Sunteți pe pagina 1din 77

C. S.

LEWIS

CRISTIANISMO PURO E SIMPLES


Edio revista e ampliada, com nova introduo, dos trs livros: Broadcast Talks, Christian Beha io!r e Be"ond Personalit"

Traduo # $l aro O%%er&ann e Marcelo Brand'o Ci%olia Re is'o de trad!('o # L!i) *on)a+a de Car alho Neto e Marcelo Brand'o Ci%olla # Reviso tcnica # Ornar de So!)a

,i+itali)a('o, re is'o e -or&ata('o de. /a0r1cio 2alad'o Batistoni 333.%ortaldetonando.co&.0r4-or!&no o4

Prefcio.................................................................................................................................................................. 5 Introduo............................................................................................................................................................... 8 Livro I O CERTO E O ERRADO COMO C A!E" PARA A COMPREE#"$O DO "E#TIDO DO %#I!ER"O.............. &' &. A LEI DA #AT%RE(A %MA#A................................................................................................................... &' 2. AL)%MA" O*+E,-E"................................................................................................................................ &2 3. A REALIDADE DA LEI.................................................................................................................................. &3 .. O /%E E0I"TE POR TR1" DA LEI............................................................................................................. &5 5. TEMO" MOTI!O" PARA #O" "E#TIR I#/%IETO".................................................................................. &2 Livro II #O /%E ACREDITAM O" CRI"T$O"................................................................................................................ &3 &.A" CO#CEP,-E" CO#CORRE#TE" DE DE%"........................................................................................ &3 2. A I#!A"$O................................................................................................................................................... 2' 3. A ALTER#ATI!A E"TARRECEDORA......................................................................................................... 22 .. O PE#ITE#TE PER4EITO........................................................................................................................... 2. 5.A CO#CL%"$O PR1TICA............................................................................................................................. 25 Livro III CO#D%TA CRI"T$.............................................................................................................................................. 28 &. A" TR6" PARTE" DA MORAL.................................................................................................................... 23 2. A" 7!IRT%DE" CARDEAI"7........................................................................................................................ 3& 3.MORALIDADE "OCIAL................................................................................................................................. 32 .. MORALIDADE E P"ICA#1LI"E................................................................................................................... 3. 5. MORALIDADE "E0%AL............................................................................................................................... 35 5. O CA"AME#TO CRI"T$O........................................................................................................................... 33 2. O PERD$O................................................................................................................................................... .3 8. O )RA#DE PECADO................................................................................................................................... .5 3. A CARIDADE................................................................................................................................................ .2 &'. A E"PERA#,A........................................................................................................................................... .3 &&. A 48............................................................................................................................................................ 5' &2. A 48............................................................................................................................................................ 52 Livro I! AL8M DA PER"O#ALIDADE O% O" PRIMEIRO" PA""O" #A DO%TRI#A DA TRI#DADE..................................................................................................................................................... 5. &. CRIAR E )ERAR.......................................................................................................................................... 5. 2. %M DE%" EM TR6" PE""OA".................................................................................................................. 55 3. O TEMPO E AL8M DO TEMPO .................................................................................................................. 58 .. A *OA I#4EC,$O........................................................................................................................................ 5' 5. O" TEIMO"O" "OLDADI# O" DE C %M*O........................................................................................... 52 5. D%A" #OTA"............................................................................................................................................... 53 2.O DI!I#O 4I#)IME#TO................................................................................................................................ 55 8. O CRI"TIA#I"MO 8 DI49CIL O% 41CIL:.................................................................................................... 52 3. A!ALIAR O C%"TO...................................................................................................................................... 53 &'. *OA" PE""OA" O% #O!A" CRIAT%RA".............................................................................................. 2& &&. A" #O!A" CRIAT%RA"............................................................................................................................ 2.

Prefcio
O conte5do deste li ro -oi ori+inal&ente di !l+ado na -or&a de %ro+ra&as de r6dio antes de ser %!0li7 cado e& tr8s ol!&es se%arados. Broadcast Talks 9:;<=>, Christian Behaviour 9:;<?> e Beyond Personality 9:;<<>. Nas ers@es i&%ressas, -i) %eA!enos acrBsci&os CA!ilo A!e -alei ao &icro-oneD &as, e& linhas +erais, &anti e o teEto tal co&o -ora ao ar. Na &inha o%ini'o, !&a Fcon ersaF %elo r6dio de e &anter7se o &ais %rGEi&a %oss1 el da lin+!a+e& oral e n'o de e soar co&o !& ensaio acad8&ico lido e& o) alta. E& &e!s %ro+ra&as, %ortanto, e&%re+!ei todas as contra(@es e coloA!ialis&os !sados nas con ersas cotidianas. Nas edi(@es i&%ressas, re%rod!)i este &odo de -alar, !sando don't e we've e& e) de do not e we have: E toda e) A!e, nos colGA!ios radio-Hnicos, e! s!0linhara a i&%ortIncia de !&a %ala ra co& o to& de o), %!0liA!ei7a e& it6lico. JoKe, tendo a %ensar A!e isso -oi !& erro L !& h10rido indeseK6 el entre a arte da -ala e a da escrita. U& %alestrante de e !sar a aria('o da o) co&o instr!&ento de 8n-ase, %ois esse &Btodo B %rG%rio ao &eio de co7 &!nica('o e&%re+ado. M6 !& escritor n'o de e !tili)ar os it6licos %ara esse -i&. Ele dis%@e de &eios %rG%rios e di ersos de -risar as %ala ras7cha e, e de e !s67los. Na %resente edi('o, des-i) as contra(@es e s!0stit!1 a &aior %arte dos it6licos, re-or&!lando as -rases e& A!e a%arecia&. es%ero A!e, &es&o assi&, a o0ra n'o tenha %erdido o to& F%o%!larF o! F-a&iliarF A!e desde o in1cio %retendi dar7lhe. Ta&0B& -i) cortes e acrBsci&os e& %artes da o0ra c!Ko te&a K!l+!ei co&%reender &elhor hoKe do A!e h6 de) anos, o! onde sa0ia A!e a ers'o ori+inal n'o -ora co&%reendida %elo %50lico. O leitor de e sa0er desde K6 A!e n'o o-erecerei aK!da a nin+!B& A!e esteKa hesitante entre d!as deno&i7 na(@es crist's. N'o so! e! A!e o! lhe di)er se oc8 de e se+!ir a I+reKa An+licana, a CatGlica Ro&ana, a Meto7 dista o! a Pres0iteriana. Essa o&iss'o B intencional 9&es&o na lista A!e aca0ei de ela0orar, a orde& B al-a0Btica>. N'o -a(o &istBrio a res%eito da &inha %osi('o %essoal. So! !& si&%les lei+o da I+reKa An+licana e n'o tenho %re-er8ncia es%ecial ne& %ela Alta I+reKa, ne& %ela BaiEa, ne& %or coisa al+!&a. Neste li ro, %orB&, n'o 0!sco con erter nin+!B& C &inha %osi('o. ,esde A!e &e tornei crist'o, %enso A!e o &elhor ser i(o, tal e) o 5nico, A!e %osso %restar a &e!s se&elhantes incrBd!los seKa eE%licar e de-ender a -B co&!& a %ratica&ente todos as crist'os e& todos os te&%os. Tenho 6rias ra)@es %ara %ensar assi&. E& %ri&eiro l!+ar, as A!est@es A!e di ide& os crist'os entre si A!ase se&%re en ol e& %ontos da alta teolo+ia o! &es&o de histGria eclesi6stica, A!e de e& ser tratados a%enas %elos erdadeiros conhecedores da &atBria. 2adeando nessas 6+!as %ro-!ndas, e! n'o %oderia aK!dar a nin+!B&D antes, teria de ser aK!dado. E& se+!ndo l!+ar, %enso A!e se de e ad&itir A!e a disc!ss'o dos %ontos dis%!tados n'o contri0!i e& nada %ara tra)er %ara o I&0ito crist'o !&a %essoa de -ora. EnA!anto nos oc!%ar&os e& escre er e disc!tir so0re estes te&as, estare&os -a)endo &ais %ara i&%edir essa %essoa de in+ressar e& A!alA!er co&!nidade crist' do A!e %ara tra)87la %ara a co&!nidade C A!al %ertence&os. Nossas di is@es sG de e& ser disc!tidas na %resen(a dos A!e K6 che+ara& a acreditar A!e eEiste !& 5nico ,e!s e A!e Mes!s Cristo B se! 5nico /ilho. Por -i&, tenho a i&%ress'o de A!e &ais e &elhores a!tores se en+aKara& no de0ate desses te&as contro ersos do A!e na de-esa daA!ilo A!e BaEter cha&o! Fcristianis&o %!ro e si&%lesF. A %arte A!e &e co!0e B a &ais &odesta, &as B ta&0B& aA!ela e& A!e %enso %oder dar a &elhor contri0!i('o. A decis'o de se+!i7la -oi nat!ral. Pelo A!e sei, -ora& esses os &e!s 5nicos &oti os, e -icarei +rato se as %essoas se a0sti ere& de -a)er es%ec!la(@es -antasiosas so0re o &e! sil8ncio a res%eito de certos te&as e& A!e h6 desa en(a. Esse sil8ncio n'o si+ni-ica, %or eEe&%lo, A!e e! esteKa Fe& ci&a do &!roF. Ns e)es esto!. h6, entre os crist'os, certas A!est@es %endentes c!Kas res%ostas, se+!ndo %enso, ainda n'o nos -ora& -ornecidas. A res%eito de o!tras, tal e) e! n!nca o0tenha as res%ostasD se as 0!scasse, &es&o A!e n!& &!ndo &elhor, ser7&e7ia dito o A!e -oi res%ondido a !& inA!iridor 0astante s!%erior a &i&. FO A!e lhe i&%ortaO P!anto a oc8, si+a7&eQF = J6 !&a terceira orde& de A!est@es, no entanto, so0re as A!ais tenho !&a %osi('o -ir&e, &as &es&o assi& n'o &e %ron!nciarei so0re elas, %ois n'o escre o %ara eE%or o A!e e! %oderia cha&ar F&inha reli+i'oF, &as %ara eE7 %licitar o cristianis&o F%!ro e si&%lesF, A!e B o A!e B e se&%re -oi, desde &!ito antes de e! nascer, A!er e! +oste disso, A!er n'o. Certas %essoas tira& concl!s@es %reci%itadas do -ato de e! &anter sil8ncio a res%eito da 2ir+e& Maria, a n'o ser %ara a-ir&ar o nasci&ento ir+inal de Mes!s Cristo. Mas n'o B G0 io o &e! &oti o %ara %roceder dessa
E& in+l8s, as -or&as er0ais n'o a0re iadas s'o &ais -or&ais, e %oderia& soar %retensiosas ao %50lico a A!e C. S. Le3is se diri+ia. 9N. do T.> As re-er8ncias 010licas -ora& eEtra1das da !ova "erso #nternacional 9Sociedade B10lica Internacional>, sal o A!ando o!tra re-er8ncia B &encionada. 9N. do R. T.>
2 &

&aneiraO Se -alasse &ais, %enetraria e& re+i@es alta&ente contro ertidasD e n'o eEiste, entre os crist'os, !&a contro Brsia &aior o! A!e de a ser tratada co& &aior tato. As cren(as dos catGlicos so0re esse ass!nto n'o s'o de-endidas a%enas co& o -er or nor&al A!e se es%era encontrar e& toda a reli+iosidade sincera, &as 9&!ito na7 t!ral&ente> co& o ardor inco&!& e, %or assi& di)er, ca alheiresco, co& A!e !& ho&e& de-ende a honra de s!a &'e o! de s!a a&ada. E &!ito di-1cil discordar do catGlico se&, ao &es&o te&%o, n'o %arecer a se!s olhos !& &alcriado o! &es&o !& here+e. M6 a cren(a do %rotestante a res%eito deste ass!nto des%erta senti&entos inerentes Cs ra1)es de todo o &onote1s&o. Para o %rotestante radical, a distin('o entre o Criador e a criat!ra 9%or &ais santa A!e seKa> %arece a&ea(ada. o %olite1s&o renasce. Lo+o, B di-1cil discordar do %rotestante se& %arecer a se!s olhos al+o %ior do A!e !& here+e L !& %a+'o. Se eEiste !& te&a A!e te& o %oder de ca!sar danos a !& li ro so0re o Fcristianis&o %!ro e si&%lesF 7 se eEiste !& te&a A!e %ode tornar a0sol!ta&ente i&%rod!ti a s!a leit!ra %ara A!e& ainda n'o acredita A!e o -ilho da 2ir+e& B ,e!s L, B este. C!riosa&ente, oc8 n'o %oder6 concl!ir, a %artir do &e! sil8ncio deli0erado so0re os te&as A!e s!scita& %olB&ica, se e! os considero i&%ortantes o! %o!co i&%ortantes, %ois a A!est'o da i&%ortIncia B e& si &es&a !& dos %ontos %olB&icos. U&a das coisas so0re as A!ais os crist'os discorda& B a i&%ortIncia de s!as dis7 cordIncias. P!ando dois crist'os de i+reKas di-erentes inicia& !&a disc!ss'o, n'o de&ora &!ito %ara A!e !& deles %er+!nte se o %onto e& A!est'o FB real&ente i&%ortanteF, ao A!e o o!tro retr!ca. FI&%ortanteO Co&o n'oO E a0sol!ta&ente essencialQF ,i+o t!do isso sG %ara tornar claro A!e ti%o de li ro tentei escre erD n'o, de -or&a al+!&a, %ara oc!ltar o! tentar -!+ir C res%onsa0ilidade %or &inhas cren(as %essoais. So0re elas, co&o K6 disse antes, n'o h6 se+redo. Para citar o Tio To0"?. FEst'o todas no $ivro de %rao <Comum &' O &aior %eri+o, se& d5 ida, era o de a%resentar co&o do cristianis&o co&!& al+o es%ec1-ico da I+reKa An+licana, o! 9%ior ainda> de &i& &es&o. Pre eni7&e contra este %eri+o en iando os ori+inais do at!al Li ro II a A!atro clBri+os 9!& an+licano, !& catGlico, !& &etodista e o!tro %res0iteriano>, %edindo s!as o%ini@es. O clBri+o &etodista acho! A!e n'o -alei o s!-iciente so0re a /B, e o catGlico acho! A!e -!i lon+e de&ais ao taEar de relati a&ente %o!co i&%ortantes as teorias A!e eE%lica& a EE%ia('o. /ora isso, nGs cinco esti e&os de acordo. N'o s!0&eti os li ros restantes a 2etoF %orA!e, neles, a%esar de as di-eren(as entre os crist'os %odere& a%arecer, s'o so&ente desa en(as entre indi 1d!os o! escolas, n'o entre deno&ina(@es. A %artir das resenhas e das n!&erosas cartas A!e rece0i, che+o C concl!s'o de A!e o li ro, &es&o A!e i&%er-eito e& o!tros as%ectos, conse+!i! ao &enos a%resentar !& cristianis&o consens!al, co&!&, central, o! Fsi&%lesF. Nesse sentido, o li ro %ode cola0orar %ara re-!tar a tese se+!ndo a A!al, !&a e) o&itidos os %ontos e& dis%!ta, restaria do cristianis&o a%enas !& a+o e &in+!ado M6Ei&o ,i isor Co&!&. O M,C B, no -i&, al+o %ositi o, %leno e tocante, A!e se distin+!e das cren(as n'o7crist's %or !& a0is&o ao A!al as %iores di7 er+8ncias internas da Cristandade n'o s'o de &odo al+!& co&%ar6 eis. Se n'o %!de %ro&o er direta&ente a ca!sa da re!ni-ica('o, tal e) ao &enos tenha tornado claro %or A!e de e&os nos re!nir. Se& d5 ida encontrei al+o do a-a&ado odium theolo(icum da %arte de &e&0ros con ictos de co&!nh@es crist's di-erentes da &inha. A hostilidade, no entanto, eio %rinci%al&ente de %essoas %o!co A!ali-icadas, seKa de dentro da I+reKa An+licana, seKa de -ora. ho&ens A!e, na erdade, n'o %ertence& %ro%ria&ente a nenh!&a co&!nh'o. Isto B c!riosa&ente consolador. E no centro da reli+i'o, onde ha0ita& se!s &ais erdadeiros -ilhos, A!e cada co&!nh'o crist' se a%roEi&a das o!tras e& es%1rito, &es&o A!e n'o e& do!trina. Isto s!+ere A!e nesse centro eEiste al+o, o! Al+!B&, A!e, a%esar de todas as di er+8ncias de -B, de todas as di-eren(as de te&%era&ento, de toda !&a histGria de %erse+!i(@es &5t!as, -ala co& !&a sG o). Isso B t!do o A!e tenho a di)er so0re as o&iss@es do!trinais. No Li ro II, A!e trata da &oral, ta&0B& deiEei A!e al+!ns ass!ntos %assasse& e& 0ranco, &as %or o!tros &oti os. ,esde A!e ser i na in-antaria, d!rante a Pri&eira *!erra M!ndial, &e desa+rada& as %essoas A!e, cercadas de se+!ran(a e con-orto, -a)e& eEorta(@es aos ho&ens na -rente de 0atalha. ,o &es&o &odo, re7 l!to e& -alar a res%eito de tenta(@es Cs A!ais n'o esto! eE%osto. Nenh!& ho&e&, se+!ndo %enso, B tentado a co&eter todos os %ecados. A co&%!ls'o %elo Ko+o, %or eEe&%lo, -oi deiEada de -ora da &inha constit!i('oD e, se& d5 ida, o %re(o A!e %a+o %or isso B -altar7&e al+!& 0o& i&%!lso do A!al essa co&%!ls'o B o eEcesso o! a %er ers'o. Lo+o, n'o &e sinto A!ali-icado %ara -alar so0re o %er&itido e o %roi0ido nessa A!est'o. n'o &e atre o ne& &es&o a di)er se nela eEiste o %er&itido. Ta&0B& n'o &e %ron!nciei a res%eito do controle de natalidade, %ois n'o so! &!lher, n'o so! ne& &es&o !& ho&e& casado, ne& so! sacerdote. N'o ca0eria a &i& e&itir
3

)ncle To*y, FTio To0"F. o a!tor -a) re-er8ncia ao %ersona+e& do ro&ance + vida e as opini,es do cavaleiroTristram -handy, de La!rence Sterne 9:R:?7 :RST>, %!0licado no Brasil %ela Co&%anhia das Letras. 9N. do T.> . $ivro de %rao Comum: li ro de ora(@es da I+reKa An+licana. 9N. do T.> 5

o%ini@es so0re as dores, os %eri+os e o %re(o daA!ilo de A!e esto! %rote+ido. N'o eEer(o nenh!&a ati idade %astoral A!e &e o0ri+!e a isso. O0Ke(@es 0e& &ais %ro-!ndas %oder'o -a)er7se sentir 7 e -ora& eE%ressas L a res%eito do !so A!e -a(o da %ala ra cristo, si+ni-icando aA!ele A!e aceita as do!trinas co&!ns ao cristianis&o. As %essoas &e %er+!n7 ta&. FP!e& B oc8 %ara de-inir A!e& B e A!e& n'o B crist'oOF O! ent'o. FN'o B %oss1 el A!e !& ho&e& A!e n'o consi+a crer nessas do!trinas seKa &!ito &ais erdadeira&ente crist'o, esteKa &!ito &ais %rGEi&o do es%1rito de Cristo, do A!e al+!ns A!e cr8e& nelasOF Essa o0Ke('o B, de certo &odo, &!ito acertada, &!ito +ene7 rosa, es%irit!al e sens1 el. Ela %ode ter todas as A!alidades i&a+in6 eis, &enos a de ser 5til. Si&%les&ente n'o %ode&os, se& ca!sar !& desastre, !sar a lin+!a+e& co&o esses contestadores A!ere& A!e a !se&os. Tentarei esclarecer o ass!nto a %artir da histGria do !so de o!tra %ala ra, &!ito &enos i&%ortante. Ori+inal&ente, a %ala ra (entleman tinha !& si+ni-icado e idente. o +entil7ho&e& eEi0ia !& 0ras'o e era senhor de terras. P!ando di)1a&os A!e al+!B& era !& (entleman, n'o lhe est6 a&os -a)endo !& elo+io, &as si&%les&ente reconhecendo !& -ato. Se dissBsse&os de !& o!tro A!e n'o era !& (entleman, n'o o estar1a&os ins!ltando, &as dando !&a in-or&a('o a se! res%eito. N'o ha ia contradi('o al+!&a e& cha&ar Mohn de &en7 tiroso e de (entleman, assi& co&o n'o h6 e& di)er A!e Ma&es B !& tolo e !& 0acharel. Ent'o, certas %essoas co&e(ara& a a-ir&ar 7 co& tanta %ro%riedade, +enerosidade, es%irit!alidade, sensi0ilidadeD co& t!do, en-i&, &enos co& %raticidade. FAh, &as o A!e -a) !& (entleman n'o s'o as terras ne& o 0ras'oD B o sa0er co&%or7tar7 se. Ser6 A!e o erdadeiro (entleman n'o B aA!ele A!e se %orta co&o talO Lo+o, ser6 A!e Ed3ard n'o B &ais (entleman A!e MohnOF A inten('o dessas %essoas era 0oa. Ser honrado, cort8s e coraKoso B, se& d5 ida, coisa &elhor do A!e ter !& 0ras'o -a&iliar. PorB&, n'o B a &es&a coisa. Pior, B !&a coisa so0re c!Ka de-ini('o as %essoas Ka&ais che+ar'o a !& acordo. Cha&ar !& ho&e& de (entleman se+!ndo esse sentido no o e &ais re-inado n'o B, na erdade, !&a -or&a de dar in-or&a(@es a se! res%eito, &as si& !& &odo de elo+i67lo. ne+ar7 se a cha&67lo de (entleman . si&%les&ente !&a -or&a de ins!lt67lo. P!ando !&a %ala ra deiEa de ter alor descriti o e %assa a ser !& &ero elo+io, ela n'o nos esclarece so0re o o0Keto, sG denota o conceito A!e o -alante te& dele. 9U&a F0oaU re-ei('o B si&%les&ente !&a re-ei('o A!e a+rado! a A!e& -ala.> U& (entleman, a+ora A!e o elho sentido %rosaico e o0Keti o da %ala ra de! l!+ar ao sentido Fes%irit!ali)adoF e Fre-inadoF, A!ase se&%re si+ni-ica a%enas !&a %essoa do nosso a+rado. O res!ltado B A!e hoKe (entleman B !&a %ala ra in5til. M6 t1nha&os no oca0!l6rio %ala ras s!-icientes A!e eE%ressa& a%ro a('oD n'o %recis6 a&os de &ais !&a. Por o!tro lado, se al+!B& A!iser !tili)ar a %ala ra e& se! elho sentido 9n!&a o0ra histGrica, %or eEe&%lo>, n'o %oder6 -a)87lo se& dar eE%lica(@es. Ela K6 n'o ser e %ara esse -i&. Ora, se %er&itir&os A!e as %essoas co&ece& a es%irit!ali)ar e re-inar, o!, co&o elas diria&, Fa%ro-!ndarF o sentido da %ala ra cristo, ela ta&0B& ai ra%ida&ente se tornar in5til. E& %ri&eiro l!+ar, os %rG%rios crist'os n'o %oder'o &ais a%lic67la a nin+!B&. N'o ca0e a nGs di)er A!e&, no sentido &ais %ro-!ndo, est6 %rGEi&o do es%1rito de Cristo, %ois n'o te&os o do& de sondar os cora(@es h!&anos. N'o nos ca0e K!l+ar. Ali6s, nos B %roi0ido K!l+ar. Para nGs, seria !&a &aldosa arro+Incia di)er A!e !& ho&e& B o! n'o B crist'o nes7 se sentido re-inado. E, o0 ia&ente, !&a %ala ra A!e n'o %ode&os a%licar n'o B de +rande !tilidade. M6 os des7 crentes -icar'o eE!ltantes, se& d5 ida, de a !tili)ar neste sentido re-inado. E& s!as 0ocas, ela se tornar6 si&%les&ente !& elo+io. P!ando cha&are& al+!B& de crist'o, estar'o so&ente di)endo A!e o K!l+a& !&a 0oa %essoa. Este !so da %ala ra, %orB&, n'o enriA!ecer6 a l1n+!a, %ois K6 dis%o&os do adKeti o *om Entre&entes, a %ala ra cristo ter6 sido destit!1da da erdadeira !tilidade A!e %oderia ter. ,e e&os, %ortanto, ater7nos ao sentido ori+inal, e G0 io, da %ala ra. O no&e cristo -oi e&%re+ado %ela %ri&eira e) e& AntioA!ia 9At ::.=S> %ara desi+nar Fos disc1%!losF, os A!e acatara& os ensina&entos dos a%Gs7 tolos. N'o h6, %ois, %or A!e restrin+ir a %ala ra so&ente CA!eles A!e tirara& o &6Ei&o %ro eito da instr!('o a%ostGlica, ne& estend87la aos A!e, se+!indo o sentido re-inado, es%irit!al e interiori)ado, est'o F&!ito &ais %rGEi&os do es%1rito de CristoF do A!e o &enos satis-atGrio dos disc1%!los. A A!est'o n'o B teolG+ica ne& &oral, &as so&ente de !sar as %ala ras de -or&a A!e todos %ossa&os entender o A!e elas si+ni-ica&. P!ando !& s!Keito se+!e !&a ida indi+na da do!trina crist' A!e %ro-essa, B &!ito &ais claro di)er A!e se trata de !& &a! crist'o do A!e cha&67lo de n'o7crist'o. Es%ero A!e nenh!& leitor to&e o cristianis&o F%!ro e si&%lesF aA!i eE%osto co&o !&a alternati a C %ro-iss'o de -B das di ersas co&!nh@es crist's eEistentes L co&o se !& ho&e& %!desse adot67lo e& e) do Con+re+aciona7lis&o, da I+reKa OrtodoEa *re+a o! de A!alA!er o!tra i+reKa. O cristianis&o F%!ro e si&%lesF B co&o !& sa+!'o de entrada A!e se co&!nica co& as di ersas %e(as da casa. Se e! conse+!ir tra)er al+!B& atB esst sa+!'o, terei c!&%rido o o0Keti o a A!e &e %ro%!s. PorB&, B nos cH&odos da casa, e n'o no sa+!'o, A!e
2

est'o a lareira e as cadeiras e s'o ser idas as re-ei(@es. O sa+!'o B !&a sala de es%era, !& l!+ar a %artir do A!al se %ode& a0rir as 6rias %ortas, e n'o !& l!+ar de &oradia. Para &orar, se+!ndo creio, o %ior dos cG&odos 9seKa l6 A!al -or> ser6 %re-er1 el. E erdade A!e certas %essoas 'o desco0rir A!e ter'o de es%erar no sa+!'o %or !& te&%o consider6 el, enA!anto o!tras sa0er'o co& certe)a e i&ediata&ente e& A!al das %ortas de er'o 0ater. E! n'o conhe(o o %orA!8 dessa di-eren(a, &as tenho a con ic('o de A!e ,e!s n'o deiEa nin+!B& C es%era a n'o ser A!e a K!l+!e 0enB-ica. P!ando oc8 che+ar ao se! cG&odo, desco0rir6 A!e a lon+a es%era lhe -e) !& 0e& A!e n'o seria alcan(6 el %or o!tros &eios. PorB&, s!a estada no sa+!'o de e ser encarada co&o !&a es%era, e n'o co&o !& aca&%a&ento. 2oc8 de e %erse erar na ora('o, i&%lorando %ela l!)D e, claro, &es&o A!e ainda no sa+!'o, de e co&e(ar a tentar o0edecer Cs re+ras co&!ns C casa inteira. Aci&a de t!do, de e se %er+!ntar contin!a&ente A!al das %ortas B a erdadeiraD n'o A!al delas te& a %int!ra &ais 0onita o! %oss!i os &elhores orna&entos. E& lin+!a+e& clara, a %er+!nta a ser -eita n'o de e ser. FSer6 A!e e! +osto desses rit!aisOF, &as si&. FSer'o essas do!trinas erdadeirasO O sa+rado &ora aA!iO Ser6 A!e &inha rel!tIncia e& 0ater nesta %orta n'o se de e ao or+!lho, o! a !& +osto %essoal, o! ao ca%richo de n'o si&%ati)ar co& o se! +!ardi'oOF P!ando oc8 che+ar ao se! cG&odo, seKa 0ondoso co& as %essoas A!e escolhera& o!tras %ortas, 0e& co&o co&as A!e ainda est'o no sa+!'o. Se elas est'o no erro, %recisa& ainda &ais de s!as %recesD e, se -ore& s!as ini&i+as, oc8, co&o crist'o, te& o de er de orar %or elas. Esta B !&a das re+ras co&!ns C casa inteira.

Introduo
Este li ro de e ser inter%retado C l!) de se! conteEto histGrico. N!& ato de cora+e&, se! a!tor A!is con7 tar histGrias A!e c!rasse& os cora(@es n!& &!ndo A!e %erdera a sanidade. E& :;<=, a%enas inte e A!atro anos de%ois do -i& de !&a +!erra 0r!tal A!e di)i&ara !&a +era('o inteira de Ko ens, a *r'7Bretanha ia7se de no o en ol ida n!&a +!erra. ,essa e), A!e& so-ria &ais era& os se!s cidad'os co&!ns, na &edida e& A!e a %eA!e7 na na('o ins!lar era 0o&0ardeada todas as noites %or A!atrocentos a i@es, na *lit/V de triste le&0ran(a A!e &!do! a -ace da +!erra, trans-or&ando ci is e& al os e s!as cidades e& 0ronts de 0atalha. Ainda ra%a), C. S. Le3is ser i! nas %a orosas trincheiras da Pri&eira *!erra M!ndial e, e& :;<W, A!ando as 0o&0as co&e(ara& a cair so0re a In+laterra, se alisto! co&o o-icial da i+ilIncia antiaBrea e %asso! a dar %alestras %ara os soldados da Ro"al Air /orce, ho&ens A!e sa0ia&, co& A!ase toda a certe)a, A!e seria& dados co&o &ortos o! desa%arecidos de%ois de a%enas tre)e &iss@es de 0o&0ardeio. A sit!a('o deles incito! Le3is a -alar so0re os %ro0le&as do so-ri&ento, da dor e do &al. Estes tra0alhos res!ltara& no con ite da BBC %ara A!e ele -i)esse !&a sBrie de %ro+ra&as de r6dio so0re a -B crista. Ministradas de :;<= a :;<<, estas con-er8ncias radio-Gnicas -ora& &ais tarde re!nidas no li ro A!e conhece&os hoKe co&o Cristianismo puro e simples Este li ro, %ortanto, n'o B -eito de es%ec!la(@es -ilosG-icas acadB&icas. E, isto si&, !& tra0alho de litera7 t!ra oral diri+ido a !& %o o e& +!erra. P!'o insGlito de ia ser li+ar o r6dio L A!e a toda hora da a not1cias de &ortes e de !&a destr!i('o indescrit1 el L e o! ir !& ho&e& -alar, de -or&a inteli+ente, 0e&7h!&orada e %ro-!nda, so0re o co&%orta&ento di+no e h!&ano, so0re a cond!ta leal e so0re a i&%ortIncia da distin('o entre o certo e o errado. Cha&ado %ela BBC %ara eE%licar aos se!s conterrIneos no A!e os crist'os acredita a&, C. S. Le3is lan(o!7se C tare-a co&o se ela -osse a coisa &ais -6cil do &!ndo, &as ta&0B& a &ais i&%ortante. Mal %ode&os i&a+inar o e-eito A!e as &et6-oras !tili)adas no li ro ti era& so0re os o! intes na B%oca. A i&a+e& do &!ndo co&o !& territGrio oc!%ado %elo ini&i+o, in adido %or -or(as &ali+nas A!e destroe& t!do o A!e B 0o&, ainda hoKe des%erta -ortes associa(@es. Nossos conceitos de &odernidade e de %ro+resso, 0e& co&o todos os a an(os tecnolG+icos, n'o 0astara& %ara dar -i& Cs +!erras. O -ato de ter&os declarado o0soleta a no('o de %ecado n'o di&in!i! o so-ri&ento h!&ano. E as res%ostas -6ceis L colocar a c!l%a na tecnolo+ia o!, %or A!e n'o, nas reli+i@es do &!ndo 7 n'o resol era& o %ro0le&a. O %ro0le&a, C. S. Le3is insistia, so&os n1s A +era('o 1&%ia e %er ersa da A!al -ala a& &ilhares de anos atr6s os sal&istas e os %ro-etas B ta&0B& a nossa, se&%re A!e nos s!0&ete&os a &ales sistB&icos e indi id!ais co&o se n'o ti Bsse&os o!tra alternati a. C. S. Le3is, A!e certa e) -oi descrito %or !& a&i+o co&o !& ho&e& a%aiEonado %ela i&a+ina('o, acredita a A!e a aceita('o co&%lacente do status 2uo era &!ito &ais do A!e !&a -raA!e)a inGc!a. E& Cris3 tianismo puro e simples, n'o &enos do A!e e& s!as o0ras de -antasia, co&o as Cr1nicas de !4rnia o! os ro7 &ances de -ic('o cient1-ica, Le3is deiEa esca%ar s!a cren(a %ro-!nda no %oder A!e a i&a+ina('o h!&ana te& de
5

As in-or&a(@es so0re a *lit/ e os %ilotos da Ro"al Air /orce -ora& tiradas das se(@es dos anos :;<: e :;<= do li ro Clive -taples $ewis: + 5ramatic $i0e, de Willia& *ri--in 9Jolt X Rinehart, :;TS>. 8

re elar a erdade oc!lta a res%eito de nossa condi('o e de nos tra)er es%eran(a. FO ca&inho &ais lon+o B o &ais c!rto %ara che+ar e& casaFS L tal B a lG+ica tanto das -60!las A!anto da -B. /alando !nica&ente co& a a!toridade da eE%eri8ncia de lei+o e eE7ate!, C. S. Le3is disse aos o! intes na r6dio A!e o &oti o %elo A!al -ora selecionado %ara a &iss'o de eE%licar o cristianis&o %ara a no a +era('o era o de n'o ser ele !& es%ecialista no ass!nto, &as antes F!& a&ador... e !& iniciante, n'o !&a &'o caleKadaF R. Con-idencio! a a&i+os A!e aceitara a tare-a %orA!e acredita a A!e a In+laterra, A!e %assara a se considerar co&o %arte de !& &!ndo F%Gs7crist'oF, n!nca tinha a%rendido de -ato, e& ter&os si&%les, e& A!e consistia a reli+i'o. Assi& co&o Soren Yierke+aard antes dele, e de ,ietrich Bonhoe-i-er, se! conte&%orIneo, Le3is 0!sco!, e& Cristianismo puro e simples, nos aK!dar a er a reli+i'o co& no os olhos, co&o !&a -B radical c!Kos %artid6rios de e& ser co&%arados a !& +r!%o clandestino a+r!%ado n!&a )ona de +!erra, n!& l!+ar onde o &al %arece %redo&inar, %ara o! ir &ensa+ens de es%eran(a indas do lado li re. O cristianis&o F%!ro e si&%lesF de C. S. Le3is n'o B !&a -iloso-ia ne& &es&o !&a teolo+ia A!e de e ser lida, disc!tida e +!ardada na estante. E !& &odo de ida A!e nos desa-ia se&%re a le&0rar, co&o Le3is disse certa e), A!e Fn'o eEiste& %essoas co&!nsF, e A!e FaA!eles de A!e& -a)e&os tro(a, co& A!e& tra0alha&os o! nos casa&os, os A!e &enos%re)a&os o! eE%lora&os, s'o todos i&ortaisFT. P!ando entra&os e& sintonia co& essa realidade, cr8 Le3is, nos a0ri&os %ara trans-or&ar i&a+inati a&ente nossas idas de tal -or&a A!e o &al declina e o 0e& tri!n-a. E isto A!e Cristo A!is de nGs A!ando to&o! %ara si nossa h!&anidade, santi-ico! nossa carne e nos %edi! e& troca A!e re el6sse&os ,e!s !ns aos o!tros. Se o &!ndo -a) essa tare-a %arecer i&%oss1 el, Le3is insiste e& A!e ela n'o B. Mes&o al+!B& A!e ele 8 co&o Fen enenado %or !&a cria('o &iser6 el n!&a casa cheia de ci5&es !l+ares e 0ri+as +rat!itasF ; %ode estar se+!ro de A!e ,e!s est6 0e& ciente Fda &6A!ina +rosseira A!e tenta diri+irF, e %ede7lhe so&ente %ara Fir e& -rente e -a)er o %oss1 elF. O cristianis&o A!e Le3is co&!n+a B h!&ano, &as n'o B -6cil. ele nos cha&a a reco7 nhecer A!e a &aior 0atalha reli+iosa n'o se tra a n!& ca&%o es%etac!lar, &as dentro do cora('o h!&ano co7 &!&, A!ando, a cada &anh', acorda&os e senti&os a %ress'o do dia a nos a-li+ir e te&os de decidir A!e ti%o de i&ortais A!ere&os ser. Tal e) nos sir a de consolo, co&o ser i! ao so-rido %o o 0ritInico A!ando o! i! %ela %ri&eira e) estes colGA!ios, recordar A!e ,e!s %re+a !&a %e(a nos A!e 0!sca& o %oder a A!alA!er %re(o. Le3is nos le&0ra, co& se! h!&or e s!a er e cost!&eira. FP!'o &onGtona B a se&elhan(a A!e !ne todos os +randes tiranos e conA!istadoresD A!'o +loriosa B a di-eren(a dos santosQF:W YATJLEEN NORRIS

5 2

FThe lon+est 3a" ro!ndF, cita('o tirada de Cristianismo puro e simples FAn a&ate!rF, de !& colGA!io radio-Gnico le ado ao ar e& :: de Kaneiro de :;<=. Citado e& Clive -taples $ewis: + 5ramatic $i0e 8 FThere are no ordinar" %eo%leF, cita('o tirada de FThe Wei+ht o- *lor"F, ser&'o %ro-erido %or Le3is e& T de K!nho de :;<:. 3 FPoisoned 0" a 3retched !%0rin+in+F, cita('o tirada de Cristianismo puro e simples &' FJo3 &onotono!sl" alikeF, cita('o tirada de Cristianismo puro e simples 3

CRISTIANISMO PURO E SIMPLES


Livro I O CERTO E O ERRA,O COMO CJA2ES PARA A COMPREENSZO ,O SENTI,O ,O UNI2ERSO :. A LEI ,A NATURE[A JUMANA
Todo o &!ndo K6 i! %essoas disc!tindo. Ns e)es, a disc!ss'o soa en+ra(adaD e& o!tras, a%enas desa+rad6 el. Co&o A!er A!e soe, acredito A!e %ode&os a%render al+o &!ito i&%ortante o! indo os ti%os de coisas A!e elas di)e&. ,i)e&, %or eEe&%lo. F2oc8 +ostaria A!e -i)esse& o &es&o co& oc8OFD F,esc!l%e, esse 0anco B &e!, e! sentei aA!i %ri&eiroFD F,eiEe7o e& %a), A!e ele n'o lhe est6 -a)endo nada de &alFD FPor A!e oc8 te e de entrar na -renteOFD F,87&e !& %eda(o da s!a laranKa, %ois e! lhe dei !& %eda(o da &inhaFD e FPoEa, oc8 %ro&ete!QF Essas coisas s'o ditas todos os dias %or %essoas c!ltas e inc!ltas, %or ad!ltos e crian(as. O A!e &e interessa e& todos estes co&ent6rios B A!e o ho&e& A!e os -a) n'o est6 a%enas eE%ressando o A!anto lhe desa+rada o co&%orta&ento de se! interloc!torD est6 ta&0B& -a)endo a%elo a !& %adr'o de co&%or7 ta&ento A!e o o!tro de eria conhecer. E esse o!tro rara&ente res%onde. FAo in-erno co& o %adr'oQF P!ase se&7 %re tenta %ro ar A!e s!a atit!de n'o in-rin+i! este %adr'o, o! A!e, se in-rin+i!, ele tinha !&a desc!l%a &!ito es%ecial %ara a+ir assi&. Ale+a !&a ra)'o es%ecial, e& se! caso %artic!lar, %ara n'o ceder o l!+ar C %essoa A!e oc!%o! o 0anco %ri&eiro, o! ale+a A!e a sit!a('o era &!ito di-erente A!ando ele +anho! aA!ele +o&o de laranKa, o!, ainda, A!e !& -ato no o o deso0ri+a de c!&%rir o %ro&etido. Est6 claro A!e os en ol idos na disc!ss'o conhece& !&a lei o! re+ra de cond!ta leal, de co&%orta&ento di+no o! &oral, o! co&o A!er A!e o A!eira&os cha&ar, co& a A!al e-eti a&ente concorda&. E eles conhece& essa lei. Se n'o conhecesse&, tal e) l!tasse& co&o ani&ais -ero)es, &as n'o %oderia& Fdisc!tirF no sentido h!&ano desta %ala ra. A inten('o da disc!ss'o B &ostrar A!e o o!tro est6 errado. N'o ha eria sentido e& de&onstr67lo se oc8 e ele n'o ti esse& al+!& ti%o de consenso so0re o A!e B certo e o A!e B errado, da &es&a -or&a A!e n'o ha eria sentido e& &arcar a -alta de !& Ko+ador de -!te0ol se& A!e ho! esse !&a concordIncia %rB ia so0re as re+ras do Ko+o. Ora, essa lei o! re+ra do certo e do errado era cha&ada de Lei Nat!ral. JoKe e& dia, A!ando -ala&os das Fleis nat!raisF, A!ase se&%re nos re-eri&os a coisas co&o a +ra ita('o, a hereditariedade o! as leis da A!1&ica. PorB&, A!ando os %ensadores do %assado cha&a a& a lei do certo e do errado de FLei Nat!ralF, esta a i&%l1cito A!e se trata a da Lei da Nat!re)a J!&ana. A ideia era a se+!inte. assi& co&o os cor%os s'o re+idos %ela lei da +ra ita('o, e os or+anis&os, %elas leis da 0iolo+ia, assi& ta&0B& a criat!ra cha&ada Fho&e&F %oss!i !&a lei %rG%ria 7 co& a +rande di-eren(a de A!e os cor%os n'o s'o li res %ara escolher se 'o o0edecer C lei da +ra ita('o o! n'o, ao %asso A!e o ho&e& %ode escolher entre o0edecer o! deso0edecer C Lei da Nat!re)a J!&ana. EEa&ine&os a A!est'o so0 o!tro %ris&a. Todo ho&e& est6 contin!a&ente s!Keito a di ersos conK!ntos de leis, &as a a%enas !& ele B li re %ara deso0edecer. EnA!anto cor%o, ele B re+ido %ela +ra ita('o e n'o %ode deso0edec87laD se -icar s!s%enso no ar, se& a%oio, -atal&ente cair6 co&o cairia !&a %edra. EnA!anto or+anis&o, est6 s!Keito a di ersas leis 0iolG+icas, Cs A!ais, co&o os ani&ais, n'o %ode deso0edecer. E& o!tras %ala ras, o ho&e& n'o %ode deso0edecer Cs leis A!e te& e& co&!& co& os o!tros seresD &as a lei %rG%ria da nat!re)a h!7 &ana, a lei A!e n'o B co&%artilhada ne& %elos ani&ais, ne& %elos e+etais, ne& %elos seres inor+Inicos, a esta lei o ser h!&ano %ode deso0edecer, se assi& A!iser. Essa lei era cha&ada de Lei Nat!ral %orA!e as %essoas %ensa a& A!e todos a conhecia& nat!ral&ente e n'o %recisa a& A!e o!tros a ensinasse&. Isso, e idente&ente, n'o si+ni-ica a A!e n'o se %!desse encontrar, aA!i e ali, !& indi 1d!o A!e a i+norasse, assi& co&o eEiste& indi 1d!os daltHnicos o! desa-inados. Considerando a ra(a h!&ana e& +eral, no entanto, as %essoas %ensa a& A!e a ideia h!&ana de co&%orta&ento di+no o! decente era G0 ia %ara todos. E acredito A!e essas %essoas ti7 nha& ra)'o. Se assi& n'o -osse, as coisas A!e di)e&os a res%eito da +!erra n'o teria& sentido nenh!&. Se o Certo n'o -or !&a entidade real, A!e os na)istas, l6 no -!ndo, conhece& t'o 0e& A!anto nGs e t8& o de er de %raticar, A!al o sentido de di)er A!e o ini&i+o est6 erradoO Se eles n'o t8& nenh!&a no('o daA!ilo A!e cha&a&os de Certo, tal e) ti Bsse&os de co&0at87los do &es&o Keito, &as n'o %oder1a&os c!l%67los %elas s!as a(@es, da &es&a -or&a A!e n'o %ode&os c!l%ar !& ho&e& %or ter nascido co& os ca0elos lo!ros o! castanhos. Sei A!e certas %essoas a-ir&a& A!e a ideia de !&a Lei Nat!ral o! lei de di+nidade de co&%orta&ento, conhecida de todos os ho&ens, n'o te& -!nda&ento, %orA!e as di ersas ci ili)a(@es e os %o os das di ersas B%ocas ti era& do!trinas &orais &!ito di-erentes.
&'

Mas isso n'o B erdade. E certo A!e eEiste& di-eren(as entre as do!trinas &orais dos di ersos %o os, &as elas n!nca che+ara& a constit!ir al+o A!e se asse&elhasse a !&a di-eren(a total. Se al+!B& se der ao tra0a7 lho de co&%arar os ensina&entos &orais dos anti+os e+1%cios, dos 0a0ilGnios, dos hind!s, dos chineses, dos +re+os e dos ro&anos, -icar6 s!r%reso, isto si&, co& o i&enso +ra! de se&elhan(a A!e eles t8& entre si e ta&7 0B& co& nossos %rG%rios ensina&entos &orais. Re!ni al+!ns desses dados concordantes no a%8ndice A!e es7 cre i %ara !& o!tro li ro, cha&ado The +*olition o0 6an \A a0oli('o do ho&e&]. PorB&, %ara os -ins A!e a+ora te&os e& ista, 0asta %er+!ntar ao leitor co&o seria !&a &oralidade total&ente di-erente da A!e conhece&os. I&a+ine !& %a1s A!e ad&irasse aA!ele A!e -o+e do ca&%o de 0atalha, o! e& A!e !& ho&e& se or+!lhasse de trair as %essoas A!e &ais lhe -i)era& 0e&. O leitor %oderia i+!al&ente i&a+inar !& %a1s e& A!e dois e dois s'o cinco. Os %o os discordara& a res%eito de A!e& s'o as %essoas co& A!e& voc de e ser altr!1sta 7 s!a -a&1lia, se!s co&%atriotas o! todo o +Bnero h!&anoD &as se&%re concordara& e& A!e oc8 n'o de e colocar a si &es&o e& %ri&eiro l!+ar. O e+o1s&o n!nca -oi ad&irado. Os ho&ens di er+ira& A!anto ao n5&ero de es%osas A!e %odia& ter, se !&a o! A!atroD &as se&%re concordara& e& A!e oc8 n'o %ode si&%les&ente ter A!alA!er &!lher A!e lhe a%etecer. O &ais eEtraordin6rio, %orB&, B A!e, se&%re A!e encontra&os !& ho&e& a a-ir&ar A!e n'o acredita na eEist8ncia do certo e do errado, e&os lo+o e& se+!ida este &es&o ho&e& &!dar de o%ini'o. Ele %ode n'o c!&%rir a %ala ra A!e lhe de!, &as, se oc8 -i)er a &es&a coisa, ele lhe dir6 FN'o B K!stoQF antes A!e oc8 %ossa di)er FCristG 'o Colo&0oF. U& %a1s %ode di)er A!e os tratados de nada ale&D %orB&, no &o&ento se+!inte, %or6 s!a ca!sa a %erder a-ir&ando A!e o tratado es%ec1-ico A!e %retende ro&%er n'o B !& tratado K!sto. Se os tratados de nada ale&, se n'o eEiste !& certo e !& errado L e& o!tras %ala ras, se n'o eEiste !&a Lei Nat!ral 7, A!al a di-eren(a entre !& tratado K!sto e !& inK!stoO Ser6 A!e, a+indo assi&, eles n'o deiEa& o ra0o C &ostra e de&onstra& A!e, di+a& o A!e dissere&, conhece& a Lei Nat!ral tanto A!anto A!alA!er o!tra %essoaO Parece, %ortanto, A!e sG nos resta aceitar a eEist8ncia de !& certo e !& errado. As %essoas %ode& olta e &eia se en+anar a res%eito deles, da &es&a -or&a A!e Cs e)es erra& n!&a so&aD &as a eEist8ncia de a&0os n'o de%ende de +ostos %essoais o! de o%ini@es, da &es&a -or&a A!e !& c6lc!lo errado n'o in alida a ta0!ada. Se concorda&os co& estas %re&issas, %osso %assar C se+!inte. nenh!& de nGs real&ente se+!e C risca a Lei Nat!ral. Se eEistir !&a eEce('o entre os leitores, &e desc!l%o. Ser6 &ais %ro eitoso A!e essa %essoa leia o!tro li ro, %ois nada do A!e o! -alar lhe di) res%eito. /eita a ressal a, olto aos leitores co&!ns. Es%ero A!e oc8s n'o se irrite& co& o A!e o! di)er. N'o esto! -a)endo !&a %re+a('o, e ,e!s sa0e A!e n'o %retendo ser &elhor do A!e nin+!B&. SG esto! tentando cha&ar a aten('o %ara !& -ato. o de A!e, neste ano, neste &8s o!, co& &aior %ro0a0ilidade, hoKe &es&o, todos nGs deiEa&os de %raticar a cond!ta A!e +ostar1a&os A!e os o!tros ti esse& e& rela('o a nGs. Pode&os a%resentar &il e !&a desc!l%as %or ter&os a+ido assi&. 2oc8 se i&%aciento! co& as crian(as %orA!e esta a cansadoD n'o -oi &!ito correto naA!ela A!est'o de dinheiro 7 A!est'o A!e K6 A!ase -!+i! da &e&Gria 7%orA!e esta a co& %ro0le&as -inanceirosD e aA!ilo A!e %ro&ete! %ara -!lano o! sicrano, ahQ, n!nca teria %ro&etido se so!0esse co&o estaria oc!%ado nos 5lti&os dias. P!anto a se! &odo de tratar a es%osa 9o! o &arido>, a ir&' 9o! o ir&'o> L se e! so!0esse o A!anto eles s'o irritantes, n'o &e s!r%reenderiaD e, a-inal de contas, A!e& so! e! %ara &e intro&eterO N'o so! di-erente. O! seKa, ne& se&%re consi+o c!&%rir a Lei Nat!ral, e, A!ando al+!B& &e ad erte de A!e a desc!&%ri, &e e& C ca0e(a !& ros6rio de desc!l%as A!e d6 6rias oltas ao redor do %esco(o. A %er+!nta A!e de e&os -a)er n'o B se essas desc!l%as s'o 0oas o! &6s. O A!e i&%orta B A!e elas d'o %ro a da nossa %ro-!nda cren(a na Lei Nat!ral, A!er tenha&os consci8ncia de acreditar nela, A!er n'o. Se n'o acredit6sse&os na 0oa cond!ta, %or A!e a Insia de encontrar K!sti-icati as %ara A!alA!er desli)eO A erdade B A!e acredita&os a tal %onto na dec8ncia e na di+nidade, e senti&os co& tanta -or(a a %ress'o da So0erania da Lei, A!e n'o te&os cora+e& de encarar o -ato de A!e a trans+redi&os. Lo+o, tenta&os trans-erir %ara os o!tros a res%onsa0ilidade %ela trans+ress'o. Perce0a A!e B sG %ara o &a! co&%orta&ento A!e nos da&os ao tra0alho de encontrar tantas eE%lica(@es. S'o so&ente as -raA!e)as A!e %roc!ra&os K!sti-icar %elo cansa(o, %ela %reoc!%a('o o! %ela -o&e. Nossas 0oas A!alidades, atri0!1&o7las a nGs &es&os. S'o essas, %ois, as d!as ideias centrais A!e %retendia eE%or. Pri&eiro, a de A!e os seres h!&anos, e& todas as re+i@es da Terra, %oss!e& a sin+!lar no('o de A!e de e& co&%ortar7se de !&a certa &aneira, e, %or &ais A!e tente&, n'o conse+!e& se li rar dessa no('o. Se+!ndo, A!e na %r6tica n'o se co&%orta& dessa &aneira. Os ho&ens conhece& a Lei Nat!ral e trans+ride&7na. Esses dois -atos s'o o -!nda&ento de todo %ensa&ento claro a res%eito de nGs &es&os e do !ni erso e& A!e i e&os.

&&

=. AL*UMAS OBME^_ES
Se essas d!as ideias s'o nosso -!nda&ento, B &elhor A!e e! deiEe esse -!nda&ento 0e& -ir&e antes de se+!ir e& -rente. Al+!&as das cartas A!e rece0i &ostra& A!e !& +rande n5&ero de %essoas te& di-ic!ldade %ara co&%reender o A!e si+ni-ica essa Lei da Nat!re)a J!&ana, o! Lei Moral, o! Re+ra de Bo& Co&%orta&ento. Certas %essoas, %or eEe&%lo, &e escre era& %er+!ntando. FIsso A!e oc8 cha&a de Lei Moral n'o B si&%les&ente o nosso instinto +re+6rioO Ser6 A!e ele n'o se desen ol e! co&o todos os nossos o!tros instin7 tosOF N'o o! ne+ar A!e %oss!1&os esse instinto, &as n'o B a ele A!e &e re-iro A!ando -alo e& Lei Moral. To7 dos nGs sa0e&os o A!e B ser &o ido %elo instinto L %elo a&or &aterno, o instinto seE!al o! o instinto da ali&enta('o. senti&os o -orte deseKo o! i&%!lso de a+ir de deter&inada &aneira. E B claro A!e, Cs e)es, senti&os o deseKo intenso de aK!dar o!tra %essoa. Isso se de e, se& d5 ida, ao instinto +re+6rio. No entanto, sentir o deseKo intenso de aK!dar B 0e& di-erente de sentir a o0ri+a('o i&%eriosa de aK!dar, A!er o A!eira&os, A!er n'o. S!%onha&os A!e oc8 o!(a o +rito de socorro de !& ho&e& e& %eri+o. Pro a el&ente sentir6 dois deseKos. o de %restar socorro 9A!e se de e ao instinto +re+6rio> e o de -!+ir do %eri+o 9A!e se de e ao instinto de a!to7%reser a('o>. Mas oc8 encontrar6 dentro de si, alB& desses dois i&%!lsos, !& terceiro ele&ento, A!e lhe &andar6 se+!ir o i&%!lso da aK!da e s!%ri&ir o i&%!lso da -!+a. Esse ele&ento, A!e %@e na 0alan(a os dois instintos e decide A!al deles de e ser se+!ido, n'o %ode ser nenh!& dos dois. 2oc8 %oderia %ensar ta&0B& A!e a %artit!ra &!sical, A!e lhe &anda, n!& deter&inado &o&ento, tocar tal nota no %iano e n'o o!tra, B eA!i alente a !&a das notas no teclado. A Lei Moral nos in-or&a da &elodia a ser tocadaD nossos instintos s'o &eras teclas. J6 o!tra &aneira de %erce0er A!e a Lei Moral n'o B si&%les&ente !& de nossos instintos. Se eEiste !& con-lito entre dois instintos e, na &ente dessa criat!ra, n'o h6 &ais nada alB& desses instintos, B G0 io A!e o instinto &ais -orte te& de %re alecer. PorB&, nos &o&entos e& A!e enEer+a&os a Lei Moral co& &aior clare)a, ela +eral&ente nos aconselha a escolher o i&%!lso &ais -raco. Pro a el&ente, se! dese7o de -icar a sal o B &aior do A!e o deseKo de aK!dar o ho&e& A!e se a-o+a, &as a Lei Moral lhe &anda aK!d67lo, a%esar dos %esares. E, e& +eral, ela nos &anda to&ar o i&%!lso correto e tentar torn67lo &ais -orte do A!e ori+inal&ente era 7 n'o B &es&oO O! seKa, senti&os A!e te&os o de er de esti&!lar nosso instinto +re+6rio, %or eEe&%lo, des%ertando a i&a+ina('o e esti&!lando a %iedade, entre o!tras coisas, %ara ter&os -or(a %ara a+ir correta&ente na hora certa. E e idente, %orB&, A!e, no &o&ento e& A!e decidi&os tornar &ais -orte !& instinto, nossa a('o n'o B instintiva AA!ilo A!e lhe di). FSe! instinto est6 ador&ecido, des%erte7oQF, n'o %ode ser o pr1prio instinto. O A!e lhe &anda tocar tal nota no %iano n'o %ode ser a %rG%ria nota. J6 ainda !&a terceira &aneira de er a Lei Moral. Se ela -osse !& de nossos instintos, ser1a&os ca%a)es de identi-icar dentro de nGs !& i&%!lso A!e se&%re %!dBsse&os cha&ar de F0o&F se+!ndo a re+ra da 0oa con7 d!ta. Mas isso n'o acontece. N'o eEiste nenh!& i&%!lso A!e Cs e)es a Lei Moral n'o nos aconselhe a ini0ir, ne& o!tro A!e ela n'o nos encoraKe a %raticar de e) e& A!ando. E !& erro achar A!e al+!ns de nossos i&%!l7 sos, co&o o a&or &aterno e o %atriotis&o, s'o 0ons, e o!tros, co&o o instinto seE!al e a a+ressi idade, s'o &a!s. T!do o A!e A!ere&os di)er B A!e eEiste& &ais sit!a(@es e& A!e o instinto de l!ta e o deseKo seE!al de7 e& ser contidos do A!e sit!a(@es e& A!e de e&os conter o a&or &aterno e o %atriotis&o. No entanto, e& certas ocasi@es, B de er do ho&e& casado encoraKar se! i&%!lso seE!al, e do soldado -o&entar s!a a+ressi idade. EEiste& ta&0B& o%ort!nidades e& A!e a &'e de e re-rear o a&or %elo -ilho, o! !& ho&e& de e conter o a&or %or se! %a1s, %ara A!e n'o co&eta& inK!sti(a contra o!tras crian(as o! o!tros %a1ses. A ri+or, n'o eEiste& i&%!lsos 0ons e i&%!lsos &a!s. 2olte&os ao %iano. N'o h6 nele dois ti%os de notas, as FcertasF e as FerradasF. Cada !&a das notas B certa %ara !&a deter&inada ocasi'o e errada %ara o!tra. A Lei Moral n'o B !& instinto %artic!lar o! !& conK!nto de instintosD B co&o !& &aestro A!e, re+endo os instintos, de-ine a &elodia A!e cha&a&os de 0ondade o! 0oa cond!ta. Este te&a, ali6s, te& +randes conseA!8ncias %r6ticas. A coisa &ais %eri+osa A!e %ode&os -a)er B to&ar !& certo i&%!lso de nossa nat!re)a co&o critBrio a ser se+!ido c!ste o A!e c!star. N'o eEiste !& 5nico i&%!lso A!e, eri+ido e& %adr'o a0sol!to, n'o tenha o %oder de nos trans-or&ar e& de&Gnios. Tal e) oc8 %ense A!e o a&or %ela h!&anidade e& +eral B li re de %eri+os, &as isso n'o B erdade. Se deiEar&os de lado o senso de K!sti(a, lo+o estare&os iolando acordos e -alsi-icando %ro as K!diciais e& %rol do F0e& da h!&anidadeF. Tere&os ent'o nos tornado ho&ens cr!Bis e desleais. O!tras %essoas &e escre era& %er+!ntando. FIsso A!e oc8 cha&a de Lei Moral n'o B so&ente !&a con7 en('o social, al+o A!e nos -oi inc!tido %ela nossa ed!ca('oOF Acredito A!e essas %essoas incorre& n!& &al7 entendido. Elas to&a& %or %ress!%osto A!e, se a%rende&os al+!&a re+ra de nossos %ais e %ro-essores, essa re+ra B !&a si&%les in en('o h!&ana. Mas B e idente A!e isso n'o B erdade. Todos a%rende&os a ta0!ada na escola.
&2

U&a crian(a A!e crescesse so)inha n!&a ilha deserta n'o a a%renderia. Mas salta C ista A!e a ta0!ada n'o B a%enas !&a con en('o h!&ana, al+o A!e os seres h!&anos -i)era& %ara si e A!e %oderia& ter -eito di-erente se assi& A!isesse&. Concordo %lena&ente A!e a%rende&os a Re+ra de Boa Cond!ta dos %ais e %ro-essores, dos a&i+os e dos li ros, assi& co&o a%rende&os todas as o!tras coisas. PorB&, certas coisas A!e a%rende&os s'o &e7 ras con en(@es A!e %oderia& ser di-erentes 7 a%rende&os a &anter7nos C direita na estrada, &as a re+ra %oderia ser &anter7se C esA!erda 7, e o!tras coisas, co&o a &ate&6tica, s'o erdades. A %er+!nta a ser -eita B a A!al das d!as classes %ertence a Lei da Nat!re)a J!&ana. J6 d!as ra)@es %ara a-ir&ar A!e ela %ertence C &es&a classe A!e a da &ate&6tica. A %ri&eira, eE%ressa no %ri&eiro ca%1t!lo, B A!e, a%esar de ha er di-eren(as entre as ideias &orais de certa B%oca o! %a1s e as de o!tros te&%os o! l!+ares, essas di-eren(as, na realidade, n'o s'o &!ito +randes 7 ne& de lon+e s'o t'o i&%ortantes A!anto a &aioria das %essoas i&a+ina 7, e, assi&, %ode&os reconhecer a &es&a lei dentro de todas elasD ao %asso A!e as &eras con en(@es, co&o o sentido do trInsito o! os ti%os de esti&enta, di-ere& lar+a&ente. A se+!nda ra)'o B a se+!inte. A!ando oc8 considera as di-eren(as &orais entre !& %o o e o!tro, n'o %ensa A!e a &oral de !& dos dois B se&%re &elhor o! %ior A!e a do o!troO Ser6 A!e as &!dan(as A!e se constata& entre elas n'o -ora& &!dan(as %ara &elhorO Caso a res%osta seKa ne+ati a, ent'o est6 claro A!e n!nca ho! e !& %ro+resso &oral. O %ro+resso n'o si+ni-ica a%enas !&a &!dan(a, &as !&a &!dan(a %ara &elhor. Se !& conK!nto de ideias &orais n'o -osse &elhor do A!e o!tro, n'o ha eria sentido e& %re-erir a &oral ci ili)ada C &oral 06r0ara, o! a &oral crist' C &oral na)ista. E %onto %ac1-ico A!e a &oralidade de al+!ns %o os B &elhor A!e a de o!tros. Acredita&os ta&0B& A!e certas %essoas A!e tentara& &!dar os conceitos &orais de s!a B%oca -ora& o A!e cha&ar1a&os de Re-or&adores o! Pioneiros 7 %essoas A!e entendera& &elhor a &oral do A!e se!s conte&%orIneos. Pois &!ito 0e&. No &o&ento e& A!e oc8 di) A!e !& conK!nto de ideias &orais B s!%erior a o!tro, est6, na erdade, &edindo7os a&0os se+!ndo !& %adr'o e a-ir&ando A!e !& deles B &ais con-or&e a esse %adr'o A!e o o!tro. O %adr'o A!e os &ede, no entanto, di-ere de a&0os. 2oc8 est6, na realidade, co&%arando as d!as coisas co& !&a Moral 2erdadeira e ad&itindo A!e eEiste al+o A!e se %ode cha&ar de O Certo, inde%endente&ente do A!e as %essoas %ensa&D e est6 ad&itindo A!e as ideias de al+!ns %o os se a%roEi&ara& &ais desse Certo A!e as ideias de o!tros %o os. O!, e& o!tras %ala ras. se as s!as no(@es &orais s'o &ais erdadeiras A!e as dos na)istas, de e eEistir al+o 7 !&a Moral 2erdadeira L A!e seKa o o0Keto a A!e essa erdade se re-ere. A ra)'o %ela A!al s!a conce%('o de No a `ork %ode ser &ais erdadeira o! &ais -alsa A!e a &inha B A!e No a `ork B !& l!+ar real, c!Ka eEist8ncia inde%ende do A!e e! o! oc8 %ensa&os a se! res%eito. Se, A!ando &encion6sse&os No a `ork, t!do o A!e %ens6sse&os -osse Fa cidade A!e eEiste na &inha ca0e(aF, co&o . A!e !& de nGs %oderia estar &ais %rGEi&o da erdade do A!e o o!troO N'o ha eria &edida de erdade o! de -alsidade. ,o &es&o &odo, se a Re+ra da Boa Cond!ta si+ni-icasse si&%les&ente Ft!do A!e cada %o o a%ro aF, n'o ha eria sentido e& di)er A!e !&a na('o est6 &ais correta do A!e a o!tra, ne& A!e o &!ndo se torna &oral&ente &elhor o! %ior. Concl!o, %ortanto, A!e, a%esar de as di-eren(as de ideias a res%eito da Boa Cond!ta nos le are& a s!s%eitar de A!e n'o eEiste !&a erdadeira Lei de Cond!ta nat!ral, as coisas A!e esta&os nat!ral&ente %ro%ensos a %ensar %ro a& K!sta&ente o contr6rio. Al+!&as %ala ras antes de ter&inar. conheci %essoas A!e eEa+erara& essas di-eren(as, %or tere& con-!ndido as di-eren(as &orais co& as &eras di-eren(as de cren(a a res%eito dos -atos. Por eEe&%lo, !& hor1ie& &e %er+!nto! certa e). UTre)entos anos atr6s, as 0r!Eas na In+laterra era& A!ei&adas na -o+!eira. E isso A!e oc8 cha&a de Re+ra da Nat!re)a J!&ana o! de Boa Cond!taOF Mas B claro A!e a ra)'o %ela A!al n'o se eEec!ta& &ais 0r!Eas hoKe e& dia B A!e n'o acredita&os A!e elas eEista&. Se acredit6sse&os 7 se real&ente %ens6sse&os A!e eEiste& %essoas entre nGs A!e endera& a al&a %ara o dia0o, rece0era& e& troca %oderes so0renat!rais e !sara& esses %oderes %ara &atar o! enlo!A!ecer os i)inhos, o! %ara %ro ocar cala&idades nat!rais L, certa&ente concordar1a&os A!e, se al+!B& &erecesse a %ena de &orte, seria& essas sGrdidas traidoras. N'o h6 aA!i !&a di-eren(a de %rinc1%ios &orais, a%enas de en-oA!e dos -atos. Pode ser A!e o -ato de n'o acreditar&os e& 0r!Eas seKa !& +rande a an(o do conheci&ento, &as n'o eEiste a an(o &oral al+!& e& deiEar de eEec!t67las A!ando %ensa&os A!e elas n'o eEiste&. N'o considerar1a&os &isericordioso !& ho&e& A!e n'o ar&asse ratoeiras %or n'o acreditar A!e ho! esse ratos na casa.

?. A REALI,A,E ,A LEI
2olto a+ora ao A!e disse no -inal do %ri&eiro ca%1t!lo. A!e a ra(a h!&ana te& d!as caracter1sticas c!riosas.
&3

E& %ri&eiro l!+ar, A!e os ho&ens s'o asso&0rados %ela ideia de !& %adr'o de co&%orta&ento A!e se sente& o0ri+ados a %Hr e& %r6tica, o A!al se %oderia cha&ar de cond!ta leal, dec8ncia, &oralidade o! Lei Nat!ral. E& se+!ndo l!+ar, A!e eles n'o o %@e& e& %r6tica. Al+!ns de oc8s %ode& se %er+!ntar %or A!e ra)'o cha&ei de Fc!riosoF isso A!e %ode lhes %arecer a coisa &ais nat!ral do &!ndo. E& es%ecial, tal e) oc8s &e tenha& achado &!ito d!ro co& a h!&anidadeD a-inal de contas, aA!ilo A!e cha&ei de trans+ress'o da Lei do Certo e do Errado, o! da Lei Nat!ral, si+ni-ica so&ente A!e nin+!B& B %er-eito. E %or A!e, G cB!s, es%eraria e! o contr6rioO Essa seria !&a 0oa res%osta se t!do o A!e e! %retendesse -osse &edir n!&a 0alan(a a c!l%a eEata A!e ca0e a cada !& de nGs %or n'o nos ter&os %ortado co&o A!ere&os A!e os o!tros se %orte&. N'o B essa, %orB&, a tare-a A!e &e %ro%!s. Nesta in esti+a('o, n'o esto! %reoc!%ado co& a c!l%aD esto! tentando desco0rir a 2erdade. ,esse %onto de ista, a %rG%ria ideia de i&%er-ei('o, de al+o A!e n'o B o A!e de eria ser, te& s!as conseA!8ncias. Se considerar&os !& ente co&o !&a %edra o! !&a 6r ore, ele B o A!e B e n'o h6 sentido e& di)er A!e de eria ser de o!tro Keito. E claro A!e %ode&os di)er A!e a %edra te& Fa -or&a erradaF se %retende&os !s67la %ara !&a constr!('o, o! A!e !&a 6r ore n'o B 0oa %orA!e n'o -a) so&0ra s!-iciente. PorB&, isso si+ni-ica t'o7 so7&ente A!e a %edra o! a 6r ore n'o se %resta& ao !so A!e A!ere&os -a)er delasD n'o as c!l%a&os de tere& tais o! A!ais caracter1sticas, a n'o ser co&o %iada. Te&os consci8ncia de A!e, dado !& deter&inado cli&a e ti%o de solo, a 6r ore n'o %oderia ser e& nada di-erente do A!e B. A 6r ore A!e, de nosso %onto de ista, cha&a&os de F&6F o0edece Cs leis de s!a nat!re)a tanto A!anto a A!e cha&a&os de F0oaF. 2oc8s 8e& aonde A!ero che+arO E A!e o A!e nGs cost!&a&os cha&ar de leis nat!rais L o &odo %elo A!al o cli&a a+e so0re a %lanta, %or eEe&%lo L n'o s'o leis no sentido estrito da %ala ra. Essa B sG !&a &aneira de di)er. P!ando a-ir&a&os A!e !&a %edra o0edece C lei da +ra idade, isso n'o B, %or acaso, o &es&o A!e di)er A!e essa lei si+ni-ica a%enas Fo A!e a %edra se&%re -a)FO N'o %ensa&os real&ente A!e a %edra, A!ando B solta, s!0ita&ente se le&0ra de A!e te& o de er de cair. T!do o A!e A!ere&os di)er B A!e ela, de -ato, cai. E& o!tras %ala ras, n'o %ode&os ter certe)a de A!e eEista al+o s!%erior aos -atos &es&os, !&a lei A!e deter&ine o A!e de e acontecer e A!e seKa di-erente do A!e e-eti a&en7te acontece. As leis da nat!re)a, A!ando a%licadas Cs 6r7 ores o! %edras, %ode& si+ni-icar a%enas Fo A!e a Nat!re)a e-eti a&ente -a)F. Mas, se nos oltar&os %ara a Lei da Nat!re)a J!&ana, o! Lei da Boa Cond!ta, a histGria B o!tra. E %onto %ac1-ico A!e ela n'o si+ni-ica Fo A!e os seres h!&anos e-eti a&ente -a)e&F, K6 A!e, co&o e! disse antes, &!itos deles n'o o0edece& e& a0sol!to a essa lei, e nenh!& deles a o0ser a inte+ral&ente. A lei da +ra idade nos di) o A!e a %edra -a) A!ando caiD K6 a Lei da Nat!re)a J!&ana nos di) o A!e os seres h!&anos de eria& -a)er e n'o -a)e&. O! seKa, A!ando trata&os de seres h!&anos, eEiste al+o alB& e aci&a dos -atos. EEiste& os -atos 9co&o os ho&ens se co&%orta&> e ta&0B& !&a o!tra coisa 9co&o de eria& se co&%ortar>. No resto do !ni erso, n'o h6 necessidade de o!tra coisa A!e n'o os -atos. ElBtrons e &olBc!las co&%orta&7se de deter&inada &aneira e disso decorre& certos res!ltados, e tal e) o ass!nto %are a1::. Os ho&ens, no entanto, co&%orta&7se de deter&inada &aneira e o ass!nto n'o %6ra a1, K6 A!e esta&os se&%re conscientes de A!e o co&%orta&ento deles de eria ser di-erente. Isso B t'o sin+!lar A!e -ica&os tentados a nos en+anar co& -alsas eE%lica(@es. Pode&os, %or eEe&%lo, a-ir&ar A!e, A!ando oc8 di) A!e !& ho&e& n'o de eria -a)er o A!e -e), A!er di)er a &es&a coisa A!ando asse era A!e a %edra te& a -or&a errada. o! seKa, A!e a atit!de dele B incon eniente %ara oc8. Mas isso B si&%les&ente -also. U& ho&e& A!e che+a %ri&eiro no tre& e oc!%a !& 0o& assento B t'o incon eniente A!anto !& ho&e& A!e tira &inha &ala do assento e o oc!%a sorrateira&ente enA!anto esto! de costas. PorB&, n'o c!l%o o %ri&eiro ho&e&, &as c!l%o o se+!ndo. N'o -ico 0ra o 7 eEceto tal e) %or !& 0re e &o&ento, atB rec!%erar a ra)'o 7 co& !&a %essoa A!e %or acidente &e -a) tro%e(ar, &as -icot 0ra o co& al+!B& A!e tenta &e -a)er tro%e(ar de %ro%Gsito, &es&o A!e n'o consi+a. PorB&, -oi a %ri&eira %essoa A!e e-eti a&ente &e &ach!co!, e n'o a se+!nda. Ns e)es, o co&%orta&ento A!e K!l+o &a! n'o B incon eniente %ara &i& de &odo al+!&, &!ito %elo contr6rio. Na +!erra, cada !& dos lados 0eli+erantes achar6 &!ito 5til !& traidor do lado o%ostoD %orB&, a%esar de !s67lo e de reco&%ens67lo %elos ser i(os %restados, o considerar6 !& er&e e& -or&a h!&ana. Assi&, n'o %ode&os di)er A!e o A!e cha&a&os de 0oa cond!ta alheia B si&%les&ente a cond!ta A!e nos B 5til. E, A!anto C nossa 0oa cond!ta, %arece7&e G0 io A!e n'o se trata da A!e nos tra) anta+ens. Trata7se, isto si&, de -icar contente co& ?W Eelins A!ando %oder1a&os ter +anho tr8s li0rasD de -a)er o de er de casa honesta&ente A!ando %oder1a&os co%iar o do i)inhoD de res%eitar !&a &o(a A!ando +ostar1a&os de ir %ara a ca&a co& elaD de n'o nos a-astar de !& %osto %eri+oso A!ando %oder1a&os esca%ar %ara !& l!+ar &ais se+!roD
&&

N'o acredito A!e Fo ass!nto %are a1F, co&o oc8 er6 &ais adiante. -1 A!is di)er A!e, a se le ar e& conta so&ente os ar+!&entos dados atB aA!i, %ode ser A!e %are. &.

de &anter a %ala ra A!ando %re-erir1a&os -altar co& elaD de -alar a erdade &es&o A!e assi& %are(a&os idiotas %erante os o!tros. Certas %essoas di)e& A!e, a%esar de a 0oa cond!ta n'o ser o A!e tra) anta+ens %ara cada %essoa indi7 id!al&ente, %ode si+ni-icar o A!e tra) anta+ens %ara a h!&anidade co&o !& todoD e, %ortanto, a coisa n'o seria t'o &isteriosa. %s seres h!&anos, no -i& das contas, %oss!e& al+!& 0o& sensoD %erce0e& A!e a se+!ran(a e a -elicidade sG s'o %oss1 eis n!&a sociedade e& A!e cada A!al a+e co& lealdade, e B %or %erce0er isso A!e tenta& cond!)ir7se co& dec8ncia. Ora, B %er-eita&ente erdadeira a ideia de A!e a se+!ran(a e a -elicidade sG %ode& ir A!ando os indi 1d!os, as classes sociais e os %a1ses s'o honestos, K!stos e 0ons !ns co& os o!tros. E !&a das erdades &ais i&%ortantes do &!ndo. Ela sG n'o conse+!e eE%licar %or A!e te&os tais e tais senti7 &entos diante do Certo e do Errado. Se e! %er+!ntar. FPor A!e de o ser altr!1staOF, e oc8 res%onder. FPorA!e isso B 0o& %ara a sociedadeF, %oderei retr!car. FPor A!e de o &e i&%ortar co& o A!e B 0o& %ara a sociedade se isso n'o me tra) anta+ens %essoaisOF, ao A!e oc8 ter6 de res%onder. FPorA!e oc8 de e ser altr!1staF 7 o A!e nos le a de olta ao %onto de %artida. O A!e oc8 di) B erdade, &as n'o nos -a) a an(ar. Se !& ho&e& %er+!nta o &oti o de se Ko+ar -!te0ol, de nada adianta res%onder A!e B F-a)er +oisF, %ois tentar -a)er +ois B o %rG%rio Ko+o, e n'o o &oti o %elo A!al o Ko+a&os. No -inal, esta&os di)endo so&ente A!e F-!te0ol B -!te0olF 7 o A!e B erdade, &as n'o %recisa ser dito. ,a &es&a -or&a, se !&a %essoa %er+!nta o &oti o de se a+ir co& dec8ncia, n'o ale a %ena res%onder F%ara o 0e& da sociedadeF, %ois tentar 0ene-iciar a sociedade, o!, e& o!tras %ala ras, ser altr!1sta 9%ois FsociedadeF, no -i& das contas, si+ni-ica a%enas Fas o!tras %essoasF>, B !& dos ele&entos da dec8ncia. T!do o A!e se estar6 di)endo B A!e !&a cond!ta decente B !&a cond!ta decente. Ter1a&os dito a &es&a coisa se ti Bsse&os %arado na declara('o de A!e FAs %essoas de e& ser altr!1stasF. E B nesse %onto A!e e! %aro. Os ho&ens de e& ser altr!1stas, de e& ser K!stos. N'o A!e os ho&ens seKa& altr!1stas o! +oste& de s87lo, &as A!e de e& s87lo. A Lei Moral, o! Lei da Nat!re)a J!&ana, n'o B si&%les&ente !& -ato a res%eito do co&%orta&ento h!&ano, co&o a Lei da *ra idade B o! %ode ser si&%les&ente !& -ato a res%eito do co&%orta&ento dos o07Ketos %esados. Por o!tro lado, n'o B &era -antasia, %ois n'o conse+!i&os nos des encilhar dessa ideiaD se conse+!1sse&os, a &aior %arte das coisas A!e di)e&os so0re os ho&ens seria a0s!rda. Ela ta&0B& n'o B !&a si&%les declara('o de co&o +ostar1a&os A!e os ho&ens se co&%ortasse& %ara a nossa con eni8ncia, %ois o co&%orta&ento A!e taEa&os de &a! o! inK!sto ne& se&%re B incon eniente, e, &!itas e)es, B eEata&ente o contr6rio. ConseA!ente&ente, essa Re+ra do Certo e do Errado, o! Lei da Nat!re)a J!&ana, o! co&o A!er A!e oc8 A!eira cha&67la, de e ser !&a 2erdade 7 !&a coisa A!e eEiste real&ente, e n'o !&a in en('o h!&ana. E, no entanto, n'o B !& -ato no &es&o sentido e& A!e o co&%orta&ento e-eti o das %essoas B !& -ato. Co&e(a a -icar claro A!e tere&os de ad&itir a eEist8ncia de &ais de !& %lano de realidadeD e A!e, neste caso e& %artic!lar, eEiste al+o A!e est6 alB& e aci&a dos -atos co&!ns do co&%orta&ento h!&ano, al+o A!e no entanto B %er-eita&ente real 7 !&a lei erdadeira, A!e nenh!& de nGs ela0oro!, &as A!e nos senti&os o0ri+ados a c!&%rir.

<. O PUE EaISTE POR TR$S ,A LEI


2a&os -a)er !& res!&o de t!do o A!e i&os atB aA!i. No caso das %edras, das 6r ores e de coisas dessa nat!re)a, o A!e cha&a&os de Lei Nat!ral %ode n'o ser nada alB& de !&a -or(a de eE%ress'o. P!ando oc8 di) A!e a nat!re)a B +o ernada %or certas leis, A!er di)er a%enas A!e a nat!re)a, de -ato, se co&%orta de certa -or&a. As cha&adas FleisF tal e) n'o tenha& realidade %rG%ria, tal e) n'o esteKa& alB& e aci&a dos -atos A!e %ode&os o0ser ar. No caso do ho&e&, %orB&, %erce0e&os A!e as coisas n'o s'o 0e& assi&. A Lei da Nat!re)a J!&ana, o! Lei do Certo e do Errado, B al+o A!e transcende os -atos do co&%orta&ento h!&ano. Neste caso, alB& dos -atos e& si, eEiste o!tra coisa 7 !&a erdadeira lei A!e n'o in enta&os e C A!al sa0e&os A!e de e&os o0edecer. P!ero considerar a+ora o A!e isso nos di) so0re o !ni erso e& A!e i e&os. ,esde A!e o ho&e& se tor7 no! ca%a) de %ensar, ele se %er+!nta no A!e consiste o !ni erso e co&o ele eio a eEistir. 8rosso modo, dois %ontos de ista -ora& s!stentados. O %ri&eiro deles B o A!e cha&a&os de &aterialista. P!e& o adota a-ir&a A!e a &atBria e o es%a(o si&%les&ente eEiste& e se&%re eEistira&, nin+!B& sa0e %or A!8. A &atBria, A!e se co&%orta de -or&as -iEas, eio, %or al+!& acidente, a %rod!)ir criat!ras co&o nGs, criat!ras ca%a)es de %ensar. N!&a chance e& &il, !& cor%o se choco! contra o sol e +ero! os %lanetas. Por o!tra chance in-initesi&al, as s!0stIncias A!1&icas necess6rias C ida e a te&%erat!ra correta se -i)era& %resentes n!& desses %lanetas, e, assi&, !&a %arte da &atBria desse %laneta +anho! ida. ,e%ois, %or !&a lon+!1ssi&a sBrie de coincid8ncias, as

&5

criat!ras i entes se desen ol era& atB se tornare& seres co&o nGs. O o!tro %onto de ista B o reli+ioso :=. Se7 +!ndo ele, o A!e eEiste %or tr6s do !ni erso se asse&elha &ais a !&a &ente A!e a A!alA!er o!tra coisa conhecida. O! seKa, B al+o consciente e dotado de o0Keti os e %re-er8ncias. ,e acordo co& essa is'o, esse ser crio! o !ni erso. Al+!ns dos se!s des1+nios s'o oc!ltos, enA!anto o!tros s'o 0astante claros. %rod!)ir criat!ras se&elhantes a si &es&o L A!ero di)er, se&elhantes na &edida e& %oss!e& &entes. Por -a or, n'o %ense& A!e !& destes %ontos de ista era s!stentado h6 &!ito te&%o e aos %o!cos -oi cedendo l!+ar ao o!tro. Onde A!er A!e tenha ha ido ho&ens %ensantes, os dois %ontos de ista se&%re a%arecera& de !&a -or&a o! de o!tra. Note& ta&0B& A!e, %ara sa0er A!al deles B o correto, n'o %ode&os a%elar C ci8ncia no sentido co&!& dessa %ala ra. A ci8ncia -!nciona a %artir da eE%eri8ncia e o0ser a co&o as coisas se co&%orta&. Todo en!nciado cient1-ico, %or &ais co&%licado A!e %are(a C %ri&eira ista, na erdade si+ni-ica al+o co&o Fa%ontei o telescG%io %ara tal %arte do cB! Cs =h=W&in do dia :V de Kaneiro e i tal e tal -enG&enoF, o! FcoloA!ei !& %o!co deste &aterial n!& reci%iente, aA!eci7o a !&a te&%erat!ra a e tal coisa acontece!F. N'o %ense& A!e e! esteKa des&erecendo a ci8nciaD esto! a%enas &ostrando %ara A!e ela ser e. P!anto &ais sBrio -or o ho&e& de ci8ncia, &ais 9no &e! entender> ele concordar6 co&i+o A!anto ao %a%el dela 7 %a%el, ali6s, eEtre&a&ente 5til e necess6rio. A+ora, %er7 +!ntas co&o FPor A!e al+o eio a eEistirOF e FSer6 A!e eEiste al+o 7 al+o de o!tra es%Bcie L %or tr6s das coisas A!e a ci8ncia o0ser aOF n'o s'o %er+!ntas cient1-icas. Se eEiste Fal+o %or tr6sF, o! ele h6 de &anter7se total&ente desconhecido %ara o ho&e& o! -ar7se76 re elar %or o!tros &eios. A ci8ncia n'o %ode di)er ne& A!e tsst ser eEiste ne& A!e n'o eEiste, e os erdadeiros cientistas +eral&ente n'o -a)e& essas declara(@es. S'o A!ase se&%re Kornalistas e ro&ancistas de s!cesso A!e as %rod!)e& a %artir de in-or&a(@es coletadas e& &an!ais de ci8ncia %o%!lar e assi&iladas de &aneira i&%er-eita. A-inal de contas, t!do n'o %assa de !&a A!est'o de 0o& senso. S!%onha A!e a ci8ncia al+!& dia se tornasse co&%leta, tendo o conheci&ento total de cada &1ni&o detalhe do !ni erso. N'o B G0 io A!e %er+!ntas co&o FPor A!e eEiste !& !ni ersoOF, FPor A!e ele contin!a eEistindoOF e FP!al o si+ni-icado de s!a eEist8nciaOF contin!aria& intactasO ,e er1a&os %erder as es%eran(as, n'o -osse %or !& detalhe. No !ni erso inteiro, eEiste !&a coisa, e so&ente !&a, A!e nGs conhece&os &elhor do A!e conhecer1a&os se cont6sse&os so&ente co& a o0ser a('o eEterna. Essa coisa B o Ser J!&ano. NGs n'o nos li&ita&os a o0ser ar o ser h!&ano, nGs somos seres h!&anos. Nesse caso, %ode&os di)er A!e as in-or&a(@es A!e %oss!1&os 8& Fde dentroF. Esta&os a %ar do ass!nto. Por ca!sa disto, sa0e&os A!e os seres h!&anos est'o s!Keitos a !&a lei &oral A!e n'o -oi criada %or eles, A!e n'o conse+!e& tirar do se! hori)onte &es&o A!ando tenta& e C A!al sa0e& A!e de e& o0edecer. Al+!B& A!e est!dasse o ho&e& Fde -oraF, da &aneira co&o est!da&os a eletricidade o! os re%olhos, se& conhecer a nossa l1n+!a e, %ortanto, i&%ossi0ilitado de o0ter conheci&ento do nosso interior, n'o teria a &ais a+a ideia da eEis7 t8ncia desta lei &oral a %artir da o0ser a('o de nossos atos. Co&o %oderia terO S!as o0ser a(@es se res!&iria& ao A!e -a)e&os, ao %asso A!e essa lei di) res%eito ao A!e de er1a&os -a)er. ,o &es&o &odo, se eEiste al+o aci&a o! %or tr6s dos -atos o0ser ados so0re as %edras o! so0re o cli&a, nGs, est!dando7os de -ora, n'o te&os a &enor es%eran(a de desco0rir o A!e ele B. A nat!re)a da A!est'o B a se+!inte. A!ere&os sa0er se o !ni erso si&%les&ente B o A!e B, se& nenh!&a ra)'o es%ecial, o! se eEiste %or tr6s dele !& %oder A!e o %rod!)i! tal co&o o conhece&os. U&a e) A!e esse %oder, se ele eEiste, n'o seria !& dos -atos o0ser ados, &as a realidade A!e os %rod!)i!, a &era o0ser a('o dos -enG&enos n'o %ode encontr67lo. EEiste a%enas !& caso no A!al %ode&os sa0er se esse Fal+o &aisF eEisteD a sa0er, o nosso caso. E, nesse caso, constata&os A!e eEiste. O! eEa&ine&os a A!est'o de o!tro In+!lo. Se eEistisse !& %oder eEterior A!e controlasse o !ni erso, ele n'o %oderia se re elar %ara nGs co&o !& dos -atos do %rG%rio !ni erso 7 da &es&a -or&a A!e o arA!iteto de !&a casa n'o %ode ser !&a de s!as escadas, %aredes o! lareira. A 5nica &aneira %ela A!al %ode&os es%erar A!e esta -or(a se &ani-este B dentro de nGs &es&os, co&o !&a in-l!8ncia o! o) de co&ando A!e tente nos le ar a ado7tar !&a deter&inada cond!ta. E K!sta&ente isso A!e desco0ri&os dentro de nGs. M6 n'o de er1a&os -icar co& a %!l+a atr6s da orelhaO No 5nico caso e& A!e %o7 de&os encontrar !&a res%osta, ela B %ositi aD nos o!tros, e& A!e n'o h6 res%ostas, entende&os %or A!e n'o %o7 de&os encontr67las. S!%onha A!e al+!B& &e %er+!ntasse, acerca de !& ho&e& de !ni-or&e a)!l A!e %assa de casa e& casa de%ositando en elo%es de %a%el e& cada !&a delas, %or A!e, a-inal, e! concl!o A!e dentro dos en elo%es eEiste& cartas. E! res%onderia. FPorA!e se&%re A!e ele deiEa en elo%es %arecidos na &inha casa, dentro deles h6 !&a carta %ara &i&.F Se o interloc!tor o0Ketasse. FMas oc8 n!nca i! as cartas A!e s!%@e A!e as o!tras %essoas rece0a&F, e! diria. FE claro A!e n'o, e ne& A!ero 87las, %orA!e n'o -ora& endere(adas a &i&. E! i&a+ino o conte5do dos en elo%es A!e n'o %osso a0rir %elo dos en elo%es A!e %osso.F O &es&o se d6
&2

2er a Nota ao -i& do ca%1t!lo. &5

aA!i. O 5nico en elo%e A!e %osso a0rir B o Ser J!&ano. P!ando o -a(o, e es%ecial&ente A!ando a0ro o Ser J!&ano cha&ado FE!F, desc!0ro A!e n'o eEisto %or &i& &es&o, &as A!e i o so0 !&a lei, A!e al+o o! al+!B& A!er A!e e! &e co&%orte de deter&inada -or&a. E claro A!e n'o acho A!e, se %!desse entrar na eEist8ncia de !&a %edra o! de !&a 6r ore, encontraria eEata&ente a &es&a coisa, assi& co&o n'o acho A!e as %essoas da &inha r!a rece0a& eEata&ente as &es&as cartas A!e e!. ,e o concl!ir A!e a %edra, %or eEe&%lo, te& de o0edecer C lei da +ra idade 7 A!e, enA!anto o &issi ista se li&ita a aconselhar7&e a o0edecer C lei da &inha nat!re)a, ele o0ri+a a %edra a o0edecer Cs leis de s!a nat!re)a %Btrea. O A!e n'o consi+o ne+ar B A!e, e& a&0os os casos, eEiste, %or assi& di)er, esse &issi ista, !& Poder %or tr6s dos -atos, !& ,iretor, !& *!ia. N'o %ense A!e esto! indo &ais r6%ido do A!e esto! na realidade. Ainda n'o esto! ne& %erto do ,e!s da teolo+ia crist'. T!do o A!e o0ti e atB aA!i B a e id8ncia de Al+o A!e diri+e o !ni erso e A!e se &ani-esta e& &i& co&o !&a lei A!e &e incita a %raticar o certo e &e -a) sentir inco&odado e res%ons6 el %elos &e!s erros. Se+!ndo &e %arece, te&os de s!%or A!e esse Al+o B &ais %arecido co& !&a &ente do A!e co& A!alA!er o!tra coisa conhecida L %orA!e, a-inal de contas, a 5nica o!tra coisa A!e conhece&os B a &atBria, e nin+!B& Ka&ais i! !& %eda(o de &atBria dar instr!(@es a al+!B&. E claro, %orB&, A!e n'o %recisa ser &!ito %arecido co& !&a &ente, &!ito &enos co& !&a %essoa. No %rGEi&o ca%1t!lo, a&os tentar desco0rir &ais a se! res%eito. A%enas !&a ad ert8ncia. Jo! e &!ita con ersa -aK!ta a res%eito de ,e!s nos 5lti&os ce& anos, e n'o B isso A!e tenho a o-erecer. EsA!e(a t!do o A!e o! i!. NOTA Para &anter esta se('o c!rta o s!-iciente %ara ir ao ar, sG &encionei os %ontos de ista &aterialista e reli+ioso. Para co&%letar o A!adro, tenho de &encionar o %onto de ista inter&edi6rio entre os dois, a cha&ada -iloso-ia da /or(a 2ital, o! E ol!('o Criati a, o! E ol!('o E&er+ente, c!Ka eE%osi('o &ais 0rilhante e ar+!ta encontra7se nas o0ras de Bernard Sha3, ao %asso A!e a &ais %ro-!nda, nas de Ber+son. Se!s de-ensores di)e& A!e as %eA!enas aria(@es %elas A!ais a ida neste %laneta Fe ol!i!F das -or&as &ais si&%les C -or&a h!&ana n'o ocorrera& e& irt!de do acaso, &as si& %elo Fes-or(oF e %ela Finten('oF de !&a /or(a 2ital. P!ando -a)e& tais a-ir&a(@es, de e&os %er+!ntar se, %or /or(a 2ital, essas %essoas entende& al+o se&elhante a !&a &ente o! n'o. Se -or se&elhante, F!&a &ente A!e tra) a ida C eEist8ncia e a cond!) C %er-ei('oF n'o B o!tra coisa sen'o ,e!s, e se! %onto de ista B id8ntico ao reli+ioso. Se n'o -or se&elhante, A!al o sentido, ent'o, de di)er A!e al+o se& &ente -a(a !& Fes-or(oF e tenha !&a Finten('oFO Este ar+!&ento &e %arece -atal %ara esse %onto de ista. U&a das ra)@es %elas A!ais as %essoas K!l+a& a E ol!('o Criati a t'o atraente B A!e ela d6 o consolo e&ocional da cren(a e& ,e!s se& i&%or as conseA!8ncias desa+rad6 eis desta. P!ando nos senti&os Gti&os e o sol 0rilha l6 -ora, e n'o A!ere&os acreditar A!e o !ni erso inteiro se red!) a !&a dan(a &ecInica de 6to&os, B recon-ortante %ensar nessa +i+antesca e &isteriosa /or(a e ol!indo %elos sBc!los e nos carre+ando e& s!a crista. Se, %or o!tro lado, A!ere&os -a)er al+o esc!so, a /or(a 2ital, A!e n'o %assa de !&a -or(a ce+a, se& &oral e se& discerni&ento, n!nca ai nos atra%alhar co&o -a)ia o a0orrecido ,e!s A!e nos -oi ensinado A!ando Bra&os crian(as. A /or(a 2ital B co&o !& de!s do&esticado. 2oc8 %ode tir67lo de dentro da caiEa se&%re A!e A!iser, &as ele n'o ai inco&od67lo e& ocasi'o al+!&a L todas as coisas 0oas da reli+i'o se& c!sto nenh!&. N'o ser6 a /or(a 2ital a &aior in en('o da -antasia h!&ana A!e o &!ndo Ka&ais i!O

V. TEMOS MOTI2OS PARA NOS SENTIR INPUIETOS


Encerrei o 5lti&o ca%1t!lo co& a no('o de A!e, na Lei Moral, entra&os e& contato co& al+o, o! al+!B&, aci&a do !ni erso &aterial. Acho A!e al+!ns leitores sentira& !& certo descon-orto A!ando che+!ei a esse %onto, e %ensara&, incl!si e, A!e e! lhes %re+!ei !&a %e(a, e&0alando c!idadosa&ente no %a%el de e&0r!lho da -iloso-ia al+o A!e n'o %assa de &ais !&a Fcon ersa -iada so0re reli+i'oF. Tal e) oc8 esti esse dis%osto a &e o! ir se e! ti esse no idades %ara contarD se, %orB&, t!do se res!&e C reli+i'o, 0e&, o &!ndo K6 eE%eri&ento! esse ca&inho e n'o %ode&os oltar no te&%o. Tenho tr8s coisas a di)er %ara A!e& esti er se sentindo assi&. A %ri&eira delas B a res%eito de F oltar no te&%oF. 2oc8 %ensaria A!e esto! 0rincando se dissesse A!e %ode&os atrasar o relG+io e A!e, se o relG+io est6 errado, B essa a coisa sensata a -a)erO Pre-iro, entretanto, deiEar de lado essa co&%ara('o co& relG+ios. Todos nGs A!ere&os o %ro+resso. Pro+redir, %orB&, B a%roEi&ar&o7nos do l!+ar aonde A!ere&os che+ar. Se oc8 to&o! o ca&inho errado, n'o ai che+ar &ais %erto do o0Keti o se se+!ir e& -rente. Para A!e& est6 na estrada errada, %ro+redir B dar &eia7 olta e retornar C dire('o corretaD nesse caso, a %essoa A!e der &eia7 oMta &ais cedo ser4 a &ais a an(ada. Todos K6 ti e&os essa eE%eri8ncia co& as contas de arit&Btica. P!ando erra&os !&a so&a desde o in1cio, sa0e&os A!e, A!anto antes ad&itir&os o en+ano e oltar&os ao co&e(o, tanto antes che+are&os C res%osta correta. N'o h6 nada de
&2

%ro+ressista e& ser !& ca0e(a7d!ra A!e se rec!sa a ad&itir o erro. Penso A!e, se eEa&inar&os o estado at!al do &!ndo, B 0astante G0 io A!e a h!&anidade co&ete! al+!& +rande erro. To&a&os o ca&inho errado. Se assi& -or, de e&os dar &eia7 olta. 2oltar B o ca&inho &ais r6%ido. A se+!nda coisa a di)er B A!e estas %alestras ainda n'o to&ara& o r!&o de !&a Fcon ersa -iada so0re re7 li+i'oF. N'o che+a&os ainda no ,e!s de nenh!&a reli+i'o erdadeira, &!ito &enos no ,e!s dessa reli+i'o es%ec1-ica cha&ada cristianis&o. T!do o A!e te&os atB aA!i B Al+!B& o! Al+o A!e est6 %or tr6s da Lei Moral. N'o lan(a&os &'o da B10lia ne& das i+reKas. esta&os tentando er o A!e %ode&os desco0rir %or es-or(o %rG%rio a res%eito deste Al+!B&. P!ero, incl!si e, deiEar 0e& claro A!e essa desco0erta B chocante. Te&os dois ind1cios A!e d'o %ro a desse Al+!B&. U& deles B o !ni erso %or ele criado. Se -osse essa a nossa 5nica %ista, ter1a&os de concl!ir A!e ele B !& +rande artista 9K6 A!e o !ni erso B !& l!+ar &!ito 0onito>, &as A!e ta&0B& B i&%iedoso e cr!el %ara co& o ho&e& 9!&a e) A!e o !ni erso B !& l!+ar &!ito %eri+oso e terr1 el>. O o!tro ind1cio B a Lei Moral A!e ele %Hs e& nossa &ente. E !&a %ro a &elhor do A!e a %ri&eira, %ois conhece&o7la e& %ri&eira &'o. ,esco0ri&os &ais coisas a res%eito de ,e!s a %artir da Lei Moral do A!e a %artir do !ni erso e& +eral, da &es&a -or&a A!e sa0e&os &ais a res%eito de !& ho&e& A!ando con ersa&os co& ele do A!e A!ando eEa&ina&os a casa A!e ele constr!i!. Partindo desse se+!ndo est1+io, concl!1&os A!e o Ser %or tr6s do !ni erso est6 &!it1ssi&o interessado na cond!ta correta 7 na lealdade, no altr!1s&o, na cora+e&, na 0oa -B, na honestidade e na eracidade. Nesse sentido, de e&os concordar co& a is'o do cristianis&o e de o!tras reli+i@es de A!e ,e!s B F0o&F. Mas n'o a&os a%ressar o andar da carr!a+e&. A Lei Moral n'o e&0asa a ideia de A!e ,e!s B F0o&F no sentido de ind!l+ente, s!a e o! condescendente. N'o h6 nada de ind!l+ente na Lei Moral. Ela B d!ra co&o !& osso. EEorta7nos a -a)er a coisa certa e %arece n'o se i&%ortar co& o A!anto essa a('o %ode ser dolorosa, %eri+osa o! di-1cil. Se ,e!s B co&o a Lei Moral, ele n'o te& nada de s!a e. ,e nada adianta, a esta alt!ra, di)er A!e !& ,e!s F0o&F B !& ,e!s A!e %erdoa. Estar1a&os indo de%ressa de&ais. SG !&a %essoa %ode %erdoar, e n'o che+a&os ainda a !& ,e!s %essoal L sG a !& %oder A!e est6 %or tr6s da Lei Moral e se %arece &ais co& !&a &ente do A!e co& A!alA!er o!tra coisa. Mas ainda seria i&%ro 6 el di)er A!e se trata de !&a %essoa. Caso se trate de !&a %!ra &ente i&%essoal, n'o h6 sentido al+!& e& %edir A!e ela nos d8 !&a certa -ol+a e nos desc!l%e, da &es&a -or&a A!e n'o h6 sentido e& %edir A!e a ta0!ada seKa tolerante co& nossos erros de &!lti%lica('o. Nesse ca&inho, encontrare&os a res%osta errada. Ta&%o!co adianta di)er A!e, se eEiste !& ,e!s assi& 7 !&a 0ondade i&%essoal e a0sol!ta 7, oc8 n'o %recisa +ostar dele ne& se %reoc!%ar co& ele. A-inal, a A!est'o B A!e !&a %arte de nGs est6 ao lado dele e real&ente concorda co& ele A!ando desa%ro a a +anIncia, as 0ai7Ee)as e os a0!sos h!&anos. Tal e) oc8 A!eira A!e ele a0ra !&a eEce('o no se! caso e o %erdoe desta e)D &as no -!ndo sa0e A!e, a &enos A!e esse %oder %or tr6s do &!ndo real&ente deteste ina0ak el&ente esse ti%o de co&%orta&ento, ele n'o %ode ser 0o&. Por o!tro lado, sa0e&os A!e, se eEiste !& Be& a0sol!to, ele de e detestar A!ase t!do o A!e -a)e&os. Este B o terr1 el dile&a e& A!e nos encontra&os. Se o !ni erso n'o B +o ernado %or !& Be& a0sol!to, todos os nossos es-or(os est'o -adados ao ins!cesso a lon+o %ra)o. Se, no entanto, ele B +o ernado %or esse Be&, -a)e&o7nos ini&i+os da 0ondade a cada dia e o %anora&a n'o %arece dar sinais de &elhora no -!t!ro. Lo+o, nosso caso B, de no o, irre&edi6 el 7 in i6 el co& o! se& ele. ,e!s B o nosso 5nico alento, &as ta&0B& o nosso terror s!%re&oD B a coisa de A!e &ais %recisa&os, &as ta&0B& da A!al &ais A!ere&os nos esconder. E nosso 5nico aliado %oss1 el, e torna&o7nos se!s ini&i+os. Certas %essoas %arece& %ensar A!e o encontro -ace a -ace co& o Be& a0sol!to seria di ertido. Elas de e& %ensar &elhor no A!e di)e&. Est'o a%enas 0rincando co& a reli+i'o. O Be& %ode ser o &aior re-5+io o! o &aior %eri+o, de%endendo de co&o rea+i&os a ele. E te&os rea+ido &al. En-i&, a terceira coisa A!e tinha a di)er. P!ando decidi dar todas estas oltas %ara che+ar a &e! erda7 deiro ass!nto, n!nca ti e a inten('o de lhes %re+ar !&a %e(a. Me! &oti o -oi o!tro. -oi A!e o cristianis&o sG te& sentido %ara A!e& te e de encarar de -rente os te&as tratados atB aA!i. O cristianis&o eEorta as %essoas a se arre%ender e %ro&ete7lhes o %erd'o. ConseA!ente&ente 9A!e &e conste>, ele n'o te& nada a di)er Cs %essoas A!e n'o t8& a consci8ncia de ter -eito al+o de A!e de e& se arre%ender e A!e n'o sente& a !r+8ncia de ser %erdoadas. E A!ando nos da&os conta da eEist8ncia de !&a Lei Moral e de !& Poder %or tr6s dessa Lei, e %erce0e&os A!e nGs iola&os a Lei e -ica&os e& d1 ida %ara co& esse Poder L B sG ent'o, e n!nca antes disso, A!e o cristianis&o co&e(a a -alar a nossa l1n+!a. P!ando oc8 sa0e A!e est6 doente, d6 o! idos ao &Bdico. P!ando %erce0er A!e nossa sit!a('o B cr1tica, co&e(ar6 a entender a res%eito do A!e os crist'os est'o -alando. Eles nos o-erece& !&a eE%lica('o de %or A!e nos encontra&os e& nosso estado at!al, de odiar o 0e& e ta&0B& de a&67loD de %or A!e ,e!s %ode ser essa &ente i&%essoal oc!lta %or tr6s da Lei Moral e, ao &es&o te&%o, !&a Pessoa. EE%lica& A!e as eEi+8ncias dessa lei, A!e ne& e! ne& oc8 conse+!i&os c!&%rir, -ora& c!&%ridas %or
&8

Al+!B&, %ara o nosso 0e&D A!e ,e!s &es&o se -e) ho&e& %ara sal ar os ho&ens de s!a %rG%ria ira. E !&a elha histGria, e se oc8 A!iser es&i!(67la %oder6 cons!ltar %essoas A!e, se& d5 ida nenh!&a, t8& &ais a!toridade do A!e e! %ara -alar dela. T!do o A!e -a(o B %edir a todos A!e encare& os -atos L A!e co&%reenda& as %er+!ntas %ara as A!ais o cristianis&o %retende o-erecer res%ostas. %s -atos a&edronta&. *ostaria de %oder -alar de coisas &ais a&enas, &as de o declarar o A!e %enso ser a erdade. E idente&ente, %enso A!e, a lon+o %ra)o, a reli+i'o crist' tra) !& consolo indescrit1 elD &as ela n'o co&e(a assi&. Ela co&e(a co& o desalento e a consterna('o A!e descre i, e B in5til tentar o0ter o consolo se& antes %assar %ela consterna('o. Na reli+i'o, co&o na +!erra e e& todos os o!tros ass!ntos, o consolo B a 5nica coisa A!e n'o %ode ser alcan(ada A!ando B 0!scada direta&ente. Se oc8 0!scar a erdade, encontrar6 a consola('o no -inalD se 0!scar o consolo, n'o ter6 ne& o consolo ne& a erdade L ter6 so&ente !&a &elosidade a)ia A!e c!l&inar6 e& deses%ero. M!itos entre nGs K6 nos rec!%era&os da e!-oria de antes da +!erra e& &atBria de %ol1tica internacional. E hora de -a)er a &es&a coisa co& a reli+i'o.

Livro II NO PUE ACRE,ITAM OS CRISTZOS :.AS CONCEP^_ES CONCORRENTES ,E ,EUS


Pedira& %ara A!e e! lhes dissesse e& A!e os crist'os acredita&, &as o! -alar antes so0re !&a coisa e& A!e eles n'o %recisa& acreditar. Se oc8 B crist'o, n'o %recisa acreditar A!e todas as o!tras reli+i@es est'o si&%les7 &ente erradas de ca0o a ra0o. Se oc8 B ate!, B o0ri+ado a acreditar A!e o %onto de ista central de todas as reli7 +i@es do &!ndo n'o %assa de !& +i+antesco erro. Se oc8 B crist'o, est6 li re %ara %ensar A!e todas as reli+i@es, &es&o as &ais esA!isitas, %oss!e& %elo &enos !& -!ndo de erdade. P!ando e! era ate!, tentei &e con encer de A!e a ra(a h!&ana se&%re esti era en+anada so0re o ass!nto A!e lhe era &ais caroD A!ando &e tornei crist'o, %!de adotar !&a o%ini'o &ais li0eral so0re o ass!nto. b claro, no entanto, A!e, %elo -ato de ser&os crist'os, nGs te&os e-eti a&ente o direito de %ensar A!e, onde o cristianis&o di-ere das o!tras reli+i@es, ele est6 certo e as o!tras, erradas. b co&o na arit&Btica. %ara !&a de7 ter&inada so&a, sG eEiste !&a res%osta certa, e todas as o!tras est'o erradasD %orB&, al+!&as res%ostas erradas est'o &ais %rGEi&as da certa do A!e as o!tras. A %ri&eira +rande di is'o da h!&anidade se d6 entre a &aioria A!e acredita e& al+!&a es%Bcie de ,e!s, o! de!ses, e a &inoria A!e n'o acredita. Nesse %onto, os crist'os se K!nta& C &aioria 7 os +re+os e ro&anos da Anti+cidade, os sel a+ens &odernos, os estGicos, os %latHnicos, os hind!s, os &ao&etanos etc, contra o &aterialis&o e!ro%e! ocidental &oderno. Passo a+ora C +rande di is'o se+!inte. As %essoas A!e acredita& e& ,e!s %ode& ser a+r!%adas de acordo co& o ti%o de ,e!s e& A!e acredita&. Neste ass!nto, eEiste& d!as conce%(@es 0e& di-erentes !&a da o!tra. U&a delas B a de A!e ele est6 aci&a do Be& e do Mal. NGs, seres h!&anos, di)e&os A!e !&a coisa B &6 e o!tra B 0oa. ,e acordo co& al+!ns, %orB&, esse B !& &ero %onto de ista h!&ano. Essas %essoas diria& A!e, A!anto &ais s60ios nos torna&os, &enos nos interessa&os %or classi-icar as coisas dessa &aneira, e nos da&os conta co& clare)a cada e) &aior de A!e t!do B 0o& so0 certo %onto de ista e &a! so0 o!tro, e A!e nada %oderia ser di-erente do A!e B. E& conseAc8ncia, essas %essoas cr8e& A!e, antes &es&o de nos a%roEi&ar&os do %onto de ista di ino, essa distin('o desa%arece total&ente. NGs considera&os o cIncer &a!, diria& elas, %orA!e ele &ata %essoasD &as %oder1a&os i+!al&ente cha&ar !& cir!r+i'o de &a! %orA!e ele &ata o cIncer. T!do de%ende do %onto de ista. A o!tra idBia, o%osta a esta, B de A!e ,e!s B de-initi a&ente F0o&F o! FK!stoF, B !& ,e!s A!e to&a %artido, A!e a&a o a&or e odeia o Gdio, A!e A!er A!e nos co&%orte&os de !&a -or&a e n'o de o!tra. O %ri&eiro %onto de ista 7 o de !& ,e!s aci&a do Be& e do Mal 7 B cha&ado %ante1s&o. /oi s!stentado %or Je+el, o +rande -ilGso-o %r!ssiano, e, na &edida e& A!e %osso co&%reend87los, %elos hind!s. O o!tro %onto de ista B s!stentado %elos K!de!s, &ao&etanos e crist'os. Essa +rande di-eren(a entre o %ante1s&o e a idBia crist' de ,e!s nor&al&ente tra) o!tra a re0oA!e. Os %ante1stas e& +eral acredita& A!e ,e!s, %ara !sar !&a &et6-ora, ani&a o !ni erso co&o nGs ani&a&os o cor%o. o !ni erso A!ase . ,e!s, de tal &odo A!e, se o !ni erso n'o eEistisse, ,e!s ta&0B& n'o eEistiria, %ois todos os seres do !ni erso -a)e& %arte dele. A idBia crist' B 0e& di-erente. Os crist'os %ensa& A!e ,e!s in ento! e crio! o !ni erso co&o !& ho&e& A!e %inta !& A!adro o! co&%@e !&a &5sica. U& %intor n'o B o A!e ele %inta e n'o ai &orrer se o A!adro -or destr!1do. P!ando di)e&os A!e Fele in-!ndi! s!a al&a na %int!raF, sG A!ere&os di)er A!e a 0ele)a e o -asc1nio A!e o A!adro des%erta iera& da &ente dele. A ha0ilidade dele n'o est6 %resente na tela
&3

da &es&a -or&a A!e est6 %resente e& s!a ca0e(a o! &es&o e& s!as &'os. Acho A!e oc8 K6 co&%reende! A!e a di-eren(a entre %ante1stas e crist'os se+!e essa &es&a linha. Se oc8 n'o le a &!ito a sBrio a distin('o entre o Be& e o Mal, B -6cil di)er A!e A!alA!er coisa A!e encontra no &!ndo B !&a %arte de ,e!s. Por o!tro lado, se acha A!e certas coisas s'o real&ente &6s e ,e!s B real&ente 0o&, K6 n'o %ode -alar dessa &aneira. Te& de acreditar A!e eEiste !&a se%ara('o entre ,e!s e o &!ndo e A!e certas coisas A!e e&os s'o contr6rias C s!a ontade. Con-rontado co& o cIncer o! co& a &isBria, o %ante1sta %ode di)er. FSe %!dBsse&os er as coisas do %onto de ista di ino, nos dar1a&os conta de A!e isso ta&0B& B ,e!s.F O crist'o retr!ca. FN'o di+a essa &aldita asneiraQF:? O cristianis&o B !&a reli+i'o a+!errida. Para o crist'o, ,e!s crio! o &!ndo 7 Ftiro! de s!a ca0e(aF o es%a(o e o te&%o, o calor e o -rio, todas as cores e sa0ores, todos os ani&ais e e+etais, co&o !& ho&e& A!e cria !&a histGria. Por o!tro lado, %ara o cristianis&o, &!itas das coisas criadas %or ,e!s ca1ra& no erro, e ,e!s insiste 7 ali6s, de -or&a en-6tica 7 e& coloc67las de olta no l!+ar. Co& isto, B claro, s!r+e !&a %er+!nta di-1cil. Se !& ,e!s 0o& crio! o &!ndo, %or A!e esse &!ndo de! erradoO Por &!itos anos, rec!sei7&e a o! ir as res%ostas crist's C %er+!nta, %ois tinha a sensa('o %ersistente de A!e Fo A!e A!er A!e oc8s di+a&, %or &ais ast!tos A!e seKa& se!s ar+!&entos, n'o B &!ito &ais si&%les e &ais -6cil a-ir&ar A!e o &!ndo n'o -oi -eito %or !& %oder dotado de inteli+8nciaO As ar+!&enta(@es de oc8s n'o s'o a%enas !&a co&%licada tentati a de -!+ir ao G0 ioOF Mas, atra Bs disso, aca0ei de%arando co& o!tra di-ic!ldade. Me! ar+!&ento contra ,e!s era o de A!e o !ni erso %arecia inK!sto e cr!el. No entanto, de onde e! tirara essa idBia de 7usto e in7usto9 U& ho&e& n'o di) A!e !&a linha B torta se n'o so!0er o A!e B !&a linha reta. Co& o A!e e! co&%ara a o !ni erso A!ando o cha&a a de inK!stoO Se o es%et6c!lo inteiro era r!i& do co&e(o ao -i&, co&o B A!e e!, -a)endo %arte dele, %odia ter !&a rea('o assi& t'o iolentaO U& ho&e& sente o cor%o &olhado A!ando entra na 6+!a %orA!e n'o B !& ani&al aA!6ticoD !& %eiEe n'o se sente assi&. E claro A!e e! %oderia ter desistido da &inha idBia de K!sti(a di)endo A!e ela n'o %assa a de !&a idBia %artic!lar &inha. Se %rocedesse assi&, %orB&, &e! ar+!&ento contra ,e!s ta&0B& des&oronaria 7 %ois de%ende da %re&issa de A!e o &!ndo B real&ente inK!sto, e n'o de A!e si&%les&ente n'o a+rada aos &e!s ca%richos %essoais. Assi&, no %rG%rio ato de tentar %ro ar A!e ,e!s n'o eEiste 7 o!, %or o!tra, A!e a realidade co&o !& todo n'o te& sentido 7, i7&e -or(ado a ad&itir A!e !&a %arte da realidade 7 a sa0er, &inha idBia de K!sti(a7 te& sentido, si&. O! seKa, o ate1s&o B !&a sol!('o si&%lista. Se o !ni erso inteiro n'o ti esse sentido, n!nca %erce0er1a&os A!e ele n'o te& sentido 7 do &es&o &odo A!e, se n'o eEistisse l!) no !ni erso e as criat!ras n'o ti esse& olhos, n!nca nos sa0er1a&os i&ersos na esc!rid'o. A %rG%ria %ala ra escurido n'o teria si+ni-icado.

=. A IN2ASZO
Pois 0e&, ent'o o ate1s&o B si&%lista. E o! lhes -alar de o!tro %onto de ista i+!al&ente si&%lista A!e cha&o de Fcristianis&o 6+!a7co&7a(5carF. ,e acordo co& ele, eEiste !& 0o& ,e!s no CB! e t!do o &ais ai &!ito 0e&, o0ri+ado 7 o A!e deiEa co&%leta&ente de lado as do!trinas di-1ceis e terr1 eis a res%eito do %ecado, do in-erno, do dia0o e da reden('o. Os dois %ontos de ista s'o -iloso-ias %!eris. N'o con B& eEi+ir !&a reli+i'o si&%les. A-inal de contas, as coisas no &!ndo real s'o co&%leEas. Parece& si&%les, &as n'o s'o. A &esa C A!al esto! sentado %arece si&%les, &as %e(a a !& cientista A!e di+a do A!e ela B real&ente -eita. oc8 o! ir6 !&a lon+a histGria a res%eito dos 6to&os e de co&o as ondas l!&inosas re-lete&7se neles e che+a& ao ner o G%tico, %ro ocando !& e-eito no cBre0ro. Assi&, o A!e cha&a&os de FenEer+ar a &esaF nos le a a &istBrios e co&%lica(@es a%arente&ente ines+ot6 eis. U&a crian(a A!e -a) !&a ora('o in-antil B al+o sin+elo. Se oc8 esti er dis%osto a %arar %or a1, Gti&o. Mas, se oc8 n'o se contentar co& isso 9coisa A!e acontece 0astante no &!ndo &oderno> e A!iser le ar a ante o A!estiona&ento so0re o A!e real&ente acontece, te& de estar %re%arado %ara en-rentar di-ic!ldades. Se eEi+i&os al+o A!e 6 alB& da si&%licidade, B tolice nos A!eiEar&os de A!e esse al+o a &ais n'o B si&%les. Co& &!ita -reAc8ncia, entretanto, esse %rocedi&ento tolo B adotado %or %essoas A!e n'o t8& nada de tolas, &as A!e, consciente o! inconsciente&ente, A!ere& destr!ir o cristianis&o. Essas %essoas a%resenta& !&a ers'o da reli+i'o crist' %rG%ria %ara crian(as de seis anos e -a)e& dela o o0Keto de se! ataA!e. P!ando tenta&os eE%licar a do!trina crist' tal co&o B entendida %or !& ad!lto instr!1do, elas se A!eiEa& de A!e esta&os dando !& nG na ca0e(a delas, de A!e t!do o A!e di)e&os B co&%licado de&ais e de A!e, se ,e!s real&ente eEistisse, teria -eiro a Freli+i'oF si&%les, %ois a si&%licidade B 0ela etc. EsteKa se&%re e& +!arda contra este ti%o de +ente, s!Keitos A!e troca& de ar+!&ento a cada &in!to e sG
&3

U& o! inte A!eiEo!7se do !so da %ala ra damned 9&aldita>, A!e seria !&a i&%reca('o le iana. Mas e! A!is di)er literal&ente o A!e disse. !&a asneira maldita . a A!e so-re a &aldi('o de ,e!s e A!e 9eEceto %ela +ra(a di ina> le a C &orte eterna os A!e nela acredita&. 2'

nos -a)e& %erder te&%o. Note o a0s!rdo da idBia de !& ,e!s A!e F-a) !&a reli+i'o si&%lesF. co&o se a Freli+i'oF -osse al+o in entado %or ,e!s, e n'o a s!a a-ir&a('o de certos -atos inalter6 eis a res%eito de s!a %rG%ria nat!re)a. A eE%eri8ncia &e di) A!e a realidade, alB& de co&%licada, B A!ase se&%re estranha. N'o B %recisa, ne& G0 ia, ne& %re is1 el. Por eEe&%lo, A!ando oc8 desco0re A!e a Terra e os o!tros %lanetas +ira& e& torno do Sol, %ensa nat!ral&ente A!e todos os %lanetas de e& se co&%ortar da &es&a &aneira, A!e s'o se%arados %or distIncias i+!ais o! distIncias A!e a!&enta& %ro%orcional&ente, o! A!e de e& a!&entar o! di&in!ir de ta&anho C &edida A!e se a-asta& do Sol. No entanto, n'o encontra&os ne& &Btrica ne& &Btodo 9A!e %ossa&os co&%reender> nos ta&anhos o! nas distIncias. AlB& disso, al+!ns %lanetas %oss!e& !&a l!aD o!tros, A!atroD al+!ns, nenh!&aD e !& %laneta te& !& anel. A realidade, co& e-eito, B al+o A!e nin+!B& %oderia adi inhar. Este B !& dos &oti os %elo A!al acredito no cristianis&o. E !&a reli+i'o A!e nin+!B& %oderia adi inhar. Se ela nos o-erecesse o ti%o de !ni erso A!e es7 %erar1a&os encontrar, e! acharia A!e ela ha ia sido in entada %elo ho&e&. PorB&, a reli+i'o crist' n'o B nada daA!ilo A!e es%er6 a&osD a%resenta todas as &!dan(as ines%eradas A!e as coisas reais %oss!e&. ,eiEe&os de lado, %ortanto, todas as -iloso-ias %!eris e s!as res%ostas si&%listas. O %ro0le&a n'o B nada si&%les, e a res%osta ta&%o!co. E A!al B o %ro0le&aO E !& !ni erso cheio de coisas e idente&ente &6s e a%arente&ente se& sentido, &as A!e ao &es&o te&%o contB& criat!ras co&o nGs, A!e t8& a consci8ncia dessa &aldade e desse a0s!rdo. EEiste& sG dois %ontos de ista A!e conse+!e& conte&%lar todos esses -atos. U& deles B o cristianis&o, se+!ndo o A!al esta&os n!& &!ndo 0o& A!e se %erde!, &as A!e ainda assi& conser a a &e&Gria de co&o de eria ser. O o!tro %onto de ista cha&a7se d!alis&o. ,!alis&o B a cren(a de A!e, na rai) de todas as coisas, h6 d!as -or(as i+!ais e inde%endentes, !&a delas 0oa, a o!tra &6. O !ni erso . o ca&%o de 0atalha no A!al tra a& !&a +!erra se& -i&. Creio A!e, ao lado do cristianis&o, o d!alis&o B a cren(a &ais iril e sensata eEistente no &ercado. PorB&, tra) e& si !&a ar&adilha. Os dois %oderes, o! es%1ritos, o! de!ses 7 o 0o& e o &al 7 s'o tidos co&o inde%endentes !& do o!tro. A&0os eEiste& eterna&ente. Nenh!& deles +ero! o o!tro, nenh!& deles te& &ais direito A!e o o!tro de cha7 &ar a si &es&o de F,e!sF. Cada !& deles, %res!&i el&ente, considera a si &es&o o Be&, e ao o!tro, o Mal. U& deles a%recia o Gdio e a cr!eldadeD o o!tro, o a&or e a &isericGrdiaD e cada A!al s!stenta s!a %rG%ria is'o das coisas. No entanto, o A!e te&os e& &ente A!ando cha&a&os !& deles de Poder Beni+no, e o o!tro, de Poder Mali+noO Tal e) A!eira&os di)er si&%les&ente A!e %re-eri&os !& ao o!tro L co&o al+!B& %ode %re-erir !&a cer eKa a !& inho doceD o! ent'o A!eira&os di)er A!e o A!e A!er A!e cada !& deles %ense a se! res%eito, e inde%endente&ente de nossas %re-er8ncias h!&anas i&ediatas, !& deles est6 e-eti a&ente errado, en+anado ao se considerar 0eni+no. Ora, se t!do o A!e A!ere&os di)er B A!e %re-eri&os o %ri&eiro %oder, te&os de desistir de-initi a&ente dessa con ersa de Be& e de Mal, %ois o Be& B aA!ilo A!e de e&os %re-erir A!aisA!er A!e seKa& os nossos senti&entos &o&entIneos. Se Fser 0o&F si+ni-icasse a%enas aderir ao lado A!e %or acaso nos a+rada, o Be& n'o &ereceria ser cha&ado assi&. Lo+o, o A!e A!ere&os di)er B A!e !& dos %o7 deres est6 errado, enA!anto o o!tro est6 certo. Mas no &o&ento e& A!e di)e&os isto, insere7se no !ni erso !& terceiro -ator, distinto dos o!tros dois %oderes. !&a lei, o! %adr'o, o! re+ra +eral do Be& C A!al o %ri&eiro %oder se s!0&ete, e o o!tro, n'o. Se os dois %oderes s'o K!l+ados %or esse %adr'o, ent'o o %rG%rio %adr'o o! o Ser A!e o crio! est6 alB& e aci&a de A!alA!er !& dos %oderes. E ele o ,e!s erdadeiro. Na realidade, A!ando di)e&os A!e !& %oder B 0o& e o o!tro B &a!, entende&os A!e !& est6 e& rela('o har&oniosa co& o ,e!s erdadeiro e s!%re&o, e o o!tro, n'o. O &es&o ar+!&ento %ode ser a%resentado de o!tra &aneira. Se o d!alis&o B real, o %oder &ali+no de e ser !& ente A!e a&a o Mal %elo Mal. Na realidade, %orB&, n'o encontra&os nin+!B& A!e a%recie o Mal sG %orA!e B o Mal. O &ais %rGEi&o disso seria a cr!eldade. Mas, na ida real, as %essoas s'o cr!Bis %or !& de dois &oti os. %or sadis&o, o! seKa, %or ca!sa de !&a %er ers'o seE!al A!e -a) da dor !& o0Keto de %ra)er sens!al, o! %ela 0!sca de al+!& 0ene-1cio eEterno 7 dinheiro, %oder, se+!ran(a. O %ra)er, o dinheiro, o %oder e a se+!ran(a, considerados e& si &es&os, s'o coisas 0oas. A &aldade consiste e& tentar o0t87los %elos &Btodos errados, o! de -or&a errada, o! e& eEcesso. N'o A!ero di)er, de &odo al+!&, A!e n'o seKa& terri el&ente %er ersas as %essoas A!e a+e& assi&. ,i+o a%enas A!e a %er ersidade, A!ando a eEa&ina&os de %erto, re ela7se co&o !& Keito errado de 0!scar o Be&. Pode&os decidir ser 0ons %or a&or C %rG%ria 0ondade, &as n'o %ode&os ser &a!s %or a&or C &aldade. Pode&os a+ir de -or&a 0ondosa &es&o A!ando n'o nos senti&os 0ondosos e n'o h6 !&a reco&%ensa %ara a+ir assi&D a 0ondade B si&%les&ente a atit!de correta. Nin+!B&, no entanto, B cr!el
2&

si&%les&ente %orA!e a cr!eldade B &6D sG o B %orA!e ela lhe %arece a+rad6 el o! lhe B 5til. E& o!tras %ala ras, a &aldade n'o conse+!e seA!er ser &6 co&o a 0ondade B 0oa. A 0ondade, %or assi& di)er, B ela &es&a, ao %asso A!e a &aldade B a%enas o Be& %er ertido. E, %ara A!e haKa !&a %er ers'o, B %reciso A!e antes haKa !&a %er-ei('o. Cha&a&os o sadis&o de %er ers'o seE!al, &as, %ara cha&67lo assi&, te&os de ter a idBia de !&a seE!alidade nor&al. Conse+!i&os distin+!ir clara&ente !& do o!tro %orA!e a %er ers'o %ode ser eE%licada %ela nor&alidade, &as a nor&alidade n'o %ode ser eE%licada %ela %er ers'o. Se+!e7se A!e o Poder Mali+no, A!e s!%osta&ente est6 e& %B de i+!aldade co& o Poder Beni+no e a&a o Mal %elo Mal co&o aA!ele a&a o Be& %elo Be&, n'o %assa de !& 0icho7%a%'o. Para ser &a!, ele te& de A!erer al+o de 0o& e 0!sc67lo da -or&a errada. te& de ter i&%!lsos ori+inaria&ente 0ons %ara de%ois %er ert87los. Mas, se B &a!, n'o %ode -ornecer a si &es&o ne& as coisas 0oas e deseK6 eis ne& os 0ons i&%!lsos %ass1 eis de %er ers'o. Te& de rece0er a&0os do Poder Beni+no. Nesse caso, n'o B inde%endente. /a) %arte do &!ndo do Poder do Be&. o! -oi +erado %or este, o! %or !& %oder s!%erior a a&0os. 2a&os colocar o ass!nto de -or&a &ais clara ainda. Para A!e seKa &a!, esse %oder te& de eEistir e ter inte7 li+8ncia e ontade. Ora, a eEist8ncia, a inteli+8ncia e a ontade s'o, e& si &es&as, coisas 0oas. Lo+o, esse %oder te& de rece0er essas A!alidades do Poder do Be&. &es&o %ara ser &a!, te& de e&%rest67las o! ro!067las do se! o%ositor. 2oc8 co&e(a a %erce0er a+ora %or A!e o cristianis&o se&%re disse A!e o dia0o B !& anKo ca1doO Isto n'o B a%enas !&a historieta %ara crian(as. E o reconheci&ento real do -ato de A!e o Mal B !& %arasita, n'o !& ente ori+inal. As -or(as A!e -a)e& co& A!e o Mal %ossa s!0sistir -ora& dadas %elo Be&. Todas as coisas A!e %ro%icia& A!e !& ho&e& &a! seKa e-eti a&ente &a! s'o, e& si &es&as, A!alidades. resol!('o, es%erte)a, 0oa a%ar8ncia, a %rG%ria eEist8ncia. E %or ca!sa disso A!e o d!alis&o, a ri+or, n'o -!nciona. ,e o ad&itir, %or o!tro lado, A!e o erdadeiro cristianis&o 9o A!al n'o de e ser con-!ndido co& o cristianis&o 6+!a7co&7a(5car> B 0e& &ais %rGEi&o do d!alis&o do A!e as %essoas i&a+ina&. U&a das coisas A!e &e s!r%reendera& A!ando %ela %ri&eira e) li a sBrio o No o Testa&ento s'o as &en(@es -reAcentes a !&a /or(a Ne+ra e& a('o no !ni erso L !& %oderoso es%1rito &ali+no, ca!sa %rinci%al da &orte, da doen(a e do %ecado. A di-eren(a B A!e o cristianis&o %ensa A!e essa /or(a Ne+ra -oi criada %or ,e!s e A!e no &o&ento da cria('o era 0eni+na, tendo7se %erdido de%ois. O cristianis&o concorda co& o d!alis&o e& A!e o !ni erso est6 e& +!erra, &as discorda A!e seKa !&a +!erra entre -or(as inde%endentes. Considera7a antes !&a +!erra ci il, !&a re0eli'o, e a-ir&a A!e i e&os na %arte do !ni erso oc!%ada %elos re0eldes. U& territGrio oc!%ado %elo ini&i+o L assi& B este &!ndo. O cristianis&o B a histGria de co&o o rei %or direito dese&0arco! dis-ar(ado e& s!a terra e nos cha&a a to&ar %arte n!&a +rande ca&%anha de sa0ota+e&. P!ando oc8 ai C i+reKa, na erdade ai rece0er os cGdi+os secretos &andados %elos nossos a&i+os. n'o B %or o!tro &oti o A!e o ini&i+o -ica t'o ansioso %ara nos i&%edir de -reAcent67la. Ele a%ela C nossa aidade, %re+!i(a e esno0is&o intelect!al. Sei A!e al+!B& ai &e %er+!ntat. F2oc8 A!er &es&o, na B%oca e& A!e i7 e&os, tra)er de no o C 0aila a -i+!ra do nosso elho a&i+o, o dia0o, co& se!s chi-res e se! ra0oOF Be&, o A!e a FB%oca e& A!e i e&osF te& a er co& o ass!nto, n'o sei. P!anto aos chi-res e ao ra0o, n'o -a(o &!ita A!est'o deles. P!anto ao &ais, %orB&, &inha res%osta B Fsi&F. N'o a-ir&o conhecer coisa al+!&a so0re a a%a7 r8ncia %essoal do dia0o, &as, se al+!B& real&ente A!isesse conhec87lo &elhor, e! diria a essa %essoa. FN'o se %reoc!%e. Se oc8 real&ente A!iser tra ar rela(@es co& ele, ai conse+!ir. Se ai +ostar o! n'o da eE%eri8ncia, isso B o!tro ass!nto.F

?. A ALTERNATI2A ESTARRECE,ORA
Os crist'os acredita&, %ortanto, A!e !& %oder &ali+no se al(o!, %or enA!anto, ao %osto de Pr1nci%e desse M!ndo. E ine it6 el A!e isso le ante al+!ns %ro0le&as. Esse estado de coisas est6 de acordo co& a ontade de ,e!s o! n'oO Se a res%osta -or Fsi&F, oc8 dir6 A!e esse ,e!s B 0astante esA!isito. Se -or Fn'oF, co&o %ode acontecer al+o A!e contrarie a ontade de !& ser dotado de %oder a0sol!toO P!e& A!er A!e tenha eEercido !& %a%el de a!toridade, no entanto, sa0e A!e al+o %ode estar de acordo co& s!a ontade %or !& lado e e& desacordo %or o!tro. b 0astante sensato A!e a &'e di+a a se!s -ilhos. FN'o o! &and67los arr!&ar o A!arto de 0rinA!edos toda noite. 2oc8s t8& de a%render a -a)er isso so)inhos.F P!ando, certa noite, ela encontra o A!arto todo 0a+!n(ado, co& o !rso de %el5cia, as canetinhas e o li ro de +ra&6tica es%alhados %elo ch'o, isso contraria a s!a ontadeD a-inal, ela %re-eria A!e os -ilhos -osse& &ais or+ani)ados. Por o!tro lado, -oi a s!a ontade A!e %er&iti! A!e as crian(as -icasse& li res %ara deiEar o A!arto desor+ani7 )ado. A &es&a A!est'o s!r+e e& A!alA!er re+i&ento, sindicato o! escola. P!ando al+o B o%cional, &etade das
22

%essoas n'o o c!&%rir6. N'o era isso A!e A!er1a&os, &as nossa ontade o torno! %oss1 el. Pro a el&ente, o &es&o acontece no !ni erso. ,e!s crio! coisas dotadas de li re7ar01trio. criat!ras A!e %o7 de& -a)er tanto o 0e& A!anto o &al. Al+!ns %ensa& A!e %ode& conce0er !&a criat!ra A!e, &es&o des-r!tando da li0erdade, n'o ti esse %ossi0ilidade de -a)er o &al. E! n'o consi+o. Se !&a coisa B li re %ara o 0e&, B li re ta&0B& %ara o &al. E o A!e torno! %oss1 el a eEist8ncia do &al -oi o li re7ar01trio. Por A!e, ent'o, ,e!s o concede!O PorA!e o li re7ar01trio, a%esar de %ossi0ilitar a &aldade, B ta&0B& aA!ilo A!e torna %oss1 el A!alA!er ti%o de a&or, 0ondade e ale+ria. U& &!ndo -eito de a!tH&atos L criat!ras A!e -!ncionasse& co&o &6A!inas 7 n'o aleria a %ena ser criado. A -elicidade A!e ,e!s A!is %ara s!as criat!ras &ais ele adas B a -elicidade de estar, de -or&a li re e ol!nt6ria, !nidas a ele e aos de&ais seres n!& 8Etase de a&or e deleite ao A!al os &aiores arro!0os de %aiE'o terrena entre !& ho&e& e !&a &!lher n'o se co&%ara&. Por isso, essas criat!ras t8& de ser li res. E claro A!e ,e!s sa0ia o A!e %oderia acontecer se a li0erdade -osse !sada de -or&a errada. A%arente&ente, ele acho! A!e alia a %ena correr o risco. Tal e) A!eira&os discordar dele. EEiste, %orB&, !& e&%ecilho %ara se discordar de ,e!s. Ele B a -onte da A!al e& toda a nossa -ac!ldade de racioc1nio. n'o %ode&os estar certos e ele, errado, assi& co&o !&a onda n'o %ode &!dar o sentido da &arB. P!ando disc!ti&os co& ele, esta&os na erdade disc!tindo contra o %rG%rio %oder A!e nos torno! ca%a)es de disc!tir. B co&o se cort6sse&os o +alho no A!al esta&os sentados. Se ,e!s %ensa A!e o estado de +!erra no !ni erso B !& %re(o K!sto a %a+ar %elo li re7 ar01trio 7 o! seKa, %ela cria('o de !& &!ndo i a) no A!al as criat!ras %ode& -a)er tanto !& +rande 0e& A!anto !& +rande &al, no A!al acontece& coisas real&ente i&%ortantes, e& e) de !& &!ndo de &arionetes A!e sG se &o e& A!ando ele %!Ea as cordinhas 7, de e&os i+!al&ente consentir A!e o %re(o B K!sto. P!ando co&%reende&os a A!est'o do li re7ar01trio, e&os o A!anto B tolo %er+!ntar o A!e al+!B& certa e) &e %er+!nto!. FPor A!e ,e!s crio! !& ser de &atBria t'o corro&%ida, condenando7o ao erroOF P!anto &elhor -or a &atBria da A!al -or -eita !&a criat!ra 7A!anto &ais ela -or inteli+ente, -orte e li re 7, tanto &elhor ser6 ela A!ando tender %ara o certo, e tanto %ior A!ando tender %ara o errado. U&a aca n'o %ode ser ne& &!ito 0oa, ne& &!ito &6D !& cachorro K6 %ode ser !& %o!co &elhor o! !& %o!co %iorD !&a crian(a %ode ser ainda &elhor o! %iorD !& ho&e& co&!&, ainda &elhor o! %iorD !& ho&e& de +8nio, &elhor o! %ior aindaD !& es%1rito so0re7h!&ano, &elhor 7 o! %ior L do A!e todos os de&ais. Co&o %Hde o Poder das Tre as ter ca1do no erroO Para essa %er+!nta, se& d5 ida, nGs, seres h!&anos, n'o conse+!i&os -or&!lar !&a res%osta co& a0sol!ta certe)a. Pode&os, entretanto, o-erecer !& %al%ite ra)o6 el 9e tradicional&ente aceito> 0aseado e& nossas %rG%rias eE%eri8ncias de erro. No &o&ento e& A!e %oss!1&os !& e+o, te&os a %ossi0ilidade de nos colocar e& %ri&eiro l!+ar 7 de A!erer ser o centro de t!do L de A!erer, na erdade, ser ,e!s. Esse -oi o %ecado de Satan6s, e -oi esse o %ecado A!e ele ensino! C ra(a h!&ana. Certas %essoas K!l+a& A!e a A!eda do ho&e& te e al+o a er co& o seEo, &as est'o en+anadas. 9A histGria contada no Li ro do *8nesis s!+ere, isto si&, A!e nossa nat!re)a seE!al -oi corro&%ida a%Gs a A!eda, co&o !&a conseAc8ncia desta, e n'o !&a ca!sa.> O A!e Satan6s coloco! na ca0e(a dos nossos re&otos ancestrais -oi a idBia de A!e %oderia& Fser co&o de!sesF L %oderia& 0astar7se a si &es&os co&o se -osse& se!s %rG%rios cria7 doresD %oderia& ser senhores de si &es&os e in entar !& ti%o de -elicidade -ora e C %arte de ,e!s. ,essa ten7 tati a, A!e n'o %ode dar certo, e& A!ase t!do o A!e cha&a&os de histGria h!&ana. o dinheiro, a &isBria, a a&0i('o, a +!erra, a %rostit!i('o, as classes, os i&%Brios, a escra id'o 7 a lon+a e terr1 el histGria da tentati a do ho&e& de desco0rir a -elicidade e& o!tra coisa A!e n'o ,e!s. A ra)'o %ela A!al essa tentati a n'o %ode ser 0e&7s!cedida B a se+!inte. ,e!s nos crio! co&o !& ho&e& in enta !&a &6A!ina. U& carro B -eito %ara ser &o ido a +asolina. ,e!s conce0e! a &6A!ina h!&ana %ara ser &o ida %or ele &es&o. O %rG%rio ,e!s B o co&0!st1 el A!e nosso es%1rito de e A!ei&ar, o! o ali&ento do A!al de e se ali&entar. N'o eEiste o!tro co&0!st1 el, o!tro ali&ento. Esse B o &oti o %elo A!al n'o %ode&os %edir A!e ,e!s nos -a(a -eli)es e ao &es&o te&%o n'o dar a &1ni&a %ara a reli+i'o. ,e!s n'o %ode nos dar !&a %a) e !&a -elicidade distintas dele &es&o, %orA!e -ora dele elas n'o se encontra&. Tal coisa n'o eEiste. Essa . a cha e da histGria h!&ana. ,es%ende7se !&a ener+ia incr1 el, er+!e&7se ci ili)a(@es, conce0e&7se eEcelentes instit!i(@es, &as al+o se&%re d6 errado. U&a -alha -atal se&%re %er&ite A!e as %essoas &ais e+o1stas e cr!Bis s!0a& ao %oder, tra)endo a derrocada, a des+ra(a e a r!1na. A &6A!ina, e& o!tras %ala ras, e&%erra, Ela %arece en+renar 0e& e rodar %or al+!ns &etros, &as ent'o se A!e0ra. Tenta&os -a)87la -!ncionar co& o co&0!st1 el errado. E isso A!e Satan6s -e) %ara nGs, seres h!&anos. E o A!e ,e!s -e)O E& %ri&eiro l!+ar, nos de! !&a consci8ncia, o sentido do certo e do errado. Ao lon+o da histGria, certas %essoas tentara& o0edec87la 9al+!&as, co& &!ito es-or(o>D nenh!&a delas conse+!i! o0edec87la
23

total&ente. E& se+!ndo l!+ar, en io! C ra(a h!&ana o A!e cha&o de Fsonhos 0onsF. as histGrias eEtraordin6rias es%alhadas %or todas as reli+i@es %a+'s so0re !& de!s A!e &orre e ress!scita e A!e, %or s!a &orte, d6 no a ida ao ho&e&. E& terceiro l!+ar, Ele escolhe! !& certo %o o e, %or sBc!los a -io, &artelo! na ca0e(a desse %o o A!e ti%o de ,e!s ele era, A!e n'o ha ia o!tro -ora dele e A!e ele eEi+ia a 0oa cond!ta. Esse %o o -oi o %o o K!de!, e o Anti+o Testa&ento nos d6 a narrati a de co&o -oi esse &artelar. O erdadeiro choA!e e& de%ois. Entre os K!de!s s!r+e, de re%ente, !& ho&e& A!e co&e(a a -alar co&o se ele %rG%rio -osse ,e!s. A-ir&a cate+orica&ente %erdoar os %ecados. A-ir&a eEistir desde se&%re e di) A!e oltar6 %ara K!l+ar o &!ndo no -i& dos te&%os. ,e e&os aA!i esclarecer !&a coisa. entre os %ante1stas, co&o os indianos, A!alA!er !& %ode di)er A!e B !&a %arte de ,e!s, o! B !no co& ,e!s, e n'o h6 nada de &!ito estranho nisso. Esse ho&e&, %orB&, sendo !& K!de!, n'o esta a se re-erindo a esse ti%o de di indade. ,e!s, na s!a l1n+!a, si+ni-ica a !& ser A!e est6 -ora do &!ndo, A!e crio! o &!ndo e B in-inita&ente di-erente de t!do o A!e crio!. P!ando oc8 entende esse -ato, %erce0e A!e as coisas ditas %or esse ho&e& -ora&, si&%les&ente, as &ais chocantes K6 %ron!nciadas %or l60ios h!&anos. J6 !& ele&ento do A!e ele a-ir&a a A!e tende a %assar des%erce0ido, %ois o o! i&os tantas e)es A!e K6 n'o %erce0e&os o A!e ele de -ato si+ni-ica. Re-iro7&e ao %erd'o dos %ecados. ,e todos os %ecados. Ora, a &e7 nos A!e seKa ,e!s A!e& o a-ir&e, isso soa t'o a0s!rdo A!e che+a a ser cH&ico. Co&%reende&os A!e !& ho&e& %erdoe as o-ensas co&etidas contra ele &es&o. 2oc8 %isa no &e! %B, o! ro!0a &e! dinheiro, e e! o %erdHo. O A!e dir1a&os, no entanto, de !& ho&e& A!e, se& ter sido %isado o! ro!0ado, an!nciasse o %erd'o dos %is@es e dos ro!0os co&etidos contra os o!trosO Pres!n('o asinina B a descri('o &ais +entil A!e %ode&os dar da s!a cond!ta. Entretanto, -oi isso o A!e Mes!s -e). An!ncio! ao %o o A!e os %ecados co&etidos esta a& %erdoados, e -e) isso se& cons!ltar os A!e, se& d5 ida al+!&a, ha ia& sido lesados %or esses %ecados. Se& hesitar, co&%orto!7se co&o se -osse ele a %arte interessada, co&o se -osse o %rinci%al o-endido. Isso sG te& sentido se ele -or real&ente ,e!s, c!Kas leis s'o trans+redidas e c!Ko a&or B -erido a cada %ecado co&etido. Nos l60ios de A!alA!er %essoa A!e n'o ,e!s, essas %ala ras i&%lica& al+o A!e sG %osso cha&ar de !&a i&0ecilidade e !&a aidade n'o s!%eradas %or nenh!& o!tro %ersona+e& da histGria. No entanto 9e isto B estranho e, ao &es&o te&%o, si+ni-icati o>, ne& &es&o se!s ini&i+os, A!ando l8e& os e an+elhos, cost!&a& ter essa i&%ress'o de i&0ecilidade o! aidade. P!anto &enos os leitores se& %re7 conceitos. Cristo a-ir&a ser Fh!&ilde e &ansoF, e acredita&os nele, se& nos dar conta de A!e, se ele -osse so7 &ente !& ho&e&, a h!&ildade e a &ansid'o seria& as 5lti&as A!alidades A!e %oder1a&os atri0!ir a al+!ns de se!s ditos. Esto! tentando i&%edir A!e al+!B& re%ita a re&atada tolice dita %or &!itos a se! res%eito. FEsto! dis%osto a aceitar Mes!s co&o !& +rande &estre da &oral, &as n'o aceito a s!a a-ir&a('o de ser ,e!s.F Essa B a 5nica coisa A!e n'o de e&os di)er. U& ho&e& A!e -osse so&ente !& ho&e& e dissesse as coisas A!e Mes!s disse n'o seria !& +rande &estre da &oral. Seria !& l!n6tico 7 no &es&o +ra! de al+!B& A!e %retendesse ser !& o o co)ido L o! ent'o o dia0o e& %essoa. /a(a a s!a escolha. O! esse ho&e& era, e B, o /ilho de ,e!s, o! n'o %assa de !& lo!co o! coisa %ior. 2oc8 %ode A!erer cal67lo %or ser !& lo!co, %ode c!s%ir nele e &at67lo co&o a !& de&HnioD o! %ode %rosternar7se a se!s %Bs e cha&67lo de Senhor e ,e!s. Mas A!e nin+!B& enha, co& %aternal condescend8ncia, di)er A!e ele n'o %assa a de !& +rande &estre h!&ano. Ele n'o nos deiEo! essa o%('o, e n'o A!is deiE67la.

<. O PENITENTE PER/EITO


So&os con-rontados, ent'o, co& !&a alternati a ass!stadora. O! esse ho&e& de A!e& esta&os -alando era 9e B> o A!e di)ia ser, o! era !& l!n6tico o! coisa %ior. Ora, %arece7&e G0 io A!e ele n'o era ne& !& l!n6tico ne& !& de&HnioD conseAcente&ente, %or &ais estranho, ass!stador o! insGlito A!e %are(a, tenho de aceitar a idBia de A!e ele era, e B, ,e!s. ,e!s che+o! so0 -or&a h!&ana no territGrio oc!%ado %elo ini&i+o. A+ora, A!al o sentido disso t!doO O A!e ele eio -a)er aA!iO Be&, eio ensinar, B claro. No entanto, assi& A!e co&e(a&os a eEa&inar o No o Testa&ento o! A!alA!er o!tro escrito crist'o, desco0ri&os A!e eles -ala& constante&ente de al+o 0e& di-erente. -ala& de s!a &orte e ress!rrei('o. b e idente A!e os crist'os K!l+a& estar a1 o %onto central da histGria. Acredita& A!e Mes!s eio C Terra es%eci-ica&ente %ara so-rer e ser &orto. Ora, antes de &e tornar crist'o, e! tinha a i&%ress'o de A!e a %ri&eira coisa e& A!e os crist'os tinha& de acreditar era !&a teoria %artic!lar so0re o %ro%Gsito dessa &orte. ,e acordo co& essa teoria, ,e!s A!eria casti+ar os ho&ens %or tere& desertado e se !nido C *rande Re0eli'o, &as Cristo se o-erece! %ara ser %!nido e&
2.

l!+ar dos ho&ens, e ,e!s n'o nos %!ni!. JoKe ad&ito A!e ne& &es&o essa teoria &e %arece &ais t'o i&oral e %!eril A!anto &e %arecia, &as n'o B essa a A!est'o A!e &e oc!%a. O A!e i& a %erce0er &ais tarde B A!e o cristianis&o n'o B ne& essa teoria ne& nenh!&a o!tra. A %rinci%al cren(a crist' B A!e a &orte de Cristo de al+!& &odo acerto! nossas contas co& ,e!s e nos de! a %ossi0ilidade de co&e(ar de no o. As teorias so0re co&o isso ocorre! s'o o!tro ass!nto. 26rias teorias -ora& -or&!ladas a esse res%eitoD o A!e todos os crist'os t8& e& co&!& B a cren(a na e-ic6cia dessa &orte. 2o! lhes di)er o A!e %enso do ass!nto. Toda %essoa de K!1)o sa0e A!e, A!ando esta&os cansados e -a&intos, !& %rato de co&ida nos -ar6 0e&. M6 a teoria &oderna da n!tri('o, co& s!as ita&inas e %rote1nas, B coisa 0e& di-erente. As %essoas K6 co&ia& %ara sentir7se 0e& &!ito antes de o! ir -alar de ita&inas. Se al+!& dia a teoria das ita&inas -or a0andonada, contin!ar'o al&o(ando e Kantando co&o se&%re -i)era&. As teorias a res%eito da &orte de Cristo n'o s'o o cristianis&o. s'o eE%lica(@es de co&o ele -!nciona. Os crist'os n'o %recisa& todos concordar co& a i&%ortIncia delas. Minha %rG%ria i+reKa, a An+licana, n'o %ro%@e nenh!&a delas co&o a 5nica teoria correta. A I+reKa Ro&ana ai !& %o!co &ais lon+e. Creio, %orB&, A!e todas concorda& A!e a coisa e& si B in-inita&ente &ais i&%ortante A!e A!alA!er eE%lica('o %rod!)ida %elos teGlo+os. Elas %ro a el&ente ad&itiria& A!e nenh!&a eE%lica('o B %er-eita&ente adeA!ada C realidade. Co&o disse no %re-6cio do li ro, no entanto, e! so! a%enas !& lei+o, e nesse %onto as 6+!as co&e(a& a -icar %ro-!ndas. SG %osso lhes di)er co&o e!, %essoal&ente, encaro o ass!nto. ,o &e! %onto de ista, o A!e se %ede A!e aceite&os n'o s'o as teorias. Se& d5 ida, &!itos de oc8s K6 lera& os tra0alhos de Means o! de Eddin+ton:<. O A!e eles -a)e&, A!ando tenta& eE%licar o 6to&o o! coisa %arecida, B nos dar !&a descri('o a %artir da A!al %ode&os ela0orar !&a i&a+e& &ental. E& se+!ida, nos ad erte& de A!e n'o B nessas i&a+ens A!e de -ato acredita&, &as si& n!&a -Gr&!la &ate&6tica. As i&a+ens sG eEiste& %ara nos aK!dar a co&%reender a -Gr&!la. N'o s'o erdadeiras co&o a -Gr&!la B erdadeiraD n'o re%resenta& a realidade, &as al+o A!e se lhe asse&elha. T8& a -!n('o de aK!darD se n'o aK!da&, %ode& ser deiEadas de lado. A realidade e& si n'o %ode ser re%resentada e& i&a+ens, sG %ode ser eE%ressa e& ter&os &ate&6ticos. Esta&os n!&a sit!a('o %arecida. Acredita&os A!e a &orte de Cristo B o %onto eEato da histGria no A!al al+o eEterno a nGs, a0sol!ta&ente ini&a+in6 el, se &ani-esto! e& nosso &!ndo. Se n'o conse+!i&os ne& &es&o -a)er !&a i&a+e& dos 6to&os A!e co&%@e& esse &!ndo, B claro A!e n'o conse+!ire&os i&a+inar essa realidade s!%erior. Ali6s, se nos constat6sse&os ca%a)es de co&%reend87la inte+ral&ente, esse -ato %or si sG &ostraria A!e ela n'o B o A!e a-ir&a ser 7 o inconce01 el, o incriado, al+o de -ora da nat!re)a A!e %enetra nela co&o !& raio. 2oc8 tal e) %er+!nte de A!e isso nos ser e se n'o %ode&os co&%reend87lo. A res%osta, %orB&, B -6cil. U& ho&e& %ode Kantar se& sa0er eEata&ente de A!e &odo os ali&entos o n!tre&. ,a &es&a -or&a, %ode aceitar a o0ra de Cristo se& entender co&o ela -!ncionaD ali6s, B certo A!e, %ara entend87la, te& de aceit67la %ri&eiro. ,i)e&7nos A!e Cristo &orre! %or nGs, A!e s!a &orte nos la o! de nossos %ecados e A!e, &orrendo, ele destr!i! a %rG%ria &orte. Essa B -Gr&!la. Esse B o cristianis&o. E nisso A!e acredita&os. A &e! er, todas as teorias A!e constr!1&os %ara eE%licar co&o a &orte de Cristo o%ero! t!do isso s'o %er-eita&ente dis%ens6 eis. &eros esA!e&as o! dia+ra&as A!e %ode& ser deiEados de lado A!ando n'o nos aK!da& e A!e, &es&o A!ando s'o 5teis, n'o de e& ser to&ados %ela %rG%ria realidade. N'o o0stante, al+!&as teorias &erece& !& eEa&e &ais detido. A A!e a &aioria das %essoas conhece& B a A!e K6 &encionei 7 a de A!e -o&os a0sol idos do casti+o %orA!e Cristo se o-erece! %ara ser casti+ado e& nosso l!+ar. Ora, C %ri&eira ista, %arece !&a teoria 0astante tola. Se ,e!s esta a dis%osto a nos %erdoar, %or A!e n'o nos %erdoo! de ante&'oO E %or A!e, alB& disso, casti+o! !& inocente e& l!+ar dos c!l%adosO Se %ensar&os o casti+o na ace%('o %olicial e K!dicial da %ala ra, isso n'o te& sentido nenh!&. Por o!tro lado, se %ensar&os n!&a d1 ida, B &!ito nat!ral A!e !&a %essoa, %oss!indo 0ens, salde os co&%ro&issos daA!ela A!e n'o os %oss!i. O!, se to&ar&os a eE%ress'o Fc!&%rir a %enaF n'o no sentido de ser %!nido, &as si& no de Fa+centar as conseAc8nciasF e F%a+ar a contaF 7 ora, todos sa0e& A!e, A!ando !&a %essoa cai n!& 0!raco, o %ro0le&a de tir67la de l6 +eral&ente recai so0re os o&0ros de !& 0o& a&i+o. E& A!e ti%o de F0!racoF ca1ra o ho&e&O Ele %roc!rara ser a!to7s!-iciente e se co&%ortara co&o se %er7 tencesse a si &es&o. E& o!tras %ala ras, o ho&e& deca1do n'o B si&%les&ente !&a criat!ra i&%er-eita A!e %recisa ser &elhoradaD B !& re0elde A!e %recisa de%or as ar&as. ,e%or as ar&as, render7se, %edir %erd'o, dar7se conta de A!e to&o! o ca&inho errado, estar dis%osto a co&e(ar !&a ida no a do )ero L sG isso %ode nos Ftirar do 0!racoF. Esse %rocesso de rendi('o, &o i&ento de &archa a rB a toda elocidade, B o A!e o cristianis&o cha&a de arre%endi&ento. Mas, eKa sG, o arre%endi&ento n'o B nada a+rad6 el. E 0e& &ais di-1cil A!e
&.

Pro 6 el &en('o aos astrHno&os in+leses Arth!r Stanle" Eddin+ton 9:TT=7:;<<> e Ma&es Jo%3ood Means 9:TRR7:;<S>. 9N. do R. T.> 25

si&%les&ente en+olir !& sa%o. Si+ni-ica desa%render toda a %res!n('o e a o0edi8ncia C ontade %rG%ria A!e nos -ora& inc!tidas %or &ilhares de anosD si+ni-ica &atar !&a %arte de si &es&o e s!0&eter7se a !&a es%Bcie de &orte. Na erdade, sG !& ho&e& 0o& %ode arre%ender7se. E isso nos le a a !& %aradoEo. SG !&a %essoa &6 %recisa do arre%endi&ento, &as sG !&a %essoa 0oa conse+!e arre%ender7se %er-eita&ente. P!anto %ior oc8 B, &ais %recisa do arre%endi&ento e &enos . ca%a) de arre%ender7se. A 5nica %essoa ca%a) de arre%ender7se %er-eita&ente seria !&a %essoa %er-eita 7 e n'o %recisaria -a)87lo e& a0sol!to. Le&0re A!e esse arre%endi&ento, essa entre+a ol!nt6ria C h!&ilha('o e a !& ti%o de &orte n'o B al+o A!e ,e!s eEi+e de nGs %ara A!e nos aceite de olta o! al+o do A!al %ode nos li rar, se assi& decidir. b si&%les&ente !&a descri('o de co&o B o %rG%rio retorno a ,e!s. Se %edi&os A!e ele nos aceite se& esse arre%endi&ento, esta&os na erdade %edindo %ara oltar se& oltar. N'o B %oss1 el. Pois &!ito 0e&, te&os de nos arre%ender. Entretanto, a &aldade A!e nos -a) %recisar disso nos i&%ede de -a)87lo. Ser6 A!e %ode&os arre%ender7nos se ,e!s nos aK!darO Si&, &as o A!e si+ni-ica essa aK!daO Si+ni-ica A!e ,e!s, %or assi& di)er, coloca !& %o!co de si &es&o e& nGs. E&%resta7nos !& %o!co da s!a ra)'o e assi& nos torna&os ca%a)es de %ensarD nos d6 !& %o!co do se! a&or e, dessa &aneira, a&a&os !ns aos o!tros. P!ando ensina&os !&a crian(a a escre er, se+!ra&os7lhe a &'o, aK!dando7a a desenhar as letras. O! seKa, ela sG %ode -or&ar as letras %orA!e nGs as -or&a&os. NGs a&a&os e raciocina&os %orA!e ,e!s a&a e raciocina e, enA!anto isso, se+!ra a nossa &'o. Se n'o ti Bsse&os ca1do, t!do iria de ento e& %o%a. In-eli)&ente, e& nosso estado at!al, %recisa&os da aK!da de ,e!s %ara -a)er al+o A!e, %ela s!a %rG%ria nat!re)a, ele n!nca -a). render7se, so-rer, s!0&eter7se e &orrer. A nat!re)a di ina n'o condi) e& nada co& esse %rocesso. A estrada e& A!e &ais %recisa&os ser +!iados %or ,e!s . !&a estrada A!e ,e!s, e& s!a %rG%ria nat!re)a, n!nca trilho!. ,e!s sG %ode %artilhar conosco o A!e te&D &as ele n'o te& essas coisas e& s!a %rG%ria nat!re)a. S!%onha, no entanto, A!e ,e!s se torne ho&e&. S!%onha A!e nossa nat!re)a h!&ana seKa a&al+a&ada co& a di ina na -or&a de !&a %essoa. Essa %essoa %oderia nos aK!dar. Poderia s!0&eter7se C ontade de ,e!s, so-rer e &orrer, %orA!e seria !& ser h!&ano. Poderia -a)er t!do isso %er-eita&ente, %orA!e conco&itante&ente seria ,e!s. 2oc8 e e! sG %ode&os %ercorrer esse %rocesso se ,e!s o -i)er ocorrer e& nGsD &as ,e!s sG %ode -a)87lo se -or !& ho&e&. Assi& co&o nosso %ensa&ento sG %ode ir adiante %or ser !&a +ota tirada do oceano da inteli+8ncia di ina, assi& ta&0B& nossa tentati a de &orrer sG d6 certo se %artici%ar&os da &orte de ,e!s. PorB&, sG %ode&os %artici%ar dessa &orte se ele &orrerD e ele sG %ode &orrer se -or !& ho&e&. E nesse sentido A!e ele %a+a as nossas d1 idas e so-re %or nGs aA!ilo A!e, %or s!a %rG%ria nat!re)a, n'o %recisaria so-rer de &odo al+!&. Certas %essoas se A!eiEa& de A!e, se Mes!s -oi ao &es&o te&%o ,e!s e ho&e&, se!s so-ri&entos e s!a &orte n'o t8& alor nenh!&, F%ois t!do isso -oi -6cil %ara eleF. O!tras %essoas %ode& 9co& toda ra)'o> %ro7 testar ee&ente&ente contra a in+ratid'o e a +rosseria dessa o0Ke('o. O A!e &e deiEa es%antado B a inco&7 %reens'o A!e ela re ela. E& certo sentido, os ade%tos dessa o0Ke('o n'o sG t8& ra)'o co&o &es&o -ora& t17 &idos e& eE%lorar a idBia. A s!0&iss'o %er-eita, o so-ri&ento %er-eito e a &orte %er-eita n'o -ora& so&ente &ais -6ceis %ara Mes!s %orA!e ele era ,e!sD sG -ora& %oss1 eis %orA!e ele era ,e!s. Mas n'o ser6 essa !&a ra)'o &!ito estranha %ara n'o aceitar essa s!0&iss'o, esse so-ri&ento e essa &orteO O %ro-essor B ca%a) de aK!dar as crian(as a -or&ar as letras %orA!e B ad!lto e sa0e escre er. E idente&ente, %ara o %ro-essor B -6cil escre er, e B essa &es&a -acilidade A!e o ha0ilita a aK!dar a crian(a. Se ele -osse reKeitado co& a desc!l%a de A!e essa tare-a FB -6cil %ara ad!ltosF, e a crian(a A!isesse a%render a escre er co& o!tra crian(a i+!al&ente anal-a0eta 9o A!e an!laria A!alA!er anta+e& FinK!staF>, o %ro+resso dela n'o seria l6 &!ito r6%ido. Se e! esti esse &e a-o+ando n!&a corredeira, !& ho&e& A!e ti esse !& dos %Bs solida&ente %lantado na &ar+e& do rio %oderia estender a &'o e sal ar7&e a ida. Ser6 A!e e! de eria 9entre !& en+as+o e o!tro> +ritar. FN'oQ Isso n'o B K!stoQ 2oc8 te& !&a anta+e&Q Ainda est6 co& !& dos %Bs e& terra -ir&eQFO A anta+e& L cha&e7a de FinK!staF, se A!iser L B o 5nico &oti o %elo A!al esse ho&e& &e %ode ser 5til. E& A!e& 0!scare&os socorro, sen'o e& al+!B& &ais -orte do A!e nGsO Essa B &inha %rG%ria &aneira de er o A!e os crist'os cha&a& de EE%ia('o. Le&0re7se, %orB&, de A!e se trata a%enas de &ais !&a i&a+e&, A!e n'o de e ser con-!ndida co& a realidade. Se ela n'o lhe -or 5til, deiEe7a de lado.

V.A CONCLUSZO PR$TICA


Cristo entre+o!7se C s!0&iss'o e C h!&ilha('o %er-eitas. %er-eitas %orA!e era ,e!sD s!0&iss'o e h!&ilha7 ('o %orA!e era !& ho&e&. Ora, a cren(a dos crist'os est6 e& A!e, se %artilhar&os de al+!& &odo da h!&ildade
25

e do so-ri&ento de Cristo, %artilhare&os ta&0B& do se! tri!n-o so0re a &orte, encontrare&os no a ida a%Gs a &orte e nela sere&os criat!ras %er-eitas e %er-eita&ente -eli)es. Isso i&%lica 0e& &ais A!e tentar se+!ir se!s ensina&entos. As %essoas se %er+!nta& A!ando ocorrer6 o %rGEi&o %asso da e ol!('o L !& %asso %ara alB& do %rG%rio ho&e& L, &as, se+!ndo o cristianis&o, esse %asso K6 -oi dado. E& Cristo, !& no o ho&e& s!r+i!D e o no o ti%o de ida A!e co&e(o! nele de e ser instilado e& nGs. Co&o isso %ode ocorrerO Le&0re&o7nos, antes de &ais nada, de co&o adA!iri&os a nossa -or&a ordin6ria de ida. Rece0e&o7la de o!tras %essoas, de nossos %ais e de todos os nossos ancestrais, inde%endente&ente de !& consenti&ento nosso e &ediante !& %rocesso &!ito c!rioso, A!e en ol e o %ra)er, a dor e o %eri+o. !& %rocesso A!e n!nca ter1a&os i&a+inado. A &aioria das %essoas %assa 0oa %arte da in-Incia tentando i&a+inar co&o a ida se ori+ino!, e, A!ando a res%osta lhes B dada, de in1cio n'o acredita& nela. N'o as c!l%o %or isso, K6 A!e B &es&o !& %rocesso 0astante estranho. Ora, o ,e!s A!e crio! esse %rocesso B o &es&o A!e %laneKa co&o o no o ti%o de ida L a ida de Cristo L ser6 di-!ndido. N'o de e&os nos s!r%reender se ta&0B& esse %rocesso -or estranho. Assi& co&o ,e!s n'o A!is o! ir nossa o%ini'o A!ando in ento! o seEo, ta&0B& n'o nos cons!lto! a res%eito dessa ida no a. J6 tr8s coisas A!e in-!nde& a ida de Cristo e& nGs. o 0atis&o, a -B e essa a('o &isteriosa A!e os crist'os cha&a& %or 6rios no&es L a Santa Ceia, a E!caristia, a Ceia do Senhor. S'o esses tr8s, %elo &enos, os &Bto7 dos &ais co&!ns, o A!e n'o A!er di)er A!e n'o haKa casos es%eciais e& A!e essa ida nos %ossa ser dada na a!s8ncia de !& o! &ais deles. N'o tenho te&%o %ara &e deter nos casos es%eciais e n'o tenho conheci&ento s!-iciente %ara -a)87lo. Se oc8 tentar eE%licar %ara al+!B&, e& %o!cos &in!tos, co&o che+ar e& Edi&0!r+o, dir6 A!ais os trens A!e de e %e+ar. b claro A!e essa %essoa %ode che+ar C cidade de na io o! de a i'o, &as di-icil&ente oc8 le antar6 essas o%(@es. E n'o o! di)er coisa al+!&a so0re A!al das tr8s coisas citadas . a &ais essencial. Me! a&i+o &etodista A!eria A!e e! -alasse &ais a res%eito da -B e &enos a res%eito das o!tras d!as, &as n'o o! -a)er isso. P!alA!er !& A!e %retenda ensinar a do!trina crist' ai, se& d5 ida, di)er A!e os tr8s &eios de e& ser !tili)ados, e isso B s!-iciente %ara nossa -inalidade i&ediata. E! &es&o n'o consi+o entender co&o tais coisas %ode& nos cond!)ir ao no o ti%o de ida. Mas atB a1, se nin+!B& ti esse &e dito nada a res%eito da %rocria('o, e! Ka&ais teria esta0elecido !& neEo entre !& certo %ra)er de orde& -1sica e o nasci&ento de !& no o ser h!&ano no &!ndo. Te&os de aceitar a realidade tal co&o ela se nos a%resenta. n'o de e&os -a)er considera(@es 's so0re co&o as coisas de eria& ser o! co&o es%erar1a&os A!e elas -osse&. No entanto, &es&o se& sa0er %or A!e as coisas s'o assi&, %osso lhes di)er %or A!e acredito nisso, K6 eE%liA!ei %or A!e so! o0ri+ado a crer A!e Mes!s era 9e B> ,e!s. Ora, o -ato de ele ter en7 sinado a se!s se+!idores A!e a no a ida B trans&itida dessa -or&a B t'o claro %ara nGs A!anto A!alA!er o!tro -ato da histGria. E& o!tras %ala ras, acredito na a!toridade dele. N'o tenha &edo da %ala ra Fa!toridadeF. Se oc8 acredita e& al+o %or ca!sa da a!toridade de al+!B& si+ni-ica a%enas A!e oc8 acredita %orA!e a %essoa A!e lhe de! a in-or&a('o B con-i6 el. No enta e no e %or cento das coisas e& A!e acredita&os s'o cridas e& -!n('o da a!toridade de al+!B&. Acredito, %or eEe&%lo, A!e eEista !& l!+ar cha&ado No a `ork, &es&o se& ter estado l6 e &es&o se& conse+!ir %ro ar s!a eEist8ncia %elo racioc1nio a0strato. Acredito nisso %orA!e %essoas con-i6 eis assi& o +arante&. O ho&e& co&!& acredita no siste&a solar, nos 6to&os, na e ol!('o e na circ!la('o do san+!e %or ca!sa da a!toridade de al+!B& 7 %orA!e os cientistas o a-ir&a&. A 5nica %ro a A!e te&os de A!alA!er declara('o histGrica B ta&0B& a a!toridade. Nenh!& de nGs teste&!nho! a conA!ista nor&anda o! a derrota da In enc1 el Ar&ada. Nenh!& de nGs %oderia %ro ar %ela lG+ica %!ra A!e essas coisas acontecera& co&o se %ode %ro ar !&a eA!a('o &ate&6tica. Acredita&os nelas si&%les&ente %orA!e al+!&as teste&!nhas deiEara& relatos escritos a se! res%eito. na erdade, acredita&os nelas %or ca!sa de !&a a!toridade. U& ho&e& A!e de&onstrasse ceticis&o e& rela('o C a!toridade e& o!tros ass!ntos, co&o certas %essoas o -a)e& e& rela('o C reli+i'o, teria de se contentar co& n'o sa0er a0sol!ta&ente nada. N'o %ense A!e esto! a%resentando o 0atis&o, a -B e a Santa Ceia co&o s!0stit!tos do %rG%rio es-or(o %ara i&itar a Cristo. A ida nat!ral B rece0ida de nossos %ais, &as isso n'o si+ni-ica A!e %er&anecere&os i os se& -a)er nada. 2oc8 %ode %erder a ida %or ne+li+8ncia o! %ode dar7lhe -i& co& o s!ic1dio. Te& de ali&ent67la e c!idar dela, se&%re le&0rando A!e n'o a cria&os, &as si&%les&ente conser a&os !&a ida rece0ida de ter7 ceiros. ,o &es&o &odo, o crist'o %ode %erder a ida de Cristo A!e lhe -oi in-!ndida, e te& de -a)er es-or(o %ara &ant87la. PorB&, ne& &es&o o &elhor crist'o A!e K6 eEisti! a+e %or -or(a %rG%ria 7 sG %ode n!trir o! %rote+er !&a ida A!e Ka&ais %oderia ter sido adA!irida %or es-or(o %essoal. ,isso decorre& certas conseAc8ncias %r6ticas. EnA!anto a ida nat!ral ani&a o cor%o, ela tra0alha %ara conser ar esse cor%o. P!ando ele so-re !& -eri&ento, %ode, atB certo %onto, cicatri)ar, o A!e n'o ocorre co& !& cor%o &orto. O or+anis&o i o n'o se
22

caracteri)a %or n!nca se -erir, &as si& %or ter !& %oder, &es&o A!e li&itado, de rec!%era('o. ,a &es&a -or&a, o crist'o n'o B !& ho&e& A!e n!nca erra, &as !& ho&e& ca%a) de se arre%ender, de le antar a ca0e(a e se+!ir e& -rente a%Gs cada A!eda. Ele B assi& %orA!e a ida de Cristo est6 dentro dele, se&%re %ronta %ara rec!%er67lo, ha0ilitando7o a i&itar 9e& certa &edida> a &orte ol!nt6ria A!e o %rG%rio Cristo le o! a ca0o. b %or isso A!e o crist'o se encontra n!&a sit!a('o di-erente da de o!tras %essoas A!e tenta& ser 0oas. Estas es%era&, %or ser 0oas, a+radar a ,e!s, A!ando nele acredita&D o!, caso n'o acredite&, es%era& %elo &enos rece0er a a%ro a('o dos ho&ens 0ons. M6 o crist'o %ensa A!e todo 0e& A!e -a) ad B& da ida de Cristo A!e o ani&a interior&ente. N'o %ensa A!e ,e!s nos a&ar6 &ais %or ser&os 0ons, &as A!e ,e!s nos -ar6 0ons %orA!e nos a&o! %ri&eiro, do &es&o &odo A!e o teto de !&a est!-a n'o atrai o sol %or ser 0rilhante, &as 0rilha %orA!e o sol irradia so0re ele. *ostaria de deiEar 0e& claro A!e, A!ando os crist'os di)e& A!e a ida de Cristo est6 dentro deles, n'o se re-ere& si&%les&ente a al+o &ental o! &oral. P!ando di)e& A!e Fest'o e& CristoF o! A!e o Cristo Fest6 nelesF, n'o B !&a &era &aneira de di)er A!e est'o %ensando e& Cristo o! tentando i&it67lo. P!ere& di)er A!e Cristo o%era de -ato atra Bs delesD A!e a &assa dos crist'os B o or+anis&o -1sico %elo A!al Cristo a+e L A!e nGs so&os se!s dedos e &5sc!los, as cBl!las de se! cor%o. E tal e) isso eE%liA!e al+!&as coisas. EE%lica %or A!e essa no a ida nos B in-!ndida n'o a%enas &ediante atos %!ra&ente &entais, co&o a -B, &as ta&0B& &ediante atos cor%orais, co&o o 0atis&o e a Santa Ceia. N'o se trata si&%les&ente da di-!s'o de !&a idBiaD antes, B co&o a e ol!('o L !& -ato 0iolG+ico o! s!%er0iolG+ico. N'o ale a %ena tentar ser &ais es%irit!al do A!e o %rG%rio ,e!s, A!e n!nca te e a inten('o de A!e -Hsse&os criat!ras %!ra&ente es%irit!ais. Esse B o &oti o %elo A!al se ale de &eios &ateriais co&o o %'o e o inho %ara in-!ndir e& nGs essa no a ida. J6 A!e& di+a A!e esses &eios s'o %o!co re-inados e deses%irit!ali)ados. ,e!s n'o acha. ele in ento! o ato de co&er. Ele +osta da &atBriaD a-inal, -oi ele &es&o A!e a in ento!. Eis o!tra coisa A!e &e intri+a a. n'o B terri el&ente inK!sto A!e essa ida no a sG che+!e Cs %essoas A!e o! ira& -alar de Cristo e acreditara& neleO A erdade, %orB&, B A!e ,e!s n'o nos deiEo! a %ar de se!s des1+nios a res%eito das o!tras %essoas. O A!e sa0e&os B A!e nenh!& ho&e& %ode ser sal o a n'o ser %or &eio de CristoD nin+!B& nos disse A!e sG os A!e o conhece& %ode& ser sal os %or ele. Nesse 1nteri&, se oc8 est6 %reoc!%ado co& as %essoas de -ora, a coisa &enos insensata a -a)er B %er&anecer de -ora ta&0B&. Os crist'os s'o o cor%o de Cristo, o or+anis&o atra Bs do A!al ele tra0alha. Cada acrBsci&o a esse cor%o %er&ite A!e ele tra0alhe &ais. Se oc8 A!er aK!dar os A!e est'o de -ora, te& de acrescentar s!a %eA!ena cBl!la ao cor%o de Cristo, o 5nico A!e %ode aK!d67los. ,ece%ar o dedo de !& ho&e& seria !&a -or&a eEc8ntrica de le 67lo a tra0alhar &ais. 2a&os a o!tra o0Ke('o %oss1 el. Por A!e ,e!s A!is entrar so0 dis-arce neste &!ndo oc!%ado %elo ini&i+o, -!ndando !&a es%Bcie de sociedade secreta %ara &inar o de&HnioO Por A!e n'o in ade o territGrio co& -or(a totalO Ser6 A!e ele n'o B -orte o s!-icienteO Be&, os crist'os acredita& A!e ,e!s ai !tili)ar a -or(a totalD a%enas n'o se sa0e A!ando. Mas %ode&os adi inhar o %orA!8 do atraso. A+indo assi&, ele nos d6 !&a chance de aderir&os C s!a ca!sa li re&ente. N'o acho A!e oc8 e e! ter1a&os e& alta esti&a !& -ranc8s A!e es%erasse os aliados &archare& Ale&anha adentro %ara sG ent'o an!nciar A!e esta a do nosso lado. E certo A!e ,e!s ai in adir. Mas n'o sei se as %essoas A!e %ede& A!e ,e!s inter-ira a0erta e direta&ente e& nosso &!ndo sa0e& eEata&ente o A!e est'o %edindo. P!ando ele -i)er isso, ser6 o -i& do &!ndo. P!ando o a!tor so0e ao %alco, B %orA!e a %e(a K6 ter&ino!. A in as'o di ina ai acontecer, n'o h6 d5 ida A!anto a issoD &as o A!e a&os +anhar se sG ent'o an!nciar&os A!e est6 a&os do lado deleO ,e A!e nos aler6 isso A!ando o !ni erso se dissol er co&o !& sonho e al+o atB ent'o inconce01 el %ara nossa &ente so0re ier co& estrB%ito L al+o t'o &a+n1-ico %ara al+!ns e t'o terr1 el %ara o!trosO ,e A!e isso nos aler6 A!ando n'o %!der&os &ais escolherO ,essa e), ,e!s se a%resentar6 se& dis-arce, e ir6 co& ta&anho %oder A!e ca!sar6 e& cada criat!ra !& a&or irresist1 el o! !& irresist1 el horror. Ser6 tarde de&ais, ent'o, %ara escolher !& dos lados. P!ando n'o B &ais %oss1 el -icar e& %B, de nada adianta oc8 di)er A!e decidi! -icar deitado. AA!ele n'o ser6 o te&%o das escolhas, &as si& da re ela('o do lado a A!e %ertenc1a&os, ti Bsse&os consci8ncia disso o! n'o. JoKe, a+ora, neste &o&ento, te&os a o%ort!nidade de escolher o lado correto. ,e!s tarda a a%arecer %ara nos dar essa chance, A!e n'o d!rar6 %ara se&%re. E %e+ar o! lar+ar.

Livro III CON,UTA CRISTZ


28

:. AS TRdS PARTES ,A MORAL


Conta7se a histGria de !& +aroto a A!e& %er+!ntara& co&o acha a A!e ,e!s era. O +aroto res%onde! A!e, %elo A!e era ca%a) de co&%reender, ,e!s era Fo ti%o de %essoa A!e est6 se&%re Eeretando a ida dos o!tros %ara er se al+!B& est6 se di ertindo e tentaiU aca0ar co& issoF. In-eli)&ente, %arece7&e A!e B essa a idBia A!e !& n5&ero consider6 el de %essoas -a) da %ala ra FMoralF. al+o A!e se intro&ete e& nossa ida e nos i&%ede de ter &o&entos a+rad6 eis. Na realidade, as re+ras &orais s'o co&o A!e instr!(@es de !so da &6A!ina cha&ada Jo&e&. Toda re+ra &oral eEiste %ara %re enir o cola%so, a so0recar+a o! !&a -alha de -!nciona&ento da &67 A!ina. E %or isso A!e essas re+ras, no co&e(o, %arece& estar e& constante con-lito co& nossas inclina(@es na7 t!rais. P!ando esta&os a%rendendo a !sar A!alA!er &ecanis&o, o instr!tor i e di)endo FN'o, n'o -a(a issoF, %orA!e eEiste& di ersas coisas A!e, e&0ora %are(a& &!ito nat!rais e atB acertadas na -or&a de lidar co& a &6A!ina, na erdade n'o -!nciona&. Certas %essoas %re-ere& -alar de FideaisF &orais e& e) de re+ras &orais, e de Fidealis&oF &oral e& e) de o0edi8ncia. Ora, B certo A!e a %er-ei('o &oral B !& FidealF, na &edida e& A!e B inalcan(6 el. Nesse sentido, toda %er-ei('o B, %ara nGs, seres h!&anos, !& ideal. N'o conse+!i&os diri+ir %er-eita&ente !& a!to&G el, Ko+ar t8nis %er-eita&ente o! desenhar !&a linha %er-eita&ente reta. N!& o!tro sentido, %orB&, B en+anador di)er A!e a %er-ei('o &oral B !& ideal. P!ando !& ho&e& di) A!e certa &!lher, casa, 0arco o! Kardi& B Fse! idealF, n'o %retende 9a &enos A!e seKa !& tolo> A!e todos tenha& o &es&o ideal. Nesses ass!ntos, te&os o direito de ter +ostos di-erentes e, conseAcente&ente, ideais di-erentes. E %eri+oso, %orB&, di)er A!e !& ho&e& A!e se es-or(a %ara se+!ir a lei &oral seKa !& ho&e& de Faltos ideaisF, %ois isso %ode nos dar a i&%ress'o de A!e a %er-ei('o &oral B !& &ero +osto %essoal dele e A!e o restante dos ho&ens n'o teria o de er de %roc!rar reali)67la. Esse erro seria desastroso. A cond!ta %er-eita tal e) seKa t'o inalcan(6 el A!anto a %er-eita %er1cia ao olante, &as B !& ideal necess6rio %rescrito a todos os ho&ens %or ca!sa da %rG%ria nat!re)a da &6A!ina h!&ana, da &es&a -or&a A!e a %ilota+e& %er-eita B %rescrita a todos os &otoristas %ela %rG%ria nat!re)a dos a!to&G eis. E seria ainda &ais %eri+oso se oc8 se considerasse !&a %essoa de Faltos ideaisF sG %orA!e tenta n'o &entir 9e& e) de sG contar &entirinhas ocasionais>, n'o co&eter ad!ltBrio 9e& e) de sG co&et87lo de e) e& A!ando> e n'o ser iolento co& os o!tros 9e& e) de ser sG !& %o!A!inho iolento>. 2oc8 correria o risco de trans-or&ar7se n!& &oralista hi%Gcrita, considerando7se !&a %essoa es%ecial a ser -elicitada %or se! Fidealis&oF. Na erdade, isso seria o &es&o A!e se K!l+ar es%ecial %or es-or(ar7se %ara acertar o res!ltado de !&a so&a. b claro A!e a arit&Btica %er-eita B !& FidealF, %ois certa&ente co&etere&os erros e& al+!&as contas. PorB&, n'o h6 nada de es%ecial&ente lo! 6 el e& tentar o0ter o res!ltado correto de cada %asso de !&a so&a. Seria %!ra est!%ide) n'o -a)er essa tentati a, %ois cada erro de c6lc!lo ai lhe ca!sar %ro0le&as %ara o0ter o res!ltado -inal. ,a &es&a -or&a, toda -alha &oral ca!sar6 %ro0le&as, %ro a el&ente %ara os o!tros, certa&ente %ara oc8. Ao -alar de re+ras e o0edi8ncia e& e) de FideaisF e Fidealis&oF, cola0ora&os &!ito %ara nos le&0rar desse -ato. 2a&os dar !& %asso alB&. EEiste& d!as &aneiras %elas A!ais a &6A!ina h!&ana %ode A!e0rar. U&a delas B A!ando os indi 1d!os h!&anos se a-asta& !ns dos o!tros o! colide& !ns co& os o!tros e %reK!dica& !ns aos o!tros, traindo o! co&etendo iol8ncia !ns co& os o!tros. A o!tra B A!ando as coisas 'o &al dentro do %rG%rio indi 1d!o L A!ando as di-erentes %artes A!e o co&%@e& 9s!as -ac!ldades, deseKos etc.> dissocia&7se o! con-lita& !&as co& as o!tras. Pode7se -a)er !&a i&a+e& clara do A!e esto! -alando se i&a+inar&os os seres h!&anos co&o !&a -rota de na ios A!e na e+a e& -or&a('o. A ia+e& sG ser6 0e&7s!cedida se, e& %ri&eiro l!+ar, os na ios n'o se chocare& entre si e n'o entrare& !ns no ca&inho dos o!trosD e, e& se+!ndo l!+ar, se cada na io esti er e& 0oas condi(@es de na e+a('o, co& s!as &6A!inas e& orde&. Ali6s, n'o d6 %ara ter !&a das coisas se& a o!tra. Se os na ios se chocare&, a -rota n'o -icar6 e& 0oas condi(@es %or &!ito te&%o. Por o!tro lado, se os le&es esti ere& co& de-eito, ser6 di-1cil e itar as colis@es. Se oc8 %re-erir, %ense na h!7 &anidade co&o !&a orA!estra A!e toca !&a &5sica. Para se ter !& 0o& res!ltado, d!as coisas s'o necess6rias. cada !& dos instr!&entos de e estar a-inado e cada &5sico de e tocar no &o&ento certo %ara A!e os ins7 tr!&entos co&0ine& entre si. J6 !&a coisa, %orB&, A!e ainda n'o le a&os e& conta. N'o nos %er+!nta&os A!al o destino da -rota, o! A!al a &5sica A!e a 0anda %retende tocar. Mes&o A!e os instr!&entos esti esse& todos a-inados e todos to7 casse& no te&%o correto, a eEec!('o n'o seria !& s!cesso se os &5sicos, tendo sido contratados %ara tocar &5sica dan(ante, tocasse& so&ente &archas -5ne0res. E, %or &elhor A!e -osse a na e+a('o da -rota, a ia+e& n'o seria !& s!cesso se, A!erendo che+ar a No a `ork, a%ortasse e& Calc!t6. A &oral, ent'o, %arece en+lo0ar tr8s -atores. O %ri&eiro B a cond!ta leal e a har&onia entre os indi 1d!os. O se+!ndo %ode ser cha&ado de or+ani)a('o o! har&oni)a('o das coisas dentro de cada indi 1d!o. O terceiro B o
23

o0Keti o +eral da ida h!&ana co&o !& todo. A!al a ra)'o de ser do ho&e&, A!al o destino da -rota de na ios, A!al &5sica o &aestro A!er A!e a 0anda toA!e. 2oc8 K6 de e ter notado A!e o ho&e& &oderno A!ase se&%re %ensa no %ri&eiro desses -atores, esA!ecendo os o!tros dois. P!ando as %essoas di)e& nos Kornais A!e esta&os 0!scando !& %adr'o &oral crist'o, A!ase se&%re %ensa& na 0ondade e na K!sti(a entre na(@es, classes e indi 1d!osD o! seKa, re-ere&7se a%enas ao %ri7 &eiro -ator. P!ando !& ho&e&, -alando de !& %roKeto se!, di) A!e ele Fn'o %ode estar errado, %ois n'o -ar6 &al a nin+!B&F, ta&0B& est6 se re-erindo so&ente ao %ri&eiro -ator. No se! &odo de %ensar, n'o i&%orta co&o o na io est6 %or dentro, desde A!e n'o colida co& a e&0arca('o ao lado. E, A!ando co&e(a&os a %ensar so0re a &oral, B &!ito nat!ral %artir&os do %ri&eiro -ator, A!e s'o as rela(@es sociais. Para co&e(ar, os res!ltados de !&a &oralidade det!r%ada nesta es-era s'o &!ito e identes e nos a-eta& todos os dias. a +!erra e a &isBria, as Kornadas des!&anas de tra0alho, as &entiras e todos os ti%os de tra0alho &al-eito. AlB& disso, enA!anto -ica&os circ!nscritos a esse %ri&eiro -ator, n'o h6 &!ito o A!e disc!tir so0re &oralidade. P!ase todos os %o os de todos os te&%os che+ara& C concl!s'o 9e& tese> de A!e os seres h!&anos de e& ser honestos, +entis e sol1citos !ns co& os o!tros. Cont!do, e&0ora seKa nat!ral co&e(ar %or a1, !& %ensa&ento &oral A!e -icasse restrito a isso seria o &es&o A!e nada. Se n'o %assar&os ao se+!ndo -ator 7 a or+ani)a('o interna de cada ser h!&ano 7, estare&os a%enas nos en+anando. ,e A!e ale dar instr!(@es %recisas de na e+a('o aos 0arcos se eles n'o %assa& de e&0arca(@es elhas e en-err!Kadas, A!e n'o o0edece& aos co&andosO ,e A!e ale %Hr no %a%el re+ras de cond!ta social se sa0e&os A!e, na erdade, nossa co0i(a, co ardia, deste&%ero e aidade 'o nos i&%edir de c!&%ri7lasO N'o A!ero de &aneira al+!&a di)er A!e n'o de e&os %ensar, e nos es-or(ar, %ara &elhorar nosso siste&a social e econH&ico. P!ero a%enas salientar A!e todo esse %laneKa&ento n'o %assar6 de con ersa -iada se n'o nos der&os conta de A!e sG a cora+e& e o altr!1s&o dos indi 1d!os %oder6 -a)er co& A!e o siste&a -!ncione de &aneira a%ro%riada. Seria -6cil eli&inar os ti%os %artic!lares de -ra!de e tirania A!e s!0siste& e& nosso siste&a at!alD &as, enA!anto os ho&ens -ore& os &es&os tra%aceiros e &anda7ch! as de se&%re, encontrar'o no as -or&as de se+!ir Ko+ando o &es&o Ko+o, &es&o n!& no o siste&a. b i&%oss1 el tornar o ho&e& 0o& %ela -or(a da leiD e, se& ho&ens 0ons, n'o %ode ha er !&a 0oa sociedade. b %or isso A!e te&os de co&e(ar a %ensar no se+!ndo -ator. a &oral dentro de cada indi 1d!o. Mas n'o %enso A!e isso seKa s!-iciente. Esta&os che+ando a !& %onto da A!est'o e& A!e di-erentes cren(as a res%eito do !ni erso %rod!)e& -or&as di-erentes de cond!ta. A %ri&eira ista, %ode %arecer 0astante ra)o6 el %arar antes de entrar nessa A!est'o, e sG nos oc!%ar&os das %artes da &oral A!e s'o de consenso entre as %essoas sensatas. Mas %ode&os nos dar a esse l!EoO Le&0re7se de A!e a reli+i'o en ol e !&a sBrie de K!1)os so0re os -atos, K!1)os A!e %ode& ser erdadeiros o! -alsos. Caso seKa& erdadeiros, as concl!s@es deles tiradas cond!)e& a -rota da ra(a h!&ana %or !& deter&inado traKetoD caso contr6rio, o destino ser6 co&%leta&ente di-erente. 2olte&os, %or eEe&%lo, C %essoa A!e di) A!e !&a coisa n'o %ode estar errada se n'o -a) &al a o!tros seres h!&anos. Essa %essoa sa0e &!ito 0e& A!e n'o de e dani-icar os o!tros na ios do co&0oioD %orB&, %ensa sincera&ente A!e t!do o A!e -i)er e& se! %rG%rio na io B da s!a %rG%ria conta. Mas, %ara isso, n'o i&%orta sa0er se o na io B de s!a %ro%riedade o! n'oO N'o i&%orta sa0er se e! so!, %or assi& di)er, o senhorio do &e! %rG%rio cor%o, o! se so! so&ente o se! inA!ilino, res%ons6 el %erante o erdadeiro %ro%riet6rioO Se -!i -eito %or o!tra %essoa, %or al+!B& A!e te& os se!s %rG%rios des1+nios, o -ato B A!e tenho !&a sBrie de o0ri+a(@es e& rela('o a essa %essoa, o0ri+a(@es A!e n'o eEistiria& se e! si&%les&ente %ertencesse a &i& &es&o. AlB& disso, o cristianis&o asse era A!e todo indi 1d!o h!&ano i er6 eterna&ente, o A!e %ode ser erdadeiro o! -also. J6 6rias coisas co& as A!ais e! n'o &e %reoc!%aria se -osse i er a%enas setenta anos, &as A!e &e %reoc!%a& seria&ente co& a %ers%ecti a da ida eterna. Tal e) &inha irrita0ilidade o! &e! ci5&e -iA!e& %iores co& o te&%o 7 de -or&a t'o +rad!al A!e a &!dan(a seKa i&%erce%t1 el ao lon+o de sete dBcadas. No entanto, eles ser'o !& erdadeiro in-erno e& !& &ilh'o de anos. ali6s, se o cristianis&o B er1dico, Fin-ernoF B o ter&o tBcnico eEato %ara desi+nar co&o as coisas ser'o ent'o. A i&ortalidade ta&0B& tra) C tona o!tra di-eren(a A!e, incl!si e, est6 li+ada C di-eren(a entre totalitaris&o e de&ocracia. Se !& ho&e& n'o i e &ais A!e setenta anos, !& estado, !&a na('o o! !&a ci ili)a('o A!e %ode d!rar &il anos s'o &ais i&%ortantes do A!e ele. PorB&, se o cristianis&o B erdadeiro, o indi 1d!o n'o B a%enas &ais i&%ortante, &as inco&%ara el&ente &ais i&%ortante, %ois s!a ida n'o te& -i&D co&%arada C s!a ida, a d!ra('o de !& estado o! ci ili)a('o n'o %assa de !& si&%les instante. Parece7nos, %ortanto, A!e, %ara %ensar a res%eito da &oral, te&os de le ar e& conta os tr8s de%arta&entos. as rela(@es entre os ho&ensD as coisas A!e se %assa& no interior de cada ser h!&anoD e as rela(@es entre o ho7 &e& e o %oder A!e o crio!. Pode&os todos coo%erar no %ri&eiro. Os desacordos co&e(a& co& o se+!ndo e se
3'

torna& &ais sBrios no terceiro. b no trato co& o 5lti&o A!e se e idencia& as %rinci%ais di-eren(as entre crist'os e n'o7crist'os. No restante deste li ro, ass!&irei o %onto de ista crist'o e eEa&inarei todo o cen6rio %artindo do %ress!%osto da eracidade do cristianis&o.

=. AS F2IRTU,ES CAR,EAISF
O ca%1t!lo anterior -oi ori+inal&ente conce0ido co&o !& 0re e colGA!io %ara ser le ado ao ar %elo r6dio. P!ando oc8 n'o %ode -alar %or &ais de de) &in!tos, A!ase t!do te& de ser sacri-icado e& %rol da concis'o. U&a das %rinci%ais ra)@es %elas A!ais di idi a &oral e& tr8s %artes 9co& a i&a+e& dos na ios e& co&0oio> -oi A!e &e %arece! ser esse o ca&inho &ais c!rto %ara di)er o A!e tinha de di)er. A+ora, +ostaria de dar !&a idBia de o!tro esA!e&a no A!al o ass!nto -oi di idido %or escritores anti+os, !& esA!e&a A!e, e&0ora -osse lon+o de&ais %ara aA!ele colGA!io, B eEcelente. ,e acordo co& esse esA!e&a &ais lon+o, eEiste& sete F irt!desF. P!atro delas s'o cha&adas irt!des FcardeaisF, e as restantes, irt!des FteolG+icasF. As FcardeaisF s'o as A!e toda %essoa ci ili)ada reconheceD K6 as FteolG+icasF, e& +eral, sG os crist'os conhece&. Tratarei das teolG+icas &ais adiante. Por enA!anto, oc!%ar7&e7ei das A!atro irt!des cardeais. 9A %ala ra FcardealF n'o te& nenh!&a rela('o co& os FcardeaisF da I+reKa CatGlica. E deri ada da %ala ra latina A!e si+ni-ica F+on)o da %ortaF. S'o cha&adas irt!des FcardeaisF %orA!e s'o, %oder1a&os di)er, irt!des F-!nda&entaisF.> S'o elas. a PRU,dNCIA, a TEMPERAN^A, a MUSTI^A e a /ORTALE[A. A %r!d8ncia si+ni-ica a sa0edoria %r6tica, %arar %ara %ensar nos nossos atos e e& s!as conseAc8ncias. Nos dias de hoKe, a &aioria das %essoas K6 n'o considera a Pr!d8ncia !&a F irt!deF. Incl!si e, co&o Cristo disse A!e sG entraria& e& se! Reino os A!e -osse& co&o crian(as, &!itos crist'os %ensa& A!e %ode& ser tolos, desde A!e seKa& F0on)inhosF. E !& erro. E& %ri&eiro l!+ar, &!itas crian(as de&onstra& ter 0astante F%r!d8nciaF A!ando -a)e& coisas A!e s'o do se! interesse, e conse+!e& %ensar a res%eito dessas coisas co& 0astante sensate). E& se+!ndo l!+ar, co&o esclarece S'o Pa!lo, Cristo n!nca A!is A!e -Hsse&os co&o crian(as na inteli(ncia 7 &!ito %elo contr6rio. Ele nos eEorto! a ser n'o a%enas Fsi&%les co&o as %o&0asF, &as ta&0B& F%r!dentes co&o as ser%entesF. P!er de nGs !& cora('o de crian(a, &as !&a ca0e(a de ad!lto. P!er7nos si&%les, centrados, a-et!osos e dGceis no a%rendi)ado, co&o as 0oas crian(as s'oD &as ta&0B& A!er A!e cada -ra('o da inteli+8ncia A!e %oss!1&os esteKa alerta e a-iada %ara a 0atalha. O -ato de oc8 dar dinheiro %ara !&a o0ra de caridade n'o A!er di)er A!e n'o de a tentar sa0er se a instit!i('o de caridade B -ra!d!lenta o! n'o. O -ato de oc8 %ensar e& ,e!s 9%or eEe&%lo, A!ando re)a> n'o si+ni-ica A!e de a contentar7se co& as cren(as in-antis A!e ali&enta a aos cinco anos de idade. b erdade A!e ,e!s n'o deiEar6 de a&ar nin+!B&, ne& deiEar6 de !tili)ar !&a %essoa co&o se! instr!&ento %or ter nascido co& !& cBre0ro de se+!nda classe. Ele te& !& cora('o +rande o s!-iciente %ara a0ri+ar %essoas de %o!co senso, &as A!er A!e cada !& de nGs !se o senso A!e lhe co!0e. N'o de e&os ter co&o le&a FSeKa 0oa, doce &enina, e deiEe a inteli+8ncia %ara A!e& a %oss!iF, &as si& FSeKa 0oa, doce &enina, e n'o se esA!e(a de ser o &ais inteli+ente A!e %!derF. ,e!s n'o detesta &enos os intelect!al&ente %re+!i(osos do A!e A!alA!er o!tro ti%o de %re+!i(oso. Se oc8 est6 %ensando e& se tornar crist'o, e! lhe a iso A!e estar6 e&0arcando e& al+o A!e ai oc!%ar toda a s!a %essoa, incl!si e o cBre0ro. /eli)&ente, eEiste !&a co&%ensa('o. AA!ele A!e se es-or(a honesta&ente %ara ser crist'o lo+o %erce0e A!e s!a inteli+8ncia est6 a%ri&orada. U& dos &oti os %elos A!ais n'o B necess6rio +rande est!do %ara se tornar crist'o B A!e o cristianis&o B e& si &es&o !&a ed!ca('o. /oi %or isso A!e !& crente i+norante, co&o B!n"an, -oi ca%a) de escre er !& li ro A!e es%anto! o &!ndo inteiro:V. Te&%eran(a, in-eli)&ente, B !&a %ala ra A!e %erde! se! si+ni-icado ori+inal. JoKe e& dia ela si+ni-ica a a0stin8ncia total de 0e0idas alcoGlicas:. Na B%oca e& A!e a se+!nda irt!de cardeal rece0e! esse no&e, ela n'o si+ni-ica a nada disso. A te&%eran(a n'o se re-eria a%enas C 0e0ida, &as aos %ra)eres e& +eralD e n'o i&%lica a a a0stin8ncia, &as a &odera('o e o n'o7%assar dos li&ites. b !& erro considerar A!e os crist'os de e& ser todos a0st8&iosD o isla&is&o, e n'o o cristianis&o, B a reli+i'o da a0stin8ncia. E claro A!e a0ster7se de 0e0idas -ortes B de er de certos crist'os e& %artic!lar o! de A!alA!er crist'o e& deter&inadas ocasi@es, seKa %orA!e sa0e A!e, se to&ar o %ri&eiro co%o, n'o conse+!ir6 %arar, seKa %orA!e, rodeado de %essoas inclinadas ao alcoolis&o, n'o A!er encoraKar nin+!B& co& se! eEe&%lo. A A!est'o toda B A!e ele se a0stB&, %or !& 0o& &oti o, de al+o A!e n'o B conden6 el e& siD e n'o se inco&oda de er os o!tros a%reciando aA!ilo. U&a das &arcas de !& certo ti%o de &a! car6ter B A!e ele n'o conse+!e se %ri ar de al+o se& A!erer A!e todo o &!ndo se %ri e ta&0B&. Esse n'o B o ca&inho crist'o. U& indi 1d!o crist'o %ode achar %or 0e& a0ster7se de !&a sBrie de coisas %or ra)@es
&5

Re-er8ncia a Mohn B!n"an 9:S=T7:STT>, escritor e %re+ador in+l8s, a!tor do cl6ssico % pere(rino, 9N. do R. T.> :. Na l1n+!a in+lesa corrente, e& es%ec1-ico, a %ala ra te& esse si+ni-icado, 9N. do T.> 3&

es%ec1-icas 7 do casa&ento, da carne, da cer eKa o! do cine&aD no &o&ento, %orB&, e& A!e co&e(a a di)er A!e essas coisas s'o r!ins e& si &es&as, o! e& A!e co&e(a a -a)er cara -eia %ara as %essoas A!e !sa& essas coisas, ele se des io! do ca&inho. A restri('o &oderna do !so da %ala ra te&%eran(a C A!est'o da 0e0ida -e) !& +rande &al. Ela aK!da as %essoas a esA!ecer A!e eEiste& &!itas coisas e& rela('o Cs A!ais %ode&os -altar co& a te&%eran(a. O ho&e& A!e trans-or&a s!as %artidas de +ol-e o! s!a &otocicleta no centro de s!a ida, o! a &!lher A!e dedica todos os se!s %ensa&entos a ro!%as, a %artidas de *rid(e o! ao se! cachorro, est'o sendo t'o inte&%erantes A!anto o s!Keito A!e 0e0e &!ito. E claro A!e, isto de -ora, o %ro0le&a n'o B t'o e idente. a &ania de +ol-e o! de *rid(e n'o deiEa a %essoa ca1da na sarKeta. ,e!s, %orB&, n'o se deiEa en+anar %elas a%ar8ncias. A K!sti(a %ress!%@e &!ito &ais do A!e os a-a)eres de !& tri0!nal. E a%enas o anti+o no&e do A!e hoKe cha&a&os de Fi&%arcialidadeF, A!e incl!i a honestidade, a reci%rocidade, a eracidade, o c!&%ri&ento da %ala ra e todas as coisas desse ti%o. A -ortale)a, %or -i&, a0arca os dois ti%os de cora+e& 7 a A!e nos le a a en-rentar o %eri+o e a A!e nos le a a s!%ortar a dor. 8uts:; tal e) seKa o sinHni&o &ais a%roEi&ado no in+l8s &oderno. 2oc8 %ode notar A!e n'o se conse+!e colocar e& %r6tica nenh!&a das o!tras irt!des %or &!ito te&%o se& ter de recorrer a essa. J6 ainda o!tra A!est'o so0re as irt!des A!e &erece ser destacada. J6 !&a di-eren(a entre eEec!tar !& ato de K!sti(a o! te&%eran(a, %or !& lado, e ser !&a %essoa K!sta o! te&%erada, %or o!tro. Al+!B& A!e n'o Ko+!e t8nis &!ito 0e& %ode, e) o! o!tra, eEec!tar !&a +rande Ko+ada. O Ko+ador 0o& B aA!ele c!Kos olhos, &5sc!los e ner os est'o t'o 0e& treinados %ela eEec!('o de 0oas Ko+adas A!e K6 se tornara& de con-ian(a. EEiste nele !& certo to& o! A!alidade A!e trans%arece &es&o A!ando n'o est6 Ko+ando, da &es&a -or&a A!e a &ente de !& &ate&6tico %oss!i certos h60itos e atit!des A!e n'o %ode& deiEar de ser notados &es&o A!ando ele n'o est6 e&%enhado e& -a)er &ate&6tica. I+!al&ente, !& ho&e& A!e %erse ere na %r6tica de atos K!stos ter&inar6 %or o0ter !&a certa A!alidade de car6ter. O A!e cha&a&os de F irt!deF B essa A!alidade, e n'o as a(@es isoladas. Essa distin('o B i&%ortante %orA!e, se %ensar&os so&ente e& a(@es isoladas, estare&os encoraKando tr8s idBias erradas. :>Pode&os %ensar A!e, K6 A!e -i)e&os !&a coisa certa, n'o i&%orta co&o o! %or A!e &oti o a -i)e&os 7 se es%ontanea&ente o! n'o, de &a! h!&or o! co& ale+ria, %or &edo da o%ini'o %50lica o! %or a&or ao 0e&. A erdade B A!e as a(@es corretas %raticadas %elas ra)@es erradas n'o nos aK!da& a constr!ir a A!alidade interna o! car6ter cha&ada F irt!deF, e B essa A!alidade o! car6ter A!e real&ente interessa. 9Se !& Ko+ador &ed1ocre de t8nis d6 !& saA!e &!ito -orte %orA!e %erde! a ca0e(a e n'o %orA!e a alio! A!e a -or(a era necess6ria, esse saA!e %ode atB, co& sorte, le 67lo a encer o Ko+o, &as n'o ai trans-or&67lo n!& 0o& Ko+ador.> =>Pode&os ser le ados a crer A!e ,e!s A!er si&%les&ente a o0edi8ncia a !&a lista de re+ras, ao %asso A!e o A!e ele real&ente A!er s'o %essoas dotadas de !& deter&inado car6ter. ?>Pode&os %ensar A!e as F irt!desF s'o necess6rias a%enas %ara a nossa ida %resente L e A!e no o!tro &!ndo %ode&os %arar de ser K!stos %ois n'o h6 nada so0re o A!e 0ri+ar, o! %arar de ser coraKosos %orA!e n'o eEiste &ais o %eri+o. E erdade A!e %ro a el&ente n'o ha er6 ocasi'o %ara %raticar a K!sti(a o! a cora+e& na o!tra ida, &as ha er6 !&a a0!ndIncia de ocasi@es %ara ser&os o ti%o de %essoa A!e nos torna&os ao %raticar esses atos aA!i. A A!est'o n'o B A!e ,e!s 6 ne+ar nossa entrada na ida eterna se n'o ti er&os certas A!alidades de car6ter, &as A!e, se as %essoas no ti ere& %elo &enos os r!di&entos dessas A!alidades dentro de si, nenh!&a condi('o eEterior %oder6 ser !& FPara1soF %ara elas 7 e& o!tras %ala ras, nenh!&a condi('o eEterior %oder6 dar7lhes a -orte, %ro-!nda e ina0al6 el ale+ria A!e ,e!s tenciono! %ara nGs.

?.MORALI,A,E SOCIAL
A %ri&eira coisa A!e de e&os esclarecer a res%eito da &oralidade crist', na rela('o de !& ho&e& co& o o!tro, B A!e nesse de%arta&ento Cristo n'o eio %re+ar nenh!&a no a &oral. A Re+ra $!rea do No o Tes7 ta&ento 9-a(a aos o!tros o A!e +ostaria A!e -i)esse& %ara oc8> B o res!&o do A!e todos, no 1nti&o, se&%re re7 conhecera& co&o correto. Os +randes &estres da &oral n!nca cria& &orais no asD s'o os charlat@es A!e -a)e& isso. Co&o di)ia o dr. Mohnson:R, Fde e7se antes re-rescar a &e&Gria das %essoas a res%eito do A!e K6 sa0e& do
&5 &2

*!ts, literal&ente FintestinoF. EE%ress'o in-or&al %ara desi+nar cora+e& 7 to have (uts . se&elhante ao nosso Fter %eitoF. 9N. do T> Sa&!el Mohnson 9:RW;7:RT<>, cr1tico liter6rio, ensa1sta e %oeta in+l8s. S!a er e e s!a %ersonalidade i a -ora& retratadas na 0io+ra-ia $i0e o0 <ohnson, escrita %elo a&i+o e %!%ilo Ma&es Bos3ell, !& cl6ssico da literat!ra in+lesa. 9N. do T.> 32

A!e instr!17las co& no idadesF. A erdadeira -!n('o do &estre &oral B a de se&%re nos tra)er de olta, dia a%Gs dia, aos elhos e si&%les %rinc1%ios A!e tanto nos es-or(a&os %ara n'o er. E a &es&a coisa A!e le ar !& ca alo re%etida&ente %ara K!nto da cerca A!e ele se rec!sa a saltar, o! de insistir todo o dia co& a crian(a so0re os %ontos da &atBria A!e ela se esA!i a de est!dar. A se+!nda coisa A!e de e&os esclarecer B A!e o cristianis&o n!nca %oss!i!, ne& %ro-esso! %oss!ir, !& %ro+ra&a detalhado %ara a%licar o F-a(a aos o!tros o A!e +ostaria A!e -i)esse& %ara oc8F a !&a deter&inada sociedade o! a !& &o&ento %artic!lar. Ne& %oderia ser di-erente. Ele se diri+e a todos os ho&ens de todos os te&%osD e !& %ro+ra&a es%ec1-ico A!e -osse ca01 el %ara !& l!+ar o! !&a B%oca n'o o seria %ara o!tros. E, de A!alA!er &odo, B assi& A!e o cristianis&o -!nciona. P!ando nos &anda ali&entar os -a&intos, n'o nos d6 a!las de c!lin6ria. P!ando nos eEorta a ler as Escrit!ras, n'o &inistra a!las de he0raico o! de +re+o, ne& &es&o de +ra&6tica in+lesa. N!nca te e a inten('o de s!0stit!ir o! destit!ir as artes e ci8ncias %ro-anas. te&, antes, a -!n('o de !& diretor A!e as destina Cs s!as -!n(@es corretas e lhes in-!nde a ener+ia de !&a ida no a na &edida e& A!e elas se coloca& C s!a dis%osi('o. As %essoas %ede&. FA I+reKa de e to&ar a dianteira.F Isso B erdade se -or entendido da &aneira correta, &as, caso contr6rio, n'o. Por FI+reKaF de e7se entender todo o cor%o de crist'os %raticantes. E, A!ando di)e& A!e a I+reKa de e to&ar a dianteira, de e& A!erer di)er co& isso A!e al+!ns crist'os 7 os A!e %oss!e& o talento a%ro7 %riado 7 de e& se tornar econo&istas o! estadistas, e A!e todos os estadistas e econo&istas de e& ser crist'os e es-or(ar7se na %ol1tica o! na econo&ia %ara %Hr e& %r6tica o F-a(a aos o!tros o A!e +ostaria A!e -i)esse& %ara oc8F. Se isso se tornasse realidade, e se nGs, terceiros, esti Bsse&os dis%ostos a aceitar o -ato, encontrar1a&os sol!(@es crist's %ara nossos %ro0le&as sociais co& 0astante ra%ide). E claro, %orB&, A!e, A!ando certas %essoas %ede& A!e a I+reKa to&e a dianteira, A!ere& &es&o B A!e a lideran(a esta0ele(a !& %ro+ra&a %ol1tico, o A!e B tolice. A lideran(a, dentro da I+reKa, B co&%osta %elas %essoas A!e -ora& es%ecial&ente treinadas e destacadas %ara c!idar dos nossos ass!ntos enA!anto criat!ras A!e i er'o %ara se&%reD e esta&os %edindo A!e c!&%ra& !&a -!n('o di-erente, %ara a A!al n'o -ora& treinadas. Essa -!n('o ca0e a nGs, lei+os. A a%lica('o de %rinc1%ios crist'os aos sindicatos o! Cs escolas, %or eEe&%lo, de e ir de nGs, sindicalistas e ed!cadores crist'os, do &es&o &odo A!e a literat!ra crist' de e ser -eita %or ro&ancistas e dra&at!r+os crist'os, e n'o %or !& concilio de 0is%os, re!nidos %ara escre er %e(as e ro&ances no se! te&%o li re. ,o &es&o &odo, o No o Testa&ento, se& entrar e& detalhes, nos %inta !& A!adro 0astante claro do A!e seria !&a sociedade %lena&ente crist'. Tal e) eEiKa de nGs &ais do A!e esta&os dis%ostos a dar. In-or&a7nos A!e, nessa sociedade, n'o h6 l!+ar %ara %arasitas o! %assa+eiros clandestinos. aA!ele A!e n'o tra0alhar n'o de e co&er. Cada A!al de e tra0alhar co& s!as %rG%rias &'os e, &ais ainda, o tra0alho de cada A!al de e dar -r!tos 0ons. n'o se de e& %rod!)ir arti+os tolos e s!%Br-l!os, ne&, &!ito &enos, !&a %!0licidade ainda &ais tola %ara nos %ers!adir a adA!iri7los. N'o h6 l!+ar %ara a ostenta('o, %ata a -an-arronice ne& %ara A!e& A!eira e&%inar o nari). Nesse sentido, !&a sociedade crista seria o A!e se cha&a hoKe e& dia Fde esA!erdaF. Por o!tro lado, ela insiste na o0edi8ncia L na o0edi8ncia 9aco&%anhada de sinais eEteriores de re er8ncia> de todos nGs %ara co& os &a+istrados le+iti&a&ente constit!1dos, dos -ilhos %ara co& os %ais e 9acho A!e esta %arte n'o ser6 &!ito %o%!lar> das es%osas %ara co& os &aridos. E& terceiro l!+ar, essa B !&a sociedade ale+re. !&a sociedade re%leta de canto e de re+o)iKo, A!e n'o d6 alor ne& C %reoc!%a('o ne& C ansiedade. A cortesia B !&a das irt!des crist's, e o No o Testa&ento a0o&ina as %essoas a0elh!das, A!e i e& -iscali)ando os o!tros. Se eEistisse !&a sociedade assi& e nGs a isit6sse&os, creio A!e sair1a&os de l6 co& !&a i&%ress'o c!riosa. Ter1a&os a sensa('o de A!e s!a ida econH&ica seria 0astante socialista e, nesse sentido, Fa an(adaF, &as s!a ida -a&iliar e se! cGdi+o de 0oas &aneiras seria&, ao contr6rio, 0astante antiA!ados L tal e) atB ceri&oniosos e aristocr6ticos. Cada !& de nGs a%reciaria !& as%ecto dela, &as %o!cos a a%reciaria& %or inteiro. Isso B o A!e se de e es%erar de !& cristianis&o co&o %roKeto inte+ral %ara o &ecanis&o da sociedade h!&ana. Cada !& de nGs se des io! desse %roKeto inte+ral de -or&a di-erente, e %retende A!e as &odi-ica(@es nele inseridas s!0stit!a& o %rG%rio %roKeto. 2oc8 ai se&%re encontrar a &es&a sit!a('o e& t!do o A!e B erdadeira&ente crist'o. todos se sente& atra1dos %or !& as%ecto disso e A!ere& %e+ar sG esse as%ecto, deiEando de lado o resto. Esse B o &oti o %elo A!al n'o conse+!i&os a an(ar, e ta&0B& eE%lica %or A!e %essoas A!e l!ta& %or coisas o%ostas di)e& estar l!tando %elo cristianis&o. Passo %ara o!tra A!est'o. J6 !& conselho, dado %elos +re+os %a+'os da Anti+cidade, %elos K!de!s do An7 ti+o Testa&ento e %elos +randes &estres crist'os da Idade MBdia, A!e -oi co&%leta&ente deso0edecido %elo siste&a econH&ico &oderno. Todos eles dissera& A!e n'o se de e e&%restar dinheiro a K!rosD e o e&%rBsti&o a K!ros L o A!e cha&a&os de in esti&entos L B a 0ase de todo o nosso siste&a. N'o se %ode, no entanto, con7
33

cl!ir co& a0sol!ta certe)a A!e esteKa&os errados. Al+!ns di)e& A!e, A!ando MoisBs, AristGteles e os crist'os concordara& e& %roi0ir o K!ro 9o! a F!s!raF, co&o diria&>, eles n'o %odia& %re er as sociedades acion6rias e %ensa a& a%enas no a+iota %artic!lar, e A!e, %ortanto, n'o de e&os nos %reoc!%ar co& o A!e dissera&. Essa B !&a A!est'o so0re a A!al n'o ca0e a &i& o%inar. N'o so! econo&ista e si&%les&ente n'o sei se -oi o siste&a de in esti&entos o res%ons6 el %elo estado de coisas e& A!e nos encontra&os. Por isso B A!e %recisa&os de econo&istas crist'os. Entretanto, e! n'o estaria sendo honesto se n'o dissesse A!e tr8s +randes ci ili)a(@es con7 cordara& 9%elo &enos B o A!e %arece C %ri&eira ista> e& condenar o %rG%rio -!nda&ento e& A!e se 0aseia toda a nossa ida. Mais !&a coisa a di)er e ter&ino. No trecho do No o Testa&ento A!e di) A!e todos de e& tra0alhar, ele d6 !&a ra)'o %ara isso L Fa -i& de ter al+o a dar %ara os necessitadosF. A caridade 7 dar %ara os %o0res 7 B !& ele&ento essencial da &oralidade crist'. na ass!stadora %ar60ola das o elhas e dos ca0ritos, ela %arece ser a A!est'o da A!al de%ende t!do o &ais. JoKe e& dia, certas %essoas di)e& A!e a caridade n'o B &ais necess6ria e A!e, e& e) de dar&os %ara os %o0res, de er1a&os criar !&a sociedade e& A!e n'o eEistisse& %o0res. Elas n'o deiEa& de ter certa ra)'o no A!e se re-ere C constr!('o de !&a sociedade assi&, &as A!e& tira disso a concl!s'o de A!e, nesse &eio te&%o, %ode %arar de doar, se a-asto! de toda a &oralidade crist'. N'o acredito A!e al+!B& %ossa esta0elecer o A!anto cada !& de e dar. Creio A!e a 5nica re+ra se+!ra B dar &ais do A!e nos so0ra. E& o!tras %ala ras, se nossos +astos co& con-orto, 0ens s!%Br-l!os, di ers'o etc. se i+!ala& ao do %adr'o dos A!e +anha& o &es&o A!e nGs, %ro a el&ente n'o esta&os dando o s!-iciente. Se a caridade A!e -a)e&os n'o %esa %elo &enos !& %o!co e& nosso 0olso, ela est6 %eA!ena de&ais. E %reciso A!e haKa coisas A!e +ostar1a&os de -a)er e n'o %ode&os %or ca!sa de nossos +astos co& caridade. Esto! -alando de FcaridadeF no sentido co&!& da %ala ra. Os casos %artic!lares A!e a-eta& %arentes, a&i+os, i)inhos o! e&%re+ados, de A!e ,e!s, %or assi& di)er, nos -or(a a to&ar conheci&ento, eEi+e& &!ito &ais A!e isso. %ode& incl!si e nos o0ri+ar a %Hr e& risco nossa %rG%ria sit!a('o. Para &!itos de nGs, o +rande o0st6c!lo C caridade n'o est6 n!& estilo de ida l!E!oso o! no deseKo de &ais %ros%eridade, &as no &edo L na inse+!ran(a A!anto ao -!t!ro. Te&os de sa0er A!e esse &edo B !&a tenta('o. As e)es, ta&0B& o or+!lho atra%alha a caridadeD so&os tentados a +astar &ais do A!e de 1a&os e& -or&as istosas de +enerosidade 9+orKetas, hos%italidade> e &enos co& aA!eles A!e real&ente ne7 cessita& do nosso a!E1lio. Antes de ter&inar, -arei !&a conKect!ra so0re co&o este ca%1t!lo %ode ter a-etado o leitor. Me! %al%ite B A!e deiEei al+!ns esA!erdistas -!riosos %or n'o ter ido &ais lon+e na dire('o e& A!e +ostaria& A!e e! -osse, e A!e ta&0B& deiEei co& rai a as %essoas de orienta('o %ol1tica o%osta %or ter ido lon+e de&ais. Se isso B er7 dade, -ica %osto e& e id8ncia o erdadeiro e&%ecilho %ara a conce%('o de !& %roKeto de sociedade crist'. M!itos n'o eEa&ina& o cristianis&o %ara desco0rir co&o ele real&ente B. sonda&7no na es%eran(a de en7 contrar nele a%oio %ara os %ontos de ista de se! %artido %ol1tico. B!sca&os !& aliado A!ando nos B o-erecido !& Mestre 7 o! !& M!i). N'o so! eEce('o a essa re+ra. J6 trechos deste ca%1t!lo A!e e! +ostaria de ter o&itido, o A!e n'o deiEa de ser !&a de&onstra('o de A!e nada de 0o& %ode nascer destes colGA!ios se n'o nos decidir&os a trilhar o ca&inho &ais co&%rido. A sociedade crist' sG ir6 A!ando a &aioria das %essoas a A!i7 ser, e nin+!B& %ode A!er87la se n'o -or %lena&ente crist'o, Posso re%etir F-a(a aos o!tros o A!e +ostaria A!e -i)esse& %ara oc8F atB cansar, &as n'o conse+!irei i er assi& se n'o a&ar ao %rGEi&o co&o a &i& &es&oD sG %oderei a%render esse a&or A!ando a%render a a&ar a ,e!sD e sG a%renderei a a&67lo A!ando a%render a o0edec87lo. E assi&, co&o e! K6 tinha dito, so&os cond!)idos a !& as%ecto &ais interior da A!est'o L sa1&os da %ro0le&6tica social e entra&os na %ro0le&6tica reli+iosa. O ca&inho &ais lon+o B o &ais c!rto %ara che+ar e& casa.

<. MORALI,A,E E PSICAN$LISE


E! disse A!e sG tere&os !&a sociedade crist' A!ando a &aioria dos indi 1d!os -or crist'. Isso, e idente7 &ente, n'o A!er di)er A!e de e&os adiar a a('o social %ara !& dia i&a+in6rio n!& -!t!ro distante. P!er di)er, isto si&, A!e de e&os co&e(ar os dois tra0alhos a+ora &es&o 7 9:> o tra0alho de er co&o a%licar e& detalhe na sociedade &oderna o %receito F-a(a aos o!tros o A!e +ostaria A!e -i)esse& %ara oc8FD e 9=> o tra0alho de nos tornar&os %essoas A!e real&ente a%licaria& esse %receito se so!0esse& co&o -a)87lo. *ostaria a+ora de co&e(ar a tecer considera(@es so0re a idBia crist' de !& ho&e& 0o& L as instr!(@es crist's %ara o !so da &6A!ina h!&ana. Antes de entrar e& detalhes, +ostaria de -a)er d!as a-ir&a(@es &ais +erais. E& %ri&eiro l!+ar, K6 A!e a &o7 ral crist' %retende ser !&a tBcnica %ara colocar a &6A!ina h!&ana e& orde&, achei A!e oc8 +ostaria de sa0er
3.

co&o ela se relaciona co& o!tra tBcnica A!e %retende a &es&a coisa 7 a sa0er, a %sican6lise. ,e e&os -a)er !&a distin('o 0e& clara entre d!as coisas. a %ri&eira delas, a teoria &Bdica %ro%ria&ente dita e a tBcnica da %sican6liseD a se+!nda, a is'o +eral de &!ndo A!e /re!d e o!tros iera& acrescentar a ela. Essa se+!nda coisa 7 a -iloso-ia de /re!d 7 est6 e& contradi('o direta co& a de o!tro +rande %sicGlo+o, M!n+. AlB& disso, A!ando /re!d descre e a tera%8!tica %ara casos de ne!rose, -ala co&o !& es%ecialista no ass!ntoD &as, A!ando discorre so0re -iloso-ia +eral, -ala co&o !& a&ador. Portanto, B sensato o! i7lo -alar so0re !& ass!nto, &as n'o so0re o o!tro L e B isso A!e e! -a(o. AKo assi& %orA!e &e dei conta de A!e, A!ando /re!d discorre so0re ass!ntos A!e n'o s'o de s!a es%ecialidade e A!e %or acaso e! conhe(o 0e& 9co&o B o caso do ass!nto Flin+!a+e&F>, ele n'o %assa de !& i+norante. A %sican6lise e& si &es&a, %orB&, se%arada de todos os enEertos -ilosG-icos -eitos %or /re!d e %or o!tros, n'o est6 de -or&a al+!&a e& contradi('o co& o cristianis&o. S!as tBcnicas coincide& co& as da &oralidade crist' e& al+!ns as%ectos, e seria reco&end6 el A!e toda %essoa so!0esse al+o so0re o ass!nto. as d!as tBcnicas, %orB&, n'o se+!e& o &es&o c!rso atB o -i&, K6 A!e se!s %ro%Gsitos s'o di-erentes. P!ando !& ho&e& -a) !&a escolha &oral, d!as coisas est'o en ol idas. U&a delas B o %rG%rio ato da es7 colha. A o!tra, os di ersos senti&entos, i&%!lsos etc. A!e -a)e& %arte do se! %er-il %sicolG+ico e constit!e& a &atBria7%ri&a de s!as escolhas. Essa &atBria7%ri&a %ode ser de dois ti%os. Por !& lado, %ode ser o A!e cha&a&os de nor&al. %ode consistir nos senti&entos A!e s'o co&!ns a todos os ho&ens. O!, %or o!tro lado, %ode consistir e& senti&entos antinat!rais, %ro enientes de dist5r0ios e& se! s!0consciente. O &edo de coisas e-eti a&ente %eri+osas B !& eEe&%lo do %ri&eiro ti%oD o &edo irracional de +atos o! aranhas B eEe&%lo do se+!ndo. O deseKo de !& ho&e& %or !&a &!lher B do %ri&eiro. O deseKo %er ertido de !& ho&e& %or o!tro ho&e&, do se+!ndo. Ora, o A!e a %sican6lise se %ro%@e a -a)er B eli&inar os senti&entos anor&ais, o! seKa, dar ao ho&e& !&a &atBria7%ri&a &elhor %ara os se!s atos de escolhaD a &oralidade trata destes atos e& si &es&os. 2a&os dar !& eEe&%lo. I&a+ine tr8s ho&ens A!e 'o C +!erra. U& deles te& o &edo nat!ral do %eri+o A!e A!alA!er %essoa te&, &as ence7o %elo es-or(o &oral e se torna coraKoso. 2a&os s!%or A!e os o!tros dois tenha&, co&o res!ltado do A!e eEiste e& se! s!0consciente, !& &edo irracional e eEa+erado diante do A!al nenh!& es-or(o &oral conse+!e ser 0e&7s!cedido. I&a+ine A!e !& %sicanalista consi+a c!rar os dois, o! seKa, coloc67los de no o n!&a sit!a('o id8ntica C do %ri&eiro ho&e&. b nesse &o&ento e& A!e o %ro0le&a %sicanal1tico est6 resol ido A!e co&e(a o %ro0le&a &oral. Co& a c!ra, os dois ho&ens %ode& se+!ir ca&inhos 0astante di-erentes. O %ri&eiro deles tal e) di+a. F*ra(as a ,e!s, &e li rei daA!elas 0a0oseiras. En-i& %oderei -a)er o A!e se&%re A!is L ser ir ao &e! %a1s.F O o!tro, %orB&, %ode di)er. FBe&, esto! &!ito contente %or &e sentir relati a&ente tranAcilo diante do %eri+o, &as isso n'o altera o -ato de A!e esto!, co&o se&%re esti e, deter&inado a %ensar %ri&eiro e& &i& e a deiEar A!e o!tros ca&aradas -a(a& o tra0alho arriscado se&%re A!e e! %!der. Ali6s, !& dos 0ene-1cios de &e sentir &enos aterrori)ado B A!e consi+o c!idar de &i& de -or&a &ais e-iciente e ser 0e& &ais es%erto %ara esconder esse -ato dos o!tros.F A di-eren(a entre os dois B %!ra&ente &oral, e a %sican6lise n'o te& &ais nada a -a)er a res%eito. Por &ais A!e ela &elhore a &atBria7%ri&a do ho&e&, resta ainda o!tra coisa. a li re escolha do ser h!&ano, !&a escolha real -eita a %artir do &aterial co& A!e ele de%ara. O ho&e& %ode dar %ri&a)ia a si &es&o o! aos o!tros. E este li re7ar01trio . a 5nica coisa da A!al a &oralidade se oc!%a. O &a! &aterial %sicolG+ico n'o B !& %ecado, &as !&a doen(a. N'o B &oti o %ara arre%endi&ento, &as al+o a ser c!rado, o A!e, %or sinal, B &!ito i&%ortante. Os seres h!&anos K!l+a& !ns aos o!tros %elas a(@es eEternas. ,e!s os K!l+a %or s!as escolhas &orais. P!ando !& ne!rGtico co& horror %atolG+ico a +atos se o0ri+a, %or !& 0o& &oti o, a %e+ar !& deles no colo, B 0e& %oss1 el A!e aos olhos de ,e!s esteKa de&onstrando &ais cora+e& A!e o!tro ho&e& A!e rece0esse a 2ictoria Cross:T. P!ando !& ho&e& %er ertido desde a in-Incia, d!rante a A!al -oi ensinado A!e a cr!eldade B correta, -a) !& %eA!eno +esto de 0ondade o! re-reia7se de -a)er !& +esto cr!el, correndo o risco de ser ca(oado %elos se!s co&%anheiros, B %oss1 el A!e, aos olhos de ,e!s, ele tenha -eito &ais do A!e n1s -ar1a&os se sacri-ic6sse&os nossa %rG%ria ida %or !& a&i+o. I+!al&ente erdadeira B a %ossi0ilidade contr6ria. J6 %essoas A!e %arece& &!ito 0oas, &as -a)e& t'o %o!co !so de s!a 0oa hereditariedade e de s!a 0oa -or&a('o A!e aca0a& sendo %iores A!e as A!e considera&os %er ersas. Pode&os di)er co& certe)a A!al teria sido o nosso co&%orta&ento se so-r8sse&os o esti+&a de !& &a! %er-il %sicolG+ico e de !&a &6 cria('o, co& o a+ra ante de s!0ir ao %oder, co&o !& Ji&&ler :;O Esse B o
&8 &3

Condecora('o &ilitar 0ritInica %ara atos de 0ra !ra. 9N. do T.> Jeirich Ji&&ler 9:;WW7:;<V>, diretor da *esta%o e &inistro do Interior d!rante o +o erno na)ista na Ale&anha, res%ons6 el %ela aniA!ila('o e& &assa de K!de!s d!rante a Se+!nda *!erra M!ndial. 9N. do R. T.> 35

&oti o %elo A!al os crist'os de e& se a0ster de K!l+ar. SG e&os o res!ltado das escolhas A!e os ho&ens -a)e& a %artir da &atBria7%ri&a de A!e dis%@e&. ,e!s, %orB&, n'o os K!l+a %or s!a &atBria7%ri&a, &as %elo A!e -i)era& co& ela. P!ase todo o arca0o!(o %sicolG+ico do ho&e& B deri ado do cor%o. P!ando o cor%o &orrer, t!do isso desa%arecer6, e o erdadeiro ho&e& interior, aA!ele A!e escolhe e A!e %ode -a)er o &elhor o! o %ior co& o &aterial dis%on1 el, estar6 de %B, n!. Todas as coisas 0oas A!e %ens6 a&os sere& nossas, &as A!e n'o %assa a& do -r!to de !&a 0oa -isiolo+ia, ser'o se%aradas de al+!ns de nGsD e toda a sorte de coisas &6s, res!ltantes de co&%leEos o! de !&a sa5de %rec6ria, ser'o se%aradas de o!tros. 2ere&os, ent'o, %ela %ri&eira e), cada A!al co&o real&ente era. Ja er6 s!r%resas. Isso &e tra) C se+!nda A!est'o. As %essoas nor&al&ente encara& a &oral crist' co&o !&a es%Bcie de 0ar7 +anha, na A!al ,e!s di). FSe oc8 se+!ir !&a sBrie de re+ras, o! reco&%ens67loD se n'o se+!ir, -arei o con7 tr6rio.F N'o creio A!e essa seKa a &elhor -or&a de er as coisas. Seria &elhor di)er A!e, toda e) A!e to&a&os !&a decis'o, torna&os !& %o!co di-erente a %arte central do nosso ser, a res%ons6 el %ela decis'o to&ada. Considerando ent'o nossa ida co&o !& todo, co& as in5&eras escolhas -eitas ao lon+o do ca&inho, aos %o!cos a&os tornando esse ele&ento central n!&a criat!ra celeste o! n!&a criat!ra in-ernal. !&a criat!ra e& har&onia co& ,e!s, co& as o!tras criat!ras e consi+o &es&a, o! !&a criat!ra cheia de Gdio e e& %B de +!erra co& ,e!s, co& as o!tras criat!ras e consi+o &es&a. Ser !&a criat!ra do %ri&eiro ti%o B o %ara1so, B ale+ria, %a), conheci&ento e %oder. Ser do se+!ndo ti%o B a lo!c!ra, o horror, a idiotia, a rai a, a i&%ot8ncia e a solid'o eterna. Cada !& de nGs, a cada &o&ento, %ro+ride e& dire('o a !& estado o! ao o!tro. Isso eE%lica o A!e se&%re &e ca!so! %er%leEidade a res%eito dos a!tores crist'os, t'o r1+idos n!& sentido e t'o li0erais e a0ertos e& o!tro. Ns e)es -ala& de &eros %ecados de %ensa&ento co&o se -osse& i&ensa&ente escandalososD no &o&ento se+!inte, -ala& dos &ais terr1 eis assassinatos e trai(@es co&o se -osse& al+o do A!al 0asta o arre%endi&ento %ara se o0ter o %erd'o. Aca0ei %or &e con encer de A!e est'o co& a ra)'o. S!a %reoc!%a('o constante B a &arca deiEada %or nossas a(@es na %arte &ais &in5sc!la, &as central de nGs &es&os, a %arte A!e nin+!B& %ode enEer+ar nessa ida, &as A!e cada !& de nGs ter6 de s!%ortar L o! %oder6 -r!ir L %ara se&%re. U& ho&e& %ode estar colocado nesta ida de tal &odo A!e s!a ira o le e a derra&ar o san+!e de &ilhares de se!s se&elhantes, e o!tro %ode encontrar7se n!&a sit!a('o tal A!e, %or &ais irado A!e -iA!e, sG conse+!e ser &oti o de chacotaD a %eA!ena &arca deiEada na al&a, %orB&, %ode ser a &es&a n!& caso e no o!tro. Cada !& deles deiEo! !&a &arca e& si &es&o. A n'o ser A!e se arre%enda&, ter'o &ais di-ic!ldade %ara resistir C ira na %rGEi&a e) e& A!e -ore& tentados, e cair'o n!&a ira %ior a cada e) A!e cedere& C tenta('o. Cada !& deles, caso se olte seria&ente %ara ,e!s, %ode endireitar de no o essa de-or&a('o do ho&e& interiorD caso n'o se olte&, a&0os estar'o, a lon+o %ra)o, condenados. A +rande)a o! %eA!ene) do ato, isto de -ora, n'o B o A!e real&ente i&%orta. U&a 5lti&a A!est'o. Le&0re7se de A!e, co&o e! disse, a ca&inhada na dire('o certa le a n'o sG C %a), &as ta&0B& ao conheci&ento. P!ando !& ho&e& &elhora, torna7se cada e) &ais ca%a) de %erce0er o &al A!e ainda eEiste dentro de si. P!ando !& ho&e& %iora, torna7se cada e) &enos ca%a) de ca%tar a %rG%ria &aldade. U& ho&e& &oderada&ente &a! sa0e A!e n'o B &!ito 0o&D !& ho&e& co&%leta&ente &a! acha A!e est6 co0erto de ra)'o. NGs sa0e&os disso int!iti a&ente. Entende&os o sono A!ando esta&os acordados, n'o A!ando ador&ecidos. Perce0e&os os erros de arit&Btica A!ando nossa &ente est6 -!ncionando direito, n'o no &o&ento e& A!e os co&ete&os. Co&%reende&os a nat!re)a da e&0ria+!e) A!ando esta&os sG0rios, n'o A!ando 080ados. As %essoas 0oas conhece& tanto o 0e& A!anto o &alD as %essoas &6s n'o conhece& nenh!& dos dois.

V. MORALI,A,E SEaUAL
Considere&os a+ora a &oralidade crist' no A!e di) res%eito C A!est'o do seEo, o! seKa, o A!e os crist'os cha&a& de irt!de da castidade. N'o se de e con-!ndir a re+ra crist' da castidade co& a re+ra social da F&odBstiaF, no sentido de %!dor o! dec8ncia. A re+ra social do %!dor esti%!la A!ais %artes do cor%o %ode& ser &ostradas e A!ais ass!ntos %ode& ser a0ordados, e de A!e -or&a, de acordo co& os cost!&es de deter&inado c1rc!lo social. Lo+o, enA!anto a re+ra da castidade B a &es&a %ara todos os crist'os e& todas as B%ocas, a re+ra do %!dor &!da. U&a &o(a das ilhas do Pac1-ico, %ratica&ente n!a, e !&a da&a itoriana co&%leta&ente co0erta, %ode& a&0as ser i+!al&ente F&odestasF, %!dicas e decentes de acordo co& o %adr'o da sociedade e& A!e i e&. A&0as, %elo A!e s!as ro!%as nos di)e&, %ode& ser i+!al&ente castas 9o! i+!al&ente de assas>. Parte do oca0!l6rio A!e !&a &!lher casta !sa a nos te&%os de Shakes%eare sG seria !sado no sBc!lo aIa %or !&a &!lher co&%leta&ente desini0ida. P!ando as %essoas trans+ride& a re+ra do %!dor i+ente no l!+ar e na B%oca e& A!e i e&, e o -a)e& %ara eEcitar o deseKo seE!al e& si &es&as o! nos o!tros, co&ete& !& %ecado
35

contra a castidade. Se, %orB&, a trans+ride& %or i+norIncia o! desc!ido, s!a 5nica c!l%a B a da &6 ed!ca('o. b &!ito -reAcente A!e a re+ra seKa trans+redida a &odo de desa-io, %ara chocar o! ca!sar e&0ara(o nos o!tros. As %essoas A!e -a)e& isso n'o s'o necessaria&ente de assas, &as -alta& co& a caridade, %ois B -alta de caridade achar +ra(a e& inco&odar os o!tros. P!anto a &i&, n'o acho A!e !& %adr'o de %!dor eEtre&a&ente r1+ido e eEi+ente seKa !&a %ro a de castidade o! !&a +rande aK!da %ara A!e essa eEistaD %or isso, considero !& 0o& sinal o a0randa&ento e a si&%li-ica('o dessa re+ra A!e se de! d!rante &inha ida. O &o&ento at!al, entretanto, te& o incon eniente de A!e %essoas de idades e ti%olo+ias di-erentes n'o reconhece& o &es&o %adr'o, de &odo A!e n'o %ode&os sa0er e& A!e %B esta&os. EnA!anto essa con-!s'o d!rar, creio A!e as %essoas &ais elhas, o! &ais antiA!adas, n'o de e& K!l+ar A!e os &ais Ko ens o! Fe&anci%adosF est'o corro&%idos se&%re A!e a+e& de -or&a des%!dorada 9se+!ndo o elho %adr'o>. E& contra%artida, os &ais Ko ens n'o de e& cha&ar os &ais elhos de &oralistas o! %!ritanos sG %orA!e n'o conse+!e& se ada%tar -acil&ente ao no o %adr'o. O deseKo sincero de %ensar se&%re o &elhor do %rGEi&o e de tornar7lhe a ida &ais con-ort6 el resol er6 a &aior %arte desses %ro0le&as. A castidade B a &enos %o%!lar das irt!des crist's. PorB&, n'o eEiste esca%atGria. A re+ra crist' B clara. FO! o casa&ento, co& -idelidade co&%leta ao cHnK!+e, o! a a0stin8ncia total.F Isso . t'o di-1cil de aceitar, e t'o contr6rio a nossos instintos, A!e das d!as, !&a. o! o cristianis&o est6 errado o! o nosso instinto seE!al, tal co&o B hoKe e& dia, se encontra det!r%ado. E claro A!e, sendo crist'o, %enso A!e -oi o instinto A!e se det!r%o!. Tenho, no entanto, o!tras ra)@es %ara %ensar assi&. O o0Keti o 0iolG+ico do seEo s'o os -ilhos, da &es&a -or&a A!e o o0Keti o 0iolG+ico da ali&enta('o B a conser a('o do cor%o. Se co&8sse&os se&%re A!e ti Bsse7 &os ontade e na A!antidade A!e deseK6sse&os, B 0e& erdade A!e &!itos co&eria& de&ais, &as n'o eEtraor7 dinaria&ente de&ais. U&a %essoa %ode co&er %or d!as, &as n'o %or de). O a%etite %ode so0re%!Kar !& %o!co a necessidade 0iolG+ica, &as n'o de -or&a co&%leta&ente des%ro%orcional. M6 !& Ko e& sa!d6 el A!e -osse ind!l+ente co& o se! a%etite seE!al, e A!e a cada ato %rod!)isse !& 0e08, e& de) anos conse+!iria -acil&ente %o oar !&a %eA!ena aldeia. Tal a%etite eEcederia a s!a -!n('o de -or&a cH&ica e a0s!rda. To&e&os o!tro eEe&%lo. b -6cil K!ntar !&a +rande %latBia %ara !& es%et6c!lo de strip3tease = %ara er !&a +arota se des%ir no %alco. A+ora s!%onha A!e oc8 6 a !& %a1s e& A!e os teatros lotasse& %ara assistir a o!tro ti%o de es%et6c!lo. o de !& %rato co0erto c!Ka ta&%a -osse retirada lenta&ente, de &odo A!e, lo+o antes do a%a+ar das l!)es, se re elasse se! conte5do 7 !&a costeleta de carneiro o! !&a 0ela -atia de *acon 2oc8 n'o K!l+aria ha er al+o de errado co& o a%etite desse %o o %or co&idaO Ser6 A!e, e& contra%artida, !&a %essoa criada e& o!tro a&0iente ta&0B& n'o K!l+aria errado o instinto seE!al entre nGsO U& cr1tico disse A!e, se encontrasse !& %a1s onde se -i)esse& es%et6c!los de strip3tease +astronH&ico, con7 cl!iria A!e o %o o desse %a1s esta a -a&into. O A!e ele A!is di)er, e idente&ente, B A!e o strip3tease e coisas a-ins n'o res!lta& da corr!%('o seE!al, &as da inani('o seE!al. Concordo co& ele A!e, esti esse e! n!& %a1s e& A!e o strip3tease de !&a costeleta de carneiro -osse %o%!lar, !&a das eE%lica(@es A!e &e ocorreria seria a -o&e. Mas, %ara co&%ro ar essa hi%Gtese, o %asso se+!inte seria desco0rir se o %o o desse %a1s conso&e &!ita o! %o!ca co&ida. Caso se de&onstrasse A!e &!itos ali&entos s'o cons!&idos, ter1a&os de a0andonar a hi%Gtese de inani('o e tentar %ensar e& o!tra. ,a &es&a &aneira, antes de aceitar a inani('o seE!al co&o ca!sa do strip3 tease, te&os de %roc!rar sinais de A!e, e& nossa B%oca, as %essoas %ratica& &ais a a0stin8ncia seE!al do A!e nas B%ocas e& A!e o strip3tease era desconhecido. Esses sinais, %orB&, n'o eEiste&. Os &Btodos anticonce%cionais &ais do A!e n!nca tornara& a li0ertina+e& seE!al &enos c!stosa dentro do casa&ento e 0e& &ais se+!ra -ora dele. A o%ini'o %50lica n!nca -oi t'o %o!co hostil Cs !ni@es il1citas, e &es&o Cs %er ers@es, desde a B%oca do %a+anis&o. N'o B ta&0B& a hi%Gtese de Finani('oF a 5nica A!e %ode nos ocorrer. Todos sa0e& A!e o a%etite seE!al, co&o A!alA!er o!tro a%etite, cresce A!ando B satis-eito. Os ho&ens -a&intos %ensa& &!ito e& co&ida, &as os +l!t@es ta&0B&. Tanto os saciados A!anto os -a&intos +osta& de est1&!los no os. U& terceiro %onto. N'o eEiste &!ita +ente A!e A!eira co&er coisas A!e n'o s'o ali&entos o! A!e +oste de !sar a co&ida e& o!tras coisas A!e n'o a ali&enta('o. E& o!tras %ala ras, as %er ers@es do a%etite ali&entar s'o raras. As %er ers@es do instinto seE!al, %orB&, s'o n!&erosas, di-1ceis de c!rar e ass!stadoras. ,esc!l%e7 &e %or descer a esses detalhes, &as tenho de -a)87lo. Tenho de -a)87lo %orA!e, h6 inte anos, te&os sido o0ri+ados a en+olir diaria&ente !&a sBrie enor&e de &entiras 0e& contadas so0re seEo. Ti e&os de o! ir, ad nauseam, A!e o deseKo seE!al n'o di-ere de nenh!& o!tro deseKo nat!ral, e A!e, se a0andonar&os a tola e anti7 A!ada idBia itoriana de tecer !&a cortina de sil8ncio e& torno dele, t!do neste Kardi& ser6 &ara ilhoso. No &o&ento e& A!e eEa&ina&os os -atos e nos distancia&os da %ro%a+anda, e&os A!e a coisa n'o B 0e& assi&. ,i)e& A!e o seEo se torno! !& %ro0le&a +ra e %orA!e n'o se -ala a so0re o ass!nto. Nos 5lti&os inte
32

anos, n'o -oi isso A!e acontece!. Todo o dia se -ala so0re o ass!nto, &as ele contin!a sendo !& %ro0le&a. Se o sil8ncio -osse a ca!sa do %ro0le&a, a con ersa seria a sol!('o. Mas n'o -oi. Acho A!e B eEata&ente o contr6rio. Acredito A!e a ra(a h!&ana sG %asso! a tratar do te&a co& discri('o %orA!e ele K6 tinha se tornado !& %ro0le&a. Os &odernos se&%re di)e& A!e Fo seEo n'o B al+o de A!e de e&os nos en er+onharF. Co& isso, %ode& estar A!erendo di)er d!as coisas. U&a delas B A!e Fn'o h6 nada de errado no -ato de a ra(a h!&ana se re%rod!)ir de !& deter&inado &odo, ne& no -ato de esse &odo +erar %ra)erF. Se B isso o A!e t8& e& &ente, est'o co0ertos de ra)'o. O cristianis&o di) a &es&a coisa. O %ro0le&a n'o est6 ne& na coisa e& si, ne& no %ra)er. Os elhos %re+adores crist'os di)ia& A!e, se o ho&e& n'o ti esse so-rido a A!eda, o %ra)er seE!al n'o seria &enor do A!e B hoKe, &as &aior. Be& sei A!e al+!ns crist'os de &ente tacanha di)e& %or a1 A!e o cristianis&o K!l+a o seEo, o cor%o e o %ra)er co&o coisas intrinseca&ente &6s. Mas est'o errados. O cristia7 nis&o . %ratica&ente a 5nica entre as +randes reli+i@es A!e a%ro a %or co&%leto o cor%o L A!e acredita A!e a &atBria B !&a coisa 0oa, A!e o %rG%rio ,e!s corno! a -or&a h!&ana e A!e !& no o ti%o de cor%o nos ser6 dado no Para1so e ser6 %arte essencial da nossa -elicidade, 0ele)a e ener+ia. O cristianis&o eEalto! o casa&ento &ais A!e A!alA!er o!tra reli+i'oD e A!ase todos os +randes %oe&as de a&or -ora& co&%ostos %or crist'os. Se al+!B& disser A!e o seEo, e& si, B al+o &a!, o cristianis&o re-!ta essa a-ir&ati a instantanea&ente. Mas B claro A!e, A!ando as %essoas di)e& Fo seEo n'o B al+o de A!e de e&os nos en er+onharF, elas %ode& estar A!erendo di)er A!e Fo estado e& A!e se encontra nosso instinto seE!al n'o B al+o de A!e de e&os sentir er+onhaF. Se B isso A!e A!ere& di)er, %enso A!e est'o erradas. Penso A!e te&os todos os &oti os do &!ndo %ara sentir er+onha. N'o h6 nada de er+onhoso e& a%reciar o ali&ento, &as de er1a&os nos co0rir de er+onha se &etade das %essoas -i)esse do ali&ento o &aior interesse de s!a ida e %assasse os dias a es%iar -i+!ras de %ratos, co& 6+!a na 0oca e estalando os l60ios. N'o di+o A!e oc8 o! e! seKa&os indi id!al&ente res%ons6 eis %ela sit!a('o at!al. Nossos ancestrais nos le+ara& or+anis&os A!e, so0 este as%ecto, s'o %er ertidosD e cresce&os cercados de %ro%a+anda a -a or da li0ertina+e&. EEiste& %essoas A!e A!ere& &anter o nosso instinto seE!al e& cha&as %ara l!crar co& eleD a-inal de contas, n'o h6 d5 ida de A!e !& ho&e& o0cecado B !& ho&e& co& 0aiEa resist8ncia C %!0licidade. ,e!s conhece nossa sit!a('oD ele n'o nos K!l+ar6 co&o se n'o ti Bsse&os di-ic!ldades a s!%erar. O A!e real&ente i&%orta B a sinceridade e a -ir&a ontade de s!%er67las. Para ser&os c!rados, te&os de A!erer ser c!rados. Todo aA!ele A!e %ede socorro ser6 atendidoD %orB&, %ara o ho&e& &oderno, atB &es&o esse deseKo sincero B di-1cil de ter. E -6cil %ensar A!e A!ere&os al+o A!ando na erdade n'o o A!ere&os. U& crist'o -a&oso, de te&%os anti+os, disse A!e, A!ando era Ko e&, i&%lora a constante&ente %ela castidadeD anos de%ois, se de! conta de A!e, A!ando se!s l60ios %ron!ncia a& FG Senhor, -a)ei7&e castoF, se! cota('o acrescenta a secreta&ente as %ala ras. FMas, %or -a or, A!e n'o seKa a+ora.F Isso ta&0B& %ode acontecer nas %reces e& A!e %edi&os o!tras irt!desD &as h6 tr8s &oti os A!e torna& es%ecial&ente di-1cil deseKar L A!anto &ais alcan(ar 7 a %er-eita castidade. E& %ri&eiro l!+ar, nossa nat!re)a %er ertida, os de&Hnios A!e nos tenta& e a %ro%a+anda a -a or da l!E5ria associa&7se %ara nos -a)er sentir A!e os deseKos aos A!ais resisti&os s'o t'o Fnat!raisF, Fsa!d6 eisF e ra)o6 eis A!e essa resist8ncia B A!ase !&a %er ersidade e !&a ano&alia. Carta) a%Gs carta), -il&e a%Gs -il&e, ro&ance a%Gs ro&ance associa& a idBia da li0ertina+e& seE!al co& as idBias de sa5de, nor&alidade, K! ent!de, -ranA!e)a e 0o& h!&or. Essa associa('o B !&a &entira. Co&o toda &entira %oderosa, B 0aseada n!&a erdade 7 a erdade reconhecida aci&a de A!e o seEo 9C %arte os eEcessos e as o0sess@es A!e crescera& ao se! redor> B e& si Fnor&alF, Fsa!d6 elF etc. A &entira consiste e& s!+erir A!e A!alA!er ato seE!al A!e oc8 se sinta tentado a dese&%enhar a A!alA!er &o&ento seKa ta&0B& sa!d6 el e nor&al. Isso B esta%a-5rdio so0 A!alA!er %onto de ista conce01 el, &es&o se& le ar e& conta o cristianis&o. A s!0&iss'o a todos os nossos deseKos o0 ia&ente le a C i&%ot8ncia, C doen(a, C in eKa, C &entira, C dissi&!la('o, a t!do, en-i&, A!e B contr6rio C sa5de, ao 0o& h!&or e C -ranA!e)a. Para A!alA!er ti%o de -elicidade, &es&o neste &!ndo, B necess6rio co&edi&ento. Lo+o, a a-ir&a('o de A!e A!alA!er deseKo B sa!d6 el e ra)o6 el sG %orA!e B -orte n'o si+ni-ica coisa al+!&a. Todo ho&e& s'o e ci ili)ado de e ter !& conK!nto de %rinc1%ios %elos A!ais reKeita al+!ns deseKos e ad&ite o!tros. U& ho&e& se 0aseia e& %rinc1%ios crist'os, o!tro se 0aseia e& %rinc1%ios de hi+iene, e o!tro, ainda, e& %rinc1%ios sociolG+icos. O erdadeiro con-lito n'o B o do cristianis&o contra a Fnat!re)aF, &as dos %rinc1%ios crist'os contra o!tros %rinc1%ios de controle da Fnat!re)aF. A Fnat!re)aF 9no sentido de !& deseKo nat!ral> ter6 de ser controlada de !& Keito o! de o!tro, a n'o ser A!e A!eira&os arr!inar nossa ida. E 0e& erdade A!e os %rinc1%ios crist'os s'o &ais r1+idos A!e os o!trosD no entanto, acredita&os A!e, %ara o0edecer7lhes, oc8 %oder6 contai co& !&a aK!da A!e n'o ter6 %ara o0edecer aos o!tros. E& se+!ndo l!+ar, &!itas %essoas se sente& desencoraKadas de tentar seria&ente se+!ir a castidade crist'
38

%orA!e a considera& i&%oss1 el 9&es&o antes de tentar>. PorB&, A!ando !&a coisa %recisa ser tentada, n'o se de e %ensar se ela B %oss1 el o! i&%oss1 el. E& -ace de !&a %er+!nta o%tati a n!&a %ro a, a %essoa de e %en7 sar se B ca%a) de res%ond87la o! n'oD e& -ace de !&a %er+!nta o0ri+atGria, a %essoa de e -a)er o &elhor A!e %!der. 2oc8 %oder6 so&ar al+!ns %ontos &es&o co& !&a res%osta i&%er-eita, &as n'o so&ar6 %onto caso se a0stenha de res%onder. Isso n'o aie a%enas %ara !&a %ro a, &as ta&0B& %ara a +!erra, %ara o al%inis&o, %ara a%render a %atinar, a nadar e a andar de 0icicleta. AtB %ara a0otoar !& colarinho d!ro co& os dedos enre+elados, as %essoas conse+!e& -a)er o A!e antes %arecia i&%oss1 el. O ho&e& B ca%a) de %rod1+ios A!ando se 8 o0ri+ado a -a)87los. Pode&os ter certe)a de A!e a castidade %er-eita L co&o a caridade %er-eita L n'o ser6 alcan(ada %elo &ero es-or(o h!&ano. 2oc8 te& de %edir a aK!da de ,e!s. Mes&o de%ois de %edir, %oder6 ter a i&%ress'o de A!e a aK!da n'o e&, o! e& e& dose &enor A!e a necess6ria. N'o se %reoc!%e. ,e%ois de cada -racasso, le an7 te7se e tente de no o. M!itas e)es, a %ri&eira aK!da de ,e!s n'o B a %rG%ria irt!de, &as a -or(a %ara tentar de no o. Por &ais i&%ortante A!e seKa a castidade 9o! a cora+e&, a eracidade o! A!alA!er o!tra irt!de>, esse %rocesso de treina&ento dos h60itos da al&a B ainda &ais alioso. Ele c!ra nossas il!s@es a res%eito de nGs &es&os e nos ensina a con-iar e& ,e!s. A%rende&os, %or !& lado, A!e n'o %ode&os con-iar e& nGs &es&os ne& e& nossos &elhores &o&entosD e, %or o!tro, A!e n'o de e&os nos deses%erar ne& &es&o nos %iores, %ois nossos -racassos s'o %erdoados. A 5nica atit!de -atal B se dar %or satis-eito co& A!alA!er coisa A!e n'o a %er-ei('o. E& terceiro l!+ar, as %essoas &!itas e)es n'o entende& o A!e a %sicolo+ia A!er di)er co& Fre%ress'oF. Ela nos ensino! A!e o seEo Fre%ri&idoF B %eri+oso. Nesse caso, %orB&, Fre%ri&idoF B !& ter&o tBcnico. n'o si+ni-ica Fs!%ri&idoF no sentido de Fne+adoF o! F%roi0idoF. U& deseKo o! %ensa&ento re%ri&ido B o A!e -oi Ko+ado %ara o -!ndo do s!0consciente 9e& +eral na in-Incia> e sG %ode s!r+ir na &ente de -or&a dis-ar(ada o! irreconhec1 el. Ao %aciente, a seE!alidade re%ri&ida n'o %arece ne& &es&o ter rela('o co& a seE!alidade. P!ando !& adolescente o! !& ad!lto se e&%enha e& resistir a !& deseKo consciente, n'o est6 lidando co& a re%ress'o ne& corre o risco de a estar criando. Pelo contr6rio, os A!e tenta& seria&ente ser castos t8& &ais consci8ncia de s!a seE!alidade e lo+o %assa& a conhec87la &elhor A!e A!alA!er o!tra %essoa. Aca0a& co7 nhecendo se!s deseKos co&o Wellin+ton conhecia Na%ole'o o! Sherlock Jol&es conhecia Moriart"=WD co&o !& a%anhador de ratos conhece ratos o! co&o !& encanador conhece !& cano co& a)a&ento. A irt!de 7 &es&o o es-or(o %ara alcan(67la L tra) a l!)D a li0ertina+e& tra) a%enas 0r!&as. Para encerrar, a%esar de e! ter -alado 0astante a res%eito de seEo, A!ero deiEar t'o claro A!anto %oss1 el A!e o centro da &oralidade crist' n'o est6 a1. Se al+!B& %ensa A!e os crist'os considera& a -alta de castidade o 1cio s!%re&o, essa %essoa est6 redonda&ente en+anada. Os %ecados da carne s'o &a!s, &as, dos %ecados, s'o os &enos +ra es. Todos os %ra)eres &ais tetr1 eis s'o de nat!re)a %!ra&ente es%irit!al. o %ra)er de %ro ar A!e o %rGEi&o est6 errado, de tirani)ar, de tratar os o!tros co& desdB& e s!%erioridade, de estra+ar o %ra)er, de di-a&ar. S'o os %ra)eres do %oder e do Gdio. Isso %orA!e eEiste& d!as coisas dentro de &i& A!e co&%ete& co& o ser h!&ano e& A!e de o tentar &e tornar. S'o elas o ser ani&al e o ser dia0Glico. O dia0Glico B o %ior dos dois. E %or isso A!e !& &oralista -rio e %retensa&ente irt!oso A!e ai re+!lar&ente C i+reKa %ode estar 0e& &ais %erto do in-erno A!e !&a %rostit!ta. E claro, %orB&, A!e B &elhor n'o ser nenh!& dos dois.

S. O CASAMENTO CRISTZO
O ca%1t!lo anterior -oi A!ase todo ne+ati o. Nele disc!ti o A!e h6 de errado co& o i&%!lso seE!al no ho7 &e&, &as -alei &!ito %o!co so0re se! -!nciona&ento correto 7 e& o!tras %ala ras, so0re o casa&ento crist'o. J6 d!as ra)@es %elas A!ais n'o A!is a0ordar o te&a do casa&ento. A %ri&eira B A!e a do!trina crist' so0re o as7 s!nto B eEtre&a&ente i&%o%!lar. A se+!nda B A!e n!nca -!i casado, e, %ortanto, n'o %osso -alar so0re ele %or eE%eri8ncia %rG%ria. A%esar disso, sinto A!e n'o %osso deiEar este ass!nto de lado n!& s!&6rio da &oral crist'. A idBia crista de casa&ento se 0aseia nas %ala ras de Cristo de A!e o ho&e& e a &!lher de e& ser con7 siderados !& 5nico or+anis&o 7 tal B o sentido A!e as %ala ras F!&a sG carneF teria& n!&a l1n+!a &oderna. Os crist'os acredita& A!e, A!ando disse isso, ele n'o esta a eE%ressando !& senti&ento, &as a-ir&ando !& -ato L da &es&a -or&a A!e eE%ressa !& -ato A!e& di) A!e o trinco e a cha e s'o !& 5nico &ecanis&o, o! A!e o iolino e o arco -or&a& !& 5nico instr!&ento &!sical. O in entor da &6A!ina h!&ana A!eria nos di)er A!e as d!as &etades desta, o &acho e a -8&ea, -ora& -eitas %ara co&0inar7se aos %ares, n'o si&%les&ente na es-era seE!al, &as e& todas as es-eras. A &onstr!osidade da rela('o seE!al -ora do casa&ento B A!e, cedendo a ela,
2'

Pro-essor Moriart", o &aior ini&i+o de Sherlock Jol&es nas histGrias criadas %or Conan ,o"le. 9N.doT.> 33

tenta7se isolar !& ti%o de !ni'o 9a seE!al> de todos os o!tros ti%os de !ni'o A!e de eria& aco&%anh67la %ara co&%or a !ni'o total. A atit!de crist' n'o to&a co&o errada a eEist8ncia de %ra)er no seEo, co&o n'o considera errado o %ra)er A!e te&os A!ando nos ali&enta&os. O erro est6 e& A!erer isolar esse %ra)er e tentar 0!sc67lo %or si &es&o, da &es&a &aneira A!e n'o se de e 0!scar os %ra)eres do %aladar se& en+olir e di+erir a co&ida, a%enas &asti+ando7a e c!s%indo7a. E& conseAc8ncia, o cristianis&o ensina A!e o casa&ento de e d!rar a ida toda. Neste %onto, B claro A!e eEiste& di-eren(as entre as di ersas I+reKas. al+!&as n'o ad&ite& o di Grcio e& hi%Gtese al+!&aD o!tras o ad&ite& co& rel!tIncia e& casos es%ec1-icos. E !&a +rande l6sti&a A!e os crist'os di irKa& A!anto a essa A!est'oD %ara !& lei+o, %orB&, o -ato a notar B A!e, no A!e di) res%eito ao casa&ento, todas as I+reKas concor7 da& &!ito &ais !&as co& as o!tras do A!e concorda& co& o A!e e& do &!ndo eEterior. Todas encara& o di Grcio co&o se -osse al+o A!e cortasse ao &eio !& or+anis&o i o, co&o !& ti%o de cir!r+ia. Al+!&as acha& A!e essa cir!r+ia B t'o iolenta A!e n'o de e ser -eita de -or&a al+!&a. O!tras a ad&ite& co&o !& rec!rso deses%erado e& casos eEtre&os. Todas asse era& A!e o di Grcio se %arece &ais co& a a&%!ta('o das %ernas do cor%o do A!e co& a dissol!('o de !&a sociedade co&ercial o! &es&o co& o ato de deser('o de !& soldado. O A!e todas elas re%!dia& B a is'o &oderna de A!e o di Grcio B si&%les&ente !& reaK!sta&ento de %arceiros, a ser -eito se&%re A!e as %essoas n'o se sente& &ais a%aiEonadas !&a %ela o!tra, o! A!ando !&a de7 las se a%aiEona %or o!tra %essoa. Antes de analisar essa is'o &oderna e s!a rela('o co& a castidade, n'o de e&os deiEar de considerar s!a rela('o co& o!tra irt!de 7 a sa0er, a K!sti(a. A K!sti(a, co&o e! disse antes, incl!i a -idelidade C %rG%ria %ala ra. Todos os A!e se casara& na i+reKa -i)era& a %ro&essa %50lica e solene de %er&anecer !nidos atB a &orte. O de er de c!&%rir essa %ro&essa n'o te& nenh!& 1nc!lo es%ecial co& a &oralidade seE!al. ela est6 e& %B de i+!aldade co& A!alA!er o!tra %ro&essa. Se, co&o as %essoas hoKe e& dia insiste& e& di)er, o i&%!lso seE!al B i+!al a todos os o!tros i&%!lsos, ent'o de e ser tratado e& %B de i+!aldade co& eles. Assi& co&o o +o)o de todo e A!alA!er i&%!lso B controlado %or nossas %ro&essas, assi& de e ser o +o)o do i&%!lso seE!al. No entanto, se, se+!ndo %enso, ele n'o B i+!al a nossos de&ais i&%!lsos, &as encontra7se &or0ida&ente in-la&ado, de e&os ter &ais ca!tela %ara A!e ele n'o nos le e C desonestidade. Certas %essoas %ode& retr!car di)endo A!e considera& a %ro&essa -eita na i+reKa !&a si&%les -or&alidade, a A!al n!nca tencionara& c!&%rir. A A!e&, ent'o, %retendia& en+anar A!ando -i)era& tal %ro&essaO A ,e!sO Isso n'o B nada sensato. A si &es&asO Isso n'o B &!ito &ais sensato A!e a alternati a anterior. En+anar a noi a, o noi o, os so+rosO Isso B trai('o. E &ais -reAcente, na &inha o%ini'o, o casal 9o! !& deles> A!erer en+anar o %50lico. P!er a res%eita0ilidade A!e e& do casa&ento se& ter de %a+ar %or isso. o! seKa, s'o i&%ostores, s'o en+anadores. Se essas %essoas s'o desonestas e n'o se %reoc!%a& co& isso, n'o tenho nada a lhes di)er. P!e& %oderia ad erti7las a se+!ir o no0re, &as %enoso, de er da castidade, se elas n'o %retende& ne& &es&o ser honestasO Caso reco0rasse& a ra)'o, a %rG%ria %ro&essa -eita as constran+eria. T!do isso, co&o oc8 %ode notar, est6 circ!nscrito ao I&0ito da K!sti(a, e n'o da castidade. Se as %essoas n'o acredita& e& casa&ento %ara se&%re, tal e) seKa &elhor i er K!ntas se& estar casadas A!e -a)er !&a %ro&essa A!e n'o %retende& c!&%rir. b claro A!e, ao i er K!ntas se& estar !nidas %elo &atri&Hnio, elas s'o c!l%adas de -ornica('o 9so0 o %onto de ista crist'o>. U&a -alta, %orB&, n'o conserta a o!tra. a -alta de castidade n'o B &inorada A!ando a ela se acrescenta o %erK5rio. A idBia de A!e Festar ena&oradoF B o 5nico &oti o 6lido %ara %er&anecer casado B total&ente contr6ria C idBia do &atri&Hnio co&o !& contrato o! &es&o co&o !&a %ro&essa, Se t!do se res!&e ao a&or, o ato da %ro&essa nada lhe acrescentaD e, assi&, ne& de eria ser -eito. U&a coisa c!riosa B A!e os %rG%rios a&antes, enA!anto %er&anece& a%aiEonados, sa0e& disso &!ito &ais A!e os A!e sG -ala& de a&or. Co&o o0ser o! Chesterton=:, os a%aiEonados t8& a tend8ncia nat!ral de -a)er %ro&essas !& ao o!tro. As can(@es de a&or do &!ndo inteiro est'o re%letas de K!ras de -idelidade eterna. A lei crist' n'o eEi+e do a&or al+o A!e B alheio C s!a nat!re)a. eEi+e a%enas A!e os a&antes le e& a sBrio al+o A!e a %rG%ria %aiE'o os i&%ele a -a)er. E B e idente A!e a %ro&essa de ser -iel %ara se&%re, A!e -i) A!ando esta a a%aiEonado e %orA!e o esta a, de e ser c!&%rida &es&o A!e deiEe de estar. A %ro&essa di) res%eito a a(@es, a coisas A!e %osso -a)er. nin+!B& %ode -a)er a %ro&essa de ter !& deter&inado senti&ento %ara se&%re. Seria o &es&o A!e %ro&eter n!nca &ais ter dor de ca0e(a o! n!nca &ais ter -o&e. Pode7se %er+!ntar, no entanto, A!al o sentido de &anter !nidas d!as %essoas A!e n'o se a&a& &ais. EEiste& 6rias ra)@es sociais 0e& -!nda&entadas %ara tanto. dar !& lar %ara os -ilhos, %rote+er a &!lher 9A!e %ro a el&ente sacri-ico! a carreira %elo casa&ento> de ser trocada
2&

*il0ert Yeith Chesterton 9:TR<7:;?S>, escritor crist'o in+l8s. 9N. doR.T.> .'

%or o!tra A!ando o &arido se cansar dela. EEiste, no entanto, !& o!tro &oti o do A!al esto! 0astante con7 encido, &es&o A!e o K!l+!e di-1cil de eE%licar. E di-1cil %orA!e tanta +ente n'o conse+!e se dar conta de A!e, &es&o A!e FBF seKa &elhor A!e FCF, tal e) FAF seKa &elhor A!e a&0os. As %essoas +osta& de raciocinar co& os ter&os F0o&F e F&a!F, n'o co& os ter&os F0o&F, F&elhorF e Fo &elhor de todosF, e Fr!i&F, F%iorF e Fo %ior de todosF. Elas %er+!nta& se oc8 K!l+a o %atriotis&o !&a coisa 0oaD se oc8 res%onde A!e ele B &!ito &elhor A!e o e+o1s&o dos indi 1d!os, &as 0astante in-erior C caridade !ni ersal, e A!e de e ceder l!+ar a esta se&%re A!e os dois esti ere& e& con-lito, elas acha& s!a res%osta e asi a. Per+!nta& o A!e oc8 acha dos d!elos. Se oc8 res%onde A!e B &!ito &elhor !& ho&e& %erdoar o %rGEi&o A!e d!elar co& ele, &as A!e o d!elo %ode ser !&a alternati a &elhor A!e !&a ini&i)ade eterna, eE%ressa no es-or(o secreto de ca!sar a r!1na do o%onente, elas se A!eiEa& de A!e oc8 n'o o-erece! !&a res%osta -ranca e direta. Es%ero A!e nin+!B& co&eta o &es&o erro co& o A!e tenho a di)er a+ora. O A!e cha&a&os de Festar a%aiEonadoF B !& estado &ara ilhoso e, so0 di ersos as%ectos, 0enB-ico %ara nGs. AK!da7nos a ser &ais +enerosos e coraKosos, a0re nossos olhos n'o a%enas %ara a 0ele)a do o0Keto a&ado, &as %ara toda a 0ele)a, e s!0ordina 9es%ecial&ente no in1cio> nossa seE!alidade ani&alD nesse sentido, o a&or B o +rande s!0K!+ador do deseKo. Nin+!B& A!e tenha o !so %er-eito da ra)'o ne+aria A!e estar a%aiEonado B &elhor A!e a sens!alidade ordin6ria o! o -rio e+ocentris&o. Mas, co&o e! disse antes, Fa coisa &ais %eri+osa A!e %ode&os -a)er B to&ar !& certo i&%!lso de nossa nat!re)a co&o %adr'o a ser se+!ido c!ste o A!e c!starF. Estar a%aiEonado B &!ito 0o&, &as n'o B a &elhor coisa do &!ndo. EEiste& &!itas coisas a0aiEo, &as ta&7 0B& &!itas o!tras aci&a disso. A %aiE'o a&orosa n'o %ode ser a 0ase de !&a ida inteira. E !& senti&ento no0re, &as, &es&o assi&, B a%enas !& senti&ento. N'o %ode&os nos -iar e& A!e !& senti&ento 6 conser ar %ara se&%re s!a intensidade total, o! &es&o A!e 6 %erd!rar. O conheci&ento %erd!ra, co&o ta&0B& os %rinc1%ios e os h60itos, &as os senti&entos 8& e 'o. E, o A!e A!er A!e as %essoas di+a&, a erdade . A!e o estado de %aiE'o a&orosa nor&al&ente n'o d!ra. Se o elho -inal dos contos de -adas. FE i era& -eli)es %ara se&%reF, A!isesse di)er A!e F%elos cinAcenta anos se+!intes sentira&7se atra1dos !& %elo o!tro co&o no dia anterior ao casa&entoF, estaria se re-erindo a al+o A!e n'o acontece na realidade, A!e n'o %ode acontecer e A!e, &es&o A!e %!desse, seria %o!A!1ssi&o reco&end6 el. P!e& conse+!iria i er nesse estado de eEcita('o &es&o %or cinco anosO P!e seria do tra0alho, do a%etite, do sono, das a&i)adesO E claro, %orB&, A!e o -i& da %aiE'o a&orosa n'o si+ni-ica o -i& do a&or. O a&or nesse se+!ndo sentido 7 distinto da F%aiE'o a&orosaF 7 n'o B !& &ero senti&ento. E !&a !nidade %ro-!nda, &antida %ela ontade e deli0erada&ente re-or(ada %elo h60itoD B -ortalecida ainda 9no casa&ento crist'o> %ela +ra(a A!e a&0os os cHnK!+es %ede& a ,e!s e dele rece0e&. Eles %ode& -r!ir desse a&or !& %elo o!tro &es&o nos &o&entos e& A!e se des+osta&, da &es&a -or&a A!e a&a&os a nGs &es&os &es&o A!ando n'o +osta&os da nossa %essoa. Conse+!e& &anter i o esse a&or &es&o nas sit!a(@es e& A!e, caso se desc!idasse&, %oderia& -icar Fa%aiEonadosF %or o!tra %essoa. /oi a F%aiE'o a&orosaF A!e %ri&eiro os &o e! a K!rar -idelidade rec1%roca. O a&or sereno %er&ite A!e c!&%ra& o K!ra&ento. E atra Bs desse a&or A!e a &6A!ina do casa&ento -!nciona. a %aiE'o a&orosa -oi a -a+!lha A!e a %Hs e& -!nciona&ento. Se oc8 discorda de &i&, B claro A!e ai di)er. FEle n'o sa0e do A!e est6 -alando. Ele ne& B casado.F Tal e) oc8 tenha ra)'o. Antes de di)er isso, %orB&, to&e o c!idado de e&0asar se! K!l+a&ento nas coisas A!e oc8 conhece %or eE%eri8ncia %essoal o! %ela o0ser a('o de se!s a&i+os, e n'o e& idBias deri adas de ro7 &ances o! de -il&es. Isso n'o B t'o -6cil de -a)er A!anto as %essoas %ensa&. Nossa eE%eri8ncia B %reenchida %elas cores dos li ros, %e(as de teatro e -il&es do cine&a, e B necess6rio ter %aci8ncia %ara delas desentranhar e %ara se%arar o A!e a%rende&os da ida %or nGs &es&os. As %essoas tira& dos li ros a idBia de A!e, se oc8 caso! co& a %essoa certa, i er6 Fa%aiEonadoF %ara se&7 %re. Co&o res!ltado, A!ando se d'o conta de A!e n'o B isso o A!e ocorre, che+a& C concl!s'o de A!e co&etera& !& erro, o A!e lhes daria o direito de &!dar 7 n'o %erce0e& A!e, da &es&a -or&a A!e a anti+a %aiE'o se des anece!, a no a ta&0B& se des anecer6. Nesse de%arta&ento da ida, co&o e& A!alA!er o!tro, a eEcita('o B %rG%ria do in1cio e n'o d!ra %ara se&%re. A e&o('o intensa A!e !& +aroto te& A!ando %ensa e& a%render a %ilotar !& a i'o n'o so0re i e A!ando ele se K!nta C /or(a ABrea, onde real&ente ai a%render o A!e B oar. A %al%ita('o de conhecer !& l!+ar no o se es ai A!ando se %assa a &orar l6. Acaso A!ero di)er A!e n'o de e&os a%render a oar o! n'o de e&os &orar n!& l!+ar a%ra)1 elO ,e Keito nenh!&. E& a&0os os casos, se oc8 %erse erar, o arre%io da no idade, A!ando &orre, B co&%ensado %or !& interesse &ais sereno e d!rado!ro. AlB& disso 9e &al consi+o lhe di)er o A!anto isto B i&%ortante>, s'o eEata&ente as %essoas dis%ostas a so-rer a %erda do -r8&ito inicial e a acatar esse interesse &ais sG0rio A!e t8& &aior %ro0a0ilidade de encontrar no as e&o(@es
.&

e& ca&%os di-erentes. O ho&e& A!e a%rende! a oar e se torno! !& 0o& %iloto s!0ita&ente desco0re a &5sicaD o ho&e& A!e se esta0elece! n!& local id1lico desco0re a Kardina+e&. Se+!ndo &e %arece, essa B !&a %eA!ena %arte do A!e Cristo A!is di)er A!ando a-ir&o! A!e nada %ode i er real&ente se& antes &orrer. Si&%les&ente n'o ale a %ena tentar &anter i a !&a sensa('o -orte e -!+a). B a %ior coisa A!e %ode&os -a)er. ,eiEe o 0risson ir e&0ora L deiEe7o &orrer. Se oc8 %assar %or esse %er1odo de &orte e %enetrar na -elicidade &ais discreta A!e o se+!e, %assar6 a i er n!& &!ndo A!e a todo te&%o lhe dar6 no as e&o(@es. Mas, se -i)er das e&o(@es -ortes a s!a dieta di6ria e tentar %rolon+67las arti-icial&ente, elas 'o se tornar cada e) &ais -racas, cada e) &ais raras, atB oc8 irar !& elho entediado e desil!dido %ara o resto da ida. b %or sere& t'o %o!cas as %essoas A!e entende& isso A!e encontra&os tantos ho&ens e &!lheres de &eia7idade la&entando a K! ent!de %erdida, na idade &es&a e& A!e no os hori)ontes de eria& descortinar7se e no as %ortas de eria& a0rir7se. E &!ito &ais di ertido a%render a nadar A!e tentar res+atar incessante&ente 9e in!til&ente> a sensa('o da %ri&eira e) A!e cha%inha&os na 6+!a A!ando +arotos. O!tra idBia A!e a%reende&os de ro&ances e %e(as de teatro B A!e a %aiE'o a&orosa B al+o irresist1 el, al+o A!e si&%les&ente Fcontra1&osF, co&o sara&%o. Por acreditar nisso, certas %essoas casadas lar+a& t!do e se atira& a !& no o a&or A!ando se sente& atra1das %or al+!B&. Penso, %orB&, A!e essas %aiE@es irresist1 eis s'o &!ito &ais raras na ida real A!e nos li ros, %elo &enos de%ois de che+ar&os C idade ad!lta. P!ando conhece&os !&a %essoa 0onita, inteli+ente e 0e&7h!&orada, B claro A!e de e&os, n!& certo sentido, ad&irar e a&ar essas 0elas A!alidades. PorB&, n'o ca0e a nGs e& 0oa &edida K!l+ar se esse a&or de e o! n'o dar l!+ar ao A!e cha&a&os de %aiE'o a&orosaO Se& d5 ida, se nossa ca0e(a est6 cheia de ro&ances, %e(as e can(@es senti&entalistas, e nosso cor%o est6 cheio de 6lcool, a&os tender a trans-or&ar A!alA!er a&or nesse ti%o es%ec1-ico de a&or, da &es&a -or&a A!e, se ho! er !&a aleta K!nto C estrada n!& dia de ch! a, toda a 6+!a ai correr %or ela, o!, se oc8 esti er !sando !& %ar de Gc!los de lentes a)!is, t!do -icar6 a)!lado. A c!l%a ser6 s!a. Antes de deiEar a A!est'o do di Grcio, +ostaria de esclarecer a distin('o entre d!as coisas A!e +eral&ente se con-!nde&. U&a delas B a conce%('o crist' de casa&entoD a o!tra, co&%leta&ente di-erente, B se os crist'os, enA!anto eleitores o! &e&0ros do Parla&ento, de e& i&%or s!a is'o do casa&ento so0re o restante da co&!nidade, incor%orando essa is'o Cs leis estatais A!e re+e& o di Grcio. U& +rande n5&ero de %essoas %are7 ce %ensar A!e, se oc8 B crist'o, de e tentar tornar o di Grcio di-1cil %ara todo o &!ndo. E! n'o %enso assi&. Pelo &enos creio A!e -icaria 0astante )an+ado se os &!(!l&anos tentasse& %roi0ir A!e o restante da %o%!la('o to&asse inho. Minha o%ini'o B A!e as I+reKas de e& reconhecer -ranca&ente A!e a &aioria dos 0ritInicos n'o s'o crist'os, e, %ortanto, n'o se de e es%erar A!e le e& !&a ida crista. ,e e ha er dois ti%os distintos de casa&ento. !& +o ernado %elo Estado, co& re+ras a%lic6 eis a todos os cidad'os, e o!tro +o ernado %ela I+reKa, co& re+ras A!e ela &es&a a%lica a se!s &e&0ros. A distin('o entre os dois ti%os de e ser 0astante n1tida, de tal -or&a A!e se sai0a se& so&0ra de d5 ida A!ais casais s'o casados %ela I+reKa e A!ais n'o. Isso K6 B o 0astante a res%eito da do!trina crist' da indissol!0ilidade do casa&ento. Resta tratar de o!tra coisa, ainda &enos %o%!lar. As es%osas crist's -a)e& o oto de o0edecer a se!s &aridos. No casa&ento crist'o, di)7se A!e os ho&ens s'o a Fca0e(aF. ,!as A!est@es o0 ia&ente se le anta&. 9:> Por A!e a necessidade de !&a Fca0e(aF L %or A!e n'o a i+!aldadeO 9=> Por A!e a Fca0e(aF de e ser o ho&e&O 9:>A necessidade de !&a ca0e(a se+!e7se da idBia de A!e o casa&ento B %er&anente. E claro A!e, na &e7 dida e& A!e o &arido e a es%osa est'o de acordo, a necessidade de !& l1der desa%areceD e +ostar1a&os A!e esse -osse o estado de coisas nor&al no casa&ento crist'o. Mas, A!ando eEiste !& desacordo real, o A!e se de e -a)erO Con ersar so0re o ass!nto, B claroD esto! %artindo da idBia de A!e tentata& -a)er isso e &es&o assi& n'o conse+!ira& che+ar a !& acordo. O A!e -a)er ent'oO O casal n'o %ode decidir %or ota('o, %ois n'o eEiste &aioria a0sol!ta entre d!as %essoas. Certa&ente, !&a das d!as coisas %ode acontecer. %ode& se%arar7se e cada !& ir %ara o se! lado, o! ent'o !&a das %artes de e ter o %oder de decis'o. Se o casa&ento B %er&anente, !&a das d!as %artes de e, e& 5lti&a instIncia, ter o %oder de decidir a %ol1tica -a&iliar. N'o se %ode ter !&a associa('o %er&anente se& !&a constit!i('o. 9=>Se h6 a necessidade de !& l1der, %or A!e o ho&e&O E& %ri&eiro l!+ar, %er+!nto. eEiste !&a ontade +enerali)ada de A!e isso cai0a C &!lherO Co&o e! disse, n'o so! casado, &as, %elo A!e eKo, ne& &es&o a &!lher A!e A!er ser a che-e de s!a %rG%ria casa ad&ira essa sit!a('o A!ando a o0ser a na casa ao lado. Nessas circ!nstIncias, cost!&a eEcla&ar. FPo0re sr. aQ Por A!e ele se deiEa do&inar %or aA!ela &!lher)inha horr1 elO Isso est6 aci&a da &inha co&%reens'o.F Ta&0B& n'o %enso A!e ela -iA!e lisonKeada A!ando al+!B& &enciona o -ato de ser ela a Fca0e(aF. ,e e ha er al+o de anti7nat!ral na %roe&in8ncia das es%osas so0re os &aridos, %ois as %rG%rias es%osas -ica& 0astante en er+onhadas disso e des%re)a& o
.2

&arido A!e se s!0&ete. PorB&, h6 &ais !&a ra)'o, e so0re ela -alo -ranca&ente a %artir da &inha condi('o de solteiro, %ois %ode ser ista &elhor %or A!e& est6 de -ora A!e %or A!e& est6 dentro. As rela(@es da -a&1lia co& o &!ndo eEterior 7 o A!e %oder1a&os cha&ar de %ol1tica eEterna L de e& de%ender, e& 5lti&a an6lise, do ho&e&, %orA!e ele de e ser, e nor&al&ente B, &ais K!sto e& rela('o Cs %essoas de -ora. A &!lher l!ta %rioritaria&ente %elos -ilhos e %elo &arido contra o resto do &!ndo. Nat!ral&ente e, e& certo sentido, A!ase co& ra)'o, as necessidades deles s'o %riori)adas e& detri&ento de todas as o!tras ne7 cessidades. A &!lher B a c!radora es%ecial dos interesses da -a&1lia. A -!n('o do &arido B +arantir A!e essa %redis%osi('o nat!ral da &!lher n'o che+!e a %redo&inar. Ele te& a 5lti&a %ala ra %ara %rote+er as o!tras %essoas do intenso %atriotis&o -a&iliar da es%osa. Se al+!B& d! ida de &i&, deiEe7&e -a)er !&a %er+!nta si&%les. Se se! cachorro &orde! a crian(a da casa ao lado, o! se se! -ilho &ach!co! o cachorro do i)inho, co& A!e& oc8 %re-ere tratar L co& o che-e da -a&1lia o! co& a dona da casaO E, se oc8 B !&a &!lher casada, deiEe7&e -a)er o!tra %er+!nta. A%esar de ad&irar se! &arido, oc8 n'o diria A!e a -alha %rinci%al dele est6 e& n'o -a)er aler os direitos da -a&1lia contra os dos i)inhos t'o i+orosa&ente A!anto oc8 +ostariaO N'o seria ele a%a)i+!ador de&aisO

R. O PER,ZO
E! disse no ca%1t!lo anterior A!e a castidade era a &enos %o%!lar das irt!des crist's. Mas n'o esto! t'o certo disso. Acredito A!e haKa !&a irt!de ainda &enos %o%!lar, eE%ressa na re+ra crist' FA&ar6s a te! %rGEi&o co&o a ti &es&oF. PorA!e, na &oral crist', Fa&ar o %rGEi&oF incl!i Fa&ar o ini&i+oF, o A!e nos i&%in+e o odioso de er de %erdoar nossos ini&i+os. Todos di)e& A!e o %erd'o B !& ideal 0el1ssi&o atB tere& al+o a %erdoar, co&o nGs ti e&os d!rante a +!er7 ra. Nesse &o&ento, a si&%les &en('o do ass!nto B rece0ida co& 0ra&idos de Gdio. N'o B A!e as %essoas K!l+!e& essa irt!de &!ito ele ada e di-1cil de %raticar. K!l+a&7na, isto si&, odiosa e des%re)1 el. FEssa con ersa nos d6 noKoF, di)e&. E &etade de oc8s K6 de e estar A!erendo &e %er+!ntar. FE, se oc8 -osse K!de! o! %olon8s, %erdoaria a *esta%oOF E! ta&0B& &e -a(o essa %er+!nta. /a(o7a &!itas e)es. ,o &es&o &odo, A!ando o cristianis&o &e di) A!e n'o %osso ne+ar &inha reli+i'o &es&o A!e seKa %ara &e sal ar da &orte %ela tort!ra, %er+!nto7&e &!itas e)es A!al seria &inha atit!de n!&a sit!a('o dessas. Neste li ro, n'o A!ero lhe di)er o A!e e! -aria L ali6s, o A!e %osso -a)er B 0e& %o!co L, &as si& o A!e B o cristianis&o. N'o -!i e! A!e o in entei. E ali, 0e& no &eio dele, encontro as %ala ras. FPerdoa as nossas d1 idas, assi& co&o %erdoa&os aos nossos de edores.F N'o h6 a &enor insin!a('o de A!e eEista o!tra &aneira de o0ter&os o %erd'o. Est6 %er-eita&ente claro A!e, se n'o %er7 doar&os, n'o sere&os %erdoados. N'o h6 alternati a. O A!e %ode&os -a)erO 2ai ser di-1cil de A!alA!er &odo, &as creio A!e eEiste& d!as coisas A!e %ode&os -a)er %ara -acilitar !& %o!co as coisas. P!ando a&os est!dar &ate&6tica, n'o co&e(a&os %elo c6lc!lo inte+ral, &as %ela si&%les arit&Btica. ,a &es&a &aneira, se real&ente A!ere&os 9e t!do de%ende dessa ontade real> a%render a %erdoar, o &elhor tal e) seKa co&e(ar co& al+o &ais -6cil A!e a *esta%o. 2oc8 %ode co&e(ar %or %erdoar se! &arido o! es%osa, se!s %ais o! -ilhos o! o -!ncion6rio %50lico &ais %rGEi&o %or t!do o A!e -i)era& e dissera& na se&ana %assada. Isso K6 ai lhe dar tra0alho. E& se+!ndo l!+ar, oc8 de e tentar entender eEata&ente o A!e si+ni-ica a&ar o %rGEi&o co&o a si &es&o. Tenho de a&67lo co&o a&o a &i& &es&o. Be&, co&o B eEata&ente esse a&or a &i& &es&oO A+ora A!e co&e(o a %ensar no ass!nto, eKo A!e n'o n!tro eEata&ente !& +rande a-eto ne& tenho es%ecial %redile('o %ela &inha %essoa, e ne& se&%re +osto da &inha %rG%ria co&%anhia. A%arente&ente, %ortanto, Fa&ar o %rGEi&oF n'o si+ni-ica Fter +rande si&%atia %or eleF ne& Fconsider67lo !& +rande s!KeitoF. Isso K6 de7 eria ser e idente, %ois n'o conse+!i&os +ostar de al+!B& %or es-or(o. Ser6 A!e e! &e considero !& 0o& ca&aradaO In-eli)&ente, Cs e)es si& 9e esses s'o, se& d5 ida, &e!s %iores &o&entos>, &as n'o B %or esse &oti o A!e a&o a &i& &es&o. Na erdade, o A!e acontece B o in erso. n'o B %or considerar7&e a+rad6 el A!e a&o a &i& &es&oD B &e! a&or %rG%rio A!e -a) co& A!e e! &e considere a+rad6 el. Analo+a&ente, %ortanto, a&ar &e!s ini&i+os n'o B o &es&o A!e consider67los 0oas %essoas. O A!e n'o deiEa de ser !& +rande al1 io, %ois &!ita +ente i&a+ina A!e %erdoar os ini&i+os si+ni-ica concl!ir A!e eles, no -i& das contas, n'o s'o t'o &a!s assi&, ao %asso A!e B e idente A!e s'o. 2a&os dar !& %asso adiante. Nos &e!s &o&entos de &aior l!cide), eKo A!e n'o so&ente n'o so! l6 !& +rande s!Keito co&o %osso ser !&a %Bssi&a %essoa. Rec!o co& horror e re%!+nIncia diante de certas coisas A!e -i). Lo+o, isso %arece &e dar o direito de &e sentir horrori)ado e re%!+nado diante dos atos de &e!s ini&i+os. Ali6s, %ensando no ass!nto, le&0ro A!e os %ri&eiros &estres
.3

crist'os K6 di)ia& A!e se de e& odiar as a(@es de !& ho&e& &a!, &as n'o odiar o %rG%rio ho&e&D o!, co&o eles diria&, odiar o %ecado, &as n'o o %ecador. Por &!ito te&%o K!l+!ei essa distin('o tola e insi+ni-icante. co&o se %ode odiar o A!e !& ho&e& -a) e n'o odi67lo %or issoO So&ente anos de%ois &e ocorre! A!e -ora eEata&ente essa a cond!ta A!e e! se&%re ti era co& !&a %essoa e& %artic!lar. e! &es&o. Por &ais A!e e! a0o&inasse &inha co ardia, aidade o! co0i(a, contin!ei a&ando a &i& &es&o. N!nca ti e a &enor di-ic!ldade %ara isso. Na erdade, a ra)'o &es&a %ela A!al detesta a tais coisas B A!e a&a a o ho&e& A!e as co&etia. Por a&ar a &i& &es&o, sentia !& %ro-!ndo %esar %or a+ir assi&. ConseAcente&ente, o cristianis&o n'o A!er er red!)ida a !& 6to&o a a ers'o A!e senti&os %ela cr!eldade e %ela deslealdade. ,e e&os odi67las. N'o de e&os desdi)er nada do A!e disse&os a esse res%eito. PorB&, de e&os odi67las da &es&a -or&a A!e odi6&os nossos %rG%rios atos. sentindo %ena do ho&e& A!e as %ratico! e tendo, na &edida do %oss1 el, a es%eran(a de A!e, de al+!&a -or&a, e& al+!& te&%o e l!+ar, ele %ossa ser c!rado e se tornar no a&ente !& ser h!&ano. A erdadeira %ro a B a se+!inte. s!%onha A!e oc8 leia no Kornal !&a re%orta+e& so0re atrocidades i+no&iniosas e A!e, no -inal, se re ele A!e a re%orta+e& era -alsa o! A!e as atrocidades n'o era& t'o terr1 eis A!anto na %ri&eira ers'o. P!al ser6 s!a rea('oO Ser6 F+ra(as a ,e!s, ne& eles s'o ca%a)es de tanta &aldadeFO O! oc8 -icar6 dece%cionado, dis%osto atB a contin!ar acreditando na %ri&eira re%orta+e& %elo si&%les %ra)er de contin!ar K!l+ando se!s ini&i+os t'o &a!s A!anto %oss1 elO Se -or a se+!nda rea('o, in-eli)&ente oc8 dar6 o %ri&eiro %asso de !& %rocesso A!e, no -inal, o trans-or&ar6 n!& de&Hnio. E -6cil notar A!e a %essoa A!e a+i! assi& est6 co&e(ando a deseKar A!e a esc!rid'o seKa !& %o!co &ais esc!ra. Se der&os a)'o a esse ti%o de senti&ento, lo+o estare&os deseKando A!e a %en!&0ra ta&0B& seKa esc!ra, e, de%ois, A!e a %rG%ria claridade seKa ne+ra. No -inal, insistire&os e& er t!do L incl!si e ,e!s, nossos a&i+os e nGs &es&os L co&o &a!s, e n'o sere&os ca%a)es de %arar. Estare&os %resos %ara se&%re n!& !ni erso de %!ro Gdio. 2a&os dar !& %asso alB&. Ser6 A!e a&ar o ini&i+o A!er di)er A!e n'o de e&os %!ni7loO N'o, de &aneira al+!&a. O a&or A!e sinto %or &i& n'o &e eEi&e do de er de &e s!0&eter C %!ni('o L ne& &es&o C &orte. Se oc8 co&etesse !& assassinato, a coisa correta a -a)er, se+!ndo o cristianis&o, seria entre+ar7se C %ol1cia %ara ser en-orcado. Na &inha o%ini'o, %ortanto, B %er-eita&ente correto A!e !& K!i) crist'o sentencie !& ho&e& C &orte o! A!e !& soldado crist'o &ate o ini&i+o e& co&0ate. Se&%re %ensei assi&, desde A!e &e tornei crist'o e desde &!ito antes da +!erra, e &e! %ensa&ento n'o &!do! e& nada a+ora A!e esta&os e& %a). N'o ai adiantar citar FN'o &atar6sF. EEiste& no +re+o d!as %ala ras. !&a +eral %ara matar, e o!tra es%ec1-ica %ara assassinar P!ando Cristo %ron!ncio! esse &anda&ento, ele !so! a %ala ra eA!i alente a assassinar nos tr8s relatos. e& Mate!s, Marcos e L!cas. ,issera&7&e A!e a &es&a distin('o eEiste no he0raico. Ne& todo ato de &atar B assassinato, da &es&a -or&a A!e ne& todo ato seE!al B ad!ltBrio. P!ando os soldados se diri+ira& a Mo'o Batista %er+!ntando7lhe o A!e -a)er, ele ne& de lon+e s!+eri! A!e a0andonasse& o eEBrcitoD ta&%o!co o -e) Cristo A!ando conhece! !& sar+ento7&or ro&ano L A!e eles cha&a a& de cent!ri'o. O ideal do ca aleiro L o crist'o ar&ado na de-esa de !&a 0oa ca!sa 7 B !& dos +randes ideais crist'os. A +!erra B !&a coisa terr1 el e tenho res%eito %elos %aci-istas honestos, a%esar de achar A!e eles est'o redonda&ente en+anados. O A!e n'o consi+o entender B esse se&i%aci-is&o de hoKe e& dia, A!e d6 Cs %essoas a idBia de A!e, a%esar de ser nosso de er l!tar, de e&os -a)87lo desolados, co&o se esti Bsse&os en er+onhados desse ato. N'o . o!tro o senti&ento A!e ro!0a !& +rande n5&ero de nossos &a+n1-icos Ko ens crist'os, Ko ens A!e se alistara& e A!e t8& toda K!sti-icati a %ara l!tar, de al+o A!e B a conseAc8ncia nat!ral da cora+e& L !&a es%Bcie de 0rio, K50ilo e ent!sias&o. Penso co& -reAc8ncia no A!e teria acontecido se, d!rante a Pri&eira *!erra M!ndial, A!ando ser i co&o soldado, e! e !& Ko e& ale&'o &at6sse&os !& ao o!tro e nos encontr6sse&os lo+o de%ois da &orte. N'o consi+o i&a+inar A!e nenh!& de nGs sentisse !& %in+o de ressenti&ento o! de e&0ara(o. Creio A!e, K!ntos, dar1a&os 0oas risadas. I&a+ino A!e al+!B& dir6. FBe&, se %ode&os condenar os atos do ini&i+o, %!ni7lo e &es&o &at67lo, A!al B ent'o a di-eren(a entre a &oral crist' e a &oral co&!&OF Toda a di-eren(a do &!ndo. Le&0re7se de A!e nGs, crist'os, acredita&os A!e o ho&e& i e eterna&ente. Lo+o, o A!e real&ente i&%orta s'o as %eA!enas &arcas deiEadas e as %eA!enas &!dan(as -eitas na %arte central e interior da al&a, as A!ais 'o nos tornar, a lon+o %ra)o, n!&a criat!ra celestial o! in-ernal. Tal e) seKa&os o0ri+ados a &atar, &as n'o de e&os ali&entar o Gdio ne& +ostar de odiar. Pode&os %!nir, se isso -or necess6rio, &as n'o de e&os +ostar de %!nir. E& o!tras %a7 la ras, os senti&entos de ressenti&ento e de in+an(a de e& ser si&%les&ente eEter&inados de dentro de nGs. Be& sei A!e nin+!B& te& o %oder de decidir A!e, deste &o&ento e& diante, n'o ter6 tais senti&entos. As
..

coisas n'o acontece& assi&. P!ero so&ente di)er A!e, toda e) A!e esses senti&entos le antare& a ca0e(a, de7 e&os es%anc67la L dia a%Gs dia, ano a%Gs ano, atB o -i& da nossa ida. b !& tra0alho 6rd!o, &as n'o B i&7 %oss1 el tentar eEec!t67lo. Mes&o no &o&ento e& A!e casti+a&os o! &ata&os o ini&i+o, de e&os sentir %or ele o &es&o A!e senti&os %or nGs L de e&os deseKar A!e ele n'o seKa &a!D de e&os ter a es%eran(a de A!e al+!& dia, neste &!ndo o! e& o!tro, ele enha a c!rar7se. /alando clara&ente, de e&os deseKar o se! 0e&. E isso A!e a B10lia A!er di)er co& o a&or ao %rGEi&o. deseKar o se! 0e&, se& ter de sentir a-eto ne& di)er A!e ele B +entil A!ando n'o B. Ad&ito A!e isso si+ni-ica a&ar %essoas A!e n'o t8& nada de a&6 eis. Mas %er+!nto. ser6 A!e e! &es&o so! !&a %essoa di+na de ser a&adaO A&o a &i& &es&o si&%les&ente %orA!e so! e! &es&o. ,e!s A!er A!e a&e&os a todas as criat!ras, todos os Fe!sF, da &es&a -or&a e %ela &es&a ra)'o. a%enas, no caso %essoal de cada !&, K6 de! o res!ltado certo da conta %ara nos ensinar co&o B A!e se so&a. ,e e&os, a %artir disso, a%licar a re+ra a todas as o!tras %essoas. Tal e) isso se torne &ais -6cil se le&0rar&os A!e B dessa -or&a A!e ele nos a&a. N'o %elas 0elas A!alidades A!e K!l+a&os %oss!ir, &as si&%les&ente %orA!e cada !& de nGs B !& Fe!F. Pois, na realidade, n'o eEiste &ais nada e& nGs A!e seKa di+no de a&or. nGs, A!e encontra&os !& %ra)er t'o +rande no Gdio A!e a0dicar dele B &ais di-1cil A!e lar+ar a 0e0ida o! o ci+arro...

T. O *RAN,E PECA,O
Che+o a+ora C %arte e& A!e a &oral crist' di-ere &ais nitida&ente de todas as o!tras &orais. EEiste !& 17 cio do A!al ho&e& al+!& est6 li re, A!e ca!sa re%!+nIncia A!ando B notado nos o!tros, &as do A!al, co& a eEce('o dos crist'os, nin+!B& se acha c!l%ado. M6 o! i A!e& ad&itisse ser &a! h!&orado, o! n'o ser ca%a) de resistir a !& ra0o de saia o! C 0e0ida, o! &es&o ser co arde. Mas acho A!e n!nca o! i !& n'o7crist'o se ac!sar desse 1cio. Ao &es&o te&%o, B rar1ssi&o encontrar !& n'o7crist'o A!e tenha al+!&a tolerIncia co& esse 1cio nas o!tras %essoas. N'o eEiste nenh!& o!tro de-eito A!e torne al+!B& t'o i&%o%!lar, e &es&o assi& n'o eEiste de-eito &ais di-1cil de ser detectado e& nGs &es&os. P!anto &ais o te&os, &enos +osta&os de 87lo nos o!tros. O 1cio de A!e esto! -alando B o or+!lho o! a %res!n('o. A irt!de o%osta a ele, na &oral crist', . cha&ada de h!&ildade. 2oc8 de e se le&0rar de A!e, A!ando -al6 a&os so0re a &oralidade seE!al, ad erti A!e n'o era ela o centro da &oral crist'. Be&, a+ora che+a&os ao centro. ,e acordo co& os &estres crist'os, o 1cio -!n7 da&ental, o &al s!%re&o, B o or+!lho. A de assid'o, a ira, a co0i(a, a e&0ria+!e) e t!do o &ais n'o %assa& de ninharias co&%aradas co& ele. E %or ca!sa do or+!lho A!e o dia0o se torno! o A!e B. O or+!lho le a a todos os o!tros 1ciosD B o estado &ental &ais o%osto a ,e!s A!e eEiste. Parece A!e esto! eEa+erandoO Se oc8 acha A!e si&, %ense !& %o!co &ais no ass!nto. A+ora h6 %o!co, o0ser ei A!e, A!anto &ais or+!lho !&a %essoa te&, &enos +osta de 87lo nos o!tros. Se A!er desco0rir A!'o or+!lhoso oc8 B, a &aneira &ais -6cil B %er+!ntar7se. FP!anto &e desa+rada A!e os o!tros &e trate& co&o in-erior, o! n'o note& &inha %resen(a, o! inter-ira& nos &e!s ne+Gcios, o! &e trate& co& condescend8ncia, o! se eEi0a& na &inha -renteOF A A!est'o B A!e o or+!lho de cada !& est6 e& co&%eti('o direta co& o or+!lho de todos os o!tros. Se &e sinto inco&odado %orA!e o!tra %essoa -e) &ais s!cesso na -esta, B %orA!e e! &es&o A!eria ser o +rande s!cesso. ,ois 0ic!dos n'o se 0eiKa&. O A!e A!ero deiEar claro B A!e o or+!lho B es3 sencialmente co&%etiti o L %or s!a %rG%ria nat!re)a 7, ao %asso A!e os o!tros 1cios sG o s'o acidental&ente, %or assi& di)er. O %ra)er do or+!lho n'o est6 e& se ter al+o, &as so&ente e& se ter &ais A!e a %essoa ao lado. ,i)e&os A!e !&a %essoa B or+!lhosa %or ser rica, inteli+ente o! 0onita, &as isso n'o B erdade. As %essoas s'o or+!lhosas %or sere& &ais ricas, &ais inteli+entes e &ais 0onitas A!e as o!tras. Se todos -osse& i+!al&ente ri7 cos, inteli+entes e 0onitos, n'o ha eria do A!e se or+!lhar. b a co&%ara('o A!e torna !&a %essoa or+!lhosa. o %ra)er de estar aci&a do restante dos seres. Eli&inado o ele&ento de co&%eti('o, o or+!lho se ai. E %or isso A!e e! disse A!e o or+!lho essencial&ente co&%etiti o de !&a -or&a A!e os o!tros 1cios n'o s'o. O i&%!lso seE!al %ode le ar dois ho&ens a co&%etir se a&0os est'o interessados na &es&a &o(a. Mas a co&%eti('o ali B acidentalD eles %oderia&, co& a &es&a -acilidade, ter se interessado %or &o(as di-erentes. U& ho&e& or+!7 lhoso, %orB&, -ar6 A!est'o de to&ar a s!a +arota, n'o %or deseK67la, &as %ara %ro ar %ara si &es&o A!e B &e7 lhor do A!e oc8. A co0i(a %ode le ar os ho&ens a co&%etir entre si se n'o eEiste o s!-iciente %ara todosD &as o ho&e& or+!lhoso, &es&o A!e tenha &ais do A!e Ka&ais %oderia %recisar, ai tentar ac!&!lar &ais ainda sG %ara a-ir&ar se! %oder. Pratica&ente todos os &ales no &!ndo A!e as %essoas K!l+a& ser ca!sados %ela co0i(a o! %elo e+o1s&o s'o 0e& &ais o res!ltado do or+!lho. 2eKa a A!est'o do dinheiro. A co0i(a %ode -a)er co& A!e o ho&e& deseKe +anhar dinheiro %ara co&%rar !&a casa &elhor, %oder iaKar nas -Brias e ter coisas &ais a%etitosas %ara co&er e 0e0er. Mas sG atB certo %onto. O A!e -a) co& A!e !& ho&e& A!e +anha :W.WWW li0ras
.5

%or ano -iA!e ansioso %ara +anhar =W.WWW li0rasO N'o B a co0i(a de &ais %ra)er. A so&a de :W.WWW li0ras %ode s!stentar todos os l!Eos de A!e ele A!eira des-r!tar. E o or+!lho L o deseKo de ser &ais rico A!e os o!tros ricos e, &ais do A!e isso, o deseKo de %oder. Pois, e idente&ente, B do %oder A!e o or+!lho real&ente +osta. nada -a) o ho&e& sentir7se t'o s!%erior aos o!tros A!anto o -ato de %oder &o 87los co&o soldadinhos de 0rinA!edo. Por A!e !&a &o(a 0onita C ca(a de ad&iradores es%alha a in-elicidade %or onde A!er A!e 6O Certa&ente n'o B %or ca!sa de se! instinto seE!al. esse ti%o de &o(a B A!ase se&%re seE!al&ente -r1+ida. b o or+!lho. O A!e -a) !& l1der %ol1tico o! !&a na('o inteira A!erere& eE%andir7se inde-inida&ente, eEi+indo t!do %ara siO ,e no o, o or+!lho. Ele B co&%etiti o %ela %rG%ria nat!re)a. B %or isso A!e se eE%ande inde-inida&ente. Se so! !& ho&e& or+!lhoso, enA!anto eEistir al+!B& &ais %oderoso do A!e e!, o! &ais rico, o! &ais es%erto, esse ser6 &e! ri al e &e! ini&i+o. Os crist'os est'o co& a ra)'o. o or+!lho B a ca!sa %rinci%al da in-elicidade e& todas as na(@es e e& todas as -a&1lias desde A!e o &!ndo -oi criado. Os o!tros 1cios %ode&, Cs e)es, atB &es&o con+re+ar as %essoas. %ode ha er !&a 0oa ca&arada+e&, risos e %iadas entre +ente 080ada o! entre de assos. O or+!lho, %orB&, se&7 %re si+ni-ica a ini&i)ade 7 . a ini&i)ade. E n'o sG ini&i)ade entre os ho&ens, &as ta&0B& entre o ho&e& e ,e!s. E& ,e!s de-ronta&os co& al+o A!e B, e& todos os as%ectos, in-inita&ente s!%erior a nGs. Se oc8 n'o sa0e A!e ,e!s B assi& L e A!e, %ortanto, oc8 n'o B nada co&%arado a ele 7, n'o sa0e a0sol!ta&ente nada so0re ,e!s. O ho&e& or+!lhoso se&%re olha de ci&a %ara 0aiEo %ara as o!tras %essoas e coisas. B claro A!e, -a)endo assi&, n'o %ode enEer+ar o A!e est6 aci&a de si. Isso le anta !&a A!est'o terr1 el. Co&o %ode& eEistir %essoas e idente&ente cheias de or+!lho A!e decla7 ra& acreditar e& ,e!s e se considera& &!it1ssi&o reli+iosasO In-eli)&ente, elas adora& !& ,e!s i&a+in6rio. Na teoria, ad&ite& A!e n'o s'o nada co&%aradas a esse ,e!s -antas&a, &as na %r6tica %assa& o te&%o todo a i&a+inar o A!anto ele as a%ro a e as te& e& &elhor conta A!e ao resto dos co&!ns &ortais. O! seKa, %a+a& al7 +!ns tost@es de h!&ildade i&a+in6ria %ara rece0er !&a -ort!na de or+!lho e& rela('o a se!s se&elhantes. S!%onho A!e B a esse ti%o de +ente A!e Cristo se re-eria A!ando di)ia A!e %re+aria& e eE%!lsaria& os de&Hnios e& se! no&e, &as no -inal o! iria& dele A!e Ka&ais os conhecera. Cada !& de n1s, a todo &o&ento, 87se diante dessa ar&adilha &ortal. /eli)&ente, te&os co&o sa0er se ca1&os nela o! n'o. Se&%re A!e constata&os A!e nossa ida reli+iosa nos -a) %ensar A!e so&os 0ons L so0ret!do, A!e so&os &elhores A!e os o!tros L, %o7 de&os ter certe)a de A!e esta&os a+indo co&o &arionetes, n'o de ,e!s, &as do dia0o. A erdadeira %ro a de A!e esta&os na %resen(a de ,e!s B A!e nos esA!ece&os co&%leta&ente de nGs &es&os o! ent'o nos e&os co&o o0Ketos %eA!enos e s!Kos. O &elhor B esA!ecer7nos de nGs &es&os. b !&a coisa terr1 el A!e o %ior de todos os 1cios insin!e7se assi& no %rG%rio centro de nossa ida reli+iosa. Mas B -6cil sa0er %or A!e isso acontece. Todos os 1cios &enores 8& do dia0o A!ando tra0alha so0re o nosso lado ani&al. Este 1cio, %orB&, n'o nasce e& a0sol!to da nossa nat!re)a ani&al. 2e& direta&ente do in-erno. E %!ra&ente es%irit!al. conseAcente&ente, &!ito &ais s!til e %eri+oso. Pela &es&a ra)'o, o or+!lho B !sado co& -reAc8ncia %ara encer os 1cios &ais si&%les. Os %ro-essores, A!e sa0e& disso, a%ela& cost!&eira&ente %ara o or+!lho dos &eninos, o!, co&o di)e&, %ara se! a&or7%rG%rio, a -i& de -a)87los co&%ortar7se direito. Mais de !& ho&e& conse+!i! s!%erar a co ardia, a l!E5ria o! o &a! h!&or %ela cren(a inc!lcada de A!e t!do isso esta a a0aiEo da s!a di+nidade. O! seKa, encera& %elo or+!lho. O dia0o ri Cs +ar+alhadas. /ica satis-eit1ssi&o de nos er castos, coraKosos e controlados desde A!e, e& troca, %re%are %ara nGs !&a ,itad!ra do Or+!lho. ,o &es&o &odo, ele -icaria contente de c!rar as -rieiras dos nossos %Bs se %!desse, e& troca, nos deiEar co& cIncer. O or+!lho B !& cIncer es%irit!al. ele corrGi a %ossi0ilidade &es&a do a&or, do contenta&ento e atB do 0o& senso. Antes de sair deste ass!nto, B 0o& &e res+!ardar de certos &al7entendidos. 9:> O %ra)er do elo+io n'o B or+!lho. A crian(a A!e rece0e !& ta%inha nas costas %or -a)er 0e& o de er de casa, a &!lher c!Ka 0ele)a B elo+iada %elo &arido, a al&a sal a %ara A!e& Cristo di) FM!ito 0e&F. todos -ica& contentes, e t8& todo o direito de -icar. E& cada !&a dessas sit!a(@es, as %essoas n'o se co&%ra)e& naA!ilo A!e s'o, &as no -ato de tere& a+radado a al+!B& A!e 9%elos &oti os corretos> A!eria& a+radar. O %ro0le&a co&e(a A!ando oc8 deiEa de %ensar FE! o a+radei. t!do est6 0e&F, e s!0stit!i esse %ensa&ento %or o!tro. FE! so! &es&o !&a %essoa &a+n1-ica %or ter -eito isso.F P!anto &ais oc8 se co&%ra) e& si &es&o e &enos no elo+io, %ior oc8 -ica. P!ando todo o se! deleite e& de oc8 &es&o e oc8 n'o se i&%orta &ais co& o elo+io, che+o! ao -!ndo do %o(o. b %or isso A!e a aidade, e&0ora seKa o ti%o de or+!lho &ais is1 el no eEterior, B ta&0B& o &enos +ra e e &ais -acil&ente %erdo6 el. A %essoa aidosa deseKa de&ais o elo+io, o a%la!so, a ad7
.5

&ira('o, e est6 se&%re e& 0!sca dessas coisas. b !& de-eito 7 &as B !& de-eito A!ase in-antil e 9estranha&ente> 0astante &odesto. ,e&onstra A!e a %essoa n'o est6 inteira&ente satis-eita co& a ad&ira('o A!e n!tre %or si &es&a. Le ando e& conta a o%ini'o alheia, ela &ostra A!e ainda alori)a !& %o!co as o!tras %essoas. E& res!&o, ela ainda B h!&ana. O or+!lho dia0Glico nasce A!ando des%re)a&os tanto os o!tros A!e n'o &ais le7 a&os e& considera('o o A!e %ensa& de nGs. E idente&ente, B corret1ssi&o, e Cs e)es B nosso de er, n'o nos i&%ortar co& a o%ini'o dos o!tros, &as se&%re %elo &oti o correto, o! seKa, %orA!e nos i&%orta&os in-i7 nita&ente &ais co& a o%ini'o de ,e!s. M6 o ho&e& or+!lhoso te& !& &oti o di-erente %ara n'o se i&%ortar. Ele %ensa. FPor A!e de o &e i&%ortar co& o a%la!so da %le0e se a o%ini'o dela n'o ale nadaO Mes&o se alesse, n'o so! de -icar corado %or ca!sa de !& c!&%ri&ento co&o se -osse !&a &ocinha e& se! %ri&eiro 0aile. N'oD so! dono de !&a %ersonalidade ad!lta e inte+rada. T!do o A!e -i) -oi %ara satis-a)er &e!s %rG%rios ideais 7 o! &inha consci8ncia art1stica L o! &inha tradi('o -a&iliar 7 o!, res!&indo, %orA!e E! So! O Tal. Se a t!r0a +osta o! n'o, o %ro0le&a B dela. Ela n'o ale nada %ara &i&.F ,essa &aneira, o or+!lho %lena&ente desen ol ido %ode atB coi0ir a aidadeD co&o e! disse a+ora h6 %o!co, o dia0o adora Fc!rarF !& de-eito &enor co& !& &aior. ,e e&os nos es-or(ar %ara n'o ser&os aidosos, &as n'o de e&os Ka&ais nos aler do or+!lho %ara c!rar a aidade. 9=>,i)e&os, e& in+l8s \o! e& %ort!+!8s], A!e !& ho&e& te& For+!lhoF de se! -ilho, de se! %ai, de s!a escola, de se! re+i&ento. Pode&os nos %er+!ntar se, nesse caso, o For+!lhoF B !& %ecado. Acho A!e isso de%ende do A!e A!ere&os di)er co& Fter or+!lho de al+oF. Co& &!ita -reAc8ncia, essa eE%ress'o si+ni-ica Fter !&a calorosa ad&ira('o %or al+o o! al+!B&F. Tal ad&ira('o, e idente&ente, est6 0e& distante do %ecado. Mas tal e) si+ni-iA!e A!e a %essoa Fe&%ine o nari)F %or ter !& %ai il!stre o! %ertencer a !& re+i&ento -a&oso. Isso co& certe)a B !& de-eitoD &es&o nesse caso, entretanto, B &elhor isso A!e ter or+!lho de si &es&os. A&ar e ad&irar al+o eEterior a nGs &es&os B !& %asso %ara lon+e da r!1na es%irit!al, desde A!e esse a&or e ad&ira('o n'o so0re%!Ke& o A!e senti&os %or ,e!s. 9?>N'o de e&os K!l+ar A!e ,e!s %roi0i! o or+!lho %orA!e ele o o-ende, o! A!e a h!&ildade nos -oi %rescrita %or ca!sa de s!a di+nidade L co&o se o %rG%rio ,e!s -osse or+!lhoso. Ele n'o est6 ne& !& %o!co %reoc!%ado co& s!a di+nidade. A A!est'o B si&%les. ele A!er A!e nGs o conhe(a&os, A!er se doar %ara nGs. O ser h!&ano e ele s'o -eitos de tal &odo A!e, no &o&ento e& A!e e-eti a&ente entra&os e& contato co& ele, nos senti&os de -ato h!&ildes. deliciosa&ente h!&ildes, ali iados de !&a e) %or todas do -ardo das -alsas cren(as so0re nossa di+nidade, A!e sG ser ia& %ara nos deiEar desassosse+ados e in-eli)es. ,e!s tenta nos tornar h!&ildes %ara A!e esse &o&ento seKa %oss1 el. o &o&ento de lan(ar&os -ora a tola e horrenda -antasia co& A!e nos adorna&os e A!e nos entra a a os &o i&entos, enA!anto a eEi01a&os %or a1 -eito idiotas. *ostaria de ter &ais eE%eri8ncia da h!&ildade. Assi&, %ro a el&ente %oderia -alar &ais so0re o al1 io e o consolo de des%ir essa -antasia 7 de lan(ar -ora esse -also e!, co& todos os se!s FOlhe& %ara &i&F e FE! so! !& 0o& &enino, n'o so!OF, todas as s!as %oses e -alsas %ost!ras. O &ero -ato de estar %rGEi&o disso, ainda A!e %or !& 0re e &o&ento, B t'o recon-ortante A!anto !& +ole de 6+!a -resca no deserto. 9<> N'o %ense A!e, se oc8 conhecer !& ho&e& erdadeira&ente h!&ilde, ele ser6 o A!e as %essoas cha7 &a& de Fh!&ildeF hoKe e& dia. n'o ser6 ne& !&a %essoa s!0&issa o! 0aK!ladora, A!e i e lhe di)endo A!e n'o B nada. Pro a el&ente, o A!e oc8 ai %ensar dele B A!e se trata de !& ca&arada ani&ado e inteli+ente, A!e real&ente se interesso! %elo A!e voc tinha a lhe di)er. Se oc8 n'o si&%ati)ar co& ele, ser6 %orA!e sente !& %o!co de in eKa de al+!B& A!e %arece contentar7se t'o -acil&ente co& a ida. Ele n'o estar6 %ensando so0re a h!&ildadeD n'o estar6 %ensando e& si &es&o de &odo al+!&. Se al+!B& A!er adA!irir a h!&ildade, creio %oder di)er7lhe A!al B o %ri&eiro %asso. B reconhecer o %rG%rio or+!lho. Ali6s, B !& +rande %asso. O &1ni&o A!e se %ode di)er B A!e, se ele n'o -or dado, nada &ais %oder6 ser -eito. Se oc8 acha A!e n'o B %res!n(oso, isso si+ni-ica A!e oc8 B %res!n(oso de&ais.

;. A CARI,A,E
E! disse n!& ca%1t!lo anterior A!e eEiste& A!atro irt!des FcardeaisF e tr8s FteolG+icasF. As irt!des teolG7 +icas s'o a -B, a es%eran(a e a caridade. Tratare&os da -B nos 5lti&os dois ca%1t!los. A caridade -oi eE%osta %ar7 cial&ente no Ca%1t!lo R, e& A!e tratei so0ret!do daA!ela %arte dela A!e se cha&a %erd'o. P!ero acrescentar a+ora &ais al+!&as %ala ras. E& %ri&eiro l!+ar, A!anto ao si+ni-icado da %ala ra. FCaridadeF hoKe si+ni-ica si&%les&ente o A!e antes se cha&a a Fes&olaF L o! seKa, o A!e da&os %ara os %o0res. Ori+inal&ente, se! si+ni-icado era &!ito &ais a&7
.2

%lo. 92oc8 ai entender %or A!e ela +anho! essa ace%('o &oderna. se !&a %essoa B FcaridosaF, dar es&olas aos %o0res B !&a das coisas &ais G0 ias A!e ela -a), e, assi&, as %essoas %assara& a dar a esse ato o no&e da %rG%ria irt!de. A &es&a coisa acontece! co& a %oesia, c!Ka eE%ress'o &ais G0 ia B a ri&a. Ora, %ara a &aioria das %essoas, hoKe, a Fri&aF B a %rG%ria %oesia.> A caridade si+ni-ica Fa&or no sentido crist'oF. Mas o a&or no sentido crist'o n'o B !&a e&o('o. N'o B !& estado do senti&ento, &as da ontade. aA!ele estado da ontade A!e te&os nat!ral&ente co& a nossa %essoa, &as de e&os a%render a ter co& as o!tras %essoas. No ca%1t!lo so0re o %erd'o, o0ser ei A!e o a&or A!e te&os %or nGs &es&os n'o i&%lica simpatia %or nGs &es&os. Si+ni-ica A!e A!ere&os nosso %rG%rio 0e&. ,o &es&o &odo, o a&or crist'o 9o! caridade> e& rela('o ao %rGEi&o B 0e& di-erente da a-inidade o! da a-ei('o. NGs te&os Fa-inidadeF o! Fa-ei('oF e& rela('o a al+!&as %essoas, &as n'o a o!tras. E i&%ortante entender A!e essa Fa-inidadeF o! F+ostoF n'o B ne& !& %ecado ne& !&a irt!de, co&o ta&%o!co o s'o nossas %re-er8ncias %essoais de ali&enta('o. b so&ente !& -ato. b claro, %orB&, A!e nossas atit!des e& rela('o a esses +ostos %ode& ser %eca&inosas o! irt!osas. A a-ei('o nat!ral %elas %essoas torna &ais -6cil a FcaridadeF co& elas. Por isso, nor&al&ente te&os o de er de esti&!lar nossas a-ei(@es L de +ostar dos o!tros tanto A!anto %!der&os 9da &es&a &aneira A!e, e& +eral, te&os o de er de esti&!lar e& nGs o +osto %elo eEerc1cio -1sico o! %or ali&entos sa!d6 eis> 7 n'o %or ser e& si esse +ostar a irt!de da caridade, &as %or nos aK!dar a alcan(ar esse -i&. Por o!tro lado, B necess6rio to&ar &!it1ssi&o c!idado %ara A!e nosso a-eto %or al+!B& n'o nos torne %o!co caridosos, o! atB &es&o inK!stos, co& o!tra %essoa. EEiste& incl!si e casos e& A!e nossas escolhas a-eti as entra& e& con-lito co& a caridade e& rela('o C %rG%ria %essoa de A!e& +osta&os. U&a &'e eEtre&osa, %or eEe&%lo, %or ca!sa de s!a a-ei('o nat!ral, %ode ser tentada a F&i&arF o -ilhoD o! seKa, a dar a)'o a se!s i&%!lsos a-eti os C c!sta da erdadeira -elicidade da crian(a &ais tarde. Nor&al&ente, a a-ei('o nat!ral de e ser encoraKada. No entanto, seria !& erro %ensar A!e o ca&inho %ara se o0ter a caridade consiste e& sentar7se e tentar -a0ricar 0ons senti&entos. Certas %essoas s'o F-riasF %or te&%era&entoD isso %ode ser !& a)ar %ara elas, &as B t'o %eca&inoso A!anto ter %ro0le&as de di+est'o L o! seKa, n'o . %ecado. Isso n'o lhes tira a o%ort!nidade ne& as eEi&e do de er de a%render a caridade. A re+ra co7 &!& a todos nGs B %er-eita&ente si&%les. N'o %erca te&%o %er+!ntando7se se oc8 Fa&aF o %rGEi&o o! n'oD aKa co&o se a&asse. Assi& A!e coloca&os isso e& %r6tica, desco0ri&os !& dos &aiores se+redos. P!ando oc8 se co&%orta co&o se ti esse a&or %or al+!B&, lo+o co&e(a a +ostar dessa %essoa. P!ando -a) &al a al+!B& de A!e& n'o +osta, %assa a des+ostar ainda &ais dessa %essoa. M6 se, %or o!tro lado, lhe -i)er !& 0e&, er6 A!e a a ers'o di&in!i. EEiste, %orB&, !&a eEce('o a essa re+ra. Se oc8 lhe -i)er !& 0e&, n'o %ara a+radar a ,e!s e o0edecer C lei da caridade, &as %ara lhe &ostrar co&o oc8 B !&a %essoa ca%a) de %erdoar, %ara lhe deiEar e& d1 ida e %ara sentar7se C es%era de &ani-esta(@es de F+ratid'oF, %ro a el&ente ai dece%cionar7se. 9As %essoas n'o s'o 0o0as. elas t8& !& olho cl1nico %ara todas as -or&as de eEi0icionis&o o! condescend8ncia %aternalista.> Se&%re, %orB&, A!e -i)er&os o 0e& ao %rGEi&o %or ser ele !& Fe!F i+!al a nGs, criado %or ,e!s, A!e deseKa s!a %rG%ria -elicidade co&o nGs deseKa&os a nossa, tere&os a%rendido a a&67lo !& %o!co &ais o!, no &1ni&o, a des+ostar dele !& %o!co &enos. ConseAcente&ente, a%esar de a caridade crist' %arecer -ria %ara as %essoas c!Kas ca0e(as est'o cheias de senti&entalis&o, e a%esar de ser 0e& di-erente da a-ei('o, ela nos cond!) a este senti&ento. A di-eren(a entre !& crist'o e !& 1&%io n'o B A!e este te& a-ei(@es e +ostos %essoais ao %asso A!e o crist'o sG te& a FcaridadeF. O 1&%io trata 0e& certas %essoas %orA!e F+ostaF delasD o crist'o, tentando tratar a todos co& 0ondade, tende a +ostar de !& n5&ero cada e) &aior de %essoas no decorrer do te&%o L incl!si e de %essoas de A!e& ele n'o %oderia i&a+inar A!e !& dia -osse +ostar. A &es&a lei es%irit!al -!nciona de &aneira terr1 el no sentido o%osto. Pode ser A!e os ale&'es, de in1cio, &altratasse& os K!de!s %orA!e os odiasse&D de%ois, %assara& a odi67los ainda &ais %or t87los &altratado. P!anto &ais cr!el oc8 B, &ais Gdio oc8 ter6D A!anto &ais Gdio ti er, &ais cr!el ser6 7 e assi& %ara se&%re, n!& c1rc!lo icioso %er%Bt!o. O Be& e o Mal a!&enta& a&0os C elocidade dos K!ros co&%ostos. E %or isso A!e as %eA!enas decis@es A!e e! o! oc8 to&a&os todos os dias t8& tanta i&%ortIncia. O &enor +esto de 0ondade -eito hoKe +arante a conA!ista de !& %onto estratB+ico a %artir do A!al, e& al+!ns &eses, oc8 %oder6 alcan(ar itGrias n!nca sonhadas. M6 !&a concess'o a%arente&ente tri ial C l!E5ria o! C ira si+ni-ica a %erda de !&a colina, de !&a li7 nha -Brrea o! de !&a ca0e(a de %onte a %artir das A!ais o ini&i+o %oder6 lan(ar !& ataA!e A!e, de o!tro &odo, seria in i6 el. Al+!ns escritores !sa& a %ala ra FcaridadeF %ara desi+nar n'o so&ente o a&or crist'o entre seres h!&anos,
.8

&as ta&0B& o a&or de ,e!s %elo ho&e& e o a&or do ho&e& %or ,e!s. As %essoas cost!&a& %reoc!%ar7se &ais co& este 5lti&o. O! ira& di)er A!e de e& a&ar a ,e!s, &as elas n'o encontra& esse a&or dentro de si. O A!e de e& -a)erO A res%osta B a &es&a de antes. AKa co&o se oc8 a&asse. N'o -iA!e sentado tentando -a0ricar esse senti&ento. Per+!nte a si &es&o. FSe esti esse certo de A!e a&asse a ,e!s, o A!e e! -ariaOF P!ando encontrar a res%osta, 6 e -a(a. No +eral, o a&or de ,e!s %or nGs B !& te&a &!ito &ais se+!ro A!e o nosso a&or %or ele. Nin+!B& con7 se+!e ter se&%re o senti&ento de de o('o. e, &es&o A!e conse+!isse, n'o s'o os senti&entos A!e &ais i&7 %orta& a ,e!s. O a&or crist'o, seKa %ara co& ,e!s, seKa %ara co& os ho&ens, B !& ass!nto da ontade. Se nos es-or(a&os %ara o0edecer C s!a ontade, esta&os c!&%rindo o &anda&ento FA&ar6s o Senhor te! ,e!sF. Ele nos dar6 o senti&ento do a&or se assi& deseKar. N'o %ode&os cri67lo %or nGs &es&os ne& %ode&os eEi+i7lo co&o se -osse !& direito nosso. PorB&, a +rande coisa a se le&0rar B A!e, a%esar de nossos senti&entos ire& e ire&, o a&or dele %or nGs n'o se altera. N'o se des+asta %or ca!sa dos nossos %ecados ne& %or nossa in7 di-eren(a. Lo+o, B in-leE1 el e& s!a deter&ina('o de A!e sere&os c!rados desses %ecados c!ste o A!e c!star, seKa %ara nGs, seKa %ara ele.

:W. A ESPERAN^A
A es%eran(a B !&a das irt!des teolG+icas. Isso A!er di)er A!e 9ao contr6rio do A!e o ho&e& &oderno %en7 sa> o anseio cont1n!o %elo &!ndo eterno n'o . !&a -or&a de esca%is&o o! de a!to7il!s'o, &as !&a das coisas A!e se es%era do crist'o. N'o si+ni-ica A!e se de e deiEar o &!ndo %resente tal co&o est6. Se oc8 est!dar a histGria, er6 A!e os crist'os A!e &ais tra0alhara& %or este &!ndo era& eEata&ente os A!e &ais %ensa a& no o!tro &!ndo. Os a%Gstolos, A!e desencadeara& a con ers'o do I&%Brio Ro&ano, os +randes ho&ens A!e eri+ira& a Idade MBdia, os %rotestantes in+leses A!e a0olira& o tr6-ico de escra os 7 todos deiEara& s!a &arca so0re a Terra %recisa&ente %orA!e s!as &entes esta a& oc!%adas co& o Para1so. /oi A!ando os crist'os deiEa7 ra& de %ensar no o!tro &!ndo A!e se tornara& t'o inco&%etentes neste aA!i. Se oc8 as%irar ao CB!, +anhar6 a Terra Fde la&0!KaFD se as%irar C Terra, %erder6 a&0os. Essa re+ra %arece esA!isita, &as %ode7se o0ser ar al+o se&elhante e& o!tros ass!ntos. A sa5de B !&a +rande 08n('o, &as, no &o&ento e& A!e -a)e&os dela !& dos nossos %rinci%ais o0Keti os, nos torna&os hi%ocondr1acos e %assa&os a i&a+inar A!e h6 al+o de errado conosco. SG nos &ante&os sa!d6 eis na &edida e& A!e A!ere&os o!tras coisas alB& da sa5de. co&ida, Ko+os, tra0alho, la)er, a ida ao ar li re. ,o &es&o &odo, n!nca conse+!ire&os sal ar a ci ili)a('o enA!anto -or esse o nosso %rinci%al o0Keti o. Te&os de a%render a A!erer o!tra coisa ainda &ais do A!e A!ere&os isso. A &aioria de nGs acha &!ito di-1cil deseKar o FPara1soF 7 a n'o ser A!e %or esse no&e A!eira&os di)er o encontro co& os a&i+os A!e K6 &orrera&. U&a das ra)@es dessa di-ic!ldade B A!e n'o ti e&os !&a 0oa -or&a7 ('o. toda a ed!ca('o at!al tende a -iEar nossa aten('o neste &!ndo. O!tra ra)'o B A!e, A!ando o erdadeiro anseio %elo Para1so est6 %resente e& nGs, n'o o reconhece&os. A &aior %arte das %essoas, se ti esse a%rendido a eEa&inar %ro-!nda&ente se!s cora(@es, sa0eria A!e A!ere&, e A!ere& co& ee&8ncia, al+o A!e n'o %ode ser alcan(ado neste &!ndo. EEiste& aA!i coisas %ra)erosas de todo ti%o A!e nos %ro&ete& isso A!e A!ere&os, &as A!e n!nca c!&%re& o %ro&etido. AA!ele anseio A!e nasce e& nGs A!ando nos a%aiEona&os %ela %ri&eira e), A!ando %ela %ri&eira e) %ensa&os n!&a terra estran+eira, A!ando co&e(a&os a est!dar !& ass!nto A!e nos ent!sias&a, B !& anseio A!e nenh!& casa&ento, ia+e& o! est!do %ode real&ente satis-a)er. N'o esto! -alando aA!i do A!e cost!&a& cha&ar de casa&entos in-eli)es, -Brias -r!stradas e carreiras -racassadas, &as si& das &elhores %ossi0ilidades e& cada !& desses ca&%os. Ja ia al+o A!e isl!&0ra&os no %ri&eiro instante de encanta&ento e A!e si&%les&ente desa%arece A!ando o anseio se torna realidade. Acho A!e todos sa0e& do A!e esto! -alando. A es%osa %ode ser !&a 0oa es%osa, os hotBis e a %aisa+e& %ode& ter sido eEcelentes, e tal e) a P!1&ica seKa !&a 0ela %ro-iss'o. al+o, %orB&, nos esca%o!. Ora, eEiste& d!as &aneiras erradas, e !&a certa, de lidar co& esse -ato. 9:> A 2ia do Tolo L Ele %@e a c!l%a nas %rG%rias coisas. Passa a ida toda a conKect!tar A!e, se arranKasse o!tra &!lher, -i)esse !&a ia+e& &ais cara, o! seKa l6 o A!e -or, conse+!iria dessa e) ca%t!rar essa coisa &is7 teriosa A!e todos nGs %roc!ra&os. A &aior %arte dos ricos entediados e descontentes do nosso &!ndo s'o desse ti%o. Eles %assa& a ida toda %!lando de !&a &!lher %ara o!tra 9co& a aK!da dos tri0!nais>, de continente %ara continente, de %assate&%o %ara %assate&%o, se&%re na es%eran(a de A!e o 5lti&o ser6, en-i&, Fa coisa certaF, e se&%re dece%cionados. 9=>A 2ia do FJo&e& SensatoF ,esil!dido 7 Lo+o ele concl!i A!e t!do n'o %assa a de con ersa -iada. FE 0e& erdadeF, di) ele, FA!e, A!ando B Ko e&, a %essoa se sente assi&. P!ando che+a C &inha idade, %orB&,
.3

oc8 desiste de 0!scar o -i& do arco71ris.F Ent'o, ele se aco&oda, a%rende a n'o es%erar &!ito da ida e re%ri&e a %arte de si &es&o A!e, nas s!as %ala ras, cost!&a a F!i ar %ara a l!aF. Essa B, se& d5 ida, !&a ia 0e& &elhor A!e a %ri&eiraD torna o ho&e& &ais -eli) e n'o -a) dele !& %ro0le&a %ara a sociedade. Tende a torn67lo !& chato 9se&%re %ronto a se achar s!%erior diante dos A!e K!l+a FadolescentesF>, &as, de &aneira +eral, -a) co& A!e ele le e !&a ida se& +randes so0ressaltos. Seria a &elhor o%('o se o ho&e& n'o ti esse !&a ida eterna. Mas s!%onha A!e a -elicidade in-inita real&ente eEista e esteKa lo+o ali, C nossa es%era. S!%onha A!e real&ente seKa %oss1 el alcan(ar o -i& do arco71ris L nesse caso, seria !&a %ena desco0rir tarde de&ais 9i&ediata&ente a%Gs a &orte> A!e, %or ca!sa do nosso s!%osto F0o& sensoF, s!-oca&os e& nGs &es&os a -ac!ldade de +o)ar dessa -elicidade. 9?>A 2ia Crist' 7 ,i)e& os crist'os. FAs criat!ras n'o nasce& co& deseKos A!e n'o %ode& ser satis-eitos. U& 0e08 sente -o&e. 0e&, eEiste o ali&ento. U& %atinho +osta de nadar. eEiste a 6+!a. O ho&e& sente o deseKo seE!al. eEiste o seEo. Se desc!0ro e& &i& !& deseKo A!e nenh!&a eE%eri8ncia deste &!ndo %ode satis-a)er, a eE%lica('o &ais %ro 6 el B A!e -!i criado %ara !& o!tro &!ndo. Se nenh!& dos %ra)eres terrenos satis-a) esse deseKo, isso n'o %ro a A!e o !ni erso B !&a tre&enda en+ana('o. Pro a el&ente, esses %ra)eres n'o eEiste& %ara satis-a)er esse deseKo, &as sG %ara des%ert67lo e s!+erir a erdadeira satis-a('o. Se assi& -or, tenho de to&ar c!idado, %or !& lado, %ara n!nca des%re)ar as 08n('os terrenas ne& deiEar de ser +rato %or elasD %or o!tro, %ara n!nca to&67las %elo Ual+o a &aisU do A!al s'o a%enas a cG%ia, o eco o! a &ira+e&, Tenho de &anter i a e& &i& a cha&a do deseKo %ela &inha erdadeira terra natal, a A!al sG encontrarei de%ois da &orteD e Ka&ais %er&itir A!e ela seKa arrasada o! caia no esA!e7 ci&ento. Tenho de -a)er co& A!e o %rinci%al o0Keti o de &inha ida seKa 0!scar essa terra e aK!dar as o!tras %essoas a 0!sc67la ta&0B&.F N'o de e&os nos %reoc!%ar co& os irHnicos A!e tenta& ridic!lari)ar a es%eran(a crist' do FPara1soF di7 )endo A!e Fn'o A!ere& %assar a eternidade tocando har%aF. A res%osta A!e de e&os dar a essas %essoas B A!e, se elas n'o entende& os li ros A!e s'o escritos %ara ad!ltos, n'o de e& %al%itar so0re eles. Todas as i&a+ens das Escrit!ras 9as har%as, as coroas, o o!ro etc.> s'o, o0 ia&ente, !&a tentati a si&0Glica de eE%ressar o ineE%ri&1 el. Os instr!&entos &!sicais s'o &encionados %orA!e, %ara &!ita +ente 9n'o todos>, a &5sica B o o07 Keto conhecido nesta ida A!e &ais -orte&ente s!+ere o 8Etase e a in-init!de. A coroa B &encionada %ara nos dar a entender A!e todo aA!ele A!e esti er re!nido co& ,e!s na eternidade te& %arte no se! es%lendor, no se! %oder e na s!a ale+ria. O o!ro B citado %ara nos dar a idBia da eternidade do Para1so 9o o!ro n'o en-err!Ka> e ta&0B& da s!a %reciosidade. As %essoas A!e entende& esses s1&0olos literal&ente %oderia& ta&0B& %ensar A!e, A!ando Cristo nos eEorto! a ser co&o as %o&0as, A!is di)er A!e de er1a&os 0otar o os.

::. A /b
,e o -alar neste ca%1t!lo so0re o A!e os crist'os entende& %or -B. 8rosso modo, a %ala ra F-BF B !sada no cristianis&o e& dois sentidos, o! e& dois n1 eis, e tratarei %ri&eiro de !& deles e de%ois do o!tro. No %ri&eiro sentido, si+ni-ica si&%les&ente a cren(a 7 aceitar o! considerar erdadeiras as do!trinas do cristianis&o. Isso B 0astante si&%les. O A!e %ro oca con-!s'o nas %essoas 3 %elo &enos %ro oca a con-!s'o e& &i& 7 . A!e os crist'os considera& a -B, nesse sentido, !&a irt!de. E! A!eria sa0er co&o ela %oderia ser !&a irt!de 7 o A!e eEiste de &oral o! i&oral e& acreditar o! n'o acreditar n!& conK!nto de %rinc1%iosO E! cost!&a a di)er. B G0 io A!e todo ho&e& s'o aceita o! reKeita !&a deter&inada a-ir&a('o n'o %or A!erer, &as %or ha er %ro as A!e a con-ir&e& o! re-!te&. Se ele se en+anar so0re as %ro as, isso n'o -ar6 dele !& ho&e& &a!, a%enas !& ho&e& n'o &!ito inteli+ente. Se ele achar A!e as %ro as indica& A!e a a-ir&a('o B -alsa, e &es&o assi& tentar acreditar nela, isso ser6 &era est!%ide). Be&, ainda so! dessa o%ini'o. O A!e e! n'o ia ent'o L e &!ita +ente ainda n'o 8 L B o se+!inte. e! s!%!nha A!e, a %artir do &o&ento e& A!e a &ente h!&ana aceita al+o co&o erdadeiro, ai a!to&atica&ente contin!ar considerando7o erdadeiro atB encontrar !& 0o& &oti o %ara reconsiderar essa o%ini'o. Na erdade, e! %artia do %ress!%osto de A!e a &ente B co&%leta&ente re+ida %ela ra)'o, o A!e n'o B erdade. 2o! dar !& eEe&%lo. Minha ra)'o te& &oti os de so0ra %ara acreditar A!e a anestesia +eral n'o &e as-iEiar6 e A!e os cir!r+i@es sG co&e(ar'o a o%erar A!ando e! esti er co&%leta&ente sedado. Isso, %orB&, n'o altera o -ato de A!e, A!ando eles &e %rende& na &esa da o%era('o e &e co0re& a -ace co& s!a tene0rosa &6scara, !& %Inico in-antil to&a conta de &i&. Co&e(o a %ensar A!e o! &e as-iEiar e A!e os &Bdicos 'o co&e(ar a cortar &e! cor%o antes A!e e! %erca a consci8ncia. E& o!tras %ala ras, %erco a -B na anestesia. N'o B a ra)'o A!e &e -a) %erder a -B. %elo contr6rio, &inha -B . 0aseada na ra)'o. S'o, isto si&, a i&a+ina('o e as e&o(@es. A 0atalha se
5'

d6 entre a -B e a ra)'o, de !& lado, e as e&o(@es e a i&a+ina('o, de o!tro. P!ando oc8 %6ra %ara %ensar, co&e(a a le&0rar de 6rios eEe&%los co&o esse. U& ho&e& te& %ro as concretas de A!e aA!ela &o(a 0onita B !&a &entirosa, n'o sa0e +!ardar se+redos e, %ortanto, B al+!B& e& A!e& n'o se de e con-iar. Entretanto, no &o&ento e& A!e se 8 a sGs co& ela, s!a &ente %erde a -B no conheci&ento A!e %oss!1 e ele %ensa. FP!e& sa0e desta e) ela seKa di-erenteF, e &ais !&a e) -a) %a%el de 0o0o co& ela, contando7lhe se+redos A!e de eria +!ardar %ara si. Se!s sentidos e e&o(@es destr!1ra&7lhe a -B e& al+o A!e ele sa0ia ser erdadeiro. O! to&e&os o eEe&%lo do +aroto A!e a%rende a nadar. Ele sa0e %er-eita&ente 0e& A!e o cor%o n'o ai necessaria&ente a-!ndar na 6+!a. K6 i! de)enas de %essoas 0oiando e nadando. Mas a A!est'o %rinci%al B se ele contin!ar6 crendo nisso A!ando o instr!tor tirar a &'o, deiEando7o so)inho na 6+!a 7o! se ai re%entina&ente deiEar de acreditar, entrar e& %Inico e a-!ndar. A &es&a coisa acontece no cristianis&o. N'o A!ero A!e nin+!B& o aceite se, na 0alan(a da s!a ra)'o, as %ro as %esare& contra ele. N'o B a1 A!e entra a -B. 2a&os s!%or, entretanto, A!e a ra)'o de !& ho&e& decida a -a or do cristianis&o. Posso %re er o A!e ai acontecer co& esse s!Keito nas se&anas se+!intes. Che+ar6 !& &o&ento e& A!e rece0er6 &6s not1cias, ter6 %ro0le&as o! ser6 o0ri+ado a con i er co& %essoas descrentesD nesse &o&ento, de re%ente, s!as e&o(@es se ins!r+ir'o e co&e(ar'o a 0o&0ardear s!a cren(a. Ja er6, alB& disso, &o&entos e& A!e deseKar6 !&a &!lher, sentir7se76 %ro%enso a contar !&a &entira, -icar6 aidoso de si &es&o o! 0!scar6 !&a o%ort!nidade %ara +anhar !& dinheirinho de &aneira n'o total&ente l1citaD nesses &o&entos, seria &!ito con eniente A!e o cristianis&o n'o -osse a erdade. Mais !&a e), s!as e&o(@es e deseKos ser'o artilharia %esada contra ele. N'o esto! -alando de &o&entos e& A!e ele enha a desco0rir no as ra)@es contr6rias ao cristianis&o. Essas ra)@es t8& de ser en-rentadas, e isso, de A!alA!er &odo, B !& ass!nto co&%leta&ente di-erente. Esto! -alando B dos &eros senti&entos A!e se ins!r+e& contra ele. A -B, no sentido e& A!e esto! !sando a %ala ra, B a arte de se a-errar, a%esar das &!dan(as de h!&or, CA!ilo A!e a ra)'o K6 aceito!. Pois o h!&or se&%re h6 de &!dar, A!alA!er A!e seKa o %onto de ista da ra)'o. A+ora A!e so! crist'o, h6 dias e& A!e t!do na reli+i'o %arece &!ito i&%ro 6 el. P!ando e! era ate!, %orB&, %assa a %or -ases e& A!e o cristianis&o %arecia %ro0a0il1ssi&o. A re0eli'o dos h!&ores contra o nosso e! erdadeiro ir6 de !& Keito o! de o!tro. E %or isso A!e a -B B !&a irt!de t'o necess6ria. se n'o colocar os h!&ores e& se! de ido l!+ar, oc8 n'o %oder6 Ka&ais ser !& crist'o -ir&e o! &es&o !& ate! -ir&eD ser6 a%enas !&a criat!ra hesitante, c!Kas cren(as de%ende&, na erdade, da A!alidade do cli&a o! da s!a di+est'o naA!ele dia. ConseAcente&ente, te&os de -or&ar o h60ito da -B. O %ri&eiro %asso %ara A!e isso aconte(a B reconhecer A!e os senti&entos &!da&. O %asso se+!inte, se oc8 K6 aceito! o cristianis&o, B +arantir A!e al+!&as de s!as %rinci%ais do!trinas seKa& &antidas deli0erada&ente diante dos olhos de s!a &ente %or al+!ns &o&entos do dia, todos os dias. b %or esse &oti o A!e as ora(@es di6rias, as leit!ras reli+iosas e a -reAc8ncia aos c!ltos s'o %artes necess6rias da ida crist'. Te&os de nos recordar contin!a&ente das coisas e& A!e acredita&os. Ne& essa cren(a ne& nenh!&a o!tra %ode& %er&a7 necer i as a!to&atica&ente e& nossa &ente. T8& de ser ali&entadas. Ali6s, se eEa&inar&os !& +r!%o de ce& %essoas A!e %erdera& a -B no cristianis&o, &e %er+!nto A!antas delas o ter'o a0andonado de%ois de con en7 cidas %or !&a ar+!&enta('o honesta. N'o B erdade A!e a &aior %arte das %essoas si&%les&ente se a-asta, co&o A!e le adas %ela corrente)aO 2olto7&e a+ora %ara a -B no se! se+!ndo sentido, o &ais ele ado. ser6 o ass!nto &ais di-1cil de A!e terei tratado atB aA!i. Para a0ord67lo, retorno ao tG%ico da h!&ildade. 2oc8 h6 de se le&0rar A!e e! disse A!e o %ri&eiro %asso e& dire('o C h!&ildade era dar7se conta do %rG%rio or+!lho. Acrescento a+ora A!e o se+!ndo %asso consiste e& e&%enhar !& es-or(o dedicado %ara %raticar as irt!des crist's. U&a se&ana n'o 0asta. As coisas 'o de ento e& %o%a na %ri&eira se&ana. EE%eri&ente seis se&anas. AtB l6, de%ois de s!c!&0ir e oltar C estaca )ero, o! ter deca1do %ara !& %onto ainda in-erior, tere&os desco0erto al+!&as erdades a res%eito de nGs &es&os. Nenh!& ho&e& sa0e real&ente o A!anto B &a! atB se es-or(ar &!ito %ara ser 0o&. Circ!la %or a1 a idBia tola de A!e as %essoas irt!osas n'o conhece& as tenta(@es. Trata7se de !&a &entira desla ada. SG os A!e tenta& resistir Cs tenta(@es sa0e& A!'o -ortes elas s'o. A-inal de contas, %ara conhecer a -or(a do eEBrcito ale&'o, te&os de en-rent67lo, e n'o entre+ar as ar&as. Para conhecer a intensidade do ento, te&os de andar contra ele, e n'o deitar no ch'o. U& ho&e& A!e cede C tenta('o e& cinco &in!tos n'o te& a &enor idBia de co&o ela seria !&a hora de%ois. Por esse &oti o, as %essoas &6s, e& certo sentido, sa0e& &!ito %o!co a res%eito da &aldade. Na &edida e& A!e se&%re se rende&, le a& !&a ida %rote+ida. b i&%oss1 el conhecer a -or(a do &al A!e se esconde e& nGs atB o &o&ento e& A!e decidi&os en-rent67loD e Cristo, %or ter sido o 5nico ho&e& A!e n!nca cai! e& tenta('o, B ta&0B& o 5nico A!e conhece a tenta('o e&
5&

s!a %lenit!de 7 o &ais realista de todos os ho&ens. Pois 0e&. A %rinci%al coisa A!e a%rende&os A!ando tenta&os %raticar as irt!des crist's B A!e -racassa&os. Se t1nha&os a idBia de A!e ,e!s nos i&%!nha !&a es%Bcie de %ro a na A!al %oder1a&os &erecer %assar %or tirar 0oas notas, essa idBia te& de ser eli&inada. Se t1nha&os a idBia de !&a es%Bcie de 0ar+anha L a idBia de A!e %oder1a&os c!&%rir a %arte A!e nos ca0e no contrato e deiEar ,e!s e& d1 ida conosco, de tal &odo A!e, %or !&a A!est'o de K!sti(a, ele -icasse o0ri+ado a c!&%rir a %arte dele L, ela de e ser eli&inada ta&0B&. Creio A!e A!antos %oss!e& !&a a+a cren(a e& ,e!s acredita&, atB se tornare& crist'os, nessa idBia da %ro a o! da 0ar+anha. O %ri&eiro res!ltado do erdadeiro cristianis&o B o de red!)ir essa idBia a %G. P!ando a 8e& red!)ida a %G, certas %essoas che+a& C concl!s'o de A!e o cristianis&o B !& e&0!ste e dele desiste&. Essa +ente %arece i&a+inar A!e ,e!s B eEtre&a&ente si&%lGrio. Na erdade, ele sa0e de t!do isso. U&a das inten(@es do cristianis&o B K!sta&ente red!)ir essa idBia a %G. ,e!s est6 C es%era do &o&ento e& A!e oc8 ai desco0rir A!e Ka&ais conse+!ir6 tirar a nota &1ni&a %ara %assar nesse eEa&e, e n'o %oder6 Ka&ais deiE67lo e& d1 ida. Co& isso e& o!tra desco0erta. Todas as -ac!ldades A!e oc8 %oss!i, s!a -ac!ldade de %ensar o! de &o er os &e&0ros a cada &o&ento, lhe s'o dadas %or ,e!s. Mes&o se dedicasse cada &o&ento de s!a ida eEcl!si7 a&ente ao se! ser i(o, oc8 n'o %oderia dar7lhe nada A!e, e& certo sentido, K6 n'o lhe %ertencesse. Lo+o, A!ando !&a %essoa di) A!e -a) al+o %ara ,e!s o! lhe d6 al+o, B co&o se -osse !&a crian(a %eA!ena A!e inter7 %elasse o %ai e lhe %edisse. FPa%ai, &e d8 cinAcenta centa os %ara lhe co&%rar !& %resente de ani ers6rio.F E claro A!e o %ai d6 o dinheiro e -ica contente co& o +esto do -ilho. T!do B &!ito 0onito e &!ito correto, &as sG !& i&0ecil acharia A!e o %ai l!cro! cinAcenta centa os co& a transa('o. P!ando o ho&e& desco0re essas d!as coisas, ,e!s %ode real&ente co&e(ar a a+ir. E de%ois disso A!e a erdadeira ida co&e(a. O ho&e& a+ora est6 des%erto. Pode&os %assar a discorrer so0re o se+!ndo sentido da %ala ra F-BF.

:=. A /b
2o! co&e(ar %or di)er al+o e& A!e +ostaria A!e todos %restasse& a &6Ei&a aten('o. E o se+!inte. Se este ca%1t!lo n'o si+ni-icar nada %ara oc8, se ele der a i&%ress'o de %roc!rar res%onder a %er+!ntas A!e oc8 n!nca -e), lar+!e7o i&ediata&ente. N'o se a&o-ine %or ca!sa dele. EEiste& coisas no cristianis&o A!e %ode& ser co&%reendidas &es&o %or A!e& est6 de -ora, %or A!e& ainda n'o . crist'oD eEiste, %or o!tro lado, !& +rande n5&ero de coisas A!e sG %ode& ser co&%reendidas %or A!e& K6 %ercorre! !& certo trecho da estrada crist'. S'o coisas %!ra&ente %r6ticas, e&0ora n'o o %are(a&. S'o instr!(@es de co&o lidar co& certas encr!)ilhadas e o0st6c!los da Kornada, instr!(@es A!e n'o t8& sentido atB A!e a %essoa esteKa diante deles. Se&%re A!e oc8 de%arar co& !&a -rase de !& escrito crist'o A!e oc8 n'o seKa ca%a) de co&%reender, n'o se a0orre(a. ,eiEe7a de lado. 2ir6 !& dia, tal e) anos &ais tarde, e& A!e oc8 s!0ita&ente entender6 o A!e ela A!eria di)er. Se n'o conse+!e entend87la a+ora, B %orA!e ela sG lhe -aria &al. E claro A!e isso di) res%eito n'o sG aos o!tros, &as a &i& ta&0B&. O A!e tentarei eE%licar neste ca%1t!lo tal e) esteKa &!ito aci&a da &inha co&%reens'o. E %oss1 el A!e e! %ense A!e K6 tenha che+ado l6, &as na rea7 lidade n'o tenha. SG %osso %edir aos crist'os instr!1dos A!e o!(a& co& &!ita aten('o o A!e di+o e &e a ise& se esti er erradoD A!anto aos o!tros, A!e aceite& co& ca!tela o A!e -or dito 7 co&o al+o A!e o-ere(o %or %ensar A!e %ode aK!dar, n'o %or ter a certe)a de estar co& a ra)'o. Esto! tentando -alar so0re a -B nesse se+!ndo sentido, o &ais ele ado. ,isse h6 %o!co A!e essa A!est'o s!r+e no ho&e& de%ois A!e ele tento! ao &6Ei&o %raticar as irt!des crist's, constato!7se inca%a) e che+o! C concl!s'o de A!e, &es&o A!e ti esse conse+!ido, n'o estaria o-erecendo a ,e!s nada A!e K6 n'o lhe %ertencesse. E& o!tras %ala ras, ele desco0re A!e est6 -alido. E 0o& re%etir. o A!e i&%orta %ara ,e!s n'o s'o nossas a(@es enA!anto tais. O A!e lhe i&%orta B A!e seKa&os criat!ras de deter&inado ti%o o! A!alidade L o ti%o de criat!ras A!e ele tenciona a A!e -Hsse&os A!ando nos crio! 7, inc!ladas a ele de !&a deter&inada &aneira. N'o acrescento Fe inc!lados !ns aos o!trosF, %orA!e isso B !&a conseAc8ncia nat!ral. Se oc8 te& a atit!de correta diante de ,e!s, ine ita el&ente ter6 a atit!de correta diante do %rGEi&o, da &es&a -or&a A!e, A!ando os raios de !&a roda est'o 0e& encaiEados no c!0o e no aro, ine ita el&ente +!arda& as distIncias corretas entre si. E, enA!anto o ho&e& conce0e ,e!s co&o !&a es%Bcie de eEa&inador A!e nos %assa !&a %ro a, o! co&o a o!tra %arte n!&a es%Bcie de 0ar+anha e& A!e cada %arte te& se!s direitos e o0ri+a(@es, n'o est6 ainda co& a atit!de correta diante de ,e!s. N'o sa0e ne& o A!e ele B ne& o A!e B ,e!s, e sG %oder6 ter a atit!de correta A!ando desco0rir A!e est6 -alido. P!ando di+o Fdesco0rirF, A!ero di)er eEata&ente isso. n'o B o &es&o A!e re%etir %ala ras co&o !& %a7
52

%a+aio. P!alA!er crian(a A!e tenha rece0ido a ed!ca('o crist' &ais ele&entar a%rende ra%ida&ente A!e o ho&e& n'o te& nada a o-erecer a ,e!s A!e K6 n'o seKa dele, e A!e ne& isso conse+!i&os o-erecer se& s!rr!%iar !&a %arte %ara nGs. Mas esto! -alando de !&a desco0erta real, ad inda da eE%eri8ncia %essoal. Nesse sentido, sG %ode&os desco0rir A!e so&os inca%a)es de c!&%rir a Lei de ,e!s de%ois de tentar c!&%ri7la co& todas as nossas -or(as 9e -racassar e& se+!ida>. Se n'o tentar&os, contin!are&os %ensando e& nosso 1nti&o A!e, se nos es-or(ar&os &ais na %rGEi&a e), conse+!ire&os ser co&%leta&ente 0ons. Assi&, e& certo sentido, a estrada A!e nos le a de olta a ,e!s B a do es-or(o &oral, a ia da a!to7s!%era('o. Mas, e& o!tro sentido, n'o B o es-or(o A!e nos le ar6 %ara casa. Toda a -or(a A!e -a)e&os nos cond!) ao &o&ento cr!cial e& A!e nos olta&os %ara ,e!s e lhe di)e&os. FO Senhor te& de -a)er isso. N'o consi+o.F I&%loro A!e oc8s n'o co&ece& a se %er+!ntar. FSer6 A!e K6 che+!ei a esse &o&entoOF N'o -iA!e sentado es%erando, o0ser7 ando a %rG%ria &ente %ara er se o &o&ento est6 che+ando. Isso o le ar6 a to&ar o 0onde errado. P!ando acontece& as coisas &ais i&%ortantes da ida, ne& se&%re nos da&os conta do A!e est6 ocorrendo. A %essoa n'o %6ra de re%ente e di) %ara si &es&a. FO%a, esto! crescendoQF E& +eral, B sG A!ando olha %ara tr6s A!e %erce0e o A!e acontece! e reconhece A!e B isso A!e as %essoas cha&a& de FcrescerF. Isso %ode ser notado atB nos ass!ntos &ais %rosaicos. O ho&e& A!e co&e(a a A!erer sa0er se ai conse+!ir dor&ir o! n'o, co& toda %ro0a0ilidade ai %assar a noite e& claro. AlB& disso, o -enH&eno de A!e esto! -alando %ode n'o ocorrer de re%ente, co&o ocorre! co& o a%Gstolo Pa!lo o! B!n"an. Pode se dar de -or&a t'o +rad!al A!e nin+!B& consi+a a%ontar !&a hora es%ec1-ica, o! &es&o o ano e& A!e acontece!. O A!e interessa B a nat!re)a da &!dan(a e& si, e n'o co&o nos senti&os A!ando ela ocorre. b a &!dan(a do senti&ento de con-ian(a e& nossos %rG%rios es7 -or(os %ara !& estado e& A!e nos deses%era&os co&%leta&ente e deiEa&os t!do nas &'os de ,e!s. Sei A!e as %ala ras FdeiEar t!do nas &'os de ,e!sF %ode& ser entendidas de -or&a errada, &as a&os dei7 E67las assi& %or enA!anto. O sentido e& A!e !& crist'o deiEa t!do nas &'os de ,e!s B A!e ele de%osita toda a s!a con-ian(a e& Cristo. con-ia e& A!e, de al+!&a -or&a, Cristo ai di idir s!a o0edi8ncia h!&ana %er-eita co& ele, o0edi8ncia A!e Cristo carre+o! consi+o do nasci&ento C cr!ci-ica('o. Cristo -ar6 do ho&e& !&a i&a+e& de si, co&%ensando, de certa -or&a, s!as de-ici8ncias. Na lin+!a+e& crist', ele re%artir6 a s!a F-i7 lia('oF, -ar6 de nGs F-ilhos de ,e!sF, co&o ele &es&oD no Li ro I2, -arei !& es-or(o %ara analisar o si+ni-icado dessas %ala ras co& &ais %ro-!ndidade. Se lhe a+rada colocar as coisas so0 essa %ers%ecti a, Cristo nos o-erece al+o %or nadaD na erdade, o-erece t!do %or nada. N!& sentido, toda a ida crist' se 0aseia e& aceitar essa o-erta eEtraordin6ria. A di-ic!ldade est6 e& che+ar ao %onto de reconhecer A!e t!do o A!e -a)e&os e %ode&os -a)er se res!&e a nada. *ostar1a&os A!e a coisa -osse di-erente, A!e ,e!s contasse nossos %ontos 0ons e i+norasse os r!ins. O! sen'o, n!& certo sentido, %ode&os di)er A!e nenh!&a tenta('o %ode ser s!%erada se n'o desistir&os de s!%er67la 7 se n'o Ko+ar&os a toalha. Por o!tro lado, nin+!B& %oderia F%arar de tentarF da -or&a correta e %elas ra)@es corretas se antes n'o tentasse co& todas as s!as -or(as. E, n!& o!tro sentido ainda, B claro A!e deiEar t!do nas &'os de Cristo n'o si+ni-ica A!e de e&os %arar de nos es-or(ar. Con-iar nele si+ni-ica tentar -a)er t!do o A!e ele disse. N'o h6 sentido e& di)er A!e con-ia&os e& tal %essoa se n'o aceita&os se!s conselhos. Lo+o, se oc8 real&ente se entre+o! nas &'os dele, concl!i7se da1 A!e est6 tentando o0edecer7lhe. No entanto, est6 tentando de !&a -or&a no a, &enos %reoc!%ada. N'o est6 -a)endo essas coisas %ara ser sal o, &as %orA!e ele K6 co&e(o! a sal 67lo. N'o est6 es%erando +anhar o Para1so co&o reco&%ensa das s!as a(@es, &as A!er ine ita el&ente a+ir de !&a deter&inada -or&a %orA!e K6 te& dentro de si os %ri&eiros e t8n!es isl!&0res do Para1so. Os crist'os se&%re ti era& o cost!&e de %ole&i)ar so0re o A!e cond!) o crist'o C s!a &orada. se as 0oas a(@es o! se a -B e& Cristo. Na erdade, n'o tenho o direito de -alar so0re !& ass!nto t'o di-1cil, &as &e %arece A!e B co&o %er+!ntar A!al das lI&inas de !&a teso!ra B a &ais i&%ortante. O es-or(o &oral sBrio B a 5nica coisa A!e %ode nos cond!)ir ao %onto de Ko+ar a toalha. A -B e& Cristo B a 5nica coisa A!e %ode nos sal ar do deses%ero nesse %onto. e, dessa -B, B ine it6 el A!e s!rKa& 0oas a(@es. No %assado, al+!ns +r!%os crist'os ac!sara& o!tros +r!%os crist'os de %arodiar a erdade de d!as -or&as. O eEa+ero das sit!a(@es tal e) aK!de a tornar a erdade &ais clara. U& dos +r!%os era ac!sado de di)er. FAs 0oas a(@es s'o t!do o A!e interessa. A &elhor das 0oas a(@es B a caridade. O &elhor ti%o de caridade B dar dinheiro. A &elhor -or&a de dar dinheiro B -a)er !&a doa('o %ara a I+reKa. Lo+o, -a(a !&a doa('o de :W.WWW li0ras e +arantire&os s!a entrada na ida eterna.F A res%osta a esse a0s!rdo B A!e as a(@es -eitas co& essa inten('o, co& a idBia de A!e o Para1so %ode ser co&%rado, n'o s'o 0oas a(@es de -or&a al+!&a, &as so&ente es%ec!la(@es co&erciais. O!tro +r!%o era ac!sado de di)er. FA -B B t!do o A!e i&%orta. Lo+o, se oc8 te& -B, n'o i&%orta& as s!as a(@es. PeA!e C ontade, &e! -ilho, di irta7se a aler, A!e %ara Mes!s Cristo n'o ai -a)er a &1ni&a di-eren(a no -inal.F A res%osta a esse
53

a0s!rdo B A!e, se o A!e oc8 cha&a de F-BF e& Cristo n'o i&%lica dar aten('o ao A!e ele disse, ela n'o B -B de &aneira al+!&a L ne& /B ne& con-ian(a, &as a%enas a aceita('o &ental de al+!&a teoria a se! res%eito. A B10lia encerra a disc!ss'o A!ando K!nta as d!as coisas n!&a 5nica senten(a ad&ir6 el. A %ri&eira &e7 tade di). FPonha& e& a('o a sal a('o de oc8s co& te&or e tre&orF 7 o A!e d6 a idBia de A!e t!do de%ende de nGs e de nossas 0oas a(@esD &as a se+!nda &etade co&%le&enta. FPois B ,e!s A!e e-et!a e& oc8s tanto o A!erer A!anto o reali)arF 7 o A!e d6 a idBia de A!e ,e!s -a) t!do e nGs, nada. Esse B o ti%o de coisa co& a A!al nos de-ronta&os no cristianis&o. /ico %er%leEo, &as n'o s!r%reso. 2eKa oc8, esta&os tentando co&%reender e se%arar e& co&%arti&entos estanA!es o A!e ,e!s -a) e o A!e o ho&e& -a) A!ando se %@e& a tra0alhar K!ntos. b claro A!e a nossa conce%('o inicial desse tra0alho B a de dois ho&ens A!e at!a& e& conK!nto, de A!e& %oder1a&os di)er. FEle -e) isto e e!, aA!ilo.F PorB&, essa &aneira de %ensar n'o se s!stenta. ,e!s n'o B assi&. N'o est6 sG -ora de oc8, &as ta&0B& dentro. &es&o A!e %!dBsse&os co&%reender A!e& -e) o A!8, n'o creio A!e a lin+!a+e& h!&ana %!desse eE%ress67lo de -or&a a%ro%riada. Na tentati a de eE%ressar essa erdade, as di-erentes i+reKas di)e& coisas di ersas. 2oc8 h6 de constatar, %orB&, A!e &es&o as A!e &ais insiste& na i&7 %ortIncia das 0oas a(@es lhe dir'o A!e oc8 %recisa ter -BD e as A!e &ais insiste& na -B lhe dir'o %ara %raticar 0oas a(@es. Neste ass!nto, n'o &e arrisco a ir &ais lon+e. e Creio A!e todos os crist'os concordaria& co&i+o se e! dissesse A!e, a%esar de o cristianis&o, n!& %ri&eiro &o&ento, dar a i&%ress'o de sG se %reoc!%ar co& a &o7 ral, co& de eres, re+ras, c!l%a e irt!de, ele nos le a alB&, %ara -ora de t!do isso e %ara al+o

co&%leta&ente di-erente. 2isl!&0ra&os ent'o !& %a1s c!Kos ha0itantes n'o -ala& dessas coisas, a n'o ser, tal e), co&o %iada. Todos eles s'o re%letos do A!e cha&ar1a&os de 0ondade, co&o !& es%elho B re%leto de l!). Eles &es&os, %orB&, n'o cha&a& isso de 0ondade. N'o o cha&a& %or no&e al+!&. N'o %ensa& a res%eito desse ass!nto, %ois est'o oc!%ados de&ais e& conte&%lar a -onte de onde isso %ro B&. Mas nos a%roEi&a&os a1 do %onto e& A!e a estrada cr!)a o li&iar deste nosso &!ndo. Nenh!& olhar %ode enEer+ar &!ito alB& dissoD &!itos olhares %ode& enEer+ar 0e& &ais lon+e A!e o &e!. Livro I! ALbM ,A PERSONALI,A,E OU OS PRIMEIROS PASSOS NA ,OUTRINA ,A TRIN,A,E :. CRIAR E *ERAR
Todos &e aconselhara& a n'o lhes di)er o A!e o! di)er neste 5lti&o li ro. A-ir&a&. FO leitor co&!& n'o A!er sa0er de Teolo+iaD d87lhe so&ente a reli+i'o si&%les e %r6tica.F ReKeitei o conselho. N'o acho A!e o leitor co&!& seKa !& tolo. Teolo+ia si+ni-ica Fa Ci8ncia de ,e!sF, e creio A!e todo ho&e& A!e %ensa so0re ,e!s +ostaria de ter so0re ele a no('o &ais clara e &ais %recisa %oss1 el. 2oc8s n'o s'o crian(as. %or A!e, ent'o, lhes tratar co&o talO E& certo sentido, atB co&%reendo %or A!e al+!&as %essoas se sente& desconcertadas o! atB inco&odadas %ela Teolo+ia. Le&0ro7&e de certa ocasi'o e& A!e da a !&a %alestra %ara os %ilotos da R.A./. e !& o-icial elho e riKo le anto!7se e disse. FNada disso te& ser entia %ara &i&. Mas sai0a A!e ta&0B& so! !& ho&e&

reli+ioso. Sei A!e eEiste !& ,e!s. So)inho no deserto, C noite, K6 senti a %resen(a dele. o tre&endo &istBrio. E B eEata&ente %or isso A!e n'o acredito e& todas essas -Gr&!las e esses do+&as a res%eito dele. Para A!alA!er !& A!e tenha conhecido a realidade, todos eles %arece& &esA!inhos, %edantes e irreais.F Ora, n!& sentido, atB concordo co& esse ho&e&. Creio A!e ele %ro a el&ente te e !&a eE%eri8ncia real de ,e!s no deserto. P!ando se olto! da eE%eri8ncia %ara o credo crist'o, acho A!e real&ente %asso! de al+o real %ara al+o &enos real. ,a &es&a &aneira, !& ho&e& A!e K6 i! o AtlIntico da %raia e de%ois olha !& &a%a do AtlIntico ta&0B& est4 trocando a coisa real %ela &enos real. troca as ondas de erdade %or !& %eda(o de %a%el colorido. Mas B eEata&ente essa a A!est'o. Ad&ito A!e o &a%a n'o %assa de !&a -olha de %a%el colorido, &as h6 d!as coisas A!e de e&os le&0rar a se! res%eito. E& %ri&eiro l!+ar, ele se 0aseia nas eE%eri8ncias de centenas o! &ilhares de %essoas A!e na e+ara& %elas 6+!as do erdadeiro oceano AtlIntico. ,essa -or&a, te& %or tr6s de si
5.

!&a &assa de in-or&a(@es t'o reais A!anto a A!e se %ode ter da 0eira da %raiaD co& a di-eren(a A!e, enA!anto a s!a B !& 5nico relance, o &a%a a0arca e coli+e todas as eE%eri8ncias de di ersas %essoas. E& se+!ndo l!+ar, se oc8 A!er ir %ara al+!& l!+ar, o &a%a B a0sol!ta&ente necess6rio. EnA!anto oc8 se contentar co& ca&inhadas C 0eira da %raia, se!s isl!&0res ser'o &ais di ertidos A!e o eEa&e do &a%aD &as o &a%a ser6 de &ais alia A!e !&a ca&inhada %ela %raia se oc8 A!iser ir %ara os Estados Unidos. A Teolo+ia B co&o o &a%a. O si&%les ato de a%render e %ensar so0re as do!trinas crist's, considerado e& si &es&o, B se& d5 ida &enos real e &enos insti+ante do A!e o ti%o de eE%eri8ncia A!e &e! a&i+o te e no deserto. As do!trinas n'o s'o ,e!s, s'o co&o !& &a%a. Esse &a%a, %orB&, B 0aseado nas eE%eri8ncias de centenas de %essoas A!e real&ente ti era& contato co& ,e!s L eE%eri8ncias diante das A!ais os %eA!enos -r8&itos e senti&entos %iedosos A!e oc8 e e! %ode&os ter n'o %assa& de coisas ele&entares e 0astante con-!sas. AlB& disso, se oc8 A!iser %ro+redir, %recisar6 desse &a%a. Note A!e o A!e acontece! co& aA!ele ho&e& no deserto %ode ter sido real e certa&ente -oi e&ocionante, &as n'o de! e& nada. N'o le o! a l!+ar nenh!&. N'o h6 nada A!e %ossa&os -a)er. Na erdade, B K!sta&ente %or isso A!e !&a reli+iosidade a+a L sentir ,e!s na nat!re)a e assi& %or diante L B t'o atraente. Ela B toda 0aseada e& sensa(@es e n'o d6 tra0alho al+!&. B co&o &irar as ondas da %raia. 2oc8 Ka&ais alcan(ar6 o No o M!ndo si&%les&ente est!dando o AtlIntico dessa &a7 neira, e Ka&ais alcan(ar6 a ida eterna sentindo a %resen(a de ,e!s nas -lores o! na &5sica. Ta&0B& n'o
che+ar6 a l!+ar al+!& se -icar eEa&inando os &a%as se& -a)er7se ao &ar. E, se -i)er7se ao &ar se& !& &a%a, n'o estar6 se+!ro. E& o!tras %ala ras, a Teolo+ia B !&a A!est'o %r6tica, es%ecial&ente hoKe e& dia. No %assado, A!ando ha ia &enos instr!('o -or&al e &enos disc!ss@es, tal e) -osse %oss1 el %assar co& al+!&as %o!cas idBias si&%les so0re ,e!s. JoKe n'o B &ais assi&. Todo &!ndo l8, todo &!ndo %resta aten('o a disc!ss@es. ConseAcen7 te&ente, se oc8 n'o der aten('o C Teolo+ia, isso n'o si+ni-ica A!e n'o ter6 idBia al+!&a so0re ,e!s. Si+ni-ica A!e ter6, isto si&, !&a %or('o de idBias erradas L idBias &6s, con-!sas, o0soletas. A i&ensa &aioria das idBias A!e s'o disse&inadas co&o no idades hoKe e& dia s'o as A!e os erdadeiros teGlo+os testara& 6rios sBc!los atr6s e reKeitara&. Acreditar na reli+i'o %o%!lar &oderna da In+laterra B a &es&a coisa A!e acreditar A!e a Terra B %lana L !& retrocesso. Pois, na %r6tica, a idBia %o%!lar de cristianis&o B si&%les&ente esta. Mes!s Cristo -oi !& +rande &estre da &oral e, se se+!1sse&os se!s conselhos, conse+!ir1a&os esta0elecer !&a orde& social &elhor e e itar !&a no a +!erra. Sai0a A!e isso te& se! -!ndo de erdade. Mas B &!ito &enos A!e a erdade inte+ral do cristianis&o, e na realidade n'o te& i&%ortIncia %r6tica al+!&a. E erdade A!e, se se+!1sse&os os conselhos de Cristo, i er1a&os e& 0re e n!& &!ndo &ais -eli). Ne& %recisar1a&os ir t'o lon+e. se dBsse&os o! idos ao A!e dissera& Plat'o, AristGteles o! Con-5cio, estar1a&os &!ito &elhor do A!e esta&os. E da1O N!nca se+!i&os os conselhos dos +randes &estres. Por A!e co&e(ar1a&os a se+!i7los a+oraO E %or A!e estar1a&os &ais dis%ostos a o! ir a Cristo A!e aos o!trosO PorA!e ele B o &elhor &estre da &oralO Co& isso, B ainda &enos %ro 6 el A!e o si+a&os. Se n'o conse+!i&os a%render ne& as li(@es ele&entares, co&o %assare&os Cs &ais adiantadasO Se o cristianis&o n'o %assa de &ais !& 0ocado de conselhos, ele n'o te& i&%ortIncia nenh!&a. N'o nos -altara& 0ons conselhos nos 5lti&os A!atro &il anos. U& %o!A!inho &ais n'o -a) di-eren(a. No entanto, lo+o A!e nos de0r!(a&os so0re os erdadeiros escritos crist'os, e&os A!e eles -ala& de al+o inteira&ente di-erente dessa reli+i'o %o%!lar. ,i)e& A!e Cristo B o /ilho de ,e!s 9o A!e A!er A!e isso si+ni-iA!e>. ,i)e& A!e os A!e nele de%osita& s!a con-ian(a %ode& ta&0B& tornar7se -ilhos de ,e!s 9o A!e A!er A!e isso si+ni-iA!e>. E di)e& ainda A!e s!a &orte nos sal o! de nossos %ecados 9o A!e A!er A!e isso si+ni-iA!e>. N'o adianta recla&ar A!e essas a-ir&a(@es s'o di-1ceis. O cristianis&o %retende -alar7nos de !& o!tro &!ndo, de al+o A!e est6 %or tr6s do &!ndo A!e %ode&os er, o! ir e tocar. 2oc8 %ode atB %ensar A!e essa %retens'o B -alsa, &as, se -or erdadeira, o A!e o cristianis&o nos di) ser6 necessaria&ente di-1cil L %elo &enos t'o di-1cil A!anto a /1sica &oderna, e %ela &es&a ra)'o. O %onto &ais chocante do cristianis&o B a a-ir&a('o de A!e, A!ando nos li+a&os a Cristo, %ode&os nos tornar F-ilhos de ,e!sF. Al+!B& %er+!nta. FMas K6 n'o so&os -ilhos de ,e!sO A %aternidade de ,e!s n'o B !&a das idBias %rinci%ais do cristianis&oOF Be&, e& certo sentido n'o h6 d5 ida de A!e K6 so&os -ilhos de ,e!s. O! seKa, ,e!s nos tro!Ee C eEist8ncia, nos a&a e c!ida de nGs, co&o !& %ai. Mas, A!ando a B10lia -ala A!e
55

%ode&os Fnos tornarF -ilhos de ,e!s, o0 ia&ente A!er dar a entender al+o di-erente. E isso nos le a %ara o %rG%rio cora('o da Teolo+ia. U& dos credos di) A!e Cristo B o /ilho de ,e!s F+erado, n'o criadoFD e acrescenta. F*erado %elo Pai antes de todos os &!ndos.F Por -a or, %onha na s!a ca0e(a A!e isto n'o te& nada A!e er co& o -ato de A!e, A!ando Cristo nasce! na terra co&o ho&e&, -oi -ilho de !&a ir+e&. N'o esta&os -alando aA!i do nasci&ento ir+inal, &as de al+o A!e acontece! antes A!e a nat!re)a -osse criada, antes A!e o %rG%rio te&%o eEistisse. FAntes de todos os &!ndosF Cristo B +erado, n'o criado. O A!e isso si+ni-icaO N'o !sa&os &ais as %ala ras *e(ettin( e *e(otten>> no in+l8s &oderno, &as todo o &!ndo ainda sa0e o A!e elas si+ni-ica&. *erar ?to *e(et@ B ser %ai de al+!B&D criar ?to create@ B -a)er, constr!ir al+o. A di-eren(a B a se+!inte. na +era('o, o A!e -oi +erado B da &es&a es%Bcie A!e o +erador. U& ho&e& +era 0e08s h!&anos, !& castor +era castor)inhos e !& %6ssaro +era o os de onde sair'o o!tros %assarinhos. Mas, A!ando -a)e&os al+o, esse al+o B de !&a es%Bcie di-erente. U& %6ssaro -a) !& ninho, !& castor constrGi !&a re%resa, !& ho&e& -a) !& a%arelho de r6dio 7 o! tal e) al+o !& %o!co &ais %arecido consi+o &es&o A!e !& r6dio. !&a est6t!a, %or eEe&%lo. Se -or !& esc!ltor ha0ilidoso, s!a est6t!a se %arecer6 &!ito co& !& ho&e&. Mas B claro A!e n'o ser6 !& ho&e& de erdadeD ter6 so&ente a a%ar8ncia. N'o %oder6 %ensar ne& res%irar. N'o te& ida. Esse B o %ri&eiro %onto A!e de e&os deiEar claro. O A!e ,e!s +era B ,e!s, assi& co&o o A!e o ho&e& +era B ho&e&. O A!e ,e!s cria n'o B ,e!s, assi& co&o o A!e o ho&e& -a) n'o B ho&e&. b %or isso A!e os ho7 &ens n'o s'o -ilhos de ,e!s no &es&o sentido e& A!e Cristo o B. Pode& se %arecer co& ,e!s e& certos as%ec7 tos, &as n'o s'o coisas da &es&a es%Bcie. Os ho&ens s'o &ais se&elhantes a est6t!as o! A!adros de ,e!s. A est6t!a te& a -or&a de !& ho&e&, &as n'o te& ida. ,a &es&a &aneira, o ho&e& te& 9n!& sentido A!e ainda o! eE%licar> a F-or&aF o! se&elhan(a de ,e!s, &as n'o o ti%o de ida A!e ,e!s %oss!i. 2a&os eEa&inar o %ri&eiro %onto 9a se&elhan(a co& ,e!s> e& %ri&eiro l!+ar. T!do o A!e ,e!s crio! te& al+!&a se&elhan(a co& ele &es&o. O es%a(o se %arece co& ele e& s!a astid'oD n'o A!e a +rande)a do es%a(o seKa do &es&o ti%o A!e a +rande)a de ,e!s, &as B !&a es%Bcie de s1&0olo dela, o! !&a trad!('o dela e& ter&os n'o7 es%irit!ais. A &atBria B se&elhante a ,e!s %or ter ener+ia. e&0ora a ener+ia -1sica seKa di-erente do %oder de ,e!s. O &!ndo e+etal B se&elhante a ,e!s %or ter ida, %ois ele B o F,e!s i oF. A ida e& se! sentido 0iolG+ico, %orB&, n'o B a &es&a coisa A!e a ida e& ,e!s. B co&o !& s1&0olo o! !&a so&0ra. M6 nos ani&ais encontra&os o!tras -or&as de se&elhan(a co& ,e!s alB& da ida e+etati a. A intensa ati idade e a -ertilidade dos insetos, %or eEe&%lo, B !&a %ri&eira e a+a i&a+e& da ati idade incessante e da criati idade de ,e!s. Nos &a&1-eros s!%eriores, te&os !& %rinc1%io de instinto a-eti o. N'o B a &es&a coisa A!e o a&or A!e eEiste e& ,e!sD &as B se&elhante a este 7 da &es&a &aneira A!e !&a -i+!ra desenhada n!&a -olha %lana de %a%el %ode ser Fse&elhanteF a !&a %aisa+e&. P!ando che+a&os ao ho&e&, o &ais ele ado dos ani&ais, e&os, entre as coisas A!e nos s'o conhecidas, a se&elhan(a &ais %er-eita co& ,e!s. 9Pode ha er criat!ras e& o!tros &!ndos A!e se %are(a& ainda &ais co& ,e!s, &as n'o as conhece&os.> O ho&e& n'o a%enas i e co&o ta&0B& a&a e raciocina. nele, a ida 0iolG+ica atin+e o n1 el &ais ele ado de A!e te&os not1cia. Mas o A!e o ho&e&, e& s!a condi('o nat!ral, n'o %oss!i, B a ida es%irit!al L !& ti%o di-erente e s!%erior de ida A!e eEiste e& ,e!s. Usa&os a &es&a %ala ra L vida 7 %ara desi+nar a a&0asD &as se oc8 %ensa A!e %or isso as d!as s'o a &es&a coisa, B co&o se %ensasse A!e a F+rande)aF do es%a(o e a F+rande)aF de ,e!s s'o o &es&o ti%o de +rande)a. Na realidade, a di-eren(a entre a ida 0iolG+ica e a ida es%irit!al B t'o i&%ortante A!e o! trat67las %or no&es di-erentes. A ida 0iolG+ica, A!e e& da nat!re)a e A!e 9co&o t!do o &ais no &!ndo nat!ral> tende a se corro&%er e a decair 7de &odo A!e sG %ode se conser ar atra Bs de cont1n!os s!0s1dios dados %ela nat!re)a na -or&a de ar, 6+!a, ali&entos etc. 7 B *Aos A ida es%irit!al, A!e B e& ,e!s desde toda a eternidade e A!e crio! o !ni erso nat!ral inteiro, B /o. b certo A!e *Aos te& !&a certa se&elhan(a %arcial o! si&0Glica co& /o.: &as B a%enas a se&elhan(a A!e eEiste entre !&a -oto+ra-ia e !& l!+ar, o! entre !&a est6t!a e !& ho&e&. O ho&e& A!e tinha *Aos e %assa a ter /o. so-re !&a &!dan(a t'o +rande A!anto a de !&a est6t!a A!e deiEasse de ser %edra entalhada e se trans-or&asse n!& ho&e& real. E B eEata&ente disso A!e trata o cristianis&o. Este &!ndo B co&o o ateli8 de !& +rande esc!ltor. NGs so&os as est6t!as, e corre %or a1 o 0oato de A!e al+!ns de nGs, !& dia, +anhar'o a ida.

=. UM ,EUS EM TRdS PESSOAS


O ca%1t!lo anterior trato! da di-eren(a entre +erar e criar. U& ho&e& +era !&a crian(a, &as cria !&a es7 t6t!a. ,e!s +ero! o Cristo, &as -e) o ho&e&. Cont!do, A!ando di+o isso, esto! a%enas il!strando !& as%ecto de
22

,o er0o to *e(et: +erar, ori+inar. 9N. doT.> 55

,e!s, a sa0er, A!e o A!e ,e!s Pai +era B ,e!s, al+!B& da &es&a es%Bcie A!e ele. Nesse sentido, esse ato B se7 &elhante ao de !& %ai h!&ano A!e +era !& -ilho h!&ano. Mas n'o B eEata&ente i+!al. Por isso, tenho de tentar dar &ais al+!&as eE%lica(@es. JoKe e& dia, !& 0o& n5&ero de %essoas di). FAcredito e& ,e!s, &as n'o n!& ,e!s %essoal.F Elas %res7 sente& A!e o &istBrio %or tr6s de todas as coisas de e ser &aior A!e !&a %essoa. Os crist'os concorda& co& isso. PorB&, os crist'os s'o os 5nicos A!e o-erece& !&a idBia de co&o seria esse ser A!e est6 alB& da %ersona7 lidade. Todas as o!tras %essoas, a%esar de di)ere& A!e ,e!s est6 alB& da %ersonalidade, na erdade conce0e&7 no co&o !& ser i&%essoal. &elhor di)endo, co&o al+o aA!B& do %essoal. Se oc8 est6 e& 0!sca de al+o s!%ra%essoal, al+o A!e seKa &ais A!e !&a %essoa, n'o se er6 o0ri+ado a escolher entre a idBia crist' e as o!tras idBias, %ois a idBia crist' B a 5nica eEistente no &ercado. AlB& disso, al+!ns cr8e& A!e de%ois desta ida, o! tal e) de 6rias, as al&as h!&anas ser'o Fa0sor idasF e& ,e!s. No entanto, A!ando tenta& eE%licar o A!e isso si+ni-ica, %arece& ter a no('o de A!e a a0sor('o do nosso ser e& ,e!s B co&o a a0sor('o de !& &aterial %or o!tro. ,i)e& A!e seria co&o !&a +ota dU6+!a A!e ca1sse no oceano. E claro, %orB&, A!e esse seria o -i& da +ota. Se B isso A!e acontece conosco, ser a0sor ido B o &es&o A!e deiEar de eEistir. SG os crist'os -a)e& idBia de co&o as al&as h!&anas %ode& ser ass!&idas %ela ida di ina e contin!ar sendo elas &es&as L ali6s, ser &!ito &ais Felas &es&asF do A!e antes. A isei A!e a Teolo+ia B !& ass!nto %r6tico. O o0Keti o 5nico da nossa eEist8ncia B ser ass!&idos %ela ida di ina. P!ando te&os idBias erradas so0re o A!e B essa ida, a reali)a('o do o0Keti o torna7se &ais di-1cil. E a+ora %e(o A!e oc8s si+a& &e! racioc1nio co& a &6Ei&a aten('o %or al+!ns &in!tos. Todos sa0e& A!e, no es%a(o, %ode&os nos &o er de tr8s &aneiras. %ara a esA!erda e %ara a direita, %ara a -rente e %ara tr6s, %ara ci&a e %ara 0aiEo. Toda dire('o es%acial B !&a dessas tr8s o! !&a co&0ina('o delas. S'o o A!e cha&a&os de tr8s di&ens@es. A+ora note o se+!inte. Se oc8 !sar a%enas !&a di&ens'o, %oder6 desenhar so&ente !&a linha reta. Se !sar d!as, %oder6 desenhar !&a -i+!ra. !& A!adrado, di+a&os, A!e B -eito de A!atro linhas retas. 2a&os dar &ais !& %asso. Se !sar tr8s di&ens@es, oc8 %oder6 constr!ir o A!e cha&a&os de !& cor%o sGlido, co&o !& c!0o L !& dado, %or eEe&%lo, o! !& torr'o de a(5car. O c!0o B co&%osto de seis A!adrados. Co&%reende!O U& &!ndo !nidi&ensional seria !&a linha reta. N!& &!ndo 0idi&ensional, ainda ha eria linhas retas, &as as linhas %oderia& co&%or -i+!ras. N!& &!ndo tridi&ensional, ainda eEiste& -i+!ras, &as, co&0inadas, elas co&%@e& cor%os sGlidos. E& o!tras %ala ras, C &edida A!e a an(a&os %ara n1 eis &ais co&7 %leEos e &ais reais, n'o deiEa&os %ara tr6s as coisas encontradas nos n1 eis &ais si&%les. elas ainda eEiste&, &as se co&0ina& de &aneiras no as L &aneiras A!e ne& seA!er %oderia& ser i&a+inadas %or al+!B& A!e sG conhecesse os n1 eis &ais si&%les. Ora, a no('o crist' de ,e!s en ol e o &es&1ssi&o %rinc1%io. O n1 el h!&ano B !& n1 el si&%les e &ais o! &enos a)io. Nele, !&a %essoa B !& ser e d!as %essoas s'o dois seres se%arados 7 da &es&a -or&a A!e, n!& %lano 0idi&ensional co&o o de !&a -olha de %a%el, !& A!adrado B !&a -i+!ra e dois A!adrados s'o d!as -i+!ras se%aradas. No n1 el di ino, ainda eEiste& %ersonalidadesD nele, %orB&, as encontra&os co&0inadas de &aneiras no as, &aneiras A!e nGs, A!e n'o i e&os nesse n1 el, n'o %ode&os i&a+inar. Na di&ens'o de ,e!s, %or assi& di)er, encontra&os !& Ser A!e s'o tr8s %essoas se& deiEar de ser !& 5nico Ser, da &es&a -or&a A!e !& c!0o s'o seis A!adrados se& deiEar de ser !& 5nico c!0o. E claro A!e n'o conse+!i&os conce0er %lena&ente !& Ser co&o esse. ,o &es&o &odo, se %erce08sse&os a%enas d!as di&ens@es do es%a(o, n'o %oder1a&os Ka&ais i&a+inar !& c!0o. Mes&o assi& %ode&os ter dele !&a no('o a+a. P!ando isso acontece, nGs conse+!i&os ter, %ela %ri&eira e) na ida, !&a idBia %ositi a, &es&o A!e t8n!e, de al+o s!%ra%essoal L al+o &aior A!e !&a %essoa. b al+o A!e nos s!r%reende co&%leta&ente e A!e, no entanto, A!ando o! i&os -alar dele, A!ase nos -a) sentir A!e %oder1a&os t87lo adi inhado, !&a e) A!e se har&oni)a t'o 0e& co& as coisas A!e K6 conhece&os. 2oc8 %ode %er+!ntar. FSe n'o conse+!i&os i&a+inar esse Ser tri%essoal, de A!e adianta -alar so0re eleOF Be&, de nada adianta -alar so0re ele. O A!e interessa B ser&os atra1dos e cond!)idos de -ato %ara dentro dessa ida tri%essoal. Esse %rocesso %ode co&e(ar, ali6s, a A!alA!er &o&ento L hoKe C noite, se oc8 A!iser. O A!e A!ero di)er B o se+!inte. o si&%les crist'o aKoelha7se e -a) s!as ora(@es, tentando entrar e& contato co& ,e!s. PorB&, se ele B crist'o, sa0e A!e o A!e o ind!) a orar B ta&0B& ,e!s. ,e!s, %or assi& di)er, dentro dele. E sa0e ta&0B& A!e todo o conheci&ento real A!e %oss!i de ,e!s eio %or &eio de Cristo, o Jo&e& A!e -oi ,e!s. Sa0e A!e Cristo est6 de %B a se! lado, aK!dando7o a orar, orando %or ele. 2oc8 8 o A!e est6 acon7 tecendoO ,e!s B aA!ilo %ara o A!al ele ora L o o0Keti o A!e tenta alcan(ar. ,e!s B ta&0B& aA!ilo, dentro dele,
52

A!e o i&%ele L a -or(a &otri). ,e!s, %or -i&, B a estrada o! a %onte A!e ele %ercorre %ara che+ar a se! o0Keti o. Assi&, toda a ida tr1%lice do Ser tri%essoal entra e& a('o nesse A!arto h!&ilde onde !& ho&e& co&!& -a) s!as ora(@es. O ho&e& est6 sendo ca%t!rado %or !& ti%o s!%erior de ida L o A!e cha&ei de /o. o! ida es%irit!al. est6 sendo atra1do %ara dentro de ,e!s %elo %rG%rio ,e!s, se& deiEar de ser ele &es&o. E -oi assi& A!e co&e(o! a Teolo+ia. As %essoas K6 conhecia& ,e!s de -or&a &ais o! &enos a+a. Ent'o eio !& ho&e& A!e di)ia ser ,e!sD !& ho&e& A!e, no entanto, nin+!B& conse+!ia reKeitar co&o !& l!n6tico. Esse ho&e& -e) co& A!e as %essoas acreditasse& nele. Essas %essoas oltara& a encontrar7se co& ele de%ois de t87lo isto ser assassinado. Por -i&, tendo7se constit!1do n!&a %eA!ena sociedade o! co&!nidade, essas %essoas de al+!&a -or&a desco0rira& a ,e!s dentro de si %rG%rias, di)endo7lhes o A!e -a)er e tornando7as ca%a)es de atos A!e atB ent'o era& i&%oss1 eis. P!ando entendera& t!do isto, elas che+ara& C de-ini('o crista do ,e!s tri%essoal. Essa de-ini('o n'o B al+o A!e in enta&os. A Teolo+ia, e& certo sentido, B !&a ci8ncia eE%eri&ental. S'o as reli+i@es si&%listas A!e -ora& in entadas. P!ando di+o A!e ela B !&a ci8ncia eE%eri&ental Fe& certo sentidoF, A!ero di)er A!e B i+!al Cs o!tras ci8ncias eE%eri&entais so0 al+!ns as%ectos, &as n'o todos. Se oc8 B !& +eG7 lo+o A!e est!da &inerais, oc8 te& de ir a ca&%o %ara encontr67los. Eles n'o ir'o atB oc8 e, A!ando oc8 os en7 contra, eles n'o %ode& esca%!lir. Toda a iniciati a ca0e a oc8. Os &inerais n'o %ode& ne& aK!d67lo, ne& %re7 K!dic67lo. A+ora s!%onha A!e oc8 seKa !& )oGlo+o A!e se %ro%Hs a tirar -otos de ani&ais e& se! h60itat nat!ral. A sit!a('o -ica !& %o!co di-erente. Os ani&ais sel a+ens n'o ir'o ao se! encontro, &as %ode& -!+ir de oc8, e, se oc8 n'o -icar 0e& A!ieto, certa&ente o -ar'o. Co&e(a a ha er aA!i !& %o!A!inho de iniciati a %or %arte deles. Passe&os a !& est6+io s!%erior. S!%onha A!e oc8 A!eira est!dar !& ser h!&ano. Se ele esti er deter&inado a n'o se deiEar est!dar, oc8 n'o conse+!ir6 conhec87lo. 2ai ser %reciso +anhar7lhe a con-ian(a. Nesse caso, a iniciati a se di ide i+!al&ente %elos dois lados 7 %ara !&a a&i)ade, s'o necess6rias d!as %essoas. P!ando se trata do conheci&ento de ,e!s, a iniciati a ca0e inteira&ente a ele. Se ele n'o se re elar, nada A!e oc8 -i)er o ca%acitar6 a encontr67lo. E, na erdade, ele se d6 a conhecer &!ito &ais a certas %essoas A!e a o!tras L n'o %orA!e tenha %redile(@es, &as %orA!e B i&%oss1 el A!e ele se re ele ao ho&e& c!Ka &ente e c!Ko car6ter esteKa& e& &6s condi(@es. ,a &es&a -or&a, os raios do sol, a%esar de ta&0B& n'o tere& %redile(@es, n'o se re-lete& t'o 0e& n!& es%elho e&%oeirado A!anto n!& es%elho %olido. Pode&os di)87lo de o!tra -or&a. enA!anto nas o!tras ci8ncias os instr!&entos s'o eEternos a nGs 9co&o o &icroscG%io e o telescG%io>, o instr!&ento %elo A!al e&os a ,e!s B nosso %rG%rio ser, nosso ser inteiro. Se o ser do ho&e& n'o esti er li&%o e 0rilhante, s!a is'o de ,e!s ser6 t!r a L co&o a l!a ista %or !& telescG%io s!Ko. E %or isso A!e os %o os a0o&in6 eis t8& reli+i@es a0o&in6 eis. eles 8e& a ,e!s atra Bs de !&a lente s!Ka. ,e!s sG %ode se re elar erdadeira&ente %ara ho&ens de erdade. Isso n'o si+ni-ica a%enas ho&ens in7 di id!al&ente 0ons, &as ho&ens !nidos entre si n!& 5nico cor%o, a&ando7se e a!Eiliando7se &!t!a&ente, re elando ,e!s !ns aos o!tros. Pois B assi& A!e ,e!s A!er A!e a h!&anidade seKa. co&o os &5sicos de !&a orA!estra, co&o os Gr+'os de !& cor%o. E& conseAc8ncia, o 5nico instr!&ento erdadeira&ente adeA!ado %ara conhecer ,e!s B a co&!nidade crist' co&o !& todo, a co&!nidade dos A!e K!ntos o a+!arda&. N!&a analo+ia, a -raternidade crist' B o eA!i7 %a&ento tBcnico dessa ci8ncia L os a%etrechos do la0oratGrio. Por isso, as %essoas A!e, ano si&, ano n'o, lan(a& !&a ers'o -la+rante&ente si&%li-icada da reli+i'o na tentati a de s!0stit!ir a tradi('o crist' est'o %erdendo co&%leta&ente o se! te&%o. S'o co&o o s!Keito A!e, contando a%enas co& !& elho 0inGc!lo, resol e corri+ir toda a co&!nidade dos astrHno&os. Pode ser A!e esse s!Keito seKa 0astante inteli+ente, tal e) atB &ais inteli+ente do A!e al+!ns astrHno&os de erdade, &as ele %rG%rio se sa0ota. E& dois anos estar6 esA!ecido, enA!anto a erdadeira ci8ncia contin!ar6 de %B. Se o cristianis&o -osse al+o A!e in enta&os, B claro A!e seria &ais -6cil. Mas n'o B. N'o %ode&os co&7 %etir, e& &atBria de si&%licidade, co& as %essoas A!e in enta& reli+i@es. Co&o %oder1a&osO Tra0alha&os co& a realidade co&o ela B. SG A!e& n'o se i&%orta co& a realidade %ode se dar ao l!Eo de ser si&%lista.

?. O TEMPO E ALbM ,O TEMPO


b !&a idBia %!eril a de A!e n'o %ode&os, na leit!ra de !& li ro, F%!larF al+!&as de s!as %artes. Todas as %essoas sensatas o -a)e& A!ando che+a& a !& ca%1t!lo A!e K!l+a& A!e n'o ai ser 5til. Neste ca%1t!lo, o! -alar de al+o A!e tal e) aK!de al+!ns leitores, &as A!e %ode ser isto %or o!tros so&ente co&o !&a co&%lica('o
58

desnecess6ria. Se oc8 %ertence ao se+!ndo +r!%o, aconselho7o a n'o se %reoc!%ar co& este ca%1t!lo, &as a %assar direto %ara o %rGEi&o. No ca%1t!lo anterior, toA!ei de le e na A!est'o da ora('o. EnA!anto ela est6 -resA!inha tanto na s!a &ente A!anto na &inha, a&os tratar de !&a di-ic!ldade +eral A!e certas %essoas encontra& %ara orar. U& ho&e& res!&i! %ara &i& a sit!a('o. FAcredito e& ,e!s, &as n'o consi+o en+olir a idBia de A!e atenda a centenas de &ilh@es de %essoas A!e se diri+e& a ele n!& &es&o &o&ento.F E constatei A!e &!ita +ente %ensa do &es&o &odo. A %ri&eira coisa a notar B A!e o %ro0le&a s!r+e co& as %ala ras num mesmo momento A &aioria das %essoas B ca%a) de i&a+inar ,e!s atendendo a !& n5&ero in-inito de %eticion6rios, desde A!e che+!e& !& %or e) e ele tenha !& te&%o in-inito %ara atend87los. Assi&, o A!e est6 na rai) desta di-ic!ldade B a idBia de A!e ,e!s tenha de -a)er &!itas coisas n!&a 5nica -ra('o de te&%o. b isso, e idente&ente, A!e acontece conosco. Nossa ida nos e& &o&ento a &o&ento. U& &o&ento desa%arece antes A!e o o!tro che+!e, e e& cada !& deles ca0e %o!A!1ssi&a coisa. Essa B a nat!re)a do te&%o. E B claro A!e oc8 e e! te&os co&o certo A!e essa sBrie te&%oral 7 esse arranKo de %assado, %resente e -!t!ro L n'o B a%enas o &odo co&o a ida se a%resenta %ara nGs, &as o &odo co&o -!nciona& todas as coisas A!e eEiste&. Cost!&a&os %ensar A!e todo o !ni erso e atB o %rG%rio ,e!s %assa& do %assado %ara o -!t!ro, co&o nGs -a)e&os. M!itos ho&ens c!ltos, no entanto, n'o concorda& co& isso. /ora& os teGlo+os A!e %ri&eiro le antara& a idBia de A!e &!itas coisas n'o est'o s!0&etidas ao te&%o. Mais tarde, os -ilGso-os ass!&ira& essa idBia, e a+ora os cientistas -a)e& a &es&a coisa. Co& A!ase toda a certe)a, ,e!s n'o est6 no te&%o. A ida dele n'o consiste e& &o&entos A!e s'o se+!idos %or o!tros &o&entos. Se !& &ilh'o de %essoas ora& %ara ele Cs de) e &eia da noite, ele n'o %recisa o! i7las todas no instante)inho A!e cha&a&os de de) e &eia. ,e) e &eia, o! A!alA!er o!tro &o&ento ocorrido desde a cria('o do &!ndo, B se&%re o %resente %ara ,e!s. Para di)87lo de o!tra &aneira, ,e!s te& toda a eterni7 dade %ara o! ir a 0re 1ssi&a ora('o de !& %iloto c!Ko a i'o est6 %restes a cair e& cha&as. Sei A!e isso B di-1cil. 2o! tentar dar o!tro eEe&%lo, n'o eEata&ente so0re a &es&a coisa, &as de al+o !& %o!co %arecido. S!%onha A!e e! esteKa escre endo !& ro&ance. Escre o. FMar" lar+o! o tra0alho e lo+o e& se7 +!ida o! i! 0atere& C %orta.F Para Mar", A!e i e no te&%o i&a+in6rio da &inha histGria, n'o h6 inter alo entre lar+ar o tra0alho e o! ir a 0atida na %orta. E!, %orB&, A!e so! o criador de Mar", n'o i o nesse te&%o i&a+in6rio. Entre o te&%o de escre er a %ri&eira &etade da -rase e a se+!nda, %osso %arar o tra0alho %or !&as tr8s horas e -icar i&erso e& %ensa&entos so0re Mar". Posso %ensar so0re &inha %ersona+e& co&o se ela -osse a 5nica %ersona+e& do li ro e %or A!anto te&%o e! deseKar, e no entanto as horas %assadas nessa ati idade n'o a%arecer'o no te&%o dela 9dentro da histGria>. Sei &!ito 0e& A!e esse eEe&%lo n'o B %er-eito. Mas ele tal e) d8 !&a %6lida no('o do A!e e! acredito seKa

erdade. ,e!s n'o %recisa se a-o0ar no -l!Eo de te&%o deste !ni erso, assi& co&o !& escritor n'o %recisa i er o te&%o i&a+in6rio de se! ro&ance. Ele %ode dar aten('o in-inita a cada !& de nGs. N!nca te e de nos tratar co&o a !&a &assa. 2oc8 est6 so)inho na co&%anhia dele co&o se -osse o 5nico ser A!e ele ti esse criado. P!ando Cristo -oi cr!ci-icado, ele &orre! %or oc8, indi id!al&ente, co&o se oc8 -osse o 5nico ho&e& da Terra. O &e! eEe&%lo -alha %orA!e o escritor a0andona !&a seAc8ncia te&%oral 9a do ro&ance> &as entra e& o!tra 9a erdadeira>. Creio, %orB&, A!e ,e!s n'o i e %reso a nenh!&a seAc8ncia te&%oral. S!a ida n'o se escoa &o&ento a &o&ento co&o a nossa. ele, %or assi& di)er, ainda est6 e& :;=W &as ta&0B& K6 est6 e& =WSW=?. Pois s!a ida B ele &es&o. Se oc8 is!ali)ar o te&%o co&o !&a linha reta %ela A!al iaKa&os, te& de i&a+inar a ,e!s co&o a %6+ina na A!al a linha B desenhada. Percorre&os !&a a !&a as %artes da linha. te&os de deiEar o %onto A %ara alcan(ar o %onto B, e sG alcan(a&os C de%ois de deiEar B. ,e!s, %or s!a e), est6 -ora e aci&a disso, contB& a linha inteira e 8 t!do. 2ale a %ena tentar co&%reender essa idBia %orA!e ela des-a) al+!&as contradi(@es a%arentes do cristianis&o. Antes de &e tornar crist'o, e! %ro%!nha a se+!inte o0Ke('o. os crist'os di)e& A!e o ,e!s eterno A!e est6 e& toda %arte e +o erna o !ni erso inteiro se torno! ser h!&ano. Ora %ois, e!
23

No ori+inal, F:;SWF. O o0Keti o do a!tor era &ostrar A!e ,e!s est6 aci&a dos li&ites do te&%o, c %ara ele n'o h6 o %assado e o -!t!ro co&o os conhece&os. Co&o os teEtos -ora& escritos na dBcada de :;<W, o ano de :;SW era !&a re-er8ncia de -!t!ro. 9N. do R. T.> 53

%er+!nta a, co&o ele conse+!ia +o ernar o !ni erso enA!anto era 0e08 o! enA!anto dor&iaO Co&o %odia ele ser ao &es&o te&%o o ,e!s A!e t!do sa0e e o ho&e& A!e %er+!nto! aos disc1%!los. FP!e& &e toco!OF 2oc8 h6 de notar A!e o %ro0le&a nasce dos ter&os relacionados a tempo: &En2uanto era 0e08F 7 FCo&o %odia ser ao mesmo tempo...F E& o!tras %ala ras, e! %ress!%!nha A!e a ida de Cristo enA!anto ,e!s se desenrola a no te&%o e A!e s!a ida enA!anto Mes!s, o ho&e& da Palestina, era !& %eA!eno la%so destacado desse -l!Eo de te&%o 7 da &es&a -or&a A!e o %er1odo e& A!e ser i no eEBrcito B !& %er1odo destacado do total da &inha ida. E B assi& A!e a &aioria das %essoas, tal e), co&%reende o ass!nto. I&a+ina& A!e ho! e !& %er1odo na eEist8ncia de ,e!s e& A!e s!a ida na Terra ainda esta a no -!t!ro, se+!ido de !& &o&ento e& A!e ela era o %resente e %assando %ara !& &o&ento e& A!e esse te&%o -ico! no %assado. Pro a el&ente, essas idBias n'o corres%onde& C rea7 lidade. N'o d6 %ara encaiEar a ida terrena de Cristo na Palestina n!&a rela('o te&%oral co& s!a ida enA!anto ,e!s, %ois esta se encontra alB& do te&%o e do es%a(o. O!so a-ir&ar A!e a nat!re)a h!&ana, e a
eE%eri8ncia h!&ana da -raA!e)a, do sono e da i+norIncia, de al+!& &odo se incl!e& no todo da ida di ina de ,e!s, e a-ir&o A!e essa B !&a erdade eterna so0re a s!a nat!re)a. Essa ida h!&ana e& ,e!s, ista da nossa %ers%ecti a, corres%onde a !& %er1odo %artic!lar da histGria do nosso &!ndo 9do ano : C cr!ci-ica('o>. I&a+ina&os assi& A!e ta&0B& corres%onda a !& %er1odo da histGria da %rG%ria eEist8ncia de ,e!s. ,e!s, %orB&, n'o te& histGria. Ele B t'o a0sol!ta&ente real A!e n'o %ode ter. Isso %orA!e ter !&a histGria si+ni-ica %erder !&a %arte da realidade 9A!e se des anece no %assado> e ainda n'o +o)ar de o!tra %arte 9A!e se encontra no -!t!ro>. na erdade, ter !&a histGria B n'o %oss!ir nada a n'o ser o &in5sc!lo te&%o %resente, A!e aca0a antes A!e %ossa&os a0rir a 0oca %ara -alar dele. ,e!s nos li re de %ensar A!e ele seKa assi&. Mes&o nGs te&os a es%eran(a de n'o -icar li&itados dessa -or&a %ara se&%re. O!tra di-ic!ldade A!e s!r+e se acredita&os A!e ,e!s i e no te&%o. todos A!e cr8e& e& ,e!s acredita& A!e ele sa0e o A!e e! e oc8 -are&os a&anh'. Mas, se ele sa0e A!e -arei isto o! aA!ilo, onde est6 a &inha li0erdade de -a)er o contr6rioO Be&, &ais !&a e) a di-ic!ldade est6 e& %ensar A!e ,e!s %ro+ride co&o nGs n!&a seAc8ncia te&%oral, co& a 5nica di-eren(a de A!e ele conse+!e enEer+ar o -!t!ro e nGs, n'o. Be&, se isso B erdade, se ,e!s prev os nossos atos, -ica di-1cil entender nossa li0erdade de n'o -a)er al+o. S!%onha, no entanto, A!e ,e!s esteKa -ora e aci&a da linha de te&%o. Nesse caso, isso A!e cha&a&os Fa&anh'F B is1 el %ara ele da &es&a -or&a A!e o A!e cha&a&os FhoKeF. Todos os dias s'o Fa+oraF aos olhos de ,e!s. Ele n'o se le&0ra de A!e onte& oc8 -e) isto e aA!iloD si&%les&ente 8 oc8 -a)er essas coisas, %orA!e, e&0ora oc8 tenha %erdido %ara se&%re o dia de onte&, ele n'o %erde!. Ele n'o Fante 8F oc8 -a)endo isto e aA!ilo a&anh'D si&%les&ente 8 oc8 -a)endo essas coisas, %ois, e&0ora o a&anh' ainda n'o eEista %ara oc8, K6 eEiste %ara ele. 2oc8 n!nca %enso! A!e os atos A!e -a) a+ora s'o &enos li res sG %orA!e ,e!s sa0e o A!e oc8 est6 -a)endo. Be&, ele conhece s!as a(@es de a&anh' eEata&ente da &es&a &aneira L %ois K6 est6 no a&anh' e %ode si&%les&ente o0ser 67lo. N!& certo sentido, ele n'o conhece nossas a(@es atB A!e elas tenha& acontecidoD no entanto, o &o&ento e& A!e elas acontece& K6 B Fa+oraF %ara ele. Essa idBia &e aK!do! &!ito. Se ela n'o aK!dar oc8, deiEe7a de lado. Ela B !&a FidBia crist'F na &edida e& A!e +randes s60ios crist'os a s!stentara& e A!e nela n'o h6 nada de contr6rio ao cristianis&o. PorB&, n'o se encontra ne& na B10lia ne& e& nenh!& dos credos. 2oc8 %ode ser %er-eita&ente crist'o se& aceit67la, o! &es&o se& %ensar e& a0sol!to neste ass!nto.

<. A BOA IN/EC^ZO


Co&e(o este ca%1t!lo %edindo A!e oc8s is!ali)e& !&a i&a+e&. a de dois li ros so0re !&a &esa, !& e& ci&a do o!tro. E G0 io A!e o li ro A!e est6 e& 0aiEo ele a e s!stenta o A!e est6 e& ci&a. E %or ca!sa do li ro de 0aiEo A!e o de ci&a -ica, di+a&os, !ns cinco cent1&etros aci&a da s!%er-1cie da &esa, e n'o encostado nela. 2a&os cha&ar o li ro de 0aiEo de A, e o de ci&a, de B. A %osi('o de A B a ca!sa da %osi('o de B, certoO A+ora a&os i&a+inar L isto n'o %oderia acontecer, B claro, &as ser ir6 %ara nGs co&o il!stra('o L, a&os i&a+inar A!e os dois li ros esteKa& e& s!as res%ecti as %osi(@es desde toda a eternidade. Nesse caso, a %osi('o de B seria ca!sada desde se&%re %ela de A. Mas, %or o!tro lado, a %osi('o de A n'o teria eEistido antes da %osi('o de B. E& o!tras %ala ras, o e-eito n'o teria ocorrido depois da ca!sa. E claro A!e, e& +eral, os e-eitos s!cede&7se Cs ca!sas. %ri&eiro oc8 co&e a salada de %e%inos e sG de%ois te& a indi+est'o. No entanto, isso n'o ocorre co& todas as ca!sas e e-eitos. 2oc8 er6 n!& instante %or A!e %enso A!e isto B t'o i&%ortante. Al+!&as %6+inas atr6s, e! disse A!e ,e!s B !& Ser A!e contB& tr8s %essoas se& deiEar de ser !& 5nico Ser,
5'

da &es&a -or&a A!e o c!0o contB& seis A!adrados e n'o deiEa de ser !& 5nico cor%o. Cont!do, A!ando e! co&e(ar a eE%licar co&o essas %essoas est'o relacionadas entre si, terei de !sar %ala ras A!e d'o a i&%ress'o de A!e !&a delas eEiste antes das o!tras. A %ri&eira %essoa B cha&ada de Pai, e a se+!nda, de /ilho. ,i)e&os A!e o %ri&eiro +era, o! %rod!), o se+!ndoD !sa&os a %ala ra (era, e n'o 0a/, %orA!e o A!e -oi +erado B da &es&a es%Bcie do A!e o +ero!. Assi&, a %ala ra FPaiF B a 5nica a%ro%riada. In-eli)&ente, %orB&, ela d6 a entender A!e o Pai B anterior ao /1lho L co&o !& %ai h!&ano eEiste antes de se! -ilho. Mas isso n'o B erdade. Nesse caso, n'o eEiste antes e de%ois. E %or isso A!e considero i&%ortante deiEar o &ais claro %oss1 el A!e !&a coisa %ode ser a -onte, a ca!sa o! a ori+e& de o!tra se& necessaria&ente eEistir antes dela. O /ilho eEiste %orA!e o Pai eEiste, &as n!nca ho! e !& te&%o e& A!e o Pai n'o ho! esse ainda +erado o /ilho. Tal e) a &elhor &aneira de entender o ass!nto seKa a se+!inte. %edi a+ora h6 %o!co A!e oc8s i&a+inasse& dois li ros, e %ro a el&ente a &aioria de oc8s i&a+ino!. O! seKa, oc8s %rod!)ira& !& ato de i&a+ina('o A!e res!lto! n!&a i&a+e& &ental. Salta C ista A!e o ato de i&a+ina('o -oi a ca!sa, e a i&a+e& &ental, o e-eito. Isso, %orB&, n'o si+ni-ica A!e oc8 %ri&eiro -e) o es-or(o i&a+inati o e de%ois che+o! C i&a+e&. As d!as coisas acontecera& si&!ltanea&ente. S!a ontade retinha a i&a+e& diante dos olhos de s!a &ente. N'o o0stante, o ato de ontade e a i&a+e& se &ani-estara& no &es&1ssi&o &o&ento e ter&inara& i+!al&ente n!& &es&o &o&ento. Se ho! esse !& Ser A!e se&%re ti esse eEistido e ti esse i&a+inado al+o desde a eternidade, se! ato teria %rod!)ido desde se&%re !&a i&a+e& &entalD &as a i&a+e& seria t'o eterna A!anto o ato. ,a &es&a &aneira, te&os de conce0er A!e o /ilho, %or assi& di)er, desde se&%re -l!1 do Pai, co&o a l!) -l!i da lI&%ada, o! o calor do -o+o, o! os %ensa&entos da &ente. Ele B a a!to7eE%ress'o do Pai L o A!e o Pai te& a di)er. E n!nca ho! e !& te&%o e& A!e o Pai -ico! calado. Mas eKa sG o A!e acontece!. todas essas i&a+ens de l!) e de calor -a)e& co& A!e o Pai e o /ilho aca0e& se %arecendo co& d!as coisas, e n'o co& d!as %essoas. Assi&, no -i& das contas, a i&a+e& de !& Pai e de !& /ilho, A!e o No o Testa&ento nos d6, re ela7se &!ito &ais eEata A!e A!alA!er o!tra %ela A!al tentar&os s!0stit!17la. E isso A!e se&%re acontece A!ando nos a-asta&os das %ala ras da B10lia. N'o h6 nada de errado e& nos a-astar&os delas %or certo te&%o %ara esclarecer&os !&a A!est'o es%ec1-ica. No entanto, se&%re de e&os oltar. Nat!ral&ente, ,e!s sa0e descre er7 se a si &es&o &!ito &elhor do A!e nGs %oder1a&os descre 87lo. Sa0e A!e a rela('o entre Pai e /ilho, aA!i descrita, se %arece &!ito &ais co& a da Pri&eira e da Se+!nda Pessoa A!e A!alA!er o!tra A!e %!dBsse&os con7 ce0er. A coisa &ais i&%ortante a sa0er B A!e ela B !&a rela('o de a&or. O Pai se co&%ra) no /ilhoD o /ilho, cheio de ad&ira('o, &odela7se no Pai. Antes de se+!ir&os adiante, %erce0a o A!anto isso B i&%ortante do %onto de ista %r6tico. Pessoas de todos os ti%os +osta& de re%etir a a-ir&a('o crist' de A!e F,e!s B a&orF. Elas n'o se d'o conta de A!e essas %ala ras sG %ode& si+ni-icar al+!&a coisa se ,e!s conti er %elo &enos d!as %essoas. O a&or B al+o A!e !&a %essoa sente %or o!tra. Se ,e!s -osse !&a 5nica %essoa, n'o %oderia ter sido a&or antes da cria('o do &!ndo. E claro A!e, e& +eral, o A!e essas %essoas A!ere& di)er B al+o 0astante di-erente. FO a&or B ,e!s.F P!ere& di)er, na realidade, A!e nossos senti&entos a&orosos, co&o A!er e onde A!er A!e s!rKa&, e A!aisA!er A!e seKa& se!s e-eitos, de e& ser tratados co& todo o res%eito. Pode at. ser, &as trata7se de al+o 0e& di-erente do A!e os cris7 t'os entende& %ela a-ir&a('o F,e!s B a&orF. Eles acredita& A!e a ati idade i ida e dinI&ica do a&or se&%re este e %resente e& ,e!s, desde toda a eternidade, e crio! todas as o!tras coisas. Ali6s, tal e) seKa essa a di-eren(a -!nda&ental entre o cristianis&o e todas as o!tras reli+i@es. no cristianis7 &o, ,e!s n'o B !& ente est6tico 7 ne& &es&o !&a %essoa est6tica 7, &as !&a ati idade %!lsante e dinI&icaD B !&a ida dotada de +rande co&%leEidade interna. E A!ase L %or -a or, n'o &e K!l+!e& irre erente 7 co&o !&a dan(a. A !ni'o entre o Pai e o /ilho B al+o t'o i o e concreto A!e ela &es&a B ta&0B& !&a %essoa. Sei A!e isso B A!ase inconce01 el, &as tente co&%reender a A!est'o so0 este %onto de ista. oc8 sa0e A!e, entre os seres h!&anos A!e se !ne& n!&a -a&1lia, n!& cl!0e o! n!& sindicato, as %essoas -ala& do Fes%1ritoF dessas a+re&ia(@es. /ala& desse Fes%1ritoF %orA!e os &e&0ros indi id!ais, A!ando est'o K!ntos, desen ol e& &anei7 ras %artic!lares de con ersar e de se co&%ortar A!e n'o desen ol eria& se n'o esti esse& K!ntos=<. E co&o se !&a %ersonalidade co&!nal +anhasse eEist8ncia. E claro A!e, nesse eEe&%lo, n'o se trata de !&a %essoa real. B a%enas al+o A!e se %arece co& !&a %essoa. Mas essa . so&ente !&a das di-eren(as entre ,e!s e nGs. AA!ilo A!e nasce da ida conK!nta do Pai e do /ilho B !&a %essoa realD B, co& e-eito, a terceira das tr8s %essoas de ,e!s. Essa Terceira Pessoa B cha&ada, e& lin+!a+e& tBcnica, de Es%1rito Santo o! FEs%1rito de ,e!sF. N'o se %reoc!%e ne& se s!r%reenda se acontecer de oc8 achar essa %essoa &ais a+a e &isteriosa A!e as o!tras d!as.
2.

Esse co&%orta&ento cor%orati o %ode ser, e idente&ente, &elhor o! %ior A!e o co&%orta&ento indi id!al. 5&

Penso A!e eEiste !&a ra)'o %ara A!e isso aconte(a. Na ida crist', nGs n'o cost!&a&os olhar para ele. Ele est6 se&%re a+indo atra Bs de nGs, Se oc8 i&a+ina o Pai co&o al+o A!e est6 F-oraF, C s!a -rente, e i&a+ina o /ilho co&o al+!B& A!e est6 ao se! lado, aK!dando7o a orar, tentando -a)er de oc8 ta&0B& !& -ilho de ,e!s, ent'o te& de conce0er a terceira %essoa co&o al+o dentro de oc8, o! atr6s de oc8. Tal e) al+!&as %essoas ache& &ais -6cil co&e(ar %ela terceira %essoa e -a)er o ca&inho in erso. ,e!s B a&or, e esse a&or o%era atra Bs dos ho&ens L es%ecial&ente atra Bs de toda a co&!nidade crist'. Mas esse es%1rito de a&or B, desde toda a eternidade, !& a&or A!e se d6 entre o Pai e o /ilho. Be&, e A!al a i&%ortIncia dissoO b a coisa &ais i&%ortante do &!ndo. A dan(a, o enredo dra&6tico o! a co&%leEidade interna dessa ida tri%essoal de e se desenrolar dentro de cada !& de nGs. 2endo a A!est'o do o!tro lado, cada !& de nGs te& de %enetrar nessa co&%leEidade interna, ass!&ir se! l!+ar nessa dan(a. N'o eEiste o!tra &aneira de se alcan(ar e !s!-r!ir a -elicidade %ara a A!al -o&os criados. Sai0a oc8 A!e n'o s1 as coisas &6s, &as ta&0B& as 0oas, s'o contra1das co&o !&a es%Bcie de in-ec('o. Se oc8 A!er se aA!ecer, te& de se a%roEi&ar do -o+oD se A!er se &olhar, te& de entrar de0aiEo dU6+!a. Se A!er a ale+ria, o %oder, a %a) e a ida eterna, te& de se a%roEi&ar o! &es&o %enetrar naA!ilo A!e as contB&. Essas coisas n'o s'o %r8&ios A!e ,e!s %oderia, se A!isesse, si&%les&ente conceder a A!alA!er %essoa. -o !&a +rande -onte de ener+ia e de 0ele)a A!e Korra a %artir do %rG%rio centro da realidade. Se oc8 esti er %rGEi&o da -onte, as raKadas de 6+!a o &o lhar'oD se se &anti er a-astado, contin!ar6 seco. P!ando o ho&e& est6 !nido a ,e!s, co&o %oderia n'o i er %ara se&%reO P!ando est6 se%arado de ,e!s, o A!e %ode -a)er sen'o de-inhar e &orrerO Mas co&o %ode ele se !nir a ,e!sO Co&o %ode&os ser atra1dos %ara dentro da ida trinit6riaO Le&0re7se do A!e e! disse no Ca%1t!lo = so0re a (erao e a criao NGs n'o -o&os +erados %or ,e!s, &as a%enas criados. e& nosso estado nat!ral, n'o so&os -ilhos de ,e!s, &as a%enas 9%or assi& di)er> est6t!as. N'o %oss!1&os /o., a ida es%irit!al, &as a%enas *Aos, a ida 0iolG+ica, A!e e& 0re e de-inhar6 e &orrer6. A o-erta A!e o cristianis&o -a) se res!&e no se+!inte. se deiEar&os ,e!s a+ir, %odere&os ir a co&%artilhar da ida de Cristo. Ent'o, %artilhare&os de !&a ida A!e -oi +erada, n'o criadaD !&a ida A!e se&%re eEisti! e se&%re eEistir6. Cristo B o /ilho de ,e!s. Se %artici%ar&os desse ti%o de ida, ta&0B& sere&os -ilhos de ,e!s. A&are&os o Pai co&o o /ilho o a&a, e o Es%1rito Santo des%ertar6 e& nGs. Cristo eio a este &!ndo e se -e) ho&e& a -i& de disse&inar nos o!tros ho&ens o ti%o de ida A!e ele %oss!i 7 %or &eio daA!ilo A!e cha&o de F0oa in-ec('oF. Todo crist'o de e tornar7se !& %eA!eno Cristo. O %ro%Gsito de se tornar crist'o n'o B o!tro sen'o esse.

V. OS TEIMOSOS SOL,A,INJOS ,E CJUMBO


O /ilho de ,e!s se -e) ho&e& %ara A!e os ho&ens %!desse& tornar7se -ilhos de ,e!s. N'o sa0e&os 7 e!, %elo &enos, n'o sei L co&o as coisas seria& se a ra(a h!&ana n!nca ti esse se re0elado contra ,e!s e se alia7 do ao ini&i+o. Tal e) todos os ho&ens i esse& Fe& CristoF, co&%artilhasse& desde o nasci&ento a ida do /ilho de ,e!s. Tal e) a ida A!e cha&a&os de *Aos, a ida nat!ral, ti esse sido ass!&ida e incor%orada a /o., a ida incriada, de i&ediato e de !&a e) %or todas. Mas isso n'o %assa de !& %al%ite. O A!e nos interessa . a sit!a('o tal co&o se a%resenta %ara nGs a+ora. O at!al estado de coisas B o se+!inte. os dois ti%os de ida s'o n'o a%enas co&%leta&ente di-erentes entre si 9o A!e se&%re -ora& e se&%re ser'o>, &as ta&0B& o%ostos. A ida nat!ral de cada !& de nGs B !&a coisa e+oc8ntrica, A!e A!er ser %a%aricada e ad&irada, A!er tirar anta+e& das o!tras idas e !sar %ara se! %ro eito o !ni erso inteiro. Aci&a de t!do, ela A!er ser deiEada e& %a). A!er distIncia de t!do A!e %ossa ser &elhor, &ais -orte o! &ais ele ado A!e ela, t!do A!e %ossa re elar a s!a %eA!ene). Te& &edo da l!) e do ar -resco do &!ndo es%irit!al, da &es&a -or&a A!e as %essoas A!e -ora& criadas se& hi+iene n'o +osta& de to&ar 0anho. N!& sentido, ela te& toda a ra)'o, %ois sa0e A!e, se cair nas +arras da ida es%irit!al, se! e+ocentris&o e s!a ontade %rG%ria ser'o eEter&inados. Assi&, l!ta co& !nhas e dentes %ara A!e isso n'o aconte(a. 2oc8 n!nca i&a+ino!, A!ando era %eA!eno, co&o seria di ertido se se!s 0rinA!edos +anhasse& idaO Be&, i&a+ine A!e oc8 ti esse e-eti a&ente o %oder de dar7lhes ida. I&a+ine A!e %!desse trans-or&ar !& soldadi7 nho de ch!&0o n!& ho&en)inho de erdade. O ch!&0o teria de trans-or&ar7se e& carne. I&a+ine A!e o sol7 dadinho n'o +ostasse da &!dan(a. A carne n'o o interessaD t!do o A!e ele 8 B o ch!&0o arr!inado. Pensa A!e oc8 A!er &at67lo e -ar6 t!do o A!e %!der %ara i&%edi7lo. Se isso esti er ao se! alcance, n'o se deiEar6 trans7 -or&ar e& ho&e& de Keito nenh!&. O A!e oc8 -aria co& esse soldadinho e! n'o sei, &as o A!e ,e!s -e) co& o +8nero h!&ano -oi o se+!inte. a Se+!nda Pessoa de ,e!s, o /ilho, torno!7se ele &es&o !& ho&e&. nasce! e& nosso &!ndo co&o !& ho&e&
52

L !&a %essoa real, A!e -ala a deter&inada l1n+!a, tinha deter&inada alt!ra, deter&inado %eso e !&a certa cor de ca0elo. O Ser Eterno, A!e t!do sa0e e crio! todo o !ni erso, torno!7se no a%enas !& ho&e&, &as 9antes disso> !& 0e08 e, antes disso ainda, !& -eto dentro do cor%o de !&a &!lher. Se A!er sa0er co&o ele de e ter se sentido, i&a+ine se oc8 se trans-or&asse n!&a les&a o! n!& caran+!eKo. Co&o res!ltado, ho! e !& ho&e& A!e -oi de -ato co&o todos os seres h!&anos de eria& ser. !& ho&e& c!Ka ida criada, herdada de s!a &'e, deiEo!7se assi&ilar co&%leta e %er-eita&ente %ela ida +erada. Nele, a criat!ra h!&ana nat!ral -oi %lena&ente ass!&ida %elo di ino /ilho. Assi&, n!& caso %artic!lar, a h!&anidade che+o!, %or assi& di)er, aonde tinha de che+ar. %asso! C ida de Cristo. E, !&a e) A!e toda a nossa di-ic!ldade reside no -ato de A!e, e& certo sentido, a ida nat!ral te& de ser F&ortaF, ele escolhe! !& ca&inho terreno &arcado %ela &orte cotidiana de todos os se!s deseKos h!&anos L escolhe! a %o0re)a, a inco&%reens'o de s!a %rG%ria -a&1lia, a trai('o de !& de se!s a&i+os 1nti&os, a )o&0aria e o es%anca&ento nas &'os da %ol1cia e a eEec!('o &ediante tort!ra. E ent'o, de%ois de ser &orta 7 &orta, de certa &aneira, a cada dia 7, a criat!ra h!&ana A!e nele ha ia, %or ser !nida ao di ino /ilho, olto! de no o C ida. O ho&e& e& Cristo ress!scito!. n'o a%enas o ,e!s. T!do se res!&e a isto. Pela %ri&eira e) i&os !& ho&e& de erdade. U& soldadinho de 0rinA!edo 7 -eito de ch!&0o co&o todos os o!tros 7 se torno! es%l8ndida e total&ente i o. E aA!i, co&o seria de es%erar, che+a&os ao %onto e& A!e &inha analo+ia -ica i&%er-eita. Se !& soldadinho o! !&a est6t!a +anhasse ida, isso n'o -aria +rande di-eren(a %ara o resto dos soldadinhos o! das est6t!as, %ois !ns est'o se%arados dos o!tros. Os seres h!&anos, no entanto, n'o s'o assi&. Parece& se%arados %orA!e anda& todos %or a1, cada !& %ara se! lado. O %ro0le&a B A!e so&os constit!1dos de tal &odo A!e sG conse+!i&os er o &o&ento %resente. Se %!dBsse&os enEer+ar o %assado, t!do teria %ara nGs !&a a%ar8ncia &!ito di-erente, %orA!e ho! e !& te&%o e& A!e todo ho&e& -a)ia %arte da s!a &'e e 9n!& %assado ainda &ais distante> de se! %aiD e !& o!tro te&%o e& A!e estes -a)ia& %arte dos a Gs. Se %!dBsse&os enEer+ar a h!&anidade no decorrer do te&%o, co&o ,e!s a 8, ela n'o nos %areceria !& %ontilhado de &!itos entes distintos, &as si& !&a 5nica coisa i a, A!e n'o %6ra de crescer 7 co&o !&a -rondosa 6r ore. Cada indi 1d!o a-i+!rar7se7ia li+ado a todos os o!tros. E &ais. assi& co&o est'o todos li+ados !ns aos o!tros, est'o todos li+ados a ,e!s. A+ora &es&o, neste eEato &o&ento, todos os ho&ens, &!lheres e crian(as do &!ndo inteiro sG res%ira& e sente& %orA!e ,e!s, %or assi& di)er, os F&antB& -!ncionandoF. Lo+o, A!ando o Cristo se torna ho&e&, n'o B o &es&o A!e se oc8 se tornasse !& deter&inado soldadinho de ch!&0o. E co&o se al+o A!e se&%re a-eto! toda a &assa da h!&anidade %assasse, n!& deter&inado %onto, a a-et67la de &aneira no a. A %artir desse %onto, o e-eito se es%alha %or todo o +8nero h!&ano. A-eta n'o sG as %essoas A!e i era& de%ois de Cristo, &as ta&0B& as A!e i era& antes deleD a-eta incl!si e as A!e n!nca o! ira& -alar dele. E co&o %in+ar n!& co%o dU6+!a !&a +ota de !&a s!0stIncia A!e desse no o sa0or e no a cor a todo o l1A!ido. PorB&, B claro A!e nenh!& desses eEe&%los il!stra a realidade de -or&a %er-eita. No -i& das contas, sG ,e!s B i+!al a ele &es&o, e o A!e ele -a) n'o se asse&elha a nenh!&a o!tra coisa. Ne& seria de es%erar A!e se asse&elhasse. ,e A!e &odo, ent'o, ele a-eto! toda a &assa da h!&anidadeO ,a se+!inte &aneira. toda a tare-a de nos tornar&os -ilhos de ,e!s, de trans-or&ar&o7nos de seres criados e& seres +erados, de %assar&os de !&a ida 0iolG+ica %ro isGria %ara !&a ida Fes%irit!alF eterna L toda essa tare-a K6 -oi -eita %ara nGs. ,e!s se encarre+o! dela. A h!&anidade K6 -oi Fsal aF e& %rinc1%io. NGs, indi 1d!os, te&os de nos a%ro%riar dessa sal a('o. Mas o tra0alho %esado 7 A!e n!nca conse+!ir1a&os le ar a ca0o so)inhos 7 K6 -oi -eito. N'o %recisa&os tentar escalar a ida es%irit!al %ela nossa %rG%ria -or(a, %ois ela K6 desce! so0re a ra(a h!&ana. Se si&%les&ente nos a0rir&os ao Jo&e& A!e a %oss!i! e& s!a %lenit!de, Jo&e& A!e, a%esar de ser ,e!s, ta&0B& B erdadeira7 &ente h!&ano, ele a -ar6 -!ncionar e& nGs e %or nGs. Le&0re7se do A!e e! disse so0re a F0oa in-ec('oF. U& Ser da nossa ra(a K6 -oi in-ectado %or essa no a idaD se nos a%roEi&ar&os dele, sere&os in-ectados ta&0B&. N'o h6 d5 ida de A!e %ode&os eE%ressar essa erdade de di ersas &aneiras. Pode&os di)er A!e Cristo &orre! %or nossos %ecados. Pode&os di)er A!e o Pai nos %erdoo! %orA!e Cristo -e) %or nGs o A!e de er1a&os ter -eito %or conta %rG%ria. Pode&os di)er A!e -o&os 0anhados no san+!e do Cordeiro. O!, ainda, A!e Cristo ence! a &orte. T!do isso B erdade. Se al+!&a dessas -or&!la(@es n'o lhe a+rada, deiEe7a de lado e adote a A!e &ais lhe a+radar. E, A!alA!er A!e seKa a escolhida, n'o co&ece a disc!tir co& as %essoas %elo si&%les -ato de !sare& -Gr&!las di-erentes da s!a.

S. ,UAS NOTAS
A -i& de e itar &al7entendidos, resol i acrescentar notas a d!as A!est@es s!scitadas %elo ca%1t!lo anterior.
53

9:> U& cr1tico 0astante sensato &e %er+!nto! %or A!e, se ,e!s A!eria A!e -Hsse&os se!s -ilhos e n'o Fsol7 dadinhos de 0rinA!edoF, ele n'o (erou &!itos -ilhos desde o co&e(o e& e) de criar 0oneA!inhos e de%ois dar7 lhes ida %or &eio de !& %rocesso t'o di-1cil e doloroso. U&a %arte da res%osta B 0astante -6cilD a o!tra %ro a el&ente est6 aci&a da co&%reens'o h!&ana. 2a&os C %arte -6cil. o %rocesso de trans-or&a('o do ho7 &e& de criat!ra e& -ilho n'o seria di-1cil ne& doloroso se a ra(a h!&ana n'o ti esse se a-astado de ,e!s sBc!los atr6s. O ho&e& %Hde a-astar7se %orA!e ,e!s lhe de! o li re7ar01trioD e ,e!s de!7lhe o li re7ar01trio %orA!e !& &!ndo de &eros a!tH&atos n'o %oderia conhecer o a&or e, %ortanto, n'o %oderia ta&%o!co conhecer a -elicidade in-inita. A+ora a %arte di-1cil. todos os crist'os concorda& e& A!e, no sentido %leno e ori+inal da %ala ra, sG eEiste !& F/ilho de ,e!sF. Se insistir&os e& %er+!ntar FN'o %oderia ter ha ido &!itosOF, nos ere7 &os entranhados n!& &istBrio %ro-!ndo. Ser6 A!e as %ala ras F%oderia ter ha idoF t8& al+!& sentido A!ando a%licadas a ,e!sO Pode&os di)er A!e !&a coisa -inita F%oderia ter sidoF di-erente do A!e B, e %ode&os di)87lo %orA!e ela e-eti a&ente teria sido di-erente se !&a o!tra coisa ta&0B& ti esse sido di-erenteD e esta o!tra coisa teria sido di-erente se !&a terceira coisa ta&0B& o ti esse sido, e assi& %or diante. 9As letras A!e co&%@e& esta %6+ina teria& sido er&elhas se o ti%G+ra-o ti esse !sado tinta er&elha, e ele teria !sado tinta er&elha se o che-e da +r6-ica o ti esse &andado -a)87lo, e %or a1 a-ora.> Mas, A!ando -ala&os a res%eito de ,e!s L a res%eito do /ato irred!t1 el do A!al todos os o!tros de%ende& e no A!al se sedi&enta& 7, B a0s!rdo %er+!ntar se as coisas %oderia& ter se dado de o!tra &aneira. Co& ,e!s, as coisas s'o o A!e s'o, e -i& da histGria. Mes&o se& le ar isso e& conta, encontro !& %ro0le&a na %rG%ria idBia de o Pai +erar &!itos -ilhos desde toda a eternidade. Para A!e ho! esse &!itos -ilhos, eles teria& de ser di-erentes !ns dos o!tros. ,!as &oedas de !& penny t8& o &es&o -or&ato. Co&o %ode& ser d!asO Ora, oc!%ando %osi(@es di-erentes no es%a(o e contendo 6to&os di-erentes. E& o!tras %ala ras, %ara conce087las co&o distintas entre si, ti e&os de introd!)ir os conceitos de es%a(o e &atBriaD na erdade, ti e&os de introd!)ir toda a Fnat!re)aF, o !ni erso criado. Posso co&%reender a di-eren(a entre Pai e /ilho se& !tili)ar os conceitos de es%a(o e a &atBria, %orA!e !& +era e o o!tro B +erado. A rela('o do Pai co& o /ilho n'o B id8ntica C rela('o do /ilho co& o Pai. PorB&, se ho! esse &!itos -ilhos, todos teria& a &es&a rela('o entre si e a &es&a rela('o co& o Pai. Co&o di-eriria& entre siO Essa di-ic!ldade n'o se e idencia de i&ediato. ,e in1cio, i&a+ino A!e so! ca%a) de conce0er a idBia de di ersos F-ilhosF. Mas, A!ando &e %onho a %ensar, constato A!e isso sG B %oss1 el %orA!e os i&a+ino a+a&ente co&o -i+!ras h!&anas re!nidas n!&a es%Bcie A!alA!er de es%a(o. E& o!tras %ala ras, e&0ora A!isesse %ensar e& al+o A!e eEistia antes A!e o !ni erso -osse criado, introd!)i a1, inad ertida&ente, a idBia do !ni erso -1sico e coloA!ei dentro dela esse al+o. P!ando %aro de -a)er isso e ainda assi& tento %ensar no Pai +erando &!itos -ilhos Fantes de todos os &!ndosF, eKo A!e, na realidade, n'o esto! %ensando e& nada. A idBia se des anece e& &eras %ala ras. 9Ser6 A!e a nat!re)a L o es%a(o, o te&%o e a &atBria L -oi criada %recisa&ente a -i& de tornar %oss1 el a &!lti%licidadeO Ser6 A!e, %ara ha er !&a &!ltid'o de es%1ritos eternos, n'o B %reciso antes -a)er &!itas criat!ras nat!rais, n!& !ni erso, %ara de%ois es%irit!ali)67lasO E claro A!e t!do isso s'o es%ec!la(@es.> 9=> A idBia de A!e toda a ra(a h!&ana B, e& certo sentido, !& 5nico cor%o 7 !& i&enso or+anis&o, co&o !&a 6r ore 7 n'o de e ser con-!ndida co& a no('o de A!e as di-eren(as indi id!ais n'o i&%orta& o! A!e as %essoas reais, co&o To&, No00" e Yate, s'o &enos i&%ortantes A!e entes coleti os co&o classes, ra(as etc. Na erdade, as d!as idBias s'o o%ostas. %s Gr+'os A!e co&%@e& !& or+anis&o s'o &!ito di-erentes !ns dos o!trosD K6 os entes A!e n'o -or&a& !& or+anis&o %ode& ser 0astante %arecidos. Seis &oedas de !& penny s'o total&ente se%aradas, &as 0astante se&elhantesD &e! nari) e &e! %!l&'o s'o co&%leta&ente di-erentes, &as sG est'o i os %orA!e -a)e& %arte do &e! cor%o e %artilha& !&a ida co&!&. O cristianis&o n'o conce0e os indi 1d!os h!&anos co&o &eros &e&0ros de !& +r!%o, o! itens n!&a lista, &as co&o Gr+'os n!& cor%o 7 !ns di-erentes dos o!tros, e cada A!al o-erecendo !&a contri0!i('o %rG%ria e ins!0stit!1 el. P!ando oc8 se -la+rar tentando trans-or&ar se!s -ilhos, al!nos o! atB i)inhos e& %essoas eEata&ente i+!ais a oc8, le&0re7se de A!e ,e!s %ro a el&ente n'o A!is A!e eles -osse& assi&. 2oc8 e eles s'o Gr+'os di-erentes, co& -inalidades di-erentes. Por o!tro lado, A!ando oc8 se sentir tentado a n'o se inco&odar co& os %ro0le&as de al+!B& %orA!e eles Fn'o lhe di)e& res%eitoF, le&0re7se de A!e, a%esar de essa %essoa ser di-erente de oc8, ela -a) %arte do &es&o or+anis&o. Se esA!ecer esse -ato, oc8 se tornar6 !& indi id!alista. Se, %or o!tro lado, esA!ecer A!e ela B !& Gr+'o di-erente, A!iser s!%ri&ir as di-eren(as e -a)er todas as %essoas i+!ais, tornar7se76 !& totalit6rio. O crist'o n'o de e ser ne& !&a coisa ne& o!tra. Sinto o -orte deseKo de lhe di)er L e acho A!e oc8 sente a &es&a coisa L A!al dos dois erros B o %ior. Essa B a estratB+ia do dia0o %ara nos %e+ar. Ele se&%re en ia ao &!ndo erros aos %ares L %ares de o%ostos. E se&%re nos esti&!la a des%erdi(ar !& te&%o %recioso na tentati a de adi inhar A!al deles B o %ior. Sa0e %or A!8O Ele !sa o -ato de oc8 a0o&inar !& deles %ara le 67lo aos %o!cos
5.

a cair no eEtre&o o%ostoD Mas n'o nos deiEe&os en+anar. Te&os de &anter os olhos -iEos e& nosso o0Keti o, A!e est6 0e& C nossa -rente, e %assar reto no &eio de a&0os os erros. Ne& !& ne& o!tro nos interessa&.

R.O ,I2INO /IN*IMENTO


Pe(o licen(a ao leitor %ara iniciar no a&ente o ca%1t!lo co& d!as i&a+ens, o! histGrias. U&a das histGrias oc8 K6 de e ter lidoD cha&a7se + Bela e a Bera 2oc8 h6 de se le&0rar A!e a +arota, %or al+!&a ra)'o, te& de se casar co& o &onstro. ,e%ois de casada, 0eiKa7o co&o a !& ho&e& e ent'o, %ara se! al1 io, ele se torna !& ra%a) e eles i e& -eli)es %ara se&%re. A se+!nda histGria B so0re !&a %essoa A!e te e de !sar !&a &6scara, !&a &6scara A!e a torna a &!ito &ais 0onita do A!e era de -ato. Te e de !s67la %or anos a -io. P!ando -inal7 &ente a tiro!, desco0ri! A!e s!a -ace tinha se ada%tado, crescido e se tornado i+!al C &6scara. Assi&, se tornara &!ito 0onita. O A!e co&e(ara co&o !& dis-arce ter&ino! co&o a %rG%ria realidade. Tenho a i&%ress'o de A!e a&0as as histGrias %ode& aK!dar a il!strar 9dentro dos li&ites da -antasia, B claro> o A!e tenho a di)er neste ca%1t!lo. AtB aA!i, tentei descre er -atos 7 o A!e B ,e!s e o A!e ele -e). A+ora, +ostaria de %assar %ara a %r6tica 7 o A!e -a)er a se+!ir. P!al a i&%ortIncia de toda essa Teolo+iaO Ela %ode co&e(ar a ter i&%ortIncia hoKe C noite. Se oc8 te e interesse s!-iciente %ara ler o li ro atB aA!i, %ro a el&ente ter6 interesse s!-iciente %ara -a)er s!as ora(@es C noiteD e, A!aisA!er A!e seKa& essas ora(@es, !&a delas certa&ente ser6 o Pai7nosso. S!as %ri&eiras %ala ras s'o K!sta&ente essas, Pai nosso 2oc8 %erce0e, %or acaso, o A!e elas si+ni-ica&O Si+ni-ica&, na erdade, A!e oc8 se %@e na %osi('o de !& -ilho de ,e!s. Se& &eias7%ala ras, B co&o se oc8 se 0antasiasse de Cristo 2oc8 -in+e. PorA!e B e idente A!e, no &o&ento e& A!e se d6 conta do si+ni-icado das %ala ras, oc8 %erce0e A!e n'o B !& -ilho de ,e!s. N'o B !& ser co&o o /ilho de ,e!s, c!Ka ontade e c!Kos in7 teresses esta a& e& !n1ssono co& os do Pai. B !& -eiEe de &edos e+oc8ntricos, de es%eran(as 's, de co0i(a, de ci5&es, de aidade, -adados C &orte. So0 !& certo %onto de ista, %ortanto, -antasiar7se de Cristo B !&a tre7 &enda des-a(ate). O estranho nisso t!do B A!e ele ordeno! A!e a+1sse&os assi&. Por A!8O P!al a anta+e& de -in+ir ser o A!e n'o so&osO Be&, na es-era h!&ana eEiste& dois ti%os de -in+i&ento. EEiste !& r!i&, e& A!e o -in+ir to&a o l!+ar da %rG%ria coisa, co&o A!ando !& ho&e& di) A!e ai nos aK!dar, &as n'o aK!da. Mas ta&0B& eEiste !& 0o&, A!ando o -in+i&ento nos le a C realidade. P!ando oc8 n'o est6 se sentindo &!ito a&i+6 el, &as sa0e A!e de eria s87lo, e& +eral a &elhor coisa a -a)er B adotar &odos a+rad6 eis e se co&%ortar co&o se -osse !&a %essoa &elhor do A!e real&ente B. E& %o!cos &in!tos, co&o todos sa0e&os %or eE%eri8ncia %rG%ria, %assar6 a se sentir, de -ato, &ais a&istoso. Co& &!ita -reAc8ncia, a 5nica &aneira de adA!irir !&a A!alidade consiste e& co&%ortar7se co&o se K6 a ti esse. E %or isso A!e as 0rincadeiras in-antis s'o t'o i&%ortantes. As crian(as -in+e& ser ad!ltos 7 0rincando de soldado e de dona7de7 casa. Est'o se&%re retesando os &5sc!los e a-iando a inteli+8ncia, de &odo A!e, -in+indo ser ad!ltos, aca0a& tornando7se ad!ltos de erdade. No &o&ento e& A!e oc8 se d6 %or si e di) FAA!i esto!, nos traKes de CristoF, B 0e& %ro 6 el A!e isl!&7 0re de i&ediato al+!& &odo %elo A!al o -in+i&ento %ossa deiEar de ser t'o -in+ido e se torne &ais real. /la7 +rar6, %or eEe&%lo, di ersos %ensa&entos %assando %ela s!a &ente, %ensa&entos A!e n'o de eria& ocorrer a !& -ilho de ,e!s. Ora, %are de %ens67los. O! sen'o %erce0er6 A!e, e& e) de estar orando, de eria estar na sala escre endo !&a carta o! aK!dando s!a es%osa co& a lo!(a. Ora, -a(a isso. 2oc8 K6 entende! o A!e est6 acontecendo. O %rG%rio Cristo, /ilho de ,e!s, A!e B ho&e& 9co&o oc8> e ,e!s 9co&o se! Pai>, est6 na erdade a se! lado e K6 desde aA!ele &o&ento co&e(a a trans-or&ar se! -in7 +i&ento e& realidade. Esta n'o B si&%les&ente !&a &aneira re0!scada de di)er A!e a s!a consci8ncia est6 lhe ditando o A!e -a)er. Se oc8 si&%les&ente %er+!ntar C consci8ncia o A!e de e -a)er, ter6 !&a res%ostaD se recordar A!e est6 so0 as estes de Cristo, ter6 o!tra res%osta 0e& di-erente. J6 !&a %or('o de coisas A!e s!a consci8ncia n'o ai achar es%ecial&ente erradas 9es%ecial&ente coisas A!e %assa& %ela s!a ca0e(a>, &as A!e oc8 %erce0e de i&ediato A!e s'o inaceit6 eis %ara A!e& -a) !& es-or(o sBrio %ara ser co&o o Cristo. 2oc8 n'o est6 &ais %ensando si&%les&ente e& certo e erradoD est6 tentando contrair a 0oa in-ec('o de !&a Pessoa. E !&a ati idade &ais %rGEi&a da %int!ra de !& A!adro A!e da o0edi8ncia a !& cGdi+o de re+ras. E o c!rioso B A!e, de !& lado, ela B 0e& &ais di-1cil A!e a o0edi8ncia, &as, de o!tro, B &!ito &ais -6cil. O erdadeiro /ilho de ,e!s est6 ao se! lado. Ele est6 co&e(ando a trans-or&ar oc8 e& al+o se&elhante a ele. Est6 co&e(ando, %or assi& di)er, a FinKetarF se! ti%o de ida e %ensa&ento, s!a /o., e& oc8D est6 co&e7 (ando a trans-or&ar o soldadinho de ch!&0o n!& ho&e& i o. A %arte de oc8 A!e n'o +osta disso B a %arte A!e ainda B -eita de ch!&0o. Al+!ns de oc8s %ode& achar A!e isto est6 &!ito distante de s!as eE%eri8ncias %essoais. Tal e) di+a&.
55

FN!nca senti a %resen(a in is1 el de Cristo a &e! lado &e aK!dando, &as 6rias e)es -!i aK!dado %or o!tros se7 res h!&anos.F Mal co&%arando, B co&o a &!lher A!e, na Pri&eira *!erra, disse A!e n'o se i&%orta a co& !&a %oss1 el carestia de %'o, %ois e& s!a casa sG co&ia& torradas. Se n'o ho! er %'o, n'o ha er6 torrada. ,a &es&a -or&a, se& a aK!da de Cristo, os o!tros seres h!&anos ta&0B& n'o 'o nos aK!dar. Ele o%era e& nGs de di ersas &aneiras. n'o a%enas dentro dos li&ites do A!e cha&a&os de F ida reli+iosaF, &as ta&0B& %or &eio da nat!re)a, do nosso %rG%rio cor%o, dos li ros, Cs e)es incl!si e &ediante eE%eri8ncias A!e %oderia& ser istas 9na hora e& A!e ocorrera&> co&o anticrists P!ando !& Ko e& A!e -reAcenta a i+reKa de -or&a rotineira se d6 conta de A!e real&ente n'o acredita no cristianis&o e %6ra de -reAcent67la 7 %ress!%ondo A!e se trate de !&a atit!de honesta e sincera, e n'o de al+o A!e ele -a) sG %ara a0orrecer os %ais 7, o Es%1rito de Cristo est6 &ais %rGEi&o dele do A!e Ka&ais este e antes 7 %ress!%ondo A!e to&o! essa atit!de de cora('o, e n'o %ara inco&odar os se!s %ais. PorB&, aci&a de t!do, Cristo o%era e& nGs atra Bs dos o!tros seres h!&anos, e neles atra Bs de nGs. Os seres h!&anos s'o es%elhos o! F%ortadoresF de Cristo %ara os o!tros seres h!&anos. Ns e)es, %ortadores inconscientes. A F0oa in-ec('oF %ode ser trans&itida atB &es&o %elos A!e n'o -ora& in-ectados. Certas %essoas A!e n'o era& cristas &e aK!dara& a a0ra(ar o cristianis&o. E& +eral, %orB&, s'o os A!e conhece& o Cristo A!e o le a& Cs o!tras %essoas. Esse B o &oti o %elo A!al a I+reKa B t'o i&%ortante 7 o cor%o inteiro dos crist'os, A!e re ela& o Cristo !ns aos o!tros. Pode7se di)er A!e, A!ando dois -iBis K!ntos se+!e& Mes!s Cristo, o cristianis&o n'o se -ortalece a%enas e& do0ro, co&%arado ao te&%o e& A!e os dois o se+!ia& se%arados, &as si& de)esseis e)es. N'o se esA!e(a de !&a coisa. B nat!ral A!e !&a crian(a de colo, a %rinc1%io, 0e0a o leite do seio &aterno se& sa0er A!e A!e& lhe d6 o leite B s!a &'e. b i+!al&ente nat!ral A!e eKa&os o ho&e& A!e nos aK!da se& %erce0er o Cristo %or tr6s dele. PorB&, n'o de e&os %er&anecer 0e08s %ara se&%re. Te&os de crescer e re7 conhecer o erdadeiro ,oador. Seria lo!c!ra n'o -a)er isso, %ois, nesse caso, t!do o A!e nos restaria seria con7 -iar a%enas e& seres h!&anos co&o nGs, o A!e nos le aria C dece%('o. %s &elhores entre eles co&ete& erros, e todos est'o -adados C &orte. ,e e&os ser +ratos a todas as %essoas A!e nos aK!dara&, de e&os honr67las e a&67 las. Mas n!nca, n!nca de%osite toda a s!a -B n!& ser h!&ano, &es&o A!e seKa a &elhor e a &ais s60ia %essoa do &!ndo. EEiste !&a %or('o de coisas interessantes A!e oc8 %ode -a)er co& areiaD &as n'o 6 constr!ir !&a casa so0re ela. Nesse %onto co&e(a&os a entender o A!e o No o Testa&ento A!er di)er A!ando asse era A!e os crist'os Fnasce& de no oF, A!e Fse re este& de CristoF, A!e Cristo FB -or&ado e& nGsF e A!e aos %o!cos %assa&os a Fter a &ente de CristoF. ,e e&os re%elir a idBia de A!e t!do isso n'o %assa de !&a -or&a -i+!rada de di)er A!e o crist'o B aA!ele A!e l8 os ensina&entos de Cristo e os se+!e, co&o o ho&e& co&!& A!e l8 Plat'o o! MarE e tenta se+!ir o A!e eles dissera&. O A!e o No o Testa&ento %retende B 0e& &ais A!e isso. A!e !&a Pessoa real, o Cristo, aA!i e a+ora, no a%osento e& A!e oc8 ora, est6 -a)endo al+o e& oc8. E n'o se trata a%enas de !& ho&e& 0o& A!e &orre! h6 dois &il anos. Trata7se de !& Jo&e& i o, ainda t'o ho&e& A!anto oc8 e ainda t'o di ino A!anto era A!ando crio! o &!ndo, A!e real&ente che+a %ara inter-erir e& se! e! &ais %ro-!ndo, %ara &atar e& oc8 o ho&e& elho e s!0stit!17lo %elo ti%o de al&a A!e ele &es&o te&. No in1cio, ele sG -a) isso e& al+!ns &o&entos. ,e%ois, %or %er1odos &ais %rolon+ados. Por -i&, se t!do corre 0e&, trans-or&a7o %er&anente&ente n!& ser de es%Bcie di-erente e no a, n!& %eA!eno Cristo, n!& ser A!e, C s!a h!&ilde &aneira, %oss!i a &es&a es%Bcie de ida A!e ,e!s, co&!n+ando de se! %oder, de s!a -elicidade, do se! sa0er e de s!a eternidade. E lo+o desco0ri&os d!as o!tras coisas. 9:> Passa&os a notar n'o a%enas nossos atos %eca&inosos %artic!lares, &as nossa atit!de %eca&inosa e& +eralD -ica&os inco&odados n'o a%enas co& o A!e -a)e&os, &as co& o A!e so&os. Isso %ode ser !& %o!co di-1cil de co&%reender, e assi& o! tentar eE%lic67lo a %artir da &inha eE%eri8ncia %essoal. Nas &inhas ora(@es not!rnas, A!ando tento conta0ili)ar os %ecados do dia, no e e& de) e)es %eA!ei contra a caridade. %elo aca0r!nha&ento, %ela irrita('o, %elo esc6rnio, %elo desdB& o! %elo deste&%ero. A desc!l%a A!e s!r+e de i&e7 diato e& &inha &ente B A!e a %ro oca('o -oi s50ita e ines%erada de&aisD -!i %e+o co& a +!arda 0aiEa, n'o ti e te&%o %ara &e %re enir. Isso atB %ode ser ir co&o aten!ante %ara aA!eles atos %artic!lares, A!e seria& &!i7 t1ssi&o %iores se co&etidos de -or&a deli0erada e %re&editada. Por o!tro lado, ser6 A!e o A!e !& ho&e& -a) A!ando B %e+o co& a +!arda 0aiEa n'o B o &elhor sinal de A!e ti%o de ho&e& ele B na realidadeO N'o B a erdade A!e se&%re se e idencia A!ando o ho&e& n'o te& te&%o de estir se! dis-arceO Se eEiste& ratos no %or'o, a &elhor &aneira de a%anh67los B entrando no local de so%et'o. A entrada re%entina n'o cria os ratos,
55

a%enas os i&%ede de se esconder. ,a &es&a -or&a, a ra%ide) da %ro oca('o n'o -a) de &i& !& ho&e& &al7 h!&oradoD si&%les&ente &ostra o A!'o &al7h!&orado e! e-eti a&ente so!. O %or'o est6 se&%re cheio de ratos, &as, se che+a&os -a)endo 0ar!lho, eles t8& te&%o de 0!scar !& esconderiKo antes de acender&os a l!). Pelo Keito, os ratos do ressenti&ento e da in+an(a &ora& no %or'o da &inha al&a. Ora, esse %or'o n'o est6 ao alcance da &inha ontade consciente. Posso controlar &e!s atos e& certa &edida, &as n'o tenho controle direto so0re &e! te&%era&ento. Se 9co&o e! disse antes> o A!e &ais i&%orta B o A!e so&os, n'o o A!e -a)e&os 7 se, co& e-eito, o A!e -a)e&os B i&%ortante so0ret!do na &edida e& A!e re ela o A!e so&os 7, a concl!s'o inesca%6 el a A!e che+o B A!e a &!dan(a &ais !r+ente a A!e de o &e s!0&eter B !&a &!dan(a A!e &e!s es-or(os diretos e ol!nt6rios n'o %ode& reali)ar. Isso ale ta&0B& %ara as &inhas 0oas a(@es. P!antas delas -ora& %raticadas %elos &oti os corretosO P!antas -ora& -eitas %or &edo do A!e os o!tros iria& %ensar o! %or deseKo de &e eEi0irO P!antas delas n'o s!r+ira& de !&a es%Bcie de tei&osia o! senso de s!%erioridade A!e, e& circ!nstIncias di-erentes, &e le aria& a co&eter atos a0o&in6 eisO N'o consi+o, %elo es-or(o &oral direto, dar &oti os &ais no0res Cs &inhas a(@es. ,e%ois dos %ri&eiros %assos na ida crist', nos da&os conta de A!e t!do o A!e real&ente %recisa &!dar na al&a sG %ode ser -eito %or ,e!s. E isso nos le a a al+o A!e %ode ter dado &oti o a &al7entendidos na lin+!a+e& A!e !sei atB aA!i. 9=> P!e& &e o! i! -alar atB a+ora de e ter -icado co& a i&%ress'o de A!e so&os nGs A!e -a)e&os t!do. Na erdade, co&o B G0 io, B ,e!s A!e -a) t!do. NGs, na &elhor das hi%Gteses, %er&iti&os A!e ele o -a(a. N!& certo sentido, atB &es&o o -in+i&ento de A!e -ala&os B ,e!s A!e& o -a). O ,e!s tri%essoal, %or assi& di)er, 8 diante de si !& ani&al h!&ano e+oc8ntrico, +anancioso, ressentido e re0elde. Mas di). F2a&os -a)er de conta A!e esta n'o B !&a &era criat!ra, &as nosso -ilho. Na &edida e& A!e B !& ho&e&, B co&o o Cristo, A!e se -e) ho&e&. 2a&os -a)er de conta A!e essa criat!ra ta&0B& se %arece co& ele e& es%1rito. 2a&os trat67la co&o se ela -osse o A!e n'o B. 2a&os -in+ir t!do isso %ara A!e o -in+ido se torne o real.F ,e!s olha %ara voc co&o se oc8 -osse !& %eA!eno Cristo. O Cristo est6 de %B a se! lado %ara o%erar essa trans-or&a('o e& oc8. Sei A!e essa idBia de !& di ino -a)7de7conta %ode soar estranha n!& %ri&eiro &o&ento. Mas ser6 ela t'o estranha assi&O N'o B desse &odo A!e as coisas &ais ele adas se&%re ele a& as &ais 0aiEasO Para ensinar o 0e08 a -alar, a &'e -ala co& ele co&o se ele %!desse entend87la. Trata&os nossos ces co&o se -osse& FA!ase h!&anosF, e B %or isso A!e eles real&ente se torna& A!ase h!&anos no -inal.

T. O CRISTIANISMO b ,I/fCIL OU /$CILO


No ca%1t!lo antetior, considera&os a idBia crist' de Fre estir7se de CristoF, o! seKa, de F estir7seF de -ilho de ,e!s %ara tornar7se en-i& !& -ilho de erdade. *ostaria a+ora de deiEar 0e& claro A!e essa n'o B a%enas !&a das &!itas tare-as a A!e o crist'o te& de se dedicar, ne& ta&%o!co B !&a es%Bcie de eEerc1cio es%ecial %ara a classe dos adiantados. E todo o cristianis&o. O cristianis&o n'o nos o-erece nada alB& disso. E cha&o a aten('o %ara o A!anto isso B di-erente das idBias con encionais de F&oralF e de Fser 0o&F. A idBia con encional A!e todos nGs te&os antes de nos tornar&os crist'os B a se+!inte. to&a&os co&o %on7 to de %artida nosso ser co&!&, co& se!s &!itos deseKos e interesses, Ad&iti&os e& se+!ida A!e !&a o!tra coisa L cha&e&o7la F&oralidadeF, F0o& co&%orta&entoF o! Fo 0e& da sociedadeF L ta&0B& te& direitos so7 0re o nosso ser, direitos A!e e&0ara(a& os deseKos %rG%rios desse ser. Para nGs, Fser 0o&F B ceder a esses direi7 tos. Perce0e&os A!e al+!&as coisas A!e o ser co&!& A!eria -a)er s'o o A!e cha&a&os de FerradasF. ora, te&os de desistir de -a)87las. Mas o te&%o todo -ica&os C es%era de A!e, A!ando todas as eEi+8ncias ti ere& sido c!&7 %ridas, o %o0re ser nat!ral ainda tenha al+!&a o%ort!nidade e al+!& te&%o %ara c!idar da %rG%ria ida e -a)er o A!e 0e& lhe a%ro! er. Na erdade, asse&elha&o7nos ao ho&e& honesto A!e %a+a se!s i&%ostos. Ele e-eti a7 &ente os %a+a, &as se&%re es%era A!e lhe reste o s!-iciente %ara contin!ar i endo. Isso t!do %orA!e ainda to&a&os co&o %onto de %artida o nosso ser nat!ral. EnA!anto %ensa&os desse &odo, os res!ltados %oss1 eis A!e nos es%era& s'o dois. o! desisti&os de tentar ser 0ons o! nos torna&os &!ito, &!ito in-eli)es. N'o se en+ane L se oc8 est6 real&ente dis%osto a tentar aten7 der a todas as eEi+8ncias A!e se i&%@e& ao se! ser nat!ral, sai0a A!e n'o lhe restar6 o s!-iciente %ara contin!ar i endo. P!anto &ais oc8 o0edecer C s!a consci8ncia, tanto &ais ela lhe co0rar6. E o se! ser nat!ral, contin!a7 &ente s!0&etido a -o&e, aos a0orreci&entos e aos tor&entos, ai se irar cada e) &ais. No -inal, o! oc8 desistir6 de tentar ser 0o& o! se tornar6 !&a daA!elas %essoas A!e, co&o se cost!&a di)er, F i e& %ara os o!trosF, &as se&%re de &odo descontente e res&!n+'o L se&%re a se %er+!ntar %or A!e os o!tros n'o re%ara& nelas e se&%re -a)endo7se de &6rtires. E, A!ando isso acontecer, ser6 !& estor o &!ito &aior %ara os A!e ti ere& de con i er co& oc8 do A!e seria se ti esse %er&anecido eE%licita&ente e+o1sta desde o %rinc1%io.
52

A ia crist' B di-erente. B &ais di-1cil e B &ais -6cil. Cristo di). FP!ero t!do o A!e B se!. N'o A!ero !&a %arte do se! te&%o, !&a %arte do se! dinheiro e !&a %arte do se! tra0alho. A!ero oc8. N'o i& %ara ator&entar o se! ser nat!ral, i& %ara &at67lo. As &eias7&edidas n'o &e 0asta&. N'o A!ero cortar !& ra&o aA!i e o!tro aliD A!ero a0ater a 6r ore inteira. N'o A!ero ras%ar, re estir o! o0t!rar o denteD A!ero arranc67lo. Entre+!e7&e todo o ser nat!ral, n'o sG os deseKos A!e lhe %arece& &a!s, &as ta&0B& os A!e se a-i+!ra& inocentes 7 o a%arato inteiro. E& l!+ar dele, dar7lhe7ei !& ser no o. Na erdade, dar7lhe7ei a &i& &es&o. o A!e B &e! se tornar6 se!.F Isso B &ais di-1cil e &ais -6cil do A!e aA!ilo A!e todos nGs tenta&os -a)er. Acho A!e oc8 K6 %erce0e! A!e o %rG%rio Cristo Cs e)es descre e a ia crist' co&o al+o &!ito di-1cil, Cs e)es co&o al+o &!ito -6cil. ,i). FTo&e a s!a cr!)F 7 e& o!tras %ala ras, %re%are7se %ara ser es%ancado atB a &orte n!& ca&%o de concentra('o. Mas, !& &in!to de%ois, di). FMe! K!+o B s!a e e &e! -ardo B le e.F Ele de -ato A!is di)er as d!as coisas, e, se -i)er&os !& %o!A!inho de es-or(o, ere&os %or A!e as d!as so erdadeiras. P!alA!er %ro-essor lhe dir6 A!e o al!no &ais %re+!i(oso da classe B aA!ele A!e, no -i&, te& de tra0alhar &ais. O A!e eles A!ere& di)er B o se+!inte. se oc8 der a dois &eninos !& eEerc1cio de +eo&etria %ara resol er, %or eEe&%lo, o &enino &ais 0e& dis%osto %roc!rar6 entend87lo. O %re+!i(oso tentar6 a%rend87lo de cor, %ois B isso A!e, naA!ele &o&ento, eEi+e &enos es-or(o. Seis &eses de%ois, %orB&, A!ando esti ere& a&0os se %re%arando %ara !& eEa&e, o &enino %re+!i(oso estar6 %enando %or horas a -io %ara est!dar coisas A!e o o!tro co&%reende e& %o!cos &in!tos, e das A!ais atB +osta. Co& o te&%o, o %re+!i(oso te& de tra0alhar &ais. 2a&os dar o!tro eEe&%lo. N!&a 0atalha o! n!&a escalada de &ontanha, &!itas e)es h6 !&a &ano0ra A!e eEi+e &!ita cora+e&D &as B ela ta&0B& A!e, no -inal, constit!i o &o i&ento &ais se+!ro. Se oc8 o%tar %or o!tro c!rso de a('o, er7se76 horas de%ois n!& %eri+o &!ito &aior. O ca&inho do co arde B ta&0B& o ca&inho &ais %eri+oso. Assi& B a nossa ida aA!i. A coisa A!e lhe d6 horror, A!e lhe %arece A!ase i&%oss1 el, B entre+ar todo o se! ser L todos os se!s deseKos e %reca!(@es L a Cristo. Mas isso B &!ito &ais -6cil A!e aA!ilo A!e todos nGs tenta&os -a)er. Pois o A!e cada !& tenta -a)er B contin!ar sendo aA!ilo A!e cha&a de Fele &es&oF, B contin!ar tendo a -elicidade %essoal co&o +rande o0Keti o na ida, e ao &es&o te&%o ser F0o&F. Cada !& tenta deiEar A!e s!a &ente e se! cora('o si+a& se!s %rG%rios ca&inhos L centrados no dinheiro, no %ra)er o! na a&0i('o L, e a%esar disso te& a es%eran(a de se co&%ortar de &odo honesto, casto e h!&ilde. Mas B eEata&ente isso A!e Cristo nos ad erti! A!e n'o se %ode -a)er. Co&o ele disse, n'o se +era& -i+os dos a0rolhos. Se so! !& ca&%o A!e sG contB& se&entes de ca%i&, n'o %osso %rod!)ir tri+o. Se o ca%i& -or cortado, %ode atB %er&anecer 0aiEo. &as ne& %or isso o! %rod!)ir tri+o e& e) de ca%i&. Se A!iser %rod!)ir tri+o, a &!dan(a ter6 de ser &ais %ro-!nda. Me! ca&%o ter6 de ser car%ido e de%ois se&eado co& se&entes no as. b %or isso A!e o erdadeiro %ro0le&a da ida crist' se a%resenta n!& conteEto e& A!e +eral&ente n'o es%era&os encontr67lo. a%resenta7se no &o&ento &es&o e& A!e oc8 acorda de &anh'. Todos os se!s deseKos e es%eran(as %ara aA!ele dia a an(a& e& s!a dire('o co&o 0estas sel a+ens. E, a cada &anh', s!a %ri&eira tare-a B si&%les&ente a de re%eli7losD B a tare-a de o! ir aA!ela o!tra o), ass!&ir aA!ele o!tro %onto de ista, a0rir ca&inho %ara aA!ela o!tra ida, !&a ida &aior, &ais -orte e &ais silenciosa. E assi& ta&0B& no restante do dia. distanciar7se de todas as s!as &anhas e ressenti&entos nat!raisD sair do enda al. No co&e(o, sG nos B %oss1 el -a)er isso %or al+!ns instantes. Mas, a %artir desses instantes, esse no o ti%o de ida se disse&ina %elo nosso or+anis&o. %ois a+ora deiEa&os A!e ele tra0alhe so0re a %arte correta do nosso ser. E essa a di-eren(a A!e eEiste entre !&a tinta, A!e se de%osita si&%les&ente so0re a s!%er-1cie, e !& %i+&ento o! tint!ra A!e %enetra no -!ndo. As %ala ras dele n!nca -ora& a+as e idealistas. P!ando disse FSede %er-eitosF, ele esta a -alando sBrio. P!eria di)er A!e te&os de -a)er o trata&ento co&%leto. N'o B -6cil. &as a sol!('o de &eio7ter&o %ela A!al ansia&os B &!ito &ais di-1cil 7 na erdade, i&%oss1 el. Pode ser di-1cil %ara !& o o trans-or&ar7se n!&a a eD &as seria &!it1ssi&o &ais di-1cil a%render a oar se& deiEar de ser o o. At!al&ente, nGs so&os co&o o os. O %ro0le&a B A!e nin+!B& %ode contin!ar sendo !& si&%les o o %ara se&%re. O! o %6ssaro A!e0ra a casca o! o o o +ora. 2olto ent'o ao ass!nto anterior. Nisso est6 todo o cristianis&o. N'o h6 &ais nada. E -6cil %erder esse -ato de ista. E -6cil %ensar A!e a I+reKa te& &!itos o0Keti os di-erentes 7 c!idar da ed!ca('o, constr!ir edi-1cios, en7 iar &iss@es, or+ani)ar ceri&Hnias. ,o &es&o &odo, B -6cil achar A!e o Estado te& &!itos o0Keti os di-erentes 7 &ilitares, %ol1ticos, econH&icos e %or a1 a-ora. PorB&, de certo &odo, as coisas s'o &!ito &ais si&%les A!e isso. O Estado eEiste si&%les&ente %ara %ro&o er e %rote+er a -elicidade co&!& dos seres h!&anos nesta ida. O &arido e a &!lher A!e con ersa& ao %B do -o+o, !& +r!%o de a&i+os A!e Ko+a dardos n!& pu*, !& ho&e&
58

A!e l8 e& se! escritGrio o! c!ida do se! Kardi& L B %ara isso A!e o Estado eEiste. E a &enos A!e aK!de& a &!lti%licar, %rolon+ar e %rote+er esses &o&entos, todas as leis, %arla&entos, eEBrcitos, tri0!nais, %ol1cias, %ol1ticas econH&icas etc. ser'o &era %erda de te&%o. ,o &es&o &odo, a I+reKa sG eEiste %ara rea0sor er os ho&ens e& Cristo, %ara -a)er deles %eA!enos Cristos. E, se isso n'o acontece, as catedrais, o clero, as &iss@es, os ser&@es, a %rG%ria B10lia n'o %assa& de !&a %erda de te&%o. /oi sG %ara isso A!e ,e!s se -e) ho&e&. Pode atB ser, sai0a oc8, A!e o %rG%rio !ni erso tenha sido criado sG %ara isso. A B10lia di) A!e o !ni erso inteiro -oi -eito %ara Cristo e A!e todas as coisas de e& ser !nidas nele. Parece7&e A!e nin+!B& %ode sa0er co&o isso ai acontecer co& o !ni erso inteiro. N'o sa0e&os A!ais os seres 9se B A!e eEiste&> A!e i e& naA!elas %artes do !ni erso A!e -ica& a &ilh@es de &ilhas desta Terra. Mes&o nesta Terra, n'o sa0e&os co&o isso %ode acontecer co& o!tros seres A!e n'o o ho&e&. Mas, no -i& das contas, isso seria de es%erar. SG nos -oi re elada aA!ela %arte do %lano A!e nos di) res%eito direta&ente. Ns e)es +osto de i&a+inar A!e so! ca%a) de isl!&0rar co&o o &es&o %oderia acontecer co& o!tras coisas. 2eKo A!e os ani&ais s!%eriores s'o de certa -or&a rea0sor idos no ser h!&ano A!ando ele os a&a e os torna 9co&o de -ato acontece> &!ito &ais h!&anos do A!e de o!tro &odo seria&. 2eKo atB &es&o A!e, de certo &odo, os seres inani&ados e os e+etais s'o rea0sor idos no ser h!&ano C &edida A!e ele os est!da e os a%recia. E, se eEiste& criat!ras inteli+entes e& o!tros &!ndos, elas %ode& -a)er a &es&a coisa nos &!ndos A!e ha0ita&. Pode ser A!e, A!ando os seres inteli+entes entrare& e& Cristo, eles le e& consi+o, desse &odo, todas os o!tros seres criados. Pode ser, &as n'o sei. B sG !& %al%ite A!e tenho. O A!e nGs sa0e&os, %orA!e isto si& nos -oi dito, B co&o nGs ho&ens %ode&os ser rea0sor idos e& Cristo 7 %ode&os %assar a -a)er %arte daA!ele %resente &ara ilhoso A!e o Ko e& Pr1nci%e do !ni erso A!er o-erecer ao se! Pai 7 aA!ele %resente A!e B ele &es&o e, %ortanto, so&os nGs nele. /oi sG %ara isso A!e -o&os criados. E a B10lia nos d6 a entender A!e, A!ando -or&os rea0sor idos, &!itas o!tras coisas da nat!re)a co&e(ar'o a entrar nos eiEos. O %esadelo ter6 ter&inado e !& no o dia nascer6.

;. A2ALIAR O CUSTO
Ao A!e %arece, &!ita +ente se senti! inco&odada co& o A!e e! disse no ca%1t!lo anterior a res%eito das %a7 la ras de Nosso Senhor. FSede %er-eitos.F Certas %essoas a%arente&ente %ensa& A!e isso si+ni-ica. FSe oc8s n'o -ore& %er-eitos, n'o os aK!dareiFD e, se -oi isso A!e ele A!is di)er, n'o te&os es%eran(a al+!&a, %ois n'o conse+!i&os ser %er-eitos. Mas n'o acho A!e -oi isso A!e ele A!is di)er. Acho A!e ele disse. FA 5nica aK!da A!e lhes darei B a aK!da de A!e oc8s %recisa& %ara ser %er-eitos. Pode atB ser A!e oc8s A!eira& &enos A!e issoD &as e! n'o lhes darei &enos.F ,eiEe&7&e eE%licar. P!ando era crian(a, e! tinha &!ita dor de dentes e sa0ia A!e, se &e A!eiEasse C &inha &'e, ela &e daria al+o A!e -aria %assar a dor naA!ela noite e &e deiEaria dor&ir. PorB&, e! n'o &e A!eiEa a C &inha &'e L o! sG o -a)ia A!ando a dor se torna a ins!%ort6 el. E o &oti o %elo A!al n'o &e A!eiEa a B o se+!inte. n'o tinha d5 idas de A!e ela &e daria !&a as%irina, &as sa0ia A!e n'o %araria %or a1. Sa0ia A!e, na &anh' se+!inte, &e le aria ao dentista. E! n'o %odia o0ter dela o A!e A!eria se& o0ter ta&0B& o!tra coisa, A!e n'o A!eria. P!eria o al1 io i&ediato da dorD &as, %ara ter isso, teria de s!0&eter &e!s dentes ao trata&ento co&%leto. E conhecia os dentistas. sa0ia A!e eles co&e(aria& a &eEer co& o!tros dentes A!e ainda n'o esca a& doendo. Era& do ti%o A!e &eEia& e& casa de &ari&0ondos e A!e, A!ando se lhes da a a &'o, A!eria& %e+ar ta&0B& o 0ra(o. Ora, se %osso &e eE%ri&ir deste &odo, Nosso Senhor B co&o os dentistas. Se oc8 lhe der a &'o, ele ai A!erer o 0ra(o. ,e)enas de %essoas o %roc!ra& %ara se c!rar de !& %ecado es%ec1-ico A!e as en er+onha 9co&o a &ast!r0a('o o! a co ardia -1sica> o! A!e %ert!r0a de &odo e idente s!a ida cotidiana 9co&o o &a! h!&or o! o alcoolis&o>. Be&, ele c!ra esse %ro0le&aD &as n'o %6ra %or a1. Mes&o A!e oc8 lhe %e(a so&ente a c!ra daA!ele &al es%ec1-ico, ele lhe dar6 o trata&ento co&%leto. E %or isso A!e ele nos aconselho! a Fa aliar o c!stoF antes de nos tornar&os crist'os. FN'o se en+aneF, di) ele. FSe oc8 &e deiEar tra0alhar, o! torn67lo %er-eito. No &o&ento e& A!e oc8 se entre+ar e& &inhas &'os, B %ara isso A!e se ter6 entre+!e 7 nada &enos A!e isso, nada di-erente disso. 2oc8 B dotado de ontade li re e, se A!iser, %ode &e a-astar de si. Mas, se n'o &e a-astar, sai0a A!e n'o o! %arar enA!anto n'o ter&inar esse ser i(o. Por &ais A!e oc8 so-ra nessa ida terrena, %or &ais A!e %asse %or %!ri-ica(@es inconce01 eis de%ois da &orte, %or &ais A!e isso &e c!ste, n'o descansarei ne& o deiEarei descansar enA!anto oc8 n'o -or literal&ente %er-eito 7 enA!anto &e! Pai n'o %!der di)er se& reser as A!e se a+rada de oc8 co&o se a+rado! de &i&. E isso A!e %osso -a)er e B isso A!e o! -a)er. Mas n'o -arei nada &enos A!e isso.F
53

N'o o0stante L e este B o o!tro lado da A!est'o, t'o i&%ortante A!anto o %ri&eiro 7, o &es&o A!Eiliador A!e n'o aceita ao -inal nenh!&a o!tra coisa A!e n'o seKa a %er-ei('o a0sol!ta ta&0B& se co&%ra) co& o &ais 1n-i&o e tit!0eante es-or(o A!e oc8 e&%reende %ara c!&%rir o &enor dos se!s de eres. Co&o o0ser o! !& +rande escritor crist'o 9*eor+e Mac,onald>, n'o h6 %ai A!e n'o se a+rade co& os %ri&eiros %assos de se! 0e08D &as nenh!& %ai -icaria satis-eito se n'o isse o -ilho K6 crescido ca&inhar co& !& %asso -ir&e, li re e &6sc!lo. ,o &es&o &odo, se+!ndo ele, F,e!s se a+rada -acil&ente, &as n'o se satis-a) co& -acilidadeF. A conseAc8ncia %r6tica B a se+!inte. %or !& lado, &es&o A!e ,e!s eEiKa a %er-ei('o, oc8 n'o %recisa e& a0sol!to se desani&ar co& s!as tentati as at!ais de ser 0o&, o! &es&o co& se!s at!ais -racassos. Toda e) A!e oc8 -racassar, ele o colocar6 no a&ente e& %B. E ele te& %er-eita consci8ncia de A!e se!s %rG%rios es-or(os n'o o a%roEi&ar'o e& nada da %er-ei('o. Por o!tro lado, oc8 te& de sa0er desde o %rinci%io A!e a &eta r!&o C A!al ele o diri+e B a %er-ei('o a0sol!taD e n'o eEiste %oder al+!& no !ni erso, eEceto oc8 &es&o, A!e %ossa i&%edi7 lo de cond!)ir oc8 a essa &eta. E nisso A!e oc8 entro!, e . i&%ortante A!e o sai0a. Se n'o so!0er, a certa alt!ra %ro a el&ente co&e(ar6 a recalcitrar e a resistir. Se+!ndo &e %arece, A!ando Cristo nos ha0ilita a encer !& o! dois %ecados A!e nos atra%alha a& de &aneira G0 ia, &!itos de nGs tende&os a sentir 9e&0ora n'o o -or&!le&os e& %ala ras> A!e K6 so&os 0ons o s!-iciente. Ele -e) t!do A!anto A!er1a&os A!e -i)esse e a+ora a+radecer1a&os &!ito se nos deiEasse e& %a). E co&o cost!&a&os di)er. FN!nca A!is ser santo. T!do o A!e A!eria era ser !&a %essoa decente e co&!&.F E, A!ando di)e&os isso, i&a+ina&os A!e esta&os sendo h!&ildes. Mas eis a1 !& en+ano -at1dico. E claro A!e n!nca A!ise&os e n!nca %edi&os A!e ele nos trans-or&asse nesse ti%o de criat!ra e& A!e ai nos trans-or&ar. Mas o %ro0le&a n'o B o A!e nGs A!er1a&os serD B o A!e ele A!eria A!e -Hsse&os A!ando nos crio!. /oi ele A!e nos -e). Ele B o in entorD nGs so&os a &6A!ina. Ele B o %in7 torD nGs, a %int!ra. Co&o %ode&os sa0er o A!e ele A!er A!e seKa&osO 2eKa sG, ele K6 -e) de nGs al+o &!ito di-erente do A!e antes Bra&os. J6 &!ito te&%o, antes de nascer&os, A!ando ainda est6 a&os no 5tero de nossa &'e, %assa&os %or 6rios est6+ios. bra&os, no co&e(o, se&elhantes a e+etais, e de%ois nos torna&os se&elhantes a %eiEesD -oi sG n!& est6+io %osterior A!e nos torna&os se&elhantes a 0e08s h!&anos. E, se ti Bs7 se&os tido consci8ncia desses est6+ios anteriores, arrisco7&e a di)er A!e ter1a&os -icado &!ito contentes de %er&anecer se&elhantes a e+etais o! a %eiEes L n'o ter1a&os +ostado de ser trans-or&ados e& 0e08s. PorB&, ele se&%re conhece! o %lano A!e -e) %ara nGs e se&%re este e deter&inado a le 67lo a ca0o. Al+o %arecido est6 acontecendo a+ora, n!& n1 el s!%erior. Pode&os atB nos contentar co& ser o A!e cha&a&os de F%essoas co7 &!nsF, &as ele est6 deter&inado a le ar a ca0o !& %lano &!ito di-erente. Rec!sar7se a se+!ir esse %lano n'o B h!&ildade. B %re+!i(a e co ardia. S!0&eter7se a ele n'o B %res!n('o ne& &e+alo&ania, &as o0edi8ncia. Eis o!tra &aneira de -or&!lar os dois lados dessa erdade. Por !& lado, n'o de e&os Ka&ais i&a+inar A!e nossos es-or(os %or si sGs 0astar'o %ara nos conser ar co&o %essoas FdecentesF ne& &es&o %elas %rGEi&as inte e A!atro horas. Se ele n'o nos s!stentar, nenh!& de nGs estar6 a sal o de co&eter al+!& %ecado a0o&i7 n6 el. Por o!tro lado, nenh!& +ra! de santidade o! hero1s&o, ne& &es&o os +ra!s alcan(ados %elos &aiores entre os santos, est6 alB& do A!e ele se deter&ina a %rod!)ir e& cada !& de nGs no -inal. A tare-a n'o -icar6 ter&inada nesta idaD &as ele %retende nos le ar t'o lon+e A!anto %oss1 el antes de &orrer&os. E %or isso A!e n'o de e&os nos s!r%reender se coisas r!ins co&e(are& a acontecer. P!ando !& ho&e& se olta %ata Cristo e %arece estar 0e& 9na &edida e& A!e al+!ns de se!s &a!s h60itos est'o corri+idos>, ele %ode %ensar A!e a coisa &ais nat!ral seria A!e s!a ida a+ora transcorresse se& %ro0le&as. P!ando as tri0!ta(@es che+a& 7 doen(as, %ro0le&as de dinheiro, no os ti%os de tenta('o L, ele se dece%ciona. Aos olhos dele, essas coisas -ora& necess6rias antes, %ara des%ert67lo e -a)87lo arre%ender7seD &as, e a+ora. %or A!8O PorA!e ,e!s o est6 o0ri+ando a %ro+redir o! s!0ir a !& no o n1 el. colocando7o e& sit!a(@es e& A!e ele ter6 de ser &!ito &ais coraKoso, &!ito &ais %aciente, &!ito &ais a&oroso do A!e Ka&ais sonhara ser. A nGs, t!do isso %arece desnecess6rio. &as B %orA!e n'o te&os ainda o &enor isl!&0re do ser tre&endo e& A!e ele A!er nos trans-or&ar. Parece7&e A!e tenho de to&ar e&%restada &ais !&a %ar60ola de *eor+e Mac,onald. I&a+ine7se co&o !&a casa, !&a casa i a. ,e!s che+a %ara re-or&ar e reconstr!ir essa casa. No co&e(o, tal e) oc8 consi+a entendei o A!e ele est6 -a)endo. Ele desento%e os ralos, conserta as +oteiras do telhado etc. oc8 sa0ia A!e esses consertos era& necess6rios e %or isso n'o se s!r%reende. Mas de re%ente ele co&e(a a derr!0ar as %aredes da casaD isso lhe ca!sa !&a dor terr1 el e a%arente&ente n'o te& sentido. O A!e ele %retende -a)erO A eE%lica('o B A!e ele est6 constr!indo !&a casa &!ito di-erente da A!e oc8 A!eria ser L est6 constr!indo !&a no a ala aA!i, acrescentando !& no o %a i&ento ali, er+!endo torres, a0rindo %6tios. 2oc8 %ensa a A!e seria trans-or&ado n!& si&%6tico chale)inho, &as ele est6 constr!indo !& %al6cio no A!al %retende ha0itar e& %essoa.
2'

O &anda&ento -ede per0eitos n'o B !&a %ala ra a)ia e idealista, ne& !&a orde& %ara A!e o ser h!&ano reali)e o i&%oss1 el. Ele ai nos trans-or&ar e& criat!ras ca%a)es de o0edecer a esse &anda&ento. Na B10lia, ele disse A!e so&os Fde!sesF, e ser6 -iel Cs s!as %ala ras. Se o deiEar&os a+ir L %ois %ode&os i&%edi7lo, se A!iser&os L, ele -ar6 do &ais -raco e do &aior %ecador entre nGs !& de!s o! !&a de!sa, !&a criat!ra l!&i7 nosa, radiante e i&ortal, to&ada %or !&a %!lsa('o tal de ener+ia, ale+ria, sa0edoria e a&or A!e a+ora so&os inca%a)es de i&a+inarD !& es%elho clar1ssi&o e se& &6c!la A!e re-lete %er-eita&ente ao %rG%rio ,e!s 9e&0ora, co&o B G0 io, n!&a escala &enor> o se! %oder, s!a 0ondade e s!a -elicidade in-inita. O %rocesso ser6 lon+o e, Cs e)es, &!ito doloroso, &as . nesse %rocesso A!e entra&os L nada &enos do A!e isso. Ele esta a -alando sBrio.

:W. BOAS PESSOAS OU NO2AS CRIATURAS


Ele esta a -alando sBrio. Os A!e se coloca& e& s!as &'os ser'o %er-eitos co&o ele B %er-eito L %er-eitos e& a&or, e& sa0edoria, e& ale+ria, e& 0ele)a e e& i&ortalidade. A &!dan(a n'o se co&%letar6 nesta ida, %ois a &orte B !& ele&ento i&%ortante do trata&ento. N'o se sa0e o A!anto o %rocesso de trans-or&a('o estar6 a an7 (ado na hora da &orte de cada crist'o. Acho A!e che+o! a hora certa %ara res%onder a !&a %er+!nta A!e &!itas e)es se coloca. se o cristianis&o B erdadeiro, %or A!e ne& todos os crist'os s'o e idente&ente melhores do A!e os n'o7crist'osO Por tr6s dessa %er+!nta eEiste al+o %er-eita&ente ra)o6 el e al+o A!e n'o B ra)o6 el de &odo al+!&. O ele&ento ra)o6 el B o se+!inte. se a con ers'o ao cristianis&o n'o &elhora e& nada as a(@es eEteriores de !& ho&e& L se ele con7 tin!a sendo t'o esno0e, t'o rancoroso, t'o in eKoso o! t'o a&0icioso A!anto era antes 7 de e&os, na &inha o%ini'o, s!s%eitar A!e s!a Fcon ers'oF -oi, e& +rande &edida, i&a+in6riaD e a cada a an(o A!e a %essoa %ensa ter -eito de%ois da con ers'o ori+inal, B essa a %ro a a ser a%licada. Bons senti&entos, no as idBias e !& in7 teresse &aior %ela Freli+i'oF nada si+ni-ica& se n'o &elhora& nosso co&%orta&ento, assi& co&o o -ato de !& doente se Fsentir &elhorF de nada a%ro eita se o ter&H&etro &ostra A!e s!a te&%erat!ra ainda est6 s!0indo. Nesse sentido, o &!ndo eEterior te& toda ra)'o de K!l+ar o cristianis&o %elos se!s res!ltados. O %rG%rio Cristo nos &ando! K!l+ar %elos res!ltados. A 6r ore B conhecida %elos se!s -r!tosD o!, co&o di)e& os in+leses, a %ro a da so0re&esa est6 no co&er. P!ando nGs, crist'os, nos co&%orta&os &al o! deiEa&os de nos co&%ortar 0e&, -a)e&os co& A!e o cristianis&o %erca credi0ilidade aos olhos do &!ndo eEterior. Os %Hsteres da B%oca da +!erra nos di)ia& A!e FPala ras desc!idadas c!sta& idasF CCareless talk costs livesD Co& a &es&a erdade %ode&os di)er A!e F2idas desc!idadas c!sta& %ala rasF. Nossas idas desc!idadas le a& o &!ndo eEterior a -alarD e n1s lhe da&os &oti os %ara -alar %ala ras A!e %@e& e& d5 ida a erdade do %rG%rio cristianis&o. Mas eEiste !& o!tro &odo de se eEi+ir res!ltados, !& &odo no A!al o &!ndo eEterior se &ostra total&ente ilG+ico. As %essoas A!e %ertence& a ele n'o se li&ita& a eEi+ir A!e a ida de cada ho&e& &elhore A!ando ele se torna crist'oD eEi+e& ta&0B&, %ara %oder crer no cristianis&o, A!e o &!ndo inteiro se lhes a%resente nitida&ente di idido e& dois ca&%os 7 o crist'o e o n'o7crist'o L e A!e todas as %essoas A!e est'o no %ri&eiro ca&%o seKa&, a A!alA!er &o&ento, e idente&ente &elhores A!e todas as A!e est'o no se+!ndo. Por di ersos &oti os, isso n'o B ne& !& %o!co ra)o6 el. 9:> E& %ri&eiro l!+ar, a sit!a('o erdadeira do &!ndo B &!ito &ais co&%licada. O &!ndo n'o B -eito de %essoas :WW %or cento crist's e %essoas :WW %or cento n'o7crist's. EEiste& %essoas 9e& +rande n5&ero> A!e est'o lenta&ente deiEando de ser crist's, &as A!e ainda se cha&a& %or esse no&eD al+!&as delas -a)e& %arte da lideran(a da I+reKa. EEiste& o!tras %essoas A!e est'o lenta&ente se tornando crist's, e&0ora ainda n'o se cha7 &e& %or esse no&e. EEiste& %essoas A!e n'o aceita& toda a do!trina crist' a res%eito de Cristo, &as A!e s'o a tal %onto atra1das %or ele A!e che+a& a %ertencer a ele n!& sentido &!ito &ais %ro-!ndo do A!e elas &es&as %oderia& co&%reender. EEiste& &e&0ros de o!tras reli+i@es A!e, %ela in-l!8ncia secreta de ,e!s, s'o le ados a concentrar7se naA!eles ele&entos de s!as reli+i@es A!e concorda& co& o cristianis&o, e A!e assi& %ertence& a Cristo se& o sa0er. U& 0!dista de 0oa ontade, %or eEe&%lo, %ode ser le ado a concentrar7se cada e) &ais na do!trina 0!dista da co&%aiE'o, deiEando e& se+!ndo %lano os ele&entos do!trinais A!e ersa& so0re o!tras A!est@es 9e&0ora %ossa ainda a-ir&ar crer nessa do!trina co&o !& todo>. E %oss1 el A!e &!itos dos 0ons %a+'os A!e i era& antes do nasci&ento de Cristo tenha& estado nessa sit!a('o. E, co&o seria de es%erar, se&%re eEiste !& n5&ero in-ind6 el de %essoas A!e s'o si&%les&ente con-!sas e t8& !&a %or('o de cren(as incoerentes &ist!radas dentro de si. ConseAcente&ente, n'o h6 &!ita !tilidade e& se tentar e&itir K!1)os so0re os crist'os e os n'o7crist'os considerados e& se! conK!nto. 2ale a %ena tentar co&%arar e& conK!nto os c'es e os +atos, o! &es&o os ho&ens e as &!lheres, %ois nesses casos n'o h6 a &enor d5 ida so0re A!e& B A!e&.
2&

AlB& disso, nenh!& ani&al se trans-or&a de +ato e& cachorro 9ne& lenta&ente ne& de s50ito>. Mas, A!ando co&%ara&os os crist'os e& +eral co& os n'o7crist'os e& +eral, co& -reAc8ncia n'o %ensa&os nas %essoas reais A!e conhece&os, &as e& d!as idBias a+as A!e nos -ora& inc!tidas %elos ro&ances e not1cias de Kornal. Se oc8 A!iser co&%arar o 0o& ate! co& o &a! crist'o, ter6 de %ensar so0re dois es%Bci&es reais A!e oc8 e-eti a&ente conhece!. Se n'o descer&os assi& aos -atos concretos, estare&os si&%les&ente %erdendo te&%o. 9=> 2a&os s!%or A!e desce&os aos -atos concretos e n'o esta&os &ais -alando so0re !& crist'o e !& n'o7 crist'o i&a+in6rios, &as so0re d!as %essoas de erdade A!e &ora& no nosso 0airro. Mes&o nesse caso, te&os de c!idar %ara n'o -a)er a %er+!nta errada. Se o cristianis&o B erdadeiro, B necess6rio A!e ?a@ A!alA!er crist'o seKa &elhor do A!e ele &es&o seria se n'o -osse crist'oD e ?*@ todo aA!ele A!e se tornar crist'o seKa &elhor do A!e era antes. ,a &es&1ssi&a &aneira, se as %ro%a+andas do cre&e dental Sorriso de Prata s'o erdadeiras, B necess6rio A!e 9a@ A!alA!er !& A!e o !se tenha dentes &elhores do A!e teria se n'o o !sasseD e ?*@ se al+!B& co&e(ar a !s67lo, se!s dentes &elhore&. Mas o si&%les -ato de A!e e!, A!e !so Sorriso de Prata &as herdei dentes r!ins do &e! %ai e da &inha &'e, n'o tenho dentes t'o 0ons A!anto os de !& Ko e& a-ricano sa!d6 el A!e n!nca !so! cre&e dental de es%Bcie al+!&a, n'o %ro a %or si &es&o A!e a %ro%a+anda B en+anosa. Assi&, a crist' srta. Bates %ode ter !&a l1n+!a &ais &aldosa A!e a do incrB! ,ick /irkin. Esse -ato, %or si &es&o, n'o nos di) se o cristianis&o -!nciona o! n'o. As %er+!ntas s'o as se+!intes. co&o seria a l1n+!a da srta. Bates se ela n'o -osse crist', e co&o seria a de ,ick se ele se con ertesseO E& irt!de de ca!sas nat!rais e da cria('o A!e ti era&, ,ick e a srta. Bates t8& certos te&%era&entosD o cristianis&o %ro%@e7se a colocar a&0os os te&%era&entos so0 no a dire('o se se!s res%ecti os donos o %er&itire&. O A!e oc8 te& o direito de %er+!ntar B se a no a dire('o, caso %ossa ass!&ir o controle, de -ato ai &elhorar o dese&%enho da e&%resa. Todos sa0e& A!e aA!ilo A!e est6 sendo ad&inistrado e& ,ick /irkin B &!ito melhor A!e na srta. Bates. N'o B esse o %ro0le&a. Para K!l+ar a ad&inistra('o de !&a -60rica, n'o 0asta considerar os %rod!tosD B %reciso considerar o &aA!inado. E& ista do &aA!in6rio da /60rica A, %ode ser !& erdadeiro &ila+re A!e ela consi+a %rod!)ir A!alA!er coisaD e& ista do &aA!in6rio da /60rica B, s!a %rod!('o, e&0ora +rande, tal e) seKa 0e& &enor do A!e de eria ser. N'o h6 d5 ida de A!e o 0o& ad&inistrador da /60rica A ai instalar no as &6A!inas assi& A!e %!der, &as isso le a te&%o. EnA!anto isso, a 0aiEa %rod!('o n'o %ro a A!e ele -racasso!. 9?> A+ora, a&os !& %o!co &ais ao -!ndo. O ad&inistrador ai instalar no as &6A!inas. A!ando Cristo ter&inar de -a)er o A!e te& de -a)er co& a srta. Bates, ela ser6 e-eti a&ente &!ito F0oaF. Mas, se %ar6sse&os %or a1, -icar1a&os co& a i&%ress'o de A!e o 5nico o0Keti o de Cristo -oi cond!)ir a srta. Bates ao &es&o n1 el e& A!e ,ick se&%re este e. Na erdade, esti e&os -alando co&o se co& ,ick esti esse t!do 0e&D co&o se o cristianis&o -osse al+o A!e os &al7h!&orados necessita& e A!e os si&%6ticos %ode& se dar ao l!Eo de -icar se&D e co&o se t!do A!anto ,e!s eEi+e -osse !& %o!co de 0ondade nat!ral. PorB&, esse B !& en+ano -atal. A erdade B A!e, aos olhos de ,e!s, ,ick /irkin %recisa ser Fsal oF eEata&ente da &es&a &aneira A!e a srta. Bates. E& certo sentido 9 o! eE%licar esse sentido daA!i a %o!co>, essa 0ondade nat!ral ne& seA!er B le ada e& conta. N'o se %ode %ensar A!e ,e!s 8 eEata&ente da &es&a &aneira A!e nGs o te&%era&ento %l6cido e a dis%osi('o a&istosa de ,ick. Eles res!lta& de ca!sas nat!rais criadas %elo %rG%rio ,e!s. U&a e) A!e s'o A!a7 lidades de te&%era&ento, 'o todas desa%arecer se os %rocessos di+esti os de ,ick se alterare&. A 0ondade na7 t!ral, na erdade, B !& do& A!e ,e!s concede! a ,ick, e n'o !& do& A!e ,ick concede! a ,e!s. ,o &es&o &odo, ,e!s deiEo! A!e as ca!sas nat!rais, o%erando n!& &!ndo estra+ado %or sBc!los e sBc!los de %ecado, %rod!)isse& na srta. Bates a &ente estreita e os ner os C -lor da %ele A!e eE%lica& a &aior %arte do se! &a! h!&or. Ele %retende, a se! te&%o, endireitar esse ele&ento da constit!i('o dela. Mas, %ara ,e!s, n'o B essa a %arte &ais i&%ortante do ass!nto. N'o B a %arte di-1cil ne& a %arte A!e o %reoc!%a. O A!e ele o0ser a, es%era e %retende %rod!)ir B al+o A!e n'o B -6cil ne& &es&o %ara ele, !&a e) A!e, e& irt!de da nat!re)a das coisas, ne& &es&o ele . ca%a) de %rod!)i7lo %or !& si&%les ato de %oder. Ele o0ser a e es%era %or al+o tanto na srta. Bates A!anto e& ,ick /irkin. Trata7se de al+o A!e eles %ode& entre+ar li re&ente a ele o! li re&ente rec!sar. Ser6 A!e 'o oltar7se %ara ele e assi& c!&%rir a -inalidade 5nica e& ista da A!al -ora& criadosO O! ser6 A!e n'oO O li re7ar01trio tre%ida dentro deles co&o a a+!lha de !&a 05ssola. PorB&, essa a+!lha B dotada do %oder de escolha. ela pode indicar o Norte erdadeiro, &as n'o necessaria&ente o indica. Ser6 A!e a a+!lha ai +irar, %arar e a%ontar %ara ,e!sO Ele %ode aK!d67la a -a)er isso, &as n'o %ode o0ri+67la. N'o %ode, %or assi& di)er, estender s!a &'o e co7 locar a a+!lha na %osi('o correta, %ois nesse caso ela n'o seria li re. Ser6 A!e ela ai a%ontar %ara o NorteO E essa a %er+!nta da A!al t!do de%ende. Ser6 A!e a srta. Bates e ,ick /irkin 'o o-erecer cada A!al a s!a nat!re)a
22

a ,e!sO Se a nat!re)a A!e eles ne+a& o! o-erece& B, n!& deter&inado &o&ento, 0oa o! &6, isso . !& %onto de i&%ortIncia sec!nd6ria. ,e!s &es&o %ode c!idar dessa %arte do %ro0le&a. N'o &e entenda& &al. E claro A!e, aos olhos de ,e!s, !&a nat!re)a &6 B r!i& e de%lor6 el. E B claro A!e, %ara ele, !&a 0oa nat!re)a B !&a coisa 0oa 7 0oa co&o o %'o, a l!) do sol o! a 6+!a. O! seKa, B !&a daA!elas coisas 0oas A!e ele d6 e nGs rece0e&os. /oi ele A!e& crio! os ner os s'os e a 0oa di+est'o de ,ick, e nele eEiste& &!itos o!tros i+!ais a esses. Pelo A!e sa0e&os, a cria('o de coisas 0oas n'o c!sta nada a ,e!sD &as a con ers'o de ontades re0eldes c!sto!7lhe a cr!ci-ica('o. E, %elo -ato de sere& ontades, elas %ode& 7 nas %essoas F0oasF co&o nas F&al adasF 7 rec!sar o %edido dele. Ent'o, co&o a si&%atia de ,ick B !& si&%les ele&ento da nat!re)a, no -i& ela ai r!ir. A %rG%ria nat!re)a %assar6. As ca!sas nat!rais se K!ntara& e& ,ick %ara constit!ir !& %adr'o %sicolG+ico a+rad6 el, assi& co&o se K!nta& n!& %Hr7do7sol %ara constit!ir !& a+rad6 el %adr'o de cores. M!ito e& 0re e 9%ois B assi& A!e a nat!re)a -!nciona> elas 'o se se%arar de no o e a&0os os %adr@es 'o desa%arecer. ,ick te e a o%ort!nidade de trans-or&ar 9o!, antes, de deiEar ,e!s trans7 -or&ar> esse %adr'o &o&entIneo na 0ele)a de !& es%1rito eternoD e n'o a a%ro eito!. J6 a1 !& %aradoEo. EnA!anto ,ick n'o se olta %ara ,e!s, %ensa A!e s!a 0ondade %ertence a eleD e, en7 A!anto ele %ensar assi&, ela n'o lhe %ertencer6. E sG A!ando ,ick %erce0er A!e s!a 0ondade n'o B dele, &as !& do& de ,e!s, e A!ando a o-erecer de no o a ,e!s L B sG ent'o A!e ela co&e(ar6 a %ertencer7lhe real&ente. Por enA!anto, ,ick est6 a%enas !s!-r!indo s!a cria('o. As 5nicas coisas A!e %ode&os conser ar s'o as A!e entre+a&os a ,e!s. As A!e +!arda&os %ara nGs s'o as A!e %erdere&os co& certe)a. Por isso, n'o de e&os nos s!r%reender se encontrar&os entre os crist'os %essoas A!e ainda s'o &6s. P!ando se %ensa no ass!nto, concl!i7se atB A!e eEiste !&a ra)'o %ela A!al B de es%erar A!e as %essoas &6s se con erta& a Cristo e& n5&ero &aior do A!e as 0oa)inhas. /oi %or ca!sa disso A!e as %essoas se A!eiEara& de Cristo d!rante s!a ida terrena. ele atra1a essas F%essoas desa+rad6 eisF. d disso A!e as %essoas ainda se A!ei7 Ea& e se&%re se A!eiEar'o. 2oc8 n'o 8 %or A!8O Cristo disse. FBe&7a ent!rados os %o0resF e FCo&o B di-1cil a !& rico entrar no ReinoF, e n'o h6 d5 ida de A!e tinha e& &ente, antes de &ais nada, os econo&ica&ente ricos e os econo&ica&ente %o0res. Mas ser6 A!e s!as %ala ras n'o se a%lica& ta&0B& a !& o!tro ti%o de riA!e)a e de %o0re)aO U& dos %eri+os de se ter &!ito dinheiro B A!e oc8 %ode -icar satis-eito co& o ti%o de -elicidade A!e o dinheiro %ode co&%rar e, assi&, %ode deiEar de %erce0er o A!anto %recisa de ,e!s. P!ando t!do %arece de%ender do si&%les ato de assinar !& cheA!e, oc8 %ode se esA!ecer de A!e, a cada &o&ento, de%ende total&ente de ,e!s. Ora, B G0 io A!e os dons nat!rais le a& e& si !& %eri+o se&elhante. Se oc8 te& !& siste&a ner oso sGlido, inteli+8ncia, sa5de, %o%!laridade e !&a 0oa cria('o, B &!ito %ro 6 el A!e -iA!e satis-eito co& o se! car6ter tal co&o ele B. Pode %er+!ntar. FPor A!e &eter ,e!s nissoOF Para oc8, n'o B di-1cil ter !& certo n1 el de 0oa cond!ta. 2oc8 n'o B !&a daA!elas criat!ras &iser6 eis A!e est6 se&%re tro%e(ando no seEo, na di%so&ania, no ner osis&o o! no &a! h!&or. Todos di)e& A!e oc8 B !& cara le+al e 9c6 entre nGs> oc8 concorda co& eles. Tende a crer A!e toda essa si&%atia e& de oc8 &es&oD e n'o sente a necessidade de !& ti%o &elhor de 0ondade. E &!ito co&!& A!e as %essoas A!e t8& esses 0ons tra(os nat!rais n'o %ossa& ser le adas a reconhecer o A!anto %recisa& de Cristo atB o dia e& A!e s!a 0ondade nat!ral -racassa e s!a a!to7 esti&a ai %or 6+!a a0aiEo. E& o!tras %ala ras, %ara os A!e s'o FricosF nesse sentido, B di-1cil entrar no Reino. E &!ito di-erente a sit!a('o das %essoas &6s e desa+rad6 eis 7 das %essoas %eA!enas, is, t1&idas, %er er7 tidas, co ardes e solit6rias, o! das %assionais, sens!ais e deseA!ili0radas. P!ando elas -a)e& A!alA!er tentati a de ser 0oas, %erce0e& e& dois te&%os A!e %recisa& de aK!da. Para elas, B o! Cristo o! nada. b to&ar a cr!) e se+!i7lo L o! cair no deses%ero. S'o elas as o elhas %erdidas. ele eio es%ecial&ente %ara encontr67las. S'o elas 9n!& sentido &!ito erdadeiro, e terr1 el> os F%o0resF. ele as declaro! 0e&7a ent!radas. S'o elas o F0ando de es-arra%adosF co& os A!ais ele ca&inha 7 e B claro A!e os -arise!s ainda di)e&, co&o dissera& desde o in1cio. FSe o cristianis&o -osse al+o sBrio, essas %essoas n'o seria& crist'sQF J6 a1 !&a ad ert8ncia o! !&a %ala ra de encoraKa&ento %ara cada !& de nGs. Se oc8 . !&a %essoa F0oaF 7 se a irt!de %ara oc8 B al+o -6cil 7, c!idadoQ M!ito se es%era daA!ele a A!e& &!ito se de!. Se oc8 atri0!i a se!s %rG%rios &Britos aA!ilo A!e na erdade -oi !&a d6di a A!e ,e!s lhe concede! %ela nat!re)a, e se contenta co& o si&%les -ato de ser 0o&, ainda n'o %assa de !& re0elde. e todos esses dons sG ser ir'o %ara tornar &ais terr1 el a s!a A!eda, &ais co&%licada a s!a corr!%('o, &ais desastroso o se! &a! eEe&%lo. O dia0o K6 -oi !& arcanKoD os dons nat!rais dele esta a& t'o aci&a dos se!s A!anto os se!s est'o aci&a dos de !& chi&%an)B. Mas, se oc8 B !& dos %o0res 7 en enenado %or !&a cria('o &iser6 el n!&a casa cheia de ci5&es !l+ares e 0ri+as +rat!itas 7, so0recarre+ado, inde%endente&ente da s!a ontade, %or !&a a0o&in6 el %er ers'o seE!al 7 es%ica(ado noite e dia %or !& co&%leEo de in-erioridade A!e o le a a %erder a %aci8ncia co& se!s &elhores
23

a&i+os 7, n'o se deses%ere. Ele est6 0e& ciente de t!do isso. 2oc8 B !& dos %o0res A!e ele a0en(oo!. Ele conhece a &6A!ina r!i& A!e oc8 tenta diri+ir. 26 e& -rente. /a(a o %oss1 el. U& dia 9tal e) e& o!tro &!ndo, &as tal e) &!ito antes disso> ela Ko+ar6 essa &6A!ina no &ont!ro de -erro7 elho e lhe dar6 !&a no a. E ent'o oc8 %oder6 nos s!r%reender a todos L e incl!si e a si &es&o. %ois ter6 a%rendido a diri+ir n!&a escola 0e& di-1cil. 9Al+!ns dos 5lti&os ser'o os %ri&eiros, e al+!ns dos %ri&eiros ser'o os 5lti&os.> A F0ondade nat!ralF 7 !&a %ersonalidade sadia e inte+rada L B !&a coisa eEcelente. Por todos os &eios A!e a &edicina, a ed!ca('o, a econo&ia e a %ol1tica nos %@e& C dis%osi('o, te&os de %roc!rar %rod!)ir !& &!n7 do e& A!e o &aior n5&ero %oss1 el de %essoas cres(a& F0oasF 7 assi& co&o te&os de tentar %rod!)ir !& &!ndo e& A!e todos tenha& o 0astante %ara co&er. Mas n'o de e&os %ensar A!e, &es&o A!e nos -osse %os7 s1 el -a)er co& A!e todos -osse& 0ons, estar1a&os sal ando as al&as de todos. U& &!ndo de %essoas 0oa)inhas, satis-eitas co& a %rG%ria 0ondade nat!ral, ce+as %ara t!do o &ais, olhando %ara lon+e de ,e!s, estaria t'o necessitado de sal a('o A!anto !& &!ndo de in-elicidade L e tal e) -osse atB &ais di-1cil de sal ar. Isso %orA!e a si&%les &elhora n'o B reden('o, e&0ora a reden('o se&%re &elhore as %essoas, &es&o aA!i e a+ora, e no -i& che+!e a a%er-ei(o67las n!& +ra! A!e ainda n'o conse+!i&os i&a+inar. ,e!s se -e) ho&e& %ara A!e as criat!ras se tornasse& -ilhos. n'o si&%les&ente %ara %rod!)ir ho&ens &elhores do ti%o anti+o, &as %ara %rod!)ir !& no o ti%o de ho&e&. b co&o se, e& e) de ensinar !& ca alo a saltar cada e) &elhor e &ais alto, nGs o torn6sse&os !&a criat!ra alada. E claro A!e, A!ando s!as asas crescesse&, ele oaria %or so0re cercas A!e nenh!& ca alo %oderia saltar, e assi& enceria o ca alo nat!ral no se! %rG%rio territGrio. Mas ha eria !& %er1odo, A!ando as asas ainda esti esse& a%enas co&e(ando a crescer, e& A!e n'o %oderia -a)er issoD e, nesse est6+io, as %rot!0erIncias nos o&0ros L nin+!B& seria ca%a) de di)er, %elo si&%les olhar, A!e iria& a trans-or&ar7se e& asas 7 %oderia& atB dar7lhe !&a a%ar8ncia canhestra. Mas tal e) K6 tenha&os nos estendido de&ais so0re este ass!nto. Se o A!e oc8 A!er B !& ar+!&ento contra o cristianis&o 9e &e le&0ro &!ito 0e& de o A!anto ansiei %or !& ar+!&ento desses A!ando co&ecei a ter &edo de A!e o cristianis&o -osse erdadeiro>, n'o B di-1cil encontrar !& crist'o est5%ido e &ed1ocre e oci-erar. FEnt'o B essa a no a criat!ra da A!al oc8s se +a0a&Q Pre-iro a anti+aQF PorB&, A!ando oc8 co&e(ar a %erce0er A!e eEiste& o!tros &oti os %elos A!ais o cristianis&o B %la!s1 el, sa0er6 e& se! cora('o A!e esse ti%o de ar+!&ento n'o te& nada a er co& o ass!nto. P!e sa0e oc8 das al&as das o!tras %essoas 7 de s!as tenta(@es, s!as o%ort!nidades, s!as l!tasO ,e toda a cria('o, sG !&a al&a oc8 conheceD ela B a 5nica c!Ko destino est6 e& s!as &'os. Se ,e!s eEiste, oc8 est6, e& certo sentido, so)inho diante dele. N'o %ode -a)87lo desa%arecer co& es%ec!la(@es so0re se!s i)inhos o! &e&Grias de coisas lidas e& li ros. ,e A!e aler6 essa 0al05rdia e essa &!r&!ra('o 7 ser6 A!e oc8 ser6 &es&o ca%a) de se le&0rar de t!do issoO L A!ando a ne0lina anestBsica A!e cha&a&os de Fnat!re)aF o! de F&!ndo realF se dissi%ar e a Presen(a diante da A!al oc8 se&%re este e se &ostrar %al%6 el, i&ediata e ine it6 elO

::. AS NO2AS CRIATURAS


No ca%1t!lo anterior, co&%arei a o0ra cr1stica de criar no as criat!ras co& o %rocesso %elo A!al !& ca alo se torna !&a criat!ra alada. Usei esse eEe&%lo eEtre&o %ara deiEar 0e& claro A!e aA!ilo de A!e se trata n'o B !&a si&%les &elhora, &as !&a trans-or&a('o. A coisa A!e &ais se a%roEi&a disso no &!ndo da nat!re)a s'o as trans-or&a(@es not6 eis A!e %ode&os %ro ocar nos insetos A!ando %roKeta&os certos raios so0re eles. J6 A!e& %ense A!e -oi assi& A!e ocorre! a e ol!('o. As altera(@es das A!ais esse %rocesso de%ende %oderia& ter sido %rod!)idas %or raios indos do es%a(o sideral. 9b claro A!e, A!ando as altera(@es %assa& a eEistir, %assa& ta&7 0B& a so-rer a in-l!8ncia daA!ilo A!e se cha&a Fsele('o nat!ralF. as altera(@es 5teis %er&anece& e as de&ais s'o eEtir%adas.> Tal e) !& ho&e& &oderno %ossa co&%reender &elhor a idBia crist' se a entender no conteEto da e ol!('o. JoKe e& dia, todos K6 o! ira& -alar da e ol!('o 9e&0ora haKa ho&ens instr!1dos A!e n'o creia& nela>. todos K6 ti era& de o! ir A!e o ho&e& e ol!i! a %artir das -or&as in-eriores de ida. ConseAcente&ente, as %essoas a&i5de se %er+!nta&. FP!al ser6 o %rGEi&o %assoO P!ando a%arecer6 o ser A!e ir6 de%ois do ho&e&OF Escritores cheios de i&a+ina('o tenta& Cs e)es desenhar a -i+!ra desse %rGEi&o %asso 7 o Fs!%er7ho&e&F, %ois assi& o cha&a&D &as, no +eral, sG conse+!e& es0o(ar os contornos de !& ser &!ito %ior do A!e o ho&e& A!e conhece&os, e de%ois tenta& co&%ensar esse -ato dando7lhe no os %ares de 0ra(os e %ernas. Mas s!%onha&os A!e o %rGEi&o %asso seKa al+o &!ito &ais desse&elhante dos %assos anteriores do A!e i&a+ina& esses escritores. N'o B %ro 6 el A!e assi& seKaO J6 &ilhares de sBc!los, criat!ras +i+antescas e dotadas de cascos
2.

%esad1ssi&os s!r+ira& so0re a Terra. Se naA!ela B%oca ho! esse al+!B& A!e o0ser asse o c!rso da e ol!('o, %ro a el&ente %ensaria A!e ela ca&inha a na dire('o de cascos cada e) &ais %esados. Estaria errado, %orB&. O -!t!ro tinha !&a carta na &an+a, !&a carta A!e, naA!ele &o&ento, n'o %oderia ter sido %re ista de &odo al+!&. Esta a a %onto de +erar %eA!enos seres n!s, se& cascos ne& es%inhos, &as dotados de cBre0ros &elhores. seres A!e, co& esses cBre0ros, iria& a do&inar o %laneta inteiro. N'o sG teria& &ais %oder A!e os &onstros %rB7 histGricos co&o teria& !& no o ti%o de %oder. O %asso se+!inte n'o sG -oi di-erente co&o ta&0B& -oi &arcado %or !& no o ti%o de di-eren(a. A corrente da e ol!('o n'o se+!iria a dire('o e& A!e nosso hi%otBtico o0ser ador a ia -l!ir. na erdade, esta a a %onto de -a)er !&a c!r a acent!ada. Ora, &e %arece A!e a &aioria das conKect!ras %o%!lares so0re o %rGEi&o %asso est'o co&etendo o &es&o ti%o de erro. As %essoas 8e& 9o! %elo &enos %ensa& A!e 8e&> os ho&ens desen ol endo !& cBre0ro +i+antesco e a&%liando o do&1nio so0re a nat!re)a. E, co&o %ensa& A!e a corrente est6 -l!indo nessa dire('o, i&a+ina& A!e contin!ar6 se+!indo o &es&o c!rso. Mas n'o %osso deiEar de %ensar A!e o %rGEi&o %asso ser6 co&%leta&ente no o e to&ar6 !&a dire('o co& a A!al nin+!B& teria sonhado. Se n'o -osse assi&, n'o %oderia %ro%ria&ente ser cha&ado !& %rGEi&o %asso. Penso A!e ele n'o sG ser6 di-erente co&o ta&0B& ser6 caracteri)ado %or !& no o ti%o de di-eren(a. N'o conKect!ra !&a si&%les &!dan(a, &as !& no o &Btodo de %rod!)ir a &!dan(a. O!, %ara %ro%or !& %aradoEo, conKect!ra A!e o %rGEi&o est6+io da e ol!('o n'o ser6 de &odo al+!& !& est6+io e ol!ti o. %enso A!e a %rG%ria e ol!('o ser6 s!%erada enA!anto &Btodo de %rod!('o da &!dan(a. E, %or -i&, n'o &e s!r%reenderei se, A!ando isso acontecer, %o!ca +ente %erce0er A!e est6 acontecendo. Ora, se %retende&os contin!ar !sando essa lin+!a+e&, a idBia crist' B A!e esse %rGEi&o %asso K6 -oi dado. E, de -ato, ele B co&%leta&ente no o. N'o B !&a &!dan(a de ho&ens cere0rais %ara ho&ens &ais cere0rais ainda. B !&a &!dan(a A!e %arte n!&a dire('o co&%leta&ente di-erente L de criat!ras de ,e!s %ara -ilhos de ,e!s. O %ri&eiro caso dessa &!dan(a s!r+i! na Palestina h6 dois &il anos. E& certo sentido, a &!dan(a n'o B !&a Fe ol!('oF de &odo al+!&. N'o B al+o A!e nasce do %rocesso nat!ral dos aconteci&entos, &as al+o A!e entra na nat!re)a indo de -ora dela. PorB&, n'o de er1a&os es%erar o!tra coisa. /oi do est!do do %assado A!e che+a&os C nossa idBia de Fe ol!('oF. Se de -ato eEiste& no idades C nossa es%era, B e idente A!e nossa idBia, 0aseada no %assado, n'o %oderia %re 87las. E na erdade esse %rGEi&o %asso B di-erente dos anteriores n'o sG %or ir de -ora da nat!re)a, &as %or 6rios o!tros &oti os ta&0B&. 9:> Ele n'o se %ro%a+a %ela re%rod!('o seE!al. Por A!e nos s!r%reender diante dissoO Jo! e te&%o e& A!e os seEos n'o eEistia&D o desen ol i&ento se da a %or o!tros &Btodos. ConseAcente&ente, B de es%erar A!e e7 nha !& te&%o e& A!e as rela(@es seE!ais n'o eEista& &ais, o! sen'o 9co&o K6 est6 de -ato acontecendo> !& te&%o e& A!e, e&0ora elas contin!e& eEistindo, deiEe& de ser os %rinci%ais canais do desen ol i&ento. 9=>Nos est6+ios anteriores, os or+anis&os i os n'o tinha& escolha. era& o0ri+ados o! %ratica&ente o0ri7 +ados a dar o %asso se+!inte. E& +eral, o %ro+resso era al+o A!e lhes acontecia, n'o al+o A!e eles &es&os e&%reendia&. PorB&, este %asso no o, o %asso A!e nos cond!) da condi('o de criat!ras C condi('o de -ilhos, B ol!nt6rio. E ol!nt6rio %elo &enos e& !& sentido. N'o . ol!nt6rio %orA!e nGs, %or nossa %rG%ria conta, %oder1a&os t87lo dado o! t87lo &es&o i&a+inadoD &as B ol!nt6rio na &edida e& A!e, A!ando nos B o-erecido, %ode&os rec!s67lo. Se A!iser&os, %ode&os re+redirD %ode&os recalcitrar e deiEar A!e a no a h!&anidade 6 e& -rente se& a nossa %resen(a. 9?>E! disse A!e Cristo -oi o F%ri&eiro casoF do ho&e& no o. Mas B claro A!e ele B &!ito &ais A!e isso. N'o B si&%les&ente um ho&e& no o, !& es%Bci&e da es%Bcie, &as o ho&e& no o. E a ori+e&, o centro e a ida de todos os ho&ens no os. Entro! de li re e es%ontInea ontade no !ni erso criado, tra)endo consi+o a /o., a ida no a. 9No a %ara nGs, e idente&ente. no l!+ar de onde e&, a /oE eEiste desde toda a eternidade.>. E ele n'o a trans&ite %or hereditariedade, &as %or aA!ilo A!e cha&ei de F0oa in-ec('oF. Todos os A!e a rece0e& adA!ire&7na %elo contato %essoal co& ele. Os o!tros ho&ens se torna& Fno osF %or estar FneleF. 9<> Esse %asso se d6 n!&a elocidade di-erente da dos %assos anteriores. Co&%arada co& o desen ol i&en7 to do ho&e& neste %laneta, a di-!s'o do cristianis&o %ela ra(a h!&ana %arece dar7se na elocidade do raio L dois &il anos s'o A!ase nada e& co&%ara('o co& a histGria do !ni erso. 9N!nca se esA!e(a de A!e nGs ainda so&os os F%ri&iti os crist'osF. Te&os a es%eran(a de A!e as at!ais di is@es e& nosso seio, in5teis e &ali+nas, seKa& !&a doen(a da in-Incia. nossos dentes de leite ainda est'o nascendo. Se& d5 ida, o &!ndo eEterior %ensa o contr6rio. Pensa A!e esta&os &orrendo de elhice. Mas n'o B a %ri&eira e) A!e esse %ensa&ento lhe ocorre. M6 lhe ocorre! %ensar A!e o cristianis&o esta a &orrendo %or ca!sa das %erse+!i(@es eEternas, da corr!%('o
25

interna, da ascens'o do isla&is&o, da ascens'o das ci8ncias -1sicas, do s!r+i&ento dos +randes &o i&entos re ol!cion6rios anticrist'os. E& cada !& desses casos, %orB&, o &!ndo se dece%ciono!. S!a %ri&eira dece%('o -oi a cr!ci-ica('o. o Jo&e& ress!scito!. E& certo sentido 7 e sei &!ito 0e& A!e isso de e %arecer terri el&ente inK!sto aos olhos do &!ndo 7, esse &es&o -ato e& se re%etindo desde ent'o. O &!ndo contin!a &atando aA!ilo A!e Mes!s -!ndo!D e a cada e), A!ando est6 alisando a terra %or ci&a da co a, o! e di)er de re%ente A!e aA!ilo ainda est6 i o e s!r+i! de no o e& al+!& o!tro l!+ar. N'o ad&ira A!e o &!ndo nos odeie.> 9V> ,esta e), o A!e est6 e& Ko+o B al+o &!ito &aior. Se retrocedesse aos %assos anteriores, !&a criat!ra %erderia, na %ior das hi%Gteses, se!s %o!cos anos de ida nesta TerraD &!itas e)es, ne& isso. Retrocedendo neste %asso, %erde&os !&a reco&%ensa in-inita 9no sentido &ais estrito da %ala ra>. Isso %orA!e o &o&ento cr1tico che+o!. No decorrer dos sBc!los, ,e!s cond!)i! a nat!re)a ao %onto de %rod!)ir criat!ras A!e %ode& 9se A!isere&> ser a0stra1das da %rG%ria nat!re)a e trans-or&adas e& Fde!sesF. Ser6 A!e elas deiEar'o A!e isso aconte(aO ,e certo &odo, isso se asse&elha C crise do nasci&ento. AtB o &o&ento e& A!e nos le anta&os e se+!i&os a Cristo, ainda so&os ele&entos da nat!re)a e re%o!sa&os no 5tero da nossa +rande &'e. A +esta('o -oi %rolon+ada, dolorosa e cheia de ansiedade, &as a+ora atin+i! o cl1&aE. O +rande &o&ento che+o!. T!do est6 %ronto. AtB o MBdico K6 est6 aA!i. Ser6 A!e o %arto ai Ftranscorrer se& %ro0le&asFO Mas B claro A!e eEiste !&a di-eren(a i&%ortante entre esse %arto e !& %arto co&!&. No %arto co&!&, o 0e08 n'o te& &!ita escolhaD neste, ele te&. /ico a %ensar o A!e !& 0e08 co&!& -aria se ti esse escolha. Tal e) ele %re-erisse %er&anecer na esc!rid'o A!ente e se+!ra do 5tero. E idente&ente, %ara ele o 5tero seria sinHni&o de se+!ran(a. Mas ele estaria en+anadoD se l6 %er&anecesse, &orreria. So0 esse %onto de ista, a coisa K6 acontece!. o no o %asso K6 -oi dado e ainda est6 sendo dado. As no as criat!ras K6 est'o es%alhadas, aA!i e ali, %or toda a s!%er-1cie da Terra. Al+!&as, co&o e! &es&o ad&iti, ainda n'o s'o reconhec1 eis, &as o!tras %ode& ser reconhecidas. ,e A!ando e& e), encontra&os !&a delas. As %rG%rias o)es e rostos delas s'o di-erentes dos nossos. &ais -ortes, &ais tranAcilos, &ais -eli)es, &ais radiantes. Elas %arte& de onde a &aioria de nGs &al conse+!e che+ar. Co&o e! disse, s'o reconhec1 eisD &as oc8 %recisa sa0er o A!e %roc!rar. N'o se asse&elha& e& nada C idBia de F%essoas reli+iosasF A!e oc8 -or&o! a %artir de s!as leit!ras. N'o cha&a& a aten('o %ara si. 2oc8 tende a %ensar A!e est6 sendo +entil co& elas, A!ando na erdade s'o elas A!e est'o sendo +entis co& oc8. A&a&7no &ais do A!e os o!tros ho&ens, &as %recisa& &enos de oc8. 9Ali6s, te&os de s!%erar a ontade de nos sentir&os necess6rios. e& certas %essoas F0oa)inhasF, es%ecial&ente &!lheres, essa B a tenta('o &ais di-1cil de encer.> E& +eral, %arece& ter te&%o de so0raD -ica7 &os a %ensar de onde e& esse te&%o. ,e%ois de reconhecer a %ri&eira dessas no as criat!ras, oc8 reconhece7 r6 co& &!ito &ais -acilidade a se+!nda. E tenho a -orte s!s%eita 9&as co&o o! sa0er co& certe)aO> de A!e elas &es&as se reconhece& !&as Cs o!tras de &odo i&ediato e in-al1 el, %or ci&a de todas as 0arreiras de cor, seEo, classe social, idade e atB &es&o de credo. Nesse sentido, santi-icar7se B co&o entrar n!&a sociedade secreta. No &1ni&o, no &1ni&o, de e ser !&a coisa eEtre&a&ente divertida Mas oc8 n'o de e i&a+inar A!e as no as criat!ras s'o todas Fi+!aisF no sentido co&!& da %ala ra. M!itas coisas A!e e! disse neste 5lti&o li ro %ode& le 67lo a s!%or A!e assi& seKa. Para nos tornar&os no as criat!ras, te&os de %erder o A!e a+ora cha&a&os de FnGs &es&osF. Te&os de sair de nGs &es&os e entrar e& Cristo. A ontade dele te& de ser a nossa e te&os de %ensar se!s %ensa&entosD te&os de Fter a &ente de CristoF, co&o di) a B10lia. E, se Cristo B !& sG e te& de estar FdentroF de todos nGs, acaso n'o -icare&os todos i+!aisO Parece A!e si&, co& certe)aD &as, na erdade, n'o B assi&. Neste caso, B di-1cil encontrar !& eEe&%lo A!e il!stre aA!ilo de A!e se trata, %ois n'o eEiste& d!as coisas A!e +!arde& entre si !&a rela('o se&elhante C A!e o Criador te& co& !&a de s!as criat!ras. Mas o! a%re7 sentar, co& certa hesita('o, dois eEe&%los eEtre&a&ente i&%er-eitos A!e tal e) nos d8e& !&a a+a idBia da erdade. I&a+ine !& 0ando de %essoas A!e se&%re i e! na &ais co&%leta esc!rid'o. 2oc8 che+a e tenta eE7 %licar7lhes co&o B a l!). Pode tentar di)er7lhes A!e, se eles sa1re& na l!), a &es&a l!) incidir6 so0re eles todos, eles a re-letir'o e assi& se tornar'o o A!e cha&a&os de F is1 eisF. N'o seria %er-eita&ente %oss1 el A!e eles i&a+inasse& A!e, co&o todos rece0eria& a &es&a l!) e rea+iria& a ela do &es&o &odo 9o! seKa, a re-letiria&>, -icaria& todos co& a &es&a a%ar8nciaO Mas oc8 e e! sa0e&os A!e, na erdade, a l!) &ostra o! e idencia o A!anto todos eles s'o di-erentes. O! sen'o i&a+ine !&a %essoa A!e n'o conhecesse o sal. 2oc8 lhe d6 !&a %i7 tada %ara eE%eri&entar e ela sente !& sa0or es%ec1-ico, -orte e %!n+ente. 2oc8 ent'o lhe di) A!e, no se! %a1s, as %essoas !sa& o sal co&o te&%ero de todos os %ratos. N'o %oderia ela res%onder. FMas, nesse caso, todos os se!s %ratos de e& -icar eEata&ente co& o &es&o +osto, %ois o sa0or desse %G 0ranco A!e oc8 &e de! B t'o -orte A!e de e &atar todos os o!tros sa0ores.F PorB&, oc8 e e! sa0e&os A!e o sal te& !& e-eito dia&etral&ente
25

o%osto. Lon+e de F&atarF o sa0or do o o, da do0radinha e do re%olho, ele na erdade o real(a. Os ali&entos sG &ostra& se! erdadeiro sa0or A!ando oc8 lhes acrescenta o sal. 9E claro A!e, co&o e! disse, esse eEe&%lo n'o B &!ito 0o&, %ois, no -i& das contas, de -ato B %oss1 el a0a-ar os o!tros sa0ores %elo eEcesso de sal, ao %asso A!e o sa0or de !&a %ersonalidade h!&ana n'o %ode ser a0a-ado %elo eEcesso de Cristo. Esto! &e es-or(ando ao &6Ei&o.> O A!e acontece co& Cristo e conosco B al+o se&elhante a isso. P!anto &ais tira&os do ca&inho aA!ilo A!e a+ora cha&a&os de FnGs &es&osF e deiEa&os A!e ele to&e conta de nGs, tanto &ais nos torna&os aA!ilo A!e real&ente so&os. Ele B t'o +rande A!e &ilh@es e &ilh@es de F%eA!enos CristosF, todos di-erentes, n'o ser'o s!-icientes %ara eE%ress67lo %lena&ente. /oi ele A!e os -e) a todos. Ele in ento! L co&o !& escritor in enta os %ersona+ens de !& ro&ance 7 todos os ho&ens di-erentes A!e oc8s e e! de e&os ser. Nesse sentido, nossos erdadeiros seres est'o todos nele, es%erando %or nGs. ,e nada ale %roc!rar Fser e! &es&oF se& ele. P!anto &ais resisto a ele e tento i er so)inho, tanto &ais &e deiEo do&inar %or &inha hereditariedade, &inha cria('o, &e!s deseKos nat!rais e o &eio e& A!e i o. Na erdade, aA!ilo A!e cha&o co& tanto or+!lho de Fe! &es&oF B si&%les&ente o %onto de encontro de &ir1ades de cadeias de aconteci&entos A!e n'o -ora& iniciadas %or &i& e n'o %oder'o ser encerradas %or &i&. Os deseKos A!e cha&o de F&e!sF s'o &era&ente os deseKos o&itados %elo &e! or+anis&o -1sico, inc!tidos e& &i& %elo %ensa&ento de o!tros ho&ens o! &es&o s!+eridos a &i& %elos de&Hnios. O os, 6lcool e !&a 0oa noite de sono. eis a1 a erdadeira ori+e& da &inha decis'o de 0eiKar a &o(a sentada C &inha -rente na ca0ine do tre&, decis'o A!e, %ara -a)er !&a 8nia a &i& &es&o, considero %essoal1ssi&a e &ad!ra&ente re-letida. A %ro%a+anda ser6 a erdadeira ori+e& de &inhas idBias %ol1ticas, A!e considero %rG%rias e es%ec1-icas. E& &e! estado nat!ral, n'o so! tanto !&a F%essoaF A!anto +osto de %ensar A!e so!. a &aior %arte daA!ilo A!e cha&o de Fe!F %ode ser -acil&ente eE%licada %or o!tros -atores. E sG A!ando &e olto %ara Cristo, A!ando &e entre+o C %ersonalidade dele, A!e co&e(o a ter !&a erdadeira %ersonalidade &inha. No co&e(o e! disse A!e h6 Personalidades e& ,e!s. A+ora o! &ais lon+e e a-ir&o A!e e& nenh!& o!tro l!+ar h6 %ersonalidades erdadeiras. 2oc8 n'o ter6 !& e! erdadeiro enA!anto n'o entre+ar a ele o se! e!. A i+!aldade o! se&elhan(a eEiste so0ret!do entre os &ais Fnat!raisF dos ho&ens, n'o entre os A!e se rende& a Cristo. P!'o &onGtona B a se&elhan(a A!e i+!ala todos os +randes tiranos e conA!istadoresD A!'o +loriosa B a di-eren(a dos santosQ Mas o e! %recisa ser entre+!e de erdade. 2oc8 te&, %or assi& di)er, de lan(67lo -ora FCs ce+asF. Cristo de -ato lhe dar6 !&a %ersonalidade no a, &as n'o . %or ca!sa disso A!e oc8 de e 0!sc67lo. EnA!anto esti er %reoc!%ado co& s!a %ersonalidade, oc8 n'o estar6 ca&inhando na dire('o dele de &odo al+!&. O %ri&eiro %asso consiste e& %roc!rar esA!ecer co&%leta&ente de si &es&o. Se! no o e!, se! e! erdadeiro 9A!e . de Cristo e ta&0B& B se!, e B se! K!sta&ente %orA!e B dele> n'o s!r+ir6 enA!anto oc8 o esti er %roc!rando. SG s!r+ir6 A!ando o o0Keto de s!a %roc!ra -or ele. Acaso isso %arece estranhoO Sai0a A!e o &es&o %rinc1%io i+ora e& ass!ntos &!ito &ais terrenos. Mes&o na ida social, oc8 Ka&ais ca!sar6 0oa i&%ress'o a o!tras %essoas enA!anto n'o %arar de %ensar na i&%ress'o A!e est6 ca!sando. Mes&o na literat!ra e na arte, nin+!B& A!e se %reoc!%e es%eci-ica&ente co& a ori+inalidade %oder6 Ka&ais ser ori+inalD ao %asso A!e, se oc8 tentar -alar a erdade 9se& li+ar a &1ni&a a A!antas e)es a &es&a erdade K6 -oi declarada no %assado>, no e e)es e& de) ser6 ori+inal se& %erce087lo. Esse %rinc1%io re+e a ida inteira, do co&e(o ao -i&. Entre+!e7se, %ois assi& oc8 encontrar6 a si &es&o. Perca a s!a ida %ara sal 67la. S!0&eta7se C &orte, C &orte cotidiana de s!as a&0i(@es e dos se!s &aiores deseKos e, no -i&, C &orte do se! cor%o inteiro. s!0&eta7se a ela co& todas as -i0ras do se! ser, e oc8 encontrar6 a ida eterna. N'o +!arde nada %ara si. Nada A!e oc8 n'o de! che+ar6 a ser erdadeira&ente se!. Nada A!e n'o ti er &orrido che+ar6 a ser ress!scitado dos &ortos. Se oc8 0!scar a si &es&o, no -i& sG encontrar6 o Gdio, a solid'o, o deses%ero, a -5ria, a r!1na e a %odrid'o. Se 0!scar a Cristo, o encontrar6D e, K!nto co& ele, encontrar6 todas as coisas. "IM

22

S-ar putea să vă placă și