Sunteți pe pagina 1din 170

1

jrefrmouU&mZf 13&4 / wefaqmifrkef;v

2006 ckESpf/ {+yDv wGifpwifxkwfa0onf?


tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

jrefrmouU&mZf 13&4 / wefaqmifrkef;v

2006 ckESpf/ {+yDv wGifpwifxkwfa0onf?


tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

rmwdum
tvif;tdrpf um;

uAsm
tar
ESif;qDwrf;csif;
acwf (3)
jzpfae=uyHu
k
aoG;uGux
f u
J yef;wpfcif;
aumv[mvtvGr;f
pdw&f @J 0wK
wd;k wufaewJ@acwfysuf
csif;wGif;ac:oH
vufyefawmif;awmifocFe;f pm
wyfO;D a'gi;f tvHe@J ...

okcrdefvd_if
cifrrrsdK;
opPmeD
xGe;f 0if;+ird ;f
'DcspfrsdK;
atmifbndK
ppf&efvif;
armifygv
atmifa0;
zd;k oH (vlx)k
eDviG af oG; ('\edu)

6
7
8
9
10
11
12
13
14
19
20

umwGe;f
atmfyu
D s,/f [musLvD/ [efav;

22

Advk rf LS ;csKyfa[mif;ausmfaZm armfueG ;f pmrsufEmS


ordik ;f wauG@rS Adv
k rf ;_ csKyaf usmaf Zm
oef;0if;vd_if
uG,v
f eG o
f Al v
kd cf sKyaf usmaf Zmod@k (uAsm)armifpGrf;&nf
OD;wifo@kd ....(uAsm)
0if;wifhxGef;
Armjynf&@J =u,feD (uAsm)
&J+ird ;f
uefawmfhtdrfeD;em;csif;...
zd;k oH (vlx)k

26
31
32
34
35

ordik ;f qdik &f m okw/ &o


ordik ;f wauG@rS Adv
k pf }um

oef;0if;vd_if

38

Edik if aH &; okw/ &o


avxD;tke;f armif (od@k ) axmifEiS ahf wm r#m;eD
Aef;armfwifatmifEiS hf }u;D jyif;cJah om atmifa0;
2

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

41
44

ocifu,
kd af wmfri_d ;f (od@k ) +ird ;f csr;f a&;
umvay:i&JacG;}u;D awG....
awmf&mrS aysmaf tmifae&w,f
jynfaxmifppk pfppfru
l k.d ..
Oya'onf vlwpfpk.....
avab;xnfEikd if aH &;
Armjynf[m pde udv
k ekd eD ,fjzpf...
ykyg` ;awmif}u;D jrif+yv
D m;a[h
qdyk gonf...odk@aomf
jyifqifjcif; tEkynm
trSww
f & jrufx;kH }u;D yHjk yif
'Duae@ArmawG Armpma=uapzd@k

'*kew
f m&m
[Hom0wDO;D 0if;wif
zd;k oH (vlx)k
armif0Ho
vGifatmifpdk;
auoG,f
ausm[
f ek ;f
r,faiGO
a'guw
f m"rRy,
D
t&SiOf m%dubd0o
H
atmifAv
O\mq&mtdk

51
60
65
69
74
78
82
89
93
98
103
107

Min Han

110

&JabmfoHcJ

112

a&$au

114

jroef;wifh
t'D; (AOP)
armifpdk;csdef

121
127
136

tdraf jrmS ifavSit


f rd f (55)
&ke;f xGucf &hJ aom jrefrmjynf

armifarmifvwf
oef;0if;vd_if

150
155

tvif;tdrfrSwfpk

tvif;tdrf rD',
D m

165

acwfpum;
axmifwiG ;f ordik ;f rsm;
ausmif;om;wyfrawmf 24 ESpjf ynfh
OuUX &JabmfocH J pum;

tufaq;
tarwd@k nDtr

0wKwdk
armifw@kd a,musmF ;awG (bmomjyef)
'kut
Q ydik ;f tprsm;(2) (tcef;quf)
eif;jym;

bmomjyef tcef;quf

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

tvif;tdrfpum;
Armhwyfrawmfukd pwifxal xmif&mwGif yg0ifcahJ om &Jabmfo;kH usyd 0f if/ wdik ;f jynf
ESihf vlrsKd ; vGwv
f yfa&;twGuf b0ay; tepfemcH &du
k sKd ;pGm OD;pD;yg0ifcahJ om/ +ird ;f csr;f a&;udk
tajccHum jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;udk aqmif&u
G cf ahJ om/ Armjynf uGejf rLepfygwD A[dak umf
rwD0if Adv
k rf ;_ csKyaf [mif; ausmaf Zm (1919 - 2012) uG,v
f eG t
f edpP a&muf&o
dS mG ;jcif;
twGuf tvif;tdrfrS rdom;pkESifhtwl 0rf;enf;a=uuGJrdum/ wefzdk;rjzwfEdkifaom
wdik ;f jynf&wem wpfyg;tjzpf vGepf mG ESajrmwordv#uf armfueG ;f xd;k *k%jf yKtyfygonf?
vlrsKd ;wpfrsKd ;rSwpfrsKd ;/ vlwpfprk S tjcm;wpfpu
k /kd t"rREikd x
f ufp;D eif; t=urf;zuf
,kwfrmpGm usifh}uH+yD;/ zdESdyfacgif;yHkjzwf uefjyKr_udk vGwfvyfr_/ vGwfajrmufr_twGuf
uefawmfw@kd bd;k bGm;bDbifawG b0awG toufay; wGe;f vSew
f u
kd yf 0JG ifc=hJ uw,f? enf;vrf;
aygi;f rsKd ;pHEk iS hf wdu
k yf 0JG if=u&mrS 1948 ckEpS f ZEM0g&v
D (4) &ufae@rSm wpfEikd if v
H ;kH vGwv
f yfa&;
&&Scd yhJ gw,f? uEfyk w
f @kd &&Scd w
hJ hJ vGwv
f yfa&;[m jrefrmEdik if t
H wGi;f rSm rSw
D if;aexdik =f u
ukeaf om wdik ;f &if;om; nDtudk armifErS rsm; tygt0if jynfov
l x
l w
k pf&yfv;kH &J@ vGwv
f yfa&;
jzpfw,f? +ird ;f csr;f a&;/ wef;wla&;/ om,m0ajyma&; pwmawGukd ud,
k pf m;jyKaz:aqmifwhJ
vGwv
f yfa&;jzpfw,f? od@k ayr,fh vufawG@vl@abmifb0rSm 'gawG qdwo
f Ok ;f cJ&h w,f?
txl;ojzifh 1962 ckEpS f rwfv (2) &ufae@rSm t"rRvrd n
f m tm%modr;f +y;D
tkycf sKycf w
hJ hJ ppftm%m&Sif vufatmufrmS +ird ;f csr;f a&;/ wef;wla&;/ om,m0ajyma&;
qdw
k mawG aysmufu,
G f qdwo
f Ok ;f cJ&h w,f? vdrn
f m+y;D acgi;f yHjk zwfum csKycf s,v
f #uf ud,
k u
f sKd ;
pD;yGm;om a&S@wef;wif jyKvyk cf =hJ uwJh vlwpfpo
k m tvGet
f rif; }u;D yGm;csr;f omcJ=h uw,f?
trsm;pkjzpfwhJ jynfov
l x
l [
k m edru
hf s/ qif;&JraJG wcJw
h ,f? tusiphf m&dwaW wG ysupf ;D um
twW0g'aD wG }u;D pd;k cJw
h ,f? ESpaf ygi;f (50) ausmf }u;D pd;k tkycf sKy/f acgi;f yHjk zwf ud,
k u
f sKd ;&SmcJh
r_awGa=umifh Edik if eH @J vlrsKd ;[m pD;yGm;a&;/ vlra_ &;/ ,Ofaus;r_/ Edik if aH &; pwmawG tzufzufrS
tedru
fh sq;kH edru
hf sc+hJ y;D ysupf ;D cJw
h ,fqw
kd m jrefrmhordik ;f pmrsuEf mS trSeyf if jzpfw,f?
EGm;uGv
J #if usm;udu
k o
f nf[k tqd&k o
dS nf? usm;onf EGm;awGurJG u
_ kd t+raJ pmifh
=unft
h vd&k adS eonf? zefw;D vkyaf qmifwwfonf? jrefrmEdik if w
H iG ;f rSm rSw
D if;aexdik =f uaom
wdik ;f &if;om;rsm;tygt0if jynfov
l x
l u
k kd trsKd ;rsKd ; tuGu
J t
JG jym;jym;jzpfatmif tusKd ;pD;yGm;
vm'fx;kd aoG;cGrJ j_ yKum/ vdt
k yfv#if vdt
k yfovdt
k oH;k jyKaom Oya'rsm;jzifh t"rRtyk cf sKyf
cJ&h mwGif tkycf sKyo
f l vlwef;pm;ESihf xdo
k w
l @kd vufa0cH vlwpfcsKd @om tqrwef }u;D yGm;
csrf;omv#uf jynfolwdk@rSm qif;&JwGif;euf+yD; edrfhusum o,HZmwaygu,fvSaom
jrefrmjynfrmS o,HZmwrsm; ukeo
f avmuf ysupf ;D qH;k &H;_ cJ&h w,f? qH;k &H;_ aeqJjzpfw,f?
4

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

,cktcsed w
f iG f ppf,el aD zmif;cwfum t&yf0wftpd;k [kqakd om OD;ode;f pdef tpd;k &
vufxufwiG f jrefrmEdik if o
H nf jyKjyifajymif;vJa&;udk az:aqmifaeonf[q
k .
kd ? rsm;aom
tm;jzifh tzufzufrS t&ifuxuf vGwv
f yfvmygonf qdak omfjim;vnf;/ xde;f csKy/f xdecf sef
aer_rsm;u tajrmuftrsm;&Sad eygw,f? b,foal oao iawrm&if+y;D a&m pdw"f gwjf zifh
twif;t"rR csrSwftaumiftxnf az:cJhaom tkyfcsKyfol tusdK;jyK/ jynfoltusdK;rJh
pDru
H ed ;f rsm;um; vkyaf qmifv#u&f ydS gw,f? rw&m; Oya'rJh &rf;um; vkyaf qmifaer_rsm;u
tEH@S tjym; jzpfay:aejcif;a=umifh usL;ausmf &rf;um;r_rsm; jzpfay:aeygw,f?
,cktcgrmS pD;yGg;a&;ydwq
f @kd r_ zGiahf y;vdu
k jf cif;twGuf Edik if w
H umrS &if;ES;D jrKS yEf rHS r_ sm;
tultnDrsm;onf acgi;f pOfaygi;f ajrmufrsm;pGmjzifh tvH;k t&if; 0ifa&mufvmae+yjD zpfw,f?
uln=D u&mrSmvnf; wpfEikd if v
H ;kH jynfov
l x
l t
k aygi;f rSm 'kut
Q wdjzifh vH+k cKH uif;rJrh _ &Sad ejcif;udk
wpfEikd if v
H ;kH +cKH I wajy;nD wef;wlnrD # uln=D uzd@k wdu
k w
f eG ;f vd+k y;D / &if;ES;D jrKS wEf rHS r_ sm;udv
k nf;
&d;k om;pGm vkyu
f ikd =f uzd@k Ed;_ aqmfvykd gw,f? vufeufuikd f tzG@J wpfz@JG . ESpaf ygi;f rsm;pGm }u;D pd;k
cs,v
f ,
S /f tkycf sKyrf a_ tmufwiG f jrefrmEdik if o
H m;wdik ;f 'kuyQ ifv,fa0um tzufzufrS edru
hf s
v#u&f adS eygw,f? Tonfukd tm;vH;k rarh=uuke?f
tvif;tdr&f @J oabmxm; qEN&if;rSm xdo
k @kd vufeufuikd f tzG@J tpnf;wpfc.
k
t"rRtyk cf sKyrf a_ tmufrmS tzufzufrS edru
hf sysupf ;D aeaom jrefrmEdik if u
H kd tppftrSef jyKjyif
ajymif;vJypf&ef/ ESpaf ygi;f rsm;pGm tkycf sKycf s,v
f ,
S cf ahJ om ppfwyfrS tkycf sKyaf er_ukd tqH;k owf
&efyifjzpfonf? ppfwyf xm0& tm%mwnf+raJ &;twGuf a&;qGx
J m;aom 2008 ckEpS f t"rR
tajccHOya'udk zsuo
f rd ;f +y;D jynfov
l x
l w
k pf&yfv;kH ud,
k pf m;jyKaom Oya'topf jyefvnf
a&;qG&J efjzpfonf?
xdt
k cg vGwaf jrmufr_ tppftrSejf zifh uEfyk w
f @kd bd;k bGm;bDbifrsm; ar#mrf eS ;f cJah om/
uEfyk w
f @kd tygt0if aemifvmaemufom;rsm; cHpm;=u&rJh vGwv
f yfa&;ppfppfukd &&Srd nf jzpf+y;D
urBmt
h v,frmS *k%o
f u
d mQ &Sd Edik if aH wmftjzpf ay:ayguv
f mrSm jzpfygw,f?
tm%m&Sipf epfreS o
f r# usq;kH ap&rnf?
tvif;tdrf &Jabmfrsm;

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

tar
tarudk zGJ qdzk @kd
om;
p=um0Vm}u;D xJukd xGucf @J w,f?
t}u;D rm;qH;k
tawmufyqH;k
=u,fwcH eG }f u;D awGu
om;udk oem;=uw,f....?

awmtky}f u;D awG


awmifwef;}u;D awG
aumif;uif/ ajrjyif
urBmwpfciG v
f ;kH
tar@*k%t
f vuFm
crf;em;jcif; cdkif;Ed_if;avmufp&m
euf_dif;jcif; om;
yifv,f}u;D awGu bmwpfcrk sS rawGcJ@ygvm;....?
om;twGuf
0rf;enf;ae=uw,f....? tar
tar
at;at;jrjr tar
jynfjh ynf0h 0 tJ'aD vmuf
vrif;}u;D uvnf; ajcmufajcmufuyfuyf
om;twGuf oHo&m}u;D xJrmS
uk%moufae&Sm&J....? om;udk xm;cJ@+yv
D m;....?

okcrdefv_di f
(jrm;ewfarmif/ 1997 'DZifbm rS)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

ESif;qDwrf;csif;
ESif;qDwyGifh
auGomG ;w,f/
yef;cif;xJrSmawmh
ESif;qDzl;iHkawG
useaf eqJ?
ESif;qDwcif;
ysuo
f mG ;w,f/
ESif;qDcif;awGu
ae&mtESH
&Sad eqJ?
uJ - rdwaf qGwkd a&/
ESi;f qDrsKd ;wke;f +yv
D kd
b,foal jym&JovJ?

cifrrrsdK;
(24/ 9/ 2012)
(a=uGvGifhcJhaom ESif;qDeDwyGifhodk )
(cifrrrsdK; azhpfbkwfrS)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

acwf (3)
"vGwv
f yf+yD vGwv
f yf+yD
wkd ah wG vGwv
f yf+yD"....
tJ'o
D cD si;f "mwf+ym;
rSKd wufaewm =um+yv
D m;?
vlawG&J t
h odw&m;[m....
" 'Dru
dk a&pD aemufraS y;yg
vSsypf pfr;D t&ifay;yg " wJh
( qEN+yyGw
J pfcrk S aumufEKS wcf su)f ?
bk&m;wrd....
&Gu
J ek o
f nfawG&@J t=um;
a&Gzvm;&J ah &S ah &;[m
rawG;awm0hpH &m ?

opPmeD
( EG,feDr*~Zif; wGJ21/ trSwf4/ pufwifbm 2012 rS)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

jzpfae}uyHku
"a[h ...a[h
bmawGvyk af e=ujyef+yv
D J
bD;awGaemufjyefvnfuek rf jS zifh..."
'Dvkd pum;oHawG vSsaH eawmh?

a&Smifae
at;at;aq;aq;ae
t=urf;rzufe@J
oluqdak yr,fh
ud,
k u
f rwd;k eJ@?

Am;a'gb
h &ufu
f vdq
k ENukd
nnf;&SmowJ?h pdwt
csKyfwnf;yg/
"tarSmifacwf}u;D xJrmS wHcg;awGudk
rsuaf rSmifr=uKww
f o
hJ [
l m pum;awGe@J zGi=hf u
hf mawmhr,fyh ?kH
acwf&@J 'kuaQ wGukd bk&m;awGyg yGiv
rcHpm;wwfv@kd " wJ?h
pdwaf wGukd
"cspfoleJ@cspfwJhtcgawmifrS a&avmif;aygif;oifyg?
OyuQmpdwef @J twdwaf wGukd
f vdt
k & +z;D vdr;f =uyg?
w0ufyJcspfEdkifcJhowJh" pdwt
rcHcsifpdwfawGeJ@
ynmacwfu nDav;a& taygif;toif;rvkyfeJ@?
taemufaveJ@vGiv
hf mwJh
taygpm;usrf;*efawGu a=uuGpJ &mcHpm;r_awGe@J
wreufc*H gxmawGe@J rdwrf zG@J eJ@?
kd yfcsuaf wGukd
igw@kd acwfukd r&Srd jzpfvt
k m;+y;D
ref;=ur_w=f uayg?h reufjzefobufcg csed ;f qdx
rkew
f ikd ;f udk oif;owfcw
hJ m
aumif;uifu=u,fawGawmif
aysmzh wfaeav&J@?

xGef;0if;+idrf;
(ra[oD28 ESpjf ynfh trSww
f & pmtkyrf )S
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

10

aoG;uGufxJu yef;wcif;

yviaf y:u "g;wvuf /


bufeufeJ h ppfbed yf /
ap;uyfaewJh aoG;uGuaf wGeJ h
62 ckEpS &f @J Zmwfvrf; /
yef;cif;vrf;r[kwf ?
zufqpfvufopf
rqv acwf /
wdu
k yf kH topfeJ h
qd&k ,
S v
f pfvkd h auG;a=umf
ykwo
f ifawGomaysmw
f hJ
74 &J@Zmwfvrf;vnf;
yef;cif;vrf;r[kwf ?
tm%meJ h vufeuf
&ufpuf+cif;eJ ah oG;uGuf
88 &J@t+zpftysuf
rarh&ufeikd w
f hJ awmfveS rf _ /
&ufpuf+cif;&J@ aoG;nDS eH h
oif;ys@H wJh yef;cif;vrf;r[kwf ?

ppfbv
D ;l awG&hJ
18 &uf pufwifbm
umuDa&mif tkww
f w
H ikd ;f
&mZ0if&ikd ;f om
yef;cif;vrf; r[kwyf g ?
ol&aJ umif;awG&hJ
aoG;pufawGeJ h
&Sio
f ef0if;vuf
yef;wcif;twGuf
rsKd ;wqufrS wquf
ay;qyfvsS uyf if &Sad o;w,f ?

'DcspfrsdK;
5/ 9/ 1989
(D Chit Myo Facebook rS)
10

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

11

aumv[vtvGrf;

*smr%DrmS
[pfwvmr&Sad wmhb;l ?
tDwvDrmS
rlqv
dk edk rD &Sad wmhb;l ?
tD&wfrmS
quf'rf[pl ed rf &Sad wmhb;l ?
vpfAsm;rSm
u'gzrD &Sad wmhb;l ?
vGr;f p&maumif;vku
d w
f m
'DtvGr;f awGu
aumv[vr[kwyf gb;l
aemufq&dk if
urBmay:rSm tm%m&Siq
f w
dk m
'kid Ef adk qmawG rsK;d wk;H oGm;ovkd
rsK;d wk;H aysmufu,
G o
f mG ;rSmyg tcsp&f ,f ....?

atmifbndK
(EG,feDr*~Zif; wGJ 21/ trSwf 4/pufwifbm 2012rS)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

11

12

pdwf&J h0wK

[kwrf [kwaf wmhrod


ar#mv
f ifch suv
f t
kd ifu,
kd pf eD J h
tdrrf ufawGut
kd &nfazsmf
w0ke;f xd;k armhaomufvu
kd (f csi)f =u
wzufurf;oGm;zdk h
avSapmifo
h l a&crf;atmifapmifo
h l
avomt&yfrmS aecsio
f v
l kd
a&pD;omwJu
h rf;ajcrSm
rkew
f ikd ;f qdw
k marhae=u/
rSe;f q=unfh awG;=unfh
ajy;r=unfheJ htHk;
yef;yGiahf wGvw
G v
f yfpmG
yGifha0qmcGifh&jyDvm;?
iSuu
f av;awGab;uif;pGm
ysHoef;Edkif(ae)+yDvm;
j'yfrhJ j'yf&adS wGvnf;
vGwv
f yfpmG aexdik cf iG &hf jyv
D m;

pk&;kH pk&;kH eJ o
h al wGvnf;
yef;wdik o
f kd q
h EN
vGwv
f yfpmG cif;usi;f cGi&hf jyv
D m;
pdwrf ygbeJ J ph u
kd w
f o
hJ pfyif
a&rSerf eS rf aS vmif;&J v
h m;
bmbJajymajym b0qdw
k m
&Sio
f efjcif;eJ ah oqH;k jcif;ygyJ
te,fxdkifaewJha&jyif
0J*,ufxoGm;wmeJ h
urBm}u;D ajymif;awmhr,ft
h wdik ;f
topfawGopfzkd h
ta[mif;udv
k w
$ yf pf=u&r,f 'gayr,fh
topfawGa[mif;roGm;atmif
xdef;odrf;yg
wm0efausyg?

ppf&efvif;
12

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

13

wdk;wufaewJh acwfysuf
tjzpftysuaf wGu
"m;oGm;ay:u ysm;&nfpufomef
csKd rvdv
k [
kd efyefe@J
cg;oufoufEikd v
f eG ;f w,f?
b,fo@l tusKd ;twGuq
f v
kd m;
qDref;ref;ovdek J
yg;pyfzsm;u rcspwrf;
ajcuef+y;D ajymae=uwke;f
ajr&Sipf epfu
wjznf;jznf;qef;opfvmw,f
cdek w
D pku npfoxufnpfvmw,f
ausmrGaJ wGtjzpfu
epfoxufepfvmw,f?

tajymif;tvJacwf}u;D xJrmS rS
ae@w"l0 tom;usaewJh
umvay:aw;oGm;wyk'v
f kd
tb tb ac:oHawGu
rd;k Edik w
f hJ yHjk yifwyk'u
f kd
qkyu
f ikd x
f m;aeovdv
k kd
ikww
f w
k x
f ikd f bk&m;xl;pH
arGcx
H u
kd =f uapaygh ?
+idrf;csrf;a&;wJhvm;
aoewfajymif;0u ,rf;aiGawG=um;
'kuo
Q nfawGtjzpf toGiaf jymif;oGm;=uw,f
tavmif;awG=um;u csKd ;iSuaf v;vnf;
rmefwif;ys&H if; tawmifanmif;&Smaygh ?

vlraJG wG&J xGu&f yfvrf; wJh


rSe;f csuu
f vGw
J mvm;
ESr;f xGuu
f enf;wmvm;
cktqHuwfaewJh
tvkyo
f rm; v,form;xk
[dpk pk k 'Dppk ek @J tjzpftysuaf wGukd
vrf;ay:xGuf &yfae=uaygh ? wd;k wufw,fv@kd }uKd &rvm;
acwfysuw
f ,fv@kd id&k rvm;?

armifygv
15 / 10 /2012
(armifygv azhpfbkwfrS)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

13

14

csif;wGif;a c: oH

tdk..csif;wGif;
oifhjrif;awG
jyif;jyif;pD;qif;ygp?
[d;k awmifikd ;f ay:u
'kef;pdkif;csvm
uAsmawG/ rkew
f ikd ;f awG
'g igw@kd &J
tdkif;ac:oHawG
oif&h J jrif;awGvnf;jzpf&J ?
csif;wGif;&J
igu uAsmq&mqdak wmh
ig t&ifq;Hk wD;cwf&r,fh
Ako
H u
H
igh uAsmq&mawG&J &iftyHk ?J
vl,Ofaus;awGu
cspfjcif;arwWmudk
wa,may:wif=uowJh
igwkd t
h dik ;f tpdik ;f awGuawmh
AkHay:wif=uoaygh?
rm,maumhzpf uD;&J
oif&h J u
h Asm[m
igw@kd &JuAsmygy?J
14

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

a[m'DrmS
igw;D cwfvu
kd rf ,f
ovm0wDAo
kH ?H
tmz&duefAo
kH v
H n
kd rH ,f
ovm0wDAo
kH ?H
csi;f wGi;f &J h
'DajrrSm 'DuAsmq&mawG
acwfwpfacwfxal xmifc=hJ u?
ysOf;rem;
awmifil
ovm
'DuAsmacwfawG
b,fojl iif;rvJ?
armifoif;cdik w
f kd u
h vnf;
armifoif;cdik w
f kd yh sO;f rem;?
armiferD eG w
f kd u
h vnf;
armiferD eG w
f kd ah wmifi?l
tawmifyw
H w
l ihJ u
S af wG
twlwuGtyk pf zk JG yh so
H ef;cJ=h u?

15

&ifckefoH&Jabmf&Jbuf
tvHawmfwpfcw
k nf;atmufrmS
pkpnf;cJ=h u?
acwf+ydKifxJrSm
armifwifZh ifwkd u
h vnf;
armifwifZh ifwkd o
h vmayg ?h
tdk uG,v
f eG af v+y;D aom ovmyef;yGirhf sm;
tdk csi;f wGi;f jrpf0rS ;f om;rsm;
w&m;vnf;apmifch =hJ u
jrmS ;vnf;ajzmifch =hJ u?
wpfcgwek ;f u
yck;H xrf;vnf;nDc=hJ u
a[m'D a&=unfjrjr csi;f wGi;f
ckawmh ckawmh
ae hcsif;ncsif;
aoG;csif;csif;eDygayg hvm;?
tdk ovmajr
uAsmol&aJ umif;awG&J h
"vufyaH wmif;"awmifajc
t&d;k wGeo
f aH wG=um;ygp?
'DawmifajcrSm
anmifyif}u;D awGuvnf;
udik ;f idu
k ,
f o
kd ;D
rsu&f nfp;D usw,f?

vufyHawmif;ygazmrifhrSm
bk&ifah emifvm+y;D
rsu&f nf awGawGus&mS w,f?
aemufqw
k &f efcsex
f m;wJh
wHwm;udk
rD;&SKd yh pf&o
J o
l m
ol&aJ umif;yDooljzpfw,f?
igwkd h
azmifzsucf =hJ uw,f?
ckawmh 'Dcsi;f wGi;f
jrpfvnf;r0Sr;f
awmifvnf;r0Sr;f
r+ird ;f csr;f ygvm;?
tdk csi;f wGi;f &J h
wpfcsdefu
O=owpfceG ;f / ,ifwpfZeG ;f
csdK+rdefvGef;cJhwJh
oif&h J ah jAmoHaw;awG
cg;oD;aeygayg v
h m;?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

15

16

q&mOD;tHah rmif vmyg


q&maZmfaZmfatmif vmyg
vufyaH wmif;'g%&f m
usaemfwkd u
h pk m;&r,f?
wpfnwke;f u
bkwvif ocFs Kd i;f u
q&mOD;ode;f azjrift
h w
k *f rl mS
"pHy,fawmif"[m
va&mift&$o
J m;
xifa,mif0;kd w0g;eJ h
olbma=umifq
h ;Hk yg;cJ&h w,fqw
kd m
id,
k w
kd ikd w
f nf&mS owJ?h
rae w
h ek ;f uvnf;
tjrif+h rKd u
h av;u
OD;ndKjrewfueG ;f awm
ae0if&w
D a,mrSm
aomutaxmiftaomif;eJ h
vufyHawmif;awmifcrsm
ol u
h u
kd ,fwifygzkd t
h a=umif;
OD;ndKjrudk awmif;yef&mS owJ?h
igwkd [
h m uAsmq&mawGyJ
ordik ;f q&m rvkyEf ikd w
f t
hJ vkyf
uAsmq&muvkyEf ikd w
f ,f?
rif;aqGEpS f vmyg
=unfaZmfat; vmyg
vufyaH wmif;'g%&f m
igwkd u
h pk m;=ur,f?
16

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

Zdtkefawmif
um;pifay:u
y&drk ;D oD;,yfpf tonf;ESv;Hk udk
vif;,keif u
S u
f xd;k qGovd?k
tdk csi;f wGi;f &J h
vufyHawmif;awmifay:u
wdk t
h onf;ESv;Hk awG
e*g;wpfaumifu xd;k qGaeygvm;?
w&kwv
f monf
,dik ,
f ikd af vm/ ,dik ,
f ikd ?f
jrm;rd;k &Gmonf
+zdKif+zdKifavm/ +zdKif+zdKif?
vufyaH wmif;u
wdu
k yf pJG avmh
b0onf csi;f wGi;f
csi;f wGi;f onf b0?
roGJ o
h JG 0h if;&J h
wdk ch si;f wGi;f a& eDw,fqw
kd m
aoG;ueDwm?
csi;f wGi;f a& =unfw,fqw
kd m
aoG;u=unfwm?

17

csif;wGif;a&=unf
apG;apG;eD
{&m0wDeJ ah ygi;f
vufyaH wmif;rSm &efuek rf mS
ppfarmif;[nf;jrnf "yGw
J u
kd f" yJ&adS wmhowJ?h
wyf}u;D csaD vmh? b,fawmhrS rpkeaf veJ h
tdk csi;f wGi;f iJ?h
oHviG f ppfawmif;
&Jabmfaumif;wdk h &efukefcrsm
wyfaygif;pkzGJ h wpfae w
h pfae h
jrm;OD;vSnahf vmh? pme,fZif;&Sif;vif;yGJ
jrpfaygif;wpfaxmif owif;pm&Si;f vif;yGJ
awmifaygif;wpfaomif; aphpyfyGJ/ aqG;aEG;yGJ
yef;aygif;wpf&m bmyGJ nmyGJ
[d;k rSm tem*wf? 'l;axmufy/JG tnHch yH JG
yGaJ wGyJ wdu
k af eawmh
tdk csi;f wGi;f "yGw
J u
kd f" wJ&h efuek af yg ?h
oif&h J o
h cD si;f awG
rdk;,HcGif;ap? tdk csi;f wGi;f iJh
b,fawmhrS rpkeaf veJ ?h
tdk csi;f wGi;f
a&mif;&if;iJh &efuek rf mS
qef&if;om pG,pf aHk usmx
f ifawGuvnf;rsm;?
pD;qif;&pfygawmh?
csif;wGif;a&
b,fawmhrS ud,
k v
hf rf;om ud,
k o
f mG ;ygawmh?
rpkev
f u
kd yf geJ h
tdk aoG;aomuf&J h ,k=H unf&if
&efuek rf mS pHy,fawmifvnf;
"wdu
k yf "JG r&Sad wmh? toufjyef&iS v
f mr,f?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

17

18

}uH }h uH ch yH g
arGreS &f if wGi;f 0ifajzmifrh ,f?
w&m;apmif&h if
jrm;vnf;ajzmifrh ,f?
w&kwv
f monf
,dik ,
f ikd af vm/ ,dik ,
f ikd ?f
jrm;rd;k &Gmonf
+zdKif+zdKifavm/ +zdKif+zdKif?
a[m'Dawmifajc
t&d;k wGeo
f aH wG=um;
,kv
H m;/ ,kv
H m;
e*g;udk *VKeo
f w
k rf ,f?
tdk ..csif;wGif;
wdu
k &f if;om ao=updk h
ArmyDyD
ArmhaoG;udk jy=updk ?h

atmifa0;
atmufwbdk m 22/ 2012
(rdk;rc rD'D,mrS)

18

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

19

vufyef;awmif;awmifocFef;pm
vufyef;awmif;awmift&yfqu
D
vufcarmif; azmifazmifcwfo=H um;awmh
ajyaumif;atmif}urH ,fh om;awGvmy[
aGa'gif;armifysHEdkifygayghvm;vdk@
taracgi;f axmif vnfwq
H ef@=unf+h y;D
=uufo;D rsm;awmif jzef;jzef;xrdw,f?
ovmajr awmifajcbufrmS u
q&mpHawG axmifcsx
D u
G v
f m=uord@k
ArmEdik if H a&mifejD yuf+yu
D v
G @kd
atmifpnfEu
S o
f u
H kd =um;a,mifrw
d u
hJ m
om;armiftrd arysKd w@kd [m
oajyndKa$bdkyef;udk }udKSmcl;+yD;
ydpk wmezl;pnf;awGukd jyif=uouG,f
kd a&pD trdu
k af rSmifusaewJah cwfrmS
(td)k qdpk &m txl;pmvH;k }u;D awGe@J wifjyr[,f? 'Dru
cdek aD wG ajymifuspmG npfae=uwmudk
f m;vd@k rjzpfb;l
cspw
f ;D xufq;kd wJh jzpfaeusvkd v$wx
ppfbv
D ;l obuf olc;kd awGu tjrpfajrusrS tzsm;xif;jzpfr,f
bd;k tarG bGm;tarG ajrrsm;udk csi;f wGi;f e,f ocFe;f pmu
l m;jy&if &efo"l m;cs&owJh
wjynfom; vufx;kd tyf&mrSm jynfot
dk;reJ@{&m0wDawmifrcsefbl; =um;=um;orSs a0ae,sm
&OD;r,fqv
kd @kd uawmh ajyGmwumrSm usKd ;pm;=uygp@kd
kd yf JG
('if;wd@k uav) bezl;wnfw
h nfrh mS bd;k bGm;wd@k twGuf 'Dwu
"m;qG
w
J
ef
q
/
J
G
tm;cJ
w
ef
c=J ur,f
,rf;bDv;l awGxnfx
h nf+h y;D
ajr}u;D wkeaf tmifc=JG uw,f vmcJh...
iH@k cHaer,fxifovm;? &Joal wGrif;jzpfapom;?

zdk;oH(vlxk)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

19

20

wyfOD;a'gif;tvHeJ hvGwfajrmufa&;

OD;r!$ww
f hJ cGyaf 'gi;f awG
{&m0wD e'Djrpfa=umif;
ppfarmif;oHcsD
ukv
d edk aD cwf
zufqpfro
S nf
ppftm%m&Sipf epftqk;H
igwkd@yckH;ay:wGef;wifcJhvkd@
jrefrmhorkid ;f &mZ0ifrmS
ukdatmifqef;qkdwJhtrnfemr
ukad tmifausmef @J ukAd [de;f qkw
d t
hJ rnfemr
orkid ;f vScw
hJ m jzpfw,f?
&mZ0ifopf
&Spaf v;vk;H
aoG;zkH;ndKnpf
ausmif;vrf;rawGxufu

20

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

eDaoG;nDnw
G f
cGyv
f ufcefjr
wyfOD;uae
a'gif;cGyfacs+yD
{&mjrpfa&&JjreD
tpOftvmtwkdif;
orkid ;f opPmwnfc?hJ
wyfOD;a'gif;tvH
ausmif;eH&HeJ@pmoifcef;rS
oHviG f ;dk r
rk;d rceJ@ jr&mawmqD
cGyaf 'gi;f a&SrSm=u,few
D yf
ausmif;om;wyfrawmftrnfe@J
r+y;D qk;H ao;aom 'Dru
dk a&pDa&;
aoG;eJ@a&;cJh=uaygh?

21

rkd;rc
k;d r
jr&myif
oHviG f aomif&if;
csif;wGif;jrpfa=umif;
aygif;avmif;
a'gif;cGif
wku
d yf 0JG ifo&l aJ umif;rsm;?
wku
d yf =JG um;u
ausmif;om;vuf
toufupdk eG @f
r&GH ra=umuf
razgurf jyef
opPmrSecf hJ
jynfo@l awmfveS af &;
toufe@J paw;cJ=h u
tnw&&mZ0if
ol&aJ umif;wk@d uAn;f wif&m
k;d rwcGio
f ufaownfv@dk ?

wyfOD;ol&Jaumif;
ausmif;om;ppfonf
&Jabmf=unfqef;
&Jabmfqef;vif;
&J&ihw
f o
hJ wif;
csif;csif;eDarmif;
wyfO;D uol&aJ umif;awG
axmifaomif;ru&Scd w
hJ ,f?
{&m0wD
'k0wDjrpf
&pfacGpD;qif;
oHviG f aomif&if;
csi;f wGi;f ppfawmif;
cGyfa'gif;vufjzihf
toihef m;ukpd iG yfh gv@JS ?
tkd;a0wGefoH
rk;d vk;H nHvrd fh
a'gi;f wrefrsm;ysv
H mrnf?

eDvGi faoG; ('\edu)


11 / 1 / 2012
=umomyaw;ae@
(ausmif;om;wyfrawmf (24) ESpfajrmuf ESpfywfvnfae@ESihf acwftqufquf ausmif;om;
vli,fol&Jaumif;rsm;ukd OD;!$wf*k%fjyKygonf)
(ae@opf rD'D,mrS)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

21

22

umwGef;

22

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

23

umwGef;

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

23

24

AdkvfrSL;csKyfa[mif; ausmfaZm armfuGef;pmrsufESm

AdkvfrSL;csKyfa[mif; ausmfaZm
1919 - 2012
24

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

25

rsufESm
AkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm uG,fvGefjcif;twGuf
0rf;enf;a}uuGJrSK rSwfwrf;
Armhwyfrawmfudk pwifwnfaxmif&mwGif yg0ifcahJ om &Jabmfo;Hk udsy0f if /
wdik ;f +ynfEiS v
hf rl sK;d vGwv
f yfa&; ESihf vGwaf +rmufa&; twGuf rw&m;rSKrSeo
f r#udk
wGe;f vSeaf wmfveS &f mwGif
a&S@wef;rSyg0ifcahJ om / +idr;f csr;f a&;vrf;pOfuidk pf v
JG suf
+ynfwiG ;f +idr;f csr;f a&;ukad z:aqmif=udK;yrf;cJah om /
Arm+ynfueG +f rLepfygwD A[kad umfrwD0if
Akv
d rf LS ;csKyfa[mif; ausmaf Zm ( 1919 - 2012 ) uG,v
f eG +f cif; twGuf
rdom;pkEiS t
hf wl txl;0rf;enf;a=uuGrJ ad =umif; ESihf
wkid ;f +ynftwGuf wefz;dk r+zwfEidk af om qk;H &SK;H rSKwck +zpfa=umif;
rSww
f rf;wif armfueG ;f xk;d *g&0 +yKtyfygonf?

tvif;tdrf&Jabmfrsm;

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

25

26

ordkif;wauGrS &JabmfoHk;usdyf0if
AdkvfrSL;csKyfausmfaZm

oef;0if;vd_i f
&Jabmfo;kH usyd 0f ifrsm;teuf ,ae@wdik o
f uf&x
dS if&mS ;&Sad eaom &Jabmfo;kH usyd 0f if
(2) OD;rSm Adv
k rf LS ;&JxGfEiS hf Adv
k rf LS ;csKyaf [mif; ausmaf Zmwd@k jzpfonf?
Adv
k rf LS ;csKyaf usmaf Zm. trnf&if;rSm udak &$jzpfonf? &Jabmfo;kH usyd 0f ifrsm; jzpf=u
onfh udx
k eG ;f &Sed f (Adv
k &f efEikd )f / udv
k aS rmif (Adv
k af Z,s)/ udv
k (S Adv
k rf if;a&mif) wd@k uJo
h @kd udak &$
onf ausmif;om;tzGJrSjzpfonf? ausmif;om;tzGJqdkaomfvnf; pifppf ,if;wdk@onf
q&m}u;D ocifu,
kd af wmfri_d ;f . wd@k Armtpnf;tH;k =oZmcHrsm;om jzpf=uonf? udak &$onf
*syefppfynmoifwef;wufpOfu *syef trnfrmS "wmeD*ck s&d iS t
f cd sD" (Taniguchi Shinichi)
jzpfonf?
xdik ;f Ekid if H befaumuf+rKd wGif Adv
k t
f rnfc,
H &l mwGif Adv
k af usmaf Zmjzpf vmonf?
Adv
k af usmaf Zmudk om,m0wDc&dik f oH;k q,f+rKd qdik ;f pk&mG wGif 1919 ckEpS f 'DZifbmv 3 &uf
(ausmf+idrf;. &JabmfoHk;usdyf pmtkyfpm rsufESm 139 Y 1918 Edk0ifbm 30 &uf[lI
az:jyxm;onf?) Y tzv,form;}u;D OD;yef;/ trda':wifw@kd rS zGm;jrifco
hJ nf? arG;csi;f 6
a,mufteuf 'kw,
d ajrmufom;jzpfonf?
26

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

27

i,fpOfu oHk;q,f+rdKESifh qdkif;pk&Gmt=um;&Sd &Gmr&Gm jrefrmrlvwef;ausmif;/


anmif0ikd ;f rlvwef;ausmif;/ oH;k q,f+rKd tm&fpt
D rf ausmif;wd@k wGif ynmoif=um;cJo
h nf?
,if;aemuf &efukefodk@ajymif;a&$ I &efukef+rdK jrLeDpDy,ftxufwef;ausmif;rS jrefrm
(10)wef;atmifjrifcJhonf? [dkuf,m;*&dwfac: q&mjzpfoifwef;wufaeqJrSmyif
ausmif;om;or*~ twGif;a&;rSL;vkyfcJhonf? 1938 wwd,ausmif;om;oydwfwGif
udka&$wdk@. q&mjzpfoifausmif;rS ausmif;om;rsm;u twGif;0efrsm; Hk;0ifayguf/
xGuaf ygurf sm; ydwI
f oydww
f m;cJ=h uonf? ,if;aemuf oH;k q,f+rKd od@k jyefI rlvwef;jy
q&m0ifvyk cf o
hJ nf?
om,m0wDwGif wdk@Armtpnf;t&Hk;0if ocifrsm;vma&mufa[majympOf
ocifcifatmifEiS hf awGqH&k if;ES;D +y;D udak &$ukd pifay:wif ay;ojzifh pwifa[majymjzpfco
hJ nf?
xd@k aemuf &efuek o
f @kd jyefvmum q&mr}u;D a':rrxHwiG f t*Fvyd pf moif,cl o
hJ nf? 1941
ckEpS f {+yw
D iG f ppf&aJ bmfavhusiahf &;wm0efcu
H !
kd Kd EiS ahf wGqH+k y;D t*Fvyd u
f w
kd u
kd &f ef *syefo@kd
ppfynmoifomG ;rnfh rsK;d cspv
f il ,frsm;ESihf twlvu
kd &f ef wdu
k w
f eG ;f onft
h wGuf ocifjrESihf
qufo,
G +f y;D *syefo@kd ppfynmoif&ef apv$wo
f nf?
&Jabmfo;kH usyd f 'kw,
d tokwjf zpfaom ocifp;kd (Adv
k jf rifah tmif)/ ocifapmvGif
(Adv
k rf if;acgi)f / ocifoef;wif-2 (Adv
k jf r'if)/ udak tmifoed ;f (Adv
k &f x
J Gf)/ ocifxGef;a&$
(Adv
k v
f if; ,ke)f wd@k ESit
hf wl udik f rd_ ml; (Kaisho Maru) oabFmjzifh jrefrmEdik if rH S 1941
{+yD 13 wGif xGucf mG cJo
h nf? 1941 {+yD (28) wGif *syefEikd if H tdq
k mum+rKd od@k a&muf&cdS +hJ y;D
xdrk w
S qifh wdu
k sK+d rKd od@k av,mOfjzifh xGucf mG cJo
h nf? wdu
k sKrd w
S qifh [dik ef efusG e;f od@k 1941
ar (10) wGif a&muf&SdcJhonf? [dkifeefusGef;wGif zGifhvSpfxm;aom pef;, ppfynm
oifausmif;ESihf xdik 0f rfuef;wd@k wGif wdu
k cf u
kd af &;oifwef;rsm; wufa&mufco
hJ nf?
xd@k aemuf 1941 'DZifbm 26 wGif xdik ;f Edik if H befaumuf+rKd &Sd jrefrmvlrsK;d rsupf u
d k
q&m0ef}u;D OD;xGe;f az aetdrYf &Jabmfo;kH usyd 0f ifrsm; vufarmif;aoG;azmufum opPm
t"dmefjyK&mwGif yg0ifco
hJ nf? ,ifaemuf &Jabmfo;kH usyd 0f ifrsm; Adv
k t
f rnfc,
H &l m Adv
k f
ausmaf Zm jzpfvmonf? &Jabmfo;kH usyd 0f ifrsm;. Adv
k b
f JG rsm;udk q&m}u;D ocifu,
kd af wmfri_d ;f
urSnahf y;cJo
h nf[k qdo
k nf?
1942 Zefe0g&D 11 wGif Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf (bDtikd af t) ppfXmecsKyEf iS hf
armfv+rKd ipf pfa=umif;jzifh jrefrmEdik if w
H iG ;f csw
D ufI +Aw
d o
d sS e,fcsJ wd@k udk wdu
k cf u
kd cf o
hJ nf?
1942 Zlvikd f 27 wGif bDtikd af tudzk suo
f rd ;f I ArmhumuG,af &;wyfrawmf(bD'aD t) jyef
vnf zGJ pnf;aomtcg Adv
k }f u;D tqifjh zifh wm0efxrf;aqmifco
hJ nf? 1944 =o*kwf 4 rS 7
xd yJc;l +rKd Armhwyfrawmf pHjywyf&if;&Sd Adv
k af usmaf Zm aetdrw
f iG f Adv
k cf sKyaf tmifqef;ESihf
ArmjynfueG jf rLepfygwrD S ud,
k pf m;vS,o
f cifp;kd wd@k vSsKd 0Suaf wGqHak qG;aEG;+y;D zufqpfwu
kd zf suf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

27

28

a&;tzGJ zGJ &ef oabmwlncD o


hJ nf?
1944 =o*kwf 12 wGif Armhwyfrawmfa cgi;f aqmift&m&S}d u;D rsm; tpnf;ta0;od@k
wufa&mufcJhonf? 1945 pufwifbm (4) wGif AdkvfcsKyfatmifqef;acgif;aqmifaom
jrefrmud,
k pf m;vS,t
f zGJ oD[Vdk u
f sG e;f (,cko&D v
d uFmEdik if )H uEM+D rKd od@k oGm;a&muf&mY tzGJ
0iftjzpf vdu
k yf gco
hJ nf?
1945 'DZifbm 15 wGif ArmhwyfrawmfY 'kw,
d Adv
k rf LS ;}u;D tjzpf wm0efxrf;
aqmifco
hJ nf? 1948 ckEpS w
f iG f ajrmufyikd ;f wdik ;f wdik ;f rSL;tjzpfvnf;aumif;/ 1949 azaz:0g&D
4 wGif awmifyikd ;f wdik ;f wdik ;f rSL;tjzpfvnf;aumif; aqmuf&u
G cf o
hJ nf? 1952 wGif jrefrm
ppfrpf&iS f 'kw,
d tzGJ acgi;f aqmiftjzpf t*Fvef/ jyifopf/ qGpZf mvef/ b,fv*f s,
D rf/ aemfa0;/
qG'D ifEiS hf ,lq
kd vm;AD;,m; Edik if rH sm;od@k oGm;a&mufco
hJ nf?
1953 wGif ajrmufyikd ;f wdik ;f wdik ;f rSL;tjzpf jyefvnfwm0ef,al qmif&u
G cf o
hJ nf?
ArmhwyfrawmfwGif AdkvfrSL;csKyftqifhxd wm0ef xrf;&GufcJhonf?1954 rwf 2 wGif
jrefrmhajrod@k usL;ausm0f ifa&mufvmaom w&kwjf zLudrk ifwef (Kuomintang) wyfrsm;udk
bk&ifh aemifppfqifa&;jzifv
h nf;aumif;/ 1955 rwf 7 wGif wkwjf zLwyfrsm;udk &ef}u;D atmif
ppfqifa&;jzifhvnf;aumif; udk,fwdkifOD;pD; uGyfuJI wdkufcdkufacsr_ef;cJhonf? 1955
pufwifbmvwGif ppfbufcsp=f unfa&; rdwq
f uftzGJ 0iftjzpf w&kwjf ynfo@l orRwEdik if H
od@k oGm;a&mufvnfywfco
hJ nf?
ArmhwyfrawmfrS 1956 Zefe0g&D 6 wGif atmifrmCxd;k ppfqifEpJ$ Of AuyXmecsKyf
od@k &Jabmf}u;D jrifEh iS hf Adv
k af usmaf Zmwd@k ay;yd@k aom ppfa&;xdyw
f ef;vSsKd 0Suf owif;rsm;yg&dS
onfh pm&Gupf mwrf;rsm;udk odr;f qnf;rdco
hJ nf[q
k u
kd m 1957 azaz0g&D 13 &ufae@ygpm
trSwf 20 &mxl; (15) 57 t& 1957 rwf 6 wGif wyfrawmfrS 'kAv
kd rf LS ;}u;D tqifo
h @kd
avSsmch sI t+ird ;f pm;ay;jcif;cH&onf? atmifrmC ppfa&;qdo
k nfrmS yckuLU c&dik t
f wGi;f &Sd
AuyygwXD mecsKyu
f kd xd;k ppfqifaom ppfa&;jzpfonf?
,if;ESiyhf wfoufI Adv
k rf LS ;csKyaf [mif; ausmaf Zmu ol. ud,
k af &;twKyw
` dW
aygi;f csKypf mtkyrf S pm 194 wGif atmufygtwdik ;f a&; om;xm;onf?
"xdk (atmifrmC) ppfqifa&;twGi;f Armjynf uGejf rLepfygwXD mecsKyrf S pm&Guf
pmwrf;tawmfrsm;rsm;odr;f qD;rd&m xdt
k xJwiG f OuUocifoef;xGe;f . xdyw
f ef;vSsKd 0Suf
zdik w
f JG wpfwyJG g&o
dS nf? xdzk ikd w
f w
JG iG f yg&adS ompmtcsKd rS tcsut
f vufrsm;t& ocifoef;
d pd u
P kd
xGe;f xH uefawmf ua&;ay;onf[k xif&aom ta=umif;t&mrsm;yg&adS e&m xku
ta=umif;jyKI uefawmf u
h kd t}u;D tus,f ta&;,l&ef wyfwiG ;f wyfjyif&dS qd&k ,
S v
f pfrsm;
pDpOf=uygawmhonf?
Tae&mwGif uefawmfEiS hf xdak cwfxt
kd csed u
f Ekid if aH &;ZmwfcrkH sm;wGif ta&;ygpmG
28

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

29

a&muf&Sdaeolrsm;t=um; qufqHa&;udk a&;ygOD;rnf? xdktcsdefumv 1956 ckESpfonf


qd&k ,
S v
f pfrsm;u wyfwiG ;f wyfjyif =oZmv$r;f rd;k a&; t}u;D tus,f }uKd ;pm;aer_ t&Sed &f ae
csed Ef iS v
hf nf; wdu
k q
f ikd af eygonf? olw@kd onf jyifytEW&m,fjzpfonfh wkwjf zLwdu
k af &;xuf
jynfwiG ;f ppfuo
kd m tav;ay; tjyKww
f u
kd cf sio
f rl sm; jzpf=uonf? jynfov
l x
l k Ed;k =um;+y;D
awmif;qdv
k eG ;f Iom (wzufuvnf; Armjynf uGejf rLepfygwu
D az:xkwf zGichf saeIom)
wkwjf zLwdu
k af &;udk vky=f ujcif;jzpfonf? xdw
k u
kd yf rJG sm; t&Sed Ef iS hf uefawmf =oZm}u;D rm;
vmr_uv
kd nf; olw@kd pd;k &drf ae=uonf?
wyfwiG ;f rS qd&k ,
S v
f pfygwD qef@usio
f nfh wyfrLS ;rsm;vnf;&S&d m uefawmf ESihf
ylaygi;f pnf;&H;k rd+y;D olw@kd qd&k ,
S v
f pfrsm;udk tmcHacgi;f rm vm=urSmvnf; pd;k &dr=f uonf?
t"durSm qdk&S,fvpfrsm;taeESifh wdkif;jynfudk 4if;wdk@pdwf}udKufcs,fvS,fvdk=u&mwGif
wyfrawmfukd yxrqH;k olw@kd pdw}f uKd uf tkypf ;D Edik zf @kd &mrSm ql;ajimifch vkwjf zpfaom uefawmfh
udk z,f&mS ;ypfz@kd vkad vonf?
uefawmf TuJo
h @kd wyfrS xkwyf pfa&;udk yk*K~ v
d af &;t& t"du}uKd ;pm;}uKd ;udik o
f l
(3) OD; (OD;ausmf +ird ;f / Adv
k af tmif}u;D / Adv
k af e0if;) wd@k &Syd gonf?
qd&k ,
S v
f pfygwrD S OD;ausm+f ird ;f on f wavSsmufv;kH uefawmf u
h kd owdjzifah pmifh
h kd ol. qd&k ,
S v
f pfygww
D iG ;f a&mufatmif rsm;pGm
=unfch yhJ gonf? OD;ausm+f ird ;f onf uefawmfu
tm;xkwv
f ;kH yef; }uKd ;pm;cJyh gonf? qd&k ,
S v
f pfygwrD mS jynfow
l @kd . tusK;d udk aqmif&u
G f
zd@k xuf uGejf rLepfygwq
D ef@usiaf &;/ tjyKww
f u
kd af &;udo
k m t"duvkyaf eaomygwjD zpf&m
(t"du 4if;wd@k ud,
k u
f sK;d pD;yGm;udo
k m vkyaf e&m) uefawmf t
h aeESihf wdik ;f jynfEiS hf jynfo@l
rsuEf mS raxmufbJ rdrw
d 0rf;wpm;twGuf qd&k ,
S v
f pfygw0D if rvkyEf ikd af y?
OD;ausmf +ird ;f taeESiu
hf vnf; uefawmf. jyif;jyaom jynfcsppf w
d /f tusiphf m&dw/W
oDv/ &mxl;pnf;pdrrf rufarmr_ pwmawGu=kd unf+h y;D olord ;f oGi;f Edik rf nfo
h l r[kwf rHk u
ol@a&Sa&; &nfreS ;f csuu
f ykd g aESmif,
h u
S Ef ikd o
f [
l k jrifaeojzifh xdzk ikd w
f u
JG pd P ay:vmaomtcg
wyfwiG ;f qd&k ,
S v
f pfrsm;ESihf yl;aygi;f +y;D wuf=upG mG uefawmf u
h kd ta&;,l vkyaf qmifvmjcif;
jzpfygonf?
Adv
k af tmif}u;D rSm Edik if aH &;xuf yk*Kd~ vaf &;&mxl;twGuyf g uefawmf u
h kd qef@usif
ojzifh tvGejf yif;xef+y;D uefawmft
h ay: yk*Kd~ vaf &;t&vnf; tvGerf ek ;f wD;ygonf? uGseaf wmf
wyfwiG ;f &Sad eoa&G ol@taeESihf uefawmf u
h akd usmu
f m xdyaf &mufaezd@k rjzpfEikd yf g? Adv
k af e0if;
rSm uefawmfu
h kd *syefacwfuwnf;u rvdv
k m;/ rESprf sKd aomfvnf; vufawGxnfo
h iG ;f
pOf;pm;&rnfh tcsurf sm;&Syd gonf? (Adv
k af e0if;onf wyfwiG ;f qd&k ,
S v
f pfrsm;teuf 4if;.
ud,
k u
f sK;d pD;yGm;ESihf ywfoufvmvSsif tvGev
f ufawGuspmG pOf;pm;Edik o
f l jzpfonf?)
wdkif;jynfwGif ppfwyfuxrf;aqmif&rnfh wm0ef}uD;rsm; ay:aygufvmygu
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

29

30

ol@wGit
f m;ud;k zd@k r&Sad y? olu,
kd w
f ikd u
f bmrSprG ;f &nf&o
dS l r[kw?f ol@qk&d ,
S v
f pf wyfrLS ;rsm;
uvnf; tm;rud;k &? ta&;ta=umif;qdu
k uefawmfu
h akd c:+y;D wm0efay;&? uefawmf
uvnf; wcgrSsrjiif;qdk? ac:+yD; wm0efay;orSs wm0efausyGefatmif xrf;aqmifcJh?
wcgrv
S nf; &mxl;udp/P ud,
k af &;udpP rawmif;qdzk ;l ? xdt
k csurf sm;a=umifh uefawmfu
h kd
wyfrawmfrS xkwyf pfa&;txdawmh olutpydik ;f wGif rvdv
k m;cJyh g? od@k aomf aemufyikd ;f
uefawmfh=oZmt&Sdef wufvmaomtcg olvnf; Adkvfatmif}uD;ESifhtwl yl;aygif;+yD;
uefawmfh xkwyf pfa&;udk wuf=upG mG vkyv
f mygawmh onf?
Tolrsm;tjyif OD;EkESifh OD;AaqG (xkdtcsdefu 0ef}uD;csKyfvkyfaeol) wdk@vnf;
uefawmfu
h kd rvdv
k m;=ubJ jzpfaeygonf? xd@k a=umifh olw@kd uvnf; xdzk ikd u
f pd aP y:vmaom
h kd z,f&mS ;ypf&ef vkv
d m;yH&k ygonf " [lI a&;om;xm;avonf?
tcg uefawmfu
1960 azaz:0g&D (6) wGif usi;f yaomygvrD ef jynfo@l v$waf wmf taxGaxG
a&;aumufyGJY woD;yk*~v trwfavmif;tjzpf =unfhjrifwdkif atmufydkif; rJqENe,frS
0ifa&muf,OS +f yKd icf &hJ m &_;H edrchf o
hJ nf? taxGaxGa&G;aumufyYJG oef@&Si;f zqyv trwf
avmif; ocifpaH 0 ta&G;cH&onf?
1961 azaz:0g&D 27 wGif wkwjf zLusL;ausmrf _ qef@usiaf &; trsK;d om;aumfrwD
. OuUtjzpf wifajrmS ufc&H onf? 1963 ckEpS f awmfveS af &;aumifpED iS hf awmwGi;f vufeuf
udik t
f zGJ rsm; jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&; aqG;aEG;yGJ usi;f ypOfumvu jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&; tzGJ csKyf
'kw,
d OuUtjzpf aqmif&u
G cf o
hJ nf?
1976 Zlvdkif 18 wGif &efukef+rdKrS w&kwfEdkifiHodk@ vSsKd0SufxGufcGm+yD; 1976
=o*kwv
f 10 wGif AuyESiyhf ;l aygi;f cJo
h nf? 1976 Ed0k ifbm (3) wGif Auy A[dXk mecsKyYf
ppft=uaH y;ESihf A[dpk pfaumfr&Sif tzGJ 0iftjzpf wm0ef,cl o
hJ nf? xd@k aemuf AuyA[dk ppfO;D pD;
Xme A[dpk pfaumfr&Siw
f iG f yxr/ 'kOuUwm0efrsm;udk xrf;&Gucf o
hJ nf?
AdkvfrSL;csKyfa[mif; ausmfaZmonf jynfwGif;+idrf;csrf;a&; oabmxm;ESifh
vufa&G;pifred @f cGe;f rsm; (1957)/ zufqpfawmfveS af &; (19 59)/ urBmppfEiS hf +ird ;f csr;f a&;
(1960)/ trsK;d om;vGwaf jrmufa&; wdu
k yf rJG sm; (1961)/ ordik ;f rSeu
f u
l u
G rf sm;/ w&m;cHtppf
b,fov
l /J rD',
D mavmuESihf tifwmAsL;rsm;/ ud,
k w
f ikd af &; twKyw
` adW ygi;f csKyf (2007)
wd@k udk a&;om;jyKpck o
hJ nf?
Akv
d rf LS ;csKyaf [mif; ausmaf Zmonf jrefrmhvw
G v
f yfa&; }uKd ;yrf;r_Y pGr;f pGr;f wrH
aqmif&u
G cf rhJ r_ sm;a=umifh 1955 Zefe0g&D (10) wGif ,l*kd pvm;AD;,m;orRw wD;wd;k .
ppfonfawmfaumif; (yxrqif)h ESihf 1959 rwf (27) wyfrawmfae@wGif vGwv
f yfa&;
armfueG ;f 0if (yxrqif)h wHqyd w
f @kd udk cs;D jriS chf &H onf?
oef;0if;vd_i f
(rd;k rc rD',
D mrS)

30

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

31

uG,fvGefol AdkvfcsKyfausmfaZm odk h


jynfo@l ausmaf Zm/ bausmaf ZmtwGuf
E_wq
f ufuAsm ylaZmfygt
h ?hH
e,fcs@J qef@usi/f wdu
k yf 0JG ifo?l
zufqpf*syef/ awmfveS cf o
hJ ?l
usL;ausmw
f &kw
k f wdu
k x
f w
k cf o
hJ ?l
awmfveS w
f yfrawmf azmfaqmif&mrSm
OD;aqmifygol?
r_id ;f eJ@twl 'd@k jynfvw
$ o
f l
acwftqufquf jynfo@l zufu vufeufuikd o
f ?l
xdo
k o
l nfum;
b0wyg;od@k ajymif;oGm;cJjh yD
=u,fet
D jzpf rd;k jymjriho
f @kd
vGiw
fh ufomG ;jy?D
xd=k u,feo
D nf
urBmwnfoa&G@ jrefrmjynftwGuf
=u,fev
D rf;jy jzpfapownf;?
uAsmq&m 'd@k olimS vnf;
urBmqufquf b0qufquf
'd@k bouf&n
S f =u,feeD u
D kd
=unfnKd azmfne$ ;f armfueG ;f uAsm
a&;onfumvnf; yg&rDjznhzf uf
awmfveS zf uf[k &Jbuf &Jabmf
jzpfapaomf?

armifpGrf;&nf

atmufwbkd m 14 / 2012
(rdk;rc rD'D,mrS)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

31

32

OD;wif odk h ....OD;wif vdk h uefawmhyef;


i,femrnf " armifa&$ "
vlvm;ajrmufvmawmh " udka&$ "
wdk Ah rmtpnf;t&k;H 0if wa,mufjzpfvmawmh " ocifa&$ " aygh ?
" udak &$" uae - " ocifa&$" twGi;f
t0if;yqk;H *k%t
f if[m &d;k *k%f eJ rh sKd ;csppf w
d f
e,fcsJ q
h ef u
h siaf &;pdw"f gwef J o
h wWad oG;
vGwv
f yfa&;}uKd ;yrf;rSK vrf;a}umif;ay:rSm awG Eh ikd w
f ,f?
tJ'&D J ah emuf
*syefuakd &muf - [dik ef efa&muf
xdik 0f rfzufa&muf xdik ;f ajra&muf
aoG;azguf opPma&aomufyGJ usif;yt+yD;
&Jabmfo;Hk usyd }f u;D tjzpf uAn;f qif
ordik ;f 0if armfueG ;f wqifh twifrmS
" ocifa&$" [m " Adv
k af usmaf Zm" jzpfvmw,f ?
" ocifa&$" uae " Adv
k af usmaf Zm" txdtwGi;f
t0if;yqk;H *k%af &mif[m
tepfemcHrKS eJ h &J&ifrh KS
acgi;f aqmifyo
D rSK eJ w
h u
kd Zf rJG mef
zufqpfawmfveS af &;atmifvH wvlv}l um;uomru
w&kwjf zLusL;ausmo
f l armif;xkwaf &;vrf;a}umif;rSeaf y:
atmifarmif;oH wnHn}H um;uyg jrifEikd w
f ,f?
tJ'aD emuf
ppftm%m&Sipf epfatmufu vGwaf jrmufa&;
vufeufuikd af wmfveS af &;udk qifE&J$ if;
wlwpH OftvHukd v$iw
hf if
oHviG af rmajr wcGiaf y:rSm
32

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

33

" Adv
k af usmaf Zm" uae " OD;wif" jzpfvmw,f?
" Adv
k af usmaf Zm" uae " OD;wif" txdtwGi;f
t0if;yqk;H *k%af &mif[m
&moufyefawmfveS af &;orm;yDorSK
wnf}unfrKS eJ jh ynfcsppf w
d f
wzdwzf w
d f &$e;f vuf
aemufq;Hk xGuo
f uftxd jrifae&
wb0wmvk;H jynfol b
h ufu jzpfcw
hJ ,f?
OD;av; a&
" ocifa&$" udk av;pm;
" Adv
k af usmaf Zm" tm; pHerlemwif
" OD;wif" udk }unfnKd cw
hJ hJ usaemf[m
tckawmh
rarhravsmh pdwt
f vsOef J h
" OD;wif " odk h
OD;wifv@kd uefawmhvu
kd yf g&@J
OD;aomif;wdu
k u
f rBm wnfapaom0f ?

0if;wifxh eG ;f
10 / 10 / 12 ae hn
( 10 / 10 / 2012 ae hrSm uG,fvGefoGm;&SmwJh &JabmfokH;usdyf0if AdkvfausmfaZmodk h aemufqkH;*g&0 )
(ae@opf rD'D,mrS)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

33

34

Armjynf&J h }u,feD
(odk rh [kw)f
tawmufyqk;H tvif;tdrf
opPmw&m;
wHpOf / wl
uavmif / aoeuf
+ird ;f csr;f a&; csK;d jzL
cdik rf maom oHEMd mefonf jynfol
jzLpifpmG &yfwnfonfrh l ol
ol qdak om
xdktzdk;ysKdtm;
OD;n$w*f g&0jyKyg.?

&J+idr;f
(opPm awmfvSefa&;pmay r*~Zif; trSwf 22/ Edk0ifbm/ 2010 rS)
34

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

nfol
ol

35

usGefawmfh tdrfeD;em;csif;
AdkvfcsKyfausmfaZm

zdk;oH (vlxk)
uefawmfwdk@ rdom;pkeJ@ AdkvfcsKyfausmfaZmwdk@rdom;pk[m aqG&if;rsKd;&if;vdkyJ
&if;ESD;ygw,f? 'gayr,fh olwdk@u &efukefrSmae/ uefawmfwdk@u rEWav;rSmaeqdkawmh
wpfa,mufeJ@wpfa,muf awG@csif&if rdkif 400 c&D;oGm;rS awG@=u&ygw,f? 'gayr,fh
uHa=umifyh J ajym&rvm;/ a&pufa=umifyh J ajym&rvm;/ OD;av; (uefawmfu ol@udk tjrJ
OD;av;vd@k yJ ac:ygw,f) eJ@ tdrcf si;f ay 40 avmuftuGmrSm aecJ&h ygw,f?
tJ'g "0" a'o yefqef; (tcktac: yefcrf;) rSmyg?
uGejf rLepfygw&D J tJ'w
D ek ;f u A[dpk cef;[m wkwjf ynfe,fpyf/ erfch gacsmif; auG@ywf
pD;qif;oGm;wJh acsmif;tauG@ u awmifapmif;/ awmifxyd rf mS wnf&ydS gw,f? e,fpyfrsO;f u
tJ'Dacsmif;&Jtv,f wnfhwnfhrSm jzpfygw,f? tJ'Dpcef;rSm uefawmfaewJh tcef;eJ@
OD;av;wd@k ZeD;armifEaHS ewJh tcef;[m ajcvSr;f (20) avmufyJ uGmygw,f? ac:csi&f if
atmfac:zd@k awmif rvdw
k hJ tuGmta0;yg?
tJ'v
D kd umvawGrmS uefawmf owdjyKrw
d hJ OD;av; ta=umif;awG a&;ygrh ,f?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

35

36

OD;av;[m reuf apmapm xvmwmeJ@ rsuEf mS opf+y;D use;f rma&; avhusichf ef; vkyyf gw,f?
uefawmfwdk@ aewJhae&m&JatmufrSmu woGifoGif pD;qif;aewJh erfhcgacsmif;xJudk
avSsmqif;oGm;wJh awmifcg;yef;av;yg? aemuf+yD; acsmif;&J wpfzufrSmawmh tvm;wl
qifajcavSsm awmifcg;yef;eJ@ wkwfjynfxJu &Srf;&Gmav;wpf&Gm &Sdygw,f? [dkbuf
awmifapmif;eJ@ 'Dbufawmifapmif;[m rDwm 3-400 avmuf uGmr,f xifygw,f?
tawmfus,+f y;D &Snv
f sm; wJh vSsK=d um;acsmif;d;k _cif;[m om,mvSyw,fv@kd ajym&rSmyg?
aemuf+yD; avxk[mvnf; oef@&Sif;vSw,f vdk@ ajymEdkifygw,f? OD;av;u tJ'D_cif;
udrk suEf mS rl+y;D reufwikd ;f avhusichf ef;vkyyf gw,f?
a':a': a':oef;pdef (OD;av;&JZeD;)uawmh reufwikd ;f bk&m;&Scd ;kd ygw,f? wpf&uf
rysufygbl;? a':a':u nrSmvnf; bk&m;&Sdcdk;+yD;rS tdyf&m0ifwmyg? OD;av;[m tJ'Dvdk
avhusifhcef;vkyf+yD;&if a,bk,sjzifhawmh reufpm xrif;pm;awmhwmygyJ? tJ'Dwkef;u
uefawmfw@kd tm;vH;k wpfae@rSm xrif; 2 eyfyJ pm;ygw,f? 'ga=umifh reuf 9 em&DavmufrmS
wpfeyf/ nae 5 em&D avmufrmS wpfeyf/ 'ge@J +y;D wmygy?J
OD;av;u tJ'Dwkef;u A[dkaumfrwD0ifvnf;jzpf/ ppfaumfr&SiftzGJ@0ifvnf;
jzpfygw,f? 'gayr,fh OD;av;wd@k vdk acgi;f aqmifawG&wJh &dumQ [m qefe@J qDrmS useo
f mref
&JabmfawG&wJh E_e;f eJ@ twlwl wpfEe_ ;f xJjzpf+y;D [if;zd;k rSm (ArmaiG) q,fusyaf vmuf
ydyk gw,f? bmrSrrsm;ygb;l ? acgi;f aqmifawGvnf; aps;ywfwikd ;f (ig;&uf wpfaps;yg) tom;ig;
pm;csirf S pm;Edik w
f myg? 'Dawmh aemufwef;pcef;rSm tdraf xmifawG[m [if;cif;av;pdu
k /f
=uufarG; vky=f uygw,f? vlvw
G af wGuvnf; bHpk u
kd yf sK;d arG;jrLa&; vky=f uygw,f?
OD;av;wd@k tdrrf mS awmh t"dutm;jzifh a':a':u vkyw
f myg? 'gayr,fh OD;av;vnf;
tm;&if=uKH &if aygujf ym;ayguf a&avmif;/ =uufpmau; vky&f ygw,f? =uufarG;w,fqv
kd @kd
txifr}u;D yge@J ? rsm;vSrS av;ig;ajcmufaumifyg? tJ'rD mS =uufarG;w,fqw
kd mu avSmifrarG;
Edik yf gb;l ? tpm rwwfEikd yf gb;l ? v$waf rG;&wmyg? 'gayr,fh naeapmif;&if =uufawGukd
=uufjcx
H J jyef0ifap&ygw,f? awma=umifu ae@cif;rSmawmif qGw
J wfwhJ ywf0ef;usirf sK;d yg?
'ga=umifh &efoal wGukd 0dik ;f ywf acsre_ ;f cJw
h hJ uefawmfh OD;av;wpfa,mufukd wpfcgwavrSm
ol@ ud,
k &f /H ol@ZeD;wd@k eJ@twl =uufawG 0dik ;f ywf armif;oGi;f aewm/ =uufukd zrf;zd@k 0dik ;f ajcmuf
ay;aewmvnf; awG@&wwfygw,f?
awmfveS af &;a'o a&mufwhJ OD;av;tzd@k taetxdik f tpm;taomuf tcuf
tcJ/ ky0f wK tuef@towf&rdS /_ awmifwuf&wJh tcuftcJ pwmawG[m ol@twGuf
r_p&mr[kwyf gb;l ? 'gayr,fh ol vH;k 0 rausmv
f m$ ;Edik w
f hJ tcuftcJwpfck &Syd gw,f? tJ'gu
bmompum;ygy?J tpnf;ta0;wpfcv
k yk &f if bmom 2 rsK;d 3 rsK;d jyef&wJh t&yfa'orSm
ol@tzd@k ae@pOfvykd J 'Djy\emeJ@ &ifqikd &f ygw,f? wpfcgwav ol@ ud,
k &f &H aJ bmfav;eJ@ole@J
36

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

37

pum;rayguv
f @kd ajc[efvuf[efawGe@J Asmrsm;aewJh OD;av;&JyHu
k akd wG@&if rjyKH ;bJ raeEdik f
ygb;l ? olrsm;awGukd tultnD awmif;&ygw,f? 0 &Jabmfav;awG&J Armpum; a&csed f
uvnf; tuef@towf&adS wmh tcuftcJu rao;ygb;l ?
tJ'D 0 &Jabmfav;awGu 17 ESpf 18 ESpft&G,fav;awG rsm;ygw,f? tJ'D
&Jabmfav;awGudk OD;av;u ol@xHk;pHtwdkif; cg;!$wf+yD; oljzpfcsifwmudk cifAsm;awG
uefawmfawGe@J ajymaewwfygw,f? bmompum; jy\ema=umifh OD;av; r=umc%
=uKH awG@&wJh aemuftcuftcJwpfcu
k xrif;pm;yG/J {nfch yH aJG wGrmS jzpfygw,f? olrsm;awGu
OD;av;udk vl}uD;rdk@ wav;wpm; OD;OD;zsm;zsm; twlt&ufaomufcdkif; (wdk@pfvkyf)&if
t&ufraomuf/ aq;vdyrf aomufwhJ OD;av;crsm 'kuaQ wG@awmhwmygy?J jyKH ;jyKH ; jyKH ;jyKH ;eJ@
tJ'v
D kd jiif;aewJh OD;av;&JyHu
k u
kd ol@d;k om;r_ukd azmfjywmrd@k ol@pum;udk em;rvnfwhJ
wjcm;vlawGuvnf; jyKH ;=u em;vnf=uygw,f?
OD;av;udk trsm;qHk; awG@&wwfwmuawmh ol c&D;rxGuf/ tpnf;ta0;
rwufbl;qdk&if ajryHkawG zwfaewm/ pm=unfhaewm/ rSwfpk ul;aewmygyJ? OD;av;udk
tvum;aewm/ tv[\ tcsed jf zKe;f aewm wpfcgrS rawG@zl;ygb;l ? OD;av;rSm 0wW&m;
wpfcv
k jkd zpfaewJh udpw
P pfcu
k awmh {nfch pH um; ajym&wmyg? +rKd u awmcdv
k mwJh vlawG/
0 a'oudk vma&muf=uwJh wjcm;a'oawGu wyfaygif;pk&JabmfawG[m OD;av;udk
odyaf wG@csi/f pum;ajymcsiyf gw,f? olw@kd [m OD;av;qDu ar;rukew
f hJ A[kow
k awGukd
em;axmifcsif=uwmudk;? 'gayr,fh OD;av;u jyefar;wmuvnf; enf;wm r[kwfbl;?
b,ft&yfuvmwJh vlyjJ zpfjzpf OD;av;tzd@k tajctae em;vnf,El ikd w
f hJ a&aomufjrpfcsn;f
jzpfaeygw,f?
aemufq;kH taeeJ@ uae@txd uefawmfjrifa,mifaewJh OD;av;v_y&f mS ;yHak v;udk
ajymjycsiyf gw,f? A[dk ;kH pcef;eJ@ wpfrikd af vmufa0;wJh ta&Sajrmuf ppfa'oXmecsKyu
f kd
tpnf;ta0;oGm;wufwhJ OD;av;&JyHak v;yg? ole@J ol@ud,
k &f H 0 &Jabmfav;/ wpfa,mufu
ypPwdkcg;csdwf/ pmapmifpmwrf;awG ab;vG,ftdwfxJrSmxnfhvdk@/ aemufwpfa,mufu
atau 47 aoewfukd ycH;k rSm vG,v
f @kd / acsmif;d;k wpfavSsmuf awmifapmif; vrf;uav;
twdik ;f ukwu
f w
k f ukwu
f w
k ef @J avSsmufomG ;=uwJh jrifuiG ;f yg? pum;raygu=f uavawmh
wpfa,mufe@J wpfa,mufvnf; pum;rajymbJomG ;=uwm awmifapmif; tauG@av;rSm
uG,foGm;awmhrS jrifuGif;xJu aysmufoGm;ygw,f? olwdk@ ESpfa,muf naeapmif;vdk@
jyefvmawmhvnf; 'DyykH gy?J
pyg;ESrH sm;[m pyg;toD; =u,
G 0f av !$waf v qdo
k vdyk J vlawG[mvnf; wefz;kd
&Sad v d;k om; ESrd chf savvd@k qd&k r,f xifygw,f?

zdk;oH (vlxk)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

37

38

ocifxGef;tkyf/ ocifApdefwdk@ OD;;pD;aom wdk@Armtpnf;tkH;Y yg0ifcJhaom


Adv
k pf }umF . trnf&if;rSm ocifatmifoef; jzpfonf? *syef ppfynmoifwef; wufpOfu
*syeftrnfrmS [D&mwmrmqmtdk (Hirata Masao) jzpfonf? xdik ;f Edik if H befaumuf+rKd Y
&Jabmfo;kH usyd f 0ifrsm; Adv
k t
f rnfc,
H &l mwGif Adv
k pf }umF jzpfvmcJo
h nf?
Adv
k pf =umudk 1915 Zlvikd f (1) &uf
ordkif;wauGrS Adkvfp}um
=umomyaw;ae@wGif rEWav;+rKd Y tz
(&JabmfoHk;usdyf)
OD;jrwfom/ trd a':oef;wifw@kd rS zGm;jrifchJ
onf? arG;csi;f (4) OD;wGif ti,fq;kH jzpfonf?
arG;csif; tpfudkrsm;rSm OD;oef;ZH/? OD;oef;pdef/
OD;jroef;wd@k jzpfonf?
i,fpOfu 'dik t
f pkd ZD if a,musmf ;
av; txufwef;ausmif; (Diocesan Boys
High School) ESihf &efukefpdefaygausmif;
(txu 6 Adv
k w
f axmif) wd@k wGif ynmoif
=um;cJo
h nf? pdeaf ygausmif;rS 10 wef;atmif
+y;D aemuf tpd;k & aq;ynmoifausmif;wGif
aq;ynmrsm; oif=um;cJo
h nf?
xd@k aemuf aq;ausmif;rS ausmif;
r+y;D rSx
D u
G If wd@k Armtpnf;tH;k od@k 0ifa&muf
I Edik if aH &; aqmif&u
G cf o
hJ nf? ocifatmif
oef;0if;vd_i f
oef;onf 1938 Zefe0g&D (1) wGif acsmuf
a&eHajr tvkyo
f rm;xkukd w&m;a[majymI +Aw
d o
d sS e,fcsJ qef@usiaf &; aqmif&u
G rf r_ sm;
a=umihf tzrf;cHc&hJ onf?
1938 Edk0ifbmwGif wdk@Arm tpnf;tkH; ESpfjcrf;uGJoGm;aomtcg ocifApdef/
ocifxeG ;f tkyw
f @kd OD;pD;aom wd@k Arm tpnf;tk;H bufo@kd vdu
k yf gomG ;cJo
h nf?
1940 jynhEf pS f ZGev
f 10 &ufae@wGif *sLAvDa[mY ocifApde/f ocifxeG ;f tky/f
ocifatmifoef; (Adv
k pf =um)/ ocifcspw
f if/ ocifarmif wd@k onf *syefomG ;pdu
k q
f &m
rpPwmudb
k Ek iS fh vSsKd 0Supf mG awGqHu
k m jrefrmvGwv
f yfa&;twGuf *syefEikd if rH S tultnD&&ef
aqG;aEG;cJhonf?
ocif x G e f ; tk y f / ocif A pd e f wd k @ Armtpnf ; tk H ; u ocif a tmif o ef ; tm;
*syefEiS q
fh ufo,
G &f ef ,d;k ',m; (xdik ;f ) Edik if o
H @kd apv$wcf &hJ m xdik ;f Edik if o
H @kd tcuftcJtrsK;d rsK;d
udk ausmfv$m;pGef@pm;I oGm;a&mufcJhonf? 1940 jynhfESpf 'DZifbmwGif xdkif;EdkifiH
38

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

39

befaumuf+rKd od@k a&muf&cdS o


hJ nf? befaumufwiG f *syeftm%mydik rf sm;ESiq
fh ufo,
G +f y;D
ocifxeG ;f tkyx
f H jrefrmEdik if &H dS Edik if aH &;tzGJ oH;k / av;zGJ rS vli,f (40) cef@ ppfynmoif=um;
&eftwGuf vSsKd 0Supf mG apv$waf y;&ef ta=umif;=um;cJo
h nf? od@k aomf txrajrmufcahJ cs?
ocifatmifoef; xdkif;EdkifiHodk@ a&muf&Sdaea=umif; rDemrDtzGJ OuU AdkvfrSL;}uD;plZluD;
(aemifAv
kd rf ;kd }uKd ;) od&v
dS sS if ppfynmoif=um;&ef [dik ef ef;uGse;f od@k yd@k ay;cJo
h nf? [dik ef ef;uGse;f
ESifh xdik 0f rfusG e;f wd@k wGif ppfynmrsm;oif=um;cJo
h nf?
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf (bDtidk af t) ppfXmecsKyEf iS fh armfv+rKd ipf pfa=umif;
jrefrmEdkifiHwGif; csDwufpOf AdkvfausmfaZm OD;aqmifonhf vufeufcJ,rf;rD;ausmufESihf
o,f,yl @kd aqmifa&; wyfzJG ESit
fh wl csw
D ufvu
kd yf gco
hJ nf?
1942 Zlvikd f 27 wGif bDtikd af tudk zsuo
f rd ;f I Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf
(bD'aD t) zGJ pnf; aomtcg 'kw,
d Adv
k rf LS ;}u;D tqihjf zihf ppfO;D pD;wm0ef xrf;aqmifco
hJ nf?
1943 =o*kwf 1 wGizf JG pnf;aom jrefrmEdik if t
H pd;k &tzGJ ay:ayguv
f m+y;D aemuf
ArmhumuG,af &; wyfrawmfppf;kH csKyf AxrOD;pD; Adv
k t
f jzpf xrf;&Gucf o
hJ nf? xd@k aemuf
jrefrmtpd;k &tzGJ wGif 'kw,
d umuG,af &;0ef}u;D ('kw,
d ppf0ef}u;D ) tjzpf wd;k jriS afh qmif
&Gucf &hJ onf?
1944 {+yD 18 wGif *syefEikd if q
H ikd &f m wGzJ ufjrefrmppfot
H rwftjzpf cef@tyfc&H +y;D
aemuf vufaxmufppfot
H rwf Adv
k af t;aiG ('*kejf rwfav;EG,)f twl*syefEikd if H wdu
k sK+d rKd od@k
apv$wcf &hJ m 1944 ar 20 wGif a&muf&cdS o
hJ nf? *syefEikd if q
H ikd &f m jrefrmppforH LS ;tjzpf
1945 ckEpS t
f xd xrf;&Gucf o
hJ nf?
1947 Zefe0g&D 9 &ufae@wGif Adv
k cf sKyaf tmifqef;acgi;f aqmifaom jrefrmud,
k pf m;
vS,t
f zGJ t*Fvefjynf vef'ef+rKd od@k oGm;a&muf &mwGif twdik yf ifct
H jzpf vdu
k yf gomG ;cJo
h nf?
1947 wGif Adv
k pf }umF onf jynfxaJ &;0ef}u;D Xme ygvrD eftwGi;f 0eftjzpf cef@tyf cH&onf?
vGwv
f yfa&;&&S+d y;D aemuf Adv
k pf =umonf 1945 arv 5 &ufae@wGif wnfaxmifchJ
aom Armjynfqdk&S,fvpfygwDY 0ifa&mufI EdkifiHa&;aqmif&GufcJhonf? ,if;aemuf
zqyvtzGJ csKy.
f Edik if jH cm;a&;&m aumfrwDwiG f tzGJ 0iftjzpf aqmif&u
G cf o
hJ nf?
1951 ckEpS f ZGev
f 12 wGif jrefrmEdik if H vGwv
f yfa&;&&S+d y;D aemuf yxrqH;k t}urd f
ygvrD efa&G;aumufyJG usi;f ycJ&h m zqyvtrwf avmif;tjzpf o&ufawmifyikd ;f rJqENe,frS
0ifa&muf,OS +f yKd icf &hJ m v$waf wmftrwftjzpf a&G;cs,w
f ifajrmS ufc&H onf?
1958 ckEpS w
f iG f zqyvESpjf crf;uGaJ omtcg OD;AaqG/ OD;ausm+f ird ;f wd@k OD;pD;aom
wnf+rJzqyvwGif yg0ifaqmif&GufcJhonf? 1960 jynhfESpf azaz:0g&D 6 &ufae@wGif
ygvDrefjynfol@v$wfawmf a&G;aumufyGJusif;ycJh&m wnf+rJzqyv trwfavmif;tjzpf
=unhfjrifwdkifawmifydkif; rJqENe,frS 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m _H;edrhfcJhonf? ,if;aemuf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

39

40

Armhava=umif;yd@k aqmifa&; ava=umif;ukr%


` ED iS fh oD&pd =umF ukr%
` rD sm; wnfaxmif
vkyu
f ikd cf o
hJ nf?
1965 ckEpS w
f iG f xdik ;f Edik if o
H @kd vSsKd 0Sux
f u
G cf mG oGm;+y;D 1966 atmufwb
kd mvwGif
xdik ;f Edik if YH trsK;d om;vGwaf jrmufa&;aumifpu
D kd zGJ pnf;cJ&h mwGif yg0ifco
hJ nf? 1969 =o*kwf
6 wG i f OD ; Ek t zG J xd k i f ; Ed k i f i H o d k @ a&muf v maomtcg OD ; Ek t zG J ES i h f y l ; aygif ; cJ h o nf ?

kyf&Sifrif;orD; 0if;rif;oef;/ trnfrod/ AkdvfrSL;}uD;atmifoef; (Akdvfp}uFm)

Adv
k pf =umonf 1943 ckEpS w
f iG f oxHZk mwd OD;ausm'f if/ a':oef;ar wd@k .orD;
a'guw
f ma':cif vSvES iS fh tdraf xmifjyKI om;ol&ed f p=umF / orD;pENpD =umF / om;wm&mp=umF wd@k
xGe;f um;cJo
h nf? ,if;aemuf a'guw
f ma':cifvv
S ES iS fh tdraf xmifa&;+yKd u+JG y;D aemuf 1956
wGif yJc;l ol rpP[,fv*Gseq
f if ac: ky&f iS rf if;orD; 0if;rif;oef;ESifh 'kw,
d t}urd v
f ufxyfc+hJ y;D
om; tmump=umF xGe;f um; cJo
h nf? 0if;rif;oef;onf urBmausmf tar&duefrif;om;
*&D*&kd yD ufcEf iS w
fh u
JG m " c&rf;a&mifviG jf yif " trnf&dS &ku
d u
f ;l cJo
h jl zpfonf? yxr ZeD;jzpfol
a'gufwma':cifvSvSonf 1958 atmufwdkbmv 10 &ufae@ wGif zdvpfydkifEdkifiH
reDvm+rKd Y uG,v
f eG o
f mG ;cJo
h nf?
&Jabmfo;kH usyd 0f if Adv
k pf =umF onf 1969 pufwifbmv 6 &ufae@wGif xdik ;f Edik if YH
ESvHk;a&m*gjzihf uG,fvGefoGm;cJhavonf? uG,fvGefcsdefY 'kwd,ZeD; 0if;rif;oef;ESihf
om;orD;rsm; use&f pfco
hJ nf? ,cktcg 'kw,
d ZeD;jzpfol a':0if;rif;oef;onf =opa=w;vs
Edik if YH om;jzpfol tmump=umF ESit
fh wl aexdik v
f su&f o
dS nf?
Adv
k pf =umF onf 1959 rwfv 27 wyfrawmfae@Y Edik if aH wmftpd;k &u cs;D jriS cfh ahJ om
vGwv
f yfa&; armfueG ;f 0if ('kw,
d tqih)f wHqyd f cs;D jriS cfh &H onf?
oef;0if;vd_i f
(rdk;rc rD'D,mrS)
40

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

pufwifbm 11/ 2012

41

avxD;tkef;armif ( odk hr[kwf ) axmif ESifh awm

rSsm;eD
o}uFef t}udKae@wGif tif;pdefaxmifrS v$wfvdkufonf@ xdef;odrf;cH EdkifiHa&;
orm; 33-OD; xJwiG f ( avxD;tke;f armif ) wa,mufvnf; yg0ifc@J acsonf?
zuf q pf a wmf v S e f ; a&; twG u f wcsd e f u td E N d , jynf o d k @ oG m ;a&muf c g
oufpeG @f }uKd ;yrf;xrf;&Guf cJ@onf@ t&if;ES;D qH;k &Jabmf oH;k OD;rSm ( 1 ) orRw}u;D ref;0if;armif/
( 2 ) Adv
k rf LS ;cspaf umif;( uG,v
f eG f ) ESi@f avxD; tke;f armif wd@k jzpfonf?
olw@kd 3-OD; oD[w
kd iG pf pftwGi;f u tcsujf yynm vufawG@ oif=um;+y;D pD;aom
tcgY tdENd, jynf uvwWm;+rdKodk@ rD;&xm;jzif@ jyefvmonf? uvwWm;rS rdkif 80a0;uGmaom *suq
f ;kd +rKd od@k oGm;a&mufcg avxD;ESi@f qif;&efav@usi@f oif=um;&jyefonf?

ajcusdK;
ud k t k e f ; armif o nf twl q if ; ouf & ef wG J z uf x m;ol r sm;ES i f @ twl zsmyH k
e,fbufwGif qif; ouf&ef twGuf av,mOfjzif@ *sufqdk;uGif;rSwufvmcJ@onf?
udktkef;armifwdk@ pD;eif;vmonf@ av,mOfysHonf zsmy@Hke,f yifv,fydkif;odk@ qif;ouf
&efa&mufaomtcg ajrjyifrt
S csujf yrD;udk rjrifojzif@ rqif;&bJ ( avewfom; ) 0g'jzef@csD
a&; pmwrf;rsm;aom }ucJ s+y;D / tajrmufqrH sm; =um;rSjyef vmcJ@&onf?
od@k ESi@f av,mOfyso
H nf *suq
f ;kd av,mOfuiG ;f od@k jyefvnf oufqif;vmonf?
av,mOfys&H yf em;vSsif udt
k ek ;f armifonf av,mOfwcH g;aygurf S ckeq
f if;vdu
k .
f ? aemufrS
ppfom;wa,muf uqif@uJ ckeq
f if;vdu
k jf yef&m udt
k ek ;f armif. nmbufajcaxmufay:od@k
wnf@wnf@usvmo jzif@ ajcaxmufusKd ;ygavawm@onf?
zufqpf*syefrsm;tm; awmfvSefwdkufcdkuf t+yD;wGif uGefjrLepfygwDudk ajAmif
xlaxmifvu
kd o
f nf/ udt
k ek ;f armifvnf; zsmyHck &dik f uGejf rLepfygww
D iG f wm0ef,cl @J onf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

41

42

wm0ef,laqmif&Guf&if; uufpbDppftkyfcsLyfa&;udk &yfpJypf&ef uGefjrLepf ygwDu


a&SaqmifqifEcJG @J aom wdu
k yf rJG sm;Y vnf; udt
k ek ;f armifonf wm0efus&m zsmyHck &dik rf aS eI
xufjrufpmG yg0ifaqmif &Gucf @J onf?
1946- rwf v wG i f uG e f j rLepf y gwD eS p f j crf ; uG J a vawm@onf ? tvH e D
uGejf rLepfygw(D Armjynf ) ESi@f ArmjynfueG jf rLepfygwD [lI ESpyf gwjD zpfvmonf? udt
k ek ;f armif
onf ocifoef;xGef; acgif;aqmifonf@ Armjynf uGefjrLepfygwDbufodk@ yg0ifcJ@onf?
xdEk pS w
f jynfv;kH tH=k uv
G y_ &f mS ;vmonf@ vGwv
f yfa&;v_y&f mS ;r_}u;D twGi;f wGif udt
k ek ;f armif
onf uGejf rLepfygwED iS @f zqyv wm0efrsm; xrf;aqmif&if; jynfov
l x
l Ek iS @f twlvufwJG
v_y&f mS ;cJ@onf?
zqyv tm%m&vmaomtcg wjynfv;kH &Sd uGejf rLrsm;awmcd&k mY udt
k ek ;f armif
vnf; vufeufpJG vsuaf jratmufo@kd ygc@J &awm@onf? jynfwiG ;f ppfumvwGif udt
k ek ;f armif
onf jrpf0useG ;f ay: wm0efcjH zpfvmonf?
1948- ckEpS f rwfv 2*- &ufae@rS 1953- ck Ed0k bFmv 14 &ufae@xdatmif
5- ESpaf usmrf sS =umatmif olyek Af v
kd }f u;D b0ESi@f awmxJrmS aepOf/ ykord ef ,fol rjrifjh rifh
qdak om trsKd ;orD; ESi@f tdraf xmifusc@J onf?

zrf;rd
1953 - Ed0k bFmv 14- &ufae@wGif udt
k ek ;f armif pcrf;csaexdik o
f nf@ ykord cf &dik f
( zufq vuf&mG ) pcef;od@k tpd;k &wyfrsm; vma&muf 0dik ;f 0ef;wdu
k cf u
kd o
f nf? udt
k ek ;f armif.
b,f bufajcaxmufukd tpd;k &wyfrS ypfvu
kd af om usnq
f w
H ck xdreS +f y;D xdak e&mrSmyif
zrf;qD;jcif;cH&.? usnq
f rH eS af om '%f&mrSm jyif;xefpmG t&d;k udk xdojzif@ ajcwbuf
usKd ;&.?
q&m0ef}uD;rsm;u usdK;oGm;aom ajcwbufudk yvmpwmudkifay;rnf[k
ajymqdx
k m;aomae@Yyif axmifxo
J @kd yd@k jcif;udk cH&awm@onf? udt
k ek ;f armif. td;k jyef
rqufawm@bJ ajcwbuf aumif;pGmroefonf@ b0ESi@f &Sad e&onf?
1961- ckESpf arvY axmifrSvGwfvmaom udktkef;armiftwGuf &efukef
a$+rdKhawmf}uD;udk avmuopfyef;csDum;csyf wckyrm jrifaeayonf? xdkESpfu olonf
vGwv
f yfa&;atmifyo
JG @kd a&mufc@J onf?
atmifyaJG e@}u;D rd@k acgi;f aygi;f wvlval wGEiS @f orRw}u;D u Adv
k &f c_ o
H bifay:0,f
csw
D wfvm=u aomy&dowf}u;D . tav;jyKjcif;udk cH,v
l su/f txl;bdrEWujyKxm;aom
{nf@onfawmf}u;D vnf; armf=umG ; *k%,
f =l uvsu?f
tcsdeftenf;i,f twGif;vGwfvyfa&; armfuGef;0ifrsm; pm&if;udkxkwfjyef
ausnmum Edik if aH wmforRo}u;D ud,
k w
f ikd u
f armfueG ;f 0ifwq
H yd rf sm;udk cs;D jriS ahf y;tyf
42

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

43

ojzifh armfuGef;0if jzpfvm=uonf@ yk*~dKvftrsm;tjym;rSm armfrqHk;atmif &Sdae=u


onf@tcsed w
f iG f...... *sKd i;f axmuf}u;D udk axmufcg axmifcgjzif@ wa&Ga&G wv_yv
f y_ f
v_yf&Sm;um vrf;avSsmufvsuf vGwfvyfa&; vGwfobif tcrf;tem;udk ta0;rSyif
vSrf;arSsmf=unf@&_ rcsd+yHK;uav;+yHK;vsufae aomol ....
olonfum; vGwv
f yfa&; atmifyo
JG bifwiG f *k%jf yKtyfaom {nf@onfawmf
wa,mufvnf; r[kw?f vGwv
f yfa&;armfueG ;f 0if wa,mufvnf; r[kwcf @J ? od@k wap
olum; vGwv
f yfa&;wdu
k yf JG twGuf a&Swef;rS wuf=upG mG wdu
k cf @J onf@ jynfo@l om;aumif;
wa,mufjzpfaom avxD;qif; Adv
k t
f ek ;f armifyifjzpfayownf;?

'kw,d t}udrf
axmifrS vGwpf Y ajrmufOuUvmy&Sd a': jrifjh rif.
h trawmf tdrw
f iG f aexdik +f y;D /
rsm;r=umrD awmifOuUvmywGif tdrw
f tdrif mS ;&rf;um ZeD;armifEHS ajymif;a&$aexdik =f uonf?
odk@aomf 1964 ckESpf jynfwGif;+idrf;csrf;a&; aqG;aEG;yGJ ysuf+yD;aemuf &efukef+rdK Y tzrf;cH
&jyefonf?

uduk ;kd usGe;f


1969- ckEpS f Zefe0g&v
D 31- &ufae@wGif yxrtokwt
f aejzif@udu
k ;kd uef;odk@
tyd@k cH&aom yk'rf - 5 tusO;f om;rsm;teuf udt
k ek ;f armif wa,mufvnf;yg0ifc@J onf?
od@k jzif@ udt
k ek ;f armif onf udu
k ;kd useG ;f &Sd oHq;l }uKd ;um axmifxYJ }uKH awG@cHpm;cJ@aom
'kuEQ iS hf oD[u
kd seG ;f YawmfveS ;f a&; oifwef;wufc@J pOfu okcwd@k udk ,SO=f unf@rd.? oD[akd wm
xJY aysmaf ysm}f u;D aecJ@&jcif;jzpf+y;D / ,cka&muf&dS aeaom udu
k ;kd useG ;f rlum; +i;D aiGbG,yf if?
ajcaxmufwiG f '%f&m&um tzrf;cH&+y;D 8 ESp=f umrSs axmifxrJ mS aecJ@&onf?
axmifrS vGwaf jrmufvmcJ@&aom udt
k ek ;f armif wa,muf. b0&yfwnfrr_ mS tvGef
w&mrS raocsm ra& &mbJ/ wdryf rm avyrm b0rSmyif &Sad eonf? pm;a&; aomufa&;
aea&; xdik af &; twGuv
f nf; =uyf=uyfwnf;wnf;yif &Sad e&Smonf? ajrmufOuUvmyY
&Sdaom r,m;nDtudk wa,muf. tdrfwGif tcsdeftawmf =umatmif rSDcdkcJ@&onf?
&Jabmf&Jbuf tcsdK@. tultnDjzif@ &ufydkif; tawmtwGif;rSm awmiffOuUvmyY
tdrfuav;wvHk; iSg;&rf;+yD; ZeD;a': jrifhjrifhESifh twlajymif;a&$ aexdkifvSsuf&Sdonf?

rSsm;eD
(tdk;a0*sme,ftrSwf ( 91)/ 1334-ck / e,kefvqef;( 3 )&uf? 155 1972/ pmrsufESm 11 -12 rS)
(a[oDr;kd azhpb
f w
k rf S ul;,laz: jyygonf?)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

43

44

Aef;armfwifatmifESifh
}uD;jyif;cJhaom zD;epfiSufrsm;
atmifa0;

( tydik f; 1 )
"usaemhrf mS twWqv
kd kd h rcifO;D ;udk cspcf rhJ w
d m wpfcyk J
&Syd gw,fAsm "
Aef;armfwifatmif(1920-1978)
usaemfwdk hrsdK;qufb0onf/ " A " ig;vk;H ESifh }u;D jyif;vmcJ&h jcif;jzpfonf? xdk
" Axuf+cKd uf " ig;vk;H xJwiG /f q&m Aef;armfwifatmif vnf;yg0ifavonf?
usaemfwkd ah usmif;om;b0rSm tdyrf ufawG trsm;}u;D &Scd o
hJ nf? usaemfwkd rh mS
usaemfwkd h av;pm; tm;us twk,cl &hJ aom tvGr;f ZmwfawGvnf; wpfavS}u;D &Scd w
hJ myg?
usaemfwdk hi,fi,f ausmif;om;b0rSm/ yxrqkH;t}udrf tusOf;axmifxJ
a&mufoGm;=uonf? 1976 rwfv/ ykodrfaumvdyf ta&;tcif;/ rdSKif;&mjynhfta&;
tcif;awGESihf?
tck&&Sx
d m;=uwJh emrnfawGeJ yh J twdwu
f jkd yefveS &f &if/ 'Dwek ;f u ykord af xmif
xJrSm/ pdk;tdrf/ pdk;aevif;/ ajrEk/ usaemfwdk@awG twlwl? usaemfwdk hcsif; t,ltq
a&;&m(vuf0Jt,ltqyg) aqG;aEG;jiif;ckef=uwJhtcg/ pdk;tdrfu usaemhft,ltqudk
aysmw
h ,f/ Ekw,f qd+k y;D / 'gukd olutm;r&csib
f ;l ?
'Dawmh pd;k tdru
f usaemht
f ay: "'Daumifu '*kew
f m&meJ o
h cifA[de;f pyfazmuf
xm;wJah umif"vdk h aumwwfonf?
usaemfwkd ch spo
f nhf ausmif;om;acgi;f aqmif udAk [de;f udk usaemfwkd b
h 0awGxrJ mS /
&ifbwfxJ xnhfxm; wwf=uwmr[kwfvm;? usaemfwdk hudkA[def;udkcspfwJhtxJrSm
44

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

45

tEkynmqefwmvnf; ygonf? a&mrefwpfjzpfw,fayg ?h a&mrefwpfjzpfw,fqw


kd o
hJ u
l
"awmfveS af &;jzpf" wJt
h cg/ usaemfwkd v
h il ,fb0rSm tm;usrqk;H awmh? av;pm;rqk;H awmh?
1300 jynht
f a&;awmfy}Hk u;D +y;D vdk /h 1939 t*Fvyd t
f cuf/ Armhtcsu/f Edik if jH cm;u
vufeuf tultnD/ ppfa&;tultnD&Smzdk h/ wuo ,leD,H taqmufttkHxJu
xGuv
f mwJah rSsmv
f ihcf suaf wGeJ ?h udAk [de;f eJ q
h &m'*kew
f m&mwdk Eh pS af ,muf/ w&kwu
f eG jf rL
epfygwD/ OuUarmfwdk heJ hqufoG,fzdk h/ w&kwf-Arme,fpyf ,leefjynfe,fbuf udk
xGucf =hJ uw,f?
&Srf;jynf ta&S hajrmufydkif;/ vm;&SKd;vrf;r}uD;ay:rSmvdk hqdkw,f? wpfnom;
vuvnf; tvGeo
f maew,f? udAk [de;f u tif;vsm;rSmuwnf;u vom&if va&mifukd
cHpm;aeus?
'Dwkef;rSm udkA[def;qDu "udkaX;+rdKif" wJh?(q&m'*kefwm&m &J hemrnf&if;u
aX;+rKd iyf g) "'Dvkd vomaeawmh usaemhf pdwx
f rJ mS =unfE;l csr;f ajrh vmw,fAsm"
q&m'*kefwm&mu/ tif;..udkA[def;awmh &efukefrSmusef&pfwJh ol h&nf;pm;
rcif}u;D ta=umif; ajymawmhrmS yJvkd x
h ifvu
kd o
f wJ?h 'Dvx
kd if&atmifvnf;/ oleJ u
h Akd [de;f
txufArmjynfudk/ tnmqef oabFm}uD;eJ hwpf+rdK h0if wpf+rdK hxGuf pnf;&Hk;a&;c&D;
xGu=f uawmh/ &efuek u
f ae q&m'*kew
f m&m 0,fvmwJh pma&;puUL/ pmtdwef J w
h q
H yd af cgi;f
awG/ udkA[def; ol h&nf;pm;rcif}uD;qD/ pmtapmifapmifa&;/ a&muf&mqdyfurf;rSm
pmwdu
k yf ;Hk xJxnhef J /h rEWav;ra&mufcif ajymifyga&mvm;? 'ga=umihyf /J q&m '*kew
f m&m
h ifrmS ayg ?h odk ah omf/ 'gayrJh..?
vm;&SK;d vrf;nrSm/ udAk [de;f rcif}u;D DumcsJ ah wmhr,fvkd x
" 'DawmhAsm/ udkaX;+rdKif/ 'Dvdk=unfEl;csrf;ajrhaewJhtcsdefrSm cifAsm;eJ husaemf/
vDeif&@J tpd;k &eJ h awmfveS af &;pmtkyt
f a=umif; aqG;aEG;&atmif"
ao[Jh eENd,? q&m'*kefwm&m yufvufvefcJhrSmaocsmw,f? usaemfwdk@
vnf;yufvufvef oGm;wmygy?J [kww
f ,fr[kwv
f m;? uJ b,favmufcspzf akd umif;vdu
k w
f hJ
udAk [de;f ygv?J va&mifxrJ mS rS olu
k State and Revolution usr;f udak qG;aEG;csiaf ejyefowJ?h
v$wv
f o
S ayg ?h 'gu usaemfwkd ch spcf /hJ av;pm;cJw
h /hJ wuo? Auo ausmif;om;acgi;f aqmif
ocifA[de;f yJ?
aemufwpfa,muf/ usaemfwdk htonf;pGJ? olu AdkvfcsKyfatmif;qef;yJayg h?
Adv
k cf sKyu
f akd wmh usaemfwkd u
h / q&m'*kew
f m&m&J h"atmifqef;(odk rh [kw)f t&dik ;f "udzk wf+y;D
ydkem;vnfoGm;w,f? ydk+yD;vnf;cspfvmw,f? AdkvfcsKyfudk,fwdkif ol htwKy`wWdxJrSm
"t&dik ;f onf vGwv
f yf.? &J&ih.
f ? ajzmihrf wf wnf=unf&;kd om;." vdk ah &;cJzh ;l wmyJ?
Adv
k cf sKyu
f u
kd sawmh udAk [de;f eJ rh wl/ awmfveS af &;jzpfw,fvkd t
h &ifjrif=uw,f?
=urf;w,fvdk h qdkwmyg? 'gayrJh 'Dvdk=urf;w,f/ awmfvSefa&;jzpfw,fvdk hjrifwJholu
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

45

46

"a&mrefwpfjzpf" jzpfomG ;wJt


h cg usjyefawmhvnf;..?
*syefacwf}u;D xJrmS ? t*Fvyd t
f ajy;/ *syeft0if/ a&$awmif=um;u tdr}f u;D wpf
vkH;xJrSm? q&m '*kefwm&mwdk hvli,fwpfodkuf pEN&m;wD;/ tcspfoDcsif;wpfyk'f qdkae
=uwJhtcsdef? AdkvfcsKyfatmifqef; 0ifvm+yD;/ bmrajym nmrajym jAKef;qdk "a[hval wG/
awmf=uprf;/ 'Dtcsed u
f cspw
f m}uKd uw
f mawG qd&k r,ht
f csed rf [kwb
f ;l ? &Jpw
d &f rJ mefwufr,hf
oDcsif;awGqdk&rSmAs"
Adv
k cf sKyu
f olajymcsiw
f majym+y;D jyefxu
G o
f mG ;a&m? tcef;xJuvlawG tHt
h m;
oih+f y;D use&f pfcw
hJ mayg ?h 'gayrJh b,fou
l rS Adv
k cf sKyt
f ay: pdwrf qd;k =u/ r+iKd jiif=ubl;? 'Dvekd @J
aemufawmh/ AdkvfcsKyfatmifqef;vnf;/ a':cif=unfeJ htdrfaxmifvnf;usa&m/ wpfae@
om;ayg hav/ q&m'*kefwm&m pEN&m;wD;aewJhtem;vm+yD;/ nifnifomomuav;eJ@"
udkaX;+rdKif/ uOPeoDcsif;wD;prf;ygAsm" vdk ah jymygowJ?h
tckawmh usaemfwkd Ah v
kd cf sKyf El;nHo
h rd af rG v
h kd o
h mG ;yg+y?D t&dik ;f r[kwaf wmhb;l ?
tcspef J w
h kd x
h d vdu
k v
f kd v
h nf;jzpfr,f? 'ga=umihyf /J Adv
k cf sKyu
f aemufyikd ;f rSm "tEkynmryg&if
tdraf xmifa&;[m wm&Snrf cHb;l ? awmfveS af &;rSmvnf; tEkynmyg&r,f? tEkynmryg&if
awmfveS af &; ratmifjrifEikd b
f ;l " ajymcJw
h mayg ?h
usaemfwkd Ah v
kd cf sKyu
f ckd spw
f m/ tJ'v
D v
kd rG ;f p&mawG&v
dS kd ch sp=f uwmyg?
usaemfwkd &h J ah usmif;om;b0[m/ udAk [de;f / udak tmifqef;wdk &h J h"Auo" uae/
aemufyikd ;f ocifA[de;f / ocifatmifqef;wdk &h J h"Auy" txdwikd yf rJ [kwv
f m;? ArmEdik if v
H ;Hk
qdkif&m ausmif;om;or*~rsm;tzGJ hcsKyf(Auorsm;tzGJ hcsKyf) ABFSU uae/ aemufqkH;
ArmjynfueG jf rLepfygwD (BCP) txd qdyk gawmh?
1939 ocifA[de;f yg0ifw/hJ ArmjynfueG jf rLepfygw&D J yh xrOD;qk;H taxGaxGtwGi;f
a&;rSL;u AdkvfcsKyfatmifqef;yJ r[kwfvm;? odk haomf aemufydkif;rSmawmh/ AdkvfcsKyfu
uGejf rLepfygwu
D Ekwx
f u
G +f y;D / zqyv tzGJ ch sKy}f u;D rSm OuUjzpfomG ;ygw,f? udAk [de;f u
ygwrD mS yJusecf yhJ gw,f? uGejf rLepfygwu
D kd zqyv tzGJ ch sKy=f u;D xJu xkwyf pfvu
kd w
f hJ tcsed rf mS /
udAk [de;f u rEWav;aq;&H}k u;D ay:rSmyg? aemufq;Hk rSm udAk [de;f ESv;Hk a&m*geJ rh EWav;aq;&Hk
}u;D rSmyJ uG,v
f eG o
f mG ;ygw,f? 1946 'DZifbm?
"[de;f " eJ "h qef;" &J t
h jzpfu &ifeihpf &myg? ESajrmwo a=uuGv
J rG ;f qGwpf &myg?
usaemfwkd [
h m/ usaemfwkd ah cwf}u;D u jymef;ay;xm;wJt
h wdik ;f / vuf0t
J ,ltq
awGeJ hvljzpf }uD;jyif;vmcJh&w,f qdkwmudk 0efcH&r,f? 'Dt,ltqeJ@yJ usaemfwdk@
rsKd ;quf(74-75-76 rsKd ;quf) [m ae0if;-pef;,k ppftm%m&Sit
f pd;k &udk awmfveS cf hJ
=uw,f?
usaemfwkd ah cwfrmS / usaemfwkd [
h m usaemfwkd &h J v
h il ,fb0udk yDyo
D o"i,f"
46

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

47

cJ=h u? &J&&J ih&f ihf "eD" cJ=h u? 'DtwGuf qkvmbfuawmh &moufyef ausmif;awG txkwcf H
cJ&h w,f? axmifawGwef;awG t}urd }f urd u
f sc&hJ w,f?
(udq
k vdik ;f wifarmifO;D }uKd ;pifay:wufc&hJ w,f)
'gayrJh usaemfwkd b
h ,fawmhrOS ;D rn$wcf b
hJ ;l ?aemufvnf;rqkwcf b
hJ ;l ? ausmif;om;
pdwf"mwf/ cGyfa'gif;pdwf"mwf/ qJAif;*sLvdkifpdwf"mwf[m t&SHK;ray;/ 'l;raxmufcJhbl;?
usaemfwkd ph w
d "f mwfawG/ tawG;tac:awG[m t+rx
J ufjrufcikd rf maew,f? &Sio
f efE;kd =um;
aew,f? 'Dvdkxufjrufcdkifrmaeatmif/ &SifoefEdk;=um;aeatmif/ wdk;wufawmfvSefwJh
pmayawGu/ xde;f ausmif;arG;jrL yko
H iG ;f ay;cJw
h mygy?J
tJ'v
D kd wd;k wufawmfveS w
f phJ mayawGxrJ mS / q&mAef;armfwifatmif&J ph mtkyaf wG
vnf;/ t"dueJ h ta&;t}u;D tcef;urSm yg0ifcw
hJ myg?
(tydik ;f 2)
" vlwpfa,muf&J w
h efz;kd udk
oljzwfoef;ausmv
f m$ ;aewJah cwf}u;D u
ol yh ck;H ay:wifay;vdu
k w
f hJ ordik ;f ay;wm0efukd
olb,favmufo,fy;kd xrf;aqmifcw
hJ ,fqw
kd t
hJ csuef J h
wdik ;f wm&rSmyJ "
Aef;armfwifatmif(1920-1978)
ruG,fvGefrD om;tm;ajym=um;csufrsm; rS
q&mAef;armfwifatmifukd usaemfwkd ch spw
f m[mvnf;/ vGr;f p&maumif;vdk yh g?
" usaemhfrSm twWqdkvdk h rcifOD;udkcspfcJhrdwm wpfckyJ &Sdygw,fAsm" wJh?
olt
h wWuvnf; enf;vGev
f eG ;f vdu
k w
f maemf? q&mAef;armfwifatmif[m wu,hu
f ykd J
olawmfpifwpfO;D / vlbek ;f }u;D wpfyg;vdyk g? q&mAef;armfwifatmifeJ yh wfoufvkd v
h rG ;f p&m
wpfcu
k vnf; q&mh om;}u;D (usaemfwkd &h aJ bmf) udAk [de;f atmif wpfqihjf yefajymjyvd@k
=um;cJ&h zl;ygw,f?
1945? AdkvfcsKyfatmifqef;u ppfa&;wm0efcH/ ocifpdk;u EdkifiHa&;wm0efcH/
ocifoef;xGe;f u Edik if jH cm;qufo,
G af &;wm0efcH qd+k y;D / " zwyv" zGJ v
h kd /h zufqpfawmfveS f
a&;}u;D qifE=J$ uawmh/ ocifA[de;f u wdik ;f &if;om; vlrsKd ;pkE,
G rf sm; pnf;&H;k a&;wm0ef (1917/
vDeifwkd &h J &h &k mS ;jynf r[matmufwb
kd m awmfveS af &;rSm/ pwmvif[m 'Dwm0efrsKd ;,lcw
hJ ,f)
eJ yh cJ ;l &d;k ru u&ifwikd ;f &if;om;awGukd pkpnf;+y;D / ajymufusm;ppfyEJG =J$ uawmh/ q&mAef;armf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

47

48

wifatmifu udAk [de;f ac:vdk h &d;k ray:wufvu


kd o
f mG ; ygw,f?
q&m Zh eD;a':cifO;D eJ o
h rD;i,f uav;t&G,af v;awGu rsupf o
d il ,f/ em;oli,fehJ
tm;i,f+y;D awmifirl mS use&f pfc=hJ uwmyg? wpfae &h efoal v,mOfuvm;/ r[mrdwaf v,mOf
uvm; Ak;H }uaJ wmh/ Ak;H qefu olwkd o
h m;trd yke;f cdak ewJh AH;k cdu
k si;f xdyw
f nhw
f nhf uyf+y;D us
avawmh/ q&m o
h rD;t}u;D rav;crsm/ wpfoufv;Hk em;yif;oGm;cJ&h yga&mvm;?
zufqpfawmfveS af &;}u;D +y;D qk;H oGm;wJt
h cg/ wpfae rh mS awmh/ a':cifO;D wdo
hk m;trd
awG&SdaewJh ae&mudk/ vlwpfa,muf jrif;jzL}uD;wpfaumifudk tustepD;vdk@a&muf
vmygowJ?h &kww
f &ufawmh a':cifO;D a&m/ uav;awGa&m b,forl S rrSwrf =d ubl;wJ?h
aemufawmhrS jrif;jzL}u;D ay:uvlu rsucf ;Hk xlx}l u;D 0ih+f y;D +yKH ;jyvdu
k af wmhrS q&mAef;armfwif
atmifukd rSwrf =d uawmhw,fw?hJ rdom;pkjyefvnf aygi;f qkcH ef;[m vGr;f armp&myg? 'g x
h ufy+kdy;D
vGr;f arma=uuGpJ &m aumif;wmu/ ajymufusm;ppfyrJG mS aotwl &Sirf uGm wdu
k yf 0JG ifvmwJ/h
&Jabmf&b
J uf jrif;jzL}u;D ud/k rdom;pkvufiif;pm;p&mr&Sv
d kd /h wjcm; vlvufxJ a&mif;pm;
vdu
k &f wJt
h jzpfygy?J
vGrf;+yD;armp&myg? a=u+yD;uGJp&myg? q&mAef;armfwifatmif&J hemrnfausmf
" &dk;rwdkufyGJ" (1963) 0wK[m/ 'D yJcl;&dk;ray:u udkA[def;eJ@ u&ifwdkif;&if;om;
awG&hJ ajymufusm;ppfyJG tawG t
h }uKH awG xif[yfw,fvkd ,
h q
l =uygw,f?
usaemfwkd rh sKd ;quf[m tJ'v
D kd " A" ig;vk;H eJ /h ae0if;-pef;,k ppftm%m&Sif
pepfacwf}u;D xJrmS vljzpf}u;D jyif;vmcJ=h uwmygy?J usaemfwkd rh sKd ;qufacwfrmS b,fvrkd S
jyefvnfzJG ph nf;vdk /h jyefvnfxl axmifvkd h r&cJw
h hJ " Auo" udk/ 1988 &Spfav;vkH;
ta&;awmfykH}uD; twGif;rSm/ udkrif;udkEdkif/ udkudk}uD;/ udkrdk;oD;ZGefwdk@ ausmif;om;acgif;
aqmifawGu/ &mZ0ifwiG af vmufatmif jyefvnfzJG ph nf;xlaxmif Edik cf =hJ uwmudak wmh/
usaemfwkd rh sKd ;qufu &d;k om;pGmyJ tav;jyK&ygw,f?
ae0if;-pef;,k ppftpdk;&vufxuf/ acwftqufquf ausmif;om;awG
tpd;k &qef u
h siaf &;/ Edik if aH &;vkyv
f kd h tzrf;cH&+yD qd&k ifawmhvm;/ ppfaxmufvrS ;f a&;awGqu
D
" rif;wdk hAuy =oZmcHausmif;om;awG" qd+k y;D / olrsm;awGxuf yg;wpfcsuyf kd t&du
k cf H
&ygw,f? [kww
f ,f? usaemfwkd ah wG[m
" Axuf+cKd uf" awGyJ?
" Axuf+cKd u"f awGrkd v
h kd v
h nf;/ ppftm%m&Sif tpd;k &ud/k azmifzsu+f y;D wdu
k yf 0JG if&J
=uwmayg ?h
tJ'Dvdk usaemfwdk ha&S huae/ ppftm%m&SifpepfeJ hppftm%m&Siftpdk;&udk
azmifzsu+f y;D wdu
k cf w
hJ /hJ usaemfwkd &h J o
h &l aJ umif;}u;D / vif;,ke}f u;D q&mAef;armfwifatmif
uG,fvGefoGm;wJh tcgusawmh usaemfu 1976 rwfv/ ykodrfaumvdyf ta&;tcif;/
48

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

49

rdKS i;f &mjynhf ta&;tcif;awGeJ yh o


k rd t
f usO;f axmifxrJ mS yg?
e&odefxJrSm/ naygif; (1000) eD;yg; jzwfoef;cJh+yD;wJh aemuf..?
1978 ckEpS /f atmufwb
kd mv(25)&ufae ?h aemufwpfae q
h &kd if/ usaemfaxmif
uvGwaf wmhr,f? " bkwf" vnf; wdu
k +f y;D +y?D vGw&f ufvnf;aocsm+y?D aemufrKS vnf;
bmrSr&S?d 'Dawmh atmufwb
kd m (25)nae wef;ydw+f y;D csed f upvdk /h axmifEpS &f n
S f usaewJh
u&ifoykl ek f tzGJ ah wGukd usaemf ESKwq
f uf pum;ajymaewJh tcsed ?f 'Dtcsed rf mS / wpfaxmifv;Hk /
taqmifwum htaqmifvSnhfvmwJh owif;pmu/ usaemfwdkhaq;&Hk taqmifay:
udak &mufvmygw,f? xk;H pHtwdik ;f wjcm;tusO;f om;awGu/ usaemfwkd h ausmif;om;awGukd
t&ifO;D pm;ay; zwfciG jfh yKxm;wmqdak wmh/ usaemf owif;pm aumuf,+l y;D vkyaf eus ema&;
pmrsuEf mS udk t&ifveS =f unhv
f u
kd w
f t
hJ cg/
" owif;pmq&m/ pma&;q&m Aef;armfwifatmif/ touf(58)ESpf" qdk+yD;/
q&mAef;armfwifatmif uG,v
f eG w
f ehJ ma&;a}umfjimudk awG v
h u
kd f &ygawmhw,f?
urBm}u;D [m td;k xde;f pufuo
hJ kd h vnfw,fqw
kd m tJ'D tcdu
k t
f wef rh sKd ;ygy?J 1978
ckEpS /f atmufwb
kd mv(23)&ufae /h &efuek af q;&H}k u;D ay:rSm/ q&m uG,v
f eG cf yhJ g+yaD umvm;?
usaemf ajzrqnfEikd af wmhygb;l ? usaemfwkd &h J t
h yd rf uf a&$awmif}u;D +yKd vo
J mG ;yg+y?D
q&mAef;armfwifatmif yxrt}urd f aq;&Hw
k ufae&wJh tcsed w
f ek ;f u/ usaemfwq
hkd &mqDu?kd
axmifxu
J ae pmcd;k xkw+f y;D a&mufatmifykd ch w
hJ ,f? q&m q
h u
D / vli,fawG ol u
h kd em;vnf
wJhtwGuf aus;Zl;wifa=umif;/ aq;&Hkay:uae ta=umif;jyefwJhpum;udk/ usaemfwdk@
axmif0ifpm vl}uKH uae wpfqih=f um;cJ&h wmyg?
tJ't
D csed u
f axmifu vGwcf ge;D qdak wmh/ usaemfwkd ph w
d x
f rJ mS / axmifuvGw&f if
vufeufuikd f awmfveS af &;vkyzf kd t
h a&S ah jrmufyikd ;f udyk o
J mG ;&rvm;/ 'grrS [kwf ,Of;aus;rSK
ppfrsuEf mS uwdu
k zf kd /h &efuek w
f uf pma&;q&mvky&f rvm;/ ud,
k b
fh momud,
k f a0cGrJ &
jzpfae=uwJt
h csed yf g?
t&Snfvsm;qkH;n&J htarSmifqkH;acsmufurf;yg;udkvGefajrmuf+yD;wJhaemuf/
aemufwpfae h/ atmufwdkbmv(26)&ufae h/ rGef;vGJ(2)em&DavmufrSm usaemhfudk
ykord t
f usO;f axmifxu
J v$waf y;vdu
k yf gw,f? axmifuvGwv
f w
G cf si;f tdrjf yef/ tarhukd
uefawmh+y;D ( tazu usaemhaf =umihf &mxl;us+y;D / ucsijf ynfe,f csaD zG-avmacgib
f uf
ppfqifa&; xGuaf e&ygw,f) tJ'n
D ae rDwo
hJ abFmeJ u
h saemf &efuek w
f ufvmcJyh gw,f?
oabFmay:rSm ppfaxmufvSrf;a&;ESpfa,muf/ usaemhftem;u ygvmw,f?
&efuek q
f yd u
f rf; uyfawmh/ tJ'D axmufvrS ;f a&;ESpaf ,mufu/ usaemhu
f kd awmifOuUvmy/
(13)&yfuGuf/ r*Fvmvrf;/ q&mAef;armfwifatmiftdrfudk oGm;zdk h/ olwdk hudk,fwdkif
av;bD;um; iSm;ay;vdkuf=uwmygyJ? tJ'Dvdk usaemhfudk axmufvSrf;a&; 2 a,mufu
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

49

50

vdu
k v
f aH pmihaf &Smuf cJw
h chJ &D;yg?
wdw
k akd jym&&if/ atmufwb
kd mv(27)&uf/ }uaH wmokoefu q&mAef;armfwif
atmif&J h psmyeudk usaemfwufa&mufEikd cf yhJ gw,f? q&m u
h kd aemufq;Hk tav;*g&0jyKchJ
&ygw,f? tJ't
D csed f usaemfwkd t
h &if tif;pdet
f usO;f axmifuvGwcf =hJ uwJ/h q&m o
h m;
udAk [de;f atmifwkd /h udak usmaf Zmatmifwkd eh J t
h wl/ axmifxu
G o
f yl ek f ausmif;om;awG/
wpfenf;ajym&&if " Axuf+cKd uf" awG/ q&m Aef;armfwifatmif psmyerSm xke@J xnfe@J
jyefvnfppk nf;Edik cf hJ =uygw,f?
q&m ph smye+y;D awmh/ usaemf ykord u
f kd jyefvmygw,f? wyfxu
J tdrrf mS ('Dwek ;f u
tazhwyfu csif; oeu-2 yg? tckawmh cr&-308 jzpfoGm;+yDvdk hqdkw,f) usaemf
c%em;w,f? odyrf =umvdu
k b
f ;l ? jrpf0uef;ay: wdik ;f jyefvnfwnfaqmufa&; twGu/f
wGzJ ufausmif;q&mawG 0ifvyk =f u&r,fqw
kd hJ vrf;n$ecf suef J u
h saemf ajrmif;jreJ h vyGwmW
bufux
kd u
G v
f mcJyh gw,f?
vufeufuikd f awmfveS af &;vkyzf kd ah wmvnf;rcdjk zpf? pma&;q&mvkyzf @d k &efuek f
vnf;rwufjzpf?
'gayrJh ppftm%m&Sipf epf acwf}u;D u rnSmrwm &du
k yf w
k v
f u
kd jf yefavawmh/
1982-yxr t}urd f Auy ,l*st
D aygurf mS / usaemfygroGm;bJ/ e,fuae tomuav;
vpfvm+yD;/ &efukefwuUodkvfrSm r[m0dZm aemufqkH;ESpfwufaecJhwm/ tJ'DtcsdefrSmyJ/
rarSsmv
f ihb
f /J usaemf uAsmq&mjzpfzkd t
h cGit
fh vrf;}uKH c&hJ wmygy?J
'Dwek ;f u/ vSn;f wef;/ pH&yd +f ird (f 6)vrf;/ ,k'oef&yd o
f mteD;/ (603) +c}H u;D a&S u
h /
udak rmifarmif/ r=unf0if;wdk Eh pS x
f yftrd u
f av;/ atmufxyfrmS / usaemfwkd /h aersKd ;aZmf
(rif;ndKpif)wdk /h xl;tdro
f ifwkd t
h wlaecJ=h uwJ&h ufawG[m/ Aef;armfwifatmifukd vGr;f qGwf
wrf;wcJ&h aom ae &h ufawGygy?J
usaemfwkd ph w
d x
f rJ mS wdr;f wdr;f ayGayGeJ t
h m;i,frw
d t
hJ cg/ }uaH wmocFs Kd i;f xJu/
q&mAef;armfwifatmif&J t
h w
k *f rl mS oGm;oGm;xdik w
f wfc=hJ uygw,f? q&m Aef;armfwifatmif
&J t
h w
k *f u
l jyefvm&if/ usaemfwkd [
h m/ zD;epfiu
S af wGtjzpfeJ t
h iftm;opfawG 0ifvmcJw
h myg?
'D tdru
f av;uyJ/ aersKd ;aZmfu ta&S ah jrmufyikd ;f ppfa'oudk awmcdo
k mG ;cJw
h ,f?
xl;tdrfoifu oDcsif;a&;q&m/ tqdkawmfjzpfvmcJhw,f? atmifa0;u uAsmq&mjzpf
vmcJw
h ,f?

atmifa0;

(rdk;rc rD'D,mrS)

50

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

51

ocifukd,fawmfrdSkif; (odk hr[kwf) jidrf;csrf;a&; ydokum

'*kefwm&m
dS ?
"a[h ...wm&m uef0,f&m tqpfrygapeJ@" [k owday;avh&.
(1)
q&m}u;D ocifu,
kd af wmfrid_ ;f udk trsKd ;om; uAsmq&m}u;D tjzpf pmayrSpwif
odaomfvnf; +ird ;f csr;f a&; ydou
k m q&m}u;D tjzpfEiS fh cspu
f rf;cifrif&jcif; jzpfayonf?
a'gi;f Dum/ arsmufu
D m/ paom pmtkyrf sm;udk ausmif;aepOfu zwfc&hJ I oGuv
f ufaom
um&ef jzihf pum;$e;f &$e;f / Z0eOm%f&i$ &f i$ f a&;om;onhf q&m}u;D . [efw@kd Y pG+J icd .
hJ ?
rpPwmarmifrid_ ;f rSmawmfykH 0wKY udak yg nnf;yHu
k kd....
"wr,m;aovSsif wr,m;aep+rJayrJh/ pHvsm;tajc ESpfyg;*a[+rJr,hfol&J/
(tr,frif;) r,m; tae&J&rvm;wJv
h @dk / tvum; tarurJr+J y;D (cift&kH ,f) tzGm;atu
qJrmS u wr_yg "paom vl@ obm0okyu
f kd av;csK;d }u;D jzihf cyfi$ f i$ f a&;om;cJ.
h ?
vlcsi;f pwifqakH wGzl;onfum; ppfrjzpfraDS cwf wuUov
kd o
f r*~Y 0g'jzef@csad &;rSL;
tjzpfaqmif&Guf cJhpOfujzpfay.? trsKd;om;ae@Y nbufwGif w&m;yGJrsm;csay;&m
wuUov
kd o
f r*~wiG f q&m}u;D a[majym+y;D aemuf ajreDuek ;f wGif qufp&m&So
d jzihf uefawmf
yif vdu
k yf @kd ay;&.?
q&m}u;D rSm xH;k ajcmufa&mif cyfazsmah zsmyh 0k gukd avsmw
h ad vsm&h J &pfywfxm;onf?
q&m}u;D onf b,fawmhrS raygi;f / vufEiS fh uAsmu&m &pfywfvu
kd o
f nfom jzpf.?
aiGa&mifuo
hJ @dk jzLazG;aom qHprsm;rSm xH;k ajcmufa&mifxufrS oG,&f &,fusae.?
E_wcf rf;arG;jzLjzL rSmZ&m. trSwt
f om;jzpfaomfvnf; jyKH ;=unf&i$ jf yaom rsuv
f ;kH t=unhrf mS
cdik rf mav;eufjcif; ta&mifjzihf awmufyaeonf? pum;ajymvdu
k af omtcg acwfraDS om
oabmrsm;udk =um;&vdrfh rnf? vli,fuo
hJ @kd wufuGysKv
d iG jf cif;udk awG&S&d vdrrfh nf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

51

52

um;ay:wGif A[ef;aumvdyfacwfudk wwGwfwGwfajymjy&m em;axmifI


aumif;vS.? xdt
k cgu uefawmfw@kd rSm arG;pom&Sad o;.? q&m}u;D . a&S;jzpfa[mif;udk
jyefajymaeonfrmS tm;&p&m aumif;vSonf?
wcsuw
f csuf uGr;f aoG;axG;vdu
k +f y;D aemufpum;udq
k ufjyef.?
"'Dwkef;uqdkwm q&mhpdwfxJrSm wcgxJ vlrsKd;jcm;taESmiftzGJ@uvGwf+yD;
ud,
k rfh if;uk,
d cf si;f b0udo
k m a&mufawmhrvdk pdwrf mefu wufaewke;f aygh"
uefawmfu 1920 oydwt
f a&;awmfyrkH S ayguzf mG ;vl;vGe@f vmaom trsK;d om;
aumvdy}f u;D udk pdwu
f ;l ESifh rSe;f =unhaf ecJ&h .? trf-at armif}u;D wk@d ta=umif;a&mufum
trsK;d om;aumvdy}f u;D ysu&f yHu
k kd ajymjyaejyef.?
"'dk@ vGwfvyfa&;[m rif;wkd@ vli,f ausmif;om;awG vufxJrSm&Sdw,f?
armifatmifqef;[mvJ vl awmfuav;uG@J "[k ueaf wmfw@kd bufo@kd vSnu
fh m ajymaeonf?
armfawmfum;onf ajreDuek ;f t0dik ;f }u;D udk ywfvu
kd af v+y?D
"mwfrD;wdkifrS tvif;a&mifrsm;a=umihf q&m}uD;. rsufESmrSmvif;aeonf?
q&m}uD;. rsufvHk;wkd@rSm touft&G,fa=umihf rD;ckd;a&mif&Sdaomfvnf; t=unhfYum;
xufjrufvsuyf if&adS o;.? yifet
D ay:zH;k tjzLxufrS uGr;f d;k pif; yef;a&mifEv
k ckH snf paom
ArmqefaomtaoG;rSm q&m}uD;.[efyefESihf ym&ae.? ,ckacwfwGif EdkifiHjcm;
taiG@toufryg/ Armqefqef trsK;d om;}u;D wOD;udk jyygqkd vSsif q&m}u;D udk jy&ayrnf?
pum;ajym&mY vufnKSd ;udak xmifum acgi;f udik v
hJ suf ajz;nif;nifompGm ajym
onf? toHrmS odraf rG@onf? vli,frsm;udk &if;ES;D cspcf ifpmG qufqo
H nf? [mo&$i&f i$ Ef iS fh
a0zefajymavh&o
dS nf? q&m }u;D ajymvSsif uefawmfw@kd rSm t+rJ &,farmum ae=u&onf?
ol. av;csK;d uAsmuJo
h @kd t+r;D tarmuf rwnhaf om vlaer_pepf/ rrSeu
f efaom
vl@obm0wk@d udk [mojzihf jyuf&,f jyKwwfonf?
ajreDuek ;f w&m;yGv
J yk af e&mY um;onf&yfvu
kd o
f nf? vufO;D ajymolrsm;um;
ajymvsuyf if&o
dS nf? xdn
k wGif q&m}u;D onf w&m;(3) yGJ (3) ae&mY a[m&rnfjzpfonf?
q&m}u;D onf um;ay:rSqif;+y;D "at; at; }uKd ;pm;=uuG,?f r=umcif vGwv
f yf
&rSmaygh" [kqu
dk m acgi;f w+ird +fh ird Efh iS fh E_wq
f ufum xGuo
f mG ;onf?
"mwfcu
G rf S a'grmefygygEiS afh jymaeaom trsK;d om;ae@vlxw
k &m;yGJ y&dowf}u;D xJ
od@k wk;d 0ifomG ; aom q&m}u;D udk vSr;f jrif vdu
k &f onf?
xH;k ajcmufa&mif avsm&h &J J yk0g/ yife/D yef;EkEiS fh uGr;f d;k pif;/ E_wcf rf;arG;jzLjzL/ ud,
k af e
rwfrwf zdik zfh ikd /fh TomefrmS yXrOD;qH;k awGzl;aom q&m}u;D . kyo
f iG jf zpfayonf?
uefawmfhrmS vlx}k u;D xJo@kd wk;d 0ifomG ;aom q&m}u;D tm; trsK;d om; vGwv
f yf
a&;. trSww
f q
H yd f tjzpf &ifwiG ;f Y pGv
J rf; rSwo
f m;xm;cJah yonf?
52

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

53

(2)
*syefacwfY a&$awmif=um;wGif q&m}u;D ESifh eD;uyfpmG awG@qH&k jyefonf?
xdktcgu q&m}uD;rSm a&$awmif=um;vrf;ESihf csif;acsmif;&dyfom vrf;a'gihf&Sd
uke;f jrihaf y:xuf xif;l;yifrsm;ESiw
fh u
kd 0f ,f aexdik v
f su&f o
dS nf? uefawmfrmS wtdr=f um;&Sd
Adv
k af Z,sEiS t
fh wl aecdu
k jf zpf onf? q&m}u;D xHo@kd 'd@k Armtpnf;tH;k OuU ocifwifarmif
(,ck uG,v
f eG +f y;D ) ESifh oGm;wwf=uonf? ocifwifarmifrmS uefawmfukd r=umc% vmac:
avh&o
dS nf?
q&m}u;D rSm trsK;d om;ae@w&m;yGw
J ek ;f u kyo
f iG u
f o
hJ @kd yif cyf&i$ &f i$ t
f rlt,mESi?fh
yifeD&Syftus tjzLcHay:rSteufuGuf yavuyfvHkcsnfESihf awG@&wwfonf? yifeD&SyfrSm
&ifcGJjzpfI vHkcsnftjyif xkwf0wfxm;onf? vrf;avSsmufonhftcg vufwbufu
vHck snu
f ckd yfqwfqwf uGIuGI oGm;avh &So
d nf?
vbufukd wGiw
f iG pf m;onf? ESr;f qDjzihf &$aJ eaom vbufcu
G u
f dk wd;k ay;um
"pm;uG" [k uefawmf wd@k bufo@kd vSnafh jymavh&o
dS nf?
vbufcu
G x
f &J dS qDxYJ um; ykZeG af jcmufEiS fh =uufoeG af =umfw@kd rSm eef;csi;f jzpfay.?
{nho
f nfrsm;um; O'[kd 0ifxu
G o
f mG ;vmvsuf &S=d uonf? trsm;tm;jzihf wynhw
f yef;rsm;
jzpfuek af om ocifrsm; jzpfay=uonf?
q&m}u;D onf Edik if aH &;ESiyfh wfoufI ajymqdo
k nht
f cg b,fo@l udrk rS nSm? &Si;f &Si;f
bGi;f bGi;f yif ajymonf? apmapmykid ;f uyif *syefqef@usiaf &;orm;jzpfum ocifatmifqef;
wd@k tm; "rif;wd@k yihf vmwJb
h &k m; ESicf sv@kd r&bl;vm;"[k ajymifajymavonf? wae@vH;k
Edik if aH &;pum; ajymavonf?
Edik if aH &;pum; ajymvSsif armyef;onfr&S?d xrif;pm; vmac:rS xpm;onf?
wcgw&H *syefowif;pm q&mrsm; aygufvmwwf.? xdktcgrsKd;wGif ocif
wifarmifu pum;jyefvyk &f .?
*syefrsm;a&SwGifyif Armrsm;onf &mZ0iftpOftvmt& b,fol@ueftjzpf
rSrcHbJ aevmcJhyHkrsm;udk tajccHum trsKd;om;Zmwdrmefudk az:avh&Sd.? *syefrsm;um;
av;av;pm;pm;yif em;axmifae=u&.?
q&m}u;D onf AH;k &efuv
kd nf; tr_rxm;wwf?
wn/ ocifwifarmifu twif;qGx
J m;ojzihf q&m}u;D . tdrw
f iG f tdy&f ayonf?
av,smOfysv
H mI atmufxyfo@kd qif;um +caH xmih&f dS AH;k usi;f xJ ajy;qif;=u.? q&m}u;D rSm
b,foal c:IrS r&bJ pdwyf w
k ;D udik u
f m vomomY +cx
H &J dS vrf;uav;wGif vrf;avSsmuf
rysu/f ykw;D pdyf rysuf...?
AH;k um; wa0ga0g }ucJ svsu&f &dS m orD;jzpfol q&ma,m(aZ,s). ZeD;u...
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

53

54

"azaz...vl&yd jf rifr,f? azazu udprP &Sb


d ;l ? *syefawGu wrsK;d xifaetH;k r,f?
tdrfxJ0ifaeyg" [k pdk;&drf}uD;pGm vSrf;ajymvdkufrS"[if" [k wcsufqdkum arSmif&dyf&Sd
aomwHcg;0Y tomuyfvu
kd af v onf?
uefawmfEiS fh ocifwifarmifrmS O=o t&Snq
f v
JG u
kd rf S AH;k usi;f xJr x
S u
G v
f m=u
onf? q&m}u;D um; ol@tcef;xJY at;aq;pGmyifxikd af eum "tif; b,fae&mawGrsm;
csjyefyvJrodbl;? owW0gawG ao=uaus=utHk;awmhrSmyJ? ppf}uD;+yD;rS jzpfr,fa[h"[k
wnf+ird pf mG ajymaeavonf?
(3)
onhfaemufYum; q&m}uD;ESihf awmfawmf=um rqHkawG@bJ aecJh=uonf?
k &f I rSwrf w
S &f & &Scd sirf v
S nf;
trSet
f m;jzihf q&m}u;D rSm uefawmfukd jzwfueJomawG@vdu
&Sdayrnf? EdkifiHa&;orm;rsm;ESihfom twlawG@onf jzpfI EdkifiHa&;e,fy,fxJu [kom
omrefrw
S x
f ifrnf jzpf.? pmta=umif; ayta=umif;vnf; wcgrsS r,fr,f&& raqG;aEG;
zl;jzpf?
1950 cku/ uefawmf pma&;q&mtoif; OuUjzpfpOfu pmqdak wmfae@ vlxk
tpnf;ta0;Y q&m}u;D ESifh pum;ajymvdu
k &f +y;D aemuf wkwjf ynfomG ;=uawmhrS vufyeG ;f
wwD;aecGi&fh um cifrif &if;ES;D vmav.?
xdt
k cgum; ocifu,
dk af wmfrid_ ;f rSm +ird ;f csr;f a&;ydou
k mq&m}u;D jzpfaeay+y?D
av;uefzihEf @JG jcif; r&S?d vli,frsm;xufyif zswv
f wfwufuGaeonfukd tH=h opGm
awG&.? wkwf jynfwGif vnfp&m=unhfp&m tpDtpOfrsm;&Sd&m b,ftpDtpOfrS
rvdu
k [
f I
l cseaf e&pfonfr&S?d "q&m}u;D yef;aer,f? aecsif ae&pfcyhJ gvm;" [k tvdu
k w
f od
ajymonhftcg vufumvdkufum "vdkufwmaygh? udpPr&Sdygbl;? q&mvdkufEdkifygw,f"
[kajymum yef;a&mify0k gukd tomacGywfvu
kd f onf?
[efacsmifY O,smOf}uD;wckodk@ oGm;vnf&m awmifay:odk@wufonhfae&m
wae&m&Sd.? wcsKd rdef;r udk,fpm;vS,fawmfrsm;rSm awmifatmuf&Sd opfyifatmufY
tyef;ajz&if; ae&pfc=hJ u.? q&m}u;D rSm rarmryef; wufvu
kd o
f mG ;I wkw&f aJ bmfrsm;rSm
tH=h oae=u&onf?
"vdkufwmayghuG" [k tpDtpOfwkdif;udk vG,fvG,fululyif vufcHonf?
useG af wmfw@kd rSm touf (76) ESpf t&G,Ef iS fh onfavmuf zswv
f wfysKv
d iG f aejcif;&So
d nfudk
tH=h oae=u&onf?
c&D;vrf; wavSsmufv;kH vnf; q&m}u;D a=umihf pdak jyaecJo
h nf?
aumvHrk S a[mifaumifbufo@kd tul; ul;wd@k qdyw
f iG f ul;wd@k a=u;xkwaf y;onfudk
jrif&aomtcg "*dwaf =u;vm;uG" [k q&m}u;D u ajymI uefawmfw@kd rSm r&,fbrJ aeEdik =f u?
54

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

55

armfpw
D ek ;f . {nhcf yH JG wGiv
f nf; vufYywfxm;aom ykw;D udu
k Asmu&mjzKwu
f m tdwx
f J
xnh+f y;D "ocifEek @J rSm;aeygt;kH r,fumG " [k ajym&m usaemfw@kd rSm &,farmae&ay.?
q&m}uD;onf uGrf;ESihfvbufudkum; }udKufonf? wkwfjynfoGm;aomtcg
uGr;f &Gurf sm; ,lomG ; onf? wkwo
f &H ;kH rS *kwpdu
k f xnhaf y;vdu
k o
f nf? od@k aomf (10)
&ufcef@t=um yDuif;utxGuf xdatmifum;rcHawmh? EGr;f ajcmufuek af y+y?D q&m}u;D rSm
nnf;nLonfr&Sb
d J uGr;f oD;ud0k g;Iae.?
pum;ajymvSsif uGr;f pm;rysuf ajymavh&.
dS ?
tpm;taomufY ZDpmra=umif? tat;udk rcHEikd rf &S?d ajrmufyikd ;f rku'ifbufo@kd
a&muf&m tawmf at;aeI q&m}u;D at;ovm; [kar;vSsif "rat;ygb;l " [k ajzavh&.
dS ?
ocifbOD;u q&m}u;D twGupf ;kd &drI
f tcef;jyifo@kd rxGub
f aJ eap&m ocifbOD;
uG,&f mwGif "ocifbOD;vkyw
f meJ@ q&mhrvJ vlrrm}u;D usaewmbJ q&mbmrS rjzpfygb;l "
[k useG af wmfw@kd tm;ajym.? wu,fvnf; q&m}u;D rSm bmrSrjzpf?
pdw"f mwfuvnf; xufoefv.
S ?
yDuif;wGif a&muf&Sdaeaom Armudk,fpm;vS,fawmfrsm;xJwGif q&m}uD;rSm
touft}u;D qH;k jzpfI tm;vH;k u q&m}u;D udk udik ;f di_ ;f av;pm;=uonf? tHv
h nf; tH=h o=u
onf? vl}u;D csi;f jzpfaom blvf a*;&D;,m;rS touf (60) cef@ qHyifjzLjzLESifh uAsmq&m}u;D
ESiu
fh m; tvGr;f oihaf e.? ESpaf ,muf om;awG@vSsif zufvw
J uif; ae=u.?
q&m}u;D rSm touft&G,f }u;D +yq
D I
kd xlxx
l x
J J r[kw?f pl;&S.? odjrifwwf.?
tifrwefvnf; yg;onf?
wcgu uefawmftm; Edik if aH &;orm; yk*Kd~ vEf pS Of ;D ESifh ywfoufI
"a[h wm&m/ olwkd@u q&mhudk tm%m&&ifayghav/ orwajrSmuf&r,f
bmr,fe@J vmajymw,fu?G q&mhukd txifao;wm? q&mu bmvmbfvmb/ bm&mxl;
meEW&rS arSsmfukd;+yD; ckvkdEdkifiHa&; vkyfaewmr[kwfbl;? 'dk@Armjynf}uD; aumif;pm;wm
jrifcsiw
f hJ apwemeJ@ oGm;vmvkyu
f ikd af ewm? &mxl;eJ@rSsm;vd@k &w,frsm; atmif;arhae
ovm;rodb;l " [k uGr;f 0g;&if;u &,fumajymae.? uefawmfu "q&m}u;D udk =unfnKd whJ
apwemeJ@vnf; ajymwmygq&m}uD;&,f" [k jyefajymaomtcg q&mu "'Davmuf
rtygb;l ? vlxu
k wifajrmS ufrS &wm"[k ajymae.?
trSet
f m;jzihf q&m}u;D rSm Edik if cH sppf w
d o
f ufoufEiS fh d;k om;jzLpifpmG oGm;vm
vkyu
f ikd af ejcif; jzpf.? xk@d a=umihv
f nf; wwdik ;f jynfv;kH u =unfnKd cspcf if=uayonf?
(4)
+ird ;f csr;f a&; ydou
k m q&m}u;D tjzpfum; jrihjf rwfavonf? vltrsm;. aumif;usK;d
csr;f omr_udk a&S_onf? ,ae@ jzpfysuaf eaom jynfwiG ;f ppfudk &yfpaJ pcsiaf om qEN&o
dS nf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

55

56

wbufEiS w
fh buf twdu
k t
f cdu
k &f yfum trsK;d om; tcsi;f csi;f pnf;vH;k pGm &S=d uzd@k apwemrSm
jyif;jyonf?
"q&mh oabmuawmh tm;vH;k nDn!
D w
G !
f w
G jf zpfwmom jrifcsiw
f mygyu
J mG ?
wa,mufe@J wa,muf onf;nD;cH+y;D aphpyf&ifawmh atmifjrifrmS yJv@kd q&m,H=k unfaewm
yJ"[k q&m}u;D onf rESpf wESpu
f wnf;u ajymaecJ.
h ?
q&m}uD;apwemudk uefawmfwkd@ tuGif;rJhvnf; ,Hk=unfav;pm;onf?
xdk@a=umihfvnf; 1952 ck/ arvuusif;ycJhaom EdkifiHvHk;qdkif&m+idrf;csrf;a&;nDvmcHH
}u;D Y Edik if v
H ;kH qdik &f m aumfrwDukd a&G;aomtcg OuUtjzpf q&m}u;D udk wifajrmS uf&ef
r&&atmif wdu
k w
f eG ;f }uKd ;yrf;cJ=h u.?
touft&G,}f u;D +y/D bm+ypD onfjzihf wcsKd upOf;pm;=u&mY "'Dae&m[m q&m
}u;D eJ@ toihaf vsmf qH;k yJ? b,fygwD oHa,mZOfrv
S nf;r&S?d wjynfv;kH u =unfnKd wyhJ *k Kd~ v/f
apwemuvnf; tifrwef rSjzLpifw,f"[k q&m}u;D udyk if tm;vH;k .oabmwlcsujf zihf
OuUtjzpf wifajrmS ufc=hJ uavonf?
,ae@ jynfwGif;ppf}uD;Y wbufESihfwbuf wdkufcdkufaeolrsm;rSm 'dk@Arm
tpnf;tHk;/ ausmif;om;or*~rsm;Y twlvkyfvmcJh=uaom &Jabmf&Jbufrsm;jzpfI
q&m}u;D . wynhw
f yef;rsm; jzpf=uonf?
Twynhrf sm; nD!w
G pf nf;vH;k pGm &Sad pcsiaf omapwemESifh wjynfv;kH vltrsm;
at;csrf;pGm jzpfap csifaom tmoDowdk@ jzihfxm;&Sdaom +idrf;csrf;a&; oabmxm;rSm
q&m}u;D . jynfwiG ;f nDnw
G af &; ,H=k unfcsuyf if jzpfonf?
" csKd;wkd@/ cgwdk@/ Z&ufwkd@qdkwJh aus;iSuf uav;rsm;awmif ol@todkufeJ@ol
at;csr;f pGmaecsi=f uw,f? tjcm;wd&pd m> efrsm;u usL;ausmw
f mudk rcHcsi=f ubl;? vlom;
awGrSm b,frSmajymp&m &SdyghrvJ? e,fcsJ jcif;udk q&mwdk@u r}udKufbl;"[k yDuif;+rdK
tjynfjynfrS jynfo@l uk,
d pf m;vS,rf sm;. xrif; pm;yGYJ ajym=um;aomtcg uefawmfw@kd
pm;yGJ&Sd [efa*&DrSpma&;q&mrsm;rSm q&m}uD;. urBm@+idrf;csrf;a&; pum;&yfrsm;udk
ESpo
f uftm;&jcif; jzpf&onf?
uefawmfEiS fh at;at;aq;aq; =uKH wikd ;f "a[h wm&m& ...tm%m vuf&o
dS l
awGa&m/ awmxJu vlawGa&m[m q&mhwynhfawGyJuG? oef;xGef;qdkwm tifrwef
tvkyv
f yk w
f t
hJ aumif? ocifEq
k kd wmvJ ykw;D eJ@aewmyJ? tm;vH;k wvH;k wpnf;xJ&&dS if
wd@k jynf[m odyaf umif;rSmyJ" [kajymavh&dS onf?
tm&S + id r f ; csrf ; a&; nD v mcH u d p P E S i h f yD u if ; a&muf o nh f t cg oH t rwf
OD;vSarmifuo
dk m war;xJ ar;aeonf? "vSarmif[m q&mhwynhyf u
J G" [k wuUov
kd f
or*~OuU jzpfco
hJ l udv
k aS rmiftm; cifrif&if;pGJ &Sad vonf?
56

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

57

" +ird ;f csr;f a&;qdw


k m vlwikd ;f }uKd u&f r,fu?G tm;vH;k yg0ifEikd &f r,f" ajymavonf?
q&m}u;D . us,f jyef@pGmxm;&So
d nhf +ird ;f csr;f a&; oabmxm;rSm rSeu
f efvaS yonf?
q&m}u;D ESifh uefawmfw@kd rSm woabmwnf; jzpf=uonf?
tpnf;ta0; obmywdvyk pf &m/ w&m;a[mp&m paom toif;tzG@J a&;&mESifh
ygwo
f ufI jiif;qefonfr&S?d oGm;ac:vsif acgi;f aygi;f uav; tom&pfum vdu
k yf gvm.?
trsm;tusK;d [kqv
kd sif yifyef;onfr&S?d b,fawmhrS rnnf;nL?
tm&SEiS yfh pdzw
d f +ird ;f csr;f a&;nDvmcH}u;D twGuf 'kw,
d t}urd yf u
D if;od@k oGm;&
rnf&adS omtcg a&Sma&Sm&SL&SLyif xvdu
k v
f mcJ.
h ?
earmferJh aeonfr[kw?f tajctaeudk t+rw
J rf; avhvmtuJcwfavh&o
dS nf?
q&m}uD; rod[lI xifxm;Irjzpf? yg;vnf;yg;I odwwfjrifwwfonf? r=umc%
uefawmfhuakd c:um ar;jref;wkid f yifavh&o
dS nf?
"q&mhapwemu tm;vH;k aumif;zd@k / at;csr;f zd@k vkyaf ewm? urBm}u;D +ird ;f csr;f
apcsiw
f hJ qENt+r&J dS w,f? wygw/D wzG@J aumif;pm;zd@k / b,foal wG0ef}u;D jzpfz@kd vkyaf ewm
r[kwb
f ;l wm&m&"[k uGr;f 0g;&if; yd;k cef;qD;yg;uav;t=um; jrif&aomaemufwiG f w&dy&f yd f
jzwfoef;usef&pfcJhonhf wkwfjynf *E<m&awm&Gm aus;vufrsm;udk ai;umajymwwf
avonf?
q&m}u;D onf rnfo.
l =oZmrSrcHbJ uif;uif;&Si;f &Si;f / d;k d;k oef@oef@ aqmif
&Guaf om Edik if aH &;udk vkyo
f nf? uefawmfhuv
kd nf; "a[h wm&m uef0,f&m tqpf
rygapeJ@"[k owday;avh&.
dS ?
q&m}u;D rSm b,ftzG@J pnf;rSmjzpfjzpf d;k om;pGm vkyu
f ikd af qmif&u
G jf cif;udk t+rv
J kd
vm;onf?
q&m}u;D onf T jzLpifoef@&Si;f aom apwema=umihyf if at;onh&f moDwiG f
wkdif;wyg;&yfjcm;odk@ oGm;jcif;/ tpnf;ta0;rsm;/ w&m;yGJrsm;odk@ pdwftm;xufoefpGm
wufjcif; jzpfay.?
q&m}u;D . trlt,mrSm tdrk if;&ihaf &mfjcif;/ EGr;f e,fjcif;wd@k r&Sb
d J vef;vef;&$i&f i$ /f
zswv
f wfjref qefaeonfrmS ol. jyif;jyaom pdwrf mefa=umihf jzpfayonf?
(5)
yDuif;a&mufonhfnu {nhfcHyGJwck&Sd&m q&m}uD;onf yifeD&ifzHk;/ a&$zvm;
a&mifwiG f yef;azsmah oG; tpif;}u;D rsm;jzihf pif;xm;aom awmif&n
S yf q
k ;kd ESifh 0wfxm;onfukd
jrif&&m jrihfrm;xGm;cdkifaom ukd,f[ef taoG;tarG;ESihf =unhfaumif;aeonf? ArmyDyD
cHch n
hH m;nm;ESifh usuo
f a&&Sad om kyo
f iG jf zpfonf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

57

58

uefawmfESihf ocifvGifu "q&m}uD;u zdk;pdef}uD;=uaewmyJ"[k ajymvdkuf


aomtcg q&m}u;D onf cg;yHpk udk odr;f &if; "at; at;" [k &,farmaeonf? &,fyrkH mS
pdw=f unfvef;p&m aumif;aeonf?
tom;ta&mifrmS 0gnn
hH /Hh jzLazG;aom aiGa&mifEw
_ cf rf;arG;rSm touft&G,u
f kd
jyonf rSeaf omfvnf; &ihu
f su=f unfvifaom ajEu
N kd av;eufatmif jznhpf rG ;f v#uf
&Sad yonf? ynm&Sd u0dw@kd . [efyefay:ae.?
+ird ;f csr;f a&; vkyif ef;}u;D udk tpd;k &. twdu
k t
f cHoabm b,fawmhrS rxm;&Scd ahJ y?
csv
D u
D Asmq&m}u;D eD'l gZeD;armifEq
HS v
kd sS if q&m}u;D udk rsm;pGmav;pm;=uonf?
Edik if jH cm; ud,
k pf m; vS,rf sm;rSm q&m}u;D . wnf+ird =f unfvifaom kyo
f iG u
f =kd unhu
f m
cspcf ifav;jrwfjcif; &S=d uonf? uAsmq&m}u;D [k ajymjyaomtcg "q&m}u;D . uAsmwyk'f
avmuf &Gwjf yyg "[k awmif;yefwwf=uonf?
q&m}u;D ESifh c&D;oGm;&onfrmS vl}u;D wOD;ESifh oGm;&onfEiS rfh wl &G,w
f v
l il ,f
rsm;ESifh oGm;&ovdk aysmpf &maumif;onf?
q&m}u;D . [moa=umihf &,farmumyif ae&av.?
Edik if aH &; tawG@t=uKH rsm;oljzpfI 0HomEkacwfrS zqyvacwftxd tjzpftysuf
Zmwfa=umif;rsm;udk ajymjyonfukd em;axmif&onfrSm todtjrif wkd;yGm;rSwfom;
avmufygay.? ttdyftaeY ZDpmra=umif? ylonf/ at;onf b,fawmhrSrnnf;?
vli,frsm;a&Suyif zswv
f wfpmG oGm;vmEdik .
f ?
rsuf p d r S m t&G , f E S i h f p maomf rr_ e f a o;onf u k d awG @ &onf ? pma&;&mY
awGa0zihaf ES;jcif;r&S?d awmuf avSsmuf jzL;ajzmihpf mG a&;csomG ;Edik o
f nf? av;csK;d udk wcgwnf;
pyfomG ;Edik o
f nf?
wkw-f jrefrm rdwaf qGjzpftoif;rS o0%fvm$ udk uefawmfah &S Yyif a&;csonf?
{nh f c H p m;yG J u av;wG i f a&;csonf ? &S i f r [m oD v 0H o ."u0d r ygv" usrf ; rS
tud;k tum;yif xnho
f iG ;f oGm;onf?
acgif;&if;bufpm;yGJrS aumfyDpmtkyfESihful;xm;aom "rl" wckudk,lvmum
pm&Gurf sm;udk =um=umrvSe&f bJ oH;k vdo
k nhf tyd'k u
f akd wG@ojzihf "wm&ma& zwfprf;"[k
uefawmfhvufo@kd urf;onf?
usaemfu ( rsupf rd e_ v
f o
S jl zpfI ) ao;aom pmvH;k rsm;udk renf;=unh,
f &l .?
"wkwfjynfwGif/ oHk;rnfv$rhfausmf/ avmif;&SifawmfvSsif/ ra[mo"mvm;
bmvJrodb;l q&m}u;D / zwfv@kd r&bl;/ o"mawmh r[kwb
f ;l "
q&m}uD;u rsufrSefryg/ pmtkyfukd tem;,l=unhfum "ra[mfrnfom" [k
zwfaeavonf?
58

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

59

tom;ta&mifrmS 0gnHnh /Hh jzLazG;aom aiGa&mifE_wfcrf;arG;rSm touft&G,uf kd jyonfreS af omf vnf;


&ifuh suf=unfvifaom ajENukd av;eufatmif jznfhpGrf;vsuf
&Sad yonf? ynm&Sd u0dw@kd. [efyefay:ae.?
+idrf;csrf;a&; vkyfief;}uD;udk tpdk;&. twdkuftcHoabm b,fawmhrS rxm;&SdcJhay?
csDvuD Asmq&m}uD; eD'l gZeD;armifEqHS vkd sS if q&m}uD;udk rsm;pGmav;pm;=uonf? Edik if jH cm;
ud,k pf m;vS,rf sm;rSm q&m}uD;. wnf+idrf=unfvifaom kyof iG uf =kd unfuh m cspfcifav;jrwfjcif; &Sd=uonf?
uAsmq&m}uD;[k ajymjyaomtcg q&m}uD;. uAsmwyk'af vmuf
&Gwjf yyg [k awmif;yefwwf =uonf?
......
xd@k aemuf q&m}u;D u yk*aH cwf 'DomygarmuQq&mawmf wkwjf ynfo@kd oHwref
udpEP iS o
fh mG ;yHu
k kd a&S;uAsm/vuFm *E0ifrsm;rS xkwEf w
_ u
f m ajymaeonf?
"wjynfe@J wjynf[m ul;vl;qufqjH cif; &S&d r,fu?G 'grS ,Ofaus;r_&if;ES;D r_&rdS mS ?
&if;ES;D r_&rdS S rke;f pdwf bmpdwrf &Sb
d eJ ;D pyf+y;D wjynfe@J wjynf ppfjzpfEikd zf @kd qdw
k m a0;rSmyJ"
ajym&if; o0%fvm$ ukd a&;aeonf? vufoef;/ vufouG,rf sm;udk pm&GuEf iS x
fh d
&Syu
f m a&S;rl&mESifh um&efomG ;ud[
k yfaeonf?
"eabawG ygvm; q&m}u;D "
q&m}u;D u a&;aevsuu
f "eabqdw
k m pmaygw
h maygu
h G"
o0%fvm$ a&;+y;D vSsif a&mufwwf&m&m pum;pjrnfajym&if;u 1953 ckEpS w
f iG f
tvuFmausmpf mG bG@J xl;rsm; ay;onht
f a=umif; a&mufomG ;&m "ykavGrw
_ w
f hJ vlawGawmif
tvuFmausmpf mG &uke=f u +yu
D G" [k uGr;f aoG;rsm;ESifh &,farm ajymaeonf?
q&m}u;D onf uGr;f 0g;aejyefonf? uefawmfhtm; +ird ;f csr;f a&; tajctaersm;udk
ar;jref;I ajymjyae&.? touf (80) odk csO;f uyfae+yD jzpfaomfvnf; q&m}u;D onf
+ird ;f csr;f a&;udpYP pdwyf suf tm;avsmo
h nf [lI r&Sb
d J pdwt
f m;xufoefvsuf &Sad yonf?
"at; ...jynfwiG ;f rSm at;csr;f atmif vky=f u&rSmyJuG"
uefawmfhrmS +ird ;f csr;f a&; ydou
k m q&m}u;D tjzpf wk;d I cifrifvmayonf? ?

'*kefwm&m
rwfv/ 1955
(http://www.ex-absdf.net rS)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

59

60

umvay: i&JacG;}uD;awG vGwfaeao;

[Hom0wD OD;0if;wif
'D&ufydkif;twGif; jrefrm tif'DyJef'ihf*sme,frSm qef;qef;xl;xl; pmwpfyk'f
zwfvu
kd &f w,f? wdw
k kd ajym&&if 'DvAkd sm? *sme,fxrJ mS zwfvu
kd &f wJh pmu *sme,fawGx/J
owif;pmawGxrJ mS zwf&avh r&Sw
d phJ mAs? a&;wJo
h u
l xif&mS ;wJh Edik if aH &; tusO;f om;
a[mif; "ausmif;om;v_y&f mS ;r_"qdw
k hJ {&mrusr;f }u;D udk jyKpck o
hJ ?l ol@emrnfu udak tmifxeG ;f ?
udak tmifxeG ;f udk ppftm%m&Sif tpd;k &u wpfcsed u
f zrf;qD;cJw
h ,f? csKyaf ESmif
cJw
h ,f? +y;D awmh xH;k pH twdik ;f ayg?h nSO;f yef;cJw
h ,f? ESyd pf ufcw
hJ ,f? tm;vH;k +y;D awmh qdyk gp@kd ?
xH;k pHtwdik ;f oHwikd af emufu axmifi&Jcef;xJ oGi;f vdu
k w
f ,f? xH;k pHtwdik ;f axmifxrJ mS
ESpyf &dap>'awG t=um}u;D ydwv
f u
kd w
f ,f? xH;k pHtwdik ;f ol@udk vl@i&Jcef;xJ ydwx
f m;cdu
k f
ppfaxmufvrS ;f a&; ,rrif;wd@k vky}f urH a_ wG pdw}f uKd uv
f yk =f uw,f?
'Dvkd rw&m; csKyaf ESmifra_ wG/ nSO;f yef;r_awG / i&Jcef;oGi;f ydwrf a_ wG axmifwiG ;f
vky}f urH a_ wG/ vGwcf sed o
f ihv
f @kd vGwcf iG }fh uKH vm&ifawmif tusO;f om;&J vl@odumQ / Edik if aH &;
odumQ / ,H=k unfcsuf odumQ udk zJah jccG sKd ;zsuw
f hJ cH0efcsuf trsKd ;rsKd ;udk vufrw
S x
f ;kd cdik ;f wmawG/
tJ'gawG tm;vH;k twGuf ppftm%m&Sif yg;uGuo
f m;awG igw@kd (Edik if aH &; tusO;f om;awG)udk
0efcsawmif;yef&r,f? igw@kd tzGJ tpnf;awGukd 0efcs awmif;yef&r,f? igw@kd bufu &yfwnf
cJw
h hJ jynfov
l x
l ak wGukd 0efcsawmif;yef&r,fw?hJ
jrefrmtif'yD eJ 'f ihf *sme,frmS v$iv
fh u
kd w
f hJ udak tmifxeG ;f &JtoHu a=unmcsuf
60

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

61

yHpk eH @J xGuv
f mw,f? ol@toHu ppftm%m&Siaf [mif;}u;D csKyEf pS cf sKyu
f kd emrnfEiS w
fh uG
vlaumifqx
JG w
k f pGypf w
JG m jzpfw,f? ol@toHu jynfov
l x
l }k u;D wpf&yfv;kH udk od=um;ap
oufao!$e;f wJh yHpk rH sKd ;eJ@ zGicfh swm jzpfw,f?
tJovdk Edik if aH &; tusO;f om;a[mif; tausmaf Z,swpfO;D &J toHukd uefawmf
axGaxGx;l xl; ajymp&mr&Syd gb;l ?
xyfqihf oabmwlw,f?
xyfqihf axmufcw
H ,f?
xyfqihf qENay;w,f?
'DvdkyJ vdk&if;udkwdkwdk&Sif;&Sif; ajymp&m&Sdw,f? uefawmf udk,fwdkifuvnf;
udak tmifxeG ;f vdyk J vl@i&Jukd jzwfoef;cJo
h ?l 'Dawmh aemufxyf xyfqihf ajymp&mawG &Sw
d ,f?
enf;enf;ajymyg&ap?
tm;emvd@k enf;enf;ajymyg&ap cGiafh wmif;wm? ajymp&mawG uawmh trsm;}u;D ?
1989 Zlvikd f 3 &ufrmS uefawmfaxmifxJ a&mufw,f? tJ'ED pS f pufwifbm
30 &ufrmS axmif'%ftjypfay; cH&w,f? (3) vavmuf t=um; umvrSm uefawmf[m
tcsKyo
f m;? jypf'%fusc&H wJh axmifom; r[kwaf o;bl;? tjypf wpfpw
kH &m &Sw
d ,fv@kd
owfrw
S jf cif; cH&wJo
h l r[kwaf o;bl;?
'gayr,hf uefawmfnOS ;f yef;r_awG cH&w,f? ESyd pf ufra_ wG cH&w,f? trsm;}u;D
cH&w,f? }urd zf efrsm;pGm cH&w,f? nrtdyf ae@rem; &ufaygi;f rsm;pGm cH&w,f? nSO;f yef;orSsukd
0rf;[if;vif;eJ@ vnfpif;cH&w,f? 'gu tcsKyo
f m;b0 (tjypfrhJ b0) eJ@ nSO;f yef;ESyd pf uf
cHc&hJ wm?
axmifom;b0 (tjypfusb0) a&mufawmhaum? ar;aep&m rvdyk gb;l ? ydv
k @kd om
qdk;vmawmhwmaygh? ppfaxmufvSrf;a&;u axmifxJrSmyJ wyfpGJaewmudk;? vmcsif&if
teD;av; jzpfaeawmhwmayg?h tjyifEikd if aH &;u cwfcwfysuyf suf jzpfaew,f? 'Dawmh
axmifxJrSm uefawmfwdk@ zGwfzGwfnufnuf a=uae=u&awmhwmaygh? ppfacG;wdkuf
oGi;f cH&vdck &H ? &Jbufcef;oGi;f cH&vdck &H ? ppfaxmufvrS ;f a&;u ausmcsiw
f ikd ;f ausmwJh
ppfa=uma&;H;k oGi;f cH&vdck &H ? useaf umif; use&f m vl@odumQ Avmusi;f atmif zJah jcG cwfcmG
cH&vdck &H ? zJw
h m ajcw
G m cH&wmawGxrJ mS tqd;k qH;k u uefawmfyh g;pyfxu
J arG;&mygomG ;awG
acsmifajcG csKd ;cGswf cH&wmyJ? ppfaxmufvrS ;f a&; vufcsuef @J uefawmfo
h mG ;awG tukeaf =uG
ukew
f ,f?
1991 uae 1998 txd oGm; 0wfvpfpvpf yg;pyfeJ@ axmifxrif;=urf;
[yfaecJ&h w,f? (7) ESpt
f =um 1998 a&mufrS oGm;wkwyfciG afh y;w,f?
ydq
k ;kd wm aemufwpfck &Sad o;w,f?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

61

62

1990 Zefe0g&rD mS uefawmf tlusa&m*g &w,f? tdy&f mxJ Ake;f Ake;f vJwt
hJ jzpf qdu
k w
f ,f?
tm%mydik af wGu bmukor_rS rvkyaf y;bl;? ajymr& qdrk &bJ? 5 ESpw
f w
d d =umw,f?
aemufq;kH tlawGacguf aoravmuf jzpfrS aq;Hyk @kd w,f? &efuek af q;H}k u;D cGpJ w
d cf ef;xJukd
wdu
k f u
kd yf @kd &w,f? cGpJ w
d &f w,f? vlawmh raobl;? arG;&myg wpf&OS ;f awmh "ewfoif;"
jzpf&w,f?
tqd;k wumh xdyaf cgif vl@i&J rD;avmifc&H wJh tjzpfu 'Dv?kd
2005 Zlvdkif 6 &uf reufrSm uefawmfhudk v$wfay;r,fvdk@ vmajymw,f?
axmifrLS ;u ac:xkww
f ,f? v$wrf ,hf tusO;f om; 100 ausmef @J qH&k w,f? v$w0f &rf;a&;zd@k
k rf w
S pf pf w,f? axmifus wke;f u rSww
f rf;,l xm;cJw
h hJ
uefawmfw@kd wpfawGukd ud,
ud,
k t
f *Fg trSwt
f om;awGe@J jyefnw
dS ,f? tm;vH;k +y;D awmh v$w0f &rf; ay;w,f? n$erf LS ;H;k
tpnf;ta0;cef;rxJ oGi;f w,f? tusO;f OD;pD;!$ecf sKyf Adv
k rf LS ;}u;D aZmfrif;u =o0g' ay;w,f?
aemufqHk;twef;rSm xdkifaewJh uefawmfhudk!$efcsKyfu emrnfac:w,f?
a&SqH;k wef;udk zdww
f ,f? a&SqH;k &J a&S rSm tjyifu w&m;ol}u;D awG/ Oya' t&m&Sd }u;D awG/
&Jt&m&S}d u;D awG/ axmift&m&S}d u;D awG xdik af ew,f? !$ecf sKyu
f ol@=o0g'xJrmS uefawmfh
emrnfukd wa=umfa=umf ac:-atmf-azmfw,f?
"q&m}u;D OD;0if;wifvnf; 'Dae@vGw+f y?D uefawmfw@kd u q&m}u;D pmawGukd zwf+y;D
}u;D cJw
h m? q&m}u;D use;f rm csr;f om vd&k mqEN jynhyf gap"
!$ecf sKyf =o0g' qH;k awmh tm;vH;k cef;rxJu xGu=f uw,f?
axmifA;l (wHcg;r}u;D cef;r)xJukd 0if=uw,f? tm;vH;k wef;pD vGwv
f rf; cs=D uw,f?
vGwv
f al wGxrJ mS 'DcsKyu
f vli,fwm0efcH (2) jrihaf ;ygw,f? vGwv
f al wG awmfawmfav;
xGuu
f ek af wmh 'kw,
d !$e=f um;a&;rSL;csKyu
f vmajymw,f? q&m}u;D eJ@ 'Dval wG 'Dval wG
c%ae=uygOD;? jynfxJa&;0ef}uD; AdkvfcsKyfarmifOD; vmawGcsifw,f ajymvdk@yg? 0ef}uD;
apmih&f if; xrif;av; pm;ygO;D wJ?h
kd u
f 10 a,muf? usm; 8/ r 2 ? (usm; 8 xJrmS 'DcsKyaf cgi;f
uefawmfw@kd vlou
aqmif wpfa,mufygw,f? awmifi+l rKd u OD;atmifp;kd jrih?f 1990 taxGaxGa&G;aumufyrJG mS
ta&G;cHc&hJ ol? 2012 =um;jzwf a&G;aumufyrJG mS vnf; ta&G;cH&ol? tck aejynfawmfrmS
v$waf wmf wufaew,f)? xrif;pm;+y;D Hk &Sad o;? axmufvrS ;f a&; 2 a,muf uefawmfhukd
vmac:w,f? tusHk;udk vdkufoGm;&w,f? tusHk;rSm wpfatmihfavmuf r=umbl;?
acgi;f pGypf yG +f y;D tjyifac:xkwjf yefw,f? wpfae&m a&mufv@kd acgi;f pGyf cGswaf wmh? vm;vm;
uefawmfreufu xGuv
f mcJw
h hJ axmifcef;? reuf xGuv
f mwke;f u &S&d o
dS rSs bkOm [d vkycf v
hJ @kd
tcef;u ajymifwvif;cgaew,f? pm;p&m ew/d +cKH p&m 0wfp&m bmrSsr&S?d a&aomufp&m
cGurf S ruse?f rd;k om pke;f pke;f csKyo
f mG ;w,f? b,fob
l ,f0grS uefawmftcef; ay:rvm?
62

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

63

uefawmfhukd bmpum; wpfceG ;f rS vmrajym?


'Dvekd @J aemufxyfaxmifxJ rSm 2 ESpaf usmf tydwcf cH hJ &jyefw,f? 2008 pufwifbm
23 rS uefawmf axmifu wu,fvw
G w
f ,f?
axmifordik ;f rSm uefawmfv
h kd &mZ0if dik ;f cJw
h o
hJ l r&Scd b
hJ ;l ? uefawmf =um;zl;em;0
&So
d avmuf wpfa,mufrS r&Scd b
hJ ;l ? vlxOk ;D vSvkd yk*Kd~ vf axmif'%f jyefausmch &hJ zl;w,f?
vGw&f uf a&mufawmh ol@udak xmifA;l 0H;k yd@k w,f? v$w0f &rf;ay;w,f? aemufxyf yk'rf
10 (C) uyfw,f? axmifxjJ yefoiG ;f w,f? axmifjyefusw,f?
uefawmf tif;pdeaf xmifrmS &Sad ewke;f uGejf rLepfA[du
k udo
k ufcikd v
f nf; axmifus
aew,f? wpf&ufrmS ol@vGwaf e@ aphw,f? ppfaxmufvrS ;f a&;awG ol@tcef;a&S a&mufvm
=uw,f? v$w0f &rf; zwfjyw,f? +y;D awmh yk'rf 10(C)uyfw,f? olvnf; wpfausmjh yef
axmifusw,f?
'DudpPawG uefawmf odom;yJ? =um;zl;om;yJ? 'gayr,hf uefawmf tjzpfeJ@
rwl=ubl;? uefawmfu vGw+f y;D om;vl? vGww
f mrS uGi;f vH;k uwf vGw+f y;D om;vl? axmif
vkyfief; oabmt& tm;vHk;/ tukefvHk;/ tlwGif;acs;cg; rusef ppf+yD;aq;+yD; ar;+yD; jref;+yD;
&mcdik Ef e_ ;f jynhf vGw+f y;D om;vl? aemufxyf bmyk'rf rS ruyf? aemufxyf bmw&m;rS rpG?J
J iG ;f ydwx
f m;cJh
aemufxyf b,f;kH rS rwif? uefawmfhukd aemufxyf 2 ESpaf usmf axmifxo
wm[m bmoabmvJ? bmt"dym` ,fv?J b,fvkd ajz&Si;f rvJ? b,fvkd ckcaH csyrvJ?
ajAmif rw&m;csKyfaESmifwm? t&yfpum;eJ@ ajym&&if "bvdkif;" rw&m;
csKyaf ESmifwm? Oya'rJh rw&m; csKyaf ESmifwm? ppftm%m&Siaf wG rw&m;vkyw
f m? ppftpd;k &u
Edik if o
H m;wpfO;D tay: w&m;rJjh yKwm?
udik ;f ...Oya' ynm&Siaf wG uefawmfhtr_ukd b,fvkd tqH;k tjzwf ay;=urvJ?
ppftm%m&Siaf wGukd b,fvkd ckcu
H muG,=f urvJ? uefawmfu
h kd b,fvkd apmihaf &Smuf =urvJ?
w&m;Oya' pd;k rd;k a&; r&Scd v
hJ @kd 'Dvjkd zpfcw
hJ mvd@k ajym=urSmvm;? ppftm%m&Sif acwfu w&m;
Oya'rJch v
hJ @kd 'Dvjkd zpfwmvd@k ajym=urSmvm;?
'Dvkd ppftm%m&Siaf wG/ ppftm%m&Sif tpd;k &awG/ ppftm%m&Sif yg;uGuo
f m;awG/
ppftm%m&Sif vufyg;apawG/ ppftm%m&Sif vufuikd w
f w
k af wG/ ppftm%m&Sif uyfyg;awG/
rw&m; vkycf =hJ uwmawG w&m;rJh usL;vGecf =hJ uwmawG/ tm;vH;k udk oifyek ;f acs ypfvu
kd &f
rSmvm;?
olw@kd tm;vH;k udk 0efcs awmif;yef cdik ;f =urSmvm;?
olw@kd tm;vH;k udk jynfo@l cHk ;kH wif/ ppfaq; tjypfay; =urSmvm;?
olw@kd tm;vH;k udk Edik if w
H um cHk ;kH wif ppfaq; tjypfay; =urSmvm;?
EdkifiHa&;tusOf;om;awG tm;vHk;twGuf olwdk@tm;vHk;qDu epfema=u;/
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

63

64

avsmaf =u;/ awmif;yefa=u;/ uefawmha=u; awmif;=urSmvm;?


ppftm%m&SifawGudk EdkifiHa&; tarGqufcHwJh ppfwpfydkif; tpdk;&wpfckvHk;udk
or0g,r tpd;k &tzGJ vkycf ikd ;f =urSmvm;?
vkycf siw
f m vky?f vkyo
f ihw
f m vky?f vkyzf @kd vdw
k m vky=f uyg?
aumif;wmcsnf;ygyJ? uefawmf axmufcyH gw,f?
ta&;awmfykH wyfom; wpfa,muftaeeJ@ oabmxm; ajymygv@kd ar;rvm;?
Edik if aH &; tusO;f om; a[mif;wdik ;f u 'Dvkd ajym=uvdrrfh ,f xifw,f?
ppftm%m&Siaf wG wpf+rKH v;kH udk
urBmrausb;l a[h?
Armrausb;l a[h?
igrausb;l a[h?
ueaf wmf wpfa,mufx&J J xyfqiho
f abmxm; b,fvkd vJv@kd xyfqihaf r;rvm;?
'Dvkd ajzrdr,f xifw,f?
ppftm%m&Siaf wG[m ordik ;f a=u;G qyf=u&r,hf wm0efawGuvnf; uif;vGwcf iG fh
&ae=uw,f? w&m;Oya' a=u;G qyf=u&r,hf wm0efawGuvnf; uif;vGwcf iG fh &ae=uw,f?
uG,v
f eG o
f l pma&; q&m}u;D owif;pm q&m}u;D td;k a0?;ndKjr pum;vH;k twdik ;f "i&JacG;}u;D
vGwaf eqJ" (Hell Hound at Large) vd@k ajym&rSmayg?h
aemufwpfrsKd ; ajym&r,fq&kd if 'Dvkd ajymjycsiw
f ,f?
"umvay: i&JacG;}u;D awG vGwaf eao;w,f"?

[Hom0wD OD;0if;wif
atmufwbkd m 13/ 2012
( Myanmar Independence Journal

64

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

rS)

65

awmf&mrS aysmfatmifae&w,f

zdk;oH(vlxk)
usaemfu usaemhftara&;wJh "&wemyHkrEWav; rEWav; uefrwdk@rEWav;"
qdw
k phJ mtkyu
f kd xGu+f y;D av; ig;ESp=f umrSzwf&ygw,f? zwf&if;eJ@ "ausmif;}u;D a$tifyif"
qdw
k hJ aqmif;yg;udk a&mufwt
hJ cgrmS "ausmif;'um}u;D OD;pufi$ u
f jynf}u;D om;wkwf "
tppfy?J ol@Zmwdu ,leefe,f xdr&f ihf vd@k ac:wJh rk;d jrif;+rKd em;u ",davmfmG "qdw
k mudk
oGm;awG@ygw,f?
usaemf [mueJ jzpfomG ;ygw,f? bma=umihv
f J qdak wmh tarajymwJh ae&mu
usaemfa&mufaewJh ae&mjzpfaevd@k ygy?J 'D+rKd udk aS;wke;f u xde,
f @JG / Sr;f vdk ('Dcdik t
f wGi;f rSm
Sr;f GmawGtrsm;}u;D Syd gw,f) rd;k +rv
J @kd ac:+y;D tckawmh xde+f cKH ; vd@k ac:ygw,f? ,davmfmG u
tckxed +f cKH ;&J qifajczH;k jzpfaeyg+y?D
jrpf}u;D em;eJ@taSaemuf wef;wef; (um;vrf;eJ@) uDvrkd w
D m200awmifra0;ygb;l ?
vrf;uvnf;aumif;awmh um;udjk yif;jyif;armif;&if oH;k em&DomomeJ@ a&mufygw,f? 'Dupd u
P kd
xde+f cKH ;om;awG/ ordik ;f q&mawGawmifrodygb;l ? uefawmfu ajymjyrS odwmyg? OD;pufi$ &f J
trsKd ;awGvnf; ,davmfrmS S=d uygao;w,f? 'gayrJh olw@kd vnf; rsuaf jcjywfaewm =umyg
+yw
D ?hJ
+y;D awmhrS usaemf tckaeae&wm[m tarhaqmif;yg;xJu xde+f cKH ;rSmyJ qdw
k mudk
tarrsm;od&&if b,fvrkd sm;aervJv@kd awG;+y;D +yKH ;aerdygw,f? wdu
k q
f ikd cf siaf wmh 'D xde+f cKH ;+rKd
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

65

66

[m aS;uwnf;u Armjynfe@J / rEWav;eJ@ tquftqH toGm;tvmrsm;wJh +rKd a[mif;


wckjzpfaeygw,f?
'D+rKd eJ@q,frikd rf a0;wJah e&mrSm "jrefrmGm"qdw
k hJ GmwGmawmif Syd gw,f? tck
ae=uwmuawmh wkwcf snyfh gy?J 'grrS [kwv
f nf; umv=umvd@k wkwjf zpfuek =f u ovm;
rodygb;l ? bma=umihf 'Dvakd c:w,fqw
kd mudk taotcsm okawoejyKr,ho
f l rSad wmh
b,fvu
kd ae b,fvkd 'Demrnf&cJw
h ,f qdw
k m bmrS a&a&&m&m rod&ygb;l ?
tJ'rD mS t&ifwek ;f ujrKS ycf w
hJ hJ td;k td;k awGbmawG wl;azmfv@kd &w,f/ a&;xm;wJh
pmawGukd zwfr&bl;qdw
k hJ tajymrsKd ;udyk J =um;&ygw,f? tckacwfu orkid ;f avhvmw,f
qdkwmudk tifwmeufay:rSm tcsuftvufSmae/ a&;ae=uwJh acwfvdkjzpfaeawmh
'Dvt
kd csuf tvufawGukd b,fou
l rS owdrxm;rdygb;l ? pdwyf g0ifpm; okawoevkyrf ,hf
vlvakd ewmyg?
'Du wcsKd bk&m;ausmif;awGrmS Armjynfuqif;wkawmfawG/ xdik u
f ,
kd af wmfa&m/
avsmif;awmfr/l &yf awmfral &m/ bk&m;pifrmS wifxm;+y;D ud;k uG,=f uwmvnf; awG@&ygw,f?
yDbd pusif ausmufyk w
f ak wmfawGyg? wcsKd ae&mrSmqd&k if b,fwek ;f uwnf;u vufadS e&m
udk a&mufaew,fqw
kd mawmif ajymEdik w
f v
hJ l rSad wmh ygb;l ?
'D+rKd eJ@ Armjynfe@J wcsed u
f b,favmuf tquftqHcdS w
hJ ,fqw
kd m ajym&&if
'D+rKd rSmyJa jymqdo
k ;kH pGw
J hJ a'odupum;awGxrJ mS Armpum;awG 0ifaewJt
h xdygy?J Oyrm
(a&)yH;k / csKd i(fh xrif;xnhw
f chJ sKd i)fh / qyfjym/ rwfcu
G f pwmwd@k wkwo
f eH @J ajymygw,f? Oyrm
qyfjymqd&k if qyfajymif;vd@k toHxu
G yf gw,f? 'DuvlawGu c&rf;csOo
f ;D udk avmufjrifcs,f
(Armc&rf;oD;)vd@k ac:+y;D rmvumoD;udak wmh avmufjrifaxmif (Armrufro
kH ;D )vd@k ac:yg
w,f? aemuf+y;D oabFmoD;udv
k nf; prf;ayg}u;D vd@k ac:ygw,f? t"dym` ,fu e*du
k 'Dt&yfrmS
rSyd J ArmjynfurS wqihf a&mufvmw,fqw
kd myg?
uefawmf 'Duakd &mufumpwke;f uqd&k if touf}u;D wJh vl}u;D awG[m tyfcsKypf uf
qd&k if pif;*g;(Singer) rS/ pufb;D qd&k if &mav;(Raleigh) rS wu,faumif;wmvd@k ajymavh
Sdygw,f? ArmjynfrSm ajymavh SdwJhtwdkif; waoGrwdrf;ygyJ? olwdk@ tJ'DypPnf;awGudk
Armjynfbufu o,fwmyg? [dkwkef;u vrf;yef;quf oG,fa&;[m ArmjynfeJ@ydkeD;/
ydv
k ,
G u
f v
l @kd yg? pufb;D awG/ tyfcsKypf ufawGukd vm;0efwifawGe@J o,f,v
l m=uwm
jzpfygw,f?
tvm;wl Armjynfu ausmufprd ;f avmuu toH;k tE_e;f rsm;[mvnf; wkwf
pum;eJ@ xde+f cKH ;a'ou pum;awG jzpfaeygw,f? Oyrm ausmufurG w
f ,f (ausmufukd
ta&mifwifwm)/ vef@yef; (tjyma&mif pGuw
f ahJ usmuf)/ x,fv;kH pdr;f (wpfv;kH vH;k pdr;f +y;D
ta&mif ajcmufwahJ usmuf)/ Si;f =uvk (tpdr;f xJrmS trnf;tpuftajymifawGygwahJ usmuf)
66

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

67

pwmawGygy?J
aemufajymzd@k vdw
k m wpfcu
k t*Fvyd u
f kd jyefwu
kd w
f hJ ruQ&mrif;om;&Jom;ESpyf g;
jzpfwhJ apm&efyikd ef @J apm&efEikd f rif;om; nDtpfux
kd u
J tpfuakd pm&efyikd [
f m t*Fvyd t
f zrf;
cH&+y;D tdE,
dN udk tyd@k cHc&hJ ygw,f?
nDjzpfol apm&efEdkifac: acsmif;cGrif;om;[m Srf;jynfudkwuf+yD; tiftm;pk/
v_yf mS ;ygw,f? 'gayrJh tiftm;rrSsv@kd qkwcf mG vm&wm wkwjf ynfxJ txda&mufvm
ygw,f? wkwb
f ufu ol@udk tJ'w
D ek ;f u tkycf sKyrf w
_ nf+ird +f y;D vH+k cKH pw
d cf s&wJh xde+f cKH ;rSm
ol@udk tdraf y;xm;ygw,f? aemuf+y;D oihaf wmfpmG vnf; axmufyahH y;xm;ygw,f?
ol@udk "ust
D ef;aumh" vd@k wkwef mrnf ay;xm;w,fv@kd q&mjroef;wihf a&;wJh
"awmiforef avnSi;f aqmfawmh"txJrmS zwf&zl;ygw,f? olu'DrmS AdaE<maq; a&mif;ovdk
vdv
k nf; t&yfpum;ajymoH =um;&ygw,f?
useyf gao;w,f? 1951 ckEpS u
f xkwcf w
hJ hJ q&m Aef;armfwifatmif&J "aiGEiS ;f rHr_ "_H
0wKyg? tJ't
D xJrmS q&mu ol@Zmwfvu
kd [
f m t*Fvyd pf pfwyfawGe@J xde+f cKH ;udk a&mufvmcJ+h y;D
'Du wkwrf av; 0rfareJ@ &nf;pm; jzpf=uw,fq+kd y;D Zmwfvrf;zGJ xm;ygw,f? aemufq;kH rSm
tcspaf &;eJ@ ppfa&;aG;&awmhrS aiGEiS ;f r_rH x
_H rJ mS cGcJ w
hJ ,fv@kd a&;cJw
h m rSwrf ad eygw,f?
xde+f cKH ;eJ@ 3-4 uDvrkd w
D mavmuf a0;wJah e&mrSm a[mfi$ fh qdw
k hJ Gm}u;D wGm
Syd gw,f? Gmqdak yrJh +rKd uav; w+rKd avmuf+dS y;D c&D;oGm;vkyif ef;eJ@ tifrwefpnfum;/ 0ifaiG
aumif;aewJah e&m jzpfygw,f? 'Da[mfi$ fh udk wkwjf ynfom;awG[m tdAk mpD; Gm}u;D vd@k ac:
=uygw,f?
ta=umif;uawmh acwftqufqufrmS 'DmG }u;D u vlawG[m wjcm;Edik if aH wG
xGuo
f mG ;=uwm odyrf sm;vd@k yg? txl;ojzihf taSawmiftmSwu
kd yf g? 'Dvekd @J enf;enf;
peJemvdu
k af wmh rEWav;u uefawmfow
d hJ tdAk mpD;wkwf wpf0ufavmuf[m 'DmG }u;D u
tqufawG jzpfaeygw,f? txufrmS ajymcJw
h hJ Armpum;vH;k awGukd oH;k wm 'Dae&mrSm
trsm;qH;k ygy?J olw@kd u 'kuq
Q w
kd hJ pmvH;k ukd awmif (ArmtoHxu
G t
f wdik ;f ) oH;k wwfygw,f?
wdu
k q
f ikd v
f @kd wpfcak jymcsiyf gw,f? tJ'gu ,cif use;f rma&;0ef}u;D a'guw
f m
ausmjf rihf ta=umif;yg? olw@kd rdom;pke@J uefawmfw@kd rdom;pk[m tifrwefrS if;ES;D ygw,f?
ol@rdbrsm;uvnf; rEav;rSm puULa&mif;/ uefawmfhtzd;k eJ@ taruvnf; rEWav;rSm
puULa&mif;qdak wmh aS;uwnf;u odusrG ;f ae=uwmvd@k qdEk ikd yf gw,f?
'ga=umihf ol (yxrt}urd )f tdraf xmifjyKawmh uefawmfu vlysKd &H vky&f ygw,f?
olw@kd nDtpfukd armifErS awGuvnf; useG af wmfw@kd vdyk J pdeyf w
D m - uGeAf ihf ausmif;ol
ausmif;om;awG qdak wmh tm;vH;k rSm t*Fvyd ef mrnfawG S=d u ygw,f?
ol@ t*Fvyd ef mrnfu [,f&&D if; (Harry Yin) yg? 'ga=umihu
f saemfw@kd tm;vH;k u
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

67

68

ol@udk ud[
k ,f&v
D @kd ac: ygw,f? useG af wmh rdbrsm;uvnf; armif[,f&v
D @kd yJ ac:ygw,f?
b,forl S wjcm;emrnfe@J ac:wm r=um;zl;ygb;l ? olu vl&nfvnf;oef@/ taetxdik f tajym
tqdkvnf;rGef&nf/ ausmif;pmvnf; awmfqdkawmh wpfcsdefu uefawmfwdk@ ti,fawG
odyt
f m;us&wJh vlwpfa,mufyg? ol@toufu uefawmftpfux
kd uf wpfEpS }f u;D w,f
xifygw,f? ausmif;rSm wpfwef;}u;D vd@k 'Dvkd ajymwmyg?
i,fi,fav;uwJu uefawmfhacgi;f xJrmS ole@J ywfouf+y;D pOf;pm;vd@k rayguf
wJjh y\emwck Scd yJh gw,f? tJ'guawmh ol@tazemrnfa&m/ taremrnfa&mrSm "&if;"
qdw
k hJ pmvH;k rygbeJ @J ol@emrnfu b,fvv
kd yk +f y;D [,f&&D if; jzpfae&wmvJ qdw
k myg?
'DvdkeJ@ wavmuawmh rEWav;rSmarG;/ rEWav;rSm}uD;jyif;wJh tdkAmpD; wkwf
rdwaf qGwpfa,mufe@J 'DrmS awG@ygw,f? olutck rEWav;rSm raeawmhygb;l ? txufbuf
ajymif;oGm;yg+y?D oluvnf; 'D a[mfi$ fh mG tqufyg? 'ge@J ole@J rEWav;a&muf wkwjf ynf
ayguaf wG ta=umif;ajym=u&if; ud[
k ,f&D ta=umif;qD a&mufomG ;yga&m? olw@kd csi;f
wkwcf si;f ydo
k rd mS yJq+kd y;D uefawmfu i,fi,funf;u uefawmfacgi;f xJrmS wnfadS ewJh
ya[Vdta=umif; ar;=unhyf gw,f?
'DtcgrmS oluw[m;[m;&D+y;D "cifAsm;uvJAsm/ olw@kd rsKd ;d;k emrnfu wkwv
f kd
'&if;'As? a[m'D a[mfi$ u
fh ol@taz&J tpfut
kd &if;awG 'DrmS Sad o;w,f? tarGqikd f tdraf jr
awGvnf; Sad o;w,f"vd@k ajymjyygw,f? 'DawmhrS vdyyf wfvnf oGm;awmhwmayg?h ?
wpfqufxJ pOf;pm;rdwmu tcktcsed rf mS ige@J ud[
k ,f&w
D @kd jyefawG@vd@k 'gawGajym
f o
kd @l udk r_wv
f u
kd &f if ydt
k =Hh orSm (olu
jy&ifoal wmh tH=h orSmyJ? 'gt
h jyif uefawmfu wkwv
wkwpf um;rwwf oavmufyg) vd@k vnf; awG;rdygao;w,f?
b,fvdkyJ ajymajym udk,hfwdkif;jynfudk tifrwefcspf/ udk,hftdrfeJ@ rdom;pkukd
tifrwef cifw,
G w
f v
hJ u
l wkwjf ynf ,leefjynfe,fxu
J xde+f cKH ;udk a&mufae+y;D ' x
D ed +f cKH ;
u tqufuawmh ArmjynfrmS 0ef}u;D jzpfaeygw,f?
'g[mvufawG@yg?

zdk;oH(vlxk)

68

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

69

jynfaxmifpkppfppfrludk vufcH}ujyDqdk&if
a&$jynfawmf arSsmfwdkif;ra0;awmhygjyD

armif0Ho
tckavmavmq,frmS "tqd;k xJu taumif;" qdo
k vdk wpfzufrmS aorde@f
usa&m*gwpfcktjzpf trsm;em;vnfxm;=uwJh uifqma&m*geJ@ ppfyGJqifE$Jae&ayr,fh
tjcm;wpfzufrSmawmh t&ifueJ@pm&if tcsdefydk&ovdk jzpfaewma=umifh pmawG ydk+yD;
zwfjzpfaew,fAs? txl;ojzifh 'Duae@ pmzwfot
l rsm;pkukd ol@xufigaumif; t+yKd it
f qdik f
pnf;k;H qJaG qmifae=uwJh *sme,fawGukd yd+k y;D awmhvnf; rsm;rsm;/ yd+k y;D awmhvnf; pl;pl;epfepf
zwfjzpfaerdw,fAsm?

OD;cGexf eG ;f OD;&Jpum;
tck&ufyikd ;f twGi;f zwfjzpfcw
hJ hJ *sme,fyg owif;aqmif;yg; awG@qkaH r;jref;cef;
awGxu
J useG af wmft
h mkrH mS vm+iw
d mawGxu
J wpfcu
k awmh The Voice *sme,fxu
J
&Sr;f trsK;d om; 'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf OuU OD;cGex
f eG ;f OD;&J pum;wpfceG ;f jzpfw,fAs? *sme,fxrJ mS
ygwhJ ol@pum;u 'DvAkd sm?
"vGecf w
hJ hJ ESp&f ufavmufu orRwk;H 0ef}u;D OD;atmifrif;u zuf'&,fqw
kd m
jynfaxmifprk v
l @kd vufcv
H movdk Edik if aH &;ygwaD wG/ owif;*sme,fawGrmS vnf; zuf'&,f
pepfe@J ywfouf+y;D cGx
J u
G af &; r[kwq
f w
kd mudk us,u
f s,jf yef@jyef@ od&v
dS mw,f? tbd;k /
tazeJ@ tefu,fu,
kd w
f ikd f axmifusc+H y;D zuf'&,fukd em;vnf vufcv
H matmif }uKd ;yrf;&
usK;d eyfw,f " vd@k ajymvdu
k w
f mAs?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

69

70

cGxJ uG af &;rltjrifudk pGef@v$wfvdkuf+yDvm;


tm;vk;H od=uwJt
h wdik ;f 2008 tajccHOya't& 2010 a&G;aumufyeJG @J wufvmwJh
tpd;k &vufxufrmS wdik ;f &if;om; vufeufuikd t
f zG@J rsm;eJ@ +ird ;f csr;f a&;&&Sad &;twGuf tpk;d &udk
ud,
k pf m;jyK+y;D pGr;f pGr;f wrH }uKd ;yrf;aqmif&u
G af ewJh ,cif rD;&xm;0ef}u;D / ,ck orRwk;H 0ef}u;D
OD;atmifrif;[m ,cif ppftpdk;&vufxufu wdkif;rSL;tqifhtxd wm0ef,lcJhzl;wJh
ppft&m&Sad [mif;}u;D wpfO;D jzpfw,fAs? tJ'aD wmh OD;cGex
f eG ;f OD; pum;t& zuf'&,fru
l kd
cGx
J u
G af &;rltjzpf ESpaf ygi;f ig;q,favmuf oabmxm;vmcJ=h uwJh ppfAv
kd cf sKy}f u;D awG&J
udk,fpm;vS,fwpfOD;[m vGefcJhwJh ESpf&ufavmufurS tJ'Dtjrifudk pGef@v$wfvdkufwJh
oabmvd@k ,lq&rSm jzpfw,fAs?

t"du ta=umif;jycsuf}uD;
h hJ
z,f'&,frq
l w
kd m uefawmfw@kd Ekid if &H J Ekid if aH &;pepf wpfqpfcsK;d auG@oGm;cJw
Zmwfvrf;rSm t"du ta=umif;jycsu}f u;D jzpfcw
hJ ,fAs? ta=umif;uawmh ygvrD ef 'Dru
kd a&pD
pepfukd ajrjrKS yf o+*K [/f ol@tac: qd&k ,
S v
f pf 'Dru
kd a&pDpepf/ jynfov
l x
l k trsm;pk}u;D tac:
qk&d ,
S v
f pfta&jcKH wpfygwD tm%m&Sipf epfukd Adv
k cf sKy}f u;D ae0if; xlaxmif&mrSm ol t"du
ay;cJw
h hJ ta=umif;jycsuu
f tJ'zD uf'&,frl jzpfw,fAs? 1947 tajccHOya'xJrmS xnfo
h iG ;f
xm;wJh cGx
J u
G cf iG hf wpfenf; zuf'&,fru
l kd ta=umif;jyK+y;D jynfe,fwpfcu
k cGx
J u
G zf @kd =upH nf
}udK;yrf;vmwma=umifh jynfaxmifpk}uD; r+ydKuGJoGm;&avatmif EdkifiHawmf tm%mudk
wyfrawmfu &,lxed ;f odr;f vdu
k w
f mjzpfw,fv@kd tJ'w
D ek ;f u umuG,af &;OD;pD;csKyf Adv
k cf sKyf
}u;D ae0if;u wdik ;f jynfukd today; a=unmcJw
h m jzpfw,fAs?

t=uH& usyfaewkef;rSm
&Spfq,fh&Spf ta&;awmfykH umvtwGif; us,fus,fjyef@jyef@ xGufay:vmwJh
owif;wpfcrk mS Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;[m tm%modr;f wJu
h pd P (yxp tpd;k & acgi;f aqmifawGe@J
&Sr;f apmfbmG ; trsm;pkukd zrf;qD; xde;f odr;f wJu
h pd )P +y;D wJah emuf wyfrawmfu bma=umifh
tm%modr;f &w,fqw
kd m wdik ;f jynfukd w&m;0if today;a=unmzd@k t=u&H usyaf ewke;f
ol@vufaxmuf ppfAv
kd }f u;D wpfO;D u a=unmcsuw
f pfapmif a&;,lvmw,f? tJ'aD =unm
csufxJrSm zuf'&,frla=umifh jynfaxmifpk}uD; +ydKuGJ&awmhr,fh tE&m,f &SdvmwJh
twGuf tm%modr;f &w,fv@kd a&;xm;w,f? tJ'gukd Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;u zwf=unf+h y;D
"at; aumif;w,f/ tJ't
D wdik ;f a&'D,u
kd toHvi$ hf a=unmvdu
k f "vd@k ajymcJw
h ,fv@kd
qdw
k ,f? tJ'aD zmfjycsuo
f m rSew
f ,fq&kd ifawmh Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;[m zuf'&,fral =umifh
jynfaxmifp}k u;D +yKd urJG mS udk wu,fypJ ;kd &dr+f y;D tm%modr;f wmr[kwb
f J odr;f csiv
f @kd odr;f +y;D rS
zuf'&,frel @J jynfaxmifpk +yKd urJG ,fh tE&m,fqw
kd mudk wrifoufouf qifajcqifvuf
qifem;&Guv
f yk v
f u
kd w
f mjzpfw,fv@kd ,lq&rSm jzpfw,fAs?
70

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

71

0ef}uD;csKyfa[mif;OD;Ek&J oabmxm;
xm;ygawmhAsm? tcktcsed rf mS Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;a&m/ tJ'aD =unmcsuf a&;,l
vmwJh ppfAv
kd }f u;D a&m/ tJ'D tm%modr;f yG+J y;D aemuf zG@J pnf;wJh awmfveS af &;aumifpt
D zG@J 0if
tukefvkH;eD;yg;avmuf r&Sd=uawmh+yDrdk@ 'DudpPudk tus,ftus,f r+idrf;zG,f vkyfrae
csiaf wmhygb;l Asm? wpfqufwnf;rSm 0ef}u;D csKyaf [mif; OD;Eku " jynfaxmifpk}uD; +ydKuGJ
r,ft
h E&m,f trSew
f u,f&adS e+yv
D @kd usKyu
f kd ESprf ed pfavmufyJ }uKd ajymyg/ tm%modr;f p&m
rvdkygbl;/ usKyfudk,fwdkif wyfrawmfudk tm%mtyfrSmyg "vdk@ ajymcJhwmudk 1966 ck
kd w
f ikd f em;eJ@qwfqwf
pufwifbmvu owif;axmuf wpfa,mufjzpfwhJ uefawmfu,
=um;cJ&h +y;D owif;a&;cJzh ;l ygw,f? 0ef}u;D csKyaf [mif; OD;Ekvnf; tcktcsed rf mS r&Sad wmh+yrD @kd
'Dupd u
P kd "&mZ0ifxrJ mS xm;&pfchJ " vd@k qd&k awmhraygAh sm?

jynfaxmifpk+ydKuGJa&;qdkwJh tjrif
zuf'&,frla=umifh tm%modrf;wmvm;? tm%modrf;+yD;rS zuf'&,frludk
ta=umif;jycsuf qifajctjzpf qGJokH;ovm;qdkwJh tcsufudk &mZ0ifxJrSmxm;&pfcJhvdk@
&aumif;&rSmjzpfayr,fh &mZ0ifxJrSm rae&pfcJhbJ tJ'Daemuf ESpfaygif;rsm;pGmtxd
vkdufvmcJhwJhudpPuawmh jrefrmjynfol tpdwftydkif;wcsKd txl;ojzifh rsKd;qufopf
wyfrawmf acgif;aqmiftrsm;pk pdwfxJ zuf'&,frlqdkwmudk jynfaxmifpk+ydKuGJa&;
vrf;ptjzpf pGJae=uwJhudpPjzpfw,fAs? wu,fyJ pdk;&drfvdk@avvm;? 'grSr[kwf ol
tm%modr;f wJh udpu
P kd w&m;rSsww,f (justify) vd@k trsm;u jrifatmifavvm;awmh
rodb;l ? Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;eJ@ ol OD;aqmifwhJ tpd;k &yko
H mefEpS cf k (awmfveS af &; aumifpeD @J
jrefrmhq&kd ,
S v
f pf vrf;pOfygw)D u tJ't
D csuu
f kd xyfwvJvJ oHrEd_ u
S o
f vdk ESucf w
hJ m
a=umifv
h nf; tJovdpk aJG ecJ=h uwm jzpfw,fAs?

a&$jynfawmf arSsmfwikd f;reD;


Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;u zuf'&,fru
l kd k;d k;d om;om; pd;k &drpf w
d ef @J yJ jzpfjzpf/ rd;k rom;
tok;H cscw
hJ myJjzpfjzpf oluawmh tJ'yD pk m> udk ya[Vdtjzpfxm;cJ+h y;D avmuxJu xGuo
f mG ;
cJ+h yrD @kd ol@twGuaf wmh jy\emr&Sad wmhb;l Asm? jy\em&Sad ewmu zuf'&,fru
l kd jynfaxmifpk
+zdKcGJa&;rltjzpf wyfrawmfacgif;aqmiftqufqufu oabmxm;aecJh=uwma=umifh
uefawmfw@kd Edik if rH mS jynfwiG ;f ppfr;D r+ird ;f Edik jf zpfaecJw
h hJ udpjP zpfw,fAs?
wyfrawmfacgi;f aqmifawGu zuf'&,frq
l w
kd phJ um;ajymvdu
k w
f meJ@ ajymwJo
h u
l kd
rsuaf xmifeh }D u;D awGe@J =unf/h zuf'&,fru
l u
kd ikd pf +JG y;D rdrv
d rl sK;d pktcGit
hf a&; (Nationalitys
Right) twGuf wdu
k yf 0JG ifaeolawGukd vlrsK;d pk aomif;use;f olawGtjzpf _jrifvm=u&if;eJ@yJ
uefawmfw@kd Edik if rH mS +ird ;f csr;f a&;uif;rJ+h y;D a&$jynfawmf arSsmw
f ikd ;f reD; jzpfvmcJw
h m tckwikd f
jzpfw,fAs? +ird ;f csr;f a&;rSr&awmhvnf; uefawmfw@kd Ekid if w
H umrSm rajymeJ@ a'owGi;f rSm
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

71

72

awmif "m;raemufyw
d af cG; jzpfwm bmqef;ovJAsm?

jyefvnf qef;ppf okH;oyfcGifh&dS


tcktcsed rf mS Ekid if aH &;jyKjyifajymif;vJr&_ J tusK;d quftjzpf pme,fZif;vGwv
f yf
cGiv
hf nf; tawmfuav;&vmae+yrD @kd zuf'&,frel @J ywfouf+y;D wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifawG
ud,
k w
f ikd f ajymaeqdak e a&;aeom;ae=u+yrD @kd zuf'&,frel @J ywfouf+y;D wu,ft
h "dym` ,f
tppftrSeu
f kd jynfoal wG tawmfuav; oabmayguf em;vnfae=u+yv
D @kd uefawmf
,lqw,fAsm? wyfrawmfom;awGvnf; z,f'&,frleJ@ywfouf+yD; rdrdwdk@t&ifwkef;u
&Sx
d m;cJw
h hJ em;vnfoabmaygurf [
_ m rSerf rSeq
f w
kd mudk jyefvnf qef;ppf ok;H oyfciG &hf &Sd
ae=u+yD jzpfw,fAsm? uefawmfw@kd jynfo@l acwf*sme,frmS OD;at;omatmif tcef;quf
a&;cJhwJh yifvkHeJ@ z,f'&,f aqmif;yg;awGudk zwf_cJh=uolrsm;taeeJ@ uefawmfwdk@
jynfaxmifp}k u;D &Jtwdwu
f kd rSerf eS u
f efuef od&+dS y;D tem*wftwGuf ajrmfajrmfjrifjrife@J
awG;qEdik =f uvdrrhf ,fv@kd uefawmf ,k=H unfw,fAs?

jynfe,ftm%m cGaJ 0ay;a&; t"du


wu,fawmh 1961 tapmydkif;umvrSm wdkif;&if;om; acgif;aqmif tcsKd
(txl;ojzifh &Srf;apmfbGm;awG) jynfaxmifpktpdk;&udk ta&;qdkzdk@ pDpOfcJh=uwmu
cGx
J u
G cf iG ahf wmif;zd@k r[kwb
f ;l As? yifvn
Hk v
D mcHrmS csrw
S cf w
hJ hJ tajccHrrl sm;rS wpfpwpfp
aoGznfvm+y;D wpfae@wjcm; wd;k wuf qk;H _;H vmaewJh wdik ;f &if;om;vlrsK;d tcGit
hf a&;awGukd
rSerf eS u
f efuef&&Szd @kd jzpfw,fAs? wpfenf;ajym&&if 1947 tajccHOya'rSm azmfjyxm;wJh
wdik ;f &if;om; tcGit
hf a&;awGukd vufawG@rSm trSew
f u,f&&Sad &; awmif;qdzk @kd om pDpOfcw
hJ m
jzpfw,fAs? EkdifiHa&;&J obm0twdkif; tusyfudkifwm zdtm;ay;wm aps;qpfwm
aps;udik w
f mawGawmh ygcsiv
f nf; ygrmS aygAh sm?
'gayrJh wdkif;&if;om;acgif;aqmif trsm;pku jynfaxmifpku cGJxGufvdkpdwf
r&S=d uwmawmh uefawmf avhvmrdoavmuf aocsmw,fAsm? olw@kd t"duvdck si=f uwmu
jynfaxmifpk tm%meJ@ jynfe,fawG&J tm%mudk yifvkHnDvmcH (wpfenf;) 1947
tajccHOya'yg azmfjycsuaf wGtwdik ;f wdwu
d sus cGaJ 0ay;zd@k yJ jzpfw,fqw
kd m taxmuf
txm;awG trsm;}u;D &Syd gw,fAsm?
uefawmfwdk@EdkifiHudk jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHvdk@ w&m;0if ac:xm;ayr,fh
wdkif;&if;om;awGuawmh " jynfaxmifpk trnfcH wpfjynfaxmifwnf; " tjzpf
wpfavSsmufv;Hk _jrifc=hJ uw,fAs? uefawmfw@kd wu,f ppfreS w
f hJ +ird ;f csr;f a&; vdck si=f u
w,fqdk&ifawmh wdkif;&if;om;awG&ifxJu tJ'Dtjrif yaysmufvGifhpOfoGm;atmif
vlrsm;pkjzpfwJh uefawmfwdk@ ArmawGu vkyfaqmif=u&rSm jzpfw,fAs? 'DawmhrSom
a&$jynfawmf arSsmw
f ikd ;f ra0;awmhr,fh tajctaeudk qdu
k af &mufrmS jzpfw,fAsm?
72

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

73

wdik f;&if;om;acgif;aqmif trsm;pku jynfaxmifpuk cGxJ uG vf pkd wd f


r&S=d uwmawmh usGeaf wmf avhvmrdoavmuf aocsmw,fAsm? olw@kd t"duvdck sif=uwmu jynfaxmifpk
tm%meJ@ jynfe,fawG&J tm%mudk yifvnHk vD mcH (wpfenf;) 1947 tajccHOya'yg azmfjycsufawGtwdik f;
wdwdusus cGJa0ay;zdk@yJ jzpfw,fqdkwm
taxmuftxm;awG trsm;}uD; &Sdygw,fAsm?
........
Advk cf sKyfatmifqef;&J pum;
uefawmfuawmh wdkif;&if;om;a'oawGrSm aoewfoHawG rpJao;bl;qdkwJh
owif;awG=um;&wdik ;f vGwv
f yfa&; Adou
k m wdik ;f &if;om; aoG;pnf;nD!w
G af &; Adou
k m/
trsKd;om;acgif;aqmif}uD; AdkvfcsKyfatmifqef;&Jpum; wpfcGef;udkyJ t+rJ =um;a,mif
rdw,fAsm? 1947 tajccHOya'xJrSm jynfe,fcGJxGufcGifh yk'frxnfhzdk@udpPudk jrefrm
acgi;f aqmifwcsKd u uef@uGu=f uawmh Adv
k cf sKyu
f "tdAk sm ...'Dq,fEpS t
f wGi;f jynfe,fawG
cGrJ xGucf siaf tmif usKyw
f @kd ArmawGu }uKd ;pm;&rSmayg/h 'Dvrkd S r}uKd ;pm;Edik &f if usKyw
f @kd
nHv
h @kd aygh " vd@k ajymcJw
h ,fv@kd =um;zl;w,fAsm?
[kwyf gw,fAsm? ESpaf ygi;f t&m taxmif wpfajrwnf;ae wpfa&wnf;aomuf
vmcJ=h uwJh wdik ;f &if;om;awGe@J pkaygi;f wnfaxmifxm;wJh jynfaxmifpk jrefrmEdik if aH wmf}u;D
r+ydKuGJ&avatmif vlrsm;pkvlrsKd;pkjzpfwJh uefawmfwdk@ ArmvlrsKd;awGu w&m;rSsw
vGwv
f yfjcif;eJ@raoG wef;wlnrD sS 0g'jzLpifwehJ nf;vrf; tok;H jyK+y;D pwif }uKd ;yrf;oif=h u+yv
D @kd
uefawmf ,lqw,fAsm?
(rSwcf suf ? ? 1961-62 rSm twdtvif; awmif;qdck w
hJ hJ &Sr;f rlv@kd emrnf}u;D wJh
zuf'&,frl odk@r[kwf jynfaxmifpkppfppfrlta=umif;eJ@ jzpf&yfrSefrsm;udk xJxJ0if0if
avhvmvdo
k rl sm; " jrefrmhordik ;f jzpf&yftrSerf sm; a&;om;jyKpak &;tzG@J "u pdppfxw
k af 0wJh
"1958-1962 jrefrmhEikd if aH &; " wwd,wGJ tcef; 13/ ,if;pmtkyf pwkww
t
JG cef; 14/
tcef; 15/ tcef; 16/ xd@k tjyif tcef; 17 pmrsuEf mS 235 atmufajcrSwpf yk g 1962
azazmf0g&D 24 jynfvrf; toHvi$ hf Hk vlrsK;d aygi;f pkH ES;D aESmzvS,yf w
JG iG f OD;xGe;f jrifh (awmif}u;D )
ajym=um;aom rde@f cGe;f aumufEw
k cf suw
f @kd udk aphaphpyfpyf zwf_ avhvm qifjcif pOf;pm;
oifyh ga=umif;)

armif0Ho

29/ 10/ 2012


(jynfolacwf*sme,frS)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

73

74

Oya'onf vlwpk aumif;usKd;twGuf r[kwf


vlxkaumif;usKd;twGufom jzpfae&rnf

vGi fatmifpdk;
"awmif;rSm tuGyf" qdw
k t
hJ wdik ;f &ufxm;wJh tpawGukd y&rf;ywm rjzpfap
&atmif tem;owfawGukd uGyaf y;xm;&ygw,f? vlrmS vnf; obm0tavsmuf pdw&f ikd ;f
0ifvmwwfwmudk rjyKrad pzd@k pnf;urf;/ usi0hf wfawGe@J xde;f uGyx
f m;&ygw,f? rdom;pkxrJ mS
rdom;pk pnf;urf; xm;&S=d uovdk ausmif;awG/ tvky&f akH wG/ &H;k awG/ aq;&Hak wGrmS vnf;
pnf;urf; xm;&S&d ygw,f? tpnf;ta0;awG/ toif;tzG@J awGrmS vnf; pnf;urf; xm;&Syd g
w,f?
vlrsKd;pktvdkuf/ vlrsKd;tvdkuf "avhxHk;pHawGudk qufvufxdef;odrf;Edkifzdk@
pnf;urf;xm;&Sdygw,f? vlr_a&;rSm aqmif&ef-a&Smif&ef pnf;urf;usifh0wfawG &Sdovdk
bmoma&;rSmvnf; pnf;urf; usi0hf wfv@kd ac:wJh 0denf;awGe@J aqmif&efa&Smif&efawGukd
jymef; usi=hf uaH p&ygw,f? tm;upm; +yKd iyf aJG wGrmS vnf; pnf;urf;eJ@ygy?J
EdkifiHtaeeJ@ (Nationally) vltrsm;u rjzpfrae yg0ifywfoufvmwJh tcg
rSmawmh yd+k y;D pnf;pepf ususeeeJ@ xda&mufapzd@k Oya'awGukd a&;qGJ jymef;+y;D usio
hf ;kH =u
&ygw,f?

jymef;xm;wJh Oya'eJ@ rnD&jcif;rSm


Oya'udk pwifa&;qGw
J t
hJ cgrmS twdwu
f mvrSm jzpfcw
hJ mawGtay: oifcef;pm
,l+yD; vuf&Sdtajctae/ aemifvmvwWH@aom tajctaeawGeJ@ udkufnDapzkd@tjyif/
tusK;d oufa&mufyakH wGuykd g tus,jf yef@qH;k arSsmaf wG; pOf;pm;csichf sed +f y;D a&;qG&J ygw,f?
vlwpk tusK;d pD;yGm;twGuf rjzpfap&bJ vltrsm;pk tusK;d pD;yGm;udk jzpfapEdik rf ,fh qEN&&dS
ygw,f? 'DOya'udk w&m;0if qH;k jzwf twnfjyKwmuvnf; vlox
d if&mS ; todtrSwjf yK+y;D
74

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

75

jzpfae&ygw,f? aumif;oxuf aumif;apzd@k udo


k m &nf&,
G x
f m;wma=umifv
h nf; vdt
k yfwhJ
tcgwikd ;f rSm jyifqif y,fzsuf wmawG &Sad e&ygw,f?
'Dvrkd sK;d rvkyEf ikd cf &hJ if bmOya'udyk J jymef;onfjzpfap..."jymef;xm;wJh Oya'eJ@
rnD" qdw
k mawG ae&mwdik ;f tcsed w
f ikd ;f rSm jzpfvmaerSmygy?J 'DtcgrmS jymef;xm;wJh Oya'eJ@
rnD&wJh ta=umif;&if;udk jyefvnfppd pf oH;k oyfoihyf gw,f?

Oya' toH=um;vSsif a=umufae=ujcif;


jrefrmawG&J tpGJwckuawmh &Hk;*wfawGeJ@ uif;uif;&Sif;&Sif; rywfoufbJ
aecsi=f uwm jzpfygw,f? Oya'vd@k toH=um;&Hw
k ife@J a=umufvef@wwfoal wG &S=d uygw,f?
Oya' qdw
k m a=umufp&m r[kwyf gb;l ? Oya'ukd azmufzsuw
f m rdomG ;&if zrf;qD; tjypfay;
cH&rSmudk a=umufvef@rdwmeJ@ Oya' qdw
k mudk awG;a=umufaewwfjcif;om jzpfygw,f?
Oya' bufawmfom;awGjzpfwJh &JeJ@ w&m;ol}uD;awG&J rrSefuefwJh jyKrlajymqkdyHkawG
a=umifv
h nf; t&yfom; jynfoal wGrmS a=umufvef@/ odrif ,fpw
d af wG 0ifvmwwf=uygw,f?
wu,fawmh Oya'uom jynfow
l OD;csi;f udk umuG,af pmifah &Smuf ay;ae&wm
jzpfygw,f? 'gudk jynfolawGtwGuf vlxk ynmay;a&;awG us,fus,fjyef@jyef@vkyf+yD;
todaumif;aumif; ay;Edik &f ygr,f? 'gro
S m vlcyfrsm;rsm;rSm t&d;k pGaJ ewJh a=umufpw
d u
f kd
z,f&mS ;ay;Edik yf gvrd rhf ,f? vlxk ,H=k unf tm;ud;k wJh acgi;f aqmifawG/ Edik if t
H }u;D tuJawG/
xif&mS ;wJh yk*Kd~ vaf wGuvnf; tvsi;f oihw
f ikd ;f tm;ay;pum; ajymqdk wdu
k w
f eG ;f ay;ae&if
vlx[
k m Oya'tay: a=umufvef@aerSm r[kwaf wmhygb;l ?
Edik if aH &;pepf raumif;wJt
h cgrmS wm0ef&w
dS hJ tpd;k &awGu 'Dtcsuu
f kd rodcsif
a,mif aqmifxm;avh &Syd gw,f? vlxu
k kd Oya'ta=umif; trSet
f wdik ;f vlxyk nmay;
a&;awG vkyfay;&r,fhtpm; 0g'jzef@taeeJ@ rD;avmif&mavyifh vkyfwwf=uygw,f?
ydq
k ;kd oGm;wmuawmh tr_ jzpfvu
kd w
f meJ@ vlxb
k ufu cHbufcsn;f jzpfaeatmif tpd;k &u
wrifwum zefw;D ,lwhJ Edik if aH &;pepfq;kd jzpfygw,f?

Oya'udk vduk ef m=ujcif;


tppt&m&m wd;k wufz@HG +zKd ;wJh 'Dru
kd a&pDEikd if aH wGrmS w&m;Oya' trSew
f u,f
pdk;rdk;aewma=umifh jynfolawGtwGuf pm;pm;oGm;oGm; bmvkyfvkyf ta=umufw&m;
r&S=d uygb;l ? Oya'u umuG,af y;xm;wma=umifh vHjk cKH pw
d cf s&ygw,f? 'gukd yd+k y;D odvmwJh
tcgrmS w&m;Oya' pd;k rd;k r_ (Rule of Law) udk ydrk kd wefz;kd xm;wwf=uygw,f? jynfoal wG[m
rSeu
f efaumif;rGew
f hJ Oya'awGukd ody+f y;D tvd&k =dS uygw,f? tvd&k =dS uwJt
h wdik ;f Oya'awGukd
av;pm;vdu
k ef m=uygw,f? vdak eao;&ifvnf; &J&}J u;D awmif;qdw
k wf=uygw,f?
'gayr,fh Edik if w
H cktwGi;f rSm usio
hf ;kH wJh Edik if aH &;pepfawGa=umifh Edik if u
H kd Oya'
abmiftwGi;f u wnfaqmuf,v
l mwJh taetxm;/ vlwOD;csi;f udk cav;b0uae jyKpyk sK;d
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

75

76

axmif,v
l mwJh taetxm;tvdu
k f Oya'udk vdu
k ef m=uwJt
h qifrh mS Edik if t
H oD;oD;[m
tedrt
hf jrifh jzpfaewwfygw,f?
Oya'udk vdu
k ef mol &So
d vdk rvdu
k ef molvnf; &Sw
d wfygw,f? trsm;pk jzpfae
wwfovdk tenf;pkvnf; jzpfaewwfygw,f? bma=umifh 'Dvjkd zpfae&wmawGtay:rSm
vlra_ &; avhvm ok;H oyfcsuf pmwrf;awGu Oya'udk ykrd v
kd u
kd ef mapzd@k taxmuftul
jyKay;Edkifygw,f?
vdu
k ef m&wJh Oya'awG[m vlwOD;csi;f utp vl@ywf0ef;usiw
f ckv;kH vdu
k ef m
aeEdkifwmrsKd; jzpf&ygw,f? wEdkifiHvHk;...wurBmvHk;u wnDwnGwf vufcHxm;wJh
Oya'rsK;d awG jzpfae&ygw,f?
cav;wa,muf[m vl}u;D wa,mufvrkd sK;d pnf;urf;awG vdu
k ef mEdik pf rG ;f r&So
d vdk
avmukw&W m usi0hf wfawGukd omrefvo
l m;awG a&&Snf apmifx
h ed ;f vdu
k ef mzd@k rvG,v
f yS gb;l ?
"avhx;kH pHwckukd tom;usaeoltzd@k tjcm;"avhwckukd ajymif;vJusio
hf ;kH zd@k tpydik ;f rSm
tqifrajywwfygb;l ?
'ga=umifh vl@todkif;t0dkif; (odk@) EdkifiHwcktwGif;rSm rSDwif;aexdkif=uol
tm;vHk;twGuf nDnGwfrSswpGm tusKd;&SdapEdkifr,fh Oya'w&yfudk a&;qGJ jymef;Edkifzdk@
rvG,v
f yS gb;l ? vG,v
f ifw
h ul +y;D +y;D a&m aygah ygq
h q rqifrjcif a&;qGv
J @kd vnf; rjzpfygb;l ?

Oya'udk rvduk ef molrsm;


Oya'udk rvdu
k ef mol yxrtrsK;d tpm;[m tm%m&Sif jzpfygw,f? 'ga=umifh
tm%m&Sifudk Oya' txufuvlvdk@ ajym=u&wm jzpfygw,f? 'DvdkyJ tm%m&SifeJ@
aygif;pm;aewJh tm%m&Sif todkif;t0dkif;awGuvnf; Oya'&Sd&ufeJ@ rvdkufem=uygbl;?
wcsKd tjzpfawGrmS qdk Oya'udk vlox
d if&mS ; ajymifwif;wif; csK;d azmuf&w
J t
hJ xd usL;vGew
f wf
=uwm awG@&ygw,f? wu,fawmh tm%mudk tvGo
J ;kH pm; vkyw
f mygy?J
'kw,
d trsK;d tpm;[m wm;jrpfxm;wJh Oya' &Srd eS ;f od&ufe@J rxDrjhJ rifvyk +f y;D
azmufzsuf usL;vGefol jzpfygw,f? pdwfcHpm;r_t&jzpfap/ rawmfwqa=umifhjzpfap
b,fvt
kd a=umif;jycsuu
f rkd S cGirhf v$wyf gb;l ? wcsKd qd&k if Oya'udk usL;vGeaf zmufzsu+f y;D
Oya'a=umif;t& &ifqikd w
f t
hJ cgrmS awmif vmbfay;vmbf,l pwJh Oya' azmufzsurf u
_ kd
xyfru
H sL;vGew
f wfjyefygw,f? aiGa=u;wwfEikd &f if axmifaemufzufrmS wHcg;aygu&f w
dS ,f
qdw
k m Oya'udk ysu&f ,fjyKxm;wJh pum;wcGe;f yg?
wwd, trsK;d tpm;uawmh Oya'udk em;rvnfv@kd / rodv@kd / t&G,rf a&muf
ao;vd@k / pdwyf ikd ;f qdik &f m cGsw,
f iG ;f vd@k pwJh cGsi;f csuf ta=umif;&if;awGa=umifh Oya'awGukd
azmufzsuf usL;vGerf w
d wf=uygw,f? olw@kd udak wmh oufnmS r_e@J jyKjyifay;Edik rf _ txdu
k f
tavsmuf ay;xm;&ygw,f?
76

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

77

pwkw trsK;d tpm;uawmh rw&m;wJ/h roifah wmfwhJ Oya'awGukd tenf;eJ@trsm;


qef@usif tHwo
k al wG jzpfygw,f? olw@kd uawmh ydrk w
kd ;kd wuf aumif;rGew
f phJ epfukd tvd&k =dS uwJh
wuf=uv
G y_ &f mS ;olawG jyKjyifajymif;vJa&; orm;awG jzpf=uygw,f?

Oya' jymef;&wJh &nf&,G cf suf


vd&k if;uawmh tjcm;olawG/ tjcm;t&mawGukd xdcu
kd f epfemwmrsK;d r&Sad pzd@k
jzpfygw,f? trsK;d tpm;cG+J y;D enf;enf; tus,cf sJ =unhyf gr,f?
(1) vlwikd ;f &J touf ab;tEW&m,fukd umuG,af y;zd@k / (Oyrm- olc;kd "g;jy&ef/ &du
k Ef u
S f
EdyS pf ufniS ;f yrf; +crd ;f ajcmufr_ pojzif)h
(2) vl@ywf0ef;usirf mS trsm;eJ@ ,SOw
f JG aexdik o
f mG ;vmwJt
h cg ab;&efuif;uGm+y;D pepfwuse@J
tqifajyapEdkifzdk@ (Oyrm- pmcsKyfrsm;/ ,mOfOya' pojzifh)
(3) vltrsm; ESpfouf oabmus vufcHwJh vlaer_ todkif;t0dkif;udk umuG,f
xdef;odrf;ay;xm;Edkifzdk@ (Oyrm - vlr_a&;/ bmoma&;/ ynma&;/ usef;rma&;qdkif&mrsm;
pojzif)h
(4) w&m;rSswr_ukd trSew
f u,f usio
hf ;kH apEdik zf @kd
(5) Oya' csKd;azmufolawGudk ta&;,l tjypfay;Edkifzdk@ qdk+yD; Oya' jymef;&wJh
&nf&,
G cf suaf wG &Syd gw,f?
jrefrmEdik if &H J Oya'jyK v$waf wmf}u;D vnf; jyefpygawmhr,f? Edik if eH @J Edik if o
H m;awG&J
tusK;d pD;;yGm;twGuf Oya'opfawG jymef;r,fu
h pd /P wnfqOJ ya'awGxu
J acwfpepfe@J
ravsmn
f w
D mawGukd zsuo
f rd ;f r,fh udpaP wG/ wnfqOJ ya'udk acwfpepfe@J avsmn
f aD tmif
jyifqifjznhpf u
G rf ,fh udpaP wGtay:rSm jynfo@l ud,
k pf m;vS,f qdw
k t
hJ wdik ;f &d;k om;ajzmifrh wf
rSeu
f efpmG wm0efxrf;aqmifEikd =f uzd@k wdu
k w
f eG ;f tm;ay;vdu
k yf gw,f?
wcsed w
f nf;rSm Oya'bufawmfom; tm;vH;k wd@k uvnf; w&m;pD&ifa&;rdKiu
f kd
w&m;rSswpGm ajzmifhrwf =uHhcdkifap+yD; jynfolvlxk xm0& ,Hk=unftm;udk;ae&atmif
wm0efawG xrf;aqmifEikd =f uzd@k arSsmv
f ifah eygr,f?

vGi fatmifpdk;
17 / 10 /2012
(Lwin aung soe's facebook

rS)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

77

78

avab;xnfedkifiHa&;

auoG,f
tajymif;tvJ awGu/ avrkew
f ikd ;f wckv?kd
ajym&&ifawmh jrpf0uuef;ay: a'oudk wnwnf;eJ rxifrSwfxm;yJ
0ifar$omG ;wJh em*pf rkew
f ikd ;f vdyk gy?J jrefrmjynf&J ediif aH &; e,ferdwf wavSsmuf/ wESpaf vmuf
twGi;f rSmyJ/ rxifrw
S &f cuf...xifrw
S &f cufpmG / 0ifa&mufwu
kd cf wf aeavcJo
h nf?
a':atmifqef;pk=unf eJ OD;ode;f pdef &J awGqHrk ?l trsKd ;om;'Dru
kd a&pD tzGJ csKy&f J
tvSnfhtajymif;? tJh'DaemufrSm/ 2008 tajccH Oya'}uD;/ zGifhxGm;pGifhum;vmjcif;?
ra=umufw&m;awG xrf;ydk;vdk/ jyefvnfvGwfajrmufvmwJh/ edkifiHa&; tusOf;om;rsm;?
ta=umufw&m;awG c0gcs Edik v
f mwJ/h (a':pkajymovdk )wrdik af vmufa0; olrsm;&J tkwaf tmf
aomif;eif; wuf=urG rl sm;? a&G;aumuf wifajrmS ufaom v$waf wmf trwfrsm;? a&G;cs,pf &m
enf;yg;aom/ v$waf wmftrwfrsm;? ? 88 rlv vufa[mif;rsm;...vufuserf sm;... vufopf
rsm;? jynfawmf0ifrsm;...ygwD0ifrsm; ponfjzifh/ jrefrmhedkifiHa&;=uD; jyefvnftouf0if
vSKy&f mS ;vmcJo
h nf?
jrefrmjynf w0Sr;f vH;k u/ edik if aH &; ed;k =um;vmrlawG uvnf;/ w&ufwavawmif
rem;awmh avmufatmif/ owif;rsm;u zwfvkd ruke?f vdu
k v
f kd ruke?f
&cdik t
f a&;? jrpfqt
kH a&;? ausmif;om;or*~ jyefvnfwnfaqmufa&;? &efuek f
wuUov
kd f jyefziG ahf &;? ucsi'f u
k o
Q nfta&;? &cdik f 'kuo
Q nfta&;? vufyawmif;awmif
ta&;/ pme,fZif; vGwv
f yfciG t
hf a&; utp orRwaxmufcaH &;/ orRw }uKd qakd &; txd
"wdk ta&;" awG wd;k wufrsm;jym;vmonf? vSKy&f mS ;wuf=uo
G al wG uvnf; tjzLa&mif
wGv
J uf/ c&r;fa&mifueG ,
f uf/ tjyma&mif wD&yS /f tpdr;f a&mif ya&m*suf qdjk y;D / yef;ea&mif
'Dru
kd a&pD aemufcH yef;csu
D m;ay:rSm ta&mifppkH kH pkycf su=f urf;=urf;ESihf cyfou
G o
f u
G f aq;puf
78

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

79

jc,f=uavonf?
jrefrmedik if H &J edik if aH &; a&csed w
f ufaeyHk u" edik if H e,ferd w
d u
f akd wmif ausmv
f kd ?
Oa&my tar&duef urBmwv$m;u/ vSKyv
f KS y&f mS ;&Sm; 0rf;omt,fvJ jzpf=u& wJ/h a':atmif
qef;pk=unf &J jynfy c&D;pOf=u;D awG/ rdef cGe;f awG/ ar;cGe;f awG ?
tJ'D rdef cGe;f awG vdyk /J jrefrmjynf ta=umif; xJah jymoGm;wJ/h orRw tdb
k m;rm; &J
ukvor*~ tzGirhf ed f cGe;f ? tD&ef orRw tr'ifem*syf eJ t+yKd i/f urBmu pdw0f ifwpm;
em;axmif vdu
k &f wJ/h jrefrm orRw OD;ode;f pdef &J rdef cGe;f ? vlawG rvnf;/ 'D&ufawGrmS /
rdef cGe;f awG rxyfatmif rjywfatmif em;axmif&if;/ rdef rdef rl;rl;awGyif jzpfvrk wwf?
vdKS i;f vl; ovdk rdef rl; ae&wmu/ jrefrmjynf tay: ydwq
f kd ta&;,lrl awGu/
tueftouf eJ jzpfoGm;vdkuf/ w0ufyGifhoGm;vdkuf/ waygufyGifhoGm;vdkuf... tjynfh
yGio
hf mG ;vdu
k ef J / acgi;f rl;atmif vdu
k zf wfae&onf?
eSpfaygif; eSpfq,favmuf ydwfqdkcHxm; cJh&wJh/ urBmausmf ,Hk=unfcsuf
tusO;f ol}u;D u/ ydwq
f kd rlawG zGiahf y;zdk / ajy&majya=umif; aqmf=o aqmif&u
G af y; cJh wmudyk /J
olwkd ud,
k w
f ikd f oGm;ajymqdk vmcJv
h u
kd v
f v
kd kd ? wurBmvH;k u =unfnKd cspcf if av;pm;
,H=k unf &wJh rsuef mS wckukd axmufjy;D / ",H=k unfygw,f" vdk qdk vdk / tzufvyk f qufqH
cH&wmudyk /J +ird ;f csr;f a&; edb
k ,fqak wmif &awmhrvdv
k kd ? e,l;a,mufukd wul;wu jyefvm
ay;&wJ/h a':atmifqef;pk=unf udyk /J tm%myg0g eJ =urd pf =um &du
k af c:ovdv
k /kd olwkd udyk J
c&D;OD; *g&0 vmjyKovdv
k kd ? vdv
k akd wG rsm;vGe;f aeonf?
"EdkifiHawmf orw=uD;udk tr=uD; a':atmifqef;pk=unfu vmjyD;awmh *&d
vkyfwmygaemf...t&ifwkef;uvdk r[kwfbl;...usaemfwdku...t&ifwkef;u rsufESmcsif;
qdik w
f hJ tvkyrf vkyb
f ;l ckawmh armiferS vdyk J vmw,f eSKwq
f ufawGqH=k uw,f" qdw
k hJ
orRw&Hk;0ef=uD; OD;pdk;odef; - &J RFA tifwmAsK;u/ bmvdak erSe;f rodaom/ bmvdv
k kd ?
ppfom;awGukd vlwa,mufjcif; tjzpfrjrify/J ppftm%m&Sif pepfvkd yJ jrifykH &wJ/h
a':atmifqef;pk=unf [m/ "usr ppfAv
kd cf sKy=f u;D awG awmfawmfrsm;rsm;udk oabmus
ygw,f" vdk ajzvdu
k v
f kd pDteftef owif;axmuf trefygG tH=h ow=u;D jzpfomG ;&ovd/k
vltawmfrsm;rsm;vnf; jzpfc=hJ uygonf? bmyJ jzpfjzpf...[Dvm&D uvifwef ajymovd/k
vlowform;awG vdk awmif ac:vdk &w,f qdw
k hJ wcsed u
f tm%m&Siaf wG eJ tcktcsed rf mS
tvkyw
f v
JG yk zf kd oabmxm; =u;D =u;D xm;wJ/h usi0hf wfou
d mQ tjynfh eJ acgi;f aqmifwa,muf
udk/ tm;vHk; 0ef;&HaxmufcH zdkomyif? a':atmifqef;pk=unfu/ ppfAdkvf/ ppfom;awG
rw&m;cJw
h mudk rw&m;cJw
h hJ twdik ;f / axmufjy ajymcJo
h vd/k ppfAv
kd pf pfom;awG tay:rSm
ol oHa,mZOf &Sw
d mudv
k nf;/ tcgtcGio
hf ifh wdik ;f / ajymavh &So
d nfyif? olrzufu/ jrefrmh
wyfrawmf eJ ywfowforSs tay:rSm/ a[mif;a[mif; opfopf aumif;aumif; qd;k qd;k /
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

79

80

wzufowf arwWmeJ/ cGiv


hf w
$ af y;...vufurf;ay; aeayrJ/h wzufu/ ppfAv
kd =f u;D awG
wjzpfv/J orRw=u;D awG/ 0ef=u;D awG ua&m...?
wu,fawmh olwkd awG vnf; a':atmifqef;pk=unf udk rav;pm; tm;rusyJ
aer,f r[kwyf gb;l ? tenf;qH;k awmh/ Adv
k rf LS ; atmifvif;xGwf azmfaumif vkyf ovd/k
'DtrsKd ;orD; rvG,b
f ;l qkw
d mrsKd ; / t&Sed t
f 0g udk vef=urSmawmh aocsmonf? t&ifwek ;f u
rsuef mS csi;f rqdik cf w
hJ hJ olu/kd tck rsuef mS csi;f qdik w
f t
hJ cg/ b,favmuf &d;k om;rleJ trSew
f &m;
eJ qufqH =u rvJ? rpk ydeo
f mG ;w,f qdw
k mavmuf eJ awmh &d;k om;w,f rqdk edik af y?
bDbpD D owif;orm; pwDzif aqmhum u awmhjzif/h OD;ode;f pdef &J toHcyfwrd w
f rd f
xJu/kd cefjrwJh ar;cGe;f awG eJ cyfeufeuf wl;qG &SmazG cJo
h nf? q,fpek pS f eSpcf k pmavmuf
aetdrf tus,cf sKyf cHc&hJ wJh a':atmifqef;pk=unf eJ wuG / ESpaf ygi;f rsm;pGm/ tusO;f axmif
awGrmS / tjyifrmS b0awG ausysuf cJ&h wJh jynfoal wG tay: awmif;yefzkd &Syd govm; wJ?h
tm;vHk; udk,fhtvkyf udk,fvkyf=uwmygyJ qdkwJhtajzu/ awmif;yefp&m rvdkbl; qdkwJh
t"dyg` ,f ? pwDzifu pum;vH;k ajymif;oH;k onf? awmif;yefzdk rvdk &if/ aemifwa&m r&
rdbl;vm; wJh? 'Drdkua&pD tppfqD udk wu,fom oGm;=uawmhr,fqdk&if/ jzpfjyD;cJhwJh
trSm;t,Gi;f awG tay:rSm/ aemifw&zdk r&Sb
d ;l vm; wJ?h wvH;k jcif; yDo pGm ar;vdu
k w
f hJ
ar;cGe;f awGu/ pl;&Sygayh? tm;&p&m aumif;ygayh...?
'gayrJh orRw &J tajzawGuawmh r&J0yhH g? tm;&p&m raumif;cJyh g? trSew
f &m;
udk razmfjyedik w
f /hJ r0efcH &Jw/hJ a0hvnfa=umifywf toHtuftuf tajzrsm;om? jyefvnf
oifjh rwfjcif; qdw
k hJ yef;wdik f wckqu
D kd a&mufzkd / tjypfajz 0efcjH cif;eJ/ ausat; vufcH jcif;
qdw
k hJ tqifah wG rygyJ oGm;vdk r&bl; qdw
k mud/k tm;vH;k arhrsm;ae=ujyv
D m;? wzufu
arhcsiaf ,mifaqmif aewmud/k wzufuvnf; awmif;qdk zdk r0Hrh om jzpfaeav a&mhovm;?
bDbpD D jrefrmydik ;f tpDtpOf wm0ef&o
dS l a':wifxm;aqG &J ar;cGe;f awGuvnf;/
wm0efausaus &J&w
J if;wif; / vltcGit
hf a&; udpu
P kd rD;armif;xd;k oGm;onf? odk ayrJ/h
rD;armif;udk t=unfv
h J$ oGm;oluawmh / usaemf tcke ajymcJo
h vdk...ESiyhf if/ jy;D oGm; cJo
h nf?
tajz&cufwhJ ar;cGe;f awG wJ?h [kwyf gw,f? trSew
f &m; eJ w&m;rSswrl uae
uif;uGmaecJw
h hJ vlwpktwGu/f &d;k om;rleJ 0efcrH l ryg&if ajzvdk udk r&edik w
f hJ odyu
f kd cufwhJ
ar;cGe;f awGrkd / wu,fq&kd if/ bmar;cGe;f rS tar;rcHy/J t&ifwek ;f u/ acgi;f aqmif=u;D vd/k
toHwdwfaewmuyJ/ taumif;qHk; jzpfygvdrfhr,f? tckawmif/ orRwudk/ bDbDpD u
rar;cifrmS / ab;rSm 0dik ;f &H aewJh t&m&Sad wGxu
J / tqifjh rifh jrefrm t=uaH y; wa,mufu/
ol udk cyfvrS ;f vSr;f udk c% ac:oGm;jy;D / tu,fvkd ar;cGe;f awGukd r=uKd uv
f kd &S&d if orRwudk
rajzcdkif;bl;...vdk aps;qpfwJh ta=umif;/ pwDzif aqmhum u/ "jzpfEdkifacs r&Sdaom
jyKjyifajymif;vJa&;orm;" qdw
k /hJ aqmif;yg; twdk wyk'rf mS a&;om;xm;ygw,f? 'gq.kd ..orRw
80

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

81

udk t=uaH y;wa,mufu xde;f csKyef ikd cf iG &hf w


dS ,f wJv
h m;?
RFA tpDtpOfuae ..." a':atmifqef;pk=unf qdv
k nf; cifAsm;wdk odwhJ twdik ;f
...tESpf eSpq
f ,fv;kH awmufavSsmuf qefusiaf ecJw
h hJ taetxm;uae..." qdw
k hJ tajz
wydik ;f wp[m/ qDow
k x
f m;ygw,f qdw
k hJ pum;vH;k awG xJuae/ uGuu
f sef cJw
h m rsm;vm;?
jynfoal wG wcJeuf qENjyK cJw
h hJ 2008 zGJ pnf;yHk tajccH Oya' ...vdk a&m/ b,fvkd ,H=k unfrl
eJ &J&w
J if;wif; ajymedik cf w
hJ mvnf; ? em*pf umv jynfoal wG&J wcJeuf emusirf al wG ukd
rsm;/ toH;k teSKH ; vGJ cJah vovm;? aoG;xGuo
f ,
H kd r&Sw
d hJ +ird ;f +ird ;f csr;f csr;f pdr;f pdr;f vef;vef;
ajymif;vJrl jzpfpOfvkd urBmu tawmfrsm;rsm; rsupf v
d sS r;f ajymaeovd/k orRwvnf;/
rsupf v
d sS r;f yH&k ygw,f? a':atmifqef;pk=unf uawmh 'Dae&mrSm rsupf d rvSsr;f ovd/k owd
vnf; rarhcyhJ gb;l ? tck tajymif;tvJ [m 1988 uwnf;u pwifcw
hJ m jzpfjy;D / =um;xJrmS
2007 ckepS f oHCmawmfveS af &;udv
k nf; xJw
h u
G &f rSm jzpfwt
hJ wGu/f aoG;xGuo
f ,
H rkd l r&Sb
d ;l
qdw
k m/ r[kwyf gb;l vdk ...udv
k b
H ,
D m wuUov
kd u
f tar;tajz wckrmS / twdtvif;udk
axmufjyoGm;cJo
h nf?
bDbpD D owif;axmuf acgi;f pOfay;xm;ovdk...jzpfedkifacs r&SdwJh jyKjyifajymif;
vJa&; orm;vm;...aemufjyefrqkwaf wmhrhJ jyKjyifajymif;vJa&; jzpfpOf awGvm; qdw
k mu
awmh/ rdro
d abm qEN&o
dS vdk oH;k oyf=unf=h u zdk yif? a':atmifqef;pk=unf uawmh ajymonf?
tck jzpfpOfawGukd vlawG oHo,&Sad er,fqw
kd m em;vnfvufcv
H kd &ygw,f... t=urd af ygi;f
rsm;pGm tvdrfcHcJh&wmawGvnf; &SdcJhw,f...'gayrJh/ tJ'D oHo,awGu/ a&Squf&rJh
vrf;c&D;twGuf taESmifht,Suf t[eftwm;awG rjzpfoifhbl;...qdkwJh oabmxm;
ay;xm;avawmh ...uJ...bmwwfeikd rf vJ...'Dvykd J wa&Ga&Gwd;k jy;D / 'Dru
kd a&pDukd csJ xGif
oGm;=u,Ho
k m?
bmyJjzpfjzpf...wdk wm0ef ta&;oH;k yg;udk avSsmzf yG f rD;ylwu
kd x
f m;wJh ta[mif;xnf
pum;vH;k ...oabmxm; tjrifawG =um;xJrmS / ydu
k pf yd w
f u
kd f &Smedik &f ifawmh/ topfe;D yg;
aumif;vSw/hJ ta[mif;xnfav;wcsKd &csi&f edik rf nfvkd arSsmv
f ifyh gao;onf? cyfvwfvwf
avab;xnfav;awG qd&k ify/J edik if aH &; rkew
f ikd ;f =urf;=u;D awG atmufu/ jyefvnf xlaxmifp/
jrefrmedik if aH v; twGu/f oifah wmf vSygjy?D
Edik if w
H umu/ 0dik ;f 0ef;uln=D uwJ/h aiGa=u;&HyakH iGawG/ tzGJ tpnf;awG/ &if;ES;D jrKyEf rHS l
awGvnf;/ avab;xnfawGv/kd wjznf;jznf; aps;uGux
f J a&mufroGm;zdk udak wmh / emem
qkawmif;&ayawmhrnf?

auoG,f

2012 atmufwbkd m 1 &uf


(http://kthwe.blogspot.com/ rS

ul;,laz: jyygonf?)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

81

82

Armjynf[m pde udkvdkeDe,f jzpfaejyDvm;

ausmf[kef;
ckxd jywfom;pGm tajzrod&ao;wJh vufyaH wmif;awmif vlxt
k pnf;ta0;}u;D
&J@ &v'fukd awG;rdygw,f?
txufArmjyn rf &Hk mG c&kid w
f iG ;f u vufyaH wmif;awmif a=u;eDprD u
H ed ;f eJ@qufpyf+y;D
ay:vmwJt
h awG; wckyg? a'ocHawG qENjy&jcif; Zpfjrpfukd avhvmok;H oyfz@dk vdv
k m+yv
D @dk
xifv@dk yg? 'Da=u;eDprD u
H ed ;f udk bma=umifh a'owGi;f ae=uwJo
h al wGu &yfwef@apcsif cJ&h wm
vJ? tm%mydik af wG bufua&m &yfwef@r_ vkyaf y;Edik yf grh vm;? 'Djy\emudk b,fvkd auseyf
atmif ajz&Si;f =urvJ qdw
k hJ ar;cGe;f rsm; ay:vmcJyh g+y?D
a=u;eD wl;azmfa&;vkyif ef;[m rk&H mG ywf0ef;usirf mS vGecf w
hJ hJ ESp(f 25) avmufu
jrefrmh owKwiG ;f 0ef=u;D Xme[m (,l*/kd uae'g)wd@k eJ@pyf+y;D pHy,fawmifrmS wl;azmfczhJ ;l ygw,f?
tJ'h w
D ek ;f u a=u;eDw;l azmfa&; rvkyrf D avxknpfnrf;r_r&Sad tmif opfyif (3) ode;f pdu
k af y;
cJw
h ,f? pGe@f ypfypPn;f awGukd pepfwus xdr;f odr;f cJw
h ,f? vlaetdro
f rd ;f / v,f,majrodr;f
toHawGr=um;cJyh gb;l ? 'g a=umifh jy\emwpkw
H &m rwufcb
hJ ;l vk@d od&ygw,f?
ck jrefrmhO;D ydik u
f rk %
` eD @J w&kwyf ikd f 0rfaygi;f ukr%
` w
D kd v
h ufyaH wmif;awmif pDru
H ed ;f
=urS toHawG qlqn
l n
H H =um;cJ&h wmu bmvk@d jzpfwmygv?J &Si;f ygw,f? jrefrmh OD;ydik af &m
0rfaygi;f ukr%
` aD &m a'ocHjynfoal wGukd vSnphf m; t=urf;zufcv
hJ @dk ygy?J a=u;eDw;l azmfa&;
vkyrf ,fah e&mw0du
k u
f v,f,majraygi;f (7800) {uudk odr;f ,lcw
hJ ,f? (3) ESpf oD;ESpH m
avsmaf =u;ay;+y;D odr;f wmyg? v,form; awGuawmh (3) ESp+f y;D &if olw@kd &Jv
h ,fawG jyefvyk f
cGi&hf r,ftxife@J oabmwlcw
hJ mwJ?h 'gayr,fh 'DprD u
H ed ;f u ESpf (60) =umr,f odvm&awmh
82

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

83

olw@kd v,frb
hJ 0a&muf&wJt
h wGuf rausreyfjzpfapcJ&h wmygy?J vlaetdraf wG todr;f cH
&wmrk@d a'oaersm; td;k rJt
h rd rf /hJ v,frhJ ,mrJh 'kuyQ ifv,fa0&jcif; jzpfapcJ&h ygw,f? 'g[m
jrefrmhO;D ydik &f hJ vSnphf m;vdrn
f mr_qw
kd m xif&mS ;apygw,f? jzpfoifw
h mu tpuwnf;u
a'ocHawGukd wl;azmfa&;eJ@rvGwv
f @dk ae&ma&$ay;&r,fq&kd if aetdraf wG pepfwus ae&m
csay;wmrsKd ;/ vkyu
f ikd pf m;aomufz@dk avsmaf =u;aiG ESpzf ufnEdS i_d ;f +y;D ay;wmrsKd ;udk &k;d om;pGm
&Si;f vif;ajymjyzk@d vdt
k yfygw,f? cku (3) ESpf vdv
k kd ta,mifjy+y;D ESpf (60) pDru
H ed ;f vkyrf ,fh
ta=umif;odwt
hJ cgrmS a'ocHawG rcH&yfEikd jf zpfwm rqef;ygb;l ?
'gt
h jyif w&kwu
f vJ ol@tusKd ;pD;yGm;wckwnf;ud=k unf+h y;D awmifawG+zKd cs/ a=u;eD
wl;azmfa&;u pGe@f ypfypPn;f awGa=umifh pm;yifo;D ESaH wG ndKS ;EGr;f r_/ csi;f wGi;f jrpfa& npfErG ;f r_
awGux
kd nfrh wGub
f J xifwikd ;f uscJ w
hJ m&,f/ avxknpfnrf;r_ umuG,zf @dk tpm;xd;k opfyif
awG pdu
k rf ay;wmawG a=umif&h ,f ywf0ef;usix
f ed ;f odr;f a&; orm;awGu a0zefaxmufjyr_
awG cHc&hJ ygw,f? 'gayr,fv
h J b,foal oao iawrm&if+y;D a&m OD;ydik u
f rk %
` &D hJ wm0ef&o
dS l
OD;jrifah tmifu qENjyolrsm;udk rsuu
f ,
G jf yK+y;D pDru
H ed ;f qufvyk rf ,f/ &yfwef ah y;rSm r[kwf
bl;vk@d ajAmifjiif;qdck yhJ gw,f?
qENjyolrsm;udk zrf;qD;cJv
h @dk (88) rsKd ;qufausmif;om; ud*k sirf w
D kd t
h zGJ eh @J ykv+J rKd @
e,f'cD sKyu
f a':cifpef;vdi_ w
f kd h ppfuikd ;f wdik ;f a'o}u;D 0ef}u;D csKyf OD;omat;eJ@nS+d y;D =um;0if
ajz&Si;f cJ&h ygw,f? zrf;qD;cHoal wG jyefvw
G v
f matmif/ qeNjyxJygoal wG qufta&;r,lc&H
atmif vkyaf y;Edik cf ahJ yr,fv
h J todr;f cHaetdrf ,majrawGtwGuf bmtmrcHcsu/f bmjznfh
qnf;ay;r_rS a'ocHawGbufu jyefr&vdu
k yf gb;l ? ywf0ef;usif xdr;f odr;f r_ twGuv
f J
opfawmESihf obm0ywf0ef;usiq
f ikd &f m 0ef}u;D OD;oef;xdu
k u
f pDru
H ed ;f +y;D &if pdu
k f ajrawGukd
ajrom;jyefz@dk ay;rSmyg qdw
k hJ ysm;&nf0rf;cs pum;eJ@ +y;D oGm;cJyh gw,f? oydw&f edS o
f m aooGm;cJh
&+y;D a'ocHawG rsu&f nfawGyJ tzwfwifusecf &hJ vk@d =um;0ifajz&Si;f olrsm;udk rSm;w,fq+kd y;D
ausmif;om;wyfrawmfu udq
k vdik ;f a,matmif a0zefomG ;ygw,f?
'Dvkd jynfwiG ;f jynfy a0zefra_ wG=um;uyJ oydw[
f m t}urd =f urd x
f yfay:vmyg
ao;w,f? yxrwke;f u awmifoal wGom&S+d y;D ab;uyHyh ;kd r_enf;cJv
h @dk t&Sed jf yefaooGm;
cJw
h myg? a'ocHawGu csi;f wGi;f [m 'kw,
d jrpfqjHk zpfv@dk aemiftESpf (60) avmufus&if
{&m0wDjrpfatmufyikd ;f yg a=u;eDw;l azmfa&;u pGe@f ypfypPn;f awG'%f cH&rSmpd;k wmyg? 'gukd
tpd;k &ydik ;f u b,fvu
kd ikd w
f ,
G o
f vJqw
kd mudk jynfoal wGrod&ygb;l ? vuf&rdS mS wl;azmf&meJ@
teD;tem; a'oawGrmS tyifawG roefawmhb;l vk@d a'ocHawGu qdyk gw,f? 'gah =umifh
qENjy=uwmyg? (atmufwb
kd m 19/ 2012) ae@u tv$mpkyH g0ifwhJ vlxpk nf;a0;yGJ usi;f y+y;D
awmif;qdkcsuf (26) csufxkwfcJhayr,fh tpdk;&u +idrfaeqJyg? q&m}uD; '*kefwm&mu
o,HZmw xkwaf zmfa&;xuf obm0ywf0ef;usiu
f kd xde;f odr;f oifw
h ,fv@dk yef=um;v$m
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

83

84

xkwaf wmif;qdyk gw,f? rd;k ZvaA'ynm&Sif OD;xGe;f vGiu


f 'Da=u;eDprD u
H ed ;f a=umifh aemif
tnma'o[m vGiw
f ;D acgijf zpfomG ;Edik w
f ,fv@dk owday;ygw,f? tpd;k &u vdu
k af vsmwk@H
hjyefjcif; r&Sdao;ygbl;?
{&m0wDjrpfqu
Hk pd [
P mvJ OD;ode;f pdef orRwoufwrf; twGi;f om qdik ;f iHx
h m;wm
vk@d od&ygw,f? wu,fww
d u
d sus &yfqikd ;f a=umif; rajymao;ygb;l ? bmjzpfv@dk vJ? w&kwu
f kd
tpdr;f rajc&G v
J @dk yg? w&kwef @J ArmqufqaH &;[m (rqv) OD;ae0if;vufxufxu
J uGsr;f 0ifae
wmudk *&kjyKr=d uygvrd rhf ,f? (e0w/ etz) acwfawGrmS taemufEikd if aH wG&hJ ppftyk pf t
k ay:
pD;yGm;a&;ydwfqdk hta&;,lr_awGa=umifh Arm[m w&kwfeJ@ ydkrdkeD;uyfvmcJh apygw,f?
w&kwu
f vJ pD;yGm;a&;t& tompD;&aecsed q
f akd wmh Armudk 'Dru
kd a&pD& oGm;rSm ta=umuf
qk;H jzpfaewmyg? ppftyk pf ak wGukd tumtuG,af y;Edik rf S olv&kd m aps;aygayge@J &rSmrk@d ukvrSm
Armhta&; wifjyaqG;aEG;wdik ;f ol@vufrmS &Sw
d hJ ADwt
kd m%meJ@ y,fcs+y;D Armppftyk pf u
k kd
umuG,cf w
hJ m csn;f yJr@dk vm;? taemuftyk pf ak wGu Armhta&;udk aqG;aEG;wdik ;f 'g Arm
jynfwiG ;f a&;udpyP gv@dk woufv;Hk ajymcJw
h hJ w&kw[
f m tar&duefe@J Arm eD;pyfra_ wGjrifa&m
Armjynf[m taemuf'rD u
kd a&pDukd ykw
H u
l ;l cs&if rSm;r,fq+kd y;D jynfwiG ;f pGuzf ufra_ wG
ajAmifvkyfvm cJhawmhwmygyJ? w&kwfu Armudk EdkifiHa&;pGufzufr_awG vkyfcJhwm[m
ckrrS [kwyf gb;l ? OD;ae0if;rS OD;ode;f pdet
f xdyg? tar&dum;vmr,fh OD;ode;f pde[
f m w&kwq
f D
t&if0if+yD; =o0g'cH,lyGJawG vkyf&ygao;w,f? ArmjynfrSm xdyfydkif;acgif;aqmifawG
b,fvakd jymif;cJyh gap w&kwu
f kd oHawmfO;D wifc&hJ / urBmzh t
d m;ay;r_awG }uKH wikd ;f w&kw&f @J
=o0g'twdik ;f vdu
k v
f yk cf &hJ wmawG ckxad wG ah e&wke;f yg?
oef &h iS ;f tpd;k &vk@d avoHaumif;v$iahf ewJh OD;ode;f pdet
f pd;k & tzGJ [
h m a':pkurkd +DS y;D
taemuftyk pf ek @J ydek ;D uyfvmavav w&kwu
f vJ ol@pm;usuaf umif;}u;D tvkc&H rSm
pd;k vmav jzpfaeyg+y?D 'ga=umifh Armudak csmw
h rsKd ; ajcmufwrsKd ;eJ@ ajcxd;k uGuaf wG pdyv
f m
wm[m owdjyKp&mjzpfygw,f? w&kw&f hJ avmbuawmh awmifw&kwyf ifv,fe@J xdpyfe;D
uyfaf ewJh *syef/ ud&k ;D ,m;/ zdvpfyikd /f AD,uferf/ xdik 0f rf pwJh Edik if rH sm;udv
k J *,uf&u
dk af eqJ
tcif;tusi;f awGawG ah e&ygw,f? awmifw&kwf yifv,fa&ydik ef ufawGukd oufqikd Ef ikd if H
awGu ud,
k Ehf ikd if t
H usKd ;twGuf a&S ah rSsm=f unf+h y;D t+yKd it
f qdik f vkae=ucsed f jiif;ckaH e=ucsed rf mS
h m
Armu vl}u;D rif;rsm;uawmh ajray:ajratmuf a&ay:a&atmuf wdik ;f jynfbm 'd@k b
a[hvdk oabmxm; ae=uovm;rodygbl;? udk,fhArm jynfolawGudk rD;ukef,rf;ukef
EdyS u
f u
G af ewm awG &h qJygy?J
vufyHawmif;awmif a=u;eDwl;azmfa&;udpP[m ckqdk&if jynfolawGu ydk+yD;
pdwyf v
l m wmawG &h aeyg+y?D tv$mpkH vlxt
k pnf;a0;yG}J u;D cif;usi;f +y;D tajz&Smae=uyg+y?D
&efukefu ,kZe[dkw,frSmvJ (88) rsdK;qufawGeJ@ a'ocH wuf=uGv_yf&Sm;olrsm;uyg
84

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

85

wufa&muf &Si;f vif; aqG;aEG;yGaJ wG 'dt&ifu vkycf yhJ gao;w,f?


oufqdkif&m wm0ef&Sdolrsm;uawmh jynfol hqEN/ a'ocHwdk h&Jh qENawGudk
vdkufa&m[ef rjywJhtjyif ajAmifjiif;awGom &SdaeqJyg? atmufwdkbm (15) &ufu
jyKvyk o
f mG ;wJh jrefrmhO;D ydik ef @J w&kw0f rfaygiw
f dk &h hJ owif;pm&Si;f vif;yGrJ mS owif;azmfjywJh
rD'D,mawGudkyg +cdrf;ajcmufoH =um;vdkuf&ygao;w,f? 0rfaygif refae*sif;'g&kdufwm
rpPwm*si;f &D (Mr GengYi) u olwkd u
h rk %
` &D hJ *k%o
f u
d mQ udk xdcu
kd af pwJh rD',
D m azmfjyr_
awGukd Oya'a=umif;t& ta&;,lEikd w
f ,fv@dk rsuEf mS cyfwif;wif;eJ@ ajymoGm;cJyh gw,f?
olw@kd tcGit
hf a&;twGuq
f ufvuf vkyaf qmifomG ;r,fv@dk vJ twdtvif;ajymcJyh gw,f?
jrefrmOD;ydik b
f ufrw
S m0ef&o
dS u
l a'ocHawGajymwJh ordik ;f 0if v,fwq
D &mawmf
}u;D owif;ok;H cJw
h hJ ausmif;aqmife@J apwDukd rdik ;fcrJG +zKd cahJ =umif;/ uyfvsuf ab;em;rS rdik ;f cGJ
cJw
h mjzpf a=umif;/ xdak e&m&Sd apwDe@J ausmif;[m v,fwq
D &mawmf owif;ok;H cJjh cif;rSm
r[kwaf =umif;/ olw@kd ud,
k w
f idk v
f J Ak'b
< mom rsm;jzpfv@dk 'Dv,
kd w
k rf mr_ vkyrf mS r[kwaf =umif;
ajymcJah yr,fh vkyu
f u
G ef @J rvGww
f hJ taqmuftODawGukd odyeH` nf;us a&$ajymif;r_om
vkyaf qmifr,ft
h a=umif; ar;jref;olrsm;udk rjywfrom; a0h0g;pum;eJ@ ajz=um;cJyh gw,f?
oabmuawmh vkypf &m&Sw
d m qufvyk rf ,f/ aemufqw
k af y;rSm r[kwyf gayg?h
aemufwcsu f jrefrmh OD;ydik t
f a=umif;vJ odxm;oifyh gw,f? OD;ydik [
f m jrefrm
ppfAv
kd cf sKyaf wGe@J eD;pyfoal wG/ vufa0cH c&ked aD wG&hJ ukr%
` D jzpfaeovm;qdw
k myg? awmfwef&Hk
t&yfom; pD;yGm;a&;orm;awG tem;ruyfEikd w
f hJ vkyif ef;awGukd olwkd yh ikd q
f ikd f ae=uvk@d yg?
OD;ydik v
f yk w
f hJ vkyif ef;awGukd =unfyh gO;D ?
(1) ausmufrsuw
f ;l azmfa&; (rd;k ukw/f rdik &f LS ;/ eef@,ef;/ zm;uef@)
(2) owKw;l azmfa&; (Edik if ahH 'o tawmfrsm;rsm;)
(3) =u,fig;yGiehf ikd if jH cm;oabFm
(4) ukeaf owWmvkyif ef;
(5) pD;u&ufpuf&Hk
(6) bD,mpuf&Hk
(7) oHr%dpuf&Hk
(8) pm;tk;H qDwifykd rh v
_ yk if ef;
(9) opftacsmudik v
f yk if ef;
(10) um;wifoiG ;f a&;
(11) armfawmf,mOftpdwt
f ydik ;f wifoiG ;f a&;
(12) qnf/ wHwm;aqmufypPn;f wifoiG ;f a&;
(13) a*:wefausmufw;l azmfa&;
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

85

86

(14) oHacsmif;rsm;wifoiG ;f a&;


(15) wyfrawmf &rf-t&ufxw
k v
f yk af &; pwJh rvGrJ aoGtjrwf&rdS ,fv
h yk if ef;rsm;udk
vuf0g;}u;D tkycf iG hf &xm;ygw,f? aZ,s0wD o=um;puf&u
Hk kd Edik if yH ikd u
f ae (25) avsmh
a=u;eJ@v$aJ y;cJw
h m OD;ydik u
f ykd g? Edik if yH ikd f owif;pmrsm;u yk*v
~ u
d OD;ydik u
f rk %
` x
D H a&mif;csvu
kd f
a=umif;vk@d ok;H ygw,f?
'gq&kd if OD;ydik u
f rk %
` u
D kd yk*v
~ u
d owfrw
S =f upd@k ? 'gayr,fh vufyw
H ef;awmif udprP mS
&JawGukd wa ,muf ae ph m; (2000) usyaf y;+y;D qENjyolawGukd ESrd ef if;cdik ;f wm OD;ydik yf gqw
kd hJ
owif;a=umifh OD;ydik rf mS ppfwyfe@J tEG,0f ifawGyg aewmudk owdjyKapcJyh gw,f? Edik if yH ikd f
&JwyfzJG ukd b,fy*k v
~ u
d rsm; cdik ;f apEdik yf govJ/ &Si;f ygw,f? ppfwyfu yg0g&o
dS rl sm;uom
cdik ;f apEdik rf mS yg? vufyw
H ef;awmif vlxt
k pnf;a0;yGt
J wGuf cdik ;f apcH&wJh &Jtyk f atmif=unf
pde/f &J't
k =uyf atmif0if;xGe;f wd@k u xkwaf zmf ajymqdck v
hJ @dk od&wmyg? olwkd Eh pS af ,mufvJ
csucf si;f ta&;,lc&H +y;D csi;f jynfe,fzufukd a&$ ah jymif;cHvu
kd f &ygw,f? 'ga=umifh OD;ydik [
f m
tm%m&So
d al wGe@J ED;S EG,af ea=umif; odapEdik w
f t
hJ csuyf gy?J
ppfwyfe@J aygi;f pm;aewJh c&ked aD wG[m wdik ;f jynfo,HZmwawGukd Edik if jH cm;ukr%
` D
awGe@J aygi;f +y;D &rf;cGi&hf wdik ;f &rf;um;ae/ usu
d sd wuf csr;f omaeygw,f? t&ifu Edik if yH ikd f
awG[m ppfwyfaemufcH c&ked aD wGvufxrJ mS &Sad eorSsawmh wdik ;fjynf0ifaiG qkw,
f w
k /f
jynfoal wG taepkwf jzpfaeOD;rSmyg?
wdik ;f jynfrmS o,HZmw wl;azmfa&;awG rvky&f awmhb;l vm;vk@d olwkd b
h ufu
ar;oifyh gw,f? vky&f ygw,f? 'gayr,fh pmrcsKyrf D xnfph Of;pm;&rSmu wl;azmf&mu xGuf
vmr,fh pGe@f ypfypPn;f rsm; tEW&m,f/ vkyu
f u
G af e&mu vlaetdr/f ,majrrsm;udk tpm;xd;k
jznfq
h nf;a&;/ ab;xGuq
f ;kd usKd ; umuG,af &;/ obm0 ywf0ef;usix
f cd u
kd rf _ umuG,af &;/
ordik ;f 0if taqmuftODrsm; vGwu
f if;a&;/ ESpOf ;D ESpzf uf tusKd ;tjrwfpwJh tcsuaf wGukd
t&ifyu
kd pf yd w
f u
kd f avhvmok;H oyf+y;D rS pmcsKk yo
f ifyh gw,f?
"Edik if aH wmfonf obm0 ywf0ef;usiu
f kd umuG,x
f ed ;f odr;f apmifah &Smuf&rnf"
vk@d ckjyXmef;xm;wJh Oya' tyd'k f (45) rSm yg0ifygw,f? wl;azmfa&; vkyif ef;awGrmS Edik if aH wmf
u obm0 ywf0ef;usix
f ed ;f odr;f r_ukd wu,fumuG,rf _ &Sd - r&S/d {&m0wD jrpfqaHk &tm;
vSsypf pf xkwv
f yk af &;eJ@ csi;f wGi;f {&mjrpfqHk rk&H mG a'o a=u;eDw;l azmfa&; pDru
H ed ;f awGu
ajymjyae=uygw,f? 'gayr,fv
h J jynfol q
h ENrsm;udk OD;ydik ef @J tpd;k &ydik ;f [m yGiv
hf if;jrifomwJh
vdkufavsmr_awG vkyfrjyao;ygbl;? jrpfqkH a&tm;vSsyfppfxkwfa&;awmif OD;odef;pdef
orRwoufwrf;rSm qdik ;f iHt
h qifh acGs;odyx
f m;wmyg? w&kwo
f t
H rwfu olwkd t
h pd;k &[m
aemufqw
k af y;rSm r[kwaf =umif; owif;v$iw
hf mvJ =um;rdygao;w,f?
w&kwfeJ@jrefrm[m aqGrsdK;aygufazmfawG qdk+yD; toHv$ifhcJhwm[m OD;ae0if;
86

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

87

(rqv) rS onf ppftyk pf rk sm; }u;D pd;k wJh ,ae w


h ikd x
f yd g? wu,fawmh w&kwu
f jrefrmEdik if H
tay:qufqrH [
_ m aqGrsKd ;yDor_/ tdref ;D csi;f yDor_rsKd ; r&Syd gb;l ? jrefrmh o,HZmwawGukd
atmufvrf;enf;/tay:vrf;enf;pkH ok;H +y;D w&kwu
f tqDpyk ,
f yl gw,f? ol@&Jh Edik if w
H um
pHrrDtrdu
_ af wGukd jrefrmjynfxJ jyefoiG ;f aiG&mS yg w,f? 'Dvkd vkyEf ikd zf @dk w&kwu
f ppftyk pf ek @J
jzpfap/ ppftyk pf ak emufcH c&ked aD wGujkd zpfap vmbfx;kd +y;D vkyu
f u
G f pm;uGuaf wGukd vufO;D r_
,lxm;ygw,f? ,cifu taemufEikd if rH sm;&Jh jrefrmEdik if t
H ay: pD;yGm;a&;ydwq
f kd 'h %fcwfr[
_ m
w&kwt
f pd;k &twGuf tuGuf qdu
k af pcJw
h hJ &vm'faumif; jzpfomG ;cJ&h wmyg?
ck ArmhEikd if aH &; tcif;tusi;f [m ajymif;pjyKvmcsed rf mS awmh w&kwf rsucf ;Hk v_yf
vmygw,f? Armudk t&ifuxuf ydt
k m&kjH yKvmygw,f? tar&duefe@J Arm eD;uyfvmwm[m
w&kw&f hJ ypPzw
d f pd;k rd;k a&;? w&kwjf ynfv+Hk cKH a&;udk xdyg;apw,fv@dk w&kwu
f jrifEikd yf gw,f?
'ga=umifh acsmah jcmufenf;awG ok;H aewmawG &h wmyg?
wavmu Armqefwifykd rh u
_ kd w&kwu
f ydwyf pfwm/ ykZeG af wGrmS qyfjym&nfyg
aew,f/ yd;k awG w
h ,fq+kd y;D jyefykd w
h mrsKd ; vkyjf ywm[m pD;yGm;a&; npfywfwmawG jzpfygw,f?
olwkd yh w
d w
f hJ Armqefukd tar&duefu 0,fw,f? ykZeG u
f kd pifumylu jyef0,fw,f? w&kwf
ajymovdk yd;k &S/d roef &h iS ;f &if 'DEikd if aH wGu 0,fygrh vm;qdw
k m awG;=unfEh ikd yf gw,f? 'g[m
Armtpd;k &udk oGi;f ukeaf wGukd olwkd h ydwyf pfEikd w
f ,fv@dk aoG;wd;k prf;+crd ;f ajcmufjcif;ygy?J
'gayr,fv
h J a&&Snf pDru
H ed ;f awGa=umifh w&kwu
f Armudk tvsO;f wif;rmr_awG
rvky&f EJ ikd yf gb;l ? odk ah yr,fv
h J w&kwef @J ArmcsKyq
f x
kd m;wJh pmcsKyaf wG b,favmuf &Sad eovJ
qdw
k mudk jynfoal wGrod=uao;ygb;l ? Armtpd;k &taeeJ@ a&&Snpf rD u
H ed ;f rsm;rSm wjcm;Edik if H
awGe@J jzpfap/ txl;ojzifh w&kwef @J vkyu
f ikd rf a_ wGrmS jynfol x
h H yGiv
hf if;jrifomr_rsm; csjyEdik zf @dk
t&ifvyk &f ef wdu
k w
f eG ;f vdyk gw,f? w&kwef @J csKyq
f x
kd m;wJh a&&Snaf &wdk pDru
H ed ;f awG&&dS ifvJ
jynfoel @J w ikd ;fjynf epfemr_rsm;r&Szd @dk jyefvnf ndES i_d ;f r_rsm; jyifqifaqmif&u
G f apcsiyf gw,f?
bmjzpfv@dk w&kwu
f kd aZmif;ay; ajymae&wmvJq&kd if wjcm; taemufEikd if rH sm;
eJ@rwlbJ w&kwt
f pd;k &[m *k%o
f u
d mQ uif;rJv
h @dk yg? taemufEikd if aH wGu tvkyv
f yk &f if
umuG,rf u
_ kd OD;pm;ay;wwf/ vl t
h cGit
hf a&;awG a&S &h w
_ wf=uygw,f? w&kwu
f awmh
olw
h yg; wdik ;f jynftwGu/f olrsm; vl t
h cGit
hf a&;twGuf b,fwek ;f urS xnfw
h u
G &f ;dk r&Sv
d @dk yg?
ArmeJ@qdik w
f hJ w&kwo
f abmxm;awGukd om"utaeeJ@xkwjf y&&ifawmh 'Dru
kd a&
pDa&;rSm awmufavSsmuf AD't
kd m%mok;H ydwyf ifvmwm/ ucsiAf rm jynfwiG ;f ppfrmS w&kwf
e,fpyfcv
kd aH_ ewJh ppfajy;'kuo
Q nfawGukd Edik if w
H umpHne$ ;f udk csKd ;azmuf+y;D twif;t=uyf
jyefarmif;xkww
f m/ ('Dupd u
P kd w&kwt
f pd;k &u ucsi'f u
k o
Q nfawGukd olwkd ah rmif;rxkwyf gb;l /
'kuo
Q nfawGu olwkd o
h abmeJ@ ae&yf jyefomG ;wmygv@dk urBmudk ajAmifnmcJyh gw,f)/
aemuf+y;D olrsm;Edik if H obm0xde;f odr;f a&;awG xnfrh pOf;pm;wmawG jrifawG Eh ikd yf gw,f?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

87

88

ArmeJ@qdkiwf hJ w&kwof abmxm;awGukd om"utaeeJ@xwk jf y&&ifawmh 'Drdkua&pDa&;rSm


awmufavSsmuf ADwtkd m%mok;H ydwyf ifvmwm/ ucsifArm jynfwiG ;f ppfrmS w&kwf
e,fpyfcvkd aH_ ewJh ppfajy;'kuoQ nfawGukd Edik if wH umpHne$ ;f udk csdK;azmuf+yD; twif;t=uyf jyefarmif;xkwwf m/
('DudpPudk w&kwftpdk;&u ucsif'uk oQ nfawGukd olwkd ah rmif;rxkwyf gbl;/ 'kuoQ nfawGu olwkd oh abmeJ@ ae&yf
jyefomG ;wmygvk@d urBmudk ajAmifnmcJyh gw,f)/ aemuf+yD; olrsm;Edik fiH obm0xdef;odrf;a&;awG
xnfrh pOf;pm;wmawG jrifawG hEdki yf gw,f?
.......
t&ifwek ;f u ArmhusG e;f awGukd atmufvrf;enf;/ tay:vrf;enf;eJ@0,f,cl w
hJ hJ w&kw[
f m
ckq&kd if tyifayguaf wGyg tjrpfw;l ,laea=umif;vJ od&ygao;w,f?
w&kwu
f ArmrSm 'Dvv
kd yk Ef ikd cf w
hJ m[m w&kwf tjypf}u;D yJawmh r[kwyf gb;l ?
vlwiG yf grS EGm; usm;udu
k cf &H / ykqed &f ;dk vdk ud,
k t
hf rsKd ;udk jyefcw
k w
f hJ vlwef;pm;awG }u;D pd;k cHae
&vk@d yg? tcsKyq
f &kd &ifawmh wdik ;f jynftwGuf t&Snt
f usKd ;r=unfb
h J ud,
k ahf umif;pma&;
om=unfw
h wfwhJ ppftyk pf ek @J eD;pyfaom OD;ydik u
f rk %
` v
D rkd sKd ;awG/ ppftyk pf w
k iG ;f u tusiyhf suf
oabmxm; wif;rmolawGukd rz,f&mS ;Edik af o;oa&G h vufyw
H ef;awmifvkd jy\emawG
qufwufaeOD;rSmyg?
'Dvdk vlwef;pm;awGudk OD;odef;pdef tpdk;&taeeJ@ tcsdefrD rz,f&Sm;Edk if&if
Arm 'Dru
kd a&pDEikd if H xlaxmifa&;[m aESmifah ES; =uef@=umaerSm rvGo
J vdk w&kww
f kd &h @J h
pD;yGma&;/ Edik if aH &;t& Armtay: =oZm wpkw
H &m oufa&mufc&H r_rsm; }uKH awG ah e&r,f
qdw
k m owdcsyaf pcsiyf gw,f?
w&kwef @J uvJ Arm[m tpdr;f ajcG jzwfr& Edik af o;bl;qdw
k m oabmayguyf gw,f?
a&&Snf pDru
H ed ;f awGt& qufqaH e&rSmyg? qufqw
H t
hJ cgrmS wdik ;f jynfe@J jynfoal wG rxdcu
kd f
&atmif/ jyifqifp&mawGukd w&kwef @J xyfnSd jyifqifEikd af &;udkd Armtpd;k &u vkyzf @dk vdyk gw,f?
'Dvkd rvkyEf ikd cf &hJ if "Armjynf[m pde udv
k ekd eD ,fjzpfae+yv
D m;"vk@d jynfoal wGu ar;cGe;f xkwf
&ygvrd rhf ,f?

ausmf[kef;

Ekd0ifbm 2/ 2012
(rdk;rc rD'D,mrS)

88

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

89

yky`m;awmif}uD; jrifjyDvm;a[h

r,faiGO
uefronf Zmwd&yf&mG tnmajrrS ta=uatmuf&mG &efuek +f rKd }u;D qDo@kd ajymif;a&$
aexkid v
f mcJo
h nfrmS ESpaf ygi;f av;q,f&adS cs+y?D tESpaf v;q,fqo
dk nfrmS vl@b0wpf0uf
[kyif wifpm;ajymEkdifrnf jzpfaomfvnf; uefrtwGufrl tnmajrudk rarhEdkifao;bJ
wrf;wrf;ww vGr;f ae&qJjzpfonf? txl;ojzihaf wmh ykym` ;awmifr}u;D ta&SbufrS vufyef
jym;qdak om &Gm}u;D udk vGr;f pdwaf wGwa0a0 jzpf&onf?
uefrwd@k &Gmonf ykym` ;awmifr}u;D ESifh q,fridk t
f uGmrSm &So
d nfqadk omfvnf;
yky`m;awmifr}uD;udk ta0;u xifxif&Sm;&Sm;jrif&onf? *E<0ifajrmuf awmiftkyfpk}uD;
jzpfovdk awmifr}uD;rS jzmxGufqif;oufvmaom awmifwef;awmifpOfwdk@uvnf;
_arSsmrf qH;k oG,w
f ef;aeonf? ykym` ;awmif}u;D udk t&yf&pS rf suEf mS rS toGio
f mefrsKd ;pHjk zihf
awG jrifEidk o
f nf? xkt
d xJwiG f uefrwd@k ta&St&yfbufrS jrif&aom ykym` ;awmifonf
,ufuef;vufcwf omef&adS v.?
uefri,fpOfuav;b0 av;ig;ajcmufESpforD;t&G,fwGif zcifu uefr.
OD;acgif;ukd ol.oefrmxGm;usdKif;vSaom vufESpfzufjzifh udkifnSyfvsuf txufodk@
yifhajrSmufum "yky`m;awmif}uD; jrif+yDvm;a[h"[kar;vsuf jyoavh&Sdonf? wpf}udrf
ajrSmufvdkuf "yky`m;awmif}uD; jrif+yDvm;a[h"[k ar;vdkufESihf t}udrf}udrftcgtcg
ae@pOfvv
kd dk vkyaf vh&o
dS nf? cg;udq
k ef@vsuf rjcif;jzifh t&yfjrihaf p&ef &nf&,
G jf cif;jzpfouJo
h @kd
ykym` ;awmif}u;D udk olcspcf ifovdk cspcf ifw,
G w
f map&efvnf; jzpfEidk .
f ?
trSepf ifppf uefrwd@k om;tzomru &GmrSzcifwidk ;f u om;orD;rsm;udk ykym` ;
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

89

90

awmifbufqo
D @kd rsKd ;qufopf uav;oli,fwidk ;f udk jyoavh&=dS uonfrmS xH;k wrf;pOfvm
jzpf o nf ? rd r d o m;orD ; rsm;ud k awmif a wmf a &$ y k y ` m ;uk d ajrS m uf u mjyoonf h " avh
rnfonft
h csed u
f pwifco
hJ nf rodEidk af omfvnf; uefr. Zmwdajru &Gmol&mG om;wd@k onf
aemufyikd ;f rSm ykym` ;awmif}u;D jrif+yv
D m;qdo
k nfh ar;cGe;f udk ajym&vGe;f ojzifh yDyo
D oyif
toHrxGuaf wmhbJ "ykyAf awmif*s;D jrifbvm;a[h"[kyif cyf00J jJ zpfcahJ v+y?D
uefrwd@k a'oum; ykym` ;awmifukd tpjyKvsuf oG,w
f ef;vmaom yJc;l d;k r.
c&D;OD;tp awmifpOfawmifwef;rsm;t=um; }u;D jyif;cJo
h jl zpfI awmifwef;awmifp,
G w
f @dk udk
jrifvsS iu
f dk jrwfE;dk wG,w
f mwwfav.? &Gmud0k idk ;f ywfxm;aom awmifeaD wmif/ awmifz;kd
tkdawmif/ rsufvSawmif/ awmifvS/ bk&m;av;ukef; tp&Sdaom awmifrsm;pGmudkvnf;
eufeufid_ ;f di_ ;f cspjf rwfE;dk avonf?
awmxJawmifxrJ mS aysmaf rGolr@dk awmawG awmifawG. wefz;kd udv
k nf;odyg.?
em;vnfyg.? i,fpOfuyif rSwfom;cJhaom pum;rsm;wGif awmifwpfvHk;. ta&;ygyHk/
ckid +f ryJ u
kH v
kd nf; pGpJ +JG r+J rrJ w
S o
f m;cJo
h nf? taru tazuG,v
f eG q
f ;kH yg;aomtcg (a&$awmif}u;D
+ydKwmygyJ)[k qdkcJhonf? tar. b0twGuf t"dutm;udk;tm;xm;jyK&m tazr&Sd
awmhjcif;udk awmif+yKd jcif;ESifh ckid ;f E_id ;f wifpm;ajymqdck o
hJ nf? om;trdrsm;tay: xm;&Sad om
rdbarwWmudkawmh (jrifhrkd&fawmifOD; ruusL;om; aus;Zl;t&Sif arG;rdcifESihfzcif)[k
wifpm;ajymqk=d ujyefonf? vufcyH gonf? ajymxku
d yf gonf? wu,fyif }u;D rm;aomt&m
ckid +f raJ omt&m rdbarwWmw&m;ukd awmifrsm;. ckid rf mr_ }u;D rm;cef@xnfrE_ iS fh E_id ;f ,SOf
Ekid =f uygonf?
uefr.b0wGif TrSs}u;D rm;ckid cf ef@aom tm;xm;&m/ trSt
D ckjd yK&m/ arwWmw&m;
ESifh ckid ;f E_id ;f &maom awmif}u;D rsm;+yKd onfukd i,fpOfawmifaus; uav;b0u vH;k 0rjrif
bl;cJ?h vluawmh aoEkid q
f ;kH Ekid o
f nf? vlaoqH;k ovkd awmifqw
kd maum ysuw
f wfovm;?
+yKd wwfovm;? awmifwpfv;kH vH;k +yKd avmufatmif tb,ft&mu pGr;f aqmifEidk o
f nf
ukrd odc?hJ ckid rf mcef@nm; }u;D rm;jrifah rmufaom awmif}u;D awG ajrom;=urf;jyiftxd +yKd rnf
[kvnf; rxifrw
S cf rhJ ad cs?
uefrrSm;ygonf? touf}u;D vmrS awmif+yKd omG ;onfudk jrifz;l awmhonf?
uefr tvkyfwm0efjzifh ucsifjynfe,f zm;uef@+rdKodk@ a&mufoGm;csdefwGifrS
jrifah rmufvaS om awmif}u;D awG tvJvt
J +yKd +yKd jzpf=u&onfukd jrifz;l awmhonf? zm;uef@rSm
tajccsI t+raJ exkid &f onfawmhr[kw?f jrpf}u;D em;rS zm;uef@od@k ESpv
f wpf}urd /f oH;k v
wpf}urd f oGm;&onf? xko
d @kd oGm;&onft
h cgwikd ;f yxrwpf}urd o
f mG ;pOfu armfIarSsmI
f
=unf&h aom ayoH;k / av;axmifjrifrh m;aom awmifxw
G }f u;D wpfv;kH onf aemufwpf}urd f
a&mufvSsif uGif;jyif}uD;jzpfoGm;wwfonfukd pwifjrifzl;onf? puf,E&m;}uD;awGESihf
90

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

91

ausmufprd ;f awG wl;=uazmf=uonfu;kd ? wcsKd aom awmifrsm;rSmrl [db


k ufjcrf;/ 'Dbufjcrf;
ESpfbufoHk;bufnSyfI wl;azmf=u&if; awmifyJhawmif&GJ }uD;rsm; jzpfaewwfonf?
r,faiGOwpfa,muf ucsijf ynfe,f zm;uef@a'ood@k r=umc%a&mufavrS awmifw@kd
rnfonf +yKd usomG ;Hrk u avmuxJrS trnfemruav;rSs ruseEf idk af wmhbJ aysmufu,
G I
f
yif oGm;wwfyguvm;[k od&adS vawmhonf?
xkdtcg uefr pOf;pm;=unfhrdonf? awmifwdk@rnfonf ol@oabmavmuf
tvdv
k +kd yKd &ef cufcaJ omfvnf; vlw@kd . avmbjzih+f zKd vsS if vydik ;f twGi;f +yKd wwfyguvm;[k
todawGw;kd vm.? awmifwpfv;kH topfjzpf&ef uyfurBmwpfcrk sS jzpfawmifjh zpfcjJ zpfay:&ef
vGefpGmcJ&if;aomfvnf; avmbom;wdk@ +zdKavaomf wpfv/ ESpfv +zdKHkrSsjzihf +ydKHkru
aysmufu,
G w
f wfyguvm;[k ocFe;f pmopfawG wd;k vm.? ocFe;f pmopfawG wd;k vmovdk
tawG;aygi;f rsm;pGmvnf; 0ifr.
d ? vlrnfaomowW0gonf obm0w&m;wd@k udk rcsprf cif?
a&$ u d k aiG u d k c spf I obm0uk d jypf y ,f u m awmud k o wf / awmif u d k o wf w wf
aywum;[kvnf; aumufcsufqGJrdjyef.? t&if;ppfaomf avmbwnf;? avmbum;
vlEiS v
hf cl si;f vnf; owfEidk .
f ? awmawG/ awmifawGuv
kd nf; owfEidk af v.?
uefrum; zm;uef@+rKd od@k a&mufavwkid ;f awmifvrG ;f rsu&f nf usavonf?
vkyaf zmfuikd zf uf oli,fcsi;f rsm;u +zKd aeqJawmifwef;rsm;rS 0if;0gaeaom ajrom;wcsKd ESifh
taumif;yuwd usefaeao;aom tpdrf;a&mifwcsdK uGuf=um;awGvSsif rsufpdyom'
tvGev
f o
S jzihf "vSvu
kd w
f m"[k ajymwwf=uonf? uefrum; raysmEf idk ?f yg;pyfuvnf;
"b,fuvmvS&rSmvJ? tJ'g obm0ywf0ef;usifawG ysufpD;aewm? aemufqufwGJ
jy\emawG trsm;}u;D "[k ajymrdwwf.? tqk;d qH;k rSm awmif+yKd omG ;aom ajrom;rsm;
Eke;f wifojzihf jrpfacsmif;rsm;yg aumjcif;jzpfonf?
,ckawmh r,faiGOwpfa,muf ucsijf ynfe,f zm;uef@+rKd od@k ra&mufonfrmS
q,fpEk pS w
f pfcek ;D yg; =umjrifch +hJ y?D wpf&w
H pfcgawmh zm;uef@a'orSm ucsiaf wmifwef;}u;D awG
&Srd &S ydS gao;&Jvm;[k vGr;f armwopGm awG;rdwwfonf?
,ckwavmwGirf l r=umrD oDwif;ywfrsm;upwifI ppfuikd ;f wdik ;f a'o}u;D rH&k mG cdik f
qm;vif;}u;D +rKd e,f vufyef;awmif;awmif/ a=u;pifawmif/ pHy,fawmif a=u;eDprD u
H ed ;f
ta=umif; rD',
D mrsm;rSwpfqifh =um;od&jyefavaomf r,faiGOwpfa,muf pdwrf csr;f ajr
jzpf&jyefonf? awmif-awmif-awmif? awmif[o
l nfum; a'ocHw@dk twGurf l trnfemrukd
=um;Hrk sS EiS fh &ifcek pf &m/ wG,w
f mp&m b0oHa,mZOfawG &Sad ewwf=uonf?
od@k aomf awmif&&dS mt&yfw@kd um; a&$/ aiG/ ausmuf/ oH/ ywWjrm;/ a=u;eD paom
&wemawGvnf; udef;atmif;wnf&Sdaewwfonf? tzdk;xdkufwefaom &wemrsm;
&SdrSef;odvSsif avmbom;awG a&muf&Sdvmum puf,E&m;}uD;rsm;jzihf twkdif;twmrJh
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

91

92

wl;,l=uawmhonf? aemufq;kH awmh ayoH;k / av;/ ig;axmif t&G,t


f pm;&Sad om awmif}u;D
rsm;yif wpfv;kH +y;D wpfv;kH vnf; aysmufu,
G o
f mG ;=u&avawmhonf?
ucsifjynfe,f zm;uef@ a'orSm awmifawG+ydKqif; aysmufuG,foGm;=u
&aomfvnf; a'ocHrsm; txdkuftavsmuf tusdK;aus;Zl;&Sdaeojzihf jy\em}uD;}uD;
us,fus,fjzpfoH r=um;cJh&? rHk&Gmcdkif qm;vif;}uD;+rdKe,f&Sd vufyef;awmif;awmif/
pHy,fawmif/ a=u;pifawmifrsm;rSmrl a=u;eDxw
k v
f yk af om ukr%
` rD sm;u wm0efcw
H m0ef,rl _
r&Sd=uojzihf a'ocHjynfolrsm; tusdK;aus;Zl;ryg? vufAvmjzpf=u&+yD; a=u;eDpDrHudef;
&yfwef@&ef enf;vrf;aygif;pHkjzihf qENjyae=uonf? rdrdwdk@a'orSm owWKodkuf&Sdonf?
xko
d wWKou
kd u
f m; a'ocHrsm;tusKd ;r&Sjd zpfvsS if jy\emawGjzpfrnfrmS obm0omwnf;?
a'ocHrsm;tusKd ;&Sad pOD;awmh? awmifpOfawmifwef;rsm;. rlvtrnfemryif ruse&f adS tmif
+zKd zsuI
f +yKd ysuaf ysmufu,
G o
f nftxdawmh rnfou
l rS oabmwlEidk rf nf r[kwyf gacs?
ajymomajym&ygonf? uefrwk@d a'o jrefrmjynftv,fyikd ;f ykym` ;awmif}u;D .
ajrmufbufjcrf;&Sd awmifay:/ ausmufwcH g;/ i&Huke;f paomaus;&Gmrsm;rS ydZk v
dk ef[ak c:aom
rD ; awmif a csmf a jrrsm;ud k wl ; azmf a e=uojzih f awmif o m;eH & H a wG tawmf y suf p D ;
+ydKusae+yDjzpfovdk v,f,modrf;r_rsm;vnf; jzpfay:aeonf[k od&onf? txl;ojzihf
i&Huke;f &GmteD;rSm tvGeq
f ;kd &Gm;aom obm0ywf0ef;usif ysupf ;D aeonfudk awG&onf?
uefruawmh yky`m;awmifa'orSm rnfonfh&wemowWKypPnf;rS rxGufapcsifrdyg?
&wemowWKou
kd af wG&jdS cif;u vSyaomrde;f rysKd uav;uJo
h @kd tE&m,frsm;vGe;f vSonf?
uefr.zcifu uefrudk ykym` ;awmif}u;D jrif+yv
D m;[k jyocJjh cif;u rdrad rG;zGm;
&Sifoef&ma'ou awmifwef;}uD;awGudk cspfcifjrwfEkd;wwfzdk@om &nf&G,fcJhavonf?
jynfwiG ;f / jynfy avmbom;wk@d um; awmifwef;}u;D rsm;twGi;f rS &wemodu
k u
f kd ajrausm/
a&ausm tm;vH;k wufwufajymifatmif azmuf,pl m;&ef t"dur[kwyf gvm;?
jzpfEidk v
f sS iaf wmh r,faiGOonf ykym` ;awmifEiS w
fh uG jrefrmjynfu taemuf;kd r/
tv,f;kd r/ ta&Sd;k r tp&Sad om awmifwef;rsm;ukd rnforl S rjrifrawGatmif ESv;kH om;
xJrmS odr;f 0SuI
f om xm;vku
d cf siyf gonf?

r,faiGO
(7days

92

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

*sme,frSul;,laz: jyygw,f?)

93

qdyk gonf ... odk haomf ...


a'gufwm"rRyd,

(ITBMU)

jrefrmEdkifiHawmfonf 'Drdkua&pDpepfqDodk@ toGiful;ajymif;vm+yDqdkawmh...?


'Dru
kd a&pDpepf&hJ rl0g'jzpfwhJ "vGwv
f yfpmG ajymqdck iG hf" wdk@ "vGwv
f yfpmG ykEH ydS x
f w
k af 0cGihf"
wd@k "vGwv
f yfpmG ud;k uG,cf iG h"f wd@k qdw
k m pepfEiS t
hf wl arG;zGm;vmcJjh cif;yg? jynfoal wGtm;
vGwfvyfpGm ykHESdyfxkwfa0cGifh?udk Oya'jyKI cGifhjyKay;jcif;twGuf 'Drdkua&pDtpdk;&tm;
aus;Zl;wifrdjcif;yg? odk@aomf vGwfvyfpGm ykHESdyfxkwfa0cGifh&+yDqdkayrJh 'Drdkua&pDpepf
&Jrh 0l g'rsm;udk jynforl sm; pepfwusem;vnfrxm;=uao;bl;qd&k if trsK;d om; ,Ofaus;r_
udk xdcdkufoGm;Ekdifjcif;yg? jynfoltrsm;pk[m trsKd;om;,Ofaus;r_udkxdef;odrf;+yD;
'Dru
kd a&pDEikd if aH wmfukd pepfwus wnfaqmufvw
kd m jzpfwt
hJ wGuaf =umifh pme,fZif;rsm;/
ykEH ySd x
f w
k af 0olrsm;/ tifwmeufr'D ,
D mrsm;rS bmpmrluykd J xkwx
f w
k /f b,fyk yf rHk sK;d udyk J
az: jyaz:jy/ b,fbavmh*rf mS yJwifwif jrefrmh,Ofaus;r_/ trsK;d om;,Ofaus;r_ukd qef@usif
wJhpmrsKd;/ ykHrsKd;/ AD'D,kdzdkifrsKd;udk pdppf+yD;rS ykHEdSyfxkwfa0 jzef@csday;oifhjcif;yg? udk,fa&;csif
wmawGudk a&;vdk@&w,fqdkwdkif;/ tifwmeufpmrsufESmrsm;rSm udk,fwifcsifwmawGudk
wifv@kd &w,fqw
kd ikd ;f xif&mpdik ;f =ur,fq&kd ifawmh usm;aoudk toufoiG ;f rdv@kd 'kuaQ &muf
oGm;wJt
h jzpfrsK;d awG jzpfomG ;Edik v
f @kd yg?
jrefrmEdkifiHrSm ESpftawmf=um=um 'Drdkua&pDpepf aysmufqkH;oGm;cJhwJhtwGuf
jynf o l / jynf o m;rsm; tcsKyf t cs,f tzd t Ed S y f ' %f r sm;ud k tvl ; tvJ c H c J h & jcif ; yg?
'Doifcef;pmrsm;udk jyefvnfqef;ppf=unfw
h t
hJ cg [k,
d ciftcgrsm;u ykEH ydS x
f w
k af 0jcif;udprP mS
vGwv
f yfciG hf r&Scd ahJ vawmh jynfo/l jynfom;rsm; trSew
f &m;udrk odEikd =f uyJ qif;&JwiG ;f
eufcJh=u&wmyg? xdk@a=umifh vGwfvyfpGm ykHESdyfxkwfa0cGifhudk arSsmfvifhcJh=uwmyg?
Edik if aH wmft}u;D tuJrsm;&Jh tarSsmt
f jrif}u;D rm;r_a=umifh vGwv
f yfpmG ykEH ydS x
f w
k af 0cGirhf u
l kd
jymef;ay;vkduf+yDrdk@ xdkOya'udk }uKdqdkrdjcif;yg? odk@aomf trsKd;om;a&; ,Ofaus;r_udk
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

93

94

rodem;rvnfao;wJh (od@k r[kw)f trsK;d om;,Ofaus;r_&w


hJ efz;kd udk rjrwfE;kd wwfao;wJh
vli,f/ vl&,
G t
f rsm;pku rD',
D muGe,
f ufrsm;udk trsm;qk;H tok;H jyKae=uwmqdak wmh...?
jrefrmh,Ofaus;r_/ trsK;d om;,Ofaus;r_rsm;udk umuG,af y;Edik w
f hJ rl0g'wpfcu
k kd Oya'jyKI
jymef;ay;zdk@ Oya'jyKtzGJ@tm; wdkufwGef;vdkjcif;yg?
Edik if aH &;rSm vGwv
f yfpmG ykEH ydS x
f w
k af 0cGirhf &Sv
d @kd jynfo/l jynfom;rsm; rsm;pGmepfem
qk;H &S;Hk r_rsm; jzpf&w,fqw
kd m vufcEH ikd jf cif;yg? od@k aomf jynfo@l eDwv
d @kd ac:wJh tufopfcf
(Ethics) udk pepfwus avhvmxm;r_r&Sw
d hJ vli,fv&l ,
G rf sm;tm; vGwv
f yfpmG ykEH ydS x
f w
k f
a0cGirhf u
l kd vk;H vk;H vsm;vsm;}u;D cGijhf yKvu
kd rf ,fq&dk if jynforl sm;twGuf aumif;usK;d ESiq
hf ;kd usK;d
b,foif;u ydrk sm;vmEdik w
f ,fqw
kd m jynfo/l jynfom;rsm; }uKd wifpOf;pm;Edik =f uzd@k yg?
Ethics qdw
k m bmvJ? Ethics qdw
k m jynfo@l eDwu
d kd ajymwm? t"dyg` ,u
f
vl@,Ofaus;r_&hJ tajccHjzpfwhJ ud,
k u
f sio
hf v
D / ud,
k u
f sihf odumQ udt
k av;xm;jcif;/ ,Ofaus;
wJh trlt,m/ ,Ofaus;r_ESifhEG,fwJh jrefrm*k%fudk az:aqmifEdkifwJh 0wfpm;qif,Ofr_
jyKvkyfjcif; rsKd;udk Ethics vdk@ac:wm? wdkif;jynfwpfckrSm udk,fydkif,Ofaus;r_/ udk,fydkif
"avhxkH;pH/ udk,fydkif0wfpm;qif,Ofr_/ udk,fydkif pmayr&Sd&if xdkvlrsKd;/ xdkwkdif;jynf[m
aemufq;Hk awmh aysmufu,
G o
f mG ;wwfwm[m "rRwmyg? 'gudk trsK;d om;a&;pdw"f mwf&o
dS rl sm;
odem;vnfEikd =f uzd@k yg?
jrefrmjynfzmG ; trsm;pk[m Ak'b
< mom0ifrsm;yg? jrwfpmG bk&m;w&m;awmfrsm;rSm
,Ofaus;r_uakd &m/ avmuvlom;rsm;udyk g rysurf pD;atmif xde;f odr;f apmifah &SmufEikd w
f hJ
w&m;ESpfyg; (avmuygv w&m; / avmuudk apmifha&SmufwJhw&m;ESpfyg;) udk az: jy
xm;jcif;yg? tJ'D w&m;ESpyf g;u [d&D (raumif; r_ujkd yKjcif;/ rvkw
H vkH 0wfpm;qif,ifrr_ sm;udk
&Sujf cif;) ESihf =owWy` (raumif;r_ujkd yKjcif;/ rvkw
H vkH 0wfpm;qifrr_ sm;udk a=umuf&HG jcif;)
wd@k udk az:n$e;f xm;jcif;yg? 'Dw&m;ESpyf g;u avmu}u;D udak um vlom;rsm;udyk g apmifah &Smuf
xm;jcif;jzpfv@kd apmifx
h ed ;f vdu
k ef moifw
h w
hJ &m;ESpyf g;yg? t&Sut
f a=umufuif;wJh 0wfpm;
qif,ifrr_ sK;d [m jref@rm,Of aus;r_EiS hf bmom,Ofaus;r_rsm;udyk g zsuq
f ;D Edik w
f mrd@k owdrsm;
}uKd wif&x
dS m;Edik =f uzd@k yg?
aemuf+yD; tckacwfrSm pwkdifwpfckvdkjzpfvmwJh rvkHwvkH0wfpm;qif,if
r_rsm;a=umifh qd&k ,
S jf y\emrsm;/ 'kp&ku
d rf r_ sm;ESihf vlra_ &;jy\emrsm;[m wpfae@wpfjcm;
wd;k yGm;vmaejcif;yg? Oyrm- ywfbvpf*{f &d,m (Public Area) rsm;Y rdef;uav;rsm;
rvkrH +cKH 0wfqifxm;jcif;[m jy\emudk E_;d qGay;jcif;/ 'kp&ku
d rf r_ sm;udk wpfenf;r[kwf
wpfenf;enf;jzifh wdu
k w
f eG ;f ay;ovdk jzpfymG ;apjcif; yg? ,xmblwusus ok;H oyfEikd =f uzd@k yg?
rvkHwvkH 0wfqifxm;wJhnDr (odk@r[kwf) trwpfa,mufa=umifh avSmifajymif=unf
p,fc&H wJh armifwpfa,muf&hJ a'go/ rk'ed ;f r_/ vlowfrr_ sm;txd jzpfymG ;oGm;cJjh cif;a=umifh
94

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

95

aemufqufwjJG zpfay:vmwJh vlra_ &;jy\em/ rvkw


H vkH 0wfqifxm;wJh orD;ESihf [ked m;'Dem;
twlomG ;vd@k rS roifah wmfwhJ zcif&t
hJ jzpf/ ray:way: 0wfqifxm;wJh tr od@k r[kwf nDrESihf
[ked m; 'Dem; twlwuG roGm;vm&JwhJ nDtukad rmifbmG ;wd@k &Jh 'ku/Q 'gawGukd jcKiH pHk Of;pm;
=unf&h if jrefrm,Ofaus;r_/ trsK;d om;,Ofaus;r_rsm;udk +crd ;f ajcmufaejcif;yg?
'Drdkua&pDpepft& vGwfvyfayghyg;pGm0wfqifxm;jcif;[m vl@tcGifhta&;
wpf&yfyJ r[kwv
f m;vd@k ar;cGe;f xkwv
f o
kd rl sm;vnf; &Sad umif;&Srd mS yg? ukvor*~rS 194*
ckEpS u
f xkwjf yefcw
hJ hJ vl@tcGit
hf a&; a=unmpmwrf;}u;D (Human Rights) rSm TurBmwGif
vl[l orSsw@kd onf rdom;pktzG@J 0if nDtpfukd / armifErS rsm;ozG,jf zpf.? xd@k a=umifh oifonf
vlcsi;f qufq&H mY =uifempGm azmfa&GpmG ,Ofaus;pGmjyKro
l if.
h ... vd@k az: jyxm;jcif;yg?
tazESio
hf rD;/ tudEk iS hf ESr/ armifEiS hf trwk@d t=um; rvkw
H vk0H wfqifxm;r_[m ,Ofaus;
pGm jyKra_ ejcif;ygv@kd rnforl sS ajym0Hrh nfr[kwyf g?
"vGwfvyfpGm ykHESdyfxkwfa0cGifh" rludk tvGJokH;pm; jyKr_ESifhpyfvsOf;I jrefrm
jynfrmS jzpfysuo
f mG ;wJh jzpf&yfav;wpfcu
k kd uGeyf sLwm*sme,frmS zwfvu
kd &f jcif;yg? jzpfyu
Hk
rde;f uav;wpfa,muf[m ol@cspo
f l (bGKid ;f z&if'h )f wpfa,mufEiS hf ud,
k yf idk v
f ufyaf wmh
uGefysKwm tifwmeufvdkif;rSwqifh csufwif (pum;ajym) ajymcJh=ujcif;yg? xdkodk@
ajym=um;aepOf rde;f uav;u rvkw
H vk0H wfqifxm;+y;D olr&Jh bGKid ;f z&if'h t
f m; uGeyf sKwmrS
wqifh csufwif vkyf=ujcif;yg? wpfzufrS tufopfcf r&SdwJh bGKdif;z&ifh'fu 0ufbfuif
(uifr&m) jzifh xdyk u
Hk &kd u
dk u
f ;l +y;D / xd"k mwfyu
Hk kd tifwmeuf0ufbq
f u
kd f pmrsuEf mS ay:rSm
wifxm;cJ&h m xdyk u
Hk kd xdrk ed ;f uav;&Jh tazuawG@&SI
d xd"k mwfyrHk sm;rSmygwhJ rde;f uav;[m
ol@orD;ESifh wlovdkvdk&Sdwmrdk@ xdkykHudk taotjcm=unfh&Sk&m ol@orD;&Jh "mwfykHjzpfaeI
,lusK;H r& jzpfomG ;cJ&h wJh tjzpftysuaf v;wpfcyk g? tufopfcrf &Sw
d hJ od@k r[kwf tufopfc&f hJ
wef;zd;k udk tvGo
J ;Hk pm;jyKvo
kd rl sm;ESihf pmaypdppf a&;Y txde;f tuGyrf &Sad wmhwhJ "vGwv
f yfpmG
ykEH ydS x
f w
k af 0cGihf" qdw
k hJ 'Dr0l g'wd@k t=um; bmawGrsm; qufvufjzpfay:vmrvJ qdw
k m
&ifwrrjzifh qufvuf&pkS m;=uzd@k yg?
om;orD;awGudk v$wfrxm;ygeJ@ tifwmeufu 'kuQay;vdrfhr,f... qdkwJh
acgi;f pOfav;udak wG@&vd@k zwf=unfrh w
d ,f? tifwmeufe@J vli,fw@kd &Jb
h 0[m pdwyf pl &m
tqifx
h d a&mufaea=umif;udk jynforl sm;udo
k ad pvdw
k hJ apwemt&if;cHe@J a&;om;xm;
jcif;yg? avmu}u;D u wpfcgwpf&rH mS awmh pdwf y_ pf &m}u;D yg? &k;d om;olEiS hf aumufuspo
f /l
yGifhvif;olESifh vSsKd0Sufol/ ajzmifhrwfolESifh vdrfwwfol/ v,folESifh tol/ 'DvlawG
tm;+yKd iv
f m=u&if &k;d om;olawG/ tolawGom trsm;qk;H cH=u&wmyg? e,f+rKd wpf+rKd u tjzpf
tysuaf v;wpfcyk g? i,f&,
G o
f w
l @kd &Jo
h bm0u pl;prf;csiw
f o
hJ bm0? jzpfyu
Hk rde;f uav;
ESpaf ,muf[m tdrcf ef;xJrmS t0wf tpm;awGcsG w+f y;D "mwfy&Hk u
dk =f uwJjh zpf&yfyg? "mwfyaHk wG
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

95

96

pdwfwdkif;us&kduf+yD;wJhtcg tJ'DxJu wpfa,mufu 'D"mwfykHawGudk tifwmeufay:rSm


wifr,fqdk+yD; aiGnSpf,lwJhudpPyg? udk,fvkH;wD;t&kdufcH&wJh rdef;uav;u ol@ykHawG
tifwmeufay:rSm wifcH&rSmudk a=umufawmh awmif;orSsaiGudk ay;ae&if; ray;Edkif
awmhwJhtqkH;rSmrS 'DZmwfxkyfu ay:vmcJhjcif;yg? 'Dae&mrSm q,fausmfoufwdk@udk
ajymvkw
d mu rv,fyeJ @J rqef;csiyf ge@J vd@k ? 'Dvakd jym&wmu avmu}u;D xJrmS tEW&m,f
awGursm;vGe;f vd@k yg? om;orD;&So
d w
l ikd ;f pOf;pm;Edik =f uzd@k yg?
usm;aoudk toufoGif;ay;rdwJha,musfm; bmjzpfoGm;vJqdkwJh tcsufudk
pOf;pm;olu r&So
d avmufyg? tcktcsed rf mS jynforl sm;&Jh qENrsm; jynf0h vm+yv
D @kd qdv
k @kd &ayrJh
wpfzufrv
S nf; &ifqikd af jz&Si;f &rJt
h &mawGu rsm;jym;vmaejcif;yg? vGwv
f yfpmG ykEH ydS x
f w
k af 0
cGirhf u
l kd jymef;ay;vku
d jf cif;twGuf }uKd qakd erdaomfvnf; ae&mwdik ;f rSmawmh r}uKd qckd siyf g?
tb,fa=umifq
h akd omf wif;vGe;f &if jywf/ avSsmv
h eG ;f &if ywf/ qdw
k mrsK;d vdk vGwv
f yfpmG
ykHESdyfxkwfa0cGifhrlu odyfavSsmhvGef;ae&ifawmh trsKd;om;,Ofaus;r_udk &pfywf+yD;
jref@rm,Ofaus;r_udk taemufwdkif; ,Ofaus;r_awGESifh zkH;vGrf;oGm;rSmudk pdk;&drfrdvdk@yg?
,Ofaus;r_aysmuf&if vlrsK;d aysmufomG ; Edik w
f ,fqw
dk hJ tcsuu
f akd wmh jrefrmh,Ofaus;r_ukd
jrwfE;kd olwikd ;f }uKd wifpOf;pm;Edik =f uzd@k yg?
Edik if aH wmf&t
hJ csKyt
f csmtm%mwnf+raJ &;ESihf jynfo/l jynfom;rsm; +ird ;f csr;f pGm
twlaexdkifEdkifa&;rSm 'Drdkua&pDpepfrSvmwJh rl0g' rsm;ESifh rvkHavmufEdkifyg? jrefrm@
,Ofaus;r_/ trsK;d om;,Ofaus;r_/ bmom,Ofaus;rsm;udk &Sio
f efapEdik w
f hJ trsK;d om;a&;
pdwf"mwfrsm;/ bmoma&; pdwf"mwfrsm;udk jrSifhwifay;Edkif=uzdk@yg? jrefrm@,Ofaus;r_/
trsK;d om;,Ofaus;r_rsm;udk pepfwus xde;f odr;f Edik zf @kd oifw
h ifah vSsmufywfwhJ Oya'rl0g'
rsm;udk a&;qGx
J m;oifjh cif;yg? Edik if aH &; vGwv
f yfciG t
hf wGuf vGwv
f yfpmG ykEH ydS x
f w
k af 0cGiu
hf kd
twnfjyK jymef;ay;jcif;[m 'Drdkua&pDpepf&Jh t"durdKif jzpfaomfvnf; wpfcsdef
wnf;rSmyif xdpk epfjzifyh if vl@tcGit
hf a&;rsm;udk wygwnf; umuG,af y;Edik =f uzd@k yg?
'Dru
kd a&pDpepfukd usio
hf ;Hk &mrSm umva'otvdu
k /f Edik if t
H vdu
k /f vlrsK;d tvdu
k f
usio
hf ;Hk r_rsm; uGjJ ym;jcm;em;r_rsm; &Sad ejcif;yg? Oyrm/ rav;&Sm;Edik if H jynfe,fEpS cf Yk rde;f uav;
rsm; rsufESmay:&kHrSswyg; acgif;wpfacgif;vkH;udk tjyifxGufwdkif; +cKHxm;&jcif;/ vuf
aumuf0wfz;Hk atmif/ ajcrsupf zd ;Hk atmif t+rw
J rf;0wfxm;&jcif;wd@k udk Oya'jzifh jymef;
ay;xm;jcif;yg? 'Dvjkd yKvyk &f jcif;[m 'Dru
kd a&pDusix
hf ;Hk udk olw@kd ,Ofaus;r_EiS hf vdu
k af vsm
nDaxG&Sdatmif Oya'jyKI jymef;ay;&jcif;vdk@ olwdk@,kH=unfxm;=ujcif;yg? xdk@a=umifh
vGwv
f yfciG &hf w
dS ,f qdw
k ikd ;f xif&mpkid ;f vd@k roifah wmfyg? jzpfoifw
h mu pHyk 0k g b,fnmcs
xm;wJh jrefrmyDowJh jrefrmtrsK;d orD;wd@k &J tvSusuo
f a&udk jrefrmtrsK;d orD;wd@k *k%,
f l
wwf=uzd@k yg? owif;pm/ *sme,f/ r*~Zif;rsm;/ bavmh*rf sm;Yvnf; ray:way:/ rvk@H wvkH
96

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

97

0wfqifxm;wJ"h mwfyrHk sm;udk ykEH ydS x


f w
k af 0jcif;/ jzef@csad ejcif;/ az:jyaejcif;rsKd ;awGukd rjyKapyJ/
jrefrmh,Ofaus;r_/ trsK;d om; ,Ofaus;r_rsm;udk umuG,af pmifah &SmufEidk &f ef Oya'jyKjymef;I
wm;qD;ydwyf ifay;Edik &f ef wdu
k w
f eG ;f &jcif;yg?
jrefrm,Ofaus;r_ESifh jrefrm*k%fa&mifudk xGef;ajymifEkdifapzdk@ pkHyk0g b,fnmcs
xm;wJ h jref r mh trsKd ; orD ; rsm;&J h ,Of a us;wJ h [ ef t rl t ,m/ ausmh & S i f ; wJ h t us /
cef@xnfwJhxrdefudk 0wfpm;qif,ifEdkif=uzdk@yg? xdkuJhodk@jyKvkyfEkdif=ur,fqdk&if jrefrm
trsKd;orD;awG&Jh 0wfpm;qif,ifr_udk urBmhvlom;rsm;u r=umrwifrSmyif todtrSwf
jyKvm=urSmyg? ,Ofaus;r_ukd npfax;apEdik w
f hJ vGwv
f yfveG ;f wJh ykEH ydS f xkwaf 0r_rsm;udv
k nf;
wm;qD;ay;Edik =f uzd@k yg? ajymvdw
k muawmh ,Ofaus;r_tarGtESprf sm;ryaysmufrD avmuygv
w&m;rsm; qufvuf xGef;um;aeatmif 0dkif;0ef;apmifha&Smuf ay;=uzdk@yg? csrf;ompGm
tdypf ufEikd =f uygap?

a'gufwm"rRyd,

(ITBMU)

(rdk;rc rD'D,mrS)
.....................................

xGuf+yD
axmifEi
S r
hf c
d if
vlxa
k ':trm
- udk,fawG hjzpf&yfrSef pmpkrsm;
- zdk;oH (vlxk) trSmpum;ESifhtwl
- tvif;tdrfr*~Zif; (*syef) rS pDpOfxkwfa0 jzef hcsdonf?

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

97

98

jyifqifjcif; tEkkynm

t&Si f ^m%dumbd0Ho
&kyk u
f o
dk m jyif pdwf rjyif
&kyk o
f iG o
f m vS pdwf rvS
pdw
d u
f v
dk nf; jyif &kyk v
f nf; jyif
jyifqifwidk ;f & jyKwkidk ;f vS
okck edAm ef wkidk v
f rd rhf ,f
Three stages of life
(1) Children and teenagers
Have energy
Have time
But no money
(2) Adults
Have energy
Have money
But no time
(3) Elderly people
Have money
Have time
But no energy
98

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

99

uav;t&G,ef @J q,fausmo
f ufw@kd rSm cGet
f m;awG &Sw
d ,f/ tcsed v
f nf; &Sw
d ,f/
'gayr,fh aiGawmh r&Sb
d ;l ?
oufvwfrsm;rSmawmh cGeftm; &Sdw,f/ aiG &Sdw,f/ 'gayr,fh tcsdef r&Sdbl;?
(ESpfq,fausmfp vkkyfief;cGif 0ifcsdefup+yD; yifpifpm;csdef ajcmufq,fhig;0ef;usifavmuf
t&G,rf sm;vk@d t=urf;pm; owfrw
S Ef ikd rf ,f xifygw,f?)
ouf}u;D &G,t
f rdk sm;rSmawmh aiG &Sw
d ,f/ tcsed f &Sw
d ,f/ 'gayr,fh tm;tifawmh
r&S=d uawmhb;l ... wJ?h
tD ; ar;vf u ae a&muf v mwJ h 'D p mav;u trsm;pk a omol a wG & J h b 0eJ @
xyfwjl zpfr,fph mav;yJq+dk y;D ESpo
f uf oabmusrw
d ,f? aemuf+y;D b0qkw
dk m jynfph w
Hk ,f
&,fv@dk r&Sb
d ;l ? vkt
dk yfcsuf wckawmh t+r&J adS ewmyJv@dk ajymvkw
dk mrsm; jzpfavrvm;vk@d
vnf; awG;rdw,f?
cGet
f m;awG tcsed af wG &Sad yr,fv
h nf; aiG r&Sv
d sS ijf zifh bmrSvyk v
f @dk rjzpfEidk b
f ;l qkw
dk hJ
uav;i,fb0ukkd n$ef;+yD; aiG&Jhwefzkd;}uD;rSKukkd rD;armif;xkd;jyvkkdwmvm;? cGeftm;awG
aiGa=u;awG &Sad yr,fv
h nf; rsm;jym; vGe;f vSwhJ tvkyk w
f m0efawG=um;rSm &Sm;yg;vGe;f vSwhJ
tcsed jf y\ema=umifh &Sw
d chJ eG t
f m;eJ@ aiGa=u;ukad wmif pepfwus rok;H Edik af vmufatmif
jzpfaewJh acwfumv&Jh vlrKS b0 o&kyk o
f mefudk nGejf y vkw
d mvm;? tcsed af wG aiGawG
&Sdayr,fhvnf; ukkd,fhajcukkd,fhvufukdrS ro,fEkdifavmufatmif tm;tif csnfheJ@aewJh
ouf}u;D &G,t
f b
dk 0ukdk rD;armifx;dk jy+y;D owdoaH 0 ,lapcsiv
f @dk rsm; 'Dpmav;ukdk a&;jyvku
d f
wmavvm;? wu,fh tajzrSeu
f adk wmh 'Dpmav;ukdk a&;vku
d w
f hJ olu,
dk w
f idk rf o
S mvSsiyf J
odayvdrrhf ,f?
pmav;ukd zwfrd+yD; 'Dpmav;u ajymjywJhta=umif;eJ@ ukkd,fhb0ukd ESdKif;,SOf
=unfrh w
d ,f? vuf&dS ysr;f rSs vl@oufwrf;t&qkv
d sS if uk,
dk t
hf oufu eHywf 2 tqifrh mS
ygw,fv@dk ajym&r,fh t&G,?f cGet
f m; &Sw
d ,f/ aiG &Sw
d ,f/ tcsed f r&Sb
d ;l qkw
d hJ t&G,x
f rJ mS
aygh? okkd@ayr,fh ukkd,fhb0&JhykHpHukdu omrefvlom;awGvkd avmuDb0xJrSm aexkdif+yD;
avmuvlrKS wm0efawGe@J vk;H axG;aewJh ykpH rH [kwv
f @dk txufu pmxJuvkdk t&G,o
f ;Hk yg;&Jh
'kw,
d tqif;h rsKd ;eJ@ xyfwt
l us}u;D awmhvnf; r[kw
k yf gb;l ? wu,fwrf; xyfwu
l sv@dk vnf;
oifah wmfr,f r[kw
k yf gb;l ?
uk,
d u
f pmxJuvdk Have energy - tiftm;tjynft
h 0 &Sw
d hJ tm;aumif;
armif;oefwOD;vk@dk rqkEdk idk v
f sS iaf wmif vkyk Ef idk u
f idk Ef idk w
f hJ cGet
f m;awmh tawmftwef &Sw
d ,f?
'Dawmh 'Dtcsuf &mE_ef;jynfh r[kkwfawmif &mckkdfifE_ef; &Spfq,fausmf ukkd;q,favmuf
rSew
f ,fv@dk ajymEkidk w
f ,f? 'kw
k ,
d t&G,rf mS Have money - wJ?h oD;oef@0ifaiG&atmif
&SmazGaeolwOD; r[kw
k v
f @dk aiGa=u;csr;f omwJo
h w
l OD;awmh r[kw
k b
f ;l ? ok@dk ayr,fh tm;ay;
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

99

100

axmufyHholrsm;&Jh apwempGrf;tm;a=umifh ukd,fvkyfcsifwJht&m/ 0goemygwJht&m


enf;enf;yg;yg;ukkd vkkyfEdkifavmufatmifawmh ajyvnfolwOD;vdk@ qkdEkdifygw,f? 'Dawmh
'Dtcsuv
f nf; ckepfq,fih g;&mE_e;f avmuf rSew
f ,fv@dk ajymEkidk rf ,f xifw,f?
But no time tcsdefr&Sdbl;vkkd@ qkkd&atmifawmh busy - aeol/ tvkkyf
&SKyaf eolwOD;awmh r[kw
k yf gb;l ? wcgwav }uKaH wmif}h uKcH J wcsed w
f nf;rSm vkyk u
f idk &f rnfh
tvkyk Ef pS rf sKd ;/ ok;Hk rsKd ;&Sw
d wfwmuvGv
J @dk tvkyk &f KS yaf ew,f qkw
dk mrsKd ; r&Sw
d wfygb;l ? tvkyk f
r&SKyo
f vkdk t&SKyf rvkyk jf zpfatmifvnf; qifqifjcifjcif }uKd ;pm;aewwfwm a=umifv
h nf;
jzpfaumif; jzpfEkdifygw,f? 'ga=umifh But no time -qkdwJh 'Dtcsufuawmh ukd,feJ@
uku
d w
f ,fv@dk qkEd idk rf ,f rxifygb;l ? ajym&vsif wckcu
k dk vkyv
f v
kd sS ijf zifh vkyk cf iG o
hf mavmuf
atmif tcsed f vHv
k aHk vmufavmuf &Sw
d ,fv@dk ajymEkidk yf gw,f?
Have energy - cGet
f m;&Sw
d hJ t&G,f ? use;f rma&;uvnf; pif;vk;Hk acsm taumif;
csnf; rqkkdomawmif emrusef;jzpfaeol wOD;awmh r[kkwfygbl;? 'Dawmh &SdaewJh
um,cGet
f m;/ ^m%cGet
f m;/ 'DceG t
f m;awGudk uk,
d t
hf wGuf trsm;twGuf tusKd ;jzpfrnfh
t&mawGrmS tok;Hk cswwfz@dk vkad yvdrrhf ,f? cGet
f m;awG &Syd gvsuu
f ,fe@J &Sad ewJch eG t
f m;ukdk
tok;Hk rcsygyJ b0&Jw
h wd, t&G,v
f @dk ajym&r,fh cGet
f m;rJt
h &G,f a&mufomG ;r,fqv
dk sif
tawmfyif 0rf;enf;zG,f aumif;ayvdrrhf ,f? &Sad ewJh uk,
dk yf idk cf eG t
f m;awG qkw
dk mu uk,
dk f
tok;Hk csonfjzpfap/ tok;Hk rcsyJ aeonfyjJ zpfap/ ouf}u;D &G,t
f jdk zpfwhJ wwd,t&G,t
f xd
ygvmEkid rf mS rsKd ;rS r[kw
k w
f m? ygvmEdik w
f ,f qkad pOD;? wwd,t&G,t
f xd uk,
dk o
hf ufwrf;u
&Sncf sirf v
S nf; &SnEf idk rf mS ? uk,
d hf ywf0ef;usirf mS / uk,
d t
hf odxrJ mS uk,
d ahf tmuf i,f&,
G o
f l
awG/ ukd,feJ@ wef;wl&G,fwlawG/ ukd,fhxuf tenf;i,frSsavmufomyJ }uD;&ifholawG
aoqk;Hk oGm;cJ=h uwm enf;wmrS r[kwaf wmhwm? uk,
d t
hf vSnhf b,fawmh a&mufvmr,f
qkw
dk m uk,
dk u
f ,
dk w
f idk f }uKd wif odEikd w
f mrsKd ;rSvnf; r[kw
k w
f m?
cGeftm;qkdwmrsdK;u ukkd,fpdwfESpfyg; usef;rma&;aumif;rGefrSKukd tajccH+yD;rS
&vmEkkdifwJh aumif;usdK;&v'frsdK; r[kkwfvm;? ukd,f usef;rma&; azmufjyefvkd@yJjzpfjzpf/
pdwu
f se;f rma&; r[efv@dk yJjzpfjzpf/ wpfcck u
k ykrH eS rf [kw
k af wmhb;l qkv
d sijf zifh b,frmS vmvk@dk
cGet
f m;jynfo
h /l cGet
f m;&So
d w
l OD;vk@dk qkEd idk yf gawmhrvJ?'ga=umifh uk,
d cf eG t
f m; pdw"f mwfceG t
f m;
jynfh0aumif;rGefolwOD; jzpfapzkd@ cGeftm;jynfhrnfht&mawGukd vkkyfzkd@ vkdayvdrfhr,f?
ukd,fpdwfESpfyg; usef;rma&;aumif;rGefzkd@ jyKjyif&rnfht&mawG jyKjyifzkd@ vkdayvdrfhr,f?
tusKd ;&v'fawG aumif;apzk@dk ta=umif;w&m;awGudk aumif;atmifvyk af y;zk@d vkad yvdrrhf ,f?
ukkd,fpdwfESpfyg;qkdwm uH&,f/ pdwf&,f/ &moDOwk&,f/ tpmt[m&&,fukd
ta=umif;cH+y;D jzpfay:avh&w
dS ,f? tusKd ;&v'f jzpfww
hJ &m;awG aumif;vmapzk@d / &kyaf umif;
emrfaumif;awG jzpfapzk@d / uk,
d v
f nf; use;f rm/ pdwv
f nf; csr;f om jzpfEidk af pzk@d uHawG
100

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

101

aumif;atmif/ pdw"f mwfawG aumif;atmif vkyk af qmifz@dk &moDOwktnD oifw


h ifh rSsw
atmifaexkid zf @dk / use;f rma&;twGuf taxmuftyHah umif;aumif; jzpfapr,fh tpmt[m&
awGudk a&G;cs,u
f m pm;aomufz@dk vkad yvdrrhf ,f?
bmyJjzpfjzpfyg? t&G,fokH;yg;xJrSm 'kwd,t&G,frSmu tcsdefr&Sdbl; qkkdayr,fh
a&G;cs,Ef idk cf iG rhf sm;wJh t&G,/f vkyk Ef idk pf rG ;f tm;awG taumif;qk;H t&G,yf J r[kw
k v
f m;? uav;eJ@
q,fausmo
f ufawGrmS u ol wk@dk rSm r&Sw
d ahJ iGa=u;ukdk &Sv
d matmif zefw;D zk@dk tcGit
hf vrf;u
tvGeef nf;yg;ygw,f? ouf}u;D &G,t
f adk wG rSmvnf; olw@dk rSm r&SEd ifdk af wmhwhJ cGet
f m;ukdk
cGet
f m;jynf0h olwpfO;D jzpfvmEkidk af pzk@dk zefw
f ;D vk@dk r&Ekidk af wmh ygb;l ? oufvwfawGrmS u
tcsdefr&Sdbl; qkdayr,fh tJ'Dtcsdefudk pepfwus pDrHzefwD;um t&,lr,fqkdvsif
&Ekidk w
f t
hJ cGit
hf vrf; &Syd gw,f?
yxrt&G,fjzpfwJh uav;i,fawG/ q,fausmfoufawG aiGa=u; r&Sdvkd@/
csKd wJEh rG ;f yg;vk@dk olw@dk b0 wufvrf; ydwq
f @dk aew,fqv
kd sS if tJ'D tydwt
f qk@dk twm;tqD;ukd
z,f&mS ;Ekidk af tmif/ olw@dk awG avSsmufvrS ;f =uwJh vrf;=urf;=urf;awG acsmarGom,m jzpfvm
apatmif tm;ay;axmufyHh vkyf=u&r,f r[kwfvm;? tvm;wlyg yJ/ cGeftm;r&SdwJh
ouf}uD;&G,ftkdawG/ ukkd,fhajcukkdrS ukkd,f rrEkdif/ ukd,fhvufukd,frS ukkd,f rcsDEkdif=uwJh
taersKd ;rSm uk,
dk rhf mS &Sad ewJh cGet
f m;tcsKd ukd olw@dk awGtwGuf rSswcGaJ 0+y;D Z&mtkrd sm;&Jh
aendKcsed u
f dk xdev
f if; 0if;y om,matmif/ +ird ;f at; csr;f ajrh vSyatmif vkyaf qmifay;zk@d
vkw
dk ,f r[kwv
f m;?
ra&mufwm=umwJh arG;&yfajrukdk tvnfjyefawmh i,fq&mawmfu &GmjyefvmwJh
ol@wynfu
h dk +rKd i+f rKd iq
f idk q
f idk f }uKd qydk JG vkyk yf gw,f? qkidk u
f ,fe@J &Gmom; av;ig;q,favmufu
ig;rkid cf ef@ a0;uGmwJh +rKd i,fav;txd ta&mufvm+y;D }uKd q=kd uw,f? vrf;avSsmufEidk w
f hJ
uav;i,frsm;eJ@ oufvwft&G,f w&mausmcf ef@uawmh wrkid af vmufa0;wJh vrf;qkw
H ck
txd ta&mufvm+y;D &Gmjyefu,
dk af wmf}u;D ukd vm}uKd =uw,f?
ukd,fawmf}uD;vkd@ ukd,fhukd,fukd,f nGef;&wmu vma&muf }udKqkkd=uwJh 'D
&mausmrf sS avmufoal wGxrJ mS uk,
dk u
hf ,
dk w
f cgrS rawGrjrifb;l wJh vli,fawGu ykrd sm;rSmrk@dk
emrnfavmufom olw@dk awG =um;zl;aewJh tar&duefjyef uk,
dk af wmf}u;D qkw
d m b,fvrdk sm;
aeavrvJv@dk OD;OD;zsm;zsm; pl;prf;vkv
d @dk t}uKd a&muf vm=uwmjzpfr,fv@dk cef@rSe;f rdv@dk yg?
&GmOD;xdyrf mS awmh w&Gmvk;H rSm&Sw
d hJ vlpw
Hk ufpx
Hk u
G v
f @dk jynfawmfjyef&mG om;ukdk
'k;d ywf0idk ;f awG qiftu awGe@J +rKd i+f rKd iq
f idk q
f idk f }uKd q=dk uw,f? 'DtxJrmS toufu;dk q,f
jynf+h yjD zpfwhJ uk,
dk t
hf ar&Jh tar/ uk,
dk t
hf zGm; (uk,
d t
hf &yftac: tar}u;D ) vnf; yg ygw,f?
uk,
dk t
hf zGm;u omreftcsed rf sm;rSmqkd ol@tdrx
f u
J ae b,furdk S rxGuaf wmhb;l wJ?h ok@d ayr,fh
ta0;uae ol@ajr;jyefvmw,fqadk wmh &GmOD;xdyt
f xd rarmyef;Ekid pf mG }uKd ;pm;+y;D vma&muf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

101

102

}uKd q&dk mS w,f?


olw@dk raorDrmS uk,
d u
hf ,
dk f wcgavmufawmh awGcsiyf gao;w,fv@dk ajymcJ=h uwJh
uk,
d &hf hJ i,fq&m bke;f awmf}u;D eJ@ uk,
d &hf t
hJ bk;d ;jzpfol OD;Zif;}u;D wk@d @vnf; oufawmfu;dk q,f
t&G,frsm;rSm ysHvGefawmfrlcJh=uw,f? olwk d@qEN jynfh0oGm;atmifawmh ukd,fu
rjznfq
h nf;Ekid cf yhJ gb;l ?
olwkd@vkdyJ raorD ukd,fhukd,f wcgavmufawmh awGvkdygao;w,fqkdwJh
uk,
d t
hf ar}u;D &Jq
h ENuadk wmh uk,
dk u
f jznfq
h nf;ay;Ekid cf +hJ y?D tar}u;D ckyq
Hk dk ZmwmxJuvkyd J
toufw&mhESpfq,f &SnfOD;rSmvkd@ ukd,fu ajymawmh ajr; od=um;rif;&SdaerSawmh
&SnOf ;D rSmaygv
h @dk tzGm;u jyef ajymw,f? tzGm; &nf&,
G w
f hJ pum;ukd uk,
dk u
f aumif;aumif;
em;vnfcahJ wmh ol@twGuf cGet
f m;jzpfaprnft
h &mtcsKd @ukd jyKvyk f ay;Ekid cf w
hJ hJ uk,
dk v
hf yk &f yf
twGuf auseyfru
d m =unfE;l 0rf;omjzpfryd gw,f? tzGm;&Jeh m;eJ@rsupf u
d ol@orD;jzpfwhJ
uk,
dk t
hf arxufawmif ykadk umif;aeygao;w,f? vlwpfO;D csi;f pD&hJ ukov
dk u
f w
H &m;u rwl
uGjJ ym; wwf=uwm obm0yJav?
'Dpmav;udk toufu kd;q,ft&G, f &Gmu tar}uD;twGu f trSwfw&
&nf&,
G u
f m a&;vku
d w
f myg? uk,
d t
hf ar}u;D vkyd J touft&G,f }u;D &ihw
f hJ oifrh b
d eJ@ oifh
tzk;d tzGm;awG/ oifh aqGrsKd ; ouf}u;D &G,t
f adk wG/ aqGrsKd ; r[kw
k af omfvnf; oifh tultnDudk
vkadk er,fo
h al wG oifh ywf0ef;usirf mS vnf; &Sad umif; &SEd idk rf mS yg? oif&h hJ cGet
f m;/ oif&h hJ aiGa=u;/
oifh&Jh &Sm;&Sm;yg;yg; tcsdefxJu tenf;i,frSsavmufyif jzpfapOD;/ olwkd@twGuf rSsw
cGaJ 0ay;cJrh ,fqv
dk sS if olw@dk vkad ewJch eG t
f m;ukdk jznfq
h nf;ay;vku
d o
f vkd jzpfomG ;Ekid rf mS yg?
'g[m oifhuHudk aumif;atmif jyKjyifjcif;/ oifhpdwfukd aumif;atmif jyKjyifjcif;&Jh
tpdwt
f ykid ;f wckvnf;yJ jzpfomG ;rSmyg? ?

t&Si f ^m%dumbd0Ho
ar 28 &uf/ 2012
(bm;rm;wla'; rS)

102

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

103

jyefawG;rdaom trSwfw& jrufxHk;}uD;yHkjyif

atmifAv
1964ck Zefe0g&v
D 12 &ufae@wGif awmfveS af &; tpd;k &u t*Fvyd b
f momESihf
k af 0onf? jrefrmbmomjzifh xkwaf 0
Working People's Daily owif;pmudk pwifxw
aom vkyo
f m;jynfo@l ae@pOfowif;pmESihf +yKd iI
f xkwu
f m tpd;k &ydik f owif;pm ESpaf pmifEiS hf
e*du
k &Sd aeaom yk*v
~ u
d ydik f owif;pmrsm;udk wdu
k o
f nf?
owif;pm t,f'w
D mcsKyt
f jzpf &efuek w
f uUov
kd rf S t*Fvyd b
f mom q&m}u;D
OD;cifarmifvwftm; Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;ud,
k w
f ikd f a&G;cs,cf ef@xm;onf?
Adv
k cf sKy}f u;D u OD;cifarmifvwftm; zdwaf c:awG@qHu
k m "vGwv
f yfpmG a&;yg "[k
&ufa&mpGm ajymqdI
k wm0efay;onf?
wkwjf ynfwiG f armfpw
D ek ;f u "yef;wdik ;f yGiyhf gap" vrf;pOfukd csrw
S u
f m Edik if o
H m;
wdik ;f vGwv
f yfpmG a&;om;ap[k apwvH;k ESihf trde@f ay;cJo
h nfh enf;wl jrefrm jynfwiG v
f nf;
"vkyfom; jynfolwdk@ tjyKoabmESifh a0zefa&;om;csuf rsm;udk ay;ydk@ygu jynfolydkif
owif;pmrsm;u yHEk ydS f azmfjyrnf"[k jyef=um;a&;0ef}u;D Xmeu 1965ck =o*kwv
f 24&uf
ae@wGif a=unmonf?
1962ck rwfvu wufvm+y;D aemuf*sLvdik f 7 &uf ausmif;om;rsm;udk owfjzwfI
or*~wu
kd u
f kd zsucf u
JG m "wyfrawmf rxde@J "g;ud"k g;csi;f / vSu
H v
kd cHS si;f wH@k jyefrnf "[k
Adv
k cf sKy}f u;D ae0if; ud,
k w
f ikd f vlxu
k kd ppfa=unmxm;ojzifh wkww
f w
k rf v_yf 0Hah om vlxu
k
vGwfvyfpGm a&;om;cGifh zdwfpmudk =um;vdkufaomfvnf; pdwfrcsEdkif jzpfae=uonf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

103

104

axmifrsm;wGi;f wGif owif;pmq&m/ pma&;q&m trsm;udk odak vSmifxm;qJ &Sad o;onf?


atmifAv wpfa,mufvnf; od=um;om; r[kwaf vojzifh tif;pdeaf xmif awm&ausmif;Y
0gqakd e&qJ jzpfonf?
xd@k a=umifh jrefrmvkyo
f m; jynfo@l owif;pmrSm t,f'w
D mrif;wd@k txHo@kd r&Jw&J
ay; yd@k aom pmwd@k rS rxdwxd pmrltenf;i,fukd azmfjyEdik cf o
hJ nf?
t*Fvyd b
f mom vkyo
f m;jynfol t,f'w
D mcsKyf OD;cifarmifvwfu &,fonf?
vmor# pmwd@k rS tpd;k &jyKrcl suf rSeu
f efr_ r&S[
d k a&;om;apumrl tajctjrpf cdik v
f akH om
pmrsm;udk yHEk ydS f azmfjyonf? 'Dru
kd a&pD acwfu vGwv
f yfpmG a&mif;0,fazmufum;cGihf &So
d jzifh
Edik if o
H m;wd@k }u;D yGg;vrf; &Sad pumrl jrefrmh qd&k ,
S v
f pf acwfwiG f Edik if o
H m;wk@d }u;D yg;G vrf;
r&S?d xd@k twl Edik if aH wmf tpd;k &vnf; }u;D yg;G rnf r[kw[
f k a&;onfh pmtrsm; a&mufvmonf?
a&;olw@kd u pmwwfaywwf ynmwwfrsm; jzpfojzifh olw@kd . ,lqcsuf rsm;udk pm&if;
Z,m;rsm;ESihf ydik Ef ikd pf mG a&;wwf=uonf? q&m OD;cifarmifvwf uvnf; owWad umif;onf?
pmtrsm;udk owif;pmu azmfjyay;onf? q&m}u;D ESihf q&muawmf a':cifrsKd ;cspf wd@k uvnf;
&J&aJ wG;+y;D &J&aJ &; =uao;onf?
t*Fvyd f owif;pmu &J&ifph mG azmfjyonfukd jrif&ojzifh axmifwiG ;f &Sd atmifAv
wd@k vlpo
k nfyif "q&m}u;D b,fawmh a&mufvmrnfvJ "[k awG;awmum vSzH sm;wGif
em;aeonfh ykpOf;twGuf a=umufacs;ygaerd=uonf?
OD;cifarmifvwftm; owif;pm wyfO;D Y ppfuw
J if rdaom Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;onf
vnf; toJ,m; aernfrmS rkcsjzpfonf? ud,
k w
f ifwhJ ppfuJ ud,
k jf yefcs&efrmS vnf; rvG,o
f jzifh
vufyu
kd I
f =unfah e&onf?
ESpt
f enf;i,f =umaom tcg Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;u qufvufI onf;rcHEikd f
awmh+y?D wae@wGif Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;u q&m}u;D OD;cifarmifvwftm; vufzuf&nf
aomuf&ef zdwaf c: onf? vufzuf&nfyw
JG iG f tvmyovmy pum;rsm; tmazmifpmG
ajymum Adv
k af e0if; avcsKd aoG;onf? OD;cifarmifvwfuvnf; &dypf m;rdonf? ppfAv
kd }f u;D
rsm;ESihf rqvygww
D iG f ae&m&Sx
d m; ol"uGejf rLepfysuf"rsm;u t*Fvyd f vkyo
f m;rS pmrsm;
aqmif;yg; rsm;a=umifh pnf;H;k a&; ysuaf e& onf[k a&;onfomru t*Fvyd v
f yk o
f m;udk
ta&;,loif+h y[
D k ajAmifajymae=u onfuv
kd nf; em;rqHah tmif =um;&+y;D jzpfonf?
"q&mtzd@k Edik if aH wmf twGuf vky&f wm yifyef;vSyg+yD"[k pum;tpysKd ;um
"EdkifiHjcm; at;at;aq;aq; oGm;+yD; em;em;aeae aeygvm;/ oHtrwftjzpf }udKufwJh
wdik ;f jynf yd@k ay;ygr,f"
"bmAs"[k OD;cifarmifvwfu jyefar;onf? oHtrwf &mxl;[laom pum;vH;k udk
ajymonfEiS hf pum;rqH;k rD &Scd ;kd 'l;axmuf=uaom ppfAv
kd rf sm;udk om awG@zl;ol Adv
k af e0if;u
104

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

105

"oHtrwf &mxl;cef@zd@k pDpOfaeygw,f "[k &Si;f jyonf?


"Ed;k Ed;k Ed;k Ed;k u|eaf wmf oHtrwf rvkycf sib
f ;l / pmay0goemom ygw,f? [J[J
Adv
k cf sKyw
f @kd tpd;k &u u|eaf wmfu
h kd r}uKd uzf ;l qdw
k m &dyrf yd gw,f? u|eaf wmf &mxl;u xGuaf y;
ygr,f"[k csKd omacsipH mG ajymum pm;yGrJ S xaomtcg Adv
k cf sKy}f u;D u avmuGwyf if rjyKyJ
xdik af e&pfchJ &Smonf?
xdt
k csed w
f iG f tif;pdeaf xmifxu
G f atmifAvrSm jynfoyl ikd f owif;pm av;apmif.
yifwikd af qmif;yg;&Sif tjzpf vdik pf if& owif;pm q&mjzpfaeav+y?D
"vma[h vufzuf&nf aomuf&atmif"[k tdrfawmfrS jyefvmol q&m
OD;cifarmifvwfu zke;f qufI ac:ojzifh aomufaeus H;k or0g,r vufzuf&nfqikd o
f @kd
vdu
k o
f mG ;onf? qdik w
f iG ;f od@k a=u;rH'k w
k ,
d t,f'w
D m ud0k if;wifvnf; a&mufvmonf?
"tm;vHk;csdKcg;a[h"[k qdkif&Siftm;rSm&if; "rif;wdk@AdkvfcsKyf}uD;&J@ tdrfawmfu
vufzuf&nfu aygh&$wf&$wfyguGm"[k pum;p&if; jzpfcJhor#udk aemufa=umif;jyefI
ajym&Smonf?
q&m}u;D wGif &mxl;twGuf wyfruf 0rf;enf;r_ r&So
d nfukd odompGmjrif&onf?
xd&k m xl;udk q&m}u;D twGuf wyfrufaeolw@kd rSm ud0k if;wifEiS hf atmifAvwd@k om jzpfonf?
xd&k mxl;onf q&m}u;D wpfO;D wnf;om xdu
k w
f efonf jzpfojzifh q&m}u;D twGuf vGerf if;pGm
rcHcsjd zpf rd=uonf?
"pdwx
f cd u
kd pf &m r&Syd gb;l wd@k u olw@kd aumif;usKd ; twGuf ajymwmudk olw@kd u
vufrcHcsiaf wmh olw@kd emw,f/ aemuf+y;D wdik ;f jynfemwmaygu
h mG "[k aumufcsucf s&if;
tdraf wmfrS vufzuf&nfxuf ydIk csKd / ydIk cg;aom vufzuf&nfukd t&omcHum aomuf&if;
Zdr,
f al eawmhonf?
atmifAvwGif uavmif&o
dS nf? a&;ydik cf iG hf vdik pf ifvnf;&So
d nf? atmifAvtm;
Adv
k cf sKy}f u;D trde@f t& &mxl;cef@pOfu jyef=um;a&;0ef}u;D u "vGwv
f yfpmG a&;yg "[k apwvH;k
ay;cJh onf? q&mOD;cifarmifvwf udpu
P kd aqmif;yg;a&;rS jzpfrnf[k atmufyg aqmif;yg;udk
aumufa&;+y;D vkyo
f m;jynfol owif;pmrS yHEk ydS v
f u
kd o
f nf? rdrd txufrS twGi;f 0ef ppfAv
kd u
f
r&Jw&J "q&ma&;wm vGeo
f aem"[k aumufcsucf s&mS onf? Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;ESihf =uKH }uKd uf
ojzifh awG@aom tcg rjyKH ;pzl; jyKH ;onfukd jrif&.?
w&Ha&mtcg...awmpyfwpfc&k dS Z&yfwpfaqmifwiG f zke;f awmif;pm; wpfO;D onf
xdik af epOf t0wftpm; awmufypGm 0wfqifxm;onfh vlwpfa,mufonf jrufx;kH }u;D udk
xrf;I0if vmonfukd jrif&owJ?h
xdo
k o
l nf jrufx;kH udk xrf;yd;k ESihf xrf;aomfvnf; tjcm;oligw@kd xrf;d;k xrf;pOf
twdik ;f jrufx;kH udk ESpx
f ;kH ESpcf k cGI
J wpfbufwpfx;kH xrf;jcif;rjyKbJ jrufx;kH wpfcw
k nf;udk
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

105

106

xrf;yd;k wbuf pGe;f wGif csw


d I
f xrf;ojzifh vGepf mG yifyef;}u;D vS onfukd awG@&owJ?h vGerf if;
pGm yifyef;aeaom xdo
k u
l kd zke;f awmif;pm;u pdw0f ifpm;pGm =unfah erd owJ?h
armyef;aeaom xdo
k o
l nf twef=um em;I tyef;ajz+y;D jyefvnf c&D;quf&ef
jyifqifowJ?h xdo
k o
l nf jrufx;kH }u;D udk ESpcf ck I
JG xrf;yd;k wifjcif; rjyKbv
J mpOfu enf;twdik ;f
}u;D rm;aom jrufx;kH }u;D udk xrf;yd;k wpfbufwiG f wifowJ?h
xdo
k t
l zd@k vGepf mG yifyef;&SmavOD;rnf jzpfaoma=umifh zke;f awmif;pm;u E_wq
f w
d f
I raeEdik o
f jzifh t=uaH y;rdowJ?h
"tarmif... jrufx;kH udk wpfx;kH wnf; xH;k I xrf;yd;k wpfbufY csw
d I
f xrf;onf
xuf...jrufx;kH udk ESpx
f ;kH ESppf k tnDtr# cGu
J m xrf;yd;k . wpfbufwpfcsuw
f iG f csw
d q
f u
JG m
xrf;ygv#if rsm;pGm oufom ayrnf"[k t=uaH y;owJ?h
xdo
k u
l twef=um pOf;pm;&SmowJ?h aoao csmcsm pOf;pm;+y;D rS tajzay;owJ?h
"tcsi;f zke;f awmif;pm;/ oifay;aom t=uo
H nf aumif;aom t=uH jzpfay.?
jrufxHk;udk ESpfpkcGJum ESpfxHk;xHk;I xrf;ydk; wpfbufwpfcsufwGif csdwfygv#if rsm;pGm
oufomayrnfrmS rSeaf yonf"[k 0efco
H wJ?h
,if;od@k trSeu
f kd 0efcaH pumrl xdo
k u
l jrufx;kH }u;D udk ESppf ck jJG cif; rjyKbJ olvmpOfu
twdik ;f wpfx;kH udk wpfbufapmif;eif; xrf;I yifyef;pGm Z&yfay:rS qif;owJ?h
ol. c&D;udk rqufrD xdo
k u
l zke;f awmif;pm;udk ajymao;owJ?h
"tcsi;f zke;f awmif;pm;/ oifay;tyfaom t=uo
H nf aumif;./ rSe.
f ? od@k aomf
oifonf olawmif;pm;omwnf;? igonfru
l m; olaX;om; jzpfacsbo
d nf? olaX;om;
wpfOD;u olawmif;pm; ay;onfh t=uHudk vufcHv#if &mZ0ifdkif;ayrnf? xdk@a=umifh
rnfIrnfr# yifyef;apumrl igonfrv
l xrf;pOfu enf;twdik ;f qufvuf xrf;ayOD;tHh"wJ?h
(pmjznf?h ? q&mwufw;kd tm;vnf; Adv
k cf sKyaf e0if;u oHtrwf &mxl;ESihf
olaumif; jyK&ef pDpOfco
hJ nf? pma&;q&m b0udo
k m cifaom q&mwufw;kd uvnf;jiif;cJ.
h ?
q&mref;wif udo
k m oHtrwf cef@Edik cf o
hJ nf? q&mref;wifonf vlxu
k vufcaH om
emrnf}u;D pma&;q&myif jzpfaomfvnf; t&m&Sd wpfO;D tjzpf pma&;cJo
h nf 0efxrf;pma&;
q&mjzpfojzifh jiif;qefrr_ jyKbJ txufv}l u;D ap&mod@k oGm;&Smonfom?)

atmifAv
(EG,feDr*~Zif;/ twGJ 21/ trSwf 4/ pufwifbmv 2012 rS)

106

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

107

'Duae hArmawG Armpm a}uapzdk h

O\mq&mtdk
aqGrsdK;ESi fhom;csif;
usaemfwdk@ omrefvlawG taeeJ@uawmh aqGrsdL; udka&m om;csif;udka&m/
aqGrsKd ;om;csi;f udak &m ajymqdk oH;k pGcJ =hJ uzl;wmawmhreS af yrJh wpfcck si;f pD&@J teuft"dyg` ,f
udak wmhjzifh av;av;eufeuf aphaphpyfpyf aoaocsmcsm rodcw
hJ m udak wmhjzifh trSet
f wdik ;f
bJ 0efc&H rSmyg? 'g@a=umifh q&mtd&k @J &Si;f vif;wifjyr_ukd az: jyay;vdu
k &f wmyJ jzpfygw,f?
jrefrmpum;udk jrefrmrsm;omru vlrsdK;jcm;rsm;uvnf; ta&;xm;=uyg. ?
om"u wpfcrk mS yJc;l wdik ;f rif;}u;D t*Fvyd v
f rl sLd ; qGpo
f bifo
h nf yJc;l c&dik f ta&;ydik jf zpfchJ
pOfu awmvdu
k f pma&;wpfO;D ESiehf ,fo@kd xGucf .
hJ ? c&D;t=um;wGif a&S;OD;pGm acsmif;wpfck
awG@.?
ta&;ydik rf if;u awmvdu
k pf ma&;udk armifrif; 'gbmac:ovJ [kar;&m awmvdu
k f
pma&;u "acsmif; ac:ygonfbk&m;" [kajz.? wpfzef'w
k ,
d t}urd f &d;k wpfcu
k kd awG@&m
a&S;enf;twl ar;jyef.? ajzoluvnf; "acsmif; ac:ygonfbk&m;" [k ajzjyef.?
wwd,t}urD f ajrmif;uav; wpfck awG@jyef&m a&S;enf;twl ar;jyef.? ajzoluvnf;
"acsmif; ac:ygonfbk&m; " ajzjyefyg.?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

107

108

xdktcg ta&;ydkifrif;u armifrif;onf jrefrm jzpfygv#ufESifh jrefrmpum;udk


rwwf/ yxrawG@wm "acsmif; " / 'kw,
d awG@wm " &dk; "/ wwd,awG@wm "ajrmif; "
raorcsi;f rSw[
f k rde@f ygonf[k ta&;ydik &f ;kH pma&;}u;D ywWjrm;om'if xHrS =um;emrSwo
f m;
rdygonf?
tvm;wlyif jrefrmh"avhudkvnf; vlrsdK;jcm;rsm; ta&;xm;}uyg.? yJcl;+rdK@
vdyjf ymuef wHwikd ;f twGi;f ywfvrf;vky&f eftwGuf a&&S&d m ueftwGi;f bufo@kd wkwrf sm;
cwf+y;D ajrzd@k aeav.? 4if;udpu
P kd [dELN Ak'b
< mom0if wdik ;f rif;}u;D o&0rfqif; jrifawG@
od&o
dS mG ;aomtcg xdv
k yk if ef;udk csujf cif;&yf&ef trde@f xkwaf v.? "ol. =o0g'pum;rSm
a&wGi;f a&uefrsm;udk rzd@k aumif;/ cdu
k w
f wfonf "[lowwf?
od@k jzpf&m O\mq&mtdk onfvnf; tkww
f pfcsyf oJwpfyiG t
hf jzpf wwfprG ;f or#
jzifh jrefrmpmayjriS w
hf ifa&;udk 0dik ;f 0ef;}uKd ;yef;I &SmazGaz:xkwf a&;om;wifjyv#uf &S&d m
,cktywfwiG f jrefrmvlrsKd ;wd@k . aqGrsKd ;om;csi;f tac:ta0:rsm;ESiyhf wfoufI odrw
S zf ,
G f
rsm;udk wifjyvdu
k &f ygonf?
tazh tpfuu
kd kd "b}u;D " [lIvnf;aumif;/ tazhnu
D kd "baxG;" [lI vnf;
aumif; tazhtpfrudk "t&D;}uD;" [lI vnf;aumif;/ tazhErS ud"k t&D;av;" [lI vnf;
aumif;/ tarhtpfrudk "rd}uD;" "}uD;}uD;" [lIvnf;aumif;/ tarhnDrudk "rdaxG;"
"axG;av;"[lI vnf;aumif;/ tarh tpfudkudk "OD;}uD;" "OD;&D; "[lI vnf;aumif;/
tarharmifukd "OD;rif;" "&D;i,f"/f "av;av;" [lI vnf;aumif; ac:qd=k u&ygrnf?(axG;)
udk (a'G;) [k toHxu
G yf g?
Tae&mwGif aqGrsKd ;om;csi;f ESihf ywfoufI arSmyf q
D &mode;f }u;D . "aESmif;jzpf
pmwrf;" rSm atmufygtwdkif; awG@&ygonf? pma&;awmf ? owdjyKp&mav;wpfck
tpD&ifcyH gO;D rnf? avmuEdu
_ f - aqGrsKd ; ^mwd om;csif;ac:a0: oHk;pGJ=uonfrSm ^mwdac:
jcif;onf b,fu pyfonfv@kd uGjJ ym;pGm od=ur,fr[kwf jzpfyga=umif;?
om&w'yD eDDum- ok'Ed b
M m%0g&- tzGiEhf u
_D /f "ZmeEW/d OmoEWd / pmwd- ^mwdZmeEW-d ^mw,EW-d odtyfuek .
f ? ww
d oRm/ xd@k a=umifh ^mwd/ ^mwdjzpf.?"
" avm[dawe-orE<m/ wdomavm[dwm? avm[dawe/ aoG;ESifhorE<m/
pyfonfwnf;? ww
d oRm- xd@k a=umifh omavm[dwm/ omavm[dwm rnf.?"
"ydwyk uQOmwd/ rmwk- yuQw
d m / omavm[dwm/ tz. tzd@k ESihf pyfaomolonf
^mwd taqGtrsKd ;rnf.? rmwkyuQw
d m trd. tzd@k pyfaomolonf avm[dwm/ om;csi;f
rnf.? "[k yg&ydS gonf?
trdEiS phf yfor# - om;csi;f jzpfa=umif; / tzESiphf yfor# ^mwd aqGrsdK;jzpfa=umif;
o&wW'yD eDu
D m - q&mto#if oljrwfu a[mxm;onft
h wdik ;f ^mwd aqGrsKd ; om;csi;f [k
108

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

109

ac:a0:=uonfukd aoaocsmcsm uGjJ ym;atmif rSwo


f m;ajymqdk =u&ef oifv
h yS ga=umif;?
,cktcg "om;csif;"[k qdkv#if rdcifwpfOD;wnf;rSarG;aom/ acgif;eif;qif;
jzpfaom wpftx
l q
kH if; jzpfaom/ t&if;jzpfaom om;a,muFsm;om;rde;f r / nDtpfuakd rmif
ESrtm;vH;k udk pkaygi;f ac:a0:xm;aom pum;jzpfonf[k odae=uygonf? pifppfrl tzESihf
pyfI awmf&v#if aqGrsKd ; ^mwd/ trdEiS phf yfI awmf&v#if om;csi;f jzpfygonf?
"xH;k vnf;vH;k vH;k / yHv
k nf;wlw/l pHrrl #r#/ t&d;k usEiS hf wnfxoufao rdapoabm
vdu
k zf ufav#mI nDarmapr_ ajcmufcsu&f _ "[laom ola[mif;wd@k . pum;t& twWaem
rwd uif;&Si;f pGmjzifh a&;ul;az:jyaom "aqGrsKd ;ESio
hf m;csi;f " aqmif;yg;udk TwGif ed*;kH ur`wf
tqH;k owfyg&apawmh?
usrf;udk;?

? ,k'oeftbd"mef/ arSmfyDq&modef;}uD;. aESmif;jzpfpmwrf;?

O\mq&mtdk
(jrefrmwdkif;(rf) twGJ (2) trSwf (28) wGif az: jy+yD;?)

.........

tarSmif=um;u Armjynf
0if;wifxh eG ;f
jrefrmEdki fiHom;wdki f; vuf0,fxm;&Sdoifhaom
Edki fiHa&;ordki f;pmtkyf
tvif;tdrfr*~Zif;rS pDpOfxkwfa0onf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

109

110

acwfpum;
axmifwGif; ordkif; rsm;

Min Han
axmifwGif;ordkif;qdkwm....
uefawmfwdk@ tusOf;axmif awGxJrSm ESpf&Snfvrsm; aevmcJhjyD;rESpfurS
jyefvw
G v
f mcJw
h ,f? axmifxrJ mS useaf eao;wJh Edik if aH &; tusO;f om;awGupd P aqmif&u
G f
&if; ab;rSmyJ cyfat;at; aecJw
h myg?
'gayr,f.h ...at;at;aecsiv
f @kd vm;rod rD;u'Dae@ vmavmifwmyJ? 'Dae@ axmif
xGuaf wG rcsed ;f bJ qkjH zpf=uw,f? axmiftpHu
k ayg?h axmifxu
J ta=umif;awG ajymjzpf=u
w,f?
jy\emu tJ'DrSmpwmbJ? axmifxGuf EdkifiHa&; tusOf;om;a[mif;awGrSm
ordik ;f awG&w
dS ,f? axmifusc&hJ wJo
h rdik ;f ..../ aemuf axmifwiG ;f jzwfoef;r_ ordik ;f ....?
axmifwiG ;f jzwfoef;r_ordik ;f [m tvGet
f ajymenf;=uygw,f? =urf;wrf;vSwhJ
axmifwiG ;f jzwfoef;r_awG[m Edik if aH &;orm; wdik ;f udo
k rdik ;f rSwaf usmuf wifay;vdu
k w
f m
yg? wdik ;f jynfwckv;kH udk c%xm;OD; axmifxu
J tusO;f om;awGtwGuf bmawGvyk cf v
hJ ?J
tJoavmuf r[kwaf wmif ud,
k af ewJh wdu
k /f ud,
k af ewJh taqmiftwGuf bmawGvyk cf hJ
ovJ?
aumif;jyD....bmrSrvkyfcJhwJhvlawG&Sdw,f....? [kwfw,f....olwdk@u bmrS
rvkycf b
hJ ;l ? 'gayrJh....b,fo@l udrk t
S aESmuft,Surf ay;cJ=h ubl;?
'gu vlwef;pm;wrsKd ;....?
aemufwrsKd ;u olw@kd ud,
k u
f sKd ;twGuf trsm;tusKd ;udk cseif; jypfwv
hJ al wG....?
110

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

111

ud,
k t
hf wGuf tusLd ;&Srd ,fq,
kd if axmiftm%mydik af wGe@J pdwaf &m ud,
k yf g yl;aygi;f cJ=h uwJh
olawG....?
aemufwrsKd ;uawmh yk*Kd~ vaf &; rke;f wD;r_a=umifh trSm;awG qufwu
kd u
f sL;vGef
olawG? tJ'v
D kd vlawGxrJ mS rS tm;vH;k tusKd ;/ tm;vH;k tcGit
hf a&;twGuf OD;aqmif wdu
k yf 0JG if
cJ=h uolawG....?
wu,fawmh....uefawmfu OD;aqmifwu
kd yf 0JG ifoal wG ta=umif; a&;csiaf jym
csiw
f m r[kwyf g? olw@kd uvJ 'gukd r=uLd uf=uyg? 'Dvkd *k%af z:wmrsLd ;udk r}uLd uf=u? axmif
xJrmS awmif olw@kd wdu
k yf aJG wGta=umif; odyrf ajym=u? *k%rf az:=u?
'gjzifh bmajymcsiw
f mvJ....?
jy\emu 'Dvkd axmifxu
G af wGq=kH u/ axmifxu
J ta=umif;awG ajym=u,if;
axmifwiG ;f ordik ;f ta=umif; ajymzd@k vdak ejyv
D @kd owdxm;rd=uw,f? bma=umif@vJ qdak wmh
axmifwiG ;f ordik ;f rSm qd;k qd;k 0g;0g; trSm; usL;vGecf =hJ uolawGu ae&m=u;D =u;D / &mxl;=u=D u;D
&vd&k ? ol&aJ umif;awG jzpfvjkd zpf....?
'gqk.d ...axmifwiG ;f ordik ;f udk ajymzd@k a&;zd@k vdak ejy?D odwo
hJ al wG tm;vH;k wm0ef
&Sw
d ,f? wm0eft&jynfou
l kd today;&awmhrmS ayg?h
axmifxu
G af wG 'gukd vufc=H uygw,f? 'gjzifh b,fypkH w
H ifjy=urvJ?
cdik v
f w
kH hJ oufao&d&S r,f? axmif tvdu
k w
f ifjyr,f?
vwfwavm tajctaet& trnfemrudk csex
f m;r,f?
oufqikd &f m tzGJ tpnf; wm0ef&o
dS u
l kd vdsK0Suf ta=umif;=um;r,f?
wu,fv@kd ta&;,lr_ r&Srd o
S m tJ'v
D [
l m tJ'aD e&meJ @rxdu
k w
f efa=umif; jynfol
w&yfv;kH udk today;rSmjzpfw,f?
'ga=umifh axmifwGif;ordkif;udk wdkufyGJ0ifolawG tm;vHk; a&;=u....ajym=u
&vdrrhf ,f?
yk*Kd~ vf a&;rke;f wD;r_ ryg?
ordik ;f trSeu
f o
kd m az:xkw=f urnf?
Min Han
October 29
2012
(Min Han's facebook rS

ul;,laz: jyygonf?)

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

111

112

jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm; 'Drkdu&ufwpfwyfOD;


( ABSDF) ausmif;om;wyfrawmf
24 ESpfajrmuf ae hwGif ajym}um;aom OuUX &Jabmf oHcJ . pum;

usaemfwkd h awGvnf; vli,fobm0t& 'Dae ah jymaewJh jrefrmjynf 'Dru


kd a&pD
&&Sad &; vl t
h cGiahf &;wdu
k yf JG twGi;f rSm twwfEikd q
f ;kH ud,
k pf rG ;f Om%fprG ;f &So
d r# wdu
k yf 0JG ifchJ
w,f? vGecf w
hJ hJ (24) ESpu
f usaemfwkd w
h awG[m ausmif;om;vli,f b0jzpfw,f?
'Dae@umvrSm jrefrmjynf&@J vufeufuikd af wmfveS af &; ordik ;f rSm toufti,fq;kH
jzpfwhJ ausmif;om;wyfrawmfawmifrS (24)ESpf jynfch +hJ y?D 'Dvdk bma=umifh vli,fawG[m
'Dvufeufuikd f awmfveS af &;awGukd yg0ifae=uwmvJq&kd if jrefrmjynf&@J vkt
d yfcsut
f &
yg0ifaewmjzpfw,f? 'gayr,fh wnfw
h nfah jym=updk q
h &kd if jrefrmjynf[m +ird ;f csr;f oif+h y?D
'D+ird ;f csr;f zdk t
h wGuf t"du wm0ef&w
dS muawmh wdik ;f jynfukd tkycf sKyaf ewJh tpd;k &yJ?
txl;ojzifu
h tu,fI jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;udk vkcd si&f if wu,fu
h kd *k%o
f u
d mQ
&dw
S hJ usaemfwkd ch ek uajymwJh wwdik ;f jynfv;kH vuQ%maqmifwhJ typftcwf&yfpaJ &; rsKd ;awG
vkyx
f m;zdk v
h w
dk ,f?
aemufwcsuu
f awmh 'Dtypftcwf&yfpaJ &; wckwnf;eJ jh ynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;
qdw
k m r+y;D jynfph EkH ikd b
f ;l ? jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;&J@ aemufu,
G rf mS Edik if aH &;jy\emawGukd
aqG;aEG; tajz&SmEkid w
f hJ tcif;tusi;f &Szd kd v
h w
kd ,f? tajymif;tvJwck[m vlwpktwGuf
jzpfvdk rh &bl;? tajymif;tvJwck[m tkypf w
k pktwGuf jzpfvdk rh &bl;? tajymif;tvJwck[m
112

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

113

vlrsKd ;wrsKd ;twGuf jzpfvkd rh &bl;? tajymif;tvJ[m jrefrmjynfrmS aexdik w


f hJ jynfot
l m;vH;k
twGujf zpf&r,f? wdik ;f &if;om; jynfot
l m;vH;k &J ph m;0wfaea&; vl t
h cGit
hf a&; 'Dru
kd a&pDa&;
wef;wla&;awG r#wr_awG &S&d r,f? 'Dvrkd rS [kwyf eJ @J wpkxt
J wGuf tajymif;tvJ jzpfae
wmrsKd ;[m rw&m;bl;vkd h usaemf,q
l w,f?
'ga=umifrh kd 'H aD e t
h ajymif;tvJukd xyf+y;D ajym&&if tm;vH;k twGujf zpfapcsiw
f ,f?
'Dae htajymif;tvJrSm tm;vHk;vkdufygEkdifwJh tcif;tusif;jzpfzdk htwGuf tpdk;&bufu
pwifoifw
h ,fvdk x
h ifw,f? 'ga=umifrh @kd ....
(1) 'Dae v
h yk af ewJh typftcwf&yfpaJ &;awGukd vkyw
f t
hJ cgrmS bmjzpfrvJq&kd if
tmrcHcsu&f &dS dS wwdik ;f jynfv;kH twdik ;f twmaqmifwhJ vuQ%mrsKd ;&S&d dS vkyo
f ifw
h ,fvdk h
usaemf,q
l w,f? aemufwcsuu
f awmh Ekid if aH &;aqG;aEG;yGaJ wGukd tiftm;pkyg0ifEidk w
f hJ
tcif;tusi;f jzpfzkd t
h wGuf zefw;D oifw
h ,f? 'DurSwqifh tm;vH;k ajyvnfEikd w
f hJ Edik if aH &;
aqG;aEG; tajz&Smr_awGukd vkyo
f ifw
h ,f? 'Dvyk if ef;pOfawGxrJ mS usaemfw@kd vli,fausmif;
om;awG taeeJ v
h nf; twwfEikd q
f ;kH yg0if aqmif&u
G o
f ifw
h ,fvdk h usaemfwkd h ,lqygw,f?

&JabmfoHcJJ

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

113

114

tufaq;
tarwdk hnDtr

a&$au
tarwd@k nDtr ta=umif;ajym&if }u;D awmfukd A[djk yKI ajym&rnfomjzpfonf?
}u;D awmfonf rdom;pk armifErS tay: tawmfoaH ,mZOf}u;D onf? i,fi,futzd;k tzGg;
rsm;u ajr;OD;rd@k ac:arG;xm;&mu tart&if;jzpfwhJ u|eaf wmfw@kd tzGg;udk rr[komac:onf?
tart&if;rSef; rodcJh? toufudk;ESpf/ q,fESpft&G,fa&mufrS ol@atmuf armifESpf
a,mufudk armif;t&if;rSef;odawmh aq;vdyfcHkrSm tuloGm;vkyf+yD; &wJhaiGeJ@ armifESpf
a,mufukd rke@f 0,fau|;/ t0wftpm; 0,fay;wmutp/ *syefacwft+y;D awme,fawGrmS
r+idrfroufjzpfaecsdefrdom;pkwpkvHk;udkODaqmif+yD; &efukefudkac:vmEdkif avmufatmif
pGr;f cJo
h nf? tarwd@k Zmwdonf &efu
k ek -f rEWav; vrf;ray:wGiw
f nf&+dS y;D &efuek -f armfv+rKd if
vrf;cGeJ @J vnf; eD;ojzifh *syefacwfppfa=umif;us&m a'ovnf;jzpfonf? ppf+y;D acwf a&mifpkH
ol y k e f r sm;acwf w G i f v nf ; ppf a b;ppf ' g%f cH & aom a'ovnf ; jzpf o nf ?
tarwdk@Zmwd&Gmonf &efukefESifhae@csif;jyef c&D;aygufonf@ a'ordk@vm;rod
u|eaf wmfw@kd tarh&mG udo
k mG ;wdik ;f tzGg;aumif;r_@ bke;f }u;D ausmif;ESihf zGg;av;ESpaf ,muf
tdro
f ma&mufz;l onf? ab;ywf0ef;usif b,furkd S ra&mufjzpfc?hJ aqGrsK;d om;csi;f rsm;udk
vnf; tzGg;wd@k nDtr oH;k a,mufu arG;aom trsK;d wodu
k u
f ykd if tukerf od? tar&J@
tazonf tari,fi,fuwnf;u qH;k yg;oGm;I tzd;k bufu trsK;d vH;k 0rodyg? wcgom
tzd;k wd@k &Gmudu
k ;l +y;D aqGrsK;d pyf&m t&if;tcsm wpfa,mufpESpaf ,mufp awG@cJah omfvnf;
aemiftqufjywfjyefonf? tarbufu tEG,fudk tararG;csif; t&if;rsm;uvGJI
usew
f mawG u|eaf wmfrodwm rsm;onf? u|eaf wmf rodwmxuf u|eaf wmfw@kd rsK;d quf
twGi;f b}u;D arG; aomom;orD;(11)a,mufukd }u;D pOfi,fvu
kd rf odaom/ b,fEpS af ,muf
114

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

115

&Srd eS ;f rodaom nDtudak rmifErS rsm;vnf; &Sad o;wmrd@k tarwd@k nDtr ta=umif; u|eaf wmf
odoavmuf aw;rSwv
f u
kd &f onf?
tartxuftr u|eaf wmfw@kd a':}u;D onf }u;D awmfvrkd xuf/ oGuaf wmhou
G f
onf? avmuudk tyltyifr&Sd jzwfoef;onf? awG@}uHKvm&aom avmu"Hudkvnf;
pdwn
f pfrcH aygah ygyh g;yg; jzwfoef;onf? tarwd@k nDtroH;k a,mufwiG f tarESiahf ':}u;D om
om;orD;xGef;um;onf? a': }uD;onf om;orD;qdk;onfh'g%fudk cH&onf? a': }uD;om;
u|efawmfwdk@ tudkt}uD;qHk;onf qdk;onfbufwGifygonf? 'D'g%fudk a': }uD;cH&onf?
u|eaf wmfw@kd acwf ausm[
f ed ;f &J@ tjyefvrf; &ky&f iS f ud=k unf@+y;D u|eaf wmfu tarudk 'Dum;
a': }uD;udkjy&if aumif;r,fvdk@ ajymawmh pH&Sm;wif o&kyfaqmifwm eifhta':udk
rSrD ,frxifv@kd &,forG ;f ajymbl;onf? om;orD;ajymwm ,Ho
k nf@ae&mwGif u|eaf wmft
h a':
pHcsed w
f ifonf? 'kw,
d tudk tdraf xmifusawmh vifr,m;tqifrajyvsif a':}uD;u
ol@om;bufut+rJ&yfonf? ac|;rac:Iom;jyefvsif tarqDvmI &ifzGifhwwfonf?
olu q,fcgjywfw,f ajymwm cku wcgyJ& Sdao;wm aemufu dk;cg apmifhayghvdk@
taruaigah wmh tarudk rsuaf pmif;xd;k Ijyefonf? b0udk b,fawmhrS eufeufeeJ rJ awG;
tdraf xmifa&;udyk if tzGg;pDrw
H mudk cH,o
l nf? vGr;f cef;vH;k 0r&S?d b}u;D onf a':}uD;udk
tpGrf;ukef tvdkvdkufonf? ay:or#topftqef; a':}uD;roHk;bl;wm/ r0wfzl;wmr&Sd?
naeapmif; qdkifu,fESifhav!Sif;cHxGufonfrSmvnf; olwdk@vifr,m; zuf&SifwrsKd;?
q,f}urd x
f u
G f ig;}urd /f ajcmuf}urd af vmufu &efy&JG o
dS nf? a': }u;D u acsmonf olacwf
zuf&iS f cif,ak r'DZikd ;f / qdik u
f ,fEiS x
hf u
G v
f sif ausmaf qGe@J cif,ak r txifccH siaf omfvnf;
OD;ausmaf omif;ESichf if,ak r tajymcH&vsif b}u;D qif;I abmifqifyav; awmhonf?
taronf arG;csi;f xJwiG f ti,fq;kH jzpfonf? tzGg;onf a':}u;D . tdraf xmif
a&;udk atmifjrifpGmzefwD; EdkifcJhEdkifonf@twGuf tarbufudk jrSm;OD;vSnfhvmonf?
'Dae&mrSmtzGg;. orD;rdecf av; tdraf xmifcsay;a&; rSwo
f m;p&m a&S;xH;k wck tarqDu
=um;bl;onf? wae@ om;trdEpS af ,muf xrif;pm;ae&if; tzGg;u tarhukd qefwpdyf
b,fEpS jf ynf&dS ovJ[ak r;onf? taruwdwu
d sus rajzEdik ?f 'gut
kd zGg;u tdraf xmifa&;
txde;f todr;f rwwfao;[k aumufcsucf sonf? urf;vSr;f vmor#ukd i,fao;onf[k
ta=umif;jyIy,fonf? 'D=um;xJ tarutazESihf tdraf xmifjyKawmh tzGg;u tpmra=u?
}u;D awmfu 0ifxed ;f ay;onf? u|eaf wmfu}kd u;D awmftrd rf mS arG;onf[o
k &d onf? 'Dae&mrSm
}u;D awmfEiS t
hf ar u|eaf wmfukd A[djk yKI tm;+yKd irf @_ jzpfco
hJ nf? tJ'h D tm;+yKd irf @_ u u|eaf wmfb0
cGet
f m;wck jzpfapcJo
h nf?
}u;D awmfonf om;orD;rxGe;f um; a':}u;D uarG;aom'kw,
d om; u|eaf wmfw@kd
tudt
k }u;D qH;k udk olarG;onf? tudk qd;k oGr;f awmh }u;D awmfw@kd vifr,m;emrnfysuo
f nf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

115

116

u|eaf wmfu
h akd rG;awmh }u;D awmfw@kd vifr,m; tvdv
k u
kd rf @_ a=umifh tudq
k ;kd p jyKaeaom
tcsed jf zpf[efwo
l nf? taronfu|eaf wmfukd tudv
k jkd zpfrmS pd;k yH&k onf? }u;D awmfuv
kd nf;
i,fa=umuf jzpfonf? ol@apmifah &Smufra_ tmufwiG v
f nf; ae&onfr@kd }u;D awmfw@kd vifr,m;
&efrS u|eaf wmfuu
kd muG,&f ef pmzwfI pmodjzifh }u;D awmfukd qef@usio
f nf? u|eaf wmfukd
}u;D awmftxde;f rcH/ tvdv
k u
kd cf H }u;D awmfuvnf; odI&G@J onf? aemiftcg ajymprSwjf yK
p&mu u|eaf wmfi,fi,fu pm;oH;k qDawGukd a&csK;d ovdk upm;aeonfukd }u;D awmfu
jrifonf rwm;/ tarodawmhrS a&csK;d ay;&onf? qDawGuakd wmh}u;D awmfu jyef0,fay;onf
qdo
k nf? u|eaf wmfi,fi,futwlae xde;f ausmif;olrsm;u }u;D awmf u|eaf wmfu
h ckd sprf eS ;f
odonf? tara&S@tuJygI csp[
f efrjy? }u;D awmf touf}u;D vmawmh wpfa,mufwnf;
aeonfukd todrw
d af qGrsm;uwm;onf? nDrwpfa,mufa,mufe@J twlae&efwu
kd w
f eG ;f
onf? }u;D awmfuvufrcH wpfO;D wnf;omaeonf? wae@taru u|eaf wmfuo
kd mG ;ac:
=unf@ygvm;[k wdu
k w
f eG ;f onf u|eaf wmf r0Hrh &J oGm;ac:=unf@awmh toifx
h w
k x
f m;aom
txkwu
f q
kd +JG y;D vdu
k v
f monf? toufxufq;kH u|eaf wmfu@kd jzifo
h m aeoGm;onf?
taronf pmzwfonf? zwfonf@pmudk qdv
k &kd if;odatmif }uKd ;pm;zwfonf?
aemufo@l tjrif/ ol@tawG;jzifh oH;k oyfonf? vufawG@ toH;k wJo
h nfah e&mwGif oH;k E_e;f wwf
onf? tar0g'onf opfaumuf0g;aumuf udyk ifvsif ajzmifah tmifvyk ,
f I
l &onf[al om
0g'/ obm0pD;qif;aeaom a&udyk if tusK;d &S&d mod@k oG,,
f t
l oH;k jyKEikd o
f nf [laom0g'
jzpfonf? tazESit
hf ar 0g'rwl tazu ADZudk tajccHonf? qd;k rnfoo
l nf qd;k rnfom
jzpfonf? aumif;rnfoo
l nfvnf; aumif;rnfomjzpfonf? xde;f odr;f jyKjyifr@_ onf omrn/
ADZonft"du 0g'jzpfonf? u|eaf wmfq,fEpS /f q,fwpfEpS o
f m; avmufu u|eaf wmfh
a&S@wGif tazESit
hf ar 0g'+yKd iw
f m}uKH b;l onf? rl&if;udpu
P akd wmh rrSwrf ad wmhyg/ u|eaf wmfukd
tarqlaeonfukd tazwm;&if;u jzpfwmudak wmhrw
S rf o
d nf? tJ'h w
D ek ;f u tarajymonf@
pum;ckwikd f u|eaf wmf=um;aerdao;onf? z&Jo;D awmif av;axmifo
h ;D jzpfatmif vkyv
f @kd
&wJah cwf[k taru ajymonf? b,fr&S v
dS @kd wke;f [k tazuar;awmh/ *syefrmS r*~Zif;xJ
zwfvu
kd &f onf[k ajzonf? tazeJeJ awGomG ;onf? aemufrS tJ'h zD &Jo;D cg;vm;[kar;onf?
z&Jo;D bJ cg;rvm;[[k taruajymawmh av;axmifb
h o
J ;D oD;/ t0dik ;f bJo;D oD; z&Jo;D u
z&Jo;D bJ[k ajym+y;D tazuxGuf oGm;onf? tarajymwJh av;axmifzh &Jo;D u|eaf wmf
toufav;q,fausmrf S jrifb;l onf? taruvGecf w
J hJ tESpo
f ;kH q,f ausmaf vmufu
wnf;u odESifh udk;um;ESifhae+yD;+yD?
taronf o l p mzwf o vd k @ u|ef a wmf w d k @ nD t ud k a rmif E S r awG u d k v nf ;
pmzwfapcsio
f nf? uav;b0uyif a&$aoG;/ &$i+f yKH ;pmapmifrsm; 0,fay;onf? tukef
r0,fay;Edik o
f nf@tcg ywf0ef;usirf o
d m;pkrsm;udk uav;pmapmif 0,fzwfa&;udk pnf;&H;k
116

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

117

onf? pnf;&H;k a&;atmifjrifawmh wpftrd ef @J wpftrd f rwlaompmapmif 0,fa&;udpk pD Of+y;D


tvJtvS,ef @J zwfaponf? aemuf u|eaf wmf tv,fwef;a&mufawmh owif;pmvay;
0,fbdk@ tazESifhwdkifyifonf? u|efawmfwdk@i,fi,fu u|efawmfwdk@ ywf0ef;usifwGif
owif;pmvay; 0,fzwfo&l mS ;onf? vufzuf&nfqikd af wGrmS om oGm;zwf=uwmrsm;onf?
taronfrajyvnfonf@=um;rS owif;pmvay;,lz@kd }uKd ;pm;onf? wjcm;pmawGzwfwm
xuf pmvsif owif;pmzwfwmu A[kow
k rsm;rnfukd tarodonf? b,fowif;pm
0,f&rnfuakd wmh tazuqH;k jzwfonf? tazu Adv
k w
f pfaxmifu}kd uKd uo
f nf? u|eaf wmf
wjcm;pmawGudk zwfonfudk tarr}udKuf olzwfonfh0wWKrsm;udkyif ,lrzwf&[k
wm;jrpfxm;onf? odcsiv
f siaf r; [kajymxm;onf? tarajymjyvd@k wuUov
kd rf jrpdr;f wd@k /
r0if;jrifw
h @kd pmayt,ltqawGukd u|eaf wmfi,fi,fuwnf;u =um;bl;em;0&Scd o
hJ nf?
*sme,fausmfrrav;onf tart}udKufqHk; pma&;q&mjzpfonf? rkef;Ir[l/ olvdkvl
wd@k uawmh tartud;k tum;qH;k pmtkyrf sm;jzpfonf? t&yfxu
J udyk if trajymwJh olvv
kd l
xJuvdak ygv
h @kd jyefu;kd um;vmEdik af tmif tart}uKd uq
f ;kH tajymtrsm;qH;k pmtkyrf sm;
jzpfonf? &ifeifah tmifar$; 0wWKukd yxrt}urd f &ky&f iS &f u
dk af wmh taroGm;=unf@+y;D a':rrav;
uef@uGuo
f ifo
h nf[k a0zefonf u|eaf wmfwpfouf tar&ky&f iS af 0zefwm 'DwpfcgbJ
=um;bl;onf?
owif;pm0,fonf@ae@upvd@k u|eaf wmf ausmif;pmtjyif owif;pmyg usu&f
awmhonf? 'Dae@owif;pmxJ bmawGygovJar;vd@k u|eaf wmfrajzwwf&if rajyvnf
wJ=h um;u zwfapcsiv
f @kd 0,fay;xm;wm vSeaf vSmvnf; =unf@ygtek ;f vd@k qlwwfonf?
wcgwav tazzwfaewmjrifv@kd bmowif;awGygvt
J azvd@k ar;&ifawmif tazu
owif;pmxd;k ay;+y;D ud,
k w
f ikd zf wfz@kd ajymonf? 'Dae&mwGif tazESit
hf ar wpfoabmwnf;
&S d o nf zwf u d k z wf a pcsif o nf ? =umawmh u |ef a wmf v nf ; owif ; pmzwf & wmud k
ESpfoufvmonf? tD&ef-tD&wf &ufowWwywf=um ppfyGJta=umif; q&maqGvwf
aqmif;yg;up+yD; we*FaEGtcsyfydkaqmif;yg;awGudk pGJpGJvef;vef;zwfwwfvmonf?
zwf+yD;vnf; aqmif;ygrsm;udk pkwwfvmonf? owif;pmu we*FaEG q&maqGvwf
aqmif;yg;ESihf Ak'[
< ;l q&mOD;pdev
f OS ;D txl;aqmif;yg; awGukd pkwwfonfukd tarodonf?
ESpv
f wpfcgavmuf tarowif;pm ta[mif;a&mif;csed w
f ikd v
f #if u|eaf wmfvckd siw
f mawG
xkw,
f zl @kd ajym+y;D rS a&mif;wwfonf? aemif u|eaf wmftvky0f ifv@kd c&D;xGuaf e&v#iv
f nf;
u|efawmft+rJ pkwwfaom aqmif;yg;awGudk odrf;xm;ay;wwfovdk@ wcsKd@wcsKd@aom
aqmif;yg;rsm;udv
k nf csex
f m;ay;wwfonf? u|eaf wmfzwf+y;D }uKd u&f if odr;f xm;zd@k jzpfonf
rsm;aomtm;jzifu
h awmh owif;pmta[mif; a&mif;&if u|eaf wmfukd today;+y;D rSa&mif;
wmrsm;ygonf? pmzwfjcif;udt
k ar tvGeo
f abmusonf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

117

118

u|ef a wmf t vk y f 0 if a wmh 0if a iG t m;vH k ; tarud k t yf o nf ? 0if a iG & S d o l r d k @


ausmif;aezuf oli,fcsif;rsm;u au|;aparG;apcsifonf? taru tydkoHk;aiGray;
twdik ;f twmeJ@om ay;wmrd@k oli,fcsirf sm;udk au|;zd@k tarqDuawmif;&if wpfcgEpS cf g
xufyrkd &/ tazqDu awmif;awmh tazu tukerf ay;eJ@av ud,
k t
f wGucf se+f y;D ay;aygh
rif;0ifaiG oltukefodwm r[kwfbl;vdk@ oifonf? u|efawmf 'Denf;udkoHk;awmh
wpfcgEpS cf gatmifjrifonf? aemiftar&dyrf o
d mG ;yH&k onf? tarjyefawmif;enf;u nifom
onf? u|eaf wmfaiGcsew
f mudk tart&ifoad tmif }uKd ;pm;onf aemufu|eaf wmf oH;k wwf
pGw
J wfuv
kd nf; tvGet
f u|rH jzpfatmif u|eaf wmfqu
D jyefawmif;enf;u 'DypPn;f av;
tar0,fcsiw
f m aiGb,favmuf vdak evd@k qdw
k mrsK;d / 'DypPn;f av;udk rif;nDru vdck siw
f m
0,fay;vdu
k yf gvm; qdw
k mrsK;d / tcg}u;D &uf}u;D awGrmS tzd;k tzGg;/ OD;}u;D OD;av;/ }u;D awmf
rda'G;awGukd oGm;uefawmhcikd ;f wmrsK;d u|eaf wmfq
h u
D vufuseaf iGukd tusK;d &Sad tmif oH;k enf;
awGe@J oG,0f u
kd +f y;D jyefawmif;wwfonf?
taronfom;orD;udk xdef;yHkonf t&yfESifhyg xdef;aomoabm&Sdonf?
u|eaf wmfw@kd i,fi,fu aEG&moD ausmif;ydw&f if tazbufu aqG;rsK;d rsm; vmac:I
vdu
k o
f mG ;&wm&So
d vd@k aEG&moD oifwef;rSeo
f r# tukew
f uf&onf? u|eaf wmf rlvwef;
t&G,f aEG&moD ausmif;ydw&f ufwiG f 0dik t
f rfbaD t toif;rSoif=um;aom Ak'b
< mom
tajccH oifwef;awG&Sdonf? 'gudk ESpfpOfu|efawmf wuf&onf? aemif tv,fwef;/
txufwef;a&mufawmhvnf; tpd;k &uay;aom oifwef; rSeo
f r# tukew
f ufcikd ;f onf?
b,foifwef;wufwuf tdraf &muf&if tukejf yefajym&onf? tarem;vnfwmvnf;
&So
d vd/k em;rvnfwmvnf;&So
d nf? ta=umif;t&mudek m;rvnfonfwikd f u|eaf wmhpf um;
qdv
k &kd if;udak wmh taruolem;vnf;ovdk jyefajymwwfonf? tarajymwm u|eaf wmf
ajymaom qdv
k &kd if;r[kw&f if u|eaf wmfu jyef&iS ;f jy&onf? 'Dvq
kd kd 'Dvkd ajym&if &wmbJv@kd
taru pum;acsmatmif oifwwfonf? taruvnf; olw&m;emoGm;onf@ tcgrsm;
wGiv
f nf; olem=um;cJ&h aom w&m;awmfrsm;udk jyefajymjywwfonf? olajymjy+y;D ta=umif;
t&mrsm;udk u|efawmfwdk@ em;vnfovdk jyefajymcdkif;wwfonf? qdkvdk&if;rSm;aev#if/
pum;ajymracsmv#if tarujyifay;wwfonf? wpfcgwpf&H olem=um;cJ&h aom w&m;awmf
rsm;xJu ta=umif;t&mrsm;ESihf qufpyfaeaom ordik ;f rsm;/ &mZ0ifrsm;udk qufpyfI
ajymjywwfonf? wpfcgwpf&H ol=um;bl;em;0 &Sad omfvnf; taotcsmrodaom ta=umif;
t&mawG/ u|efawmfwdk@ausmif;pmzwfwJhtcg ygwwfaom ta=umif;t&mawGeJ@
wdu
k q
f ikd af omw&m;rsm;=um;emcJ&h &ifawmh b,fvq
kd ufpyfw,f/ b,fvkd ywfoufw,f
qdw
k mawGukd u|eaf wmfw@kd udk ar;wwfjref;wwfao;onf? ta=umif;t&m wpfcEk iS w
hf pfck
qufpyfawG;ac:wwfaom twwfEiS hf wpfzufvel m;vnfatmif ajymwwfaomtwwf
118

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

119

tarhqu
D &aom tarGjzpfonf?
oifwef;awG wufcdkif;aom tarhoabmu t&yfxJ trsm;ESifh&Sdaev#if
u|eaf wmfowif; trsm;qDu od&rnfqo
kd nf@ oabmyifjzpfonf? u|eaf wmfbmvkyf
aeonfukd odvakd om oabmxm;&So
d nf? ol@ywf0ef;usirf S owif;udv
k nf; rsuaf jcrjywf
u|eaf wmfbmvkyaf eonf? b,ftaygi;f toif;rsm;ESihf toGm;tvmrsm;onfukd tarod
onf? wm;oifo
h nf@tcgrsm;onfrmS yif twif;t=uyf rcsKycf s,f tusK;d ta=umif;ajymI
qifjcif&efowd ay;onf? 'Dae&mwGif }u;D awmfu tarxuf tjrifomwm&So
d nf? tpd;k &u
ay;aomoifwef;rsm;wGif Edik if aH &;tjrifygonfukd }u;D awmfoo
d nf? oifwef;rS 0g'w&m;
awGukd tarudjk yefajymonf@tcg taru0g'udrk od u|eaf wmfoifwef;wuf rwuf odvkd
aomqEN/ b,furkd S ajcr&Snjf cif;udk odvakd om oabmjzifo
h m ar;jcif;jzpfonf?
}u;D awmfu0g'udak xmufonf? wcgom; u|eaf wmfu rqvacwf cGw
J rf;pepf
ta=umif; tarhukd jyefajymjyaepOf }u;D awmfu vmygtek ;f q&m&,f qd+k yD rif;i,fi,fu
tdrrf mS xrif;csuaf e&if; a&eHqu
D ek o
f mG ;vd@k w&kyq
f ikd f (u|eaf wmft&yfu bDtpkd D ud,
k pf m;
vS,)f rSm oGm;0,f&if ae@0,f0,f/ n0,f0,f a&eHqw
D pf*gvH ig;rwfbJ r[kwv
f m;?
qDuek u
f ek /f qefuek u
f ek f vdt
k yfwmudk vdt
k yfwt
hJ csed f 0,fv@kd &w,f? ckawmh a&eHqaD 0csed rf mS
a&eHq/D qefa0csed rf mS qef wjcm;udpaP wGtomxm; ola0csed rf mS 0,fxm;&w,f? r[kw&f if
aps;ydak y;+y;D 0,f&w,f? 0,fcsiw
f ikd ;f vnf; wcgwav 0,fv@kd &wmr[kwb
f ;l cJw
G rf;a0csed rf mS
r&Sd &Sw
d meJ@0,fxm;&wm? vlqw
kd m vlr@_ a&;/ pD;yGg;a&; Am&D&awG&w
dS ,f? rjynf@pHw
k v
J al wG
twGuf aiGqw
kd m vSn@f ywf oH;k &wm/ vufxaJ iG&adS wmh [d'k D &if;ES;D pm;awmh aiGygG ;wmayg?h
ckawmh ud,
k afh iGawmif ud,
k rf ydik &f wJah cwf[k &Si;f wrf;xkwf wwfygonf? tar'grsK;d rajym
wwfyg?
}uD;awmfonfvnf; pmzwfonf? wcgw&H pmvHk;aygif; aygif;zwfaeonfudk
awG@bl;onf? }u;D awmfonf pmawG@xuf ud,
k af wG@ursm;onf? rde;f rayrJh owW&d o
dS nf?
u|eaf wmfErS rsm;/ trrsm; a=umufwwf&@HG wwfonfrsm;awG@v#if nD;wd@k vdrk sm;qdk iga&m/
nD;wd@k tarawGyg aq;vdycf o
kH r/ aumufpu
kd o
f r b0uwuf&rSmawmif r[kwb
f ;l [kajym
wwfonf? rde;f rqdw
k m ud,
k u
f ,
kd u
hf ,
kd f umuG,w
f wf&w,f? olrsm;tultnDqw
kd m
aemufr&S wm t&ifu,
kd u
f ,
kd hf ud,
k u
f muG,w
f wfatmif owWad rG;&w,f[k t+raJ jymwwf
onf? }u;D awmf'\eu wcgw&H &Dp&mjzpfwwfwmvnf; &So
d nf? u|eaf wmf Edik if aH &;odyH`
bmom&yfpmusuaf wmh tdref m;u wdik ;f &if;ol ta':}u;D wa,mufu t}u;D aumifyOPi;f
wufawmhrvdkvm; nubk&m;pmawG zwfoH=um;w,fvdk@ }uD;awmfudk ar;awmh
r[kwyf gb;l ausmif;pmygv@kd ajz+y;D ausmif;pmxJb&k m;pmygw,fajymawmh }u;D awmfpw
d 0f if
pm;oGm;yHk&onf? u|efawmfpmusuf&if ra,mifrvnf vmvm em;axmifwwfonf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

119

120

wcgawmh '\edu bmomxJ odw"W rif;om;onf a*gwrbG@J cHI aemufvu


kd w
f ynf@
ig;&mESihf **gjF rpf&;dk wavsmuf tawG;tac:rsm; jzef@cso
d nf[k zwfvu
kd af wmh u|eaf wmfacgi;f
a'giu
f eJjrnfatmifacgu+f y;D / rdpm> 'dXpd m awGzwfaew,f/ ty,fvm;rJh taumifq+kd y;D
yGuaf vm&du
k af wmhonf?
odk@aomf }uD;awmfonf acwfaemufrusyg? bmoma&;tay: tajccHaom
tawG;tac:awmh&o
dS nf?" }uKd ;onf&n
S o
f nf/ aronf&n
S o
f nf/ xd@k a=umifah ronf }uKd ;
jzpfonf " [ku|eaf wmf,w
k adW A'udk zwfonf@tcg }u;D awmfu " aronfuu
kd w
f wfonf/
}udK;onfrudkufwwf/ arudkufvsifaowwfonf/ xdk@a=umifh }udK;onf arr[kwf"
[kjyefacswwfonf? u|eaf wmfu bmrSjyefrajymwwfaom tcg }u;D awmfu 'Dbmom[m
t"dyg` ,rf hJ oifwmawmhr[kwf t"dyg` ,af wmh&rdS mS trSef a=umif;usK;d qufpyf+y;D ajymwJah e&m
rSmoH;k vd@k &r,f xifw,f? 'gayrJh igpum;EGm;& ajymwmrsK;d awmh raumif;bl;? tusK;d &Sw
d ahJ e&m
rSmoH;k &if aumif;w,fq+kd yD rkom0g' w&m;udak [mygawmhw,f? ckacwf Edik if aH &;orm;awG
v#mt&kd;r&Sdwdkif; ajymaewmawG/ udk,fvdk&mudk,fqGJ t"dy`g,fzGifhaewmawG =um;ae/
odaewmawGukd }u;D awmfajymwJh rkom0g'w&m;&J@ apwemyg&if/ qENyg&if uHajrmufw,f
qdw
k mawGukd oGm;owd&rdygw,f?
tarqHk;awmh }uD;awmfudk u|efawmfpdk;&drfrdonf? }uD;awmfonf tarxuf
(17)ESprf #}u;D onf? 1993 ckEpS f u|eaf wmf yxrwacguf jynfyu jyefa&mufawmh u|eaf wmf
ygvmaom tpm;tpmrsm;xJu acsmuvwfawGudk taru }uD;awmfudkrau|;/
}u;D awmfu pm;csiw
f ,fqI
kd u|eaf wmfucd;k au|;onf? aemufae@}u;D awmfukd aq;cef;yd@k
&onf? tpm;taomuf/ taetxdik u
f tp pDpOfay;ae&aomtar r&Sad wmhonfh twGuf
}u;D awmf taES;ESit
hf jrefqo
kd vdk tarhaemufvu
kd af wmhrnfqw
kd m u|eaf wmf wGurf yd gonf?
tarqH;k +y;D wESpcf t
JG =um }u;D awmfq;kH onf? a':}u;D udak wmh u|eaf wmfawG@&vdrt
hf ek ;f rnf[k
xifcahJ omfvnf; }u;D awmfq;kH +y;D ESpEf pS t
f =umwGif a':}u;D qH;k onf? tarwd@k armifErS xJ
u|eaf wmfrv
DS u
kd af om b}u;D ESihf tarwd@k nDtroH;k a,muf &SpEf pS t
f wGi;f a&S@qifah emufqifh
qH;k uke=f uI tarwd@k arG;csi;f ukeaf vonf?

a&$au

120

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

121

bmomjyef0wK
armifwdk ha,muFsm;awG

jroef;wifh
usaemfw@kd ausmif;wGif ausmif;ydw&f uf ausmif;zGi&hf uf[I
l yHrk eS rf &S?d wjcm;e,f
rsm;wGif qdv
k #if aEGwiG f ausmif;ydww
f wf=uygonf? usaemfw@kd e,fwiG rf l aumuf&w
d cf sed Yf
ausmif;ydwfavh&Sdonf? ausmif;om;awGuvnf; vmcsifonfhtcgrS vmwwfonf?
ausmif;q&m.b0onf awmbwfpu
f m;q&m. b0ESihf twlwl jzpfygonf? ud,
k pf moif
csiw
f ikd ;f oifI r&? owfrw
S x
f m;onfh ausmif;om; OD;a& jynfrh S oifI &yg.? ausmif;om;
wa,mufp ESpaf ,mufpESio
hf m qdv
k #if ausmif;q&monf bmrSvyk I
f r&awmh?
pmoifcsed f ukejf yq
D v
kd #iv
f nf; usaemfw@kd awmausmif;q&mrsm;onf ttm;ae&
onf r[kwyf g? &Gmom;awGtwGuf av#mufvm$ a&;ay;&.? olw@kd aqGrsKd ;om;csi;f awGxH
pma&;vdv
k #if pma&;ay;&onf? trawmfa=u;udpw
P @kd tcGeaf wmfupd w
P @kd twGuf &H;k od@k wif
&ef av#mufvm$ awG a&;ay;&onf? wenf;ajym&v#if &Gmom;rsm;. pma&;}u;D tvkyu
f kd
vnf; usaemfw@kd vky&f ygao;onf? ausmif;tm;&uf &I usaemfh Zmwd +rKd @uav;od@k
jyef&onfh tcgrsdkK;wGif olwdk@wawG xnfhcsifonfh pmrsm;udk pmwdkufyHk;xJodk@ xnfh&ef
,lomG ;&ygao;.?
&Gmom;wd@k . Am[D& udpw
P @kd udk Tod@k rnD;rnL aqmif&u
G o
f nfukd jrifonfh
tcgY &Gmom;rsm;onf olw@kd . jy\em rSeo
f r#ukd usaemfx
h H ,laqmifvmavh &Syd gonf?
odk@jzifh usaemfonf &Gmom;wdk@. twdkifyifcH t=uHay; jzpfrSef;rod jzpfvmcJhav
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

121

122

onf?uJaysmuf EGm;aysmuf udprP o


S nf vifr,m;&efjzpfonfh udpx
P d usaemfx
h aH &muf
vmwwf=uonf? olw@kd pdwx
f YJ ausmif; q&m qdo
k nfrmS ynm&So
d /l Om%f tajrmftjrif
&So
d /l todw&m;&So
d /l w&m;Oya'udk urf;usio
f l [k em;vnfxm;=uonf?
xd@k a=umifh ausmif;qif;I tdrjf yefa&mufonfw
h ikd f usaemfw
h iG f tem;rae& ?
jrKd @e,f ynmtkyw
f @kd bmwd@k u ausmif;wGif ausmif;0ifrw
S yf w
kH if enf;I usaemfu
h kd ar;v#if
ausmif;rSm prf;zGix
hf m;&onfh ausmif;jzpfonft
h wGuf enf;jcif;jzpfa=umif; aumufpu
kd f
csdefjzpfI &Gmom;rsm; tvkyfrsm;=ua=umif;/ bma=umif; nma=umif; ponfjzifh ta=umif;
trsKd ;rsKd ; jyojzifh usaemfh ausmif;uav;udk zGijhf rJ zGiahf y;xm;cJo
h nf? usaemf ausmif;zGix
hf m;
onfah e&mrSm aus;&Gmw&m;&H;k wnf&mvnf;jzpf.? tpnf;ta0; usi;f yonfh ae&mvnf;
jzpf.? &JXmeqdv
k #iv
f nf; rSe.
f ? tcGeaf umufonfh Xmeqdv
k #iv
f nf; [kw.
f ? xdEk iS hf tnD
usaemfh wm0efrsm;uvnf; rsm;vSygonf? w&m;ol}u;D vnf; usaemf/ &Jvnf; usaemf/
tcGeaf umufov
l nf; usaemf/ wcgw&H wHqyd af cgi;f yif a&mif;vdu
k &f ao;onf? od@k wdik f
atmifupd rP &Syd g/ xdt
k &mrsm; avmufurkd l usaemfvyk Ef ikd yf gonf?
usaemfw@kd e,f xH;k pHrmS &GmwGif cdu
k &f efjzpfymG ;v#if &H;k jyifuem;od@k ra&muf? &GmrSm
yif udpP jy;D oGm;wwfonf? trsm;tm;jzifh &Gmvl=u;D rsm;u qH;k jzwf zseaf jz ay;avh&o
dS nf?
&Gmvl=u;D rsm;pm&if;wGif ausmif;q&mvnf; ygygonf? &Gmvl=u;D rsm;. qH;k jzwfcsuf
udk tm;vHk;u emcHavh &Sd=uygonf? &Gmvl}uD;rsm;u awmfoifhovdk qHk;jzwf=uonf?
tu,fI aus;&Gm vl}u;D rsm;. qH;k jzwfcsuu
f kd w&m;vdu
k rauseyfv#if txuftm%mydik f
tzG@J od@k t,lcEH ikd yf gonf? txuftm%mydik f tzG@J rSm tjcm;r[kw/f qdik &f mydik &f m ewfw@kd udk
ewfyaJG y;jy;D wdik w
f nfjcif; jzpfygonf? od@k &mwGif rsm;aomtm;jzifrh l txuftm%mydik f tzG@J
txd ra&mufwwfyg? txuf tm%mydik t
f zG@J od@k wufv#if ewfuem;ay;&rnf? ewfuem;
ay;v#if yGw
J yGu
J kd aiGu;kd &mrsKd ; waxmifrsKd ; ukeEf ikd o
f nf? xd@k a=umifh atmuf&;kH wGiyf if udpP
jy;D oGm;wwf=uygonf? usaemfw@kd &GmwGif &Gmol&mG om; v,form;OD;a& odyrf rsm;vS ?
rd;k OD; w+yKd uf ESp+f yKd uaf vmufusjy;D p jzpfI v,fxw
J iG f aygi;f awG jyefxpjyKjy/D
ysKd ;=uaJ wmhrnf qdv
k #io
f nf aygi;f rsuaf wGukd &Si;f &OD;rnf ?xGe&f OD;rnf?x,fx;kd &OD;rnf?
onfvkd xGex
f nfx;kd jy;D wywff ESpyf wfavmuf rd;k vdu
k v
f mv#if v,fwiG o
f ref; nufjyD
od@k &mwGif cufonfu v,fxw
J iG f &$@H awG a&awG rsm;aeao;. xdak e&mrsm;udk azmufxw
k f
ypf&rnf? xd@k a=umifh a&udk azmufxw
k jf y;D oref; rajcmufwajcmuf jzpfatmif apmif&h tke;f
rnf? xdak jr tom;usrS yJrsKd ; ajymif;rsKd ; wd@k udk pdu
k Ef ikd rf nf?
ysKd ;=ucJ sed w
f ae@wGif usaemfx
h o
H @kd &Su
D ;l ayguv
f mav.? &Su
D ;l onf &GmxJwiG f
odyrf aevS ? &GmtjyifbufwiG o
f m taersm;onf? &GmtjyifbufwiG f olu,
kd w
f ikd v
f yk o
f nfh
ajruav; ESp{f uavmuf &So
d nf? v,f,m pdu
k yf sKd ;jcif;onf &Su
D ;l . b0jzpfonf? ol@
122

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

123

vkyif ef;jzpfonf? &Su


D ;l onf 'dw
k D }u;D udk apmifvkd vkyjf cKH jy;D usaemfx
h o
H @kd a&mufvmjcif;
jzpfonf? 'dw
k }D u;D udk jcKH xm;ojzifh yg;a&wd@k wGe@f um ydejf cKH ;usaeonfh rsuEf mS ESihf zkeaf wG
tvdr;f vdr;f uyfaeonfh ajcaxmuf wd@k udo
k m jrif&.? zdeyfrygbJ av#mufavh &So
d jzifh
ol@ajcaxmufrsm;onf om;a&tajcmuf}u;D ES,f uJt
G ufvsuf &Sad vonf? ajconf;rsm;
uvnf; yJ&h @JG vsuf &S=d u. vufrsm;udrk l usaemfrjrif&ajc?
usaemfEiS hf t,lbw
l @kd ESpaf ,mufom;xkid I
f pum;ajymae=upOf ola&mufvm
jcif;jzpfonf? c&D;a&mufrqdu
k yf if &Su
D ;l u - q&mav;rsm; EGm;waumifavmufrsm; &Smay;
Edik rf vm;vd@k xGecf sed f ,ufcsed f a&mufjyrD [kwv
f m; q&mav;&J@usaemfonf ausmif;q&m wa,mufomjzpf./ usaemfw
h iG f EGm;ydik f usyJG ikd rf &Sd /
Tonfukd ajymp&mrvdk / ,ck &Su
D ;l u usaemfx
h v
H mI uJ EGm;t&Smcdik ;f aeavjy/D usaemfEiS hf
bmqdkifoenf;
q&mav;&,f/ q&mav;iSm;ay;&if vG,fvG,fuav;eJ@&rSmyg/ usKyfzdk@
waumifavmuf iSm;ay;yg/ usKyrf mS waumifaooGm;awmh waumifyJ use&f pfcw
hJ ,f?
aemufwaumif &jyq
D &kd if usKyf xGev
f @kd &ygjyD / v,fxeG pf &m EGm;waumifrS &Smvd@k r&bl;
qd&k ifawmh wESpv
f ;kH iwfawmhrmS yJ q&mav;&,f / =unfv
h yk af y;ygO;D /
"'Dvq
kd &kd if b,fo@l qDrmS iSm;vd@k &rvJ usaemfu
h kd ajymav/ usaemf iSm;=unfh
ay;&wmaygh "
" tyd&k ,fv@kd awmh b,fo@l qDrmS rS &Srd mS r[kwb
f ;l q&mav;&J@ / tckcsed u
f
xGe,
f ufcsed q
f akd wmh tm;vH;k v,fxaJ &mufuek =f urSm/ ud,
k t
hf vkyu
f kd tysucf jH y;D b,fol
iSm;rvJ q&mav;&,f usaemf iSm;wmvJ w&GmvH;k ES@H aejyD b,furS r&cJb
h ;l /"
"'Dvq
kd kd usaemfimS ;vd@k aum b,fu&rvJ/ b,fu iSm;&rvJ/ ajymprf;ygO;D "
"q&mav;bmom }uKd uw
f hJ vlqu
D iSm;aygh q&mav;/ usKyu
f awmh EGm;&&if
jy;D wmyJ &GmxJuajymawmh q&mav;[m tvGeu
f n
l w
D wfw,fw/hJ tcuftcJ&&dS if ol@qDom
oGm;wJ/h w&GmvH;k udk ulnaD ejy;D usKyu
f srS bmjzpfv@kd 'Davmuftifwifwif jzpfae&wmvJ
q&mav;&,f/"
wvH;k rS 0ifa&mufajymqdjk cif; r&Sb
d J wav#mufv;kH wdwq
f w
d pf mG em;axmifae
onfh t,lbl u &Su
D ;l bufo@kd vSn@f vdu
k v
f suf....
"tzd;k =u;D cifAsm; &l;aeovm; q&mav;aum b,frmS oGm;&Sm&rSmvJ q&m
av;u v,form;vJr[kwb
f ;l EGm;ukeo
f nfvJ r[kwb
f ;l cifAsm;bmom cifAsm; pdwu
f ;l
aygujf y;D olrsm;udk vmtyluyfaevd@k b,fjzpfygrh vJ r&Sb
d ;l oGm;oGm;"
&Su
D ;l onf ol@ trSm;udk oloo
d mG ;yH&k ./ xd@k a=umifh toH wkew
f ek jf zifh ...
"oGm;yghr,fAsm oGm;yghr,f usKyfu tulnDav;bmav;rsm;ay;Edkifrvm;vdk@
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

123

124

vrf;=uKH wmeJ@ 0ifajymrdwmyg 'gayrJh bmyJjzpfjzpf q&mav;&,f wwfEikd &f ifawmh usaemfh
udpaP v;udk vkyaf y;ygaemf [kwv
f m; "
t,lbl rSm tenf;i,f pdww
f o
kd mG ;[efjzifh tzd;k }u;D udk avSum;twdik ;f qGaJ c:
oGm;um...
"tzdk;}uD; cifAsm; awmfawmf cufygvm;As [if;... ausmif;q&mqdw
k m uJawG
EGm;awG csKdk i;f =um;rSm nSy+f y;D ausmif;vmwufwhJ vlv@kd xifaevm;"
tzdk;}uD; &SDul;onf yg;pyfrS Aspfawmuf AspfawmufajymI xGufoGm;onf?
t,lbo
l nf ukvm;xdik w
f iG f jyefxikd &f if;
"q&mav;&,f 'Dtzd;k }u;D udk awmh bmrS aAGr,lygEiS ahf emf tzd;k }u;D u bmrS
em;vnfwm r[kwb
f ;l "
od@k jzifh &Su
D ;l onf ESp&f ufwikd w
f ikd f EGm;vdu
k &f mS onf? od@k &mwGif b,furS iSm;I
r& tdro
f @kd jyefa&mufonfh tcgwiG f armaeavjy/D
"EGm;uvJ &Smvd@k r&ygb;l &Sirf &,f "
&Su
D ;l onf ol@rde;f rudk ajymonf/ ol@ rde;f rrSm t&yf axmifaxmif armif;armif;
&GmxJ&Sd tjcm;aom rdef;rrsm;xuf acgif;wvHk; ydkjrifhonf[k qdkEdkifonf? tm;aumif;
armif;oef &GmxJ&dS a,muFsm; w0ufausmaf usmx
f uf oefrmonf? v,fxw
J iG f a,musmF ;
}u;D wa,mufpm avmufawmh aumif;aumif; vkyEf ikd o
f nf?
"awmf b,fol awGqu
D kd oGm;iSm;cJh ovJ"
"w&GmvH;k ES@H aejyD b,fEmG ;rS rtm;bl;"
"'gjzifh usKyw
f @kd b,fvkd vky=f urwH;k "
"bmvky&f OD;rSmvJ iwfz@kd &Sad wmhwmayg"h
rde;f ronf &Su
D ;l . rsuEf mS udk =unfv
h u
kd .
f / rsuv
f ;kH tpHo
k nf ukecf ge;D rD;cGurf S
rD;a&mifvkd azsmah wmh vsuf &S.
d /
"uJ 'Dvq
kd &kd if reufzefrmS p xGerf ,fawmf [k jywfom;pGm ajymvdu
k o
f nf?"
"b,frmS vJ EGm;"
"waumifawmh &atmif&mS &rSmaygh "
"b,fvv
kd yk &f mS rSmvJ"
"tdk...b,fv&kd mS &Smaygah wmf"
"aeprf;ygtek ;f nnf;[mu"
"tdk ...&&ifjy;D a&m r[kwv
f m; &Sit
hf yl r[kwyf gb;l reufjzef reufus&ifom
v,fxu
J kd qif;zd@k jyif "
&SDul;onf trsdK;rsdK; pOf;pm;.// ol@rdef;ronf rnfonfh ae&modk@ oGm;I EGm;&Sm
124

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

125

t,lbl rSm tenf;i,f pdwwf okd mG ;[efjzifh tzdk;}uD;udk avSum;twdki;f qGaJ c:oGm;um...
"tzdk;}uD; cifAsm; awmfawmf cufygvm;As [if;... ausmif;q&mqdwk m usGJawG
EGm;awG cskdKif;=um;rSm nSy+f yD; ausmif;vmwufwhJ vlv@kd xifaevm;"
tzdk;}uD; &SuD l;onf yg;pyfrS Aspfawmuf AspfawmufajymI xGufoGm;onf?
......
rnfenf;? reufr;kd vif;aomf &Su
D ;l onf xGeu
f kd ycH;k wGix
f rf;/ EGm;waumifukd vufuqGv
J suf
v,fxo
J @kd qif;cJ.
h ? v,fxo
J @kd a&mufv#if uefoif;&d;k wGif xdik u
f m &GmxJu ol@r,m;
tvmudk apmifv
h if.
h ?
wem&Dausmcf ef@ &So
d nft
h cgwiG f ol@r,m;udk jrif&avonf? tvdk b,fEh ,
S w
f ek ;f /
b,frmS wk;H EGm; / vufxrJ mS bmrS rygygvm;/ &Su
D ;l . rsuEf mS onf rJv
h mcJah vonf?
aumifr ajymoGm;wkef;u avwvHk; rdk;wvHk; tckawmh b,frSmwHk;EGm;/
v,fxeG &f awmhrmS r[kwb
f ;l / xGew
f v
hJ l xGeu
f ek =f ujy/D v,fuu
G af wGxrJ mS EGm;armif;oHawG
qlaejyD iwfv@kd ao&ifao/ raocsi&f if awmif;pm;&awmhr,f[k awG;aepOf/ t&yfaxmif
axmifarmif;armif; ESio
hf @l r,m;onf teD;ok@d a&mufvmavonf/
"EGm;r&cJb
h ;l aygh [kwv
f m;"
"b,fou
l r&bl; ajymvd@k wk;H / pum;rrsm;ESihf xGeu
f w
kd yfrmS omwyf"
"Ed@k EGm;waumifuaum"
"&Sw
d EhJ mG ;udo
k m wyfrmS wyfprf;ygawmf/ wzufukd tJ'h ED mG ;wyf wzufu usKy0f if
qGrJ ,f?"
ol@rde;f rpum;a=umifh &Su
D ;l wkev
f y_ o
f mG ;.?
"rvkyyf geiS hf &Sirf &,f vljrifraumif;ygb;l [k toHwek w
f ek jf zifh ajymonf?
od@k &mwGif ol@rde;f rudk ajymI &rnfrxif ol@rde;f ronf EGm;waumiftvkyaf wmh
vkyEf ikd o
f nf[k ol@ud,
k o
f l xify&kH onf?
"uJ [d[
k mawG 'D[mawG ar;raeESihf &Sw
d EhJ mG ;udo
k mwyfprf;"
rwkerf v_yf jzpfaeonhf ol@a,musmF ;udk jrifonft
h cgwiG f ol@r,m;onf ae&mrS
xum EGm;udk xGew
f iG w
f yfonf? aemuf xrf;yd;k wzufukd ol@ycH;k wGif uef@vef@wifvu
kd jf y;D
"uJ usKyfudk }udK;wacsmif;eJ@ cdkifcdkifav;csnf" [k ajymonf? TwGif azsmah wmh
}uKH vo
DS nfh &Su
D ;l onf tm;wufvmum xdik &f mrS xjy;D xGew
f ;kH ay:wGif ajcwifum EGm;udk
armif;onf? EGm;u a&G@onf?
ol@rde;f ruvJ EGm;ESihf t+yKd iaf &G@onf? xGew
f ;kH rsm;onf ajraysmx
h o
J @kd pl;epf0if
oGm;um aemufwGif xGefa&;a=umif;}uD;rsm;xifusef&pfapcJhonf?&SDul;onf vl;/ qwf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

125

126

rwkerf v_yf jzpfaeonhf ol@a,musFm;udk jrifonfth cgwGi f ol@r,m;onf ae&mrS xum EGm;udk xGewf iG wf yfonf?
aemuf xrf;ydk; wzufudk ol@ycHk;wGif uef@vef@wifvdkufjyD; "uJ usKyfukd }udK;wacsmif;eJ@ cdki cf ikd af v;csnf" [k
ajymonf? TwGi f azsmhawmh }uHKvSoD nfh &SuD ;l onf tm;wufvmum xdik &f mrS xjyD; xGefwHk;ay:wGif
ajcwifum EGm;udk armif;onf? EGm;u a&G@onf?
ol@rdef;ruvJ EGm;ESihf t+ydKifa&G@onf? xGefwHk;rsm;onf ajraysmhxJodk@ pl;epf0if
oGm;um aemufwiG f xGeaf &;a=umif;}uD;rsm;xifusef&pfapcJoh nf?
......
rsKd ;aphrsm;udk 0g;usnaf wmufxw
J iG f xnf.
h ? taygurf aS eI rsKd ;aphrsm;onf ususe&f pfc=hJ u
onf? &Su
D ;l . rde;f ronf EGm;ESihf ,SOI
f wuke;f uke;f &H;k onf?
od@k jzifh wreufv;kH ysKd ;=ucJ o
hJ nf/ rGe;f wnfch sed o
f @kd a&mufaomf tarm}u;D arm
aeonfh olw@kd vifr,m;onf opf&yd w
f iG x
f ikd u
f m armarmjzifh xrif;pm;=uonf? pum;
rajymEdik ?f &Su
D ;l rSm ESw
k q
f w
d rf v
d #u?f rde;f ruom wcGe;f p ESpcf eG ;f pajymonf? xrif;pm;jy;D v#if
aumufqG wacsmif;pDjzifh rsKd ;aphrsm;udk ajrjzifh vdu
k zf ;kH =uonf?
naerd;k csKyo
f nfh tcgwiG f olw@kd ydik o
f nfh ajrESp{f u udk xGe,
f uf jy;D jyD ? ysKd ;=ujJ y;D jy?D
xd@k aemuf yifyef;EGr;f e,faom olw@kd oH;k OD;onf tdro
f @kd jyefvmcJ=h uonf?
aemufwae@wGif olw@kd ta=umif;udk w&GmvH;k u tkwaf tmf aomif;wif; ajym=u
onf? wcsK@d u tH=h o=uonf? wcsKd @u ajymif=uonf? wcsKkd @u avSmif=uonf? wcsKd @u
cs;D usL;=uonf?
xdn
k usaemf ausmif;u tjyef olw@kd tdraf &S@od@k a&mufonft
h cg c% &yfonf?
wJxu
J rD;rSed rf edS x
f w
J iG f &Du
S ;l . rde;f ronf arSmufvsu&f .
dS ?
&Su
D ;l onf ol@rde;f r. ausmjyifukd ajctpHjk zifh wtdtd eif;ay;vsuf &Sad vownf;?

jroef;wifh
(jroef;wifh bmomjyef EdkifiHwum acwfopf*EW0if 0wKwdkrsm; 1 rS)

126

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

127

tcef;quf 0wK
'kuQtydkif;tprsm;(2)

t'D;(AOP)
(1)
etzonf a&$usi/f ausmuf}u;D / rk;H ponf+h rKd eh ,frsm;twGi;f &Sd awmifay:a'o
rsm;udk trJa&mif e,fajr[kowfrw
S I
f aomif;use;f oltjrpfjywfacsre_ ;f a&; au;a=umf+yD;
jzwf(4)jzwf pepfuo
kd ;kH um 1997 yGiv
hf if;&moDrS 1998 yGiv
hf if;&moDxd ESpyf wfvnf
xd;k ppf}u;D rsm; t}u;D tus,jf yKvyk cf .
hJ ?
&ufpuf=urf;=uKwv
f aS om xdpk pfqifa&; rkew
f ikd ;f }u;D atmuf0,f aemfazma*wd@k
awmifay: ,morm;rsm;onf tdk;tdrfpnf;pdrfrsm;udk pGefhI tajy;tv$m; toufvk
a&Smifwrd ;f yke;f atmif;cJ&h .? toufxu
G rf wwf xdwv
f ef@a=umuf&@H$ jcif;rsm;ESihf &ifqikd =f uKH
awG@cJ&h onf? &ifurJG wwf 0rf;enf;ylaqG;cJ&h onf? &l;rwwf aomua0cJ&h onf? aovk
arsmyg; qmavmifiwfrw
G cf &hJ onf? tHusG wrf wwf em=unf;rke;f wD; cJ&h onf?
xdkodk@vESifhcsD+yD; taxGaxGa0'emrsm;udk udk,fpD&if0,fydkufum wae&mrS
wae&mod/hk wqifrh w
S qifo
h @kd vdu
k v
f aH &$@ajymif; yke;f atmif;&if; tqH;k Y e,fpyfov
H iG jf rpf
udjk zwfausmIf xdik ;f Edik if t
H wGi;f &Sd ppfajy; 'kuo
Q nfrsm;twGuf zGiv
hf pS af y;xm;aom 'kuo
Q nf
pcef;wpfco
k @kd a&muf&dS ckv
d c_H &hJ av.?
,mwpfESpfysufoGm;I aemuf(3)/ (4)ESpftxd tjyif;txef&kef;uefcJh&aom
tdraf b;u rdom;pkwpk. tjypfukd aemfazma* rsu0f g;xifxif jrifc&hJ zl;onf? odq
hk v
kd sS if
0rf;pma&m td;k tdrpf nf;pdrrf sm;ygrusef tm;vH;k ysupf ;D qH;k &H;l cJ&h aom aemfazma*wd@k tzd@k
b0opf jyefvnfxal xmifa&;onf tawmfu
h ykd if cufcaJ yvdrrhf nf? Tonf vGwv
f w
G f
vyfvyf/ at;at;csr;f csr;f vkyu
f ikd Ef ikd af om tcGit
hf vrf;&SOd ;D rS...?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

127

128

tb,fa=umifq
h akd omf etzppfwyfrsm;onf jzwf(4)jzwfjy;D qH;k oGm;onfw
h ikd f
wyf&if;tcsKd o
h nf jyefvnfqw
k cf mG oGm;jcif; r&Syd J aemfazma*wd@k . e,fajra'otwGi;f &Sd
tcsuftjcmus&m ajrae&mrsm;ESifh pdk;rdk;awmifukef;rsm;wGif a&Shwef;v_yf&Sm; tajcjyK
wyfpcef;rsm; tcdkiftrm wnfaqmuf wyfpGJxm;um e,fajrv_yf &Sm;&Sif;vif;r_rsm;
yHrk eS jf yKvyk v
f #u&f .
dS ?
xdak jcukwf wyfpcef;rsm;Y tajcjyKwyfpx
JG m;aom ppfwyfrsm;onf pcef;vHjk cKH
a&;ESihf e,fajrpd;k rd;k a&; twGuf v_y&f mS ;&Si;f vif;a&; ppfa=umif;rsm; xGuo
f nft
h csed rf sKd ;wGif
yke;f a&Smifcakd tmif;I ,mvkyaf eaom Xmae ,morm;rsm;udk awG&h ydS gu "iayG;/ iayG;rsdK;"
[kqu
kd m zrf;qD;nSi;f yef; ESyd pf ufowfjzwfjcif;rsm;/ "iayG;/ iayG;r/ iayG;orD;"[kqu
kd m
tkypf v
k u
kd f t"rRjyKusihf apmfum;owfjzwfjcif;rsm;/ "iayG;rdom;pk"[kqu
kd m rdom;pkvu
kd f
Oya'rJh &rf;um;owfjzwfr_rsm;/ "iayG;pcef;"[kqdkjyD; &Gmykef;&Gma&Smifrsm;tm; rD;&_d@
zsuq
f ;D jcif;rsm;ESihf 0rf;pmrsm; udk vk,ufzsuq
f ;D jcif;rsm; jyKvyk v
f sS u&f .
dS ?
vufawG@tm;jzifh qd&k aomf 'kuo
Q nfpcef;Y raeEdik af wmhI rdrw
d .
hkd Xmaersm;qD
odk@jyefoGm;=uonfh rdom;pktcsdKhonf 'kuQonfpcef;odkh 'kwd,r`d jyefvnfa&muf&Sd
vmavaomtcgY rdom;pk0ifrsm;pHv
k ifjcif;r&Sd awmhay? Tonf ppfqifa&;umvtwGi;f
etzppfwyfw.
hkd jyKru
l sio
hf ;kH cJo
h nfah y:vpDtwdik ;f yif qufvuf usio
hf ;kH jyKrjl cif;omjzpfay.?
xdak =umifh rdrw
d .
hkd e,fajra'otwGi;f Todahk om tajctaeqd;k rsm;jzpfxeG ;f
aeorSsumvygwv
f ;kH aemfazma*wdo
hk nf rdrw
d @kd .trdtz/ tbd;k tbGm;wd.
hk acgi;f cs&m
ajrawmfxufY wzef jyefvnftajccsa&; ESihf b0opfxal xmifa&;onf rawG;&Javmuf
yifjzpf&av.?
(2)
aemfazma*wd@k a&muf&cdS v
kd &_H aom 'kuo
Q nfpcef;rSm rJacgicf g;'kuo
Q nfpcef;jzpf.?
'kuo
Q nfpcef;onf xdik ;f Edik if /H rJa[mifaqmifc&dik t
f wGi;f &Sd rJp&D;,ef;jrKd .
h taemufbuf
uDvrkd w
D m (30)cefw
h iG f wnf&adS y vdrrhf nf[ck ef@rSe;f &onf? rJp&D;,ef;rSwqifh taemuf
bufe,fpyfrsO;f jzpfaom oHviG jf rpfurf;eHz;l Y wnf&adS om rJux&Gmtxd awmifay:ajreD
um;vrf;aygu.
f ? ,cifopfxw
k cf sed f azmufvyk x
f m;aom vrf;jzpf aoma=umifh rd;k wGi;f
umvY zd;k 0D;[kac:aom awmifwufum;rsm;om oGm;vmEdik .
f ?
rJp&D;,ef;rS rJux&Gmodo
hk mG ;onfh um;vrf;w0ufcsKd ;cefw
h iG f rJacgicf g;[kac:aom
acsmif;ESihf rJux acsmif;qH&k mt&yfY xdik ;f bmomtm;jzifh Zvm;[kac:aomZ&yfwck&.
dS ?
xdZk &yfonf 4if;ESit
hf eD;0ef;usif w0du
k &f dS xdik ;f awmifay:u&if&mG rsm;rS um;vmapmifph ;D &ef
twGu&f nf&,
G jf y;D aqmufvyk x
f m;aom Z&yfjzpf.? xdZk &yfrpS I rJacgicf g;acsmif;zsm;twdik ;f
'kuo
Q nfrsm;udk ae&mcsxm;ay;.? xdahk =umif?h 'kuo
Q nfpcef;udk rJacgicf g;'kuo
Q nf pcef;[k
128

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

129

ac:qdjk cif;jzpf.? tcsKd u


h Zvm;'kuo
Q nf pcef;[kvnf;ac:=u.?
rJacgicf g;acsmif;onf awmifraS jrmufohkd awmif=um;twdik ;f auGah umufpmG pD;qif;
oGm;jy;D ta&Srh t
S aemufo@kd awmifrsm;udyk wfjy;D auG@aumufpmG pD;qif;vmaom rJux
acsmif;ESihf Zvm;YqHu
k m oHviG jf rpfwiG ;f od@k qufIyl;aygi;f pD;0ifomG ;.? rJuxacsmif;ESihf
oHviG jf rpf qH&k mt&yfwiG f rJux&Gmwnf&.
dS ?
rJux&Gm taemufbuf oHviG jf rpfwzufurf;/ jrefrmbufjcrf;&Sd bk&m;uke;f Y
'guiG ;f [kac:aom etzwyfpcef; wnf&.
dS ? xdek ,fpyf ajcukww
f yfpcef;onf ta&Sah wmif
wdik ;f ppfXmecsKyf vufatmufcH trSwf (1) ppfAsL[mtajcpdu
k f (zmyGe)f uGyu
f rJ _ atmuf&dS
wyf&if;rsm;rS tvSnu
hf s v_y&f mS ;tajcjyKxm;vSsu&f .
dS ?
'guiG ;f a'oonf ,cifu (ABSDF) A[dXk mecsKyt
f ajcjyK&m ae&ma[mif;wpfck
jzpf.? od@k aomf 1994 -95 ckEpS rf sm;wGif wyfr(33)ESihf (DKBA) wd.
hk yl;aygi;f xd;k ppfrsm;
a=umifh (ABSDF) A[kdXmecsKyftm; z,f&Sm;ay;vdkuf&av.? xdkxdk;ppfumvtwGif;
zmyGefESifh oHvGifjrpf=um; wavSsmuf&Sd aus;&Gmaygif;rsm;pGmrS axmifaygif;rsm;pGmaom
&Gm;om;rsm;onf td;k tdrrf sm;udk pGeyhf pfum e,fpyfov
H iG jf rpfukd jzwfu;l I xdik ;f Edik if t
H wGi;f od@k
xGuaf jy;cdv
k =H_ u&av.? 4if;ppfajy; 'kuo
Q nfrsm;onf aemfazma*wd@k xuf rJacgicf g;'kuo
Q nf
pcef;od@k tapmwvSsiaf &muf&cdS v
kd H_ ae=uolrsm;jzpfay.?
rJacgifcg; 'kuQonfpcef;onf 1992 ckESpf/ u&ifjynfe,f ta&Shajrmufjcrf;
a'orsm;wGif jyKvyk cf ahJ om xd;k ppfumvtwGi;f wGi4f if;/ 1994-95 ckEpS rf sm;Y u&ifjynf
e,fta&S@jcrf; a'orsm;wGijf yKvyk cf ahJ om xd;k ppf umvtwGi;f wGi4f if;/ 1997 ckEpS f yJc;l wdik ;f /
a&$usif/ rHk;/ ausmuf=uD;ponfha'orsm;wGifjyKvkyfcJhaom xdk;ppfumvtwGif;wGif4if;/
xGuaf jy; a&muf&v
dS mcJ=h uaom axmifaygi;f rsm;pGmaom ppfajy;'kuo
Q nfrsm;. ,m,DueG ;f
cd&k m 'kuAQ rd mR efawmf=u;D wpfcyk ifjzpfay.?
pkpkaygif; 'kuQonfOD;a&rSm tenf;qHk; wpfaomif;ig;axmifcefh &Sdayvdrfhrnf?
&yfuu
G (f 13) uGu&f jdS y;D acsmif;udk tjzwfaygi;f rsm;pGm jzwf&aomacsmif;vrf; wvrf;wnf;
onfomvSsif &yfuu
G w
f ckEiS w
hf ck qufo,
G f oGm;vmEdik af om yifrvrf;r=u;D jzpf.? acsmif;
tus,rf mS (15)ayrS ay(30)cef@xdom&Sad yaomfjim;vnf; rd;k wGi;f umvwGif =urf;wrf;onfh
awmifusa&rsm; pD;qif;onft
h cgrsKd ;Y jzwfu;l oGm;vma&; twGuf tE&m,f rsm;vSay.?
aumif;uifay:u i@H=k unfrh nfqykd gu Zvm; (od@k ) Z&yfrpS I rJacgicf g;acsmif;zsm;
twdik ;f acsmif;wzufwcsuf ajrjyefih ,fav;rsm;wGi?f / awmifp,
G /f awmifapmif;/ awmifa=um
ESifhawmifukef;rsm;wGif? jyGwfodyf pD&DpGmaygufaeaom r_dwef;=uD;yrm wnf&Sdaeaom
'kuo
Q nfrsm;. wJi,fav;rsm;udk awG@&S&d ayvdrrf nf?
pcef;.t0 xdyfESpfzufpvHk;wGif rl;,pfESifhopfawm bufqdkif&m tygt0if
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

129

130

xdik ;f ppfwyfrsm;rS yl;aygi;f I pcef;cs tajcjyKxm;um 'kuo


Q nfrsm;udk teD;uyf apmif=h uyf
vSsu&f .
dS ?
(3)
topfa&muf&v
dS maomaemfazma*wdphk pfajy;'kuo
Q nfrsm;udk UNHCR / TBBC
ESix
hf ikd ;f tm%mydik w
f @kd rS ppfaq;ar;jref; pm&if;jyKpjk y;D aemuf 'kuo
Q nfrsm;twGuf ta&;ay:
vdt
k yfaeaom tajccH&u
d mQ rsm;udk ulnD axmufyahH y;.?
&dumQ xkwaf y;onfEh e_ ;f xm;rSm (5)ESpEf iS t
hf xufvw
l pfO;D vSsif qef(1)yH;k / qD(1)
vpf/ qm;(1)xkw/f yJ0gjcrf;(1)uDv/kd ig;yd(1)uDvEkd iS hf jiKyo
f ;D tenf;i,fjzpfjy;D / (5)ESpaf tmuf
uav;rsm;rSm (5)ESpEf iS t
hf xufrsm; &&Sad omE_e;f xm;. w0ufEe_ ;f jzpf.? rD;aoG;tm;ZeD;
armifESHtwGuf (20)uDvdkESifh xyfwdk;uav;wpfOD;vSsif (5)uDvdkE_ef;wdk;Ixkwfay;jyD;
tdraf xmifpk wpktwGuf a&tdro
f moH;k tdro
f ma=ucG u
G w
f vH;k pDvnf; xkwaf y;.?
t[m&"mwfpmtjzpf touf(5)ESprf (S 18)ESpt
f xdtm; Asia Mix (ac:) *sKrH e_ hf
(1)uDvEkd iS hf o=um; (1) uDvpkd x
D w
k af y;jy;D (5) ESpaf tmuftm; 4if;. w0ufEe_ ;f xm;xkwf
ay;.?
xGufajy;cJh&pOf aovkarsmyg; iwfjywfjcif;ESif h=uHKawG@jzwfoef; vmcJh&onfh
aemfazma*wd@k tzd@k xkwaf y;aom &dumQ rsm;udk =unfu
h m tvSL&Sirf sm;udk txl;yifaus;Zl;
wifrd.? odkhaomf T&duQmrsm;onf qefrSv$JI v0ufcefhrSsom cHonf[kqdkonfudk
aemufusr o
S v
d mcJ&h ayawmh.? rnfo@kd yif jzpfapumrl aemfazma*wd@k ppfajy;'kuo
Q nfrsm;
tm; rao&Hw
k r,f qdyk ifjim;vnf; toufwrSsif qufvuf&iS o
f efEikd af &;twGuf axmufyhH
auGs;arG;xm;aom tvSL&Sirf sm;udak wmh aus;Zl;wif&rnfjzpf.?
'kuo
Q nfpcef;od@k a&muf&v
dS mjy;D wpfvcef@ t=umrSmawmh topfa&muf&v
dS m
aom aemfazma*wd@k ppfajy;'kuo
Q nfrsm;tm; wJtrd af qmufvyk &f eftwGuf (TBBC)rS
opf/ 0g;rsm;ESihf tdrrf ;kd zufrsm; xyfrx
H w
k af y; av.?
(5)OD;ESit
hf xufjzpfaom tdraf xmifpt
k m; 0g;(350)vH;k / ,luvpfwidk f (15)wdik /f
tifzufjzifyh spx
f m;aom tdrrf ;kd zuf (350)yspEf iS hf (5)OD;atmuftrd af xmifpk qdyk gu 0g;(250)
vH;k / ,luvpfwikd f (12)wdik Ef iS hf tdrf rd;k zuf (250)yspx
f w
k af y;.?
xdik ;f tm%mydik rf S 'kuo
Q nfrsm;udk opf0g;rckw&f [k wif;=uyfpmG trdehf xkwjf yef
xm;onhf twGuaf =umifh wJtrd af qmufvyk o
f nft
h cg opf0g;rsm;ravmufI pcef;wGi;f Y
jzpfap/ pcef;jyifyYjzpfap oGm;a&muf ckwf,lrdygu awGh&Sdzrf;rdvSsif '%faiGjzifhjzpfap/
axmif'%fjzifjh zpfap xda&mufpmG tjypfay; ta&;,ljcif;cH&rnfjzpf.?
zrf;rdIaxmifcsvSsif jy\emr&Sd? axmifxJ0ifjyD; tjypfcHay;I&ao;.?
odahk omf'%faiGjzifo
h m rjzpf raeaqmif&rnf[k t=uyfuikd af vaom tcgrmS awmh aiGwjym;
130

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

131

wcsyrf rS &Sad om aemfazma*wd@k vdk 'kuo


Q nfrsm; tzd@k tcufjzpf&av.? ay;qyfru
_ vnf;
az:rjy&Javmufatmif t&Sujf zpf&av.?
xdahk =umifh xkwaf y;xm;aom opf/ 0g;rsm;jzifo
h m wJtrd w
f vH;k jzpfatmif aqmuf&
avawmh.?
xkwfay;aom 0g;rsm;onf vufarmif;vHk;cefhom&Sdojzifh t&if;ydkif;udkjzwfI
tcif;ESit
hf umtwGuf oJyyG af ygujf y;D / Ekonf[ x
k if&aomtvH;k udk ES;D jzm.? cyf&if&h if/h
cyfxx
l rl sm;udk a&G;jy;D qifch jH yKvyk I
f 'dik ;f / jrm;/ xkw/f wef;/ ,ufrESihf jcif0g;rsm;udv
k nf;
&So
d nf0h g;jzifh aumufaeayap qGo
J ;kH &.? xdek nf;wl tdrrf ;kd zufrsm; udv
k nf; trd;k vHo
k mG ;
atmif cyfusu
J sq
J I
JG rd;k &.?
opf0g;rsm;udk tvdak wmf&o
dS avmuf pdww
f ikd ;f us ckw,
f o
l ;kH pGI
J &aom a'owGif
aexdik v
f mcJah om aemfazma*wd@k tzd@k ,ckvkd rvHrk avmuf/ rjynfrh pHEk iS hf wJtrd af qmuf&
avaomtcgwiG f tawmhu
f ykd if cGwd cGusEikd v
f eG ;f .? wJtrd af qmufvyk jf y;D pD;I =unfjh yefav
aomtcg b,fvrkd sS pdww
f ikd ;f usrawG@? ,mwJ avmufyif cdik cf o
hH m;em;jcif;r&Sad om wJukd
=unfI
h b0ifrusjzpf&.? od@k aomf b,fvykd ifjzpfapumrl ajr=u;D ay:Y wd&pd m> efwaumifvkd
tdy&f onfxuf pmvSsif awmfayao;onf[k ajzodr&hf ayawmh.?
(4)
'kuQonfpcef;odk@ a&muf&SdvmonfhtcsdefrSpI taronf tazhudkwrf;wae
Iavm/ tpfukdi,fESifh nDri,fwdkhudk atmufarhaeIavm/ tpfudk=uD;ESifh aemfazma*
wk@d .tem*wfa&;twGuf awG;ylaeIavm/ csujf rKy&f m Zmwdajrudk vGr;f aeIavm rod
wrdi_ rf i_d /f wawGawGEiS hf jzpfav.?
vomaom nrsKd ;rsm;wGif taronf awmfwefEiS rhf tdyw
f wfay? wJwpH uf+rw
d f
atmufYxdik u
f m va&mifatmufwiG f a&;aw;aw; vSr;f jrif&aom jrefrmjynfbufjcrf;rS
awmifpG,f/ awmmifwef;rJ=uD;rsm;udk va&mifuG,faysmufoGm;onftxd ai;armae
wwfonf? zd;k vrif;=u;D xd;k usaom vrf;a=umif;onf aemfazma*wd@k . wJtrd pf &k mG &S&d m
t&yfr[kwaf yavm?
zdk;vrif;=uD; ay:awmfrlonf hnrsdK;rsm;Ytaronf zdk;vrif;=uD;ESifhtwl
tarSmifnrsm;udk &ifqikd jf zwf oef;jy;D zd;k vrif;=u;D c&D;vGeo
f mG ;onfh nrsKd ;rsm;wGif taronf
tdy,
f mxufwiG f ikww
f w
k x
f ikd u
f m aq;wHukd cJjy;D tarSmifnrsm;udk wa,mufwnf; tHwk
ausmjf zwfav.?
&ifwiG ;f Y aomutylr;D rsm; jynfah eI weyfwav xrif;v$w&f mrS aemufyikd ;f wGif
w&ufwavod@k 4if;/ xdrk w
S qifw
h ufum ESp&f uf/ oH;k &ufqufwu
kd f tpmvGwf yGaJ wmfrsm;udk
r=umc% tarqifEaJ$ v.?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

131

132

taronftouf(15)ESpaf usmcf efw


h iG f tazESit
hf rd af xmifusjy;D aemfazma*wd@k
armifESpfr(4)a,muf udkar$;xkwfcJhonf qdkaomfjim;vnf; xGufajy; a&Smifwdrf;ykef;
atmif;cJ&h pOf umvtxd tar.cE<m&ky&f nfonf awmifw
h if;vSyaeqJyif? jyifrnfqifrnf
qdyk gu tawmfu
h ykd if vSaoG;=u,
G af yvdrrhf nf? od@k aomf touf (40)awmifrjynfah o;
aomtaronf ,ckawmh t&G,Ef iS hf rvdu
k af tmif tdpk mcsEd o
hJS mG ;avjy?D
rtdyjf cif;/ rpm;jcif;&ufrsm; tyfa=umif;xyfavaomtcg tarh.use;f rma&;
onf pd;k &dr&f aom taetxm;od@k jzpfvmav.? xd@k a=umifh tarhtm;'kuo
Q nf&dS aq;&Ho
k @kd
wif&av.? aq;&H&k q
dS &m/ q&mrrsm;crsm =uKd ;pm;I ukoay;=uaomfjim;vnf; tar.
a&m*ga0'emrsm; oufomoGm;jcif;r&Sad y? y&da'0tylr;D rsm;a=umifh crf;ajcmufaejyD jzpfaom
tar. cE<mtaoG;tom;rsm;tm; "mwkaq;0g;rsm;ESihf usm;uefI r&awmhonfh tqH;k
tarhukd tdro
f @kd jyefo,f=u&av.?
wckwnf;om wdu
k af uGs;Edik af om tarhtwGuf vlem"mwfpmjzpfonfh tnw&
qefjyKww
f ZGe;f i,f avmufuakd wmif 0rf;wGi;f odrhk sKd csa&; tarrwwfEikd af wmhjy?D wHpufjrw
d f
atmufYxdik u
f m va&mifatmufwiG f a&;aw;aw; ay:aeaom awmifp,
G /f awmifwef;
rJ=u;D rsm;udv
k nf; tarrai;Edik af wmhjy?D tdy,
f mxufY ikww
f w
k x
f ikd u
f m aomufawmf
aq;wH=u;D udv
k nf; tar rcJEikd af wmhjy?D
tarTodkh jzpfaepOfwGif tar. udk,fydkiftjrwfwEdk; tdyfaqmifypPnf;rsm;
jzpf=uaom aomufawmf aq;wHt/kd "mwfr;D jcpfEiS hf nmod(k "m;vS;D aq;)Al;wdo
hk nf 4if;wd@k .
t&Sio
f cifonf Tawmifukd rausmEf ikd af wmhjyD qdo
k nfuo
kd ad eonft
h vm;yif acgi;f tH;k
eHab;Y wdwq
f w
d jf ird o
f ufpmG tarhuakd i;=unfu
h m 0rf;enf; ylaqG;=uukeaf v.? "avhx;kH
wrf;pOfvmt& 4if;wdo
hk nf 4if;wd.
hk t&Sio
f cifEiS t
hf wl b0wpfyg;odhk vdu
k yf g oGm;&ay
awmhrnf?
1999 ckEpS /f azaz:0g&v
D (12)&ufaeh/ reuf(3)em&Dausmcf efw
h iG f rEd;k aomtdyf
jcif;jzifh at;puf+ird f oufpmG tartdyaf ysmo
f mG ;cJah vonf? tar. vl@b0oufwrf;onf
TrSsyif csKyjf ird ;f oGm;avjy?D vl@jzpfwnfrr_ rnfaom 'kuo
Q nf pnf;0dik ;f twGi;f rS tar
&ke;f xGuf oGm;cJah vjy?D =urf;wrf;cufxefvaS om 'kuv
Q ikd_ ;f wHy;kd rsm;=um;wGif aemfazma*udk
wa,mufwnf; tarxm;&pfcahJ vjy?D
aemfazma*onf tarqH;k oGm;onfukd odvsS io
f cd si;f tjriftm&k%rf sm; 0d;k w0g;
jzpf&mrS urBmajr=u;D wckv;kH csmvywfvnfomG ;jy;D w'*F twGi;f yif tarSmifz;kH oGm;um
tar. oufrchJ E<may:od@k t&ky}f uKd ;jywf ykv
H u
J somG ;av.?
tarhuzkd ufjy;D idak =u;G aeonfrmS rnfrsS txdyif =umoGm;onfukd aemfazma*
rodawmh? todw&m;rsm; jyefvnf0ifa&mufvmI odvdku f&onfhtcsdefrSmawmh
132

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

133

aemfazma*.vufarmif;udk wif;wif;qkyfudkifjyD; idkaeaom aemfvkvkESifh aemfazma*.


ausmudo
k yfI w&m;ESiaf jz&ef azsmifzsEpS o
f rd ahf eaom OD;=u;D wd@k udk awG@& av.?
[kwyf gonf? uHprD &H mtwdik ;f acgi;f iH@k cH vdu
k ef m&Hu
k v$I
J bmrsm;wwfEikd af wmh
rnfenf;? tarudk,f wdkifyifvSsif bk&m;ocif. tvdkawmftwdkif; emcHoGm;cJh&avjyD
r[kwaf yavm?
ysOb
f ;kd rwwfEikd I
f 0g;yd;k 0g;jzifo
h m oJyyG af ygujf y;D tarhtacgi;f udjk yif&.? xd0k g;yd;k 0g;
onfvnf; tvum;&onfr[kw?f pcef;teD;&Sd xdik ;f awmifay: u&if&mG w&GmrS &Gmom;wOD;
xHwiG f 0g;yd;k 0g;(3)acsmif;twGuf qefwyH;k ESiv
hf jJ y;D ckw,
f cl &hJ .? aiGonfvnf; wjym;wcsyf
rSr&S?d ema&;twGuf auGs;p&m/ arG;p&mr&S?d xd@k a=umifh OD;=u;D tygt0if wJe;D em;csi;f rSv=l u;D
rsm;. ulnrD j_ zifh tarqH;k onfah e@ rGe;f v$EJ pS cf sux
f ;kd cefw
h iG yf if 'kut
Q aygi;f . om;aumif
rsm; xm0&vJavSsmif; tdypf uf&m &yfuu
G o
f @kd tarhtm; oGm;a&mufy@kd aqmif vdu
k &f av.?
aemufq;kH cku
d ;kd &mjzpfonfh taronfvnf; vl@avmuxJrS tjy;D tydik Ef w
kS rf quf
yJ xGucf mG oGm;avjy?D aemfazma*. rsu&f nfpufrsm;onf aea&mifjcnfa=umifh aysmu
f s
oGm;onfh ESi;f cJrsm;yrm topfpufpufjzpfaom tar. ajryHx
k ufo@kd ckeq
f if;aysm0f if
oGm;=uukeaf v.?
bmtauGs;tarG;rS r&Sad omfjim;vnf; tarqH;k onfah ehrpS I (8)&ufwikd af tmif
yif aemfazma*. wJtrd if ,fav;rSmawmh pnfum;odu
k +f rKd uv
f sS u&f adS y.?
"xdk;xm;r,f...xdk;xm;r,f/ vmxm;r,fa[h...vmxm;r,f/ a[h...wpfeJ@
ukvm;tcspfrsm;r,faemf.../ ukvm;a&Smifa[h...a&Smifxm;r,f/ a[h...vufa&Smif
xm;r,f.../ tukepf m;r,fa[h.../ a[m'DbufrmS avSsmx
f m;r,f...a[h..." ponf...
ponfaom atmforH sm;onf ae@a&m/ nyg yGun
f v
H sS u&f .
dS ?
xdkodkhaom w0kef;0kef;/ w&kef;&kef;ESifh wGef;xdk;atmfvdkuf=uonfh avmbaZm
rsm;a=umifh ,luvpfwikd f pdu
k /f oJyyG cf if;/ oJyyG u
f m/ zufr;kd jzifh caemfceJEh iS hf aqmufvyk x
f m;
onfh aemfazma*. ,dik ef @J eJ@ wJtrd if ,f uav;onf vS+J yKd usomG ;avrvm;[k atmufarh
&avmufatmifyif ,dr;f xd;k wkecf gvsS uf &Sad v.?
rnfoyhkd ifjzpfapumrl Tod@k aom apwem&Sirf sm;xHrS aumufc&H &Sad om tvSLaiG
rsm;jzifhom aumif;uifbHkY jidrf;csrf;pGm tar xm0&tdyfpuf tem;,lEdkifa&;twGuf
bk&m;ocifxH toem;cHonfh qkawmif;yGJ i,fav;wckawmh jyKvyk Ef ikd cf o
hJ nf r[kwaf y
avm? tar...aumif;&mok*wd vm;apaom0f?
(5)
tarqH;k oGm;jy;D onfah emuf OD;=u;D . azsmif;zsEpS o
f rd hf ac:qdrk a_ =umifh OD;=u;D .
wJtrd o
f @kd aemfazma* ajymif;a&G@aexdik cf o
hJ nf? teD;pyfq;kH aom aqGrsKd ;&if;csmqdI
k OD;=u;D
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

133

134

wOD;om &Sad wmhonf r[kwaf vm? OD;=u;D onf tar. tpfut


kd }u;D qH;k jzpfovdk tarwd@k .
armifEpS rf (3)OD;xJwiG f wOD;wnf;om touf&iS f use&f pfcahJ wmhonfh olvnf;jzpf.?
OD;=u;D .ZeD; a':=u;D ukonf vGecf ahJ om(10)ESpaf usmcf efu
h wnf;uyif qH;k yg;oGm;
cJah vjy?D a':=u;D uk. tjzpfonf tvGeyf if oem;p&maumif;vSay.? (2)&uf/ (3)&uf
qufwdkuf Adkufemaeaomfvnf; rD;rzGm; EdkifbJ atmf[pfnnf;jiLum tonf;toef
jzpfae&onf? tvSrf;uGma0;vSaom jrdKhaq;&Hkodk@ xrf;ydk@rnf qdkyguvnf; rnfodkhrSs
rjzpfEikd af y? xdahk =umifh vufonfuo
kd m tm;ud;k &ayawmh.?
&Gm&Sd vufonfwOD;om rEdkifawmhonfhtcg teD;tem;&Sd&Gmrsm;rS &Sd&SdorSs
vufonfrsm;udk tajy;tv$m; yif&h av.? vufonfrsm;onf a':=u;D uk rD;zGm;Edik af &;
twGuf ewfyifo
h u
l yif/h a&ref;wdu
k o
f u
l wdu
k /f wJuykd wfI*gxm&Gwo
f u
l &GwI
f aomf4if;/
uav;taetxm; rrSe[
f q
k u
kd m Adu
k u
f Ekd ydS o
f u
l ESyd /f wGe;f oluwGe;f / vSno
hf u
l vSnI
hf
aomf4if;? enf;rsdK;pHkjzifh }udK;pm;=uaomfjim;vnf; rnfodkhrSs rD;rzGm;EdkifbJ oem;pzG,f
a':=u;D ukcrsm emusiv
f eG ;f ojzifh atmf&if;/ nSp&f if; wjznf;jznf;ESihf toHrsm;tm;aysmh
wdr0f ifum tqH;k rSmawmh tedpb
P 0od@k vm;&&Sm.?
a':=uD;uk qHk;oGm;jyD;onfh aemufwGif OD;=uD;onf om;=uD;(2)OD;ESifh (2)ESpf
t&G,fcefhom&Sdao;aom orD;i,fwdk@ &Sifoef vlvm;ajrmufa&;twGuf wukd,fawmf
,mckwu
f m yifyifyef;yef; &ke;f uefc&hJ av.? od@k aomf ,cktcsed w
f iG u
f m; om;=u;D (2)OD;rSm
udk,fpD tdrfaxmifusI tdk;tdrfrsm;cGJae=uum orD;i,f aemfvkvk wOD;onfomvSsif
tazjzpfol OD;=u;D ESit
hf wl aexdik v
f sS u&f .
dS ? xdak =umifh aemfvv
k t
k zd@k tazmf&apvdo
k nfu
wa=umif;/ rdef;ri,f wOD;wnf; raexdkifoifhonfu wa=umif;a=umifh OD;=uD;onf
aemfazma*tm; 4if;wd@k om; tz.wJtrd o
f @kd ajymif;a&$@aexdik &f ef ac:qdjk cif;jzpf.? trdrhJ
cgprd@k tm;i,fae&Smaom aemfazma* udv
k nf; twwfEikd q
f ;kH az;rESpo
f rd ahf y;&Sm.?
OD;=uD;onf taxG;qHk;vnf;jzpf/ rdwqdk;vnf;jzpfol orD;i,faemfvkvkudk
vGefpGmcspf.? orD;i,f tdrfaxmifjyKrnf qdkyguvnf; orD;i,fESifhtwl wpfoufvHk;
aexdik o
f mG ;rnf[k qH;k jzwfxm;oljzpf.? OD;=u;D onf ol.orD;i,f aemfvv
k u
k kd wkeaf e
atmifcspo
f vdk trdr/hJ tzrJjh zpfaeaom wlrjzpfol aemfazma* udv
k nf; orD;&if;csm uJo
h @kd yif
oem;=uifem cspcf ifvsS u&f adS y.? aemfazma*xuf (2)ESpef ;D yg;cef@i,fao;aom aemfvv
k k
onfvnf; 0rf;uGEJ pS rf jzpfayaomfjim;vnf; tpfriwfaeolr@kd aemfazma*tm; tpfr&if;
wOD;uJo
h @kd yif cspcf ifw,
G w
f mvSsuf &S.
d ?
rnfoyhkd ifjzpfapumrl tarhukd atmufarhowd&avwdik ;f aemfazma* rsu&f nf
vnf&onf?
"ud=k u;D wa,mufaum rma=umif;oma=umif;&Syd g&v
hJ m;/ b,fvt
kd ajctaersKd ;
134

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

135

awGehJ =uKH awG@ae&ygovJ/ t&dik ;f tpdik ;f t,kww


f rm rdpm> aumifawGukd ckcw
H eG ;f vSe&f if;
wdu
k yf w
JG ae&mrSm usq;kH oGm;jyv
D m;/ od@k r[kwf atmifyaJG wGEv
J$ @kd *k%,
f 0l if=h umG ;aeovm;?
cufwmu cGcJ mG uwnf;u ud}k u;D eJ@ tquftoG,v
f ;kH 0r&/ tarqH;k oGm;wm
awmif odaumodjyv
D m;/ trSew
f u,fq&kd if aemfazma*xH pmv$mav;wapmif avmuf
awmh yg;oifw
h mayg/h tckawmh pmrvm owif;r=um;/ bmqdb
k mrSrod&ygvm;?
b,fvdkyJjzpfjzpf rdrdwdkhtrsdK;om; v$wfajrmufa&;twGuf wdkufyGJ0ifae
aomudk=uD;twGuf aemfazma* wu,fyJ *k%f,lrdw,f...? jyD;awmh...yef;wdkifa&muf
wJhtxd atmifyGJawG tvDvDqGwfcl;Edkifygapvdkh aemfazma* tjrJqkawmif; ay;yghr,f
ud=k u;D &,f...?
=o...bmvdkvdkeJh tarqHk;oGm;wm(1)ESpfawmifjynfhoGm;jyDaum.../ ckavmuf
qd&k if taz&,f/ tar &,f/ udik ,fehJ nDr,fi,fw@kd wawG aumif;uifbw
kH ae&mrSm jyefvnf
qHpk nf;ae=ujy;D uk=d u;D eJ@ aemfazma*wd@k a&muftvmudk apmifah eavmufa&mayg?h
a&S;b0u b,fvdk0fa=uG;awGa=umifh aemfazma*wdkh&Jhrdom;pkb0 ,ckvdk
aouGu
J /JG &Siu
f u
JG JG ae&ygovJ/ b,ftxdawmif qufjy;D =urRmqd;k &,f iifaeOD;rSmvJ"
nv,f,x
H ufwikd f twdw.
f t&dyq
f ;kd rsm;od@k tawG;wdrw
f u
kd rf sm; xlxrJ aJ rSmif
vmonfhtcgwdkif; Todk@yif oGef;rsuf&nfrdk;rsm;onf twm;tqD;rJhpGm yg;jyifxufodk@
wdww
f qdwf +yKd qif;&pjryJ if...?
aemfazma*onf pd&k aJG eaom apmifpw
k /f acguaf cgi;f tH;k udk wzufo@kd vSev
f u
kd .
f ?
=o...vGr;f aqG;wrf;wa=uuGrJ r_ sm; &Sad vorSs umvywfv;kH rsu&f nfypl ;D a=umif;
rsm;onf Ttwdik ;f yif qufI pD;qif;ae&OD;rnfxif.?

t'D;(AOP)
(10 / 1 / 2012)
qufvufaz: jyygrnf?

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

135

136

0wKwdk
eif;jym;

armifpdk;csdef
(1)
"OD;zd;k jr&J@ tkw*f u
l kd 'Dn+zKd csypf=ur,f tJ'gtudek @J wdik yf ifcsiv
f @kd tud@k udak c:cJw
h m/
tud@k oabmudk usaemfw@kd odcsiaf e=uw,f/ tJ'g"
"atmf +zdKcsypf=ur,faygh [kwfvm; at;pOf;pOf;pm;pm;eJ@vkyf=urSjzpfr,f/
rD;cd;k =uu
G f avsmuf b,fol +zKd csc=hJ uovJqw
kd m ykvyd u
f vdu
k v
f mvdrrhf ,f/ pkpH rf;=uvdrrhf ,f/
OD;zd;k jr&J@orD;eJ@ om;awG ol}u;D tzG@J aumifp0D ifawG =uzhH w
G t
f zG@J 0ifawGu tr_uakd zmf=u
vdrrhf ,f/ tpraz:yJ ydy&d d &de@J vkyrf jS zpfr,fuG atmif+ird ;f &?
atmif+ird ;f u udjk rarmifrsuEf mS udk va&mif r_e0f g;0g;xJwiG af jy;=unf&h if; em;pdu
k f
axmif onf/ o&ufukef;&GmxJrS vli,frsm;u udkjrarmifudkav;pm;cspfcif=uonf/
&yfusL;d &GmusKd ; aumif;usKd ;twGu/f oma&;ema&;vlra_ &; v_y&f mS ;=u&mwGif ol@udv
k il ,f
awGuacgif;aqmifwif ajrSmuf=uonf? ol}uD;OD;zdk;jr rw&m;vkyfor# OD;zdk;jrudkar;cGef;
xkw&f w
J o
hJ /l 'grw&m;bl;/ 'Dvrkd vkyf oifb
h ;l ponfjzifch ck aH jym&Jq&kd o
J /l r[kwrf cHpw
d &f o
dS /l
epfemolawGbufu rm;rm;&yf&o
J t
l jzpf ol@udk vli,fawGu =unfnKd av;pm;cJ=h ujcif;
jzpfonf?
odk@aomf,ckuJhodk@ ocFsKdif;ukef;wGif tkwf*l+zdKcsrnfh tvm;wludpPrsdL;awG
wcgbl;r#rwdkif yifcJh=u/ ar#mfvifhrxm;onfh udpP/ atmif+idrf;wdkifyifaqG;aEG; vmonfh
puUe@f rSm a&S@wac:ar#m=f unfh onf/ rnfo@kd tEW&m,fusa&mufEikd rf nfenf;/ rnfonft
h usKd ;
136

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

137

tjrwfawG&&Sv
d u
kd rf nfenf;/ qd;k usKd ; xufaumif;usLd ;awGubmawGv/J &kww
f &ufrmS yJ
xdt
k awG;rsm;uol@acgi;f xJo@kd wef;pD+y;D 0ifvm cJ+h y?D
"b,foal wG+zKd rmS vJ ocFsKid ;f tkw*f +l zKd rhJ vli,fawGukd taotcsmpDppfrjS zpfr,f/
b,f olawGvJ"
"armifvSjrifh/ udkcspfcif/ oef;ausmfaX;/ udkaxG;jrifh/ +yD;awmhusaemf/ ig;a,muf
olwdk@&Gm xJuxGufvmae=u+yD/ awmf=uma&mufvmawmhr,f/ usaemfwdk@awG ydyd&d&d
vkyfaeygw,f/ ol}uD;&J@ aemufuG,fu }udK;qGJaewJh tm%m&SifawGuvJ olwdk@wif
ajrmS ufxm;wJh aus;&GmaumifpOD uUX }u;D &J@tavmif;xnfw
h *hJ u
l kd zsuq
f ;D +zKd csw,fq&kd if
tlEkudku|JcwfovdkjzpfcsifjzpfaerSm/ tudkajymovdk rD;cdk;=uGufav#mufzrf;qD; pkHprf;vm
Edik w
f ,f/ ykvyd t
f zG@J uawmh vmrSmyJ?"
o}uFeftvGefwGif o}uFefvufaq;rdk;u w+ydKufESpfjydKuf&GmcscJh+yD;jzpfonf/
e,kefrdk;ajy;u xyfI&GmoGef;aomtcg/ ajrom;ay:wGif jrufekrsm;a0pnfvmawmhonf/
vjcrf;wHpOfauG;onf wdrrf #iw
f rd w
f u
kd x
f J 0ifvu
kd x
f u
G v
f u
kd t
f m;oGeaf jy;aeqJ vjcrf;ESihf
twlo@l tawG;rsm;onfvnf; tku
H si;f zG@J um ajy;aeavonf?
acgif ; rd k ; ouf u ,f v ef y sH a e+yD ; 0g;x&H u G m usaeonf h &G m OD ; xd y f r l v wef ;
ausmif;onfv a&mifre_ rf e_ af tmufwiG f rv_yrf ,Suf ikww
f w
k f xdik v
f suo
f m;rlvwef;
ausmif;teD;tyg;&Sd apwDi,f rS qnf;vJorH sm;u rd;k aiG@ajre@Hoif;aom wdu
k cf wfavnSi;f
xJwiG f vGiyhf s@H aeonf/ qnf;vJou
H aw;ykvo
J u
D ;Hk qJ/ trd;k pkwv
f x
H &HumG us rlvwef;
ausmif;uav;ESihf r_ejf yva&mif/ =unfjrqnf;vJ oHw@kd onf v,fuiG ;f pyfwiG f ydyuQ
jzpfaeonf?
tvStyESihf tusO;f wefrw
l @kd onf xm0&ydyuQ/ o&ufukef;aus;&Gm tkyfcsLyf
tEdik u
f sihf olEiS hf ttkycf sLyf tjc,ftvS,cf H &Gmom;wd@k .ydyuQonf obm0ydyuQEiS hf
twlwuG xif[yfaecJh onfy/J xdyk dyuQonf wpxufwp }u;D rm;vmcJ&h mrS vGecf hJ
onfEh pS &f ufu o+*Kd vcf o
hJ nfo
h }l u;D OD;zd;k jr. ocFsKid ;f ajray:rS tkw*f u
l o
kd nf n+zKd zsuyf pf
awmhrnfh tajctaeod@k qdu
k af &mufvmcJo
h nf/
apwDi,fteD;&Sd ewfpifuek ;f uefoif;qko
H @kd armifvjS rif/h udck spcf if/ oef;ausmaf X;
ESihf udak xG;jrifw
h @kd wc%wGiaf &mufvmcJh =uonf? olw@kd .ykc;Hk xufwiG f ykq;kd uGi;f odik ;f
ud,
k pf jD cKx
H m; vsuu
f atmif+ird ;f ESiu
hf jkd rarmifw@kd xH0ifa&mufy;l uyfxikd v
f u
kd =f uonf?
olwdk@,laqmifvmcJh=uonfh aygufwl;/ ESpfzufc|efaygufc|ef;/ av;aygifwl}uD;/
oHwl&Gif; ESifh"gwfrD;wdk@udk olwdk@teD;wGifykHxyfxm;vdkufonf/ &GmESifhcyfvSrf;vSrf;wGif
awG@qkaH ecJ=h uonft
h wGuf vGwv
f w
G v
f yfvyf aqG;aEG;wdik yf ifciG &hf &So
d mG ;=uonf?
atmif+idrf;u udkjrarmif. oabmxm;udk&Sif;jyonf/ xdk@aemuf wa,muf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

137

138

waygufaqG; aEG;=uonf/ armifvSjrifhESifh udkcspfcifu rw&m;tkyfcsLyf tEdkifusifhr_rsm;


aumufuspf pkwyf rhJ r_ sm;twGuf *vJph m;acsvI
kd ol}u;D OD;zd;k jr. tkw*f u
l kd +zKd cs&ifjzpfonf?
oef;ausmaf X; udak xG;jrifEh iS hf udak tmif+ird ;f wd@k u xdo
k @kd r[kw/f r[kwrf w&m;
wmawGudk tawmrowfatmif vkyfcJh=u+yD; udk,fusdK;&SmvGef;onfhtkyfcsLyfa&;tzGJ@udk
ocFef;pmay;&eftwGuf tkwf*ludk+zdKzsuf&efjzpfonf? pmuyfrnf/ xdkpmu OD;zdk;jr.
acgi;f &ifwiG u
f yfxm;rnf/ ol}u;D qd;k / aumifpOD uUXudk ocFsKid ;f rSmawmifvufrcHb;l / vuf&dS
tkycf sLyfaewJh aumifp0D ifawG w&m;r#watmif vky=f u/ owdxm;/ tkw*f yl suaf y:wGif
xdkuJhodk@pmuyfrnf/ aus;&Gmvlxk. qENrSefudkazmfxkwfay;onfh taejzifh OuUX}uD;.
tkw*f u
l kd +zKd zsu&f efjzpfonf?
"awmfawmfo&l aJ bmfa=umifwahJ umifawGv@kd rif;wd@k udak jym=urSmyJ/ ouf&x
dS if&mS ;
&SdpOf rSm rsufESmcsif;qdkif+yD; rajymrqdkbJeJ@/ olaorS ykqdk;jcKHxJu vufoD;ykef;jy=u
w,fv@kd ajym=urSmyJ/"
tjcm;bufwbufu xkdodk@ xdk;ESufedkifonfhtajctaeu awG;awG;qq
ajymaepOf udk axG;jrifu
h ol@oabmxm;udk wdwyd yajymonf?
" 'Dvl}uD;[m usaemfwdk@&Gm&J@ teD;uyf&efolqdkwm w&GmvkH;odw,f? oludk
wdkufcdkufwJh xdk;ESufwJholudk acgif;razmfEdkifatmif enf;rsdK;pkHeJ@csdK;ESdrfwl,f/ udkjrarmif
udk,fwdkifvJwdkufcJhwmyJ/ pdkufysdK;p&dwfv,fp&dwf b%fuvm+yD;aiGacs;w,f/ olu
v,form;awGay:u tjrwfxkwf,lw,f/ "gwfajr=oZm ravmufriS xkwfa0a&mif;
csw,f/ v,form;tawmfrsm;rsm;r0,fEdkif=ubl;/ olu tjrwfxkwf,ljyefw,f/
rw&m;vkyt
f m;ay;cdik w
f ,f/ ppfwyfu ay:wmqGw
J ,f/ ppfwyftvdu
k s twdik ;f vli,fawGukd
ay:wmxJxnfw
h ,f/ &Gmom;awG&@J epfemrltwGuf bmwckrt
S umuG,rf ay;Edik f wJo
h }l u;D /
ppfwyfxJ t"rR0ifcikd ;f w,f/ ol@trde@f =oZmtm%matmufrmS &Gmom;awG[m rw&m;
vkyfor# acgif;ikHcHae=uw,f/ udkjrarmifudk bma=umifhaxmifxJrxnfhwmvJ/ cifAsm;
rde;f ru ol@wl rt&if; jzpfaevd@k yJ r[kwv
f m;/ ud[
k efwifw@kd udak cG;ykw@kd zd;k axmife@J oHvZdw@kd
tcsLyfcef;xJa&muf cJw
h m[m 'Do}l u;D uyd@k cJv
h @kd r[kwv
f m;/ 'Davmuf,w
k rf m yufpufwhJ
ol}uD;udk aorSyJ ynmay;&awmhr,f/ t"Dutcsufu usef&pfcJhwJh AdkvfusaewJh
ol@tkycf sLyfa&; tzG@J 0ifawG/ rdom;pkawG ocFe;f pm &zd@k yJ? ajymcsiw
f mu rw&m;wmudk
xkwaf zmf&rSmyJAs/ acgi;f ikrH cHb;l qdw
k m b,fenf;eJ@rqdjk yo& rSmyJ? ol}u;D qd;k &J@ taoaumif
pHjref;&m tkw*f u
l kd +zKd cszsuq
f ;D wm[mvJ xda&mufwehJ nf;vd@k rSww
f ,f/ 'ga=umifh 'Denf;vrf;
udak &G;cs,&f wm?"
udkaxG;jrifh pum;vkH;awGu wif;rmaecJhonf/ wkwfqnf;xm;aom a&udk
qnf0rSvw
$ f csvu
kd o
f nfEh ,
S /f '%f&m'%fcsupf um;vk;H rsm;onf/ t[kejf zifh pD;qif;vmcJh
138

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

139

onf/ olu
l ajrv$mESihf teD;uyfq;Hk od@k acgi;f ikEH rdS chf sumaq;vdyu
f rkd ;D ndo
S nf? &GmrSwpkw
H OD;
vSr;f rawG@ap&ef aq;vdyrf ;D &J &Juv
kd ufjzifh uG,u
f m &_u
d af omufaeonf/ ol@xHrS rD;ul;um
atmif+ird ;f vnf;aq;vdy&f u
d_ zf mG vsu/f
aus;&Gmvlqdk;tzGJ@.OuUXudk *vJhpm;acsvdkaomarmifvSjrifhESifh udkcspfcifwdk@
oabmxm;udk udkjrarmifu ar;jyefonf/ *vJhpm;acsw,fqdkwm tqifhedrfhw,fuG[k
oluyifaumufcsuaf y; onf?
"udkaxG;jrifhajymwmudk usaemfwdk@vufcHw,f/ odyfaumif;w,fAs/ rcHEdkifvdk@
*vJph m;acs wmxuf tkw*f u
l +kd zKd cszsuq
f ;D +y;D pma&;uyfwmu ydak umif;wmayg/h 'gayrJh
b,fo@l vufa&;vJqkd wmvdu
k pf pfaq;vdrrhf ,f/ vufa&;udzk suaf &;zd@k vdw
k ,f?
udck spcf ifu&nfI ajymonf/ bk&m;apwD vdi_ *f u
l akd zmuf+y;D a&$aiGausmufoH
ywWjrm;xm yemawGudk azmuf,lwJholcdk;awG w&kwfocFsLdif;rSm t&dk;acgif;cGHyg;pyfxJu
a&$oGm;awG xkwfaumf,l zdk@twGuf tkwf*lazmufwJhvlawGxufpm&if igwdk@tvkyfu
rGefjrwfygw,fuGm/ [k&,fusJusJjzifhajym onf/ oef;ausmfaX;u udkcspfcif. avoHudk
yJhwifxyfonf/ [kwfw,f usaemfwdk@awG[m a&$aiG twGuf tkwf*lazmufwJhvlawG
r[kwb
f ;l trSew
f &m; a&$aiGywWjrm;udw
k ;l azmf,=l urSm?
"[kw+f yD rif;wd@k tm;vk;H opPm&S=d u&vdrrhf ,f/ opPm&Sw
d ,fq[
kd m arwWmw&m;
xm;&Srd S jzpfr,f/ wa,mufe@J wa,mufcikd cf ikd rf mrm cspcf ifav;pm;ygrS cdik rf mwJo
h pPmudk
&&Sv
d rd rhf ,f/ ukeu
f ek f ajymvdu
k rf ,f/ wa,mufxu
J kd tjypfawGpcJG suaf wGyu
Hk svmcJ+h yq
D &kd if
tJ'DvluyJ wm0ef,lvdkufayawmh/ usefwJhvlawGudk razmfxkwfeJ@awmh/ tckyJrif;wdk@
tav;teuf pOf;pm;qk;H jzwf=uayawmh/ opPmazmuf avmufaumifrjzpfapeJ@/ b,fawmhrS
avmufaumif rvky=f ueJ@/axmifvu
J st;Hk r,f/ avmufaumifqw
kd hJ emrnfq;kd eJ@ b0uvJ
aotk;H r,f/ wckawmhaumif;w,f aus;&Gmvlxt
k wGuf rif;wd@k pGe@f pm;wm[m aumif;w,f/
jrwfw,fumG /"
wc%wGif +ird o
f ufomG ;=uonf/ opPmazmufavmufaumifqo
kd nfh a0g[m&
udo
k ,faqmifvmonft
h oHu ol}u;D tkw*f l +zKd zsuaf &; wdu
k pf pfrLS ;rsm;. &ifxw
J iG pf ;l &SomG ;
onf/ Ak;w
H vk;H ayguu
f o
JG u
H o
hJ @kd jrnf[ed ;f yJw
h ifaeonf?
atmif+ird ;f u pd;k &drw
f }u;D jzifh pum;pvdu
k o
f nf/ ,QKtcsed u
f p+y;D b,forl S
vrf;rcG=J uyg eJ@/ tav;teufwikd yf ifaqG;aEG;+y;D umrS tkw*f rl +zKd awmhb;l / ryg0ifawmhb;l
qd+k y;D xGuo
f mG ;vd@k rjzpfb;l [k tav;teufqo
kd nf?
puULvdyfxdyfudk teufa&mifrSiftdk;xJ xdk;pdkufum xdkrSif&nfjzifha&;xm;onfh
puULuyf jym;udk arSmifxw
J iG f udak xG;jrifu
h jzef@vdu
k o
f nf/ xd@k aemuf puULcsyw
f iG f uyfvsuf
vufEydS "f wfr;D udck vkwEf ydS u
f m rD;a&mifxw
J iG jf yonf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

139

140

igv
h ufa&;udzk su+f y;D av;axmifph mvk;H ykpH eH @J a&;xm;w,f/ a&;+y;D wmeJ@ rSit
f ;kd u
tpvuf pazsmuf+y/D jrarmifzwf=unfo
h nf? b,fEh ,
S v
f u
J ?G
udjk rarmifEw
k u
f wzGz&G u
G q
f &kd if; pum;vk;H awGukd zwf=unfo
h nf?
"ol}u;D /OuUX OD;zd;k jr tvdrk &S/d &Gm&J@'kp&du
k af umifjzpfv@kd ocFsLid ;f rSmvufrcHb;l /
vuf&dS tkycf sLyfaewJh aumfrwD0ifawG w&m;r#watmifvyk =f uyg?"
&Gmom;wd@k .aoG;ac|; id&k u
kd_ o
f w
H @kd jzifh twd+y;D aom xdpk um;vk;H rsm;onf usnzf ;l
rsm;uJh od@k c|ex
f ufum toHrsm;onf usnq
f aH yguu
f o
JG rH sm; jzpfaecJah vonf? udjk rarmif
&ifw'dw'f w
d f ckeaf eonf/ pum;vk;H rsm;u trSew
f &m;jzpfaeum trSew
f &m;onf tiftm;
jzpfonfukd azmfjyay;aeonf? ol@&ifonf aoG;cke&f mrS tiftm;rsm; jynfw
h if;oGm;onf/
aumif;w,f/ odyaf umif;w,f uGm txyfxyf w&pyf ajymcsaecJo
h nf? vli,fav;
a,mufpvk;H . oHjyKd iaf w;[pfa=u;G oHrmS vnf; udjk rarmiftwdik ;f wax&mxJ/ odyaf umif;
w,f/ odyrf eS w
f ,f?
vlysKd ayguf oef;ausmaf X;u pwifv@H_ aqmfvu
kd o
f nf/ uJ ' gq&kd ifocFsLid ;f udk
oGm;=upd@k / oef;ausmaf X;u ajymajymqdq
k Ekd iS hf ckex
f vdu
k o
f nf/ aygujf ym;toGm;&SrmS pd;k ojzifh
ajcaxmufukd a&G@+y;D vSr;f vdu
k pf Of ,dr;f xd;k v_y&f mS ;oGm;onf? armifvjS rifu
h 'Daumif
raomufyeJ @J rl;aew,f[q
k u
kd m ol@vufukd vSr;f qGx
J m;vdu
k &f onf? oef;ausmaf X;u
ol}u;D . vkyt
f m;ay; trde@f tm%mudk zDqefco
hJ jzifo
h ;Hk n xdyw
f ;Hk tcwfccH &hJ ol/ taru
ido
k jzifo
h m vufav#mah y;vdu
k &f onf? xdrk pS Iemusn;f emusirf o
_ nf }u;D rm;vmcJ&h m
ol@ajcvSr;f rsm;onf ol}u;D tkw*f l +zKd csa&;vrf;a=umif;ay:wGif ,ck av#mufvrS ;f csw
D uf
ae+yaD um? ocFsLid ;f *l+zKd csa&; oHw&l iG ;f / ayguw
f ;l / ESpzf ufc|ef av;aygiw
f w
l @kd udk toD;oD;
xrf;vmcJ=h uonf? udjk rarmifu qENjyoabmxm; pm&Guu
f kd cyfzzG G vdy+f y;D cyfzzG G qkw,
f l
vmcJo
h nf?
rd;k aumif;uifwiG f wdrpf ifaeonf/ aumif;uife&H jH ymvJv
h ahJ y:wGif csw
d q
f x
JG m;
aom vwHpifauG;onf tvif;r_erf e_ u
f kd ajccG saeqJ/ rd;k }uKd ;ypf/ aoewfacsmif;/ o&ufuek ;f
&Gm ok;H &Gm.tv,f A[dw
k iG &f o
dS nfh ocFsLid ;f uke;f / xko
kd cFsLid ;f od@k y,fvrf;[kac:onfh v,f=um;
vSn;f vrf;rsm;uoGm; a&mufqq
Hk nf;=uonf/ ocFsLid ;f uke;f eHab;wGif a&uefysu}f u;D wck
&So
d nf? a&uefabmifay:wGif o&ufyif/ ukuKdU vyf ifw@kd u 0dik ;f ywfxm;ojzifh rdi_ ;f ndK@ae
onf? ocFsLid ;f uke;f wGif opfuikd ;f opfcufw@kd jzifh pdr;f ndK@aeonfh ukuKdU vyf if}u;D wyif&o
dS nf/
ta0;uvSr;f =unfv
h #if 'gocFsLid ;f uke;f yJ[k wwftyfajymEdik o
f nft
h rSwt
f om;?
xdkukuUKdvfyif}uD;qDodk@ olwdk@OD;wnfav#mufvSrf;aecJhonfh ajcvSrf;rsm;rSm
t&m&mudk wGe;f wdu
k ef if;ajcoGm;rnfh t&dyv
f uQ%mudk aqmifaeonf/ vufEydS "f gwrf ;D
udkrD;rzGifhyJ va&mifudk tm;jyKv#uf owdESifhav#mufcJh=uonf/ v,fwuGufausmfrS
140

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

141

wpfwDwl;waumifu vef@zsef@atmf [pfysHoef;oGm;onf/ atmif+idrf;u a&S@quf


roGm;yJ wke@f ueJ &yfvu
kd o
f nf/ tm;vk;H wke@f qdik ;f oGm;=uonf/ 'gbmaumifv/J vufEydS f
"gwrf ;D udck vkwEf ydS v
f u
kd o
f nf/ rD;tvif;a&mifatmufwiG f ajraG [mufukd tpif;om;awG@
&onf/ tm;vk;H xdyjf ym tH=h ooGm;=uonf?
"rD;zGix
hf m; csuaf umif;ud&k u
kd rf jS zpfr,f"
ajrGa[muf. cg;wnfhwnfh udkoHwl&Gif;jzifh oef;ausmfaX; &dkufcsvdkufonf/
wvHausmf t&G,ftpm;}uD;rm;onfh ajrGa[mufu yg;ysOfaxmifum wcGD;cGD;rmefzD
aeavawmhonf? oef;ausmaf X;u oHw&l iG ;f udk ajrmS ufxm;+y;D csuaf umif;udk csed &f ,
G af eqJ/
ajraG [muf. Zufay:od@k qufIquf Ixkcsvu
kd o
f nf/ wc%rSm ajro
G nf opfyo
G m;
wkwaf csmif;jzpfomG ;+y/D ayguw
f ;l xrf;vmonfh udck spf cifu ol@ayguw
f ;l jzifh ajraG oaumifukd
csdwfaumf+yD; vSnf;vrf;ab;odk@ ,lvmcJhonf/ xdk@aemuf ajrwusif; wl;vdkufonf
atmif+ird ;f u vufEydS "f gwrf ;D udk rD;zGiahf y;xm;onf/ ajrusi;f xJo@kd ajraG oudk aumfxnfh
vdu
k o
f nf/ ajrzd@k vdu
k o
f nf/ ausmcdik ;f xGuv
f mcJ=h u+y;D qufav#muf=uonf?
"'gatmifyw
JG cky/J iguajru
G rkd pd;k &drb
f ;l / tdru
f rde;f ruigu
h kd &GmxJrmS arSmifarSmif
rJrx
J J vdu
k &f mS aervm; pd;k &draf ewm/ ajru
G o
kd wdrjyKrcd b
hJ ;l ? "vufpowfawmh tdru
f rde;f r
pdeaf t;xH rif;jyefa&mufaewmygvm; qd+k y;D jyK;H =uaxh avSmif=uonf/ ajraG [muf[m
tckcsed rf mS ol}u;D OuUX OD;zd;k jrxuf tEW&m,fay;Edik w
f ,f[k qdu
k m ajym&,f &,f=uav
onf? &ifcek o
f jH cif; rwl=uonfrmS aocsmonf?
tkw*f o
l @kd olw@kd a&mufvmcJ=h u+y/D &ifcek o
f rH sm;u ydI
k yif jyif;xefomG ;=uonf/
tvdkufoifh tvsm;oifh tkwf*ludkvlcsJ+yd; 0dkif;ywfxm;vdkuf=uonf/ &efoludk0dkif;ywf
xm;onfhtwdkif;jzpfaeonf/ cHjyif;&ifckefoH/ a'go&ifckefoH/ *vJhpm;acsvdkonfh&ifckefoH/
b,fawmhrS w&m;r#wr_udk rvkyfcJhonfhtwGuf aemufvlawGudk ocFef;pmay;vdkonfh
&ifcek o
f /H tEdik u
f sirhf u
_ kd wke@f jyef&ifqikd v
f o
kd nfh &ifcek o
f /H xd&k ifcek o
f w
H @kd onf/ ESv;Hk &ifxw
J iG f
ckejf rnfvm&ko
H mru olw@kd . vufarmif;rsm; vufzserf sm; vufacsmif;rsm;qDo@kd tm;oGef
pD;qif;vmcJo
h nf/ eDjref;yljyif;vmonfh aoG;wd@k u =uu
G o
f m;aoG;a=umrsm;udk v_y&f mS ;apcJph Of/
oHw&l iG ;f /aygucf |e/f ESpzf ufc|ef toGm;wwfaygucf |e;f / av;aygiw
f w
l @kd onf toD;oD;ajrmS uf
wufomG ;wm ol}u;D OD;zd;k jr pHjref;&m tkw*f al y:od@k w'ke;f 'ke;f wc|icf |iu
f kd a&mufaeav
awmhonf?
"rkq;kd r vS=unf&@J q,fig;ESpo
f m; EGm;ausmif;om;av; armifayoD;udk ppfwyfxJ
t"rR yd@k cJw
h t
hJ wGuf a&mhwcsu/f "
"OD;cspaf tmif&@J rde;f r rode;f cifukd [dw
k ek ;f u rk'ed ;f usiahf jcawmf wifcw
hJ hJ tjypf
twGuf tifh wcsu,
f v
l u
kd /f "
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

141

142

"vlawGudk tedkifusifh rdkufa=u;cGJ 'kuQay;cJhor# a[m'DrSmynmay; vufpm;


acsr_ a&mh wcsuf"
"cifAsm;&J@om;awG ajr;awGukd b,fawmhr pS pfwyfxrJ yd@k 'g;raemufyw
d f acG;awG&@J
om;awGurkd S a&G;+y;D ppfwyfxJ yd@k cJw
h hJ vl,w
k rf m/ a[m'DrmS &du
k cf sujf yif;jyif; wcsuf"
vGecf w
hJ hJ ESp&f ufurS *loiG ;f cJo
h jzifh *lu ausmufom; rjzpfao; ausmufwnfp/
/ xd@k a=umifh av;aygiw
f }l u;D wcsuu
f svu
kd w
f ikd ;f t*Fawprsm; tkwcf rJ sm; zGmvHuso
J mG ;onf/
/ aygucf |e;f }u;D wcsuf pl;0ifvu
kd w
f ikd ;f xdo
k @kd yif zGmvefuso
J mG ;cJo
h nf?
"o&ufuek ;f &Gmol}u;D aumifpOD uUX OD;zd;k jr touf 68"
tkw*f l acgi;f &if;bufwiG f urn;f xd;k xm;onfh tkwcf syo
f nf yJah =uu
G somG ;+y;D
jyif;jyxuf oefaom &ifcek o
f rH sm;appm;&m &du
k cf suaf ygi;f rsm;pGmatmufwiG f OD;zd;k jr tkw*f l
onf r&_rvS +ydKusoGm;aecJhonf/ &Gmom; v,form;awGudk 'kuQay;cJhonfh pdwf"gwf
tusnf;wef edrfhusr_twdkif;yif ol@tkwf*lonfvnf; &kyfysufqif;ysuf jzpfoGm;cJhonf/
tydik ;f ydik ;f txpfxpf yJah =uaG =urGomG ;cJo
h nf?
"acG;olcdk; olawmif;pm;}uD;"
qJqdkusdef;armif;&if; oef;ausmfaX;. tm;ukefwifvdkufonfh aemufqkH;
&du
k cf suaf =umifh OD;zd;k jr acgi;f xdyyf ikd ;f yGix
hf u
G o
f nf/ ajraG [muf. cg;vnfyikd ;f ESihf Zufyikd ;f u
dka=urGoGm;aponfh &dkuf csufrsm;onf OD;zdk;jr. acgif;ydkif;xdyf0wGif +yD;qkH;oGm;onf?
av;aygiw
f }l u;D udk ajray:od@k ypfcsum armifvjS rifh ykq;kd udjk yif0wfvu
kd o
f nf? &ifuakd umhI
toufukd w0&l&u
_d v
f u
kd o
f nf/ odyt
f m;&w,fAsm [laom pum;vk;H onf &ifbwfxrJ S
xd;k xGuv
f mcJo
h nf?
udak xG;jrifh a&;vmcJo
h nfh qENoabmxm; pm&Guu
f kd OD;zd;k jr*l. acgi;f &if;wGif
axmifxm;&ef va&mifre_ jf yjy atmufwiG f udjk rarmif prf;w0g;0g; vkyaf eonf? vufEydS f
"gwfrD;udk tkwf*ltem;odk@wdk;uyfI atmif+idrf; cvkwfESdyfonf? "ol}ud; OuUX OD;zdk;jr
ocFsKid ;f uke;f rSmawmif tvdrk &Sd " qdo
k nfh qef@usiq
f ikd ;f bkwo
f nf tvif;a&mifxw
J iG f
txif;om; ay:vGiaf eonf?
"tEdrS cf &H ty,fc&H ESyd pf uf tEdik u
f sichf cH hJ =u&wJh igw@kd &Gmom;awGtwGuf }uKd ;pm;
tm;xkwrf _ wckaygu
h mG ? &GmoH;k &Gmtjyif &Gmaygi;f rsm;pGmu tm%mwHc;kd jy=uwJh ol}u;D qd;k
awGudk taumif;qHk; ay;vdkufwJh ocFef;pmawGyJ? 'Dol}uD;qdk;awGudk vufoyfarG;cJhwJh
tm%m&Sif ppfb&k ifawGuykd g wvufpxJ ocFe;f pm ay;jcif;aygumG ? qef@usiaf =umif; jywmyJ?
tm%m&Si}f u;D Adv
k cf sKyaf e0if;&J@ tkw*f u
l kd b,fae&mrSmrS rvky&f b
J ;l ? vky=f unfyh gvm;? igw@kd
tckvkyfwmxuf ol@tkwf*ludk tr_H@jzpfatmif vkyfypf=urSm aocsmw,f? rpifxkwfeJ@
aygu=f urSm aocsmw,f?"
142

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

143

udjk rarmifu tm%m&Siw


f @kd . ocFsKid ;f uke;f wrf;csi;f udk &ifu
h sL;vdu
k o
f nf? uJ
jyef=upd@k [k udjk rarmifuyif xyfI aqmf=ovdu
k pf Of ol}u;D OuUX OD;zd;k jrudk ausmcdik ;f xGu&f ef
toifjh zpf ae=u+y?D
"aumufuspw
f hJ vl,w
k rf m}u;D aecJah yawmh"
atmif+ird ;f u tbt&G,f tzd;k t&G,f ol}u;D OD;zd;k jrudk av;pm;pdwf ukecf rf;cJ+h yD
jzpfaecJo
h nf? tEdik u
f siw
hf hJ pdw"f gwu
f kd b,fvrkd S av;pm;cspcf ifvpkd w
d f r&Sad wmh? &Gm.
acgi;f aqmif ol}u;D vkyw
f m ud,
k u
f sKd ;tjrwftpGe;f }u;D rm;oavmuf/ qH;k _;H r_onfum; rsm;jym;
eufi_d ;f vSygb?d
wrdik ef ;D yg;a0;onfh tjyefc&D;udk cyfou
G o
f u
G f av#mufvrS ;f cJ=h uonf?
tm;ukeo
f eG u
f sJ +zKd zsucf o
hJ r# armcJ=h uonf? tmacgiaf wG ajcmufvmonf? aomufp&m
a&bl;r,lcrhJ =d u? wpfww
D ;l iSuf atmforH sm;udk =um;&jyefonf? 0ifvv
k k vjcrf;u nukyd I
kd
r_HrGJvmapcJhonf? v,fuGif;udk jzwfav#mufaeaom vli,fwOD;. oDcsif;qdkoHu
r_erf rJG x
JG w
J iG f txif;om; ay:vGiv
f mcJo
h nf? wdu
k yf w
J u
kd q
f ikd f vGe;f vSonf[k tm;vH;k u
jyKH ;v#uf pdwx
f w
J iG f ajymrdv#uo
f m; jzpfomG ;ayg?h
"axG;&J@ ud,
k pf m;jyKcsiw
f ,f/ a&mufav&m b0tajcu emcHprf;uG,f
armif}u;D opPjyKygrh ,f/ 'Dpepfq;kd awGuu
kd ,
G /f ausmrGrJ sm; tm;vH;k twGuf wdu
k x
f w
k yf pfygrh ,f"
wdu
k x
f w
k yf pf&r,fvm; wdu
k x
f w
k yf pfygrh ,fvm; oDcsi;f pmom; tqH;k ydik ;f u
roJruGJ jzpfomG ;onfukd owdxm;rdvu
kd =f uonf? tqdak wmf wGaH w;ode;f wef. aw;oDcsi;f ?
acwfqdk;}uD; xJu &Gmol}uD; OD;vlqdk;. ocFsKdif;ukef; tkwf*l zsuf+zdKyGJonf cif;usif;
ujyaeaom jyZmwfwyd'k o
f m jzpfcyhJ gv#if vli,fwa,muf. xdv
k rG ;f oDaom aw; wyd'k o
f nf
aemufcaH w;oGm;om jzpf&vdrf rnf? aw;oHu v,fuiG ;f wuGi;f vH;k od@k ul;pufys@H ES@H oGm;um
r_e0f g;&Da0 va&mifjzifh a&m,Suo
f mG ; cJo
h nf?
&GmOD;xdyf xH;k azG;azG; apwDajc&if;od@k olw@kd a&mufvmonfEiS hf vlcsi;f cGv
J u
kd f
=uonf? &Gmaemufa=umbufo@kd vSr;f vmcJ=h uonf? tdrw
f pH uf+rw
d o
f @kd ud,
k pf D iH@k 0ifvu
kd f
=uonf? &ifcek f oHrsm;onf tdy,
f mxJtxd uyfncSd sw
d w
f ,
G f ygvmcJ=h uonfy?J &ifcek o
f H
topfu xyfIwd;k vmcJ+h y;D jrnfau;aecJo
h nf? eufjzef b,fvo
kd wif;awG =um;=u&rvJ?
+rKd @e,ftm%mydik af wG/ ykvyd f awG vma&muf pHpk rf;OD;rSmvm;? ol}u;D rdom;pk b,fvkd wke@f jyef
=urvJ? b,fo@l udk zrf;qD;+y;D ESyd f pufar;jref; avrvJ? &ifcek o
f rH sm; vdi_ ;f xyJw
h ifco
hJ nf?
(2)
ol}u;D tkw*f l +zKd zsucf &H aom owif;u we,fv;kH wuGi;f vH;k tkwaf tmf
aomif;eif;jzpf cJhonf? aemufwae@ aeapmif;p/ aendKptcsdefwGif &GmoHk;&Gm=um;u
ocFsKid ;f uke;f onf yGaJ wmfu av;jzpfvmcJo
h nf? wzGzJ JG woJoJ &Gmom;awG a&mufvmcJh
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

143

144

=uonf? OD;bd;k jr. rdom;pkrsm;vnf; rsuEf mS rsm; ndKraJ &mufvmcJ=h uonf? ol}u;D tkw*f u
l kd
bma=umifh +zKd zsucf hJ =u&ovJ? olw@kd awG u b,foal wGv?J aiGay;+y;D +zKd zsucf ikd ;f wmvm;?
'gq&kd if b,f&mG b,fa'ou b,foal wGu vma&muf+zKd cs cJah vovJ? xdak r;cGe;f rsm;ESihf
twl ocFsKid ;f uke;f od@k wtHw
h =o a&mufvmcJ=h ujcif; jzpfonf?
wufacguo
f u
l wufacgu/f jyKH ;olujyKH ;/ rJo
h u
l rJ&h @JG / ido
k u
l id,
k /kd &,fou
l
&,farm/ awG;olu awG;yl/ aqG;olu aqG;il/ qGwyf s@H olu yDwjd zifh qGwyf s@H / olw@kd cHpm;r_rsm;udk
rzGi[
hf yJ odak vSmifou
l odak vSmif/ zGichf s tHcsou
l vnf; tHcs? cHpm;csuf awG;qcsurf sm;jzifh
tkw*f l t+yKd tysu}f u;D udk awG;ai; _=unfah e=uonf?
wu,fu rxl;qef;onfh jzpfpOf? armifayoD;ukd ppfwyfxJ xd;k usw
d x
f &hJ ef rJvyd f
rJvrd f vkycf o
hJ nfh ol}u;D OD;zd;k jr. tkw*f l +zKd zsucf cH &hJ onfh owif;udk rkq;kd r rvS=unf rnfo@kd
cHpm;&rnfenf;? a=u;pm;ppfom;uav; ayoD;vnf; u&ifjynfe,f 0rfcwdu
k yf w
JG iG f r_rvS
aocJ+h y?D rvS=unf rnfo@kd cHpm;rnfenf;?
ocFsKid ;f t&yfo@kd a&mufvmolrsm;rSm tkw*f yl su.
f avnmt&yfuom &yf=unfh
Edik f =uonf? tykwef @H u waxmif;axmif; xGuv
f @kd ? a&mufonfEiS hf jyefxu
G o
f u
l rsm;onf?
"taza& tazhukd &ufpufvu
kd =f uwm? tazhtw
k *f el @J tkw*f x
l u
J acgi;f udyk g
zsuq
f ;D &uf=uygayw,f taz&,f? rw&m;wJo
h al wG/ vl,w
k rf mawG? b,fawmhrS ra=ubl;
rSw?f taz touf&iS w
f ;kH u armfawmif r=unf&h w
J hJ olawG/ tckawmh tazhukd &ufpufvu
kd f
=u+yD taz&J@?"
OD;bd;k jr. orD;}u;D a':oDwmjronf &ifyiG rhf wwf a=uuG[
J pfio
kd nf? ukuKdU yif}u;D
xuf qDrS vif;Vwaumif vef@zswyf so
H ef;xGuo
f mG ;? us;D uef; wtkyv
f nf; xyso
H mG ;=uav+y?D
xdt
k w
k *f El iS hf reD;ra0;wGif aoewfacsmif;&Gm;om; OD;cspaf tmifukd jrKyEf cHS o
hJ nf?
ajryHk rd@k rd@k xufwiG f &Guv
f yS ef;udik ;f rsm;ESihf ykg;&dyf yef;eDerD sm;udk xd;k pdu
k cf &hJ m xdyk ef;yGihf
yef;udik ;f rsm;rSm EGr;f ajcmuf au=u cJ=h u+y?D &Guv
f yS if wudik ;f url &GuEf o
k pf oH;k &Gujf zifh pdr;f pdr;f
vef;aecJo
h nf?
aoewfacsmif;&GmrS tzd;k tdw
k pkrmS ajryHrk @kd rd@k ESihf cyfvrS ;f vSr;f ae&mwGix
f ikd v
f #u?f
uGr;f jrKH aq;vdyaf omuf&if; w&m;_rw
S f ae=uonf? a':oDwmjr [pfikd wdik w
f rf;oHuykd g
yDyo
D o =um; &Hrk #ru ajrv$may:xdik v
f #uf idak u;aeonfuykd g _rw
S f ae=uukeo
f nf?
"at;av; w&m;,l=u/ w&m;rSw=f uaygAh sm [kwv
f m;"
OD;bd;k EG,u
f uGr;f wHawG;udk ypfueJ axG;&if; pum;pvdu
k o
f nf? xH;k pHtwdik ;f
tbOD; bd;k EG,u
f av;av;yifyif? toHu atmatm}u;D ? OD;}uKd io
f if;u OD;bd;k EG,b
f uf
wcsuv
f n
S =hf unfh ajymif;zl;zuf aq;vdyw
f u
kd kd du
_ zf mG onf? xd@k aemuf
"bdk;EG,f igw&m;rSwf=unfhr,fuGm? [dkbuftkwf*lysufu ol}uD;bdk;jr?
144

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

145

v,fyikd &f iS b
f ;kd jr? 'Dbufu bmtm%mrS r&Scd w
hJ hJ v,fuv
l cD spaf tmif? ol}u;D zd;k jrtdrrf mS
awmif v,fuv
l v
D yk &f if; vSn;f usKd ; xrf;cJ&h wJah umif? ol}u;D &J@orD; ido
k x
H rJ mS w&m;awG
uygvm+y;D om;uG odvm;? tazvkyo
f l ol}u;D u &Gmol&mG om;awG tay:rSm wuGurf S
riJn
h mS yJ &ufpufcv
hJ @kd om ol@udk jyef&uf puf=uwm r[kwv
f m;? zd;k jr ouf&x
dS if&mS ; &Spd Ofu
rsuEf mS awmif armfv@kd r=unf&h cJ w
hJ hJ qif;&Jom; iydef wH;k nyfawG? eif;jym;awG? 'g;raemufyw
d f
acG;awG? 'Dvkd &Gmom;awG/ v,form; ulvaD wGukd b,fvkd &ufpuf&rvJ qdw
k m olu,
kd w
f ikd f
oifcw
hJ m? ol@tkw*f l ol@tavmif;udk zsuw
f m b,forl S r[kwb
f ;l ? olu,
kd w
f ikd yf u
J ?G ud,
k u
f sKd ;
twW}u;D wJh txufu ppftyk pf k ppfaumifpu
D kd zm;w,f? atmufuvlukd zdw,f? tm%m
oH;k +y;D aus;&Gmudk tEdik u
f sichf w
hJ ,f? w&m;cHu zd;k jrud,
k w
f ikd /f zd;k jrrdom;pk jzpfaewmAs? uJ
bd;k EG,f b,fEh ,
S v
hf ?J tJ'g ig&wJh w&m;yJumG "
om;rufukd vSn;f jzifh yd@k cdik ;f cJI
h ocFsKid ;f ajrod@k a&mufvmcJah om tbOD;vGe;f armif?
aemifa0S;udk axmufI vrf;av#muf&onfh roefrpGr;f jzpfaeaomtb? ol}u;D qd;k rsm;
vufxJ wGif a&jzpfco
hJ nfh tbOD;vGe;f armif? OD;}uKd io
f if;. w&m;udk em;axmif&if; acgi;f udk
wqwfqwf +ird v
hf @kd ?
"zd;k }uKd io
f if; ajymwm rSev
f u
kd af vuG,?f tdr;f tJ'gw&m;yJ? w&m;u ao+y;D rS
ocFsKid ;f rSm awG@wm r[kwb
f ;l ? t&yfxrJ mS w&m;wm/ rw&m;wmudk awG@ae=u&wmygy?J
tck[mu tkw*f l t+zKd c&H wm awmfao;wmayg?h rdom;pk wckv;kH rD;avmifwu
kd f toGi;f
rcH&wm? wlaomtudsK;ay;w,f qdak yrJh t&Suw
f uGJ tusKd ;eJ tkw*f +l zKd wm cH&kyH J &Sad o;
w,f?"
tbd;k tdk oH;k a,mufab;wGif vli,fig;a,muf 0dik ;f xdik af e=uv#u?f tbd;k tdk wd@k .
w&m;udk em=um;ae=u ukeo
f nfjzpf.? xdt
k cku
d t
f wef@ rSmyJ rar#mv
f ifah om idak u;oH/
ar#mrf eS ;f rxm;onfh jrifuiG ;f udk =um;&jrif=u& jyefonf?
" OD;cspaf tmif usKyw
f a,mufxJ tm;ud;k &m rJv
h u
kd w
f m? OD;bd;k jr&J@ orD;jzpfayrJh
igo
h rD;&if;vdyk J cspyf gw,fv@kd ajymcJch spcf w
hJ hJ &Si&hf @J orD; tck a,musmF ; ,lomG ;+y?D usKyu
f kd
xm;&pfc+hJ y?D &Siw
f @kd om;tzawG xGuo
f mG ;awmh usKyw
f a,mufxJ b,ft&dyrf mS cdu
k ;kd &rSmvJ
udck spaf tmif &,f "
&ifqdk@vkvk d_ufI _dufIom a':odef;cif idkau;avawmhonf? a=uuGJp&m
Zmwfu xyfay:vmcJ+h y?D v,fyikd &f iS f ol}u;D OD;zd;k jr t"rRusihf ajcawmfwifc&hJ mrS rode;f cif
0rf;=umwdkuf wGif udk,f0ef&SdcJhonf? orD;cif+idrf;at;onf OD;cspfatmif. orD;r[kwf?
OD;bd;k jr. rxifr&Sm; orD;? xdpk Ofu tm;ud;k &mrJh rdwqd;k zwqd;k q,fEh pS Ef pS -f q,fo
h ;kH ESpf
orD; t&G,f rode;f cifukd ol}u;D OD;zd;k jr. ZeD; a':vSaomfu aumuf,l arG;pm;cJo
h nf?
xrif;au; t0wfqifay;xm;onfh tdrfapr/ tdrfapcH? touf q,fhckESpfESpft&G,f
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

145

146

rode;f cif 0rf;=umwdu


k w
f iG f cif+ird ;f at; jzpfvmrnfh ud,
k 0f efu oH;k v &vmaomtcg
OD;bd;k jrtdru
f pm&if;iSm; v,fvyk o
f m; udck spaf tmifEiS hf ay;pm; vdu
k =f uonf? xdrk pS I
udck spaf tmifEiS f rode;f cifw@kd t=uifvifr,m; jzpfvmcJ=h u olawG? udck spf atmifu orD;av;
cif+ird ;f at;udk toufvckd spu
f m xdr;f odr;f apmifah &Smufco
hJ nf? ZeD; rode;f cifukd oem;=uifem
cJo
h ?l
OD;zd;k jr.orD; a':oDwmjronf a':ode;f cif. idak u;wdik w
f nfou
H kd =um;onfEiS hf
qm;yufc&H aom wDaumifjzpfomG ;onf? rsuaf pmif;xd;k =unfh wufacguu
f m vSn;f jzifh
xGucf gG omG ;awmh onf? olr. aus;Zl;&Sif zcif}u;D um; tykwef @H waxmif;axmif;jzifh use&f pf
cJ&h mS onf?
OD;cspaf tmif em;cdk tdypf uf&m ocFsKid ;f ajryHu
k kd OD;cdu
k u
f efawmhum OD;av;}u;D wd@k
pum; 0dik ;f od@k ac:ode;f cif a&mufvmcJo
h nf? =uKH @=uKH @auG;auG; xdik v
f @kd ? &moD'%f tvky=f urf;
'%f txyfxyf cHxm;cJ&h onfh olrtom;ta&onf rGjJ ym a&mf&ifh aecJah vonf? a=uuGJ
rsuv
f ;kH tdrf wd@k rSm rSed af zsmah eonf? touft&G,Ef iS hf rr#onfh ky&f nfukd azmfjyaeonf?
"[db
k uf tkw*f rl mS u jrifraumif; _@raumif;avmufatmif zsuq
f ;D oGm;w,f?
ig wd@k nD cspaf tmif&@J ocFsKid ;f ajryHu
k awmh wnf+ird af t;csr;f aevdu
k w
f m"
jcm;em; uGm[aom jrifuiG ;f ESpcf u
k kd OD;}uKd io
f if;u ,SOjf yaecJo
h nf? taemuf
rd;k aumif; uif wdrrf #iw
f rd w
f u
kd f Zmyef;uGurf sm;xJwiG f vdarRmaf evH;k u rvH@k wvHk iH@k _;d
ykef;uG,f aev#uf? OD;EG,fu xdkaevHk;udk armhai;=unfhv#uf uGrf;wHawG;udk ypfueJ
axG;xkwjf yefonf?
"tm;vHk; od+yD;om;yJ zdk;}udKifoif;&,f? bmrS ajymp&m rvdkawmh ygbl;uGm?
cspaf tmif qdw
k hJ v,fuv
l u
D ol@b0wav#mufv;kH b,fo@l udrk S 'kurQ ay;cJb
h ;l ? vlwzuf
om;udk 'kuaQ &mufatmif b,fwek ;f urS rvkycf w
hJ hJ olawmfaumif; vlqif;&J/ uHq;kd wJh
olawmfaumif;? ol}u;D OD;bd;k jruawmh uHaumif;wJh vl,w
k rf m wa,mufaygu
h mG ?"
" zd;k EG,f igwckajymr,fumG ? igw@kd eif;jym;awGuvJ igw@kd udk rw&m; cdik ;f or#
apor# acgi;f iH@k oD;cH+y;D vkycf =hJ uwm r[kwv
f m;? igw@kd [m tm;rwef rmefav#m+h y;D ukov
kd u
f H
raumif;vd@k qd+k y;D uHukd yHck sc=hJ uwm? zd;k EG,f pOf;pm;=unf?h cspaf tmifvykd gyJ b,fo@l udrk S
igw@kd eif;jym;awG [m 'kuQ ray;cJb
h ;l ? rSeyf gw,f? 'gayrJh rw&m; tEdik u
f sirhf _ vkyv
f mwm/
vlv@kd rjrifyJ EGm;waumif vdk jrifvmwm/ 'gawGukd oD;cHacgi;f iH@k aecJo
h r# igw@kd rif;wd@k [m
EGm;awG jzpfc=hJ uwmyJav"
ab;em;u vli,fawGrmS jyKH ;&cuf/ &,f&cuf/ rJ&h vJ tcufjzpfomG ;=uonf?
ud,
k u
hf ,
kd f udk EGm;tjzpf pGypf aJG eyHu
k obm0usus jyKH ;&,fp&m qdak omfvnf; &ifeifph &m
jzpfaeI b,frmS jyKH ;&,fEikd f ygawmhrvJ? OD;}uKd io
f if;u ol@pum; tquftxH;k rsm;udk
146

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

147

jyefajzonf? OD;vGe;f armif udk wvSn/hf OD;zd;k EG,u


f kd wvSnphf D =unf&h if; rmefygvmonf?
" 'DrmS zd;k EG,/f igw@kd vl@avmu[m wd&p>mef avmu twdik ;f yJu?G t[dwf wd&p>mef
om;dik ;f aumifawGukd =unfv
h u
kd pf rf;/ tiftm;oefprG ;f wJh aumifu tiftm;rJw
h hJ aumifukd
+rKd 0g; pm;aomufwmyJ? usm;u orifukd pm;w,f? ief;aru jrufav#marukd +rKd w,f/ aru
uufukd +rKd w,f? OpPm tm%m&Sw
d hJ aumifu OpPm tm%mrJw
h hJ vlukd EGm;vdk cdik ;f w,f/
EGm;vdk oabmxm;w,f/ aoG;pkww
f ,f? +ird cf H oD;cHawmh bmjzpfomG ;vJ/ ud,
k yf g wd&p>mef
jzpfomG ;wmayg?h 'Dawmh jzpfwehJ nf;eJ@ rw&m;wm/ tEdik u
f siw
hf mudk vltjzpfe@J wke@f jyef
wGe;f vSerf S vl,Ofaus;? ESirhf @kd &if igw@kd vJ om;dik ;f wd&p>mef jzpfaerSmyJ? vlpifppfu EGm;awG/
u|aJ wGb0 a&mufae&if tiftm;}u;D wJo
h u
l yd}k uKd uw
f mayg?h yd+k y;D rw&m; vkyv
f @kd &wmayg?h "
OD;zd;k EG,u
f aumufum iifum pum;zefx;kd onf?
" zd;k }uKd io
f if; ajymcsiw
f mu rae@nu b,f&mG urSe;f rodwv
hJ w
l csKd @u ol}u;D
OuUXOD;bd;k jr tkw*f u
l kd +zKd csvu
kd w
f m[m EGm;awG u|aJ wG&@J vljzpfa=umif; jywJh yGv
J @kd ajymcsif
wmvm;uG"
xdo
k @kd ,laomf &. aygu
h mG qd+k y;D OD;}uKd io
f if;u pum;pudk jzwfvu
kd o
f nf? vGecf w
hJ hJ
q,f&ufu aoqHk;cJhonfh OD;cspfatmifudk om"uxm;+yD; ajymjzpf=uao;onf? ol.
eif;jym;b 0udk qef;ppf&mrS &Gmom;rsm;udk ocFe;f pmvSvS ay;cJo
h nfh tjzpftysuu
f ykd g
xnfah jymjzpf=uonf? rw&m;wm tEdik u
f siw
hf m zdeif;wmudk vltjzpfEiS hf wke@f jyefweG ;f vSe&f mrS
tEdik u
f siw
hf m cH&onfh vlawG wpkwpnf;xJ wnDwnGwx
f J wke@f jyefrS tEdik u
f sichf &H wJh
b0u vGwaf jrmufw,f qdo
k nfh vSaom ocFe;f pm? vl,Ofaus;wd@k . ocFe;f pm?
vGefcJhonfh ppftm%m&Sif ae0if;ESifh ppftm%m&Sif pepfudk awmfvSefonfh
ta&;awmf yH}k u;D xJwiG f eif;jym;OD;cspaf tmifonf yg0ifco
hJ nf? tm%m&Siu
f kd vl,Ofaus;
vlawG tode;f toef; pkpnf;wGe;f vSef +zKd csjzKwcf s cJonfh ocFe;f pm om"uudk tbd;k tdk
oH;k a,mufu wa,mufwrsKd ; xkwjf y=uonf?
OD;cspfatmif. eif;jym;ajrv$m ajrpmyif b0wGif bmeJ@rS rvJvS,fEdkifonfh
wefb;kd ESpf ckukd olaoonftxd zufw,
G f jrwfE;kd cJh bl;onf? wckEiS w
hf ck wqufwnf;
wpyfwnf;? &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH u;D u wjynfv;kH udk Ed;k xap/ ke;f uap du
k cf wfaeonfh
umvwGif v,form; eif;jym;rsm;onf +rdK@awmfodk@ csDwuf+yD; ppftm%m&Sif pepf
zsuo
f rd ;f a&; twGuf taocH wdu
k f yG0J if cJ=h uonf? wOD;wnf;aom ajr&Si/f tm%m&Siu
f kd
awmfveS q
f ef@usif cJ=h uonf? woufv;kH ausmrGJ eif;jym;/ woufv;kH 'g;raemufyw
d af cG;
jzpfae&mrS vGwfajrmuf&ef kef;x&mY v,fulvD OD;cspfatmif yg0ifcJhonfyJ? acgif;iHk@
cHcJh&onfh EGm;b0rS r[kwf&if rcHbl; vl,Ofaus;b0odk@ xkwf azmfjyoEdkifcJhonf?
OD;cspaf tmifonf +rKd @awmf Edik v
f eG u
f wW&mvrf;ray:wGif zufqpfwyfom;rsm;. aoewf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

147

148

vGecf whJ hJ q,f&ufu aoqH;k cJoh nfh OD;cspfatmifukd om"uxm;+yD; ajymjzpf=uao;onf?


ol. eif;jym;b 0udk qef;ppf&mrS &Gmom;rsm;udk ocFe;f pmvSvS ay;cJoh nfh tjzpftysufuykd g
xnfah jymjzpf=uonf? rw&m;wm tEdik uf sifwh m zdeif;wmudk vltjzpfEiS hf wke@f jyefweG ;f vSe&f mrS
tEdik uf sifwh m cH&onfh vlawG wpkwpnf;xJ wnDwnGwxf J wke@f jyefrS
tEdik uf sifch &H wJh b0u vGwaf jrmufw,f qdok nfh
vSaom ocFe;f pm? vl,Ofaus;wd@k. ocFe;f pm?
...........
ajymif;0 a&S@wGif &ifaumh }uKd ;yrf;cJo
h nf? wefb;kd udk bmeJ@rS rvJv,
S Ef ikd af wmh? olzuf wGif
jrwfE;kd cJo
h nfh vl,Ofaus;qdo
k nfh wefb;kd ? vl,Ofaus;qdo
k nfh bG@J xl;*k%x
f ;l . wefb;kd ?
naygi;f oH;k npvH;k a&$w*d akH jcawmf&if; oydwpf cef;wGif wnf;cdck =hJ upOf a&$w*d kH
apwDawmfukd w0zl;cJ&h onf? +rKd @awmfEiS hf rdik af jcmufq,f eD;yg;r#om a0;uGmaomfvnf;
v,fxw
J iG f ajru|eb
f 0jzifh evHrxlEikd cf ?hJ a&$w*d u
kH kd zl;csiv
f #uEf iS hf rzl;ar#mEf ikd cf ?hJ b0
woufwmvHk; pdwful; tdrfrufxJrSmyJ a&mufcJhbl;onfh a&$wd*Hk? awmfvSefa&;}uD;udk
ta=umif;jyKI awmfveS af &; ta&;awmfy}kH u;D uyJ a&$w*d kH ajcawmf&if; qDo@kd yd@k aqmif
ay;cJo
h nf? tm;yg;w& w0warm zl;cJo
h nfh aumif;r_uo
k v
kd f wefb;kd udk bmeJ@rS rvJv,
S f
EdkifcJh?
xdEk pS cf /k xdw
k efb;kd ESp&f yfukd ol vl=uKH wikd ;f ajymonf? pum;pyfrw
d ikd ;f ajymonf?
vl jzpfusKd ; eyfoavmufe;D yg; cHpm;&yHu
k kd t&St
d wdik ;f ajymjyaeus? ,QKvnf; tbOD;}uKd io
f if;
wd@k onf olxm;&pfco
hJ nfh ocFe;f pmESihf ol@b0 toufxufq;kH jrwfE;kd zufw,
G cf o
hJ nfh
wefb;kd ESp&f yf udk cs;D rGr;f *k%jf yK cJ=h ujyefonf? ol. kyt
f avmif;rSm ajratmufwiG f ysupf ;D
ajymif;vJae+yD jzpf aomfvnf; ol.wefb;kd rSm b,frmS ajymif;vJysupf ;D oGm;Edik yf grnfenf;?
ol@udk txyfxyf av;pm; OD;!$wf *k%jf yKae=uonf?
" Adv
k cf sKyf apmarmifw@kd tm%modr;f ,l +y;D wJah emufrmS &Gmuol}u;D aus;&Gm+ird yf d
aumif pDOuUX pdeaf rmifu OD;cspaf tmifukd ac:+y;D owd ay;w,f? wu,fv@kd tckvykd J aemifukd
oydwf arSmufr,f/ qef@usirf ,fq&kd if ol}u;D udk cGijhf yKcsuf awmif;&rwJ?h 'Dawmh OD;cspaf tmif
u bmajymw,f rSwv
f /J "gwaf jr=oZm cd;k a&mif;wJh udprP S r[kww
f m/ ig,=kH unfv@kd igvyk w
f hJ
udp?P trsm;aumif; usKd ;twGuf pkpnf;tvkyf vkyw
f u
hJ pd /P igu bma=umifh cGijhf yKcsuf
awmif;&rSmvJuv
G @kd wif;wif;rmrm jywfjywfajymawmhrS +ird o
f mG ;w,fav"
rodef;cifonf olwdk@vifr,m; =uHKawG@cJhonfh b0wauG@udk vSpfjyvdkuf?
pum;0dik ;f xJ rS vli,fv}l u;D wd@k ajrodrw
hf ek af tmif jyKH ;&,fvu
kd =f uonf? tb OD;}uKd io
f if;u
ajymvufp pum;awGukd ed*;kH csKyv
f u
kd o
f nf? at;...ign
h cD spaf tmifa&@ rif;[m eif;jym;
148

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

149

EGm;b0uae ,Ofaus;wJh vl vl,Ofaus;tjzpfe@J aoqH;k cJw


h myJumG ? rif;&J@ aumif;r_awGukd
igw@kd om"kac:ygw,fumG ? ig wd@k &J@ om"kac:oHukd ajrwdu
k x
f u
J ae rif;=um;ygap?
ae0ifp naeqnf;qmonf vdarRmaf &mifrS cJom;a&mifo@kd ul;ajymif;vmcJ+h y?D
arSmif &Doef;onfEiS hf vlpck u
JG m tdrjf yefvmcJ=h uonf? ocFsKid ;f uke;f wGif olw@kd ESpaf ,muf usef
&pfc=hJ uonf? wa,mufu rke;f wD;pufqw
k rf _ atmhEv
S ;kH emr_ awGukd &&Scd v
hJ @kd ? wa,mufaom
olu vlw@kd . cspjf rwfE;kd r_ukd &&Sad evd@k ?
(3)
'kw,
d ajrmuf ae@wGif ykvyd t
f zG@J o&ufuek ;f &Gmod@k a&mufvmcJah vrvm;? wwd,
ajrmuf od@k r[kwf aemuf&ufawGrmS b,fo@l udk vmzrf;rnfenf;? a':oDwmjrwd@k rdom;pku
ppf axmufvrS ;f a&;ESihf ykvyd u
f kd }uKd uaf ps;ay; vm'fx;kd +y;D b,fo@l udk zrf;cdik ;f avrvJ? rd;k OD;us
pdr;f pdk tH@k rdi_ ;f aeaom o&ufuek ;f &Gmonf &ifcek v
f i_d ;f xaecJo
h nf? &Gm. xd&k ifcek o
f o
H nf
rd;k }uKd ;ypfEiS hf aoewfacsmif;&Gmod@k wdik f ul;cwfaecJah vonf?

armifp;kd csDef
=o*kwf 25/2012
eHeuf 4em&Dwwd ?d

...............

0J}oCrSm aw;oHjydKifvdk h
A[kvGifjyif

(88) rsdK;quf
ausmif;om; acgif;aqmifwpfOD;.
axmifwGif;jzpf EdkifiHa&;aemufcH 0wKopf?
tvif;tdrfr*~Zif;rS pDpOfxkwfa0onf?
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

149

150

bmomjyef tcef;quf
Tpmtkyfonf pma&;q&mr karen
connelly . rl&if;pmtkyw
f tkyjf zpf+yD;
pmzwfolrsm; tm; tvGeftrif;
zwfapcsifaom qENa=umifh }uKd;pm;
wifjyvkdufygonf? Tpmtkyftm;
zwfapjcif;jzifh jref rmEkdifiHtwGif;
tkyfcsKyfrif;rlaeaom ppftpkd;&. vuf
xufwGif jrefrmEkdifiHom;wkd@ rnfa&G@
rnfr#xdvl@tcGifh ta&; qkH;&_H;ae+yD;
jrefrmEkdifiHwGif;&Sd tusOf;axmif rsm;twGif;
rnfuJhokd hzdpD;ESdyfpuf
rnfuJhokd qif;&J'kuQcH&I
ppftpkd;&. vlrqefr_rsm;ukd
uGufuGufuGif;uGif; odjrif&rnf jzpfygonf?
tcef;quftjzpf azmfjyoGm;ygrnf?

tvif ; td r f r **~~ Z if ;
,cifvrStquf

tdrfajrSmifavSmiftdrf
tcef; ( 55)

axmifeH&Haxmifhu oHacsmif;acgufoHudk em;pGifhvdkuf&if; naeig;em&Dxdk;


awZtjyifo@kd ai;=unfv
h u
kd af wmh pmuav; av;aumifa&yH;k ta[mif;xJu a&xJrmS
a&csKd ;ae=uwm jrif&w,f? acgi;f eJ@ tawmifyaH wG ajcmufomG ;atmif cE<mud,
k u
f kd cgxw
k f
ae=uw,f? wckecf ek f wqGqeG @J awZtem;txd a&mufvmw,f? awZ pmuav;awGukd
aemufajymifz@kd yg;pyf [vdu
k w
f ,f? emusiv
f mw,f? bmvd@k tckxufxd emusiaf ewke;f yJ/
b,favmuf=umrS 'Dyg;pyfe@J E_wcf rf;awG taumif;twdik ;f jyefjzpfrmS vJ?
awZ ol@&J@ oHwikd t
f aemufrmS xdik af e&if; vufxu
J xrif;aph vufuseaf v;
awGe@J pmuav;awGukd jrmS ;ac:aew,f? pmuav;awGvnf; awZudk aemufajymifygw,f?
yso
H mG ;vdu
k f awZteD;rSm jyefvmvdu
k /f ckeq
f q
G eG @J [dak jy;'Dajy;vkyaf ew,f? awZ pmuav;
awGudk =unfhae&if; oabmuspGm &,farmrdw,f? pmuav;awGudk pdwf0ifpm;pGm
=unfah e&if; cE<mud,
k u
f kd =urf;jyifay:rSm vSaJ evdu
k w
f ,f?
150

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

151

awZ taqmif&@J t0ifvrf;zuf vSr;f +y;D ar#m=f unfv


h u
kd w
f ,f? ajcoH=um;vdu
k &f
w,f? Free Elsavador av; a&mufvm+y;D vifAef;udk vufEpS zf ufe@J aoaocsmcsm
udik x
f m;w,f? awZu aumif;av;udk / "rif;vmwmeJ@ ig&h @J oli,fcsi;f pmuav;awG
a=umuf+y;D xGuaf jy;oGm;w,f? bmyJjzpfjzpf pmuav;awG igq
h u
D kd r=umcifjyefvmvdrrhf ,f?
igh pmuav;awG naepm pm;p&m&Sad ewm pmuav;awGow
d ,f? "
Free Elsavador av;u "udkawZ / cifAsm; xrif;jyefpm;+yDvm; / usGefawmf
bmvkyaf y;&rvnf;? " awZ acgi;f cgvu
kd w
f meJ@ aumifav;u awZ twGu,
f v
l mwJh
naepm xrif;[if;udk awZ ta&S@rSmbJ tm;&yg;& xdik pf m;vdu
k w
f ,f? aumifav;u /
"udak wZ bmjzpfv@kd tckxufxd xrif;rpm;ao;wmvnf;/ vd@k ar;vdu
k w
f ,f? "
awZ u acgi;f cgvu
kd &f if;eJ@ "igrS rqmwmuGm / rqmyJe@J b,fvv
kd yk +f y;D pm;vd@k
&rSmvnf;?" / aumifav;u "udak wZ / cifAsm;tck odwyf ed af e+yaD emf/ awmfawmf=um
vJusaer,f/ tm;jywfomG ;wmawmh raumif;bl;?"
awZ u "ig rif;udk ajymbl;w,f/ rif; rrSwrf ad wmhb;l vm;/ ig bke;f }u;D awGvykd J
usiahf ew,fqw
kd m ? reufbJ pm;w,f/ ae@vnfausm&f if bmrS rpm;awmhb;l av? "
aumifav;[m ol@E_wcf rf;udk vufzrd;k eJ@ yGwo
f yf&if; pdwx
f u
J " 'Dvl eJeJ &l;ae+yD " vd@k
awG;vdu
k rf w
d ,f?
(awZ) - ig naepm rpm;ayrJh xrif;awmh enf;enf; igt
h wGuf csex
f m;ay;yg?
ig iSuu
f av;awGukd tpmaus;G csiw
f ,f?
aumifav;u "udak wZ / cifAsm;u bke;f }u;D rS r[kwb
f J / bmvd@k 'Dvkd vky&f wm
vnf;? "
(awZ) - at;igu bke}f u;D r[kwaf yr,fh (8) yg;oDv apmifzh @kd }uKd ;pm;aewm
/ bke;f }u;D awG vkyo
f vdak yg@ ?
Free Elsavador av;[m / iSua
f wGtwGuf xrif;(3) ZGe;f pm awZ &J@oHwikd x
f u
J kd
xnfah y;xm;w,f? aumifav;[m awZudk txif}u;D oGm;w,f? "cifAsm; awmfawmf
=uifemwwf wmyJaemf?" awZ&J@ xrif;vifAef;em;rSm xdik af e&if; awZudk ai;=unfh
vdu
k w
f ,f?
"udkawZ" &kwfw&uf aumifav;toH=um;vdkufw,f? awZu tay:udk
armh=unfv
h u
kd w
f ,f? aumifav;[m =uifemwJrh suv
f ;kH awGe@J awZ udk =unfah e&if; /
"cifAsm; b,fawmhavmuf 'Daxmifxu
J vGwrf mS vnf;?"
(awZ) - aumifav;udk =unfah e&if; pdwx
f u
J " ig 'Daumifav;udk enf;enf;
av;rS txifr}u;D cJw
h m rSm;+yx
D ifw,f? 'Daumif tawG;tac: &Sad ew,f? awmfvmw,fv@kd
ajym&rSmbJ ?"
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

151

152

awZ udk,fcE<mudk wjznf;jznf;a&G@vdkuf&if; aumifav; auseyfrJhpum;udk


aoaocsmcsm pOf;pm;ae&if; "at; - odyrf =umawmhb;l / 'ga=umifrh if;udik g / 'DuaexGuf
oGm;zd@k ajymaewmayg@? igrxGucf if rif;twGuf vkyEf ikd w
f mvkyv
f u
kd cf siw
f ,f?"
awZ ajympum;ud=k um;&if; aumifav; t&rf;tm;wufvmw,f?
"[m 'gq&kd if useG af wmfw@kd tjyifrmS r=umcif awG@=u&awmhrmS ayg@aemf?"
('gayr,fh aoaocsmcsm jyefawG@r,fqw
kd m rajymwwfb;l ? 'gayr,fh rif;udk
igt
h ar ajymwJph um; ajymjyr,f? vlEpS af ,muf[m b,favmufa0;a0; rawG@bJaeae
aemufq;kH wa,mufa,mufu aysmufu,
G o
f mG ;awmifrS wa,mufuw
kd a,muf cspcf ifwhJ
arwWmawGe@J tJ'v
D El pS af ,muf vlcsi;f rawG@awmhayr,fh t+rw
J rf;owd&aer,f/ cspcf ifae
r,f/ tJ'gukd rif; aoaocsmcsm rSwx
f m;yg? )
aumifav;rSm atmufoGm;eJ@ tay:oGm;zHk;udk udkufxm;&if;/ 0rf;enf;pGm
rsu&f nfawG usvmw,f?
aumifav;u " wa,mufe@J wa,muf t+rw
J rf;awG@ae cspcf ifae&wm avmuf
awmh raumif;bl;ayg@aemf? "
( awZ ) "at; - enf;enf;awmhrwlb;l ? 'gayr,fh tcspq
f w
kd m odycf ikd rf mw,f?
urBmay:rSm tiftm;t&SdqHk; t&mwckvdk@ajym&r,f? rif;eHrnfeJ@ rif;&Sdw,f? igu
rif;ta=umif; rodbeJ @J vnf; rif;udck spw
f ,f? oabmwckajym&&if ig&,f ign
h v
D akd yg@ ?
igu axmifxrJ mS / ign
h u
D e,fpyfawmxJrmS ? axmifxrJ mS ae&vd@k rawG@Edik b
f ;l qdak yr,fh
tjyifrmS aevnf; rawG@Edik b
f ;l ? odyaf 0;w,f? b,fvo
kd mG ;&rSe;f awmif rodEikd b
f ;l ? 'gayr,fh
ighnDudk ig t+rowd,w,f/ cspfw,f? ol@ta=umif;ae@wdkif; pOf;pm;w,f? tJ'DvdkbJ
ign
h v
D nf; igu
h ckd spw
f ,f? b,favmufa0;a0; cspaf e / owd,aer,fqw
kd m igow
d ,f?
tJ'g[mtcspb
f ?J awG@aerS cspw
f m r[kwb
f ;l ? rawG@bJe@J vnf;/ cspaf e&if+y;D wmbJ?"
aumifav;[m awZ udk aoaocsmcsm pdu
k =f unfah ew,f? w&m;xdik w
f hJ yHpk eH @J
xdik af ewJh awZud,
k cf E<m[m ydev
f v
DS v
S eG ;f w,f? awZpdwx
f rJ mS tvdv
k kd odaew,f?
aumifav; awZqDu wckcak r#mv
f ifah ew,f? bmvJawmhrodb;l ? awZ&J@ pum;awGukd
yd+k y;D =um;csiaf ew,f? awZay;wJh ynmawGukd yd+k y;D vdck siv
f mw,f? awZ u wd;k wd;k av;eJ@
" nDav; - 'gah =umifh igajymwmayg@/ avmu}u;D rSm vlawG[m wa,mufe@J
wa,muf rawG@=u rqHEk ikd =f uayr,fh cspaf e=uEdik w
f ,f? "
aumifav; awZ udpk u
kd =f unf&h if; 0rf;enf;vmawmh rsuv
f m$ udk atmufukd
oufjyif;eJ@twl csvu
kd w
f ,f? zdeyfr0wfxm;wJh aumifav;&J@ ajcaxmufuav;awGukd
awZ pdu
k =f unfah e&if; aemifw&p&mpum;udk ajymcsvu
kd w
f ,f?
" igw@kd vnf; wa,mufe@J wa,muf aowJt
h xd cspo
f mG ;vd@k &w,f?"
152

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

153

aumifav; idck svu


kd &f if; xdcu
kd pf mG eJ@ " udak wZ - cifAsm; rao&bl;? b,fawmhrS
rao&bl;? raobJe@J 'Dvb
kd J uefawmfw@kd cspaf e=ur,f? "
oHwikd u
f kd udik x
f m;wJh aumifav;&J@ vufuav;awGukd awZ aoaocsmcsm
qkyu
f ikd x
f m;vdu
k &f if;eJ@ "igaoaocsmcsm ajymjyr,f/ rif;aoaocsmcsm rSwx
f m;/ rif;ao
wmudk odc&hJ if/ tJ'aD ojcif;u touf&iS o
f efjcif; qdw
k mudk rif;udk aoaocsmcsm oifay;
vdrrhf ,f?"
aumifav; pum;ajym rxGuaf wmhbJ pdwt
f m;i,fpmG awZudk pdu
k =f unfah ew,f?
aumifav;[m cGcJ mG jcif; / aysmufq;kH jcif; / qdw
k mudk r=um;csiaf wmhyg? odvnf;rodcsib
f ;l ?
oifvnf; roifcsiaf wmhb;l ? toH;k ruswhJ pm&Gu/f toH;k ruswhJ abmvfyif wckawmh&dS
w,f? tJ'gawGukd awZudk ay;vdu
k w
f t
hJ wGuf awZqDu vifAef;jym;udk awmif;vdu
k w
f ,f?
"reufu uefawmfay;xm;wJh vifAef;jym;udkajymwmyg? uefawmf zdkxJrSm
jyefxm;&r,f?"
awZ wvSr;f csi;f vSr;f &if; tcef;axmifu
h vifAef;udk aumuf,v
l u
kd w
f ,f?
wajz;ajz; vSnv
hf u
kd &f if; ydev
f aDS o;oG,w
f hJ vufe@J aumifav;vufxu
J kd vifAef; jyefxnfh
ay;vdu
k w
f ,f?
Free Elsavador av;u vifAef;udkoHwdkif=um;uqGJ,lvdkufwJhtoH[m
oHwikd u
f kd oHacsmif;eJ@ jcpfvu
kd w
f hJ toHvkd =um;&w,f? aumifav; uke;f uke;f uGueG @J
ud,
k cf E<mudk [efrysuf jyefxed ;f vdu
k w
f ,f? tprSm ajcvSr;f rSm;oGm;awmh vJusrvdk jzpfomG ;
wmayg@? 'gayr,fh vifAef;xJu pm;p&mawG / xrif;awGawmh zdwu
f somG ;w,f?
awZ &,f / aumifav;&,f olw@kd ESpaf ,muftv,frmS =urf;jyifay:rSm jyef@}uJ
aewJh pm;=uiG ;f pm;useaf wGukd ai;=unfah e&if;
awZu "odw+f y;D pdwrf yle@J wu,fv@kd olw@kd ar;&if ihga=umifh vifAef;arSmufomG ;
w,fq+kd y;D awmif;yefvu
kd rf ,f? "
awZpdwx
f rJ mS wqufxJ axmifr;_ vlacsm / udpk ed ,
f w
kH @kd udk yd+k y;D a'goxGuv
f m
w,f? ol@udkESdyfpufcJhwJh 0g'gawGudkvnf; a'goxGufvmw,f? 'geJ@bJ bmrSrqdkifbJ
atmf[pf&if; "b,faumifrS ig@qDrvmeJ@ / igb,ftaumifrS rvdck sib
f ;l ? b,ftaumif
rSvnf; aomuf*&krpdkufbl;? " a'goeJ@ atmf[pfaew,f? 0ef;xJu 0g'gawG=um;rSm
aocsmw,f? 'gayr,fh olw@kd u awZudk tvum;t&l;bJq+kd y;D / ypfxm;=uw,f?
awZ atmf[pf+y;D rS aemifw&csio
f vdk a=umuf&@HG vmovdk cHpm;&w,f? 'Dvekd @J
tcef;av;&J@ eH&=H um;rSm rwfwyf ausmuf&yk w
f &kyv
f kd awmifah wmif}h u;D &yfaevdu
k w
f ,f?
tusO;f cef;xJu atmf[pfayguu
f +JG y;D ajy;xGuo
f mG ;csiv
f mw,f?
aumifav;[m ol@tjypfvnf;ygawmh a=umufa=umuf&@HG &G@H eJ@ bmvky&f rvJ
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

153

154

rodatmifjzpfomG ;w,f? awZeJ@ rsuv


f ;kH csi;f rqHrk ad tmif }uKd ;pm;vdu
k w
f ,f?
usaewJ[
h mawGukd tjrefjyef+y;D oyfxnhv
f u
kd w
f ,f? rsuEf mS odwyf o
l mG ;w,f?
'ge@J bJ vifAef;udk tjrefaumuf,+l y;D p}ueF u
f tjrefq;kH ajy;xGuo
f mG ;w,f?
awZu "nDav; c%aetke;f / " ajymvdu
k af yr,fh aumifav;r&yfrem; tjref
ajy;xGuv
f m&if; axmifrw
S w
f rf;&H;k awmif ausmo
f mG ;w,f? tJ'D tcsed rf mS wm0efus 0g'g[m
aumifav;udk "ukvm;av; ajz;ajz;vkyf ajz;ajz;vkyf " ajymvdu
k w
f ,f?
'ge@J aumifav; tajy;&yf+y;D ckeaf ewJh &ifcek o
f u
H kd twdik ;f om; =um;aevdu
k &f
w,f? oluikd x
f m;wJh vifAef;[m wdu
k yf w
d t
f cef;axmifrh mS ususe&f pfcw
hJ mawmif olrod
vdu
k &f awmhb;l ? 0g'gtaqmifa&S@u jzwfav#mufvu
kd &f if; taqmifxu
J uufqufxu
J
trsKd ;ord; wa,muf oDcsi;f qdo
k =H um;&w,f?
aumifav; ol@&J@tzDcsxm;wJh tdrt
f pkwu
f av;qD jyefa&mufomG ;w,f? txJu
ypPn;f awGwppDjyef@}uaJ ew,f? axmifrLS ;vlacsm ol@udv
k m+y;D &du
k Ef u
S w
f ;kH u olxu
G af jy;&if;
yG}uo
J mG ;wJh ypPn;f awG ol@twGuf odyt
f a&;}u;D wJh vG,t
f w
d u
f kd vufxrJ mS +r+J rq
J yk u
f ikd f
vdkufw,f? vG,ftdwf atmufqHk;axmifhrSm oltjrwfEdk;qHk;ypPnf;udk vufeJ@prf;&if;
&SmazGaew,f?
awG@+yD.....0rf;omoGm;w,f? opfom; rD;cspb
f ;l av;? txJukd zGi=hf unfv
h u
kd &f if;
ypPn;f awGukd ppfvu
kd w
f ,f? tm;vH;k useaf o;w,f?
t"du aumifav;twGuf wefz;kd rjzwfEikd w
f mu tJ'D rD;cspb
f ;l av;xJrmS ol@taz
&J@ oGm;wacsmif;udk aoaocsmcsm odr;f xm;w,f?
tJ'g[m aumifav; tjrwfE;kd qH;k ypPn;f bJ? tckrb
S J use&f pfcw
hJ hJ vifAef;udk
owd&w,f? oGm;+y;D jyef,&l tke;f r,f? awZ&J@ ta&S@rSm vifAef; arSmufuscw
hJ mudk olv;kH 0
pdwyf o
l mG ;w,f? pdwv
f nf;raumif;bl; cHpm;&w,f?
t"du tckjzpfaewm 0rf;Adu
k x
f u
J toHawGjrnfaew,f? Adu
k o
f yd q
f mvmwm
trSeb
f ?J

armi af rmifvwf ( Roland Hardy )


qufvufaz: jyygrnf?

154

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

155

bmomjyef tcef;quf
a'gufwmbarmf
.

&kef;xGufcJh&aomjrefrmjynf
Ba Maw
BREAK THROUGH IN BURMA
Memoirs Of a Revolution
1939 - 1946

oef;0if;vSkdif
(jyefqdkonf)
rl&if;pma&;q&m a'gufwmbarmf. (Breakthrough in Burma) vuf&mjzpfonf?a'gufwmbarmfonf udkvdkeD
acwfynmwwf 0wfvHka&S@aewpfOD;jzpf+yD;/ jrefrmEdkifiH.udkvdkeDacwf 0ef}uD;csKyfa[mif;wpfOD;/ zufqpf*syefacwf
t"dywdtm%m&SifwpfOD;/ twdkuftcH EdkifiHa&;orm;wpfOD; jzpfcJhbl;olwa,mufjzpfum/ oljzwfoef;}uHKawG@cJh&aom
jrefrmjynf. EdkifiHa&;jzpfpOfudk tajccHI a&;om;xm;aom pmtkyfjzpfonf? pma&;q&m oef;0if;v_difrS bmomjyefI
a&;om;xm;onfudk tvif;tdrfrStcef;quftjzpf az:jyvdkufygonf? acwfwpfacwf/ EdkifiHwpfEdkifiH. EdkifiHa&;ordkif;
jzpfpOfudk acgif;aqmifwpfa,muf jzpfcJhol. a&;om;csufudk avhvmod&SdEdkif&ef wifjyvdkufygonf?
tvif;tdrfr*~Zif;

,cifvrStquf

wdik ;f jynfonf trSeyf if ppf}u;D ESihf rsuEf mS csi;f qdik f ae&onf? jrefrmh t&if;tjrpf
tm;vH;k udk +Aw
d o
d #w@kd oabmtwdik ;f odr;f ,lz@kd pm&if;aumufaeonf? jynfov
l x
l u
k kd
xde;f csKyzf @kd umuG,af &; Oya'ESihf pnf;rsO;f pnf;urf;a[mif;wd@k udk jyefvnf toufoiG ;f
onf? vufeufuikd w
f yfrsm; wd;k cs@J =uonf? txde;f tcsKyrf &Sd bwf*suu
f kd toH;k jyKvsuf
umuG,af &; vkyif ef;rsm; pwifonf? Ttajc taersm; aqmif&u
G af epOfYyif/ ppfukd
&ifqikd af e&o!fh tjcm;Edik if w
H @kd . t&yf&yf tajctaewd@k udk vnf; u|Eyfk w
f @kd =um;ae&
onf?
rdrw
d @kd udk ppf}u;D twGi;f qGo
J iG ;f r!fh t}ut
H pnfEiS hf vkyu
f ikd af eo!fh ywf0ef;
usirf S taetxm; trsKd ;rsKd ;udk owdxm;rd=uo!ft
h cg / rdrw
d @kd taeESihf wpfcck u
k kd
jywfjywfom;om; qH;k jzwf &rnf jzpfa=umif; oabmayguv
f monf? rnfo@kd yif oabm
xm;onf jzpfap/ ppf}u;D um; jrefrmwd@k ESifh ywfoufvmae+y?D jyifyjzpf&yfEiS hf zdtm;rsm;
a=umihf urBm ydyuQtwGi;f yg0ifywfoufaeo!fh jynforl sm;taeESifh tjyif;txef
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

155

156

pOf;pm; qH;k jzwfz@kd vkv


d monf? tajctaeopf wpfcu
k vnf;/ jrefrmwd@k twGuf &kyv
f ;kH ay:
vmav+y?D jynforl sm;t=um; txl;ojzifh Edik if aH &;ygwrD sm;twGuf oabmxm;wpfcrk mS
jywfom; xif&mS ;vm+y;D / aemufyikd ;f jzpfxeG ;f vmr!f/h jzpf&yfw@kd udk tqdyk g umv twGi;f u
oabmxm;rsm; wGe;f yd@k ay;vdu
k af wmhonf?
TtawmtwGi;f jynfwiG ;f ESihf jynfy tajctae t&yf&yfukd ajymif;vJay;vdu
k f
o!fh tajc taersm;vnf; &Sad o;onf? u|Eyfk f t,ltqt&/ tqdyk g tajctaersm;rSm
azmfjyyg vtenf;i,f twGi;f yHak zmfvmo!fh oabmxm;rsm;tay:/ t}u;D tus,f
v$r;f rd;k cJo
h !ft
h wGuf ,if;wd@k udk azmfjy zd@k vkt
d yfrnf xifonf? u|Eyfk w
f @kd a&G;cs,cf o
hJ !fh
vrf;a=umif;tay: eufeuf&id_ ;f &_id ;f &du
k cf wfco
hJ !fh jzpf&yf ig;ckukd u|Eyfk f azmfjytH?h
Ttjzpftysuw
f @kd rSm jrefrmwd@k . oabmwlnrD _ r&Syd gy/J jrefrmjynfukd ppf}u;D twGi;f
qGo
J iG ;f cJo
h !fh +Aw
d o
d #w@kd . vky&f yfrsm;vnf; jzpfonf? ,if;wd@k rSm ppfEiS hf pyfvsO;f o!fh
+Aw
d o
d #w@kd . &nf&,
G cf surf sm; jzpfonf? txl;ojzihf vGwv
f yfaom ydv
k efEikd if u
H kd
wdu
k cf u
dk I
f vljzL Edik if w
H @kd udk u|efjyKo!fh +Adwdo#wdk@. a=unmcsuf/ tdENd,trsdK;om;
uGeu
f &uf. ppftay: oabmxm;/ *syefw@kd . tm&Say:vpDopf 1940 jy!hEf pS f
tapmydik ;f wGif *smrefw@kd . ppfatmifjrifrr_ sm; ESihf 4if;aemufyikd ;f 1941/ 42 ppftwGi;f
yg0ifvmo!fh *syef po!fh tjzpftysuw
f @kd rSm jrefrmjynf. Edik if aH &; tvS!t
hf ajymif;
tay: qH;k jzwfay;vdu
k o
f !fh jzpf&yfrsm; jzpfawmhonf?
+Aw
d ed u
f *smrefukd ppfa=unmvdu
k o
f !fEh iS hf jrefrmjynf bk&ifcu
H vnf;/ jrefrm
wd@k udk ppfxJ qGaJ c: zd@k enf;vrf;&Smawmhonf/ umuG,af &;XmerS t&m&Sw
d pfO;D . tqdt
k &
xdpk Ofu 0ef}u;D csKyf wm0efxrf;aeo!fh OD;ykukd bk&ifcu
H jrefrm Oya'jyK v$waf wmf.
ppfa=unmcsu&f zd@k awmif;qdck o
hJ nf?
Tod@k aqmif&u
G rf nfqv
kd #if t,ltq trsKd ;rsKd ; &Sad eo!f/h ol. ygwrD mS
tpdwpf w
d f tr$mr$m uGo
J mG ;Edik o
f nf? od@k twGuf OD;yktaeESifh tqdyk g udpu
P kd wdu
k cf u
kd f
aqmuf&u
G zf @kd wGe@f qkwf aeonf? Oya'jyK v$waf wmf taeESiv
hf nf; xdcu
kd ef pfemEdik o
f !fh
Edik if aH &; jy\emrsm;udk yGiyhf iG v
fh if;vif; raqG;aEG;yJEiS fh vufcv
H rd rhf nf r[kw?f od@k twGuf
xrif;a&yl v#mvGI
J om/ OD;yku zG@J pnf;tkycf sKyyf kH tajccH Oya'u ay;xm;o!fh tm%m
jziho
f m aqmif&u
G zf @kd bk&ifcu
H kd v$aJ y;vdu
k o
f nf? jrefrmjynfrmS vnf; +Aw
d o
d # tifyg,m.
tpdwt
f ydik ;f wpfcjk zpfo!ft
h wGuf *smreDEiS hf +Aw
d o
d #w@kd jzpfaeo!fh ppfy}JG u;D Y jrefrmwd@k
vnf; yg0if&rnf jzpfonf? Ttcsuo
f nf OD;ykEiS fh ol. 0ef}u;D tzG@J wd@k . vuf&adS e&mudk
xdcu
kd rf _ r&So
d vd/k t*Fvyd w
f @kd tvk&d &dS mudv
k nf; ay;vdrrhf nf jzpfonf? jynfow
l @kd onf
om/ u|EJ pS af umif cwfw=hJ um; ajrZmyif b0 a&muf&awmhrnf?
od@k jzihf rdrw
d @kd twGuf b,fvkd tusKd ;tjrwf/ b,fvkd ta=umif;a=umifh [lI
156

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

157

vH;k 0 rodygyJ ppf}u;D twGi;f jrefrmwd@k '&Gww


f u
kd f vdu
k yf gaeonf? Ttcsurf mS zG@J pnf;tkyf
csKyyf o
kH pfu rnfo@kd qdx
k m;ap/ udv
k ekd D jynfow
l @kd . uH=urRmudk pDrH uGyu
f aJ eo!fh
t*Fvyd w
f @kd . tppftrSef tm%mvnf; jzpfonf? Tod@k aom a=unmcsurf sKd ;udk
rsuEf mS v$zJ @kd twGuv
f nf; olw@kd zG@J pnf;yHw
k iG f enf;vrf;wpfcck k &S+d y;D jzpfonf? Tonfum;
tusyt
f wnf;wdik ;f Y awG@&o!fh tajctae wpfcv
k nf; jzpfonf?
xdt
k csed Yf yif tdE,
dN rS ppfqef@usiaf &; a=u;G a}umfow
H @kd udv
k nf; u|Eyfk w
f @kd
=um;vdu
k &f onf? xdrk S jrefrmjynfo@kd ul;pufvmcg / jrefrmjynf ppfqef@usiaf &; v_y&f mS ;
r_rsm; tpysKd ;vmonf? jrefrmESihf tdE,
dN &Sd trsKd ;om;ygww
D @kd u wufwuf=u=G uG ae&mtES@H
tjym;/ v_y&f mS ;cJ=h u +y;D / t*Fvyd f t&dyaf tmuf aexdik af eolrsm;om 4if;v_y&f mS ;r_rsm;
udk qef@usicf =hJ uonf? Tppf}u;D onf jynfow
l @kd ESihf rywfoufyJ t*Fvyd t
f pd;k &ESio
hf m
oufqikd af =umif; twdtvif; xkwaf zmfc=hJ uonf? od@k jyif ppfEiS hf pyfvsO;f o!fh tjrifrsm;
rSmjrefrmwd@k . aemufq;kH wdu
k yf u
JG kd tpjyKay;vdu
k af wmhonf?
qdck o
hJ vdk jrefrmwd@k taeESifh bkrod brod/ ppf}u;D twGi;f qGo
J iG ;f cHvu
kd &f ovd/k
ppfwu
kd &f r!fh &nf&,
G cf surf mS vnf;/ t*Fvyd w
f @kd . a=unmcsut
f & cHjyif;p&maumif;
vSonf? xH;k pHtwdik ;f t*Fvyd w
f @kd u ppfEiS fh ywfoufo!fh &nf&,
G cf suu
f kd wpfcef;wpfem;
a=unmonf? t*Fvyd w
f @kd onf u|ejf yK cHxm;&o!fh jynfot
l aygi;f . vGwv
f yfrt
_ wGuf
c&l;qdwf ppfy}kH u;D udk pwifvu
kd +f yD jzpfa=umif; Edik if aH &;wefz;kd ESihf usi0hf wfukd wefz;kd xm;
av;pm;oltm;vH;k / t*Fvyd f tifyg,m}u;D udk umuG,&f rnf jzpfa=umif; xkwjf yefonf?
od@k wdik f TtxJwiG f t*Fvyd Ef iS hf taygi;f tygrsm;/ u|efjyKxm;o!fh udv
k edk D jynforl sm;
ryg? ppf}u;D onf jrefrmwd@k ppf}u;D jzpfaomfvnf;/ vljzLrsm;uJo
h @kd jrefrmwd@k wGif tcGit
hf a&;
hf a&;rsm;udk umuG,&f rnfom jzpfonf?
r&S?d jrefrmwd@k wm0efu vljzLwd@k . tcGit
vdt
k yfv#if taocHI aomfvnf;aumif;/ ydik q
f ikd o
f !ft
h &m tm;vH;k udk pGe@f v$wI
f aomf
vnf;aumif; wdu
k cf u
kd &f rnf jzpfonf?
Tonfw@kd um; udv
k ekd D Edik if rH sm;tay: xm;&So
d !f/h t*Fvyd w
f @kd . ppf&nfreS ;f
csurf sm; jzpfonf? trSet
f m;jzifh u|Eyfk w
f @kd . ta&;t&mESifh ywfoufor# t*Fvyd w
f @kd .
csO;f uyfrr_ mS &,fp&m aumif;vSonf? +Aw
d o
d #w@kd . t}uu
H m; u|Eyfk w
f @kd ESifh ydv
k efvrl sKd ;
wd@k udk cGjJ cm;aejcif; jzpfonf? u|Eyfk w
f @kd rSm tm&SEikd if H jzpf+y;D / t*Fvyd w
f @kd u odr;f ydu
k f
xm;onf? ydv
k efw@kd um; Oa&my wdu
k o
f m;rsm; jzpf+y;D *smrefw@kd vufatmuf a&mufae
onf? t*Fvyd w
f @kd twGuf trSejf zpfI/ *smrefw@kd twGuf trSm;jzpfonf? wpfenf;tm;jzifh
trSm;ESifh trSerf mS jyKoEl iS hf tjyKc&H oltay: rlwnfaeonf? *smrefEiS hf ywfoufIvnf;
t*Fvyd w
f @kd oabmxm;rSm Ttwdik ;f jzpfonf?
xdu
k mvu t*Fvyd af wG wzGzG &Gwaf eo!fh tqdt
k rde@f wpfcrk mS ordik ;f tm;
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

157

158

vH;k . aomhcsuf rSm vlrsKd ; jzpfonf[.


l ? olw@kd . r[mtifyg,m t&Si}f u;D 'Dp&,fv;D .
tqdk jzpfonf? tjcm; wpfzufrS =u!hv
f #if tifyg,m e,fcsJ @0g'rSm ordik ;f a&; jzpfpOf
twGi;f acsmifyw
d rf ad eovdk ydyuQrsm; tqufrjywf arG;xkwaf y;aeo!ft
h wGuf /
t}uw
d t
f e,f +yKd iq
f ikd af e&jcif;vnf; jzpfonf? rnfo@kd yif &_jrifapumrl / ,cktcsed f
tcgum; e,fcs@J rsm;bufrS e,fcs@J 0g'twGuf wefz;kd udk / usi0hf wfEiS fh &ky0f wK t&
jyefay;&r!fh tvS!hf jzpfonf?
ppfEiS fh ywfoufo!fh &nf&,
G cf surf sm;udk azmfjy&mwGif pum;vH;k toH;k tE_e;f
wd@k rSm tm;vH;k ar#mv
f ifx
h m;ovdk avwpfv;kH rd;k wpfv;kH jzpfonf? jrefrmESihf ywfoufI
oD;jcm; a=unmcsuf wpfck &Scd o
hJ nf? od@k wdik f 1940 jy!fEh pS f =o*kwt
f xd bk&ifcu
H
xyfwvJvJ ajymaeo!fh pum;rsm;rSm +Aw
d o
d #w@kd . udv
k ekd D e,fy,ftwGi;f / jrefrmwd@k
onf ud,
k yf ikd f tkycf sKyaf &;udk wjznf;jznf; wd;k wuf oabmayguv
f mvdrrhf nf jzpfa=umif;
/ 'drk eD ,
D H tqif.
h trSwt
f om;jzpfaom/ tjy!ft
h 0 ud,
k yf ikd f tkycf sKyaf &;rSm yef;wdik f
jzpfa=umif;/ ponfrsm;om jzpfonf? tvm;wl ppf}u;D +y;D qH;k oGm;o!ft
h cgwiG f vnf;/
t*Fvyd w
f @kd ay;aeo!fh *wdrmS jrefrmjynf jy\emud/k t*Fvyd f tpd;k &u vdv
k v
kd m;vm;
aqG;aEG;vdo
k nf[I
l om jzpfonf? olw@kd ajymaeaom jrefrmwd@k . yef;wdik q
f o
kd nfrmS
b,fae&m b,fumv [lIum;/ b,forl # rajymEdik =f u? tcsed u
f mv wpfcck t
k wGi;f
wd;k wufr_ wpfpw
kH pfck ud,
k yf ikd f tkycf sKyaf &; wpfrsKd ;rsKd ; jzpfvmvdrrhf nf qdo
k nf? ra&r&m
pum;vH;k rsm;om jzpfonf? Tonfw@kd um; jrefrmwd@k ESpaf ygi;f rsm;pGm y,fcsvmcJo
h !f/h
udv
k ekd D e,fcs@J wd@k . vky&f ;kd vkypf Of ay:jyLvm wpfcv
k nf; jzpfonf?
od@k jzifh ae@&ufw@kd ausmv
f eG v
f monfEiS fh tr# &ky0f wK pum;vH;k rsm; rajymif;vJ
aomfvnf; avoHw@kd um; cufxefvmonf? 1941 ckEpS f =o*kwv
f ukew
f iG u
f m;/ t*Fvyd f
wd@k rSm &efol rD;0dik ;f ae awmhonf? *smrefw@kd u taemufOa&my wpfcv
k ;kH udk odr;f ,lvu
kd f
o!ft
h wGuf +Aw
d o
d # ta&S@tifyg,m wpfjcrf;wnf;u wdu
k cf u
kd zf @kd jyifqifae&onf?
xdt
k csed Yf yif bk&ifco
H pfu jrefrmjynf zG@J pnf;tkycf sKyyf kH ESihf pyfvsO;f o!fh wd;k wufrr_ sm;rSm/
jrefrmrsm;bufu +Aw
d o
d #w@kd ESifh yl;aygi;f I wdu
k yf 0JG if/ r0if tay:wGif rlwnfaea=umif;
xkwjf yef a=unm vku
d o
f nf? xdEk pS f =o*kwv
f wGif xif&mS ;vSo!fh twWvefww
d cf smwm
ay:xGuv
f monf? csmwmyg/ wwd,pmyd'k Yf Tod@k a&;om;xm;onfukd &Si;f vif;pGm
em;vnfEikd o
f nf?
"u|Eyfk w
f @kd onf ud,
k yf ikd t
f csKyt
f jcm tcGit
hf a&;rsm;/ rw&m; zsuo
f rd ;f cH
vdu
k &f o!fh Edik if w
H @kd udk ,ciftwdik ;f ,if;wd@k jyefvnf&&So
d nfukd jrifawG@ vko
d vd/k
rdrdwdk@ aexdkif&r!fh tpkd;&yHkpHudk a&G;cs,f&ef jynfolwdk@. tcGifhta&;udkvnf;
av;pm;onf?"
158

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

159

,if;pmyk'ft& rnfolwd k@udk &nf!$ef;xmonfrSm &Sif;vif;vSygonf?


jrefrmwd@k uvnf; tqdyk g a=unmcsuu
f kd ,H=k unf=uonf? od@k wdik f a=unmt+y;D
wpfvausmaf usmYf yif twWvefww
d f csmwmrSm +Aw
d o
d #yikd f udv
k ekd D Edik if rH sm;twGuf
tusKH ;r0ifa=umif; xyfraH =unm vdu
k af wmhonf? pifppf twWvefww
d cf smwmrSm
vljzLEdik if rH sm;twGurf l wduso!fh uwdu0wf r&S?d ppfxyJ gz@kd om aqmf=oxm;onf?
tvm;wl ra&r&m azmfjyxm;o!fh ta=umif;t&mrsm;vnf; &Sad o;onf? pufwifbm
vtxd jrefrmjynfqikd &f m Edik if jH cm;a&;Xmeu xkwjf yefco
hJ !fh a=unmcsuw
f pfcrk mS
Tod@k jzpfonf?
"4if;wd@k tpd;k &. 0daoo vuQ%mudk x!fo
h iG ;f pOf;pm;jcif; r&Syd /J u|Eyfk w
f @kd
D H jzpfonf? xd@k a=umifh
taeESihf jyify jynfow
l @kd udk cGijhf yKrnf r[kwaf om tqifrh mS 'drk eD ,
atmifyEJG iS fh ppf}u;D +y;D aemuf ta&;ay: tajctaersm;atmufwiG f jzpfEikd o
f r# jy!f0h pGm
&&Sad p&ef/ jrefrmwd@k udk tultnD ay;vdo
k nf?"
Tod@k tjyKoabm (od@k ) xl;jcm;r_ vH;k 0r&Sad om/ *&kwpdu
k f azmfjyxm;o!fh
a=unmcsurf mS xdpk Ofu eef;&if;0ef (0ef}u;D csK y)f jzpfaeol OD;apmu 1941 ckEpS u
f ek yf ikd ;f
vef'efo@kd oGm;a&mufpOf t*Fvyd f tpd;k &udk wdu
k &f u
kd af r;cJo
h !fh ar;cGe;f ud/k jyefvnf
ajz=um;vdu
k jf cif;vnf; jzpfonf? ppf}u;D twGi;f yg0ifwu
kd cf u
kd &f r!fh jrefrmrsm;taeESihf
ud,
k yf ikd f tkycf sKycf iG hf &/ r& qdo
k !fh ar;cGe;f jzpfonf? od@k wdik f t*Fvyd t
f pd;k &. tajzum;
Tr#xuf ryd?k eef;&if;0ef csmcsD qdv
k #i/f jrefrmwd@k tem*wfEiS hf ywfoufI aqG;aEG;zd@k yif
jiif;qefco
hJ nf? od@k jzifh jrefrmwd@k . ar#mv
f ifch surf sm;udk t*Fvyd t
f pd;k &u jrefrmwd@k
ESpaf ygi;f rsm;pGm =um;ae&o!fh pum;vH;k rsm;ESihf tqH;k owfvu
kd af wmhonf? u|Eyfk w
f @kd
twGuf tajctaeum; &Si;f ae+yD jzpfonf? u|Eyfk w
f @kd tm;xkwrf r_ sm;rS u|Eyfk w
f @kd jyef&r!fh
tusdK;tjrwfrsm;rSm ta&;ay: tajctaeatmufY / t*Fvdyfwdk@. qHk;jzwfcsuf
wpfcw
k nf;ay: Y rlwnfaea=umif; jzpfae+yD jzpfonf? wpfzufrS Tod@k w&m;0if
'dkif,mavmh xGufay:aepOfrSmyif/ tjcm;wpfzufrS +Adwdo#wdk@ xD;&dyfatmufwGif
rScD akd eaom "m;raemufyw
d w
f @kd uvnf;/ jrefrmwd@k taeESihf vGwv
f yfa&;ESihf tH0ifciG f
us r&Sad oma=umifh +Aw
d o
d # udv
k ekd 0D g'udk a&S@u vlrsm; ajymqdck =J uovd/k tr$r;f wifae
awmhonf? ppfr;D v#rH sm; awmufavmifaeo!fh urBm}u;D u xdo
k w
l @kd udk tjyKoabm
aqmifo!ft
h &m[lI bmwpfcrk # oif=um;ay;cJjh cif; r&Sad y? jrefrmwd@k . awmif;qdrk r_ sm;
udkom jyuf&,fjyKI wdkufckdufae awmhonf? u|Ekfyfwdk@twGuf +Adwdo#wdk@xHrS
w&m;r#wo!fh/ pum;wpfvHk;r# xGufay:vmjcif; r&Sday? ydkvefESifh tjcm;Oa&my
Edik if rH sm;i,frsm;/ [pfwvm vufatmufa&mufomG ;csed Yf / vGwaf jrmufa&; rSm rdrw
d @kd
ppf. &nfreS ;f csuf jzpfonfEiS t
hf nD/ tm;wufoa&m ulnrD nfjzpfa=umif; csmwmY
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

159

160

txift&Sm; a=unmcJo
h nf? udv
k ekd D Edik if rH sm;buf 4if;wd@k . tem*wfEiS hf ywfoufI
ar;jref;vmo!fh tcgwiG u
f m;/ vef'efwikd rf ;f owif;pm}u;D . tqdt
k & ppfEiS hf ywfouf
o!fh jrefrmwd@k . }uKd ;pm;tm; xkwrf r_ sm;rSm +Aw
d o
d # tpd;k &udk aps;qpfaeonf? +Aw
d o
d #
tpd;k &. tusKd ;&Srd !fh uwdu0wfrsm;rS tjrwfxw
k zf @kd }uKd ;pm;aeonf[I
l pGypf aJG e
awmhonf?
Tod@k tvkyrf jzpfo!fh pum;vH;k rsm;ESio
fh m tcsed fjzKe;f aeo!fh vtenf;i,f
twGi;f wGif jrefrmwd@k u *syefw@kd ESifh yl;aygi;f um t*Fvyd w
f @kd udk armif;xkwv
f u
kd +f y;D /
t*Fvyd w
f @kd tdE,
Nd od@k xGuaf jy; =u&onf? Tod@k udv
k ekd D e,fcs@J rsm; oabmayguf
em;vnfo!f/h wpfcw
k nf;aom enf;vrf;jzifh jrefrmwd@k u rdrw
d @kd . ud,
k yf ikd t
f yk cf sKycf iG Ehf iS fh
}uchH ikd rf u
_ kd xdu
k mvtwGi;f oufaojyvdu
k af wmhonf?
jrefrm tjyKtrlEiS hf ywfoufI &Si;f vif;&mwGif eef;&if;0ef csmcsu
D +Aw
d o
d #
rsm;taeESifh jrefrm twGi;f oabmudk em;rvnfcahJ =umif; ajymcJo
h nf? tqdyk g tcsuf
onf u|Eyfk af zmfjycJo
h !hf aemufct
H cif;tusi;f rsm;ESifh qef@usiv
f su/f tqH;k Y udv
k ekd D
e,fcs@J 0g'udk zsuq
f ;D ypfvu
kd o
f !f/h udv
k ekd D pdwaf eobm0xuf ydrk akd om tjcm;wpfcu
k kd
azmfjyvdu
k jf cif;vnf; jzpfonf? wdik ;f jynfukd odr;f ydu
k jf cif;jzifh jynfow
l @kd . ESv;kH om;rsm;udk
tEdik ,
f l Edik yf govm; qdo
k !fh ar;cGe;f rSm/ tvGew
f &m &d;k tDaeaom ar;cGe;f jzpfygvrd rfh nf?
od@k wnf;r[kwf jrefrmjynfwiG f u|Eyfk w
f @kd vufiif; }uKH awG@ae&o!fh yHpk t
H m;jzifh qdv
k #i/f
ydv
k ef Edik if o
H m;wd@k . awmif;qdck suw
f @kd udk ypfypfcgcg jiif;y,f+y;D / ydv
k efukd odr;f ,lvu
kd jf cif;jzif/h
ydkvefwdk@. ESvHk;om;udk [pfwvm tEdkifr&cJhonfrSm/ csmcsDtwGuf tHh=op&m
[kwyf govm;?
wdik ;f rf; owif;pm}u;D . a0zefcsuu
f kd jyefaumuf&v#if / emZDw@kd u|ejf yKxm;o!fh
ydv
k efEikd if EH iS hf tjcm; vljzLEdik if w
H @kd . vGwv
f yfa&;udk jyefvnf&,ljcif;rSm/ tqdyk gEikd if w
H @kd udk
tEkid &f xm;olw@kd . uwdu0wfrsm;rS tjrwfxw
k v
f u
kd jf cif; jzpfonf[k 4if;owif;pm
}u;D u pOf;pm;cJyh govm;? pifppf tqdyk g jy\emrsm;rSm/ vlrsKd ;a&;Y tajccHaeovdk /
vljzLESifh tjcm;vlrsdK;rsm;t=um; cGJjcm;r_ jzpfonf? csmcsD. oDtkd&Dt&qdkv#if
vGwv
f yfro
_ nf vljzLrsm;twGuo
f m jzpfonf? tjcm;vlrsKd ;rsm; txl;ojzifh udv
k ekd D
Edik if o
H m;rsm;twGuf r[kw?f tqdyk gtqifo
h @kd a&mufvmo!ft
h cg / vlrsKd ;a&; o[Zmw
jzpfjcif;ESihf +idrf;csrf;a&; pum;rsm;rSm ayga=umifa=umif jzpfvmawmhonf? csmcsD.
a=unmcsuf xGuv
f mcsed Yf jrefrmEdik if YH Tod@k jzpfco
hJ nf?
urBmudk a=unmvdu
k o
f !fh +Aw
d o
d #w@kd . ppf&nfreS ;f csurf sm;ESihf udv
k ekd D Edik if w
H @kd udk
a=unm vdu
k o
f !fh +Aw
d o
d # tifyg,m ay:vpDw@kd rSm/ ppf}u;D onf;xefvmonfEiS t
fh r#
tjiif;yGm;p&m jzpfvmovdk jrefrmjynf. tajctaerSex
f uf / tjcm; wpfcck u
k kd azmfjy
160

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

161

aejcif; jzpfonf? xkt


d csi;f t&monfyif tem*wf tjzpftysuw
f @kd tay: }u;D }u;D rm;rm;
v$r;f rd;k cJo
h vdk jrefrmwd@k . wdu
k yf t
JG wGuf aemufq;kH wl &_;H csuq
f D yd@k ay;vdu
k o
f !fh
vrf;a=umif;wpfcu
k v
kd nf; zGiahf y;vdu
k af wmhonf?
u|Eyfk w
f @kd taeESifh cHpm;r_t& jzpfap/ oabmxm;t& jzpfap/ tjiif;yGm;r_rsm;u
ay;vdu
k f o!fh aemufqufwJG &v'frsm;udk oabmayguf em;vnfz@kd / tvGew
f &m
ta&;}u;D vSygonf? ,if; wd@k udk tjy!ft
h 0 azmfjyzd@k &m t*Fvyd w
f @kd oabmxm;ESifh
ywfoufo!fh jrefrmwd@k . wH@k jyefcsu(f od@k ) jrefrmwd@k bufrS ay;o!fh ta=umif;jy
csufwdk@udkvnf; u|Ekfyf azmfjy&ayvdrfhrnf? ,if;wdk@. t&yf&yf taetxm;ESifh
oufa&mufrw
_ @kd udk xdt
k csed u
f xkwaf zmfajym=um;cJo
h !fh a=unmcsurf sm; twGi;f
awG@Edik yf gonf? uHaumif; axmufrpGmyif/ 1940 ckEpS f azazmf0g&v
D twGi;f ppfEiS yhf wf
oufo!fh qH;k jzwfcsuu
f kd Oya'jyK v$waf wmfY/ tajcwif aqG;aEG; jiif;cHck =hJ uo!fh
rde@f cGe;f rsm;rSm / ,ae@txd w&m;0if rSww
f rf;rsm; tjzpf &Sad eao;onf? ,if;wd@k rSvI
JG
jrefrmwd@k . ta=umif;jycsurf sm;ESifh pyfvsO;f o!fh taxmuftxm;rsm; r&So
d avmufyif?
xdt
k csed u
f ygvrD ef twdu
k t
f cH taeESihf vnf;aumif;/ vGwv
f yfa&;tkypf .
k acgi;f aqmif
taeESihfvnf; u|EkfyfbufrS tajcwif ajymqdkcJhonf? rdef@cGef;wcsdK@udk azmfrjyrD
Tae&mY vGwv
f ufa&; tkypf k qdo
k nfukd tusO;f r# &Si;f vif;vdo
k nf? (aemufyikd ;f
tcef;rsm;Y Tta=umif;t&mudk tus,&f iS ;f ygrnf?)
ArmxGu&f yf*%
kd ;f qdo
k nfum; qif;&Jom;ygw/D wd@k Arm tpnf;t&H;k (od@k )
ocifygwED iS fh ausmif;om;rsm; or*~ yl;aygi;f I/ ppfumv nD!w
G af om wyfO;D tjzpf/
zG@J pnf;xm;o!fh tkypf k jzpf+y;D / jrefrmh vGwv
f yfa&;twGuf ppf}u;D u zefw;D ay;vdu
k o
f !f/h
tcGifhta&;udk twlwuG toHk;cs taumiftxnfazmfzdk@ qHk;jzwfcJh=uaom/ bHk
&nf&,
G cf suv
f nf; &So
d nf? a&S@wGif Tajymr!fh Zmwf a=umif;twGi;f / tqdyk g tkypf }k u;D .
vkyif ef;pOfrsm;rSm/ ppf}u;D . aemufq;kH rsm;txd rnfo@kd rnfykH v_y&f mS ;aqmif&u
G v
f ma=umif;
awG@&ayvdrrhf nf?
Armhxu
G &f yf*%
kd ;f . ud,
k pf m; Oya'jyK v$waf wmfwiG f u|Eyfk af jymqdpk Of tcgu/
ppfEiS fh pyfvsO;f aom t*Fvyd w
f @kd . &nf&,
G cf su/f 4if;wd@k . ydyuQrsm;udk jrefrmwd@k bufrS
rnfo@kd oabmxm; a=umif;/ aumif;pGm &Si;f jyEdik cf yhJ gonf? xdpk Ofu t&yf&yf tajc
taerSm/ onf;xef =urf;wrf;vSovdk jynfow
l @kd . cHpm;csuEf iS hf t,ltqwd@k rSmvnf;/
jyif;xefaeo!fh tavsmuf/ u|Eyfk .
f avoHEiS fh pum;vH;k wd@k rS wpfqifh em;vnfEikd yf gonf?
u|Eyfk .
f rde@f cGe;f rSm ppfumvtwGi;f u jrefrmhvw
G v
f yfa&; ESihf ywfoufo!fh / jy!fph o
kH !fh
rSww
f rf; wpfck jzpfo!ft
h wGuf / 4if;rS tcsKd @ tcsuw
f @kd udk u|Eyfk w
f @kd um; azmfjyygrnf?
u|eaf wmfw@kd [m tvGew
f &m pl;pdwf &_yaf xG;p&m aumif;vSwhJ urBm}h u;D rSm
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

161

162

aexdik v
f suf &Syd gw,f? tjzLeJ@ trnf; tjzpf rdu
k rf pJ mG cGjJ cm;aewJh urBm}u;D vnf; jzpfyg
w,f? tjzLawG&@J uwdu0wfawGe@J trnf;awG&@J vufawG@ aqmif&u
G cf suaf wGvnf;
jzpfw,f? vufawG@rygwhJ pum;vH;k awG[m r=umcif avxJ vGio
hf mG ;ygvrd rhf ,f? tvkyef @J
pum;vH;k / uwdu0wfe@J vufawG@aqmif&u
G f csuaf wG&@J ydyuQukd ae&mwdik ;f rSm
u|eaf cwf uvdk awG@ae&ygw,f? tJo
h nfvkd tqDtai: rw!fw
h hJ urBm}u;D twGuo
f m
ppf&nf&,
G cf suaf wGu tvkyjf zpf+y;D / t"dyg` ,f &Sad eygw,f?
u|eaf wmfw@kd urBm}u;D udk =u!fv
h u
kd &f if/ &efvakd ewJh Edik if aH wG[m usi0fh wf
odumQ qdw
k hJ pum;vH;k }u;D awGe@J / olw@kd ppf&nf&,
G cf suaf wGukd a=unmaeygw,f? *syefu
w&kwu
f kd usL;ausmf wdu
k cf u
kd w
f ,f? 'Dvkd vky&f wm[m tm&SrmS tpDtrHopfukd
wnfaqmufz@kd vljzLawG&@J Edik x
f ufpnf;eif; usK;ausmrf u
_ tm&Svrl sKd ;eJ@ Edik if aH wGukd
umuG,zf @kd pkpnf;zd@k jzpfovd/k tm&S tdik 'f t
D v
kd *kd sD ay:rSm tajccH xm;wJh jrifjh rwfwhJ
&nf&,
G cf suf jzpfw,fv@kd qdw
k ,f? taemufrmS vnf; *smrefu urBm}u;D udk vGr;f rd;k aewJ@
wpfcw
k nf;aom e,fcs@J tifyg,m pepfukd wdu
k cf u
kd af csre_ ;f zd@k jzpfw,fv@kd a=unmae
w,f? Edik if iH ,fav;awG&@J tcGit
hf a&;udk tumtuG,af y;r,fv@kd vnf; ajymaew,f?
'Dvydk J tar&dum; tdE,
Nd eJ@ tjcm;=um;ae Edik if w
H @kd &J@ zdtm;ay;ae&wJh t*Fvyd u
f vnf;
u|eaf wmfw@kd odxm;wJt
h wdik ;f ol&@J ppf&nf&,
G cf suu
f kd a=unmcJw
h ,f?
'Dawmh u|eaf wmfw@kd &J@ jy\emu bmudk ,H&k rvJqw
kd myJ? aocsmwmuawmh
tm;vH;k rrSeEf ikd b
f ;l ? tcsKd @a=unmcsuaf wG[m rsuEf mS zH;k pGyx
f m;wJh &nf&,
G cf suaf wGom
jzpfw,f? u|eaf wmfw@kd vwfwavm vky&f r,fh tvkyu
f / vufawG@ v_y&f mS ;r_e@J prf;oyf+y;D
trSef trSm; cGjJ cm;zd@k yJ? vwfwavm qH;k jzwfcsuef @J jyifqifcsut
f wGu/f t*Fvyd af wG&@J
&d;k om;r_ukd u|eaf wmfw@kd ar;cGe;f xkwaf ewm r[kwyf gb;l ? &efvakd ewJh Edik if aH wGu
ol@xufig tvkt,uf pif;vH;k acsm ppf&nf&,
G cf suaf wG a=unm ae=uwJt
h wGu/f
+Aw
d o
d # tpd;k &u ay;aewJ/h uwdu0wfawGukd jrefrmjynf twGuf vufawG@ taumif
txnfazmf+y;D / trSew
f u,f &d;k om; ppfreS af =umif; jyoapcsiyf gw,f? 'gro
S m u|eaf wmf
wd@k bufuvnf; ,H=k unfEikd yf gvrd rhf ,f?
ordik ;f a=umif;udk jyef=u!hrf ,fqv
kd #i/f +Aw
d o
d #awGu olw@kd yg0ifc&hJ wJh ppfyw
JG ikd ;f
udk usi0fh wf odumQ / c&l;qdwpf pfyJG wpfcv
k kd *k%,
f l ajymqdck =hJ uygw,f? w&kwjf ynfrmS
jzpfcw
hJ hJ bde;f ppfyrJG mS awmif +Aw
d o
d #awGu Edik if w
H um usi0fh wf E_e;f pHwcsKd @/ tjcm;olawG&@J
tcGit
hf a&;pwJh wdwu
d sus r[kwaf yr,hf jrihrf m;wJh tr_upd P wcsKd @twGuf / umuG,f
aew,fqw
kd mudk oufaojyzd@k }u;D us,w
f hJ usi0fh wfou
d mQ pum;vH;k ta&;tE_e;f eJ@ /
tkwfatmfaomif;wif jzpfvSwJh azmfjrLvmawGudk toHk;jyKcJhwm txift&Sm;ygyJ?
twdwu
f yJ jzpfjzpf / vufwavmyJ jzpfjzpf/ ukeu
f ek af jym&&if bk&m;ocife@J t*Fvef
162

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

163

ordik f;a=umif;udk jyef=u!hfr,fqdkv#if/ +Adwdo#awGu olwdk@ yg0ifcJh&wJh ppfyGJwdkif;


udk usih0f wf odumQ / c&l;qdwpf pfyJG wpfcvk kd *k%,f l ajymqdck =hJ uygw,f? w&kwjf ynfrmS jzpfcwhJ hJ
bdef;ppfyGJrmS awmif +Adwdo#awGu Edki fiHwum usihf0wf E_ef;pHwcsdK@/ tjcm;olawG&J@ tcGifhta&;pwJh
wdwdusus r[kwfayr,hf jrihfrm;wJh tr_udpP wcsdK@twGuf / umuG,f
aew,fqdkwmudk oufaojyzdk@ }uD;us,fwJh usihf0wfoduQm pum;vHk; ta&;tE_ef;eJ@ / tkwfatmfaomif;wif
jzpfvwS Jh azmfjrLvmawGudk toHk;jyKcJhwm txift&Sm;ygyJ? twdwfuyJ jzpfjzpf / vufwavmyJ
jzpfjzpf/ ukefukefajym&&if bk&m;ocifeJ@ t*Fvef bk&m;ausmif;u c&pf,ef bkef;}uD;awGeJ@ jzpfcJhwJh/
ppfyGJrmS awmif +Adwdo#awG bufuyJ/ t+rJ=unfhwwfygw,f? 'gayrJh ppfyGJawG+yD;vdk@
tEdik f&wJhtcgrSmawmh/ apmapmuajymcJwh hJ uwdu0wfw@kd/ usih0f wfoud mQ udpwP @kd qdwk mawG/ =uufaysmuf/
iSuaf ysmuf aysmufomG ;+yD;/ yuwd tajctaetwdik ;f qH;k jzwfcwhJ m csnf;ygyJ?
.......
bk&m;ausmif; u c&pf,ef bke;f }u;D awGe@J jzpfcw
hJ /hJ ppfyrJG mS awmif +Aw
d o
d #awG bufuyJ/
t+r=J u!fw
h wfygw,f? 'gayrJh ppfyaJG wG+y;D vd@k tEdik &f wJt
h cgrmS awmh/ apmapmuajymcJw
h hJ
uwdu0wfw@kd / usi0fh wfou
d mQ udpw
P @kd qdw
k mawG/ =uufaysmuf/ iSuaf ysmuf aysmufomG ;
+y;D / yuwd tajctaetwdik ;f qH;k jzwfcw
hJ m csn;f ygy?J 'Dawmh b,frmS vJ Edik if w
H um
usi0fh wf/ pnf;urf; / t*Fvyd af wG 'Dvkd vkycf w
hJ m wpf}urd w
f nf; r[kwyf gb;l ? 'g[m
ordik ;f u oif=um;ay;cJw
h hJ oifcef;pmygy?J
+y;D cJw
h hJ twdwo
f rdik ;f a=umif;awGukd u|eaf wmf jyefraumufcsiyf gb;l ? 'gayrJh
yxr urBmppf }u;D udk wcsuf jyef=u!f=h u&atmif? tJo
h !fw
h ek ;f u +Aw
d o
d #awG&@J
ppf&nf&,
G cf suu
f bmygv?J tck ajymaeovdk usi0fh wf pnf;urf; ajym+y;D / trsKd ;om;
Edik if iH ,fav;awGukd umuG,zf @kd qdw
k /hJ ta=umif;jy csuef @J *smr%Dukd ppfa=unmcJw
h mygy?J
aemufxyf t*Fvyd af wG ay;cJw
h /hJ uwdu0wfawG &Syd gao;w,f? 'Dru
kd a&pD twGu/f
urBm}u;D udk umuG,zf @kd Edik if w
H ikd ;f ud,
k yf ikd f jyXmef; tkycf sKyyf ikd cf iG hf pwmawG twGu/f
ud,
k u
f sKd ; pD;yGm;rzufy/J ppfwu
kd af ewm jzpfw,fv@kd qdyk gw,f? tufupG f(Asquith)
vGKd uaf ,mha*smh (Lloyd George) bGeef mavm(Bonar Law) eJ@ tjcm; +Aw
d o
d #acgi;f aqmif
awGu +Aw
d o
d #awG ppfwu
kd af ewm/ e,fajrydu
k ef uf cs@J xGizf @kd r[kwb
f ;l vd@k / urBmudk
tJo!fw
h ;kH u a=unmcJw
h ,f? 'gayrJh ppf}u;D +y;D vd@k tEdik &f cJw
h t
hJ cg &v'fu bmawG
jzpfvmvJ?
+Aw
d o
d # tifyg,m}u;D [m ,cifuxuf rdik af ygi;f wpfoef;cGJ eD;eD; ydu
k s,v
f m
cJw
h ,f? 'Dawmh +Aw
d o
d #awG ajymcJw
h hJ ud,
k yf ikd f tkycf sKyrf E_ iS hf rl0g' qdw
k m b,fvkd jzpfomG ;
wmvJ? jrefrmjynf twGuf zG@J pnf;yHk a&;qGaJ ewJh aumfrwDukd ud,
k yf ikd f jyXmef;cGihf
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

163

164

ta=umif;/ u|eaf wmf ajymjywke;f u olw@kd twGuf &,fp&m jzpfaew,f?


u|eaf wmfw@kd odwt
hJ wdik ;f yJ orRw}u;D 0D;qif[m tJo!fph um;vH;k eJ@ tvdrcf H
vdu
k &f w,f? twWvefww
d u
f kd jzwf+y;D / tJo!fh pum;vH;k udk vdu
k &f mS azGcw
hJ ,f? 'gayrJh
ol bmawG &vdu
k o
f vJ? ol@wpfoufv;kH ,H=k unfcw
hJ hJ tdik 'f ,
D mudk pGe@f ypfvu
kd &f w,f?
txl;ojzifh ppfe@J +ird ;f csr;f a&; tdik 'f ,
D m ygy?J jrefrm 1935 ckEpS f zG@J pnf;tkycf sKyyf kH qdw
k m/
tJo!fh tkdif'D,mu u|efawmfwdk@ &vdkufwJht&m ygyJ/ u|efawmfwdk@&J@ tJo!fh
zG@J pnf;tkycf sKyyf [
kH m/ ud,
k yf ikd f jyXmef;csuf jzpfw,fv@kd Oa&my tzG@J 0if wpfO;D OD;u ajymEdik f
ygovm;?
Edik if iH ,fav;awG&@J tcGit
hf a&;eJ@ ywfouf+y;D / +Aw
d o
d #awG&@J a=unmcsuf
ua&m bmawG jzpfvmovJ? tck t,fab;eD;,m; / tbD qD;eD;,m; / refcsL;ud;k /
csuu
f pkd vdk Aufu;D ,m;eJ@ =opa=w;vs Edik if aH wG b,fa&mufomG ;+yv
D ?J tJo
h !fh Edik if iH ,fe@J
vlrsKd ;i,fawGukd jrL;epf pmcsKyef @J zsuo
f rd ;f ypfvu
kd f =uw,f r[kwv
f m;?
o!fhaemufrSmawmh +Adwdo#awG[m olwdk@usqHk;cef;udk jrifawG@ae&yg+yD?
urBm}u;D udk pd;k rd;k xm;wJh +Aw
d o
d #awGukd [pfwvm pdeaf c:zd@k jyifqifae+y?D 'g[m
urBma[mif;udk pdeaf c:aewJh urBm opf&@J v_y&f mS ;r_vnf; jzpfw,f? tJo!ht
f cg +Aw
d o
d #&@J
usihf0wf todw&m;u Edk;vm+yD;/ EdkifiHi,fav; awGudk tumtuG,f ay;&r,hf
wm0ef&w
dS ,fv@kd oabmaygucf w
hJ ,f? tenf;qH;k urBm}u;D udk t+ydKif v$r;f rd;k zd@k twGuf
[pfwvm&J@ pDrHudef;xJrSm yg0ifaewJh EdkifiHi,fav;awGudk umuG,f&r,fqdkwm
odvmw,f? tbDp;D eD;,m; / csuu
f pkd vdk Aufu;D ,m;eJ@ refcsL;wd@k udk tumtuG,af y;zd@k
jiif ; cJ h a yr,f h yk d v ef u d k umuG , f & r,f q d k w mawmh +Ad w d o #awG csuf c sif ;
oabmaygu=f uw,f?
"'Dupd u
P kd ajymaewJh wpfqufwnf;rSmyJ +Aw
d o
d # uwfbeD uf 0ef}u;D a[mif;
h hJ pum;udk 'Dae&mrSm
rpPwm '&zf ul;yg;/(Mr. Duff Copper)) tifwmAsK; wpfcrk mS ajymcJw
u|eaf wmf ud;k um;csiyf gw,f? tJo
h !fh tifwmAsK;rSm olajymcJw
h mawGu tar&dum;
jynfoal wG&@J =um;ae t,ltq wpfcu
k /kd yef=um;wJh taeeJ@ &nf&,
G af jymqdck w
hJ myg?
vufwavm jy\em[m ydv
k ef jzpfw,f? wu,fawmh +Aw
d o
d # tifyg,m wnf+rJ
a&;[m / +Aw
d o
d # jynfoal wGe@J acgi;f aqmifawGu rpOf;pm;cJ&h ifawmif trSew
f u,f
wnf&adS ewJh jy\em jzpfw,fv@kd ajymqdck w
hJ ,f? tar&duef jynfoal wG a&S@arSmufrmS
+Aw
d o
d # Ekid if aH &; acgi;f aqmifwpfO;D ajymcJw
h hJ pum;awG[m/ +Aw
d o
d #w@kd &J@ ppf&nf&,
G f
csuu
f kd ajymifajymifwif;wif; azmfjyvdu
k w
f m jzpfygw,f?"

oef;0if;vdSki f

qufvufaz: jyygrnf?
164

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

165

tvif;tdrfrSwfpk

trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf (*syef) rS OD;pD;usi;f ywJ@ (13) }urd af jrmuf jrefrmh&;kd &m
oDwif;uwfyaJG wmfukd 30/ 9/ 2012 ae@wGif KIBA KOHAN yef;+cw
H iG f eHeuf 10 em&D rS
nae 5 em&D txd usi;f yjyKvyk &f m tzG@J tpnf;toD;oD;ESihf jrefrmrdompkrsm;u jrefrmh&;kd &m
tpm;tpmrsm;udk a&mifcsc=hJ ujy;D / aw;*Dwrsm;jzifah zsmaf jz wifqufc=hJ u&m *syefEikd if o
H m;
rsm;/ tzGJ@tpnf;toD;oD;rS jrefrmrsm;ESifh *syefEdkifiHa&muf jrefrmrsm; pkpkaygif; (700)
cef@vma&mufum oDwif;uwfyaJG wmfukd aysm&f i$ pf mG yg0if qifEcJ$ =hJ uygw,f?
owif;?
? tvif;tdrfrD'D,m .........
"gwfyHk? ? 0if;Edkif (Lin Po Yin)
tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

165

166

tvif;tdrf r*~Zif;tm;
ulnDaxmufyHhay;aom
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)

bdb
k o
kd uf
&Jrif;0if;
ausmx
f eG ;f Edik f
cdik Of ;D i,f
ud=k unfpef;

wdk htm; tvif;tdrfr*~Zif; &Jabmfrsm;rS


rSwfwrf;wif *k%fjyKtyfygonf
.................................................

zdwfac:tyfygonf
EdkifiHa&;/ vlr_a&;/ pD;yGm;a&;
tawG;tjrifaqmif;yg;rsm;
a0zefa&;aqmif;yg;rsm;
uAsm/ 0wK wd/k umwGe;f / yef;csrD smudk

rnforl qdk vGwv


f yfpmG ay;yd@k Eikd yf gonf?
pmrlrsm;udk (15) &ufae@
aemufq;kH xm;+yD; ay;yd@k =uyg&ef
arwWm&yfct
H yfygonf?
tvif;tdrfr*~Zif;

166

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

167

tvif;tdrf wm0efcH

pmtkyfcsKyfvkyfa&;

&J+idr;f

aX;0if; / at;aZmfjrifh

ta0;&muf t,f'Dwm
aZmfaZmfatmif (t*Fvef)
ABFSU (88)rsKd;quf

t,f'Dwm
rsKd;jrifhatmif / ausmfrkd;Ekdif
tHharmf

tr_aqmift,f'Dwm
Anm;b&kdif,efuif; / xGef;+idrf;
atmifaZ,smndK / rcdik =f unf0if;

yef;csDo&kyfazmf
xDvm+idrf;
ausmv
f if;xGaf tmifcif

&H;k tzGJ h
cifarmifaZmf / =unfwkd;
aeatmifausmf / [efaZmf0if;
jrihfudk / r0if;oE Wmatmif
rvJhvJh0if;udk / 0if;Edkif(Lin Po Yin)

L-NOORA

pmpDpm&dkuf
ausmfxGf0if; / pnfoljrifh
[def;rif; / jynf+zdK;&J

jynfwGif;jynfy jzef hcsda&;


ausmfcdkif0if; / jr0if;pd;k
atmif=unf /
wifEdkif / jrihfOD; / wifrif;Edkif
tm;opfrGef

bma&;
rif;rif;odef; / xGef;xGef;0if;
atmifrsdK;rif;

/ owif; ESifh rD'D,m


aZmfaZmfEdkif / at;okduf
&Jjrifhatmif / rsdK;apm
rsdK;ausmfodef; / ausmfrsdK;xGef;

Web Site

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

167

168

tvi
tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef
POST 169-0075
TOKYO TO, SHINJUKU-KU
TAKADANOBABA,3-7-10
303,HIGARI BLD
TEL - FAX 03 - 6313 - 4178
Japan.
TEL
080-5070-0080
090-1842-9888
090-6528-9292
090-8486-2161
090-7198-4763
e-mail - aalinneain@yahoo.com
web - http://alineain.net/
http://luminarymagazine.wordpress.com/
http://alinneain.blogspot.com/

168

tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

jrefrmouU&mZf 13&4 / wefaqmifrkef;v

2006 ckESpf/ {+yDv wGifpwifxkwfa0onf?


tvif;tdrfr*~Zif; twGJ(6)trSwf(2)

S-ar putea să vă placă și