taklen chicawsu. Chastzun te, quib yi yol yi sajnak yolol Intaj swetz, iten nin iatz yi na chintzan tan xtxolen nin scyeru.
44 Chin

Na lajluchax yi kil tan yol Jess

13

ban yi junten kej tan tucumulen yi kej yi na biaj Pasc. Nsken el xtxum Jess tetz yi txant tan tponen yi oril tan cyajen cyen tilol yi muntej tan tajen te Taj. Ilenin pek i scyej yi e tetz yi e xom tej tzonej wi munt, pyor nin te yi txant tan tajen i tcyaj, mas tcunin pek i scyej. 2 Itzun te yi na chiwan Jess nsken oc Bayban tan xuylen yab ajtzakl le wi Judas Iscariot,l yi cyajl Simn, tan benen cayil i Jess. 3 Inti Jess elnak xtxum tetz yi akijt cyakil echk taklen tkab tan Ryos. Nin elnak xtxum tetz yi chon nsaj i te Ryos nin yi at tajbil i junt tir tej. 4Poro te yi na chiwan qui xtxum i yi tetz kejatz, ma na ja cyaj quen tilol i yi wa nin oc tan telsen yi bech tetz. Nin oc tkol jun tway xe cul. 5Ej nin ben i-tz tan nojsen jun plancan tan a. Yi wit nojen yi plancan nintzun octz tan xtxajlen quikan yi e chusbetz nin tan skejsen tan yi tway yi cyan tan.

1I

Yi toquen Jess tan xtxajlen quikan yi e chusbetz

k 12.40 Is 6.10. l 13.2 Yi yol Iscariot na elepont bi jun amal. Itz yi aldey yi na biaj Queriot. Yi yol Ish-Queriot le hebreo na elepont. Aj Queriot le ketz kayol.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN13
6 Ma

978

yi toquen tan xtxajlen yi tkan Lu, nintzun ben tlol Lu-tz tetz: Ta, mbi tzuntz yi na taju yil tzocu tan xtxajlen wukan? 7Qui na pujx awan jalu Lu, poro tzantzaj tzelepon atxum tetz yi mbi na chintzan tan banlen, stzun Jess tetz. 8 Quil wak amal teru tan xtxajlen wukan, stzun Lu. Ko quil tzintxaj te awukan, nketz bin jun oas tzawuch, stzun Jess. 9Ta, ko yatz, nketz bin ntin wukan xtxajeu, ma na nchatz bin inkab tu inwi, stzun Lu tetz Jess. 10 Nketz tajwen Lu, na alchok scyetz yi ja wit txajon, qui tajwen tan xtxajonen junt tir, na quic tzil tej. Ntin na taj xtxajlen yi tkan. Nicun yi axwok itetz, ja wit cuylij cyakil ipaj. Poro lastum nketz icyakil cun. 11Yi jun yolatz, yi nketz icyakil cun, xcon tan Jess tan yolchen Judas, na elnakt xtxum tetz yi na scyetz yi junatz yi tzocopon tan jatxlen i chikab yi e malnak. 12 Yi wit bajen xtxajol Jess quikan yi e chusbetz toquent tzun tkol yi bech tetz yi el tcyal. Kalenas tzun colewen cun junt tir wi mes, itzun taltz: Ja pe el itxum tetz yi mbi tzuntz yi nnoc tan xtxajlen itkan? 13 Je puntilej: Na italwok Ta, nin na italwok Wajcaw swetz. Ban atit, na in ajcaw tzitej. Poro ja wocsaj wib juy. Chastzun te nnoc tan xtxajlen te itkan, wech na at mas wetz inkej tziwutz itetz, na in ajcaw tzitej. 14I bin jalu, yi ko yatz mimban wetz, nchatz bin axwok itetz, tajwen tan itxajol te itkan tzitibil itib. 15 Na ja inchaj yi xtxolbilej tzitetz tan ichuslen. Na na waj yil cxomwok te wajtzakl. 16 Nin jun cun yol na wal nin tzitetz, quic mas ikej tzinwutz wetz, na quic nin jun mos yi atk mas kej swutz yi patrn. Ban tzun tzitocsaj itib juy, chi mimban wetz, na quic nin jun chakum yi atk mas kej swutz yi na chakon nin. 17Kol tzel itxum te xtxolbilasej, nin kol cxocwok tan banlen tanen, cxtzatzinkwok.
Yi talol Jess yi at tocbil Judas tan contrin tej (Mt 26.20-25; Mr 14.17-21; Lc 22.21-23)

18 Poro quil cxtzatzinwok icyakil cun na elnak intxum tetz yi en tanen itajtzakl, yi axwok itetz yi jenak quix intxaol. At jun tzixolwok yi tzocopon tan contrin swej, na tajwen cun tan telen cun te yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Yi jun yi nicun na kawan tuch, iten i jepon xtxixpul tajtzakl tan contrin swej. 19Yil bajij yi echk taklenasej, qui na waj yil tzicabej icul swej, ma na na waj yil tzel itxum tetz yi mbi ekan wan. Chastzun te na chintzan tan xtxolchen xol jalu, jalen pek yi ntaxk bajij yi il. 20Jun cun yol na wal nin tzitetz, cyakil yi e yil cyocsaj chiyol yi e yi chakijchet wan, chi itanen itetz, na tzun cyocsaj yi inyoltz. Ej nin kol cyocsaj inyol, na tzun cyocsaj yi yol yi Intaj yi nchinchakon tzaj. 21Ma yi wit talol Jess yi jun xtxolbilatz, nin oc lacpuj jun chin bis tetz talma, nin ben tlol yi mero claril scyetz: Jun cun yol na wal nin tzitetz, at jun skaxol yi tzocopon tan injatxlen chikab incontr. 22 Bajen cun tzun chixmayil quib yi e chusbetz squibil quib, na qui pujx cyan na scyetz i yi junatz yi na tzan Jess tan yolchen. 23 At tzun jun scyeri yi e chusbetz Jess yi mas na pek i tej. Nin nakaj colchij xlaj Jess tan waan. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

979
24 Toquen

JUAN13,14

tzun Simn Lu tan chajlen jun techl tetz yi jun chusbetzatz tan benen jakol tetz Jess yi na scyetz i yi junatz yi tzocopon tan contrin tej. 25 Toquen tzun i-tz tan jaklen tetz Jess: Ta, na scyetz i yi junatz? stzun. 26 Cupon inmuul jun pi pam, nin kale lwak nint, itzun iatz, stzun Jess tetz. Inin tzun tulejatz, nin cu muul, nin ben tkol tetz Judas Iscariot, yi cyajl Simn. 27Ej nin yi jen stzamol Judas yi jun pi pamatz, yastzun toquen julpuj tajtzakl Bayban le wi i. Nintzun ben tlol Jess tetz: Quilok bin lajkel tan banlen yi awajtzakl yi ja cu atxumul, stzun Jess tetz. 28 Poro chixol cyakil yi e yi colche wi mes, cyal nin jun el xtxum tetz yi mbi ekan tan yol Jess. 29Le wutz yi cyetz cyajtzakl, chon lo mben chakij Judas tan lokchen mbi cun tajwen tetz kej, nka tan toyen mu tal oy scyetz yi e meba, na i colol tetz yi pwok yi na molxij. 30 Ma yi wit bajen yi jun pi pam tan Judas, elen nin bantz tbe. Nsken oc tzotz yi telen i. yi nsken el Judas, toquen tzun Jess tan yol scyetz yi e mas chusbetz: Yi in wetz, yi in Bajx Cyajol txant tan lajluchaxen yi at inkej. Ej nin nchatz slajluchaxk yi kej Ryos wan. 32 Nin yil jal kej Ryos wan, nchatz in, sjalok wetz inkej tan Ryos. Ej nin txant tan bnixen yi xtxolbilej. 33 Axwok jun coloj witzun, quict ampon yi jun tkuj yi atin tzixolwok. chinjoyonk tzitetz, poro chi walnak scyetz e judiy,m iten nin ias swale nin tzitetz: Quic rmeril tan itponen chan kalel noponet wetz. 34Poro swale cyen jun acaj cawl tzitetz, itz tan ilokil itib tzitibil itib. Tajwen tan ilokil itib tzitibil itib, chi na chintzan wetz tan iloken. 35 Ej nin kol tzilok itib tzitibil itib, tzelepon tzun chitxum cyakil wunak tetz yi xomquixwok swej, yi axwok inchusbetz, stzun Jess scyetz.
Yi talol Jess yi at tocbil Lu tan tewen yi i chusbetz (Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Lc 22.31-34)
31Ma

Yi acaj cawl

tzun jakol Simn Lu yi xtxolbilej tetz Jess: Ta, na tzun benetu? Quic rmeril tan axomen nin swej jalcun chan, poro tzantzaj copon swej, stzun Jess bantz tetz Lu. 37Ta, mbi tzuntz yi quic rmeril tan inxomen nin chan teju? na wukont wib tkab quimichil tan colchenu, stzun Lu bantz tetz. 38 Yatz pe na atxum, yi awukont awib tkab quimichil tan incolchen? Jun cun yol na wal nin tzatz Lu, yil tzok yi aj tzo, nsken cu ajalul ox tir wi awak tan tewen yi xomqui swej, stzun Jess bantz.

36 Benen

14
m 13.33

1I

bin jalu, quil cxbisunwok. Ma na kukek icul te Ryos, nin kukek icul swej. 2 Na kale atit yi cal Intaj, winin echk amal at kalel kanajewet

Tan Jess kopon te Kataj

Jn 7.34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN14

980

tzituch. Qui klo na wal cyen tzitetz yi nketzk bintzi. Nchimben bin tan nuclen amal tetz itetz. 3 Ej nin yil nucx cyen yi amal, nult tzun tan iticylen nin. Na kalel chin najewet wetz, yatz nin cxnajewet itetz. 4Ej nin elnak itxum tetz yi na nchimbenet. Nin nchatz elnak itxum tetz yi na scyetz yi be tan toponen kalel nchimbenet wetz. 5 Poro Ta, stzun Ma qui na el katxum tetz yi na mbenetu, en tzun tzel katxum tetz yi jun beatz? 6 I inatz yi mero be. Ej nin i inatz yi mero bintzi. I inatz in itzajbil. Nin cyal jun tzopon te Intaj yi quik in. 7Yi nink tzel itxum tetz yi na scyetz in, tzelepon tzun klo itxum tetz yi na scyetz i yi Intaj. Poro jalu ja wit el itxum tetz yi en tanen Intaj, na ja itil inwutz, stzun Jess scyetz. 8 Ta, ntinatz klo na kaj, yi nink chaju Kataj Ryos sketz, stzun Lip tetz Jess. 9Lastum a Lip. Ja el tiemp wan tzixolwok, mbi tzuntz yi qui na el atxum tetz yi na scyetz in? Na alchok scyetz yi na el xtxum swetz, ja tzun wit el xtxum tetz Intaj. Nxac tzun na ctzan tan jaklen tkanil Intaj? 10Qui pe mawocsaj yi junit o tu Intaj? Iten nin inatz yi Intaj. Ej nin yi Intaj, iten nin iatz yi in. Nin cyakil yi echk yol yi na wal nin tzitetz, nketz in cun tuk txumul tetz, ma na Intaj txumul tetz, na xomij i swej. 11Ocswok yi iten nin inatz yi Intaj. Ej nin ocswok yi iten nin Intajatz yi in. Poro ko qui na itocsaj inyol, ban tzitocsaj tan yi echk milawr yi na chintzan tan banlen. 12 Poro jun cun yol na wal nin tzitetz: Alchok scyetz yil tocsaj inyol xcyek tan banlen yi echk taklen yi na chintzan tan banlen. Ej nin nchatz yil naj wetz tcyaj, chixcyek cyakil yi e yil cyocsaj inyol tan banlen echk taklen yi mas tcun xowbil swutz yi wetz yi na imban. 13Na tzimbne cyakil yi echk taklen yil tzijakwok tan imbi, tan lajluchaxen yi kej Intaj. 14Na kol cxoc tan jaklen alchok scyetz taklenil tan imbi, swake tzitetz, stzun Jess bantz scyetz. jalu, yi ko bintzinin na cxpekwok swej, banwok bin tanen yi incawl. tzun pawortz tetz Intaj tan sajen chakol jun tan icheyenwok, nin tan maysen icul. Itz yi Espritu yi na alon tetz yi bintzi. I tzalon yi mero bintzi tzitetz. Ej nin tzatok tzitej tetz cyakil tiemp. 17Poro quic rmeril tan najewen scyej yi e mas wunak yi qui na cyak amal tetz, na qui na pujx cyan, nin qui na el chitxum tetz yi mbi iil yi jun Espritujatz. Poro yi axwok itetz, ja wit el itxum tetz, na xomij i tzitej, nin snajank i tzitej sbne opon tunintz. 18 Quil cxwilwok cyen ichuc, na nul junt tir tan innajewen tzitej. 19Tetz nin coboxt kej, quit quil wunak inwutz, poro yi axwok itetz tzitile inwutz. Nin tan tu yil nitzij junt tir, sjalok itzajbil itan. 20Nin yil nitzij junt tir, kalenas tzun tzel itxum tetz yi junit o tu Intaj. Ej nin tzelepon itxum tetz yi junit o tzituch, na chinnajank te italma. Ej nin nchatz axwok, cxnajankwok swej. 21Cyakil yi e yi na el chitxum tetz incawl, nin na chitzan tan banlen tanen, yastzun yi e yi na chipek swej. Ej nin nchatz in chimpekok scyej. Nin pekok Intaj scyej yi e yi na chipek swej. Nin slajluchaxk chiwutz yi xomchin scyej, stzun Jess scyetz yi e chusbetz. 22 Ta, mbi tzuntz yi ntin skawutz ketz chaje tibu, nin quil chaj tibu chiwutz yi e mas wunak yi qui na cyocsaj? stzun Judas tetz. (Nketz yi Judas Iscariot.)
16 Tzincuche El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Ma

Yi tlol Jess yi at tulbil yi Espritu Sant

981

JUAN14,15

23 Cyakil yi e yi na chipek swej, na chitzan tan banlen tanen wetz inchusun yi na intxol. Nchatz Intaj, spekok scyej. Nin skanajank scyej. 24Ma yi e yi qui na chipek swej, qui na cyocsaj yi inyol. Poro yi echk yol yi na inyol, nketz wetz cun tu, ma na tetz Intaj yi nchinchakon tzaj. 25 Jalen pek yi atinet tzitej, na chintzan tan talchen yi echk xtxolbilej tzitetz. 26 Poro yil tzul yi Espritu Sant tan Intaj, i tzocopon tan icheyenwok, nin tan maysen icul. Tan i slajluchaxk cyakil echk xtxolbil tziwutz. Ej nchatz, xcyek tan tulen txakx ticul cyakil yi echk xtxolbil yi ja wit wal tzitetz. 27I bin jalu, yi ntaxk naj, na waj lwak cyen xtxaxl walma tzitibaj. Tetz cun walma yil wak cyen. Na nketz in laj, chi quitanen yi e mas wunak yi quic na cyocsaj. Chastzun te, yil naj quil cxbisunwok, nin quil cxobwok. 28 Ja bin wal tzitetz yi najen. Ej nin ja bin wal tzitetz yi nult junt tir tzitej. Nin ko bintzinin na cxpekwok swej, ja klo cxtzatzinwok yi mitbitwok yi najent te Intaj, yi ajcaw swej. 29Con tiemp cun na chintzan tan talchen cyen yi jun xtxolbilatz tzitetz, bantz ilenin tzitocsaj yil naj wetz. 30 Poro quic mas tmalil tan injilonen tzitetz, na tzul chan yi jun yi na cawun tzonej wuxtxotx tan maklen klo inwutz. Nketz i ajcaw swej, 31poro tajwen cun tan bnol yi tetz tajbil swej, bantz telen chitxum wunak tetz yi na chimpek te Intaj, nin tan telen chitxum tetz yi list in tan banlen tanen yi tetz tajbil yi cawunchint tzaj tej. Kale bin. Txiclijenwok. Quin, stzun Jess bantz.

junt elsawutzilej: Yi in wetz chon wutanen chi xmilil jun balaj wi uva. Ma Intaj, chon tanen i chi tanen taw ujul yi na tzan tan quicylen yi jun wi uvajatz. 2 Ma yi echk kab, itz jun elsawutzil yi axwok itetz. Nin chi na el tamij jalaj kab tze yi qui na wutzin, iten nin sbne Intajas tan tamlen len cyakil yi e yi qui na chiwutzin. Inti yi e yi ban atet, tzocopon Intaj tan caplen chiyanasil, bantz chiwutzinen mas. 3Yi axwok itetz ja wit banlij ban tzitetz tan tu yi chusun yi ja itbitwok swej. 4Quil tzijatxlen itib swej, na yi in wetz quil tzinjatxlen wib tzitej. Qui pe na el itxum tetz? ko qui lacchij jun kab tze te xmilil, quic rmeril tan wutzinen. Nicun tzun itanenwok. Quic rmeril yil cxakon banwok kol tzijatxlen itib swej. 5 Yi in, chon wutanen chi tanen xmilil jun wi lobaj. Ma yi axwok itetz chon itanenwok swej chi tanen echk kab tze. Cyakil yi e yi quil chijatxlen quib swej, chiwutzink chi tanen jalaj kab lobaj yi winin wutz na jal. Poro kol tzijatxlen itib swej, quic rmeril tan ibnol jun taklen balaj. 6 Ej nin alchok scyetz yi na jatxlen tib swej, tzelepon jolin tetz. Nicun sbajok tej chi na ban echk kab tze yi na el tamij nin na skej. Chimolxok cyetz nin nchiben jolin tkak. 7Poro ko quil tzijatxlen itib swej, nin ko quil tzel inchusun te icul, ban bin tzijakwok yi mbi tajwen tzitetz, nin swake. 8 Ej nin kol cxwutzinwok sjalok kej Intaj, nin slajluchaxk yi bintzinin axwok inchusbetz. 9Nchatz chi na pek Intaj swej, nchatz in wetz, winin na chimpek tzitej. Qui bin tzijatxlen itib swej. 10 Na kol tzibanwok tanen incawl, ilenin chimpekok tzitej. Chon wutanen tzituch chi wutanen wetz tu Intaj. Yi Intaj na pek swej, na na chintzan tan banlen tanen yi tetz cawl. 11Na waj yil cxtzatzinwok, chastzun te na chintzan tan talchen cyen echk xtxolbilej tzitetz. Kol cxomwok te inchusun, sjalok winin tzatzin itan. 12Nin je bin yi incawlej yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15

1Je

Elsawutzil tetz jun wi uva

JUAN15,16

982

na waj lwal cyen tzitetz: Lokwok itib tzitibil itib, chi na inlok iwutz. 13Nin yi lok ib mas balaj, itz kol quim jun yaj tan chicolchen yi e tamiw. 14Ej nin kol tzibanwok tanen yi incawl axwok tzun wamiwtz. 15Nketz axwok inmos tanen jalu, na yi jun mos qui na til yi mbi na tzan yi patrn tan xtxumlen. Ma axwok itetz ja wit itbit cyakil yi puntil yi alijt tan Intaj swetz. Chastzun te axwok wamiw jalu. 16Yi in wetz nketz txaij chin itan, ma na axwok itetz txaij quixwok wan. Nin ncxben inchakol tan pucunen iwutz. Nin quil tzel cul yi itakun tetz cyakil tiemp. Ej nin stake Intaj cyakil cun yi mbi cun tzijakwok tetz yi kol xcon imbi itan. 17Poro swale cyen junt tir yi incawl tzitetz: Lokwok itib tzitibil itib. yi e wunak yi ate cwent Bayban chichok chicul tzitej. Poro yi ntaxk chich chicul tzitej, nsken chich chicul swej. 19Yi nicunk yi itajtzakl scyuch yi e wunakatz, na klo chipek tzitej, chi na chipek scyej e mas cyuch, poro tan tu yi ja cxel tzaj chixol, chastzun te na chich chicul tzitej na quit na cxomwok te cyetz cyajtzakl. 20Nachonwok te yi xtxolbil yi walnak tzitetz: Quic nin jun mos yi atk mas kej swutz yi patrn. Na nin pe choc tan imbuchlen wetz, yi in ajcaw, lmal tzun yi axwok itetz, na axwok tu inmos tanen. Chastzun te chocopon tan ibuchlen, na ja bin choc tan imbuchlen wetz. Poro ilenin at e yi ja wit cyocsaj inchusun. Ej nin nchatz at e yi scyocsaje yi chusun yi tzitxolewok. 21Poro tan tu yi cxomwok swej, chocopon yi e wunakatz yi ate cwent Bayban tan ibuchlen, na qui na pujx cyan na scyetz yi jun yi nchinchakon tzaj. 22Yi quik nnul tan xtxolen puntil scyetz, qui klo njal quil. Na qui nin ncyocsaj weri inchusun, chastzun te quic rmeril tan chiclaxen tkab quil. 23Ej nin cyakil yi e yi na chich chicul swej na elepont yi na chich chicul te Intaj. 24Qui klo njal quil yi quik mbnix echk milawr wan, na ja bnix echk milawr wan yi cyal nin jun jajk xcye tan banlen. Wech quilnak echk milawratz, poro ilenin na chich chicul skej tu Intaj. 25Poro ja wit el cun te yi xtxolbil yi tzibant cyen le cyetz chiley yi na tal: Tunin na chich tu chicul swej, wech na quic wetz wil. Yastzun yi tzibant cyen le cyetz chiliwr.n 26 Poro tzul jun tan icheyenwok, nin tan maysen icul, itz yi Espritu Sant, yi bintzinin tetz. Yi junatz, tzul inchakol yil nopon te Intaj. I lchajon yi imbalajil. 27Ej nin nchatz axwok itetz cxocoponwok tan xtxolen yi mbi ekan wan, na ja cxomwok swej jetz yi inxetlenix tan chichuslen wunak. 1Na chintzan tan xtxolchen xol yi echk xtxolbilasej tzitetz, na qui na waj yi nink cxpakxijwok. 2 Na tzul jun tiemp yi chocopon tan ilajen len lakak sinagoga. Ej nin mas tcunin pyor chibne, na chocopon tan ibiylen cun, nin scyale yi itz jun chimunl yi na chitzan tan banlen swutz Ryos. 3 Chocopon tan banlen echk taklenatz, na qui na el chitxum tetz Intaj, nin qui na el chitxum tetz yi mbi ekan wan. 4Na chintzan tan talchen cyen yi echk xtxolbilas tzitetz, na na waj yil tzul txakxuj ticul yil xetij yi echk ilatz.
18Na

Yi e wunak na chich chicul te Jess, nin scyej yi e yi xomche tej

16

Qui nin wal echk puntilatz tzitetz le xetzbil tzaj, na atin tzixolwok. 5Poro yi jalu, na chintzan tan talchen cyen, na najen te yi jun yi nchinchakon tzaj.
n 15.25

Yi munl yi Espritu Sant

Sal 35.19; 69.4.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

983

JUAN16

Poro at mu tal ipaltil, na qui na ijak na nchimbenet. 6 Ntin ja jal jun bis tzitetz tan tu yi echk xtxolbil yi na chintzan tan xtxolen cyen. 7Poro jun cun yol yi na wal nin tzitetz, ban tcun tetz itetz yil naj, na yi ko quil naj quil tzul yi jun yi at tulbil tan icheyenwok. Poro yil naj, tzul inchakol tzitej. 8 Nin yil tzul tzaj i, chinachonk wunak tej yi at len chipaj. Ej nin spujxok cyakun yi na scyetz i yi jun yi tzaknak cun, yi quic tetz til. Ej nin slajluchaxk chiwutz tan yi txaklij len chicaws. 9Sjalok chipaj swutz Ryos tan tu yi qui na cyocsaj inyol. 10Ej nin slajluchaxk chiwutz yi tzaknak cun in, yi quic wetz wil, na nnaj wetz tcyaj te Intaj, nin quit tzitilwok inwutz. 11Ej nin tzelepon chitxum tetz yi at tulbil chicaws, na banijt caws Bayban, yi ajcaw tzonej wuxtxotx. 12 At mas echk taklen yi na waj lwal tzitetz, poro quil pujx itan jalu. 13 Poro yil tzul tzaj yi Espritu Sant, yi jun yi cyanl te yi bintzi, i tzocopon tan ichuslen te yi mero bintzi. Poro quil xcon yi tetz tajtzakl tan, ma na i yi ajtzakl yi tzul tbital te Ryos. Ej nin stale i yi mbi cun echk taklen yi na xon tzaj. 14Nin sjalok weri inkej tan, na wetz ten yi ajtzakl yi stke i tzitetz. 15 Ej nin cyakil yi at tu Intaj, wetz ten nintz. Chastzun te na wal nin tzitetz yi wetz ten yi ajtzakl yi stke yi Espritu Sant tzitetz. tan tponen yi oril tan qui itilol inwutz tetz jun tkuj, poro tzitilet inwutz junt tir. Na te yi jun tkujatz yi quil tzitilwok inwutz, chon nchimben tzaj te Intaj yi at tcyaj, stzun Jess bantz scyetz. 17Cyoquen tzun cobox scyeri e chusbetz tan xtxumlen yi mbi na elepont yi echk yolatz yi tal Jess. Mbi ekan tan yi jun yolatz yi ntal i yi txant tan toponen yi oril tan qui itilol inwutz tetz jun tkuj, poro tzitile junt tir inwutz? 18 Ej nin mbi ekan tan yi jun yol yi txant? en tzel katxum tetz yi mbi na tzan tan yolchen? chech squibil quib. 19Nachonen tzun Jess tej yi at cyajbil tan jaklen yi puntil tetz. Chastzun te tlol i scyetz: I bin yi yol yi nwal tzitetz yi Txant tan toponen yi oril tan qui itilol inwutz tetz jun tkuj, poro tzitile junt tir inwutz, i lo yolatz yi na cxtzanwok tan xtxajlen tej? 20Je puntilej: Swale cyen yi mero claril tzitetz. Yi axwok itetz cxokokwok, nin cxbisunkwok, ma yi e mas wunak chitzatzink cyeratz. Bintzinin, tzul bis okl tziwutz, poro yil tzajpon wi, cxtzatzinkwok. 21Na je jun elsawutzilej: Qui pe na itil jun xnan yi chon wi? Yi na opon yi oril tan tulen yos tuch, winin bis okl na ul swutz, tan paj yi quixcuj yi at cunt. Poro yi na ul itzok yi ni, quit na ul txakx yi quixcuj tcul tan tu yi winin na tzatzin quen te yi ni. 22 Nchatz tzun itanen itetz. Winin na cxbisunwok jalu, poro yil nult tan itilwen, nternin sjalok jun tzatzin tetz italma. Yi jun tzatzinatz, cyal nin jun xcye tan majlen len tzitetz. 23 Yil tzul yi jun kejlalatz, quit tzijak jun ajtzakl swetz, na spujxok cyakil itan. Ej nin jun cun yol na wal nin tzitetz, stke Intaj cyakil yi echk taklen yil tzicuchwok tan weri imbi. 24Quic nin jun taklen yi jajk icuch tan imbi sajlenix tunintz. Nquen binwok tan cuchen jalu, nin tzaklok tzitetz. Ej nin cxtzatzinkwok tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Txant

Yi bis jalu tzatzin tzajpont wi

JUAN16,17

984 Ja wit xcye Jess scyej cyakil e contr yi ate wi munt

sajlenix tunintz elsawutzil cun na xcon wan tan ichuslen. Poro txant tan tulen yi kejlal yi quit xcon elsawutzil wan. Clar cunin swale tzitetz yi en tanen Intaj. 26 Ej nin yil tzul yi jun kejlalatz, xconk imbi itan tan cuchen tetz Intaj yi mbi tajwen tzitetz. Na qui tajwen tan woquen wetz tetz iyolol. 27Na winin na pek Intaj tzitej. Na pek i tzitej, na na cxpekwok swej. Ej nin na pek i tzitej na ja itocsaj yi chon sajnakin te i. 28 Chon sajnakin te Intaj tan wulen tzonej wuxtxotx. Ma jalu swile cyen yi jun amalej, nin najen junt tir te i, stzun Jess scyetz. 29Ta, clar cunin na kubit nin yolu jalu, na nketz elsawutzil na xcon tanu. 30 Ej nin ja el katxum tetz jalu, yi quic nin jun taklen yi quik na pujx tanu. Ja talu cyakil yi xtxolbil sketz. Chastzun te quit tajwen tan kajakol jun taklen teru, na ja lajluchax cyakil skawutz. Tan tu yi mpujx kan, ja el katxum tetz yi chon sajnaku te Ryos, chech tzun bantz tetz Jess. 31Ja nin polo itocsaj? 32 Na txant tan tulen yi oril, nin xetok chan, yi cxelwok len xit. Jalt in chincyajk cyen inchuc. Poro nketz inchuc chincyajk, na xomij Intaj swej. 33 Poro na waj yil kuke icul swej, bantz itzatzinenwok. Chastzun te na chintzan tan talchen cyen yi xtxolbilej tzitetz. Tajwen tan itijol quixcuj tzonej wuxtxotx. Poro quiwit, na yi in wetz ja chinxcye scyej cyakil kacontr yi ate tzonej wuxtxotx. wit bajen yolol yi echk yolatz, nintzun xmayin nintz tcyaj, nin octz tan orarin: I bin jalu Ta, i inatz in Cyajlu nin ja wit opon yi oril tan jalen weri inkej. Tak tzaju bin yi inkej bantz wukol yi teru keju. 2 Na bixban chint tetz ajcaw squibaj cyakil wunak tan wukol yi itzajbil scyetz yi quinin bajsben tetz, scyetz cyakil yi e yil che taku swetz. 3 chicambok te yi jun itzajbilatz yi qui bajsben tetz yi kol tzel chitxum teru yi i iluatz yi jun Ryos yi bintzinin tetz, ej nin kol tzel chitxum swetz yi chon insajen teju Ta. 4 Nchatz ja lajluchax yi keju wan tzonej wuxtxotx. Na ja bnix yi intarey yi alijt tzaj takunu swetz. 5I bin jalu Ta, tak tzaju junt tir yi inkej, chi wutanen nin yi atin tzaj teju yi ntaxk tzaj bnix yi wuxtxotx. 6 Ja chinxcye tan chajlenu chiwutz yi e wunak yi elnaket tzaj tanu tkab yi yab ajtzakl tetz tzonej wuxtxotx. Yastzun eas yi nche taku swetz. E teru Ta, poro ja che taku swetz, na ja chiban tanen yi yolu. 7Ja wit el chitxum tetz yi chon na saj wajtzakl teju. 8 Na ja intxol scyetz cyakil yi xtxolbil yi sajnak tlolu swetz, nin ja cyocsaj. Ja el chitxum tetz yi bintzinin chon sajnakin teju. Na ja cyocsaj yi ilu nchinchakon tzaj. 9Yastzun yi eatz yi na chintzan tan jaklen chibanl teru Ta. Na qui na chintzan tan jaklen chibanl yi e mas wunak wi munt. Poro ntin na chintzan tan jaklen chibanl yi e yi na che taku swetz, na e cun teru Ta. 10Cyakil yi e wetz, e nin ketz tuchu. Ej nin cyakil yi e teru, e nin ketz tuchu. Tan e na jalet inkej. 11Yi in wetz, quit natij mas tzonej wi munt, na najent teju Ta. Chin xan nin ilu Ta. Che quicyleju bin yi e yi nche taku swetz. Che quicyleju tan yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

25 Yi

17

1Yi

Yi toquen Jess tan nachlen Kataj squibaj e chusbetz

985

JUAN17,18

poreru, bantz cwen tokbel tib yi cyajtzakl, chi kutanen ketz tuchu Ta. 12 Te yi atin scyej sajlenix tunintz, ja che inquicylej tan poreru Ta. Cyal jun pakxij scyetz, ntin yi jun yi txakxnak nin teratz. Ej nin tan yi xtxolbilej Ta, ja el cun te yi yol yi tzibant cyen. 13 Najen wetz jalu kale atitu, poro jalen pek atinet tzonej, na chintzan tan talchen cyen yi echk xtxolbilej bantz chitzatzinen. Na na waj yil chitzatzin chi wutanen wetz. 14Ja wit wal yi xtxolbil scyetz, yi alijt tanu swetz. Poro yi e mas wunak, na chich len chicul scyej, tan paj yi qui na chixom te yi cyetz cyajtzakl. Nicun kutanen scyuch na qui na xom kawi te cyajtzakl yi e mas wunak yi ntin ajlij chicul te yi ajtzakl tetz tzonej wuxtxotx. 15 Ej nin qui na chintzan tan cuchen teru tan chibenen tcyalu teju, ma na ntin na chintzan tan cuchen teru tan toquenu tan chicolchen tkab Bayban. 16 Ej nin yi in wetz, quic woclen te yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx. Nchatz e quic cyoclen te yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx. 17Che jatxel tzaju Ta tan yi yolu yi bintzinin tetz, bantz chixconen teru. 18 Ja chinsaj chakolu chixol yi e wunak wi munt, nchatz e nchiben inchakol chixol yi e mas wunak wi munt tan xtxolen yi yolu Ta. 19Tan tu yi na chimpek scyej, ja injatx wib tan banlen tanen yi tajbilu, na yi wetz wajbil itz yi nternink bintzi chijatx quib tan chixconen teru. 20 Poro Ta, nketz ntin e na chintzan tan jaklen chibanl, ma na nchatz yi e yil chincyocsaj tzantzaj yil quibit yi chiyol yi eatz. 21Nchatz tzincuche teru Ta yi junit sban cyajtzakl. Ej nin yi junit sban kajtzakl kacyakil cun tuchu. Chonk chiban chi kutanen ketz tuchu. Yi wetz wajbil itz yi junit sban cyajtzakl, bantz cyocsal cyakil yi wunak yi ilu nchinchakon tzaj. 22 Ja wak chikej yi eatz chi tanen wetz inkej yi ntaku, na yi wajbil itz yi junit sban cyajtzakl chi kutanen ketz tuchu Ta. 23 Ej nin yi wetz wajbil itz yi junit o scyuch, ej nin yi junit o ketz tuchu, bantz junit sban kajtzakl. Na ko yatz, tzelepon chitxum wunak tetz yi ilu nchinchakon tzaj. Ej nin tzelepon chitxum tetz yi na peku scyej, chi na peku swej wetz. 24 Ta, ja che taku swetz, nin yi wajbil itz yil chopon kalel noponet wetz. Na na waj yil quil yi inkej yi taknaku swetz. Na yi ilu teru inin na peku swej te yi ntaxk bnix yi wuxtxotx. 25Ta, chin tzaknak cun ilu. Yi e wunak qui na el chitxum teru. Poro yi in wetz elnak intxum teru. Nin nchatz yi e yi xomche swej, ja el chitxum tetz yi ilu nchinchakon tzaj. 26 Ja inchaj scyetz yi en tanenu Ta. Ej nin quil chinsactij tan chajlen scyetz, na yi wajbil itz yil chilok quib squibil quib, chi na peku swej wetz bantz junit o sban scyuch, stzun Jess bantz tul oracin.

bajen tlol yi echk yolasej, telen tzaj tzun Jess scyuch yi e chusbetz Jerusaln. Chon tzun quicyen ponentz jalaj icyen yi tal ne a yi na biaj Cedrn. Ej nin chon cyoponen le jun lawor yi at jalaj icyen yi jun ne aatz. Yastzun e oquet Jess scyuch yi e chusbetz. 2Yi jun amalatz, ajskent tan Judas, yi cayin Jess, na ala tir e cham quib Jess scyuch e chusbetz tcul yi jun amalatz. 3Chastzun te cyenin tponen Judas scyuch jun coloj sanlar scyuch cobox aj ront cwent pale. Chakijche cyakun e witz pale scyuch yi e parisey. Cyan len chimacl
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18

1Yi

Yi benen Jess pres (Mt 26.47-56; Mr 14.42-50; Lc 22.47-53)

JUAN18

986

cyan. Ej nin cyan chikak cyan tetz chitxekbil. 4Ma yi Jess sken el xtxum tetz yi mbi cun sbajok te i. Chastzun te telen tzaj tan chiculchen. Itzun ben jakol scyetz: Na na chijoyu? 5 Na katzan tan joylen Jess aj Nazaret, chech tzun bantz. Je bin inej, stzun Jess scyetz. Inti Judas, yi cayin nin Jess, xomij scyej yi e sanlar. 6Yi tlol Jess scyetz: Je bin inej, pacl nin baj cyoponen len wuxtxotx. 7Benen tzun jakol Jess junt tir scyetz: Na nin tzun scyetz yi na chitzanu tan joylen? Na katzan tan joylen Jess aj Nazaret, chech. 8 Ja wit wal scyeru yi i inatz. Ma jalu yi ko in na cyaju, chicyajk cyen bin yi e wamiwej cyanu. 9Ja xcon yi yolasej tan Jess bantz telen cun te yi yol yi nsken cyen tal i, itz: Quic mbajij te jun scyeri yi e yi ntak Intaj swetz. 10 Inti Simn Lu, jen tzaj tzun tcyal yi spar i tcul soc, nin el tamol jalaj chin jun yaj yi na biaj Malco, jun scyeri yi e chakum yi witz pale. 11Benen tzun tlol Jess tetz Lu: Col cun yi aspar tul soc. Na tajwen tan intijol yi quixcuj yi txumijt tan Intaj tan ticyen ponen wan, stzun Jess bantz tetz Lu.
Yi tponen Jess chiwutz yi e witz pale (Mt 26.57-58; Mr 14.53-54; Lc 22.54)

12 Cyoquen tzun yi e sanlar tu chijepil tan stzamlen, nin tan calchen Jess. Benen nin bantz cyan pres. Nchatz xomche yi chi aj ront yi e judiy scyej yi e sanlar. 13 Bajx benen quicyaltz xe cal Ans, yi ji Caifs, yi witz pale, yi at-tz te yobatz. 14Iten nin Caifsatz yi alon scyetz yi e mas judiy yi mas ban tcun yil quim jun ntzi yaj swutz yi nink chisotz chicyakil wunak.

15Ma yi benen Jess pres, nin e ben xomok Simn Lu tu junt chusbetz Jess wutz chicoc. Yi jun chusbetzatz, cyamiw quib tu chijepil yi e witz pale. Chastzun te yi taklen amal tetz tan tocomponen wutzkanil yi jun calatz. 16Ma yi Lu cyaj cyen tu i tbe. Chastzun te nin ben yi jun chusbetzatz yi nsken ocopon wutzkanil, tan yol tetz yi xnan yi quicylom puert tan tkol amal tan toquen Lu wutzkanil. 17Itzun yi tocomponen Lu, nintzun ben jakol yi xnanatz tetz: Nketz pe a jun scyeri e chusbetz yi yaj yi at tzin? Qui, nketz in jun scyuch, stzun Lu bantz. 18 Winin tzun chew bantz te jun akbalatz. Chastzun te at jun kak yi nsken cu jatx cyakun e mos scyuch yi e aj ront. Txiclche len stzi kakatz. Nchatz Lu, i jun txiclij chixol tan makon ib stzi jun kakatz.

Yi talol Lu yi qui xomij te Jess (Mt 26.69-70; Mr 14.66-68; Lc 22.55-57)

yi ajcaw scyetz yi e pale, nin octz tan choten stzi Jess xe cal. Na yi tajbil yi jun ajcawatz itz tan tbiten na scyetz e yi chusbetz Jess, nin mbi chusunil yi nchaj Jess scyetz. 20Benen tzun stzawel Jess:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19Inti

Yi toquen yi witz pale tan choten stzi Jess (Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Lc 22.66-71)

987

JUAN18

Quic jun taklen yi ewun cun minyol, na ja chinjilon chiwutz cun cyakil wunak. Nin ja chinjilon lakak echk sinagoga. Nin ja chinjilon chiwutz cyakil wunak yi ate le templo. 21Mbi xac na tzan tzaju tan jaklen swetz? Jakeu scyetz yi e yi ja quibit inyol. Yi e cyetz, ban cyal yi mbi jilwutz chusunil nquibit swej. Sak chiwutz yi mbi cun minyol, stzun Jess bantz tetz yi witz pale. 22 At tzun jun aj ront attz, yi cwent cyetz pale. Yi tlol Jess yi yolej, nintzun el lajol jun kab xak stzi Jess, itzun taltz: Mbi xac na atzaw nin yi yol yi witz kapaleil? Juntlen na aban, stzun aj ront bantz. 23 Ko cachi yi inyol yi nwal, al tzaj yi paltil swetz. Poro ko ban inyol yi mben walol, mbi tzun xac nchinje atzeklul? stzun Jess bantz tetz. 24 Cawunen tzun Ans tan benen ticylen Jess swutz Caifs, yi witz pale. Calij Jess yi benen quicyal.
Yi talolt Lu le toxin tir yi qui xomij wi te Jess (Mt 26.71-75; Mr 14.69-72; Lc 22.58-62)

te yi na tzan choten stzi Jess, inin txiclij Lu tan makon ib stzi kak. Nketz pe a jun scyeri yi e chusbetz nocx yi at tzin xe cal? chech bantz tetz Lu. Qui, nketz in jun wetz scyuch, stzun Lu. 26 Nintzun oc jun mos yi witz pale tan choten stzi Lu. Yi jun mosatz i jun xak tan stzamlen Jess, nin cyajwutz quib tu yi yaj yi el josol Lu yi chin. Yaj, i cun wajsken awutz, na ati te nocx le tal ne lawor. 27Qui, cyal na kilwit kib tuchu, stzun Lu bantz le toxin tir. I cunin na el tzaj jun yolatz le stzi yi token yi aj tzo.
Yi tponen Jess swutz Pilat (Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Lc 23.1-5)

25 Itzun

28 Ma yi telen tzaj quicyal Jess le cal Caifs, chon tzun tponentz cyan le cal kale na cawunet yi gobernador. Nsken saj xe cyaj. Chastzun te qui e oc yi e judiy xe cal yi gobernador, na winin xanil chiwutz yi kol choc xe cal jun awer nak. Na yi nink nchoc, quic rmeril tan chiwanen te jun chin wutzilen waan tetz Pasc. 29Chastzun te telen tzaj Pilat tan yol scyetz: Mbi tzun til yi jun yajej yi mul quicyalu tzinwutz? stzun Pilat scyetz. 30 Yi quik mu til, qui klo mul kucyal swutzu, chech. 31Ko yatz tanen, quicyaj nin binu, nin chibneu tanen yi til quib yi tanen chicstumbru, chij Pilat scyetz. Poro ta, yi o ketz yi o judiy, quic cawl tkakab tan biylen cun jun yaj, chech. 32 Tan tu yi xtxolbilej, el cun te yi yol yi talnak Jess yi mbi jilwutzil quimichil sbajok te i. 33 Pakxent quen tzun Pilat-tz xe cal, nin ben mantar tan chaklen tzaj Jess. I pe aatz chireyil yi e judiy? stzun i bantz tetz. 34 Na pe el xtxumu te yi mbi ekan tan yi yolu yi na tzanu tan jaklen swetz, nka tan tu yi yol yi ntbitu scyetz wunak? stzun Jess tetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN18,19

988

35 Cuquen bin, ikaj in tzunk judiy. Poro yi e atanum scyuch yi e witz chipaleil, yastzun yi ncjatxon tinkab. Chinch wetz, at lo awil. Mbi majuch? stzun Pilat tetz. 36 Yi cawl yi at tinkab, nketz nicun chi tanen yi cawl yi at tkabu, na yi nicunk tanen, ja klo choc yi e yi xomche swej tan incolchen chikab yi e incontr. Na yi weri incawl nketz nicun tetz tu yi cawl yi na xcon tzonej wi munt, stzun Jess bantz. 37A ptzun rey? stzun Pilat tetz. Bintzi ta, in rey, ja nojponu tej, nin yastzun xac yi chon nul itzok tzonej wi munt. Ja nul tan talchen yi mero bintzi. Ej nin cyakil yi e yi na chixom te weri inchusun, yastzun yi e yi na cyocsaj yi bintzi, stzun Jess tetz Pilat. 38 Na at cyent jun bintzi? Cyal jalet kan. Quic bintzi at, stzun Pilat.

Yi wit bajen chotil Pilat yi stzi Jess, telen tzaj tzun junt tir tan yol scyetz e judiy: I bin jalu, eu judiy, yi yajej yi mmul quicyalu tzinwutz, quic mu tal til nlajluchax tzinwutz wetz. 39Ma jalu, at bin jun chileyu yi ilenin na cyaju yil tzintzakplen jun pres lakak echk Pasc. Cu pe cyanu yi nink tzintzakplen yi jun yajej yi na tocsaj tib tetz chireyilu? stzun Pilat scyetz. 40 Chibaj chinen tzuntz cyakil yi e wunak: Qui! Qui na kaj yil stzakplenu yi yajej, nin ko yatz tajbilu ban tcun i Barrabs tzakplenu, chech bantz. Poro yi jun Barrabsatz i jun contr te gobierum, nin i jun alkom. 1Cawunen nin tzun Pilat tan toquen jicylen Jess tan charyon. 2 Nintzun e oc yi e sanlar tan banlen jun coron yi txix; nin je cyakol twi Jess. Nin oc cyakol jun bech tetz chi tanen yubil bech tetz jun rey yi txib yubil. 3 Nin e baj quentz tan kajlan swutz Jess, chi na chiban swutz jun rey. Poro xcyaklil tu na chiban. Ilu kareyil, chumbalaj nin ilu, chech na ban cyentz tetz. Nin el cobox kabtz xlajak stzi cyan. 4 Telen tzaj tzun junt tir Pilat chiwutz wunak tan talchen scyetz: Ma jalu tzelul junt tir wan tan chajlen scyeru. Na yi wetz, cyal na jalet til wan. 5 Telen tzaj tzun Jesstz chiwutz. Nsken je jun coron txix twi. Ej nin atit nin yi bech tetz tej, chi bech tetz jun rey, yi txib yubil. Benen tzun tlol Pilat scyetz wunak: Chixmay tzaju yi yajej! 6 Yi benen quilol, cyoquen tzun yi e witz pale, scyuch e aj ront tan sich: Jeken swutz pasyon! Jeken swutz pasyon! chech tzun ban nintz. Tzinwutz wetz quic til, poro quicyaj nin binu. Chipajenu swutz pasyon, stzun Pilat bantz scyetz. 7Poro at til ta, na at jun ketz kaley yi na tal yi tajwen tan quimen jun yaj yi ko na tocsaj tib tetz Cyajl Ryos. Ej nin yastzun tal yi junej, chech tzun e judiy.

Yi bnixen caws Jess tan telen cun i swutz (Mt 27.15-31; Mr 15.6-20; Lc 23.13-25)

19

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

989

JUAN19

8 Yi benen tbital Pilat yi xtxolbil yi Jess i Cyajl Ryos, mas tcunin xow octz tetz. Pakxent cyen tzun junt tir xe cal tan choten stzi Jess: 9Na ncsitet? Poro quic nin jun yol ben stzawel Jess. 10 Mbi xac yi qui na atzaw tzaj yi inyol? Qui pe na el atxum tetz yi at cawl tinkab tan ajen swutz pasyon nka tan awelen liwr? stzun Pilat tetz. 11Quic klo keju tan incawen yi quik ntak Ryos teru. Poro at mas quil yi e yi nchinjatxon tkabu, stzun Jess. 12 Te jun tkujas oc Pilat tan joylen puntil tan telen klo Jess liwr. Poro yi e judiy, winin chichinen. Itzun cyaltz: Kol stzakplenu yi jun yajatz, qui tzun xomij wiu-tz te Csar, yi mero witz kajcaw yi at jalen Roma. Na alchok scyetz yi na taj tzoc tetz xel Csar, contr i te Csar, chech tzun e judiy bantz. 13 Yi tbital Pilat chiyol, benen tzun mantartz tan ticylen tzaj Jess, nin colecuntz wi chem le pujbil xtisya tan cawun. Yi jun amalatz, Gabata bi le chiyol e judiy. Itz jun amal yi tzakij tanen yi wuxtxotx tan balaj cub. 14Ej nin itz junten kej tan xeten Pasc, nin itz lo kak chich jalchano yi bajen yi echk taklenej. Benen tzun tlol Pilat scyetz e judiy: Je bin yi yajej, yi chireyilu, stzun Pilat scyetz. 15 Chibaj chinen tzun cyakil wunak: Elk cun swutz! Elk cun swutz! Jeken swutz pasyon! chech bantz. Mbi xac lje wan swutz pasyon? na chireyil binu, stzun Pilat scyetz. Benen tzun chitzawel yi e witz pale: Cyal atit junt ketz kareyil, ntin Csar yi at Roma yi witz ajcaw, chech bantz. 16 Tan tu yi yolej, eltzaj tkol Pilat Jess scyetz tan jen swutz pasyon. Benen nin bantz cyan.

17Itzun yi telen tzaj Jess cyan, palij yi pasyon tan kalel jet pajij. Chon at topombil le amal yi na biaj Wi Bakil Wibaj. Glgota bi yi jun amalatz le yol hebreo. 18 Yastzun e jet scyuch cobt yaj swutz pasyon. Jujun len xlajak i. 19Inti Pilat, nin cawunintz tan jen taklen jun uj swien Jess tan chajlen yi mbitz yi til. Nin yi yol yi je tziban na tal: Jess aj Nazaret, chireyil yi e judiy. 20Winin judiy e octz tan silen yi jun ujatz yi je taklen swien Jess, na nakajil cun yi tnum atitet yi luwaratz. Nin yi yol yi je tziban, bnix le hebreo yi chiyol yi e judiy, nin bnix le chiyol yi e griego, nin bnix le chiyol yi e aj Roma, yi na biaj latn. 21Cyoquen tzun yi e witz pale cwent e judiy tan xochon swutz Pilat, nintzun cyaltz: Ban tcun yi quick nje stzibalu yi yolej yi na tal Chireyil e judiy. Ban tcun yi nink nje stzibalu Yi jun yi ja tocsaj tib tetz chireyil yi e judiy, chech tzun tetz Pilat.

Yi quimen Jess swutz pasyon (Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Lc 23.26-43)

o 19.14 Te yi tiemp tetz Jess xcon cob puntil tan tajlen echk or. Yi e aj Roma ja chixetij tan tajlen yi cyetz chior nicyakbal. Ma yi e judiy ja chixetij kak chich jalchan. Chastzun te at wak ib te yi jun orej.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN19

990

22 Yi echk yolatz yi ja chincawun tan stziben quic rmeril takun stzajen, stzun Pilat bantz scyetz. 23 Yi wit jen Jess swutz pasyon cyakun yi e sanlar, nintzun e octz tan jatxlen cun yi bech tetz. Cyaj cuntu el chiwutz. Poro at tzun jun bech tetz yi chukpin nintu. Junit tanen. Quic chupbilil tetz. 24Cyoquen tzun e sanlartz tan yol tej: Ban tcun quil kakatz cun, ma na ok txilun kan tej, na tzun lcamban tetz. Tan tu yi xtxolbilej yi cu chinucul, el cun te yi yol yi tzibant cyen yi na tal: Ja cu chijatxol yi bech wetz chiwutz, nin ja choc tan txilun tibaj.p Ej nin yatz cunin bajij te bech tetz Jess. 25 Itzun te yi at Jess swutz pasyon, txiclche tzun cobox xnan tan xmayen. At yi xtxu Jess tu jun titzun. Ej nin at Luch yi txkel Cleofas, tu Luch Mat. 26 Chon txiclij yi xtxu Jess xlaj jun scyeri yi e chusbetz Jess yi winin na pek Jess tej. Yi sajen tilol Jess wutz yi xtxu, itzun saj tloltz tetz: Na, yi yaj yi txiclij xlaju, yastzun inkajbil sbne cyen. 27Iten nin saj tlolatz tetz yi jun chusbetzatz: Yaj, yi xnanej, yastzun kajbil atxu sbne-tz, stzun Jess tetz. Kalenas tzun tkol yi jun chusbetzatz amal tetz Mariy tan najewen xe tetz cal.

28 Itzun bantz yi wit bajen yi echk taklenatz, nin el xtxum Jess tetz yi ja wit bnix cyakil yi echk taklen tan yi tzibant cyen yi tajwen tan bnol. Benen tzun tloltz: Saktzi na nicyan. 29At tzun jun xaru yi nojnak tan binagr. Cwen tzun muij jun sponj tul yi aatz, nin oc taklentz twi jun tze tan jen ponen le stzi Jess. 30Ma yi jen stzubul Jess yi jun jilwutz aatz, nintzun taltz: Ja chin jepon te yi inmunl jalu, stzun i.q Na nin el tzaj yi jun yolatz le stzi yi sajen chuypuj yi wi. Ej nin quimich nin bantz.

Yi quimen Jess (Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Lc 23.44-49)

le junt eklok yastzun yi jun kej ujlen. Chastzun te nkeratz cyajbil yi e judiy yi nink tzatij chiwankil yi ox almaatz swutz pasyon tcul yi jun kej ujlenatz, na chiwutz cyetz chin xan nin yi jun kejatz. Chastzun te, nin e octz tan jaklen tetz Pilat tan cawunen i tan waken quikan yi eatz yi ate wutz pasyon, nin tan chicwen tzaj. 32 Chibenen tzun yi e sanlar tan waken tkan yi bajx, nin tan waken tkan yi junt yi at nintz wutz jun pasyon xlaj Jess. 33 Poro yi cyoponen te Jess nsken quim tetz. Chastzun te qui je chiwakul yi tetz tkan. 34 Poro at tzun jun scyeri e sanlar, nin je kopol jak teml Jess tan yi tetz lans. Yi loonen yi jak teml, nin el tzaj kojx chich tu a. 35Yi jun yi ilon yi xtxolbilej, yastzun yi jun yi na tzan tan stziben cyen. Na el intxum tetz yi yastzun yi mero
p 19.24

31Itzun

Yi jen kopol jun sanlar yi jak teml Jess

Sal 22.18.

q 19.30

Sal 69.21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

991

JUAN19,20

bintzi, nin ban cyocsaju. 36 Yi wit bnixen yi echk taklenej, ja el cun te yi tzibant cyen yi na tal: Quic nin jun bakil yi wankil yi nink lje wakun.r 37Ej nin at junt xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Yi eatz yi kopon quen jak teml, squile cyeratz junt tir wutz i tzantzaj.s
Yi mukxen Jess (Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Lc 23.50-56)

tzun jun yaj yi na biaj ep, aj Arimatea i. Ewun cun xomij wi te Jess tan paj yi na xob i scyetz yi e judiy yi e contr te Jess. Yi wit bajen yi echk taklenej, nintzun bentz swutz Pilat tan jaklen permis tan cwen tzaj yi wankil Jess tan nin tan benen tan muklen. Nintzun tak Pilat amal tetz. Benen tzun eptz tan ticylen yi wankil Jess. 39Nchatz Nicodemo, nin xomnin te ep. Yastzun yi Nicodematz yi jilon tetz Jess lakbal. Cyan mas oxcal tu lajuj liwr tzacbil tan. Itz mirra yujun tib tu loe. 40Cyoquen tzun ep tu Nicodemo tan tolen quen xbuk te wankil Jess. Nchatz yi tzacbil yi cyan cyan, nin oc cyakol te xbuk. Yastzun cyulej, na yastzun chicstumbr yi e judiy yi na quim jun alma. 41Nakajil yi amal kale jet Jess swutz pasyon, at tzun jun tal ne lawor. Nin tul yi jun tal laworatz at tzun jun julil alma yi kopij quentz. Acaj cunin kopxen. Ntaxk xconsij. 42 Chon tzun toquen quen yi wankil Jess, na nsken xetij yi jun kej ujlenatz yi chin xan nin chiwutz yi e judiy.

38 At

bantz, tcul yi bajx kej te sman, chin jalchan nin, yi benen Luch Mat stzi jul. Tal tzotzet nin wuxtxotx yi tponen. Ma yi benen tilol, elnakt yi cub tzi jul. 2 Lajkel nin tzun benentz tan talchen stziblal kale atitet Simn Lu tu yi junt chusbetz Jess yi winin na pek tej. Itzun taltz yi tponen: Ja el ticylen wankil Kajcaw tjul. Alo nin mponet, stzun i bantz. 3 Telen tzaj tzun Lu-tz tu yi junt chusbetz Jess, nin e bentz tan tilwen. 4 Lajkel nin chibenen chicabil. Poro yi junt, mas tcun tzojkel swutz Lu. Bajx cunin tponen i stzi yi jul. 5Ma yi cwen colok tan tilwen quen tjul, jaltatz oc xmayiltz yi echk xbuk yi oc nin tolin te wankil Jess. Poro qui oc i tjul. 6Ma tetz Lu, cyequen tu i tjul tan xmayen. Ej nin nchatz i, til yi xbuk yi at cyentz tjul, 7tu yi sut yi nxcon te wi Jess. Apart nin pakij cyent wutz. 8 Inti yi junt chusbetz yi bajx toponen, toquen tzuntz tjul. Xmay i yi mbi cun bajij, nin tocsaj yi itzen bant Jess. 9Na ntaxk nin el chitxum tetz yi xtxolbil yi tzibant cyen le tuj Kataj yi na tal yi at titzbil Jess chixol alma. 10Chipakxent tzun yi cob chusbetzatz.
Yi chajol tib Jess swutz Luch Mat (Mr 16.9-11)

20

1Itzun

Yi titzen junt tir Jess chixol alma (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Lc 24.1-12)

Luch Mat, nin pakxijt stzi jul tan okl. Itzun te yi na oktz, nintzun coe quentz tan xmayen quen tjul. 12 Nin oc tilol cob ngel. Chin stum nin te bech cyetz. Chon colche-tz kale ocnak cyent yi wankil Jess. Chon at jun kale ajnak nin yi wi Jess. Ej nin chon at junt stkan. 13 Chijilonen tzaj tzun yi e ngel tetz:
r 19.36

11Inti

Sal 34.20.

s 19.37

Zac 12.10; Ap 1.7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUAN20

992

Xnan, mbi na awoklej? chech. Na nok, na ja ben ticylen yi wankil Wajcaw tzonej, nin qui na wil na mponet, stzun Mat bantz scyetz. 14 Na nin el tzaj yi yolej le stzi Mat yi xmayinen cyen wutz coc, nin ben tilol yi txiclij Jess. Poro qui tech i wutz yi ko yatz Jess. 15 Benen tzun jakol Jess tetz: Xnan, mbi na awoklej? Na na ctzan tan joylen? Le wutz yi tajtzakl Mat, yastzun yi quicylom yi tal ne laworatz. Chastzun te benen tlol tetz: Ta, yi ko ilu micyan nin, tal tzaju swetz na mponet tanu, bantz imbenen tan ticylen tzaj, stzun Mat tetz. 16 Mat! stzun Jess. Jen tzun suchkil tib Mat, nintzun taltz le yol hebreo: Raboni! stzun. (Yi na elepont yi jun yolatz itz Wutzilen Ta.) 17Quil chin amac, na txen chimben tzaj kale atit Intaj. Poro quilok. Cun al scyetz yi e witzun yi at imbembil kale atit Intaj, yi Kataj tzituch, na yi weri inRyosil, iten nin iRyosilatz, stzun Jess tetz. 18 Benen nin ban Luch Mat tan talchen stziblal scyetz e chusbetz. Tal i scyetz yi ja til i wutz Jess. Ej nin nchatz tal i cyakil yi echk yol yi baj tlol Jess tetz.
Yi jen jobtuj Jess chixol yi e chusbetz (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Lc 24.36-49)

bantz te yi akalen te yi jun kejas, nsken chicham quib yi e chusbetz xe jun cal. Nin jopij cun yi echk puert cyan tan paj yi na chixob scyetz yi e judiy, yi e contr te Jess. Jen tzun jobtuj Jess chixol. Itzun taltz: Tak tzaj Kataj yi banl tu yi tzatzin paz tzitibaj. 20 Yi wit benen tlol yi yolej, nintzun ben chajol yi kabtz tu yi jak teml yi loonakt. Ma yi e chusbetz winin chitzatzinen yi quilol wutz Kajcaw Jess. 21Benen tzun tlol Jess scyetz: Tak tzaj Kataj yi banl tu yi tzatzin paz tzitibaj. Chon tzimbne tan ichaklen nin tan xtxolen yi balaj stziblal chi banak Intaj tan inchaklen tzaj wetz tzonej wuxtxotx. 22 Cyajen cyen tzun juclul yi Espritu Sant scyej, nintzun taltz: Na chintzan tan taklen cyen yi Espritu Sant tzitetz. 23 Ej nin kol tzicuywok paj jun yaj, nchatz Intaj nsken cuy i paj. Ej nin ko quil tzicuywok paj jun yaj, nchatz Intaj nsken bixe yi quil scuy i paj.t Ma, yi yo, quic i at chixol yi e mas chusbetz Jess yi chajol tib chiwutz. 25Nintzun cyal yi e mas chusbetz tetz: Ma, yi o ketz ja kil wutz Kajcaw, chech. Quil wocsaj chiyolu ko quil wil yi ticylen claw le kab. Ej nin quil wocsaj chiyolu jalen cun yil tzimpit quen wi inkab kale ocnakit yi claw. Ej nin quil
t 20.23

19Itzun

24 Inti

Yi telen xtxum Ma tetz yi bintzinin itzij junt tir Jess

Mt 16.19; 18.18.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

993

JUAN20,21

wocsaj chiyolu jalen cun yil tzimpit quen inkab jak yi teml yi loonakt, stzun Ma bantz. 26 Itzun yi telen wajxok kej, cwen tzun chichamol quib yi e chusbetz xe jun cal. Poro te yi jun tiratz yi cwen chichamol quibtz, at tzun Ma chixol. Yi puert chin lamij cunin tanen, poro yi Jess nin je jobtuj chixol. Quil cxbisunwok, stzun i. 27Jilonen nin tzuntz tetz Ma: Xmaycun inkab, nin pitoc tzaj wi akab tcul yi quixpnakt. Akoctzaj akab jak weml. Quil tzacabej acul swej, ma na ocsaj yi i inatz, stzun Jess tetz. 28 Wajcaw, i iluatz inRyosil, stzun Ma. 29Ma, ja bin awocsaj yi ja nitzij junt tir, poro jalen cun mawil inwutz. Poro mas tcun chibanl yi e yi na cyocsaj inyol, nketz jalen cun na quil inwutz. bin jalu, at winin echk milawr yi bnixnakt tan Jess chiwutz yi e chusbetz, yi qui tziban tul yi liwrej. 31Poro ja cyaj intzibal cyakil echk xtxolbilasej bantz cyocsalu yi Jess yastzun yi Cristo yi Cyajl Ryos. Ej nin cyakil yi e yil cyocsaj yi xtxolbilasej, chicambok cyeratz te yi jun itzajbil yi qui nin bajsben tetz. yi bajen yi echk taklenej, chajol tzun tib Jess junt tir chiwutz cobox chusbetz tzi yi a Tiberias. Nin je banej: 2 At cun Simn Lu, tu Ma yi yo, tu Natanael yi aj Can cwent Galilea. Ej nin nchatz ate yi e cyajl Zebedeo scyuch cobt chusbetz Jess. 3 Itzun bantz nin tal Simn Lu scyetz: Ma jalu, yi in wetz, nchimben tan cayin. Nchatz bin o ketz, nkaben bin teju, chech e mas. Chibenen tzuntz tzi a, nin e octz tul jun barc tan cayin. Poro quic nin jun cay txamxijtz cyan te jun akbalatz. 4Ma yi sajen xe cyaj, nin je jobsal tib Jess tzi a. Poro qui el chitxum tetz yi ko yastzun Jess. Jilonen nintzun Jess scyetz: 5 Yaj, axwok jun coloj witzun, ja pe txamxij cay itan? stzun Jess ban nin scyetz. Quic, chech. 6 Jolwok nin bin yi ileb le isbal. Ej nin txamxok cay itan, stzun Jess scyetz. I nin tzun cyulejas. Nin quinin chixcye tan jesen tzaj yi leb tan paj yi nsken noj tan cay. 7Itzun yi jun chusbetz Jess yi winin na pek i tej, nin ben tlol tetz Lu: Itz wutzilen Kajcaw. Na nin tbit Lu yi yastzun wutzilen Kajcaw, toquen tzun yi bech tetz. Nin ben coxol tibtz wi a tan tponen chan te Jess. 8 Ma yi e mas chusbetz yi ate tul barc echk cyaj ten cyajaj tan cyoponen tzi a. Nin jutun tu tanen yi chileb cyan xe a na nojnak tan cay. 9Ma yi cyelen ponen tzi a, nin ben chixmayil jun kak yi cunak tunin jatx. Nin tib yi xtxakakatz, at jun cay tu pam yi na tzan wotxen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 30 I

Yi tajbil yi jun yi banon cyen yi liwrej

21

1Itzun

Yi chajol tib Jess chiwutz juk chusbetz

JUAN21
10 Cyajwok 11Toquen

994

tzaj cobox cay yi ana ntxamx itan, stzun Jess scyetz. tzun Lu tul yi barc tan pujlen len yi leb. Nin icy tzaj jutul wi puklaj, na nojnak tan cay. At xkancap cient tu ox cay tul yi leb poro qui katz. 12 Or itetz, kawank tetz tzutzen, stzun Jess scyetz. Poro cyal nin jun scyeri e chusbetz yi nink nimsaj cul tan jaklen tetz yi na scyetz i. Na nsken el chitxum tetz yi yastzun Kajcaw. 13 Sajen tzun kansal tib Jess scyej, nin je tcyal yi pam tan jatxlen nin scyetz. Nchatz tulej i yi cay. 14 Yastzun yi toxin tir yi chajol tib Jess chiwutz yi e chusbetz te yi titzen i chixol alma. wit chiwanen tetz tzutzen, nin ben jakol Jess tetz Simn Lu: I bin jalu Simn cyajl Jons, na pe cpek mas swej swutz yi jej? stzun Jess tetz Lu. Na, Ta, elnakt xtxumu tetz yi na chimpek teju, stzun Lu. Ko yatz, cun cachwe yi e tal wawun, stzun Jess tetz Lu. 16 Benent tzun jakol Jess le cap tir: Simn, cyajl Jons, na nin pe cpek swej? stzun Jess tetz. Na Ta, sak cun swutzu yi na chimpek teju. Ko yatz, quilok bin tan chipstoren e tal wawun. 17Benent tzun jakol Jess le toxin tir: Simn, cyajl Jons, na nin pe cpek swej? Yi jakolt Jess tetz Lu, ninin tzun bisun Lu-tz tan paj. Nin ben tlotz tetz: Ta, sak cun cyakil swutzu, nin na el xtxumu tetz yi na chimpek teju. Cun cachwe bin tal wawun. 18 Nchatz swale junt xtxolbil tzatz yi bintzinin tetz. Yi a tzaj xicy, ja aban yi awajbil. Nin a ten ncalon cyen yi acalbil xe acul, nin a ten ntxumun tetz yi na ncbenet. Poro yil tijin acul tzelepon achichbal akab nin tzocopon junt tan calchen cyen bechatz. Nin ncben ticylen tul junt amal, mpe nkeratzk awajbil tan abenen. 19Ja xcon yi jun yolatz tan Jess bantz telen xtxum Lu tetz yi mbi jilwutz quimichil sbajok te i, tan jalen mas kej Ryos. Poro quin, xomen tzaj swej, stzun Jess bantz tetz Lu. nintzun ban xomok Lu-tz tej. Poro yi ticyen xmayil wutz coc, xomt tzaj yi junt chusbetz Jess yi winin na pek tej. Yastzun yi jun chusbetz yi cole quen xlaj Jess tan waan. Nin jak tetz: Na scyetz i yi jun yil jatxonu Ta? 21Yi benen tilol Lu yi xomij yi jun chusbetzatz, nintzun ben jakoltz tetz Jess: Ta, mbi sbajok te yi jun chusbetzuej? 22 Mbi awetz tuch ko yatz wajbil yi at nin i-tz yil nult tzaj junt tir? Ntin awetz, xomen tzaj swej. 23 Tan tu yi yol yi tal Jess, nin e oc e chusbetz tan xtxumlen yi quic quimbil yi jun chusbetzatz. Poro qui tal Jess yi quic quimbil. Ntin tal: Mbi awetz tuch ko yatz wajbil yi at nin i yil nult tzaj?
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Benen 15 Yi

Yi jilonen Jess tetz Simn Lu

Yi jun chusbetz yi winin na pek Jess tej

995

JUAN21

24 Yi jun chusbetzatz, yastzun yi jun yi na tzan tan xtxolen cyakil echk xtxolbilej, nin yastzun yi jun yi cu stzibal echk xtxolbilatzej. Ej nin sak skawutz ketz yi bintzi yi yol i yi na tal. 25 At winin echk taklen yi banak Jess. Yi nink tzoc stziben cyakil cun, qui lo ljal amal wi munt tan colchen tircun. Ntinatz cuntu cobox inyol.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI MBI CUN BANAKE YI E APOSTL


bin jalu ta Tefilo, tul yi bajx liwr yi ben intzibal teru, yastzun kale benet intzibal cyakil yi mbi cun ban Jess, nin yi mbi cunin chusunil baj tlol. 2Na ja cu intzibaltz cyakil echk xtxolbil yi mbi cun banak Jess jetz yi xetlen i tan chichuslen wunak, jalen yi tajen tcyaj. Poro te yi ntaxk aj, e cyaj cyen cawul yi e tetz apostl. Tan porer yi Espritu Sant cyaj cyen tlol cyakil yi puntil scyetz yi mbi tajwen tan chibnol. 3Na quim i, nin itzij junt tir, nin chaj tib chiwutz yi e apostlatz. Itzenlen chajol tib i chiwutz, nin ja xcon winin techl tan tan chajlen yi bintzinin itz i. Na ala tir chaj tib i chiwutz tul cawnak kej. Nchatz tal i yi en cun sbne Ryos tan cawun wuxtxotx. 4 Ej nin yi ntaxk aj i tcyaj e baj cyaj cyen cawul yi e apostlatz, nin je yol iej: Quil cxelwok Jerusaln, tajwen yil tzichiw yi jun yi at tulbil, yi sukint tan Kataj, chi walnak tzitetz. 5Na le coboxt kej cxbajok bautizar tan yi porer yi Espritu Sant, na yi jen a chiwi wunak tan Wan Bautist, a tu xcon tan, stzun Jess bantz scyetz. yi e yi ate-tz nintzun e octz tan jaklen tetz: I bin jalu Ta, i pe te yi tiempej yil taku amal sketz yi o aj Israel tan kacawunen? chech tzun tetz Jess. 7Stzawel tzun Jess chiyol, itzun taltz: Nketz tajwen tan telen itxum tetz yi tona tzul yi jun tiempatz, na ntin Kataj ilol tetz, na ntin i ajcaw tej. 8 Poro yil cuul yi Espritu Sant tzitej, stke i yi tetz porer tzitetz. Nin tzitxolewok cyakil yi echk taklen yi ja itil swej. Na cxocoponwok tetz instiw tzonej Jerusaln, tu cyakil Judea tu Samaria. Nin nchatz xconkwok tetz instiw benen tzin wi munt, chij Jess bantz scyetz. 9Yi wit bajen yolol Jess yi echk yolasej nintzun ajtz tcyaj. chiwutz cunin yi eas yi tajen i tcyaj. Nin oc jopxujtz tcul noc sbak. 10Ej itzun te yi tajen i tcyaj nin te yi cablche nin yi e apostl tan xmayen, chijen tzun jobtuj cob yajtz chixol, sak cun bech cyetz. 11Itzun cyal yi cob yajatz: Axwok aj Galilea, nxac na ixmaywok nin tcyaj? na yi Jessej yi mmaj ticylen tcyaj, tzult, quib yi tanen i yi mmaj tcyaj, inin tanenas yil tzult, chech cob yajatz bantz.
996
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Itzun

1I

Yi tajen Jess tcyaj

997 Yi jen txaij xel Judas

HECHOS1,2

quen tzun yi juwtzatz yi na biaj Olivo cyakun yi e apostl. Chon tzun cyoponentz Jerusaln. Na nakaj cun xol. Nicun tkanil tu yi na tal yi ley yi at cu tan xombel jun yaj le jun kej ujlen. 13 Ma yi cyoponen, chijen tzuntz le cap chup kale najlchet. Ej nin yi e yi ate-tz itz: Lu, Jacow, Wan, Le, Lip, nin Ma. Nchatz ate Bartolom nin Tey. Nchatz at Jacow yi cyajl Alfeo, tu Simn jun scyeri e yi na xom chiwi te yi partir yi na biaj cananista, tu Judas yi titzun Jacow. Yastzun e yi ate-tz. 14 Cyakil yi eatz junit ban cyajtzakl tan nachlen Kataj. Ilenin yastzun na chiban cyetz. Nin at e xnan chixol. At Mariy yi xtxu Jess scyuch yi e titzun Jess. 15 Itzun bantz yi telen cobox kej nintzun e cham quib echk jun cient tu junak lo kajwutz tan nachlen Kataj. Jen tzun txiclok Lu chixol, itzun taltz scyetz: 16 Eu kajwutz, ja el cun tej yi xtxolbil yi tzibant cyen yi talnak Luwiy tan porer yi Espritu Sant. Na i alon cyen yi mbi sbajok te Judas, yi quil chibe yi e tzamol tetz Jess. 17Yi jun Judasatz i jun kuch banak. I klo jun apostl. Nin i klo jun skej te yi akunej. 18 Poro yi i tetz ja xom te yi tetz tajbil, na ja lok jalaj txotx te yi pwok yi ncambaj te yi til. Nin chon quimen i tul yi jalaj txotxatz. Ej nin yi benen mal yi cul ninin je katz, nin el tzaj kop yi lasu wuskil. 19Ej nin yi quibital cyakil yi e wunak yi ate, nintzun oc yi bi yi jun luwaratz cyan tetz Acldama. Yi na elepont, itz: Jamel chel jun yaj. 20Nchatz ja el cun te yi tzibant cyen le liwr Salmos yi na tal: Tajwen yil nume cyen yi tetz cal, nin yi cyal jun snajank txe. Nchatz tzibant cyen: Apart tzicyan nin ju yi tetz munl. 21Chastzun te eu kajwutz tajwen yil tzoc xel i. Poro tajwen jun scyeri e yi xomche nin skej, te yi at tzaj Jesucristo skaxol. 22 Tajwen jun yi at nin i yi jen a twi Kajcaw, jalen cun yi tajen i tcyaj. Na tajwen yil tzoc jun scyeri yi eatz tetz kuch tan xtxolen yi jun cun itznak Jess chixol alma, stzun Lu bantz scyetz. 23 Jen tzun chitxaol cobtz, itz Ti tu ep, yi nchatz na biaj Barsabs, nka Justo. 24Cyoquen tzun cyakil yi eas yi ate tan nachlen Kataj, itzun cyaltz: Ma jalu Ta, na tilu yi mbi na icy chicul cyakil wunak. chajeu bin sketz yi na scyetz jun scyeri cobatz yi ja je xtxaolu, tan toquen tetz chakumu, 25nin tan toquen tan banlen yi akun yi ncyaj xtxakbal Judas, yi jun yi ja wit opon le tetz amal tan chojlen yi til yi njuch, chech tzun bantz tul chioracin. 26 Toquen tzun txiluntz scyej yi cobatz. Chon tzun toquen lajptz te Ti. Nin ninin tzun oc i-tz tajlal yi coblaj apostl. yi tucumulen yi jun kej yi na biaj Pentecosts, tircun tzun yi e kajwutzatz chichamon quib tul jun ntzi amal. Nin junit ban yi cyajtzakl. 2 Ej nin te yi colche xe jun calatz, nin ben quibital jun jincanen tcyaj. I cunin yi na jincan jun chin wutzilen cyekek. Nin chon tocomponen xe cal kale atet. 3 Jen tzun jobtuj jun taklen chixol. I cunin kak tanen. Nin cu xitul tib tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12 Cyajen

1Itzun

Yi cwen mulen yi Espritu Sant

HECHOS2

998

toquen lacp chiwi yi e yi ate-tz. 4Yastzun yi toquen lacp yi Espritu Sant te cyalma chicyakil cun. Nin tan porer yi Espritu Sant e xcye tan yolchen jujun jilwutz yol. Ej nin quib yi yol yi tak yi Espritu Sant scyetz, inin yolatz nchiyoltz. 5 Itzun te yi jun kejatz, ate tzun winin judiy yi ate-tz Jerusaln yi na cuntu e baj sajet benen tzin wi munt. Nin yi eas na cyek len chi Ryos. 6 Ej itzun yi quibital yi e wunakatz yi jun jincanenatz, nintzun e saj nil kale atet yi e apostl. Quinin el chitxum tetz yi mbi cunin na bajij, na chijunalen cun ben quibital yi na chitzan yi e apostl tan yol le cyetz chiyol. 7Baj cyelen tzun yabtz tej. Itzun cyaltz squibil quib: Yi eatz yi na chijilonej e cun aj Galilea. 8 Poro en tzuntz yi ban na aw yi ketz kayol cyan, na apart len yi kayol? 9Na ate aj Partia skaxol, nin ate aj Media; nin ate aj Elam, nin ate aj Mesopotamia. Nin at e yi chon nchibaj saj Judea tu Capadocia tu Ponto. Nin at e yi chon nchisaj Asia. 10Nin at e yi chon nchisaj Frigia nin Panfilia, nin Egipto. Nin at e yi chon nchisaj tulak echk amal cwent Libia yi at swutz cyen yi amal Cirene. Nin at judiy yi chon nchisaj Roma. Ej nin at winin aj Roma yi najlche tzonej yi e judiy nka yi ja cyocsaj quib tetz judiy. 11Nchatz at e yi chon nchisaj Creta nin Arabia. Poro clar cunin na kubit scyej le ketz kayol cyakil yi echk milawr yi bnixnak tan Ryos, chech tzun. 12 Winin tzun cyelen yab te cyakil yi xtxolbil yi bajij, nintzun baj chijakol squibil quib. Mbi na elepont yi xtxolbil yi na chitzan tan xtxolen? 13 Poro at e yi ntin tzeen na chiban nintz. E lo kbarel, chech. tzun txiclok Lu-tz chixol yi junlaj apostlatz, nin chin wi nin i bantz tan yol scyetz yi e wunak yi ate-tz: Eu jun coloj aj Judea, scyuch yi eu yi eu aj tnum Jerusaln, na waj yil quibitu nin yil tzel chitxumu tetz yi xtxolbil yi swale scyeru. 15 Nketz o kbarel chi na cyal cobox chixolu, na ana beluj chich, jalchan. 16 Yi xtxolbilej yi na chitzanu tan xmayen, itz yi tzibant cyen tan Joel yi elsanl stzi Ryos tentz. 17Na je yol Katajej: Yi txant tan tucumulen yi witzbil kejlal, swake inEspritu scyetz cyakil wunak. Nin chocopon chinitxajil tan xtxolchen xol tan porer yi Espritu Sant. Nin chijilonk e xicy yi tzocopon chajol tib echk techl chiwutz. Nchatz chijalok e tijlculal yi chiwutzicyaje echk balaj wutzicy. 18 Swake inEspritu scyetz yi e inchakum yaj, nin scyetz yi e inchakum xnan, nin chocopon tan xtxolchen xol yi inyol. 19 Sbnixk echk milawr wan tcyaj, nin tzinchaje echk techl tzonej wuxtxotx. At winin e chiquimok. Winin kak sbne tu sib. 20 Xcyek tan joplen yi wutz kej. Nin tzotz nin tu sbne benen tzin.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14 Jen

Yi toquen Lu tan xtxolen yi yol Kataj le jun kej Pentecosts

999

HECHOS2

Chin cyak nin sbne wutz yi xaw, chi tanen chich. Na yastzun sbajoktz te yi ntaxk ul yi jun chin wutzilen kej yil tzul tzaj Kajcaw. 21 Poro cyakil yi e yi na cu chitzi tan nawsen yi bi Kajcaw, chiclaxok cyeratz, stzun Ryos banak cyen. 22 Ma jalu eu jun coloj xonl kajtzun Israel, quibit tzaju yi xtxolbilej yi swale scyeru: Na el chitxumu tetz yi akijt yi kej Jess yi aj Nazaret tan Kataj Ryos. Nin na el chitxumu tetz tan yi echk milawr yi banak i chixolu tan yi porer Ryos. 23 Poro yi e cyeru ja ben chijatxolu chikab yi e mal nak, tan jen cyan wutz pasyon, nin tan cwen chibiyol. Tan yi xtxolbilasej ja el cun tej yi txumijt cyen tan Ryos tentz, na yastzun xtxumben tetz tan benen chikab yi e mal nak bantz cwen biyij. 24Poro nin jetzaj junt tir tan chixol alma. Na quinin xcye yi quimichil tej. 25Nchatz tzibant cyen tan Luwiy yi yastzun sbajoktz te Jess. Na je yol iej: Ilenin na wil wutz Kajcaw, na chon at i le insbal tan qui incabel incul tej. 26 Chastzun te na tzatzin yi walma. Nin na wak inkajsbil tetz. Ej nin winin na chintzatzin tej. Na tzitzok junt tir inwankil, na chon kuklij incul tej yi yastzun tulej i. 27 Winin na chintzatzin, na quil cyaj cyen walma xetze, nin quil kay inwankil, na winin na pek i swej, na in yi chakum yi winin oklen inwutz tan. 28 Nternin tzatzink walma, na chinnajank teju. Ej nin yastzun cyajnak yolol Luwiy te Jess. 29Ma jalu eu intanum, chin tajwen cunin yil wal yi mero claril scyeru. Yi xtxolbilatz yi tzibant cyen qui na jop kajtzun Luwiy, na yi i tetz ten quim, nin mukxnak, nin atit nin yi nichil kale mukxnakit i. 30Poro yi Luwiy i jun scyeri e elsanl stzi Ryos, nin elnak xtxum i tetz yi at tocbil jun xonl i tan cawun, na yastzun alijt cyen tan Ryos tetz. Nin yi junatz itz yi Cristo. 31Ej nin yi talol Luwiy yi yolej nicuntz chi ilijtk tan yi stzitzok junt tir yi Cristo. Chastzun te cyajen cyen tlol i yi quil cyaj cyen talma Cristo xetze, nin yi quil kay yi wankil. 32 Nin jun cun ja itzij junt tir Jess takun Ryos chixol alma. Ej nin o stiw tej. 33 Poro jalu chon at i le sbal Ryos nin at tetz kej, nin ja wit aklij yi Espritu Sant tetz yi sukint tan Kataj tetz. Ej nin yi xtxolbil yi na chitzanu tan tilwen nin tan tbiten skej, itz yi porer yi Espritu Santatz yi mmakon sketz. 34Inti kajtzun Luwiy, quinin aj tcyaj, poro ja cyaj tlol i yi yastzun sbajok te Jess: Ja tal yi wutzilen Kataj Ryos tetz Wajcaw: Colchen cun tzinxlaj, 35 jalen cun yil choc yi e acontr wan tzak awukan.a 36 Ma jalu, cyakil yi eu intanum aj Israel, ok yi yolej le chiwiu yi na wal nin scyeru. Yi Jess yi quim cyanu wutz pasyon, yastzun yi jun yi ja oc tan Ryos tetz ajcaw, nin tetz Cristo, chij Lu bantz scyetz wunak.
a 2.35

Sal 110.1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS2,3

1000

37Itzun yi quibital yi e wunak yi yolasej, nintzun oc lacpuj jun chin bis scyetz. Benen tzun chijakoltz tetz Lu, nin scyetz yi e mas apostl: Ma jalu, eu katanum, mbi tzun tajwen tan kabnol ketz? chech. 38 Chitxixpenu cyajtzaklu, nin ban je a chiwiu tan bi Jesucristo, bantz stzajen quilu, stke tzun Ryos yi Espritu Sant scyeru. 39Na cyakil yi sukint tan Kataj itz tetz cyeru nin scyetz yi e chinitxajilu. Nin nchatz itz cyetz yi e yi ate joylaj, nin cyetz yi e yi na taj Kataj Ryos che chak tzaj, chij Lu bantz scyetz. 40 Nin nketz ntinatz baj tlol scyetz, ma na nchatz tal mas xtxolbil scyetz. Je yol iej: Chijoyeu puntil tan telen tzaj chijatxol quibu scyej yi e mal wunakej, tan qui tulen chicawsu. 41Winin tzun e cyocsaj yi xtxolbil yi baj xtxolil Lu, nin baj je a chiwi. Te yi jun kejatz at lo ox mil wunak yi e octz tajlal yi e yi kuklij chicul te Cristo. 42 Quiwixen nintzun e bantz tan yi chusun yi cyak yi e apostl scyetz. Nin nternin na chel na choc yi na chicham cun quib tan nachlen Kataj, nin yi na chimol cun quib tan wan.b

tzun cyelen yabtz te echk milawr yi baj chibnol yi e apostl. 44Junit tzun cyajtzakl ban chicyakil yi e yi kuklij chicul, nin junit ban chimebil. 45Na at e yi ja ben chicyayil chimebil, nin ja cyak yi jamel scyetz yi e yi at tajwen scyetz. 46Ej nin cyakil nin kej ate-tz wutz kanil yi cal Ryos. Ej nin junit tanen cyajtzakl. Nin tzatzin cun na chimol cun quib tan wan xeak chical. 47Nchatz na cyak chikajsbil tetz Ryos. Nin chumbalaj nin e bantz chiwutz cyakil wunak. Ej nin cyakil nin kej at e yi nchoc tajlal cmon. Na Ryos nchichakon tzaj yi e yi tzan chiclaxen. bantz yi toponen yi oril tan nachlen Kataj, ox chich cwen kej, nintzun e ben Lu tu Wan tan nachlen Kataj le templo. 2 Nchatz nin opon ticylen jun yaj yi cox tkan. Tetz nin i-tz yi titzen. Na cyakil nin kej chon na cyaj cyen i swutz yi sawanil yi templo yi na biaj Chin Yuben Nin. Chon na cyaj cyen i-tz tan jaklen rmosum scyetz yi e wunak yi na choc le templo. 3 Itzun yi benen tilol i chiwutz Lu tu Wan yi cyulen tzi templo, benen tzun cuchul jun rmosum scyetz. 4Benen tzun chixmayil Lu tu Wan, itzun ben tlol Lu tetz: Xmayin tzaj sketz. 5 Xmayinen nin tzuntz scyetz, na chij lo tetz i yi ko rmosum tzaklok tetz. 6 Poro benen tzun tlol Lu tetz: Quic or cyan wan, nin quic sakal. Ntin yi at swuch swake tzatz: Tan bi Jesucristo yi aj Nazaret, txiclijen, nin xon. 7Benen tzun Lu tan stzamlen yi kab nin je xtxicbal. Jalcunin quiwixen yi tkan. 8 Cyant nin tzitpun tan yi jen txiclok, nintzun xom quen i scyej Lu tu Wan le templo. Bant na xon i. Nin bant tzitpun. Nin octz tan taklen kajsbil
b 2.42

43 Winin

Yi cyajtzakl yi e acaj creyent

1Itzun

Yi tulen yos tu jun cox tkan

Yi griego na tal: Tan pixen cun yi pam; 1 Co 11.24.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1001

HECHOS3,4

tetz Ryos. 9Nin cyakil wunak ilon tetz yi bant xon i, nin na tzan i tan taklen yi kajsbil tetz Ryos. 10Winin tzun cyelen yabtz tej, na nin quil yi yastzun yi aj rmosuminl yi na cole cun tzi puertil yi templo, yi na biaj Chin Yuben Nin. tzun cyelen yabtz scyej Lu tu Wan, na xom quen tunin yi jun coxatz scyej yi na chixon le templo. Cyakil cunin tzun wunak e baj ben niltz scyej le galer yi na biaj Tetz Salomn. 12 Ma yi tilol Lu yi cyakil wunak na chitzan tan chixmayen, nintzun taltz scyetz: Eu intanum aj Israel, mbi tzuntz na chel yabu te yi yajej? Mbi tzun na chixmayin tzaju sketz? Na nketz ik tan ketz kaporer, nin nketz ik tan tu yi chin tzaknako cun swutz Ryos yi bant xon yi yajej. 13Poro yi puntil itz: Yi chiRyosil Abraham tu Isaac nin Jacow scyuch yi e ketz kamam, i mmulsan yos tu yi yajej. Ej nin yi jun Ryosatz i tenin iatz na kocsaj ketz. Nin yastzun yi Ryos yi akon kej Jess yi tetz Cyajl. Ej nin yi Jessatz yastzun yi jun yi mben chijatxolu tkab Pilat, nin yi quinin nchicujiju tan telen liwr. 14Wech na chin sant nin i. Quic mu til. Poro yi e cyeru ja chicuchu tan telen liwr jun biyolnak. 15Ej nin cu chibiyolu Jess yi akol teri itzajbil. Poro Ryos jesan tzaj junt tir i chixol alma. Nin yi o ketz o stiw tej. 16Ma jalu tan porer yi jun Jessatz mulet yos tu yi yajej yi na quil tzaju yi bant xon. Na Jess makon yi walor i tan kukewen cul. Nin tan tu yi nkuke cul te Jess ja ul yos tuch, nin sak chiwutzu yi yatz mban. 17Poro ja quim Jess cyanu tan paj yi xupsnak cyajtzaklu. Nin nchatz tanen yi chibajxomu quinin pujx cyan yi mbi i ilatz na chiban. 18Poro tan tu yi quimichil yi ban i ja el kab Ryos te yi alijt cyen tan scyetz yi e elsanl stzi i tentz. Na alijt cyen cyan yi tajwen tan tijol yi Cristo quixcuj. 19Chastzun te chitxixpenu cyajtzaklu, nin quil cyenu yi echk ajtzakl cachi, bantz stzajen yi quilu. 20Nin ko yatz chibanu tzul tzun yi jun balaj tiempatz. Na tzul chakol Ryos yi Cristo, yi Jess scyeju, yi jun yi bixbant tan tulen. 21Poro jalu chin tajwen cunin tan taten i tcyaj, jalen cun yil nucxij cyakil yi at benen tzin. Na yastzun yi alijt cyen tan Ryos scyetz yi e elsanl stzi i sajlen tunintz. 22 Na je yol Moiss yi talnak scyetz yi e aj Israel: Jepon xtxaol Kajcaw yi kaRyosil junt elsanl stzi i chixolu, chi wutanen wetz. Nin tajwen yil quibitu yi mbi cun stale i. 23Na cyakil yi e yi quil quibit yi mbi stale yi jun elsanl stzi Ryosatz, sotzel chiwutz sbne, chij Moiss banak cyen. 24Na cyakil yi e elsanl stzi Ryos tentz ja chitxol yi at tulbil yi tiemp yi ato tul jalu. Nchatz Samuel iten nin xtxolbilatz tal i. Ej nin cyakil yi e elsanl stzi Ryos yi e jal yi nsken quim Samuel, nchatz e cyetz cyal yi sbajok yi echk taklenej yi na bajij tul yi tiemp yi ato tul jalu. 25Na alijt cyen cyakun yi nketz ntin tetz cyetz ma na nchatz tetz cyeru. Nin itz tan takonen ban sketz kacyakil cun. Na je talnak Ryos tetz Abraham: Tan a, lwak wit imbanl squibaj cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt.c 26Ja tzun wit saj chakol Ryos yi tetz chakumatz, nin bajx mmul chakol skaxol ketz tan cyajen cyen kilol yi echk kajtzakl cachi bantz jalen kabanl, chij Lu bantz scyetz.
11Winin

Yi toquen Lu tan xtxolen yi yol Ryos le galer yi cyanl te yi templo.

4
c 3.25

te yi na chitzanet Lu tu Wan tan yol scyetz yi e wunak cyoponen tzun nil yi e pale tu chijepil yi e wart cwent yi templo scyej. Nin nchatz
Gn 12.3.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Lu tu Wan chiwutz yi e wi banl wi tetz tnum

HECHOS4

1002

yi e sadusey e opon nil scyej. 2 Na winin chichen chicul scyej Lu tu Wan tan paj yi na chitzan tan chichuslen wunak, nin tan xtxolen scyetz yi at itzen junt tir tan tu yi itznak Jess chixol alma. 3 Chitxamxen tzun Lu tu Wan nin e octz cyan xetze. E oc cyen tu lamij na nsken cu kej. 4Poro winin e cyocsaj yi xtxolbil yi nsken tal Lu. Echk o lo mil yaj yi cyocsaj. 5 Itzun le junt eklok, nintzun chicham quib cyakil yi e ajcaw, scyuch yi e wi banl wi, nin scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss le tnum Jerusaln. 6 Nchatz e opon Ans yi witz pale, tu Caifs tu Wan nin Alejandro, nin cyakil yi e mas chixonl yi e witz pale. 7Cwen tzun chitxicbal Lu tu Wan chinicyal, nin e octz tan jaklen scyetz: Mbi jilwutz porer nxcon itan tan tulsen yos tu yi jun yaj yi cox? nka mbi biajil nxcon itan tan banlen yi jun jilwutz milawratz? chech scyetz. 8 Sajen tzun tlol Lu scyetz tan porer yi Espritu Sant: I bin jalu eu ajcaw tetz yi katnumil, nin eu wi banl kawi yi o xonl kajtzun kamam Israel. 9Ntyo binatz yi nchocu tan jaklen sketz yi en mbnix yi jun ban te yi jun tal prow yaj yi yabi, nin yi en mmul yos tuch. 10Na je bin mbanej: Ban quibit tzaju eu kabajxom, nin cyakil eu katanum. Yi yaj yi txiclij tzonejej, quict yab, ja wit ul yos tuch. Poro tan bi Jesucristo yi aj Nazaret, yi jun yi jenak chipajolu swutz pasyon, yi jun yi itzij junt tir chixol alma, i mulsan yos tuch nin bant xon jalu. 11Na yi Jessatz, yastzun yi jun yi cub tanen yi qui mawij wutz cyanu yi eu bnol cal tanen. Poro jun cun, ja xcon i chi na xcon yi bajx cub yi na cu le xtxuc jun cal. 12 Ej nin cyal nin junt yi nink xcye tan kacolpen tkab echk kil, na quic nin junt yi akijt tan Ryos yi nink xcye tan kacolpen, chij Lu bantz scyetz. 13 Itzun yi quilol yi quinin na chixob Lu tu Wan tan yol, nintzun e el yabtz scyej. Na nin el chitxum tetz yi e tu tal sloj wunak. Na nketz chusijche, poro nin ul txakx chicul yi xomnake te Jess. 14Quict nin tzun ben cyalol tetz Lu tu Wan na quic rmeril tan jalen quil, na txiclij yi yaj chiwutz yi nsken ul yos tuch. 15 Chicawunen nin tzuntz scyetz Lu tu Wan tan cyelen tzaj jun tkuj chixol yi cmon. Nintzun e baj jilon cuntz squibil quib. 16 Itzun cyaltz: I bin jalu mbil che kulej? na bintzinin itz jun chin milawr yi mbnix cyan. Nin ja wit quil cyakil wunak yi en mmul yos tu yi yajej. Quic rmeril yi nink kal yi quic mbajij, chech tzun squibil quib. 17Che kaxowse tu tan cyal chitxol wit yi jun biajatz, nin tan qui benen loon yi jun stziblalatz chixol cyakil wunak, chech bantz. 18 Che chichakol tzun junt tir yi Lu tu Wan nin cyal scyetz, yi quic rmeril tan chiyolol, nin tan chitxolil yi mbi ekan tan Jess. 19Poro benen tzun chitzawel Lu tu Wan yi chiyol: Choku tan xtxumlen yi ko ban yil kaxom te cyeru chicawlu nka i te yi cawl Ryos. 20Na quic rmeril yi quik katxol yi echk xtxolbil yi kilnak tan kawutz, nin quic rmeril yi quik katxol yi echk xtxolbil yi kubitnak, chech tzun Lu tu Wan scyetz. 21Itzun yi e wi banl wi yi wit bajen chixowsal Lu tu Wan, cyelen tzun chitzakpultz. Na cyal jalet quil tan chiloonen. Nchatz quinin e oc tan chibiylen tan tu yi na chixob scyetz cyakil wunak. Na cyakil yi e wunak na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1003

HECHOS4,5

chitzan len tan taklen chikajsbil tetz Ryos tan yi milawr yi mbnix. 22 Na nsken el cawnakix yob yi qui na xon yi jun yajatz yi mmul yos tuch. yi cyelen liwr, nintzun e opontz scyej e cyuch. Nin baj chitxolil cyakil yi mbi cun alchij scyetz cyakun yi e witz pale, scyuch yi e wi banl chiwi cyakil yi e judiy. 24Ma yi quibital cyakil yi puntil, junit tzun ban yi cyajtzakl tan nachlen Kataj, itzun cyaltz tul chioracin: Kajcaw, i iluatz yi Ryos yi bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx tu yi mar, tu cyakil yi benen tzin. 25Ej nin cyajnak cyen stzibal Luwiy yi chakumu yi xtxolbilej yi talnaku tetz tan porer yi Espritu Sant: Mbi xac na chinil quib yi e wunak? Mbi xac yi na chitzanet tan xtxumlen echk taklen yi quic na tak? 26 Na ja je chimolol quib cyakil yi e ajcaw yi ate benen tzin wi munt tan contrin te Kajcaw yi kaRyosil, nin te yi jun yi bixbant tan tan tulen tan kacolpen. 27Ja bin el cun te yi xtxolbilas yi alijt cyen Ta, na bintzinin ja cu chichamol quib Herodes tu Poncio Pilato tzonej scyuch yi e yi nketz e judiy, nin scyuch yi e katanum aj Israel tan contrin te Cyajlu, yi Jess yi winin xanil, nin yi bixbant tanu tan kacolpen. 28 Ej nin yi cyoquen yi e wunakatz tan contrin te Cyajlu, ja el cun te yi txumijt cyen tanu, nin yi alijt cyen tanu. 29Ma jalu Ta, na chitzan tan kaxowsen, poro tak tzaju kachamil tan xtxolen yi yolu na yi o ketz o chakumu. 30Nchatz tak tzaju yi poreru tan kaxcyewen tan tulsen yos scyuch yi e yabi, nin tan kabnol echk milawr tan bi Jess yi Cyajlu, yi jun yi winin xanil, chech bantz tul chioracin. 31Itzun yi stzajen wi chioracin ninin yucan yi amal kale chichamonet quib tan porer Ryos. Nin baj oc len lacp yi Espritu Sant tetz cyalma. Nin mas tcunin saj chichamil tan xtxolen yol Kataj. yi e yi kuklij chicul te Ryos junit ban cyajtzakl nin junit ban chitxumun. Cyal nin jun alon yi tetz cun tuk yi at tuch, ma na ja chichey len quib squibil quib. 33 Jalen nin tzun ban chichamil yi e apostl tan xtxolen yi en titzen junt tir Jesucristo chixol alma. Nin tak Kataj banl squibaj. 34Quict nin jun na sotz cultz chixol. Na yi e yi at winin chitxotx na chicay nin jun pi, nin yi e yi at cobox chical na chicay nin jun, 35nin na opon yi jamel cyan chiwutz yi e apostl. Ma yi e apostl na baj chijatxol scyetz yi e yi quic chiwa. 36 At tzun jun yaj yi na biaj ep, poro nin oc cyakol yi e apostl junt bi-tz. Bernab tzun cyulejtz. (Yi na elepont yi jun biaj itz aj icheyanl.) Yi jun yajatz i jun xonl Lev, nin i jun aj Chipre. 37Benen tzun cayil i jalaj xtxotx nin opon tcyal yi jamel chiwutz yi e apostl. tzun jun yaj yi na biaj Ananas. Nin Safira bi yi txkel. Nintzun ben chicayil jalaj chitxotx. 2 Poro jun tzun chiwutz bantz tu yi txkel tan cabsen cyen noc yi jamel yi txotx. Ma yi mas, yastzun yi ben tcyal Ananas tan taklen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 32 Cyakil 23 Itzun

Yi chicuchul yi e creyent chichamil tan xtxolen yi yol Kataj

Junit ban chimebil chicyakil cun

1At

Ananas tu Safira

HECHOS5

1004

scyetz yi e apostl, chi ntinatz nink jamel yi txotxatz. 3 Yi tponen Ananas swutz Lu, nintzun tal Lu-tz tetz: Ananas, mbi tzuntz mawak amal tetz Bayban, yi ncu atxumul yi wi awak tetz yi Espritu Sant? Na ja cyaj cyen acabsal noc te yi mero jamel yi txotx. 4 Bintzi, awetz yi txotx yi ntaxk acay, nin awetz klo yi jamel yi macay. Poro nxac mawak amal te jun ajtzaklatz? Na nketz chon ncu ajalul yi wi awak tetz jun wunak ma na chon ncu ajalul wi awak tetz Ryos. 5 Yi tbital Ananas yi yolej, sajen tzun colpujtz, nintzun aj makij yi xewtz. Ma yi e mas wunak winin chixoben yi quibital yi xtxolbilasej. 6 Ej itzun te yi nsken wit quim Ananas nintzun e oc cobox xicytz tan tolen cun wankil tul jun xbuk nin e bentz tan muklen. 7Echk oxix nin lo or yi mukxlenix Ananas yi tulen tzaj yi txkeltz. Quic nin mu tal tetz tajal yi mbi cun bajij te chmil. 8 Toquen tzun Lu tan jaklen tetz: Safira, al tzaj swetz, yatz nin pe mbenet yi txotx itan chi yi ntal yi awuchmil? Yatz nin bin ta, chij Safira. 9Bit nin yi e yi na chitencan tzin. Yastzun yi e yi ja chak tan muklen yi awuchmil. Nin nchatz a, quimok nin cben ticylen cyan. Na nxac moc iyol tej tan pilen yi Espritu tetz Kajcaw? 10 I nin tzun banastz, na te yi iten nin tkujatz sajen colpuj Safira swutz Lu, nin aj makij yi xew. Nin nsken quim i yi cyocomponen yi e xicy. Nintzun el tzaj quicyaltz. Nin e ben tan muklen xlaj yi chmil. 11Toquen tzun lacp jun chin xow scyetz cyakil yi cmon creyent, nin scyuch cyakil yi e yi baj quibital yi jun xtxolbilatz. yi e apostl winin milawr mbnix cyan chixol wunak. Ej nin chon na chicham quib cyakil yi e creyent le galer yi na biaj Tetz Salomn, yi at cwent yi templo. 13Poro cyal nin jun scyetz yi e mas wunak yi nquiwix cul tan tocomponen chixol. Na winin jalen chikej yi e apostl chiwutz cyakil wunak. 14Winin tzun chuyen tajlal yi cmon, na winin e cyocsaj yi yol Kajcaw Jess. Quin tech nin yaj nin quin tech nin xnan yi cyocsaj. 15Nchatz winin yabi baj el tzaj ticylen tbe cyakun yi e wunak. At e yi ate wiak chisoc, na yi cyajbil itz tan ticyen cun yi mujil Lu squibaj, bantz tulen yos scyuch. 16Nchatz at wunak yi chon nchisaj lakak echk tnum yi at nakajil Jerusaln. Cyan yabi cyan, scyuch yi e yi at espritu cwent Bayban chiwankil. Nintzun ul len yos scyuch chicyakil cun. yi witz pale nintzun jal jun chin chich culal tetz scyuch yi e sadusey yi xomij chiwi tej. 18 Cyoquen tzuntz tan chitzamlen yi e apostl, nin e octz cyan xetze. 19Poro lakbal tulen jun ngel cwent Kajcaw tan jaklen yi puertil yi xetze, nintzun e baj el liwr. 20Itzun tal yi ngel scyetz: Quibenenk le templo nin txolwok scyetz cyakil wunak yi en ljal yi acaj itzajbil cyan, stzun yi ngel bantz scyetz. 21Yi wit quibital yi yolasej nintzun e ajtz. Nin yi tulen skil nintzun e octz tan chichuslen wunak le templo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 17Itzun 12 Ma

Yi bnixen winin echk milawr

Yi chiquixpen Lu tu Wan

1005

HECHOS5

Itzun te yi na chitzan cyetz tan xtxolen yi yol Ryos le templo, chichamol tzun quib yi witz pale, scyuch yi e xomij chiwi tej, nin scyuch cyakil yi e wi banl chiwi yi e aj Israel. Ma yi chichamol quib nintzun ben chimantar tan quicylen tzaj yi e apostl yi ate xetze tanen. 22 Poro yi cyocomponen yi e aj txamij xetze, cyal junt at xetze. Chipakxen tzaj tzuntz tan talchen stziblal scyetz yi e witz pale. 23 Itzun cyaltz: Ma jalu eu kawutzilen, yi nkopon xetze lamij cyakil cun. Nchatz txiclche nin yi e quicylom stziak echk puert. Poro yi nkoc xetze cyal at, chech bantz. 24 Yi tbital yi jepil wart cwent yi templo, nin yi tbital yi witz pale yi chiyol yi e ajtxamij, quinin el chitxum tetz yi mbi sbajok nin yi nal tzajpont wi. 25 I cunin na chitzan tan txumun yi toponen jun tan talchen scyetz: Yi e yaj yi e oc cyanu xetze ewt, chon ate cyetz le templo tan chichuslen wunak, stzun yi junatz bantz. 26 Chibenen tzun chijepil yi e wart scyuch yi e aj txamij, tan chichaklen. Penin skil chisajen chimoxol, na nin cyek chi yi e wunak yi xomij chiwi scyej yi e apostl. Na ko tzun en choc yi e wunak tan chicoxlen tan cub. 27Ma yi cyoponen scyej yi e wi banl wi, nintzun e cu txicbantz chiwutz. Toquen tzun yi witz pale tan jaklen scyetz: 28 I bin jalu qui pe nkal tzitetz tan quit itxolil yi mbi ekan tan yi jun yajatz? Poro quinin moc te iwiwok na ja wit baj quibital cyakil wunak yi ichusun. Nchatz na cxtzanwok tan talchen yi o nkabiyon cun yi yajatz. 29Benen tzun tlol Lu tu yi e mas apostl: Mas tajwen yil kaban tanen yi tajbil Ryos, swutz yi cyajbil wunak. 30Na yi chiRyosil yi e kamam kate, i njesan tzaj yi Jessatz chixol alma, yi jun yi nje chipajolu wutz pasyon tan biylen cun. 31Nin Ryos ten nin mmakon kej i, na chon colchij i le sbal, nin ja oc tan tetz witz bajxom, nin tetz colol ketz. Yastzun tulej Ryos bantz jen katxixpul yi kajtzakl tan jalen cuybil kapaj yi o aj Israel. 32 Ej nin yi o ketz o stiw tej. Nchatz yi Espritu Sant yi na tak Ryos scyetz cyakil yi e yi na cyek chi i, i stiw tej, stzun Lu scyetz. 33 Poro yi quibital yi e pale yi xtxolbilasej nintzun chich mas chicul scyej nin klo e octz tan chibiylen cun. 34Poro nintzun je txiclok jun scyeri yi e parisey yi winin kej yi na biaj Gamaliel, nin cawuntz tan cyelen jun tkuj yi e apostl chixol. 35 Benen tzun tlol i scyetz yi e mas pale: Eu intanum, or quilu yi mbitz yi na chitzanu tan xtxumlen scyej yi e yajatz. 36 Na ulk txakx chiculu yi mbi banak Teudas. Na yi i tetz tocsaj tib nim. Nin ja lo chixom cyaj cient wunak te i. Poro yi cwen biyij, ja tzun chel xit yi e yi e xom tej. 37Nchatz yi xonen tiemp nin yi jen yi censo iten nin banas te yi junt yaj yi na biaj Judas yi aj Galilea. Na quin tech nin wunak xom chiwi-tz tej. Poro yi cwen biyij, e baj len xit cyakil yi e yi xom chiwi tej. 38 Chastzun te, ban tcun quic cyaj cyenu scyej. Nin quil che chixuxu. Na ko tetz tu wunak yi ajtzakl yi na chitzan tan xtxolen, tzelpon cul. 39Poro ko tetz Ryos, quil chixcyeu tan xiten. Ej nin lastum yi ko chon na chitzanu tan oyintzi tu Ryos, stzun Gamaliel bantz scyetz. 40 Ban tzun ban yi xtxumun Gamaliel chiwutz. Chichakxen tzun yi e apostl nin e oc tan chibiylen tan xicyxab. Ma yi wit chiloonen, nintzun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS5,6

1006

e octz tan chicawen tan quit chitxolil yi mbi ekan tan Jess. Kalenas tzun cyelen tzakpuntz. 41Ma yi cyelen yi e apostl chiwutz yi wi banl wi, winin chitzatzinen, na nin jal chikej swutz Ryos tan tu yi nchitij quixcuj tan paj yi baj chitxolil yi mbi ekan tan Jess. 42 Quic nin jun kej yi najk chuje tan xtxolchen xol yi mbi ekan tan Jess yi i yi Cristo. Na cyakil nin kej ja chitxol le templo nin lakak echk cal. bantz yi chuyen tajlal yi cmon creyent, nintzun jal mu tal oyintzi chixol yi e creyent griego scyuch e creyent hebreo tan paj yi qui na aklij cheybil cyetz yi e xmalcan griego, yi quimnak quichmil. 2 Chichakxen tzun yi e creyent cyakun yi e apostl, itzun cyaltz scyetz: Quil scul yil kil cyen yi xtxolen yi yol Ryos tan jatxlen cheybil cyetz yi e xmalcanatz. 3 Chastzun te eu kajwutz, chisicyenu juk yaj chixolu tan chixconen te yi akunatz. Tajwen tan jen txaij juk balaj yaj yi nojnak cyalma tan yi Espritu Sant nin yi tzaknak cun e tu chitxumun. 4Ma yi o ketz, kocopon il tan nachlen Kataj, nin tan xtxolchen xol yi yol i. 5 Yi quibital yi e mas kajwutz yi xtxolbilasej, tircunin tzun e, e tzatzin tej. Nintzun je chitxaol Esteban, jun yaj yi kuklij cul te Kataj Ryos, nin yi nojnak talma tan yi Espritu Sant. Nchatz Lip tu Prcuro, nin Nicanor, tu Timn, tu Parmenas, tu La, yi jun aj Antioqua yi chon xomij wi te ketz kacstumbr yi o judiy. 6 Cyoponen tzun ticylen yi e yajatz chiwutz yi e apostl. Nintzun je cyakol yi e apostl chikab chiwi, nin e octz tan nachlen Kataj squibaj. 7Winin benen loon yi stziblal yi yol Kataj, nin winin chuyen tajlal yi cmon creyent Jerusaln. Nchatz winin pale cyocsaj yi yol Kataj. Esteban itz jun yaj yi nternin kuklij cul te Kataj. Nin tan yi banl tu porer Kataj bnix winin echk milawr tan chixol wunak. 9Cyoquen tzun cobox tan wak ib tu Esteban. Yi eatz e cwent yi sinagoga kale na chibenakit yi e yi na chibiaj Elnake Liwr. Nchatz at cobox tkan aj Cirene, nin cobox tkan aj Alejandra tu cobox aj Cilicia nin cobox aj Asia. Cyakil yi eatz e oc tan wak ib tu Esteban. 10Poro quinin tzun e xcye tej na yi Espritu Sant akol tetz yi tajtzakl i. 11Cyoquen tzun yi eatz tan taklen xoc scyetz cobox tkan wunak tan cyalol yi ja quibit yi na tzan Esteban tan jislen Moiss tu Ryos. 12 Tan yi ajtzaklatz e xcye tan tocsen chicul cyakil wunak, na nin cyal yi contr Esteban te Ryos. Nchatz e xcye tan tocsen chicul yi e wi banl wi scyuch yi e txolol xol yi ley Moiss. Chibenen tzun cyakil yi eatz tan stzamlen Esteban. Ma yi xtxamxen cyan, nin ben quicyaltz chiwutz yi e wi banl wi. 13 Nchatz at e stiw yi opontz cyan yi lajil cun xcon cyan tan taklen til Esteban. Je cyalej: Yi yajej quinin na tane tan jislen yi katemplo yi winin xanil, nin qui na tane tan jislen kaley. 14Ej nin ja kubit yi ntal i: Yi Jess yi aj Nazaret cupon chukil yi katemplo, nin jepon xtxixpul yi chusun yi cyajnak tkol Moiss sketz, stzun, chech bantz. 15 Ma yi benen chixmayil yi e wi banl wi yi ate-tz yi wutz Esteban, i cunin wutz jun ngel tanen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Inti

1Itzun

Yi chibixewen juk dicono

Yi xtxamxen Esteban

1007 Yi jilonen Esteban tan colol tib

HECHOS7

tzun jakol yi witz pale tetz Esteban: Bintzi pe cyakil yi yolej yi na chitzan wunak tan talchen? 2 Benen tzun tlol Esteban scyetz: Eu wutzilen nin eu intanum, quibit tzaju yi xtxolbil yi swale scyeru. Yi at tzaj kajtzun kamam Abraham Mesopotamia, yi ntaxk najan i Arn, chaj tib kaRyosil swutz i, yi kaRyosilatz yi winin kej. 3 Itzun tal Ryos tetz: Il cyen yi atanum, nin ilwe cyen yi e axonl, nin ban cben tul junt tnum yi tzinchaje tzatz, stzun Ryos bantz tetz. 4 Cyajen cyen tzun tilol i yi amal cwent yi e Caldeo. Nin chon benentz tan najewen le tnum Arn. Ma yi quimen yi taj, nintzun icy tzaj tcyal Ryos le tnumej kale najlchot jalu. 5 Poro quinin tetzaj i squierk mu tal te yi amalej yi suk Ryos tetz. Na quinin tetzaj i siquierk mu tal chi na jop jalaj kukan. Wech na sukint tan Ryos tetz, nin scyetz yi e nitxajil i yi ntaxk tzaj jal nitxajil. 6 Nin nchatz tal Ryos tetz: Yi e amam chocopon tetz awer nak tul junt tnum, nin chocopon tetz chiesclaw yi e aj tnumatz, nin chibuchlok cyaj cient yob. 7Poro nchatz tal Ryos: Che incawse yi e wunakatz le jun tnumatz kale chibenet pres. Nin tzan tzaj tlen chelul junt tir wan chikab. Nin chocopon tan inculajen tul yi amalej. 8 Nchatz suk Ryos junt xtxolbil tetz Abraham, nin tan chajlen yi tzelepon kab i tej, ja tak i jun cawl tetz Abraham yi tajwen tan bnol i yi circuncisin. Nin tajwen tan bnol tanen i scyuch cyakil yi e xonl. Ma yi telen tiemp ja jal jun nitxajil Abraham yi Isaac bi. Ej nin le waxokin kej nintzun bajij circuncidar i-tz. Nchatz iten nin ban Isaac te tetz cyajl yi na biaj Jacow. Nin nchatz iten nin ban Jacow scyej yi coblaj tetz cyajl, yi yastzun yi e kamam. 9Ma yi telen tiemp, yi e kamam kateatz nin chich chicul te yi quitzun yi na biaj ep. Nin ben chicayil scyetz yi e aj Egipto. Poro xomij nin yi banl Ryos te ep. 10Na nin oc Ryos tan colchen tkab echk il. Nin ja jal kej i swutz Faran, yi rey tetz Egipto, na nin oc i tetz chijepil najal Faran scyuch cyakil yi e aj Egipto. 11Itzun yi cwen jun chin wutzilen wej le tnum Egipto nin Canan, winin tzun quixcuj ate cunt yi e kamam kate tan paj, na quic chiwa njal. 12 Ma yi quibital Jacow yi at ixin jalen Egipto, nintzun e ben chakol yi e kamam kate tan ticylen. Yastzun bajx tir quikan. 13 Poro jalen yi cap tir quikan kalenas tzun chajol tib ep chiwutz yi e stzicy. Nin yastzun yi techal yi rey Faran chiwutz yi e xonl ep. 14 Benen tzun mantar ep tan quicylen tzaj yi taj, cyuml yi e stzicy i, tuml cyakil chinajal yi ate len Canan. Itz oxcal tu olaj chixonen. 15 Chastzun te yi tponen Jacow Egipto, kale quimet i scyuch yi e mas kataj cyex. 16 Nin yi xonen tiemp tajen tzaj tzun ticylen chiwankil tan tulen Siquem. Chon chicwen mukij le jun amalatz yi loknak Abraham scyetz e cyajl Hamor. 17Itzun yi txant tan tponen yi tiemp tan telen kab Ryos te yi sukint tan tetz Abraham, nsken wit chipucun yi e aj Israel jalen Egipto. 18 Ma yi telen tiemp, apart tzun junt rey octz tan chicawen yi e aj Egipto. Poro qui tajsken yi junt reyatz wutz kajtzun ep. 19Chastzun te toquen yi jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Benen

HECHOS7

1008

reyatz tan chisublen nin tan chibuchlen e katanum. Na, oc i tan banlen puers scyetz tan telen chijolil chinitxa yi inak cun chitzij, bantz chiquimen. 20Ej nin te yi tiempatz yastzun yi titzen Moiss. Chumbalaj nin i yi titzen. Ej nin ja chixcye yi e taj xtxu tan tewen xe chical tetz ox xaw. 21Ma yi cyajen cyen colin tan quimen klo, nintzun nojcyen yi mel Faran tej. Nin saj tcyal, nin octz tan chuysen, chi ik tal nin i bantz. 22 Itzun yi chuyen, nintzun chuslij te cyakil yi cyajtzakl yi e aj Egipto. Na chin tzaknak cun i bantz tan yol, nin chin list nin i tan banlen alchok echk taklen. 23 Ma yi stzaken cawnak yob tan Moiss, nintzun ul txakx tcul tan chixajsen yi e tetz tanum yi e aj Israel yi atetz le tnumatz. 24Nin yi tponen kale atet nintzun tiltz yi na tzan buchlen jun aj Israel tan jun aj Egipto. Toquen tzun Moiss tan colchen yi jun aj Israelatz. Ej nin junawes cwen biyol i yi jun aj Egipto. 25 Na le wutz tajtzakl Moiss yi sken el chitxum yi e tetz tanum yi xconk i tan Ryos tan cyelsen liwr chikab yi e aj Egipto. Poro yi e aj Israel quinin el chitxum tetz. 26 Itzun le junt eklok, nojen pon tzuntz scyej cob tanum i yi na choyintzin squibil quib. I klo taj i yi nink chibansaj quib, na je ben tlol scyetz: Yaj, nxac na ibiywok itib? na itanum itib, stzun i scyetz. 27Poro itzun yi aj paj scyetz yi cob yajatz alon nin tetz Moiss: Na mmakon amal tzatz tan awoquen tetz ajcaw skibaj, nin tan pujlen kaxol? 28 Na pe awaj chin abiy cun chi awulej yi aj Egipto ewt? stzun i bantz tetz Moiss. 29Yi tbital Moiss yi yolasej, nin el xtxum tetz yi nsken el xit yi stziblal yi quim jun aj Egipto tan, nintzun el ojktz. Chon tzun tponen i le tnum Madin tan najewentz. Awer nak i bantz chixol yi e aj Madinatz. Nin yastzun jalet cob cyajl i. 30 Ej itzun yi telent cawnak yob, chajol tzun tib yi ngel tetz Ryos swutz i le jun amal tzinunin tu, nakajil yi wutz Sina. Chon chajol tib xol xak jun tal pucuj tze yi na tzan kakl. 31Yi benen tilol, nintzun el yabtz tej. Nintzun oc kansal tib noct tan xmayen. Benen tzun tbital yi yol Kajcaw: 32 I inatz in chiRyosil yi e ataj cyex, in Ryosil Abraham, in Ryosil Isaac, nin in Ryosil Jacow, stzun Ryos bantz. Poro yi Moiss winin lucnewen tan xow nin quinin nimsaj cul tan benen xmayil. 33 Sajen tzun tlol Kajcaw tetz: Cyajwe len axajab, na winin xanil yi amal kale txiclquiet. 34I bin jalu, na wil yi chin quixcuj nin ate cunt yi e wetz inmel incyajl jalen Egipto. Na na wit yi na chitxayne. Ja bin chincuul tan chicolpen. Nin na waj yil cben Egipto tan chicolpen, chij Ryos bantz tetz. 35 Poro te yi at tzaj Moiss Egipto, quinin awij wutz cyakun yi e tetz tanum, na cyalnak tetz: Na nmakon amal tzatz tan awoquen tetz ajcaw skibaj, nin tan pujlen kaxol? chech. Poro ilenin ja ben chakij junt tir Moiss tan porer yi ngel, na yastzun tajbil Ryos tan benen tan chicolpen yi e tetz tanum yi ate Egipto, nin tan toquen i tetz chibajxom. 36 Ej nin yatz nin bantz na i e icyanel tzaj yi e kamam kate jalen Egipto. Ej nin winin echk milawr bnix tan Egipto. Nin nchatz bnix milawr tan wi yi Cyak Mar, nin nchatz le amal yi tzinunin tu. Ej nin winin echk milawr bnix tan tul yi cawnak yob yi e atij tul echk amalatz. 37Nchatz iten nin Moissatz alon scyetz yi e kamam yi sjalok junt elsanl stzi Ryos. Je yol iej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1009

HECHOS7

Sjalok junt elsanl stzi Ryos chixolu, chi wutanen wetz. Nin tajwen yil quibitu cyakil yi stale i, stzun Moiss banak. 38 Nin nchatz iten nin Moissatz yi atij chixol yi e kamam kate le amal tzinunin tu. Ej nin iten nin Moissatz yi jilon tetz yi ngel tetz Ryos wiwtz Sina. Ej nin i tzamon te yi xtxolbil yi na tal yi en na jal kutzajbil. Ej nin ja cyaj cyen stzibal tetz ketz. 39Poro yi e kamam kate quinin choc culutxum jak cawl i, ma na e oc tan telsen kej. Ej nin ja klo chipakxij junt tir jalen Egipto. 40Na nin cyal tetz Aarn: Na kaj yil sbanu cobox karyosil tan bajxen skawutz, na yi jun Moissatz yi o elsan tzaj Egipto alo mbent, chech bantz. 41Cyoquen tzuntz tan banlen jun teblal jun ne wac. Nin yi bnixen nin e octz tan toyen chitxixwatz swutz. Winin chitzatzinen cyentz te yi junatz yi cu chibnol. 42 Chastzun te e cyajen cyen tilol Ryos, bantz chibnol yi cyetz cyajbil. Nin e octz tan culajen yi echk txuml yi at tcyaj. Na yastzun yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos: Axwok aj Israel, lastum yi quinin itakwok itxixwatz swetz, tul yi cawnak yob yi ncxonwok le amal tzinunin tu. 43 Ma na ja ben ipalol yi iteri iryosil yi na biaj Moloc, tu yi teblal yi junt iryosil yi itz txuml yi ocnak bi itan tetz Refn. Ej nin ja cxocwok tan palchen yi echk teblalatz yi bnixnak itan tan culajen. Chastzun te tan paj yi jun itajtzaklatz yi ncu itxumul cxelepon inlajul. Nin chon cxoponwok swutz len Babilonia, stzun Ryos banak cyen. 44 Nchatz yi ate tzaj yi e kamam kate le amal yi tzinunin tu ja bnix yi jun mantialatz cyan kale najewet Ryos. Ej nin yi jun mantial yastzun yi jun mantial yi Ryos ncawun tetz Moiss tan banlen. Nin ja bnix tan quib yi teblal yi chajlij tetz. 45 Ej nin iten nin mantialatz yi cyan tan Josu yi quicyen tzaj wi a Jordn. Ej nin iten nin mantialatz yi ul cyakun tul yi luwarej kale najlchet yi e awer nak sajlen yi e el lajul Ryos, bantz chinajewen yi e kamam kate tul. Ej nin ja xcon yi jun mantialatz jalen te yi tiemp tetz rey Luwiy. 46 Ma yi jalen kej kajtzun Luwiy swutz Ryos nintzun octz tan jaklen amal tetz, tan bnol junt cal Kataj Ryos, yi Ryosil kamam Jacow banak. 47Poro quinin aklij amal tetz, ma na Salomn jesan tetz yi jun calatz. 48 Poro na el katxum tetz yi nketz chon najlij yi ketz kaRyosil, yi winin kej, tul jun cal yi wunak tu bnol tetz. Na je bin yi tzibant cyen tan jun scyeri e elsanl stzi Ryos tentz: 49 Yi tcyaj, yastzun incolchbil. Nin yi wuxtxotx, yastzun tujbil wukan. en tzun bnix jun incal itan tetz wujbil? 50 Na in bin bnol tetz cyakil yi echk taklen yi at benen tzin, stzun Ryos banak cyen. 51Nchatz yi e cyeru chij Esteban scyetz quic nin pakben tetz te cyajtzaklu. Na chin tzetzuj nin te cyalmau. Nin chin chcan nin chiwiu. Na nchatz eu, eu contr te yi Espritu Sant, quib yi banake yi e kamam kate sajlen. 52 Na na nin scyetz jun scyeri yi e elsanl stzi Ryos tentz yi quinin nchoc yi e chimam chiteu tan buchlen? Na ja choc tan chibiylen cyakil yi e yi chitxolnak yi tulbil yi jun chakum Ryosatz yi quic mu til. Ej nin iten nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS7,8

1010

ncyulejuatz te yi junatz yi ulak nin. Na ja chich chiculu tej, nin ja chocu tan biylen cun. 53 Wech akij cyen yi cawl Ryos chikabu cyakun yi ngel, poro quinin na chibanu tanen, chij Esteban ban scyetz yi e wi banl wi. yi benen quibital yi xtxolbilasej yi tal Esteban, winin tzun chichen chicultz tej. Nin baj chixitxul xiil chiwi tan paj chich culal. 55 Ma tetz Esteban, nojnak yi talma tan yi Espritu Sant. Nintzun xmayinintz tcyaj. Nin ben tilol yi pakpuchal Ryos, tu Kajcaw Jess yi chon txiclij le sbal Ryos. 56 Benen tzun tlol scyetz yi e wunakatz: Quibit tzaju, na wil nin yi ja je cabxuj yi tcyaj, nin na wil nin yi txiclij yi Bajx Cyajol le sbal Kataj Ryos. 57Poro yi e cyetz, nin e chin tej. Nin baj cu chijopol chichin tan qui quibital yi yol i. Nin e baj ben niltz tej tan stzamlen. 58 Telen tzun quicyaltz soltej yi tnum, nin e baj octz tan coxlen tan cub. Ma yi bech cyetz yi contr Esteban, chon cyajen cyen cyakoltz swutz jun xicy yi na biaj Saulo. 59Ma te yi na chitzan tan coxlen nin cub te Esteban, nin oc tetz Esteban tan nachlen Ryos. Itzun taltz tul yi oracin: Wajcaw Jess tcyaj ninu walma. 60 Yi wit tlol i yi yolasej cwen tzun mejloktz, nin chin wi nin bantz tan yol, itzun taltz: Wajcaw, quil xtxumu quil yi e wunakej yi na chitzan tan incoxlen tan cub, stzun i. Na nin tal yi yolatz yi quimen. 1Inti yi jun xicyatz yi na biaj Saulo winin stzatzinen i yi quimen Esteban. Itzun bantz, iten nin kejatz yi toquen chibuchlen yi cmon creyent Jerusaln. Nin cyakil yi cmon creyent nin e baj el xittz lakak echk amal cwent Judea tu Samaria. Ntin cun e apostl, quinin e el ojk. 2 Poro at cobox wunak yi na cyek chi Ryos yi e octz tan muklen yi wankil Esteban. Winin okl e bantz tej. 3 Ma tetz Saulo nternin na tzan tan chibuchlen yi e cmon creyent. Txol cunin tzun benentz lakak chical tan chijutenel tzaj yi e yaj tu xnan, nin e baj oc tan xetze. yi e yi e baj el xit tulak echk amal, nintzun e octz tan xtxolen yi yol Ryos scyetz yi e wunak kale e oponet. 5 Nchatz Lip, chon cwen pon i Samaria, nin octz tan xtxolchen xol yi mbi ekan tan Cristo scyetz yi e aj Samariajatz. 6 Ma yi e wunak nin cyak amal tan tbiten yi mbi cun na tzan i tan xtxolen. Nchatz quil yi echk milawr yi mbnix tan. 7Nin ja quil yi winin espritu cwent Bayban yi e el len chiwankil wunak tan Lip. Winin chichinen yi e espritujatz yi cyelen le chiwankil wunak. Nchatz at winin e yi yeyuj chiwankil scyuch e cox yi baj ul len yos scyuch. 8 Chastzun te winin chitzatzinen yi e wunak te yi mbi cun mbajij. 9Poro at tzun jun yaj yi na biaj Simn. Quin tech nin wunak e baj subul le tnum Samaria tan yi tetz tpisyo. Ej nin nchatz nsken tocsaj tib nim tu tajtzakl. 10 Na cyakil nim juy e xom te tetz chusun nin je cyalej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Poro 54 Itzun

Yi en cun quimen Esteban

Yi toquen Saulo tan chibuchlen yi e cmon creyent

Yi toquen xtxolen yi balaj stziblal Samaria

1011

HECHOS8

Yi yajej, cyan yi porer Ryos tan, chech. 11Winin tzun wunak yi xom chiwi te yi yol i, na quin tech nin tiemp e baj subul tan yi tetz tpisyo. 12 Poro yi toquen Lip tan xtxolen scyetz yi at tulbil Ryos tan cawun, nin yi mbi ekan tan Jesucristo, winin tzun e cyocsaj yi yol i. At winin yaj nin winin xnan yi cyocsaj, nin baj je a chiwi. 13 Nchatz yi jun yajatz, yi na biaj Simn, tocsaj yi balaj stziblal yi xtxol Lip. Nin winin telen yab i te echk milawr yi mbnix tan Lip. 14 Itzun yi quibital yi e apostl yi ate Jerusaln yi sken cyocsaj yi e aj Samariajatz yi yol Ryos, benen tzun chichakol Lu tu Wan scyej tan quicheyen. 15 Ma yi cyoponen, nintzun e octz tan nachlen Ryos tan tkol i yi Espritu Sant scyetz yi eatz yi sken cyocsaj. 16 Na ntaxk cuul yi Espritu Sant scyej, na ntin jenak a chiwi tan bi Jess. 17Jen tzun cyakol Lu tu Wan chikab chiwi yi e wunakatz. Nintzun cuul yi Espritu Sant squibaj. 18 Ma yi tilol Simn yi na cuul yi Espritu Sant, yi na cyaken Lu tu Wan chikab chiwi wunak, nintzun octz tan suken pwok scyetz tan cyakol yi jun poreratz tetz. Benen tzun tlol scyetz: 19Cyakeu yi jun poreratz swetz bantz cwen mulen yi Espritu Sant squibaj yi e wunak kale wakent inkab. 20 Benen tzun tlol Lu tetz: Simn quic mu axac tu apuk. Na nxac na atxum yi at rmeril tan lokchen jun echk taklen yi Ryos na akon tetz? 21Quic nin awetz tuch, na cob acul te Ryos. 22 Txixpen bin yi awajtzakl cachi. Ej nin cuchaj cuybil apaj tetz Ryos, nin qui cunin batz scuye i apaj. 23 Na na wil nin, yi chin picr nin a, nin a nin pres tkab yi ilcol, chij Lu bantz tetz. 24 Eu kawutzilen chinacheu Kataj swibaj. Nink cu chiwutzu tetz Ryos yi quik bajij yi xtxolbilatz swej chi na cyal tzaju swetz, stzun Simn bantz. 25 Itzun yi bajen chitxolil yi e apostl yi yol Ryos lakak echk aldey cwent Samaria. Nintzun e pakxij cyetz le tnum Jerusaln. wit bnixen yi xtxolbilej, nintzun tal jun ngel cwent Kajcaw tetz Lip: Nucaj awib, nin or tzabenen jalen lucun. Ban cben tul yi be yi na el Jerusaln nin yi na cupon jalen Gasa, stzun yi ngel bantz. Yi jun beatz, chon na icyak le amal tzinunin tu. 27Tcyal tzun Lip yi jun beatz. Nin te yi na xontz, cwen tzun chiculul quib tu jun yaj yi aj Etiopa, i jun eunuco. I jun scyeri e ajcaw yi ate jak cawl Candace yi chireina yi e aj Etiopa. I quicylom te cyakil yi mebil yi jun reinajatz. Chon pakxen tzaj tan culajen Ryos jalen Jerusaln. 28 Nin chon at tpombil i le tetz tanum. Colchij i tul yi tetz carros nin na tzantz tan silen yi liwr yi tzibant cyen tan Isaas. 29Benen tzun tlol yi Espritu tetz Lip tan toquen kansal tib te yi jun carrosatz: kansquen awib te carros nin xom nintz tej, stzun yi Espritu tetz i. 30 Tocomponen tzun kansal tib Lip nakajil yi carros. Nin ben tbital yi na tzan yi eunuco tan silen yi liwr yi tzibant cyen tan Isaas. Benen tzun jakol Liptz tetz: Na pe el xtxumu tetz yi xtxolbil yi na tzanu tan silen?
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 26 Yi

Yi Lip tu yi aj Etiopa

HECHOS8,9

1012

31en tzel intxum tetz, na quic jun tan xtxolchen xol swetz? stzun yi eunuco tetz Lip. Toquen tzun moxol yi eunuco yi Liptz tan cwen colchok xlaj i le carros. 32 Ma yi xtxolbil te yi yol Kataj yi na tzan yi eunuco tan silen itz: Ja ben ticylen chi na ben ticylen jun cner tan cwen biyij. Nin quinin jilon i, chi jun tal cner yi qui na chin yi na el xiil tan matzol. 33 Chin culutxum nin i, nin quic mu til. Poro ja aklij caws. Nchatz cyal nawset xonl i, na quic xonl i sbne, tan paj yi quinin ncyak amal tetz tan taten tzonej wuxtxotx. 34 Benen tzun jakol yi eunuco tetz Lip: Ta, tal tzaju swetz, yi mbi na elepont yi xtxolbilej, iten polo yi elsanl stzi Ryos na yolbej tib, nka na pe tzan i tan yolchen junt? 35 Xeten tzun Lip tan xtxolchen xol yi xtxolbil, yi sken wit chisilej tan telen xtxum yi eunuco tetz yi mbi ekan tan Jess. 36 Itzun te yi na chixontz tbe chinojen ponen tzuntz te jun a. Nintzun tal eunuco tetz Lip: Je jun aej, at polo makol wetz tan jen a tinwi tzonej? stzun yi eunuco tetz Lip. 37Quic, stzun Lip. Ntin yi ko tetz cun talmau na tocsaju yi mbi ekan tan Jesucristo, stzun Lip tetz. Jun cun na wocsaj yi Jesucristo yastzun yi Cyajl Ryos, stzun i bantz tetz Lip. 38 Nintzun cawun nin tan tanewen yi carros. Chicwen tzuntz chicabil xe a, nintzun je a twi eunuco tan Lip. 39Yi chijen tzaj xe a benen tzun ticylen tetz Lip tan yi Espritu Kajcaw tul junt amal. Quit tzun til eunuco yi wutz Lip. Nin yi tcyalt yi tetz be winin stzatzinen. 40 Ma Lip chon tzun tilwen wutz tul jun tal ne tnum yi na biaj Azote. Ej nin txol cunin benen i lakak tnum tan xtxolen yi en chiclax wunak. Oponen cunin txolin tan jalen le tnum Cesarea.

ban Saulo, winin chichen cul i scyej yi e yi kuklij chicul te Kajcaw. Nin yi tajbil i itz tan chibiylen cun. Xak i swutz yi witz pale 2 tan jaklen jun ort tan chajlen chiwutz yi e ajcaw lakak echk sinagoga yi at Damasco. Yi xac yi jun ortatz itz tan chitzamlen yi e yi chon kuklij chicul te Kajcaw, nin tan chisajen pres Jerusaln. Quic na ban yi ko e yaj nka e xnan, tircun na taj i tan chisajen pres. 3 Poro itzun bantz te yi txant tan tponen i Damasco, jalt cuntunin nachol i yi cwen mulen jun chin pakpuchal tej yi chon sajen tcyaj. 4Yi cwen mulen yi jun pakpuchalatz, nintzun opon jokpuj Saulo wuxtxotx, nin ben tbital wi jun yi jilon tzaj tetz: 5 Saulo! Saulo! Nxac na ctzan tan imbuchlen? chij yi junatz ban tzaj. Na tzun scyetz ilu Ta? chij Saulo. I inatz in Jess, nin i inatz yi na ctzan tan buchlen. Poro aten na abiy awib chi na ban jun mam tor yi na oc tan xajlen yi puy, chij yi junatz ban tzaj tetz Saulo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi en cun tocsal Saulo

1013

HECHOS9

6 Winin tzun xoben Saulo, nin jaltatz saj tlol: Wajcaw mbi na taju yil tzimban? Itzun saj tlol Kajcaw tetz Saulo: Txiclijen nin nquen tnum, nin chon tzalchij tzatz yi mbi tajwen tan abnol. 7Winin tzun cyelen yab yi e yi xomche te Saulo, na nin ben quibital yi na jilon tzaj jun poro quinin quil wutz jun wunak. 8 Jen tzun txiclok Saulo nin je jakol wutz poro quit na xmayin, na nin oc cyen tetz moyi. Chastzun te chinun benen tan tponen Damasco. 9Ma yi tponen Damasco yastzun atet tetz ox kej. Poro quinin xmayin i, nin quinin wan, quinin uca tul yi ox kejatz. 10 At tzun jun kajwutz yi na biaj Ananas, yi chon najlijtz Damasco. Nintzun jilon Kajcaw tetz chi tul wutzicy tanen, itzun taltz: Ananas! stzun Kajcaw tetz. Mbi Wajcaw? 11Quilok le be yi na biaj Quilnintu Tej, nin joyaj jun yajtz yi na biaj Saulo, aj Tars i. Chon at le cal ta Judas. Nin na tzan i tan innachlen. 12 Ja wit til chi tul wutzicy tanen yi ja opon jun yaj tej yi na biaj Ananas. Nin ja til yi jen tkol yi jun yajatz yi kab twi bantz jakxen wutz, stzun Kajcaw tetz. 13 Yi tbital Ananas yi yol Ryos itzun taltz: Wajcaw, poro winin wunak na alon swetz yi mbi cun na ban yi jun yajatz scyej yi e kajwutz yi ate Jerusaln. 14Nin akijt cawl tetz cyakun yi e witz pale tan chitzamlen cyakil yi e yi na chitzan tan nawsen biu tzonej, stzun Ananas tetz Ryos. 15 Poro nintzun saj tlol Kajcaw tetz Ananas: Or tzabenen, na yastzun jun inchakum sbne. Na ja je intxaol tan xtxolen yi mbi ekan wan scyetz yi e yi nketz e judiy, nin nchatz scyetz yi e witz bajxom lakak tnum benen tzin. Nin nchatz ja je intxaol tan xtxolen yi mbi ekan wan scyetz yi e aj Israel. 16 Tzinchaje tetz yi stije winin quixcuj tan paj yi tzocopon i tan xtxolen yi mbi ekan wan, stzun Kajcaw. 17Benen tzun Ananas, nin opontz xe cal kale atit Saulo. Yi tocomponen nintzun je tkol yi kab twi, itzun taltz: Wajwutz Saulo, ja chinsaj chakol Kajcaw Jess, yi jun yi nchaj tib swutzu tbe. Nin ja nul tan telen pacxuj te wutzu bantz xmayinenu nin tan nojen yi talmau tan yi Espritu Sant, stzun Ananas bantz tetz Saulo. 18 Le rat nin baj cyelen kotxpuj te wutz i. I cunin xtilil te cay. Kalenas tzun xmayinentz. Ej nin je a twi. 19Ma yi jen a twi, kalenas tzun wanentz, nin jalt junt tir walor. Nintzun atij cobox kej chixol yi e kajwutz aj Damasco.

tzun Saulo tan xtxolen yi balaj stziblal lakak echk sinagoga, nin tal i scyetz wunak: Yi Jess yastzun yi Cyajl Ryos. 21Winin tzun cyelen yab cyakil wunak te yi yol i. Itzun cyaltz: Nkeratz ptzun yi yajej yi moc tan chixiten yi e kajwutz yi najlche Jerusaln? Nin nkeratz pe i yi jun yi mul klo tzonej tan kacalchen nin tan koponen ticylen chiwutz yi e witz pale jalen Jerusaln?
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20 Toquen

Yi toquen Saulo tan xtxolen yi balaj stziblal Damasco

HECHOS9

1014

22 Poro mas tcunin quiwsaj tib Saulo tan xtxolen yi Jess yastzun yi Cristo. Nin xcye i tan xiten cyajtzakl yi e judiy yi quinin cyocsaj yi Jess i yi Cristo.

yi telen cobox kej bixewen tzuntz cyakun yi e judiy tan cwen klo chibiyol Saulo. 24Nin baj cu len wart cyan tziak yi sawanil yi tnum tan stzamlen klo Saulo tan cwen biyij. Poro nin tbit Saulo yi mbi i ilatz chitxumun. 25Lakbal tzun telen quicyal kajwutz yi Saulo. Chon cwen tzaj cyan tul jun motx wi tapij. yi tponen Saulo Jerusaln, nintzun joy puntiltz tan tocomponen chixol yi e kajwutz yi atetz. Winin tzun chixoben cyen yi e kajwutz tetz, na le wutz cyetz cyajtzakl nketz creyent i. 27Ma yi kajwutz Bernab i icyan nin chiwutz yi e apostl. Nin tal Bernab yi en cunin ban yi tilol Saulo wutz Kajcaw tbe, nin yi mbi cunin ban yi jilonen Kajcaw tetz. Nin nchatz tal i yi quinin xob Saulo tan xtxolen yi mbi ekan tan Jess te yi at i Damasco. 28 Chastzun te taten cobox kej scyej yi cmon creyent yi ate Jerusaln. Nin nternin nchel nchoc scyuch. 29Nin quinin xob i tan xtxolen yi mbi ekan tan Kajcaw Jess. Poro yi e mas judiy yi na chijilon le griego nin e octz tan wak ib tuch. Ej nin e octz tan joylen puntil tan cwen klo chibiyol. 30Ma yi quibital yi e kajwutz yi mbi na icy chicul yi e contr Saulo, nintzun ben quicyaltz jalen Cesarea. Kalenas tzun benen chichakoltz le tnum Tarso. 31Winin tzun tzatzin paz jaltz chixol yi e creyent lakak echk amal cwent Judea tu Galilea tu Samaria. Nin ja chiquiwix tkab Kataj, na ja cyek chi Ryos. Nin ja oc yi Espritu Sant tan quicheyen, nin chuyen nin ban yi tajlal yi cmon. bantz te yi na chitzan Lu tan chixajsen cyakil yi e cmon creyent, nchatz opontz tan chixajsen yi e yi najlche le amal Lida. 33 Nojompon tzun Lu te jun yaj yi na biaj Eneas. Yi jun yajatz sken el wajxokix yob tan wi soc tan paj yi yeyuj wankil. 34Benen tzun tlol Lu tetz: Eneas, tzul yos tzawuch tan Jesucristo. Txiclijen, nin wekaj asoc, stzun Lu banintz tetz. 35 Jen tzun txiclok, nin xontz. Ma yi benen quilol cyakil yi e aj Lida scyuch yi e aj Sarn yi mmul yos tuch, ja cyaj cyen quilol cyakil yi cyetz chicstumbr nin ja chixom te chusun Kajcaw. te yi tiempatz at tzun jun xnan yi creyent jalen le tnum Jope yi na biaj Tabita, yi na elepont Dorcas. Winin echk pawor baj bnol nin winin cheyan ban scyej e meba. 37Yobten tzun i-tz nin quimtz. Ma yi wit xtxajonen, nin octz cyan tul jun cuart yi at le cap chup. 38 Nakaj tzun xol yi tnum Jope tu yi tnum Lida. Itzun yi quibital yi e creyent yi chon at Lu le tnum Lida, benen tzun chichakol cob yajtz tan chaklen i.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 36 Itzun 32 Itzun 26 Ma

23 Itzun

Yi en cun claxen Saulo chikab yi e judiy

Yi tponen Saulo Jerusaln

Yi tulen yos tu Eneas

Yi titzen junt tir Dorcas

1015

HECHOS9,10

Na jawij yil tzoponu Jope jalu, chech tzun yi cob yajatz bantz. 39Nucul tzun tib Lu, nin bentz scyej. Ma yi cyoponen Jope, benen tzun quicyaltz kale atit yi alma. Toquen tzun chicmonil quib yi e xmalcan te Lu. Winin cyoken, nin baj chichajol cyakil yi echk cmi tu echk xbuk yi bnixnak tan Dorcas. 40Toquen tzun Lu tan talchen scyetz cyakil yi e wunak yi ate te yi alma tan cyelen. Ma yi cyelen nintzun cu mejlok tan nachlen Kataj. Yi wit nachol Kataj nintzun xmayin nin tetz yi alma, itzun taltz: Tabita, txiclijen. Jen tzun jakol i yi wutz. Nin ben tilol yi at Lu. Colewen tzun i-tz. 41Benen tzun Lu tan chinen kab, nin je xtxicbaltz. Che chakol tzun yi e xmalcan yi atetz scyuch yi e mas kajwutz, nin ben chajol scyetz yi nsken itzij junt tir Dorcas. 42 Itzun yi quibital yi e aj Jope yi xtxolbilej, winin e cyocsaj yi chusun Kajcaw. 43 Ala tzun kej atij Lu le yi jun tnumatz yi na biaj Jope. Chon taten le cal Simn, yi txicyol tzum. tzun jun yaj yi na biaj Cornelio le tnum Cesarea. Ajcaw i scyej jun cient sanlar tetz yi companiy yi na biaj Italiano. 2 Yi jun yajatz tu yi e najal winin na cyek chi Ryos. Nchatz winin icheyan mban i scyetzak yi e judiy yi at tajwen scyetz, nin ilenin na tzan i tan nachlen Kataj Ryos. 3 Nintzun chaj tib jun ngel tetz Ryos swutz i, echk ox chich lo cwen kej, itzun taltz: Cornelio! 4 Nintzun jaxe nin Cornelio tan xmayen yi ngel, nin winin xoben. Itzun ben tloltz: Mbi tajbilu Wajcaw? Ja opon yi atzi yi akul swutz Ryos tu yi echk icheyan yi na aban scyej yi e yi at tajwen scyetz. Chastzun te ja cul txakxuj tcul Ryos. 5 Ma jalu chakwe nin cobox yaj jalen Jope tan ticylen tzaj Simn yi nchatz na biaj Lu. 6 Chon at i tan posarin tu Simn yi txicyol tzum, nin chon at cal i tzimar. I tzun tzalon tzatz yi mbi cun tajwen tan abnol, stzun yi ngel bantz tetz Cornelio. 7Itzun yi wit tajen yi ngel, chibenen tzun chakol Cornelio cob chakum tu jun sanlar yi na tek chi Ryos. 8 Itzun yi wit bajen xtxolil cyakil yi xtxolbil scyetz, nintzun e ben chakol jalen Jope. 9Itzun le junt eklok yi na chixon tbe, nin yi txant tan cyoponen nakajil yi tnum Jope, jen tzun Lu wi cal tan nachlen Ryos. Echk chajcun kej lo. 10Sajen tzun jun chin wej tej, nintzun klo wantz. Ej nin te yi na tzan cunin banlen yi wa Lu nin chaj tib jun echk taklen swutz i. 11Nin til yi jen cabxuj yi tcyaj, nin yi sajen jun echk taklen tcyaj. I cunin xbuk tanen. Calij len yi cyaj xtxuc. 12 Itzun yi cwen mulen swutz Lu nin ben tilol yi at winin jilwutz txuc tcul. At txuc yi cyaj quikan, at txuc yi jutun cun na chiben wuxtxotx. Nin nchatz at e txuc yi na chixicyin tcyaj. 13 Benen tzun tbital yi jilonen tzaj jun tcyaj: Lu, chij, txiclijen, biywe yi e txuquej nin bajsween. 14 Itzun ben tlol Lu: Qui Wajcaw, na quic nin jun tir yi jajk imbajsaj jun echk taklen yi quic cu tan kabajsal, stzun Lu bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1At

Lu tu Cornelio

HECHOS10
15 Benen

1016

tzun tbital Lu yi jilonen tzaj junt tir itzun taltz: Quil tzawal yi quic cu tan bajsen yi echk taklen yi ban swutz Ryos. 16 Yi wit jilonen yi junatz le toxin tir nintzun aj ticylen yi xbuk tcyaj. 17Ma yi tajen, nintzun oc Lu tan xtxumlen yi mbi ekan tan yi echk taklen yi nchaj tib swutz i. Na nin tzantz tan xtxumlen yi cyoponen yi e yaj yi e saj chakol Cornelio. Ate tzi puert na sken chijak tkanil yi na at cyent yi cal Simn. 18 Chitziwunen quen tzuntz nin oc chijakol yi ko chon at Simn tan posarin, yi nchatz na alchij Lu tetz. 19Yi na tzan Lu tan xtxumlen yi mbi cunin chaj tib swutz, jilonen tzaj tzun yi Espritu Sant tetz: Lu, bit tzaj, ate ox yaj tzin yi na chitzan tan ajoylen. 20Ncwen tan quilwen nin quil tzacabej acul tan abenen scyej, na in nche chakon tzaj. 21Cwen tzaj tzun Lu tan chiculchen yi e yajatz yi e saj chakol Cornelio, itzun ben tlol scyetz: I inatz yi na chitzanu tan joylen. Mbi chimantaru swetz? 22 At jun yaj yi Cornelio bi, nin ajcaw i scyej jun coloj sanlar. Chumbalaj yaj, na na tek chi Ryos. Nin chumbalaj nin i chiwutz yi e judiy. Ja tbit i jun yol tetz jun ngel yi tajwen tan benenu xe tetz cal tan talolu tajbil Ryos tetz, chech. 23 Nintzun e oc moxol Lu-tz xe cal. Chon chicyajen cyen te jun akbalatz. Jalen tzun le junt eklok e bentz. Nchatz e ben xomok cobox kajwutz aj Jope scyej. 24 Jalen tzun le cap kej cyoponen Cesarea. List Cornelio tan chiculchen yi cyoponen. Ej nin nsken che xtxoc Cornelio yi e tajwutz scyuch yi e tamiw xe tetz cal. 25Ma yi tocomponen Lu stzi cal nintzun el tzaj Cornelio tan culchen, nintzun cu jokloktz swutz Lu tan culajen. 26 Poro yi Lu nin ben tan xtxicbajen, nin taltz tetz: Xcyekenu ta, na yi in wetz in tu wunak chi tanenu, stzun Lu tetz. 27Na tzun chijilontz yi cyoquen xe cal kale sken chicham wit quib wunak. 28 Itzun tal Lu scyetz yi e wunak yi atetz: Elnak chitxumu tetz yi xan yi kol kajilon tetz jun yi nketz judiy. Nchatz xan kol koc xe cal. Poro ja chaj Ryos swetz yi quic rmeril tan walol cachi tetz jun yi nketz judiy. 29Chastzun te quinin mincabej incul yi nchin chichaku. Ma jalu na waj tzinjak scyeru yi mbi na tijin tetz cyalmau. 30 Benen tzun tlol Cornelio: Ma jalu Ta, scuyu kapaj na ja el cyaj kej, inin lo orastzej, echk ox chich nin lo culben kej, yi atin tzonej xe incal tan nachlen Ryos. Ja noc tan muclen wej tan taklen kajsbil tetz Ryos. Ntaxk tzun chinwantz, yi jen jobtuj jun tzinwutz yi sak cun bech tetz nin winin litzunen. 31Itzun taltz swetz: Cornelio, yi atzi yi akul ja opon swutz Ryos tu yi echk icheyan yi na aban scyej yi e yi at tajwen scyetz. Chastzun te ja cul txakxuj tcul Ryos. 32 Chastzun te chakwe nin cobox achakum tan chaklen Simn yi na biaj Lu. Chon at i le tnum Jope, nin chon at i tan posarin le cal Simn yi txicyol tzum, yi at tzi mar. Ej nin yil tzul i stale yi puntil tzatz yi mbi tajwen tan abnol. 33 Chastzun te benen inmantar teju. Nin ntyo tu teru yi ja ulu. Ma jalu ja kacham kib kacyakil cun tzonej tan taklen kej Ryos, nin tan tbiten cyakil yi cyajnak tlol Ryos teru.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1017

HECHOS10,11

taltz: Jun cun na el intxum tetz yi quic nim, quic juy swutz Ryos. 35Na winin na tzatzin Ryos scyej alchok jilwutz wunak yi ate lakak tnum yi ko e balaj, nin yi ko na cyek chi i. 36 Bitant yi balaj stziblal tetz yi tzatzin paz cyanu yi talnak Ryos sketz yi o aj Israel. Yi jun balaj stziblalatz ja ul tan Jesucristo yi jun yi Ajcaw squibaj cyakil jilwutz wunak. 37Bitant cyanu cyakil yi mbi cun mbajij le ketz katanum yi o judiy. Nin bitant cyanu yi mbi cun bajij le luwar Galilea yi nsken quen oc Wan tan xtxolen yi tajwen tan jen a chiwi wunak. 38 Nin ja quibitu yi en cun tkol Ryos yi Espritu Sant tu yi porer tetz Jess yi aj Nazaret. Nin ja quibitu yi en toquen i tan banlen pawor, nin tan tulsen yos scyuch yi e yi at espritu cwent Bayban le chiwankil. Ja bnix echk milawratz tan, na xomij Ryos tej. 39O stiw te cyakil yi echk xtxolbilatz yi banak i le luwar cwent Judea tu Jerusaln. Nin iten nin i yi Jesucristatz yi quimnak wutz pasyon. 40 Poro ja jetzaj junt tir tan Ryos chixol alma le toxin kej, nin ja chaj i sketz yi bintzinin itzij junt tir Jess tan. 41Quinin chaj tib chiwutz cyakil wunak, ma na ntin skawutz ketz, yi o stiw i, yi o yi txaijchot tan Ryos tenchan. O wan, nin o uca tuch yi titzen junt tir chixol alma. 42 Nin cyaj cawul i o tan katxolil, nin tan kachajol scyetz cyakil wunak, yi i yi jun yi bixbant tan Ryos tetz pujul xtisya, scyetz yi e itz, nin scyetz yi e quimnake. 43 Nchatz cyajnak chitxolil cyakil yi e elsanl stzi Ryos tentz yi scuylok chipaj cyakil yi e yil kuke chicul te Jess, stzun Lu bantz scyetz. tzun tzan cunin Lu tan xtxolen yi xtxolbilasej yi toquen lacp yi Espritu Sant scyej yi e yi na chitzan tan tbiten yi yol i. 45 Itzun yi e creyent yi xomche te Lu, winin cyelen yabtz, na nin cuul yi Espritu Sant nin oc lacp scyej yi e yi nketz e judiy. 46 Ej nin nchatz e el yab tej yi benen quibital yi na chitzan tan yolchen echk jilwutz yol, nin yi na chitzan tan taklen chikajsbil swutz Ryos. 47Benen tzun tlol Lu scyetz: Cyal jun yi nink xcye tan maklen tan qui jen a chi yi e wunakej na ja bin cuul yi Espritu Sant scyej, chi bajij skej ketz. 48 Cawunen tzun Lu tan jen a chiwi cyakil yi e wunakatz tan bi Kajcaw Jesucristo. Ma yi nsken je a chiwi cwen tzun chiwutz tetz Lu tan cyajen cyen i cobox kej chixol. yi e apostl scyuch yi e kajwutz yi najlche Judea, nintzun quibit yi nsken wit cyocsaj yi e yi nketz e judiy yi yol Ryos. 2 Itzun yi jen ponen Lu Jerusaln, cyoquen tzun yi e yi banijche circuncidar tan wak ib tuch. 3 Itzun cyaltz tetz: Nxac xakenu tan chixajsen yi e wunak yi nketz e katanum, yi e qui banijche circuncidar? Nin mbi xac wanenu scyuch? chech tetz Lu. 4 Toquen tzun Lu tan xtxolen scyetz yi en cunin ban, nin je yol i-ej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 44 Na

34 Toquen

tzun Lu tan yol scyetz yi e wunak yi ate xe cal Cornelio, itzun

Yi toquen Lu tan yol scyetz yi e wunak xe cal Cornelio

Yi cwen mulen yi Espritu Sant squibaj yi e yi nketz e judiy

11

1Itzun

Yi tlol Lu stziblal scyetz yi cmon creyent Jerusaln

HECHOS11

1018

5 Chon atin pon wetz Jope. Nin na chintzan cunin tan nachlen Kataj yi chajol tib jun taklen tzinwutz. I cunin jun xbuk tanen. Chon calij tzaj yi cyaj xtxuc tcyaj. Cwen mulen tzuntz tzinwutz. 6 Woquen tzun tan xmayen, nintzun wil yi at winin jilwutz txuc yi at tcul yi jun xbukatz. At e txuc yi cyaj quikan, nin at winin smaron txuc tul. At lubaj, nin at echk jilwutz txuc yi ban na chixicyin tcyaj tul yi jun xbukatz. 7Benen tzun wital jun yol yi chon jilonen tzaj jalen tcyaj, itzun taltz: Lu, txiclijen, biywe yi e txuquej nin bajsween. 8 Quic rmeril Wajcaw, chinch na cyal cunin na bajet echk jilwutz txucatz wan yi quic cu tan bajen kan, chinch banintz. 9Sajen tzun stzawel yi inyoltz: Awalch yi quic xac. Awalch yi quic cu tan abajsal jun echk taklen yi ja wit xansaj Ryos. 10Yi wit jilonen yi junatz le toxin tir, nintzun wil yi tajen ticylen tcyaj. 11Ej nin iten nin ratatz cyoponen ox yaj tan injoylen le cal kale atot. Chon cyoponen tzaj Cesarea. 12 Tlol tzun yi Espritu Sant swetz tan qui incabel incul tan imbenen scyej. Nin nchatz e ben xomok kak kajwutz swej. Chon tzun koponentz xe cal jun yaj le tnum Cesarea. 13 Ma yi koponentz nintzun tal yaj sketz yi en cunin tilol i wutz jun ngel xe yi tetz cal. Itzun yi jen jobtuj yi ngel swutz i, itzun taltz tetz: Chakwe nin cobox yaj jalen Jope tan ticylen tzaj Simn yi nchatz na alchij Lu tetz. 14Na i tzalon tzatz yi en clax tuml yi anajal, stzun yi ngel bantz tetz. 15 Itzun yi woquen tan xtxolen yi puntil scyetz cwen mulen tzun yi Espritu Sant scyej, chi ban yi cwen mulen skej ketz le xetzbil tzaj. 16 Tulen tzun txakxuj yi yol Kajcaw tincul yi talnak sketz: A tu yi xcon tan Wan tan chibajen bautizar yi e wunak, ma yi in wetz xconk yi Espritu Sant wan tan ibajen bautizar, chij Jess bantz sketz. 17Ma jalu yi ko ja tak Ryos yi Espritu Sant scyetz yi eatz, yi taknak sketz ketz yi kukewen kacul te Kajcaw Jesucristo, mbi tzun woclen wetz tan xiten yi tajbil Ryos? Quic, chij Lu bantz scyetz. 18 Yi quibital yi e kajwutz yi najlche Jerusaln, yi xtxolbilasej, quict nin tzun cyaltz. Ntin e oc tan taklen chikajsbil tetz Ryos, nin cyaltz squibil quib: Ja bin tak Ryos amal scyetz yi e yi nketz e katanum tan jen chitxixpul cyajtzakl bantz chicambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz.

bantz yi e, yi e el xit yi quimen Esteban nin yi toquen chibuchlen yi e creyent. At tzun e yi chon cyoponen jalen Fenicia. Nin at e yi chon cyoponen Chipre. Nin at e, e opon Antioqua. Nin cyakil yi eatz e baj oc len tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz yi e judiy. Poro quinin e oc tan xtxolen scyetz yi e yi nketz e judiy. 20Poro at cobox creyent aj Chipre tu aj Cirene, yi chon cyoponen Antioqua. Ej nin yi eatz e oc tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Kajcaw Jess scyetz yi e yi nketz e judiy, yi najlche le jun tnumatz. Nin cyal yi at rmeril tan chiclaxen yi e yi nketz e judiy. 21Ej nin tan yi porer Kataj, at winin e yi je chitxixpul yi cyajtzakl tan chixomen te Kajcaw. 22 Tponen tzun jun stziblaltz chiwi yi e cmon creyent yi ate Jerusaln. Ej nin yi quibital yi stziblalatz nintzun ben chichakol kajwutz Bernab tan chixajsen yi e kajwutzatz yi ate Antioqua. 23 Itzun yi tponen Bernab chixol, winin tzun stzatzinentz yi tilol i yi at banl Kataj Ryos squibaj. Nintzun oc i-tz tan chiquiwsen tan chixomen te Kajcaw,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19Itzun

Yi cmon creyent yi ate Antioqua

1019

HECHOS11,12

nin tan kukewen mas chicul tej. 24Yi Bernabjatz chumbalaj wunak nin i, na nojnak yi talma tan yi Espritu Sant, nin nternin kuklij cul te Kataj Ryos. Winin tzun wunak e octz tkab Kataj Ryos. 25 Yi cyocsal yi jun coloj wunakatz nintzun ben i tan joylen Saulo jalen Tarso. Ej nin yi jalen tan nintzun ben moxol Antioqua. 26 Jun tzun yob e atij chixol yi cmon creyent Antioqua tan chichuslen jun coloj wunak te yol Kataj. Yastzun yi toquen cunin chibi yi e creyent tetz Cristiano.d 27Ej nin te iten nin tiempatz yi cyoponen cobox elsanl stzi Ryos Antioqua. Chon nchisaj Jerusaln. 28 Toquen tzun jun scyuch yi eatz, yi Agabo bi, tan txolin tan porer yi Espritu Sant. Nin taltz yi at tulbil jun wej benen tzin. Ej nin yatz nin bajijtz te yi at tzaj Claudio tan cawun tibaj cyakil yi echk amal cwent Roma. 29Bixewen tzuntz cyakun yi e creyent yi najlche Antioqua, tan benen noc cheybil cyetz yi e creyent yi najlche Judea. Nin bixe cyan yi xom quen tu yi cyoy te yi quib tanen chimebil. 30Inin tzun cyulejtz. Nin yi molxen yi oy cyan, nin ben chichakol Bernab tu Saulo tan taklen chikab yi e wi banl chiwi yi e creyent yi ate Judea.

12

te iten nin tiempatz yi mmoc yi rey Herodes tan chibuchlen cobox scyeri yi e cmon creyent le amal Judea. 2 Na nin cawun tan biylen Jacow yi stzicy Wan tan spar. 3 Ej nin yi tilol i yi winin chitzatzinen yi e wunak te yi jun ajtzaklatz nintzun octz tan stzamlen Lu. Noj quen cuntz te yi tiemp yi na bajsij yi pam yi quic xtxamil. 4Xtxamxen tzun Lu-tz nin octz tan xetze. Nin e oc cyaj kuj sanlar tan quicylen. Cyaj cyaj chixonen te yi jujun kuj. Yi tajbil Herodes itz yi nin klo cyaj cyen Lu xetze jalen cun klo ticyen ponen yi jun wutzilen kej yi na biaj Pasc. Kalenas tzun klo tkol i yi caws Lu chiwutz cyakil wunak. 5 Cyaj cyen tzun Lu xetze, nin chin quicylen nin tanen i cyakun sanlar. Poro yi cmon creyent winin cwen chiwutz tetz Ryos tan telen i liwr.
6 Itzun

1Nchatz

Yi quimen Jacow nin yi toquen Lu xetze

bantz yi junten akbal tan tkol Herodes yi caws Lu chiwutz cyakil wunak, chon tzun na wit Lu chinicyal cob sanlar. Calij i tan cob caren, nin ate quicylom tzi yi puertil xetze. 7Tponen tzun jun ngel tetz Kajcaw kale atit Lu. Ninin tzun pakpuchax xetze tan. Nintzun oc toyol yi teml Lu tan casen. Itzun ben tlol tetz: Or yaj casen, txiclijen, chij. Telen tzun jip yi caren te kab Lu. 8 Cal quen yi acalbil xe acul, nin ak quen axajab, stzun yi ngel tetz. Nin inin tzun tulejatz. Txow tzaj axbuk nin xomen tzaj swej, stzun yi ngel tetz. 9Telen tzaj tzun yi ngel nin eltzaj xomok Lu tej. Poro quinin el xtxum tetz yi ko bintzinin yi na bajij, na le wutz tetz tajtzakl yi wutzicy tu na ban. 10Cyelen tzaj tzuntz kale atit yi bajx wart, nin kale atit yi cap wart. Nin e opontz tzi yi puert yi chich cun yi at tzibe. Jen tzun jakxuj yi puert chuc. Ma yi wit cyelen tzaj, nin yi sken wit chixon jun tkuj tbe, nintzun cyaj tilol yi ngel yi Lu chuc.
d 11.26

Yi telen Lu liwr xetze

Yi na elepont yi yol Cristiano, itz yi e yi xomche te yi xchusun Cristo.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS12

1020

11Ma yi pujxen tan Lu, itzun taltz tcul cuntu: Ja saj chakol Kajcaw jun scyeri yi e tetz ngel tan welsen liwr tkab Herodes nin chikab yi e judiy, stzun Lu tcul cuntu. 12 Itzun yi wit ticyen yi yolatz tcul Lu, tponen tzun i-tz wutz cal Luch yi xtxu Wan yi nchatz na alchij Marcos tetz. Winin tzun wunak sken chicham quib tan nachlen Kataj xe yi jun calatz. 13 Toquen tzun conlol Lu yi puert, nin elul jun xun yi na biaj Rode tan tilwen yi na scyetz i yi junatz. 14Poro yi tbital yi yatz wi Lu, quinin je jakol i yi puert tan bil yi tzatzin yi at cunt. Ma na lajkel nin pakxent i tan talchen stziblal scyetz yi mas kajwutz yi ate, yi at Lu tzi puert. 15 Poro yi quibital yi eas yi ate xe cal, quinin cyocsaj, ma na nin cyal: A lo yab. Poro yi xun xtxanun nin tib tan talchen yi itz Lu yi at tzi puert. Nkeratz Lu, chech. Ma na itz lo ngel yi quicylom tetz, chech. 16 Ma tetz Lu tilt cuntunin tan conlen quen wutz puert. Ma yi jakxen yi puert cyan, benen tzun quilol yi itz Lu. Nintzun e baj el yabtz tej. 17Poro yi Lu nintzun octz tan chimaklen tan yi kab tan qui chijilonen, nin octz tan talchen scyetz yi en cunin ban yi telen tzaj i xetze tan porer Kajcaw. Ej nin nchatz tal i yi tajwen tan benen jun tan talchen stziblal tetz Jacow scyuch yi e mas kajwutz yi ja el tzaj i xetze. Ma yi talol i yi xtxolbilej nintzun ben i tul junt amal. 18 Itzun yi tulen skil le junt eklok, winin chiyajol quib yi e sanlar squibil quib, na quict Lu at xetze, nin quinin pujx cyan yi mbi cun bajij. 19Inti Herodes nintzun el jun ort tan tan joylen Lu. Poro cyal nin jalet cyan. Toquen tzun Herodes tan choten chitzi yi e sanlar yi e oc tan quicylen Lu. Nintzun cawunin tan chibiylen cun. Telen tzun i Jerusaln, nin chon tponen le tnum Cesarea kale cyaj cyent cobox kej.

bantz, winin chichen cul i scyej yi e aj Tiro scyuch yi e aj Sidn. Cyulen tzaj tzun yi e aj Tirojatz scyuch yi e aj Sidnatz tan moxen i, nin tan chibansal quib tuch. Cyakol tzun mu xoc tetz Blasto, jun scyeri e witz chakum Herodes, tan toquen i tan quicheyen. Na yi cyetz cyajbil, itz tan chibansal quib tu Herodes na chon na saj cyakil yi ixin triw yi na baj cyan le amal Cesarea, kale na cawunet Herodes. Bixewen tzun jun kej tan Herodes tan chisajen molij cyakil yi e wunakatz swutz i. 21Itzun yi tucumulen yi jun kejatz, nintzun wek tib Herodes tan yi balaj bech tetz, nin colecuntz wi jun balaj chem le pujbil xtisya. Toquen tzun i-tz tan yol scyetz cyakil wunak. 22 Cyoquen tzun yi e wunakatz tan taklen kej i. Nintzun e chintz: Chumbalaj nin yi jilonu na nketz ilu wunak, ma na ilu Ryos, chech bantz. 23 Na nin eltzaj yi jun yolatz le chitzi wunak yi tulen jun ngel tetz Kajcaw tan taklen jun chin yabil te Herodes. Oquen nin ban lacp yi jun chin yabilatz tej tan paj yi tocsaj tib i tetz Ryos. Nintzun quim i, na nin baj yi wankil cyan amlu. 24 Winin tzun benen loon yi balaj stziblal tetz Ryos, nin winin wunak cyocsaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20 Itzun

Yi quimen Herodes

1021

HECHOS12,13

25 Inti Bernab tu Saulo, chipakxen tzaj tzun junt tir Jerusaln tan cyoponen Antioqua, na sken wit bnix chimantar chixol yi e aj Judea. Ej nin saj xomok Wan scyej yi cyajen tzaj le welt. Ej nin yi jun Wanatz nchatz Marcos na alchij tetz.

tzun elsanl stzi Ryos, nin aj chusunl chixol yi cmon creyent yi ate Antioqua. Ej nin chixol yi e elsanl stzi Ryosatz at Bernab tu Simn yi nchatz na biaj Niger. Nchatz at jun yi na biaj Lucio yi aj Cirene. Nchatz at Saulo tu junt yaj yi na biaj Manan, yi nicun chichuyen tu Herodes, yi Herodes yi i witz ajcaw tibaj cyakil yi amal cwent Galilea. 2 Itzun te yi na chitzan yi e wunakatz tan banlen chimunl swutz Kajcaw, nin tan muclen wej, nintzun jilon yi Espritu Sant scyetz: Bixbajwok e Bernab tu Saulo tan chibnol yi akun yi ja wit bixe wan tan chibnol, chij yi Espritu Sant ban scyetz. 3 Inin tzun cyulejtz, na nin e octz tan muclen wej, nin tan orarin squibaj. Nintzun je cyakol chikabtz chiwi tan cyabnajen tkab Kataj. Ma yi wit chibixewen kalenas tzun chijatxol quibtz. nin tzun e ban Bernab tu Saulo le amal yi sken tal yi Espritu Sant scyetz. Chon tzun chicwen ponentz le tnum Selucia, nin e icytz wi mar tan cyoponen Chipre. 5 Itzun yi cyoponen le tnum Salamina yi at mero tzi a cun, nintzun e octz tan txolin lakak sinagoga kale na chicham wit quib yi e judiy. Nin nchatz xomij Wan scyej tetz chichakum. 6 Quicyen tzuntz Salamina chon tzun cyoponen jalen Pafos. Chinojen pon tzun te jun yaj yi at tpisyo. Yi yajatz i jun judiy, yi tocsan tib tetz elsanl stzi Ryos. Barjess bi. 7Yi jun yajatz yi at tpisyo, cyamiw quib tu yi witz ajcaw tetz tnum yi na biaj Sergio Paulo. I jun ajcaw yi winin tajtzakl. Che chakol tzun yi witz ajcawatz yi Bernab tu Saulo, na yi tajbil i itz tan tbiten yi yol Ryos yi na chitzan tan xtxolen. 8 Poro nintzun oc Elimas yi jun yajatz yi at tpisyo tan maklen chiwutz Bernab tu Saulo, na i klo taj i tan qui tocsal yi jun ajcawatz yi yol Ryos. 9Ma tetz Saulo, yi nchatz na alchij Pawl tetz, quinin xob i tetz, na xomij yi Espritu Sant tej. Xmayinen nin tzuntz tetz yi yajatz yi at tpisyo. 10Itzun taltz: Yi aatz, a subul nak. Chin cachi nin a. A nitxajil Bayban na a contr te cyakil yi echk ajtzakl balaj. Nxac na ctzan tan potzen yi chusun Kajcaw yi tzaknak cun? 11Ma jalu jun cun yol swale nin tzatz, stke Kataj yi acaws, na cocopon tetz moyi, nin quit cxmayin tetz cobox tiemp, stzun Pawl bantz. Ma le junt rat toquen tzun muj te wutz i. Nin quit xmayin. Nintzun oc i tan joylen junt tan chinen nin. 12 Ma yi tilol yi witz ajcaw yi mbi cun bajij, nintzun tocsaj yi yol Kataj. Na winin telen yab te yi porer yi chusun Kataj. yi cyelen le tnum Pafos, nin e icytz wi mar tan cyoponen le tnum Perge yi at cwent Panfilia. Yastzun elet jatxol tib Wan scyej, nintzun pakxij i Jerusaln. 14Ma Pawl tu Bernab nin e icytz Perge nin chon cyoponentz le
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Itzun 4 Benen

13

1Ate

Yi chibenen Bernab tu Saulo tan xtxolen yol Kataj chixol yi e awer nak yi najlche joylaj

Yi cyoquen Bernab tu Saulo tan xtxolen yol Kataj le isla yi na biaj Chipre

Yi e chaken Pawl tu Bernab le tnum Antioqua cwent Pisidia

HECHOS13

1022

tnum Antioqua cwent Pisidia. Ej nin yi tucumulen yi kej ujlen nintzun e oc le sinagoga nin e baj cole cuntz. 15 Nin yi nsken wit silij noc te yi ley Moiss tu mut te junt liwr yi tzibant cyen takun jun scyeri e elsanl stzi Ryos, nin opon jun chichakum yi e wi banl wi tetz sinagoga tan yol scyetz, itzun taltz: Eu katanum, quic pe cob yol cyan cyanu tan kaquiwsen, ko at, ban chijilonu, chij i bantz scyetz. 16 Jen tzun txiclok Pawl, nintzun ben chajol yi kab tan chicwen numlok. Itzun taltz scyetz: Quibit tzaju inyol cyakil eu aj Israel, scyuch yi eu yi ateu skaxol yi na cyeku chi yi ketz kaRyosil. 17Yi ketz kaRyosil yi o aj Israel, i txaonen yi e kamam kate. Ej nin tan i e oc chixonl tetz jun wutzilen nacin te yi ate tzaj chixol yi e aj Egipto. Ej nin tan yi tetz porer e eltzaj tcyal jak chicawl yi e aj Egiptojatz. 18 Ej nin echk cawnak lo yob ban i tan muclen chipaj chimamaj te yi ate tzaj le amal yi tzinunin tu. 19Itzun yi wit chisotzen yi juk jilwutz wunakatz yi ate le amal Canan, nintzun tak yi amalatz scyetz yi kamam kate. 20Ej nin cyakil yi xtxolbilatzej ja bajij tul cyaj cient tu nicy yob lo. Ma yi wit bajen yi xtxolbilej nintzun e bixe pujul xtisya chixol tan Kataj Ryos. Nin ja chixcon yi jun jilwutz bajxomatz tan jalen te Samuel, jun scyeri e elsanl stzi i. 21Kalenas tzun chijakol jun chireyil tetz Kataj, nintzun bixe yi Sal tan tetz chireyil. Ma yi jun Salatz, i jun scyeri yi e cyajl Cis, jun scyeri yi e xonl Benjamn. Cawnak tzun yob xcon i tetz chireyil kamam kate. 22 Itzun yi xtxixpen Sal tan Ryos, Luwiy tzun oc cyentz tan tetz xel i. Ej nin je jun xtxolbilej yi talnak Ryos: Yi Luwiy, yi cyajl Isa, yastzun yi jun yi na waj lcyaj cyen tetz rey, na tzocopon tan banlen tanen yi wetz wajbil, stzun Ryos banak cyen. 23 Ej nin yi telen tiemp ja jal jun xonl kajtzun Luwiyatz yi na biaj Jess. Yastzun yi jun yi bixe tan Ryos tan kacolpen ketz yi o yi o aj Israel. Ja tzun el cun tej, chi alijt cyen tan scyetz kamam kate. 24Poro yi ntaxk chaj tib yi Jessatz, nsken xtxol Wan scyetz yi e katanum yi tajwen tan chitxixpul cyajtzakl nin tan jen a chiwi tan chajlen yi bintzinin na chibisun tan quil. 25 Na je tal Wanej yi txant tan quimen: Na scyetz in le chiwutz cyeru? Nkeratz in yi jun yi bixbant tan tulen. Poro txant tan tulen. Na yi in wetz quic wetz inkej siquierk tan pujlen wutz xajab yi junatz yi at tulbil, stzun Wan banak cyen scyetz wunak. 26 I bin jalu eu xonl intanum, eu xonl kajtzun kamam Abraham, nin yi eu yi nketz eu katanum, poro yi na cyeku chi yi kaRyosil: Tetz ketz kacyakil cun yi jun xtxolbilasej yi na tal yi ban kaclax. 27Ma yi e katanum yi najlche Jerusaln, scyuch yi cyajcawil, quinin pujx cyan yi mbi ekan tan Jess. Nchatz quinin pujx cyan yi mbi na elepont yi echk xtxolbil yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos. Wech na chisilej lakak echk kej ujlen. Poro ja el cun tej yi echk xtxolbilatz yi tzibant cyen yi cyoquen tan biylen. 28 Poro cyal nin jalet til i tan cwen biyij. Chastzun te e benen swutz Pilat tan jaklen pawor tetz tan cwen biyij. 29Ma yi telen cun tej cyakil yi tzibant cyen te i, nintzun cu tzaj swutz pasyon nin oc cyentz tjul. 30Poro Ryos jesan tzaj chixol alma. 31Nin ala tir chaj tib i chiwutz yi e yi xomche tej yi telen tzaj i Galilea tan tponen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1023

HECHOS13

Jerusaln. Ej nin yi eatz, e cun stiw tej nin na chitzan tan xtxolen yi jun cun ja itzij junt tir Jess chixol alma. 32 Nchatz o ketz, iten nin xtxolbil na katzan tan xtxolen. Na yastzun yi balaj stziblal yi alijt cyen takun Ryos scyetz yi e kamam kate. 33Nin yi jun xtxolbilatz yi alijt cyen tan, itz tetz ketz jalu, yi o yi o chixonl. Na yi titzen junt tir Jess tan Ryos, yastzun telen cun tej yi tzibant cyen le cap salmo yi na tal: A jun coloj incyajl jalu nwak itzajbil tzatz. 34Na jun cun, alijt cyen tan Ryos yi stzitzok i junt tir chixol alma, bantz qui kayen yi wankil i. Na je yol Ryos yi tzibant cyen: Cyakil yi sukint wan tetz Luwiy swake tzitetz.e 35Ej nin nchatz tzibant cyen tul junt salmo yi na tal: Yi ilu teru, quil taku amal tan kayen yi wankil yi jun chakumu, yi winin oklen wutz tanu.f 36Yi yolej qui na jop kajtzun Luwiy, na quimnak i, nin kay yi tetz wankil. Na yi wit txconen i tan Ryos tetz chibajxom yi e wunak tentz, quimich nin ban i-tz, nin opon yi talma kale atet cyalma yi e mam i. 37Poro yi jun yi itzij junt tir chixol alma tan Ryos, quinin kay yi tetz wankil. 38 Chastzun te, eu intanum, na klo waj yil tzel chitxumu tetz, yi tan Jess, yi jun yi qui kay yi tetz wankil, na jal cuybil kapaj. 39Na na el katxum tetz yi qui na jal balajil jun yaj swutz Ryos tan tu yi na buch tib tan banlen tanen yi ley Moiss. Poro sjalok kabalajil kol kuke kacul te Jess. Scuylok kapaj, nin sjalok kabalajil swutz Ryos. 40Poro or quilu, ko tzun tzul chicawsu chi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos. Na je na tal jun xtxolbil yi tzibant cyen cyan: 41 Or tzitil, yi axwok yi qui na itak kej inyol, na cxeleponwok yab te yi mbi sbajok tzitej, nin cxsotzokwok. Na nocopon tan banlen milawr tzixolwok. Poro quil tzitocsaj, mpe nink tzoc jun tan xtxolchen xol tzitetz, chij Ryos banak cyen, stzun Pawl scyetz yi e wunak yi ate le sinagoga. 42 Yi stzajen wi yi chimunl, nin yi cyelen tzaj le sinagoga, nintzun e oc yi e wunak yi nketz e judiy tan chimoxen Pawl tu Bernab tan chitxolil yi iten nin xtxolbilatz scyetz le junt kej ujlen. 43 Ma yi chijatxol quib, winin tzun judiy e xom nintz scyej Pawl tu Bernab. Ej nin nchatz at e yi nketz e judiy yi e xom nin scyej. Cyoquen tzun Pawl tu Bernab tan chiquiwsen tkab Kataj. 44Itzun le junt kej ujlen, cyakil yi e aj tnum e cham quib tan tbiten yi yol Ryos yi cyan tan Pawl. 45 Poro yi quilol yi e judiy yi jun coloj wunakatz, nintzun je chiwutz, nin e octz tan telsen chikej Pawl, nin tan talchen yi nketz bintzi chiyol. 46 Poro quinin chixob Pawl tu Bernab scyetz, na je tal Pawlej: Bintzinin chin tajwen cunin yi bajx katxol yi yol Ryos scyeru, poro quinin ncyocsaju. Nin quic xac yi itzajbil yi quinin bajsben tetz chiwutzu. Chastzun te chon kocopon ketz tan xtxolen scyetz yi e yi nketz e judiy. 47Na yatz cawben ketz tan Kataj, na je yi yol iej yi tzibant cyen: Ja cbixe wan tetz chitxekbil yi e yi nketz e judiy. Nin ja cbixe wan tan chiclaxen yi e yi ate benen tzin wi munt,g chij Kataj banak cyen, chech Pawl tu Bernab scyetz cyakil wunak. 48 Winin tzun chitzatzinen yi e wunak yi nketz e judiy te yi xtxolbil yi quibit. Nintzun cyaltz yi chumbalaj nin yi xtxolbil tetz Jesucristo yi nquibit scyej
e 13.34

Is 55.3.

f 13.35

Sal 16.10.

g 13.47

Is 42.6; 49.6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS13,14

1024

Pawl. Cyocsaj tzun yi e yi bixe cyan tan chicambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. 49Winin tzun benen loon yi balaj stziblal tetz Jesucristo tulak yi echk mas tnum yi at cwent yi amal yi na biaj Pisidia. 50 Poro yi e judiy nintzun e octz tan tocsen chicul yi xnan yi at chikej, nin yi na cyek chi Ryos tanen, tan cyoquen tan contrin scyej Pawl tu Bernab. Nchatz e octz tan tocsen chicul yi e crincipal tetz tnum tan contrin scyej. Cyakil yi eatz e octz tan chixowsen Pawl tu Bernab nin e el chilajultz le chitanum. 51Ma cyetz Pawl tu Bernab el cyen chimasol yi puklaj yi at te quikan tan chajlen yi at tulbil chicaws yi e wunakatz. Nin e ben cyetz Iconio. 52 Poro yi e creyent yi e cyaj cyen winin chitzatzinen tkab Kataj tan porer yi Espritu Sant. yi cyoponen Pawl tu Bernab le tnum Iconio nin yi cyoquen tan xtxolen yi balaj stziblal le echk chisinagoga yi e judiy, quintech nin tzun judiy cyocsajtz. Nin nchatz winin e yi nketz e judiy yi cyocsajtz. 2 Poro itzun yi e judiy yi qui xom chiwi te yi chusun yi chitxol Pawl, nintzun e baj octz tan tocsen chicul yi e yi nketz e judiy tan qui xomen chiwi scyej kajwutz. 3 Poro ilenin nim tiemp e cyaj cyen Pawl tu Bernab chixol yi e kajwutzatz Iconio. Te yi atetz quinin chixob tan xtxolen yi yol Ryos, nin tan talchen yi at cuybil chipaj wunak tan tu yi banl talma Ryos. Nin ja lajluchax yi bintzinin yi chiyol tan yi echk milawr yi bnix tan Ryos. 4Poro yi e wunak yi najlche tul yi tnumatz, cob e el. At e yi chon xomen chiwi scyej yi e judiy, nin at e yi chon xomen chiwi scyej yi e apostl. 5 Cyoquen tzun yi e judiy scyuch yi e yi nketz e judiy tu yi cyajcawil tan xtxumlen tan cyoquen klo tan chibuchlen nin tan chicoxlen yi e apostl tan cub. 6 Poro yi quibital Pawl tu Bernab yi yatz chitxumun cyelen tzun ojk. Chon tzun cyoponentz le tnum Listra, nin e icytz Derbe. Yi echk tnumatz chon at cwent yi amal tetz Licaonia. 7Chitxol yi balaj stziblal le cob tnumatz, nin tul cyakil yi echk amal yi at soltej len. yi cyoponen Pawl le tnum Listra, at tzun jun yaj at-tz yi cox tkan. Tetz nin i-tz yi titzen. Quic jun tir yi jajk xon. 9Colch tzun i-tz tan tbiten yi mbi na tzan Pawl tan yolchen. Benen tzun xmayil Pawl yi jun coxatz. Nin nachontz tej yi kuklij cul i te yi at rmeril tan xonen tan porer Ryos. 10Chin wi nin tzun Pawl bantz tan yol tetz: Yaj, txiclijen. Lajkel nintzun jen txiclok yi cox nin xontz. 11Yi quilol wunak yi mbi cun ban Pawl te yi cox winin tzun chichinen le cyetz chiyol. Itzun cyaltz: Ja chicuul yi karyosil skaxol. Nin ja choc tetz wunak. 12 Cyal yi Bernab itz yi chiryosil yi na biaj Jpiter, nin yi Pawl itz yi chiryosil yi na biaj Mercurio, na i yi mas na jilon. 13 Chon tzun at yi templo tetz yi chiryosil yi na biaj Jpiter, ju cal len. Itzun yi quibital yi e pale cwent Jpiter, benen tzun chimantar tan ticylen tzaj jun mam tor tu yi echk buch. Na yi cyajbil itz tan cyoquen tan chiculajen nin tan biylen chitxixwatz chiwutz yi e apostl. 14Poro yi quibital Pawl tu Bernab yi mbi na chitzan yi e wunak tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Ma

14

1Itzun

Yi ate tzaj Pawl tu Bernab Iconio

Yi loonen Pawl tan cub le tnum Listra

1025

HECHOS14,15

banlen, cyoquen tzuntz tan katzlen yi bech cyetz tan chajlen yi qui na chipek te yi cyajtzakl yi e wunak, nin lajkel chibaj benen tan chimaklen. Chin chiwi nin bantz tan yol itzun cyaltz: 15 Nxac na chitzanu tan banlen yi echk taklenej? Na yi o ketz, o tu wunak. Nicun o scyuchu. Ej nin ja kul tzonej tan xtxolen scyeru tan cyajen cyen quilolu yi cyajtzaklu yi quic na tak. Nin ja kul tan talchen scyeru tan chixomenu te yi tajbil Ryos yi itz nin tetz, yi Ryos yi bnol teri yi tcyaj tu yi wuxtxotx tu yi mar tu cyakil echk taklen yi na kil nin tan kawutz. 16 Sajlen tunintz taknak i amal tan chibnol wunak yi cyetz cyajbil. 17Poro ilenin chajnak i yi itz i tan yi echk taklen balaj yi na tak sketz. Chumbalaj nin i, na i na akon abal, nin i na akon echk balaj cosech. Nin na tak cyakil yi tajwen sketz, na i na akon kawa tu cyakil yi na tak tzatzin sketz, stzun Pawl bantz scyetz. 18 Yi wit tlol Pawl yi xtxolbilasej, kalenin il chixcyewen tan chimaklen yi e wunak tan qui cyakol chitxixwatz scyetz. 19Itzun yi cyoponen cobox judiy yi chon chisajen Antioqua tu Iconio, nin e oc tan tocsen chicul cyakil wunak tan cyoquen tan contrin te Pawl. Cyoquen tzun tan coxlen Pawl tan cub. Ma yi wit loonen Pawl cyan, telen tzun quicyaltz tnum, na chech lo cyetz yi ko nsken quim. 20Poro yi cyoponen chimolol quib yi e kajwutz kale atit Pawl, nintzun je txiclok i chiwutz. Nintzun oc junt tirtz tnum. Jalen tzun le junt eklok ticyen i, nin xom nin Bernab tej. Chon tzun chibenentz le tnum Derbe. 21Itzun yi nsken baj chitxolil yi balaj stziblal le tnumatz, nin yi nsken cyocsaj winin wunak, nintzun e pakxij junt tir. E icyak junt tir Listra, tu Iconio jalen yi cyoponen junt tir Antioqua. 22 Ej nin te yi na chicyak lak echk tnumatz e oc tan chiquiwsen yi e creyent tan kukewen mas chicul te yi na cyocsaj. Nin cyal yi chin tajwen cunin tan chimucul winin jilwutz quixcuj, yi ntaxk chopon kale na cawunet Ryos.h 23 Nchatz e baj bixe cyen wi banl wi cyan le jujun cmon. Nin yi na choc tan cyabnajen yi e wi banl wiatz tetz Kataj Ryos, yi Ryos yi nsken kuke chicul tej, na choc tan nachlen Kataj nin tan muclen wej. nsken wit bajij yi xtxolbilasej nintzun e icytz le amal cwent tetz Pisidia tan cyoponen le amal cwent Panfilia. 25Ej nin yi wit bajen chitxolil yi yol Ryos le tnum Perge, chicwen ponen tzuntz Atalia. 26 Yastzun e icyet wi mar tan cyoponen Antioqua, yi tnum kale e oquet yi e kajwutz tan cyabnajen tkab Kataj tan chibenen tan banlen yi akun yi e bixe tej. 27Itzun yi cyoponen Antioqua chichakol tzun cyakil yi cmon creyent. Nintzun baj chitxolil cyakil yi echk milawr yi bnix cyan tan porer Ryos. Nin chitxol yi en cunin tkol Ryos amal scyetz yi e yi nketz e judiy tan cyocsal yi yol Kataj. 28 Nim tzun tiemp e atij Pawl tu Bernab scyej yi e creyent yi najlche-tz Antioqua.
24 Yi

Yi cyoponen Pawl tu Bernab junt tir le tnum Antioqua cwent Siria

15
h 14.22

1Itzun

bantz te yi cyaten Pawl tu Bernab le tnum Antioqua, nin e opon cobox aj Judea le tnumatz. Nin yi eatz nin e oc tan chichuslen

Yi chitxumunen yi e wi banl wi Jerusaln

Ro 8.17; 2 Ts 1.4; 2 Ti 2.12.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS15

1026

yi e kajwutz, itzun cyaltz: Ko quil chibajiju circuncidar chi na tal yi ley Moiss, quil chiclaxu, chech bantz. 2 Xeten tzun jun chin wutzilen wak ib chixol Pawl scyuch yi eatz. Chastzun te bixewen cyakun kajwutz tan chibenen Pawl tu Bernab scyuch coboxt kajwutz jalen Jerusaln tan jaklen yi en chiban te yi xtxolbilatz. Nin bixe cyakun tan chibenen chiwutz yi e apostl scyuch yi e wi banl wi yi cmon creyent yi ate Jerusaln. 3 Yi bixewen cyakil nintzun e ben yi e cmon creyent tan chitzakpen ju tnum. Poro te yi na chixon Pawl tbe e icyak le echk amal cwent Fenicia tu Samaria tan talchen scyetz yi e kajwutz yi en cunin cyocsal yi e yi nketz e judiy yi yol Kataj. Yi quibital yi e kajwutzatz yi stziblalatz winin tzun chitzatzinentz. 4 Ma yi cyoponen Pawl tu Bernab Jerusaln, winin chitzatzinen yi e kajwutz scyuch yi e apostl, scyuch yi e wi banl wi scyej. Chitxolil tzun Pawl yi mbi cun bnix cyan tan porer Ryos. 5 Poro at tzun cobox scyeri yi e parisey yi sken wit cyocsaj yi balaj stziblal. Nintzun cyaltz: Chin tajwen cunin tan chibajen circuncidar yi e creyent yi nketz e judiy. Nin tajwen tan chibnol tanen yi ley Moiss, chech. 6 Chichamol tzun quib yi e apostl scyuch yi wi banl wi yi e cmon creyent, tan xtxumlen yi en chiban te yi jun xtxolbilatz. 7Ma yi nsken ben nim tiemp cyan tan yol nintzun je txiclok Lu, itzun taltz: Eu kajwutz, elnak chitxumu tetz yi nimix tiemp yi injenlenix xtxaol Ryos tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz yi e yi nketz e judiy bantz chiclaxen. 8 Nin yi kaRyosil yi na ilon tetz yi mbi na icy chicul cyakil wunak, i akon jun techl scyetz yi at rmeril tan cyoquen tkab i. Ej nin yi jun techlatz yi tak i itz yi Espritu Sant, chi yi taknak sketz. 9Na swutz Ryos quic jatxbil kaxol. Nicy nintu o, na nchatz e ja tzaj yi cyetz quil tan tu yi nkuke chicul te Ryos. 10 Ma jalu, mbi tzuntz na cabej chiculu te yi jun xtxolbilatz yi txumijt cyen tan Ryos? Na yi cyeru cyajbilu itz tan jen cyakolu jun yucu te chikul yi e prow kajwutzatz, yi jun yucuatz itz yi echk cawl yi quinin e xcye yi e kamam tan banlen tanen mpe ik yi o ketz jalu. 11Na yi o ketz na kocsaj yi skaclaxok tan tu yi banl talma Kajcaw Jesucristo. Nchatz eatz, chiclaxok tan tu yi banl talma Kajcaw. 12 Itzun yi quibital yi yol Lu tircunin tzun chibaj cwen numlok, nin cyak amal tan tbiten yi chiyol Pawl tu Bernab. Cyal Pawl yi en cunin bnixen echk milawr chixol yi e yi nketz e judiy. 13 Ma yi chitanewen tan yol, jilonen tzun Jacow, itzun taltz: Eu kajwutz, quibit tzaju cobox tal inyol: 14Ja quibitu yi xtxolbil yi ntal kajwutz Lu, yi mbi cunin bnix tan Ryos yi xaken i chixol yi e yi nketz e judiy. Na ja kubit yi e je xtxaol Ryos cobox tan cyoquen tcwent i. 15 Ej nin yi jun xtxolbilatz yi nkubit ja tcyaj tib tu yi chiyol cyakil yi e elsanl stzi Ryos tentz. Na je na tal junej: 16 Yi nsken baj wi yi xtxolbilasej kalenas tzun chimpakxij. Nin swake amal scyetz yi e xonl Luwiy tan chicawunen squibaj yi e mas wunak, chi nchiban te yi tiemp tetz Luwiy. 17 Yastzun lwulej,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1027

HECHOS15

bantz cyoquen cyakil yi e yi nketz e judiy tan injoylen, yi in wetz yi in Ajcaw. Nin yastzun lwulej, bantz chixomen yi e yi nketz e judiy swej, yi e yil choc wan tetz wajal. 18 Ej nin yi xtxolbilej, alijt cyen tan Kajcaw tenchan. 19Chastzun te, ban tcun yi quil kal scyetz yi tajwen tan chibnol tanen yi circuncisin. Na tzan cyajen quen quilol yi cyajtzakl cachi tan chixomen te tajbil Ryos. 20Ntinatz, chinch wetz, ban kol kaban nin jun cart scyetz tan cyajen quen quilol yi echk cstumbr yi na chiban swutz yi echk taklen yi banij tu tanen, yi na xcye tan chipotzen. Ej nin nchatz tajwen tan kalol scyetz tan cyajen cyen quilol yi xnanin tu yajin. Nin skale scyetz yi quic cu tan chibajsal yi e txuc yi qui na el chichel yi na chiquim. Ej nin ban kal scyetz yi quic cu tan bajen alchok chel txuc cyan. 21Na sajlen tunintz ja silij nin ja txolij yi ley Moiss lakak sinagoga yi at lakak tnum yi xan yi kol baj yi echk taklenatz tan jun judiy, stzun Jacow scyetz. 22 Ban tzun ban yi yol Jacow chiwutz yi e mas apostl nin chiwutz cyakil yi wi banl wi tetz cmon creyent. Nin ban nin mban chiwutz cyakil yi cmon. Cyoquen tzuntz tan chisicylen cobox yaj tan chibenen scyej Pawl tu Bernab jalen Antioqua. Jen tzun chitxaol Judas yi nchatz na biaj Barsabs tu Silas. E bajxom chixol yi e kajwutz yi ate-tz. 23 Nin e bixe-tz tan benen quicyal jun cart tan tponen scyetz e kajwutz Antioqua. Nin je yi xtxolbil yi cu nin tul: Ma jalu eu kajwutz yi eu yi nketz eu judiy, yi najlcheu Antioqua tu Siria tu Cilicia, na katzan tan talchen nin jun yos scyeru yi o apostl, scyuch yi e wi banl wi tetz yi cmon creyent tzonej, nin scyuch cyakil yi e kajwutz yi ate tzonej. 24Ja kubit yi at e yi ja chopon chixolu, yi chon benake tzonej. Poro nketz o, o chakonin yi eatz. Na ja kubit yi ja choc tan chixowsenu nin tan sublen cyajtzaklu tan chibnolu tanen yi circuncisin, nin tan chibnolu tanen yi ley Moiss. 25Chastzun te ban skawutz ketz yi nkajoy cobox kajwutz yaj tan chibenen kachakol tan chixajsenu. Chon chixomok nin scyej kajwutz Pawl tu Bernab yi winin na kapek scyej. 26 Na yi e kajwutz Pawlatz, jatix lo tir chel swutz quimichil tan paj xtxolen yi mbi ekan tan Kajcaw Jesucristo. 27Ej nin nchiben kachakol Judas tu Silas tan chixajsenu. Nin scyale scyeru yi chin tajwen cunin tan chibnolu tanen yi xtxolbil yi skale scyeru. 28 Na ban atit swutz yi Espritu Sant, nin ban skawutz ketz tan qui jen junt cyektzu swi yi echk taklen yi skale scyeru yi chin tajwen cunin tan chibnolu tanen. Nin je yi xtxolbilej: 29Chibajsichu yi echk txixwatz yi na oyij chiwutz yi echk ryos yi banij tu tanen. Nin chibajsichu yi e txuc yi qui na el chichel yi na chiquim. Nin quil baj chich cyanu. Nin quil cyenu yi xnanin tu yajin, na ko yatz chibanu ban tzun cheletu-tz swutz Ryos. Ntinatz bin yi xtxolbil, nin kilt kib scyuchu. Yastzun cu nin tul yi uj. 30 Chibenen tzun yi e kajwutzatz yi e bixe cyan. Nin chon nin tzun cyoponentz Antioqua. Yi cyoponen, chichamol tzun quib cyakil yi e kajwutz yi atetz le yi amalatz. Ma yi e kajwutz yi e opon, nin cyak yi cart scyetz. 31Ej nin yi quibital yi e kajwutz yi xtxolbil yi at tcul yi cart, winin tzun chitzatzinen tej. 32 Nin mas tcunin chitzatzinen yi cyoquen Judas tu Silas
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS15,16

1028

tan chimaysen, nin tan chiquiwsen. Na xcon echk balaj yol cyakun na e elsanl stzi Ryos. 33 Itzun yi telen cobox kej cyakun Judas tu Silas chixol yi e kajwutzatz, chipakxen tzun junt tir Jerusaln scyej yi e kajwutz yi e chakon nin. Winin tzun chitzatzinen yi chijatxol quib scyuch yi e kajwutz tetz Antioqua. 34 Poro yi Silas nin cyaj cyen cyajsal tib, na yatz nin tajbil i-tz. 35 Nchatz Pawl tu Bernab, e cyaj cyen tan xtxolchen xol yi yol Kajcaw scyetz yi e aj Antioqua. Nin nchatz at cobox tkan aj Antioqua yi e oc tan quicheyen tan txolin. yi telen cobox kejtz tlol tzun Pawl tetz Bernab: Quin, che kaxajse yi e kajwutz lakak echk tnum kale katxolnakit yi yol Kajcaw, tan che kilol yi ko ban atet. 37Itzun tajbil Bernab yi nink xom nin Wan scyej yi nchatz na biaj Marc. 38 Poro quinin cujij Pawl. Na yi jun Marcatz i yi jun yi el cyen jatxol tib scyej jalen Panfilia nin quinin ben tkol tib tan quicheyen Pawl tan xtxolen yi yol Kataj te yi bajx tir. 39Quinin tzun cul tib chiwi Pawl tu Bernab. Nintzun cu chijatxol quibtz. Benen tzun tcyal Bernab yi Marc tej. Quicyen tzuntz wi mar, nin chon tzun cyoponentz Chipre. 40Ma tetz Pawl jen tzun xtxaol i Silas tan xomen nin tej. Ej nin yi ntaxk chiben e oc yi e kajwutz tan cyabnajen tkab Kajcaw. Ej kalenas tzun chibenentz. 41Quicyaken tzuntz Siria tu Cilicia tan chiquiwsen yi e cmon creyent yi najlche-tz le echk amalatz. yi cyoponen Pawl tu Silas le tnum yi na biaj Derbe, nin e icytz tan cyoponen Listra. Yi cyoponentz nin e nojpontz te jun kajwutz na biaj Timoteo, tal jun xnan judiy yi creyent. Poro yi taj nketz judiy. 2 Chumbalaj nin Timoteo chiwutz yi e kajwutz yi najlche Listra tu Iconio. 3 Itzun bantz chin tajbil cunin Pawl tan xomen nin Timoteo scyej. Toquen tzuntz tan bajen circuncidar Timoteo tan chitzatzinen yi e judiy yi najlche-tz le luwaratz. Na cyakil wunak elnak chitxum tetz yi nketz judiy yi taj i. 4 Itzun yi na chicyak lakak echk tnumatz, cyant nin chiquiwsen yi e kajwutz cyan, nin nchatz na baj chitxolil yi tajwen tan chixomen te echk cawl yi bixe cyakun yi e apostl scyuch yi e wi banl wi tetz yi cmon creyent Jerusaln. 5 Tan yi xtxolbilatz chiquiwixen tzun yi e creyent te yi na cyocsaj, nin cyakil nin kej winin chuyen tajlal chixonen. nin tan paj yi quinin tak yi Espritu Sant amal scyetz tan chitxolil yi yol Kataj cwent Asia, quicyen cun tzun Frigia tu yi amal cwent Galacia. 7Ej nin yi cyoponen Misia i klo cyaj tan cyoponen Bitinia, poro quinin tak yi Espritu Sant amal scyetz. 8 Quicyen cun tzun nakajil Misia, chon tzun chicwen ponentz Troas. 9Lakbal tzuntz jen jobtuj jun yaj aj Macedonia swutz Pawl. Yi chajol tib nin cu txiclok swutz Pawl, ej nin cu wutz tetz tan ticyaken Pawl le tetz tanum. Je tzun taltzej: Wutzilen ta Pawl bneu pawor tan ticyakenu tan kucheyen le tnum Macedonia, stzun i bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Ej 36 Itzun

Yi chijatxol quib Pawl tu Bernab

16

1Itzun

Yi xomen nin Timoteo scyej Pawl tu Silas

Yi chajol tib yi aj Macedonia swutz Pawl

1029

HECHOS16

10 Itzun yi sken chaj tib yi jun yajatz swutz Pawl, nintzun kajoy puntiltz tan kicyaken Macedonia.i Na nin el katxum tetz yi bintzi nin Ryos na tzan tan kachaklen tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz yi e wunakatz.

cyen tzun yi tnum Troas kan, kicyen tzuntz wi a, nin sbej nin koponentz le tal isla yi na biaj Samotracia. Ma le junt eklok koponen tzuntz Nepolis. 12 Kelen tzuntz nin chon koponentz Filipos, yi tnum yi mas chumam swutz cyakil yi echk tnum yi ate cwent Macedonia. Yi jun tnumatz chon at chicwent aj Roma. Chon tzun katen cobox kejtz. 13 Itzun le jun kej ujlen kelen tzun tnum nin chon koponen tzi jun a kale na chicham wit quib yi e wunak tan nachlen Kataj. Kacwen tzun colchoktz nin o octz tan yol scyetz yi e xnan yi chichamon quibtz. 14At tzun jun xnantz yi na biaj Lidia, yi chon sajnak i Tiatira. Cay xbuk i, jun jilwutz xbuk yi txib yubil. Yi xnanatz na tek chi Ryos, nintzun oc i tan tbiten kayol. Nin oc tkol Kajcaw tajtzakl i-tz tan xtxumlen yol Pawl. 15 Itzun yi wit jen a twi scyuch yi e najal cwen tzun wutz sketz nin je tzun taltzej: Ko bintzinin kuklij incul te Ryos chiwutzu, ban bin chocu xe incal. At posar swuch. Xcye nin tzun i-tz tan kamoxen quentz xe cal. 16 Itzun bantz yi kabenen tan nachlen Ryos, ticyen tzun xomok jun xun wutz kacoc. Nachol i, na at jun espritu cwent Bayban twankil yi na akon yi tpisyo. Nin winin txacon ate cunt yi e patrn tej, tan yi tpisyo. 17Bajxcho tzuntz tu Pawl, ej nin xomt tzaj tzun i wutz kacoc. chinen tzun i-tz itzun taltz: Yi e yajej bintzinin e chakum yi witz Ryos. Na chitzan tan xtxolen yi balaj stziblal tetz colbil ibaj scyeru, chij i bantz scyetz wunak. 18 Ala cunin tzun kej yi inin tunin banastz. Bajen tzun cul Pawl tej. Jen tzun suchkil tibtz, nintzun ben tlol tetz yi espritu yi at twankil yi xun: Chin cawunk nin tzawej tan bi Jesucristo, cawlen twankil yi xun, chij Pawl banintz tetz. Nin lajkel nin tzun telen yi espritu cwent Bayban twankil yi xun. 19Poro itzun yi telen chitxum yi patrn yi xun tetz, yi quit na chitxacon te yi xun, cyoquen tzuntz tan chitzamlen Pawl tu Silas. Yi chitxamxen, nintzun e ben chikinoltz tpilta, chiwutz yi e pujul xtisya. 20Ma yi cyoponentz, itzun cyaltz: Yi e yajej e judiy, nin na chitzan tan potzen cyajtzakl yi e katanum. 21Nin na chitzan tan tocsen kacul tan kaxomen te cyetz chiley. Poro quic rmeril na o aj Roma. Quic cu yi nink xom kawi te chichusun. 22 Cyakil cunin tzun wunak xom chiwi scyej. Nintzun e oc yi e pujul xtisya tan kolpen len yi bech cyetz Pawl tu Silas. Kalenas tzun chicawunen nin tan chiloonen tan xicyxab. 23 Yi wit chiloonen tan xicyxab nintzun e ben ticylen xetze. Nintzun e cawun yi e ajcaw tetz yi quicylom xetze tan che quicylel. 24 Yi tbital yi quicylom xetzeatz yi jun cawlatz, nintzun e oc Pawl tan tcul quen xetze kale quiclet rmeril tan telen tzaj, nin oc quikantz tan tcul sepo.
i 16.10 Ja opon Lucas tan xomen te Pablo. Chastzun te na xcon o tzonej nin tul cyakil yi xtxolbil yi na xon tzaj.

11Cyajen

Yi cyoquen Pawl tu Silas xetze le tnum Filipos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS16,17

1030

25 Itzun bantz yi tponen nicyakbal na tzun chitzan cyetz Pawl tu Silas tan nachlen Kataj nin tan bitz. Nin na quibit nin yi e mas pres. 26 Jalt cuntunin chinachol yi xeten jun chin wutzilen coblajnob. Nin nin tzun yucan yi xe cal. Cyakil cunin yi echk puert baj jakxij. Nin bajen pujx yi echk carentz yi calol cyetz yi e pres. 27Telen tzun watl yi quicylom tetz yi xetze, nin ben tiloltz yi nsken baj jakxij cyakil echk puert. Benen tzun tan juten tzaj yi spar le soc, nintzun klo cu biyol tibtz, na le wutz tetz tajtzakl yi nsken wit chel ojkuj cyakil yi e pres. 28 Chin wi nin tzun Pawl bantz tan yol tetz, itzun taltz: Quil sbiy cun tibu, na ato len cun tzonej, chij Pawl tetz. 29Jakol tzun yi yajatz jun kaktz. Nin lajkel nin toquen i-tz xetze. Winin lucnewen tan xowl yi cwen mejlok chiwutz Pawl tu Silas. 30Itzun yi wit cyelen tzaj Pawl tan xetze benen tzun jakol scyetz: Ma jalu mbik tzimban tan inclaxen? 31Tocsaju yi yol Kajcaw Jesucristo, nin sclaxku tuml yi najalu, chech Pawl tetz. 32 Chitxolil tzun yi yol Kajcaw tetz, scyuch yi najal i. 33 Toquen tzun yaj tan xtxajlen len yi ticylen xicyxab scyej Pawl tu Silas. Nin iten nin akbalatz yi jen a twi yaj tuml najal. 34Nintzun e ben tcyaltz xe cal i, nin el jun chin waantz tan. Nternin na tzatzin yaj na nsken tocsaj yi yol Kataj tuml yi najal. 35 Ma yi tulen skil cyoponen tzun cobox aj txamij cyakun yi e pujul xtisya, tan talchen tetz yi quicylom tetz xetze tan tkol amal tan cyelen Pawl liwr. 36 Yi toquen yaj scyej Pawl nintzun taltz: Ja chicawun tzaj yi e pujul xtisya tan cyelenu liwr. Ma jalu ban chelu liwr nin cheb cuntu chibenu. 37Poro itzun tal Pawl scyetz yi e aj txamij: chiwutz cun cyakil wunak yi kaloonen ewt, wech na quic ketz kil. Ej nin at kuj tan chajlen yi o aj Roma. Poro ja ko ben chipitoltz xetze. Ma jalu mbi tzuntz yi na cyaj yi ewun cun kel tzonej? Qui, nkeratz wajbil. Na waj yi wutzilen cun e chul tzonej tan kelsen len liwr, stzun Pawl scyetz. 38 Itzun yi quibital yi e aj txamij, nintzun e bentz tan talchen yi xtxolbil scyetz yi e pujul xtisya. Yi quibital yi at chikej Pawl tu Silas, nintzun e xobtz. 39Itzun yi cyoponentz kale atet Pawl nintzun chijak cuybil chipaj scyetz. Ma yi wit cyelen tzaj cyan xetze, nintzun e oc tan jaklen pawor scyetz tan cyelen tnum. 40Ma cyetz Pawl yi wit cyelen tzaj xetze chon tzun cyoponentz xe cal yi xnan yi na biaj Lidia. Ej nin yi wit chijilonen scyuch yi e mas kajwutz, nin yi nsken wit baj chiquiwsal, quicyen tzuntz cyetz tul junt tnum.

tzun Pawl tu Silas Anfpolis tu Apolonia nin chon tzun cyoponentz Tesalnica kale atitet jun chisinagoga yi e judiy. 2 Tponen tzun Pawl le cyetz chisinagoga quib yi tanen yi cstumbr i. Nin tul ox sman xcon yi ox kej ujlen tan tan xtxolen yi yol Ryos scyetz cyakil yi e yi ate-tz. 3 Ej nin xcon yi yol Kataj tan yi tzibant cyen tan lajluchaxen chiwutz yi chin tajwen cunin tan quimen yi jun yi bixbant tan Ryos tan kaclaxen. Ej nin tajwen tan titzen junt tir chixol alma. Itzun taltz scyetz: Yi Jess yi na chintzan tan xtxolen scyeru, i yi jun yi bixbant tan Ryos tan tulen tan kaclaxen, stzun Pawl bantz scyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17

1Quicyaken

Yi oyintzi yi bajij scyej Pawl le tnum Tesalnica

1031

HECHOS17

4At tzun e cyocsaj yi balaj stziblal tetz Kajcaw Jesucristo, nin e xomtz te Pawl tu Silas. Nin nchatz at e yi nketz e judiy, poro ilenin na choc tan culajen Ryos. Nin nchatz winin xnan yi at len chikej yi cyocsajtz. 5Cyoquen tzun yi e judiy yi qui cyocsaj, tan contrin scyej Pawl tu Silas. Nintzun e oc tan chimolchen yi e cyaj yi tu na chipacap tu tbe nin nchatz e oc tan chimolchen yi e mal nak. Yi chimolol quib, nintzun e ben niltz tan cyoquen le cal Jasn, tan chitzamlen klo Pawl tu Silas tan chibenen ticylen chiwutz nim juy. 6Quinin tzun e jaltz cyakun. Telen tzaj tzun quicyal Jasn scyuch cobox tkan kajwutz, nintzun e bentz cyan chiwutz yi e wi banl wi tetz tnum. Yi cyoponen yi jun coloj wunakatz chin chiwi nin ban tan yol: Ja chul cobox yaj tzonej yi e subul nak. Na chitzan tan potzen cyakil wunak benen tzin. 7Nin Jasn tzun nchikujan cun. Cyakil e e len cun pajol cawl Csar, na na cyal yi at junt chireyil yi na biaj Jess, chech tzun bantz. 8 Itzun yi quibital yi e mas wunak yi jun xtxolbilatz, cyakil cunin tzun e baj je nil tpilta. 9E el Jasn liwr scyuch yi e mas yi xomche tej, poro jalen chichojol chimult scyetz yi e wi banl wi tetz tnum.

nin akbalatz chijoyol kajwutz puntil tan chibenen Pawl tu Silas jalen le tnum Berea. Itzun yi cyoponen, nintzun e bentz le chisinagoga yi e judiy. 11Ma yi e aj Berea mas balaj tcun cyetz cyajtzakl chiwutz yi e aj Tesalnica, na cyak amal tan tbiten chiyol Pawl tu Silas. Ej nin cyakil nin kej e octz tan silen yi ley yi tzibant cyen na yi cyajbil itz tan telen chitxum tetz yi ko bintzi yi yol Pawl yi na tzan tan xtxolen scyetz. 12 Winin tzun mak wunak cyocsaj yi yol Kataj. At aj griego nin nchatz at xnan yi at chikej yi cyocsaj. 13 Poro yi quibital yi e judiy yi najlche Tesalnica yi na chitzan Pawl tan xtxolen yi yol Ryos Berea, chibenen tzuntz Berea nin e octz tan contrin scyej Pawl. 14 Itzun yi quibital yi e kajwutz yi at cyocbil tan contrin te Pawl, nin cyaltz tetz tan benen cwen tzin tzi mar. Ntin tzun Silas tu Timoteo e cyaj cyentz Berea. 15 Itzun yi e kajwutz yi e bixe tan taklen Pawl, chon tzun benen quicyaltz jalen le tnum Atenas. Yi ntaxk chipakxij, itzun tal i scyetz: Tajwen tan chijoyol Silas tu Timoteo puntil tan cyulen chan swej tzonej Atenas, stzun Pawl bantz scyetz. yi na tzan i-tz tan chichiwen Silas tu Timoteo le tnum Atenas, nintzun bisuntz yi tilol yi winin echk ryos yi banij cuntu tanen tul yi tnumatz, nin yi cyakont quib cyakil wunak tan chiloken. 17Toquen tzun i-tz le sinagoga tan yol scyetz yi e judiy, nin scyuch yi e yi nketz e judiy, poro na cyek chi Ryos. Nchatz cyakil nin kej oc i tan yol scyetz yi e wunak yi ate tcayl. 18 At tzun cobox yaj yi winin cyajtzakl yi chon xomche te yi chusun yi yaj yi na biaj Epicuros. Nin nchatz at coboxt yaj yi na chixom te chichusun yi e estoico. Nintzun e oc tan wak ib tu Pawl. At tzun e cyaltz squibil quib: Mbi ekan tan yi yol yi yajej yi tu na tolne tu? At tzun e saj chitzaweltz: I lo jun aj txolinl yi ja ul tan xtxolen sketz yi at e ryos yi txen kajskej chiwutz, chech bantz squibil quib.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Itzun

10 Iten

Yi cyoquen tan xtxolen yol Kataj le tnum Berea

Yi toquen Pawl tan xtxolen yol Kataj Atenas

HECHOS17,18

1032

Cyal yi yolatz tan paj yi toquen Pawl tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Jess, nin yi balaj stziblal yi at itzen junt tir chixol alma. 19Itzun yi e wunakatz, nintzun ben quicyal Pawltz le amal yi na biaj Arepago kale na chimolwit quib tan txumun. Yi cyoponen, nintzun e jak tetz Pawl: Tzelepon polo katxum te yi acaj chusun yi na tzanu tan xtxolen? 20na qui na el katxum tetz, nin na klo kaj yil pujx kan, chech bantz tetz Pawl. 21Chijak yi jun xtxolbilatz tetz Pawl tan paj yi cyakil yi e aj Atenas, scyuch yi e joylajil wunak yi najlche chixol, quic jun taklen ajlij chicul tej, ntin yi xtxolen nka tbiten echk acaj chusun. 22 Jen tzun txiclok Pawl chinicyal yi e wunakatz yi atetz le Arepago, itzun taltz scyetz: Eu aj Atenas, na wil yi winin na choku scyejak chiryosilu, 23 na yi welen tan xon wil yi at winin chiryosilu yi na chimeje cyenu swutz, nin te yi na chinxon, nin in noj quen te jun patbil chitxixwatzu yi at jun yol yi tziban cyen swutz: Tetz yi Ryos yi qui kajsken wutz. Ej nin yi jun Ryosatz yi na chitzanu tan culajen, yi qui cyajskenu wutz, yastzun yi Ryos yi na chintzan wetz tan xtxolen. 24I yi Ryos yi bnol tetz yi wuxtxotx tu cyakil echk taklen yi at benen tzin. Nketz chon najlij i tul jun cal yi wunak bnol tetz, na i taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 25Ej nin nketz tajwen tan cyoyil wunak jun echk taklen tetz i, na qui tajwen jun taklen tetz, na i na akon yi tajwen sketz. Nin i na akon yi kutzajbil tu kaxew nin cyakil yi echk taklen yi tajwen sketz. 26 Jun ntzi yaj bnix tan Ryos tan pucsen cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. Nin bixbant yi katiemp tan tu echk mojomil echk nacin. 27Yastzun tulej Ryos bantz koquen tan joylen i. Poro nketz joylaj atitet, ma na nakaj at skej. 28 Na tan i itzot, nin tan i na kaxonet, nin tan i atot tzonej wuxtxotx. Quib yi talnak jun scyeri e bnol chibitzu: Cyakil o, o mel cyajl Ryos. 29Chastzun te, ko o mel cyajl Ryos, katxumich len bintz yi yatzk Ryos yi echk teblal yi banij tu tanen, yi echk teblal yi or cun, nka sakal cun, nka yi cub yi seij tanen, na cyakil echk taklenatz banij cuntu cyakun wunak. 30Sajlen tunintz nim cuntu nin cul Ryos squibaj cyakil wunak tan paj yi qui na el chitxum tetz. Ma jalu na cawun i scyetz cyakil wunak benen tzin wi munt tan chitxixpul cyajtzakl tan quit chibnol yi echk ajtzakl cachi. 31Na ja bixe jun kej tan tan bajen xtisya scyej wunak. Puntil cun ltulej. Quil je kab twi jun. Nin yi jun yi tzocopon tan pujlen xtisya, bixbant tan. Nin ja chaj Ryos yi na scyetz i yi jun pujul xtisyaatz. Itz yi jun yi itznak junt tir chixol alma, chij Pawl ban scyetz. 32 Poro yi benen quibital yi tlol Pawl yi at itzen junt tir chixol alma, at tzun e, e tzeen tej. Nin at e cyaltz tetz Pawl: Ban tcun yi tzantzaj lkubit yi xtxolbilej teru, chech bantz tetz Pawl. 33 Telen tzaj tzun Pawl chixol. 34 Poro at tzun cobox tkan yi cyocsaj yi xtxolbil yi oc Pawl tan xtxolen, nin e xom nintz te Pawl. chixol yi eatz at jun yaj yi na biaj Dionisio yi aj Arepago. Ej nin nchatz at jun xnan yi na biaj Dmaris, scyuch coboxt.

18

1Yi

wit bajen yi xtxolbilasej, nintzun el Pawl le tnum Atenas. Chon tzun tponentz le tnum Corint. 2 Yi tponen, nintzun quil quibtz tu jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi mbi cun bajij yi at tzaj Pawl Corint

1033

HECHOS18

yaj yi judiy yi na biaj Aquila yi chon itznak le tnum Ponto, ma yi txkel na biaj Priscila. Acaj cunin cyelen lajun le amal cwent Italia, na nin cawun Claudio yi tajwen tan cyelen lajun cyakil yi e judiy yi ate le tnum Roma. Chon tzun tponen Pawl scyej Aquila yi toponen i le tnum Corint. 3 Nin cyaj cyen i-tz tan akun scyuch, na e tzisol mantial. Ej nin yatz nin takun Pawl. Chastzun te cyajen cyen scyuch. 4Itzun lakak jujun kej ujlen, nintzun na ben i-tz le sinagoga nin na joy i puntil tan yol scyetz yi e yi ate-tz na i klo taj enk tan chitxixpul yi e judiy cyajtzakl scyuch yi e yi nketz e judiy yi na chibenak le sinagoga. 5 Ma yi Silas tu Timoteo, chon ate cyen cyetz Macedonia, poro nin e txum tan chibenen le tnum Corint kale atit Pawl. Yi cyoponen, quit nin akuj Pawl te yi takun tan bil nin xtxolen yol Kataj. Baj xtxolil i scyetz yi e judiy yi Jess, yastzun yi jun yi bixbant tan Ryos tan kaclaxen. 6 Cyoquen tzun yi e judiy tan maklen wutz Pawl tan quit jilonen. Nin e octz tan jislen. Toquen tzun Pawl tan jaben len te bech tetz, tan chajlen scyetz yi at tulbil chicaws. Itzun ben tloltz: Eu cun, ko qui na cyaju quibitu. Nketz impaj, na sbne opon tunintz nchimben tan xtxolen scyetz yi e yi nketz e judiy. 7Telen tzaj tzuntz, chon tzun tocomponentz xe cal Justo, yi jun yajatz na tek chi Ryos. Nin chon at cal i xlaj yi sinagoga. 8 Nchatz yi bajxom tetz yi sinagoga yi na biaj Crispo, tocsaj i yi yol Kataj tuml cyakil najal. Ej nin winin yi e aj Corint yi quibit yi balaj stziblal, nin cyocsaj, nin je a chiwi. 9Lakbal tzun jilonen Kajcaw tetz Pawl tcul wutzicy tanen, itzun taltz: Pawl quil cxob. Ban cjilon. Qui tzamemij atzi tan xtxolen yi balaj stziblal tzonej, 10na atin tzawej. Nin cyal jun tzoc tan abiylen. Ej nin tan a at winin e yi scyocse inyol le tnumej, stzun Ryos bantz tetz Pawl le wutzicy tanen. 11Chastzun te xkancap tzun yob atij Pawltz Corint tan xtxolen yol Ryos. 12 Itzun bantz yi at tzaj yi amal Acaya jak yi cawl Galin, junit tzun ban cyajtzakl cyakil yi e judiy yi najlche-tz le yi amalatz tan contrin te Pawl. Nintzun ben quicyaltz le pujbil xtisya. 13 Nin cyaltz: Yi yajej, na tzan tan tocsen chicul yi e wunak tan chilokil Ryos, poro qui na xom yi tetz chusun te yi echk cawl yi xomcho ketz tej, chech tzun bantz. 14 List tzun klo tanen tetz Pawl tan yol yi benen tlol Galin scyetz e judiy: Axwok judiy, ik junk taklen yi atk wuskil, nka jun taklen yi chin chon nink tej, ban klo tzimban tanen. 15 Ma ko yol tu, nka echk biaj tu, nka iley tu yi na cxoyintzin tej, axwok cun tej. Quic wetz tuch. Qui na waj noc tan pujlen echk taklenasej, stzun Galin bantz scyetz. 16 Nintzun e el lajul Galin le pujbil xtisya. 17Ma yi e mas wunak yi e griego cyoquen tzuntz tan stzamlen Sstenes, yi bajxom tetz sinagoga. Yi xtxamxen, nin loontz cyakun swutz yi pujbil xtisya, poro quic nin ben tlol Galin scyetz.
Yi pakxent Pawl Antioqua nin yi benent le toxin tir tan xtxolen scyetz yi e awer nak

yi Pawl, ben tlen tiemp tan le tnum Corint. Itzun yi nsken wit baj chicawul quib scyuch yi e kajwutz, nin e icytz. Nin e xom nin Aquila tu yi txkel yi na biaj Priscila te Pawl. Itzun bantz yi tponen Pawl le tal tnum Cencrea,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18 Poro

HECHOS18,19

1034

nintzun el jukij yi xiil wi, tetz jun techl yi nsken tal tetz Ryos yi tzelepon kab te yi yol yi nsken suk. Quicyen tzuntz wi a tan cyoponen le amal cwent Siria. 19Poro te yi ntaxk opon i Siria, nin icyaktz le tnum Efeso. Yastzun e jatxwit quib Pawl tu Aquila. Toquen tzun Pawltz le sinagoga tan yol scyuch e judiy. 20 Nintzun cu chiwutz tetz tan taten nim tiemp scyej. Poro quinin cujij Pawl. 21Chicawul tzun quibtz, itzun cyaj tloltz: Chin tajwen cunin tan wilol yi kej yi txant tan tucumulen Jerusaln. Poro Ryos cun na waj nult scyeju, chij Pawl ban scyetz. Cyajen cyen tzun tilol yi tnum Efeso, nintzun icytz wi a tan tponen le amal cwent Siria. 22 Itzun yi tponen le tnum Cesarea yi cwent Siria, nintzun bentz tan talchen jun yos scyetz yi cmon creyent yi ate Jerusaln. Kalenatz tzun benent jalen Antioqua. 23 Itzun yi telen tiemp tan Antioqua, telen tzaj tzuntz, nintzun bentz tan chixajsen cyakil e creyent yi ate le amal cwent tetz Galacia tu Frigia, nin e baj quiwsaltz. bantz, nintzun opon jun judiy yi na biaj Apolos le tnum Efeso. Chon itznak i le tnum Alejandra. Chumbalaj nin jilon i, nin at yol Kataj le wi. 25 Chusijt i te yi tajbil Kajcaw, nin chin catnak nin i te yi yol Kataj. Nin winin balaj chusun tak i te yi mbi cunin tajbil Kajcaw. Poro quinin el xtxum tetz yi bautism yi na kaban ketz. Ntin elnak xtxum tetz yi bautism yi banak Wan Bautist. 26 Quinin xob i yi toquen tan xtxolen yol Kataj le sinagoga. Itzun yi benen quibital Priscila tu yi yaj Aquila yi yol i, nintzun el tzaj chimoxoltz tan cyoquen tan xtxolchen xol, nin tan lajluchaxen mas yi tajbil Ryos swutz. 27Itzun yi telen tiemp nin cu xtxumul Apolos tan benen tan xtxolen yol Kataj lakak amal cwent Acaya. Cyoquen tzun yi e creyent tan quiwsen i tan benen, nin ben cyakol jun cart tetz tan chajol scyetz yi e creyent kalel tzoponet i. Yi na tal yi jun cartatz itz yi ban cyak amal tetz tan xtxolen yol Kataj scyetz. Itzun ban yi tponen Apolos Acaya. Nin oc i tan chiquiwsen yi e kajwutz yi nsken cyocsaj tan porer Kataj. 28 Yi jilonen i chiwutz cyakil wunak xcon quiw yol tan tan xiten chiyol yi e judiy, nin xcon yi yol Kataj tan tan chajlen scyetz yi Jess yastzun yi Cristo yi jun yi bixbant tan Ryos tan tulen tan kacolpen. bantz te yi at Apolos le tnum Corint nintzun ben tetz Pawl tan xtxolen yol Kataj lakak echk luwar cwent Asia. Ma yi wit bajen xombel cyakil echk luwaratz, nin bentz Efeso. Nintzun cu quilol quibtz tu cobox creyent yi ate-tz le tnumatz, nin ben jakol scyetz: 2 Cuul pe yi Espritu Sant scyeju yi cyocsal cunu? Sajen tzun chitzaweltz: Cyal cunin na kubitwit yi ko at Espritu Sant, chech bantz. 3 Mbi tzun jilwutz bautismil bajij scyeju? chij Pawl scyetz. I bin yi bautism yi na chaj yi na kaxom te yi chusun kajtzun Wan Bautist, chech. 4 Benen tzun tlol Pawl scyetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 24 Itzun

Yi tponen Apolos le tnum Efeso

19

1Itzun

Yi toquen Pawl tan txolin le tnum Efeso

1035

HECHOS19

Yi bautism yi banak Wan, itz jun bautism yi na chaj yi ja xtxixpuj jun yaj yi tajtzakl tan quit juchul mas til. Poro nchatz xtxolnak i scyetz wunak yi ban kuke chicul te yi jun yi txant tan tulen. Itz yi Jess, yi jun yi bixbant tan Ryos tan kacolpen. 5 Yi quibital yi yol Pawl yi tal scyetz, nintzun je a chiwi tan bi Kajcaw Jess. 6 Ej nin yi jen tkol Pawl yi kab chiwi, cwen mulen tzun yi Espritu Sant scyej. Apart tzun yol baj chiyolol. Ej nin baj chitxolil yi yol Kataj. 7Coblaj lo chixonen yi e yajatz yi cuul yi Espritu Sant scyej. 8 Ma tetz Pawl, ilenin na benak le sinagoga tan xtxolchen xol yol Kataj. Qui na xob yi na oc tan xtxolen. Ox tzun xaw ban i-tz chixol tan xtxolchen xol yol Kataj scyetz. Yi tajbil i itz yi nink xom chiwi te yi chusun yi na tal yi en sban Ryos tan cawun. 9At tzun e yi quinin cyocsaj yol Pawl, nin chiwutz cunin cyakil wunak yi na chitzan tan talchen yi quic xac yi chusun Kajcaw. Telen tzaj tzun jatxol tib Pawl chixol yi eatz. Itzun yi e yi nsken kuke chicul, nin e xomel tzaj te Pawl. Chon tzun toquen Pawl le jun scwelbil tan xtxolen yol Kataj. Yi jun scwelbilatz itz tetz jun yaj yi na biaj Tirano. Cyakil nintzun kej na benak Pawl tan txolin le yi jun scwelbilatz. 10Cob tzun yob ban i-tz tan txolin le jun amalatz. Chastzun te quibital cyakil wunak yi yol Kajcaw. Nchatz quibit cyakil yi e judiy yi najlche lakak echk luwar cwent Asia. 11Winin echk chin wutzilen milawr baj bnol Pawl chixol wunak tan porer Ryos, 12 na nin baj ben quicyal echk sut, nin echk xbuk tan toquen cyakol te Pawl. Nin na chicyaj nintz tan toquen scyejak yabi tan tulen yos scyuch. Ej nin at echk espritu cachi na el le chiwankil wunak tan tu yi na oc yi echk xbukatz scyej. 13 At tzun cobox judiy yi na chixon lakak echk tnum benen tzin yi na chixcye tan lajen len echk espritu cachi le chiwankil wunak. Cyoquen tzun tan pilen tan nawsen yi bi Kajcaw Jesstz tan lajen len klo yi echk espritu cachi le chiwankil wunak. Itzun cyaltz: Chincawunk nin tzatz tan bi Jess, yi jun yi na tzan Pawl tan xtxolen: Cawlen le wankil yajej! chech. 14 At tzun juk yaj yi xcon yi jun yolatz cyan. E cun cyajl jun witz chipaleil yi e judiy yi na biaj Esceva. 15 Stzawel tzun yi espritu cachi scyetz: Wajsken wutz Jess, nin wajsken wutz Pawl, poro yi axwok itetz, qui wajsken iwutz, chij yi espritu cachi ban scyetz. 16 Itzun yi jun yajatz yi at yi espritu cachi twankil, nin ben balkujtz scyej yi e yajatz, nin e octz tan biy ib. Poro xcye yi jun yajatz yi at espritu cachi twankil scyej yi jukatz na nin e el ojkuj. Txanl che cuntu, nin quixpnake yi cyelen ojk. 17Yi quibital cyakil yi e judiy, scyuch yi e yi nketz e judiy yi najlche Efeso, winin tzun chixoben cyakil yi wunaktz yi ate-tz, nin cyak kej Kajcaw Jess. 18 Itzun yi e yi nsken choc creyent, e ultz tan xtxolen yi echk taklen cachi yi banake cyen. 19Nchatz yi e yi e aj cun banake cyen, nin baj saj quicyal yi chiliwr yi txconak cyan yi en e ban tan jalen quipisyo. Ej nin chiwutz cunin cyakil wunak yi toquen chipatil tkak. Yi telen cyajal te yi jamel echk liwratz, jepon te nicy cient mil sakal. 20Winin tzun benen loon yi yol Kajcaw le jun tnumatz. 21Itzun yi bajen yi echk taklenasej, cwen tzun xtxumul Pawltz tcul cuntu tan benen Jerusaln, poro jalen cun xombel cyakil yi echk tnum cwent
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS19

1036

Macedonia tu Acaya. Yil baj inxajsal Jerusaln, chon tzun chimben jalen Roma, chij Pawl bantz tcul cuntu. 22 Che benen tzun chakol cob scyeri yi e cheyum jalen Macedonia. Timoteo tu Erasto, yastzun e ben chakol. Chon tzun cyajen cyen coboxt kej tetz Pawl le luwar cwent Asia. te yi at Pawl le tnum Efeso cwent Asia, xeten tzun jun chin wutzilen oyintzi tan paj yi yol Kataj yi na tzan xtxolen. 24At tzun jun yaj yi na biaj Demetrio. I jun txakol chich sakal. I bnol echk tal ne teblal yi cal Diana, yi chiryosil wunak. Winin txacon atet yi e akunwil te yi jun jilwutz akunatz. 25 Itzun bantz, yi nsken chicham quib yi e akunwilatz, itzun ben tlol Demetrio scyetz: Elnak chitxumu tetz yi chon na jal yi kariquil te kakunej. 26 Ej nin ja quibitu, nin sak chiwutzu yi winin wunak yi ja xcye nocx Pawl tan xtxixpen cyajtzakl. Ej nin nketz ntin e aj Efeso yi ja chitxixpuj cyajtzakl, ma na nchatz cyakil yi e aj Asia. Na i na talx: Yi echk taklen yi banij quitanen, nketz e Ryos cyeratz, chij nocx Pawlatz. 27Ma jalu, tzelepon lo culatz yi kakun. Poro nketz ntin lo yi kakun poro nchatz lo yi cal yi wutzilen karyosil Diana. Quict lo xac sbne, nin chocopon lo tan telsen yi kej yi junatz yi na chilok cyakil e aj Asia scyuch cyakil wunak wi munt, stzun Demetrio bantz scyetz yi e akunwil. 28 Yi quibital yi yol yi tal Demetrio scyetz, chichen tzun chicultz, nin chin chiwi nin bantz tan yol. Itzun cyaltz: Winin kej yi ketz karyosil Diana, chech cyakil. 29Bajen tzun sukul tib cyajtzakl cyakil yi e aj tnum, nin e ben quicyal yi cob aj Macedonia, yi tamiw Pawl yi na chibiaj Gayo tu Aristarco. Chon chibenen ticylen le amal kale na bajet echk chitxumun. 30Nin klo ben Pawl tan yol chiwutz cyakil wunak tan chicolpen yi cob tamiwatz, poro yi e mas creyent quinin cyak amal tetz tan benen. 31Nchatz cobox e wi banl wi tetz Asia, yi cyamiw quib tu Pawl, nin ben chichakol jun tan talchen tetz Pawl tan qui benen i le jun amalatz. 32 Inti cyakil yi e wunak, at e winin chichinen. Poro aparchklen chiyol, na nsken baj sukul tib cyajtzakl. Ej nin at winin e quinin el chitxum tetz yi mbi chichamon quib tej. 33 Telen tzaj tzun chipitol yi jun judiy yi na biaj Alejandro chiwutz e wunak. Jen tzun tkol Alejandro yi kabtz tan chicwen klo numlok. I klo taj yi nink jilon i scyetz tan colol tib. 34Poro yi cyechal wutz yi i jun judiy, cob tzun or e bantz tan sich. Chin chiwi nin bantz. Tu nin na chichin tunintz: Winin kej katxu Diana, yi karyosil! chech tzun cyakil yi e aj Efesojatz. 35 Poro yi wit chicwen numlok yi e wunak takun yi aj tzib, benen tzun tlol scyetz: Eu aj Efeso, na scyetz jun yi qui na el xtxum tetz yi i quicylom tetz cal katxu Diana, tu yi tetz teblal yi chon sajnak tcyaj? 36 Cyal nin jun yi nink xcye tan talchen yi nketzk bintzi yi xtxolbilej. Chastzun te, chin tajwen cunin tan chinumewenu. Quil chipok tu quibu. 37Nxac nsaj quicyalu yi e yajej? Ikaj na tzunk chitzan tan talken echk taklen yi at xe cal katxu. Nin qui na chitzan tan jislen. 38 Ko na choyintzin Demetrio cyuml yi e akunwil yi ate tuch te junt wunak, ate cun yi e wi banl wi tetz tnum tan chibanlen tanen. Ban cyak len
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 23 Itzun

Yi bajen yi oyintzi Efeso

1037

HECHOS19,20

chipart. 39Poro ko apart na icy chicul, ban tzun che kacham cyakil yi e nim juy tan xtxajlen tej. 40Na at xtxintxal yi mbi cun na chibanu jalu. Qui cunin batz tzalchij yi kajbil itz tan xiten yi gobierum, na mbil kal scyetz yil chijak sketz yi xe yi jun molon ibatzej? 41Yi wit bajen tlol yi yolej, nintzun ben stzajsal wi chicmontz. numewen yi jun oyintziatz, che chakol tzun Pawl yi cmon creyent tan chiquiwsen. Yi nsken baj quiwsal i yi e kajwutz, nin e baj kalultz tan chicawul quib. Benen tzun Pawltz le luwar cwent Macedonia. 2 Yi wit bajen xombel cyakil echk luwar cwent Macedonia tan chiquiwsen yi e kajwutz tan echk balaj yol, chon tzun tponent le amal cwent Grecia. 3 Ox tzun xaw atijtz le amal cwent Grecia. Chon klo at bembil i Siria, poro yi quibital yi e judiy yi e contr tej yi chon at bembil Siria, nintzun e octz tan joylen ju tan cwen i le tramp. Bixewent tzun tan tan pakxent Macedonia. 4Ej nin xom nin yi yaj Spater tej, yi aj Berea, yi benen Asia. Nin nchatz e xom nin coboxt, nin je chibiej: Aristarco tu Segundo yi aj Tesalnica; nin Gayo tu Timoteo yi aj Derbe; nin Tquico tu Trfimo yi aj Asia. Yastzun yi eatz yi e xom nin te Pawl yi benen i Asia. 5 Nintzun e bajxijtz skawutz tu Pawl. Chon tzun ko chichiwaltz le tnum Troas. 6 Yi wit ticyen yi echk kej yi na bajsij yi pam yi quic xtxamil, cyajen cyen tzun kilol Filipos, nintzun o icytz wi a. Kachamolt tzun kibtz scyuch le toin kej jalen Troas. Yastzun o atet juk kejtz. yi bajx kej te sman, kachamol tzun kib scyuch yi e kajwutz tan bajsen pam yi quic xtxamil. Toquen tzun Pawl tan yol scyetz kajwutz, na le junt eklok at kelbil. Ben tquen tunin Pawl tan yol jalen nicyakbal. 8 Winin tzun cantil atetz kale kachamonet kib. Chon ato le toxin chup. 9At tzun jun xicy at-tz yi na biaj Eutico. Colchij i tzi wentanu. Tan paj yi ben tquen tunin Pawl tan yol, nin saj watl yi jun xicyatz. Ej nin tan paj watl, sajen tzun trimpuj le toxin chup jalen wuxtxotx. Nsken tzun quimtz yi jen quicyal. 10Cwen tzaj tzun Pawltz, nintzun ben coloktz tan kalen tzaj. Itzun taltz: Quil chibisunu, itzet, stzun i bantz. 11Itzun yi kajent ponen le toxin chup, nintzun o octz tan bajsen yi pam. Yi wit bajen pam kan toquen tzun Pawl tan yol. Jalen sajen xe cyaj tanewen i tan yol. Tajen tzun i-tz. 12 Inti yi jun xicyatz, nsken ul yos tuch yi jen quicyaltz. Ej nin winin chitzatzinentz tej. tzun kestz, nin o oc nin tul jun barc. Wi aenlen kabenen tan koponen le tnum Asn tan ticyen kucyaj Pawltz, na nsken bixe tan tan benen xon cuntu le tnum Asn. 14Kachamolt tzun kibtz Asn, nintzun oc i-tz tcul barc. Kicyen tzuntz tan koponen Mitilene. 15 Itzun le junt eklok, kicyent junt tir wi a. Chon tzun kicyen cuntz nakajil yi tnum Quo. Ma le junt eklok chon tzun koponentz le tnum Samos. Jalen tzun le toxin kej kelentz, nin o icyak le tnum Trogilio. Chon tzun koponentz Mileto.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Kabajxen 7Itzun

20

1Yi

Yi xaken Pawl Macedonia tu Grecia

Yi witzbil tir yi xaken Pawl Troas

Yi ticyen Pawl wi a tan tponen Mileto

HECHOS20
16 Poro

1038

quinin xkak Efeso na bixbant tan Pawl tan qui kicyaken tul yi amalatz na qui na taj i katij mas tiemp le amal cwent Asia, na i yi jun kej Pentecosts yastzun na tojkelnin tan stzamonpon jalen Jerusaln.
17Che

chakol tzun yi e wi banl wi tetz cmon creyent cwent Efeso tan cyoponentz te i Mileto. 18 Itzun yi cyoponen e kajwutz te i, itzun taltz scyetz: Sak chiwutzu yi mbi cunin imban chixolu sajlen tunintz, jetz yi bajx kej yi wunlenix Asia. 19Sak chiwutzu yi inculutxumil yi inxconen tetz Kajcaw. Nin sak chiwutz yi en cunin ban yi chewokleju. Nin sak chiwutzu yi en cun e ban e judiy tan imbuchlen. 20Nin sak chiwutzu yi quinin nchinxob tan talchen jun yol scyeru yi chon txcon scyeru, nin yi en imban yi woquen tan chichuslenu chiwutz cyakil wunak nin lakak echk cal. 21Nin quilnaku yi en cunin woquen tan xtxolen scyetz yi e judiy, scyuch yi e yi nketz e judiy yi tajwen tan jen chitxixpul cyajtzakl nin tan kukewen chicul te Kajcaw Jesucristo. 22 Poro yi jalu, quibit tzaju, bixbant tan yi Espritu Sant tan imbenen Jerusaln. Chastzun te nchimben, poro qui na wil mbi lo sbajok swej chonej, 23 na alaix tir tal yi Espritu Sant swetz yi at wocbil xetze, nin tzintije quixcuj yil nopon Jerusaln. 24Quic nin jun taklen yi nink lwajlaj, nin qui na chinxob tetz quimichil. Ntin na waj yi najk chintzatzin yil chinjepon tu yi inmunl yi taknak yi Kajcaw Jess swetz. Yi inmunlatz itz tan xtxolen yi balaj stziblal yi itz yi banl talma Ryos. 25 I bin jalu, cyakil yi eu yi quibitnaku yi yol Ryos swej, swale cyen scyeru: Ja wit el intxum tetz yi quit quilu inwutz sbne opon tunintz. 26 Chastzun te swale scyeru yi quic cunin impaj scyeju, 27na quinin inxob tan xtxolen scyeru cyakil yi tajbil Ryos. 28 Quil tu bin quibu. Che chiquicyleju cyakil yi e cneru, na i yi Espritu Sant nchocsanu tetz quicylom cyetz, nin tan chicachen. Che chiquicyleju bin yi cmon creyent tetz Ryos, yi e yi ja che cambaj tan tetz chel. 29Or bin quilu, chiquicylej quibu, na ja wit el intxum tetz, yil naj wetz, chocopon pok xoj chixolu tanen. Ikaj nink chixob tan chipotzen yi e cmon. 30Nin chixoltenu chijalok wunak yi chitxole echk xtxolbil yi nketz bintzi. Yastzun chibne tan chibenen xomok yi e creyent scyej. 31Chastzun te, or quilu, ulk txakxuj chiculu chijunalu yi tul ox yob skejl tu lakbal ja chewokleju tan xtxolen scyeru tan chibnolu yi echk taklen balaj. 32 Ma jalu eu wajwutz, che wabnaj cyenu tkab Ryos, nin jak cawl yi yol i, yi na chaj yi banl talma i. Che wabnaj cyenu jak yi cawl yi yol i yi na xcye tan kaquiwsen, nin tan taklen jun herens sketz chixol yi e xansanchet. 33 Ej nin chinach cunu yi atin tzaj chixolu quinin el walma te sakal, nka or, mpe ik bech tetz jun. 34Poro ja quilu yi ja incay inkab tan incachal wib, nin tan chicachen yi e yi xomche swej. 35 Cyakil yi imbanak txconk tan chichuslenu, yi chin tajwen cunin tan cyakujenu tan quicheyen yi e meba. Nin chinach cunu yi yol yi cyajnak tlol Kajcaw Jess: Mas tzatzin na tak sketz yi na koyin swutz yi na kacotzin, stzun Jess banak cyen, chij Pawl scyetz. 36 Yi wit bajen tlol yi yolas, kacwen tzun mejloktz scyuch yi e kajwutz, nintzun o octz tan nachlen Kataj. 37Cyakil cunin tzun e, e oktz, nin e baj bentz tan kalen Pawl, nin baj chitzubul quib. 38 Winin tzun chibisunentz tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tlol Pawl cobox cyajtzakl yi e wi banl wi tetz yi cmon creyent Efeso

1039

HECHOS20,21

yi yol Pawl yi tal scyetz, yi quit quil wutz junt tir. Nintzun e xom nintz skej tan kaklen tul barc. yi kajatxol kibtz scyuch yi e kajwutz, kicyen tzun kestz wi a. Nsbej nin kabenentz le amal Cos. Ma le junt eklok jalen tzun le amal Rodas o oponet-tz. Kelent tzuntz, chon tzun koponentz Ptara. 2 Ej nin at tzun jun barc yi chon at bembil jalen Fenicia. Koquen nin tzun tcul, nintzun o icytz wi a. 3 Kilol nin tzun yi amal yi na biaj Chipre. Chon cyajen cyen le kamax. O cyecyen tu-tz tan koponen le amal Siria. Chon tzun kocomponentz Tiro, na yatz atit telbil tektz yi barctz. 4Kabenen tzun tan chijoylen yi e kajwutz yi ate-tz. Yi chijalen kan, nintzun o atij juk kej scyej. Cyalol tzuntz tetz Pawl tan yi Espritu Sant tan qui benen Jerusaln. 5 Jen pon tzun te cobox kejas kakun, nintzun o icyt junt tir. Cyakil cunin tzun e, e xom nintz skej tuml quixkel scyuch chinitxa tan kaklen ju tnum. Kacwen tzun mejloktz tzi a tan nachlen Kataj. 6 Itzun yi wit kakalul kibtz skibil kib, koquen tzun kestz tcul yi barc. Ma yi e cyetz, e pakxijtz lakak chical. 7Cyajen cyen tzun yi tnum Tiro kan. Chon tzun koponentz Tolemaida, yastzun kawitzal kabe wi a. O icyak jun kej tan talchen jun yos scyetz yi e kajwutz yi ate-tz le yi amalatz. 8 Itzun le junt ekloktz ticyen tzun Pawltz nin o xom nintz tej. Koponen tzuntz Cesarea, nintzun o ocopontz tan posarin le cal Lip, yi aj txolinl te yi balaj stziblal. I jun scyeri yi juk dicono yi e bixe. 9At tzun cyaj meltz yi ntaxk oc quichmil. E len elsanl stzi Ryos. 10Yi katen cobox kejas, cwen mulen tzun yi elsanl stzi Ryos yi na biaj Agabo. Chon sajen i Judea. 11Yi tulen i skej, benen tzuntz tan pujlen len yi calbil Pawl xe cul, nintzun cu calol yi tetz tkantz tu kab. Itzun taltz sketz: Chi ncu wulel wibej, chatz cun tzun tzulij yi taw calbilej cyakun yi e judiy yi ate Jerusaln, nin sjatxloktz chikab yi e yi nketz e judiy. Yastzun tal yi Espritu Sant swetz, stzun i sketz. 12 Yi kubital yi yolas, nin cu kawutz tetz Pawl tan qui benen Jerusaln, poro nketz ntin o, nchatz e yi najlche nintz, cu chiwutz tetz Pawl tan qui benen Jerusaln. 13 Poro itzun tal Pawltz: Ban tcun quil cxokwok, na na cxtzan tan taklen bis swetz. List atinet tan incwen calij, nin nketz ntinatz, ma na nchatz list atinet tan inquimen, ko yatz tzun cyajbil swej. Poro quil chintane tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Kajcaw Jesucristo, chij Pawl sketz. 14 Quinin tzun o xcye-tz tan xtxixpen tajtzakl. Bne bin Kajcaw tajbil teju, koch tzun bantz tetz. 15 Yi ticyen ponen cobox kejatz, nin yi wit kabaj nucxen, kicyen tzuntz tan koponen Jerusaln. 16 Xomche cobox kajwutz skej. At tzun jun chixol yi na biaj Mnasn. Aj Chipre i, nin i jun scyeri e bajx creyent yi tocsaj. Chon tzun at kopombiltz tan posarin le cal i Jerusaln. yi koponen Jerusaln, winin chitzatzinen yi e kajwutz skej. 18 Nin le cap kej kabenen tzuntz tu Pawl tan xajsen kajwutz Jacow. Nsken chicham quib
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 17Itzun

21

1Itzun

Yi benen Pawl Jerusaln

Yi jilonen Pawl tan colol tib

HECHOS21

1040

cyakil yi e wi banl wi xe tetz cal. 19Yi wit talol jun yos scyetz, txol cunin ban Pawl tan xtxolen yi mbi cunin ban Ryos tan i chixol yi e yi nketz e judiy. 20 Yi quibital yi xtxolbilatz, tircunin tzun e, cyak kajsbiltz tetz Ryos. Poro nin cyal tetz Pawl: Il cun tzuntz herman Pawl, jatix lo mil creyent ate skaxol yi o judiy, nin tircun e winin chicatnakil tan banlen tanen yi ley Moiss. 21Poro na kubit jun yol tzawej yi na ctzan tan chichuslen tan cyajen cyen quilol yi ley Moiss. Nin na ctzantz tan talchen scyetz yi qui tajwen tan chibnol circuncidar chinitxa, nin na awal scyetz yi nketz tajwen tan chixomen te chichusun kamam kate, chech. 22 Ma jalu mbil kaban? na cyakil cunin wunak chichok chicul tzawej yil quibit yi ja wit cul tzonej. 23 Banaj bin tanen kayol yi na kalnin tzawetz. Ate cyaj yaj skaxol yi chin tajwen cunin tan cyelen cun te jun chiyol yi alijt cyakun tetz Ryos. 24Cyajwe nin tzawej, nin banswok itib tu Ryos, nin chojaj yi scuche yi pale tzitetz, ban tzun tzel jak chiwi. Tzelepon tzun chitxum wunaktz tzawetz yi nketz bintzi yi yol yi na tzan tzawej, na squile yi na ctzan tan banlen tanen yi ley Moiss. 25 Ma yi e yi nketz e judiy, yi ocsant yi balaj stziblal, ten ben uj kan chiwutz yi qui tajwen tan chixomen te yi ketz yi na kaban. Ntinas na kaj yi quit chibajsaj yi echk taklen yi na oyij tetz chitxixwatz chiwutz yi echk taklen yi banij tanen. Ej nin ten kal scyetz tan qui chibajsal chich tu yi e txuc yi qui na el chichel yi na chiquim, nin tan cyajen cyen quilol yi xnanin tu yajin, chech tzun yi e wi banl wi bantz tetz Pawl. benen tzun tcyal Pawl yi e yajatz. Itzun le junt eklok, yi nsken chibansaj quib tu Ryos, toquen tzun i-tz le cal Ryos tan cyajen cyen tlol tetz yi pale yi mbi kejlal yi tzajpon wi chimantar, bantz cyakol yi chitxixwatz. 27Yi txant tan jen pon tamp yi juk kej tan quimen chitxixwatz yi cyaj yajatz, nintzun ilwij wutz Pawl cyakun cobox judiy le amal yi cyanl te yi templo. Chon sajnake yi e yajatz Asia, nintzun e octz tan tocsen chicul cyakil yi tnum tan contrin te Pawl. Xtxamxen tzun Pawltz cyakun. 28 Chin chijaj nin tzun bantz tan yol, itzun cyaltz: Eu katanum, aj Israel, kucheye kib. Je jun yajej yi alchok tunin na tzanet tan chichuslen wunak nin na tal i yi quict nin xac yi ketz kaley tu yi amalej. Nin nketz ntinatz, poro ja choc stzakpul i aj griego le amalej kale quic cu tan cyucumulen. Ja potij yi amalej tan, yi winin xanil, chech tzun bantz. 29Cyal yi jun yolatz na at jun yaj aj Efeso, yi Trfimo bi, sken ilwij wutz te Pawl xol cal. Itzun le wutz cyetz cyajtzakl yi ja lo xak i-tz te Pawl le amal cyanl tetz yi templo kale quiclet cu tan toquen jun yi nketz judiy. 30Chibaj jen tzun nil cyakil e aj tnum nin cu chichamol quibtz. Xtxamxen tzun Pawl cyan, nin eltzaj chikinoltz le templo nin baj jopxij yi echk puertil yi templo cyan. 31Cyoquen tzun yi e wunak tan biylen Pawl. I klo cyajbil tan cwen chibiyol junawes. Tponen tzun stziblaltz twi yi witz cyajcaw yi e sanlar, yi sken chibaj je nil cyakil e aj Jerusaln tan oyintzi. 32 Chibenen tzun tcyal yi ajcawatz yi e sanlar scyuch yi chicapitn. Lajkel nin tzun cyoponen scyej yi e wunak yi na chitzan tan biylen Pawl. Yi quilol yi e wunak yi toponen yi witz ajcaw scyuch yi e sanlar yi xomche tej chitanewen tzuntz tan biylen Pawl. 33 Xtxamxen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 26 E

Yi xtxamxen Pawl le templo

1041

HECHOS21,22

tzun Pawl tan yi witz ajcaw nin cawuntz tan cwen calij tan cob caren. Nin jak scyetz wunak yi na scyetz i, nin mbi til ncu juchul. 34Poro yi e wunak, chin chijaj nin bantz tan yol. Apartlen echk chiyol. Quinin tzun pujxijtz tan yi witz ajcaw yi mbitz yi xe yi oyintzi. Chastzun te cawunen nin tzun i-tz tan benen ticylen Pawl le chical yi e sanlar. 35 Yi cyoponen wutz yotxil yi tzi cal, palij tzun toquen Pawl cyan yi e sanlar tan paj yi winin wunak nilche scyej. 36 Na cyakil cunin wunak xomche nintz wutz chicoc. Nin chin chijaj nintz tan yol: Quimoken! chech tzun na ban nintz.
37Yi

ajcaw: Cu pe tanu yil chinjilon teru? stzun Pawl tetz. Ban ptzun yol griego awan? 38 Nketz ptzun i aatz yi jun aj Egipto yi acaj cunin ocnak tan contrin te kagobierum, yi jun yi xomche cyaj mil biyolnak tej le amal tzinunin tu? stzun jep tetz Pawl. 39Jun cun yol, in judiy. In aj Tarso, jun lmak tnum cwent Cilicia. Bane binu pawor swetz, taku amal swetz tan yol scyetz yi e wunakej, stzun Pawl tetz yi witz ajcaw. 40 Yi tkol yi ajcaw amal tetz Pawl, cwen tzun txicloktz wi scalon, nin ben chajol jun techl scyetz wunak tan kab tan chicwen numlok. Chicwen tzun numloktz. Toquen tzun Pawl tan yol scyetz le chiyol yi na biaj hebreo: 1Eu intanum, quibit tzaju cob inyol tan quilolu yi ko at wil nka qui. 2 Yi quibital yi jilonen Pawl le cyetz chiyol, mas tcunin tzun e cwen numloktz. Je tzun ben tlol scyetzej: 3 Jun cun yol in judiy. Chon itznakin Tarso cwent Cilicia. Poro chon inchuyen tzonej le tnumej. Chon inchusnak wib tej wutzilen Gamaliel tan tawen echk chiley katanum wan. Chin catnak nin in tan inxconen tetz Ryos, chi quitanen cyeru jalu. 4Nchatz in, nocnakin tan chibuchlen yi e wunak yi xomche te yi jun acaj chusun. E octz wan xetze. Nin yi wajbil itz tan chibiylen cun tircun. 5 Ko na taj yi witz pale scyuch yi e wi banl wi ban choc tetz instiw, na e ten akon uj swetz tan chisajen e katanum wan tan cyoquen xetze. Nin xnaknakin Damasco tan quicylen tzaj yi eatz yi atetz tan taklen yi chicaws tzonej Jerusaln.

txant tan tocomponen Pawl le chical sanlar, benen tzun tloltz tetz yi

Yi jilonen Pawl tan colol tib

22

bantz yi txant tan wuponen le tnum Damasco, yi na chinxon tbe, echk chajcun kej lo, jalt cuntunin innachol yi cwen mulen jun chin pakpuchal swibaj yi chon sajen tcyaj. 7Ninin tzun nnopon trimpuj wuxtxotx, nin ben wital jun yol: Saulo, Saulo, nxac na ctzan tan imbuchlen? 8 Benen tzun intzaweltz: Na scyetz ilu Ta? chinch tzun bantz. I inatz, in Jess aj Nazaret yi na ctzan tan buchlen, chij ban tzajtz swetz. 9Quilol tzun yi e yi xomche swej yi pakpuchal, nin e baj el yabtz tej. Poro quinin pujxij cyan yi yol yi alchij swetz. 10Ma jalu Ta mbil tzimban? chinch tzun banintz. Nin itzun saj tloltz swetz: Txiclijen nin quilok Damasco. Yastzun tzalchet tzawetz cyakil yi echk taklen yi txumijt tan abnol, chij Wajcaw bantz swetz. 11Chinun tzun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

6 Itzun

Yi xtxolil Pawl yi en cun xomen te Cristo

HECHOS22

1042

wuponentz Damasco cyakun yi e yi xomche swej, na sken noc moyi tan paj yi jun pakpuchalatz yi chaj tib tzinwutz. 12At tzun jun yaj yi na biaj Ananas, yi culutxum swutz Ryos, quib yi na tal yi ley Moiss. Chumbalaj wunak i chiwutz yi e judiy yi najlche-tz Damasco. 13Tulen tzun i-tz swej, itzun taltz: Kajwutz Saulo sjakxok awutz, chij i bantz swetz. Inin tzun bantz, le rat jakxen inwutz nin ben wechal wutz i-tz. 14Itzun taltz swetz: Yi chiRyosil yi e kamam nctxaonen tan telen atxum tetz yi tetz tajbil, nin tan awilol wutz yi jun yi quic til, nin tan awital yi yol i. 15Txaij qui tan tan xtxolen scyetz cyakil wunak yi mbi cunin mawil tu yi mbi cunin mabit. 16Ma jalu mbi tzun tzachiwtz? Or tzajen txiclok, nin jeken a tawi. Scuylok tzun yi awil yil coc tan nawsen yi tetz bi, chij Ananas bantz swetz.
17Itzun bantz yi nsken nul tzonej Jerusaln nin te yi na chintzan tan nachlen Kataj

Yi xtxolil Pawl yi en cun benen chakij chixol yi e yi nketz e judiy

le cal Ryos, chajol tzun tib i-tz tzinwutz. 18Wil tzun wutz i yi jilonen swetz. Je yol i yi tal: Or tzawelen tzonej Jerusaln na quil cyocsaj yil coc tan xtxolen scyetz yi mbi ekan wan, chij i bantz swetz. 19Poro Wajcaw, chinch, elnak chitxum yi e intanum tetz yi ocnakin tan cyocsen yi e creyent xetze, nin caws nin e wulej lakak sinagoga. 20Nin in jun tan biylen Esteban yi quimen yi yaj yi ocnak tan xtxolen yi mbi ekan tanu, na in incyaj cyen tan quicylen yi bech cyetz yi eatz yi e oc tan biylen Esteban. Xom inwi scyej na yastzun yi mero wajbil tan quimen yi junatz, chinch bantz tetz Ryos. Poro ilenin tal Kajcaw swetz: 21Quil cbisun, na tajwen tan abenen joylaj chixol yi e yi nketz e judiy, chij i bantz swetz, stzun Pawl scyetz yi e wunak. 22 Tircunin tzun e wunakatz yi ate-tz e nume-tz tan tbiten yol Pawl. Ma yi quibital yi chakij Pawl tan xtxolen scyetz yi e yi nketz e judiy, chin chijaj nin tzun bantz tan yol, itzun cyaltz: Elk cun yi junatz swutz. Ban tcun yil quim, chech. 23 Tan paj yi chinchijaj nin ban tan yol, nin na chitzan tan jaben echk chixbuk, nin tan chiten puklaj tcyaj, 24cawunen nintzun yi witz ajcaw scyetz yi e sanlar tan toquen Pawl le chical bantz cyoquen tan jiclen, bantz tlol yi til, nin bantz lajluchaxen yi mbi na chichin yi e wunak tej. 25 Itzun yi cwen calij Pawl tan oco, benen tzun tlol tetz yi capitn: At ptzun cu tan toquen jiclen jun aj Roma yi ko ntaxk lajluchax yi til? 26 Yi tbital yi capitn yi yolatz, benen tzuntz tan talchen tetz yi witz ajcaw: Ta mbi na banu? na aj Roma tetz yi yajej, stzun yi capitn tetz yi witz ajcawatz. 27Benen tzun yi witz ajcaw te Pawl nintzun jaktz tetz: Alaj swetz ko a aj Roma. In bin, stzun Pawl tetz. 28 Yatz pe? Quintech nin pwok waknak wetz tan woquen tetz aj Roma, stzun yi witz ajcawatz tetz Pawl. Ma yi wetz, qui, na in aj Roma yi witzlen, stzun Pawl tetz. 29Jalcunin tzun cyelen ojk yi eatz yi e oc klo tan jiclen Pawl. Nchatz yi witz ajcaw, winin xoben tan paj yi nsken calxij tan. le junt eklok, telen tzun pujul yi witz ajcaw yi caren yi calol tetz Pawl, nin e chak yi e witz pale scyuch cyakil yi wi banl chiwi yi e judiy. Na yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 30 Itzun

Yi jilonen Pawl tan colol tib chiwutz yi e wi banl chiwi yi e judiy

1043

HECHOS22,23

tajbil i itz tan tbital yi mbitz yi til Pawl scyetz. Telen tzaj tzun Pawl tan yi witz ajcaw nin cu xtxicbaltz chiwutz. 1Xmayinen nin tzun Pawl scyetz yi e pujul xtisya nin ben tlol scyetz: Eu intanum quibit tzaju cob tal inyol. Qui na chimbisun na na chin nachon tej yi quic wetz wil swutz Ryos sajlen tunintz, stzun Pawl scyetz. 2 Cawunen tzun Ananas yi witz pale scyej yi e yi atetz nakajil Pawl tan telen jun kab cyan xak stzi Pawl. 3 Benen tzun tlol Pawl tetz: Ryos tzakon cawsu, na wutz tuwu plaj tuwu yi na talu yi xomiju te yi ley Moiss. Nicun ilu chi jun tapij yi chin skoj nin tan txun, poro txotx tu tcul. Elnak xtxumu te yi ley Moiss, nin yastzun na xcon tanu tan lajluchaxen yi ko at wil nka qui. Poro lastum yi qui na banu tanen yi jun leyatz, na ja cawunu tan inloonen. Ikaj yastzunk na tal yi ley yi ban loon jun yaj ko ntaxk lajluchax yi til. 4 Benen tzun cyalol cobox tkan yi ate-tz: Nxac na ctzan tan yajlen yi witz kapaleil yi na xcon tetz Ryos? 5 Eu kawutzilen, chicuyeu impaj. Na quinin mel intxum tetz yi ko yatz yi witz pale yi junej. Elnak intxum tetz yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Ayajich len jun wi banl wi scyeri atanum, stzun Pawl. 6 Poro yi telen xtxum Pawl tetz yi cob txakaj quitanen yi e bajxomatz, jun txakaj sadusey, nin jun txakaj parisey, chin tjaj nin tzun bantz tan yol: Eu intanum, in bin parisey. In nitxajil jun parisey. Atin tzonej tan tbiten wil tan tu yi na wocsaj yi at itzen junt tir chixol alma, nin tan tu yi at inchiw tej. 7Yi tlol Pawl yi yolatz jen tzun chitxujsal quib yi e parisey scyuch e sadusey. Cob cuntu tzun eltz. 8 Na i na cyal yi e sadusey yi quic itzen junt tir chixol alma, nin quic ngel, nin quic espritu. Poro yi e parisey na cyal yi at. 9Chibajen tzun niltz tan woknewen. Chijen tzun txiclok cobox scyeri yi txolol xol yi ley yi nchatz e, e parisey, itzun cyaltz: Skawutz ketz cyal atit til yi yajej. Ko ja jilon jun espritu kok jun ngel tetz, quil kamak yi tajbil Ryos, chech. 10 Jalen tzun jun chumam oyintzi chixol, chastzun te cawunen yi witz ajcaw scyetz yi e sanlar tan telen ticylen Pawl chixol, nin tan benen quicyal kale atit chical na nin xob i ko tzun en tzel cun Pawl cyan swutz. 11Itzun le cap akbaltz yi at Pawl xetze nintzun chaj tib Kajcaw swutz, itzun taltz: Quiwit Pawl, chi matxol yi mbi ekan wan tzonej Jerusaln, i nin tzawulejatz yil copon Roma.

23

yi tulen skil cyoquen tzun cobox judiytz tan nuclen cun jun tramp te Pawl, itzun cyaltz: Jun cun yol, quil kawan nin quil kuca jalen cun lquim Pawl kan. Ja nin kaquimtz yi ko quil kel cun tej, chech tzun bantz. 13 Mas cawnak chixonen yi eatz yi cyal yi xtxolbilatz. 14Chibenen tzuntz scyej yi e witz pale nin scyuch yi e wi banl wi, nintzun cyaltz scyetz: Yi o ketz, ja kal jun kayol swutz Ryos yi squimok Pawl kan, nin ko quil kel cun tej ja nin kaquimtz. 15 Ma jalu eu kawutzilen, i klo kaj yil chibanu yi xtxolbilej. Chijakeu tetz yi witz cyajcawil yi e sanlar tan sajen chakol i Pawl
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12 Itzun

Yi xtxumxen jun tramp te Pawl cyakun yi e contr i

HECHOS23

1044

tan tulen tzonej chiwutzu. Cyaleu tetz yi na cyaju quibitu junt claracin Pawl. List tzun o-tz tan biylen cunx tbe yi ntaxk ul chiwutzu, chech tzun bantz tetz yi witz pale. 16 Itzun yi tbital yi tal yi tanub Pawl yi chitxumun yi e wunakatz, nintzun bentz le chical yi e sanlar tan talchen tetz Pawl. 17chakol tzun Pawl jun capitn, itzun ben tlol tetz: Tcyaj ninu yi xicyej swutz yi witz tajcawu, na at cob yol cyan tan, stzun Pawl. 18 Benen tzun tcyal sanlar yi xicy swutz yi ajcaw, itzun taltz: Ja bin chinsaj chakol Pawl, yi pres, nin ja cu wutz swetz tan sajen wucyal yi jun xicyej swutzu, na at lo cob yol cyan tan tetz teru, stzun yi capitn bantz tetz yi witz ajcaw. 19Benen tzun chinul yi ajcawatz yi xicy, nintzun e eltz chichuc, nintzun jaktz tetz: Mbi tzun na awaj tzawal swetz? stzun i. 20 Ja bixe chiyol yi e judiy tan jaklen jun pawor teru tan benen chakolu Pawl chiwutz yi e wi banl wi tetz tnum ekl. Scyale yi na cyaj quibit junt claracin i poro nkeratz bintzi. 21Quil tocsaju chiyol na at mas cawnak chixonen yi chibne jun tramp te Pawl. Je tzun chiyol yi ncyal tetz Ryos: Quil kawan nin quil kuca jalen cun lquim Pawl kan, chech bantz. Na chitzantz tan chiwen yi ko cu tanu nka qui, stzun yi xicy bantz. 22 Tajen tzun chakol yi witz ajcaw yi xicytz, poro nin cawunin tetz yi cyal talwit yi ja xak i tan talchen yi xtxolbil tetz. chakol tzun yi witz ajcawatz cob capitn. Yi cyoponen swutz nintzun cawun nin scyetz tan chibnol list quib cob cient sanlar yi ntaxk opon beluj chich tetz lakbal, scyuch oxcal tu lajuj aj chej, tu cob cient aj lans tan chibenen jalen Cesarea. 24Nin cawun nin scyetz sanlar tan chibnol list cobox chej tan ticylen nin Pawl, bantz ban cuntu tzopon i swutz yi gobernador. 25 Nintzun bnix nin jun uj tan yi ajcaw. Itzun ban nin yol i-tz: 26 I bin jalu wutzilen kagobernador, na waj lwal jun yos teru, na chumbalaj nin ilu. Yi in wetz in Claudio Lisias. 27Ja incol yi yajej chikab yi e judiy, na ja klo cu chibiyol. Wutzilen cun in scyuch yi e insanlar o opon tan colchen chikab yi e judiy na nin el intxum tetz yi i jun aj Roma. 28 Nintzun ben wucyal i-tz chiwutz yi cyetz wi banl chiwi tan wital yi til. 29Ej nin tan chiyol nin el intxum tetz yi tan tu yi cyetz chiley ncyakwit til. Poro le wutz wetz wajtzakl cyal atit til tan quimen, nka tan toquen quen xetze. 30Poro nin wit yi ja wit txumxij jun tramp cyan e judiy tan biylen cun i. Chastzun te ja ben inchakol swutzu nin ja chincawun nin scyetz yi e akol til i tan cyoponen swutzu tan taklen chipart. Cu bin, ntinatz cuntu inyoltz. Tiltu tibu, stzun yi witz ajcaw ban nintz tul uj. 31Quib yi ben alij scyetz yi e sanlar, i nin tzun cyulejtz. Lakbal tzun benen quicyal Pawl. Chon tzun cyoponentz le tnum Antpatris. 32 Itzun le junt eklok nin cyajen cyen chijatxol yi Pawl chikab yi e aj chej. Chipakxen tzun Jerusaln yi e sanlar yi quikan cuntu e benen. 33 Ma yi cyoponen yi e aj chej yi akol tetz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 23 Che

Yi benen ticylen Pawl swutz Flix jalen Cesarea

1045

HECHOS23,24

Pawl Cesarea, nintzun cyak yi uj tuml Pawl tetz yi gobernador. 34Itzun yi wit bajen silel gobernador yi uj, nintzun ben jakol tetz Pawl yi na sajet i. Ma yi telen xtxum tetz yi aj Cilicia Pawl, 35 benen tzun tlol tetz: Yil chul e akol awil tzinwutz swite yi xtxolbil, stzun yi ajcawatz bantz tetz Pawl. Nintzun cawun nintz tan toquen quicylen Pawl le yi jun chin wutzilen cal yi bnixnak tan Herodes yi tpilta tanen. yi telen o kejtz, chicwen ponen tzun Ananas yi witz pale scyuch cobox wi ban wi tu Trtulo yi witz yolol, nintzun e octz swutz yi gobernador tan taklen til Pawl. 2 Itzun yi chakxen Pawl toquen tzun Trtulo tan taklen klo til. Itzun taltz tetz Flix: Tan ilu ta, at tzatzin paz skaxol, nin ja bnix winin echk taklen balaj tan yi balaj tajtzaklu. 3 Chumbalaj nin ilu ta Flix. Ben kej ben sak katyoi yi echk taklen yi na banu tetz ketz. 4Qui na kaj tzel mas tiempu kan. Quik tzicy paju skej. Max culu skibaj. Tbiteu cob tal kayol. 5 Ja wit el katxum tetz yi yajej, i jun akol chich culal. I jun ocsanl chicul yi e judiy yi ate benen tzin wi munt. Na tzan i tan tocsen chicul tan cyoquen tan contrin te yi gobierum. Bajxom i chiwutz jun txakaj yi na chibiaj Nazarenos. 6 Nin klo oc tan potzen yi ketz katemplo, poro nin txamxij kan. Nin klo o octz tan taklen caws quib yi na tal yi ketz kaley. 7Poro quinin tak Lisias yi cyajcawil yi e sanlar amal sketz tan kakol caws, na nin oc pitol tib skaxol tan telsen Pawl tkakab. 8 Chastzun te ja ko saj chakol swutzu tan kalol yi til. I bin jalu yil tzocu tan pujlen kaxol tzelepon chan xtxumu tetz cyakil yi til yi na katzan tan xtxolen cyen teru, stzun Trtulo bantz tetz Flix. 9Jun tzun chitzi yi e mas judiy bantz te yi yol Trtulo. 10 Ma benen bnol yi gobernador jun techl tetz Pawl tan jilonen, nintzun icy tcyal Pawl yi yoltz. Itzun taltz: I bin jalu ta na wil yi tenstzaj tunlenu tan pujlen xtisya le ketz katnumil, chastzun te tetz cun walma yi swale cobox inyol tan incolol wib. 11Kol tzocu tan joylen ju, skojank swutzu yi txen el coblajix kej yi xnaklenix Jerusaln tan nachlen Ryos. 12 Nin cyal nin chintxamxet tan wak ib tu jun wunak nka tan chimaksajen jun coloj wunak, mpe ik le katemplo, mpe ik lakak echk sinagoga, mpe ik tnum. 13 Quil chixcye tan jalsen ju wil yi na chitzan tan taklen swutzu. 14 Ma yi wetz swale yi mero bintzi teru. Yi in wetz na wocsaj jun chusun yi na cyal cyetz yi chin juntlen nin, wech xomchin te chiRyosil yi e kamam kate, nin na wocsaj cyakil yi yol tetz kaley nin cyakil yi echk yol yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos. 15 At inchiw te Ryos quib yi quitanen cyetz. Na kocsaj scyuch yi chitzok junt tir yi e quimnake, yi e yi quic quil nin yi e yi at quil. 16 Chastzun te ilenin na chintzan tan joylen puntil tan qui jalen wil swutz Ryos, nka chiwutz wunak. 17Ja el alaix yob yi qui na nulak tzonej le intanum, nin ana nnul tan taklen jun oy scyetz yi e intanum yi at tajwen scyetz, nin tan taklen jun ofrent le templo. 18 Yastzun na chintzantz tan banlen le templo yi chinojen cyen cobox tkan judiy swej yi chon najlche Asia. Nsken tzun inxansaj wib swutz Ryos.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24

1Itzun

Yi jilonen Pawl swutz Flix tan colol tib

HECHOS24,25

1046

Inchuc, quic jun wunak at swej, nin cyal na chintzanet tan oyintzi yi injalen cyan yi e aj Asiajatz. 19E tzun klo nchultz tan taklen wil swutzu ko at nin wil chiwutz. 20Poro ban bin cyal tzaj yi e yajej yi ko jal wil cyakun yi e wi banl wi tetz tnum Jerusaln yi inchakxen cyan. 21Nka yatz wiltz yi walol scyetz: Atin bin tzonej tan tbiten wil tan tu yi na wocsaj yi at itzen junt tir chixol alma, chinch bantz scyetz, stzun Pawl tetz Flix. 22 Ma yi bajen tbital Flix yi yolatz, nintzun cu makol yi xtisyatz, na at le wi i yi mbi na cyocsaj yi e creyent. Nintzun ben tlol scyetz: Yil cuul Lisias yi witz cyajcawil yi e sanlar Jerusaln, kalenas tzun kawitz cun wi yi ixtisya, stzun Flix bantz scyetz. 23 Nintzun cawun nin tetz yi capitn tan toquen tan quicylen Pawl, poro qui tzamlij mas tkanil. Nin cawun nin tetz yi capitnatz tan tkol amal scyetz yi e tamiw Pawl tan chicachal, nin tan chixajsal. 24 Itzun yi ticyen cobox kejtz nin xtxum Flix tuml Drusila yi txkel, yi i jun xnan yi judiy, tan chaklen Pawl. Na yi tajbil itz yil tbit yi mbitz yi na cyocsaj wunak te Jesucristo. 25 Toquen tzun Pawl tan xtxolchen xol tetz Flix yi chin tajwen cunin tan chibnol tanen yi echk taklen balaj, nin yi tajwen tan chimakol quib te yi echk taklen cachi. Nchatz tal i scyetz yi sbajok jun xtisyain tzantzaj. Sajen tzun jun chin xoben tetz Flix, chastzun te benen tlol tetz Pawl: Stzicun lo. Quilok. Yil tzamalix inwutz, nintzun cinchak junt tir tan atxolil mas yi xtxolbilej swetz, stzun Flix bantz tetz Pawl. 26 Na yi tajbil Flix itz yi nink tak Pawl xoc tetz tan telen liwr. Chastzun te ala cun tir chak i Pawl tan jilonen tuch. 27Poro yi ticyen cob yob, toquen tzun Porcio Festo tetz xel Flix. Nintzun cyaj tkol Flix Pawl xetze tan jalen mas kej i chiwutz yi e judiy yi qui na cyocsaj. telen ox kej yi sken opon Festo le tnum Cesarea benen tzun i-tz tan xon le tnum Jerusaln. 2 Cyoquen tzun e witz pale swutz, scyuch e bajxom cyetz judiy tan taklen til Pawl. Nintzun cu chiwutz tetz, 3 tan bnol pawor scyetz tan sajen chakol i Pawl Jerusaln, na sken bixe chiyol tan chibnol jun tramp tbe tan quimsen Pawl. 4Stzawel tzun Festo yi chiyoltz: Chon at Pawl xetze Cesarea kale atit imbembil tetz coboxt kej. 5 Ban cxomwok nin swej, yi axwok yi amal tu iwutz, nin ko at til yaj ban tzun tzitalwok swetz, stzun Festo scyetz. 6 Echk wajxok nka lajuj pe kej cyaj cyen Festo Jerusaln. Kalenas tzun tponentz Cesarea. Itzun le junt ekloktz colewen tzun le pujbil xtisya, nintzun cawuntz tan tponen Pawl swutz i. 7Ma yi tponen Pawl swutz i, nintzun e baj cyen nil yi e judiy yi chon chisajen Jerusaln, tan taklen til Pawl. Chin chon nin til Pawl cyak poro quic xe. 8 Xeten tzun Pawl tan yol tan colol tib: Cyal cunin injuchwit wil, mpe ik te kaley yi o judiy, mpe ik te yi katemplo, mpe ik te kawutzilen Csar, chij Pawl scyetz. 9Inti Festo i taj tan toquen mas kej i chiwutz yi e judiy, itzun ben tloltz tetz Pawl: Qui ptzun na awaj cben Jerusaln? Ban kaban tanen yi axtisya chonej, stzun ulij Pawl tan Festo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

25

1Yi

Yi cuchul Pawl tan jilonen tetz Csar yi witz ajcaw tetz Roma

1047

HECHOS25,26

10 Itzun tal Pawl: Mbi tzun tzinjoy nintz? Nketz ptzun chon atin swutz yi pujbil xtisya Csar? na yastzun yi wetz impujbil xtisya. Nin at swutzu yi cyal na injuchwit wil chiwutz yi e intanum judiy. 11Ma yi ink juchul il, nin yi atk jun taklen mimban yi ban chinquim tan, ban tzun chinquimtz. Poro ko cyal atit xe yi wil yi na chitzan tan taklen, cyal tzun jun xcye tan injatxlen chikab. Nicypon binastz swutz Csar, stzun Pawl bantz tetz Festo. 12 Yi wit jakol Festo tajtzakl scyetz yi e akol tajtzakl i, benen tzun stzawel yi yol Pawl: Yi ko chon na awaj cben swutz Csar, yatz nin atit awopombiltz, stzun ulij Pawl tan Festo.

yi telen cobox kej cyoponen tzun yi rey Agripa tu Berenice yi txkel tan talchen jun yos tetz Festo le tnum Cesarea. 14Ala tzun kej e atijtz, nintzun xtxol Festo yi xtisya Pawl tetz rey Agripa. Itzun taltz tetz: At jun yaj at cyen xetze tan Flix. 15Itzun yi xnakentz Jerusaln nintzun e baj opon yi e witz pale scyuch yi e wi banl wi cyetz judiy tan talchen swetz tan wakol caws i. 16Itzun wal wetz scyetz yi nkeratz bin chicstumbr yi e aj Roma tan jatxlen jun wunak tan cwen quimsan yi ko ntaxk aklij amal tetz tan colol tib chiwutz yi e akol til. 17Itzun yi cyulaken yi e akol til tzonej quinin tzun ben mas tiemptz, na ninin le junt eklok yi incolewen le pujbil xtisya, yi inchakol yi jun yajatz. 18Le wutz wetz wajtzakl je til yajej, poro cyal jun yi jak tal yi wetz yi na icy tincul, na apart yi til yi cyal swetz. 19I tu cyetz chicstumbr yi na cyocsaj, yastzun til Pawl cyan. Ej nin yi junt til itz tan paj yi na tal yi itz yi Jess yi quimnak. 20Nintzun sotz cun incultz tan xtxumlen, benen tzun injakol tetz yi ko yatz tajbil tan benen Jerusaln tan banlen tanen yi xtisyatz. 21Jak tzun i-tz tan ticyen swutz kawutzilen Augusto yi witz kajcaw. Incawunen tzuntz tan toquen i xetze jalen cun tzinchak nin swutz Csar, stzun Festo tetz rey Agripa. 22 Na klo waj lwit yi jilon yi jun yajatz, stzun yi rey Agripa tetz Festo. Ban bin tbitu yi yol i eklen, stzun Festo tetz. 23 Itzun le junt eklok, winin tzun alegr bajijtz yi cyoponen Agripa tu Berenice tpilta. Cyoquen tzun tpilta scyuch e chibajxom yi e sanlar scyuch yi e bajxom tetz tnum. chakxen tzun Pawl tan Festo. 24Benen tzun tlol Festo scyetz: Ilu rey Agripa, nin cyakil eu yi ateu skej tzonej, je bin jun yajej. Cyakil yi e judiy chin chijaj nin bantz swej tan xochlen i tzonej nin Jerusaln tan telen cun swutz. 25 Poro cyal nin jalet til wan tan quimen, nin i ten nin i jakon tetz tan ticyen swutz kawutzilen Augusto yi witz kajcaw. Ja tzun wit bixe-tz wan tan benen inchakol swutz. 26 Poro cyal bin jalet puntil wan tan benen intzibal yi til swutz Augusto yi Csar. Chastzun te mul wucyaltz chiwutzu nin swutzu ilu rey Agripa. Ma jalu yil wit baj chichotilu stzi, na waj yil cyaku jun xe swetz tan benen intzibal tetz Csar. 27Na le wutz wetz wajtzakl, quic xtxolbil ko tul tzinchak nintu jun pres nin quic til lwak nintz, stzun Festo bantz.

13 Itzun

Yi tponen Pawl swutz rey Agripa tu Berenice

26

1Benen

tzun tlol Agripa tetz Pawl: Wake amal tzatz tan acolol awib. Ban cjilon, stzun Agripa tetz.

Yi jilonen Pawl tan colol tib swutz rey Agripa

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HECHOS26

1048

Jen tzun tkol Pawl yi kabtz nintzun octz tan yol tan colol tib: 2 Ma jalu ilu rey Agripa, winin na chintzatzin yi atin swutzu tan incolol wib te cyakil echk xtxolbil yi cunak chijalul yi e judiy swej. 3 Mas tcun na chintzatzin na elnak xtxumu te cyakil yi ketz kaley yi o judiy tu yi echk oyintzi yi at skaxol. Chastzun te ta, max culu tan tbitalu cobox inyol, stzun Pawl tetz. yi e intanum judiy yi mbi cunin imbanakin yi in tzaj xicy, na chon najlchin le weri intanum Jerusaln. 5 Nin elnak chitxum tetz yi mbi cun imbanak yi in tzaj parisey, na winin quixbel tan jen ponen jun yaj te chiley yi e parisey, na mas tcun quixbel swutz cyakil echk kacstumbr. Poro inxcyenak te kacstumbratz. Nin ko na cyaj, ban cyal yi bintzinin yi inyolej. 6 Ma jalu ta, na tzan yi jun xtisyain swej tan tu yi at inchiw te yi oy yi sukint tan Ryos scyetz e kamam kate. 7Poro nketz ntin in at inchiw tej ma na nchatz cyakil yi e xonl Israel yi coblaj cun kuj. At len chichiw tan chijen ponen te yi sukint tan Kataj Ryos sketz, na skejl nin lakbal na chitzan tan banlen chimunl swutz Ryos. Ta Agripa, tan tu yi at inchiw te yi jun oyatz yi sukint tan Kataj Ryos scyetz e kamam kate, yastzun wil cyakun yi e intanum judiy. 8 Ma jalu eu intanum, na waj yil tzinjak scyeru: Xan pe yil kocsaj yi xcyek Ryos tan kitzen junt tir chixol alma? Qui, nketz xan na yastzun na kocsaj len. yi tenchan wocsal yi chin tajwen cunin tan inmakol yi bi Jess. banakin Jerusaln. Winin kajwutz yi xansanchet yi ocnake wan xetze na cyaknak yi e witz pale cawl swetz tan cyoquen wan. Nin waknak intzi yi cyoquen tan chiquimsen jujun. 11Ala tir nocnakin tan chibuchlen yi e creyent lakak sinagoga. Nin imbanak puers scyetz tan cyoquen tan jislen Jess. Nin tan paj yi winin chichen incul scyej xnaknakin tan chibuchlen lakak tnum, mpe joylajk.
10 Yastzun 9Bintzinin 4 Quilnak

Yi xtxolil Pawl yi en cun sajlen i, yi i tzaj parisey

Yi xtxolil Pawl yi en cun ocnak i tan chibuchlen yi e creyent

12 Yastzun wajbil yi xnaken Damasco tan chicawl yi e witz pale. Cyan chi ort wan. 13 Ma jalu ta rey Agripa tbit tzaju, te yi na chinxon tbe tan wuponen Damasco, echk chajcun kej lo yi benen wilol jun chin pakpuchal yi chon sajen tcyaj. Mas tcun na txekun swutz yi tkan kej. Chon cwen mulen swibaj scyuch yi e yi xomche swej. 14Cyakil cun o, o opon trimpujtz wuxtxotx. Nintzun ben wital jun yol yi chon jilonen tzaj swetz le ketz kayol yi o hebreo, itzun taltz: Saulo, Saulo, nxac na ctzan tan imbuchlen? poro aten na abiy awib, chi na ban jun mam tor tan xajlen yi puy, chij yi junatz ban tzajtz. 15 Benen tzun intzaweltz: Na scyetz ilu Ta? chinch banintz. I inatz Jess yi na ctzan tan buchlen. 16 Ma jalu sicyen awib, nin txiclijen. Na cocopon wan tetz inchakum tan xtxolen yi xtxolbil yi mawil tu echk xtxolbil yi tzawile. Yastzun xac minchaj wib tzawutz. 17Cincole chikab atanum nin chikab yi e yi nketz e judiy, kale cinchak nint. 18 Cinchake nin tan telen pacx te chiwutz El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi xtxolil Pawl yi en cun tocsal (Hch 9.1-19; 22.6-16)

1049

HECHOS26

tan cyajen cyen quilol yi tzotz wutzil, bantz pujxen yi bintzi cyan. Cinchake nin tan cyajen cyen quilol yi cawl Bayban nin tan cyoquen jak cawl Ryos. Nin ncben inchakol scyej tan jalen cuybil chipaj nin tan cyoquen cyajlal yi e xansanchet. Yastzun sbajoktz tan tu yil kuke chicul swej, chij i bantz swetz, stzun Pawl tetz rey Agripa. jalu ta rey Agripa, qui impaj yi jun cawlatz yi chon sajen tcyaj. bajx xnaken Damasco tan xtxolen. Pontzaj tlen xnakentz Jerusaln, tu cyakil yi echk luwar cwent Judea. Nchatz xnaknak tan xtxolen scyetz yi e yi nketz e judiy. Wal scyetz yi chin tajwen cunin tan chitxixpul cyajtzakl nin tan chixomentz te tajbil Ryos. Nin wal scyetz yi tajwen cunin tan chibnol yi echk taklen yi na chaj yi bintzinin ja chitxixpuj cyajtzakl. 21Tan tu yi yatz mimban, chastzun te cyoquen yi e judiy tan intzamlen le templo. I klo cyaj tan incwen chiquimsal. 22 Poro Ryos cheyanl wetz sajlen tunintz. Chastzun te atin tzonej chiwutzu eu nim juy. Ej nin ntin na chintzan tan xtxolen yi echk xtxolbil yi alijt cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz, nin tan kajtzun Moiss. 23 Na alijt cyen cyan yi chin tajwen cunin tan quimen yi Cristo. Poro i yi bajx yi stzitzok chixol alma. Nchatz chaje i yi bintzi scyetz yi e katanum, nin scyetz yi e yi nketz e katanum, stzun Pawl bantz tetz rey Agripa.
20 Na 19Ma

Yi culutxumil Pawl jak cawl Kataj

yi na tzan i tan xtxolen yi yolasej tan colol tib, benen tzun tlol Festo tetz, poro chin wi nin bantz tan yol, itzun taltz: Pawl, ja lo oc yab tawi, tan paj yi winin chusun abanak, stzun Festo tetz Pawl. 25 Poro itzun ben tlol Pawl: Nketz in yab ta Festo, ntin na chintzan tan xtxolen yi yol yi bintzinin tetz, nin itz jun yol yi at xtxolbil. 26 Na bitant tan rey Agripa yi xtxolbilej. Chastzun te nketz cob incul yi na chinjilon tetz. Na le wutz wetz wajtzakl sak cun swutz i cyakil yi echk xtxolbilej. Na ikaj ewun cunk bajen yi xtxolbil yi na wal nin, stzun Pawl tetz Festo. 27Ta rey Agripa, na pe tocsaju chiyol yi e elsanl stzi Ryos yi tzibant cyen? Na el intxum tetz yi na tocsaju, stzun Pawl bantz tetz rey. 28 Coboxen tzun ayol cxcyewet tan wocsen tkab Cristo tanentz tzawutzatz? stzun Agripa. 29Itzun bent tlol Pawl: Yastzunk tulej Ryostz. Mpe cobenk yol mpe winink yol, tzoquetu chi wutanen wetz jalu, poro nketz tul caren chi wutanenej. Nin nketz ntin ilu na waj tzocu tkab Ryos, ma na nchatz cyakil yi e yi na chitzan tan tbiten inyol, stzun Pawl tetz rey Agripa. 30 Yi wit bajen yolol yi yolatz, jen tzun txiclok yi rey tu yi gobernador tu Berenice scyuch yi e yi colche scyej. 31Itzun yi sken wit el chikansal quibtz nin e baj jilon cuntz squibil quib. Itzun cyaltz: Pues cyal atit til tan telen cun swutz nka tan toquen xetze, chech tzun bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24 Itzun

Yi toquen Pawl tan talchen tetz rey Agripa tan tocsal yi yol Ryos

HECHOS26,27

1050

32 Itzun tal Agripa tetz Festo: Ban klo tzel liwr yi yajej yi quik ncuch tan ticyen swutz Csar.

bantz yi bixewen tan kabenen wi a tan koponen Italia, jatxlen tzun Pawl scyuch cobox pres tkab jun capitn yi na biaj Julio. I jun capitn tetz yi companiy yi na biaj tetz Augusto. 2 Koquen tzuntz tcul jun barc cwent tetz yi tnum Adramit, yi chon at bembiltz lakak echk ujbil barc cwent tetz Asia. Kicyen tzun wi a. Xomij Aristarco skej, jun aj Macedonia yi chon najlij Tesalnica. 3 Le cap kej tzun koponentz Sidn. Nintzun tak Julio lisens tetz Pawl tan benen scyej yi e tamiw tan chicachal, na nin el kajab Julio te Pawl. 4 Koquen nin tzun junt tir tcul barc nin o icytz. Poro tan paj yi chon na saj tojkbil cyekek skawutz chon tzun cyajen cyen Chipre le kamax. 5 Itzun yi wit kicyakentz nakajil Cilicia tu Panfilia, chon tzun koponentz Mira, jun tnum cwent Licia. 6 Jalen tzun junt barc cwent Alejandra takun yi capitn. Chon at bembil yi barcatz Italia. Koquen tzuntz tcul. 7Ala tzun kej o bantz wi a, na chin cheb cunin na xon barc wi a. Pentlen tunin koponentz swutzel tzaj Gnido. Kicyakentz nakajil yi stzi txotx swutzel tzaj Salmn. 8 Kalen nin tzun il kicyen cuntz wi a tzi mar. Koponen tzuntz le jun amal yi na biaj Balaj Ujbil Barc. Nakaj tzun at yi tnum Lasea. 9Itzun yi sken wit el nim tiemp kan le jun amalatz, nin yi sken wit jal quixbel tan kaxonen wi a, toquen tzun Pawl tan talchen jun tajtzakl yi aj tolinl barc tan qui kicyen kale atot, na nsken wit icy kejlal tan muclen wej.j Na na icy cuntu yi jun kejlalatz yi na xetij kalaj. 10Je tzun tal Pawl scyetz: Ma jalu eu wamiw, le wutz wetz wajtzakl quit scul yil kicy wi a. Na sloonk yi barc tu yi ektz nin nchatz o, skaquimok lo, stzun Pawl bantz scyetz. 11Poro mas tcunin xomen wi yi capitn te yi tajtzakl yi aj tolinl barc tu yi taw barc swutz yi tajtzakl Pawl. 12 Nchatz winin e yi xom chiwi te yi taw barc tan cyajen cyen quilol yi jun ujbil barcatz na ploj yi amal kale atot lakak echk kalaj. I klo cyaj tan koponen Fenice, jun ujbil barc cwent tetz Creta, yi na xmayin nin ticyen tzin nin toquen tzin. Yastzun klo cyajbiltz tan kacyajen cyen jalen klo ticyen tiemp tetz kalaj. tzun mu tal cyekektz saj bnol tibtz cwen tzin. Itzun le wutz yi cyetz cyajtzakl yi sken chicambaj yi cyetz cyajbil. Jen tzaj tzun chijutul yi echk tzamol tetz barc xe a. Kicyen tzuntz wi a nakajil Creta. 14Itzun le rat nin xeten jun chin wutzilen cyekek yi chon sajen jen tzin. 15 Toquen tzun cyekek tan tolpenen barc. Quinin tzun xcye barc te walor cyekek. Kakol tzun kib tkab cyekek nintzun o ben pitoltz. 16 Chon tzun kicyen cuntz wutz coc jun tal juy isla yi na biaj Clauda. Kalen nin tzun il o bantz tan colchen yi tal ne barc yi jutun tan yi jun chin wutzilen barc kale atot. 17Yi wit chixcyewen tan kinlejen tzaj yi ne barc, kalenas tzun cyoquentz tan calchen xe cul yi
j 27.9

27

1Itzun

Yi benen ticylen Pawl Roma

13 At

Yi xeten yi jun chumam cyekek wi mar

Lv 23.27, 29.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1051

HECHOS27

nim barc tan qui telen jakxuj. Cwen tzaj tzun kapujul yi echk xbuktz, na winin chixoben na ko tzun en kopon le amal Sirte, kale quiclet mas xe a. Pitij cho nin tzuntz tan cyekek. 18 Kalen nin tzun il ato cuntz tkab jun chin wutzilen cyekek abal. Itzun le cap kej nintzun o octz tan jolen len echk ektz yi cyan tan barc. 19Ma le toxin kejtz nintzun el kacoxol yi echk macl yi na xcon tul barc. 20Ala tzun kej quinin kil wutz kej tu yi echk txuml. Caws nin tzun ato cunt tkab jun chin wutzilen cyekek abalatz. Quict nin kachiw tan kaclaxen. 21Ala cunin tzun kej qui o wantz. Jen tzun txiclok Pawl chixol nintzun ben tlol scyetz: Eu wamiw, chumbalaj nin klo ban yi nink e xomu te inyol yi wal scyeru yi qui klo o eltzaj Creta. Na ntintu jun loonen tu jun tzakon mul kabne tzonej. 22 Ma jalu quiwixk bin chiculu, na cyal nin jun sotzok scyeru, ma na ntin yi barc sloonk. 23 Na yi mas lakbal ja chaj tib jun ngel tetz Ryos tzinwutz, yi Ryos yi atin wetz tkab, yi Ryos yi na imban inmunl swutz. 24Je tzun ntal swetz: Pawl, quil cxob, na chin tajwen cunin tan awuponen swutz Csar. Tan a, Ryos lchicolon cyakil yi e yi xomche tzawej le barc. 25 Chastzun te eu wamiw, quiwixk bin chiculu, na na wocsaj yi tzelk cun Ryos te yi malchij swetz mas. 26 Chin tajwen cunin tan kanojen pon te jun isla, chij Pawl bantz scyetz. 27Itzun le cyajlajin akbal yi kasajlenix pitij tan cyekek wi mar Adritico echk nicyakbal lo, le wutz cyajtzakl yi e aj tolinl barc yi txant tan cyoponen tzi txotx. 28 Cyoquen tzuntz tan malen xe yi a. Junak tzun ja yi xe. Chibenen nin tzun mu nin e oc junt tir tan malen. Olajt tcun tu ja yi xe. 29Chixoben tzun yi e tolinl barc na ko tzun noj quen barc te echk cub yi aten tzaj xe a. Benen tzun chitxukpil cyaj tzambil tetz barc xe a wutz coc len barc. Nternin tzun na chipek yi enk tan tulen chan skil. 30Cyoquen tzun yi e aj tolinl barc tan joylen ju tan cyelen klo ojk. Cwen tzun yi ne barc cyan wi mar tan kansen nin klo yi echk tzambil ju barc, na i klo cyaj tan ko cwen chisubul tan cyelen klo ojk. 31Benen tzun tlol Pawl tetz yi capitn scyuch e sanlar: Ko quil chicyaj yi e aj tolinl tzonej tcul barc nkaben mulkuj xe a. Quic rmeril tan kaclaxen, chij Pawl bantz scyetz. 32 Cwen tzun chitamol yi e sanlar yi echk tzamol tetz yi ne barc, nintzun cyaj txakxuj te ne barcatz. 33 Itzun yi picypaxen tan tulen skil, toquen tzun Pawl tan chimoxen tan chiwanen. Itzun taltz scyetz: Cyajlajix kej jalu yi qui na chiwitu, nin quic nin na chibajsaju. 34Chastzun te na che inmoxu tan chiwanenu tan jalen chiwaloru, na quic nin jun xiil chiwiu yi nink txakxij, chij Pawl bantz scyetz. 35 Yi wit tlol Pawl yi yolej scyetz, jen tzun stzamol Pawl yi wa-tz nin tzun tyoin tetz Ryos. chiwutz cun cyakil wunak cwen tzun piul yi wa-tz nintzun octz tan waan. 36 Quiwixen tzun chicultz nin e baj octz tan waan. 37Cob cient oxcal tu waklaj kaxonen ato tcul barc. 38 Yi wit nojen chicul, cyoquen tzuntz tan jolen len yi ixin triw wi a tan sasaxen yi barc. yi tulen skil quinin tzun kajskej wutz yi luwar kale o oponet. Benen tzun quilol kale na ocoponet jun tzanla tul mar. Samlic cun tzun attz stzi. Chitxumul tzuntz tan telempon yi barc cyakun wi samlicy. 40Cwen tzun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 39Itzun

Yi benen mulkij barc xe a

HECHOS27,28

1052

chitamol yi echk stzambil barc, nintzun baj cyaj cyen quiloltz xe mar. Iten nin tkujatz bajen chipujul yi echk timonil barc, nintzun je cyakol yi xbuk yi na oc te ju barc. Cyoquen tzuntz tan pilen tan cyelen ponen wi samlicy. 41Chon tzun koponentz kale na culwit tib yi pakbil mar. Yastzun benet ukil barc yi ju-tz tcul xkol. Quit nin tzun yucantz. Bajen len tzun kotxpuj yi wi cyach barctz tan yi walor yi pakbil mar. 42 Nintzun klo e oc yi e sanlar tan chiquimsen yi e pres na ko tzun at e chel ojkujtz wi a. 43 Toquen tzun yi chibajxom yi e sanlar tan chimaklen na na taj i tan claxen Pawl. Cawunen tzun yi chibajxom scyetz e sanlar yi ban chijichin, tan chibenen bajx wi a tan cyelen pon stzi. 44Itzun yi e mas, at e e opontz wiak echk taklen yi at tcul yi barc. Cyakil cunin tzun kaclaxentz, na o icyul len tzi a. yi wit kaclaxen, kubital tzuntz yi Malta bi yi jun islajatz. 2 Itzun yi e wunak yi najlche le amalatz, penin skil ko chiculultz, nintzun cu jun kaktz cyan na na tzan abal nin winin chew. Skil nin cyakol amaltz sketz. 3 Ma Pawl xtxamxen tzaj tzun cobox kab tze yi skejt tan. Toquen tzun coxoltz wi kak. Poro telen tzaj tzun ojkuj jun lubaj tan walor kak. Cyenin tzun benen tan chayen yi kab Pawl. 4Itzun yi benen quilol yi e yi najlche nintz, yi chinl quen yi lubaj te kab Pawl, cyalol tzuntz squibil quib: Biyolnak lo yi jun yajej, na ja clax i xe mar poro quinin tzel i swutz, chech tzun bantz squibil quib. 5 Jen tzun chitul yi kabtz wi kak. Tponen tzun txakxuj tetz lubajtz tkak. Quic nin tzun ban Pawltz. 6 Itzun yi e wunak na chichiwan tan jen mal Pawl nka tan tponen cuchpuj tzin tan quimen. Poro yi quilol yi quic ban Pawl, jen tzun chitxixpul cyajtzakl, nintzun cyaltz: Ryos lo i, chech bantz. 7At tzun jun yaj yi na biaj Publio. Wi banl wi i tcul yi jun amalatz. At tzun cal i-tz nakaj. I tzun akon kaposar tetz ox kej. 8 Itzun yi koponen, coylij yi taj Publiojatz wi xtxach. Kakl i at, nin xcoc. Tocomponen tzun Pawl tan xmayen. Itzun yi nsken wit nach Kataj, jen tzun tkol Pawl yi kabtz tibaj, nin ul yos tuch. 9Yi benen loon stziblal, cyulen tzaj tzun cyakil yi e yabi yi ate-tz tul yi jun isla, nin baj ul len yos scyuch tan porer Kataj. 10Winin oy cyaktz sketz. Ej nin nchatz yi txant tan kicyen wi a cyoyil tzun yi echk taklen yi mbi cun tajwen sketz. yi ticyen ox xaw, chon tzun kicyentz tcul junt barc cwent tetz yi tnum Alejandra. Chon ticyen kalaj kan le jun islajatz. Te yi jun barcatz banij quen yi teblal Cstor tu Plucs tej. Yastzun chiryosil yi e taw barc. 12 Itzun yi koponen Siracusa yastzun o atet ox kejtz. 13 Kelen tzuntz, chon tzun kicyentz stzienlen a jalen cun koponen Regio. Le junt eklok xeten tzun jun cyekektz yi chon sajen wutz kacoc. Cob tzun kej o oponet-tz jalen Puteoli. 14O nojopon tzuntz scyej yi e kajwutz yi ate-tz nintzun cu chiwutz tan katen juk kej scyej. Kicyen tzuntz tan koponentz Roma. 15 Ma yi bajen quibital yi e kajwutz yi at kopombil Roma, cyelen tzaj tzun tan kaculchen. Chon cyulen tan kaculchen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Itzun

28

1Itzun

Yi mbi mban Pawl Malta

Yi tponen Pawl Roma

1053

HECHOS28

le tcaybil yi na biaj Apio, tu yi luwar yi na biaj Ox Witbil. Ma yi e benen tilol Pawl yi e kajwutz yi e ul tan kaculchen, tyoinen nin tzun tetz Kataj, nin quiwix talma-tz. 16 Ma yi koponen Roma che jatxol yi capitn yi e pres tkab yi chibajxom yi e sanlar, ma Pawl aklij amal tetz tan taten tcul jun tetz cmon cal. Poro ilenin xomche sanlar tan quicylen i. yi telen ox kej che chakol tzun Pawl yi e bajxom cyetz judiy. Ma yi chichamol quib toquen tzun Pawl tan yol scyetz: I bin jalu eu intanum, cyal na noquet tan chipotzen katanum mpe ik tan telsen kej chicstumbr yi e kamam. Yi wetz quic wetz wil poro ja chinjatxlij chikab yi e aj Roma jalen Jerusaln. 18 Yi wit bajen chichotil yi e aj Roma intzi, nnel tzun klo-tz liwr, na cyal jalet wil cyan tan incwen chiquimsal. 19Poro yi cyoquen yi e judiy tan taklen wil, cwen tzun intxumultz yi chin tajwen cunin tan wicyen swutz Csar yi witz kajcaw tzonej Roma, poro qui na waj lwak quil yi e intanum. 20Chastzun te ja che inchaku tan wilol chiwutzu nin tan kajilonen scyuchu. Calij chin tan caren, poro tan tu yi at inchiw tan inclaxen chi quitanen cyakil yi e katanum yi e aj Israel, stzun Pawl bantz scyetz. 21Cyal mulet uj Judea yi na jilon teju, nin cyal mulakit jun katanum tan taklen tilu nka tan yolchenu. 22 Poro na kaj kubit teru yi mbi na elepont yi na tocsaju, na alchok tunin na tzanet yolchen yi quic xac yi jun acaj chusunej, chech yi chiwi banl wi yi e judiy yi najlche Roma. 23 Bixewen tzun jun kejtz cyan tan quibital yi xtxolbil yi na kocsaj. Winin tzun e e opontz kale atit yi posar Pawl. Jalchan tzun xetentz tan xtxolchen xol scyetz, nin baj cun kejtz tan tan xtxolen yi en cun sbne Ryos tan cawun, nin xcon yi ley Moiss tan, tu cyakil yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz. I klo taj yi enk tan chitxixpul cyajtzakl tan cyocsal yi Jess i yi Cristo. 24 At tzun e cyocsaj yi yol yi tal Pawl scyetz, nin at e yi quinin cyocsaj. 25 Yi cyajen, quinin tzun cul tib chiyoltz. Je tzun ben tlol Pawl scyetz: Bintzinin yi xtxolbil yi talnak yi Espritu Sant scyetz e chimamu tan Isaas yi elsanl stzi Ryos: 26 Quilok chixol yi e wunakej, nin txolaj scyetz: Tzitbitewok poro quinin tzel itxum tetz. Tzitilewok poro quil pujx itakun, cchij sban scyetz. 27 Alaj yi xtxolbilej, na ja potij cyajtzakl yi e wunakej. Nin ja chcanix chiwi. Jopij wutz cyajtzakl tan qui telen chitxum tetz yi bintzi. Quil quibit. Quil pujx cyan. Nin quil chitxixpuj cyajtzakl. Chastzun te quil chiclax wan. Yastzun yol yi Espritu Sant yi alijt cyen tan Isaas. 28 Ma jalu quibitzaju, yi sbne opon tunintz yi claxen yi na tzan Ryos tan suken, tzicypon scyetz yi e yi nketz e katanum, nin scyocsaje, chij Pawl scyetz. 29Yi wit tlol Pawl yi yolas, nintzun e baj eltz. Winin chimaksal quib te chiyol yi cyelen. 30Cob tzun yob atij Pawl le jun calatz yi camij tan. Winin na tzatzin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 17Itzun

Yi xtxolil Pawl yol Kataj le tnum Roma

HECHOS28

1054

i scyej yi e yi na chopon tan xajsen i. 31Nin ilenin xtxol i scyetz yi en cun sbne Ryos tan cawun, nin yi mbi ekan tan Kajcaw Jesucristo. Qui xob i tan xtxolen, nin cyal jun oc tan maklen wutz i.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ ROMA


bin jalu yi in wetz yi in Pawl, in esclawa Jesucristo, na bixbanchint tetz jun apostl. Nin txaij chint tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Ryos, yi alijt cyen takun tentz. 2 Na tzibant cyen cyakun e elsanl stzi i tulak echk liwr yi chin xan nin. 3 Ej nin yi balaj stziblalatz yi na chintzan tan xtxolen, itz yi balaj stziblal tetz Kajcaw Jesucristo, yi Cyajl Ryos, yi chon itznak chixol yi e xonl kajtzun rey Luwiy. 4Na ja lajluchax yi bintzinin i Cyajl Ryos tan tu yi chin xan nin i, nin tan tu yi titzen junt tir chixol alma. 5 Ej nin tan i takwit Ryos yi banl swibaj tan woquen tetz jun apostl tan xtxolen yi tetz kej tu tetz porer, bantz cyocsaj winin jilwutz wunak benen tzin wi munt. 6 Ma yi e cyeru, yi eu aj Roma, ateu tajlal yi e yi txaij chet tan Ryos, na o len tetz Jesucristo. 7Nin yi cartej yi na chintzan tan stziben nin, itz tetz cyeru yi eu yi chon najlcheu Roma. Winin na pek Kataj Ryos scyeju na txaij chetu tan. Tak tzaj bin Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi banl tu tzatzin paz squibu. bin jalu, yi bajx xtxolbil yi na waj wal scyeru itz: Na che intyoiju tetz Kataj tan bi Jesucristo, na ja ben loon chitziblalu benen tzin wi munt. Na bitant cyakun cyakil wunak yi ja wit cyocsaju. 9Nchatz sak swutz Kataj Ryos, yi na noc tan nachlen i, ilenin na che innawsaju. Na i yi jun yi wakont wib tkab tan inxconen tetz, tan xtxolen yi balaj stziblal tetz yi Cyajl yi itz Jesucristo. 10 Nchatz na chintzan tan cuchen tetz Ryos yi enk jal puntil wan tan chixajsenu. 11Na yi wetz wajbil itz tan woponen scyeju, na na waj wil chiwutzu, nin na waj noc tan chiquiwsenu mas tkab Kataj. 12 Poro nketz ntin eu chiquiwixku ma na tajwen kaquiwsaj kib skibil kib te yi na kocsaj. 13 Eu wajwutz, jatix nin lo tir noc tan xtxumlen yi chumbalaj nin, yi nink jal puntil wan tan chixajsenu. Poro, txen jal puntil wan, na winin taklen na cu
a 1.1

1I

Xetzbil yol Pawl

8 I

Yi talol Pawl yi at tajbil i tan chixajsen yi e aj Roma

Sileju yi xtxolbil tetz esclaw yi at tul Glosario.

1055
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS1

1056

tcul. Yi wetz wajbil itz yi nink chinxconsaj Kataj chixolu chi mimban tzonej. Na winin jilwutz wunak yi nketz e judiy yi ja cyocsaj tan inyol. 14Na chin tajwen cunin tan intxolil scyetz cyakil jilwutz wunak. Tajwen tan intxolil scyetz yi e yi na cyocsaj quib balaj. Nin nchatz tajwen tan intxolil scyetz yi e yi quic chixac chiwutz yi e mas. Nin tajwen tan intxolil scyetz yi e yi chusij che, nin nchatz tajwen tan intxolil scyetz yi e yi qui chusij che. 15 Na list in tan xtxolen scyetz cyakil jilwutz wunak. Chastzun te na el walma tan xtxolen yi balaj stziblal scyeru yi eu yi najlcheu Roma. na chintxixwij tan xtxolen yi balaj stziblal, na itz yi chamil Ryos, yi na xcye tan chiclaxen cyakil yi e yi na cyocsaj. Na na xcye yi jun balaj stziblalatz tan kaclaxen ketz yi o judiy, nin nchatz na xcye tan chiclaxen yi e yi nketz e judiy. 17Yi jun balaj stziblalatz na chaj sketz yi na jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi na kuke kacul tej. Ntinatz na taj, yil kuke kacul, na yastzun tzibant cyen. Je xtxolbilej: Yi e yi na jal chibalajil swutz Ryos itz tan tu yi na kuke chicul, nin chicambok cyeratz te yi quitzajbil. nchatz at jun xtxolbil yi Ryos nchajon sketz, itz yi i tzakon chicaws yi e yi qui na cyek chi i, yi e yi cachi na chiban, yi e yi qui na cyak kej yi yol i, yi bintzinin tetz. 19Poro lastum e, na elnak chitxum te yi balajil tu yi porer Ryos, na Ryos ten nchajon scyetz. 20Na jetz yi cwenlen wuxtxotx ja lajluchax yi porer Ryos tan yi echk taklen yi bnixnak tan. Tan yi xtxolbilatz na lajluchax yi i Ryos. Chastzun te quil chixcye tan chicolol quib swutz i. 21Elnak chitxum tetz yi at jun Ryos poro qui na cyak kej i, nin qui na chityoin tetz. Chastzun te quic xtxolbil yi cyetz chitxumun yi xomche tej, na jopij wutz cyajtzakl. 22 Na cyal yi chin tzaknak cun e tu cyajtzakl, poro chin yab nin e. 23 Na ja cyaj cyen quilol yi Ryos yi itz nin tetz. Nin ntin na chimeje swutz teblal tu wunak, nin swutz yi echk teblal txuc yi at chiquimbil. 24 Chastzun te ja chel tcyal Ryos te cul bantz chibnol yi cyetz cyajbil yi chin xabil nin. Na na chiban yi echk taklen squibil quib yi chin juntlen nin. 25Na chiban yi echk taklenatz tan paj yi quinin na chixom te yi yol Ryos yi bintzinin tetz. Na ntin na chixom te echk xtxolbil yi nketz bintzi. Wech, na chon na chimeje cyen swutz yi echk taklen yi Ryos bnon tetz. Quic kej yi mero Ryos chiwutz, yi Ryos yi bnol tetz cyakil. Poro yi o ketz, tajwen yil kak kej i, tetz ben kej ben sak. Amn. 26 Ma yi e cyetz, qui na cyak kej Ryos, chastzun te ja chel tcyal Ryos te cul, bantz chibnol yi cyetz cyajbil yi chin txixwil nin. Na na chiban echk taklen squibil quib yi chin juntlen nin swutz i. Na at xnan, yi quit na cyaj chiwitbej quib scyuch yaj, poro na chiwitbej quib cyetz squibil quib. 27Nchatz e yaj, quit na cyaj chixconsaj e xnan, poro na chiwitbej quib squibil quib. Yi echk taklenatz yi na chiban, chin txixwil nin, nin chin cachi nin. Poro tan paj yi cyajtzaklatz, na chitij winin jilwutz yabil yi chin quixbel nin. Yastzun chicaws tan Ryos. 28 Qui na cyek chi Ryos. Chastzun te ja chel tcyal Ryos te cul, bantz chibnol yi cyetz cyajbil yi mbi na icy chicul. Tan cyakil echk taklen cachiatz yi na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 18 Poro 16 Qui

Yi porer yi balaj stziblal

Cyakil jilwutz wunak at len chipaj

1057

ROMANOS1,2

chiban, e pajol cawl swutz Ryos. 29Nojnak cyajtzakl tan echk taklen yi quic mu xac. E cun aj xnaninl, nka aj yajinl. Chin cachi nin e. Nin ntin xkan tzaj nink na cyaj. Winin na chixcyaklin. E cun biyolnak. E joyol ju oyintzi. E cun subul nak. E cun chacl yol. E joyol paltil junt. 30Quic xac Ryos chiwutz. E cun tzolol yol. E pris. Na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. E txumul echk taklen cachi. E pajol cawl chitaj chitxu. 31Qui toclen jun yol te chiwi. Qui na chel cun te chiyol. Qui na chipek te junt. Quic cuybil paj junt chiwutz. Qui na el chikajab te junt. 32 Elnak chitxum tetz yi mbitz yi tajbil Ryos. Nin elnak chitxum tetz yi cyakil yi e pajol cawl Ryos, sotzel chiwutz sbne. Poro qui na chitane tan banlen yi echk taklen cachiatz, nin winin na chitzatzin te junt yi na ban yi cyetz yi na chiban. bin jalu, eu aj malanl ajtzakl, quit jal puntil cyanu tan chicolol quibu. Quic na ban yi mbi jilwutz wunakil eu, na yi na chocu tan malen tajtzakl junt, iten nin cyeru chipaltilu na chitzanu tan malen, na nicun cyajtzaklu tu yi jun yi na chitzanu tan yolchen. 2 Ej nin nchatz na el katxum tetz yi ban atit yi tajtzakl Ryos yi na oc tan chicawsen yi e yi na chiban yi echk taklen cachi. 3 Chastzun te eu aj malanl ajtzakl, e oquichu tan xtxumlen yi at cyelbilu swutz yi chicawsu, na nchatz eu, eu juchul il. 4Nxac qui na cyaku kej yi banl talma Ryos? Nxac qui na el chitxumu tetz yi chumam nin pasens i skej? Qui pe na el chitxumu tetz, yi na tzan Ryos tan chajlen yi banl talma bantz chitxixpulu cyajtzaklu? 5 Poro chin tzetzuj nin te cyalmau, na qui na cyaju chitxixpuju cyajtzaklu. Ntin na chitzanu tan jalsen mas chich culal tetz Ryos. Ntin na chitzanu tan joylen mas quilu swutz i. Poro stzaklok mas chicawsu yil tzul yi kejlal yil tzoc Ryos tan pujlen xtisya. 6 Na chijunalenu chichojeu chipaju. Tul xomcyen tu te yi mbi cun mbaj chibnolu. 7Inti yi e yi na cyaj quil yi kej Kataj, yi e yi na cyaj chicambaj yi jun itzajbilatz yi quinin bajsben tetz, tzaklok yi jun itzajbilatz scyetz tan tu yi na chitzan tan banlen tanen yi echk taklen balaj. 8 Ma yi e yi xomche te yi cyetz cyajbil, nin tan banlen yi echk taklen cachi, yi e yi qui na cyaj chixom te yi bintzi, tzaklok cyetz chicaws tan Ryos, na winin na chich cul i scyej. 9Na cyakil yi e yi na chiban echk taklen cachi, chitije winin quixcuj, winin bis, nin winin okl. Yi xtxolbilasej bajx na jop yi e judiy, xomt che nin yi e yi nketz e judiy. 10Poro cyakil yi e yi na chiban yi echk taklen balaj stke Ryos amal scyetz tan quilol yi tetz kej. Sjalok jun chin tzatzin paz cyan. Nchatz yi xtxolbilej bajx na jop yi e judiy, cap yi e yi nketz e judiy. 11Na quil je kab Ryos tib jun jilwutz wunak, 12 na cyakil yi e yi na chijuch quil, sotzel chiwutz sbne. Quic na ban yi ko elnak chitxum tetz yi cawl yi akijt tetz Moiss nka qui, na ilenin tzaklok chicaws. 13 Na ko na chijuch quil yi e yi na quibit yi cawl Kataj, iten nin cawlatz xconk tan chajlen chipaltil. Na quil jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi na kubit yi cawl i, ma na ntin kol kaban tanen. 14 Nchatz yi e yi nketz e judiy, kol chijuch quil tzaklok cyetz chicaws. Quic yi ley yi aklij tetz Moiss chikab. 15 Poro ilenin na chinachon tej yi na scyetz yi echk taklen balaj yi ban chiban, nin na el chitxum tetz na scyetz yi echk taklen yi xan chiban. 16 Poro yil jepon tamp yi tiemp yil tzoc Ryos tan malen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Ban atit yi na oc Ryos tan chicawsen yi e juchul il

ROMANOS2,3

1058

cyajtzakl cyakil wunak yi ewan cyan jalu, xconk Jesucristo tan tan malen yi echk ajtzaklatz. Yastzun yi xtxolbil yi na chintzan wetz tan xtxolen. jalu je jun xtxolbil tetz cyeru yi eu judiy, yi eu yi chon kuklij chiculu te yi ley Moiss, yi eu yi na cyalu yi eu tetz Ryos.b 18 Na na cyal cyeru yi na el chitxumu te yi tajbil Ryos. Ej nin tan yi ley yi xomcheu tej na cyalu: Yi o ketz na el katxum tetz na scyetz yi echk taklen yi ban lkaban nin na scyetz yi qui. 19Le wutz cyeru cyajtzaklu chin tzaknak cunin eu tan chichuslen cyakil yi e yi ate tul tzotz wutzil. 20Le wutz cyeru cyajtzaklu yi chin tzaknak cunin eu tan chichuslen yi e yi qui na pujx cyan, yi e yi quic cyajtzakl. Na cyalu yi xtxolbilasej na at yi ley chikabu, yi jun leyatz yi bintzi nin tetz. 21I bin jalu yi eu aj chusunl, nxac yi qui na chixomu te cyeru chichusunu? Yi eu yi na chitzanu tan xtxolen yi qui na yub yi alak, nxac tzun na chalkiju? 22 Nchatz yi eu yi na cyalu yi qui na yub yi jopol wutzajin, nxac yi e tenu jopol wutzaj? Nchatz yi eu yi na chilabu wutz yi echk taklen yi banij tanen, nxac na cyalkaju yi echk taklen yi at xeak chicalil yi chiryosil wunak?c 23 Tan tu yi at yi ley Moiss chikabu na cyocsaj quibu tzaknak cun. Poro na el kej Ryos cyanu tan tu yi qui na chitzanu tan banlen tanen yi jun leyatz. 24Na nketz tech tu yi tzibant cyen le tuj Kataj yi na tal: Ipajwok yi na choquet yi e wunak yi qui na cyocsaj yol Kataj tan telsen kej Ryos.d 25 Bintzi stzakonk ban tetz jun yaj yi ko banij circuncidar, poro ko qui xomij yi jun yajatz tan banlen tanen yi cawl Ryos, quic tzun ltak yi circuncisin yi bajij te i.e 26 Poro yi e yi nketz banijche circuncidar, ko na chitzan tan banlen tanen yi cawl Kataj, nicuntz chi jak chibajij circuncidar, na na chitzan tan banlen tanen yi cawl Kataj. 27Ej nin yi eatz scyale yi quic chixacu tan paj yi qui na chixomu te cawl Kataj. Wech na cyan yi yol Kataj cyanu, nin bajnakeu circuncidar, poro qui na chitzanu tan banlen tanen yi tajbil Kataj. 28 Na nketz mero judiy jun yaj yi ko ntin ocnak yi jun techlatz te wankil, na quic xtxicbaj yi circuncisin yi na bajij te jun yaj yi ko qui xomij tajtzakl te tajbil Ryos. 29Poro yi e yi ajlij cyalma te Ryos, itzun eas yi e mero judiy quitanen swutz Ryos. Na yi mero techl yi na chaj yi xomij jun yaj te Ryos itz ko ajlij cul tej. Chon na saj chikej yi jun jilwutz wunakatz te Ryos, nketz scyej wunak. 1Poro at lo e judiy yi scyale: Yi ko yatz bintzi, mbi tzun ltak swetz yi in judiy? Mbil tak swetz yi bajnakin circuncidar? chech lo cobox sbne chixolu. 2 Poro swale nin scyeru yi bintzinin at winin chixacu yi eu judiy. Na je bajx xtxolbilej tan chajlen yi at chikej yi e judiy: Kuklij cul Ryos scyej, na ja che xconsaj tan xetzajen yi xtxolbil tan chiclaxen alchok jilwutz wunak.f 3 Bintzi at jujun chixol yi quinin e baj jepon te cawl i, poro tan tu tzunk yi eas, quit tzunk tzel kab Ryos te yi tetz yol yi alijt cyen tan. 4Ma na jun cun tzelepon kab te yol. Mpe nink choc cyakil wunak tetz laj, tzelepon kab te yi yol yi alijt cyen tan. Na tzibant cyen tan jun elsanl stzi i tentz: Ta, chin tzaknak cun yolu.
17Ma

Yi e judiy na cyocsaj quib tzaknak cun tan tu yi at yi ley Moiss chikab

b 2.17 Gn 15.6, 18; 17.10-11. c 2.22 Hch 19.37. ko nketz circuncidado jun nkeratz tetz Ryos.

d 2.24 f 3.2

Is 52.5. Ez 36.20, 23. Sal 147.19, 20.

e 2.25

Xchiwutz e judiy

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1059

ROMANOS3

Quic mu tal lajil tu yolu. Mpe nink choc wunak tan malen yolu, cyal nin jalet mu tal paltil cyan.g 5 Poro at lo e yi na cyal: Ban kol kajuch kil, na tan yi kil slajluchaxk yi balajil Ryos. Na quil tzoc i tan kacawsen, na tan kil na lajluchaxet yi tetz balajil, chech lo cobox. 6 Poro quic xtxolbil chiyol, na yi ko yatz, en tzoc Ryos tan chicawsen wunak? 7Na yi nink jal mas kej Ryos tan tu yi inlajil, mbi tzuntz yi na tal i yi in juchul il tan paj yi inlajil? na jalen na ban kej i tan impaltil tanen. 8 Na yi yatzk bintzi, ban tcun yi nink tzimban mas echk taklen cachi bantz jalen mas kej i. Quic xtxolbil yi jun ajtzaklatz. Poro at wunak yi na cyal yi yastzun yi xtxolbil yi na chintzan tan xtxolen. Poro tzaklok cyetz chicawsatz, na sak cun swutz Ryos yi at quil. bin jalu, mbi na elepont yi xtxolbilasej? Na pe elepont yi o ketz, yi o judiy, o mas balaj chiwutz yi e mas wunak wi munt? Qui. Na ja wit chinxcye tan chajlen scyeru yi nchatz o o len cun juchul il. Ato len jak cawl yi kil. 10 Na tzibant cyen tan jun elsanl stzi Ryos tentz: Tzonej wuxtxotx, quic jun balaj at. Siquierk jun. 11 Cyal jun yi nak el xtxum tetz Ryos. Cyal jun yi najk tzan tan joylen Ryos. 12 E len cun txakxnak. Cyal jun yi najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. Siquierk jun.h 13 Na yi echk yol yi na el le chitzi, chin cachi nin. Nicun tu xewal jun alma yi na eltzaj juc tcul jun nich. E len cun subul nak, na cyakil yi echk yol yi na eltzaj le chitzi, nicun tu yi wenen yi at le stzi jun lubaj.i 14 Ntin echk jis na el tzaj le chitzi, tu echk calaj yol. 15 Lajkel quikan tan biyolnakin. 16 Ntin na chitzan tan chixiten wunak, nin tan taklen bis okl scyetz. 17 Cyal na jalet tzatzin paz cyan.j 18 Siquier nink mu tal najk cyek chi Ryos. Yastzun tzibant cyen.k 19I bin jalu tan yi xtxolbilasej, na el katxum tetz yi iten nin leyatz yi na kaxom klo tej, xconk tan Kataj Ryos tan taklen kacaws yi o judiy. Ej nin nketz ntin o, ma na cyakil jilwutz wunak, na quic rmeril yi nink tal jun yaj yi quic
g 3.4

9I

O len cun juchul il

Sal 51.4.

h 3.12

Sal 14 1-3; 53.1-3.

i 3.13

Sal 5.9.

j 3.17

Is 5.7-8.

k 3.18

Sal 36.1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS3,4

1060

tetz til, na o len cun pajol cawl swutz Ryos. 20Cyal jun yi jajk jepon tan banlen tanen yi cawl i. Chastzun te cyal jun yi jajk jal yi tetz balajil swutz Ryos tan tu yi na buch tib tan banlen tanen yi echk cawlatz. Na cyakil yi echk cawlatz yi akijt cyen, ntin na xcye tan chajlen yi o len cun juchul il. jalu ja lajluchax skawutz yi apart yi xtxolbil tan jalen kabalajil swutz Ryos, nkeratz tan tu banlen tanen yi ley Moiss. Ej nin inin tzibant cyen yi jun xtxolbilatz cyakun yi elsanl stzi Ryos tentz. 22 Ej nin je yi xtxolbilej: Itz Ryos yi na kocsan tetz balaj. Na stke i chibalajil cyakil yi e yil kuke chicul te Jesucristo. Ej nin itz tetz kacyakil cun. Na ban cyocsaj alchok scyetz jilwutz wunak, na nicynin tu o swutz Ryos. 23 Yi sajlen o len cun juchul il. Na cyal jun yi jajk jepon tan banlen tanen yi tajbil Ryos. 24Poro ja jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi banl talma i. Ej nin oy tu mulij sketz, na Cristo Jess nxcye tan kacolpenel tzaj tkab kil. 25 Na bixbant i tan Ryos tan quimen tetz katxixwatz, tan chojlen kil. Ja tzun jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi nkocsaj yi ja el kojxuj yi chel Jesucristo tan cuylen kapaj. Nchatz yi nink ncuy tuk Ryos chipaj yi e wunak tentz ja klo jal paltil i. Poro quic til tej, na at swutz i yi at quimbil Cristo tan chojlen quil. 26 Nchatz jalu quic paltil Ryos at yi na tzanet tan cuylen yi ketz kapaj, na quimnak Cristo tan chojlen kil. 27I bin jalu, tan tu yi bintzinin yi xtxolbilasej yi ja quim Cristo tan chojlen kil, mbil tak sketz yi kol kal yi skaclaxok tan tu yil kaban tanen yi echk ley yi nchixom yi e kamam kate tej? Quic ltak, na quil kaclax tan tu yi nink kaban tanen yi echk leyatz. Na bixbant tan Ryos yi ntin chiclaxok yi e yil cyocsaj yi yol i. 28 Ja bin lajluchax skawutz yi ja wit jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi na kuke kacul te yi mbi banak Cristo. Quic ltaj quen banlen tanen echk leyatz skej. ketz cuntu pe yi o judiy yi Kataj Ryos? Qui. Na nketz ntin tetz ketz, ma na nchatz cyetz yi e yi nketz e judiy. 30Na jun ntzi Ryos at. Ej nin alchok scyetz yil tocsaj Jesucristo, sclaxok tan. Quic na ban yi ko circuncidado nka qui. 31I bin jalu, tan yi xtxolbilasej, na pe katzan tan telsen kej yi echk cawl Kataj yi tzibant cyen? Qui, qui na katzan tan telsen kej, ma na na katzan tan taklen mas kej echk cawlatz. jalu katxume bin yi en cun jalen yi balajil kajtzun kamam Abraham. nink jal yi balajil i tan yi echk taklen balaj yi baj bnol, tocsaj klo tib nim swutz Ryos, poro quinin jal yi balajil i tan yi echk taklen yi banak. 3Na je na tal yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz: Tocsaj cunin Abraham yol Ryos, nin tan tu yi tocsal, chastzun te jalen yi tetz balajil swutz Ryos.l
2 Yi
l 4.3

21Ma

Yi xtxolbil tan jalen kabalajil swutz Ryos

29Nchatz,

Na pek Ryos scyej cyakil jilwutz wunak

1Ma

Yi en njal yi balajil Abraham swutz Ryos

Gn 15.6; G 3.6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1061

ROMANOS4

4 Ej nin je junt elsawutzilej: Ko na bnix jun akun tan jun yaj, nketz oy tu na bnixet, ma na itz xtxokbent yi taw akun, na ja tij yi yaj quixcuj tan xtxaclen. 5 Poro nkeratz puntil tan jalen kabalajil swutz Ryos. Nketz tajwen tan kabnol jun echk taklen tan jalen kabalajil, ma na ntin na taj yil kocsaj cunin yi yol Ryos, yi Ryos yi na chocsan yi e juchul il tetz balaj. Na tan tu yi ja kocsaj cunin yi yol Kataj, ja tzun koc tetz balaj tan. 6 Iten nin xtxolbilatz talnak kajtzun kamam Luwiy, na yastzun na elepont yi yol yi talnak i. 7Je yol iej: Ban cyeri e yi ja wit cuylij chipaj. Ban cyeri e yi ja stzajsaj Ryos yi quil.m 8 Ban cyeri e yi quit na xtxum Ryos yi quil. 9I bin jalu, yi jun balaj xtxolbilasej, ntin pe scyetz yi banijche circuncidar, nka nchatz scyetz yi e yi qui banijche circuncidar? Itz tetz kacyakil cun, na ja wit wal scyeru yi jalnak balajil Abraham tan tu yi kukewen cul te Ryos. 10 Poro ja pe jal yi balajil Abraham yi ntaxk bajij circuncidar, nka yi nsken bajij circuncidar? Ja jal yi tetz balajil swutz Ryos yi ntaxk bajij circuncidar. 11Nchatz oc yi jun techlatz te Abraham poro itz tan chajlen yi nsken wit jal yi tetz balajil swutz Ryos. Na yi balajil Abraham ja jal swutz Ryos yi tocsal cun, nin yi ntaxk oc yi jun techlatz tej. Tan yi xtxolbilasej na lajluchax yi cyakil yi e yi na cyocsaj cun chi banak Abraham, e tzun nitxajil Abraham tanen, nin quic na ban yi ko banijche circuncidar nka qui, na ja wit jal chibalajil swutz Ryos. 12 Poro nchatz kajtzun Abraham, i chibajxom yi e yi banijche circuncidar, yi kol chixom te yi tajbil Ryos, chi banak i tetz yi ntaxk bajij circuncidar.

nchatz quinin suk Ryos yi echk amal benen tzin wi munt tetz Abraham tuml e xonl tan tuk yi nskenk jepon i tan banlen tanen yi echk leyatz. Poro ja suk Ryos yi echk amalatz tetz tan tu yi nternin kuklij cul i te Ryos yi tzelepon kab i te yol. 14Na yi cyetz cuntuk Abraham scyuch yi e xonl tan tu yi nchiban tanen echk leyatz, quic tzun klo na tak sketz yi na kuke kacul te Cristo jalu. Ej nin quic klo xac yi echk xtxolbil yi suknak Ryos tetz Abraham. ilenin at xac yi echk cawlatz, na na xcon tan chajlen yi at tulbil kacaws, tan paj yi qui na kaxcye tan banlen tanen. Ntinatz klo jun puntil tan qui lajluchaxen yi at kil, itz yi quik tak Ryos yi echk cawlatz. 16 I bin jalu yi na elepont cyakil echk xtxolbilasej itz: Ntin skacambok te echk oyatz yi sukint tan Ryos kol kocsaj cunin yi yol Ryos. Na kol kocsaj stke tzun i yi echk oyatz sketz tan tu yi banl talma i. Ej nin yi echk oyatz, nketz ntin scyetz yi e judiy, poro itz tetz ketz kacyakil cun yi o yi xomcho te tajtzakl Abraham yi nternin kuke cul te Ryos. Na cyakil yi e yi xomche te tajtzakl Abraham, e xonl Abraham quitanen. 17Yastzun ekan tan yi echk xtxolbil yi talnak Ryos tetz Abraham tentz yi na tal: In ncocsan tetz chimam chite winin jilwutz wunak benen tzin wi munt, chij Ryos banak cyen tetz Abraham. Ej nin
m 4.7

13 Poro

Suknak echk taklen balaj tetz Abraham tan tu yi nternin kuklij cul i te Ryos

15 Poro

Tan yi echk cawl na lajluchax yi at kil

Sal 32.1-2.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS4,5

1062

jun cun tzelepon kab Ryos te yi tetz yol, na wutzilen cun i alon cyen. Nin jun cun tzelepon kab tej, na na xcye i tan chijesen tzaj yi e alma, nin tan banlen alchok taklen yi quic jalu. 18 Quic nin rmeril tan jalen klo nitxajil Abraham, poro kuke cul te yi yol yi ntal Ryos tetz. Ej nin nchatz tocsaj i yi at tocbil i tetz chitacyex winin jilwutz wunak. 19El xtxum Abraham tetz yi nsken balkij yi tiemp tan jalen nitxajil, na nsken lo tzak jun cient yob tan. Ej nin nchatz el xtxum i yi quic talbil Sara. Poro quinin tajlaj cyakil yi xtxolbilatz. Na inin kuklij cul te yi yol Ryos yi alijt tan tetz, yi sjalok jun chinitxa. 20Siquier nink mu tal yi nink cabej cul te cyakil nsuk Ryos tetz. Ma na mas tcunin kukewen cul te Ryos. Nin tak i yi kajsbil tetz. 21Yastzun banak, na at tetz tajal yi jun cun at porer Ryos tan banlen cyakil yi sukint tan. 22 Chastzun te jalen balajil i swutz Ryos. 23 Ej nin tzibant cyen cyakil yi xtxolbilasej tul yol Kataj, poro nketz ntin tetz Abraham. 24Ma na nchatz tzibant cyen tan kaxomen ketz tej, bantz jalen kabalajil swutz Ryos. Na sjalok kabalajil kol kuke kacul te yi jun yi jesan tzaj Kajcaw Jess chixol alma. 25Yi jun Jessatz, itz yi jun yi jatxlij chikab e mal nak tan quimen swutz pasyon tan chojlen cyakil yi kil. Ej nin yastzun yi Jessatz yi itzij junt tir tan jalen ketz kabalajil swutz Ryos. bin jalu, ja wit jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi kuklij kacul te yi yol i yi alijt tan. Nchatz ja wit jal tzatzin paz skaxol tu Ryos tan tu yi mbi banak Kajcaw Jesucristo. 2 Nchatz tan tu yi kuklij kacul te Ryos, nin tan tu yi mbi cun banak Jesucristo, nternin na kel na koc tu Ryos. Nin quinin na kacabej kacul te yi jun kabalajilatz yi akij sketz tan Ryos. Ej nin nternin na katzatzin yi na koc tan xtxumlen yi sjalok kakej yil kopon te i. 3 Nchatz winin na katzatzin te yi echk quixcuj yi na bajij skej jalu. Na tan yi echk quixcujatz yi na ul, na kaxcye tan muclen mas quixcuj. 4Ej nin kol kaxcye tan muclen, at tzun kachiwtz te kutzajbil. 5 Jun cun tzaklok yi at kachiw tej. Nketz kubaj culal tu na ban Ryos, na winin na pek i skej. Ej nin clar cunin na el katxum tetz yi tzaklok sketz, na ja wit tak i yi Espritu Sant sketz. 6 Na te yi tiemp yi quic Ryos te kalma nin yi quit njal puntil kan yi enk kaclax, noj quen cuntz te yi tiemp yi bixbant tan Ryos tan quimen Cristo tetz kaxel. 7Poro nketz alchok scyetz tu ltak tib tetz xel yi tuch, mpe chumbalaj wunak nink i. Poro qui cunin batz, at lo e yi yatz cyulej tan colchen jun yaj yi chumbalaj nin chiwutz. Poro cyal jun ltak tib tetz xel jun yaj yi quic mu xac. 8 Poro yi Kataj Ryos el kajab skej. Wech o len cun juchul il, nin quic mu tal kaxac yi quimen Cristo tan tetz kaxel. 9Na tan tu yi telen kojxuj yi chel Cristo ja wit jal kabalajil swutz Ryos. Ej nin ko yatz, qui ptzun tzoc Cristo tan kacolchen tkab yi caws yi at tulbil tan Ryos squib cyakil wunak? Tzocopon. 10 Sajlen o cun contr tu Ryos. Poro tan tu yi quimen yi tetz Cyajl tetz kaxel, ja xit yi oyintzi tuch. I bin jalu, yi ko xitnak yi oyintzi yi at skaxol tuch, quict bin kabembil tkab yi kacaws yi txaklij skawutz na at nin Cristo tan kacolchen. 11Nketz ntinatz yi xtxolbilasej, ma na nchatz tul yi tiemp jalu, winin na katzatzin tu Ryos na ja kamiwi kib tuch tan tu yi mbi cun banak Kajcaw Jesucristo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Nchatz o ja wit jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi kuklij kacul tej

1063 Cyakil wunak e len juchul il tan paj Adam

ROMANOS5,6

bin jalu, katxume yi junt xtxolbilej: Tan paj jun yaj xeten yi juchlen il. Ej nin tan paj yi juchlen il jalen yi quimichil. Chastzun te txaklij len quimichil skawutz, na cyakil o, o len cun juchul il. 13 Na yi ntaxk tak Ryos yi echk cawl tetz Moiss nsken xetij yi juchlen il. Ej nin na el katxum tetz yi quil jal til jun yaj ko quic cawl at tan maklen wutz. 14Ko yatz bintzi, mbi tzuntz yi chiquimlen cyakil yi e xonl Adam yi ntaxk aklij yi cawl tetz Moiss? Quic jun yi jajk juch til chi yi il yi njuch Adam. Poro ja chiquim len. Mbi tzuntz? Itz tan paj yi ja ben kajal tib yi til Adam chixol chicyakil cun. Yi Adam i xetzan yi juchlen il, poro yi Cristo, yi jun yi bixbant tan tulaken, i xetzan yi itzen junt tir. 15 Ej nin yi il yi juchnak yi bajx wunak, quic xtxicbaj sketz. Na tan tu yi til jun yajatz yi juchnak, ja chiquim cyakil wunak. Poro mas ban tcun yi banl talma Ryos skibaj, na ja tak i jun chin oy sketz, na tan tu yi mbi cun banak junt yaj, yi Jesucristo, ja jal cuybil chipaj jun chin coloj wunak tan. 16 Tan tu yi jun til Adam, aklet chicaws cyakil wunak. Poro tan tu banl talma Ryos, nin tan tu yi mbi cun banak Cristo ja cuy i jun chin coloj kapaj katxokben. Nin ja jal kabalajil tan swutz Ryos. 17Tan tu yi juchul til jun ntzi yaj, txaklij quimichil chiwutz cyakil wunak. Poro tan tu yi mbi cun banak junt yaj, yi itz Jesucristo, ja jal kutzajbil nin ja jal kabalajil swutz Ryos. Ej nin oy tu maklet sketz. 18 Tan tu yi mbi banak Adam jal len kil. Poro tan tu yi mbi cun banak Jesucristo, ja jal puntil tan jalen kabalajil swutz Ryos. Na winin na tzatzin Ryos te yi mbi cun banak Cristo. 19Tan tu yi pajnak jun yaj yi cawl Ryos tentz, o len cun juchul il. Poro tan tu yi culutxumil junt yaj, aklij puntil sketz tan kabansal kib tu Ryos. 20 Poro at xac yi echk cawlatz yi akij cyen tan Ryos na ja xcon tan lajluchaxen yi kil yi winin benen loon. Poro chumam nin banl talma Ryos skibaj, na ja xcye tan cuylen yi jun coloj kilatz. 21Sajlen tunintz cyakil wunak tzamij che len tan jun ajtzakl yi cachi yi itz yi juchlen il. Ej nin tan paj yi na kajuch len kil txaklij len quimichil skawutz. Poro yi jalu, tan tu yi banl talma Ryos, nin tan tu yi mbi cun banak Kajcaw Jesucristo, ja jal puntil tan kabansal kib tu Ryos. Nin ja jal puntil tan kacambal jun itzajbil yi quinin bajsben tetz. bin jalu tan tu yi na cuy Kataj yi kapaj, ban pe lkajuch mas kil? 2 Quic rmeril, na yi o ketz jalu o acaj wunak, nin nketz tajwen tan kabnol tanen yi cawl yi ilcol, na nicuntz chi quimnakot swutz yi ilcolatz. Nketz bin tajwen yil kajuch kil, na quict ltajquen yi ilcol skej tan kacawen na o acaj wunak tkab Cristo. 3 Na qui pe na el chitxumu tetz yi mbi ekan tan yi bautism yi na bajij skej yi na kocsaj yi mbi ekan tan Jesucristo? Na yi na kaben mulij xe a nicuntz chi i oatz o quim yi quimen Cristo. 4Ej nin nicuntz chi i oatz o mukxij yi mukxen i tetz. Na nicuntz chi quimnako kutanen. Ma yi na kajetzaj xe a, nicuntz yi jajk kitzij junt tir chi banak Jesucristo yi titzen junt tir tan porer Kataj. Chastzun te quict ltajquen ilcol skej, na o acaj wunak tanen jalu. 5 I bin jalu, junit bin o tu Cristo. Na yi quimen i, nicuntz chi yi yatzk kaquimen ketz. Yi ko yatz, nchatz yi titzent i, yastzun yi kitzen ketz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12 I

1I

Qui tajwen tan kajuchul kil na ja kokbej kib tu Cristo

ROMANOS6,7

1064

Kokben kib tu Cristo jalu. 6 Na yi jen pajij Kajcaw Jess swutz pasyon, yastzun yi quimen yi kajtzakl cachi yi xomnako tej sajlen. Ej nin nchatz, yastzun yi quimen yi tajbil kawankil bantz quit kajuchul mas kil. Quit na cawun yi ilcol skej jalu, na quibot jak yi cawl i. 7Na jun alma, quic rmeril tan juchul mas til. 8 Nchatz o yi ko quimnak yi kajtzakl cachi, yi xomnako tej sajlen, ok tetz kajal yi itzo jalu te Cristo, nin yi xomij i skej tan kucheyen. 9Ej nin nchatz na el katxum tetz yi quimnak Jesucristo, nin itznak junt tir, chastzun te quic rmeril tan quimen junt tir. 10Na jun ntzi tir quimnak i tan kelsen liwr tkab yi ilcol. Ej nin itz i jalu. Nin nternin na chel na choc tu Ryos. 11Chastzun te ok te cyajalu yi quimnakeu swutz yi chamil yi ilcol. Quic ltajquen yi ilcolatz scyeju, na itzeu. Ej nin nternin na chelu na chocu tu Ryos. 12 Chastzun te quil cyak quibu te echk taklen cachi. Quil cyaku amal tetz tajbil chiwankilu tan chibnolu echk taklen yi qui na yub. 13 Quil cyaku yi chiwankilu tetz Bayban tan xconen tetz, ma na cyakeu chiwankilu tetz Ryos. Quimnakeu tanen swutz Ryos sajlen, poro jalu ja chitziju. Chastzun te cyake quibu tetz Ryos tan chibnolu yi echk taklen balaj. 14Na ja wit keltzaj liwr tkab yi ilcol. Quibo tkab yi jun jilwutz cawl yi na cawun skej sajlen, ma na chon ato jalu tkab yi banl talma Ryos. bin jalu, ato jak cawl yi banl talma Ryos, nin quit na cawun yi ilcol skej. Ban pe yil kajuch mas kil? Quic rmeril. 16 Na je jun elsawutzilej: Ko na tak tib jun tkab jun patrn at i jak cawl yi patrnatz. Nin tajwen tan bnol tanen yi tajbil yi patrn. Iten nin kutanen ketz, kol kak kib tkab ilcol, tajwen tan kabnol tanen yi tajbil yi ilcol. Ej nin sjalok quimichil kan tan paj. Poro kol kak kib jak cawl Ryos kocopon tzun tetz balaj tan. 17Ntyo tetz Kataj Ryos yi ja wit txixpuj yi cyajtzaklu. Sajlen cyakont quibu tkab yi ilcol tan chijuchulu quilu. Poro yi jalu ntyo tu, yi tetz cun cyalmau ocnakeu culutxum tan banlen tanen yi chusun yi quibitnaku. 18 Ja bin chelu liwr tkab yi ilcol. Ej nin chon cyakont quibu jalu tan banlen yi echk taklen balaj. 19Ja xcon yi jun elsawutzilatz wan tan lajluchaxen chiwutzu yi en quitanenu tkab Ryos. Yi sajlen cyakont quibu tkab yi ilcol tan chibnolu tanen yi echk taklen cachi. Yastzun banakeu-tz. Poro jalu cyake quibu tan chibnolu tanen yi echk taklen balaj, bantz chixansal quibu swutz Ryos. 20 Yi sajlen, te yi tzamijcheu tan yi ilcol, quinin chocu tan banlen jun taklen balaj. 21Poro mbi nchicambaju tej? Ntin nchicambaju quimichil. Ej nin yi na ul txakx chiculu jalu yi mbi e banaku, ntin na chitxixwiju tan. 22 Poro yi jalu apart, na ja wit chelu liwr tkab yi ilcol. Ateu tkab Ryos jalu, nin cyakont quibu tan chixconenu tetz. Ej nin tan tu yi ateu tkab Ryos ja jal chibalajilu nin chicamboku te jun itzajbil yi quinin bajsben tetz. 23 Na yi chichojon yi e juchul il itz yi quimichil. Poro yi oy yi na tzan Ryos tan toyen sketz tan Cristo Jess, yi Kajcaw, itz jun itzajbil yi quinin bajsben tetz.
15 I

Jun elsawutzil te yi en tanen jun esclaw

bin jalu kajwutz, elnak chitxumu tetz yi na quim jun yaj quict ltaj cyen yi ley tan cawen, na yi ley ntin na cawun te jun yaj yi itz. 2 Katxume junt
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi okben ib na chaj jun chusun sketz

1065

ROMANOS7

xtxolbil: Yi na tokbej tib jun xnan tu chmil, na oc i jak cawl yi chmil. Ej nin tajwen tan cyajen cyen jak cawl yi chmil jalen cun lquim yi yaj. Poro yil quim yaj, ja tzun el yi jun xnanatz liwr, na quict yi ajcaw tan cawen. 3 Poro kol tokbej tib jun xnan tu junt yaj yi ntaxk quim yi chmil, jopol wutzaj tzun i-tz. Poro ko nsken quim yi chmil, liwr tzun i-tz. Nin ban ltokbej tib tu junt yaj. Ej nin nketz tzun jopol wutzaj i-tz, na quict i jak cawl yi chmilben, na quimnakt. 4 Wajwutz, yi xtxolbilatzej itz jun elsawutzil tetz ketz. Na yi quimen Cristo, nicun yi jak quim yi ley. Nin quict ltajquen tan kacawen jalu, na ja wit quim nin yi o ketz ja wit koc jak cawl junt kajcaw. Elnakot liwr jak echk cawl yi ley Moiss. Quict cwent skuch jalu, na quimnako tanen swutz echk cawlatz. Ej nin kokbent kib tu junt acaj kajcawil, yi itz yi Cristo, yi jun yi itznak chixol alma. Yastzun bantz tan kaxconen tetz Ryos, nin bantz kakonen ban tetz i. 5 Sajlen, yi ato tzaj jak cawl yi tajbil kawankil, ntin xcye yi echk cawl Moissatz tan kapitlen nin mas tul il. Ej nin tan paj kil jal quimichil kan. 6 Poro yi jalu, elnakot liwr tkab yi echk cawlatz yi nternin tzamijcho tan sajlen, na quimnako swutz. Poro yi jalu at jun acaj xtxolbil yi na kaxom tej. Itz yi tzatzin cun na kaban kamunl swutz Ryos tan porer yi Espritu Sant. Nketz puers tu, chi banako sajlen yi ato jak cawl yi antiw ley yi tzibant cyen. bin jalu, eu kajwutz mbi na elepont cyakil echk xtxolbilasej? Na pe elepont yi quic xac yi antiw ley? Nkeratz puntil, na tan yi echk leyatz ja lajluchax yi at wetz wil. Na qui klo nmel intxum tetz yi xan yi na el nin walma te jun taklen yi nketz wetz, yi quik jun leyatz yi na tal: Quil tzel nin awalma te mebil awisin. 8 Poro tan tu yi at yi jun leyatz, ja chinnachon tej yi at wil yi telen walma te echk taklen yi nketz wetz. Ja tzun xcye yi ilcol yi cyan wan tan impitlen nin tan juchlen wil, na ja el nin walma te winin echk taklen yi nketz wetz. Poro yi quik yi jun leyatz, quic klo wil tej. 9Na yi ntaxk el intxum te yi ley quic wil tanen tzinwutz. Poro yi wital yi ley, ja tzun el intxum tetz yi in pajol cawl, nin yi txaklij quimichil tzinwutz. 10Ej nin yi jun leyatz, yi ja klo xcon tan taklen wutzajbil, ntin xcon tan impitlen nin tkab quimichil na quinin nchinxom tej. 11Na ja klo jal wutzajbil yi nink nchinxom tej. Poro tan yi ilcol yi cyan wan quinin nchinxcye tej. Chastzun te ja klo xcon yi jun leyatz tan impitlen nin tkab quimichil. 12 Tan yi xtxolbilasej na lajluchax skawutz yi ban atit yi echk cawlatz. Chin xan nin. Nin chin tzaknak cun. Nin ban tetz ketz, bantz lajluchaxen yi kil. 13 I bin jalu, akol ptzun quimichil yi echk leyatz yi balaj? Nkeratz puntil. Na yi akol quimichil itz yi ilcol yi cyan kan. Nin tan tu yi at echk leyatz ja xcye yi ilcol yi cyan kan tan kapitlen nin tul quimichil. Tan cyakil yi xtxolbilasej na lajluchax yi chin cachi nin yi ilcol yi cyan kan. 14 Na el katxum te echk cawlatz yi chon sajnak tu Ryos. Poro yi o ketz o tu wunak, nin kakont kib tkab yi ilcol. 15 Qui na el katxum tetz yi en kutanen, na yi kajbil itz tan qui kabanol klo yi echk taklen cachi, poro na kaban. 16 Quinin klo na kaj kaban echk taklen cachiatz, poro yatz na katzan tan banlen. Tan tu yi qui na kaj kaban yi echk taklen cachi, na elepont yi ban atit yi ley. 17Nchatz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 7I

Na xcye yi ley tan lajluchaxen yi ilcol yi cyan kan

ROMANOS7,8

1066

na kaj kaxom te yi balaj. Na tzun elepont yi nketz o ajpaj yi na kajuch kil, ma na i yi ilcol yi cyan kan. 18 Poro tan tu yi na kajuch kil na el katxum tetz yi quic nin noc kabalajil. Na klo kaj kaban echk taklen balaj poro qui na kaxcye tej. 19Qui na kaxcye tan banlen yi echk taklen balaj yi na kaj kaban. Ntin na katzan tan banlen yi echk taklen cachi yi qui na kaj lkaban. 20Ma jalu, yi ko na kaban yi echk taklen cachi yi qui klo na kaj yil kaban, na elepont yi nketz yi balaj ajtzakl yi cyan kan yi ajpaj, ma na i yi ilcol yi cyan kan. 21At bin jun taklen yi ilenin na bajij skej. Itz yi cyakil tir yi na kajoy puntil tan kabnol echk taklen balaj, na xcye yi kajtzakl cachi tan kapotzen. 22 Nternin na pek yi kajtzakl balaj tan bnol tanen echk cawl Ryos, 23 poro ilenin at junt kajtzakl cachi yi cyan kan. Yi jun yab ajtzaklatz na xcye tan potzen yi kajtzakl balaj, nin na xcye tan kocsen pres jak cawl yi ilcol. 24-25 Nternin na el kalma tan kabnol tanen yi cawl Ryos, poro tan yi ajtzakl cachi yi cyan nin kan, na kajuch kil. Lastum o. Na scyetz jun xcye tan kaclaxen tkab yi jun yab ajtzaklatz yi cyan kan, yi jun ajtzaklatz yi na tzan tan kapitlen tkab quimichil? At pe jun yi xcyek tan kaclaxen? Ntyo tetz Kataj yi at jun yi na xcye tan kaclaxen, itz yi Kajcaw Jesucristo. te, yi o ketz yi kokben kib tu Cristo, yi o yi quit na kak amal tetz yi kajtzakl cachi, yi o yi ato jak cawl yi Espritu Sant, quict ketz kacaws txaklij. 2 Na tan tu yi kokben kib tu Cristo ja wit kel liwr jak cawl yi ilcol, nin ja wit kel liwr tkab quimichil tan porer yi Espritu Sant. 3 Quinin xcye yi echk cawl yi akijt tetz Moiss tan kelsen liwr, na quic rmeril yi nink kajepon tan banlen tanen yi echk cawlatz tan paj yi ketz kajtzakl cachi. Quinin xcye echk cawlatz tan kelsen liwr poro Ryos nkelsan liwr, na nin saj chakol yi tetz Cyajl tan kaclaxen. Na ja tocsaj tib i chi kutanen ketz, yi o wunak, yi o juchul il, nin ja quim tetz katxixwatz. Nin tan yi quimichil yi ban i, ja xcye tan xiten yi chamil yi ilcol yi cawnak cyen skej. 4Yastzun tulej Kataj Ryos, bantz kajen ponen ketz tan banlen tanen echk cawl yi tzibant cyen, yi o ketz yi quit na kaban yi ketz kajbil ma na i yi tajbil yi Espritu Sant. 5 Poro yi e yi na cyak amal tetz yi cyajtzakl cachi, i tajbil yi cyajtzakl cachi na chiban. Poro yi e yi na cyak amal tetz yi Espritu Sant, i tajbil yi Espritu Sant na chiban. 6 Na kol kaxom te yi ketz kajtzakl cachi, sjalok quimichil kan. Poro kol kaxom te yi tajbil yi Espritu Sant, sjalok kutzajbil tu tzatzin paz. 7Na yi ajtzakl cachi yi cyan kan, contr te Ryos. Na quic rmeril yi nink xcye tan banlen tanen yi tajbil Ryos. 8 Qui tzun na tzatzin Ryos scyej yi e yi na cyak amal tetz yi cyajtzakl cachi. 9Poro yi e cyeru ko bintzinin at yi Espritu Sant te cyalmau qui bin lcyaku amal tetz yi cyeru cyajbilu, ma na cyaku amal tetz yi Espritu Sant. Na ko quic Espritu Sant tetz cyalmau, nketz eu tetz Cristo. 10Poro ko at Cristo tetz cyalmau, quit lquim yi cyalmau, na ja wit jal chibalajilu swutz Ryos. Poro yi chiwankilu ilenin squimok tan paj yi ilcol yi at tej. 11Poro yi ko najlij yi mero Espritu Sant tetz cyalmau, i ljesan tzaj chiwankilu chixol alma chi banak i tan jesen tzaj Cristo Jess. Na tzitzok junt tir yi kawankilej, yi txaklij quimichil swutz. Yastzun sbajoktz tan tu yi najlij yi Espritu Sant tetz kalma.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Chastzun

Yi e yi na chixom te tajbil yi Espritu Sant

1067
13 Na 12 Chastzun

ROMANOS8

te eu wajwutz, nketz tajwen tan kaxomen te kajtzakl cachi. yi kol kaxom tej, skaquimok. Poro kol kacyajscyen yi jun ajtzaklatz tan porer yi Espritu Sant, skitzok tzun junt tir. 14 Cyakil yi e yi na cyak quib jak cawl yi Espritu Sant, e tzun mel cyajl Ryos. 15 Chastzun te quil chixobu tetz Ryos, na quinin maklij yi Espritu Sant sketz ik tan kaxoben tetz, ma na itz tan koquen tetz mero nitxajil i. Chastzun te ban lkal Ilu Intaj tetz, na i Kataj. 16 Ej nin na el katxum tetz yi o mel cyajl Ryos, na iten yi Espritu Ryos na alon tetz kalma yi o mero mel cyajl i. 17Ej nin tan tu yi o nitxajil i, tzaklok kaherens tan Ryos, na sukint tan sketz. Na cyakil o tu Cristo skacambok te yi jun kaherensatz. Poro tajwen tan kamucul quixcuj chi banak Cristo ko na kaj kacambaj kakej xlaj i. 18 Yi mu tal quixcuj yi na kamuc jalu, qui tu kusij. Tajwen kamuc, bantz kilol yi kej Kataj yi chaje sketz tzantzaj. 19Na cyakil yi bnixnak tan Kataj, na chitzan tan chiwen yi kejlal yil lajluchax yi na scyetz yi e mero mel cyajl Ryos. 20Na potnak cyakil echk taklen yi bnixnak tan Ryos. Poro nketz cyetz chipaj yi chipoten, na ja chipotij tan Ryos tan paj yi chijuchul yi bajx wunak quil. Poro ilenin at chichiw tan chinucxen junt tir. 21Na yil tzul yi jun kejlalatz, xitok cyakil echk taklen cachi yi na tzan tan chipotzen echk ujul tu cyakil echk taklen yi bnixnak tan Ryos. Chelepon liwr tkab echk taklenatz yi na tzan tan chipotzen jalu. Nicun skatzatzink scyuch, yi o ketz yi o nitxajil Ryos. 22 Elnak katxum tetz yi winin na chibisun cyakil echk taklen yi bnixnak tan Ryos. Na na chitzan tan tijlen winin quixcuj chi na ban jun xnan yi na ul yos tuch. 23 Poro nketz ntin echk taklenatz na chibisun jalu, ma na nchatz o, na na kabisun, nin na katxayne, nin na katij echk quixcuj. Poro ntyo tu yi at yi Espritu Sant tetz kalma tetz jun techl yi kelepon liwr tzantzaj. Na at kachiw yi at tulbil jun kejlalatz yil kel liwr tkab quimichil nin yil koc tetz mero mel cyajl Ryos. 24Ej nin yastzun sbajok skej ko ilenin lkuke kacul tej. Poro yi jak wit kacambaj, nketz tzun klo tajwen tan kachiwal mas. Ma na qui. 25 Poro ko bintzinin na kocsaj yi kitzok junt tir, pasens na taj tan chiwen. 26 Winin bis okl ato cunt tkab yi echk ilatz. Nin quit na jal puntil kan tan jaklen yi cheybil ketz tetz Ryos. Poro yi Espritu Sant na tzan tan kucheyen tan jaklen. Nternin na ok quen swutz Kataj Ryos tan jaklen cheybil ketz. 27Nin yi Kataj yi na til yi mbi na icy tkacul, na el xtxum tetz yi mbitz na toklej yi Espritu Sant. Na nternin na tzan yi Espritu Sant tan nachlen Kataj skibaj, yi o yi xansan chot. Chastzun te stke tzun Kataj yi mbi na tzan yi Espritu Sant tan jaklen. nin nchatz yi o yi na kalok Ryos, yi o yi txaij cho tan tan kaxconen tetz, elnak katxum tetz yi quic jun echk taklen yi na bajij skej yi quik na akon ban sketz. Na yi tajbil Ryos itz tan tkol yi kabanl. 29Ajskent kawutz tan Ryos le xetzbil tzaj, nin txaij chot tan tan koquen chi tanen yi tetz Cyajl. Nin yi tajbil Ryos itz tan toquen yi tetz Cyajl tetz bajx nak skawutz bantz jalen jun coloj titzun, itz yi o ketz yi txaij chot tan. 30Txumijt cyen tan Ryos tan koquen tetz nitxajil i. Ej nin nketz ntin txumijt cyen tan, poro nchatz txaij chot tan. Ej nin nketz ntin txaij chot tan, ma na ja wit jal kabalajil tan. Ej nin nketz ntin kabalajil yi njal, poro nchatz ja wit jal kakej tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 28 Ej

Skatxaconk tan porer Ryos

ROMANOS8,9

1068

31I bin jalu yi ko bintzinin cyakil echk xtxolbilasej, mbi tzun kabislejtz? Na yi ko xomij wi Ryos skej, na tzun scyetz jun xcye-tz tan kaxiten? Cyal. 32 Yi ko quinin cabej cul Ryos tan tkol yi tetz Cyajl tkab quimichil tetz kaxel, qui ptzun lo ltak i cyakil yi tajwen sketz? Stke, na ja tak i yi tetz Cyajl. 33 Cyal jun yi nink xcye tan kaxochlen quen swutz Ryos, yi o yi txaijchot tan, na Ryos nkocsan tetz balaj. 34Cyal jun yi nink xcye tan taklen kil, na quimnak Cristo tetz kaxel, nin itznak i chixol alma, nin chon colchij i jalu le sbal Kataj. Nin na tzan i tan cuswutzil tetz Ryos tan jalen cuybil kapaj. 35 I bin jalu yi ko yatz bintzi, na tzun scyetz jun yil xcye tan kajatxlen len tu yi lok ib yi na chaj Cristo sketz? Xcyek polo yi echk quixcuj yi na kil, nka echk il yi na bajij skej? Qui. Xcyek polo yi echk buchun yi na chiban wunak skej tan xiten yi jun lok ibatz? Qui. Xcyek pe wej tan stzajsen yi jun lok ibatz? Qui. Ko quic bech ketz, xcyek pe jun xtxolbilatz tan xiten yi lok ib? Qui. Nchatz, quil xcye echk xtxolbil yi chin xowbil nin tan xiten yi jun lok ibatz. Ej nin, pe nink tzoc jun tan kabiylen cun tan spar, quil xcye yi jun xtxolbilatz tan stzajsen yi lok ib yi na chaj Cristo sketz. 36 Na tzibant cyen yi yastzun sbajok skej. Je xtxolbilej: Tan tu yi xomcho teju, chiwan cuntunin quimichil kan cyakil kej. Chon kulij chikab wunak, chi na chulij e tal cneru chikab carnicer.n Yastzun yi tziban cyen. 37Poro quic na ban, mpe nink bajij cyakil yi echk taklenasej skej, na skatxaconk tan porer yi jun yi winin na pek skej. 38 Jun cun yol, quic jun echk taklen yi nink xcye tan kajatxlen cun tu yi lok ib yi na chaj Ryos sketz. Mpe nink kaquim, kok quil kaquim, inin na pek Ryos skej. Quil chixcye yi e mal ngel tan kajatxlen cun tu jun lok ibatz. Nin quil xcye chichamil yi e witz chakum Bayban tan kajatxlen cun tu jun lok ibatz. Quil xcye jun taklen yil bajij jalu tan kajatxlen tu yi lokl Ryos yi at skej tan i. Nin nchatz, kol bajij jun echk taklen ek cap, quil xcye tan stzajsen yi lok ibatz yi na tzan Ryos tan chajlen sketz. 39Quil xcye jun echk taklen yi at xe cyaj, nka yi at jalen tzin tcyaj, nka alchok echk taklen yi bnixnak tan Ryos, tan kajatxlen cun tu yi lok ib yi at skaxol tu Ryos, tan tu Kajcaw Jesucristo.

bin jalu swale coboxt xtxolbil scyeru. Nin itz yi mero bintzi, na yi Espritu Sant mmalon swetz. Nketz wi wak tu, na in tetz Cristo. 2-3 At jun chin bis tetz walma tan paj yi qui na cyocsaj yi Jess i yi Cristo. Nternin na ok incul scyej, nin yi wajbil itz tan chiclaxen. List in tan imbenen jolin tquixcuj, nin list in tan injatxol wib tu Cristo yi ntinatzk na taj tan chiclaxen. Na katanum cun kib, kaxonl kib, nin junit kamam kate scyuch. 4E len cun xonl kajtzun kamam Israel. Nin Ryos e ocsan tetz mel cyajl i. Xomnak yi pakpuchal Ryos scyej sajlen. Ej nin yi echk taklen yi sukint tan Ryos tetz ketz, chon talchen scyetz. Ej nin nchatz yi lajuj cawl, chon taklen scyetz. Nchatz yi echk xtxolbil yi en kaban tan culajen Ryos, chon nin talchen scyetz, nchatz yi xtxolbil yi at tulbil jun aj colpinl, chon talchen scyetz. 5 E len cun xonl kajtzun
n 8.36

1I

Txaij che yi e aj Israel tan Ryos

Sal 44, 22.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1069

ROMANOS9

Abraham, Isaac tu Jacow. Ej nin chon titzen Cristo chixol, yi witz Ajcaw tibaj cyakil yi at. Kake bin kakajsbil tetz, na yi tetz kej quil sotz tetz ben kej ben sak. Amn. 6 Poro tan yi qui na cyocsaj yi e wetz intanum, quil chocu tan xtxumlen yi quik tzel kab Ryos te yi echk xtxolbil yi alijt cyen takun scyetz. Nkeratz puntil. Tzelepon kab tej. Na nketz e cun mero mel cyajl Ryos cyakil e xonl Israel. 7Na swutz Ryos ntin Isaac yi mero cyajl Abraham. At mas cyajl Abraham, poro quibe tajlal yi e xonl Abraham. Na alijt cyen tan Ryos: Ntin chocopon yi e xonl Isaac tetz tajlal axonl. 8 Yi xtxolbilas, na elepont yi nketz yi tan tuk yi e nitxajil Abraham, e tzunk nitxajil Ryos. Qui. Ma na ntin yi e yi suknak Ryos tetz Abraham. Yastzun yi e mero nitxajil Ryos. 9Na je yol Ryosej yi sukil jun chinitxa Abraham: Chwanin le junt yob nult, nin yil nul nsken jal tal Sara. Yastzun talnak Ryos. 10 Ej nin je junt xtxolbilej yi alchij tetz Rebeca yi ekanet pwokil yi cob cyajl kajtzun Isaac tan. 11-13 Yi ntaxk nin chitzij, ej nin yi ntaxk nin lajluchax yi ko e balaj wunak nka qui, jilonen chan tzun Ryos tetz Rebeca, itzun taltz: Yi bajxnak tzocopon tetz chakum yi capnak, chij Ryos banak tetz Rebeca. Ej nin je junt xtxolbil yi alijt cyen tan Ryos yi nicun na tokbej tib: Ja chimpek te Jacow, ma Esa quinin chimpek tej. Ej nin yastzun bajij. Ma jalu yi echk xtxolbilatz na chaj sketz yi ntin na ban Ryos yi tetz tajbil. Ntin na xtxaen yi e yi na taj. Nin qui na xtxum yi en quitanen. 14 I bin jalu, tan yi xtxolbilej, na pe lajluchax yi qui na yub yi tajtzakl Ryos? Nkeratz puntil. Quic rmeril tan kalol yi quic xac yi tajtzakl Ryos! 15 Na talnak Ryos tetz Moiss: Swake imbanl squib yi e kale na wajwit lwak, nin tzelepon inkajab scyej yi e kale na wajwit. 16 Yi xtxolbilas na chaj sketz yi qui na cambaj jun yaj yi banl talma Ryos tan tu yi na el talma tej, nka tan tu yi na buch tib tej, ma na chon na xom te yi na na elet kajab Ryos. 17Nin je yol Ryosej yi alijt cyen tan tetz Faran, yi chibajxom yi e aj Egipto: Ja cje intxaol tan awoquen tetz chibajxom yi e atanum, poro ntin tan achajol yi inchamil tu inkej chiwutz cyakil yi e wunak benen tzin wi munt, stzun Ryos banak. 18 Ma jalu, yi xtxolbilatz na elepont yi chon cunin at swutz Ryos yi na scyetz e kale na tajwit i tzelet kajab. Ej nin nchatz, chon at swutz i yi na scyetz e yi tzetzaxen na ban yi cyalma tan. 19I bin jalu, at lo e yil cyal: Ko yatz tanen, quic ketz tuch. Nxac na jal kapaj swutz i? 20Poro quic rmeril yi nink koc ketz tan malen tajtzakl Ryos. Na at pe kej jun tal wok yi quic mas yubil, tan toquen tan yajlen yi bnol tetz? Ej nin ban pe yi nink tal jun wok tetz yi bnol tetz: Nxac nchincu bnolu chi wutanenej? 21Quic rmeril yi yatzk tal, na chon at swutz yi bnol wok yi mbitz na taj sban te yi xkol. Na ko na taj sban jun wok yi chin yuben nin, chon at swutz i. Ej nin ko na taj sban jun wok yi sensiy te yi iten xkol, ban nin sban i-tz, na i na cawun tej. 22 Ten klo tak Ryos chicaws wunak, poro qui. Ja klo tak chicaws yi e yi nternin chich chicul tej, poro mucnak i chipaj. 23 Mucnak i chipaj bantz lajluchaxen yi tetz chamil tu yi tetz kej skawutz ketz jalu, na winin na el kajab skej. Na yi tajbil i itz tan tkol yi tetz kej sketz, yi o yi txumijcho tan tiemp tzaj. 24Na wutzilen cun Kataj Ryos o moxon tzaj tan koquen tkab i.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS9,10

1070

Yastzun o tulej yi o yi o judiy, nin nchatz scyeju yi eu yi nketz eu judiy. 25 Bintzi yi xtxolbilatz, na tzibant cyen jun xtxolbil tan Oseas yi Ryos alon tetz: Yi e yi quibe tetz wajal, chocopon tetz wajal. Ej nin yi e yi qui na chimpek scyej, yastzun yi e yi chimpekok scyej. 26 Ej nin tculak echk amal kale walwit: Quibixwok tetz wajal, swale scyetz: Axwok inmel incyajl, na yi in wetz in yi Ryos yi itz nin tetz.o 27Nchatz, at junt xtxolbil yi talnak Isaas scyetz e tanum: Spucunk kawutz yi o xonl Israel. Chon cun sbne tajlal kaxonen chi tanen yi samlicy yi at tzi mar, yi quic ajlben tetz. Poro quic mas o yi skaclaxok. 28 Na alijt cyen tan Ryos yi tzaklok chicaws cyakil e wunak benen tzin wi munt, nin jun cun tzelepon kab tej. Nin yil xetij tan banlen, jalcun lbnix tan.p 29Nin talt Isaas junt xtxolbil: Yi o judiy, ten klo wit kasotz chi banake yi e aj Sodoma tu yi e aj Gomorra, Yi quik elnak kajab Ryos scyej kamam kate sajlen tunintz, ja klo kasotz tan. Na chin cham nin i, na i yi witz ajcaw squib jun coloj tetz sanlar.q jalu cyakil yi echk xtxolbilasej, na chaj sketz yi ja tak Ryos amal scyeru yi eu yi nketz eu judiy tan jalen chibalajilu swutz i. Wech qui nchocu tan joylen sajlen tunintz. Ej nin ja jal chibalajilu swutz i tan tu yi kukewen chiculu tej. 31Poro yi e intanum yi e aj Israel quinin jal chibalajil swutz Ryos. Ja chitxujtij tan chibnol tanen echk cawl yi akijt cyen scyetz, bantz jalen klo chibalajil swutz Ryos. Poro quinin e xcye tan jalsen yi chibalajilatz. 32 Mbi tzuntz yi quinin jal chibalajil? Quinin jal chibalajil tan paj yi quinin kuke chicul te Ryos yi xcyek tan jalsen chibalajil. Ma na ntin ja chibuch quib tan chibnol tanen echk cawl, bantz jalen klo chibalajil. Poro quic rmeril. Na quinin jal chibalajil, na at jun xtxolbil yi ja chixubsij tej. Nin ja xcye tan chitrimpen cun chi na je trimp jun yaj te jun cub yi at tbe. 33 Yi jun xtxolbilatz tzibant cyen tul tuj Kataj: Copon wukol jun cub chiwutz yi e aj Israel, yi xcyek tan chitrimpen cun; poro cyakil yi e yil kuke chicul te yi junatz, quil chitxixwij cyetz, stzun Ryos banak cyen.r 1Eu jun coloj wajwutz, yi wajbil yi na icy tincul, itz tan chiclaxen klo yi e intanum aj Israel. Yastzun na chintzan tan cuchen tetz Kataj. 2 Na el intxum tetz yi bintzinin na el cyalma tan jalen chibalajil swutz Ryos, poro nkeratz puntil na cyulej. 3 Na qui na pujx yi puntil cyan yi txumijt cyen tan Ryos tan jalen chibalajil. Qui na pujx cyan, na e tu e joyon echk xtxolbil tan jalen klo yi cyetz chibalajil. Quinin chixom te yi xtxolbil yi txumijt cyen tan Ryos. 4Yi quimen Cristo swutz pasyon, yastzun yi jen ponen tamp yi munl
30 Ma

Cyocsaje yi e judiy yi balaj stziblal

10
o 9.26

Os 1.10.

p 9.28

Is 10.22-23.

q 9.29

Is 1.9.

r 9.33

Is 28.16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1071

ROMANOS10

yi ley yi akij cyen tetz Moiss, na ntin sjalok chibalajil yi e yil kuke chicul te Cristo. 5 Tzibant cyen tan Moiss yi sjalok balajil jun yaj swutz Ryos yi nink xcye tan banlen tanen yi ley. Na je yol iej: Alchok scyetz yil jepon tan banlen tanen cyakil yi echk cawl, sjalok tzun yi stzajbiltz.s 6 Yastzun xtxolbil yi tzibant cyen tan Moiss, poro yi jalu apart puntil, na ntin na taj yil kuke kacul te Ryos. Qui na taj winin txujten. E oquichu tan xtxumlen yi ate ponchanku tcyaj tan jalen chibalajilu, na ulnak aj Cristo tan taklen kabalajil. 7Ej nin, nchatz, e oquichu tan xtxumlen yi ato ponk chixol alma tan jesen tzaj Cristo, na jenak tzaj i. 8 Poro chin sensiy nin yi puntil tan jalen kabalajil swutz Ryos. Qui na taj yil kaben joylaj tan joylen. Nakaj at, na sjalok kan ntasten le katzi, ntasten te kalma. Itz yil kocsaj yi yol i yi na tzan xtxolen. 9Na kol kal len scyetz wunak: Jess, yastzun yi wetz Wajcaw, nin kol kocsaj cunin yi Ryos jesan tzaj chixol alma, skaclaxok tzuntz. 10Poro tajwen yi tetz cun kalma yil kocsaj yi yol i, bantz jalen kabalajil swutz Ryos. Ej nin ko na kaj kaclax, tajwen yil kal yi Jesucristo i Kajcaw. 11Na tzibant cyen le tuj Kataj: Alchok scyetz yi na tocsaj, nketz xubsen na ban.t 12 Na, ban cyocsaj alchok jilwutz wunak. Quic na ban yi ko o judiy, nka qui. Na jun ntzi Ryos at skibaj kacyakil cun, nin tzatzin cun na tak i yi tajwen sketz, yi o yi na cu katzi tan jaklen cheybil ketz tetz. 13 Na je junt xtxolbil yi tzibant cyen: chiclaxok cyakil yi e yil choc tan nawsen bi i. 14Poro, ko qui kuklij chicul te Cristo en lcu chitzi tan jaklen cuybil chipaj? Ej nin en lkuke chicul tej, yi ko txen nin quibit yi mbi ekan tan? Quic rmeril. Ej nin en lquibit yi mbi ekan tan Cristo yi ko cyal na txolon xol yi puntil scyetz? 15 Ej nin en lben jun tan xtxolchen xol scyetz yi ko cyal tzoc il tan chaklen nin? Na na tal tul tuj Kataj: Chumbalaj nin yi e yi na chitxol yi balaj stziblal yi at rmeril tan jalen tzatzin paz kan tu Ryos.u Yastzun yi xtxolbil yi tzibant cyen le tuj Kataj. 16 Poro nketz cyakil wunak na cyocsaj yi jun balaj stziblalatz. Ej nin elnak cyen xtxum Isaas tetz. Chastzun te cyajen cyen stzibal yi junt xtxolbilej: Ta, ja katxol yi balaj xtxolbil, poro cyal jun ntocsaj.v 17Yi xtxolbilasej na chaj sketz yi ntin lcyocsaj yi e wunak kol cyak amal tan tbiten yi balaj stziblal tetz Cristo. 18 Ma jalu: Txen nin polo quibit yi e intanum judiy yi tajbil Ryos? Quibitnak, na elnak cyen yi xtxolbilasej le stzi jun elsanl stzi Ryos tentz. Je xtxolbilej yi tzibant cyen tan: Ja wit bitij yi xtxolbil benen tzin wi munt. Quic nin jun amal wi munt kale txenk bitij chiyol yi e aj txolinl.w 19Poro tzinjake junt tir scyeru: Pujxnak pe cyakun yi e intanum aj Israel yi sjalok chibalajil yi e awer nak? Pujxnak cyan, na katxume bajx yi yol Ryos yi tziban cyen tan Moiss tentz: Chixcyaklink yi e yi na chimpek scyej jalu, yil quil yi na chimpek scyej junt txakaj wunak yi quic chixac chiwutz. Nchatz, sjalok chich culal scyetz yil quil yil wak imbanl squibaj junt txakaj wunak yi e yab quitanen chiwutz cyetz.x
s 10.5

Lv 18.5.

t 10.11

Is 28.16.

u 10.15

Is 52.7.

v 10.16

Is 53.1.

w 10.18

Sal 19.4.

x 10.19

Dt 32.21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS10,11
20 Nchatz

1072

quinin xob Isaas tan talchen yi xtxolbilej: Ja chin jal cyakun yi e yi qui ocnake il tan injoylen. Nin ja inchaj wib scyetz yi e yi quinin nchoc il tan jaklen wukanil, stzun Ryos banak cyen.y 21Ej nin at junt xtxolbil yi alijt cyen tan Ryos scyetz yi e aj Israel: In sajlen cuntunintz tan chimoxen tzaj yi e wunakej, yi chin pajol cawl nin e, yi quinin pakben tetz chitxumun. Yastzun yol Ryos yi alijt cyen tan scyetz yi e intanum, aj Israel, chij Isaas banak cyen.z
1Ma

jalu katxume, ja pe tzun cyaj cyen tilol Ryos yi e tetz tanum yi e aj Israel? Quic rmeril na at e yi ate tetz tajal. Lmal yi e yi ate tetz tajal Ryos, na yi in wetz, in mero aj Israel. In xonl Abraham, na in xonl yi mam Abraham yi na biaj Benjamn, nin atin wetz tetz tajal Ryos. 2 Quinin cyaj cyen tilol Ryos yi tetz tanum, na txumij che tan tentz, yi ntaxk tzaj cu xetzbil intanum. Txumijche tan Ryos tan chixconen tetz.a Chastzun te quic rmeril tan cyelen te cul i jalu. Chinachonku te yi mbi talnak yi elsanl stzi Ryos tentz yi na biaj Elas. Je yol iej yi xcon tan yi toquen tan chixochlen yi e tetz tanum, yi e aj Israel, swutz Ryos: 3 Wajcaw, ja chel cun swutz yi e elsanl stziu cyan, nin nchatz ja cu chixitul yi echk patbil katxixwatz. Jalt nin in, atin cyen. Nin yi cyetz cyajbil itz tan imbiylen cun Ta,b stzun Elas tetz Ryos. 4 Stzawel tzun Ryostz yi yol i, itzun taltz: Txaij chet juk mil yaj wan yi nternin ate tetz wajal. Nin cyal jun yi jak meje swutz yi teblal Baal, yi chiryosil yi e mas, stzun Ryos bantz.c 5 Iten nin kutanenas jalu, ilenin at e weri intanum yi txaij chet tan tu banl talma Ryos. 6 Poro txaij chet tan tu banl talma Ryos, nketz txaij chet tan paj yi echk taklen yi na chiban. Na yi yatzk nketz tzun klo oy, ma na txaquij tzun klo na cyulej yi quitzajbiltz. 7Mbi na chaj yi xtxolbilasej sketz? Na chaj sketz yi quinin jal chibalajil yi e intanum aj Israel. Ocnake il tan joylen poro quinin jal cyan. Ntin yi e yi txaij chet tan Ryos, ja jal chibalajil, ma yi e mas jopxen ban wutz cyajtzakl, 8 chi tzibant cyen tul tuj Kataj: Ryos npoysan cun cyajtzakl, na jopxnak wutz cyajtzakl tan. Nchatz Ryos jopon chichin, bantz qui pujxen yi xtxolbil cyan. Inin quitanentz sajlen tunintz.d 9Nchatz, at junt xtxolbil yi tzibant cyen tan kajtzun Rey Luwiy: Lok xcon yi echk tzatzin yi na chitxum tan chisublen. Lok xcon tan Ryos tan chibensen tul il, bantz tkol i chicaws. 10 Lok cu jopx wutz cyajtzakl. Lok cu cyej tzak yi ilcol yi cyan cyan. Yatzk chiban sbne opon tunintz.e
y 10.20 Is 65.1. z 10.21 Is 65.2. Is 29.10. e 11.10 Sal 69.22-23. a 11.2

11

At e aj Israel yi chiclaxok

Am 3.2.

b 11.3

1 R 19.10, 14

c 11.4

1 R 19.18.

d 11.8

Dt 29.4;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1073 Poro at e yi nketz e judiy yi chiclaxok

ROMANOS11

bin jalu, mbi na chitxum cyeru tetz yi xtxolbilej yi tzinjake scyeru? Tan paj yi xubsnake e intanum judiy, junawes pe elnaket tetz tajal Ryos le chiwutz cyeru? Nkeratz puntil, na tzul jun kej yil choctpon tetz tajal Ryos. Poro tan tu yi chipajol yi cawl Ryos, ja aklij amal scyetz yi e yi nketz e judiy tan chiclaxen. Poro yastzun tulej Ryos bantz cyoquen il yi e intanum judiy tan joylen puntil tan chiclaxen cyetz. 12 I bin jalu, yi quil yi nchijuch, ja akon ban scyetz cyakil wunak benen tzin wi munt. Na tan tu yi nchijuch quil, ja el majol Ryos yi banl scyetz, nin ja tak scyetz yi eu yi nketz eu judiy. Poro tzantzaj, yil choct cyakil yi e intanum judiy tetz tajal Ryos, sjalok mas kabanl kacyakil cun. 13 Ma jalu, yi eu yi nketz eu judiy, na waj lwal jun xtxolbil scyeru. Elnak chitxumu tetz yi chakij chin tan Ryos tan xtxolchen xol yi balaj stziblal scyeru, nin na wak kej yi inmunlatz yi atin sju. 14Na ko winin eu yil cyocsaju, squile yi e intanum, nin qui cunin batz lcyocsaj cyetz, nin chiclaxok. 15 Ej nin sjalok jun chin tzatzin yil choc junt tir tkab Ryos. Na yi telen chikej tan Ryos, ja jal tzatzin cyakunu, yi eu yi nketz eu judiy. Poro yil chibansaj quib sjalok mas tzatzin. Nin nicun sbne yi jun chin tzatzinatz, chi nink tzitzij jun alma. 16Je jun xtxolbilej, tan lajluchaxen yi quil chel junawes te tajal Ryos. Na ko jenak xtxaol Ryos yi kamam Abraham scyuch yi e elsanl stzi Ryos, nchatz yi e chixonl, ate cwent Ryos. Na ko xansant yi xe jun tze yi na cu awij, xansant tzun cyakil yi echk kab yi na jal tej. 17Ej nin je junt elsawutzilej yi na chaj yi chon na saj chibanlu scyej yi e intanum. Nicun e chi tanen jun wi olivo yi balaj. Ma yi e cyeru yi nketz eu judiy, nicun eu chi tanen jun wi olivo yi ploj. Ej nin ja chocu lacban tetz xel cobox kab balaj olivo yi elnaket tamij. Nin chon na saj chiwaloru te yi mero xmilil yi balaj wi olivo. 18 Chastzun te yi ko ocnake tuwu lacban, ban tcun yi quil cyocsaj quibu mas balaj chiwutz yi e intanum yi e judiy, na yi o ketz o yi mero xe, ma yi e cyeru, ocnake tuwu lacban tanen. 19Poro at lo jujun e chixolu yi na alon tetz: Elnaket tamij yi e judiy tan Ryos, bantz koquen lacban ketz. 20Bintzi, elnake tamij tan Ryos poro tan tu yi quinin kuke chicul te i. Or bin quilu, quil cyocsaj quibu nim tu cyajtzaklu, na ocnake tuwu lacban tan tu yi kukewen chiculu te Ryos. 21Na ko quinin cuy Ryos chipaj yi e yi elnake tamij, pyor tzun eu yi ocnaketuwu lacban. 22 Tan yi xtxolbilasej, na kil yi nketz alcawet Ryos. Ej nin nchatz na kil yi banl talma i, na ja chocu lacban tetz chixel yi e yi e el tamij. Poro cheleponu kokij kol quil chixomu te tajbil, nin ko quil kuke chiculu te i. 23Ma yi e wetz intanum, kol kuke chicul junt tir te Ryos, pontzaj nin choc lacban junt tir. Nin chin sensiy nin xcye Ryos tan chilacbajen quen junt tir. 24Na yi e cyeru, chon elnake tzaju te jun wi olivo yi ploj. Poro ja xcye Ryos tan chilacbajen quenu te jun wi olivo yi balaj. Nin ko ja xcye Ryos tej, quict polo rmeril tan xcyewen i tan lacbajen quen yi echk kab yi elnaket tamij te yi balaj olivo? At rmeril. Nin yastzun sbajok scyej yi wetz intanum. bin jalu eu wajwutz, at junt xtxolbil yi na waj tzel chitxumu tetz, na qui na waj yil cyocsaj quibu nim tu cyajtzaklu. At jun xtxolbil yi ewan cuntu sajlenix,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 25 I

11I

Tzantzaj scyocse winin judiy

ROMANOS11,12

1074

poro yi jalu ja wit skojan skawutz. Itz yi at winin e intanum yi e judiy yi ja wit tzetzax cyajtzakl, poro tzantzaj winin e scyocsaje yil tzak cyajlal yi e yi nketz e judiy, yi e yi at cyocbil tkab Ryos. 26 Na yil tzak cyajlal yi eas, kalenas tzun lcyocsaj cyakil e intanum. Na je xtxolbilej yi tzibant cyen tul tuj Kataj: Chon lsaj yi aj colpinl chixol yi e aj Sin, yi e xonl Jacow. Nin tzocopon i tan xiten yi ilcol yi cyan cyakun.f 27 Nin yastzun sbajok scyej na tzelepon inkab te inyol, na jun cun tzincuye cyakil chipaj chitxokben.g 28 Poro te yi tiemp jalu, at winin e intanum yi e contr te yi balaj stziblal yi ban na kaclax tan. Poro tan tu yi yatz quitanen, ja tak Ryos amal scyeru tan chiclaxenu. Poro quil chel junawes yi e intanum te cul Ryos, na e cun xonl kajtzun Abraham. Nin txaij chet tan Ryos tan tkol i yi banl squibaj. 29Nin quil xtxixpuj yi tajtzakl scyej. 30Ma yi e cyeru, yi eu awer nak, eu pajol cawl sajlen, poro tan tu yi quinin cyocsaj yi e wetz intanum ja el kajab Ryos scyeju, nin ja jal chibanlu tan. 31Nicun chibne cyetz chi quitanen cyeru. Qui na cyocsaj jalu poro tzantzaj tzelepon kajab Ryos scyej, chi mel kajab scyej cyeru. 32 Na swutz Ryos o len cun pajol cawl, yi o ketz yi o judiy nin yi e cyeru yi nketz eu judiy, poro nicy nin tu na el kajab i skej. 33 Chumbalaj nin Kataj Ryos, na qui bajsben tetz yi banl talma i. Nin quic jun taklen yi quik na pujx tan, na chin tzaknak cun tajtzakl i. Nin cyal jun yi nink xcye tan tilwen yi mbi na icy tcul. Cyal jun yi nink pujx yi tajtzakl Ryos tan. 34Na tziban cyen: Cyal jun na el xtxum tetz yi mbi na icy tcul Kataj Ryos. Cyal jun yi nink xcye tan stzaksen cyen yi tetz tajtzakl.h 35 Cyal jun yi nink tak jun taklen tetz Ryos tan tkol Ryos xel. 36 Na i bnol tetz cyakil echk taklen yi at. Quic jun taklen yi nketz i bnol tetz, nin ja bnix tan tan xconen tetz tetz. Kake bin kakajsbil tetz Ryos tetz ben kej ben sak. Amn. bin jalu eu kajwutz, ja wit quibitu cyakil echk xtxolbil tetz yi banl talma Ryos skibaj. Chastzun te na cu inwutz scyeru tan cyakol quibu tetz Ryos. Chijatxe quibu tkab Ryos, bantz chixconenu tetz. Na yastzun yi kamunl yi nternin na tzatzin i tej. Tinatz jun kamunl yi mas balaj swutz i. 2 Quit chixomu te cyajtzakl yi e wunak tzonej wuxtxotx, ma na chitxixpenu cyajtzaklu bantz cyoquenu tetz mero balaj wunak. Na kol kak kib tetz Ryos, tzelepon tzun katxum tetz yi mero tajbil i yi chumbalaj nin. Nin stzatzink i tej, na chin tzaknak cun yi jun ajtzaklatz. 3 Ma jalu tan tu yi wakont wib tan inxconen tetz Ryos, ja jal wajtzakl. Chastzun te na waj lwal jun xtxolbil scyeru, chicyakilu: Quil cyocsaj quibu nim tu cyajtzaklu. Ban tcun yi nink chocu chijunalenu tan malen yi cyeru cyajtzaklu, bantz telen chitxumu tetz yi ko eu tzaknak cun nka qui. Poro ko na lajluchax yi at tajtzakl jun yaj, itz tan tu yi Ryos na akon tetz. 4Na je jun elsawutzilej: Katxume kawankil, itz junit, poro aparchklen munl yi jujun kawekl. 5 Nicun tzun kutanen yi o cmon creyent tu yi jun elsawutzilatz. Ala kaxonen poro junit o tu Cristo, nin junit o skibil kib.
f 11.26

12

1I

Tajwen tan kakol kib tetz Ryos

Is 59.20.

g 11.27

Jr 31.33-34.

h 11.34

Is 40.13.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1075

ROMANOS12,13

6 Poro aparchklen kamunl yi akij sketz tan Ryos. Ban tzun koc il tan xconen yi ajtzaklatz yi akij sketz tan Ryos. Ko itz tan xtxolchen xol yi yol Kataj, ban koc il tej. 7Poro ko itz tan kaxconen tetz chixconsbetz cmon, ban koc tetz chixconsbetz, poro na taj yi tetz cun kalma. Ma yi ko o aj chusunl, ban kak kib tan chichuslen yi e cmon. 8 Ej nin yi ko o aj quiwsanl, tajwen kaban tanen yi jun kamunlatz. Ej nin yi ko at kapuk, ban kucheyan, poro na taj yi tetz cun kalma yil kak. Ej nin yi ko o bajxom, tajwen yi puntil cun kulej yi kamunl. Ej nin yi ko yatz kamunl tan quicheyen yi e yi at tajwen scyetz, na taj yi tzatzin cun che kucheyaj.

quibu squibil quibu, poro bintzi cun, nketz chij tu. Quil chipeku te echk ajtzakl cachi, ma na chitzatzinku te echk balaj ajtzakl. 10Chiloke quibu squibil quibu, na quitzun quitzicy quibu tkab Cristo. Cyakeu chikej yi e cyajwutzu. 11Quil chikexiju tan chixconenu tetz Ryos. Quil chicyajixu. Ma na casok cyajtzaklu tan chixconenu tetz Ryos. 12 Chitzatzinku te yi xtxolbil yi at chichiwu tej. Ko na chitiju echk quixcuj, pasens na taj. Nin quil chitzakplenu tkanil nachlen Kataj. 13 Tajwen chicheyanu scyej yi e creyent yi at tajwen scyetz. Cyakeu chiposar yi e yi na chopon tan chixajsenu. 14 Ej nin ko at e yi na chitzan tan jaklen chicawsu, chijakeu chibanl tetz Kataj Ryos, na qui na yub yi ko nicun tzelcunt cyanu scyuch. 15 Yi ko at e yi na chitzatzin, chitzatzinku scyuch, poro yi ko at e yi na chibisun ban chichaju scyetz yi nchatz eu na chibisunu scyej. 16 Chijoyeu puntil tan jalen yi tzatzin paz chixolu. Quil cyocsaj quibu nim tu cyajtzaklu, ma na cyocse quibu juy. Quil chitxumu yi chin tzaknak cun eu tu cyajtzaklu. 17Ko at jun yil snuc quen jun echk taklen cachi scyeju, qui na yub yi ko nicun tzel cunt cyanu tuch. Ma na chijoyeu puntil tan chibnolu echk taklen balaj tetz, yi echk taklen balaj yi na chitzatzin wunak tej. 18 Chibneu puers tan jalen tzatzin scyuch cyakil wunak. 19Ko at jun chicontru, quil cyalu: Wicyse incul tej, na at cun Ryos tej. Na alijt cyen tan Kataj: Atin cun tan chicawsen yi e mal wunak. Na in cun nakon chicaws.i 20Chastzun te ko at jun chicontru yi na quim tan wej, cyakeu wa, nin ko na quim tan saktzi, cyakeu tca. Na yi ko yatz cyuleju, txixwok tzun yi chicontru.j 21Quil cyaku amal tetz echk ajtzakl cachi tan chisublenu, ma na chijoyeu puntil tan banlen yi balaj, bantz chitxaconenu te yi yab ajtzakl. 1Tajwen yil chocu culutxum jak chicawl yi e ajcaw tetz tnum, na akij amal scyetz tan Ryos tan cawun. 2 Nin cyakil yi e yi na choc tan contrin scyej e ajcaw tetz tnum, e contr Ryos, na yi e ajcawatz akij amal scyetz tan Ryos tan cyoquen tan kacawen. Tzaklok bin chicaws cyakil yi e yi na choc tan contrin scyej. 3 Yi ko o balaj wunak, nketz tajwen kaxob scyetz. Ntin yi ko o mal nak, kaxobok tzuntz scyetz. Chastzun te yi ko qui na cyaju chixobu scyetz yi e ajcawatz, chibneu bin yi echk taklen balaj bantz jalen

9Chiloke

Yi echk taklen yi tajwen tan kabnol, yi o creyent

13
i 12.19

Dt 32.35.

j 12.20

Pr 25.21-22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS13,14

1076

chibalajilu chiwutz. 4Na yi e bajxomatz e xconsbetz Ryos tan chiquicylenu. Poro yi ko cachi na chibanu, chixoboku chiwutz, na at cawl chikab tan taklen chicawsu. Na yi chimunl yi akij scyetz tan Ryos itz tan taklen chicaws yi e mal nak. 5 Chastzun te tajwen tan cyoquenu jak chicawl yi e ajcaw tetz tnum, nin nketz ntin tan paj yi tzaklok chicawsu, ma na tan tu yi sak skawutz yi yastzun tajwen tan kabnol. 6 Nchatz kachoje yi echk impuesto yi tajwen tan kachojol, na cyakil yi e ajcawatz bixban chet tan Ryos tan chixconen tetz, nin yastzun na chitzan tan banlen. 7Cyakeu bin cyakil yi mbi na chijak scyeru. Cyakeu chicutxuju yi na jaklij. Nin chichojeu yi echk alcawal yi na cuchij scyeru. Nchatz cyekeu chichi yi e bajxom, na tajwen yi yatz kaban. Nchatz, cyakeu chikej. 8 Na tajwen yil kak cyakil yi na chijak sketz. Poro at jun xtxolbil yi quil kaxcye tan chojlen cyakil, itz yi lok ib yi tajwen tan kachajol scyetz cyakil wunak. Na alchok scyetz yi na chaj lok ib scyetz wunak, na tzun tzantz tan banlen tanen yi echk cawl Kataj yi tzibant cyen, 9chi tanen: Quil cjopon wutzaj. Quil cbiyolnakin. Quil calkij. Quil tzajal cun jun wi awak. Quil tzel nin awalma te mebil junt.k Na yi xe yi echk cawlatz scyuch cyakil e mas itz: Lokwe cyakil wunak chi na alok awib atz.l 10Na yi e yi at lok ib scyuch, qui na chich cyetz chicul scyej wunak. Chastzun te alchok scyetz yi na chaj lok ib scyetz wunak, ja tzun xcye tan banlen tanen yi echk cawlatz. 11I bin jalu, ja quibitu cyakil yi xtxolbilatz, poro nchatz, na klo waj yil chocu tan xtxumlen yi en tanen yi tiemp jalu, chin xowbil nin. Chastzun te tajwen tan casen kajtzakl na qui ampon tiemp tan kaclaxen, swutz yi sajlenix cuntunintz yi kocsal cun yi balaj stziblal. 12 Tajwen tan casen kajtzakl na nicun tanen yi tiemp skawutz chi tanen yi txant tan tulen skil. Chastzun te tajwen tan cyajen cyen kilol cyakil yi echk taklen yi na chiban yi e wunak yi ate tul tzotz wutzil. Ma na tajwen tan kaxomen te cyajtzakl yi e yi ate tul tkan skil tanen. 13 Qui bin kaxom te cyajtzakl yi e yi ate tul tzotz wutzil. Na qui na yub kol tzoc a tkawi. Nin qui na yub kol kaekne tu tbe. Quil kajoy kil te jun xnan, nka te jun yaj. Quil koyintzin, nin quil kaxcyaklin, na yatz na chiban yi e yi ate nintz tul tzotz wutzil. 14Qui tzun chibanu yi echk taklenatz, ma na chixomoku te tajtzakl Cristo, bantz chiclaxenu tkab il. Quil cyaku amal tetz yi cyajtzaklu cachi. bin jalu, at e yi txen chiquiwix tkab Kataj, poro ban cyaku amal scyetz tan cyoquen chixolu. Poro qui na taj yil jal wak ib scyuch tan paj jun taklen yi quic mas xe. 2 Na je jun elsawutzilej: At e yi na cyal yi qui na jal kil tan jun echk taklen yi na baj kan. Ej nin at e yi na cyal yi ntin at cu tan kabajsal itzaj. 3 Qui na yub kol choc yi e yi ban na baj cyakil cyan tan malen cyajtzakl yi e yi ntin na baj itzaj cyan. Nchatz qui na yub yi kol choc yi e yi ntin na baj itzaj cyan tan malen cyajtzakl yi e yi na cyal yi ban na baj cyakil cun cyan. Na e len cun nitxajil Ryos. 4Quic kacwent tuch tan malen tajtzakl junt kajwutz. Chon at swutz yi tetz patrn yi ko ban na ban nka qui.
k 13.9

14

1I

Qui na taj wak ib tan tu jun taklen yi quic mas xe

Ex 20.14-17.

l 13.9

Lv 19.18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1077

ROMANOS14

Poro chinch wetz, yi kol xubsij jun yaj, quil txakxij junawes, na xcyek Ryos tan xtxicbajen junt tir. 5 Nchatz je junt xtxolbilej: At e yi na cyal yi at jujun kej yi xan chiwutz cyetz. Ej nin at e yi na cyal yi quic jun kej xan chiwutz, ma na nicy nin tu tetz kej xan tanen chiwutz. Poro skajunalen cun te jun xtxolbilatz. 6 Na yi e yi na cyal yi at jujun kej xan, ntin na chitzan tan joylen puntil tan taklen kej Kataj Ryos tan yi jun ajtzaklatz. Nchatz yi e yi na cyocsaj yi nicy nin tu tetz kej xan, nchatz e na chitzan cyetz tan taklen kej Kataj tan yi jun ajtzaklatz. Nicun yi e yi na baj cyakil echk taklen cyan, na chitzan cyetz tan taklen kej Kataj tan jun ajtzaklatz, na qui pe na chinach Kataj tib chiwa? Na. Na nchatz yi e yi na cyal yi at jujun echk taklen yi xan kol kabajsaj, qui pe na chitzan cyetz tan taklen kej Kataj yi na chimak quib te echk taklenatz? Na. Ej nin nchatz e, na chinach Kataj tibaj chiwa. 7Cyal nin jun sketz yi na caw tib chuc, na o tu xconsbetz Cristo. Yi kol ben mas katiemp, nka kol kaquim chan, chon at swutz i. 8 Yi kol ben mas katiemp, itz tan kaxconen tetz Cristo. Chon cunin sak swutz i yi mbi tiempil lkaquim, na o tu xconsbetz i. 9Na yi quimen i, nin yi titzen junt tir, itz tan toquen tetz Kajcaw. Nin quic na ban ko quimnako, nka yi itzo, ato nintz jak cawl i. 10 Ej nin yi ko i yi Kajcaw, nxac na chitzanu tan malen tajtzakl jun kajwutz? Nxac na cyalu yi quic xac yi echk taklen yi na ban junt kajwutz? Na kacyakil cun o ato jak cawl jun ntzi Kajcaw nin tajwen tan koponen swutz i, tan toquen i tan kamalen, 11na je jun xtxolbilej yi alijt cyen tan Kataj: Tech cun tib yi itz in. Nin yi ko yatz bintzi, bintzi yi yolej yi swale nin tzitetz: Cyal nin jun yi quik meje tzinwutz tzantzaj, na cyakil wunak scyale yi jun cun, in Ryos, stzun Ryos banak cyen.m 12 Yi na elepont yi jun xtxolbilatz itz, yi skajunalen cun skatxole tetz Ryos yi mbi cun mbaj kabnol. Nxac tzun na jal oyintzi skaxol tan paj jun taklen yi quic mas xe? te eu kajwutz, qui na yub yi na koc tan telsen kakej skibil kib. Mas ban tcun yil bixe kan yi quil kaban jun taklen yi na xcye tan potzen junt kajwutz, nka tan pitlen nin tul il. 14Elnak intxum tetz yi quic jun echk taklen xan. Nin bintzi nin yi xtxolbilatz, na chusij chint tan Kajcaw. Poro ko at jun kajwutz yi le wutz tetz tajtzakl sjalok til yi nink sban jun taklen, sjalok tzun tiltz tej kol sban. 15 Nchatz e cyeru, ko na cyaku bis scyetz mas kajwutz tan yi echk taklen yi na baj cyanu, qui na yub. Na na elepont yi qui na chipeku scyej, na na chitzanu tan taklen bis scyetz. Eu kajwutz, quil chipit ninu jun kajwutz tul il tan tu echk taklen yi na baj cyanu. 16 Ban tcun quil chibanu echk taklen yi ban atit le chiwutz cyeru ko at e yi na cyal yi at kil tej. 17Ko ato tkab Ryos, quic ekan tan yi echk taklen yi na baj kan, poro at cobox taklen yi at ekan tan yi tajwen cun tan kabnol tanen, itz: Yil jal jun kajtzakl yi jicyuch tej swutz Ryos nin chiwutz wunak; nin yil jal tzatzin paz skaxol; nin yil katzatzin
m 14.11

13 Chastzun

Quil chipotzaju junt kajwutz

Is 45.23.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS14,15

1078

tan porer yi Espritu Sant. 18 Nin kol kaxom te yi echk balaj ajtzaklatz yi mas tajwen, na tzun tzatzin Ryos skej. Nchatz yi e mas wunak, chitzatzink yi ko yatz kaban. 19Kajoye bin puntil tan jalen tzatzin paz skaxol. Kajoye puntil tan kucheyal kib skibil kib. 20Qui na yub kol xit tajtzakl junt kajwutz tan tu yi echk taklen yi na baj kan. Na el katxum tetz yi quic kil te jun taklen yi na baj kan. Poro kale na jalet yi kil, itz yi na xit tajtzakl junt kajwutz tan tu yi na baj jun taklen kan yi xan swutz i tetz. 21Ban tcun quil baj chibaj kan yi xconak tetz chitxixwatz wunak, kol xcye jun ajtzaklatz tan potzen junt kajwutz. Nchatz yi win, ban tcun quil baj kan, kol xcye tan potzen junt kajwutz. Ban tcun quil kaban jun taklen yi kol xcye tan pitlen junt kajwutz tul il. 22 Nketz tajwen tan kayolol scyetz kajwutz yi mbi na kocsaj ketz te echk taklenatz, na kachuc tu Ryos yi ko ban na kaban nka qui. Ban cyeri e yi qui na chicabej chicul te yi echk taklen yi na chiban, nka yi qui na chiban. Ban cyeri e yi qui na chicabej chicul te yi echk taklen yi na baj cyan, nka yi qui na baj cyan. 23 Poro ko at jun echk taklen yi xan swutz jun yaj yil baj tan, ej nin kol baj tan, ja tzun juch tiltz. Ja juch tiltz tan paj yi ja baj tan, wech na le wutz tetz tajtzakl yi xan. Nchatz yi ko at jun ajtzakl yi xan skawutz yil kaban, nin kol bnix kan, ja tzun kajuch kiltz. o, yi o quiw tkab Kataj, tajwen tan koquen tan quicheyen yi e cotxcoj. Quil kaban ntin ketz kajbil. 2 Tajwen kajoy puntil tan chitzatzinen yi e kajwutz, bantz chiquiwixen tkab Kataj. 3 Na yastzun banak Cristo, quinin oc tan banlen yi tetz tajbil, ma na ja muc quixcuj chi tzibant cyen: Ocnake wunak tan chich culal teju Ta, poro chon mul bow swibaj.n 4 Yi jun xtxolbilatz itz tetz ketz, na cyakil yi yol yi tzibant cyen, itz jun kachusun. Ej nin yil koc tan silen, na lajluchax skawutz yi at echk taklen balaj yi at kachiw tej. Chastzun te na jal kapasens nin na jal tzatzin tetz ketz. 5 Yi wetz wajbil itz yil tzoc Ryos tan quicheyenu tan qui jalen wak ib chixolu, na ntin i na xcye tan taklen kapasens nin tan kucheyen. Quil chiwak quibu squibil quibu wajwutz, na qui ocnak Cristo tan wak ib. 6 Yi wetz wajbil itz yi junit sban cyajtzaklu, nin junit sban chikajsbilu yi na cyaku tetz Kataj Ryos, yi taj Kajcaw Jesucristo. bin amal scyetz yi e mas kajwutz chi mban Cristo scyeju, bantz jalen kej Ryos. 8 Ej nin nchatz, ocnak i tetz chixconsbetz yi e judiy, Nin tan i ja lajluchax yi ja el kab Ryos te yi yol yi alijt cyen scyetz e kamam kate. 9Nin nchatz tan i ja jal puntil cyakun cyeru, yi e cyeru yi nketz eu judiy, tan cyakolu chikajsbilu tetz Ryos, na elnak kajab i scyeju. Nin tzibant cyen yi jun xtxolbilatz. Je na talej: Katyoiju scyuch yi e yi nketz e judiy. Nin kabitzink scyuch tan taklen keju Ta.o 10 Nchatz at junt xtxolbil yi na tal:
n 15.3

15

1Yi

Quil kaban ntin yi ketz kajbil

7Cyakeu

Yi en cun ntxolij yi balaj stziblal scyetz yi e yi nketz e judiy

Sal 69.9.

o 15.9

2 S 22.50; Sal 18.49.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1079

ROMANOS15

Yi eu yi nketz eu judiy, chitzatzinku scyuch yi e yi ate nin tkab Ryos.p 11Ej nin at junt xtxolbil yi na tal: Yi eu yi nketz eu judiy, yi eu yi ateu benen tzin wi munt, cyakeu chikajsbilu swutz Ryos.q 12 Nchatz, tzibant cyen jun xtxolbil tan Isaas: Sjalok jun scyeri e xonl Isa. Nin i scawunk squibaj cyakil yi e yi nketz e judiy. Nin chon skukek chicul tej.r 13 Ma jalu eu wajwutz, tan tu yi na kuke chiculu te Kataj Ryos, lok tak i winin tzatzin paz scyeru. Ej nin lok chiquiwixu mas te yi at chichiwu tej tan yi porer yi Espritu Sant. 14 Poro wajwutz, na el intxum tetz yi ban atetu, nin yi at cyajtzaklu, nin yi ban na chixcyewu tan nuclen cyajtzaklu squibil quibu. 15 Poro tcul yi ujej quinin nchinxob tan talchen yi mero xtxolbil scyeru. Yastzun nwulejtz tan casen cyajtzaklu. Na akij inkej tan Kataj 16 tan woquen tetz jun xconsbetz Jesucristo tan xtxolen yi balaj stziblal chixol yi eu yi nketz eu judiy. Na yi wetz inmunl itz tan cyabnajenu tkab Ryos. Chon na che wuleju chi na chiban yi e pale tan toyen jun balaj oy tetz Ryos. Ej nin stzatzink Ryos scyeju, na xansanchetu tan yi Espritu Sant. 17Nternin na chintzatzin tan yi inmunl yi na chintzan tan banlen swutz Ryos tan tu yi na wocsaj Cristo. 18 Poro quil wal jun taklen scyeru, ma na ntin yi echk taklen yi ja bnix wan tan porer Jesucristo. Swale scyeru yi en cyocsaj yi e yi nketz e judiy tan yi yol yi mintxol scyetz, nin tan yi echk taklen yi mimban chixol. 19Na ja cyocsaj yi quilol yi echk milawr yi bnix wan. Nin ja cyocsaj tan porer yi Espritu Sant. Na ja chinxcye tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Cristo le tnum Jerusaln jalen le yi amal cwent Iliria. 20Na ja injoy puntil tan xtxolen yi balaj stziblal yi ban na kaclax tan ntin scyetz yi e yi ntaxk cunin quibit yi na scyetz i yi Cristo. Na nketz wajbil tan jen intxicbal jun akun yi ko cunak xetzbil tan junt. 21Ja chinxom te yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Yi e yi txen alchij scyetz, yastzun yi e yi slajluchaxk yi xtxolbil chiwutz. Yi e yi quic cunin mu stziblal na quibit, yastzun yi e yi tzelepon chitxum tetz.s tir noc tan xtxumlen tan wuponen tan chixajsenu, poro tan paj yi latz inwutz quinin na bixe wan. 23-24Poro yi jalu ja wit chinxcye te intarey tcul cyakil echk amal yi at tzonej. Chastzun te yil txumxij tan imbenen Espaa, nicyaktz tan chixajsenu, na yastzun wajbil sajlenix tunintz. Yi nsken wit kil kib scyuchu, lok chocu tan wucheyen tan wuponen jalen Espaa. 25 Poro bajx nchimben tzaj Jerusaln tan taklen mu tal cheybil cyetz yi e wajwutz yi ate-tz. 26 Na yi e kajwutz yi najlche tzonej Macedonia tu Acaya ja
p 15.10

22 Alaix

Yi talol Pawl yi tzicyak i Roma tan tponen Espaa

Dt 32.43.

q 15.11

Sal 117.1.

r 15.12

Is 11.10.

s 15.21

Is 52.15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ROMANOS15,16

1080

wit txumxij cyan tan jen jun ofrent tetz cheybil cyetz e kajwutz yi at tajwen scyetz, yi e yi najlche Jerusaln. 27Ban atit yi jun ajtzaklatz chiwutz cyetz, nin ban tzinwutz wetz, na itz chitxokbent. Na yi e kajwutz judiy chijatxnak yi cyetz chimebil scyetz e yi nketz e judiy. Yi jun mebilatz, itz yi balaj stziblal. Chastzun te ban atit yil choc yi e kajwutz tzonej tan quicheyen yi e kajwutz judiy tan cyetz chipuk. 28 Nin yil bnix yi jun inmantaras, yil wak cyakil yi pwok scyetz yi smolxok, kalenas tzun chimben Espaa nin nicyaktz scyeju. 29Ej nin elnak intxum tetz, yil nopon chixolu xomok yi banl talma Cristo swej. 30 I bin jalu eu wajwutz, tan tu yi at lok ib skaxol scyuchu tan porer yi Espritu Sant, nin tan tu yi yastzun tajbil Kajcaw Jesucristo tan kabnol, na cu inwutz scyeru tan cyoquenu tan nachlen Kataj swibaj. 31Chinacheu Kataj swibaj, bantz quic tzimban chikab yi e aj Judea yi qui na cyocsaj Cristo. Ej nin chinacheu Kataj yi nink chitzatzin yi e aj Jerusaln te yi mu oy yi cyan wan yil nopon chixol. 32 Nchatz chinacheu Kataj swibaj yi ko yatz tajbil Ryos tan wuponen scyeju tan katzatzinen scyuchu, nin tan wujewen nin noctz scyuchu. 33 I bin jalu, jun cun stzatok Ryos chixolu, yi Ryos yi na akon tzatzin paz. Amn. bin jalu eu wajwutz, quil cabej chiculu tan taklen amal tetz kajwutz Febe, na i jun diaconisa cwent yi cmon creyent le tnum Cencrea. 2 Ban cyaku posar nin ban chocu tan cheyen i te cyakil yi tajwen tetz. Chicheyaju bin na yastzun na ban i tetz. Na na oc i tan quicheyen yi e kajwutz. Nchatz ocnak i tan wucheyen wetz. 3 Cyal cyenu jun yos scyetz kajwutz Priscila tu Aquila, na junit o akujet scyuch te takun Cristo Jess. 4Nin txant qui e quim tan incolchen. Chastzun te na che intyoi. Nin nketz ntin in, poro nchatz cyakil yi e cmon creyent yi nketz e judiy. 5Nchatz, cyal cyenu jun yos scyetz cyakil yi e kajwutz yi na chicham quib xe chical yi e kajwutzatz. Cyal cyenu jun yos tetz kajwutz Epeneto, na yastzun yi bajx creyent yi tocsaj Cristo tzonej cwent Acaya. 6Nchatz cyal cyenu jun yos tetz kajwutz Luch yi nimix tiemp tan tan akun chixolu. 7Cyaleu jun yos scyetz e wetz intanum yi Andrnico nin Junias, na nicun koquen xetze scyuch. Winin oklen chiwutz cyakun e apostl, na bajx cyocsal cyetz Cristo tzinwutz wetz. 8 Cyaleu jun yos tetz Ampliato, na chin kamiw nin kib tuch i tkab Kajcaw Jesucristo. 9Cyaleu jun yos tetz kajwutz Urbano, na junit o te takun Cristo Jess. Nchatz cyal cyenu jun yos tetz wamiw Estaquis. 10Nin cyaleu jun yos tetz Apeles, na tech cun tib na tocsaj Cristo. Nchatz yi e najal Aristbulo, cyaleu jun yos scyetz. 11Cyaleu jun yos tetz Herodin, na katanum kib tuch. Nchatz cyaleu jun yos scyetz yi e najal Narciso, na jun cun na cyocsaj Kajcaw Jesucristo. 12 Ej nin cyaleu jun yos scyetz Trifena tu Trifosa yi na chakuj te takun Kataj, tu kajwutz Prsida yi winin na akuj. 13 Cyaleu jun yos tetz kajwutz Rufo na chumbalaj creyent i. Nchatz cyaleu jun yos tetz yi xtxu i, na i cun intxu tanen. 14Nchatz cyaleu jun yos scyetz yi e kajwutzej: Asncrito, Flegonte, Hermes, Patrobas, Hermas, scyuch yi e mas kajwutz yi ate-tz scyuch. 15 Nchatz tetz Fillogo, tu Julia, nin Nereo, tu yi tetz tanub. Nchatz cyaleu jun yos tetz Olimpas, scyuch yi e mas kajwutz yi ate scyuch.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16

1I

Yi benen tlol Pawl jun yos scyetz cmon creyent

1081

ROMANOS16

16 Chikajlaj quibu squibil quibu kajwutz. Ej nin nchatz yi e cmon creyent yi ate tzonej, na chitzan nin tan talchen jun yos scyeru. 17Nchatz or quilu yi e yi na chixcye tan chijatxlen cun yi echk cmon, nin tan chipotzen yi e kajwutz. Yi eatz qui na chixom te yi chusun yi bitant cyanu. E xomquenchu scyej. 18 Na yi jun jilwutz wunakatz nketz chonk na chixcon tetz Kajcaw Jesucristo, ma na chitzan tan joylen yi cyetz cyajbil. Nin na chixcye tan chisublen yi e kajwutz yi txen chiquiwix tan yi echk putzpuj yol yi na xcon cyan. Na chin puntil cun na cyulej tan chisublen yi e kajwutz. 19Ma yi e cyeru kajwutz, elnak xit chitziblalu benen tzin wi munt, yi eu culutxum. Ej nin winin na chintzatzin te yi jun xtxolbilatz. Na yi wajbil scyeju itz yi nink chocu tzaknak cun tan chibnolu yi echk taklen balaj. Poro qui na waj yi nink chocu tetz tzaknak cun tan banlen yi echk taklen cachi. 20Na kol chibanu yi echk taklen balaj tzocopon chan tzun Kataj Ryos, tan puchlen cun yi Bayban jak kukan. Tak tzaj bin Kajcaw Jesucristo yi banl talma squibu. 21Nchatz kajwutz Timoteo, yi na akuj swuch te takun Kataj, nchatz i na tzan tan talchen nin jun yos scyeru. Nin at coboxt intanum tzonej yi na chitzan tan talchen nin jun yos scyeru, itz Lucio, Jasn, nin Sospater. 22 Ma jalu, yi in wetz, in Tercio, in tajtzib Pawl tan stziben yi cartej. Nchatz in, na waj wal nin jun yos scyeru, na junit o tkab Kajcaw. 23 Nchatz Gayo, na tzan tan talchen nin jun yos scyeru. I taw yi calej kale atinet wetz tan posarin. Nin nchatz na tak i chiposar cyakil yi e creyent yi na chicyak tzonej. Nchatz ate kajwutz Erasto yi tesorero tetz tnum, tu kajwutz Cuarto, nin na chitzan cyetz tan talchen nin jun yos tetz cyeru. 24 Tak tzaj bin Kajcaw Jesucristo yi banl talma squibu chicyakilu. Amn.

jalu eu kajwutz, kake kakajsbil tetz Kataj Ryos, yi jun yi ban na xcye tan chiquiwsenu te yi balaj stziblal yi na chintzan tan talchen nin scyeru, na itz yi balaj stziblal tetz Jesucristo, yi quinin clarin chiwutz wunak sajlen tunintz. 26 Poro yi jalu tzan lajluchaxen skawutz chi alijt cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz. Ej nin tzan lajluchaxen chiwutz cyakil wunak benen tzin wi munt na yastzun cawl Kataj Ryos yi Kataj Ryos yi qui na sotz teratz. Nin yi tajbil i itz yi nink cyocsaj cyakil wunak bantz cyoquen culutxum jak cawl i. 27Kake bin kakajsbil tetz na ntin cun i tzaknak cun tu tajtzakl. Tan bi Kajcaw Jesucristo kake bin kej i tetz ben kej ben sak. Amn.

25 Ma

Yi tkol Pawl kajsbil tetz Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BAJX CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ CORINT


inatz in Pawl tu kajwutz Sstenes. Txaij chint tan Ryos tetz jun apostl tetz Jesucristo, na yastzun tajbil i swetz. 2 Na waj wal jun xtxolbil scyeru, yi eu cmon yi ateu tkab Ryos, yi najlcheu le tnum Corint. Na yi e cyeru xansan chetu tkab Cristo Jess. Na Ryos nchimoxon tzaju tan cyoquenu tkab i, scyuch cyakil yi e yi ate benen tzin wi munt yi na chitzan tan nawsen yi tetz bi, na i Ajcaw skej, nin iten nin i Ajcaw scyej. 3 Tak tzaj bin Kataj Ryos tu Jesucristo, yi banl tu yi tzatzin paz squibu, na i Ajcaw skej. na che intyoiju tetz Kataj Ryos tan yi banl i yi akij scyeru tan Cristo Jess. 5 Ntyo tetz Kataj yi i mmakon winin chibanlu, na ban na chixcyeu tan txolin nin na el chitxumu te yi xtxolbil yi na kocsaj. 6 Na tech cun tib yi nchitxixpuju cyajtzaklu yi nquibitu yi xtxolbil te yi mbi ekan tan Cristo. 7Chastzun te at winin banl Kataj squibu te yi na chitzanu tan chiwen yi tulbil yi Ajcaw skej, yi Jesucristo. 8 Ej nin chiquiwixku tan sbne opon tunintz, bantz quil jal quilu yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo tan pujlen xtisya. 9Na Ryos ten e moxon tzaju tan cyokbel quibu tu yi tetz Cyajl, yi Jesucristo, yi kajcawil scyuchu. Nin tzelepon kab i te yi sukint tan sketz. bin jalu, eu wajwutz na cu inwutz scyeru tan bi Kajcaw Jesucristo tan chixomenu te yi xtxolbilej: Qui na yub ko na jal wak ib chixolu, nka kol jal jatxon ib chixolu. Ma na chijutze quibu nin junit sban chitxumunu. 11Na ja wit scyetz e tu Clo yi at oyintzi chixolu. 12 Chastzun te na chintzan tan talchen nin yi xtxolbilej scyeru, na at e chixolu yi na cyal: Chon xomij ketz kawi te Pawl. Nin at e na cyal: Chon xomij ketz kawi te Apolos. Nin at e yi na cyal: Chon xomij ketz kawi te Lu. Ej nin at e yi na cyal: Chon xomij ketz kawi te Cristo. 13 Poro ja ptzun cu chijatxolu yi cmon Cristo? Quic rmeril. Na quic rmeril yi nink kapi cun yi wankil Cristo skawutz. Na nketz in nchinquim swutz pasyon tetz chixelu. Nin quinin xcon weri imbi yi jen a chiwiu. 14Nin ntyo tetz Kataj
1082
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 10 I 4 Ilenin

1I

Xetzbil yol Pawl

Na tyoin Pawl tan yi banl Ryos yi at squibaj

Quic rmeril yi txakajin kaban tkab Cristo

1083

1 CORINTIOS1

yi quic nin jun scyeru yi jak je a wan twi. Ntinatz e yi jenak a wan chiwi itz Crispo tu Gayo. 15 Poro cyal nin jun yi nink tal yi jak je a twi tan imbi. 16 Ntin lo yi e najal Estfanas, je a wan chiwi. Poro tzinwutz wetz cyal nin lo junt yi jak je a wan twi. 17Na nketz chakij chint tan Cristo tan jesen a chiwi wunak, ma na chakij chint tan xtxolen yi balaj stziblal. Ej nin yi woquen tan xtxolen scyeru, quinin xcon echk lmak yol wan tan jalen weri inkej, ma na ja xcon echk yol wan yi chin sensiy nin, bantz qui telen walor yi quimichil yi ban Cristo swutz pasyon. 18 Poro chiwutz yi e yi sotzel chiwutz sbne, quic xac yi jun xtxolbilatz yi mbitzuntz quimen Cristo swutz pasyon. Ma skawutz ketz, yi ja wit kaclax, yastzun yi xtxolbil kale na lajluchaxet yi porer Ryos. 19Na tzibant cyen: Tzinxite cyajtzakl yi e yi chin tzaknak cun e tanen. Nin tzimpotze chitxumun yi e yi winin cyajtzakl tanen.a 20 Poro na at cyent jun yi chin tzaknak cun? Na at cyent jun yi at tajtzakl tan xtxumlen echk taklen? Na at cyent jun yi chin witz yolol? Cyal atit. Na swutz Kataj Ryos quic mu tal xac yi cyetz cyajtzakl. 21Na quic rmeril tan jalen Ryos cyakun wunak tan cyajtzakl cuntu, na nkeratz tajbil Ryos yi yatzk sban. Poro na che colpij yi e yi na kuke chicul te yi balaj stziblal yi na katzan tan xtxolen, yi jun balaj tziblalatz yi quic xac chiwutz yi e yi tzaknak cun e tanen chiwutz. 22 Na yi e judiy, quil cyocsaj jun taklen jalen yil chajlij jun milawr scyetz. Nin yi e aj Grecia, quil cyocsaj jun xtxolbil yi ko qui na icy tcyaj yi cyetz chitxumun. 23 Ma yi o ketz, yi na katxol itz yi quimnak Cristo swutz pasyon tetz kaxel. Poro yi na quibit yi e judiy yi jun xtxolbilatz, ntin na tak chich culal scyetz. Ej nin yi na quibit yi e chitanumu, na cyal cyetz yi quic xac. 24Poro skawutz ketz, yi o yi txaij chot tan Ryos, itz tan yi quimich yi mban Cristo yi na lajluchaxet yi porer tu yi tajtzakl Ryos. Nin quic na ban yi ko o judiy, nka o awer nak. Ntin na taj yil kocsaj cunin yi ja quim Cristo tetz kaxel. 25 Na yi tajtzakl Ryos mas tzaknak cun swutz yi cyajtzakl alchok jilwutz wunak. Nin yi porer i, itz mas cham swutz yi cyetz chichamil. wajwutz, choku tan xtxumlen yi mbi jilwutz wunakil eu. Na quic mas chixonenu yi tzaknak cun cyajtzaklu tanen chiwutz wunak. Nin quic mas chixonenu yi at chikeju chiwutz. Nin quic mas lmak wunak chixolu. 27Na Ryos na txaon yi e sloj wunak tan telsen chitxix yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Nin Ryos na txaon yi e tal sloj wunak bantz telen chitxix yi e yi at chikej. 28 Nin Ryos na txaon yi e yi qui tunin kusij e, nin yi e yi quic chixac chiwutz yi e mas wunak, tan telsen chikej yi e yi at chikej. 29Yatz na tulej i tan qui tocomponen jun swutz i yi na tocsaj tib nim. 30Na tan tu yi banl talma Ryos ato tkab Cristo. Nin tan tu Cristo ja jal kajtzakl tu kabalajil. Nin tan tu Cristo ja kaxansij nin ja kacolpij. 31Chastzun te ban kaxom te yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal:
a 1.19

Chin sensiy nin yi chusun yi nxcon tan Pawl

26 Nchatz

Itz yi sloj wunak yi na cyocsaj yi yol Ryos

Is 29.14.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS1,2

1084

Ko na itaj tzitocsaj itib nim tu itajtzakl, ban tcun tzitocsaj itib nim tan tu yi na el itxum tetz yi na scyetz in, stzun Ryos banak cyen.b yi in wetz, qui nin xcon lmak yol wan yi nxnaken chixolu tan xtxolchen xol yi tajbil Ryos. 2 Na yi ntaxk nopon scyeju, nsken intxum tan qui xconen junt xtxolbil wan, ma na ntin cun yi mbi cun banak Jesucristo, nin yi mbi tzuntz yi quimen i swutz pasyon. 3 Ej nin yi xnaken chixolu ja chinxob, nin winin inlucnewen chiwutzu tan paj yi chin ploj nin in tanen tzinwutz. 4Ej nin yi woquen tan txolin, quinin xcon echk yol wan yi at quixbel tan telen chitxumu tetz. Ma na ja chinxcye tan xtxixpen chitxumunu tan yi Espritu Sant tu yi porer Ryos. 5 Na tan tu porer Ryos ncyocsaju yol i. Nketz tan paj yi wetz wajtzakl nka yi chinjilon. apart echk yol yi na xcon kan yi na koc tan txolin scyetz yi e kajwutz yi tzaknak cun e te yi na kocsaj, na na xcon echk yol kan yi winin ajtzakl tcul. Ej nin yi jun ajtzaklatz, nketz tetz tzonej wuxtxotx, nka scyetz yi e witz ajcaw tetz tzonej wuxtxotx yi sotzel chiwutz sbne. 7Poro yi ajtzakl yi na xcon kan, chon na saj tu Ryos. Ewan cuntu yi jun ajtzaklatz tan sajlenix tunintz, poro jalu ja lajluchax skawutz. Nin yi na chaj sketz itz: Yi ntaxk bnix yi munt, txumijt cyen tan Kataj tan tkol kakej. 8 Poro yi e ajcawatz quinin pujx cyan na yi ko yatz, ja klo jal chikej tuch. Nchatz yi jak pujx cyan, qui klo nje chipajol Kajcaw swutz pasyon. 9Na je tzibant cyen: Cyal nin jun jak til yi echk taklen balaj yi bnixnak tan Ryos scyetz yi e yi na chipek tej. Nin cyal nin jun bitan tetz yi en quitanen. Nin cyal nin jun najk el xtxum tetz yi echk taklenatz yi bnixnak tan Ryos scyetz yi e yi na chipek tej.c 10 Poro yi o ketz, ja el katxum tetz, na Ryos nchajon sketz tan yi tetz Espritu. Na ajsken cyakil yi xe yi tajtzakl Ryos tan yi tetz Espritu. 11Na cyal nin jun najk el xtxum tetz yi mbi na icy tcul jun yaj, ma na ntin yi tetz espritu. Chastzun tanen Ryos. Cyal nin jun na el xtxum tetz yi mbi na icy tcul i, ma na ntin yi tetz Espritu. 12 Poro yi o ketz, ja kak amal tetz yi Espritu tetz Ryos tan clarinen yi echk xtxolbilatz skawutz. Quinin kak amal tetz yi espritu cwent tetz munt. Chastzun te ja wit el katxum tetz cyakil yi xtxolbil yi akijt sketz tan Ryos. 13Ej nin yi na koc tan xtxolchen xol yi echk ajtzaklatz, qui na xcon cyajtzakl wunak kan. Poro na xcon yi yol yi akijt sketz tan yi Espritu Sant tan xtxolchen xol yi tajbil yi Espritu Sant scyetz yi e yi at yi Espritu Sant te cyalma. 14 Poro yi e wunak yi quic Espritu Ryos te cyalma, qui na cyaj yi chusun yi Espritu tetz Ryos. Na chiwutz cyetz, quic ekan tan. Chastzun te quic rmeril yi nink pujx yi tajbil Ryos cyan, na quic yi Espritu Ryos at tetz cyalma.
b 1.31

1Nchatz

Yi echk puntil yi xcon tan Pawl tan txolin

6 Poro

Yi xe yi chusun Pawl chon na saj tu Ryos

Jr 9.23-24.

c 2.9

Is 64.4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1085

1 CORINTIOS2,3

15 Poro yi o yi at yi Espritu Ryos te kalma, na kaxcye tan malen jun ajtzakl yi ko ban nka cachi. Ma yi e yi quic Espritu Ryos te cyalma, qui na el chitxum tetz yi mbi i ilatz tajtzakl jun yi at Espritu Sant te talma. 16 Bintzi yi jun yolatz, na tzibant cyen: Quic nin jun yi na el xtxum tetz yi mbi na icy tcul Kataj Ryos. Nin cyal nin jun yi nink tzoc tan chuslen i, na at cyakil yi ajtzakl tuch.d Poro nchatz o ketz jalu, at len kajtzakl, na akijt yi tajtzakl Cristo sketz.

jalu wajwutz na waj lwal scyeru, yi woquen tan xtxolen yol Kataj scyeru, ja che inchusu chi na che inchus yi e cotxcoj, yi e yi chi ni quitanen tkab Cristo. 2 Na ja xcon echk yol wan yi chin sensiy nin, chi na ban tcajlen lech. Quinin xcon echk chusun wan yi winin quixbel tan pujxen cyanu, na ntaxk el chitxumu tetz. Nchatz jalu txen el chitxumu tetz. 3 Qui pe na el chitxumu tetz, yi e cunu cotxcoj? Na at xcyaklil chixolu. Nin na choyintzinu squibil quibu. Nin at jatxon ib chixolu, na yi cyajtzakluatz nicun tu cyajtzakl yi e mas wunak yi quic na cyocsaj. 4Chin cotxcojet nin eu, na at e chixolu yi na cyal: Chon xomij ketz kawi tej Pawl. Nin at e yi na cyal: Chon xomij ketz kawi tej Apolos. Nkeratz pe chicotxcalu? ekan wan? Nin mbi ekan tan Apolos? Bintzi, tan o yi ncyocswitu yol Kataj. Poro o tu chakum Ryos, nin aparchk len yi echk kamunl yi akij sketz tan Kajcaw. 6 Na yi in wetz nicun chi ink awal tetz yi ij, yi itz yi yol Kataj. Ma Apolos nicun chi i-k kajanl tetz. Poro Ryos na chuysan yi ujul. Nin yi ujul itz yi eu cyeru. 7Chastzun te, quic ekan kan yi o awal teri ij, tu yi o aj kajanl. Quic ketz kakej, na itz Ryos yi na tzan tan chuysen yi ujul. Nin yastzun yi jun yi at tetz kej. 8 Ej nin quic na ban yi ko awal jun, nka aj kajanl junt, na iten nin kamunlatz. Poro skajunal len, stke Ryos jun oy sketz. Nin xom cyen tu te yi balajil yi kakun. 9Na yi o ketz o tu takunsom Ryos te yi takun i. Ma yi e cyeru, eu yi tetz tujul tanen. Nin nchatz nicun eu tu jun cal Ryos yi na tzan banlen. 10Yi in wetz, nicun in tu jun bnol cal, nin tan tu banl talma Ryos ja saj inxetzal yi xe yi jun calatz. Poro apart yi e yi na chitzan tan jesen pon yi wutz tkan. Nin sjunalen cun tan xtxumlen en sban. 11Chastzun te quic rmeril tan cwen junt xe takun junt, na ja wit cu yi xetzbil. Nin itz yi Jesucristo. 12 Ej nin le witzbil kejlal, slajluchaxk yi kakun ko ban nkulej nka qui. Slajluchaxk ko ja xcon or kan, nka sakal, nka balaj cub, nka tze, nka chim, nka xak xtze tu. 13 Na tzul jun kej yi skajunal cun slajluchaxk yi ko ban nka ploj yi kakun. Na xconk kak tan pilen yi kakun. 14Nin ko quil tze yi akun yi nje katxicbal, sketzaj tzun jun oy. 15 Poro kol tze yi kakun yi nje katxicbal, quil ketzaj yi oy. Poro ilenin skaclaxok.
d 2.16

1Ma

Yi tlol Pawl yi chicotxcal yi e cmon creyent Corint

5 Mbi

Yi tlol Pawl yi e bajxom e tu xconsbetz Ryos

Yi tlol Pawl yi nicun yi cmon creyent tu jun cal

Is 40.13; Ro 11.34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS3,4

1086

16 Qui pe na el chitxumu tetz, yi chi eu cun cal Ryos? na chon najlij yi Espritu Sant scyeju. 17Ej nin ko at jun yil tzoc tan xiten yi cal Ryos, Ryos ten tzocopon tan xiten i. Na cyakil yi eu, eu cal Ryos, nin yi cal Ryos chin xan nin.

chisub quibu. Ko at jun chixolu yi na tal yi chin tzaknak cun i te echk taklen tetz tzonej wi munt, mas ban yi nink tocsaj tib juy tu tajtzakl. Ko yatz sban, ja tzun jal yi mero tajbil i tan. 19Na swutz Ryos, quic xac yi echk ajtzaklatz cwent tetz tzonej wuxtxotx, na je yol i yi tzibant cyen: Yi e wunak yi le wutz cyetz cyajtzakl yi chin tzaknak cun e, chitxamxok cyetz tan yi cyetz cyajtzaklatz yi na cyocsaj quib nim tuch. 20 Ej nin at junt xtxolbil yi na tal Na til Kajcaw yi quic xac yi chitxumun yi e yi chin tzaknak cun e na cyal. 21Chastzun te, quil cyocsaj quibu nim tan tu yi na chixomu te alchok aj txolinl na cyakil yi e ajtxolinlatz, e cun chixconsbetzu, yi eu cmon creyent. 22 Mpe ik in, mpe ik Apolos, mpe ik Lu, o len cun chixconsbetzu. Nchatz cyakil yi at wi munt, at jak chicawlu tanen. Mpe ik kutzajbil, mpe ik quimichil, o len cun ajcaw tej. Mpe ik yi echk taklen yi na kaxmay jalu, nka yi echk taklen yi na xon tzaj ek cap, cyakil cun yi echk taklenatz chon cun ate cyen jak kacawl scyuchu. 23 Ma yi o ketz, yi o creyent ato len jak cawl Cristo, nin yi Cristo chon at i jak cawl Kataj Ryos. te, na kaj yil cyocsaju yi o ketz yi o aj txolinl o tu xconsbetz nin chakum Cristo. O tu martoma i tan chichuslenu te yi chusun Ryos. 2 Poro chin tajwen cunin yil kel cun te kakun. 3 Poro kol chocu tan malen wajtzakl quil wajlaj. Nin kol choc yi e mas wunak tan malen yi wajtzakl quil wajlaj. Nchatz in, quic rmeril tan inmalal wib tu wetz wajtzakl. 4Na tzinwutz wetz, quic wetz wil. Poro tan yi jun yolatz qui na elepont yi quic wil. Na ntin cun Kajcaw na xcye tan malen kajtzakl nin tan tilwen yi ko at kil nka quic. 5 Chastzun te eu wajwutz, quil chocu tan malen tajtzakl jun yaj te yi ntaxk ul Kajcaw. Na yil tzul tzaj i, i lchajon cyakil yi echk ajtzakl yi ewan cuntu kakun. Nin i lchajon mbi cun na icy len tkacul. Nin yastzun yil tak Kataj Ryos kakej, skajunalen. 6 I bin jalu wajwutz, ja kaxcon tu Apolos wan tetz jun elsawutzil tan chajlen scyeru yi qui na yub yi kol cyaku mas kej jun chakum Ryos swutz junt. Na ko yatz na chibanu na tzun cyocsaj quibu nim tu yi cyajtzaklu. Quil chibenu mas joylaj, ma na ntin chitxumeu yi yol yi tzibant cyen. 7Poro ko at mu tal cyajtzaklu, na mmakon tetz? Cotzin tu ncyuleju tetz Ryos. Ej nin ko bintzinin cotz tu ncyuleju yi cyajtzaklu mbi tzuntz na cyocsaj quibu nim tuch? 8 Wech le chiwutz cyeru ja wit jal chibalajilu. Wech, le chiwutz cyeru, eu balaj ajcaw. Nin qui tajwen yi o ketz tanen chiwutzu. Ej nin le wutz cyeru cyajtzaklu, joylaj xomcho tzaj ketz. Chumbalaj nin klo yi yatz nink quitanenu. Chumbalaj nin klo yi pe nink skil na chicawunu. Yi yatzk, ja klo wit jal kakej scyuchu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18 Quil

Quic cyajtzakl yi e bajxom yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl

1Chastzun

Ryos smalank yi cyakun yi e bajxom

1087

1 CORINTIOS4,5

9Poro tzinwutz wetz, yi o, yi o apostl ja koc tan Ryos chi quitanen yi e yi quic chixac. Ja koc chi quitanen yi e pres yi akijt chicaws tan chiquimen. O tu chitzelbetz wunak. O chitzelbetz yi e ngel yi ate tcyaj. 10 Nchatz at cobox chixol yi na cyal yi quic nin ketz kajtzakl tanen tkab Cristo. Na chin ploj nin o tanen chiwutz. Poro yi eu cyeru chin quiw nin quitanenu chiwutz. Na le wutz cyetz cyajtzakl yi at cyeru chikeju, ma yi o ketz, quic ketz kakej tanentz. 11Poro yi o ketz sajlenix tunintz ja katij wej, ja katij saktzi. Ja katij buyil. Nin o tu chibuchbetz wunak. Cyal atit ketz kacal. 12 Nin ja kakuj tan kakab tan joylen kawa. Nin na kakexij tan akun. Ja kajislij cyan wunak, poro ja kajak chibanl. Ja kabuchlij, poro ja icypon kan. 13 Ja koc tetz chiyolbetz wunak, poro ja kajak cuybil chipaj. Sajlenix tunintz o tunin tzis kutanentz chiwutz. Quic mu kaxac.

bin jalu, qui na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilasej ik tan telsen chitxixu, ma na itz tan casen cyajtzaklu tan qui chipotenu. Na eu inmel incyajl tanen. Chin oklen nin chiwutzu wan. 15Nin mpe atk lajuj mil chusul cyeru te yi chusun Cristo, ntin in, nchin xcon tan cyocsenu tkab Cristo. Nin tan tu yi mintxol yi balaj stziblal scyeru, ja chocu tetz inmel incyajl tanen tkab Cristo. 16 Ej nin chastzun te na cu inwutz scyeru yi nink chixomu te yi wetz yi na imban. 17Nin yastzun xac yi benen inchakol Timoteo chixolu tan talchen scyeru yi tajwen tan chixomenu te yi wetz yi xomchin tej. Ban quibitu yol i, na tan in ntocswit i Cristo. Nin winin na chin tzatzin tej, na ban kuke kacul tej. Tzocopon tzun i tan nawsen scyeru yi en wutanen tkab Cristo. Ej nin tzocopon i tan tulsen txakx chiculu yi inchusun yi walnak scyeru, yi chusun yi na chintzan tan xtxolen scyetzak cyakil cmon creyent, yi ate benen tzin. 18 Poro lastum yi at e chixolu yi na cyocsaj quib nim. Na le wutz cyetz cyajtzakl yi quict wupombil tan chixajsenu. 19Poro Ryos cun txant tan wuponen scyeju. Kalenas tzun tzinmalaj cyajtzakl yi eatz yi na cyocsaj quib nim. Nketz ik chijilon tu tzinmalaj, ma na i yi ko na chixcye tan xtxixpen chitxumun yi e wunak tan chixomen tej Cristo. 20Na na lajluchax yi o creyent nka qui tan yi echk taklen yi na kaban, nketz tan yi echk balaj yol yi na kaxconsaj. 21Ma jalu, mbitz na cyaju? Na pe cyaju yil nopon chixolu tu jun tzum, nka tu imputzpal, ej nin tu lok ib? at stziblal yi at aj xnaninl tu aj yajinl chixolu. Nin na kubit yi itz jun jilwutz xnanin yi chin juntlen nin.e Qui nin pe na chiban yi e yi qui na cyocsaj yi yol Ryos. Na ja je tuchlel jun yaj yi txkel yi taj. 2 Wech na cyalu yi eu balaj, ma na ban tcun yi nink chibisunu tan yi echk ilatz yi at chixolu. Nin jajk wit el chilajulu yi jun juchul ilatz yi at chixolu.
e 5.1

14 I

Yi tajbil Pawl itz tan casen cyajtzakl yi e aj Corint

1Nchatz

Tajwen tan cyajen cyen quilol yi yab ajtzakl yi cyanet cyan

Lv 18.8; Dt 22.22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS5,6

1088

3 Bintzi quibin chixolu, poro na chimbisun tan yi il yi na bajij chixolu. Chastzun te, tzinwutz wetz tajwen tan taklen caws yi jun juchul ilatz. 4 Ban bin chicham cun quibu chi atin nink chixolu, na at yi porer Kajcaw Jesucristo chixolu. 5 Nin ban chijatxlenu yi jun juchul ilatz tkab Satans tan toquen tan buchlen yi wankil i, bantz claxen yi talma yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo tan pujlen xtisya.f 6 Cachi na chibanu yi na cyalu yi chumbalaj nin eu. Qui pe na quilu, yi mu txam na ben loon txol cyakil yi kotil pam? 7Quil cyen binu yi jun yab ajtzaklatz yi xomcheu tej sajlen tunintz. Na yi jun ajtzaklatz na ben loon chi tanen txam. Na kol quil cyenu yi jun yab ajtzaklatz, chocopon tzunu-tz chi tanen acaj kot yi quic mu tal xtxamil. Ko yatz chibanu chon tzun chibneu chi yi pam yi quic xtxamil yi na bajsij lak pasc.g Tajwen tan cyajen cyen quilolu yi echk yab ajtzaklatz na bintzinin ja wit quim yi ketz kacner tetz pasc, itz yi Cristo.h 8 Chastzun te, chin tajwen cunin tan cyajen cyen kilol echk ajtzakl cachi tu yi echk taklen cachi yi nkaban cyen. Na yi echk ajtzaklatz, nicun tu txam. Kabne bin yi kamunl swutz Ryos cyakil nin kej chi yastzunk kejlal pasc. Kaxconse yi pam yi quic xtxamil, yi itz jun jilwutz ajtzakl yi quic paltil, yi jicyuch tej. 9Ma jalu benak intzibal scyeru tul jun uj tan quit chixomen cyenu scyej yi e aj xnaninl nka aj yajinl. 10Poro yi na elepont inyol itz yi quic cu tan kaxomen cyen scyej yi jun jilwutz wunakatz yi ko na cyocsaj quib creyent. Qui na jop yi e yi quic na cyocsaj. Na yi ik yi quic cu tan kaxomen te jun alkom, nka jun yi na meje swutz echk taklen yi banij tu tanen, tajwen tzun klo tan kelen tcul yi muntej. Na chin tajwen cunin katij chixol yi e wunakatz, na cyakil wunak yastzun quitanen. 11Ma jalu, tzintzibe nin scyeru yi clar cunin, quit cyamiwi quibu tu jun yaj yi na tocsaj tib kajwutz ko witz bnol tetz, nka txkantzaj nink na taj, nka na meje cyen swutzak echk taklen yi banij quitanen, nka aj jisonl, nka kbarel, nka alkom. Quit cyamiwi quibu nin quil chiwanu tuch. 12 Quic cu tan koquen tan pujlen chixol yi e yi qui na cyocsaj, poro yi ketz kamunl itz tan pujlen chixol yi e yi na cyocsaj. 13 Yi e yi qui na cyocsaj, Ryos lpujun chixol cyeratz. Chilajlen binu yi jun juchul ilatz yi at chixolu.

bin jalu, at e chixolu yi na choyintzin squibil quib, nin na chiben chiwutz yi e yi qui na cyek chi Ryos. Qui pe na el chitxum tetz yi winin xtxintxal ko yatz na chibanu? Mbi tzuntz yi qui na chibenu chiwutz kajwutz tan pujlen chixolu? 2 Na qui pe na el chitxumu tetz: Yil tzul tzaj Kajcaw, kocopon yi o, yi xansanchot tan chicawen yi e mas wunak wi munt? Ej nin kol kacawun scyej yi e wunakatz, qui ptzun kaxcye-tz tan pujlen yi echk taklen tal juy yi na jal skaxol jalu? 3 Nchatz qui pe na el chitxumu tetz yi kocopon tan pujlen chixol yi e ngel? Yi ko yatz, qui ptzun kaxcye-tz tan pujlen xol yi echk taklen yi na jal skaxol ketz jalu? 4Nxac na chibenu chiwutz yi e yi nketz e kajwutz?
f 5.5

1I

Qui na yub yi kol kaben tan xtisyain chiwutz yi e yi quic na cyocsaj

2 Co 2:5-11.

g 5:7

Ex 12:15.

h 5:7

Ex 12:19, G 5:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1089

1 CORINTIOS6

5 Na chintzan tan talchen yi xtxolbilej scyeru tan chitxixwenu. Quic pe jun kajwutz yi ban xcye tan pujlen chixolu? Quic ptzun jun chixolu yi at mu tajtzakl? 6 Poro yi na choyintzinu squibil quibu, chon na chibenu tan pujlen xol chiwutz yi e yi qui na cyocsaj yol Kataj. 7Poro jun cun yol, tan tu yi at echk oyintzi chixolu na chaj yi ja wit chitxakxiju. Mbi tzuntz yi nink nchimucu yi echk oyintzi yi na bajij scyeju? Nin nxac qui na chitxaju? Ej nin ko na el majij jun taklen scyeru, nxac qui na chimucu? 8 Poro yi e cyeru, ntin oyintzi na chibanu. Nin e tenu na chipotzaj quibu squibil quibu. 9Qui pe na el chitxumu tetz, yi e aj oyintziinlatz quic cyopombil cyeratz te Ryos? Na yi e witz bnol tetz, scyuch yi e yi na chimeje quen swutz yi echk taklen yi banij tu tanen, scyuch yi e jopol wutzaj, scyuch yi e yaj yi na chixconsaj quib squibil quib chi na xcon jun xnan, quic cyopombil cyeratz te Ryos. 10 Nchatz yi e alkom, scyuch yi e txkantzaj nink na cyaj, scyuch yi e kbarel, scyuch yi e aj jisonl, scyuch yi e subul nak, cyakil yi eatz quic cyopombil cyeratz te Ryos. 11Ej nin at jujuntz chixolu yi yatz banake. Poro yi jalu, ja wit chitxaj quibu. Nin ja wit chixansiju. Ej nin ja wit chocu chi quitanen yi e yi quict cyetz quil. Yatz tzun chibanu tan tu yi mbi cun banak Kajcaw Jess, nin tan yi porer yi Espritu yi kaRyosil.

jalu je junt xtxolbilej: At e yi na cyal yi ban chiban yi echk taklen yi na cyaj. Ban, poro at echk taklen yi quic xtxicbaj sketz. Ban lkaban yi echk taklenatz, poro yi wetz, quil wak amal tetz jun echk taklen tan toquen tan incawen. 13 Chi tanen kawa. At e na cyal: Yi kawa itz tetz kacul, nin yi kacul itz tetz kawa. Mbi tzun kililtz tej kol baj alchok echk taklen kan? chech. Bintzinin quic kil tej, poro ilenin xitok yi kacul tu kawa tan Ryos. Poro apart yi munl yi kawankil. Na nkeratz xac tan xnanin nka yajin. Ma na itz tan xconen tetz Kajcaw. Na yi tajbil Kajcaw itz yil kak kawankil tan xconen tetz i. 14Nin yi i tetz xconk tan claxen kawankil. Na tzantzaj tzocopon Ryos tan jesen tzaj kawankil chixol alma chi banak i tan jesen tzaj yi wankil Cristo chixol alma. 15 Qui ptzun na el chitxumu tetz, yi kawankil banijt tan xconen tetz Cristo? Ko yatz ban ptzun ko lquicyajel tzaju chiwankilu tkab Cristo tan benen cyakolu tkab jun witz bnol tetz? Qui na yub. 16 Na qui pe na el chitxumu tetz, yi alchok scyetz yi na chiwitbej quib tu jun witz bnol tetz, junit chiwankil na ban? na yastzun tzibant cyen le tuj Kataj.i 17Poro yi na tokbej tib jun tu Cristo, junit cyajtzakl na ban. 18 Quil cyen binu yi yajin tu xnanin. Na yi e aj yajinl, nka yi e aj xnaninl, e ten na chipotzan chiwankil. 19Qui pe na el chitxumu tetz, yi kawankil yastzun yi calil yi Espritu Sant yi najlij tetz kalma? Na akij sketz tan Kataj. Nin
i 6.16

12 Ma

Quil kapotzaj kawankil na tetz Cristo

Gn 2:24.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS6,7

1090

nketz ketz, ma na tetz Ryos. 20Na lokij nkulij tan jun taklen, yi winin walor.j Kake bin kib tetz cun kalma tan taklen kakajsbil tetz Ryos. Na o cun tetz i. jalu, swale nin scyeru te yi xtxolbil yi nchijaku swetz tul yi uj yi ulnak tinkab. Ban ko quil tzume jun yaj. 2 Poro, tan qui juchul til ban tcun yil tzoc txkel jun yaj nin ban tcun yil tzoc chmil jun xnan. 3 Ban cyak quib yi e yaj tetz quixkel, nin ban cyak quib yi e xnan tetz quichmil. 4Na qui na yub kol lmak xnan yi tajbil yi chmil, nin qui na yub kol lmak jun yaj yi tajbil yi txkel. Na tetz yaj yi wankil yi txkel, nin nchatz tetz yi xnan yi wankil yi chmil. 5 Ban tcun quil chimak quib squibil quib. Ntin kol tzoc chiyol tej yil choc tan nachlen Kataj tetz cobox kej. Poro yil tzel tol yi tiemp yi mbixe cyan ban tzun quilt quib tan qui cyakol amal tetz Bayban tan chipitlenin tul il. 6 Poro yi xtxolbilej yi na intzib nin scyeru itz tan taklen jun cyajtzaklu, nketz tan chicawenu. 7Poro le wutz wetz wajtzakl, ban tcun klo yi chonk quitanenu chi wutanen wetz. Na yi in wetz quic wetz wuxkel. Poro bintzinin apart len kajtzakl yi akijt tan Ryos. Apart tajtzakl jun, nin apart tetz yi junt. 8 Chastzun te tzinwutz wetz, yi axwok yi quic itxkel nin quic ichmil, ban tcun klo yi chonk tzibanwok chi wutanen wetz. 9Poro ko quil tzitxaj, ban tcun tzitokbej itib. Ban tcun yi okben ib swutz yi tu na sotz tu icul. 10 Ma jalu, chin cawunk scyetz yi e yi ja wit cyokbej quib. Poro nketz in chincawunk, ma na Kajcaw. Quic cu tan cyajen cyen chipaxil yi e xnan quichmil. 11Poro kol chipax cyen yi e xnan quichmil, quic cu yil cyokbej quib tu junt, ntin kol chimoxt quib tu cyetz quichmil. Nchatz yi e yaj, quic cu tan cyajen cyen chipaxil yi quixkel. 12 Ma jalu katxume yi e mas yi umnake te yi ntaxk cyocsaj poro nketz Kajcaw na alon, ma na in na chintzan tan talchen scyeru. Ko at jun kajwutz yi nketz creyent yi txkel, nin qui na taj xnan yi paxen, ban tcun quil chijatx quib. 13 Nchatz ko at jun xnan yi nketz creyent yi chmil, nin qui na taj yaj paxen, ban tcun quil chijatx quib. 14Na ko nketz creyent yi yaj, ilenin at banl Kataj squibaj na cyokben quib. Na tan tu yi creyent yi xnan, at banl Kataj squibaj. Nchatz mpe ik yi xnan yi qui na tocsaj, stke Kataj banl squibaj na cyokben quib. Ma yi quik quic klo banl Kataj squibaj chinitxa. 15 Poro ko na taj paxen yi jun yi qui na tocsaj, ban chipax. Ban scujij yi kajwutz, na cyal na talwit yi quick cu tej. Na yi tajbil Ryos itz tan jalen tzatzin paz te talma yi creyent. 16 Na qui ilij tan yi xnan mi pe sclaxk yi chmil tan. Nin nchatz yi yaj, qui ilij tan mi pe sclaxk yi txkel tan. 17Ban tcun kaxomok quen tu te yi akij sketz skajunal tan Kajcaw. Nin kaxomok quen tu tej yi en kutanen yi kajen xtxaol Ryos. Yastzun cawl na wak scyetzak cyakil yi e cmon creyent. 18 Na ko ja je xtxaol Ryos jun yi banijt circuncidar, ban atit chi tanen i. Poro ko ja je xtxaol Ryos junt yi qui banijt circuncidar, quic na ban. Qui tajwen tan bnol circuncidar tib. 19Na ko banij circuncidar jun, quic na tak swutz Ryos. Nchatz ko qui banij circuncidar, quic na tak swutz Ryos. Yi mas tajwen itz yil
j 6.20

1Ma

Yi xtxolbil tetz okben ib

1 Pe 1:19.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1091

1 CORINTIOS7

kaban tanen yi echk cawl Ryos. 20Kacuk cuntu-tz chi kutanen yi kajen xtxaol Ryos. 21Nchatz yi ko at jun yi esclaw yi jen txaij tan Ryos, ban tcun quil bisun tan. Poro kol tzaklij amal tetz tan telen liwr, ban tzel liwr. 22 Na yi ko esclaw jun creyent tkab junt yaj yi ntaxk je xtxaol Kajcaw, quic na ban, na yi mas tajwen itz yi ja wit el liwr tkab Bayban tan Cristo. Ma yi e yi nketz e esclaw yi nje xtxaol Kajcaw, at cyetz cyaw jalu, nin itz yi Cristo. 23 Na lokij nkulij tan jun taklen yi at winin walor. Chastzun te quit koc jak cawl junt wunak tan banlen yi tetz tajbil. 24Na quib yi kutanen yi kajen xtxaol Kataj Ryos, i nin lkabanastz tkab i. 25 Ma jalu swale jun xtxolbil scyetz yi e yi txen bixe chiyol tan cyokbel quib. Quil wal yi Ryos mmakon yi cawlej swetz. Ma na itz wetz wajtzakl cuntu. Poro ban chixomu tej na akijt wajtzakl tan Kajcaw. 26 Je yi wajtzaklej: Tan paj yi quixcuj yi ato tkab jalu, ban tcun quil cyokbej quibu. 27Poro yi ko at e yi ja wit bnix chitrat tan cyokbel quib, ban tcun chelk cun te chiyol. Poro ko at e yi quic chitrat ban tcun quil chitxum yi okben ib. 28 Poro ko na cyaj okben ib, quic quil tej. Nchatz yi e xun, kol cyokbej quib, quic quil tej. Ma na ntin chitije quixcuj. Poro yi wetz wajbil itz yi qui klo chitij quixcuj. 29Poro eu wajwutz, yi mero bintzi itz: Yi quict ampon tiemp tetz yi tulbil Jesucristo. Chastzun te yi e yi at quixkel, nketz yi jalt nink quixkel choc tan xtxumlen. 30Nchatz yi e yi na chibisun, nketz yi jalt nink bis choc tan xtxumlen. Nin yi e yi na chitzatzin, nketz yi jalt nink yi tzatzin choc tan xtxumlen. Nin yi e yi ja chilok jun taklen, nketz yi jaltatz nink choc tan xtxumlen. 31Na cyakil yi e yi chon ajlij chicul te yi echk taklen tetz tzonej wi munt, ban tcun yi quil kuke chicul tej, na sotzok teratz. 32 Na yi wetz wajbil itz yi quil sotz chiculu te yi echk taklen tetz tzonej wi munt. Na yi e yi quic quixkel, at mas amal scyetz tan chixconen tetz Kataj. 33 Poro yi e yi at quixkel, at na ban cunt yi ntin na chitzan tan xtxumlen yi echk taklen xe chinajbil, tan tzatzinen quixkel scyej. 34Nchatz tanen jun xnan yi at chmil. Poro yi e yi quic quichmil, at mas amal scyetz tan chixconen tetz Kajcaw. Poro yi e xnan yi at quichmil winin tajwen tan chibnol scyuchak tan stzatzinen quichmil scyej. 35 Yi jun xtxolbilatz yi ja wit wal scyeru, itz tan takonen ban scyeru. Nin nketz tan cusen jun pem chiwutzu, na yi wetz wajbil itz tan chixomenu te yi balaj ajtzakl bantz cyakol quibu tan chixconenu tetz Ryos. 36 Nchatz ko at jun yaj yi le wutz yi tetz tajtzakl cachi na ban tan paj yi qui na cyokbej quib tu yi trat, nin ko ja balkij tiemp yi xun, nin yi ko ja xtxum yi xun yi ban tzoc chmil, quic quil tej yi kol cyokbej quib.k 37Poro ko at jun yaj yi tetz cun talma yil bixe tan tan qui toquen txkel, nin yi qui na cabej cul i, ban atit. 38 Ban atit kol chume. Poro mas balaj yi ko qui. 39Ko at chmil jun xnan quic cu tan cyajen cyen paxil. Poro kol quim yi chmil at tzun rmeril tan benen stzawel junt chmil, poro tajwen yi creyent. 40Poro le wutz wetz wajtzakl, stzatzink mas i yi tuk lcu tu-tz. Ej nin tzinwutz wetz at yi Espritu Sant te walma. Chastzun te ban na imban yi na wal nin yi xtxolbilatz scyeru.
k 7.36

At e yi na cyal yi apart yi na elepont. Chon na xom te yi mbi ekan tan jun tal yol le griego.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS8,9

1092

jalu katxume yi junt xtxolbil yi nchijaku swetz te yi ko ban baj chibel chitxixwatz wunak kan yi na aklij scyetzak yi echk ryos yi banij cuntu tanen. Bintzinin ja pujx cyanu yi nketz xan kol baj cyanu, poro tan tu yi cyajtzakluatz, na cyocsaj quibu nim. Poro quil xcye yi jun ajtzaklatz tan kaquiwsen, ma na ntin kol kachaj yi lok ib. 2 Poro ko at jun yi le wutz yi tetz tajtzakl yi at tajtzakl, yi mero bintzi itz yi quic tajtzakl. 3 Poro ko at jun yi na pek te Ryos na el xtxum Ryos tetz yi mbi na icy tcul. 4 Katxume bin yi ko ban kabajsaj yi chibel jun txixwatz yi ja oyij tetz jun ryos yi banij cuntu tanen. Bintzinin, yi o ketz, ja el katxum tetz yi quic ekan tan yi echk ryosatz yi banij cuntu. Na ja el katxum tetz yi jun ntzi Ryos at. 5 Bintzinin winin echk taklen at tcyaj nin at wuxtxotx yi e cun ryos tanen chiwutz wunak, na at jun coloj chiryosil nin jun coloj cyajcaw. 6 Poro skawutz ketz, jun ntzi Ryos at, itz yi Kataj Ryos. Ej nin i txumul tetz cyakil, tuml yi o ketz. Nchatz jun ntzi Ajcaw at, itz Jesucristo, yi bnol tetz cyakil yi echk taklen, tuml yi o ketz. 7Poro nketz cyakil kajwutz yi at yi jun ajtzaklatz le chiwi, na at e yi na cyocsaj yi at quil tej kol chibajsaj yi chibel yi echk txixwatzatz. 8 Poro quil xcye yi echk taklen yi na kabajsaj tan taklen mas kakej swutz Ryos. Ikaj nintzunk jal mas kakej tan kol kabajsaj. Ej nin nchatz ko quil kabajsaj, quil jal kakej tan. 9Poro or quilu yi cyajtzaklu, yi nketz xan yil baj yi chibajatz cyanu. Xconich len tan chipotzen yi e yi txen chiquiwix. 10Na at lo e chixolu yi ja pujx cyan yi quic quil tej kol chibajsaj yi chibaj yi na aklij tetz jun ryos yi banij cuntu tanen. Poro kol til nin junt creyent, yi txen quiwix, yi na chitzan yi eatz tan bajsen yi jun chibajatz xe cal jun ryos, qui pe lquiwix cul tan bajsen mu tetz, mpe xank swutz i? 11Potich len yi jun kajwutzatz tan paj cyajtzaklu. Wech i jun kajwutz yi ja quim Cristo tan colpen. 12 Ej nin kol chipotij yi e kajwutz yi txen chiquiwix tan paj yi na chixom te cyeru cyajtzaklu, itz jun cyektzu. Na ja chijuchu quilu swutz Cristo. 13 Chastzun te kol potij jun kajwutz tan paj yi na baj jun echk taklen wan, quit tzun tzimbajsajtz sbne opon tunintz, na qui na waj yi ik tan impaj yil potij jun wajwutz yi txen quiwix tkab Kataj. Chastzun te na inmak wib te echk taklenatz. jalu, in apostl, nin at cu tan imbnol yi echk taklen chi na chiban yi e mas apostl. Na nchatz in, wilnak wutz Kajcaw Jess. Nin tan in nchoquetu tkab Kajcaw. 2 Mpe atk e yi na cyal yi nketz in apostl, quic rmeril yi yatzk cyal cyeru, na ja chinxcon tan Ryos tan cyocsenu tkab i. Yi in wetz at rmeril tan imbnol quib yi na chiban yi e mas apostl. Poro qui na imban. 3Chastzun te tzincole wib chikab yi e yi na chitzan tan inyolchen. 4Ikaj quic tzunk cu tan inwanen te yi inmunl na in apostl. 5Ikaj quick tzunk cu tan toquen wuxkel chi quitanen yi e mas apostl, scyuch yi e titzun Kajcaw, nin chi tanen Lu. 6Nka ntin ptzun o ketz tu Bernab yi quik cu tan cyajen quen kilol yi kakun tan kabenen tan xtxolen yol Kataj? 7Na quic nin jun yaj yi na ben tan sanlarin yi nak
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ma

Potich len jun kajwutz tan yi echk taklen yi na kaban

1Ma

Na chaj Pawl yi bintzinin na xom te jun ajtzaklatz

1093

1 CORINTIOS9

cachaj tib chuc. Nin cyal atit jun yaj yi na oc tujul yi quik na wan te yi takun. Nin cyal atit jun yi ate wac yi quik na baj mu tetz tan te yi lech. 8Ej nin nketz ntin cyajtzakl wunak na xcon wan tan xiten chiyol yi e incontratz, na at xe yi inyol le ley Moiss. 9Na je na tal yi ley yi tzibant cyen tan Moiss: Quic cu tan toquen jun sam te chitzi yi e wac yi na choc tan bujlen triw. Nin nketz ntin yi e wac na tzan Ryos tan chitxumlen, 10ma na nchatz yi o ketz yi o yi na kakuj te takun Kataj. Na kol tzoc jun yaj tan akun wi txotx, at chiw i te chojon. Nchatz yi na oc jun tan bujlen triw, at chiw tan cambal mu tetz tej. 11Nicun tzun o ketz, na katzan tan xtxolen yol Kataj scyeru, quic ptzun lo cu tan kacambal mu cheybil ketz scyeju? At. 12Yi ko akij chiwa yi e mas aj txolinl cyanu, pyor tzun klo yi o kestz. Poro quic cunin jun tir yi jajk intzam mu tal cheybil wetz scyeru. Ma na muquij cuntunintz wan, na qui na waj yi nink makxij yi balaj stziblal tetz Cristo tan tu yil tzintzam echk cheybil wetz scyeru. 13Poro elnak chitxumu tetz, yi e yi na chiban chimunl le cal Ryos chon na chiwan cyeratz te echk oy yi na opon cyan wunak. Nchatz yi e yi na chakuj tan paten yi echk chitxixwatz wunak, na chiwan tej. 14 Ej nin talnak Kajcaw jun xtxolbil, itz, yi e yi na chakuj tan xtxolen yi balaj stziblal, ban chiwantz tej. 15 Poro yi in wetz, cyal cunin mintzam wit jun jilwutz cheybil wetz. Nin qui na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej tan cyakolu pwok swetz. Ban tcun chinquim swutz yi nink xit yi jun tzatzin yi at swetz tan tu yi na chintzan tan xtxolen yi balaj stziblal oy tu. 16 Poro nchatz quil wocsaj wib nim tan tu yi na chintzan tan xtxolen yi jun balaj stziblalatz, na elnak intxum tetz yi chin tajwen cunin tan intxolil. Lastum in ko quil tzintxol yi balaj stziblal. 17Na ik yi wajbil tuk yi na chintzan tan xtxolen, tzinjake tzun klo inchojontz. Poro tan tu yi ja chincawij tan woquen tan xtxolen, chastzun na chintzan tan banlen tanen. 18 Mbitz inchojon jalu? Yi wetz inchojon jalu itz yi na tak tzatzin swetz yi qui na chintzan tan jaklen cheybil wetz yi na chintzan tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz wunak. te, ja nel liwr jak chicawl e wunak, poro ja noc chi quitanen alchok jilwutz wunak tan incambal cobox tan cyoquen tkab Cristo. 20Je na wulejej te yi atin chixol yi e judiy na wocsaj wib chi quitanen yi e judiyatz tan che incambal tetz Cristo. Na te yi atin chixol yi e yi na chixom te yi ley Moiss qui na noyintzin scyuch, na na waj tan che incambal tan chixomen te yi balaj stziblal. 21Nchatz te yi atin chixol yi e yi qui na chixom te chiley yi e judiy, nchatz in qui na chinxom te yi chiley yi e judiy. Poro ilenin atin jak cawl Ryos na atin jak cawl Cristo. Yastzun na imban, na na waj yil chixom yi e wunakatz te yi balaj stziblal tetz Jesucristo. 22Nchatz qui na che inxux yi e creyent yi e cotxcoj, na yi wajbil itz tan chiquiwixen. Na bin wocsaj wib chi quitanen cyakil jilwutz wunak bantz chiclaxen jujun chixol. 23Tzinwutz wetz, chumbalaj nin yi balaj stziblal, chastzun te na imban cyakil yi echk xtxolbilasej, tan kaclaxen scyuchu.
Skaquiwixk tkab Kataj kol kamak kib te echk taklen yi na xcye tan potzen junt
19Chastzun

Ja tamiwij tib Pawl scyuch cyakil jilwutz wunak tan chicambajen tetz Cristo

wit el chitxumu tetz, yi cyakil yi e yi na choc tan pil ib te jun ojkel, tircun e na chojkel, poro jun ntzi yi na txacon scyetz. Nchatz o ketz ban yi nink kabuch
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24 Ja

1 CORINTIOS9,10

1094

kib tan katxaconen te yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. 25Cyakil yi e yi na cyaj choc tan pil ib tan ojkel, na chiquicylej quib. Yastzun na chiban tan chitxaconen, bantz jalen chikej. Poro yi chikej yi na chicambaj itz tetz cobox ntzi kej na sotzok teratz. Ma yi o ketz yi na kojkel tej, itz tan kacambal yi jun oy yi quil sotz. 26 Ma yi in wetz yi na nojkel, ntin na chinxmayinin kale atit wupombil. Itz te Ryos yi at tzin tcyaj. Ej nin je junt elsawutzilej: Na quilu yi na chipil quib cob yaj tan biyon ib tan chikab. Nketz alchok tuk na chinicy cyent yi chikab, ma na, na chijoy puntil tan nojen quen te cyuch. Nchatz in na injoy puntil tan qui xtxaconen yi echk taklen cachi swej. 27Yi in, na chintzan tan maklen yi tajbil inwankil tan qui wukol amal tetz tan banlen yi echk taklen cachi. Na lastum tu in yi ko in ten tzimpotzaj wib. Wech na sken wit intxol yi balaj stziblal scyetzak wunak.

te, eu wajwutz, yi wetz wajbil itz yi nink chinachonu te yi mbi banake yi e kamam kate tentz. Na cyakil cun e ja chixon jak jun bocoj sbak. Nin cyakil cun e ja chicy tcul yi mar. 2 Nin cyakil e e bajij bautizar tanen tan chichajol yi xomche te chusun Moiss. Na yi quicyen tcul yi mar, nin yi chixonen jak yi sbak, yastzun chibautism bantz. 3 Ej nin cyakil e, e wan te yi waj yi tak Kataj scyetz. 4Nin e uca lentz te yi a yi aklij scyetz. Na e uca len te yi a yi eltzaj wutz cub. Na yi jun cubatz, yastzun jun elsawutzil tetz Cristo. Na xomij yi porer i scyej. 5 Poro ilenin at winin e yi qui nin tzatzin Ryos scyej. Chastzun te e baj cu sotzal le amal tzinunin tu. 6 Yi xtxolbilasej na xcon tan chajlen sketz yi ban tcun quil tzel nin kalma te yi echk taklen cachi chi banake cyetz. 7Xom ninch cyajtzaklu te yi echk taklen yi banij quitanen chi banake yi e kamam kate, na tzibant cyen: Yi wit chibnixen tan waan, ja chiban yi cyetz cyajbil swutz yi teblal yi ne wac.+A 8 Nchatz e oquichu tan xnanin nka tan yajin chi banake cyetz, na junit kej e sotzen junak ox mil chixonen tan paj yi chijuchul quil. 9Nchatz e oquichu tan pilen Kajcaw chi banake cyetz na quin tech nin e, e sotz tan lubaj.l 10Nin e oquichu tan yolchen Kajcaw chi banake cyetz, na nin e cu sotzal Ryos.m 11Ej nin cyakil yi echk taklen yi bajij scyej, itz jun techl tetz ketz. Na yi echk xtxolbilatz, tzibant cyen tetz ketz tan kabnol cwent kib. Na cyakil yi echk taklen yi bnixnak sajlen tunintz le xetzbil tzaj itz tan taklen jun kajtzakl. 12 Chastzun te, or quilu, na qui cunin batz chiloonku yi eu yi na cyalu yi chin quiw nin eu. 13 Poro, yi sajlen tunintz quic pilbil cyeru yi quik micypon cyanu. Kukek bin chiculu te Ryos, na na el cun i te tetz yol. Nin quil tak amal scyeru tetz jun pilbil cyeru yi quik tzicypon cyanu. Na ko na xon tzaj jun chumam pilbil cyeru, stke Ryos yi cheybil cyeru tan chimuculu.
E benchu tan waan chixol yi e yi na cyak kej yi echk chiryosil yi banij tu tanen

10

1Chastzun

Ban tcun quil tzel nin kalma te yi echk taklen yi xcyek tan kapotzen chi banake yi e aj Israel

14 Chastzun te, yi eu yi oklen chiwutzu wan, swale nin scyeru: E benchu tan waan chixol yi e yi na cyak kej yi echk chiryosil yi banij tu
+A 10.7

Ex 32.6.

l 10.9

Ex 17:2-7; Nm 21:4-9.

m 10.10

Nm 16:41-49.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1095

1 CORINTIOS10

tanen. 15 Bintzi, at cyajtzakl yi e yi na cyal yi nketz xan. Poro chok binu tan xtxumlen yi yolej. 16 Yi na kajak yi banl Kataj tibaj yi a yi at tul yi lak nin yi na kucaj len, na chaj sketz yi junit o tkab Cristo, yi jun yi sajnak kojxuj yi chel. Nchatz, yi na kapi cun yi pam, na chaj sketz yi junit o tkab i. Na, loonak yi tetz wankil tan kacolpen kacyakil cun. 17Nin jun ntzi pam na xcon kan. Nchatz kutanen ketz, jun ntzi o mpe ala-k kaxonen. Na jun ntzi pam na jatxlij skaxol. 18 Nchatz choku tan xtxumlen yi en quitanen yi e aj Israel yi chon xomche te yi antiw ley, yi e cyetz ja chibajsaj yi chibel chitxixwatz. Nin tan tu yi ja chibajsaj na elepont yi junit quitanen tu yi chiRyosil. 19Poro tan yi yolasej qui na chintzan tan talchen yi atk kej yi chitxixwatz tu chiryosil yi e wunak jalu. Qui. 20Na nketz chon na cyak chitxixwatz tetz ketz kaRyosil, ma na chon na cyak scyetz yi e espritu cwent Bayban. Chastzun te bajich chibel chitxixwatz cyanu, na kol baj cyanu junit chibneu scyuch e espritu cwent Baybanatz. 21Chastzun te quic cu tan jen quicajalu yi a yi na xcon tan tulsen txakx Kajcaw tkacul, yi ko na chibenaku tan tcajlen yi xcala yi na xcon tan maysen chicul yi echk chiryosil wunak. Quic rmeril tan chibajsalu yi pam yi na xcon tetz jun elsawutzil tetz yi wankil Kajcaw ko na chibenaku tan waan kale na chitzanwit tan taklen chikej yi echk ryos yi banij cuntu. 22 Qui pe lcyakax Kajcaw skej yi ko yatz na kaban? Scyakaxk. Ej nin mas pe at ketz kachamil swutz i? Quic rmeril. 23 Bintzinin at cu tan kabnol alchok echk taklen, poro at echk taklen yi quic na tak sketz. At cu tan kabnol cyakil, poro nketz cyakil echk taklen na xcye tan kaquiwsen. 24Qui bin chibanu ntin yi cyeru cyajbilu, ma na chijoyeu puntil tan chiquiwsen yi e mas kajwutz. 25 Chastzun te yi na chiloku chibaj lakak carnicer, chijakichu yi ko ja xcon yi chel tetz chitxixwatz wunak. Na ko qui na quibitu yi ja xcon yi chel tetz chitxixwatz wunak qui tzun ltak bis scyeru, 26 na tetz Ryos cyakil jilwutz chibaj tu cyakil echk taklen yi at wuskil. Nin quil jal kil kol baj kan. 27Nchatz kol tzalchij jun waan scyeru tan jun yi nketz creyent, quic na ban. Ban chibenu. Nin ban chiwanu-tz te yi mbi tzaklij scyeru. Tin tu chijakichu yi ko ja xcon yi chel tetz chitxixwatz. 28 Poro ko at jun kajwutz tzalon tetz, yi ja xcon yi chel tetz chitxixwatz, ban tcun quil chibajsaju bantz qui cyakolu bis tetz yi jun kajwutzatz. Poro elnak katxum tetz, yi tetz Ryos yi chibaj tu cyakil yi echk taklen yi at wuskil. Nin quic kil tej kol baj kan. 29Poro ban tcun quil chibajsaju, na stke bis tetz yi jun yi txen el xtxum mas te yol Kataj. Poro ko at jun creyent yil sjak tzaj: Nxac tzun quic cu tan kabajsal yi chibajatz? 30Mbi tzun jalet kil tej? na ja bin katyoin tibaj, ko chij yi junatz sban scyeru. 31Je bin puntilej tan stzawen nin tetz yaj: Yi na kawan, nin yi na kuca, nka alchok scyetz taklenil yi na kaban, ban xcon kan tan taklen kej Ryos. 32 Chastzun te quil chibanu yi echk taklen yi na tak bis scyetz yi e judiy. Nchatz quil chibanu yi echk taklen yi juntlen chiwutz yi e mas wunak. Quil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS10,11

1096

chibanu yi echk taklenatz. Na at echk taklen yi na tak bis scyetz yi e creyent yi e cotxcoj yi ate chixolu. Quil chibanu yi echk taklenatz. 33 Inti in wetz, ilenin na chintzan tan joylen puntil tan chimaysen yi e mas wunak. Qui na waj tzimban ntin yi wetz wajbil, ma na na waj yi enk chiclax tkab Bayban. 1Chixomok binu te yi wetz yi na imban, na na chinxom te yi mbi cun banak Cristo.

11
2 Ma

jalu eu wajwutz, ban na chibanu, na, na nul txakx chiculu, nin na chitzanu tan banlen tanen yi echk chusun, quib yi walnak scyeru. 3 Poro na waj yil tzel chitxumu te yi junt xtxolbilej: Kataj Ryos i wi banl wi tej Cristo. Nin Cristo i wi banl wi scyej yi e yaj. Nin yi e yaj e wi banl wi scyej quixkel. 4 Chastzun te chin txixwil nin scyetz yi e yaj yi ko qui elnak chitwi yi na choc tan nachlen Kataj, nka tan xtxolen yi yol i. 5 Nchatz yi e xnan, yi na choc tan nachlen Kataj, nka tan txolin. Chin txixwil nin yi ko quic jun xbuk jenak te chiwi. E ten na elsan chitxix. Na yi ko qui jenak jun xbuk te chiwi, nicuntz yi ik elnak jukij xiil chiwi. 6 Chastzun te ko at jun xnan yi qui na taj tan jen jun xbuk te wi, ban tcun caple len yi xiil wi. Poro ko na txixwij tan telen caplun yi xiil wi, ban tcun yil je jun xbuk te wi.n 7Ma yi e yaj, quic cu tan jen jun taklen te chiwi, na e teblal Ryos, nin na jal kej Ryos cyan. Poro yi e xnan na jal chikej yi e yaj cyan. 8 Na yi bajx yaj, nketz chon tenlen tzaj te jun xnan, ma na i xnan chon tenlen tzaj te yi bajx yaj. 9Nchatz yi e yaj, nketz banijche tan chixconen scyetz yi e xnan, ma na e xnan ja chibnix tan chixconen nin tan quicheyen yi e yaj. 10Chastzun te chin tajwen cunin yil je jun taklen te chiwi yi e xnan tan chajlen chiwutz yi e wunak nin chiwutz yi e ngel yi e culutxum jak cawl quichmil. 11Poro skaxol ketz yi o creyent, yi o yi ato tkab Kajcaw, nicy nin tu kakej tu kaxnanil. Na at chikej yi e xnan nin at chikej yi e yaj. At len kaxac, na junit o. 12 Bintzinin bajx tenlen tzaj xnan te yi bajx yaj. Poro jalu chon na chitzij yi e yaj scyej yi e xnan. Poro Ryos txumul cyen tetz cyakil yi xtxolbilatz. 13 Chok binu tan xtxumlen. Ban pe kol tzoc jun xnan tan nachlen Ryos yi ko qui jenak jun xbuk te wi? Qui na yub. 14 Nchatz yi o ketz yi o yaj, na el katxum tetz yi qui na yub yi ko quil tzel jak kawi. 15 Ma yi e xnan, na jal cyetz chikej yi ko at xiil chiwi, na akij cyen xiil chiwi tan tewen mu te chiwankil. 16 I bin jalu, ko at jun chixolu yi qui na taj yil xom te yi xtxolbilasej nin ko na taj tzoc tan wak ib tej, ban cyalu tetz yi yastzun ketz katxumun. Nin nchatz cyakil yi e mas cmon yi xomche tej Ryos, yastzun cyetz yi na chixom tej. jalu, qui na chintzan tan taklen chikeju tan yi junt xtxolbilej yi swale nin scyeru. Na qui na yub yi mbi na chibanu yi na chicham cun quibu. Wech na
n 11.6 At jun chicstumbr yi e aj Corint itz: Cyakil yi e xnan na chijop chiwi tan xchajlen yi e balaj xnan. Poro ko na chitxamxij tu junt yaj, na el jukij yi xiil wi. Ja lo el quicyal yi xbuk te chiwi na le wutz cyetz cyajtzakl ja chel liwr jak cawl yi jun leyatz.

Yi e xnan yi qui na choc jak cawl quichmil

17Ma

At jatxon ib yi na choc tan banlen yi Santa Cena

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1097

1 CORINTIOS11

itz klo tan takonen ban scyeru, poro qui. 18 Na ja wit yi txakajin na chibanu, nin bintzinin lo. 19Chastzun te ja jal jatxon ib chixolu poro tan yi jun xtxolbilatz chilajluchaxk yi e mero creyent yi na tzatzin Ryos scyej. 20Nin tan tu yi yatz na chibanu, nketz nin yi waan yi bixbant tan Kajcaw na chitzanu tan banlen tanen. 21Na chijunalenu na chiwanu. Nin qui na chichiwu yi e mas cyajwutzu. Nin at eu yi tu na chibent quen tu tan waan nin qui na chitxumu yi e yi quic cyetz chiwa. Ej nin at e chixolu yi na oc a chiwi tan yi nim tcunin win na baj cyan. 22 Mbi tzuntz qui na chiwan tzaju-tz xeak chicalu? Quic ptzun kej yi cmon tetz Ryos chiwutzu? Na na chitzanu tan telsen chitxix yi e meba yi quic cyetz chiwa. Chastzun te quic rmeril tan wakol chikeju na qui na yub yi echk taklenatz yi na chibanu.
Yi mbi ekan tan yi Santa Cena (Mt 26.26-29; Mr 14.22-25; Lc 22.14-20)

23 Na je puntilej yi cyajnak talol Kajcaw swetz. Nin iten nin iatz e inchusnaku tej. Yi akbal yi txant tan benen jatxij Kajcaw Jess, nintzun je tcyal yi pamtz. 24Itzun yi wit tyoinen tibaj, nintzun cu piultz, nin taltz: Yi jej yastzun yi inwankil yi sloonk tan jalen ibanl. Banwok tanen chi mimbanej, tan wulen txakx ticul. 25 Ej nin iten nin banas yi chibnixen tan waan, nin je tcyal yi laktz, nin ben tlol scyetz: Yi at tcul yi lakej, itz yi techl yi ja bixe jun acaj trat tan Ryos tan inchel. Cyakil tir yil tzibanwok yi xtxolbilej, ban tzitcajen tan wulen txakx ticul, stzun Jess bantz. 26 Chastzun te, cyakil tir yi na chibajsaju yi pam, nin yi na quicajenu yi at tcul yi lak, na tzun chitzanu-tz tan xtxolen yi quimichil yi witz Kajcaw jalen cun yil tzul tzaj junt tir.

te qui na yub yi na chibanu yi na baj yi Santa Cena cyanu. Na ko qui na pujx kan yi mbi ekan tan yi pam, nin kol koc tan bajsen, sjalok tzun kil tej. Nchatz ko qui na pujx kan yi mbi ekan tan yi a yi at tul yi lak nin kol baj kan, sjalok kil tej, na na tzun katzan tan telsen kej yi wankil tu yi chel Kajcaw.o 28 Chastzun te, skajunal cun kanachonk tej yi ko na el katxum tetz yi mbi na elepont. Ban tzun koctz tan bajsen yi pamatz nin tan tcajlen yi a yi at tcul yi lak. 29Na yi jun yil bajsan nka lcajan, nin ko qui na el xtxum tetz yi mbi na elepont, cawsten i na tzan tan bajsen, nin tan tcajlen. Na qui na pujx tan yi en tanen yi wankil Cristo.p 30 Chastzun te at winin yabi chixolu, nin at winin e yi ja wit chiquim. 31Poro kol kamalaj kib yi en kutanen, quil bajij xtisya skej nin quil tak Kajcaw kacaws. 32 Poro kol tak Ryos kacaws itz tan kanuclen bantz qui kabenen tquixcuj scyej yi e mas wunak. 33 Chastzun te eu wajwutz, yi na chicham cun quibu tan banlen tanen yi waan tetz Kajcaw, chichiwe quibu jalen cun yil chimol quibu chicyakilu. Ej
o 11.27 Sileju 11:21-22; Ef 2:15-16. p 11.29 Nchatz 8:12. Yi wankil Cristo itz yi cmon creyent. Nchatz na xcon yi kotil pam (5:7) tetz jun elsawutzil yi cmon creyent. Nchatz na xcon junintzi pam (10:17) tetz jun elsawutzil yi junit o tkab Cristo.

27Chastzun

Sjalok kil ko qui na pujx kan yi mbi ekan tan yi Santa Cena

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS11,12

1098

nin ko at e yi na chiquim tan wej chixolu ban tcun chiwank tzaj xeak chical tan qui tkol Ryos chicaws. 34Ma yi mas puntil, katxaje tej yil nopon scyeju. jalu wajwutz na waj yil tzel chitxumu tetz yi echk jilwutz ajtzakl yi na tak yi Espritu Sant sketz tan xconen kan. 2 Na chinachonu tej yi en cun quitanenu yi ate tzaju tkab yi chicstumbru. Nin na chinachonu tej yi en cunin nchiben ticylenu tan Bayban chiwutz yi echk taklen yi banij cuntu yi qui na chijilon. 3 Poro yi jalu, swale nin scyeru yi xtxolbilej. Yi e yi na chijison tej Jess, yastzun yi e yi quic Espritu Sant tetz cyalma. Poro yi e yi tetz cun cyalma na cyal: Yi Jess, i cun i Ajcaw swej, itzun eas yi at yi Espritu Sant tetz cyalma. 4 I bin jalu at winin jilwutz kamunl yi akij len sketz. Poro jun ntzi akol tetz, nin itz yi Espritu Sant. 5 Ej nin at winin jilwutz puntil tan kaxconen, poro jun ntzi Ajcaw skej. 6 Nin at winin jilwutz kamunl yi akij len sketz tan kaRyosil nin nketz junt txumul tetz. 7Nchatz akij len kamunl tan yi Espritu Sant tan jalsen chibanl cyakil cmon. 8 Na at jujun yi akijt cyajtzakl tan yi Espritu Sant tan pujlen xol jun xtxolbil. Nin at jujunt yi na el chitxum tetz yi echk xtxolbil yi at tul yol Kataj yi at quixbel nin na chixcye tan chichuslen yi e mas tej, poro itz tan porer yi Espritu Sant. 9Nchatz at jujunt yi nternin kuklij chicul te yol Ryos, poro i yi Espritu Sant akol te yi jun ajtzaklatz scyetz. Nchatz at jujunt yi na chixcye tan tulsen yos tu jun yabi, poro iten nin yi Espritu Sant akol tetz yi jun poreratz scyetz. 10Ej nin at jujunt yi ban na chiban echk milawr, poro tan tu yi porer yi Espritu Sant. Ej nin at jujunt yi chin list nin e tan xtxolchen xol yi yol Kataj, poro tan tu yi porer yi Espritu Sant. Nin at jujunt yi na chixcye tan telen chitxum tetz yi ko itz yi Espritu Ryos nka jun espritu cwent Bayban yi na tzan tan pitlen nin jun yaj. Ej nin at jujun yi at na ban cun na xcon chitzi takun yi Espritu Sant tan yolchen junt jilwutz yol yi qui na aw cyakun. Nin at e yi ban chixcye tan xtxixpen echk yolatz le cyetz chiyol. Poro itz tan tu porer yi Espritu Sant. 11Na cyakil yi echk jilwutz ajtzaklatz, iten nin Espritu Sant akol tetz. Nin jatxijt len sketz quib yi tajbil i. wankil jun yaj jun ntzi tanen, poro ala len cun wekl. Chastzun kutanen yi o creyent. Junit kutanen tkab Cristo. 13 Na yi kabajen bautizar, junit kuj o nkaban. Nin iten nin Espritu yi nkocsan jak cawl. Ma jalu junit kuj o. Quic na ban mpe o-k judiy nka qui. Quic na ban yi ko o esclaw nka qui. 14 Chon kutanen ketz yi o creyent chi tanen wankil jun yaj. Nketz yi jun ntzi-k wekl yi wankil, ma na ala len cun wekl tanen poro junit i. Nicun tzun kutanen ketz tkab Cristo junit o. 15 Na quic rmeril yi nink tal tkan jun yaj: Tan tu yi nketz in yi kab, nketz in tetz yi wankil yaj. Quic rmeril yi nink tal yi jun xtxolbilatz, na iten nin wankil yajatz yi tkan. 16 Nchatz yi nink tal yi chin jun yaj: Tan tu yi nketz in yi wutz, nketz in tetz yi wankil. Quic rmeril, na iten nin wankil yajatz. 17Na yi wutzaj cunk cyakil yi kawankil, lok tzun kachintz, nin en kubit jun yol? Nin yi chimbaj cunk cyakil yi kawankil,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Yi

12

1Ma

Aparchklen kamunl yi akij sketz poro jun ntzi yi akol tetz

Yi o ketz yi o creyent o wankil Cristo tanen

1099

1 CORINTIOS12,13

lok tzun kaju-tz, nin en kasakon? 18 Ma na qui. Na Ryos txumun cyen tetz cyakil jilwutz kawekl. Nin i bixban cyen kale tajwenet echk weklatz. 19Yi junenk wekl tanen yi kawankil, na tzun atit yi mas wekl kawankiltz? 20Poro yi kawankil, ala len cun wekl, poro junit tanen. 21Quic rmeril yi nink tal kawutz tetz kakab: Quic axac swetz. Nchatz quic rmeril yi nink tal kawi tetz kukan: Quic axac swetz. Quic rmeril. 22 Na yi echk kawekl yi i cun quic xac tanentz, yastzun yi mas tajwen. 23 Nin yastzun yi at kej. Nchatz yi echk kawekl yi na katxixwij tan, i tzun iatz yi wekij mas kan. 24Poro yi mero bintzi itz, Ryos bnol tetz cyakil kawankil. Nin ja tak i mas kej yi echk kawekl yi quic mas kej tanen. 25 Yi tajbil Ryos te echk wekl kawankil itz tan quicheyal quib squibil quib. Nketz tajbil i tan chijatxol quib yi echk wekl kawankil. 26 Chastzun te ko at jun kawekl yi na yobtij, tircun tzun kawankil na bisuntz tan. Nin ko at jun kawekl yi na jal kej, tircun tzun yi e mas kawekl na chitzatzintz tej. 27Yi xe yi xtxolbilasej yi nwal scyeru itz: Yi o ketz, yi o creyent, o wankil Cristo tanen. Nin cyakil o, o len jun wekl i. 28 At e skaxol yi bixbanchet tan Ryos tan chixconen tetz apostl. Ej nin at e yi bixbanchet tan xtxolen yi yol Ryos, nin at e yi bixbanchet tan chichuslen wunak. Ej nin nchatz at e yi ban na chiban milawr. Ej nin at e yi ban na ul yos cyan tu yabi. Ej nin at e yi list e tan cheyen junt. Ej nin at e yi at cyajtzakl tan cawun. Ej nin at e yi at na ban cunt na xcon chitzi takun yi Espritu Sant tan yolchen junt jilwutz yol, yi qui na pujx cyakun. 29Poro nketz o len apostl. Ej nin nketz o len aj txolinl, nin nketz o len aj chusunl. Nin nketz cyakil cun o na kaban echk milawr. 30Nin nketz cyakil o akij len porer sketz tan chitzaquen yabi. Nketz cyakil o yi na xcon katzi takun yi Espritu Sant tan yolchen junt jilwutz yol yi qui na pujx kan. Nchatz nketz cyakil o yi ban na aw xtxixpen yi jun jilwutz yolatz kan. 31Ma jalu, xol yi jun coloj kamunlatz, chijoyeu yi cyeru cyajbilu yi mas balaj tcun chiwutzu. Poro yi in wetz, na waj wal scyeru yi xtxolbil yi mas balaj tcun. jalu je bin yi xtxolbil yi mas balaj, itz yi lok ib. Na ko chumbalaj nin kajilon, mpe ik chitanen chijilon yi e ngel, quic na tak sketz yi ko quic lok ib skuch. Nchatz ko quic lok ib skuch, nicun tzun o-tz tu jun chich yi winin na txajcan, nka tu echk wot yi na towne. 2 Nchatz mpe chumbalaj nink na katxolin, quic na tak sketz ko quic lok ib skuch. Nin ko na el katxum tetz cyakil echk chusun, nin cyakil echk ajtzakl, quic na tak sketz ko quic lok ib skuch. Nchatz mpe nink kaxcye tan xtxixpen luwaril jun juwtz tan tu yi chon kuklij kacul te Ryos, quic na tak sketz ko quic lok ib skuch. 3 Nchatz mpe nink kajatx nin cyakil kamebil tan chicachen yi e meba, quic ltak sketz ko quic lok ib skuch. Nchatz mpe nink kak kawankil scyetz yi e kacontr tan chipatil, quic ltak sketz ko quic lok ib skuch. 4 Poro ko at lok ib skuch, at tzun kapasens. Nin ko at lok ib skuch balaj tzun o-tz. Ko at lok ib skuch quil tzel kalma te echk taklen yi at tkab junt yi na tak chich culal sketz. Nchatz qui kocsaj kib nim tu kajilon. Nin ko at lok ib
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

13

1Ma

Yi lok ib

1 CORINTIOS13,14

1100

skuch, quil kocsaj kib nim tu kajtzakl. 5 Nin ko at lok ib skuch, quil kajoy ntin yi ketz kajbil, ma na i yi tajbil yi kuch. Nin ko at lok ib skuch quic kamaclen. Nin qui na kawnaj cun yi chich culal tetz kalma. 6 Nin qui na tzatzin kalma te jun taklen cachi yi na bajij te junt, poro ilenin na katzatzin te yi echk taklen balaj yi na bajij te junt. 7Na ko at lok ib skuch, cyakil cunin tzun muquijtz kan. Nin ilenin na kocsaj yi at balajil junt. Nchatz ilenin at kachiw yi slajluchaxk yi balajil jun skawutz. Nin na icypon cyakil yi echk taklen cachi kan. 8 Yi lok ib quil sotz. Poro yi xtxolchen xol yi yol Kataj tan porer yi Espritu Sant, sotzok teratz. Ej nchatz yi yolchen junt jilwutz yol tan porer yi Espritu Sant, sotzok teratz. Ej nin nchatz yi pujlen xol echk xtxolbil sotzok teratz. 9Poro quic nin jun yi at tajtzakl jalu yi tzaknak cunk. Nin quic nin jun xtxolbil yi na katxol jalu yi tzaknak cunk. 10Poro tzantzaj yil jal kajtzakl yi tzaknak cun, sotzok cyakil yi echk ajtzaklatz yi nketz tzaknak cun. 11Na je jun elsawutzilej: Yi in tzaj nitxa ja chinjilon chi na jilon jun nitxa. Nin yi in tzaj nitxa, chon nin wajtzakl chi tajtzakl jun nitxa. Poro yi tijinen incul, nintzun cyaj wilol yi tajtzakl jun nitxa. 12 Nchatz yi kajtzakl jalu, nicun chi yi na kaxmay nin yi kayubil tul jun spej yi maymuj. Poro tzantzaj slajluchaxk cyakil echk taklen skawutz na yi jalu noquen nin pujx kan. Poro tzantzaj cyakil cun spujxok kakun, chi na el xtxum Ryos sketz jalu. 13 Poro at ox ajtzakl yi quil sotz tetz ben kej ben sak. Tajwen tan kukewen kacul te Kataj Ryos. Tajwen yi ilenin at kachiw te i. Nin tajwen yil kalok kib skibil kib. Poro yi mas tajwen te yi ox xtxolbilatz, itz yi lok ib. bin jalu chiloke bin quibu squibil quibu. Nin chijoyeu puntil tan chicambalu yi echk ajtzakl yi na tak yi Espritu Sant sketz. Poro yi ajtzakl yi mas balaj yi at rmeril tan chicambalu itz yi xtxolchen xol yi yol Kataj tan porer yi Espritu Sant. 2 Na ko at jun yi na jilon le junt jilwutz yol, cyal jun na el xtxum tetz. Na nketz chon na jilon nin scyetz wunak, ma na ntin Ryos na bitan tetz. Bintzi tan porer yi Espritu Sant na jilonet yaj, poro qui na el chitxum wunak tetz yi mbi na tzan tan yolchen. 3 Poro yi e yi na choc tan xtxolchen xol yi yol Kataj tan porer yi Espritu Sant na tzun chixcye cyetz tan chiquiwsen nin tan chimaysen yi e cmon creyent. 4Poro alchok scyetz yi na jilon le junt jilwutz yol, yi cyal jun na el xtxum tetz, chuc cuntu i tej. Poro yi e yi na chitxol yi yol Kataj tan porer yi Espritu Sant, na tzun chitzan cyeratz tan chiquiwsen yi e cmon creyent. 5 Ban atit yi nink choc lenu tan yolchen echk jilwutz yol tan porer yi Espritu Sant. Poro yi mero wajbil scyeju itz yi nink choc lenu tan xtxolchen xol yi yol Kataj le cyeru chiyolu tan porer yi Espritu Sant. Na mas balaj tcun yi e yi na chitxol yi yol Kataj swutz yi e yi na chiyol echk jilwutz yol yi cyal jun na el xtxum tetz. Na yi ko yatz quil chiquiwix yi cmon creyent cyan. Na ntin chiquiwixk kol choc tan xtxixpen le chiyol yi e yi na chitzan tan tbiten. 6 Ma jalu bin wajwutz mbil tak scyeru yi nink nopon tan yolchen echk jilwutz yol chixolu yi qui na el chitxumu tetz? Quic ltak scyeru na quil tzel chitxumu tetz. Ma na tzakonk ban scyeru kol noc tan xtxolchen xol jun xtxolbil yi nchaj Ryos swetz nka kol wal jun ajtzakl yi bintzinin tetz. Na quic
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14

Mas balaj yi xtxolchen xol yol Kataj swutz yolchen junt jilwutz yol
1I

1101

1 CORINTIOS14

tak scyeru yi ko quil tzintxol xol yi yol Kataj, nka ko quil tzintxol xol jun chusun yi akijt swetz tan Ryos. 7Ej nin je jun elsawutzilej: At winin echk taklen chi tanen jun su nka jun quitar yi ban na tzlincan poro ko quic xtxolbil yi kulil yi son yi na tzan en tzel katxum tetz mbi sonil? 8 Nicun chi tanen yi chun yi na xcon cyakun e sanlar. Yi ko quic kulil yi wi yi chun yi na tzan en tzel chitxum yi e sanlar tetz yi ko tajwen chiban list quib tan oyintzi? 9Nchatz bin eu ko cyal na el xtxum te chiyolu, en tzun tzel chitxum tetz yi mbi na chitzanu tan yolchen? Na cyekek tu na icyan nin chiyolu. 10Bintzi at winin jilwutz yol wi munt, nin quic nin jun yi quick xtxolbil. 11Poro ko qui na el intxumtz tetz, in bin awer nakatz swutz yi taw yi jun yolatz. Nin nchatz i, i awer nak tanen tzinwutz wetz. 12 Chastzun te eu wajwutz, tan tu yi na el cyalmau te yi echk ajtzakl yi na tak yi Espritu Sant sketz, chijoyeu bin yi echk ajtzakl yi na xcon tan chiquiwsen yi cmon creyent. 13 Chastzun te ko at jun chixolu yi na jilon le junt jilwutz yol tan porer yi Espritu Sant, ban tzun sjak i cheybil tetz tetz Ryos tan xtxixpen le chiyol yi e mas creyent. 14Ej nin kol noc tan nachlen Kataj le junt jilwutz yol yi qui na el intxum tetz, na tzun chintzan tan nachlen Kataj tan porer yi Espritu Sant, poro yi wetz wajtzakl qui na el xtxum tetz yi mbi lo na inyolbej. 15 Mbi tzun kabantz? Ban atit kol kanach Kataj le junt jilwutz yol tan porer yi Espritu Sant, poro nchatz tajwen yil kanach Kataj tan kajtzakl tan telen katxum tetz yi mbi na kayol. Ban kabitzin le junt jilwutz yol tan porer yi Espritu Sant, poro nchatz tajwen kabitzin tan kajtzakl tan telen katxum tetz yi mbi i il na kabitzij. 16 Na ko ntin na chitzanu tan taklen chikajsbilu tetz Kataj le junt jilwutz yol enl pujx cyan yi e mas kajwutz? nin en tzun lcyal Amn ko qui na el chitxum te yi yol yi na xcon cyanu? 17Bintzinin ban atit yi na chityoinu le junt jilwutz yol yi cyal na el xtxum tetz, poro en chiquiwix yi e mas cyanu? 18 Ntyo tetz Ryos yi ban na xcon intzi tan yi Espritu Sant tan yolchen junt jilwutz yol yi cyal na el xtxum tetz. Ej nin mas na imban yi jej chiwutz cyeru. 19Poro yi na noc tan chuslen jun cmon creyent, mas ban tcun yi o ntzi tkan yol xcon wan yi at xtxolbil swutz lajuj mil yol yi quil pujx cyan. 20 Ma jalu eu wajwutz nketz bin eu nitxa. Chitxumichu yi tajtzakl jun nitxa. Poro ban cyocsaj quibu chi tanen jun nitxa yi qui na tzan tan xtxumlen echk ajtzakl cachi. Choku bin tzaknak cun tu chitxumunu 21Na at jun xtxolbil le yol Kataj yi tzibant cyen: Chin jilonk scyetz yi e wunakej tan junt jilwutz yol, nin tan chitzi yi e awer nak. Poro quic ltak na quil cyocsaj. 22 Yi xtxolbilatz na chaj sketz yi quic na tak yolchen junt jilwutz yol scyetz yi e creyent. Poro ban xcon tan casen cyajtzakl yi e yi qui na cyocsaj. Poro yi tajwen scyetz yi e cmon creyent itz yi xtxolchen xol yi yol Kataj tan porer yi Espritu Sant. Mpe quik pujx mas cyakun yi e yi qui na cyocsaj. 23 Chastzun te, ko ilenin na chitzanu tan yolchen echk jilwutz yol yi cyal na el xtxum tetz, chelpon yab wunak scyeju. Nin kol chocopon kale chichamonet quibu, scyale yi eu yab. 24Poro yi nink choc lenu tan xtxolchen xol yi yol Kataj tan porer yi Espritu Sant tzelepon chitxum tetz yi e juchul il. Ej nin qui cunin batz chibisunk tan. 25 Nin chinachonk te echk ajtzakl cachi yi cyan cyan. Nin chimejbaje quib swutz Ryos tan culajen i. Na kol quibit jun yol yi at xtxolbil tzelepon chitxum tetz yi bintzinin at porer Ryos chixolu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS14,15

1102 Tajwen yi xtxolbil cun kulej kamunl

te eu wajwutz, yi na chicham cun quibu, ban ko cyan len jujun bitz cyanu. Nin ban ko cyan len jujun chusun cyanu. Ko at jun yi ja el xtxum tetz jun xtxolbil le yol Kataj ban xtxol i. Ko at jun yil syol junt jilwutz yol tan porer yi Espritu Sant, tajwen tan xtxixpen le cyeru chiyolu. Cyakil yi xtxolbilej xconk tan chiquiwsen yi cmon. 27Ko at e yi na cyaj chijilon le junt jilwutz yol ban atit, poro tajwen ntin chijilon cob nka ox. Ej nin nketz junit tir chijilon yi oxatz. Nin kol jilon jun le junt jilwutz yol yi cyal na el xtxum tetz, tajwen cunin tan toquen junt tan xtxixpen le cyeru chiyolu. 28 Na yi ko quic jun tan xtxixpen yi jun jilwutz yolatz, ban tcun tzun quil chijilontz chixol cmon, ma na chichuc cuntu tu Ryos. 29Nin nchatz yi e aj txolinl, ban tcun ko ntin cob nka ox chijilon. Ma yi e mas ban tzun choctz tan tbiten chiyol. 30Poro ko at jun yi na chaj Kataj jun acaj xtxolbil tetz, ban tak yi jun yi na jilon amal tetz tan yol. 31Na ban choc len yi e aj txolinl tan txolin, poro chijunalen cun. Tzelepon tzun chitxum cyakil yi cmon tetz yi chusun, nin chiquiwixk tan. 32 Na jun aj txolinl yi bintzinin i tetz Ryos na mak tib te yi yol yi na jilon. 33 Xtxolbil cun bin lkulej kamunl na qui na pek Ryos te jun kamunl yi quic xtxolbil. 34 I bin jalu, qui na yub yi ko tu nin na chijilon tu yi e xnan le cal Ryos. Na nketz na chiban yi e mas cmon creyent. Na qui na yub ko tu na chijilon tu yi e xnan te yi ate le cal Ryos. Ma na tajwen tan cyoquen culutxum jak cawl quichmil chi tzibant cyen le ley Moiss.q 35 Poro ko at jun xtxolbil yi na cyaj tzel chitxum tetz, ban tcun chijake scyetz quichmil xe chical. Na qui na yub yi na chijilon e xnan le cal Ryos. 36 Quil cyocsaj quibu nim tu cyajtzaklu na nketz chon xetlen yi yol Kataj chixolu. Nin nketz ntin tetz cyeru yi aklet yol Kataj. 37Ej nin ko at e chixolu yi at cyajtzakl nin yi nojnak cyalma tan yi Espritu Sant, scyake kej yi xtxolbilasej, na na el chitxum tetz yi itz yi cawl Kataj yi na chintzan tan talchen nin scyeru. 38 Poro ko at jun yi qui na taj yil xom te yi xtxolbilasej, cyajk tu i-tz tu yi tetz tajtzakl. 39Chastzun te eu wajwutz, chijoyeu puntil tan xtxolchen xol yi yol Kataj tan porer yi Espritu Sant. Nin chimakichu yi e yi na xcon chitzi tan yi Espritu Sant tan yolchen junt jilwutz yol. 40Poro tajwen yi puntil cun sban cyakil chimunlu. Tajwen yi xtxolbil cun quileju. bin jalu eu wajwutz, na waj noc tan casen cyajtzaklu te yi balaj stziblal yi ja wit intxol scyeru, yi ja wit cyocsaju, yi xomcheu tej. 2 Yastzun yi balaj stziblal yi chiclaxku tan yi ko bintzinin na cyocsaj cuninu yi xtxolbil yi intxolnak scyeru. 3 Bajx cunin e inchusulu te yi wetz yi chusij chint tej, itz: Yi ja quim Cristo tan chojlen kil, quib yi tzibant cyen. 4Nin ja mukxij i, poro le toxin kej ja itzij junt tir chixol alma nin ja el cun tej quib yi tzibant cyen le tuj Kataj.
q 14.34

26 Chastzun

15

1I

Yi titzen junt tir Cristo

Gn 3:16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1103

1 CORINTIOS15

5 Ej nin ja chaj tib i swutz Cfas. Nin yi telen tiemp, chaj tibtz chiwutz yi e mas apostl. 6 Ej nin at junt tir, yi chaj tib chiwutz mas o cient kajwutz te yi chichamon quib. Nin at winin e itze jalu. Nchatz at e yi ten chiquim. 7Nin yi telen tiemp ja chaj tib i swutz Jacow. Nin chiwutz cyakil yi e apostl. 8 Ej nin witzbil tlen ja chaj tib tzinwutz wetz. Poro yi chajol tib, nsken balkij tiemp. 9Chastzun te, quic mas wetz inkej chiwutz yi e mas apostl, na quic inxac tan woquen tetz apostl. Na nocnakin tan chibuchlen yi e creyent. 10Poro ntyo tetz Ryos tan yi banl talma i yi ja noc tetz apostl. Nin ja jamelan cun yi banl talma i, na mas na nakuj wetz chiwutz yi e mas. Poro nketz yi ink na nakuj ma na itz yi porer Kataj. 11Quic na ban, mpe ink na chintzan tan txolin nka yi e mas apostl, na iten nin xtxolbilatz na katxol scyuch. Nin iten nin xtxolbilatz yi na cyocsaju.

jalu na tzun katzan tan xtxolen yi itznak junt tir Cristo chixol alma. Poro ko yatz na kaban, mbi tzuntz na cyalwit cobox chixolu, yi quic itzen junt tir chixol alma? 13 Na yi quik itzen junt tir, qui tzun klo itznak Cristo. 14 Nin yi quik itznak i chixol alma, quic tzun klo xac yi na katzan tan xtxolen, nin quic klo na tak scyeru yi na cyocsaju kayol. 15 Nchatz yi quik itznak Cristo, o bin klo lajatz tu kayol na na katzan tan talchen yi Ryos njesan tzaj Cristo chixol alma. 16 Nchatz yi quik itzen junt tir qui bin klo itznak Cristatz. 17Nin yi quik itznak i quic klo na tak yi na kocsaj. Inin klo ato-tz tkab kil. 18 Nchatz klo yi e, yi quimnaket tkab Cristo, sotzel klo chiwutz. 19Na yi ntink at kachiw te Cristo tul yi tiemp yi akij sketz tzonej wuxtxotx, lastum tzun klo o-tz, na sotzel klo kawutz sbne. 20 Poro yi mero bintzi itz yi itznak Cristo chixol alma. Nin i yi bajx yi ja itzij chixol alma. 21Na tan tu paj jun yaj, na kaquim len. Poro nchatz tan tu junt yaj at rmeril yil kitzij chixol alma. 22 Na tan tu yi junit o tu Adam txaklij len quimichil skawutz kacyakil cun. Poro yi ko junit o tu Cristo, skitzok junt tir. 23 Poro aparchklen kaoril tan kitzen junt tir. Na Cristo i yi bajx. Poro yil tzul tzaj junt tir, kalenas tzun chitzijt yi e yi quimnake tkab i. 24Ej nin kalenas tzun tzaj wi cyakil yi na bajij jalu. Ej nin yastzun yil sjatx nin i yi cawl tkab Kataj Ryos, yi tetz Taj. Poro nsken baj xitul yi cyajtzakl cyakil yi e bajxom, scyuch cyakil yi e yi at cawl chikab, scyuch cyakil yi e yi chin cham nin e. Ma yil xcye i tan xiten cyajtzakl cyakil yi e ajcawatz, kalenas tzun sjatx nin i yi cawl tkab Kataj Ryos. 25 Poro chin tajwen cunin lcawun Cristo jalen cun yil choc cyen cyakil yi e tetz contr jak tkan. 26 Ej nin yi witzbil contr yi sloonk tan itz yi quimichil. 27Na tzibant cyen le tuj Kataj: Chocopon cyakil echk taklen jak tkan i. Poro qui na jop yi tzocopon Kataj Ryos jak cawl i. Na Ryos tzocsan cyakil jak tkan Cristo. 28 Ej nin yil tzoc cyakil jak tkan yi Cyajol, kalenas tzun lajluchax yi at i jak cawl Ryos, yi Ryos yi mocsan cyakil jak cawl i. Ej nin kalenas tzun lajluchax yi ato len kacyakil cun tuml cyakil yi at benen tzin tkab Ryos. 29Nchatz mbil tak scyetz yi e yi na chibajij bautizar, tetz chikajbil yi e yi nsken chiquim, yi ko quic itzen junt tir? Quic ltak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12 Ma

Yi e alma chitzok junt tir

1 CORINTIOS15

1104

30 Nchatz yi o ketz mbil tak sketz, yi na katij echk quixcuj tan paj yi na kaxom te yol Kataj ko quic itzen junt tir chixol alma? 31Eu wajwutz jun cun yol yi yolej yi na wal nin scyeru. Quic nin jun kej yi quik na oc inxowsen tan inquimen, tan paj yi na wocsaj yi yol Kataj. Ma jalu yi ko quic itzen chixol alma nxac na inmuc yi echk quixcujatz? 32 Nchatz mbil tak swetz yi na noc tan wak ib scyuch yi e yi i cunin cyuch smaron txuc yi ate tzonej le tnum Efeso,r yi ko quil tzitzij walma junt tir? Quic ltak. Ej nin ko quil chitzij junt tir yi e yi quimnake, ban tcun tzun klo kakbantz, kawantz, kabne cun tetz yi kajbil, na qui na kil ko tzun kaquim ek cap. 33 Chastzun te eu wajwutz e xubsichu. E xomich cyenu scyej yi e mal wunakatz yi qui na cyocsaj yi at junt tir itzen, na chixubsoku cyan. 34Ma yi eu cyeru casok bin cyajtzaklu. Quit chixomu te yi jun chusunatz yi na tal yi quic itzen junt tir. Na lastum eu, na at e chixolu yi qui na cyocsaj yol Ryos.

bin jalu at lo e yi na chitzan tan jaklen yi yolej: chitzok pe junt tir yi e alma? nka en sbne chiwankil yil chitzij? chech lo. 36 Chin ploj nin bin cyajtzaklatz, ko yatz na chijak. Qui pe na el chitxum tetz? yi na oc jun ij ttxotx na je ul tal, ma yi xcoml na kay. 37Nin yi na je ul yi tal, nketz nicun yubil tu yi bakwutz ij yi ja oc cyen ttxotx. Mpe ik ixin triw nka alchok scyetz jilwutz ijil, apart yubil yi na je ul. 38 Na wenksen tib yi talma yi ij tan Ryos, quib yi tajbil i. Nin aparchk len echk jilwutz ij tan. 39Nchatz kutanen ketz, nketz nicun kachibel tu chichibel yi e txuc. Na apart yi smaron txuc nin apart cyetz cay, scyuch yi e yi na chixicyin tcyaj. 40 Nchatz quitanen yi e yi itze tcyaj, nketz nicun tanen chiwankil tu yi o ketz yi ato tzonej wuxtxotx. 41Nchatz yi kej, apart yubil tu yi xaw tu echk txuml. 42 Ej nin chon cun sbne yil chitzij junt tir yi e alma. Na yi na mukxij kawankil, na kay, poro yil chitzij junt tir quit lkay. 43 Na yi na mukxij yi kawankil quict kej, poro yil tzitzij junt tir kawankil sjalok kej. Ej nin quic chamil kawankil yi na mukxij, poro yil tzitzij junt tir sjalok chamil. 44Nchatz yi kawankil, yi ntaxk quim, itz jun kawankil yi na cawun kajtzakl tej. Ma yil kitzijt, sjalok junt kawankil yi tzocopon jak cawl yi Espritu cwent Ryos. 45 Ej nin je junt xtxolbilej yi tzibant cyen: Yi bnixen Adam, yi bajx wunak, akij tu ulij yi xew tan Ryos. Ma yi Cristo, yi cap Adam tanen, i na akon tetz kutzajbil. Nin i yi ajxetzel tanen tetz junt jilwutz acaj wunak. Nin itz yi o ketz yi na kaxom te yi tetz tajbil. 46 Poro jalu ilenin na cawun yi tajbil yi kawankil skej. Ma yil kitzij junt tir, nkest tzun kawankil ajcaw skej sbne, ma na i yi kajtzakl balaj, yastzun ajcaw sbne te yi acaj kawankil. 47Yi bajx Adam chon jalen tetz wuxtxotx. Nin txotx tu i. Poro yi cap Adam yi nchatz wunak nin itz, chon mpon tzaj tetz jalen tzin tcyaj. Nin i yi Cristo, yi Ajcaw skej. 48 Nchatz yi bajx Adam txotx tu tetz. Nin cyakil yi e yi ate wuxtxotx, nicun e tu yi bajx Adamatz. Poro yi o yi ato tkab yi Adam yi chon mpon tzaj tcyaj, kocopon chi tanen i. 49Quib yi o teblal yi bajx Adam jalu yi txotx tu i, nchatz tzun o ketz, kocopon tetz teblal yi jun yi chon mpon tzaj tcyaj.
r 15.32

35 I

Yi en cun sbne chiwankil yi e yi chitzok junt tir

Chon lo at Pablo le tnum Efeso yi bnixen yi cartej.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1105 Jepon txixp kawankil

1 CORINTIOS15,16

jalu eu wajwutz, yi ekan tan cyakil yi xtxolbilasej, itz yi quic rmeril tan tponen kawankilej kale na cawunet Ryos. Na quic rmeril tan tponen jun taklen yi na kay le amal kale quiclet kaynak. Tajwen yi apart kawankil sbne. 51Ma jalu, swale nin scyeru yi mbi cun sbajok skej tzantzaj. Nin itz jun xtxolbil yi txen cunin quibitu. Je puntilej: Nketz cyakil o skaquimok, poro cyakil o kajepon txixp. 52 Kajepon txixp lajkel, chi na litne kawutz. Na yil chin yi witzbil chun, kajepon txixp. Ma yi e alma, chitzok tu jun acaj chiwankil. Na yil tzoc yi chun kalenas tzun chitzij junt tir tan quit kayen yi jun acaj chiwankilatz. Na yi kalma colij tu tan jun kawankil yi ban na kay. Chastzun te chin tajwen cunin yil jal junt acaj chiwankil yi e alma yi quit kay. 53 Inti yi o ketz, yi txen kaquim, kalenas tzun lje txixpun yi ketz kawankil. Na chin tajwen cunin tan jen txixpun kawankil bantz quil quim. 54 Ej nin yil jal junt chiwankil yi e alma, yi quil kay, nin yil kaje txixp ketz tan qui kaquimen, kalenas tzun tzel cun te yi yol yi tzibant cyen yi na tal: Quil xcye quimichil skej. 55 Lok tzun chamil quimichil jalu? Quict.s 56 Na na el katxum tetz, yi tan yi ley yi at cyen na lajluchax yi at kil. Nin tan tu yi na kajuch kil txaklij quimichil skawutz. 57Poro ntyo tetz Kataj, yi tan tu yi mbi cun banak Kajcaw Jesucristo ban kel liwr tkab quimichil. 58 Chastzun te eu wajwutz, yi oklen chiwutzu wan, quiwit. Benk quikanu ttxotx. Ilenin kakujk len te yi takun Kajcaw, na nketz tan chatz tu na kakuj, poro sjamelank yi kakun.

50 Ma

bin jalu katxume mu tal te yi ofrent scyetz yi e xansanchet yi najlche Jerusaln. Ban yi nink chixomu te yi cyajnak incawul scyetz yi e mas cmon creyent yi ate lakak tnum cwent Galacia. 2 Je yi puntilej: Lakak bajx kej te sman, ban cyaku noc te yi na chitxacu. Tajwen cyaku mu chijunalenu. Nin chon xomok te yi nicyna na chitxacu. Ban bin chicolu yi jun ofrentatz, bantz list atit yil nopon. 3 Ej nin yil nopon chixolu ban tzun lkatzib nin jun cart tan benen chikab yi e yil chibixe cyanu tan chibenen tan taklen yi cyoyu scyetz yi e kajwutz yi najlche Jerusaln. 4Ej nin yi ko tajwen tan imbenen westz, ban tzun chinxom nintz scyej. jalu at nin bin wupombil scyeju, poro bajx nicyak le amal cwent Macedonia, na tajwen tan wicyaken le jun amalatz. 6 Poro yil nopon chixolu, qui cunin batz natok cobox kej. Poro txen wil yi ko chon tzicy kalajtz wan chixolu. Ej nin kol natij cobox kej chixolu ban tzun chin quicheyaju tan imbensen kale atit imbembil. 7Qui na waj yi tuk nicy ajlok scyeju, ma na na waj chincyaj cobox kej chixolu yi ko yatz tajbil Kajcaw. 8 Poro chon chincyaj
s 15.55

16

1I

Yi ofrent yi tajwen tan jen tan xconen scyetz yi e creyent yi najlche le tnum Jerusaln

5 Ma

Yi tlol Pawl yi at tpombil chixol yi e creyent aj Corint

Os 13:14.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 CORINTIOS16

1106

tzonej Efeso jalen cun tzucul yi kej Pentecosts, 9na at amal tan katxolil yi yol Kataj tzonej. Poro ilenin ate kacontr tzonej. 10 Nchatz kol tzopon Timoteo scyeju, chijoyeu puntil tan stzatzinen i, na nchatz i, i jun akunsom te takun Kataj chi wutanen wetz. 11Cyakeu bin kej i. Ej nin yil tzicy cobox kej tan chixolu ban tzun chichak tzaju swej, na na chintzan tan chiwen i, scyuch yi e kajwutz yi chul xomok tej. 12 Ma yi kajwutz Apolos, nternin na cu inwutz tetz tan benen tan chixajsenu. Poro qui na cujij i tan tponen chan. Poro yil tzamalix wutz tzopon tan chixajsenu. bin jalu eu kajwutz, elk chiwatlu. Quiwit te yi na cyocsaju. Choku tzaknak cun. Lok quiwix chiculu. 14Ej nin chin nuquij tzij cun cyuleju cyakil yi na chibanu. 15 Ma yi e najal Estfanas, elnak chitxumu tetz yi e yi bajx creyent ban le amal cwent Acaya. Nin na quilu yi cyakont quib tan chixconen scyetz cyakil kajwutz. 16 Choku bin culutxum te cyetz chichusun, tu chichusun cyakil yi e mas kajwutz yi na chakuj te yi takun Kataj. 17Bintzi quibeu swej, poro yi cyulen Estfanas tu Fortunat tu Acaico swej ja tak jun chin tzatzin swetz. Na nicuntz chi ik euatz e ulu tan inxajsen. 18 Na tan tu yi nchul Estfanas, ja jal jun chin tzatzin te walma, chi mbajij te yi atin tzaj chixolu. Ban bin cyaku chikej cyakil yi e kajwutz yi nicun e tu yi jun najalatz. 19Nchatz cyakil yi cmon creyent yi ate tzonej cwent Asia, na cyal nin jun yos scyeru. Nchatz Aquila tu Priscila scyuch yi cmon creyent yi na chicham quib xe chical, na cyal nin jun yos scyeru tan bi Kajcaw. 20Nin cyakil cun kajwutz yi ate tzonej le tnum Efeso, na cyal nin jun yos scyeru. Chin skil cunin bin chikajlaj quibu squibil quibu. 21Ma jalu, in Pawl, nin tan inkab na chintzan tan stziben nin yi jun yosej tetz cyeru. 22 Tzaklok chicaws yi e yi qui na chipek te Kajcaw. Chinach cunu yi txant tan tulen i. 23 Tak tzaj bin Kajcaw Jesucristo yi banl talma squibu. 24Na winin oklen chiwutzu wan, na junit o tkab Jesucristo. Amn.
13 I

Stzajsbil wi yol Pawl

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CAP CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ CORINT


inatz in Pawl. Ej nin tan tu banl talma Ryos in apostl tetz Jesucristo. At kajwutz Timoteo swej. Ej nin yi cartej itz tetz cyeru, yi eu cmon creyent yi najlcheu le tnum Corint. Nchatz itz scyetz cyakil yi e kajwutz yi najlche lakak amal cwent Acaya. 2Tak tzaj Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi banl tu tzatzin paz squibu. kakajsbil tetz Kataj Ryos yi Taj Kajcaw Jesucristo, na na el kajab skej, nin ilenin na tzan tan kamaysen. 4Yastzun na ban i skej, bantz koquen ketz tan chimaysen yi e yi ate swutz quixcuj, chi banak Ryos tan kamaysen ketz. 5Yi o ketz na katij quixcuj, chi banak Cristo. Poro ilenin xomij i skej tan kamaysen, nin tan kaquiwsen. 6Chastzun kutanen ketz scyeju na ko na katij quixcuj, itz tan chiclaxenu. Ej nin yi na oc Ryos tan kamaysen ketz, itz tan jalen puntil kan ketz tan koquen tan chimaysenu, nin tan chiclaxenu. Tan tu yi na bajij yi echk taklenatz skej, quiwixk cyeru chiculu tan muclen yi echk quixcuj yi na kamuc ketz. 7Siquierk mu tal yi najk kacabej kacul scyeju, na elnak katxum tetz yi kol chimucu quixcuj chi na kaban ketz, tzocopon Ryos tan chimaysenu chi na ban i skej ketz. 8 Eu kajwutz, na kaj yil quibitu yi jun coloj quixcuj yi icypon kan le amal cwent Asia. Chin quixcuj nin o ban, nin txant qui o kexij tkab. Le wutz ketz kajtzakl yi skaquimok tkab. 9Le wutz ketz kajtzakl yi jaltatz kaquimbil. Poro ntin xcon yi jun quixcujatz tan chajlen sketz yi quic rmeril tan kacolol kib. Nin xcon tan lajluchaxen skawutz yi tajwen tan kukewen mas kacul te yi Ryos yi na xcye tan chijesen tzaj yi e alma. 10I, o colon tkab yi jun chin quixcujatz, nin na nin tzanet tan kacolchen tkab quimichil. Ej nin kuklij kacul tej yi ilenin tzocopon tan kacolchen sbne opon tunintz. 11Nchatz tan tu yi na chitzanu tan nachlen Kataj skibaj, ej nin tan tu yi at jun coloj kajwutz yi na chitzan tan nachlen Kataj skibaj, chityoinku tetz Ryos scyuch yi e mas kajwutzatz yil quilu yil tak Kataj Ryos yi banl talma i sketz. bin jalu at jun xtxolbil yi winin na tzatzin incul tej, itz yi cyakil yi echk taklen yi imbanak sajlenix, chin tzaknak cun. Nin tzinwutz wetz quic mu
1107
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 I 3Kake

1I

Yi tlol Pawl jun yos tetz yi cmon creyent Corint

Ja el kajab Ryos scyej Pawl

Yi mbi cunin batzon Pawl tan qui toponen chan Corint

2 CORINTIOS1,2

1108

tal impaltil. Lmal nin yi atin tzaj chixolu. Poro nketz wajtzakl cuntu, ma na Ryos nchincheyan tan imbnol echk taklen balajatz. 13 Ej nin tul yi echk cart yi na opon wan chiwutzu, clar cunin ja ben intzibal yi mbi cunin na icy tincul. Quic mu tal yi apartk na jop. Lok tzel chitxumu tetz. 14Nin lok chitzatzinu swej chi na chintzatzin wetz scyeju. Na ko yatz chibanu chitzatzinku yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo tan xtisyain. Na quil jal wil chiwutzu, nin nchatz eu, quil jal quilu tzinwutz. Katzatzink bin skibil kib. 15 Ej nin tan tu yi nternin kuklij incul scyeju yi at lok ib skaxol scyuchu intxum tan wicyaken tan chixajsenu cob tir bantz chitzatzinenu mas. 16 Na txumijt wan yi nin klo nicyak tan chixajsenu yi wulen tzonej Macedonia. Ej nin txumijt wan tan wicyaken junt tir yil chimpakxijt. Ja klo chocu tan wucheyen tan woponen jalen Judea. 17Poro tan tu yi mintxixpuj wajtzakl, nin quit nicyak scyeju, na pe elepont yi qui txumxnak cunin wan? Na pe elepont yi nicun wajtzakl scyuch yi e yi cham wi chiyol? 18 Poro qui, na ntyo tetz Kataj yi nketz cham wi inyol. 19Na quic jun tir yi xcon jun yol yi cham wi tan Cristo Jess yi Cyajl Ryos, yi jun yi ocnako tu Silvano, tu Timoteo, tan xtxolen scyeru. Chin tzaknak cun i. 20Na tan tu i ja el cun te cyakil yi yol yi alijt cyen tan Ryos. 21Ej nin chumbalaj nin Kataj Ryos skej, na i ntxixpunen kajtzakl scyuchu bantz kaxomen te Cristo. 22 Ej nin ocnak jun kechl tan, nin itz yi Espritu Sant yi najlij te kalma. Itz jun senil yi o tetz. 23 Ma jalu sak swutz Ryos yi bintzi yi inyol yi swale scyeru: Quinin xnak tan chixajsenu Corint, na nkeratz wajbil tan chibisunenu mas. 24Qui na katzan tan talchen scyeru yi mbitz yi tajwen tan chibnolu, na ja wit chiquiwixu te yi na cyocsaju. Ntin na kaj koc tan quicheyenu tan chitzatzinenu mas. 1Chastzun te bixewen wan tan qui wicyaken tan chixajsenu, na nkeratz wajbil tan jalen mas bis chixolu. 2 Na kol wak bis scyeru, en tzun chintzatzin wetz? Na ntin scyeju na jalet tzatzin wan. 3 Quinin nicyak tan chixajsenu, na yi nink nnicyak, ja klo jal bis wan chixolu tan paj yi jun cart yi benak wan. Nin na el intxum tetz yi ko qui na chintzatzin wetz, nchatz e cyeru quil chitzatzinu. Chastzun te qui nnicyak scyeju na nkeratz wajbil tan wukol mas bis scyeru. 4Poro yi woquen tan stziben yi jun cartatz ja chimbisun nin ja nok. Poro nkeratz wajbil tan taklen bis scyeru, ma na tan chajlen scyeru yi winin na chimpek scyeju, nin yi na chimbisun te yi mbi na bajij chixolu.

bin jalu, yi jun akol bis yi at chixolu yi wal scyeru tcul yi jun cartatz ja tak bis swetz, poro ja tak mas bis tetz cyeru. 6 Poro chinch wetz tzicun yi caws yi jun yajatz yi txumijt cyanu. 7Ma jalu ntin na taj cuylen paj, nin na taj maysen i, na qui na yub kol ben joylaj tu tajtzakl tan paj bis okl. 8 Ma na mas balaj yil chichaju lok ib tetz. 9Benak intzibal jun cyajtzaklu te yi jun problematz, poro itz tan chipilenu nin tan tilwen yi ko bintzinin chixomoku te yi wetz wajtzakl. 10Quic wetz woyintzi tu yaj yi njuch til ma na chon njuch i til chiwutzu. Poro tan tu yil chicuyu paj, nchatz in tzincuye paj. Tzincuye paj na na waj yil jal chibalajilu junt tir. Nin sak cun swutz Kajcaw Jesucristo yi bintzi yi yolej yi na chintzan tan talchen. 11Nchatz tajwen tan kacuyul paj, na qui na kaj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

5 I

Yi talol Pawl yi tajwen tan cuylen paj jun juchul il

1109

2 CORINTIOS2,3

kak amal tetz Satans, yi Bayban, tan toquen tan kapotzen. Na na el katxum tetz yi chin list nin i tan kasublen. waten le tnum Troas, ja tak Ryos winin amal swetz tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Cristo scyetz cyakil wunak. 13 Poro quinin kuklchin bantz tan paj yi qui wil wutz kajwutz Tito. Chastzun te che cyajen cyen wilol yi e kajwutz le yi jun tnumatz tan wulen tzonej le amal cwent Macedonia tan joylen i. 14 Poro ntyo tetz Kataj yi xomcho te Cristo jalu na ja wit xcye i tan kacambajen. Ej nin ntyo yi o xconsbetz i jalu tan benen loon yi balajil Ryos benen tzin wi munt. 15 Na yi o ketz o xconsbetz Cristo, nicun o tu cocal insens. Na tan tu yi mbi banak Cristo ja koc ketz chi jun balaj insens swutz Ryos. Nchatz chiwutz wunak. Nin na el jucl katziblal chixol yi e yi chiclaxok, nin na el jucl chixol yi e yi at cyopombil tquixcuj. 16 Ej nin yi katziblalatz yi na el jucl nicun na ban tu wenen chiwutz yi e yi at cyopombil tquixcuj. Ma scyetz yi e yi chiclaxok, nicun tanen katziblal chiwutz chi tanen insens yi winin cocal yi na tak itzajbil. Poro na nin scyetz jun yi at tajtzakl tan jen ponen te yi jun munlatz? Cyal. 17Poro nketz chon kutanen ketz chi quitanen yi e yi na chitzan tan suken yi yol Kataj tan tu yi cyetz chipuk na cyaj quen tej. Ej nin nketz nicun o scyuch yi e yi na chitxixpuj yi xtxolbil yi yol Kataj. Poro yi o ketz na katxol yi mero yol Kataj. Ej nin qui na el kalma tan kacambal kapuk tej, na junit o tu Cristo. Ej nin chakij cho tan Ryos tan txolin. Ej nin nchatz, puntil cun na kulej yi kakun, na na tzan i tan kaxmayen yi ko ban na kaban nka qui. bin jalu tan yi xtxolbilatz qui na katzan tan joylen yi ketz kakej chiwutzu. Ej nin qui na katzan tan jaklen jun cart scyeru tan chajlen yi o balaj, chi na chiban cobox. 2 Qui, nketz tajwen tetz ketz, na e tenu yi cart tanen yi na chaj yi ban atit kakun. Na lajluch chiwutz cyakil wunak yi ja txixpuj cyajtzaklu. Nin lajluch yi ban mban kakun chixolu. 3 Nicun eu tu jun cart yi Cristo mbnon, nin yi o ketz yastzun yi cyanl tetz. Poro quinin xcon tint tan banlen yi jun cartatz. Nin nketz chon tziban swutz jun lepaj cub. Poro ja bnix yi jun cartatz tan yi Espritu Sant, nin chon tziban te cyalmau. 4 Skawutz ketz ban atit yi kakun, poro tan tu yi junit o tu Cristo, nin tan tu yi chon kuklij kacul te Ryos. 5 Na ko tzaknak cun o te kamunl, chon na saj kajtzakl tu Ryos. 6 Na i nkocsan tetz chakum, nin i na akon tzaj kajtzakl tan xtxolen yi acaj xtxolbil yi bixbant tan. Na qui na katzan tan xtxolen echk cawl yi tzibant cyen, ma na na katzan tan xtxolen yi tajbil yi Espritu Sant. Na yi echk cawl yi tzibant cyen ntin na xcye tan kaquimsen. Poro kol kak amal tetz yi Espritu Sant tan cawunen skej sjalok tzun kutzajbiltz. 7At kej yi echk cawlatz yi chon tzibxen wutz cub, yi echk cawlatz yi na xcye tan kapitlen nin tkab quimichil. At winin kej na yi cwen mulen Moiss tuch winin txekunen yi wutz i. Nin yi e aj Israel quinin e xcye tan xmayen yi wutz i tan paj yi xtxekunil. Poro yi telen cobox kej, tzajen nin ban yi xtxekunil yubil i. Ma jalu, yi ko at winin kej yi xtxolbil yi aklij tetz Moiss, 8 quic ptzun lo mas kej yi acaj xtxolbil yi mmul tan yi Espritu Sant? 9Ej nin yi ko chumbalaj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Yi

Yi benen Pawl Macedonia

1I

Mas balaj yi acaj xtxolbil swutz yi antiw

2 CORINTIOS3,4

1110

nin yi xtxolbil yi nxcon tan lajluchaxen kil, nketz ptzun lo mas balaj yi acaj xtxolbil yi na xcye tan jalsen kabalajil swutz Ryos? 10Bintzi at kej yi antiw cawl yi ntaxk ul yi jun acaj xtxolbil. 11Poro at mas kej yi acaj xtxolbil yi xconk sbne opon tunintz. 12 At kachiw te jun itzajbil, chastzun te qui na kacabej mu tal kacul te yi balajil tu kej yi jun acaj xtxolbil yi na kocsaj. 13 Ocnak tkol Moiss jun xbuk tan tewen yi wutz yi winin txekunen. Nin xcon yi jun xbukatz tan jalen yi ticyen paj yi pakpuchal yi wutz. Poro yi o ketz qui na kaxom te yi jun ajtzaklatz chi ban Moiss. 14 Poro nketz ntin yi wutz Moiss yi jopxij, ma na nchatz yi wutz yi cyajtzakl yi e aj Israel yi quinin el chitxum te yi mbi na elepont yi echk cawlatz. Nchatz jalu at winin e judiy yi jopij wutz cyajtzakl yi na choc tan silen yi antiw xtxolbilatz. Na nicun yi atk jun xbuk te chiwutz, poro ntin Cristo na xcye tan telsen yi jun moy wutzilatz scyej. 15 Ate tul moy wutzil, na yi na choc tan silen yi echk liwr yi cyajnak stzibal Moiss, qui na pujx cyan yi mbi na elepont. 16 Poro yi nink chitxixp cyajtzakl tan chixomen te Kajcaw, tzelepon tzun yi jun moy wutzilatz yi at te cyajtzakl. 17Na yi Kajcaw, iten iatz yi Espritu Sant. Ej nin ko najlij yi Espritu Sant te jun yaj ja tzun el liwr jak cawl yi antiw ley. 18 Yi o ketz elnak yi jun moy wutzilatz te kawutz. Nicuntz yi quict xbuk te kawutz. Nicun o tu jun spej yi na cox nin jun pakpuchal. Poro yi pakpuchal yi na kacox nin, itz yi kej tu balajil Cristo. Na chebelen cuntu tzan xtxixpen kajtzakl tan koquen chi tanen Cristo. Poro nketz o cuntu yi tzan xtxipen kajtzakl, ma na itz tan yi Espritu Kajcaw. 1Chastzun te qui na kakexij sju takun Kataj, na tan tu banl talma i nko bixban tan kaxconen tetz. 2 Quit na kaban yi echk taklen yi chin txixwil nin, yi ewun cun nkaban sajlen. Nin quit na katzan tan chisublen wunak chi kasajlen. Ej nin qui na katzan tan xtxixpen yi xtxolbil yi at tul yol Kataj, ma na ntin na katzan tan xtxolchen xol yi bintzi. Na sak swutz Ryos, nin lajluch cun chiwutzu yi yatz na kaban. 3 Poro ko at e yi qui na pujx yi balaj stziblal yi na katxol itz jun techl yi at chibembil tquixcuj. 4Na jopij wutz cyajtzakl tan yi Bayban, yi ryos yi na cawun tzonej wi munt. Jopij wutz cyajtzakl tan, bantz qui lajluchaxen chiwutz yi kej tu yi balajil yi stziblal Cristo, yi jun yi iten nin i Ryos. 5Ma yi o ketz o chixconsbetzu nin qui na katzan tan xtxolen yi ketz kakej, ma na yi kej Kajcaw Cristo Jess. Na yi ketz kajbil itz tan jalen mas kej i. 6 Yatz na kaban na Ryos mpacon len yi tzotz wutzil te kawutz. Nin ban na xcye tej, na yi at tzaj tzotz wuxtxotx iten i alon: Jaloken tkan skil, nin jaltz. Chastzun te ja wit el katxum tetz yi kej Ryos, na ja lajluchax skawutz tan Cristo.

o ketz yi o cyanl tetz yi balaj porer Ryosatz nicun o tu jun cul yi txotx tu, bantz lajluchaxen yi chon na saj yi jun poreratz te Ryos nin nketz ketz. 8 Na yi o ketz chin il nin ato cunt chikab wunak, poro qui na chixcye tan kamaklen. Nin at na ban cunt quit na jal puntil kan en lkaban, poro qui na cabej kacul tan paj. 9Winin e na chitzan tan kaxuxen, poro qui tzakpun kukanil. Ninin na kacu bocl cyan, poro quic na kaban. 10Quic nin jun kej yi quik na katij mu quixcuj, chi quixcuj yi icynak pon tan Jess. Poro tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

7Yi

Na intxol yol Kataj na ja wocsaj cunin

1111

2 CORINTIOS4,5

echk quixcujatz yi na kamuc, na lajluchax yi xomij yi porer Jess skej. 11Ej nin tan tu yi xomcho te Jess, quic nin jun kej yi liwr o tkab quimichil. Poro tan yi na katij ketz yi echk quixcujatz na tak amal sketz tan lajluchaxen yi porer Jesucristo, yi chon najlil te kawankilej yi squimok. 12 Yi ekan tan yi jun xtxolbilatz itz, at klo kaquimbil tan tu yi na katzan tan xtxolen, poro ntyo tetz Kataj yi ja jal cyeru quitzajbilu. 13 At jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Ja wocsaj cunin, chastzun te na chintzan tan xtxolen. Nicun tzun kutanen ketz. Ja kocsaj cunin, chastzun te yi na katzan tan xtxolen yi balaj stziblal. 14Na elnak katxum tetz yi Ryos lkajesan tzaj chixol alma, na i njesan tzaj Kajcaw Jess chixol alma. Ej nin i lkucyan nin scyuchu tan koponen kale atitet i. 15 Na cyakil yi echk taklen yi na kamuc itz tan takonen ban scyeru. Ej nin ko at winin e yil cyocsaj, sjalok tzun winin e yi chityoink tetz Kataj, nin sjalok yi tetz kej. 16 Chastzun te qui na kakexij sju takun Kataj. Tzan plojixen kawankil, poro tcul yi jujun kej tzan quiwixen mas kacul. 17Na qui tu kusij yi quixcuj yi na katij tzonej wuxtxotx, na stzajk teratz. Poro tan tu yi na katij yi mu tal quixcujatz, sjalok winin kakej, nin skatzatzink tetz ben kej ben sak. 18 Na nketz chon kuklij kacul te yi echk taklen yi sotzok. Ma na chon ajlij ketz kacul te yi echk taklen yi quil sotz tetz ben kej ben sak. 1Na elnak katxum tetz yi kol tzel cun swutz yi kawankilej, yi calil yi kalma, at junt yi ja wit bnix tcyaj tan Ryos tetz ketz, yi nketz wunak bnol tetz. 2 Te yi mu tal tiemp yi najlij yi kalma tul yi kawankilej, winin na katxayne. Chastzun te nternin na el kalma tan jalen junt acaj kawankil yi chon sjalok tcyaj. 3 Na yi jun acaj calatz yi na chiwan tetz ketz, xcyek tan joplen kalma chi na ban jun bech ketz tan joplen kawankil. 4Poro te yi najlij yi kalma tul yi kawankilej, winin na katxayne. Nin winin quixcuj na katij. Poro nkeratz kajbil tan kaquimen chan. Poro mas balaj yi nink kacambaj yi jun acaj kawankil tan kaxconsal chan. 5 Ryos txumul tetz tan jalen yi jun acaj kawankilatz. Ej nin i makon tzaj yi Espritu Sant tan najewen skej. Yastzun jun techl yi jun cun tzelepon kab Ryos te yol. 6 Chastzun te qui na kabisun siquier mu tal te yi mbi sbajok skej, na na el katxum tetz yi te yi tiemp yi najlcho tul kawankilej, quibo tul yi mero kacalil. Na txen kopon te Kajcaw. 7Txen lajluchax skawutz poro chon kuklij kacul tej yi sjalok junt kawankil. 8 Qui na kacabej kacul mu tal te yi jun xtxolbilatz. Nin qui na kaj katij mas tul yi jun kawankilej, na na kaj katij chan tu Kajcaw. 9Poro yi mas tajwen tan kabnol itz tan kajoyol puntil tan stzatzinen Kajcaw skej. Quic na ban yi ko atot tul yi kawankilej, nka quibo tul, ntin kajoye puntil tan stzatzinen i skej. 10Na tajwen yil kachaj kib swutz yi pujbil xtisya Cristo tan kubital yi mbi tzaklok sketz. Tu nin xom quen te yi mbi cun baj kabnol te yi tiemp yi xcon kawankilej, na tzocopon i tan kamalen. 11Chastzun te na kek chi Ryos, nin na koc il tan chimoxen wunak tan cyoquen culutxum jak cawl i. Na na til Ryos yi en kutanen, nin yi ban atot, Lok tzel cyeru chitxumu tetz. 12 Qui na katzan tan talchen yi xtxolbilatz scyeru ik tan jalen ketz kakej chiwutzu, ma na itz tan jalen puntil cyanu tan paksen nin chiyol yi e yi na cyal yi chumbalaj nin e, poro yi mero bintzi itz yi chin cachi nin yi na icy chicul. 13 Poro ko o yab, chi na cyal cyetz, itz tan jalen kej

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 CORINTIOS5,6

1112

Kataj. Ej nin yi chin list nink o tan chisublen wunak chi na cyal cobox, itz tan jalen chibanlu. 14Na el katxum tetz yi winin na pek Cristo skej, chastzun te tajwen tan kaxconen tetz, na i cawl ketz. Ej nin na el katxum tetz yi jun ntzi nquim tetz kaxel kacyakil cun, nin yi quimen i nicun yi yatzk kaquimen ketz te i. 15 Na ja quim Cristo tetz kaxel kacyakil cun, chastzun te ban tcun quil kaban yi ketz kajbil tul yi mu tal tiemp yi akij sketz tzonej wuxtxotx, ma na i tajbil yi jun yi nquim tetz kaxel nin yi itznak junt tir. 16 Chastzun te quit koc tan malen cyajtzakl yi e kajwutz chi kasajlen yi ntaxk kocsaj, na yi jalu o cun acaj wunak. Bintzi ocnakin wetz tan telsen kej Cristo, poro yi jalu quit. 17Na cyakil yi o yi ato tkab Cristo, o acaj wunak, na ja wit cyaj kacyajsal yi echk ajtzakl cachi yi xomnako tej sajlen, ma jalu o acaj wunak. 18 Poro cyakil yi xtxolbilasej, Ryos txumul tetz. Na i njoyon puntil yi nxcon Cristo tan tan kabansal kib tuch. Ej nin akij len katarey tan tan kaxconen bantz chibansal quib yi e mas wunak tuch. 19Yi na elepont yi xtxolbilasej itz: Quinin ntak Ryos yi kacaws ma na ja xcon Cristo tan tan kabansal kib tuch. Ej nin yi ketz katarey yi akij len sketz itz tan xtxolen scyetz cyakil wunak yi at rmeril tan chibansal quib tu Ryos. 20O len kajbil Cristo, nin yi na cu kawutz chiwutz wunak itz nicun yi ik Cristo na cu wutz chiwutz: Banswok itib tu Ryos, koch. 21Na yi Kajcaw Jesucristo quic mu tetz til, poro tan jalen cuybil ketz kapaj, nin tan koquen ketz tetz balaj, ja oc i tetz tajlal juchul il. 1Junit bin kutanen ketz tan akun tu Ryos, chastzun te na cu kawutz scyeru yi nketz tan chatz tu lcyaku amal tetz yi banl talma i. 2 Na at jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Tul yi tiemp yi list in tan tbiten yi itzi yi ikul, yastzun lwulej. Ej nin tul yi tiemp yi bixbant wan tan iclaxen, yastzun yi tiemp yi nxwucheyaj, stzun Ryos banak cyen.a Yi jun xtxolbilatz na elepont, yi jalu yastzun yi tiemp yi list Ryos tan ko tbital, nin yi jalu yastzun yi tiemp tan kaclaxen. 3 Chastzun te chin puntil cun na kulej yi ketz kakun tan qui jalen yolbil ketz, na qui na kaj ltxakxij jun wunak tan kapaj. 4Na yi kajbil itz yil lajluchax yi bintzinin o chakum Ryos tan cyakil echk taklen yi na kaban. Na tan yi na kamuc quixcuj na lajluchax yi na tak Ryos kapasens. 5 Nin winin tir ja kaloon tan xicyxab. Nin winin tir ocnako xetze. Nin winin tir yi ja chisaj nil wunak skej tan kabiylen. Nin quin techix nin sacten katij sju takun Kataj. Nin quin techix nin watl. Quin techix nin wej katij. Ja bin katij quixcujatz tan lajluchaxen yi bintzinin o chakum Ryos. 6 Nchatz tan chajlen scyetz cyakil wunak yi o chakum Ryos na kaquicylej kib tkab yi echk taklen cachi. Nin na koc il tan telen mas katxum tetz yi xtxolbil yi na kocsaj. Nchatz, na kamuc chitzi tu cyajtzakl wunak. Poro na kaban pawor scyetz. Nin na kachaj jun lok ib scyetz yi bintzinin. Nchatz na lajluchax yi o chakum Ryos tan yi Espritu Sant yi xomij skej. 7Ej nin tan chajlen yi bintzinin yi o chakum Ryos, na kajilon bintzi cun poro itz tan porer Ryos. Nin yi na koc tan xtxolen itz tan yi tetz porer. Nchatz

a 6.2

Is 49.8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1113

2 CORINTIOS6,7

tan kacolol kib chikab kacontr ntin na kachaj yi jicyuch te yi kajtzakl, yi quic lajil tuch. 8 Nchatz at na ban cunt na cyak wunak kakej, nin at na ban cunt yi na el kakej cyan. Nin at na ban cunt yi na choc tan kayolchen, nin at na ban cunt yi na cyal yi ban o. Nchatz at na ban cunt na cyal yi o subul nak, nin at na ban cunt na cyal yi bintzi kayol. 9At na ban cunt na cyal yi o awer nak, nin at na ban cunt na cyal yi kamiw kib scyuch. Jat lo tir yi txant qui o quim cyan. Na ja kabuchlij cyan, poro quinin na kel cun swutz. Na yi tajbil Ryos itz tan lajluchaxen yi o chakum i. 10Ej nin at winin echk taklen yi na ul skawutz tan kabisunen klo, poro qui na kajlaj, ma na ilenin na katzatzin. O meba, poro na kaxcye tan taklen jun chin riquil scyetz winin wunak. Quic nin ato cunt, poro at cyakil yi tajwen sketz. 11Ma jalu eu kajwutz aj Corint, quinin nkaxob tan talchen clar cunin yi en quitanenu. Na quic jun echk taklen yi tunink na icy quen kacul scyeju na winin na kapek scyeju. 12 Ateu tetz kajal, poro cuquen, mi ato pe tetz cyajalu, nka qui pe. 13 Na yi o ketz ntin na katzan tan chimoxenu chi na chiban wunak tan chimoxen chinitxa. Chipekok binu skej chi na kapek ketz scyeju. bin jalu tan chajlen yi bintzinin na chipeku skej, quil cyokbej quibu scyuch yi e yi qui na cyocsaj yol Jesucristo. Na qui na tcyaj tib jun balaj ajtzakl tu jun yab ajtzakl. Nicun chi tanen yi tkan skil tu yi tzotz, qui na tcyaj tib. 15 Ej nin en quicyaj quib Cristo tu Bayban? en tcyaj tib tajtzakl jun creyent tu jun yi qui na tocsaj? 16 Ej nin en tcyaj tib jun yi najlij Ryos te talma tu jun yi na meje chiwutz yi echk taklen yi banij quitanen? Na yi ketz kawankil itz cal Ryos, yi Ryos yi itz nin tetz, na yastzun talnak i: chin najank tzixolwok na in iRyosil, cxocoponwok tetz inmel incyajl.b 17Nchatz talnak i: Tajwen cxelwok tzaj chixol yi e yi qui na chixom te weri inyol. Jatxwok len itib scyej. Quic tzitajquen scyetz.c Ej nin ko yatz tzibanwok, 18 nocopon tzuntz tetz mero itaj, nin yi axwok itetz cxocopon tetz mero inmel incyajl, stzun Ryos banak cyen, yi Ryos yi cyal jun na xcye tej.d 1Eu kajwutz, yi jun xtxolbilatz yi alijt cyen tan Ryos, itz tetz ketz. Katxaje bin kib. Poro nketz ntin kawankil, ma na i yi kajtzakl cachi, kacyajse cyen. Ko na kaj kek chi Ryos, koken bin tetz balaj.
14 I

Yi o ketz chi cal Ryos kutanen

kajwutz ban chipeku skej, na cyal cunin na kanucwit quen jun taklen scyeju. Cyal cunin ocnakot tan potzen cyajtzaklu. Cyal cunin ocnakot tan chisublenu. 3 Qui na chintzan tan talchen nin yi atk quilu tzinwutz, na ja wit
b 6.16

2 Eu

Yi en cunin xtxixpen cyajtzakl yi e creyent Corint

Lv 26.12; Ez 37.27.

c 6.17

Is 52.11.

d 6.18

2 S 7.14; 1 Cr 17.13; Is 43.6; Jr 31.9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 CORINTIOS7,8

1114

wal scyeru yi winin na chimpek scyeju. Na list in tan inquimen tetz jun techl yi winin na chimpek scyeju. Poro kol ben kon intiemp, itz tan inxconen scyeru, na winin na chimpek scyeju. 4 Siquierk mu tal najk cabej incul scyeju. Ma na winin na chintzatzin scyeju. Winin quixcuj na katij, poro yi na kubit yi chitziblalu jat lo tzatzin na jal swetz. 5 Na jetz yi kunlen tzonej Macedonia, quic mu tal ujlen na kaban, Kasajlenix cuntunin o-tz swutz quixcuj. Na winin oyintzi skej. Ej nin ilenin na kaxob swutz. 6 Poro yi Kataj Ryos yi na oc tan chimaysen yi e yi na chibisun, i nxcye tan kamaysen yi tulen Tito skej. 7Ja katzatzin nketz ntin tu yi tulen i, poro nchatz yi kubital yi en na tzatzin i scyeju. Ja tal i sketz yi winin na el cyalmau tan quilolu kawutz junt tir. Ej nin nchatz ja tal i sketz yi en na chibisunu swej, nin yi en na ok chiculu swej. Chastzun te ja jal tzatzin tetz ketz. 8 Bintzi lo ja lo chibisunu tan yi xtxolbil yi at tul yi jun incart yi oponak chiwutzu. Nchatz in, imbisun tan. Poro yi jalu quit na chimbisun tan. 9Ma na chintzatzin. Poro qui na chintzatzin tan paj yi e bisunu tan yi jun cartatz, poro na chintzatzin yi ja xcye yi bis yi ntak yi cart tan xtxixpen cyajtzaklu. Quinin xcye yi jun bis tan chixitenu, ma na ja akon ban scyeru. 10Na yi bis yi na tzatzin Ryos tej itz jun bis yi na xcye tan xtxixpen kajtzakl. Na yi jun jilwutz bisatz na akon ban sketz, nin skaclaxok tan. Nketz nicun tetz tu yi bis yi na jal chixol yi e yi qui na cyocsaj Ryos. 11Na quinin nchibenu joylaj tan yi jun bis yi nwak scyeru. Ej nin winin na tzatzin Ryos te cyajtzaklu yi quinin nchibenu joylaj tan. Ej nin nchatz ja akon ban scyeru. Na ja xcon yi jun bisatz tan casen cyajtzaklu tan cyoquenu il tan xtxajlen te yi jun ilatz yi jalnak chixolu. Ej nin xcon yi jun bisatz tan casen cyajtzaklu bantz chicolol quibu, nin tan chajlen yi nketz chicyakilu aj paj. Ej nin tan yi bisatz ja je chiwutzu yi mbi bajij chixolu. Nchatz xcon tan chixowsenu, nin tan yi jun bisatz el cyalmau tan kilolt kib scyuchu. Nchatz e ocu il tan taklen caws yi jun aj pajatz. Ma jalu tan cyakil yi echk taklenatz yi nchibanu ja lajluchax yi ja chixcyeu tan banlen tanen yi problem. 12 Yi cart yi oponak wan chikabu nketz tetz yi yaj yi njuchun, nin nketz tetz yi jun yi na bisun, ma na sak swutz Ryos yi ja bnix yi jun cartatz wan tan casen cyajtzaklu nin tan telen chitxumu tetz yi na chixomu te wetz wajtzakl nin yi bintzinin na chipeku swej. 13 Chastzun te jalu na katzatzin. Nin quit na kabisun. Nchatz winin na katzatzin te Tito, na tan tu yi nchocu culutxum ja chixcyeu tan xiten yi bis yi cyaknaku tetz. 14Nchatz jalu qui na chintxixwij tan inyol yi walnak tetz Tito yi chumbalaj nin eu. Na ja lajluchax yi bintzi yi nwal tetz Tito nin yi nwal scyeru. 15 Ej nin yi na ul txakx tcul Tito yi en cun cyoquenu culutxum jak cawl i, winin na tzatzin i tej. 16 Quic bin mu tal yi najk kacabej kacul na winin na katzatzin scyeju. bin jalu eu wajwutz, na kaj kal scyeru yi en cun nlajluchax yi banl talma Ryos chixol yi e cmon creyent yi najlche lakak amal tzonej Macedonia. 2 Na te yi tiemp yi tulen winin pilbil cyetz, nin te yi tiemp yi winin quixcuj ate cunt, mas tcunin nchitzatzin tkab Kataj. Ej nin te yi jun tiempatz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi en cyakol chi ofrent yi e aj Macedonia

1115

2 CORINTIOS8

yi ate wutz pem, mas cunin nchoyin chi e-k ric tanen. 3 Nin tetz cun cyalma yi cyakol yi oyatz. Ej nin quinin xomquen te chiwalor, ma na mast cunin cyak. Nin in stiw tej. 4Na cu chiwutz sketz tan kukol amal scyetz tan cyoquen tan quicheyen yi e kajwutz aj Jerusaln. 5 Mas tcunin nchiban swutz yi txumijt kan ketz, na bajx ja cyak quib tetz Ryos tan chixconen tetz. Kalenatz tzun chixomen te ketz kachusun. 6 Ma jalu tan tu yi ja cyak cyetz yi jun oyatz, chastzun te ja kajak pawor tetz Tito tan toquent junt tir tan chimoxenu tan chichajolu yi balaj ajtzakl yi na saj tu Ryos tan cyakolu mut oy, chi banak i jun tir. 7Na na el katxum tetz yi e cyeru nketz pen tu na cyocsaju. Ej nin chin list nin eu tan chichuslen wunak. Nin chin tzaknak cun cyajtzaklu. Chin catnak nin eu. Nchatz winin na chipeku skej. Nin nketz pen tlen tuk na chibanu jun taklen. Chastzunk chibanu tan molchen jun oyatz tan quicheyen yi e kajwutz aj Jerusaln. 8 Qui na chintzan tan chicawenu yi tajwen tan cyakolu chipuku, ma na ntin na waj yil quibitu yi chicatnakil yi e kajwutz tzonej. Ej nin yil quibitu slajluchaxk yi nchatz eu at lok ib scyuchu tan quicheyen junt txakajt kajwutz. 9Na el chitxumu tetz yi banl talma Kajcaw Jesucristo. Na chin ric nin i, poro ja tocsaj tib meba tan chajlen yi lok ib scyeru, nin tan cyoquenu tetz ric. 10 Ma jalu swale nin junt cyajtzaklu yi tzakonk ban scyeru. Itz junix yob yi cwenlen chitxumulu tan molchen yi oyatz. Nin chin chigan cuninu yi cyoquenu klo tan molchen. 11Chastzun te, tajwen choctu il tan molchen pwokatz chi yi cwen chixetzalu. Xomok quentu te chiwaloru chijunalenu. 12 Na winin na tzatzin Ryos tej ko tetz cun kalma yi na kak kaofrent. Na na til Ryos yi ko itzo cun nka qui. Na qui na tzan Ryos tan jaklen yi echk taklen yi quic at skuch. 13 Nchatz nketz wajbil yil tzoc cyen jun tetz meba ntin tan cheyen junt. 14 Ma na yi wetz wajbil itz yi nicy nin tu chicheyaj quibu scyuch yi e aj Jerusaln. Na yi cyeru jalu itz nin mu tal. Ma yi e cyetz quic ate cunt. Poro qui cunin batz tzopon jun kej yi e-t cyetz chicheyank scyeju. 15 At xe yi inyol yi na wal nin scyeru na tzibant cyen jun xtxolbil yi na tal: Yi e yi winin chiwa, quinin sobrin, nin yi e yi quic mas chiwa e el cyen tu tej.e Chastzun te chimol cunu yi jun oyatz. tetz Ryos yi nicun kutanen tu Tito tan xtxumlen yi en ljal chibanlu, na Ryos mmocsan yi jun ajtzaklatz le wi. 17Ej nin cu nin tu-tz tan tan toquen tan molchen yi pwok chixolu. Gan cun i tan chixajsenu junt tir. 18 Nketz chuc i tzocopon, ma na mben kachakol junt kajwutz te i. Chumbalaj nin i chiwutz yi e cmon creyent tzonej tan xtxolen yi balaj stziblal tetz colbil ibaj. 19Ej nin nchatz, bixbant cyakun tan xomen skej, nin tan kucheyen tan molchen yi jun balaj ofrentatz. Na koc il te kakunej tan jalen kej Kataj Ryos, nin tan chalen yi at kagan tan quicheyenu. 20Ja bixe yi junt kuchatz tan qui jalen yolbil ketz yi na katzan tan molchen yi pwokatz. 21Na nucyij tzij cun na kaj kaban yi kakun swutz Ryos nin chiwutz wunak.
e 8.15

16 Ntyo

Yi e tuch Tito yi xomche tej

Ex 16.18.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 CORINTIOS8,9

1116

22 Nchatz at junt kajwutz yi mben te Tito. Alaix cunin tir kak tarey yaj, nin ja lajluchax yi chin catnak nin i. Pyor nin jalu na nternin kuklij cul scyeju. 23 Ko alchok scyetz tzoc tan jaklen yi na scyetz i Tito, ban cyalu scyetz yi i jun wamiw nin yi junit na kakuj tuch tan quicheyenu. Nchatz ko al scyetz lchijakon yi na scyetz e yi e mas kajwutz yi chixomok nin te Tito, ban cyalu scyetz yi chakijche cyakun yi cmon creyent tzonej Macedonia. Ej nin yi cobox kajwutzatz chumbalaj nin e na na chixcye tan jalsen kej Ryos. 24Chastzun te chichajeu lok ib scyetz, bantz quibital yi e mas cmon creyent yi chitziblalu yi bintzi nin at lok ib scyuchu, nin yi bintzi nin yi na katzan tan talchen yi eu balaj.

nketz tajwen klo tan benen intzibal scyeru te yi cheybil cyetz yi e mas kajwutz yi na tzan molchen chixolu, 2 na elnak intxum tetz yi chibalajilu. Na alaix tir wal scyetz yi e kajwutz tzonej Macedonia yi jun yobix tzaj list atetu, yi eu aj Acaya, tan quicheyen yi e kajwutz aj Jerusaln. Chastzun te at winin aj tzonej yi ja quibit chitziblalu, nin ja chixom te cyajtzaklu. 3 Poro ilenin nchiben inchakol yi coboxt kajwutzatz tan quilol yi ko bintzi nin yi yol yi walnak scyetz, yi list eu tan icheyan. Na klo waj yi chiban list quibu tu chiofrentu chi walnak scyetz, 4na at wupombil scyeju tan molchen, poro at mut tan woponen. Ej nin kol chixom nin coboxt aj tzonej swej, chintxixwok ko nketz list atetu tu yi mu oyatz. Nchatz eu, chitxixwoku ko quic. 5 Chastzun te ja cu intxumul tan chibajxen nin Tito scyuch yi e kajwutzatz tan quicheyenu tan molchen yi pwok yi chisuknaku. Nin yi ko list atit cyanu yil kopon, slajluchaxk yi nketz puers tu lcyakwitu, ma na tetz cun cyalmau. 6 Ulk bin txakx yi jun xtxolbilej chiculu: Alchok scyetz yi quic mas tujul na oc ttxotx, quic mas cosech na je. Nin alchok scyetz yi nim tujul na oc ttxotx, chumam cosech na je. 7Ban tzun cyaku chijunalu yi mbi na saj buk tetz cyalmau. Poro quil cyaku tan cob culal, nka puers tu, na winin na pek Ryos scyej yi e yi tetz cun cyalma na cyak. 8 Ej nin xcyek Ryos tan kucheyen te yi xtxolbilej. Na kol kak, tzul kojol i yi banl talma skibaj bantz jalen cyakil yi tajwen sketz, nin sjalok kabambil tan tan kabnol winin echk pawor. 9Na at jun xtxolbil yi tziban cyen yi na tal: Yi e yi winin na choyin scyetz yi e yi at tajwen scyetz, quil tzel chibalajil te chicul wunak.f 10 Nchatz yi kaRyosil, yi na akon tzaj yi quiju yi na cyawaju, nin yi na akon tzaj walor yi chiwankilu, i tzakon cyakil yi tajwen scyeru bantz cyakolu scyetz yi e yi at tajwen scyetz. Ej nin ko yatz cyuleju, sjalok chibalajilu, nin chiwutzinku chi na ban jun balaj cosech. 11Ko yatz cyuleju, sjalok winin jilwutz chimebilu tan toyen scyetz yi e yi at tajwen scyetz. Ej nin yil chitzam kajwutz yi cyoyu chityoink tetz Kataj, 12 na nketz quicheyen tu na chibanu ma na tan yi cyoyu scyake chikajsbil tetz Ryos. 13 Scyake chikajsbil tetz Ryos,
f 9.9

1Poro

Yi jen jun ofrent tan quicheyen cobox kajwutz

Sal 112.9.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1117

2 CORINTIOS9,10

na slajluchaxk chiwutz yi na chixomu te yi chusun Cristo, nin slajluchaxk chiwutz yi list eu tan quicheyen yi e cyetz scyuch alchok jilwutz wunak. 14 chinache Kataj squibu, nin chipekok scyeju, na tzelepon chitxum tetz yi winin banl Kataj squibu. 15 Ntyo bin tetz Kataj yi ja tak i yi jun chumbalaj oy sketz. Poro qui na kaxcye tan xtxumlen yi mbi tzuntz yi yastzun tulej i. bin jalu, yi in wetz, yi in Pawl, copon inwutz scyeru. Ej nin xconk yi culutxumil tu putzpal Cristo wan tan chinuclenu, na at lo e yi na cyal yi chin al nin incul yi atin chixolu. Nin na cyal yi ntin na jal inchamil yi quibin chixolu. 2 Poro yi wetz wajbil itz yi qui tajwen tan inchajol inchamil yil nopon chixolu. Nchatz at lo cobox chixolu yi na cyal yi at lo echk taklen yi na inwutz quen tej, chi na chiban cyakil wunak. Poro qui. 3 Bintzi, in tu wunak, poro qui na xcon yi echk ajtzakl tetz tzonej wuxtxotx wan. 4Ma na, na xcon yi ajtzakl yi na tak Kataj swetz yi na noc tan paksen chiyol. Nin yi jun ajtzaklatz, yi chon na saj tu Kataj, chin cham nin, na na xcye tan xiten cyajtzakl cyakil yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyetz cyajtzakl. Nin chatz na xcye tan chixiten yi e yi na cyal yi chin cham nin e. 5 Na xcye yi jun ajtzaklatz yi akij tan Ryos swetz tan xiten cyajtzakl yi e yi na chitzan tan telsen kej i, yi e yi na choc tan poysen chiwutz wunak tan quit chixomen te Ryos. Poro yi ajtzakl yi na tak Ryos na xcye tan cyocsen pres, bantz cyoquen culutxum jak cawl Jesucristo. 6 Ej nin yi nink choc cyeru culutxum, list atinet tan taklen chicaws cyakil yi e pajol cawlatz yi ate chixolu. 7Yi e cyeru ntin na chixomu te yi balajil jilon jun yaj, nin qui na chocu tan xtxumlen yi mbi ajtzaklil na icy tcul. Na at lo e chixolu yi na cyal yi ntin e, e tetz Cristo. Poro tajwen yil tzel chitxum tetz yi nchatz o, o tetz Cristo. 8 Le wutz cyeru cyajtzaklu na wocsaj wib nim tu wajtzakl tan chicawenu. Poro at rmeril tan woquen tan chicawenu, na akij inkej tan Ryos nin qui na chintxixwij tan. Na yi wetz intarey itz tan chitxicbajenu, nketz tan chixitenu. 9Nchatz qui na waj yi nink chocu tan xtxumlen yi ntin na xcon echk cart wan tan chixowsenu. 10Na at e chixolu yi na cyal yi chin quiw nin na chinjilon tcul yi echk cart yi na opon wan. Nchatz na cyal yi quic xac inyol, nin yi quic xtxolbil te yi atin chixolu. 11Poro yi eatz tajwen tzel chitxum tetz yi quil xtxixpuj tib chinjilon, na yi ko na xcon quiw yol wan tul echk cart, iten nin quiw yol xconk wan yil nopon chixolu. 12 Nchatz na waj wal scyeru yi nketz nicun wajtzakl scyuch yi coboxatz yi ate chixolu, yi e yi na cyal yi chin tzaknak cun e, na yi eatz chin yab nin e tu cyajtzakl. Na na cyal yi e balaj, poro ntin na xcon yi cyetz cyajtzakl cyan tan chimalal quib squibil quib. Nin ko nicy nin tu quitanen tu cyuch, na tzun cyocsaj quib yi e balaj. Poro quic xtxolbil yi jun ajtzaklatz. 13 Ma yi o ketz nketz nicun o scyuch, na qui na kal ketz yi chin tzaknak cun o. Ntin na el katxum tetz yi at jun katarey yi akij sketz tan Ryos, nin kol kaban tanen yi jun katareyatz slajluchaxk yi en kutanen. Ej nin yi jun katareyatz itz tan chiquiwsenu. 14Ma jalu, yi koponen chixolu nketz icyen nkaban tul tarey junt, na o yi bajx yi o opon chixolu tan xtxolchen xol yi mbi ekan tan Cristo. 15-16 Yi o ketz qui na kicy pok tul tarey junt. Qui na kal ketz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1I

Yi talol Pawl yi jun cun i apostl

2 CORINTIOS10,11

1118

te yi akun yi na bnix tan junt yaj. Chastzun te yi koquen tan xtxolen scyeru. Ej nin yil chiquiwixu mas lok chocu tan kucheyen tan kabenen tul junt amal tan xtxolen yi balaj stziblal yi en chiclax wunak. Poro yil kaben na kaj kaben chixol yi e yi txen cunin quibit, na qui na kaj ljal kakej tan yi takun junt. 17Qui na yub kol kal yi chin tzaknak cunin o tan kaxconen tetz Ryos, ma na mas ban tcun yi nink kak kakajsbil tetz. 18 At xtxicbaj sketz yi ko Ryos na tzan tan taklen kakej, poro yi ko ketz kajtzakl cuntu quic xtxicbaj sketz. bin jalu, lok cyaku amal swetz tan walol mu tal intontil scyeru. Max chiculu swibaj. Quibiteu inyol. 2 Nternin na el walma tan cyoquenu tetz balaj. Nin chon na saj yi jun wajtzaklatz tu Ryos. Nternin na waj yil chocu tetz balaj, na tan in bixewet chitratu tu Cristo. Ej nin na waj che injatxu tkab i chi na jatxlij jun xun tkab chmil. Ej nin yil che injatxu tkab Cristo, na klo waj yi chin tzaknak cun eu, chi tanen jun xun yi txen cunin potzaj tib. 3 Poro na chimbisun mu tal, na ko tzun xubsij cyajtzaklu chi banak Eva tan yi lubaj. Na klo waj yil chipeku te Cristo tetz cun cyalmau. 4 Poro na chimbisun mu tal na ja lo icy chitxobeu chichusun yi e yi na chitzan tan xtxolen junt Jess yi nketz nicun tu yi ketz yi katxolnak scyeru. Lastum yi ja icy chitxobeu junt jilwutz espritu, nin qui na cyaku amal tetz yi mero Espritu Sant. Lastum yi na chixomu te junt jilwutz chusun nin qui na chixomu te yi balaj stziblal yi quibitnaku skej. 5 Le wutz wetz wajtzakl yi nketz ajnak tzaj yi inkej chiwutz yi e balaj apostlatz yi chin tzaknak cun e tanen chiwutzu. 6 Bintzi lo, nketz chusij chint tan jalen echk balaj weltil yol wan, poro na el intxum tetz yi mbi na chintzan tan xtxolen, nin ja lajluchax chiwutzu yi at wajtzakl tan cyakil yi echk taklen balaj yi bajnak imbnol chixolu. 7Na quinin injak jun centaw scyeru yi xnaken tan xtxolen yi balaj stziblal Ryos chixolu. Mi ban pe mimban westz nka qui pe, nin ban pe yi na wocsaj wib juy ntin tan jalen chikeju. 8 Na yi woquen tan quicheyenu quic nin jun centaw cyaku swetz, poro chon sajen cheybil wetz chixol cobox cmon creyent yi ate joylaj. 9Nin yi atin tzaj chixolu, nin yi woquen wutz pem, quinin wak bis scyeru tan cyoquenu tan wucheyen. Poro yi e yi e octz tan wucheyen itz yi e kajwutz aj Macedonia yi e opontz. Ej nin quic nin jun tir yi jajk wak bis scyeru tan yi imbambil. Nin yatz nin tzimbne-tz sbne opon tunintz. 10Sak chiwutzu yi jun cun na el intxum tetz yi chusun Cristo. Nin nchatz, jun cun quil makx intzi tan talchen yi quic nin jun tir yi jajk wak bis scyeru tan jaklen cheybil wetz scyeru. Ej nin chinxomok te yi jun wajtzaklatz yil chimben lakak echk luwar cwent Acaya. 11Na pe imban yi jej tan paj yi qui na chimpek scyeju? Qui. Na sak swutz Ryos yi na chimpek scyeju. 12 Ej nin quil tzintxixpuj yi jun wajtzakl, yi jun wajtzaklatz tan qui intzamol pwok scyeru, na qui na waj wak amal scyetz yi coboxatz tan cyalol yi nicun o scyuch. 13 Na nketz e mero apostl. E subul nak. Cyocsan tu quib tetz apostl tetz Cristo. 14Nin quil chel yabu te yi e yi na cyocsaj quib tetz apostl, na nchatz Satans yi Bayban, ban na tocsaj tib tetz jun ngel yi chon na saj tu Ryos. 15 Ko yatz na ban Bayban, iten nin chibne yi e chakum i. Cyocse quib chi balaj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1I

Yi e yi nketz e mero apostl

1119

2 CORINTIOS11

wunak. Poro txaklij chicaws le witzbil kejlal. Tul xom quen tu te yi mbi cun mbaj chibnol. jalu eu wajwutz, qui na waj yi nink chocu tan xtxumlen yi in loc, poro ko yatz na chitxumu, quibiteu cobox tal inyol. Na nchatz in, na waj lwak mu tal inkej chi na chiban yi e yi na cyocsaj quib tetz balaj apostl. 17Nkeratz tajbil Kajcaw yil kajoy yi ketz kakej, na yastzun na chiban yi e yab, poro tajwen chinjilon chi jun yab jalcun. Na tajwen tan wukol mu inkej. 18 At winin e yi na cyocsaj quib nim tu yi cyetz cyajtzakl. Nchatz tzun in, swocse wib nim te yi en cun wutanen. 19Na at e cyeru yi na cyalu yi chin tzaknak cun eu, poro na cyaku amal scyetz yi e wunakatz yi na cyocsaj quib nim. Quibiteu bin cobox weri inyol. 20Na cyaku amal scyetz tan cyoquen tan chicawenu. Wech na ntin na chitzan tan chixilenu. Nin na cyaku amal scyetz tan cyoquen tetz cyajcawu. Poro yi eatz na cyocsaj quib nim nin na el xak chitziu cyan. 21Txixwil lo tetz wetz na yastzun wetz qui mmaw wan. Yi eatz ja cyocsaj quib nim te yi en quitanen, nchatz tzun in, ban wocsaj wib chi jun yab tan walol yi en wutanen. 22 Ko na cyal cyetz yi e aj Israel, nchatz in, in aj Israel. Ko na cyal yi e xonl kajtzun Abraham, nchatz in, in xonl Abraham. 23 Ko na cyal yi e chakum Cristo, pyor tzun in wetz, na winin sacten ja intij sju takun Kataj. Mpe nicunk in chi jun yab yi na chitzan tan talchen echk taklenej. Quic na ban, na jun cun, in chakum Cristo. Na jatix lo tir yi nocnakin xetze. Nin jat lo tir yi ja chinloon tan xicyxab. Jat lo tir mut qui inquim cyakun e incontr. 24Oix tir ocnak junak belulaj jique tzum swej cyakun yi e intanum judiy yi contr swej. 25Oxix tir chinloon cyan tan tze. Nin jun tir ja chincoxlij tan cub. Oxix cun barc yi benake mulkuj xe a te yi na chinxon tul. Ej nin at jun tir yi incyaj jun kej tu jun akbal wi mar. 26 Bajnak inxombel benen tzin, ej nin jatix nin lo tir yi txant qui nel tan a. Jatix nin lo tir nel chiwutz alkom, nin nchatz jat nin lo tir e oc yi e wetz intanum tan imbiylen. Nchatz iten nin e ban yi e awer nak swej. Jatix nin lo tir yi txant qui nchinloon lakak echk lmak tnum, nin jatix nin lo tir yi txant qui nchinloon lakak echk amal yi tzinunin tu. Nin jatix nin lo tir yi txant qui nchinloon cyakun yi e yi na cyocsaj quib kajwutz. 27Ja chinje ja chincu tan xtxolen yol Kataj. Nin jatix lo watl ja inmuc. Ja inmuc wej tu saktzi. Nin jat lo tir yi qui jal inwa, nin ja inmuc chew, ja inmuc buyil. 28 Ej nin nketz ntinatz echk bisatz at swetz, ma na nchatz mas tcunin na chimbisun scyej yi e cmon creyent. 29Na ko at e cotxcoj, nka at e yi ja chipakxij, na ok incul scyej, nin na tak jun chin bis swetz. 30Chastzun te ko tajwen tan wocsal wib nim ban wocsaj wib nim te echk xtxolbilasej yi na chaj yi ntin Ryos at tan wucheyen. 31Sak swutz Ryos, yi Taj Kajcaw Jesucristo, yi jun yi tajwen tan kukol kakajsbil tetz, yi nketz wi kak tu yi echk xtxolbilasej yi ja wit wal scyeru. 32 Nin sak swutz i yi mbi imbanak yi atin tzaj Damasco. Na yi gobernador yi bixbant tan yi rey Aretas, e baj cu wart tan tziak echk sawanil yi tapij yi at soltej yi tnum. Na yi tajbil i itz tan intxamxen, nin tan woquen pres. 33 Poro chon welen tzaj ojk tul jun wentanu yi at te yi tapij. Nin tan incwen mulen wuxtxotx, chon incwen tzaj tul jun motx. Chastzun te welen liwr chikab yi e incontratz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Ma

Yi echk quixcuj yi tijnak Pawl tan tu yi i apostl

2 CORINTIOS12

1120 Yi echk xtxolbil yi til Pawl chi tul wutzicy

quic na tak swetz yi in ten na inyolbej wib. Ma na ban tcun yil wal scyeru yi echk taklen yi chajnak tib tzinwutz tan Kajcaw tan jalen mas wajtzakl. 2 Na at jun kajwutz yi ajsken wutz wan yi ja el cyajlajix yob yi xaklenix i jalen le toxin tcyaj.g Mi xak pe cyakil tu wankil nka qui pe, cuquen, qui na wil wetz, ntin Ryos ilon tetz. 3 Ntin tu na el intxum tetz yi bintzinin, aj ticylen yi junatz jalen tcyaj. Mi xak pe tu cyakil yi wankil nka qui pe, cuquen, ntin Ryos na ilon tetz. 4Ej nin yi xaken i tul yi jun amalatz ja tbit echk xtxolbil yi quic cu tan yolol i tetz jun. 5 Swake chikej yi e yi nicun e tu yi jun yajatz, poro yi in wetz quil wocsaj wib nim te yi mbnix wan tan wajtzakl cuntu. Ntin swale yi echk xtxolbil yi na chaj yi quic inxac. 6 Mpe nink wocsaj wib nim tan talchen yi in nchimbnon yi echk taklenatz nketz in yab na jun cun yastzun yi mero bintzi. Poro quil wal yi xtxolbilatz na qui na waj yil cyak wunak inkej tan tu yi echk taklen yi na wal, ma na mas ban tcun yi nink cyak inkej tan yi echk taklen balaj yi na quil, nin yi na quibit swej. 7Bintzi ja jal winin wajtzakl tan yi echk xtxolbilatz yi wilnak. Poro ja jal jun chin yabil swetz yi qui na icy. Poro chinch wetz itz tan qui wocsal wib nim tu wajtzaklatz, na chin il nin atin cunt tan. Nicun chi ik jun macl Satans yi Bayban, tan maklen inwutz nin tan inxuxen. 8 Oxix tir injak tetz Kataj tan ticyen klo, 9poro quinin na icy. Ntin tal Kataj swetz: Quil cbisun tan ayablil na at nin imbanl tzawej. Nin mas tcun na lajluchax yi wetz inchamil tan jun yaj yi ploj, yi quic walor, yi quic mas ekan tan, stzun Kataj swetz. Chastzun te mas tcunin na chintzatzin yi na el intxum tetz yi in ploj. Na yi na chin nachon te yi implojil, yastzun yi na oc mas yi porer Cristo tan wucheyen. 10Chastzun te mas tcunin na chintzatzin yi na chinnachon te yi implojil, nin yi quic inxac. Mas tcunin na chintzatzin yi na choc wunak tan imbuchlen, nin tan inxowsen. Mas tcunin na chintzatzin yi na choyintzin wunak swej tan tu yi in xconsbetz Cristo. Mas tcunin na chintzatzin yi na bajij yi echk taklenatz swej, na na jal mas inchamil yi na chin nachon te yi quic inxac. nicun in chi jun yab yi na chintzan tan talchen nin cyakil yi echk xtxolbilasej scyeru. Poro itz chipaju, na eu klo na chitzanu tan taklen inkej. Na el intxum tetz yi quic inxac, poro ilenin nketz ajnak tzaj inkej chiwutz yi eatz yi na cyocsaj quib witz apostl. 12 Na te yi atin tzaj chixolu ja lajluchax yi in apostl tan tu yi at impasens. Nin ja lajluchax yi in apostl tan yi echk milawr tu echk balaj xtxolbil yi bnixnak wan chixolu. 13 Quib nin na imban chixol yi e mas creyent iten nin na imbanatz chixolu, ntin tu qui na wak gast scyeru. Chicuyeu impaj te jun impaltilatz. 14 Ma jalu, ja wit txumxij wan tan chixajsenu junt tir. Nin yil nopon yastzun toxin tir wukan tan chixajsenu. Iten nin sbneas yil nopon junt tir chixolu, quil wak gast scyeru. Na qui na waj tzincambaj jun echk taklen yi at scyuchu. Poro yi wetz wajbil itz tan che incambalu tan chixconenu tetz Cristo. Nketz
g 12.2

12

1Poro

11Poro

Winin na bisun Pawl scyej yi cmon creyent Corint

Yi chitxumun yi e judiy tentz itz yi amal kale najlet Ryos.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1121

2 CORINTIOS12,13

tajwen tan chin quicheyalu, na nkeratz chimunl yi e nitxa tan joylen chipuk yi chitaj, ma na itz chitarey yi e ajcaw tan joylen yi tajwen scyetz chinitxajil. 15 Ej nin yastzun tzimbne scyeju. Tzinsotzaje yi wetz yi colij wan tan takonen ban scyeru. Nchatz, list in tan wukol wib tan claxen cyalmau. Poro lastum yi na quilu yi mas cunin na chimpek scyeju, peken chint quit na chibanu swej. 16 Nchatz at e chixolu yi na cyal: Bintzi qui lo ntak gast skej, poro chin list nin i tan kaxilen. 17Poro en mimban tan chixilenu? Quic rmeril. 18 Nchatz ja cu inwutz tetz Tito tan benen tan chixajsenu. Nin ja ben inchakol junt kajwutz tan xomen tej. E oc pe tan chixilenu? Qui lo. Na nicun kajtzakl tu Tito. 19Na lo chitxumu yi na kacol kib tan yi echk yolasej yi na wal scyeru. Poro qui, ntin tan jalen kej Ryos, ja wal yi xtxolbilasej, nin tan jalen kej Jesucristo. Na yi ketz kajbil scyeju, yi eu jun coloj wajwutz, itz tan chiquiwixenu tkab Kataj. 20Poro na chimbisun mu tal, ko tzun nketz ban atetu yil nopon tan chixajsenu. Or bin quilu, na ko tzun taklen bi at chixolu jepon intxixpul wajtzakl scyeju. Nin or quilu ko tzun at oyintzi chixolu; ko tzun at chich culal; ko tzun at cyakal makmal; ko tzun ntin na chitzan lenu tan joylen yi cyajbilu. Or quilu ko tzun ntin na chitzanu tan telsen chikeju squibil quibu; ko tzun ntin na chitzanu tan chaquen yol; ko tzun at e chixolu yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl; ko tzun quic nin jikbil wutz quitanenu. 21Or quilu na yil nopon tan chixajsenu qui na waj yil tzel intxix cyanu swutz Ryos. Nchatz chimbisunk ko tzun ljal cobox chixolu yi qui na chibisun tan quil, yi txen chitxixpuj yi cyajtzakl cachi yi cyan cyan. Na at lo aj xnaninl tu aj yajinl chixolu, scyuch yi e yi bich cuntunin na chiban. yil nopon chixolu, yastzun yi toxin tir wukantz tan chixajsenu. Ej nin yil noc tan pujlen chixolu, tzinjake cob nka ox stiw tan lajluchaxen yi ko bintzi nka qui cyakil yi echk yol yi na tzan. 2 Yi cap tir yi xnaken tan chixajsenu in noc tan chimaklen yi e yi nsken chijuch quil. Iten nin na chintzan tan banlen jalcun, mpe quibink chixolu. Yil nopon, swake chicaws yi e yi na chitzan tan juchlen quil. 3 Slajluchaxk chiwutzu yi jun cun na chinxcon tan Cristo tan talchen yi tetz tajbil. Yi Cristo nketz alcawet, ma na chin cham nin i, nin stke chicaws cyakil yi e yi at chipaj. 4Bintzi quic chamil wankil Cristo yi quimen swutz pasyon, poro itz i jalu, nin chin cham nin i tan porer Kataj Ryos. Nchatz o ketz, ploj yi kawankil poro yil koc tan chibanlen tanenu sjalok kachamil tan porer Kataj. 5 Chitxumeu bin cyajtzaklu chijunalenu, yi ko jun cun kuklij chiculu te Ryos nka qui. Chimaleu cyajtzaklu chijunalenu. Qui ptzun lo chixcyeu tan xtxumlen yi ko najlij Cristo te cyalmau nka qui? Nka chitzi tuwu, chiplaj tuwu na cyocsaj quibu tetz creyent? 6 Poro elnak chitxumu tetz yi ketz nketz kawutz tu kaplaj tu na kocsaj ketz. 7Poro ilenin na katzan tan nachlen Kataj squibu tan qui chibanolu echk taklen cachi. Nin yi na kanach Kataj squibu tan cyoquenu tetz balaj, nketz ik ketz kakej na katzan tan joylen, ma na yi ketz kajbil itz yi nink chocu tetz balaj. Mpe nink cyalu yi quic kaxac, quil kamakxij tan nachlen Kataj squibu. 8 Na quic rmeril yi nink koc ketz tan xiten
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

13

1Ma

Stzajsbil wi yol Pawl

2 CORINTIOS13

1122

tajtzakl jun yi na xom te yi bintzi, ma na yi ketz kajbil itz tan chitxicbajenu. 9Nin skatzatzink kol chiquiwixu. Quic na ban kol cyal wunak yi o cotxcoj. Chastzun te ilenin na kanach Kataj squibu tan cyoquenu tetz tzaknak cun. 10 Nin na chintzan tan stziben nin yi echk xtxolbilasej scyeru yi ntaxk nopon tan chixajsenu, na yil nopon qui na waj tzinxconsaj quiw yol. Ma na ntin na waj lxcon yi echk cawl yi akij swetz tan Kajcaw Jesucristo tan chitxicbajenu, nketz tan chixitenu. bin jalu eu wajwutz, quil tu quibu. Chijoyeu puntil tan cyoquenu tetz tzaknak cun. Max chiculu te cobox inyol yi mben intzibal tul yi cartej. Junit sban chitxumunu. Lok jal yi tzatzin paz chixolu. Ej nin lok najan Kataj Ryos scyeju, yi Ryosatz yi na akon lok ib tu tzatzin paz sketz. 12 Chikajlaj quibu squibil quibu. 13 Nin cyakil yi e kajwutz yi ate tzonej na chitzan tan talchen nin jun yos scyeru. 14 Tak tzaj bin Kajcaw Jesucristo yi banl talma squibu. Lok jal mas lok ib chixolu tu Ryos. Nin lok jal mas tzatzin paz chixolu tan porer yi Espritu Sant. Amn.
11I

Witzbil yol

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ GALACIA


bin jalu eu wajwutz, in Pawl. Chakij chin tan Kataj Ryos, nin bixban chint tan tetz jun mero apostl. Na nketz jun wunak nchin chakon tzaj, nin nketz jun wunak nchinbixban, ma na itz Jesucristo yi jun yi itzij junt tir chixol alma tan porer Kataj. 2 Ej nin yi in wetz, scyuch e kajwutz yi ate swej, na katzan tan stziben nin yi cartej scyeru yi eu yi najlcheu lakak echk amal cwent Galacia. 3 Tak tzaj Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi banl tu tzatzin paz squibu. 4Yi Jesucristojatz yi na wal nin scyeru, yastzun yi jun yi ntak tib tkab quimichil tan chojlen kil, nin tan kelsen tkab yi ilcol. Yastzun tulejtz na yastzun tajbil Kataj Ryos. 5 Kake bin kakajsbil tetz, tetz ben kej ben sak. Amn. jalu eu wajwutz, winin na nel yab scyeju yi jalcunin tzan cyajen cyen quilolu Ryos. Wech i e moxon tzaju tan yi banl talma Cristo. Poro lastum yi tzan chixomenu te junt jilwutz chusun tan chicolpen klou. 7Poro ikaj at tzunk junt chusun yi ban kaclax tan. I tu na at e chixolu yi na chitzan tan chixuxenu, nin tan potzen yi chusun Cristo. 8Poro swale nin jun cyajtzaklu, kol tzoc jun tan xtxolen junt jilwutz chusun tan chiclaxenu, nin ko qui na xom te yi chusun yi ja wit katxol scyeru, tzocopon Ryos tan cawsen yi junatz. Nin sotzel wutz sbne. Mpe ink noc tan xtxolen junt jilwutz chusun, quil cyocsaju na ko yatz tzimban, Ryos tzakonk incaws tan insotzen. Ej nin yi nink tzopon tzaj jun ngel tcyaj tan xtxolen junt jilwutz chusun, quil cyocsaju, na scawsok teratz tan Ryos. 9Walnak nin jun tir scyeru, nin swale nin junt tir: Ko at jun tzoc tan xtxolen junt jilwutz chusun yi qui xomij te yi chusun yi ja wit quibitu, quil cyocsaju, na scawsok teratz tan Ryos. 10 Yi xtxolbilasej yi na chintzan tan talchen nin scyeru, nketz yi ik tan cyakolu inkej, ma na itz tan tkol Ryos inkej. Ikaj yastzun wajbil tan cyakol alchok jilwutz wunakil inkej. Na yi najk chintzan tan joylen inkej chiwutz wunak, nketz tzunk klo in jun chakum Cristo. jalu eu wajwutz, quil cyocsaju junt chusun yi apart. Na yi chusun yi intxolnak scyeru, nketz wunak tu txumul tetz, ma na kawutzilen cun
1123
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Ma 6 Ma

1I

Xetzbil yol Pawl

Quic junt chusun yi nink kaclax tan

Nketz wunak txumul tetz yi chusun Pawl

GLATAS1,2

1124

Jesucristo. 12 Na nketz chonk wital scyetz wunak, nin cyal jun mmoc tan inchuslen tej, ma na ntin Cristo alon swetz. 13 Na bitant cyanu yi en cun wutanen sajlen tan banlen tanen yi ketz kacstumbr yi o judiy. Ej nin bitant cyanu yi chin cham nin in sajlen tan chibuchlen yi e yi e xom te Cristo. Na yi wajbil sajlen itz tan cyelen cun klo swutz. 14Nchatz yi atin tzaj tan banlen tanen kacstumbr yi o ketz yi o judiy, ntin cun in at incatnakil chiwutz yi e mas wuch te yi jun tiempatz. 15 Poro bixban chint tan Ryos yi ntaxk nul itzok tan inxconen tetz i. Na tan tu yi banl talma i ja chin je xtxaol. 16 Ej nin yi tponen yi kejlal tan inxconen tetz, ja chaj yi tetz Cyajl swetz. Yastzun tulejtz na yi tajbil i itz tan imbenen tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Cristo scyetz yi e yi nketz e judiy. Yi wit chajol tib Jesucristo tzinwutz cyal nin inxnaket tan jaklen tkanil wajtzakl. 17Nchatz quinin nxnak tan jaklen wajtzakl scyetz yi e apostl yi ate Jerusaln. Ma na chon xnaken tul jun amal tzinunin tu cwent Arabia. Ej nin yi welen tzaj Arabia, chon wuponent junt tir le tnum Damasco. 18 Ma yi telen ox yob kalenas tzun xnakentz Jerusaln tan yol tu kajwutz Lu. Olaj kej nnatijtz tuch. 19Poro quinin wil chiwutz yi e mas apostl ntin cun Jacow yi titzun Kajcaw Jesucristo. 20Ej nin sak swutz Ryos yi bintzi yi yol yi na wal nin scyeru. Nketz wi wak tu. 21Ej itzun bantz yi ticyen ponen yi cobox kejatz wan, chon tzun xnaken lakak echk amal cwent Siria, nin tul echk amal cwent Cilicia. 22 Ma yi e cmon creyent yi najlche lakak echk amal cwent Judea, quinin cyajskej inwutz. 23 Ntin tu intziblal nsken quibit. Ej nin yi intziblal yi nsken quibit itz: Yi jun aj xitunl yi ocnak tan kaxiten, na tzan i jalu tan xtxolen yi balaj stziblal te yi jun yi ja kuke ketz kacul tej. Wech na ocnak i tan xiten yi kachusun, chech. 24Yi quibital yi jun xtxolbilatz, nin e octz tan taklen chikajsbil swutz Ryos. yi telen cyajlajt yob, nintzun imben junt tirtz Jerusaln. Xomche Bernab tu Tito swej. 2 Ja xnak Jerusaln, na nin chaj Ryos swetz yi yastzun tajbil i tan imbenen. Ma yi wuponen, bixe jun katxumun ntin scyuch yi e wi banl wi yi chin tzaknak cun e. Ej nin yi koquen tan yol, ja noc tan xtxolchen xol yi chusun yi na intxol scyetz yi e yi nketz e judiy. Yastzun wulejtz tan malen yi inchusun yi ko ban nka qui. Na lastum ko quic xtxolbil. 3 Ej nin xomij yi kajwutz Tito swej. Nketz judiy i poro quinin cyal yi tajwen tan banlen circuncidar i. Chastzun te ja lajluchax yi ban atit inchusun. 4Poro tcul yi jun katxumunatz yi oc, at cobox yi cyocsaj quib tetz creyent. Poro quinin xom chiwi te ketz katxumun, na yi cyetz cyajbil itz tan kabnol tanen yi ley. E octz skaxol tan malen tu yi kachusun, yi ja kel liwr tkab yi ley nin yi qui tajwen tan kajen ponen te jun coloj cawl na ja wit koc tkab Cristo. Yi cyetz cyajbil itz yi nink koc pres jak cawl yi ley. 5 Poro quinin kak amal scyetz. Na yi ketz kajbil itz yi quit cabej chiculu te yi balaj stziblal yi ja wit quibitu. 6 Inti yi e wi banl wiatz, quinin jal paltil inchusun cyan. Poro quic wetz scyuch yi ko e balaj bajxom nka qui, na qui na tzan Ryos tan xtxumlen yi mbi ekan tan jun yaj. Ntinatz na tzan Ryos tan tilwen yi mbi na icy tkacul. 7Poro yi eatz ja tzunk cyal junt acaj chusun swetz, qui. Poro ntinatz mbantz itz yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ma

Quic paltil yi chusun Pawl chiwutz yi e mas apostl

1125

GLATAS2

ja el chitxum tetz yi Ryos nchin bixban tan intxolil yi balaj stziblal scyetz yi e yi nketz e judiy, chi yi mban Lu tan Ryos tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz yi e judiy. 8 Na Ryos ocsan Lu tetz jun apostl tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz yi e judiy, nin iten nin mban Ryos swej. Na ja noc tan tetz jun apostl tan xtxolen scyetz yi e yi nketz e judiy. 9Inti Jacow tu Lu tu Wan, yi e cun aj xetzel tanen tan xicylen yi cmon creyent Jerusaln, yi mel chitxum tetz yi Ryos makon inkej tan txolin ninin cyak chikab swetz. Bixewen tzuntz cyakun tan kabenen ketz tu Bernab tan xtxolen yi yol Kataj scyetz yi e yi nketz e judiy, ma yi e cyetz bixewen tzuntz cyakun tan chibenen tan akun chixol yi e judiy. 10Ntinatz cyal sketz yi tajwen tan che kucheyal yi e meba, poro yastzun na katzan tan banlen sajlen tunintz. bantz te yi atin tzaj le tnum Antioqua, nin opon kajwutz Lu tan chixajsen yi e cmon creyentatz. Poro nin noc tan maklen wutz i chiwutz cyakil kajwutz, na tech cun tib yi apart tajtzakl. 12 Na yi ntaxk chul coboxt kajwutz yi e saj chakol kawutzilen Jacow, nternin tzatzin Lu yi nwan scyuch yi e kajwutz yi nketz e judiy. Poro yi cyulen yi coboxatz, quit wan i scyej, na nin xob i scyetz tan paj yi na cyal yi tajwen tan bajen circuncidar jun yaj yi ko na taj tzoc tkab Ryos. 13 Nchatz yi e mas kajwutz judiy, yi najlche-tz Antioqua, ja chixom te tajtzakl Lu. Wech na elnak chitxum tetz yi nketz tajwen yi circuncisin. Poro nchatz Bernab, nin xom nint tajtzakl scyej. 14Poro yi wilol yi quinin xom Lu te yi xe yi balaj stziblal, nintzun wal cobox yol tetz chiwutz cunin cyakil yi cmon creyentatz. Je tzun waltzej: I bin jalu ta Lu, o judiy tuchu nin ilenin ja kawan scyuch yi e kajwutz yi nketz e judiy. Nxac tzun qui na wanu scyuch jalu nin na tzanu tan talchen jalu yi quil chiclax ko quil chixom te ketz kacstumbr? o ketz tuchu ta Lu, o mero judiy, na e mero judiy yi e kataj katxu. Nin nketz o pajol cawl chi quitanen yi e awer nak. 16 Poro yi jalu na el katxum tetz yi cyal nin jun yi nink ljal balajil swutz Ryos tan tu yi na buch tib tan banlen tanen yi echk cstumbr yi na tal yi ley Moiss. Chastzun te yi o ketz yi o judiy, ja kuke kacul te Jesucristo. Yastzun kulejtz na ja el katxum tetz yi quil jal kabalajil swutz Ryos tan tu yil kaban tanen yi echk cstumbratz, ma na ntin kol kuke kacul te Jesucristo. Na quil jal balajil jun yaj swutz Ryos tan tu yi na buch tib tan banlen tanen yi echk cstumbr tetz yi ley Moiss. 17I bin jalu, yi o ketz tuchu ta Lu, o judiy nin ja jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi ja kuke kacul te Jesucristo. Ej nin tan tu yi yatz nkaban o pajol cawl tanen chiwutz e kataj. Poro na pe elepont yi xtxolbilej yi tan tu yi na kuke kacul te Jesucristo ja kajuch kil? Qui. 18 Na yi nink kuke incul junt tir te jun xtxolbil yi nsken wal yi quic xac chajonk tzuntz yi jun cun in pajol cawl. 19Poro te yi xomnakin te yi jun leyatz ja lajluchax tzinwutz yi quic rmeril tan inclaxen tan. Chastzun te ja chinquim tanen swutz yi jun leyatz, bantz incambal wutzajbil te Ryos. 20Na yi quimen Cristo swutz pasyon, nicun yi jajk
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Yi 11Itzun

Yi toquen Pawl tan maklen wutz Lu Antioqua

Cyakil cun wunak na chiclax tan tu yi na kuke chicul

GLATAS2,3

1126

chinquim wetz. Chastzun te nketz inchuc na incaw wib jalu, ma na Cristo na cawun swej, na chon najlij i swej. Xomij i tan inxicylen. Na yi jun tal utuj Cyajl Ryos yi chon kuklij incul tej, yastzun yi jun yi na tzan tan wucheyen. Winin na pek i swej, na ja tak tib tkab quimichil tetz inxel. 21Chastzun te qui na waj yi quik tzintzam yi na tzan Ryos tan toyen swetz, na quic rmeril tan jalen balajil jun yaj swutz Ryos tan tu yi na buch tib tan banlen tanen yi ley Moissatz. Yi yatzk, mbi tzun klo xac yi nquim Cristo swutz pasyon? wajwutz aj Galacia, chin juntlen nin cyajtzaklu. Na njuclun quen yi jun yab ajtzaklatz le chiwiu? Mbi tzuntz yi qui na chixomu te ketz kachusun yi bintzinin tetz? Na ja lajluchax chiwutzu yi mbi ekan tan yi quimichil yi ban Jesucristo swutz pasyon. 2 Poro ntin na waj lwal jun xtxolbil scyeru. Quinin maklij yi Espritu Sant scyeru tan tu yi jajk chijeponu te jun coloj cawl, poro ja aklij yi Espritu Sant scyeru tan tu yi ja cyocsaju yi chusun yi txolij scyeru. 3 Poro chin juntlen nin cyajtzaklu jalu, na le wutz cyeru cyajtzaklu chocoponu tetz balaj tan tu yi na chitzanu tan banlen tanen yi echk cstumbr tetz yi ley Moiss. Wech le xetzbil tzaj ntin ja kuke chiculu te yi porer yi Espritu Sant. 4Nin cyakil yi echk quixcuj yi icynak pon cyanu, quic ltak scyeru ko kuklij chiculu te ley Moiss. Poro eu wajwutz, nketz tan chatz tuk nchitiju quixcujatz. i pe tan tu yi na chitzanu tan banlen tanen yi echk cstumbr tetz yi ley Moiss yi ntak wit Ryos yi Espritu Sant scyeru? Qui. Nin i pe tan paj yi nchixomu te yi ley Moiss mbnixet echk milawr chixolu? Qui. Nkeratz puntil. Na ja tak Ryos yi Espritu Sant scyeru nin ja bnix echk milawratz chixolu tan tu yi ncyocsaju yi xtxolbil yi nquibitu. 6 Na yastzun banak Abraham, ntin tocsaj yi yol Ryos. Ej nin tan tu yi tocsal yi jun yolatz ja jal balajil i swutz Ryos.a 7Yi ko yatz banak Abraham, elk bin chitxumu tetz: Yi e yi nternin na kuke chicul te Ryos chi banak Abraham, yastzun yi e yi na choc tetz mero xonl i tanen. 8 Na, tan yi xtxolbil yi tzibant cyen le tuj Kataj na el katxum tetz, yi e yi nketz e judiy, sjalok chibalajil swutz Ryos ko ntin lcyocsaj yi yol Ryos. Na talnak i jun balaj xtxolbil tetz Abraham: Tan a lwakwit imbanl squibaj cyakil jilwutz wunak.b 9Yi na elepont yi jun xtxolbilatz itz yi sjalok chibanl cyakil yi e yil cyocsaj cunin yol Ryos, chi banak Abraham. 10 Nchatz tzaklok chicaws cyakil yi e yi na cyocsaj yi sjalok chibalajil tan tu yi na chixom te echk cstumbr tetz yi ley Moiss. Na tzibant cyen: Alchok scyetz yi qui na jepon tan banlen tanen cyakil yi echk cstumbr yi tzibant cyen le ley Moiss, banij tetz cawsatz.c 11Na quil jal kabalajil swutz Ryos tan tu yi na kabuch kib tan banlen tanen yi echk leyatz, na at jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Sjalok quitzajbil yi e balaj wunak tan tu yi na kuke chicul te Ryos.d 12 Poro apart na tal yi ley Moiss, na qui na tal yi tajwen tan kukewen
a 3.6

1Eu

Ban lkoc tetz nitxajil Ryos kol kocsaj cunin

5 Nin

Snajank yi Espritu Sant skej kol kocsaj cunin

Gn 15.6.

b 3.8

Gn 12.3.

c 3.10

Dt 27.26.

d 3.11

Hab 2.4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1127

GLATAS3

kacul, ma na na tal: Yi e yil chijepon tan banlen tanen, yastzun yi e yi chicambaje yi quitzajbil.e 13 Poro tan paj yi cyal jun nak jepon tan banlen tanen cyakil echk cawlatz, banijt chicaws. Poro Cristo nko colon tkab yi jun kacawsatz yi txaklij skawutz, na i ntijon yi kacaws. Nin bintzinin yi xtxolbilej, na at jun xtxolbil yi tzibant cyen le tuj Kataj yi na tal: che cawse Ryos cyakil yi e yi na chiquim swutz jun pasyon.f 14Ej nin yastzun ntulej Ryos Jesucristo, bantz ketzal ketz yi banl yi suknak tetz Abraham tentz. Nchatz suknak i yi Espritu Sant nin ban lketzaj kol kuke kacul tej. jalu, eu wajwutz, swale jun elsawutzil scyeru yi chin sensiy nin, yi ilenin na kil. Yi na bnix jun uj tan jun yaj tetz quiwel jun yol, nin na cu cyen wi kab tej, quic rmeril tan cwen xitul. 16 Nchatz tzun tanen yi xtxolbil yi bixbant tan Ryos tu Abraham. Na at echk oy yi sukint tan Kataj Ryos tetz Abraham scyuch yi e xonl. Poro qui na tal yol Kataj yi tan tuk e xonl Abraham yastzunk tzaklet yi oyatz, poro na tal yi tan tu jun xonl Abraham tzaklet yi oyatz. Nin itz yi Cristo. 17Poro yi xe yi chusun yi na waj tzel chitxumu tetz itz: At jun xtxolbil yi talnak Ryos tetz Abraham nin quic rmeril tan xiten. Nchatz quic rmeril tan toquen yi ley Moiss tan xiten, na nsken el cyaj cient tu junaklaj yob yi sukil Kataj yi jun oyatz tetz Abraham yi taklen yi ley tetz Moiss. Chastzun te, quic rmeril tan toquen yi ley Moiss tan xiten yi xtxolbil yi alijt cyen tan Kataj tetz Abraham. 18 Na kol kal yi tajwen tan kajen ponen te yi cawl yi aklij tetz Moiss, quic tzun klo xac yi yol yi alijt cyen tan Ryos tetz Abraham. Poro nkeratz puntil, na suknak Kataj Ryos yi oyatz, nin nketz tajwen tan bnol Abraham jun echk taklen tan cambal. bin jalu eu wajwutz, ko yatz bintzi, mbi tzun ekantz tan ley Moiss? Je puntilej: Tzantzaj tlen saj tkol Ryos yi echk leyatz tan chajlen yi at kapaltil. Aklij yi leyatz, poro ntin tetz cobox ntzi kej, jalen yi tulaken yi jun xonl Abraham tan toyen yi jun oyatz sketz yi alijt cyen tan Ryos. Ej nin yi tkol Ryos yi leyatz tetz Moiss ntin ja xcon jun ngel tan. Ej nin nchatz xconak Moiss tan xtxolchen xol yi jun leyatz. 20Poro yi sukil i yi oy tetz Abraham, quinin xcon jun yolol tan, nka jun elsanl stzi i. Ma na wutzilen cun Ryos bixban yi jun tratatz. Chastzun te at mas kej yi suknak Ryos tetz Abraham tu yi tetz xonl swutz yi ley yi aklij tetz Moiss. 21Ma jalu eu wajwutz ja bin koc tan xtxajlen te yi mbi ekan tan yi ley Moiss tu yi yol yi alijt cyen tan Kataj tetz Abraham. Ikaj na tzunk chintzan tan talchen yi najk tzan yi ley Moiss tan xiten yi yol yi alijt cyen tan Kataj, na ban atit. Quic rmeril yi nink chixit quib squibil quib, na at len ekan cyan. Apart yi ekan tan yi ley Moiss, nin apart yi ekan tan yi yol yi alijt cyen tan Kataj tetz Abraham. Poro quic nin jun jilwutz ley yi nink jal kutzajbil tan. Yi yatzk, ja klo jal balajil jun yaj tan tu yi moc il tan banlen tanen. 22 Poro qui, na yi yol Kataj yi tzibant cyen na tal yi cyakil wunak e cun pres tkab yi ilcol. Poro alchok
e 3.12

15 Ma

Quinin xcye yi ley Moiss tan xiten yi yol Ryos yi suknak tetz Abraham

19I

Yi mbi ekan tan yi ley Moiss

Lv 18.5.

f 3.13

Dt 21.23.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GLATAS3,4

1128

scyetz yi e yil cyocsaj yi yol yi alijt cyen tan Ryos, nin kol kuke chicul te Jesucristo, chicambok cyeratz te yi jun oyatz yi sukint tan Ryos. 23 Na yi sajlen yi ley Moiss yastzun makol kawutz tan qui kabenen tul il. Makij cho tan jalen cun yi lajluchaxen yi xtxolbil skawutz yi at rmeril tan jalen kabalajil swutz Ryos tan tu yil kuke kacul. 24Na yi ley Moiss nicun banak tetz chi jun quicylom nitxa. Na xconak tan maklen kawutz jalen cun tulaken Cristo. 25 Nin yi kukewen kacul te Cristo, ja jal kabalajil swutz Ryos. Chastzun te nketz tajwen jun quicylom ketz jalu. tu yi nkocsaj yi yol yi alijt tan Kataj Ryos, ja koc tetz mel cyajl i, na ja kokbej kib tu Cristo. 27Nchatz yi jenlen a tkawi, ja lajluchax yi xomcho te Cristo. 28 Quic na ban ko o judiy, nka nketz o judiy. Quic na ban yi ko o esclaw nka qui. Nin quic na ban yi ko yaj nka xnan, na cyakil cun o junit o tu Cristo. 29Nchatz yi ko junit o tu Cristo, nicun chi o-k xonl Abraham. Ej nin yi ko o xonl i, skacambok te yi oy yi suknak Kataj tetz. 1Je junt elsawutzilej tan lajluchaxen yi xtxolbilatz chiwutzu: Katxume jun nitxa yi suk yi taj jun herens tetz. Poro yi quimen yi taj nin yi ntaxk jatxlij yi herens tetz, nicun i tu jun esclaw yi quic mebil, na txen jatxlij yi mebil tetz. 2 Na at quicylom tetz. Chastzun te quic rmeril tan cawunen i tibaj yi herens yi sukint tetz na apart yi cawl tetz jalen cun tzopon yi tiemp yi bixbant tan yi taj tan jatxol tetz. 3 Nicun banako ketz. O esclaw banak jak cawl echk kacstumbr. 4Poro yi jen pon tampuj yi tiemp yi bixbant tan Kataj Ryos, nin saj chakol yi jun tal utuj Cyajl tzonej wi munt tan kelsen liwr tkab echk leyatz. Chon mitzij te jun xun. Nin judiy i yi titzen. Nin xom i te ketz kacstumbr. 5Yastzun tulejtz bantz kelen liwr jak cawl echk leyatz, nin tan koquen tan tetz mero mel cyajl Ryos. 6 Tan lajluchaxen yi bintzinin o mel cyajl i, nin saj chakol yi Espritu yi Cyajl tan najewen te kalma. Ej nin yi jun Espritujatz yi at te kalma ilenin na tal: Ta, tetz Ryos. 7Tan yi xtxolbilasej na elepont yi o mero mel cyajl Ryos. Nketz o esclaw. Nin tan tu yi o mel cyajl Ryos, nin tan tu mbi cun banak Cristo stke Ryos yi jun herensatz sketz yi sukint tan.
26 Tan

O mero xonl Abraham

jalu, je junt xtxolbilej yi swale nin scyeru: Yi ntaxk jal Ryos cyanu, tzamij cheu cyakun chiryosilu. Poro ikaj itz tzunk e. 9Poro ja wit chelu liwr chikab, na ja jal Ryos cyanu. Poro yi mero puntil itz yi ja chijalu tan Ryos. Ej nin ko eu tetz Ryos jalu, nxac na cyaju chocu junt tir jak cawl yi echk xtxolbilatz yi quic ekan tan? 10Lastum eu na na chixomu tan ticysen echk kej chi tanen yi na jal yi ne xaw tu echk xeyob, nka alchok kejil yi xan chiwutz yi e judiy. 11Chastzun te winin na chimbisun na qui cunin batz quic jamel wukan yi xnaken tan xtxolen yol Kataj scyeru. 12 Eu wajwutz, max chiculu. Pakxok tzaj cyajtzaklu chi mimban wetz. Chicyajscyenu echk cstumbratz. Nchatz chinachonku tej yi atin tzaj chixolu quic nchin cyuleju poro yi jalu na chitzanu tan taklen bis swetz. 13 Sak cun chiwutzu yi itz yi tan paj tu yabil yi wuponen tan xtxolen yol Kataj chixolu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

8 Ma

Yi bisunen Pawl scyej e creyent

1129
14 Nin

GLATAS4

yi jun yabilatz chin xowbil nin ban chiwutzu, poro ilenin cyaku amal swetz. Nin cyaku weri inkej chi ink jun ngel nka chi ink Jesucristo. 15en tzun nxit yi jun balaj cyajtzakluatz? Wech na chumbalaj nin eu yi xnaken scyeju. Jalt nink tan telen tzaj quicyalu chiwutzu tan toquen tetz xel yi wetz inwutz. 16 Ma jalu, tan tu yi na chintzan tan xtxolen yi bintzi scyeru, in chicontru tanen chiwutzu. 17Yi e subulnakatz, nternin na chitzan tan chimoxenu, poro nketz tan jalen chibanlu, ma na yi cyetz cyajbil itz yi nink chijatxlen quibu skej tan chixomenu scyej. 18 Ban atit kol choc tan chimoxenu, poro ik tan cyakol jun balaj cyajtzaklu. Chumbalaj nin yi yatz cunink cyulejtz, nin nketz ntin te yi atin chixolu. 19Eu wajwutz, na chimbisun junt tir scyeju. Chon cun wutanen tan bis chi na ban jun xnan yi na xetij tan il tan tulen yos tuch. Nin quil tzel yi jun bisatz te incul jalen cun yil wil yil chitziju chi eu mero nitxajil Cristo. 20Lastum kajwutz yi quibin chixolu tan talchen cobox yol scyeru tan xtxixpen cyajtzaklu. Poro qui na pujx wan yi en lo che wuleju. jalu yi e cyeru, yi na chocu jak cawl yi ley Moiss, qui pe na chocu tan xtxumlen yi mbi tzibant cyen tan Moiss? 22 Je puntilej yi swale scyeru: Jalnak cob cyajl Abraham. Chon titzen jun te jun xnan yi esclaw tu. Ma yi junt, chon titzen te yi tetz txkel nin. 23 Yi toquen lacpuj yi jun ni te yi xnan yi esclaw tu, ja oc lacpuj chi alchok jilwutz ni. Ma yi toquen lacpuj yi ni te yi mero txkel ja oc lacpuj tan telen cun te yi yol Ryos yi alijt cyen tan tetz Abraham. 24 Yi jun xtxolbilatz itz jun elsawutzil tetz ketz. Na yi cob xnanatz na chitzan tan chajlen cob elsawutzil. Yi jun xnan yi Agar bi, i elsawutzil yi e yi ate jak cawl yi xtxolbil yi bixbant tan Ryos wiwtz Sina. Na cyakil yi e yi na chixom te yi jun cawlatz, buchij che chi tanen jun yaj yi esclaw. 25 Nin yi jun xnanatz yi na biaj Agar, i jun elsawutzil te yi e yi ate jak echk cawl yi aklij wiwtz Sina cwent Arabia. Aklij jun cawlatz tan chixomen wunak tej. Nicun quitanen yi e judiy jalu, na chin buchijche nin tkab yi jun cawlatz. 26 Poro yi e yi ate tkab Jesucristo, nketz buchij che. Na elnake liwr jak yi echk cawlatz. Ej nin yi o ketz ato tajlal yi jun txakajatz yi elnaket liwr. 27Ulk txakx chiculu yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: A jun coloj xnan yi quic awalbil, tzatzin. Nin yi aatz yi txen cunin awil quixbel talajen jun ni, bitzin. Na sjalok mas atz awal swutz yi xnan yi esclaw.g 28 I bin jalu eu wajwutz, nicun kutanen chi banak kajtzun kamam Isaac. Sukint tan Ryos yi at titzbil i, nin el kab Ryos tej yi tulen itzok Isaac. Nchatz o ketz jalu, o yi mero nitxajil Ryos yi sukint tan tetz Abraham.h 29Ej nin je junt elsawutzilej: Yi jun cyajol yi qui itzij tan porer yi Espritu Sant, ocnak i tan buchlen yi cyajol yi itzij tan porer yi Espritu Sant.i Quib yi banake cyetz, iten nin kutanen ketz jalu. Buchij cho cyakun yi e yi nketz e mero nitxajil Ryos.
g 4.27

21Ma

Yi elsawutzil te yi mbi cun bajij te Agar tu Sara

Is 54.1.

h 4.28

Gn 12.2.

i 4.29

Gn 21.9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GLATAS4,5

1130

30 Nchatz, je junt xtxolbilej yi tzibant cyen le tuj Kataj yi na tal: Chelken yi e yi quibe tajlal najal.j Chi mbajij te yi xnan tu tal yi qui ocnake tetz tajlal najal Abraham. Quic mu cyoclen te yi mebil Abraham, na tetz cuntu yi tal yi mero txkel Abraham. 31I bin jalu wajwutz, nicun o tu yi tal yi mero txkel Abraham. Na o mel cyajl Ryos. Nin at kachiw tan kacambal cyakil yi sukint tan Kataj tetz. Nketz nicun o chi tal yi xnan yi quic oc tajal te mebil Abraham. 1Ja bin wit kel liwr tan Cristo tkab echk cawl yi akij cyen. Quiwit bin kajwutz. Quit scul yi nink kak kib tan banlen tanen yi jun cstumbr yi na biaj circuncisin. 2 Ban bin chocu tan xtxumlen yi inyolej yi na wal nin scyeru, yi in Pawl: Ko na cyalu yi tajwen tan banlen tanen echk cstumbr chi tanen yi circuncisin, quic tzun ekantz tan yi quimichil yi banak Jesucristo tan chojlen kil nin quic xac i chiwutzu. 3 Ej nin swale nin junt tir scyeru: Alchok scyetz yil sban circuncidar tib tan claxen tajwen tzun tan bnol tanen cyakil yi ley yi tzibant cyen tan Moiss, na ko quil jepon tan banlen tanen cyakil yi ley, quil clax. 4Chastzun te cyakil yi eu yi na cyocsaju yi sjalok chibalajilu swutz Ryos tan tu yi na chitzanu tan banlen tanen yi ley Moiss, qui bin kuklij chiculu te Cristo. Na ja cyaj chisachkbelu yi banl talma Ryos. 5 Ma yi o ketz ja wit jal ketz kabalajil swutz Ryos tan tu yi porer yi Espritu Sant nin tan tu yi kuklij kacul te yi quimich yi ban Cristo swutz pasyon. 6 Nin ko junit tanen kajtzakl tu Cristo, quic na tak ko banij cho circuncidar, nka qui. Yi mas tajwen itz yil kuke kacul te Cristo yi ja quim tetz kaxel, nin yil kachaj yi at lok ib skuch. 7Ban atetu sajlen. Na tzun mocsan chiculu tan cyajen cyen quilolu yi chusun yi bintzinin tetz? 8 Na yi Ryos yi oc tan chimoxen tzaju te Cristo, nketz i taw yi jun ajtzaklatz. 9Chinachonku tej, yi ntin mu tal ni txam na xcye tan xtxamixen cyakil yi kotil pam. 10Poro tzinwutz wetz quil chitxixpuju cyajtzaklu, na at Jesucristo tan quicheyenu. Inti yi e yi na chitzan tan tocsen chiculu, Ryos tzakon chicaws cyetz. Nin quil tzoc Ryos tan xtxumlen yi mbi jilwutz wunakil e. 11Yi nink chincawun scyej yi e kajwutz yi tajwen tan chibnol tanen yi circuncisin, quit tzun choc e intanum judiy tan oyintzi swej. Yi yatzk tzimban quict tzun ltak chich culal scyetz. 12 Tzinwutz wetz, cyakil yi e yi na chitzan tan chixuxenu tan banlen tanen yi circuncisin mas ban tcun yi nink chijatxlen quib chixolu. 13 Ma yi e cyeru wajwutz, ja wit chelu liwr tkab yi echk cstumbratz. Poro qui na waj yil cyaku amal tetz tajbil chiwankilu tan chijuchulu mas quilu. Yi wetz wajbil itz yi nink chichaju chiculutxumilu tu yi lok ib squibil quibu. 14Na yi xe cyakil echk cawlatz itz: Lokwe cyakil wunak chi na alok awib atz.k 15 Poro ko tunin na chibuch tu quibu tu cyajtzaklu chi na chichi quib e txuc, xcyek yi jun ajtzaklatz tan chixitenu.

bin jalu yi wetz wajbil itz yi nink chixomu te yi tajbil yi Espritu Sant. Na yi yatzk chibanu, quit tzun cyaku amal tetz yi cyeru cyajbilu. 17Na yi ketz
j 4.30

16 I

Ban pe lkaban tajbil kawankil, nka tajbil yi Espritu Sant

Gn 21.10.

k 5.14

Lv 19.18; Ro 13.8-10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1131

GLATAS5,6

kajbil contr te yi tajbil yi Espritu Sant. Ej nin yi Espritu Sant contr i te tajbil yi ketz kajtzakl. Na chilab quib squibil quib. Chastzun te quic rmeril tan kabnol yi ketz kajbil. 18 Yi ko ato jak cawl yi Espritu Sant, quibot tzuntz jak cawl yi ley Moiss. 19Poro tech cun tib yi ko na kaxom te yi ketz kajbil, na na kaben tan xnanin nka yajin. Nin na kaban echk taklen yi chin cachi nin. 20Nchatz ko na kaxom te ketz kajbil, na kameje chiwutz yi echk taklen yi banij quitanen, nin na kajoy puntil tan calon. Nchatz ko na kaxom te ketz kajbil, na jal chich culal skaxol, nin na jal oyintzi, na jal xcyaklil, na jal cyakal makmal. Nchatz ko na kaxom te yi ketz kajbil, at na ban cunt na kaban jun pawor nka jun ban poro tan tu yi at wutz cho quen tej. Nin ko na kaxom te yi ketz kajbil na kajatxlen kib tan nuclen junt ketz kacmon. 21Nin ko na kaxom te ketz kajbil ntin na el kalma te yi echk taklen yi at tkab junt. Nin o biyol nak, o kbarel, chin xoj nin o te cyakil echk taklen. Ej nin na kaban mas echk taklen yi nicun tu yi ja wit wal. Or bin quilu yi echk ajtzaklatz. Benak nin intzibal scyeru, or quilu na yi eatz yi na chiban yi echk ajtzaklatz quic cyopombil cyeratz kale na cawunet Ryos. 22 Poro kol kaxom te yi tajbil yi Espritu Sant, sjalok lok ib skaxol nin skatzatzink. Ej nin kol kaxom te yi tajbil yi Espritu Sant, quil jal oyintzi skaxol, ma na kamuque cyakil echk ajtzakl cachi yi na bajij skej. Tzelepon kakajab te junt. Kocopon tan cheyen junt. Tzelepon kakab te kayol. 23Nchatz kol kaxom te yi tajbil yi Espritu Sant, sjalok kaculutxumil. Kamake kib te ketz kajbil. Nin kol kaban tanen yi echk taklenasej yi na wal nin scyeru, cyal jun tzalon sketz yi na katzan tan pajlen cawl Ryos. 24Na yi o, yi o tetz Cristo, ja cyaj kilol cyakil echk taklen cachi yi na pek kawankil tej. 25Ja cyaj cyen kilol yi kajtzakl cachi. Na ja jal kutzajbil kan tan porer yi Espritu Sant. Tajwen bin tan kakol amal tetz yi Espritu Sant tan toquen tan kacawen. 26Na qui na yub ko na kocsaj kib nim tu kajtzakl, na yi ko yatz kaban ntin na kaxux kib skibil kib, nin na jal chich culal skaxol. 1I bin jalu eu wajwutz, ko at jun kajwutz yi ja xupsij, ban chocu tan cheyen. Poro yil chocu tan taklen tajtzakl tajwen tan xconen putzpuj yol cyanu. Ej nin nchatz eu chiquicylej quibu bantz qui chibenenu tul il, na qui cunin batz tzul jun pilbil cyeru tan chipotzenu. 2 Ban chichey quibu squibil quibu tan chixomenu te Cristo. Ko yatz cyuleju, na tzun chitzanu tan banlen tanen yi cawl Jesucristo. 3 Na ko na kocsaj kib nim tu kajtzakl, na tzun kasub kib skibil kib. 4 Chastzun te chin tajwen cun yi o ten kamalan ketz kajtzakl. Nin ko na lajluchax skawutz yi ban atot, katzatzink bintz. Poro qui na yub kol kayol yi paltil junt, ntin tan chajlen yi ketz kabalajil. 5 Ma na skajunalen cun tu kapaltil swutz Ryos. 6 I bin jalu eu wajwutz: Ko at jun kajwutz yi na tzan tan chichuslenu te yol Kataj, tajwen yil cyaku yi cheybil tetz. 7E oquichu tan xtxumlen yi at rmeril tan joplen wutz Ryos. Na je jun elsawutzilej: Yi jilwutz ij yi na oc kan ttxotx iten nin iatz sjalok yil jal cosech. 8 Nchatz tzun kutanen ketz, ko ntin kajbil cachi na katzan tan banlen, sjalok quimichil kan. Poro kol kaban yi echk taklen yi na tzatzin yi Espritu Sant tej, skacambaje jun itzajbil yi quinin bajsben tetz. 9Chastzun te icyich len kapaj tan banlen yi echk taklen balaj, na tzul jun tiemp yi skacambaje yi jun itzajbilatz. 10Chastzun te ko na kil yi at tajwen tetz alchok wunakil, kabne bin jun ban tetz. Inin pyor ko kajwutz kib tuch.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GLATAS6

1132 Stzajsbil wi yol Pawl

bin jalu eu wajwutz mben intzibal cobox yolej scyeru tan inkab. Nin chin lmaklen nin nwulej stziben tetz. 12 Yi e yi na chitzan tan banlen puers scyeru tan chibnolu tanen yi circuncisin, ntin na chitzan tan banlen puers scyeru tan jalen cyetz chikej chiwutz yi cyetz chicmon, bantz quil chibuchlij cyakun. Na chibuchlok ko ntin lcyal yi chiclaxoku tan yi quimich yi mban Cristo. 13 Poro yi eatz yi na chixom tan banlen tanen yi circuncisin, qui na chijepon tan banlen tanen yi ley Moiss. Na ntin na chitzan tan chibanlen circuncidaru tan jalen yi cyetz chikej. 14Poro yi in wetz qui na chintzan tan joylen wetz inkej. Ntin na waj yil jal kej yi xtxolbil yi at cuybil kapaj tan yi quimichil yi ban Kajcaw Jesucristo swutz pasyon. Na tan tu yi nquim i swutz pasyon tan incolpen quic woclen te yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx. 15 Na quic na tak sketz ko banij cho circuncidar, nka qui. Poro yi mas tajwen itz yil jal jun acaj kajtzakl. 16 Tak tzaj bin Kataj yi banl tu yi tzatzin paz squibu yi eu yi xomcheu te yi ajtzaklej, yi nwal scyeru. Nin tak tzaj Kataj yi banl i squibaj yi e mero tanum i. 17I bin jalu eu wajwutz quit na waj yil chibanu echk taklenej yi na tak bis swetz. Cunin pek yi echk chil yi at te yi inwankil, poro yastzun techl yi in jun mero chakum Jesucristo. 18 Eu wajwutz, tak tzaj bin Kajcaw Jesucristo yi banl squibu. Amn.

11I

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ EFESO


Xetzbil yol Pawl

inatz in Pawl, in apostl tetz Cristo Jess na yastzun tajbil Ryos. Yi cartej itz tetz cyeru yi eu aj Efeso, yi eu yi txaij chetu tan chixconenu tetz Ryos, yi eu yi na chel cunu te yi na cyocsaju, yi eu yi ateu tkab Cristo. 2 Tak tzaj Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi banl tu yi tzatzin paz squibu.
3Ban bin kak kakajsbil tetz yi Ryosil Kajcaw Jesucristo, yi tetz Taj, na tan tu yi ato tkab

1I

Ja wit tak Ryos yi echk taklen balaj sketz yi chon at jalen tzin tcyaj

Jesucristo ja wit tak i yi echk taklen balaj sketz yi chon na saj tcyaj. Itz cyakil echk banl yi chon na jal tu Kataj Ryos jalen tzin tcyaj. 4Na yi ntaxk cu xetzbil yi wuxtxotx, Ryos nko txaon tan koquen tetz balaj, nin tan koquen tetz tzaknak cun swutz i. 5Na tan tu yi lok ib yi at tuch, txumijt tan tentz tan koquen tetz mel cyajl i tan tu Jesucristo, 6bantz kukol kakajsbil tetz tan yi banl i yi at skibaj tan tu yi junit o tu yi tetz Cyajl yi winin oklen wutz tan, 7yi tetz Cyajl yi nko colpenel tzaj tkab Bayban tan tu yi chel yi el kojxuj. Ej nin tan i ja jal cuybil kapaj swutz Ryos. 8Kojij tzaj tunin yi banl Ryos skibaj, na i mmakon yi kajtzakl tu katxumun, tan telen katxum te yi xtxolbil yi txumijt cyen tan. 9Na tetz cun talma i ja tak amal sketz tan telen katxum te yi tetz tajbil, yi ewan cuntu sajlen. Na ja lajluchax skawutz yi mbitz yi txumijt cyen takun. 10Itz: Yil jepon tamp yi tiempej yi ato tcul, tzelk cun te yi txumijt cyen takun. Chocopon cyakil yi e yi ate tcyaj tu cyakil yi e yi ate wuxtxotx tetz jun ntzi cmon jak cawl Cristo. 11Skile yi tiempatz yi at tulbil, na txumijt cyen takun Ryos tan kechal wutz yi jun tiempatz, tan tu yi kokben kib tu Cristo. Jun cun skile na tzelepon kab te yi txumijt cyen tan. 12 Yastzun tulej Ryos, yi Ryos yi winin tetz kej, bantz kukol kakajsbil tetz, yi o ketz yi bajx cunin kukewen kacul te Cristo. 13 Poro nchatz yi e cyeru yi cyokbent quibu tu Cristo, squileu yi tiempatz yi at tulbil. Na yi quibitalu yi chusun yi bintzinin tetz, yi balaj stziblal yi en kaclax, nin yi kukewen chiculu te Cristo, ja oc jun cyechlu. Nin yi jun techlatz itz yi Espritu Sant, yi alij cyen tan Ryos yi at tulbil tan najewen skej. 14Ej nin yi Espritu Santatz yi najlij skej itz yi senil yi jun cun sketzaje yi oy yi sukint tan Kataj Ryos sketz. Nin skacambaje yi jun oyatz yil kel liwr tan. Nin jun cun kelepon liwr tan, na o tetz. Kake bin kakajsbil tetz.
1133
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

EFESIOS1,2

1134

jalu jun cun cyakil yi echk xtxolbilasej yi ja wit wal scyeru; ej nin tan tu yi ja wit yi nternin kuklij chiculu te Kajcaw Jess; nin tan tu yi ja wit yi nternin na chipeku scyej cyakil yi e yi ate tkab Ryos, 16 chastzun te, yi na noc tan nachlen Kataj ilenin na che intyoiju tetz Kataj Ryos, 17yi taj Kajcaw Jesucristo, yi jun yi winin kej. Nchatz na injak tetz tan tkol i cyajtzaklu, bantz pujxen cyanu yi en tanen i. 18 Na chintzan tan cuchen tetz tan telen chitxumu tetz yi mbitz yi at kachiw tej, yi o yi txaij cho tan. Ej nin nchatz na chintzan tan cuchen tetz Ryos tan telen chitxumu tetz yi balajil yi jun oyatz yi tzaklok sketz tzantzaj, yi o yi junit o tkab i. 19Nin nchatz na chintzan tan cuchen tetz, tan jalen cyajtzaklu bantz telen chitxumu tetz yi quinin bajsben tetz yi porer Ryos yi xomij skej, yi o yi na kocsaj yol i. 20Na yi jun poreratz yi xomij skej, itz yi porer yi jesan tzaj Cristo chixol alma, nin iten nin poreratz yi xcye tan taklen kej Jess, tan colewen le sbal Kataj jalen tzin tcyaj. 21Na mas cham Jesucristo swutz alchok jilwutz ajcaw nka alchok jilwutz quicylom yi na cyak wunak chikej. Nin mas cham i swutz alchok jilwutz taw akbal, nka alchok jilwutz chiryosil wunak. Nin at mas chamil yi bi i swutz alchok jilwutz biajil yi na chixob wunak tetz. Na at mas chamil i swutz alchok jilwutz ajcaw yi ate tul yi tiempej yi na kaxon tul, nka yi e yi chijalok tzantzaj. 22 Na i ajcaw squibaj cyakil yi e ajcawatz, nin nchatz i ajcaw skibaj ketz yi o cmon creyent, 23 yi o yi o wankil i tanen. Na nicun yi ik Cristo yi cmon creyent. Nin nicun ik iatz cyakil yi at, na tetz i cyakil. tan paj yi o pajol cawl sajlen, nin tan paj yi o juchul il, quimnakot swutz Ryos. 2 Na xomnak kajtzakl te cyajtzakl yi e mas wunak wi munt. Nin xomnak te yi tajtzakl yi witz Bayban yi taw yi muj cyekek, yi jun yi na tzan tan xuylen quen le chiwi wunak tan cyoquen tan pajlen cawl Ryos. 3Yastzun banako sajlen. Ntin ja kaxom te ketz kajbil. Ntin ja kaban tajbil kawankil tu echk kajtzakl cachi. Tan tu yi yatz o banaktz, ja chich cul Ryos skej, chi na chich cul i scyej yi e juchul il jalu. 4Poro apart kutanen ketz jalu, na Ryos mmel kajab skej. Nin ja chaj i winin lok ib sketz. 5Na te yi quimnakot swutz i tan paj yi ilcol ja el kajab i skej, nin ja tak i kutzajbil tan tu yi junit o tu Cristo. Na tan tu banl talma i nkaclaxet. 6Na yi titzen Jesucristo junt tir chixol alma yastzun yi kitzen ketz swutz Ryos. Nin yastzun nko colchban xlaj Cristo Jess jalen tzin tcyaj. 7Na yi tajbil Ryos itz tan lajluchaxen yi banl talma i skej. Na tul yi tiemp yi at tulbil slajluchaxk yi pawor yi mban i sketz tan Cristo Jess. 8Tan tu banl talma Ryos nkaclaxet yi kukewen kacul tej. Poro quinin kaclax tan tu yi ketz kabalajil, ma na cotzin nkulej tetz Ryos. 9Na qui na kaclax tan yi echk taklen balaj yi na kaban. Na qui na taj Ryos yi nink kocsaj kib nim. 10Ma na Ryos nko bixban tkab Cristo bantz koquen tan banlen yi echk taklen balaj. Txumijt cyen yi jun ajtzaklatz tan tentz. tzun kil eu wajwutz yi tan tu banl talma Ryos nkaclaxet, chastzun te chinachonku te yi en chisajlenu. Eu cun awer nak na qui banij cheu
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Ja

15 Ma

Yi toquen Pawl tan jaklen tetz Kataj tan jalen cyajtzakl yi e creyent

1Poro

Ja kaclax tan tu banl talma Ryos

Tan Cristo na jalet tzatzin paz skaxol

1135

EFESIOS2,3

circuncidar. 12 Nketz eu tetz Cristo sajlen, nin quibeu cyajlal yi o aj Israel. Quic cyeru tuch yi echk taklen yi sukint cyen tan Ryos. Nin quic nin chichiwu tan chiclaxenu. Sajlen ateu wi munt poro quic Ryos tetz cyajalu. 13 Chin joylaj nin chixolu tu Ryos sajlen. Poro yi jalu tan tu yi ateu tkab Cristo ja cyamiwi quibu tuch, na ja el kojxuj yi tetz chel tan chojlen quilu. 14 Nin tan i njalet tzatzin paz skaxol. Nin tan i nkanuchwit kib scyuchu, yi eu yi nketz eu judiy; na tan tu yi mbi cun banak Cristo, ja xcye i tan xiten yi oyintzi yi at skaxol. 15 Na yi quimen yi wankil Jess, yastzun yi telen kej yi echk cstumbr tetz yi ley Moiss. Ej nin yastzun tulejtz tan jalen junt acaj cmon yi itz yi o scyuchu. Nin yastzun tulejtz tan jalen tzatzin paz skaxol. 16 Na tan tu yi quimich yi ban i swutz pasyon ja xit yi oyintzi yi at skaxol. Junit o jalu. Ej nin tan yi mbi cun banak Cristo ja kabansaj kib tu Ryos. 17Wutzilen cun Cristo ulak tan xtxolen yi balaj stziblal, yi at rmeril tan jalen tzatzin paz skaxol. Ulak i tan xtxolen sketz yi o judiy, yi o yi xomcho mu tal te yi tajbil Ryos. Nin ulak i tan xtxolen scyeru yi eu yi joylaj chixolu tu Ryos sajlen. 18 Ej nin tan tu yi mbi cun banak Cristo, ban kajilon tu Ryos jalu na jun ntzi Espritu Sant at tetz kalma kacyakil cun. 19Chastzun te nketz eu awer nak jalu, nketz eu joylajil wunak skaxol. Ma na xansan chetu tan chixomenu te Ryos, chi kutanen ketz. Junit kaRyosil scyuchu jalu, yi o yi o cmon creyent. 20Nicun o chi jun cal yi na tzan banlen. Ej nin yi xe yi kachusun chon sajnak scyej yi e apostl, scyuch yi e elsanl stzi Ryos tentz. Poro yi mero kaxe, yi mero xicyol ketz yi cub tanen, itz Cristo Jess. 21Nin na tzan i tan kanuclen tib yi jun chin cubatz. Nin kocopon tan tetz jun balaj cal swutz Ryos, yi nternin xansant. 22 Nchatz yi xtxolbilej na jop yi e cyeru, na tan tu yi junit o scyuchu tu Cristo na tzan kanuclen, nin ja wit koc tetz najbil Ryos, kale najlet yi tetz Espritu. cun cyakil yi xtxolbilasej. Chastzun te yi in wetz yi in Pawl, atin xetze tan tu yi xomchin te Cristo Jess. Ej nin atin xetze tan paj yi ja intxol yi balaj stziblal scyeru, yi eu yi nketz eu judiy. 2 Ja lo wit quibitu yi tan tu banl talma Ryos, akij yi jun tareyatz swetz. 3 Ja lo wit quibitu yi ja lajluchax tzinwutz yi tajbil Ryos yi ewan cuntu sajlenix tunintz. Na benak intzibal jun tir scyeru yi mbitz yi txumijt tan i. 4Ej nin kol chisileju yi jun cartatz, tzelepon chitxumu tetz yi elnak intxum tetz yi mbitz yi tajbil Ryos te Cristo. 5 Yi jun xtxolbilatz quinin lajluchax chiwutz yi e wunak tenchan. Poro yi jalu tan porer yi Espritu Sant ja lajluchax skawutz ketz yi o apostl, nin chiwutz yi e elsanl stzi Ryos. 6 Yi xtxolbilej yi ja wit lajluchax skawutz, itz yi jun kawutz sbne scyuchu tan tilwen yi balaj tiemp yi at tulbil. Na ja lajluchax yi junit kutanen scyuchu jalu. Nin ja lajluchax yi ketz scyuchu cyakil yi sukint cyen tan Ryos tentz. chicamboku te cyakil yi xtxolbilatz tan tu yi na cyocsaju yi balaj stziblal tetz Cristo Jess. 7Yi wetz inmunl yi akij swetz itz tan xtxolen yi jun balaj stziblalatz. Poro ja aklij yi jun munlatz swetz tan tu banl talma Ryos. 8 Na yi in wetz na el intxum tetz yi quic wetz inkej. Ajnak tzaj inkej chiwutz cyakil yi e mas yi ate tkab Ryos. Poro tan tu banl talma Ryos ja tak i amal swetz tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz cyakil eu, yi nketz eu judiy.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Jun

Bixbant Pawl tan xtxolen scyetz yi e yi nketz e judiy

EFESIOS3,4

1136

Ja tak i amal swetz tan xtxolen yi en cunin tanen yi banl talma Cristo skibaj, yi banl talma i yi quinin bajsben tetz. 9Nin nchatz ja tak i amal swetz tan lajluchaxen chiwutzu yi en sban yil tzel cun te yi tajbil i, yi ewan cun tu tan le xetzbil tzaj. Yi junatz yi makon amal swetz yastzun yi Ryos yi mbnon tetz cyakil yi echk taklen yi at. 10Poro yi tajbil i yi ewan cun tu tan sajlenix tunintz, itz tan kaxconen yi o ketz yi o cmon creyent tan lajluchaxen yi balajil yi tajtzakl i chiwutz cyakil e ajcaw yi ate tcyaj. 11Yastzun tulej Ryos na yi tajbil i sajlenix tunintz itz tan xconen Cristo Jess tan banlen yi tetz tajbil. 12 I bin jalu tan tu yi kokbent kib tu Cristo, nin tan tu yi kuklij kacul te i, at rmeril tan kajilonen tu Ryos. Quit kaxob tan yol tetz jalu. 13 Chastzun te na cu inwutz scyeru tan qui chicabelu chiculu te Ryos tan yi quixcuj yi atin cunt wetz, na itz tan takonen ban scyeru. nin yi txumijt tan Kataj skej. Chastzun te na chinmeje swutz i, yi taj Kajcaw Jesucristo. 15 Nchatz i chitaj cyakil jilwutz wunak yi ocnake tkab yi e yi ate wuxtxotx, nin yi e yi ja wit chopon tcyaj. 16 Chin cham nin i, nin winin tetz kej. Chastzun te na chintzan tan cuchen tetz tan toquen i tan chiquiwsenu tan porer yi Espritu Sant. 17Nin na chintzan tan cuchen tetz tan kukewen mas chiculu tej bantz najewen Cristo scyeju. Nin bantz pujxen cyanu scyuch yi e mas creyent yi quic malbil tetz yi lokl Kataj squibaju. 18 Nin na incuch tetz Kataj yi nink chilok quibu squibil quibu bantz pujxen cyanu, scyuch yi e mas creyent yi jatna cunin na jop yi lokl Cristo skibaj. Na chumam nin lokl Cristo skibaj. Qui bajsben tetz. Chin wutz nin tanen; nin chin tkan nin tanen; nin chin xe nin tanen; nin chin wutz tkan nin tanen. 19Na na waj yi nink tzel chitxumu tetz yi en cunin na pek Cristo skej. Poro quic lo rmeril tan telen katxum tetz, na chumam nin. Na incuch tetz Kataj cyakil yi echk xtxolbilasej, na na waj yil tzel chitxumu tetz, bantz nojen cyalmau tan cyakil yi balajil Ryos. 20 Kake bin kakajsbil tetz Kataj yi jun yi ban na xcye tan banlen cyakil yi echk taklen yi na kacuch tetz. Na tan tu yi xomij yi porer i skej, xcye i tan banlen cyakil yi echk taklen yi tu na icy tu tkacul. Ej nin nketz ntinatz ma na nchatz na xcye tan banlen alchok echk taklen yi qui na el katxum tetz. 21Lok jal yi kej Kataj tan yi cmon creyent nin tan Cristo Jess tetz ben kej ben sak. Amn. wit quibitu cyakil yi echk xtxolbilasej. Chastzun te yi in wetz yi atin pres tan tu yi xomchin te Kajcaw, na cu inwutz scyeru, tan qui telen xtxix yi balaj stziblal tetz Cristo. Na txaij chetu tan jalsen kej i. 2 Cyocse bin quibu juy. Chichajeu yi chiputzpalu. Nimit chiculu scyej wunak. Chimuqueu paj junt tan chajlen yi na chipeku tej. 3Nin tan porer yi Espritu Sant yi najlij scyeju chibneu puers tan jalen yi tzatzin paz chixolu. Nin chijoyeu puntil tan qui xiten yi jun lok ibatz. 4Na junit cyakil creyent tkab Cristo. Na jun ntzi Espritu Sant at skaxol. Nin jun ntzi taklen yi kawutz quen tej, yi o yi moxon nkasaj tan Ryos. 5Nin jun ntzi Kajcaw at. Nin jun ntzi xtxolbil yi kuklij kacul tej. Nin jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14 Chumbalaj

Yi en cun na pek Cristo skej

1Ja

Junit yi cmon creyent na itz yi wankil Cristo tanen

1137

EFESIOS4

ntzi bautism yi na bajij skej, tan chajlen yi junit o tu Cristo. 6Nchatz jun ntzi Kataj Ryos at skibaj. Nin o len cun xconsbetz i. Na xomquen tunin i skejak. 7Akij len yi banl i skejak, xomquen tunin te yi kamunl yi akij sketz tan Cristo. 8 Na je jun xtxolbil yi alijt cyen: Yi tajent tcyaj, e aj tcyal winin e yi ate pres. Poro yi ntaxk aj, cyaj cyen xtxumul yi echk chimunl yi e yi itzet, yi e yi na chixom tej.a 9Yi yol yi na tal: Yi tajen i tcyaj, na elepont yi bajx ja ulak i wuxtxotx. 10 Ej nin iten nin iatz yi ajtz jalen tzin tcyaj, tan toquen tetz witz Ajcaw tibaj cyakil. 11Yi ntaxk aj ja chibixe cyen cobox tan chixconen tetz apostl. Nin at jujun yi ja chibixe cyen tan tetz elsanl stzi Ryos. Nin at e yi ja chibixe tan tetz chipstor nin chusul cyetz yi e cmon creyent. 12 Ej nin ja tak echk munlatz scyetz yi eatz bantz cyoquen yi e mas cmon tetz balaj, bantz chixconen tetz Ryos, nin tan chiquiwsen cyakil yi cmon yi chi wankil Cristo tanen. 13 Ej nin aklij echk munlatz sketz jalen cun yi junit sban kajtzakl te yi na kocsaj, nin jalen cun yil tzel cunin katxum tetz yi mbi ekan tan yi Cyajl Ryos. Nin akij echk munlatz sketz jalen cun lkacyelcyax tkab Kataj, nin jalen cun kajepon te yi tajtzakl Cristo, yi jun yi chin tzaknak cun. 14Ko yatz kaban nketz chon skabne chi quitanen yi e nitxa yi txen jal cyajtzakl, yi tunin na jojkel tu cyajtzakl. Quit bin xom kawi te echk jilwutz chusun yi apart. Nin quit kaxubsij cyakun yi e yi chin list nin e tan chisublen kajwutz. 15Ma na kachaje yi xomcho te yi bintzi tan yi lok ib yi at skuch. Kajepon tzuntz tan stzamlen yi tajtzakl Cristo yi ketz kawi banl wi. 16 Na ko ato jak cawl i mpe nin skil na kanuc kib. Nin pe nin skil na kucyaj kib. Quic na ban yi ko aparchk len yi echk kamunl yi akij sketz, ntin kol xcon len kan. Nin kol kachaj yi lok ib, squiwixk tzun yi cmon Cristo, yi wankil i tanen. bin jalu swale jun xtxolbil scyeru tan bi Kajcaw, nin copon inwutz scyeru tan chibnolu tanen: Quit chixomu te echk ajtzakl cachi, chi na chiban yi e mas wunak, na quic na tak. 18 Yi eatz yi ate tul tzotz wutzil, chijatxon quib tu yi itzajbil yi chon na jal tu Ryos. Na xubsnak cyajtzakl nin chin pajpuj nin e. 19Qui na chitxixwij tan yi echk taklen cachi yi na chiban, nin cyakont quib tan chibnol yi echk taklen yi chin xabil nin. Nternin na quicysaj chicul tan banlen yi cyetz cyajbil. 20 Poro yi e cyeru nkeratz yi mmaw cyanu te Cristo, 21yi ko bintzi ja oc le chiwiu yi xtxolbil yi bintzinin tetz yi quibitnaku, yi xtxolbil yi chon na saj te Jess. 22 Ko bintzinin na chixomu te yi bintzi quit bin chixomu te cyajtzaklu yi xomnakeu tej sajlen, yi ntin nxcye tan chisublenu nin tan chipotzenu. 23 Ma na tajwen yil jal jun acaj cyajtzaklu. 24Tajwen yil chocu tetz acaj wunak yi na chixom te yi tajbil Ryos. Tajwen yil chocu tetz jun acaj wunak yi quic mu chipaltilu swutz Ryos.
a 4.8

17I

Tajwen yil koc tetz acaj wunak

Sal 68.18.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

EFESIOS4,5

1138

25 Chastzun te quit chijalu jun wi cyaku, ma na cyaleu yi mero bintzi squibil quibu. Na junit o tkab Cristo, nicun chi o lenk jun wekl yi wankil i. 26 Quil cyaku amal tetz yi chich culal tan chipitlen ninu tul il. Mas balaj yil chixitcunu yi chichben chiculu yi ntaxk cu kej. 27Qui tzun cyaku amal tetz yi Bayban. 28 Ej nin yi e yi ate chixolu yi e alkom sajlen, jun cun quile cyen yi jun ajtzaklatz. Ban tcun chakujk tan jalen yi tajwen scyetz nin tan quicheyen yi e mas yi at tajwen scyetz. 29Quil chiyolu echk xyablaj yol, ma na ban tcun chiyoleu balaj yol yi xcyek tan cheyen yi jun yi na tzan tan tbiten, nin tan takonen ban tetz. 30Quil cyaku bis tetz yi Espritu Sant yi najlij te kalma. Na i jun kechl yi o tetz Ryos. Nin tan tu yi at i te kalma jun cun kelepon liwr yil tzul yi witzbil kejlal. 31Chixit cunu cyakil echk cyakal makmal, tu cyakil yi echk chich culal yi at tetz cyalmau. Chicyajscyenu yi echk oyintzi, tu echk jison, tu cyakil yi echk taklen cachi. 32 Quil chibanu yi echk taklenasej ma na chibneu jun ban squibil quibu. Elk chikajabu te junt, chicuyeu chipaju squibil quibu chi ncuy Kataj yi ketz kapaj tan tu yi nkoc tkab Cristo.

bin puntil tan cyoquenu chi tanen Kataj Ryos, na eu nitxajil i, nin nternin oklen chiwutzu tan. 2 Chiloke quibu squibil quibu, chi banak Cristo skej ketz na ja tak tib i tetz kaxel. Ja tak tib i tetz katxixwatz, chi jun oy yi nternin na opon cocal swutz Ryos. 3 Txaij chetu tan chixconenu tetz Ryos, chastzun te quil cyaku amal tetz yi xnanin nka yajin, nka alchok jilwutz taklen cachi yi na el nin cyalmau tej. Nchatz ban tcun quil kayol yi echk taklenatz. 4Quil chiyolu echk yol yi chin txixwil nin. Nin quil chiyolu yi echk taklen yi chin juntlen nin yi na chiban wunak. Nin quil chixkelinu te yi echk xtxolbilatz. Na qui na yub yi echk yolatz. Mas ban tcun yi nink chiyolu yi banl talma Ryos, nink chityoinu tetz. 5 Na jun cun cyakil yi e aj xnaninl nka aj yajinl scyuch cyakil yi e yi na chiban yi echk taklen cachiatz, quic cyoclen cyetz te yi jun balaj tiemp yil tzoc Cristo tu Ryos tan cawun. Nchatz cyakil yi e yi xkan tzaj nin na cyaj, quic cyoclen cyetz te yi jun tiempatz yil cawun Cristo, na nicun yi jun ajtzaklatz tu yi najk chimejeu swutz jun ryos yi banij cuntu tanen. 6 Chastzun te quil cyaku amal scyetz wunak tan chisublenu tan yi echk yol yi quic na tak sketz. Na tan paj echk yolatz stke Ryos chicaws yi e pajol cawl. 7Xomich tzun chiwiu-tz scyej. 8 Yastzun quitanenu sajlen. Ateu tul tzotz wutzil. Poro yi jalu ateu tul tkan skil tanen tan tu yi junit eu tu Kajcaw. Ja pujx yi tajbil Ryos cyanu. Chixomok binu-tz tej. 9Na kol kaxom te tajbil Ryos yi nicun tu jun txekbil, kocopon tetz balaj nak, yi ban kuke chicul wunak skej. Na sjalok kabalajil swutz Ryos nin chiwutz wunak. 10Chijoyeu bin puntil tan banlen echk taklen yi na tzatzin Ryos tej. 11Quil chibanu yi echk taklen yi na chiban yi e yi ate tul tzotz wutzil, na quic na xtxicbaj sketz. Ban tcun yil skojax chipaltil cyanu nin yil chimaku chiwutz. 12 Poro chin txixwil nin yi nink kayolbej te yi echk taklen cachiatz yi na chiban ewun cun. 13 Poro yil skojax chiwutz qui cunin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Chijoyeu

Yi echk cawl yi tajwen tan kabnol tanen

1139

EFESIOS5,6

batz xcyek tan xtxixpen cyajtzakl tan chixonen tul yi tkan skil. 14Chi alijt cyen tul jun xtxolbil: Chin watum, elk awatl. Cawlen tzaj chixol yi e quimnak quitanen tkab yi ilcol. Nin tzocopon Cristo tetz atxekbil. 15 Or bin quilu kajwutz yi mbi na chibanu. Quil chibanu chi na chiban yi e yi quic cyajtzakl. Ma na choku tzaknak cun. 16 Te yi at amal choku il tan banlen yi takun Ryos, na ato tul yi calaj tiemp. 17Quil quicyaju chiyabl yi e yab, ma na choku il tan telen chitxumu te yi tajbil Kajcaw. 18 Quil tzoc a chiwiu, na na xcye tan kapitlen nin tul il. Ban tcun cyakeu amal tetz yi Espritu Sant tan chitzatzinenu. 19Nin yi na chijilonu squibil quibu ban xcon echk balaj bitz cyanu chi tanen echk salmos yi na tak kej Kataj Ryos. Nin tetz cun cyalmau cyakeu chikajsbilu swutz i tan echk balaj bitz. 20Na tajwen yi ilenin chityoinku tetz Kataj Ryos tan cyakil yi na tak i scyeru. Nin chityoinku tetz tan bi Kajcaw Jesucristo. tu yi na cyeku chi Ryos chichajeu yi chiculutxumilu squibil quibu. e xnan tajwen yil choc culutxum jak cawl yi quimichil chi quitanenu jak cawl Kajcaw Jesucristo. 23 Na yi chmil jun xnan i ajcaw te yi xnan, chi tanen Cristo skej ketz yi o cmon creyent. I ajcaw skej, na i colol ketz, yi o cmon creyent, yi o yi chi wankil i tanen. 24Na chi kutanen ketz jak cawl Cristo yi o cmon creyent, nchatz yi e xnan tajwen tan cyoquen culutxum jak cawl quichmil. 25 Poro nchatz yi e yaj tajwen tan chilokil wutz quixkel. Tajwen yil chipek scyej chi yi peken yi banak Cristo skej, yi tkol tib tetz kaxel. 26 Ej nin yastzun tulej i-tz tan kaxansajen yi o yi o cmon i. Na ja katxajxij tan a nin tan yi yol i. 27Ej nin yastzun tulejtz bantz nternin na kayub yil kopon swutz i. Na yastzun tulej bantz qui jalen jun tal ni manch skej, tu mu tal kayachil, nka alchok jilwutz kapaltil. Na yi tajbil i itz tan koquen tetz tzaknak cun, nin tan qui jalen mu tal kil. 28 Tajwen bin yil pek jun yaj te txkel, chi na pek Cristo skej ketz yi o cmon. Tajwen yil lok wutz yi txkel, chi na lok i yi tetz wankil, na alchok scyetz yi na lok wutz yi txkel, na tzun lok tibtz. 29Na cyal jun yi najk chich cul stibil tib, ma na nternin na cach tib. Nin nternin na quicylej tib. Ej nin yastzun na ban Cristo skej ketz yi o cmon. Na yi o ketz yi o cmon nicun yi o-k wankil i tanen. 30Nicun chi o lenk wekl yi wankil i tanen. Nicun chi o lenk chel i tanen. Na o wankil i tanen. 31Chastzun te na til cyen jun yaj yi taj xtxu tan tokbel tib tu yi txkel. Ej nin yi na cyokbej quib yi jun lmujatz junit chiwankil na ban. 32 Winin na jop yi chusunej yi qui na pujx cyakun wunak poro na chintzan tan xtxolchen xol yi en tanen Cristo tu yi cmon creyent. 33 Poro nchatz na jop yi e cyeru, tajwen yil chiloku wutz yi quixkelu, chi na chiloku yi cyeru chiwankilu chijunalenu. Poro ilenin tajwen yil cyek chi yi e xnan yi quichmil. 1Axwok nitxa nin axwok xicy, tajwen tan itoquen culutxum jak cawl itaj itxu, na atixwok tkab Kajcaw. 2 Lokwok itaj itxu, na yastzun yi
22 Yi 21Tan

Jun najal yi creyent tajwen yil chilok quib

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

EFESIOS6

1140

bajx cawl yi at txacon tej. 3 Na na tal yol Kataj yi katzatzink, nin mben kon yi katiemp tzonej wuxtxotx yi kol kaban tanen.b 4 Ma yi eu yaj yi at chinitxajilu: Quil cyaku chich culal scyetz. Ma na chijoyeu puntil tan chichuysen tkab Kataj. Tajwen tan chichuslen, nin tan maklen chiwutz. 5 Ma yi e cyeru yi eu mos, choku culutxum jak cawl yi chipatrnu, na tajwen yil cyeku chichi. Nchatz na taj yi tetz cun cyalmau chakuju scyuch, na nicun yi chi ik tetz Cristo yi akun yi na chitzanu tan banlen. 6 Tajwen tan cyakujenu poro nketz ntin yi ate chipatrnu tan chixmayenu, ma na nchatz mpe quibek. Nin tetz cun cyalmau na taj, na yastzun tajbil Ryos. 7Tzatzin cun chakuju chi ik tetz Ryos yi akun yi na chitzanu tan banlen. Quil chitxumu yi tetz cun tuk yi taw yi akun. 8 Na elnak chitxumu tetz yi quic na ban yi ko o mos nka qui, na stke Ryos jun oy sketz, tetz xel yi balaj akun yi na bnix kakun. Tunin xom cyen tu te yi balajil yi kakun yi mbnix kan. 9Nchatz yi e cyeru yi eu patrn, tajwen yil chixomu te yi iten nin ajtzaklatz. Choku culutxum jak cawl yi cyeru chipatrnu. Quil chibuchunu scyej chimosu, na elnak chitxumu tetz yi at jun ntzi chipatrnu scyuch yi e chimosu yi chon at jalen tzin tcyaj. Nin quic nim, quic juy swutz i. bin jalu eu wajwutz je junt xtxolbilej tan stzajsen wi inyol. Quiwit tkab Kataj, na chin cham nin i tan kucheyen. 11Chiweke quibu tan yi echk macl yi na tzan Ryos tan taklen sketz, bantz kaxcyewen cun swutz yi Bayban, yi subul cyetz wunak. 12 Na nketz e tu wunak yi na kaban kib scyuch, ma na yi mero kacontr itz yi e espritu cwent Bayban yi na chicawun tzonej wi munt, e taw akbal, e chakum Bayban yi na chixon tul cyekek. 13 Chastzun te tajwen tan xconen cyakil yi echk macl yi na tzan Ryos tan taklen sketz, bantz kaxcyewen cun chiwutz yi e chakum Baybanatz. Ej nin yi na ul yi echk calaj tiemp chiwutzu chixcyek cunu swutz, jalen cun yi na nin lchitzajpontu. 14Quiwit bin, benk quikanu ttxotx. Chipascyenu yi bintzi scyeju, chi na oc pasun jun calbil xe cul jun sanlar. Choku tzaknak cun. Chixomoku te echk ajtzakl yi jicyuch tej. Na ko yatz kaban nicun tzuntz yi chi atk jun colol wutz cul sanlar yi chich cun skej. 15 Chibneu list quibu tan xtxolen yi balaj stziblal yi cyan tzatzin paz tan, chi na chiban yi e sanlar, yi at cyen tunin yi chixajab chikan, na list cuntunin e tan oyintzi. 16 Nin kukek cunin chiculu te Ryos tan chicolol quibu. Na yi ko kuklij kacul te Ryos nicun jun ajtzaklatz chi jun makbil flech yi na xcon cyakun sanlar tan chicolol quib. Na ko jun cun kuklij kacul quil kaloon tan echk taklen yi na ul bow skej tan Bayban yi nicun tu flech yi cyan kak tan. 17Ej nin ok tetz cyajalu yi ja wit chiclaxu, na yi jun ajtzaklatz nicun tu jun casco yi na xcon cyakun sanlar tan colchen chiwi. Nin tajwen yil xcon yi yol Kataj cyanu tan chicolol quibu, na yastzun macl yi na tak yi Espritu Sant sketz. 18 Nin quil chitaneu tan nachlen Kataj tan porer yi Espritu Sant. Nin quil chitaneu tan cuchen yi cheybil cyeru tetz. Elk chiwatlu, nin quil chikexiju tan nachlen Kataj squibaj cyakil yi e yi ate tkab Ryos. 19Nin nchatz chinacheu
b 6.3

10 I

Yi chimacl yi cmon creyent tan chicolol quib

Ex 20.12, Dt 5.16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1141

EFESIOS6

Kataj swibaj bantz tkol Kataj Ryos weltil inyol yil noc tan xtxolchen xol yi mbi ekan tan yi balaj stziblal. Nchatz chinacheu Kataj tan qui inxoben. 20Chakij chin tan Ryos tan xtxolen yi balaj stziblal, nin tan tu yi na intxol, atin tcaren. Chinacheu bin Kataj swibaj bantz quil chinxob tan xtxolen yi balaj stziblal, na yastzun intarey. bin jalu tan quibitalu intziblal tzinchake nin kajwutz Tquico chixolu. Chumbalaj nin i, winin na chimpek tej, na i jun chusbetz Kataj. 22 Chastzun te na chintzan tan chaklen nin i chixolu tan talchen scyeru yi en kutanen. Yil tzopon i, tzocopon tan chicheyenu, nin tan chimaysenu. 23 Lok tak Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi tzatzin paz scyeru eu wajwutz. Ej nin lok kuke mas chiculu tej, nin lok jal mas lok ib chixolu tan porer Kataj Ryos. 24Tak tzaj bin Kataj Ryos yi banl squibu, cyakil eu yi qui na icy chipaju tan chajlen yi na chipeku te Kajcaw Jesucristo. Amn.
21I

Stzajsbil wi yol Pawl

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ FILIPOS


in wetz, in Pawl tu kajwutz Timoteo. O chakum Kajcaw Jesucristo. Na katzan tan stziben nin yi cartej tetz cyeru yi eu yi najlcheu le tnum Filipos, yi eu yi xansan chetu, yi eu yi ateu tkab Cristo, yi Jess. Yi xtxolbilej itz tetz cyeru wajwutz, nin nchatz itz tetz cyeru yi eu wi banl wi, nin yi eu dicono. 2 Tak tzaj Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi banl tu yi tzatzin paz squibu. na chulu txakx tincul, ilenin na chintyoin tetz Kataj yi ten cyocsaju yi yol i. 4Ej nin yi na noc tan nachlen Kataj, tzatzin cun na injak yi cheybil cyeru tetz, 5 na junit kutanen te yi balaj stziblal yi na kocsaj. Ej nin jetz yi kocsal i nin kutanenas jalu. 6 Ej nin jun cun yol na wal nin scyeru: Ryos ntxixpun kajtzakl tan koquen tetz balaj, nin ilenin tzocopon tan kucheyen jalen cun yil tzul tzaj Jesucristo. 7At banl Kataj swibaj tan wucheyen yi na noc xetze, nin at banl i swibaj yi na noc tan xtxolchen xol yi balaj stziblal. Nin yi na noc tan colchen, nin tan chajlen scyetz yi yastzun yi mero bintzi. Ej nin yi banl Katajatz yi at swibaj, iten nin banl Katajatz yi at squibu. Chastzun te winin na chintzatzin scyeju. 8 Sak swutz Ryos yi en cunin na el walma tan wilol chiwutzu. Na nternin na chimpek scyeju, tan banl talma Cristo yi at skej. 9Ej nin na chintzan tan cuchen tetz Kataj tan jalen mas lok ib chixolu, bantz jalen mas cyajtzaklu, nin yi toquen cun sban chitxumunu. 10Na kol jal lok ib chixolu chixcyeku tan xtxalen yi ajtzakl mas balaj. Ko yatz cyuleju qui tzun ljal quilu-tz yil tzul tzaj Cristo. 11Ej nin kol jal lok ib chixolu tzocopon Jesucristo tan quicheyenu tan chibnolu yi balaj. Ej nin yi echk taklen balajatz yil chibanu tzocopon chi jun balaj cosech swutz Ryos. Nin sjalok kej i tu kajsbil tan. bin jalu eu wajwutz, na waj lwal jun xtxolbil scyeru. Cyakil yi echk contrin yi na bajij swej na cheyan swej tan xtxolen mas yi balaj stziblal yi na xcye tan kaclaxen. 13 Na cyakil yi e sanlar yi ate tzonej tpilta, scyuch cyakil
1142
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 I 3 Yi

1Yi

Yi xetzbil yol Pawl

Yi bisunen Pawl scyej yi e aj Filipo

Ja ben loon yi balaj stziblal tan yi quixcuj yi icypon tan Pawl

1143

FILIPENSES1,2

yi e mas wunak yi ate tzonej, ja el chitxum tetz yi atin xetze tan tu yi na wocsaj Cristo. 14Nchatz tan tu yi qui na chinxob tan xtxolen yi yol Kataj te yi atin tzonej xetze, at winin kajwutz yi ja quiwix cyetz chicul tan xtxolen yi yol Kataj. Quit na chixob, nin ja kuke mas chicul te Kajcaw. 15 Poro at junt txakajt yi na chitzan tan xtxolen, poro ntin tan paj xcyaklil, na na chich chicul swej. Nin na chitzan tan xtxolen ntin tan jalen cyetz chikej. 16 Yastzun yi jun txakajatz yi chiwutz tu chiplaj tu na chitzan tan xtxolen. Na yi cyetz cyajbil itz tan jalen mas wil jalen pek yi atin xetze. 17Poro at junt txakajt yi tetz cun cyalma na chitzan tan xtxolen yi mbi ekan tan Cristo. Yi eatz, na chitzan tan xtxolen tan tu yi at lok ib tetz cyalma. Na elnak chitxum tetz yi atin xetze tan tu yi ilenin na chintzan tan waken chichusun yi e contr te yi balaj stziblal. 18 Poro quic na ban yi ko chiwutz tu chiplaj tu nka tetz cun cyalma na chitzan tan xtxolen, na ilenin na quibit wunak yi mbi ekan tan Cristo. Nin na chintzatzin tan yi jun xtxolbilatz. 19Ej nin na chintzatzin, na na chitzanu tan nachlen Kataj swibaj. Ej nin na chintzatzin na at yi porer Jesucristo tan wucheyen. Chastzun te qui na chimbisun, na jun cun chinclaxok tkab yi echk taklenej. 20Poro yi wetz wajbil yi nternin na el walma tej, itz yi quil chinkexij tan xtxolen yi balaj stziblal. Na na waj yil jal mas inwalor tan xtxolen, tan taklen mas kej Cristo, chi wutanen sajlenix tunintz. Quic na ban ko yatz chinquimet nka qui. 21Ko ejchij cuntu mu tal, na waj chinxcon tetz Cristo. Poro ko xontzaj chan quimichil swej, ban tcun, na yi quimichil itz jun txacon tetz wetz. 22 Poro ko yatz tajbil Kataj tan inxconen mas tiemp tzonej wuxtxotx te takun, ban atit tzinwutz wetz. 23 Poro quinin na el intxum tetz, alo scyetz mas balaj txol. Na intxum yi ban tcun klo jalcunk chinquim tan wuponen chan kale najlet Cristo. 24Poro yi na noc tan xtxumlen, ban tcun lo yil natij chixolu tan quicheyenu. 25 Ej nin yatz nin tzun sbne-tz. Chincyajk tzonej wuxtxotx tan quicheyenu te yi na kocsaj, 26 nin tan jalen mas tzatzin paz cyanu tkab Cristo yil nopon junt tir tan chixajsenu. tajwen cunin lajluchax yi chusun Cristo skej, mpe ik na kaxon tbe nka xeak kacal. Ko yatz chibanu, quic na ban mpe nink nopon tan chixajsenu, mpe joylajk atinet wetz yil wit chitziblalu. Ntin na waj lwit ko ban atetu tkab Cristo, nin yi ko junit tanen cyajtzaklu. Ej nin na waj lwit yi ko na chocu il tan xtxolen yi balaj stziblal yi na kocsaj. 28 Nchatz na waj lwit yi ko qui na chixobu scyetz yi e chicontru. Na ko qui na chixobu scyetz, yastzun jun techl tetz cyetz yi at tulbil chicaws. Ej nin nchatz itz jun techl tetz cyeru yi ja wit chiclaxu tan Ryos. 29Tan tu yi ateu tkab Cristo, akij amal scyeru nketz ntin tan cyocsalu yi yol i, ma na nchatz tan tijlen quixcuj. 30Nicy nin tu na kaquixpij scyuchu, na yi atin tzaj chixolu ilijt cyanu yi en cun ticyen ponen echk quixcuj wan. Poro nchatz jalu na quibitu intziblal yi inin wutanenas tan muclen quixcuj tzonej.
27Chin

Tajwen kaxom te yi en cun ban Cristo

1I

bin jalu kajwutz tan tu yi na el chitxumu tetz yi na tzan Cristo tan quicheyenu, junit bin sban cyajtzaklu, nin tan tu yi na el chitxumu tetz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi culutxumil Jess tu tetz kej

FILIPENSES2

1144

yi at lok ib chixolu tan tu Cristo; junit bin sban cyajtzaklu. Ej nin tan tu na el chitxumu tetz yi chon najlij yi porer Cristo scyeju bantz telen chikajabu squibil quibu, junit bin sban cyajtzaklu. 2 Ej nin ko yatz lchibanu sjalok jun chin tzatzin swetz. Chiloke bin quibu squibil quibu, nin junit sban chitxumunu. 3 Quil chiban lenu ntin yi cyeru cyajbilu. Nin quil cyocsaj quibu nim. Ma na chok lenu culutxum. Choku tan xtxumlen yi at len cyajtzakl yi e mas cyuchu. 4Quil chitxumu yi ntin yi cyeru cyajtzaklu ban bnix, ma na ban chixomu te cyajbil yi e mas. 5 Chixomoku te yi en cun ban tajtzakl Jesucristo. 6 Wech, Ryos i, poro quinin ban yi tetz tajbil. 7 Cyaj tilol i yi tcyaj, nin ul itzok tzonej wuxtxotx chi wunak tanen. Tocsaj tib chi jun chakum. 8 Ej nin mas tcun tocsaj tib tetz juy tu tajtzakl, na tak tib tkab quimichil, jun quimichil yi chin txixwil nin. 9 Chastzun te tkol Ryos mas kej i, nin oc jun bi yi mas tcun kej swutz alchok scyetz biajil. 10 Nin cyakil yi e yi ate tcyaj, scyuch cyakil wunak yi ate wuxtxotx, tircun e chimejek len yil quibit nin yi bi Jess. 11 Na tzantzaj tzelepon len chitxum cyakil wunak tetz, nin scyale: Yi Jesucristo yastzun yi mero Ajcaw. Ej nin tan yi xtxolbilasej sjalok mas kej Kataj Ryos. jalu wajwutz yi winin oklen chiwutzu wan, chin culutxum nin eu sajlen te yi atin tzaj chixolu. Poro nchatz jalu na waj yil chocu culutxum. Quic na ban mpe quibink chixolu, ntin chijoyeu puntil tan chiquiwsal quibu bantz chiclaxenu. Chibisunku tan quilu, nin cyekeu chi Ryos, 13 na iten nin i na tzan tan xtxixpen kajtzakl nin tan kucheyen tan kabnol yi echk taklen yi balaj, na yastzun tajbil i skej. 14 Ej nin yi na chocu tan banlen nka tan xtxumlen alchok echk taklen, qui na taj wak ib, nin qui na taj oyintzi. 15 Kol chixomu te yi xtxolbilasej, qui tzun ljal quilu-tz, nin slajluchaxk chiwutz yi e mal wunak yi bintzinin eu mel cyajl Ryos. Chon tzun chibneu chixol e mal wunak chi tanen txuml yi na txekun lakbal. 16 Nchatz ko yatz quitanenu, chintzatzink yil tzul tzaj Cristo, na slajluchaxk yi at jamel wukan, nin nketz tan chatz tu nnakuj chixolu. 17Na tan tu yi kuklij chiculu nicuntz chi najk chitzanu tan taklen jun chitxixwatzu swutz Ryos. Ej nin kol tzel inchel tan paj yi xomchin te Cristo, yastzun mu stzapl yi cyoyu sbne-tz. Nin chintzatzink tej. 18 Chastzun te quil chibisunu swej, ma na chitzatzinku na yi in wetz na chintzatzin. yatz tajbil Kajcaw Jesucristo, mben chan inchakol Timoteo tan chixajsenu. Chintzatzink yil tzult tzaj tu chitziblalu. 20Mben inchakol Timoteo, na quic nin junt yaj yi na xom te yi wetz wajtzakl chi tanen i. Cyal atit jun yi najk bisun scyeju chi tanen Timoteo. 21At e cyeratz yi list atet tan chixajsenu, poro ntin na chitzan tan joylen yi cyetz cyajbil. Qui na chipek cyeratz tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 19Ko 12 Ma

Yi e yi ate tkab Cristo nicun e tu txuml

Kaxomok te yi balajil Timoteo

1145

FILIPENSES2,3

banlen tanen yi takun Cristo Jess. Len cyetz tuch. 22 Poro sak chiwutzu wajwutz yi balajil Timoteo. Quilnaku yi en cunin ban i tan wucheyen tan xtxolen yi balaj stziblal. Na na cheyan i swej chi na oc jun yaj tan cheyen taj. 23 Yi wetz wajbil itz tan tponen tan chixajsenu, poro jalen cun skojan mbi cun sbajok swej. 24Poro at inchiw te Kajcaw tan wuponen chan tan chixajsenu. ban, chinch wetz, kol tzinchak nin kajwutz Epafrodito te Timoteo. I jun tan tijlen quixcuj te kamunl yi ato sju. Nin sak nin chiwutzu yi balajil i, na e binu nchakon tzaj i swej tan wucheyen te yi mbi cun tajwen swetz. 26 Nchatz i, na pek tan benen tan chixajsenu, na at mu bis tetz talma tan paj yi ja lo chibisunu yi quibitalu yi stziblal yi yobten i. 27Bintzinin ja yobtij. Mut nin qui quim, poro ja ul tajtzakl tan Ryos, na ja lo el kajab Ryos swej, na ja klo jal mas bis swetz yi nink nquim. Cun pek yi at nin bis swetz. 28 Chastzun te na waj tzinchak nin chixolu tan quilolu wutz, nin tan chitzatzinenu junt tir tuch. Nchatz in, chintzatzink yil tzopon i chixolu. 29Chitzatzinku te yil tzopon i chixolu, na kajwutz kib tu Epafrodito tkab Jesucristo. Ilenin na waj yil cyaku kej yi jun jilwutz wunakatz yi nicun e tu Epafrodito, 30na mut qui quim sju takun Jesucristo. Tan tu yi cheyan yi ban i swej, ja klo quim i, na tkon tib tkab quimichil tan wucheyen. Yastzun banak i, na quic rmeril tan cyulen cyeru tzonej tan wilwen. jalu wajwutz, chitzatzinku, na eu tetz Cristo. Nin qui na icyok impaj tan stziben nin yi tajwen tan chitzatzinenu. Tan yi jun xtxolbilatz tzakonk ban scyeru. 2 Poro or quilu yi e mal nak, na yi eatz nicun e tu txuc. Nin or quilu na at aj txolinl yi chin cachi nin na chiban. Nin or quilu yi e yi na cyaj choc tan kuxlen chiwankilu tan cyoquenu klo tetz nitxajil Ryos. 3 Poro yi o ketz, o yi mero nitxajil Ryos, na na katzan tan culajen i tetz cun kalma, nin yastzun yi techl yi na chaj yi o tetz Cristo. Chastzun te qui na kuke kacul te yi echk taklen yi na bajij te kawankil tan koquen tetz nitxajil Ryos. 4 Na yi yatzk tajbil Ryos, ja klo kuke incul te echk quixcuj yi tijnak inwankil, na cyal nin junt yi jak icypon mas quixcuj tan tzinwutz wetz. 5 Na yi in wetz ja chimbajij circuncidar le wajxokin kej, na in aj Israel. In xonl kajtzun Benjamn. Nin ja chinxom te ley Moiss, chi tanen chicstumbr yi e parisey. 6 Chin catnak nin in te yi na wocsaj sajlen. Chastzun te ja che imbuch cyen yi e cmon creyent. Nin chin tzaknak cunin in tenchan tan banlen tanen cyakil yi echk taklen balaj yi na tal yi ley Moiss sketz yi tajwen tan kabnol tanen. Cyal nin jun yi jajk jal impaltil tan. 7Poro cyakil yi echk taklenasej yi chumbalaj nin tanen tzinwutz wetz sajlen, quict xac jalu, na yi jalu chon kuklij incul te Cristo. Ja jal junt xtxolbil wan yi mas balaj swutz cyakil yi echk taklenatz. 8 Na cyakil yi echk taklen yi mbaj cyen imbnol quic xac tzinwutz jalu, na nketz chon walil chi walil yi telen intxum tetz yi mbi ekan tan Wajcaw Cristo Jess. Tan tu yi na chinxom te Cristo, cyajnak cyen wilol cyakil yi echk taklen yi mimban cyen. Na quic na tak yi echk taklenatz swutz yi txacon yi at yi ko chon ato
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 25 Nchatz

Kaxomok te yi balajil Epafrodito

1Ma

Tajwen kaxomok te yi chusun Pawl

FILIPENSES3,4

1146

tkab Cristo. 9Na yi mas balaj itz, yi junit wutanen tu Cristo. Poro quinin jal yi imbalajil yi nnoc tan banlen tanen yi ley Moiss. Ma na ja jal imbalajil tan tu yi chon kuklij incul te Cristo. Na na tak Ryos chibalajil cyakil yi e yi chon kuklij chicul te i. 10Ej nin yi wetz wajbil jalu itz, tan telen mas intxum tetz yi mbi ekan tan, na na waj tzincambaj yi porer yi chajnak i yi titzen junt tir chixol alma. List in tan muclen quixcuj chi banak Jesucristo, nin list in tan inquimen chi banak i. 11Na yi wetz wajbil itz tan incambal yi itzen junt tir chixol alma. na chintzan tan xtxumlen yi jajk wit noc tetz tzaknak cun. Poro chinxomok te Cristo, na at inchiw tan woquen tetz tzaknak cun. Na yastzun xac yi injenlen xtxaol. 13 Qui na chintzan tan talchen yi jajk wit chinjepon tuch. Poro at jun xtxolbil yi na chinxom tej. Itz yi quit na chintzan tan xtxumlen yi mbi cun cyajnak imbnol. Jaltatz na chintzan tan xtxumlen jalu, itz yi enk tzimban puers tan injen ponen tamp te wupisyo. 14Na na waj chinjepon te wupisyo bantz incambal yi jun balaj oy yi sukint tan Ryos sketz tcyaj. Yastzun yi oy yi na tzan kaRyosil tan suken sketz cyakil yi o yi ato tkab Cristo. 15 Chastzun te cyakil yi o yi ja kaquiwix mu tal, chin tajwen cunin tan kaxomen te yi jun ajtzaklatz yi ja wit wal scyeru. Poro ko at e chixolu yi nkeratz cyajtzakl, Ryos chajon puntil scyetz. 16 Poro at jun xtxolbil yi chin tajwen cunin tan kabnol tanen, itz yi chusun yi ja wit lajluchax skawutz. 17Eu kajwutz, chixomoku te wetz wajtzakl. Ej nin chixomoku te cyajtzakl yi e yi na chitzan tan banlen tanen weri inchusun. 18 Wajwutz alaix tir wal yi xtxolbilej scyeru, poro swale nin junt tir. At winin e skaxol yi nicuntz chi e-k contr te yi quimich yi mban Cristo swutz pasyon, nin na tak bis swetz. 19Na yi jun jilwutz wunakatz chisotzok cyeratz tzantzaj, na ntin na chitzan tan xtxumlen yi en lnoj chicul. Nicuntz chi yatzk chiryosiltz. Na cyocsaj quib nim te yi echk taklen cachi yi na chiban, nin qui na chitxixwij tan. Ntin na chitzan tan xtxumlen yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx. 20Poro yi o ketz, o tajlal yi cmon tetz tcyaj. Nin na katzan tan chiwen yi tulbil Kajcaw Jesucristo yi chon tzopon tzaj tcyaj. 21I tzocopon tan xtxixpen yi jun kawankilej yi chin cachi nin. Chon sbne chi tanen yi tetz wankil. Yi porer Kajcaw yi na xcye te cyakil echk taklen, iten nin poreratz xconk tan tan katxixpen. 1Chastzun te eu jun coloj wajwutz, benk quikanu ttxotx. Winin na chimpek scyeju, nin winin na el walma tan wilol chiwutzu. Nin tan tu yi nchocu tkab Cristo nternin na chintzatzin jalu, na tzantzaj tzaklok inkej.
12 Qui

Kabisunk te kupisyo

bin jalu na Evodia tu ilu na Sntique, na cu inwutz scyeru tan chibansal quibu squibil quibu na quitzun quitzicy quibu tkab Kajcaw. 3 Ma aatz wajwutz yi toquen cun awutanen te yi kupisyo yi ato sju, cheywe yi cob kajwutzatz, na nchatz e, e jun swej tan tijlen quixcuj yi inxeten cun tan xtxolen yi balaj stziblal. Ej nin xomnake skej tu Clement scyuch yi e mas kajwutz yi koquen tan xtxolen yol Kataj. Yi e kajwutz Evodia tu Sntique, e creyent na tzibant chibi tcul yi liwr kale tzibanet chibi yi e yi chicambok te yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. Cheywe bintz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 I

Yi tkol Pawl cobox cyajtzakl yi e aj Filipo

1147

FILIPENSES4

4 Ma eu wajwutz, ilenin chitzatzinku tkab Kajcaw. Nin swale nin junt tir scyeru, chitzatzinku. 5Nin chichajeu chiputzpalu tu chibalajilu chiwutz wunak, na txant tan tulen Kajcaw. 6 Quil chibisunu tan jun taklen ma na chitxol ninu tetz Kataj Ryos. Chijakeu cheybil cyeru, nin chityoinku tetz. 7Ko yatz chibanu, stke Ryos jun chin tzatzin paz scyeru, jun tzatzin paz yi cheleponu yab tej, na xcye yi jun tzatzinatz tan chiquiwsenu, nin tan xiten yi bis yi at te cyalmau, na yi e cyeru ateu tkab Cristo.

jalu eu wajwutz, jaltatz coboxt yol swale nin scyeru. Choku tan xtxumlen ntin yi echk xtxolbil yi bintzinin tetz, nin yi at xe. Chitxumeu yi echk xtxolbil yi na yub. Nin chitxumeu yi balaj, nin yi echk xtxolbil yi na tzatzin Ryos tej. Quil cyaku amal tan ticyen echk ajtzakl cachi chiculu ma na ntin yi echk ajtzakl balaj, yi na tzatzin Ryos tej. 9Choku tan banlen tanen cyakil yi echk xtxolbil yi e inchusnaku tej, yi echk xtxolbil yi cyajnak cyen incawul tan chixomenu tej. Choku tan banlen tanen cyakil yi echk xtxolbil yi quilnaku nin quibitnaku swej. Kol chocu tan banlen tanen snajank Ryos scyeju, yi Ryosatz yi na akon tzatzin paz sketz. na chintzatzin, nin na intyoij tetz Kajcaw, na ja nult txakx chiculu. Poro qui na chintzan tan talchen yi junawes elnakint tetz cyajalu. Qui. Tin tu lo yi qui njal puntil cyanu tan taklen tzaj mu cheybil wetz. 11Qui na waj yil chocu tan xtxumlen yi tu nink na sotz tu incul. Na yi in wetz, xomchin quen tu te yi nicy na na chaj Ryos swetz le jujun kej. 12 Elnak intxum tetz mebail. Ej nin elnak intxum tetz riquil. Nawnakint te cyakil. Quic na ban yi ko nojnak incul nka qui. Nawnakint tej ko na sowrin mu imbambil, nka qui. 13Na chinxcye tan muclen cyakil, na at Cristo tan wucheyen. 14Poro ban nchibanu yi nchocu tan xtxumlen yi mu tal cheybil wetz, na bintzinin atin wutz pem. 15 At chiwutzu, cyakil yi eu yi najlcheu le tnum Filipos, yi ntin eu ulsan ofrent tinkab tan wucheyen. Jetzatz chixetlenu tan wucheyen yi wenlen tzaj Macedonia tan xtxolen yi balaj stziblal. Yatz cyuleju tan chajlen yi nternin na chitzatzinu te yi pawor yi imbanak scyeju. 16 Ej nin nchatz yi atin tzaj Tesalnica ulnak cobox tir ofrent cyanu swetz tan wucheyen. 17Qui na chintzan tan xtxumlen yi jalt nin cotz tzimban, poro na waj yil tzel chitxumu tetz yi tan tu yi na chitzanu tan wucheyen sjalok mas chimebilu tzin tcyaj. 18 Ma jalu wajwutz, ja intzam yi mu tal oy yi nsaj cyakolu swetz tan Epafrodito. Sowr mban. Ej nin winin na tzatzin Ryos te jun jilwutz oyatz. Chon na ban cocal swutz i chi cocal insens. 19Nin tan tu yi kokben kib tu Cristo Jess, stke Kataj Ryos cyakil yi tajwen sketz. Na at tuch tan tkol sketz, na quinin bajsben tetz yi tetz mebil tzin tcyaj. 20Kake bin kakasbil tetz tetz ben kej ben sak. Amn. bin jalu eu wajwutz, cyalquenu jun yos scyetz cyakil yi e yi xansanchet, yi e yi ate tkab Cristo. Nchatz yi e kajwutz yi ate tzonej swej, na chitzan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21I 10 Winin

8 Ma

Choku tan xtxumlen yi echk taklen balaj

Yi chibisunen yi e aj Filipos te Pawl

Stzajsbil wi yol Pawl

FILIPENSES4

1148

tan talchen nin jun yos scyeru. 22 Nin cyakil yi e mas yi ate tkab Ryos tzonej Roma na chitzanin tan talchen jun yos scyeru. Nchatz yi e kajwutz yi chon ate tzonej tpilta na chitzan tan talchen nin jun yos tetz cyeru. 23 Tak tzaj bin Kajcaw Jesucristo yi banl i squibu. Amn.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ COLOSAS

in wetz, yi in Pawl, in apostl tetz Jesucristo, na yastzun tajbil Ryos. kacabil tu kajwutz Timoteo, na katzan tan stziben nin yi cartej tetz cyeru, yi eu aj Colosas, yi eu yi xansanchetu, yi eu yi jun cun kajwutz kib scyuchu tkab Jesucristo. Tak tzaj Kataj Ryos yi banl tu tzatzin paz squibu.
2 Nin 3 Ma

1Yi

Xetzbil yol Pawl

jalu eu kajwutz, yi na koc tan nachlen Kataj squibu, ilenin na katyoin tetz Ryos, yi Taj Kajcaw Jesucristo, 4na na kubit yi jun cun chon kuklij chiculu te Cristo Jess, nin yi winin na chipeku scyej cyakil yi e creyent yi ate tkab Ryos. 5Yastzun quitanenu, na chon ajlij chiculu te yi herens yi colij tetz cyeru jalen tzin tcyaj. Na yi quibitalu yi balaj stziblal tetz colbil ibaj, ja el chitxumu tetz yi itz yi mero bintzi, nin jetzatz tzaj ja kuke chiculu tej. 6Ej nin iten nin balaj stziblalatz yi na tzan xtxolen benen tzin wi munt. Ej nin at winin wunak yi ja kuke chicul tej chi banake cyeru. 7Ej nin cyakil yi echk xtxolbilatz yi na cyocsaju, kajwutz Epafras e chusunu tej. Nin i jun balaj kajwutz na ja akuj cyen skej. Chastzun te ban kuke chiculu tej na i jun balaj xconsbetz Ryos. 8 Ej nin i micyan tzaj chitziblalu yi en cun tkol yi Espritu Sant yi lok ib yi at chixolu. 9Chastzun te yi nkubit chitziblalu, ja koc tan nachlen Kataj squibu, nin tan cuchen tetz yi clar cunink tzel chitxumu te yi tajbil i. Nin yi nink chixomu te echk ajtzakl tu echk txumun yi na tak yi Espritu Sant. 10Na kol chixomu tej, chixcyeku tan banlen tanen yi tajbil Ryos, yi na tzatzin i tej, nin chibneu echk taklen balaj, nin tzelepon mas chitxumun tetz yi en tanen i. 11Ej nin na katzan tan cuchen tetz Kataj yil chiquiwixu tan yi tetz porer yi chumbalaj nin, na kol chiquiwixu, chitzatzinku, nin sjalok chipasensu tan muclen cyakil echk jilwutz quixcuj. 12 Nin kol chiquiwixu chityoinku tetz Kataj, na i ntxixpunen cyajtzaklu bantz cyetzalu yi herens yi suknak i scyetz yi e tetz. 13 Na i nkelsan tzaj tkab yi tzotz wutzil tan koquen jak cawl yi tetz Cyajl yi winin oklen wutz tan, 14Nin yi tetz Cyajlatz, i nkelsan liwr tkab kil, nin i ncuyun kapaj. 15 Na iten nin iatz Ryos, yi Ryos yi qui lajluch, yi at nintz le xetzbil tzaj, yi ntaxk bnix jun taklen. 16 Ej nin i mbnol tetz cyakil yi mbi cunin at tcyaj tu
1149
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi toquen Pawl tan nachlen Kataj squibaj yi e creyent

COLOSENSES1,2

1150

yi at wuxtxotx. Na i bnol tetz cyakil yi echk taklen yi na kil tuml cyakil yi echk taklen yi txen kil. Na i txumul cyetz yi e yi ate tcyaj, yi e yi qui na kil chiwutz, yi e yi at cawl chikab, yi e yi e bajxom, na i bnol tetz cyakil tan xconen tetz. 17Na at nin i-tz yi ntaxk bnix jun taklen. Nin i xicyol tetz cyakil yi mbi cunin at. 18 Nchatz i yi wi banl wi te yi tetz cmon, yi e creyent. Nin i yi bajx yi itzij chixol alma, na ilenin i bajxom te cyakil yi at. 19Na cyan cyakil yi porer tu tajtzakl Ryos tan, na yastzun yi tajbil Ryos. 20Nin xcon Cristo tan tan kabansal kib tuch. Nin nketz ntin o nkabansaj kib tuch, ma na nchatz cyakil yi e txuc tu cyakil yi echk taklen yi at wi munt, tuml yi echk taklen yi at tcyaj. Nin cyakil yi easej sjalok junt tir yi tzatzin paz cyan tu Ryos tan tu yi quimich yi banak Cristo swutz pasyon. 21Nchatz yi o ketz sajlen, o cun contr tu Ryos. O cun awer nak tanen swutz i. Yastzun kutanentz tan tu yi echk taklen cachi yi banako cyen. 22 Poro yi jalu, ja jal yi tzatzin paz kan tu Ryos tan tu yi quixcuj yi tijnak Cristo yi quimen swutz pasyon. Yastzun banak Cristo na yi tajbil i itz tan qui jalen kil yil kopon tan swutz Ryos. Na yil kopon tzin tcyaj quil jal mu ilcol skej. Nin quil jal jun yi xcyek tan talchen yi at kapaltil. 23 Chastzun te eu kajwutz, ko na kaj yil kopon te Kataj Ryos, quiwit! Na tajwen yil kuke kacul tej. Tajwen yil ben kukan ttxotx, nin kaxajsich len kib te yi balaj stziblal tetz colbil ibaj, yi bitant kan, na at kachiw tej. Ej nin yi jun balaj stziblalatz yi na kocsaj, iten nin iatz yi na tzan xtxolen benen tzin wi munt. Nin iten nin ias yi na chintzan wetz tan xtxolen. na chintzatzin yi na ul echk quixcuj tzinwutz tan tu yi na chintzan tan xtxolen yol Kataj scyeru, na tajwen tan injen ponen tan muclen cyakil yi quixcuj yi talnak Jess yi tajwen tan inmucul.a 25 Na txaij chint tan Ryos tan inxconen tan quicheyen cyakil yi cmon creyent benen tzin, na txaij chint tan xtxolen cyakil yi yol Kataj scyetz. 26 Na yi tajbil i, itz tan lajluchaxen yi mero xe yi tetz chusun, yi quinin el chitxum wunak tetz sajlen tunintz. Poro yi jalu ja lajluchax tan i skawutz, yi o yi ato tkab i. 27Na yi tajbil Ryos itz tan lajluchaxen yi mero xe yi tetz chusun chiwutz cyakil jilwutz wunak. Ej nin itz, yi chon najlij Cristo te cyalmau. Ej nin tan tu yi yatz, at bin chichiwu tan chicambalu chikeju yil choponu jalen tzin tcyaj. 28 Chastzun te na katzan tan xtxolen yi mbi ekan tan Cristo, nin skil cunin na kajoy puntil tan maklen chiwutz nin tan chichuslen yi e kajwutz, bantz telen mas chitxum tetz yi mbi ekan tan Cristo. Na yi ketz kajbil itz yi quil jal paltil jun yil tzopon kan swutz i. 29Chastzun te na imbuch wib te yi akunej, nin na inxconsaj cyakil yi porer i yi akij tan swetz. 1Ej nin na chintzan tan talchen yi xtxolbilasej scyeru na na waj yil tzel chitxumu tetz yi na imbuch wib tan quicheyenu scyuch yi e mas kajwutz yi najlche le tnum Laodicea, tu yi e yi txen cun cyech inwutz. 2 Na yi wajbil itz yil chiquiwixu, nin yil jal lok ib chixolu, Nin yil tzel chitxumu tetz yi mbi ekan tan Cristo bantz kukewen mas chiculu tej, na i yi mero xe cyakil
24 Ilenin

Txaijt Pawl tan quicheyen yi e cmon creyent

a 1.24

Hch 9.1-15.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1151

COLOSENSES2

yi chusun Kataj Ryos. 3 Na chin tzaknak cun yi tajtzakl Cristo, na chon na jal yi chial cyakil jilwutz ajtzakl te i. 4Nchatz na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej scyeru na qui na waj yil tzoc jun tan chisublenu te junt jilwutz chusun, mpe chumbalaj nink. 5 Quibin chixolu wajwutz, poro na chintzan tan chibisenu chi atin nink chixolu. Chastzun te winin nchintzatzin yi wital yi chitziblalu, yi chumbalaj nin quitanenu, nin yi jun cun chon kuklij chiculu te Cristo. 6 I bin jalu eu wajwutz, quib yi cyocsalu kajcaw Jesucristo, tajwen yi i nin tunin chibanuas jalu. Tajwen yil kuke chiculu yi xcyek i tan quicheyenu cyakil kej. 7Benk quikanu ttxotx. Kukek chiculu tej. Nin chixomoku te echk cawl yi ja wit chichusliju tej. Ej nin ilenin chityoinku tetz Kataj Ryos tan yi echk xtxolbilatz. bin jalu eu wajwutz, or quilu. Xomninch cyajtzaklu te echk ajtzakl yi quic xe, yi wunak tu txumul tetz, yi nkeratz bintzi. Na yi echk ajtzaklatz, nketz chon na saj te Cristo, ma na chon na saj teratz te Bayban. 9Na cyakil yi en tanen Ryos, na jal kan te Cristo. 10 Ej nin nchatz eu tzaknak cun cyeru cyajtzaklu, tan tu yi cyokbent quibu tu Cristo. Na i txumul tetz cyakil jilwutz ajtzakl, nin i yi witz ajcaw squibaj cyakil jilwutz ajcaw yi at. 11Ej nin tan tu yi cwen kokbel kib tu Cristo ja oc jun kechl yi nketz wunak mmocsan. Nin nketz chon mmoc te kawankil chi na chiban yi e yi na chibajij circuncidar. Na yi ketz kechlatz, itz yi quit na katzan tan juchlen kil, na ja xit yi jun ajtzaklatz tan Cristo. 12 Nin yastzun na elepont yi bautism yi mbajij scyeju. Na na chaj yi ja quim yi cyajtzaklu cachi, yi quimen Cristo swutz pasyon. Nin na chaj yi ja mukxij yi mukxen i. Nin na chaj yi ja chitziju junt tir chi ban Jesucristo yi titzen junt tir chixol alma. Na yi e cyeru eu acaj wunak jalu tan tu yi cyocsalu yi ja xcye Kataj Ryos tan jesen tzaj Cristo chixol alma. 13 Na te yi quimnakeu tkab quilu nin yi ntaxk chijatx quibu tu quilu, ja chitziju junt tir tan porer Kataj. Chi mitzij junt tir Jesucristo tan chixol alma, yastzun chiban cyeru. Nin ja cuy i chipaju, nin itzeu jalu swutz Ryos. 14Tan tu yi quinin nkajepon tan banlen tanen yi echk cawlatz sajlen, banijt kacaws. Poro yi jalu tan tu yi quimich yi mban Cristo swutz pasyon ja tzaj yi kapaj yi katxokben tan Ryos. 15 Na yi quimen Cristo swutz pasyon yastzun xcyewen tan xiten cyakil tpisyo Bayban, nin yastzun xcyewen tan xiten chiporer nin tan telsen chitxix cyakil yi e chakum Bayban. bin jalu je junt xtxolbilej: Quil chibisunu ko na chitzan wunak tan chiyolchenu tan yi echk taklen yi na baj cyanu. Nchatz quil chibisunu ko na chitzan wunak tan chiyolchenu tan tu yi qui na chixomu te cyetz cyajtzakl. Na yi e cyetz na choc tan ticysen echk kej, yi na icy lakak sman, nka lakak xaw, nka lakak yob. Poro cyakil yi echk cstumbratz itz elsawutzil tu ban. 17Na yi echk cstumbratz ntin xcon sajlen tetz jun elsawutzil te yi mbi cun mbajij te Cristo. 18 Nchatz e xubsichu cyakun yi e yi na cyocsaj quib juy tanen, poro
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 I 8 I

Yi acaj itzajbil yi njal kan

Ban tcun katxume yi ajtzakl yi chon na saj tcyaj

COLOSENSES2,3

1152

qui, na yi eatz, na choc tan chiculajen yi e ngel. Nin na chipit quib tan xtxolen echk xtxolbil yi qui na pujx cyan. Nin na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Yi jun jilwutz wunakatz, chijatxon quib tu Cristo, yi mero wi banl ketz kawi yi o cmon creyent. 19Chon quitanen cyetz chi tanen jun yaj yi quik wi. Na yi wi jun yaj na xcye tan cawen yi wekl yi wankil. Ej nin yi wi yastzun yi cachanl tetz yi wankil. Chastzun tanen Cristo tan taklen ketz kajtzakl nin tan taklen kawalor, na i kawi. 20 Na yi e cyeru, quimnakeu swutz yi yab ajtzakl yi nchixomu tej sajlen. Chastzun te quibeu jak chicawl yi e espritu cwent Bayban yi ate wi munt. Ej nin ko yatz bintzi, nxac tzun na chixomu te cyajtzakl tu wunak? 21Na je chiyolej: Quil chixconsaju yi echk taklenej. Quil chibajsaju yi echk taklenej. Quil chitzamu yi echk taklenej, chech. 22 Poro nketz xan yi echk taklenatz, na wunak tu txumul tetz yi echk cawlatz nin sotzok teratz. 23 Poro chiwutz cyetz, chumbalaj nin echk leyatz, na chin quixbel nin tan chijen ponen tan banlen tanen. Na chitij winin quixcuj tan banlen tanen. Poro quic na tak scyetz, na qui na xcye echk cawlatz tan xtxixpen cyajtzakl cachi. 1Poro yi o ketz nicuntz chi jak kitzij junt tir chixol alma yi titzent Cristo, nin yastzun kaxomen te jun acaj kajtzakl. Ko yatz kutanen, kaxomok bin te echk ajtzakl yi chon na saj tcyaj, na chon at Cristo tcyaj. Colchij i xlaj Kataj Ryos.b 2 Choku bin tan xtxumlen yi ajtzakl yi chon na saj tcyaj. Quil chocu tan xtxumlen yi ajtzakl tetz tzonej wuxtxotx. 3 Na quimnakt yi bit cyajtzaklu nin colijcheu tan Cristo tkab Ryos. 4Na tan Cristo, at quitzajbilu. Nin yil tzul tzaj i slajluchaxk yi eu tetz, nin stke i cyeru chikeju.

tajwen cunin yil quil cyenu yi echk cyajtzaklu cachi, yi cyanet nin cyanu, chi tanen yi yajin tu xnanin. Quil chibanu yi echk taklenatz yi chin xabil nin. Chicyajscyenu cyakil echk yab ajtzakl yi na el nin cyalmau tej. Nin nchatz chicyajscyenu yi ajtzakl yi xkantzaj nink na cyaju. Na nicun tetz yi najk chitzanu tan loken junt chiryosilu yi apart. 6 Poro tzul jun chin caws tan Kataj squibaj yi e yi na chiban yi echk taklenatz. 7Nchatz yi e cyeru, xomnakeu te echk ajtzaklatz sajlen. 8 Poro jalu, quil cyenu yi echk ajtzaklej: Quil cyenu yi chich culal tu cyakal makmal. Quil cyenu yi jison nin echk jilwutz yol yi chon tej. 9Quil chijal cunu jun wi cyaku squibil quibu, na elnake tzaju liwr jak cawl yi echk ajtzaklatz. 10Na yi e cyeru ja chocu tetz acaj wunak tanen, nin tzan xtxixpen cyajtzaklu bantz cyoquenu chi tanen Kataj Ryos, yi bnol ketz, nin tan telen chitxumu tetz, yi xen tanen i. 11Nin quic na ban yi ko eu judiy nka qui. Quic na ban yi ko banijcheu circuncidar nka qui. Nin quic na ban ko eu awer nak nka qui. Nin quic na ban ko eu esclaw, nka qui. Na quic na ban cyakil yi echk taklenatz. Na ntinatz na taj yi ko junit eu tu Cristo. Yastzun yi mas tajwen. 12 Winin na pek Ryos scyeju, na i e txaonenu tan cyoquenu tcwent i. Chibneu bin tanen yi tetz tajbil. Elk chikajabu te junt. Chibneu jun ban tetz
b 3.1

5 Chin

Yi acaj ajtzakl tu yi bi ajtzakl

Sal 110.1; Heb 1.3.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1153

COLOSENSES3,4

junt. Cyocsaj quibu juy. Chichajeu chiputzpalu. Quil je lajp chiwiu, ma na tajwen ljal chipasensu. 13 Chimuqueu chipaju squibil quibu. Na ko at paj jun chiwutzu, chicuyeu paj, chi banak Cristo tan cuylen cyeru chipaju. 14Na yi mas tajwen tan kabnol tanen itz yi lok ib, na na xcye yi lok ib tan xiten cyakil yi echk oyintzi. 15 Cyakeu bin amal tetz yi tzatzin paz tan najewen te cyalmau nin tan quicheyenu tan xiten echk oyintzi. Na yi jalu junit eu tkab Cristo. Chityoink binu tetz. 16 Tajwen tan cyajen cyen yi chusun Cristo le chiwiu, na chin tzaknak cunin. Ej nin nchatz chichuse quibu squibil quibu, nin chiquiwsaj quibu squibil quibu. Poro puntil cun cyuleju. Ej nin tajwen tan chibitzilu echk balaj salmos tu echk balaj bitz, yi na tzatzin Kataj tej, nin yi na tak kej i. Nin chityoinku tetz, tetz cun cyalmau. 17Ej nin alchok echk taklen yi na chibanu, nka yi na cyalu, tajwen tan jalen kej Cristo tan. Nin chityoinku tetz Kataj Ryos tan bi Kajcaw Jess na i elsanl katzi. kaxnanil choku culutxum jak cawl quichmilu, na tajwen cun, na eu creyent. 19Eu yaj, chilokeu wutz quixkelu. Quil chich quen chiculu scyej. 20 Nchatz axwok xicy, tu axwok xun, bitwok yi cawl itaj itxu na yi ko yatz tzitulej stzatzink Kajcaw tzitej. 21Ma e cyeru yi eu chitaj chitxu, quil cyaku chich culal scyetz chinitxajilu bantz quil xit cyajtzakl. 22 Ej nin nchatz e cyeru, yi eu mos, chibneu tanen yi takun yi chipatrnu. Choku il tej. Nketz yi jalen cunk txiclij chipatrnu tan quilwenu, ma na choku il te cyakunu tan tu yi na cyeku chi Ryos. 23Chakujku tetz cun cyalmau. Quic na ban alchok jilwutz akunil. Chitxumeu chi tetzk Ryos yi akun. 24Chixomoku te jun ajtzaklatz, na elnak chitxumu tetz yi stke Kajcaw jun oy sketz tetz kachojon, ko yatz kaban, na o len cun takunsom i. Nin i yi mero ajcaw skibaj. 25Poro alchok scyetz yil spaj yi cawl i, tzaklok caws teratz, na qui na je kab Ryos twi jun. 1Nchatz yi e cyeru, yi eu taw akun, tajwen yil tzel chikajabu te chimosu. Tzaknak cun cyuleju chichojon na nchatz eu at jun chipatrnu yi chon najlij tcyaj. 2 Nchatz eu wajwutz, quil chikexiju tan nachlen Kataj. Choku il tej. Nin cyakil tir yi na chocu tan nachlen Kataj chityoinku tetz. 3 Ma jalu eu wajwutz, atin xetze tan tu yi nnoc tan xtxolen yi mbi ekan tan Cristo. Chastzun te, yi na chocu tan nachlen Kataj swibaj, chijakeu tetz tan tkol mas amal swetz tan xtxolen yi mbi ekan tan Cristo. 4Nchatz, chinacheu Kataj tan jalen inwalor tan xtxolen clar cunin yi mbi ekan tan yi xtxolbil yi na kocsaj, na yastzun inmunl yi akij swetz. 5Puntil cun cyuleju tan xtxolen yi yol Kataj scyetz yi e yi nketz e creyent. Chijoyeu puntil tan lajluchaxen yi mbi na cyocsaju, na qui na kil yi mbi na xom tzaj ek cap. 6Nin yi na kajilon scyuch, tajwen tan kajoyol putzpuj yol yi at xtxolbil. Tajwen tan katxumul yi xtxolbil cun sban kayol yil katzaw nin cyetz chiyol.
18 Eu

Yi echk taklen yi tajwen tan kabnol

jalu eu wajwutz, yil tzopon kajwutz Tquico scyeju, stale cyakil yi xtxolbil scyeru yi mbi cun wutanen wetz tzonej. Ban cyaku amal tetz na i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

7Ma

Stzajsbil wi yol Pawl

COLOSENSES4

1154

jun balaj kajwutz yi na akuj tan wucheyen te takun Kajcaw. 8 Mben inchakol scyeju tan talchen katziblal, nin tan quicheyenu. 9Nchatz mben xomok Onsimo tej. I junt kajwutz yi chin culutxum nin. Nin i jun chitanumu. Nchatz i stale scyeru yi mbi cunin na bajij tzonej. 10 Nchatz yi kajwutz Aristarco tu kajwutz Marcos yi titzun Bernab, ate swej. Nin na chitzan tan talchen nin jun yos tetz cyeru. Chinachonku te yi mbi walnak scyeru te kajwutz Marcos. Poro kol tzopon tan chixajsenu ban cyaku amal tetz. 11Ej nin nchatz kajwutz Jess yi na alchij Justo tetz, na tzan tan talchen nin jun yos tetz cyeru. Yi eatz, ntinatz cobox e yi e judiy yi na chitzan tan wucheyen tan xtxolen yi balaj stziblal yi at rmeril tan cyoquen alchok jilwutz wunak tkab Ryos. Yi e kajwutzatz, winin icheyan na chiban swej. 12 Nchatz kajwutz Epafras, yi chitanumu, na tzan tan talchen nin jun yos tetz cyeru. I jun chakum Cristo. Ilenin na tzan i tan nachlen Kataj squibu tan chiquiwixenu, nin tan chibnolu tanen yi tajbil Ryos. 13 Sak tzinwutz yi en cun na bisun i scyeju nin scyej yi e kajwutz yi najlche Laodicea tu Hierpolis. 14 Nchatz kajwutz Lucas, yi ajtzac, yi winin na kapek tej, tu kajwutz Demas, na chitzan tan talchen nin jun yos tetz cyeru. 15 Cyal quenu jun yos scyetz yi e kajwutz yi ate Laodicea. Nin cyal quenu jun yos tetz kajwutz Ninfa scyuch yi e kajwutz yi na chicham cun quib xe cal i. 16 Ej nin yil baj chisilelu yi jun ujej yi mben intzibal scyeru, benken chikab yi e kajwutz yi najlche le tnum Laodicea. Nin nchatz eu na waj yil chisileju yi uj yi benak intzibal scyetz. 17Nchatz na klo waj yil cyal quenu tetz kajwutz Arquipo: Cawlen cun te yi takun Kajcaw yi akij tzatz tan abnol tanen, chechu sban tetz. 18 Ma jalu, i inatz in Pawl. Nin itz tan weri inkab yi na chitzan tan stziben nin yi jun yosej scyeru. Nulk bin txakx chiculu yi chon atin xetze. Tak tzaj Kataj banl squibu, eu wajwutz. Amn.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BAJX CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ TESALONICA


bin jalu eu wajwutz, yi in wetz yi in Pawl tu kajwutz Silvano tu Timoteo, na katzan tan stziben nin yi cartej tetz cyeru, yi eu cmon creyent yi najlcheu le tnum Tesalnica, yi eu yi junit eu tu Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo. Tak tzaj Kataj tu Kajcaw Jesucristo yi banl squibu tu tzatzin paz chixolu tu i. na kanach Kataj ilenin na katyoin tetz yi ban atetu tkab i. 3 Na na ul txakx tkacul yi en cunin kuklij chiculu te i, nin yi en cunin cyakont quibu tan chixconenu tetz na at lok ib scyuchu. Nin na ul txakx tkacul yi chin quiw cuntunin quitanenu tan tu yi at te cyajalu yi at tulbil Kajcaw Jess. 4Na na el katxum tetz yi txaij chetu tan tan tu yi banl talma i. 5 Na yi kicyaken chixolu tan xtxolchen xol yi balaj stziblal, nketz ntin yol Kataj quibitu, poro nchatz quilu yi echk milawr Kataj yi bnix kan tan porer yi Espritu Sant. Nchatz sak chiwutzu yi yol yi nkatxol scyeru, yastzun yi mero bintzi. Nin sak chiwutzu yi en cun nkaban yi ato tzaj chixolu, tan tu yi na kapek scyeju. 6 Ma yi e cyeru ja chixomu skej nin te Kajcaw. Na ja chitzatzinu yi cyocsalu yol i tan porer yi Espritu Sant. Nin quinin xcye yi echk quixcuj yi nchitiju tan chipotzenu. 7Ej nin tan tu yi ja chimucu yi echk quixcujatz ja chixom winin aj Macedonia tu aj Acaya te cyajtzaklu. 8 Ej nin yi yol Kataj, nketz ntin ben loon Macedonia tu Acaya cyanu poro nchatz ja ben loon tcul cyakil echk amal benen tzin. Na yi quibital wunak yi en cun kuklij chiculu te Ryos, nchatz e ja cyocsaj yi balaj stziblal. Poro chon sajen xe scyeju. Tan tu yi yatz nchibanu ja cyocsaj winin wunak. Quit tajwen o ketz bantz tan xtxolen yi balaj stziblal scyetz. Nin nchatz jalu nketz tajwen tan katxolil, 9na na chul wunak tan talchen sketz yi mbi cun bajij chixolu yi kicyaken tan xtxolen yi yol Kataj scyeru. Nin na cyal sketz yi en cun cyajen cyen quilolu yi chiloken yi echk taklen yi banij cuntu. Nin na cyal sketz yi en cyoquenu tan loken kaRyosil
1155
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 2 Yi

1I

Xetzbil yol Pawl

Yi en cun kuklij chicul yi e aj Tesalnica te Ryos

1 TESALONICENSES1,2

1156

yi bintzinin itz nin tetz. 10Nchatz ja ul cyale sketz yi na chitzanu tan chiwen yi tulbil Kajcaw Jess, yi Cyajl Ryos, yi chon tzopon tzaj tcyaj. Yi jun yi itzij tan Ryos chixol alma, nin iten nin ias yil kacolon tkab yi jun chin caws yi at tulbil takun Kataj. chiwutzu yi ja jamelan kukan yi kicyaken tan chixajsenu. 2 Nin sak chiwutzu yi en cun cyoquen wunak tan kabiylen le tnum Filiposa yi ntaxk kopon scyeju. Ej nin sak chiwutzu yi winin chich culal bajij skej yi koponen cun chixolu. Poro Ryos o quiwsan tan xtxolchen xol yi balaj stziblal scyeru.b 3 Na yi kicyaken tan xtxolen yi balaj stziblal scyeru ja kal yi mero bintzi. Nketz yi xubsnako-k. Nin quinin koc tan chisublenu. Nin quic jun taklen yi wutzcho quen tej. 4Na o cun chakum Ryos. Nin txaijcho tan tan xtxolen yi balaj stziblal. Nin quic nin jun tir yi jajk katxixpuj yi xtxolbil tan chitzatzinenu tej. Ma na ja katxol scyeru quib yi na tal yol Kataj. Ej nin yastzun kulejtz tan kakol tzatzin tetz Kataj, na sak swutz i cyakil yi na icy tkacul. 5 Eu wajwutz, quic nin jun tir yi jajk xcon jun yol kan ntin tan chitzatzinenu. Bintzi ja kamiwi kib scyuchu, poro sak swutz Kataj yi nketz yi ik tan cyakolu mu ketz te chimebilu. 6 Ej nin nchatz yi kicyaken tan chixajsenu nkeratz ik tan jalen kakej chiwutzu, nka chiwutz wunak. Na yi o ketz yi o apostl, cu klo tan cyakolu kakej. Poro sak chiwutzu yi nketz kakej nkajoy chixolu, 7ma na ja kocsaj kib chi na ban jun xnan tan moxen quen tal te xtxutx. 8 Ja katxol yi yol Kataj scyeru, poro nketz ntink tan xtxolen ma na ja kak kib tkab quimichil tan tu yi na kapek scyeju. 9Qui pe na chinachonu tej eu wajwutz, yi ja kakuj yi koponen tan xtxolen yi balaj stziblal chixolu? Na ja kakuj skejl nin lakbal, nin ja el a te kawi tan jalen kabambil, na nkeratz kajbil tan kakol gast scyeru. 10 Sak chiwutzu, nin sak swutz Kataj Ryos yi en cunin o bantz yi katen chixolu yi eu creyent. Na ja skojan kabalajil chiwutzu, nin cyal nkatxamxet cyanu. 11Ja kak cyajtzaklu chi na ban jun yaj tan taklen tajtzakl yi cyajl. 12 Qui pe na chinachonu tej? Na ja koc tan chimoxenu nin tan chiquiwsenu. Nin yastzun nkaban bantz chixomenu te yi tajbil Ryos bantz qui telen xtxix i. Nin yastzun yi Ryos yi na tzan tan kamoxen, tan kanajewen kale na cawunet i. Ej nin yi tetz tajbil itz tan jalen ketz kakej chi yi tetz kej. 13 Yi koquen tan xtxolen yol Kataj scyeru, quinin quibitu yi ik yol tuk jun wunak, poro el chitxumu tetz yi yastzun yi mero yol Ryos. Nin ja cyocsaju. Chastzun te ilenin na katyoin tetz Kataj tan tu yi cyakolu amal tan tbiten. Nin iten nin yolas na tzan tan xtxixpen cyajtzaklu jalu, yi eu yi kuklij chiculu tej. 14Nin yi cyeru chon cun nchuliju chi nchulij yi e mas kajwutz yi najlche lakak echk amal cwent Judea, na yi e cyetz ja chibuchlij cyakun cyetz chitanum yi e judiy. 15 Ej nin yastzun yi e judiy yi biyon cun Kajcaw Jess, chi e banake yi chimam chite tan chibiylen cun yi e elsanl stzi Ryos tentz. Nin iten nin na chiban skej. Na o el tzaj chilajul chixol, na na chich chicul scyej cyakil wunak. Qui na tzatzin Ryos te cyajtzakl. 16 Na yi cyajbil yi e judiyatz itz
a 2.2

1Sak

Yi en cun ban Pawl tan xtxolen Tesalnica

Hch 16.19-24.

b 2.2

Hch 17.1-9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1157

1 TESALONICENSES2-4

tan qui katxolil yi balaj stziblal scyetz yi e yi nketz e judiy. Tan yi xtxolbilatz, e ten na chitzan tan bowbajen quil squibaj, poro yil tzajpon wi tzaklok chicaws tan Ryos. bin jalu eu wajwutz, bintzinin joylaj kaxol scyuchu, poro ilenin ateu te kajal. Chastzun te winin na el nin kalma tan chixajsenu. 18 Ala tir bixe wan tan imbenen klo tan chixajsenu, poro ilenin ja oc Bayban tan inmaklen. 19Poro eu wajwutz, yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo katzatzink na at kachiw scyeju yi tan eu stke Ryos ketz kakej, na che kachajeu swutz Ryos chi jun chumbalaj oy. 20Na tan tu yi ja cyocsaju yi yol Ryos, tzaklok ketz kakej, nin skatzatzink. 1Eu wajwutz, tan paj yi quit nkatxaj mas tiemp yi qui na kubit yi chitziblalu, chastzun te katxumul tan kacyajen cyen kachuc tzonej Atenas. 2 Nin ja ben kachakol Timoteo tan tilwen yi en quitanenu, na i jun chakum Ryos. Junit o tuch tan xtxolen yi balaj stziblal tetz Cristo. 3 Ja xak i tan taklen cyajtzaklu nin tan chiquiwsenu mas te yi na kocsaj. Na qui na kaj yil chiplojixu tkab yi pilbil cyeru. Na elnak chitxumu tetz yi txaklij len yi pilbil ketz skawutz. 4 Na yastzun kalnak scyeru yi ato tzaj chixolu yi at tulbil pilbil ketz. Ej nin yatz nin tanentz. Na tzan ticyen ponen kan scyuchu. 5 Chastzun te ja ben kachakol Timoteo tan quilwenu ko ban atetu tkab Ryos. Na qui cunin batz ja chixubsiju tan Bayban. 6 Poro yi tulent tzaj i, ja ul jun stziblal tan yi inin kuklij chiculu, nin inin atit lok ib chixolu. Ej nin ilenin na kul txakxuj chiculu. Nin nchatz tal i yi cyeru cyajbilu itz tan kilolt kib junt tir scyuchu. Nchatz o, yatz nin ketz kajbiltz. 7Yi ketz tzonej winin quixcuj ato cunt nin winin tajwen sketz. Chastzun te yi nkubit chitziblalu ja tak tzatzin sketz. Poro mas yi na katzatzin tej itz yi inin kuklij chiculu te Kajcaw. 8 Nin ja jal mas kawalor yi nkubit yi inin txicl cheu tkab Kajcaw. 9Yi na kanach Kataj, qui na jal puntil kan yi mbil kalnin tetz, tan paj yi tzatzin yi ato cunt tan chitziblalu. 10Jun cun yol eu wajwutz, skejl nin lakbal na katzan tan cuchen tetz Kataj tan kilolt chiwutzu, nin tan quicheyenu tan kukewen mas chiculu te Kajcaw. 11Lok chaj Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo puntil sketz tan koponen scyeju. 12 Tak tzaj Kajcaw mas lok ib chixolu, nin chixolu scyuch yi e mas wunak. Lok jal winin lok ib chixolu chi na kalok kib ketz scyuchu. 13 Nin ko yatz lchibanu squiwixk tzun chiculu-tz, nin quil jal chipaltilu. Chin tzaknak cunin eu sbne-tz swutz Ryos yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo scyuch cyakil yi e quimnake, yi xansanche tan.
17I

Yi tajbil Pawl itz tan chixajsen junt tir yi e aj Tesalnica

junt xtxolbilej wajwutz. Na cu kawutz scyeru nin na kacawunin scyeju tan bi Kajcaw Jess. Chijoyeu puntil tan tzatzinen Ryos scyeju chi alijt cyen kan scyeru. Chijoyeu puntil tan chixomenu mas te yi xtxolbilatz. 2 Elnak chitxumu tetz yi echk chusun yi katxol scyeru tan bi Kajcaw Jesucristo. 3 Na yi tajbil Kataj Ryos itz tan cyoquenu tetz balaj, nin tan qui chijuchulu mas quilu. Chastzun te tajwen cun tan cyajen cyen quilolu yi yajin tu xnanin. 4Ban tcun chitxaenu jun quixkelu. Chilokewu wutz nin cyakeu
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi xtxolbil yi na tzatzin Ryos tej

1 TESALONICENSES4,5

1158

kej. 5Quil chibanu ntin yi cyeru cyajbilu te quixkelu, chi quitanen yi e yi qui na cyek chi Ryos. 6 Quil cyaku bis tetz jun, nin quil chocu tan sublen jun tan tu yi na cyaju chibanu tajbil chiwankilu. Na ko yatz lchibanu, tzul chicawsu tan Ryos. Alijt cyen yi xtxolbilej kan scyeru. 7Na yi kajen xtxaol Ryos, nketz ik tan kajuchul kil, poro tan kabnol cwent kib. 8 Alchok scyetz yi qui na pek te yi chusunej, nketz ik yi chusun jun wunak yi qui na pek tej, ma na itz chusun Ryos. Wech na i mmakon tzaj yi Espritu Sant sketz. 9I bin jalu katxume yi lok ib yi tajwen tan jalen skaxol ketz yi o creyent. Poro qui klo tajwen tan benen intzibal yi jun xtxolbilatz scyeru na chusij chetu tej tan Ryos. 10Na bintzinin ja lajluchax yi na chilok quibu squibil quibu scyuch yi e cmon creyent yi najlche lakak echk amal cwent tetz Macedonia. Poro yi ketz, yi nternin na cu kawutz tan chibnolu tanen, itz yil jal mas lok ib chixolu. 11Chitzatzink bin cyeru xeak chicalu. Quil chocu tan xtxumlen yi echk taklen yi quic cyoclenu tej. Ban tcun chitxumu yi cyeru cyakunu, chi yi cyajnak cyen kalol scyeru. 12 Ko yatz cyuleju sjalok chikeju chiwutz yi e yi quic na cyocsaj, nin sjalok cyakil yi tajwen scyeru. bin jalu wajwutz, yi kajbil itz yil tzel chitxumu tetz yi mbi sbajok scyej yi e quimnake. Na qui na kaj yil chibisunu chi na chiban yi e yi quic chichiw tan quitzen junt tir. 14Yi o ketz na kocsaj yi quimnak Jess, nin na kocsaj yi itznak junt tir chixol alma. Yi ko yatz, ban bin kocsaj yi iten nin sbajokatz scyej yi e yi quimnake tkab Cristo. chitzok junt tir tan Ryos, chi banak Jess tan. 15Na je jun xtxolbilej yi alijt cyen tan Kajcaw: Yil tzul tzaj i, bajx chijeul yi e quimnake. Ma yi o ketz yi itzo, yi o yi ato cyen, xomchot nin wutz chicoc. 16 Na iten nin Kajcaw chon tzopon tzaj tzin tcyaj. Chin wi nin sbne yil cawun. chink yi witz ngel, nin chink jun chun. Kalenas tzun chijeul yi e quimnake tkab Cristo. 17Ma yi o ketz, yi o yi itzo, yi o yi ato cyen, xomchot nin ketz. Nkaben tcyal tcul sbak scyuch yi eatz tan culchen Kajcaw tcyaj. Nin skanajank te i tetz ben kej ben sak. 18 Chastzun te, chimayse quibu squibil quibu tan yi yolasej. 1Inti yi tiemp nka kejlal yi tulbil Jesucristo yi nchijaku swetz. Je puntilej: Qui tajwen tan benen walol scyeru tul uj, na elnakt chitxumu tetz yi ewun cun tu tzul. 2 Na yil tzul tzaj i, chon cun sbne chi na ul jun alkom lakbal. 3 Nin te yi ntaxk ul, chocopon wunak tan talchen: Quict kabislej, na ja tane cyakil echk oyintzi. Quict il na tzan wi munt jalu, chech sbne. Poro jalt cuntunin chinach yil tzul tzaj chicaws. Chon sbajok scyej chi na ban jun chon wi yi na xetij tan il. Quil chel swutz chicaws. 4Ma yi o ketz wajwutz, nketz jopij kawutz te yi tulbil Kajcaw Jesucristo. Na quil tzul Jesucristo tan kicylen nin chi na ban jun alkom, na at stziblal tkawi. 5 Na cyakil o ja skilin te kajtzakl. Nin elnak katxum tetz, yi ketz sbne yi balaj tiempatz yi at tulbil. Nketz jopij cho ttzotz. 6 Chastzun te wajwutz, kaquicylej kib skibil kib. Toquen cun sban kajtzakl. Quil kaban chi quitanen yi e mas wunak yi nicuntz chi najk chiwit len, na qui na el chitxum tetz yi mbi na bajij jalu, nka mbi sbajoktz sbne opon tunintz. 7Moy wutzil na chicyan. Nicun e scyuch yi e yi na oc a chiwi. 8 Ma yi o ketz, yi skil cun te kajtzakl, toquen cun kulej katxumun, na ko kuklij kacul
13 I

Yi tulbil Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1159

1 TESALONICENSES5

te Ryos nin ko at lok ib skuch xcyek yi jun ajtzaklatz tan kacolchen chi na ban yi chich yi na xcon tan colchen wutz cul jun sanlar. Nchatz ko jun cun at kachiw tan kaclaxen, xconk yi jun ajtzaklatz tan kacolchen chi na ban yi casco tan colchen wi jun sanlar. 9Nketz bixban cho tan Ryos tan tijlen quixcuj, ma na bixban chot tan kacambal yi itzajbil tan tu yi mbi cun banak Kajcaw Jesucristo. 10Na quimnak i tetz kaxel bantz kanajewen te i. Nin quic na ban yi ko itzo nka quimnako, na ilenin at kachiw tej tan kitzen junt tir. 11Chastzun te chimaysaj quibu nin chiquiwsaj quibu squibil quibu chi quitanenu jalu. bin jalu eu wajwutz, cyakeu chikej yi e chibajxomu yi ate sju takun Kataj, yi e yi na chitzan tan chichuslenu nin tan taklen cyajtzaklu. 13 Cyaku chikej nin chilokeu chiwutz na tetz cun cyalma na chakuj. Chixitcunu yi echk oyintzi yi at chixolu nin chitzatzinku. 14 Wajwutz ban chocu tan casen cyajtzakl yi e cyaj, yi e yi qui na cyaj chakuj. Nin chiquiwsaju yi e yi na chicabej chicul. Nin chitxicbajenu yi e cotxcoj. Puntil cun cyuleju yil chocu tan quicheyen. 15 Ma ko at jun yi na nuc quen ajtzakl cachi scyeju, quil scul yi nicunk tzel cun cyanu tuch. Ma na chibneu jun ban tetz, nin scyetz cyakil wunak. 16 Ilenin chitzatzinku. 17Ilenin chinacheu Kataj. 18 Chityoinku tetz Kataj te cyakil yi na bajij scyeju, na yastzun tajbil Ryos skej, yi o yi ato tkab Cristo. 19Quil chimaku yi tajbil yi Espritu Sant. 20 Quil chocu tan telsen kej yi echk xtxolbil yi na txolij tan porer yi Espritu Sant. 21Ma na cyocsaju, poro ilenin na taj malen yi ko bintzi nka qui. Nin chixomoku tej yi ko ban. 22 Chicyajscyenu cyakil echk taklen cachi. 23 Na chintzan tan cuchen chibanlu tetz Ryos bantz cyoquenu tetz mero balaj. Na i yi Ryos yi na cuyun kapaj, nin yi na xitun cun yi oyintzi yi at skaxol tuch. Nin na chintzan tan cuchen tetz tan toquen tan chiquicylenu, yi chiesprituju, tu yi cyalmau tu cyajtzaklu tu chiwankilu. Yastzun sbne i-tz tan qui jalen mu tal quilu yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo. 24Kukek bin kacul tej, na iten nin i na tzan tan kamoxen tzaj. Ej nin tzelk cun kab te cyakil yi xtxolbilasej. chinach tzaju Kataj skibaj. 26 Chikajlanku squibil quibu. Nin cyaleu jun yos squibil quibu. 27Na chincawunin scyeru tan bi Kajcaw. Chisileju yi cartej chiwutz cyakil kajwutz. 28 Tak tzaj Kajcaw Jesucristo yi banl squibu. Amn.
25 Kajwutz, 12 I

Yi tlol Pawl jun cyajtzakl yi e creyent

Stzajsbil wi yol Pawl

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CAP CART YI BEN STZIBAL PAWL SCYETZ YI E AJ TESALONICA


jalu eu kajwutz yi in wetz yi in Pawl tu kajwutz Silvano nin Timoteo, na katzan tan stziben nin yi cartej tetz cyeru yi eu cmon creyent yi najlcheu le tnum Tesalnica, yi eu yi ateu tkab Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo. 2 Tak tzaj Kataj tu Kajcaw Jesucristo yi banl tu tzatzin paz squibu. jalu eu wajwutz, yi na kanach Kataj, ilenin na katyoin squibu. Tajwen cun tan che katyoilu tetz na tzan quiwixen chiculu. Ej nchatz tzan jalen mas lok ib chixolu. 4Yi na kabenak tan chixajsen yi e mas creyent na kal chitziblalu yi chumbalaj nin eu, na nternin kuklij chiculu te Ryos. Ej nin chin mucul quixcuj nin eu yi na oc chibuchlenu. 5 Tan tu yi na chimucu echk quixcujatz na lajluchax yi balajil Ryos. Na tan yi echk quixcujatz yi na chitiju, na tzan i tan nuclen cyajtzaklu tan chibnol list quibu tan cyocomponenu kale na cawunet i. 6 Inti yi e yi na chitzan tan chibuchlenu, tzul chicaws tan Ryos, na chin tajwen cunin yil tak Ryos chicaws. 7Ma yi o ketz, quil katij quixcuj yil tzult Kajcaw Jess. Na yil saj i tzin tcyaj chul xomok yi e tetz ngel tej, yi chin cham nin e. Chon tzul i tcul jun chin pakpuchal, yi chi tkan kak tanen. 8 Tzul i tan taklen chicaws yi e yi qui na cyak kej Ryos, yi e yi qui na cyocsaj yi balaj stziblal yi en na kaclax tan Kajcaw Jess. 9Yi jun jilwutz wunakatz tzaklok jun chicaws yi quinin bajsben tetz. Kajpen nin lche xajslen Ryos. Nin quic nin junt tir yi nink quil wutz Kajcaw tu tetz kej tu porer i. 10Yastzun sbajok yil tzul tzaj Kajcaw tan jalen tetz kej chiwutz yi e tetz. Na cyakil yi o creyent kelepon yab tej yil kil nin yi tetz kej yi cyan tan yil tzul tzaj. Ej nin nchatz eu squileu yi xtxolbilej, na ja cyocsaju yi nkatxol scyeru. 11Chastzun te ilenin na kanach Kataj squibu, bantz jalen chibalajilu swutz yi junatz yi nchimoxon tzaju tan chixomenu tej. Ej nin nchatz na kanach Kataj squibu tan tkol Ryos cyajtzaklu tan cyoquenu tetz balaj chi na chipeku tej. Nin nchatz na chintzan tan cuchen tetz yi enk kuke chiculu tej bantz
1160
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 3 Ma

1Ma

Xetzbil yol Pawl

Yil tzul tzaj Jesucristo tzocopon Ryos tan taklen chicaws yi e mal wunak

1161

2 TESALONICENSES1,2

chibnolu yi echk taklen balaj. 12 Ej nin kol chibanu tanen yi echk xtxolbilatz, stzaklok kej Kajcaw Jess. Ej nin tan banl talma Kataj tu Kajcaw Jesucristo, nchatz yi e cyeru tzaklok chikeju. bin jalu eu kajwutz, katxume yi tulbil Kajcaw Jesucristo yil tzul tzaj tan kachamlen cun. 2 Na cu kawutz scyeru tan qui chitxixpulu cyajtzaklu, nin e bisunchu kol quibit ninu yi ja wit ul Kajcaw Jess. E bisunchu kol quibit ninu jun chusun yi na tal yi ja wit ul i. E bisunchu kol quibitu junt stziblal mas te yi elnak chitxumu tetz. E bisunchu kol tzopon jun cart chi ketz tanen, kale na tzanet tan talchen yi ja wit ul Kajcaw junt tir, na nkeratz bintzi. 3 E xubsichu tan jun jilwutz ajtzakl, na yi ntaxk ul yi kejlal yi tulbil Kajcaw, bajx cunin xetok contrin te Ryos. Ej nin sjalok jun yaj yi chin cachi nin, yi chin witz pajol cawl i. Poro yi jun yajatz txaklij tetz cawsatz. 4 Yastzun yi jun yi tzocopon tan contrin te kaRyosil, nin te cyakil chiryosil e mas wunak. Tzocopon i tan contrin te cyakil echk taklen yi na chimeje wunak chiwutz. Scolek le luwar yi chin xan nin, yi at le cal Ryos, na stocse tib i Ryos. 5 Chinachonku te cyakil yi xtxolbil yi walnak scyeru yi atin tzaj scyuchu. 6 Nchatz na el chitxumu tetz yi mbitz na tzan tan maklen wutz yi junatz tan qui chajol chan tib, na txen aklij amal tetz tan chajol tib. 7Poro yi tajtzakl i ewun cun na akuj jalu tzonej wuxtxotx. Jalt cuntunin yil tzel ticylen yi makol wutz i. 8 Slajluchaxk tzun yi na scyetz i, yi jun mal nakatz. Poro xew tu Kajcaw bnon tzaj. Sotzel wutz i sbne tan tu yi pakpuchal Kajcaw yil tzul tzaj. 9Yi jun mal nakatz tzul tan porer Satans, yi Bayban. Yil tzul tzaj, cyan winin porer tan, nin chaje winin milawr. Poro nketz bintzi. Chij tu. 10Xconk winin echk ajtzakl cachi tan, tan chisublen yi e wunak yi at nin cyetz cyopombiltz kale sotzet chiwutz. Sotzel chiwutz sbne, na quinin cyocsaj yi mero bintzi. Yi nink ncyocsaj, chiclaxok tzun klo-tz, ma na sotzel chiwutz sbne. 11Tan paj yi qui na cyocsaj, quil tzoc il Ryos tan chicolchen yil tzul tzaj yi jun subul nakatz. Ej nin jalcunin lcyocsaj yi lajil yi jun yajatz. 12 Chastzun te tzaklok chicaws yi eatz yi qui na cyaj cyocsaj yi mero bintzi, na yi cyetz cyajbil itz tan banlen yi echk taklen cachi. yi e cyeru kajwutz, tajwen yi che katyoiju tetz Kataj Ryos, na oklen chiwutzu tan, na le xetzbil tzaj txumijt tan tan chiclaxenu, nin tan cyoquenu tetz tzaknak cun. Na ja chocu tetz tzaknak cun tan porer yi Espritu Sant, nin yi ncyocsaju yi mero bintzi. 14Na ocnakeu cyajlal yi e nitxajil Ryos yi ncyocsaju yi balaj stziblal tetz colbil ibaj yi katxolnak scyeru. Na yi tajbil Ryos itz tan jalen chikeju chi tanen yi kej Kajcaw Jesucristo. 15 Chastzun te eu kajwutz, quiwit. Elch te chiculu yi echk chusun yi kalnak scyeru yi ato tzaj scyeju. Nin elch te chiculu yi echk chusun yi at tul echk cart yi benak katzibal scyeru. 16-17Tak tzaj bin Kajcaw Jess tu Kataj Ryos yi chiwaloru, nin cheybil cyeru tan cyalolu, nin tan chibnolu yi echk taklen balaj. Na winin na pek i skej. Nin at banl talma i skibaj. Qui na icy paj i tan kaquiwsen. Na tan tu yi banl talma i, at kachiw te yi mero balaj yi sukint tan sketz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Ma

1I

Yi witz juchul il

Txaij chot le xetzbil tzaj

2 TESALONICENSES3

1162 Chinachtzaju Kataj skibaj

jalu eu kajwutz te yi ntaxk tzaj wi cob inyol, na waj wal nin junt xtxolbil scyeru. Chinacheu Kataj skibaj, bantz benen loon yi stziblal Kajcaw benen tzin wi munt. Ej nin chinacheu Kataj skibaj bantz jalen kej yi yol i chiwutz cyakil wunak, chi tzan jalen chixolu. 2 Ej nin chinacheu Kataj skibaj bantz kelen liwr chikab yi e mal wunak. Na nketz cyakil wunak yi na cyocsaj Ryos. 3 Ma e cyeru, ban kuke chiculu te Kajcaw, na i quiwsanl ketz, nin i quicylom ketz tkab cyakil jilwutz il. 4Tan tu yi ato tkab Ryos at te kajal yi na chitzanu tan banlen tanen yi echk xtxolbil yi kalnak scyeru. Ej nin chibneu seguir tan banlen. 5 Tak tzaj Kataj cyajtzaklu tan telen chitxumu mas tetz yi en na pek i skej. Ej nin lok jal chipasensu chi tanen pasens Cristo. wajwutz, kacawunk nin scyeru tan bi Kajcaw Jess: Quil chixomu scyej yi e kajwutz yi tu na chipacap tu, yi qui na chakuj, yi e yi qui na cyaj chixom te yi ketz kachusun yi alijt cyen kakun. 7Elnak chitxumu te yi echk taklen yi chin tajwen cunin tan chibnolu tanen, na yi ato tzaj scyuchu ja kacay kakab tan lokchen kawa. 8 Qui nkawan tan oy tu, poro skejl nin lakbal ja koc tan akun tan qui kakol jun gast scyeju. 9Tajwen klo tan cyoquenu tan kacachen, poro quinin nkajak scyeru. Ja kakuj ketz tan kacachal kib. Yatz kabanak na yi kajbil itz yi iten nin chiban cyeruatz. 10Na yi ato tzaj scyuchu katxolnak yi xtxolbilej: Ko at jun yi qui na taj tzakuj, quic cu tan wanen. 11Chinach cunu yi jun xtxolbilatz, na na kubit yi at e chixolu yi tunin na chipacap tu. Qui na chakuj. 12 Ma jalu, kacawunk nin scyetz jun jilwutz wunakatz tan bi Kajcaw Jess: Tzatzin cun chakujku tan chicachal quibu. 13 Kajwutz, je junt xtxolbilej: Quil tzicy chipaju tan chibnolu echk pawor scyetz cyakil wunak. 14Ko at jun chixolu yi qui na taj xom te yi xtxolbil yi at le cartej ban tcun quil cyamiwi quibu tuch bantz telen xtxix i. 15 Poro quil chich chiculu tej, ma na cyakeu tajtzakl. Xconken putzpuj yol cyanu, na kajwutz kib. ketz Kajcaw, i akol tzatzin paz. Tak tzaj bin i tzatzin paz te cyalmau, jun tzatzin paz yi cyal jun xcye tan xiten sbne opon tunintz. Lok lnajan i scyeju chijunalenu. 17Yi in wetz in Pawl nin tan weri inkab na chintzan tan stziben yi cobox yolej tan talchen jun yos scyeru. Nin itz jun techl yi wetz yi yol yi at tul yi cartej, na nicynin tu na wulej cyakil echk cart yi na bnix wan. 18 Tak tzak Kajcaw Jess yi banl squibu. Amn.
16 Yi 6 Eu

1Ma

Chin tajwen cunin tan kakujen

Stzajsbil wi yol

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BAJX CART YI BEN STZIBAL PAWL TETZ TIMOTEO


in wetz, in Pawl, in apostl tetz Jesucristo. Chakij chint tan Ryos yi colol ketz, tu Kajcaw Jesucristo, yi chon at kachiw tej. 2 Na chintzan tan stziben nin yi cartej tzawetz Timoteo, yi a incyajl tanen tkab Jesucristo. Tak tzaj Kataj Ryos tu Kajcaw Cristo Jess yi banl tu tzatzin paz tzawibaj. jalu Timoteo na waj tzinnawsaj tzatz yi yol yi walnak tzawetz, yi ntaxk nul tzonej Macedonia. Injak pawor tzatz tan acyajen cyen le tnum Efeso tan maklen chiwutz cobox yi na chitzan tan xtxumlen echk chusun yi nkeratz bintzi. 4Alaj scyetz yi quil choc tan xtxumlen yi echk xtxolbil yi txolint cyen cyakun kamam kate. Na quinin bajsben tetz xtxumlen yi echk xtxolbilatz, poro quic na tak sketz. Na quil xcye tan kucheyen tan banlen tanen yi tajbil Ryos. Ma na ntin kaxcyek tan banlen tanen yi tajbil Ryos kol kuke kacul te Cristo. 5 Ma yi xe yi ketz kachusun itz: Kaloke kib skibil kib. Nin yi jun jilwutz lok ibatz ntin na lajluchax skej yi ko skoj cun te kalma, nin ko quic kil na kanach, nin ko nketz kawutz tu kaplaj tu na kocsaj yi yol Kataj. 6 Poro at e yi quit xomche te ketz kachusun. Nin ja potij cyajtzakl tan tu yi na choc tan wak ib te echk ajtzakl cyetz kamam kate yi quic na tak sketz. 7Na cyaj choc tetz aj chusunl te tajbil Ryos poro qui na el chitxum tetz mbi chusunil na chitzan tan yolchen. Qui na chicabej chicul tan xtxolen, poro qui na pujx cyan yi mbi ekan tan chichusun. 8 Skawutz ketz chumbalaj nin yi ley Kataj yi tzibant cyen, nin na el katxum tetz yi at xac kol kaxconsaj chi tajbil Ryos. 9Nin na el katxum tetz yi echk leyatz yi nketz banijt tan maklen chiwutz yi e balaj, ma na banijt tan maklen chiwutz yi e mal nak, scyuch e pajol cawl. Na banijt yi echk leyatz scyetz yi e yi quic chiryosil, scyuch yi e juchul il. Nin banijt scyetz yi e yi qui na cyek chi Ryos scyuch yi e yi quic na cyocsaj. Nin banijt echk leyatz tan chimaklen yi e yi na chibiy cun chitaj chitxu, scyuch cyakil jilwutz biyol nak. 10Nin tan maklen chiwutz yi e jopol wutzaj, scyuch yi e yaj yi na chicxonsaj quib squibil quib chi na xcon jun xnan. Ej nin na el katxum tetz yi banijt yi echk leyatz tan maklen
1163
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 3 Ma

1Yi

Xetzbil yol Pawl

Yi echk xtxolbil yi quic na tak sketz

1 TIMOTEO1,2

1164

chiwutz yi e alkom wunak scyuch yi e laj, scyuch yi e yi na cyocsaj quib stiw poro nketz bintzi. Nchatz na el katxum tetz yi banijt yi echk ley Kataj tan maklen chiwutz cyakil yi e yi contr te yi balaj chusun 11yi akijt swetz takun kaRyosil, yi Ryos yi chumbalaj nin tetz, nin winin kej. te na chintyoin tetz Kajcaw Jesucristo, na i mmakon tzaj inchamil tan xtxolen yi yol i. Nin na chintyoin tetz na ja chinje xtxaol tan inxconen tetz, na ilijt tan yi snelk cun te akun yi na taj i tzimban. 13 Chin cachi nin in yi ntaxk wocsaj, na ocnakin tan jislen Ryos, nin tan chibuchlen yi e cmon creyent nin tan telsen kej i. Poro nin el kajab i swej, nin ja chin je xtxaol na quinin npujx wan mbi cun mimban sajlen, na ntaxk el intxum te yi bintzi. 14Poro ja tak Kajcaw winin banl swibaj. Nin tan tu yi banl i yi ntak swetz, ja kuke incul tej, nin ja jal jun lok ib wan yi ntin na jal kan ko ato tkab Cristo. 15 Na je jun xtxolbilej yi bintzinin tetz, yi ban cyocsaj cyakil wunak. Ulak Jesucristo wi munt tan chicolpen yi e juchul il. Na yi in wetz, sajlen in jun chin witz juchul il. 16 Poro ja el kajab Ryos swej tan chajlen scyetz cyakil wunak yi at pasens i tan cuylen chipaj. Na ja el kajab swej tan chajlen yi at pasens i tan cuylen chipaj cyakil yi e yi scyocsaje yol i sbne opon tunintz. Na cyakil yi e yi skukek chicul te Jesucristo, chicambok te yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. 17Cyal txiclet kaRyosil skawutz, poro i yi witz ajcaw sajlen, nin sbne opon tunintz. Quic tetz quimbil, nin qui lajluch i. Cyal atit junt Ryos, ntin i. Chastzun te kake kej i, nin kake kakajsbil tetz sbne opon tunintz. Amn. 18 Ma jalu a jun coloj Timoteo, tajwen tzaban tanen yi echk cawlej na yastzun amunl tan abnol tanen, chi cyal yi e elsanl stzi Ryos tzawetz yi abixewen sju takun Kataj. Chastzun te oken kbal yi amunlatz yi akij tzatz. 19Benk awukan ttxotx te yi na kocsaj nin banaj tanen yi xtxolbil yi na cnachon tej yi yastzun yi balaj. Na at e yi quinin e oc tan banlen tanen yi echk taklen yi ja chinachon tej yi yastzun yi balaj. Chastzun te ja chipotij, nin ja chiben mulkuj tul il tan paj. 20Nin yastzun nchiban Himeneo tu Alejandro. Chastzun te ja chel injatxol tkab yi Bayban bantz telen chitxum tetz yi ploj cyajtzakl yi nchoc tan telsen kej Kataj Ryos tan chiyol. bin jalu je bajx xtxolbil yi tajwen tan abnol tanen: Nachaj Kataj squibaj cyakil wunak. Cuk awutz nin nachaj Kataj nin tyoin squibaj. 2 Nin chin tajwen cunin tan anachol Kataj squibaj yi e ajcaw tetz tnum, scyuch cyakil yi e yi at len cawl chikab. Nachaj Kataj squibaj bantz cyakol amal tan kaculal Ryos, nin tan kabnol tanen yi tajbil i. 3 Chumbalaj nin klo yi nink cxom te yi jun xtxolbilatz, na stzatzink Ryos tej, yi Ryos yi colol ketz. 4Na yi tetz tajbil itz tan chiclaxen cyakil wunak, nin tan telen chitxum te yi mero bintzi. 5 Na ntinatz jun Ryos at, nin ntinatz jun kayolol at skaxol tu Ryos, itz Jesucristo yi jun yi nchatz wunak i. 6 Na, tak tib i tkab quimichil tan kelsenel tzaj tkab kil. Nin ja wit lajluchax yi jun xtxolbilatz skawutz. 7Nchatz in, ja chin je xtxaol Ryos tan inxconen tetz jun aj txolinl, nin tetz jun apostl. Nin ja chin je xtxaol tetz jun ajtxolinl scyetz yi e awer nak tan telen chitxum tetz yi mero bintzi. Jun cun yol yi xtxolbil yi na wal nin tzatz, nketz wi wak tuk, na yastzun yi mero bintzi.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Chastzun

Na tyoin Pawl tan yi banl talma Ryos

1I

Jun chusun tan nachlen Kataj

1165

1 TIMOTEO2,3

8 Yi wetz wajbil itz yi nink choc cyakil yi e yi cyakont quib tkab Ryos tan nachlen Kataj. Poro qui na taj yi nink jal siquier mu chich culal te cyalma. Nin qui na taj yi atk oyintzi chixol. 9Ma yi e xnan, na waj yil chixconsaj bech cyetz yi sensiy. Nin toquen cun sban tkan chichic. Nin qui na taj banlen mas yubilil xiil chiwi. Nin ban tcun quil xcon jun coloj balaj uwaj cyan chi tanen oro, nka echk uwaj yi nim jamel. Qui tajwen yil xcon balaj bech cyetz cyakun yi nim jamel. 10Poro ko na cyaj yil chitzatzin wunak scyej, ban tcun chibne jun ban swutz yi prisin yi na chiban tu bech cyetz. Na yastzun yi ajtzakl yi tajwen tan chixomen yi e xnan tej yi cyakont quib tkab Kataj. 11Chin tajwen cunin yi quil chijilon yil choc tan tbiten yol Kataj. Tajwen yil choc culutxum. 12 Qui tzawak amal scyetz yi e xnan tan chichuslen yi e nim juy, nka tan chicawen yi e yaj. Ma na tajwen tan chinumewen e xnan. 13 Na bajx bnixlen Adam tan Ryos, ma Eva buchtlen bnixen. 14Nin nketz Adam yi xubsij, ma na Eva. Nin yi xubsen yastzun juchul til. Nin yi juchul til ja aklij tetz caws yi chin quixcuj nin ltalaj jun tal. 15 Poro chiclaxok e xnan kol chiban tanen yi xtxolbilej: Tajwen tan chibnol tanen yi cyetz cyakun scyuch. Nin tajwen yil kuke chicul te Kataj. Toquen cun chiban tu cyajtzakl. Ko yatz chiban chiclaxok tzuntz.

yi yolej yi swale tzatz itz yi mero bintzi: Alchok scyetz yi na taj tzoc tetz bajxom na pek te jun balaj ipisyo. 2 Poro ko na ajwij yil tzoc jun yaj tetz wi banl wi, chin tajwen cunin yi cyal na juchwit til. Tajwen yi jun ntzi txkel, nin chin tajwen cunin yi toquen cun sban yi tajtzakl, nin yi at kej i chiwutz wunak. Tajwen yi akol posar i, nin yi at tajtzakl tan txumun, nin tan chichuslen yi cmon. 3 Qui na taj jun yaj yi na oc a twi. Qui na taj jun yaj yi ntin na tzan tan joylen oyintzi. Nin qui na taj jun yaj yi na tzan tan chisublen wunak tan jalen tetz puk. Ma na, na taj jun yaj yi list tan banlen pawor tetz junt. Nin na taj jun yaj yi qui na je lajpuj wi tan oyintzi. Ej nin na taj jun yaj yi qui na el talma te pwok. 4Nchatz ko na ajwij yil tzoc jun yaj tetz wi banl wi, chin tajwen cunin yi ban na che caw yi tetz najal. Chin tajwen cunin yi chon ate yi e nitxajil jak cawl i, nin chin culutxum nin e. 5Na ko qui na xcye i tan chicawen yi e tetz najal, en xcye i tan chicawen yi cmon creyent yi ate tkab Ryos? 6Qui na taj jun acaj creyent, na ko tzun tocsaj tib nim tu tajtzakl, nin sjuche til chi banak yi Bayban. 7Nchatz, chin tajwen cunin yi at kej i chiwutz yi e wunak yi nketz e creyent, na ko qui, tzelepon xtxix yi akun yi at yaj sju, nin qui cunin batz xcyek Bayban tan potzajen. yi e dicono, chin tajwen cunin yi at chikej chiwutz wunak. Nin na taj jun yaj yi ban kuke kacul tej, nin yi qui na oc a twi. Qui na taj jun yaj yi na tzan tan chisublen wunak tan cambal mas pwok. 9Nin na taj jun yaj yi na el xtxum te yi mbitz yi xe yi chusun yi na kocsaj, yi ewan cuntu chiwutz cyakil wunak, nin na taj jun yaj yi na ban tanen yi chusunatz nin yi na nachon tej yi quic tetz til. 10Nin kol lajluchax yi quic til yaj, ban tzun tzoc cyentz tetz dicono. 11Poro nchatz yi quixkel yi e dicono chin tajwen cunin yi at chikej chiwutz wunak. Na qui na yub yi ko e tu chacl yol. Nin tajwen yi ban kuke kacul scyej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Nchatz

1Cyakil

Yi echk xtxolbil yi tajwen tan jen ponen jun bajxom tej

Yi echk xtxolbil yi tajwen tan jen ponen jun dicono tej

1 TIMOTEO3,4

1166

12 Ma yi e dicono, chin tajwen cunin yi jun ntzi quixkel. Nin chin tajwen cunin yi ban na chicaw yi chinajal. 13 Nin kol chel cun yi e diconojatz te yi quipisyo, tzaklok chikej, nin sjalok chiwalor tan xtxolchen xol yi mbi tzuntz yi chon kuklij chicul te Cristo Jess.

klo waj nopon tan axajsen Timoteo, poro qui cunin batz qui chan nopon. Chastzun te na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej tzatz, bantz telen atxum tetz yi mbitz yi tajwen tan abnol tanen te yi cmon cwent yi Ryos yi itz nin tetz, yi e yi txaijchet tan. Na yi ketz kamunl itz tan chajlen yi mero bintzi scyetz wunak, nin tan quicylen yi chusun yi na kocsaj bantz cyal tzoc tan xiten. 16 Na jun cun yol winin kej nin winin xanil yi xe yi chusun yi na kocsaj. Na, na kocsaj: yi ja jal wankil Ryos chi tanen kawankil. Nin na kocsaj yi ja lajluchax yi balajil i tan porer yi Espritu Sant. Nin na kocsaj yi ja aj i tzin tcyaj. Nin na kocsaj yi cyakil yi xtxolbilasej ilijt cyakun yi e ngel. Nin txolint yi stziblalej benen tzin wi munt. Nin at e yi ja cyocsaj. chin clar cunin na tal yi Espritu Sant yi xtxolbilej: Yi txant tan tulen yi witzbil kejlal chijalok e skaxol yi squile cyen yi xtxolbil yi na kocsaj. chixomok te echk chusun yi xcyek tan chisublen, yi echk chusun yi chon na saj te Bayban. 2 Chixomok te chilajil yi e wunak yi chiwutz tu chiplaj tu na chitzan tan xtxolen. Nin yi eatz qui na chinachon te quil, na tzetzuj yi cyalma. 3 Yi jun jilwutz wunakatz, qui na cyak amal tetz okben ib. Nchatz na cyal yi at echk taklen yi xan yil baj kan. Poro quic xtxolbil yi cyajtzakl, na Ryos akon tetz kawa. Akij sketz tan Ryos. Nin yi o yi o creyent, yi o yi na el katxum tetz yi mero bintzi, tajwen yil katyoin tibaj kawa yil baj kan. 4Na cyakil yi bnixnak cyen tan Ryos, ban baj kan. Nin qui na yub yil kal yi quic xac. Ban kabajsaj cyakil yi bnixnak cyen tan, nin katyoi tetz. 5Na tan tu yi na kanach Kataj tibaj kawa na tak i yi banl tibaj, na yatz alijt cyen tan. che achus yi e kajwutz te yi xtxolbilasej yi na intxol nin tzatz, cocopon tzuntz tetz jun balaj chakum Jesucristo. Nchatz a, sjalok mas awalor kol cxom te yi xtxolbil yi kuklij acul tej, yi chusun yi balaj nin tetz. 7Poro tinatz tu, qui cxom te echk xtxolbilatz yi na chitzan cobox tan xtxolen, na yab ajtzakl teratz. Ma yi awetz, quiwit. Joyaj puntil tan stzatzinen Ryos tzawej. 8 Na yi na chus tib jun yaj tan xtxaconen te jun ojkel, ban na ban. Poro mas ban tcun yi nink kajoy puntil tan stzatzinen Ryos skej, na yi ko yatz lkaban tzakonk ban sketz te yi cobox kej yi ato tzonej wuxtxotx, nin tzakonk ban sketz tetz ben kej ben sak. 9Cyakil yi echk xtxolbilej yi nwal tzatz, yastzun yi mero bintzi. Nin tajwen cun tan kocsal kacyakil cun. 10Na ja wit el katxum tetz yi at kachiw tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Kol

14-15 Na

Yi mero kachusun

1Poro

Yi e yi squile cyen yi xtxolbil yi na kocsaj

Jun balaj chusbetz Jesucristo

1167

1 TIMOTEO4,5

koponen te kaRyosil yi itz nin tetz, yi Ryos yi colol cyetz cyakil yi e yi kuklij chicul te i. Chastzun te na kakuj len te yi takun i, nin na icypon len yi echk jisbil ketz kan. 11Chin tajwen cun ccawun scyetz wunak tan chibnol tanen, nin tajwen cun tan chichuslen te yi xtxolbilej. 12 Bintzinin a xicyet, poro sjalok akej kol cbajxij tan chajlen abalajil chiwutz yi e kajwutz. Toquen cun cjilon. Qui tu ctzan tu. Chajaj yi lok ib scyetz, na yatz na ban jun yaj yi at jak cawl yi Espritu Sant. Chajaj scyetz yi bintzinin kuklij acul te Ryos, yi nketz awutz tu aplaj tu. 13 Nin te yi na ctzan tan inchiwen, nquen il tan silen yol Kataj chiwutz cyakil yi e kajwutz. Chuswe tan chiquiwixen. 14Elich len cul yi ajtzakl, na Ryos akon tzatz yi cyoquen yi e wi banl wi tan nachlen Kataj tzawibaj, nin yi jen cyakol chikab tawi. 15 Nquen il tan banlen tanen echk xtxolbilasej, tzun quile cyakil wunak yi tzan jalen mas awajtzakl. 16 Banaj cwent awib. Txumaj yi mbitz yi na ctzan tan chichuslen wunak tej. Nin nchatz a, tajwen yil tzaban tanen yi echk chusunatz. Na kol tzaban tanen, sclaxok awalma, scyuch yi e yil quibit yi achusun. jun tijlculal. Nin yil coc tan talchen jun tajtzakl, joyaj puntil tan xconen putzpuj yol awan. Ban tzaxconsaj putzpuj yol chi na kaban yi na kajilon scyetz kataj. Ma yi e xicy, banwe tanen chi na kaban tanen e kitzun. 2 Ma yi e xnan tijlculal, banwe tanen chi na che kaban tanen katxu. Nchatz e xun, banwe tanen chi na che kaban tanen e kanub. Qui tzatxum quen jun taklen scyej. 3 Ma yi e xnan biu, yi e xmalcan yi bintzinin at tajwen scyetz, cheywe yi eatz. 4Poro yi ko at xmalcan yi at tal nka yi at chimam, ban choc cyetz tan quicheyen chitxu tuml chitxuquex, na yastzun chimunl swutz Ryos. Chumbalaj ko yatz cyulej len, na stzatzink Ryos tej. 5 Yi e mero xmalcan itz yi e yi cyal jun at tan quicheyen nin yi chon kuklij chicul cyetz te Kataj. 6 Ma yi e xmalcan yi nternin na quicysaj chicul te echk taklen cachi, e ten cyetz na chipotzaj quib. Quimnaket cyetz tanen swutz Ryos. 7Na chin tzan tan talchen yi xtxolbilej tzatz bantz xconen awan tan chicawen yi e xmalcan. Na kol chixom te echk cawlatz quil jal chipaltil swutz Ryos. 8 Poro ko at e yi qui na choc il tan quicheyen chixonl, cachi na chiban. Pyor tcun ko qui na choc il tan quicheyen yi cyetz chinajal. Na ko yatz na ban jun yaj na tzun tzan tan telsen kej yi yol Kataj. Nin pyor tcun i swutz jun yi quic na tocsaj. 9Ma yi e xmalcan yi ban choc tetz tajlal yi e yi chocoponu tan quicheyen itz yi e yi ja tzak oxcal yob cyan, nin jun ntzi yaj nquichmili. 10Nin ban choc tajlal ko ban nchiban sajlen tunintz, chi tanen quicylen yi cyal, nka e akol posar banak. Nchatz ban choc tajlal xmalcan ko tzatzin cun ja chakuj te akun tetz cmon. Nin ko ja chicheyan cyen scyej yi e yi nchitij quixcuj, nin ko ja bnix cyen alchok scyetz jilwutz ban cyan, ban tzun choc yi eatz tetz tajlal yi e xmalcan. 11Poro ko at jun xnan yi txen tijin cul, qui na waj yil tzoc tajlal xmalcan, na qui cunin batz ltak amal tetz tajbil yi wankil, nin xajslen tibtz te Cristo. Tzocopon tan xtxumlen junt yaj. 12 Nin sjalok til tan paj yi quil tzel
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ayajch

en kaban tan chibanlen tanen yi e creyent

1 TIMOTEO5,6

1168

cun te yol. 13 Yi jun jilwutz xmalcanatz ntin na chiyutcap tziak cal. Nin tan paj yi yatz na chiban na chicyajix. Nketz ntin na chicyajix, poro na choc tan chaquen yol. Nin nketz ntin chaquen yol, poro na choc tan jalen cun echk lajil, nin na choc tan yolchen echk yol yi quic cyoclen tej. 14Chastzun te na chintzan tan talchen nin: Ban tzoc quichmil yi e xmalcan yi e acajet, yi txen tijin chicul. Ban tcun kol jal cyal. Ban tcun chakuj xeak chical, na qui na yub yi na choc yi e xmalcanatz, tan telsen xtxix yi cmon creyent. 15 Na at e xmalcan yi ten chipakxij, nin na chixom te tajbil yi Bayban. 16 Ko at e kajwutz yi at jun chixonl yi xmalcan, chin tajwen cunin yil choc tan cheyen. Na quil scul yi chonk lcyaj chicwent cmon creyent tan quicylen. Na chitarey yi cmon creyent itz tan quicheyen yi e xmalcan yi bintzinin quic jun cheyl cyetz. 17Ma jalu, yi e wi banl wi yi ate sju takun Kataj, yi e yi na chicawun, tajwen cun yil tzaklij mut cheybil cyetz. I nin pyor yi e aj txolinl scyuch yi e aj chusunl, 18 na na tal yol Kataj yi tzibant cyen: Quil scul yi nink tzoc sam kan te chitzi e wac yi na choc tan bujlen triw.a Ej nin nchatz na tal: Chin tajwen cunin tan chojxen jun akunwil te takun.b 19I bin jalu kajwutz, quil kocsaj kol jal yolbil tetz jun wi banl wi. Ban kocsaj, poro ntin kol jal cob nka ox stiw tej. 20Poro yi e yi na chijuch quil, tajwen cun tan maklen chiwutz chiwutz cyakil tan chixoben yi e mas. 21Ma jalu Timoteo swutz cun Kataj, nin swutz Jesucristo, scyuch e balaj ngel, chincawunk nin tzatz: Cyakil yi echk xtxolbilasej yi ja wit baj intxolil tzatz, yastzun amunl tan abnol. Nicy nin tu sban cawben cyetz awakun, na qui na yub kol je akab tib jun. Ej nin qui tzaban tanen jun xtxolbil yi ntaxk awit yi xe. 22 Qui chan tzoc jun kajwutz awan tetz wi banl wi, na qui cunin batz at tetz til, nin sjalok atz apaltil tan tu yil bixe awan. Or bin tzawil tan qui jalen atz awil. 23 Ntin tu swale nin jun awajtzakl tan tulen yos tu acul yi ilenin na chaj tib. Ban tcun nketz ntin a tzawucaj tan tulen yos tzawuch, ma na pilaj tan tcajlen mu tal taal uva. 24 Or tzawil tan qui jalen awil na at e yi lajluch cun yi quil yi ntaxk oc banlen tanen, nin at e yi tzantzaj tlen na lajluchax yi quil. 25 Nchatz quitanen yi e balaj wunak. At e yi lajluch cun yi e balaj, nin at e yi tzantzaj tlen slajluchaxk yi chibalajil. Na quic rmeril yi quik lajluchax yi balajil jun yaj nka yi paltil jun yaj. 1Inti e kajwutz yi e esclaw, tajwen cun tan cyoquen culutxum jak cawl chipatrn tan qui telen kej kaRyosil, nin tan qui telen kej kachusun. 2 Nchatz mpe creyent yi chipatrn, quil scul yi nink tzel kej cyan tan tu yi e cun creyent tuch. Poro na taj yil choc mas il te cyakun, na junit yi na cyocsaj, nin at lok ib chixol tu chipatrn. Chuswe, nin txolaj yi xtxolbilej scyetz.

yab nin yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, yi e yi na chitzan tan xtxolen yi echk ajtzakl yi nketz bintzi. Na qui na chixom te chusun Kajcaw
a 5.18

3 Chin

Skacambok kol kaban tanen tajbil Ryos

Dt 25.4.

b 5.18

Mt 10.10; Lc 10.7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1169

1 TIMOTEO6

Jesucristo, yi jun yi na kocsaj ketz. 4Nim cun txakxnake tu cyajtzakl, na ntin na chiwak quib te yi mbi na elepont jun yol le wutz cyetz cyajtzakl. Tan yi xtxolbilatz na jal oyintzi tu chich culal chixol, nin na jal woklon ib. Nin qui na kuke chicul squibil quib tan paj. 5 Quinin bajsben te yi oyintzi yi na chinuc cun, na xubsnakt yi cyajtzakl. Qui na el chitxum tetz yi bintzi. Nin le wutz cyetz cyajtzakl yi chin tajwen cunin yil chitxac chipuk te yi na cyocsaj. 6 Poro yi o ketz bintzinin skatxaconk kol kaban tanen yi tajbil Ryos, nin kol katzatzin te noc yil tak sketz. 7Na yi kulen itzok, quic jun echk taklen cyan kan. Nchatz yil kaj, quic jun taklen yi bank kucyaj nin. 8 Ko at bech ketz, nin ko at kawa, katzatzink bin. 9Ma yi e yi na el cyalma tan cyoquen tetz ric, na potij cyajtzakl tan xtxumlen chiriquil. Tunin na el tunin cyalma-tz te echk taklen, nin quic na tak scyetz. Nin na xcye tan chimulken nin tul il. 10Kol tzel nin kalma te pwok na jal winin bis okl kan. Na at e yi elnak cyalma te pwok, nin ja chipakxij. Poro e ten nchocsan sotzaj culal tetz cyalma. jalu witzun, ati cwent Ryos. Banaj cwent awib te cyakil yi echk taklen yi ja ben intxolil tzawetz. Nquen il tan abnol tanen yi echk taklen balaj, nin tan culajen Ryos, nin tan kukewen acul tej. Icyichlen apaj tan banlen tanen lok ib. Atok apasens tu aputzpal. 12 Quiwit tan muclen quixcuj yil tzul tan apilen tan tu yi kuklij acul te Ryos. Quil tzawak awib tkab echk pilbil awetz, ma na quiwsaj awib tan acambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz, na yastzun axac yi acjen xtxaol Ryos. Ej nin nach cun ayol yi alijt awan chiwutz jun coloj kajwutz yi cxomok te kachusun. E cun stiw te ayol. 13 Ma jalu swutz cun Ryos chincawunk nin tzatz, swutz yi Ryosatz yi na akon quitzajbil cyakil e txuc scyuch cyakil wunak. Nchatz swutz cun Jesucristo chincawunk nin tzatz, yi Jesucristo yi quinin xob tan talchen yi mero bintzi tetz Poncio Pilato. 14Banaj tanen cyakil yi echk taklen yi na chintzan tan xtxolen nin tzatz. Or tzawil. Quil tzatxixpuj yi xtxolbil bantz qui jalen awil yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo. 15Na tzul yi jun kejlalatz, na tzelepon kab Ryos tej, na ntinatz jun Ryos yi mero balaj, nin chin cham nin i. Chin witz Rey, nin chin witz Ajcaw i. 16 Na quic quimbil teratz. Kalen nin pakpuchal kale najlet i. Cyal nin jun yi nink xtxaj yil tzopon te i. Quic nin jun wunak yi jajk til wutz i. Nin quic rmeril tan quilol wutz. Na at kej i, nin at porer tkab tetz ben kej ben sak. Amn. 17Ma jalu, je jun cawlej scyetz yi e yi at chimebil. Alaj scyetz yi quil chikakax tu chimebil, nin quil kuke chicul tej, na qui cunin batz tzelepon cul. Ban tcun kuke chicul te Ryos yi itz nin tetz. Yastzun yi jun yi na akon cyakil yi tajwen sketz, tan katzatzinen mas tej. 18 Alaj scyetz tan chibanol yi echk taklen balaj, nin tan chibanol pawor. Alaj scyetz yi tajwen yi list e tan toyen chimebil, nin tan telen chikajab scyej yi e yi at tajwen scyetz. 19Ko yatz lcyulej sjalok tzun jun chimebil tul yi tiemp yil tzul tzaj Jesucristo. Sjalok chimebil yi quil sotz. Nchatz chicambaje jun itzajbil yi quinin bajsben tetz. tzawil yi xtxolbil yi akij tzatz. Quil katxum yi echk yol yi na chiyol wunak, na quic ekan tan. Nin quil katxum yi echk yol yi txumij cuntu cyan,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Or 11Ma

Jun xtxolbil tan muclen quixcuj

Witzbil cawl yi aklij tetz Timoteo

1 TIMOTEO6

1170

na na cyal cyetz yi winin ajtzakl at tul, poro quic ekan tan. 21At e yi ja chixom te jun jilwutz ajtzaklatz nin ja cyaj quilol yi xtxolbil yi chon kuklij ketz kacul tej. Tak tzaj Ryos yi banl tzawibaj. Amn.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CAP CART YI BEN STZIBAL PAWL TETZ TIMOTEO

in wetz, in Pawl, in apostl tetz Jesucristo. Chakij chint tan Ryos tan xtxolen scyetz cyakil wunak yi jun cun stke Ryos yi itzajbil yi sukint tan. Ej nin skacambaje yi jun itzajbilatz ko junit o tu Cristo. 2 I bin jalu Timoteo, na chintzan tan stziben nin yi cartej tzawetz, na chin oklen nin awutz wakun, na chi ak incyajl tanen tkab Jesucristo. Tak tzaj Kataj Ryos tu Kajcaw Cristo Jess yi banl tu tzatzin paz tzawibaj.
3Quinin

1Yi

Xetzbil yol Pawl

na cel te incul Timoteo, yi na noc tan nachlen Kataj, ilenin na chintyoin tzawibaj, na tetz cun walma na chintzan tan banlen inmunl swutz Ryos chi e banake yi e inmam inte. 4Nternin na chimpek tan wilol junt tir awutz, na na ul txakx tincul yi winin awoken yi acyajen cyen le tnumatz. 5Nin na ul txakx tincul yi bintzi nin kuklij acul te Kataj chi quitanen atxucyex Loida tu atxu Eunice. 6Ma jalu Timoteo, na klo waj yil tzaxconsaj yi awajtzakl yi taknak Ryos tzatz yi jen wukol inkab tawi. 7Na bintzinin yi ajtzakl yi akij tan Ryos sketz, nketz tan kaxoben ma na itz tan jalen kachamil nin tan kachajol yi lok ib, nin tan kamakol kib te alchok echk taklen. 8Chastzun te quil cxtxixwij tan atxolil yi balaj stziblal tetz Kajcaw, nin qui cxtxixwij tan paj yi atin xetze, na atin xetze tan tu yi na chintzan tan xtxolen yi bi Jesucristo. Poro nchatz a, tajwen cun tan ticyen ponen noc quixcuj awan, na yi jun quixcujatz, ilenin tzul tan tu yi na katzan tan xtxolen yi balaj stziblal. Poro stke Ryos achamil tan ticyen ponen awan. 9Colpin chot tan Ryos, nin txaij chot tan tan kaxconen tetz. Poro nketz tan tu yi atk kabalajil yi yatz nko tulejtz, ma na tan tu yi yatz tajbil i. Tan tu Jesucristo ntak wit Ryos banl skibaj. Nin txumijt tan le xetzbil tzaj. 10Poro jalu, yi tulaken Jesucristo yastzun lajluchaxen yi tajtzakl Ryos na ja xcye Cristo tan xiten yi porer yi quimichil, nin tan yi balaj stziblal ja lajluchax skawutz yi at jun itzajbil yi cyal nin jun xcye tan xiten. 11Chakij chin tan Ryos tan xtxolen yi jun balaj stziblalatz. Na ja noc tan tetz jun apostl tan chichuslen yi e yi nketz e judiy. 12 Chastzun te muquij yi echk quixcuj wakun, nin qui na chintxixwij, na elnak intxum tetz na scyetz i yi jun yi kuklij incul tej. Na jun cun yol na wocsaj yi at porer tu Ryos tan quicylen yi tetz takun yi atin sju, jalen cun yil tzul yi witzbil kejlal.
1171
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi toquen Pawl tan casen tajtzakl Timoteo

2 TIMOTEO1,2

1172

13 Chastzun te Timoteo xomen quen tu te echk balaj chusun yi walnak tzatz. Kukek acul te Ryos nin chajaj yi lok ib yi taknak Cristo Jess tzatz. 14Na tan porer yi Espritu Sant yi najlij tzawej tajwen yil xcon yi balaj ajtzakl yi at tetz awalma, yi ajtzakl yi Ryos akon tzatz. 15Bitant bin awan yi en cunin telen chijatxol quib yi e kajwutz swej, cyakil yi e yi najlche le amal Asia. E jun yi cob yaj yi na chibiaj Figelo tu Hermgenes. 16Nin nchatz Onesforo tu tetz najal. Lok tzel kajab Ryos scyej, na winin pawor ban i swetz. Ej nin quinin txixwij tan paj yi atin xetze. 17Na yi at tzaj i tzonej Roma, quinin kexij tan injoylen jalen cun yi injalen tan. 18enk tzel kajab Kajcaw tej yil tzul yi witzbil kejlal. Ilijt awan yi winin icheyan ban i swej te yi atin tzaj tzawuch Efeso.

jalu Timoteo, a incyajl tanen tkab Cristo. Xicyen awib, na at banl Kataj skibaj tan tu yi ato tkab Cristo Jess. 2 Chuswe yi e yaj yi ban kuke kacul scyej, yi e yi at chicatnakil tan chichuslen mas kajwutz. Chuswe te yi echk xtxolbil yi walnak tzatz chiwutz cun jun coloj kajwutz. 3 Tajwen tan amucul quixcuj, na chon awutanen tkab Cristo chi tanen jun sanlar. Nin ilijt awan yi en quitanen yi e sanlar. 4Quic rmeril yi nink choc sanlar tan xtxumlen yi cyetz cyajbil, ma na chin tajwen cunin tan chibnol tanen yi cawl yi cawl cyetz. 5 Nchatz a awetz tajwen tan abnol tanen yi cawl Cristo. Nchatz quic rmeril tan cambal jun yi na el tan ojkel yi ko quil xom te echk ley yi bixbant tan yi txumul tetz. 6 Nchatz tajwen tan awoquen il te awakun chi na ban jun akunwil xol tujul tan cambal jun balaj cosech. 7Txumaj yi echk ajtzaklatz yi na wal nin tzatz, nin Kajcaw ccheyan tan pujxen awan. 8Elich te acul yi itzij Jesucristo junt tir chixol alma nin elich te acul yi i xonl kajtzun rey Luwiy. Na yastzun yi xtxolbil yi na chintzan wetz tan xtxolen scyetz wunak yi ban na kaclax tan. 9Poro tan tu yi na chintzan tan xtxolen yi echk xtxolbilatz na intij winin quixcuj. Calij chin tan caren chi ink biyolnak tanen chiwutz wunak. Poro yi yol Kataj qui calij tetz tcaren. 10Yi in wetz na chintzan tan muclen quixcuj tan takonen ban scyetz yi e yi txaij chet tan Ryos. Na yi wetz wajbil itz yi enk chicambaj yi balaj itzajbil yi quinin bajsben tetz, yi jun itzajbilatz yi njal kakun tan tu yi nkoc tkab Cristo. 11Je jun xtxolbilej yi bintzinin, yi ban kuke kacul tej: Ko na kocsaj yi chi ik oatz yi nkaquim, yi quimen Cristo swutz pasyon, skitzok tzun junt tir tan kanajewen te i. 12 Nin kol tzicypon quixcuj kan, o tzun juntz tan cawun tuch. Poro ko na kaxob tan talchen yi xomcho tej, nchatz i, stale yi qui ajsken kawutz tan. 13 Yi e wunak ntin na cyak kubaj culal sketz. Poro yi Kataj Ryos, ilenin na el kab te yi yol, na quic lajil tuch. nawsaj yi echk xtxolbilatz scyetz kajwutz. Nin swutz cun Ryos makaj chiwutz tan cyajen cyen quilol echk wak ib te yi mbi na elepont echk yol yi tzibant
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14Ilenin

1Ma

Yi e yi ate tkab Cristo chi sanlar quitanen

Jun balaj akunwil swutz Ryos

1173

2 TIMOTEO2,3

cyen. Na quic na tak sketz. Ntin na xcye tan potzen chitxumun yi e kajwutz yi na chitzan tan tbiten. 15Nquen il tan awoquen tetz jun balaj akunwil swutz Ryos tan qui telen atxix. Nquen il tan awoquen tetz jun akunwil yi ban na xcye tan xtxolchen xol yi mero xe yi yol yi bintzinin tetz. 16Poro or tzawil yi wak ib te echk yol yi quic ekan tan. Na ntin na xcye tan kapitlen nin tul il. 17Nin yi jun jilwutz ajtzaklatz na ben loon chi na ban jun jilwutz yabil yi na biaj cncer. Na yastzun tanen cyajtzakl Himeneo tu Fileto. 18Quit na chixom te yi bintzi, na yi cyetz na cyal: Yi itzen junt tir, ten bajij, chech. Nin tan yi chiyolatz ja chixcye tan sublen cyajtzakl cobox kajwutz yi kuklij chicul te Ryos. 19Poro quic na ban yi ko yatz na cyal, na yi xe yi ketz kachusun bnixnak cyen tan Ryos. Quic rmeril tan xtxixpen. Na yi Kajcaw ajsken chiwutz yi e tetz tan. Ej nin at junt xtxolbil yi na tal: Cyakil yi e yi xomche te Cristo, tajwen cun tan cyajen quilol yi echk ajtzakl cachi. 20 Je junt puntilej: Yi na koc tul jun balaj cal skile yi nketz ntin echk macl sakal nka oro at txe, ma na skile yi at macl yi tze tu nka txotx tu. At balaj macl yi winin na kalok wutz, nin at macl yi qui na kalok mas wutz. 21Nicun tzun kutanen ketz chi echk maclatz. Ko na kaj kaxcon tetz jun balaj macl Kajcaw yi txaijt, tajwen cun tan kabnol cwent kib te cyakil echk taklen cachi, tzun kaxconktz tan banlen jun balaj ipisyo. 22 Il cyen bin yi chiyabl yi e xicy. Banaj puers tan abnol tanen yi tajbil Ryos. Nin banaj puers tan kukewen mas acul tej. Nin banaj puers tan achajol yi lok ib tu aputzpal, chi quitanen yi e yi tetz cun cyalma na chitzan tan culajen Kajcaw. 23 Quil coc tan xtxumlen echk ajtzakl yi quic xe, na elnak atxum tetz yi ntin oyintzi na tak. 24Quic cu tan toquen jun chakum Kajcaw tan oyintzi, ma na tajwen cun yi putzpuj jilon. Tajwen cun yi toquen cun lchusun. Tajwen cun yi winin pasens. 25 Tajwen cun yi puntil cun ltulej yi na oc tan maklen chiwutz yi e pajol cawl, na qui cunin batz tzoc Ryos tan xtxixpen cyajtzakl, bantz telen chitxum te yi bintzi. 26 Ko yatz tanen jun chakum Kajcaw, tzelepon chitxum wunak tetz yi bintzinin yi chusun yi xomcho tej, nin chelepon liwr tkab Bayban, na ate pres tkab Bayban tan bnol i yi tajbil scyej. jalu na waj yil tzel atxum tetz yi xtxolbilej: Tzul echk calaj tiemp yi txant tan tucumulen yi witzbil kejlal. 2 Na yi e wunak chikakaxk len tu cyajtzakl, nin tu chijilon. Ntin chocopon tan xtxumlen pwok. Chocopon len tan jison, nin tan pajlen cawl chitaj chitxu. 3 Quil chityoin yil bajij jun ban scyetz. Quil cyek chi Ryos. Quil tzel chikajab te junt. Quil tzel jun oyintzi te chicul. Chocopon len tetz chacl yol. Quil chixcye tan maklen cyajtzakl te echk taklen cachi. Quil chixob tan chibuchlen, nin tan chibiylen wunak. Chocopon contr te cyakil echk taklen balaj. 4Cob chiyubel sbne na chicaye quib tan tponsen yol chixol junt txakajt. Nin tuninl chipokloj tlen tu quib tu cyajtzakl. Scyocse quib nim tu cyajtzakl. Squicyse chicul te cyetz cyajbil, nin quil chiban tanen yi tajbil Ryos. 5 Scyocse quib chi jun yi na xom te tajbil Ryos, poro tan yi echk taklen cachi yi na chiban slajluchaxk yi chiwutz tu chiplaj tu. Ban tcun quil cxom scyej jun jilwutz wunakatz. 6 Chixol yi jun jilwutz wunakatz at e yaj yi na choc lakak cal tan sublen cyajtzakl yi e kajwutz xnan, yi cotxcoj e te yi na kocsaj. Yastzun yi jun jilwutz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ma

Yi en cun chibne wunak yi txant tan tucumulen yi witzbil kejlal

2 TIMOTEO3,4

1174

xnanatz yi na potij cyajtzakl tan paj xtxumlen quil. Pitij che tan echk cyajbil tu. 7Ilenin na quibit echk chusun, poro qui na pujx yi mero xe yi bintzi cyan. 8 Yi e subul nakatz e contr te yi xtxolbil yi bintzinin tetz. Nicun chi quitanen Janes tu Jambres, yi ocnake tan contrin te Moiss.a Yi jun jilwutz wunakatz, xubsnakt cyajtzakl. Quic chixac, na qui na chixcye tan banlen tanen yi chusun yi na kocsaj ketz. 9Poro quil pucun chiwutz yi e yil chixom scyej, na tzelepon chitxum cyakil wunak scyetz yi juntlen cyajtzakl, chi e ban e wunak tentz scyej yi cob yajatz yi e oc tan contrin te Moiss. aatz Timoteo elnak atxum te yi inchusun. Ej nin elnak atxum tetz yi en cun wutanen wetz. Nin elnak atxum tetz yi mbitz yi inwutz quen tej. Elnak atxum tetz yi en kuklij incul. Ej nin elnak atxum tetz yi at impasens nin yi at lok ib swuch. 11Ej nin elnak atxum tetz yi ja intij quixcuj. Nin bitant awan mbi cun bajij swej yi wicyaken le tnum Antioqua, tu yi tnum Iconio nin Listra. Winin quixcuj mintij. Poro ja nel liwr tan Kajcaw tkab echk quixcujatz. 12 Na bintzinin cyakil yi e yi xomche te Cristo Jess chitije quixcuj. 13 Ma yi e mal nak, nin cyakil yi e subul nak, jalen atit mas cyetz quil. Ilenin chocopon tan chisublen mas wunak nin nchatz e chisube quib squibil quib. 14 Inti a awetz Timoteo, benk awukan ttxotx te yi chusun yi ja wit oc le awi, yi jun chusunatz yi jun cun na awocsaj. Na elnak atxum tetz yi en cun tanen chibalajil yi e yi ocnake tan achuslen te yol Kataj. 15 Na juyil cunin a yi telen atxum tetz yi mbi ekan tan yi xtxolbil yi tzibant cyen, yi chin xan nin. Yastzun yi xtxolbilatz yi na akon awajtzakl, nin yastzun yi xtxolbil yi na chajon tzatz yi en kaclax. Na skaclaxok tan tu yi na kuke kacul te Cristo Jess. 16 Na Ryos alon cyen cyakil yi tzibant cyen. I alon scyetz e tajtzib tan cyajen cyen chitzibal. Nin na xcon jalu tan kachuslen te yi bintzi. Na xcon tan maklen kawutz te echk taklen cachi. Na xcon tan kanuclen. Nin na xcon tan kucheyen tan kaxomen te yi tajbil Kataj. 17Nin na xcon scyetz cyakil yi e yi ate tkab Ryos tan taklen cyajtzakl nin tan cyoquen tetz tzaknak cun bantz chibnol yi echk taklen balaj. 1Ma jalu Timoteo, swutz cun Ryos nin swutz cun Cristo Jess chincawunk nin tzawej. Na txant tan tulen Kajcaw tan malen yi kajtzakl cyakil yi o yi itzo scyuch cyakil yi e yi quimnake. Txant tan tulen i chi jun rey, tan kacawen. 2 Chastzun te, joyaj puntil tan xtxolen yol Kataj alchok scyetz oril yi na noj quen puntil tzawutz. Moxwe yi en tan cyocsal yi yol Kataj. Makaj chiwutz tan qui chibenen tul il. Akaj jun balaj cyajtzakl. Poro toquen cun tzawulej yil coc tan chichuslen, 3 na tzantzaj tlen quit cyak amal sketz tan che kachusul te yi balaj chusun, na chocopon tan banlen yi cyetz cyajbil, nin chijoye e aj chusunl yi ban choc tan chichuslen te cyetz cyajbil yi na cyaj quibit. 4Jalt cun tu lo wutz chicoc chitzejbaj tzaj tan tbiten yi yol yi bintzi. Ntin chocopon tan tbiten yi echk xtxolbil yi txumij cuntu. 5Inti aatz, quiwit. Mucaj echk quixcuj. Nquen il tan xtxolen yi xtxolbil yi ban na kaclax tan. Banaj bin tanen yi amunl yi akij tzatz.
10 Yi

Yi witzbil cawl yi tak Pawl tetz Timoteo

a 3.8

Ex 7.11.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1175

2 TIMOTEO4

6 Txant tan tulen yi kejlal tan inquimen, nin yi quimichil yi sbajok swej, yastzun jopbil wi yi oy yi na wak tetz Kataj. 7Na ja imbuch wib tan banlen tanen yi inmunl yi akij swetz. Nin ja chinxcye tan wuponen tampuj kale atit wupombil. Na chon cun mimban chi na chiban e yaj yi na chipil quib tan quilol yi na scyetz e chixcyek tan cyoponen chan kale atit cyopombil. Poro yi in wetz quinin chincyaj nicyal be, ma na ja nopon tampuj kale atit wupombil. Quinin mincabej incul te yi na wocsaj. 8 Tan tu yi puntil cun wulej wajtzakl, at inchiw te jun oy. Na yil tzul yi jun kejlalatz tzaklok swetz. Nin yi Kajcaw, yastzun tzakon tetz yi jun oyatz swetz, na i yi mero balaj pujul xtisya. Poro nketz ntin in chincambok tej, ma na nchatz cyakil yi e yi nternin na cu chitzi tan tulen chan Kajcaw, chicambok te yi jun oyatz.

puntil tan awulen chan tan inxajsen. 10Na ja chincyaj tilol Demas. Mas na pek i te mebil. Chon at i le tnum Tesalnica. Nchatz kajwutz Crescente, ja ben i le amal cwent Galacia. Ma Tito chon at i le amal Dalmacia. 11Jalt yi kajwutz Lucas at cyen swej. Ma jalu, banaj pawor tan joylen kajwutz Marcos tan tulen tzonej tan wucheyen te takun Kataj, 12 na ten ben inchakol Tquico le tnum Efeso. 13 Yil caj tzaj, cyaj tzaj incey yi cyaj cyen wan le cal kajwutz Carpo le tnum Troas, Nchatz na waj echk uj tu echk liwr. Poro yi mas tajwen tan sajen itz yi echk liwr. 14 Ma jalu, or tzawil Alejandro yi txakol chich. Chin cachi nin banak i swej. Poro Kataj tzakon tetz yi caws. 15Or tzawil i, na chin contr nin i te kachusun yi na katzan tan xtxolen. 16 Ma jalu i mimban wetz yi in colol wib chiwutz yi e wi banl wi tetz tnum. Cyal nin jun mmoc tan wucheyen. Na ja chin cyaj cyen quilol cyakil e wamiw. Kataj cun cuyun chipaj. 17Poro ntyo tetz Kajcaw yi ja oc tan wucheyen. Na i mmakon inwalor tan xtxolchen xol yi balaj stziblal, nin ja quibit yi e yi nketz e katanum. Na Kajcaw nchincolon tkab yi incontr yi i cunin tuch balum.b 18 Ej nin ilenin tzocopon Kajcaw tan incolchen jalen yil nopon kale na cawunet i. Kake bin kakajsbil tetz i tetz ben kej ben sak. Amn. quen jun yos tetz kajwutz Prisca tu kajwutz Aquila, scyuch e najal Onesforo. 20Ma Erasto, chon cyajen cyen Corint. Ma Trfimo chon cyajen wan Mileto, na yabi i. 21Joyaj puntil tan awulen tzonej yi ntaxk xetij yi kalaj. Nchatz kajwutz Eubulo tu Prudente na cyal nin jun yos tzawetz. Nchatz Lino tu Claudia scyuch cyakil kajwutz yi ate tzonej, na chitzan tan talchen nin jun yos tzatz. 22 Timoteo lok xom Kajcaw Jesucristo tzawej. Nin tak tzaj Kataj yi banl i tzitibaj icyakil cun. Amn.
19Al

9Joyaj

Yi jakol Pawl pawor tetz Timoteo

Stzajsbil wi yol

b 4.17

1 Pe 5.8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BEN STZIBAL PAWL TETZ TITO


inatz, in Pawl. In chakum Ryos. In apostl tetz Jesucristo. Yi wetz in munl itz tan chiquiwsen yi e yi txaij chet tan Ryos. Nin nchatz yi wetz inmunl itz tan xtxolchen xol yi bintzi scyetz, bantz telen mas chitxum tetz yi xe yi xtxolbil yi na kocsaj. 2 Yastzun na imban bantz chicambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. Na Kataj Ryos nsukin yi jun itzajbilatz sketz. Ej nin quic nin mu lajil tuch. 3 Na yi ntaxk cu xetzbil yi wuxtxotx suk i yi itzajbilatz sketz. Poro jalu te tiempej tzan lajluchaxen yi tajbil i chiwutz wunak tan yi na tzan xtxolen scyetz. Nin nchatz in, chakij chin tan Ryos, yi colol ketz, tan xtxolen yi jun balaj stziblalatz. 4 Yi cartej itz tetz atz Tito, na chi ak incyajl tanen na junit na kocsaj. Tak tzaj Kataj Ryos tu yi Kajcaw Jesucristo yi colol ketz yi banl tu yi tzatzin paz tzawibaj.
Yi e yi ban choc tetz wi banl wi (1 Tim 3.1)

1I

Yi xetzbil yol Pawl

bin jalu Tito, ja cyaj cyen wukol le amal Cret tan awoquen tan chichuslen yi e kajwutz te yi chusun yi txen chijepon tuch. Nin tan chibixbajen yi e yi ban choc tetz wi banl wi lakak tnum. Banaj bin tanen yi echk cawl yi cyajnak cyen intxolil tzatz. 6 Ban che abixbaj yi e yaj yi quic yolbil cyetz, yi e yi junintzi quixkel, yi e yi ate nin chinitxa tkab Kataj, na qui na yub kol che abixbaj yi e yaj yi tu na chipacap tu chinitxa. 7Na chin tajwen cunin yi quil jal yolbil tetz jun wi banl wi, yi at sju takun Kataj. Quic cu tan cyoquen yi e kajwutz yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl; nka yi e yi at chimaclen; nka yi e yi na oc a chiwi; nka yi e yi chin chigan nin oyintzi; nka yi e yi xkantzaj nink na cyaj. 8 Ma na ban che abixbaj yi e kajwutz yi e akol posar; scyuch yi e yi na el chikajab scyej wunak; scyuch yi e yi puntil cun chitxumun; scyuch yi e balaj, yi tzaknak cun e; scyuch yi e yi qui na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 9Tajwen yi chon ajlij chicul te yol Kataj yi ban kuke kacul tej. Tajwen yi chon ajlij chicul tej, bantz chixcyewen tan chichuslen yi e yi ban atet, nin tan maklen chiwutz yi e yi juntlen chitxumun. 10 Chin tajwen cunin yil chibixe wi banl wi yil chixom te yi xtxolbilasej, na winin pajol cawl ate. Winin e yi quic xtxolbil chijilon. E cun subul nak.
1176
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

5 I

1177

TITO1,2

Ej nin yi jun jilwutz wunakatz, chon na jal mas chixol yi e judiy yi ate tajlal cmon creyent. 11Chin tajwen cunin tan maklen chiwutz, na at na ban cun yi na chixcye tan chisublen jujun najal. Yi cyetz chichusun quic xac. Na ntin na chitzan tan xtxolen tan tu yi xkantzaj nink na cyaj. 12 Juntlen cyajtzakl yi e aj Cret kale atixet, na je yol talnak jun scyeri cyetz chinachol: Yi e weri intanum, e cun laj. Chin cachi nin cyajtzakl. Chin xoj nin e tan waan, nin chin cyaj nin e, stzun i ban cyen. 13 Bintzi yi talnak i. Chastzun te makaj chiwutz bantz chixomen te yi bintzi. 14Na qui na yub kol chixom kajwutz te echk ajtzakl yi txumij cuntu cyakun yi e judiyatz yi ate tzixolwok, na yi cyetz na chitzan tan cyajsen cyen yi bintzi. 15 Na skawutz ketz yi txajij cun te kajtzakl, na el katxum tetz yi quic nin jun taklen yi xank yil kabajsaj. Nin quic nin jun taklen yi xank yil kamac. Poro chiwutz yi e yi nketz txajij cun te cyajtzakl, yi e yi qui kuklij chicul, quic nin jun echk taklen yi nketz xan chiwutz, na qui na chinachon tej yi ko ban na chiban nka qui. 16 Na cyal cyetz yi na cyek chi Ryos, poro tan yi echk taklen yi na chiban, na lajluchax yi qui na cyocsaj yi mero xtxolbil. Chin juntlen nin e tu cyajtzakl. Quic chixac, na e len cun pajol cawl Ryos. a Tito yi na coc tan xtxolen yol Kataj, tajwen yil cxom te yi mero chusun yi quic paltil. 2 Alaj scyetz yi e tijlculal yi quil tzoc a chiwi, ma na toquen cun sban yi cyajtzakl tan cyakol wunak chikej. Nin alaj scyetz yi puntil cun sban chitxumun nin yi tajwen tan chixomen te yi chusun yi quic paltil. Nin alaj scyetz yi tajwen tan chichajol yi at lok ib scyuch. Nin alaj scyetz yi tajwen yil jal chipasens tan muclen quixcuj. 3 Ma yi e xnan tijlculal, alaj scyetz yi puntil cun cyulej cyajtzakl. Nin alaj scyetz yi qui tu chitzantu tan chaquen yol, nin quil cyak quib tan kbanin. Ej nin alaj scyetz yi tajwen tan chichusul yi e xnan yi e xunet te echk balaj xtxolbil. 4Je tajwen tan cyalol scyetz: Chin tajwen cunin tan ilokil wutz ichmil scyuch e initxa. 5 Nin chin tajwen cunin yi toquen cun sban itajtzakl. Ej nin chin tajwen cunin tan iquicylel itib. Ej nin chin tajwen cunin yi cascuj tziban xe ical. Nin chin tajwen cunin tzichajwok yi ibalajil tu iputzpal. Tajwen cun yil cocwok culutxum jak cawl ichmil. Yastzun tajwen tan cyalol yi e tijlculal. Nin kol chiban tanen yi e kajwutz xnanatz yi xtxolbilasej, quit tzun tzel xtxix yi balaj stziblal cyan. 6 Ma yi e xicy, tajwen cunin yil tzawal scyetz yi qui tu chitzantu. 7Banaj tanen yi echk taklen balaj tan chixomen yi e xicy tej. Nin yil coc tan chichuslen te yi mero bintzi, qui na taj xkel. 8 Toquen cun cjilon tan qui jalen yolbil awetz. Nin ko yatz tzaban, chitxixwok tzun yi e acontr. 9Ma yi e mas yi ate jak cawl chipatrn, alaj scyetzak tan cyoquen culutxum jak chicawl, nin tan cyakol tzatzin scyetz. Nin alaj scyetz yi quil chitzolnin yi yol chipatrn. 10Ej nin alaj scyetz yi quil chalkij scyej chipatrn, ma na tajwen tan chichajol chiculutxumil tu chibalajil. Ko yatz chiban sjalok kej yi chusun Ryos cyan. 11Chin tajwen cunin tan awalol yi xtxolbilasej scyetz, na ja wit lajluchax yi banl talma Ryos skawutz. Nin itz yi at rmeril tan chiclaxen cyakil wunak. 12 Na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Inti

Xtxolchen xol yi balaj chusun

TITO2,3

1178

yi tajbil Ryos itz tan cyajen cyen kilol cyakil echk taklen yi na el kej i tan; nin tan kaquicylel kib te echk taklen cachi; nin tan kachajol kabalajil chiwutz cyakil wunak; nin yil kek chi i te yi tiemp yi akij sketz tzonej wi munt. 13 Ej nin te yi na katzan tan banlen tanen yi echk xtxolbilasej, ban tzoc te kajal yi skacambok te yi balaj tiemp yi at kachiw tej. Na yil tzul tzaj yi jun tiempatz slajluchaxk yi kej yi kaRyosil, tu yi kej Cristo Jess yi colol ketz. 14Na yi Jessatz, yastzun yi jun yi tak tib tan kacolpen tkab kil. Nin ja ko xansaj bantz koquen tkab i tan kabnol tanen echk taklen balaj. 15 I bin jalu Tito, txolaj bin cyakil yi xtxolbilasej. Joyaj puntil tan maklen chiwutz yi e kajwutz. Quil cxob tan chimaklen te echk taklen cachi, na akijt cawl tan Ryos takab. Ej nin elich len bin akej cyan. tajwen tan anawsal scyetz yi e creyent tan cyoquen culutxum jak cawl yi gobierum, scyuch yi e ajcaw tetz tnum. Na tajwen yi list e tan chibnol yi echk taklen balaj yil tzalchij scyetz. 2 Nchatz tajwen tan anawsal scyetz yi qui na yub kol choc tan telsen kej jun, nka tan oyintzi, ma na tajwen tan xconen putzpuj yol cyan. Ej nin tajwen tan chichajol chiculutxumil chiwutz cyakil wunak. 3 Nin tajwen tan anawsal scyetz tan chibnol yi echk xtxolbilasej. Na nchatz o, o len cun yab tenchan. O pajol cawl. Subij chot. Ato jak cawl tajbil kawankil tan banlen yi echk taklen cachi. Chin cachi nin o. Ilenin ja el cyen kalma te echk taklen. Chin juntlen nin o, chastzun te ja chich chicul wunak skej. Nin nchatz o ja chich kacul scyej. 4Poro yi lajluchaxen yi at banl talma Ryos skej, yi colpinl ketz, nin yi telen katxum tetz yi na pek i scyej cyakil jilwutz wunak, ja kel tzaj tcyal tkab yi jun yab ajtzaklatz. 5Quinin nkacolpij tan echk taklen balaj yi nkaban cyen. Ma na jalen cun yi mmel kajab Ryos skej, ja txajxij yi kil nin ja cuy kapaj. Nin tan yi porer yi Espritu Sant ja ko xansaj, nin ja koc tetz acaj wunak. 6 Nin tan tu yi mbi banak Kajcaw Jesucristo yi colol ketz ja saj chakol yi Espritu Sant skej. 7Ja bin koc balaj tan tu banl talma i. Ej nin jalu at te kajal yi sketzaj yi itzajbil yi quinin bajsben tetz, yi sukint tan sketz. 8 Yi xtxolbilasej yi na wal nin tzatz, itz yi mero bintzi. Ilenin txolaj, bantz cyoquen yi e yi ja wit cyocsaj tan banlen echk pawor tu echk taklen balaj scyetz wunak. Yi chusunej chumbalaj nin. Ej nin na akon ban scyetz wunak. 9Il cyen yi echk wak ib te yi echk taklen yi quic xe. Il cyen yi echk wak ib te chicstumbr kamam kate tu yi echk chicawl yi txumij cuntu cyan, na quic na tak sketz. 10 Ko at jun yaj yi na tzan tan xiten yi cmon, ban cben cob nka ox tir tan maklen wutz nin tan xtxolchen xol yi puntil tetz. Poro ko quil scul, ban tzalajlen.a 11Na ja wit je txalpuj tajtzakl. Nin i ten nin i na tzan tan juchlen til. bin jalu Tito, yil tzinchak nin kajwutz Artmas nka Tquico tzawej, ban tzawojkel tzaj tan awoponen le tnum Nicpolis, na ja wit intxum yi yastzun
a 3.10 At junt traduccin tetz yi griego yi na tal: Ban tcun tzawil cyen nin quil tzatzak mas tiemp tan wak ib tuch.

1Nchatz

Tan tu banl Ryos na jal kabalajil

12 I

Akij cawl tetz Tito

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1179

TITO3

tzicyponet yi kalaj wan. 13 Cheywe nin kajwutz Zenas yi abogado tu kajwutz Apolos te chipyaj. 14Ej nin alaj scyetz cyakil kajwutz tan chibnol echk balaj pawor. Tajwen cun tan chibnol yi echk paworatz tan chiwutzinen swutz Kataj. yi e kajwutz yi ate tzonej na cyal nin jun yos tzawetz. Nchatz a al cyen jun yos scyetz cyakil yi e kajwutz yi ate le amalatz na na chipek skej tan tu yi junit o scyuch tkab Cristo. Tak tzaj bin Kataj banl tzawibaj scyuch cyakil kajwutzatz yi ati chixol. Amn.
15 Cyakil

Stzajsbil wi yol

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BEN STZIBAL PAWL TETZ FILEMN


inatz in Pawl. Atin pres tan paj yi xomchin te chusun Cristo. At kajwutz Timoteo swej, nin na chintzan tan stziben nin yi cartej tzatz Filemn, na a jun tan kucheyen te takun Kataj. 2 Yi cartej itz tetz itetz scyuch yi e mas kajwutz yi na chicham quib xe acal. Nchatz cyetz kajwutz Apia, tu Arquipo, yi cyakont quib tan chixconen tetz Kataj chi kutanen ketz. 3Tak tzaj Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi banl tu tzatzin paz tzitibaj. bin jalu wajwutz Filemn, cyakil tir yi na noc tan nachlen Kataj na cintyoij tetz i. 5Na ja ul atziblal tzonej yi en cun kuklij acul te Kajcaw Jess, nin yi en cun na cpek tej. Nin ja kubit yi en cun na cpek scyej cyakil yi e yi ate tkab Ryos. 6Nin na che intyoij yi e yi ja cyocsaj yol Kajcaw Jess tan tu yi quilol yi nternin kuklij aracul te i. Nin na incuch tetz Kataj tan telen chitxum tetz cyakil yi echk taklen balaj yi ban cyetzaj tan tu yi ate tkab Cristo Jess. 7Ej nin yi na wit atziblal yi at winin lok ib tzawuch, mas tcunin na quiwix incul, nin winin na chintzatzin tzawej, na tan yi jun lok ibatz ja cxcye tan taklen jun tzatzin scyetz yi e mas kajwutz. rmeril tan incawunen tzawej na kajwutz kib tkab Cristo. 9Poro quil tzimban, ma na ntin tzinjake jun pawor tzatz. Sak tzawutz Filemn yi ja chintijin nin atin xetze tan tu yi na chinxom te Cristo. 10Chastzun te na waj tzinjak jun pawor tzatz. Na klo waj yil tzaban jun pawor tetz Onsimo,a na chi i-k jun incyajl tanen tkab Cristo, na ja tocsaj i yol Kataj swej tzonej xetze. 11Poro quic xac i tzawutz yi at tzaj i tan mosin tzawuch, na nin el ojk. Poro yi jalu at xac i sketz. Na at xac i tzawetz nin at xac i swetz. 12 Chastzun te na chintzan tan chaklen nin junt tir tzawej. Akaj bin amal tetz, chi ik i inatz yi i. 13Yi wetz wajbil, i klo tan cyajen cyen Onsimo tzonej tan wucheyen. Ja klo cyaj i tetz axel, na tzinwutz wetz na lo cpek tan awulen tan wucheyen tzonej
a 1.10

1I

Xetzbil yol Pawl

4 I

Yi en cun kuklij cul Filemn

8 At

Yi tabnal Pawl Onsimo tetz Filemn

Yi bi Onsimo, na elepont at xac.

1180
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1181

FILEMN

xetze, na na el atxum tetz yi atin xetze tan tu yi xomchin te Cristo. 14Poro qui na waj yil tzincaw cun wib tej, ma na mas ban tcun jalen cun cawun tej, na qui na waj yi puers tu yil tzaban jun pawor swetz, ma na tajwen yi tetz cun awalma. 15Ja stzak tib i cobox kej tzawutz, poro yi jalu, tzatok tzawej tetz cyakil tiemp. Yi at tzaj tzawej sajlen, pres i tzawuch, 16poro yi jalu mas ban tcun, na at lok ib tzixol nin ititzun itzicy itib tuch tkab Kajcaw Jesucristo. Yi in wetz, winin na chimpek tej, poro yi aatz, mas tcun lo cpekok tej jalu, na nketz ntin tzocopon tetz jun balaj amos, ma na itajwutz itib tuch. 17Chinch wetz Filemn na cpek swej. Chastzun te akaj amal tetz Onsimo yil tzopon, chi ik inatz yi i. 18 Ko at jun til yi juchnak, ban tzinchoj. Nin nchatz, ko at xtxokben tzatz, ban tzinchoj. Jun cun nelepon cun te inyol. 19Na i inatz in Pawl. Nin tan weri inkab na chintzan tan stziben nin yi yolej. Poro nchatz a jun coloj witzun, ulk txakx tacul yi at jun chin atxokben swetz, na tan tu in awoquen tkab Kataj. 20Nin kajwutz kib tkab Kajcaw. Chastzun te banaj yi jun chin paworatz swetz tan intzatzinen. 21Kuklij incul tzawej yi tzabne tanen yi jun paworatz yi na chintzan tan jaklen tzatz. Ej nin at inchiw tej yi cocopon tan banlen mas pawor swutz yi na chintzan tan cuchen tzatz. 22 Ej nin at junt pawor yi na waj tzincuch tzatz. Na klo waj yil tzajoy jun amal kalel natet yil nopon, na tzinwutz wetz, tan tu yi na cxtzanwok tan nachlen Kataj swibaj, at inchiw tan woponen tan ixajsen. kajwutz Epafras swej tzonej xetze tan tu yi xomij te Cristo. Na tzan i tan talchen jun yos tzawetz. 24Nchatz at coboxt kajwutz yi na chitzan tan wucheyen, itz yi kajwutz Marcos, tu kajwutz Aristarco, tu kajwutz Demas nin Lucas. 25 Tak tzaj Kajcaw Jesucristo yi banl tzitibajwok. Amn.
23 At

Witzbil yol Pawl tetz Filemn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI OPON CHIKAB YI E HEBREO

tir jilon Kataj Ryos scyetz yi e kamam kate tentz. Nin winin echk puntil xcon tan scyetz yi e elsanl stzi i tan cyalol yi tetz tajbil scyetz yi e kamam kateatz. 2 Poro te yi tiemp yi ato tul jalu ja xcon yi tetz Cyajl tan tan tlol yi tetz tajbil sketz. Yi Cyajolatz bixbant tan tan tetzal cyakil echk taklen, na i txumul tetz cyakil yi echk taklen yi ja wit bajij tu yi txen bajij. 3 Ej nin tan i, na lajluchaxet yi pakpuchal tu yi kej Ryos. Na iten nin i Ryos, na i yi porer yi tetz yol xicyol tetz cyakil echk taklen yi at. Nin yi xcyewen i tan stzajsen yi kil ja cole le sbal kawutzilen Kataj Ryos yi at tzin tcyaj. Chon colchij i jalu le sbal Ryos.
4 Ej

1Winin

Ja jilon Ryos sketz poro ja xcon yi tetz Cyajl tan

nin nchatz ja jal mas kej i chiwutz yi e ngel, na ja tak Ryos mas kej i swutz yi chikej yi e ngel. Ej nin nchatz yi tetz bi at mas kej swutz chibi yi e ngel.a 5 Na quic nin jun tir yi jajk tal Ryos tetz jun ngel: A jun coloj inCyajl, jalu nnoc tetz ataj.b Ej nin nchatz quic nin jun tir yi jajk tal Ryos yi xtxolbilej tetz jun ngel: Nocopon tetz ataj nin yi aatz cocopon tetz incyajl.c 6 Ej nin yi txant tan sajen chakol yi tetz Cyajl tzonej wuxtxotx, yi jun yi cyal na opon tan stzamlen yi tetz kej, je yol Ryosej tetz: Tajwen tan cyoquen yi e ngel tan aculajen.d 7Poro apart yol tal i scyetz yi e ngel: Yi e weri inngel, chin lajkel nin na chixon, chi na xon cyekek. Nin nicun e tu tak kak, yi na je litp.e 8 Poro apart yi yol yi nxcon tan Ryos tan talchen yi en tanen yi tetz Cyajl. Je yol iej: I iluatz ilu Ryos.
a 1.4 Yi yol ngel na elepont, e tu xchakum i. 32.43. e 1.7 Sal 104.4. b 1.5

At mas kej yi Cyajl Ryos chiwutz yi e ngel

Sal 2.7.

c 1.5

2 S 7.14; 1 Co 17.13.

d 1.6

Dt

1182
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1183

HEBREOS1,2

Nin tetz ben kej ben sak, quil tzel yi cawl yi at tkabu, na chin tzaknak cuninu, nin mpe nin skil na cawunu. 9 Winin na peku tan banlen yi echk taklen balaj. Nin qui na peku tan banlen yi echk taklen cachi. Chastzun te ja tak yi Ryosilu mas tzatzin paz teru chiwutz yi e mas tuchu.f 10 Nchatz at jun xtxolbil yi alijt cyen: Wajcaw, ilu cusan yi wuxtxotx tentz. Nin ilu bnol tetz yi tcyaj. 11 Yi echk taklenatzej sotzok teratz, poro yi ilu teru quil sotzu. Tzatoku tetz ben kej ben sak. Sbuyink yi wuxtxotx tu yi tcyaj chi na buyin jun bech ketz. 12 Na yi wuxtxotx tu yi tcyaj, nicun tu jun bechok yi na el te pem. Chelepon cyetz te pem. Nin sbnixok acaj tcyaj tu acaj wuxtxotx. Poro yi ilu teru, inin atu-tz. Quic quimbilu tetz ben kej ben sak.g 13 Nchatz, quic jun tir yi jajk tal Ryos tetz jun ngel: Colchin cun le insbal jalen cun choc e acontr wan jak awukan.h 14 Ma yi e ngel mbi ekan cyan? E chakum Ryos, e chew cyekek tu. Chakij che tan Ryos tan kucheyen yi o ketz yi at kachiw tan kacambal yi kutzajbil. bin jalu ja kil yi at mas kej yi Cyajol. Chastzun te tajwen yil koc il tan xtxumlen yi echk xtxolbil yi ja wit kubit bantz quil kaxajslen kib te yi na kocsaj. 2 Elnak katxum tetz yi at kej yi echk cawl yi cyalnak yi e ngel tentz. Nin elnak katxum tetz yi aklij chicaws cyakil yi e, yi qui e xom te echk cawlatz. 3 Ko aklij chicaws yi e wunakatz tentz, en tzun kel ketz swutz yi ketz kacaws? Ko quil koc il tan ketzaj yi jun colbil ibaj yi chumbalaj nin, tzaklok kacaws, na wutzilen cun Kajcaw ocnak tan xtxolen. Nin yi e yi quibit yi tetz yol ja el chitxum tetz yi at kej. Nin baj chitxolil yi puntil sketz. 4 Ej nin ja lajluchax skawutz yi at kej yi jun chusunatz, na wutzilen cun Kataj Ryos na tzan tan chajlen yi itz yi bintzi tan yi echk jilwutz milawr yi na bnix tan. Nin nchatz na tzan tan chajlen sketz yi itz yi bintzi tan yi echk jilwutz ajtzakl yi na tak i tan porer yi Espritu Sant scyetzak yi e kale na tajwit i ltakwit.
f 1.9

1 I

Kaxajsich len kib te yi xtxolbil yi na kocsaj

Sal 45.6-7.

g 1.12

Sal 102.25-27.

h 1.13

Sal 110.1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS2

1184 Kitzun kutzicy kib tu Jess

quil tak Ryos chikej yi e ngel tan cyoquen tan cawun squibaj yi e wunak yi chinajank tul yi acaj wuxtxotx yi sbnixok tan tzantzaj, yi ilenin na wal xtxolbil scyeru. 6 Quil tak amal scyetz e ngel tan cawun na tzibant cyen jun xtxolbil yi na tal: Mbi kaxac yi o wunak swutzu Ta? Mbi tzuntz yi na oku skej? Na yi o ketz quic ekan kan. Nin txaklij quimichil skawutz. Mbi tzuntz yi ato tetz tajalu? 7 Bintzi, at mas chikej yi e ngel skawutz ketz, poro tetz cobox ntzi tiemp, na ja wit taku ketz kakej. Nin at cawl tkakab, tan kacawunen tib cyakil yi banij tanu. 8 At cyakil jak kukan.i Yi na elepont yi xtxolbilasej yi na tal, yi at cyakil jak kukan, itz yi kocopon tan chicawen cyakil yi bnixnak tan Ryos. Poro txen el cun tej yi xtxolbilasej na na kil yi txen choc cyakil jak kacawl. 9Poro at kachiw tej tan tu yi na kil yi en cun jalen kej Jess. Bintzi jalnak mas chikej yi e ngel swutz i, poro tetz cobox ntzi tiemp, bantz quimen i tetz kaxel yi o wunak. Yastzun bajij te i bantz lajluchaxen yi banl talma Ryos skej. Ej nin tan yi quixcuj yi tijnak i ja jal mas tetz kej. 10 Ban mban Ryos, yi jun yi bnol tetz cyakil echk taklen nin yi taw cyakil, yi cwen xtxumul yi tajwen tan tijol Jess quixcuj. Na tan yi quixcujatz yi tijnak ja oc tetz tzaknak cun nin ja xcye tan chicolpen winin wunak, nin tan cyoponsen tcyaj. 11Junit Kataj tu yi junatz yi oc tan katxalen tan kaxconen tetz. Chastzun te, tetz cun talma na tal i Witzun sketz, na junit Kataj tuch. Kitzun kutzicy kib tuch. 12 Na yastzun tzibant cyen: Ta, swale yi stziblalu scyetz e witzun. Chimbitzink chiwutz cyakil yi e nim juy, tan taklen inkajsbil swutzu.j 13 Nchatz alijt cyen tan: Yi in wetz chon kuklij incul te Ryos. Ej nin at junt tir yi tal: Atin chixol yi e mel cyajlu Ta, yi ja che taku swetz.k 14 I bin jalu yi o mel cyajl Ryos, o len cun wunak, at len kawankil. Nchatz nin ban i tetz. Tocsaj tib tetz wunak, nin ja jal wankil, bantz quimen tetz kaxel. Nin yi quimen i ja xcye tan xiten yi porer Bayban, yi taw quimichil. 15 Sajlenix tunintz ilenin na kaxob tetz yi quimichil yi txaklij skawutz. Poro yi toquen i tetz wunak ja xcye tan kelsen liwr tkab yi jun xowatz yi at sketz sajlen tunintz. 16 Tech cun tib yi quinin oc il i tan quicheyen yi e ngel, ma na tan kucheyen ketz yi o xonl Abraham. 17Chin tajwen cunin toquen i chi kutanen ketz, yi o
i 2.8

5 Nchatz

Sal 8.4-6.

j 2.12

Sal 22.22.

k 2.13

Is 8.17-18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1185

HEBREOS2,3

titzun, bantz xconen i tetz witz kapaleil swutz Ryos. Ej nin i yi kapaleil yi na el kajab skej, nin i yi kapaleil yi na el cun te yi munl yi akij tetz, na ja cuy yi ketz kapaj. 18 Chumbalaj nin i na list i tan quicheyen yi e yi ate tul pilbil cyetz, na icynakpon yi pilbil tetz tan.

bin jalu eu herman, yi eu yi xansan chetu, yi eu yi txaij chetu tan Ryos, choku il tan xtxumlen yi en tanen Cristo Jess yi jun yi Ryos nchakon tzaj tan xconen tetz witz kapaleil. 2 Elnak kab i te yi munl yi akij tzaj tetz tan Ryos, chi banak Moiss yi el kab te yi munl yi akij tetz. 3 Poro at mas kej Jess swutz Moiss. Na nicun Jess chi jun bnol cal, na at mas kej jun bnol cal swutz yi cal yi na bnix tan. 4Nin elnak katxum tetz yi quic nin jun cal yi chuc na bnix, ma na at jun yi na bnon. Chastzun te at mas kej Ryos na i bnon cyakil yi echk taklen yi at. 5 Yi Moiss el kab te yi munl yi aklij tetz tan Ryos. Poro mos tu i tanen tan chijutzen yi e mel cyajl Ryos tentz, nin tan talchen scyetz yi mbi cun sbajok tzantzaj. 6 Poro yi Cristo nketz mos tu i, ma na i Cyajol. Nin nchatz el kab i te yi tetz munl yi aklij tetz, na yi munl i itz tan kajutzen yi o ketz yi o mel cyajl Ryos. Ko chon kuklij kacul tej, chin tajwen cunin yi tzatzin cun lkaxom te i, jalen cun yil kacambaj yi ajlij kacul tej. Poro ko na kacabej kacul te i, nketz o mel cyajl i.
7Na

1I

At mas kej Jess swutz Moiss

yastzun alijt cyen takun yi Espritu Sant, tul yi tuj Kataj. Je xtxolbilej: Ko na cxtzanwok tan tbiten yi yol Kataj Ryos, banwok bin tanen. 8 Nin quil tzetzax itajtzakl, chi banake yi e imam ite yi ate tzaj le amal tzinunin tu. Na ocnake tan contrin swej. 9 Wech ilenin quil yi echk milawr yi bnix wan tul yi cawnak yob yi e xon tul yi jun amalatz. 10 Quil echk milawratz poro tzetzax cyajtzakl. Chastzun te chichen incul scyej, nintzun waltz: Yi e wunakej, txakxnake tu cyajtzakl. Qui na cyaj chixom te wetz wajbil. 11 Chastzun chichen incul scyej, nin bixe-tz wan yi jun cun quic rmeril tan cyocomponen tan ujlen tzinxlaj,l stzun Ryos banak cyen. 12 Or bin quilu eu wajwutz, na at jun ajtzakl yi na xcye tan kajatxlen len tkab yi kaRyosil yi itz nin tetz. Itz yi ko qui na kocsaj cunin yi yol i. 13 Quil chixomu te jun ajtzaklatz, ma na chiquiwsaj quibu squibil quibu, bantz qui pakxen jun chixolu. Na na potij kajtzakl tan tu yi na kak amal tetz yi jun ajtzaklatz. Quil chichiwu jalen le junt eklok tan chiquiwsal quibu, ma na
l 3.11

At ujlen tetz ketz, yi o yi ato tkab Ryos

Sal 95.7-11.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS3,4

1186

chiquiwsaj quibu squibil quibu tul iten nin kejatz yi na quilu yi at tajwen scyeru. 14Na skajatxe kib tu Cristo ko quil koc il tan kukewen kacul te Ryos sbne opon tunintz. Tajwen yil kuke kacul tej chi yi koquen cunin tkab i. 15 Ej nin at quiwel inyolej, na yastzun yi tzibant cyen: Ko na cxtzanwok tan tbiten yi yol Kataj Ryos, banwok bin tanen. Quil tzetzax itajtzakl, chi banake yi e kamam kate, yi ocnake tan contrin tej Ryos,m chij yi tzibant cyen. 16Poro na scyetz e yi eatz yi quibitnak yol i, nin pontzaj jen chitxixpul cyajtzakl? Itz yi e yi e el tzaj tcyal Moiss le tnum Egipto. 17Ej nin yastzun yi eatz yi tcul cawnak yob ala tir chich cul Ryos scyej. Ej nin iten nin eatz yi quimnake le amal tzinunin tu tan paj yi chijuchul quil. 18Ej nin iten nin eas yi jun cun bixe tan Ryos tan qui cyocomponen tan ujlen le jun amalatz yi sukint tan, tan paj yi e cun pajol cawl. 19Ma jalu, yi na elepont cyakil echk xtxolbilasej itz: Quinin e ocopon tul yi jun amalatz tan paj yi quinin cyocsaj cunin yi yol Ryos yi alijt scyetz. 1I bin jalu eu wajwutz, alijt tan Ryos yi at rmeril tan kocomponen tan ujlen xlaj i. Poro or quilu, na lastum yi kol jal cobox chixolu yi quil tzaklij amal scyetz tan cyocomponen le jun amalatz. 2Na yi e wunakatz tentz, quibit yi balaj stziblal, chi na kubit ketz jalu. Poro quic ntak scyetz na quinin kuke chicul tej. 3Poro yi o ketz yi ja wit kuke kacul te yi yol Ryos, at kopombil tan ujlen te i. Na jun cun at jun ujlen yi na chiwan tetz ketz, na yastzun na elepont yi echk xtxolbil yi katxume jalcun. Na je jun xtxolbilej yi alijt cyen tan Ryos: Chastzun chichen incul scyej, nin bixe wan yi jun cun quic rmeril tan cyocomponen tan ujlen tzinxlaj.n Poro yi tlol Ryos yi yolasej nsken bnix yi tetz takun, na yi bnixen yi wuxtxotx tan, ujewen nin ban i-tz. 4Poro at junt xtxolbil yi alijt cyen, yi mbi cun banak Ryos le jukin kej. Je xtxolbilej: Le jukin kej xcyewet Kataj Ryos te cyakil yi takun. Nin ujewen nin ban i-tz.o 5 Ej nin at junt xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Ja bixe wan, yi quic rmeril tan cyocomponen tan ujlen tzinxlaj.p 6 Chastzun te quinin chicambaj yi e kamam kate yi jun ujlenatz. Na, quibitnak yi balaj stziblal yi at jun ujlen, poro quinin cyocsaj tan paj stzetzal yi cyalma. Poro yi jun ujlenatz ilenin na chiwan tetz ketz. 7Na yi telen tiemp nawsajt Ryos yi jun ujlenatz tetz Luwiy. Nin je yol iej yi oc juclul le wi Luwiy: Ko na cxtzanwok tan tbiten yi yol Kataj Ryos, banwok bin tanen. Nin quil tzetzax itajtzakl.q 8 Chastzun te, quil chocu tan xtxumlen yi yatzk yi ujlen yi talnak Ryos yi cyoponen yi e aj Israel tan Josu Canan. Na yi itzk yi ujlenatz, quit klo ntal Ryos junt tir tetz Luwiy pontzaj tlen.

m 3.15

Sal 95.7-8.

n 4.3

Sal 95.11.

o 4.4

Gn 2.2.

p 4.5

Sal 95.11.

q 4.7

Sal 95 7-8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1187

HEBREOS4,5

9Poro tan cyakil yi xtxolbilasej na elepont yi jun cun at kachiw te jun ujlen, yi o yi o tanum Ryos. 10Na cyakil yi e yi na chocopon xlaj Ryos tan ujlen, ja tzun wit chuje-tz chi banak i tetz, yi xcyewen te takun. 11Chastzun te tajwen cunin tan kabnol puers kib tan kacambal yi jun ujlenatz. Na lastum kol kaxom te cyajtzakl yi e yi e ocnake tan pajlen yi cawl Ryos tentz. 12 Na yi yol Kataj Ryos itz teratz, nin at porer. Nin nchatz mas tcun juyuchil swutz jun spar yi cabil len atit wi, na na xcye tan tilwen yi mbi na icy tkacul. Quic jun echk taklen yi quik na lajluchax tan. 13Na ilij tan Kataj Ryos yi en kutanen cyakil yi o yi bnixnako tan. Quic jun yi nink xcye tan tewen yi mbi na icy tcul, na nicuntz chi txanlcho cuntuk cyakil yi o yi bnixnako tan. Na quic jun ajtzakl yi quik na el xtxum tetz. Quic nin jun taklen yi na icy tkacul yi quik na til. Nin tajwen yil kopon len swutz i tan talchen yi mbi cun mbaj kabnol.

Jess, yi Cyajl Ryos, yastzun yi witz kapaleil, nin ja wit ocopon swutz Kataj Ryos. Chastzun te kajatxich len kib te yi na kocsaj. 15Winin na el kajab i skej, na elnak xtxum tetz yi ketz kaplojil. Na yi tulaken i tzonej wuxtxotx, jal winin pilbil tetz yi enk tan xubsen. Nin quic nin jun pilbil ketz yi na ul skawutz yi quik micypon tan, poro quinin xubsij tan paj. Chastzun te na el kajab skej. 16 Qui tzunk kacabej kacul tan kocomponen kale colchet yi ketz kapaleil yi winin na pek skej. Na ban kajak cyakil cuybil kapaj tetz. Nin ko at tajwen sketz ban kajak yi cheybil ketz tetz. Na list i tan kucheyen tan tu yi winin na el kajab skej. 1I bin jalu katxume junt xtxolbil. Cyakil yi e witz pale yi na chixcon scyetz wunak, bixbanche tan telsen chitzi yi e chitanum swutz Ryos, nin tan toyen echk chitxixwatz tu echk cyoy. Yastzun na chiban tan stzajsen yi quil. 2 Ej nin tan tu yi e tu wunak yi e paleatz na chixubsij. Nchatz na quil yi quixbel yi echk pilbil cyetz yi e mas wunak. Ej nin tan tu yi na quil yi quixbelatz, na jal chipasens scyej yi e yi na chijuch quil, tan paj yi txen el chitxum te yi tajbil Ryos. Nin na jal chipasens scyej yi e yi elnake tu yab. Na nchatz e, e tu wunak nin at na ban cunt na chixubsij cyetz. 3 Chastzun te tajwen tan cyoyil yi cyetz chitxixwatz tan stzajsen yi cyetz quil, chi na chiban tan toyen chitxixwatz yi e mas wunak. 4 Poro quic rmeril yi nink tzoc jun yaj tetz witz pale tan tu yi yatz tetz tajbil. Ma na tajwen yi txaijt tan Ryos, chi banak Ryos te Aarn. 5 Nin yatz tulej Ryos yi Cristo. Nketz chuc i bixbal tib tan toquen tetz witz kapaleil ma na Ryos bixban i te yi jun munlatz yi winin kej. Na je yol Ryos yi talnakej: A jun coloj inCyajl, jalu nnoc tetz ataj.r 6 Nchatz at junt xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Yi a awetz, a pale tetz ben kej ben sak. Nicun amunl chi yi munl Melquisedec, chij Ryos bantz tetz.s 7Nchatz yi at tzaj Cristo tzonej wuxtxotx, cu wutz swutz Ryos tan jaklen yi cheybil tetz. Nin yi toquen i tan nachlen Kataj, nternin toklej i, nin chin tjaj

14 Poro

Jess yastzun yi witz kapaleil

r 5.5

Sal 2.7.

s 5.6

Sal 110.4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS5,6

1188

nin i ban tan yol tan cuchen yi cheybil tetz, tetz Ryos. Xcye klo Ryos tan colchen i tkab quimichil yi yatzk tajbil, poro qui. Tbit Ryos yi stzi yi kul tan tu yi tocsaj tib juy, nin tan tu yi tekal i chi Ryos. 8 Nin tan tu yi tij i quixcuj, aw teken chi Ryos tan, wech Cyajl Ryos i. 9Ej nin yi nsken oc i tetz tzaknak cun tan tu yi culutxumil i yi njal swutz yi taj, ja xcon i tan chicolchen cyakil yi e yi na choc culutxum jak cawl i. 10Na bixbant i tan Ryos tetz jun witz pale. Nin nicun yi munl i tu yi munl Melquisedec. klo waj lwal mas xtxolbil scyeru tetz Melquisedec. At quixbel tan xtxolchen xol, poro lastum qui na cyaju quibitu. 12 Ja klo wit chocu tetz aj chusunl, na jatix lo tiemp cyoclenixu tkab Kataj. Poro lastum, ilenin na taj chichuslenu te echk xtxolbil yi chin sensiy nin. Nicun eu chi e ni yi ntin txutx na baj cyan, yi qui na chixcye tan wochlen echk taklen quiw. 13 Yi e ni yi na chitxutxunet, txen jal cyajtzakl. Qui na el chitxum tetz yi ko ban yi na chiban nka qui. Nicun tzun eu-tz chi e ni. 14Poro yi e yi ja chiquiwix tkab Kataj, nicun e chi quitanen yi e tijlculal yi na chixcye tan wochlen echk taklen quiw. Na at cyajtzakl, nin na el chitxum tetz yi ko ban na chiban nko qui. bin skawutz tan koquen tetz tzaknak cun. Quit katxum yi echk chusun sensiy, chi tanen, yi en tanen Cristo. Nin yi tajwen katxixpul yi kajtzakl. Nin yi tajwen kuke kacul. 2 Nin yi mbi ekan tan yi echk bautism. Nin yi mbi na elepont yi na je kab jun chiwi kajwutz. Nin yi mbi na elepont yi itzen junt tir, tu yi at tulbil chicaws yi e mal nak tetz ben kej ben sak. 3 Ej nin ko yatz tajbil Ryos katxume yi echk chusun yi at mas tajwen. 4 Na quic rmeril tan chipakxen tzaj yi e yi ja chipakxij junt tir tul tzotz wutzil. Na ko nsken el chitxum tetz yi echk taklen balaj yi sukint tan Ryos sketz; nin ko nsken aklij yi Espritu Sant scyetz; 5 nin ko elnak chitxum tetz yi chial yi yol Ryos tu yi echk milawr yi sbajok tzantzaj yil bnix yi acaj tcyaj tu yi acaj wuxtxotx, quic rmeril tan xtxixpen junt tir cyajtzakl tan chixoment te Ryos. 6 Na cyakil yi e yi na chipakxij, nicun tzuntz chi najk chitzan tan jesen junt tir yi Cyajl Ryos swutz pasyon, na na chitzan tan telsen yi xtxix Kajcaw Jesucristo chiwutz cyakil wunak. 7Je bin junt elsawutzilej, tan lajluchaxen yi xtxolbil yi ja wit wal scyeru: Yi e balaj wunak nicun e tu jalaj luwar yi na cu abal tibaj, nin na tak balaj cosech. Na at banl Kataj squibaj. 8 Poro yi e yi na chipakxij, nicun e tu jalaj txotx yi na cu abal tibaj, poro ntin txix na tak. Quic banl Kataj squibaj. Quic mu tal chixac swutz Ryos. Nin witzbil tlen chisotzok cyeratz tan kak, chi na ban txix. yi xtxolbilatzej yi nwal scyeru eu jun coloj wajwutz. Poro ja el intxum tetz yi nketz nicun quitanenu chi quitanen yi eatz yi na chipakxij. Na yi cyeru tzan lajluchaxen yi echk taklen balaj scyeju yi na chaj yi ja wit chiclaxu. 10Nin yi ketz kaRyosil chumbalaj nin i, nketz juntlen tajtzakl. Quil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 9Bintzi 11Na

At e yi txen chiquiwix te yi na kocsaj

1Quin

Winin xtxintxal kol kapakxij

Kuklij kacul te yi at kachiw tej

1189

HEBREOS6,7

tzel te cul cyakil yi echk taklen balaj yi mbaj chibnolu, tu yi echk icheyan yi na chibanu scyej yi e kajwutz sajlen tunintz. Nin tan tu yi yatz na chibanu, na lajluchax yi na chipeku tej. 11Nin na klo waj yil chibanu siguir yi jun ajtzaklatz chijunalenu jalen yil tzul tzaj Kajcaw Jesucristo, bantz chicambalu yi na chiwutz cyenu tej. 12 Qui na waj yi nink chicyajixu tan chixomenu te Kataj, poro na waj yil chixomu te yi cyajtzakl yi e yi nternin kuklij chicul te Ryos, yi e yi jalnak chipasens tan chicambal yi oy yi sukint tan Kataj scyetz. 13 Chixomoku bin te tajtzakl Abraham, na yi jilonen Ryos tetz tan talchen yi stke i yi banl tibaj, ja xcon iten nin bi i tan tetz stiwil yi yol i, na quic nin junt biaj yi atk mas kej swutz yi tetz bi. 14Nin je yol i yi talnak tetz Abraham: Jun cun yol swake imbanl tzawibaj, nin tan in lpucunet winin axonl, stzun Ryos bantz tetz. 15 Nin tan tu yi nim cuntunin cul Abraham tan chiwen, ja cambaj yi nsuk Ryos tetz. 16 Nchatz jalu na el katxum tetz, yi e wunak na chijoy quiwel chiyol. Ej nin tan tu yi na xcon echk quiwelatz cyakun na chixcye tan xiten yi oyintzi. 17Nicun tzun banak Ryos tan chajlen yi at kachiw te yi banl i yi suknak tetz Abraham. Na nketz ntin suk i yi yol ma na xcon jun quiwel yi yol i tan chajlen yi jun cun tzelepon kab te tetz yol. 18 At bin cob quiwel yi quic rmeril tan jen txixp, itz yi yol Ryos, tu yi quiwel yi yol i yi xcon tan. Na yi ketz kaRyosil quic rmeril yi quik tzel kab te yi tetz yol. Chastzun te yi o yi ja wit koc tkab Ryos tan kacolol kib, ban kuke kacul tej yi jun cun skacambok te yi at kachiw tej. 19Ej nin yi jun xtxolbilatz itz jun chin tzamol ketz tan qui kabenen tul il. Na nicun chi calij cho-k tan jun akwil yi opnak tzaj yi ju kale najlet Ryos. Chin quiw nin yi jun akwilatz tanen, nin chin tzantzuj nin tanen na quic rmeril yi nink saj pujx tcyaj. 20Na yastzun yi amal kale opnakit yi kabajxom, yi Jess, yi kapaleil yi bixbant tetz ben kej ben sak chi banak Melquisedec. bin jalu katxume yi mbi cun banak Melquisedec. I rey banak tetz yi tnum Salem. Nchatz, i pale swutz yi mero witz Ryos. Nin i yi jun yi el tzaj tan culchen Abraham yi pakxen tzaj tan chibiylen yi e rey tul oyintzi. Yastzun yi tkol i yi banl Kataj tib Abraham. 2 Nin i tzamon yi diesum Abraham yi saj cambal tul yi jun oyintziatz.t Yi na elepon yi bi Melquisedec itz: Yi jun yi chin tzaknak cun cawun, nin yi quic mu paltil. Nchatz alchij tetz yi i rey yi na cawun le tnum Salem. Ma yi Salematz na elepont, tzatzin paz. Chastzun te ja alchij tetz: Rey yi na akon tzatzin paz. 3 Jenak tu jobtuj i, na quic stziblal yi taj xtxu. Nin quic stziblal yi xonl i. Quic tkanil yi en titzen i. Nin quic stziblal yi ko quimnak i nka qui. Chastzun te i jun elsawutzil te yi Cyajl Ryos, na i jun pale tetz ben kej ben sak tanen. 4 Nchatz winin kej Melquisedec, na taknak kajtzun Abraham yi diesum tetz, te yi cambal tul yi oyintzi. 5 I bin jalu, na el katxum tetz yi e xonl Lev ntin e ban chixcon tetz pale. Nin ntin e at cu tan chixconsal yi chidiesum yi chitanum. Na yastzun tzibant cyen tan Moiss. At bin chikej na e na xconsan chidiesum yi e mas chitanum.
t 7.2

1I

Nicun munl Jess tu yi munl Melquisedec

Gn 14.17-20.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS7

1190

6 Poro yi Melquisedec at mas kej i chiwutz yi e paleatz, na nketz nicun chitanum tu Abraham, poro ja stzam i yi diesum Abraham. Nin ja tak i yi banl tib Abraham. Wech na nsken cyen tak Ryos yi kej Abraham. 7Na tzun elepont yi at mas kej Melquisedec swutz Abraham. Na ilenin at mas kej yi jun yi na akon banl swutz yi na tzamon tetz. 8 Nchatz at mas kej Melquisedec chiwutz yi e mas pale, na yi e mas pale na chiquim cyeratz. Poro yi Melquisedec yi tzamon yi diesum Abraham nicun chi itz nin i jalu. Na yastzun na elepont yi xtxolbil yi tzibant cyen. 9Nchatz yi e tu Lev yi tzamol tetz chidiesum yi e katanum. Nicun tzuntz chi chonk cyaknak chidiesum tetz Melquisedec yi tkol Abraham yi tetz diesum tetz. 10Na yi telen tzaj Melquisedec tan culchen Abraham, nin yi tkol Abraham yi tetz diesum tetz, ate yi xonl Abraham twankil i. 11Ma jalu yi e pale, yi e tu Lev, yi e xonl Aarn, ja chixcon tan xtxolchen xol yi ley Moiss scyetz yi e mas chitanum. Poro yi jak chixcye tan chicolpen wunak, mbi tzun klo xac sajen chakol Ryos junt jilwutz pale chi tanen Melquisedec? Mbi tzuntz quinin xcon jun pale yi xonl Aarn? 12 Ej nin tan tu yi sajen chakol junt pale yi apart, tajwen tan xtxixpen yi echk cstumbr yi xomche yi e pale tej. 13 Ja txixpij yi echk cstumbr, na elnak katxum tetz yi nketz xonl Aarn yi Kajcaw Jesucristo. Na chon titzen i chixol junt txakaj yi quinin chixcon tetz pale. 14Itz yi e xonl Jud. Wech qui tal Moiss le xetzbil tzaj yi at cyocbil yi e tu Jud tetz pale. 15 Ej mas tcunin na lajluchax yi ja txixpij yi echk cstumbratz, na ja oc junt acaj pale yi nicun tu Melquisedec yi nketz xonl Lev. Wech tzibant cyen yi ntin at cu tan cyoquen yi e xonl Lev tetz pale. 16 Poro yi Jess oc i tetz pale tan tu yi at porer i tan qui quimen tetz ben kej ben sak. 17Na yastzun talnak Ryos tetz: I bin jalu ja cbixe tetz jun pale, tetz ben kej ben sak, chi tanen Melquisedec.u 18 Chastzun te ja xit yi echk antiw cstumbratz, na quinin xcye tan chiclaxen wunak, na quic porer tuch. 19Quinin xcye yi echk antiw cstumbratz tan cyoquen wunak tetz tzaknak cun swutz Ryos. Poro yi jalu at junt xtxolbil yi mas ban tcun yi kuklij kacul tej, na na xcye tan kocsen tetz tzaknak cun, nin tan koponsen te Ryos. 20 Nchatz at junt xtxolbil tan chajlen yi at mas kej yi ketz kapaleil nin je puntilej: Wutzilen cun Ryos xcon stiwil yol i tan yi bixewen Jesucristo tetz kapaleil. 21Yi jun ajtzaklatz qui xcon scyej yi e mas pale yi nchibixe, poro ja xcon yi bixewen Jesucristo, na je xtxolbilej yi tzibant cyen: Xcon stiwil yi yol wutzilen Kajcaw tan, nin quil xtxixpuj tajtzakl. Je yol iej: Ja cbixe jalu tetz pale tetz ben kej ben sak, chi tanen Melquisedec, stzun Ryos banak cyen.v 22 Chastzun te tan yi xtxolbilasej na lajluchax yi mas ban tcun Jess tetz quiwel yi acaj trat yi ja bixe tan chiclaxen wunak. Mas ban tcun yi jun acaj
u 7.17

Sal 7.17.

v 7.21

Sal 110.4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1191

HEBREOS7,8

tratatz swutz yi xtxolbil yi xcon cyakun yi e pale sajlenix tunintz. 23 Ala chixonen yi e paleatz yi ja chixcon sajlenix tunintz, na tan paj yi na chiquim tajwen tan joylen chixel. 24Poro nketz nicun Jess scyuch yi eas, na yi i tetz quic quimbil. Qui bin tajwen joylen xel i. 25 Chastzun te quic stzajsbil wi yi munl i tan chicolpen yi e wunak yi na chikans quen quib te Ryos tan i. Na ilenin at i tan jaklen cuybil kapaj yi o yi na kakans quen kib te Ryos. 26 Chastzun te eu wajwutz, yi Jessatz, i yi pale yi tajwen tetz ketz, na chin sant nin i. Quic mu tal paltil. Quic mu tal til i. Nketz juchul il, nin chon at i jalen tzin tcyaj. 27Nin yi i tetz nketz nicun i chi quitanen yi e mas pale yi cyakil kej tajwen tan chibiyol jujun txuc tetz cyetz chitxixwatz, bantz cyoquen tan toyen chitxixwatz yi e mas wunak. Nketz nicun i scyuch, na jun ntzi tir tak tib i tetz chitxixwatz cyakil wunak. 28 Nin nketz nicun i scyuch yi e witz pale yi na chibixe, quib yi na cawun yi ley Moiss tej, na nketz tzaknak cun e. At len chipaltil. Poro yi Kataj Ryos pontzaj tlen bixe yi tetz Cyajl tan tetz kapaleil. Nin xcon stiwil yi yol i tan yi bixewen Jess tetz pale tetz ben kej ben sak. Ntin i yi chin tzaknak cun tan telen cun te yi jun jilwutz munlatz. bin jalu yi na elepont cyakil yi ja wit wal scyeru itz yi at jun ketz kapaleil yi chin tzaknak cunin. Ej nin chon colchij i xlaj Kataj jalen tzin tcyaj. 2 Nin na ban i yi tetz munl tul yi mero cal Ryos yi at tzin tcyaj, yi nketz wunak bnol tetz ma na Ryos. 3 Bixbanche yi e witz pale tetz tzonej wuxtxotx, tan toyen echk oy tu chitxixwatz wunak tetz Ryos. Nicun tzun yi ketz kapaleil, tajwen yi cyan jun oy tan tetz. 4Poro yi chonk at Cristo tzonej wuxtxotx quic cu tan toquen i tetz pale. Na ate nin yi e pale yi bixbanche tan yi ley Moiss. Nin ntin e at cu tan cyoquen tan toyen echk oy tetz Ryos. 5 Ej nin yi altar tu echk macl yi na xcon cyan yi e pale tzonej wuxtxotx itz jun tu elsawutzil te yi mero altar tu yi echk mero macl yi at tzin tcyaj. Na el katxum tetz yi elsawutzil tu yi bnix tan Moiss, na yi ntaxk oc Moiss tan banlen yi mantial, tal Ryos tetz: Banaj cyakil quib yi inchaj tzatz wiwtz Sina, stzun Ryos ban.w 6 Yi xtxolbilasej na elepont yi at mas kej yi munl yi witz kapaleil swutz chimunl yi e witz pale tetz tzonej wuxtxotx. Nchatz na chaj yi at mas kej i, na i yi yolol te yi jun acaj trat yi ja bixe tan kaclaxen. Yi jun xtxolbilatz mas ban tcun swutz yi xtxolbil yi txumij cyen tentz, na at mas echk taklen balaj yi sukint tan. 7Ej nchatz yi quik mu tal paltil yi bajx xtxolbil yi aklij, quic klo tajwen yi cwen xtxumul Ryos junt acaj trat. 8 Til Ryos yi at chipaltil yi e antiw nakatz, nin na el katxum tetz tan tu yi yol Kataj yi tzibant cyen yi na tal: Tzopon jun tiemp yi sbixek jun acaj trat wan skaxol scyuch yi e xonl Israel, nin scyuch yi e xonl Jud. 9 Poro yi jun xtxolbilatz yi sbixek wan, nketz nicun sbne tu yi jun xtxolbil yi bnixnak wan scyuch chimam chite tentz yi cyelen tzaj wan le tnum Egipto.
w 8.5

1I

At mas kej yi cap xtxolbil swutz yi bajx

Ex 25.40.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS8,9

1192

Nin tan paj yi quinin chijepon tan banlen tanen, quinin noc il scyej. 10 Poro yi jun acaj trat yi sbixek wan tzantzaj scyuch yi e xonl Israel, apart puntil sbne: Tzocopon wetz incawl le chiwi. Nin tzintzibe cyen te cyalma. Kalenas tzun noc tetz chiRyosil. Nin yi e cyetz chocopon tetz intanum. 11 Nin yil bajij yi xtxolbilej, quic tajwen tan toquen jun tan chuslen junt. Na quic nin jun yi quik tzel xtxum tetz yi en wutanen. Nitxa lo-tz, tijculal lo-tz, tircun e tzelepon chitxum tetz yi en wutanen. 12 Nin tzincuye chipaj nin quit tzul txakx yi quil tincul.x Yastzun yol Ryos yi tziban cyen. 13 Ma jalu, yi benen tlol Ryos yi sbixek junt acaj trat tan, na tzun elepont yi ja baj walor yi bajx, nin txant tan telen cun swutz. 1I bin jalu at winin puntil yi bajx xtxolbil yi xomnake yi e pale tej yi cyoquen tan banlen yi chimunl swutz Ryos. Nin at jun mantial yi chin xan nin yi xconak cyan tan culajen Ryos tzonej wuxtxotx. 2 Nin yi bi yi bajx cuart te jun mantialatz itz, Yi Amal Yi Xan. Nin tul yi jun cuartatz yastzun atit yi cantil tu yi mes kale ateent yi pam yi na xansij tetz Ryos. 3 Nin yi cap cuart chon at wutz coc yi bajx. Nin xbuk tu at tetz jatxbil xol. Yastzun yi luwar yi na biaj, Yi Amal Yi Winin Xanil. 4Nin tul yi jun cuartatz yastzun kale atit yi altar yi oro cun tej, kale na chipatwit insens tibaj. Nin tul yi jun cuartatz chon at yi caa yi oro cun tej, kale at cunt yi bajx xtxolbil yi tak Ryos tetz Moiss. Ej nin tcul yi jun caaatz yastzun kale at cunt jun xaru yi oro cun. Nin tcul yi xaruatz at man. Ej nin nchatz tcul yi jun caaatz, yastzun kale at cunt yi xtxamij Aarn yi xlumin swutz Faran tentz, tu yi cob lepaj cub kale tzibanet yi bajx xtxolbil yi taknak Ryos. 5 Ma tib yi caa yastzun kale ateent yi cob querubin, yi nchixcon tan chajlen yi yastzun kale najlet Ryos. Elnak lit chixicy tetz mujil yi jun caaatz kale na cuylet chipaj yi e wunak. At mas xtxolbil poro stzicun te yi ja wit wal scyeru. 6 Ma yi nsken nucxij yi echk taklen tul yi cob amalatz kalenas tzun cyoquen yi e pale tul yi bajx cuart tan banlen chimunl swutz Ryos. 7Ma yi cap cuart ntin yi witz pale at cu tan toquen. Nin jun ntzi kej tul jun yob na oc i. Nchatz, tajwen yi cyan chel yi xtxixwatz i tan, tu yi chel yi chitxixwatz yi e mas wunak tan toyen tetz, bantz cuyul Ryos yi tetz paj tu cyakil chipaj yi e mas wunak yi quinin tzicy scyetz yi nchijuch quil. 8 I bin jalu na xcon yi echk xtxolbilasej tan yi Espritu Sant tan chajlen sketz yi quic cu tan toquen jun tul yi luwar yi chin xan tcunin, na ntin nxcon yi bajx cuart kale na chibanwit chimunl cyakil kej swutz Ryos. 9Nin cyakil yi echk taklenatz yi nchiban, itz jun elsawutzil tetz ketz jalu, na quinin xcye yi echk

x 8.8-12

Jer 31.31-34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1193

HEBREOS9

oyatz tu yi echk txixwatz tan cyoquen tetz tzaknak cun swutz Ryos. 10Na cyakil yi echk chimunlatz yi nchiban cyen chi tanen yi waan, yi ucaan, tu yi xtxajlen chiwankil, quinin xcye tan xtxixpen cyajtzakl tan chixansal quib. Ma na jalen cun tucumulen yi tiempil yi njal junt xtxolbil mas balaj. 11Na yi jalu at Jesucristo. Nin i yi witz kapaleil yi xcyek tan taklen yi echk taklen balaj sketz. Nin mas ban tcun yi amal kale na banwit yi ketz kapaleil yi tetz munl, chiwutz yi e paleatz tentz. Na yi amal kale oquet yi ketz kapaleil tan banlen yi tetz munl, nketz wunak bnol tetz. Nin nketz chon at tzonej wuxtxotx. 12 Nin yi tocomponen Cristo tul, quinin xcon chel chiw tan tetz katxixwatz, nin quinin xcon yi chel cner tan tetz katxixwatz. Ma na iten nin yi tetz chel xcon tan. Nin tpombil nin i bantz yi tocomponen tul yi jun amalatz tan kalokchen ketz tetz ben kej ben sak. 13 Bintzi at ekan tan chichel yi e tor yi nchibiylij tetz chitxixwatz wunak, nin at ekan tan chichel yi e chiw. Nin nchatz at ekan tan e ne wac yi nchipatij wi altar. Nin at ekan tan yi chitzajil yi ja ben chitij squibaj yi e pajol cawl. At ekan tan, na ja xcye tan chixansal quib tanen. Nin ja xcye tan xtxajlen chiwankil tanen. Poro soltej tu, na qui na xcye tan xtxixpen cyajtzakl. 14Poro ko at ntak yi echk xtxolbilatz inin tzun pyor yi chel Cristo, na mas ban yi tetz chel tetz katxixwatz. Na, tak tib i tetz katxixwatz swutz Ryos tan porer yi Espritu Sant. Nin quic mu tal yanasil i. Nin ja xcye yi tetz chel yi el kojxuj tan xtxajlen cunin te kalma, nin tan telsen len yi echk yab ajtzakl yi na xcye tan kapitlen nin tkab quimichil, nin yastzun tulej bantz kaxconen tetz yi Ryos yi itz nin tetz. 15 Chastzun te at winin kej yi chel Cristo yi kayolol skaxol tu Ryos te yi acaj trat. Nin i chiyolol cyakil yi e antiw wunak. Na ja quim i tan jalen cuybil chipaj cyakil antiw wunak yi xomnake te yi bajx xtxolbil. Nin nchatz ja quim i tetz kaxel yi o yi chakij cho tan. Ej nin tan i skacambaje yi herens yi sukint tan tetz ben kej ben sak. 16 Je jun elsawutzilej tan lajluchaxen yi xtxolbil skawutz: Elnak katxum tetz yi at na ban cunt na bnix cyen jun uj tan jun yaj yi ntaxk quim tan chajlen yi mbitz yi tajbil i te yi mebil yil quim. Poro quic rmeril tan cyetzal chan yi e yi chicyajk swutz, ma na jalen cun lquim yi taw. 17Kalenas tzun jal walor yi uj yi bnixnak cyen tan yi taw luwar. 18 Nicun tzun yi bajx xtxolbil yi txumijt cyen tan Ryos. Quinin bixe jalen cun quimen chitxixwatz, nin yi benen tzitun yi chel squibaj. 19Na yi wit tlol Moiss cyakil echk cawlatz scyetz yi e wunak, kalenas tzun jen tcyal jun quitxaj xiil cner yi cyak yubil tu jun tal kab hisopo. Nin cu muul tul chichel e ne wac, tu yi chichel yi e chiw yi yujun tib tu a. Nintzun oc tan stziten cun tib yi liwr kale tzibanet yi cawl Ryos, nin nchatz oc tan stziten nin squib yi e wunak. 20Yi chichej yastzun yi techl yi ja bixe yi xtxolbil yi ja cawun Ryos tan kabnol tanen, stzun Moiss bantz scyetz. 21Nchatz baj stzitul Moiss tul yi luwar yi chin xan nin, nin tibaj yi echk macl yi xcon cyan tan banlen chimunl. 22 Na yi cyetz chiley itz yi jalen yil xansij cobox macl tan chich, kalenas tzun na xcontz cyan tan banlen chimunl. Nin ko qui na el chel jun chitxixwatz quic cuybil chipaj. bin tan xconen chel yi chitxixwatz tan xansajen yi macl yi xconak cyan tan banlen chimunl. Poro yi echk maclatz yi xconak cyan, teblal
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 23 Tajwen

Jun ntzi tir quim Cristo tan chojlen kil

HEBREOS9,10

1194

tu yi mero macl yi at jalen tzin tcyaj. Poro quil xcye yi chitxixwatzatz yi na xcon tzonej wuxtxotx tan xansajen yi mero macl yi at jalen tzin tcyaj. Ma na tajwen cun junt txixwatz yi mas ban tcun tan xansajen. 24Chastzun te yi ja xcon Cristo. Nin quinin oc i tul yi amal yi winin xanil yi at tzonej wuxtxotx, yi wunak tu bnol tetz, yi teblal tu yi echk macl yi at tcyaj, ma na chon tocomponen i swutz Ryos jalen tzin tcyaj. Ej nin yi munl i yi tocomponen itz tan toquen tetz ketz kapaleil. 25 Yi e witz chipaleil yi e judiy, tul yobin na choc le Amal Yi Winin Xanil, tan toyen chich yi nketz cyetz. Poro Cristo quinin xom te jun ajtzaklatz, ma na jun ntzi tir suk tib. 26 Na yi nink suk tib winin tir, tajwen tzun klo tan quimen i ala tir jetz yi culen wuxtxotx, poro qui. Quinin ban i yi xtxolbilatz, ma na yi jen ponen tampuj yi echk tiemp, ja ulak tzonej wuxtxotx. Na ja tak tib i tetz katxixwatz tan chojlen yi kil. 27Jun ntzi tir na kaquim ketz, nin xom tzaj yi malen kajtzakl. 28 Nicun tzun bajij te Jesucristo, na jun ntzi tir ja quim i tan chojlen quil jun coloj wunak. Ej nin tzul i junt tir. Poro nketz tan chojlen yi kil, ma na tan taklen yi itzajbil yi quinin bajsben tetz scyetz yi e yi nternin na el cyalma tan quilol wutz i. 1I bin jalu tan yi xtxolbilasej ja el katxum tetz yi echk ley yi aklij tetz Moiss itz elsawutzil tu te yi mbi lbajij. Teblal tu tanen. Chastzun te quil xcye yi echk leyatz tan cyoquen tetz tzaknak cun yi e yi na cyaj chikans quen quib klo te Ryos. Quinin xcye chitxixwatz yi ncyoy cyakil yob tan cyocsen tetz tzaknak cun. 2 Na yi jak xcye ja klo chitane tan toyen, nin ja klo chinachon te yi quic quil. 3 Poro quinin xcye, ma na ntin ja xcon tan tulsen txakx yi quil chicul. 4Na qui na xcye yi chel jun tor nka yi chel jun chiw tan stzajsen yi kil. 5 Chastzun te yi tulaken Cristo tzonej wuxtxotx, tal yi xtxolbilej tetz Ryos: Nkeratz tajbilu yi echk txixwatz tu echk oy yi na oyij teru. Chastzun te ja xtxumu inwankil tan xconen tetz jun chitxixwatz wunak. 6 Na qui na tzatzinu te echk oy yi na patij. Nin qui na tzatzinu te echk txixwatz yi na chiquimsij tan stzajsen klo yi quil wunak. 7 Chastzun te walol teru: List atinet Ta tan banlen yi teru tajbilu chi tzibant cyen le tuju. y 8 Bajx cunin talol Cristo yi quinin tzatzin Ryos te echk oy yi na cyak wunak. Ej nin qui na tzatzin Ryos te echk txixwatz, mpe ik yi echk txixwatz yi na chipat tan stzajsen quil, wech na yastzun na tal yi ley yi tajwen tan chibnol tanen. 9Ej nin nchatz talt Cristo: List atinet Ta tan banlen yi teru tajbilu. Yi na elepont yi yolatz, itz yi ja ul i tan xiten yi bajx xtxolbil yi txumijt cyen, nin ja ul i tan bixbajen junt acaj trat. 10Ej nin tan tu yi bnol tanen Jesucristo yi tajbil Ryos, yi tkol tib tan quimen tetz katxixwatz, ja tzun ko xansaj Ryos. Ej nin nketz chokxol cuntu ban Cristo yi xtxolbilej, ma na jun ntzi tir quimen i. 11Ma chipaleil yi e judiy na chiban yi cyetz chimunl cyakil kej, nin na cyoy echk chitxixwatz tetz Ryos, wech na qui na xcye tan stzajsen quil. 12 Poro Cristo jun ntzi tir ntak tib tetz katxixwatz tan stzajsen kil tetz ben kej ben sak. Ej nin yi bnixen yi munl i tan ja cole le sbal Kataj Ryos. 13 At nin i te Ryos tan

10

y 10.7

Sal 40.6-8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1195

HEBREOS10

chiwen yi tiemp yil choc yi e contr i tzak tkan. 14Nketz tajwen tan quimen Jesucristo ala tir, ma na jun ntzi tir tak tib i tetz katxixwatz yi o yi xansan chot. Ej nin ja tak tib i tan koquen ketz tetz tzaknak cun tetz ben kej ben sak. 15 Nchatz yi Espritu Sant yastzun talnak, na je yol i yi tzibant cyen: 16 Je yi tratej yi tzinbixbaje skaxol scyuch tzantzaj, jalen yil tzajpon wi yi echk kejatz, chij Kataj Ryos. Swake cyen incawl te cyalma, nin tzintzibe cyen incawl te cyajtzakl. 17Ej nin nchatz tal: Quit tzul txakx yi quil tincul. Nin quit tzintxum yi echk taklen cachi yi nchiban.z 18 Chastzun te yi ko ja wit cuylij kapaj, nketz tajwen tan biylen mas katxixwatz. te eu kajwutz, tan tu yi chel Jesucristo ja wit jakxij yi kabe tan kocomponen swutz Ryos. Qui bin kacabej kacul tan kocomponen le Amal Yi Winin Xanil. 20Kaxomok te yi acaj be yi ja jakxij tan, yi be kale na jalet itzajbil. Kaxomok tej, na ban kocopon tul yi amalatz na ja jakxij yi xbuk yi nxcon sajlen tan maklen yi be. Na tan tu yi ntij yi wankil Jess quixcuj, ja jakxij yi jun beatz. 21Nin Jess yastzun yi witz ketz kapaleil, yi o yi ato tajal Ryos. 22 Chastzun te kakanse quen kib te Ryos tetz cun kalma nin quit kacabej kacul tej, nin skoj cun te kalma nin na kanachon tej yi quict kil. Nin nchatz kawankil ja txajxij tanen tan jun a yi chin skoj nin. 23 Quiwit bin, benk kukan ttxotx te yi na kocsaj. Quil kacabej kacul, na tzelepon kab Ryos te yi alijt tan. 24Ej nin chin tajwen cunin yil kajoy puntil tan kaquiwsal kib skibil kib. Nin tajwen kalok kib skibil kib. Tajwen kaban jun ban skibil kib. 25Nchatz o xomich te yi cyajtzakl yi e yi qui na cyojkel yi cultin. Ma na kaquiwsaj kib skibil kib, lmal jalu na txant tan tulen Kajcaw Jesucristo. 26 Kaquiwsaj kib, na ko kajbilt nin kaben tan juchlen mas kil yi nsken el katxum te yi bintzi, quic junt katxixwatz at tan chojlen kil. 27Ntin txaklij kacaws, nin txaklij yi jun chin kak skawutz, yi kakatz yi banijt tan chixiten cyakil yi e contr Ryos. 28 Na yi na oc jun tan pajlen yi cawl Moiss, nin ko at cob nka ox stiw yi na cyal yi bintzi nin ja juch yaj til, na aklij caws yi junatz tan telen cun swutz, nin cyal jun na el kajab tej. 29Pyor tcunin chicaws yi e yi quic kej yi Cyajl Ryos chiwutz, yi e yi quic xac yi chel Cristo chiwutz, yi e yi na choc tan jislen yi Espritu yi na akon yi banl Kataj skibaj. Wech na itz yi chel Cristo yi nxcye tan bixbajen yi acaj trat yi na kocsaj. Ej nin itz yi chel Cristo yi nxcon tan katxalen, tan kaxconen tetz Ryos. 30Nchatz elnak katxum tetz yi yol yi alijt cyen tan Kajcaw yi na tal: Atin cun tan chicawsen yi e mal wunak. Wicyse incul scyej. Nchatz at junt xtxolbil yi cyaj tlol: Wutzilen cun Kajcaw tzocopon tan taklen chicaws yi e tetz nitxajil. 31Chin xowbil nin scyetz yi e yi che cawse Ryos, yi Ryos yi itz nin tetz. 32 Ma yi e cyeru, ulk txakx chiculu yi mbi mbajij scyeju sajlen, yi telen cun pacx te chiwutzu. Ja icy pon winin echk quixcuj cyanu. 33 Nin at jujun
z 10.17

19Chastzun

Ban kakanse quen kib te Ryos jalu

Jr 31.33-34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS10,11

1196

chixolu yi ja chijislij nin ja chibuchlij chiwutz cun cyakil wunak. Ej nin at eu yi quinin nchixobu tan quicheyen yi e kajwutzatz yi yastzun nchulij. 34Ej nin nchatz at eu yi el chikajabu scyej yi e yi ocnake xetze. Ej nin at eu yi quinin nchibisunu yi mmel ticylen cyakil yi chimebilu. Na elnak chitxumu tetz yi chicamboku te jun chimebilu yi mas ban tcun swutz yi mebil tetz tzonej wuxtxotx. Nin elnak chitxumu tetz yi jun chimebiluatz, yi at tzin tcyaj, itz tetz ben kej ben sak. 35 Qui bin chicabeju chiculu te yi na chiwutz cyenu tej, na at jamel quikanu. 36 Poro tajwen yi nimit cuntunin chiculu tan banlen tanen yi tajbil Ryos, bantz chicambalu yi jun chin oy yi sukint tan Ryos sketz. 37Na tzibant cyen le tuj Kataj: Txant cuntu tan tulen yi jun yi at tulbil. Quit ampon tiemp tan tulen. 38 Poro ntin yi e balaj, yi e yi chon kuklij chicul swej, yastzun yi e yi chicambok te jun itzajbilatz. Poro ko at e yil chipakxij, quil chintzatzin scyej. 39Poro yi o ketz nketz nicun o scyuch yi eatz yi na chipakxij, na yi o ketz, kuklij kacul, nin skaclaxok. Poro yi e cyetz, tzaklok cyetz chicawsatz. bin jalu ko kuklij cul jun kajwutz te Ryos na elepont yi jun cun na tocsaj i yi scambok te yi na wutz cyen tej. Qui na lajluchax swutz i, poro jun cun na tocsaj yi scambok te yi na wutz cyen tej. 2 Na yi e kamam kate ja jal chikej swutz Ryos tan tu yi kukewen chicul tej. 3 Nin tan tu yi kuklij ketz kacul na el katxum tetz yi Ryos bnol tetz cyakil yi bnixnak tan sajlen tunintz. Nin tan tu yol i bnixet. Na quic jun echk taklen at, yi toquen Ryos tan banlen yi echk taklen yi na kil jalu. 4 Ej nin tan tu kukewen cul kajtzun Abel te Ryos, ja tak i jun txixwatz yi mas balaj tcun swutz yi oy yi tak Can. Ej nin tan tu kukewen cul, ja jal balajil i swutz Ryos, nin ja tzatzin Ryos te yi oy yi tak i. Quimnak Abel, poro tan tu kukewen cul, inin na tzanet nawsen yi mbi banak i. 5 Nchatz kajtzun Enoc kuke cul te Ryos, chastzun te itzenlen tajen ticylen i tan Ryos. Cyal nin jalet i cyakun wunak, na nsken aj tcyal Ryos. 6 Ej nin te yi ntaxk aj tcyal ja tzatzin Ryos tej. Poro quic rmeril tan tzatzinen Ryos skej ko qui kuklij kacul tej, na yi ko na kakans quen kib te i tajwen cun yil kocsaj cunin yi at i, ej nin yi list i tan taklen echk taklen balaj sketz cyakil yi o yi na koc tan joylen i. 7Nchatz kajtzun No, kuke cul te Ryos. Na yi talol Ryos yi at tulbil echk taklen yi qui otojt na quil wunak, nin tocsaj i. Na nin oc tan banlen yi arca bantz chiclaxen yi najal. Tan tu yi kukewen cul i te Ryos ja lajluchax yi chipaltil yi e mas wunak yi quinin cyocsaj yol Ryos. Nin tan tu yi kukewen cul ja jal yi tetz balajil swutz Ryos. 8 Nchatz kajtzun Abraham, kuke cul te Ryos. Na yi tlol Ryos tetz tan ticyen i tul junt amal yi stetzaje tzantzaj, quinin paj yi cawl Ryos, nin el tzaj i le tetz tanum, poro quic at le wi i yi amal kale atit tpombil. 9-10Tan tu yi kuke cul
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1I

Jun coloj wunak yi kuke chicul te Ryos

1197

HEBREOS11

Abraham te Ryos, chastzun te taten i tul yi jun amalatz yi suk Ryos tetz. Poro quinin cambaj i yi jun luwaratz, ma na cyaj cyen i-tz chi jun aj posarin tu. Nin tal mantial tu xcon tan tetz cal i. Yastzun ban i tan tu at chiw tan toponen tul yi jun tnum yi Ryos txumul tetz, nin Ryos nucul tetz. Ej nin iten nin e ban Isaac tu Jacow. Ja chicyaj cyen tul iten nin amalatz tan tu yi kukewen chicul te yi yol Ryos yi alijt tan scyetz. 11Nchatz kajtzun Sara kuke cul te Ryos na nsken biin nin quic talbil i, poro tocsaj i yi yol Ryos yi ntal yi sjalok jun tal. Nin ja el cun kab Ryos tej na yastzun mbantz, nin itzij ni. Wech na nsken balkij yi tiemp tan jalen jun tal. Yastzun bajijtz, na oc tetz tajal Sara yi tzelepon kab Ryos te yi yol i yi alijt tan tetz. 12 Tan yi xtxolbilasej na lajluchax skawutz yi ja jal jun chin coloj xonl jun yaj, yi nsken biin, yi quict nin klo puntil tan jalen nitxajil i. Poro ja jal jun chin coloj xonl i chi tanen yi txuml tcyaj tu yi samlicy yi at tzi mar, yi qui ajlben tetz. 13 Poro quim Abraham scyuch yi e cyajl yi ntaxk tetzaj yi sukint tan Ryos scyetz. Poro te yi ntaxk chiquim nternin ajlij chicul te yi na chiwutz cyen tej. Nin winin chitzatzinen yi nchoc tan xtxumlen yi mbi tzaklok scyetz. Nin clar cunin cyal: O tu aj posarinl tzonej wuxtxotx, chech. 14Tan yi jun yolatz yi el le chitzi, na elepont yi chon ajlij chicul te junt amal tan chinajewen tul. 15 Yi chonk ajlij chicul te yi echk amal kale e icyakt, ja klo jal puntil cyan tan chipakxen junt tir, poro qui. 16 Na yi cyetz chon ajlij chicul te junt najbil mas balaj swutz tzonej wuxtxotx. Itz yi amal yi at jalen tzin tcyaj. Ej nin quinin txixwij Ryos yi ncyal yi i chiRyosil na ja bnix jun amal tan tetz cyetz. 17Ej nin nchatz ja lajluchax yi kuklij cul Abraham te Ryos. Na yi toquen Ryos tan pilen i quinin cabej cul yi cwen klo biyol yi jun tal utuj cyajl tetz xtxixwatz. Wech alijt tan Ryos tetz yi tan Isaac jalet jun coloj xonl i. 18 Na je yol Ryos yi tal tetz: Tan Isaac jalet jun coloj axonl.a 19Poro tan tu yi list Abraham tan biylen cun klo Isaac, na tzun elepont yi nternin kuklij cul i, na mpe nink quim Isaac, xcyek Ryos tan titzen junt tir chixol alma. Ej nin yastzun bajijtz tanen, na yi claxen Isaac, nicuntz chi chonk mitzij junt tir chixol alma. 20 Nchatz kajtzun Isaac kuke cul te Ryos, na talnak tetz Jacow tu Esa yi at tulbil chibanl. 21Ej nin nchatz kajtzun Jacow kuke cunin cul tej yi at tulbil yi banl Kataj squibaj yi e cyajl ep, na yi txant tan quimen nin tal scyetz yi at tulbil cyetz chibanl. 22 Nchatz kajtzun ep, kuke cul te Ryos, na yi txant tan quimen i, cyaj tlol scyetz yi e tanum, yi e xonl Israel, yi at cyelbil tzaj le tnum Egipto. Nin cyaj cawul scyetz yi tajwen tan benen quicyal yi bakil i yil chel tzaj. 23 Nchatz yi e taj xtxu Moiss kuke chicul te Ryos yi xcyek i tan colchen yi ni. Na yi titzen Moiss quinin cu chibiyol ma na ja cyew tetz ox xaw, tan paj yi quilol yi chin yuben nin yi tal ni. Ej nin tan tu yi kukewen chicul te Ryos quinin e xob tetz yi rey yi cawun tan chibiylen cyakil yi e tal ni xicy yi e itzij te tiempatz. 24 Nchatz Moiss yi yajinen, ja kuke cul te Ryos, na mas ban tcun ban swutz i yi toquen tetz nitxajil Ryos swutz yi nink alchij yi i yi tal yi mel rey tetz yi
a 11.18

Gn 21.12.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS11

1198

tnum Egipto. 25Na yi xtxumun i, itz yi mas ban tcun yil stij i quixcuj scyuch yi e yi ate tetz tajal Ryos, swutz yi nink tzatzin i tetz cobox ntzi kej tan banlen yi tetz tajbil. 26 Na nin oc i tan xtxumlen yi mas ban tcun kol smuc i quixcuj chi ban Cristo, swutz yi nink tetzaj cyakil yi mebil yi at le tnum Egipto. Na chon nin ajlij cul te yi sukint tan Ryos. 27Ej nin tan tu yi kuke cul te Ryos, cyaj cyen tilol yi tnum Egipto. Chin xowbil nin yi rey poro quinin xob Moiss tetz, na jal walor i tan tu yi tocsaj cunin yi xomij Ryos tej. Nicuntz chi tilk i wutz Ryos tanen. 28 Nin tan tu yi kukewen cul Moiss te yol Ryos, oc i tan banlen tanen yi jun kej Pasc yi tal Ryos tetz. Nin cawun scyetz yi e tanum tan toquen chitzitul yi chich tejak marquil yi puertil chical, bantz qui chiquimen yi e bajx cyajol yil tzicy cun yi ngel tan chibiylen cun klo. 29Nchatz tan tu yi kukewen chicul yi e xonl Israel, je tancul tib yi Cyak Mar tan quicyen ponen jalaj icyen. Chin skej nin ban yi mu beatz kale e icyet. Poro yi ticyen chibnol quib yi e aj Egipto quinin e icypon, na nin e quim xe mar. 30 Nchatz tan tu yi nternin kuke chicul yi e kamam kate, cu woc yi tapij yi at soltej yi tnum Jeric. Cu woc tan tu yi chixonen juk tir soltej yi tnum tcul juk kej. 31Nchatz Rahab, yi witz bnol tetz, kuke cul te Ryos nin tak chiposar yi e xkukwil. Chastzun te quinin quim i tetz yi chiquimen yi e mas pajol cawl. 32 Poro nketz tajwen yil wal mas xtxolbil scyeru. Na quic amal tan walol cyakil yi mbi banak Geden, mbi banak Barac, mbi banak Sansn, mbi banak Jept, mbi banak Luwiy, mbi banak Samuel, tu yi mbi banake len yi e elsanl stzi Ryos tentz. 33 Cyakil yi eatz kuke len chicul te Ryos. Tan tu yi nternin kuke chicul te Ryos at e yi e xcye tan cyocsen junt jilwutz wunak jak chicawl. Nin at e yi chumbalaj nin e ban tan cawun. Nin at e, yi tan tu yi kuke chicul te Ryos, ja chicambaj yi sukint tan Ryos scyetz. Nin nchatz at e yi e xcye tan maklen chiwutz yi e balum tan qui cyoquen tan chibajsen. 34Nin at e yi e xcye tan stzajsen kak. Nin at e yi e el liwr tkab spar. Nin at e cotxcoj yi quiwix chicul tan oyintzi, na e xcye tan chibiylen cun yi chicontr. 35 Ej nin at e xnan yi quimnake chixonl poro ja chitzij junt tir. Nchatz at e yi e quixpij tan tu yi kuklij chicul te Ryos. Quinin chicul tan cyelen liwr na mas ban tcun le wutz cyetz cyajtzakl yi itzen junt tir tan chicambal jun itzajbil yi quinin bajsben tetz swutz yi cyelen klo liwr tetz cobox ntzi kej. 36 Ej nin at e yi ja chimuc xcyaklil; at e yi e jislij; at e yi e cu tcaren; at e yi e oc xetze; 37at e yi e coxlij tan cub; at e yi cob cun tu e el tan seruch; at e yi e biylij tan spar; at e yi ja chel ojkuj tan paj yi cyal na ajwet chiwutz. Stzuml cner, nka stzuml chiw tlen tu xcon tetz bech cyetz. Chin meba nin e, chin buchij che nin, winin e yi e oc wunak tan chixuxen. 38 Lastum yi ate yi e balaj nak yi na cyocsaj Ryos chixol yi e mal nak yi quic mu chixac. Nchatz yi e balaj wunakatz ja chixon tulak echk amal yi tzinunin tu, nin xolak wutz tan cyewal quib. Ja xcon echk jul tu echk picy cyan tetz chical. 39Poro ja lajluchax yi chumbalaj nin yi e tan tu yi kukewen chicul te Ryos. Quinin chicambaj yi sukint tan Ryos scyetz. 40 Na txumijt junt xtxolbil tan Ryos yi mas balaj tcun. Ej nin itz, yi o jun ketz sbne te yi sukint tan Ryos. Na quinin choc cyetz tetz tzaknak cun, ma na jalen cun yil kamol cun kib scyuch.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1199 Jalt Jess koc tan xtxumlen

HEBREOS12

bin kil yi at jun coloj wunak yi nternin kuke chicul te Ryos. Chastzun te chin tajwen cunin yil kil cyen cyakil yi echk kajtzakl cachi yi cyan kan, yi nicun tu jun ektz yi chin al nin, yi na xcye tan kabatzlen. Tajwen tan cyajen cyen kilol yi kajtzakl yi na xcye tan kasucpen cun. Ma na quin skawutz tan kaxcyewen tan xajpen cyen yi be yi at skawutz. 2 Ntin katxume Jess, na i yi ketz kaajxetzel te yi na kocsaj, nin iten nin i yi jun yi na tzan tan kanuclen tan koquen tetz tzaknak cun. Quinin tajlaj i yi jun quimichil yi chin txixwil nin, ma na ja el xtxum tetz yi ko tzicypon quixcuj tan sjalok jun chin tzatzin tetz talma. Nin ja xcye tej na yi jalu chon colchij i jalen tzin tcyaj xlaj Kataj. 3 Chastzun te eu kajwutz chimuqueu quixcuj chi banak Jess, na yi i tetz mucnak winin quixcuj chikab yi e juchul il. Qui chicabeju chiculu te yi na kocsaj, nin quil chicotxcaxu tan chixomenu te tajtzakl Cristo. 4Na txen cunin quim jun chixolu tan tu yi na chipil quibu tu yi ajtzakl cachi. 5 Ja ptzun el te chiculu yi en na ban Ryos tan taklen kajtzakl, yi o yi o nitxajil i? Na je bin yol i yi tzibant cyen: Axwok inmel incyajl, in Itajcawil. Tajwen bin tan imucul yi tzum yi na oc wan tzitej. Qui tzun tzicabej icul, yil noc tan maklen iwutz. 6 Na yi in wetz, na noc tan chinuclen yi e yi na chimpek scyej. Na ilenin na oc chitzum yi e inmel incyajl wan. 7Chastzun te yil tzul chitzumu tan Ryos quil baj chiculu swutz, na tan tu yi at chitzumu tan na elepont yi eu nitxajil i. 8 Na ko qui na tzan Ryos tan taklen chitzumu chi na tak scyej cyakil yi e tetz nitxajil, na tzun elepont yi nketz eu nitxajil i, ma na eu tu chac tanen. 9Ej nin je junt xtxolbilej: Yi o tzaj tal juy ja cawun yi kataj skej, nin ja kek chi i. Pyor tzun Kataj Ryos yi at jalen tzin tcyaj tajwen tan kekal chi i bantz kacambal yi jun itzajbil tetz ben kej ben sak. 10Yi e kataj tetz tzonej wuxtxotx na chicawun skej tetz cobox ntzi tiemp. Ej nin yi na chicawun skej ntin na chixom te yi na el chitxum tetz. Poro yi Kataj Ryos yi at jalen tzin tcyaj na tak i katzum tan takonen ban sketz, nin tan jalen kabalajil chi tanen yi tetz balajil. 11Bintzi nin cyal jun na tzatzin yi na oc tzum tej, na chon. Poro yi na el tiemp na el katxum tetz yi na akon ban sketz. Na tan tu yi tzum yi na oc skej na koc tetz balaj, nin na jal tzatzin paz kan. 12 Chastzun te eu wajwutz quiwit bin, chijoyeu puntil tan jalen chiwaloru bantz chiquiwixenu. 13 Chijoyeu yi ajtzakl yi jicyuch tej. Ej nin ko yatz chibanu chiquiwixk tzun yi e cotxcoj, nin quil chipotij. bin puntil tan jalen yi tzatzin pazatz. Nin chijoyeu puntil tan quicheyal quibu tan cyoquenu tetz balaj, nin tan chixansal quibu. Na ko quil koc tetz balaj quic kopombil tu Ryos. 15 Or bin quilu, ko tzun quil chitzamu yi oy yi na tzan Kataj tan toyen sketz tan tu banl talma i. Nin or quilu, cyalk jun chixolu chonk sban chi tanen jun jilwutz xtze yi chin xkolum nin, nin yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14 Chijoyeu

12

1Ja

Winin xtxintxal ko quil jal kabalajil

HEBREOS12,13

1200

chin wenen nin. Na yi ko yatz tanen jun, xcyek tan chipotzen, nin tan chixiten yi e mas. 16 Na or quilu, cyalk jun chixolu ben tan jopol wutzajin. Nin cyalk jun tzelsan kej yi sukint tan Ryos tetz, chi banak Esa yi benen cayil yi tetz kej tetz bajx cyajol. Na tan tu mu tal cumir benen cayil i yi tetz kej. 17Ej nin elnak chitxumu tetz yi toquen i tan jaklen yi kej tetz yi taj quit aklij tetz. Winin cwen wutz, nin winin token i, poro quinin jal puntil takun tan xiten yi tajtzakl yi nsken cyen cyaj nucul.b 18 Qui bin kaxajslen kib te yi na kocsaj na nketz nicun kutanen ketz chi banake yi e xonl Israel tentz. Na yi e cyetz oc chikansal quib te jun wutz tu yi ban na maclij, yi na tzan kakl, nin yi chin tzotz nin tej, nin yi winin xumcanen cyekek tu xlitz soltej. 19Ej nin quibit jun chin chun yi na chin tu yi wi Ryos yi jilon tzaj scyetz. Ej nin yi e yi quibit yi wi Ryosatz cu chitzi tan quit quibital mas, 20tan tu yi xow yi ate cunt. Na chin xowbil nin yi cawl i yi ben quibital: Mpe itawun tlen tuk jetzaj te yi wutzej, tajwen tan telen cun swutz tan cub nka tan lans, chij Ryos bantz scyetz. 21Chin xow nin ate cunt yi nquil nin yi mbi na bajij. Nchatz Moiss, xob i, na je yol iej: Na chinlucne tan xow, chij Moiss ban.c 22 Poro yi acaj trat yi mbnix tan Ryos nketz xowbil. Na nternin ja kocopon te yi luwar kale najlet i yi na biaj wutz Sin. Nin ja wit kocopon le tnum kale najlet yi Ryos yi itz, nin yi tnum yi na biaj yi acaj Jerusaln yi chon at tcyaj nin kale atet jat lo mil ngel tan culajen Ryos. 23 Ja wit kocopon chixol yi cmon tetz Ryos yi e bajx nitxajil i yi cunak chibi jalen tzin tcyaj. Ej nin ja wit kocopon swutz yi Ryos yi pujul xtisya scyetz cyakil wunak. Nin ja wit kocopon chixol yi e balaj alma yi ajnake te Kataj, yi e yi ja wit choc tetz tzaknak cun. 24Nin ja wit kocopon xlaj Jess, yi kayolol te yi acaj trat yi ja bixe skaxol tu Ryos. Itz yi tetz chel yi el kojxuj tetz senil yi acaj tratatz. Ej nin mas ban tcun yi xtxolbil yi na cu wutz yi chel Cristo tan jaklen, swutz yi cunak wutz yi chel Abel tan jaklen.d 25 Chastzun te eu wajwutz, or bin quilu. Elich len kej Kataj Ryos cyanu yi na cu wutz tan kamoxen. Na yi e wunak yi e oc tan telsen kej Ryos yi jilonen i tzonej wuxtxotx quinin e el swutz chicaws. Pyor tzun o ketz, en kel liwr swutz yi kacaws ko ntin katzejbaj nin wutz kacoc tetz Kataj Ryos yi chon na jilon tzaj sketz tcyaj.e 26 Na yi jilonen Ryos tentz ja yucan cyakil yi wuxtxotx. Poro yi jalu na tal: Yucank junt tir yi wuxtxotx wan nin nketz ntin wuxtxotx ma na nchatz yi tcyaj, chij Ryos banak. 27Ma jalu tan yi jun xtxolbilatz na elepont yi copon xitul Ryos cyakil yi echk taklen yi bnixnak tan, bantz jalt yi acaj cyaj cyen, yi quit xit sbne opon tunintz. 28 Nin yi o ketz sketzaje yi jun amalatz yi quil xit. Ko yatz, katyoink bin tetz Kataj Ryos. Nin kake kib tan culajen i tetz cun kalma nin keke chi i. 29Na yi ketz kaRyosil nicun i tu kak yi ban stzesaj cyakil.

13
b 12.17

1Chiloke

bin quibu squibil quibu chi quitzun quitzicy quibu. 2 Elich te chiculu yi tajwen yi list eu tan cyakolu chiposar wunak. Na at e yi
c 12.21

Yi en kaban tan stzatzinen Ryos skej

Gn 27.30-40.

Ex 19; Dt 9.19.

d 12.24

Gn 4.10.

e 12.25

Ex 20.22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1201

HEBREOS13

na chixom te yi jun ajtzaklatz poro quinin tzicy scyetz yi opon yi e ngel tan posarin scyej. 3 Elk chikajabu scyej yi e kajwutz yi ate xetze. Choku tan xtxumlen chi nicuntz chi ik eu-tz ateu xetze. Nin elk chikajabu scyej yi e yi buchij che, na nchatz eu qui cunin batz chitijeu quixcuj. 4 At kej yi okben ib swutz Ryos. Chastzun te qui tuk chitzan tuwu, na stke Ryos chicaws cyakil yi e jopol wutzaj scyuch yi e aj xnaninl tu aj yajinl. 5 Quil tzel cyalmau tan chicambalu mas pwok, ma na kukek chiculu te yi at scyuchu. Na alijt cyen tan Ryos: Quinin xwil cyen, nin quinin cxelwok te incul. 6 Chastzun te nketz cob kacul yi na kal: Yi cheyanl wetz itz yi Wajcaw. Chastzun te quil chimbisun te yi mbi sban jun wunak swej.f 7Ej nin elich te chiculu yi e yi xconake tetz chibajxomu. Ulk txakx chiculu yi ja chitxol yi balaj stziblal tetz Cristo scyeru. Ulk bin txakx chiculu yi chibalajil, nin chixomoku te yi cyajtzakl. 8 Na yi Cristo qui na xtxixpuj yi tetz tajtzakl. Na iten nin tajtzaklatz sajlen tunintz, nin sbne opon tunintz. 9Qui bin chixomu te echk jilwutz chusun yi apart. Ma na mas ban tcun yi nink chiquiwixu tan yi banl talma Kataj, swutz yi nink chixomu te echk acaj ley yi na cawun te yi mbitz tajwen lbaj tan jun yaj. Na yi echk leyatz quic na tak scyetz yi e yi xomche tan banlen tanen. 10Apart mban yi ketz katxixwatz, ej nin yi e pale tetz yi antiw xtxolbil, quic cu tan chibajsal yi chibel yi ketz katxixwatz. 11Yi witz chipaleil yi e katanum yi na chixom te yi antiw ley, ntin na chixconsaj chel yi txuc yi na chiquim cyakun tan jalen cuybil chipaj. Ma chiwankil yi e txucatz na el ticylen joylaj len yi chinajbil tan toquen cyakun wi kak. 12Nicun mbajij te Jess, na chon quimen i soltej len yi tnum. Ej nin yastzun tulejtz tan kaxansajen ketz tan yi tetz chel. 13Kelk bin chixol yi e mas wunakatz, nin kamuque quixcuj chi banak Cristo. 14Na yi o ketz quic kachiw te jun taklen tzonej wuxtxotx. Quic jun kanajbil tzonej wuxtxotx yi segur. Ma na chon ajlij kacul te yi jun kanajbil yi tzaklok sketz tzantzaj. 15Chastzun te kake kakajsbil tetz Ryos, na yi na koc tan nawsen yi bi Jesucristo nicun chi najk katzan tan toyen jun katxixwatz tetz Ryos. 16Poro elich te chiculu yi tajwen tan kabnol pawor nin tan che kucheyal yi e yi at tajwen scyetz, na yastzun yi echk oy yi na tzatzin Ryos tej. 17Choku culutxum jak chicawl yi e chibajxomu, na e quicylom cyeru tan qui chibenenu tul il. Na nchatz e scyake cwent swutz Ryos te yi mbi akunil mbaj chibnol. Choku bin culutxum jak chicawl, na ko yatz cyuleju chitzatzink chibajxomuatz sju takun Kataj, nin quil chibisun. Na quic xtxicbaj scyeru ko na cyaku bis scyetz. 18 Le wutz ketz kajtzakl quic kapaltil, nin yi ketz kajbil itz tan kaxomen te yi echk xtxolbil yi balaj. Poro chinacheu Kataj skibaj yi yastzunk sbantz. 19Nchatz chinacheu Kataj tan wuponen chan tan chixajsenu, nin yi ban cuntuk nopontz. ketz kaRyosil i njalsan yi tzatzin paz skaxol tuch. Ej nin i njesan tzaj Kajcaw Jesucristo chixol alma. Ej nin yi Kajcaw Jesucristatz oc tetz kapstor,
f 13.6

20 Yi

Kake kakajsbil tetz Ryos

Sal 118.6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HEBREOS13

1202

yi o yi o tanum i, tan tu yi el kojx yi tetz chel tan bixbajen yi acaj trat yi quic rmeril tan xiten tetz ben kej ben sak. 21Lok tzoc yi jun kaRyosilatz tan cyocsenu tetz tzaknak cun te cyakil yi na chibanu. Lok chibanu yi tetz tajbil. Lok tzoc i tan chinuclenu tan porer Jesucristo, bantz chibnolu yi echk taklen balaj yi na tzatzin i tej. Ej nin kake kakajsbil tetz Cristo tetz ben kej ben sak. Amn. 22 Eu kajwutz, max chiculu swibaj te yi xtxolbil yi nwal scyeru na cobox ntzi tal yol. 23 Nchatz na waj wal scyeru: Yi kajwutz Timoteo ja el tzaj i xetze. Ej nin kol tzul chan i tzonej, mben tzun xomok i swej yil chimben tan chixajsenu. 24 Cyal cyen binu jun yos scyetz cyakil yi e chibajxomu, nin scyetz cyakil yi e mas kajwutz. Cyal cyenu scyetz yi na chitzan yi e aj Italia yi ate tzonej swuch tan talchen nin jun yos scyeru. 25 Tak tzaj Kataj yi banl i squibu. Amn.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CART YI BNIXNAK TAN SANTIAGO

in wetz in Santiago, in chakum Ryos tu Kajcaw Jesucristo. Na chintzan tan talchen nin jun yos scyeru, yi eu yi coblaj cun kuj eu yi elnakeu xit benen tzin wi munt.
2 Eu

1Yi

Jun yos

wajwutz, chitzatzinku te alchok echk pilbil cyeru yi na ul tan chixitenu te yi na cyocsaju. 3 Chitzatzinku na elnak chitxumu tetz yi chiquiwixku tan echk pilbil cyeru kol tzicypon cyanu, nin sjalok chipasensu tan muclen mas quixcuj. 4Na chin tajwen cunin tzicypon yi pilbil cyeru cyanu. Ko yatz, chocpon tzunu-tz tetz tzaknak cun, nin quic nin noc chipaltilu sbne. 5 Poro ko at jun chixolu yi quit na jal puntil tajtzakl tan, ban sjak tetz Ryos, na chaje i puntil tetz, nin list Ryos tan quicheyen cyakil wunak, nin qui na yajon scyej. 6 Poro chin tajwen cunin yil kuke cul yi junatz yi xcyek Ryos tan cheyen i, na ko na cabej cul nicun tzun i-tz tu yi pakbil mar yi tu nin na jojkel tu tan cyekek. 7Na ko at jun kajwutz yi tu na jojkel tu tajtzakl, quil tzoc Kajcaw tan cheyen i. 8 Na ilenin na tol na chuc jun yaj yi na cabej cul te Ryos. 9I bin jalu, yi e kajwutz yi e meba ban chitzatzin, na at chikej tan Ryos. 10Poro yi e ric, tzelepon cyetz chikej tan Ryos. Chon chibne cyeratz chi na ban jun buch yi na cu num tan kej, 11na yi na je ul kej na cu num, nin na cu lokp yi buch tan tza, nin na sotz yubil tan. Chon cunin sbajok scyej yi e ric yi ntin na chitzan tan xtxumlen chimebil. cyeri e yi tzicypon pilbil cyetz cyakun, na tzaklok jun oy scyetz. Itz yi quitzajbil yi quinin bajsben tetz. Na yastzun yi oy yi sukint tan Ryos scyetz yi e yi na chipek tej. 13 Nin yi na ul pilbil ketz, ban tcun quil kal yi itz Ryos yi na tzan tan kapilen, na nketz cachi tajtzakl Ryos, nin cyal na oquet Ryos tan kapilen. 14Poro yi na kapotij, o nin aj paj te keratz, na yi echk kajtzakl cachi, yastzun yi na xcye tan kapotzen. 15 Na kol kak amal tetz yi echk kajtzakl cachi, skajuche kil, nin tan paj kil sjalok quimichil kan. 16 Eu wajwutz, yi oklen chiwutzu wan, e xubsichu. 17Cyakil balaj oy, nin cyakil yi oy yi tzaknak cun, chon na saj tcyaj. Chon na saj te Kataj yi bnol cyeri
1203
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Ban

Yi ajtzakl yi chon na saj tu Ryos

Ban cyeri yi e yi tzicypon cun pilbil cyetz cyan

SANTIAGO1,2

1204

txekbil yi at tcyaj. Yi echk txekbilatz na chitxixpuj quib cyeratz, poro yi Kataj qui na xtxixpuj yi tajtzakl. Siquier nink najk txalcap mu tal tajtzakl i. 18 Nin i nkocsan tetz mel cyajl i tan yi tetz yol yi bintzi. Yastzun ban i na yi tetz tajbil itz tan tkol mas kakej chiwutz cyakil yi e yi bnixnake tan. te, eu wajwutz, choku tan xtxumlen yi echk xtxolbil yi na quibitu. Qui chan chijilonu. Qui chan chicyakaxu. 20Na yi ko noquen cyelenu quil chixcyeu tan banlen tanen yi tajbil Ryos. 21Quil cyenu cyakil yi ajtzakl cachi, tu cyakil cyakal makmal. Choku culutxum jak cawl yol Kataj yi ja wit oc te cyalmau, na yastzun yi yolatz yi na xcye tan claxen yi kalma. 22 Poro chibneu tanen yol Kataj quib yi na tal. Nketz ntin tu tbiten, na ko ntin na quibit cyenu na tzun chisub quibu-tz. 23-24Na ko at jun yi ntin na tzan tan tbiten, nin qui na tzan tan xtxumlen, nicun i tu jun yi na xmay cun yi yubil tul spej, nin le rat na el yubil te cul. 25Poro skatzatzink kol koc tan xtxumlen yi cawl Ryos, yi tzaknak cun, yi cawlatz yi tzatzin cun na xcye tan xtxixpen kajtzakl tan kabnol tanen. Poro chin tajwen cunin lkaxom tej, nin yi quil tzel te kacul, nin yil kaban tanentz. 26 Ko at jun yi le wutz yi tetz tajtzakl yi i jun balaj nitxajil Ryos, poro qui na xcye tan maklen stzi, chuc ten na sub tib, nin quic na tak tetz yi na tal yi i jun balaj nitxajil Ryos. 27Na swutz Kataj, yi e nitxajil i itz yi e yi na choc il tan quicheyen yi e meba scyuch yi e xmalcan yi na choc wutz pem. Nin yi e tetz nitxajil itz yi e yi na chiquicylej quib tkab yi echk taklen cachi tetz munt. jalu eu wajwutz, yi eu yi na cyocsaju Kajcaw Jesucristo, yi jun yi winin kej, swale yi xtxolbilej scyeru. Qui na yub ko na cyaku kej jun yaj tan tu ric i. Ej nin qui na yub kol tzel kej jun yaj cyanu tan tu yi meba i. 2 Na je jun puntilej, kol chocopon cob yaj chixolu, jun ric nin jun meba. Yi ric wekon tib tan balaj bech tetz nin balaj xmalkab, ma yi meba tal chabil cun bech tetz. 3Qui tzun na yub yi nink cyal ninu tetz yi yaj yi wekon tib: Coleku tzonej wi jun balaj chemej. Ma te tal meba nink cyal ninu-tz tetz: Ma awetz, txiclen cuntu atz tzonej. Nka: Colchen cun wuxtxotx. Qui na yub ko yatz lchibanu. 4Na ko yatz, na tzun chitzanu-tz tan taklen kej jun, nin telsen kej junt. Qui na yub ko yatz lchibanu. 5Wajwutz, yi oklen chiwutzu wan, quibit tzaju inyol. Yi e meba, yastzun yi e yi na che xtxaen Ryos tan kukewen chicul te i. Nin yastzun yi e yi na che xtxaen Ryos tan tkol amal scyetz tan cyocomponen kale na cawunet i. Na yastzun yi sukint tan Ryos scyetz yi e yi na chipek tej. 6Poro yi e cyeru na chitzanu tan telsen chikej yi e meba, nin na cyaku chikej yi e ric. Nketz pe i eatz yi na chitzan tan chibuchlenu? 7Itz, na yi e ric yastzun yi e yi na chitzan tan chixochlenu chiwutz alcal. Ej nin yastzun yi e yi na choc tan telsen kej yi bi yi jun yi na kocsaj ketz. 8 Ban na chibanu ko na chitzanu tan banlen tanen yi cawl yi mas tajwen, yi jun cawlatz yi tzibant cyen yi na tal: Lokwe yi e wunak chi na alok awib atz.a 9Poro ko na chitzanu tan taklen chikej yi e ric nin tan telsen chikej yi e meba, na tzun
a 2.8

19Chastzun

Chibneu tanen yol Kataj

1Ma

Oquich len kej jun ric cyanu

Lv 19.18.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1205

SANTIAGO2

chitzanu tan pajlen yi jun cawlatz, nin banijt chicawsu quib yi na tal yi ley Kataj. Nin eu juchul il ko yatz na chibanu. 10Na ko at jun yi na tzan tan banlen tanen cyakil echk cawl, poro mpe juntenk yi quil sban tanen, na tzun tzan i tan pajlen cyakil echk cawlatz. 11Na yi jun yi alon cyen tetz: Quil cjopon wutzaj, iten nin i alon cyen tetz: Quil cbiyolnakin.b Chastzun te, ko at jun yi qui na tzan tan joplen wutzaj poro yi ko biyolnak i, pajol cawl tzun i-tz. 12 Yi na chijilonu scyuch wunak, or quilu yi chijilonu, nin or quilu yi mbil chibanu scyej, na nketz tajwen tan chijuchulu mas quilu, na at rmeril tan chixomenu te yi chusun yi tzatzin cun na xcye tan xtxixpen kajtzakl tan kabnol yi balaj. 13Chastzun te alchok scyetz yi qui na el kajab te junt, nchatz i quil tzel kajab Ryos tej yil tzoc tan cawsen. Poro kol tzel kakajab te junt yaj, nchatz Ryos tzelepon kajab skej ketz. wajwutz quic ltak sketz yi kol kal yi kuklij kacul te Ryos yi ko qui na lajluchax tan yi echk taklen yi na kaban. Na quil kaclax ko ntin kuklij kacul, nin qui na katzan tan banlen echk taklen balaj. 15 Na ko at jun kajwutz yaj nka xnan yi quic wa, nin quic bech tetz, 16 nin yi nink kal nin tetz: Cheb cun cben. Lok jal bech atz, na winin chew. Nin lok cwan. Poro qui na yub ko yatz lkal, nin quic lkak nin tetz. Quic na tak yi jun ajtzaklatz. 17Na ko at jun yi na tal yi kuklij cul te Ryos, poro qui na tzan tan banlen tanen yi echk taklen balaj, quic na tak yi na tal yi kuklij cul. Na ko ntin kuklij kacul, nin ko qui na kaban tanentz yi echk taklen balaj, nicun tzun o-tz chi jun alma. 18 Nchatz, ko at jun chixolu yi na tal: Yi in wetz ja chinclax tan tu yi kuklij incul te Ryos, nin ko at junt yi na tal: Yi in wetz ja chinclax tan tu yi na chintzan tan banlen pawor, quic rmeril yi jajk chiclax chicabil. Na ko qui na kaban tanen echk taklen balaj yastzun jun techl yi qui kuklij kacul te Ryos. Poro yi ketz, tajwen kachaj yi bintzinin kuklij kacul te Ryos tan yi echk taklen balaj yi na kaban. 19Cyakil o na kocsaj yi jun ntzi Ryos at. Ban na kaban. Poro nchatz yi e chakum Bayban, yi e demonio, na el chitxum tetz yi jun ntzi Ryos at, nin winin na chixob tetz, poro quil chiclax. 20Na qui pe na el chitxumu tetz yi quic ltak sketz kol kal yi chon kuklij kacul te Ryos, ko qui na lajluchax skej? 21Na yi kajtzun kamam Abraham, jal yi balajil i swutz Ryos tan yi echk taklen yi mban i. Na ja jal yi balajil i yi tkol klo i Isaac yi cyajl tetz xtxixwatz. 22 Na tan tu yi list i tan banlen tanen yi tajbil Ryos, ja lajluchax yi nternin kuklij cul tej. 23 Na yastzun yi xe yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Nternin kuke cul Abraham te Ryos. Chastzun te jalen yi balajil i swutz, nin chastzun te toquen bi i tetz tamiw Ryos. 24 I bin jalu eu wajwutz, ja lajluchax skawutz yi na jal kabalajil swutz Ryos tan yi echk taklen balaj yi na kaban, nketz ntinin tan yil kuke kacul. 25 Nchatz banak Rahab, yi witz bnol tetz. Tan tu yi tkol i chiposar yi e chakum, nin tan yi e benen chakol tcul junt be, yastzun jalet balajil i swutz Ryos. 26 Na na el katxum tetz yi ko quit na xewan jun yaj itz jun techl yi ja wit quim. Nicun tzun quitanen yi e yi na cyal yi kuklij chicul, poro qui na lajluchax scyej, quimnake tanen swutz Ryos.
b 2.11

14 Eu

Tajwen tan kukewen kacul te Ryos nin nchatz tajwen tan lajluchaxen skej

Ex 20.13, 14.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SANTIAGO3,4

1206 Yi katzi chin cachi nin

jalu eu wajwutz, or quilu kol choc winin eu tetz aj chusunl, na bintzinin yi o aj chusunl tzaklok mas ketz kacaws kol kajuch kil. 2 Na cyakil o, na katol na kachuc. Poro ko at jun yi qui na xubsij te jilon, na elepont yi tzaknak cun i. Xcyek tzun i-tz tan makol tib te cyakil echk taklen cachi. 3 Na je jun elsawutzilej: Na oc prenu kan le chitzi e chej tan kacawunen scyej. Nin tan tu yi prenu na kaxcye tan chipaksen kale na kajwit tan chibenen. 4Nchatz echk barc yi na chixon wi a, chumam nin e, nin pitij che tan chumam cyekek, poro na xcye jun tal ne timn tan chipaksen kale na tajwit yi aj tolinl tan benen. 5 Nicun tzun yi katzi, qui tunin kusij, poro at na ban cunt na xcon kan tan talchen echk taklen yi chin xowbil nin. Nchatz nicun katzi tu mu tal xum kak yi na oc kakl jun chin juwtz tan. 6 Ej nin nicun katzi tu mero kak yi chon na saj tquixcuj. Na chin cachi nin yi katzi swutz cyakil wekl kawankil, na na xcye tan potzen cyakil yi kawankil. 7Yi o ketz yi o wunak na kaxcye tan chibajen mansar cyakil jilwutz txuc, scyuch yi e yi ate xe a. 8 Poro cyal nin jun sketz yi nink kaxcye tan malen kajilon, na yi katzi chin juntlen nin, quic nin makben tetz. Na yi kajilon, nicun chi tanen wenen yi na xcye tan biylen jun. 9At na ban cunt na xcon katzi tan taklen kakajsbil tetz Kataj Ryos. Nin at na ban cunt na xcon katzi tan jaklen chicaws wunak. Qui na yub yi jun ajtzaklatz, na yi e wunak, e teblal Ryos. 10Iten nin katzi na xcon kakun tan taklen kakajsbil tetz Ryos, nin tan chijislen wunak. Eu wajwutz quil chibanu junatz, 11na quic nin jun bom yi najk mulkenel tzaj balaj a tu a yi pitzpuj. 12 Nin quic nin jun wi ib yi na tak olivo tetz wutz. Nin quic nin jun wi uva yi ik ibk wutz na tak. Nin quic rmeril yi nink tzoc yi a yi pitzpuj tetz balaj a. at jun chixolu yi na tal yi chin tzaknak cun i, nin chin list nin tajtzakl, ban bin chaj i yi bintzi yatz tanen i tan tu yil tocsaj tib juy nin yil sban tanen yi echk taklen balaj. 14Poro ko at e chixolu yi cyan chich chicul cyan, nin yi na cyocsaj quib nim chicul cuntu, e tzun laj nin e contr te yi bintzi, na wi cyak tu yi na cyal yi chin tzaknak cun e. 15 Na yi jun ajtzaklatz, nketz chon na saj te Ryos, ma na chon na jal tetz tzonej wuxtxotx. Itz cyajtzakl wunak tu. Itz tajtzakl Bayban. 16 Ej nin ko at e chixolu yi na chich chicul, nin yi chicontr quib, quic tzun xtxolbil sbne chitxumun. Nin chin juntlen nin yi echk taklen yi chibne. 17Poro yi ajtzakl yi chon na saj tcyaj quic mu paltil na na xcye tan jalsen tzatzin paz skaxol, nin tan xiten oyintzi. Nin na jal kapasens tan tan tbiten yi mbi na cyal yi e mas. Nin na el kakajab te junt, nin kol kak amal te jun ajtzaklatz list o tan banlen jun ban, nin qui na txalcap katxumun, nin nketz cham wi kayol. 18 Chastzun te ko na kaj tzatzin paz qui bin kaxit, ma na kajoye puntil tan kaxomen te yi balaj ajtzaklatz.
13 Ko

1Ma

Yi ajtzakl yi chon na saj tcyaj

Yi e yi na chipek te yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx, e contr te Ryos


1Yi

oyintzi tu yi chich culal yi na jal chixolu, nketz pe chon na saj te yi cyajtzaklu cachi? Bintzi, chon na saj te yi tajbil chiwankilu. 2 Na na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1207

SANTIAGO4,5

el cyalmau te jun taklen, nin tan paj yi qui na chicambaju, na chich chiculu nin na chibiy quibu squibil quibu tan paj. Poro yi mero bintzi itz yi qui na chicambaju yi cyeru cyajbilu na qui na chocu tan jaklen tetz Ryos. 3 Bintzi at lo e chixolu yi na chijak tetz Ryos poro qui na aklij scyetz tan paj cyajtzakl cachi, na ntin na cyaj tzaklij scyetz tan chibnol yi cyajbil tej. 4Lastum eu wajwutz, na quinin ajlij chiculu te Ryos. Qui pe na el chitxumu tetz? Yi ko na el kalma te yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx, na elepont yi kacontr kib tu Ryos. Chastzun te, alchok scyetz yil cyamiwi quib tu yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx, contr i te Ryos. 5Quic pe kej chiwutzu yi xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Nternin na el talma yi Espritu Sant yi at skej tan tetzal yi kalma? 6 Poro at mas banl yi na tak Kataj Ryos sketz. Na at junt xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Ryos na quicheyan yi e yi na cyocsaj quib juy. Poro contr i scyej yi e yi na cyocsaj quib nim.c 7Chok binu culutxum jak cawl Ryos. Chibneu bin quibu tu Bayban. Tzelepon tzun ojk teratz. 8 Chikans quen quibu te Ryos, tzul tzun kansal tib i scyeju. Ej nin yi eu juchul il, chibneu yi balaj. Nin yi eu yi na chicabeju chiculu te Ryos, quicyaj lenu yi jun ajtzaklatz te cyalmau. 9Chibisunku, nin chokoku tan quilu. Quil chitzatzinu, ma na chibisunku tan quilu. 10Cyocse quibu juy swutz Ryos, stke tzun i chikeju. wajwutz quil cyalu yi quic xac junt, na yi jun yi na tzan tan talchen yi quic xac junt kajwutz, nka yi jun yi na tzan tan malen tajtzakl junt kajwutz na tzun tzantz tan telsen kej yi cawl Kataj. Ko yatz na chibanu, qui na chitzanu tan banlen yi cawl Kataj. Na tzun cyocsaj quibu mas tzaknak cun swutz yi cawl Kataj. 12 Poro jun ntzi akol tetz cawl at, nin jun ntzi pujul xtisya at. Itz yi jun yi ban kaclax tan, nka ban kasotz tan. Ma e cyeru, at ptzun chikeju tan malen tajtzakl jun? jalu swale nin junt xtxolbil scyeru, yi eu yi na cyalu: Ko quil chimben jalu, ek tzun chimben tul junt tnum. Yastzun natet jun yob. Nocopon tan lijensin. Sjalok impuk, ko chechu. 14Nxac na cyalu yi yolasej? Na qui ilij kan mbi na xon tzaj skej ek cap. en tzel katxum tetz yi katiemp yi akij sketz tzonej? Na bintzinin nicun katiemp tzonej wi munt chi na ban sbak yi junen tkuj na mol cun tib, nin jun ntzi tkuj na xit cun tib. 15Ban tcun yi nink cyalu: Kataj cun kol ben kon mu katiemp. Ryos cun skabne yi junej, nka skabne yi juntej. Yatzk cyalu-tz. 16Poro tan echk yolatz yi na cyal cyeru, na cyocsaj quibu nim. Cachi na chibanu swutz Ryos. 17Ma jalu, ko ja el katxum tetz yi tajwen tan kabnol yi echk taklen balaj, nin ko quil kaban, ja tzun wit kajuch kiltz.
13 Ma 11Eu

Or quilu yi malen tajtzakl junt

Qui na kil mbi sbajok ek cap

5
c 4.6

1Ma

jalu eu ric, swale nin jun xtxolbil scyeru. Ban tcun yi nink chibisunu, nink choku tan yi quixcuj yi tzul chiwutzu. 2 Na, tzan

Jun xtxolbil scyetz yi e ric

Pr 3.34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SANTIAGO5

1208

kayen chimebilu, nin tzan bajen balaj bech cyeru tan txil. 3 Nchatz yi chipuku, yi oro tu sakal, tzan pusinen. Nin tan yi tzan pusinen slajluchaxk yi at chipaltilu tzantzaj. Na yil tzoc pujlen xtisya scyeju tzelepon chixajsal quibu te chimebilu, chi na kanslen tib jun yaj te kak. chibisunku tan paj. Lastum eu na ato tcul yi witzbil tiemp nin ntin na chitzanu tan molchen chimebilu. 4 Cyakil e chimosu yi na chitzan tan jesen chicosechu, ja wit opon tokl cyalma swutz Ryos, tan paj yi qui na tzak len chichojon cyanu. Ja tbit yi witz ajcaw yi chitzi chikul. 5 Yi eu aj mebil, ja quicysaj cuninu chiculu te echk taklen tetz tzonej wi munt, nin na chicachaj quibu chi na kansij jun awun tetz quimich. 6 Ja cyaku chicaws, nin ja che chibiyu yi e yi quic quil. Ej nin quinin na chicol quibtz, na e culutxum. yi eu wajwutz, nimit cuntunin chiculu swutz, jalen cun yil tzul tzaj Kajcaw. Na na taj kapasens, chi na ban jun awal con yi na chiw jun balaj cosech. At pasens i tan chiwen jalen cun lkanax yi cosech. 8 Nchatz tzun eu, nimit cuntunin chiculu swutz yi quixcuj. Chiquiwseu cyalmau swutz, na txant tan tulent Kajcaw. 9Poro or quilu wajwutz, quil chiyaj quibu yil chocu swutz quixcuj, bantz quil tzaklij chicawsu, na txiclij yi pujul xtisya tzi puert. 10Wajwutz ulk txakx chiculu yi quixcuj yi chimucnak yi e elsanl stzi Ryos tentz, yi e yi chitxolnak yi tajbil Ryos. Quinin e pakxij. 11Skawutz ketz, chumbalaj nin yi eatz yi icynakpon quixcuj cyan. Nin bitant cyanu yi en cunin micypon quixcuj tan Job, nin en cunin ban yi tkol Kajcaw banl tibaj. Na, na el kajab Ryos skej nin na ok cul i skej kacyakil cun. 12 Poro eu wajwutz, yi mas tajwen itz: Oquich yi tcyajd nka yi wuxtxotx cyakunu tetz stiwil chiyolu. Ban tcun quil xcon stiwil chiyolu. Ban cyalu bintzi, ko itz bintzi. Ma ko qui, ban cyalu qui, bantz quil tak Ryos chicawsu. 13 Ko at e yi na chitzan tan muclen quixcuj chixolu, ban chinach Kataj. Nin ko at e yi na chitzatzin chixolu, ban chibitzin. 14Ko at jun yabi chixolu, ban che chak yi wi banl wi tetz cmon creyent tan nachlen Kataj tibaj, nin tan taklen quen mu tal taal olivo tej. 15 Ko kuklij chicul yi e yi na chitzan tan nachlen Kataj, xcyek tzun yi oracintz tan tulsen yos tu yabi. Tzul yos tuch tan Kajcaw. Nin ko at til yi yabi, scuye Kataj yi paj. 16 Chastzun te quil chiju quibu swutz quilu, ma na chitxoleu quilu squibil quibu. Na ko balaj jun yaj swutz Ryos, at tzun walor yi stzi yi kul te yi na jak. 17Na yi kajtzun kamam Elas, wunak tu i chi kutanen ketz, poro yi cuchul i tetz Kataj tan qui sajen abal, quic abal bantz tetz ox yob tu nicy. 18 Nin yi ticyen jun tiempatz, toquent tzuntz tan cuchen abal, nin cu ultz. Jalenas tzun xtxaxaxen junt tir yi wuxtxotx. 19I bin jalu eu wajwutz ko at jun kajwutz yil xcye tan xtxixpen tajtzakl junt yi quit na xom te yi bintzi, 20ja tzun xcye-tz tan telsen tzaj tkab quimichil, nin tan stzajsen jun chin coloj til.
d 5.12

7Poro

Nimit chiculu nin chinacheu Kataj

Yi yol tcyaj na jop Ryos.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BAJX CART YI BNIXNAK TAN LU

inatz, in Lu. In apostl tetz Jesucristo. Ej nin yi cartej yi na chintzan tan stziben, itz tetz cyeru yi eu yi awer nak quitanenu tzonej wuxtxotx, yi eu yi najlcheu lakak echk amal cwent Ponto, nin lakak echk amal cwent Galacia tu Capadocia, tu yi echk amal cwent Asia tu Bitinia. 2 Yi eu yi txaij chetu tan Kataj Ryos, na yastzun yi tajbil i yi txumijt cyen tan. Na xansan chetu tan yi Espritu Sant bantz cyoquenu culutxum jak cawl Jesucristo, na ja chixansiju tan yi tetz chel. Tak tzaj bin Kataj Ryos winin banl tu tzatzin paz squibu.
3 I

1I

Yi cart yi ben stzibal Lu scyetz yi e kajwutz yi ate benen tzin

bin jalu eu kajwutz kake kakajsbil tetz Kataj Ryos, yi Taj Kajcaw Jesucristo, na tan tu yi el kajab i skej, ja tak jun acaj kutzajbil. Ej nin jun cun at kachiw tej, na itznak Cristo tan chixol alma. 4 Ej nin bixbant tan Kataj Ryos tan tkol jun herens sketz yi quil sotz. Itz jun herens yi quic mu tal paltil, nin qui bajsben tetz. Yi jun herensatz colij tetz ketz jalen tzin tcyaj. 5 Ej nin tan tu yi kuklij kacul te Ryos, quicylen cho tan tan yi tetz porer. Ej nin quinin lko til cyen jalen cun lkacambaj yi jun balaj itzajbilatz yil tzul tzaj yi witzbil kejlal. 6 Chitzatzinku bin te yi xtxolbilasej. Poro ilenin tcul yi tiemp yi na kaxon tcul jalu, na lo sotz chiculu tan paj yi echk pilbil cyeru yi na tzan. 7Poro quil chibisunu tan na je jun elsawutzilej: Yi oro winin jamel. Nin na oc wi kak tan tilwen yi ko mero oro cun nka qui. Nicun tzun yi o ketz. Na ul pilbil ketz tan tilwen yi ko bintzi nin kuklij kacul te Ryos nka qui. Poro at mas walor yi ketz yi kuklij kacul tej swutz yi oro yi winin jamel. Na yi oro sotzok teratz, ma yi ketz yi na kocsaj quil sotz. Chastzun te yil tzaj wi yi pilbil cyeru, nin yil chaj tib Jesucristo, sbajok jun chin tzatzin scyeru. Tzaklok chikeju, yi kol lajluchax yi jun cun chon kuklij chiculu te Ryos. 8 Qui cyajskenu wutz Jesucristo, poro na chipeku tej. Qui na quilu wutz i jalu poro nternin kuklij chiculu tej. Nin nternin na chitzatzinu. Ej nin tan yi jun chin tzatzin yi ateu cunt, quit na jal puntil cyanu tan tyoin tetz. 9Na chitzatzinu, na tzan chicambalu yi jun herensatz yi kuklij chiculu tej. Nin yi jun herensatz itz yi skaclaxok tetz ben kej ben sak.
1209
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jun cun at kachiw te yi jun itzajbil tu jun herens yi quinin bajsben tetz

1 PEDRO1

1210

10 Ej nin yastzun yi jun claxenatz yi nternin ocnake yi e elsanl stzi Ryos tentz tan joylen puntil yi en sbne. Ej nin yastzun yi claxen yi cyalnak, yi tantu banl talma Ryos stzaklok scyeru. 11Nternin e oc yi e elsanl stzi Ryosatz tan xtxumlen yi mbi tiempil at tulbil yi jun yi bixbant tan kacolpen. Ej nin nternin e oc tan xtxumlen yi mbi cun sbajok yil tzul, na alijt cyen tan yi Espritu Sant scyetz yi jalen cun smuc yi Cristatz quixcuj kalenas tzun ljal kej i-tz. 12 Ej nin ja lajluchax chiwutz yi qui sbajok yi jun xtxolbilatz yi e oc tan stziben, te yi tiemp yi ate cyetz, ma na txumijt tan Ryos jalen te yi ketz katiemp. Yastzun yi balaj stziblal yi ja wit txolij scyeru tan porer yi Espritu Sant. Na itz iten nin xtxolbilatz yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz. Nin yastzun yi balaj stziblal yi nternin na el cyalma yi e ngel tan telen chitxum tetz yi en sbne.

bin kil yi at kachiw te yi jun chumbalaj itzajbil. Chastzun te casok chiculu. Potich cyajtzaklu, nin nternin kukek chiculu te yi banl Kataj yi tzaklok sketz yil tzul tzaj Jesucristo. 14Choku bin culutxum jak cawl Ryos. Quit chixomu te yi echk yab ajtzakl yi elnak cyalmau tej sajlen. 15 Ma na choku tzaknak cun swutz Ryos, yi jun yi e moxon tzaju. Choku tzaknak cun te cyakil yi na chibanu na yi Kataj Ryos chin tzaknak cun i. Quic mu tal til. 16 Choku tzuntz tetz tzaknak cun swutz i, na tzibant cyen le tuj Kataj: Nquenwok tzaknak cun chi jun yaj yi quic mu til, na yastzun wutanen wetz. Chin tzaknak cun in, stzun Ryos banak cyen.a 17Chastzun te cyekeu chi Ryos na na chitzanu tan nawsen bi jun Ryos yi qui na je kab twi jun, nin jun Ryos yi stzok tan malen yi mbi cun na kaban len te yi ato tan posarin tzonej wuxtxotx. 18 Keke len bin chi i na quinin xcon echk taklen tan yi na sotz chi tanen oro tu sakal tan kelsen liwr tkab echk yab ajtzakl yi txumijt cyen cyakun kamam kate, 19ma na ja xcon jun taklen yi mas tcun walor. Itz yi chel Cristo. Na, quim i tetz katxixwatz, chi na quim jun tal ne cneru yi quic mu tal yanasil. Na quic mu tal til, nin chin tzaknak cun i. 20 Ej nin nchatz bixbant i tan quimen tetz katxixwatz yi ntaxk tzaj bnix yi wuxtxotx. Poro acaj chan chajol tib tan takonen ban sketz. 21Ej nin tan tu yi mbi cun ban i, chon kuklij ketz kacul te Ryos, yi Ryosatz yi njesan tzaj i chixol alma nin yi Ryos yi akon kej i. Chastzun te, tan cyakil yi xtxolbilasej, na elepont yi itz Kataj Ryos yi chon kuklij kacul tej, nin yi chon at kachiw tej. 22 Eu wajwutz, ja chixcyeu tan banlen tanen yi chusun yi mero bintzi, poro tan tu porer yi Espritu Sant. Chastzun te ja skojan te cyalmau, nin chastzun te na chipeku scyej yi e mas kajwutz. Chiloke bin quibu squibil quibu tetz cun cyalmau. 23 Chiloke quibu squibil quibu, na ja wit jal jun acaj itzajbil cyanu. Ej nin yi jun balaj itzajbilatz quinin jal cyanu tan tuk yi chon quitzlenu te jun wunak yi ban na sotz, poro ja jal yi jun acaj itzajbilatz cyanu tan tu yi ja chitziju te yi yol Kataj na yatz na jalet kutzajbil. Ej nin yi jun yol Katajatz quil sotz teratz tetz ben kej ben sak. 24Na yastzun tzibant cyen:
a 1.16

13 Ja

Tajwen tan koquen tzaknak cun swutz Ryos

Lv 11.44-45; 19.2.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1211

1 PEDRO1,2

Cyakil yi o, yi o wunak, nicun o tu jun tal xtze yi jalcun na skej. Nin yi kakej jalcun na xit chi na skej buchil jun xtze. Na yi echk xtzeas na skej, nin jalcun na cu lokp yi buchil. 25 Poro yi yol Kataj, quil sotz teratz tetz ben kej ben sak.b Ej nin yastzun yi balaj stziblal yi txolint scyeru. 1Chastzun te tan tu yi at kachiw te yi jun balaj itzajbilatz chicyajscyenu cyakil ajtzakl cachi. Quit chocu tan chisublen wunak. Quit chibanu echk taklen yi chiwutz tuwu yi chiplaj tuwu. Chicyajscyenu yi chich culal yi na jal tan paj yi quinin na chicambaju yi cyeru cyajbilu. Quit chocu tan telsen kej junt. 2 Ma na tajwen yil chocu il tan xtxumlen yi yol Kataj. Choku bin chi tanen jun tal ni yi ana cunin mitzij, yi nternin na el talma te xtxutx. Elk bin cyalmau te yi jun balaj txutxatz yi chin tzaknak cun, yi itz yi yol Kataj. Na kol chocu il tan xtxumlen yi jun yolatz, chiquiwixku, nin chiclaxku. 3 chiclaxku na tzelepon chitxumu tetz, yi chumbalaj nin talma Kajcaw skibaj.

quibu te Kajcaw Jesucristo, na nicun i tu jun cub yi at xac. At xac i, na txaijt tan Ryos tan xconen tan tkol kutzajbil. chiwutz yi e mas wunak, quic mu xac i, 5poro skawutz ketz nicun i tu jun cub yi winin walor. Nchatz yi e cyeru nicun eu tu jun cub yi at xac yi na xcon tan banlen jun templo. Cyake bin quibu tetz Ryos tan chixconenu tetz tan banlen jun balaj cmon yi cal Ryos tanen. Nchatz cyake quibu tetz Ryos tan chixconenu tan tetz jun kuj pale yi chin xan nin e, jun kuj pale yi na cyoy balaj oy tetz Ryos yi itz yi chikajsbilu. Ej nin nternin na tzatzin Ryos te yi jun jilwutz oyatz, tan tu yi mbi cun banak Jesucristo. 6Na je jun xtxolbil yi tzibant cyen: Bitwok tzaj. Jenak intxaol jun yaj yi winin kej, jun yaj yi at xac. Xconk wan, chi na xcon jun cub tetz xetzbil xe jun cal. Xconk wan tetz xe incmon. Nin cyakil yi e yil kuke chicul te i, quil tzel chitxix.c 7Winin kej yi junatz yi cub tanen. At xac i tetz cyeru, yi eu yi kuklij chiculu tej. Poro apart xtxolbil scyetz yi e yi qui kuklij chicul tej, na je junt xtxolbil yi tzibant cyen: Yi cub yi quic xac chiwutz yi e bnol cal, yastzun yi cub yi mas tcun kej njal.d 8 Nchatz at junt xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Chijepon tzotp wunak te chusun yi junatz yi cub tanen. Nin tan paj yi chijepon tzotp nchiben tul il.e Yi na elepont yi xtxolbilasej itz, yi at wunak yi ja chije tzotp, nin ja chiben tul il, tan paj yi quinin ncyocsaj yi yol Ryos. Poro txumijt tan Ryos tan chibenen tul il tan paj yi quinin ncyocsaj yi yol i. yi e cyeru, eu jun jilwutz wunak yi txaij chetu tan Ryos. E cunu pale yi na chixcon swutz yi witz rey. Ej nin yi e cyeru eu jun jilwutz wunak yi txaij chetu tan
b 1.24-25

4Chikansquen

Yi xe yi cmon creyent itz Cristo

9Poro

Yi e yi ate tetz tajal Ryos

Is 40.6-8.

c 2.6

Is 28.16.

d 2.7

Sal 118.22.

e 2.8

Is 8.14-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 PEDRO2,3

1212

Ryos tan chixconenu tetz. Nin ateu tajal Ryos, nin txaij chetu tan xtxolen yi echk balaj taklen yi bnixnak tan Ryos, yi Ryos yi nxcye tan cyelsenel tzaju tul tzotz wutzil, nin tan telen pacx wutz cyajtzaklu. 10Sajlen quibeu tetz tajal Ryos, poro yi jalu ateu tetz tajal. Sajlen cyal jun mel kajab scyeju, poro yi jalu ja el kajab Ryos scyeju. bin jalu, na cu inwutz chiwutzu eu kajwutz, yi eu yi awer nak quitanenu tzonej wi munt, yi eu yi nkeratz yi mero chinajbilu yi muntej. Na cu inwutz chiwutzu tan chimakol quibu te echk ajtzakl cachi yi na xcye tan kapotzen. 12 Chichajeu chibalajilu chiwutz yi e yi nketz e creyent. Quic na ban ko na chitzan tan chiyolchenu jalu, na ko na quil yi bintzinin eu balaj, scyake chikajsbil tetz Ryos yil tzoc i tan pujlen xtisya. 13Choku bin jak chicawl yi e ajcaw tetz tnum. Choku culutxum jak cawl yi witz ajcaw. 14Nin choku culutxum jak chicawl yi e gobernador yi bixban che tan yi witz ajcawatz. Choku culutxum jak chicawl, na bixban che tan taklen chicaws yi e mal nak nin tan taklen chikej yi e yi na chiban jun ban. 15Chibneu bin tanen, na yastzun yi xtxolbil yi nternin na tzatzin Ryos tej, na yi tajbil i itz yil chixcyeu tan maklen chitzi yi e txalcnak tan yi echk taklen balaj yi na chibanu. 16 Bintzi elnakeu liwr jak chicawl cyakil wunak, poro qui na yub yi nink cyalu: Kabne yi ketz kajbil na ja wit kel liwr jak echk cawl, chechku sban. Quic rmeril, na ateu bin tkab Ryos. Ateu jak cawl i. 17Ma na mas balaj yi nink cyaku chikej cyakil wunak. Chichajeu lok ib scyetz e mas kajwutz. Cyekeu chi Ryos. Cyakeu kej yi gobierum, yi witz ajcaw. eu mos, choku culutxum jak cawl chipatrnu. Tajwen yil cyeku chichi. Quic na ban yi ko e balaj nak nka qui. 19Kol chimucu quixcuj yi quic chipaju tej, tan tu yi na el chitxumu tetz yi yastzun yi tajbil Ryos, sjalok tzun chibanlu swutz i. 20Poro quic nin ltak scyeru kol chimucu quixcuj chikab chipatrnu yi ko chipaj ninu. Poro ko na oc chibuchlenu, nin quic chipaju tej, sjalok chibanlu swutz Ryos kol tzicypon cyanu. 21Txaij chot tan Ryos tan muclen quixcuj, na yastzun banak Cristo. Ja muc quixcuj tan kaclaxen. Nchatz o ketz, tajwen lkamuc quixcuj chi banak Cristo. 22Quic mu tal til teratz, nin cyal cunin el tzit jun lajil le stzi. 23Nin yi cyoquen yi e wunak tan jislen, quinin stzol i yi chiyol. Yi cyoquen wunak tan biylen, quinin tal: Chiwwok bajx. Wicyse incul tzitej, ma na chon na tabnaj tib mas tkab Ryos, yi pujul xtisya yi qui na xom wi te jun. 24Ej nin iten nin Cristatz yi icyan nin cyakil yi kil yi quimen i swutz pasyon. Yi quimen i, nicun yi yatzk kaquimen ketz swutz yi kil. Chastzun te quict ltaj quen yi juchlen il skej jalu. Ja kel liwr tzak cawl yi jun ajtzakl cachi yi cyan kan. Ej nin ja kitzij junt tir tan kabnol tanen echk taklen balaj. Na tan tu yi quixcuj yi tij Jess, ja ul yos skuch ketz. 25Nicun eu sajlen chi jun coloj cneru yi txakxnake. Poro yi jalu ja wit chulu ticylen tan chixomenu te yi kapstor, yi quicylom ketz.
18Nchatz 11I

Tajwen tan kachajol kabalajil chiwutz wunak

Tajwen kamuc quixcuj chi banak Cristo

bin jalu, eu kaxnanil, choku culutxum jak cawl quichmilu. Na ko at eu yi nketz creyent quichmilu qui cunin batz lcyocsaj tan tu yi chiculutxumilu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Jun chusun scyetz yi e umnake

1213

1 PEDRO3

Ko yatz lchibanu, qui tajwen tan cyoquenu tan xtxolen yol Kataj scyetz, 2 na scyocsaje yil quil yi chibalajilu, tu chiculutxumilu. 3Na qui na elepont yi at balajil jun xnan tan tu yi chin xeban nin yi xiil wi nka tan tu yi chin wekon nin tib. Nin qui na elepont yi at balajil jun xnan tan tu yi na xconsaj balaj uwaj. 4Poro na lajluchax yi chibalajil e xnan yi ko skoj cun te cyalma, nin yi ko chin culutxum nin e. Ej nin winin na tzatzin Ryos te jun ajtzaklatz. Ej nin yi jun ajtzaklatz, quil sotz, chi na sotz echk balaj bech ketz. 5Yastzun banake yi e balaj xnan tentz, yi e yi chon ajlij chicul te Ryos. E oc culutxum jak cawl quichmil. Yastzun e ban tan jalen chibalajil. 6Na yastzun banak Sara. Ocnak i jak cawl Abraham. Talnak i Wajcaw tetz. Chastzun te kol chocu culutxum, nin ko quil xit cyajtzaklu tan paj alchok echk taklen, e tzunu tal kajtzun Sara tanen, na nicun cyajtzaklu tuch. 7Poro nchatz eu yaj, cyakeu chikej yi quixkelu. Elk chikajabu scyej. Poro nketz ntin tan paj yi e tu xnan, ma na tan paj yi nchatz e, chicambok te yi itzajbil tan tu banl talma Ryos. Ej nin ko quil chixomu te yi cawlasej, quil stzawej Ryos yi chioracionu. bin sban cyajtzaklu eu wajwutz. Okok chiculu squibil quibu. Chiloke quibu chi ik quitzun quitzicy quibu. Elk chikajabu squibil quibu. Chichajeu chiculutxumilu squibil quibu. 9Yi ko na bajij jun echk taklen cachi scyeju, qui na yub yi nicun tzel cunt cyanu. Kol choc wunak tan chijislenu, quil chitzolninu chiyol. Ma na chijakeu chibanl tetz Ryos, na yastzun chimunlu yi txaij chetu tej tan Ryos. Kol chixomu te cyakil echk ajtzaklasej, sjalok cyeru chibanlu tzantzaj. 10Na at jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Na pe itaj ben kon mut itiemp? Na pe itaj cxtzatzinwok coboxt kej? Makwok itzi te cachi yol. Nin quil tzijal cun jun wi itak scyetz alchok wunakil. 11 Jatxwok len itib te echk taklen cachi. Nin banwok echk taklen balaj. Nin xomenwok tej. 12 Na at Kajcaw tan quicheyen yi e balaj nak. Nin na tbit i yi na chijilon tetz. Contr i scyej yi e yi na chiban echk taklen cachi. Nin junawes na chisotz tan.f 13 Nchatz kol tzel cyalmau tan banlen tanen echk taklen balaj yi na tzatzin Ryos tej, cyal jun sban jun echk taklen cachi scyeju. 14Poro ko ilenin tzoc chibuchlenu, at chibanlu tej. Chastzun te quil chixobu scyetz, nin quil chibisunu cyan, 15 ma na tetz cun cyalmau chibneu tanen yi cawl Cristo. Nchatz tajwen yi list cun tunin eu tan taklen tajtzakl jun kol sjak scyeru yi mbitz yi at chichiwu tej. 16 Poro tajwen yil cyocsaj quibu juy nin tajwen cyaku chikej. Puntil cun cyuleju cyajtzaklu bantz chinachonenu te yi quic chipaltilu. Na ko yatz quitanenu tkab Cristo, chitxixwok yi e yi na chitzan tan chijislenu, nin tan chiyolchenu.
f 3.12

8 Junit

Ban cyeri e yi na chitij quixcuj tan yi echk taklen balaj yi na chiban.

Sal 34.12-16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 PEDRO3,4

1214

17Poro yi ko itz tajbil Kataj tan katijol quixcuj tan echk taklen balaj yi na kaban, ban atit. Poro ko na chitiju quixcuj tan echk taklen cachi yi na chibanu, chipaj ninu tzuntz. 18 Poro ko na chitiju quixcuj tan tu yi eu culutxum jak cawl Cristo, ban atit, na yastzun banak Cristo. Quic tetz til poro quim tan stzajsen kil yi o juchul il. Ntin quim i junintzi tir, poro yastzun tulejtz tan kicylen nin te Ryos. Bintzi ja quim yi wankil, poro yi talma quinin quim. 19Ej nin yi tponen talma chixol alma, nin xtxol jun xtxolbil scyetz yi eatz yi ate xetze, 20tuml yi e yi e pajnak yi cawl Ryos yi na tzan tzaj No tan banlen yi arca. Nim cuntunin cul Ryos ban squibaj yi ate tzaj wuxtxotx, poro quinin chitxixpuj yi cyajtzakl. Ma na ntin wajxok ntzi xonen e clax. 21Na ja chiclax tan yi a. Ej nin yi jun xtxolbilatz, itz jun elsawutzil yi bautism yi na bajij skej jalu tan kaclaxen. Poro qui na kaclax tan tu yi na xcye yi a tan telsen tzil te kawankil, ma na ntin na kaclax yi ko tetz cun kalma na kocsaj yi ja itzij Cristo junt tir chixol alma, 22 nin ajnak i tcyaj, nin chon colchij i jalu le sbal Kataj Ryos tan cawun. Cyakil yi e ngel scyuch e mas ajcaw yi ate tcyaj, chon cunin ate jak cawl i.

bin jalu, ja kil yi icynakpon quixcuj tan Jesucristo. Nchatz bin eu, chibneu list quibu tan tijlen quixcuj. Na ko na muc jun yaj quixcuj, na elepont yi jun cun ja cyaj cyen tilol echk taklen cachi. 2 Yi jun jilwutz wunakatz qui na cyak amal tetz yi tajbil yi chiwankil, ma na ntin na chixom te yi tajbil Ryos. 3 Stzicun cyakil echk taklen cachi yi banakeu tenchan, yi echk taklen cachi yi na chipek yi e mas wunak tej. Na sajlen ja chibanu winin echk taklen cachi. Ja chixomu te tajbil chiwankilu, na oc a chiwiu. Nin chin xoj nin eu tan waan. Tunin na chiekne tuninu tan paj xcalain. Nin ja cyaku kej yi echk taklen yi banij quitanen. Wech na quic cu tej. 4Poro yi jalu, na chel yab yi e wunak scyeju. Qui na pujx cyan yi mbi tzuntz yi quit na chixomu te yi cyetz cyajtzakl. Chastzun te na chitzan tan chijislenu. 5Poro txaklij xtisyain scyej, na tzocopon Ryos tan malen cyajtzakl cyakil yi e yi itze scyuch cyakil yi e yi quimnake. 6 Na, txolij yi balaj stziblal scyetz yi e wunak tentz yi ntaxk chiquim. Txolij scyetz, bantz chicambal yi itzajbil yi at tu Ryos. At e cyocsaj nin at e qui, poro tircun e baj quim len chi na chiquim cyakil wunak. 7Poro, eu wajwutz, txant tan tulen yi tiemp yil sotz cyakil. Chastzun te tajwen yi pe nin skil sban yi cyajtzaklu. Chiquiwsaj quibu chijunalenu tan nachlen Kataj. Quil cyaku amal tan xiten cyajtzaklu. 8 Poro yi mas tajwen itz yil jal jun chin lok ib chixolu, na na xcye yi lok ib tan xiten echk il yi na jal skaxol. 9Cyakeu chiposaru squibil quibu, nin quil chicabeju chiculu tan taklen. 10Quicheye len bin quibu squibil quibu, quib yi chimunlu yi akij len scyeru tan Ryos. Tajwen chocu tetz balaj martoma tan banlen tanen yi chimunluatz yi akijt len scyeru tan Ryos. 11Ko eu aj txolinl, chixconseu yi yol yi chon na saj tu Ryos. Ko eu bnol pawor, chibneu chimunlu quib yi ajtzakl yi akij len scyeru tan Ryos. Lok chibanu cyakil echk taklenatz tan porer Jesucristo, tan jalen mas kej Kataj. Kake bin kakajsbil tetz, na i yi witz ajcaw tetz ben kej ben sak. Amn.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Kucheye kib skibil kib, quib yi kamunl yi akij sketz tan Ryos

1215 Quil katxixwij kol tzalchij yab sketz

1 PEDRO4,5

jun coloj wajwutz, e elich len yabu te yi echk quixcuj yi chin xowbil nin yi na tzan tan chipilenu, na tetz nin terastz. 13 Ban tcun lchitzatzinu tkab, na yastzun banak Cristo. Ko quil chel yabu te yi quixcujatz, nternin chitzatzinku yil lajluchax yi kej Cristo yil tzul tzaj i junt tir. 14Ban cyeru ko na chitzan wunak tan chijislenu tan tu yi xomcheu te Cristo, na itz jun techl yi xomij yi Espritu Ryos scyeju, yi kaRyosilatz yi at winin kej. 15Poro ko na chitzanu tan tijlen quixcuj tan paj yi eu malnak nka tan paj yi eu biyolnak, nka tan paj yi eu alkom, qui na yub. Nchatz qui na yub ko na chitzanu tan tijlen quixcuj tan tu yi na chipit quibu txol echk oyintzi tu echk suntin yi quic cyoclenu tej. 16 Poro quic txixwil tej ko na chitzanu tan tijlen quixcuj tan tu yi eu tetz Cristo. Quil chel yabu tej, ma na cyakeu chikajsbilu tetz Ryos tan tu yi yatz na bajij scyeju. 17Ja wit xetij Ryos tan kapilen bantz lajluchaxen ko o culutxum jak cawl i nka qui. Ko yatz sbajok skej ketz, pyor sbne i scyej yi e yi qui na cyocsaj yi balaj stziblal tetz kaRyosil. 18 Na ko kalen nin il skaclaxok ketz yi o balaj, pyor nin chibne yi e yi qui na cyek chi Ryos, yi e juchul il. 19Chastzun te ko yatz tajbil Ryos tan kamucul echk quixcuj jalu, tajwen yi quil tzicy kapaj tan muclen nin tan banlen tanen yi echk taklen balaj. Tajwen bin yil kabnaj yi kalma tkab Ryos, na i bnol ketz, nin ilenin na el kab i te yol. bin jalu swale cobox cyajtzaklu yi eu wi banl wi yi ateu lakak cmon creyent. Na nchatz in, in wi banl wi, nin wilnak yi quixcuj yi icynakpon tan Cristo. Ej nin nchatz in, sjalok inkej scyuchu yil lajluchax yi kej Jesucristo skawutz. 2 Choku il tan quilwen yi cmon creyent, yi e tawun Ryos tanen. Choku il tej chi na chiban yi e pstor tan chiquicylen e tal cyawun. Yil chocu tan banlen tanen yi xtxolbilasej, na taj yi tetz cun cyalmau, na yastzun tajbil Ryos. Qui na yub yi ko puers tu na chocu sju takun Kataj. Nin qui na yub yi ko pwok tu na chiwutz cyenu tej. 3 Nchatz qui na yub kol cyocsaj quibu nim tan chicawen yi cmon creyent, ma na ban tcun yi nink chichaju chibalajilu chiwutz tan chixomen cyetz tej. 4Nin kol chixomu te yi jun xtxolbilatz, chicamboku te jun balaj coron yil tzul tzaj yi witz kapstor yi at skibaj. Ej nin yi jun coronatz yi tzaklok sketz, quil sotz yi yubil tetz ben kej ben sak. 5 Ma jalu, axwok jun coloj xicy, tajwen yil cxocwok culutxum jak chicawl yi e wi banl wi. Nin cyakil cun eu tajwen tan chichajolu yi chiculutxumilu squibil quibu, na at jun xtxolbil yi tzibant cyen yi na tal: Contr Ryos scyej yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Poro na cheyan scyej yi e yi na cyocsaj quib juy. Nin stke i chibanl.g 6 Chastzun te tajwen cyocsaj quibu juy jak cawl Kataj Ryos, yi jun yi chin cham nin. Ko yatz cyuleju, sjalok chikeju yil tzul tzaj yi balaj tiemp yi at tulbil.
g 5.5

12 Eu

1I

Coboxt ajtzakl scyetz yi e bajxom

Pr 3.34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 PEDRO5
7Cyabnaj

1216

cyen binu cyakil yi sotzaj culal yi at tetz cyalmau swutz Kataj Ryos, na na el kajab i skej. 8 Poro chiquicylej quibu, nin toquen cun sban cyajtzaklu. Na yi Bayban, yi contr skej, na xon wi munt chi na ban jun balum yi na quim tan wej, nin nternin na tzan tan joylen puntil tan katzamlen. 9Poro quiwit te yi na cyocsaju nin chibne quibu tu yi Bayban, na elnak chitxumu tetz yi na chitzan yi e mas kajwutz yi ate benen tzin wi munt tan tijlen itenin quixcujatz. 10Chimuque binu quixcuj, na quit ampon tiemp tan toquen Ryos tan chinuclenu tan cyoquenu tetz tzaknak cun. Chin quiw nin chibneu tan. Ban nin pe nink chicotxcaxu mu tal. Na i yi jun yi na akon tzaj kabanl. Nin i yi Ryos yi nkachakon tzaj tan katzatzinen tuch, nin tu Kajcaw Jesucristo. Ej nin sjalok jun ketz kakej tuch yi quil sotz tetz ben kej ben sak. 11Ntin yi ketz kaRyosilatz chin cham nin i. Kake bin kej i tetz ben kej ben sak. Amn. bin jalu, ja xcon Silvano wan tan stziben nin yi incartej. Na i jun balaj creyent yi ban kuke chiculu tej. Ej nin yi xac yi cartej itz tan casen cyajtzaklu, nin tan talchen scyeru yi kol chixomu te yi xtxolbil yi at tul, sjalok yi mero banl Kataj cyanu. Quiwit bin. 13 Ma jalu, yi e mas creyent yi ate tzonej Babilonia, tu incyajl Marcos, na chitzan tan talchen nin jun yos scyeru. Na nchatz e, txaij chet tan Ryos chi quitanen cyeru. 14Chikajlaj quibu squibil quibu tan chajlen yi na chipeku squibil quibu. Tak tzaj bin Kataj yi tzatzin paz squibu, yi eu yi eu tetz Cristo. Amn.
12 I

Stzajsbil wi yol

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CAP CART YI BNIXNAK TAN LU


inatz in Simn Lu. In esclaw, nin in apostl tetz Jesucristo. Yi cartej yi na chintzan tan stziben itz tetz cyeru yi eu yi nternin kuklij chiculu te Ryos chi kutanen ketz. Ej nin yastzun kutanen scyuchu tan tu yi balajil Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi colol ketz. 2 Nin tan tu yi ja wit el chitxumu tetz yi balajil Ryos tu Kajcaw Jess, tzaklok winin banl tu tzatzin paz scyeru.
3I bin jalu eu wajwutz, tan tu porer Ryos ja wit aklij cyakil yi puntil sketz, tu cyakil

1I

Yi toquen Lu tan stziben jun cart scyetz yi e yi kuklij chicul te Ryos

Tajwen yil kajoy puntil tan kanucul kib

yi tajwen yi en kaban tan ketzal yi jun itzajbil yi quinin bajsben tetz. Ej nin ja wit aklij cyakil puntil sketz yi en kaban tan kaculal i. Nin ja jal echk puntilatz kan, tan tu yi mmel katxum tetz yi jun yi o moxon tzaj tan katzatzinen tuch, te yi tetz kej tu yi tetz balajil. 4Ej nin nchatz tan tu yi tetz porer ja suk echk balaj taklen sketz. Nin ko tetz cun kalma kuke kacul te yi echk taklenatz yi alijt cyen tan, kelepon tzuntz liwr tkab echk taklen cachi yi ja ben loon tzonej wi munt, nin sjalok kajtzakl chi tanen Ryos. 5Chastzun te, choku il tan cyoquenu tetz balaj, nketz ntin yil kuke chiculu. Ej nin nketz ntin yil chocu tetz balaj ma na nchatz tajwen tzel chitxumu te yi tajbil Ryos. 6 Ej nin nketz ntin yil tzel chitxumu te yi tajbil Ryos, ma na nchatz na taj yi chijunalenu chimak quibu te tajbil chiwankilu. Ej nin nketz ntin chimak quibu te echk taklenatz ma na nchatz na taj yi nim cuntunin chiculu te echk taklen cachi yi na bajij scyeju. 7Ej nin nketz ntinatz, ma na tajwen tan cyekalu chi Ryos, nin yil chipeku scyej cyakil kajwutz. Ej nin nketz ntin tajwen tan chipekenu scyej cyakil kajwutz, ma na nchatz na taj yil chiloku Jesucristo. 8 Ej nin kol chixomu te cyakil echk ajtzaklatz, nin ko na chitzanu tan joylen puntil tan chixomenu mas tej, quil chocu chi tanen jun wi lobaj yi qui na wutzin, ma na chiwutzinku tkab Kajcaw Jesucristo. 9Poro cyakil yi e yi qui na chixom te echk ajtzaklatz nicun e tu jun moyi, nka tu jun yaj yi pentu na xmayin. Quit na chinachon te yi cuyijt chipaj te cyakil echk taklen cachi yi banake cyen. 10Chastzun te eu kajwutz chijoyeu puntil tan chiquiwixenu tkab Kataj, bantz nketz tan chatz tu yi txaij chetu tan. Na kol chibanu yi echk xtxolbilatz yi ja wit wal scyeru, qui tzun chipakxiju-tz. 11Nin tzatzin cun tzaklok amal scyeru tan cyoquenu le amal kale lcawunet Kajcaw Jesucristo yi colol ketz, tetz ben kej ben sak.
1217
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 PEDRO1,2

1218

12 Ja wit chiquiwixu nin ja wit el chitxumu te yi bintzi, poro ilenin tzinnawse yi echk xtxolbilasej. 13 Na tzinwutz wetz, ban na imban yi na chintzan tan taklen cyajtzaklu jalen pek yi itzinet. 14Na ja wit lajluchax tzinwutz tan Kajcaw Jesucristo, yi txant tan inquimen, txant tan cyajen cyen wilol inwankil. 15 Poro tzinjoye puntil tan qui telen yi echk xtxolbilasej te chiculu. Mpe nskenk chinquim, na waj yi ilenin tzul txakx chiculu.

yi chusun yi e inchusnaku tej, yi en tanen yi porer Jesucristo tu yi tulbil i, nketz jun xtxolbil yi txumij cuntu cyakun wunak, ma na ja kil cunin tan kawutz yi at winin kej i. 17Ryos akon tzaj yi tetz kej tu yi tetz porer, na ja kubit yi jilonen tzaj Ryos tcul jun chin pakpuchal, nin je yol iej: Yi junej yastzun inCyajl. Winin oklen wutz wan, nin winin na chintzatzin tej, chij i bantz. 18 Chon ato tu Jesucristo wi jun wiwtz, nin yastzun kubitwit yi jun yolatz yi chon sajen tcyaj.a 19Nchatz at junt kaquiwel yi mas tzaknak cun swutz yi weri inyolasej. Itz yi echk xtxolbil yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz. Chumbalaj nin yi nink chocu il tan silen nin tan xtxumlen. Na nicun tetzb tu jun kak yi na txekun tul tzotz. Choku bin il tan silen nin tan xtxumlen yi yolatz yi tzibant cyen jalen yil saj xe cyaj,c nin yil txekun yi xkisum te cyalmau. 20Poro bajx na waj yil tzel chitxumu tetz: Qui na yub kol chixom e aj txolinl te cyetz cyajtzakl cuntu yi na choc tan xtxolchen xol yi echk xtxolbil yi cyajnak chitzibal yi e elsanl stzi Ryos tentz. 21Na yi e elsanl stzi Ryosatz, quic jun tir yi cyetz cuntuk yi yol yi nxcon cyan. Ma na i yi Espritu Sant akon tkanil yi chiyol. ilenin jalnake jujun elsanl stzi Ryos tentz yi e laj. Nin nicun sbajok chixol cyeru. Na chijalok aj chusunl yi e laj. Chebelen cuntu lxcon chichusun cyan tan chipotzenu. Ej nin chebelen cuntu tzel kej chipatrn cyan, yi lokol cyetz. Poro iten nin yi cyetz cyajtzakl xconk tan chipotzen. Nin qui tzicy scyetz yil tzul tzaj chicaws. 2 Ej nin winin creyent chixomok tan banlen yi echk taklen yi chin juntlen nin yi na chiban cyetz. Ej nin tan chipaj yi e lajatz sjalok yolbil tetz yi be yi xomcho tej, yi mero bintzi nin tetz. 3 Ej nin tan yi na el cyalma te pwok, xconk echk balaj yol cyan tan chixilenu. Poro txaklij chicaws cyeratz chiwutz, na tenchan bixewen tan Ryos tan tkol chicaws. 4 Quil scuy Ryos chipaj, na quinin cuynak chipaj e ngel yi chijuchnak quil swutz i tentz, ma na e ben jolin xetze, tul tzotz. Nin jopij che tan chiwen chicaws. 5 Nchatz yi e antiw wunak yi chin cachi nin e, quinin cuy Ryos chipaj. Chastzun te sajen kojol i abal squibaj. Ntin No clax tan, yi jun yi xtxolnak scyetz yi tajwen tan cyajen cyen quilol echk taklen cachi nin tan cyoquen tetz balaj. Poro nketz ntin No clax tan ma na nchatz e clax yi juk najal i.d 6 Ej nin nchatz yi e aj Sodoma tu e aj Gomorra, tak Ryos chicaws cyeratz. Na tircun
a 1.18 Mt 17.1-5; Mr 9.2-7; Lc 9.28-35. b 1.19 Yi yol tetz na jop yi antiw testament. 1.78; 2 Pe 3.10-11; Ap 2.28. d 2.5 Gn 6.1-7.24; 8.18. c 1.19

16 Cyakil

Yi e yi chiwutz cun yi taklen kej Cristo

1Poro

chijalok aj chusunl yi e laj

Sileju Lc

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1219

2 PEDRO2

chitzeen tan kak. Jalt nin stzajil yi cob tnumatz cyaj cyen.e Yastzun banak Ryos tentz tetz jun techl yi yastzun sbajok scyej cyakil yi e mal nak, yi e yi e jalnak sajlenix tunintz tu yi e yi chijalok sbne opon tunintz. 7Ntin clax jun balaj yaj yi na biaj Lot. Na yi jun yajatz ntin cun i bisun tan yi echk taklen cachi yi na chitzan yi e mas wunakatz tan banlen.f 8 Na cyakil nin kej jal jun chin bis tetz talma yi tbital nin yi tilol yi echk taklen cachi yi na chitzan yi e mal nakatz tan banlen. 9Tan yi xtxolbilasej na lajluchax skawutz yi na xcye Ryos tan chicolchen yi e yi na cyek chi i. Ej nin nchatz na chaj sketz yi txaklij chicaws yi e mal nak. Na tzul jun kej yil tzoc Ryos tan taklen chicaws cyakil yi e yi na chijuch quil. 10 Pyor nin sbne Ryos tan taklen chicaws yi e yi na chiban yi cyetz cyajbil yi chin juntlen nin. Na chin pajol cawl nin e. Qui na cyek chi jun. Qui toclen jun taklen te chiwi. Ej nin qui na chixob tan chijislen yi e ajcaw yi ate tcyaj. 11Wech yi e ngel yi ate nintz tcyaj, at mas chikej chiwutz cyetz, poro qui na choc cyetz tan telsen kej jun, nka tan chijislen yi e ajcawatz yi ate tcyaj. 12 Poro yi e wunakatzej nicun e tu txuc, quic cyajtzakl. Ntin ja chitzij tan chiquimen chi na chiban smaron txuc chikab aj txuquinl. Quic cyajtzakl, na na choc tan telsen kej echk chusun yi qui na pujx cyan. Poro yi eatz chiquimok chi na chiquim e smaron txuc. 13 chitije quixcuj tan yi echk taklen cachi yi na chiban, na tan chipaj at kajwutz yi na chitij quixcuj. Yi eatz qui na chitxixwij tan banlen echk taklen cachi. Chintxixwil nin chiwutz yi na chopon chixolu lakak chikeju na tunin na chitxujt tunin tan banlen echk taklen cachi. 14 Nketz ntin chiwutz tan xmayen jun xnan, ma na ilenin na el nin cyalma tej. Qui na icy chipaj tan juchlen quil. Nin na chixcye tan chipotzen yi e cotxcoj. Chin list nin e tan chicambal yi cyetz cyajbil. Chin juntlen nin e. 15 E txakxnaket tan paj yi ja cyaj cyen quilol yi balaj be. Nin na chixom te yi tajtzakl kajtzun Balaam, yi cyajl Beor, na nin oc i tan xtxaclen pwok te echk ajtzakl cachi yi el talma tej. 16 Yi Balaamatz i iatz yi xcye jun ti buru tan maklen wutz. Wech qui na aw yol cyakun yi e buru, poro jilon yi junatz chi na jilon wunak, nin xcye i tan xiten jun rat yi yab ajtzakl yi at le wi Balaam.g 17Yi e aj chusunlatz nicun e tu jun cwa yi ja skej yi quict a tul. Ej nin chatz nicun cyajtzakl chi tanen sbak, yi na cuntunin na aj nint tan cyekek. Poro at jun amal yi bixbant tetz cyetz, yi chin tzotz nin, yastzun chicyajet tetz ben kej ben sak. 18 Ej nin yi na chitxolin, na chijoy echk weltil yol yi chumbalaj nin poro quic xtxolbil, quic ekan tan. Tan yi chiyol yi chin elsbil alma nin, na chixcye tan chipotzen yi e yi cotxcoj, yi e yi pentu kuklij chicul. 19Na na cyal scyetz: Kol xom chiwiu skej cheleponu tkab ilcol, chech. Poro e ten pres tkab yi echk taklen cachi yi na chiban. Na cyakil wunak e pres tkab yi echk ajtzakl yi cyakont quib tan banlen. 20Poro ko at e yi ja chel tzaj tkab yi ilcol tan tu yi mmel chitxum tetz yi Kajcaw Jesucristo yi i yi colol cyetz, nin kol chipakxij junt tir tan banlen yi echk taklen cachi, pyor tcun chibne swutz yi sajlen yi ntaxk cyocsaj. 21Lastum e yi elnak chitxum tetz yi balaj be tu yi cawl Kataj yi chin xan nin. Mas ban tcun yi quik elnak chitxum tetz. 22 Na tan
e 2.6

Gn 19.24.

f 2.7

Gn 19.1-16, 29.

g 2.16

Nm 22.4-35.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 PEDRO2,3

1220

yi jun ajtzaklatz yi na chiban na el cun tej yi jun yol yi na alchij: Yi e txi, na chixapij, nin na chajt junt tir tan bajsen. Nchatz yi e boch, watok nin chijetzaj xe a nin na chitol cun quib junt tir tul xkol.h bin jalu, eu jun coloj wajwutz, yi cartej itz yi cap cart yi mbnix wan tan tponen chiwutzu. Nin ja injoy puntil tul chicabil cart tan casen cyajtzaklu. 2 Ulk bin txakx chiculu yi echk chusun yi cyajnak chitzibal yi e elsanl stzi Ryos tentz, tu echk cawl Kajcaw yi colol ketz yi ocnako yi o apostl tan chichuslenu tej. 3 Poro bajx na waj yil tzel chitxumu te yi xtxolbilej yi swale nin scyeru: Yil kocopon xe quen yi witzbil kejlal, chijalok e yi chixomok te cyetz cyajtzakl yi na icy chicul. 4Ej nin yi eatz scyale: Tona tzel kab Cristo te yi yol yi talnak yi at tulbil i? Quit tzul, na inin tanen yi tiemp jalu chi tanen yi cwenlen cunin wuxtxotx, nin chi tanen yi tiemp yi ate tzaj yi e kamam kate, na quic na txixpij tetz, chech sbne. 5 Poro nketz bintzi, na qui na cyaj choc tan xtxumlen yi en tanen yi munt tu yi tcyaj le xetzbil tzaj. Ej nin qui na choc tan xtxumlen yi tan tu cawl Ryos yi jeulet titzp yi txotx tul a. 6 Ej nin qui na cyaj choc tan xtxumlen yi tan a e sotzet yi e antiw wunak tan Ryos. 7Nin qui na cyaj choc tan xtxumlen yi tcyaj tu yi wuxtxotx yi at jalu colij cuntu tan Ryos tan toquen kakl. Colij cuntunin jalen yil tzul tzaj yi kejlal yil tzoc Ryos tan pujlen xtisya, nin tan taklen chicaws yi e yi qui na cyek chi i. 8 Nchatz eu wajwutz, elch te chiculu yi swutz Ryos jun kej nicun tu jun mil yob, nin jun mil yob nicun tu jun kej. 9Nketz yi quik tzel kab Kajcaw te yi yol yi at tulbil i, chi na cyal cobox, ma na yi puntil itz, yi nim cuntunin cul i skibaj. Qui na taj yi nink sotz jun. Ma na yi tajbil i itz yi nink chitxixpuj cyakil wunak yi cyajtzakl. 10Poro jun cun tzul Kajcaw. Nin quinin tzicy sketz yil tzul tzaj i. Chon cunin sbne tulbil i chi na ban jun alkom tan alak lakbal. Ej nin yil tzul yi jun kejlalatz xitok yi echk taklen yi at tcyaj. Chin jincanen nin sbne yil xit. Nin tzocopon kakl yi wuxtxotx. Nin tan paj yi stzaal yi kak tzelepon a cyakil yi at wuxtxotx. Na stzeok cyakil yi at wi txotx benen tzin wi munt. 11I bin jalu, ko yatz sbajok, ko at xitbil yi tcyaj tu yi wuxtxotx, mbi tzun tajwen yil kaban ketz? Tajwen yil koc tan banlen yi echk taklen balaj swutz Ryos, nin yil kek chi i. 12 Elk bin cyalmau te yi kejlal yil tzul tzaj Kataj Ryos, nin chijoyeu puntil tan tulsen chan. Na yil tzul tzaj yi jun kejlalatz stzeok yi tcyaj tan kak, nin tan paj yi kak tzelepon a cyakil echk taklen yi at. 13 Poro yi o ketz at kachiw te jun acaj tcyaj, nin jun acaj wuxtxotx yi sukint sketz tan Kataj. Yil kopon tul yi jun amalatz quit bajij echk taklen yi qui na yub. Chumbalaj nin sbne cyakil. 14Chastzun te eu jun coloj wajwutz, jalen pek yi na chitzanu tan chiwen yi jun tiempatz, chijoyeu puntil tan chibansal quibu tu Ryos, nin tan cyoquenu tetz balaj bantz quic mu tal chipaltilu yil tzul tzaj i. 15 Ok bin tetz cyajalu yi itz tajbil Ryos tan chiclaxen wunak. Chastzun te nim cuntunin cul i skibaj. Ej nin iten nin xtxolbilatz benak stzibal kajwutz Pawl scyeru. Nin yi echk ajtzakl yi at tulak echk cartatz yastzun yi
h 2.22

1I

Yi tulbil Kajcaw

Pr 26.11.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1221

2 PEDRO3

tak Ryos tetz. 16 Nin na jilon i te yi echk xtxolbilasej tul cyakil yi echk cart yi bnixnak tan. Poro at echk xtxolbil yi at quixbel tan telen katxum tetz. Ej nin at e yi qui na pujx cyan, scyuch yi e cotxcoj, nin na choc tan xtxixpen yi mbi ekan tan yi echk chusunatz. Ej nin nketz ntin yi chusun kajwutz Pawl, ma na nchatz na chiban te yi mas xtxolbil yi tzibant cyen. Na na choc tan xtxixpen yi mbi na elepont. Poro tan tu yi jun ajtzaklatz, e ten na chijoyon chicaws. 17Ma jalu, eu jun coloj wajwutz, elnak chitxumu tetz cyakil echk xtxolbilasej. Chastzun te or quilu. Xomich cyajtzaklu scyej yi e aj subunlatz bantz qui chipakxenu. 18 Ma na chijoyeu puntil tan telen chitxumu mas te yi mbi ekan tan Kajcaw Jesucristo, yi colol ketz. Nin chijoyeu puntil tan telen chitxumu mas te yi banl talma i. Kake bin kakajsbil tetz i jalu, nin sbne opon tunintz.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI BAJX CART YI BNIXNAK TAN WAN


bin jalu, eu wajwutz, at jun xtxolbil yi bitant kan nin yastzun na katzan tan stziben nin scyeru. Yi jun xtxolbilatz, itz te yi jun yi at nintz yi ntaxk bnix jun taklen. Ej nin ja kil tan kawutz, yi mbi cun ban i. Nin nchatz ja kamac yi wankil. Nin yi junatz yastzun na akon itzajbil. 2 Na yi jun akol itzajbilatz, ja chaj tib skawutz. Nin o stiw tej, na ja kil tan kawutz. Chastzun te na katzan tan xtxolchen nin xol scyeru te yi jun akol itzajbilatz yi na tak jun itzajbil tetz ben kej ben sak. Yi junatz, at nintz te Kataj Ryos. Ej nin i iatz yi jun yi chaj tib skawutz. 3 Na katzan nin tan xtxolen scyeru yi kilnak, nin yi kubitnak tetz i, na skawutz cun mbajij yi echk taklenatz. Nchatz yi ketz kajbil itz tan jalen jun tzatzin paz skaxol scyuchu chi tanen yi tzatzin paz yi at skaxol ketz tu Ryos, nin tu Jesucristo yi tetz Cyajl. 4Nchatz na katzan tan stziben yi xtxolbilej scyeru, na yi kajbil itz tan chitzatzinenu. bin xtxolbilej yi talnak Jesucristo sketz: Yi Ryos, chin skoj nin te talma, na quic mu tal til. 6 Chastzun te ko na kal yi xomcho tej, poro ko qui na kaban yi echk taklen balaj, o tzun lajtz. 7Poro kol kaxom te yi balajil Ryos, sjalok tzun lok ib skaxol, nin yi chel Jesucristo, yi tetz Cyajl, na xcye tan xtxajlen cunin cyakil yi kil yi cyan kan. 8 Poro ko na kal yi quic ketz kil, o ten na kasub kib, nin qui na kaxom te yi bintzi. 9Poro kol katxol yi kil, ban kuke kacul tej yi tzelepon kab te yi alijt cyen tan. Na chin tzaknak cunin i te yol, na list i tan cuylen kapaj, nin tan xtxajlen cunin cyakil yi ilcol yi at skej. 10Poro kol kal yi quic ketz kil, na tzun oc Ryos kan tetz laj. Txen nin tzun ocopon yi yol Kataj te kalma.
5 Je

1I

Yi xtxolbil tetz yi en jal kutzajbil

Yi skojal Kataj Ryos

jun coloj kajwutz, na chintzan tan stziben nin yi jun xtxolbilej scyeru, na qui na waj yil chijuchu quilu. Poro ko at jun yi na juch til, at jun kayolol skaxol tu Ryos, itz yi Jesucristo, yi jun yi chin tzaknak cun. 2 Na i katxixwatz yi na cuyun kapaj. Nin nketz ntin yi ketz ma na nchatz scyetz cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt.
1222
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Eu

Yi kayolol itz Jesucristo

1223

1 JUAN2

3 Ej nin ko na katzan tan banlen tanen yi cawl Ryos, na tzun el katxum tetz yi o tetz. 4Poro ko at jun yi na tal: In tetz Ryos, nin qui na tzan tan banlen tanen yi tetz cawl, laj tzun i-tz. Nin qui na xom te yi bintzi. 5 Poro cyakil yi e yi na chitzan tan banlen tanen yi cawl Ryos, yastzun yi e yi bintzinin na chipek te Ryos. Na kol kaban tanen yi tetz cawl, na tzun el katxum tetz yi ato-tz tkab. 6 Na alchok scyetz yi na tal: In tetz Ryos, tajwen cun tan xomen i te yi en cun banak Cristo.

wajwutz, je jun cawlej swale nin scyeru: Poro nketz jun acaj cawl, ma na iten nin cawlatz yi quibitnaku yi cyocsal cuninu. 8 Poro tan tu yi na chintzan tan talchen nin scyeru jalu, nicuntz chi ik jun acaj cawl. Nin Kajcaw Jesucristo jenak pon tan banlen tanen. Na, tzan cyelen tzaju tul tzotz wutzil. Chebelen cuntu xcyek yi yol Jesucristo tan xiten yi jun tzotz wutzilatz. 9Poro, ko at jun yi na tal: Na chinxom te Ryos, nin ko na chich cul te junt tajwutz, atit nin tzuntz tul tzotz wutzil. 10Poro alchok scyetz yi na pek scyej tajwutz, ja tzun el xtxum te yi cawl Ryos, nin qui na tzan tan chipotzen yi e mas. 11Na alchok scyetz yi na chich quen cul te junt tajwutz, at nin i-tz tcul yi tzotz wutzil. Quinin tzicy tetz yi en tanen i tu tajtzakl, na jopij wutz tajtzakl. 12 Eu jun coloj wajwutz, chi eu witzun tanen, na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej scyeru, na ja wit cuylij chipaju tan Jesucristo. 13 Nchatz eu kawutzilen, na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej scyeru, na elnak chitxumu te yi mbi ekan tan Cristo, yi jun yi at nintz le xetzbil tzaj. Nchatz axwok jun coloj witzun, yi axwok xicyet, na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej tzitetz, na ja wit cxcyewok te Bayban. Eu jun coloj wajwutz, na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej scyeru, na tzan telen chitxumu tetz Ryos. 14Ej nchatz eu kawutzilen, na chintzan tan stziben nin scyeru, na ja wit el chitxumu tetz yi jun yi at nintz le xetzbil tzaj. Ej, nchatz axwok xicy, na chintzan tan stziben nin tzitetz, na ja cxquiwixwok na at yol Kataj le iwi. Nin ja wit cxcyewok te Bayban. 15 Quil tzel nin cyalmau te echk taklen tu echk ajtzakl tetz tzonej wuxtxotx. Na ko na chipeku te echk ajtzaklatz, qui tzun na chipeku te Kataj Ryos. 16 Na cyakil yi echk ajtzaklatz cyetz tu wunak, nketz chon na saj tu Ryos. Ej nin yi echk ajtzaklatz itz chi tanen: kol kak amal tetz yi tajbil kawankil, nka ko na el nin kalma te yi echk taklen yi chin elsbil alma nin, nka ko ntin yi ketz kakej na kajoy. Cyakil yi echk ajtzaklatz nketz chon na saj tu Ryos, ma na chon na jal tzonej wuxtxotx. 17Cyakil yi echk taklenatz sotzok teratz tuml yi e yi na chixom tej. Ma yi e yil chiban tanen yi tajbil Ryos quil chisotz cyeratz. jun coloj wajwutz, txant tan tulen yi witzbil kejlal. Na bitant cyanu yi txant tan tulen Cristo at tulbil jun yaj yi chin contr nin sbne te i. Itz yi anticristo. Nin tan tu yi ja wit jal winin contr te yi chusun Cristo na el katxum tetz yi ja wit kopon xe cyen yi jun witzbil kejlalatz. 19Poro yi e contratz te Cristo, chon
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 18 Eu

7Eu

Jun acaj cawl

Yi e contr Cristo

1 JUAN2,3

1224

cyelen skaxol, na nketz junit o scyuch. Yi ik junit o scyuch, qui klo el chijatxol quib. Poro tan tu yi cyelen chijatxol quib ja lajluchax yi nketz junit o scyuch. 20 Inti e cyeru, akij yi Espritu Sant scyeru tan Cristo. Chastzun te na el len chitxumu te yi bintzi. 21Qui na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej scyeru tan tu yi qui na el chitxumu tetz, ma na tan tu yi na el chitxumu tetz. Na elnak chitxumu tetz yi quic rmeril tan cwen tokbel tib yi lajil tu yi bintzi. 22 I bin jalu, swale nin scyeru na scyetz e yi e laj. Itz yi e yi na cyal yi Jess nkeratz yi Cristo. Yi jun jilwutz wunakatz, e anticristo. Quic xac Ryos chiwutz. Nin quic xac yi Cyajol chiwutz. 23 Nin alchok scyetz yi qui na tocsaj yi Jess i Cyajl Ryos, quic tzun Ryos te talma. Poro alchok scyetz yi na tal yi Jess i Cyajl Ryos, at tzun Ryos te talma. 24 Elich len te chiculu yi chusun yi bitant cyanu te yi xeten cun xtxolen scyeru. Na ko quil tzel yi jun chusunatz te chiculu, junit tzun chibneu-tz tu Kataj Ryos, nin tu yi tetz Cyajl. 25Ej nin at jun oy yi sukint tan Cristo sketz, itz yi itzajbil tetz ben kej ben sak. 26 Tan paj yi e subul nakatz, na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilej scyeru. 27Poro qui tajwen tetz cyeru, na Cristo akon yi Espritu Sant scyeru. Na ko najlij yi Espritu Sant scyeju, qui tajwen yi nink tzoc jun tan chichuslenu, na yi Espritu Sant yastzun yi chusul ketz te cyakil echk taklen. Ej nin yi chusun i yastzun yi bintzi. Quic lajil tuch. Choku bin tan banlen tanen yi tetz chusun yi na tal: Qui bin chijatxlen quibu te Cristo. 28 Chastzun te eu jun coloj wajwutz, quil chijatxlen quibu te Cristo, bantz quil chixobu tetz yil tzul tzaj junt tir. Na ko inin ato-tz tkab i yil tzul tzaj quil katxixwij swutz, nin qui tajwen tan kewal kib swutz. 29Nchatz elnak chitxumu tetz Jesucristo, yi ntin na ban echk taklen balaj. Chastzun te cyakil yi e yi na chiban yi echk taklen balaj, e cun mel cyajl Ryos. wajwutz, choku tan xtxumlen yi balajil Kataj Ryos. Winin na pek skej, na i ten nkocsan tetz mel cyajl i. Yi e wunak qui na el chitxum sketz, na qui na el chitxum tetz Ryos. 2 Poro eu jun coloj wajwutz, yi ko o mel cyajl Ryos jalu, i nin tzun pyor tzantzaj, na qui ilij kan yi jat lo chin tzatzin sbajok skej. Poro elnak katxum tetz yil chaj tib junt tir Jesucristo, kajepon txixpuj chi tanen i. Nin yastzun lkech wutz i. 3 Tan tu yi kuklij kacul te i at kachiw tan kilol yi xtxolbilej nin na katzan tan joylen puntil tan koquen tetz balaj, chi tanen yi balajil Jesucristo, yi quic tetz til. 4 Cyakil yi e yi na chijuch quil, e cun pajol cawl. Na ko na katzan tan pajlen cawl Ryos, o tzun juchul iltz. 5 Na el katxum tetz yi ulnak aj Jesucristo wuxtxotx tan stzajsen kil. Nchatz na el katxum tetz yi quic mu tal til. 6 Chastzun te, cyakil yi e yi na cyal yi chon najlche tkab Cristo tajwen tan chixomen te yi tajbil i na cyakil yi e yi na chijuch quil, qui na el chitxum te yi mbi ekan tan Cristo. 7Eu jun coloj cmon kajwutz, e xubsichu. Alchok scyetz yi na ban yi echk taklen balaj, balaj tzun i-tz swutz Ryos. Chumbalaj nin i chi banak Jesucristo. 8 Poro alchok scyetz yi na tzan tan pajlen cawl Ryos, tetz tzun Bayban i-tz. Na yi Bayban, pajol cawl i le xetzbil tzaj. Chastzun te tulaken yi Cyajl Ryos tan xiten yi tajtzakl Bayban.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Eu

O mel cyajl Ryos

1225

1 JUAN3,4

9Cyakil yi e mel cyajl Ryos nketz chinchuj cuntunin e tan juchlen mas quil, na najlij Ryos te cyalma. Quic rmeril tan cyoquen chinchuj tan juchlen mas quil, na e mero mel cyajl Ryos. 10Chin clar cunin na el katxum tetz yi na scyetz e yi chon najlche tul tkan skil, itz yi e cyajl Ryos, nin na scyetz yi e mel cyajl Bayban. Na alchok scyetz yi qui na ban tanen yi echk taklen balaj, nka qui na pek scyej kajwutz, nketz tzun mel cyajl Ryos i-tz.

bin jalu, yi xtxolbil yi bitant cyanu yi cyoclenixu tkab Kataj, itz yi kaloke kib skibil kib. 12 Na qui na yub yi kol kaxom te tajtzakl Can, na yi tajtzakl Can, nicun tu tetz Bayban, na nin cu biyol yi titzun.a Poro mbi xac cwen biyol yi titzun le chiwutz cyeru? Itz tan paj yi at cachi ajtzakl le wi Can. Ma yi titzun, xomij tetz te yi balaj ajtzakl. 13 Chastzun te eu wajwutz, ko at jun wunak yi na chich cul scyeju, quil chel yabu tej. 14Poro yi o ketz ja el katxum tetz yi ja wit kel tzaj tkab quimichil. Ja kacambaj kutzajbil. Na at jun chin balaj lok ib skaxol. Poro alchok scyetz yi qui na pek te jun kajwutz at nin tzun teratz tkab quimichil. 15 Cyakil yi e yi na chich chicul scyej yi e kajwutz, e tzun biyol nak cyeratz. Ej nin na el katxum tetz yi quil chicambaj cyeratz yi itzajbil tetz ben kej ben sak. 16 Na el katxum tetz yi mbi na elepont lok ib kol koc tan xtxumlen yi mbi banak Cristo. Ja tak tib i tkab quimichil tetz kaxel. Nchatz o ketz jalu, tajwen yi list atot tkab quimichil tan colchen junt kajwutz. 17Ej nin je junt xtxolbilej: Ko at cyakil yi tajwen sketz, nin na kil yi at jun prow kajwutz yi at tajwen tetz, nin ko qui na el kakajab tej tan cheyen, na chaj yi quic yi lok ib skej yi chon na saj tu Ryos. 18 Eu jun coloj cmon creyent, yi lok ib nketz chon na lajluchax tan kajilon, ma na yi lok ib na lajluchax tan yi echk taklen balaj yi na kaban. tu yi na kalok kib skibil kib, na el katxum tetz yi na kaxom te yi bintzi. Nin na el katxum tetz yi ban atot swutz Ryos. 20Poro yi ko na kanachon te yi at kapaltil, pyor tzun Ryos, na na til cyakil yi na icy tkacul. 21Poro ko na kanachon te yi quic kil, ban tzun atot swutz Ryos. 22 Ej nin stke i cyakil echk taklen yil kajak tetz, na na katzan tan banlen tanen yi tetz cawl tu yi echk taklen yi na tzatzin i tej. 23 Yi cawl yi akij tan Kataj itz yil kocsaj Jesucristo yi tetz Cyajl, ej nin yil kalok kib skibil kib, chi talnak i sketz. 24Cyakil yi o yi na kaban tanen yi cawl Ryos, chon najlcho tkab. Ej nin chon najlij Ryos skej ketz. Na cyakil yi o yi na kaban tanen yi cawl Ryos, na el katxum tetz yi xomij i skej, tan yi Espritu Sant yi ja aklij sketz. eu jun coloj wajwutz, quil cyocsaju cyakil yi e yi na cyal yi Ryos na akon quen cyajtzakl. Qui. Ban tcun choku tan malen cyajtzakl, tan lajluchaxen yi ko chon na saj yi cyajtzakl te Ryos, nka qui. Na winin chijalen ajchusunl yi e tu subul nak. 2 Je jun xtxolbilej tan malen cyajtzakl tan tilwen
a 3.12

11I

Kaloke kib skibil kib

19Tan

Chumbalaj ko ban atot swutz Ryos

1Poro

chijalok aj chusunl yi chocopon tan chisublen wunak

Gn 4.8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 JUAN4

1226

yi ko bintzinin yi Espritu Ryos na tzan tan quicheyen, nka qui: Cyakil yi e yi at Espritu Sant tan quicheyen na cyocsaj cyetz yi Jess yastzun yi Cristo, yi ulnak tzonej wuxtxotx chi yaj tanen. 3 Quic yi Espritu Sant tetz talma jun yaj yi ko qui na tocsaj yi chon sajen Jess te Ryos. Ma na contr i tej. Poro bitant cyanu yi at tulbil yi jun ajtzaklatz, yi chaje yi anticristo. Ej nin tzan chajonen yi jun ajtzaklatz jalu. 4 Poro eu jun coloj wajwutz, eu tetz Ryos. Ja wit chixcyeu scyej yi e subul nakatz, na yi jun yi najlij te cyalmau, mas cham i swutz yi jun yi najlij tetz cyalma yi e mal wunakatz. 5Yi ajtzakl yi at le chiwi, chon na jal tzonej wuxtxotx. Nin jaltatz na chitzan tan xtxolen, nin na xom chiwi wunak te chiyol. 6 Poro yi o ketz, o tetz Ryos. Ej nin yi e yi na el chitxum tetz Ryos, na tzun cyocsaj cyetz yi xtxolbil yi na katzan tan xtxolen. Tan yi xtxolbilej, na lajluchax na scyetz e yi na cyocsaj yi bintzi, ej nin na scyetz e yi subij chet. jun coloj wajwutz, kaloke kib skibil kib, na yi jun ajtzaklatz chon na saj tu Ryos. Alchok scyetz yi at lok ib tuch, mel cyajl Ryos i. Ej nin na el xtxum te tajbil Ryos. 8 Alchok scyetz yi quic lok ib tuch, nketz tetz Ryos, na yi lok ib chon na saj te Ryos. 9Ja lajluchax yi lok ib yi at tu Ryos tan tu yi sajen chakol yi jun tal utuj Cyajl tzonej wuxtxotx tan tkol yi kutzajbil. 10Tan yi xtxolbilej, na lajluchax yi mbitz yi lok ib. Nketz yi o-k nkachajon lok ib tetz Ryos, ma na Ryos nchajon sketz, na nin saj chakol yi tetz Cyajl tan xconen tetz jun katxixwatz tan stzajsen kil. 11Eu jun coloj wajwutz, yi ko yatz tanen Ryos tan chajlen lok ib sketz, nchatz bin o ketz, kaloke bin kib ketz skibil kib. 12 Cyal jun yi jajk tech wutz Ryos. Poro kol kalok kib skibil kib, na lajluchax chiwutz wunak yi xomij Ryos skej, nin chebelen cuntu na kajepon tan banlen tanen. 13 Na el katxum tetz yi o tetz Ryos nin xomij i skej tan tu yi na kanachon tej yi najlij yi Espritu Sant skej. 14Na yi o ketz yi o apostl ja kil tan kawutz yi Ryos chakon tzaj yi Cyajl tan chicolpen wunak. Itzun iatz na katzan tan xtxolen. 15Alchok scyetz yil tal chiwutz wunak yi Jess yastzun yi Cyajl Ryos, najlij tzun Ryos te talma. Nchatz i tetz chon at i tkab Ryos. 16 Yi o ketz, ja el katxum tetz, nin na kocsaj yi na pek Ryos skej na i taw nin i xe yi lok ib. Ej nin yi e yi na chitzan tan chajlen yi lok ib, yastzun yi e yi xomche te Ryos. Ej nin yastzun yi e yi xomij Ryos scyej. 17Kol kaxom te yi jun ajtzaklatz, chebelen cuntu kachaje jun lok ib yi chin tzaknak cun. Ej nin ko yatz kulej, quil kabisun swutz Ryos yil tzoc pujlen xtisya le witzbil kejlal. Na kol koc tzaknak cun nin kol kachaj lok ib chi banak Cristo, qui tzun kaxob yil tzoc pujlen xtisya. 18 Qui na bisun nin qui na xob jun yaj yi at lok ib tuch. Ko at lok ib tu jun yaj, na xcye tan xiten yi xow tu bis yi at tej, na tan tu yi quixcuj yi txaklij swutz jun yaj, yastzun na xowlej, nin yastzun na bisun tan. Ko na bisun jun yaj, itz tan paj yi txen jepon tan banlen tanen yi lok ib. 19Ryos nchajon yi lok ib sketz, yi ntaxk el katxum tetz. Chastzun te na kapek tej jalu. 20Poro ko at jun yaj yi na tal: At lok ib skaxol tu Ryos, nin ko na chich cul yi jun yajatz te jun tajwutz, laj tzun i-tz. Na ko quic lok ib skaxol tu jun kajwutz yi txiclij skawutz, en tzun kalok Ryos na quic bin i at skawutz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 7Eu

Ryos na chajon yi lok ib

1227

1 JUAN4,5

21Jesucristo akon te jun cawlej sketz: Ko at lok ib skaxol tu Ryos, tajwen tan jalen lok ib skaxol tu junt kajwutz.

yi e yi na cyocsaj yi Jess yastzun yi Cristo, e cun mel cyajl Ryos. I bin jalu, ko na kapek te Ryos, tajwen yil kapek scyej yi e mel cyajl Ryos. 2 Ko na katzan tan loken Ryos, ej nin ko na katzan tan banlen tanen yi tetz cawl, na tzun kapek scyej yi e mel cyajl Ryos. 3 Ko na katzan tan loken Ryos, na tzun katzantz tan banlen tanen yi tetz cawl. Ej nin yi tetz cawlatz, quic quixbel. 4Quic quixbel, na cyakil yi e mel cyajl Ryos chixcyek tan cyajsen cyen cyakil echk yab ajtzakl yi xomche wunak tej, tan tu yi kuklij chicul te Jesucristo. 5 Yi e yi ban na chixcye tan cyajsen cyen yi yab ajtzakl tetz tzonej wi munt, itz yi e yi na cyocsaj cun yi Jess yastzun yi Cyajl Ryos. 6 Nin yi jun Jessatz i yi jun yi je a twi yi tulaken skaxol, nin i yi jun yi el kojxuj yi chel. Poro nketz ntin tan yi a yi nje twi, ma na nchatz tan yi a tu chel yi el kojxuj swutz pasyon. Nin iten Espritu Sant na alon sketz yi bintzinin yi xtxolbilasej. Nin nketz laj i. 7Nchatz, at ox stiw yi chon ate tcyaj yi na cyal yi bintzinin yi xtxolbilej. Itz Kataj Ryos, tu yi jun yi na biaj Yol, ej nin yi Espritu Sant. Yi oxatz, junit cyajtzakl. 8 Nchatz, at ox xtxolbil yi bajijnak tzonej wuxtxotx yi na chaj sketz yi bintzinin yi xtxolbil yi Jess yastzun yi Cristo yi colpinl ketz. Yi bajx itz yi porer yi Espritu Sant yi na lajluchax skawutz. Yi cap itz yi mbi bajij yi jen a twi Jess. Nin yi toxin itz yi mbi ekan tan yi quimichil yi ban Jess swutz pasyon. Yi ox puntilatz junit xtxolbil na chaj. 9Ko na kocsaj chiyol wunak, mbi tzuntz qui na kocsaj yi yol yi alijt tan Ryos yi mbitz yi munl yi tetz Cyajl? 10Cyakil yi o yi na kocsaj yi Jess yastzun yi Cyajl Ryos, na kanachon te yi yastzun yi bintzi. Poro cyakil yi e yi qui na cyocsaj yi yol Ryos, laj tanen Ryos chiwutz, na qui na cyocsaj yi yol Ryos yi tal i: A inCyajl. 11Poro yi mero xe yi xtxolbil yi bitant kan, itz yi at jun itzajbil akij sketz tan Ryos. Ej nin yi jun itzajbilatz chon na jal kan te Cristo. 12 Na ko chon kuklij cul jun yaj te yi Cyajl Ryos, ja tzun cambaj i yi jun itzajbilatz. Poro ko qui kuklij cul jun te Cyajl Ryos, quic rmeril yi nink cambaj yi jun itzajbilatz. bin jalu, yi eu kajwutz yi na cyocsaju yi mbi ekan tan yi Cyajl Ryos na chintzan tan stziben nin yi xtxolbilasej scyeru tan telen chitxumu tetz yi ja wit chicambaju quitzajbilu tetz ben kej ben sak. 14 Chastzun te qui na kacabej kacul tan cuchen jun echk taklen tetz Ryos, na elnak katxum tetz yi kol kajak alchok echk taklen tetz, stke i sketz. Poro tajwen yil kajak yi echk taklen yi na tzatzin i tej. 15 Na na tbit Ryos yi katzi yi kakul. Ej nin na el katxum tetz yi yastzun yi xtxolbil yi mero bintzinin tetz. Chastzun te, ban kuke kacul te yi jun cun tzaklok yi echk taklen yil kajak tetz. 16 Nin ko na kil yi at jun kajwutz yi na xubsij, ban kanach Kataj tibaj, nin scuye Ryos paj, nin sclaxok tkab quimichil. Poro at e wunak yi chinchuj cuntunin e tan juchlen mas quil. Poro yi jun ajtzaklatz xcyek tan chipitlen nin tul quixcuj. Quil kajak cuybil chipaj yi eatz. 17Chin xan nin swutz Ryos cyakil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 I

1Cyakil

Kaxcyek tan cyajsen cyen cyakil echk yab ajtzakl

Cobox ajtzakl yi tal Wan tan stzajsen wi yi yol i

1 JUAN5

1228

yi echk taklen cachi yi na kaban. Poro ko quil koc chinchuj tan banlen echk taklenatz, qui tzun kabentz tquixcuj. 18 Na elnak katxum te yi xtxolbilej: Jun mero cyajl Ryos nketz chinchuj nin tunin tan juchlen til, na at yi Cyajl Ryos tan quicylen. Qui tzun xcye Baybantz tan potzen. 19Ej nin nchatz, elnak katxum tetz yi o ketz, o tetz Ryos, poro winin e yi ate jak cawl Bayban. 20 Ej nchatz, elnak katxum tetz yi yastzun yi Cyajl Ryos yi ulnak aj tan telen katxum te yi Ryos yi bintzinin tetz. Ej nin junit o tuch, tu yi tetz Cyajl yi Jesucristo. Ntin i Ryos. Nin chon na jal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz te I. 21Eu jun coloj wajwutz, chixomichu te chiryosil yi e mas wunak, na nkeratz bintzi. Amn.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI CAP CART YI BNIXNAK TAN WAN


bin jalu, wutzilen cun in na chintzan tan stziben nin yi cartej. Nin itz tetz cyakil eu cmon yi txajij chetu tan Ryos. Nicun eu tkab Cristo chi tanen jun xnan yi winin kej. Nchatz yi cartej itz tetz cyakil yi eu, yi eu tal yi jun xnanatz tanen. Winin na chimpek scyeju. Poro nketz ntin in na chimpek scyeju, poro nchatz cyakil yi e yi ja el chitxum te yi bintzi. 2 Na kapek len scyeju, tan tu yi ja el katxum te yi bintzi. Ej nin yi jun bintzijatz quil tzel te kacul. 3Stke Kataj Ryos tu Kajcaw Jesucristo yi Cyajl i, yi banl tu tzatzin paz squibu. Nchatz kol chixomu te yi bintzi, nin kol jal lok ib chixolu tzelepon kajab scyeju. 4 Ja chintzatzin yi wilol yi at cobox talu tanen yi nternin na chixom te yi bintzi, chi alijt cyen tan Kataj sketz. 5 Ma jalu, yi eu cmon creyent na cu inwutz scyeru. Kaloke kib skibil kib. Nin yi xtxolbilej yi na wal nin scyeru, nketz jun acaj cawl, ma na iten nin cawlatz yi bitant cyanu jetz yi cyocsal cuninu. 6Na ko na kalok kib skibil kib na tzun katzantz tan banlen tanen yi cawl Kataj. eu wajwutz, or quilu na at winin subul nak yi na chixon benen tzin. Nin yi eatz, qui na cyocsaj yi ja itzij Cristo chi wunak tanen. Nin cyakil yi e yi na chitzan tan xtxolen yi jun xtxolbilatz yastzun e subul nakatz, nin yastzun yi e contr Cristo. 8 Or bin quilu, quil chixomu te cyetz cyajbil, na ko yatz quic chicambaju te yi cus kej yi e banaku sajlenix tunintz. Ma na choku il te yi na kocsaj bantz chicambalu jamel chikeju te yi cus kej yi ja wit chibanu sajlen tunintz. 9Na cyakil yi e yi na oc stzapl yi yol Kataj cyan nin yi quinin na chixom te yi chusun Cristo, nketz e tetz Ryos. Poro cyakil yi e yi na chixom te chusun Cristo, yastzun yi e yi ate cwent Ryos tu yi tetz Cyajl. 10Chastzun te, kol tzopon jun yaj tan xtxolen scyeru, nin ko qui na xom te chusun Cristo, quil cyaku amal tetz. Nin quil cyalu: Tak tzaj Kataj banl tibu. 11Na kol kajak yi banl Kataj tibaj yi jun jilwutz wunakatz na elepont yi nicun tzun kajtzakl tuch.
7Poro 1I

Yi e subul nak

1229
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 JUAN

1230 Stzajsbil wi yol

xtxolbil na waj lwal scyeru, poro quil tzintzib tan tint tul jun uj. Na at inchiw tan woponen tan chixajsenu nin tan yol scyeru, nin yil nopontz skatzatzink jun scyuchu. 13 Yi e quitzunu yi ate tzonej, na cyal nin jun yos scyeru, na nchatz e txaij chet tan Kataj. Amn.

12 Winin

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YI TOXIN CART YI BNIXNAK TAN WAN


jalu wajwutz Gayo, wutzilen cun in na chintzan tan stziben nin yi cartej tzatz. Na winin oklen awutz wan. 2A jun coloj wajwutz, na chintzan tan nachlen Kataj tzawibaj. Nin yi wetz yi na cu intzi tan itz yi bani cuntuk te awakun, chi awutanen tkab Kataj. 3Ja tak winin tzatzin swetz yi cyulaken cobox kajwutz tan xtxolen swetz yi en tanen yi aculutxumil, nin yi en cun xomqui te yi bintzi. 4Quic nin junt tzatzin yi nicunk tu yi tzatzin yi na tak swetz yi na wit yi xomche yi e witzun te yi bintzi. 5 A jun coloj wajwutz, awakont awib tan quicheyen yi e kajwutz, pyor nin na aban tan quicheyen yi e kajwutz yi chon na chisaj joylaj. 6Yi e yi e ulak tzonej, ja cyal chiwutz yi cmon yi en cun awutanen tan chajlen yi lok ib scyetz. Tzincuche bin jun pawor tzawetz, yil chicyakt junt tir yi e kajwutzatz tan axajsen, joyaj puntil tan taklen mu tal cheybil cyetz tan quicheyen te chipyaj. Ban tzawak mu cheybil cyetz yi stzatzink Ryos tej. 7Na tan tu yi na chipek yi cobox kajwutzatz te Jesucristo na chixon tan chixconen tetz, nin qui na chijak mu cheybil cyetz scyetz yi e yi qui na cyocsaj. 8Chastzun te yi o ketz, tajwen tan che kucheyal tan chibenen tan xtxolen yi chusun yi bintzinin tetz. intzibal jun uj scyetz yi cmon creyent kale atixet. Poro yi Ditrefes qui na tzatzin skej na yi tetz tajbil itz yil cawun i tu yi tetz tajtzakl. 10Chastzun te yil nopon, nocopon tan maklen wutz, na na tzan tan chaquen yol nin tan xtxumlen echk lajil skej. Ej nin nketz ntin yi ajtzaklej, ma na nchatz qui na tak amal scyetz yi e kajwutz yi na chopon tan ixajsenwok. Nin na che lajlen yi e yi na cyak chiposar yi e kajwutz yi na chopon. 11A jun coloj wajwutz quil cxom te echk yab ajtzaklatz, ma na xomen te yi balaj ajtzakl. Na cyakil yi e yi na chixom te yi balaj ajtzakl, e cun tetz Ryos. Ma yi e yi na chixom te yi cachi ajtzakl, qui na el chitxum te yi tajbil Ryos. yi kajwutz Demetrio, cyakil wunak na cyal yi chumbalaj nin i. Bintzinin chiyol, na iten yaj na chajon tetz. Ej nin nchatz o ketz, na kil yi chumbalaj nin i. Nin elnak atxum tetz yi nketz o laj tu kayol.
1231
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Ma 9Benak 1Ma

Yi taklen kej kajwutz Gayo

Cachi tajtzakl Ditrefes

Chumbalaj nin Demetrio

3 JUAN

1232 Stzajsbil wi yol

winin echk taklen yi tajwen tan walol tzatz, poro qui na waj tzintzib nin tul uj. 14Poro tzinjoye puntil tan woponen tan axajsen. Kalenas tzun kajilontz tzawuch. 15 Tak tzaj Kataj Ryos yi tzatzin paz tzawibaj. Nin yi e kajwutz yi e awamiw, yi ate tzonej, na cyal nin jun yos tzawetz. Banaj jun pawor swetz tan talchen quen jun yos scyetz cyakil yi e kajwutz yi kamiw kib scyuch yi ate-tz kale atiet.

13 At

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUDAS
bin jalu, i inatz, in Judas. In esclaw Jesucristo, nin in titzun Santiago. Ej nin yi cartej itz tetz cyeru yi xansanchetu, yi eu yi winin oklen chiwutzu tan Kataj Ryos, yi eu yi quicylen cheu tan Jesucristo. 2 Tak tzaj Kataj yi banl talma squibu. Nchatz tak tzaj i winin tzatzin paz tu lok ib scyeru. jun coloj wajwutz, sajlenix tunintz ja el walma tan stziben nin jun cart scyeru te yi claxen yi skacambaje scyuchu. Poro yi jalu na wil yi tajwen cunin tan benen intzibal junt xtxolbil tan chiquiwsenu, bantz cyoquenu il tan colchen yi chusun yi na kocsaj, yi chusun yi bixbant cyen nin yi akijt sketz, yi o yi xansan chot. tan benen intzibal yi xtxolbilej scyeru na at e yi ewun cun nchoc chixolu nin na chitzan tan chisublenu. Poro tzibant cyen le tuj Kataj: Txaklij len chicaws. Na qui na cyek chi Ryos. Na le wutz cyetz cyajtzakl yi alcawet Ryos na at banl talma i scyej. Chastzun te qui na choc culutxum jak cawl yi ketz Kajcawil, yi Kajcaw Jesucristo, yi ntin i na cawun skej. 5Elnak chitxumu tetz cyakil xtxolbilej yi swale scyeru poro tzinnawse junt tir tan tulen txakx chiculu. Yi Kataj Ryos i elsan tzaj yi e aj Israel jak chicawl yi e aj Egipto, poro yi telen tiemp nin e cu sotzal cyakil yi e yi quinin e oc culutxum jak cawl i. 6 Nchatz ulk txakx chiculu yi mbi mbajij scyej yi e ngel tentz, yi e yi cyaj cyen quilol yi chimunl tu chinajbil yi akij scyetz. Ate pres jalu tan Ryos, na e pajol cawl. Calijche tul tzotz tan chiwen yi kejlal yil tzoc Kajcaw tan pujlen xtisya. 7Nchatz ulk txakx chiculu yi chicaws yi e aj Sodoma tu aj Gomorra scyuch yi e mas wunak yi najlche-tz nakaj. Na ja chipaj yi cawl Ryos chi e ban yi e ngel. Na ja cyak quib tan xnanin tu yajin, nin na chiwitbej quib yi e yaj tu yaj, nin xnan tu xnan. Siquier yi e txuc na chiban yi echk taklenatz. Poro yi chicaws yi aklij itz jun elsawutzil yi at tulbil
1233
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Tajwen 3 Eu 1 I

Quicylen cho tan Kataj Ryos

Tajwen tan koquen il tan colchen yi balaj chusun yi na kocsaj

Ja choc pok subulnak chixolu

Txaklij len chicaws, na nketz e culutxum jak cawl Kataj Ryos

JUDAS

1234

chicaws yi e pajol cawlatz yi ate chixolu. Na tzopon jun kej yi sticyse Ryos cul scyej tan chicawsen tetz ben kej ben sak.a 8 Poro yi eatz yi ate chixolu, qui na choc tan xtxumlen yi echk techlatz. Ma na ntin na ben cyajtzakl joylaj tan xtxumlen jun coloj taklen. Chastzun te na chitzan tan potzen chiwankil. Nchatz qui na choc culutxum jak cawl jun, na na choc tan chijislen yi e witz ajcaw yi qui na che kil tan kawutz. 9Wech yi witz ngel yi na biaj Miguel, quinin nimsaj cul tan yajlen yi Bayban nicy yi na chimaj quib te yi wankil Moiss, ma na ntin tal i tetz: Ryos lmakon wutzu. nin nchatz yi eatz yi ate chixolu qui na chixob tan telsen kej yi echk balaj ajtzakl, ma na xitun na cyulej. Na qui na el chitxum tetz yi mbitz yi mero xe. Ban nin pe e txuc, at cyajtzakl yi na chitzij. Nin nchatz yi eatz, at cyajtzakl yi cyan cyan yi na chitzij, poro ntin na xcon cyan tan chipotzal quib squibil quib. 11Poro lastum e! Na na chixom te tajtzakl Can.b Ej nin nicun cyajtzakl tu tajtzakl Balaam.c Na ntin wutzche cyen te pwok. Chastzun te chon sbajok scyej chi bajij scyej e tu Cor yi sotzel chiwutz ban tan paj stzetzal yi cyajtzakl.d yi eas, nicun e tu jun cub yi qui lajluch yi na xcye tan katzotpen. Na yi na bajij echk tzatzin, na chocopon tan waan chixolu. Quic mu tal na chitxixwij, na at na chiwutz cyen tej. Ej nin nicun e tu noc sbak yi quic a cyan tan yi na cuntu na aj nint tan cyekek. Nin nicun e tu jun wi tze yi qui na tak wutz, nin jenak bukij. Quimnake tanen. 13Nchatz nicun e tu pakbil mar yi chin xowbil nin, yi na ul coxe echk taklen cachi wi samlicy.e Ej nin nicun e tu jun txuml yi tu na pacab tu, nin quit na jal be tan. Txaklij len chicaws yi eatz chiwutz. Na chon chopon jolin tul jun amal yi chin tcul nin tetz ben kej ben sak. jun xtxolbil yi alijt cyen scyej yi e yajatz tan kajtzun kamam Enoc, yi chon titzen chixol yi jukin wek wunak jetz te Adam. Je yi xtxolbil yi tal iej: Bitwok tzaj inyol, na ja wil tul jun inwutzicy tanen yi tulen tzaj Kajcaw. Jat nin lo mil chixonen yi e ngel xomche tej. Nin ja ben wilol yi tulen i tan taklen chicaws cyakil wunak tan paj yi echk taklen cachi yi banake, nin tan paj yi echk quiw yol yi na cyal tetz i, stzun Enoc banak cyen. 16Yastzun sbajok scyej e yajatz na e cun ajxochonl. E cun ajxbajtziinl. Ntin na chixom te cyetz cyajbil. Nin na cyocsaj quib nim tu cyetz cyajtzakl. Ntin na cyak kej jun ko at chiwutz cyen tej. eu jun coloj wajwutz, ulk txakx chiculu yi xtxolbil yi alijt cyen cyakun yi e apostl cwent Kajcaw Jesucristo. 18 Je chiyolej: Yil tzopon yi tiemp
a 1.7

10 Ej

Alcawet Ryos le chiwutz cyetz

12 Nchatz

Qui na cyek chi Ryos

14-15 At

Poro alijt cyen yi txaklij cyetz chicaws

17Poro

Nin alijt cyen cyakun yi e apostl yi chijalok subulnak

Gn 19.1-24.

b 1.11

Gn 4.3-9.

c 1.11

Nm 22.1-35.

d 1.11

Nm 16.1-35.

e 1.13

Is 57.20-21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1235

JUDAS

yi txant tan tulen yi witzbil kejlal, chijalok yi e yi chocopon tan xbajtzien yi na kocsaj nin ntin chixomok te cyetz cyajtzakl yi na icy chicul, jun ajtzakl yi qui na saj tu Ryos. 19Yi jun jilwutz wunakatz chixcyek tan jatxlen cun yi echk cmon, na ntin chixomok te echk ajtzakl tetz tzonej wuxtxotx. Na quic Espritu Sant tetz cyalma.
en kaban tan colchen yi chusun yi na kocsaj, nin tan chiquiwsen yi e yi na cabej chicul

te eu jun coloj wajwutz: Skajunal cun kaquicylej kib bantz ilenin lpek Kataj Ryos skej. Nin skajunal cun kaquiwsaj kib te yi chusun yi winin xanil, yi chon kuklij kacul tej. Nin kanache Kataj tan porer yi Espritu Sant. Ej nin nchatz, elk kalma tan chiwen yi tulbil Kajcaw Jesucristo na tan tu yi na el kajab skej, stke jun itzajbil sketz yi quinin bajsben tetz. 22-23 Nchatz choku il tan chiquiwsen yi e yi na chicabej chicul te yi na kocsaj, bantz chiclaxen tkab yi kak yi txaklij chiwutz. Ma yi e mas, yi qui na cyaj chitxixpuj cyajtzakl, elk chikajabu scyej. Poro or quilu yil chocu tan chimoxen, yi quil chixomu te cyetz cyajtzakl. Mpe ik yi bech cyetz quil chimacu, na cyan ilcol tan tanen tan paj yi echk taklen cachi yi na chiban. bin kakajsbil tetz Kataj Ryos. Na chin cham nin i tan kacolchen bantz quil kapakxij. Nin chin cham nin i tan kanuclen bantz ban atot, nin tzatzin cun kopon swutz i tan kilol yi tetz kej. 25Na ntin i Ryos. Nin ntin i ko colon tan Jesucristo yi ketz Kajcawil. Kake bin kakajsbil tetz, na at kej i. Na chin wutzilen nin kej tu pakpuchal i. Nin chumam nin yi tetz porer tan chixiten yi tetz contr. Na ntin i witz Ajcaw sajlenix tunintz, nin sbne opon tunintz. Amn.
24 Kake

20-21Chastzun

Kake kakajsbil tetz Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS
xtxolbilej, itz yi xtxolbil yi tal Ryos tetz Jesucristo, bantz lajluchaxen chiwutz yi e tetz chakum yi mbi sbajok chan. Ej nin ja xcon jun ngel tan tan talchen tetz Wan, yi chakum i. 2 Ej nin clar cunin talol Wan yi yol Ryos yi ntal Jesucristo tetz. 3 Ban cyeri e yil choc tan silen yi xtxolbilej scyetz e mas wunak, nin ban cyeri e yil cyak amal tan tbiten, nin tan banlen tanen yi echk chusun yi at tul yi liwrej, na txant tan kocomponen xe cyen yi tiemp yil bajij yi xtxolbilej. bin jalu, i inatz in Wan, nin na chintzan tan stziben nin yi cartej tetz cyeru yi eu yi ateu tajlal yi juk kuj cmon creyent yi ate lakak tnum cwent yi amal Asia. Tak tzaj Kataj yi banl tu tzatzin paz squibu, yi Kataj Ryosatz yi at nintz sajlen tunintz, nin yi at tulbil junt tir. Nin nchatz tak tzaj yi juk espritu yi ate tcyaj swutz yi colchbil i, yi banl tu yi tzatzin paz squibu. 5 Nchatz tak tzaj Kajcaw Jesucristo yi banl tu yi tzatzin paz squibu, na i yi stiw yi ban kuke kacul tej. Nchatz i yi jun yi bajx mitzij chixol alma. Ej nin i yi witz ajcaw chiwutz cyakil yi e ajcaw yi ate tzonej wuxtxotx. Kake bin kej i na winin na pek skej. Ej nin kake kej i na i ntzajsan cyakil yi kil, tan yi tetz chel yi el kojxuj swutz pasyon. 6 Kake bin kej i, na ja wit koc ketz tetz ajcaw tan, nin ja wit koc tetz pale tan bantz kaxconen tetz Ryos, yi Taj i. Ej nin nchatz kake yi kej i, na scawunk i tetz ben kej ben sak. Amn. 7 Quibit tzaju! At tulbil Cristo junt tir. Ej nin yil tzul, chon tzul tibaj noc sbak.a Quic nin jun wunak yi quik til wutz i. Mpe ik yi e yi ocnake tan biylen, squile wutz. Nin chokok cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wi munt yil quilnin wutz i. Jun cun yastzun sbajok. 8 Je yol Kajcawej: Yi in wetz, in yi xetzbil, nin in yi witzbil te cyakil, chi tanen yi letra A jalen Z, chij Kajcaw yi kaRyosil, yi jun yi at sajlen tunintz, nin yi at jalu, nin sbne opon tunintz; yi jun yi cyal na xcye quen tej.
a 1.7

1Yi

Yi echk xtxolbil yi alchij tetz apostol Wan

4 I

Yi benen stzibal Wan yi jujun cart scyetz yi juk cmon creyent.

Dn 7.13.

1236
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1237 Yi tilol Wan kej Cristo.

APOCALIPSIS1,2

yi in wetz, in Wan, kitzun kutzicy kib scyuchu tkab Kataj. Nchatz nketz chichucu tan muclen quixcuj ma na nchatz in, na winin quixcuj na intij. Ej nin ja lajluchax yi junit o scyuchu jak cawl Ryos, tan tu yi nkanimsaj len kacul tan muclen yi echk quixcujatz tan yi porer Jesucristo. Ma jalu, je imbanakej, yi incyajen cyen pres tul yi amalej yi na biaj Patmos, yi at nicyal yi mar. Chon tzun incyajen cyen pres tul yi jun amalej tan paj yi woquen tan xtxolen yi Yol Kataj yi talnak Jesucristo. 10Itzun bantz le jun kej ujlen, ja chin nachon te yi at yi porer yi Espritu Sant swej. Nin ben wital yi jilonen tzaj jun wutz incoc. Chin wi nin bantz tan yol, chi na chin jun chun. 11Ej nin je yol iej yi tal swetz: Ma jalu tzib cun cyakil yi na ctzan tan xmayen, nin benk awan chikab yi juk kuj cmon creyent yi ate lakak amal cwent Asia. Nin je chibi yi echk tnumatz kale atet yi e cmonatz: Efeso, Esmirna, Prgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, nin Laodicea, stzun i ban tzajtz. 12 Jen tzun insuchkil wibtz tan xmayen na scyetz i yi na jilon tzaj swetz. Itzun yi jen insuchkil wibtz, nin ben wilol juk cantil yi oro cun yi ate-tz. 13 Ej nin nicyal yi juk cantilatz wil yi at jun txiclijtz. Itz yi bajx Cyajol. Ej nin yi bech tetz chukpin nin tu. Ma yi calbil i chin oro cunin, nin chon at jalen wutz cul. 14Ma yi xiil wi chin skoj nin. I cunin mojob yi chin stum nin, nka chi tanen kab chew. Ma yi bak wutz chin txekun nin, chi tanen kak. 15 Ma yi tkan, chin litzun nin, chi tanen yi litzunil yi jun jilwutz chich yi na biaj bronce, yi watok cunin el tzaj wi kak. Ma yi wi tan yol, winin na wajcan, chi na wajcan jun chin tzanla. 16 Tzamij juk txuml tan le sbal. Ma yi yol yi na yol, nicun tu jun spar yi chin a nin wi, nin cabil len xlaj atit wi. Ma yi wutz, winin txekunen, chi tanen kej yi na opon chajcun. 17Itzun yi benen wilol wutz i insaj tunin colpuj swutz. Poro nintzun je tkol i yi kabtz tinwi, nintzun taltz: Quil cxob swetz na i inatz yi jun yi at nintz le xetzbil tzaj yi ntaxk jal jun wunak, nin atin nintz sbne opon tunintz. 18 Bit tzaj! Quimnakin, poro ja nitzij junt tir. Nin quit chinquim tetz ben kej ben sak, na in na chincawun tibaj yi quimichil. Nin in colol tetz yi laweil yi amal kale atet yi e alma. 19Tzib cun bin cyakil yi echk taklenej yi mawil tu yi echk taklen yi na ctzan tan tilwen jalcun tu yi mbi cun tzawile. 20Ma jalu swale tzatz yi mbi na elepont yi juk txuml yi at tinkab, nin yi mbi na elepont yi juk cantil yi oro cun. Yi juk txumlatz itz jun elsawutzil yi juk inchakum yi ate tan chiquicylen yi juk cmon creyent nin yi juk cantil itz jun elsawutzil yi juk cmon creyentatz. bin jalu tzib nin yi xtxolbilej tetz inchakum yi na tzan tan quicylen yi cmon creyent le tnum Efeso. Je wajbilej: Je yol yi jun yi tzamij yi juk txuml tan, nin yi na xon xol yi juk cantil yi oro cun: 2 Na wil cyakil yi na icypon itan te yi itakun. Ej nin na wil cyakil yi quixcuj yi na imuc tan banlen yi imunl. Ej nin na el intxum tetz yi qui na itak amal scyetz yi e mal wunak, na ocnakquix tan malen cyajtzakl yi e yi na cyal yi e apostol, poro qui, e tu laj. 3 Nchatz na el intxum tetz yi at winin ipasens na ja imuc winin quixcuj tan tu yi xomquixwok swej. Nin quinin micy ipaj swutz. 4Poro ilenin at ipaltil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

9Ma

1I

Yi xtxolbil yi ben stzibal Wan tetz yi cmon creyent le tnum Efeso

APOCALIPSIS2

1238

tzinwutz. Je yi ipaltilej: Quit na cxpekwok swej, chi sajlen. 5 Ulk txakx ticul yi en itanen sajlen, nin en itanen jalu, na ja cxplojinwok. Txixpenwok itajtzakl. Xomenwok te yi balaj ajtzakl chi mibanwok sajlen. Poro ko quil cxomwok te inyol, nopontz tan xiten cun icantil. 6 Poro ilenin at mu ibalajil na qui na cxpek scyej yi e yi na xom chiwi te cyajtzakl yi e nicolata, na nchatz in qui na chimpek scyej. 7Ma jalu, ko at jun yi na el talma tan telen xtxum tetz yi xtxolbilasej tajwen yil tzoc il tan xtxumlen yi mbi ntal yi Espritu Sant scyetz cyakil cmon creyent. Je yol iej: Cyakil yi e yil chixcye te kacontr swake amal scyetz tan bajsen yi lobaj yi na tak itzajbil, yi lobaj yi na jal te jun wi tze yi at tcyaj le cojbil Ryos. bin jalu, tzib nin yi xtxolbilej tan tponen tkab yi inchakum yi at tan quicylen yi cmon creyent le tnum Esmirna. Je xtxolbilej yi na waj yil tzatzib nin: Yi yolej itz yol yi jun yi at nintz le xetzbil tzaj, yi ntaxk jal jun echk taklen, nin yi inin lcyaj cyen yil sotz cyakil echk taklen yi at wi munt; yi jun yi nquim poro itzij junt tir: 9Na wil cyakil yi quixcuj yi atix cunt, nin na wil yi imebail. Poro yi mero xtxolbil itz yi axwok ric tkab Ryos. Nchatz na wit yi echk jisbil itetz yi na chitzan yi e judiy tan talchen. Poro yi eas nketz e mero judiy, na nketz e tetz Ryos, ma na e tetz Bayban. 10Quil cxbisunwok tan yi echk quixcuj yi tzul chan tziwutz. Bitwok tzaj! Jej sbajok tzitejej. Tzul pilbil itetz, na at cobox tzixol yi tzocopon chipilen na chocopon xetze tan yi Bayban. Tzitijewok quixcuj tetz cobox kej. Poro quil cxbisunwok, ma na benk itkan ttxotx jalen yil xquim. Swake tzun jun oy tzitetz. Yi jun oyatz, itz yi itzajbil yi qui nin bajsben tetz. 11Ma jalu ko at jun yi na el talma tan telen xtxum tetz yi xtxolbilasej tajwen yil tzoc il tan xtxumlen yi mbitz na tzan yi Espritu Sant tan talchen scyetz cyakil cmon creyent. Yi e yi chixcyek te yi kacontr, yastzun yi e yi quil chitij yi cap quimichil. bin jalu tzib nin yi xtxolbilej tan tponen tkab yi inchakum yi na tzan tan quicylen yi cmon creyent le tnum Prgamo. Je yi xtxolbilej yi na waj yil tzatzib nin: Yi yolej itz yol yi jun yi nicun yol tu jun spar yi chin a nin wi, nin cabil len xlaj atit wi: 13 Na wil yi chon najlquixwok tul jun tnum kale na cawunet Bayban. Poro quiw cuntunin axwoktz tan ixomen swej, na cyal jun tzitetz yi mpakxij yi toquen biylen Antpas, yi jun balaj inchakum. 14Poro ilenin at cobox ipaltil, na at e tzixol yi na chixom te yi tajtzakl Balaam yi ocnak tan chuslen Balac te yi en sban i tan chipotzen yi e aj Israel tentz. Nchatz oc i tan talchen scyetz yi ban chibajsaj yi chibel yi echk chitxixwatz wunak yi na oyij swutz yi chiryosil yi banij tu tanen. Nin oc i tan talchen scyetz yi nketz xan yi yajin tu xnanin. 15 Poro lastum, at e tzixolwok yi na chixom te yi jun ajtzaklatz. Nchatz at e tzixolwok yi na chixom te yi cyajtzakl yi e nicolata, yi apart na cyocsaj. 16 Txixpen binwok itajtzakl, na ko qui, nopon chan tzitej, nin snoyintzink scyuch yi e yi na xom chiwi scyej e nicolatatz. Tzinxconse inyol yi tzibant cyen tul uj tan oyintzi scyuch na nicun inyolatz tu jun spar. 17Ma jalu, ko at jun yi na el talma tan telen xtxum te yi xtxolbilasej, tajwen yil tzoc
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 I 8 I

Yi xtxolbil yi ben stzibal Wan tetz cmon creyent le tnum Esmirna

Yi xtxolbil yi ben stzibal Wan tetz yi cmon creyent le tnum Prgamo.

1239

APOCALIPSIS2,3

il tan xtxumlen yi mbi na tzan yi Espritu Sant tan talchen scyetz cyakil cmon creyent. Ej nin yi e yi chixcyek te kacontr, swake amal scyetz tan chiwanen te yi man yi colij wan jalen tzin tcyaj. Nchatz swake jujun tal balaj cub scyetz yi sak tej,b kale tzibanet jun acaj chibi. Ej nin cyal jun tzel xtxum tetz, ma na ntin cun yi tzamon tetz yi jun cubatz. bin jalu tzibnin yi xtxolbilej tetz inchakum yi na tzan tan quicylen yi cmon creyent le tnum Tiatira. Je yi xtxolbilej yi na waj yil tzatzib nin: Yi yolej itz yi yol yi Cyajl Ryos, yi na txekun yi bak wutz chi tanen kak, nin yi chin litzun nin tkan, chi na litzun bronce: 19Na el intxum tetz cyakil yi echk taklen balaj yi na ibanwok. Nin na el intxum tetz yi kuklij icul swej. Nchatz na el intxum tetz yi at ipasens. Nin na el intxum tetz yi na itak itib tan ixconen swetz. Ej nin na el intxum tetz yi mas na cxocwok il tan banlen yi echk taklenatz jalu swutz yi sajlen. 20Poro ilenin at cobox ipaltil tzinwutz. Je ipaltilej: Kujan cuntunin yi jun xnan itan, yi nicun tajtzakl tu yi tajtzakl Jesabel,c na na tocsaj tib tetz elsanl stzi Ryos. Poro tan yi tetz chusun na tzan tan chisublen yi e wetz yi ate jak incawl. Na tzan i tan chisublen, na na tal i yi nketz xan yi xnanin tu yajin, nin nketz xan yi kol chibajsaj yi chibel chitxixwatz wunak yi na cyoy swutz chiryosil yi banij cuntu. 21Ja wak amal tetz yi xnanatz tan jen klo xtxixpul yi tajtzakl, poro qui na xtxixpuj. 22 Chastzun te bitwok tzaj! Je tzimbneej te yi jun xnanatz: Copon bocl tan jun chin yabil. Ej nin nchatz che incawse yi e yi na xom chiwi tej, na ko quil chitxixpuj cyajtzakl, chicopon bocl tan jun chin yabil. Ej nin chitije winin quixcuj. 23Nchatz cyakil yi e tal yi jun xnanatz, chiquimok len. Yastzun tzimbne-tz bantz telen chitxum cyakil yi e cmon creyent lakak echk amal, yi na el intxum tetz yi mbi na icy tcul jun yaj. Ijunalen swake icaws. Tul xomquen tu te yi mbi mbaj ibnol. 24Poro at winin axwok yi qui na cxomwok te yi jun chusunatz yi chin juntlen nin, na quinin itak amal scyetz yi e yi na cyal: At winin ekan tan yi chusun Bayban, yi na kaxom ketz tej, chech. 25Poro yi axwok itetz quil wak mas itarey te yi ja wit itbitwok. Ntin quil tzitzakplen tkanil yi balaj ajtzakl yi xomquixwok tej. Ma na inink xomquixwok tej yil nul tzaj junt tir. 26Na cyakil yi e yil chixcye te yi kacontr, nin yil chiban tanen yi wetz wajbil sbne opon tunintz, swake amal scyetz tan chicawunen squibaj cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wi munt. 27Chi ban Intaj yi tkol amal swetz tan incawunen, nchatz tzimbne wetz. Swake amal scyetz tan chicawunen. Chin cham nin chibne tan cawun, nin cyal nin jun xcyek tan xiten chicawl. chiloonk yi e chicontr cyan chi na cu poklon jun wok yi txotx tu. 28 Sjalok chikej nin chitxekunk sbne opon tunintz chi na ban yi xkisum. 29Nin ko at jun yi na el talma tan telen xtxum tetz yi xtxolbilasej tajwen yil tzoc il tan xtxumlen yi mbi na tzan yi Espritu Sant tan talchen scyetz cyakil cmon creyent.
18 I

Yi xtxolbil yi ben tzibal Wan tetz yi cmon creyent le tnum Tiatira.

3
b 2.17

bin jalu tzib nin yi junt xtxolbilej tetz yi inchakum yi na tzan tan quicylen yi cmon creyent le tnum Sardis: Je yi xtxolbilej yi na waj yil
Is 62.2; 65.15.
c 2.20

1I

Yi xtxolbil yi ben stzibal Wan tetz yi cmon creyent le tnum Sardis

I R 16.31-32; 2 R 9.22, 30; Pr 6.24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS3

1240

tzatzib nin: Yi yolej itz yol yi jun yi cyan yi juk Espritu tetz Ryos tan, tuml yi juk txuml: Yi in wetz na wil cyakil yi na ibanwok. Ej nin nchatz na wil yi quimnak quix tanen. Wech na na alchij yi chumbalaj nin axwok. 2 Poro elk watl itajtzakl. Quiwswok itib te mu tal ibalajil yi at, yi mu tal ibalajil yi txant tan telen cul. Or tzitilwok na na wil yi qui na yub yi echk taklen yi na ibanwok, na qui na iban tanen yi tajbil Ryos. 3 Ulk bin txakx ticul yi chusun yi itbitnak. Quiwit bin te yi na itocsaj. Txixpenwok yi itajtzakl. Na ko qui, nopontz tan icawsen. Qui tzicy tzitetz yil nopon, na nopontz chi na opon jun alkom yi quic stziblal. 4Poro ilenin at cobox tzixol yi cyal cunin na chisuk wit quib tan banlen jun echk taklen cachi. Yi eatz, yastzun yi e yi kaben tan xon scyuch. Nin chin stum nin sbne yi bech cyetz, na chumbalaj nin e. 5 Cyakil yi e yil chixcye te kacontr tzocopon jun bech cyetz yi chin skoj nin. Ej nin kol chixcye te kacontr quil tzintzajsaj yi chibi tul yi planiy, kale tzibanet chibi yi e yi chicambok te yi itzajbil yi qui nin bajsben tetz. Ej nin kol chixcye te kacontr swale tetz Intaj nin swale scyetz yi e ngel, yi jun cun e wetz yi eatz. 6 Ko at jun yi na el talma tan telen xtxum te yi xtxolbilej tajwen yil tzoc il tan xtxumlen yi mbi na tzan yi Espritu Sant tan talchen scyetz cyakil cmon creyent. bin jalu tzib nin yi jun xtxolbilej tetz yi inchakum yi na tzan tan quicylen yi cmon creyent le tnum Filadelfia. Je wajbilej: Yi yolej itz yol yi jun yi chin xan nin, nin yi bintzi na jilon, yi jun yi at cawl tkab chi banak Luwiy tentz, yi jun aj lawe yi ko na taj sjop puert, cyal xcye tan jaklen. Ej nin ko na taj sjak, cyal xcye tan joplen: 8 Na wil cyakil yi na ibanwok. Ej nin na el intxum tetz yi axwok quiw mu tal. Chastzun te bitwok tzaj yi xtxolbilej! Jakij jun puert tziwutz, nin cyal nin jun xcye tan joplen. Nketz chin quiw nin axwok poro ja cxomwok te inchusun, nin quinin cxtxixwijwok tan talchen yi xomquixwok swej. 9I bin jalu at jun cmon tetz Bayban yi na cyal: Yi o ketz, o yi mero judiy, poro qui, wicyak tu, na e tajlal yi cmon Bayban. Bitwok tzaj! Chincawunk nin scyej tan chimejewen cun tziwutz bantz telen chitxum tetz yi na chimpek tzitej. 10Ma jalu tan tu yi xomquixwok te incawl, nin muquij quixcuj itan, xincolewok tkab yi jun chin quixcuj yi at tulbil squibaj cyakil wunak yi najlche benen tzin wi munt. Tzul jun chin quixcujatz wan tan chipilen kol chitxixpuj yi cyajtzakl nka qui. 11Bitwok tzaj! Txant tan wulen junt tir. Quil tzitzakplen tkanil yi na itocsaj, bantz cyal junt camban tetz yi oy yi tzaklok tzitetz. 12 Cyakil yi e yil chixcye te yi kacontr chocopon wan chi tanen jun balaj tkan cal le cal Ryos. Ej nin quit chel tetz tajal Ryos. Nchatz tzintzibe quen yi bi yi kaRyosil scyej tuml yi bi yi tetz tnum yi na biaj Acaj Jerusaln, yi chon lsaj tcyaj kale atit Ryos. Nchatz tzocopon intzibal yi acaj imbi scyej yi eas. 13 Ko at jun yi na el talma tan telen xtxum te yi xtxolbilej, tajwen yil tzoc il tan xtxumlen yi mbi na tzan yi Espritu Sant tan talchen scyetz cyakil cmon creyent. bin jalu, tzib nin yi xtxolbilej tetz inchakum yi na tzan tan quicylen yi cmon creyent le tnum Laodicea. Je yi wajbilej: Yi yolej itz yi yol yi jun yi na biaj AMEN, yi jun yi ban kuke kacul tej, yi jun yi txumul tetz cyakil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14 I 7I

Yi ajtzakl yi ben stzibal Wan tetz yi cmon creyent le tnum Filadelfia

Yi xtxolbil yi ben stzibal Wan tetz yi cmon creyent le tnum Laodicea

1241

APOCALIPSIS3,4

echk taklen yi at: 15 Na el intxum tetz yi en itanenwok. Nketz axwok contr swej. Poro nchatz quic nin mu icatnakil. Lastum qui na bixe itxumun, na atixcuntuwok. 16 Chastzun te cxelepon intzubil le intzi. Cxeleponwok te wajal. 17Wech na italwok: Chin ric nin o. Winin kamebil. Nchatz na italwok: Quic tajwen sketz. Poro yi mero bintzi itz yi quic ixac swutz Ryos, na chin meba nin axwok. Nicun axwok tu jun moyi. Nicun yi txanl quix cuntukwok. 18 Chastzun te je jun itajtzaklej: Ban tcun yi nink tzilokwok balaj oro swuch yi quic paltil. Sjalok tzun imebil. Ej nchatz ban tcun yi nink tzilokwok bech itetz swuch, yi chin stum nin, bantz iwekxen, na chin txixwil nin itan. Ban tcun yi nink tzilokwok tzacbil wutzaj swuch tan jakxen iwutz. Cxmayink tzunwoktz. 19Ma yi e yi na chimpek wetz scyej, na oc chitzum wan tan maklen chiwutz. Chastzun te casok icul nin txixpenwok itajtzakl tan ixomen swej. 20Bitwok tzaj. Atin tzi puert, nin na chintzan tan conlen quen. Alchok scyetz yil tbit inwi nin kol sjaken yi puert, nocopon tzuntz tej, nin skawank jun tuch. 21Cyakil yi e yil chixcye te kacontr, swake amal scyetz tan chicolewen tzinxlaj tan kacawunen scyuch. Yi in wetz ja chinxcye te incontr chastzun te ja chincole xlaj Intaj tan cawun. Iten nin tzimbne tzitej kol xcyewok te kacontr. 22 Ma jalu, ko at jun yi na el talma tan telen xtxum te yi xtxolbilej tajwen yil tzoc il tan xtxumlen yi mbi na tzan yi Espritu Sant tan talchen scyetz cyakil cmon creyent, stzun i ban swetz. bantz yi nsken wit alchij yi xtxolbilasej swetz, nintzun ben wilol yi jakij yi puertil tcyaj. Nin ben wital junt tir yi wi yi jun yi nsken cyen jilon swetz. Chin wi nin i tan yol, chi wi jun chun. Itzun saj tlol swetz: Cajen tzaj tzonej, nin tzinchaje tzatz yi mbi xomtzaj yil tzicy yi echk taklenatz yi mawil. Iten nin tkujatz innachonen te yi at porer yi Espritu Sant swej. 2 Ej nin wil jun balaj colchbil, chi tanen colchbil jun witz ajcaw. 3 Ej nin yi jun yi colchij tibaj, nicun yubil wankil chi tanen yubil yi jun jilwutz balaj cub yi na biaj jaspe, tu yi cub yi na biaj cornalina. Ej nin wil soltej yi jun colchbilatz yi at jun arco iris, yi winin litzunen chi litzunil yi jun jilwutz cub yi na biaj esmeralda. 4Ej nin soltej len mu yi jun colchbilatz wil junak cyajt colchbil, kale colchet junak cyaj wi banl wi yi sak cun bech cyetz. Aten jujun coron chiwi yi oro cun. 5Nin ben wilol te yi jun balaj colchbilatz yi winin telen tzaj echk xlitz, nin winin jincanen chi na jincan kancyok. Ej nin swutz, at juk txekbil yi na tzan kakl, yastzun yi juk espritu Ryos. 6 Nchatz wil jun amal swutz yi colchbilatz yi i cunin mar tanen yi pil cuntu. Nicun tu spej, yi ban na icy kawutz tul. Ej nin xlajak yi jun colchbilatz wil cyaj chakum Ryos,d yi ala len bak chiwutz at te chiwankil. At chiwutz nin at wutz chicoc. 7Jun scyeri yi e chakum Ryosatz i cunin balum. Nin junt i cunin jun mam tor. Ej nin junt nicun wutz tu wutz wunak, ma yi cyajen, i cunin jun chin quilquitx yi elnak tu lit yi xicy. 8 Yi cyaj chakum Ryosatz, at len wukak chixicy. Nin wutzaj cuntunin tejak chiwankil, nchatz tejak chixicy. Skejl tu lakbal quinin na chitane tan taklen kej Ryos, nin je chiyolej:
d 4.6

1Itzun

Yil tzaklij kej Ryos tcyaj

Xchakum Ryos nka Querubines: Ez 1.4-25; Ex 25.28.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS4,5

1242

Santo, santo, santo, Kajcaw, chin cham nin ilu teru. Inin atu-tz sajlen, nin sbne opon tunintz. nin yi jun yi colchij tib yi jun colchbilatz, itz Ryos, yi jun yi quic quimbil, tetz ben kej ben sak. 10Ej nin cyakil nin tir yi na choc yi cyaj chakumatz tan taklen kej Ryos, nin tan taklen chikajsbil tetz nin tan tyoin tetz, nchatz yi junak cyaj wi banl wi, nin na chimeje cun tan taklen kej nin tan culajen Kataj Ryos. Nin na chicyajlen chicoron, nin na cyak cun swutz yi colchbil Kajcaw. Nin je tzun chiyolej yi na cyal: Kajcaw, ilu kaRyosil. Chin tzaknak cunin ilu teru Ta. Chin cham nin teru Ta. Chastzun te na katzan tan taklen kakajsbil teru. At poreru tan cawun. Chastzun te na katzan tan taklen keju Ta. Na ilu bnol tetz cyakil yi echk taklen yi at. Nin ilu xicyol tetz cyakil, Ja bnix cyakil tan tu yi banl talmau, nin tan tu yi yatz tajbilu, chech yi junak cyaj wi banl wiatz.
11 9Ej

ben wilol jun toloj uj yi tzamij tan yi jun yi colchij tibaj yi jun colchbilatz. Yi jun toloj ujatz tziban len yi wutz cabil xlaj, nin ocnak lacban juk sello tan joplen. 2 Benen tzun wilol jun ngel yi chin cham nin yi na tzan tan jaklen scyetz cyakil: At pe jun skaxol yi at kej tan lochen len yi echk sello bantz jen chitpul yi jun toloj ujej? 3Poro quinin jal jun yi atk kej tan jen chitpul yi jun toloj ujatz mpe ik tan xmayen. Quinin jal jun tcyaj nka jun wuxtxotx, mpe ik jak txotx yi at kej tan jaklen yi jun toloj ujatz. 4Ej nin tan paj yi cyal nin jalet jun yi at kej tan jen chitpul nin tan silen yi jun ujatz, winin tzun woken wetz, na cyal jalet jun mpe ik tan xmayen quen tu tej. 5Jilonen tzaj tzun jun scyeri yi e wi banl wi swetz, itzun taltz: Yaj, quil cok, na at jun yi xcyenak te kacontr. Itz yi chireyil yi e aj Jud, yi Balum na alchij tetz, yi jun xlumil kajtzun rey Luwiy. Ban tzoc i tan lochen len yi echk sello, nin tan jen chitpul yi jun toloj ujatz, stzun i bantz swetz. 6 Benen tzun wilol Katxixwatz.e Chon at i xlaj yi jun balaj colchbil chixol yi cyaj chakum yi ate chinicyal yi junak cyaj wi banl wi. At ticylen chich tej yi na chaj sketz yi quim i. Nchatz wil yi at juk tuc nin juk bak wutz yi katxixwatzatz. Yi juk bak wutzatz, itz jun elsawutzil yi juk espritu Ryos yi chakijt tzaj tan tan xmayen cyakil yi mbi na bajij wuxtxotx. 7Benen tzun yi Katxixwatzatz tan ticylen tzaj yi jun toloj uj, yi tzamij tan yi jun yi colchij le balaj colchbil. 8 Ma yi jen tcyal yi jun toloj ujatz, chicwen
e 5.6 Is 53.7; 1 Pe 1.19. Na elepont yi itz Kajcaw Jesucristo yi nquim chi na quim jun tal nex cneru tetz katxixwatz.

1Nintzun

Yi jun toloj uj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1243

APOCALIPSIS5,6

tzun mejlok yi cyaj chakumatz swutz i. Nchatz e ban yi junak cyaj wi banl wi. Cyan len jujun arpa cyan. Nchatz cyan len jujun patbil incens cyan yi oro cun. Yi incens itz jun elsawutzil yi chi oracin yi e yi ate tajal Ryos. 9Nin e octz tan bitzen jun acaj bitz. Je chiyolej: Ntin ilu at keju tan jen stzamolu yi jun toloj uj. Ntin ilu at keju tan lochen len echk sello. Ntin ilu at keju, na cunak biyiju. Ej nin tan yi chelu yi el kojxuj, ja che loku jun coloj wunak chixol cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wi munt. Quic na ban yi mbi jilwutz yolil na chiyol. Quic na ban yi mbi jilwutz wunakil e, na ja che loku chicyakil tan yi chelu. 10 Nin ilu nchocsan tetz rey nin tetz pale tan chixconen swutz kaRyosil, nin tan chicawunen benen tzin wi munt, chech yi junak cyaj wi banl wiatz. 11Benen tzun wilol jun coloj ngel yi ate wutz chicoc yi e wi banl wiatz scyuch yi e chakum yi ate xlaj yi colchbil. Jat lo milln chixonen. 12 Chin chiwi nin tan yol. Itzun cyaltz: At winin kej yi jun chitxixwatz wunakej yi ncu biyij. At kej i tan toquen tan cawun. At kej i tan tetzal cyakil mebil. Na chin tzaknak cun i tu tajtzakl. Chin cham nin i. Ban kak kej i. Ban kak kakajsbil swutz i! chech yi jun coloj ngelatz.
13 Nchatz wit yi chiwi cyakil jilwutz txuc yi bnixnake tan Ryos. Na ja wit chiwi cyakil yi e yi ate tcyaj, scyuch yi e yi ate wuxtxotx nin scyuch cyakil yi e yi ate xe mar. Nin je chiyolej:

Kake kakajsbil tetz yi jun yi colchij tibaj yi jun balaj colchbilej. Kake kakajsbil tetz yi txixwatz yi at xlaj. Kake chikej na chin cham nin e. Kabitzink chiwutz, na at chikej tetz ben kej ben sak! chech tzun bantz. yi quibital yi cyaj chakum yi echk yolasej, nintzun cyaltz: Amn. Yastzunk sbantz, chech. Ma yi e wi banl wi nintzun e cu mejlok nin e octz tan culajen yi jun yi quil sotz tetz ben kej ben sak.
14 Itzun

1Benen

tzun wilol yi toquen yi Katxixwatz tan lochen len jun scyeri yi juk sello. Ej nin wit yi jilonen jun scyeri yi e chakum. Chumam nin wi ban
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi juk sello

APOCALIPSIS6

1244

tan yol. Nicun chi na jincan kancyok. Itzun taltz: Catzam tzonej! 2 Benen tzun wilol jun chej yi sak tej. Ej nin yi jun yi aten te yi chejatz, cyan jun macl tan yi na biaj arco yi xconak tan tetz oyintzi. Nin aklij jun coron tetz yi na chaj yi i aj txaconl. Benen tzun i tan oyintzi, nin xcye te yi e contr. Nin inin tunin ban i-tz, cyal nin jun na xcye quen tej. 3 Yi toquen yi Katxixwatz tan lochen len yi cap sello, jilonen tzaj tzun yi cap chakum. Itzun taltz: Catzam tzonej! 4Benen tzun wilol junt chej yi cyak tej. Nin aklij amal tetz yi jun yi aten te yi jun chejatz tan toquen tan xiten yi tzatzin paz yi at wi munt. Oc i tan copen quen le chiwi wunak tan chibiyol quib squibil quib. Ej nin aklij jun chin spar tetz. 5 Yi toquen Katxixwatz tan lochen len yi toxin sello, jilonen tzun yi toxin chakum Ryos. Itzun taltz: Catzam tzonej! Benen tzun wilol junt chej yi kek tej. Ej nin yi jun yi aten tej, cyan jun pubil tan. 6 Nin ben wital jun yi jilonen tzaj chixol yi cyaj chakum Ryos yi ate-tz, itzun taltz: Tul tzel quen tu yi jamel kej jun yaj tan lokchen cob liwr ixin triw, ma yi cebada kak ntzi liwr. Pyor yi vino tu yi aceit tetz cumir, quit ljal. 7Yi toquen yi Katxixwatz tan lochen len yi cyajin sello, jilonen tzun yi cyajin chakum. Itzun taltz: Catzam tzonej! 8 Benen tzun wilol junt chej yi way tej. Ej nin yi jun yi aten tej na biaj Quimichil. Ej nin aten junt wutz coc i, yi na biaj taw yi amal kale atet yi e alma. Inti yi bajx yi aten te chej aklij amal tetz tan toquen tan chibiylen cun jun cuarto tetz yi tajlal yi e wunak yi najlche wi munt. Nin aklij amal tetz tan chixuxen wunak tan cyoquen tan oyintzi bantz chibiyol quib squibil quib. Nchatz at e e quim tan wej. Nin at e e quim tan yabil. Ej nin at e e quim tan smaron txuc. 9Yi toquen yi Katxixwatz tan lochen len yi toin sello benen tzun wilol yi e alma yi quimnake tan paj xtxolen yi tajbil Ryos. Chon ate jak yi altar yi at tcyaj. Ja chibiylij tan paj yi cyoquen tan xtxolen yi mbi na cyocsaj. 10Chin chiwi nin eatz tan yol. Itzun na cyaltz: Kajcaw chin xan nin ilu. Nin na el kabu te yolu. Tona tzun tzocu tan chicawsen yi e yi ate wuxtxotx, yi e yi ocnake tan kabiylen? chech. 11Nintzun aklij jujun bech cyetz yi sak yubil, nin oc scyej. Ej nin alchij scyetz yi tajwen tan cyujewen jun tkuj jalen cun jepon cyajlal yi e yi at chiquimbil tan tu yi xomche te Cristo, yi e yi chiquimok chi nchiban cyetz. 12 Benen tzun wilol yi toquen Katxixwatz tan lochen len yi kakin sello. Xeten tzun jun chin wutzilen coblajnob. Nin oc tzotz wutz yi kej. Chin tzotz nin bantz. Ej nin chin cyak nin ban wutz yi xaw, chi yubil chich. 13 Ma yi txuml yi ate tcyaj e baj saj txakx. Chon cunin ban chi na ban jun wi lobaj yi na cu txakx yi tal ne wutz tan jun chin wutzilen cyekek. 14Ej nin yi tcyaj tzajt cuntunin chi na tolen tib jun uj. Ej nin cyakil yi echk wutz tu yi echk isla baj el len tulak echk chiluwar kale atet. 15 Ej nin cyakil yi e rey yi ate wuxtxotx scyuch yi e yi winin chikej, scyuch yi e ric, scyuch yi e cham, nin cyakil yi e esclaw scyuch yi e yi na chicaw quib chichuc, cyakil yi eatz e baj len cyewal quib xol cub nin lakak picy, xolak wutz. 16 Winin cwen chitzi tetz yi echk wutz tu echk cub kale cyewanet quib. Itzun cyaltz: Nilonk tzaj skibaj tan kewen swutz yi jun yi colchij tib yi jun balaj colchbil! Nilonk tzaj skibaj bantz kelen swutz yi jun chin wutzilen quixcuj yi tzul tan yi jun yi taknak tib tetz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1245

APOCALIPSIS6,7

chitxixwatz wunak! 17Nilonk tzaj skibaj na ja ul yi kejlalatz tan ticysal Ryos cul skej! Cyal jun yi nink xtxaj yi jun cawsatz! bantz yi wit bajen yi echk xtxolbilatz, nintzun ben wilol cyaj ngel yi txicl che-tz. Chon ate xtxucak yi munt. E makol tetz yi cyaj tojkbil cyekek. Quinin cyak amal tan sajen yi echk cyekekatz wuxtxotx, wi mar, mpe ik te jun wi tze. 2 Nchatz bent wilol junt ngel yi chon sajen jalen telen tzin. Cyan yi sello Ryos tan, yi Ryos yi itz nin tetz. Chin wi nin tzun yi jun ngelatz bantz tan yol scyetz yi cyajt ngel yi ate xtxucak yi munt, yi e yi aklij porer scyetz tan potzen yi wuxtxotx tu yi mar. Itzun taltz scyetz: 3 Quil choc chanu tan potzen yi wuxtxotx tu yi mar mpe junk wi tze, jalen yil tzoc jun cyechl yi e chakum yi kaRyosil kan, na tzocopon jun cyechl kan swutzak chiplaj. 4 Benen tzun wital yi cyajlal yi e yi oc cyechl scyej. Itz jun cient tu cawnak cyaj mil wunak. Yi jun coloj wunakatz chon chijalen chixol yi e xonl Israel. 5 Coblaj mil oc cyechl chixol yi e xonl Jud. Nin coblaj mil chixol yi e xonl Rubn. Nin coblaj mil chixol yi e xonl Gad. 6 Nin coblaj mil chixol yi e xonl Aser. Nin coblaj mil chixol yi e xonl Neftal. Nin coblaj mil chixol yi e xonl Manass. 7 Nin coblaj mil chixol yi e xonl Simn. Nin coblaj mil chixol yi e xonl Lev. Nin coblaj mil chixol yi e xonl Isacar. 8 Nin coblaj mil chixol yi e xonl Zabuln. Nin coblaj mil chixol yi e xonl ep. Nin coblaj mil chixol yi e xonl Benjamn. bantz yi wit bajen yi xtxolbilasej, benen tzun wilol jun chin coloj wunak yi sak cun bech cyetz. Jilwutz cun wunak ate-tz. At tetz cyakil jilwutz nacin, nin tetz cyakil jilwutz tnum, nin tetz cyakil jilwutz yol yi na chiyolbej benen tzin wi munt. Cyakil yi jun coloj wunakatz txicl che swutz yi jun colchbilatz nin swutz yi Katxixwatz. Cyan len jujun xak xaj cyan. Ej nin qui nin ajlben cyetz yi jun coloj wunakatz. 10Chin chiwi nin tzun bantz tan taklen chikajsbil tetz Ryos, itzun cyaltz: Ja kaclax tan tu porer kaRyosil yi colchij wi balaj colchbil nin tan porer yi Katxixwatz, chech yi jun coloj wunakatz.
11Ma yi e ngel yi txicl che chixlaj yi e wi banl wi, nin chixlaj yi cyaj chakum Ryos yi ate soltej yi jun chumbalaj colchbilatz, e baj cu joklok tan culajen Ryos. 12 Itzun cyaltz: 9Itzun

1Itzun

Yi jun cient tu cawnak cyaj mil wunak yi baj oc len cyechl

Yi jun chin coloj wunak yi sak cun bech cyetz

Amn! Kake kakajsbil tetz Kataj. Kake kej i na chin tzaknak cun i. Katyoink tetz, na winin kej i. Winin porer i, nin chin cham nin i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS7,8

1246

tetz ben kej ben sak. Amn, chech e ngelatz. 13 Sajen tzun jakol jun scyeri yi e wi banl wi swetz, i tzun taltz: Yi wunakej yi sak cun bech cyetz, na pe el atxum tetz yi na scyetz e nin na nchisitet? 14 Qui Ta, qui wajsken chiwutz. Ntin ilu teru na el xtxumu tetz yi na scyetz e nin na nchisitet, chinch wetz bantz. Yastzun yi e yi ja chimuc nin yi ja icypon yi jun chin wutzilen quixcuj cyan. Yastzun yi e yi txajijt yi bech cyetz, nin chin skoj nin ban tan chel yi Katxixwatz. 15 Chastzun te ate tzonej swutz yi colchbil Ryos. Skejl tu lakbal na chitzan tan culajen i tzonej le amal yi chin xan nin. Ej nin chicolxok tan yi porer yi jun yi colchij. 16 Quit chitij wej. Quit chitij saktzi. Quit chitij kej. Nin quict tza chitije. Quict chitij jun quixcuj. 17 Quit chitij quixcuj. Na yi Katxixwatz yi at xlaj yi jun balaj colchbilej, i quicylom cyetz. che quicyle chi na ban jun pstor tan chiquicylen yi e tetz tawun. Nchiben tcyal kale atit jun balaj a yi na tak itzajbil. Iten nin Ryos tzocopon tan selen taal chiwutz. Nin quict bis okl tzul chiwutz.

or.

2 Benen tzun wilol jukt ngel yi txicl che swutz Ryos. Nin aklij jujun chun scyetz. 3 Tulen tzaj tzun junt ngel yi cyan jun patbil incens tan yi oro cun. Chon tzun xcyewen cun swutz yi altar yi oro cun. Ej nin aklij winin incens tetz tan paten wi yi jun altaratz yi at swutz yi colchbil Ryos. 4Aklij yi incensatz tetz tan paten bantz tponen yi sibel tuml chioracin cyakil yi e xansanche swutz Ryos. 5 Cwen tzun nojsal yi ngelatz yi patbil incens tan xtxakak yi at tib yi altar nintzun saj joliltz wuxtxotx. Yi cwen mulen wuxtxotx ja xetij jun chin wutzilen coblajnob, nin winin kancyok tu xlitz baj cu, nin winin jincanen ban.

yi toquen Katxixwatz tan lochen len yi jukin sello yi at te yi jun toloj ujatz, quic nin jun jumin bajij tcyaj. Numl cuntu bantz tetz me lo

1Itzun

Yi jukin sello tu yi patbil incens yi oro cun

yi juk ngelatz yi nsken baj aklij yi jujun chun scyetz nintzun e ban list quib tan tocsen yi chun. 7Yi toquen yi chun tan yi bajx ngel, cwen tzun jun chin cub abal wuxtxotx. Yujun tib yi cub abal tu kak nin chich. Winin tzun amal tze benen tzin wuxtxotx. Txant nin qui nicyan cyakil yi wuxtxotx. Nchatz winin echk tze tze. Txant nin qui nicyan cyakil. Ma yi txax chim, tircun stzeen. 8 Ma toquen yi cap ngel tan tocsen yi tetz chun, sajen tzun jolin jun taklen chi jun chumam wutz yi na tzan kakl. Chon cwen wi mar. Yi cwen, nim cunin mar oc tetz chich. Txant qui nicyan cyakil yi mar tan. 9Winin tzun txuc e quim xe mar. Nchatz winin barc nchiloon. Txant qui nicyan yi tajlal yi echk barc yi baj loon. 10Ma yi toquen yi toxin ngel tan tocsen yi tetz chun,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

6 Itzun

Yi toquen yi echk chun

1247

APOCALIPSIS8,9

sajen tzun txakx jun chumam txuml tcyaj yi na tzan kakl. Chon cwen tibaj yi echk tzanla tu echk tal a yi na mulkinel tzaj lakak echk luwar. 11Yi bi yi jun txumlatz itz ca. Na chin ca nin ban yi a tan. Winin a potij tan yi jun txumlatz. Nin winin wunak e baj quim yi bajen yi jun aatz cyan, na chin xkolum nin ban yi a. 12 Ma yi cyajin ngel, nintzun oc yi tetz chun tan. Kekaxen nintzun ban yi kej. Txant nin qui nicyan tan kekal. Nchatz iten nin bajij te yi xaw. Nin winin txuml quit nchitxekun mas. Ja tzun tzotzax mu yi wuxtxotx. Nin nchatz nin ban lakbal yi xaw tu echk txuml, quict mas ntxekun. 13 Benen tzun wilol junt ngel yi na xicyin tcyaj chi na ban jun quilquitx. Ej nin je yol iej yi ntal: Lastum yi e wunak yi ate wuxtxotx! Lastum yi e wunak! Lastum e! Na chin xowbil nin sbne yil tzoc yi oxt chun cyakun yi oxt ngel. 1Ma yi toquen yi toin ngel tan tocsen yi tetz chun, nintzun ben wilol jun txuml yi nsken ul txakx wuxtxotx, yi chon nsaj tcyaj. Nintzun aklij yi laweil yi jul yi chin xe nin, tetz. 2 Toquen tzun i-tz tan jaklen yi puertil yi jun chin julatz. Ma yi jen jakol, telen tzaj tzun juc jun coloj sib, chi na el te jun patbil xcon. Cu tunin jopx wuxtxotx tan yi jun coloj sibatz. Ej nin quit nin quil wunak wutz kej. 3 Ej nin tcul yi jun chin sibatz yastzun e eltzit jun chin coloj txuc chi tanen sac. E baj el tunin xit benen tzin wuxtxotx. Aklij len quipisyo tan chion chi na chiban sinaj. 4Poro nin alchij scyetz yi quic cu tan bajen yi chim cyan nka alchok jilwutz xtze nka alchok jilwutz xak tze. Ma na ntin at cu tan cyoquen tan chichilen yi e wunak yi quic techl Ryos wutz chiplaj. 5 Nchatz quinin aklij amal scyetz tan chibiylen cun yi e wunak, ma na ntin tan taklen quixcuj scyetz tetz o xaw. Ej nin yi quixcuj yi nchitij nicun tawen tu chiben jun sinaj. 6 Yil tzul yi jun tiempatz chicuche wunak quimichil. Poro quil chiquim. 7Nicun quitanen yi e sacatz chi quitanen chej yi wekijche tan oyintzi. Ej nin at len jun echk taklen chiwi yi nicun tu jun coron yi oro cun. Nin i cunin wutz wunak yi chiwutz. 8 Ma yi xiil chiwi, chin tkan nin, chi tanen xiil wi xnan. Ma yi cye i cunin te balum. 9Ej nin jokl quen jujun echk taklen wutz chicul tan chicolol quib. I cunin jun jokoj chich tanen. Ej nin yi chixicy, winin xumcanen. I cunin yi na xumcan jun coloj caret yi jutun tan jun coloj chej yi na chiben lajkel tan oyintzi. 10Yi e sacatz, nicun chije chi je sinaj, na i cunin bak tanen chije. Nin aklij amal scyetz tan cyoquen tan chichilen wunak tetz o xaw. 11Ej nin at jun cyajcawil yi e sacatz. Itz yi ngel yi najlij tjul, yi na biaj Abadn le chiyol yi e hebreo. Ma le chiyol yi e griego na biaj Apolin, yi na elepont aj xitunl. 12 Yastzun yi bajx quixcuj yi sbajok, poro at cobt yi at tulbil. 13 Ma yi toquen yi kakin ngel tan tocsen yi tetz chun, nintzun ben wital wi jun yi chon jilonen tzaj txol yi cyaj tuc yi at te yi altar, yi oro cun, yi at swutz Ryos. 14Nin je tal iej tetz yi kakin ngel yi cyan chun tan: Cun pujwe yi cyaj ngel yi calij che tzi yi jun chumam a yi na biaj Eufrates. 15 Benen nintzun bantz tan chipujlen len yi cyaj ngelatz, na bixbant che tan chixconen tetz yi jun tiempatz. Bixban che tan chixconen tetz yi jun xawatz, tu yi jun kejatz, nin yi jun oratz. Yi cyetz chitarey itz tan chibiylen cun winin

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS9,10

1248

wunak. Txant nin qui nicyan yi wunak yi ate wuxtxotx yi e quim cyakun. 16 Ma chisanlar yi e ngelatz, nin ben wital yi cyajlal yi e sanlar yi ate te chej. Itz cob cient milln chixonen. 17Ej nin je quitanen yi e chejatz scyuch yi e sanlar yi ate te chej. Yi yubil yi jujun jokoj chich yi at len wutz chicul yi e sanlar itz cyak, tu txax, tu kan. Ej nin yi e chej i cunin wi balum tanen chiwi. Ej nin le chitzi na el tzaj kak tu sib, nin azufre. Yastzun yi xtxolbil yi wil tul wutzicy tanen. 18 Ej nin winin wunak e quim tan yi kak tu sib nin yi azufre. Txant qui nicyan cyakil wunak wi munt yi e quim takun yi ox jilwutz taklenatz yi mel tzaj le chitzi yi e chej. 19Na ja chixcye yi e chejatz tan chibiylen wunak tan yi kak tu yi sib tu yi azufre yi el tzaj le chitzi. Nchatz winin wunak e quim tan chije. Na yi chije i cunin lubaj tanen yi nim wi. Xcon yi chije tan chibiylen winin wunak. 20 Ma yi e wunak yi quinin e quim tan yi ox cawsatz yi aklij, quinin chitxixpuj cyajtzakl. Inin na chitzan tan banlen yi echk taklen cachi. Ej nin quinin cyaj quilol yi culajen yi echk taklen yi banij quitanen, ma na e ban seguir tan mejlen swutz echk chiryosil yi oro, nka sakal, nka bronce tu, nka cub nka tze tu. E meje swutz echk chiryosilatz yi qui na xmayin, yi qui na tbit yol, nin yi qui na xon. 21Nchatz quinin cyaj cyen quilol yi biyolnakin tu cunan. Ej nin quinin cyaj cyen quilol yi xnanin tu yajin, tu echk alak. tzun wilol junt ngel yi chin cham nin, yi chon sajen tcyaj tul sbak. Ej nin aten jun arco iris twi. Ma yi wutz i chin litzunin chi na litzun yi kej. Ej nin yi tkan i chin txekunin chi tanen kak. 2 Cyan jun tal toloj uj tan yi elnakt chitpul. Itzun yi cwen mulen chon tzun cwen tkol jalaj tkan yi sbal wi mar. Ma yi max chon cwen tkol wuxtxotx. Nintzun xcye cuntz. 3 Chin wi nin tzun bantz tan yol, chi na chin jun len. Itzun yi wit jilonen yi jun ngelatz nintzun nilcan juk kancyok. 4Itzun yi nsken wit chiyol yi juk kancyokatz, woquen tzun klo tan stziben cun yi mbi cun baj cyalol. Poro ja wit junt yi chon jilonen tzaj tcyaj. Itzun taltz swetz: Quil tzatzib cun chiyol yi juk kancyokatz, ma na atok cuntu tacul. 5 Inti yi ngel yi at cun yi jalaj tkan wi mar nin yi jalajt wuxtxotx, jen tzun tkol yi kab tcyaj. 6 Itzun taltz: Sak swutz yi jun yi at cuntunintz cyakil tiemp, yi jun yi bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx, tu yi mar tu cyakil yi mbi cunin at benen tzin. Sak swutz i yi bintzi nin yi yolej yi swale. 7Yil tzoc yi jukin ngel tan tocsen yi chun yi cyan tan, yastzun yi techl yi ja wit jepon tampuj yi tiemp yi bixbant tan Ryos tan telen cun te cyakil yi echk taklen yi alijt cyen tan scyetz yi e elsanl stzi i. 8 Benen tzun wital junt tir yi yol yi jun yi chon jilonen tzaj swetz tcyaj. Itzun taltz: Cun cyaj yi jun tal liwr yi cyan tan yi ngel yi at jalaj tkan wi mar nin yi jalajt wuxtxotx, stzun i bantz swetz. 9Imbenen tzuntz swutz yi ngelatz nin oc injakol yi tal liwr tan tkol i swetz. Itzun taltz: Jej, tzamaj, nin bajsen. Chin chi nin sbne yil tzocopon le atzi. Ma yil tzopon tacul, chin ca nin sbne. 10 Sajen tzun intzamol yi tal liwratz nin je imbajsaltz. Chin cab nin yi tocomponen le intzi, i cunin cabil wunak txuc. Poro yi cwen pon le incul,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1Benen

Yi ngel yi cyanl tetz yi tal liwr

1249

APOCALIPSIS10,11

chin ca nin ban. 11Sajen tzun alijt swetz: Tajwen tan atxolil junt tir yi mbi sbajok scyej cyakil jilwutz wunak, nin scyej echk nacin yi aparchklen chijilon. Nchatz tajwen tan atxolil yi mbi sbajok scyej yi e rey, stzun i ban swetz. tzun taklen jun malbil swetz, chi tanen jun waj aj. Itzun alchij swetz: Txiclijen, cun malaj yi amal yi mas xan yi at xe cal Ryos, tuml yi amal kale atit yi altar. Ej nin ajlwe jatna chixonen yi e yi na chitzan tan culajen Ryos tul yi jun amalatz. 2 Poro qui na waj yil coc tan malen yi amal yi at soltej yi jun luwaratz na tzaklok amal scyetz yi e awer nak, tan chibnol yi cyetz cyajbil tcul. Nchatz stzaklok amal scyetz tan telsen kej yi tnum yi winin xanil. Tul cawnak cob xaw chibne yi cyetz cyajbil tul yi jun amalatz nin tul yi tnumatz. 3 Poro nchiben inchakol cob instiw tan xtxolen yi wetz wajbil scyetz yi wunak yi najlche-tz le jun tnumatz. chitxole yi wetz wajbil scyetz tul jun mil tu cob cient tu ox cal kej. Ej nin yi bech cyetz yi cob instiwatz itz yi bechok yi na chaj bis. 4 Ej nin yi cob stiwatz yastzun yi cob wi olivo tu yi cob txekbil yi ate swutz Kajcaw yi taw wuxtxotx.f 5Ej nin cyakil yi e yi chijoye puntil tan chibiylen cun, chiquimok cyan, na tzelepon kak le chitzi tan chibiylen cyakil chicontr. 6 Nchatz stzaklok cawl scyetz tan maklen yi abal, nin chixcyek tan xtxixpen yi a tetz chich. Ej nin ko na cyaj, ban tzul alchok jilwutz chicaws yi e wunak cyakun. 7Poro yil chixcye te chimunl yi tzaklok scyetz, tzocopon yi yaj yi txuc tanen yi chon je ul tjul tan oyintzi scyej. Ej nin xcyek tan chibiylen cun. 8 Tul cyaj tu chiwankil tbe, tul yi jun chumam tnum yi at na ban cunt na alchij Sodoma nka Egipto tetz. Yi jun tnumatz itz kale quimet Kajcaw swutz pasyon. 9Cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wi munt squile chiwankil yi sanlche tbe. Ox kej tu nicy chixmaye chiwankil yi cob inchakumatz na quil tzaklij amal tan chimukxen. 10Ej nin cyakil wunak yi ate wuxtxotx chitzatzink yil chiquim yi cob chakumatz. Ej nin tan yi tzatzin yi ate cunt, scyoye echk oy squibil quib. chitzatzink, na stake chon scyetz yil choc yi cob chakumatz tan chibuchlen. 11Poro yi ticyen yi ox kejatz tu nicy, e itzijt junt tir tan porer Ryos. Nin chiwutz cun cyakil wunak yi chijen txiclok. Winin tzun e xoben cyakil wunak yi quilol yi quitzen junt tir yi cob chakumatz. 12 Benen tzun quibital yi cob chakumatz jun yol yi chon sajen tcyaj. Je yolej: Cajenwok tzaj tzonej. Ej nin chiwutz cun cyakil chicontr yi cyajen tcyaj. Chon cyajen tul noc sbak. 13 Ej nin te yi jun tkujatz, bajij jun chin wutzilen coblajnob, nin winin cal baj loon. Juk mil wunak e quim tan yi jun coblajnobatz. Ej nin tan yi xow yi ate cunt yi e mas wunak yi qui e quim, cyoquen tzuntz tan taklen chikajsbil tetz yi kaRyosil yi at tzin tcyaj. 14 Yastzun yi cap il yi sbajok. Poro at junt yi xomt tzaj. yi toquen yi jukin ngel tan tocsen yi tetz chun, nintzun ben wital yi na chitzan tan yol tcyaj. Ej nin chin chiwi nin e bantz tan yol. Je xtxobil yi cyalej:
f 11.4

11

1Sajen

Yi cob balaj stiw

15 Ma

Yi mbi sbajok yil tzoc yi jukin chun

Zac 4.1-3; 4.12; 4.3, 11-14.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS11,12

1250

Ja choc cyakil tnum yi at wuxtxotx, jak cawl yi ketz kajcawil, nin jak cawl yi jun yi bixbant tan. Nin scawunk i tetz ben kej ben sak.
16 Ma yi junak cyaj wi banl wi yi colche swutz Ryos nin e cu joklok swutz Ryos tan culajen i. 17Itzun cyaltz:

Ta, chin cham nin ilu teru. At nin teru-tz sajlen tunintz. Ej nin cyal nin jun yi nink xcye teju. Ntyo teru Ta, na ja xcon yi poreru, nin ja xetiju tan cawun wuxtxotx. 18 Winin na chich chicul cyakil yi wunak teju. Poro ja opon yi tiempil tan toquenu tan chicawsen. Ntyo teru Ta, na ja opon yi tiempil tan toquenu tan xtisyain scyej yi e alma. Ej nin ja opon yi tiempil tan tkolu yi oy scyetz yi e chakumu yi ja chitxol yi tajbilu. Ntyo teru Ta, na ja opon yi tiempil tan tkolu echk oy scyetzak yi e yi xansan che, yi e yi na cyek chiu. Quic na ban ko e nim nka e juy, na stkeu jun oy scyetz chicyakil cun. Ntyo teru Ta, na ja opon yi tiempil tan chixiten cun cyakil yi e yi na chitzan tan potzen yi munt, chech yi junak cyaj wi banl wias. 19Jakxen tzun yi templo, yi cal Ryos, yi at jalen tzin tcyaj. Ej nin lajluch cun ban yi caa kale colijet yi quiwel yi yol yi sukint tan Ryos scyetz wunak. Winin xlitz baj cu-tz nin winin jincanen ban. Nchatz winin kancyok cu. Ej nin icy jun chin coblajnob wuxtxotx tu jun chin wutzilen cub abal. tzun tib jun xtxolbil tcyaj. Itz jun elsawutzil tetz jun xnan yi i cunin kej yi bech tetz. Chon at yi xaw jak tkan. Nin aten jun coron twi yi lacchij coblaj txuml tej. 2 Chon wi i, nin winin na txayne tan yi il yi at cunt, na txant tan tulen yos tuch. 3 Le rat nin mbajij junt xtxolbil tcyaj. Itz jun chumam dragn yi cyak tej. Juk cun wi at nin lajuj cun tuc. Ej nin aten jujun coron te jujun wi. 4Ej nin tan yi je, saj masol winin txuml. Ej nin yi txuml yi nsaj masol txant qui nicyan cyen tan. Chon sajen jolil jalen wuxtxotx.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1chajol

Yi xnan tu yi dragn

1251

APOCALIPSIS12

Xcyewen cun tzun yi jun chin txucatz swutz yi xnan yi txant tan tulen yos tuch, na yi tajbil i itz yi nink baj yi tal ni tan yil tzul itzok. 5 Ma yi tulen yos tu yi xnan, xicy tzun yi ni yi ul itzok. Nin yi jun niatz yastzun yi jun yi at tocbil tan chicawen cyakil jilwutz tnum benen tzin wi munt. Chin cham nin i sbne tan cawun. Ma yi titzen, jalcunin tajen majij tan toponen kale colchet Ryos tan cawun. 6 Inti xnan, nintzun el ojkujtz. Chon toponen tul jun amal yi tzinunin tu. Na at jun amal yi list tan Ryos kalel tzatet nin kalel wanet tetz jun mil tu cob cient tu ox cal kej. 7Xeten tzun jun chin oyintzi tcyaj. Na nin oc yi witz ngel yi na biaj Cyel scyuch yi e mas ngel yi xomche tej tan oyintzi tu yi jun chin txucatz yi dragn bi. 8 Oc chibnol quib tan oyintzi poro quinin e xcye yi dragn scyuch yi e tetz ngel, nin e el tzaj lajun tcyaj. 9Yi jun dragnatz, yastzun yi jun lubaj yi at nintz tiemp tzaj. Yastzun yi diablo yi Satans, yi Bayban. I yi jun yi na tzan tan chisublen cyakil wunak benen tzin wi munt. Ja el tzaj lajun tcyaj scyuch yi e tetz ngel yi xom chiwi tej. Chon chisajen jolin tzonej wuxtxotx. 10 Benen tzun wital yi jilonen tzaj jun tcyaj. Chin wi nin ban tan yol, itzun taltz: Ja wit opon yi tiempil tan chiclaxen yi e nitxajil Ryos. Nin ja lajluchax yi bintzi nin at porer i. Nchatz ja lajluchax yi at kej Cristo tan cawun, na ja el tzaj lajul yi jun txumul yolatz, yi jun yi na tzan tan jalen cun quil yi e kajwutz. Na ja el lajun yi junatz tan yi skejl tu lakbal na tzan tan chixochlen quen yi e kajwutz swutz Ryos. 11 Poro yi e kajwutzatz ja chixcye te yi jun txumul yolatz, tan tu yi nkuke chicul te yi chel yi Katxixwatz yi el kojxuj swutz pasyon. Ej nin nchatz ja chixcye tan tu yi quinin nchixob tan xtxolen yi bintzi, na cyakont quib tan chiquimen. 12 Chitzatzink cyakil yi e yi najlche tcyaj. Poro lastum yi eu yi najlcheu wuxtxotx. Nin lastum yi eu yi ateu wi mar, na ja opon yi Bayban chixolu. Lastum eu na winin na chich cul i scyeju, poro quit tzampon tiemp tan toquen cawsen. tilol yi Bayban yi nsken wit opon lajun wuxtxotx nintzun octz tan buchlen yi jun xnan yi nsken wit talaj yi jun tal yi xicy. 14Poro yi jun xnanatz nintzun aklij cob chumam xicy, chi tanen xicy jun quilquitx, bantz benen tan ew ib tul jun luwar yi tzinunin tu, yi joylaj len te yi Bayban. Chon cachxen yi jun xnanatz tetz ox yob tu nicy tul yi jun amalatz yi tzinunin tu. 15 Poro el tzaj jun coloj a le stzi yi Bayban tan biylen cun klo. 16 Poro nin oc yi txotx tan cheyen yi jun xnanatz, na nin je capxuj yi txotx tan beklen nin yi jun chin a yi el tzaj le stzi yi dragnatz. 17Winin tzun chichen cul yi dragn te yi xnanatz. Chastzun te yi toquen i tan chibiylen cun yi e xonl i, yi e yi na chiban tanen yi cawl Ryos, yi e yi xomche nintz te yi chusun Jesucristo. 18 Ma yi dragnatz chon benen tzi mar nintzun txicye cuntz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Yi

APOCALIPSIS13

1252 Yi cob txuc yi chin xowbil nin e

tzun wilol yi jen mulen jun txuc xe mar. Yi jun txucatz at juk wi nin lajuj tuc. Tib yi jujun tucatz aten jujun coron. Nin te yi jujun wi, tzibant echk biaj yi na tak chon tetz Ryos. 2 Yi jun txucatz, i cunin leopardo,g poro yi tkan i cunin tkan oso. Ej nin yi stzi i i cunin stzi len. Nintzun aklij chamil tu kej tan cawunen tzonej wuxtxotx. Chin witz ajcaw nin ban. Poro yi dragnatz i akon yi poreratz tetz. 3 I cunin quimnak jun scyeri wi yi jun txucatz, tan paj yi quixpnak. Poro ul yos tuch. Winin tzun cyelen yab wunaktz tej. Chastzun te xomen chiwi tej. 4E octz tan culajen yi dragn na i akon chamil yi jun txucatz. Nchatz e octz tan culajen yi txucatz. Itzun cyaltz: Cyal nin jun yi chon nink chamil chi tanen chamil yi txuquej. Cyal nin jun yi nink xcye cyen tej, chech tzun bantz. 5 Aklij tzun amal tetz yi txucatz tan tocsal tib nim tu jilon, nin tan talchen echk yol yi na el kej Ryos tan. Nchatz aklij amal tetz tan cawun tetz cawnak cob xaw. 6 Ej nin oc i tan telsen kej Ryos na nin oc tan yolchen. Ej nin oc i tan talchen yi quic mu tal xac yi amal kale najlet Ryos scyuch yi e yi ate-tz tcyaj. 7Nchatz aklij amal tetz tan contrin scyej yi e yi ate tetz tajal Ryos. Ej nin xcye i scyej.h Ej nin aklij amal tetz tan chicawen cyakil jilwutz wunak tu cyakil jilwutz tnum yi at benen tzin wi munt. Quic na ban mbi jilwutz yolil na chiyol, na ja cawun i squibaj. 8 Ej nin chocopon cyakil wunak yi najlche wuxtxotx tan culajen yi jun txucatz. Yastzun yi eas yi qui cunak chibi tul yi planiy kale tzibanet chibi yi e yi chicambok te yi itzajbil. Yi jun planiyatz, Katxixwatz quil tetz. Ej nin yastzun Katxixwatz yi txumijt tan Ryos le xetzbil tzaj, tan quimen tetz kaxel. Ko at jun yi na el talma tan telen xtxum tetz yi xtxolbilej, tajwen yil tzoc il tan xtxumlen: 10 Yi e yi xomok chiwi te Ryos at e chixol yi txaklij presin chiwutz.i Ej nin at e yi chiquimok tan spar.
9

13

1Benen

Chastzun te pasens na taj, nin nimit cuntunin chicul swutz. Tajwen yil kuke chicul te yi na cyocsaj. 11Benen tzun wilol junt txuc yi chin xowbil nin. Chon jen mulen jak txotx. Yi tuc i i cunin tuc jun ne bak wi. Poro yi jilon i i cunin jilon jun dragn. 12 Winin kej i tan cawun jak cawl yi bajx txuc. Nintzun oc i tan chixowsen cyakil wunak yi ate wuxtxotx tan chilokil yi bajx txuc, yi jun yi quixpij poro ul yos tuch. 13 Toquen tzun yi cap txucatz tan banlen winin echk milawr chiwutz cyakil wunak. Nin xcye i tan sajsen kak tcyaj tan tulen wuxtxotx. 14Ej nin tan yi echk milawratz xcye i tan chisublen cyakil wunak yi ate wuxtxotx. Chon tzun bnixen echk milawratz tan swutz cun yi bajx txuc yi chin xowbil nin. Yi nsken bnix yi echk milawratz nintzun cawun scyetz cyakil wunak tan chibnol jun teblal yi bajx txuc yi pitzcnak yi ticylen spar te wi. 15 Ej nin aklij
g 13.2 Yi leopardo itz jun txuc nicun mux tu jun balum, poro pintin tej, nin chin smaron nin i. Dn 7.4-6. h 13.7 Dn 7.21. i 13.10 Jr 15.2; 43.11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1253

APOCALIPSIS13,14

porer tetz yi cap txucatz tan jalsen talma yi jun teblalatz nin tan tawen yol tan. Nin cawunin yi jun teblalatz tan chibiylen cun cyakil yi e yi quinin chimeje swutz i. 16 Ej nin nchatz cawun i tan toquen jujun cyechl cyakil wunak. Quic na ban ko e nitxa, nka e tijlculal. Quic na ban yi ko meba nka ric. Quic na ban yi ko pres chiwutz jak cawl yi chipatrn nka chichuc na chicaw quib. Tajwen tan toquen yi jun cyechlatz te chikab nka wutz chiplaj. 17Ma yi e yi qui nin chicujij tan toquen yi cyechl, quit nin aklij amal scyetz tan cayin nka tan lok. Qui nin tzun aklij amal scyetz yi ko quic cyechl, nka quic yi bi yi bajx txuc scyej, nka ko qui ocnak yi numbril yi bi i scyej. 18 Na taj winin ajtzakl, nin na taj winin xtxumlen tan telen katxum te yi mbi na elepont yi xtxolbilasej. Poro slajluchaxk chiwutz yi e yi at cyajtzakl. Na yi nmero itz kajbil bi yi jun txucatz, nin yi nmero itz kak cient oxcal tu wukak, [666]. tzun wilol yi Katxixwatz yi txiclij wiwtz yi na biaj Sin. Ej nin ate jun cient tu cawnak cyaj mil wunak te i. Yi eatz at len yi bi Katxixwatz tu yi bi Kataj swutzak chiplaj. 2 Benen tzun wital jun chin bitz yi chon na tzan tcyaj. Chin wi nin. I cunin chi na wajcan jun chin tzanla yi na el kojxuj wutz kotx, nka chi na nilcan jun chin kancyok. Poro itz tan tu yi na chibitzin, nin tan tu yi na chitzan len tan tocsen jujun chikbetz yi na biaj arpa. 3 Chon ate yi eas tan bitz swutz yi colchbil Ryos, nin chiwutz yi cyaj chakum Ryos, nin chiwutz yi e wi banl wi. Ej nin yi bitz yi na chitzan tan bitzen, itz jun acaj bitz. Cyal nin junt yi nink tzaw yi jun bitz tan ma na ntin yi jun cient tu cawnak cyaj mil wunakatz yi lokij che chixol yi e mas wunak yi ate wuxtxotx. 4Chin skoj nin cyalma yi jun cient tu cawnak cyaj mil wunakatz, na qui nchipotzaj quib scyejak xnan. chixomok yi eatz te yi Katxixwatz alchok tzaj nint. Colpin chet chixol yi e mas wunak, Ej nin e yi oy yi mas balaj swutz Ryos nin swutz yi Katxixwatz. 5 Na quic nin jun tir yi jajk cyal jun lajil. Chastzun te quic mu quil. tzun wilol jun ngel yi chon na xicyin tcyaj. Yi tarey i itz tan xtxolen yi balaj stziblal yi at sajlen tunintz. Yi jun balaj stziblalatz itz scyetz cyakil jilwutz wunak. Quic na ban yi mbi jilwutz yolil na chiyol, nka mbi tnumil kale najlchet. 7Chin wi nintzun yi jun ngelatz bantz tan yol. Ej nin je yol iej: Cyekeu chi Ryos, nin cyakeu chikajsbilu tetz, na ja opon yi tiempil tan toquen i tan banlen xtisya scyej cyakil wunak. Choku tan culajen yi ketz kaRyosil, na i bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx, nin i bnol tetz yi mar, tu yi echk mas a. 8 Xomt tzaj tzun junt ngel yi tal: Ja el cun swutz yi jun chin wutzilen tnum yi na biaj Babilonia! Ja el cun swutz yi tnumatz yi nxcye tan potzen cyajtzakl cyakil jilwutz wunak tan chixomen te yi tetz tajtzakl yi chin juntlen nin. 9Wutz chicoc yi cob ngelatz, xom tzaj tzun junt. Ej nin nchatz i chin wi nin ban tan yol. Je tzun taltzej: Cyakil yi e yi na choc tan culajen yi txuc, nka tan culajen yi teblal i, tzaklok chicaws tan Ryos. Nchatz tzaklok chicaws cyakil yi e yi ja cyak amal tan toquen cyechl wutzak chiplaj nka tejak chikab. 10Yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Benen

14

1Benen

Yi cyoquen yi jun cient cawnak cyaj mil tan bitz

Yi xtxolbil yi cyal yi oxt ngel

APOCALIPSIS14,15

1254

chicaws nicunk yi nink ltak Ryos jun lak wenen scyetz, yi wenen cun yi quic a tul. Yastzunk chicaws sbne tan paj yi winin na chich cul Ryos scyej. chiwutz cun yi e ngel Ryos, nin swutz cun yi Katxixwatz, chocopon jolin cyeratz tkak. chitije winin quixcuj tul yi jun kakatz yi azufrej cun yi na tzan kakl. 11Ej nin qui nin ltzuje yi jun kakatz, na sbne opon tunintz, tunin ljuquin cun. Cyakil yi e yi e oc tan culajen yi jun txucatz nka yi teblal i, yi e yi cyak amal tan toquen cyechl, quic cyelbil tzaj tul yi jun chin kakatz. Ma na skejl nin lakbal chitije quixcuj sbne opon tunintz. 12 Chastzun te cyakil yi e yi ate tetz tajal Ryos, tajwen tan benen quikan ttxotx tan muclen quixcuj! Tajwen yi quil chitxixpuj cyajtzakl tan chixomen te Cristo nin tan banlen yi tajbil i. 13 Benen tzun wital jun yi chon na jilon tzaj swetz tcyaj: Tzib cun yi xtxolbilej yi swale tzatz: Ban cyeri yi e yi chiquimok sbne opon tunintz tan tu yi na kuke chicul te Kataj. Ej nin nchatz tal yi Espritu Sant swetz: Jun cun yol yi xtxolbilej na quit chitij mas quixcuj. Ej nin sjamelank yi cyakun. tzun wilol noc sbak yi chin stum nin. Ej nin colchij jun tibaj yi sbakatz yi i cunin iatz yi Bajx Cyajol. Aten jun coron twi yi oro cun, nin cyan jun jos tan yi chin a nin wi. 15 Telen tzaj tzun junt ngel tcul yi templo. Ej nin chin wi nin i ban tzajtz tan yol tetz yi jun yi colchij wi sbak. Itzun saj tloltz: Ja wit opon yi tiempil tan jen yi cosech, na ja kanax! Xconken bin yi josu tan jesen yi cosechatz, chij ngel ban tzajtz.k 16 Xconen tzun yi jos tan, nin je yi cosech yi at benen tzin wi munt. 17Telen tzaj tzun junt ngel tul yi templo yi at tzin tcyaj. Nchatz i, cyan jun jos tan yi chin a nin wi. 18 Telen tzaj tzun junt ngel xlaj yi altar. I yi quicylom kak yi at wi altar. Chin wi nin tzun ban tzaj tan yol tetz yi ngel yi cyan jos tan yi chin wi nin. Itzun taltz: Xconken yi maclu tan jesen yi cosech uva, na nternin kant yi lobaj uva yi at benen tzin wi munt! Nternin kant yi jujun jutuj uva, Tajwen lje! 19Xconen tzun yi jos tan yi ngel tan jesen yi uva yi at benen tzin wi munt. Nintzun ben joliltz tul yi yakbil uva cwent Ryos, kale ticyswit Ryos cul scyej, na winin na chich cul scyej. 20Toquen tzun yakpen yi uva soltej len yi tnum. Poro yi taal yi el tzaj itz chich cun. Chin tej nin yi chich yi el tzaj, na jeponen cunin jak chikul e chej. I cunin chin tzanla ban. Ej nin ox cient kilmetro cu je tzin.
14 Benen

Yi tponen tiempil tan jesen cosech

15

nintzun ben wilol junt xtxolbil yi mbajij tcyaj yi chin xowbil nin. Itz juk ngel yi e akol yi jukt jilwutz chicaws wunak. Yi jukt jilwutz cawsatz yastzun witzbil chicaws wunak yi stke Ryos tzonej wuxtxotx. 2 Nchatz wil jun echk taklen yi i cunin jun chin a yi pilij. Poro nketz a, ma na i cunin spej yi yujun tib tu kak tanen. Nin wil yi winin wunak txiclche tzi
k 14.15

1Ej

Yi juk ngel yi scyake yi juk witzbil chicaws wunak

j 14.10 Yi asufre itz jun jilwutz puklaj yi kan yubil, yi ban na oc kakl. 13.30; Mr 4.26-29; Ap 19.15.

Is 63.3; Jl 3.13; Mt

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1255

APOCALIPSIS15,16

jun aatz. Yastzun yi e yi quinin cyak quib tan chixomen te yi tajtzakl yi jun txucatz nka tan loken yi teblal i. Ej nin yastzun yi e yi quinin cyak quib tan toquen yi numbril yi bi yi txuc scyej tetz cyechl. Cyan len arpa cyan yi Ryos akon tetz scyetz. 3 Ej nin na chitzan len tan bitzen yi bitz Moiss yi chakum Ryos, nin tan bitzen yi bitz yi Katxixwatz. Nin je yi bitzej: Ta, chin cham nin ilu. Cyal nin junt tzopon kab tan banlen yi echk taklen yi mbaj bnolu. Ilu Kajcawil. Ilu kaRyosil. Chin jicyuch nin te tajtzaklu. Cyal nin jun yi nicunk balajil chi tanenu. Nchatz chin cham nin ilu Ta, na ilu yi witz ajcaw squib cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wi munt. 4 Cyal jun jalu yi quik stek chiu, na chin cham nin ilu. Quic nin jun jalu yi quik tak keju na ntin ilu chin tzaknak cun. chichame quib cyakil jilwutz wunak swutzu. Nin chocopon tan culajenu, na ja lajluchax cyakil yi echk taklen balaj yi mbaj bnolu, chech bantz.
5Itzun bantz yi wit bajen yi xtxolbilasej, benen tzun wilol yi jen jakol tib yi tcyaj, nin lajluch cunin ban yi amal yi chin xan nin, yi at le cal Ryos. 6Cyelen tzaj tzun yi juk ngel yi akol tetz yi juk chicaws wunak. Yi bech cyetz yi juk ngelatz itz jun balaj xbuk yi na biaj lino. Chin skoj nin, nin chin litzun nin. Nin at jujun chicalbil at wutz chicul yi oro cun. 7Jun tzun scyeri yi e chakum Ryos yi i cunin txuc tanen, nin tak jujun lak yi oro cun scyetz yi e ngelatz. Nojnak len yi juk lakatz tan chicaws wunak. Na winin chichen cul Ryos scyej, yi Ryosatz yi i nin at sajlen tunintz nin sbne opon tunintz. 8Ej nin tan yi pakpuchal tu yi chamil Ryos, sibt nin tunin ban yi amal yi winin xanil. Ej nin quic nin rmeril bantz tan toquen jun le amalatz tan paj yi sib, jalen yil tzaj wi yi juk jilwutz caws yi at akbil cyakun yi juk ngelatz.

chitzamol yi e ngel yi echk culbil, benen tzun wital jun yi chon jilonen tzaj le amal yi winin xanil. Itzun saj tloltz scyetz yi juk ngelatz: Quibenenk tan kojlen yi at tul yi echk culbilej squib yi e wunak yi ate wuxtxotx, na yastzun chicaws stke Ryos. 2 Benen tzun yi bajx ngel tan kojlen yi at tul yi lak yi cyan tan. Chon benen kojol squibaj yi e yi cyaknak amal tan toquen cyechl takun yi jun tak txuc, yi e ocnake tan culajen yi teblal yi jun txucatz. Telemulen tzun echk cu scyej, yi chin xowbil nin. 3 Benen tzun yi cap ngel tan kojlen yi at tul yi lak yi cyan tan. Chon benen kojol wi mar. Nin oc yi mar tetz chich. I cunin yi chel jun yaj yi quimnakt. Tir cunin tzun yi e txuc yi ate xe mar, e baj quim len. 4 Iten nin ban yi toxin ngel. Nin ben tan kojlen yi cyan tan, tulak echk tzanla tu echk cwa. Tircun toquen tetz chich. 5 Benen tzun wital yi jilonen yi ngel yi quicylom tetz a. Itzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16

1Yi

Yi echk culbil kale atitet chicaws wunak

APOCALIPSIS16

1256

Ban mbanu Ta, yi ilu teru yi chin xan nin ilu, yi ilu teru yi inin atu tetz cyakil tiemp. Ban mbanu yi ncu xtxumulu chicaws yi e wunak yi ate wuxtxotx. 6 Na e nchibiyon yi e yi xansanchet tanu. Ej nin e nchibiyon yi e elsanl stziu. Elnak chichel cyan. Chastzun te yi ban atit yi jalt chich na quicaj jalu, na chipaj nin cyeratz.
7Nchatz ben wital yi jilonen tzaj jun kale atit yi altar. Je yol iej: Jun cun yol Ta, ban mbanu yi ntaku chicaws yi e mal wunak yi ate wuxtxotx. Puntil cun tuleju yi malen cyajtzakl. Quic mu tal paltil yi xtxumunu, chij yi junatz. 8 Itzun yi cyajin ngel, chon tzun benen tan kojlen yi cyan tan tib yi kej. Jalen tzun chamil yi kej tan chipaten cyakil wunak. 9E baj tze len chicyakil cun. Chin xowbil nin e ban. Poro quinin chitxixpuj cyajtzakl, nin quinin e octz tan culajen Ryos. Ma na e octz tan telsen kej yi jun yi akontzaj echk chicawsatz. 10 Benen yi toin ngel tan kojlen yi cyan tan tib yi luwar kale na cawunet yi jun tak yaj yi i cunin txuc yi chin xowbil nin. Tzotz nin tunin ban cyakil yi luwar yi at jak cawl yi jun yajatz. Nin tan paj yi il yi ate cunt cyakil wunak, nicyt nin yi cyak baj chichayul tan yi quixcuj yi ate cunt. 11Poro quinin chitxixpuj cyajtzakl. Quinin e tane tan banlen yi echk taklen cachi, nin tan paj yi il yi ate cunt e octz tan telsen kej yi Ryos yi at tzin tcyaj. 12 Benen tzun yi kakin ngel tan kojlen yi cyan tan tul yi a yi na biaj Eufrates. Skejen tzun yi jun aatz tan taklen amal tan quicyen tzaj yi e ajcaw scyuch chisanlar yi chon chisajen telen tzin. 13 Benen tzun wilol yi cyelen tzaj jujun txuc le stzi yi dragn, tu yi jun tak yaj yi i cunin txuc tanen, nin le stzi yi jun yi tocsaj tib elsanl stzi Ryos. Yi ox txucatz yi el tzaj le chitzi, itz ox espritu yi chin cachi nin. I cunin wo quitanen. Poro e cun espritu cwent Bayban. 14Nintzun e octz tan banlen echk milawr nin tan tocsen chicul yi e witz bajxom lakak tnum yi ate benen tzin wi munt. E octz tan chimoxen tan cyoquen tan oyintzi tu ketz kaRyosil yi cyal jun xcye quen tej. choyintzink tul yi jun tiempatz, na yastzun yi tiemp yi bixbant tan Kataj Ryos tan chixiten cun. 15 Je junt yolej yi ben wital: I bin jalu bitwok tzaj. Nopontz chixol wunak. Ej nin qui cunin tzicy scyetz yil nopon. Chon tzimbne chi na ban jun alkom yi quic stziblal. Poro ban cyeri yi e yi na chitzan tan chiwen wupombil, yi e yi na chitzan tan quicylen bech cyetz. Lastum ko txanlche cuntu tanen yil nopon na ko yatz chitxixwok tzinwutz. 16 Yi chixcyewen yi e espritu cwent Bayban tan tocsen chicul yi e bajxomatz nintzun baj chimolol quibtz le amal yi na biaj Armagednl le yol hebreo. 17Benen tzun yi jukin ngel tan kojlen yi cyan tan. Saj tu kojoltz tul cyekek. Yi wit sajen kojol, benen tzun wital yi jilonen tzaj jun jalen tzin tcyaj,
l 16.16 Yi yol Armagedn le hebreo na elepont Tamij. Itz jun chin xkajlaj yi chon at Israel swutz jun juwtz yi na biaj wi Meguido.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1257

APOCALIPSIS16,17

tul yi amal yi chin xan nin, yi amal kale atit yi colchbil Ryos. Itzun taltz: Ja wit bnix yi wajbil. 18 Xeten nintzun ban jun chin iltz. Baj cu xlitz. Baj cu kancyok, nin yucan cyakil yi wuxtxotx tan jun chin coblajnob yi qui otojt na bajij jetz yi jalen yi bajx wunak wuxtxotx. 19Tan paj yi jun chin coblajnobatz je capx yi wuxtxotx, nin ox cuntunin el yi chumam tnum, yi chitnumil yi e contr. Ej nin nketz ntinatz ma na nchatz cyakil echk tnum yi at benen tzin wi munt, e baj cu chuk. Ej nin nchatz yastzun yi ticysal Ryos yi cul te yi jun tnumatz yi na biaj Babilonia. Tak i chicaws yi e wunakatz yi ate tul yi jun tnumatz na at swutz i yi mbi cun baj chibnol. Yi caws yi tak scyetz, i cunin xcala yi at wenen tul, nin puers bajen cyan. 20Alo nin e aj nint echk wutz. E txakx cuntunintz. Nchatz echk isla yi ate benen tzin nicyal mar, e sotz cuntunintz. 21Nchatz cu jun chin wutzilen cub abal. Chin lmak len nin yi cub yi cu. At lo jun quintal jujun. Poro yi e wunak ntin e octz tan jislen Ryos, tan paj yi jun chin chicaws yi aklij scyetz. tzaj tzun jun scyeri yi juk ngel swej, jun scyeri yi e yi cyan jujun lak cyan. Itzun taltz swetz: Xomen tzaj swej nin tzinchaje tzatz yi caws yi xnan yi witz aj potzanl yi tzaklok, yi jun yi colchij tibaj echk mar. 2 Yastzun yi xnan yi nxcye tan chipotzen cyakil yi e ajcaw benen tzin wi munt nin ja xom chiwi-tz tej. Yastzun yi xnan yi ja je chijobil wunak yi tajtzakl i yi chin juntlen nin. 3 Itzun bantz chi tul wutzicy tanen ja wil jun xtxolbil tan porer yi Espritu Sant, nintzun oc yi ngel tan wicylen nin le jun amal yi tzinunin tu. Itzun bantz nin wil yi jun xnanatz. Chon aten te jun txuc yi cyak tej. Juk cun wi yi jun txucatz nin lajuj cun tuc. Nin te yi wankil yi jun txucatz tziban cyen winin yol yi na tak chon tetz Ryos. 4Inti yi xnan, txib yubil yi bech tetz. Chin bnon nin tib tan echk tal cub yi winin na litzun, nin tan yi echk uwaj yi oro cun, nin tan yi echk balaj cub yi nim jamel. Nin cyan jun chin lak tan yi oro cun. Poro yi jun lakatz nojnak tan jun wenen yi tajwen tan bajen tan. Yastzun caws i tan paj yi echk taklen yi chin juntlen nin yi mbaj bnol, yi nicun tu jopol wutzajin swutz Ryos. 5 Ej nin at jun xtxolbil yi tziban wutz plaj yi jun xnanatz yi na taj xtxolchen xol. Je xtxolbilej yi tziban wutz plaj i: Wutzilen Babilonia, chitxu yi e aj potzanl, yi copin quen echk yab ajtzakl le chiwi cyakil jilwutz wunak yi ate wi munt. 6 Telen tzun intxum tetz i cunin kbarel yi jun xnanatz tan paj bajen chichel yi e yi baj biyol, yi e yi ate tetz tajal Ryos, yi e yi chitxol yi tajbil Cristo. Yi wilol yi xtxolbilej, winin welen yab tej. 7Sajen tzun tlol yi ngel swetz: Mbi tzuntz yi na cel yab te yi xtxolbilej? Swale tzatz yi mbi na chaj yi jun xnanatz tu yi txuc yi aten i tej. Yi jun txucatz yi juk cun wi nin lajuj cun tuc. 8 At i sajlen ma jalu quict, poro tzitzok junt tir. Txant tan telen tzaj i tjul, jetult i wuskil. Je ult i junt tir yi ntaxk sotz. Cyakil yi e wunak yi ate wuxtxotx chelepon yab yil quilnin yil je ul yi jun txucatz yi at sajlen. Yi e yi chelepon yab, itz yi e yi qui cunak chibi tul yi planiy kale cunakit chibi yi e yi chicambok te yi itzajbil yi quinin bajsben tetz, yi eatz yi cunakt chibi yi ntaxk cu wuxtxotx.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17

1Tulen

Yi tkol Ryos caws yi chin aj potzanl

APOCALIPSIS17,18

1258

9I bin jalu na taj ajtzakl tan telen katxum tetz yi mbi na elepont yi xtxolbilej: Na yi juk wi yi txuc na chaj juk wutz nin itz kale na cawunet yi jun xnanatz. 10Nchatz yi juk wi yi jun txucatz na chaj juk witz ajcaw. Oix scyeri e ajcawatz ten chisotz. Yi kakin na cawun jalu, nin yi jukin txen chaj tib. Nin yil tzul yi jun witz ajcawatz quil cawun tetz nim tiemp. 11Ma yi wajxokin ajcaw, yastzun yi jun yi at sajlen. Quic i jalu poro at tulbil. Nicun tajtzakl scyuch yi e mas. Nin yil tzel tiemp nchatz i tzelk cun swutz. 12 Ej nin yi lajuj tuc yi txuc yi mawil, na chaj lajuj ajcaw yi chicawunk jak cawl yi yaj, yi i cunin txuc tu tajtzakl. Poro yi lajuj ajcawatz mu ntzi tiemp chicawunk, 13 na junit cyajtzakl sbne tan taklen amal tetz yi jun txucatz tan cawun squibaj. 14Cyakil yi eatz tuml yi yaj yi i cunin txuc, choyintzink tu yi Katxixwatz. Poro yi e cyetz quil chixcye, na chiloonk tan. Xtxaconk yi Katxixwatz scyej yi e contratz, na mas cham i swutz alchok jilwutz ajcaw, nka alchok jilwutz rey. 15 Nchatz tal yi ngel: I bin jalu swale tzatz yi mbi na elepont yi echk mar kale na cawunet yi jun xnanatz yi witz aj potzanl. Yi echk maratz itz jun elsawutzil tetz cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wuxtxotx. Quic na ban yi mbi jilwutz yolil na chiyol, nka yi mbi jilwutz tnum kale najlchet. Colchij yi jun xnanatz squibaj tan chicawen. 16 Ej nin yi lajuj tuc yi txucatz, itz jun elsawutzil tetz lajuj ajcawatz. chichok chicul te yi jun xnanatz yi witz aj potzanl, nin scyajk colin cyan. Yil quil cyen yi jun xnanatz, chin meba nin sbne cyen cyan, chi txanl cuntu tanen. Sbajk cyakil yi chibel yi jun xnanatz cyan, nin yi sowril tzocopon wi kak. 17Ryos lcopin quen yi jun ajtzakl le chiwi, na yastzun tajbil Ryos tan xiten yi jun xnanatz. Nin nchatz Ryos copin quen le chiwi tan cyakol amal tetz yi jun txucatz tan cawunen squibaj. Yastzun sbajok jalen yil tzel cun te yi alijt cyen tan Ryos. 18 Ma yi jun xnanatz yi mawil, yastzun yi jun wutzilen tnum yi na cawun squibaj cyakil yi e ajcaw yi ate benen tzin wi munt, stzun ngel bantz swetz.

18

bantz yi bajen yi xtxolbilasej nintzun wil jun ngel yi cwen mul atit tcyaj. Chin witz ajcaw i. Nin tan yi pakpuchal i xcye tan xtxeken cyakil wuxtxotx. 2 Nin chin wi nin ban tan yol, itzun taltz: Yi tnum Babilonia yi winin kej, ja wit el cun swutz. Ja oc tetz chinajbil yi e espritu cwent Bayban. Jalu itz jun luwar kale cyewanet quib cyakil echk jilwutz espritu yi chin cachi nin, scyuch cyakil yi e txuc yi chin xabil nin e. 3 Ja el cun swutz na ja che baj potzal cyakil jilwutz wunak tan yi tetz tajtzakl yi chin cachi nin. Ej nin yi e witz bajxom yi ate benen tzin wi munt, ja chixom te yi tetz tajtzakl yi nicun tu jopol wutzajin swutz Ryos. Ej nin ja el cun swutz, na ja chiriquin cyakil yi e aj cayinl wuxtxotx tan yi tetz tajtzakl, na winin na el talma te yi echk taklen balaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Xitok yi chumam tnum Babilonia

1259
4

APOCALIPSIS18

Benen tzun wital junt yi chon jilonen tzaj tcyaj. Itzun saj tloltz: Cyakil axwok yi atix te wajal, il quenwok yi jun tnumatz, na qui na waj xom iwi tej, bantz quil cxtzaben ninwok te i, yil tzul yi caws. 5 Chin juntlen nin i, na techix nin til baj juchul. Poro na til Ryos cyakil yi mbaj bnol. 6 Chi ban i tan ibuchlen, iten nin tzibne itetz tej. Oponk cun yi caws itan, chi yi caws yi taknak i tzitetz. Chi ban i tan ibuchlen, nchatz tzibne itetz tej. Chi banak i tan xajlen nin wenen yi chin quixcuj nin scyetz e wunak, nchatz axwok itetz xajwok nin wenen tetz yi oponk cun. 7 Chi yi nicy tzatzin yi banak i, nicun caws tzaklok. Tzaklok caws, na na tocsaj tib nim. Na je yol iej yi icy tcul: In jun chin witz ajcaw. Nketz chon wutanen chi tanen jun xmalcan. Quit sotz incul sbne opon tunintz, chij i. 8 Ma jalu tan paj yi yastzun tajtzakl, tzelk cun swutz tul jun ntzi kej. Tzul jun chin caws i yi chin xowbil nin. Stije quixcuj. Stije wej. Stzeok tan kak. Squimok, na yastzun txumijt tan Ryos, yi Ryosatz yi cyal jun na xcye quen tej.
9chokok yi e witz ajcaw yi ate benen tzin wi munt, yi e yi ja xom chiwi te tajtzakl yi jun xnanatz. chibisunk yil quil nin yi tzan jen sibel yi tnum. 10 Joylaj chixmayintzit tan paj yi xow yi ate cunt. Itzun scyale-tz:

Lastum yi jun chumbalaj tnum. Lastum Babilonia, na chin cham nin i sajlen. Poro tul jun tkuj ja aklij caws, nin ja el cun swutz, chech sbne.
11Iten nin chibne yi e aj pyaj. Nchatz e, chokok nin chibisunk, na quict wunak tul yi jun tnumatz tan lokchen chicay yi cyan cyan. 12 Na at aj pyaj yi cyan oro tu sakal cyan, tu echk balaj cub, tu echk uwaj yi chin litzun nin. Nin at e yi cyan echk balaj xbuk cyan yi chin yuben nin. Nin at aj pyaj yi cyan echk balaj tze cyan yi chin coc nin, tu echk balaj taklen yi na bnix te te txuc, nka te echk tze yi nim jamel, nka te echk jilwutz chich chi tanen bronce nka te yi jun jilwutz cub yi na biaj mrmol. 13 Ej nin at e yi chin ektz nin canel cyan cyan tu echk balaj cocsbil, tu incens tu mirra nin perjum. Ej nin at e yi win, nin aceit tetz cumir cyan cyan, nin balaj arin tu ixin triw. Ej nin at e yi txuc cyan cyan tetz chicay. At cyan cneru cyan. Nin at e cyan chej cyan tu caret. Ej nin at e yi esclaw cyan cyan tetz chicay. 14Ej nin yi e aj pyajatz scyale: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS18

1260

Lastum cyakil yi echk taklen balaj yi el cyalmau tej sajlen. Ja sotz. Ej nin ja el cun swutz cyakil yi echk taklen balaj yi chin elsbil alma nin. Quit ljal. chixcye nint cyakil yi e aj negos scyuch yi e mas yi jalnak chiriquil tul yi jun tnumatz. Joylaj chixcye nint tan bil yi xowl yi ate cunt na nsken ul caws yi jun tnumatz. chokok nin chibisunk, 16 nin scyale: Lastum yi jun chumbalaj tnumatz. Na yi sajlen, nicun i tu jun xnan yi winin na ban cun tib tu yi bech tetz yi chumbalaj nin chi tanen lino, tu echk balaj xbuk yi na xcon cyakun e rey. Chin yuben nin yi jun tnumatz sajlen, chi yubel jun xnan yi winin na ban cun tib tan echk balaj uwaj, tu oro, tu echk balaj ne cub yi nim jamel. 17 Lastum, chech na junen tkuj mmel cunt swutz cyakil yi mebil i. Ej nin cyakil yi e yi na chixon wi a, chi tanen yi e capitn tetz barc, scyuch yi e aj tolinl barc, nin scyuch yi e wunak yi cyanche tan yi barc, cyakil yi eatz kajpen nin lchixmayinint tan xmayen yi sibel yi jun tnumatz yi na tzan kakl. 18 Ej nin yil quil nin yi na tzan kakl yi jun tnumatz scyale: Lastum yi jun chumam tnumatz. Wech na quic nin junt tnum yi chon nink chi junej. 19Nin tan bil yi bis okl, je pon chichitol tzaj xol chiwi, nin scyale: Ah, lastum yi ja el cun swutz yi jun chin tnumej, na cyakil o yi na kakuj wi mar ja kariquin tan. Lastum, na junen tkuj mmel cunt swutz, chech sbne.
20 15 Joylaj

Ma yi e cyeru, yi najlcheu tcyaj chitzatzinku, na ja sotz yi jun tnumatz. Nin nchatz eu apostol, scyuch yi eu yi na chitxolu yi tajbil Kataj, scyuch cyakil yi eu yi xansan chetu chitzatzinku, na ja ticysaj Ryos cul te yi jun tnumatz. Na ja tak Ryos caws tan paj yi echk taklen cachi yi banak scyeju.

21Benen tzun jun ngel yi chin cham nin tan xiclen jun chin cub chi tanen echk cub yi na xcon tan chejen ixin triw. Chon tzun benen joliltz wi mar. Itzun taltz:

Yastzun sbajok te yi chin wutzilen tnum Babilonia, nin quit ljal sbne opon tunintz. 22 Cyal tzocsan echk su. Nin cyal tzocsan echk arpa tu echk chun yi quibitnak wunak sajlen tul yi jun tnumatz. Quict akunwil chijalok. Quict jun molin ljincan. 23 Quit txekun jun kak nka luz le jun tnumatz sbne opon tunintz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1261

APOCALIPSIS18,19

Cyal bajet echk tzatzin chi echk tzatzin yi na bajij yi na chume jun lmuj aj umlen. Na ja el cun jun tnumatz swutz, tan paj yi mbi cun e banak cyakil yi e aj negos, yi ocnake tan chisublen cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt tan yi cyetz cyajtzakl yi chin cachi nin. el cun swutz yi jun tnumatz tan paj yi ocknake tan chibiylen yi e elsanl stzi Ryos, scyuch yi e xansanche yi najlche benen tzin wi munt. 1Itzun bantz yi nsken wit bajij yi xtxolbilasej nintzun ben wital yi na chijilon jun coloj wunak tzin tcyaj. Chin chiwi nin tan yol. Itzun na cyaltz:

19
2

24 Ja

Aleluya! Kajsbil tetz Kataj Ryos, na ja wit kacolpij tan. Ban mban i yi ntak caws yi jun chin witz aj potzanl. Na bintzi nin at paj jun tnumatz, na ja baj potzal cyakil wunak benen tzin wi munt tan yi tetz tajtzakl yi nicun tu jopol wutzajin. Ej nin ocnak tan chibiylen yi e chakum Ryos. Chastzun te tkol Ryos caws i tan telen cun swutz. Ej nin nchatz cyal, yi jun coloj wunakatz yi ate tcyaj: Aleluya! Kajsbil tetz Kataj Ryos, na sbne opon tunintz, tunin lwan cun kak te yi tnumatz. Quil tane yi sibel sbne opon tunintz.

4 Chicwen tzun joklok yi junak cyaj wi banl wi scyuch yi cyaj chakum Ryos yi i cunin txuc quitanen, tan culajen yi Kataj Ryos yi colchij tib yi tetz colchbil kalel cawunet i. Itzun cyaltz: Amn! Yastzun sbantz, Ta. Aleluya! Kake kakajsbil teru. 5 Benen tzun wital yi jilonen tzaj jun kale atit yi colchbil Ryos. Itzun taltz:

Axwok jun coloj chakum Ryos, akwok yi ikajsbil tetz i. Axwok yi na itekwok chi i, akwok yi ikajsbil tetz Ryos. Quic na ban yi ko axwok tijlculal nka axwok nitxa, akwok ikajsbil tetz, chij yi junatz. tzun wital jun coloj wunak yi na chijilon. Chin chiwi nin ban tan yol. I cunin chi na wajcan jun chin tzanla nka chi na nilcan kancyok. Itzun na cyaltz: Aleluya! Kake kakajsbil tetz yi kaRyosil, yi Kajcaw yi cyal na xcye quen tej. Na ja xetij i tan cawun. 7 Tan bil yi tzatzin yi ato cunt kake bin kej i. Na ja wit opon yi oril tan kumewen tu yi Katxixwatz. Yi o ketz yi o txkel i tanen, list atot.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Benen

Yi tzatzin yi sbajok yil chopon yi e creyent te Cristo

APOCALIPSIS19
8

1262

Na ja wit aklij amal sketz tan kawekol kib tan jun jilwutz xbuk yi chin stum nin, nin yi chin litzun nin. Yi jun xbukatz yi chin skoj nin na elepont yi kabalajil, yi o yi xansanchot, chech yi jun coloj wunakatz.
9Sajen tzun tlol jun ngel swetz: Tzib cun yi xtxolbilasej: Ban cyeri yi e yi chitxoclok tan waan yil tzume yi chitxixwatz. Nchatz tal i swetz: Yi echk yolasej, itz yi mero bintzi na yastzun yol Ryos. 10 Incwen tzun mejlok tan culajen yi ngel, poro itzun saj tlol swetz: Yaj, quil tzaban yi junatz, na nchatz in, in chakum Ryos chi awutanen, nin chi quitanen yi e mas yi na cyocsaj yi chusun Jess. Nquen tan culajen Ryos, na yi xe cyakil yi nwal tzatz, itz tan lajluchaxen yi balajil Jess, stzun yi ngel bantz swetz.

bantz nin ben wilol yi jakij yi tcyaj. Nin wil jun yi aten te jun chej yi sak tej. Yi bi yi junatz itz: Yi jun yi ban kuke kacul tej, yi jun yi na el kab te yol. Tzocopon i tan malen cyajtzakl yi e contr. Chin jicyuch nin sbne yil cawun i. Ej nin stke chicaws yi e contratz na e aj paj. 12 Winin litzunen yi bak wutz i chi tanen kak. Nin aten coron twi tan chajlen yi i bajxom. Nin te yi wankil tziban cyen jun biaj yi ntin i na el xtxum tetz. 13 Ej nin te yi bech tetz i nojnak chichel yi e contr. Nin at junt bi i, itz Yol Ryos. 14Xomche jun coloj sanlar te i yi chon chisaj tcyaj. Ate len te chej yi sak cun cyej. Ej nin yi e sanlaratz chumbalaj nin yi bech cyetz, na lino cun, jun jilwutz xbuk yi chin stum nin. 15 Nin wil yi na el tzaj jun spar le stzi yi jun bajxomatz yi xconk tan chibiylen cun cyakil wunak benen tzin wi munt. Chin cham nin i sbne tan cawun squibaj cyakil wunak. Ej nin scawunk chi cyank jun txamij tan yi chich cun. Stke i chicaws wunak. che bajk yakpul chi na ban yakpen wutz uva tan telsen taal. Yastzun sbne i, na winin na chich cul Ryos scyej yi e wunakatz, yi jun Ryosatz yi cyal jun nink xcye quen tej. 16 Ej nin nchatz wil yi tziban jun xtxolbil te yi bech tetz nin te yi wutz cux yi na tal: Yi Rey yi mas cham swutz alchok jilwutz rey, nin yi Ajcaw yi mas cham swutz alchok jilwutz ajcaw. 17Benen tzun wilol jun ngel yi chon txiclij swutz yi kej. Chin wi nin ban tzajtz tan yol scyetz yi e txuc yi na chixicyin tcyaj, nin yi na baj chichibel quimnak cyan: Axwok jun coloj txuc. Bitwok tzaj, chamwok cun itib te yi jun waan yi ja nucxij tan Kataj Ryos. 18 Chamwok cun itib tan ibajsalwok chichibel yi e rey yi chiquimok, tu chichibel yi e capitn tu chichibel yi e yaj yi le wutz cyetz cyajtzakl chin cham nin e. Chamwok cun itib tan ibajsal chichibel yi eas tu chibel yi chichej. Na chiquimok winin wunak. Quic na ban yi ko e ajcaw nka e tu mos. Quic na ban yi ko e xicyet nka tijlculal, tircun e chiquimok len. 19Benen tzun wilol yi tak yaj yi i cunin tak txuc tanen, scyuch yi e witz ajcaw tetz benen tzin wi munt, scyuch chisanlar. Chichamon quib tan oyintzi tu yi jun yi aten te chej, scyuch yi tetz sanlar yi xomche tej. 20Xtxamxen tzun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11Itzun

Yi jun yi aten te yi chej sak tej

1263

APOCALIPSIS19,20

yi jun yajatz yi i cunin txuc tanen, tu yi yaj yi tocsaj tib elsanl stzi Ryos, yi jun yi bnix winin milawr tan swutz yi jun yi i cunin txuc. Ej nin tan yi echk milawratz yi bnix tan, ja baj subul yi e wunak yi cyak amal tan toquen cyechl, yi e oc tan culajen yi teblal yi jun yaj yi i cunin txuc tanen. Chitxamxen tzun yi cobatz. Itzenlen chibenen jolin tul jun chin kak yi na lamcan, yi azufre cun. 21Nin cyakil yi e mas yi xomche scyej, e baj quim tan yi spar yi na el tzaj le stzi yi jun yi aten te chej. Inti yi e txucatz yi na chixicyin tcyaj yi nsken baj chimolol quib, nin quicysaj cunin chicul tan bajsen chiwankil yi e contr Ryosatz. tzun wilol jun ngel yi cwen mul atit tcyaj. Cyan laweil yi jun chin jul tan, yi qui bajsben xe. Ej nin nchatz cyan jun chin caren tan. 2 Benen tzun yi jun ngelatz tan stzamlen yi dragn nin cu calol. Yi jun dragnatz, yastzun yi jun lubaj yi inin at tiemp tzaj. Ej nin yastzun yi jun yi na biaj Bayban nka Satans. 3Benen tzun jolil ngel yi jun dragnatz tul yi jul yi chumam nin xe. Yi cwen quen tjul nintzun jopxij yi puertil yi jul, nin oc quen seyiltz tan ngel, bantz quit tzel tzaj yi dragn tan chisublen wunak jalen yil tzak jun mil yob. Poro yil jepon tamp yi jun mil yobatz, tzelul tzakpun tetz mu tiemp. 4 Benen tzun wilol jun coloj colchbil. Ej nin tibaj yi echk colchbilatz, colche yi e yi aklij chikej tan cawun. Nchatz wil cyalma yi e yi elnakt tamij chiwi tan paj yi ocnake tan xtxolen yi mbi ekan tan Jess, tu yi mbitz yi tajbil Ryos. Yastzun yi e yi quinin cyak kej yi jun yaj yi i cunin txuc tanen, nin quinin cyak kej yi teblal i. Nin nchatz yastzun yi e yi quinin chicujij tan toquen cyechl wutz chiplaj nka te chikab tan yi yaj yi i cunin txuc tanen. Ej nin wil yi e almaatz. E itzij junt tir tan chicawunen tu Cristo tetz jun mil yob. 5Poro yi e mas alma, quinin e itzij jalen cun yi jen ponen yi jun mil yobatz. Yi e yi e itzij tan cawun, yastzun yi e yi bajx lchitzij. 6Ban cyeri yi e yi chitzok te yi bajx tir itzen, na xansanchet nin quict ltaj quen yi cap quimichil scyej. Nin chocopon tetz elsanl stzi Ryos nin elsanl stzi Cristo. chicawunk tu Cristo tetz jun mil yob. 7Yil jepon tampuj yi jun mil yobatz tzelpont yi Bayban liwr. 8 Ej nin tzocopon tan chisublen cyakil wunak benen tzin wi munt. Nchatz xcyek tan chisublen yi e aj Gog scyuch yi e aj Magog. Ej nin chimole yi cyetz chisanlar tan oyintzi. Quin tech nin e chimole quib. Quinin ajlben cyetz, chi tanen puklaj yi at tzi mar. 9Chisajen tzun nil jun coloj sanlaratz, nin jopx cunin cyakil yi chkajlaj cyan. Nin baj nin chitxolil quibtz soltej yi luwar kale chicolonet quib yi e xansanchet tan Ryos, yi tnum yi winin na pek Ryos tej. I nin chitxolin quib te yi jun tnumatz yi sajen jun chin kak tan Ryos tan chisotzajen. Tir cunin chitzeen tan kak. 10 Inti Bayban, yi oc tan chisublen wunak, chon benen coxij tul yi jun chin kak yi azufre cun. Iten nin kakatz kale benakit coxij yi jun yaj yi i cunin txuc tanen tu yi jun yaj yi tocsaj tib elsanl stzi Ryos. Chon chatoktz tan tijlen quixcuj tul jun kakatz tetz ben kej ben sak. bantz nin ben wilol jun yi colchij tibaj jun colchbil yi chumbalaj nin, chi tanen colchbil jun rey. Chin sak nin yi jun colchbilatz. Ej nin el
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Itzun

20

1Benen

Yi mbi cun sbajok tul jun mil yob

Yi colchbil Kajcaw yi chin sak nin kale tzoquet i tan pujlen xtisya

APOCALIPSIS20,21

1264

ojkuj yi wuxtxotx tu yi tcyaj swutz yi porer yi junatz yi colchij wi jun chin colchbilatz. Txakx cun tu-tz. Quit jal. 12 Benen tzun wilol cyakil yi e quimnake. Txiclche swutz Ryos. At nitxa, nin at tijlculal. Tircun ate. Nintzun oc jun tan jaklen yi echk liwr yi at tcyaj. Nchatz yi junt liwr kale tzibanet chibi cyakil yi e yi chicambok te yi itzajbil. Nintzun baj oc malen cyajtzakl. Xomquen tu te yi mbi baj chibnol, na tzibant cyen tul yi echk liwratz yi mbi cun mbaj chibnol. 13 Nsken chibaj jeul yi e yi e quim xe mar, scyuch cyakil yi e alma yi ate xetze. Oc malen cyajtzakl chicyakil cun. Xomquen tu te yi mbi baj chibnol yi ntaxk chiquim. 14Benen tzun jolin yi porer yi quimichil tul yi jun luwar kale jopij chet yi e alma jalu, tul jun chin kak yi kalen nin lamcanen. Yil tzopon jun tul yi jun chin kakatz yastzun yi cap quimichil. 15 Ej nin yastzun yi kak kalel chibenet coxij cyakil yi e yi qui cunak chibi tul yi liwr kale tzibanet chibi yi e yi chicambok te yi itzajbil. tzun wilol jun acaj tcyaj nin jun acaj wuxtxotx, na nsken xit yi bajx tcyaj tu yi bajx wuxtxotx. Poro tul yi jun acaj wuxtxotxatz quinin wil mar. 2 Ej nin tzinwutz cunin, yi in, yi in Wan, yi cwen mulen yi acaj Jerusaln, tibaj yi jun acaj luwaratz. Yastzun yi jun tnumatz yi chin xan nin. Chon tponen tzaj tcyaj kale atit Kataj Ryos. Chin yuben nin yi jun tnumatz. I cunin jun xun yi umewen tlen tu atit, yi chin wekon nin tib. 3 Benen tzun wital jun yi chin wi nin ban tzaj swetz. Itzun taltz: Yaj, bit tzaj. Snajank Ryos chixol wunak sbne opon tunintz. Stzatok chixol, nin tetz cun i chibne cyakil jilwutz wunak, na tzocopon i tetz mero chiRyosil. 4 Quict bis okl lbajij. Nin cyalt chunan, na quict quimichil. Ej nin quict ltaj cyen chon scyej, na nketz chon sbne chi banak cyen, stzun yi junatz ban swetz. 5 Jilonen tzaj tzun yi jun yi colchij wi yi jun balaj colchbilatz. Itzun saj tloltz: Bit tzaj! Tzocopon cyakil echk taklen wan tetz acaj. 6 Nchatz nin saj tlol swetz: Ja wit bnix yi wajbil. Yi in wetz, in xetzbil, nin in witzbil tetz cyakil. Nicun wutanen chi tanen yi letra A jalen Z. In lnakon jun a scyetz yi e yi na chiquim tan saktzi. Itz jun a yi na tak itzajbil. Ej nin oy tu lwakwit scyetz. 7Yi e yi chixcyek te kacontr, yastzun yi e yi chicambok te quitzajbil nin te cyakil yi echk xtxolbil yi ja wit wal. Nocopon tetz chiRyosil nin e cyetz chocopon tetz inmel incyajl. 8 Poro cyakil yi e yi na chixob tan chixomen swej, chon chopon cyeratz tul yi jun chin kak yi azufre cun yi na tzan kakl. Nchatz cyakil yi e yi qui na cyocsaj inyol, scyuch cyakil yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, scyuch cyakil yi e biyol nak, scyuch yi e aj xnaninl tu aj yajinl, scyuch cyakil yi e aj cun, scyuch cyakil yi e yi na chimeje quen swutzak yi echk taklen yi banij quitanen, scyuch cyakil yi e laj. Cyakil yi eatz yi na chiban yi echk ajtzaklatz, chon chopon cyeratz tul yi jun chin kakatz yi azufre cun. Yil tzocopon jun tul yi jun kakatz yastzun yi cap quimichil. bantz nin ul tzaj jun scyeri juk ngel yi cyanl tetz yi lak kale at cunt chicaws wunak. Itzun taltz swetz: Xomen tzaj swej. Tzinchaje tzatz yi jun yi xun tanen yi tzocopon tetz txkel yi Katxixwatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 9Itzun

21

1Benen

Jun acaj tcyaj tu jun acaj wuxtxotx

Yi acaj Jerusaln

1265

APOCALIPSIS21,22

10 Chi tul wutzicy tanen yi wilol junt xtxolbil tan porer yi Espritu Sant. Imbenen tzun tcyal yi ngel tib jun chin wutz, yi chin wutz tkan nin. chaj jun chin tnum swetz yi chin xan nin, yi na biaj Jerusaln. Chon mpon tzaj tcyaj kale atit yi najbil Ryos. 11Tan tu yi pakpuchal Ryos winin litzunen yi jun tnumatz. Chin yuben nin, nin chin litzun nin chi tanen yi jun jilwutz cub yi na biaj jaspe, yi nim jamel. 12 Chin tapij cun soltej yi jun tnumatz. Chin wutz tkan nin, nin coblaj cun sawanil. Nin txiclij len jujun ngel tziak yi jujun sawan. Ej nin tibaj yi jujun sawan tziban jujun biaj, nin itz chibi yi jujun kuj xonl Israel. 13 Cyaj xtxucnakin tanen yi tapij yi at soltej yi jun tnumatz. Nin ox ox cun puert le jalajchak xlaj. 14Coblaj cun cub at tetz quiwel yi tapij. Nin te jujun cub tziban jujun chibi yi e apostol tetz Katxixwatz. 15 Inti yi ngel yi o jilon tuch, cyan jun aj tan tetz malbil, yi oro cun, Yi xac yi jun malbilatz itz tan malen yi tnum, tu echk sawan, tuml yi tapij. 16 Cyaj xtxucnakin tanen yi jun tnumatz. Nicynintu wutz yi cyaj xlaj. Toquen tzun yi ngel tan malen yi jun tnumatz. Nin lajluchax yi nicynintu wutz yi cyaj xlajatz. Itz cob mil tu cob cient kilmetro yi jujun xlaj. Ej nin iten nin wutz yi wutz tkan yi tnum. 17Toquen tzun tan malen yi wutz tkan yi tapij nin itz oxcal tu o metr. 18 Yi tapijil yi tnum, cub cun. Nin itz jun txakaj cub yi na biaj jaspe. Poro yi tnum itz oro cun, jun oro yi chin tzaknak cun, nin chin litzun nin, chi tanen spej. 19Ma yi coblaj cub yi at tetz colchbil yi tapij chin yuben nin tan winin tal cub yi chumam nin jamel. Chon lacche quen tejak jujun. Yi bajx cub lacche tal cub tej yi na biaj jaspe. Ma yi cap, zafiro cun lacche tej. Nin yi toxin itz gata cun. Yi cyajin, esmeralda cun yi lacche quen tej. 20Yi toin itz nice cun. Yi kakin itz cornalina cun. Ej nin yi jukin itz crislito. Ma yi wajxokin itz berilo cun. Nin yi belujin itz topacio. Ma yi lajujin itz crisoprasa cun. Ej nin yi junlajin, i tal cub yi na biaj jacinto lacche quen tej. Ma yi coblajin cub amatista cun lacche quen tej. 21Ej nin yi coblaj sawanil yi jun tnumatz, perla cun. Ej nin yi mero be yi at nicyal tnum, oro cun. Itz jun jilwutz oro yi chin tzaknak cun, yi ban na icy kawutz tul chi tanen spej. 22 Poro tcul yi jun tnumatz quinin wil jun amal yi mas tcun xan tan culajen Ryos, na cyakil cun xan. Ja xcon cyakil yi tnum tan culajen yi Katxixwatz, tu yi Kajcaw, yi kaRyosil yi cyal na xcye quen tej. 23 Nchatz wil tul yi jun tnumatz yi qui tajwen tkan kej, nin qui tajwen tkan xaw tan xtxeken. Na yi pakpuchal Ryos tu yi pakpuchal yi Katxixwatz na xcye tan xtxeken cyakil yi tnum. 24Ja xcon yi jun tnumatz tetz chitxekbil cyakil wunak yi ate wuxtxotx. Ej nin chocopon cyakil yi rey yi ate wuxtxotx scyuch yi e mas ajcaw tan taklen chikajsbil nin tan taklen kej Ryos tul yi jun tnumatz. 25Yi echk sawanil yi jun tnumatz quil jopxij na skejl cuntunin sbne-tz. 26 Cyakil yi e wunak benen tzin wi munt chopon tan toyen echk oy tetz Ryos tul yi jun tnumatz. Nin chopon tan taklen chikajsbil. 27Poro quil tzaklij amal tetz jun tan toquen tul yi jun tnumatz ko na ban echk taklen cachi. Quil tzaklij amal tetz jun subul nak tan toquen le jun tnumatz, ma na ntin tzaklok amal scyetz yi e yi cunak chibi tul yi jun planiy kale cunakit chibi yi e yi chiclaxok. Yi planiyatz, chon cyan tan Katxixwatz. 1Nchatz chaj yi ngel jun chin a swetz, yi a yi na tak itzajbil. Chon na el tzaj swutz yi colchbil Ryos tu yi colchbil yi Katxixwatz. Yi jun

22

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

APOCALIPSIS22

1266

chin aatz chin skoj nin. I cunin spej tanen. Nin chon na xon nicyal yi be yi at xol cal. 2 Ej nin xlajak yi jun aatz wil cobox tze yi na tak coblaj tir wutz tul jun yob. Tul xawin na wutzin. Ej nin yi bi yi jun jilwutz tzeatz itz: Yi tze yi na tak itzajbil. Nin yi xak yi tzeatz na xcon tan chitzaquen cyakil jilwutz wunak yi ate benen tzin wi munt. 3 Quit lcawsij jun echk taklen tan Ryos.m Yastzun atit yi colchbil Ryos tu yi colchbil yi Katxixwatz. Ej nin yastzun kalel choquet yi e chakum Ryos tan culajen i. 4Squile len wutz Ryos, nin tzocopon bi i wutzak chiplaj. 5 Quit tzoc tzotz. Skejl cuntunin sbne. Quit tajwen echk txekbil, mpe ik tkan kej. Na Kataj Ryos yastzun txekbil sbne. Yi e wunak yi ate tul yi jun tnumatz chicawunk tetz ben kej ben sak. tal yi ngel swetz: Yi echk xtxolbilasej yastzun yi mero bintzi, yi ban lkuke chicul wunak tej. Yi Ryos yi makon cyajtzakl yi e elsanl stzi i, i nchinchakon tzaj, na in jun scyeri yi e tetz ngel. Ja nul tan talchen scyetz cyakil yi e tetz, yi mbi sbajok chan. 7Nin je yol iej: Bitwok tzaj! Txant tan wuponen. Ban cyeri yi e yi na quibit, nin na chitzan tan banlen tanen yi yol Ryos yi tzibant cyen tul yi liwrej, chij yi ngel bantz swetz. 8 Yi in, yi in Wan, ja wil, nin ja wit cyakil yi echk xtxolbil yi tzibant tul yi liwrej. Itzun yi benen wital yi yol yi ngel, incwen tzun klo mejloktz swutz tan culajen i. 9Poro itzun saj tlol swetz: Quil cmeje cun tzinwutz, na nchatz in, in tu chakum Ryos chi awutanen. In tu jun aj txolinl chi quitanen yi e mas awajwutz yi na chitxol yi tajbil Ryos. In tu chakum Ryos chi quitanen yi e yi na chitzan tan banlen tanen yi tajbil Ryos yi tzibant tul yi liwrej. Qui bin cmeje cun tzinwutz, ma na mejlen cun swutz Ryos. 10 Nchatz tal yi ngel swetz: Qui na waj yil tzoc jun sey te yi liwrej, na yi wajbil itz tan chisilel wunak. Na, na waj yil ben loon yi xtxolbil yi tziban tcul, na txant tan kocomponen xe quen yi tiemp yil bajij yi echk xtxolbilatz. 11Poro yi e mal wunak yi qui na chitane tan banlen echk taklen cachi, ban nin chiban yi cyetz cyajbil. Ej nin yi e yi qui na chitane tan banlen echk taklen yi qui na yub, ban chibantz. Ma yi e yi na chiban yi echk taklen balaj, e tzakpich len tkanil. Nka yi e yi xansanchet, benk quikan ttxotx, chij yi ngel swetz. 12 Nchatz je yolt Kajcaw: Bitwok tzaj! Txant tan wuponen. Cyan echk oy wan yil nopon. Swake len jujun oy scyetz wunak, xomquen tu te yi mbi mbaj chibnol. 13 Nicun wutanen chi tanen yi letra A jalen Z. In xetzbil nin in witzbil te cyakil. 14 Ban cyeri yi e yi txajij cun te cyajtzakl, na tzaklok amal scyetz tan chibajsal yi lobaj yi na tak itzajbil, nin tan cyoponen tul yi jun tnumatz. 15 Poro yi e yi qui na cyocsaj inyol, scyuch yi e aj cun, scyuch yi e aj xnaninl, tu yi e aj yajinl, scyuch yi e biyol nak, scyuch yi e yi na chimeje quen swutz yi echk taklen yi banij quitanen, nin cyakil yi e yi na chitzatzin yi na chixcye tan sublen junt wunak, cyakil yi eatz quil tzaklij amal scyetz tan cyoponen tul yi jun tnumatz. Ej nin talt i yi jej:
m 22.3

6 Itzun

Txant tan tulen junt tir Jesucristo

Gn 3.17.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1267

APOCALIPSIS22

16 I inatz in Jess. Nin ja ben inchakol jun scyeri e in ngel tan talchen yi xtxolbilej scyetz yi e cmon creyent. Tan in njalet rey Luwiy, nin in yi xonl i yi at tulbil. Nchatz in yi jun yi na alchij xkisum tetz, chij yi Kajcaw ban swetz. 17Ban cxul, chij yi Espritu Sant scyetz cyakil wunak. Ban cxoc tkab Kataj, chech yi cmon creyent, yi txkel yi Katxixwatz tanen. Ej nin cyakil yi e yi na quibit yi xtxolbilej tajwen lcyal: Ban tzocu tkab Kataj. Cyakil yi e yi na chiquim tan saktzi ban lchul tan ucaen te yi a yi na tak itzajbil, nin quic jamel na taj. 18 I bin jalu, cyakil yi e yi na quibit yi chusun Ryos yi at tul yi liwrej na waj lwal scyetz: Oquich stzapl cyan, na yi ko at jun yil tzocsan stzapl, scawsok teratz tan Ryos. Stije i cyakil yi echk quixcuj yi tziban tul yi liwrej. 19Ej nin nchatz ko at jun yil tzoc tan telsen mu tal, stzajsok yi bi i tul yi liwr kale cunakit chibi yi e yi chiclaxok. Quil tzaklij amal tetz tan najewen tul yi jun balaj tnumatz yi chin xan nin, nin quil cambaj i yi echk taklen balaj yi tziban cyen tul yi liwrej. 20 Nchatz je yol yi jun yi ntal yi xtxolbilej: Jun cun nul chan, stzun i. Amn. Yastzunk sbantz. Lok tzul chanu Ta Jess! 21Tak tzaj bin Kajcaw Jesucristo yi banl squibu chicyakilu. Amn.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMERICA DEL NORTE

EUROPA

ASIA

Ocano Atlntico
AFRICA
Israel Egipto

1268

Ocano Pacfico

Ocano Pacfico
AMERICA DEL SUR

AUSTRALIA

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Mapa del Mundo

HITITAS
Tarso Carquemis

RO TAU TE. M
s
Nnive
Nuzi

HOREOS (HURRITAS) Rio Tig ri Harn


Rio

MAR CASPIO

Ugarit

ASIRIA
Asur

te fra u

QUITIM (CHIPRE)
Arvad

Alepo Rio Orontes Hamat Cades

SIRIA
Mari

MESOPOTAMIA

Ecbatana

1269

MAR MEDITERRNEO
Dor Megido

FE NI CIA

Gebal (Biblos) Sidn Tiro Damasco

KEDAR

ACAD
Babilonia Nippur
Susa

BABILONIA CALDEA
Ur

GOSN
ARAB

Menfis

Helipolis

Rio Jordn CANAN Siquem Jeric Jerusaln Mar Muerto Gaza Hebrn Beerseba Tamar Cades-barnea

DESIERTO ARBIGO

ELAM

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Rio N

EGIPTO SINA
MADIN MAR ROJO

ilo

El Mundo Antiguo
0 100

Kilmetros

200

300

400

GOLFO PRSICO

Mt. Nebo
V

Mediterranean Sea
Gaza Beersheba Arad Zoar Punon Hebron

EGYPT Goshen
Route from Egy pt to Ar a bi a

Avaris Quantir
Way of the

s ne isti Phil

Dead Sea

Baal Zephon
Way o fS

Wilderness of Zin
Kadesh Barnea

Memphis

er

Arab

Wilderness of Paran

ah

Pithom Succoth
hur

EDOM

1270

Nile Riv

Marah?
dS Re

Elim?

Ezion Geber

ea

Possible route of the Exodus

Unsuccessful invasion of Canaan

Mt. Sinai Horeb

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Trade routes

Gulf

Alternate routes of Red Sea crossing

of Aq
V

aba

The Exodus from Egypt

1271

Mt e. L

Conquista de Canan
0 20 Kilmetros 40 60

NI

OS

eba nn

Sidn

AR
M t H e.

AM
er m

EO

SI

DO

on

Damasco

Tiro

Dan (Lais)

DAN

NE

Cades

ER

AH

ER

Acco
M te

NAFTAL

Hazor

DIT

GA

LI

LEA
N

BA
Goln

ME

Dor

MA

Endor Jokneam ISACAR Sunem Megido Jezreel

ZA

BU

Lago de Galilea

Mte. Tabor
V

MANASS
(OCCIDENTE)
Mte. Ebal V Mte. Gerizm V

Mte. Gilboa

(ORIENTE) Ramot Bet-sen

MANASS
AA

Tirz?

Jabs?

GAL

Ro Jordn

Siquem Silo

Zafn? Sucot

Jope

Aphek?

Tapua?

GAD

Betel Gilgal Hai Gibeon Gezer Gabaa Jeric Timn Ecrn Quiriat-Jearim Jerusaln Asdod Makkedah? Bet-semesh? BENJAMN Jarmut? Gat Azeka? Beln Ascaln Adulam? A Jabna (Jabneel)

DAN

EFRAN

Bet-peor Jesbn?
V Mte. Nebo

TE FILIS

Medeba

Gaza

Laquis

Maresa

RUBEN
Dibn? Aroer

JUD

Hebrn Debir En-gadi

Mar Muerto

Beerseba

MO

AB

SIMEON EDM

El Nguev

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

N
Astarot Edrey

ar .C m el o

AMN
Rab

1272

Los reinos de Israel y Jud


Lnea de frontera entre Israel y Jud
0 20 40 60 80 Kilmetros

Ribl

Biblos

Zob
o an

ci
ni
Sidn Zarefat Tiro

Mt e.

Lb

Fe

eo

rn

Dan Cades Hazor


Lago de Galilea (Quinerat)
armak oY R

te

.H

er

Damasco

ter

edi

SI
Astarot Goln

RI

Akk
. te o M mel r Ca

rM

Ma

Dor

ilb Dotn Jabes Gilead oa Tirzah Zafn Samaria Sukkot Siquem Ro Jabok Aphek Silo ISRAEL Rab Jope Misp Betel Jeric Jabne Gezer Ram Jerusaln Filistea Hesbn Bet-Semes Medeba Beln Ascaln Tecoa Adullam Egln Dibn Gaza Hebrn Aroer Debir R o Arnn Ziklag Arad Moab Beerseba Quir-jareset Zoar R

Jokean Megido Jezreel Taanach M


G te.

Ramot-gilead

Ro Jordn

Mar M u

erto

o Zered

JUD
Cades-barnea

Bozr

ED

OM

Teman

Elat

Ezin-geber

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AM

1273

Antioqua

PISIDIA
Listra Perge

Iconio

Derbe

Atalia

PAMPHYLIA

Tarso

LICIA

CIL

ICIA

Seleucia Antioqua

SIRIA
Mar Mediterrneo

CHIPRE
Salamina Pafos

PRIMER VIAJE MISIONERO DE PABLO

Filipos Nepolis Tesalnica Apolonia Berea

MACEDONIA

MISIA
ASIA
Antioqua

GALACIA

Troas

Corinto Cencrea

Atenas

Efeso

PISIDIA

Iconio Listra Derbe Tarso Antioqua

ACAYA

CIA CILI
CRETA CHIPRE

SIRIA

Mar Mediterrneo

Cesarea

JUDEA
Jerusalem

SEGUNDO VIAJE MISIONERO DE PABLO

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1274

Filipos Nepolis Tesalnica Apolonia Berea

GALACIA
Asn

MACEDONIA

Troas Mitilene

ASIA
Corinto Atenas Efeso Mileto Ptara COS

FRIGIA

ACAYA

Tarso

CIA CILI

Antioqua

CRETA

RODAS

CHIPRE

SIRIA

Mar Mediterrneo
Cesarea

Tiro Tolemaida Jerusalem

JUDEA

TERCER VIAJE MISIONERO DE PABLO

Roma Puteoli

MACEDONIA

ITALIA

ASIA
Regio Siracusa

ACAYA
Gnido Mira

CIL

ICI

A
SIRIA

MALTA Fenice

CRETA
Lasea

RODAS Salmn

CLAUDA

CHIPRE
Sidn

Mar Mediterrneo
Cesarea

Jerusalem

JUDEA
VIAJE DE PABLO A ROMA

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1275

El Templo en el tiempo de Jesucristo

Plano del Interior del Templo


4 5 1

El Lugar

El Lugar Santo

La Entrada

Santsimo

3
1. 2. 3. 4. 5. 6.

La Mesa y los Panes de la Proposicin El Candelabro El Altar del Incienso El Velo El Arca del Pacto Los Querubines

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1276

Kilmetros 0 0.25 0.5


Camino de Cesarea

Jerusaln
en tiempos del Nuevo Testamento
Murallas en tiempos de Jess Murallas construidas por Agripa I Muralla actual

lla ura

sc

on

as ech

inc

iert

as

Cedrn Arroyo de
Puerta del jardn Puerta la Hermosa Tumbas
Prtico de Sa lomn

Camino de Jeric

Estanque de Betesda
Fortaleza Antonia Puerta de Damasco Camino de Jope Glgota

Estanque de Israel
Puerta de las ovejas

Getseman

Templo

edu

Palacio de Herodes Antifas Palacio Palacio de Herodes Teatro Casa de Caifs

Escaleras

los Corte de s gentile real Prtico

Pinculo del Templo

del T irop e n Calle de

Herod es

Puerta del valle

Manantial de Gihn Canal subterrneo de Ezequas Estanque de Salomn


Puerta de las aguas

Camino de Betania

Estanque de la serpiente

Val le

Aposento alto

Estanque de Silo

ll

Puerta de esenios

de H inom
Campo de sangre Camino del Mar Muerto

Camino de Beln

Manantial de En-roguel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Monte de los Olivos

Estanque de la torre

Puente

Acu

cto

Ac ue du cto

1277

Kilmetros

EO

Ro Jordn

Corazn Betsaida Capernaum Mar de Can Galilea Magadn Tiberias Nazaret Gadara Nan DE Cesarea

IL

EA

RR

ME

DI

TE

GA

MA

SAMARIA
Sicar Jope Arimatea Jeric Betfag Betania
Siquem
Pozo de Jacob

Emas Jerusaln Beln

JUDEA
Gaza

Mar Muerto

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SI R
S

Cesarea de Filipo

IA

Tiro

FE

20

40

60

NI

CI

La Tierra Santa en el tiempo de NUESTRO SEOR JESUCRISTO

Sidn

Damasco

LI

DA
IA

LM

AC

IL

IR

IA
TRACIA

AR

NE

GR

O
NTO
GALACIA CAPADOCIA

Roma

MACEDONIA
Filipos Tesalnica Berea Anfpolis Apolonia Troas Aso

PO
NI BITI

Puteoli

ITALIA

Nepolis

ARMENIA

Nicpolis Atenas Corinto

Mitilene

Quo
Mileto Atalia Perge

1278

SICI
ACAYA
Patmos
Gnido Ptara Mira

LIA
Rodas

Regio

Prgamo ASIA Antioqua de Pisidia Tiatira Sardis Esmirna Filadelfia Iconio Colosas Listra feso Laodicea Derbe PISIDIA

Tarso

Siracusa

CILICIA
Pafos Salamina

Antioqua de Siria Seleucia

Malta

SIRIA CHIPRE

CRETA
Fenice

Lasea Buenos Puertos

ER MAR MEDIT

RNE

Sidn Tiro Tolemaida Cesarea Jope Gaza Alejandra

Damasco

Jerusaln

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Mapa para el estudio de Los Hechos y las Epstolas

1. El primer viaje misionero de San Pablo.

2. El segundo viaje misionero de San Pablo.


0 100 200 300 400

3. El tercer viaje misionero de San Pablo.

EGIPTO
Kilmetros

ARABIA

4. El viaje de San Pablo a Roma.

S-ar putea să vă placă și