ffi

' IIARA Sairus Ren'clab Kaurseling 4'laktab kcretl BMW baru saya" nter]tartdLl srrnggrrlr.seronok Contoft : "Sava

) PEMId,IAN PERKHIDMATAN KAUNSELING DA}[ BIMBINGANI DI SEKOU,H-SEKOI.AH MENENGAH MENGGUNAKAI{ MODEL C.[.P.P.

khidnrat ntrger:rJr r erinr:r;r rne sedang a .seb:rb ::);.:?nff

5. DEI(IAMASI p e ra k uan anda pada cl i riatatl orafrg l ai rr. Se [trtk e n k e n y a ta a rr CIRI-CIRI 1, KET{YATAAN PERAKUAI{ YANG BAIK

M uhd. M ansur Abdullah Universiti Teknologi Malaysia

baha$':rpertukaran yang yang dibuaf . Terrtr-rkan Akui ketry:rtaan b e rl a k u i tu a d a l a h a ta s d i ri anda bukan orang l ai n. Mr,rl akan ,[ .a " L" l liita". (bagi krrrirl>trl:rlr) d e n g a n " S A 1 ' 1 t . .a "' saya beras:l sanlJat llerlu clan Contcllt: "S;ty:t gertrbira .set-lall distrkai" cl an ttrertrerl u (Il u k a p " Se n tL t:.1 n re n unj ukkanyang rttereka o ra t' l g .sayang ak:rn s:tya")

Z.

arrdatel ahtl l el l capzl i nyl t' a p a y rl n gc l i i rrg i n i seol al t-ol ah C e ri ra k a n C o n to h : " Sa y as e d a n g rn e ndakig\l rl ung K i nal l al tt"

3.

c ;rrl p < l si ti f. N y a ta k a n c l e n g a rl ttrertrltndr.t" serongk sebab saya l-'roleh Con[ofi: "Say'a takttt ttter:rancl u" ) (R rrk a n " S a y :ite l a h rn e n ga[asr perasaatr

Abstract; Counselling and guidance seruicesin education, l.taue d.eueloped.forthepast tbreedecades and hauespreadirlto tlsepublicctnd priuate sectotsin the country, But, up to tbepresent tinte, integratiue and. comprebensiue researcbon tbe effectiueness o.ftbe setaicebaue y,s1 to be corzducted. Howeuer,tbereis a ntetbodof eualuation tbat toucbes all tbe aspectsand bas been considered as a truly cornpreberusitte eualuatiorz; that is CIPPEualuation (Context Eualuation - prouicling pub lic opiniort touqrds tbesenices;rnput Eualuation -prouidi ng d a ta on tbe cou.nsellor's and clients'attitu.d.es, counsellor's ability arzd tbe .facilities, senticesand problems tbat need to be resolued; prod.uct Eualuatlon - giuing details on tlte achieuedgoals/objectiues of the progranx, witb tbe acceptanceand satisfactionof tbe cliertts), seraice Eualuation using CIPP model can be conducted tbrougb a discrete approacb or in combination of all eualuation and tbus it can be used to see tbe relationsbip of one eualuation witlt anotber eualuatiot't itz secondaryschoolcouruelling and guidance seruice progranxn?es. Abstrak ; Perkbidrrtatan haunseling dan bimbingan da\ampendiclikan telab clintajukan sejaktiga delead lalu.dan berkembangdalant.sek,torsektorawant dan swqstadi negeriini. Tapi sehinggahini, kajianyang komprelt erc if da n in tegrate d ten tang keberkes a nan pe r kb i d rna ta rui n i, belunt. dijalankan lagi. walau bagaimanapun, ada kaedabpenilaian yang merzye yrf ntu b kese mua aspe k dan dianggap se bagaipeni lai an .7t 61 penilaicttt benar-benAr kontprebensif, iaitu Penilaian CIP?, menggunahan model CIPP boleb dijalankan melaluilwnclg$g1an atau secarahomhinnc; , Maki haedal.t !j$t ini boleb digunahan untuk melibat ltu,hungan, satu jenis penilaiatp

4. 5,

dan ri ngka.s' Nyankan dengan spesil'ik N y a t a k a nP e r a . s a ay na n g d i a l a m i .

(?'g?'Y""q !"tf (tI' bimbingctn di sekolab menengab.

5, lW4 Bilangan .lurnal PERKAI\4A
.lurnnl PERKAMA Rilttngun 5, 1<,X)4

70

Kctttnseling dr Sekolab-sekol,

lle:nengalt

t' rl bclu I Ia h tufuh d lt4tr t st.t

71

Pengenalan P e n d i d i k a nm e n y e d a r ip e n t i n g n y ap e r k h i d m a t a n Kementerian dankaunseling diwujudkan di sekolah-sekolah menengah. bimbingan I.antasmengundangR. Mackenziepakar dari Kanada di bawah Rancangan melatihsebelas Colombo, orangpengelola sekolah-sekolah menengahdari setiap negeri di Malaysiapada tahun 1963di Makcab Ilmu Khas,KualaLumpurselamasetahun. Perkhidmatan Perguruan Bimbingan dalambidangkerlayasebenamya telahbermula sejakJabatan Pelajaran Negeri-negeri Melayu Bersekurrr Selatdan Negeri-negeri mengeluarkanbuku panduannyaA Guide In Careeru in Malaya F<rrParents,Teachers, and hrpils dalamtahun "1939Lagi. Kemudian clalam tahun1961 Kementerian Buruhpulamengeluarkan sebuah buku panduanHandbook Facilities In the Federation of Malaya pula. Kini perkhidrnaran birnbingandan kaunselingbukan lagi tertumpu di bidang pendidikansemata-mta, malah ia berkernbang terus ke sektor awam dan ke sesetengah sektor swasta. Kaunselorkaunseloryang berkhidmarbukan setakatmenumpukankepada perrnasalahan yang berkaitandengan peribadi/sosial pelajarsenlatarnatzr, sebaliknyajvga masalah secara LrmLlrn temlrstrklah sosial masalah penyalahgunaan dan penagihan dadah. p e r j u a n g a np a r a k a u n s e l o r , Unruk rnemperteguhkan p e r t u b u h a n - p e r t u b u h ab ne r t a r a fp r o f e s s i o n a t l elah ditubuhkan. Anuranya MAGOVR(Malaysian Vocational & Guidance Associarion), PERKAMA(Persatuan Kaunseling Malaysia), danbanr-baru ini terrubuh pula PSIMA(Persatuan Psikologi Malaysia),Pendeknya pennintaan terhadap kaunselor kini semakinmeningkat. Oleh itrr Kementerian Pendidikan melaluiinstittrsi-institusipendidikan ringginya terus melatih parakaunselor keperluan dan permintaan bagi menampung sekolahsekolah, maktab, universiti sertasekcor awam dan swasta dari masake semasa. Ugtu"k imbingan dan kaunselin Petrerson (197i) program perkhidmatan kemanusiaan dankaunselingdi sekolahsekolah, makrab-makcab dan agensi-agensi sendirinampaknya u
sedikit menekankan kepada penilaian yang sisrematikdan bermakna.

Pedunya pcnilaian kepad:r perkhidmatan dinilaikeberkesanan itultams dankaunseling bimbingan Perkhidmatan b a h d a n k e m a j u a n n y a . P e n u l i sb e r p e n d a p r t t r r w at a n p a n r e n g i r a itu, ia perlu sesuatuprogranrperkhiclrnatan canggihnya bagaimana ke anpamembuat di Penilaian progranl itu tidak sesuatu dan keberkesanan ausnya,makakemajuan amrt pentingbagimenentukan itu penilaian dapatdipastikan. Justeru programitu perlu diperbaiki, atau perkhidmaran samaada sesebuah ditolakatauditeruskan. enilaian adalah para kaunselor trntuk l a g i s e s u a t up r o g r a m a t a t l ntentperbaikd i an menyempurnakan dan kaunseling bimbingan perkhidmatan itu, Sesebuah perkhidmatan dan melihat keberkesanan unruk d iru haruslah _[ perkhidmatan terhadap penilaian Valaupun soal kemajuannya. ini merupakanisu lama yang berterusan bimbingandan kaunseling d i p e r b i n c a n g k a nn , amun ia adalah penting bagi menlpastikan 1940;Landy, yangdiberikrn. (Lindnran, perkhidn-tatan keberkesanan 1951). 19/+1; Dressel, (1951),tuccio(1962), Metzler(1964) Dressel Mahoney(1950), (1965) bahawa menegaskan dan Erickson Roeber, Smith serta dan rlikia ngan remaja yang .s (196r, Cole(1970) clan di tahapkririkal.Jersild berada sememangnya h h menenga l-r-sekola d i sekola remaja kui bahawa I Iu rlock('197, menga yang sttkar diarasi. Pada masalah berbagai-bagai akan rnengalami pelbagairugas peringkatini, mereka itu terpaksapula mengatasi zzlnlankanakmereka dengan perkembanganyang rnemisahkan ke alanr rnentrju mereka itu sendiri sedang kanaknya,Sernentara perryesuaian diri nrtrlai masalah pula. Ini bermakna kedewasaannya timbul. G a r r i s o n( 1 9 7 , j u g m e l i h a t r e m a j ac l i s e k o l a h - s e k o l a h anraradua dunia menengahsebagaigolongan yang rerperangkap dan sosial, f)i mana merekatidak lagi diterimasebagli kanak-kanak mereka seringkali Akibatnya orangdewasa. ridakpuladianggap sebagai entosi, fizikal, yangberhubung denganperkembangan dilandamasalah dan kehidupanmasadepannya. pelajaran, kerjaya sosial,

Jurnal PERKAMA Bilangan 5, 194

Jurnal PERKAMABilangan5, 1994

72

Kaurcel'

' di Sekolalt-sekol"ah Menengab

Mubd

1ttrur

AMullab

73

Manakala pula menyacakan Chiarn bahawa dan Nik Aziz(7982) renrajasering nrenghadapi masalahpsikologi dan peribadi seperri keinginannrenrbunuhdiri, teringatkan pengalanran pahit dan duka sewaktu kecilnya,gangguanfikiran, perasaantidak senang hati dengansekatan-sekatan kebebasan sertamasalah kecantikan.Begitu (1982) jugahasil yangmenunjtrkkan kajian golongan IslamiYusof bahawa remaja di sekolah merasa begitu unrukmemahamipengajaran sukarsekali guru, tidak dapat menghabiskan kerja-kerja sekolahnya, dan merasa bosanlalu akhirnyanrereka itu pontengsekolah. Ternyata pararemaja golongan y angnremerlukan i ni merupakan satu tempar rujukan supaya dapat membantumereka menghadapi masalah-masa lahyangdihada pinya. ituperkhidmatan bimbingan Justeru perlu diberi perhatianagar dapatberfungsidengan dan kaunselirrg lel;ilr yangterperinciharus berkesan disekolah-sekolah. Olehitu kajian dilakukanuntuk rnelilrat keberkesanan perkhidmatan dan bimbingan -sekolah katrn.seling di sekolah ini, menengah Namun begitu kajian-kajian terawalnrendapari keberkesanan jelas. perkhidmatan bimbingan dan kaunseling ini masihbelumbegiru yangdilaktrkandi luar negerioleh Form (7953),Stowig Kajian-kajian (1972), dan Slreets(1967), Synder, Hill& Derksen dan Benedict, Apsler

(1977) & Morrison merrdep3qp4q_pelajar kurang berminat untukpergi

Sebal mereka lebih suka dan sena

itu dengankeluargaffidi

pun dengan sahabat-sahabat karib

Begitu iuga kaiian-kajian dalarnnegerisepertiyang dilakukan oleh RoslanSaid (7975), Awang Mat Ali (1978), Menon (1983) dan (1983)mendapati Mohd.Mansor bahawaramailagi pelaiaryangmasih menganggapkan perkhidmatantersebuttidak berfaedahatau tidak m nvataanf.. k kajian y^ng kompreh.nsii perlu cliadakan bagitujuanpenilaian keberkesanan perklridmatan ini.
Kajian-kajian lcpa-s

A da p e n g k a j i m a s i h b e l u m p a .s ti a pakah perkhi dmatanbi mbi ngan dan ka u rrsel ing d i sekolah-sekolahitu be nar-benar d iperlukan. Maka kajiankajian tentang kepenringan dan keperluan cerhadapperkhidmatan ini t ela h d i l a k u k a n o l e h C ra mp to n (1980) di A l abarna, C l up (1981) di .lurnal PERKAMABilangan5, 194

(1981) di SaudiArabia,Brown ( 1981) di Arkans.'is, Florida, Dossary Bony (1981)di Libya,Villiam (1982)di Vestern Vashington,Sr"rn (198D di (1985) Thailand, Omar(19830) di Kuwait, Suwansang diThailarrd, dan Daley(198O diBaltimore Country. Kesemua mereka mendapati bahawa perkhidmatan bimbingan dankaunseling di sekolah-sekoIah menengah rnernanglah sangat-sangat d iperlukan. Begirujuga kajian-kajian dalam negeri yang dilakukarroleh (1983);Zulkifli Isnrail(1983)dan Ahmad Shakir(197); RahmatJusoh juga Noriza Hussin (1987). Mereka cuba melihat persepsipelajar rerhadap kaunselor dan perkhidmaran pandangandan kaunseling, p e r s e p s ip e l a j a r , g u r u , p e n t a d b i r d a n j u g a i b u b a p a t e r h a d a p perkhidmatan j ian kaunseling d i sekolah-sekolah menengah, I(aj i an-ka begini memperlihatkan pengakuansubjeknya penting dan centang perlunyaperkhidmatan kaunsel i ngicuadadisekola h-sekola h rnenenga h. Semen[ara Menon(1983) pula rnengkaji yangdihadapi masalah oleh kaunselorsemasa menjalankan perkhidmatan kaunseling. Lint LeongPoh (1984)pula cuba mengkajicentang hubungankemahiran personaliti kaunselor dengan peranan nyaterhadap dan fu ngsinya sebagai kaunselor. Manakalakajian tentang kesan dan implikasi dan kesan daripadaperkhidmatanicu terhadapsesuatuperkarayang lain, relah (1981), jugadijalankan (7982),samuelian (1982), olehIheagwam Figioli Fab rick (7982),Mand Iawirz (7983),Hsiao Q984)dan Tem p esri ni Q 98), Dalam kajian-kajian terhadapsikap pelajar,ibu bapa, guru, kaunselor dan penradbir mengenai perkhidmatanbimbingan dan kaunseling di sekolah-sekolah, celahbanyakdilakukanbaik di luar negerimahupun di dalamnegeri.Ancara kajian-kajian luarnegeriyang d i l a k u k a n o l e h M y e r s ( 1 9 7 9 ) , B r i s b o n ( 1 9 8 1 ) ,O l i v e r ( 1 9 8 1 ) , Abueita(l982),Harris, AJ.0982), Barrow-Luard( 1982), Russell( 1982), (1983), (1983), Akiwowo (7982), Ancheca Caban-Ranros Sewall(1983), Goctardi(1983),Barry 09U), Fulda (1984),Snider (1984),Brrckus (1985), (1986),Harris,D. Thonrpson 0984), Nancy(1985),Hashemi (1986),Hawkins (1986),Tibbetcs (1986),Hudson (1987)dan Chang (1988). Di Malay.sia, kajianr)tengenai grrr\t, .sikap di kalarrgan ;relajar, kaun.selor, ibu bapa dan pentadbirsekolahbanyakjuga dilakrrkarr. Antaranyakajia y angtel n-k aiian ah dijalankan olehAhmadShak ir (197 r, (1983), AwangMat AIi (1979), ArapanKolenthei(1982), RahrnatJusoh Mohd. Mansor(1983),SiriNorhayati(1984),LeongKwai Ying (1985), (1986), Mushrikah Ahmad Mugeni danCheang Sau Heng(1988). KajianJurnal PERKAMABilangan5, 1994

74

Kattnseling di Sekolah-sekolctlt A'l'

\gab

fulubtl. Marxur tlbtlttllah

75 "

sebanyak sedikir dapatmenlberi langsung cidak kajian seperriinisecara i ng nsel n kau da ngan bimbi ng kedudukan p erkhidmaran gambaranrenra sahaja' y^ng khusr"rs retapihanyadari aspeksikap di sekolah-sekolah Malangnyakesemua kajian ini belum dapacmemberikan p e r k h i d m a t a nb i m b i n g a n d a n g a r n b a r a nt e n t a n g k e b e r k e s a n a n sesuatu tenrang Ia hanyamenerangkan menyeluruh, Secara kaunseling keperluan, persepsi, pandangan' tenung misalnya saltaja aspek tertentu itu ia aspekyangdikajisahaja. atausesuatu Justeru sikap,kemudahan lagi' lengkap y^ng penilaian sebagaisatu belurn boleh clianggap lnenumpukan kajian itu hanya setengah-setengah Mernandangkan birnbingandan kaunselingdi kepada penggunaanperkhidrnatan dapatanini belum boleh maka sahaja, menengah sekolah seJebuah

l angsungm alah lebih m enget ahuiselokl>elokper jllr r nan terl i batsecara cli sekc>lah cl an penradbi ranperkhi dnlat anbir nbingan clan kat r nselir r g mereka masing-masing.

LAIAN YANG PENI IlENYELURUH

KAUNSELOR, P E I l B A N TU K A U N S EL O R

b i a sd a n d d a kt e p a t ,

K LIE N , PELAJAR BI A5A

GURU-GURU, I B UB A P A ENGETUA/ BESAtI GUI]U

itu lebih menumpukan dan integrated yang rnenyeluruh lrenilaian ( kaunselor), penerima k h i d m a t p e m b e r i kepada maklumbalas (pengetua/guru juga di sekolah (klien) penudbir dan perkhidmatan k a n a n ) , g u r u - g t l r uS e r t ap ^ f a i b u b a p a . D a r i s t r d u t k a t r n s e l o r maklumbalas clapat memberi ganrbaran pertanggungjawabanttya (1973),dan danJantz Sciara janya. MengikutKatz lrasilkerja-ker tentang yang boleh (1g72)perranggungjawaban merupakansatu set tat^car^ n perbel anjaa n aanda i keiay a mengen mat kl u t-ma ma kl u gu I ma mp u men keputusan, membuat bagi nremudahkan paling rapatdan orang'yang klien pula rnerupakan Manakala urnurn secara sehari-hari, kehidupannya dengan langsung secara rerlibar Pohlman oleh itu daripadamasy^rakat, sebahagian merekajugaadalah satudaripada (1960) reaksiklien sebagai menggunakan clanRobinson di mana pihak sekolah, itu daripada penilaian,Sementara pengukuran

Terdapat juga beb erap^ kajian lain yang berkaitan dengarr penilaianrerhadapperkhidntatanbinrbingandan kairnseling,khtrstrsnya yang t elah cl i sekol ah-sekol ahmen engah. cont ohnya kajian- kajiar r [,rrrtclt sePerti pengkrrji oranS beberapa clijalankan cli luar negeri oleh ( 1 983)' ( 1 9 8 3 ) , I l a t r g e n ( 7 9 8 2 ) , . f a r r e t t ( 1 9 8 1 ) , S i r n o n ( 1 9 8 1 ) ,A b u e i n (1986). (1986) (i985), Olson dan Tcnrpestirri Flagerry(7984),Flauseman jr r ga dijalankat rdi M alaysir r , ada ini seper t i kaj i an-kajian i tu S emenara ( 1983) , Rosini oleh dilakukan j i an yang t elah Jonit kaj i an-ka nri sal nya Lol -rTzu yuen (1985) den Ar apan Kolent hei ( 1980) . Nr t t t t t t t rbegit t r , n peneka nllrl kajian-kajian tersebut riclaknrenrberidan mernperlihetkrt perkhidnlrltan progrlrlll se.sLtattl kepada satu penilaian khustrsterhadap bagi rttettrperlihltkan bimbingan dr,-t kaunseling sectra nrenyelr,trtrh keberkesanan perkhidnlatan tersebtrt. Model Penllalan CIPP

lain di sekolahnya rnahupunsosialdengankakirangan incliviclu secara itu jugadikatakan mereka jugaperludimasukkan sama.Ini disebabkan 5, lY)4 Bilongan JurnalPERKNvIA

Sesuatupenilaian ifu mempunyai peranan yang pertting,LrerfaedaIcl11 yang lll't lr lt I a m er upaken st lat t tt r slt ha mempunyai ni l ai -ni l ai t er sendir i. perkhiclnliltrln, penting bagi rnengemaskinikln lagi sesuatu progr;lt)l Jurnal PERKA\4ABilangan5, Iq)4