m bn

(Tp truyn ca Phm Vit Long, NXB Vn hc ti bn nm 2003)

LI NH XUT BN Vi B. trc, Phm Vit Long tr thnh cy bt c bn c c nc bit n v qu mn, nht l khi tc phm ny ca anh ginh c mt s gii thng (Gii B dnh cho tc phm vn xui ca U ban ton quc Lin hip cc hi vn hc ngh thut Vit Nam, Gii thng o Tn ca Hi ng hng Bnh nh, Gii thng Trng Hn Siu ca Hi Vn hc ngh thut Ninh Bnh) ng thi c i Truyn hnh Vit Nam cp ti qua hai b phim ti liu Gi tr mun i, v T i thc ln trang sch, c in nh chiu th by chuyn th thnh 4 tp phim truyn truyn hnh Nht k chin trng. Phm Vit Long cn l tc gi ca mt s tp sch c gi tr khc, trong c tp truyn ngn m bn (NXB Hi Nh vn xut bn nm 1999). Theo yu cu ca bn c, NXB Vn hc ti bn tp truyn m bn, c b sung 4 truyn ngn do Phm Vit Long vit nhng nm gn y. Chng ti gi nguyn bi vit ca nh vn Ma Vn Khng gii thiu tp truyn ny khi n c xut bn ln u (bi vit ny cng c ng trn bo Nhn dn thng 4 nm 1999). H Ni, thng 6 nm 2003 NXB Vn hc

m bn, tp truyn u tay c nhiu thnh cng ca Phm Vit Long

Mi mt truyn ngn gn gh, xinh xn v ni chung c khuynh hng tun theo cc nguyn tc c in l c mt ci g c th k li c; mt ci g c k li trong s trn vn ca hnh thc, tp trung vo mt n tng v c tnh thng nht v hiu qu - nhng yu cu quan trng ca th loi. Cm gic chung khi c tp truyn ny l bt gp mt tm hn dung d, trong tro v hn nhin, cha b nu ko, rng buc v do l t nhin. T nhin c trong nhng cu chuyn k v ci ngy hm nay bn b, c ch nh, c gio hun v th thi nhn tnh, lun thng o c. C ng, m bn, Ng nhn, Qu bo, ng xa - ng nay, Sc mnh... Nhng truyn l r tng ngay c ta , m nht rung ng v khc nhau v s hp l, nhng y l s tnh to, rnh mch trong mi cu ch, trong l gii, nht l s tip nhn cht liu i sng kh tinh nhy nn mi miu thut c sc thuyt phc s sinh ng v thm na tm lng. B li sau mnh nhng ti n khch thi thng, Phm Vit Long quan tm n s phn nhng ngi lao ng bnh thng, quen thuc trong cuc sng hm nay. Mt chng ng dn chi li. Mt ngi lnh nm xa nay bn chi gia cuc sng thng nht. Mt nh bo v ngi v hm ca, bc tnh. Mt ng gio v ngi con trai dt nt, tn nhn. Mt cn b thu tham lam, h hng... Chn dung mi nhn vt c khc ho y du cn i nt cha ton vn, vn gy nim tin tng v s cn thit phi hon thin nhn cch nh tng kh c sc c bc l truyn ngn m bn ca anh. Ci kh ca mi truyn ngn l s kt hp hi ho gia cu chuyn c k li trong khong khc vi tng su sa gy xc ng lu bn hm cha ct truyn v mi tnh tit cu chuyn. Cc truyn ngn vit v nhng con ngi c th trong chin tranh tp truyn ny thuc loi truyn y. V ti c thin cm c bit vi chng - nhng Ch b vng Ranh, Ci m, Anh By Trng, Ma trng i, Nhng ngi con gi qu hng.

 nhng truyn ny, ngi vit nhp thn vo nhn vt, vo dng mch chuyn k, cng vit cng say, cng t nhin, i khi mt c t ch, nhng li nhng bt gp cm ng chn thnh, trong nhng tnh hung bt ng v c nhng i thoi ngu nhin. Mt ch b lin lc thng minh, gan gc. Nhng n giao lin, dn qun du kch hn hu, qu cm. Nhng chin s gii phng qun dng cm nhng tht hin lnh, cht phc. Cc nhn vt ny t biu hin mnh ln ln qua mi dng k v nhng giy pht cn thit, quan trng nht, h bt ng hin ln trn vn v chn thc, cng l mt im l th ca loi truyn ngn ny. c nhng truyn ngn ny thy r tnh yu bn cht ca ngi vit vi cuc sng v nhn vt ca mnh. Ci tnh y trn y, lng ng, to nn nhng trang vit xc ng v tin yu, i khi ln t c ci nhc im n chiu s lc i ch. Mt c Ngh, mt anh By Trng, ci khng kh rn rc m du kch v thn... c xong, gp sch li, t hi: lm sao c th vit c nu khng c sc qun quyn ca tnh yu v s tng tri? S tng tri, ti tin iu nh tin mt chn l khi bit rng: tc gi tp truyn ny lng l, dng d vit u n sut 29 nm nay, k t truyn ngn u tay vit 1970; Anh cng l mt ngi lnh cm bt ca cuc chin tranh chng M, nhng truyn ngn ca anh u l nhng k nim cht lc t nhng g anh tri qua, chng kin, chim nghim v in du trong tri tim. Vn chng em li nhng xc ng cao qu cho ngi c. l nguyn tc bt bin. Nng cao cht lng ngh thut vn chng c hiu qu cao hn trong vic bi b tnh cm tm hn cho con ngi, cng l mt yu cu khng th dao ng, iu c l cng c bit c ngha vi tc gi ca tp truyn ngn u tay c nhiu thnh cng ny. 4/3/1999 Ma Vn Khng

C ng
Hm y, bin lng l, mt bin trn y mt mu xm m m. Nc triu ang ln. Chu dong tu ra khi. Qua vng ca sng Yn, g thy mt con sng tht l: khng o t x b, cng khng chy di min man, m dnh ln cao, di chuyn hng vo ca sng. Chu lnh cho con tu r my, tin li gn, th nhn ra chnh l ln nc do mt con c ln lm dnh ln. Qua cc li sng, thnh thong li thy nh ln mt ci vy lng xam xm. Mt quyt nh nhanh chng n vi Chu: bm theo con c, tiu dit bng c! Phen ny, s thu c mt ngun li to lm! L mt ng dn tr, Chu ni ting l mt k to bo. Khng h d cm v mi nguy him ang n gn, con c c r nc tin v ca sng. ang lc nc cng, lng sng rng mnh mng v su nn c mc sc vy vng. Chu lnh cho tu bm theo con c. Nh mt con tu ngm chun b ni ln, con c l mt phn thn mnh trn mt nc, l l ngc sng. Chu cho thuyn tng tc, np vo t ngn, vt ln. Quan st hn nc do con c to nn, Chu on n to lm, nhng khng dm chc l to n u. Phng n tiu dit con c c vch ra chp nhong trong u Chu, v Chu tin chc s thc hin c. Xa nay, Chu lun lun to bo, dm lm nhng vic m cc lo ng khng dm ngh ti. Do vy, Chu pht nhanh gh gm: c tu nh c, c nh lu, c mt cuc sng sung tc. Nhng thnh t trong ngh khin Chu ngy cng t ph, khng cn nghe li khuyn ca cc bc lo ng. Chng bao gi Chu d hi cu ng c, mc d nm no lng chi ca g cng t chc l hi tht l trang trng v tng bng. Trong khi ngi gi, con tr no nc ko nhau ra n lm l rc ng, ua thuyn, cu cng cho mt ma lm n bnh yn v pht t, th Chu ph bng: Ton l tr nhm nh, m tn d oan! Rp mnh cu cng, lm sao m giu! Mun giu, phi n ngc trc sng gi i dng, phi bit cch nh c hin i!, r hng h dong tu ra khi, khng cn bn chi. B con c ngi xm x rng ri s c ngy tri nh thnh vt Chu, nhng cng c ngi nut nc bt thm kht v ci giu c n n ko n vi Chu.

Con tu vt ln trc. Con c vn ung dung r nc ngc ln. Dng sng hp dn li, mc nc cng nng hn. Con c phi mt phn thn ln mt nc, bng nhy. Lc ny vng sng vng lng, ch c con tu v con c. n lc hnh s... Chu gi Chin, va l em trai, va l tr th, em cht n li (ci ngha hin i ca g l th ny y). G nhm tnh, ri chn gi thuc n nm lng, chm ngi chy chm, qung v pha con c. Con tu vt ln. c!, ting n b nn trong nc v mt ct nc trng xo bc ln. Nhng mt nc vn phng lng, con c vn lt v pha thng ngun. G cho tu chy chm li, ly gi cht n mt cn, chm ngi, qung xung tip. Li mt ting n v mt ct nc bc ln, ngay vng u con c. Ln ny, sc cng ph lm cho con c rng mnh, khin c mt vng sng nc ni sng cun cun. Con c i hng, r ngot v pha t ngn. Nc x o o, dn lp lp sng v pha con tu. Con tu nh dnh ln, chao o. Chu ng chng chn trc mi tu, lo lng nhn ming mi ang sp tut khi tm tay g. G gm ln mt ting:ng hng thot! ri v ly gi thuc n 2 cn chm ngi, dng ht sc bnh sinh qung v pha con c. Gi thuc n chy theo hnh vng cu, ko theo mt ui khi xanh lt. ng lc y con c vt ln khi mt nc, h ming. Khng khip qu, trng con c to ln, d dn nh mt loi thu qui m cha bao gi Chu thy.. Trc khi con tu vt ra xa, Chu cn kp nhn thy gi cht n ri gn vo ming con c. V mt ting n tc nghn trong hng n. Mt nc lng i mt giy, ri cun cun ni sng. Sng cun xoy. Sng x dt. Sng ngm n ln nhng bng mu. Con tu chao o... Ri sng lng. Con c chm dn, chm dn xung lng sng. Ngay chiu hm y, hai th ln c Chu thu n. Nhng ch va mi xung nc t pht, c hai vi nhao ln. H s ti xanh ti xm, ch ni lp bp hai ting C ng ri cun gi. Chu tr v lng v thy mt khng kh khc l, vi nhng nh mt khc l nhn mnh. V Chu n Chu bng n ci ho ht v dng hnh r. Ch lm bm nh ngi mt hn: Tai ho! Tai ho!. Chu lm lm vo nh, qung ti xch, hm hm hi v:Tai ho ci g? Sao c nh b ma m vy?. Lc ny, m Chu, mt b c gi qut queo, mi bc t trong bp ra, rn r: Con i, con em tai ho v cho c lng ri. Con git Ngi, git n nhn ca c lng, git ... B c tc nghn ging, khng ni tip c na.

m y, c l l ln u tin trong i, Chu ngi nghe m chuyn tr. Ai cng bo tr con a no chng thch nghe m k chuyn. Nhng Chu khng phi loi tr con nh th. T b, g ngang tng, bng bnh. G chng bao gi quan tm n chuyn ngy xa. C ti n, g li vt ra bi ct chi tr trn gi, hoc vt nhau vi tr con trong xm. Cn by gi, gn 30 tui i, g ngi thu mnh bn m, m hn th nh lc vo mt x s huyn thoi... C l tt c ngi dn vng ny, tr Chu, u bit s tch ca lng. Ngy y, lng chi cha thnh hnh, mi l mt doi ct nh c my cy phi lao ci cc. Thu t ca lng khng phi vng ny, m do ng a n. l ci thi xa xa lm ri, khng ai nh r nm thng no. Truyn thuyt ch k li rng, ngoi khi nm y, c my chic thuyn nh c ang ko li th cht tri ni ging t. Gi h ln. Bin cun sng. Nhng con thuyn b nh trc bin ng ch nh nhng chic l tre tri dt. Mt chic thuyn m. Li mt chic na. Nhng ng dn ti nghip b sng nhn chm khng thng tic. Gi y, ch cn mt chic thuyn vi nm thanh nin ang cho chng. Sng gi ngy mt d di. Bn b vn mt m. Hy vng sng dn tiu tan theo bt sng. Bng nhin, nh c mt bn tay thn diu gi ly, chic thuyn khng chao o na. Sng vn cun cun. Nhng thuyn ch lc nh. V ri, thuyn nh nhng lt sng tin v pha trc. Bo t c o t xung quanh. Ring con thuyn, nh c mt php l, tin mi vo b. Cho ti lc ln c t lin, nm chng trai vn khng khi ng ngng v s k diu gip mnh thot khi him nguy. H tin v pha doi ct, ni c my cy phi lao ci cc... Cuc sng c tri i. Nm chng trai sa thuyn, ra khi nh c. Nhng h vnh vin khng tr v c hng c na, bi y l vng qu xa qu hng h. H quyt nh xy qu hng mi mnh t ny. Nm ngi thuc nm gia nh khc nhau, nay kt ngha anh em, cng xy dng c . H dng mt cn nh lm ch chung sng. H em c ln tut min ng rung i go v nhng thc ti thiu cho cuc sng. Tuy cuc sng lao ng cc nhc lm cho h ht thi gi ngh v vn, song t trong su thm ca mi con ngi, t h thy c nhng khong trng v tn. H c n qu. Bi v tuy l nm ngi, nhng ch c mt gii - gii n ng! Ri ti mt hm, tri li lm ging bo. Trong khi 4 ngi anh ang ng th Dng, ch em t, bng thy lng d khng yn. Ting gm tht ca bo t
6

nh nhng ngn roi qut vo tri tim ch. Ch nhm dy, vch lip nhn ra, thy tri ang hng sng. L nht l hm y bo t, ma tun m mt, nhng mt tri vn hin ra chi li. Ch bc ra ngoi, di mt nhn ra khi xa. Bng ch git mnh v thy mt con sng l, to nh mt qu ni lng lng tin vo b. nh mt tri nh ho quang to lung linh xung quanh lng sng. Con sng tin vo ngy mt nhanh, mt d di. Nh c mt ma lc ht v pha trc, Dng lao thng ti pha con sng. L cha ka, con sng khng dng li ni mp bin, m li phng mi, phng mi trn b ct. Dng vn lao ti. Ri ch ng khng li khi nhn ra trc mt mnh khng phi l mt ngn sng, m l mt con c voi khng l. Con c khng chuyn ng na, m nm xoi trn ct. Con c ang b chnh sc nng ca thn hnh n lm dp nt lc ph ng tng, ang qun qui au n. N vt v tm thn khng l, lm ct b o su thnh nhng h ln. Duy ch c pha hng tri con c, ct vn phng l, mn mng. V Dng m to mt khi nhn ra trn nn ct mn y l mt ngi con gi nn n c phi by nh tha mi lt lng di ma v di nh mt tri le li, d b sng gi dp vi, vn khng mt i v p m thm. Ngi con gi thoi thp th, vng ngc trinh nguyn lp lnh nc. Dng nho ti xc ngi con gi ln, p vo tm thn cng trng ca mnh, si m cho nng bng ngn la trai tr ri ly qun o ngoi ca mnh mc cho nng v cng nng v nh... Ngi con gi c mt bung ngn bng l da ghp, ngy ngy lo cm nc cho cc chng trai. T , cn nh nh c mt ngn la lun lun si m. Ngn la trong c gi v hnh m mnh lit, khng nh hng, c lan to c cn nh, em hi m n cho mi ngi. C c bit u chnh ngn la y ang thiu t cc chng trai, tng ngi, tng ngi mt, lc th lm cho tri tim h rung ln mnh lit, lc li lm cho nhng tri tim y co tht au n. H vn i bin, i c ly vt dng, nhng kh ni vi nhau hn, ngng ngng v d chng nhau trong quan h vi c gi. Ring chng t, ngi duy nht trong s nm anh em c thy Nng trong v nguyn s vi ln da mn mng v b ngc trn cng sc sng, th ngy mt r. Chng bnh, khng i bin c. Hm y, 4 ngi anh ra khi. Khong tra th tri lm ging bo. Mt ting st n vang tri. Cy phi lao u doi ct bc chy rng rc. ang m man trong cn st, Dng nghe vng vng ting ni nh t khi xa vng v:Hi ngi con ca bin, ngi hy cng rn ln! Ta l c voi ly thn mnh du chic thuyn trong m ging bo, cu mng nm anh em ngi. Chnh ta cng a c gi t khi xa v cho cc ngi, nhng tng s em sung sng n cho c
7

nm ngi. V c gi khng th t vo b nh cc ngi cho thuyn vo b, nn ta phi a c gi ln hn b v ri ta phi phi xc trn b bin. No ng, chnh c gi ang tr thnh h ngn cch gia nm anh em cc ngi. Nay ta c M Bin phong thn, ta khng th cho cc ngi sng ho ht trong nim k v mt c gi. V ngi l k nhn thy ht nhng g trong trng nht m tri t ban cho c gi, cng v ngi truyn hi m ca mnh cho c gi v tip nhn ci du mt m ln da c gi em li, nn ta cho ngi chung sng vi c gi. Ta s a 4 ngi anh ca ngi n mt bn b khc h c cuc sng ring cho mnh. Ngi hy cng chung sng vi c gi n u bc rng long, con chu y n. Nhng ngi phi truyn li cho con chu, i ny ni i kia, rng bin l m ln ca cc ngi, bin cho cc ngi nhng g ng cho, nui nng cc ngi, nhng cc ngi khng c tham lam tn ph bin, cc ngi phi thng yu bin, thng yu ng loi!. Li mt ting st na n vang. Dng bng tnh. Tri t nhin quang ng, trong xanh, nng rc r. Nhn ra b bin, ni xc c voi mc cn nm no m nm anh em c o h chn, nay bng xut hin mt g ln, c c cc tng v cy xanh... Dng v ngi con gi tr thnh t tin ca dn lng ny. Khi lm n khm kh, Dng b tin xy ngi miu th thn c voi. L hi cng sinh ra t thi y, tng nh ng b mnh v con ngi. Hng nm,. qua l hi, vi bi vn t su sc v cc tr chi sinh ng, dn lng li n li chuyn xa ca lng, nhc nhau sng cho phi o lm ngi. Khi Chu vo ging th qa na m. Mt gic ng nng n p n, vi nhng gic m kinh khng. Gic m no cng c mn v ting n. Nhng ct nc bin do mn to ra tung bt trng xo. C b sc p ni ln lnh bnh. Nhng chic vt mc vi mc vng, ch ht nhng con c ln, cn nhng con nh th ph mc cho bin c. Xc nhng con c nh trng xo c bin, c x o n Chu, nh mt lp sng bc k l, lm Chu tc th. Chu ht to:Cu vi! v chm dy, nhy xung ging, chy vt ra khi nh. T ngy y, Chu khng ra bin na. Sut ngy g lang thang trong lng. C nghe c ting n, d nh nh ting pho tp, g cng m u, ngi di xung t v rn r:M bin i, cu con vi!.

Qung Ninh, 22 thng 7 nm 1996

Ch b vng ranh
C giao lin trm hai mi bn ti ci bo chng ti: Ba, giao lin mi ca cc anh !. Theo tay c, ti nhn thy on ng trc mt mt ch b dn u mt on ngi ang bc ti. Ch i ci m li trai to tng, sp c xung vng trn, trng tht ng. Lng ch mang mt ci ti bng bao bt m. Vai ch khoc mt khu AK bng xp. Khu sng, mc du c xp bng li kh gn g, vn c v di lt tht so vi thn hnh ln cn ca ch. Bc ti gn chng ti, Ba ngng mt ln, nhon ci: - Cho ht my anh nghe! Hp hy i mt, ch nghing u v pha c giao lin trm hai mi bn: - i nhanh d ch? Ra l em li n sau ch ri, tc thit! Ni ri ch ci. Trn khun mt trn vnh vnh ca ch, n ci tht rng r. Vi dng dp lanh li , Ba thu ht c cm tnh ca ti ngay t u. Ba mang gi cng vn, vai vc AK i u. Chng ti ni hng mt bc theo. ng xuyn qua mt khu rng b ri cht c vo ma h nm trc. Mc du l ma xun, khu rng vn cn mang nng du tch ca s tn ph. Nhng cy to vn tri l, gi nhng cnh khng khiu, khng khoeo ln tri. Ch nhng cy nh l ang nt ln nhng chi non xanh mn mn. Ti im lng bc theo Ba. ng chi xung dc. t gan g pha si lo xo di chn trn l lng. Ti trt hoi. Ba ngoi li, ci: - Con ng ca em l ra , nng th trn, ma li m! y, anh coi, nhng hn si nh nhng bnh xe ln i dp i y. Ri em h thp ging, v quan trng: - i ng cng phi rt kinh nghim anh nh! Nhng on ny m c cm rm d tng bc, ch t trt xoc cng. Phi mnh dn bc tng bc chc chn, bc n tip bc kia mi c. Im lng mt lc, nh cht nh ra iu g, Ba hi ti, mt cu hi chng n nhp g vo cu chuyn ang ni c: - Anh, cn c anh c nui g rng bao gi cha? Trn nhiu th g, chim p lm nh? - , nhiu lm, nhng anh cha nui g rng bao gi c! - Ba hm, em lm c ba trng g rng, cho g ca trm p, n ra ba con g con. Chao, n en thui nh M en, trng pht phin anh !
10

Ri, nh b cun ht vo ci vic nui g th v y, Ba dn bc vt ln nh dc, va th ph ph, va ni lin lu: - Ci ging rng n vn quen rng anh ! Va xung l chy rc bi lin! Em phi em ci lng, nht chng vo trong. Anh c bit lm cch no cho chng quen nh khng? Ba hay c nhng cu hi t ngt, tht kh tr li. V em li hay t tr li nhng cu hi . Em say sa: - Chc ri hn s quen anh h? C i trc v l em a sn vn vo tn trong lng cho chng n. Mnh chm hn ra, l no hn li khng ng mnh? Ti chm ch theo di cu chuyn ng nghnh y ca Ba. Ba vn bc thon thot pha trc, ci u lc qua lc li. Khi ln ti nh dc, Ba dng li, quay nhn chng ti: - Rng ln cc anh, ti y mt lm! Em tho gi, t xung mt tng gn . Anh em trong on ln lt t ba l, gi xung, th pho khoan khoi. Ti v Ba ngi trn mt tng cao, to. y, tm mt chng ti tri rng ra, phng khong. Trc mt ti, con ng chi xung mt ci dc ri khut dn sau nhng di i bt p lp xp. Xa hn na l nhng n, nhng rung um tm c. V tt tp di kia, bao la, phng khong, l ng bng, l bin. L ra, ci thm cy c phi ph y mu xanh du dng. Nhng, chin tranh ghi ln nhng du tch l li. C nhng khong rng cy ci kh tri, phi mu mng mc di nng. C nhng vt ry cy ci vng rum. l kt qu ca nhng trn my bay M - Ngu ri cht c ho hc. L ch khp ni l nhng h bom, h i bc li. Mt lung gi t bin thi thc v, mt ri. Ba cht tht ln: - Mt qu anh h! Gi ni l gi c chun y! Ti hi li: - Gi c chun? Ba ly tay qut m hi trn, v thnh tho: - Tri c gi nh ri i bin l trng lm, c cht y thuyn! - Em c i bin? - Qu em vng bin. Ba a tay ch v pha xa xa: - Qu em, K Anh ! Ri em say sa:

11

- ng gi em lm ngh bin. Em ch c ra bi bin n thuyn v, ch cha c i bin anh ! Hi em c cht chun m. M em gnh c, em chy theo. Chao, vui lm. Ba li cht hi: - Anh c n c chun vi bnh trng cha? Cha ? Ch, ngon tuyt! M em hay cho em n mn lm! Ti hi: - Gi, ba m em vn i lm bin? Ging Ba cht gin d: - u c c, anh! Ba dng li mt cht. Em nhn mi ra xa. Sao i mt ngy th y li c ci nhn xa xm n nh vy. Mt trng bom n rn lm ct ngang cu chuyn ca chng ti. Ba ng dy: - Li thng B.57. Thi, i, my anh! Ba dn d: - T qung ny ng trng, ch ch lm. Cc anh nh i tha hng v nhanh theo em nghe! M cc anh sa li ai dp, dy mang cho chc ! Ti ng chm ch nhn Ba xc li gi. Ch b tht hn nhin, song li c nhng nt tht cng cp. Bt gp ci nhn chm ch ca ti, Ba bng ng mt ln, lng tng. Em git ci m li trai trn u xung, bp nhu trong tay: - Em i ci m ni lc cc lm h anh? Trc, em cng c chic m Gii phng xinh lm, nhng pho lm mt ri! Mi ngi rc rch bc i. Ba b d cu chuyn, vt ln: - on ny em phi i trc. Nh cnh gic bm ng nghe my anh! ng vt qua mt dy i bt p ri trn xung mt ci n ln. y, c di mc um tm, thnh thong c vi bi lch, tuyt khng c mt chm cy ln no! Mt dng sng ln ct ngang n, nc lo ln trong nh nng. Nng vng ong ong. C v bn hp hi nng, bc ln mi hng hng, tanh tanh. Bu tri trong xanh, tt xa im my chm en ca nhng chic my bay trc thng. Im lng mt cch k l! Ba vn i trc, ghm chc trong i tay nh b khu AK. Chng ti ro bc theo em. Cht Ba ngoi li, vy tay ri rc vo mt bi c. Chng ti nhanh nhn lm theo em, ngi im thin tht. C ting ng c my bay phnh phch, phnh phch. Ba chic HU1A bay ngang u chng ti ri lt v pha Tam K. Ba gi chng ti, vt ra khi bi v li ro bc. Sp ti con sng, Ba ra hiu cho chng ti dng li. Em men theo cc bi c, lom khom bc ti. Pha trc em l mt bi ct trng. Bi ct lo nng, vng lng, ch c
12

tng khng kh b nung nng kh xao ng. Ba nghe ngng, d xt ri vt chy ra, vy tay cho chng ti chy theo. Ct xo xo di chn. Ri nc! Nc con sng m gn i chn ti. Mt ri! Dng sng vo ma ny trong sut, hin t nh mt di la. Ba li qua b bn kia. Chng ti cng li o qua, p nc tung to. Li p ln ct xo xo, si ln nhn m chy vo xm trc mt. Thong nhn, gia bi ct, mt vng mu en kt. Chc li c ngi b bn M lt phc kch bn cht. Thong ngh vy m vn lao nhanh v pha trc... Vo ti xm, Ba chng ti ngi ngh mt vn cy v bo: - Cc anh ngh cht, em i nm tnh hnh ri quay li lin! Va bc c my bc, gp mt tp ngi t pha Bc i li, Ba cht reo ln: - A, anh Luyn! Mi kp gip mt, Ba tu tt: - Sao anh, tnh hnh ng ra sao? Luyn nm tay Ba, n cn: - L M lt mi qua Dng Tranh, Bu Tre, khng i ng ni c em ! Ba nhu my: - Vy phi vng qua o Si? Hnh nh mi con ng u hn r trong c Ba nn em mi c th ni mt cch chc chn nh vy. Luyn gt u: - Ch c con ng n thi. Em i, ch pho nghe! Bn anh i bm ch y! Ba dn chng ti r ngot v hng Ty. Luyn a anh em du kch tin v hng Bc. Bng nhng ngi du kch vai vc AK, CKC khut dn sau nhng hng cy rm rp. Tri p bng ti xung, trm kn chng ti. Con ng ch hin ln m trng trc mt. Trc khi vt qua mt cnh ng ln, Ba ng li cn dn: - Cc anh ch nghe pho. C chuyn chi th ln xung con mng cn ngay bn phi ng. Cnh ng ni bn em gi l cnh ng to ! Bng Ba mt ht trong mn m. Chng ti c cng mt theo con ng m trng m vt theo. C ting pho pa pha Nam ng. Tip l ting rt: vu...!. Sau l ting n ong pha xa. Ting Ba vang ln: K n! Thng Tr Bng ! N xa. Ting ng!... viu... ong c ni tip, ni tip im nhp bc chn ca chng ti. Ri t nhin im bt. Ch cn ting nhng bc chn chy thnh thch trn t. Gi t nhin trn v mt ri. Va thong
13

nh ti li Ba: Gi c chun th ti bng git ny ngi ln v ting tht: Nm xung! Ch kp ln ba xung con mng kh, thy trc mt bung ra mt qung la chi lo ri mt ting n d di. Nhng qung la nh vy c lin tip bng ln khp cnh ng nh nhng m ma tri khng l, n cht cha. Ri li im. Ting Ba vang ln: C ai h chi khng? Chng ti ngi dy: Khng!. Ba dn ging: - Thng G Gai ! Cc anh ch , nghe ting xot trn khng l ln xung mng lin nghe. Thi i! Con ng, cnh ng vi nhng m ma tri n choang choc sau lng chng ti. Ba dn chng ti r vo mt xm nh. Xm im lm chm trong mn m en c. D dm tng bc mt th vo mt cn nh nh. Cn nh b hoang, khng phn vch, khng mi. Duy ch c ci hm l cn tt. Ba dn chng ti xung ngi trong hm. Em ci: - Mt khng cc anh? Cc anh ht thuc i, ngi y ht c ! Trong khi ngi lc ti ly thuc, ngi sa li bao mang, th Ba nhy ln khi hm, bin mt trong bng m. Lt sau, Ba tr li: - Ung hp nc, cc anh. Chc kht hung ri! Chng ti n ln v sung sng. Tri qua mt ngy nng gt, mt thi chy, ai ny mt nhoi, kht chy hng. Nhng hp nc Ba mang li lc ny tht qu v cng. Nhng m la thnh thong li lo ln t u nhng iu thuc. C ai qut thng dim lm bng sng ln mt gc hm, Ba ngi gc , mt sng long lanh, v sung sng. t nhin, c mt ting ku: Cht cha tui ri!. Ba thng tht: - Chi anh? Mt ting n ng m m p li: - Tri i, ci xc ti liu ca anh st ai, rt lc no ri! - Ci xc? N mi ri? - Chc vy, trc khi vt cnh ng, anh cn nn ai n m! Ba ngi im lng. Cn anh em khc th c n ln trch mc anh cn b gi nh mt ci xc: - Sao khng ct ai cho chc? Anh cn b ru r: - Cc qu, xc ng ton ti liu quan trng! Lm sao by gi? Ba ng vt dy: - em i kim v!
14

C ting can ngn: - Bit m m kim, em? - Pho bn d ra! Nhng Ba nhy phc ln mt t, mt ht trong mn m. C cn hm r rm, xao ng. C ai tht ln: - Thng nh d thng qu! Mt ging khc tip: - Thng nh mau ln d! Mi cch y cha y nm, n cht chun ch my! Ri vn ging k: - Hi n bn mnh i t di ln, cng qua vng ranh ny, nhng ng cn tnh, khng c lit nh ba ni m. Cc ng bit , cnh gi bn mnh i bt lm, chm li ngh nhiu. Thy giao lin l mt ch b mi hai, mi ba tui, bn mnh i ngh lun. C i chng hn na ting li: Ba, ung nc cam em, hoc: Ch, ch ni mt ra, khng ngh cng ung, Ba.... Ba c lng l chiu theo bn mnh. Nhng khi mt tri gn ng bng, khng nn c na, ch b van v: Cc ch i mau ln, khng qu gi, trm trn b trc, con b ph bnh. Ri n o ln khc. Mt anh ci ln: - , th th chuyn i ca mnh vi Ba li khc hon ton. Ba y khng c Ba chc mnh cht mt. Chng l ba y, Ba cng dn mnh qua bi trng hi tra bn mnh vt qua y. Chng may dp ca mnh tut quai. Thng chun en u li li li n. Hong qu, mnh chy qunh cng gia bi trng. Thng chun en nghing cnh, th l pho n ti tp, tung bi m mt. Mnh khng bit chy ng no na. Chnh lc Ba lao ra ht ln: Nm xung! ri ko mnh nho xung mt h n gn y. Thng chun en qun ln nhm ng, v mi ln n nghing cnh l pho li dp ti. Ba ngc mt nhn tri, bo mnh: Anh, chy theo em nghe!. Ri Ba ko tay mnh, lao ln. H thng chun en quay i th Ba ko tay mnh chy. Lc no n vng li th Ba ko mnh nm xoi xung, giu thn trong c. Ri cng thot. Hai anh em chy vo trong xm ngi th. Mnh nhn Ba bng git mnh. Trn u Ba mt dng mu ang chy ri r. Chic m tai bo ca em u mt... Mt anh st rut hi: - Sao? Ba b thng ? - B thng, Ba b thng... Nhng em ch nhon ci, a tay vut dng mu: Khng h chi anh, nh con vt cn thi. Chng mnh li i. Lc ny, mt
15

chic tu r cng my chic HU1A na bay ti, qun st st bi n. Tht h hn! Nu c qunh th n chp c ri!. iu thuc tt t lc no anh khng hay. Anh mc thng dim qut qut... Ba y, Ba c u trn vy m i di nng. Mt anh trong on c ci m li trai ca lnh ngu, khng hiu lm c u, vn nht trong ti ba l, lin a cho Ba, ni mi ch b mi nhn. Nhng va chp n ln, em li git xung ngay: D m anh, ci m thng ngu coi lc xc, thi trt. Bn mnh phi xm li gii thch mi, ch b mi chu... Li mt t pho na di ti. Chng ti nhm ln nhn li pha cnh ng. Trong bng ti, nhng chp sng lo ln lin tc. Ting n cht cha. Cn hm rung ln. Tri tim ti nh c ai bp tht li. Ti lo cho Ba. Ti bng thy thng em v hn. em, sao ci ngy th, hn nhin li kt hp hi ha vi ci cng rn n th. Ti bng nh n nhng mm non nhng cnh rng b cht c ho hc. Nhng th thch vi chng tht ln. Song, chng vn bt dy mnh m v xanh ti mn mn. Mi khi nhc li nhng ngy qua, Ba hay ni: Hi em cn b... ng l gi y em ln, ln vt ln ri.. Nhng nhng g ngy th ca con tr, em vn cn nguyn. Nhng chp la ma qui, nhng ting n c a c chp ln con ng kia. Nhng con ng bit bao ln in du chn em... Ngoi ng, ting pho vn n. Cn trong hm th im lng. Ch c nhng m la thuc l lo ln v di ng. Anh cn b gi li th di. Ting mui vo ve, vo ve tht kh chu. t nhin pho im bt. S ch i nh bnh kh khng l b nn li. Ri, pho li gm ln. Ln ny, ting pho nng lm v dn dp hn. Ngi c kinh nghim nhn ra ngay l t pho by m bn ch thnh thong vn dng nhm hu dit mc tiu. Ting n trm c l ting pho bin, xuyn su xung lng t mi pht n nhm ph hm h. Cn ting n cht cha l ting pho chp n ngay trn khng, to mnh xung git nhng ngi trn mt t. Pho t bin, t my trn a tp trung di vo cnh ng ny, mi lc mt dn dp hn. Ba, em ang u? May thay, Ba tr v. Em nh mt ln gi mt ri ca vng bin qu em t nhin trn ti. Em ni nh reo ln: - Ci xc y anh! Anh cn b gi nho ra pha ca hm m ly Ba. Nhng Ba ni to: - i, my anh! i mau v cn ngh! *

16

Bui sng ng bng thng n sm hn min ni. Mi khong bn gi, bu tri chuyn sang mu trng c. Chng ti dy nu cm. Phi nu c cm sng, cm tra. nhng vng gn ch, ngi ta quen lm nh vy. Ba n cm xong t lc no, ang ngi bm vn my c sn. Bn cnh em l my ci lng g. Con g m x lng, cc cc. Ba con g en thui ku chu cht, rc m qua nhng k nan. Ti hi: - Sao c ba con thi em? Ba ngng ln: - Ba ch cn, phi lm tht con g c. S n gy, ch nghe thy. G mi khng c c, trng ra khng p c. Ba con g ni, trng g rng n ra, m em ni vi anh . Ba nhon ming ci ri chm mi hut hut... By g con ku chim chip... Ba nghing u, mt tay m ca lng, mt tay vc sn a vo trong. By g tranh nhau m sn trn tay Ba. n cm xong, chng ti xp c gn gh, ba l sn sng. Anh em trong trm mang nhng dng lt vt trong nh nh con ra, thng nc... giu vo nhng b bi quanh trm. By g c nht vo hai ci lng ln. Con heo c nht cn st li sau t cn va qua, cng c ct chn li, cho vo mt ci r ln. l cch nghe ngng xem ch c cn khng. Nu c th c th lnh kp, khng cho ch ph. Mt tri va dy nhn nh phng nhng tia nng chi chang xung. Bu tri cao hn ln, vi vi. Ting ng c xe tng r pha xa. Ni y l n ch. Vi chic tu r qun ln cao cao. Vi chic tu vn ti bay qua bay li nng n. C nhng ting pho im cm chng. Xa xa li c ting sng my n lin thanh. V by b chao ng mun git mnh chong dy, hi nhau ri rt, tranh ci nhau lon x. Nh vy l bui sng yn lnh. Chng chn, mi gi c th i lm nhng vic cn thit. Anh em trong trm lc tc mang gi, ra, ko nhau i. Ch cn c trm trng nh vi khch. Chng ti ly vng ra, ct nm mt cht. Cn nh ca trm n s, ging nh mi cn nh ca ng bo vng ranh ny. Ni nh th hi qu, bi v n khng phn, vch, khng bn, gh, ging. Ch c my hng ct vi hai mi tranh s si. Tuy nhin, cn hm li rt chc chn. N c o rng bng c nn nh, trn lt mt lp cy ln, lp mt lp t dy. Cn hm ch cho chn mi ngi ct vng nm c. Ti nhn khp gian nh, suy ngh mung lung... Cuc sng ca ngi giao lin vng ranh ny gin n vy . Vi cn nh xuynh xong, vi nhng dng gn, anh ch em tr bm mt vng
17

c lit, thm lng a b i, cn b qua li. H ni lin cn c vi ng bng. Con ng ca ta thnh mi dao thc vo tim k th. Hng ngy, chu bit bao gian kh c lit, nhng h vn sng lc quan, vui v, yu i. C San, trm trng, mang s ra h hoy ghi chp s khch. Xong, c m mt quyn v hc sinh, lm nhm c: Em l mch cha dng mu nng Em ni lin cn c vi tin phng Con ng em chy bng yu thng... c ti , San ci rc rch v hi ti: - Anh, c phi bi th ni ni v giao lin chng em khng? Ti gt u: - , bi th ca ngi cc ng ch y! San lc u quy quy: - Khng, chng em c g u m ca ngi! Ti ci: - Ni l cha! , nh Ba chng hn, tht l mt cu b thng minh, dng cm! Nghe ni ti Ba, San k: - Gia nh Ba ti lm anh ! Cha hn lm bin b bo bo bn cht cng hn chc b con khc. Nh ch cn hai m con hn, li b bn ch bt vo khu n. Xp chng cng vn li, c trm trng ho hng k tip: - Ri ng bo cng ni dy ph banh khu n. Ba y c i cng tc v. Ba bm rit anh i trng nn n xin i. B t chi, hn khc dy ln ri ko tay anh i trng ti ch m hn. Ba va ni, va nc, tm tc: M, m ni gim con... Con i tr th cho cha.... Anh i trng khng n t chi. Ra l hn theo v huyn. Cc anh huyn li chuyn cho trm chng em... Mi ni chuyn, x chiu ri m chng ti khng hay. Anh em trong trm tr v, mang theo my gi bp. Nhng tri bp np bao cn xanh, php php. Li nhen la nu n. Trm bc mt ni ln, nu y bp tri. C trm trng ti ci: - Hm nay lin hoan nghe my anh! Th l c trm nhn nho c ln: - Hoan h trm! - Trm sang d h! - M sao li n bp non, ung cht!

18

- Khng, trm em khng lng ph m! Nhng m bp trc thu ht ri, tri no tri ny kh cng, ht rn anh. m bp ni bn em tra mun, nng qu, ho c cy, c tri, cng ung. Chng ti, c khch v giao lin, quy qun bn r bp bc hi nghi ngt. Nhng tri bp np ngn ngy trng m mng, n do nh xi v ngt l. Ba gm ht mt tri, qung ci vo ci st, vui v: - Cc anh xem, trm em ngho ra , n sn, n bp thi! Mt anh vo: - Khoai bp, tnh qu rt thit th. Ngho m c nh ri l qu ri. Tt c ci vang. Sau nhp ci si ni , San ng dy dn d: - Cc anh n xong thu dn c cho gn nghe! Dy mang ct cho cht. ai dp rt st v cho d chy. Ba v anh Phc, trm trng trm hai mi su, s dn cc anh i. Chng ti vt my cnh ng trng, vt mt con sng th tri nh nhem ti. Li vt qua mt bi tranh ln. Bi tranh ny b bn ch ri xng t tri, rng thnh thang nh mt sn bay. Ba i u. Phc i cui hng. Khi qua khi bi tranh, bc ln mt i sim th Phc vt ln, kh gi: - Ba, dng li ! Chng ti cng dng li, t ba l xung ngh. Ba v Phc ngi chm hm bn mt bi sim. Ti nghe hai ngi rm r: - Em ch on khch, anh bm ng nghe! - Khng, em bm ng, anh ch! - Khng c, anh quen on ng ny hung ri! - Khng, anh i hp v, anh cng l khch thi. Em l giao lin, em phi bm ng! - Thng nh ny ngang d. on ng ny thuc v trm anh. Anh l trm trng, mi phi nghe li! Hai anh em vn tip tc tranh ci, mi lc mt gay gt hn. Ti ngi nghe, lng y xc ng. Ai tng i qua vng ranh nhng ngy c lit mi thy ht ngha cao qu ca s tranh ginh . Pha trc kia l con ng xe chy. Bn ch thng ra phc kch. Ci cht rnh m trong tng bi sim, trn tng bc ng. Cuc tranh ci chm dt. C l l Ba thua. Phc m sng l bc ra pha l. Ba hm hc quay li ch chng ti:

19

- Anh Phc ginh i trc ri! Cc anh ngi ch mt cht! Nu nghe anh Phc ra hiu th khn trng theo em. Cn nu nghe ting sng th cc anh chy quay li nh ng Phn. ... Bu tri en xm. Tnh mch. Khng mt ting my bay. Khng mt ting pho. Ba ngi nhp nhm khng yn. Bng mt ting sng vang ln. Ba bt dy, lao vt i. Ting sng AR15 n lon x nh m rang. Ting AK p li, nhp ba vin mt, chc chn. Ri mt ting lu n M.26 n m. V im lng... Chng ti ngi trong nh ng Phn, bn chn ngng i. Ba v kia, tay xch mt khu AK. Chic m ca em vng u mt. Mi tc t m m hi, dnh bt trc trn. Trong nh n du, gng mt em trng vng v l. Chng ti hi dn dp: - Phc u? - Phc v cha? Ba ch ra sn, ging lc hn i: - Anh Phc ngoi ...! Chng ti xch n, x ra. nh n du to ra sn c mt vng sng vng yu t. Hai anh du kch ng t lc no, lng im. Cn Phc th nm trn nm c. Ti ci xung nhn Phc, xt xa. Phc nm nga, hai chn dui thng, cnh tay phi b gy nt, cnh tay tri nm cht, hi gi ln trong t th cm sng bn. Mu thm ra t c tm d bc thi th anh. Chng ti u im lng. Mi ngi theo ui mt ngh ring. Ti thy hnh nh Phc c hin r trc mt, vui ti, ci m. Phc trc ngoi hai mi, cao gy, c n ci rt n hu, khin ngi ta va nhn thy l mn, tin ngay... Hai anh du kch dm chn, thnh thong li chp ming. Ting mt anh trm trm chm trong mn m: L chng mnh chm qu! Nu i sm mt cht, t kp mn on trn th chng xoang ri, m anh Phc khi hy sinh. Anh kia ngm ngi: Chng mnh c li, i phc kch li b tr hn chng. Ba t trong nh bc ra, ging thng tht: - Anh Phc, anh Phc i! Cc anh du kch li bn Ba, d dnh: Thi ng khc na em! Nh tr th cho anh Phc! Em i lm nhim v i! Dn khch i vo lc ny l tt hn c. Hnh nh nghe ni n nhim v, Ba tnh to li. Em lng l ng dy, xch ci bao bt m loang l mu ca Phc, m ra ly ci vng, tm i ma, a cho anh du kch, ging bi ngi:
20

- Cc anh a anh Phc i dm em!... Em ch ci bao: - Trong n cn mt t hom sn, anh Phc xin trm em, tr xung trng. Cc anh ly trng quanh ni anh Phc nm. Anh Phc sing lm, c rnh vic l li cm cuc tng gia.

Quay sang chng ti, Ba gic: - Cc anh, ln ng nghe! Ging em rn anh li. Trong i con ngi cn lng lnh nc mt ca em, nh n du sng lung linh nh hai ngn la. Khng hiu sao, ti bng ngh rng, t i mt y s pht ra nhng tia sng diu k, soi t mn m, rch ri tng b cy, bi c, r li cho chng ti i... (K nim chuyn cng tc vng ranh Qung Nam - 1970)

21

m bn
Bnh b v
Khng ai ng v chng Bnh b nhau. H c vi nhau 3 mt con: hai gi, mt trai. Hnh, v Bnh, lm k ton cng ty IMEX. Bnh lm th nh. Gia cnh khng sung tc g, nhng cng chng n ni tng bn. Cuc sng gia nh thy c v m m. Khi h tuyn b s b nhau, m Bnh khc ht nc mt. C b c v anh em h hng u x vo trch mc Bnh. Bit ngay m, ci ngh nh l lm chuyn lm. Chp nh cho ht c ny n em khc, tha h gn gi, tn tnh. Li nhng m ci qu na, i hai ba ngy, n u ng u, chung ng vi nhng ngi n b no, ai m bit c. Nht nh phi c chuyn lng thng g y, nn Bnh mi b v. Lc Bnh em giy ly hn cng 2 a con gi v nh m , b c ng ngt. Khi hi tnh, b nguyn ra Bnh l ngi ph bc, lm b mt mt du tho. Nhng chuyn ri. Bnh gom tin mua mt cn nh l lp xp chn i C Vit v vn lm ngh nh.

Bnh vo t
Trong nh, ch mi mnh Bnh l lin tc gy ra nhng chuyn ln xn. Cng an n c lnh bt Bnh v ti Li dng tn nhim chim ot ti sn x hi ch ngha. Bnh im lng a hai tay vo cng s 8, lm li i theo hai anh cng an. i mt on, Bnh mi nh sc tnh, quay li dn c con gi ln: Thu, b ang m nng. Thi, nc cng ny th con v em a nhau v tm vi m vy!. Nhng li trch mc li dn vo Bnh, d rng Bnh khng cn c t do nh m nghe. Ci ngi t ph nt gia nh mnh, ri cuc sng s chng ra g. Cho nn, vo t l phi. Vi v l ngi u gi tay p cn bi bc, hung chi i vi ngi dng nc l. Chc nh la qu tn dng cun gi vo Nam, ch bun bn g. Ci ng y lm sao m bit bun. Chc l c c b no, nh r nhau chun vo Nam lm n mi tnh ht mt v y. Nhng li tri khn thot, mnh lm mnh chu ku m ai thng. Sut mi thng t, Bnh khng c ai trong gia nh n thm. M cht ngay sau khi Bnh b bt giam. Hai con cn qu nh. Anh em th khng
22

thch lin lu vi k la o. T kh. T trong ni c n cng kh hn. Kh qu bt thnh th. Bnh ghi chp thnh mt tp th mng nhan Tm s ngi t c n . Nhng n khi sp ra t, Bnh b mt tp th y, nn n by gi vn cha ai bit ni dung Tm s ngi t c n ra sao. Ra t, Bnh khng lm ngh nh c na. By gi ngi ta chuyn chp nh mu, dng MINILAB, ai cn chi nh en trng. Mun chp nh mu, phi c vn ln. Bnh ly u ra tin mua sm phng tin. Anh em trong nh chng ai chu cho Bnh - k la o - vay tin. Ch em rut Bnh, mt ngi kh gi, c ci xe quay nc ma b khng, nhng Bnh van v n b bt mp cng khng mn c. Bnh nh i xc ct thu bn Chng Dng, ct lc mi ngy c 7 nghn ng. Nhng khng cnh tranh ni vi nhm dn Thanh Ho, v h bn sc lao ng qu r. Sau , c mt ngi quen bn b ngh ct tc gi 100 nghn ng. Bnh vay tin ch mua, nhng ch khng cho vay - ch y bo khng tic g, nhng phi nghim khc cho ng anh rut rt c kinh nghim m sng cho nghim chnh. Cng may m mt s bn b gp tin gip Bnh mua. Ri Bnh ra ph Nguyn Hu ct tc. Nhng, kim sng khng n gin cht no. t c th cng, sng c h b , c dy ph y c phn chia u vo y; mua mt ch trong dy hng ct tc, mun hp php ho cng phi tin triu, ly u ra. Bnh r my bn m hng gc tng i din, kim khch vng lai. Th l Bnh tr thnh k tranh khch, thnh ci gai trc mt hi ct tc Nguyn Hu. H khng ra mt ui Bnh, m li thng qua cc bin php ngm no . Cho nn, Bnh b hch sch kh nhiu. Nay b gi ln phng pht v hnh ngh khng c giy php. Mai b cng an pht v ln chim lng ng. Ut c cht y lng Bnh. Hm y, Bnh n ngi vo gh ct tc ca iu - mt n anh trong nhm th ct tc Nguyn Hu - bo ct tc cho mnh. Sut thi gian iu ct tc, Bnh ch l l ci mt, khng ni g. n khi iu cm con dao co mt ln, Bnh mi ci khy v hi: My c dm ct c tao khng?. iu ti mt: Sao bc a vy, ai li th!. Bnh quc mt qut: - Ai a vi my. Nhng tao bit l my khng dm ct c tao u. Nu c gan, my khng phi i mch lo nh tao bit. Cn tao, chng c ci g lm tao s c, cho nn tao mi ngi y cho my cm dao co mt nh th ny! Qut vy, nhng Bnh vn ngi nguyn trn gh v ra hiu cho iu co mt. Xong, Bnh ng dy, ci gn: My hn lm. Ton lm cc chuyn sau
23

lng. C gii th dn mt ra m i chi vi nhau, ch mch lo l hn lm. Tao cnh co my y!. Cha kp ni cu no, iu lnh trn mt c p khng khip vo bng, ln ng ra. Chng ai can thip. V chng ai mun dy vo thng t v. Ngay lc y, Bnh thu dn ngh, bung mt cu: y bn thu lm, khng th chu c, anh em ta kim ch no sch s m lm n. Th l Bnh cng nhm th bn xch ngh, dt du nhau ngc v pha B H.

Th tuyt mnh ca con gi Bnh

B Bnh ca con! B Bnh thn yu! Con mun gi mi tn b. Nhng khng th c na. Khi b c th ny, con i xa, i mi. Xin b tha th cho con. Con bit b yu con lm, b lm mi vic v con. Nhng con khng th no sng c na b ! B con mnh ton gp tai ng; by gi con li tn tt, tr thnh gnh nng qu sc i vi b. Vy th b hy vui lng cho con ra i con c thanh thn. Con ch dn ring b iu ny v b nht nh phi thc hin: khng c cho m con c mt trong m tang ca con. Con nh lm lc con cn b, con b au khp. B bo do nh m thp qu nn con mang bnh. Nhng hm tri nm, nh t sng, cc th mc meo c. Li ti om om na. Nhiu m, khp sng ln, con au qu. Con va khc va m ly m cho au th m y con ra v gt: yn cho tao ng! . Con phi b xung ging, lt xung ci gm cu thang m b cha thnh bung ti lm nh cu cu b. C bao gi b ng trc na m u? Ngay hi , con cng bit rng b thc l lm nh kim tin nui chng con. Trong nh n m m, b mm ci v m con vo lng. B bp chn cho con. Nhng ch mt lc thi, v b phi lm nh tip. Tng y cng cho con bt au n. B m con vo lng v li lm vic tip. Di bn phng ca b, hin ln nhng hnh ngi lm con s lm: mt trng, tc trng, ming cng trng, m mt li en x x. B bo l nhng m bn. m bn bao gi cng tri vi dng bn, tc l vi nh. S, nhng con rt thch xem b lm, v con qun c cn au, li c thy s bin ho l k ca tm giy nh trong khay thuc. Hi b chuyn chp nh chn dung. B bo ghi li c nhng chn dung p cho con ngi l mt ngh thut chn chnh. Cng v th m b kh tnh vi nh ca mnh lm. C nhng tm nh con thy cng p th b li x b - b bo nh
24

hin chm qu, b xm, hoc nh qu sng phi trng git, xu c mt ngi ta, b khng chp nhn c. B bo, mt th nh gii c th bin mt m bn xu thnh mt tm nh p, c iu l phi bit yu ci p v chu kh lm vic theo lng tm, ch khng lm ba cho nhanh m kim tin. Ngc li, mt ngi th ti c th bin mt m bn p thnh mt dng bn xu x. C ln, b che chn, phng ra mt tm nh chn dung mt thiu n, m ni bt l i mt to, en, c ci nhn m thm. B so snh tm nh y vi tm nh b lm theo ng m bn v gii thch: mi gng mt u c nhng nt p ni bt v nt xu c trng, phi bit tn ci p ln, lm m ci xu i, chng hn c gi ny b lm ni i mt p v cp bt mt gc trn d, nn trng mi d chu th ny. D sao, m bn l gc, mun p tht s phi to c ci p ngay t m bn. Nim say m ca b nh liu thuc mnh gip con vt qua nhng m bnh tt v nui mt c vng l tr thnh mt phng vin nh. Nhng, mt s tht lm con v ht thy. B c bit ti sao con b xe la m khng? Chnh v ci s tht ph phng y. Ci s tht m nh con sut nhng nm th u m con khng l gii c l ci g. Nhng n khng khip lm. N khng bung tha con. Tri i, con vit sao y b hiu r ngn ngnh nh. Con ni lung tung qu. Nhng thi, y l ln cui cng con ni vi b trong tm trng ri bi, th b hy chu kh c nh. Liu thuc chut sn trn bn, bn ca nc ln (ci ca M m b dng trong nhng nm i b i chin trng B, b vn gi lm k nim). Ch cht na thi, tt c s ho vo c th con, cho con c v ci yn hn, khi bun, khi s, nhng li khng c b. Tri i, sao tri khng c mt? By gi con ni tip: khng phi xe la m vo con, m chnh con lao vo ng tu. Khng hiu ti sao con khng b nghin nt di bnh xe st, m ch b vng ra, gy mt chn. Nm trong bnh vin, lc tnh li. con nghe mi ngi ni l con may mn thot cht; h c ng u chnh l ni bt hnh ca con. Con li lm kh b. Con thy r b gy v i. No tin thuc. No tin bi dng cho bc s. No tin chm lo sc kho cho con. Ci ngh ct tc va h no c kim c bao nhiu. Con phi c ht sc cho mau kho. Ri con ra vin, vi ci chn tp tnh, cn nguyn b inh ng ni xng i. Chn phi ca con ngn mt 2 phn so vi chn tri. Ri s phi m ly inh ra. Nhng tin u cho chi ph v m ny? B lm li lm vic, lun an i con, nhng con bit b lo lm. Thi, con phi ra i cho b bt gnh nng! Con nh b qu. Con lc tm m khng thy tm nh no ca b c. B lm cho ngi ta nhng chn dung tuyt p, cn mnh th khng mt tm no!
25

Trong nhng ngi m b nn nt to nn nhng nh p tuyt y, c nhng ngi khng xng ng vi tm lng ca b cht no. Ngi l m y b . , con ni thm b bit l trong khi con nm bnh vin cha chn, m con c n thm con mt ln. M bo b nhn m n vi con. B, nhn lm g? M cho con mt cn cam v chc ngn ng, nhng con khng nhn. Con bo m v ngay i, ng lm cho con ln cn sc. Con lm sao qun c khi b vo t, dn ch em con v tm vi m, nhng m c nhn u! Con phi gi em cho ch , cn con th ln tn Na R bn thuc l kim sng. Cho nn, dt khot m khng c c mt trong m tang ca con, b nh! Tht ung cng b to cho m nhng bc chn dung cn p hn m ngoi i. V mt ngi n ng na b . L ra b ng bao gi chp nh cho lo ta mi phi. l lo Gim c Cng ty m m lm k ton. Ch hiu hi y lm th no m b to c cho lo ta bc chn dung oai th, khc hn ci lo bo ph, bng to, mt b, mt ph nn ngoi i. C l, trong ci nhn bao dung ca b, chn dung cuc i ca hai con ngi p lm, nn b c to cho h nhng bc nh tng xng. Dng nh nhng m bn cuc i, i vi b hon ton l iu b n. Ci dng bn tt p m mi ngi phi ra , trc mt b, chc g l hnh nh thc m ch l ci p gi to do xo thut lm nn t nhng m bn xu x. B c nh ln con i chi vi Hng v, con nm di vo mt gc v lng l khc, b hi con khng ni? Con rt cm n b khng gng hi g con, khng nghi ng g Hng trong bui i chi ti hm . Nhng hm nay, con xin gii thch cho b r. Con cha h bit yu ng l g b . Bao nhiu tnh cm, con ch dn vo cho b. Hng, con rt qu, nhng ch vi n thun tnh bn, mc d Hng sng ngay thng v tt bng. Vy m ti hm , Hng ng li yu con! B i, ci tnh cm mnh m y ca Hng t chy bng ngn la qu kh trong ngi con ln, v con thy thm tha v cng ni cay ng ca cuc i ny m b phi chu. Chnh lc Hng khi dy tnh cm nam - n trong ngi con, th con hiu ht ngha ca s vic m con chng kin t lc b t. Hi y b i chp nh cho mt m ci tn ni no , mt ba ngy. Chnh ci lo gim c bo y n nh ta. Lo y m m, hn m v bo rng yu m! C m lo ta nm vi m. Con khng hiu r tnh cht ca nhng vic lm y, v lc y con cn qu nh, nhng t con b mt th g m nh khin con gh s m. Cn b, b vn c cm ci vi nhng tm nh. Cng t , con bit rng con ch c mi mnh b m thi. Th ra m phn bi b t nhng ngy gia nh cn rt m m. V em Vinh khng phi l
26

con b, tuy n chnh l em con! ri sau ny b m phi ly hn, cng chnh v chuyn . Th th tnh yu l ci g h b? Con khng dm tip nhn tnh yu ca Hng. Con ch thy au n ch. Con b mc Hng, chy v nh. Ti sao b li cn rng chu ng khi mi ngi ch bai b l ph bc v trong cuc ly hn m thm hi ? Cay ng v tht vng qu, con tm n ci cht... B thn yu ca con! Cho n by gi, con cm thy mnh tho ngh nh ri. Con bit nhn m bn thy c chn dung con ngi. M chn dung ca b, i vi con, l p hn c. Nhng ti sao b c khng chu lm chn dung cho mnh? Tm nh cuc i ca b, mc d c mt m bn p, li tr nn xu xa, b ngi ta khinh b. Th b i, ai l ngi th nh ti lm hng c tm nh ca b? B phi ginh ly ci quyn sa chn dung cho mnh. Thi, b i, con ung thuc y. Vnh bit b!

Tm s ca Bnh vi con gi
Con mong ngi i nhn ra chn dung tht ca b, iu y tht hnh phc cho b! Chnh con nhn c nh vy, con chnh l ngi i m b cn. Ti sao con n b b m i? B khng quen ni nhiu m ch quen lm. Thanh minh th b cng khng mun. Mc, c ngi i hiu mnh th no cng c. Min l mnh sng ng vi lng tm. Nhng vi con th b phi gii thch i iu. Qu tht, b tht bi qu nhiu trong cuc i. Nhng, con c bit khng, cng c lc chnh b t nhn tht bi v mnh ch khng n sang ngi khc. Tht bi ln nht l b phi vo t. Cng v ham bun bn nhanh giu m nn ni y. Sau khi m con b b, b mun bt khi cnh ngho ca gia nh. B bn ht ngh nh ch c 8 trm ngn v vay qu tn dng Ngc Hi 4 triu ng lm vn i bun. Chuyn u, b vo tn nng trng Sng Hiu Ngh An bun cam ra. Chng may gp ma, xe li khng c mui, v n ni th cam b thi qu nhiu. Bn khng ai mua. Ch ln gn cu Chng Dng mi c mt b c tt bng nhn bn gip. Tri vn ma, cam c tip tc thi. B c bn bn tho, thu li cha c 100 ngn, li phi thu xe cng nng ch cam thi ra b sng Hng. B khng n ly 300 ngn nh b c ha. Th l l mt hn mt triu ng. B li i bun lc t Vinh ra Qung Ninh, bn cho bn Trung Quc. Vi chuyn u c li, b tnh lm n ln. Vay
27

tip qu tn dng mt triu na. nh hn t ti lc ln bin gii. Nhng b qu tin ngi nn trng tay. Bi v lc h ng cho b ch c lp trn l loi mt, cn li ton loi km phm cht. Bn bn tho cng khng xong. Th l ct vn. Xa nay, b c i bun bao gi u, v ln ln i thanh nin xung phong, chuyn vo nh my giy, ri i b i, gii ng lm ngh nh. Khi kp hiu ra rng bun cng l mt ngh, phi hc, phi tho mi lm c th mun. ng dp y th qu tn dng v. S tin vay lm vn l chung vi 2 bc na, nhng ch ng tn b. Khng tr c n, th l vo t! Thi th mt mnh chu ti cn hn lm hai bc phi cng kh vi mnh. By gi, b ngi ng L Thng Kit, cng tm n. B thu thm chic xe quay nc ma, nh bn nhng lc khng c khch ct tc, ri khi con kho, con cng ln bn vi b. Nhng mi c 2 ngy, b thu ht ngh ln n, v vi phm trt t lng ng. Hm y, cn nguyn 3 b ma, b vi mn xe p i bo vi ngi bn ma, v bc y thu xch l ch ht ma v, khng tnh b mt xu chi ph. Kh th y, con . Con c hi ti sao b khng t lm mt bc chn dung thc ca cuc i mnh? Thc ra, mi ngi u c sn mt m bn ca cuc i, nhng khng phi ch lm mt ln l thnh c ngay tm nh ton b cuc i. C phi lm dn, lm dn theo nm thng, ng nt, hnh khi ny chng ln, ho vo ng nt, hnh khi kia v phi n khi nhm mt xui tay, bc chn dung cuc i mi hon thnh. Trong qu trnh y, c ln t mnh lm hng, c ln b ngi khc ph hng, th c nh du vt li, ch khng th vt i lm tm nh khc c. Nhng, iu quan trng, l phi gi c nhng nt c bn ca chn dung cuc i mnh. i vi b, d c th no, th chn dung cuc i b vn l LNG THIN. Chc na, b s ln n chuc chic xe quay ma v, tm ch thch hp tip tc va ct tc, va bn nc ma. C Dung hng nc ch chn, bc Tng cha xe p cho b vay tin chuc y. B cha bao gi ngng lao ng. D c mc sai lm, th b cng ch sai lm trong lao ng, cho nn, con c tin rng bc chn dung cuc i b khng ai bi bn c, n mi mi l LNG THIN. V b cng cn c rt nhiu bn b tt. Ngay con cng c nhng ngi bn ch ct m con cn nh h sut i. l nhng bn hc c cho con ti 4 lt mu lc con b tai nn xe la. c mun ca b bao gi cng hng ti vic thin. C ngi hi b nu by gi b c tin, b s lm g, b tr li rng, vic u tin l cha chn cho con, tip n l

28

mua mt tp lu cho 3 b con , ri mua mt b my nh, tip tc vi ci ngh m b yu thch. Nhng, nhn chn c cuc i kh qu con nh. Chnh gi thuc chut m con mua c trm v sinh dch t, con inh ninh l liu thuc cc mnh, thc ra l thuc rm (ngi ta trn vi rt nhiu tp cht n bt tin ca nh nc m). Th l ln u tin trong i, chnh ci gi di cu b con mnh. Con ch b au bng, nn thc nn tho, v by gi ang nm thim thip di nh mt b y! Cm n cuc i vn cho con cn hn nhin ng l mt a tr, cha lc li nhn qua m bn m thy ht c chn dung tht ca ngi i. Nu con lc li nhn ra ca thc ca rm, chc g hai b con cn c bn nhau nh lc ny. D ngy qua bit my ch, cay ng, d ngy mai cn y gian trun, b vn gi c nim tin. Con hy tin b v cng b vng bc i ln. H Ni, thng 9 nm 1993

29

CI M
Ho ti chin trng vo cui ma kh nm 1968. bt u c nhng cn ma ro xi x, nhng khng ko di. Khi Ho cng nm anh em khc vt khi cnh rng long boong, xung ht mt con dc ngn th thy mt con sng trong xanh, lp long di nh nng x gay gt. Mi ngi u ln sung sng. Sau nhng ngy i xuyn nhng cnh rng bt bng, mt b bng bt bi mu xanh bt ngn ca l, ca cy, nay ng trc con sng rng vi b ct trng lp lnh v bu tri trong xanh vi vi, ai cng thy tm hn nh c chp cnh bay ln. Ch ring Ho vn lm l, cm ci bc. Mi n khi i chn anh chm phi dng nc mt lnh, anh mi bng tnh. Vt thng mu bn chn nhi but. Cch y hn mt tun, khi lun vo rng kim nm, anh chng may phi mi chng ba l ca ng bo Kadong. Tht t hi, cha n chin trng, cha tham gia chin u m b thng! Nhng iu lm Ho day dt hn l anh khng c iu v n v chin u. Trm n tip Qun khu pht hin anh l sinh vin trng i hc Giao thng nn iu anh sang Trung on 230 thuc Cc Hu cn, chuyn trch cng tc giao thng... - Cho ht my anh nghen! Ho git mnh ngc nhn ln. Ho ra li qua sng, bc ln b t hi no ri. By gi, nghe ting cho l tai, Ho mi thy mt c gi mc o en ng bn mt gc cy su to tng ang cho hi. Ging ni g nghe cht nh i xanh vy! - Ho thm ngh, nhng vn lu bu p li: - Khng dm, cho c! Khi mi ngi quy qun bn gc su, ngi giao lin ni vi c gi: - C Ngh n, tui giao cho c nm lnh mi toanh nghe. Giy t y. Nhn c ch? - Ch sao! - C gi p gn ln. Ch, sao m n ni cc cn, Ho xt nt nhn Ngh. Dc ng hnh qun, trong nhng m dng chn bi khch, Ho hay la c vo nh khch ca trm giao lin thm d tnh hnh vng t mi. Trong nhng cu truyn vui bn bp la rc hng, Ho thng c nghe my anh lnh c a a tht tht. - Cu hi khu Nm ? Hay y. Nhng phi ci ging ni con gi khu Nm cht lm. M my c li hay ht thuc r na. Chnh v vy mi c cu: Ting n con gi Qung , mt ma thuc l cht ba ngn ngi.

30

Cn chnh Ho, mi tun trc thi, cng gp mt c ht thuc nh vy. Hm y, Ho ang ngi ngh th mt c gi xm xm bc ti: - Cho tui mn con dao! Ho cha hiu c cn dao lm g, nhng vn rt con dao gm buc cnh ti cc ba l cho c gi mn. Cm con dao, c gi lng lng ti khc cy bn ng. C rt trong ti ra mt xp l thuc, xp chng ln nhau, cun cht thnh mt thi to bng cn dao. Xong, mt chn p ln thn cy, mt tay cm thi thuc t ln thn cy, tay kia cm dao, c gi ra sc thi. Hi lu sau, thi thuc bin thnh nhng si thuc qun queo, en sm. C a tr Ho con dao, ri li xin mt mnh giy, cun mt iu thuc to bng ngn tay ci, ht ngon lnh. Nhng cu chuyn v hnh nh y em li cho Ho n tng khng p v con gi khu Nm. Li thm ni bc bi v chuyn cng tc, Ho thy ht sc kh chu vi c gi c ci tn Ngh - tn con trai ny. Ci chn au lm kh Ho. Ming vt thng kn li, nhng bn trong li lm m, nhc nhi. C bn chn tri ty , nng nh gch nung. Vo n n v, ch kp cho hi mi ngi mt lt, Ho b cn st qut ng. Anh mc vng, ph bc, nm li b. Chiu hm y, ang m man trn vng, Ho nghe ting gi: N anh! N anh! v thy ci vng mnh b git git. M bc vng, Ho bt gp ngay khun mt nghim ngh ca c gi dn ng hi chiu hm qua. Anh bc bi nh ph bc vng li, th c gi gi ly: - Dy anh, em coi vt au cht. C gi cm hp dng c y t. Th ra c l y t. Ho ngi dy, u nng nh ch. C gi ngi xm di t, ly tay nn nn ch sng bn chn Ho. - Tri, lm g m mnh tay vy? - Vy m mnh ? Ngi im em ra nghe! Ngh ly panh cp bng, nhng nc nng, ch i ch li trn ming vt thng. Ho sn gai c. Ngh gi cht chn Ho, dng panh khi ming vt thng cho bt m ra. Ho thy but n tu sng, song c cn rng im lng. Nhng no xong. Ngh li ly panh cp bng, thc vo ming vt thng, thc theo vt chng, nh thng nng sng. Ho thy nh b bo tng th tht ra. Anh ht tung chn. - Tri! - Ho ku ln, nhng khng phi v au, m v va lm mt vic tai hi: ci ht chn ca anh lm c hp dng c y t, vng c mu m vo ngi Ngh. Anh i mt ting gt. Nhng khng, c gi ch kh lc u, nht
31

nhnh nhng l thuc nm ln lc trn nn nh ri li cm ci xc thuc, bng cho Ho. Nm kn trong tm d ri, Ho thm ngh: Ni nng kh khan, nhng li khng bn gt, cng l. Mt gn mt tun, vt thng mi sch m, Ho cha i lm ng c. Anh c phn cng nh gip ch nui. Bui sng, Ngh a anh ci gi an bng my, bo: Anh i kim mn thc nghe! - Ho ra Ngh cng l ch nui? - Ho thm hi ri lng lng xch gi i. Cng vic lm Ho say m. Nhng cy mn thc c cng di, l to lng bng mc thnh tng cm ri rc khp rng. Dc ng hnh qun, Ho cha n mn thc, nhng nghe anh em kho nhau: Mn thc l v thuc bc, b lm!. Ho suy lun: L cy thuc, chc b c. Vy ly c thi, ch ly l lm g cho nng?. Th l Ho vt sch cng, l, ch c li. Anh mi m ln theo cc bi mn thc, h hc nh nh, vt vt. Mi n gn tra anh mi hm h bc v, nh va lp c chin cng. t ci gi xung ci gin cy ngoi sn, Ho gi: - C Ngh i, ly mn m nu ny! - a, anh lm chi m k vy? Mn thc ch n c cng thi, anh b cng u, em i lm v. - Trn kia ka! - Ho lu bu tr li v ch tay v pha cnh rng non trn dc. Bc qua sui ri, Ngh quay li dn: - Em ang nu mm trn bp. Anh coi n si th ly d ht bt nghe! - c ri! - Ho tr li ct ln ri vo bp. Ni mm kho bt u si, n bt ln. Ho ng quanh bp: chng c ci r no ht. Qui, ti sao li ly r ht? hay l c ta bo mnh lc mm bng r?. Bp la chy phng phng. Ni mm si bng ln, ngu bt. Ho cha kp ngh phi lm g th n tro ra, di xung bp xo xo. Tro bi bc m ln. Ho vi bc ni mm xung. Cht nh c cu Vinh b st nm trn nh, Ho chy vi ln. - Ny, ly r ht mm l sao h cu? C Ngh bo mnh ly r ht ni mm si, m mnh tm mi khng c r cu ! Cht hiu, ang st ng ng, Vinh cng ci sc sa: - Tri i, c y bo ly ci v, tc l ci mui, vt bt y m. Ting trong ny thng ln V vi D, ng tng ! Chy tr vo bp, Ho cu nhu: Tht n khng nn i, ni khng nn li, r ngn!.
32

Chng bao lu, Ho lm quen c vi cuc sng mi. n v ca Ho l trung i Sn Hi c nhim v lm v sa ng, bc cu cho xe p th i. n v ng qun on cui ca ng th. Hng Bc, n vn mi ti con ng t li chy ngon ngoo bn cc sn ni. Hng Nam, n b dng sng Thanh chn ng li. T y, ngi ta khng dng xe p th na, m dng thuyn vn chuyn hng ho, v kh cho cc n v chin u. Ho nhiu ln xem xt, ngh cch bc cu qua con sng ny ni ng th di mi ra, nhng cha c. Sng qu rng, mt bn l bi ct, mt bn l vch dng ng, khng c th bc cu. Gia nhng ngy y th Ho b gc: cn st rt u tin tn cng anh. Ngh a thuc k ninh cho Ho ung. Mi cha ht mt liu, Ho thy tai bng ln, bng ln lc bc nh ni bp hm. Nhn vo u, Ho cng thy nh b chi nng. Ming ng nh ngm mt gu, Ho khng n ung g c. Ngh p Ho n cho, nhng Ho nut khng ni. C hng lun lun gh lm, bt Ho nn ma sut. m, mt chong chong, khng ng c, u but thon tht. Mi, cn st khng lui. Cht chng? - Ho lm nhm. Nh ti chc ng k ninh m m cn thn ng trong mt ng tre nh dt vo thnh ba l lc Ho ra i, Ho bo Ngh: - Ti c thuc, c tim h nh! Ngh ni: - Khng c u, mi st phi rng ung thuc, ch c tim. Ho rn r: - Tri i, c c vy, khng tim gip, ti cht ? Ngh ci ngt ngho: - Cht d vy sao anh i! Thi a thuc, em ct dm, khi no st c tnh hy tim! Qu tht, cn st phi lui. Nhng ngi Ho mm ot. Ho nm bp trn vng, tng khng th ct ni ci u nng trch ln. Ngh lun lun n git vng Ho: - ng nm nhiu, bt ngi i. Dy cho thanh thn cht coi! Ho li phi ngi ln. u vng. Mt hoa. Ho cau c nhn Ngh, ngh thm: Lm g m m d vy?. Khng n thi kh chu ca Ho, Ngh li gic: - Anh xung vng, i li cho n quen cht no! C th, dng nh ngy no Ho cng khng c nm yn v Ngh m. Nhng cng l, anh thy sc kho hi phc kh nhanh...

33

Mt hm, Ho c phn cng nh gip ch nui. Ngh r: Sng nay, anh v em i ci thin cho anh em nghen!. Ho tn thnh, nhng cha bit ci thin bng cch no! Sau khi dn dp bp nc, Ngh bo Ho cm ra, mang gi cng mnh ra khu rng t. Rng khu Nm c nhng cy t tht k diu. Thn, l trng ging ht cy da, nhng li khng c qu nh da. Qu ca n mc thnh bung, ging nh bung cau, mi qu ch b bng t ngn tay. Th n vo qu t m xem - nga mc hng ra. Vy m ng bo dn tc li bit cch trch cung bung ly ra th nc t ln men, bin thnh ru ngon tuyt: thm, ngt, nng nn v ru np. Ngh ni rng gia ngn n c mt ci li mm, n ngon nh c sn (tc c u ngoi Bc), gi l h t. ly c h t, phi vc v dn dn t ngoi vo. Hai anh em ln ti rng t lc mt tri vt khi ngn cy cao nht rng. nh nng c len li qua nhng tn l dy ca rng, to hi m xung, nhng vn khng xua ni ci m lnh mun tha ca rng gi. Nhng cy t mc ri rc y, chu lp di nhng bng cy c th ngt ngn. Ngh bo Ho chn mt cy mc nghing bn sn ni, d cht, cn mnh chn mt cy nm lng chng dc. Ho hm h cht. Ra tht sc, nhng gp th g dai, xp, nn khng n ngt xt c. Hn na, ci mi khom ca ra lun lun lm vng vu, nhiu khi khin con ra bt ngc tr li. Thnh thong dng tay, Ho vn nghe ting ra ca Ngh phm php bp vo thn t, nghe khng dn dp, nhng cn mn, u n. Ho cng cht mnh hn. M hi ta ra t sng lng o. Ho quyt ly c h t trc Ngh. Chng bao lu, Ho cht t phng ngn t, lm n ri nh rm xung, ln hai ba vng ri mc kt gc mt cy trng. Ho reo to: - Xong mt cy ri, c Ngh i! - ri hm h chy n ch ngn t. Nhng Ngh li cau my: - Tri i, ai li cht la n ra, lm sao vc c v? Ho bi ri: - Vy phi b ? Ngh bo: - Thi, rng vc dn v m ly h, ng b ph m phi ti vi rng. Hai ngi h hc li khc ngn cy t ln ch bng. Ngh ly ra rc lp v ngoi - tay ny rc, tay kia ko. Nhng lp x lng nhng nu ko lp v nh mun nh vt vi con ngi. Nhng dn dn, ht lp ny n lp khc b lt, hin ra ci li trng phau. Ngh kho lo vc nt nhng on x u, ly c mt h t to bng ci bi ng. C ly ra, xt mt ming nh, a cho
34

Ho: Anh n th coi!. Ho b ngay ming t vo ming, nhai rau ru: ngt v mt lm. Mt tri ln n nh u, nhng khng sc xuyn thng lp my m dy c ca bu tri thng mi. Rng thong ng ra, nhng vn m t, bc ln mi l cy mc ngy ngy, nng nng. Khng kh lnh lnh. Nhng Ngh v Ho vn thy nng ran. H va h xong cy t th tm. Nhng h t nm ln lc trong gi; nhng ch b bm vp ng mu cnh gin. Ngh bo: Ta ngh tra, ri xung sui bt c, v nu cm chiu l va. C xng xi eo gi, ro bc theo trin dc v pha sui. Ho ngoan ngon bc theo. By gi anh mi thy Ngh c dng ngi sn chc, vi nhng bc i thon thot m vng vng. C ro bc trn con ng trn nhy m khng h trt ng. n b sui, Ngh t gi ln mt tng . Dng sui, mc d phi lun li gia khu rng, vn n c nhng tia nng him hoi ca bu tri u ma ma, ht sng ln gng mt Ngh, lm ngi ln i mt to, lp lnh ca c. Ngh bo Ho lm ci, nu cm, cn mnh th li xung sui kim c, c. Ho li ngoan ngon lm theo. Tm kim mi, Ho mi lm c mt nhm ci kh. Nhng khng sao. Ch cn chng y lm mi l . Ho hc c Ngh cch un bng ci trng ti. Cy trng c v , b cht th a ra th nha nh mu. G ca n thng th, d ch, c th tc mng nh m tre. Th m y mau kh, ch cn dng cnh bp la mt lc l t chy ng ng. By gi, bn bp ci, Ho c mt l m ci trng. t xen ln vi nhng cnh tre kh, ci trng n t tch, bn ra nhng hoa la trng n l vui mt. Va nu cm, Ho va chm ch nhn Ngh ang lom khom di sui. nhiu ln Ho t hi: v sao Ngh c th sng mt cch v t nh th gia mt cuc sng gian nan l vy? Tm hiu hon cnh gia nh Ngh, Ho gii p c mt phn. Ngh sinh ra trong mt gia nh ng dn vng bin Sn Tnh, su trong vng kim sot ca ngu quyn Si Gn. Nhng nm tui th ca Ngh gn lin vi nhng ni nhc nhn khi bin ng, lc tri nng la, vi nhng trn gi ct mt m. Nhng ci d dn ca thin nhin li khng dy v Ngh bng ci d dn ca con ngi. M ci c cha ln m, Ngh phi i cho mt ngi b con xa. Ting l ngi nh, nhng b bc lt chng km ngi dng nc l. Mi hn chc tui u, Ngh phi lm vic, t v li, lm mm, phi c ti nu cm. Mt ting ni yu thng, Ngh khng h c nghe. Sut ngy ch cm ci lm lng, ri thnh thong git tht mnh khi nghe ting qut ca b thm v lu lu ln ln mt ln trong trn n oan ca ng dng. Ri qu Ngh c gii phng. Mt khng kh khc l trn n vng bin ny. Cng l cuc sng
35

lao ng, nhng Ngh thy mi ngi c x vi nhau thn i hn, hay quan tm n nhau hn. Ngh c sinh hot thiu nhi, c hc ht, tht vui. Khi qun Gii phng rt v cn c, Ngh trn gia nh theo mt n v hu cn. T y, Ngh phi nm tri nhng gian lao mi, nhng cng c bit th no l bnh ng v thng yu. Do y, cuc sng vng cn c thiu thn lm. n v hu ht l nhng ngi lnh tr qu min Bc, lm nhim v vn chuyn hng t min Bc vo. Cng trn lng sng n, lng thc, thc phm, qun nhu tip t cho cc n v chin u pha trc, nhng h ch sng bng nhng th t tc c. Ba n ch yu l sn, rau rng vi mm ci v thng th khng no. Ngh thng c cc anh dnh ring cho xut cm khng n sn, vi vi con c nh xu bt c sui, c sc m ln - nh cc anh thng ni. Anh trung i trng cn cho Ngh c ci vng d, m m nh, anh c cp khi ri hu phng, thay cho tm vng nilng mng, lnh lo. Ti ti, cc anh li m i cho Ngh nghe - cc anh bo rng l ting ni thn thng c truyn i t min Bc X hi ch ngha. Ri cc anh dy Ngh hc. Khi th hc vo lp bui ti, bn ngn n du leo lt. Lc li hc truyn ming ngay trn ry, khi ang lm c cho ng. Sng gia ni rng thm u nhng trong tnh thng yu ca ng i, Ngh vn ln ln, kho mnh c v thn th v tinh thn. Bi th, nhiu khi Ngh ni rt chn thnh: i lm cch mng sng hn nh nhiu. Cng bi th, c vt qua s vt v, i cm, lt mui mi nh nhng lm sao. ng thi, cuc sng khc nghit luyn cho Ngh thi quen sng nghim khc - nghim khc vi chnh bn thn mnh. Mi suy ngh, Ho khng bit Ngh n bn bp t lc no. C by ln tm l chui bn con c nh lm sch, mt np cp lng c cht trn v mt ci bp chui. C h hi: - Em chiu i anh Ho mt ba cm X hi ch ngha nghen! Ho git mnh bt khi dng suy ngh: - Ch, Ngh gii qu, lm sao li bt c c c th ny. - Gii chi u anh, ling rm rm xung sui, c s rc v hang, la tay bt i c my con c m thi m. Hai anh em va n cm bn con sui rc rch ting nc chy va th th tm s. n by gi Ho mi thy rng Ngh tht giu tnh cm. Hnh nh hng ngy, do cng vic dn dp, do nhng cng thng ca cuc sng m tnh cm y khng c dp c bc l ra. Cn by gi, trong ci tch mch ca rng gi, bn ting sui rc rch, hnh nh dng tnh cm vn trn y ca c gi mi ln y mi c dp c khi ngun, tun chy do dt. Ngh k v cuc sng c cc
36

ca mnh qu, nhng trn st rt kinh khng khi mi ln chin khu, bc ng trng thnh khi c sng gia mt n v qun i. Ti , c c anh em dy cho t m ch ln lp bn, ri li c i hc lp y t ngn ngy. Ti , c bt u lm quen vi nhng cun sch vn hc c gi tr nh Rui tru, Thp ti th y, Nhng ngi khn kh, i cn v thanh nin... C ngng k v hi: - Ngoi , X hi ch ngha sng lm h anh? Ho cha kp ni g th Ngh t tr li: - Sng thit ch. Ni chuyn c i hc, c hiu bit, sng ht ch ni ri. M nghe ni anh hc cao lm h? - Cng ang d dang i hc, cao g u. - Em th mi ang b bch lp t. Em ch mong ngy mai thng li ri, s c hc ln i hc thi... C th, Ngh va hi li va t tr li v say sa ni ti ngy mai chin thng. Ci ngy mai y nh mt con chim dn ng lun lun bay pha trc, ct ting ht lnh lt cho n Ngh. Cm nc xong, hai anh em cng i bt c. Vo nhng ngy ny, rng bt u b nhng cn ma xi x u ma tn cng. Nhng dng sui ang trong vt bng c ngu, nc dng cao, tri o t. Nc chy bng bng, cun theo th nm trong lng n: t rc ri n si ct v c nhng con c, con c nh b. khi b nc cun p vo v tan tnh, by c khn ngoan men vo b, chui tt vo trong cc hc . Khi nc rt, chng vn c th phng nhng trn ma khc. By gi, hai anh em ch cn i dc m nc, lun tay vo cc hc l c th vc ra tng vc c. Th c ny ch to bng u ngn tay ci, nhng nu canh ngt phi bit. M cch n mi l ch: cht trn, b vo ni nu ln vi rau, khi n th bc tng con m ht ly tht t trong v ra. Ma ma thc s n ri. Bu tri xm ngt, lc no cng mng nc. Ma tm t, cn ny cha kp dt, cn khc sm sp ui ti. Con sui nh hin lnh pha di nh bp bng rng ra d tn. m, nm nghe ting ma xi trn l cy m bun nu c rut. Xen vo ting r rm ca ma l ting nc sui cun o o, sng sc, li c c ting nhng hn ng s ln theo nc cng cc, cng cc na. Ma ma ko theo bao nhiu kh khn cho cuc sng chin khu: giao thng tc nghn, lng thc thiu ht, bnh tt bng ra. n v cn go ri. Nhng bao sn kh c chuyn t ni sn xut v cng nhanh chng rng i. ng xung ng bng b kt do nc sng Thanh d qu. Phi i ngc ra pha Bc, lnh go trm X hi ch ngha. Khu
37

Nm c hai loi trm giao lin: trm Gii phng, bt u t on ng ct ngang Khm c tr vo, do lc lng ca Mt trn Dn tc gii phng ph trch. Cn t tr ra do on 559 Qun i nhn dn Vit Nam ph trch, m khng bit ai t cho ci tn tht ng yu: Trm "X hi ch ngha". Nghe ni sp c ra trm "X hi ch ngha" nhn go, Ngh nng nc i i. Nhng Ngh ang st. Ngh ni n trung i trng: Anh Tuyn, em st ngha v m, bt lin thi. Cho em i vi. Em i ra cho bit trm "X hi ch ngha" l th no. Vi Ngh, nhng ch X hi ch ngha sao hp dn v thing ling nhng vy. Cha mt ngy min Bc, Ngh cha hiu X hi ch ngha c th ra sao. Nhng c thy min Bc c con em mnh - nhng chng trai mnh kho, thng minh, c hc thc - vo cng ng bo qu hng chin u, c thy min Bc lun lun chi vin cho chin trng t v kh n lng thc, thc phm, Ngh cng mng tng c con ngi sng tt p th no. l ngn la trong m, l ting h gi ca ng i gia rng hng Ngh i ti. l nim tin, l hy vng, to thnh sc mnh gip Ngh vt qua mi th thch khc nghit ca cuc sng chin khu. Nhng, ng ngy ln ng cng go th Ngh b qu hn. Ln ny, cn st n d di qu, khin Ngh khng gng dy c. Trc lc ln ng, nm bn tay gi lnh ca Ngh, Ho ng vin: C ung thuc cho kho, v anh s c qu X hi ch ngha cho em!. n ngy th chn, Ho v anh em mi cng go v. Cch nh na ngy ng, gp cu Vinh i ln Tiu on b, Ho hi thm mi bit rng Ngh ang st b bt, c chiu nguy kch, ung thuc liu cao lm ri m khng bt. Giu ngh lc nh Ngh m by gi cng phi nm bt trn vng. Khng th a Ngh n bnh x Trung on c, v phi bng qua sng Nc M, nc ln qu. M thuc tim th c n v khng cn mt ng no... Nghe ni n , Ho git tay Vinh: - Sao, cu bo phi c thuc tim ? Tri i, chnh Ngh gi hn chc ng thuc ca mnh ch u. Sao khng ly m tim cho Ngh? - C ai bit l Ngh gi thuc tim trong mnh u... Ho xc gi go, bn b i. Nhng ngh u m c bao ph u c anh. C kp khng h em? Anh v ly thuc tim cho em c kp khng y. Tri i, nu em c lm sao th anh n hn bit chng no! Anh c qu X hi ch ngha cho em y - mt i dp nha Hi Phng c quai hu, hai chic cp ba l. a bn ng hng ca anh tng anh anh tng em y... Ngh i, c ch anh nh!

38

Ti nh, qung vi gi go ln gin, Ho chy xng xc ln lng dc, ni Ngh . Ci gi lnh ca rng ma trn ngp cn nh. Mt chic vng treo gc nh, ph bc kn mt. Im lng v lnh lo n rn mnh. Ch c ting ma r rch mt ip khc bun t. Khng kp lau kh tay, Ho n bn vng, m tung bc ra. Ho mun tro nc mt: Ngh nm co qup trong tm d hoa, trn lnh ngt. Ho lay lay: - Ngh! Ngh! Tnh li em! Anh v y! Ngh t t m mt - i mt to, en, vn lun lun sng lp ly, nay di hn i. Ngh ch mp my mi: Anh Ho!, ri li thip i. Ho cung qut lay Ngh: - Ngh, Ngh ! Thuc u, sao khng tim? Ngh li h mt, ni t qung: - Trong ng tre... ba l, dnh cho anh... - Tri i! - Ho ku ln m nghe tim mnh nhi but. Thng qu! Sao li nghim khc ti cng nhc nh vy h em? Ph bc vng li cho Ngh, Ho li gc nh tm hp kim tim em luc v chun b thuc. Chuyn i va qua, anh c anh bn ng hng tng cho mt hp thuc B12. Nh chu kh hc tp khi tp trung hun luyn i B, Ho tim kh thnh tho. Thuc tim lm lui cn st, nhng Ngh vn ui sc lm. Ma th tm t khng dt. Lm sao a Ngh i bnh x c. C l hng cu ca Ngh ch cn vi triu. Ho nhn Ngh nm m man m tm tr ri bi, rut gan qun tht. Ri anh quyt nh: phi bng qua sng Nc M, mi bc s v. Trong chin trng, c nhng vic c gii quyt ngoi sc tng tng ca con ngi. Trng hp Ngh l mt. C mt tp bc s, xt nghim vin cng Ho vt qua c sng Nc M hung d ch bng si dy my cng ngang sng. Anh em xt nghim v ly mu ca ba ngi, trong c Ho, truyn cho Ngh. Th m Ngh dy c. Chng bao lu sau, Ngh li kho mnh, li xc vc mi cng vic ca n v. Ngh thng a: Em c tip mu X hi ch ngha nn mnh hn trc nhiu!. Hm y, vo bui chiu t, Ngh i ly mng v. Cha kp n cm, c chy i tm Ho, h hi khoe: - Anh Ho, em tm ra ch bc cu ri! - Sao, ch bc cu no?

39

- Bc cu qua sng Thanh y. Mi i kim mng, em vt qua khu rng na, sang tut ngn ni bn kia. Ai d, hai b sng gn nhau qu, li c nhng tng chy ngang sng. Ni Ngh tm ra qu l tuyt vi: hai b sng c cao tng ng, gia sng li c nhng tng ln ni ui nhau, lm tr cu tht ph hp. Qua bn kia sng, vt khi mm dc l n con ng 14, xa kia ch lm, nay vn b khng. Phng n lm cu ca Ho c n v thc hin tht chng vnh. Anh em h nhng cy g ln hai bn b bc ln nhng tng , ri ghp g nh v phn na thnh chic cu kh vng chi. Con ng th c ni di, vt sng Thanh, vn sang tn ng 14, ko xung tn T, X. Chic cu y mc nhin c anh em gi l cu C Ngh. Cng t , n v kim thm c mt khonh t mu m bn kia sng lm ni trng rau, khoai. Thnh thong Ngh ra kim rau ti v cho n v. Do ny, chun b sang giai on Vit Nam ho chin tranh, b tn cng lin tc ng bng, bn ch in cung nh ph ln cn c ca ta. L my bay B57 bay l, thnh thong qung xung ni rng nhng tri bom n cht cha. c nhng trn B52 ri thm y. Tuy khng ch i xt li to thnh thm bom dy nh trc, nhng mi lot bom th t ba chic bay song song cng to ra mt thm cht di c cy s. Dc ng th, c vi on b tm thm ph ln: cy ci nho, t b cy xi quch, to thnh nhng h su hom. n v ca Ho bn ti bi vi vic sa ng, bc cu. Ngh quay trn vi cng vic phc v: chm sc ngi m, kim thc n v nu cm. i ba ngy, Ngh li i qua bi rau bn kia cu C Ngh mt ln ly rau lang v. Thng th phi sau ba cm chiu, khi chim rng xo xc v t, Ngh mi cng gi rau nng trch v nh. Nhng hm nh th, Ho ra tn gc su bn b sng Thanh n Ngh. Gc su gi sn si tr thnh ni in du nhng k nim du m ca hai ngi .Chng no em mi c ra min Bc, anh Ho? Ngh hi Ho cu hi y khng bit bao nhiu ln. Chng no, chng no... Ho day dt, kh s. Bi anh khng sao tr li c cu hi y. Hm nay, Ngh li ra bi sng hi rau lang. Chim mung xao xc v t. nh nng qui chiu ang dn dn nht i. Ch bi sng v chic cu l cn nhn c nhng tia nng cui ngy, ni bt ln gia mu xm ca ni rng. Nhn chic cu mang tn mnh, Ngh li thy lng trn ngp mt tnh cm m thm. Cc anh trong trung i b bao cng sc lm nn chic cu, Ngh lm c g m c gn tn mnh cho chic cu? Tht l nhng g tt p nht, cc anh y
40

u dnh cho mnh. Ngh bng thy chic cu p l lng. Dng nh n bt khi mt t, lng l gia bu tri, khoe nhng ng nt gy gn, kho khon, cn pha di n, bi nc ang nh ln mun hng ngn ta nh ci m no . Bng c ting gm go qui d ca by B52. ng lc Ngh i n gia cu th t tri rung chuyn. Mt qung la bng ln, bc ln cao, cun theo c nhng mnh vn ca chic cu, th ri l t xung lng sng. Ngh cng tan bin vo ci mt m . Ch my pht sau, c Trung i Sn Hi tp trung bn m cu, lng i trong ni au v hn. Ho m m nhn vo ci ni m anh qu gn b - cu C Ngh - by gi ch cn l mt khong khng lnh ngt. Dng sng Thanh c ngu nh gin d, vt v bng mnh qua hm ni, cun cun cun v xui... C xui mi con sng ny, s ti mt dng sng ln hn, chy m gia mt ng bng ph nhiu. l qu Ngh. Dng sng c a Ngh v qu khng? V em c bit rng c ngc mi theo con sng ny, s gp con ng t vt Trng Sn ra min Bc. Ngn la dn ng ca Ngh pha , Ngh c vt c thc ghnh m ti khng?...

41

NG NHN
Nhng ngy y sao tht gian kh, nhng sao cng tht m m. Khoa lm phng vin thng tr tn Qung Ninh. Cn Thnh lm cng nhn m H Ni. Anh th n cm tp th, nm ging c nhn. Cn em th chm con b Ngha mi 2 tui u, trong mt cn nh rng n trng tri do ng b li. Lu lu c vic v Tng x, anh mi gh nh c mt, vi hm. Ri li tt t ra i. Lm bo thi chin m. Nhng lc y, Thnh bn rn a chng ra bn xe, nc mt km li di i mi nng tru... Xa tht y, nhng c lc no Thnh cm thy mnh thiu gn gi vi chng u! Ci con Ngha, ai cng bo ging cha nh c, lc no cng qun ly m, l mt phn mu tht ca anh, lun bn Thnh. Ri nhng tin, bi ca anh ng trn bo, c trn i, Thnh u n nhn chng vi tnh cm tht m thm. Thm ch ch my dng tin v Qung Ninh thi, khng c tn tc gi, cng khin Thnh bi hi ngh ti anh: Tin v Qung Ninh, chc anh vit phi khng? Anh i, ln ln trong bom n, anh gng gi mnh nghe anh! Nhng, chin tranh tht tn khc, c bao gi chiu theo lng ngi. Khoa b thng! M b thng trong hon cnh mi tr tru lm sao: mt my bay B.57 bay cao nm h ho mt qu bom xung lng ni lc na m. Bom n, ni vng ln, ri lch bch xung chn ni. Mt tng to ri thng mi nh, dp chn anh! Nghe tin y, Thnh ngt lm. Ri, gi con v qu, Thnh bm theo on xe hng ra tn Qung Ninh chm sc anh. Vt v lm, nhng cng m thm lm. X nghip cho php Thnh ngh hn mt thng chm sc chng. Cng may, chn Khoa ch dp xng ng, b bt l khi... l nhng ngy qua, gian kh v m m. Cn by gi... Cuc sng c nhng bc ngot ln qu, v con ngi cng thay i i bit bao. H c thm mt thng con trai. Anh v lm bin tp H Ni. Thnh, sau nm nm i hc c, tr thnh k s v ngnh m. Ci ngh ca Thnh mi hp thi lm sao. By gi t nc ho bnh thng nht ri, sn xut - nht l ph tng xe p - pht trin, nn lm m n tin lm. Thnh khng ng mnh v tnh chn c ci ngh qu gi lm vy. Nhng Thnh li cng khng ng rng chnh t ci ngh y m Thnh mt tt
42

c. u phi ci ngh n bc vi mnh, m l lng mnh bc vi chnh mnh y ch. Mi sau ny, khi ng tr tri mt mnh gia sn bay Tn Sn Nht tr ra H Ni trong nim tht vng ch, Thnh mi cm nhn r c iu ... Nhng iu khng hay y bt u xy ra cng ch cch y ba, bn nm thi. l khi S len vo cuc sng gia nh Thnh. Qu tn Qung Tr, S sm lang bt trn mi min kim sng. Khng hiu cy cc ra sao, S c vo lm ti phn xng m do Thnh ph trch. Nhanh nhn, tho vt v kho ni nng, S nhanh chng chim c thin cm ca mi ngi. Ring vi Thnh th S c thi trn trng c bit. Km Thnh u bn tui, ni vi Thnh bao gi S cng m u bng cu: D tha ch... ngt st. Khi c dp gn Thnh, S tm s v chn thnh: Ch tht l thn tng ca em! C my ph n va c bng cp, va c kinh nghim sn xut nh ch. Ch hng dn em i su vo ngh, nghe ch!. M S cng ham hc hi tht. Gp mt m m b r, S ln x vo tm ti trn thc t v hi cn k Thnh v l thuyt. S ni: C th mi rt c kinh nghim, ba sau nng c cht lng m ln. Nhng iu khin cho Thnh ngy mt mn S. Mt hm, nhn bui trc m, S hi Thnh: - D tha ch, nh ch c lm g thm khng? Thnh lc u: - Bn cht i c, lm thm g c ch! S li hi: - Th anh ch c ngun thu nhp no thm khng? Thnh tht th: - Thnh thong cng c nhun bt ca anh Khoa. - D tha ch, bao nhiu ? - Bi kh th 2 ng, bi t th nm by ho. - Tri i, chng y c mua thuc ht m thc m khng? Vy m cng gi l thu nhp thm! - S ni to, ri ci sc sa, qun c t. Thnh sng ngi nhn S, cm thy trong ging ci ca cu ta c ci g va ngo mn, va chm bim. T nhin, Thnh thy tht kh chu. Gi nh Thnh lu ci cm gic y li, ly n soi xt S th mi chuyn chc khc.
43

S git tht, i thi : - D tha ch, in p hnh nh hi cao, em i gim... Hm khc, nhn lc thng Thng - con trai Thnh - b m, S ti thm. ng dp ny, Khoa li i tn Nng vit iu tra v thm canh la. t hp sa, khc gi, ni chui ln bn, S si li: - D tha ch, c cht qu bi dng cho chu... Thnh sng s: - Tri, sao ch cho chu nhiu th? S lng l: - D tha ch, ch ch phin lng... Ri, S ngi bn mp ging, va cm tay thng Thng vut nh, va th th tm s vi Thnh. Ging ni ngt ngo, v mt chn thnh ca S la di Thnh, bt u dn dt Thnh i vo con ng xa l... S bo: - D tha ch, tnh thit m ni, ai m ch phi lo cho i sng ca mnh. Nh em, lng cng nhn bc ba lm sao n, cn ni chi n tiu si, mua sm. Thnh th di: - K cng lo tht, nhng bit lm sao... S n li: - Lo th phi bit xoay ch ch. M khng phi l xoay x bt chnh u. Xoay bng ci c ca mnh y ny. S bung tay thng Thng, g g vo trn mnh. Ging cu ta ln bng xung trm: - Em thy ch c mt khng hai . Ti nng, ngh nghip nh ch m hoi, ph... Khng, khng phi hoi, m khng bit s dng phc v cho ring mnh th ung qu. - Phc v cho ring mnh l sao? Ch thy y, ti cng c gng em kin thc v kinh nghim vo sn xut a nng sut ln...

44

- D tha ch, em bit ri. Nhng, y l em ni chuyn ngoi gi sn xut ca nh nc kia. L ra, ch phi s dng ti nng ring ca mnh trn nhng b m ring, c thu nhp ring. Em ni thit tnh, dt nt nh em m cng l chuyn gia ca mt t m y, cng vic l ch bo cho h, khng phi nhng tay lm, m vn c tin ngn hng thng. - Tin ngn? - D tha ch, ng vy, tin ngn l cn t y ch . Gi nh ch cng tc vi ti em... Th l Thnh xiu lng. Thnh bn chn ch Khoa v bn bc. Np gia nh Thnh l vy, vic g hai v chng cng bn bc vi nhau k cng trc lc thc hin. Nh thng l, v nh l Khoa em bi vit ca mnh ra c cho Thnh nghe. Tc phong ca anh l vy: vit bi ngay ti hin trng, v nh ch cn tu chnh np Ban bin tp. Hm nay, nghe anh c phng s, ln u tin Thnh thy st rut qu. Sao ch ging vi phn, m vi la m anh vit nhiu th. N chng, Thnh kin nhn ngi, nhng u c ch ngh mng lung n nhng b m. - Em thy c c khng? - Khoa hi, lm Thnh git mnh. - c, c anh . - C ch no v l khng em? - Khng, khng, c l c anh . M ny anh, bi bo ca anh th l tt ri, anh ct i, cho em hi vic ny ... Trong m y, Thnh c thuyt phc Khoa ng cho mnh i lm thm. T y, cc bui ti Thnh thng vng nh, cng S i lm chuyn gia cho mt t hp tc ma, chuyn m ph tng xe p. Nu s vic ch dng ti th chuyn chng c g ng ni. Nhng, l sng th nc khng bao gi ngng chy, bc vo lm n th phi i ti cng. S bn vi Thnh phi t m xng m thu c li nhiu hn. S bo: Ngh ta c, khch hng ta c, mi manh ta nm ht ri, n lc ta lm n ln. Thnh thong ng ngng khi c bit: trong qu trnh lm n y, S kho lo lm quen vi cc khch hng v li kp h sang lm n vi mnh.
45

Nhng ri, vn hi ht, Thnh khng lu li ci thong suy ngh y v bn tnh S phn tch k cng... * C l S l con ngi ca mi thnh cng. Nhiu iu mi hm qua cn nm trong c anh ta, hm nay thnh hin thc. S bt u iu khin Thnh xoay nh chong chng. Cn nh ca Thnh bng chc bin thnh xng m. V ri, Khoa - Thnh c xa dn nhau. C ngy bn vic nh nc, ch cn ba cm chiu l dp h ngi vi nhau lu mt cht. Nhng ngay c lc y, Thnh cng vi vi vng vng v cn lo chun b cho vic sn xut bui ti. Thi quen c nh quy qun chuyn tr vui v bn bn nc sau ba n bin mt. Thnh bao gi cng l ngi ri mm cm trc tin. Ch ung vi ngm nc ri bc khi phng, xung xng m. Tuy thy khng vui, nhng tnh im m, Khoa lng l n cho xong, ri ngi ung nc mt mnh. Hai a b cng nhau thu dn mm bt, sau v bn hc. Khoa cng n bn lm vic, c sch hoc vit bi. Trong khi , np sng ca S cng thay i hn. Hu nh mi thi gian ri S u dnh cho xng m. Trong nh in vng vng, trong mn hi ho cht m o bc ln t b m, S cng Thnh iu hnh hot ng ca xng. S lun mm hi iu v k thut m. Hnh nh vi anh ta, hiu bit v ngh ny bao nhiu cng thiu. Dng i vn tri i, mi ngy mt si ng v mnh lit hn. Tin thu v nh nc. Nhng vi S, c l tc y cn chm qu. Anh ta tip tc tc ng n quay nhanh hn. Anh ta yu cu c n hn nh Thnh v thu vi ba th nng cng sut ca xng ln. Mt ln na, Thnh li b cun ht theo nhp sng ca S. Thnh thuyt phc chng lm theo S. Vn rt tin v n v, tuy hi ng ngng, anh cng ng . C ng u, lng tt, s c tin, c n ca con ngi li chnh l mnh t mu m cho ti li m hoa kt qu c. Gi y, ngi lun lun gn gi Thnh khng phi l Khoa na, m l S. Mt hm, khuya lm, khi th v ht, S bo Thnh nn li mt cht. Chng e d, S nm ly tay Thnh, ko ngi xung chic gh bng ngay bn b m, ri t ngt m gh ly Thnh. lu b nhng cng vic do S by ra cun ht, t gn gi chng, gi y nm trong vng tay ca mt ngi trai tr, Thnh bng thy run bn ngi ln, khng cn t ch c na. V tht d dng, S chim ot trn vn Thnh... Trong m y,
46

Thnh lc hn vo mt th gii khc l, mt th gii y quyn r vi nhng ma lc c x y Thnh i, i mi. Ci phong thi t tin, ch ng ca S tri hn vi cch sng t nh c phn c n ca Khoa. S khc nhau y ca hai ngi n ng to ra ci h ngn cch gia Thnh v chng, ri tr thnh mt bin gii khng sao vt qua ni. Mi vic, Khoa c ng x theo lng tt. Ri mt ngy, lng tt y c p li bng mt v ly hn. Cng vn bng lng tt thi qu, Khoa t nhng ton b cn nh ca mnh cho Thnh, vo thnh ph H Ch Minh. Hai a b nht quyt theo b. Th l nghim nhin S tr thnh ch tt c: ch ngi nh, ch xng m, ch c Thnh na. Mt tnh yu cung si lun lun x y Thnh ng hn vo s kim to ca S. S nhanh chng ci Thnh v nhanh chng nhp h khu vo nh Thnh. Thnh tng rng th l nhanh chng bc xong nhp cu hnh phc mi. Nhng, mi vic li quay ngc chiu. Trong cu chuyn hng ngy, li l yu ng vng bng. m l li trao i v k thut m. S khai thc trit kin thc ca Thnh. Mt hm, Thnh nng nu: - Anh phi yu em i. ng hi v m na, chn lm. M em cng ht vn ri. S git tht mnh, ging thng tht: - Sao, ht vn tht ri sao? Vy k thut m trn nha, trn thu tinh th no, c khng bit ? Thnh chn tht: - l k thut mi ca Nht, em hc c, lm sao nm c. Ni xong, Thnh s li di m vo u S. t nhin, S nhy dng ln, li xa, nh nc bt: - Ch ng vo ngi ti, ti gh tm c lm! Thnh bng hong, ngi phch xung gh. Trong cn bc bi, S qut tho m . S v u, bt tai: - Tri i, ci con gi mt r kia, my tng tao yu my lm h? Tao ch yu ci ngh ca my thi. Tao liu hin c ci thn trai t ny cho gi n dng, ct moi ht ngh my. No ng, ngh ca my cng cn ri. Vy th ct i, ct ngay i !

47

* Mi tnh ti li vt n v vt i nh vy y. Nh mt trn cung phong, n qut sch mi nim hnh phc trong gia nh Thnh. Li mt cuc ly hn. By gi, phn thua thit l Thnh. S nghim nhin c s hu mt na ngi nh, c ci xng m. Chn chng, Thnh khng bun tranh chp g ht. Cuc sng khng th no ngui ngoai c. Ni au v nhng k nim ngt ngo xa m nay mi mi khng cn vi ti c na, ni nh con, thng chng c ngy ngy gm nhm tm can Thnh, ri, n tr thnh mt sc mnh nn xung ht mi mc cm, a y bc chn Thnh tm tr li Khoa. Thnh m p mt nim hy vng vo lng v tha vn trn tr ca anh. Tnh yu hnh nh c mt nn dn dt Thnh tm n nh Khoa tht d dng. Bm chung, ng ch, trong lng Thnh tro ln mt cm xc mnh m v kh t - va l s h thn, va l nim hy vng, v bao trm ln l mt tnh yu chy bng nh cha bao gi c. Khun mt thn quen no, Khoa hay cc con, s xut hin khung ca st ny y? Thnh nn th nghe ting chn bc nh nh, ting kho ku lch cch. Mt ph n tr c thn hnh cn i, khun mt bu bu xut hin: - Cho ch, ch cn gp ai ? - Ti mun gp anh Khoa. - Tht tic, nh ti va i cng tc H Ni. M mi ch v nh .

Ngi ph n m bu bu nh nh ni vi ch bng ging Nam B ngt ngo. Hng i mt to en, du dng nhn vo gng mt Thnh, ch l r v thng cm. Ri, ch ct ting gi: - Thng i, c khch t H Ni vo, con n! Ting gi thn tnh v v t y ca ngi ph n chng khc no mt mi khoan xoy vo c Thnh. Thnh li hai bc ri t ngt xoay ngi, chy nh k b ma ui... 1983 - 1992

48

ANH BY TRNG
Ton dn cng gi x M c mi bt u bc i th bng nghe mt ting gi git ging: - Khoan ! My c i u ng sng li, lm my c i su dn ln, xoong ni va vo nhau lch cch. Anh giao vn x lt t chy ti, gi tu tt: - Ny, khoan hng i. anh By Trng nhp vo on vi! C nhng ting hm h ca my c kh tnh: - Gm, tng sp lt phc kch n ni, ai d... Theo sau anh giao vn, mt ngi n ng l kh bc ti. Trong rng chiu nhp nhong, cc c gi khng nhn r mt anh, ch thy mt khi ngi to ln vi ci u vung vung c ct khc mt ci khn, hi lc lc theo bc i. Trng dng ngi, cc c on chc anh cng ng tui ri. Khi hai ngi n gn, nhng ting hm h ni ln: - Khng c u. on ton ri, khng nhn thm ngi na u. K ra, nhn thm mt ngi na vo on th cng chng c g kh khn. Nhng ng ny, trong 14 a con gi li lt thm vo mt ngi n ng, k cc qu. M li l mt ngi n ng ng tui, c v t ni na ch. Kiu th i ng c cu ch nhau i cht, ng y cng la cho, ch ng ni n chuyn n dn. Thy cc c c n o mit, anh giao vn phi v hai tay vo nhau ku bm bp ri gii thch mt hi: - Ny, cc c ng c cc b nghe khng. ng khng c thm mt ngi nh anh By Trng vo on, cn lm b lm tch h? Tng l mnh gii lm y. Cc c nhn k nh coi: i dn cng t mt mi v li xung phong i t 2 lin, c n go Chnh ph ch tm thng u? Anh cn ni mt thi mt hi na, no l nh anh By ngho m nh khng qun. Nu anh By khng v tr th cn g phi i cng vi my a con gi lanh chanh, ni nghe my ting ni the th ca my c cng mt, no l anh By sing nng, hin lnh him c... v vn vn. Hin nhin l cc c gi phi chp nhn anh By vo on ri. *

49

Tnh con gi hay t m, nn c no cng c xem xt xem anh By Trng l ngi nh th no. Ch sau my ln ngh dc ng, cc c bm nhau: - n ni lu bu bay . - a ngt. - C v tht kh na ch bay! Thc tnh m ni, xt nt nh vy k ra cng xu. Nhng c ci cc c coi xt l tho tnh t m, ch khng c c g. Sau khi rt ra c nhng kt lun tm coi l chnh xc y, cc c xoay qua a bn nhau. Con gi vng bin n sng ni gi, c ci ni b l ba la lm cho anh chng du kch dn ng phi ng hn li, ln n lch cch m do: - Mun cht ht h? on ny ch hay phc kch, coi chng ! Cc c nn thinh c mt hi kh lu. Mi khi i qua ng s mt ri, tnh hnh cng, cc c mi li rc ra rc rch. a no cng mong mau ln ti ra ni, ngh mt chp v a mt chp cho tho. vng su, k bn ch, my khi c t tp m n dn? - y l mt l do, ngoi l do chnh l i phc v cch mng, khin cc c hng hi i dn cng. C on gh vo mt xm nh yn tnh. Cc c gi qung ni xoong long xong, vt gi lch bch ri ngi l la di sn ct. T vng ng, thnh thong mt qu n d n bp, treo l lng gia bu tri ng c, ri nh sng vng bng ti tn ci sn ny. Anh By Trng cn thn t ci gi xung sn, chng ni chng rng, i ra ging. Khi anh va i khut, my c nghch nht bn lin xm ti lc gi anh ra coi: - Mt lon tht hp bay i! Su Thoi va la va li ra mt ci lon tht hp rng, en thui, c ct mt si dy in lm quai. B ba mt b, mt kh lng ng - H h... l mt ng lng kh, mt tm i ma, li c ca con ra. Su Thoi ln lt li ht trong gi ra t la lit trn sn. C li ra mt th, con nh li h ln nh ngi din kch. Va lc y th anh By i vo, tay xch mt gu nc. C l gu b thng mt l nn nc phun ra x x. Anh By ng khom khom ci lng, qut: - Sp bay lm chi vy? H? My c gi chy ta n bao quanh anh, on : - Anh By xch nc v lm chi . - Anh By xch nc v cho ti em ung na...? Anh By cng l em qu h!

50

Ri c bn xm vo xch gu nc trn tay anh, chuyn cho nhau ung ng c. Anh By ngc ngc u my ci, i n gc sn. Anh ngi xung, va lui cui nht c b l nh li ra nht vo gi, va lm bm: - K cc! K cc! Va ginh nhau ung, va tt nc cho t mm u tc ca nhau, ch mt long cc c lm gu nc cn kh. Lc y, anh By cm n ci lon. Con Su Thoi lin s ti, ginh ly: - H! H, anh By , anh em ci lon ny i lm chi m ti vy? - nu n ch chi? Hi k cc, k cc! - Chu cha, anh By khng c xoong na, ti qu h. Anh By qung c n i, nu cm chung vi l em nghen! Cha i anh By tr li, Su qung ci lon nh st v tut trong bi. - Anh tic na? y, thng anh ci xoong, nu n chung nghen anh! Anh By ming lm bm: "K cc, k cc", nhng tay li cm ly ci xoong nht vo ci bao i hn xm, b vo gi. Thy th, con Hng lin li ci rut ngh go ca n li, ci toe tot: - Anh By , anh xung phong i dn cng t 2, c n go Chnh ph cp thit na? Anh khng phi em go nh na? Cho em gi ci rut ngh ny nghen anh! N th ci rut ngh go thng tho xung tay anh ri li ci toe tot. Anh By lu bu: - Ph qu, k cc, l bay ph qu. C ting bo ht gi ngh. C bn con gi cung cung v gi, xch xoong, chy theo cu du kch. Anh By ht ci rut ngh go ln vai, chi ngi v pha truc, c si bc cho kp l con gi lanh chn. * T hi qu, anh By i lc mt ri. y l vng gii phng, st ni, khng s anh l q m vo n ch. Nhng m ry qu, ng s lin u, ht vn li rng, bit ng no m tm anh? Cc c h n b hng m khng thy tm hi g. Su Thoi quay qua trch mc cu du kch "ma ui", i chng bit trng trc, ng sau g ht, chc ri cng c lc b dn cng cho cp tha. Trch mc vy thi, ch cu ta bin bng ri cn ai m nghe. Sau khi giao on dn cng cho trm ny, cu ta ch ni c mt cu: "i mnh gii nghe!" ri vc khu AR15 dng mt hi, c cho ai kp ng mt u.
51

Cc c gi va dn go vo bao, chun b cng i va rm ran th chuyn v cui cng li xoay tr li chuyn anh By. Hng, nh cui xm, gn xm anh By, khng nh: - Tao bit ngay t xa m, kht kh nh ng, i dn cng lm sao ni! chng minh kt lun ca mnh l ng, c k: - ng kht kh t hi xa kia. Tao nghe h k chuyn ng i xy ci cht G C cho l Bo an m tc ci hoi. Ai li, tri nng cha la, ngi ta i nn, li trm thm khn m ng ch ct ci khn mt nhum mu lem nhem trn u. Cn ngi ta vc bao ct ln vai, a t di bi ln g th ng kp vo nch! Bao ct nng, tr xung hng lm qun ng tt xung. Mt tay qup ly ci bao, mt tay ng xch qun. Nhng bao ct vn c tr xung, ng vng tay qua, nu dy bao, th l dy ct bao s tung, ct xo ra trng xo. vy, l ra phi i xung bi m ht ct khc, ng li ngi thp xung, bm tng bm ct b vo bao, ming th lm bm hoi: "K cc! K cc!" Chu cha, ng k cc mun cht. Ni ri Hng ci, tng s c mi ngi hng ng, ai d li b Su Thoi phn i: - Vy m cng ci? Mi bit ch, hi y bn n cn kp cht, t ai dm u tranh cng khai, ng dm u tranh hp php ch kht kh na? Ai di g vc ct cho hay xy ci n cho n canh mnh? Ri Su Thoi bn: - Phi lm sao kim anh By v ch bay, ti nh qu! Con b tuy hay tru chc anh By - tnh c hay dn - nhng li rt qu anh. Sa son bao gi xong th tra, cc c em cm vt, mui hm ra n. Vng t cn ny chng c rau c g ht. My ng lng kh c, cc c lm lt qu, n ht mt t sng ri. Su Thoi ang cm ming cm, sp a ln ming, bng dng li ng ra xa, reo ln: - Anh By, bay i! C vt ming cm, chy b ra n anh By. C xut xoa: - Anh By i lc u m gai co rch ht tri o qun th ny? Anh By chng ni chng rng, lm lm t gi xung. C l anh gin. Nhng khng, anh th pho mt ci, hi: - n cm ri na? Con Su xon xut. - Cha, mi em ra thi, anh By n vi l em nghen!
52

Anh ngi chm hm cnh r cm, nhn mt chp ri li hi: - n vi mui thi na? Chng i cc c tr li, anh m bao, ly ng lng kh, m np cnh r cm, ni: - n i l bay, c chun! Hnh nh anh chng g n chuyn i lc c. Thy vy, cc c cng ht s anh gin, li xm vo n cm v n dn. My c tinh nghch nhu nhu vo tru chc anh By. Su Thoi ly mt ming lng kh ca anh By cho vo ming: - Chu cha! mn mun tht li anh ! B mt ming cm a vo ming nhai chp chp, n hing mt nhn anh By: - Bt c thng ip ngm no, c ly lng kh ca anh By chm mt cht v li l n khai lin. Cn d s hn tra in na. - Phi y bay! Mn mun tht li, mnh cn hn in. C bn tn thng. Anh By Trng chng ch: - Lng kh phi mn ch sao? Lm nh my c n c mi ba l ht. Ht ri n g? K cc. Thy my c gi nn thinh khng ci c, anh By khoi tr ngi lc la lc l, ci chm chm, qun c n. Cc c xoay qua chuyn khc phn cng anh: - Anh By i, ma dt anh i u, anh k cho l em nghe! Su Thoi nhy mt mt ci: - nh n bay, tao k thay nh cho bay nghe. N ng dy nhu mt, hai tay qu qung, chn d dm: - Ma dt i ng ng Ma dng i ng Ty Lm tao phai loay hoay L bay i cu vi! C bn ci vang. - Ri sao anh v c n y? Con Su ngi thp xung: - H, h, ly nc tiu gii ma ch sao! Anh By x ra mt bi tng gii ma! Anh By bung bt cm xung, qut ming mt ci:

53

- L bay nho tao h? L bay m lc nh tao, c m khc vi i trong qun ch tm c ng v na? Ri mc con Su ngi ci r ri, anh By cm ming cm n nt. Anh vi bi ng nc tu ng c, chp chp ming ri lm nhm: - Ri, ri, xong t ny cho anh em trn cn c con ra, ci vng, mnh i hp php v cho nhanh. Cc c gi li c dp ci ph ln: - nh tnh chuyn qung ht cho kho. Ngi u m nhc vy, i c thng m mang theo c 2 b k c mt b trn ngi, nhc i l nhc. Anh By chm chm ming ci: - Phi, tui mang mt b thi, cho nh, cn ch m mang go cho Chnh ph. Khng nh my c mang 4,5 b , c ci chp... - H ! - H ! - Anh By ni tm by m! C bn r ln, chn ng li ni cui cng ca anh By li. Anh By vn im nhin, chm chm ming: - Ni my th cng na gi, nng ri, cn mang my ht go cho Chnh ph? * Tip l nhng ngy gi go va vt v, va vui v. on M c nhn trch nhim chuyn mt kho n v tuyn trc. Anh By Trng qu l ngi ni t, lm nhiu. Anh cng ti 3 hm n, cn cc c gi ch cng c 2 hm. Cc c t an i rng tuy cng t hn anh nhng li i nhanh, n ni l cm nc ng hong, ch ch anh ti n thi. My c tinh nghch vn hay xm vo chm chc anh. Anh vn t ci v, ch ngi lc la lc l ci u, ming chm cha chm chm, thnh thong mi tr li mt ting nhng l nhng ting hc ba lm cc c phi mt. Kho n vi i, ch chuyn 2 chuyn na l ht. Cc c kp cc thng n thnh gi chuyn i. Ti ni, khi chun b nu cm, xp xong ci, bt u nhen la, anh By mi ti. Anh i thng vo kho, va vc ra mt hm n va bo: - Coi chng khi bay!

54

- D vng, anh c "yn ch" - Hng bt chic ging my anh b i ngha v, tr li. Nhng, chng ng yn tr cht no, ci m qu, khng chu chy. Nhng lung khi nu n ra n n, bay cao ln, tn ra di cc tn cy, chuyn thnh mu xanh lam l lng trn khu rng non. ng bng, cc c quen un bng tu da, l dng, v li un hp php nn cng khng s khi. Lc ny, c no cng lng tng. Su Thoi m my sut, ht rt cnh ci ny ra, li m cnh khc vo lm bp cng khi um ln. Gia lc y th c ting my bay. C cung ln, cng lm cho khi m mt. Chic Moranh bay thng qua u ri t ngt vng li, r xung thp. Cc c cng cung ln, xm li m thi ph ph. Chic my bay chi xung, phng mt qu rc kt vo khong rng trc mt. Cc c vi vng nhy xung hm. Khi t bp n ln tng cun. Anh By Trng ht: - Dp la i! Anh vc hm n chy ti, xung t, b ni nc di ci o. La tt ngm. Chic Moranh vt ln cao, qun o. Pho bt u di ti. Ch va nghe ting pa t pha o Nhng thy ting n rm r khu rng trc mt. - Xung hm mau, anh By! Su Thoi ht ln. Anh By ci xung, xc cng n ln vai, chy xung hm. Mt lot pho na li chp ti, n st kho n. Anh By ng khom khom trong hm, lo lng ng ra ngoi. Hi ny, bn ngy p dng tr li chin thut pho by ca ti M: C mc tiu l chng tp trung c chc khu bn cp tp mt lc bn, nm lot ri thi. Hai lot, ba lot, 4 lot ri. Mi lot pho nh mt by chim st khng l t ngt s ti v mi, ku tht in lon. Im lng trong khong khc, ri khng gian li vang ng ln bi mt by pho na. Hm rung ln, t ro ro ri xung. Khi bi bc m mt, sc vo hm nh ngi ta hun chut. Hi thuc pho trn vi mi l ti, t bt thc vo nng nc lm mi ngi ngt th. Li va ng, va cht li va t t, tht kh chu. Cc c gi bt ming, ho sc sa. Bng anh By la: - Tri i! - Sao, anh b thng sao anh By? - Khng! Pho ln tinh, kho chy ri! Anh By chm ra ca hm. Su Thoi nu li: - Khoan anh, nguy him qu! - Kho chy ri!

55

Anh By tht ln, ging ra, lao ln mt t. Cc c gi cng lao theo anh. Trc mt h l cnh tn ph gh gm: cy ci ngn ngang, x xc v la ang bn vo kho n, chy ng ng. Cc c cung ln, cha bit nn lm g th anh By nhy thc vo gia m khi bi c qunh. Khi quay ra, anh vc 2 hm n ln. Sc nng ca 2 hm n lm anh phi khom lng xung, long chong, nhng anh vn lao rt nhanh. Ra mt khong trng, anh b 2 hm n xung, chy tr li kho. Cc c cng lao theo. Khi, la mt mng nhng khng cn ai ngh ti chuyn bt ming na. Mt, hai ri 3 chuyn... mi ngi hi h khun vc... Su Thoi xc 2 hm n ln vai, nhn xoy vo kho: ch cn 2 hm na nm trong gc. La chy lan rng, gn trm kn kho n. Mi ngi chy ra th gp anh By chy li. Cc c la: - Anh By, quay li thi! - Cn 2 hm n thi anh! Dng nh khng nghe thy ting tht, anh By vn lao ti. Cc c gi chy cho nhanh, vt n vo ni an ton ri quay li. Khng th no nhn thy kho na. Khi en, la bao trm ht thy. - Anh By i! Su Thoi go ln. Khng ai tr li, cc c cht lng ngi. Su Thoi mu mo khc. Nhng anh By lao ra, long chong, sut chi xung nhng li gng dy, lao ra khi m khi la. n gn cc c, anh ng nho xung. Su Thoi b ti, xc anh dy. Cc c gi a anh By xung hm. La lim gn ht ci kho n rng v ang li dn. Pho cng thi, khng bn na. Anh By nm thim thip. Tc anh chy qun queo. Chn tay anh loang l nhng vt bng. Su Thoi va st st khc, va gi xc cu thng, ly bng bng cho anh. Anh By m mt ra, hi: - Chuyn ht n cha? - D, ri anh ! - mc anh, ra chuyn tip i! Anh ca mnh, chng tay nh nhm dy. Su Thoi gi anh nm im: - u c ri, anh khi lo! - Phi chuyn ht n i ngay, ri n qun - Anh gt tay Su, nhm dy Anh b s s thi. - l em cng anh i! - Ra, rng m cng ht n! Cc c nh phi nghe li anh, cht cy lm np, kp 3 hm n lm mt gi, c c kp ti 4 hm. V ln ng. Anh By chng gy, khp khing bc
56

i. Cng n nng mun di cc c xung, nhng nhn anh By u cun bng trng, chng gy bc pha trc, cc c li thy kho ln.Va hay lc y, pha bin r ln ting l trc thng phnh phch bay ti... * t dn cng kt thc bng nhng ngy nh th. Anh By c a v bnh x iu tr. L ra c on M c c th v nh. Nhng khng c no mun v c. Cc c xung phong li, i mt chuyn dn cng ho tuyn na. Mt trn m ra pha Bc ri, qun ta va tn cng n G Loi, nh bn ch Khoa Trng. Chin dch ang pht trin mnh m, cn nhiu ngi phc v. Gi nh anh By khng b thng, chc anh cng s i vi on. Vng anh By, cc c bun hn i. a no cng bt n dn v bit suy tnh n cng vic hn. Nhng k nim vi anh By c sng li mi trong cc c, thn thng bit bao. Nhng k nim y nh nht thi v cng khng c g c sc c, phn ln l nhng chuyn bn ct, chm chc, vy m cc c thy n p v cng. Suy ngh li, cc c mi hiu rng chnh nhng lc chng tr li s bn ct ca cc c, bng nhng li cc cn, anh khuyn h rt nhiu. Nu m cc c bit nghe nhng li khuyn y t u th u n ni xy ra nhng vic ng tic nh th..

Ngy 26/11/1972

57

QU BO
Sau nhng ngy ma sm sp l nhng ngy nng chy la. ng c ra i ng vo dp chuyn ma khc lit y. Hm nay ng c c a tin chu o n ngha trang ny. May mn lm sao, c 8 ngi con u kp v cho t bit ng c, mc du c ngi cng tc cch xa gn 2 ngn cy s. Mt trong nhng ngi con y l Mnh. Vn tho vt, anh lo toan hu ht cc cng vic v th tc hnh chnh, nghi thc... a ng c thn sinh n ni an ngh cui cng. By gi anh nn li mt mnh, sa mt vng hoa b x lch. Anh cm thy m lng v ngi m c p to, cao, ph y hoa. Bng anh git mnh v mt ting gi git ging: - ng Mnh ! Ngoi nhn v pha ting gi, anh thy mt ngi n ng cao gy, u cht khn trng, ang vy vy : - Li y, li y ng, ng ng bn ti ri, sao li tnh c gp nhau ni ny... Mnh nhn ra l Trn, ngi quen t tha nh. ng Thng, b ca Trn, cng lm vic vi ng Phm, b ca Mnh ti trng i hc. Khng thn thit g, nhng sng vi nhau t tha hc tr, Mnh rt hiu Trn. l mt con ngi lu c v tn nhn, lun lun tm cch ginh phn hn v mnh. Cn gia ng Phm v ng Thng li c mi quan h chng tt p g. Do vy, Mnh cm thy ht sc kh chu khi gp Trn vo nhng gi pht thing ling ny. Dng nh khng n thi lnh nht ca Mnh, Trn vn lin thong: - Hnh nh ng cng tin ng gi v th gii bn kia h ? Mnh cng vy. Khi ng st bn Mnh, Trn nhu my, lc u : - Hng c, hng c ri. Ti sao ng li cho ng gi nm y ? - Sao ? Nm y th sao? - Mnh ngc nhin. -Tri i , y l khu C, khu hng bt ch sao na. C nh ng gi nh ng, phi nm khu A, t cng l khu B c! Lc ny, Mnh mi quan st c khu ngha trang. l mt khu t rng, c chia thnh tng vung vc, trng nhng hng phi lao thng tp,
58

xanh r. Anh ngn ng, khng l gii ni ngha ca nhng iu m Trn va ni. Thy vy, Trn ging gii: - ng nhn k th xem, c phi c khu cao, khu bng, khu trng khng? Khu cao, trn g kia ka, l khu A, t va sch s, li va c chn vnh vin, khi phi bc m. Tip l khu B, tuy khng c chn vnh vin, nhng cng cao ro, sch s. Cn ci khu C khn kh ny, cha ma, nc dnh ln ngp nga, ch t ngm nc rung da rung tht! Mt lung kh lnh bng thc vo tm can Mnh, lm tim anh nhi but. Anh nh li lc h huyt, thy nc xm xp y m. y l tri nng. Ch ma th... Ti nghip ng c lm sao. Anh t trch: Ci kh ny ca B l do mnh. Mnh n gin qu.... Anh lin tng n b Trn: ng Thng ch l mt gio vin xong, l no khng nm khu C ny. Anh gng gng hi: - Th ng c anh cng mi mt , nm u? Trn h h: - Cht mt tun ri, nhng nay mi chn, v mnh phi tm cch chy cht cho ng gi ln khu B. Ko tay Mnh dt i khi khu m, tin v pha my chic xe tang ang , Trn ging gii: - ng gi mnh l ra phi nm khu C ny, nhng mnh khng chu, v bit y ton bn vi nc. Th l li phi lo toan. Ni ti y, Trn nhy mt, ci khy: - Lc cn sng, ng gi mnh thng bo phi tm mi cch bon chen c i vo nhng con ng thun li nht ca cuc i. Cn mnh th li rt ra rng ngay c i v th gii bn kia cng rt nhiu ng ngch, c thng m i chc g c m yn m p. Mnh rng mnh trc ci trit l qui g ca Trn. Cn Trn th vn va k va l s: - Trn i ny, vic g chu chy m ch xong. Mnh chy t Cng ty mai tng ti Ban Qun l ngha trang lo v ny. Qu nh mnh d on, tay qun l y mau mn nhn gip mnh. Hn hn s xp cho ng gi mnh mt ch tm tt khu B nhng gip vi khu A, vi hai iu kin:mt ch vng, v

59

phi ch dm ba ngy. Mnh k ngay. Sau li phi chy vy nh lnh bnh vin lo lt cho my cha qun l c gi xc ng gi thm t ngy. Tay qun l ngha trang gi li ha. Hm qua, hn cho ngi ti bo: c ch ri. Ch , l ra ca mt ng cp kha kh no , nhng v ngi nh khng bit th tc, nn lm phiu nhn t bn khu C. Nghe ti y, Mnh ng sng li. Anh trng mt nhn Trn, u c quay cung: Khu C... b mnh... c l no?.... Git tht v thi ca Mnh, dng nh on ra c s, Trn lng: Thi, chia tay nh, ngi nh cu ang gi cu ln xe ka. * m y Mnh thc trng. C qu kh v hin ti c an xen tri dy trong u anh. Khu C vi nhng ngi m ngp nc. Khu B, Khu A cao ro. ng c thn sinh ra anh vi vng trn cao thng minh, i mt sng v hn hu. ng Thng vi i mt trng d km thm cp knh cn lo sng trn khun mt di ngong gio hot. L no, con ngi y sut i u , ginh git chc v khng c, khi cht li ginh c mnh t yn ngh ca ngi khc? L no, ng c anh, con ngi nhn hu, c phi nhng nhn sut i, c khi nm xung. Anh nh r hi cn i hc, anh gp ng Thng ln u ti nh mnh, mt cn nh ni s tn. ng Thng ang xin ng c anh cho v dy ti trng. Nghe u ni c u qu, h mun thi. S cn b, gio vin tt ca trng khuyn ng Phm: Mt chuyn gia lt y bc , ng nhn v m rc ri. Nhng vn thng ngi, thy ng Thng gp vn l, ng Phm khng n phi tay. Th l ng Thng v trng dy ting Nga. Trnh chuyn mn ca ng ta kh. ng Phm mng thm. Nhng ch c mt thi gian, ng Thng tr li nguyn hnh. ng ta kn ca mun ln lm Ch nhim khoa. ng ta ni xu ng Ch nhim khoa iu. Mt hm, c mt n sinh n nh ng Thng ging thm v cch s dng ng t trong ting Nga. ng Thng ni y nhit tnh: Hm nay ti bn qu, em nh thy Ch nhim khoa ging h nh. Ti nay ng 7 gi em n thy Hng, ti hn thy gip em ri. Ti , thy c hc sinh ti nh, thy Hng hi ngc nhin. Nhng c bit em n hi bi, thy vn n tn bo vo nh. Ti khu s tn ny, gio vin, cn b u chung nh dn. Thy Hng c nh ch b tr ring cn bung nh pha u hi. Trong nh n du l m, hai thy tr chm u bn trang sch. Bng mt ting la the th vang ln: Thy gio m hc sinh!. Ci ip khc y c tu ln ba bn ln,
60

ko t nh thy Hng ra gia xm. Ci ging the th y ai cng nhn ra l ging thng Trn, con ng Thng. Mi ngi x n, nhng li nhanh chng gii tn. Sau hm y, ng Thng n gp ng Phm: Tha anh, ti sao anh c cho anh Hng lm Ch nhim khoa? Anh c bit khng, ngi ta n m ln l anh Hng h ho vi hc sinh, b bt qu tang kia ka. o i mt nh t nhn trm nt mt ng Phm, ng Thng chuyn sang ging tha thit: Tha anh, c anh cho v trng, em rt hm n. y l dp em tr n anh y . Ngi c c c ti nh em m ln lm Ch nhim khoa th anh khi phi lo. Hn na, em sn sng cung phng anh, lm l chn cho anh.... Vn im m, nhng trc s b i ca con ngi c hi y, ng Phm phi ni nng: Th ra anh mun hi anh Hng ginh v tr cho anh? Thi anh v i, khng bao gi ti bt anh u!. T , hng cng kch chuyn sang ng Phm. Vn ci th on tung tin ni xu v ci by b i y. C l n hn nht l chuyn v vn nhn. ng Phm c khu sng hi do con c hc c gi v biu. ng v Mnh thng i bn chim vo lc x chiu, sau gi lm vic. X ny c mt vn nhn um tm, rt nhiu chim.Vo lc hong hn, tng n cho mo, se s... ru rt bay v tr ng trn nhng tn cy. Li c nhng con gi giun m di, mnh mp li cc b c na. C hm, hai b con bn c gn 20 con chim, c c hai con gi giun bo trn trng trc. Vo ma nhn chn, mi khi hai b con Mnh vo bn chim, li thy thp thong trong vn mt bng ngi nh b ln khut cc cy nhn. Ri cc c i trng cy pht hin nhn b b trm. ng Thng n gp cc c. t ngy sau, trn B nhn c n ca i trng cy t co ng Phm thng xuyn ln vo b trm nhn. B phi c on thanh tra v. Nhng ng hm on ang lm vic vi U ban x, th dn qun x gii v mt thng b ngi di ngong. Hn b bt qu tang ang b trm nhn vn ca i trng cy. Hn chnh l Trn. Th ra, mun hi ng Phm, ng Thng sai con bm theo ng Phm lc ng i bn chim vn nhn. Khi ng Phm bn chim th Trn b trm nhn. Th l, vic ng Phm ti vn nhn trng vi vic nhn mt trm, gy nn mi nghi ng oan cho ng. Nhng, ai m hc ht ch ng. Chnh ci vic gi v b trm nhn oan cho ngi khc to thnh thi quen cho Trn: thch vo vn nhn n cho tho thu. n khi khng cn gp la b tay ngi na, th hn khng cng ni ni thm kht, nh bc la cho vo ming mnh... Cn b, gio vin trng ht sc cng phn, i ui ng Thng ra khi trng. Thng khc lc, van xin n thm hi. ng Phm li r lng thng. Tnh thng y li cu vt ng Thng mt ln na, ri ng ta nui dy con ln ln theo cch sng c hi ca mnh. Trn vo i hc, ra cng
61

tc. Rt kinh nghim ca b, anh ta khng u , m lun lt l chnh nn kh thnh t. L no ln ny, nh lun lt t lt m Trn ginh v cho b mnh phn m l ra ca ngi khc? Mnh mang mng nh ra lc xung lin h vic mai tng, anh nghe tay qun l ngha trang gii thch lin thong no l tiu chun, no l khu A, khu B g . Anh giao giy t cho anh ta v d di: tu anh thu xp. Lc y, anh ta mm ci v nhn Mnh mt cch tinh qui. C l c s l y. * Thm thot 3 nm tri qua. ti k bc m. Theo phong tc, gia nh Mnh i t lc tri cha sng lo thay o cho ng c. Ngi th bc m lm vic thnh tho tht xng vi danh ngha ngi th. Anh m di lp nc c nh y hi ct ca ng Phm. By gi, anh dng bn chi v nc c sch bng tng phn hi ct... Anh c tm tc khen: Nh ta tt phc lm. Hi ct c nh sch, p lm! . Trong khi ch i, Mnh lng thng bc theo con ng gch, min man ngh ti nhng k nim v b. Anh i, i v nh v cht nhn ra khu m B m anh c dp c Trn gii thiu. Ngay ranh gii ca hai khu, c mt nhm ngi ang xm quanh mt ngi m mi c khai qut. Ting ku la, qut tho ko anh ra khi dng suy tng. Anh dng li t m quan st nhm ngi va li hi bn l huyt en ngm, va nt n nhau iu g . Trong m m thanh hn n, anh nhn ra ging ni the th ca Trn: - C moi ln, c moi ln ! Mt ging run ry p li: - Nhng... nhng... cha tiu ! Li ging Trn: - Cha tiu cng phi tiu ! Mt ln gi m t thi ti, em theo mt mi x kh nng nc. Mnh rng mnh. Khng bit t u mt sc mnh ma qui c ko Mnh tin ti gn l huyt. L cha, Mnh nhn thy ng Thng r mn mt di y huyt. Bnh minh vn cha thc dy c m. Sao khun mt ng Thng hin ln r th, nguyn vn nh lc cn sng. Nht l i mt m trng trng, trng d, phng ra ci nhn lnh but. Cn thn th th ng s lm sao: n nham nh, ch ph n xm ngot, ch ty ln r nc vng, ch li xng ra trng hu. Mnh di mt 62

o gic chng ? Khng, r rng y thi, xc ng Thng cha tiu ht. Do t kh qu chng? Hay do trong ng Thng c cht g lm cho da tht ng kh tr v vi t? Mt Mnh m i. Anh li nghe ging ni rt r lc ny: - Tha ng, hay l lp li, i khi no tiu ht hy ci tng ! Ging Trn tn nhn: - Vy th ph tn ai chu? Tin ca ti c nh nc l u m tho bao nhiu cng c! H thp ging, anh ta ng vin: - Ny, ti a tin i mua dm lt ru, mn my con dao, li y rc tht ra ci tng cho gn. C lm i, ng s, ti s chi cho tho ng. Mnh ng lng ngay bn Trn m Trn khng nhn ra. Anh ta lu bu mt mnh: Tht rch vic. Bit th b tin mua hn mt khonh t lm ngha trang ring, khi phi bc i bc li c yn thn khng!. Sau , anh ta gi vi theo my ngi th bc m va i khi: - Ny, nhanh nhanh v lm dt im trong sng nay nh. Nh ly my con dao sc vo, tht c v cn dai lm! Mnh khng can m ng li bn phn m ng Thng na. Anh lo o bc i. Li mt t gi na la ti, xuyn vo hng phi lao, rt ln lin hi nh biu l ni gin khn ngui ca tri t. H Ni, 7/12/1984 - 25/2/1999.

63

SC MNH
Chiu cui ng. Tri u m. Dng xe c chy o o trn ng Ging V. Trong dng chy hn n vn ni ln mt ng dng b v, ci chic xe DREAM II mu mn chn. Trn khun mt hng ho, bng nhy, l r v tha mn. Mt ng hi lim dim nh ang lc trong mt cnh bng nga no . Bng ng git mnh: mt chic xe SUZUKI phn khi ln vi mt thanh nin vm v bt thn lao vt t mt ng nhnh ra. ng nhn phanh ht c. Chic xe khng li. Chic SUZUKI cng chm ln ri ng im. Tuy vy, chic ym xe ca ng cng vn chm nh vo hng chic SUZUKI. - T s my, i nh th ? Nhng li th tc va vng ra t ci ming rng ca g thanh nin th ng thy khun mt gn guc, gm gh ca g p st mt mnh. ng chng chn xung t, gi xe, n tn: - Thi, khng xy ra tai nn l may ri ! - Ai cho my chy nhanh th ? - Khng, ti chy c nhanh u ! Bp - mt c m nhm thng mt ng. May ng trnh kp, nhng cng b mt n st u. - Xung xe ngay, xem xe b my c lm sao khng ? Tht l tai bay v gi. L ra i t li mun i xe my cho i khng kh, ng u! - ng t than v dng xe, bc li pha xe ca g thanh nin. Lic nhn khun mt g tr, ng thy gh c ngi bi v d dn v bt lng tot ra khng h che du. V ng cng quan st nhanh xung quanh. Khng c cng an. Mi ngi vn hm h i, khng ai n mt k cn v mt ng ch sp b hnh hung. Nhng cht ng reo kh mt ting y ri! v bc nhanh v pha mt nhm ngi lam l ang ngi trn ng phn ranh ca hai ln ng xe c gii: ch ngi y m. Vi v thnh tho, ng ni nhanh: Cc ch cn vic lm h. Ti chi cho cc ch 100.000 ng, cc ch x l thng kia c khng?. C n chc chng trai qu lam l nhng vm v ang cn vic lm, nghe vy lin nhao nhao:
64

Xong ri, bn chu x l!. ng va rt tin ra th nhm trai qu o c xung ng, vy ly g cn . n xc, quang ghnh sn trong tay, h d d v pha g thanh nin: - Sao my dm nh b tao ? G tr chi: - Ti c lm g u! ng n ngc bc ti: - Ht thi cn cha? - D, d... ! - Thi, d vng g, np pht ngay! - D tha, ti khng c tin! - H, khng c tin m ci SUZUKI ? Khng c tin m dm hung hng ? Khn hn th np pht ngay 300.000 ng, khng th my tut xc! - B i, c chng con dn cho n mt trn, khi ni di dng! - Thi, thi, xin b tha ti, con xin np pht 200.000 ng! - a y ngay! G tr rt ti, va ng mt cc tin loi 2000 ng a cho ng. - Tha cho my, cha thi cn nghe cha? Chic xe SUZUKI vi v lao i. Mi vic ch din ra trong my pht. Nhm trai qu cha hiu ra sao th ng xa ra 100.000 cho h. Thi bui th trng, phi sng phng! H cm n ng ri rt v tn i. ng cng ln xe, xoa xoa ch b m, t nh: Ch au nh c b 100.000 ng, cng cn li. My c sc mnh ca c bp, tao c sc mnh ca ng tin, ai hn?. Chic xe r my, lt i. G cn kia c bit u, ng l mt nh kinh doanh i ti, c th bin mi th thnh li nhun. Cui ng 1993

65

NHNG NGI CON GI QU HNG

Ph M, ma h. n mt x thuc vng ng, ti c xem mt l th ca mt ngi con gi t trong t gi ra: "Cc anh i, l n tra hi em d lm. Em ch ni: "Ti l n b, bit g chuyn sng n m cc ng bt? Cc anh c yn tm, chng n chng c bng c g u, em s v vi cc anh. Cc anh i, em nh cc anh lm. Qu ta nh c my cht ri? tic qu, khng c v gp sc vi cc anh gii phng qu hng. Em gi. Hai." Ti c i c li l th ngn ngi, nhu nt vi nhng dng ch nguch ngoc y. Ti chm ch nghe Nhu- B th x - k v Hai. Vo mt ngy p tri ca ma xun, Hai ln ng lm nhim v. Vi chic nn trng duyn dng trn u, vi khu sng ngn du trong ci xc ni lng, Hai i su vo vng ch, ti gia ch ng dy lnh trng, mt v, tm dit thng x trng c n kht ting. Vi 2 pht sng, c bn gc n. L ra, Hai c th chy thot nhng thy n cn dy da, s n cha cht, Hai quay li, n thm n vo u n. C ch kp du khu sng ngn, bn ch bu ly c. Sng hm y, c phin ch xn xao. ng bo hi lng hi d. K th bng hong khip s. Th l Hai b bt - Nhu k tip - chng n nh Hai d lm, vy m Hai khng k vo th. C s ni li, bn chng dn nga Hai, dp mt ci khn mt bng ln mt, em mt bnh nc t xi t t xung lm c sc sa mun cht. Chng thay nhau m lm ngi c sng mng ln nh qu b qun chn. Th m c y khng k vo th. Thng ngy cng vy, Hai khng bao gi ni n kh khn ca mnh, ch lo cho ng ch!

66

L th c vang ln mi trong lng ti nh c ai th th hoi bn tai v mt nim tin c inh ninh trong c ti: nht nh Hai s chin thng tr v. Ngi con gi y ngh lc, y nim tin y sao li khng chin thng tr v c! em theo nim tin y, ti i tm Hai trn khp qu hng gii phng. Ti cha c gp Hai, nhng li gp bao c gi khc c nhng nt ging Hai k l... * Thu nm nay ngoi 20 tui , ngi thp, lng hi g. V hnh thc, c l mt c gi kh xu. Nhng chnh trong ci hnh thc hi th kch y li cha ng mt tm hn tinh t, p l lng, mt tm hn y cht th. Ti nh mi bui chiu hm y, bui chiu c nhng cn ma dng d di, chng ti ngi ni chuyn vi Thu. Thu i chng ti c th cho nghe. Trong khi chng ti chm ri c th th Thu ngi im lng, lng g g nh sp chm ln pha trc, i mt hi l nhn vomt im no xa xm. Chng ti va ngng c, Thu bng ngng ln, i mt bng sng y hnh phc. C nghing nghing u, ming lm nhm - tht l mt u c thng minh k l, c c li nguyn vn bi th chng ti mi c cho c nghe ln u. Ri c li i chng ti c cho c nghe bi khc. Khi anh Thu Hoi c mt bi th do anh y sng tc xong, Thu suy ngh mt lt ri dt d ni: - Cho em nhn xt nghen! - , tt qu, c nhn xt i. Thu Hoi ho hng tr li. i m Thu ng hng ln: - Trong th c cu : "Chic sng con bng giy. Anh th vo dng ma". Em thy dng ch "th theo - anh th theo dng ma" hay hn, ch "theo" c tnh cm hn, c phi khng anh? Ti lng i trong nim xc cm. Tht kh m khng xc ng c trc mt tm hn phong ph, nh nh vy, nht l li bit rng ngi c tm hn p y l mt c gi tng vo t, ra ti bao ln, tng chin u gia lng ch v chin thng tr v. Ti hi Thu: - Em c lm th ch!
67

- D, c. Hi b ch giam, em c lm th. Tic qu, em khng chp li c. Em khng cn nh bi no na. Bn ch tra tn lm em ngp lun, u c ri mt, khng nh ni. Thu thong trm ngm, ri li vt tr li ci hn nhin ca tui tr: - Ni l th nhng u phi th, em vit d lm, nu c nh, cng chng dm c cho cc anh nghe. - Nhng bi th y vit v nhng g? - i, c c g my? Ch quanh qun chuyn hot ng ca chng em thi. - Chc chuyn hot ng ca Thu c nhiu ci hay lm nh, k cho anh nghe i. Thu khim tn: - i cha, khng, chuyn vn vt, c g m k. Chng ti phi ng vin mi v thm ch phi do thi khng c th na nu Thu c t chi nh vy, Thu mi chu k. Qua cu chuyn ca Thu, ti hnh dung ra mt ngi con gi hon ton khc Thu lc ny. Ngi con gi y mc o rng c, mc qun cht ng. Ngoi nhng lc ci ni b l vi ti lnh, ngi con i y lun khinh khnh, t ni v nu c ni th cng ch bng nhng li cc cn d ght. Ngi ta ch thy Thu l mt c gi ngng nghnh, kh chu, th thi. Ngi ta khng hiu rng m m Thu ln m vo nhng ngc ngch m ch hay i, t mn git chng. C hm, Thu t mn ri trn vo mt m ma, ngi i thng c n kht ting trong vng i qua dit. Quy lut ca n l hay qua on ng ny vo bui sng. Nhng ch ti tra ri vn khng thy n. Tri ma h nng bng nh cho rang. Nhng l ma kh i, qun li, ph hi nng hm hp. Thu vn kin nhn ch. Gia lc y th Thu b ngp, l hu qu ca nhng trn tra tn ca ch. Thu nm ln di gc ma bt tnh. Thu nc nc, ngp ngp nh c ln cn. Nng, kht, tri vn di la xung. u c Thu mun n tung ra. Thu dy da. Ch c mt mnh Thu thi. V nng, nng d di. Hng trm ngn m la xao ng trc mt Thu. Nhng thng c n hin ln vi nhng khun mt qui d. Roi vt. Nc t, nc x phng sc sa. Thu ln ln. Na gi, ri mt gi qua i, vn ch mnh c vt v trong m ma, di nh nng gay gt. M hi t m o qun, ng thnh git trn mt Thu. Cui cng, cn ngp qua i. Thu ngi dy, ng ngc
68

ng quanh. Phi mt mt lc bng hong, Thu mi nh li c nhng vic va xy ra. V ngay lc y, Thu nh ti nhim v ca mnh. Thu li cng mt nhn ra ng. Mt cn kht d di hnh h Thu. Khng c nc. Khng th ri khi ch ny i kim nc c, v nh vy s b l. Thu c cch ri: ung nuc tiu ca chnh mnh. Vi ch st y, Thu hon thnh nhim v. Sau nhiu v nh ch khc, Thu b l. Huyn chuyn c v vng khc, lm cng tc u tranh chnh tr. K n y, Thu t ngt ci: - C ln ti ch ku em l con in anh . - Sao vy. - Hm y, em cngmt s c s t chc mt cuc u tranh cu Cng. Bn ch ngoan c lm anh , n bt my ch i u lt ht nn ri li nh lt o. Chng n nh, my ch y khng ngn, nhng chng n lm th, my ch ngn qu, chy li ht li. Nng ct li th c on biu tnh cng li. Lc y em pha sau ch o. Khng th cuc u tranh b mt th. Em vt ln hng u. C my ch qut em: - Mi in hay sao m chy ln , chng bt th sao? C ch c s ni: "Thu, ch ln, phi gi th hp php ch!" Em vn chy ln. Em ngh, hp php l u tranh, ch khng phi ng sau cuc u tranh. Thng n trng thy em va xng ti, va h khu hiu th tc gin ht bn lnh nu cht ly em. N trn trng mt: "My ng khu hiu lm h? Th cho my khu hiu". Bn lnh dn em xung, vit khu hiu phn ng ln o em, ri y em nho tr li. Thu dng li mt lc, ngp ngng nh n o iu g, ri li ni: - Em lin ci o ra, vt vo mt bn n. My thng lnh ci h h: "Con nh in bay i!". Nhng thng n trng th tm mt li, h hc mm m nhn em. V lc y, ng bo li xng ln. Cui cu chuyn, Thu thch th a ra mt nhn xt: "Anh thy khng, con gi chng em sng hn cc anh nhiu. Ny nghen: bit ng nha, bit th x, li bit c ng dc, bit c ni rng, bit hng a li bit c cng ba l leo ni". Li nhn xt y qu l mt cch tng kt c ng v phng thc hot
69

ng ca nhng c gi hp php gia lng ch, nhng ngi lun lun thay i v hnh thc v phong cch sng, duy ch c mt iu khng thay i: lng cm th M ngu, ch quyt thng v nim tin tung mnh lit i vi cch mng, i vi chnh mnh. Tuy nhin, ti bit Thu dng ch "sng" y l theo mt kha cnh khc ch khng n thun ci ngha thng tc. Bi v nhng c gi hot ng trong vng ch, sng va chm vi ch c rt nhiu ni kh, kh c v th xc, v kh rt nhiu v tinh thn. Cu chuyn ca Thu cho ti nhng n tng mnh m v ni kh . Cn c Bnh nh, thng 6. Mi di chuyn n ni ny, chng ti phi nh tng. Khng c bn gh, phi ct vng m ngi tr chuyn. Tri li di ma xng sm sp. Ti gp Thu trong hon cnh nh th. Thnh thong, mt cn gi thi thc ti lm tt nc ma vo lnh ngt, lm ngn n du chao i, mun tt. Nhng con mi theo nh n bay ti bu y c lm ti kh chu v cng. Vy m Thu, c gi th x mi v hp, th li ht sc thch th trc ci cnh sng tm hum cht chi y. Nhn ti nhn nh, v my con mi bay s trc mt, Thu ci ngt ngho v i mt nh ln s hn nhin. - Anh cho n bay, ti n m, ng git n. Ti vi tay p con mi t pha ngoi ang lao thng vo mt, lm chic vng ti ngi chao i, ngi nh tng rung ln. Chic vng ca Thu cng chao theo. C ung a ngi theo nhp vng v va lc u, va ci, ci rn khanh khch. Ti chm ch nhn Thu, khng khi ngc nhin. Khi mi c cc ng ch trong ban Binh vn gii thiu thnh tch ca Thu, ti c hnh dng c l mt ngi con gi sc so, nghim ngh, c ging ni nh c ca ngi tng tri. Khng ng c li hn nhin, ngy th nh vy. Ch, tht him c mt ngi con gi c iu ci thoi mi nh th. Thu bng ngng bt ting ci, bi ri nh mnh va lm mt iu g l bch. - Chu cha, anh! D qu ! Em.... em ci qu nhiu h anh? Ri Thu ni tip, ging m m, tha thit: - Anh , ng ry em nghen. Sng vi ti n, khng khi no em c ci tht s. V cn c, gp cc anh, em thy sung sng qu, em ch thch n dn tht nhiu. Lm khi em ui nhau vi l bn, chy hunh huch. n khi nh li, thy cc anh ng, mc c qu, li s cc anh ry na!
70

Ti vi gii thch: - Khng, cc anh khng ry em u em . Khng nhng th, c thy cc em vn gi c li sng hn nhin, ti tr, cc anh rt vui. Chc em sng trong ngt ngt lm h? Em k chuyn i. Thu ngi im lng, hai tay nm mp vng, mt chm ch nhn ngn n. Ngn n lung linh, n dn trong i con ngi en ly ca Thu. nh n du ht vo mt, lm ln da bnh mt ca Thu hng ln. Thu bt u bng ging ni m m, u u, th th nh dng sng La Tinh du hin ca qu hng c: - Cha em i tp kt. M em lm cng tc trn tnh. Em cn nh, vi b. Em nh m, khc hoi, i b i tm m. B em phi li em vo bung, d: "Im i con, ri m con s v. Con ni ti m, thng x trng bt c nh by gi". Chnh nhng lc y, m em v hot ng ti x. Sau ny nghe ni li, em mi bit. C hm m em ngi trong bi cy, thy em i ngang m khng dm gi. M bm ming, ng theo em hoi. Ri mt ln i cng tc, m em b ch phc kch, bn cht. Lc y em bit ngh ri. Em xin vo du kch tr th cho m. My ch khng cho, ni em cn nh, yu qu. My ch giao cho em nghi trang cng s cho my anh. Hm y, em va cnh gii, bm st thng x trng, va nghi trang cng s cho ba anh du kch. Khi n s h, em bt np cng s cho my anh ln. Dit thng x trng xong, my anh li xung cng s an ton. Cn em th b ti n bt. Chng n nh em d lm, nhng em ch ni: "Chuyn tai bay v gi, ti khng bit". Cui cng, chng phi th em. Em nh li lc em b nh m man bt tnh, c mt ngi lnh ti xoa du cho em. Em lin lin lc vi anh ta, xy dng anh ta thnh c s binh vn. My ch bo em lm cng tc binh vn gii, a em vo lun ngnh . Em vn gi c th hp php ca mnh nn cc ch a em vo hot ng th x. Em quen sng nng thn, phi chuyn qua hot ng th, b ng lm. Phi hc cch n mc, khi th mc theo li "hp pi" qui g, khi th nn m o rch, gnh hng rong. Ch Kin by v cho em tng cht mt, t cch nhn nhn, nh gi binh lnh ngu n cch i ng trnh s theo di ca bn mt v. Hai ch em thng ra bi bin gn th x. Em khng mun ra cht no ht, d dy lm. L lnh M, lnh Ngu n dn vi bn gi im nh trong bung nh n. Em kinh tm qu. Nhng ch Kin c dn em i. Ch bo: "Ni tp trung nhiu ci u, nhng li cng c nhng ngi cha ght hng ng ch!". Ch ni qu khng sai. C mt h s quan ngu i mt mnh trn b bin, u ci nng n. i mt anh ta thm qung, ru r. Hai ch em li lm quen. Bit anh ta tn l . Qu vy, ang
71

chn nn, bun ru: cha anh b ti lnh bn cht, em gi anh li mi b xe ca bn i Hn cn gy tay, m anh phi sng trong khu n ngt ngt. Qua nhiu ln gp g, ch Kin phn tch cho anh v sao m kh, chuyn ho anh thnh mt ngi c cm tnh vi cch mng. Ch nhn nhim v mi, trao li cho em nhim v tip tc gic ng ngi lnh ngu y. Mt bui ti, i bn anh ta, em hi: - Anh , anh c bit v sao m gia nh anh kh nh vy khng? Anh tr li: - V chin tranh. - Chin tranh do ai gy ra? - Do ngoi bang. - Anh ang cm sng chin u cho ai? Anh lng im. Em lin ni: - Anh , gia nh anh kh, gia nh bao b con ta kh, u do thng M xm lc gy ra. Anh cm sng y, v tnh lm hi gia nh, b con mnh. Anh trm ngm: - L ri, bit lm sao. - Anh c mun thot khi con ng en ti y khng? - C ch. C nh vy, em ch cho anh nhng vic lm c li cho cch mng. Lc u ch l nm tnh hnh i li ca ch trong cn c anh ng. Sau l ri truyn n, ri v s . Em kim tra thy anh y lm u tt. n mt hm em ni vi anh: - Anh c mun lm chin s Gii phng qun khng? - Ti m lm c chin s Gii phng qun ? - Anh ngc nhin hi. Em gii thch: - By hm anh vn lm cng vic ca chin s Gii phng qun y. Mt anh sng ln sung sng: - Thit na? - Thit ch. Cc anh trn khen anh lm. Cc anh y c nh kt np anh vo qun Gii phng, mun anh tr thnh chin s Gii phng hot ng trong lng ch, anh thy th no? - c vy th sng qu! Ri em a anh y ra vng ven t chc kt np vo "i ngha binh". Bui l c nh Bc, c c Mt trn, c cp trn v d, tuy n s m rt trang trng. Anh ln c li th: chin u cho s nghip cch mng. Anh y rt xc ng.
72

Em cng vy, sung sng, bi hi lm. Trc nay, em xy dng c kh nhiu c s binh vn, nhng cha ln no li c ngha nh ln ny: xy dng c s gia hang kin c nht ca ch, c iu kin nh nhng trn ln. T , tin vic bn bc, em n thng nh ring gp anh y. No ng, mt chuyn gay go n vi em. V anh y ghen. My ln u em ti, ch y cn hm h. Nhng ri mt ln ch y ch thng vo mt em m ni gin d: "Ti khng a nhng ngi nh c. C ra khi nh i. C nh cp chng ti h?". Ln y, em khng th km ch ni, em b i. Ra ngoi gp ch Kin, em khc: "Thi ch i, xu h lm, em khng n na u, giao cho em nhim v khc". Ch Kin phn tch: "Em ng lo, ch y ni nh vy bit ch y l ngi tt. Em thy my con v lnh nh ghen cha? Ch mi thong thy mt c gi i bn chng thi, n xng ra co cu vo mt m ht rm ln gia ph: "Con cp chng tao". ng ny ch y khng vi, ch y ch ni vi em. Em c t t v xy dng i, ch y s c ch cho chng ta y!". Em li tr vo th x. i nhng lc anh khng c nh, em n thm ch y. Ch y khng mng em na, nhng thi rt lnh nht. Em li chuyn tr vi l con ch, tm ra cho chng. Ln ln, ch ni chuyn vi em. Em phn tch cho ch hiu v sao gia nh ch kh. Em nm tay ch, ni thng: "Em bit gia nh ch cng ngho, c th vi l gic, em mun gip anh i vo con ng ng n tr th nh, n nc". Ch m ly em, khc: "Tri i, sao c khng ni vi ti t trc. Ti nghip qu!". Th l ch tr thnh c s ng tin cy ca em. Sau nhiu ngy iu tra, em vch k hoch cho anh nh mt trn ln khu vc X. Anh ha s tip tc iu tra v s trnh by vi em phng n nh c th. Th l k hoch t m cho trn nh c vch ra. Hm em a cht n vo v by cho anh y cch dng, kim tra li phng n nh ca anh y, anh y ci: "Tht chu c! Chnh tr gii m qun s cng ti na!" Ngay trong m y, kho xng gia th x n tung. Em vui v cng, th l ngn la hai anh em cng nhau nhen nhm bng chy thnh khi la d di gia hang ch. Cuc i chng em nhng lc y l vui nht. - Em ra vo th x lun, c hay b lc sot khng? - Ti hi: Thu mm ci: - Trnh sao khi anh? Khng nhng chng lc m chng cn bt u na hi nghi l bt, l nh. - Em b bt my ln ri?

73

- D, khng nh ni na anh . Ring nm ngoi em b bt nm ln, tt cng b nht trong x lim. Chng n tra nc d qu, em b ngp hoi. Vn vi ging bnh thn, Thu k tip: - Chuyn trc ln trn ny hp, khi qua khi khu, em i vi my anh b i. Ti y my anh em chung mt nh tng. Chng d em ln cn ngp, ang nm trn vng bng nho xung t. Ngi em mt d di, mt qung, ming kht. My anh mi vc em ln vng v cung qut hi nhau: - C y b trng gi hay sao y! Du u? Em nghe ht, nhng li c cng li khng ni cho cc anh r c. Th l cc anh y nm tc mai em git, ri ly nc tiu vo ming em. Tri i, khai qu!". K n , Thu t nhin ci rc rch nh va ni n mt chuyn vui no ch khng phi l ni n ni a trun ca chnh mnh. Cn ti, ti thy trn ngp mt s xc ng, trn ngp tnh thng v lng knh trng. K th gy bao ti c trn qu hng chng ta, dy v bit bao ngi con gi ng yu ca qu hng chng ta. Nhng, sc sng ca qu hng chng ta vn ngi ngi ln, vn vt ln ht thy. Ch cn nhn vo nhng ngi con gi y thi, chng ta cng c th thy rt r qu hng chng ta au thng v bt khut nh th no. Ti gp Thu trong mt trng hp c bit: ch ang ln cn ng kinh. Ch ng ln trn mt tng ln, giy gia. Anh em vi xm vo gi ch. Phi 4 ngi gh 2 chn, v 2 tay, mt ngi gi u ch mi gi cho ch khi dy tung ra. Mt ch nhm nghin. Ming ch la: - i tri i! Nng qu chu sao ni? Cc ng biu ti tip t cho Cng sn, tui khng bit u! La ri ch c chm dy. Cc anh phi rng ht sc gh cho cht mi gi cho ch nm im. Mt ch nhn li, bng nh ngi say nng, m hi thm ra lm tm. Ch nm im, nc nc nh b ngt. t nhin ch ht r ln, giy gia, la vang: - Cc ng biu tui l Cng sn. Tui khng bit Cng sn l g! Nu tui l Cng sn th c nc Vit Nam ny l Cng sn! Nc Vit Nam ny rng lm, ng lm. Cc ng c i bt ht c khng? Tri i, nng qu chu sao ni. Hi mai gi cc ng nh tui, cy g phi gy, cy st phi cong, tht da no chu ni? Kht nc qu, a tui mt hp nc lnh. Khng, a c ca lm g? Ti khng ung! Cc ng c bit tin mua c ca u ra khng? mu b con tui

74

y ny. Cc ng biu tui ung nc i, cc ng khn hn, cc ng em v cho cha m cc ng ung... Ch on mnh, r ln mt ting ri lm i. Anh em cho bit ch s ln cn sut 3 ting ng h. Trn nh d nht ca ch ko di bao lu th cn ng kinh ko di chng y. Ch l giao lin hp php. Ch dn ng cho anh em ra vo, ch ch v kh, ti liu ra vo mt vng quan trng. Vi chic xung nh b, ch i li nh con thoi ni lin nhng con ng chin u. Mt tn phn bi khai bo ra ch. Trc khi b bt, ch kp nhn chm xung, giu ht v kh. ch nh ch bng mi n d man: nc, tra in, ng inh vo tay. Chng khng ti no lm c t cung. Chng bn t vit ra mt t cung, bo ch k vo. Ch cm bt, gch mt ng ln vo gia t cung. Chng li nh ch. Nhng chng vn thua. By gi, ch tr v vi chng ti. Ch nm , th php phng. Vi khun mt bu bu, sng mi dc da, trng ch tht hin t, n hu. Nhng vi k ch, ch d di th y. Theo di cn ng kinh ca ch, ta c th hnh dung rt r cuc chin u ca ch trong phng tra, thy r thng c n ang lm g, ch chng tr ra sao. 45 pht tri qua. Ch hi ca mnh, tay bt u nm li. Phi thay nm ngi khc vo gi ch. Ch li sp giy. Va kp gh ly ngi ch, th ch nm cht tay li, on oi. i mt ch nhm nghin v ming ch li la: - nh ti qu chng qu i chu sao ni! Sao m ngu d vy? Cn mt ci cung na m nh d vy. Cc ng nh v con cc ng vy c khng? Thi! a cy y ti nh cc ng th coi! !... Ch giy ng ng, lng i mt lc ch li ht ln: - tao cht lun, chch kim lm chi? Bay nh tao cht cn by chch thuc lm chi? ng c o c gi! Th ra, th ra, ti p y n. Ch nc nc mt lt ri tip: - nh i! Cc ng c gii th nh mit ti 12 gi khuya. Ba, bn a nh cht ch chu sao ni? Bay ly gy st nh tao gy tay. Bay tr roi in nh tao chy da. Nhng bay mi lc ti tht, ch cha ti xng tao. Bay nh cho cht lun i ri x tht lm mm cho v con bay n. Sao bay ngu qu chng vy. Ch ngng li, nc nc nh ngi b ngp nc, ngc git git tng hi v th hn hn. Ri ch nm im, th u u nh ngi ng say. Mt lt sau, ch ko chic vng m chng ti p cho ch ln ngi ri ni: - Chu cha, tanh qu, mu tanh qu. Ch nm chic vng i v li ku:
75

- Lnh, em nc tao ung! qu, n b, n i ht. Ch nm im mt lc, ni ging tnh to hn: "au u qu". ng ch y s ly thuc tr sc tim cho ch. Ch khng bit g. Ch dui bn tay ra. Anh em cng bung ch ra. Ch ngi dy, u tc b ph. Ch nhn chng ti, vut si tc lo xo trc trn, thong ci v bo: "Cc anh ngi lu lm ri h, c mt khng? Thi, v ngh i!" Ch a tay sa li o, hai c tay b gi cht lu qu, bm tm. Ti ngi lng im nhn ch m mun hi ch nhiu chuyn. Nhng ti khng dm hi. Bi v, nu ch k li chuyn i mnh, ch s khng trnh khi xc ng v ri ch s li ln cn. Ti khng cm lng c trc cn ng kinh ca nhng ngi con gi y. Bnh nh ny, ti gp bit bao c gi nh vy. Ngi lm cng tc v trang, ngi lm cng tc binh vn, ngi lm cng tc u tranh chnh tr, giao lin - mi ngi trn mt mt trn thm lng v mi ngi u vt qua nhng au thng, gian kh m lp nn nhng chin cng thm lng nhng v cng ln lao. K th tn bo, d man qu, chng hnh h ch em ca chng ta bng nhng dng c hin i nht ca "vn minh Hu k" v bng phng php ti t nht ca thi trung c. Nhng, chng khng khut phc c nhng ngi con gi y. * Khi ti vit nhng dng ch ny, ti xa nhng ngi con gi y hng trm cy s. Ti n hn mi l cha gp c Hai - ngi con gi Ph M kin cng. Khi c tin c chin thng tr v, ti xa qu, khng n thm c c. Khi ti v thm Hai ti qu hng c th Hai c iu ln huyn nhn cng tc mi. Nhng ngi con gi y vn ang trn ng chin u v vang ca mnh. Hai lm cng tc an ninh. Thy tr v chin trng vi chic thuyn nh xui ngc trn cc dng sng, lun lch gia hang ch. Thu ang tip tc chin thng nhng th thch ln lao mi trong tri giam ca ch. Cn Thu, ngi con gi c tm hn y cht th, i xa ri, xa mi, li trong ti nhng hnh nh trong sng, nhng suy ngh chy bng. Sng gia nhng ngi con gi nh th, sng gia cuc chin u ho hng nh th, ti thy mnh t m mnh mi t chn ln t lu, bng tr nn gn b, y tnh su ngha nng. bao ln ti thm gi Bnh nh - mnh t

76

"du chng ni y ct ting cho i" l qu hng vi ci ngha thn thng v trn trng nht. Xin cm n nhng ngi con gi qu hng.

77

MA TRNG I
m nay trng p. Bu tri cao thm thm, thnh thong gn mt ln my trng mng tanh. nh trng trong sut tri xung thn An Liu mt mn sng du du, xo bt phn no nhng du tch tn khc ca chin tranh. Trong cn nh gia thn sng rc nh n Mng Xng, lc lng du kch x ang hp. Sau li dn d ca ng ch B th x u, cuc hp chm dt. Mi ngi chen nhau bc ra ca. Nhng khu sng trn vai h lo ln di nh n, va vo nhau lch kch. i sau cng l Thit, thn i trng thn An Qi, mt thn cn b ch kp, ni ng mi chu so ca c x. Anh ng gia sn, ht nheo cp mt c hng lng my en m nhn ngn n, li nga c nhn bu tri cao vi vi. Qua nh n, ci dng ngi thp, m ca anh in mt bng en di lng l trn nn ct trng. Thit nhn chm chm ngn n mt ln cui nh mun thu ht nh sng ca n vo i mt, ri quay ngot li, vi v bc i. Ra khi sn, anh r qut theo con ng ct ln, ui theo hai ngi khoc sng i pha trc. Anh c lm li bc i nh th, ti khi qua khi thn An Tn mi ni vi hai bn: - Nng, No , ln y cht nghe! Thit bc gp gp ln g t cao u cnh ng. Anh ng vn mnh nhn v pha xa ri kh reo: - N vn cn ! No bc ln theo anh, hi: - G h anh? Thit khng tr li. No xch li gn Thit, ni: - , ci cht An Qi. Thit bng gt: - Vy thi ua? No im lng. Nng ln ting: - nh n cui xm...

78

- , n y, n vn trng mnh y! - Thit cp li Nng - ging t ho. i mt Thit chm chm nhn v pha trc. Trong nh trng vng vc, thn An Qi in mt vt en m gia cnh ng bao la. Thit khng thm nhn ci vng sng trng tr trn ht ln tri pha sau lng vt en m anh bit r l cht An Qi. Anh nhn hun ht vo mt im sng nh lung linh pha ui vt en - im sng ca mt ngn n du. - i hoi, ng hoi m khng nh n hay sao, No! - Thit cm rm ri cm ci bc i. Nng v No lng l theo anh. i qua cnh ng la ang vo sa thoang thong hng thm, ba ngi bc vo cnh ng hoang y si . nh trng soi r nhng cun dy thp gai nm l l hoc b ngng ngong khp ni. Thit bng dng li, ci xung xut xoa: mt mnh n pho nhn hot trn ln si xuyn qua dp Nht, gm vo chn lm anh au ing. Thit xch dp, rt mnh pho ra, qung i ri x dp vo chn, bc tip. Lt sau, anh dng li, th tho vi hai bn: - Ti ng s 2 ri. Mnh ln bm th. m trng, l n hay kch. Thit chy lom khom n b tng, nm dn xung t, lng tai nghe. Anh v hai cc nm sang hai u ng. Ting ln lc cc, kh khc. Thit chy vt qua ng. Im lng. Anh bt li hai ting trc trc. Nng v No vt qua, ui kp anh. Ba ngi np vo b tre i ti. Ngi nh u thn hin ra trc mt h. N nm cm lng gia nh trng, ch c ngn n du nho nh ht mt vng nh sng vng vng qua khung ca s. Ti sn, Thit ln ting: - ng Hai cn thc khng? Ting mt b gi hi li: - Thng Bn h? Thit y ca bc vo. Anh thy ng Phu ang ngi di t chut mt li mc nhn hot. B Phu bung cun dy da ang cun d, ng dy. Soi n vo st mt Thit, b chi: - M cha bay? Tao ng trn lun ri ch! - D, l con mc hp m! - Thit phn trn. ng Phu ko tay Thit:

79

- a, ngi xung, ngi xung! B Phu xm xe: - Ngi , tao xung bp nu cm nghe. Thit ngn: - L con n trn ri, ng nu na b. - Thit khng? - D thit. - Ba nay c c ngon lm. n c lang vi c vy nghe. B Phu i xung bp. ng Phu hi: - Bay hp c g mi ni tao nghe th. - C ch ng. C nc ra qun, ton dn ni dy... - Cu tao ghi trong xng ri. Bao gi pht lnh? - ri... B Phu t r khoai, a c xung bn: - n i bay. n ri ni tao nghe. Hi lu sau b t t: - Bay tnh th no? lai rai vy mi sao. My ba ry thng Hng dn lnh i thanh lc, khui hm hoi. Ba hm n i vi l Cng ho ti y. N xa ci gy v mt tao: Hi hm c ba thng Cng sn v nh my, du u?. Tao khng tr li. N git phanh o tao ra, rt con dao gm bn hng, t ln ngc tao: Hm b mt u?. Tao hi: Hm b mt no?. N ni: Hm b mt ca Cng sn ch hm no. Tao lc u: Hm b mt th my ng lm b mt, tui bit ng no m ch!. N mit mi dao, ko mt ng ti bng; da tao rm mu. Ri n xoay qua git ru ng lo: Cn lo gi ny, i khi ngha ch!. B Phu h thp ging, th tho: - Bay coi li th, sao n bit c khi ngha? - D! - Tao tnh c lm th lm hc cho ri. a mit coi chng b bay. - Cng cn phi ch lnh chung...
80

- Hay bay ni vi my ng trn a b i v y nh lun xung ga Tam Quan. Bao nhiu cng c, l tao nui ht. Thy Thit trm ngm, b bo: - Sao, hay l s l tao khng nui ni? Ch ngh qun nghe. My hi thc ging khng c m gieo, l tao cn nui c, hung h by gi. Thit p: - Khng phi vy u, b. Ch v mnh cn phi chun b y cho chc n . Anh ci ci, hi: - B chun b c g ri? B ch vo li mc v si dy da: - , thm gy, dao na, cha? Pht lnh l tao vi ng lo xp v lin. Thng H - chu ni b Phu - ang nm trn ging, vi lm cm b dy, ni xen vo: - Chu cng c phng la ri. Ch c mun nghe chu g th khng? B Phu nt: - Ni ba xm ba lp, ci thng. G by gi cho n nm u h? Ung nc xong, ba ngi ng dy: - L con i nghe. B Phu dn: - Nh dm chng ! Khuya v ch? - D! Ra khi ng, ba ngi men theo con ng nh, tin su v lng. Ti cui ng, Thit np sau cy da ng nghing nghe ngng. Tnh khng mt ting ng. Ch c gi lun b tre xo xc. Qua b tre, Thit thy mt nh n khi t khi m. - V i! - Thit ni nh.

81

Ba ngi bng qua m lang trc mt. Nhng l lang t m sng, qut vo chn nghe mt lnh. Nhn vo gia cn nh nh, Thit thy mt b m v mt c con gi ang ngi xt c lang. n Thit vo, b m ni nh reo: - y ri. Ngng hoi ngng hu. Ko Thit ngi xung, b hi: - C lnh cha? - D cng sp... - Sp, sp hoi! Sao khng lm ti i. Hay trn khng tin l tao lm c? Thit lc u. B d con dao ang cm ni tay ra trc nh n: - Mi coi, b ci ny khng pht c mt thng c n sao? - D c ch. M n hi c lnh . C gi ni xen vo: - Hi no na anh. Hay anh phnh bn em? Do tt tng lm o o nh hi Mu Thn, ai d... Thit ng vin: - Ai phnh lm chi. Phnh m li xp mi vo i xung kch sao. C th di: - Anh cha bit ht ni cc ca l em... B m tip: - Qu lm ri, bay . Ti lnh lm tng lm. Chng chn ng lc sot, bt c b gi, con gi ci tri trn o qun... Dng li ly vt o chm mt, b nghn ngo: - Chng bt, chng cp ph sc. ang m, chng ling lu n v nh con By ri cp ht c. Cng n nc l tao... No, Nng bm mi, nm cng khu sng trong tay. Thit nut nc ming, cm thy cn c mnh nght cng, ng ngt. Anh nm tay b m: - Thm c bnh tm. Mng ca chng n c tnh c ri, thm .

82

Xoay qua c gi, anh hi: - Thng Hng cn v qun ng khng? C tr li: - Cn g v qun. Hn v ng lun An Qi ny vi thng em trai hn. Ko c theo na. By gi y m hung ri m! Thit cht lng, khng ni c li no. Anh thm nh: Thng Hng a lnh v honh honh d qu! Phi dit n, to th a phong tro ln. Qun chng bc xc lm ri. * Thit nm nga, nhn nh dn mt vo nc hm. Bn cnh anh, No v Nng ng ngon lnh. Anh khe kh ngi dy, gh mt nhn qua l thng hi. Trn kia tri nng. nh nng ht vo nhum vng l thng hi. T nhin Thit thy thm ci nh nng y qu. Anh mun chy ra tm mnh trong ci mu vng chi chang y cho da nng rp ln. Mi ln v An Liu hp, anh hay i u trn, phi nng n v m hi. Anh bo lm th cho thm, An Qi lm g c t do dang nng. Nhng ch An Liu t ngy thi, anh thy nn nao, kh chu. Gp ai, anh cng hi: B con thn mnh ra sao? Ti thng Hng lm g? Lc y, anh nh ci hi m m, hng hng ca lng hm, nh nhng m gp dn nm tnh hnh, nhng trn tp kch vo l Bo an tri trong xm. Cn by gi, anh li nh nh nng trn kia. Bao gi th anh mi c t do sng gia nh nng chan ho ngay trn mnh t ny! Thit ngi lng thinh, lng nghe cc ting ng trn mt t. Ting my a b gi nhau, ting chy gi go, ting chn chy thnh thch... Khi vng vo lng hm, tt c u bin dng i, nghe tht xa xi. Nhng ting ng y thn thng qu, c mun ko Thit tri ln. Bng dng, Thit thy nh da dit th, nh ngi i xa nh qu vy. Nm di ny m Thit nh c ngi nh ca ng gi Phu ngay trn kia, c dng i lm cm ca b gi, ting ni lu lo ca thng b H. Ri nh v, nh con. Gn na nm nay, Thit cha gh v thm nh ln no. Nh anh st cht ch. Ngy Thit ra i, cng l ngy v anh b thng Hng nh mt trn lit ging. Hi y, sau my nm chui li trn lnh, Thit ru di, sng hp php. Dnh dm tin mua c ci giy khai sinh gi, anh tnh da vo nh lm n, nui v con. Nhng no c c yn. Thng Hng ku anh ln hi:
83

- Anh bao nhiu tui? - Ti 49. N nhch mp nhe ci rng vng, ci khy: - Khai lun 50 cho trn ch! - Ti sinh sao ni vy, khai thm mt tui s e mang ti vi ng b. - V h? - Thng Hng x ti nm u anh, vt ru. N nhn trng trng vo mt anh, dn tng ting mt: - Tc cn en. Rng cn chc. Nhn ly 37 tui v nghe y: Cng ho, Bo an, Ngha qun - ba sc lnh - la ly mt m nhn sng. N tng giam anh. Sau , chnh n li n, ra chiu thng hi: - Ngh anh v di, con th cng ti nghip. Vo Ngha qun nghe. Gi cht ti y thi, khi phi i u xa. Nu khng ng cht th cng i vi ti, cng hay. Thit gi b ngm ngh mt hi ri ni: - Ti cng s phi i xa nn khng vo lnh thi ng . Vo ngha qun c ti ch thit sao ng? - B ti phnh anh sao! ng ti y, gi an ninh quc gia, lng thng 11 ngn, mun nhu c nhu, mun gi c gi, sng khng? Thng Hng ci ngt ngng, th Thit v. Ti nh, Thit ni vi v: - Vy , mnh la cho ti i: Mt, theo thng Hng - c lng, c xe. Hai, theo my ng - khng c lng, phi nui, cc. V anh ngm ngi: - Thi, anh i i. Cc rng chu cc, tui nui. i theo "my ng i. Sau m , Thit i. Thng Hng li v anh ln nh p sut mt ngy. Ch mi sinh chu th hai. N nh i i vo bng ch. Ch nm m man, mu chy m a, phi nh b con khing v. Ngh n thng Hng, Thit thy mu mun si ln. T ngy lm p trng, bn tay n nhum bit bao mu ng bo thn anh. Ba nay, anh nm di lng t ny ch dit n. Liu n c n nh d on khng?
84

L thng hi mi lc mt vng rc ln. Chc trn kia nng gt lm. Ngi Thit nng hm hp. Anh ko t o lau m hi ri nm xung. Nn t p vo lng anh nghe mt ri. Mnh t ny sao gn b vi i anh th. i du kch nhng nm cn en ti, phi ni, anh c au u ngng v y. Ri gii phng c An Liu, An Tn, i du kch xung ng. Ni thng nh qu hng cng day dt lng anh. Anh xin v ng chn An Qi. X ng , c anh v xy dng v ph trch lun i du kch thn. T n nay bao cay ng, ngt bi... Nhng ting ng lao xao trn mt t ct t dng suy ngh ca Thit. Anh nhm dy, lng nghe ri p p vo chn hai bn: - Dy! Dy! No v Nng chm ln, qu ly sng. Thit bo: - T t, mi chun b thi. Ch nghe! C nhiu bc chn rm rch trn mt t. My ting h, ht g . Ting b Phu rnh rt: - Cho ng p trng! Nhng ting ni chen ln nhau, rm ran, nghe khng r rng g c. Nhn nho mt lc ri lng i. Ting thng Hng honh ho: - B gi, ba nay i ng no m dn n sang vy? Ting b Phu nghn nghn: - i chc g, ng. Ba nay gi hai con du vi tm chu ni tui. Mt chui ci r ln. Vn ting thng Hng: - Cha cha, ng d h. Hai con du, tm chu ni, trn hai mm ri. Cn ch cho l ny ngi chia bun vi khng? - D, mi ng... Ting b Phu ct ln cao hn: - ng i, cn chai ru, em ra mi ng p trng vi my ng y! Hng chui ci kh tun ra. Ting ko bn, gh lc cc. Li ting thng Hng: - B gi, gi np ri ch?
85

- D, ng c ngi n. Ti ly np ln lin by gi. Im lng. C ting bc chn nh nh m gp gp trn mt t. Ba ting g bm bp trn nc hm. Thit ni nh: - Trin khai! Ba ngi m gn ba khu AK bng gp, ngi chm hm, ch. Mt lung nh sng p xung hm, ko theo nhng ht ct thoang thong nh ma bi. Thit tri ln. B Phu th tho: - ang n. C hai thng gc ngoi ng. T sau bp, ba ngi chia ba cnh chy ln nh. B Phu ngi li, nghi trang cng s. ang gm ming i g, thng Hng bt dy nh b gai chch. Mt n trn trng. Ming i g rt xung t. Ming n h hc, nhu ri thnh mt vt di. Thit qut: - Ngi im ht! Thng Hng qu tay qua bn hng. onh - mt pht AK n anh. N gc xung bn. Bn lnh o mt nhn quanh. Hai ca bn c hai hng sng cha vo. Chng x bn gh, a ra ca trc. Ting AK n rn r ui theo. ng gi Phu vn ngi trong nh, gh mt nhn ra ca s. ng ci ha h: Trng ta ri!. Chy ra khi ng, bn lnh ln nhau nhy xung con mng cn dn v pha ng. C vy ch! - ng gi lm bm v chp hai u dy in tay li. m! - qu mn n vang, khi bi tung ln m mt c khc mng... Thit lt xc thng Hng ln, nhn hi lu vo mt n. B Phu bo anh: - Ba nay khng trt u con. Bay ly sng ri rt mau. tao liu ht. Ba ngi lun ra sau vn, men theo hng da, chy. Vn cha nghe ch phn ng. Chng hiu No c chuyn g, c ci hinh hch pha sau lng Thit. Mi n khi chy ti b tre dc con mng ln, rc xung cng s ri, cu ta mi gii thch:

86

- Ngc thng Hng v mt a con gi trung, ng n tc ci. Ging ht l lnh M... * Sau khi thng Hng b dit, bn ch co li, khng dm honh hnh nh trc na. Cng lc y, chin dch Xun - H m mn. Tin chin thng t cc ni dn dp a v, lm no nc lng ngi. Trong bui l xut qun, ng ch B th x u ni: - Tnh hnh ang pht trin ht sc thun li. Hoi n c gii phng hon ton. Tuyn phng th ca ch Tam Quan b p v. Qun ta ang bao vy c. Bn i Mi cng ko pho rt chy. By gi chnh l lc chng ta phi y mnh tn cng v ni dy, gii phng ton b qu hng. Tan l th khuya. Thit v Tho a hai i du kch i chun b lm nhim v. i ca Tho s gi cht ny, dng ho lc khng ch, h tr cho ng bo bao vy cht An Sn. Hai i du kch ko nhau ti trc sn nh b Phu, ch gi xut pht. Ci oi bc ca ngy h du bt. Hi sng thm vo da man mt. Nhng ngi du kch ngi tm tm bn nhau, tr truyn. No hi Thit: - Anh tnh ngy mai x ta c gii phng cha? Thit p: - Ngy mai e hi gp. Nhng dt khot t ny x ta s c gii phng. Nng phn chn: - Gii phng ton x, ton huyn y ch. ng ch B th chng ni phi gii phng ton b qu hng l g? Anh h thp ging, ni ring vi Thit: - Qut sch bn ch cht ny ri, ti ngh t ngy v lp li ci nh cho ng gi, c can chi khng anh? Pho n lm mt mt mi, c trng vy hoi. Thit ci: - c ch mc chi. Mnh s gip mt tay.
87

Thy mt bng ngi i vo, Tho hi: - Ai ? - Em, em y! - Ting mt c gi p li. Ton du kch nhao nhao: - Mnh h? V y, v y! Tho hi hi xng: - C Mnh chun b cho t cu thng xong cha? Mnh p ng: - D xong... Anh Tho... Ton du kch ci r ln: - Ka anh Tho, ra tm s ch! Mnh l y t ca lc lng du kch x. C c khun mt bu bu hin hu, nc da trng hng. Hng ngy anh em hay cp i c vi Tho. Nhng cha bao gi hai ngi gp ring nhau. Vy m m nay c n tm Tho. Khng, c l khng phi c ch n tm Tho, m cn n vi i du kch na. Trong ci m trc khi anh em ra trn ny, Mnh bng dng cm thy trong lng do dt nhng cm xc tht mi m. Cng nhng con ngi m c gp hng ngy n thuc c t dng i n tnh nt y, vy m hm nay c bng thy mun gp h l lng, nh xa nhau lu lm vy. Nghe anh em ci, Mnh lng tng, khng dm bc ti na. Tho li gn Mnh, hi: - G , Mnh? - D khng. m nay mnh nh cht... - ... Mnh ci u, lng thinh. Cht c mc ti ly ve du mng, di vo tay Tho: - Sm... sng lnh. Anh... my anh xc cho nng! Ri c vt chy i. Tho chp chp mt, ng ngng. M ci t nh, anh cha bao gi c nhn mt c ch u ym.

88

Anh em du kch ci khc khch. Mt cu ging m m ni vi Tho: - Gii phng xong qu hng, v ci v nghe anh Tho. Tho vn ng lng, khng ni g. Ve du m dn trong tay Tho. * Thit ngi dy, vn mnh ku rm rp. Thng H nhm dy theo, hi: - Ch Bn khng ng na? - Ch ng ri. Mi ng i. Thng b nm xung. Thit xung ging, ra da ca, ngng v hng ng Nam. Thng H lm cm b dy, ti bn anh. N git o Thit hi: - m nay onh h ch? - Con nt hi lm g. i ng i! Thng H khng chu, nu tr o anh xung, ni: - Chu bit ri. m nay my ch onh. Chu thy ch Tho vi my ch bi l ngh en thui, eo gi n . Thit xoa u n: - , thi, i ng i. Thit thm ngh: Thng nh ranh thit. N ging rt ri thng nh nh mnh. Anh ng lng im, mc thng H m cng chn mnh. Anh ci nhn chic ng h d quang: 4 gi km 2 pht. Cng lc y, sng n r ln pha cht An Qi. Thit nhu my: nh sm mt 2 pht. L chng? Thng H nhy ln, reo: - Onh ri! - V hm. Pho n dn by gi! - Thit qut. Thng H im xo. Thit m trn mt, lng nghe. Dng nh qua ting n, anh c th thy r din bin ca trn nh trong cht kia. - ng! ng! ng!... - Th pho n dt dy. Thit gt u: c, nhanh lm, p vo l ct ri!
89

- Chp... onh! Chp... onh!... - Thit bm mi: Thng M.79 ch cht!. - Tng! Tng! Tng!... - Mt lot AK. Ting M.79 tt ngm. Thit ci: Vy ch !. - ng! ng! ng! - Li th pho. Thit phn khi: C vy, c vy, v su ri! - Tnh tnh tnh!... Tnh tnh tnh!... Thit dn thng ngi v pha trc, lo lng: Thng l ct trung tm. Cy i lin khn kip! Im lng mt lc. Thong nghe c ting la ht vng n. Thit ci nhn ng h: 15 pht ri. nh mt tp m lu nh vy, sao trnh khi thng vong. Nghe nhng hi th hn hn pha sau, Thit quay li: ng, b Phu ng st lng anh t bao gi, ang dn c nhn v pha cht An Qi. Nh cht sc tnh, b Phu ku to: - a, thanh vin i ch, im kh vy sao? B chy n cn hm bn gc sn, lt ng l ma, ly ra mt chic chung ng. B dang tay g. Ting chung vang ln lnh lt. ng Phu nm cht mt khc g, chy n g lin hi vo chic thng phuy nm cnh ng rm. Ting thng thm thm m vang nh ting trng trn. B Phu va g chung va chy ra ng. B la: Ti st cht g cho n sng hn. Thng H cng cung qut rc xung gm ging ly ra mt cp phng la nho nh. N mun chy theo b, nhng li mun ng gn Thit hi v trn nh nn c nhy choi choi bn cnh anh, p phng la lia la. Thit lng tai nhng khng th nghe r ting sng na - n b chm ln trong nhng ting ng d di ca thanh la, trng, m, thng thng... t khp cc ng ngch trong thn An Qi v cc thn ln cn di ln. - Onh! - Mt ting n ln nh c sc vt ln khi m m thanh hn n kia, vang ln gia khng trung. Thit ci xung xc thng H ln, ci ha h: , B.40 . i lin cm ri. Thng nh p phng la mnh hn, reo: Hoan h B.40! B.40!. N gh st vo tai Thit: Ch Tho bn h ch? Ch Tho , chu bit!. Thit th thng H xung: C thanh vin na i chu. Lc y, Mnh chy n, hi cung qut:
90

- Anh Bn, by gi lm sao? Lm sao, anh? - Chc c thng. Sp sn s phu. Ku t chuyn thng i ngay! - D! - Mnh chy vt i. Trong nh sm mai nhn nht, Thit thy i mi c mo xch i mt cch l lng. Quay li, Thit thy anh em trong i ca mnh vc sng n ng quanh. Anh ni to: - No, ta ln cht. * Thit ngi trn nh cht An Qi, nhn chm chm vo chic l ct trung tm. N b qu B.40 ca Tho bn hi hm sp mt na. Vy m Tho hy sinh ri. Thit thy tim mnh nhi but. Khun mt tr trung ca Tho vi vt n su hun ht ni g m bn phi c hin r mn mt trc mt anh. Cn ting khc ca Mnh na, sao n day dt tm can con ngi n th. Thit v v vo nng khu ci 60, ni thm th nh tm s vi n: Ba nay li c nh n ri. Rt cho trng, tr th cho Tho, nghe!. Khu ci ny anh thu c trong trn chng cn hi nm 1969. N ch cn tri li ci nng. Thit lp cho n ci cng st nh cng i lin. Tuy khng c thc ngm, ch bn c lng thi, Thit v Nng vn bn rt chnh xc. Thit ng dy, xp my bao ct thnh b ri t khu ci ln. Nng l m khun ln mt thng n. Anh ci h h: - L Bo an ny cp cho mnh nhiu n lm. Trong kho cn na. Tha h m l t! Thit cng ci: - y cao, m vo u thng An Sn thit i. Anh li hi chnh nng khu ci ri hi Nng: - Cu ng xem c cha? Nng li ra xa, ngm ngha, gt u: - c! L t ngon ri ! Thit gi xung t cng binh b tr lng chng cht: - Chnh i, bom phng sn sng cha? - Ri! - Mt ting p gn ln.
91

Mt c gi chy bng bng ln cht: - Ch Bn! Ch Bn! Thit nheo mt: - o h? Th no? o a anh l th. Anh m ra c tng ch: Qun chng m st cht. ch bn ra, b thng ch Hai. Bn cnh co 3 qu. Thit bo: - Chu v i. Tinh fhnh th no ln bo lin nghe! Quay sang Nng, anh ni: - L t! No l t! Nng th mt qu n vo nng ci. Cch... ng! - Nng ci git ny ln. Qu n n tung gia lp ro cui cng ca cht An Sn. Nng h: - Ra xa mt cht! Thit y i cng st, chnh cho nng ci ngc ln cao mt cht. - Th! - Thit h. - Cch... ng! - N trc cng. A, bn chng chy v! - Nng reo. - Th! - Cch... ng! - Ngon hung. Lt gia cht ri. Lt sau, pha cht An Sn r ln nhng trng i lin, c ting M.79 xen vo im nhp. Thit nhp nha nhp nhm. Nng ch tay xung cht: - Ka, b con o ln li dt tr li. Chng bn d c! Lc y, o va chy n, a Thit l th na. Thit c to: ch vn ngoan c. Ch Tm hy sinh. Ci cp tp. ch phn ng th phng bom!. - No! L t tip! Thit va ni xong, Nng th mt qu n. Nng ci nhy nhm, pht khi. Qu n n tung gia cht An Sn.
92

- Th! - Cch... ng! - Th! - Cch... ng! Nng ci nhy chm chm. Nhng qu n thi nhau lao i, n tum tum gia cht ch. Khi to t nng ci ra qun thnh mt khi en c ph kn hai ngi. Thit bm mi, p chn vo bao ct, gi cho chn nng ci khi bt tung ra ngoi. Nng reo to: - Ngon lm! Chm lm! Bng H! - Nng ng vt xung. Thit git mnh, quay sang. Lc y, anh mi thy nhng lung n i lin ang ct chiu chiu trn u. Mt Nng di i. Anh ni t on: - i lin... Nc... L ct! V Nng tt th. Thit bung Nng, nhm dy, gm ln: - Cng binh! - C! - Phng bom! Hai qu! - R! Sau ting p, pha ra cht lo ln hai nh chp, km theo hai ting n ln rung c mt cht. Hai qu bom lao i, trng r mn mt, ci ui ngc ngoc, ngc ngoc. Cht An Sn chm trong ting n vang rn v trong hai ct khi hnh nm en x. Thit ng vn mnh nhn xung cht An Sn. Anh thy r t chn cht, ng bo ang ko ln o o nh triu dng. Anh gt m hi trn, ni trong bng: Tho, Nng i, ci ma m bn mnh trng i n ri. Tri, n n mi mnh m lm sao!...

93

Tr Mi - Ma xun 1975

94

NG XA, NG NAY
Khi cnh ca bt m, Cam sng ngi li, ri reo ln: Anh Hoi, xong li ng lng, nghn ngo. Hoi cng sng s. Cm nhn u tin ca anh l Cam tiu tu qu. Tri, khun mt c i mt trng su, ci nhn thng tht, nc da xanh mi kia l Cam ? Nhng ngy rng, st rt, thiu thn l vy, m c khi no Cam thiu no ti mc ny u. u ri mt c Cam ln mnh trm, da trng hng, ni ting ton qun khu v ti bi li v gi cng leo ni. - Cht, v nh i anh, a ba l em cho ! Cam nn li xc ng, ko Hoi vo nh, chic ba l nng trch ca anh xung. ng thng ngi, nhn bao qut cn phng mt lt, Hoi hi: - Sao nh vng teo th ny, em ? Cam tr li: - Hai b chu mi qua nh bn chi. - Th cn Sn ? - Anh y... Mi ni ti , Cam nghn ngho. - Sn u ? - D, anh y i vin ri ! - i vin ! m ? - D, i vin... - m au th no, c nng lm khng ? - ... Cht nhn ra Cam bm mi, nc mt lng trng, Hoi khng hi na. C l vic Sn i vin c g nng n lm y, nn Cam mi nghn ngo vy. Hoi qu vng qu la H Ty. Nm 1968, sau tt Mu Thn, Hoi cng on cn b gio dc vo chin trng khu Nm cng tc. Lc y, Cam cng
95

mi ng bng ln. Hai ngi cng c phn cng v Ban Gio dc Khu. Tnh hnh chin trng khng pht trin thun li nh ta d on. ch in cung phn kch, nh c ln cn c ca ta. Lp cn b mi b sung cho chin trng khng c to xung ng bng, m phi cm li ht trn Khu. V vy, thay cho vic ging dy l vic gi cng, sn xut. Cam khng th qun ci ma ma nm 1968 d di y. C quan phi di chuyn lin min, i quay i qut. Nhng trn st rt khng khip thi nhau vi dp, lm Cam mun gc lun. Nhng nh c anh em, nht l Hoi, Cam gng dy c. Hoi thch nghi vi chin trng nhanh tht. Vn nh nng, quen rn luyn, anh lt qua nhng trn st rt mt ch nh nhng, cn sn xut, gi cng th gii mt cy. Hoi dnh cho Cam tng vin k ninh, tng vin B1 em t min Bc vo, tng phong lng kh him hoi. V, quan trng nht l, vi nim lc quan l k, anh lun lun vc c ln mi khi c mun ng di xung. * C l gn 10 gi khuya ri. Tri du hn li. Nhng ting r ca t, xe my t ngoi ph vng vo tha tht dn. Ci vn nh sau nh Cam c chiu bng mt ngn n n ng sng du du. Cy hng xim, cy v sa kh xo xc trong gi. Trong nh, hai b chu Lm m nhau ng t khi no. Cam v Hoi vn ngi ni chuyn vi nhau trn hai ci gh my k di gc cy hng xim. Gn nm nm xa cch, h c bao nhiu chuyn mun ni vi nhau. Sau gii phng thng 3 nm 75, c Khu b ri xung Nng. Ri gii th Khu, cn b c chia i khp 6 tnh min Trung. Sn v Cam u c c i hc vn ho ti trng b tc tp trung ca tnh Qung Nam - Nng. Hoi, sau mt thi gian ra H Ni, tr v Ty Gio dc, ri xung phong ln vng cn c c Lng Xe vi ngh thy gio. Khng phi v qu anh khng cn ai thn thch: v con, cha m, anh ch em ca anh u cn mnh kho. iu thi thc anh li ln rng, l nim day dt vi nn thiu hc ca ng bo dn tc m anh tng gn b trong sut gn chc nm khng chin. Do y, v sn xut nc B Bn, anh m mt lp hc cho cc em nh ngi Cadong, dy t v lng ln lp mt. Cc em t ra thng minh v ham hc n k l. Nhng ri c quan li di chuyn, lp hc tan. T , Hoi lun lun p mt m c: c thy cc em vng cn c n trng. Cam v Hoi mi m ni th chuyn, m hu ht l chuyn v nhng ngy cn c. Vi Cam, l nhng k nim tht thing ling, nhng hi xa xi. Cn vi Hoi, l nhng k nim bit my m p, thm m tnh ngi,
96

nhng li bnh d v gn gi, bi v nhng ngy anh ang sng y chnh l s tip ni ca cuc sng tt p y, v anh cng ang xy tip nhng k nim tng t. Cam t nhin lng i mt lc, nhn m m vo Hoi ri hi: - Anh cn tin yu anh Sn em khng ? - Sao em hi l vy ? - Khng, khng l u anh, nu anh bit anh Sn em bin i nh th no. Anh , sau khi hc ht cp hai b tc vn ho, em i hc lp y s, anh Sn i hc lp ti chnh ngn hn. Thi gian em cn hc th anh Sn v cng tc phng Ti chnh qun. Em hc Hi An, anh y hc Nng, c hai u sng tp th. Chu Lm th anh Sn a v b ni. n tp th, hc li rt cng, vt v lm, nhng c ngh rng cn sng hn nhiu hi cn c, em li vt qua. Ln hi, em tt nghip. Ngy n em v Nng, anh Sn dnh cho em mt iu bt ng: cn nh ny y. Ch em nh c chu Lm v b. C l khng mun em phi thc mc, anh Sn gii thch: M bn ht nh, vn qu, ln vi ti mnh. M cho tin mua nh . Em ng ngng nhn cn phng vi y tin nghi: qut trn, qut bn, t lnh, ti vi, ct xt, Hon a... Sang qu, cha bao gi em m ti mt s sung tc nh vy. Em c sng trong nhng ngy y v an nhn: chu c b trng, cm nc b lo, em ch vic ngy ngy n bnh vin lm vic. Dn dn, n tr thnh np sng quen thuc ca em, to cho em nim tin rng chng em c mt cuc sng hnh phc vng bn. Cho n mt hm em ra ch. Nh gn ch Cn nn m thng mua n y. Nhng hm y, lnh tin bi dng lm thm gi, tin ng em gh v ch Hn mua t tri cy v t v n ti. i qua mt sp bn hng tp phm, tnh c em nghe b bn hng ni vi ngi bn cnh: - Thng Sn tri nh ! Nghe ni n anh Sn, em git mnh. Theo nh mt b, em nhn v pha ca ch th thy ng l anh Sn ang i v. Ci dng thp m vi mi tc xo trc trn ca anh y u d trn ln vi ai. V ch ri, anh y r tri, i v pha my sp hng kh. - i thu thu y, qu !

97

B bn tp phm lm bm, khun mt b tht rung rung, nh mt quc ln y v gin d. B bn b ta bo: - ng y l tin l pht gip ta, ch sao bo l qu ? B bn tp phm ci khy: - Tin pht cng ng, m qu d cng chng sai! Em ng cht trn, nghe hai b bnh phm v chng mnh. Khng bit iu , b bn tp phm vn ni gin d: - Ti ni u c sai: tin pht, v ng y gip mnh khai bt thu, bt np tin cho nh nc. Nhng qu, v ng y li bt mnh np tin cho ng y, li cn nay cy thuc, mai k bt ngt, cng qu ti. Nh chng minh cho li ni ca mnh, b bn tp phm ch tay v pha quy hng gn khc quo, va lc anh Sn ti - ch quy l mt c gi tc ht ngn. Va thy Sn, c ta toe tot ci: - Anh Hai mnh gii lun ch ? Anh Hai ngi chi, em ku c ph nghen! Sn lc u: Khi v ht hm u ? C gi n n ci, ko ci xc di quy ln, li ra mt xp tin: C ngay. 15 sp l ny gom , anh Hai ! Sn m nhanh xp tin, ri dn ging: Sao t vy? Qu ny l ca c xut nhp thm c t bt ngt, phi np thm 500 na! C gi thong mt nt cau my, nhng li nhon ci ngay, mc thm mt xp tin a Sn. - , b xem, qu d hin hnh ! Li ni ca b bn tp phm nh mt tri pho n ngay bn tai em. Em xy xm mt my, c vn vo quy hng, ln ra ngoi. Em c trnh khng gip mt anh Sn. Ra khi ch, em i lang thang nh k mt hn. Chic xe p gi, em cng qun ly. Bch ng, L Li, Hng Vng... Em i qua bao nhiu ph cng khng bit na. Em bc i chi vi, nh ln b bom B.52 cht ht Nc Lon y. V ti nh lc no em cng khng hay. Em ng vt xung ging, khc tc ti. M anh Sn ht hong lay em: Sao vy con, au ? Hay l mt xe p?. Em nn khc, bo m: Con khng sao ht, m mc con!
98

Qua cn khc, em nm r ra. Khng hiu sao lc y, em s gp anh Sn th. Thi, anh i i, ng v na, i m thu cc th thu ca ring anh. Em nhn khp nh: nhng th ny c tht c mua bng tin bn nh ca m, hay l do tin lm n bt chnh ca Sn? Cn nhng ba n lun lun tht c, nhng bao thuc ba s lun c trong ti ca Sn na. Sao em v tm th. Ri Sn cng v. Em nghe ting anh y gi m: M em con g r ti ny v bp cht ra lm ba nhu nghe m!. Em thy tm lm mun i ra. Anh Sn n bn ging, ngi xung, lay em: Dy, dy, hm nay lnh tin thng, anh mua qu cho em y!. Em bt dy, trng mt nhn anh y: Thng ? Bn gian thng thng cho anh ? Sn trn mt nhn em hi lu, mt thn ra. Ri anh y gt u: Em bit ri ? Vy , c g gh gm u!. Ging anh mi bnh thn lm sao. T nhin, bao ni tc ti mun bung ra thnh trn x xt vi Sn bin i ht. Em thy ngi bng hong, yu ui nh sau mt trn st rt c tnh. Em th di, ri khc: Anh lm vy, em sng sao ni!. Tnh n ho ca Sn lm em mau ngui. Anh bit tnh Sn ri : khng gay gt vi ai bao gi, ai ch trch cng ch ci xo, ai ph bnh th mau mn nhn khuyt im, chn thnh ha sa cha. Vi em, anh y cng vy. Mi ln bc bi, em ngy la, anh ch ci: Anh bit li ri, em ng cu gt thm mt ngi. Em c ng u u im y cng ko theo nhc im ln ca anh: mau nhn khuyt im, nhng khng nghim khc t sa khuyt im. Ln ny, anh y thanh minh: C g gh gm u em. Gip h lp biu thu, ri h bi dng cho. C lm c hng m. Em truy: Gip h lp biu hay mch nc cho h trn thu nh nc?. Anh ngn mt ra, ri li ci: u c, gip h thit m. Nhng thi, anh s dp ci v ny, em tin anh i. Nhng chuyn y, trong th gi anh, em khng ni. Em khng mun rng xa, ni cc kh, anh li phi lo cho chng em. Nht l, chnh anh nhit tnh vun p cho chng em nn v nn chng, em cng khng mun anh bun. V li, tng cu chuyn ch n . No ng, anh Sn cng i su hn vo sai lm. t lu sau, Sn bo cho em mt tin: anh y chuyn v trm thu ng ba Cy Sanh. Em bun lm. Th l v chng phi xa nhau. Nhng nm cn c, ting l gian kh, c lit, nhng em vi Sn c nh i sam, c khi no phi xa nhau u. Do y, cc ch Ban Gio dc tm l tht, phn cng vic g cng ch hon cnh ca hai v chng. n chin dch xun nm 1975, hai v chng
99

cng c phn cng vo i tuyn truyn xung kch, cng nhau tham gia gii phng Tin Phc, ri o lun v Nng. By gi, mi a mt ni, cch nhau trm cy s... Nhng em cng c phn vui. C l cc anh trong c quan bit chuyn Sn tiu cc ch Hn, nn chuyn anh y ln vng ni, th thch rn luyn chng? Mi sau ny em mi bit rng em lm. Vic Sn lm kn o lm nn lnh o khng ai bit. Chnh Sn ch ng xin i Cy Sanh. l trm thu v quan trng: kim sot vic giao lu kinh t gia Tam K, u mi trung chuyn hng ho Nng - Qung Ngi - Si Gn, v Tin Phc, Tr Mi, ni c nhiu lm sn qu. Dn bun lu thng ln em ch, qu, trm t trn v, li gp my chc ln. Cp trn tin cy anh y. Trm Cy Sanh c mt s v b bi, phi thay trm trng. Sn l ng vin khng chin, v thay th th chc n qu ri. Cn Sn, anh y li hm h ra i vi ng c khc... Mi chuyn, sau ny do chnh Sn ni ra em mi bit, ch lc anh y i, em u c hay. Em ch dn: Em b qua cho anh ci v ch Hn, ln ng lp li na. Lu lu gh v thm m con em.... Sn i, em theo chic Honda v ci va ly. Anh y rt sing, thng no cng v mt ln, c khi hai ln. Anh y st i r rt, cp mt trng l, m xp su xung. Chc rng trm vt v, n ung kham kh nn vy. Em thng anh y lm. Anh coi, v chng n vi nhau gn chc nm, u du nhau t trn ni du di xung, tnh ngha c t u. Nhng anh i, em thng chng m thng cha cht. Em khng tinh . Em khng tm hiu k vic lm ca anh Sn. Ln Cy Sanh, thi gian u Sn lm vic bnh thng. Anh y cng t kim sot bt hng chc v ch lu qu, ch. C v, c mt bao ti qu giu di gm t khng ai nhn, t thu v np ln trn. Dn dn, Sn nm r quy lut lm n ti y. iu quan trng l Sn pht hin ra c ba nhn vin y cng cng mt duc nh anh. Ho ra bn ny tm cch vu co y trm trng c khng n cnh vi chng i ni khc. Th l Sn vo hi vo thuyn vi chng. Vi nhng cn b, hc sinh c vi ba k ch, my lon u em i bn theo kiu tranh th, Sn a v trm, nt: Ngi Nh nc m i bun lu ? Khai bo c quan ti gi cng vn n x l!. Nhng ngi ny s xanh mt, p ng thanh minh ri trao c s hng cho trm, khng cn bin nhn g c, min l thot. Vi nhng tay bun, Sn cng gi ring ra, i nh thu cao. H van ni xin x. Sn lm b thng tnh, h bt xung. Nhng khi lm bin lai, anh y ch ghi s tin bng mt phn t thc thu. T hi hn l Sn cn e nt c nhng
100

c bc nng dn i v thnh ph thm con chu. Thy h em vi con g, dm k u phng, anh y hi: Giy php mang nng sn u?. My bc ng ngc khng hiu, anh y lin sng s: Tnh quy nh h ai em nng sn khi a phng u phi c giy php ca ch tch x. Nu khng, coi nh bun lu, ti tch thu ht. Ti nghip my bc, phi van xin np bt con g, na s u cho trm c em s cn li v lm qu cho con chu. C ngy ch nht mun t chc nhu nht, trm lp thm mt t kim sot t xut tut vng Sui Tin, thu v c chc con g, my bao u. Tin v nhng th hng c gi thu c, trm chia nhau, m Sn bao gi cng c mt phn ba. Cn nhng th nng sn, h n x lng. Chc anh cn nh, hi cn c, mnh c ln i ly ci t si m gp nhm trm. Ma ma nm 1969, khi Bc H mt, mnh hun trm sut ba ngy m ni th Bc, anh c nh khng? Th trm , by gi li thnh mn hng qu m bn bun lu lng d lm, nh nc cng qun l cht lm. Cng vi qu, trm l th hng cm bun bn, nn khng nh thu, m ch tch thu. C mt nhm bun lu t Si Gn ra, t trm Tam K, tm cch mc qu, trm t rng v. Bn ny c t chc cht ch, lm n ln, khng c con nh bn kia. Chng tm cch trnh trm kim sot ch khng mc ngoc vi trm thu v. Anh vn nh vng Cy Sanh ch? Trm thu v ca anh Sn nm ti , chn ngang con ng t duy nht xung Tam K. Hi nh M, anh em giao lin mnh vn c mt con ng vng trnh cht Cy Sanh: i men Dng Bu, ct xung Trng Tranh. l mt con ng nh trn nn si, chy qua cnh rng sim lp xp. Ho bnh ri, khng ai i na, nhng khng hiu sao bn bun lu li tm ra. By gi vo u ma pht ry vng ni. Anh c nh do cn c, anh Sn thng i sn vo nhng ngy khng? L nai thng m ra lim tro nhng ry mi t. Ci th i sn hi y, nay anh Sn vn gi c. Mt m, anh Sn vc cy AK ca trm i. Khi theo ht m mt ca mt con mang, anh y i dn ti on ng si Dng Bu. Va t m ry bc xung ng, anh y gp mt tp ba ngi i xe p. Cha kp hiu ra sao th tp ngi r ln, hong ht phng xe i. Mt ngi x vo tng ln bn ng, b nho. l mt g loo khoo, ch sau xe mt bc trm, Anh Sn xch sng chy ti... Ci m y to cho Sn c hi mc ngoc cht vi bn bun lu. Tn ng xe c cho i m, sau khi lt tay anh y 2 ch vng. Mt hp ng
101

c k khng cn vn bn: c vo gi trc khuya ca anh Sn th bn ny ch trm qua, vi gi 3 ch vng mt chuyn. T , lm sn qu v xui ngy mt nhiu hn. Tnh tng cng cng an, kim lm ln phi hp vi trm thu v kim sot sut ngy, nhng khng bt c v ch lu no. L bun lu u c i vo ban ngy, vic y ch Sn mi bit. Th ri, li mt s tnh c lm bung ra mt phn s tht. T dn qun thn Nm i hp cm dn qun gn Tam K, lc v b l xe. H r nhau li b. Ti trm th 12 gi khuya. Bt ng, h gp mt tp 6 ngi i xe p xung. Nho nho trong bng m l nhng bc to l l buc sau xe. Anh em dn qun git mnh nhy sang bn ng. Ting la ht r ln. Anh Sn vc sng chy ra, h ln: Bt ly, bt ly bn gian!. Anh em dn qun rt theo v n sng. Lng sc mi, h vn cha bt c tn no. Xung tn chn dc, h mi thy mt chic xe p nm chng ch bn v ng, km theo mt bc trm ln. Mt g bun lu nm gc di rnh nc: hn tt th. C l do nghe ting sng, qu ht hong, hn ng nho, p u vo ... Ngay hm sau, tang vt c ch v tnh. Anh Sn vn ung dung trm. Sau 10 ngy, ng vo ch nht, anh Sn ci Honda v Nng. Khi gn ti ng Quang Trung th c hai g n ng ci Honda 67 rt ti. Hai g p xe Sn v h, khin anh phi phanh gp. Chic 67 dn ln, chn cng u xe Sn. Tn ngi sau c thn hnh vm v nhy khi xe, n bn Sn. Hn gn ging: Ci v Cy Sanh ch my chi khng ngon u he!. Sn va kp nhn ra l mt tn trong bn bun lu trm th hn m mt c nh tri ging vo quai hm anh. Sn ng ln khi xe. Hn lia ng mng sn anh. Hn cn p anh my ci v hm h: Chi khng p th phi x theo lut rng nghe cha! May lc c my em nh i hc v, thy vy lin la ln. Hai tn cn phng mt dng. Sn c ch ti bnh vin trong tnh trng m man, bng tm bm, trng ln. Bc s quyt nh phi m gp: bng b tn thng nng, lch dp. Hay tin, em ngt xu. Sau , em v lun trong bnh vin, va lm vic, va chm sc anh y. Sut ba ngy u, anh y m man, ming ni lm nhm nhng g khng r. n ngy th t, va m mt thy em, anh y ku ln mt ting: Cam!, nc mt a ra, ri li lim i.
102

Chui ngy nng n cng dn qua. Sn bnh phc ln ln. Anh y i li c. Thnh thong em li a anh y ra do vn hoa ca vin. Sn thch ngi chic gh t di gc mung cui vn hoa. Hi Tr N, chng em sng vi nhau gn mt nm trong ngi nh tranh n s m anh em dng cho, np di mt cy mung xum xu. Sn hay nhn em bng cp mt ru ru v hi: Cam, em cn thng anh khng?. Em tr li: Anh hi chi k vy, sao li khng cn thng?. Anh y a nc mt: Anh n nh vy, em cn thng anh sao?. Em cng a nc mt: Tri i, d anh c ui m i na, em vn thng anh. Chng mnh thng nhau t nhng ngy khng chin gian kh, c lit, tnh su ngha nng, anh khng nh sao?. Anh gt u: Nh, anh nh ch. M v anh nh, anh mi hi em nh th. Em , anh t lm, anh khng xng ng vi em na. Ni ti , anh ngng bt, i mt n. S anh mt, em du anh v nh... Nhng ngy sau , chng em lun lun n li nhng k nim cn c, nhng k nim v chng em, v anh. Anh Sn nhc mi chuyn anh y b thng hi nm 1973. Anh y c thc mc hoi l ti sao anh li tm thy anh y nm gc gia vt lch ven sng kp a v. Em cng khng r l ti sao lc hai anh em mnh mnh n th, nht l lc du anh Sn qua sng Tranh bng phao ni lng. Bi ti gia sng, em mun t hi. Nc c bng bng lnh lng. Em tng tri xung gn thc ri. Nu khng c anh va ra sc ko phao, va ng vin, c l em cng chim lun mt. Anh Sn c ni rng so vi anh, anh y st km qu ri. Em cng nhc li v em b lc gia rng vo nm 1971 m anh Sn tm thy em... ... Khi y, sp vo v thu hoch ng. Trn thung lng Tr Mi, tng vt ry ng vng l, kh ngn. T sn xut do Sn ph trch to ra ry b ng. Bt thn, ting sng r ln khp bn hng: ch tp kch. Cha kp nh thn, Sn thy Cm - ngi cng t - ng vt xung. Thp thong pha u ry l bng l Bo an i m rng vnh. Anh em bt ngc ln dng, rt vo rng. Kim li, c t 6 ngi th thiu mt 2: Cm hy sinh, cn Cam, nh nu cm, lc ny khng r u. C hin tng ch cn cn lu. Cc chuyn trc thng tip t lin tc h cnh. L my bay trinh st L.19 ln v v sut ngy. Pho n ti tp ln ni. T ca Sn di chuyn ln u ngn sui . Ti c nhng ln ln, tm lm ni tr n c. Anh em bn nhau: chc Cam cn sng, phi i tm.

103

ng l Cam b lc. Khi ting sng r ln, mt s nhy cm l k khin Cam hiu ngay rng ch tp kch. ang ch ci, Cam cm lun con ra, chy vng ra sau nh. Ba con ln trong chung nhy lon, ku eng c. Cam rt cht ca cho chng phng ra. Chy ngc ln dng mt hi, Cam ng ngay l Bo an. Mt lot n AR.15 rt ti. Cam b nho, ln theo sn dc, ri bt chy. Ting sng n ran khp ni. Cam c chy. Khng cn bit phng hng ra sao na. Chy thc mng. Sng vn n ran. ... Khi m mt ra. Cam thy mnh nm xoi trn mt m l kh di gc cy trng, tay vn nm chc cn ra. qua mt m ri sao? Bnh minh va thc dy. Sng lnh thm t c mnh my. Con chim g ht m lc lng vy, ting ht tt lm gia mt mng cy ci. Ting sng ch cn vng t xa li, xa lm. Cam bit rng mt ngy qua mnh chy c rt nhiu ng t. By gi, tr tri mt mnh gia rng. Mt cm gic trng tri lm c n lnh. ng i u ri? Lc ny, ci i, ci mt khng thy ng s bng ci lc lng, c n. B tch khi ng i, Cam mi thy mnh yu ui nhng no, v cng thm tha ci nng m, ci sc mnh ca tnh ng ch. C t nh: rng ln, rng i tm ng ch, rng v vi anh em. Gng ht sc, Cam tro ln mt cy cao, nhn ra xung quanh. Khng thy g ht ngoi lp lp cy xanh. Tt xung, Cam ln i, c tm ra mt li mn. Vi con ra, Cam o c rng n. May lm mi gp mt gc mi, nhng ch o c mt khc c ngn cn. Khng c la, phi n sng. Gp mt gc v mt, Cam mng qu. Gc v y tri chn, nhng tri to bng vc tay, bm, trong rut cha y mt ngt. n no n ri, Cam ly ra bt dy rng, hi v xu y hai xu, qung ngang ngi v li i. Mt tri ch cho Cam phng hng. Nhng rng bt bng li che mt, cn li Cam. C phi pht cy c, r li m i. Ti ngy th t, Cam li tro ln cy tm hng. Trong tm mt c, mt trng c bng phng hin ra. Bng nhin, tim Cam p rn ln. C phi bm cht vo cnh cy cho khi ng. C chp mt nhiu ln nhn cho r: mt ngi u i m tai bo, khoc sng AK ang t u trng c i li. Dng ngi thp m, quen lm. Mt nim sung sng dng ln trong c. ng ch ca c kia, c ht lc lng, b v gia rng. Cam bm tay ln ming, h hai ting na. Ngi kia vn ngi, h li hai ting. Cam rng sc ni to: ng , ch em!, ri tt nhanh xung. C bn b vch cy, p c chy ra. Xu v lc qua lc li, rng lp bp, c cng khng bit. C n trng c. Ngi kia cng lao ti. chnh l Sn. Sut ba ngy nay, Sn lun rng i tm Cam. Cam ng gc vo vng tay Sn. V h yu nhau t y.
104

... Khng gian tch mch. Ch cn nghe ting l xo xc trong gi. Hoi ph tan s im lng: - Chuyn em chy lc, anh cng khng bao gi qun. Hi rng, sao m s lc th. Nhng anh em mnh thng dng cnh l rp nhng li cm r, ngi sau bit ng m i. Cho nn cng t ngi b lc. - M c lc th cng c tm phng hng m v. Anh em li c ngi i tm na nn ri c lc cng cn v c. Ngng li mt lc suy ngh, Cam th th: - Khi nhc ti chuyn Tr Mi, Sn c ni vi em: Chnh anh by gi cng i lc, lc xa qu ri em . Kh mt ni, mnh vn sng , vn lm vic gia mi ngi nn khng ai bit mnh b i lc m tm kim. Chnh mnh cng khng bit rng mnh b i lc na m. By gi c mun khng em?. Em cng chua st ngh rng mnh c li vi Sn. Khi trc, anh y chng qun gian lao, nguy him lun rng tm mnh v. Cn by gi, gia cuc sng tng nh bnh lng m chng thiu gian nguy, em qu th vi chng. Ni ra nhng iu nh trn ri, anh Sn bt u bc bch vi em mi chuyn nh em k vi anh. ng lc , chng em nhn c th anh, bit anh sp v thm chng em. Anh Sn cng em c th anh hoi hoi, ti mc nhu nt c. Bit c anh a c ch v hai chu vo vng cn c cch mng c, chng em u a nc mt. Mng v gia nh anh sum hp. Nhng cng lo v bit rng anh ch s phi chu thm nhiu kh khn, gian kh. Khi th anh rch nt, c khng ni na, anh Sn bo em gi k li, ct i. Trong i mt qung thm ca Sn, em vn thy n giu mt ci g . Anh y c nhn m m vo ngn cy mung m hi i hi li em mt cu: Bao gi anh Hoi v em nh, bao gi?. Ri anh y li th di: Lu qu sao anh Hoi cha v. Anh mong anh Hoi qu!. C l cn iu g h trng lm m anh Sn ch anh v mi ni... * Mt ln gi mt ri t pha bin Thanh Hi lt v. Cy hng xim xo xc r xung nhng git tinh khit v mt lnh. Ting ci ca chuyn xe la khi hnh sm ga Nng rc ln lanh lnh. Cam git mnh, ng dy: - Chao, gn ht m ri. Anh i ng chc mt hung. Anh i ngh nghen. Em dn ging cho anh cn phng k vn ny ri.
105

Hoi cng ng dy: - Phi y, ta i ngh, sm mai cn vo thm Sn. Pha sng Hn, nh l minh bng bc hin ra. Sp sng ri./.

106

S TCH CY R R
Cha bao gi vng Tr Mai gp ma bo d di nh nm y.Thn Vu Rc lm my m tri, lm ma ngp t. Nc ma chy thng t tri cao xung, xi o o ln rng cy, xi sm sp trn mt t lm mn c i ni. Nhng dng sui bn qunh chy o o theo cc trin dc, vo sng Tranh. Sng Tranh trn y nc, lng ln d di, cun cun v xui, tung bt ngu . Cc nc ca ngi K Dong nm tr tri trn cc sn i, b chia ct, khng gp c nhau. Nc ng Chanh vi nhng ngi nh sn sng nc nm ch v trong ma lnh. Cha ai b i, v nng ry cn c m, cn tri bp. Nhng mui khng cn mt ht. Ci nht nho khin ci ming kh v nht thch, khng mun nhai cm. ng Chanh gi con trai: " A Ry, nc ta khng cn ht mui, ci ming ch i v mn, con em ci mt gu xung Tr Mi kim t lon mui v cho dn lng!" Nhn tri ma, nghe sng gm tht, li nhn vo b ngc cng trn, nhn vo bp chn bp tay sn chc ca mnh, A Ry ni vi cha:"Con s vt sng Tranh, con s xung Tr Mi em mui v". M A Ry ly gi mt gu t trn dn bp xung, gi mt gi cm trn sn, li nng trn chc tri bp, gi mt gi tro tranh cho vo chic gi v bo: "Con trai i! Nc lng hn by nai chy, sng d hn by h i, nhng khng ng s bng ci thiu mui! Con rng m i kim mui v cu dn lng!" A Ry cho cha m v ln ng. Chng vt qua sng ak L, ak L nu ko chng trong s m ui v ngt ngo ca th nc u ngun, nhng khng gi c chng. Chng bng qua ak Vin, ak Vin lnh ngt, cun chng trong nhng vng xoy thun tht, nhng khng nhn chm c chng. n ak Ta, chng bng qua nhng con sng nhp nh, sng mn trn mun r chng v thu cung thm vua nc, nhng chng vt ln b. Chng tin v sng Tranh. Sng Tranh mi khi xanh ngt, nay ngu. Dng nc chy o o, p vo vch , ro m m. Chng lao minh vo dng nc lnh ngt. Trong ting gm ro ca thc nc, chng nghe nh c li ru. Chng nhoi mnh, bi vut ngang sng. Nc ci sng sc, nu tay, ko chn chng v xui. Mt gic ng cht n, a chng i mi, i mi... Ma mit, ma mit nh mun xo sch du vt ca A Ry. C l mt na con trng qua ri. Bng dng A Ry vn mt m. Ngi yu ca chng l Di Dt mn mi trng i. Tri ma gi, gi lnh thu xng, m nng thy nh
107

c my ci ry cng chy mt lc trong bng. Ci nng trong nng dng nh lm cho tri bt nc, gim ma. Nng trn gia nh, i kim ngi yu. Nhng i u, tm u, nng no c bit! Bng mt sng tri trong, c con chim Ch rao ht bo Di Dt: "A Ry b thn nc bt ri! Mun tm c chng, phi vt ln nh Ngok Linh, gp thn Vu Rc m cu xin!". Ri chim bay trc dn ng trong ting ht lnh lt. Qua vng ni nhn, qua thung lng su, vt ln mt bi bng, chim dng li ch Di Dt v bo: "T on ny, khng cn sng ln, ch c ni cao. Chim khng bay tip c na. Ch c mt con ng nh, Di Dt khc i khc ti". Trc khi tm bit Di Dt, chim Ch rao dn d:"Mun ti ni thn Vu Rc phi vt qua 5 ngn ni, mi ngn ni c mt con qu canh gi... Phi vt qua nhng th thch ca qu mi i c". Mt mnh Di Dt mi mit bng rng... Vt qua mt trng c, bc ti mt ngn i, Di Dt thy mt ngn ni sng sng chn ngang tm mt. Nng va ly hi vt ln i th nghe c ting nhc rm rm pht ra t mt hc ni. Ting nhc nghe l hoc, khng ging ting n T rng ngn nga bn sui, cng khng ging ting n K nh ro rt trong lng, m nghe xoang xong, rm r nh ting kim kh va chm nhau. Cha kp nh thn, nng thy sng sng trc mt mt con qu en nhm. N ci sng sc: "Ta ch y t lc ma tun ti khi nng , by gi mi gp ngi. Ngi phi y nhy ma vi ta theo ting n m ngi nghe thy !" Di Dt bt buc phi nm tay qu nhy trong ting nhc thc lon. Con qy xoay trn, Di Dt ln theo tt m. Con qu nhy nhp i, bc chn lt lo lt trn u ngn c, ko Di Dt nhy theo xung chn i. Tri t nh quay cung. Con qu cm thy thm mt. Nhng Di Dt vn cn y sc mnh. Nng git tay, chuyn chn, ko con qu nhy theo iu nhy m nng hc c t nm ma ry trc y. Bc nhy ca ca nng xoy nh cn lc, cun t chn i ln nh i, ko con qu quay trn lng lc, khin cho c ng rp, nt nh. Con qu nh say nh m, quay quay ri rp trn nh i. Ting nhc cht ngng bt. Di Dt nh thn, ng vng li v hng theo nh dc, vt ln. Ngy qua ngy, Di Dt n tri cy, ung nc sui, ng trn chc cy, mi mit ngc ln mi. Li mt ngn ni cao ngt chn trc mt. Vng vng t xa, ting nhc nghe ro rt m hoc. Di Dt m mng nh chm trong mt mn sng m bng lng. M m hin ra trc mt nng mt con qu da , c to, tc gn sng bng bnh. N ct ging m i v ngt ngo: "Di Dt , hy ht cng ta nh! Ht cho nc sui ngng chy, cho gi khi chy hoang, cho hai ta say m..." Ri n ct ging ht. T ci c to b nh gc cy ch pht ra mt
108

ging ht trong nh nc ma, nh nh gi thong, ngt nh mt ong. Bi ht nghe ngt ngo nhng o l, mn man tm hn, a con ngi vo qun lng. Bi ht nh Di Dt hy ht, ht cho qun nng ry, qun cha m, qun ngi yu. Ting ht ca con qu nh mt ln gi mm mi la vo hng Di Dt, li ging ht ca nng ra. V Di Dt ht, ht khng cng li c. Khc ht u ko di t sng ti tra. Khc ht sau khng mun ngng ngh. Tri sm mt lnh, dm ging ht Di Dt vo bng ti m o. ng lc y th Di Dt nghe ting chim Ch rao ht, ting ht trong veo v nhn hot nh mt mi tn xuyn thng vo tm khm, lm cho nng bng tnh. Thong trong gi ting n K nh tu ln iu nhc quen thuc m Vu Ry thng tu cho Di Dt nghe. Di Dt bng tnh v nng bt li ging, ht theo ting n K nh. Bi ht ca ngi tnh yu bn cht nh r cy n su vo lng t, nh nc sui ch bit chy xui ging, nh mi tn khng bao gi bay ngc. Con qu ngy ra, dng tai nghe. Bi ca l lng ny, by gi n mi nghe ln u. V t su thm trong lng n di ln mt ni au. Ni au m h ca kip trc, khi n l mt chng trai p, ht hay, nhng b k mnh cp mt ngi yu... N ng cm lng, bung xui hai tay. Di Dt va ht va lch qua n, vt ln nh dc, bng v pha ni cao... Canh gi ngn ni th t l mt con qu da xanh bng. Thy Di Dt, n vn ci c gy nhng ln :" Ta cn mu! Hy trao mu cho ta!" Di Dt vt cho n mt tri v ng: "Mu y, n i!" Con qu v ly, nut chng, ri nhn mt: "Khng c mi tanh, khng phi mu!". Di Dt qung cho n chm du da chn : "Mu y, nut i!". Con qu nhai ngu nghin nhng vi nh ra: "Cng khng c mi tanh, khng phi mu!" Di Dt vt cho n con sc m nng bt c hi chiu qua: "Mu y!" Con qu v ly, nhai ngu nghin. Khng ng, c mu vo ngi, con qu bng cao ln vt ln. N qu tay, gi cht ly Di Dt. T cc ngn tay ca n mc ra nhng con vt di ngong. Nhng con vt y bm cht vo da tht Di Dt, ht ly ht ging mu ngt v m ca c gi. Da Di Dt ti dn. Da con qu dn. Di Dt nh m nh di. Nng cu khn: "Hi A Ry, anh ang u? Anh c kim c mui v cho dn lng khng?" Thong trong gi, Di Dt nghe con chim Ch rao mch bo: "Di Dt i, A Ry ra ti ni m nhng con sng u ti ri. Ti nhiu mui lm! By gi bun lng mnh d c mui n, trong mnh Di Dt cng c mui mn !". Bng nhin, ngi Di Dt tot m hi m a, th m hi mui mn cht. Con qu tht ln au n. Nhng con vt co vi li qun qui. Di Dt cht hiu rng con

109

qu ny rt s v mn. C tho chic khn qung m m hi ca mnh nm vo mt con qu. N chy nc mt nh sui v qu xung... Ngn ni th t hin ln trc mt Di Dt. ng canh ng ln ni l mt con qu vm v, ch ng mt chic kh. N c ci u to vi i sng nhn mc thng, i mi dy, i mt hp. Di Dt cha kp ni nng g th con qu ct ging m m: "Nng mun n vi thn Vu Rc phi khng? Ta s gip nng. Nhng nng phi lt ht vy o ra!" Di Dt bt gic co rm ngi li, m cht vy o. Con qu ci kh kh: "Ai m khng c lc phi trt b v bc! Nng ng s, ta ch ngm nng thi!" Ci ngng ngng lm Di Dt khng ct ni li ni, cng khng ng dy c. Bng nng nghe ting chim Ch rao th thm bn tai: "Rng ln i Di Dt. Con qu ny b mt li nguyn: khi no nhn thy thn th con gi, n s ho !". Di Dt thy bnh tm. C ct cao ging:"Ny qu mt hp, ngi ng i nhn thn th ta, nu nhn, ngi s ho !". Con qu ci sng sc, nhm tt c mt li: "D c ho hay ho t, hay ha bn, ta cng phi nhn thy thn th nng. Nhanh ln, ng ta phi i." Di Dt th thm: "i anh A Ry, anh nh em phi lm g y?" Khng nghe A Ry tr li, nhng nghe nh c ting n K nh rn r, thc gic. Di Dt ng thng ngi ln. Mt ln gi nh v m qun ly nng, cun vy o ca nng ln mt tng to. Con qu ng ngy ra, bnh cp mt hp dn cht vo c th ngi con gi ang tui trng trn. Kia l ln da bnh mt mt nh nhung. Kia l i chn thun chc nch. Kia l i tay trn ln nn n. Kia l b ngc cng my. Kia l... Di Dt thy n lnh v cm thy c th nhp nhp bi ci nhn bn thu bao ph. Cht mt ting st n vang tri. Con qu ho . Mt cn ma bt cht o n, xi nc trn mnh Di Dt, ra sch nh mt ca con qu trn c th nng. Mt ln gi mt ri cun vy o vo ngi Di Dt... n ngn ni th nm, Di Dt thy mt con qu nh th, dng nhanh nhn chy qua chy li ni chn dc. N c i mi dy, chm ru d quch, cp mt lc lo. N on : "Sao lu th c gi? Ta ch nng nh mi tn i con nai, nh con trt nm le li ch kin! n vi ta mau, hy hin thn cho ta!" Di Dt tht ln:"Khng i no!" Con qu xng ti, ging x vy o Di Dt. Di Dt gng mnh chng . Nng ln mnh theo dc ni. Con qu nhy nhng bc di chn nng li. Nng lun vo bi cy, con qu lun theo nu ko. Nng nhy ln tng , con qu gn mnh x y. Tng rung rinh ri ln trn xung chn ni ko theo hng trm tng khc ln o o nh c by ln rng cng o xung mt lc. May m Di Dt bm c vo mt thn cy. Rng cy chuyn ng m m. Ting ng vang n tn nh ni Ngok Linh, nh thc thn Vu
110

Rc. Thn vch my nhn xung nhng khng hiu chuyn g ang xy ra. Cng lc y, con qu ui kp Di Dt, gh ly nng. Vy o nng ti t. Da tht nng phi ra la l. Ut hn, nng cn li. Mt ging mu ti chy di t ming nng xung t, lm c u ngn c tranh. Hn nng bay bng ln khi ngn cy, bay n bn thn Vu Rc. Lc ny, thn Vu Rc mi git mnh khi bit rng mnh qu tay qut gi ko ma lm cho trn gian ngp nc. L ra, 5 con qu phi canh chng mc nc bo cho thn, nhng chng ch ham vui, m sc dc, lm hi dn lnh. Thn ni gin trng tr 5 con qu, k c con qu mt hp ha . Tri nng rc r. Sng Tranh tr li trong xanh. Thn n cn ni vi hn Di Dt: "Ta qu n hn v hi A Ry v con. Con c mong c g c ni vi ta, ta s gip. Tuy vy, cc con khng tr li lm ngi c na!" Hn Di Dt tha thit: "D lm ngi d khng, con cng xin c gn b vi A Ry. Chng con mong c bn nhau v tr thnh mt loi c ch cho con ngi." Thn Vu Rc lng l gt u. T i mt gi nua ca thn nh ra nhng git nc mt c nh sa. Hn Di Dt tan bin vo thinh khng. Cng lc y, sng Tranh mc ln mt loi cy l. Loi cy thp, mc trn , mc dc bn b sng, c cnh mm mi, l la xa nhng thn do dai, r. bm chc vo t . Vo ma ma l, d nc sng dng cao bao nhiu, r cy vn bm chc vo t, , thn ng theo chiu nc vng vy, cnh cha nhng cnh tay mm mi v do dai trn mt nc. Nhng ngi khng may b nc cun, nu bm c o cnh cy y th s c cu vt. Sut m ngy, trong gi, l cy pht ra ting r r nh c i trai gi ang tm s. Ngi ta t tn cho loi cy y l R R. Ngi ta n rng cy R R chnh l kip sau ca A Ry v Di Dt. Bi v l v cnh r r mm mi, do dai nh thn hnh mm mi v do dai ca Di Dt; gc v r ca R R bn chc nh thn hnh sn chc ca A Ry. Trong thn R R cn c th nha trng c - chnh l nhng git nc mt n hn ca thn Vu Rc. Khi R R r sch t ct, xe l xanh, m ln nhng chi non mn mn, y l bo hiu ma l lt qua./.

111

V NI BO PH
Lng gp li ngi cu chin binh y trong mt ngy u ng cha gi lnh nhng ngn ngt khng kh chuyn ma. Bu tri nh sp xung bi lp lp my xm u mt mu t ngt v nng n... Lng nm cht tay anh, bn tay mng mng v ph thng, hu qu ca cn bnh ni tng ko di nhiu nm qua. Anh cng c nm ly tay Lng nh mun qua hi nng ca bn tay ny m nu ko cuc sng li thm cht thi gian. Anh thu tho: C gng gip mnh thu li tin, tr n!... Nhng git nc mt c qunh, mu vng xn r ra trn kho mt anh... Vi i, mnh sng thanh thn, khng mc n g. Nhng mnh cn n tin ngi ta! Mnh khng mun m n ra i! N ngi nhc lm! Gip mnh vi!... Anh c m to mt nhn Lng, i mt c m v di i... Lng nh lm i mt y ngy xa, khi Lng v anh mi gp nhau mt hi ngh. Lc y, rt kinh nghim cng tc, Lng thng thn ph phn thi lm quyn ca ng Trng Ban T chc. Lng va pht biu va nhn c to th gp nh mt anh, nh mt rc sng nh bit ni. nh mt y biu l s ng tnh vi Lng, khng nhng vy, cn y khch l. T y, hai ngi thn nhau, mc du anh ln hn Lng ti hai con gip - anh l chin s quyt t khi Lng cha cho i! Con ngi hay mc bnh ngh nghip. Lng nhn thy nhng ngi lnh o xut thn t nh gio thng c bnh ni di, ging gii rt k nhng iu mun truyn t cho cp di. l do thi quen ging bi, m i tng nghe chnh l hc sinh u c ngy th! Cn nhng ng quan to th hay qut tho, vn vo hoc ct ngang li ngi khc. Th i tng ca cc ng quan to ton l phm nhn hoc nghi can, ming ngm ht th, ai no dm ci! Lng cng khng thot khi bnh ngh nghip. Lm bo, Lng c thi quen quan st v nhn xt, ri suy ngh. Do i, chnh thi quen y nhiu khi lm kh anh. Lng tng b nhiu cn tc lm cho nghn th khi chng kin ri suy ngh v nhng iu tri ngang trong cuc i. Anh Cng cng c bnh ngh nghip ngh lnh m bom ba cng - l thi quen xng pha cm t! Tri t i, trong chin tranh, cm t, thm ch quyt t, l chuyn bnh thng, nhng trong ho bnh m c phm phm xng ln khng suy xt, lm sao trnh khi tai ho.

112

Lng chng kin mt ln anh Cng nh cm t, nhng nh Lng can ngn m nh thing ling y khng thc hin c... Hi y, Lin on Ma gp chuyn rc ri ni b. N gim c cm quyn c mt nm th nh nc c ch trng tinh gin bin ch. Vi nhit tnh i mi, ch sp xp li t chc, chuyn mt s din vin khng cn kh nng biu din sang lm dch v. Th l xy ra kin co. Nhn , ng Cc trng Cc Ngh tm cch loi tr ch. ng vn ght ch v ch khng bit iu! Ai li khi hp trc b quan t B ti Cc v cc Nh ht m ch dm ph bnh ng l thiu su st, thiu cng bng trong phn chia ngn sch! ng mi gi anh Cng li v giao nhim v: Ti s ngh cch chc c Chn! Anh xung , kim lun chc Gim c h ti! Vi tinh thn cm t, anh Cng hng hi: Vng, ti xung phong! Trong lc ch c xung phong th anh Cng gp Lng v khoe chuyn. Lng git ny mnh! Sao anh Cng li c th ngy th n trong veo nh th gia cuc i y mu sc ny! Anh hnh nh khng n chiu mt mi tn hai ch ca ng Cc trng. Cn Lng th bit r lm. T xa quan st, Lng bit rng ng Cc trng lm kh nhiu iu un khc, cho nn rt k nhng ngi trung thc, thng thn. Anh Cng chnh l ci gai lun lun xc vo chn, l ci dm lun lun m vo tay ng lc ng khua chn ma tay lm n thin tho. Nhn dp ny, ng mun y anh Cng xung t chin! Nu nh anh Cng h c ch Chn, th ng loi c mt nhn vt bng bnh. Cn nu anh Cng b ch Chn h, th tt yu l ng nh c mt ci gai trn c th tng lm mnh nhc nhi by lu. ng no ng cng thng! Lng hi a anh Cng: - Anh c quyt cm t trn ny khng? - Quyt ch, chin s quyt t kia m! Mt anh Cng sng rc ln nh hai hn than gp gi: - Bc H tng chng mnh dng ch Cc em quyt t cho T quc quyt sinh!. Mnh, Phm Ngc Cng, chin s quyt t, lun lun ghi nh v lm theo li Bc! Thy anh chn thnh v nng nhit qu, Lng khng n a dn. Lng ni nghim tc: - Anh phi lng ht nhng kh khn khi xung n v. Xung , nh tng ang ci nga li nhy xung t nh nhau vi m hn qun hn quan! Xung , d thi th no, cng b nhn mt ln n. Anh Cng m to mt, hi gng:
113

- Cu ni tht khng? - Tht y, nu anh ng v pha nhng ngi kin co, t anh s gp s u tranh ca ch Chn. Cn nu anh ng v pha ch Chn, th anh li chu s tn cng ca nhng ngi kin co! L ra, anh nn nhn trch nhim gii quyt vic ny vi t cch Cc ph! Anh Cng thn mt ra. Lng ni thm: - Theo ti liu ti nm c, th ch Chn khng c khuyt im g, ch ch c nhc im l nng vi, thiu kin nhn ging gii, thuyt phc qun chng. Cn hng i ca ch rt ng, mi l i mi! Cho nn, s khng c chuyn cch chc ch y u! Lc y, anh Cng mi trm ngm suy ngh. Ri anh Cng khng xung lm Gim c na, m lm trng on Cng tc ca B xung gii quyt v vic ca Lin on. Qu tht sau ny, ch Chn ng vng v tr gim c, v dn dt n v vt qua kh khn, hot ng c hiu qu! Do Gim c Khu sng to b mt t ngt, anh Cng c iu v thay. Khng nhng l chin s quyt t, anh Cng cn l ngh s sng tc kch bn sn khu. Cho nn, bn cn bnh ngh nghip cm t, anh cn c cn bnh lng mn. Anh khao kht c c mt khu nh bn b sng Hng ngn nm sng v cng sc ph sa cc nh vn, nhc s, ho s t v sng tc. Anh n o chy xin t lm tri sng tc. Nh quan h rng v thn quen vi cn b cp cao, anh c cp t 3090 mt vung khu Nht Tn! Nhng ngi cp t cho anh ton l loi cu chin binh, cho nn cp thng bng, khng toan tnh, cu li. Nhng, c t ri th phi c kinh ph thc hin d n. Anh n o i chy kinh ph. Ti u, anh cng d tp d n dy cp vi nhng hnh v chng cht, nhng con s ri mt ra thuyt phc ngi c quyn cp tin! L ca anh cng lm cho nn anh khng b chi t. Nhng nhng th mm mi th anh thiu, nht l th tc u tin anh c qu t, nn kinh ph ch rt nh git. M cng vic th bn b: No l o c, cm mc. No l n b, gii to. No l san i. Ri cn xy tng bo v. Trm th b rn y u cn c mi mt th l tin! Vi tinh thn cm t, anh quyt lm bng c. Khn ni, nhng nguyn tc kinh t, anh khng rnh lm. Anh ng vin bn san i ng trc tin tin hnh thi cng. Anh k nhn n vi a phng tin n b, gii to. Anh ngh bn xy dng ng tin trc xy tng bo v. Ri cn cc khon chi ph cho nhng quan h, anh cng vay chi. Anh chi tin vi mt phong cch qu lng mn - c chi, chi cho c vic! Thy th, Lng khuyn: Anh nn thn trng, thi bui kinh t th trng ny lt lo lm, anh cn i chiu vi nhng
114

nguyn tc khng b vi phm!. Vn vi nim tin ngy th, Cng khng nh: D n th no cng thnh cng, lc quyt ton, s trang tri ht cng n!. V ri anh tip tc thu mn, chi ph giao dch v tip tc k n! Cm t k n! Th l anh tr thnh con n! Thi gian thm thot thoi a, ngng mt ln th hong hn p n anh ti tui v hu! Anh cng nh h cnh nh nhng cho yn tui gi, nhng khn ni khi bn giao, ngi ta ch nhn t v d n, ch nht quyt khng nhn n! Lc y, anh mi tot m hi: lm sao tr n y! Th th, m lao nh phi theo lao, anh lm n xin li thc hin nt d n! iu ny l tri l thng. Mi ngi n tui u v hu c hng cuc sng an nhn, thc hin lut lao ng. Cho nn anh khng c li theo nguyn vng. Gp Lng, anh khng gi ni bnh tnh: - Th ny th ti cht mt! Phi cho ti li, thc hin trn vn d n, mi tr c n ch! Cn khng, th phi nhn cng n km theo d n... Lng rt thng cm vi anh, nhng thy vng qu. Bn cnh nhng khon n do bn B hoc a phng ng trc thc hin d n, cn mt s khon tin m anh vay dng khi giao dch, cng ti c trm triu, khng chng t, ai m dm nhn! Lng xut vi C quan nn nhn d n km theo nhng khon n c chng t v khoanh nhng khon n khng c chng t li, nhng khng c cp trn chp thun. Anh Cng bt u cng qun. Hm y, anh mc b qun phc, eo y hun chng, huy chng, k nim chng ln C quan: - Ti khng v hu! Ti phi c lm tip cng vic gii to cng n! Khn ni, li ni ca anh nh gi bay. Khng ai mun xn tay vo g mi bng bong y. Chng ai mun nhn trch nhim v mnh! Nhng nh k hoch, nh ti chnh nhn thy anh th lng. C nh t chc cng vy. Thi bng quan vi ni kh khn ca ng nghip v thi n y trch nhim dng nh mt cn bnh truyn nhim, ang ngy mt lan rng trong cuc sng ny! Lng a anh Cng vo phng lm vic. Lng nh nhng khuyn anh: - Thi, anh c bnh tnh. Vic v hu thuc chnh sch, anh nn thc hin. Cn cng n, chc rng C quan s c trch nhim vi anh! Anh nhn Lng vn bng i mt sng nhng khng cn nh ln nim tin na: - Khng, ti m v hu th h x xc ti, nhng ch n y! - Anh khng nn bi quan, ai m n lm iu c nh vy! Dn dn, anh Cng ngui ngoai!

115

Th nhng, s vic c lng l tri theo nm thng. Hm y, n cng c quan th Lng gp anh Cng ang ng thng trc. Anh khoc trn mnh mt chic chn to ng. Tay anh xch mt ci can nng trch. Anh em bo v cu cu Lng: - Anh i, ng y nh t thiu ti y, anh gii quyt gip chng em vi! Lng lt t dng xe, ko anh Cng vo phng. Nhn anh, Lng thn th. Anh gi i nhanh qu. Da mt anh bng beo, trong trong, mng nc. Trn khun mt c nhng vt hm v thng tch chin tranh, gi y chng cht cc vt nhn. i mt anh trng su, m c. Nt mt anh n. Anh Cng ni thu tho: - Mnh phi cht cho h thy l phi. Mnh phi t thiu! - Khng, anh khng c lm th! Lng rt nc a anh. Anh cm cc nc nhng khng ung, ngc php phng. Mi sau, anh mi nhp mt hp nc ri ni: - Mnh khng s cht cu ! Mnh phi t thiu h bit! Lng nhn thng vo mt anh, ni ging nghim khc: - Khng, anh Cng i, ngi Cng sn khng c u tranh mt cch tiu cc. Khi chng gic ngoi xm, chng ta cn cm t, hi sinh. Nhng trong u tranh ni b, chng ta khng c liu cht! Bi v liu cht s ng ngha vi tiu cc! Chng ta phi tn ti u tranh ti cng! Nh tnh ra, anh Cng du li ri ci chn, gp li, m v. Th ri anh Cng v hu. Th ri d n nh sng tc b nh ch. C quan khng u t tip m tr li t cho Chnh ph! Chnh ph thng bo s giao li quyn cho U ban Nhn dn thnh ph H Ni giao cho n v no c nhu cu v c xt duyt. Khon n, s khoanh li , ai nhn t s thanh ton, k c cc chi ph pht sinh. Nh ly li c sc mnh, anh Cng xng xi i tm i tc. Nm ba n v dm dp vic chuyn giao, nhng rt cc chng n v no tip nhn, v khng c kinh ph. Hng nm tri tri qua. Thi gian y em li bao mi e do i vi anh Cng. Cc ch n mun vc mt anh Cng ra, nhng khn ni khun mt y ch ton l nhng vt so chin tranh v nhng np nhn ho bnh, u phi l ni cha tin nong vng bc, cho nn chng ai n vc mt anh. Cng bi vy, anh Cng khng phi cm t vi ai, anh ch phi cm c vi cc khon n. Nhng kh nht l phi gi t. Thi ny, ngi ta chim t nh hi c, snh ra l c ngi n x phn ngay lp tc. Anh Cng rc ngi v bm gi t. Cc chng , anh li phi thu chnh quyn a phng trng coi. Th l li thm nhng khon chi, thm nhng khon n! Mi
116

n mt hm, anh bo vi Lng: C Cng ty Vn ti bin mun nhn t. ng vit gip ti ci cng vn cho U ban khng nh li quan im ca C quan l quyn cp t nay thuc U ban, n v no c U ban cho php nhn t, C quan s giao t, vi iu kin h phi thanh ton cc khon chi ph ca d n! Mng qu, Lng lin gi cng vn cho U ban. Lng v anh Cng c ng u rng, lc ny ang st t, cng lc vi Cng ty kia xin nhn, th ng Nguyn Trng Gi, Gim c mi ca Khu Sng to, ngi t chi nhn d n Nht Tn, nay li hng hi i tm i tc bn giao t! Chng my mt cng, ng ta gp c ngi tm u hp: Cng ty Cng trnh in sn sng nhn t, n b khon kinh ph m B b ra, ngoi ra, cn mt khon lt tay khng nh (tt nhin h l i khon chi ph pht sinh m anh Cng ng trc). ng ta khn kho chy ln C quan xin cng vn tho thun. Trnh Hnh chnh, ng sang V K v nhn dc Cng vn vi lp lng: Khu Sng to c trch nhim thu hi tin v gii quyt khu t Nht Tn theo thm quyn! Li ni U ban, sau khi gi cng vn ng cho Cng ty Vn ti bin kho st, lp d n U ban xem xt, li nhn c n xin cp t ca Cng ty Cng trnh in v cng vn ca V K, cho nn li k mt cng vn na ng cho ni ny kho st, lp d n U ban xem xt. Th l xy ra tranh chp. Tt nhin, vic cho mt lc hai hay nhiu n v kho st, lp d n la chn, ging nh mi nhiu nh thu vo thi u chn ly mt, l chuyn bnh thng. Nhng vn quen lm n theo li mnh v go, bo v tin, Cng ty Cng trnh in tn cng ti tp. H chuyn ngay trn 300 triu ng cho Khu sng to x phn. H vit n i khp ni khiu ni vic U ban cng mt lc cp mt mnh t cho hai n v (Thc ra, c quyt nh no cp t u!). H bn mu dng d lun gy sc p buc U ban phi loi Cng ty Vn ti bin! H tn dng mi mi quan h to xung lc tn cng. ng Gim dc Khu Sng to c mt t l Cao Bng Lng c mt cu em ct cho lm bo Lnh Dn nh bo Ph Th! Ti liu nhanh chng c cung cp, x l. Ch my hm sau, trn trang nht bo Lnh dn, xut hin mt bi bo di, c hng tt ln: Nhng un khc trong vic gii quyt khu t Nht Tn. Nh bo i ti Ph Th cao ging ph phn gay gt U ban Nhn dn thnh ph H Ni dm cp mt mnh t cho hai ch khc nhau, li cn dng chuyn ng Cng nhn hng t ng, gy thit hi cho Nh nc. Th l gung my ang quay bng ng khng li! Th l ng Cng tip tc m n! Khng bit ri s vic s di n u! Nhn anh Cng, Lng au lng qu. Ngi chin s cm t Th nm no gi y nm bt ng, mt nhm nghin.
117

Anh ngh g lc ny? Anh c nh ti cun sch ca anh vit v thi oanh lit ca nhng chin s quyt t Th nm no do Nh Xut bn Qun i nhn dn xut bn m anh tng Lng, vi u tht c ngha: Bo ph. Ph phng nm y ni ging bo chng gic ngoi xm. Nay bo ph ang ni ln trong ho bnh bi nhng ngi cng mt trn tuyn! Lng chua cht ngh rng tinh thn cm t ca anh Cng by gi ging nh th dng c ca nh ngho, i vi bn thn h th v cng qu gi, nhng i vi nhng nh giu th ch khc no m gi rch cn cho vo st rc. Lng nm cht tay anh, ha: Anh c yn tm, ti s tm cch gii to khc mc, giao t, nhn tin, tr n thay anh! Bn tay anh Cng cht nng ry ln nh thi thp va ly t l nung ra, ri t ngt lnh ngt nh bng. Lng hong ht bp mnh tay anh: Anh Cng i, ng i vi! Anh cn phi k giy u quyn cho ti thay anh gii quyt khu t ch!... Thng 9 10 nm 2002

118

S TCH GING NG HAI THNG

Chuyn xy ra vo ngy xa, nhng cha xa lm, vo ci thu m c nc Vit Nam ang tin hnh cuc khng chin thn thnh chng M cu nc. Trn di Trng Sn ang hin dn ln con ng mn xuyn rng, len li t pha Bc vo, ln Ty Nguyn, vo tut pha Ph Yn, Khnh Ha... m ngi ta gi l ng H Ch Minh. Vo thi y, vng Nc Ngheo, thp thong di tn rng i ngn, c nhng ngi nh tranh vch na n s, trong c nhng ngi tr tui. H t nhiu vng qu ti y: H Ni, Bnh nh, Qung Ngi, Qung Nam, Thi Bnh, Ninh Bnh, H Giang, Tuyn Quang... H l nhng ngi u tin ca Lng Sn - Ban Nng Nghip Khu. Vic ca h l lm sao cho c vng Khu Nm ny la ng trn y, cuc sng no m. l vic lm lu di, cn vo nhng ngy u y, h ch c vic n gin l lm nng ry, gi cng lng thc, thc phm t ng bng v nui sng chnh mnh. Cch khu rng gi kia hai ngy ng l vng ak Ta t ai mu m vi nhng ry sn, ry ng xanh tt. Ni ny l khu sn xut ca Lng Sn, do nm c gi m nhim. Cc c c nhng ci tn nghe tht m tai: Bnh, Yn, Ha, Thun, Doan. Ma xun, Ty Nguyn sng ln trong nh nng, rn rng ting n ong mt bay v cc vng nhiu hoa tr. Trn mt mnh ry nghing nghing sn ni, cc c gi Lng Sn cm ci lm c ng. Th ng ny cao to, khe, r bm su vo sn ni, lun c vo nhng hc . l loi ng np su thng, bp to, ht do v ngt, nhng sinh trng di ngy. Ch t ngy chc l tra ht ti khi bp vo ht, my ln, chc li, con ngi n ngt hi. M lng thc th lun thiu ht. Nht l vo nhng ngy ny, tri kh ro, bn M ngy tng cng nh ln cn c, ng xung ng bng b bt cht, go khng cn mt ht. Va li hi nh c, nm c gi va rm ran tr chuyn. Bnh, c gi H Ni c dng ngi thon th, va vut m hi, va ao c: - Gi nh by gi m bp c thu hoch th sng bit bao! Thun, c gi ngi Qung Nam, bun b: - Mi trng c gn hai thng, phi hn bn thng na mi c thu hoch, cn lu! Ha, c gi ngi Ninh Bnh, gi :
119

- Ngoi mnh c ging ng ba thng, gi m em vo y trng c th vui bit bao! Yn, c gi ngi Bnh nh, tic r: - Ung thit, ngoi xa xi, cch tr qu, lm sao em c ging ng ba thng v! C gi tr nht c tn l Doan, ngi C Tu, bo rng: - Gi lng mnh vn ni Ging c php l, gip mnh cu c c! Em cu c cho ng ca mnh thnh ging ng nhanh vo ht, ht nhanh my, chng chn cn c sm c lng thc! Tht bt ng, Doan va dt li th tri sng ln rc r, ta ho quang mun hng ngn ta. T mt m my ng sc, mt ng gi quc thc ni vng xung, ging vang nh sm rn: - Ta s gip cc con lm cho bp mau chn, cc con c ng bng khng? - D, ng lm ! - c! Ta s gip cc con, ch yu cu cc con mt iu l cc con phi dng hin tui xun cho t tri! D bt ng, nhng c nm c gi u ng thanh tr li: - Chng con sn sng! ng gi ci ln: - Ta bit ngay l cc con dm lm. T nay, hng ngy cc con phi ly m hi ca mnh ti cho ng, hng m cc con phi ly hi m ca mnh cho ng. C nh vy lin mt tun, cc con s c ging ng hai thng! Nhng i li, cc con s tr thnh ngi gi nh ta! Li ni cui cng ca ng gi lm cc c ngc nhin v lng tng. Bi v, khi tnh nguyn tham gia cuc khng chin, sng chin khu y gian kh v c lit ny, cc c tnh nguyn hin dng tui xun cho t nc. Nhng dng hin c th tr thnh ngi gi nua ngay khi cn xun sc, chuyn l qu! Tuy vy cc c vn ng thanh p li: - Chng con s lm theo li ng! Ngy u tin n. Tri di nng la mt cch khc thng. Rng cy hp hi nng hng hc. L cy r ra, ho vng. Cc c gi cm ci lm c, m hi t m o v chic khn rn qun c, t c chic m tai bo trn u. M hi nh git xung ry. Thnh thong, cc c li tho khn vt m hi vo gc ng. C lc, cc c cn ci o, vt m hi na. t ry nng mi nng, ht ly ht nhng git m hi mt mn ca nm c gi. m n, nm c i vo gia ry, ng vng trn, nm tay nhau bao ly chm ng gia
120

ry, ly hi m si cho chng. Kh ni lnh thu xng lun vo tim phi tng c. Ha ho hng hng. Thun ho s s. Bnh run ly by. Yn cng chn cng tay khng c ng c. Doan khe hn, v c l ngi min ni, quen vi thng th ri. C bo cc bn dm chn u n cho m ngi ln. Mt ngy, mt m qua i. Mt ngy mi li n. Mt tri va nh ln khi ngn ni pha ng nhn nh phng ra nhng tia nng rng rc. Nm c gi vn mi mit nh c, m hi. Kht, kht chy hng. Mc d c c mt ni nc nu bng l mm xi, nhng c nm c u ung d xn, s rng ung nhiu nc, m hi b pha long, km v mn, ng khng sc chuyn ha. m n, tri cht ma d di. Rng Trng Sn chuyn ng o o nh c hng by th hoang ua chy. Gi rt ln tng hi, ph hi lnh thu xng. Nhng ht ma qut rt rt lm cc c xy xm mt my. Nm c gi vn nm chc tay nhau, dm chn, nhy xoay vng theo iu nhy tung tung - da d ca ngi C Tu do Doan hng dn. V gia ting h ca gi rng, cc c nghe vng vng ting n t rng rn r. Ting n nh ngn la nng nn si m cc c... C th, nm c gi tr vt qua ci nng la ban ngy, ci gi lnh ban m, lng mong cho mau chng c ging ng mi ngn ngy cho vng cn c cch mng. m th 6 ti. Tri ang ma xp xi, bng tnh ro, nh ho quang li bng ln v vng xung mt ging ni sang sng: - Ta khen cc con chu ng c th thch! Ch ht m nay, ht ngy mai, cc con s thnh cng. Lc y, ry ng ny s chn vng v cc con s c ging ng hai thng. Nhng ta ni li cho cc con r, c ging ng mi cho vng ny, cc con s tr thnh ngi gi! Nu khng mun nh vy, cc con c th rt li li nguyn, vn cha mun! Cc con nhn th ta m coi! Mt vng nh sng bt cht bng ln, lm hin r khun mt mt ngi n b gi nua, mm mm v nhn nhm. - , hnh nh ngy mai ca cc con , cc con ngh cho chn i! Ch nhn thong qua gng mt ngi gi trn tri, c nm c Doan, Bnh, Yn, Thun, Ha ng thanh p: - Chng con xin chp nhn! Vng nh sng bin mt. Ma ngt ht ri tnh ro. Tri sng bch. Cng lc y, nm c nghe ting gi u ry: - C ai y khng?
121

Cc c nhn ra l Phm Hng, ha s ca Ban Tuyn Hun Khu Nm. Anh i tm lng thc cho Ban nhng cha c, gh vo ngh nh tri sn xut. Thy cc c vt m hi ti cho ng, Hng ngc nhin hi: - Sao cc em li ti ng bng m hi? Lc ny, nm c mi k cho Hng nghe chuyn ang luyn c ging ng hai thng. Vn tnh bc tuych, Hng ni: - Ging ng hai thng cn lm, nhng tui xun ca cc em cn hn! Thi, ngh i, ta chu kh pht nng lm ry, ri s c nhiu la, nhiu sn! - Khng! Trng cy sp n ngy n qu ri, chng em nht quyt lm bng c! Khng ngn c ch ca cc c gi, ngm ngh mt hi, Phm Hng xut: - Thi, anh s dng ngh ca mnh gi li tui xun ca cc em! Anh s v chn dung tng em! Tuy vy Hng rt lng tng v khng c giy, bt, mu! Nhn quanh mt hi, Hng bng "!" mt ting v xm xm vch rng bc ti. Trc mt anh l nhng hng cy cao ln, loi: Cy trng v , nha nh mu mi con gi tui dy th, cy v nha trng c nh sa, cy sn nha en ly nh tc con gi... Anh dng dao gm rch v cy, hng nha. Cy rng cung cp cho Hng cc th mu cn thit v. Anh b cng cy ng nh lm bt v. Anh i ln pha ngn ry, pht cy th thy hin ra mt vch mu trng tot, dng ng, phng l. Anh gi: - No, cc em ln y anh v! - Khng c, chng em khng c ri ry! Hng chy xung, ngm k gng mt tr trung ca tng c gi ri lng l ngc ln u ry. Nhng ng tre ng mu, anh dng vo vch . Ri anh cm ci v, qun ht mi th trn i - qun c ci but thon tht do con mng tru t, qun i, qun nng. Ngn bt nh xut thn, vn mu thon thot, mm mi, lm hin ln trn vch chn dung nm c gi, du hin v sng ng. Khi bc tranh cui cng hon thnh, tri cng va ng bng. Hng thu dn c, ni vi cc c gi: - Cc em ngh tay mt cht, ln nhn th tranh anh v xem c ging cc em khng? - Cm n anh, nhng chng em khng c php dng tay! Hng nh v tri, trt nhng ht go cui cng ra nu cho em ln ry cho cc c gi ri ln ng v c quan.
122

Chiu hm y, va nh xong bi c gc ng cui ry, ng dy, Doan cht thy nhng tri bp trn nhng cy ng cnh mnh trn my, bao vng rum, ru en qun queo. C reo to: - Bp chn ri, ta c ging ng hai thng ri cc ch i! Bn c gi u dng tay, ng thng ngi ln v bc li pha Doan. Cng vi ting reo mng r l ting ngc nhin. Nm c gi khng nhn ra nhau na. Trc mt mi ngi l bn b gi mm mm, nhn nhm... T y, trn vng cn c khu Nm, xut hin ging ng ngn ngy, ch gieo trng hai thng l c thu hoch. Th ng ny tri nh nhng ht u tm tp, m mng, thm do nh go np vng ng bng Bc b. Ging ng hai thng c nhn rng ra khp vng, tr thnh th lng thc xen vo lc gip ht, cu i bit bao ng bo v cn b, chin s khu Nm. V trn vch vng ak Ta, vn in m bc tranh chn dung nm c gi tr trung, xinh p hin dng tui xun cho t nc!

123

LI NGUYN CA MT BI CA
1. Cuc i ca nhc s Trn Ngc sao lm ni trun chuyn. Sau khi tt nghip loi u chuyn ngnh sng tc ti nhc vin Tchai cp xki thuc Lin X v nc, ng xin v mt tnh min ni cng tc. My ngi bn bo rng ng hm, l ra vi tm bng , ng phi li H Ni lm vic trong dn nhc Giao hng Quc gia. Th nhng, ng li ngh khc. L con ca ni rng, ng li v vi ni rng. ng yu rng ni nh mt l t nhin. ng yu tt c nhng g m rng ni qu ng c, t dng ni Thm hng v in bng thm trn nn tri trong nhng bui hong hn cho ti con sng Quang nc trong vt un ln m m vo ma xun v c ngu chm ln nh by nga hoang trong ma h ngay pha u hi nh ng. V ng yu nht l nhng m thanh pht ra t rng ni qu ng. Ting sm t thinh khng di xung thung su to nn m hng rn vang, thm su v b n nh chnh s b n ca i ngn. Ting gi go qun trong rng cy nh li than th khn ngui ca Khun L v Nng a, i tnh nhn chu ni oan nghit chia la nhng khng chu ri nhau. C khi nhng thn cy c th c vo nhau trong cc cn bo t, pht ra ting nghin ken kt cng gi cho ng nhng xc cm k l nh nghe thy ting rng gin gi. Ting con mang tc c n v lnh lo. Ting con h gm va d di va y gi cm v mt sc mnh b dn nn ch mun bung ra ph phch. Ting con chim bch thanh vo von khoe loi ging lm sng c mt vng rng v mt c hn ng. V na, ting n, ting ht ca ngi dn qu ng to cho ng mt cm hng bt tn v sinh lc ca m nhc... Cho nn ng phi v qu hng lng hn rng v tm m thanh cho nhng bn nhc ca mnh. Vo on vn cng tnh, ng t khi qun quanh ni th x, m thng len li v cc bn lng su tm dn ca, tm hiu v cc loi nhc c. ng yu nht l cy so c ging trm ca ngi Mng. c n, ng ln li by ngy, ln tn cht vt ngn ni Thm sau khi vt qua ba vch tai mo sc lm, vo vi bn Mng sut c tun. Ngy cng ln ry b ng, n mn mn mn - th bt ng chn thng lm nghn hng - cng vi b xanh xo m ln, ti li say sa cng m thanh nin thi kn l, thi so, ng nh c dn vo mt m cung ca m thanh. Ting so m ngi con trai Mng thi vo canh khuya va c ging ro rt tha thit mi gi, va c ging trm m
124

th th tm tnh, cun ht ng vo mt th gii tm hn mnh mng bt tn. ng su tp c c mt b so Mng by chic, t nh n to, vi cc loi m sc khc nhau, t lnh lt n trm m. Nhng cy so y tr thnh nhc c c o ca on vn cng Hong Lin, em v cho on Huy chng vng trong Hi din ngh thut ton quc. Th nhng, ng cha hi lng. Bi v, so Mng tuy hay tht, nhng thng b thay i theo thi tit, to ra chnh trong m thanh, kh th hin chnh xc nhng bn nhc hin i. ng mong mun c loi trc cng rn nh thp, khng b dn n khi tri m hoc co li khi tri hanh lm ra nhng chic so chun. Bit nh ca ng, Vng Ch Duy, ngi con trai Mng, th th: Tri sinh cy trc y ri, nhng n mc trn cao lm. Cha mnh bo rng phi tro ln tn chp ngn Vn Vi mi ly c n. Trn Ngc hm h: i, d leo ni vt v my ngy ng, mnh cng i, Duy a mnh i nh! Vng Ch Duy ci chn tht: i, th i thi, nhng phi ch hai nm na, phi i khi cy trc trn trm tui mi ly c n v. Trn Ngc tip tc ln li vo cc bn lng su tm v sng tc. m nhc ca Trn Ngc c sc thi c o, thm su nh lng ngi, hng v nh dy Hong Lin, li mt nh nc sui u ngun v m nh ngn la trn bp nh sn. Nhng bi ht ca Trn Ngc cha ng tnh yu tha thit ca ng vi rng, vi ngi, vi vn ngh thut truyn thng trm tch trong cc bn lng ni thung su ni cao. Nhng, ng vn au u ch i ci ma xun c hn vi Vng Ch Duy... V ngy y n. Xun trn ro cao rng r vi sc trng ca hoa mn, sc hng ca hoa o v mu xanh mt mt ca chi non lc bic. Trn Ngc hm h leo qua by con dc, vt qua ba vch tai mo, tr li vi bn Mng ca Vng Ch Duy. Ngay sm hm sau, hai ngi eo gi, cm dao pht bng rng ln mm Vn Vi. Lun li mt hi, hai anh em b nhng ht sng ng trn l rng thm t m o qun. Trong ci tnh lng ca rng, Trn Ngc nghe r ting con tim mnh p thnh thch, khng hiu v leo dc mt, hay v hi hp trng ch vo iu thn diu sp ti. Vng Ch Duy lm li i trc. Dng ngi khom khom, i chn sn chc nh chic bp cy ca Duy p tai mo, a anh bng ln nh dc. Trn Ngc lm li theo sau. Nng ln si m rng cy, khi dy sc sng ca mun loi, khin cho nc cng xao ng, bc hi ngn ngt, to thnh nhng m m bng lng khin cho Trn Ngc cm thy mnh ang bng bnh trong ci tin. M mi i trong suy tng v hy vng, Trn Ngc n st mm ni m khng hay. ng git ny mnh khi Vng Ch Duy git tay ng, ni nh reo:
125

- Nhn xem, khm trc tr hoa! Trn Ngc ng ngng nhn theo hng tay Duy. Trn mm dng ng, mt khm trc vn cao, rn ri. Vt ln kiu hnh gia bu tri xanh ngt l nhng ngn trc vng ng nh t m, vi nhng chm hoa trng xo nh tuyt. Gi trn cao ny sao m phng khong, ua nhau vn quanh khm trc. Trong gi lng, nhng chm hoa trng php pha php phi nh c vy gi Trn Ngc. ng vt ln trc Vng Ch Duy, bng ln mm ni. Bng nhin, di chn ng st l, ko ng ln xung vc. Trn Ngc chm trong mt vng ti en c... Khi Trn Ngc tnh li th ng bnh vin tnh. Khng r bng cch no m Vng Ch Duy cu ng thot khi thn cht v a ng v y. Khng nhng th, Vng Ch Duy cn em theo cho ng mi on trc ca khm trc trm tui na. B trc c buc lng lng pha ui ging bnh vin, khin cho khi va m mt, Trn Ngc nhn thy n. Nc mt ng tro ra trong khi trong tai ng vng ln giai iu ca bn nhc thin nhin va vui no nc va bun no n. ng phi tr gi qu t cho ni am m ca mnh: chn tri ca ng b qut nt, tr nn v dng. Anh ch em trong on Vn cng tin ng v hu non trong nim thng cm v b v s nui tic chn thc. C nh th, Trn Ngc sng tip cuc i ca mnh vi t cch mt ngi tn tt. ng chng nng quanh qun vn nh. n dt, nhng Trn Ngc khng t b m nhc. Mi ng trc c ng ngm bn sut mt nm, ri gc ln gc bp sut mt nm na. Sau , ng h hoy khot l, chnh sa nhng on trc thnh nhng cy so c m vc rng l k, va trm m va trong tro y gi cm. ...Hm y, ma bt cht. Rng mt m trong mn ma bi ging ging, lnh lo v u bun. Mt mnh trong cn nh sn c n, Trn Ngc chn cy so bu ging trm t trn gin xung, n bn bp la. ng ngi xp bng trn, gh ming vo l so v nh hi nh nh. Ting so thoang thong mt giai iu mnh mang khng sc thi. ng thi mnh dn, mnh dn. Ting so ngn ln ci m sc trm m nh li th th ca lng ngi. ng nh hi nh nhng. Ting so du xung, nh ln sng m bui sm lun trong cc tn l.... Tri bung mn m xung lc no khng hay. Ting so vn mnh mang, du dt. Trn Ngc nh b mt s m hoc thn b li cun, c tu mi mt bn nhc ngu hng khng ch nh... V ri, t chm m trong ting nhc ca mnh, ng thip i lc no khng hay. Mt gic m k l n vi ng. Gic m a ng v ci thi m lch s ghi li rng c c Nguyn Tri dng biu tu vua gi ly nhc
126

dn d lm nhc nc, thn cng ng tn u vang ln nhng thanh m m p, rn rng, cho t nc lun vui cnh thanh bnh. ng thy mnh ang lm li bc i trn mt ngn i di bng nhng cy thng c th th bt gp mt c gi xng xnh trong b qun o nu. Trn Ngc nhn ra ngay l c Nguyn Tri. ng vi sp ly. C Nguyn Tri n cn ng ln, ch vo tng ngay bn gc thng v bo ng ngi xung. C n cn: - Ta nghe thy ting so ca con vng v y. iu luyn lm, nhng tic thay, li u un v ym th! Trn Ngc c s, li sp xung. Nhanh nhn nhng khoan thai, c Nguyn Tri bc n ng dy ln na v ni nh nhng: - Ta ni vy khng c ch con! Ta hi con mt iu: m nhc sinh ra t u v tr v u? - D tha c, m nhc sinh ra t cuc sng v li v vi cuc sng! - Kh lm, nhng l cuc sng no, cuc sng ca ai? - D tha c, c nh con c c lch s, th c bo rng l cuc sng ca dn d... - Vy con ang em m nhc n cho ai y? - D tha c... - Thi, con khng phi ni na, ta hiu. Khc so con va tu ln, khng phi t cuc sng, m t trong tm tng u bun ca con. N v nh. Nhng n l ni lng ca con... - D tha, con xin cm t c! C soi thu tm can con! - Cng bi vy, con hy nghe y: ng qu u bun vi nhng ni ngang tri i. C nhp th, em nhn c v ti nng m hin cho i. Con cn em ting nhc lm cho ng xm yn vui. Ho bnh l gc ca nhc, con c hay chng? Mt vng sng bng ln trong c Trn Ngc. Mt qu kh ca chnh ng, khng phi l t nht v y bt hnh nh ng vn tng, hin ln. l mt qu kh ho hng ca dn tc. Trn Ngc lm nhm: ng ri, ho bnh l gc ca nhc, ta nhn ra ri! Ta d i qua chin tranh, c nhng tc phm gp vo cuc chin tranh y. Nhng ho bnh, ta li ng yn! T s n hn chuyn thnh mt cm hng sng to c sc mnh l k, Trn Ngc vng dy lc chic cp trn gin. Lt bt m cp, ng li ra tp giy chp nhc - ng vn ring y t hi du hc v. Trong cp cn c mt l mc v mt cy bt my mi nguyn. ng m np bt, m nt l mc... Ri ng hm h vit. Nhng ging nhc nh thc tun t chnh tri tim ng ra. c mt
127

on di, ng ngi im lng. Bn nhc qu l lng vi mt m vc qu rng! Trong khi chm ch nhn li nhng ging nhc va vit, ng cm thy mt lung gi m p thi nh nh t hng nam v, v trong ting l rng xo xc, ng nghe r ting c mt dn nhc giao hng tu ln khc do u bn nhc ng va vit, ri t nhin mt ging n ct ln... Khng th ni l ging n trm hay cao. Bi v khi ht cung thp nht, ging ht y trm m v dy dn. Nhng khi ht ln n cung cao, li l mt ging thanh thot v mt m. L hn na, l ging n kia ht thnh li nhng on nhc ng va vit ra. ng vi vng chp li ht y vo di khung nhc. Ting gi ngng, ting nhc cng ngng. Ni rng chm vo im lng. ng li vit, mi m v cung nhit... m tri qua. G gy. Chim rng xao xc ri t. ng cng khng hay. Ngy cng tri qua. Hong hn ph xung vi ting xc xo ca mung th v l rng, ng cng khng bit. Ch cn ng vi m thanh ca cuc i, mt loi m thanh ha trn bi nhng giai iu nng m v chan cha t trong tim thc, th tim thc tch ly sut my chc nm qua trn mnh t y sng gi ny. n khi ng vit xong on nhc cui cng v ng ln ra sn nh, cng khng bit my ngy my m tri qua ri! C Nguyn Tri li hin ln, ti ci, khen nhng vi ging nghim khc:"Nhc u phi l nhng m thanh c xp t kho lo! Nhc phi cha c tnh ngi, tm ngi, tr ngi, phi l hn sng ni! Ta khen con lm c iu m dn Vit ta mong mun, a c hn dn tc vo nhc, a c tm nhn dn vo nhc, a c kh thing sng ni vo nhc! Nhng nhc n c vi dn, con cn phi tip tc dng hin!". Nhc s va cm ng, va lo lng: "Tha c, con sung sng lm theo c li Ngi ch bo! Nhng y mi ch l mt bn nhc trn giy. N cn phi c sng vi i thng na. Ai s l ngi a c n n vi cuc i, knh C dy bo!" C Nguyn Tri vut ru, ci nhn hu: Ta li khen con c tm vi dn, vi nc! C ngi ht c y con . Con c i tm trong t nc ny ngi ngh s no tng ln ln vi cuc sng, vo sinh ra t, c nhiu ting ci v nc mt, ngi ngh s no ht bng c tm lc ca mnh, th ngi y s ht thnh cng bi ht ca con!" Nhc s sung sng qu, cm t v nh co t c Nguyn Tri. Nhng c a tay ra hiu cho nhc s ngi li. C ni chm ri tng ch mt:"Sng to khng phi l vic lm nhm tha mn s thch mun t biu hin mnh. Sng to l em ci tinh ty trong tm can mnh ra hin dng cho i. Bi vy, con nn nh rng, khi no con tm c ngi ngh s y, khi bi ht ca con
128

vang ln ha cng hn sng ni, th c con v c ngi ngh s kia s chung mt s phn nghit ng. Khi bi ht c ct ln vi sc mnh nh ca cuc sng v vi iu luyn tuyt i ca ngh thut, th hoc con, hoc ngi ht s bin vo ci thinh khng". Thy sc mt Trn Ngc khng nhng khng nht i m cn nh ln v rng r, c Nguyn Tri gt g: "Cho hay, cuc sng bao gi cng c nhng bc hin ti. Kh khen cho con!..." Hnh nh ca c Nguyn Tri m dn, m dn, trong khi gia thinh khng li vang vng li c m v vang: - Bui mt tc lng trung hiu c m ngy cun cun nc triu dng! 2. Vo ci thi nhc s Trn Ngc mi m sng tc vng ni Hong Lin th ti Nhc vin Quc gia, c mt c sinh vin thanh nhc cng m mi hc tp. l Mai Thu. Sinh ra t vng m bn b bin ng, Mai Thu c cht ging tri ph va vang va mt. Tham gia vn cng qun i, tng phc v chin trng, Mai Thu hc vi tinh thn ca ngi chin s. C khc k n l k. Ngy no c cng luyn thanh n r ri, min l cha kh ging, kh c. C tuyt i ha ci tt v ci xu. Cht chin s Trng Sn quen thng bng ranh gii ta - ch kt hp vi cht ngh s nhy cm v a cm lun lun em n cho c ni vui mng trn ngp, cng nh s au n khn cng. Mt ngi bn ch gip c ct chic o phi trn sn thng khi tri ma, cng khin c cm ng n chy nc mt. Nhng mt ngi bn ch cn qun khng r c i xem bui trnh din p ra do trng t chc, cng khin c gin hn, au n n dn ht. C yu mnh lit nh bo tp ma sa v cng i hi c yu nhit thnh nh bin ng cun sng. Tht khng may, c khng gp c nhng ngi nh c m tng. Yu tuyt i bao nhiu, Mai Thu tht vng by nhiu khi chung sng vi ngi n ng c ly lm chng! Cho nn, ba ln Mai Thu ln , nhng con no cng trng trnh trc sng gi cuc i, quay mi tr lui, khng a c n bn b hnh phc. M au n nht l chuyn th ba. C yu n tn cng, vt qua mi d ngh n vi anh, mt ngi tr tui hn c, ho hoa v hi o l. C tng rng ln ny, con thuyn i s neo chc ti chic bn hn nhn ny. Nhng chnh s tin tng v tnh yu mnh lit ca c x y c vo mt b kh mnh mng. Khi u l chuyn Mai Thu cu mang mt n sinh thanh nhc. Ngay t hm tuyn sinh, ngi bn gim kho, Mai Thu n c b y - Thanh Phng. C b kh mnh bo v t tin, ht vi nim xc cm chn thnh bng cht ging vang v mt. Mai Thu hiu rng vi cht ging tri ph v tm hn
129

nhy cm, nu chu kh luyn, c b ny s thnh ti. Khi trng bc vo nm hc mi, Mai Thu nhn Thanh Phong lm hc sinh ca mnh. y l mt ngoi l, v vi trnh trn i hc Nga v, Mai Thu ch dy bc i hc. Thanh Phng qu mt vng la m ngho rt mng ti. C b phi tr hc mt xm liu. Bit hon cnh ca tr, Mai Thu bo c b v cng vi mnh, mc d nh c cng cht v tuynh tong. Nm thng tri qua, c b qu ma tr thnh mt thiu n trn y sc xun. Mi tc en, dy, di ti ngang lng khin cho Thanh Phng c dng v va mnh kho va duyn dng. Mai Thu mng vui v Thanh Phong tin b trng thy. C b lun lun vt ln cc bn trong cc k thi. C chu c th chung sng v dy d nhau. Mai Thu ngy ngt trong cm gic mnh ang cng c tr lt trn bin i sng ln v m m. No ng...
l dp Mai Thu i cng nhm xung kch ca Nhc vin ra Trng Sa phc v cc chin s qun i. nh ch cn Thanh Phng v chng Mai Thu. Ci cu "La gn rm lu ngy cng bn" th m ng... Ti nhc nht l chuyn vng trm ca hai ngi chng may li b anh bo v khu vn cng tnh c gh vo bt gp. Khi Mai Thu v, s vic phi by trong d lun nh mt ln gi c qut thng vo mt ch khin da ch xm li...

Mai Thu au n, ch! m nm, ch cm thy tng git mu a ra t tri tim qun tht, nh thnh tht vo tm khm mnh. Trong cuc i, c mt ln, ch au kh n tt cng, tng rng khng th au kh hn. l ln Mai Thu cng ng nghip vo Trng Sn ht phc v b i. Mt trn bom B52 ri thm bin c cnh rng thnh bi t tan hoang m trn , thi th ng i ch vng vi khp ni! Ch khc ngt n mt ging v m mt trn thp t nht sinh. Nhng tht l, sau trn m y, ch vng dy, sinh lc bng trn y. Ging ht ca Mai Thu dng nh mnh lit hn, vang ng hn, v cng su lng hn, vi m vc rng hn. Trong ting ht ca Mai Thu, dng nh c c la thing v mu nng. Cn by gi, trn bo lng ch do hai ngi em ti, nhng c sc tn ph nng n chng km trn bom B52 ca gic M nm no. N bin tm hn ch thnh mt rng cy ti t, bm dp. Tri i, c ai hiu cho ch khng? Ngi ta c n rng trong gii ngh s, th yu ng nhng nht, chng ny v n l chuyn thng. C ai bit u rng, ngi ngh s yu th yu n t chy ht mnh cho ngn la tnh yu, nhng ght th cng em c bin ng vo lng dp tt ngn la y... Tm hn nhy cm, li ng x cc oan theo cm tnh l c tnh ca ngi ngh s, thng ch lm kh h. Mnh m v bc trc trong ngh nghip, trong phc v bao nhiu, Mai Thu
130

li im lng v nn nhn by nhiu trong chuyn ring t. Ch lng lng vit n, lng lng a anh k. Hai ngi lng l cng nhau ra ta, lng l chia tay nhau. Mai Thu cng ht nhiu hn. Ging ht nh c la, c mu, c ni au v c nim kht khao hnh phc n tuyt vng. Cho dn mt hm, ch git mnh nhn thy c hc tr ca mnh khng n luyn thanh na. Ch n o chy ln khoa, th c bit rng c b kia khng b hc, vn hc cc mn ph, ch xin hon mn chuyn mn mt hc k. Mai Thu lng l ri khi vn phng khoa, lng l n khu k tc x ca trng. Ch bt gp Thanh Phng ang trong phng ca cc em lp trung cp hai. Bt cht thy Mai Thu, Thanh Phng git ny mnh, mt ti xm, li vi vo gc nh nh chut thy mo. My c b hc sinh cng s hi np mnh ti ch nh by g con np mnh trc bng diu hu. Nhng, khng c mng vut no gi ra v mi. Mai Thu ng y, sng s, run ln trong ni ng cay v thng xt. Thng cho mnh v thng cho tr. Ch bao ln t hi mnh: Hnh phc l g? Ch cha tm c cu tr li cho ring mnh theo chiu thun, nhng theo chiu nghch th ch bit r hnh phc khng phi l s ginh git v chim ot, khng phi l lng hn th v s tr th! Ch kh khng bc ti, ngi bn Thanh Phng: "Con ng s, c khng bao gi mun con kh. Con hy tr li lp i, c s tip tc dy con hc. Thanh Phng ngc mt nhn ch, ng ngc v ti h. Mai Thu vut nh mi tc mt m ca Thanh Phng, th th: Nhng, con cn hc thm nhiu iu m nhc. m nhc p v cao qu v m nhc c kh nng gip con ngi gt ra tm hn mnh. C mong con khng ch hc ht cho gii, m phi hc hiu c thc cht ca m nhc, cho n khi t nhn ra rng m nhc l mt thnh ng!"... 3. Li ni v nhc s Trn Ngc. ng m ui vi tc phm ca chnh mnh. khng phi l mt tc phm nhc kh, cng khng phi l mt ca khc. chnh l mt bn giao hng c li ht. ng mong mun c mt dn giao hng cng mt n ngh s c m vc rng trnh by tc phm ca mnh. ng lc trong tr nh nhng ngi bn hc c cng nhc vin. ng n bu in mua bo, tm n nhng bi vit, nhng dng tin v m nhc. Ri ng thu vn tin nong, m chic cp ng tc phm, chng nng tp tnh ra bn, n t v H Ni. Trn Ngc tm n khu tp th ca Dn nhc Giao hng Quc gia v gp c ngi nhc trng bn ng - Hng Dng. Ti y, sau khi cm nc, ng gi cp, li tc phm ra. Hng Dng trn xoe mt ngc nhin, ri cm u trn tng trang giy. ng gt g: "Ch, nhc bc hc Vit Nam y, ch th l
131

n ri!". Nhng ng li lc u tic r:"Chn qu, mnh ngh hu ri, lm sao gip c ng y!" Ni bn khon ln nht ca Trn Ngc l ngi ht ch khng phi dn nhc. Khi i t qu v H Ni, bn xe, trn xe m, ng u hi thm bit tn nhng ca s ni danh thi nay. m y, hai bn gi gn nh thc trng. ng hi: - Hnh nh Lam Thanh l mt ngi sao ca nhc ang ni phi khng? Liu c ta c ht c bi ny khng? Hng Dng ci n ngt ng : - Sao, ng nh mi mt c ging khn ht bi ny ? Tri i, mt ngi sao ang n khch y, nhng l ngi sao nhc nh. Ngi ta ch ht ging tht vi nhng bi ht khng vt qu nt fa, lm sao ht ni bi ca ng! M c ta go l chnh, nhy nht l chnh, mt nhc nh m! Uy, cn iu ny na mi cht, c ta c bit nt nhc qui no u! Trn Ngc ci tr: "Mnh lc hu qu". Chn ch mt hi v s bn ci ln na, Trn Ngc mi rt r bo:"Mnh nghe c Bch Hng cng ht ni ting lm h?" Li mt t ci khng khc trong c: - Ci g? ng cn mt ging ht sn, eo rn r kiu nhc vng thi ngy Si Gn ? Ging y lm sao m din t c ci mnh lit trong tc phm ca ng? M by gi, loi nhc sn ny cng li thi ri. Bch Hng tr li sn khu ci lng, ht l ngi sao ca nhc ri! Trn Ngc th di ngao ngn. Nhng ng t an i: "C Nguyn Tri u c dn mnh i tm ngi ht theo th loi nhc no? C dn mnh phi tm mt ngh s tng au ni au ca dn, vui ni vui ca dn, sng v ht vi c tm lc c m! Vy ta hy c tm." Thy ng nm im, Hng Dng ni nh nhng: - i ng xa mt, bun ng ri h, thi c yn tm, t t ri tnh! Hm sau, hai bn gi li ngi cng nhau bn bn tr. Hng Dng n cn: - Chc na, chng ta cng nhau qua Dn nhc. Cu nhc trng vn l tr mnh, c l bo cu y dng nhc trc, tm ngi ht sau. Ngy qua ngy, nh Hng Dng, bn nhc ca Trn Ngc c c dn nhc Quc gia dng. Hng Dng bo rng trong Nhc vin Quc gia c mt c gio ht siu lm, chc s ht dc bi ca ng, nhng tic qu, ch y i biu din tn Thy S, phi my thng na mi v.

132

Th l li khn gi qu mp ngc ln non. Trong tm tng Trn Ngc vn vang ln mnh lit bi ca vi ging n va trm hng, va cao lnh lt... Thng ri sau, vo mt bui chiu, Trn Ngc nhn c bc in ca Hng Dng: - V ngay xem ht! Th l vi vi vng vng, Trn Ngc h sn v ph. ... Sut bui ti hm y, Trn Ngc chm m trong khng kh m nhc. Phi ni dn nhc ny chi hay qu. c bit l dn vi lng kh ni tri. Nhng cha c ging ht no lm ng ch . Gn cui bui, sau li gii thiu trn trng, n ngh s Nhn dn Mai Thu bc ra sn khu. Ch trnh by mt bn A ri a ca Vit Nam. Trong khi dn nhc ang do khc m u, ch lt nhn khn gi. Nhc s Trn Ngc cng ngc mt nhn ln sn khu. ng bng git tht mnh nh chm phi mt lung in! V ka, ch ct ging ht ri. Ging ht khng phi l ca mt ca s biu din, m l li t bch ca nhn vt trong A ri a kia. Li t bch nh cha ng tm s ca c mt i ngi. Trong ting ht ca ngh s c nim vui khn t v c c ni au trm lng, c sc cun ht l k. Khi xung trm, ging ht nh lun xung mi tng t, khi ln bng, ging ht nh vt ti chn tng my! Va lc y, ng thy Hng Dng bm nh vo tay mnh. Quay sang, ng bt gp n ci rng r ca Hng Dng: "Chu v hp ph ri h?" T hm y, Hng Dng, nhc trng Hoi V - hc tr Hng Dng - v c dn nhc giao hng u ht lng cng Trn Ngc v Mai Thu dng tc phm. Tc phm ca Trn Ngc nhanh chng c ln sn khu... Ri cng n ngy Trn Ngc phi v li rng ni, a con tinh thn li cho dn nhc chm nom... Vo thi bui th trng, qung co ln t t nhin hng, nhng ci hng ngo ngt ca bi ht ca Trn Ngc vn ta khp ni. Ngi ta chnh thc chn trnh din tc phm ny vo chng trnh cho mng m giao tha thin nin k ti Nh Ht ln! Nhn c th Hng Dng bo tin vui v mi v d bui biu din, Trn Ngc sung sng n nght th. ... Trn Ngc m chm trong bin sng m thanh. Dn nhc nh n on cao tro. Nhng chm hp m thun xen ln nhng chm hp m nghch to nn mt khi m thanh dy dn v gai gc. Ting kn vt ln, lnh lt v thi thc. i nghch l dn xen l trm trm y suy tng. Xen vo, dn vi lng chy u trn b cao, t ngt ngt nt sol, mt cch ngt to ting vang
133

l lng khi cc nhc cng t ngt dt thanh v ra khi b dy. V im lng nh m en. Mt khong lng tht di, chun b cho ging ht vo hi kt thc. Mai Thu ct ln li ca phch nh, hi nghch mt cht v cu trc m nhc, din t bc i ln y kh khn ca t nc khi chun b bay ln trong l tng sng p v nhn i. T on y, bc thang m thanh ch c cao dn ln v nhp iu ch c dn nhanh ln cui cng kt thc bng mt nt nhc cao cht vt, ngn di t do! Nt nhc y c ht vi cng ngy cng mnh. Mt cch kt thc m, m n v tn cho ti nng ngh s v cng cho s ng cm hay suy tng ca khn gi. Cha ln no c bui ha nhc ti tnh n th! Trn Ngc cm thy c dn nhc v ngh s u rung ln mnh lit t bn trong. ng ang na tnh na m trong bin sng m thanh do dt th cht thy thong hnh c Nguyn Tri. ng git tht mnh! By gi, ng mi nh ti gic m hm sng tc bn nhc ny. T hm em bn nhc v H Ni, ch au u ni nim lm sao a c a con tinh thn ca mnh tr v vi cuc sng, Trn Ngc khng h nh ti li dn ca c Nguyn Tri (ci ng tr ngh s l nh th y!). By gi, ng khng lo cho bn thn mnh m ch lo cho Mai Thu. Bui biu din hm nay hay v cng tn, v ngi ngh s kia nh t chy mnh trong xc cm ngh thut. ng run ry, m hi v ra nh tm, ton thn lnh tot. Lm sao rt c li nguyn kia? Lm sao ko Mai Thu tr li? Khng th c, ng khng ct ni mnh ln na, mt sc mnh v hnh no y gi cht ng trn chic gh bc nhung . M ng bit Mai Thu l th no ri, ch yu th yu ht mnh, i th phi i n ch, ht th ht bng c tri tim, c bao gi ch b d mt bi ca? ng ch cn bit khn tri pht cho li nguyn nghit ng ca bi ca kia vn vo chnh mnh. ng sn sng bin vo ci thinh khng Mai Thu v a con tinh thn ca mnh li vi i. Cn Mai Thu, khng phi ch ht bng thanh qun vi k thut cng minh to vang na, m sui m thanh trong sut, lnh lt nhng li nng m kia nh c tun ra t ton b con ngi ch, vt n ci h v! R rng khng phi ch dng hi ht na, m ht bng kh lc ni tm. Nt nhc kia c ngn d n mt pht ri. Cc nhc cng r ri. i tay v chic gy ch huy ca Hoi V cng dng li ng tc gi cao, mt ng tc chun b cho lnh chm dt bn nhc. Ring ch, ch vn cn ngn vang li ca ca ngi T quc, li ca m t cnh t nc ang bay ln n bn b hnh phc tuyt i! C nh ht vang ng trong ging ht ca ch! Th ri, ging ht cht tt lm. C nh ht nh chm nghm trong m en ca s tnh lng. Khng kh bng c qunh li. ng lc y, Mai Thu ng gc xung!
134

Mi ngi cn cha thot khi cn bng hong, th mt c gi cn i v khe mnh vi mi tc dy chm ngang lng lao ln su khu, m chm ly Mai Thu v tht ln: "C i!"... H Ni, ngy 15 thng 4 nm 2001 ngy 3 thng 10 nm 2002

135