Sunteți pe pagina 1din 15
Iglesias de barro, imagenes de fe ‘Ménica Baharnondee Prieto Fancy Munoz Goneile RESUMEN El ato 1907, uno de los grandes terremotos de Chile tv su epiceno en 1 pueblo de Punta. Reelin de Coquimbo. Ocho mets fe el en seldo a viis bananas sin embirzo, ms e000 viviendas destuias Fue oxo trgico ‘ldo que puso ofa ve2 ene cestode dscusion la necesidad de estudiar ternative (he mje I momenta ce Ls estas de tema Las iglesias de adobe cela IV Regicn fueron también sesimentedaiadas yy tempranamente condenadas a demolicion, Eta sifuacidn ev al Arzobipo é& Ip Angaiineess de Lz Serena a sobtar ayuda al Cucr, quienes, en eonveno con 1a Untversicat ce anoragzsia. aban crane ses aos en restart ce ‘cto de [os empos emblems de JaReei6u. En forma panlela 10s wabaps ce ‘estamcign se invesigaranessstmasestnrtuales complemrataros que todas hs fgdesias, de una u ota forma, texan y que cumplian con fe laor de dar ama mayor skmoreiseneis# las estuctrss, Eldiagnéstco fue clave pura dterminarla metodclogi ela estawacisn: teda las falas obsevaca: fe debi sla exces o aula mantenioa de Io edict: magerasatacacas por mlfzgos, cuties de techumre ena esto, humeda en cafes y Lass, ete. Todb Io neces yar hacer colepsa niger estueta de adobe ante I slick sims. jote fememctes IV Region, Cie Palabras dave: leas, SUMMARY ‘In 1997, a song earthquake it Pita, a somll town inthe Chileon repicn of Coguito Elst aman Ives were lst in tus tale eveat of aztre, bt ‘Me destuctoa of ver 4000 homes Was another Mase result at cave azn opened {e scission forthe need to say alruaives that Would improve the seismic resistance of earth stuctre Adube chutes ln Regloe TV wete also secousy damaged aud promptly sextenced for demolition, This situation led the Archbishop of the Li Sereua “Areiovest fo request help fom te Cuce which wotked, in aereement withthe LUnnersty of Anotzgasta, for si years restonng eight emblemate temples n the RReelou. Wie resiorave wouk was being ead oul, complementary suuctuta srsems were inesteated which, inone way or another, al chuehes had, ulin {he tisk of providing beter seismic resistance tote ict. Diagnosis was ey to dem the memodology tobe sed Tor Testorzton. Alfie detected wee duet scuce or noe-xistine balding ainteaance. Wood tuner atak by xylopage insets, rofixg in bed repair, madi in foundations, co, everthing cclibersted to make any adobe cructere allapse with the Ast ‘seu elie eon. ey word: adobe churches, Regio IV, Cie conserva 1 Monica Batamonder, Corserator, Jol shou de Nonumests del fda Mer, Conrado, (ibm detnwinesne apap (elauninrd areca smout-y Miter peace ar. ee INTRODUCCION I 14 de octubre de 1997 cs una fhe que difcdmentepodtéaoWvidar los Imaantes de la TV Repion de Coquimbe. A las 22:03 hors, un fuerte si, de rmagnited 68 gracos dela Escala ce Rieter, sacuai6 con fuera gan pare deste ‘eno, dejo un saldode 8 eros, 360 herktos. 58 813 darnlgeades yas de 4.00 vvienasdestruida = epiceuzogeogrifice dl temo fue alocaliad de ‘Punitag pecuedo puebio de candor de cabs aucune, el que fue asalado porlauerza cel ssa, {La gtan mayors Ges riences danadas estaban consis en atobe, ‘con ma data deeute 100 150 ais las que no so cup tread biter ‘uadoaa, sino quecoufonnaban wn pasje ubano dantole wa pardetat enidad cada uno de los pueblos de laregicn La resents de las strorces locales ane semeyante dees nstural Tae ‘tear comezzar la reconsuscén lo antes posible. El desconosinieno cera el eomportamfewl de 12s estuctuas de adobe, 1a eateveta de snformactén y 1 ieapaeidad para evaluat el estado de los edifciosafectadr, determind que prosinadamente un 80% de Is edcacioues dladas feseninustiicalameete emolicas. Exotrajoconsigo amerossconseeveneis, camo pa ejemplo una ba, aa calidad de vida d los habitantes de ica viviendas, as que, orsindmexte esyanincas y temeamente ates parse eatuoso verano 7 Mv, TeTON reemplazada por sclucions abtaconsles de emergencia de may mua clita. Ea ‘a muyori dels cases estas solucioues persistent eldade hoy. Probate, paisa urban tradicional naa se recuper y boy esos puetloshan perdido parte de u historia mately u ataciv pintoesco, iene importance de ingreso, por ‘medio ce smo, para menos aesanos eles cote param, el equipo conformado yor profesonales del Ceato ‘Nacional de Conservciony Restaasia (Coca) ye laUniversdad de Anteigast, fac couvocado pore ei asumido Arzobispo Ge La Sere, Morseiox Mae! ‘Donoso, quen con ima visin mas até de Ia conmngenca, sé neg a seta ka recomeudeciu de demliciénde muchos éolosms imgetates temples que habia estado eanatos producto de smo. ‘Se uo slits acer una evalua del estado de coun de 32 isesias ‘yeapills dea rein, slgumas ce ls eases eran mampertante referee, no slo religiso, sino tambin ptsimonial. Gran parte de la historia de Ios pueblos se esaro en toro esta, Represenan. ademas. alo sentmetal y2 qe al dna ocuido los hitos mis relevant en a vida de os pobre Seti etnees esata no slo tens esc consnssen ' woww emo com/especiales! tena sino aeanis, dpresrra ls aspects hisérico-iveacales de las cries 2 MheoweAonaect2e, YS Valores armas 6 Conserva N'IL, 2007 Bondy Si as Uta nie: FL PROYECTO En enero de 1998 se xaizd wu catasto de los 32 temples, que inlay Ta valncionde suestado de onservaion ycizgndsteo 2s comouan prepaesiamny general pra su conervacn, Esto nosllev6, ene ors costs, an dentiiaria y Upldcaeou de ts pologis ce mayor recutenetaezeoutadas lego dls, 10 que petit: realizacign de un dzgnésico con ux muy buen nivel de precision y, cu comserueada ¢l dseiode acetados métodos de consoldaiény estawacia’ [Eni los aos 1998 y 2008 se estauraron 8 temples en lee, algunos de Iscudesestan condenas a enol pr alzmos pofestouales qe habia sido previaneate consultades. Delos ocho tempos mezeionas site pertenecen 1 la Arguldiesis de La Sere, y €l octavo, Mischa, pertencce al Obispado de apet Los elementos ditendsticos de ls patolofas observadas comlajton tmevitabemenie al ema de la sismomesistencia ce las esturtas de adobe, tena casiignocadoporlasescuclaséarqitectuac ingeuerade muestra uivetsdades, Dor eotideatse como feenoineia oDsoiea y como mstenal maceeuaco para construcién, Sin embargo, y pese alo anterior, son miles las casas de adobe cue cnisten boy ex Chile nmclas ls falas que shaban y seguir hacigndo. ‘Reams incompressible a atin del Estado de no promaverlatnvesizaeia de siomertesistencia de as estrusturas de sdcbe. Lasinstucioeseilenasiavotucadas fu esie tems Ran dado préueamete eu la nefeasin a us Naitaes con consguiente riesgo para sus vias ema dela ssmiecat, cays efetns se maninestan en Astnvos pos de patclogias, nos itodyjo en una indagacn mis profunda sobre Ia respuesta, mecdnle elas coustclones Ge eta de tan aa, {como laublénel send yvefetvidad de las etrusturas mutigantes de madera ideadas pr les construtres el sige XIX ANTECEDENTES HISTORICOS, Eula éyova de a Colona, apronimadanente el 90% de I argutectura ea CCl se construyo en adobe. La coudcion ssmuea de muestra tetoieeaaeen25| las edicasiones de ese periods con gnuesos mus, los que genetalweate eran ‘mites por pesados conratueres. Los parimenros, mis bien ajo, poseian severstesieiones en cuanto 2 vanos de ventas y puerta, ya sismerteistenca se confi al peso de las techumbres de tees, cur incrementaban I nrc os | espests generale dena xgptectratosea, pes limiteciones en o fom y ete 3 Mace, Sshanoidez 4, 200, 44 Mac, Suharondec 20, 5 BalaromleM, Mata, 200, ‘Shonda ig Se _A trea ndepencenca de Espen, a beta miereambio econsmi, tecuoléicoycultral con otrospuists de Europa trodup cambios sgnicativosea la agptecturs local, lo que trajomuevat fenolopas ase pars a consucexsn en adobe ‘Lo anterior, sanzdo al desarello de Ie insta de maderaselaboradas, ropes una mayor dsponisad§ calla de este Heeuso. Es fue determiuane ‘uh incerperciénde nuevossisemn esrucancs en madera Apereoenentoes cousrucciones de mayor audaci y esbeliez que otorzaroa mayor amplitd y funeioesidad aos espacios. Las eonstuceiouesdisminnyeron sa mas, Js muros se elevaton hasta twas impeasadasaneionnente, egando incluso a pects uso de teeamines macho as ivianas desettano, en algunos casos, uso de teat _Aputir este peiodo cals efccs se utizan amamentos demsaderay seseiacelrepertonorencasesdeetmonsco, espetameeen paces plats comiss,entepechos, pres, jmbas de puerta y venanss. Ante Ia pobreza ‘ements fomalesdecorvos, se alas os esos con pins rae, gue generamene representa pistes, jones cou ores enmaeados con cortaes, columas de madera initando mcm, ei Es en esta época ea que el pusaje mibano cumbia fuertemeate, las consruceionesereen en ua los mos dismmayen en espesr, se aument el tama de vanes y putas, cambiaado com esto Ia frm de reac ene la calle la mila de es hatitactores. En estecontexto arqrectntc se consmuyeron lamayoria des iglesia que fomuacon pte del gran proyecto de etaurcin que orate seis anosmantvo 2 tes stints: l Centro Naeineal de Conserve sy Restaureidn, a Univetsidnd de Antofagasta y el Arzobspndo de La Seren, en uw comtiauo trabajo de reeupeacién de tan maguifco conju de momumentos constuidosen tena, EL EQUIPO DETRABAJO _Eluabajo de estauacion fue abowato desde wna perspectiva midsciph- tuna, patepande del equpo permazente un restasdor de mauumeatos, Ura guia, uns ingnderaespecialsaenconservacn de materiales yuna abate (Coma potesiouales consultees paraeiparon un agente clceisiaym ngeniero de mecdnica de suelo, Por ota pate fue accesatio provecr la mano de obra specrtizaca para ete npo ce obra, maestosateeto, esteadoes@ Ite cal, etc aquines fue neces capacitur puesto qe a toni de constrir con tera st enenena prcucamenteextngtc Conservs N11, 2007 ome Mo gsi hr nie db [Los treres que ecnformaroa los equpos de trabajo pertenecan cas en st tetiidd 2 os pueblos donde se estaban haciendo las etaurscions. Eso tuvo ux ble iupecto, que reemnsaiapeate posto. Por wa pate se do uabao a efes de hogar cesanesy or oa, + les dio uae eapzitcin en os tenioas dela tem2 To que es permit, ena maya eos e250, comenza Ta taeadereconstecea de ms propio: hogar. LAS IGLESIAS RESTAURADAS ‘Eno seresturaron 7 estas por eleeicn del Arzotspzde La Seema ‘ym por slctud cel Obispado de Hapel, Las furetes de fnancaminto fueron ‘con apts de a empresa privada al Araobispa de La Serena (ew excepicn de ‘Mincha, cuyo nancimiento ¢epenti6 del Obispado ce Tsp 1 tratajo se relia inintnrumpidameate durante 6 acs a pati de 1998 egincose, en algunos casos ata en dos igkesassmtneamene Lostemplos estarades fueron os Siguiente: Iglesia de Mostegrande Iglesia San Voie Fee. Oval Teles Sun Antic det Mar, e Baraze ‘Iglesia Nuestra Seflora de] Carmen, de Momtepattia Iwesiade Comat Iefesta Nuesa Senova el Roslo, de Digs Ccapila de Sax Mateos Teles Mince Caracteristicas generales Mavertatéad Teas os mpl mtervenids on ce runtzcones ce peers 1¥ motteres de tera o cal, mutos de abailena de adobe con mortero de tea; festucos de nema y etfs mucus de ‘estume esti ecracturaens po eres de maceray as eubiertas son de planchas metiicas seaneladas. ‘Nimgura de las ghesasretauradas tenia cubis detej signs debated tenlan aignea ver La Prana: Engeneral ess gests e grandes amensones, sone masole nave de planta rectangular, uma seristiay una “capila de hombres”, considera Fao bet be arenes eget dearest w hanna y itr: ts ea gn 2 veces com umn sepunda soca Este teinto, que se rept en toda I reson, ‘conesponce aun espasi donde, en detemnindss festive eligoss os tombves ce ba commen pereipabn de a misaseparados de myers ais, queues cenpatan Ia nave ceutal. Los eampenarins, ae msdera de srantes amensiones, <= alza en 1s fons, ae de as nave, apodost en el no ronal yen dos aes ce made que esroruran et cieipo cl cor Fandaclones: Consist, por lo general, en uma cimeatacia coma de leas rises, de gron tao, unas con atgamasa de era, eon mortetos cal ocon una temic mia de eal y tera. En aquellss iglesias ms importantes ‘icaas eu zona urbana, es posible eaccnrar sdeeuments ce albedo ‘nari coenos, ces con morera deca. La pronunaad dels eters vara (Ge caer aa aku de Tos mos a ela el seo ‘Muros:Lasalbaerias de esmuros son eadnbes de mccidascasietindar de 1030 60.em, umides con morero de tera. La altura de tos vai, ent Js 5 my basta los 12m yl anc, temaén vale, vadesce lo 0.7 hasta 1.2m. ‘Los esos estén reads ea dos etapas. Base de esaen de harvo» puja seapcacvectamente sve la aaa 'yeLmateria es! mist con gues fabican os adotes. Enso: api sobe el stu ater ycousste ex una delgada cepa ce ter atena qs cample con a Mancié ce car zeabaco no at mo, c= ceventuamence es cers con argazsa ea eso. ‘Las pans de teins, porlo genera son aca ‘nemo nserevae, necro en todos Ins ros Ge gest son sana soerasoaves, qe sneseaerMs e mate otznrales, wleadas ere ass de adotes, 2 median altua, ¥ que tei a misidn maint 1s cfectosoltoios dante Tos events sfmieos Conserra8'n, Pay tr: es tba ign _Anmadura de techumbre: Cousstn ex ceches de madera, labocadas ‘nevinee, manmlnente 0 simplemente sin elabora Alonics pseen tensors rs ess peolones. Su die cepende e a Sola de lo Ine, ya ea como ciel aso o como ives fas, con teumimacn de tbls machabembualas “Elcoronamientocemmuroscuensa cones, cera oecaeils, qe tienes coo fuse rescver problema ce as cages pales causes pat Ta esta de Las cercas. Cumpla, adem, con la sae lige La deformacd gue cure ex as ebezas de mas durante ls eventos simices, Ex Jos sos d cielo ree, ee elemento ann como dfisgza ena pte superior de los paramentos al consis enn mateo ido en Ia pre peor ce Ios maras que etarga ‘umacurs de teste PATOLOGIAS RECURRENTES ¥ LAS. SOLUCIONES* Fundaciones 1 puoigfa mus reeaente son los esoummentos agua de aversas focal Tal siuacion debit dsticamente I fundaicn cuya conecuena ye serlattacicn de labs fuacionl poel propio peso del muro incline, pésida el plome y colapso fae, EL sceamdo tipo de pubis se produce en lugares con silos de mala cali Las srandes pda wadas como zapatis stn desplazamients 2 caus fos movimiento ssmicos, yl nestabilidad de In base provocsasentamients Ciferenines en afncctcn Jo que semaniests en gets profits cesplaradas cya consecvencia nal es I pia de Ta geomettay e1 colapso de partes importantes os totalidad eos anos 6 to shanna, 200, n Foe et Digan ‘shovntry i Yas ee Intervencién ‘Principlmente se intevinicrox ls baes de la fméaciéa de acuerdo al igncstce de cada problems puntual. En forma genera se puede decir que lot tubajos cousstieen ex s enterenss meteles + mphacene 2p + Estacion ysoclzdo de fondaciones con meals de eens y pears + Zeca ampenmenbles gepatos es ase eos moe + Coxstruccin de muretes de hormiga amici ara contenery dest ‘jos de agua y humecad Muros ‘La principal patologfa observada teue que ver con la bumedad. soumimieto de sgas dese ls teeumbres ml const, acre de canaleas fe evazucci y Ge maser, casa numeca sobre 2s partes peices ce os mus. Eu as zona bjs. laud ached por caplardad dete pends conrarisy ala ata de drags cimientsysobrecimienios pemmenblesy Gemala celia emehso a mnstalsia de aefsetos santas de mal funecaamieno. Todo ‘sto propcia a patoosia neds en Jos mos de era cou I amenaza coastante de graves ais colatrales, sore todo ante soiitacionssismicas, “La putoogia elie es presente tabi en los murs extents de ests dfcins. Las coments de viento fucrie qu ecesplaza con parts de azena, por lo general ce aremolinn creando wu efetoabrsio ex la pute bj de los mas, Sect ene sorevimleuto. Cuando esa parte da det moa desaptetdo & causa el eenbrimieatocon materiales acumlades durante macho tiempo clefecto del viento se procure alnivel de as primers hada de adobe. Debidoa suescasa resistencia aes efeiosbeasvo, we proce esac dei ase euyosetetos Dueden esa desastosos para I std del pataento. Ei iets c2505 Se hha envonzado nures afeetdos por la combinscién de nba patlosns, meds yeti (treet patligion de os anzce esl que produce Io: propis usuatisal modinear yo alert losespacis Fl lene yaperur de wos de pera o ventana, lusalaci de tees suficientes 0 defeeuosos, los aetezados de matealidad imcompetble cons tera y I elamiacin de parts importantes de a eden, prococanel quete de iunidad eszuctira Entaleoadiedn, resistencia general (dele, sobre adoaute sclickacién snc, se yreseataseveranetedebillada Conserva N°1,2007 ony Mats gs das ingens de Foo? Wes ce Oat errs _yse aniston efomasionespeonanentes, rts activsineotolabes, pia (ce plomo y eolapso cea esmust. Intervencié El olyetve cena des obs de estamacia fe a ectperacion de Tas fomuas y vanos onzinles de ls mos y In eliinacién de aeregaos mists que eaves casos learn ydafazon el ecm resistente general, mayors consigos con matiale:incompatles con ates “Les tabajos se pueden esqematizar ea siguiente formu: + Evamnetin ynaandsteo + Examen y caravirizaion del material de ten emplesdo + Mcjramieno destin cont incoreraci de componentesescases fates, estbiizacon erasbonnca + Confecetn de adches de dimensiones nares 05 oigaes, ‘+ Reconsrucien de pares de mnrcs deribats 0 con dao izeveraible, Meadlendo 2 facta dea aaa ogtat ‘+ Reparcin de pitas severs por socalzado con adobes sans (costra de mes) + Reston de tabansentos de esqina Conserva 3°11, 2007 Foo8. sade ate ean a 8 ort y Stance, 205, Sano y Mine: de a sadn ete Sistemas estructurados complementarios ‘Las esmuctarascompementaris de maderahan ugedo ua rol fundaneatal en sismomesstencis ce lis esuctrss de date, su deter inde de mazera considerable en la darablidad cel sistema. Las pinepales falls eacontradas se debierenbisicamente as siguientes caus, 4+ Bienadria msufinenté en dei de solerss de cororamtenioyLaves “+ Amaua ae feemmnve con asenoy eaeae de materal meuniere + Mater atamente degradada por poaretsn 0 ataque de msectos sagas Intervencién “Los sistemas estructedos de madera fueron weforados y moficedos de acuetdo al mayor conccunleuo sobte I eats del comportunlento de cata wo de sus components Se considers especsimente, el buen isedo del tratamiento estructural complemeatao ex las cabezas de muvo. Cousdevamos que este eleweuto ewe (ua importazia para mitigary prevent a defonzaiin de Jos mmc de i ‘asmnnyendo sgnmeatvamerre Ios nesees de anos mayeresyelcolaps. Se ulanguazon ls esqumas cou anosuameabos veces y nonzouules pats dismummr 1s tendenia a la deforuaeéa de los ensuentos ae disintas solieaciones ‘Eula mayo deloscass se modi escuaiade as mates de avetdo 4 Jamanitd de a mass Ge los muros atmo de os eis Se optimis el reeuso maders al aplicar tatamiento: de impregmacion prevelivos eu las pezasconinads en os mos, y en os casos de reeplazn de pares esucturles, e usron maderas_ con tatacento ani terns al vaio. ‘Las pezas de madera vbicadas en 2omassusceptbles al cantaeto eon ag ‘hetoa impreguatas cou sustuciasbtuniaosas repeats de a humedad CONCLUSIONES _Eluso dations como aca de constmecisnsencuentaprvteanente Yoni para Is cindaes cel pais 2 Ordesanes General de Urpanismo y (Construciones dicta &riz cl teem de Talks ¢e 1928 Limit severamente su Conserva N°, 2007 ame Mir ft eas Ce ‘0, pend tl eaniad de resticiones queen Ia prctca rest est imposible 12 obtenca de permisos para cons eon ote Por ca pare. en i aemanced setin em censo® exten en et pas slrededorde un 5.5% de eiiceciones de tera de un miversode 4.389.952 (230.000 elles) Esta ect,» vel ofl, debeiaexigt una apertura al conocinsento esta tecnologi, estabecer planes pare la consevacion de lo enisente 7 1a revision ce las wonnaivas igetes desde el ano 1028. causa ce ets aim, las insitucioesSaucieras no organ feiidades para mantenes Wo costmixeifcios ees temologia Desie a désuda de 1960, instusiones de Europa y EEUU. se nan rcocupado de actualzar las investiaciones y aplicaciones de esia temo conserada mas aniguayreoureneen el rusetrso lahistoria dea hueanidad (1.000 tos). Ex Ce os restos consuls en atertal de era dat deste ave 2500 aos ycomesponien al Sto de Tr” (periedo formato de a cultura San Pearce araeama El avance des investigaciones lentes soe a eenoata de material tira prmeipalmeate enel CRAtee-EAO (Escada de Arquitcura de Greuobk, ‘Fema; asf como os potas de conseryseisn pattmoatal ce Leen (Ceatto intemacinalparacl estudio la preservacion yrestawaci del ptm Cala) 9 Romina a mplementiesn el proyecto Gus y Tena por estas cos ims ‘nsiucioaes- paralacspecalizactin de profesionaes, Unesco Prev: lacreaciin ela Céteda de le Unesc sobre Ls Arguteonra de Tera a UK Jeomes, Elis eae The Getty Conservation Insituon, Los Angeles, EEUU. etc), ha evade 1 capeitacién de profesionslesy fii de ests tenolona con alt inversiin en ecusos manos y ances, 1a toms de conclencia se puso ex maesto con i organzaciéu de CConferensas Intercaionales sobre el tema de la rqitectura de tetra em: Yaz Iran, 1972; Sat Fe, Nueva Mérico, EEUU. 1076; Ankara, Tog, 1680; Lins, Peni, 1963; oma, lai, 1987; Las Cruces, EEUU. 1990; ives, Portugal, 1993 “onquay,Ingltera, 2000, Yan, In 2003. sto cenmesr a coneienciaemes existence amvel mundial desde el nto de vista de la coscrvacén cel pation constido con esta teria YY Fo ota part, In ncesdad del reset de ests tenolopia, como altenativa que ectente dar solusioues conempordueas del habla, ante la cteeatedemanta de solusioues habitacionales de bao cst, enlos paises mas pobes. Organizaciones Yespecnsasde a conservzcien cel eco ambete tambien se nan neresato en cate tema, porque la construe de edflcios de era no produce coutuninacén Yes absolutamenterecesbe, a canta de Io qe sicece con Iz musta de 0 wore a 200, 9 utes, Bonds 1936, 1934 none se sa cedar ames paris gue es wade as tes us conta del mundo pou gran canta CO" qe ber ale sons, ‘or ois parte, lac abizonescontndasex terra demazan ma mito de cnergapatalograrsncamatzaetoe dismayed nctaberene el gas0 cereus cnrigétcos uo renovablesy de conbusténcontamizante ‘Elta de Ia sismicidad,euyos efectos se maniestan a cansa de dstitos ‘pos de patoogis, nos imvedyjo en a indaeacon mis profunds de Io respuesta rmecéaica de las cousiruciones de deua de gran tamalo ex los momcatos de _celersnssmica, asfcomo ss consecuecias cox pester alosmovinietos Ess permite conoer Is condguracion el:raajo de as esrustras matganes de mica, ieades por les consructores del siglo KIX. Ea est campo, se pudo conprobat ln eliacia del esquems esuetural general complemeataro que tende imped a defomac6u de os paraments antes soletactones. ‘Nuestosnledorestagndsicos 2 nvesleat se encuentran en Base de Sentiicacin ya so, bisa ahora, bertamientsindispensebie ena evaluaiGn de condivin nal ypropuesta de soaclones acetates als problemas ceo tempos restarados. Nuestas hips actuals tenden a encontrar y aplicar wa base denies 2 os indcadre, lo que potars moos de imevencioves as sepurs 1 eeaes, sobte tno, en Jo elasouzdo con a segulda y caldad ce vida des essons que titan o pon habit eis otema, ‘En mest pai existe m anportatepatrimonio arqutetinio constuido cenvoema qe v2 desde la pretustera hata a epee weuthieara. Porta pte, est 1a neces de consevar los estos cousaids en tea, com testionio material ea peeistoria de indusable valor eatifcoy eultwal,y por oa, la neeesidad cousetvat las edificaioaes del pesfodo cooaialy repubicazo,habitadas en I somulidad, que han lograo pemaanover en el tiempo a peser de mnchos, agentes contranos a st conservari,ineiso los TancaMe MDs. qe sostenen 1s [Hoibiiones establecis en as normasvigents desde ao 1938 Epliroratica cu que le mori de eseseiifcos seeaenearanense,22 recamas condones, ebido aaleacionesea su estuctra,genetactn de genes tetorants por Gesconvcimicatodelamaterialidad fata de natecicn, apa ‘con la teneneia de propietatiosempebrecider y suseucia de poitcas ovals "avrates que pear auspietareousoseoncereos de meat MaNcTO. Ea condicn, antes eveatnlida de desusties naturales se producen dats severos el colapsodelisestrucuns, logue csi siempre tata contalavidace sasmoradres, 1a peta desu bien, como tabien, peas ireparzbes al acevo patina, ctrl del pt. ‘Los elementos de jisio pars defn el etero sabe el manejp de estos ‘eres debe yx dos canes Fn pine Tuga so coaeo Ge Ts eles 0 erva NL, 2007 stones A: ea Yass ee cu comlleva ala segidad dels petsonas ane la posibiliéad de events sismicas vwotos devartes actrees de grau magaitud EL segundo camino aunt los valores de tpo cura ¢ weno gre poteenesios edifice, de data minima en 150 alos, testionios mateiles de Ia Coloma y sob todo de la emergeate epiblica indepecate. Aua es posible cstingurelewracter pic de as encadesealenas de mesiages del silo XIX, 218 vistadelos conjartsque prsstnenlos casos etiguos, Cudedes del Not Chico como La Seren, Views, Qvale, Combatal, Salamanca, ape.Delazouaceattal, como: Lignn, Peotez, Les Andes, Sn Feipe, Pataeno, Rancagi, San Femando, ce, y mumerosospoblados menores, conserva wxa cutidad no despreiable de elifcios de adobe que poseen Tos valotes meucionados, sin cmibareo, esti cx roceso ca ver mis 2ceerado de extn ‘Oo aspect. cousiderar ese esate y puesta lead Iatecaclogia de La ‘em pare asponeri a soctonescontemperaneas, sobre todo en los ambietes| rues, por ls vertais de su bajo costo mati, fil apheaeiin y ovaldades tmicas para a mayor de los ambient. GENES DE FE" ‘Luego que ls primeras iglesias estvieron restumadas se hizo evidente qu oe parte importante de este paimono religioo también se eecoutaba en sma estado de cousecvaclon y zequesian ugentemente alga upo ce watamleat, [Nos eferimas& las imsigenesreliiosas que se encontratan dento de los tmplas 1 que también coastyen un rferente par los comunidades gules inden elt, Esias mgenes no sé preseataban problemas de deteriora profucto del us y la manpilaidno deticoa interveneioes ce “testaracion” bien meretonas, sn0 qe, a meso jico, preseatatan uao de Ios grandes problems del patrimenio eligi en us, i fli de infomnaciSn. No esti un registro de las imzenes ab singuzainformcicno docunentacie que pemierabacer un catasto de os bears torales de la Arquidiceess. Esta stuaecnesbastante mas cenmin deo que selena rybace qu este patrimoni eté en sbsclut indefencién, Sees entonces, eaborarunproyeecoque. enparielo eo aresamacen eos tempos, abordarael pecbemma de a mavinerireligiosy, en algunos cass, elas antis ceceraciones de les mures interioes de las iglesias. Fuckin Andes Ne 1 nstueida gue aports los eeus0s acess y el Ceuto Natoual ce CConservaconyy Resturzci6n asmi6 ests tues adicions, a que tuvo una durcion cas tes aor, Elpyecioestuvoa cargo dela pro‘esional del Cyce, Paula Valenzuela, se ecaoligen ites grandes eas: Dooumentacién, Conservacisn y Resturacidn. La conserva en, v 11 Dignan wna creel 18 onde Yee dara inde ef realzacisn de este tata spn laformaeion dem gran equap de profesonzles yy ienlcos que apertaron desde su tea de competencia para buen estado, que sncluy,entemuehs ozs etvidates a confeoein ypblieavia de eats de capacitaciven todos Ios teas eativs ala conserva del pettimoni eiioso", ylncapanitacia de doce semiuaristsy tes saoerdots en aguellestemacrelevates sobee a vonservaiGy Valoizaci de ese pariaalo elscso Esa expeticaca, poeta ea Chile y en Sudanstic, foe plesmada en un bro que ite publica por el Cxca ex 2006. “Materia y Alma. Conservacign dl Poutmonto Reigeso eu 1s Vales de EIget yLmatt BIBLIOGRAFIA, BaasoueMy NunoeE Ss rgueléico Tuer cousderacines pee ucenveacén eastern de mites. Comer 2 1 197.7940. Concern degli capa esa el silo XTC en el none chive de (Chile En Maris y Alina: sonernaién del patrinosis raisin en ler vles de Elly Lina Santag, Cie: Cn Nacional de Coen y Resta, 2006 pp 657. Conseracin, resmucisny maven do arguern det. Seminato Tale capac en get y constrain de pinni, Pua. Cle 1? acto Cuaders del Como de Monuments Nacionales. Segunda Sere. 2005 pp. 1352 Mori y Al: Cnerocién del prononi reign om lr vals de Bly Lina ‘iatage ce Chie Conte Nocona de Conernciony Resa, 200,163 ‘Mamoe Ey Bataoaea ME, Conseil. de w sto aenfuco conse doe ke. Ea. (sh ermdcnaCorferenceon he Comersiono ah Arete. ADOBE, Prins, Now Mexico, USA Coty Coronation ine, 1090 TLS cues merece: speedos suds uses deat va atimoaal. Revise Hombre y Dever. m5, 1981.9. 97 = 107 (Conserasin et sno anqusiio Tuo 1. Revi Homie y Desir 2.67, 1994 9p 33-96. Siseansesmuenades de aden en plese deta del roe de Ci. “InermatonlCorferenceon ve nd ncn exon cf earthen anchiecare Tra 22000. Praia, Togas, Deva, UK, Eng Heage, 200. yp. 259-253. [Nothem Chie lrge dinesien earth ccastucton inthe nenetth cena, ‘concrvaton cesration pievedire muntaance and seemiceeisiace, 9 Inemacinal Conference on the Study and Conservation of Earten Architecture Tor, reprints. Yr, 03.5, Conserve N*1L, 2007 ami at ged rane oe ‘setae estos complementaios rors socesctenia de Ie cwrarusanes do ti. Er: Soninario internacional de arguitecr,conmrace YYeumerwci deelticacions de era en ras simias. S40 Azo 2005. Lina on: Poni Universidad Cita ol Her: The Getty Canston neni Eanhguike Enginering Reteuch Insite; Proraas; Teens Una, ap066 205. 2. BIBLIOGRAFIA COMPLEMENTARIA Dow, 2 is, Hoty. Mcu.F Vix $. Conan on Tera Tatu te fame: Bago, Colma: Foo Rett Etter, 1580.2 hs, H: Goat, H; Derm M: uso PY. er Phun, Tea de consmicon en ene, Ex: Leneolopeie ds censrusn en see, Hed, Maell Fan: Ea Prentiss, 199.01 un, Mejramiet esecare dels tein cota eernales dla eién eos Anes Merds Mi, Venez. riverside ees Andes, Fda de Aqua Dolo, de Teco a Cans. 1992 5p. Tous Liao. E ara. @.5AP, Ga Seni dole Proje LesAawees Ce, USA The Gory Canervanennsne 1994 285 9 ‘Vows 1 Teas y esata ce er Ex: cot: Simposo nteracionl Caza Tale sabe le conser del abe 0a, Cc, Pei Pus, 1984. 1522. Conserya N11, 2007

S-ar putea să vă placă și