Sunteți pe pagina 1din 32

Escolo deras Pirencos 1916

jmiL
1918

1917
BfZIER

ARMANAC

pay^TJififio
mo mo ra0

DER

(9 , 10

et ll

Annados)

IV.'ls : Os3S c.

t
EMPRIMARIO E LIBRARI SARTHE
BANHRES-DE-LUCHOUI}

MCMXVl
HSTES CAAI BI/iDRES
Pentocousto, 11 de Junh. Trinitat, 18 de Junh. Cor de Diu, 22 de Junh. Arrousari, l de Ottobre. Aunts, 3 de Decme. Settagesimo, 20 de Hereu. Cendres, 8 de Mars. Pasco, 23 d'Abriu. Arrougacious, 29 de Mai. Acencioun, l de Junh.

N.-D. d'Aoust que ca un dimars, Toussants un dimcres, Nadau un dilus.

Cltsis
Desouli : 3|de;Hereu (t.), 30 de Julht (en antch), 24 de Decme (p.). De li : 20deJ(p.), 15 de Julht (p.).

MCMXVII
HSES
Settagesimo, 11 de Hereu. Cndres, 21 de Hereu. Pasco, 8 d'Abriu. Arrougacious, 14 deMai. Acencioun, 17 de Mai.

GAMBIADRES
Pentocousto, 27 de Mai. Trinitat, 3 de Junh. Cor de Diu, 7 de Junh. Arrousari, 7 de Ottobre. Aunts, 2 de Decme.

N.-D. d'Aoust que ca un dimcres, Toussants ur; dijaus, Nadau un dimars.

Cltsis
De souli : 23 de J (p.), 19 de Junh (p.), 19 de Julht (p.|, 14 de Decme (en antch). De li : 8 de J (t.), 4 de Julht (t.), 28 de Decme (t.).
@ U5

Primo, et 21 de Mars. Estiu, et 22 de Junh.

Autouno, et 23 de Setme. Iurn, et 22 de Decme.

IBZIE'RSI

ESCOLO DERAS PIRENOS

Armanac dera Mountanho ta 1916-1917-1918


PRUMRO PARTIDO : 1916

ABERTIMENT
CARI COUNFRAIS, AMICS COUMPATRITES,

En pas dera prto d'aquste Armanact. (doubble engan: d'ste estat arretardat que l'a balut de crche.. .) que bous pouirim tourna dide, en nou trouba s acabado 'ra gurro, > que poudret lge ena prumro pajo dedj Armanac de 1915... Cap de Felibrejado encaro : trp de malurs de tout coustat, manco de les. Cap tapc d'amassado dera 'Sclo ne d'arrenoublomnt det Buru : ad aquste, que boulerat plan h crdit dinquio moumnts ms erousi.... Ms que coundam parcr que mous mantenguerat era bsto ajudo 'ra bsto bouno coulabouracioun, dera plumo dera boussto, en countina d'arrepeta dap nous auti: Bibo 't Coumnges 't Couserans, bibo 't nste pbble 'ra nsto lngo! Toustm Francsi, toustm Gascous ! Era <Scl0 deras pmEN0S.

EDJ

2 DERA GURRO

(Det 15 de Setme 1915 at 18 d'Aoust 1916) Era segoundo annado dera gurro que coumnce per quauqui prougrssi des Aliats. Es Arrusses nou 'rreculen gaire ms ; at countrri, que hn as Alemants ms de 40.000 preds. Es Italins que tnguen boui; toustm. Es Francdi, ajudats pes Angldi, | qu'enfouncen es Alemants fip Setme, en Chanipanho, que les prnen ms de 23.000 mes de 144 canous. Ms tout d'uij sc era Bulgari, traidouromns, qu'es lance de cap ara Serbi, d'acrt dabb Alemants, Austriacs Turcs. Es Srbis eroucs qu'es trben lu negats pet noumbre. Es pouscious prenudes pes Aliats Salounico lu tabn en Albani que

2 nou les pden tournaganh, ne as Mountenegrs tapc ( mmo era 'spediciour; des Dardanles qu'ei abandounado) ; ms que pden assegura 'ra 'rretrto dera lou armado permet-u d'arreh-s (Ottbre 1915 Hereu 1916). Pes auti frounts, en Eurpo, campanho d'iurn (era 2), sense grani cambiomnts. En Africo. es Alemants que acaben de prde et Camerouv- En Aurint, es Angldi que soun batuts, bri-us prenudi Iioutel-Amara, ms que ganhen en Egitto. Es Arrusses qu'auancen en Prso 'n Asi Minouro, que prnen as Turcs, et 17 de Ilereu, era frto plao d'Erzeroum, dap 223 canous ; pc pc, touto 'r' Armeni, ta crlomns martirisado pes Turcs.que les ei enlheuado, s' Diu plts per toustm ! Entretant, part det 22 de Hereu, qu'arraujen es Alemants de cap ara nsto plao de Berduv- En de-bades ! Aprs era Marno 'dj sr, qu'ei tadari iaute ecchc sanglant. Cntro 's frts cntro 'ra bilo que prden plan 300.000 rnes que s'echchguen es dnts. Et Pourtugal que s'ei unit dap nous-auti, qu'ajude Blges Angldi prne as Alemantsera lou Africo aurientalo. En Irlando, qu'esclate iou 'rreblto, lu arreprimado ; qu'ei d'espera qu'aquet penibble soubenir sera enfin effaat pet doun generous der' autounoumi despus lountns proumetudo ass hils d'Erin. Entre Junh Aoust, nauro seri de succssi tas Aliats : grano ataco anglo-francso det coustat dera Soumo, que h curba ms de 26000 preds de 140 canous, mntre que Berdun tn toustm; Arresistno energico des Italins det coustat det Trentin prso per ri de Gorizia (9 d'Aoust) dap 15.000 preds ; -ganh counsiderabble des Arrusses en Galico : qu'ei prnen Tchernooits, dap ms de 350.000 mes de 365 canous, det 4 de Julht at 13 d'Aoust; atau madch en Armeni, aoun prnen Trebizoundo, Erzindjan. etc , coupen toustm ms as enemics et camin des Indes. De ms, es Arabes que s'arreblten cntro's Turcs ; es Angldi que les ajuden. Iou grano batalho nabalo entre 'ra lou flto 'ra flto alemando det coustat det Jutland que lche es Aliats mstres dera mar. aquiu qu'en m at mii d'Aoust 1916. Ms era gurro nou tque pas encaro ara fii?... [Bipajo 15 ci nnrs). . B. S (5 de Mars 1917). Parla luclionns.

GOOfFr/US 0 AJVIIGS DERA 'SGOLO


Morti en Camp d'Aunou

debadj e; Draplu, o det ft m Giiro


Lieutenant L. BIZE, tu au Pont d'Aberchviller, le 21 Aot 1916. Louis DULHOM-NOGUS (et delicat pouto d'Auentinhar}, arrepresentant dera 'Sclo Paris), tu Marcilly, le 8 Septembre 1914. Comte J. de TERSSAC. bless mortellement Lacroix-sur-Meuse le 24 Septembre 1914, mort le lendemain. J.-B. BGARIE, [bouv felibre biarns) tu Roclaincourt en fvrier 1915. Victor LZOP, bless mortellement dans l'Artois le 27 Septembre 1915, mort quatre jours aprs. Colonel DENCAUSSE, commandant la place de Philippeville, . colonel du 3e zouaves, mort en Algrie. G. TEULI, bless, fait prisonnier en Lorraine en 1914, mort ' Magdebourg des suites de ses blessures. Joseph RIBET, dput de la Haute-Garonne, mort Aspet des suites de sa campagne le 9 Mai 1916. Sergent Ren DUFOR, professeur de \n Suprieure au Lyce de Toulouse, bless mortellement le 19 Mai 1915, mort le lendemain (Voir ci aprs p. 18) Armand LAMOTHE, mort au service Agen le 26 Fvrier 1915 ; et Franois de LARTIGUE, au front; touti dus bouni felibres d'Armanhac. ' Valentin BARDOU, tu en septembre 1914. Sergent G. CABAR, tu la Haraze le 14 Janvier 1916. Jean BATAILLE, tu le 9 Aot 1915. Emile CAZENEUVE, tu Bertrix le 22 Aot 1914. B.FOURTIC, bless,fait prisonnier, mort le 29 Aotiftl Avesnes. Guillaume PRESTY, infrmier militreToulouse, mort Astaffort. Capitaine BORDES-PAGS, tu prs des Marais de St-Gond la Bataille de la Marne,le6 Septembrel914 (Voir ci-aprs p. 19). Que mou-n bouleritn de nou pas balha tab acitau ui soubenir at Gnral GALLINI, ministre dera gurro en 19151916 : mrt et 27 de Mai 1916 ; iou placo quei estado pousado ena part de caso si Sen-Biat et l de Ottbre 1916.

Era Gurro de 1914-1917


Despuch es terribles rabges des Mrous e des Sarrazs, desempuch era luto memourabl que durc cent ans, poudm dise qu'era Gurro que coumencc at ms d'Aoust 1914 e que n' pas encaro finido, que sira pes noustis descendns era ms sanglanto perido qu'ajo desoulatch es pples. N' cap soulomnt era Frano 'r' Alemnhou qu'es trbon en counflit: qu' prsque toutos eras nacious euroupenous en defro de quaucus petits reyaumes. De ms, en coundan eras troupos lebados pera Frano e tab pes noustris aliats ets Anglsis, troubam qu'er' Africo afournitch un large tribut en aquro moubilisaciou fourmidablo. Que besm mmou es Pbles d'Asio soulebats de tout coustatch, e que s'n a mancatch de pc qu'es Japounses es bencurs de Port Arthur - nou sion benguts gro.ussi es rncs des Francses e tab des Russos. 'r' Americo, que fara ?. .. 's Italins ?... N'm pas encaro ara fi dera.batalho ! Era endinhaciou generalo n' pas soulomnt prouboucado per' ambiciou sense brnous det pble alemant:. que soun sttrtout eras terriblos croutats, ets actes de bandalisme, es fourfts abouminables dount s' rendutch coupable. Un praube troupi francs grabomnt blassatch, encapable de rejnhe sa coumpnhou, qu'ro trabessatch de part en part. Poudei' m cita et noum d'un major tatch at mitch de sous malauts... Que soun encaro aquris trts, coustatch deras atroucitats coumsos countro s bielhars, countro eras fnous e mmou debmajusta countro d'innoucntis macipous? De petitis Beljos. aprs ab assistatch at martridesous parns, s'an bist eras mas 's brasses coupats !.. Juli Cesar, que fuc ta crul quan s'emparc dera noustro Gaulo antico, n'abio pas ft prbo d'uno barbario parlho... E qu' debant aquris aotes abouminables, debant aquris crimes ourribles que s'e manifestado era reblto dera councino uniberslo.

Eras bictmous dera Gurro qu'es coundon au per miliouns ; ms aquros prtos soun erjcaro at dijous deras croutats tirannicos qu'an semiatch, sus lous passages, eras hrdos sanguinrios det Eaiser!. ...
<ts~ci>r)<><t>.

Dchi de coustatch eracounduito desBchos bis--bisderasfnous... En Frano et surtout en Belgico qu'an prengutch nto d'aquris fts ; ms nou pdi que sinhala edj acharnoumnt qu'es Prussins an metutch countro era Catedralode Reims. Tout et moun sap en quin partitch qu'apartnguan qu'aqutch mounumnt coustitabo io reliquo naciounalo, d'un inters e de io balou istourico inapreciablo. Et ri de Frano Charles VII i fuc sacratch per Jnou d'Arc. Era Catedralo de Reims queremountabonoun-soulomntplusiurs sicles d'existno, ms sa balou artistico qu'ro encoumparablo. E pusqu'es Alemants se pretnden ets enbouyats de Diu, l'on se pt demanda de qunou maniro enterprton lour f, soun egart. Es massacres dera Enquisiciu nou sounquepc decauso atcoustatch dera terrou prussinou!... Era pats qu'desiradopes pbles engeneral,surtoutenAlemnhou... Que soun eras nacious aliados que l'an de dicta. Pc de familhos i-aura que nou sion estados frapados praquro luto sanglaijto. Era poupulao de Berlin que s' deja reboultado debant era famnou qu'aumnto cado dio ! Calera de noumbrousis boulumes enta rnde counde en detalh d'aquro Gurro terriblo. Attila, ef ms sanguinri des capitanis, qu'auri desabouatch e fletritch era coundiiito des Hussars dera Mourt Era Gurro de 1911-1917... que coustituara et princpi dera outounoumio des granis e petitis Estats d'Eurpo : qu' era luto det drt countro era enjustio! Malgr Bismarlt e soun famous aximou (( era foro que prime et drt)), sira et drt que trounfara. r Valentin BARDOU. Jambi 1916.
Parla d'Ustou (Arijo).

0 mourts! jadtch1 tranquiis davatch nu pams de trra S Arremerciatch Diu de nou 'u-vous ht by Et ms terrible flu, era ms grna gurra Qu'es sa jmes vista davatch et souly. Que-n y a ta h trambla, 'ra soula pensda D'arrecounda 'o-tau ; que s'a 'h2 'ntout ploura, Et c tout alevatch^, er' ma 'mbricalhda ; - Espauentable qu'ey! qu'm nou s'en pt cara. Lucifr, arraujous, qu'en a ht peta 't cable ; Ets Alemants maudits, demnis dets eyhrs 4, Qu'an sautatch en pas que y-an ht lou diable: Deras plgas qu'an ht qu'en fremch l'univrs. Cadan qu' susprs, pertout qu' 'ra panica; De Loundras Berlin, Paris Petrougratch, Tout qu'ey eu guerreja : denqua 'ra Belgica, Pasible pasoun dej martahalhatch 5. Tout qu'cops de canous, tout qu' camps de vatlha ; Tout hc sarje. Quinas ourrous, moun Diu ! De tout coustatch soullats hachats pera mitralha ; Qu de mourts vlassats soun prac, praquu ! Dap era croutatch d'Antiocus Epifna Et Bcha criminl qu'aucch ets inoucnts : Ets us soun fusilhats, ets autis les escna ; * Fora qu'an soufri de vin cruls turmnts. Quin bouleversamnt, quin desstre, quin trouble ! Pas un rve de drt, es camps arravadjats ; Ey viladges pilhats, birats de founts en couble ; Catedrlas, castts, glysas, tout qu' crematch ! Qude plours de crits! quinas cnas ourriblas ! Qu de ds, de doulous a 'n a suslheuatch !

7 Quna desoulacioun! qunas cusas terrblas: Quin flu snse parioun6 ! Quna calamitatch! Mla maladiccious 'ra ra varvra ! Aquste qu'ey etcritch lanatch de tout coustatch ; Ms en cnt ans deg que-u cridaran encra Es hils de noustis hils 'ra pousteritatch. Autrichis Prussins ! hujtch, saloupara ! Moustres arrepunhnts pej eyhr escoupits ; Tant qu'et moun sa moun, ourrbla hastiara, Seratch toustm trattats en senistres bandits! J. SOUL-VENTURE.
Parla de Harrra, Cantoun de Maulioun (H-P).
NOTAS.

3. Meurtri.

1. Gisez, dormez. 2 Pour qae s'a h, cela doit se faire. 4. Enfers. o. Ecras. 6. Sansgal.

t Crab
Cad' an, u crab qu'arribaue tat bilatye de Paloum e que cridaue couma touts ets crabs: (( Qui-n b, li de crba? qui-n b, li de crba ? )) T)), ce disn ets maynats, Batistou qu'ei arribat, anm-mous h d li. Erali, que la ben bou marcat sn qu'en has bue per arr ats drles qu'arrecountraue. Soulamns qu'aus demandaue quaucas esplicacious ta pagamn : (( U atau ei arriche ? E u atau a pl de bcas ? Per aqut cam ei pden passa ets toumbourus e ets cars cargats?.. E ets maynats qu'arrespounn ta pl que sabn. N'ou poudn pas debina.... Ed an passat, arrs nou beiou Batistou ; era gurra qu'arrib nou pensauen pas ms t ' Aqustes dias passats que bencou ua ltra de Janou, presouni en Prussa. Qu'ei troubn escriuut dab u cap d'esplinga aqustes dus mouts : Batistou crab . Touts qu'an coumprs que Batistou n'ra que u 'spiou. S'ets

8 Prussins aun poudut debarca Bourdu ou Baiouna, Batistou qu'aus aur guidats en aquste pas. Ms couma n'an pas at besoui d't, que l'an boutat crab dets presounis.... Urousamns que i-a en Gascounha d'auti crabs que Batistou. Sylvain VERDIER.
Parl d'Auezac-Prat (Cantou dera Barla-de-Nsta) Cap deras Lanas dera Lamza.

(Sirbentsc) . Qan d'au, coupabble, atirat Sus tch 't pbble sn era hiro celsto Dauid de caus houc fourat "Entre hamino, gurro psto, l per i de st ans, tres msi, ' tres dis, Dounc, es nines de lhrmes plis, Qu'es descidc tara darrro En esclama-s : Ms bau cai entre es mas D'ur; Diu de coumpassioun, , qu' ntrees des umas!... Paraulo plap trp bertadro... 2. Qu'ei 'ra gurro surtout un flu, Pera hno qu' ami, ms que cap detestabble, g ms encaro dilhu, Dabb aquet poud 'spauentabble Des esplousius, que hn sus es praubi soullats Edz us cntro 'dz auti lanats, Coumo frces dera naturo Brulha, grella, Lits de hc arroulla, Bucharrades de hr de pertout periggla, Mrt en semia snse mesuro. 3. 'ngan, helas, ms que jams, Mercs as Alemants, s'ei afro 'nchinhado;

9 Des ourrous, crles esprs, Per ri 'ra 'rramo ei ganhado : Boumbes ta halama, benenouses bapous, Jts de flambejantes liquous, Tout o qu'es demous les espiren, Pet Diu de pats En did-s encargats Edz uti d'ablada des castics meritats... : A-plad, ma h, que s'en tiren !... 4. Ah ! 's ipoucrites 's felous ! Det Cu qu'es diden hls, toustm l'an ena bouco; Ms nou hn qu'abouminacious : Des lous trts Satan qu'ei 'ra souco. A lejaus enemics, det qui-i et soul pecat Et pas d'au les bedat, Que les maquen les tourturen ; Es aufcis Que hn mmo 'n quartis, E qu'esbentrguen de sanc hert es preds, Qan d'au pietat les counjuren. 5. Es qui n an armes en troupts Qu'amassen, lounh-lounh enla les assourriaquen ; A bedj-un, arriga 's budts ; A droullts, es mas les abraquen ; Que dan era hichado as mainadjts en brs ; Qu'aluguen immnsi brads N'arrepoussa-i es qui-n bn huge ; Pas un pechic Ess hnnes adj abric Nou-s trben det lou gnh, ta bach frenetic Qu'at frount endinhacioun bou-n puje. 6. de fusilh per un soul cp (Qu'es lous mmo an tirat!...) crema biles antires Tout de petrl at gran galp Unt-gg'-i, h-n hles halhres ;

10 De 'rrauj(o) halamara-n es ms santes beutats, Espitaus, unibersitats, En prouclama-s cibilisaires ; 'n n-ste prou, As tmples det Senhou Ataca-s, dinquio 'dj auta counsecradou Manda 's lous oubusi 'chchasclaires ! 7. 'Nat, mat, encaro quauque tns Senhalt-bous, per us hrohts abourrabbles; Amassat es carbous ardnts Sus et bste cap, miserabbles !... Et delri sanglant, at qui, fao at souli, Bous abandounat, -dounc qu'i Just o que mous tourne 'sperano : Sermnts bioulats, Ahcs, assasinats d'Arrms cap at ceu es braci mancs lheuats, Tout acr que cride : Benjano ! Parla lrichouns. B. SARRIEU.
17 de Setme 5 de Ottbre 1915. COUNDE DET COUSERANS

Ets Dii)5 det Diable


En sigle passat que biuy, Brdos-de-Castilhu, u me *7Vfcfiw noumat Bernatj et SaubatgevQu'ro talomnt praubeque, u anh, nou poudio cap soulomns paga ra talho, et celhedou que li hc d io cedulo. Per hro que s'en anc trouba et celhedou ; ms, at lc de li pourta de bri dins, que li pourtc unh cr de rasous pla bounos de nou paga tout d'unh cp: era prumro mmo qu'ro de nou au unh su. Se nou as dins, crco-nh ! , a lididc et celhedou. E aounh?que nou-n pdi maleua en lc.. Dam le Diable, se bs !.. E Bernatj et Saubatge que s'en tourno pla embahitj, talomnt embahitj que s'arrapo crida at Demni coumo 'u hu.

^jTJ'

11 At mitj det cam que troubc subitomnt u me abilhat de routj, barbutj, pelutj cournutj coumo unh bouc, que li deinandc era rasou det siuembahimnt. N' cap dins ! , a li respounc et Saubatge, coumo nou pdi paga era talho, et baile qu'em bu prne era capto, qu' era soulo po bouno qu'em soubro, mns que nou ane cerca dins en Linfr enda paga: Seguich-me; jou ja t'i bau acoumpanha. E s'em proumetts de tourna-m ac madch, Piromalo, ounh sounh aro?... En mmo endrt. E dounc anm. Qu'es hiqurenh pet bsc alla d'Aulenhac, enh trauc dera Hount, lu ja-s troubrenh at mitj det Linfr. Ayqu qu'as ets dins qu'et hnh nacro , ce li didc et moussu routj, pelutj cournutj que nou ro cap arres ms qu'et Demni; ms, abans de parti\ ato-t pla toutos aqustos cadiros bdos; be bdes aquros dis : que sounh reserbados endat celhedou endat baile det tiu bilatge. Counfrme ara proumsso, et Diable que hc sourt et nouste Bernatj det Linfr qu'eu tournc pousa Piromalo aounh l'aui troubatj. Bernatj, countnt, que s'en ba cap at o det celhedou, qu'eu tiro ets dins ensus era taulo : Aiqu les auts ! - E d'ounh les as tirats ? , li demando et celhedou tout estounatj. Det Linfr, ounh m'auts dit d'an-les cerca; at segur que sounh pla countnt d'ste-i anatj : qu' autj, au-mns per unh cp, et plas de bde eras cadiros de houc soufre que sounh reserbados aiqu endat baile... ,e... enda bous!.. Despuch aquro hto, james et celhedou li demandc mes unh su' ne u arditj; james tab et baile nou gousc li pourta cap de cedulo.. Nou i-a cappla bt tns que Bernatj et Saubatge mrt Brdos, nou-s genauo cap enda repeta, toutis ets qu'ainh hame de l'entne, era istrio que bngui de bous counda. Parla de Couserans (Arijo). P. CASTET.

La eanseu del Preseunh


Aire de La Paimpolaise . 1 Dejous la broumo d'Alemanho, De /ame e de frit rousegal f, Tout recourdan-se 2 sa mountanho, Le pasant que fuc souldat, Aro presounh, Plouro d'eigej 3: Quan pouir, de ma douo Frano, Tourna bse le soullh clar, Le bilatjt de moun enfano, Le mu tt e la mbo lar 4 ! 2 Se patich al camp de misro, De sous planhs degus n'a pietat; L'aire de la terro 'strangro Qu' mourtal enda l'exilat Qu' toustem soult E que dits siaut 5 : Quan pouir bbe as rius brujntis6, Quan beir las gstos7 enflous, Mous balouns e mous prats risntis Moun cl pur tout pl de cansous ! 3 Decps uo filho bloundasso Le desbisatjo duromnt Amb' o countunho 8 de rasso, Gharran un parla mal ausnt 9 ; E 1' praube goujat Souspiro eigejat )0 ; Quan pouir bse 1' dous bisatje De l'amigo al rise mistous, Escouta soun bressant leigatje End' amourtousn mastristous! s>

4
Senh o fnno descarado 12 L'ensulto, le punh remat,l3 Coum' 14 a perdut la tranchado Le filh aimat que s'a nouirit. E triste, 1' souldat Respoun per pietat: Mamai tab se desespro En broucan l al cantou del fc ; Coumo tu malasich 16 la gurro En nou bsen l'efant enlc.

5 La nht, souscan aichus la palbo, Que pnso as rudis coumpanhous Que soun eicaro a la batalho Pel drt sonstratn de las nacious. E la lrmo al lh a dits emb' ergtlh 18 : Lu beiram luze le gran do Que]des frs mous du libera 19; Lu aichu 1' sl de ma patro Firomnt le pou!20 cantara ! Parla de Massat (Arijo). J.-M. SERVAT.

NOTOS. 1. Rong. 2. En se rappelant, en voquant. 3. Ennui. 4. Foyer 5. Doucement, tout bas. 6. Bruissants. 7. Genets. 8. Haine. 9. Parlant un langage peu intelligible. 10. Ennuv 11. Adoucir. l. A mine mchante. 13. Le poing menaant. . De ce que. lb En tricotant. 16. Ellemaudit. 17. Foul aux pieds. 18. Orgueil. 19. Dlivrer. 20. Le coq.

13

ENA GROTO DE LOURDO'


La Croix des Haues-Pyrnes det 23 d'Abriu 1916 que mous aprn qu'et 30 de Mars abans ei estada poudada ena grto de Lourdo o inscripciou en gasoou, que balhe eres paraules dero St0 Birges Bernadto Soubirous. Aquronscripciouqu'eiestada prouboucado pet felibre Arnavielle, de Mount-Pelh. Aquste que la demanda at Cardinal de Cabrires. Et bt que hou trasmetut MNHOU Schcepfer, absque de Tarbo e de Lourdo, per qui hou agradat aimabiomns. Qu'ei u Aurs, temn e istorin deres Aparicious, Estrado de Cadiac, qu'a afrmat coumo d'alhurs Bernadto ro madcho) qu'ero Snto Birges qu'ayue parlat en bigourd Bernadto. Ero inscripciou encrustada en malh, as ps dero statuo miraculoudo, qu'ei dispousda en frmo d'ancro: Que soy > era *eiada Cou^ Eres ltres que soun en brounze daurat. Nou ei pas u aunou sense precednt de counda 'ra Birges coumo 'ro prumro deres felibrsses ? Quan ero Rino det Cu a parlat gascou, pouderim mespreda ero noustolngo mairano? Filadifo de Yrdo qu'aura tressalhit de bounur... noudauti, en aqustes dures esprbes que passam en Frano, qu'ei troubaram u sudyt d'espera toustm. Parla de Guchn, Bat d'Auro (H.-P.). Fr. MARSAN. ,

14

A Moussu Gervail, de

Carbouno

(Po bengudode la tranchado)

Dins nostro guitono fresqueto Malgrat un foc a tot rostir Fasn pla sovent ressontir L'Escrilh de la Saumto .' N'n cado cop regalhardids Como d'un lamp d'aigo de vido, E dins nostro amo encalorido Lo gauj atal flors. Es un pauc de solelh, Trobaire, Qu'adoncos nos avtz balhad, E l'avn autant mai prezad Qu'aici lo cl, sempre, es babaire... Lieutenant Bosc des Cavaliers, le 20 de Janvier de l'an 1915 ac de 1914, p. 42-43

DELGA.

AUNOU DET SANG GASCOU


(SOUNT)

'Ras arrcos 'ts hais coubriuon 'ra mountanho. U balnt det pas, d^autis cps flr soullat, A dit: I hari prats, camps quebalhen blat; Ara bro susou uo prouprietat se ganho ! Naut Titan, tout soul que s'arrapo ad arrc. Et hr at trauco tout, 'ra poudro h tounrros, Desarrigan calhaus e 'ts arbres deras trros Oun nou crecheran ms 'ras racinos de brc. Et bilh, pla cargat d'ans, planto toustm gauso Aumenta 'ncaro 't b, souneyan ats maits. Ta que pousquen trouba,'"ras hilhos, bous parts... Ed Arrusso qu'ei mourt! pet prum cp se pauso.. Aunou det sang gascou, ett hilh de Hautayt A trabalhat tout di det mait ara nt. Yan dera NSTO. Parlade Sn-Laurnsde Nsto(B.-P.) . dtYiLl. 11.

Armanac dera Mountanho ta 1916-1917-1918


SEGOUNDO PARTIDO : 1917 D

'

ED

AN 3

DERA GURRO

(Despus et 15 d'Aoust 1916 diriquio Pasco 1917) Aprs es ta bri succssi des Arrusses, iaute gi que mous re 'rreserbat: et 27 dAoust 1916, iou nauro ajudo, era dera 'Rroumani, que benguc as Aliats. En prum, qu'entrren es Arroumandi ena Trassilbani, abitado pes lous frais; ms nou durc et lou bounur. Mntre qu'es Arrusses soun arrestats per Hindenbourg, Mackensen iou armado bulgaro que prssen es Arroumandi, les tournen pera Dobroudja Roustchouc, les frcen pes lous mountanhes 's lous arribres les prnen Bucarst 's tres quarts det lou pas. Era 'rreprso, pet cs de Salounico, de Monastir que nou pt sauba 'ra 'Rroumani, ms prsque touto 'ra sio armado qu'es pt arretira 'n-s'en jnhe as Arrusses. En Frano, parcr, que ban milhou es causes. Es Alemants que marquen toustm et pas deuant Berdurt, despus ms de 20semmanes, aquedj ah que s'acabe pera 'rreprso det frt de Douaumont, et 25 de ottbre: en undi que prden esAlemants o que les aui calut 240 dis ta counquista-c. Era Batalho dera Soumo qu'es prouloungue tabn, ,sense mi-mous bien lounh, que mous balhe 78.000 preds msde 200 canous. Es Italins, ri, que hn 25.000 preds de ms. Det malerous desrde d'Atnes, at coumenomnt de Decme, arc 'rreparat, pc se parlaram. E atau qu'es fench er' annado 1916, en usa pertout toustm ms es frces des enemics.
OQO

dounc es Alemants, en sent que nou pden daralla ms ste en pln bictouriousi, que bn aproufita et loU succs en Arroumani ta Tprou.]iousa 'ra pats, ms sense endica-n es coundicious 'n boul sauba-s tout o que tnguen. Es Aliats nou-c pden acceptaatau:

. 16

que demanden era liberacioun des pasi fourats, dabb arreparacious garantis (30 de Decme 1916). Furiousi, es Alemants (qu'es duen toustm sarra ms era cinto...) que declaren que haran coula daralla, dabb es lous sou-mars, touti 's nabirs de coumro, nutres o nou, sense abertimnt. Touti 's nutres que proutsten contro 'quro brutalitat, 's Estats-Unis d'Americo (pus era Chino d'auti lu, dilhu) qu'arroumpen dabb er' Alemanho, que lu les bo au dessus... Lntretant, es Angldi, arrefourmats enAurint, que baten es Turcs Kout-el-Amara mmo, bouno 'rrebnjo, que les cacen de cap at nrt, ta jet-les cntro 's Arrusses, qu'arriben de Hamadan aoun an ri tabn benut es Turcs. Bagdad ja 'i prenut pes Angldi (II de Mars)... D'alhurs, es sou-mars alemants nou hn pas et mau qu'm poudi cranhe, mntre qu'es nsti abious hn merblhoj Qu'ei ms frt que jams et frount franeo-angls, 'dj arrusso tabn. En Arrussi, era ''rrebouluciouii que bn d'esclata que smble encaro ms animado de cap as Alemants qu'et goubernomnt det tsar. En Frano, es Alemants qu'es trben fourats d' arrecula, sus ms de cent kilomstres de lounc, de dts trnto kilomtres en larjou, deuant es nstes troupes 's des Angldi. Tauss que nou bn pas ceda encaro. Diu boulhe parcr que s'acabe lu eragurro, que iou pats equitabblo soulido si 'stabblido enfln per lountns !..
{l' d'Abriu 1917). Parla luchonns.

B. S.

Aro er' Americo qu'i


i

Lu de tout coustat en pln qu'auram ganh !

dap nous-uti :

Mmbres o Adernts dera 'Sclo deras Pirenos glouriolisorpp? eitats ar' aripado
Capitaine adjudant-major Franois de BARDIES, 2me bataillon du 159e rg' alpin : croix de guerre avec toile d'argent et toile d'or ; Lieutenant Raphal de BARDIES, commandant la O compagnie du 7me rgiment de Cahors : croix de guerre avec palme ; (Qu'ei es duss hils det nste car Presidnt). Commandant P. DUFOR, (neveu de notre Vice-Prsident) 4 fois bless, Offlcer de la Lgion d'honneur ; f Lieutenant Lonce BIZE, tu au Pont d'Abrechviller. Max BGOUEN et Jacques BGOUEN, citations et croix de guerre ; Duc de LVIS-MIREPOIX, s-lieutenant, deux fois cit l'ordre du jour ; Docteur Bertrand de GORSSE, Mdecin Aide-Major, bless, cit l'ordre du jour; chevalier de la Lgion d'honneur. Docteur G. SENTEIN-SIPIRE, Mdecin-Major, cit l'ordre du jour ; Capitaine Edouard PRIVAT, du 2me gnie, cit l'ordre du jour; Sergent F. FOURTIC, (neveu de M. l'abb Marsan), cit l'ordre du jour; croix deguerre; deux fois bless ; "Caporal Alexandre ARTIGUE, (neveu de M. Fabien Artigue) bless, cit I'ordre du jour ; Paul BARRRE, (flsdeM. Barrre, bijoutier, B.-de-Luchon), idem. J. COMET, (flls de M. Comet, notaire Bagnres-de-Luchon) bless, cit l'ordre du jour, croix de guerre ; Sergent Jean SARRIEU, (flls de M. Ed. Sarrieu), citation, croix de guerre; Firmin SARRIEU de St-Mamet-de-Luchon, (cousin de M. B. Sarrieu), deux fois cit l'ordre du jour ; Abb BONNIS Adrien, cur de Labastide (H.-P.), citation, croix dc guerre. (Bi Ren DUFOR BORDES-PAGS, ci-aprs). D'auti detals que seranbalhats sus aqures citacious en N0del916 'Era Routs dera Mountanho.

18

Ur) des ^ss


Rcn DUFOR, proufessou de 1r0 Suprt> en Lic de Toulouso
Que passc eras prumros anaados de sa bito trp courto, ms bien arramplido, Boulounho-sus-Gsso aoun ro nechutch et 19 Febri 1877, Sen-Biatch, Mourrejeau, Sen-Gaudns, Fouch, blos aoun sa pa, licenciatch en drt, aui edzeratch aunourablomens eras founcious de jutge de pats. Des lics de Fouch de Toulouso aoun brilhc toustm at prum 'rrnc que houc aperatch dab iou bourso de merti en lic Enric IV de Pars. Ena capitalo coumo en proubinoquehouccad'an laureatch en es councours entre es Lics de Frano. Arrecebutch ena secciour; deras ltros dera grano Esclo Nour malo, qu'eD sourtic agrejatch, toustm ara tsto de sous camarados. Aprs un an de serbchi militri, que houc noumatch proufessou de prumro Sent-Estini, ensiito Nimos, enfn Toulouso de prumro superiouro, a oun ei tant arregretatch. Proupousatch ta un lic de Paris, qu'arremercic ta nou pas quita sa familho tant aimado. Qu'aimauo tant tabn soun bilatge, casto nsto, sas mountanhos, sous arrius, sas flous, sous parlas gascous ! B' ro fr dera 'Sclo deras Pirenos b' ro countnt d'assista sas hstos felibrncos ! A Barbazanque i-ro dab soun frai, glouriousomns tournatch dera counquisto det Marrc capitani decouratch.. Qui auri dit alabts que sis ans aprs et Coumandant Dufor seri qate cps blessatch en iou terribblo gurro e que Ren deui ste atenhutch gruomns d'un esclatch d'oubus et 19 de Mai 1916 ta mour edj endeman, erousomns dab es sacramnts dera Gliso?... Qu'aui ht un pacte dab era mrt crestiano. At nm dera familho, dera'Sclo deras Pirenos, de tous amics, adiu, brabe Ren. Ui, sis Diu aprs ste estatch martir de toun deue dera Frano ! Be mous arrebeiram, s' Diu plats, que sera per toustm... Atau si ! Y.-D. D.
Parla de Cir d'Arribro (H.-G.). <ras~^_

19

ET

CAPITANI

BORDOS-PAGS

Ch. Brdos-Pags qu'ro et filh dej ancin senatou der' Arijo 't frai dej entendant Bordos-Pags, oufici dera legiou d'aunou, det medac major de lro classo, chibali dera Iegiou d'aunou, e d'un aute iutenant d'artilhario. Lon un aute frai ms ainat ro mourt tout js oufici d'artilhario tab. Neichut en 1870, que fc de brilhnts estdis segoundris, e fuc recebut bacheli es scinos e es ltros ara mmo sessiou. Qu'entrc ara 'Sclo de Sent-Cyr, dam et N 62 eichus455 candidats ; qu'entrc e sourtic, dam et N 1, ara 'Sclo de Joinville, e oubtenguc et prts unic de sourtido. Que fuc lutenant at chs e capitni at chs e proupousatch enta 't grado de coumandant dam et N 1 det corps d'armado e chibali dera legiou d'aunou. Et sieu doussi de ntos qu' des ms brilhnts: sous coulounls e sous generals que l'an toustm sinhalatch coum' un oufici de grant abenir. Qu'es troubabo en campnhou at Marrc, ara tsto des Zouabos, quan era gurro esclatc. Que tournc en Frano, e que fuc tatch prchi des Marais de St Gond, ara batalho dera Mrnou, et 6 de Setme 1914. Blassatch mourt, qu'es fc puja eichus et chebal enda poud saluda, un darr cp, es sibis soulats. Sous chfes e sous camarados qu'an atestatch era brabouro que moustrc ara tsto det siu batalhoun de zouabos. Ch. Brdos-Pags qu'ro msque moudste, e sous trabals militris .qu'ron estats remarcats : citatch aij rde det dio dera dibisiou, abans de part at Marrc. Sou mous e cap poussible, en ta pc de lnhous, d'espausa era carriro ta pla remplido d'aqutch oufici distengatch. Ms que poudm anouna tabque parechera lu unestdi ms coumplt eichus er;1 familho Brdos-Pags : mous proupousam d'en dise un mout so' ii apariciu. J. A.
arla d'Ustou (Arijo). Birat en gascou per V. BABDOII.

20

nousti

balns

(SODNT)

En palai ded Printns, blnco leuyro Pero prto d'arynt qu'ntre io messatyro: U messatye , a dits : Bache hrt ed aigat; 1-a pas ms qu'ed limou..., tab'ra clartat! Dab aquro ranou qu'aurm io financiro ; B'en aurtn prou bess pusqu'aurm 'ra lumiro... O beri film de Diu, prencpi de bertat, Qu'ei troubarm u cp quan tout si prou 'sclairat. E puch, tau ded boutou sourtich era flourto, Esclatarn 'res pats ho Bictrio nto E pes courns oumprius 'res trres luziran; Cottrce-m 'ra Parco, moubilise-m 'ra Hado Enta camuchera 'ra 'scauto 'stourberado; Coumo gouttes d'r es cablhs deliran. Sarrancoul, et 21 de Mars 1917. Sudno

D'ASP.

Sn-Laurens 'ro gurro


Qu'ro et dio dera moubilisaciou en aoust 1914. Ero. Frano, en dany, qu'aperauo, at sii secours, touts ets yns capables de pourta ros armos. Ets pais, ros mais de familho qu'acoumpanhauon ets lous maynots, dab couratye, sens ploura, enta 'ro garo de SnLaurns. Aquro bro yensso que partiuo, firo de h soun deu, at apl dero patrio, snse pu, snse defalhno ! Uo hnno det nouste bilatye, Locadie Pommier, que merito uo menciou particuliro. Sis hilhs dets sis qu'ron moubilisats et madchdo. Aquro mai, cap deunt dets sds maynots, tout puya 'ro csto dera garo, qu'es bouto canta le Chant du Dpart , touto 'ro familho qu'arrespoun at arrefrn. Aut jams bist arr de ms bt, de ms dinne d'admiraciou? U pas, coumo 'ro Frano, qui da de parlhs etsmples de patrioutisme nou pt pas per! Parla de Sn-Laurns de Nsto. (H.-P). Fr. SOUL.

\
- 21 \

Qu'auram era bittTia


E dounc, Pierrta, quin ba 'rasantat? Pas trop mu at atye de qui i (Pierrta qu'ei u bilh soullat de 70; que demour nau ms presouni en Prussa). Ei creit toustm ara bittria? Toustm de ms en ms. Dcha-m te counda o qu'i souneyat ant passda. Qu'ri pouyat tat cu. Tout que m'estounaue: a cusa ms bra qu'er' auta. At mi dera masurprsa quebeyou 't nyou Sen Miquu ana preg lou boun Diu de h acab 'qusta gurra. En perm lc, couma de yuste, que s'adrec Diu et Pai qu'au digou: Que bou-n prgui, moun Diu, ht acab dauit aqusta boucharia. Qu'ac bler pl , a respounou et PaiEternel, ms ets mes nou pnsen pas ms you. Adra-t at Hilh. <( Nouste Snhe , 'au dits Sen Miquu Diu et Hilh, bous qu't anat d'autes cps pourt 'ra pats sus eratrra, nou-i pouirt pas tourna t'an-la-i bout iaute cp ? Ets mes qu'en an pl besoui B'at sabes, you nou i tourn sus era trra que t'ana yuty ets brabes ets machans. Que i-aura prou de que h. B troubet Sent-Esprit. Espri de counsoulaciou, bous au-mn, qu'aurat pietat dera prauba trra. Nou-i demora pas mes d'mes. Bengd-i bouta 'ra pats. Qu'ac boui pl. Que debarari coumaaust, en frma de paloma. Er' Aggla Nra qu'em pouir h mu. Alabts que m'en boui an en pas det Pout. Que mou-n entenm e qu'au pourtari at cap detbc et laur dera bittria. Atau si ! Sylvain VERDIER.
Parl d'Auezac-Prat, cantou dera Barla de Nsta Gap (ieras Lanas dera Lamza.

Au Marhal Joffre.
1
V i

rt
-t*-

us-tn., <jt

-{cndejitT-fff fc ga,

SZrH13 ,3f**i

-Pf t-P
PU-SC
3

*
nanbau.-

ieti/5 :-t.
TU.

1 fcunssa- rat c

.1

ittjf-w
0.

S)

Dt

..

1. Que pl, que pl toustm, qu'ei 'ra sazoun ploujouso ; Qu'ess houlen de pertout garounes dabb arrius, Mntre qu'inounde encaro, o Frano generouso, A bls toun sl seratdes Alemants aurius 'R' aigado desastrouso: Ms que hm pli bales tabn, 'ra bittrio enfin que bn. 2 . Que pln at bucharras oubusi lourts boumbes, A tourps era mitralho 's schrapnells en grellous, taubes , pet tras, qu'arrounquen coumo toumbes; 'ra barbaro Prusso ess hcs des ss furous Mous escoupch en troumbes ; , Ms que hm pli bales tabn 'ra bittrio enfin que bn. 3. Pes afrousi gouts en terrnh gris curadi Que surmen -plad coumo hountaus de sanc, qu'en jalhch pertout dess hrs entrecroudzadi, trp ja-n a plout det balnt det franc Pes celhous empurpradi; Ms que hm pli bales tabn, 'ra bittrio enfin que bn.

23

bide hl Guilhm, countmplo 't tij oubradje ; Coundo 's Ihrmes qu'ass ht despus aoust coula ; 'Uito 's tourrnts de plours que pet lou brigandadje Es ts as inoucnts tiren, hn houla Coum' n ploujs d'auradje ; Ms que hm pli bales tabn, 'ra bittrio enfii? que bn. Ms, coumo det prat mtch m b iou broumo fno, Passat et gran laus, puja de cap at cu, * Atau, des camps negats per iou saubadjo guino Pregries qu'elheuam, ta que mous tourne lu Era fabou dibino...., que hm pli bales tabn, 'ra bittrio, enfin, que bn ! B.
'21-18 de Hereu 1915. Parla luhouns.
SARRIEU.

La Canho le Loup
La canho de Moutt s'en angouc nos au Bezeril. En tout s'en tourna rancountrc le loup sou pount de l'Esquinsoun. Se hasuo petito, petito, petauo de pu. Oun bas ? Hu ? a le digouc le loup. Se me dises pas tres bertats, que te mnji. Sui anado nos, a respounouc ia canho, e m'auuon pas embitado. Ac, ac crsi. Se minjn la car e me lichn pas que les sses. Ac crsi taplan. S'auui sabut de bous rancountra, seri pas passado parc. Ac, ac crsi encro. Per aquste cp t'ac pssi. Adiu!
PY DE SUB .

Parla de Sarriatarj (Grs).

24

Lou me fuslh
Lou pourt que bad g'alh ; lou brau que h courne; You qui pourtaben y dens la haute estuyat, Maynadin qui yemch, nan que nat olh spe, E dounc qu'y cabelhat, que soy u bt gOuyat. Bt gouyat, que-m an ditlous mayouraus d'armade, Qu'ey lou tmps de decha case e lou sou pla-'sta: La troumpte aus counscrits qu'a yetat sa clamade, E oey souldat, qu'y lou fusilh ha canta. Ha-t canta, fusilh m; e de bertat que cantes! Dab tu, lous dits nou-m hn que cambia de clar: Nou brame pas ta bouts la mourt e las espantes, Qu'ugle la libertat qui nou bu pas mour. Que d'autes, hilhs besiads, mau prestits de sangute, Permou que sabes tiia, t'arcolhen drin rebcs; You que saldi haut lou tou canou qui pte E qu'arrbi 'nta tu clameyan tous ahocs. E que-t ghi, fusilh, coum ma harpe de hide; E quoan calhe, douma, boumb 'ntau terradou, Coum re qu'aneras en ma brasse escahide E coum re, tab, que-t hary bencedou. Parla biarns. f Yan-Baptiste

BGARIE.

Er Ase de San-Martn
Aqusto faro bertadro que s'espassc engan passat, Boulounho, enta 'ras famusos hiros d Sn-Martn.. E dounc, que s'en anauon toutes dus, et mstre 't soun ase, er un en tout cound 'ras pistlos que tirero der aute,. Que mountuon era Oosio deras Binhos, csto pc, que tout le mounde counch bin bnt lgos ara 'rroundo.. Csto loungo, csto larjo.. De ms, etsoullh qu'arrajauo. Et mstre qu'ahalauo entout arrousseg es bres esclps d'oumo

25

bilho; er ase que pantechauo, entout secoud 't cabste nau... Dempus un moumnt, ajoucats detras era sgo de bso, dus boulurs Bchos de nechno d'industro (que seron estts, dounc?) que ardauon h. Jou, a dts er n, que m'encargui de destac 'r ase sense qu'aqut bielhas s'en abise; tu que le t'en amieras ; en atretant, que-m bouteri at cap dera crdo, ara suio plao... Entenut, a dits er aute ! Atau dit, atau ht... Qu'arribon at heru. Et mounde d'arride. Et nste pasant que s'arrebiro. Y, ce crdo, arrde 'stount et noste pasant, ac coumprenguts bien, y qu'ei debengut et praube Batistoun, et mn asict? Crides pas tnt, brab' me! 'arrespoun et Bcho, que sy jou.., un malerous... Quaranto-ans-a que pani uio hnno bro, bro, que baluo 5 miliars.. Le boun Du que m'a punt, que m'a cambit en ase... Mes que serts pagt : que bous balheri, doumn, cent escts en o det Diner... L'endouman, segountdo de hiro, et paisnt hisnt que tusto ara prto ftsado... Jutjts, hi! se l'arrecebouren bin, aqures Moussus dera Finno!... Coumo qu parl de tout ac ara hnno ! milhars de milharsso ! quinos canlhos at do de ! Hl de coulro, que ba h un tour de heru. E... que bts et soun ase... A! qu'.s aquu, Batistoun? Seguis-me, prauboun! Du que damne et poulissoun que se t'en amic, j... Bto de bandt que duro pas... Tu, ar est able ! Si pas s'es Bochos sentissen pas, aro, caucarrn d'aquro cousino : Que bou-n smblo?... B. DAUBIAN.
Parla de Peguiliari, Coumnges (H.-G.)

26 -

B-n, ma ______
(At soullat qui part, sa may)

Nou rdes pas, pusque t'en bas, Se ta may plouro. Que t'an besounh... Nou-t bires pas; B-n: que-t demouro. Nou ploures pas, se per lou cas Toun c s'ahoulo. Que t'an besounh... Nou rdes pas S'ey touto soulo... d'Auros (H.-P.). J. DASQUE.

Parla

Et bour) cantouni
Que i-a cantounis e cantounis. D'as que suson, d'autris que nou suson. A qu e pla bertad : Chus era routonaciounalo 117, que i-a un cantouni balnt, balnt, balnt; petit e prchi de trro, toustm qu'es ti soun trebalh e qu'eu h r de mes pla; brabt e dous, qu'e aimatch de tout et pa's. Un dio que curejabo un baratch, iograno calcho s'arrestc debant tch e trs grssis moussus ne debarren, un loung, un court, un mince, pla bestits edam chnos d'or. Et cantouni countinabo trebalha sense Ieba et cap. Eh b! cantouniert , 'au disc et moussu court, nou saludat cap bstis chfes ?... Alabts et cantouni lebc et cap e respounc: Nou-m destournts! Se crests que n' cap re ms h que de saluda? Es chfes n'an cap besounh de jou; et cami qu'a besounh de jou.)) Et couch que s'estouhabo de risro ; es tres moussus qu'en pensren prdeetch apetit enda soupa. Prac ja disi et loung: S'abim pla cantounis coumo aquste, n'aurim cap besounh de les ana tracassa. Ja hn mes de b aras routos que nous-aus.
Parla de Seu-Girouns.
BARDIOS.

- 27 -

Aunour al Soullat Francs dabans Berda


(TERCTS)

Nostrespieluts, pls de fizno, Faran toutjoun de redzistno Per esclafa lous Alemands: Berdu! Ta barriro clabado, Jamai, per aqulis brigands Nou la beirn pas enfounado! Si nous-aus, n'an plus de passatge; De lnc besn lour arribatge Pourtan de lous milhou touca ; Bengdis nstro pourtado, J_.our embouian, pel lous mouca, De pruntos uno soulado....
Parla cie Caussado (Tarn--Garouno) Lou 20 d'Abml 1916.

Copsc, besn d'mes en Taire, Aboucindis per nous plaire, d'autris pel trro blaats ; Tres cts de rng, tantos majoufos.. Ne daisso plnis aloungats Que faran plus birelours moufos. Dabans lous frts, nstre tatre, I tendrn cp lou tns boulgut: Cado soullat, ne balgun quatre ; Quandcoumpendrnun tansiput Que soun fatigats de se batre, Lour croumparn lou darni Chut l J.
BD.

Bna panaua d'ur) souliat iarbousts


Demst ess hils det cantoun de Luchoun cadi glourioudamns tara defnsa dera grana patri, dm un souven particuli JeanMarie Sacave, det 4 Zouaves, nechut O, ena Vat de Larboust, bleat mrt per un esclat d'oubus ara batalha dera sna mrt trs dis aprs en espitau de Langrune, en Nourmandi. Couma 't churgn major, M. Maurice de Fleury, qu'au senhaue, au didi, edj alendeman dera sa arrivada en espitau, que un bt sanc arrouje s'escapaue dera sa plaga , que trouvc aqura fira 'rrespounsa : C'est du sang franais, Monsieur le Major!.. Paraula manhifca , ce dits M. de Fleury, qu'entener toustm ! Ove, sanc francs, generoudamns merat tara cauda 'ra ms sacrada, sanc de un ers moudste, qu'es mr snse un arregrt, pramou que a ht et sn deu. . Bi et Luchoun- Thermal det 19 de decme 1914. Lux .
Parla dera Vat de Glh. c. de B.-de-Lucliour/.

28

W5L ta m WS I i -
ou la Baiounto Qu' tristo, tristo, Marto : Le su galant, Py, un balnt, Cranomnt, la baiounto, Arjargat le Bcho pudnt, Aprs l'ataco glourouso, Le souldat, l'endema mait, Escribc soun amourouso: (( Qu' ft dansa ma " Rosal ".)) Qu' tristo, tristo' Marto, D'aprne l'infdelitat Qu'amb qualco fllhasso a fto L que li jurc amistat. E, simplo, la filho apenado S'en ba counsulta l'endeb, Demandan qualo mes aimado Ou d'lo, ou de Rosal...
Parla de Massat (Arijo).

Qu' tristo, tristo, Marto: Rosal , a dit l que sap, Qu e la ms galhardo couquto Fino, lusnto ms que cap. Toutis la trbon ta poulido, Ta balnto, nstis souldats, Que, snse pu, riscon la bido En passejnTo pes coumbats.. Qu' tristo, tristo, Mar'to, Desperado, e firo pertant: En cargan la ba'ounto, Qu' caijut, Py, le su galant. Que plouroen sabn, la praubto, Que l'amic, abans d'amourra-s, A cridatsoun nm : Marto ! , Rosal 'sarrado soun bras... J.-M. SERVAT.

PARTIDO III

MCMXVIII
Es circoustnces qu'an talomns arretardat aquste Armanac que mous descidam h-u serbi tabn ta 1918. Aci dounc ess HSTES der' annado 1918 : Settuagesimo, 27' de J. Pentocousto, 19 de Mai. Cndres, 13 de Hereu. Trinitat, 26 de Mai. Pasco, 31 de Mars. Cor de Diu, 30 de Mai. Arrougacious, 6, 7 8 de Mai. Arrousri, 6 de Ottobre. Acencioun, 9 de Mai, Aunts, l' de Decme. N.-D. d'Aoustque ca un dijaus, Toussants un dindres Nadau un dimcres. En Armanac de 1919 qu'arrepreneram edj arrecit des oustilitats despus Pasco 1917. Diu boulhe que 1918 mous aprte era fln dera gurro, en iou pats equitabblo soulido.
Luchon, SARTHE, imp.

jC.I.0.0.
iBfZIERS

GOMPOSITION

DU BUREAU GNRAL

de l'Escolo deras Pirenos Prsident : M. L. DE BABDIES, Docteur en droit, .Maire de Soulan, prsident de la Socit des Etudes du Couserans, SaintGeorges (Arige). Vice-Prsidents : 1. Pour le HautComminges : M. l'abb Y.-D. DUFOR> ancien professeur, ancien aumnier militaire, cur de Labarthede-Rivire (Haute-Garonne). 2. Pour le Bas-Comminges: M. I'abb DAUBIAN, ancien professeur, cur de Villefranche d'Astarac (Gers). 3. Pour le Couserans : M. A. TEULI. Directeur de l'cole communale de Ldar, Saint-Girons (Arige1. 4. Pour les Quatre-Valles : M. Fr. SOUL, Directeur d'Institution, Saint-Laurent-de-Neste (Haules-Pyrnes). Secrtaire-Trsorier : M. B. SARRIEU, ancien lve de l'cole Normale Sup" rieure, profeseur agrg de philosophie au Lyce de Montauban (Tarn-et-Garonne), 121, rue Lacapelle, ou St-Mamet-de-Luchon (Haute Garonne), Secrtaire-Adjoint: M. J.-M. SERVAT, pharmacien laurat, Massat (Arige). / M. Lon GASTEX, de Saint-Gaudens, employ as Postes, Representants \ 24, rue de telleyme. Paris. Paris : ) M. Louis DULHOM NOGUS [Louis Barbet], d'Aventignan, ( mort au champ d'honneur. L'Ecole compte prs de 500 Membres ou Adhrents. Elle entend rester eu dehors de toute discussion politique ou religieuse. Son but unique est de maintenir et de relever notre langue gasconne et nos usages locaux. Pour devenir Membre de l'Eoole 6 fr. par an ou du moins Abonn ses publications 3 fr. par an, s'adresser au Secrtaire-Trsorier.

TA U LO
Hstes Custs ta 1916 1917. Couv. 2 Bureau de l'Escolo id. 3 Felibridje gascoui) id. 4 Edj an 3 dera gurro CHacions Ren Dufor, Y.-D.-D Et Capitani Bordes-Pags, v. BARDOD. A noustis balents, SUDNO D'ASPI. Sen-Laurens 'ro gurro, F. SOUL. Qu'auram ra bittoria, S VERDIER. Era ploujo (musico), B. SARRIEU.. La canho et le Ioup, PEY DE SUBO. Lou m fusili, J.-B. BGARIE Er Ase de Sen-Marti. B. DAUBIAN. . B-n, ma hilh, J. DASQUE Et boun cantouni, BARDIOS Daban Berdu. J. BEDE B'ra paraula d'ui) soullat larlousts, IDX. Rosali, J.-M. SERVAT Hsles de 918 lb 17 18 19 20 20 21 22 23 24 24 26 26 27 27 28 28

Abertmnt Edj an 2 dera gurro. Mori dera 'Scolo Era gurro, V. BAHDOU Et gran flu, J. SOUL-VENTURE. Et Crab, S. VERDIEH

1 1 3 4 6 7
8

Ourrous

B. SARRIEU

Es dins det Diable, P.CASTET... Cansou del Prsounh, J. M. SERYT. Ara grto de Lourdo, Fr. MARSAN. A ii issu Gervail, Ll DELGA Aunou detsang gascou, Tao dcra HEsro.

10 12 13 14
14

Tout et Middi dera Frano que parle era LNGO d'OC. Et gascouy qu'ei io dibisioun d'aquro lngo, 's nsti parlas, nous uti hils dera Nsto, det Salat, dera Sauo, dera hauto Garouno de touti 's Pirens, que soun parlas gascous. , Coumo 'ra Frano bo demoura francso de cr de lngo en fao dess hourasts, atau madch, en Frano, era Gascounho que bp demoura gascouno, o que nou pouira ste que se duren era sio lijgo 's ss coustumes. Qu'ei premou d'acr que s'ei lheuado, en 1905, en nste pas de Coumnges Couserans (Loumbs, Lanomezan, Arreu, SenGaudns, Murtch, Luchoun, Sen-Girouns, tc),

ERA 'SCOLO DERAS PIRENOS .


, Nou h pas bric de poulitico, ms que bo puriflca, mantngue h biue glouriousomns era lngo nsto 's nsti usadjes pairaus. Que h dounc parche, cado ms,

ERA BOUTS DERA MOUNTANHO ,


que balhe, tout et lourjc der' annado, coundes, arreproubs, pouesis, fabbles, canous, tc, en touti 's parlas des nsti Mounts dera nsto Plano. En 1915, Era Bouts qu'ei entrado ena sio llm0 annado. Ta bngue Mmbre dera 'Sclo (6 fr. peran) o au-mns Abounat ara Bouts (3 fr. per an), adre-s M. B. Sarrieu, 121, carrro Lacapelle, Mountauban (Tarn--Garouno). Atau madch, t' arrecbe franc UD Diplmo de Mmbre (1 fr. 50) o d'Adernt (1 fr.), UD ensinne (flou de perbDco dabb estlo d'r : 1 fr. 50), o quuqui 'specimns dera Bouts o dedj Armanac.

S-ar putea să vă placă și