Sunteți pe pagina 1din 47

vodgM+k p

yXu
yXuirh
jkkh
jkkh Lokeh
u{k=
u{k= Lokeh
pj.k
frFkh
ik;k
lw;Z fl)kar ;x
dj.k
o.kZ
rRo
o;
;uh
x.k
ukM+h
ukM+h in
fogx
Fke v{kj
lw;Z jkkh
MsdkusV

x-13

tUefrFkh%
tUe osG%
tUe LFkG%

13 January 1980 Sunday

Latitude:

25.42N Longitude: 77.32E


,u lh ykfgjh 23:34:39

v;ukak%
LFkkfud osG%
lkEikfrd dkG%
LFkkfud osG laLdkj%
fr;Zd%

13:10 PM
Aichwara (M P), India

12:50:08
20:17:56

-19:52
23.4

?kkr p
es"k
eaxG
/kuw
eaxG
fokk[kk
xq#
4

,dknkh ".k
yg
kwy
co
czk.k
vfXu
dhV
O;k?kziq-
jk{kl
var
var
Hks#UM
rh] rw] rs] r
edj
3

jkkh
ekl
frFkh
fnol
u{k=
gj
yXu
;x
dj.k

/kuw
vfou
1,6,11

kqokj
jsorh
1

o`fpd
cz
xfjt

kqHk vkqHk fopkj


lHkkX; vad
kqHkkad
vkqHk vad
kqHk o"kZ
kqHk fnu
kqHk Xkzg
vkqHk Xkzg
fe= jkkh
kqHk yXu
kqHk /kkrw
kqHk jRu
kqHk osG
kqHk fnkk

4
2, 7, 9
4, 8
13,22,31,40,49

xq#okj] johokj] eaxGokj


xq#] joh] eaxG
kq] cq/k
ddZ flag /kuw
ddZ] rwG] /kuw] dqaHk
rkack
yky ewaxk
lq;Zn;kP;k uarj
nf{k.k

ST SHAKTHI KUMAR, M.Sc.,M.Phil - SINCE 1948 VARMA STUDIO, BANAGANAPALLI-518124


Generated by Horoscope Explorer (c) Public Software Library India Pvt Ltd - www.itbix.com

x-13

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

u{k= Lokeh in

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

es"k
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
/kuw
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k

21:29:30
28:41:25

Hkj.kh
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
fokk[kk
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

kq
joh
kq
eaxG
kq
kq
joh
xq#
drw
eaxG
xq#
cq/k
eaxG

23:39:41
02:57:29
21:42:52
16:09:52
03:24:17
00:42:31
06:23:09
06:23:09
01:00:51
27:46:33
28:09:33

3
1
4
3
3
1
3
4
2
4
4
4
2

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
U;quRre
&&
&&
&&
&&
&&

yXu dqaMyh
12

yXu

11

kq drw

10

eaxG xq# jkgw

joh cq/k

pa ba o#.k

kfu #

x-13

yXu
12

/ku

gjk
1

12

11

yXu

11

kq drw

yXu joh cq/k


eaxG xq#
kfu pa ba

10

10

eaxG xq#
jkgw

joh cq/k

pa ba o#.
k

lgnj
1

kfu #

sDdku
12

kq jkgw drw
o#.k #

eaxG

prqFkkk
12

HkkX;
1

11

kq drw

11

o#.k

10

kq eaxG
xq# drw

10

joh cq/k jkgw

yXu xq#

pa ba

jkgw o#.k

kfu

pa ba

yXu

joh cq/k kfu

x-13

larfr

lIrekak
12

kfu drw

cq/k pa ba

11

12

joh

thoulkFkh

uoekak
1

o#.k

jkgw

11

kq

kfu

10

pa ba

10

eaxG

xq#

xq# o#.k

yXu jkgw #

nkEkkak
12

thfodk
1

eaxG

drw o#.k

joh

12

kq #

cq/k drw

yXu kq
eaxG

eaxG drw

11

vk o oMhy

kq

cq/k pa ba

10

}knkkak

kfu

11

xq#

10

xq#

yXu

jkgw

joh

yXu

joh pa ba

kfu jkgw o#.


k

cq/k

x-13

okgu

"kMkkak
12

yXu joh #

12

10

kfu

jkgw drw

12

o#.k #

11

cq/k

xq# kfu

LkIrfoakkak
12

cG
1

drw

joh

xq#

11

10

pa ba

10

yXu eaxG
jkgw drw

pa ba

joh

cq/k

fk{kk
1

yXu o#.k

kq

kq

prqoakkak

jkgw drw

10

o#.k

eaxG #

pa ba

11

eaxG

cq/k

joh

/kked o`Rrh

foakkak

xq#

11

xq#

kq

cq/k pa ba
o#.k

kfu

kq

yXu eaxG

kfu

jkgw

x-13

nqHkkZX;

f=akkak
12

kq

kfu pa ba

11

kqHk QG

[kosnkak
12

yXu cq/k
eaxG

joh

11

jkgw drw

kfu

10

kq

10

xq#

xq#

o#.k #

joh

dqky
1

eaxG

kfu jkgw drw

11

jkgw drw

v{kosnkak
12

yXu kq

cq/k

pa

dqky
1

xq#

kq

10

ba

pa ba

o#.k

drw

xq#

11

o#.k

cq/k ba o#.k
#

eaxG kfu

joh

10

"kf"V vak
12

yXu eaxG

jkgw

pa

cq/k

yXu

joh

x-13

Hkko
Hkko

Hkko vkjaHk

es"k
o`"kHk
feFkqu
feFkqu
ddZ
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
o`fpd
edj
ehu

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Hkko e/;
04:20:59

21:29:30

es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu

04:20:59
00:03:57
25:46:55
25:46:55
00:03:57
04:20:59
04:20:59
00:03:57
25:46:55
25:46:55
00:03:57

17:12:28
12:55:26
08:38:24
12:55:26
17:12:28
21:29:30
17:12:28
12:55:26
08:38:24
12:55:26
17:12:28

Hkko pfyr p
12

pa dqaMyh
3

12

yXu

11

kq drw

kq drw

10

joh

10

eaxG xq#
jkgw

cq/k

yXu

11

o#.k

pa ba

eaxG xq#
jkgw

kfu #

joh cq/k

pa ba o#.
k

kfu #

x-13

lw;Z lEcfU/kr miXkzg


miXkzg

Lokeh

jkkh

fMXkzh

u{k=

pj.k

/kwe
O;kfrikr
ifjosk
bapki
midrw
Hkwdai
mYdk
cznaM
/otk

eaxG
jkgw
pa
kq
drw

o`"kHk
dqaHk
flag
/kuw
/kuw
ehu
es"k
ddZ
dU;k

12:01:25

jfg.kh
krrkjdk
iwokZ
vuqjk/kk
T;s"Bk
jsorh
frdk
iq";
fp=k

17:58:35
17:58:35
12:01:25
28:41:25
18:41:25
28:41:25
05:21:25
25:21:25

4
2
3
4
1
1
1
1

okj vk/kkfjr miXkzg ikjkkj


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
o`"kHk
feFkqu

27:36:35

xq:
kuh
kuh
xq:
eaxG
kq
kq
cq/k

mRrjk"kk<+
Jo.k
krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
v

19:18:54
14:27:18
11:26:44
07:53:37
01:52:39
22:33:11
09:58:58

3
3
3
3
2
4
1

okj vk/kkfjr miXkzg dkyhnkl


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
o`"kHk
feFkqu
feFkqu

19:18:54

kuh
kuh
xq:
eaxG
kq
kq
cq/k
cq/k

Jo.k
krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
v
v

14:27:18
11:26:44
07:53:37
01:52:39
22:33:11
11:20:27
09:58:58

3
3
3
2
4
2
1

x-13

fHkUukVd oxZ
kuh

xq:

jkkh

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o

o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o

o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
o

o
o

o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

eaxG
1

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
-

o
-

o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
-

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
-

dwG

jkkh

10 11 12

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o

o
o
o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

joh

jkkh

kfu
xq#

jkkh

9 10 11 12

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-13

10

fHkUukVd oxZ
kq

cq/k

jkkh

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o

o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

pa
1

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
-

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

dwG

jkkh

10 11 12

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX

X XI XII

pa
yXu

o
o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

yXu

jkkh

kfu
xq#

jkkh

9 10 11 12

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-13

11

v"VdoxZ k/kuiwoZ
1

10

11

12

dwG

joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

5
4
5
7
2
6
2

3
5
5
6
5
5
2

5
6
4
5
4
6
4

4
4
3
3
4
5
7

5
3
1
4
6
2
1

6
5
6
6
6
2
4

3
4
2
4
5
5
3

2
4
1
4
4
5
2

3
3
2
4
5
6
4

5
4
4
2
4
3
7

3
5
4
5
5
4
2

4
2
2
4
6
3
1

48
49
39
54
56
52
39

dwG
jkgw
yXu

31
1
3

31
1
5

34
5
5

30 22
7 5
2 3

35
2
7

26
2
5

22
4
3

27
4
3

29
6
5

28
2
5

22
5
3

337
44
49

f=d.k k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

2
1
4
3
0
4
1

0
1
1
4
1
3
0

2
2
2
1
0
2
2

2
2
2
0
0
2
6

2
0
0
0
4
0
0

3
1
2
4
2
0
2

0
0
0
0
1
1
1

0
2
0
1
0
2
1

0
0
1
0
3
4
3

2
0
0
0
0
1
5

0
1
2
1
1
0
0

2
0
1
1
2
0
0

,dkf/kiR; k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

4
1
0
2
0

1
4
0
2
0

0
0
0
2
0

2
0
0
2
6

0
0
4
0
0

2
4
2
0
2

0
0
0
0
1

0
1
0
2
1

1
0
3
4
3

0
0
0
1
5

2
1
1
0
0

0
0
1
0
0
0

k/; fiUM
fiaM

joh

pa

eaxG

cq/k

xq#

kq

kfu

Xkzg

51

22

34

32

119

50

45

jkkh

91

58

87

98

88

115

101

k/;

142

80

121

130

207

165

146

x-13

12

uSlxd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w

le
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
le
le

k=w
fe=
&&&&
le
k=w
fe=
le
fe=
fe=

fe=
le
le
&&&&
fe=
k=w
le
k=w
fe=

fe=
le
le
fe=
&&&&
le
le
fe=
le

k=w
le
fe=
le
le
&&&&
le
fe=
k=w

fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w

k=w
le
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w

k=w
le
fe=
fe=
le
k=w
k=w
k=w
&&&&

rkRdkfyd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
k=w
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=

k=w
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=

fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
k=w

k=w
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
k=w

k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
fe=
fe=
k=w
k=w

fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
&&&&
fe=
fe=
k=w

fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
&&&&
fe=
fe=

k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
fe=
&&&&
k=w

fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
&&&&

iap/kk
joh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

&&&&
le
le
le
le

cq/k

k=w
&&&&
ijefe=
ijek=w
ijek=w
ijefe=
le
ijefe= ijefe=
ijek=w k=w
le
fe=

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

le
ijefe=
&&&&
k=w
ijek=w
le
fe=
le
le

le
k=w
k=w
&&&&
le
le
fe=
ijek=w
le

le
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
fe=
le
k=w

le
fe=
le
fe=
fe=
&&&&
fe=
ijefe=
ijek=w

ijefe=
le
le
ijefe=
ijefe=
le
&&&&
le
le

ijek=w
k=w
le
ijek=w
le
ijefe=
le
&&&&
ijek=w

le
fe=
le
le
k=w
ijek=w
le
ijek=w
&&&&

x-13

13

lqnkZu p
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110
2

01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120
1

yXu

12

11
9

joh cq/k

pa ba o#.k

kq
drw

10

6
10
11

joh cq/k

kfu
#

pa ba
o#.k

kq
drw
4

10
11

kq drw

12

joh cq/k
5

1
2

yXu

12
1
5

eaxG xq#
jkgw

eaxG xq#
jkgw

yXu
eaxG
xq# jkgw

kfu #

4
2

kfu #
6

06/18/30/42/54/66/78/90/102

3
9

pa ba o#.k
7

07/19/31/43/55/67/79/91/103

08/20/32/44/56/68/92/104

lqnkZu p e/;s eq.kq;kps Hkfo; yXukP;k O;frfjDr lw;Z o pakusi.k ikj[kyh tkrs- kP;k vuqlkj ,
dkp Vhus yXu] lw;Z vkf.k pakus Xkzgkaph fLFkrh kIr d: kdrskqHk vkqHk ?kVuk o R;kapk [kjk osG lqnkZu pk}kjs kIr d: kdr-

x-13

14

dkjd Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

fLFkj dkjd

lIrdkjd

v"Vdkjd

firk
cq)h
thoulkFkh
foe
/kulaink
ijek;w
ekrk
vfHkyk"kk
e{k

vkRe
vkekR;
Kkfr
Hkzkr`
ekr`
iq=
dy=
&&&&
&&&&

vkRe
vekR;
Kkrh
ekr`
fir`
iq=
dy=
Hkzkr`
&&&&

XkzgfLFkrh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

voLFkk 3

voLFkk 5

voLFkk 6

voLFkk 9

voLFkk 10

voLFkk 12

LoIu
lqIr
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
lqIr
lqIr
LoIu

e`r
o`)
ckG
o`)
;qok
e`r
e`r
dqekj
dqekj

eqfnr
{kqfnr
eqfnr
eqfnr
yfTtr
&&&&
&&&&
eqfnr
{kqfnr

kkar
nq%f[kr
kkar
kkar
kkar
eqfnr
[ky
nq%f[kr
nhu

g"kr
~kkar
g"kr
g"kr
g"kr
~kkar
[ky
ihfM+r
ihfM+r

u`R;fyIlk
xeu
Hktu
fuk
vkxe
u`R;fyIlk
vkxe
k;u
Hktu

uo rkjk p
tUe

laiRr

foir

{kse

R;fj

lk/kd

o/k

fe=

ijefe=

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25
07

26
08

27
09

01
10

02
11

03
12

04
13

05
14

06
15

x-13

15

Xkzgla;x vFkok Vh
Xkzg

joh
247

yXu
joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

ba

o#.k

242
TRN

281

120
TRN

115

132
SQQ

189

105

285
QNT

190

216
BQT

157

34

127

133
SQQ

115

58
SXT

142
BQT

38

58
SXT

31
SSX

91
SQU

39

122
TRN

127

110

53

137
SQQ

43
SSQ

53

26

86

161

167

150
QNC

92
SQU

177

92
SQU

65

125

12

69
QNT

15

165

69
QNT

96

36

17

75
QNT

10

170

75
QNT

102

42
SSQ

57
SXT

27
SSX

153
QNC

58
SXT

84

25

84

96

0
CNJ

27
SSX

33
SSX

180
OPP

85

111

52

95

69

128

27
SSX

33
SSX

cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba

60
SXT

o#.k

Index of Words:
CNJ: Conjunction

TRN: Trine

SSQ: Semi Square

QNT: Quintile

OPP: Opposition

SXT: Sextile

QNC: Quincunx

BQT: Bi Quintile

SQU: Square

SQQ: Sesquiquadrate

SSX: Semi Sextile

Xkzg VhP;k fopkjklkBh 3 fMXkzh 20 fefuVpk Hkko {ks= ?ksryk vkgs-

ikjkkjh Vh
Xkzg

}kjk "V

Xkzg

}kjk "V

joh

xq#

kq

eaxG xq# jkgw

pa

eaxG kfu

kfu

eaxG

kq drw

jkgw

kq drw

cq/k

xq#

drw

eaxG xq# jkgw

xq#

kq drw

yXu

xq#

&&

x-13

16

kuh lkM+s lkrh


kuh lkM+s lkrh

jkkh

osk

fuxZe

ewr

lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
v"Vekkfu

rwG
rwG
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
dqaHk
dqaHk
dqaHk
feFkqu
feFkqu
feFkqu
rwG
rwG
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
dqaHk
dqaHk
feFkqu
rwG
rwG
rwG
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
dqaHk
feFkqu

06-10-1982
01-06-1985

20-12-1984
16-09-1985

21-12-1984
17-09-1985

31-05-1985
16-12-1987

17-12-1987
21-06-1990

20-03-1990
14-12-1990

06-03-1993
10-11-1993

15-10-1993
01-06-1995

10-08-1995
23-07-2002

16-02-1996
08-01-2003

08-04-2003
14-01-2005

05-09-2004
25-05-2005

15-11-2011
04-08-2012

15-05-2012
02-11-2014

03-11-2014
21-06-2017

26-01-2017
26-10-2017

27-01-2017
27-10-2017

20-06-2017
23-01-2020

29-04-2022
18-01-2023

12-07-2022
29-03-2025

31-05-2032
28-01-2041

12-07-2034
05-02-2041

26-09-2041
23-06-2044

11-12-2043
29-08-2044

12-12-2043
30-08-2044

22-06-2044
07-12-2046

08-12-2046
10-07-2049

06-03-2049
03-12-2049

25-02-2052
11-07-2061

14-05-2054
13-02-2062

rkack
Lo.kZ
Lo.kZ
yg
yg
yg
Lo.kZ
jtr
jtr
jtr
Lo.kZ
jtr
yg
jtr
yg
Lo.kZ
rkack
Lo.kZ
jtr
jtr
yg
Lo.kZ
Lo.kZ
jtr
jtr
jtr
jtr
jtr
jtr
rkack

x-13

17

kM~cy
joh

cq/k

kq

eaxG

xq:

kuh

pa

mPp cG
lIrox; cG

26.23
86.25

27.11
80.62

18.01
67.50

7.90
108.75

46.28
120.00

44.47
112.50

0.76
135.00

fnu&jkf= cG
dUkfn cG

30
15.00

15
15.00

0
30.00

30
30.00

30
30.00

15
15.00

30
30.00

sDdku cG
LFkku cG

0.00
157.48

0.00
137.73

0.00
115.51

0.00
176.65

0.00
226.28

0.00
186.97

0.00
195.76

fnx cG

56.68

20.72

8.11

14.36

21.78

43.97

22.64

urUur cG
i{k cG

57.49
19.33

60.00
40.67

57.49
40.67

2.51
19.33

57.49
40.67

2.51
19.33

2.51
40.67

f=Hkkx cG
okZ cG

60.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

60.00
0.00

0.00
15.00

0.00
0.00

ekl cG
okj cG
gjk cG
v;u cG
;q) cG

30.00
45.00
0.00
7.42
0.00

0.00
0.00
0.00
54.25
0.00

0.00
0.00
0.00
18.85
0.00

0.00
0.00
60.00
34.90
0.00

0.00
0.00
0.00
36.75
0.00

0.00
0.00
0.00
28.99
0.00

0.00
0.00
0.00
48.10
0.00

dkG cG

219.24

154.92

117.01

116.74

194.91

65.83

91.28

psVk cG

7.42

3.76

8.22

47.87

37.47

40.76

40.67

uSlxd cG

60

25.71

42.86

17.14

34.29

8.57

51.43

fd cG

-5.47

-5.47

-7.68

10.90

10.90

10.57

2.01

dqG kMcG

495.35

337.37

284.03

383.66

525.63

356.67

403.79

:ips kM~cG

8.26

5.62

4.73

6.39

8.76

5.94

6.73

FkMD;kpk vak

1.27

0.8

0.86

1.28

1.35

1.19

1.12

LFkku cG vak

0.95

0.83

0.87

1.84

1.37

1.95

1.47

fnx cG vak
dkG cG vak

1.62
1.96

0.59
1.38

0.16
1.17

0.48
1.74

0.62
1.74

1.47
0.98

0.45
0.91

psVk cG vak
vk;u cG vak

0.15
0.25

0.08
1.81

0.27
0.47

1.2
1.74

0.75
1.23

1.02
1.45

1.36
1.2

fLFkrh

bV QG
dV QG

13.95
42.14

10.10
43.01

12.17
46.63

19.45
25.14

41.64
17.58

42.57
17.29

5.56
49.09

x-13

18

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

j-u-m- Lokeh

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

es"k
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
/kuw
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k

21:35:16
28:47:11

Hkj.kh
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
fokk[kk
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

eaxG&&kq&&xq
xq#&&joh&&eaxG
xq#&&kq&&kfu
kfu&&eaxG&&kq
joh&&kq&&xq#
joh&&kq&&pa
cq/k&&joh&&kfu
eaxG&&xq#&&eax
joh&&drw&&jkgw
kfu&&eaxG&&cq/k
eaxG&&xq#&&eax
eaxG&&cq/k&&xq#
cq/k&&eaxG&&kfu

23:45:26
03:03:14
21:48:38
16:15:38
03:30:02
00:48:17
06:28:55
06:28:55
01:06:37
27:52:18
28:15:19

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
U;quRre
&&
&&
&&
&&
&&

23:36:22

iklZ QkWjP;quk% dqaHk

".kewr x`g dLi


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

x`g dLi
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu

21:20:25
19:49:42
14:05:42
08:32:12
06:52:27
11:55:45
21:20:25
19:49:42
14:05:42
08:32:12
06:52:27
11:55:45

j-u-m- Lokeh
ea&&kq&&xq
kq&&pa&&d
cq&&j&&cq
pa&&k&&kq
lw&&d&&j
cq&&pa&&j
kq&&xq&&xq
ea&&cq&&kq
xq&&kq&&kq
k&&lw&&kq
k&&j&&j
xq&&k&&pa

Hkko vof/k
21:20:25
49:49:
74:05:
98:32:
126:52:27
161:55:45
201:20:25
229:49:42
254:05:42
278:32:12
306:52:27
341:55:45

& 49:49:
& 74:05:
& 98:32:
& 126:52:27
& 161:55:45
& 201:20:25
& 229:49:42
& 254:05:42
& 278:32:12
& 306:52:27
& 341:55:45
& 21 20:25

x-13

19

Hkko Xkzg dkjd


Hkko dkjd Xkzg cG
x`g

egkcGh

cGh

I.

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

&&
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

lkekU;
eaxG
kq
cq/k
pa jkgw
eaxG xq# kfu
cq/k
kq pa
eaxG
cq/k xq#
kq kfu drw
kfu
xq#

{kh.k
kq drw
cq/k eaxG xq#
&&
&&
kq pa drw
&&
cq/k eaxG xq#
kq drw
kfu pa
cq/k eaxG xq#
&&
pa

Hkkokaps dkjd Xkzg


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

deaxG
kq
cq/k
pa
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
kfu
xq#

[k-

x-

?k-

&&
&&
&&
jkgw
eaxG xq# kfu
&&
pa
&&
joh cq/k
kq drw
&&
&&

kq drw
cq/k eaxG xq#
&&
&&
joh kfu
&&
cq/k eaxG xq#
kq drw
pa
&&
&&
pa

&&
&&
&&
&&
kq pa drw
&&
&&
&&
joh kfu
cq/k eaxG xq#
&&
&&

e% d- dLi jkkh Lokeh] [k- Hkko fLFkr Xkzg] x- dLi Lokeh u{k=ke/;s Xkzg] ?k- Hkko fLFkr XkzgkaP;k u{k=ke/;s

x-13

20

Xkzgkaps dkjd Hkko


Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

59

369
2 7 10

2 7 10
158

158
5 9 12

2 7 10
2 7 10

5 10 11
47

9
5 9 12

4
10

158

dkjd mi ifr
x`g

mi ifr

I.

xq#
drw
cq/k
kq
jkgw
jkgw
xq#
kq
kq
kq
jkgw
pa

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

5 9 12

2 7 10

10
369

158
2 7 10

2 7 10
4

158
2 7 10

4
5 9 12

2 7 10
2 7 10

158
158

2 7 10
4

158
-

47

5 9 12

x-13

21

".kewr yXu dqaMyh


2

".kewr Hkko dqaMyh


12

11

yXu

yXu
kq drw

jkgw

kq drw

10

pa ba
eaxG xq:
jkgw

joh cq/k

pa ba
o#.k

kuh #
5
6

joh cq/k

o#.k

#
9
8

Lokeh Xkzg
fnol Lokeh
yXu jkkh Lokeh
yXu u{k= Lokeh
yXu mi Lokeh
pa jkkh Lokeh
pa u{k= Lokeh
pa mi Lokeh

eaxG
xq# kfu

joh
eaxG
kq
xq:
eaxG
xq:
eaxG

iklZ QkWjP;quk
d-ih- v;ukak
tUe osGsph foakRrjh

23:36:22

dqaHk
23:28:54

xq#%
0

ekl

o"kZ
12 fnol

x-13

22

tSfeuh yXu o LQqV


yXu
tUe yXu
s"dk.k yXu ikjaifjd
s"dk.k yXu ifjo`fRr =;
s"dk.k yXu leukFk
uokak yXu ikjaifjd
uokak yXu ".k feJ
v#< yXu ikjaifjd
v#< yXu lkrZ
miin yXu ikjaifjd
miin yXu lkrZ
Lokak yXu
dkjdkak yXu
ikd yXu
gjk yXu ikjaifjd
gjk yXu o`f)dkjd
gjk yXu lO;o
Hkko yXu
?kfVdk yXu
lin ?kfVdk yXu
v;qj yXu
o.kZn yXu
Jh yXu
bUnq yXu
rkjk yXu
u{k= yXu
fnO; yXu
f=iou yXu
LQqV ;x yXu

jkkh
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%

es"k
o`fpd
feFkqu
feFkqu
rwG
rwG
o`fpd
o`fpd
edj
edj
rwG
o`fpd
flag
feFkqu
o`"kHk
rwG
ehu
ddZ
ddZ
rwG
ddZ
dqaHk
o`fpd
edj
edj
edj
o`fpd
es"k

x-13

23

tSfeuh yXu dqaMyh


tUe yXu
12

s"dk.k ikjaifjd
3

12

xq

y lw cq
ea

11

10

ea xq j
8

lw cq

pa

y xq

pa

12

12

xq

lw

cq d

v#< yXu ikjaifjd


1

xq d
10

kq
9

y kq ea

k
8

lw pa

cq j

miin yXu

12

11

pa
xq

ea

k
10

kq d

uokak ".k feJ


3

11

kq d

ea

uokak ikjaifjd
3

10

pa

y lw cq
pa
11

10

lw cq j

s"dk.k leukFk

12

kq d

10

11

kq d

12

12

ea

11

s"dk.k ifjo`fRr =;

dkjdkak yXu
3

12

j
11

11

kq d
10

11

pa

y
9

pa

10

ea xq j
8

lw cq

10

ea xq j
y lw cq

kq d

pa

xq
9

y lw

cq d

kq ea

x-13

24

tSfeuh LQqV
LQqV uke

LQqV

cht LQqV eq[;


cht LQqV mi&&1
cht LQqV mi&&2
{ks= LQqV eq[;
{ks= LQqV mi&&1
{ks= LQqV mi&&2

o`"kHk
ehu
/kuw
/kuw
flag
/kuw

00:56:45
17:48:46
22:07:44
21:51:55
08:35:15
26:28:17

tSfeuh dkjd
Xkzg

v"V pj

lIr pj

lIr fLFkj

joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw

vkRe
vekR;
Kkfr
ekr`
fir`
viR;
nkjk
Hkzkr`

vkRe
vekR;
Kkfr
Hkzkr`
ekr`
viR;
nkjk

vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`

lIr Hkko
viR;
Hkzkr` Kkfr
vekR; nkjk
vkRe

ekr`

tSfeuh Vh
Xkzg

lEeq[k fV

ikoZ Vh

es"k && y
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag && ea && xq &&
dU;k && k
rwG
/kuw && pa
o`fpd && lw && cq
edj
dqaHk && kq && d
ehu

/kuw && pa
rwG
o`fpd && joh && cq/k
dqaHk && kq && drw
edj
ehu
o`"kHk
es"k && yXu
feFkqu
flag && eaxG && xq# && jkgw
ddZ
dU;k && kfu

flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd

x-13

25

foakRrjh nkk egknkk


xq:
ps
i;r

16 o"kZ
09/03/1967
09/03/1983

kuh
ps
i;r

19 o"kZ
09/03/1983
09/03/2002

cq/k
ps
i;r

17 o"kZ
09/03/2002
09/03/2019

xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

09/03/1967

kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

09/03/1983

cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

09/03/2002

drw
ps
i;r

7 o"kZ
09/03/2019
09/03/2026

kq
ps
i;r

20 o"kZ
09/03/2026
09/03/2046

joh
ps
i;r

6 o"kZ
09/03/2046
09/03/2052

drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

09/03/2019

kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

09/03/2026

09/03/2046

07/01/2045

joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

26/04/1969
07/11/1971
13/02/1974
20/01/1975
20/09/1977
09/07/1978
08/11/1979
14/10/1980

05/08/2019
05/10/2020
10/02/2021
11/09/2021
07/02/2022
25/02/2023
01/02/2024
13/03/2025

12/03/1986
19/11/1988
29/12/1989
28/02/1993
10/02/1994
11/09/1995
20/10/1996
27/08/1999

08/07/2029
08/07/2030
08/03/2032
08/05/2033
08/05/2036
06/01/2039
08/03/2042

05/08/2004
02/08/2005
01/06/2008
08/04/2009
07/09/2010
04/09/2011
24/03/2014
30/06/2016

26/06/2046
26/12/2046
03/05/2047
26/03/2048
13/01/2049
26/12/2049
01/11/2050
09/03/2051

pa
ps
i;r

10 o"kZ
09/03/2052
09/03/2062

eaxG
ps
i;r

7 o"kZ
09/03/2062
09/03/2069

jkgw
ps
i;r

18 o"kZ
09/03/2069
09/03/2087

pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

09/03/2052

eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

09/03/2062

jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

09/03/2069

07/01/2053
08/08/2053
07/02/2055
08/06/2056
07/01/2058
08/06/2059
07/01/2060
07/09/2061

05/08/2062
23/08/2063
29/07/2064
07/09/2065
04/09/2066
31/01/2067
01/04/2068
07/08/2068

19/11/2071
14/04/2074
19/02/2077
08/09/2079
26/09/2080
26/09/2083
20/08/2084
18/02/2086

x-13

26

foakRrjh R;Urj
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

jkgw
ps
i;r
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

09/03/2002
05/08/2004
09/03/2002
11/07/2002
01/09/2002
25/01/2003
10/03/2003
23/05/2003
13/07/2003
22/11/2003
18/03/2004

01/06/2008
08/04/2009
01/06/2008
17/06/2008
13/07/2008
31/07/2008
16/09/2008
27/10/2008
15/12/2008
28/01/2009
15/02/2009

04/09/2011
24/03/2014
04/09/2011
22/01/2012
25/05/2012
20/10/2012
01/03/2013
24/04/2013
26/09/2013
12/11/2013
28/01/2014

drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

xq:
ps
i;r
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

05/08/2004
02/08/2005
05/08/2004
26/08/2004
25/10/2004
12/11/2004
13/12/2004
03/01/2005
26/02/2005
15/04/2005
12/06/2005

08/04/2009
07/09/2010
08/04/2009
21/05/2009
20/06/2009
06/09/2009
14/11/2009
04/02/2010
18/04/2010
18/05/2010
12/08/2010

24/03/2014
30/06/2016
24/03/2014
13/07/2014
21/11/2014
18/03/2015
05/05/2015
20/09/2015
01/11/2015
09/01/2016
26/02/2016

kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

kuh
ps
i;r
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

02/08/2005
01/06/2008
02/08/2005
22/01/2006
14/03/2006
09/06/2006
08/08/2006
10/01/2007
28/05/2007
08/11/2007
03/04/2008

07/09/2010
04/09/2011
07/09/2010
28/09/2010
22/11/2010
09/01/2011
07/03/2011
28/04/2011
19/05/2011
18/07/2011
05/08/2011

30/06/2016
09/03/2019
30/06/2016
02/12/2016
21/04/2017
17/06/2017
28/11/2017
16/01/2018
08/04/2018
04/06/2018
30/10/2018

x-13

27

f=Hkkxh nkk
xq#
ps
i;r
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh

13/01/1980
18/02/1982
21/11/1972
31/07/1974
03/02/1976
17/09/1976
28/06/1978
09/01/1979
30/11/1979
14/07/1980
18/02/1982

17/02/2006
18/10/2010
28/05/2006
08/03/2007
01/06/2007
21/10/2007
28/01/2008
10/10/2008
25/05/2009
19/02/2010
18/10/2010

17/02/2028
18/10/2034
06/09/2028
26/01/2029
26/01/2030
17/12/2030
07/01/2032
17/12/2032
08/05/2033
18/06/2034
18/10/2034

kfu
ps
i;r
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa

18/02/1982
19/10/1994
20/02/1984
06/12/1985
02/09/1986
12/10/1988
31/05/1989
21/06/1990
18/03/1991
09/02/1993
19/10/1994

18/10/2010
17/02/2024
06/01/2013
07/09/2013
18/10/2014
29/07/2015
29/07/2017
09/05/2019
18/06/2021
09/05/2023
17/02/2024

18/10/2034
18/06/2039
26/01/2035
09/10/2035
23/05/2036
17/02/2037
16/10/2037
23/01/2038
03/11/2038
27/01/2039
18/06/2039

cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

19/10/1994
17/02/2006
28/05/1996
24/01/1997
15/12/1998
10/07/1999
19/06/2000
15/02/2001
29/10/2002
03/05/2004
17/02/2006

17/02/2024
17/02/2028
30/04/2024
30/08/2024
23/11/2024
30/06/2025
11/01/2026
30/08/2026
25/03/2027
18/06/2027
17/02/2028

18/06/2039
18/06/2051
05/04/2041
10/11/2042
04/10/2044
17/06/2046
28/02/2047
28/02/2049
05/10/2049
05/10/2050
18/06/2051

x-13

;fxuh nkk
nkk
/kkU;

irh
xq#

o;
3 okZ

Hkzkekjh

eaxG

Hkfdk

28

kVf=ak nkk
i;r

o;

i;r

16/08/1980

irh
kfu

6 okZ

19/03/1981

4 okZ

16/08/1984

kq

7 okZ

19/03/1988

cq/k

5 okZ

16/08/1989

jkgw

8 okZ

19/03/1996

mYdk

kfu

6 okZ

17/08/1995

pa

1 okZ

19/03/1997

fl)k

kq

7 okZ

17/08/2002

joh

2 okZ

19/03/1999

ladVk

jkgw

8 okZ

17/08/2010

xq#

3 okZ

19/03/2002

eaxGk

pa

1 okZ

17/08/2011

eaxG

4 okZ

19/03/2006

fiaxyk

joh

2 okZ

16/08/2013

cq/k

5 okZ

19/03/2011

/kkU;

xq#

3 okZ

16/08/2016

kfu

6 okZ

19/03/2017

Hkzkekjh

eaxG

4 okZ

16/08/2020

kq

7 okZ

19/03/2024

Hkfdk

cq/k

5 okZ

16/08/2025

jkgw

8 okZ

19/03/2032

mYdk

kfu

6 okZ

17/08/2031

pa

1 okZ

19/03/2033

fl)k

kq

7 okZ

17/08/2038

joh

2 okZ

19/03/2035

ladVk

jkgw

8 okZ

17/08/2046

xq#

3 okZ

19/03/2038

eaxGk

pa

1 okZ

17/08/2047

eaxG

4 okZ

19/03/2042

fiaxyk

joh

2 okZ

16/08/2049

cq/k

5 okZ

19/03/2047

nkkLokeh Xkzgkaph fLFkrh- Xkzg nkk o; nkk pkph o; ;fxuh vkf.k kV f=Ek nksr leku vlrsnUgh nkkar QDr lq:okr osxG;k Xkzgkiklwu grs- moZjhr loZ xVh leku vlrkrikjkkjpk minsk vkgs dh tj tUe fnolk lw;Z gjk fdaok jk=h pa gjk ;kar vlsy rj kV f=ak
nkspk mi;x dyk ikfgtsk vuqlkj tj tUe fnol pa gjk fdaok jk=hr lw;Z gjk e/;s >kykrj ;fxuh n~kkpk okij djkok-

x-13

Xkzg;x QG
oh.kk ;x

gk v'kqHk ;x vkgs- vk;q";kP;k rhu HkkxkaiSdh ifgyk Hkkx lokZr pkaxyk vlsy lk/kkj.kr
o;kP;k "O;k o"kkZ i;r- R;kuarj rqeP;k uf'kckph ?klj.k pkyw gy & vkf.k rqeP;k vk;q";kP;k
'ksoVP;k Hkkxkr rqEgkyk vkFkd vMp.khauk raM |koa ykxsy o; o"kZs rs " P;k njE;kurqeP;k dqaMyhr tj brj dkgh 'kqHk;x vlrhy] rj ;k ;xkps v'kqHk ifj.kke dkgh ek.kkr deh
g 'kdrkr-

xtdljh ;x

gh XkzgfLFkrh vfr'k; 'kqHk letyh tkrs- rqeP;kr vusd pkaxys xq.k vlrkr- rqEgh vkjX;laiUu]
/kuoku] fo}ku] vknj.kh;] seG] mnkj] lnxq.kh vkf.k uez vlky- rqEgh /kked o`Rrhps vkf.k
nh?kkZ;q"kh Ogky- rqeP;kr usr`Roxq.k vlrhy vkf.k rqEgh fl/ngh Ogky-

vey ;x

gh XkzgfLFkrh 'kqHk vkgs- ;keqGs rqEgh pkfj";~ laiUu Ogky vkf.k rqeP;kr vusd pkaxys xq.k vlrhynql;kauk enr dj.;kpk rqepk LoHkko vlsy- rqeP;kdMs /kulaiRrh Hkjiwj vlsy vkf.k rqeph dhr
'ksoVi;r jkghy- yd rqeP;kiklwu sj.kk ?ksrhy- ,danjhr vk;q"; lq[kk & lek/kkukr tky-

xq# eUxy ;x

gk 'kqHk;x vkgs- rqEgkyk dhr vkf.k vknj nUgh feGrhy- rqEgkyk n.kdV 'kjhj]mena #i vkf.k
eBa qdqVqacdnkfpr ,d= dqVqac ;kapk ykHk gy- rqEgh ,[kk|k laLFksps eq[k Ogky vkf.k vusd
ekxkuh rqEgkyk l++aiRrh feGsy- rqepa fe=eaMGgh eBa vlsy vkf.k rqEgh [kpd i.k vkuanh vk;q";
txky-

vfuokgqIiq ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- rqeP;kr vusd oSf'k"V;iw`.kZ xq.k vlrhy vkf.k rqEgh vusd dBh.k
mfn"Va lk/; djky- rqEgh Lor%pa vk;q"; Lor%p ?kMoky vkf.k Lodr`ZUokP;k cGkoj vk;q";kr
mPpinkyk ipky- rqeP;k {ks=kr rqEgh ,d eRRokph O;Drh Eg.kwu x.kys tky vkf.k yd
rqEgkyk [kwi eku nsrhy-

vfjV ;x

gh v'kqHk XkzgfLFkrh vkgs- rqEgkyk [kwi esgur vkf.k d"V djkos ykxrhy- rqEgkyk vusd la?k"kkpk
vkf.k foj/kkapk lkeuk djkok ykxsy- vusd vi?kkrkapk vkf.k nq?kZVukapkgh lkeuk djkok ykxsyi.k rqeph bPNk'kDrh vkf.k -<fu'p;kP;k cGkoj rqegh vk;q";kr uDdhp ;'kLoh Ogky-

xq#pUMky ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh ukgh- rqepk -"Vhdu tjh roKkpk vlyk] rjh LoHkko fof{kIr vlsy]
rqeP;klg jkg.ka dBh.k vlsy vkf.k rqeP;k ukrsokdake/;s rqEgh vf; vlky- dfu"B oxkZrY;k
ydka'kh rqepk laca/k ;sy vkf.k rqEgkyk R;kaP;kcn~n~y [kjh lgkuqHkwrh vlY;keqGs rsgh rqepk

29

x-13

vknj djrhy-

lk/kkj.k jkt ;x

gk deh rhpk jkt;x vkgs- ;kP;keqGs rqEgkyk pkaxya u'khc ykHkra- rqEgkyk ljdkjh ok [kktxh
{ks=kr pkaxyh udjh feGsy- rqeP;kr vlysY;k xq.kkaeqGs rqEgkyk ekulUeku feGrhy-

egk ;x

gk vfr'k; 'kqHk ;x vkgs- rqepk tUe pkaxY;k eqgwrkZoj gy] vkf.k pkaxY;k ?kjk.;kryk tUe
vkf.k laLdkj ;kaP;k tjkoj rqEgh lektkP;k mPp orZqGkae/;s tk 'kdky- rqepa f'k{k.k pkaxya
vlsy vkf.k rqeP;k pdl cq)heqGs rqEgh vusd fo"k;kaoj HkqRo feGoky- Hkjiwj okl gy vkf.k
mPp LFkku feGsy]

f=ypu ;x

gk vfr'k; 'kqHk ;x vkgs- rqEgkyk Hkjiwj laiRrh vkf.k lektkrY;k loZ Fkjkae/kwu eku feGr- rqEgh
vR;ar /kwrZ vlrk o vkiY;k 'k=wps eulqcs m/oLr djrk- rqEgkyk vkuanh nh?kkZ;q"; ykHksy-

nfj ;x

gk v'kqHk ;x vkgs- rqepk tUe dnkfpr pkaxY;k ifjfLFkrhar g.kkj ukgh vkf.k vk;q";kr iq<s
tk.;klkBh rqEgkyk [kwi la?k"kZ djkok ykxsy- rqEgkyk vkFkd fooapuk HksMlkorhy o dnkfpr
dtZgh dk<oa ykxsy- rqEgh lV~Vscktkjkiklwu nwjp jkg.ka pkaxyarqeP;k dqaMyhrY;k dkgh brj pkaxY;k ;xkaeqGs ;k ;xkps okV ifj.kke deh g 'kdrkr-

30

x-13

XkzgfV ps QG
joh lsDlVkby pa

;k Hkkok[kkyh ;s.kk;k ek.klkauk mRre vkjX; vkf.k R;kpcjcj vkkkoknh euo`Rrh ykHkyh vkgslkekftd orZqGkr txrkuk ydkakh vLkysys R;kaps seG ukrs fokskr% fo#) fyaxh O;Drhakh
vlysys ukrs R;kauk ykHk feGowu nsy- rqEgh lektkr fl) Ogky fkok; rqeps oS;fDrd vkf.k
Hkkofud vk;q; lq)k Pkkaxys cusy-

joh lsDlVkby ba

oklkeqGs rqEgkyk vuisf{kr ykHk ;su feGsy T;kP;kus rqEgh le`) cuky- Lor%P;k vkk uouohu
dYiukauk tUe ns.kkjs vls rqEgh fuerhkhy O;Drh vkgkr- oS;fDrd Lokra;kyk vf/kd egRo nsrk
fkok; uouohu fe= vxnh lgti.ks tM.;kph rqeP;kr {kerk vkgs-

joh lseh lsDlVky o#.k

thoukP;k xw<kRed vkf.k vk/;kfRed vkk cktw tk.kwu ?ks.;kr rqepk vf/kd dy vlsy- rqeP;k
thoukSyhyk lq[k vkf.k vkuan O;kiwu jkghy- dfork vkf.k laxhr ;krgh rqEgkyk LokjL; vkgsukhc rqeP;koj vf/kdp [kwk vkgs- fokskr% fe=eaMGh vkf.k kstk;akdMwu- nku/kekZP;k dk;kZrgh
rqepk lgHkkx gk lq)k rqEkP;k O;fDreRokps ,d oSfkV; vkgs-

joh LDosvj #

dkgh vkk vkOgkukyk lkejs tkos ykxsy T;keqGs rqeP;k thoukSyhr ifj.kkedkjd vls cny
?kMrhy- rqeP;k dkekP;k fBdk.kh dkgh leL;k mn~~Hkow kdrhy i.k R;koj rqEgh ekr d: kdky-

cq/k Vkbu eaxG

;k XkzgkP;k Hkkok[kkyh ;s.kk;k O;Drh ;k ekufld vkf.k kkjhfjd V~;k lq< vlrhy- R;kaP;k
O;kolkf;d {ks=kr rs eBhp t[khe mpyrhy vls rhozrsus okVr vkgs vkf.k rls dY;kl eBk
Qk;nkgh g kdr- ;kr Hkj Eg.kwu vkRefooklkps LoHkkooSfkV; rh{.k cqf)eRrk vkf.k ;X;
fu;tu ;k lokpa ,d= ;s.k Eg.kts rqeps ;k fufpr g.ka vlsp vkgs-

kq LDosvj pa

pa vkf.k kqkph LDosvj fLFkrh rqEgkyk vusd vkOgkukRed {k.kakyk lkejs tkos ykxsy- R;keqGs
dkgh udkjkRed Hkkouk rqEkP;kr ok<.;kph kD;rk vkgs- rqepk LoHkko gk ladqfpr vkf.k
laosnukhy vlk vkgs-

kq LDosvj ba

;qjsUkl vkf.k kqkP;k LDosvj fLFkrhP;k ifj.kkekeqGs rqeP;k O;fDreRokr tkx#d vls seG vax
cuys vkgs- dyk{ks= vkf.k lkaLfrd {ks= ;kr rqepk jl vf/kd vlsy- ydkai;r igp.;kpk
ekxZ gk FksV vlsy] vanktkus [kMs Vkd.;kl rqEgkyk vkoMr ukgh- lefyaxh O;Drhais{kk fo#)
fyaxh O;Drhakh vLkysys laca/k gs vf/kd cGdV vLkrhy-

30

x-13

xq: lseh LDosvj #

rqEgh vR;ar egRokdka{kh vkgkr- eBeBs vknkZ dkcht djky- mPp vf/kdk;kalcr rqeph
nsok.k&?ksok.k vlsy- R;keqGs ;kckcr lrdZ jkg.;kph xjt vkgs- ,d ;tuk vi;kh >kyh rj
fujkk g udk rqeP;kdMs nqljsgh [kwi i;kZ; vkgsr-

kuh lsDlVkby pa

dBh.k ifjfLFkrhrwu tkrkuk rqEgkyk ;X; r;kjh vkf.k O;Okgkjpkrq;Z lkaHkkGkos ykxsy- rqepk fookg
fdaok sedj.k rqEgkyk HkkX; kIr d:u nsy-

kuh lseh lsDlVky jkgw

rqEgh vfrO;kolkf;d vkgkr- FkMsls vf/kd ifjJe ?ksrys rj ;k feGow kdky- rqEgh vk;q;kr
Lor%ps vls dkgh rRo cuoys vkgsr vkf.k R;k rRokkh rqEgh ,dfuB vkgkr- rqEgh dkgh osGk
Hkkofud Ogky i.k /kked Vhus ikgrk rqEgh xYHk vkgkr-

kuh lsDlVkby ba

;qjsul cjcjps kuhps lsDlVky Lo:i rqEgkyk /kS;Zkhy cuors- rqEgh rqeP;k vH;klkr ojp<
vkgkr R;kp cjcj rqEgh brjkauk fkdo.;krgh ojp< vkgkr- vkOgku ns.kk;k vusd la/kh rqEgkyk
feGrhy vkf.k rqEgh R;k ;kLohgh cUkow kdky-

pa la;x ba

varKkZukph kDrh gh mitrp vkgs] R;keqGs QyT;frk gk fok; vkoM.;kdMs rqeP;k eukpk dy
cuw kdy- eukr ;sy rls okx.;kP;k LoHkkokdMsgh rqeP;k eukpk dy vlsy- ifjfLFkrh
gkrkckgsj tk.;kvxnjp R;koj leatli.ks rMxk dk<.;kph {kerkgh rqeP;kr vkgs-

pa lseh lsDlVky o#.k

rqeps eu vkdyu{ke vkgs- laosnukhy cuwu rqeps eu vk/;kfRedrsdMs oGsy- dfork vkf.k
lafxrkr rqEgkyk vf/kd vkoM vlsy- nql;kauk enr dj.;kph o`Rrh rqeP;k n;kGw LoHkkokyk
O;Dr djsy- rqEkP;kdMs ikjyfdd kDrh vkgs-

pa lseh lsDlVky #

rqEgh ftP;koj se djrk vkh O;Drh vkf.k rqEkph fe=&eaMGh ;kaP;kkh vlysys seG ukrs rqEgh
tiklrk- rqEgh vR;ar Hkkofud vkgkr vkf.k vkk fok;kdMs rqEkps vkdkZ.k vkgs ts letwu
?ks.;klkBh varKkZukP;k kDrhph xjt ykxsy- dVqafcd vkf.k vkFkd ckcrhr rqEgh ;X; vkgkr-

ba lseh lsDlVky o#.k

rRoKku vkf.k vk/;kRe ;kr rqEgkyk vf/kd jl vkgs ltZukhy Lrqrh dj.;kr rqepk jl gk
ojpsojpk vlsy-

ba lseh lsDlVky #

xw<oknh kkL=kr tls Qytfrk rRoKku] peRdkj] ekulkkL= bR;knhr~ rqEkpk jl vf/kd vlsygs IyqVkh ;qjsulps lseh&lsDlVky Lo:ikP;k ifj.kkekeqGs ?kMsy- rqeP;k loZ ukR;kakh rqeph
toGhdrk fkok; letwrnkji.kkgh rqEgh tiklrk- rqEgh cgqrsd osGh fujxhp vlrk-

31

x-13

o#.k lsDlVkby #

IyqVkh usIkP;quP;k lsDlVky Lo:ikewGs rqEgh ekulkkL=kr vkf.k rRoKkukr jl vl.kkjs fkok;
gqkkjgh vkgkr- dkgh dkGk rqEgh vMp.khP;k osGsyk lkejs tk kdrk R;keqGs vkRefookl
ok<Ok.;kph xjt vkgs-

32

x-13

Hkfo";ok.kh
[kkl xq.k

rqepk LoHkko gk etcwr] tcjnLr vkf.k tkZ vl.kkjk vlk vkgs- vpkV ijke vkf.k foy{k.k
dkY; bR;knhlkBh rqEgh leFkZoku vlky- la?kkkZe/;s] d/khp kakr g.kkj ukgh vlk frjLdkjkLin
ijkt; gh rqeP;k okV;kyk ;s kdy- rqEgh paM egRokdak{kh vlwu fot; feGo.;klkBh kD;
rso<k tk rqeP;kr vlkok- rqEgh foy{k.k vkf.k Hkkoukok vls se dj.k djky T;keqGs
xqarkxqarhph ifjfLFkrh fuekZ.k gu rqEgh ukpoys tk.;kph kD;rk vkgsT;kpk tUe vknsk ns.;klkBh vkf.k eukoj fot; feGo.;klkBhPk >kyk vkgs] vkh /kkj.kk dkgh
ydakr rqeP;kfok;h fuekZ.k gy] rs rqeps ikfBjk[ks vlw kdrhyrqEgh LokfHkekuh vlwu JsBRokus iw.kZ Hkjysys vls vlkosr- nql;kaoj Hkko ikM.;kph ;X;rkgh
rqeP;kr vlkoh- thoukpk okl djhr vlrakuk vls ,d oG.k ;s kdy ftFks rqeP;klkBh
ekukps vkf.k xjokps }kj m?kMys tk kdy- tj ;X; osGh ;kdMs y{k fnys ukgh rj rqEgh
kk.kdrZs vkf.k funZ;hgh g kdkyrqEkpk tk gk {k.kHkaxqj vkf.k ok;w gu mM.kkjk vlk vlsy] rjh fu;a=.k vlkos- Hkkouko.k
vlY;kus se dj.kkdMs rqEkP;k eukpk dy vlsy- yXukvk/khps fdaok uarjps se dj.k rqeP;k
ukkkps dkj.k cuw kdyk=qRo vlysY;k ydkaiSadh iq#k k=w [kqysvkei.ks iq<s ;s kdrhYk i.k tj k=qRo vlysY;k
fL=;k] fe= vkf.k lk/kkj.k vG[k vlysys yd ek= xqIrrk ckGxrhy- rqeph kDrh pkaxY;k
dkeklkBh okijY;kl rs Qynk;h B# kdy-

ekufld xq.k

rqEgh /khV] vkRefooklw vlwu la?kkZ dj.;klkBh rqeP;kr tk vlkok- rqEgh eeZHksnd] vkkkoknh]
eukr ;sy rls okx.kkjs vkf.k fup;h vlkosr- rqeps fVdu gs vxnjp Bjysys vkf.k Bke
vlkos] rqEgh eked eukps vlkosrxw< xVh tk.kwu ?ks.;kl rqEgkyk vkoMr vlsy- xqIr xVhae/;sgh foksk jl vlsy- lak/ku
dj.;kr rqEgh O;Lr jkg.;kph kD;rk vkgs- fokkjh jlk;us vkf.k dk;n;kP;k dkeklkBh vkokd
rso<s vk/kh Kku fdaok f;k bR;k/khae/;s oh.k cuw kdky-

kkjhfjd jpuk

rqeP;k jkfkQGkek.ks rqEgh dkGlj o.kkZps vlwu rqeps dl dqjGs vkf.k dikGktoG >qcdnkj
vlkosr- kjhjkP;k [kkyP;k cktwyk iq#k vlsy rj mtO;k cktwyk vkf.k L=h vlsy rj MkO;k
cktwyk dkgh =kl mn~Hko.;kph kD;rk vkgs- mBwu fnl.kkkk vkk Hkqo;k] LiV vkh psgjsiV~Vh
rqEgkyk ykHkysyh vlkoh-

vkjX;

rqeps jkfkQG gs gkMs] Ropk vkf.k xqM?;koj ifj.kke dj.kkjs vkgsr] R;keqGs laf/kokr] lka/ksnq[kh

32

x-13

vkf.k Ropslac/khP;k rkjh mn~Hko.;kph kD;rk vkgsdkekpk vf/kd O;ki eukoj ?ks udk- iqjskh >i vko;d vkgs- O;k;ke rqeP;k vkjX;klkBh
Qk;nskhj B: kdy- tkk njhP;k mM;k ekj.ks oxSjsrqEgh vR;ar ,dkdh vlwu nwji;r ydkaoj deh fookl Bso.kkjs vlY;keqGs rqEgkyk r.kkokph
lo; >kysyh vlsy- ;klkBh rqEgh vxnh kakr Ogk] QkoY;kosG fgjoG] ik.kh vkf.k eS=he; lgokl
bR;knhalkBh |kVsful] fcfy;MlZ] ig.ks] xYQ bR;knh [ksGfok;d xfrfo/khr rqEgh Hkkx ?ks kdrk- rqEgkyk
dch] dkans] chV] ikysHkkth] to cky bR;knhps lsou dys ikghts- rqEkP;k if=dr yXuirh
ihMhr ukgh- Eg.kwu rqEgkyk ,d mRRke vkjX; ykHksyrqeP;k if=dr pakoj kqkpk Hkko vkgs R;keqGs rqEgkyk LkkEkkU; vkDri.kk vkf.k Fkdok
vkY;kph fLFkrh tk.kow kdy;qjsulPkk pakoj Hkko vkgs vkh rqeph if=dk nkZors- T;kP;kus rqEgkyk n;jx g.;kphgh
kD;rk vkgsrqeP;k if=dr lw;kZoj IyqVpk Hkko vlY;kus lgu u g.kk;k i;kZoj.kkeqGs tls /kwG] /kqeziku]
mRltr fdj.ks] /kwj bR;knheqGs =kl g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=duqlkj o`fpd k jkkhoj
eaxG vkf.k kuhkpk Hkko fnlwu ;sr vkg]s T;kP;kus rqeP;k mRiknu{ke vls vo;o vkf.k
eyew= mRltr dj.kk;k f;soj ifj.kke g.;kph kD;rk vkgs-rqeP;k if=duqlkj ehu jkkhoj
eaxG vkf.k kuhpk Hkko vkgs] T;kP;keqGs ik;koj ifj.kke dj.kk;k dkgh leL;k mn~~Hkorhy-

fk{kk o thfodk

XkzgekukP;k vuqdqyrseqGs fk{k.kklkBh rqEgh HkkX;oku Bjyk vkgkr- vR;ar dqkkXkz cq)h rqEgkyk
ykHk.kkj vkgs- mPp ikrGhojps fk{k.kgh rqEgh feGow kdky- dqByk gh thou okg vl R;kr
rqEgh ;kLoh Ogky- kfo.; feGowu ns.kkjh inoh rqEgh vo; xkBky- rqEgh rqeps fk{k.k pkyw Bsok
rqeP;k vH;klfok;d laiknukeqGs [kj[kjp ydkar vknj.kh; BjkyfHkUu {ks=kafok;hgh rqEgkyk foksk vkoM vkgs] vkf.k R;sd {ks=kr rqEgh ojp< Bj.kkj vkgkrfk{k.kkP;k ik;;k ,d ,d djhr p<wu rqEgh inoh laiknu djky] th O;olk; {ks= dkfct
dj.;klkBh Qknskhjgh BjsyXkzgekukph fLFkrh rqeP;k if=dr vkh nk[kors dh] rqEgh vyfdd cqf)eRrsps cuw kdky- rqEgh
O;olk; vkf.k udjh ;k nUghrgh ;kLoh Ogky- fk{k.k iw.kZ >kY;koj lq#okrhP;k dkgh okkZr
rqEgh udjh djky vkf.k uarj LOkr%P;k O;olk;kdMs oGky rlsp rqEgh vk/kh Okolk;kr vlky
rj dnkfpr uarj udjhdMs oGw kdky-

laIkfRr o okjlnkj

dqVqac laiRrhP;k eku.;kuqlkj laiRrhpk ekyd g.;klkBh gh pkaxyh fLFkrh ukgh- i.k fe=kadMwu
vkf.k lektkdMwu rqEgkyk ykHk vkf.k vkuan feGw kdy- efgykaps lgdk;Z] Qynk;h vls oSokfgd
thou vkf.k vk;q;Hkj vkuan ns.kkjk lkFkhnkj bR;knh xVh rqEgkyk feGw kdrhy-

33

x-13

dVqafcd okrkoj.kkuqlkj] lkekU;r% okrkoj.k gs kkarhps vlsy i.k d/khrjh ;s.kk;k paM
oknGklkBh rqEgkyk tokcnkj Bjosy ts rqEkP;k dqVqackrhy lnL;kar lgu g.;klkj[ks B: kdyrqEgh /;S;khLFkrsph vkf.k dkGth ?ks.kkjh O;drh Eg.kqu ,d R;{k ewr vkgkr- rqEgh usgeh LIkV
vlwu thoukph tgkt ;kLohjhR;k fduk;koj us kdkyrqeP;k Ikf=dr /kukpk Lokeh gk pqdhP;k lgkO;k ?kjkr tku clyk vkgs- t rqeP;k kkjhfjd
O;k/kh ok<owu ;s.kk;k feGdrhoj ifj.kke d: kdy- rqeP;k ukrsokdkps rqeP;kcn~~yps er gs
pkaxys ulsyp brdp uOgs rj rqeP;k gkrk[kkyh dke dj.kk;k ydkauh diVkus dysY;k
la/khlk/kwi.kkeqGs rqeP;k vi;kkyk dkj.k feGw kdy- rqeP;klkBh pkaxyk B# kd.kkjk O;olk;
Eg.kts vk/ks] #X.kky;krhy oLrw] ?kjxqrh okijkr ;s.kk;k mIk;qDr xVh] v|fxd {ks=krhy
okijkr ;s.kk;k xVh] nqjLrh vkf.k fuxk jk[k.kkjh lkeqXkzh b;knhrqeP;k if=dr vuqoafkdrspk Lokeh iapeLFkkuh vkgs] t rqeP;klkBh pakxyh fLFkrh ukgh- tjh
okjlk gDdkus feG.kkjh jDde iqjskh vlsy rjh vanktkus xqaro.kwd dj.ks fdaok uohu /kkMl
nk[ko.ks ;keqGs rh xEkko.;kph kDkrk vkgs- Hkkfxnkjhr dysyk O;olk; rqEgkyk ip.kkjk ulsy
dkj.k iq<s tku HkkaM.ks g.;kph gh kD;rk vkgs- rqeP;k ifgY;k eqyklkBh gh ifjfLFkrh pkaxyh
g kdr ukgh-

fookg o oSokfgd thou

rqeP;k if=duqlkj ;X; o;kr rqepk fookg g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=drhy Xkzgekukph
fLFkrh vls nkZors dh] rqEgh ,d mRre vkuanh oSokfgd thou txw kdky- rqEgh ijLijkaph dnj
d:u ,d seG tMhgh cuow kdky- d/kh rjh rqeP;kar erHksn g kdrhy i.k rs uSlxd
vkgs] i.k ,desdkauk letwu ?ksu rMtM dY;kl rs ukghlsgh gy-

okl o Hkze.k

rqeP;k if=dr cgqrsd Xkzg gs ,dk Bjkfod fpUgkps vLkY;kus df/krjhp ykac iYY;kP;k oklkph
xjt Hkklsy- rqeP;k O;olk;keqGs rqEgkyk tkxk cny.;kphgh xjt Hkkl.kkj ukgh- rqeP;k
if=drhy cgqrsd Xkzg gs ldlsMaV ?kjkr vkf.k fLFkj vkk fpUgkar vlY;kus] rqEgkyk okl
djk;yk tkLr vkoMr ukgh- fkok; rqEkPkk iSlkgh R;klkBh Hkkx ikM.kkj ukgh-

kqHk jRu

kqHkjRukaiSdh yky eqaxk gs jRu rqeP;klkBh ykHkdkjd B: kdy rs jrhapk yky eqaxk pkanhP;k vaxBhr e<owu eaxGokjkP;k e/;kUgkyk mtO;k gkrkP;k
ejaxGhr ?kkrY;kl ykHknk;d Bjsy;k,soth] deh rhpk yky eqaxk Eg.ktsp flanwjh vdhd t rqEgh pkanhP;k fdaok rkaC;kP;k vaxBhr
e<owu ?ks kdkyjRu /kkj.k djrkuk ;k ea=kps mPpkj.k dY;kl vf/kd kqHkdkjd gy/kfjuh&xHkZ&kaHkwre fo/;qr dkafr
leHke dqekje kfDr gLEkepa

34

x-13

eaxye .kke;ge
oj fnysY;k jRukaps otu gs < iq#kklkBh fu/kkZfjr d:u fnys vkgs- fL=;kalkBh R;kps ifjek.k
@ rs @ ,o<s deh g kdrs rj eqykalkBh rsp otu @ rs @ ,o<s g kdy-

35

x-13

XkzgkaP;k fLFkrhps QG
yXu QG

rqeP;k yXuirh es"k vkgs- yXuLokeh eaxG vkgs] t rqeP;k if=dr vR;ar ykHkdkjd XkzgkP;k
Lo:ikr Hkze.k djr vkgses"k yXuirhr tUekyk vkY;kus rqEgh dkghls xo"B vkf.k m)V LoHkkokps vlky- /kx/kxrs pSrU;
vlsy- f'kok; oS;fDrd Lokra";kfo"k;h vR;ar vkoM vlsy- lkglh pSrU; vlsy- thou vkf.k dk;Z
;kr uouohu ;x djky] tjh rqepk -f"Vdu okLrooknh vlyk rjh thoukdMwu djr
vlysY;k vis{kk ek= dkj.kkf'kok; ulrhy- ve;kZn t'k vkf.k rkdn ;kaps ojnku vlsy- mRdV
bPNk'kDrh vkf.k vR;ar egRokdka{kh vlky- pSrU;] lkgl] cqf)eRrk] vk'kkokn] okLro dYiuk]
[kachjrk] ;X;osGh ;X; rh ;k loZ xq.kkapk xrhr eykpk okVk vlsy- tjh rqEgh lnkpkjh
vkf.k ln~xq.kh vlyk rjh] FkMsls yHkh LoHkkokps vlky- lgti.ks brjka'kh eS=h djky- d.kR;kgh
O;Drh'kh] oLrwa'kh Lor%pk laca/k vxnh rhoz bPNsus tMky- ijkekus vkf.k ln~R;kus fl)h
vkf.k uko deoky-

jkkhe/;s vlysY;k XkzgkaP;k fLFkfrps QG


joh

rqeP;k if=dr lw;Z gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- vfHkekuh LoHkkokps vlky- mnkRr rRo
vlrhy f'kok; eB~;k x"Vhps /;s; vlsy- djkjhi.kk vkf.k dBji.kkeqGs lUekuuh; dke djkyiqjkru dkyhu XkzaFkkpk [kyoj vH;kl dj.;kr jl vlsy- R;kp cjcj lafxrkrgh jl vlsy/kkedrsdMs dy vlsy- /kked o`RrhP;k ydka'kh vknjkus okxky- oSokfgd tMhnkj vkf.k eqys
;kaP;k leosr thou txky-

cq/k

rqeP;k if=dr cq/k gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- mrkfoG o`Rrhps vlw 'kdky- i.k yodjp
Lor%oj rkck vk.kky- vknj feGo.;klkBh rqeph rGeG vlsy i.k dofprp rs kIr d:
'kdky- rjhgh tj xq: cq/kklcr fdaok R;kP;koj vlsy- Hkko Vkdr vlsy rj rqEgh lUekuuh;
feGow 'kdky- tj jkgw cq/kkcjcj dukr fLFkr vlsy rj dnkfpr 'kS{kf.kd kfo.; kIr djkytj cq/kkoj eaxGkpk Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh HkakM[kj fdaok oknfookndkj cuky-

kq

rqeP;k if=dr 'kq gk dqaHk jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs gk rqEgkyk dkghlk 'kkar LoHkko] edGk
LoHkko nsr fun;Z rhdMs dy dj.;kl lrr rRij vlky- lkekU;r% fe= vkf.k vG[khP;k
ydkar vknj.kh; vlky- rjhgh] tj 'kq gk vik;dkjd Xkzgkauh dysf'kr vlsy] dnkfpr uSfrd
drZO;kiklwu nwj Ogky] vkekf.kd cuky- okV lo;hauk XkzLr Ogky f'kok; vkjX; [kkykoY;kus
=Lr Ogky- tj 'kq gk ykHkdkjd Xkzgka cjcj vFkok R;kaP;k Hkkokr vlsy rj ek= rqEgh vR;ar
vuanh vkf.k HkkX;oku vlky-

eaxG

35

x-13

rqeP;k if=dr eaXkG gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh [kj[kjhp vuqdwy fLFkrh vlwu rqEgh
vR;ar HkkX;oku cuky- gk rqEgkyk ykylj Ropk cGdV vo;o] lUu eqk vkf.k vk'kkoknh
-f"Vdu nsr- lnSo rqEgh mRlkgh dk;kZr eXu vlky f'kok; d.kR;kgh vkOgkukRed ifjfLFkrhyk
Lohdkj.;kr lnSo r;kj jgky- tenkj [ksGkr Hkkx ?;ky rlsp okjaokj lgyhpk vkuan yqVkyfo#) fyaxh O;Drhaps y{k os/k.;kr leFkZ vkgkr- rjhgh lrdZ jkg.;kph xjt vkgs dkj.k 'kkjhfjd
nq[kkir g.;kph 'kD;rk vkgs- rqepk yXuirh tj edj fdaok dqaHk vlyk rj ex tMhnkjkps
vkjX; dnkfpr rqeP;k fparsps dkj.k cuw 'kdy-

xq:

rqeP;k if=dr] xq: gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh vR;ar HkkX;kph fLFkrh vkgs- gk rqEgkyk
eB~;k eukpk vkf.k ijidkjh cuor- mPp egRokdka{kh vlrhy- rqEgh vfHkekuh /kkMlh vkf.k
d"VkGw vlky( oDr`Rokps rqEgh ojnku feGoys vkgs- lUekukeqGs lek/kku feGo.;kph bPNk vlsyLor%ph xrh pkaxY;k ekxkZus ?kMowu vk.k.;klkBh lrr pkaxY;k fLFkrhpk fuekZ.k djky- rqeP;k
'kaluh; R;keqGs oSHko vkf.k lUeku feGoky- HkkoaMs] tMhnkj vkf.k eqys ;kaP;kdMwu vkuan
miHkxky-

kuh

rqeP;k if=dr 'kuh dU;k jkf'kfpUgkr vkgs- tfeuhph e'kkxr vkf.k 'ksrh mRiknus ;kiklwu mRre
ykHk gy- tj cq/kgh vuqdwy vlsy fdaok 'kqkpk R;koj Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh
mPpf'kf{kr] lUekuuh; O;Drh( T;kdMs tckcnkjh vkf.k fo'okl Vkdkok v'kh O;Drh cuky/kkedrsdMs dy vlwu /kked O;Drhapk vknjgh djky- eqyhps ek.k vf/kd vlsy R;kaP;k
lH;i.kkeqGs vkf.k kIrheqGs vfHkeku okVsy-

pa

rqeP;k if=dr pa gk o`f'pd jk'khr fLFkr vkgs- Eg.kwu rqeph tUejkl fdaok pa yXu o`f'pd
vkgs- L=hfyaxh] ik.;klkj[ks fnl.kkjs] Qynk;h] datw"k LoHkkokps vkf.k fLFkj vlysys jk'khfpUg
rqeP;k eukoj vkf.k brj dkgh oSf'k"V~;kaoj fu;a=.k Bsors] vkf.k dkgh e;kZnsi;r rqepk jkf'kLokeh
eaxGgh fu;a=.k Bsoro`f'pd jk'khrhy pa gk dkgh'kh Qloh fLFkrh n'kZfor- tj pa pduh fdaok fo#) fn'ksr 'kuh
fdaok eaxGk'kh xqarysyk vlsy rj dnkfpr rqEgh vfu;fer rhar Hkkouko'k vkf.k HkkaM[kj
LoHkkokps cuky- nql;k cktwus] xqIr Hkkxkps dkgh vktkj g.;kph 'kD;rk vkgs- dnkfpr dkgh
osnukgh llkO;k ykxrhy- i.k tj pa xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr fdaok Hkkokr vlsy rj
rqEgh vR;ar HkkX;kps vlky vkf.k lUu euo`Rrhps vlky- pa ;k fLFkrhr vkgs- rjhgh] r
feGdrhP;k ckcrhr ,d HkkX;kph O;Drh cuor- ydka'kh vusd O;ogkj lk/kky vkf.k eB~;k
O;kikjkdMs >si ?;ky-

jkgw

rqeP;k if=dr] jkgw flag jk'khr vkgs- lw;Z tj vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu fdaok ljdkjh ek/;ekrwu vusd ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG
tj Lor%P;kp ?kjkr vlrhy rs rqEgkyk HkkX;oku vkf.k vkuanh cuorhy- rjhgh tj rqepk
yXuirh dqaHk vlsy rj ek=] rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;klkBh fparsps dkj.k cuw 'kdy- tj

36

x-13

jkgw e?kk u{k=kr fLFkr vlsy drw 'krrkjdkr rj dnkfpr vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-

drw

rqeP;k if=dr drw dqaHk jk'khr vkgs- tj 'kuh vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG gk Lor%P;k ?kjkr vlyk rj] r
HkkX;oku vkf.k vkuanh cuor- rjhgh tj rqepk yXuirh dqaHk vlsy vkf.k lw;Z ykHkdkjd Xkzgk'kh
la;xkr fdaok R;kP;k Hkkok[kkyh vlsy rj rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;k dkgh fparsps dkj.k
cuw 'kdy- nql;k cktqus tMhnkjk cjcj dkgh osxGsp erHksn mn~Hkorhy- tj drw 'krrkjdk
u{k=kr vlsy vkf.k jkgw e?kk u{k=kr rj vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-

ba

rqeP;k if=dr ;qjsul o`f'pd jk'khr vkgs- Lor%P;k ekxkZr caM[kj cuky f'kok; rqeP;k vk;q";kr
ijaijkfu"Brsph tk.kho fdaok fdaer ulsy- se thoukr rqeP;kdMs peRdkfjd vuqHko vlsyvk;q";kP;k dkgh dkGk njE;ku rqepk -f"Vdu iw.kZ i.ks cnyw 'kdy- tj eaxG vuqdwy vlyk rj
vfrn{krsdMs >qdky f'kok; 'kjhj;"Vh uhV vkf.k lqMy jk[k.;kpk ;Ru djky- i.k 'kq Dys'khr
vlsy rj ek= i'kk[kkP;k ckcrhr xckGs vlwu LoPNrk jk[k.;kr fu"dkGthi.kk djky-

o#.k

rqeP;k if=dr usiP;wu o`f'pd jk'khr vkgs- tj usiP;wu xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr vlsy
fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlyk rj] rqeP;kdMs Hkkfdr orZo.;kph th {kerk vkgs] fryk vf/kd
egRo fnys tky- tj usiP;wu vik;dkjd Xkzgkauh os<ysyk vlsy rj ex tjh rqEgh mn/kV vlyk
rjh brjkaP;k Kkusa;kauk lq[k ns.kkjh cktw ek= rhoz vlsy- riV LoHkkokps vkf.k eRljh cusy-

rqeP;k if=dr IywV dU;k jk'khr vkgs- gk rqEgkyk lMikrG cuor i.k R;kp cjcj R;kyk
fujxh vkf.k lqanjgh Bsor- tj cq/k vuqdwy vlyk fdaok tj xq: fdaok 'kq IyqV'kh la;xkr
vLkrhy R;kP;koj Hkko Vkdr vlrhy rj rs rqEgkyk Lo- egRokpk mUur -f"Vdu nsrhy- i.k
tj eaxG fdaok 'kuh pduh fLFkrhr vlrhy fdaok IyqV'kh tqGysys vlrhy rj xqaMfxjhph
o`Rrh kIr d:u v'kk O;Drhauk nq[koky T;k rqeP;k erka'kh fdaok -f"Vduk'kh vlgerh n'kZor-

37

x-13

Hkko QG
yXuirh

rqeP;k if=dr yXuLokeh ikpO;k ?kjkr vkgs T;kyk iwoZ iw.;kpk nkZd ekurkr- c/nhd ikrGh]
vkdyu kDrh] fkd.;kpk dy] vkRekDrh] nwj nki.kk] Lokra; oSDrh Lokra; dj] myk<kyh]
eujatukph {ks= ;k lq)k xVhapk fopkj ;k LFkkuko:u dyk tkr- rqEgh ;k lanHkkZr ykHk
?;k;yk vuqdwy vkgkr- kR;f{kdhdj.kkP;k {ks=kr rqEgh eBs ekuin feGok;yk l{ke Bjky- rqepk
O;olk; cgqnk dk;nk] eujatukph {ks=] ksvj ekdZsVP;k myk<kyh ;kaP;kkh fuxMhr vlsy- tj
rqepk yXuLokeh lw;Z vlsy vkf.k r iapeLFkkukr ,dVkp vlsy rj rqEgkyk larkukIrhr ykHk
ukgh- tj jkgqlq)k iape LFkkukr vlsy rj rqeP;k fVdukar Qkjdr vlsy fkok; selaxkpk
lq)k laca/k tk.kor- ikpO;k LFkkukr eaxG vlrk ifgY;k larrhP;k osGh /kdk nkZor- uSlxd
kqHk Xkzg ;k LFkkukr vlrk vuqdwy ifj.kke tk.korhy-

f}rh; Hkko

rqeP;k if=dr nqljk Lokeh vdjkO;k ?kjkr iMyk vkgs T;kyk ykHkLFkku EgVys tkrs- /ku;xkP;k
Vhus Qynk;d ;x ?kMowu ;sr- /ku] dqVqac] okDpkrw;Z] fk{k.k] feGdr Lo/ku] [kk.ks&fi.ks]
eujatu ;k ckcrhr Qk;nskhj vlr- vdjkO;k ?kjkpk Lokeh nql;k ?kjkr vlrk kqHk Qyknsk
fufpr feGrkr eBs vkOgku o tokcnkjh fLodk:u mRdkZ O;kolk;hd ;k laiknu dj.;kl
tkrd l{ke vlr- eBh HkkoaM o ukrsokd Qk;nskhj enr iqjorkr- eB~;k orZqGkr oko:u
vko;d eku lEeku o brjsrj ykHk d:u ?ks.;kl vuqdwyrk feGrs- nqljk Lokeh iape LFkkukkh
laca/kkr ;srs vlY;kus larrh lq)k drZcxkj o ;kLoh fuitrs-

r`rh; Hkko

rqeP;k if=dr frljk Lokeh uoO;k ?kjkr vkgs T;kyk HkkX;LFkku Eg.krkr- frl;k LokehP;k
uoO;k ?kjkrY;k vLrhRokeqGs frl;k ?kjkP;k ykHknk;d Qykr HkkX; vk.kr- rqeps ygku
Hkk@cgh.k ikd enr iqjorkr- frl;k o uoO;k ?kjkps laca/k okl o ;k=k ;kaP;kkh leUo;
lk/kwu ;k=k dj.;kr jl o ;k nkZor tj LFkkukrY;k XkzgkaP;k ;xkr Qykr fufprrk tk.korsrqeP;k ygku HkkoaMkps ijnskh LFkkukr LFkykarj nkZors- vkyk vkdLehd ykHk laHkor- rqeP;k
larrhyk kS{kf.kd@O;olkf;d {ks=kr ykHknk;d ;x ?kMowu vk.kr- iwoZ vk;w;kr rqEgkyk FkMh
nxnx@=kl@ vMhvMp.khauk raM |kos ykxsy ijarq mRrjk;q; lq[kkog vkgs-

prqFkZ Hkko

rqeP;k if=dr pF;k Lokeh vkBO;k ?kjkr clyk vkgs T;kyk vk;q;kps LFkku Eg.krkr- iwy
vykaMrkuk] unhfdukjs] rGs ik.kFkGs ;k ckcr n{krsph Hkwehdk ?;koh ykxsy- vdLekr e`R;wps Hk;]
Hkhrh fuekZ.k djrs tj if=dr brj kqHkkkqHk ;x ?kMr ulrhy rj] esk yXuklsy rj pF;k
Lokeh pa vkBO;k LFkkukr fucZGh iMr Eg.kwu ;k yXukyk gs Hkkdhr [kjs Bjrs- xq:] kq ;x
vlrk ifjfLFkrhr lq/kkj gy- pa uSlxd vkqHk Xkzgkus V vlrk vkyk ekulhd LokLF;
deh ykHksy- cq/k vkqHk voLFksr vlrk kS{k.khd ckcrhr de ukhfci.kk mn~Hkor- eaxG o brj
vkwHk Xkzgkapk ;x vlrk HkkoaMs o ukrsokdkakh erHksn] HkkaM.k&raVs grkr-

iape Hkko

37

x-13

ikpok Lokeh uoO;k ?kjkr vlY;kus T;kyk vki.k HkkX;LFkku Eg.kr rs if=dpk ntkZ ok<owu
ns.;kl ykHknk;d Bjrs- c)hd ntkZ ok<owu kS{kf.kd ntkZ mapkor- osxosxG;k fok;ka e/;s jl o
;k feGsy- dykRed fVdu ok<sy- tj kq & cq/k kqHk voLFksr vlrhy- johP;k kqHk ;xkr
oMhykauk ykHk Qys feGrhy- eaxGkP;k kqHk ;xkr ygku HkkoaMk ckcr ykHk nk;d Bjsy- xq:P;k
kqHk ;xkr larrh ckcr pkaxys Bjrs- uook Lokeh uoO;kr fdaok iapekr vlrk Hkkdhr [kjsp BjsynSfod kDrhpk vk/kkj feGsy- kfu oxSjs lkj[kk okV Xkzgkapk fV;x ?kV laHkor- ehu yXukr
ikpO;k Lokehpk kqHk ;x ulyk rj eqyhlkBh larrh fuit.;kr dVdVh laHkorkr-

kBh Hkko

lgkok Lokeh uoO;k ?kjh vlY;kus tj edj yXukr lgkok Lokeh t uook lq)k Lokeh vlr
uoO;k ?kjkr mPp vlY;kus cgqrsd vk/kh foKkukr] vH;klkr mPpfk{k.k nsr- ddZ yXukr
lgkO;k LFkkukpk Lokeh Lojkkhr- vlrkuk ijnskh LFkkus o ijnskh pyu ;kr ykHk nkZorvU;Fkk ;x o LFkkukarj kqHk ulrs- feGdrhr fokerk ;srs- vkqHk ;xkr ukrsokdkakh lq)k laca/k
fc?kMrkr o ijnskh laca/kh ykHk feGr ukgh-

lIre Hkko

rqeP;k if=dr lkrok Lokeh vdjkO;k LFkkukr iMyk vkgs ;keqGs ykHknk;d Bjr- dU;k yXukr
lkrok Lokeh vdjkO;k LFkkukr mPphpk vlY;kus tfMnkj o larrh ckcr pkaxyh Qys feGrkrflag yXukr ukrsokd o k=w pkaxys fe= curkr- kqHk XkzgkaP;k ;xkr tfMnkjh o Hkkxhnkjhrwu
pkaxys vFkkZtu djrk ;srs- ijdh; vG[kh o pyu ykHknk;d Bjrs okV XkzgkaP;k ;xkr
tfMnkjkkh oknfookn gu dj.k lMfpV~Vh i;r ;su Bsirs- fe= k=w curkr-

vBe Hkko

vkBok Lokeh iapekr iwoZ iw.;kP;k LFkkukr vlrkuk vk.kh&ck.khph o nZsoh ?kVukaph vk;w;koj
lkoV cuysyh vlrs- kqHk XkzgkaP;k ;wrh ifjfLFkrhr lq/kkj.kk tU; cny ?kMr- dk;eps O;ax
vk.k.;k lkj[ks kkjhfjd jx grkr- ikpok Lokeh kqHk ;xkr] iapesk kqHk ;qrhr vlrk g.kkjs
vuis{khr vi?kkr VGrkr- vU;Fkk okV Xkzg;x] ;qrh ifjfLFkrh vtwu fcdV cuorkr-

uoe Hkko

oesk iapeLFkkukr vlrk HkkX;sk HkkX;o/kZd cur- c)hd {kerk mapkowu rh{.k Lej.kkDrh] mRRe
fk{k.k o brj fok;kr mUurh nsr- joh kqHk ;xkr vlrk oMhyka fok;d Qk;nskhj ;x ?kMorxq: larrh lq[k mRre nsr- eaxG HkkoaM l[; pkaxys nsr- iapesk] uoesk] iapeLFkku] uoeLFkku
kqHk ;x ?kMor vlrk pkaxys Qy fuekZ.k djr- kfu o brj vkqHk XkzgkaP;k ;qrh QykaP;k
Hkkdhrkr derjrk vk.krkr- flag o dqaHk yXukr uoesk prwFkZsk vlr Eg.kwu kR;f{kd fk{k.kkr
xrh ?kMor- vkqHk ;xkr larrh] nk nsr-

nke Hkko

rqeP;k if=dr nkesk lgkO;k LFkkukr fojkteku vkgs- o`kHk yXukr mPp nkesk O;kolkf;d
HkjHkjkV ?kMor- udjhr HkkX;n; ?kMor- vkqHk] wj Xkzgkaph ;wrh] lgkok Lokeh lgkO;k ?kjkr
vlrk Li/kkZRed ifj{ksr ;k feGrs o eB~;k laLFksrwu ykHk ?kMowu vk.kr flag yXukr lkj[ks
Qyakfdr feGrkr- flag yXukr lkj[ks Qykadhr feGrkr- flag yXukr iapesk tjh O;olkf;d
ntkZ lq/kk: kdyk ukgh rj rkRdkyhu {ks=krwu ykHk ?kMowu vk.kr- vKkFkZoknh Vhdu ok<hl

38

x-13

ykowu okV R;s ?kMowu nsr- joh drw ;x MkWDVjh inoh feGowu nsr- nkesk vkqHk ;wrhr
vlrk lgkO;k ?kjkr vkqHk Xkzg vlrk k=w o jx kIrh grs- wj dkekr lgHkkx nsr-

,dknke Hkko

vdjkok Lokeh lgkO;k LFkkukr vlrkuk feFkwu] /kuw yXukr Lojkkhpk Eg.kwu kqHk Qynk;h Bjrehu yXukr vdjkok Lokeh ckjkO;k ekydhpk vlY;kus foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu ykHk nk;d
;x ?kMowu vk.kr- vU;Fkk tqGo.kwd pkaxyk ulr- Li/kkZRed ;k |kyk ek= leFkZ vlrvdjkok Lokeh lgkO;k LFkkukr dkgh fe=kadMwu uqdlku nk;d =kl ?kMor o frdwy xVhar
jl nsowu uqdlku ?kMor vkyk frdwyrk nsr-

}knke Hkko

ckjkok Lokeh yXuLFkkukr vlrk LoIukGw o`Rrh nsr- xq:] cq/k ;x jgL;e; fk{k.kkr jl o ;k
nsr- dqaHk yXukr ckjkok Lokeh yXusk kqHk ;xkr vlrkukp kqHk Qynk;h Bjr- esk o rwG
yXukr ckjkok Lokeh] uoesk lq)k vlr vkkosGh /kked o`Rrh ok<owu nku /keZ o leo;Ld
xVhr lgHkkx o ykHk ?kMor- R;k laca/kh nwjLFk ;k=k ;x nkZor- feFkwu] /kuw yXukr ckjkok
Lokeh] iapesk lq)k vlY;kus kS{kf.kd o vkFkd myk<kyh ;k e/kwu ykHk tU; ?kVuk ;x
?kMor- joh ;x ijnskh LFkykr nh?kZ eqnrhps LFkykarj ?kMor- edj yXukr kfu kqHk ;x
vlrkukp pkaxys Qy fuekZ.k djr-

Hkkoke/;s XkzgkaP;k fLFkrhps QG


joh

uoeLFkkukr lw;Z] joh vlrk oMhyka ckcr kqHk Qynk;h gr- joh mPp o Lojkkhpk vlY;kl
Qys mRre feGrkr- flag yXukr eaxG kqHk vlrk HkkX;oku Bjr- /kuq yXukr ukhc u lq[k
feGrs- /kkedi.kk ok<owu /kked dk;kZr lgHkkxh grkr- xq: kqHk;xkr vlrkuk ijnskh ;k=k
?kMowu ykHk d:u ?ksrk- dqaHk yXukr ijnskh pyu dk;ns fok;d uqdlku ?kMrs kq kqHk
Qynk;h vlrk gk /kdk VGr- joh xoZ o vkRefookl nsr- cq/k] kq ;x dykRed Vhdu
ok<hl ykor xq: drZO;n{k larrh nsr-

cq/k

uoeLFkkukr cq/k f;kkhyrsps eu nkZor- foKku o ra=KkukP;k fk{k.kkph vkoM nk[korkS{kf.kd miyC/khapk kR;f{kd okij dj.;kpk dy ok<or- kqHk] Lojkkhpk cq/k fu;rdkyhd]
eklhd ;krwu ykHk ?kMor rwG o edj yXukr ekghrh {ks=k c)y vlkekU; v< nk[korvkpkj&fopkjkaph lqcd idM vlrs- ddZ yXukr fucZG cq/k kq kqHk laca/kkr ulrkuk ys[k.kh }kjk
okn&fooknkP;k Hko;kr vMd.;kps lax ;srkr- ijnskh LFkGh mRre vk;q; ?kkyo.;kl leFkZrk
nk[kor-

kq

vdjkO;kr kq vlrkuk HkkX;oku o lq[ko/kZdrk vk.kr- fe= ifjokj] lRlax ;krwu lqyHk yHk
?kMor fkok; fookg vk;w; lq[kh djr- lektf; O;DrheRo ?kMowu eujatu o vkFkd

39

x-13

fu;tu ;krwu HkjHkjkVhps ;x vk.kr- foiqy fl)h o ekulUeku nsr- o`kHk] ddZ o /kuw yXukr
mPphpk o Lojkkhpk kq kqHk Qynk;h Bjr- o`fpd yXukr vusd brj kqHk Xkzg;x ?kMrk kqHk
Qynk;h Bjr- vkqHk Xkzgkapk ;x feGdrh ckcr o brj kqHk Qykackcr vfufprrk nkZor- kfu
vkqHk ;xkr O;kolkf;d uqdlku nkZor- kq vkqHk XkzgkP;k ;wrhr MG;kaps fodkj vk.kr-

eaxG

dU;k yXu vlrk eaxG mPp vlY;kus o ddZ] /kuq] yXu vlrk Lojkkhpk eaxG ikpok eaxG kqHk
ykHknk;d vlr- ijarq ehu yXukr eaxG uhp vlY;kus iapeLFkku] iapesk kqHk ;xkr ulrk
Qynk;d Bjr ukgh- funku xq:] kqkapk ;x vko;d vlr- flag yXukr kR;f{kd fk{k.kkr
jl o ;k nkdor- vkBok Lokeh eaxGkkh laca/kkr vlrk ik.;k iklwu /kdk vlr- cq/k kqHk;x
vlrk T;frk kkL=kpk HkDrk cuor- vkqHk Xkzg ;xkr vi?kkr ?kMwu ;srkr-

xq:

xq# iapeLFkkukr vlY;kus kqHk ;x ?kMr vlrk HkkX;oku Bjrk uoO;k] vdjkO;k o yXu
xVhP;k ckcr ykHk nk;d Bjr- ehu yXukryk mPp xq: o flag] o`fpd jkkhryk Lojkkhryk
xq: kqHk Qys ns.;kl leFkZ vlr- iwoZ iw.;k eqGs rqEgh ;kpk miHkx ?ks.;kl leFkZ curkrukroaMs] oMhy] eqys ;k laca/kh pkaxyh Qys feGrhy- /kked o`RrheqGs /kked ;k=kapk ykHk ?;ky
ijnskh /kked {ks=kaP;k ykHknk;d ;k=k ?kMoky- dU;k yXu vlrk kfu] kq o cq/k kqHk voLFksr
ulrk fk{k.k o larrh ckcr kqHk Qys feGr ukghr-

kuh

kfu lgkO;k ?kjkr cgqrsd V~;k pkaxyh Qys nsr- k=woj fot; o udjhrwu Qk;ns nsr- feFkwu]
ddZ] flag] dU;k o dqaHk yXukr foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu pkaxyh Qys fuekZ.k djr- o`kHk
yXukr kfu kqHk vlrk pkaxyk dkj.k r lgkO;k ?kjkr kqHk vlr- o`fpd yXukr uhp kuh tj
eaxG kqHk vlsy rj Qk;nk d:u nsr- vUukrwu fokck/kk g.;kpk ;x laHkor- jkgw&drw ;x
lq/nk kkjhfjd O;k/kh nsrkr- vi?kkr ?kMorkr-

pa

pa vVe LFkkukr vlrk] rwG yXukr mPphpk eaxG nh?kZ lq[kkps vk;w; nsr- /kuq yXukr
Lor%P;k jkkhryk pa lkj[ksp ifj.kke nsr- pa vV eskkkh laca/kkr vlrk if=dr brj kqHkkkqHk
;x ?kMr ulrk vi?kkr ?kMor o vk;q;kr ?kV vk.kr- esk yXukr eaxG kqHk ulrk fucZG pa
o drw ;x ?kMr vlsy rj kL=h;k ?kMor- jkgw ;xkr fokHk; nk[kor- kfu ;xkr mapko:u
iM.;kps Hk; tkLr vlrs-

jkgw

jkgq iape LFkkukr vlrk jxdkjd cuwu Hkfrd HkjHkjkV ?kMowu vk.kr- o`kHk] dU;k] /kuw] dqaHk
yXukr kqHk Qys ?kMowu vk.kr- o`fpd yXukr eaxG] xq: o kq kqHk voLFksr vlrk ?kMor
vlrk kS{kf.kd mUurh djr- jkgw kqkP;k jkkhr vlrk Hkjiwj se&dj.ks ?kMor- vkqHk XkzgkaP;k
;xkr O;lus ?kMor- o ifjokfjd tokcnk;k lkaHkkG.;kl ukyk;d Bjor-

drw

vdjkO;kr drw O;olkf;d ykHkkr cnyh dkjd] vfufprrk nkZor- vdjkok Lokeh] vdjkos ?kj

40

x-13

kqHk ;xkr] kqHk voLFksr vlrk kqHk Qyakdhr vuqHkokl feGrkr- iapesk o xq: kqHk ;xkr ulrk
larrh ckcr fujkkk nsr- kq kqHk ;xkr ulrk oSokfgd lq[kkr derjrk vk.kr- cq/k kqHk ;xkr
T;rhkh kkL=kr jl o ;k nsr- fokRrjh nksr vkyk =kl nk;d ;x nsr- prwFkZLFkku]
kqHk;xkr ifjfLFkrh lq/kkjrs- drw kqHk XkzgkaP;k ;wrhr kqHk Qynk;h o vkqHk XkzgkaP;k ;wrhr
frdwyrk nkZor-

ba

vkBO;k LFkkukryk ;qjsul yXuk uarj vkFkd uqdlku ?kMor- nqljk Lokeh kqHk ;xkr ulsy rj
O;kikjhd uqdlku nkZor- vkqHk ;xkr Hkkxhnkjhrwu uqdlku ?kMor- ekufld LokLF; nsr ukghdVqafcd lq[kkr U;wurk vk.kor- cq/k pa toGhd o eaxG] kfu fV eukps jx ?kMor- fdaok
ydok nsr- ;qjsul vkBO;k ?kjkkh laca/kkr vlrk tj vkqHk Xkzgkph fV;x >kyk rj vkFkd
myk<kyhrwu /kdk nkZor- uook Lokeh o joh kqHk ;xkr ulrk jktdh; ljdkjh laca/kkrwu de
ukhchi.kk vk.ksy-

o#.k

usiP;wu vkBO;k LFkkukr vkFkd uqdlku ?kMowu vk.kr- gs QG fookgRrj ?kMrs- dkj.k tMhnkj
vkFkd tokcnkjh isy.;kl vleFkZ nk[kors- vkBO;k ?kjkryk usiP;wu o vVesk ;x uqdlku
Qynk;h Bjr- usiP;wu eaxG] ;qjsul ;x O;luhi.kk vk.kor- vk/kkrwu fokck/kk] okV O;s]
en; ;kaiklwu uqdlku ?kMor- kfu ;x vr`Ir o vkkar vkRes] Hkwr ;kaph Hkhrh nsr- dkG;k
tknwpk =kl ?kMor- usiP;wu] pa vkqHk;x nq%LoIus c?kk;yk ykor- vkqHk cq/k ;x vpkj&fopkj
lafgrk fc?kMor- o ,danjhr dqfVdu ok<hl ykor- kq] xq: kqHk ;x ifjfLFkrh lq/kkj tU;
cuor-

IyqV lgkO;k LFkkukr vlrk [kk.k] fo/oal] LQVd vkk {ks=kkh deZ nk[kors- v.kwkkL= o
v.kwfoKku ;kaP;kkh laca/k nk[kors- lgkok Lokeh o lgkos ?kj kqHk laca/kkr ulsy rj vtk.k
jxkaP;k cGh iMky- fkok; ukrsokdkakh rVLFk laca/k Bsoky- tqG.kkj ukgh-

41

x-13

tUe u{k= QG
u{k= QG

xM ok.kh vlsy- ?kjxqrh dkekr rjcst cuky- udjh djhr vlky rj dk;kZy;krhy dkeke/;sgh
fuiq.k cuky- m)V vkf.k gV~Vh ulky- >dikdi.kk vkoM.kkj ukgh- lk/kh jkg.khp ilar vlsyuSlxd lan;Z vlwu lan;Z lk/kusphgh xjt ulsy- lan;kZeqGs ukrsokdkar vkf.k fe=kr
rqeP;kcn~y eRlj fuekZ.k gy- /kked :<h ijaijkoj iw.kZ fo'okl vlwu iwtkvpZuk vkf.k
miklgh djky- /kked LFkGkauk HksVh |ky-

kkjhfjd jpuk

psgjk vR;ar lqanj vlsy lan;kZph tUetkrp 'oj ns.kxh ykHkyh vlsy- R;keqGs iq:"k rqeP;kdMs
vls vkd"kys tkrkr tls pqacdkdMs y[kaM- ;keqGs vla[; vMp.khauk raM |kos ykxsy-

fk{kk

xM ok.kh vlsy- ?kjxqrh dkekr rjcst cuky- udjh djhr vlky rj dk;kZy;krhy dkeke/;sgh
fuiq.k cuky- m)V vkf.k gV~Vh ulky- >dikdi.kk vkoM.kkj ukgh- lk/kh jkg.khp ilar vlsyuSlxd lan;Z vlwu lan;Z lk/kusphgh xjt ulsy- lan;kZeqGs ukrsokdkar vkf.k fe=kr
rqeP;kcn~y eRlj fuekZ.k gy- /kked :<h ijaijkoj iw.kZ fo'okl vlwu iwtkvpZuk vkf.k
miklgh djky- /kked LFkGkauk HksVh |ky-

dVqafcd thou

irhoj 'ojke; J)k vlsy- /kked o`RrheqGs lkljokMhrwu se vkf.k vkiqydh ykHksy- dkj.k
rqEgh dqVqackP;k lnL;kaps fgr ikgr vlrk rlsp vusd nwjP;k ukrsokdkapsgh- rqeP;k gkrkr lRrk
vkf.k vf/kdkj ,doVysys vlrhy lkl;kaP;k vf/kd toG vlky- okjaokj /kked LFkGkauk HksVh
|ky-

vkjX;

lkekU;r% pkaxys vkjX; ykHksy- rjhgh ew=fiaMkpk fodkj xG;krhy xkBhph ok< vkf.k v'kk
dkjps brj vktkj g.;kph 'kd;rk vkgs-

joh && mRrj vkkk<+ && pj.k && 1

dejsr mlu vkY;keqGs =kl g.;kph 'kd;rk vkgs- 'kh?kzdih vkf.k gV~Vh vlky- rjhgh /kked]
ydf; vkf.k Jhear vlky-

cq/k && iwoZ vkkk<+ && pj.k && 4

xq:cjcj la;x vlsy rj vlk ljdkjh vf/kdkjh cuky] t O;oLkk;k'kh fuxMhr txHkjpk okl
djsy- rqeP;k dkjdhnr dkgh vMp.khyk o;kP;k O;k o"k vkf.k R;kuarj iqUgk " O;k o"k
lkejs tkos ykxsy-

kq && /kfuBk && pj.k && 1

41

x-13

'kq ;k ?kjkr vlsy] yXuirh gLr u{k=kr vlwu R;koj xq:Pkk Hkko vlsy rj rs gh fLFkrh
rqeP;k iRuhlkBh pkaxyh ukgh- lcr 'kq vlY;kus iRuhps vkjX; fparsps dkj.k cuw 'kdy- nu
eqys vlrhy-

eaxG && iwoZ QkYxquh && pj.k && 3

baftfuvj Eg.kwu fdaok ra=K Eg.kwu udjhyk vl.;kph 'kd;rk vkgs- rqeps oSokfgd thou
vkuankus Hkjysys vlkos- tj xq:gh ;sFks tqGyk rj] rqEgh dq'ky oDrk] vR;ar Jhear] ea=h fdaok
;kyk lerqY; vls ,[kk|k ekukP;k LFkkukoj tky- dkghaP;k ckcrhr vlsgh fun'kZukl vkys vkgs
dh xq: vkf.k eaxGkpk ;k ?kjkrhy la;xkeqGs rqEgh vke fdaok dk;nsfo"k;d O;olk;kr vR;ar
mPp LFkku feGow 'kdky-

xq: && iwoZ QkYxquh && pj.k && 1

rqEgh [kachj vkf.k /kkMlh vlky- vR;ar lgti.ks fe= cuoky rlsp 'kkL=kP;k vusd {ks=kr mPp
f'kf{kr vlky- fofo/k fo"k;kaps rqEgkyk mR"V lkekU; Kku vlsy- Jhear vlky-

kuh && mRrj QkYxquh && pj.k && 3

;k u{k=krhy 'kuhcjcj yXuirh tj mRrj Hkkinkr iMyk rj dnkfpr rqeP;k uo;kps vkjX;
dk;e jkghy- R;kaP;klg xqarkxqarhP;k fo"k;kr vkoM fuekZ.k g 'kdy f'kok; iqjkru kphu
'kkL=kP;k x"Vhps la'k/kugh dj.;kph 'kd;rk vkgs-

pa && fokk[kk && pj.k && 4

tj yXuirhgh ;k ?kjkr iMyk rj vkf.k pa laiw.kZ vlsy rj nh?kZ vk;q"; ykHksy f'kok; lqf'kf{kr
vlky- o;kP;k "" o"kkZi;r la?k"kZ djkok ykxsy- f'k{kdh is'kkr udjh feGsy- ijns'kkr LFkkf;d
Ogky- ljdkjh lUeku gy- ;k x"Vh rqeP;k HkkoaMkP;k ckcrhr [k;k g.kkj ukghr-

jkgw && e?kk && pj.k && 2

jkgw ;k cktwus vlY;keqGs dnkfpr dkgh vuSfPNd ifj.kke ?kMrhy- v'kk dk;kZ iklwu Lor%yk
ijko`Rr dys ikfgts T;keqGs rqeP;k toGP;k vkf.k f; O;DrhalkBh vMp.kh fuekZ.k g 'kdrhytj xq:oj d.krkgh Hkko iMyk fdaok R;kpk nql;k Xkzgkacjcj la;x >kyk rj R;kpk ifj.kke
Eg.kwu vkrk i;r ts gr vkys] rs vf/kd lq/kk#u rqEgkyk ldkjkRed ifj.kke ykHksy-

drw && /kfuBk && pj.k && 1

/kked o`Rrhps vlky- HkkoaMk'kh rqeps erHksn vlw 'kdrhy- gs erHksn dnkfpr ekyeRrk fdaok
tfeuh'kh lacf/kr vlw 'kdrhy- tj ykHkdkjd la;x >kyk rj v'kk erHksnkarwu Qk;nk g
'kdy-

42

S-ar putea să vă placă și