A propos de ce livre

Ceci est une copie numrique dun ouvrage conserv depuis des gnrations dans les rayonnages dune bibliothque avant dtre numris avec
prcaution par Google dans le cadre dun projet visant permettre aux internautes de dcouvrir lensemble du patrimoine littraire mondial en
ligne.
Ce livre tant relativement ancien, il nest plus protg par la loi sur les droits dauteur et appartient prsent au domaine public. Lexpression
appartenir au domaine public signifie que le livre en question na jamais t soumis aux droits dauteur ou que ses droits lgaux sont arrivs
expiration. Les conditions requises pour quun livre tombe dans le domaine public peuvent varier dun pays lautre. Les livres libres de droit sont
autant de liens avec le pass. Ils sont les tmoins de la richesse de notre histoire, de notre patrimoine culturel et de la connaissance humaine et sont
trop souvent difficilement accessibles au public.
Les notes de bas de page et autres annotations en marge du texte prsentes dans le volume original sont reprises dans ce fichier, comme un souvenir
du long chemin parcouru par louvrage depuis la maison ddition en passant par la bibliothque pour finalement se retrouver entre vos mains.
Consignes dutilisation
Google est fier de travailler en partenariat avec des bibliothques la numrisation des ouvrages appartenant au domaine public et de les rendre
ainsi accessibles tous. Ces livres sont en effet la proprit de tous et de toutes et nous sommes tout simplement les gardiens de ce patrimoine.
Il sagit toutefois dun projet coteux. Par consquent et en vue de poursuivre la diffusion de ces ressources inpuisables, nous avons pris les
dispositions ncessaires afin de prvenir les ventuels abus auxquels pourraient se livrer des sites marchands tiers, notamment en instaurant des
contraintes techniques relatives aux requtes automatises.
Nous vous demandons galement de:
+ Ne pas utiliser les fichiers des fins commerciales Nous avons conu le programme Google Recherche de Livres lusage des particuliers.
Nous vous demandons donc dutiliser uniquement ces fichiers des fins personnelles. Ils ne sauraient en effet tre employs dans un
quelconque but commercial.
+ Ne pas procder des requtes automatises Nenvoyez aucune requte automatise quelle quelle soit au systme Google. Si vous effectuez
des recherches concernant les logiciels de traduction, la reconnaissance optique de caractres ou tout autre domaine ncessitant de disposer
dimportantes quantits de texte, nhsitez pas nous contacter. Nous encourageons pour la ralisation de ce type de travaux lutilisation des
ouvrages et documents appartenant au domaine public et serions heureux de vous tre utile.
+ Ne pas supprimer lattribution Le filigrane Google contenu dans chaque fichier est indispensable pour informer les internautes de notre projet
et leur permettre daccder davantage de documents par lintermdiaire du Programme Google Recherche de Livres. Ne le supprimez en
aucun cas.
+ Rester dans la lgalit Quelle que soit lutilisation que vous comptez faire des fichiers, noubliez pas quil est de votre responsabilit de
veiller respecter la loi. Si un ouvrage appartient au domaine public amricain, nen dduisez pas pour autant quil en va de mme dans
les autres pays. La dure lgale des droits dauteur dun livre varie dun pays lautre. Nous ne sommes donc pas en mesure de rpertorier
les ouvrages dont lutilisation est autorise et ceux dont elle ne lest pas. Ne croyez pas que le simple fait dafficher un livre sur Google
Recherche de Livres signifie que celui-ci peut tre utilis de quelque faon que ce soit dans le monde entier. La condamnation laquelle vous
vous exposeriez en cas de violation des droits dauteur peut tre svre.
propos du service Google Recherche de Livres
En favorisant la recherche et laccs un nombre croissant de livres disponibles dans de nombreuses langues, dont le franoais, Google souhaite
contribuer promouvoir la diversit culturelle grce Google Recherche de Livres. En effet, le Programme Google Recherche de Livres permet
aux internautes de dcouvrir le patrimoine littraire mondial, tout en aidant les auteurs et les diteurs largir leur public. Vous pouvez effectuer
des recherches en ligne dans le texte intgral de cet ouvrage ladresse http://books.google.com

S'

2,8 1'
"S
lifl

BIBLIOTECA,

"HS
.!
> g

COMI'LUTUNIB.

el

I I lfl

e.2c.<?

N.2

Hill

ilfP
mst||

Sa .

*21
o
o

ft

33
3 *

ga

ltiisfi

i?

rlz&f&SI

.2

if

1 tl 1 1 Bff i t^Fi ft!

*
il!i!t|it|s
: ? ^ j t a Z* 2
3
; S. 3' *fjl - 4 Er
u S. Sts *^ f*
3**-

8>CkM S *
.
w a =; s l
S 3 2

ilSlsSifiir
'8"f|g
1:8
5 S r
a 8
5
o

s II Ii IfI Ist ff ff s I Ii I
Sg n e.g. s 2 g
Jo n.|
s 2 ^al^^il 5*8 Sis 50
s
SeS^S^ Sri"; eo*3,2irs;3d
a S3 8-5 &fq ai S |g g

s*

vitra
npofiu.
f.quoopro
fi.f.
i5.w
p>ced.i4m.o59:w

td
vmerc.t.f
.fi
nefpnn.t
.de
rgin
o.lcbnm.lm$.ap.jefc.qt,ui.dj.f.ce
.fj
cbolhb'.f
ap
u.ma.l.ab afu.i.f.
vtj.de
tcfti.qTu..e.ej: q
toM.S.oearbi.licet
vil
ait
tol..
pto.i.jde
araic.fi
vi
qu.$.fi.i
r.ca.
rem
xx
l.i.f.qantcwbcmuo:
ad
efinautem
fi.l.i.
ofupplcre
in
n.eUfoe
j
qi
oi:cmia..rcitora qui.
'Del 1
g.pie.l t.f gen raUtcr;
ofcf.
t.a
floc
eibcra.

bibet.i
tur.l.t
a
fal.modu
.i.f.
f.
mcToi
olcffup.l.iu
fi
atko.i.
o.l..f.q

trad
tradita:
vet
fit
p
q
eft
emmirtuj
re n
rali*
.qo
tina
pvt.
a
um:
prim
fia. fpaite
U

pzefenp.
action
ver
i:
q
q:
.
lei:
eft
of
general
que fpliec^
alia
eft
iterloquif:nec loqmf.-ranc
ob
ilia
materia
f
fco.Sed
in
ara.
.vt
ic
p
po.u.
fit
pfc.fi
fu.ma.l.
vero 1
aliquo
pluo
gwctt
inonelege

.f.
eft
generali
mit endum ef

aurc
ue. *?
ba icm
c
ta
trem
a.itfur ic t
dele.c.
ofA
pterca.
XX
5
fpon
fj".
fi
erve
u
da.r..in o.So.vbi

cmodati
vd
c

er pditionalif
cne
modatum.fmay? prcccffi
cmptio
fco

er fiep
preceffu
pto:i.
reo
cm ael
poft
w.rti.t
s.nm.i.l.ciuo .vao
lol.l.
^.f.oc
traduio.vt cpoftta
fit
rfabuit .^ q:inp:imo cmodata
rei
vendmonc
fuit /co
led
in
pn
t:
in
vtroq)
fimili.I
pTcna
CTq
modatam:eum cfit:ut
ondrtionc:relr ad! it inftu
vendimruori
facitadf
vvidef
etone
ndino:i fub
facte
portea
pdino
%
emnt
que fien

in
conncn.b.
vd
pt
empta
re

15*

.d.36al.

feribit
velim:nerariu0 et
publtcian*.
G^t

ouobua
qapabona
qft
pi:
fit
ut
ptort
nec
requic0a rai
qui
i0
iult.lt.
emit.?
tm .feribit:
eft.>
oiaerfia
ft
onia
a
non
aut
emptori
tradita
rce eft:ftue
vtdeam9
magia
publica
qapolit:
uti
prtorT
na

10
cut tradttae:an
rea
mino
oner
it:
ponor
por
rea
cut tradita
apud
remanftt.
ft
crom

1d pceflerit
&ttc
letena
<S
eft.
actio
Jec
vera ufneapi
ftde
ranemen
m'udtderit ttbu0:
fugtnuotoeum
uel
in
n
uta tr^
pt
coniectura
prim
ca*
vn futa
mibi
beredi"
emero:^
rem tanipaere
ftbi
pignon
oat
it
pro
er
cm
: tradita
D
foluto
p:ecio
nibtl
vero tf:
a
etraditio
mprtonemr:tde5
CTSi
acrio.
I
rc5apud

qe oepofttmel
Qtpia.
fourni
pcp.
fit
an

bin
fn

q
puta
p
rurt
\>
ta feruo
emptoria:
beredt
pu- petit
fc
cmodafibi t4uf

oicd.
erit
bereditate5 rradtt
-rft
vij
cod
ab
fiqdc
n
ut
co fu
\b5.
f
aft
aehberi9
editariua
eft
poft
riantac ipienda: ptc3
rj
bereditatem
aftqul
rt
emcrit:
1
c
melior
peten'.
pofltdctia
fit
03

Depubletana
in
actione.
rem

T--

mali
n
odunctuo
fid
q
vnofa
1$
bebat
fit
cape
porait
pp
reo
:

mibi
f.
bic
de
bo.fi.?
n
bered
vfu
pioderit.
b
emanen"
pode
no.
qu

inbibita:qi
vfuca
fucceflbr
duo
afe
vd
bf
eft
oefoneti
virios
culpe
po
o
i
voeouer.a
ftucavt.j.e
p.fe.qluicfb.erbec.ri C!.e'fXra.

:cu5emptorcuifuc eflo locet.f5.n.fi

emifletnce
fide
p:odcri
oolo
ca feofe
ceil0tfnic:abioun0a tbft
cebit.Clmbac
actione
obe<
non rioolofe^
tnubftfuc eflorfum"* cfiu:loen
fera9
dot*
emit:
raeua

vide
ducv*pponio
IPcmptia
ubUciana'rcmpuprtner*:*
e ineq5qan
fc5
portea
malo
oolo
eft:
in
neqjoeactionable
: q
*:5*.
fpectdua
ein*
critn

fi>etttw.

ptori0
igit
cpnnct.ut peta :b*
nomine
etcru5
fu
pta
eo
Jona
foUuaem
atdem
tur.C pnbliciana
ect oeb ntpenr er :ut ftde
bona
emerit:*ei
quia
re
cm- tradita*

quia
publteiana
ut
nam
erperiri:fed
optunc"
bone
ortere"etiamfQ^Hiua,
publteiana
eumerperiri
non ufucape'non
r
alie
oetradirionia poft
tbone
fidei
raante
dqa
tQCBiaapublteiana
fu:erpenri
emptor
non potent1.
ertimare
bec
puta
no0 mignorarte
poleiTione
apprcbdcrir
aliena?
: pole
potqa
erit.ne quifcBfumcere:in
t onatreipteoporf-ifeien*
td anptoremefle.
^tlanua.
j*RadiJL
T
bona
.ft
Rtere
fteri.5deoq5

f
Samncceflbr
.f
.vnaerfal0

obere.qua.?
if.f ui.ejc neuoat
vfucapitp
be

.. ptuo\5tqipiona
drutin
ecenfefe auc4wiurein.amo.p. .$.i.idcfuobfdemul' rofomnervt.f.Tclib.a
?lt .erp.MH*M.l.ft ergoea
fuie:?
poft.
inftit.
m.

rede
vbi
(oluo
.serun^ oloa/,
fie
efo
iciebat:?

mrri.pro
di
all
berede. vfu
porte
nc
rant
ejrtra Ijoefu
berede:
aperep cto?np malamfidcj

rrtdcbw
multa: ia
inj.
partus,
mue
m iftinco.ebfilc vpin
folam.i
bt
fe
arg
pro quibuo

tbf.cfucraerni pof>
cr
apebanbere dio
emptor
efide
fi orfecundo ac pie it :ut.f devfur. fucceffbi
otriguicur
fit
re
vniuer Angularis,
beatrq fide
mala
falte
ni
vd vvfuca
oefun
fi
.ponovfuctuo
fideo
mala
plen dam
ad
pt:l$bonam txfuctue
aurem nonpjobbemr
ne
tbie,i.f.pzopft
vobftat:
firca.non vempt.U
tradita
fit
oe
nouo fmala
vfuca
obftte
l>
pere pediebaf
ninon
uer^falto fldemba
J.r^eoeitis.ftngula>vd

CONSILIORVM

SIVE I VRIS RESPONSORVJVI

VOLVMEN

SECVNDVM.

REVERENDI
D

NN

DE

I S

PATRIS

FRANCISCI

PONTE,

OLIM PRESIDIS REGIME CAMERA SVMMARIi,

& in Neapolitano Gy mnafio Feudorum Interprets nemini ecundi j
DEINDE IN SVPREMO IfALIAE CONSILIO KEGENTlSi
& latere in eA{eapolitano 'Regno Decani ,

M FR N I
NVNC

VERO

MA R H I 0 N 1 S.

OMNIBVS

PROPTER

DEVM

immortalem rehunciatis Clerici Regularis,nlx,ac Ce

lebris Theatinorum Religionis.

V M

I V I L

I O : ^ms^

Ifi

EAP

LI,

Ex TypographiaTarquinij Longhi .
S VV E R l O RF M

M D X V,

PERM IS S F.

. ANDREAS

PISCARA

CASTALDVS

Congregationis Clericorum Regularium

Praepoitus Generalis .

P V S incriptum Secunda Pars Confliorum P. D. lo. Francico do

Ponte noftra Congregationis Profeflo , & Sacerdote V. I. D. compotum,atque doftis , c pijs viris , quibus id commiirnus,recogniturrb;
& approbatum , ve typis mandetur , facultatem , quam poumus , imparamur . Datum Roma: apud S, Silueitrum in Monte Quirinali die 1 1 . Men*
iislulij

l6lf.

P. Andreas Prepoiitus Generalis I

A Io, Baptta /4frile Secretariat.

ILL.MO ET REV.MO

D*

SCIPIONI

S* K> E>

ATQ.

D.

10.

CARD*

SVMMO

DOMINO

BVRGHESIO

AMPLISSIMO,

POENITENTIARIO.

FRANC I SC V S

LERICVS

DE

PONTE

REGVLARIS

^I^^^^ONSILIORVM

F.

Volumen poftrc-

germanum fratrem priorem fcilicet confiliorum librum intueor,cum eum fub aquilce Auitriacaufpicijspridemediderim, hunc aqu Romana?, fliciiime ominante,lucem
afpicere, par erat ; vt quam perfonam inter faxuli anfraftus
H/fpano Reg deber me profitebar , eandem in Religionis
^egia collocatus Romanis ans litarem .

Siue auunculum
tuum

Cuum PAVL VM V. fandiffimum Pontificem contenplor, cum paucos ante annos eius facris veftigijsobuolutus
Decifionum meanim votum publice nuncuparim,tibi,qui
ei proxime ades interuallo , t fanguinis , & dignitatis amplitudine hoc qualecumque tandem fit deuotionis ar^unientum me erat exhibendum , quod Orbis vniuerlus
agnofceret, ac probaret . Siue tandem te ipfum in Congregationem meam mirific animatum ( in omnes humanif-,
mum ) in optima quae^ propenliffimum cerno,fperandum
cftsequiTimo te animo accepturum eiufdem Congregation
nis alumnum , humaniflimo amplexaturum , Optimo re*
fponfurum .

Quod ii fiat, mirum, quantum Congregatiof

ni mea?, quantum mihi , quantum meis omnibus adipirabit honoris, & gratke, id voueo, id fpero , fimul opto,ac voueo , vt te Deus aeternum fbrtunet ad Ecclefiae Catholicae
ad litterarum , ad optimorum tutelam,ac munimentum.

REPERTORI VM

D.

V
N

SIL

> Slathuis, vnionit, tranflationis aufa

eeffante cejf.it ablaticvnio. fr tranflatio,consil.34.nu.t fol. 6i. fr nu.
zfol.Z67.
9Abiuits abfolutus facit condition! .
conf. 34. nu i s -f. .
\Abfclutio in .1 criminal! ,orient IX
facto fraudem dolum, delictum ex
cludenti r tuiu'au , parit txctptionem in caufa audi ,
eonf.43.nu.z4.fol.3tz.
Abutens fui fubsiantia, pnfumitur facer in fraudem fideicommiffi,eonf.7s nu s4-f-4is.
stib.iti opinio conciliatur cire legitimitatem filiorum , ex
clandeflino matrimoniofufcepmum conf-3-. ss-fi S iAbbatis doctrina.confzs-declaratur eonf.44. nn.3i.f. iAcquiefcensfentcntit.videtur illam habere ratam, conf. 2 7.
nU.S-fol.02S.
Aeceffus ad hoftes.vide infra in verb, hostis.
Acquisitio defui natura, frofe, frfueeefforibus intelligitur,
eonf 1 s s.n.36.f.8+z.<jr libera n.+6. f s+a.
A3a,facta in indicio criminaU , fidem faciunt in ciuili in
ier eafiem, non inter diuerfas pe rfonas, conf. 43. num. S.
fol.306.
*
Attio contra puf :Hum datur etiam ex contractu inualido ,
quando ex eo factus e locupletior , velfuitge in reitt-j
neceff-. pupii eonf.6.n.zz.f.82.
Actio ad interejfe in obligationibus facti quandofuccedat ,
quand vtfactumprtandum sitprtcise,conf-cod.nu. +0 .
fif.fi.
Actio.qui. oritur ex laudo.non oritur tanquam exfententia,
fed tanquam ex conuentione partium, conf. 7, . 7.
fol\z7t.
Actio prtferiptis verbis quando cum alia eoneurrat , velfei
eompetat,conf./i-i.n.t6.f.2S.
Actio prtferiptis verbis,-vel ad interefe, vel ad rei riilitutio- competit,conf.eod.nj 7.f.eod.
Actio ad reititutionemfub nulla lege,prohibent! setion
dari includitur,conf.eo.nu,z6.f.3o 0 .
Actio hypothecaria eslfequela perfonalis acticnis,fr ad diem
quod perfonalis datUr40nf.eod.eo.nu.3z. fol. 301. ,
Aftin.fr pajfio pojjunt in eodemfubiecto coucurrere,eonf.
ap.rn.4-f.0a.
Actio nan oritur,quandofruetus nonfunt nati , in promilpone taxati,conf.s.n.i*f.sz3.
Actio reuoc.itoria alienationis in fraudem , habet locum ins
creditortbus in actione perfonali, conf. 1 7,n.32.f.6oz.
Actio reuccatoria ceffat.creditcre not existente in danecenf.
toi. n.3j.f.eod.
- Aii'w pcrfenalisipu oritiatur inter fatrem, frfilium, exft*.

I
I

RERVM

E.

guitur filio mortui, fr fatre xiiienie fueceffore, conf. 69.

um.4-fol.4zo.
Actio perfonalis competit pro adimplemento modi, conf. ttS.
num.3-fol.604.
.
Attunes vtilts habens, an prtferatur habendi directas traAU
tur,conf.i 3O-n.167.frfeqq.fol.70S.fr 709.
Actio perfonalis per fueeeonem crditons debiteri extinguetur ,fed quando hypotheca cum distinetione ex cemmuni,
cum dupliti ampliatione.conf.i s 3.n.6.fiS4Actio, qua competit pro .modo non adimpleto non datur , nisi
agensprius adimpliatpromtff ex partefua,conf.i ts.nu,
a.fol.604Actio ad obferuantiam modi.non datur ante interpellationh
quando dies modi implendi non est cirtus.conf.eo. . s -f-eo.
Actio vniufcuiufque nonoperaturjnee prmr,nec cotrailliut
inttntionem.conf.44MU.z6.fol. 31 z.
Actor tentturfu tura in iudieio proponen, fr declarare, ad
hoc vi reus deliberet,maxime parte petente,item reus in_y
exceptions,in qua dicitur actor.eonft 7,n.4-fi' 70.
Actor dicitur habere intentionemfundatam, si et pluresprtferiptiones hominis.fr legisfuffragentur.fr hu estfrequltius receptafententia, conf. 1 37n.ss-f.72z.
Actus indijferentes.qui pluribus competer pojfunt non probat
conf.3.n.x 3.f. zo.
Actus non operantur vitra intentionem agentis conf.*. n. 1 s.
fol.s9.ide0 non extenduntur ad incogitata,conf.od.nu.z7
folas.
Actum,quipotuitfacer via valida, si elegit inualidam nom
JubslinetHr.fr eurf conf.t 7..1 i.f-.
Actus cum impenfa prifumiturfactus ah , cuiui intereil ,
confeod.n-si.fi3o.
Actutreprefentati quando pnfentante riuocari poffunt ,
conf.3S.n.z,fr 3-fol. Z70.
Actus ita interpretanfemper debet.vtfubstineatur, prtcipui
in materia vltima voluntatis, conf.a6.nu.66.f. 32s
Et in dubio cenfeturfieri.vt valeat.conf.i 09. num. .^
fol.S7Z.
Actusfactus vigore affenfus.qui adeffe prtfmitur, fed _>
adeft; an polfit ex noico ajfent validari.cbf s sn.3-f.370.
Actus in dubio prtfmitur geftus nomine proprio.fotittfqtmm
procuratorio.tuterio.vcl similibtis.conf 70 nu.3-fil.422.'
Actus videtttrfactus vigore tributs.poteiatis, conf.7S- nu..
fol.461.
Actumfaciens cenfeturfacer 10 modo.quo poteil , conf1 09.
nu.31.fol.s72.
Actumfaciens pro executiene promiffionis non dicitur de no
no aliquidfacer,conf.eod.num. 72.fol.660.
Actus ejfc- modales,vel conditionales, quemado eognofeantur ,
eon/.i 34-2.f.6?i.

ActHs dtfinden:,vipoteatt disponentit.vel pottate con.

trahentis.numquam rttrotrahitur ad tempus ceucejfionis ,
conf.t +.. 2.fol.6l .
Actum aduerftts legis interdictum geum , quando idemmit
gertnspr>ffit infringere.conf137 -nam. 9J0I.713.
Atlas recipit detlarationem ex precedent; but , fr fequintibut, fr verifiquefimul iunit , conf. ist. num. . fol.
top.
Acceptant priuilegium debet vti fuis qualitativst
conf.68.nu. 7 fol.403.
Acceptio infelutam teifeudalis pro quantitate debita ex citt
fa dotarij.fea tertiarU, an facial, -vt dolarium cenfeatut
onfiitutamfuper re fendait, conf. fit -num.i .fisSi .
Aecedenti non funt iure nifi doceatur de tirulo,fr quand
Hondicantur iua,conf.3.nu.3s. f.23.
Accipiens pteuniampro eo.qubd tenehatarfacert gratis, turpiter accipit.conf..num.t T.fbl.t .
Accipiens reitutionem.fiue ceffionem rei fut , nnllam ci ."'
reditente,pue cedente habere diitur,confi. 1 s f. uu,f8.
fol.84p.
Aceufator, vel delator contra Iudiccm de accepta pecunias
tenetur id pr bare.conf..n.t, f.7Ad Collegium introdaci poffunS oriundi , dummedo Cancel*
Ltrias.fr dlmidia Dotorum pars concurrat.conf. 33.num.
. fol. 263.
Ad Collegium nemo de iure akmitur , nifi Principe / vel
alio, ab eo poteate habente , cmf.tod.nx t.f.ecd.
Ad effinliam legis tria requiruntur.qnod cnnitaatur, quoi
publiceeur.fr quod moribus vttium comprobetut ,ita quod
fit cwaexeqai.fr hoc debet pouijsrticulari ,frprobari,
alis non eft adntten r , conf, 1 ad, num. f6.fol 773A4 taitandum actus nullttatem nonfit interpretado contra
ftipulnntsm, licet regulariterfiat ,(ofi. so.nume. 1 i.jolio 36.
Ademptio prtfupponit Uatum,alis efi nulla.conf.i 8. nu.i .
foi. i pe.
Ademptio petefifieri it eodem lefiamente , fr iuerfo , confii.
o.num. zo.fol. 322.
Ademptio confirmatur per aditienem vtnientium ab inteato confie., s.fol. 328.
Adimere idem importt , quod inducere , conf. od. nun. 33,
fcl.32tAditio indtteitur per conitutionem procurators ad adeundum.conf. 6.nu. 32.fol. 8a.
,
Aditio hvred'ttatis quando importetfclutionem.fr quando o+
fufionem.conf. 43.num. 7.fol. 7 so
tt retrohahitar quando interim aliquls pofitdct^y pr
cipit Fifcas.conJ.t -n.xt .fr la.fol ,708.
Aditione hireiitatis pendente,dominium non tra nfit ad htredes ab inteato , fed remanet in hereditate latente^, ,
qut vicem perfons. reprsentt , confii. 107. nume. 3S.
fol. 78 i.
Adiudicatio bonorumfacta mttlierl pro antofato.an transf
rt Hierum dominium irreuocabiiiter conf. 28. nutne.i.
fol.029.fr quodfie nu-3-fol.6 30.
Adminiratorfine decreto compromitttndifacaltattm ^
habet,conf. s a.n.s. s-f. 3s 4.
Adoh*. tax* probat terrttcriutn efje inconfimbus.confisi. n:t.
10.fol.309.fr m1.22.fol.3st.
Adftraandum contrahentium vduntatem verba minimi
attendantar, ordofcriptart.vbi de mente confia:, conf.
sa.nu.9.f.36z.
AdiUterium , feu ftuprum prohatur ,fi probetur iuuenenvj
habuijfe aditum ad domm notit tempore , confi .. 93,
fol- 33AjUlterij reu-s.quaimtis abfbluiusfucrit,exfequenti matrim
nso rema.vebit coni:ts,fr erit pnfumptia iuris.fr de iur;,conf.eod.n:t,9. feed.
Adulrifiip ad operiendum delictumfie coniuges nominant,
confii. eodem, num. 97.fol, ttdetn, fr confii. 4, num. 30.
fol. ai .

X.

Adueeatus quando e lommenfalis , fr familiar.': Tudteft quandif^ciat ludictm fitSfcctum, declaratur, couf. /
T. I ! 0 . 74Pfr quid fi effet coniuncia perfona Iudicii.fr partis Ai* '
dem , um.l.fol.74fi.
Aequaii'tae de iure communifeudorum infubfeudatietee dt^
fidelitate ittelliplur,conf.aj.nu. 1 }.fol. 303.

Aeimatio quare in legato debeatur.fr toon in emptienifeudi,t*nf.7 3 ' - fol-43i.
Aeimatiofit in alienattone neceffaria, coifil. 1 .. $,
fol. 020.
Aeimatio vera deducitur ex rei qualitatt, fr quanritai*_,
fruiiuum,non exfubljaflation* , cenf.i at. num. 3 0 .flin
Aeimi liber,in aliquofuijetlus.non probat, conf.i.num.t /.
fel t .
Affectas an puniatur, non fequuto ejfeu in materia rcrrupti
Iudicis, onf-9 num. l.fol.t 01.
Affliit. dec. 221. quemodo procedat declaratur,tonf.i j . .
1 2.fol. 6zt .
Affiict.in cap. primo, de alienntione feudi paterni . fr *_>
. hoc queque concordatur ex Frece, conf. tif. num. 41.
fol. tip. .
Verum Author cum Freceia reeedit abAffiict.in fand
ment circa rationem.fr inteliccJum conslitut. din* mem,
nu.aaS.fol.eod.
Afranoidt ins non amiffitur.etiamfi bona, qen affrancati
pountjnciderint in commiffum prtcipuifiadtfl aufa ins
a. confit i.nu.9.fr 1 3.fol.8a9.
Agnati.confentientes alienationi.reuocare nenpojf.int, confii.
ti7.nn.39.fol.8s8.
Albarannm anfitfublatum per priutlegiumfulfequent o
eadem re,conf.e.nmm-3.f oo8.
Alienationts pTohibitio infeudo hreditario non tii.tfi reifies
cbt direcb deminq.fecnt in paterno.fine ex paiiojfr qua ra
ti .:,' s.. 23 fei. ia.
Alienatie abfq; affenjn procedente , tanquam contra expre
fam prohibitsonem , efi potnitus nulla, conf. 4 num. 2 .fo
lio /44 .
Alienara trohibita ad tempus , post tempae cenfetur permifi
fx, conf.23.nn,as.fol 21 .
Ali:natio eri pete.nitisperfinis, qitarum contemplation
e prohibita, quia remanet nuda , conf. 00d.num.29. fol,
eodeiruj- .
Alienatio reifeudalis iure Regni , fr communi omnij frohibetur,conf. s 9.numuf:fcl. 377.
Limitatur na.8-fol.eod.
Alienatio in augumentumfeudi non valetfine affenfu, confi,
eod.num.p-jol.eod.fr nu.l9.fol.378.
Alinant infiftum , non indiget affenfn , confit, a. num. t.
fol. 394Alienatiofeudi expreffafient non pote fieri ab homine in-.
fuccefforem. it tatito per tranfmiffionem
confo.num.S .jol.3 9s .
Alienatio in potentiorem quandofieri poffit,conf. ts.nu. X
fol. .
'Alienatiofacla.vtpriuet lgitimant fuccefforem, dicitnri
fraudem.conf.eod. nu. s8.fol.os o.
Alifnatio rei, fubieilt reitutioni, permittitUr infubfidiam
conf.eod.nu. s p.fol.os 9.
Alienatio omnis per quam ins in re nen ccnituitur , epefr
mifid in feudi: ,conf. 1 1 6.nu.8.fol.s 90.
Alinant debet habere feientiam creditorum, vt dicatur irue
fraudemfacer, conf. 117 .nu, 3 0 . f. 0 1 .
Alienatio cum confenfu agnatorum valet, fr anfufciat taci
tut,anfila fcientia.an prefcitntia.fr quomodo prcbctur,remijfiu'conf.t 7-nu.2S. f.8SS.
Alienatio nulla non transfert dominium, conf. 1 s.nu.6. &
feqq.fol. 809.
Aliud e effe tale.aliud haberipro tali,conf,8.n,l 3-fol.93.fr
fonf.t s.nu 20.fol.161.
- .
Aliad

jfittd efl UHtfahettfui tonditiont vetpurfub conditions,

actum refluenlcconf. 1 39 -3-foL 742.
Aliud efl ittniti prefcxiptione , aliud prtfumpta conexio
ne , cum induilione thoriet Andret , confil. 144..num.
ic.fi!. 88.
Alternatiua non efl in elfdiene debitoris, quando appofita efl
fuere creditoris,cenf.i 31 .nu.\\ 37.fol.67z.
AUeg.xtiofola priuilegy , probatio per immcmorabilem poffejfionemJufficit ad validand.f tituldum poffeffionem,
titul: probatiuam.cvnf.s.nu.+.fol. 93.
AUegatiopriuilegij quarefitfacienda.conf.eodem.num.p.fol.

X.

tern temporis, proutfiver reclamaret.vel appellaret.tenf

1 30.nu.i6.fol.639.
AppeUatione mobilium, &flabilium tun continentur iura,&
atliones,conf\ vs.nu.z 1cl.s87.
AppeUatione bonorum vemunt iura,& aclicnes.conf 1 44. n.
il fol. 7 s p.
AppeUatione pcffejfionis proprio intelligitur de ciuili . confilie
l4Snu.8.Jol-762.
AppeUatione d nationis >ton venit donatio rmunrtoria,&
quare.conf. 1 46.nu. 1 3.fol.267.
AppeUatione peflerorum.familie, & generationisproprii , ab
auo materno defendants vemunt , confil. s4. num. 29.
'Allegatio tituli fufficit ahfque probationefama, eonf.eod.nu.
fol. 62s.
Approbatio Ecclefit,facit prolan legitimam , qut aUs efe
10.fol. 94*
An*ico,dante aliquid eaufa amicitu,non committitur barat
illegitima, conf. 3,num. : S6.fol.si.
Approbatione Ecclcfii an legitimenturfilijpoflea nati,& an
teria,confx 46.nu.61.fol. 77S.
tea geniti,an etiam ante nati opin.Hcftienf. & / And.
Amittitarfeudum ob inuefliiuram infra ,
referuntur.c0nf3.nu. ! 88.fcl.S2.
$> dJem,conf.6o.num.i t.f.tSo.
Amiio inprtdiclo cafufit ipfo iure.conf.eod.num. 12. fol. ee- Aquamfluminis public's poffum in meo abferbere , & perficcitatem defecare prid aliena, c0nf.2S.nu. 14. f. 242.
dent-? .
Amijfio propterferuitia nonprofita, nonfit ipfo iure , * qut Arbitri quigerunt non iudicialiter.fed extraiudicialiter, ai
ipforum inflruclionem gerere dicuntur,conf. 37. num. 1 .
fit ratio, crnf.eod.nu t 4-fol eod.
fol 278.
Andreas in cap. 1 . de alienatsonefeudi paterni declaratur,
Arbitri non coguntur proferrefententiam,conf.44.n. 1 .decla
confie op.nu 2$.fol 57t
ratur numfeq. fol. 309.
Animus,quifuerie in pricedentibus,cUigitur exfequentibut
Arbitrifinon preferuntfententiam. filtern deberent effe prtconfl 3'>nU-88. fol.}.
I
fentes,conf eod-nu. s-ratio nu.feq.f ecd.
Animus oflenditur ex his, qui dicuntur ; conf. 2 0. num. s2.
Arbitrer dicitur, qui tenetur de iure proceder, licet pcft pr
fol, 204.
ceder de iure,& defaci conf 103.. 7 foi.ss i.
Am: z,fing. S3S. dichfimpliciter l.fi habere locum infeudo.
Arbitrer,sxpirato compromiffo.ncp pottfl effe testis coram alio
Conf.24.nU.l .fcl.223.
Iudice in his.qut reSpiciunt litit deeifionem, conf.140.ntt.
AntcfaTum an debeaturfilio.Vtfilio,vei VI htndi, conj.i 1 0,
4. fol. 74s.
nu.i i o.m.i -fol }7 z.
Antefatum vigore Ctnfuctudinis Neapolitan'., quomodo fpe- Argumentum de maioratu adfeudum.vbi militt eaem rati0,-valid.'.m efl.confs.nu.26. fol. 7 3 .
ctetadfiUos.confi to. nu.a-.fol. S73-tT conf.1tj.num.4Argumentum de baptifmate adprofejonem, conf. 1 0. nume.
fol. S82.
Atuefatum.exifltntibusfilijs, lucratur mulier , quoad vfum2. fol. n 4.
fruciitm ta;ititm,conf 128.nu.2-fol.62p.
Argumentum defeudo al officium validum efl, conf. xs-nu.
Ante omnia qutreitdum,quisfit Iudex competent , conf 21.
s.fol.isS.
Argumentum contrariofenfu non procedit, quando refultat
au. 2. fol. 207.
Antiquum quod dicatur.conf s .nu. si .fol. 26.
prams intellectus.conf. 30..1 s .fol.2s 3.
Antiquitas rei.cui dignitas efl affixa.nonperfina acquirent Argumentum de contraBibus ad vltimas volntales proce
attendenda efl.conf7.nu.28 fol.pt.
dit conf.46.nu.p6.fol. 328.
Annuarum pnftationum illud.quod deficit vno anno.fupple- Argumentum regulis iuris communis adfeuda.quando vu
leat.conf4p.nu. 1 fol 338.
tur anttisfequentibut,conf.1 21 nit 1 3-f.6t 0.
'Annutprtflatior.es producunt interdictum poffefforium , e- Argumentum pro tuflitia, dcrets reflitutionis,conf.63 nu. 23
tiam quodfini perfona debits fecundum
fol.3P2
0pinicntm,quiferuatur in praica,conf,i 44. num. s .fol. Argumenta.quod in legato.de quo agitur.fuerit contemplai
pcrfondmatris,& filiorum principaliter conf.77.nu.6.
7S0.
'Annus,datt Pragmtica ad exequutoriale expediendum ,
7-* s.fol.466.
v
quand* currat40nf.34.tm. 8.fl.267.
Argumentum prtfumpta menteflatuentium , an proceda
Apoeli verbaJ*ubat tnDomino.qualiter accipienda, conf. 3.
inflatutis,conf. 0j.num.13.fs42.
nu.i7o.fol.so.
Argumentum fufficienti partium enumeratione , validum
AppeUatione remota, potefl Rex caufas committere.confs.nu.
tfl.conf.i \s nu. 7. fol. 58727-iol. 73Argumenta.quod donatio in cafu confilij .fuerit ccnttmplatio
AppeUatio non interponitur,deficiente indicio , fed petitur rene matrimonij,ccnf.i 1 7.nu. 1 r fol. 5 94.
duio ad Arbitrium b.-ni viri, cornil. 37. nume. 13. fo Argumentum recle dueitur de officio adfcud;tm,qt:inimo firi
lio 2 78 .
ius in illoproceditur.tcnf. 1 37.nu.3- fol.7 1 3.
Afpcatio deuoluit caufam udfuperiorem.quodfecus efl iny Argumentum de tempore ad tempus efl in iure validum . &
qutrela.conf 3 7.. 16.fol.278.
1
nu.feq.hoc tarnen recipit dccUrarionem.de qna n.4p.cune
AppeUatio interponi debet intra decern dies, ccnf.62. num.i .
feq.conf.X 37.nu.43.fol. 720.
fol. 334.
Argumentum de loco ad tempus efl validum,eonf.eod.nu. sp.
Appellans debet effe diligent in primofatali, diligentior infe
fal.723.
cundo, fjf diligentijfimus in tertio, conf. 62. num. s. folio Argumentum a communiter aecidentibus , preut etiam afolitisfrequens validum, rvtile efl , conl. 13s. . s.
38s.
AppeUatio vhi non daiur, datur defertio, conf. I 0 3 .num.
folio 7 SS.
Armafument extra eius Dominium.ve!flatumjneurrit cri
lO.fol.SS2.
Apfellaticf reclamatio continet, eti.xm in fe, vt contra apmen lift maie.ttis , confl 30.nu.2pf. 699.
pellantem in pluribus pojfie,quam in primafentcntiafa Articulorum ccfia.vbi non datu^ fi quit articulet , quod tt
fuerit iudicatumconfit 30.nu. ls.fol.639.
deduxit in libelle, qunmuis probetur .fuccumbere debet ,
Conf\7.nu,7.f.,7l.
,
'ApptUaticni, vtl ftcuututtUj inhinns.iion hab't necefftta
Affe-

'Afftturatio competir ipfo.quid vir incipit mali vtifutftStiafua.conf.i 24.nu.8.fol.6i 9.

Ajfecuratio ciceditur mutiert, vt principaliter dosfit in tut*
conf.eod. . i o. fol.e;.
Affecuratio tun eft ver* doth reiitutio.fed collocatio in tu
to.conf.t 2s -. . fol. 020.
AJententtjs arttrorum appellatur ad ludicesfuferiores par
tium compromhtentium, non arbitrorum, conf. 37. num.
14. fol. 278.
Afintentia arbitri an detur appellatio.vel reductio ltd Arbi
trium boni viri.conf. 1 3 .nu.8- fol. s it
Affenfusfecundo loco impetratus.fi^rtmi mentionem nonfatiat,nullius eft momenti,maximefi eft limitatiuus , reftriBluus,fr derrgatiuus primi.conf.i 4.nu.8. fol.143.
Affenfu primo loco impetrato.fr gratia iam perfeita.nSpoteft
per alium affenfum, infcio eo.qui primum impetraueratjttiquid addi, detrahi, limitari, vel conditio imponi ,
confeo.num.i o.fol. tod.
Affenfus poteft frtcederi.frfubfequi.ex recepta Do.lorfinio
ne, conf eod.nu.ts fl.eo4
Affen'usfimpliciter fuper aliqua re obtentus.intelligendus ift
trout ius intelligit,conf.eod.num.22.fol.i 44.fr conf. 1 so.
num.2S.fol.Soz.
Affenfus non potest expediri poft mortem alinanos in pr Ju
dicium hired -s,in quern eft tranftatum dominium feudi ,
triam hereditariumfine nouo confenfu, heredis diSpcfitiue
conf.eod. nu.s8. fol . 1 49.
Affenfus si pro eo requiratur DominusMcit prtftare recufaue
rie.nisi "tift* caufa id fecerie,adbuc priftitns reputatur,cof,
end.num.72. fol. I S2.
Affenfum non regiftrari in Regia Camera , non resjicit intereffe partium, fed Fifci.fr potes! quandocunque fieri, conf.
17. nttm.S.fol.i7t.
Affeufus poltreuocationem non prodeft,conf.eod.nu. o.fol.eod.
Affenfus an retrahatur ad contractum, conf.eo.num. 2 s . fol.
I7S. fr 34. fol.176.fr num. 37-fol. 177. franins
_ preiudtC'um ter:ij,conf.2S num. 9.fol. 22p.
Affeit: quandocunque fuperueniat, validt actum ex tune
qua ido alia no 1 obftat nultitas; poteft preceder, frfubfequi,ccnf, eod. 34. fol. 76. fr quando poffitfubfequi
co/itruiut feudalem diinguitur,conf.40.nu. 22.frnu.
S-fil- *94.
j
Affenfus,fnperienniens poil reuocamm entradm ex conflit.
diutmemorie.quare inualidus.confe0d.num.3s -fol. eod.
fr conf.40.nu.29.fol 29s.
Affenfus, fuferueniens foft tacitam ratihabitionem , validai
(ontractum,non obstante precedente reuocatione.conf.eod.
num. a. fol. 1 77Affenfusfufer venditione non extend- air ad pactum de retrouendendo, in contentum conf.eod.nu.ao. fol. eod.
Affenfumfuiffe expeditum nomine procuratoris.velDomini,
nil refere, conf e0d.num.A7.fol. 1 79.
Affenfus.fuper contratufaciendo infra tantum tempus non
extenditur adfactum poft illud. quemadmodum nee dore
ad rem.vel contratu ad contractum,cof.2S.n. 1 1 .fol.229.
idem conf.4s . num. 2 2 .fol- 31 S- vbi quod eque extenditur
de perfona ad perfonam,nec de cafiiad cafum.cenf.60.nu.
22. ai. 381. fr num.3 9. fol. 382. de contractu adeotractum, conf.7 1 .num.t . fol.42s'. fr confit. num.as. vbi
multis rationibus probatur.fol..fr 7.
Affenfus continetfife claufulam, si riti.fr recti gefta sint,
fr sic non validai contractum nullit,conf. 71 .n.i 2.f.229.
Affenfus vigre Ctfit Rcgni, pr^ftitus mulieribus pro dottbus
~~ fuperfendis, an dicatarin fubsidium,conf-28.n.i .fol. 238
Affenfus impttratits lite pendente, quando valeat abfque li
tis exprefo>ie,conf.32.num.i6.fol. 261,
Affenfus referitatio cum potefiate conteffa alienandi.ad quid
fiat, quidit importet, conf42.nu,9fol. 303.
Affenfus generalis p;r claufulam (cum potefiate alienandi)
pritftitsjnteUigttur.vt ht filtres fieri poffit alienatio.dummododeUs,cnifejd.num.t 4-.f0l.e0d.

x:

Affenfus cenfemr prtitMt pro Mctipiente.frfuis htrtdilus.e?

tiam quod id expreffum nonfuerie.couf.tod. n. 2 yfoi. 30-4.
Affenfus ad incogitata non porrigitur , tonfi 47. num. 13.fr
num.fiq. fol. 334
Affenfus, fr conceffio regulatur ipetitione.fr fupplicatitne
qua rcifst inttllectum.conf.eo.nu.t 4, foUeo.
Affenfus corruit ex indiuiUuo voluntatis,confis 2. nu. s- fol.
3S 3- quod ampliatur in refutations,fr num. 6. ta-.fr tt.
fol.eodfrfol.3s4*
Affenfus non conualidat laudum nullum, conf s 2. mm. !
fol- 3S4-.
Affenfusfuper laudo nullum eft, nisipreceffiritfuper compr
miffo.fr ita decifum in Collaterali Consitio,confis 2 num.
16. fr 17. fol. 334.
Affenfus .fuper venditione iam facta impeiratut, anterior
tenfetur affenfu imptratefuper venditionefacienda, conf.
s a. num. 1 .fol, 360. ratio redditur eod.num.
Affenfus, expeditus, reuocato conrractu.nullus reputatur, ergo non inueniet.quid confirmee, conf.eo.nu.z.fol.ee.
Affenfus frtfumitur impetratut ab , cuius mentiofit in pri
uilegio.conf. s s .num.*-. fol. 366'.
Affenfus omni tempore admbers poteft, conf. tod. num. s . fol.
307.
Affenfus regulatur fecunda naturam actus,fuper qui tnterfe
nitur,conf. s 6.num. s . fol. 370.
Affenfus, ditpositioni preftitut, intelligitnr , vtcunq; fiat diipositio, conf.eod.num. 9. fol. 371.
Affenfus nen requiritur alienatieni r er um fleritium ad culturam.fuh certa pertionefruuum.confis v. nu. s. f. s? 7.fr
nu. 18. fol. 378.
Affenfus gifr.ui,' vigore Pragmatic* , que titfollemnitae ,
conftfo.num.s.fol. 380.
Affenfus requiritur in alinait, ne feud: quaternati simp'.tciter, velfecundum quid.cenf.72M.a-}ol.a28.
Alf. V fus Baronis, fr Regis difformes in feudo quaternatefeund:: m quid,conceffionem vitiant,confeod.nu. s fol.428.
fr num.i 9,fol.A3*.
Affenfus.poft mortem contrahentium expeditus, htredum ratificationem requirit.frJuper ill* alius affenfus impetrar
debcticonfieod.nu, 8.fol.429.
Affenfus de nouo non requiritur. quandofacta eft conceffio
poteftate alicnandijonf.eo.nu.i c.
.
Affenfus ad tollendum dftaculum legis , frehibentis feudi
alienattenem , late interpretandus.conf.eodem, num.t t ,
fol eodem.
Affenfusfuperfeudi difgregationcdiuisione , fr alienatione,
natura ilrietiffuni interpretandus.fr non prafumitur couceffus,nisi ipcctficc concedatur,conf.eod. num.t 2. fol. eod,
fr num. 1 a-fol. 431.
Affenfus ex varijs obreptienibusydefitit.confieod. num. t4.fr
fiq.fol.eod.
Affenfus simpliciter petitus.fr prtftitus.intelligitur tollere
ftaculum,non autem nature alterationem indcete , conf.
73.nttm sfal.434.
Affnfus,impetratus\poft mortem vniut ex contrahentibut.nS
validt contractumonf.co.nu.7.fol 43s.
A0nfus,impetratus fuper difpositione poft mortem disjionentis.non valet abfque confenfu heredistiam infeudo hen
ditario,conf 7 s.nu. 37.fol.4s 0.
Fallitfauere dotit.conf.tod.nu. 3 8 fol. eod.
Affenfus non extenditur ad 1 rgira:a,c.nf, eod.nu. 39.fcl.ee.
fr conf.i s o.num.t o.fol.801.
Affenfus non exteditur ad non petita,.conf.7 S- nume.40.fol.
AS .
,
t
Affenfus nouus requiriturfuper nouo confenfu heredis , conf.
eed.nu.41.fol.4st.
Affenfus extenditur ex aufa,non ex similitudine , conf.eod.
num.4s .fol 4S2.
Affenfus , licet generalis , regulatur a petittone , fr fecun
dum earn limitatur.fr reftringitur , conf. 1 06. num.it i
fol. ss 9.
Affen-

X.

'jlffenfm tx Capit.Xeafotitantrum iRfubfidiarim.c'if.i *4.

tiAt, conf.eod. num. 4S fol. s s p.
AJfentiendo.' diJpenfandoRex,dicitur,dare.eo>ifi.7.nitm.i f
num. 4 fol. 616. \
Affenfus, fititus propter duo.fi Rex respondeat advnum, ne
fit. 89.
extendtur,ad aliud.conf.i s o.num.i 7.fol.8oi .& nu.23. Affentiens actui, cenfietur affentire omnibus tint qualitatiltu
datafcientia,eonf.i7.num.4t.f. 1 7S.
fol, 8 02.
'Affenfusfuper contractu reuocat nullius est momenti, tiam AJferticni parentum non credttur contrafilium in lefiamen
te , idem contra quemlibet tertium confil. $,nu.i 7.fol.26. "
quod MMfit reuocatio, /, eo.nu.t S.fol.Soi .
Affenfusfine contractu nil operatur-conf.eod.num.i p. feed. Affertioni Regis plen creditur, & quando, cum explications
quatuor caufam,confi 46-nu.t .fol. 76s
Ajfi.sfusfuper vendition*faciendajwn extenditut ad iarrt-t
Affertioni. Regis creditur prstfumptm , quando defado aliefactamaonfeod. num.zi .fol.eod.
Affenfus aHvi; fcripturt.qut annotari deben t in libro Seer*
no.nonfecum gefio, ficusfi informants afferat,vel defach
alieno coramfe geo, feu defacifui pndecefforis.conf.eo.
ta rij, vel in regiro Regia Can cet lari. .fi in Ulis non renum. 2. fol. 7ps. Nonflatur infao, coramfe ncngeflo,
feriantttr.frobatio refultat, qucd minimefintfaca. . conf,
necTii Ulis, qui liber contendere nequit confit 36.nu. 67.
eod.nu.27 .fol So2.
& 6S.fol.70 1. quando fundatur infaifa caufa.pre*
'JLffsnfus ex poffeffione cetum annorum prtfumitur,confit S S.
tipuofifalftxs conflet ex confeffione partis, ibid, num.6p.
nu.i 2.fol.S39.
tS> 70. Nec quando parspatitur recipi probationes in conjlfftnfiis inualidns,habeiur,ac fi non effet imptrants , conf.
trarium, ibid.num.72.
.., fol.702. Anfit neceffarim in refutatione , *
qualiter valide donationcmfeudorum, ibid.num. pt.r Affertb Principis quandoprobet ; traditur,. confit 36.num. 7.
fol. 697.
feqq. guando dicaturfubreptitius ilid.num.93. "feqqnum. 1 00. &feqq. & num. 1 64. In eitts materiafit stri- Affertiofcruitiorumfaclorum in prafentia Regis taliter pro
bat, quod non admittit probations) in contrarium , conf.
ebifftmainitrpritatio num. ps. Quando refoluatur num.
1 46.num.s-fol.76s,
106. fi concedatur venditioni pur , non extenditur ad
eonditionalem,num.i 0 7.fi narrata nonfint vera, corruit, Affertiofalla, Motuproprio, non admitprobationem in conum. 08. Non potefl valere pro parte ex indiuiduo volutrariumaonf. eod.nu. o.fol. 76s .
Aeor quis dicatur.confit 40.nu.6fol. 749.
tatis,num.i 1 0. in eod. confit 36.
'Affenfus in Regno debet effe expreus, & specificusjitc iuual Affeffor nullam habet ittrifdic7ionem,ccnfieod.nu.7 fol.eod.
relatio ad aliud,pruipue quandonon motu proprio Regis , Affsiam imponendi poteiias de it.re communi pertinet ad Vfed ad partis poftulationtm concedtur ibid.n. 1 i.f.704.
niucrsitates.limita.vtprocedat a!fq;pcent impositione in'Affenfus petitiofuper contractu, eiufdem contractus ratihabiVniuersitate.recognofcentefuperiorem, cenfitos- num. 1.
tionem inittcit,confit s 7MU.3fol.Ss2.
fol. s S S.
Affenfus Demini,licet taritus in alienation*feudi,fufficit dg Affisiam imponendipoteiias de iure feudorum pertinet ad
iure cowmunifeudorum .onf.eod- num.pfol.SS3.
ronem.qui potes! etiampnam imponere, & exigere , conf.
Sued ampliat - 1 pfol eod.
eed.num. 3 fol.eod.
6ecus vero in Regno Neapolitan* nu.l 3.fol,8S4.
Affisi*. impositio prmcipaliter refpicit commodum VniuersitaAffinfus Regius intra, tmpora regirari debetfecundumfortis.drvajfallerum.conf.eod.nu.i o.fol. s s6.
mam Regit Pragmatic*, Iiis non valet, confeod. t. Affumptue adCollegium primo\loco,debct pncedere.licet alius
4. fol. tod.
per prius affumi petierit, conf.3 3- num. 14 fol-s
'Affenfus,fuper ratihabition* neceffarim , & per con. AJfumptionefila milttit, non amittitur clricale priuilegium
tractum impetrari debet .conf.cod. num. 1 }.fol. *od.
& quando alijs ncurrentibu. amitatur.confi36.num.s
Affenfus non operatur in dispofitionibus null sfuper re defu
fol. 274.
ti, fed benefuper contractu heredis valet, licetfo morte, Aiendcndum est id.quodprincipaliter agitur.conf, tos. nu,
conf. tod. num. 1 6. fol.eod.
4. fol. SS6.& conf.47.num. s o.fol. 78 p <r confis s S.nu.
'Afienfusfuper alienation*feudi, postmortem alienantitprt8.fol. 862.
itus.non valet, fir cur ex Andrea in cap. imperialem^ Attenta maioratus natura.qua est perpetua, nen medo nort-i
ctinf,eod.nu.t p,fol.eod.
expirt,fed similis conditio in nepotibus,omnibufij; defeenCum quatuor dcclarationibus ad turn, eonf.eod. nu. 2 0.
dentibus repetita-cenfietur, conf. te. nu.7fol.t2S .
filsss.
Atteitariones in alijs iudicijs inter ditierfas perfonas.ncn praEt late Andreas declaratur mm. 3 o.fol. s 6. nu.
iudicant parti,m indicio non existenti,nec citta, nec fent,fol,SS7.
tentia tnd orta,conf.3. u,78.fol.29\
Et latijftm .& 41.fol.SsS.
Atiesiato in extremis non auget vim testis plufquam in viAffcnfus Domini teibus probat,&fecundm hoc fuit iudi
ta,nec gneraliter dicto morientisandum est.confijf-.num.
tatum,cnfieod.nu 22.fol.ss S.
is.fol.ss.
Et idem in affenfu Baronis nu.23.fol. tod.
Attestationes. inter alios rtcepu,nullSfidcmfaciunt,ccnf.4j
Sed corrigitur in Regno Neapolitano > " cur num. 24.
num.6fol. 306.
24- fol. eodem.
Augumentumfiapit naturamrei , ' cui addittir , consil. 34.
nu.t 3. fol. 26p.
'ji[finfus nouusfuper venditione defuncti , per luredem confirmata efi neceffarius,conf.eod.nu.3o,fol.Ss6.
Augumentum dotis quando habeat eandem nntttram, qitt
'Affenfus Regius cum affertione confenfius fuccejforis .fufcit
d0S,C0nf.7S.nU.47. fol. 4S2.
vnusfuper vendition! defuncli, & haredis ratifications, Augumentum non retinet priuilegium dotis , si adsitfitsbicio
eonf.eod.nu.32fol.Ss 7.
fraudis.conf.eo.nu. 48. jol.eod.
'Affenfus, expeditusfuper testamento po mortem teatoris , Authen.si quis C. de naturel, liber, declaratur, & conciliavalet in Domini prtiudicium ,fccus vero reipectufuctut cum auih.adhtc vt liceat matrt.ey auU.ccnf.jf. num.
eefforum , non confentientium , conf. eod.nu. 34.fol.Ss7.
20. fol. sp>.
'Affcnfus abfique effectiii#alienaiione nil transfert conf. eod. Autlten.facramenta puberum C.si aduerf.vtndit. habet Icc
vum. 34. fol. S-S7in minorefidciubente, conf. 6.nu s.fol. 70. habet locum j
Affenfus non efi neceffariusfuper confenfu agnatorum , conf.
in donatione ibid. nu.p.fil.eod.Sic etiam in omni comra..-. fol.eod.
clu,ex commun', cpinione.consil. ecd.num.t o.fol.70.
Affcnfus,fempcr intelligitur Domino prsitus quo adJc_j
Vide aliqtta lit. T, in verb.textus.
tantitm, alienis iuribusfempcrfi;lui>,vbi feudi natura. > Auth.res qui. C.communia delegatis intelligenda efi de alienationt irreuecab'd'hconf14.nu.3s fil. 146.
Domino non e-apertasficusfi Dominusfeiat , confit i
-

Authoritatis plurium Doctor,faucntiumfocminis, infamilia

nubentibus.cofi.i s 4'numr37 fol.sz6.fr . -fol. toi.

X.

tatis, velperfinz , fr iu morte Vrincipisfiniatu atent

confits S nie 29.foI.84j.fr quid ii dubio nu. 32. fol. eod.
fr quod poffit One caufa reu cari,num. 33. fol. eod.
Bona -vacantia dtcuntur.qui nemi.te poldentur , tonf. /.
S
-s .fol. 2.
lus vitra annum in[ officio confirman non potest, hredisfiunt hypothecata ex obligations defuni.comf.z.
num. 9. fol. 1 0.
confis nu. t6.f.3S7Baiulusde iure Regni exigit pnxm contrauenieneibus in Bona maioratusprimofitcceffori compttunt.confit 2. nu.
afijaron catapanus.confi. 1 s.n S.fis s s
16.fol.t29,
Bald.opinio in cap.t .defucceionefeudi reprobatur, couf.24, Bona Ecclesit.vnifi. alteri^n pojflnt vidi propter dibit* >'
conf.eod..47 fol. 1 3S
nu.io.f.zzi.
Bald.intellectus ad cap. t. ex quibus auf. feruiticrum de- Bona qui non reperiunt emptorem.non per hoc dituntur ine*
x':gtoilia,conf.26,n:im.i 1 . fol.23s,
prihenditur , & Doctor, eumfiequent confi. ts4 num.t 7.
fol. S24.
, pupilli .quandofubi.icent periculo dtruionit , pcjfxnf
Sannum Vrincipis si diclet.vt rebelles reuertentes infra,cervend sine decreto,cotf.7s .nu. 71 f-4S 7.
sitm tempus adfidelitarem, poena careant, quando Ulis iu- Bona, peruenta adfilium ex caufia nominationii faftt pot
uet, traditiir confit 36 .num. 36. frfienq. fol. 699. Vthoc
pattern, vigore concefiienis Regit pro binde ntminando,
Sannum valeat quod probandum sit. ibid, nu. 39. fr S3.
dicuntur ex principali prouidentia proueni'e , conf. t p+.
An per illud inteltigatur prudicatumiuri qutsito connum. 30. fol. s 7i.
tedentis ibid.num. 40. Bum gentraliter prcmulgamr non Bonorum appcllatione veniunt iura,fr acliones.ccnfi.t 07. n.
+ fol. sS6.fr confit ++.. 1 1. fit s p.
priiuditat conatonifpeciaU.ibid.n.4?.
Baro an poffit in maiorem imponere.qum au- Bonorum appellatione v'eniuiufeudalia in Uteris Regis , qui*
guftalis, confis 3- num. i. f0l.3si.fr nu.3.7.frfeq.fol.eod,
in eo non cadit prohibitio aLenationisfeudorum.confit i.
num.S9.fol.664.
&3S-
utAn etiam tertiam partem mobtlium ex contumaciam Bonorumfubsidiumifiue quarta.potefi ee duplex , conf. 29.
sibi vendicare d.num. 7-fr quid de confiuetudine 1
num.8, fol 61 3.
Bona data in dotem legeevtfotuto matrimonio, vir ea refit
fol. 3 S6.
tuati si non vididerit.vel in cafiu venditioni! refiituat pro
Baro.non habens merum , fr mixtum Imperium,fied simplict
tium.fr augumcntum,an per hoc cenfieantur tr^nfiaturrL-t
iurifdictionem,quipoit,conf.eod n.2. fol 3s i .
Baro non potest exigere pnam delicti, vbi non es! delictum ,
dominium illorum in in maritum, conf, 127. num.
s. fol. 627.
confieod.nu.13f.3s7.
Barones iurifiditione, quam Rege habuerunt , priuari non Bons,fideipoeorfaciefrucJutfuot , confi.98.t1 7-fs3s,
Bonus.fr si quilibetprtfipmatur, non tarnen optimus, conf. 3.
pount.conf.eod n t4-f 3S7num.t i i fol. 36.
Baro non habet iurifdiHionem in vniuerfio,confi.t os. nttyn. 6.
Bulla Pi V locum obtinet in contracHbus poenalibus. fr cuno
fol. s s Svenditore inuito paito ixercentur , conf. 41 . num. 28. fr <
Baro potestfiuam iurifidictionem tuenfiub poena, conf.eod.nu.
num.30.fol.300.
eod.fol.e-d.
Baro, est Iudex Ordinarius infuos vaffallos, conf.eod.nu. 1 0. Bulla Pij V. loquitur in censibus perpetuis, non in vendition
nibui ad vitnm,conf.eod. n.3S-f.}ot>
fol. eod.
Baropoteil mandarefuofubfeudatario.vt eius uajfallis grauamina nen imponat.eod.n.i 1 .fol.eod.
Baro diciturpator omnium vaallorum , conf. eod. . 3.
CAlculus , quinqu , velfialtem trium aliorum proximb
fol.S S6.
Baron'u. concejo est res mdica resfectu Regis concedentis ,
prtcedentium efi intundus ad dignoficendum redditu*
infuturum sin.'percipiendi, confit js. 2 2. foi. 734.
conf1 31 .nil,60.fol.6s sBarf, doctrina in I.qui Roms. 9 . Vlauius Hermesff, de verb.
Hoc tarnen axioma eftfano modo intelligendum,nu.24.
oblig.declaratur conf.' zo.nu.8. f.6 oS.
eumfcq fol 73S.
Bellum -itra hostet tantum indicitur .frexercetur , conf. Cambium anficiat ceare titulum dotis traditur , conf. 2 0.
1 31 .nu 9S.fol.66s. An prtfumatur iniuit.traditur, confi
num.t 00. fcl.2o6.
X 36.num.i s.fr i6.fol 697.
Cambijn.itura.qui sit.conf. p4- n.t .fol.s18.fr n. 4.fol.eod.
Beneficij m.igni collatio non potestper tefiesprobari, fecus mo- Camerarq dislinio in cap.imperialem car.6. circa fraudem
dici,confi. .. 11 9 fol. 37.
feudatarij de prthibfcud.alien.qualiterprocedat, confis.
Beneficium.licet nongratuitum,be>ieficium dicitur, conf. 39.
num.26.fol.44s
CancellatioiCjff.itio, vel alio modo voluntatis 'mutatio eundt
num.7fol.2S7.
Beneficium diuisionis daturfideiufforifyus contra creditorem,
operatur eedum, confi.40.nu. 4.fol.320.
Cancellatio , quiatini tollit teftatientum, nee aliam expe
confi 1 7. num.S.fol s 93- '
Beneficium l.z.C.de reficind.vend. locum obtinet etiam com
tatfeUemnitatem, per actumfacti inducitur . conf. cod.
pleta locatione.fr ira vfiuforensi ee receptam atteiantur
num.s-fol.320.
1
plerique Scribentes .'.duerfus Decij opinionem , quo euenti* CancclUtio,qui e in corpore teft/tmcnti.fed ab extras*
fiupplendum esl pretium vfique ad integrum rei locau redvel aliena manufacia, an fieripoitper tranfii?rrum , &
ditum,confi. 1 37.num.s7.J0l. 723.
in modum cmcisjfr an vera inducatur cancellatio, conf.
Beneficiu.fi d.i. 2. excUtditur pecifica renunciai'ione , prttereod.num.1S.fol.3zt.
quam si Usio effet enormiima , fr ita alias iudicaturti-i , Cancellatioficmper prtfumiturfacta in beneficium htred.'tnu.
confit 3 S .num. i s .fol. 733.
ab inteftato venientium.confieod. . s . fol. 24.
Beneficium fieparationis bonorum, quomodo inductum , conf. Canoniens Ecclrfii Cathedralis eil dtgnior cannico alfcriuo '
143.num.s-fol.7s4.
Kcclefii.conf. 7.n.im.27.fol,97.
Beneficia coiceduntur.etiam post exprefisi conclufum in can- Capitulado arrewhmeati cum caratarijs, confi.SS.nu.s. foi.fa, conf.62.num.t1.fol. 386.
499.fr nu. ti. fol-sot.
Bcnetl teito, velprecario nen reuoeatis , concejonarius licite Cr.pit interfiliani. 'trocedi!,ns dum fidicatur ee allodium ,
poffidet.fr facitfruclusfurs,confis 9.nu. s. fol. s 3Sfed etiamfi dicaturfendant eefoemineum,co)ifz4.num.
Bentplacttum quando videatur coneeum fiub ratione digni
it .fol. s Ol.
Ca-

i'tu!'um temferle,rtfrifent*tu generale,an poffit reuocxre actum,factum capitulo generali, confi.3 s.nu.i .f.270.
Capitalum temporale, repnfientans generale, done generale
celebrar'tur , non habet reprtfentationem in diSpofitis per
capitulum, conf.eod num.S-fol.27S-& .6.& 7. fol. 27.
Gap.i.de capit.qui cur.vend.procedit.quando fit vmditio gt
na^l is,non specialis , & exprejfa, in feudo inhabitato
latum obtine.% confis t .num.1 s -fol. 349.
Capit.Reg.item ad tnquifitionem,quomodo procedat, confi.s 3 .
num,8.fol,3s6.
Capst. conceffum mulieribut Neapolltanis.quomodo procedat
conf. 7 s num.34.fol.449.
JXonfrocedit in antefato.confieod.num. 44-.fol.4s 2.
Et quid operetur, confit 0 1,num. 3. fol. s 46.
Capit.mulier dotarium.loquifur de dotarlo,fieutertiaria , *
de.eo nonloquitur Confitet. tTcap.confit 1 1 -nu.'. fol. S7S.
Capit,mulhr dotariumfidispcnit idem, quad tus commune^,
conf.eod-num.i 6.fol. s 76.
Cape.Regint Ioannt, item qui adpetitionem. nunquam vfiit
receptum.confii 31 .num.i sfol. 64S.
Capttula,loquentiafiuper turbatione , habent locum etiam in
Spolio,& contrario.confit 4s .nu. 7.fol. 762.
Capycdic. 41 .declaratur confit 27.num. 3 . fol 62 3 .
Castrum, Principe donatum patri, pro fe,&filijs^otemplatitne patris datum enfitur , Jipatris mrita prteedant ,
conf.1tS.num.77. fol. 166.
Castro once fio cum iuribus,& pertinentijs.quicquid eil intra.
fines^onceffum prtfiumitur, confi.s 2. nu. 4. fol. 3s 3afiri an & quando peIIatiene tontineatur terra, confis6.
num.2. fol. 36f.
Cacirum di ci tur,quod muro eingitur,& dicitur caflrum.qua
cafa alt.: fenfortts, & munit* mris, confi. eod. num. 4.
fol. eedenu .
Cafius in pecie,& particulariter prouifus, non venir in gene
rali derogatione, pneipufi id effet in odium prouifi, confi.
20.nU.pS .fols207.
Cafius mortis.r aliorum priuationis in electione equiparan
ta r,confi.4 4. nu. 30. fol. 321.
Cafius in quibuspupillo,&furiofio licet disponere,confi.7 s .nu.
70.fol.4S7.
Cafius, omiffus in fiatut:s , remanet in dipofitione iuris com
munis, confi1 00. num.i8.fol. s 43 C5" confi. j i 4. num. 20.
fol. 824.
Cafius, qui verifimiliter prtccgitari nonpotuit tempore alius
gefti, tollitprifumptionemfraud'u.confii 7.n.27-f 600.
Cafusfortuitas,^ incogitatus in materia locationis, quisfit,
confit 38.nu.8.fol. 731.
i
CauJ.i non prstfiumitur.fiedprobanda e, r non probatafiemperprifitmitur miusta,r oncefio non valet, confi.s .num.
14.fol.71.
Caufia est regina in deliSis,c'onfi.ff.nu.24.fol. 1 04.
Caufa errneafacit ceffare concejponem, &f*lf* caufa vitiat,conf,i6.u.i2.fol.zOo.
Caufa duplex est, fiendi,ficilicet, & "effendi, caufiafiendi cefifante, ceffatfiendum fified nonfactum . caufia vero effendi
ccffante,&fiendum impeditur,trfactum tollitur,confi. iff,
num. s 8.
Caufia ejfendi,trfiendi exemplificatur.remiffiu, conf.eod. n.
60 fol eod.
Caufia non propota in litis cxordio,&fifuerit in meritis probata,non rtleuat.nec tenetur reusfiuper eafie defender^, >
Confis 7. nu. s -fol. 170.
Caufia,'m cotrAiibus,& in delictis inipicienda.confi eod.nu.
70. fol. iStSCaufia ceffante,quando ceffiet gratia.vel priuilegiitm , qu*
caufia in dubio prtfumatur, confi.28. nu.4.fol. 23S. &fieq.
Caufia iusta an fiemper in Principe prs.fiumatur.conf. 3 1 . nu.
3.fol zsi.
Caufia naturalis prstunlee accldentali,confi. 27.nu.ts.fi. 278.
Caufia accipitur pro titulo.confi.3S.n.4.fol: 2S2.
Caufa,& origo attendt debent,confi.ios.nu.2o-fol.sse.

:"

X.

Caufia.femel exclufa Pragmaticajebet efje perpetuatxclufia, ram ad beneficium ailoris, quam rei, confi. 67. num. s.
fol.+ljCaufia alienationis debet probari, & allegari, confi. 7s num.
So.fol.4S3Caufia neetffaru alienationis non exeufiat allegata, nifiprobetur,alias non potuiffet vilari.ccnficod.nu.s 1 .fol.eod.
Caufia neceffari triplex,conf.eod nu.s2.f0l. 4s 3.
Caufa neceffapa in alienations rei.fiubiecti reitutioni, qua
dicatur! conf.eod.nu. s .fol.eodem.
Caufia actus magis confideratur, qum ipsius actus exerciti
confi 76.nu.ff. fol. 403.
Et magis caufia, qui. inducit adfaciendum inSfiicitur ,
qum ipfium factum.confi.i 1 7. nu.iS.fi. s 97Caufia poefforif non dicitur magna caufajicet sie magna rei,
confis2.num.4.fol.4S 1 .
Caufia pojfejforij non e magni prtiudicij, ccnfi.eod.n.ti feo.
Causa,finalis arguitur prchemio.confi.t 31 .*./ / 6. fbl.669.
Caufit.qut expellunt quem fefiimonio reptUwujttiam iudicando,confi.J4i .nu~2.fiol.74S.
Caufafideicommifftprius terminari debet.qum caufa deuolutionis, & ratonibus comprobatur,confit s.num.i 6.cum
feqq.fol. 849.
Caufa ( an primegenitus sit ucceffibilis ) primb deciditur,
quam vtfecundogenitus admittatur adfeudum.confi.i s 6.
num.17.fol.Sso.
Caufit.minor, non potest prstiudicaremaiori, confiis. num.
1S.fol.8so.
Caufia dotis dicitur pia.conf.i 46.num.4s-fol.76'9.
Caufa prohibitionis debet effe publica , " ** priuata , confi.
14 nu.6fol.79x.
Caufa iua in principe reuocante fiufficit.quia ipfiemetpriuiltgium comefftttconfii S2.num.i 3. fol. St 3.
Caufia publica reputatur , quando conceditur , vel daogatur
fideieommiffo propter remunerationemfieruitiarum, consil.
tS2.num.2S.fol.Sis.
Cautelarum multiplieitas arguitfraudem , vbi actus e dtj
fraudefttipectus.alisfiecus.conf.t 31 .nu 63. fol.S7.
Cautiopr'.flandaereSpeclu pecunia. , confi. 27. num.4, fol.
626.
Certa perfina.vbi e expreffd in contractu , alia non intelligitUr,C0nfi.23.nU.I 0.fol.2I S.
Certafcientia quando quidfieri dicatur,confi.1 7.n.39-f.i 77
Ceffante caufia principal/,licet ali, concurrant, ccffiit con~
ceffio.conf.is -nu.ff.fol.t sff.
' Et ceffante altera caufia ex duabus , que. ambit fuerunt
conceffiionis caufk.deficit conceffio.conf.eod.HU.i o.fieod.
Ceffante caufia induetiua,&> pretluctiua conecffionis,ceffat coceffio,conf.cod.n.4.fi.iC3.<' .49.& 4.fol.eod.
Et ceffstnte caufiafieu qualitate, ob quamfiait concefftpn
fjpZcium,ceffat officium.ccnfieo.nu.46.fol. 63.
Ei res D mino restitu debet.conficod.nu.s s.f.164.
t ceffante caufa gratin, ceffat etiam gratia , confi. eod.
nu. i 6. fol.eod.
Ceffante caufia.ceffet effecttis confium.ttus , qttandofiupcruenit
caufia retro contraras,remouens illud iam confumatum,>
in effe productum.csnfieod num.s 9-jol.eod.
Altas non ceffat,ci>n.46.nu.76 fol. 327.
Ceffante caufih,ceffiteffecius,confii s4-n:i 3t.fiol.S23.
Ceffante iure irreguUri extraordinario,^ peciali, etiam^i
his qui momento zcquiruntur ex CAufis, e.xi Menta , ceffat
qustsitum ex ipsius caufia, confi.i .num.67. fiel. ls.
Qeffante ratiene legis,debet cejfisrs ipfia lex , item concurrente
caufia ncieffitatis.vel quandofequeref.tr abfiirdu,confi.t 4t
-48.& nu.4p.& jo.fiol. 77 S- '
Ceffio aiiouis inter ccu.unctos valet sine exprefifierte alicuiut
tituit.ccnfiS 4-HU-43 fiel- &3
Ceffio,& rctrouenditio itttaje differtmt.cy afftr.fins villus,
extendttur ad aliam,cor.fi s fium.2-jcl.3t s .
Ceffiouarius litis tien cenje^uitur , nisi id , quod verfioluit ,
i01ifi.S4.nu. s -Jol.47S.
Cef-

Ce/ft litis Uni impttratttrfro tuitient rei poffeftt, tenf. tod.

nu.6.fil. +8S.
Ctfito litis an validetur propter dificltate! . ffr-pericula recicprrandi res ceJfas,eonf.eo.nu.7 . fol. cod,
Ccjffionarius titulo onerofo, quando agat contra cedenttm iu
re cefto.confeod.nu.i i .fil.jf.90.
Cedent teneturfacerfuutn creditum antrius poffeftori.conf.
cod.nu.12.fol. eod.
Cefio quando optrttur contra cedentem .c0nf.S7.nsm. to.
fol. *7Chyrogeaphortlm cenfignatio debit!fatisfacHonsm arguit, licetfatisfaio
"io verfequuta nonfit,conf.
nonfit,a 3S.num. ff.fol.2S2
. i x.fol.eod.
Circuitus inutilis eft euitandus, conf.i 1 :/.. 4- fol. 607.
Citatio reqairitur eorum.quibus fit pniudicium in norvj
qutrendo lucrXm,tonf.7. nu.14.fol.S9;
Citatio inducit litis pcndenttam,eonf.7 .n. i.fil. 47.
Citatio iudicialis neceftario requiritur.vt quis audiatur ih-j
iuribusfuis; Rex.etiam de plenitudine poteftatie.petefl
citationem tollere. conf.i 6,rut.64. as. fol. 701.
Citandi funt omnes, qui confirmiter ltduntur , -vol fi vnus
principaliter. & alter in cenfequentiam, ctnf. 1 06. num.
i-fil.iS7.
Cines Vmiierfitatis anfint idonei in probanda prtfcription*
illius Vniuerfitatis.conf. to num. 24. fol. ni.
Ciuitas,>fi dkatur.qUt habet Epifcopum , fine tarnen Epifcopo dicitur ciuitas, qui de iure eommuni habet poteftaii
tligcndi d:fcnfores,cenf.s6.nu.s fil. 369.
Ciuium appellationejn dubio inteUiguntur originarij.non ai
letli,conf.i o7Mim.}.fol.62.
Ciuis aectns tft propr ciuisfecundum communem opinionem.cenfeed.nu.eofol eod.
Ciuilitas potiffimi confiftit in participation* bonorum,^ omrum.eonf.eod.nu. 4.fol.eod.
Ciuii eoipfo.quod eft eleilHs.obligatur ad muera, rj> entra,
confeed.nu.ci.fol.set.
1
Ciuis ditarum cHtatttm,ab\vtraque eodem temperevecatus,
accdent ad vnam, poteft ab alia ciuilitate priuari , conf.
tod.num. 7. fol. eod.
Ciuitas capta ab hoftibus non ejficiturferua, fedfbdita quo
ad iurifdiclionem.dr ducs retinent bona, conf. zjl. num.
1 00. fol*66.
Ciuitas Neap 'litanapoftiditgabeam (del buen denaro) ob
immemorabili tempore,conf. 1 s 4- num. 3 fol. s 37.
Ciuitas moritur,confit ss.nu.tt.fol. g40.
Ciuili: poffcjfio non tft in confederation! ad trminos pragmatici.conf.67 .nn.10.fol.41 4.
Ciuilis peffcjfio animo retinetur.conf.ted.nu. 1 2 . fol.ecd.
aZiuilis poffeffu.qma reperitur petites Dominum directum, opera/ur euudem ejfeitum.quem naturalis, & domini tran
sfertur abfqu* alia apprahenfiene,conf.i47.nu.i .
fol. 7S1.
Clam Ingrediens poeftorem rei altcrins, vi peffidert dicitur
conf. 20.num.67.fol.20s.

Clandeftina entraa matrimoniafemper dicuntur,cutn non

publice , ? coramfidelium multitudint contrahuntur ,
ubi confiteludo adefet nonferuandifoUemnitatem.conf. 3.
nu.is 9-fol.4t .& nu.160.fel.eed.
Clandeflinum.vt nonfit matrimonia,qui requirantur, conf.
eod.mt.16 0.fol.ecd.
Clandeftinum adhuc dicitur matrimoniumfifiat coram vno
Epifcopo,vel Sacerdotexonf.eod.nu.i 63 ~fol.4.
Clandeftinum mattimonium vndecunque caufat iegitimationtm filiorum,conf.eod.num.i67-fol.eod,
Clandeftinis ex nuptijs orti,adeo a iure illegitimi dicuntur ,
vt fideicommtb.vocante natos ex legitimo matrimonio,
excludantur.eonf.eod nu i S2.fol.si.
Clandftinarum nuptiarum proies, iure 'legitima dicitur ,
donee matrimeniumfuerit publicatum , ab Ecclefio-J
confirmatum.confeid.nuin.i S 3. fol.ecd.
Claufula (Ambi partes promiferunt) qualiter iiXerpriietur

>

x:

dumplures contrahentesfunt in contraclu.traditKr, etmfi

1. num. 18, * i- fil- 4Claufula (deducens omne im) , quid optrttur conf.i. *
1. fol. s .
Claufula ( omni melieri modo) quid importel'.conf. eod. nu.
2. fol. eod. <rconf.4 m*.S2.fil.327.&conf. 137. ,'
1S.fol.71 S.
Claufula (de plenitudine poteftatis) non producit officium im
his, qut concdent prtfumitur ig.wrart. conf. s. num. 1 #.
fol. 70.
ClaufuU (non obftantibus) i/is,rr quand) operetur.cenf.toi.
num.ii.fol.tod.
Claufulanon tbftantibus)anfufficiat ai derogandum dero~
gatorit.' an requiratur specialis derogatio . Vtifufficiat
generalis,conf.eo.nu.i s.foi. 71
Claufula (non obftante ) app.feta in collatione.faH Papai
intelligitur de inualida toUationejun de valida,tcnf.t jt
num. ti 4- fil- 669,
ClaufuU (ni obftantibus quibufcunqut priuiligj,) vis, conf.
I s s . num.23.fol.f40Claufula (ex nunc pre tunc) licet epcretur.vtvnum ttmpu
infit alttri, tarnen dum reyrtur ad u'.ienationsm perfefli
per prias,non pettftfuum efftelum fortirt.quod dclartur
conf.i4->*'n-49-fil.i4S.
Claufula (ex nuncpro tunc)facit ab initio
trahitq; tempus pnfens adfuturum.&fittttru ad prtfens.
conf. 1 31 num. s fil. 64s.
Claufula (faluo Regio affenfi*. & non al:'ter,mr alio modo )
quid operetur.conf'i 7..1 9.fil. 74-& Itu.zz.ij.frfeq.
fol.t7S.&nu.6i.fol.l83.
ClaufuU (cuius tenor pro expreffo habeatur) quid optrttur ,
conf. n.nu.s 4filio
Claufula (Iuribus alitniifemperfaluis) non cenfetur appefita in contefftone Regis jiifi in ijpeci* penatur priuilegie,
conf.20.nu.s2.fil.204.
Claufula decreti corruit. vitiateprincipal! conf.i .. 7J.'
fil.70t.
Claufulajippofita in inueftiturx(cum poteate alievandifal
uo ajfcnfu) quid operturl conf, 4i.nu.i.fil.}oz,
Claufula (naturafeudi non mutata ) quomedo inteUigcnd
fit? emf.eed.nu.26 . fol. eod.& conf.2 7. nu. i 7.fel.43t.
Claufula (rogauit.&c.) importai Notary ro^itionem.a teftA
torefaclam , vt mferiptis vltimamfuam voluntatem redigeret,conf46.nu.7-jol.3io
Claufula (caftans, qut non continet ditientm ex nunc)qui
forti..tmr effettumt conf.ecd.nu 4o fol.3}.
Claufula (caffans) appofita infecundo teftamente non follemm.ipfius contemplation* nihil operatur, conf.eod. num.
S2.fol.324.
Claufula (caftans, &e.) ex partium intentione earn contint*
conditioni.fi ttftamtntumjn quo appeniturfubfiftat.conf.
eed.nu.73, fol. 32a.
Claufula codicillaris faluat teftamentum,alioqui nullum-j.
conf. eod. num.77.f.327.
Claufula generalis reftringiturptrfuperius Specificata , conf.
SS.num.t8. fol. 37 sClaufula (iuribus alienisfemperfaluis ) in ajfcnfibul quart
ponatur? conf.6* .. . fol. 3s 1 .
Claufula (noftris,& alterius cuiufcunque iuribusftmperfal
ttis) quid operetur,conf.6s .nu.s fol.402.
Claufula (noftris, & alienis iuribusfemper faluis , velfeudi
natura in aliquo non mutata) in concejfionibus regijs quo*
liter intelligatur! conf.i ss.nu.32. fol. S42.
ClaufuU qutuis deregatorit . appofita infecundo priuilegio .
. non prtiudicant primo,ni d: eo Specific menta fald-J
fuerit,conf.67..4. fol. 41 1 .
ClaufuU derogatoria, generales nonspecific* eperantur qui
ad conceffiones antecedentes inualidas,conf.eod.nu.eo.f.to.
Claufulajippofita in legato deferipto in teftamente , cenfetur
repetta in codicilUian quibns adeft tdem legatum,conf.7t
Hum.i.fol,468.
Clan-

'

Claufulafhabtantur pro exprejfts.ttefiparticulariter effet in*

ferta)quid operctur,conf.$S.nu.+. fol.499.
Cusufiuladnfine pofita.non refiertnr ai ea, que. Specialem bent deserminationem conf. eod.nn.ii .fol.eod.
Et quid in claufula.vt matrimonium dijfoluatur, nulUsfiuptrftibusfilijs.r deficendentibus infine pefita , conf,
l2.nU.tB. fol. 12f.
Claufuia generalis, pro quauis aufa vrgentitmn, comprthtndit cafum peftIs,conf.s .. 1 . fol. s 02.
laufiula ( rebus in eodem ft.nu permanentibus ) fiemperfub
intelligitur^onfi.o.nuns.S. fol.} 0 s & conf.1 t2.num.14.
fol. 81 .
Et in dmani , & priuilegijs , conf. i 8. num. t8,fo~
lio 864.
ltuftda , api fita in vno capitule, fatuto , non intelligitUT
repetita in tuijs diftantibus.fonfi.t pp.nu.6.fol.S4o.
laufuU,confitti.i.i donatione, ex nunc pro tune contrafequuta morte,effircJus,confit te.nu. t.fol. sag.
Clan[i-, la pridicia transfert dominium, poffeffionem in dor.aiartum tempore donationis , fed effiefus prorogatur ad
tempus mortis,conf. 1 1 6.nu. 2.fol. s 8 9,
laufiula l 'de plenitudine poteatis) opera tur, am in tertij
prsudicium,onfi.1 31.nu.2s fol.649.
Et (plus) operator,qum laufula, non ohftante,confie.
num.28.fol.eod.
laufiula (fiupplentes omnem. quemuis defectum) toit
ns defectus iuris pofitiui, conf.eod.nu.2 g. fol.eod.
laufiultecreti irritarais.vis,& effieilus, conf. eodem num.
47 fol.6s3ClaufulsL omnes appott in contractu ,fient, conl.
eod nu.sy.fol.6ss.
lauft Li defiylo Notariorum , npnprtfikmuntur appott de
volntate partum,onf.eod. num. s 8.fol.eod. alterant
frincipalem diSpofitienem.vtfiunt claufuU ad vendendu,
dohandum.'c.confi1 so.nu. s. fol.799.
laufiula (ex certaficientia) operatur tantttm in his.qut iu
risfiunt, non aw.em in his.quifiuntfach, onf.eod. . .
fol. 670.
(Et qnomodo)operatur tanturn in his,que. apparent,of.
132 nu.z3.fiol.68i.
laufiula (ex certaficientia Motuproprio." de plenitudint^,
poteatis) operatur, cum e procejfum cum eau fi cognitio
ne,r Li plura de pridiciis laufulis , <$ earum natura loco
prdich
Claufuia ( motupropri)fach prifiumptionem profie ; fed recipit probationem in contrarium conf. eodem, num. 14.
fol. eodem.
laufiula motusproprij Principis , errantis , non cmualidat
priuilegiumjconfi.i.num.i S.fiol, 160.
ClaufuU omnes, in concejfione appofiu.cenfientur proceder in
tedem errore, in quoprocejftt conccffu.confi1 31 .num. 1 27.
fol.671.
Cbufula b*Ui(HS,r iuitiam minirari)predc,vti herb
btttcnica.ctiifecd nu.i 2s. fol.eod.
ClaufuU executiu t non alterantprincipalcm diSpofitionem,
confit si .nu.6.fol.8o6.
CUufiult executiut recipiunt declarationem verbis antetedentibu; in dispofitione,conf,eod.nu.7.fol.eo.
ClaufuU conflituti, frprtcarij important tranationem dominij.cenf.e.d nu.l 1 .fol.807.
laufiula froft, fuecefforibus excludit beneplacittnf
perfonalitatem.eonfit s s .num.22.fol.840.
Clerifatus multismodis probaripoteft. confi.36.n i.f.274,
.. 3. fil. ed.
Clericatus per vn'tcum teemprobaripoteSi.eonfi.eod.num. 4.
&fieq. fol. eod.
lericut etiam in primit ordinibus conftitutus an gaudeat fo
ri priuilegio.fi in habit non incedat, in diuinis infieruiat.confi.eod.nu.26.fol.276. etiam voient non potestfuj
pbligare in curiafieculari,etiam de reflitucdis bents, nec iit
tali cafu emtio perfiontfitcularis recipi poteSl, 1 rations

E
probatnr, nnfi. Tfff. num. 22.fol. 8to".
Cognitiofiummarii in indiciofndiclo, adhibetur tantttm ad
tnstruclioncm Iud:cis, confis z. 1111.3 fol. 4s 1 .
ohabitatio non operatur.vbi mtrimonium e clandeftinum
neqfama,conf.3.nu.t 02. fol. soColor qmtus de modo ad modum non opitulatur, conf. s.nu.
St.fol. 74.
Collatrales infeudo neuo nonfiucccdu>it,conf.i 31 .num.t os
fol. 667.
Collatralesfiuccedunt infeudopaterno vfique adfieptimum
gradum cum moriente.confi.eo.nu.t o6.fol.pod.
Collaterals,exercens officium Collaterals!, " cuiufidam alterius Iudicis , poteft petcre pro vnoquoquc officio debtturn-*
fialarium,conf.i4-6.nu.4S.fol.77S.
CoUegij.vel Vniuertatis motor pars, quand reprtfentet
corpora,vt habeatpoteatem reuocandif confias, num. 2 .
fol. 279.
ollegium,vel confraternitasfi e miftim , yel mifta , citri'
forum nemp, > laieorum, quis prit Iudex pompetfns Ecclefiafticus.velfiecularis confi.37,nu.3.fpl.2i 7Collegium, "fi principio in vno confiftere non pofifit, poteft
tarnen ex poftfaci, " vnus Vrdatum eligert poterit ,
conf.+4-.8 fol. 31 o,
Collegium, que conftituuntf conf.eo.ntt.g. fol eod.
Collegia artiumfhabentia proprios Indices , poffunt , etiam
poteate tanquamfuperiori cognofci,confi.+8.nu.s.fol.33S
num. 7. fil. eodem.
Collegia omniafiunt illicit. afprobata iure, cof.107
. 1 1 .fol.s67.
Collufio euidens,qutfit.' confi4.nu.7fol.s7.
ComesM comitatu inueflitusMcitnr proprii comes.' quandofiicus,confi.7.nu.i .fol. 86.
omite alienantefieudum cum titulo, interueniente Regio a
fienfu,emptor er'u Comes,vtprimus, & erit noua acquifitio
tituli antiqui.f quando,conf.7 . i fol..
ommiffione fa facia alicui, tanquam "Primicerio, Archt.
dicono,vel in aha digstatefieculari, * diina conftituto.fi talis ee definas, cefifatcommijfio.conf. 16.num.4s.
fol. 163.
ommunis opinio,quod immiio habeat locum tndnflituto in
feudo proxime fiuccefturo,confi.24.nu.i 7.fol.222.
ommums. inueterata intelligerttiafacit ius conftz 2.
2.fol.S78.
Communis opinio cotra Paul.de CaSlro, quod qmratur actio
irreuocabiliter abfique acceptation* ex ipulatione Notarij
in donatione,confit 20. nu 3-f..6P7.
Communis opinio refiertur.quod non valeat tcftamentum prodigi, ruquefiuriofi.licet prudenter, ? tanquam homofiant.
mentis, difipofiuerit , & reipondetur dUltnclim ad Doclores
contrarium tenentes.confil.t 4g.num.g.fol.7 96.
Comparent in caufa ad coadiuuandum, vel infrigedum.qu*
liter audiatur explicatur conf.t s 6.nu. 1 .&fieqq.fiol. 848.
An ei concedattir restitutio in integrum.ibid-num.2 Aruj
facial aliquandofiuperfiederi in cattfia principali trad:tur,
tbid.n.4.&feqq.fiol.s49.
Compenfians an dicatur verifioluere, confit 3. num.4.f.t 8.
omptnfiatio etiam contra Fificum fit ipfio_iure ad tmpediendum curfium vfiurarum^fic ad vit^ndum pcenam, cor.fi.
i s.nu.4-. ficl. 96.
Compenfiatio non pote oppeni corra vnum de eo, quod ab alt
onfe]: debet,conf.9s.nu.12.fol.s23.
Compromittere.pectes eSl alienaiionis, confis.nu.22.fi.72.
Et an licstit de maioratu cum regis dispenfiatione, conf.
eod.nu.26.fiol eod.
Compromijfum non tranfit ad hiredes - ,
quia ejjkt in his ratio confidenti.i defiunclorum , conf. cod.
num.37.fiol.7s/
Compromiffmn de rrfeudai.fin affenfufieri non peteft, conf
S 2.nu.i 2.fcl.3S4. "- * 3'fol.eod.
Concedens, vel vendent r.sirm,non diilur vender vafifallos,confit 36.nu.i os.fiol.703.
,
Con-

tonttjftonariui.fi ecneurrat cum cedente, prtfertur eedenti,

diitoeonf.13O.nu.16S.fol.70S. Dicitur creditor, ibid.n.
173.US conuentio nocet eedenti, ibid.nu. 1 74, Vti poteii
wxtcptioneperiurij , qua vti ppterat udens. ibid. nu. 17 s fol.709.
tonoelftofacia, viro contemplation* vxorit vxor faBa dicitur
confit, nu.;, fol. i js.
Concefftofitits. de feudo, vel officiofaemint, vol alter! perfona
inhabili ad feruiendum dc perfona .intelligiturfactafmk
ea lege.vt pojftt perfitbftitutum tnfernhe.co^f.eod. num.4.
fol is 9
Ccnceffto non operatur vitra intentions* ccncedentis.conf.eo.
nit. t.fol. 1 60.
\
Ccnetjftv, etiam motupropriofacta.nulla eft.fi caufa expreffa
vera nonfit,confieod.num.i 9-fol.eod.
Conctfticncm,locofactum pcrfoni eenferi perfonalcm,
fr cum perfona extingu, quomodo intelligendum.eonf.tod.
n11m.a4.Jhl. 1 64.
Conceffto extingutur extinBa pirfona, cuius contemplation*
faafutr.%t,eonf.eodnu.S4.fol. 1 67 . Anvitieturexfalfit
caufa , fr quidfifiat expluribus caufis , quarum aliqu*
fit vera.traditur conf.to.mim.zg. frfeqq.fol. 20. Qualiter diffrt conceffto rei proprit, fr alient, ibid.num.32.
Facia per Principe* de bonis, q:n credebat vacaffe,an_>
valeat, ibid.nnm.42.frftqq. Prior, vcl posterior prtferatur in dtftjofitione pragmatict edit* Tbcri ibid.num.43.fr \
feqq.fol.zo6. Qui. tranfiuit in contractu* , non poteft rettocari . conf.i .num. 42. fol.O. Facia Duce belli,
fr Lccumtcncnte Prtncipis.qiiakdofit valida.ibid.nu. s 1 .
frJeqq. Facta vni ex alterius heftilttate trasferat do
minium in concejfionarium.ibid. nu 60.cumfeqqfol. 700.
Sifiat tx pluribns caitfis, anfiiineatur ex vna cauja ve
ra.fi alitfint falftjbid.nu.S4.cutnfeqq.
Conceffto Caftri,facta benemrito,factt , vtfecunda ccncejfto
eiufdem Caftrisit nnlla.quod declarator, conf.i 36. . 76.
fol.701.Dnn el remuneratoria, non poteft rsuocari.ibid.
num. 75. Si eftiteerter^lis.in ea non vcniret,quod quit in
fpeci: conctTet,ibid.nu.4i .
Concedofettdo.vt habeas tu.hcredes tri.fr cui dtderis.non^i
feudur>, fid allodium dicitur de iure communifeudorum,
fecris de iure Krgnstccr.f.4Z .nH.4-fol. 30.
Concejfo feudo cum pacto , ne tine aenfu alienar! pojftt , in
telligitur prohibita, etiamfubinfedatio,csT.f.toi. num.6.
fol,eedsm.
Conceionefail* cum pctsftate alienandifaluo affenfu an iu
fia sit caufa denegandi affeefmm, si tempore concefftonis
dem coneeionartus habebatfliosi tempore vero alinatio
nsfecus conf.ecd.nu.i s .fol. 3 0 3.
Conceffto cum caufa onerofa non reuocatur per Principi.confi.
67.nu 4 fcl.41 1.
Conceffto.fac'a in perpetuum.fecundum fubiectam materia*
intelligitur\c0nf.7 -. .J0I.4ZS .
Conceffto genrica cum expreffa mentione concedendorunu)
5 extenditur ad alia non expreffa,niifequatur claufiula generalis,conj. 74 nu.11 .fol,43S.
Conceffto ad beueplacitum.fr precario diffcruntx cenf.ps.ntu
1. fol. S34Concefftonis prscarit materia,fr ad beneplacitum, conf. ecd.
Hu.z9.f0l.e0d.
mcefttonariuspro fe, fr poteritate no poteft in ait:s diSponere quam in filios.conf. toS.nu.i fol. sap,
Concttonarius regis pro perfona nominanda non poteft onus
. adijeere, conf.i p. um.1O.fol.s7 .
Conceffto pro perJena nominanda caducatur mcrtuo ccncefsionarit abfque quod nominet ,tonf. eod. nu. 1 7. fcl.eo.
Conceio feudi ob benemrita , quia transit in contractum
feudalem vitro, c'uroq Obligatorium sine taufe, cognilione
reuxari non poteft,conf.1 3 1 .nu.43 .fol.6 s z.
Conceffto, faciafub expreftione.qucd vacct ex vna caufa.si re
vera vacct ex alia , conceffto non tenet , conf. 131. ,
It p.fol.ap-

X.

Conceffto relatiua ad poffefftonem , intelligitur, ttitd defaS*

tit poffefpofr multa tU de foffefftone,conf.i z nu.zz.fol*
6S4.fr nu.z7fol.6S6.
Cenceo vno.intelliguntur eonceffa omnia neeearia.per qua
peruenitur ad illud,conf. isi.nu.t o.fol,So7.
Conceffto ad beneplacitum.fr deinde liberum, fr inferpetut
concurrerc pount.conf.i s s .nu.p.fol.F 3g.
Conceffto rei proprit quandovaleat.conf.eod.num.so.f. S44,
Concurrente prohibition* Inminis cum prehibitione legis, *m
ninb alienatio prohibita cenJetur.conf.14.nu. 3. ft1. 146.
Conclusio.non narratio in petitioni'aut attende debet, confias ,
. 3.fol.Z3S.
Conclusioexprej.fr tacita per relationem caufa quid operetur,conf.6z.nu. I o.fol.3S3.
Concurfus plurium adiectiuorum an debeat adimpleri qui ad
omnia traditur.conf. zo.n.70. fol. zos.
Condemnata ciuitate, fr sic terra, non intelligitur cailrum
condemnatum,confs3.num.7.fol.34.
Condictio ob caufam.quo cafu inuentari pofltt t conf.41 . nie.
1s.f0l.z9s.
Conditio nil ponit in ee,fedfacit contraclumfiare in pend*
tt.COnf.t 7.BU.Z4.M.I7S.
Co'tditione pendente,non licetpartibus comrau recedere ,
conf.ccd.nu.zO-fcl.ecd,
Conditio contrarius habetur pro verificata . quando per par
tem flat, quominus impleatur,conf.eod. Hu.sS.f.tSt.
Conditio poteftatiua non retrotrahitur ; cafualit nuiemficut.
conf.3Acu.i4f^-^9.
Ccnditionalis diipositio debet adimpleri informa tpecificetfi
modalis verofufficit , quod adimpleatur pir tqurpollem ,
ccnf.iiS.nut.7.fol.6o4.frnum.S-fol.eod.m, frnu.i .
fol. aosConditio.licet in legatit eonditionalibus non retrctrahatur ,
que ad dominium rei legatt , tarnen retrotraf. itur quo ad
annullandum omnes alienatienes,facias per htredem me
dio tempore, pendente condition* , confit 31 .num.t 10. felio 667.
Conditio in donatione regis conditionalis rerretrahitur adftnem annullandi donationem.a rege factum , conditioner,
pendente,conf.eod.nu at. fol.cod.
Conditiofui natura anteqiiam impleatur, alionen , ne*
ebligationem producit.ccnf.co.nu.t 32 fol. 67z.
Conditio poteftatiua non retrotrahitur in prtiudicium iuris ,
medio tempore alteri quisitt,conf.i 34.nti-6.fcLoio.fr ita
in prtiudicium tertij.conf.i 3s.nu.13.fol.Op3.
Conditio debet adimpleri in ipecie,conf.i ..1 op fel. 70 J.
vide in verb. Ins conditionale.
Conditio.qut aclui tacite inefl.sifuerit expreffa.nil optratur.
conf.i ... fol. 74.
Conditio si sine liberis decefferit, ineftftdeicommiftb, tcfiatore liberis iniunito.fr de rations, conf. z S4- , }z. fo
lio 824.
Quod ampliamr duebus modis,num. Jeq fol eo.
Conductor, qui alias de damns non tenetur ,fi voluntarte^,
damnum dederit, nonfolum ex locate tenetur,fed l.Aquilia 1. 12. tab. furtim ccfarum, fr intcrdifio quod vi , aut
clam,conf.4i.nu.23,fol.2p9.
Conductor!fieri debet mercedi> remiflio, sifuperuenienserilitas excdt dimidium , ex cemmuni ,ccnf. 1 3s. num.
p.fol.731.
Conductor, si special! palio renunciet casibusfortuitis, huiufmodipaonis vis neququam extenditur ad lecatcrem ,
fr de radone.ciinf. eo.nu. 1 0 . fcl. 732,
Conicciuri si deficiant ad ordinemfcripttirt recurrendum eft
confite nu.61 .fol. 164.
Conieurt, ex quibus deprthenditttr simulatio alienaticnit ,
plures recenfemur.coaf. O4.nu.37. Jul. 39p.
Ccuferens aliqu:djnzndato alterius.dicitur madnatum csnferre.conf.+S nu.i i fol. 336.
Confeio alicului di tract.uu reccuduciioftis non frtiudieat
locatori conf.z.n. 1 4fcl. 1 3.
Con-

x:

ttenfeffio eiut qui nnftttfi liber ditjonere.nen iuuat,conf.3

eenfil. . . . fol. 33s,
Confentiens alienationi rei, per alltmfacli.alienart videtur
f fiu-t
Confeffio extraiudieiuits multoties habet vim diei.ilis ,
confit s 7.nu. is.fol. S s A.
qu frobit, producitq; oBicnem . con/, codem num. 137,
Cum quatuor declarationibus, eod.conf.nu. 2 0. fol.ss:'
Confentirt ftlienationi iurium exprefs.vel tacite per delicti
, fol.A3,
Confeffio in vltima volntate nonprobat, fanf.tod.num./ At .
pariafitut,confi 6A.num.6.fol.3A.
Conderatio bonorum in familiafundamentalis ratio eft vt
ftl.AAConfeffio extraiudici*lis gemnatafriar , prtfertur iudiciali
cationis maficulorum,& txtlufionisfoeminarum.conf.i s a.
num.i .fol. 82.
pofteriori,conf.A,num.t3.f.s8.
Confeffio in criminalibus nonJiinditur .fecunditm communt Conspirare eftplusjjuamfie ingercrtsonf3.nu.i27.f.Ai .
Conspirare quidfit ibid.num.t 28 .fol.eod.
0pinianem.c0nf9.num. 1 7-fol.t pi.
Confeffio rei eft attenjenda um omnibusfuis qualitatibus , Conftituere, & permitiere quartam, > dotarium,pariafunt.
confi6.nu.37.fol.8s.
tonj.eod.nu.zt .fol. i 04.
Confeffio, feu depefitit in vno, eodemque negotio annexn , & Conffituta quarta in refeudal! abfique affsnfu, htredes.mortuo viro. tenentur.ad iimationem.tanquam re cdtL-J,
fonipexo in iuditio eiuili, diuidi non potefi, conf. A3 . num.
conf26.num.s- fol.23A.
21 fol. 3 CO.
Confeffio rei in iudicio>mn nocet tekto principali.intereffb ha- onflitutttm, appofitum in contractu, qualiter opereturfi pluresfint contrllentes , & an operetur altquid pendente conbtnti.confieod.num.22. fol.3 07.
ditione traditur conf. t .nu. 3 , cumfeqq.fol. s Collatum- Confeffio ttrtSjjmti meo pniudicare nonpotefl, conf.cd. num.
poft mortem.an valeatdbid.num.3s . guandofiuflineatur
33.fol. tod,
ex claufula ( ex nunc , pro /une . fieuta morte ) traditur
Confeffio quoties non prudiat ex defecu frtfumpu volun
ibid. num. 36. Hon operatur quapdo per contractant non
tatis,futrirgeminata, valebit confn6.nu.3t . f-322.
tfl tranflatum dominium, fie etiam dum contractus reflu- 1
Confeffio txtraiudiialisfaeit indicium ad torturam,conf.6i
tus e.conf.i 3 6.num.i 18.& 1 36. fol. 70s- ir in pluribut
num,t .fol.383.fed debet tifiare de delicio in genere,conf.
alifs cafibus,qui recenfentur ibid.num. \S7.&feqq f.707.
tod. .. fol.eod.
Si fonfrafiust nullus.nihil operatur. confis 31. nu. 12s.
Confeffio partis infeudalibus non efl efficax , quia non poteft
fol. 670.
diitra.hire, coiter.there fine ajfenfu . confil. 6a- ..
Conftuti conditione exiflente, poffeffio principio tranflat*
fol. 4-0*.
intelligitur.dr deficit confiitutum,in medio pefitum , conf,
Confefftj partis,etam in feudalibus, operatar ad argutndum
29. if.hl.3A.
,
mulatienem,conf.6A,nu.A4& AS fol.eod.
Confefpo mariti.confitentis emiffe de propria pecunia vxoris, Conflit.conftitutionem dius. memoria in verba iure prefrio.d*
claratur, confit 7. num.i 7. fol 173- 1
frifumilurfacta infraudem legis.prohibentis donationtm,
inter virum.gr vxorem ,
Conflit, prtdifte prohibitio, preceda etiam in iuribusfeudalibus,conf, s 9-num.22.fol. 379.
Fallit concurrente alistaprtfkmftiont conf.eod.nu.46,
Et tribus modis limittur,conf S S. num.i 3. fol. 839& A7.fcl.eo4Confeffto mincris in criminalibus abfq; tutore. vel curatorcj Conftitutio, ditu memoria , habet locum tarn in vndente^,
feudum. qum in confentiente.ex Ffeccia.conf. 1 s 7. nu.
efi nulla, nf.96 num. i 3.fel.S2p.
Confirmatio Prineipis refertur ad afft, de iure validos ,
At .fol. 8s 8.
d alias coneeones inualidas
in praudicium tertij Conftitutio.rrquirens nonfiolum clericatum ,fed etiam beneficium ad hoc , vt clericus remifti debeat , quod poteft re*extenditur conf.ao.num.i y-& 1 9fiol.200.tjr 20t . Nihil
Jtringenda efi.confi.36.nu. 1 7. fol. 3 76.
tferatur non inueniat, quod confirmet,ibid.nu.2i .
Confirmant non plus fe extendit, qum confirmtum , ibid. Conftitutio.in aliquibus,& vt de fucceffionibus. in quibuscafibus loquantur.corfso nu.26.fol.3A6.
num. 20.
Confirmait aclus.qui nuSus eft, non reltuat.conf.23, . S. Conftitutio Regni, ad officium Baiulorum , de quibus Baronibus intelligendafit,conf. s 3. nu.A-fol. 3SS.
fol, 2 A.
Confirmatio eft reeonualefcentia.qut non potefi dari in re pe- Confittutio Regni,&fideteommiffumfiuc maioratus .vacant
mafculos,>faminasjicet mafculos anteponant foeptinis ,
ltmpta,conf,eod.num.2A.fol,eed.
tonf.tsA.num.i8.f.82AEtfi non habet confirmabile, nihil operatur, conf. to.
Confuetudo.qua efl contra ius, non extenditur de cafu ad canu. 3. fei. . 03.
. fum.confi 16.num. -fol.t 6 1 .
Sed interdum importt disfotionem, conf. tod.
Confuetudo aliqnandj accipitur pro faifo,ncn pro iure , conf.
. 3i -fil eod.
. si.num.i6. fol 349.
Confirmatio, vtdiatur informa sjecifiea, qui requirantur t
confis,nu. . fol.ao$ .
. Confuetudo,^ pojfejfio declarantpriuilepum prncedtre.vt Ulm
, telligatur fecunditm qualitatem peffiffionis. priuilegi fr*-Confirmatiomflex,df informa communi,nihil noui tribuir,
ceffiffe,confis 2.nu.i 7.cum feq.fol. 3s 0.
conf. 73. . . fol. 4-3 !& nu. 1 o.fol-.
onfuetudjfamtlU efl atnndenda , conf. 7;. nume. 46. fol.
Coniutatio.ey con --piratio idem important, licet interfe diff
AS3
f
rant, conf.3 . num. tas. fof.41
Confutatur dictum, quod ex ad: tiens htreditatis indttcatttr Confuetudo.loquens de dote, extenditur ad bona dctalia.vbicumqttefita.conft .->8 num.7-fol.63 1 .
alienatio bonorum btredis, confit jj.ku.i 2.fiiss.
Coniunetionis efficiut qui;fit.confss.nu.12.fol.37s. Confuetudofeudorum efl' rigorofa, confit 29. num. 3. fil. 63a,
Coniuncfus vtrbis, pr. fertur contundo re, confitad, num.25. Confuetudo,fiue lex vnius Re^ni.non viget in alio conf. 1 3 1
num. 9. fid. 66a.
fol. 37a.
Confenfus exbreffus ex aBu confirmante, & validante rents Confuetudo fro a'uefaione hominis actifitur aliquando.cofi
13. num.20, fol. 686.
gefl.im, colltgitur, confis S -nu. 7.cum feq.fol. 36 9,
Confenfus, vbi requiritur ad follemnitatem acius, nonfufcit Confuetudinis interpretatitu fotefias , conf. I s s . num. 26. fo
lio S41.
ta ettu;, induffus epc prtfentia. & patiena,fed requiritur
Confuetudo, contra ius commune exte::fiua diifricnis duexprefks, conf. so,nu 10. fol.270. *
Confenfus, vbi requiritur, non rations frtittdic' , fed ratio- . bit, quadragenaria effi debet, confeod nu.27.fcl.eod.
ne frllcmnitatis , exigitur txprtffut, confi.eodem, num. 1 1 . Ccnfuetudo interfretattuafatitfriuilegium, alias ferfouall,
fyri ad heredes tranfitorium, ccnf.e0.nu.2S.fol.eod.
fol. S70.
ttonfentiens teftttmentum fierifitperfeudo , fibiprtiudicat, Confuetudo Neapolitana,deftrens bona ad agn.ua per morA
futr/.

fatris.in morte naturals dumtaxat locum habet,eonf. is 9

ntm.z2.fol. 867.
Confumatio.CT perfeBio requiritur in deliBis.eonf..nstm.is
fol. .
Contenientes dt omnibus bonis inimici,capitale; prtfumtur,
confit a. nu. 40.fol. 703.
%
Contraltos minoris.cum iuramento.etiam cum curatore vali
das efi, fecunditm communzm, feem vbi adfit lifio,conf. 6.
num. 7. fol. 70.
Contractusfeudalis.qui rtuoearipotefl contrahentibus pro
pria aitthoritatt.r tuitatur caducitas , quandofuptr to eft
Ifenf. s >:!>:tratas vigore conftitut.Rrgni incip conBitut.
diu. mem. porreBis pruibus pro ajfenfu, non potti amplius
rtuoeari,licit Dominus adhuc afftnfum non pr.tftiterit, <r
iiaesl decifumm confilio eotlaterali.confit 4 n.zo.f 144.
ContraBus, ft exiftat conditio, iudicatur paenitus tempore^-,
quofuit initus, non tempore condittonis tx'ifientis , conf.
eod. - 67. fol. 1 so.
Contractus exfuperucnientt confenfufitam ajfumit naturam
conf.tod.num.69.fol.tod.
ContraBum effe nullum ex dtftctu affenfus , efft meticulofum, in quo dijferant,conf. 7. nu. t fil. 17.
Contractus quando corruat ex defect* ajfenfu;,& quando tx
indiuidtto voluntatis contrabentium.confca.n. s i -fil. 1 So.
ContraBus cum annullatur, cenfotur annullatns a principio ,
COnf. 2S-n.ZO.fol.Z2i. & 3;&4-fol.OO.& 8.& l C.f.ZZ.
Contractu;, re ipfa dolofus dicitur, cum ade enormiffim* lt>fii.conf.40.nit. 1 fol. 91 .
Contractus an;t'tlLitur,data tnormifma hfiont.conf. eodem.
uu.+.fol. eod,
CntraBus.cum referuationt dslpinfationis impetrandt altbratus.nu'dius tit roboris, Cr difenfatio fuperuenims eum
confirmare non valet, conf. tod. num. 1 S.fol.
.
feq. fol.eodem.
ContraBus venditioni; anmtorum reddituum ad vitam.com
muniter DD. apirobatur, conf-4S .nM.3ffol.296.
ContraBus conditionalis ex defeBu conditions refoluitur , *
idem in modali.cjnf. eod. num.21 . fol 297.
ContraBus, veri celebratus, obligation's;fubflantiam habet ,
licetfueritfimulati conceptas de vna perfona in aliante ,
fimulationis concepts opponi potefl,coaf.4,3. n.i.f,3os.
ContraBus. tarn inter viuos , qua caufa mortis celebratiprtfumuntur pro cjfeBuali confequutione voluntatis contrabcntinm,conf,4 .num.i 3,fol. 328.
ContraBus verba ante omnia confideranda funt adfciendU
vtm,&fcitntiam ipfius.conf.s4-nu.7-fol.361 .
ContraBus defeudo alieno an valeat , & quomodo inteigaturt conf. 0 .nu.i 7 .fol. 38 1 .& nu. i8.ig.ir 20.fcl.10d.
rynu. 4t.f0l.3sz.
Et quando poffit validari tx iurefuptrutniente conf.
ood.nu.33- fil. 3S2.& 34. cum tribusJeqq.fol.tod.
Contractu fublato,affenfus deficit,conf.eod.num. s . fol. 3S1.
&nu.2. Z7-& 28.fol.eod.
ContraBus in Regno reifeudalst deful natura tfl reuocabilis,
ficut pruarium teamentum.cjp buiufmcdi.conJ.73- num.
3'fol 4-33ContraBus prodigifirmatut iurament , conf. 7s. num. 6f.
fol.4S7ContraBus perfectus non alteratur tx alio contraBu, ttiam-j
in contintntifaBo, c0nf.9z.nu. s-fistt,
-i
ContraBusfimulatus non dicitur,fi s contrahentes non
fuerintparticipesfimulationis. confeod.nu.7f0l.eod,
ContraBus.ad diuerfisfiner tendentes , ttiam in contintnti
celebrati dicuntur cohtrert, conftcdjiu.8 -fitod.
ContraBusfeudalis eft naminatus,& hodie vltro.citroq; obli
gator!us,conf. 1 31 .num-t o.fol.640.
ContraBus alis modales,fi torum exequutio diffiratur, poB
adimplementum requifitum condttionales iudicabunf.tr ,
confit 34- nu.3-fil.690.
ContraBus locations debet habere fuccefuum,& in
hoepra ateris diinguitur ah io venditioni} , conf. t 8.

X.

numtr.31 . foi.736.
v
ContraBus feudalis defunlli abfq; affenfit tun validator
mortern,nifi cum noua cSfenfu herdis, (rfuptr eo nouns fi
finfus requiritur,confit 47. nu. zj.fol. 784. limitatur .
38.fol.eod.
In contraBibus omiffum habetur pro omijfo , conf. 1 36,
num.tz4.fol.70s.
ContraBus inferiptis, &finefcript'u celebrantur, conf. tsf.
nu. 23.fol, Ss6.
Contrahentium mens potiut quam verba inijicitnda funt '
femper.eonf.iz.nu. 36.fol. i 32. ,
Contrahens prtfumitur feirt conditiontm illitu.cum quo ' *
trahit,conf-4z.num.26.f.3oi.
Contrahentes non prtfumuntur inctntinentlfi corrigere.conf,
i .num.20.foL4.
Contrahens depecunia commun* in dubio communs nomino
acquirere prtfumitur.
Fallit infeudts.fi DominiJcitnti 0 concurrat.cenf.
4-S.nu.zt,fol.3t 3. .
Contrahentibus licitum tfft deeifere in mdicoJtcc tomen-
non obtinttinfiro confeicntit conj.i 37. n-39-f-7i8.
\
Contrahentes poffunt apponere legem, quam volunt in torum
contraBibus,conf.t 1 3.nu.\o.fs82.
i
Contrahens cum Domino,aut aliter i in contraBu infirm. niente.non indiget illius affenfu,conf.t s 7.n 3f.f.Ss7.
Contra Principtmfacere.vel adutrfus Principem.longi difft* 1
runt,conf. r-mt.it.fol. 3 .
Contrafidtiufjortm controBus agitur ordiarte,ftcut iudica*
tumfolui.conf.to6.num.t3.fsso.
ContradiBor legitimus debet habere titulum , .tqttaUm tre-.
disfcripti.conf.24.nu.20.fol.2zo.
ContradiBor legitimus cum titulo ab inteftato non admittitur
nifi in indicio ordinario, preuifo prius htrtdiferipto in pofi
fifsorio,conf.eod.nu. 3.fol.ecd.
Centrauenirt dityofitions defunBi quis dicatur conf.77.nu.x.
fil.4f.
Copia,fini txemplum.exrraBum, parte non citata abfque Im
diets mandato,cr collation* in iudicio non probat,conf.-.
77.fil.29.
Copia de regiftrofufflcit,quando originale e deperditum, coj.
97.num.s- fil.S9i.
Corona c fignum Rtgis.ftd non conftitnit Regtm, conf. 1 3t. 1
num. 39. fil.es i.
CorreBio non pnfumitur in continenti.r debetfer; interprt.
tatio, quodft concordet,fr nonfe corrigat, cenfist. ,
8. fol. .
Cornus,foluendo creditori,extinguit actionem in totum.conf,
117 nu.4. fol.393Correus cenfturpro alio correofideiubtrt , conf. eod. num.4.
fol. edeom .
Corrtusfoluens agit contr correum expropria perfona abfqi
ceffione,conf.eod.nu.6.fol.s93.
Corrumpens iudicem delinquit,conf.9.num.3.f.97.
Corrumpenti officialem non creditur.fi hoc dicat, rfinonsprobet,punitur,conf.9.num. 1 o.fil.99.
Corrumpens iudicem, & iudex corruptus,funt correlr.tiui,(j*
pari poena puniuntur,conf.'eod. nu.i 8-fil. 1 02.
Creditor, exigent debitore pecniam alienam feienter,
iuuatur immixtiene,conf.i ;.nu 6.fil. 1 38.
Creditor, dicatur procurator debitoris.tenetur ceder <?/<?.
debitori. qui eft ex vendito, conf. S4-num. z. f. 3s 9.
Creditores defunBi prtftruntur creditcribus h .redi. . ttiamfi
Uli creditorem non haberent.conf.64.nu.34 fil. 3 98.
>
Creditor,Juccedendo dcbitori.cpcraturfolutionem ,fi non efl
in damno ex inductionsfolutionis.confa9. nu.7 f-42i
Creditor ante omnia nectffe habitfundare obligatiomm.conf.
84.nu.20,fol.487.
Creditor, retipitnt prttium ex vtditione pignorit, ad quid W*
neatar emptori,conf.eod.nu.9.fol. 48 9.
Creditor anterior typoffeffor habit petentius ius ojftrendi.eof.
.i3.foUfi.
Cr*v

S
I

X.

Crditer, in cuius beneeium delegao interceffit,qua aSione

agat.conf.87. num.4. f.496.
Creditor futurus foluens , fi ex pecunia dtmicluntur plures
crditons existentes tempore actus clbrait in creditotumfraudem, habet vtilem actionem , confil. 117. num.
a8.fel.601.
Creditor, recipient pecuniam folmam pro debitore, extinguir
aHioncm reuocandi alienationtm infraudem,conf. eodem
num. i. fol. .
Creditor non tenetttr ceder contrafeipfum , net directe , nee
indirecle^anf.t 1 g.num.3.f.6o6.
Creditor, admiBensfideiufforem non idoneum, defe tanthm
conqueri debet, quare idoneum non comprobauit,confii 37
num. 63.fol.7asCreditor qui habet obligat bona debitoris ,fi Uli fuccejferit ,
bonormnquefiaBusfuerit Dominus omnis hypotheca extinguitur,conf, 142. num. s.fol. 7S 3Creditores hypothecary prtferuntur creditoribus inactions
perfonali ant:rioribus,confi\43.nu,4. .f.7S4.
Culpafeudat/sr'tj debet effe conuicla,& diclarata per fententiam.conf.s 31.num. 1 3.f.66S.
Cumfit aBus,conttarius primo ex certafcientia , licet ab illo
needs ; lamen quandofecundus non habuit cffeBum.non
intelligitur Aprimo receffum , conf. 34. , s.fol. a6s.
Curator, contrahent nominefui minoris , "fi non ajferatft
euratorem: tarne prtfumitux eo nomine contraherc,& il
ium obligat , licet competat reftituth , conf. 6. num. a s .
fol. St.
Curator dfinit effe prodigi , quando reftfuit .fed requiritur
fententia declaratoria, & interim aBus nonfunt alicuius
vigoris .fed slant infiuSlenfo.conf.i 49. num. S.f-79SCynus in l. non nudis C. de probat, cum eiusfequacibus, de
clarator, confis.num.4i.fi.2s.
....

i>

DAns peeumam ob turpem /am. non repetit, eonf. 3num. a. fol.97.

Dare, verbum importt domina tranflationem , conf. ss 3.
num. s.fol. s8z .
Datafuccefforis habilitate, eeffkt disJutatio,afit htrts vniuerfalis * vel tantum in feudo , eonf. +, . 24. folio
224.
Data licentia vendendi per referifturn Principitjton efi opus
alio decreto,conf.7 s .nu.74.f4s 9Dauid Rex in neceffitate belli ,fibi illati Saul , confugit ad
PhiliBin, confis 31.num.80.f66a'
Debitor in oftu ocquifitionis creditoribus prtiudicare poteft ,
conf.7.num.6.fol.88.
Debitor debitorisfifci conuenitur infubfidium, eonf. 1 3- nu.
S.fol. 138.
Debitor , pnes quem pernenit pecunia fifcalis, teneturfifco ,
non txcuffe.nec condemnato principals, quo pecuniam-j
fit, conf.eod. num. sp.fi 39.
Debittefuccedente creditori, aliquandofit confufio, interdit
folutio,conf.69.num.s-fA-ao.
Debitorfoluens creditori ,fui crditons, vel ceffionario iuriu,
potefi epponere exceptiones ,fibi competentes contra eius ere
ditorem , nifiadfit delegatio,eonf.86.nu.a. f*9*Debitum ex ma caufa potest conuerti in debiturn ex alia>
1r
caufa.confi43.nu-4.fi 30%.
Dcima quota potes! prtficrjbi,confi.8. num. a.f.9a.
Decifio Sac. Conf. Neap.relataper Afifi. quod dispofitio teilatoris infeudo valet ,fifitfecundum legemfeudorum,conf.
num.18, fol, .
Decif Sacr. Conf. dinerfi in taufisfedilium.conf. 107. nu,
s.fol. soa .
Decifio Regie, Camera , quid nominations nonfacia per morientem , poteftas extinguatur , conf. 109, nume. . folio
S7o.
Decif. Sacr. Conf. nen effe locum fubhaslationi , petite per

treditores in affeeurationis iudicio ,tonf. i as. num. j . / .

lio .
Decif.Andr,in cap.i . .ex quo, defeudofine culpa ncn amiBend, declaratur, conf s 47nu.A3.f78a.
Decif-Andr.m cap.s. de vaffal.decrep.ttat. exaratur.conf.
SA6.nu.a3- fol 783Decsfi.Ioan- Andr.in cap. fin. defucceff. ab intefl. declaratur
late conf.sa9 n1ttn.s fol 79s.
Decifio cafius infamilia Sanfeuerini , confil. is a. num. s .
fol.838.
Decius conf.s83.in quo cafu principaliter loquatur.ccnf.i 38
num. 3-fol- 739Declaratio Regis Cattolici in materia Pragmat. de ne leando impetrantes reflitutionem , conf. 63. . . felio 391.
Declaratio text.in . interdum.inftit. de rer.diuif. cenf. 147,
num.20.fol.783.
Declaratio Reg.text.in Lab emptioneff.de paB.& in 1. 1 .* .
ff. quando lieeat ab emptione difeedere, confit 47- nu. 24.
fol. 783.
Declaratio Andr. in cap, t de controuerfia inueflitura r
incap. t. $.fi libcllum de alien, feud. pat. conf.147.nl*.
as.fol. 783.
Declaratio disparitatis votorum Sac.Conf.in caufia.confii S t
nttm.12.fol. 8S 9.
Declaratio ad doBrinam Peregr. in trail, de fideicommifs.
art. . num. ai. verf.vcrum diffeultas.eenfis s 4. um.
> 61. fol. 89.
Declaratio alia ad Frteciam, & quod non contradicat ditlbs
anciens, eonf. t S 7,num.43.f.8s 9.
Declaratio, falla infiupplicatione per verbum ( Placet ) ai
qui, extendatttr traditur, confit 3g. num. S4 & S S- fol.
700. Sifundttur in faifa caufa, eft nulla ibid.. 9.
De confinibus proba.'ur effe aliquod territorium alieuius cari, eo quod ad i ''.:us tutelam homines illius caftri dei~
nantur, confis s .n.tm.i ofcl. 349.
Decretum, & fententiafunt nulU, vbi in illis exprimiturfal
fa caufa,conf.4o.num, 8.& feq.fi.29a.
Decretum importan', vel declarationem.vel dispenfatienem
legis abfque caufit cognaient,nullum redditur, ty quando
caufa prtcejfic prtfumatur.conf.40. num. 13-14-& ISfol. 293.
Decretum reftitutionisfiufficiens,vtpragm. locum habtat.conf,
63. num. 37. fol. 39.
Decretumfundatum infalfis prouifienibus, eft nullum, conf.
1 36. num. 79.fol.702. Sic etiam ex defedu fcrfoni non
legitime, ibid. num. 80. Sic etiam , dum nulltjaBt funt
defensiones, ibid. num. 81 . Non prodeft , quandofunt re
uteate. promfiones , inquibus jundabatur , ibidem num.
Decretum, latumfiuper iudiciofiummario lite pendente , dicitur interlocutorium, conf.82.nu.afol. 481 .
Decretum Iudicis validt gefta, etiam cumfalfo adminiftratore, conf. 83.num,s . fol. 483.
Decretum intelligitur, prout ius intelligit , conf. I 06. numer.
so. fol. s S 9.
Decretum omnmodo in veditione rcrum minoris, & Vniuerfitatis neeeffarium.confit s 8 num. s 3.f.86 3.
Decretum, anfufficiat abfque licitaticne , author diinguit,
conf.tod.num. 14.fol.eod.
Defenfit qualiter prsfiumatur de demaniofeudi, conf.7 ..
-& 3-fol aa7.
Defenfa in territoriofeudi, eenfietur defeudo , conf. cedent,
num-3.fol.eod.
Defenfit Dominus poteft iefruclibus ad libitum disponerte ,
conf 8. num.t . fol. 92.
Defenfio. cumfit de iure naturaii,non poteft per Princip;nt^>
tolli, confis \. um 77-f.66s.
Defeclus affenfus reffeclufeudorum tollit actionem, conf. 77.
num.2, fol, 46s.
Deficiente qualitate ,fiuper quafundatur difpofio , deficit ,
b
&di-

r\
I

'

x;

"

> diftositio.coH.f-47-num.6.f.3 3 }
Deficiente caufia teati.fiuccsdit inteSlati , confi. pp. . * .
fol- S3 SDeficientibus -verbis , deficit dijpositio, confieodim, num.7.fo
lio eodem.
Defiumli voluntas attendend* eft pneipu , conf.+6. nit. S3fal. 32**

Delatio , r nominis arguit dift>ositionempuram^>

in beneficium agnatorum.Q* quando, conf t s 4. num. 78.
fol. 3S2.
Delegan i sine rege if Iudices, quos partes elegerant , an_x
- dicantur veri delegation partibus elei, conf. s- num.
/*{?+Delegat ex volntate partium arbitris tquiparantur , & in
una diifofita ad alios extenduntur, cenfi. eodem, num. 3s.
fal-.
J)e!egatiofacia i Principe de volntate partium,vna earum
deficiente expirat,conf. s-nu.3sf.7s.
Dtleg-flo mortuo.non poteft OrdinariusJe intromittere in cauf.i delegata.conf. S o.n.^.fol.476.
DeUgatio tumis liberat debitorem papillrem, confis 3 -hum.
2,fiel, 48 3Dekgatio quomodo inducatur,confi.87, num. t. fol. 40s . &
num. . fol 496.
Delegation! intercedente , actio contra delcgantem extinguitur, conf. 87. nUm-.fol. 4P7,
Delictum patrisfilio nocir non debet in ijs, qui paire non
habet.confis o.nu.i of. 342,.
Delictum committens , ex quo confifcantur bona , dlcitur
fuamfubfianiiam fifco applrcare , coeifi.64.num. s fol. 304,
Delinquent quis dlcitur alienareonf.04.nam. 3 fi.394.
Delinqucns fe'tpfum pocnt fubijeit , confil. 04. 4- folio
eodem .
Dsponcns officij Administrationen , an prtcedatttr ab ijs, qui
idem bahut officium cum adminiftratione, confi o.num,
32.fal.t62.
Deponens pecur.iam pro oluticm facienda pupio , &prsfentansfidem depofili in iudicio.videtitrfe inere iudicis autho
ritats.confi-S 3-nu.6.fi,484Dtpota.qu hodiefiant in bancis.funt irregularia , (jp pecum i dominium eft ipfius band, conf. 70.num.s-fi. 422.
Depofitioms plures in iudichfiadt. ,fifint interfe contraria,
priori ilatur, conf. 3. itum. 138-. fol. 43. <r , 1 43. fo
lio 44Depofitionibus, fe inuicem debilitantibus , earum, vigorefiententiafierri non potent, confeod.nu.t4-3.feod.
Depofitio mediani nonfnficit.fi criminaliter agatur.rfimila in materia.conf. 1 4.n.t6.f,767Demanialia alienare non poteft in corone, prpiudicium ,
conf. i31.nu.13-f. 047.
Demawj.iy domimj differentia.confi. eo.nu.14.fi, eod.
Demanium tern, petentisfieri de demanio.ad regem defer-,
tur.confi.i ss.nu.i ./. 862,
Demonfiratio quando dicatur-, confi o s .nu. 13. fis 23,
Denominate Specialis calri.fieu territory .facie iHud pr afin mi fiegregatum , conf, s 1 . nume, . vfque ad 6. fol. 347,
& J4-SDenomi/iatiopeeialis nonfiundatfieparationem , & quando ,
conj-s 1 MU.7. f-348.
Denominatio partium non dat ejfe, aut formam contradibus ,
confi. I 00.nn.34.fi S72.
De bertinentijs.qui pejfunt non elfe in territorio, tr> qui. fini
perinen 'i,conf.s Ln.23 f. 3 siHe regalibnt eft aquafluminis .confi.s 9. n- 1 6.f.378.
Di' la tejliui in uno indiciofemiplcnum pr bationem in alio
inter -Huerfas perfidias faciunt , quundo in fecundo indi
cio examiuari non , conf.43, 7. f .
Di- la in pr.icedenri difipfitiom , quando intalligantur repetita inJiqnenti, conf..n. .f.409.
Dicta in pr fationi'oin.quando anfeantur repetita in contractuMnf.eo.nu.tofi.eod.

Diflm confieflbris'plen probat.confi 1 j.mc. ix, f.iXf.

Diam vnius teftis coniungitur cum diclo rlis alteriut
- tis.&fact probationem, confi, 1 22.nu-2.fi. 61 1.
HiUhis, (ac) fignificatio, confi.32.nu.! 3.fi.2S9.
Diclionis (alio qttouis modo, ) fimiliumfignificatus, conf.
. i . fiol. s .
Diclio ( alius cafius ) fimiles includit, consil. 41. num. iff,
fol. 30 .
Et eft repetitiua qualitatis pneedentis anf, If+. num.
73- fil- 83t.
Diclio ( donee , & quoufique) quid importet, conf, tsS- ,
s r. fol. 844.
Diclio d/fiuftcliua refoluitur in coniuniuam indifferenter ,
C0nfi.S7.nU,3.f-37O.
Diclio, (&) ponitur copulatiui inter diuerfia , &fiu' natur*
coniunB.i, rprtmijfis additiua, confi. 3 num. ip+./o/. S3Ponitur etiam, pro ( ideft ,) consil. is 4- num. 70. foUt
830 ,
Diclio, (& cetera) quid operetur,confi.2.num.2.f-8,
Dictio (etiam) quidftgnificet, conf. 32.W. 1 3.f.2Sp.
Diclio ( ex nunc , prout ex tunc ) cum conftituto . quid 0peretur , * de eius retrotradione , conf. 29. num. 7. fo
lio 24s^De V*5 effcBu , conf. 46. nume. s.fiol. 320. > nume.
33. folio
Diclio ( imo ) additfiuperioribus, & copulat, confi 63. ,
1 9. fol. 391.
Diclio ( in ) iniuncla ablatiuo abfioluto.quidftgnificet, conf.
S I .num.8, fol. 348.
Diclionis ( item) natura, confi.132.nu.24.fi. 68s.
Diclio ( maxime ) explicat cafium minus dubitabilem , im
plicando magis dubitabilem , consil, 42. nume. 28.folie
Diclio negatiua, adiuncla verbo Poteil, toltit poteftatem aliter faciendi , > iudicandi , consil. 20. num. 84,
fal. -'S).
Dicfio ( omnis ) vniuerfialis reftringitur per diclionem diht
t> diionem idet, confi. s s.nu. 10.fi 3 74Et ad ea, quifiunt de eadem materia , & multa de eiut
reftriclione , conf eodem, num. 1 2. cum quinqu fieqU. fo
lio 174 . *
Diclio ( prott ) quid importet.y dt alijs relatiuis.confi-71.ft.
3- & 4- fal- 4-24Diftio ( quomodolibet ) omnia includit , conf. 132. num. if.
fol. 686.
Diclio (quoufique) quid importet.confit s S .nu. s l.fi.844.
Dicliones regunt contractus, confi. 1 s4 nu.70.fi.830,
Ditionis (fied) fignificatus,confi,S4-nu. 30.fi. 363,
Diclio (tunc) quid denotet,confi.7S.nu,4.fi.469.
Dictio (fiuper) importt hypetecam, confi.20.num. 73 f.iof.
Diclio (alio quouis modo) quid comprthendat,traditur,conf,
20. num. 64.fi. 204 ,
Dicliofpofl mortem) importt conditionem.qut deficit,fiprfmonatur vocatus poft mortem , viuente eo, cui fiuccedtrtt
confi,i 36 nu. 147 .04 4S.fi. 7 06.
Dictio (videlicet) natura.confi.i 3 2.nu. 24.fi,68 s.
Vide in verb, claufiula.
Differentia inter actus poteftatiuosfeu voluntarios,^ cafiutu
les.feu necejfarios,conj-4i -n.31.fi.300.
Differunt locatio,& venditto refyeclu periuli, confi.13. ,
32. fol. 736 . ,
Dignitates omnes , & iurifidiliones , in Principe refident , ab
eofiuunt.Cr ad eum reftuunt,poteft nouas cftituere,& antiquis addere.vel minuere,confi.7 .nu.i fi.87,
Dignitatem Comitatus , Marchionatus , vel Dueatus poteil
Rex conceder cum noua qualitate, 1 augere dignitatem.
& in qualitate addita dicitur de now creare, confi. eodem
num.2, fal eodem.
Dignitas non extinguitur, mutata ex gratia Principis ftrfib- na earn pojfidente.oonfiecd.nu.s.fi.88,
Dignitates Comitates , Qr Marchionatus hodit ex permiffit
Pria-

E
x:
frincipis dhirties turn antiquitatt tranfieunt, eonfi'eod. Dispositio.fr tontraut in dubio puruspnfumitur, *'
num.9 fil.eod.
ditionalis,conf.2 .n. 2 fi.24 3 .
Dignitatem realem quando colltiofaSa per Regem tribu*!. Dispositions appcationt an venialpignoratio.confi. eod. nu,
conf.eod.nu. 1 6.fol. a.
8. fol. 24s.
Dignitas, quando cone:ditur loco, dicitur rtalis.fr ptrpetu, Dispositio generalis non cenfetur specialis , ex quo non^j
conf.eod.nu. t .fol.od.
fiant, nisi ilia bona, qua Specialem dijpositicncm requirunt,
Dignitatem ejfe conteam ptrfbnt.vtl ret,quid interfit, eonf.
confieod.nu.9f.246.
eod.nu.2ifol.tod.
Dijpositio certa Regis , habent relationem ad aliud ,fecund
Xn dubio verb prtfiumitur conceffa rti , conf. todtm nu.
illud intelligenda est, si reperiatur alias valet, Vt in refi'
32.fol. tod.
rente, ccnfi.3 c.num.3.f. 24.
Dignitas Marchionttm 7 inditeibilis txfui natura.confil. Difiositio perfedapecunit in perfonam , in cuius beneficium
ccd.nu.JS-feod.
ilia efl applicanda-fimper ex iuris interprttatione procedit
Dignitatem habens in nobilitri loeo. prtfertur lijs, quamuis
conf.38.nu.1a.f283-frn.21.f28x.
tiufdem nomina, confeed. nu.26.f91.
Dijpositio teSiamentipoft mortem confertur, conf. 46~.nu.39.
Dignitasfiubflanaliter.fr efeiue non verbottnus.fr appa
fol. 323,
renter confiderand ejuxta reg.l.i .Q.a.jf. quod quijque Dijpositio, relata ad certas perfonas,intelligiturficundbm-t
turis, confit 4- r.u.z.f.i i 7.
eas.ad quas refertur.conf. sS.nu-6.f373.
Dignitas in dubio videtur confidtrata ,fi dispofitiofuper no
Dijpositio ingenere idem operatur,quod dijpositio in Jpecit^,,
mine dignitatisfundatt , fr quomodo hoc cognofeatur .
conf. 6s .num.6f.40 3,
Dijpositiofitperfeudo ex paclo cum affienfiu valet , fr in quo,
confit .. 42 fi.i 4,7. Dilapidario in materiafiquefiri efi probanda,non folum alle
confi.7S . nu. 1 6.f.443.
gnda,eonf.7.num.8.fol. 472.
Et quid defeudo hereditario, conf.eod.nu. 1 7. fol.eod.
Direcii dominijfruus,quint,conf.2t .nu.6fol.209.
Dijpositio contraprohibitionem legis e ipfio iure nulla, fr reDifceptatio.proficificent ex mero iuris articulo, debet abfiqut_j
uocaripoteSi,confi.7s.nu.2\.f.a4*.
termino dijfiniri,confit 3 7.*. 2o.f-7\i.
Dijpositio de feudo ex pao ,vtl de re fubiea relitutioni .
D'tfiujfto bonorum . fall* contra principalem debitoretrt- ,
quando dicatur in fraudem, conf. eodem num.22.fil. non nocetfidciujforibus non citatis coufil. 106. num. a.fodent-j .
0SS7.
Dipositio infraudem I. disponents i* beneficium hs.redis.di
Pifiunio.itemq. coniunio hiredum , ex quibut coigatur,
titurfa infraudem htredis , conf. eodem num. 3t- f lio 446.
eonf.s8.nu.20f.37}.
Disfenfuiofubfequins non toUit. quin iuramentum dicatur Dijpositiofa in eoniunam perfinam , quando dicatur iit
contra bonos motes.confi4o.nu.s fol. 29t .
fraudem.conf.eod-nu. s S fi 4S 4.
Dispenfiatio. caufam requirem.fifaifa caufa in ea exprima- Dijpositio in beneficium eius,eui non peterat relinqui in vltitur.vitiatur quod ampliatur.confieod.num. 11.fr 12.fim voluntatedicetfiat per contraum iuter viuos,dicitur
110292.
infirattdem,confi.eod.nu.s6.fi.4S4.
Benfiatio non operatur inpniudicium ttrt cenf7s.num. Dijpositio,eollata ad tempusprohibitum, dicitur in fraudem 1
36. fil. 4+9.
confieod.nu.60.fi.4s s.
DiSponerep-.ttfi in morte,qui pote in vit, conf.-.^-fi Dijpositiofiemper intelligitur de bonisprifientibusiConfi. 77. n.
lio 24.
1t.fol.466.
Dispctio text, in cap. t. de alint, feud, paterni tarn decla Dijpositio Principis per verba negntina tiV.it iurijdiciio
rationem recipit.fi agnatorum prtiudicium tangat , conf.
Iudicis contrarium iudicandi , consil. 97- nume. 7.
so.f.toa.
fil. S3}DUpotio text , in i. fianiffimas , auth. de alinations^, ' Dispositio, emnans propter duas raones, vnafiublata , non '
fr emphyteu, quomodo prcdt. confit 4-. s. frfiltollitur, confit *, nu.tz.fi.6i 9.
fol. is .
Dijpositio reuocatoria non trabitur ad conceffionem iuratam,
Dispofitio text, in I. 2. fr 3 -ff.de leg. commiffiria. ad eleconfit 3t .nu.44.fi6s 2.
ionis materiam trai1itur.confi44.nu.2s fol. 31 2.
Dipositio fieudorum cum ajfenfiu non dijfert dipositiont_,
Dispofitio, ac eonceffio bonorum alienor flrilHori modo inbonorum allodialium, remtiui , consil.i 47. nume.34.ff
ulligitur .qum eonceffio bonorum concdentis , conf. .
lio 786.
ttum.s-fcl.2oo.
Dijpositio in vltimis voluntatlbus ex volntate teftatoris ,
DiAofitio text, in I. nihil inttrtil.ff.de adim.legat. quo cafit
non perfont honorait , perficitur conf. 147. num. 3S-fol.
locumfibi vendic1t40nf.46.nu. s.fi 324*
786.
Dispofitio text. in Uubemut.fr l.htredes palamf. de telam. Dijpositiofecundum commitniter contingenta intelligitur t
obtintt, ttiam tiper Notariat nomen htredis exprimatur
confit s4.nu.32f'.82s.
confi.tod.num.91 ,f. 328.
Dijpositio generalis, vocans perfionas de familia de gcnert_j
Dispositio l.cum nobis C.de dilation.quomodoproceit,cof.
mafictilino. quouis graduai jeudis , qualiter intelligent
. 62. nu. g.f. 33s.
da,confit s4-nu.6sf.829.
Dispositio l. , . Zutiusff. qui infraudem ereditorum, Dijpositio,jubmijja alterius beneplacito,siue confienfiui, liber
nonprocedit in creditoribus contrahentibus ex interuallo
non dicitur.confi.t s s .nu. t .f.840.
poll donationemfaam debitore.confi.i 17. num. 10. fo
Dijpositum in vno cafiu, adalium eandan rationem habenlio S .
tem,extenditur,confit 2.nu. 37 -fit 32.
Diipositio,faa in beneficium afeendentium, libera remane t, Disposition de iure communi.si in pactum deducatur.ita alcum nullus tx illisfuperesl.confi.12.nu. i.f.ta 7.
teratur, vt ex eo producatur aio,qut de iure comttni non
Drpostnr. infeudis, quando locum obtineat in maioratuaonfi.
prtaretur,confi.42.nu.S.f-302.
eod.nu.i o.fol.t 28.
Dispositum in dote, quando locum habeat in augmento dotis,
Dispositio regulanda e natura materie.qutsi refpiciat di
conf-7S-ntt-4f f-4S I.
gnitatem, dicitur realis, fr dignitatemfiequitur, conf. 1 6. Diina duo.frfeparata vniri , fr in atigmentum alterius
nu.s2.fol.148.
rei aggregari, demum m ipfiorum primtua natura, vnita
Dipositio in teflatnento defeudo , fr non in proximofuccefitamen.fr aggregatafiubsijtere . non efi incompatible, confi
fkrum , e Vitium visible , etnsil, *, numer. . folio
t2.nu-43-J-l34*.
Dijnio nominis proprij , fr appellatiui procedit , quan,
h *
d*

I >

do fibictla materia aliud non fuadct, confit, ti. Um.43.

fol. 47.
Diuerfimod proceditur in tutela,quam in education:, cor.fil.
93.n1* .ti.fol,si6.
Diu:fa actione per ludicem, correus conueniatur pro debi
to alterius correi effti.nonfoluendojjabet exception: >r. rei
iu-dic.eonf.8\.nu tt.f. 47 9.
D'tuifio efl naturam intgrala obligationis.conf.eodem
nM.S-fol.478.
Diuifio aRionis,facta per creditoremfiue potius exercitu , qui
ejfectum patiatnr? conf.eod.nu. 9.f. 47 9.
Diuifio quomodo inducatur rcmifitu,confil.eod.num.ro. fol.
eodem.
Diuifiofacta per creditorem . fr per Indican tquiparantur ,
cmf. eod.nu, i / .fol.eod.
Diwfio htreditatis -viuentis an valeat , fr quid ccnfcntiente
Domino birtditatis declaratur, conf. r. n. 9. frfeqq f 3.
D.Tbomt opinio efl bcnignior.fr tquicr in materia prtfcript.
decimarum.confi 1 g.nu. 3.fol. 92.
Doctores antequam affumantur in collegium , tanquam priuatiperfom reputantur, conf.j ... f.263.
Dottomm, qui alis de iure matriculari dcbeat fecundumi
temput matricult,alter altert prifertndus, conf, eodenuj,
num. 9 f,i6+.
Doctori^ dictum ecuniitm legem , quam allegat inteigendu
conf46.nu.103.f329Doctr. Dec.in cap. i.de elections, declaratur, conf.44.nH. I.
f. & 2 3-fr 24- f-tt*.
Dolofo existente non foluendo, datur rrgriffus in fubfidinnt-a
contra pofdtntem, etiam titulo onerojb , conf. 70. num. 7.
fol.423.
Dolus, vel metut quomodo arbitrio ludicis relinquatur.conf.
i7.nu.73f.1Stf.
Dolus dupliX.Conf.l 37 Z4.f.76.
Et qualiter probetur.confieod.nu. 2s f.eod. fr num. 47.
fr 48. f. 7zt.
Eius diffinstio cum declaratiohe.ibid.nu. 26,f.eod.
Dolus,dans coufam contractai,quisfit,fr qualiter arguatur,
coitf r(js. nu.34.et1m tribus fejuentibus fol, 737 fr 738.
Dominium bonorum feudalium non transfetturfine ajfsnfu
Demini, etiamfine confinfu alienantis , conf 1 . num.
42. &feqq. fol. 6. Etiam pro alimer.tis transferri potefl,
conf.20.nu.99.fol.206.
Dominium ex pcjfefione non prsfumitur.-vbi principaliter de
dominio traita:sir, conf.3. num. 30. fol- 22. & conf. zsl.
num. 24. fol. S 1 4. alias prsfumitur,conf.2t ... fol. 2 9.
Et quomodo exfoUpiffiffione probetur.eod.confnum. s .
fol.eodem.

Dominium.pendente conditione,epnesgrauatum.conf. 14.

nnm.6t .fol.t sa.
Dominium status inueftitura, frfuccelfone acquiritur.fecut
pcjpfio.onf, 16.nu.it .fr . .fol, 161.
Dominium ex contractu inualido non acquintur.conf.2 s .nu.
1. fol. 228,
Dominium licet transferatur fine traditiene Rege per priuilegium, inteUigif.tr de priailigio, omnifillemnitatevallato.fr quando transferatur dominium.ccnf. 34,num. to.
fol. 268. fr conf.67.num. 4, fol,4 i . ubi tractatur de "vo
lntate Principis, tranferre volentis, conf. 131. num. <s.
fol.641. fr an primus prferatarfecundo, habentt corporalem pOjfefficnem.ibid.nu. 7 f. eod.
Dominium, quid erat poems cedmtem , tranfit in ceffionarium sx cejfwne , iufta caufafacla , confs4-n. 8. fol.362.
Dominium an transfiratur ex pacto appofito , qwd contra
ctufit ipfe iure rtfidutut, fr caflra deuoluantiir ipjo iure
a-i aliquem.conf. s 4-nu.2 o.f. 303.
Dominium,11t transferatur , requiruntnr verba direHa , non
obliqua.fr qua. in dubio prifumantur, tonf. s 4- num. 30.
fol 363Domlnij tranfatio fi impediatur tx errort, remamt tamen_>
titulas, coujlo s .um.cs.f.403.

x:

Dominium ni litigioft transfertur in maritutnjfecialittrf*

uore,dotis,conf o .nu.\.f.S46.
Dominium lucri nuptialis non remanet in hiredtate mariti,
fedflitimfilif's qutritur,confi 1 1 1 .nu. 2. cum retiene, fr
tribusfeqq. fol. s 76.
Dominium utile vajfai dicitur chimtra.conf. 147. num. t.
fol. 7SlDominium potest transferrifutrenfini, conf. 147. num. 9.
fol.78S.
Dominium bonor non habens , non petefl bona altert donare.conf. 1.. i4.f.697.
Dominium, fr pojfetfto non potefl effe panes duos infolidum ,
conf. \ 30.nu. I 38.f.706.
Domino procurator acquirtt.fr ips Migat,conf.6.%. 1 8 .ft .
Dominus dicitur ciuis , ficut Rector , cr Abbas , item pater
terrt,& prior ciuis,conf.7.num.24,fol 90.
Dominus defenfs. potefl defruiiibut ad libitum disponerte, ,
conf. S.num . I. fol. 92.
Dominus directus affentiri teneur , nifi iuflam caujam in-
contrariant babeat.conf.i 4.num.02,f.i 3 0.
Dominusferui creditor.si illius peculium aptut ft retineat, st~
per contra fcruum exegijfe, tibi ante omniafoluiffc intil
ligitur.conf.38. num. S. fol 283.
Dominus, infeudans aliquem de beneficio.contrahere dicitur
rationsfidelitatis.ry feruitij > conf42. num. n.f.303.
Domini de Sangro, quomodo tint comprthensi in capitulan#
ne Atripaldi,cenf.63 nu.js. & *6.f. 39.
Dominus,prifiando ajfenfumfuper obligatiene feudalium intelUgimr.vt creditor illam obligationtm injeudum habtat
conf.64.nu. 4.f.39SDominus affehtiendo iuri hypothectfuper feudo dicitur ius il
ia. I dare,ccnf.64.nu.t 4.f. 3 9s
Dominus non potefl alienare vajfallos inu:tos. ficut fret.
ex eis prouenientit, confine.num. 7, fol. sfio. oeonf.
1s8.num.2t.fol.864.
Dominus directus ciuiliter pofftdet , (jr vajfallus naturaliter ,
conf.i 46. nu..j:78 t .
Dominus directus,dum apprxhendit pjjfc/Jionem naturalem^
feudi, non dicitur immicti in poeffionem ,fed manus initctionem pomre conf.i 47.num. 1 9. f.783.
Dominus non tenetur in feudo vakllum sibi exofum reeiper
conf. ks8.num.23. f. 864.
Donr.nsfeudum cenfetur d .nart donatario profe.&hircdibu*
fuis, conf.23.num.8.f.2t s.
Donator an prtfumatur, ex perfona donatarij acquiri vecj
ius hiredibus traditur , conf. 136. num.14s.fol. 706. fr
num. X66.
Donare cum referuatione exprejfa vfusfructus.fr donare om
nia bona ex nunc,pro tuncfequuta morte differunt, consil.
i \6.nu. 9.fs,9o.
Donatario an quiratur aio irreuocabiliter , & s ne ceflo.
ue exftipulatione Notary,conf.i 20 nu.2.f.6o7.
Donatarius fub modo efl requirendus, vt conflituatur in mo
ra,conf t tS.nu.6. f.604. Dicitur dunationem ri facia, no
tario pro eoftipidante acceptare.prtcipub si de bonis donatit
dispofuijfet,cof. t 36.. i 93-f.7l 0.
Donans non transfert Dominii b nord donatorH si errauerit
in illorii Dominio,<p dcclaratur.conf.a o n. 8. feqq.f. 200
Donatio caufa mortis dicitur quoties mitio mortisfacta, efl it
si in -jltimis verbis contractus adsit claufula (Non contraueniendi) quod explicatur,confit n i 2. &feqq.foLs.
Euanefcit, si donatarius prteederet donati.ibid n.26. f.4.
Donatio, facta abfenti.an valc.it, & cjuid si mater donaet
eiusfilio, si effet tutrix, an nominefilij abfentis dieatur da
nationem acceptare.vt sit donans, & recipiens, traditur ,
conf i.nu.47.& 4S./.7*
Donatio intcrvirum , rjy vxorem quemodmodum eflprohibita, ita, 1 venditio mahn prtio , si maritus non erat *lias venditurus, illo pretio.conf, S -n 3 f 7 3Donatio facia in titulum maioratu , differt donationesfit*
eta in augumentum maicratus,conf i 2 nu 40.fi.1 43.
D-

IttiUtte para (pualiter diffrt conditional;,& in diem, etfi.

zo.num.33.fol 20Z.
Donatione! Principum non deltruunt, nee minuunt ins alie
nan , nifi exprefii eonslaret de volntate Principie,
tonfzo.n*.+.& 7.fol.zoo. pneipu auando adefi claufuis (iuribus alienisfemper faluisj ibid.nu. tz. & 13.26.cr
feqq.& nu-4t.&fiqq.
Donatio reuocari nequit, pr eipue dum eil remuneratoria'
tonf.t36.num az.fr 63.fol.700.Eil nulla,fi donarentur
ftuda fine aflinfujbid.num.j 1 7 . fol. 704. Faca fub du
plies condition an valeat.fi vtraq; non impleatur.ibid.n.
j 1 9. An in ea eenfeatttr repetita qualitsu pro htrtdibus ,
ibid.nu, 1 a. &fiqq.
Donatio inter viuos poffit ne tranfire in donaticnem aufa
mortis, traditur, conf 136. num. 139 fol. 706. Penden- ,
te conditione nihil acquiritur donatario , transfertur
ltd htredes, ibid, num.141 * t/fz- Quando dicatur fa ordinefitcceffiuo, ibid, I43.& feqq. Si efficiatur
' tadnc.x in perf na donatarij,an valeat refpeclu hi.redu.rn,
ibid. num. no. quando tnetpiat a perfona propria, ibid.
um. t so
Donatio, fafta confanguineis viri.viro aequiri dicitur, confitnguineis verb vxoris vxori,confia, num. 70. & 7t fo
liott.
Donationis derogatio spcifiefacienda t, conf. Z7- num. 7.
fil z 37.
Donatio,ex nunc pro tunc ftquuta morte , pura eil. conf. 2 9.
num. 3.fol. Z44. etiam omnium bonorum, conf xta.nu.
tI.fil.S9*Donatio licet conditionalis ex purification conditionit iuditatur tanquam pura * principio, conf. eod.num. tz.fol.
*46.
Donatio ob benemrita , Vt valeat tanquam obfiruitia , qui
firuiHorum txpreffiontm requirat t conf 30. . 4. fol.
zst.
DonatiofaSa per vaffallumfilio primognito Domini proximcfuccejfurovalet.conf.rs.nu.a f.441.
Donatio omnium bonorum quando valeat,conf.eod. num. 3z.
fol. 44<Et non operatur in prtittdicium tertij . conf. eodem nu.
36 . fil. 449,
Donatio quando dieatarfalta infraudem confuet. &fi teila
tor.confit 1 4,num. i fol. s 84.
Donatio ex conieduris non dicitur infraudi cofuet prAdiclt,
confi eod.num.z.feod.
Donatio omnium bonorum,^- qui toitfaeultatem teflandi ,
tfi nulla.ionf.t i s.nu.i.fil.ssa.
Donatio rmniatn bonorum prtfentium.&futurorum.etiam^
eollata ad tempus mortis,non valet, licet donans fettipiat
ftucius, quo ad vxerit.de quibus poffit teari.conf. eodem,
nu.it . fol. S87.
Donatio omnium bonorum non valet.quando invita e tranflatum dominium, conf.eod. . i z.fs88.
Nec valet,etiam referuato vfufruBu vita durante, cof.
ood.nu.t3-fil.i8S.
t eifeciui.fi confrtur pot! mortem , non refer , quod
nonintelliganturfiuppeeBiliainclufa, conf.eod. num.14.
fil.eodem.
Donatio omnium bonorum , etiam contemplatione matrimonij.inualida t,conf.eod.num. 1 2.fol.S9t.
Donatio cenfetur infraudem creditorum.quando per earn Vf,
nirent exclufi.conf 1 1 -j.num.i .fol. s 92.
Donatio, fada contemplatione matrimottij, estmplex,non->
ob caufam,conf.cod.nu.t -fol.s 9$.
Donatio mer lucratiuafafa per contraBum, vt dicatur in
fraudem,quot requirat,conf.eod.nu. 1 4/. s 9 S
Donatio in coniunBam perfonam an dicatur infraudem,eof.
eod.nu.17.fil. s 96.
Donatio ob caufam dicitur oncrofa.non lucratiua , conf. tod.
nu.i p.fil.iS.
Donatio ob caufam onerofam , vt dicatur infraudem ,opor

x:

Ut, quid etiam donatarius fraudit particepsfit , eonfil

eod.num. 22.fol.s 90.
Donatio.in fraudem,reuocatur creditoribus donantis, conf,
eod nu.23 fs 99.
Donatio, vt dicatur infraudem.confideratur contractus dt
principio, non autem ex pollfacti, conf.eodem, num.za.fi
00.
Donatio conditionalis refoluitur ex dcfcBu conditionis , conf.
1 / g.num.t .fol. s
Donatio, non acceptata in vita donantis , an poffit poll eiut
mortem acteptari in htredis prtiudicium.confit zo, num.
t. fol. 607.
Donatiofi fiat duobus.quis prtferatur, remiffmi, conf.eodem,
.fol.aoS.
Donatione,faifa abfenti, Notario tarnen ipulante, quiritur
ius abfenti, at non transfertur dominium abfq; traditiont,
conf.eod. .7.fol. eod.
Donationem reuocandi ius,ad heredes non tranfmittitur , tx
commnni opinione, conf.eo.nu.p.fol.cod.
Donatio,ex eaufaftruitiorum.dicitur onerofa. conf tzt. nu.
\.fil.ao9.
Donatio contemplatione matrimonii e maxime cuslodiend*
confit 22. num. s. f. 6 12.
Et diciturfimp'tx, conf.eod num.6 fol.6t2.
Donatiofiniplex non imputtur in legitimam, conf.eod, num.
t. fol. oti.
DonatiofaBa.vt quit ex ea vtatur, fruatr , importt v
fumfruBum. & proprietatem, conf. 1 s 1 .nu. 3 f. Sos.
Donatoris hires tenetur ad implementum donationis , conf.
tzo.nu.io.fcl.ao8.
Donatum contemplatione vxoris , diffluro matrimonio , vel
extinguitur.quta non efl tranfimifftbile ad htredes , vel vxoris htredes in eofuccedun.conft a .nu 9-fol. as.
Donatum Legatis.feu Ambafciatoribus contemplatione Prit
cipis, velfub tllius commmoration!, Principi donatum di
citur,confia, nu. 74. fil. 1 aa.
Donatum patri,(yfilijs, donatori ineognitis.vel non dum ~
tis, partis contemplatione dorrtum videtur , & quomodo
procedat text, in l.cum multe. .de bon. qui liber.ccnf.t .
nu.7S-& 82.fol. i aa.
Donatumfilio , regulariter non prtfumitur donatum patrit
contemplatione,conf. 14a. num. 66,fol.77S.
'
Donaturum mihi,fi suffer0 vxori ma dari, perinde habet, tr
acfi ego accepijfem.ch' rem mesmfaciam, vxori dediffem,
conf 3 8 . num. 1 3 .fol.zSi .
Dos,dota primo viro.intelligitur datafecundo.quando non^j
apparet aliter data,conf.4.num. 3 1 .fil.ot.
Dotarefororem, e onus feudi, ty qu.tliter tranfeat ad Do
minum- vel ad agnatos per reue'fionem fine delationcni^t
feudi,conf.s o.nu.a.fol. 341 .
Dotis restitutio vera,r regularis, filuto matrimonio fit,irre
gularis verb , eo confiante per ajfecurattonem , conf. 1 23.
num.2fcl.a1a.
Dotarium e donatio propter nuptias , conf. ttt. num. ,fil.
S7S.
Dotariutu,fi tertiaria,& antefatum.feu quarta,diuerfo iu
re cenfentur.conf.t 12.nu.4-f. S78.
Et differuntftcundm apodan. conf. eodem, num. s.
fil.eodem.
Et potefi conitui ,etiam confiante matrimonio . ibidem
num. a.
Et Dotarium.ac donatio propter nuptias idem funt |'_
ipulaticnc , concepta more magnatum, ibidem num.S.ftUo 79Et Dotarium conBitui.'ur refpecfu dotis.quarta verb do
lita, vigore Confuetiidixis Neapol. respcclu bencrum viri,
conf.eod.num. .fol s 7 9.
Et Dotarium pote,ccnfiflere in pecunia , & minus ter
ti.: parte,confeod.nu. 1 o fol.eod.
Et quando adefi palum de lucrando, in nikilo differt
donatione propter nuptias, ibidem, num. 14. fil. s 8 .
b i

x:

rlut ttrrltorfy' ab trario Caftrt.frobot vnionem territory

Et Dot.trium eft introduSlum per Conflitutlonem Regni
Mntefatum.verb.feu quarta per Confuetudinem NeapolitaCaftro.cotfst. l.fol. 349.
Ex bulla non canceUata, abolitfundata habetur intennam.ibid.nu. i i.fol.iod.
lio,conf. 36., r t fol.2 74.
Ditarium debeturfiltjs primi matrimonij, antefatum verofi
Excaden 'alia Rex alienare poteft, eonfit 3 I .nu.t s . fol. 647'
ltjs primi,&fecundi,conf.eo.nut 6.f. s 80.
Dttarijproprietatem lutranturfilij fecundkmformam Ca Ex cancellation" prifumitur voluntas teftatoris pru'ifa abe
lendi teftamentum.fecus ex claufula (caans) correjfeeli
pitulorum Regni.confi.eod. . ! 7.fil'S8o.
ua, c0nf.4a.num. 4.& so. fol. 324.
Dut empilones valida in eadem re non pojfunt conxurrert^
Ex Capitulatione Atripalde. ortafuit aio Rtgi Francia 4
conf.6.nu.4.fol.4o8.
implemintum.vt poffejfores tempore rupture, manuten***
Duo vincula magis Ugantxonf.77.nu. 3 -fol.46s .
tur,conf.63.nu.6. fol. 388.
Duobus procuratoribusfimul conitutis cum claufula [infolidum.vnufquifquefolus contrahere poteft conf.6.. .fo Ex caufa extrinfecafuperueniente intelligitur fuis mutare
eaufam pojf.jjtonis.conf. 3 8,nu. }.f.282.
lio 77,
Dupla adeb eft de natura contractus emptionis , r venditio- Ex caufa publica,fecundkm omnes , maicratui derogari fe
tcft.& que.fit caufa publica.confie s2.nu.27. fois es.
n\s.interceden:eftipulatione, vt etiam non promffa,debeaEx ceffione aufa,dominium, quod eratpines cedentem,
iur,conf,4i.nu.i3-fol.29S.
in ceffionarium transfertur, conf. s4-nu.s.fol. .
Exceptio ampliat regulam in non expres in ta, tonfi.it. ntei
I 0. fill. 2S2.
EA, qui fient in termino ^d quernfit rol.it: , inteiguntur Exceptio cedendarum non cbftat.cum ccffio nil prodeffst cefft
nario,conf.28.num. 1 .fol.239. Son obfiat mulitri, agentl
Sfiicificata in termino referente, c0nf.io9.num. 27. folio
contra tertium pojfefforem, vel etiam correum.aut fidciufS7i.
for,conf.eod.nu.t 2. ejn3.fol.24t. Non oblat multe
Ecclefia, quando eft ac~lrix,baet eleiontm, onf.S.num.31.
ri.agenti ad dotes, conf-29.nu.t s fol.247.Ruanda tbfieU
fol.s.
remifiiu,eonf.ts3.tu*.ti.f-8ip.
Ecclefia liai fe poffit rimdio l z C.de refeind. -vend,
non tamtnpoterit rations feudi concejji, conj. 3 9. num. 1 7. Exceptio compenfationis ,obftans cedenti.cbftat etiam eefftona*
rio,COnf.9S.nU. 2.fol. S 2t.
fol.ZSQ.
Edium prohibilorium procedit, quandofit in commod Exceptio debet ejfe eifdem natun, cuius e regula, conf. jf.'
nu.io.fcl.466.
prohibentis.conf.z 3 .nu.3 o.fol.2 18.
Eductio, laatio.hiredis inieutio, funt aus indifferentes, Exceptiofirmal regulam in tontrarium,confil. 46. num. di.
fo\.32S.
& propttrea teftes fuperfiliations, per hos aus non concluduitt, fed debent deponere de aclibus sJ1ecialibus.confi.3nu. Exceptio ne eontinentia tauft iiuidatur, quemado prcdt,'
conf.So.num.s.fol. 476.
S2.fol.2d.
\
Eletlorum quinqu, exelufis quatuor, quintas iuris necefftta- Exceptio obftans deleganti debtum. an obftet delegato,
diinguit,conf.s6.nu.t -r 3-fol. 492- * 493te eligere pojfe intelligitur,& de cautela, conf.4-4.num. if.
Exceptio Pragmatici tdite. Thorifundatur ex titulo Hierum
& 20. fol 3t2.
Regum, conf.6s .nu.r. fol. 40 1. Fundatur in conetffiont^t
Eligens vnum ex contrarqs, altert renunciare videtur, conf.
Regis Federici, conf.d - i.fol.407. effat, ceffantc^,
17. 2p.fol.17g.
qualitate poeffionis,coitf.7 .num. 9. fol. 413, EipotereEUgens indignumfemper priuatur electione.conf+A-.num. 12
nunc:an per parlem.conf.eod.nu. 1 6.fol. 4t s .
fol. 3 1 0.
Dummodoienter.fecus ignoranter, quia tunc -j ExccptioniPragmatice.oppofiti aduerfus indicium recupera
dtpoffeffionis,ccnf.68.nu. I. f.417.
ipfo iurepriuatur,fed venitpriuandus, conf. cod. num. 14.
Exceptio Pragmatici edits. Thori infecundo capte quomoda
fil. Jll.
obftet Fifco.ej1 locum habeat, etiam in conceffione confirma
^mancipatio quomodo fieri dicatur , conf. 99. num. .folio
toria, confit s s-nu.s9.fol.s4s. Locum habet, etiamfi ti- I
s .
pore Pragmatic thabebat tanturn titulum, & tempore litis
Emancipations diffinieio.conf.eod.nu.s .fol.eci.
conteftal? poffefftonem,conf.eod.nu.6 1 .fol.84d. Locum ha
Emancipatus quis nonprefumitur etiam ex longa poffefone,
bet exfilo priuilegio concevionssgabelle, confie odem.num.
conf.eod.numa'.fol.eod.quia cmancipatio cftfaBi,confil.3.
num. 6. fol. 20.
09. fol. 84s.
Emens ex pecunia alienaflbi acquitit, conf 4 j .num. 1 . fol, Exceptio quando non e applicabilis ad cafum , ftandum esl
regla.confi. 1 9. nu 7 fol. 197. Realas, nonperfonalls nocet
514fingularifucceJfori,conJ.2S .20, fol. 230,
Emptor non eftfecurus quando hires nonpoteft moleftari pro
Exceptio Ret iudicatt,quomodo opponatur,conf,S.nH.24.f.p4
euiclione, conf.64.num.30.fol.397.
In vim pereptorij opponitur aid mrita cauft,confeo.n-2S.
Emptor reifeudalisfeienterfine affenfu,an agat dt euiclione
O* quid in Regno.conf. 72.nu.6.fol.42 p.
f.94. Semper obftat in eadem revel modo.wr, vel interpretatiui, 7f.c0d.nu 26.' de ralione nu. 27. fol. 94.O bEt quid de intcrefleonf.73.nu. r .f.43 3.
ilat, etiamfi in primo iuditiofuerit iudicatum per viam-j
Emptor indifferenterfiue bona.fiue malafide , rcuprt preexceptionis, conf.eod.num. 28 .fit. 94. Nocet prlatofuccefi.
tium.coafi 73.nu-4.fol.434.
Emptorem rem am: ttere , & venditoremfibi pretium retinefori, conf.eod.num.29.fol.9s. Vt obftet, quot requirantur,
conf J 37-nu 1 3-fol. 714. Etbifariam cpponiturdbtdenLj
re bonafides contractum nonpatitur, conf 40. num. 7. fol.
nu.17-fol.71 s' Competentfideiufj'ori indemnitatis, corn97.
petit principalis contrario.conf. tS3 .nu. s . fiequ.folie
Enumeratio pecieritmfaca in codlciUis non reftringit genus
antecedens in teftamento, confis. nu. 1 . f. 194.
818. Obat , quando trailatur de iure dieifo, & difeujf*
huer cafdem perfinas, licetfint res diuerfe.conf.30, nu. t.
Error tam in rs propria , quam in aliena impedit, vt Regis
conceljo rigulariter habtat effeum; fed an hocfem
J0I.24S. Et qualtter declaretur ibidem .. fol.eod.Dtepliciter opponi potefi,conf.43.nu .27.fol. 308.
perfit vertunedaratur conf.20.nu. l.cum pluribusfieqq.
Exceptio,femel reiea.non poteft amplius opponi, confi.d 7-nu.
fol.zoo.& nu.43,& feqq.fol.203.
Error tfalfum pro vero approbare, & vnum pro alio exifti17.fol.4ts.
Exceptio vtilis dominif alterius.ncn obftat directo Dcmino
m.ire,conj.2o .nu.to fol. 200.
gcnti.conf72.nu.7fol.429.
Euiilio non debetur in donatione, confit . 9. fol. 4.
Exaclio introituum,facia alicuius Caftri ex introitibus altt- Exceptio rei iudic.qudo detur in laudoconf1 -n-f-sst .'
Exe*-

x:

Regulariter vero exfecundo contractu , non exprimo ]

Exceptio, pruipu pertarif,qua oritur po rem iudtCMtam.poJi'sl opponifofifiententtam.pmcipn quando non impugnat
conf. eodem.num.t 3 fol. s 1 3.
fententiam,conf.t .m.t 77.* / 78. fol, 709. Coherent
re, iuii.it nocetngularifiuccififori, ibid. num. i 79. (jp
ob magis vniuerfiaAbid.nu. iSo.
^aAbif Marchesq laudes retenfientur, confi. tt2.num.prim
Vide in verb. Feremptoria exceptio.
Excommunicato pro legis Objernatione non obligat,fi lex vfu
fol. S 77Facis attum in confiequentiam.ey non prineipaliterjiut caurecepta nonfuerit,confi.4\ .nu. 34,fol. 301 .
fiatiui.non dicitur ipfie actumfacer, confia, eod. num. 24.
Ex contractu nullo ex defectu affenfius,non oritur confeflo^ut
fol. S99. interefifie.aut actio,confi,7S.num-68.fol.4S 7.
Fadens actum in confiequentiam alterins actus , gefli per aEx diuers nonfit illatio,confi.46.num. 11 s -fei- 33t .
Uum,non dicitur infraudemfacere.conf.ccdjium. 26. fo
Exempt* in probatione iurifidictionis , peffeffiiomsjsditionit ht
rtditatis.ryfimilium, confis .num. i .f.ASt. Inteflibut
lio 600.
Facientis adum.vti meusprocurator,dicor illius perficnam>
valdt notabilibus,confieod.nu.2t -fol.+S 3.
Exemptto fislutionefifcalium non efl concludens argumenta
approbare., me prtfente actum gerit, confi. 1 so.nu. 1 9.
ad probandum homines no fifi fiubieaos,confi.2t .n.8.f.2t o.
fol. 71 0.
"jixempticne Caflro conceffa . non intclhgitur conceffa Terr* , Factum alie, fie dependent, quis promittat, tanquam
facti proprij promiffior reputabitur , confil. 0. nume. 39.fo
vol Ciuitati,confis6. nu.3-foL.309.
Exequensfactum alienum ,non dicitur de nono facer, dl
lio 8SFactum illius, quern cogre,aut prcl.il/ere, quit pctefijpfiunt-
nouo conferre,conf.s .nu. 34,fol.63.
Exe quutionis , non fipulationis tempus attenditur i con
obligat,ibidem.
Faitum pro infieo haberi nonpoteft , confil. 46. num.44-fo
trattu locationis,confit 3s.nu.z9.foL7 slio 323.

Exequutor ad difiribuendum bon* inter pauperistlienurt_j

Factum falfi procurators in audin Prinipis non conuanon potes!,confit s i .nu.t S.fel.SoB.
leficitper ratifieationem. nee factum fa!fi Nuntij,confil 3
Exequutiofuper fructibusfeudi infubfidiumfieri potefi.confil.z6.nu.t.fol.233.r 3.fol.23+. Et quomodo idprocedat
num.33.fol.80j.
num-2.fol.233. Cum permitur infructibus,in re htre- Facuitas diSponeudi n n venit in obligation generali , efl
dis fieri dicitur.quam defunctus obligare potuit, confi. eod.
perfonalis,confi.29.nu. 1a.fol.2a6.
num.7fol.23a. Superfeudo hireditariononfit , nifidi- Facultas, data aliquidfaciendi,debet intelligifiecundm iut
feuflo prius patrimonio burgenfatico,conf.eod.n. s-.frl.23a.
commune prepri,non improprie, confil. ia-. nume 40 -fo
igatorum piorum el cafius mixtus,idto vterque Iudex
lio 747gnofiere poiei.confi37 -. 3 o .f. 37 .Votorum defunct's , efl Faifa eaufia vitiat legatum,quando aliter legaturus nonfuifi
fet.vel quando caufia illafuijfist prxima induiua ad lemixtifori, confi. eod. nttm.31.fol.2to.
gandum, confi.t6.num.2i.fol.t6o & confit 8.num. 2. fo
Exequatores t'efl'amenl'ififuerint laicas.( 1ercus,fer ludicem Ecclcfiaflicum compelli debent,confi.eod.num.a,f.278.
lio 191.
Falfiprtfiumptio infiurgit ex cautelii inutati , confi. 137 nu.
Dificordes in exequendo defunffi voluntatemjudex vter
que ad tertium tligendum competiere potes!,confi37 .,
4f.fd.7t Falfium teflimonium cum iuramento nemo proferre prtfumi32-CT 33-fil-2S0.
Exhibtio non folm originalis ,Jed etiam protocollifacienda
tur, confi4.num.38.fol.6s.
e, quando pet nur adfinem arguendi defalfr, aliasfieri Falfium commictitur, dum Veritas occultatur.ex quo oritur
acliode dolo, item ry defialfio, confi. t37.num.4s.fol.721 .
fturafide carebit,confi. 3 .num.76.fol.29.
Expirtit In arte bellandi fiandum efi in rebus,quaflatus co- Fama prinilegij probatur eo ipfio . quod probatur de immemofieruationi,(y propugnatia belli tagut.coufi.t s.. 22.fi. 1 sa
rabili poejfione.confi.s .nu.8.fol. 93 .
Xxprejfiofacienda est eorum.quafiunt netatu digna , (y qui- Fama priuilegij quando nopfit probanda de neeeftiate,confi.
kus exprejfis ftatuens.vel concdent nonfuiet diifiofiturut
8Mut9.fol.9a-,
niel durius.ccnfi.s .nu. 7.fol. 70. Hominis non atten Fama probatfiemipleni in ciuilibus,confilio S2,numc-9. folio
ditur,cum concdent non habet cognitam perfinam concefi48t.
onarij,confit 6. . 2. fol. i +.Uorum, qua tacite infant, Fama probatio'qualis efifie debeat, (yper qua les fettes proban
nihil eperatur,confi.a.nu. .fol. 36 9,
da, confi. .! .fol. 27.
Exprefifium dicitur etiam.quod ex mente colligitur, aut conie- Fama probatio ceffiat, quando adefl aliqua particularis prtRuris.dr ampliatur dupltciter,confi. 1 st.nu.29.fol.8s6.
Jumptio, confieod num.t oo.fol.34.
Exprim pecialiter debent res ardua , (y negligi vtdentur , Fams. pegatiut probatio admittitur aduerfius famam matri
quafiub getteralitate comprehenduutur.confil. s.ns -fol. 70.
monii,confi,eedem .num. 1 46.fiol.4s
Extenfio in correctoras- paenalibus.ry odios.nec ex maiorit
Familia de Pignatellis,non eadem habet ingnia, enfit S4
num.ss- fol. 828. Ehtfide.
Eiufidem familit recenfietur iuerfita*
te raticnitfacienda eft,confi so.nu.t3-fol.3a3- Inaffe
fu fit ex mente contrahenttum, fy ad annexa dataficientia
infignium cum pulchro dificurfiu , conf.eodem, num. S7. fol.
confi- 1 7. nu.42,f. 1 78todenuj ,
Ex teflamento,etiam nullo , teatorit voluntas colligitur , ty Felona etiam nofiubdito nccet.fifeudum teneat ab eo contra
attendilur.ccnfi.46 nu.74.fol. 326.
quemfeloniam commiftit, (y perditfcudum.confi. 1 36. nu,
Extinctum eft.quod cedi non potefl. confi. sa-.nu..f 361 .
30. cum fcqq.fol69S.ry 699.
Eui.ia re. infiolutum data,an detur actio primxua, anfit ex- Feudum ex paito efl refiilutioni fubieitum.ey afifenfius Domi
tincta.refertur communis opinio, ey limitatur, onfi.64. .
ni in eo non iuuatyccnfi. s num. 21 fis 2.
24-ty 2 s -fol. 3 96. Compatit tunc actio arbitrio ereditoris, Feudum afifumit naturam in ertit lege inueftituri , confi. 7.
vet ad quantitatem.pro qua infiolutum data fuit , vcl ad
6, fol. i s. ,
interefifie^confi.6-.2 f. .
Feudum nobile nobilitat Htts ccncelfiotiarium,qui alias nen
Euiiionem paffusjsabet duplicem actionem, ex empto de ent
erat nobiiis,conf.7,numts.fol.9c.
eigne, (y exipu!atu,(y quid venial in vtraq; confi. 64. Feudum.vt homo mutus rintgrt, mediante perfionaj"cudanum.2t.fol. 396.
tarij,confi.S. un. 2 y.fiol.gs.
Euitiompromiffia,agitur ex stipulai, confit. :o.n 2 2.fol. cod. Feudum ex noua qualitate nouum eflicitur. licet alis eet
Euiit.i re, data infiolutum, agitur primiua actionefaitore do
paternum,(y antiquum,confi.t 2. nu. 1 s.fol.t 29.
Feudum ex inuefiitura, ex quaformatur, fuam rcifit naiis,confi.92.num.ifol,sog.

inritm.conf.eod.num. 41 . fol. 3 ).
ftmlo ad Dominum deuoluto , augumentum rettnebitur,
coHtf.eod.nu.44- fol. 134.
Teudttm, quod erat vn'ms Ecclefit,vitum ahcri,deficientzj
Eccle ia.eui vnio fait erat, reuertitur ad Ecclefiam, a>
ijfje
abdicatum. c0nf.eed.nn.s2 fit 36.
Itk i
conccffum.vt vnufijuij'que ilktd acquirere cenfeaturfrofe,fr btredibus,quale eenfeatur, conj.30d.nu.rn, S4>
fol.t37.
FWffiR non includitur fub rebus perpetuo alienari proliibitit, fed efl in commercio, illudq, vcni.donari , ac permufari poteft, cum Domini directs affenfu, conf.14-.num. 11.
13 fr 7-fil. 143'
feud.: i commercio emuntur, fr venduntur, ideo non d':citur contractus nullus.fed doee adeft spes affenfus Domini,
dicitur tare in futpenfo propter bem rcconualidatioitts ex
fuperuenient'sa affenfus.conf. eod.nu. /4/ eod.
feudum non poteft alienari abfque Domini afl'enfit,conf.cod.
nu.i.fol.eo.fr conf.zz.nu. xo.fol. 1 2.
Teudum antiquum potedurante vitafeudataria, alienari,
neeagnati vendicabunt, nifiper mortem alienantis. to
mn pruefferit venditio , valide faca , mediante affenfu
Regio,co>tf.eodem,KU.26.fol.i a-s .
feudum ex pacto in primo acquirentt nihil difert ab
hireditaro,cnf.ecd.nu. 27. fot. 1 4s.
feitda exfailo.fr prcuidentia Principe alicui donata.poffunt alienari primo acquirentt , cuius ccntemplatienta,
feudumfuit dcnatum.qua rations nihil diffrant ab hireditar'-f^qaomodo contemplar dtbeat perfona,traditnr,confeod .nu. 79.fr nu.So.jol.i 66.
feudi amiffio, vbi ture communs non datur, iure Conftituonum Rcgni datnr vocatio.conf.i 7-nn.20.fi 74.
feudorum natura communis in Regno eft, vt tarn mafculi ,
quamfoeminn fuccedant, nififoemina concurrat cum mafculoin parigradu,conf.23.nu.t -fr 2.fd.2t4. communis
statuta attends debet,fi de inueitura non conflat.conf.eo.
. fol.21 4. natura non mutatur , vbi transfertur de
ferfona ad perfonam.confieod.nu. cf.21 j.
Tendu m recipit proprium naturam ex tenore inueititurt.cof.
eod.num.i 2.foLecd.Si quit receperit proft.fr poil mortem
frofilisfratrisfui,fi moriatut tumfiliet, y pnferuntur
fitijsfratris ex intenttone rcifsentis , conf. eodem nu. 21.
fol 16.
feudo vendito ad inftattiam creditorum , pecunia remanet
locofeudi, conf.eo.nu.31.f2t 7.
feud.t tarn ex parte daitis.qum acc'spient'ss, funt profe , fr
heredibus.frfui natura irreuocabilia,conf.32,num.t .folie
2SS. Amore.fr honore Domini.non prttcxtu pecunii con
ced declaratur,conf-3 9,n:i-4.fr nu.10.f2S7.
Teudum emptum.velpro quo prtftatur cenfus libre, cert nuus, an proprii dlcaturfeudum, conf.eod. num. f. 0 r.
fol.eod.fr num. 1 3 fr 4. fol.2S8.in quo opinio Bald.reijcitur nu.12.fol.eod. Vnde dicatur.conf.42.. 1 1 .fol. 303.
feuda ad Dominum deuolui,ex contractus lege prouenit, cof.
cod.num.i s.fol.eodem. In dotem abfque affenfu dari non
pojfttnt, conf. eod.num.t 9f0l.e0d.fr conf.7 S .num. 33. fol.
A+fjfr conf.tot.num.2-fol.s46.
feudum vaffalls, fr iurifdiciio in alterius Barents territorio
haberi poffunt. co>if,47-num. .fol 3 33. Amictitur ob non
fetitam snsteftituram intra annum, er diem.conf.6 0.num.
11.fol.3So. Eftvniuerfitaifacii.frstqu detoto, de_,
parte iudicandum eft.conf.72.ntt 9.fol.430.
feudum planum de eius naturaflat in territorio Baronali ,
conf.eod-nu. 1 3 fol.43 1 .
feuda titlalafubfimplici feudor denomination* non con*
tinentur.conf.eod.mi.i S.f. 43.
feudum ex path eft veluti r.s.refiitutionifiibiecla, conf. 7 S.
num.1t.fol.44t. Defertstr abfqi qualitate htreditarsa ,
conf.eod.nu. 6s. fcl.4S6.
feudo euscio, petitur aliudfeudum, frfie feciss fro Specie^
$tnf.94-Mum.2.fol. i .
-

X.

feudum dicitur antiquum , fi habeat orsginem ai antiqmt

frogenstorsbus.conf.t 0 7. nu. /.ficta.,
feuda franca in Regne plura abfque onert feruitij.tenfxtt.
num. 9. fol.637-.
feudum antiquum, licet ex qualitate noua fiat, ipfiut
tarnenfeudi dominium no dicitur de nouo quefitum, conf.
1 31.nam.64.f6iS. Non amittitur , nifi Princeps drclarauerit, vel voluerit,conf.eod.nu. 94. fol.66s . Ex pacto.fr
prouidensia non cenfeturfeudum nouum inferfona fuccef
foris.conf.eod .nu.i 07 f.67 .
feudum, Caflra, fr Barona , Regis destination* eonftituuntur.conf.i .. .f.676.
Feuda vnica.fifemelfegregentur per Regem, fr rede, nt ist-
itfins pcfjtdterum vniuntur,conf.ecd.nu.2o f.683.
feudatariuspoteftfini affenfu diSfoncre defructibusfeudi im
vita, non tarnen fine eo poteft in feudo constituer* vfumfrstclum.conf.i 36.num.94.&feqq.fcl.70a.
feudi extimatio.quamuis nonfit eadem cumfeudo,nihslominus exelufus afeudipetitione, fivelie repetere extimatie~
nem, repelletur ex vi rei iudicata, fr ta alias deesfum rt
fertut, conf.i 37-nu.ts.f7IS,
feudafiniuntur,& aperiuntur morte,delicto , & refutation**
fr quomodo hecfit de natura J~eudorum,traditur,conf. 1 4t
num. t.fol. 78 .
feudum, quando amittitur,frfui natura non dicitur euinci,
fed perire,conf.eod.nu. 3 fol. 7S1.
feudum, ad Dominum rtnerfum.non eft ampliasfiudutft-j *
conf.eod.num.s fol. cod.
feudi paterni natura quz,fr comparaturfideieotnmiffb, conf,
1 s4.num.1lt.fr 12.fol.823.
feudorum libri originales , apudfratres Prtdicateret confer*
uantur, conf.eod num. 1 4.fei. S 2 4.
,
feuda.in quibus viuebatur iurefrancorttm.rlim dicebantur,
ex pacto, fr prouidemia.irtaxim f eundum Sieulos.Quoi
fuit reuocatum per Regem Roktrtmm, fui dedst pettfta.'t
disponendi,fr in Specie Guidonide Snelo Blafie,quod poffit ilia inter filies distidere.quod ex confiiio Thcciogorum ,
fr Doctores de confitio geftumfuit , confit. 1 s 4. num. 88.
fol, S3 S.
feudum.aptrtum Regi.non reddit cum. oncre fcrxitijfed onut
extinguitur.conf.i s S num.64.fol.s47. Quinim-i nee etiH
amplittsfeudum dicitur,conf.eod.nu.6 s. Et noua imp-fitio oner:s neceflaria eft, num.66. Imo nominata,num 67.
fol. eod.
feudalis contractus nm eft nullus,fedflat in pendent's, donee
fubeft pes reconualidationis per ajfenfum Domini,conf.t 7
num,33>fol.t7S.
feudalitas alicuius corporis quomodo probetur,confit 3 0. nu.
i.frfeq. fol.636.
feudatarius.frfi alium h&redem mii'ttuerit, se tarnen fuecedit,qui ex lege inueslitun vocatus eft, conf, 24. num. 4.
fot. X34. Poteft grauare htredem vfque ad concurrentem
uantitatem valorisfeudi, ccnf.7s.nu.24. fol. 44s Et hattltbcram dipofitionem.conf.eod.nu. 2S f.ecd. Non per
ditfeudum,fi dfrt Domimtm, mortifre vulneratum .
con.3t.tsum.67. fol. 6s. Abfque Domini affenfu diftrahens feudum,illud amittit, licet venditiofit nulla, frnullum transferatur dominium, fr ib's de ratioise, conf. 139.
10 .jd. 744.
,
fsctio.vt caqui in continents fiant,cenfeantur in'fft ,
habet locum in tertj priiuditium, confit 7.nu. :>o .fol.s8Ar,
Non operalur fitper impojfibili.conf. 44..1 S. fol.il 1 .
fideicommiffum conditionalc, in vltim volntate j actum >
inducit tacitam alsenat'tmis prehibitionem , interim tamen.no>? facto cafufidescommiffi.permittetut, confit 4-.nu.
24. fol. 146.
fideicemmiffa ex ratione ampliantur,reftringuntur.fr decla
rantur.ccnf.t S4 num. 34,. fol. 82s. Exclufiuumfmin.x.
rum a d beneficium majculorum remotsorum.eft odiofiimJt
ex commuai,conf.eod.nu. 47. f.S27.
fideicemmiffa refpecbt certarum perfinarum d* agnations
fiers.

X.

fierifnffoists, hf,eed.nu.J4.f.S28.
vfumfrucJum, frproprietati acqtrit, eonf. toi. num. 7!'
fuleicemmiffumfaclum in beneficium defctnitntium.fiut_f
fol. 166.
(oUattroUum defctnitntium tx inftitutore fideicommij ,
Filij legitimi, ab intefato htredes inftituti prtfumuntur ,
ad collatrales eiufdem non extenditur ex Bald. Ruin. fr
confi. a.nu.ss fol. 324.
Tarif, conf.eod. 6e. fol. 829. actum ad bent'dum fa- Filio pro confequutione Ugitime. , qua detur , qutu pr
mili>., vtperpetuo bon in to maneant , quartum gradum
paragiofilitffr concluditttr tffe actionem perfonalem ad in
no excedit} confitod.nu.67. fcl.es e. Deamum gridum,
fiar in remficripu, quodq; in illius ceffione non requiratur
in quo terminatur agnatic,non egreditar ex commuai, cof.
affenfius.confis onu.sf.341.
tod.num.79,fols 33- Anfieri poffit in bonis emphyttoticit Filijfui non vocantur.vt htredes in ffenfus cenceffione , fr
trad'uHtr confit s6.nu.19.f sso.
veniunt ex propria perfiona,conf. s6.num.4f. 370. & nu.
TideiuJJorpotefi aceifere uni.un profideiber,do, confit 9.
S-6.7.&S.fot,37t.
num.i fit 9t. Utfioluendo quicquidfuerit iudicatum-> Filius hires, non conficiendo inuentarium infeudo ex pao
per Stmfronium, non tenetur. alius , quam Sempronius
tenetur habere ratumfactum defuncli,confi.? s .num.t fol.
iudioauerit.conf.i 06. num. 9.fol. s S 9- fuando nonfuit
441 fr nu. 1 8. fol.443. Reuccat diipofitionem parentum
fraftns in indicio agitato cum principal!, de eo notifia
vfique ad coneurrentem "valorem legitim*.etiam in feudo ,
habuit, pozefe tutri tarn txperfona propria, quam ttiam
confieod.num.27.fol.44s. Infeudo ex pacto tenetur adir*
fui principalis,conf.tod. . r 4fol. s s 9. ludtcatumfolui
paternam hs.reditatem,confi.49.nu.64.fiol.476.
eppenit exceptiemm difcujfionis principalis.confi.eod nu.t 9 Filiusfamilias non pete tefiari , j etiam dp licentia patris ,
fol. so 0. Pro Fifco.vel Principe poteft offenere exceptioconf.9.num.2.fol. S3 S. Prohibetur teftri de bonis aduennem difcufonit,contr* Sald.opbonem,confieod. num. 20.
titijs,fiecus de Carenfibtts.vel quafi,fr primum amfol.codem.
pliatur dupliciter, confit so. num.t . fol-868. An ad fiat
T'idtiujo prifumitur eiufdem naturt , cuius efl principalis
califas, patre permitiente,tefiaripoffit,quatuor recenfientur
in hoc opiniones,fed tenia, fr magis communis efl in parti
contractus,ui cedit.conf.eod. zx.feo.
Tideiujfor non poteft agtrt contra confideiufforem , nifiiurt^t
affirmatiuam, licet n'egatiuafit verier, maxime extra*
forum Ecclefiaflicum, conf.eod.nu. 3 . fol.eod. fr nu.4-fol.
ceo principali creditore, confit 1 2.nu.7.fi.s 93.
eod. Poteft donare inter viuos, fiecus vero caufa mortisfiTilia naturalis, non exilente legitimafobole , admittitur ad
tut tefiari codicillari , etiam de peculio aduenbona materna,conf.4,nu. 11 fis 7titio.confi.t s o.num.t .fol. 798. Poteft etiam ex iuiia caufi
Tilia, negaos ejj: feudum,debet immiHi, nifi agnatus in con
tinenti probet contrarium^onf.24.nu.20.fi.223. Marita
donare.frfic filius magni Domini.quod intejltgitur cumi
Iidicis deerto,pracdente cauj't cognitione, conf.eod. num. .
ta, iure confuetudinario Neapolitano,eft libera patria
poteflxte.confis o.num.t >.fol s44- Dotata de paragio non
13.fol.807.
petitfuppltmtntumparagij.etiam dosfit minus legitim Filius poteft donare matri, quando illa non habet , vndtfiuj
confi.i s num.67, fol. 476. renuncixns fiucceffioni paterna
alat, fr inte/ligitur etiam de donatione , que. nonfit in exper Aquilianam ftipulationem,nuum habet ins in caufa
ceffu,confi.eod.nu. t3.fi.S00.
confit i .nu. 7.f. SS7Fines non probantur per verba enunciatiua illius,qui potecJo'
Tilia eft de defcendentibus.fr defamilia,frfinis Ulius.quantem non habet,illa commutandi.confis 1 .nu.21 .f.3St.
do extrafiamsliam nubit.fecusfi infamilia , fr per confie- Finis.fr intentiofiemper attendi dcbe.it, confil. 9. num. 2$.
quens admittitur,cum enerefideicommij, confit s 4 num.
fol. ios.
Fifcus, uccedens alicui , anfuccedat etiam in Iure rumpen-30.fol. S2S.
Tiliatiene probata, nan probatur legitimatio.nifi probato madi teftamentum traditur.confit .nu. 49.f. 7.
trttncnio.confi. j.nu. s fcl.t 9.
Fifcus non habet priuilegium prtlationis creditoribus anterit
ribusfed tantm tacite, hypcthea.fr plura de eius effeitu.
Titiationisfententiafacit ius.Jed non legitimitatis ,conf. eod.
num. 2. fil 20. eiusquefi pojfeffto in quo diffrt quafi
confi. t 7-nu.6s.fiol.1s4.
poffeffione legitimitatis, conf.eod.num. \ 2.fol.zo. fr nu.21. Fifcus auoeat pecuniam pofieriore creditorefine vfiuris, cof.
fol. 2t.
1 9. nu. 3.fiel. 1 90.
Tiliatio lgitima quomodo probetur.con/.eed.num.t s fol. 21 . Fifici interejfe in prohibtiene alienationis . quando confideretur,confi.22.nu.9,fr tt. fol, 212. Per viam reilitutionis
fr tanquam difficilis probattonis per leuiorts probatur, sofi.
multapoteft opponere,confias .nu. S fol. 31 4. fr num. 3 fol.
tod. num. i s fol. 21 . fr num. 47.fol.2s. quia defui na
313. Adfut cautelam gcncricc iura , fr actione! incorpo
tura eft quafi impcjbilis probations , confi e0d.num.S9.
rt infiententijs rebeium , ad tollendam pnficripticnem ,
fol- 32.
confi. 64. nu. 1 7 .fol. 496. locator ad quid teneatur conditTiliationis quafipoffeffioper mortempatris expirt, fr rema
Uori, ob impedimentum fie datum.cum difiinffione,confi.
nes nuda prtfiumptio, cum traclatur antra tertium in pe
titorio, conf. eod.num.3a.fol.23. Quando incidenter iruj
S8. num.t ,fol,49S.
' iudicio ieducitur, fiufficit quafipoffeffio.fecusfi principali- Fifici oppofitiones refielluntur,confieodem,num,i 2 fol. 499. fr
ter eonfi.eod.num.41 .f.24.
num. 14.fil.s01.
Tiliationis fiementia quamuisfiaciat ius,quo ad omnes, nort-t Tifcuseneturfiruilus reftituere.confi.eod.nu. 6 0 . fiel. si 9. Vt
tarnen procedit, quando latafuit inter pattern , filium,
cbtineat editionem, quid debetfundare,ccnfi.97.num.2.fio
tonf.eod.num.71 .fi .
lio S3!. Sefundans infraude.vel in errore calculi , tene
Tili:/mfie allegans, probare debet tarnfipetat, qum fi excitur illum probare,ccnf.e0d.hu.9fi. S3 3fiat,conf.eod. nu. 1 .fiol.t 9.
Fificalesfiunttiones licet perfonisfini indicl/t, tarnen reali>
Tilius quamuisftet in quafipoffieffiionefui iuris, tarnen conftimuera cenfentur.confi.i 03. nu 1 9-fi.ss6.
to de parentum matrimonio,non releuatur a onere frob- Fifcus tenetur ad totale intereffe.fiprehibuit conccffionar,uta
di, quia obfia: prtms.ua naturaflatus, confis, num.22, fio
Regis vti re.fibi concefifia.confi.t 21 .nu.4f0l.ci y. Recipiealio 21.
"
do adhoam.fr releuiu conceffionario regis , uunqua cotra
Tilium naturalem ,fi in testamento pater mpliciter nomi'
eum pnfiribit,licet non vtatur conceffione, cenfi. ecd.nu 7.
net, quando ilium legitimare videatur, conf. 4. num. 1 p*
fol.t 0. Fallit.vt nu. t . fol. cod. Infeudi petitione quid
fol. s 9.
probare debeat, confis 30.nu.zf.636.
" Tiliusfe afferent legitimum ad auocandam he.reditatem.qut. Fifcus poteft, demanio contradicendo.vniutrsitatem repeliere,
probare debeat,eonfieod.nu.js.fi3. In vitapatris Domi
conj.t ss.nu.2. fol. 862. Rem cemmuntm cum alio aliena
nus dicitur,confit nu. 27 fit 61.
re poteft, maxime vbifiua interefl.vt infeudo, quod mit
TUiusfamiliai hodie ex donatione ,fibi Principe facia , fr
pluris veuditur,conf.eod.num.>.fol.86. In vendition^
Vni-

Es

Vniutrfitatii iufUx habet interejfe.cenf.ted.num.n.fol.

todem .
fluminis aqua e de regalibus,confis 9. num.t6.fol.318.Tublici aqitam fojfum in met aifirbere, fr perfice1ttem defi predi aliorum,c>nfi.28.nu.t 4.f. 2 42.
Termina, exclu/a per exiflentiam mafiulorum, ijt defieientibus, non fuccedit ets,fed vente vti vocata pofl eos, conf.23.
num.22.fi.ai 6.
Termina finit agnationis dieuntur.vbi extrafamiliam nubUt
tonfit i+num.2. fr 3-fol. 822. Afeudifuccejfione excluduntur.fr etiam defeendentes ex eis.fr rano traditur.cof.
4nu-1.frfieqq.fol. 1 42.Defcendunt ex corporeprimiparentis.ionfi.i S4- nu.28. f.Szs.
I'cernina, btllum grent,infeudofuccedit ex opinione Ifernit,
confit s*, nu. 33. f. eod.
forma iwufiituru pncij efl , & ab eiui tenore non efl recedendum.confi.23.nu.t3.fi.2ts. Inuefliturefiolita.fr confueta Regit Cancellarie, epro htredibut ex corpore.conf.
eod.nu,3t .fol.217. lege traditj, non poteper Iudicem
rilari,conf.24.n:fi es. fol.23+. Communis inueflitura in
Regno,fi profit, fr b.tredibus ex corpore.conf. 83.num.2t.
r fol. 486.
forma dcret! efferuanda, me ab ea e recedendum , quod
dupliciter ampliatur,confit 03.nu.4fs s o.
forma , data ad certum cffclum confequendum, fi effectut
forme haberi non pcjjit, obfieruatio ferme, remittitur , confi
1 z8.num.ci6 .fe!. 6s 9.
tratet teme: fiorori ad dotem de paragio , frofeudis mater'
nis in Regno,confit s. nam. 4./. 1 92.
frater in feudo nouo de iure communifeudorum non fucce
ditfyatri .
Fallitfi de communi pecunia , vel nomine vtriufqut_j
.feudtimfuerit acquifitum.fi t.tmen adfitfiientia Domini,
confiai ,nu.t 9-f-3t S-fr nu.fieq feo.
fratris infidelitas non debet pniudicarefiororibut in paragio
1 confis o,nu. 2t.f. 34s.
fratris exientia non excludit in totumfororcm fuccejfione
de iure commttni,conf.cod.nu.2 3 .f 3 4s .
fratter in Regnofucceditfratri decedentifine liberis in feudo nouo per Conitut. vt defucceffiombusfiante inueflituraprofe.fr htredibus. confit 31 .nu. 1 02.fi666, LicetiM-i
re communifeudorum nonfiuccedatfratri in feudo nouo :
tarnenfi inuefitura fit,quodfratrerfratrifuccedit.
tune vehtt vtfuccefforfratris,fi , fr prout veniret infeu
do paterno perfucceffionem.proprii fumptam,conf.t 31 nu.
o3. f. 6.Qui non admittitur adpartem,anfaciat par
tem, traditur.confit 36. nu.t 87.fr 1 89.fi.7t 0,
fraude alinant magis peccat.qum qui vere alienoret,confi,
17.nts.17.fi.173.
fraus exfila refutatione non prifiumitur, confi. 7 S. num. 24.
fol. 442 Cire* difipofitionemfiuper feudalibut , ad tria ge
nera reducitur,conf.eod.num.t 9,fol.444.& num.20. folio
4odem. Infeudalibut confideratur respecta aficendentium,
fr deficendentium tantum,non collateraiium,conf. 7 s. nu.
2S.fol.44-S.
IrAudis prtfumptio in donatione reifeudalis, quando ceffitt ,
confi.eod.num. 30. .44S. In alitnatione quando toUatur
conf.eod. num.49.fi.4s3,
fraus legi non eftfaeienda.confit os.nu.21.fi s S6.
ftaudis prtfumptio ceffat, quando quisfiatuerat donare , dit
valeret, quamuis dum donauit fuit morte pruentus,confi
z 1 4..4. fis 87. Ceffat etiam, inJpecJa qualitate perfiona
debiterit alienantis,confi.eo.nu.34.f.6o2.
Tr.11u.tm prtfumptiones remiiluntur arbitrio virorumfienfiatorum.ficttndum aid.confi.1 37.nu.36.fi.7t8. frnu.43.
fol. 720.
fraus in di.ipofitionefieudalium, reSfietlu collateralium non
datur,confi.1 47.nu.48.fi. 78 9.
freceta declaratur proceder in extranco, qui dominium1 ,
aut ius diflinum habebat,non autem in agnato,oonfi.i s 7
tta.43fol.Zi9.

x;

Truclus quando dieantur parsfeudi , fr quit mit effectue t*

fultet.conf.AO-num.i.f. 338. Sparait fiunt burgenfatici
fr in iUtsfuccedunt extranei.fr quid infieparandit, confi.
tod.nu.4.f.eod.
frudutfeudi, pendentes poll Kaiend. idart. an ad Primoge
nitur tanturnen etiam ad aliosfilies pertineant, conf.eod.
num.e.fi!. eod Sunt immunes fiolutione gabeliarum. eifi.
1es.nu.17.fi.SS6.
fru&us benfica an debeantur Juijtnfio.cum diiiinione.cSfi.
1 A-f-687.
frueJus no repetuntur i remedio 1.2. At reficind. vendit,
Kifi in notablit caj'u, quifubijcitur, confil. 137. MU, it.
fol. 72 J.
Tractusfeudi cialiter diffrant ab vfufruBu, fr anfit dai
referiurefibtfruus , velvfiutnfruclum , traditur confit,
136. num. 93. cumpluributfieqq.fol. 7 02. & num. tie,
&fiqt-fol 703fuga ad heiles ebpritenfam inimicitiamfugientit panes eot,
qui bus aufugit,an ilium txcufitt mfelonajraditur, confi
1 36. nu.t e.frfeqqf.697.
Tuniiones fifeales. vita durante conceffii, exigende ab hominibus ah cuius Cafiri.no veniunt in Caflri conceffiont^ .
quod limitatur .confi. 71. um t. fol. 423. num. 2. fr
feq.fol. 424.
Fundus, datus in dotem cum clanfula, (quam dotem prent*
fit reddere, &c. ) anfit rtslitnenda ij>ecies,velpeeuniaLJ
confit 28.num. 1 .f.630.
fundo legato, proprietat legata intelligitur, confit s 1 , . 1
fol. s 07.
furiofius.quatenut congruit ipfius dignitati , potefl donare im
caufiam piam,r in prodigo idem , & infilio Senatoris , fr
idemfidontt de Cafirenfipeculio, confi. 146. num.24.fo
lio 76 9.
furiofits, r pupillus pari procedunt cum prodigo.qui etiam
quod prudenter tefiati sine, nulla tarnen erit prtrfut ipfor
dUpotitio.fiecundiein commune/// opinionem.eof. 149,1m. k
4- fol, 79t. ui habet dilucida interualla .petej teS'.ari
to tempore.quofuror deficit,ty quando teflatur prudenter,
prtfumitur teflamentum faclum tempert dilucidi interualli.confi.eod nu. a. fil tod.
Furtum quid sit, ronf.42.nu.11 ,fi 303.

Fitturus ettentus,quando attendendus,ex Sart.auclor dfi.irtguit,confit 37.nU,62,f.72SG

GAbella,qut filuitur ratiene rei, dicitur patrimenialit ,
non perfonalittConfi. tos .num. is.f.js6. non potefi exigi pre rebat qua vendantur in taberna arcnis, dum tarnt
tint neceffarit pro infir actione Ulis, conf. eod nur 2 3 . fol,
tod. Hon exigltur pro bobut.fr alt;s rebus neceffarijs ad in
rncHonem feudi, confie,n . 24.fieod,
Ceminatio vim habet claufiularum,(metufproprif',ex certa
fcicntia.fr on obfiante)confi.eod.nu.33.f.6t 0.
Cernina confeffio errnea, adhue reuecatur, confi. 1 38. num.
if.fol.73iCenut per enumerationem pecierum , quando reringatur .
confists .num.s.f.s86. Non reflringitur per enumerati*
indiuiduorum,conf.6,n.4.f.78.
Gerundium,quando fat de perfe.inducit disfositiontm, confi
1 7.num.68.fol.its.
Glofi.M'arini Carama ni i in Con.Regni si dubitatio.fiollemnt
XJttUr,COnfil 47,n.l 2.f.7S2.
Gratia Regis inanisfieri non debet, conf.23.num. 32,fol. 21 8.
Dicitur in fiormis ante expeditionem literarum , non quo
ad Validitten!,fed quoad exercitium cxeqnutoris dati ,
confi. 1 31 .num. 9. fol.646. Prineipit, etiam motupropiofa
cia, ipfio iure vitiatur ex falsitate ccufit, fr idem si ex cer
tafiientiafieri dtceretur,ccnf.t 3 1 .jtu.i 1 7 fcl.66p.fr nu.
ItS.fel eod.
Gratis, nunqnam in tertij frtiudicium Rege expedite, inttU
ligun-

>*-

Ufuniur.eonf.i s S -num. 7-fol.ffp3- .^"t noflris temporibus

& num. s 4- folio eodem_> .
tanceduntur, titulorum, inquam,effectiu& venditiones ap- Honor,&fama nobilium perfionarumfuntprotegendi.confip.
fellari debent, cum ob uni m concedatur, ex communi
num. 30. fol. i ,
Doum theorica.confieod.nu.it .f.eed.
Honor-, vel Ignitasfine adminifiratiene . fr emi , fr vend
Gratia Principis inter impoffibilia reputatur in re, nonfilita
potes! , conf. 134. , i.fol. 961 . fr conf. 1 3s '
toncedi,conf.eod.nu.7 s fol.7 o p. Remuneratoriaferuitio. fol. 693.
rum , prtfumitur falta motuproprio, conf. x 46. num. 7, Hoslilitas.y felona probatur affertione Principis.fi in ed>
folio 70s,
fiefubfcrtpferint eius Confiliarij.confi x 36. ', . cum_j
Gratia,ue'conceJo, quando dicatur ad b'eneplacitum confeqq.fol. 697. Priuatvajfaumfeudis.ficut rebellto, fr
cedentis, dtclaratur,confit 36. num. 44. s . frfieqq. folia
felonia.ibid.num. 48-f. 7 00.
69p. fr 70*:' ' "
Hofiilitatis iure nonfiolum hoslia Un.t. fed etiam hoflibus adGrauis Menochij lapfus detegitur circa limitationem l. . .
htrentium licite ceupari pojfunt confi. 1 36. num. 1 7 cun
de refcind "vend. conf. 1 37.nu.66f. 717.
feqq. fol. 698. prtcipu locum habet ,fifragrant bello, bo
Grauis ei lapfus aflerere.tempus contractus effe attendenditm
na illa aftant, fr Itfio, inde priti pejfet, ibid. num. x p.
ad arguendam l.oncm enormemfact 1 locationis, consil,
1 39.num.z3. fol.734-fr m. 99j.73f.
Hois de iure quis nam dicatur traditur , confi. 136. nu. 1 1 .
fol. 6p7.fiblus accepts ad hoftes prtfumitur illicitm.fr inducitfuSbitionemfelona panes accedentem , prtcipu
H
cum hoflibus pugnajfet contra illos , quibus aufugit , fr
pojft impune idi, fr eius bona confificari poffunt,ibidem
HAbensfriutlegium Principis, prtfertur ei.qui pofiea ex"
Principis conceffione corporaliter adeptus eft, conf. 67,
num. xz.fr 13.
,
Hypothecaria quomodo comfetatfiuper nomine debitoris.conf.
num''4fii.'4ix.
Habens titulHm.fr pofieffiinem licetfictam,prtfertur habenti
z.num.s.fol.xo.
Hypothtcafifci in bonis adminiitratoris an incipiat tempore
titulum tantipt.cbnf.s.nu.s.f.Af s.
capi adminifirationis , vel tempore malt adminiflratioJJtredis inftitutio non confluait in quapoflejfione.quia non
nis , conf X 9, num. 2. folio 1 ps Extinguitur perfuccefptobatfiliationem.conf. 3 .nu. s 3 f.26.
titres legitimus non efl legitimus contradictor hircdi fcripto,
fionem reuocab)liter,conf 6p.nu.6.f,4zx .
guthabet teamentum profe quoad imtnijfionem.conf. 24. Hjpothecata res.fi liberetur creditore ai finem vendendi
fr pofiea ex alia caufa peruenit ad eundem creditorertuj
. -f 220. Non tenetur perpetuo ex fructibusfeudi,
non reincidit in priorem hypothecam, conf. . num.4- fo
fed vfque ad concurrentem "valoremfeudi, conf. 26. ,
6. fo\ 2 34lio s to.
'.redes , furint duo , alter clericus , alter laicus ra- Hypotheca.pofiquam efl nata, confiitfine actione perfonali ,
tione clerici Iudex erit Ecclefiafticus, conf. 3 7. num. s fo
onf.t43-num.8.fol.7SS,
1
lio 27S, _
Htres, qui vendit rem htreditariam hereditario nomine %
I
beneficio leg. fr inuentartj, non tenetur de euictione vltrn
IDem eft dicere , volo decedere inteflatus , quod nolo aliud
vires htreditarias,cnf.64.num. 31.fi. 397.
flirede cum beneficio I. fr inuentartj vndente rem hzrediteflamentum condere, conf. 46.num. 1 00 f.328.
tariam profoluendts debuts htreditatis.deinde nonficluen- Idem efl dicere, effe in cenfinibus, fr effe intusfines, confis 1.
te.infubfidium actio contra emptorem competit . conf. 64.
num.i -fol- 3+0.
Idem iuris eft ds iure fuperfeudo,quod de ipfo feudo,conf.64.
num.36, f. 398.
Hiredis affenfus ad confirmandum contraBum nonfimplex ,
num. i 0. fol-3pS.
Ignorare prtfumitur Princeps ea, qui infao confiftunt prtfed diipofitiuus effe debet,conj. 73.nu.8-f.43 s
Htres alienantis, quando habeat actionem ad intereffe, conf.
fcrtim maximi pr:'-udicij , confis.nu. 1 o.f.70.
77.num. 1 4.fol. +67.
Ignorant, fr inultas von donat,nec tarn pacifcitur.qum deRtredi inutilirer legatur.conf 93.num.31, fis 17. Adeundo
cipitur,conf.3 nu.2 1 .fol. 72.
quaft contrahert dicitur.conf.i 43.nu.2-f. 7S 4. Potest ra
Ignorantia prtfumitur in terminis l,2.C.de refcind. vendit.
rificare donationemfaitam defiuncto, confit 36. num.i 94.
conf,i 3 7-num. 32 fol. 717. fr est communis opinio , conf.
1 37.nu.t6.fol,733.
fol. 71 .
Htrtdum qualitat in oratiene poenitusfieparata,non cenfetur Illicit! lucri caufafraudis, fr doli dicitur quis ajfumpfijfc in
repetir, conf. 1 36. num. 120. fol. 704. Quidin legatis,
fe periculum , alias ad iffum nonfpeclans, conf. 4 1 . num.
traditur ibidem num.i 2s. frfeqq. fol. 70s. uidindo27. fol. 300.
nationc, ibid. num. 137. Per aditionem hzrtditatis abfiq: Immemorabilis efi titulus legis.conf.8 .num. ! s fol- p3 . Ha
beneficio inuentartj, fr obligetur creditoribus, fr legatabet vimpriuleg.fr non es} priuilegium hominis.conf. co
' rijs defuncti actione perfonali, non tarnen bona propria hi- .
dem num. 16. fol,93.
redisfunt tacite hypothecata, conf. 1 43. num.3 -fol- 7 S 4, Immemorabilis confuetudo tquiparaturpriuilegio.conceffo ex
Etiam non confecto inuetario,potest excipere de crditofisto
certa fcientia.conf.eod.nu.i s f.94.
contrafideicommiffum,fed non aduerfus crcditores.vel le- Immemorabilis , feit centenaria quando impor:et acquifitio' gatarios, consil. 1 43.num. 1 o.fol.jSS, Htreditas quid n
nem deminij , fiante vitio, confi 4s -nu.sf.S 38.
fit expl'tcatur,conf i ..+.f 2.
Immixtio pecunit efl probanda per crtditorem , conf. 1 3. nu.
Htreditatis petitione agent, fiplen de matrimonio non do*
6. fol. I 38.
cuerit.fuccumbit.conf. 3 . num.40 24.
Immunitatis identitas hominum talis territory , facit homi
Htreditas attfertur ab eo, quern quis nominauitfilium ( cum
nes cenfiri de confinibus talis terrt . confil. s 1 num. 1 2.
effet extraneus ) ilium inftituendo , ccnsil, 3. nume. s6,
fol. 349folio 20.
Impedimentum perpetuum eft, fr diriment matrimonis,m_j
Hs.re.L-s ab inteato adeo teflatoris iudicio izdicatur, vtfieri
inter adulteras, fide de eo contrahendo data.vitunte priort
pti htredes exiimentar, conf.46.nu. 60 f}24.
coniuge, vel machinatio mortis illius,conf.3.nu. 1 76.fi. s 0.
Homines nonpri-fumuntur in vita bonis fuis fe foliare , fr
ex quauis caufa procdons, etiam iufia , fi aduerfetur pacto dicetur iniufiutn,fr de fado, confss. num. 2. fcl.soo.
prttipue mulleres, quarum genus efi auarijfimum, conf. .
Iuris, vel faiii quid conf.eod.nu. s.fol. eod. facti, ibi rftt
z 4.fol. 4.
tonfiilitur condnori per actionem ad totale tntercjfe__, .
Homini prifumptto , quidfif, consil, t37- num.so.fol.721.
conf.

tonf. eodcm.nitm. p. fol. eodem> '.

Impediment inris,velfacti eeus . conf. eodem , num. .
fol. eodem.
Impedimentum qualeeumque tribuit arrendatori iuspetendi
dirions vigore pxffi.confs.nu..f. s oz.
Impeditus cenfetur is, quifacer poterat , vt impedimentum
ce~aret,conf.6z.nu,4.f.3S4.
Imperator.ex fol eleclione ante toronationem, habet potca~
tum adminift randi,maxime attenta confuetudine , consil.
t3t.nu.38. fol. st,
Imperium, jp iur'tfdiCHwnan .qui habet,no neceffario dominiu.
haben dicitur.conf.47. nu.t .f. 333.
Imperium merum, & mixtum Specialem requirunt cetonem
conf. s-i- 3- f-3S6. Et quo tempore fuit conceffum
Baronibus.conf.eod.nu. .feod.
Impetrando aenfum , nonfuicit dicere,fuiy fiupplicatnm
pro parte Petri,nifi probetur veri Petrum fupplicajfe, conf.
t 4. num.6. foi 14.2.
Impetratiofecundi affenfus tamquam inutilis reijettur.fipri
mo loco alius fuerat impetratus, conf eod.nu-7- f 14z.
Impoibilium nulla e obligatio.conf.eed.num. s 4- fit 49. <r
num.ftq. Vnde fideiuor acceder potefi, num. s6.foL
eodem.
Nee bonorum obligatio pro obferuantia , s 7. folio
eodem .
In mls eft actiofctus non nifide tantundem agatur .confieo.
num. 7 s. fil.tsz.
In annuls prs.fia'.ionibus illud.quod deficit vno anno.fuppletur fiquettiius, confit 2t.nu.t 3.fol.6t 0,
In afienfufuper obligationefeudalium , intelliguntur eafiubslantialia.qui inte.'liguHinr in intieftiturafeudi, conf. 64.
nttm.t 0. fol. }ps
itt augtcm:tito,vnione,annexione,fubmiione,fitu incorpora
tion: ame omnia attendenda funt verba titulorum.fieupri
uilegiorstm.conf. tz.num.4zf1 33.
In barattaria requiritur plena prob.vio,& prtfumptioncs non
fufficiullt,COnf.l 36.nU.64f. 778.
Incerta ex poftericri cuenta declarantur, trahuntur ad illud tempus, quofiactafuerunt.conf.14.nu. 66,fit s 1 .
Incidis, emergens,f iuftificatio petitionis, quidfint.r **->
quo differant,conf.3.nu. 27 f. 2.
Ind.'fio vnius loci alterum exclttdit ,actus nonfit reiterabtlis,confcod .num. z.f.+i.
Incogitata.r expreffis difmilia in refcriptis.non compnhenduntur,& verba quantumeumquefini generali, funt feflriiigendi per exprefl,conf. s -nu. .fol. 70.
\
Incompatibile eft aliquem interuenire in contractu ad contra
hznium,& authorttdum,conf.6.num.i+. f.80.
Inkompatibilitt confideratur tarn rrifeilu vniucrfiali.qum
particulari.confit os.num.s.f. 67.
In conditione poieftatiua,numerationis,non conuentionis tem
pus attenditur , cornil. 1 34.. num. 7. fol. 690 . (y num.i 3.
fbl.691.
In continent's confiare dicitur intra id tempusjntra quod hi
re t fcriptus poteft obtiner immiffionem inpofeffionem,conf.
z+.nu,n rfi.ZZO.
In contrarius , minimum quidem verbum fuperfiuum
effe d.'bct.confi z.nu.^.f.i 3S.
In contractu debt innruenire traditio ver, volfiel, confil.
i+.num 39- f-147In contractaus ante omnia mens contrahendi speclanda ,
confizp. :i:tm. '.fol. 243, In eis qudam vero naturaliter.qutdxm vero accidentaliter confiderantur,conf*t nu.
zi. fol. 299.
In crimine corrupti iudicis eft locus poznitentit,confi.p. num.
p. fol. 1 03.
Indebitum quand} dicatur,confi.S6 num.z. f-4Q3.
Indicium quodlibetfeu prtfiumptio debet plen probart,conf.3
num. 16. fol.zi .
In doloverftri dicitur , quifemel rem habuit , & non exhi
bet,quod amplialur, conf. 1 37. num.ns.f7z1.

X.

In dubioftmper prifiumitur donalum contemplation* propri

perfonsL, conf. +6.num 6$.f.77$.
In dubio non eft recedendum proprietate vtrborum . confil.
1 s . num. zz.fol.Soi.
Induca ad diminutionem nonfilent cp;rari augumentum,
confit s4.num.68.fs30.
Indulgentia Principis non compr/Jjcndit alienata.confi. 13t.
num.40, fol. 6pp.
Indultum Apoftolicum Leonis PontificisonceJfum Chriftia^
niimo Francorum Regi , Duci Mediolani , tx to quo effet
Rex FrancUMlo expulfo,ceffauit indultum,conf.1 6.nuns .
66. fol. 16s.
Induftria deceptiua.quando criminaliter txercenda fit, conf.
137.num.67.fol.7z7.
In exceptione,^ venditione.fipecunia non intercdt, nihil
aitum dicitur , tranftatum dominium in rebus , qua
dominij tranflationem continent , tonf. 1 34.. num. 1 1. fo
lio 6pi.
In exceptione rei iudic. idem modus agtndi ttdem perfine. ,
r eodem res requiruntur.fuicit tarnenfi inttrfritatiui
concurrant,conf. 3 0 .nu.z.f. 24s,
Infanspeffelonem naneifii nonpote,conf.3.nn.6z.f.zt.
Infeudatio dicitur contractus, con.44-.Hum. i s.fol. 31 1.
Infeudatio, facta per prdatum prdecefforem, an valeat mi__
pniudiciumfuceejforis.conf.zs .num.z 3-f.444.
Infendis attenditur principium, prima radix,&fundamtntum,confiiz.num.i i.f.izs.
Infeudo nouofraterfratri nonfutcedit, conf. eodem. . ta
fo1., eod.
Infeudit quotfint eontrahent*s,conf.44.nu. 14. f.3ts.
In feudo ex pac~lo,& prouidenti quotfunt perfon , totfume
donationes, & quomode inteUigtur, conf1 31 .num. 1 04,
fol. 667.
Infideicommifs, maioratibus , (yfendis , proui
denti domini ipforum, in vita vocatcrum , de vno in_
alium tranfiata intelliguntur,conf. 3 p.nu z f.zp.
Infirmitas eil intellecius qutrere rationem.vbi habtmusfienfum, confit 3t.nu.130.f67t.
Infifeum iura conditionalia non tranfeunt.conf.zz .num. 1 .
fat zt t. Limitatur num feq. tranfeun: ad extreos
hirtdes, ibid.
IngerensJe actui eilfufpeclus.fiuc iudexfit.fiue testis, & eft
iudicio repellendus,ccnf .num 1 26.f.41 .
Ingratijs imficitur tempus date., * in quo , confit 3 s . num.
12.fol.6p3.
Zngrefi'o monaeriumfucceditfilius , consil. vltimo num. x.
fol. S6s.
I, grejfus monafteriutu, ante ingreum diiponerepoteft, tonf.
eod. num. -fol. eod.
In bis, qut habent iuris refiftentiam , ex communi opiniones
fuicit allegare titulum,(r probare poelonem, conf. 1 44.
num. 7. fol. 7SP.
lu inueslitum ludicio,exifente contradietore, quid ante om
nia inquir deheat,conf. 1 6.num. I.fits 7. >
Iniquum etl , liberis hominibus tolli liberam teitandifacultatem,confii47.nu,2 f. 7pt .
Iniquum efieAicitur. priiudicare dlsponenti,& multo magit
tertio in non cogitate, confizo.num.t e.f.zoo.
Iniuribksincorporalibus fuicit fententi ad priuandunuj
quem poeione, tandemque acquiundam, confie4. num.
zo.fol.3p6.
In iurifdiionalibus conceffts , femptr intelligitur refernata
fuperioris authoritas , itavt pottaliorum iurifidittionem
fiupprimere, confil. is. num. 7. JW. is 4. & conf. 4$. num.
8. fol 33S.
In Calendando Itfione vltra dimidiam in venditione,atte
ditur tempus centralius, in locations vero Jecus.conf.i 38.
num. 33 fol 7 3<S. Et declarantur DoUor. in bac materia
Icquentes-tbidem .
In Ufionis materia nonftmper attenditur tempus contrallas
tonf. 1 3 7 . au- s 9/ 7 - J SSf n " o ' fi 7 z
I

x:

fnlucris nuptlalihus duplex disfcfitie de iure communs hx- InfuffiatieJpiritus vita fit, refecfis expenfis , fr qualiter pr
betur ntmpe C.fr auth. /, tu .. i.fr 2. ftl. s 74
cdt, ' quid in Regne Neapolitano, conf, 142. , .
fei. 7se, Pit in Regno abqut caufe, cognitione, etiam da
frfiv*ta partis negligentia, conf. 1 ^. . -fol ?so. Etiam
/ maioratu perpetu inteiguntur tranfuerfales, etiam quod
pofl oppofitionim peremptions inflantit, ibid. num. 4. folie
maioratus prefilifs , fr dtfcendentibus expreffus fuirit >
ledinuj .
quicquid altj txislimauerint,confit 2,num. 4 f.127. Quo
rum diiiis reipondetur num.i 3. frfeq.f. 1 28. uomodo InfufiiSienibusJc iure non ixprefs proceditur fimili.militant* eaiim ratione,conf.1 at .num. lof. 709.
Juecedantfroximiores vltimi decedentis,remiffiui, ibidem
num.j.f.izB. In toante omni confideratur Iineaperfeni.in maioratttsfundatus ejbid.num.9, f.eod. Orde
Exff.veteri.
fueceffiuus in Hie attendtur, ibid. num. 17. fil. 129. Pre Intellect'us l. fi cum Vindtretff.de ftgnor. ad. cenf. S4. UUM
11..(dem conferuationefemper intclligitur extenfio de cafit
28.fil. 363.
Ad cafum.fr de perfina ad perfonam, ibidem num.zsfeIntelleelus Ladeo ff.profocie,eenf.o. nu. of. S etS.
Intelleelus l.ium qui i.t.jf. di in diim adteciio. tonf. t*6.
Jie 130.
2n matcria Capit. Regn. non requititur vis aciualis, fedfunum-s.fil.623.
fit, quod de facia quis'fpoliatusfit, conf. tos nu.z.f, 769.
I momentneis , vtin tradition:, non proeedit regula , qui.
Exf. infirtiato .
incontinentifiunt ,ctnfentur inefft, cenf. so.numt. 34. IntetHs l. filia ff.filut.motrimen. cenf. lio. num. i.
fil. s !S.
filie 360.
In omnibus contraSibus aieil conflitutum , fr prtca- Intetleus l.fi itaquisff. de handib.init, conf s8.nu.26.
rium dc fiylo Notanorum , consil. 147. nu. 26.fol.780.
folio 376 .
mperfin.tlit.is i pirfinam p romijforis vitiat obligationim > Inttlleus I. paterfamiliasff. di htridib. init. cenf. i.nu.
$2. fil. st 7.
conf.1 3 1 .num. i 3a.f.672
Inhabilis adfucceitndttm afcendentibus reteliibut.non i in InulUBus l. conficiunturff. dt iur. cediei. cenf. top. *!
i fi. filio S79.
bbilis ad recipiendum donatienem forert, confi 36. n.
i .fol. 7i .
iperfina illuri.fr in digmtatepota , fujficit effe taiem ,
Exff. noue .
Intelielut Lonnes f. Luciusff. qui infraudem credit, tonfi
vtdicaturex caufa donaffe, tonl. 146. num. 27. fi
1 17 num. 1s.fil.s9a.
lio 769
In prtficriptibiliafuntacquifibilia.fr quomode, cenf. s.num. Intelleelus I. 3. $ duttut aquoff. de aqu. quotid. fr ,
conf. s.num.i 2. fcl.;.
. filio 83.
In neufatiene iudieis Unis caufafufcit, cinf. tat. num. t. Intelleelus l. qui ta mentiff. Je funis, conf.. nu. 1 2.f. 1 oe.
Intelleelus Lt.ff.it nundinit,conf. t . - a. f. 6 9.
fei. 709.
In Regno procediturfummar.fint Ihtpitu, frfigura iudtcif
tonf-2.num.o-f 8.
edicts,.
In Regno nonfuit recepta Bulla Pf V. it ctnfibus, conf. 41. Intelleelus Li .. fi adtrfus rim iudicata, cum limit. ConfiL
I .num. I0.frfiq. f,08 0.
num.37-f.30t.
In Regno Rex didtur Bominus perfinarum,cenf. ios. num. Intelleelus Lin vtnientis.C.dt contrah.tmpt. conf.i 29. numi
3.fol-36e.
7. filie 633.
Intelleelus 1. 2 C.fipropter publicum pinfitatienim , vtlali
Infignia cur inuenta.eonf.t s O-num. S7 f 8 28.
caufam,cenf. 1 26.nu.27.fa20.
Infimplici non eontinetur mixtum,maxime in contradibus,
Intilliilus auth.vxen C. iefecuui. nupt. conf. in. num.
fr odios.conf.ia.nu.6j.fi so.
it. folio s 7 9.
lufolsdum obligati licet pecunia ad vnum pertunerit.fr inter
e s cenfeatur alterfideiuffor,alter principalis,tarnen refpe- Intelleelus I. t. . qui petant tutores, vel curateres, conf. 96.'
num.ts. fol }2.
fn crditons omnesfuntprincipalis, consil. 6. nu. s.f 78.
Inantia perempta non prit ius partis , fid tantum pireunt Intelleelus auth. cui relictnm C. de indicia viduit.tell. cenf.
78. num. 3. fil. 069.
aa erdtnatoria,eonfito2.nu. t. f. 7 s . Sifit perempta,
Intelleelus l.fin. 9.fi tomen C. de temp, appel!, in materia
quinam effeut rtmaneant, traditur conf.20..num.97.fi
fatalium.anilla currant in Principit Conciilorio, confiaf.
lio .
num. . fol, 386.
Inantia non currit in quatuor cafibus.conf.1a2. nu. 7. cum
Intelleelus l.fi.C.de litigiefis,conf.i o i .nu. 7f-S07tribusfiqq vfq. adfinem.COnf.f.7S2.
Inttlltus l fecunium refjbonfum C.de contrah .fr .
Jnitutis pluribus hiredibus.quibufdam ceniunUis,altere ve
Sl'tpulat.COnf.l 09.HU. l8,f.S7a.frnU.2l.fr 22-f.S7It
to difiunblimjitreditat quomodo inter ees diuidendafit .
tonf.s8.num.23 f. 376.
Ex Authentico .
Inrumentum.profe babens.funiatam habetfuam intentio- Intelleelus auth.de nttptijs,$foluto,conf.t 1 2-nu.t2-f.s79.
uem,confi 7. num.i f. 69. Tradens rei pffcffioncm, traEx vfibusfeudirum .
dere videtur,cof s.num.t o.f.282. Contintns habitum Intelleelus cap.t.defratrib. dt . benef. inue. conf \oS.
alia ex caufa quam ex vera, non diciturfimulatum,conf.
num.it-.fil.8 09.
4r3.num.3-f.3es. Non redditurfuipecTum,ex eo,quodali- Intelleelus cap.interfiliam.fi defeudJef.mil. conj.20.numi
eui testes tn illo adfcripti contradicant.fi alij adfint, prel^il.203.
r 1er eot,quifujciunt,coHf.a3.num.2*f.3o8. Redditum Intelleelus lacobi Beluisij ad cap. t. quemadm.feud. ad fi
liespertinent, quod loquatur defeudo nonfblm neuo ,fed
erditere cancellatum debitori , an pro cancellato habendi"
etiam paterno.vti communis probatur, conf. is*, num. 9.
fit.fi in libro Notary appareat inrumentum incorruptum
fil. 82$.
twnfioa.num.ia.f.331. Ampliatur num.33.f322. Ratione wins hen,fr minus anterms altero reputatur,conf.
ja.nu.3.f.3tf9.tl diuerfum contrailu,conf.i 37.1mm.
Exfeilo Decretalium .
Intelleelus cap. . de rmandat, infexio, conf. i\o. num. tl
o. filio 72.
Infubitutione reciproca , facia inter maiores , fr mino
folie sss.
ns , an excludatur pupillarii 1 confil s 8. nu. j. /. 373.
Ifffucceffione cob ".redis coniuni , frfubituti , fimul pr tEx Confit. Capirul, fr Pragm.Rtgn.
firunturfubfiitutis tantitm , confil. ss, nu. a. fil. 376 Intelleilut Andr, in Conflit, litentiam, adprobandum dot*
e
riun

"

X.

facitfeudum effe breditanum ,et>nf. eid .num.9-f.eodem

L.,
Iure communs facialfeudum ex patio , confi cod.
num.t q.jo'.eod.
Inueiturafeudi, vaca'uri per mortem iure feudorum per*
mictitur, fr prtcisi cb:igat inuiflienttm, vtfiolutndo intereffe non libereiur.confi 131 .num. 2. f.644. paitaftudlt
vacMuri, feudo aperto,eius concetfto retrotrnhttur ad diem
faiti inuefiitur ccnf.ecd.num.4-f ecd. fien filtern per p*~
resQurit, fed quandoq : per extreos prebari pceft , cr-nfi
X 31. num. 1 1./. 64e. Non rcquiritficriptnram, fr quid
in Regno, latijjim dtffefittur , conf. ecdem, num. ta.folif
eodenL->
Jnuefiiturt Demini de remotiori agnato cum proximicrii com
fienfiu, ineft affenfius Oimim, fr expenditur reg. I. adopti
non iure facta ff. de adopt, conf. is 7. numer. 33. fetil
SS7Inutilif cireuitus euitandut,conf. 1 S2.num j. f. 820,
lo.Pabr.defr' ccmmendatur,conf.82.num.t 4. f.+sa.
Is, quifuit affejfor m caufia, non potestpofl:a ejfe iudex in ,
conf. 1 41 .au.s.f. 749Ifer, doth, feuda effe inalienabilia , declarator , conf. 14,
num. 2t. fol 144.
Iudex laicus e iudex competent, cenf.S.num. 32 f. os- 1>
Regno ccgnojeit, quando clericus excedit modum folitutm
in exaitione decimarum.ccnf.eod num.33 f.eod.
Iudexficcularis.fr ecelefialicus quandofimul iudicant , ab
ipforumJententia appellator ad iudicem ecclefiaflicum>
nonfecularem, conf. ST.nu.t.f. 277. Ratio reduitur ,
feq. declaratur num.t i.fr 12.fi.278.
Iudex, quando pojjtt panam. iure latutam,exeedcre,c onfi
i
12. fol. }}0. Ex eeio potefi dilationem conceder^
etiam nonpetenti,tonf.02 nu.t 3.f-38.
Iudex origin'ss.vcl domicilij an cognofeat de delicio extra ter*
ritorium, confias, ira.a f.. :. t .
Iudex non petefl indicare Ueitc de eo, quod non potnifit exprefis,confis e num. 3.f. 476, Quomedo torfirmet tutorem
datum maire,confi 93..6 f. stsfr faire! ctnf.eod.
num.7.f tod. In materia educationis , potefi ex caufak
volntate patris reeedcre.confi ecd num.22 f. st6. At _
tenetur confirmare rai: . .-,
,. .,.-,.< per malrcm, confi
tod.num. 27.fi. fi,
. '
Iudex exequutionis pote (pgnofcere dinullitate fententU,
adfine/nfuspendendi exequutionem, conf. t o<S. nam.t 7
fol. 5<So. Adinftantiamfideiufiorifiudicatum J lui eon*
demnati, exequitur ex eademJententia , fr proeeit con
tra principaltm , licet nonJabdieum , confi. ecd. name, if,
folio eodem.
Iudex, admitiens ins offerendi aduerfus affecurationtm-j
de temeritate reprehend potest , confil. 12s. name, y.folio 921,
Index , >vel arbitrer quandopojfitfidem prAltare probationibus perfuafiuis,confi. .1 37-num.2s.fi 716. Nominatus pet
partem, non pote in caufia interuenire tanquamfuectutm
ex nimia confidentia. confit 41 .num.t . f. 74S. eu '..tu*,
vtfiuffedits, quandq nimisfie fauorabilem pro parte often*
dit, fr idemfi animse proctjjit, frhoc eft arcitrariunt-j
confi. 1 4 1 . 8. f. 749. Potefi recipere donationem remu
neratoria ex feruitijs de pretrito ante officium aiimpt
fr declaratur Tiraqu.in l. fi vnquam C.de reuoc. donaU
conf-t 46.num. 1 1 /. 76.
Indices, in magna dignitate ontlituti, quifint, confis 3- nu.
9-fol.3S<.
ludicis arbitrio relinquitur, an tacitafifuiffent exprefio-* ,
Princeps coneffurasfuijfet.velfialtem durius.confi >.nn.
i 7. fol. 7 i,
Iudicem effe in caufia propria aliquUo permiitur,confit e$
num. is. fol, s s .
Indices facilitates admitiere non debent.conf.i 4s. num.47,
fol. 44.
ludicis animiis.ex quibus ad credendum^vel non credendU.
Inuei:,,rapro hiredibus ex .rfore ,fiecuydnm Regncola^
tndacatur, conf. 1 37--37-f-7t S.lius arbitrio rcmicUtuf

ritm.fr donationem propter n aptin e]f iJim,fed reject*.

iurifdiclionis dijferre, conf. 1 i . 4.7 /. S 78.
Intellectas glof. in conit-dotarium fi verk, confi.eod. ,
12. fol. S 7 9Intellects con-lit. foriudlcntorum , confi 146. num. 9.
fol. s+p.
Intellens cap.mnlier dotarium in verb, dicatur (umft ,
Conf.eod-num.13. fol.sso.
IntellsHus cap.conuentus, eonfiot.nus.fs47.
Intelhcus ad verba Pragm.diu Thori,V3.data,donata, fr
e %t.conf. 47.nu-t 1 /41 4Intellttlus ad verba Peregrin! in tract.de priuileg. fife, eonf
146. mm. i t.f.8+9.
Heliana vide in verb- lex , in verb, auth, fr in verb.
textus.
Jntentlo contrahentium quomodo probitur, eonf 92. num. 3.
fol s ^ .
Intentio, fr fubantia eius.qitodfieri intenditur, funt atfendend t, confi loo. nu.} s fi. S 72,
Interdiinm d'tur eriam poffidcntifeodumfine affenfu.fifeu
dipff'fiw ,bslh'nr, confit .. 6. fr 7f. .
Interdidum vade vi non d.aur contrajingularem fucciferem, fridem in r;;mdio cap. reintegrandi, canf. os.i.um.
4, fol. 41 s,
Interdtclio bonorum in prodigo quid operetur f eonf xso.nu.
as. fol. 80,
Inter regulan prohibitiuxm alienation'iifeudi , fr alteram
eiufdem ftf.nijfiuam, datur media, <u cfi,quando Sfieratur ajfenjm.confi 1 4-. / *./ 1 44Inter nolle, fr velti datur mcdium.qnod eft.non noUe.conf.eo,
num.t .f eod.fr confi 47,nu. s 1 f-789.
Inter pactum addiciionis in d'nm,Ugis commifihrit, frde retrouend-n io differentia, fr conformitas cum conciliation
diaerfarum opinionum,conf. s 4- nu.27.fi. 363,
Intereffc hgatorum quaudJ.fr qatrliter deveainr, conf. tS.n.
12. fol. t94. Pro paragio d'berur, cotif.so, num. 27 .fol.
3+0. Non totale quomedo conjtierttnr in (inductore ob im*
fedimentum locatore prtttum, conf S S. num. 2 fol.49p.
Totale comprxficndit , etiam lucrum, conf. S8. num. 9- fo*
llOSOQ.
intereffc AffcBionis est confiderabile, conf. 1 2+.num. 1 3.folio
il 9. Voluilatis infiudh.fr offices ejl confiderabile, conf,
t37.nu.4f.71 3-fr confit se.num. 22 f.864.
Interprttfit late in bneficijs, fr dignitatibus, conf. 7,nu.
20. fol. 90. Non fit contra ftipul.intem ad euitandum^j
atlas nal(itatem,lict regidariterfiat, conf.s 4 nitm.t 1 .fo .
lio }6i. lila facienda e.quam venfimiliter contraben-,
tesfeciffent, confi 23.nu.t 9.f. at S.
Interpretlofieri nonpote centra rationem legis , cenf 20,
natn-8o.fr s t .f.20s. Ab int erprtalione Regis non 1 re,
edendum przeipui in l. ab ipfifaia, ibid, num. 7 s. Fit
. contraeum, qui fie fundatin verbis contractus, conf. 1 36'
nu. t2i.fol.70s, cd an procedat in donatione traditur'
ibidem num. 126.
Interpretatio eadem fit in Regiff munificentes , qui in vlti*
mis voluntatibus,& valtdum eft argumentum de vno ad
aliud, conf l ft -mtm. 109.^07. Pr feripta dcitar cjfe
textus legis.cnfi.i st na.28.f.Si 0.
In teamenttfieri potest actus irreuocabilis, qui tamem ta
leat i vtinur vinos clbrtus canf. a4, numer. 43, folio
'
***
Intestatus quis deadens, ilium intlittiere videtur.qui ab in*
tsfiatofuccedsbat,confi.eod.num.6.f,324r.
Intrinfeca ag'uficuntur pet extrinfieca, confi 137. num. 42.
fol. 7 i 9.
Inuentarium in feudo hereditario non remut, fiecus inftu, do non br.'ditario confi 7S- n'im.t 3,f. 442,
Inuein di U aliena, datar actio contra i/iueflicntcm-j ,
fr fi inueilitnt erraue it, confit, . numer. s 7- joli*

gm frifumptitnibut tredatur flen, necne.conf. 137. num.

54. fol, rat. Eius .wthoritas.quod alius illegitimum reputartfur, faeit legitimum,eonf.t +d,nu.} i.f.770.
Judicium magis integrum,^ Veritas magis lucidttir, vbi
fluresfunt udices.confs.num. sf.70. Ex tribus confit,
fcilicet [ttdice.achrc, & reo, & aliquo deficiente, non erit
indicium, conf. 17. num. -fol. 69. Terminandum est
primo pefftffore.fr contra nouum extqutndum vigore
tap.conuenttti, conf o i ,nu.6.f. 547.
Indicio intntate vigore Capituler um Regni laico contr
tlericunh plur.its dteifum non effe locum declinaterUfori,
tjr de rtionc,eonf.t *$.nu.i .f.76.0.
lnramentum e indiuiduum, conf. . 1 44. f-4S Df~>
non centraueniendo,fi contineat claufulam,nonfolitm ra
tine ttatis.fed ctiam ex quacumque cauf,txcludie omni
defeiu/v.co-if.c.nu 1 3. f. 80.
luramentum, velgtneralts obligatio non impediunt dominij
tranflattonem, conf. 4-.num. 0 f. 1 49.
luramtntumfidelieatisfingulos ciuet aftringit ; fed anligtt
nbfentes , traditur , conf. 1 36. nume. 22. 23. *
/*
lio 9S, . . .
luramentum quodeumque t, nifi adfalutit tterns. vergat
isipendium,feruandum est,conf.43.num.t o f-3oS.Vacit
valere actum eo modi, quo potefi, conf 109 num. 3 ) fol.
\ 67J.Tellitfollemnitate infiuuationis,conf. 131 nu. 30. fol,
649. Habet vim elaufuU derogatorii, etiam in contraStibus, confecd nu.30f.ecd.
luramentum homagij debet haberi fro prtfiito quando per
vaffallum nonfistit iud prtlare, conf. eodem, num. 87.
folio 663.
Iura exorbitantia dt iure communi nm habent locum in eo ,
qui habetur pro tli,eenfis6.num.2S fit 6t. Conditiona
lly ex contractu an tfanftant infifeum. Doctor, varij.conf.
23. num. 23. fol. 2i .
Iitra.qui atuuntprimum teftamtntttm perfeeundum reuotari, inttlligendafunt ,fifecuttdumfit validum , ex quo
tacita legatorum reuecatie inducitur, conf. 46 num. 1 S.
fit- 330.
..
Iurafeudalia quatenusferuattda dt iure cannico, conf. 74num. 2. fol..
/ura.df ationes loco nan circumferibuntur, conf.tts, num.
2. fol. s 86.
tura , &fiatuta,prohibentia oficiales accipertmuera , non
procedunt in confanguineis,r * duobus alijs cafibus.conf.
S46.num.8.fol.766.
Jura, & Capitula Regni Conflit.traitantes de probations
facienda contra indices, requirunt commiffionem, vbi Of
ficiates non laborant maUfam.t.r tefies debent effe Syno
dales, conft . num.1s-f.767.
luriiclio eft iuris publtci,conf.37. num.28. f.279- K*e
in ccmmercio, reeipit tflimatienem, conf.eod. num.eodem.fol.ecd.
1
lurifditonis Propriett nihil commune habet cum proprietatefeudorum.conf. 47.ntim.ro.f. 333.
Iurifdiiio intclltgiturfemper tumulatini.nonpriuatiui con
teffa,ni ipeeifici id dicMur.conf. 4-8.num. 4. fol. 33S.&
. . :s refidet panes Regem, quo velutifonte^,
fuit, >refluit,conf.76.nu.8.f. 464.
lus, alteri qutfitnm, tollerepartntibus non licet conf.3.num.
43.fel.24.
' lut alterius tollere Reg! ncn licet,nifi publica urgente, & netejfaria caufa, tunc citare debet eos , quorum inters!,
quod dupliciter ampliaiur, confis .nn.ta.fol. 70. lynum.
s 6. fol. 71.
lus agendi habens multo magis habet lut retinendi,confit 36
KUm.t7Q. fol. 7e>,
lus nouumfuperueniens poft[tntentiam potefi difcuti,<y traitari, non ebantefententia, cornil. 1 36. nu. sS8.f.7io,
Jus conditionale regulrster non trafmiiitur nifiin contratubus, vel ex cnicftnris > conf. 1 36. nom. 146. * 149.
fol. 706.

EX.
lut acerefeendi habet locum.vt quit non decedat pro parte te
status, pro parte intestatus , prtfertim vbi incapaxfutt
infiitutus cum capace.conf.s o.nu. 14.fi 349.
lus adeundi non tranfit ad hiredes, conf9, num. 3.f.42 0.
E mere de iure ciuili , quod Princeps tollere pote , conf.
s s 2.num. 7. f. 812.
4
Ins deium, licet fit effe poems laicum,ptefi tarnen
tfle panes cumfruttus,& commoditas,conf.s 16. num. s.
folio s 90.
lus extin:lum non reuiuifcit amplius , fed requiritur
Confiitutio.conf.i 4s -num.47.fol.S44.
lus hypothec* eft habit* ad dominij tranflatitnem feruatit
feruandis, conf 64.num.9f.39s.
lus in re non coniiitnitur per perceptionemfruituum , implicitam ex donatione ,fed eft perfinale , conf.' tlf.
num.4 fol.iSp.
lus in corporate proprii nonpoffidciur.conf.64. nu.18.f396.
Nihilominut parie tnterdatum vnde vi,Cr omnia interdi
cla,conf.s44.nu.4.f.7S6.
lut trantorium ad hiredes extreos , non tranfit ad
fifeum, fjr quomodo procedat,conj". 64. num. 1 . fol. 394. r
num. 8. f. 39S.
lus offerendi reijeitur in ffecurationefaucre dotis.conf.i 24.
num. s. r 6. f. 1 9. An competas creditoribus contra*
multerem, potentem affecurationemfuper bonis mobilibus ,
*jt> mercantijs, conf.eod.num.tzf.6i 9. Cempetit, quando
affecuratio petiturfuper bonis magni redditus,conf.eod.nu.
i S.f. 620, Contra mnlierem, potentem affecurationem,
creditoribus tx perfina mariti debitoris fecund
Bold, r Caftr.fibi contrarios, conf. 12s. num.1. & 3-fol.
620. Non competit contra affecurationem, conf.eod. num.
S-f.62t. Et cur num. 7. f. eod. Et e communis opini
& fecundar earnfuit iudicatum in Sac.Conf. conf.todem
num. s s.f. 62s.
Ins pifcandi eft de regab bus.ad regis dignitatem tjeitantibu*
conf.74.num.2,fol 436.
lus reempttonis veudi.cedi, vel alio modo d libitum dt eo dk
fponi potefi, cofs4 nu.44.f36s.
lurifuperfeudafidelitas inefi, conf. 64.nu.t2. f-3 9S.
lufiitta Rcgiarum prenifionum efl , decidendo principaliter
complert proceffum in indiciojpJij ante difcuffionem exec
ptionis Pragmaticn,conf.68.nu.2,f.4i 7.
IuSlipretij oblatio,facta conforte in materia tarnen comma
ni diuidundo,excludit extraneum lieitatorem, conf. s 26.
nUm.12.fol.623.
Iufio pretio oblatofecundm communem tftimationem , non,
admititur tertins etiam profito inferefe .qui offerat vltr*
condignnm.conf.eod num.13.feod.
luftum pretium iudex debet arbitrari , aut iudicis arbitrie
commiUere.conf.t 26.num.9- fol.62 3. Et quando dicatuf
num. . Et quomodo cognojeatur num. s . fol. eod. Et
quod non dicatur quantum ab alio reperitur num. 14. fol.
tod. Sed iud diciturfingulare,conf.eod. num. t s fol.eod.
Et qualefit,conf.eod. num. 9. f 624. Nee attenditur in
fubhaftatione, conf. eodem, nu. 24. fol.eod*m,& num. 2*.
fol. eodem.

t
LApfusfataliumfirmarfintentiamwcfinonfuiffet appellatum,confi .- 3 fol. 3s 7.
Laudum arbitri non transfert dominium.qrtia non efenten
tia, parit exceptienem rei iudicatt , actionem de
tuit~lione,at iudicati, appellatur,confis 2.mm.2.Cf 21
cumfequ.fol. 3SS.
Lefio arguit metum, conf. 1 7 7t. fol sS6. Non confiderutur, aufia principalis concejjtonis fueruntferuitia , conf. 39. num. is.fel. 289. E caufa rifioluttonit
tontrniim, een/ii. s 04. nu. 4. fol. 6s 3. Eiusprobatio ad
mit-

<
I

x: r '

NIE

tnittttur in venditioni, fait*fubhalta, conf.t26.nnm.28.

fit. 624. -vitra feflam attenditur infubhafladone, cont'd,
tod. num. 29. fol. eod. In predo probatur per eJtimadonem commu/tem, non singularem, conf.eodem, num.31 .fo
lio 62 s . Non consideratur in donatione quiafatit efl, vt
donatiofiat libere, conf. 136. num.184: & 18s.fol.710.
hoc pricipu locum habet in ea donatione, r renciatione,
quifit ab to, qui vult profeffionem emiere in Religiont^j,
ibid.num.1S6.
Lefia enormifftmi, ratifican! contractu! circumfcripta Itsionisfeiend non reddit fe alientan Usionis remedio , &
plura in hoc, conf. 1 38 .num. 1 4 ./. 7 3 2.
Legatum, factum filio fub commemoradone pairis, & patri
potefiatis , videtur directe patri relium , & reliclunuj
monacho fub commemoradone Monaflcri] , directe videtur iMonafierto reUcium , cont'd, l.nn. 7 j.f.16 } .
Legatorum piorum excquutio Sfeiiat ad Epifcotum, edant-j
si id teflator vetucrit , condl. 37. . . * num. fequ.
folio 27S.
Legat, fideicommijf* reuccata intelliguntur per feeundum teftamentum inualid:im,(j- minus follemite, quando
exprefsifit reuocado, conf46. nam. 6 7. fol. 32s. modalia
reuocat* cenfintur , fublato modo , cornil. 40. num. 9s.
fol. 32S .
Legatum, fa-Bnm quibufdam hircdibus fpecialiter in teft ment, ab ipsis prrftandum erit, licet omnes in eodicillis
grauatifuerint.conf. sS.nu.t t .f. 374.
Legatofeudo, vel in eo instituto extranco herede , debetur tstimado afilio, vcl ab agnate fuccejfore, conf. 7s. numer.
is- fol. 443.
Legatum afiimationisfeudi, fafum marre fecundogenito ,
dsbetur deducta legitima in beneficium primogenitt , cum
decifR.eg.Collu.conf.7i.nnm 2 .f.44S.
Legatofeudo, an debeatur tflimatio ! conf. 77, num. 20. fo
lio 46S
Legttum, factum "jiro vxori, in dubio non compenfatur
dote,conf.78.num,2o. f. 46g.
Legansfructibusfndi pereipiendis , feu prtfiandit ab alio ,
non intelligitur legata Propriett , nee vfusfruxt , maxi- 1
nie si non omnesfructus ,fed certa pars dlorum relinquititr.conf.i s l- num,\ri.f.SoS.
LegitimUmfc afferent, quando Ugitimititt el fundamentum
fut intentioms, situ agxt, siue excipiat, probare dtbet, consil. 3. num.z.f.t 9,& num. 10. fol. 20, run obftante quasi
poffeffione in matrimonio clandestino,^)' nu.z 3.
Legitt'T.itas dependet matrimonio,qtfacti fsl,& non prs.fi*mitur, conf. 3 -num. 3. fot. 1 9. & n*m.7.t.& 9. fol.eodem.
Eft preiudicialis, habetq.prefumptiontm natura contraria
fecusfiliado, conf. 3. num. 18. fol. 21. Eiusqmfi pofftffio "B releaat, conf. 3' nu.24f.22.
Legidmitads, & filiadonis materia confinere potepetitori,
& pojfefforium, & a rticuli de vtroquefaciendi funtonf.
3-num.33 & 34- f-Legitimitt non probatur , quodpaler nominetfilium legidmxm.c0tf.3 nu. s 4- fisi.
Legidtnitatem oportet , vt testes dponent per actus pardcuy lares, filio legitimo tanam,& non alijs conuenientes,quod
ampliatur de rutione,conf.3.nu.6sf.27.
Legitimitt ex quibus probanda ad auoeandam hireditatem,
conf 3. num.88.fol.32.
Legidmationem.r tefiamentum producens.tunc eit in poffeffionem immictendus,quando legitimado efi inuulnerabilit
conf. 3. num. i ssf.4S.
Legidmum factum dicitur, quod eftfecudm leges, & ntt, & quodficusfit, nequit legitimum dits, conf.3. num.
1 79. fot. S I .
Legitimus filias dicitur, qui ex iuitis nuptijt defeendit, alit
dcuntur naturales iUigitimi,conf.3. num.i 2.fol, sz. &
19s. fol. S3Lex. omnis actus debet interprtariat* fit in danum tertij
conf.2o. nu.22.fol.20i. Prohiben! impugnan dispefitiQ-

nem i Rogs factam, prohibe: omnem aBum intenti , qu*

illa jisj fitio impugnarifoffet ibid. num. 34. rfeqq. Poteft introducen pro bono publico , vt quit oequirat dornt
nium bonorum dtulo.y bonafide.etiam non Domino,
r$> iddem pro bono pacis potefl Rex mondare , vt obferut
tur, ibid. num.s9.tyfeqq. fol. 204. Non difiinguent .g
neraliter debet intelligi, ibid num. 72. Faltapro bono pa*
eis non dicitur odiofa , & talis diciturfifiat ad remtuendas Utes, ibid. nu. 77.&79- Vtant fieri innouadonenu
liti moueritVtprebibet, defato.nec de lure moueatur controuerfia, ibid, num.86, er feqq. Innid non potefl
diofidoni legis HU , ad cuius caufom verba legis non daptantur , ibid. num. 94,
Legem vfufaie receptam aeganti incumbit probandi
conf.41.num.40, fol. jol.
1
Legum correioin dubio non prtfumitut, conf. 113. nnm.2.
fol. S82.
Legem extrauagantem in tantum quis feire non unetur , qt
fententia contra earn lata valet .conf. 146.nu.3s-f.77}Leges , & priuilegia ex vfu recipiunt interpretatienems,
quoi dupliciter ampliatur, conf. eodem , num. si. s 2.
S3.fcl- 77 S.
Lex, quand* prefumit actum ineffe , intelligitur de attu va
lido, conf 8. num. 22. f. 94. Interpretaturfupericrumt
protfiones, vt non ludat terrium, conf. 3 1 .num. 1 4-f.2S t
Lexfuper prsfumptofiatuit, conf.46. num.63 f.32s. Quan
dofuppleat tefiatoris defectum, ccnf.eod. nHm.84J.327. *
num. 89. f. 328. An per non vfu>n tollatur, conf s 3. nu.
17 fol.3S7. Generalsttr,& pardeulariter abregari poteft,
conf,eod. nu. \9f.3s8.
Lex, :i.vn poenalis.fifit factafauore publice extenditur tx w
idendtnte radonis, conf. 67. num. 17- fol. 390. Continent
plura capita,fi in ea non pojjit affignari nifivnicarado;
videtur cidcm ration* omnia fu.: determinare , tonfil.
eod.num.18.f39t.

Lex qtfanquam dura, feruanda efl, eonf i s 4- num. 77.fol.

832. Verum reflringendaeB , dum cflcontr* tquitatem.
confis 3. num. 9. f.486. Apprfita in contraBu,in tanmm
efl attendenda, vtvius caufa recedatur a\ natura contrx-\
tus, conf.88. num. 3.fol. 499. Noua indiflinct proceditin
cafibusparifica.'is in effect*, conf. 1 00. num. 12. fol.
&u* non reperitur imprijfa.nec pefita intervolumina aie
rum legum , dicitur txtrauagans , conf. eodem. num. 34* \
folio 773Lex tollituxfer contrarium vfum, eonf. eod. num. 3 7. f.toi.
Sublataper contrarium vfumjhabetur , acfi numquamteffet fublata. Etad inducendum non vfum , vel contrayrium vfum,fufficit tempus decern an norum, eonf. eodtnu>
num. 38. fol. eodem.
Lex magis faue: dijpofitioni inpiam caufam, quamfait* in-~
ter liberos, conf. 49.nu-3.f79s.
Lex fugit incerdtudinem domin, eonf. cod. num. al. f. tef.
Lex est certa,&fimper loquitur,conf. 1 s2.nu.2s *f.Si4*
leges que declarancur,& limitantur in
pntfenti Opere.
Ex ff. v*t.
L.finte.' Titiumff.fi cert. pet. nonprocedit in acquirent*
pfcuni.im ex caufa onerefa,conf. 70.num.6f.423.
L.interdumff. quipotior in pign. hab.tr l. licet C. todtm declaratur, eonf. s s .nu. 10 f. os .
Ex ff. inforT.
L. Stychus, qui meus eritff. de lgat. 1 .decUratur, conf.29.
num. 6. f.244
Exff. .
L. Imperatoresff. dey* iudic. txplicatur, conf. 129. num.i t.
dy-19.fol.640.
Ex

X.

Iftcris entmeiatiuis Uptfcopi in indicio ad probationem^j

V^.
Sx Codiet^,',
clerieatus , licet pleni non credatur , probation! tamen_>
Lb -fi adutrfusfifcm explicatur , etnf. 29. num. i S.fr
de clerieatufacts, coram to credi debet, conf. 30. num. 6.
j g. fol. a40.
I.fin. C.vbi Senatores, vel cl.irijftmi,guando locum habeat,
folio 274Lite pendente manutenendus eft , quifiundatam habet de iucon}' os,num. . fol. 387.
tttntentionem,conf.4S.num.i 3 fi-336.
L, por diueris . mandat, quand locum habeat, confis*.
Litis verbum, appefitum in refcripto inteUigitur de iudiciali,
num. 4. fol. 437.
confi.67. num.i4f. 41 st. per diuerfas, Statut.* in antritt , conf. tod. num.
Lis debet remiiti ad iudicem, apud quem cspta eft, conf. 79.
l.fol.eodem.
num. t.fol, 470.
Z.*,C.d* refieind.vend, non habet locum infeudit, conf, 39Locationis contractus efibonstfidei, confil. 1 37. num. 30.fo
num.3.fol.287.
lio 71 7.
. Neefaucre Ecclefie,confeod.nu.i jf.zS.
Z-vnicaC. fi maiorfoetus alinai , fr Doctor, phalanges Locatiofecunda cum elaufula.vt poftfinitam prim.im.fr est.
quando ineipiatvalere.fr an interim oriatur obligatio.fr
referuntur.confii 3S.nu.14. cumfeqq.f.722.
X fin.C.de edicto diui Adriani tollendo.habet locum in alio
actio, conf. 138. num. 60.fi.724.
dialibus, fr infeudalibus, conf. 24. num. s. fol. 220.fr Locationis contractus diettur habere tractum fuceefiiuum ,
fr in hoc pre etteris differt ab Ule venditionis , conf. eod.
num. 23. fol. 224.
num. 61 . fol. eod.
L. tum multa . de bon. qui liber, loquitur in donatione-/ ,
falla Principe ,vt Principe , non vt confanguineo , ex Locatio propri dioitur ad modicum, fr non ad longum temput, conf. 1 3S. num.70 fol. 729. SecundafaSa pendente
quo detegitur error Menechij , onfil. 1 6. numtr. 76. fo
prima, eft interim viribus defliluta.cenf. eodem, num. 30,
lio 1 68 .
i.bene Zenone C.de quadr. prtfcript. adeb ftrit intellifolio 736.
genda ,vt quilibet modicus error fujficiatad impedien- Locationis contractus ntmquam dicitur perfieitus reipectu lo.
eatorisfecundum infignem doctr. Bart. conf. eodem. num.
dam diipofitionem, confit .. 141.fi.67s. vt proce
dat, requiritur bonafides Principis concdent!s, ibid. nu.
33>fol- 736.
141 . fol. eod. Item bonafides cejfionarij, ibid. num.s 42 Loeationcs ad longum tempus, frad vitam, qui.fini , recenfetur, confit 3 p.num.2. f. 742. Et quod ad vitam Iccatofol. eod. Cejfat, ubi Princeps txprimit c.tufiam , ob quam
ris dicatur ad longum tempus,exploratifiimum.fr receptifirosilla efificitfua,conf. eod. num.i 43.fi tod. Non procedit,
simum est,quo loci ctiam declarantur Doctrina Ifier. cum
vbi actor, & reus habent caufiam a Principe, confi.eod.nu.
fuisfequacibus,
conf. 1 39. num. . fol.cod. Au longum
t44.fol.eod.
tempus manetfub cenfura alienationis prohibiu, conf. 1 39
L.t.G.etiam ob chyrographariam pecuniam, explicatur, cfi.
num. 7.fol. eod. Si nullitatis vitio laboret, tenetur condu
2s.num.22.fiol.230.
ctor ad reftitutionemfruetuum perceptorum prout locator
L-finC.de nouat.no habet letum in delegation* , conf. 87.
adpretium receptum cum interee.etiam locationis termi
num.o. fol. 496.
L.quijquis, C. ad l. lu. Mates!, non habet locum in filijs
no efflitxo conf1 39. nu. iz. f. 14s.
natis, vel coneeptts ante confis 0. num.9 f.342. Loquitur Locatio offieif, recipientii induftriam perfins , nee ad longum
tempus, nee ad modicumfieri potect, conf. 140. .- fo
4* vltimis voluntatibus, non de contraetibus inter vinos,
tonf.eod. num.i t .f. 343. Non habet locum infilia fioemtlio 747 '
ita.fr quare, conf. eod. num. t 6. fol. 344. Non habet lq- Ltea adiacentiapnfitmuntier effe Ulius Ciuitatis , cui magis
fum nifi'tnfilijs in poteflate, confil. eodem , num. 18. fo
adiacent,confis . 2 f.3S3Locus, adieusfolutioni caafia tax.ilionis, impedit quominus
lio eedenL-i .
exigatur in alio loco, conf.9s num. 3. fis 2i . Quando di
Citeras vide in verb. auth. in verb, intellect1us, fr in
catur adiectus aufa taxationis, fr quando demonslratioverb, textm .
nis traditur , conf. 21. num. i. f. 609. Et in dubio prtUber tflimi , in aliquofiufpeilus, nonprobat , conf. 2. num.
fiumitur
auf dtmonstrationis, conf.eod.num.3. Jol.eod.
13. fol. 12,
liberaprsfumitur quilibet res, nil aduerfiante quafipoffejfio Locumtenens fungitur poteftate eins , cuius Locttn;ie;:ct , C3*
poteft pro bono publico domini auferre,vt potefi eins Pria.nefcrttitutis.conf.3.nu.io.f.2i
tfier
eepsconf. x36.nu.S7.fr 88.fi.702.
Libera adminiShatione conceffia prodigo de aliquibus bonis ,
velfiltofamilias , fr fic in perfona tllufiri , inteUigitur e- Locupletari cum alterius inclura lex uon permiit, conf. 41
.20. fol. 299.
. tiam data poteslas alienandi , conf. 146- * 26. folio
Lucra nuptialia diuersimode appellantur in Kegno.conf.ti
769.
num. 6.f. s 73. De Iure autbenticorum quarunturfilijs ,
liberare licet debitorem inuiturn a creditoribus , fr actione
etiam quod nonsint beredet , fr proprietas eorum qunritur
negotiorum geftorumfolutum repeler , conf. 6. num. 23,
filijs, transierit, vel non transient mater adfecunda vota,
conf, iil.num.2. fol. S7S. Mulier hec lucra mnhabet
Licentiatusprimo Ico.deinde Doctor effectus , an prseedat
inproprietate rationefiliorum, conf.ecd.num. 3.fclios7S.
ante eum Doctoratum, conf. 33.nu.12.frfeq.fi. 26s.
Defierebantur filijs lege , fr ideo lus auth. correxit ius
Licentia Dominiproceder debet actum , qui non nifi de ilCodicis, quod grr.nabalfilios, vt ejfent heredes patris , vel
. lius licentiafieri poteft.quodfecus eft in confenfu,conf.40.
marris, consil. eodem numc.4. folio eodem. De lurecnim
num.20.cum.fequ.fil.2p4.
C.defierebantur, vt hsredibus altcrius parentis; at de iure
Licentia, datavendendi per refcriptum, non eft opus alio de
auth. deferuntur. vtfilijs, licet nonsint beredet, ccuf.eod,
creto,conf. 7s.nu.74.f4s9.
num. s . fol,cod.
Licentia ad publicum curfium quo ebtinenda , conf. 137.
Lucrum nuptiale de iure Romano appellator donatio propter
num. 8. fiel. 713.
nuptias, in quo quid sit difpesitum de iur. C. fr f.uih.haLinea perfone, in qua maiot'atus fundatus eft , ante omnia
htm,cenf.iio.mi,7.fr s.fiss 3confideratur, conf. 12.nu.9- fit 28.
Licet per conftitutumfiat acquifitio dominij, fr realis poflefjfionis, tarnen ratione detentat'tonis ret panes altuni agi
poteft, vt reftituat, quod de f.uto detinst, conf, 1 47. num.
14.folio 78.
inters, tcftimoniaks Epifcopt, aliquem efifc Clerictm .fufieiunt, conf. . .. f.274.
Ma a

MAetdonianum quamuis loquatur di mutuo,extenditur

tarnen ad quamcumque fiecitm , vbi fitfram S.
Conf. conf. s num.29, fi.73Magis reditur teibus, numero paucioribus,deponentibus dt
ms/u , qum Usfpontane volntate, conf. 4 t . . 24.
fol. 122.
Maior pars minori non pn'mdicat , quando agitur de aggregando liquem pro danda voce , conf.t as. num. tz.fsdt.
Maioratus dicitur consiliums de introitibus , cum Rex eruj
lege donauit.vt in titftlum vtaioratus habertntur,conf.t
.-fol. 1 22.
Mai-ratus, vel vocatio quomodo non expire/,fiadfit clattfu- '
la.fifine lib;ris dtcefferit, etiam quod cum eis decefftffet ,
ad limitationsm l.cum vxori ff.quado dies leg. csd.remijs,'
conf.eod num.i. fcl.t 28,
Maioratus bona, licet exprefsi alienari prohibita .foffunt tamen in vita alienari,conf. 1 4. nu. 31 .jol.i 46.
Maioratus, conli.'utus ex Regis Ucentia , poteft per eundem
Regm reuccari ex caufa, maximefifiat de plenitudine^i
poteftatis, conf. 1 s 2. nu.t7.fsi3.
Mandatarius, in mora conflitutus ,fi culpa praccd.it cafum ,
ad ttittrtfje tembitstr, conf.3s.nn.28.f2Ss.
Mandatum msnoris, abfique authoritate curatoris, iuramen/0 validt ur.conf.S.num. tg.fi.8i. quando expiret per pfnitentiam mandantts.confi-ood.num. 27 .fol. 8 2. fecundum
ratificat, & dclart primum, conf.eod- nu n. 30 fol. 83.
In perfenam eius, qui con'raxit nomin- meo,indurft raiir
habitionem contrallas , quevnuisfine mandatofado, ,.'..t.t
tius fcientla . Quod ampliatur in fubfiitucnts eum , quod
nominefttbflittteiitisejfcrat, conf.eod ,-fol.8 3 & nu,
ff.fiff. sa,.
Mandati cum flaufula de rato vis, conf. codem, num.
folio 84Mandafam fuporloris ints'ligitur, rebusfie fiantibus,r da
ta pojfilitxte.ccnf..num 2+ f t 04. inteiligitttr reuoca-'
tum mutato siaf:i,confieo4,nn.2.f. 1 os,
Maniati reuecatio. quand1'fit notlficand* parti.vt actus, per
procuratoremfucius.nm valeat.conf. 1 7. num. as fol. 179.
Mandata non vidsntur,mfi qafieri poffinnt,^ txclufa turpia, conj.eod.nn.77.fi. 187Mandafam defilusndo, dbitefatisfaciontm arguit, coufil.
38. num. 1. fol. 22.
Mand.uum pro exequu.'hne gratit, iam perfiecli, non txtingaitur morte concedmtis, conf. eod. , 6. fol. eod fem per durare intelligitur , cum intereft mandatais , vel eius
hsredum illud ad'-mpleri.conf.eod. num. 18. f. 283. Spe
ciale requiritur ad pettnduni reftimtionem tn integrum^,
conf. 10+ nis.s-fs S 3. Et ad petendum dimanium , f de
rations conf.eod. - . fol. eod. Et ad petendum retract.'m , htd, numquam extenditur ad prohibita,& pana,
lia, nifi n mandato exprimant, conf. iff. nom. 99. folio ds.
Maritus, confiante matrimonio , est Domsnut rerutn dota, in paraphernalibus tfl legitimus procurator, conf.
4. num. it. fol, it. dicitur habere adminiUrajionetn^j
bonorum vxoris extra dotem.fi cum eius vAuntatefucrint
tili tradita.ac procurator vxoris conflitutus, confi.num.
7. fol. S3, confiante matrimonio,non poteftfoluert doum
vxori, conf- 12s. num. 9-fi 621, debet alt ex fructibus
dotis, conf. eod.nwn. 1 o.fol.a I . An poffi locare ad lonfum temptts fundum dotalem reuocatum eft sn ontrou. ram. ji qu.vtdo ejft.h sic confina opinio affirmatiua , adhuc ni boni infectar ad vaff*llu~n,3' ad Ojficialem,& de
rations.conf- 13 num. s.f. 1 a*.
Mafculi infendis atstiquis ad illorum fttccejjtonem vocati int:ii:gu 4tur,conf.1 +.num.a- ft 42.
Mafctdinum q sando non concipiatfeemininum, conf. s o.nu.
l 7 . fl. } 4.4. quanl' profertur qualifietum lege , vel
atuto, in materia od.ofa non concifitfxmininum, ittam

"

X,

fifiemina habeat illam qualitatem > conf. , num. 0

fol. sa*.
Mater onfentiens diuifioni bonorumfacJt interfilies , *-*
facial tranfire d-nationem caufa mortis in donationent-*
tnter viuos , cxplieatur, conf.t . num. tt.(r ftquentibus *
iolio 3.
*1(.&firorfucceduntfimul cumfr.uribus, conf.9Q.nut>*,
4. fol. s OA. non petes! dare tuKrem filijs regulariter.confi
> 93.num. \. fol. s ts. poteft dare tntorem filijs , quem inft
tuithitedem infuo lefiamente , confil. 93. um. 4, f(1*9
eodem.
Mater.& auia,quando nonfuccederent .feruataforma fla*
tut;, admiclcretur, tarnen ad tutelan, conf. 93. num. 20,
fol. s to parificantur in materia tducationis , conf. tedt
num.2s-fol.sif.
'
Materia reenperationisfruuumdn quibus cafibus habeat It
cum.conf. 1 33.num.8.fol.688.
Matrintonium proband's onus inctimbit fe fundanti In
conf. 3. num. 3. fol i . prxcedens eft inditium adprcbationemfiliation!f lgitime , conf. eod nu. 1 s. fol.2 1 . vbi e9
fundamentum intentionis, tunc de eo principalittr traBa*
ri dicitur, Q> probandum eft, conf. tod. Hum 33- fol. 23.
fx quibus prafumatur, ad intellectum text, in cap.iUud dt
prifumpt.conf. eod. num.83, f.31. de iure csuili ex con~
cubit prtfumitur,fecus de iure cannico, nififit dtutinS
& alia conenrrant adminicula , r rtSpondetur oppefitum
fentientibus.conf.eod.num. 87-/32. si publice
pr'.fupponatur , & non exaimnantur teftes > nisi confianguinci,tunc prchatiofuifiela erst , censil. eodem, nu. us*
fol. 37.
Matrintonif directa probatio inter nobtles non admicHtur per
teftes, fed rtquiritur fcriptura , tonsil, eodem, num, ti$,
fol. eodem.
Matriminium nonprtfumitur contraftum, si to tempore ,
foft muliir inceffit in habit viduali, conf. eod. num. t as,
folio 4S.
Matrimoniafecunda mi ciuile non prchibet .fed nimiamft'
ftinantiam punit, conf. eod. num. l72.fi. so. inter adl
teros ture cannico prohibitum eft, conf.eod. num 1 73.fitl,
tod. inter Siupratorem , &ftupratam prohibitum eil irt-
terminis cap. relatum. 30. q. t. conf.eod num. 177 f.to.
Clandvin un.contra legis prohibitionem contralum, licet
non poflit diifolui , modo voluntas propria fuffragatur ,
vniufquevota fuccurrant legitima , ntht\ominus interim '
trit adulterium, ftuprum, out fornicatio, potiufquam legitimum coniisgium, conf.ecd nu. 1 78.fi. s 1.
Matrimonia clandtfiina entrentes peccart dicuntur,cttm
tx certafeientia contra caones prffumantur venire.conf.
eod. num. Si. fol. eod. clandeftinum non poteft dici colo
ratttm ad hoc , vfAlius fils/ conferuentur in quasi pcffeffw
ne legitimitatis,conf. s num. t9t.fi.s2,
Matrimonium , si non reperiatur deferiptum in libro parechi,'
vbi omnia adnotf.ntur .fiujpitiofalsitatis est contra teftes
de eo depontntes, conf.4. nu. tS. fi. }<s. An probetur ex inftrumento, in quo pnfitati eoniugesfie virum,& vxortm
nominant, conf. 4. num. 21, fol. s9,& num. 23.fol.eoiL
. ex concubita, cohabitatione, nominatione, & similibus iu- '
fe cannico non probatur,confi.4.num. 24. fol. 60. anperficiaturfolo (onfinfu, an autem reqairantur verba profor
ma, ad cap. tua, defi>onfalibus,conf. 4. num. 2 6.folio *.
Ex confeffione coniugum quando probetur , conf. eodenut.
num. 2.jol. 6t.
Matrimonii pr zfumptio inter nobilet ex Auditur ex ineejfu im
habitti vidu.ili.conf.eod.n. 6. f. 64.
Matrimonii eircumftantitfilm , qui tint, conf. eodem num,
39, folio as.
Matrimonium inter nob'tles qualiter probetur. conf.eod .num.
40. fil. eodem.
Matrimonii vaditas.legitimitas prolis,& matrimonii probalio, quid interfie diffrant, quodstt tits firca taftmandum
conf.eod. num.43 . jo(.cod.

I.N

Matrtmonlum, eontraZfum mor* magnatum.idem eft.ac iure

tiuli,& eommunionf,i i o.nu.2.f.s72.
Sediateri, qui ditfe derali[fe fecuniam ojficiali.non ertditur
gentr* 0fficialem.c0nf9.nu.4f.97.
fefar conditio non dicitur, injtecloprptio .fed modo obligeficnis,& cirumilantiarum , cornil, i . num. a.
folio 623.
fielioramenta, in feudisfada, retinerI poffunt, conf.t 4. nu.
f.fol.t**- & indura in beneficium Jeudi,fotuto prttio,
c0nf.ss.n1t.2 f- 373.
fdemorialia non redada informant prouifionum. ey priuilegiorum B,egit CanctllarU nulliusfum roborit , onf. 13s.
num. 1.fol- 60.
fiendnet necaiur priuilegium, confia, nu.i.f.160.
Mtnoch.conf.
quando verum effet , procederet tantm
in cafufuo, nempi in venditioni reddituum ad tempus ,
non autem in loatione temporali, conf. 1 38. , , folio
izp,& num. 4- fol- 130. Ccterum in vtreq: capite refragatur rceptif interpretum trnditionibus.ibid.
fient contmhentium pnfumtturindiuidua.eyfie etiam con
tractus. & ex vnius contrabentium mentem, conf.t .,
js.&feqq-f-"fient Vrinipis eftferuanda , quando de illa confit , ty ex
feripturis vicinit colltgeretur, confil. 20. num. 1 3. ey 14.
fol.zoo,
fiens dilponentis quo cafu non fit attendenda,fed errnea>
frtfumatur, conf. ..4. s -f 2+9. In vltimis voluntatibus, CT contraibus efi Regina. ey attenditnr, conf.
sxnum.t o.fol.302.
feriu maicrum.vel exnguuntpccnam.velminuunt, conf.
a. num.t . fol.} 30.
fierita probantur exfila ajfertiont eius, qui iiberi donare^
fotefi^onf.i 31.num.42.fil.as2.
Metus, anfit iufius remittitur iudicit arbitrio,conf. 1 . num.
1 S. fol zo.
fietu centrahere quando quit dicatur , conf. dem , ,
2e.fol.12r.
fictus reuerentialisfblus refc'mdit matrimonium tjirituale ,
(y quid in carnali, conf. ecd. num.t 9. fcl.eed. magis exeufat mulierem, quam virum.cenf. eod.nnm.zt.fcl.12t.
quando dicatur illatus, confeod. num.23.fol. 1 22. In ge
nere probatusfufficit in aclu meticulofo.conf.eod.num. 27,
fol.izj.
Mttui,(y .lus ex conielurit probantur.ry equiparantur in
terfe, conf. 17 num. 72. folio iza. Exfila dignitate, (y
officio non prifumitur, cenf. eod. num. 74.fol.ecd. ex quibut probetur, vel excludatur in officiait . vel in dignitate
confiituto.conf.eod. num. 7S,fol.i87..ey num. 79. fol. eod.
adhibitus perfamiliares, non prtfumitur de feientia Do
mini, ty de vertate, cantil, todem, num. 76.fol. eodem
cum feq.
Metus actio in remfcripta.ty datur contra tertium.metue
non participera, fad infubfidium, quando ex caufa onerofa
tteus peffidtt, conf17. num. 78 fol. 1S7.
Me,us,ex pnjentia amicorum,ry confangu'meorum^xcluditur.conf.ecd num.81. fiSS.
Minor cum iuramento,quamuit curatorem habeat, folus obli.
gatur.quia iuramentum cperatur ,acfi in alu curato
rem non haberet, tf cur, quod ampliatur duplictter , conf.
a num.t i .fol. 79. factus maicr, qucmcdo agar contra de
bitorem, quifiluit tuteri, vel curatori, confil.83. num. 8.
fol. 48 s. fote donare cum decretei iudicit , quando efi
ex cauja remunerationis, conf.i +a. num.14.f0U0 76 7.
reftittur aduerfuf donatic, confil. 1 so. . a. fo
lio 79S.
Minorun: bona finefollemnitatibus, funt inalicnabilia, conf.
1 s 8. . f. 863.
Minor eegnitio requiritur in confirmatione tutorit, dati . >
mattefilio, quem infuo lefiamente infiituit, conf. 93.1mm.
8, fol. sisMinor caufafuS^iionit requiritur m indice , quam in ttfit,

X.

confil. 142. num. 3.folio 74S.

Mebiiium, <y immebilium appellation non continentur iur
ty actiones, confit . nu. z. fol 86.
Modia paupertat, vel calamitas non fufficit ad fequeilrum
conf. 7 9- num. it. f.473.
Modicitat pretif arguitfimulationem , confil. 04. num. 39.
fol. 409.
Modus, vel conditio,appofita poil actum perfeclum, non fach
aitum modalem, vel conditionalem ,fed ex eo datur actio
ad obferuantiam,conf.1 ts.nu.i .f.o3Modus dicitur, quando venit adimplcndut per actum ferftibtm,conf.\t8. nu.i.f-6o4Molendinum tdificant ex partefuperiorefluminit, non tenetur confiderare damnum babentis molendinum in parity,
inferiori, conf. 7. num.3-f.87. vbi ampliat.
Moleftiampati dicitur qui ad iudicium trahitur , conf. 20.
88. fol. zo.
Momentum multum operatur in ijt, qui momento expediuntur, conf.2.nu.$.f,3}.
, '
Monachus habetur pro mortuo.ey quemodo intelligatur.anf.
is9-num.4 fol. tas.
Mora an. & quando excufationem habeat, confil. js. num.
I. fol 28f.
...
Mort, purgatio in materiafeudal non admiBitur, conf.t 29,
, t. fol. a33.
Et in quibus cafibut admiatur, ibid.
Sed non datur , vbi potefi legit contemptus ionfiderart ,
confeod num. 4. fcl.) 3.
Admiititur tarnen intra modicum tempus, conf eodem
num. 6. fol. ecd. Mora purgatio quando detur incaducitate ob nonfolutum eanonem, declaratur,conf. sa. num.
lo.fr il. fol. 849.
Mors ciuilit comparatur natural! in cafibus, iure expreffit
tantm, conf. 1 s .nu.. fol-sas- &vbi operatur eundem
effeclum, quem naturalis ibid. num. 20. f. 807- Stfit ciuilis poenalit , perimit vfumfruclum non meritoria , conf.
eod. num.t o.fol.Saa.
Mortis appellatione'in dtjpcfitionibus venit naturalis tantm
conf.t s num.zt .fol. sa 7.
Mortis ciuilit nomen f magifirale.non textualt.conf. eodem,
num. 24. fol.ecd.
Mortuo tefiatore.fi habendafit ratio efiimationis patrimonii
pro computatione legisfalcidu, re ab ipfo tefiatore 1 endita
fub paci legis commifforii, vel in diem addiclionis.ccnnumeratur in patrimonio ipfius veniitoris,non emptorit.ccnf.
s4num.4s.fol.3as.
Mot magnaturn , cy Confuetudo Neapolitana longe differunt, confil. it o. num. 3. folio S73- & confil. . num.
1. folio S7S.
Mos magnatum, <r iut commune idemfunt, conf. ebd. num.
s. fol.ecd. Et etl communis opinio DOor. Regni,conf.t 1 3.
num.7, fol. S82.
Mulier corrufiat nobilitate , ey dignitate viri . non con
tra . Fallit tarnen in Regina, confil. 1 a. num.22.ryfeq.
folio 160.
Mulierficundum Confiitutionem , (y Capitula Regni teneturjeruare dotarium, confiimtum viro .fili/s itlius ma
trimony, conf. 1 1 o.num. 4. fol:s 73- An pre tffecuraticn*
dotium confianta matrimonio. efficiatttr Domina irreuocabtliter, conf.i 23. num.i. fcl.61 s. An confequatur domi
nium rerum affignatarum per affecurationem , conf. 123 .
num. 3. fol. ata. Et quod efficiatur Domina , ey quotet
ibid. num.*. fat 7. Pofi nfjecuraticnem non nftuit do
tent viro.etiamfi efflciatur dines, conf. eod., s -fcl.a1 7:
An lucreturfruitus, qtiatenus excedunt onera matrimonii
conf ed. nu.a. fol.ai 7. Per affecurationtm , coni~san:e__,
matrimonio, efjlcitur legitimo iure Deminafrutiuum dotis.ccnfeod.num. 7. fol.ecd. Soluto matrimcnio .potett bo
na,fibi per affecuratienem afgnata , capere infolutum
irreuocabiliter, conf. 123. num.8, fol. a 8. Ei in mate
ria ajfeeuratienu datur tlettiofuper bonis virt, ccrtf. 1 24.

. i. folio it. <$ /, tai. . . fil. 6*. & ,

zi- fol. 624.
ilulier feundm vnam opinionem potesi pre affccuratione^j
omnia bon viri oecupare.df pignori incumbere, con.eod.
. 3. fil.it S. Habet remedium aecurationis lege__,
frincipaliter, ut dos ponatur, in tuto, conf. ood. num.v-fil.
61g. Fjvt ft alar, conf. 1 z6. num. 1 .fol. 622. Eifitnt
afgnanda bona in affecuratsone pro iufio pretio, conf. cod.
nums.fi.622.
iAulier habet atlionem ai antefiatum abfq; oblatione caution
nit, conf.i 27.nu,3-f.iii.
Mulier ex Confuetuiine Neapolitana , decedent liberis non
euiflentibus.non di pomi, nifide medictate dotium, confil,
i2$,nu.8.fil.63 .
Multa principiofetnt iufla qu t curfu temporil ox acciden
tibut insufla deteguniur.proptsreafunt muanla .confil.
\46.num.42. fil.77*.
Mutarinon poteft,quod nunquam extitit,fr raone probatur
confio. . 23.& 24.fi.ZOt.
'Hutatio primtui nature,feudi non prtfumitur, etiam per atium contrarium, ru confultofitfiada per Dominum cum
Volntate,fiudatarij.confi 3 .num. s . f. t 4. Solo confienfu, c? momenti inducitur, c0nf.3s.nu, o.f.zsz.

N.4pcd.ini dcflrina in Confuetuiin. fi qiiis , velqua ,

non habet locum.exifiente tutore dato per patrem.cotif.
93.nutt>.i 7-r tS.f.il.
Naturafemper irrfpieienda eil , qua pr&ualet femptr nomini
proprio,^" appellatiuo.conft 6-n.st.fi.t63.
Natura fcudorum eft, quod in eis fuccedant collatrales vitimi morieniis , fi tarnenfi>u primi acquirentis defeendentes , ey idem in maioratibus , conf t S4. num. 63. r
t*, fil. 220.
Natura atlas condtionalis eft.vt conditions cafuali purifca
la, cenfeatur, aefi principio pura , <rfimplexfnijfit di'
fpofitio.conf.i s s nu.2f.84s.
Naturale contractus dicitur id. quod a principio contractus
quifitum eil , * perpetuo durt , confil. 23. num. i. fo
lio zi sNaturale.etiam quod non exprimatur, venit in dispofitione,
conf.eod.num.7fol.21 s.
Naturalisfilia, "non exiftente legitima, admiditur adfuccef
fietem matris tnteslatt.idem in patre,conf.3.ttu.66.f.iS*
&num. 74. fol. 29.fr conf.4,num.n . f.S7,
Necefftrii. res ad inflrutionem dicuntur a , ex quibus redditus permanent , & augentur , confil. 1 o. num. as .fi
lio st.
Negativa probatur per inipedionem fcripturu, conf. 3. num.
7S- fil. 29. quando habet implicitam affirmatiuam.rfr eft
fundamentum intentionis , debet probari per cpponentem,
tfr de multiplies genere negatiug, , conf. 1 1 . num. . filio
. (f conf. 13 7.num. 64.fi. 726. limUatur ibid-num.
7. fil. 1 1 .Coarata ad aliquam fcriptufam.probatur per
inspedionem illiusfcripturz, conf 3. num.7}, fil. 2p. &
eonfi 31 .num.69 f,6s9.
Nemo debet principals authoritate circumfcribi , conf. 46.
num. 2 . fol. 770. Necproprijs militare ilipendi/s, ibidem
num. 44-fol. 77S. Nec ex pnfumptionibus damnandus
eft , ibid, num. 62.f.777.
Nemo iurefibi qutfitofine fuo fado priuari poteft, conf. s 4num. 31.fol.3~64. Nec poteftfacer, quin leges infuo telamento locum obtineant, conf. 1 s8. num.t s.fol.863.
Nec prifumitur elegiffe viam.per quam eius dispofluo inutilis reddatur, conf.+6. num. ssf.328.Nec etiam prifumi
tur alienamfoJolem propri vellt anteponcre , conf 1 s 4.
num.zi.f.Sz^.
Nepos nonfucceditpatruo infeudo nouo.ptr Confiitutiontm,
-jt defucceonibus.confr 3 1 .num.i o3-f.603.
Nihsl in::re;l , cuius pecunia quid acquiratur , fed cuius

X.

nomine fiat inijieiendum eel , eonfil. 4t. num. 1 \, fil

3U.
Nil refirt.quid ex iquipollentibusfiat,& quomodo procedat
regula.conf.eod. num.79-f.7t 0,
Nobilis origine,dicitur nobilis naturaliter ad differentiam-t
allecH cuius nobilitas dicitur accidntala, confie 07. nu,
4. fol. s 2.
Nobilibusfedilis de sure competit facultas,ne quis admita-,
tur abfque ipforum confenfu , confil. 70. - si. fili
.
Nominans aliquem ad officium, fi nominatusfit minus idonous.nominans conutnitur ratione fideifequutt, conf SS.
num.t. fil 491.
Fallitfi nominatusfit approbatus per Curiam, ibidem.
Nominatio patris, cum ali/s coniecturis, tontlituit filium, in
quafi poffeffionefiliationis, non tarnen legitimitatit, cenf.
3. num. 1 7.f.2l. Vt conftituat quem in quafipoffelont
filiationis, non procedit tnpruiudicium tertij,net n minalio viri prsiudicatfilio alterius matrimonii , & quand
contraria procdant, conf, 3. - ) . f.zs >ualis effect
debeat , vt probet, tarn in recentibus . quam in antiquis ,
conf. eod. num. s S- f. .&. ss.fol. eod. An pro
bet, quando idfuper quo nominantur , non competit Jo
li filio , fed etiam extraneo.conf.3 .nu. s t f.z.
Nominatio alterius parentis tantum non probat, in qua
fipoffeffione conflituit .fed oportet effe vtriufqut , conf i.
num. sS.f.26. latraelatus.&Jama.-vt conftituant in
quafipoffeffione procedit in maiore, conf.eod. num.6z.fcU
27. mifla extra indicium propter aliud, nullius eft con
federations, fed tantum probabit validitatem atius prin
cipalis, conf. eod. num.i os.fi 3S. Facla per flipulantet
rttrotrahitur ad tempns slipulationis, confi 0 9. num. 1 S
f. S 7 0, Facia vigore conceffionis Regu.iideturfada *
iXege,conf,cod. num. 23.fifiI,
Nominates, & eiusfideiuffores primofunt difeutiendi , f It*
defeum nominans, conf.Ss .num. 2-/491 .
Nominatus ad dignitatem , velfueeeffionem vigore priuilegi), dicitur habere concedente priuiltgium , non no
minante , de ratione , confil. eodtm, num. s. 7. " s.
folio s 70.
,
Non debet quidfieri quifito colore,per quod ad iUiciturn per.
ueniatur, conf. s. nu. 32.fi. 74.
Non diciturfana difiofitio eius, qui habens legtimosfiscceffores, in alios extreos dispofutt nulla propinquotum fa
cia mcntione,confit 49.nu.11 .f. 7 97.
Non dicitur priuarifucceffione,qui non poteftfuccedere,conf,
iz.num.24-f.i 30.
Non cutis nulli funt partes, conf. eod nu.23.feod.
Non poteft, vt Iudex quis interuenire , quando fuit dno
cauts, etiamfi fit alia caufa connexa,vel dependens.conf.
146. num. 19.fi. 768.
Non probatur, minislrum aliquid reccpijfe , quia vxor , vel
filij, recepit, fed debetprobari mandatum , & ratihabition
conf.eod.num.6 3-f.778.
Non tranfitoria in extreos bitedes , non tranfeunt in fifctt
ex publicationt, conf. 23. num. 2s.fi 2\6.irde quofi
fia intelligatur ibidem , num. 4. & confil. 64. nujne. 7.
folio 39s.
Notarius, pendente falfe accttfatione, poteft inftrumenta ton*
ficere, Gr lataprofalfetatefententia , Vetera in publicum
firmam redigere.conf.36.num. 1 2/27s,
Notariorumformularis affertioues non probant, conf. 130.
num. 4. fol. 637.
Notarius diciturferuus publicus , f ex eius Stipulations
quomodo alteri acquiratur. lat, conft 47.num. 32.fi 78 s
Et acquiritur abfenti ante ratifieaticnem , tx communi ,
conf 1 S7.nu.4.f.ss2.&nu.6.f.cod.
Notarif slipulatione , precedente caufa habili , acquiruntur
poffcffio, * dominium, quid ante ratificationem, conf.
is i. num. 22.fi. So 9. Nonfacitfidem.nifiin his, in qui
bus finit a parttbus rogatus , " reipeiu regarnis , con

I-

fit. it)*, mm. j. folia P6.

Votario, teflanti teamentum fuiffe in patris prifentia conf*
Hum, crcditur ,eonf.eod. f.$7 .
HexA lex pet Princtpem interpretanda e, cenf. 63. numer.
23. fol. 392.
.
donatio quom-ido inducatur.ionf. 87. mm.7-f.497. miaftipulattone non i11ducitur iffo iure, fed ope exceptio
ns, -ccnf.eod. num. S. fol. 4-97. Quidfit, traditur.confil.
i 31 . num. t 4.f.7Z. Ejfe non pote, vbi exfecundo u nenindtfitur obligatio, eonfit.eod.num.i 3s.fol.eod.
Honfit.nifi expreffis verbis,& cum inte ruent noue, perfo- nt,conf.*od.nu.t 36. fol. eod.
Nuda, voluntas , ex imperfecto teamento cellecta.quandofit
fufciens ad tollendum legata , frfideicommiffa, eonf 46.
nof.330.
Kuda voluntas Domini,fine traditiane , fufflcit ad transferendum ni deminium, quando res dimiitur afud eundi
detentorem,conf 38. nu. s.f.zst.
Jullitas quando c.iufatur ex defect confenfus,tunc quandocunq. Ule interuenit, erjfat, confit s.nu.37.f.i 77.
27umtrans pecunUm nomine aliena,fripulant nomine profrio.non tollttins quzfitutnalterifer nttmerationem,cum
, declarations, c0hf.9snu.s-fr 6fj21.frfeq.
Numerans nomine alien,} acquirit directum actionem ei, cuis nomine numerauit, fr vtilemfibi, confil. 9s. num. 7.
foi. s 22.
Kumerans nomine alieno , qui numerationem habuit rat*m,acqttirit actionem negotiorum gestorum contra eum
cuius nomine numerauit,conf.9S .nu.8f.eed.
Numer.ito vnionem comprobar? titulum ipus,conf. 1 32.
num-7.fol.678.
tfuptiarumfecundarum accelerations lex pnfumit machinatam mortem pribrit viri.fr *frtfumptio iuris.fr c_*
iur*,conf.3.num.t68. f.49.
I

Obhut ad mortem naturalem tantum refertur.conf. 49.

nttm, 2S-fr26. f. 867,
Obligatio e nomengenericum ad obligationem prinzipalem,
frf,deiuffionem,conf.6.nu.2.fol. 77.fr nu.4.f-78.0ritur
ex confignationefacta.conf. 87.num.9f 4-97.
Obligatus fro adminiratione alieuius , non tenetur de ijs ,
qui ob culpam.vet delictum ei paent nomine irrogantur
conf. 8$. num.4-f.4-91 .Adaliquam rem dandam,tenetur
adfructus,coaf.4.n. s- fis 19'
Obliuio prtteritorum negotiorum,exfallo proprio in Rege pra
fumitur,propter eius occupation*m,& idem in quolibet hemine occupato, confit 3 1 num. S9-f.6ss.
Qbfcura ex conieHuris declarantur , confil. is*., num. 2S.
' fcl.S2S.
Otxafio quid importe!, confit p. num. S. fol. 1 97.
Occultum, feu, cUndetnum dicitur, quodfit coram panels ,
cenf.}.nu 162. fol. 40Occulte factum,dolose,fr illegitime factum prtfumitur, conf,
eod. num. tSo.fol.si
Odium non confideratur in nondum natis , frfie in pohumo, nee etiam amor,conf. 1 36-nu.t 27.fi.7esOfficia.fr m< efftones iurifdiilionum ejfeclumfucceffiuurtL->
* habere dicuntur, cenj. 16. nu. ir7.fol.t63.fr nu.S4-f-*od.
Sunt de Regalibus,Principis offbus itfixis,frfeudorum in
flar null yJane p.uto alienart,aut ad longum tempus abfq;
' *jJcnfulocaripoJfunt,conf.t 37.num. s. f. 71 3. Nonfunt
ad hiredes tranfitoria, proutfeudi, confeod.num.6 .feod.
' In hoc Regnofunt alienari prohibita abfq; Regis beneplci
to, ita OiiH.fiit. feir* -jolumus d'flionente; hinc infertur ad
\ocationem ad Luigum tempus, cumfit alienationi Species,
conf.t 3 9. nu. 9 foL 744.
Offkialis, pendente inquifitiont de delicto.quodprobatumu,
impartaret priuationem, efl interim fufpendendut . confil.
1 33 .f. 686, Sufpenfus, fr demum abfolutus, no

x:

rcuprtfrudus.medio tempore percepfos fubrogato cum

diinione, fuerit ne iufl, veliniusifuenfus, ccnf.eod.
num.7.f.688- Non prefumitur ditatm ex officio , maxi
me quand* babebat bona competentia ante ojfuia.conf.i 46
num.69.fr 70./.778.
Officiumfiefl taie, vt non pofft ilare abfqjeo, quod aliusfubrogetur.non e traandum de recuperation*fruitum,conf.
1 3 i. . 8. fol.688.
Officium tutelt, quod defertur agnato.finitur, fi agnatic, ratione cuius tutela e delata,amflius non exiat, conf.t 6.
num.48.fol. 163.
Onus, expediendi affenfumfuper venditione reifeudalis,ipietat ad venditorem.conf.i 4,nu. 9 f. 143.
Ordofuccefuus in maioratibus attenditur, conf. 12. numer.
t7.fol.x29.
Ordoferiptun non imp. dtt caufam iuris , aut voluntatis ,
conf. 12.num.26.ft 30.
Oriundus , fit abftns , an maneatfubditus Tudie: iita
ns, vndi oriundus e t rad itur conf. 1 36. num. 26. fo
lio 698.
P
PAcifcens.iuribu-fuis tantm prtiudicat, lients, conf.
j.num.4 f.6p.
Paila intelliguniur feeundum natural** contractus,conf.i . .
28 fr 29.fit, f.
addibonis in diem,legis commiffrit,fr de rerronndcdo differentia,fr confermitas , cum conciliation*, diuerfitrum opinimurrAconf s 4~ nu.27 -f 3&3Pacta impedientia probaciones, appellationts, reclamations,
reitutionet, nullitates, fr recurfum.funt in notoriam U- '
fionem.fr proinde compromijfum prohibetur, fr illud part
Usionem.r per confequens reitutionem in integr. cenf. s,
num. 3.fol. 69. Comffeiua, sinon cbjeruentur,que. ffetat actio, fr quando valeant, neene, conf t 7. num. 6 o.
fol. 182. Pignorum.fr simili, quando pr*cdunt dominif
tranationem, pniudicant, aliasfecus, confeodem, nu.67
fol. 184,
, de non petendo reo, vetat, vt fideiujfore peti
poffittConf. 20.nu.3sf.202.
Pactum, ne res petatur , dicitur reale , non perfonale , prttifue in concejonefacta Citut- , ibidem unm 70.fr 7H~
fol. 20s.
Pacta, qut refolutionem contractus inducant, conf. 60, num.
is. foi. 3S1.
Pac m de fuecedendo in certis bonis ,falum in contrae; ,
valet ex magis recepta, commun i opinione, conf. 4. num.
At. foi. 147.
Pactum in contractu, quando commet bona particulariO> ,
valet, conf.eod. num.43,f. i47- Specialis hypothec pro
pretij confquutione, vt naturale ccntrailut.fr de flylo cifetur, propterea affenfus ad illud extenditur, non obant*
claufula, quoad exprejfa tantum, confit 7 num.s0.f i 79.
Appositum inter contrahetes.in eorum fauorem appositstm
cenfetur, non autem ad mutandum natutam feudi, ConsiL
23.nu.14. f. 21 s.
Pactum epars pretij,conf.34.nu. 4 f.26p. Cerrepeciiuitm
efcit, fr lex pnfumit, sine eo contrahenteiimfuifie contracluros.conf.41 .num.t p. jc.s 99. In contract.! apprsi.'S,
quando informet aitionem.ccnf. 46.num.46 f. 313. Quod
quis non teneatur de euiione, nonf^cit , quin t rectum sit
reituendum,conf.64.nu.23f. 396.
Pactum de ret rouendendo ,in aliarano appojifm , nen infringit vendiiionem anteesdentem purum, conf. 66. num.
2, fol. 407.
Pactum appositum operuur, qued locator run exeufetur et
totali intercjfe ob impedimentum iuum, conf.SS. num. <f.
fol. 499Pactum l.commijforit, ipfo iure tranfert dominium,cenf \;t.
num. } o.fol.6} 3. fr refcluit ipjo tun eontrattum perinde,
*e si

atfi nmiquam fallut tjfet, ttneod. tum. s t.fias*,

tapi reftitutio aduerfus lapfum quinquennif i *f* eonfilif
declaratur.conf.i .. 30.fi iza
tapa.ma'tdant alie eertam pecunit quantitatemfilai, vit
particulans,non vti Papa id mandafjo dicitur,fr Heot
i vit* deeedat ant*fblutionem veri ftBam, non extinguitor mandatum,conf. s.nu.i s- fr 16.fi.383.
tapa, vt Papa, mn ttneturfoluere dtbita contralla tempert
Cardinalatus.confieod.num.st fi zSA- Sifeiat ndficbore.fr mandetfoluere debita , abipfi tempore^,
Cardinalatus,fib's ipfi donare dicetur ad extinguendam-t
propriam Obligationen*, conf.eod. nu.zz.f. eod. Duplex habet patrimonium.vnds duplicem reprifintatperfbnam> ,
eonf.eod.iinm. z 3-fol eod. Infeudans, tempore, quo vacat
Impersttm.vel Regnum, vt Rex, vel Imperator infeudart
dicieur.conf.eod. nu.34-f.eod.
Tapa, vtPapanonpotel errare in rbut.fidtm tangentibtis , ficus vt priu.ua perfin* , eonfil, codent , . >6.
folio eode^ru- . 1 .
tapa non ailringitur Regvlis . tonj.i 31.MU.23.
fol. 640. i>iconceffitTit'so fiuper prima vacatura, deinde
illam vacanfem contulit in Sempronium.fi rettocetfecun
dar concifficn:m,prima,qux erat reuocata per fecundam,
remanet vAlida.conf. r 31 . n.tns.i A-f s *.
Reliquavidi in Vcrb.Pontifex.
taragium, vigore Conicutionum Rrgni dibitum, non difer
legitimaronf. s . num. +.f. 3+1
Taraphernalium marilus efl legitimus vxoris proeHratar,cof.
}JHMM*4> folio 3s.
... >
trenles in caufa criminis nulla medo ndmittuntur,necfra
ter in caufafratrss,conf.A3.nu.i o.f.joff.
tarentitm ajfertioni non creditur contra ftlium in 'teflttmemo, idem contra qttemlibtt ter::um . conf. 3. num, s 7
folio 26.
tari*feint, qztm non adeffe, vel effe impeditum , am inhavil-.m,ficit quid non effe, Vfi nulliter ejfc, conf.++,nu.z8.
& 29. f.31 2. Sic etiam,eff: certitm da perfi , vel per relalionem ad alitul,conf.100. wem, *8. f.ni. Et eflcaliquod ab initio milium, velfuiffe aliquod.fr refolutum ipfo iure.conf.t 3t.nu.;z.f.6sA.
tars vna teiJamenti per aliam declarator , conf. at. num.
- At. folio 323.
fartes p fisunt declarare contraBu,inter teugeum, effefimu1.1/um non folm in continent's poft contractum ,fed etiam
ex interuallo, in carum priiuditium.fed non terti/.fr tunc
, declarara retrotrahitur ad tempus ipfim contractas, conf.
, t31.num.4S.fr A9-f-<fS3t*tsr film, efteris exelufis .fucceditfili* in dote. conf. 69.
num. r. fol. J^t 9. Succeditfilio in bonis refutatis imt_,
reuerfionis , titulo tarnen hereditario], conf. iso. nu. 1 c.
fol. 799tairi incumbt onus probandi legitimitatem fiprtendal fi
lium in poteilate, conf. 3 . nu. 4. /. 1 9. Eius nominatio eut
alijs conieBuris conituit filium inquafi poffeffione filiationit , non tarnen legitimitatis , confil. todem, num./ 7.
folio 31.
atris confenftts in teamento fili/ ad pias caufas neceffariutetiamfi non habeat vfumfruBum.conf. 160. num. 8. folio
870. Expreffus eft necejf.irius in donatione caufa mortis,
facienda per filiumfamilias , ex commuai opinione, conf,
to.na.n. is. f. eod.
tatrimonia diuerfa duat conftituunt hereditates, itavt tL->
creditoribus alierius de alterafatisfieri non poffit, conf. 8.
num. 9. fol. 3 TAPauli de Caro opinio in conf. 1 9s .vol. 3. qualiter procedat ,
conf.i zo.nu.A-f-0 7.
Petuniafifealis, exacta per exaBorem.fr repofita poenes cam
pforem, remanet fifealis, confit -nu. .f. 1 33. Aliena exa
cta p;r creditorem.fi extet, datur vero Domino rei vindi
catio, confieod.num.z. f. eod. Repofita panes campfirem ,
dcatur immixlA.c' f.iod.nu. i.&6.f.tod. Locofeudi

X.

fubrogata tollitur vhium in frudo.fr timautt in pecunia

conf. z). num. 31 fi.2is. Quam ex caufa mandait mihi
debes, fi contttnerit, vt credits nomine earn retineas, vide*
tur mihi data, fr me ad te profeca, conf. 38. , tz.
fol.383. Vbi interuenit , licet in concefftonibus adfit ver*
bu.nedo, ver indicator emptio.fr venditio, conf. $9
num. . fol. 38$,
Pecunia,impenfa in rem conferuandam, qua alias periret,fo
cit, vt mutuant, licet posterior, prtferatut, conf. i 4.num.
AO, fol. 36s. ut reperitur in banco defcripta nomine_,
Titij.cui vtiprocurator's Seiffue ratfiluta 0 debitare vigert apoct per medium ill:us band, fingitnr fuifie numeral*
Titio, fr per cundan in banco rcpofita.canf. 7o.nuto.t.fo
lio A3 1.
Pecunii defcriptio in crediturn Titif efficit. vt Titius fit ere*
ditor !, non Seiut, conf.7o.ns*.2.f.A32.
Pecuniafioluta conuerfa in pupilli vtilitatem parie exceptionem debitori, conf. S3.num. 1 o.f. a$6. uando eft in_->
obligatione, fr actione, fr loco eint datur species, afit reituenda species, vel pecunia, conf1 2t. um. 4. fol. 03.
N0filuta, nihil aum intclligitur , conf. 13s. num. .
fol, 6pA.
tendente condilionefificnfiua , nihil geum effe dicitur.
confit ntim.i 7- fol. 69.
Tenfio in latafignificatione dicitur beneficium , fr Ecelefiaicum, quando ex redditibus Ecclefiafiicis pnlatur.cenf.
36. num. i g.f.276. Hint penfionarius infauorabilibus di
citur bnficiants, confieed.num . f-eod. Et proinde efl
remiBendusMd.nu.zs.
ter cancellationem realem omnia eenfentur reuocata, confil.
Ad,num. 22. fol. 322.
ter conlitutum ex contraBu reficiffi non transfrtur poffiffio, ex contraBufimulato, confi.23, num.zs.fr 27. fo
lio 231 -Sed vbi valet, transfertor.fr licet modusfitfijus
tarnen pojfifiio vera elf , conf. SA.nu.t 7^.362.
ter conlitutum no transfrtur Poffeffo incerta.eenf.a 3 . nu.
zS.f.231. Nequtvbi efl constitutum conditionale, confil.
tod.num. 9.f.eod.

ter conceffionem rei,inteigitur concdent dare ius,qucd ha

bet in rt.conf.71 . nu f.f..
ttr denegationtm filutionif annue. prtationis.fbluifilitt.di
citur quis priuari.fr Spoliavi tu,fr agitur pojfiorio, conf.
lAA-num.t .f.7S4.
Per emanationem banni, fr petnarum txaBiontm contrauenientibus.probatur poffefo prohibendi, conf. 31. num.8.
fol.zs.
ttremptorsa exceptio exelufiua Iuris , quando cbftet parti ,
traditur.conf 1 36.num.89.fol.702.
ter hiredis inilitutiontm.fr per legata acquiritur dominiA
abfique traditionc, etiam ignorantibus abfque alio aBu na
turals,fed commutabsUter. fr ideo poteft acceptari,fr rep*
diari, fr dicitur acquifitio legalis, Ttuocabilittr,conf.tAum. 30.fol.78s
ttr locationem quando transftratur poffeffto.conf.zi.numtT.
30.fol.23t
teriurut txcluditur limine agendi . conf. x 3<f. num.t 76.
fol. 7 op.
ttrpetoum , frfemper idem , fr quod regulator txfubieB
nsateria,conf.iss.nu.i7.f.8Ao.
ttrfimplicem reuocationem primi teamenti, legata tantum
reuocata cenfintur, non etiam hiredis inftstutia, fr quome
do inttlligatur.conf.A6.nu. s.frf. 320.
terfanaits aBio non fiqmturfundum, conf. ia}- ttusn. 9. fo
lio 7SS.
terfom,de iurt communs inclufi.fi in beneficium aliquarum
perfonarum excludantur. quatenus cenfeantur exelufit,
conf. 123.nu.1s.fol.zts.
terfontfidtUtas prici aitendend efl in conceffiont feudi,
COnf.AZ.UH.lO. f,30 3.
terfont indufiriafemper inteigitur electa in offieijs , prtfertim tnagiu qualitatis. prent ttl illud Curftris maiaris, fr

de ,cenj 3 7. num.t .fi 71 2. Ex quo inftrtur nu.

fifi;/, fequ.
ftr venditionem ret alieni cum onfenfu Domini transfertut
dominium. uod ampliatur inlegato.confis 4-nu. 37. fr
fiq-fl-364. Vbi ttiamtraditur ratio . Ampliatur num.
*9>Jpl-f*Sj
Wetens retlituiionem aduerfusfatalia, quid probare habeat ,
tttfz.num. 3^.384.
fe/eniid.quodperfiententiam efibi decrctum,viietur illam
approbare, conf.s.nnm.3 t. f. s .;}.
Iei ajfenfus/per control:*, eiufdsm contractus ratihabitiontm inducit,cof s 7. . 3.f.s s 2.
fttitorium ejjf intentatum ex petitions aorisiuerfis gjiturmodit.quincnfcntur, conf. 136. num.i. citmfeqq..
folio 697.
Pigmts, fr emptio reipropru.qualiter confinant,conf.i 7. nu,
64.fol.S4.
Pignu exttncfttm non reuiuijcit, nifi exprefsifit diSlum.cof.
32.num.1z.f-2s 9.
ignorum pala,quandoprteedunt dominif tranflationem^j,
fojfunt pr iiudicare .tranjlato vero dominio , non priiudi,cant.conf. 1 7,num.7-f.i 84.
Pifc.itta prohiben nopete de iur commuai, nifi Rege de,
flemtudinepotesiatis, conj.j y.num.x -f~436. fr nttm,i 0,
folio +38.
,.
Ptni nubentis infra annum luBus quamuisfublatifint, remanet tarne ex ederitate (ecundl fuiptdio pn
tedenth dehomationis, cafti exail i viti, confi. 3. nu,
f70.fol.49.
nubentium intra annum lu3us,qualiter fublatifint ,
tonf. eod.num. 1 74. fol. s 0. Nee haben: locum 1 ifnatif
inter viuos,conf. so nu. 1 1 -f. 343.
Tctntperiurij,qiiifintremiJ[iu.conf.+3nH.io.f.3o7.
tacna,atuta a l fin. C.de modo multaran, non atteadi(ur,
cum confitetifdo viget in cantrarium.conf.s -. t 1 . fol.
S6. fjjtiicunque illafit.ex vrgsntibus qualitatibus iruj
dicenda efl.fr tra/ifgrefforibus atriter exigenda.conf. .
nu.i s.fol.3S7. Extraordinaria imponitur,quandp neo
mdefl certa poena, lege industa, conf.96, num.t 7 fi 30,
Ordinaria, quando non potefl imponi ob defectum probatiapis, mitius punitur. conf.96.nu.18. fol. S3 0. Impofita pro
affifia, omni iureJpelat ad Baronem. conf. 10s. num. 4.
fol. }SS.
Jotna fraudantibut affifiam efl impofita de iure communi,
conf.eod.num. s fol.eod.
Poenafacrilegij efl,disputare de Principis poteate. conf. s a.
num. f.jol.8ix.
Tontifex potefl conceder decintas laids, qui aliasfunt incafaces,conf.8.nu.6. fol. 93 De plenitudine ptttfiatis poteil
derogare fideic mmiffb,conf,1 s 2.nu at.f.81 j.
Jon:tfi. is priuilegiumfujficit allegari.fr probari per poffejjionem.conf.b.num. 7 fi 93- Reliqua vide in verb. Papa,
effejfionss.fcu quafi triplex effieus confiderari potefl in hac
materia fciiicet in priparatorijs,deciforijs> fr exequutorijs,
confi. 3.nu. 2 s f: 22.
Poffejjio nuda non iuuat in indicio petitorio,nifi ad iuflificanium.fr ai coadiuuandum, conf. eod.num.26. frzs.fiol.
eedem.
Peff.jfto,vel quafiin ijs, que.fient modici pniudicq , iuuat ,
fecus vero in maximis.confieod.nu.28 .fi.oad.
Ptffejfto relr.iat ab unerc probandi tn poffcffbrio,non in petito
rio, in quo iuuat reffelia pnambulorum tvntum,conf.eod.
num. z 9. f.ecdem,
fcffejfiosvd qn.tfi quand transfrt onus probandi in aduerJarium.fr quemedb non in iudicio petitorio.fr quid tn poffrfilrioin materiafiliationis,confeod.num. $9. Jol. eod. fr
.; A f.23- Eiu-s commodum quomodo confidsrandtun,
eonf.ecd nu.9.f. 28. Tramjert onus probandi in uduerfarium,quand? n on adfunt probattones contrarit.conf.eoi.
num. S2.f.3o. .
fcffefto.vel qu.'.fi mitrimonifnon probatur per verba offer.

x:

tiua, conf-eod. num. 86.f. 36. Et acquiritur.qui potiorO-J

tura ex legitimis modts oftenierit,confi eodem num. i}?.'
fol. 48.
Poffejjio, fr alit prtfumptiusL probattones , quando eperantur,
conf4.4. f. t .
Pojfejjio immemorabilis non e prittilegium.fed habet vim pri
uilegif.confs.num.it.f. 93.
PofiiJJo prapritate plurimum diflat, conf. 1 6. num. -fo'
lio ii,
Poffeffio Regis centenaria Cafalium per inttrmediam perJonS
Vitjfallorum.conf.at .nu. 1 of. 21 .
Poffejjio quomoda transferatur ex aclione contra aliquem.vt
pcjfejforem, conf,2 s.num. 31. f231.fr 32.fi 232. Jnterprstatur priuilegium , fr eJl priuilegi/ ture cenfinda, conf.
30. nu.6. f,249.fr conf.31 .nu. 1 1 . f.2fz.fr confit $ t .nu,
37 -f.8 10. Eius interuerfione probata poil pignus cum prs.ationeferuitij, excluditur Dominus , agens pignoratifs ,
conf. 3z.num.20. fol. 262.
Poffejjio, lite pendente.quando dtferuiat, ctnf.48.num. 1 S fol.
336. Etiam immemorabilis. ex titulo iuflo oriens, nullaf
reputatur,conf.}2.num. 19.fd.3s8. Ptxnes veuditorem
arguit venditionemfimul.it, maxime concurrente par'
tit confefjione.conf.64.num 41 fr 42.fi.400.
Poffejjio parit exceptionem pragmatict edite Thori.conf. 67^
num.t s- fi 41 S. Reifieudalis non e confignanda.nifi ha~
beat titulum, confies, num. s- fi 48. Dclart titulum,
conf.72. nnm.20.fi.432. Prufumitur capta ex caufapracedenti.confi 131 nu.61.fi.0y6
Pojfiljio vigore priuilegi/ capta, dclart priuilegium, requiritur, quodfit prdcriptk, conf. 1 32.num.2t .f.604.
Poffejjio , fr obferuantia interpretatiua non requirunt langt
temporis prifcriptionem.conf t46.nu.iS.fi.77s.
Poffejfio ciuilis Domini trahit ad fie naturale, qui erat paenet
vaffallum.conf.147.num.7- fi 7S1. Que reperitur poencs
Dominum dtreum , operatur eundem efifecium naturalis
pojfejfionis , fr deminium transfiertnr abj'que alia appris
htnfione, conf.eod. num. 10.fi. 7S1 , Operatur eundem efifiecbum.quem naturalis,confit 47.num. \ i.fiol. eedems .
Solo animo perditur.conf.tod.num. 16. f. 7S2 . Eius vis,
qu* fit.conj. tss.nu. 44.fi.4S 3
Poffejjio ciuilis Domint in tantivn trahit ad fie naturalem-
vaxalli.quod dicatur Dominus fojfidere naturaliler, eti4
ignoranter, conf.eod. nu. t s.fi tod.
Poffejjio interpretatiua non rcqtx. it longi temporis prifcriptio
nem.conf. i si . num.z6.fist 0.
Poffejjio ex plaribus caufis permiiiitur.tam eodem tempere^,
qum diuerfo.confieod.tiU.S4 fi 84s .
Poffejjio naturalis, ex vna canfafuperueniente,alia aprchtn-'
fionc, non indiget.conf.eod.nu. s f ./. eo.
Poffeffor decimarum tenitur declarare titulum, fr caufantt
pojfejfionis,confis.num. 1 6.fi.p3 . Bonorum ehbgaurum, a. gens contra tertios poffeffores al'orum bonorum, debetprim
pro rata bonorum, qui poffidet }contributionem facere.ccnfi
23.num.6 fiz39. Non tenetur, nifi ad debitum rei poffefift.conf.S'+.. 3 ./4S7. Habetjacultatem offerendi, vt ri
pcffeffam retineat iure ceffo.ccnfi, S4.nutn.s.J.4S 9.
Poffeffor reipigncrati, efferent pritium creditor!,vt pignus li
bere! habetur loco emptcris, ccrtj.eo.pu. lO.fi. .
Pojjidens vigore clauftilarum conflituti,fr prscarij.potefl atto
carepoffefftonem propria authoritatejtec didtur conmtitlere Spolium, confies.n-6.fi.41 S.
Pofleriorem quando pojftt princeps ex caufit priori praferre ,
ConJ.7.num 4-J.S7.
Pofleritatis ctppellati.nefimina ncn ccntinetur.ccnf oof -nu.
z.fiol. S69 .....
Poflererttmfignificatio qui , fr quid si dicatur peficret ftes ,
fonf.44MU.4s.fi.827.
Pcjthumt.verbum, pesitum in Slatuto , quando intelligatur
dc:iA.topojl teflAnientftm.fr alia in materia,conf. ..
8.jol.s4o.
PotejlaSidifyvncndi .de relu, dunatif.ncn includit reuccat'n
\

mm donationit , tonfi . . /. . fr i- fol. 23s. fr

num. 4. fol. 236.
foteas alienandi non extenditur ad dmationem eaufa mot
fis, conf.eod. s- fol. 236.
foteflas disponcndiutlicui data de bonis donatis,an txttnda tur ad vltimxm voluntattm, eonfi.23. num.a.fiol. 236. fr
num. g. fol 237.
foteas dipinrndi conceffa non efl disf3sitio.conf.28. num.8
fol. 240.
foteflas difponendi, refieruata donanti.nonfitcit natu
ram donationis,conf.2Q.nu.*.& sf-244fotelas concejfa tribus arbitrs tligcndt aliquem , si duo eligant indignum. an deuoluatur ad tertium, /.4+ num.
j . fol. si .
Tottflas prorogandi compromiffum toties quotits.non extendiditur vitra dn*i vices, conf.i 03.nusf.ss1.
Toiellas abluta Regis.ab eoiem exerceri [debe: claue difcrttionis, prutdentt tarnen magna.fr legitim* cattfa public
non priunta.eonf.i 3s. nu. 9^.693.
frciiea in Regn* Neapolitano, vt exequatur contra emnes,
facnts quos confl.it pecuniam fifcalem ferusnijfe, conf. 1 3 .
*. \l.f.i30. Caflotionii.feu cancellations insTrumenti.
eonf.+s.nuni.i o'f.320. Petendi curatorem, fr quart ter
mini I. faneimus C.de admit, tut.non Proeedunt. conf. S3,
nam ).fas+. Liberandi cum cautione defe prtfientandi
toties, qmties. quo ortum habutrit.conf.96. num. 16. fol.
S3. Fro cog^fcendo valore rei,conf.i 24.num.14f.620.
Secundum Bart. inl.a.C.derefcind.vend. ad eognojcendi
valorem rei,ccnf. 1 26. num. 32.62s. Qui non procedit in
aflimatione valirit rei in prtttritum ftcundum Ang.ibid.
num-33.fel.62).
Troica dum Terre venduntur.quodfifctss participe! dt pretio.vnic procc$t, confit sS.num.j.fr 4./ S62.
Tragmatica capithm , prohibons affenfum alinationsbus eorum, qui prole :rem,qualiter procedat,conf1 7. nu.
<S3.ft83.Cf nam feq.fi.1S4
fragmatica ndiia Thori , qmnam contintat prtiudicia fr
qualitcr intelligalur traditur conf. 2 0 num. 1 s: fr 1 fol
joo CT s 4- SS. frfeqq f. 204. An excludat <_,
pojfit cognofci de imuflitia concejfsonis. ibid.nu 2 9 frfeqq.
An vetet impugnationem diposionis , qui contintt ja connexum . ibid. num. 34, An procedat in doteabidem 74. / 20 s luot ration:s in illa considerentur
ibid num. S3. An locum habeat, si duo habtant concejjionem ab toiem Rege, ibidem 93, In 2. capitt quod non
disponat,traditur ibid nu 98.frfeqq.
Tragmatic 1 , prohibentes Istdos, pro nobilibus emanlas intelligtndum e, conf. 31. num. 16. fas 3. Super obferuatione S.C. veileiani emanat, tqui prvicipaliterfamines reipicit.conf.4t.num.7fol.292. Regis Ferdinandi.editO*
in anno is os. non combrehtndit litis motat ante i/lius tiiiionem,conf.47\num.i -f. 332. Et non potes! allegariJi
ms titulo num. 3 . ibid.
Nee vbifaum iHorum Regum non impugnatur num.
a,.eiufq.expofititnu.s, f-333- An excludat agentes actio
ne hjpothecario contra concesionarios illorumRegum conf.
tod. num. 16.f. 33 a.
Tragmaticafuper Capitulation*Atripaldf,quid operttur.cof.
63.num.23.f39t.
Tragmatica pradiilafubulit omnini aflionem.fr ludicit of
ficium,eonf.eod.num.3 o.f 392, '
Tragmatica tdit'a Thori requirit pnjfeffionem tempore pragmaeict, conf 7. num. 1. Et tuttur poeffionem cum titulo
miOs regibus num.7-f.4t 3- tice rejertur od litesprtteritas num.t 3.fol. 414. Et qttalitet intelligendum num.
S. fol. 4 t 6.
Tragmatica Regis Tederlci de expeditione priuilegiorum fuper Ubeliis.fr in criminalibtts , non procedit in albaranis ,
fr late de pragmatic, intelitclu , confil. 1 3t. . 9. fo
lio 04S.
Tr.igmat. Reg. Hispaniarum defellemnitatibus Rtgiarum-

literarum, in quibus Uteris locum habeat, conf.eod. numf,

9o. fol. 664.
Tragm. id'taJob anno t S09. fr stS.fub titulo de fidt mtrni
mirialium,fr titulo de priuilegijs, iuris communis diijotioni derogat, conf. 3s.nu.3f.692.
\ .
Tragm. annullat omnia gea per Federicdn . xsol.dia
1 s.Iunifin antea.eonf. 1 s snu.14.f837.
Trag.idi/a Thori in a.cap.quomodo obetfifco.fr habtat UtM
etiam in concejone confirmatoria.conj.eod.nu. 60. f.Soff,
Jn c.tpite quamuis referuet Regi ptttflatem diftnftndi
Utibusfuturis.tarnen non diptnfatur, fr ita fuit dtcijum
conf.eod.nu.tSo.f.eod,
,
Tr ebenda,quatenus concernit spiritualitattmA laico poffiit^
rion potes!.fecus quoad pereeptionemfruuttm, tonf.iiS
uu.e.f.spo. Alicui concejfa cum conftnfu Epifcopi.fi altef
antequam Epifcopus confentiat, eandtm fontifict fimpli
titer impetrauit , fr poea Epifcopus fuum pruerit fenfum, vier prtfercndus.conf. 1 31 .num.t 1 ,f,690.
Trtcarium.quando per contraclum non tfl tranfiatum domi*
nium vid. verb,conitutum .
Trictdentia inttlligitur tx die adminiratioms regulrster i
non ex die Docloratus.confil. 33.num.s f.263. fr num. ri
fr S. f. 64. An tx tleclione.vtl tx adepttont dignitatis
gulanda.ibid. num.9,to.fr it.f. 264.
Trtctdtntia declarantur exfubfequentibut sonf. 1 16.. 1 1*
fol.Tt.
Trtceptttm dt nonaUtnando cum caufa prafumitmr. fr fin
cau/a non valtt.conf.raaMM.i.fol.at t .
Trtceptum ttflatoris, quodfocietas continuetur, tttortue >
txfocifs.expirat.conf. 9o,num. -fs 06.
Trtceptum guarentigia in rutilo nullius t momenti,conf, 31.nM.126.f670.
frtftrtur antiquior Comes.vel dignitatem habtns in nobilicri
loco.eonf? .num.26 f 91.
frtiudieium qult qult , quid importtt in pari caufa conf.
t- nM.60.f26.fr nu.es. fr 79f.2s.frf 30.
Trtiudtcium tettij ccnfideratur.vbi Rix iurefuo vtituf,
conf.eod. nu 2. f. S7.fr num.6. f. SS. Et quando venitfeeundario.fr non principaliter,confeod.num.7.f.ss. Et im
iure tarn acquito, non in lucri qutrendi amiffiont , conf.
tod.num. 4.fol. S 7.
Trtpofiti de iure in capitulo interuenire deben', conf. 44. num.
22.fol.311.
Trtrogatiua magni Trincipis t tollere incert in tft, fr fue
eefonem eimlem.fr in quibufdam alsjs.conf.i s 4- num. 6.
fol. 823.
Trtfens.fr tacens nonfemper fatetur, confil. 160. -9-foUo 870.
Trtftntia prtfumitur in dubia prtcipu in oriundi tonft 36.
num. 24.fi 698.
Trtfcribtns contra Eecltam.quando habeat frobart titulum
hominis,conf.8.num. 1 4,f.93.
Trxfcribi pottftdtcima quota.conf.S.nn.x f.Q2.
Trtfcriptione 30.annorumfeudo aequiruntur de iure muni, de iure veri Regni centum.conf.32.num.t8.fr 1 9.
fol. 262.
Trtfcriptionis centenarU.fr immtmorabiUsdifferintia.conf.
l3o.nu.tef.638.
Trafcriptio aduerfusfifeum in Regno centenaria tan tum cur*
rit,quod ampltatur quadruplicittr.fr de ratione-, confit S S
num. 7.fi.S38.
Tnfumptio txclufienis deUiliprocedit,fe defendendo, non *
tern eligendo,conf.3.num.9.fiol.2o. luris.quandofolottm*
poris curfu non mutatur, tune quafi pocjfio contraria nom
transfert onus probands in aduerfarium.conf.cod.num. I p.
fol.at. TrMalet altert,qua ex quafipoffeffiont oritur, conf.
tod num.tod. fol.eod Qu* oriri potest ex trailasu. nominatione.frfama tolUturper I. miles, i . defuncbJf.adl-iul.
de adulter.conJ.eed.num. 18.f. 34,
Trtfumptio iuris tfl Uquidijftma probatio , tiq. cedit btminh
fr*fumpiaprobatio,tan{jt.nH. 99.fi.eod, Ynatellit plure*,
quand*

X.

dinxrie rei, vbipejfejfor eft certus , eenfil. 2t. numer, 3.

quando validier, fr verimilior , eenfil. tdems,
I numer. tot. folie eedem , fr vide infra in verb, prtfum folio 208,
fre vna.
Princepsfacer diettur, que Trincipis authoritate fiunt.conf.
fnfumptio inris.fr de iure cedit confejjioni partis, eenf. eed.
48.num. 2. fol. 336. Ei quando credatnr in tertij prtittdicium.conf.s s .nu. s f.367 fr quodt ftandum, conf.63.
um. 2i .f;j 7. Htmuis non patiatur probationem _>
j. contrarium.patitur tarnen earn per indirecium.non per tenum. g. fol. 3S8.
Bes.fedper inditia.conf.j.nu. 122.feod.Et quando funda- Trincipis affertie , quod fecit pro bono pads ,fucit , nec admititurprobatio in eontrarium , confil. eodem. num. s.
tur in confejfione parts, cenl. /jtf. numer. 71. folio
vet
fol. 387.
frtfitmpio oommuniter cidoitbus bon e,conf.etdem, Princeps ob publiant vtilitatem poteft derogare inri tertij
conf21 .nu.t.fol. 61 o. F.t tunc tenetur ad excambium
num.13s.fol.42.
frtfumptio eft contra partem.qun 1nfacto in que plures teftes
num.i . uod limitatur ibid.num. 1 1 . In dubio tarnen
derogare non prtfumitur, ibid.num. 1 2. Non imponitbi
interuenijfe prifupponitur.fr conteftes nominantur pauei ,
legem, qua recedere non poffit.conf. 13t .num.22 f. 649
fr amicos examinari curauit , cenl- eodem numer. 1 3 Procdent ad aliquidfaciendum fiienter, fr deliberate,vi
folio 43 .
detur -velie tollere ius.alteri quifitum, conf. 13. numer.
frtfutnptio ex diciisfoci] crimina, quomodo toUatur, conf. .
2A.fol. 64ff.
num. 8. fol So
Trafumfiio oritur,vel ceffat ex qualitate perfint.qut inqui- Principi nemo poteft dicere. cur itafatis, conf eodem.nu. if.
fol.'4ff.
ritur de maleficio.conf.eod.n 1 3.f.t 01
Trafhmptioncrpluret circa idem non concurrunt.conf. lod.n, Princeps regulariter non poten auferre dominium dir;Bum,
vtile, conf.eodem nu.40.f0 s 2- Si ex iufta caufa>
2). fil. 104.
faceres Conftitutionem, de transferendo dominio de vno in
Trefumptio.qubdt resfeudalis,quiafita intrafines.feudi.itt
alium, caufa illa ceffante, ceffare debet deminij tranflatio
ris tantnm eft.conf. 21 .n.7.f.2t 0.
fr res reftitui, licet ablata priori Domino.eonf.t 31 .n. \6.
frafumptio text. in l.uintusjf.de donat. inter.vir. fr vxer,
fol. 6s 4- Non poteftfeudatariumfeudofine culpa priuaquo cafu cejfet,eonf.*3.n. ff. f-.
re, confeodem num.i 1 s.fol.66ff. Nec prtfumitur habere
frefumptio falfiutis ex quibus oriatur.conf.eod.n. 1 j./. 307,
notitiam eerum.qm infao cenfiftunt.conj.eod.num.t 21 .
Vna excludit aliam,conf,44.n.i 7. f. 31 1 .conf46. nu ssfol. 670. Sifciuijfet rem conceffam efftfuam.vel m
fol.324.fr 137. num. s .f72t. Quando veritati cedat,
conceffijfct; velfaltem difficilius.ionf.eedem num. 1 22. fo
conf. 46. numer. s4- folio 324. fr conf. 38. numer. 28.
lio 670.
folio 73Sfrtfumendum eft pro decreto, confil. 63. numer. 21. folio Princeps poteffententiam proferre ex caufa non deduca ,
Hlius Veritas innotefcat, icique maxime procedit in arbi3*t.
tratore.fr amicabili compofitore, conf. 1 37. num.i gf. 71 s
frafumftionesfimulatonitfunt arbitrarU.fr qtuliter, conf.
Eft lex animt in terris , confil. 148. numcr. 16. folio
64-num. 3 s. f. 400.
frefumptio cejfat.quande apparet de voluntate,conf.66. .
793Pr.ncipes ex plenitudine poteftatis tollttnt iura, frfaciunt, f
- <t. folio 40ff .
ipfis plactt.conf. t s 2 -fol. 8ts Pcjfunt prtiudicare
frtfumptio omnit mala ceffat,quando quis vixitper trien niumbeni,conf.7 ffn.t of.47 3.
fr tollere iura fideidommii.conf. 1 s . nu.4f.81 8. Poffunt legitimare naturalem peft patris mortem.etiam ad bo
frtfumitur pro inftrumento.fiin remaneat numerusfujfina altpri.que.fita. Ma non citta de plenitudine petefiatis ,
eieos teflium.conf.t 29,11.1 4-f 63s.
maximefi hereditas adbuc non fit Adita.ibid. num. s . fr
frtfumptionum cumulus prefecto iuuat adfaciendum plena
6. Sed tantum delata 20 f Si .
probationem, quod procedit iu caufa ciuili.etiam ardua',
Princeps toilit ea, quifunt de iure ciuili .fine caufa , conl.
conf. 1 37 nu.s4.f721.
frtfumptiua probatio in iudicio plenario nonfach plenant-j
eodem nttm.S.fcl.StS. Poteft tollere ius quffitum ex cat: probationem,fi aduerfus ram detur alia prafumptio.quaru,
fa iusla , licet nonpublica. conf.eodem num. . fol. Siz.
Poteft refcribere contra ius gentium ex aliqua caufa , fr
vnaab alia eliditur.conf. .. 36.f.2 3 .
fuffmt qutuis caufa , fr contra ius ciuile non requiritur
freeibusfrufira impetratur.quod de iure coi conceditur, cj.
- 48.num.14- 336.
caufa.confeadem num. 1 i.frix. fol. St . Poteft tollere
frtcrij , fr ttmftitutt difcrcntiO-J , conl. 2ff- num. 1 o.
dominium,quifitum de iure ciuili ex communi.fr mul
to magis, vbi dominium najeitur ex priuilegio Principis '
folio 246.
gratiofo, conf.eodem num. 1 -fol- 81 9 Potcftatcm habet
fretium quan ab alio reperitur eilpretiumfingulare, conf.
reuocandi priuilegium gratiofum. fe concejfum, ctiamin'1
126. num.i s.f.624, Commune femper attendenduni-j,
pr i indicium iuris , tertio qu^fiti , conf, is 2. numer, 14.
tonf.eod.num.i7- feed. Eft defubftantia veaditionit.conf.
.num. 47-f. S3. Intereniens in contracht.cum eifil. 8 13.
Bionis promijjione.venditionem arguit,licet dicatur.dona- Qualiter derogare poffit iuri fyc quito, late, confil. codent^
num. 16. 18.fr 22. fol. S13. Num peffit deregare iuri
mui.conf. I S S-. 3 S ,f-84.
fideicommijp, gnatis qutfite , quatuor recenfentur modi ,
frima cotrae1us perfe&io eft conuentionalis.conf.s4- numer.
' ibidem .23. fol.814- Derogare poteli matoratui, fr prr..
12. fol. 362.
primus annus.cencefius ad profequendam appeUationem, dibere facultatem dipenendi de bonis,Ulifubieiiis.fr quan citur frimum fatale_, , confilio 62. numer. fecundo folio do.conf. t s2.num.2g f SisPrinceps lgitimt purium ad fuccrfftonem in pniudi'-' 384tium agnatorum , ex cemmuni , confil. 1 s 4. numer. s .
Princeps quando pofitt pofteriorem priori preferre ex caufdJ
conf.7.aum. 4.fol. s 7. Ex caufa poteft reuoeare conceJfoJ
fol. S 23.
ttiam ex titulo onerofo pretio tarnen reflituto.conf. t s nu, Ptincipium, prima radix.frfundamtntum in fendis atten
dit,mif. 12. i i f. 128.
j. fol. j s 3- Ht'um ai'fqne cauja poteft in iurifditlienalittti quamlibet conceffionem reuocare.ratione fupremapo- Prioritt tcmporis tecum habet in dignitatibut cqualibus tun
tum,conf.7.nu,2.f.g\.
tefl*iis,ccnf.ecd.n.6 f. t S3frincipianiietnti bellum, ejfe iuflum credendum eft.conf. t s Priuilegium quando tranfit cum re, illius dignitat tr.infir.ad
qu:mcumque tranfit res,conf. 7 num. 17. fol. . Concefr
num.i 3 fei- 1S4fum ttmintilligitur conceffum perfont illiut.ccnf.ee. tatfrinc'pes fupremi , difceptantts interfe de direo dominio .
23. pel.pe.
>
ieient aere , vel coram arbitrii , vel coram iudice ord
Pri-

Priuilegiuip rtmilfionil quote decimarumfrobatur pet immt

morabilem prafcriptionem,confi8 .num. j+.f.ps.
Privilegium an poi Principe reuocart,conf.i s .num.8, foHo is 4.
Privilegiafemper in fe continent claufulam , rebus in ltdtm
.ttu permanemibus,eonf.eod. . i -f. is a..
,
Privilegium, concejfum alicui perfine., imelligiturfecund'Um
quaUtatem, ry conditionem iHius. conf. . num. a. folie
i se. Fxfaifa caufa nullum redditr,confi. eodem numt.
IS. folio 1 60.
friuilegia.cum non liaient claufulam exprejftm motut propr'q,femper intelliguntur adpartium poulationem, tenf.
eodem num. 17 -f 160.
Privilegio 1 unari non poteft, qui frit lful is in concefjoni^j
tnotu proprio exprcffas, ejje errneas, conf. eodem,num.2o.
fol.eodem.
Privilegium , concejfum pluribus ob aliquam rationem , qui
non omnts jtmui re piciat , fed tantkm vnum tauquam
principalem, d:ficit,> extinguitur , respecta aliorum , de
ficiente principal:,& ad multa infertur.confeod.num. if.
fol. . Dum regulatur rauft, ave. b. wet traclumfueeefuum , licet fui principio perfeclionem h .euerit quo
ad futura, tarne: effetlus non erit confumarus,(y ta limitatur regula , cejfante aufa , (y ctt. confil. Jem, num.
f. fol. i J.
friuilegium.ey omnis promifftoJemper intelligitur in quant
abfitfraus,conf. i 7-num.ts fol. 17^, Concejfum obferui.
tia, eft irreuocabile, vt donatio ex eedemfonte defeendens,
nifi i'ift* rene-candi caifa concurrat,co>if. 3 / . num. 1 , (y
S -fol. zso.
Privilegivm.ry titulus ex poffeffiom declaratur, conf. 32. .
i 7. fol. t. ey conf. i ss. s /'.sai. Ob non expedti
exeqvvtoriale intra annum,extinguitur, (y an ipfoiurt^,,
conf. 3+.n.6.f.2<7.
Pyiutlegium Clricale non ammicliturfola affUmptiont mi
litia, (y quando alijs concurrentibus amiciatur , conf. 36.
. S. ful. 27a.
Privilegio akutem, illud amiciit.conf.aS.n- I ofi.336.
Privilegium l. interdum habet locum in mutuant* ad reemptionem faciendum reruin dbitons , conjil. s S- num. 9.
fol. 367.
Priuilegium acceptent an eo vii debeat cum fuis qualitatibus.conf. 6s n.7.f.+o3. Primum declaratur perJecund
onf. cod. nu. eod.fol. eod. Primum non cenfetur reuccatum perfociindumindubio.nifi de illo fiat specifica meli
tio infecundo.conf. 76.nu.2-f.a6 . Primum tunc cenfttur
derogatum perfecundum, quando primum nihil cominee
mfi iut commune . gued limitatur tribus modis, ibid.nu.
i 0.1 l.ry i2.f. . cy aa 7Jriuilegio non viens per l 0. annos, illud amiclit, conf. ti,
num. s .fol- .
* Priuilegium Vrincipis primum non tollitur per fecundurn^j,
quoi ampliatvr.ry limttatur, conf. 13t. +/ . fol.s*
Jitterpntandum eslabfijve tertij pruditio , eitam fi pro
publica vtilitatefaclumfitUbid,n.*.f.6s 3.
privilegio ceffante, ceffitt illius ejfecJvi, conf. eodem num. s 3.
folie s a.
priuilegium, obtentumfuper (polio , Principe folium igno
rante, nuljo mido fuoftineri poteft, conf.eod.nu. tza.j 070,
Triuilegium l. fi egoff de tur. dot. non militai in antefalo ,
C0f.7S,nu.+3,f. 4S2.
Priuilegium, fundatum infaifa caufa.eft nullum, conf. 136,
, fol. 7o.
Priuilegia ex conceffione intelliguntur , rebus in eodem Slam
permane/itibus , alis datur ipforum reuocatio , ey refpeu perfonarum intelliguntur, quatenvt in eadem habili
tate , ( atu permanjervnt , conf. 1 3 1 . num. 36. folio

X.

'

Priuilegium Rigint Ioannt dclart gabellam , del *

donar, peare ad Ciuitatem hanc,(y indebiti fuijfe oe*
cupatam per Kegem LaitijUnm. , confil. is f. numt. Im
folio 8 37.
i
Priuilegium Ferdinandi Primi circa gabellam boni denarif .
tonfirmatum per Ferdinandum II. conf.eod num.38.foli
S42. Federicum num. 39 . (y Magnum Capitaneum^t.
num.ao. f.S+3Proannuit prtftationtbtis datur interdiclum poffc(foriunuj ,
quod ampliatur,conf.i 4+. nu. s -f. 7 S 6.
Pro exprejfo habendum eftid.quod quit interrogate facile r*
Sp indilpt,con[.ii.n.3s ft i*.
Pro prtslationibits perfonalibtis datur poffejforium. feu quafi,
ty inducitvrfpoliatio per denegationtm, cum illation* est
hoc.conf taa,n.2.f.7S6.
Probables comectur*fufficiuni ad dignifcendum.an Princeps
grattain conceffurus erat^onf.a2.n.24.f.3oa.
Probare debet allegansft filium, tarnfipetal, quamfi exci.
piat, conf-3.nu. t.f.tj.
Vide in verb, filium, filiatio,(y legitimum.
Probatio.quando eft prtfumptiua.admiititur contra tum prt~
batio in contrarium,conf.3.n.6 3.f.27. Dubia non relouai,
confeod.num.64.f27. Si dubia fit pro vno tcmpore,an_*
concludat in alio declaratur , conf. . num. . 47.
fol. 203. PerintpeSionemlibri.feu regiri efi ctrta.pltn
eyeuidens.confi3.n198.f36'\
Probatiofubfidiaria, (y de qua in l. confenfu . de repudys,
non admittitur in matrimonio.quia eft resfui natura probabilis,conf. eod. n. 1 / o.f.36. Et quid in matrimonio cladeftino,(y meticulofo n. 1 oa.f.eod.
Probatio ,feue pnfumptio ilia eft effteacior , que, verifimilior. \
confeod.n.i 3ifa2.
Proba turnes diuerft, ad idem tendentes, coniunguntur.ty fa
ctum plenum probationem> , conf. eodem , num. 1 i + fo
lio 42.
Probatio in dubio contra probantem exponitur, etiam in fautrabtlibus, conf. ecd.nu 4s.f.as. Prtfumpttua cedit vtrt. cerwty plcnx probatic/u ,quamuis litulus effet posic.
rior,confeod. n.t s 3.J+7.
v
Probationes liquidi,fy certi prtferuntur alijs non tarn Ii jusdis, five prufumptts.qut tarnen non alias probarent , ccnf>.
eed num.i i 4-fol. +8. Allons, quando eil clara , rei autem dubia, pro aclore fecunda eftJentenlia, conf.eodenuj,
num. xss f at.

Probantibus duobus veritatem , vno tarnen cumfama. Alte

rofine, Ule obtinebit, pro quo eftfama , conf. eodem, num.
I s6. fol. *S.
4
Probationum defeclu , veta matrimoniafepe non effeftitantur, (y alia indebiti contrahuntur, ne in dubium penatut
legitima proles,confeo.. a+.f.a.
Probatio inuerifimilis esl falfitatis imago,confeod.num. 1 ji
fol. 42. (y coif. 4. num 33. f. 62. Sufljefta erit, vbi matrimonium prjfiupponitur publice contracJum.ry non minantur de eo,ntfipauct teiies.cy coniuni, confia, num.
S. fol. sC *
Pr.bationes, fac lin alio indicio incidenter , <y ad alium finem,non probant, quand, tracJatur cum legitimo contradi
iore principaliter, conf a.nu.s.f.S7Probatio omnis, iudicis arbitrio rel'mquitur, conf. eod. num.
33. fol. 62. Negatiua admiciitur aduerfus prbationen>
fame, matrimonii, & aduerfus probatiomm trocalas, cof,
eod.num. 37. fol. a.
1
Probatio in contrarium admiieur contra prtfttmpttcnenuj
iuris.ey de iure per cenfejfiont partis, item per indirectum,
conf.4..num.a.2,f.6s.eyconf.\30.num.7i.f. 701. fumptiua nonfufficit in materia I. iul. repetundarum , fed
requiritur convierto , conf. 9. nu. 9. fol. 98. De audit
admiciitur progeftis in domo aduerfarij, conf. 1 1 .nume.f.
Priuilegium reeipit interpretationem iure communi , conf.
fol. 117.
i +o num s -f 7*7. Nec extenditur ad incogiiata , cof. Probationes femiplen*. , etiam diuerfi generis , quando tendunt ad -vnum totum probandum, ctniungumur , confil.
ed.num..j.7*/.
tod.

E
I

x:

eoiem num. 26. folia 1 23. Flures imperfect* coniungun- Prohibitio alienationis in vlima volntate , fr in contractu
tur, quand0 tendunt ad eundemfintm , ten/. 8. .
differunt , fr in quo, conficod.nu.40. fol. 147. frnu s 2.
.12. f. 4SI.
fol. 1 48. Facta in centralist, etiamfideiccmmiffi.non im
ffobatie diciturfacia in termino ,fi intra terminnm produpedir tranflationem dominij.fed tantum actionem ad initimfa t excmplum.fr po terminant originale, conf- 1 31
tereffeparit, confit 4. nu.42, 'fol. 147. fr num. 47. frnu.
num. 7 t.f.660. Ne efi exigena ab eaparte.pro qua e
S3, fol. 148.
' ^fumptio hominis valida.conf.i 37.. S2.f. 7Zi.
Prohibtione legis txclufa, in per . .alienatio permi
Probatis extremis, medium prtfumituronf. eodem num. 43
cenfetur, dum de contractu loquimur, conf. eodem, num.
61. fol. ist.
fei. 722.
proceffus e nuus , etiam parte non opponente , dum Iudex Prohibtus vender , potefl con'ittere procuratorem advenpriced'tfuper negotio, in quo proceder nequit,conf,20.nu.
dendum.confii 7-nu.46.fi 1 79.
g.fol.aoi.
Prohibitio alienationis ceffat , ceffantibus Ulis defamiliaJ ,
Procurator!, kabenti mandatant ad agendumnoluit defen
confit 22. num. a. f. 212. Videtur extineta, perfona extin
dere,denegatur actio,conf.2.nu.s.f. . Reuocatus.exigens
ct, qui ex contrauentione prohibitions venire poterat ,
bonafide, non potefl de pecunia diSponere.conf.i 3 ..
conf.23.num. \7.fol.2ts- Hunquamintelligiturfacta
fol. 38- Acqitirit tarnen Domino, fr librt ipfr iure deinfauorem Fifei,conf. 2 3. . 3.f. 2 27.
bitorem,ibid.nu.7.
Prohibitio, quod non pofftt ludi , nifivfque ad certam quan"procurator quis i1:tur, Domino.qualiter acquirat.fr ilium
titatem, ad iredentiam, intelligitur de ludis permifs,
ebligel.conf.nu.iS.fso, Ex caufit poiefacer contra
nop autem prohibtis per alias leges, conf. 131. nume. 23.
volntate Domini.quia diciturfacer non contra,fed folio 647.
Prohibitum quomodo nullum omnino cenfeatur.difiinguitur.
ter, confi.23nu.42.fi2 l S.
"Procurator, frgeor reflituere teuetur, quicquid ad eos ptrConf.40 nu.20-f.293
uenerit, fiue principaliter ipfius rei nomine, fiu extrinfe- Prohibitio noua, adiita veteri, illam ampliat.vt aliquid 0cus ob earn rem,conf.t 3S.n.3S.f. 739peretur tidemquein permiffione , conf. 42, num. 7.folie.
Trodigo, frfuriofo interdictum e, facer teamentum.confi
302.
14S.nu.1S.fol.793.
Prohibitus legare Titio , fi lgat Seio cum onert restituendi
Prodigtss,frfuriofus frudenter teftando ,funt opiniones quid
Titio , quando legatum valeat , ccnfil. 77 num. p-foH
valeat teltamentum.confieod.n.t p.f.eod.
466'
Prodigus nulUm difpofitionein facer poteil inter vims, Prohibitio alienationis in vltima volntate impedit tranflain vilima voluni'ate,etiam cum authoritate curatoris fr
tionem dominu,ficus vero in contraituifr de ratione.confi
de raone,conf.t+9.n.i.f.79S,
47. num. 3.f.7S6. Generalis alienandi ob imbeciitati
Trodigus.nec ad pias aufas difponere potes! ex commuai, fr
fiexus.aut ttatis, non compfihendit h.redis initutionem ,
cur, ibid.nu. 2 . Retinetfilios in poteSiate.conf. 1 so. num.
conf.i4,nu.3,f.7S>t.
1 .fol. 799. Cui bonis in:erdictum e,dicitur ipfo iurea Prohibitio alienationis, facta propterfuSfiBionetfraudis, ni
. vifitb ettratore legali agnatorum.donec de datiuoprouiden
comprihenditvltimamvoluntatem, conf. 148. nume. s .
tMr.conf.1so.nu.29 f.S03. In his in quibus curator da
fol. 791 . Non comprxhendit vltimam voluntatem,quan
tus non habet adminirationem, reputatur tanquam quido eft diucrfa ratio, conf. eod. num. S. f. 792.fr num. 4.
libefpofeatem habens de rebusfuis diSpontndi, conf.146,
fol.eodem. Fieri debet caufa cegnita.frparte citata. alias
. num.2sfol.769.
non tenet,maxime quando periculum e in mora.aucd am
Producens inrumentum, videtur illud approbare.confit s 7.
pliatur.conf.cod.n.t i .1 2.fr 1 3 feo.
num.7-fcl.ss2.
Prchibitus alienare,fiue teflarifine confilio alterius, illo abSrofeffio tanta nen diciturfala,fi nouitium portel habitum
fiente, quidfacer poffit.conj.t 31 ,n.4t f 62.
diinum profeffis, conf.t 3<s.n,t 91 -f. 7 1 0,
Prohibita certo tempore, alio tempore cenfitntut permiffa, cof.
Pfohemium.fiue initium contractus attenditur confit.nu. 8.
eod. num. 7s.f.66t.
2 3-& }o.f. 3 -frfeil Dclart, fr reringit quamlibet Prohibitus disjionere in morte, fi propc mortem dor.ct inter v
legem.pncipui quandolex effet odiofa, conf.20 num. 21.
uos, fraus pnfumitur.conf. 1 so.n.s.f 798.
fr num. 6$.frfeqq f. 204. Demonrat mentem contra- Prohibito vno, cenfetur prohibitum cmne illud, per qucd perhentium,ccnf.t 30, . \83-f.7t . Dclart caufam finale
uenitur ad illud,conJ.eo.n.3-f.So 3.
legis (onf.31 .nu.2 fi.2s3.fr conf67.. p. /.41 3.fr decla Prohibitus bona alienare, etiam quod eorum vfusfructusfuerat metttem, fr intsntionem,confi.i s .. .f.S 04. lUSqs
rit relictus, intelligitur dominium tranflatum, conf. ist.
indica!, fr licituni c ab illo arguere ad aufum decinum. 1 7.f. SoS.
fionem, conf. 1S4. num. 44.fol.827. frnum.ss. frnu. Proftfiio pctterior.pleni probata, pnfertur prioriprtfiumptt.
S . filio 82.
conf.4.nu. 47 f. 66.
pTchibitio alienationisM qua in cap. 1.de alien -feud.patcrn. Profeffio debetfieri de volntate ifentanea, conf. 11. . .
priiuditiumfuccefforum reipicit , ideoque antefatum cafol. 120.
jumfucceffionis.pote feuddtarius alienare, cenf. 14. nu. Progenies, posleritas.frproles etiam adfoeminas porriguntur.
IQ.fol. 4S.
conf. i s4.nu.40 f S27.
Prohibiia alienatione in contractufeudali ad hoc, vi Proles Ilegitima erit femper , cum aliquod detegitur impedicferetur.vcniet prohibitafiubinfeudatio,alias de iure cotnmentum, ob quod lex matrimenium prohibebat , ccnfil. 3.
inuni feudorum permiffa, fr quuis alienara, conf. eodem
num. 166. fol. 49. fr num. 77. fol. so. Cum declarar.
. 32. fol. 46.
text, in cap. cum inhibitio, de clandefl. detjenfi quod amProhibitio, exprefscfacia teatore de non alienando ex eau
pliatur ibid.
fa in bvseciumfamilil, ant certarum perfonarum, em- Proles, vt fit legitima, duo requiruntur.ftilicet, vt matrimo
cem alienation's ffeciem ncludit.frfi contrafactumfueniun/fit publice contraetum,fr abfq;Ecclefi.t cor.tradiciio ne.conf.3n.1S7-f.s2.
rit.ncn transfcrtur dominium.conf.eod.nu. 36. feo.
Prohibitio de non alienando, falla per verbumfutursfubi- Fromiffto de rato iniitilis cl.vhi verum, fr validum p rteefiiiui, idcl,fi alienaueris,nihil operatur.nifi pneedat pro
fit mandatum.conf 6MUtn.17.fiS0.
hibitio exprcfsi pura, fr quidfifiquantur verba pridiota Promiclensfe obligaturum adJoluendum intra cerium temun atlhuc alienatio.idefl, domtnij tranatio, prohibita cenpus.eo cedente, polest conuemri adJoluendum , qucd amfiamr, conf.ead.mtm, 3 7 fierd.fr nu. 48 ./. 1 4S.fr dt ratio
pliatur vno modo, fr alio limitatur, conf. 6. num. 36.fo
n: nu.3s.f-1 46,
lio 84.
d
Pro-

rcm':fo de vertiendo muait imfortet venditionem.vt quit

teneotur affioncpcrfonali,confi.6,num. 37 fol.ss. Desen
tiendo feudo,abfique affenfiufubflinetur, me in locum>
habet reuocatio virtute conflit, diut memorii, eonf.i 7. nu.
Z7. fol. 17 S'
Prom:fo euiffionitin contractu venditioni!, efl de natura
contractus, it* vt fine promiffione veniat,confi. -l.nu. eed.
folio 98.
Promiiiens non alienare , in cafu contrauentionit tenetur ad
in,ureJfe,conf.77.n. tif 7.
Promiffens aliquod. videtur promififfc id, per quod peruenitttr ad illttd.fine quo inanit effet promiffio, confis 9. nutne.
z.fol.soz.
Promiffens feinere decern in die pafchatis , vel dare pignora ,
eiiam quod pign :s diderit.tenetur adfiolutionem.confi 94
num. 7. fol. s .
Proniijjio. vt alius prefefoluat.abfique iuramento non valet.,
conf.i s - 2 .f.SlB.
Promiffem factum alien, excufiitur probandofefeciffe omne
fikum toffe.confi.is3- num. 3. f.818. Pro alio criditori.fi
tpfe habest nudum nomen, quo ad creditorem efl principalis.qub ad debmrem verb prmcipalemfid iuffor.conf. IS3num.t o.fol. StS.
Promiffio de vendendoeadem efl ,ac promiffio de reuendendo, conf. $4. num. zs. fol. 363.
Prom:ffere non vender, (y alijt non vendere.paria fiunt, cofi.
s4.num.8s-f.363Promictens obfivruxre allquem contraffum.intelligitur qui ad
expre(fa,cor.f.6i.num z\.f.*o6.
profiter duosfollicitiidints duo debent haberi emolumenta>,
eonfi*6.nnm..f.77+.
Propter ingralitudinem contrahiiur odium.fr inimicitiO-J 1
propter quam potest ingratus vtifiuipectus recufiari, confil.
1 31. num.* f-703Proprietas iuris purificati pnfertur prioritati datt condition
lis. conf.i 34- num.J of.69.
Proprietas vocabulifieruanda eil inflatutis, confi. too. num.
4- fol. s 39Proprium Vrintipit efl donare, frfie pupillus magnus Domi
nus cum auihoritate tutoris potei Caflra.fr Ciuitates do
nare, conf.i +6.nu.Z3.f.76.
Proprium efl, quod vnifoil conuenit,confi- 1 s 4. num. s 0. folio
820. Et de alijs eius fignicationibus , num. sz.fr S3.
folio eodrm.
trorex, frailando affenfium.non potefl alterare naturam feu
di, fr quomodo hoc intelligatur, confi z3.num.36. 37.fr
38.fol.z18.
Proteffiofignificat lurifidiffionem quam nonfignificatgubernatio.conf.i 36.. i 03.fr i oa.f.703.
troteftatio, contraria faite, quid operetur, confi it. num. .
f. i . Et quando tollatur,confi.1 7.num. 31 . f. 1 76.fr nu.
44fit 7 9 fr conf.i 17.num.83.fi 188. Sequent nun exclu
dit antecedente m eonfienfium.confii 04. num. s ./. s s 4. Prttedens facit defiere confenfutn in actufiubjequenti , confil.
z 3.num. 139 f-673Trothocoll ftandum efl, non autem copie.feripturt,confi 1 , n.
3z.fol. s.
Prouifiones, ac priuilegia, que. obtinentur, intra annum Prorgi prxj'entari debent , vt effeffumfiortiantur , confi, 13S.
num. z.fol.69Z.
Prouijiof'aper indiciofummario.lite pendente proceditur in^t
ordinario, confi. 8z. nu. i /.48/.
Publica vtilitas p rincipaliter efl attendenda, confi. 1 os. num.
16. fol. SS6.
vxori tamq. faemint.necQ Volitas rei dornti, conueniat
ne, quandofiai diflinciio.conf. 16, num. 68.folio os.
Htreditaria requiritur in filio.adhoc, vt ciuilitat ptre
trafiniffam acqiirat, nfi 7 0. nu. 1 o.fol. 202. Adiunffa
verbo intelligiturfiecundum te.npas verbi,confi. .. . foL

2ss. fr confi. 67-num.9.f. 41 J. Perfonarum elttreti**

ris difpofitionem, conf. 4-z.num.z2. f.3 04. Perfiona *ijficienda, vt deutniatur adfequeflrum,confi. 79. num. f.
fr 473.
.
.
*
Qualitt conceffionarij, fr caufia coneefftonis, fi eiufmodifint,
vt Princeps gratiam conceffiffet etiamfifiliorum carentt*
expreffa nonfuiffet, taciturnitas huius qualitatis actum vi
tiare non potefl.confi/fZ.n.z 3 fi.cod.
Qualitt non expreffa quandovitiet affenfium.frfaciat illuto
obreptitium, confi 73 nu 6.f-434.
Qualitt additafeudorum naturam non altrt , nifi in expreffis.fr declaratur Affi.decif \ 1 . confit s 4-n. 6z.f.8*9*
Qualittesfinefubieffofubfiftere non poffunt, confi I z.
3z.fol. 131.
Quando culfa, vel mora pneedit cafum , tune morofus 1
retur etiam de cafufortuito,confi 38 .n 29. fizSs.
Quando lex loquitur de quafi pojfcfftone , non efl dubitabilit
articulus .fihabeat locum in incorporalibus. confi. 14s 4Mb
6- fol. 761.
Quando quid fl.ituiturfieri, data certifications,fiufficitiBam
dari.fied teneturfiequi voluntatem illius.fied libere diipont
re potefl, conf, 1 48. nu. 1 7.fi 79S
Quando res efl paenes aliquem,fila volntate Domini abfique
traditione dominium trasfertur,conf.i 47-. 9fi.781 .
Qua ratione lex morientium intentiontmfiuppleat , confi. 46.
num.89, fol. 8Qui de claufulis refolutiuis dicuntur , quomodo prcdant
confi. 1 4.. s 9. fit 4PQui diuerfificantur in nomine,debent pariter diuerfificari i <
fubflantia,fr effeclu, confi. s6.n-8.f369.
Que. differentiafit interfitbl'ttutum , fr conduBorem, conf,
1 39.num,\. fol.741.
Qua eadem ratione nituntur, non debent diuerfo iure cenfieri
confit z.nu 39--43.
Que. incontinentifiunt,cenfentur ineffe in his , qua moment*
expediuntur,confi. 1 z9.nu.8fi.633.
Qui pendent a volntate Regis, quando dicantur impoffibilia)
conf.2omum.82.fol.2os.
Qui nam dicanturfieri lure, vel iniuria , traditur ibideirur
num. 6. fr 63.
Qut locum cbtinent in contractu,locum quo que vendicant in
diflraffu.confis4-n.14-f 36z Et ex hoc infertur ad duode bona fide.fr de dolo.nu. 1 s.feo.
Quemadmodum in venditione, vt transferatur dominium,
requiritur traditio ita in retrouenditione.vt dominium ri
acquiratur,conf.s4 num \3fs6z.
Quipoffejfio territory oflendat Ccirum, feu territorium effect
vnitum.fr haberi fro tali,confi si n 7.f-348.
Qut fiunt fer viam fitclionis, fr retrotrafftonis, non operantur
in prtiuditium tertif,confi. 14t So f 148.
Qua flatuuntur contra priuilegia Ecclefiaffica.contra liberta}
tern Ecclefii concejfa dicuntur,confi. 36. n i 8.f.z76
Qui confirmt dat,confi.93 n 14 f. s 16.
Quicquid lege ilatutum efl, itlud tenuit, vt morientium-*''
iudicia nonfiubuertantur,confi 46.uu90.f3z8
Qui habet poeeflatem aliquidfaciendi , cum certa qualitatt,
fr condiiione, e ceffante, ceffat conditio,arnfi 40. num. .
fol. 747 t
4
Qui habet mandatam foteflatem, nihil habet proprium, confi,
109. num 9. fol. S70.
Quilibet de iure cu ajfenfu alienare potefl.confi 42 n z.f.3ot
Quilibet eft in refiua moderator, fr arbitrer, fr confimilis ff
gula in vltima volntate,confi : S4 n.76 f.S3z '
Quifatetur fie adfidelitatem Vrincipis redijffe. afrmat prius
fuiffe rebeem.quodprobatur,confizo n-38.frfeqq.f.zoz .
Quinquennium non currit durante caufa metus,confi1 1 .nu,
z8 folio t z4.
Quod noftr eflfinefaffo noro nobis tuei non potefl, conf.
num 37. fol 20.
Quod in iudicio non efl dificuffum.non dicitur Indice eognitum etiam dccifum.confi, t $6,n.i si.fr 82.fi.709.
Quod

9jf*4l tafhk finitfeudi .feudale pttfutnitut , ;

Comitatu dipofitum e. conf. s 2. num. 1. 1. fr 3-f-3S3gbW tntclligitttr ex iuris dispofiitione, exprimendum non e
fr quomedo ptoctdat,confi.23.num. 91fr t e. fiel, as. El
ine contr uini.cnf.d.2. nu.26.f304.
Quod mea contemplationfit , videtur in pcrfibnani_j
confierrijonf. i.n.72.f idsfuod peufifieripet diipofitionem inter viuos , pote confetti
fil vltima vlunt.ue , temijjiu, confit 47.nu.4pf.789.
uod principal! r oritur , attenduar , conf. 17. num. 2 s .
fei. S 99'
V

**

RAtarn haLtnsfietttentiam, non pote alium debitotem-j

molefiare,qu,'.m per fiententiam damnatstm, confi. 1 s 3.
2o fil. Si 9.
Ratificam alienationtm, non dicitur alienare, confit 31- nu.
.73- fil- 660.
Ratifica/so depende: filo animo, fr volntate ratificantit ,
fieripotefiparte abfente, tarn verbis, quamfiadis, conf. 6.
,31 .f. 34.
Ratihabitio poteil esnualidate alum, etiam ignorante eo qui
ilium gefu. fr petefipre.cedsre.fr feqai.cor.f.eedem
num.34.feod.
Ratihabitio.dato, quod officit ratificanu,ea nihilominus ve
mit coangufianda multifiariam multisq. modis , eonf. 1 iff.
.. 1 7-frfifq fil- 733- Nenfiluen verbis exprtfis,fied 'it
faclo inducttur,conf.i 7. num. 30.fl 76. Etfiado potiufiqua
verbo declaratur,conf iS7MM.i-f.SSi- Sequent quando
valide: adum,fr ex tunc retrotr*;atur,conjleod. .32. fr
34. i;: finef. 1 76.
Ratitiabhio.fr confirtnatio quando operentut ex nunc.fr qn
tx tune,conf.eod.nu. 3g.fi 177
Ratihabitiofieri potefi.patti abfente,Notario tomen ilipulante.fr aiofine ctfione acquiritur,confieod.num-44.fi- 1 7
Tacit* quando confirme: primum contradum , remota remecatiene medij,confieod.n-4S.f. 179. guibus cabusfu
non operetur efiedum,confi.40.. 28.f. 300.
Ratihaitti0 caufia cognitafacia, in pr 'auditiam tertif -
tetrcttahitutjonfi t s 7-nHm.io-f.8tSo. Vbi e necefaria,
fufiicit tacita,ex taciturnitate induca, fr quid injeudis ,
cum concordia Andr.confix S7.nu. 8 .frit.f.sss- -Ada
. nullum inefc deducit,non autem confirmt,confieod.num.
tj.fiel. 8S4.
Ratio.quare in feudis paternis pater non habeat vfumfirudii ,
proponitut,confit 6. num.34.fi. i 2.
Ratio eadem cum dido nulla e, confi. 40. . o.f.292.
Ratte, cur cancellatio annullet tefiamentum, proponitur,confi
44s.num.2s.f322.
Ratio qut. ttligionifautt,fiumma eft, confi. 46.num. t os.fel.
329.
Retie limi:at,fr exttndit di>ofitienem,conf. 148.. 9.f 7 92.
Ei reslrimgit diipofitionem, licetfit exprefa.fr elara.confi.
tod.num. i o.f.eod.
Rationts minislrorum, vifi per Reg.Cam.frfacia declarato
ria, non retdentur,nifi quando appareat error calculi,vel
manifiesta firaus.confi 0*7. nu .fol. s J 3 .
RebeUii lu adfiuccefifionem inhabile;fiuni, confi s 0. num. 2.
fol 34'
Rebellisfilio r:lidum,Fifico,an venientibut ab inteflato appli\ tgtur,cenfi.eod.nu.i if.344,
Rebellis refittutus ad bona, qui erant Fifico per crimen deuolitta , an die.it de nouo acquirers , confi <Ss . num.8, f
lin 404.
Rebellis bona aequirunt- Fifco.conf.eod.nu.i 0./.40.
'Receden-o afirma, receditur contradu, conf. 66. num. 4.
fol.+eP.
Recifiens pecuniamfificalem ab exadore quocumque titule ,
etiam mtttus, fifee ad refiituttontm.confi. 1 -.
t.fol. 119-

XJ;

Rcipient feienter, vittur renuncian afioni,confi91 . num.

4. fol. s 08.
Reclamatio nonadmiditur , nififiemel aduerfius decretum-j
Sae.Conficonfi2.nu. 7 f p.
Recondudie tacita cum ijsdem paclis inducitur ex pofefiio ne condudoris , frpatientia locatoris, conj. 2. num. 9.felie i .
Recenuentioficut non habet locum coram arbitro , it* net co
ram delegato, ex volntate partium, confi. s- num. 36. fe- ''
lie 7SRecur-fum hahens ad Regent pre refiitutiom alicuius rei , fr '
illam non obtintat, dicitur defiitutus , confi.20. num. 08.
fel. 2os.
Redor quifie obligauit pro Oficialibus.frfamiliafiua.cxhibido liberatur.confi.Ss-n.s f.491.
Redhibitoria quando non competat.confi.9 1. n. 4./ s 08.
Redditus rei iuilificant pntiuin,conf.66.n.S.f.409.
Redditus taberna Baronumfuntfeudales , confi. 04. numc.
22. fol. s se.
Reducir 0 ad arbitrium boni virijntr* quantum temput ptti
potifl.confi -num.e.fssiRefutare vaxallusfieudum Domino, quando pofit , confi. 7/.
num.t. fol.440.
Refutatio in feudo ex fade antique, valet durante vitafeudatarij, conf.eod. num. 2 . f.441 . Non in prtiuditium filiotum.confi.eod. num-4.fi ecd. Sed infeudo hireditario va
let in perpetuunty conf.eod. num. 3 fieod. Fada per Domi vaxallo.eft decenfi.c.:ufi.eod.n.7 f.441. Fada perRe- '
g:nam Polonii Sereniftmo Rgi noflro.fuit acceptata,
ebfiante qutrela Regis Poloniifilif, confi eod.num. S.f. eod. '
Etpariter Marchionis Orit, non ebftante txifttntia fororis
num. it. f.442.
Refutatio in feudo cum refituatione vfusfrudus. non valet,
confi. 1 16, num.t o.f.S9o. Que. fit Domino . ine de na
turafeudi, fr propterea pignus, medio tempore tontradum
extinguitur, dum Demino refutaturfeudum , lequendo de
ture contmuui antiquefiadorum , quo iure licebat pignora
re abfique afenfiu.confi.n7. n.2.f.78i. Et hoc vita durante.fr de rathne conf. \S2.n.26.f,Si4.
Refutationefiada jeudi, in.Domin:im nihil a vafialh tranfifertur.fed occupt Dominus ratione fui diredi doniinij cu
quo non potes!fiare vtile.fied illud extinguitur,confi.eodr.rt
num.4.f.78t.
Refutatiofieudi Domino efi de natura fettdi.eenf.eod. nttm,4S
fol. 788. Et eft valida, etiam in prtiuditium filiorttm,in^j
feudo tarnen hs.reditario,conf.eod.nu.+6.f.co.
Regalia an veniant in generali concefione fr quid,fi eil conceljie de Apofiolica plenitudine, confi. 74. num. 3. fr 4. fin
ito 436. Sed regalia dtfitude.fr feudo annexa, v::iunt ,
quiafunt confiueta effe cum fieudo.confi ecd.num s-fol-437
alias feeus nu. 6. Nondum inefic produda, numq. cenfi'entnt ptoduci,quamuis concefijiofit generalis, confi eod-nume.
12.fel.43s.
Regens Salernitanus,mifi'us pro compromidenda eaufa RgintPolonu,cenf-7S-nu.9.f.442.
Regentes Rgi/ Collatrales Confilij intcUignnr.tr pa rs corporis
Proregis,confi 1 4tf.n.6 0 f. 7 76,
Regia Pragmtica ;fiuper ebfitruanlia S. . Velleiani tque
principaliterfatr.ina , rcipicit , confil. 40. num. 7. jolie
292.
Regia Pragmtica tdita in anno Is os- non cem\r.ihendit
lites, motas ante rllius iditioncm , confil. 47. num. 1.
fel. 332.
Reguh legales , qut in hoc Opere declarantnt ordlne alphabetico iegum 1 regularutr.q, digefit .
Reg. text, in l.apud Iulianum .conatff. dt lgat, t. limitatur, ccnfi14.111t.s2.fi.143.
Regula CanceUarit ApofiicUca, Ic-jiur, de obitu, declarator ,
tenfi.\s9.m.27.f.s7.
d 3
At-

*tguU,eeffante *aufi,eeffat effect"tu,quatittr inttUigtni* ,t

dupliei declaratione.confi.t 2, nu, .fit 20,
Regula,ea,qtu incontinentifiant, cenfientar inoffe, non habet
locum in momentaneis, confiai.. 4s %f 32 7- Et quemado
procedat.confi. 92. nu. 6,fi su.
Regula Lin omnibus la fecundaf.de reg.iur.quomodo proctdat,conf. i a.nu.j f- 1*4
Regul. I. Ua ff, certumfetat. limitatur, confis*, num. 3s
fol, 364.
Heg. I. lege obuenirtff. de vtrb.fignif. dtclaratur, rtmiffiu,
confia, num.70.fi st.
Reg.l.multum intereft, C. fi quis alteri, vel fibi, procedit eti*
infeudis, confi. so. . . fol, soi. fr num. 7S. folio
fil.
Reg. non volenti agert, nm currit prtficriptio, declaratur.cofi.
lo+.nu. f> fi. SS4Regul. non debet quis poftulare, cuius contrarium non effet
petiturus , quopaclo limitanda . confil. 1 38. . . fo
lio 732.
Reg.nemo caufiampoffeffiionisfibi mutare potefil , quemado in.
telligatur,confi. t ss.nu.s7-f.Sas.
Regul. I. oratioff. de Sponfialibus cum eoncordantibus , pro
cedit in materia vltimx voluntatis, confit, . num. 83.
fol. 327.
Reg. quod o::ii,nrlu quod volui adimpltri nequit, non ha
bet locum in aenfu,confi*7.n. l.f. 366,
Reg. res t.vui valct.quanti vendpotesl, quomodo procedat $
confi 1 26.num.16.fi.624.
Reg. resfu nemim feruit.pluribus illationibus confirmatur,
confit S S .nnm.63.fi 847.
Reg. ratihabitionem fieri tarn verbo, quam fis. clo, ornatur.fr
dtclaratur Arsdrtas.qui vidttur contrarius,confi. ts7-nu,
aS.fol.ts6.
Reg.fifinis habet neceffariam confieq.-tentiam ad principium,
tune attenditur principium , de qua neceffitatt intelligtndafit.c nfi.i 33.nu.8fi.690.
Regfmgularisfiucceffor non tenetur stare colono,limitatur in
conduclore ad Ungarn tempus.vel vbt conductor habet rem
ebligatam. confit a-o.n.t fi.746.
Regul. I. 3.ff. de lgat. t.quo cafu non procedat,conf.42.\nu.
t. fol. 302.
Reg.l. ritia textores.ff. deleg.t.quo cafa non procedat.confil.
30.num.1sf.27s.
Regula, taciti.fr expreffi eadem eft virtus , ind'tbitat ?lj
ratihabition! locumfibi vtndicat, fr cur, toafi. iS7. num.
13. fol. 8S4Reg.v atditiofiolo cifienfu ptrfieitar,limitatur,vbi lexfiiripturam rt juirit, confit 3s-n.s-fi.693.
Rflatio,fada ad priuilegium.intelligiturfecunda lempus pri
uilegif, confio, num.p.fi. 206.
Relatto ex vtrbis repugnantibus nanquam cenfietur fiacla.fr
plura de relationibus, confi 3 2. nu. t s fi.260.
Relatio caufi. habet vim conclafionit , confi1.62. num. 8. fo
lio 3Ss.
Relatio ad ias extinclamfieri nonpoteft, confi. S S. nu. 49.
fiol. X4+.
Relatant ineSl in referente,fied an hoc procedat in materiaj
affin/m , tea litar , confi. 1 36. num. Vi 2- cam feqq. folio
703. fr 704Relfolttio vnica acqairit tus Domino direo,conf.72. .
a. jot- 47.
Rei concefft natura mutata, ex quibat conijeiatur, confi. 32.
nam i a.fjl.26oRei iudicata exceptio obftat dedacenti idem, quodfuerat dedadum.fr dijeuffam,con/.8-t .. 7 fi.478.
Reit po'pjfrtbus ex impartitur doli exceptiontm aduerfius
legata, frfideicommiff'a ptenles, confil. 46. nam. 96, fioUj 8,
Rei vttiicatio,etiamfinepoffeffione cedi poteft, conf S4-ttum.
42. j ol. 36s . Dicitur intntala , fr dam aliqais petit
Dominum decarari.confi.t 30.11. s -f. 697.

x:

ReliRum vni exfamilia, dicitur relictum incttto it certi ,

confit o9-nu.6.f.s7o.
Rom emptam efie, confiante matrimonio,viro incumbit cnut
probandi adfinem,vipecunia tilias pnfiumatur, confi.43.
num. 8.f-3o6.
Remedium conf ruandt foff.ffienit tx cap.cum perfontMt pri
uil. in fcxto.^r cap. cum venifft, do infla, quando proctdat,C0nfi.3t nU.7 &.11 f.2S2
Remedia Capitularu/n Regm circa pcffcfftoMtm babent locum
etiam in annuis prtslationibut , confi. 1 44. nu. 1 o.f-7St.
Remedia Capitulorum Regni late fiwtdatur, quomodo habtant locum, etiam in incorporalibus, confil. 1 a-s .n.s -f.76t .
Rtmiffio padi de rctrouendendojnfeudo appofiti.valet, fr de
rattone.confi.s4.nu.19.fi.3s
. ,
Renunctans remtfficni merctdis tx cafafortuito , etiam inctgitato, neququam fibi prtiudicat, triamfifit tnormijfim
Ufas, confi. 1 38..1 3 f-732.
Renunciatio,exiflenribus maficulis, coram cantemplatione fiada cenfietur, fr ijs deficientibus, pro nonfa&a habetur , fr
quamuis effet generaliffima ,fiemptr rtnuncians Fifico ,
txtrancis prifierendus efl.ccnfis o.num. 8. fol.342. Ctnfttur fiada contemplationemaficulorum, confi 17. num.
fol. 21 s.
Renunciatio hypetheet,fiuptrfeudo contract, alteriusu pai
fine afjenfu, an valeat t confi. eod num.60.fbl. 182.
uando dit atar rtalis, conf2^. nu. a7.fiol.a26. TripUctter confideraturfitcundumLoffrtd.confieod.nam.todem,
fiol. todem.
Renunciatio , vel prohibido non prtfiumitur fiaBa in bentficiumfifici,conf.22.nHm.a. fiol. 211.& num. 7- & s. foli
at 2. Cafuumfiortuitorum non includit infiolitos, ex corn
muni, & quis ditatarnfiolitut , confil.1 38n.t2.fi.73a.
Repetitio verborum dclart firmitatem intentionis , confil.
ist .nu. 9. fiol. 806.fr mifteriofia, dicitar, confi. 1S4. nu.
7 s-fol- Sit.
Repetitio, fr relatio nonfiunt admitltndt.quando hebent con
trariam.fr dtucrfam rationtm, confi. 1 00. num.pf. S41.
Nec vbi refiultat legum correciio, confi tod. num.\t 0. fol.
S 4 1 . Nec vbifequtrttur abfurdum , confi. eodem, num.
IS. fol. S62.
Repetitio non inducitur ex diuerfitate perfiont , fr reram-j.
confil. 136. num. 12t.fr 122.fiol. 704. Prtcipui locum
habet,fi conditio apposita effet vni perfiont , ibidem nam.
\23. uando indueatur ex identitatt rat10nis ibid. nu.
\ 32.frfitqq.fi 70S,
(
Reprtfentans duplicem ptrfionam.pottft tibifiolatU.fr m fiemt
tipfi txigert.Confi. 38.. 7.fi.282,
Requisito aliquo,in quem tantum lienatio permiffa erati am
vcllst tmtre, si emere rtcufautrit , licita trit in qutmlibet
4xtraneumalienatio,confi.ia..n 28.fi 14s,
Res quando mutet, vet non materfiuam naturam,vtl (latum,
confi.t 2.na so. fit 32,
Res transit fiuo more,confii 8. nu.ts.fi. 1 92. Alien pote
V'-.it,donari, fr conced, confien, ss.fi. 204.
Res donata, tx obligation! generali obligat nfeat,fi.
ap.num.t 3 fi.246.
Res cum podo de retrouendendo minorit f-fttmat, diflrahitur,confi. s4nu.41fi.36s.
Res, qui mea dicitar,pleno iurt mea inttliigitur,confi. i2. na.
1 0. fiol.2S8.
Res hypothecata.si liberetur creditort adfitntm.vt vidatur
fr poflea ex alia caufia ad eundem creditorem peruentrit
non reincidit in priorem hypothecam,confi. 02. nu. afi.si o.
Restcmpta de pecunia fubiecta reftitutioni , efftcitur mea, fied
egofium debitor in peunia,confi. 128..6 fi.6 31 .
Res.vbicumq; propter delictum reuer ad Dominum ip)
iure, inteiligiturfiemper.si Dominus voluerit, confi. 1..
86.ficl.663.
Reficriptum quando eft ad petitionem partium , plura peffurit
opponi, qus. non apponuntur, si sit tx motu proprit conctfis
confis, s f. 69. Continent genetahm txprtfftcntm
faili

\ faSi,an tit dergttorium iurium alterius , qualiter eogneftatUr,conf,todjtHm,6.f, 7 . Contintns articultim dubi,
d rtferHentern prodtclarationt, i recurrendum.si viuat
tfinf.eod.tm. i tf.f, '
ffjiriptum a iure eapit intelltctum,rebus in eodem flat per.
mAncntibus, ficq. Rex prtfumitur refttonfurus ,fi internfiWr.ctnf.ecd. num.19f.71 .fr num.zo.fol.72. Afferent
d, mnum %rrtparabile,nen efl exequendum^mtequam
fulatur TefcTbent,conf.7.num.3.f.4i . Debetfer impe
trantesferuari.fr cum tptnibtfsfuit qualitatibui.confieo.
num.i s f.+t S
Refer Hatto de fui natura ncn caufitt ius aliquod dt neu, fed
ius unte confirmationem co;tfirttat,confit 31 .nu.96.fi.66s.
^Temporalis vfusfruuifacit.aduettiente condition*, ilium
videri cum proprieme ipfo iurt confiolidatum, conf. tu.
num-afSASRtfipifient non probaturper vnum actum.prudenter fiadu,
nee per timpus.fr quomidot probanda.confi.t 49
num.7.f-79S.
Refoluto iure datoris.refioluitur ius accrpterit.conf. 1 3 f.num.
J.f.74.
Rtffionfum infacto pro deftnone rei , conf 9. . 22. folio
*+RiitMtio an euanefcatper viam refolutionis.vel per viant-*
reuerfionis ad regem,finita conceione.fr quid dorntm
dicatur remanfie pattes concedentem.traditur conf..n.
tot.fr 102f.206.fr 207.
Rtflitutio fafi. cum diione, prout ttnebat, frc. ttnfitturfa*
aCHmomnibuiflkitqualitatibus,conf.63.nu.tf. f. 389.
Pretq arguitmulationem. confi 4-. n +o f,+oo.
RtZitutiont non indiget,qui nunquam fuit rtbtllis, conf. 6s.
nu.4. f.402.
Reitutio ad ttmpus dtcurtm,quantum duret,confit 04. nu.
7. fol. S S.
Ritintto adutrfut hireiem, quo cafu opponi poit, conf. s4.
. 4.f. i o\ . fro tneliorationibusfiola datur.conz. num.
xi.f. st. Et quando non concdturjonf.at.n.t iff.2x9
fr nu.i s.ie.ty n.f.230. Qui rtquirat.c0nf.2s -nu. 21.
ftodtm.
Rttraditiontm necesario requiri ad rttransferendum dornt*
nittm,communis i cpi/tio.conf. s 4-n. 3 f. 3 7 3 .
Rttrotraclio.qut fit ex iurisfictions in amfiu.qui tilgratia,
.qua inttHgitur in frtiuditiS ter t:, ccnf.i 4-n.24.fi
i 4s .Non peteRfieri in prtiuditium iuris .tertio qutfiis ,
tinf.40, . 300.fi 3.jlec inau pure amiditur infiauoretr. ntglsgentis mur d. itgentem , fr cur conf. 133. num.
1 4 fol. 691.
tLitrouenditie operatur, vt omnia txtinguantur , per regula,
quod refoluto iure datorii.refioluitur tut acctptorii,confis4
num.sf.3gt.
fUtrevenditiontfadafolutiont prttij intercedente, nonfait
tomen rei traditiont , fi eodem ret fuerit altert intrim-
vendit, pattes fecundum creditorem trant rei domini,
fanet quem libera tnanebit,conf.eo.nu.t s .f. 3s 1.
ftromenditio, ut reuenditio, eflfecund venditio.conf.tod.
. nU,2(S.f. 3S2.
Reuecans confejfionem extra'tttditialcm.an terteatur doere de
errore.confds .nu.s fi.38 3.
. ' Reuecari Actus repr2fentati,quando point reprifientantt_i,
fonf.3S-n.2.f.270.
jReuacatu conceffionis, intelgitur dt coneeiont inualidcLJ ,
nenauttm devalida, confi.i .nu.y +./.7 ox . Ntnnocet,
quando Rex dicitur circumuentus , ibid. num. 7S. An^i
fieripott, dum efl ius quetum alterijbid.n. 77
Rtuocatio ceat.vbifiraudisfujpttiio abcft.confi. 1 7. num. 1 8.
, . fol. t 74Reuocatio vigore Confl. vbi efl in contractu referuatus aflenfus, tuns pirmittitur ,j um requitus amfium negauerit,
cor.fi.eod. n.xt .f.cod.
Reuocattones, pacta refiblutiua , fr legis commiori* .quibus
.midis etnftantur reuecatx, conf. eod. num. zS.f. 1 7 S &

t. S9.fol.
Reuocatio txpreffa , quando adelt, nuda voluntas fuleit ai
rtuccandum primum teflamentum , conf. 46. num. 107.
fil. i oHtut voluntarius dicitur tertius , qui c'atin ait fententiant-j
preft cum cautiont in terminis I. is qtto. de rei vendicationt, fi adflat indicio contra alium.qui eandem rem
pritendit.conj .2. num. 0.f. 9
Reut voluntarius prorogat iurifdiclionem.ibid.
Reut tenetur ederefifco .uhri cum limitationt,conf. 97. nu.i.
f. s 3t. Hi aditiofit impoibilis.cctsf. eod. nume. 4. folit
S 32. Et ex caufa tenetur iterum , cornil, indem, num. 3.
fol. eodem
Rex debetde fuont dt alieno donare,confis .n.t 3.fol.7t .
frtfumitur eircumuentus.rjr-per importunitatem ceneeiffi rcfcripiumi prtiuditium,& enormem alteriut tatat
conf.eod.num.it. f. 71. Potest ex cauja pacisremmeam
uuferre.fr alttri dare.qua ceantt, res ablata rit tuend*
trit.eonf. iod.nu.si.fl 36.
Rex, vel Imperator qaando affentiri ecgantur.conf.i 4. num.
73. f. is 2. Ex caufa com munit boni, potes! de bonisfubditorum diiponere , foluto iufto pretio , vbi d:fito fuppltre nonpoteil, quod eliam infubuentionc.fiuc impofiticne^t
flatuitur. conf ts.num i.f.ts3-\&conf. 31. num.2. fol.
St. Etprobonopacis,conf.3.num. 4. fol. 387- Ob pu.
blicam vtilitatem poteflftrenuo militi demanittm donare,
vbi non habet,quid aliud, dare. conf. 1 s .nu. 2.f. s 3 Dum
agitur defubuentiont in pecunia.exigenda fttbditis, vbi
non habet defut, qualiter non debeat vnam Prouinciam ,
vel Ciuitatem,magis quam aliam granare, cum declara*
tienejonfieo.na.f.eod.
Rex,ex caufa nieearij beIii,poteft terras dmanta ls,1'ende*
rt.frfteund hoe aliasfuit iudicatum.conf.eod. num. is
fol. 1 4. Per viam legis potefl tollere ius tertif.fed tenetur
ad tmendam.conf.3 1 -a f.2S2. Non pr.tfiemitur rem
alinant alteri conceder inprudicium proprq Bomini,
fr ratione probatur, conf.20.nu. 3 .fr 1 1 f. 200 Sedan
hoc femperfit verum explicatur, ibid.num.AS.frfeqq.fol.
203. Concedendo rem alterius, vtfuam, dicitur domtnU
illius rei spoliare, qui interdicto ( uod vi cut clam) fiL_,
tueri pottit, ibia num.66. /,04. Coneedens rem cumpriuilegio I. bene Zenom, C. de quadrien.pr tfcript: dcla
rt animum concedendi rem illam etiamfijuiflit aliena,
fr crediderit eefuam.fr rationibus cemfrobatur, tbid.n.
a-frfeqqf-203
Rex feitfe ee debitoremfmgulis mtniflrandi ittftitiam , iui, fr recti omniafaciendi, d conf20.nttm.Sp. fol.2 06.
Si vni concdt refiriptum.nen dicitur alteri priiudicare,
ibid, num.90.fr 91. Poteil declarare, an generi per ibecit.
derogetUr,ibid num. 92
Rex. vt potefl pro bono publico rem vnius alteri conceder^,,
ita Potitifex ex caufa potefl feudum vniui Ecclcfit. alteri
toncedere.cenf.34.nu. 2. f.267. Sjjodfi Ecclefia.cui concrjfum eft, propter delictum illud amisiffet , deuoluitur ad
Ecclesiam, cuifuerat ablatum, conf.eod : nam. 3.f.eodem
Idtmq; in vacatura coneeionoflatuitur,conf.tod. num. a.
fol. eodem
Rex eft Dominut ptrfenarum in Regno, couf.37.num.23. CT
24. f. 27 9. Infeudis, particular! titulo dzuolutis, dicitur
Bar 0 ,conf cod'.nu. 2 s .fi 2S 4. Confentiendo, videtttr dona*
rtfeudum emptori,conf,42.nu.27. f-. Per inionerrt^t
non tellit alteriUi iurifidtciionem, vtl domintum.fid rem*
net quid vnitum eo iure,quo erat ante Vtlitnemjum illaticnead Pragmas, cc.tf. 47. num. S. fol. 333.fr num. 1
fol. 334.
Rex potefl confines mutare.fr antiques in dubio declararte, ,
prout tibi l idetur, fines ex enuueiatiuis Regis i crlis.quS
do comprobentur.fr qui prebatioftfjeiat in atttiqutsfinibus probandis.confis 1 .num. 9.}'. 34s. Non potefl errare in
iure,conf.63. num. 1 2 fis 89. Quandofiatuitper viam It*
' ffs generalisAmntt Ugat,conf. 7stnit *j 47.
d aR(K

.;:

Rex Cathtlictii non eertfiuit Regem Fedtricum de Regno defrtratum.nifi die zs.Iulii /ser. quo Capua cafc.tfuit ,
Cr ab ilio die in antea gefia Regis Etdcrici reuocauit,conf.
lit. num.74.fiol.669.
Rexvoluntatem [ non deelaratam.ex inttruallo,& irut
tertij frtiuditium declarare potest,conf.cod. nu.93.fi.664.
DepUnituiine psttftatis potefi ius, altert qutfitum .tollen
procedente tarn '. wagna.r legitima caufa publica, notLj
prinata,confit 3s.nu.8fi.693.
Rex ajfentiend) alienationi rei fiai deuolats. , triam fclenter
minimefibi praiudieae,cotfii s0.nu.z4fi. S oz. Potefi fotminas habilitare etiam in agnatorum prtiuditiH, vbi tra
eratar de tur: quzr.'itdofu inftjc.conf.i s 4 num.a f.8az
Vel ex caufa feruiyram.c.nf.tod.na.t Q.fi.S23. Ex tafia
caufa po'eftfotminas 'votare, vbi teSlatoris voluntad nen
cottiradteitur, dum bona fitas in familia mamnt,conf.i s 4
1 9 fol. 8*4.
Reges, fpoliando quem bonis,non p'IJant acqairtre.vtl acqui .
fitum conceder , nifi to mod ..quo poems poffieffortm trat ,
quiequid Pifantllas cmtradixeril\ronfi.47 .na.j 7^.334.
Regis diclo ftanium ti.ttiam inalterius iuris prtiuditium ,
conf- 1 s.nu.t t ./. s4- Ems iftfirtiovi.funsl fiacjt crtditur
tonf.63.nu.g.f.3S. Ei quand) pleni ersdatur late , conf.
146.. t. f. 70s Et quid.quando adt t-claujiila, tx certa
fcientia.conf.zo.nu.z7 . t . n-4s.fi.z03.
Regi plus creditur , quam VM Notario , cuipltn crtditur ,
conf.tod.na. 3 f. eod.
Vide in verb, affirrtioni .
Regi licitum eft amiettiam cumindelibus copulare , auxiliumq;ab tis implorare pro defenfione Rtgni.conf.131. num.
79.fol.66z.
Rigibus,& imperatoribus omnium postilas gtneraliter conceffa tft.adjinguljs vero fi:tat ptprietas, conf. 47. wem.
1z.fiol.33 iRegum eil proprii tircer*. violentias,& vitar* fcidala.frofter
qui fitnt capitula dita,r fiiccurrere ofprtjfis, & vtxatis
defallt, quoi at, r dganter dtclaratttr.conf. 1 4s. nu.
4. folio 760.
Rigor,&> ordo vtrborum cedit inttntioni disfomntis,& verba
trahumar ad inttlltcium.qut attende. t.las tsl, conf. t st.
num.z3.fol.810.
Rogari d-bent omnes partts.vbi acius plurium confenfu pen
det,confis 6 .num. a fi 869.
Roman. & Angel, falso dir.itur ab Alexandrefuijfc fequutot
Ofiniomm, quoi detur tus ojftrtndi.conf.t e: ..1.1.4. f.zi.
S
SActrdotif, Prdaturt, tabtUionatus, t^matrimonij, qua
fojfrjfio, nil cptrantur ad prtfcriptioni, confi-.. 3S.fi.z3
Sacra Mait/las fioltt caufias llluftrfis. Domino Proregi rtm'tttert.qai voto Sac.teg. Confi.dt iurefroccdat.confi.t s 4.
num. 3.f.Szz.
Sacrofncli. Itges.aeJacri Canonts dtttftantur Uttum diutur
nitatem.confi. 1 37 .nu.i 6 .f.? t s
Sacrum Co ifilium tnnititur s.quitati,reitilisfinblitatibut ,
confis 3 .num. 4-fi.4S
Salarij commoditasfiaciiius tranfit.qum vfusfruius , conf.
ijS.num. s.fi.866.
Salatis ittrni iwtimor pr famitur conf-3.n.t s of. 46
Scicntia.& maudatum prxfumitar, quando coutrahens ha
bitat cum eo.cuius nomine conrrahit.conf..nu.zs fi S3.
Seitntiafifia.refait. nt ex fltribus confiderationibus infaci,
conf t .nur.;. .f.} o?.
Seitntia min: h-.rum an pnitidicet Domi so.confit .num. 2.
f s 0. Ojfieiaiium Principis.vcl Ftfii an pTtudicttfifico,
vel Principi.conf t . nu s fiscs. Principis ti:m operatur
qaod clan nia, ex arta feiemia, conf.t 3 U . zo.fi.64s.
Et prtfumitiir infach proprio, maxim; rteenti, conf. ecd.
nam, a 1 . fol. 649. .
Scie>itia,velignoran:ia valons rei, vnde arg-*atut,conf.t 37

X.

numer. 31 . folio 7 7.
Scientia hvrtdis cumJatitntia, feiltet! ae'tturntttte.nen /#
ducit conjtnfium.ctrca confirmationem defiunBi contraciut
fed arlusjacti rtquiritur.confi. 1s7.nu.z7.fi.8SS.
Scripfura magis.qum Veritas pr utalet, non tanten infraw
dem partium,fed de tarum confitnfu, quodfactum tft,conf.
4S.nu. iz. f.31 s- Non eft de [ubstantia contraBm, eonfi
1 31 .t.u.6. f 64s. Si dictum t.vtfiatfiuper eontracJu.qui
adfut efferiliam non requiritfcripturamjd inttlligitur nt
ad eftenttam, fed ad fiaciliortm probationem, conf. eod. nu.
3 folio 6} 0.
Scripturam cafiu amiciens.dicitur ejfc in culpa, & Hi de rattont,eonfi. 137.nu.so.fi.7z1.
Secandi ti altrtter contrahi prohibtntur.quia ex eis ti*
metur perturbatio fiangarni s, (y inctrtitudo prolis, conf. 3.
num. 169. fol.49.
Semiplena probado coniungitur cum alia ftm'tpltna,&facti
pltnam,conf. i zz.nu. 3.f.6t2.
Stnatuficonjultum Vtlltianum locumfibi vendicat in marttatis.viduts.vtl in capillo txifttntibus.confi a-o.ntt..fi.z9t
Sinfus.ex ratiom collecius, dicitur tomprthenfiuus , non extenfiuus,conf. I s 4 na.3s-f.8Z}.
Sentmtia.lata profilio in caufa alimentorum.non prtiudiea*
fatri.nifiquo ad quale quale pr.tiud:tium,quod non tran
sfort onus probandi in patrem.conf. .. s p. fol. 26. Non
fnt Hear,quin principality plenariiq; cognofci fofltt de
to, quod incidinttr.dt*fiummarii in primo iudicio dtducH
eii,confi.etd.num.67. f.zS.
Stntentialittr dtttrminatum n n dicitur,quod non eft di/cuf
fum, ibid.
Sttfttntia immifitonis in pojftjfitnem profilio.vti Itgitimo, ope
ratur.qualt qult prtinditum in pttitorio, non tamtn plenam,> tffica em probationem, ibid. Qui. non til din-a
fuper filiattone,fedfiuper alio, quaniuisfiundetur infiliatie>
nt.nb prtiudieat terticnec in iudicio principal'!filiationU
conf.eod. nu.70fi.28.
Stntintia cum Prdato contra Eccleam valet, > parit exceptionem rei iudicata, confi8.nu.30.fi. 9s Si non dettrmin omnia capita propofita abfioluendo, vtl condemnando ,
caput remanent dicitur ommijfium,confi.i S .num. 1 i-fit 9+
In dubio, lata pnfiumitur exea caufia.ex qua proferri debebat, conf.24.num.3. fi.228. Rtficififioria contractus potius
dclart reficijfitonem.qum reficindit, ccnfi.2s.nu. s -fi 228*
Jacitefteus fiuos.ltcet nontxpreffos,confi.2s.n t3.fi.2z9.
Eft flricti taris,f- ecan lum rationtm interpret.mda,conf.
ZS.nUm.34. f.Z3Z.
Stntintia multa operatur. eonfi 4S.nu.t.f. 31 3. Tranfiaa in
rem iudicatam, fro veritatt habetur,confi.eod.nu. 4. f.eod.
Sententt*fcriptura attenditur.quamuis vtritasfit in contrarium ratiom litium dirimtndarum,eonf.eod.nu.6.fi. 314.
Sententia tollitfimulatiomm,conf.4S nu.7.fiol. 314.
JDeclarans rem ejfe amiffam , quomodo requiratur in frttdicta amiffitont, confie 0. nu.13.fi.380. Ex lapfufatalium
efficitur irretrac7abilis,cofi.6z.n 6.f 38s.
Senttntia, qua tus incorforatim declaratur , ineorfcrationit
vicem c'otMet.confi. 64.nu.t 9.f. 3 96. Lata cumfialfo frocuratire.eft nulla.confi.81 .nu.i.f.477. ludicis laici con
tra notortc clericum eft nulla.conf.8i .nu. z. f.eod. Prtfitmitur deciden deduclum in iudicio.ey dificujfium, licet dt-t
to non fi.ierit infiententiafiaa specifica mentio, confi.todtm
num.4, f.eod, Non fote'sl fro fartt valtrt, conf. eod.nu.6.
f 478. Nee foteft pro parte acceftari,Cffro farte impugna
ri.conf. tod num.8.fi. 47 9.
Sententia diuidens obftat agtnti centra correum, confi.eod.nu,
i 3.fi 480 Lata contra vxorem.nocet viro,data litis feientia, eonfi 1 0 1.nu.4. fid. s 47.
SMcntii. Jufremi Tribunalis txtquutio.non imftditurfir r*
fiiit iiiontm in inttgrum, cenfi. eod.nu. 9. f. s 48. Eins txequutio filtern cum cauttont, in dubio non tft imftdienda ,
conf.eod.rium.t o.fi. s 48. Anfit concipienda in ferfonams
procuraloris.confit ez.nu. .f.tod. Et vbi non contifitur ,

x;

; fuppltntur per cap. deteftantes.fonfeod.num. . fol. S49conf. 17. num.13. fol 160.
Troferenda eft in perfonam pupilli, quamuis Iisfuerit agi Si quis htres indubitabelfigno demonflretur. non txpreo ha
tata in ptrnam tutoris, conf- 1 . 3.f.eod Ala contra
redis nomine,adhtic haresjnitutus dicitur, conf.^6 .num.
auitorem, vt noceat principali, requiritur fcientia, confil.
86. fol. 327.
i 6 . nu. 1 ./. 5 s 7 Et sped.1 nu.f } s S .
Siftipuler pure pro eo.quem nominabo,non poffum pcftea gratentenda, Ut centra principalem , non potefl exequi contra
uare, VeJ conditionem apponere in prjudicium nomtnanfojfeorem non citatum, ttiam fi victor velit probare, rem
di.conf.t 09. nu.i o.f.s7o Et eo cafu necejfe eft , vt primo
foeflamfuijfe principalis condemnati,conf.eo.nu.4.f.s S 7.
acquiram in mei perfonam illud ius, quod intends per noNec lata Indice imcopetnti nu.s-f.ss8. Nec pendente^
minationem transferre,confeod.num. 11. f.eod. Etfimodifcujjtone nuitatum,n. 6.f. s s 9. Non potest alterari per
riatur ante nominationem, ius nomindi ad htredes tranf- .
ludictm exequutionis- .diquo addito.vet detracto,conf..
mictit, conf.eod.nu. 1 2 ./. eod. Quo cafu, facta nominatiomu.j.f. sss. Debet ejfe conformis libello,conf.eodnu.s.fol.
ne, nudus minister reputatur nu.i -f eod.
T1 Fallit in Regno Neapolitano.conft 3 j.nu.ai .fr ** Societas cum adulto crame carente.contrahi poteft, conf. 6.
f-7is.fr 7i6. vide tarnen nu'.feq.
num.2s.f82.
Sententiafi appartat abfque actis prafumitur pro ea , 'fr pro Societas mortefinitur, reaped heredisfocij mortui, conf. 90,
reitudine prnceus,ecn( t 06.nu.i s. f. s s 9. Quando non
nu.t.fsos. Et cur nu. s -f. s 04. Et tiam repectu fupertontine! errorem, qui oculis corporels appareat, non du tur
itumfociorum, conf.eod.nu. 2.f. s o 3.Suod ampliatur nu.
null i.conf.i 27
6.f,6zs . Dtcidens articulum iuris difeq.fr num.7. f. s 04. Etiamfi ad certum tempus contraiputabilem.fr dubium.non per hocdicitur nulla.conf.eod.
Qaeet.n.p.f.sos. Fallitfi htredes etiam eflentfocij de
num.7.foi.26.
.. funct! nu,3.f. s 03. Et quando durt cum htrede non proSententit dut conformes imponunt perpetuumfilentiu, conf.
cedit.fi hiresfitfcernina nu. 6.f s 04.
i 1 senti, j 7.f. 63p.fr an poft ex cripturis nouiter reper- Societas quando eil tranfmijftbilis, mortuo c, cuius opera adtis quis audiri,conf.eod. . f.640.
minifttabatur, non potefl tranfmiffi.conf.po.n.. 14.fso6.
Stutentia lata fine citatione eft nulla,ttiamfifitfententictt Societas, in qua alter ponit pecuniam.fr alter operam.mortut
Frincipis.conf.i 3 1 .nu . 7<f-f.66i . Nec Ututo contrarium
eo, qui ponit pecuniam anfiniatur,confpo.n. 1 s.f.S07.
dijfoni poteft.confeod.nu.78. f.662.
Socij criminis dictum facit inditium ad inquirendum.conf.9.
num.7f.p8. frconfp6.n.7.f.S27. Sed in grauioribus.c
Scnttntia,faltem declaratoria, requiritur in criminibus , in
alijsadminiculis facit inditium ad torturam.nu, 8. f. eod.
quibusfeudatarias ipfo iurefeudo priuatur,conf. 1 3 1 . nu.
Ad condemnandum autem.etiamfi mille deponereut, 4. f.663. Non afficitifi pars illam derclinquat.fr
inituat indicium,conf 1 s . : 2f. 849.
quamfaciunt probationem.conf. p.nu.7.f.8.
Stntentialiter difftnitum quid dicatur,ex Bald.conf.i 3 7.nu, Sociorum criminis plura dicta.an vnum alteri adminiculetur,frfaciant inditium ad torturam,conf. 96. nu. 9.f- S 27
iz.f.jt*.
Stntentia inter alios lata,quando iuuet tertiumin iudicio no
Et quando non cjfentfoci/ eiufdem delicti,nu.i 0.f.s 2 8. Et
quando non paterentur alium defectum , nifi quadfinfo
'vocatum.conf.eod.nu.i 4 f.eod.
cij, nu 1 X .f.eod. Et quid,quando effet dictumfocij crimi
Sequeshi caufa contra debitcres.quifit,conf. 79. .. /47.
Qjf*fitnt necejfaria.vt adfequefirum poft deueniri,. conf.
nis minoris.nu.i 2.f.S2p.
cod. 7 f.eod.
Sodas criminis poteft interrogan in deliclis grauibus, frfacit
Struitia,faBa ex debito offteij, maximefalari cenflituto, no
fidem,conf.96.nu.6.f.S27.
fr liiant actionem ad renumerationem petendum , fr non Solitum eft obferuandum.conf. 1 07.nu. 1 .f.s6s
debttur euiciio dati ex ta caufa, conf. 1 49.. 1 o.f.796.
Sollemnitasfubft/ialis,qu,fr qiuformalis.fr qua effeituaStruitiorum mentio quando prtfumatur caufafinalis, quanlis,conf. .num. 1.2.3. fr 4.f. 379Sollemnitas, cuius omiffto tempore tranfactionis uitiauit acli
dc verbimpulfiua,ccnf.3 i>.num.2t f.zsp.
non poteci interponi in tertijprtiudicium,actu iamannulSeruitium non pnfumitur, nifi probe:ur, conf 3o.n.3.f.63
lato per illius omijponem.conf.eod.nu.29. 30.3 l.fr 32. fol.
Seruitus prtferipta tantiim -valet,quantum quifita per paitumjconf.S.num.s 7.f.i7.
3S1. fr 38.
Struus Domino slatim acquirit.etiam inuito, ex iuris opera- Sollemnitatisicuius omiftio vitiet actum,fr quando non, cenf.
6o.nu.6.7.8.fr to.fsSo.Etvbi eft ejj'ectualis.vitiai.conf.
tionefed reuocabiliter, quatenus poteft Dominus rtuocart,
conf.i A7.nu.31 ./.79 s. Irreuocabilieer tarnen, tibi non-j
24.nu.9fr Il.f.26S.
Soluendo quis dicitur.nonfolum propter bona, fed propter facontradicitur.fr idem infilio,conf. i s 7.n.s-fss2.
Sigillumfolum Regis probat inuetituram, conf. 131. num.
a ltatem conueniendi.conf ..23. f. s .
Soluens tutori, quando confequatur plenam , wl pleniftimam
% 17.f. 647.
liberationem,conf.S3.nu.3.f.4S4. frnu.7-f 486.
Silentium longi temporis inducir confenfum, poflctonis amiffionem.proprietatis.frpojfejfionisnegligentiam, conf. s . Soluens pteuniam nomine Titij, quirit actionem Titio , conf.
num. 7-8. g fr io.f.3S39s.num.1f.s20.
Soluens creditori crditons, liberattir, fr habet contra eredi
Siltntif impofitio quid peretur.conf.63 .n.70.f.39t.
mem .-.Jmiem negotiorum geftorum, conf.s .nu..f.s 2 i,
Silentium perpetuum ee impofitum , quid ad Pragmaticam
Ferdmandi I. onf 130.11 20J.640.rn/ponitur ei, qui ex- Soluens proprium debitum,aHionem extinguit, fr ideo non^t
poteft actionem impetrare.conf.i 1 9.n.z.j.6 06.
' fugnat actum, factum de plenitudine poteftatis,quia Prin
Soluens poftfententiam, an peffit cpponere exceptionem.fi in
ceps efiipra.tontra.fre.ccnf.t 03.nu.2 f.S02.
debitifoluat.traditur, conf. 130. nu 1 71. J 709 fr quidfi
Simulatto habet locum in aclis iudicialibus,ficul extraiudifoluat procurator! 'ibid n 172.
csAlibus,conf p9.nu.4f. s 36.
bimulationis exceptio quando opponi poflit.conf 43 n.2,f.3os Solutio, negotiorum geftorifacia, mtelligitur, cum rem in ra tionibus confcribit.ex que vfurarumjblutio euita/ur.conf.
Singula,qui non profunt, quando coniunita iuuent , conf. 3.
38.nam. i f. 284.
num.i S2.f^7.
StnguUritat in negotio, reiterabili, non confideratur respeciu Solutione eius, quod dtbetur, omnis touitur h) potheca,ccnf. 92
num. 14 f s 03.
ailuum.fidfinis, conf.Sz.n. 1 s-f+Si-it quando dicatttr
fingularitas.conf.eod.nu. 1 7. f.eod. Eius pluresfunt species Solutionis actus, quandoq; occultari poteft, conf 4s num. 24,
nu.20 ibid. Et quomodo non confideratur in vno tefte tan- fol. 316,
~ ' ta authcritatis, vt Iudex ex eius ditto adducatur in tredu Solutum ex caufa iudicati repeti non peteft, uod amplia
tur, fr ampliatio declaraiur, conf. ecd.n 2 3.fr4.f*3' 3,
litatem.conf.82 nu 21 .j 4s 2.
liquid ago non valet, it ago/ nec valet , vt valert potefi, Stror,vt excludatur fucceftiene, dot/tri debet de bonis illUu
de

di cuius fucceone ttgitur. eonf je. na 28 f 4.

Spec: U eil in matrimonh, vt pattr pot centrahere prefilie
prefiente,confi. 1 1 .nu.a fi.i $.
Speciale efl infifco.vt in earn transferatur dominiumfinc_>
tradttione.eonf.t 47. .21 .f,7H 3.
Specialis hypotheca contrahi poteft in bonis acquired:s in pre.,
iuditium er alitorurn anterior. , fr it* iudicatumfiuit ,
confias ntt.p.f 314.
Species probationis imperfiecli,ifita specie neu toniunguntur
tenf. 06.nu.2f. S 2}.
Speculator in tit. de teflamett. fr Additio 1er. Andre* ibi
declarM:ir,con(.24.nu. t6.fi. 2.12
Spes liciti in contraftum dedaci poteft,confit 37 ,nu.66 f-7
S ~d queftionis eft,an hoc fuecureattir I .fib ex benefic.
t.i.C. di rejeind.vend.ibid.
Spolixtus dt feudo, illo nan reftituto , tcn-ltir ad prtftandutn heramentumfidelitatis.confi. 1 3 1 .nu 7 f.66i .
Spelium boteft inten, an pofleflorem fine virio, conf,
67.nn.i f. 4-t t.
Spelium vltimum eft prius purgandum.conf.s.nu. 3 f 4tS.
Sponfalia qtttndo dicantur clandetlina.conf... 6 . f.49.
Spen'aita.fi '.* Pentificis diipenfiationt contraHa.nulla[une
fi lege reproban pateat, confi. 40. 21 .fi.299 .
Spurif, vel naturales lgitimt!, legieimis non poffunt compa
ran,conf. 20. nu. i s y 04. Kon dicuntur de pregeniejiee
poffunt habere infigma,ct>nfi.eo\iu.22.f. 206.
Stinte patio tie non alienando fub fana nuliitatis contractus,
ex alienxtione adhuc transfiertur deminiumjieet alinant
adinlereffe teneatur.confi s4-nu.21.fi.363.
Status mutatio non pnfiumitur , pout xoluntatis , conf.
1 37.nu.sof.721 .
Statuta cxcludentiafiatminat fiucceffiont, tamq.fiamrabiU*
validafiunttfrde ratione,conf.i2.nu33.fii 31.
Statutnm tollent exceptionem non excludit iliam.qus.
oritur eft corpore Inflenme iti.conj. 2o.n-3i -f-2 Statutefi tmmtUP, fenteniia.-n lamm in Curia Mercatorum
in-ualidam efl), nifi quatuor Confua itttnienerintAn va
leat,fifimper inprsfentia trium lata fuerit,confi.s 3.num.
t8.fi.3s8, Eo disponente mulierem nbn poffe eontrahere^
fine conjenfu ducrum cenfanguineorum , nonfufficit tiles
effi prtfie.ites, fr non centrad: cenes,conf.io n,i 3.f.87o
Statutnm. excludensfiliasfaminas propter /culos, intelligitur.dummcdo m*fcu inftituaiuur conf 43. n.t ./.j/ j.
Loquens de beneficio, ituludit penfionem.quod declaratur.
cenfi.36-.nu.20.21.fr 22- f-276. Non extenditur d bo
tta extra diftricltttn, prifcrtim in materia exelufionis fiaeeninarum, confis o.nu.24.fi, 34$. Interprttandum efl, vt
' aiiquid addat turi commuai, fi alias redderetur vacuum
tenfi3 .nu.i a.f.3 90. Loquens depofthumo tntelligitur de
Mato pa mon'em patrit.confi.i oo->it*.2.f.s JS.
ttatuti verba funt proprii.frftriili intelligenda. confie, nu.
3. f.eod- El an.vt aliqutd operetur,verbafiat improprian
. confeed i.tof-i4i- Vna eius pars declaratur per aliam.conf.eo.nu. sf-S3P. Licet exprimons quaiitatem in
vna parte non prifumatur in alia do ea intelltgere voluifife,conf.ced.nu. it.fis 41.
Statutum loquen: in patre.an habeat locum in matre, confie.
1eu.22.fi.s44. Requirent aliquam quahtatcm ,vt habeat
locum illiu, diifi -fitio,noa pr. cedit, n'fi interutniat illdJ
qttalttas.confi. 1 0 o.nu.as } s 4S
Stipulanti pro eo, quern nomin-bit, qutritur iure reuocabtliter, frfiaa nominatione, refoluitur neceffarib, confi. 109.
num.14.fi.s70.
' Stipttlatio.ad quampoterat quit ccgi , femptr cenfeturfacia,
quandoper tromicientemfietit, vel iuflt impedimento protniflionem reApientis,co;if.6.uu. 3S.f.8 s Interpcfita fitper
*iu,vel re tranfmijfibili dsfui natura ad htredes,vel
iranfmiffibiii ad cortos heredes , vitra tilos non procedit ,
conf.23.nu.26.fi. ~t 7.
Stipulatio more magnatnm.quomcdo concipiatur, conf. H3J
m.-$-fi.s7S-

X. -

StipuUt'.o.r aflenfus affamant natural atlas ,fufer que ist

trponuntur,confit s 7.nu. . fi.tss.
Stipulaitone tiotarij ,prtced:nte caufia habili , acquiruntu*
pofliflo,r dominium, quid ante ratificatieni, tenf. \ ft9
num.12, f. S 07.
Stuprum cum vidua eommiditur,confi.3. nu.64.fi,3 .
Stylus Sac. Confi. quod complate proctffu,frfacia citationt_^
ad dicendum, perpetuatur inftbiitia, itaq. fimenta fereni
da valida fit,conf. 1 41 nu.s fi-7 s e.rtetnfetur.
Subditi extra Regnum adiuuare Dominum.eiq;feruiri tent*
tur.conf is.nu.14.fi.ts4.
Subditas dicitur quis alicui ratione iarisdiclionis ,erigini:,fr
dom:ctli , confit 36 .nu.2S.fi. 698.
Subhaftatio quemado definiat:tr,conf. 1 .. 23.fi.624. Tit
eorum bonorum, qua publice vsnduntur,conf.26. num. 22,
fol. 6 24.
Subingreffio.vltra ttrtium gradum in tranfuerfalibut,
datur,conf. is4.nu.84f.833.
Subfcribens approbatfcripturam perinde, acfi tetmfiua
fcripfiflet.conf,i 31.nu.32.fi. 649,
Subreptio.df obreptio nullum reddunt cencejfienera, conf. if,
nu. 14. fi.160.Vt locum habeat,quel requirantur, confit r
ttu s 2.f. 1 6i.Non confideratur, vti omjpo procedit exfiitm
plicitte, non ex dolo,vel vbi Princeps alias effet conceff**
rus.vel omiffum effet concedenti notum,confit 7.nu. s i. s.
S 7. fi.t 64. Hen cadit in his, que. Dominus feire debebat .
tonfi.42.nu.20.fi.303. Vitiat gratiaw.fr referiptum, conf,
1 36.num.47.fi.699. uando dicatur effefubreptie, ibld,
num. 48. S6.fr ficqq.
Subreptio lu:,quod alias non fiteiffet coceffurus.vel difficilius
annullatgratiam.conf. s o.n 1 s -fi 801 .
Subrogatus, in locum eficialisfuifenfi, debet habere idemfiu
larium.fr emolumenta,quod habc'aat idem Officialis.conf.
1 33.nu.6f.687.
Subrogatumfiapit naturam eius, in tuiut locum fubrtgatutm
Conf.23.nur\34.fi.2tS.
Subfidiarium remedium ceffatjxiilente ordinario, confit *,
num. 14 fi, 6o.
Substantiafeudi eftfidelitas,nonferuitium,fett pecunia.conf.
39. num.8f.387.fr confi.42.num. 12.fi. 303.fr confi. s 0.
num. 2o.fi. 344.
Subftantiuo tnafeulo quando adijeitur aiiecliuum, fr in allquo cafu coneepitfaemininum, eft de extenont, non dc__,
pnprietate.conj. 1 . . e .; . ; '. s * s
Subftttutus ab habente cpficiumu quo diffrt fubilituto
Principe,conf.7-.$ ~}.8S Et quando temptant honores pri
mifttbflituentis ibid.
Subiiitutio papillrI: euanefcit, vbi alter exfubftitutis eft
mancpatustconfios.uu..f. 37 3. Reciproca inter lgitim
fr naturalem non confiner pupillae-m, etiam legitima
te,fecusfiexprefsifaciafit.coafisS.n. 7/373. Vna defi
ciente, licum habeat aliajraditur conf. 136 nu. ts.
fiel. 707.
Succdent in maloratu.fi rcli.il: filijs decedat , maioratunt-0
perpetuae intelligitur licetfilqfiatim decefferint,confi. 12,
HUm.2.fil27.
Succedentes ab inteslato,adeo iudicantur teslatorit hsrsdes.
vtfcripti htredes exiftimentur,confi46..60 fi.324.
Succeffio amitt iure Corsftit.Reg.infieudalibus, nepti defertur
confs . 7 fi-342.
Succeffio ,de iure communifcudorum.vfque adfieptimum gra>
dum porrigitur.conf. 14. n 6S.fi.ist. Infieudo non exten
ditur ad quartum gradum in linea Collateral!, de ture_,
conflitutionis Regni,conf.7 S -num.62.fi. 3 s S Scdpofteaex
gratia ad quartum eft dilatata.conf. t S4- n.83.f.83}Succeffio Regum, Ducum, Marchionum.tcterorumq.Illuftrififimorum datur in millefimo gradufiecundum cenfiuetudinem,qu* ni datur in Regno Seapolitano quoad Duces, cf*
terofiq.Titularios.confi.i s4.nu.S0f. 833.
Succeffio infideicontmiflofaclofamilia , an fiat granate, Vt
^ grauAn:i remiffme,conf.is4.n.8i.f.tii

x:

Terrt appellation* venit ViUajCaftrum.H.egnum, troutnt'ta*

fi generaliter tale nomen exprimatnr.fecusfi dicatur.ter' .
ra Seillarum,conf.s6.n.t.f,38.
Terra, effiiafemel de demanio.fi iterum vendatur prim*
emptori,nullum ins competit fr quifit ratio, nf. t s 3-*1 9.fol. 8to,
Teamentumficut legata, fr fideieommijfa nuda volntate
nonreuocantur.conf.A.n.t 01 f. 329.
Teamenti reuocatie, cum declarattone.quod teftatot volebat
ab int eilato decedere, idem operatur; quod eiufdem reuocatio,cum claufula caffans, frc. iufta claufula codicillartt
eonf.46.num. 73. f. 326. Bum modofeptem teslibus adhi' .
bitisfiat,conf.eod.n.92.f. 328.
Teamentifaclio eft de iure gentium,frper Principem MU
poteft abfq;caufo\to/ti,confit 48.. 1.^791 Et eft iuris pMblici , ab alieno arbitrio pender potefl,conf. t s 9.num.
2.fol. 868.
Teamente cancellato, intelliguntur realiter cancellati tabuli confimiles, fi id ex volntate contrahentium factum
effe conflet, cenf.46.n1i. 1 7-f.32t .Infeudo htreditario valet,intiitntapirfona in inueftitura comprihenfa , cenf. 24.
num.6.f. 220. fr num. S. fr 9-f. 221 . Secus infeudo ex
pacto, conf. end. num. 13.fi eod. Etficusfifiat in -j
froximifiucceffurum abfque affenfu, conf. eod. *, t*. ;
fol. 222. Vbi habet locum infeudo ,fufficit quodfit inftitutio infeudo, licet nonfit vninerfalis,confieo. n.21 f.223.
TeSlamentumfollemne primum an cenfeatur reuocatum pro- pter declarationem leftatore adhibitam in fecundo , quo
ajferit nolle primum valere,conf.46. num. 68. frfeq. Et
quid, fiante claufula ( caffans. fr irritons ) num. 69.fr
quidfiante claufula codicillari um.70.fi32s.fr . i .
fol. 329. Imperfelum interfilies, rumpit perfeftum inter
extreos reputatum.confieod. nu.St. f. 327. Primum n
infirmatur ex tofilo, quod teftator illud valere noluerit
nisi plus interueniat. conj.46.nu.104.f329. Siexprefsi
mnnuiletur omnia quoq; in eo contenta annullata cenjentur,eonfeod.n.-io9.f.33o
Teftamentum.fr inHramenta pro fi halens,fundatam habet
intentionem.confis o.n. 1 f.340.
Teftamentum abfque hiredis inftitutione nullum eft, conf.9f
num. 7. fol. s 36. Etpariter ex priteritione afcendeniium
nu.8.f.} 37. uando dicatur imperfeclum ration* voluntatis,conf.fi9.nn. 9.f. s 36. Vt quando non eft completum.
num. i o. f.eod.
Teftamentum, in quo inftitutus eft Dominus directus, eft vo
ltdum abfque affenfu , remiffiui, constl. 147. nume. 33.
fol. 78 .
Teftator non prtfumitur alienasfnccefiiones preprijs antepoT
nere, conf.23. num.8, f. 216. Eo mandante conftruioni
olicuius loci pi/, ita vt hsredes eligant gubernatorem , si
*T*Aciturnitas nullum eonfenfum inducit vbi ob timorem
male ipsi elegerint.Epifcopus eliget.quod precedit in legatis
non contradieitur, vel o nimia, reuerentiam^ut tipijs, per hiredem non adimpletis,conf.37,nu.8.fr 9.f.278.
tnetur damnum,cnf.t6o.n. 14.fr 1 s f.871
Eins intentio, in quern dirigatur , non cum quo loquatur.
Tacens infui commodum, habetur pro confentientt , fteus in
inipicienda eft, ccnf,4o.p.t f.31 9.
fui damnum.conf.i S7 num. $ xf.861 .
Teftatoris pocuitentia circa hiredis inftitutionem,legatarys aTempeftas qualiter intelligatur, conf. o.n.zS.f. o s.
gentibus nocet,lit et sit simplex , fr innominata voluntas,
Tempusfuturum non eomprihendit pr- teritum defui propria
fiinificatione,confit s o.nu.io.f.Soi .
cenf 46. num. tit .f.330.
Tempus 30. annorum fufficit adfundando ptifiumptam- Teftator, si dient in teilamento, inflituo hiredem , quern in~t
Codicillisfecero, valet inflimtio,confix op.num. zs fs7t.
conceffionom.ue nouam inueftituram,licet in prificriptioSi legaffet prout infchedula, qui est panes Guardtanum ,
ne requiratur centenaria,conf.i s s na. .i.f.839valet legatum, conj.ecd. num. 26.f. eod. Non dicitur con<. Tempus attenditur.fr non contractus, qxando conditio infotrahere cum legatarijs , fed quasi , consil. 1 47. num. 3 7Ituione confifiit, confit 3 s.. 1 4./.0 93.
fol. 787.
Terminus debet dart in quolibet caufa , cenfil. 6. num. 7.
Teiles defama debent redder* ralicnem, etiam non intcrrofol. 38S.
gati,ccnf.3.num 6\.fol.27. Debent reddere caufant-j
.Terminustompromiffi non poteft froregari vltra diem in pri
fui dilti, etiam non interrogan, in ifs.qu. percipiuntur immo termino latutum.eonf. 1 f.B.*.f.SSO. Non poteli prodtciointellefus. Debent deponere de loco.fr tempore, conf.
rogari , altera parte invite , licet in cmpromiffo ftterit
eod num. 1 . f. 3s.
data poteftas arbitro prorogandi, confit 0 3 n.z.f.i s 0.
Tornas non pot-ft opponere.qucd \uis amifitfeudum , ob non Teftes interfe contrary cbparitatemprcbathnum ,fuamfidt
collidunt, fr resremanetinobfcMro.confieod. num. 1 07.f.
.... faatrs fiditatem,quia Rxxfolum hocpoteft oppon*rc_, ,
36. Effe omni exception* maiores ortitulandum eft in^o
enfi 131 -mt.fi} f.s.
pre.

Sutttffir idem eft, qiud bins, quand* Rex dilpenfot, fr

Juccefforem omni* cenfintur tranftata, conf.7, nu. to.fr.
lio 88.
incccflor m Potiftcotu pridecejforisfacia rato habere.togitur,
quandofitntperfe3a,cenf.38.nu. ? y.f.ztj.
9mceffor videtur recder contractu prtdeceffbris ,fide
contrahat de e.idem re. fufer quafciebat pridecefforem
fontr.ixijfr.co." ' 6o.u.7-f-4o. Iiifeudo hereditario de
bet ejfe defanguine primi acquirentis,r hires vltimi morientis.cenf. s S.n.6t.f.4S S.
Ums legitimus,frfinifat [:uceder,impedt fuccejjoncm alterius, conf.7S.nu,66.f.4s6. In PrilaturO
guando obligetur ex contractu prideceffbris, tonf. \o6. nu.
n$.f.S6o. Er quidfi Prtlatus contr*xit nomine proprio ,
Jed.-jttlitas peruenit ad Ecclefiam num. 24. ff i Principis non poteji, etiam de plenitudine poteiatis, rtuocarcj
contractum pridecefforis.conf.t jt .n.+s f.6s2.
Succejfer poteft expenfas liquidare , per pridecefforem Indict
refefnatas, etiam vbi refernato proprio nomine faafutr.cenfii S-n.3t .f.S.iri .
Sufficit dore inilantiam.con. 98 nu. a.f. s 34.
Superfina, & inutilia nihil operantur , confit, a. nnme. 44\
folio 66.
Superflunm e, prteibus quirtrt, quod legibus eft permifftm,
conf.i \.nu.\6.fi120.
Supplicatio.feu memorial, datumfnb nomine Titij, non pro
bat Titiumfipplicaffe.conf. tso.n.t +./ 8 or .
Sufpenfio iurium,facafnb conditione, purificata demum co
dinone, expirtifrfupenfa iura benpoffunt exerceri,c'of.
67.nup.f4-l 3Sufpenfio in principio inquifitionis.quid operetur.eonfii 33. .
2. foi. 6% 7.
Sufpenfio, prteedente caufa.quando facienda.conf. 33. nu.
3-feodem.
Sufpenfo Officials, alter debet intrim in oins locumfiubrogati'conf.eod.nu..f 689,
StupecTus dicitur in materia edneationis pupillorum debitor ,
conf. 93.num.24.fi SJ6.
Suspiciio qudibetfiufficit, vt recedatur volntate pais in
educatione,conf.Q3 num.2 .f l.s \ . etiam minima num.
38.fol.eod. Ex caufa parentel1 cum parte,qnandparen
tela eljubilis, fr author'tz.ita,de qua Aduocatus.cohiuBaperfona.feu Index pritietur, extenditur ultra decim*
gradum.conf. 1 40.num. 1 3 f.749.
iuspiionem in edncatione.facit spesfuceedendi pupio,conf.
93-num.29.flst 7.

] r

tyobandafamn. tonf. 3- num.67. /. 27. Debent ejfe omni

inception* miuorei/vi tract.ttur directa probara matrimo
My.nee er it iJonei confanguinei , fr nimis affeejionati ,
tonf. toi.num. 1 1 o. /. 36.fr couf.4.nu.4. fs6. EJfeomni
err tions maiores probandum eli in caufi: matrimoniaUbus,conf.eod.n.t \2f.e0. (Xnni exceptione maiores diciitnr.qui nulla exception* rcpelli poffunt,conf,eod. na. 114.
foi, sod. In taufa ciuili ardua, qui repellantur, conf.i 7. .
7 p. /. 18 7 . Df matrimonio contracto, non profumpto , debent efe rogati , alias tun proba?;r.confi eodtm, num. 116.
fi'.0}7'
Tefies minus affeclionali, intereffati.fr interfe coniurati non
probant,confieoJ.nwn.t23.f.3S. Initnici, fr confiirato
res rcpMuntur.confieod.nu.i 24 f. end.
Teilibus variji.fr contrarias nulla eftfides adhibenda, conf,
eod.nu.130f.42.
Tefiibits an credendumfit.Tudicis arbitrio relinquitur.conf.
eod num. 131. f.eod.
Tefiis. deponent in iudicio contraria' eitts , quod antea extra,
iuditialittr anfifit: fuerat, rtputatitrftilfus, frpunitur,
confeod.num 1 36.fol.43 Si dicxt extra indicium^
fr aliud in iudicio , quidfit attendendum,conf.i 2p.n1*
fol. 634Tefii, qui moriens contrarium declarant! eius. quod prius te
statusfuerat.non creditur, omnis moriens prtfumitur
Snelas to. Baptifia.conf.co.n. 140.fi. 44Ttflii abfiy.iuramento,vol parte non citat , aut non cor lu
dia examinants, nullam fidemfacit.conf eod. . 14.
f.e,d. Ht qui aij/t contradixit.nnlla adhibendafides,conf.
4.mtm.2.f.ssTefiis conimlla perfona non probat.vbi trattatur de honort-j
ad extlndsninm csncubinaium,adulterium,frc.conf.eod.
nu.3f.s6. Ei qui alias examint us fuper todem nondixit.qm pofi interuallum temporis addidit , non creditur ,
' fallitvno nsodo.conf.eod.na. .f.s7. in alio indicio examinat;ts,nifi repetamr.non probat; Et an facial quale qua
le priiudieium, fr quid importet,confito,. to. f,i 7. De fuuns aciamfacti P.fiille negetftciffe.nsn probat,conf.
eod.nu.i 3-fs8.
Tefies coniurati ad defenfionem alteriut ex litigantibus , non
probant, CTnf.eod nu.t4.fe0d. Debent ejfe iurati, partt_,
eitata.fr coram Indice competente,conf.eod-num. 1 6.f,j8.
, Alis inhabiles, in criminibus exceptuatis factum prsftionem,cons: .nu. s -fi 97Teflium plures defeciusjn caufa.confi.eod num.29fi os .
Xefiis.licitfingularis,deponens de facto proprio in alterius comodum, pleni probat,conf.n.nu.4f.i is. Approbates ab
mdnerfario,non potefi amplius reprobari.conf.eo.num S.fol.
1 1 6.D1 .md:tufacie prifumpiiontm,conf.tod.n 1 o.f. 117.
Ettalem, vt transfrt onus probandi in adutrfariums ,
confeod.num 12.fx 18. De vifu, cum alys adminicula,
piene probat.conf.eo.n. zs.fi23.
Teiles inhabiles in multis cafibus infubfidium admitti, quoenodo intelligatur,conf.43.nu.i 1 ,f. 3 06. Inftrumentarij ,
contradicenres Notario, qnijhius confecit instrumenta/,! ,
debent ejfe omni excegtione maiores, conf.43. num. t S- fo
lio 307 ,
Teftibus, deponentibus contra inslrumentum.fides ad/iibctur,
fr quando, conf.eo.n.i 7.f.eod.
Teftibus periuris nulla fides adhibenda, conf. eodem, nu.18.
fol. eodtm.
Tefies fingulares, deponentes de pojfefponc in genere,licet per
2ecies dtfferentes,fufficiunt,conf.82.n,t 3.f.842. Etfimier debonemes de pluribtts actibus, ab vnica auf. procedentibtu . i. f.eod. El pariterfi deponant de specie^,,
ex qua confiituitur gcnus.ccnf.S1 .nui S f.eod. Etfingularitas ttflii quotnplex fit,conf, 96..1 .f. > 4.
Tefies fingulares,qnando per diuerfas species tendant omnes
mdprobandnm -vnum factum, pleni probant,conf.96.n. 4.
f. S26.fr Confit 22 n.64.f.6t 2.
Tefiis, non deponent per txttnfutn, nenprobati quid fidepo-

X.

not d auditu [banni \ fr non dich Tftenu Y probet

cenf. 13..-& 34-f-6v9- uidfi defidenviSoriM
caufe. pro quo dipomtf traditur.ibid.n t,
Teilesfingulares , deponentes de diutrfisfaclis, ex quibus refultant diuerfa delicia, non probant.eomf.96. num.s foli
eodem.
Teilt magna qualitatis, & deponents de faci proprio, esl adhibendafides, conf.i 1 7.. .f. s 93Tefies [uni ad cenctrdiam reducendi,confeod.num. 1 e. foli
todem .
Tefii deponenti defacto propriofinefuo interefe adhibetur fi'
des,confit 2 2.nu i f.i i . t omnmoda tonf. 131. num.
1o.fol.6s9Telles, pluros numero, priftruntur pOMcioribus,conf. 1 2 .nu.
8.f 633. Infirumentarijfi dicant , aliter dictum, quam
feriptum Sotarlo .ut fit credendum, cum difiindioue._
confeod.num. 9 f.64. Subfcribens videtur apprebart^
conte i in infirumento,conf.eo.n. 1 o.f,eod.
Teftisfubfcriptio prtualet eiusfecunda depofitioni, quod ait'
terfueritferiptum, qum diclum,conf.eod.n,i 1 .f eodem.
uid bobcat deponere, vt probet contra infiramentum-/,
conf.eod. mu s.f-63S.
(
Testimonium confanguineorum non efl idtntutn, vbi^ratl*.
tur de honore,excludendoq; adulterio,^ cone* main. cf.
}.num.\opf.i6.
Textus decUvtati in prtfinti Opere, Umitati , am
pliait, aut or .
Ex decretalibus .
Ttxt. in cap. Mud, de frtfumptionibus, limittur,ctnf,i.n
90. f. 33.
Ttxt. in cap. x part de tfonfalibus , quando procedat , fr
quandoex mandatoprobetur matnmonium pracedens.cf
4.uum.28.f.6o.
Text.in cap. later, q-filijfint egitimi.declaratur, remifiui.
conf-3-num.i i f.20.
Text.in cap. tanta, qnifiliffint legitimi , nonprocedit in ma*
trimonio clandeftino.conf.eod.n.i 99.fi s 2.
Text.in cap. quod nobis, qui filijfine legitimi, refertur,& ornatur.conf.eod.n. 183 .fis 1 .
Ex fiexto decretalium.
Text- in cap.figratios, de rcfcript.in fexti.diclaratur.conf.
iss. mtm.30.fs41.
Ex f. veteri .
Ttxt. in L quidam mulierff.de rei vendicat expenditur,coft
xss- num.j4. f.840.
Text, ini.fi tibi cerium I. fi mondner0ff. mandan, fian
do procedat, C-nf.6.n.26.f.82.
Text, in l. nudaff. de contrah.empt.conf.4s.. 23.f.3 l.
Ttxt. in l. 2.& 3.ff. de leg.commiffcen[.44.n.2S-f-3\*Text.in l.fifilinsff.de probations us, precedit , ubi de legtti.
matione non dubitatur, conf n sf.19.
Text.in l. oratioff. de sp)nfalibu.C(nf.46.n.S).f.327.
Text, in l.is, quoff. de rei vendic.declaratur in quibus can
fis procedat, conf. i s.nit. s. 1 4.1 s. fr20.fi. 849. An
Tjcndicet fibi locum , dum bona per fententiam tranfirent
in aduerfarium durtorem , traditur ibidem num. 2l.fr
feqq fol s s .
Text.in l.Suintus Mutins ff. de don.int.vir.fr vx. quomodo procedat.conf.43 n.9-f.3o6.
Ex ff. infortiato.
Text- in l.i. ff.de author, tut. frlfi torem habent, .
dein\integr. relit. Itmitatur .cenf.6. mi. 6. fol. 78. fr . fol. ff.
BU

T.t titulas de author. tut.fr eurat.lequitur interpupilltt

fr tutores.conf.eod.num. t p.f.8i .
Text. in l.Imperatorlff. de heredib.infiit. fr 9 -fin.infiit.qui
bus mcd.tefta. nfirm.declarantur.quomodo procdant,cof.
I47.num.40.fr 42.fi787.fr num-43-f-788. Et quarts
non procdant infeudi* nu.47-feo.
Text. inl. 3. ff.de legat. t . declaratur, conf. . num. j. fo
lio i 2.
Text, in I. Sty chus,qui meut eritff. de lgat, t. conf. 29. nu.
6.folio 244.
Text.fr reg.l.apud lulianum .fi confitff.e lgat. i.Umitatur conf.i a.num.1 2. ft 43
Text, in tXitit textoresff.de lgat, . con!. 36. nu. is.f. 27 S
Text, in l.fiiureff. de leg.3.conf-46.nu.i 06.fi. 329.
Text, in l.fitibiff. de optione. fr electtone legata , conf. 44.
num.26.fol.3t 2.
ff. nouo.
Text.in l.cum heredesff. de acq.poffnon proeedit in feudo reipeclufui htredis.vel vbi efi initutut directus Dominus,
C0nf.t4-7-nu.39,f.787Text, in l. due ex tribus de re iudicata, conf. 44. num. 7. fo
lio 309.
Text, in I. in omnibus ff. de diuerf. fr temp, prefeript. decla
ratur, conf.64.nu t s-f-3 96.
Text, in I. in omnibus, hodie non praticatnr ex forma fen.
' nntiarum in caufis rebellium in quibus dicifolet, incorporamus,fr incorporai'a declaramus, conf.6. 16.folio
er.dcm .
Text.inl.obuenireff.de verb.fr rer.fignif.declaratur, conf.
t4.nu.70.fi s \.
Ex Cdice.
Text, inauth facramenta puberum C.fi adutr[.vendit, pro
eedit in adulto, non in pupillo.conf.a. n. 1 .f. So.
Text, in auth. facramenta puberum C. fi aduerfits venditi0nem . habit locum etiam in dotations ex communi, fr ibi
de limitatione, fr quid infiliofamilias , donante bonafibi
patre donata, pairefuperfiite,ctnf.i so.num-7. f.799Text in l.cum matte C.de reivend.quomodo procedat, conf.
7i.num.21.f44a,
Text. inl.i.C, plus valere, quod agitur, conf. 4*. num. s.
foL 31a.
Text in l.2.C.de refc.vend.conf )9.n.3.f.287.
lex.in l. volntate .de ref.vd.quo pacto limitandus.ee/.
37 num.6i.fr 2.f. 72}.
Text.in l.cum te Cd: pais inter emptorem, fr venditorem,
conf.41.n-ts.f298.
Text.in eque C.de nupr'tjsjn quibus procedat conf.j.n.i zo
f-37-fr confia-.* *t -f.6sText.in l.fi%.frfi prtfatam C. de iure deliberandi,efi indu
ctus in beneficium htredis,fr datfieuritatem emptori,non
ex eo.quodfit emptor .fed ad redimendam vtxationem-j
beredis.conf. 6^.nu.2.f.397.
Text, in $ fi prtfatam, non habet locum in creditoribui,
tonliituto.fr precario,eonf. 64. num. 32.f.397. frdecla^
raw num.33. Et nocet ereditori, fr htredi prodefi, fr i
hoc eftfundta eius ratio nu 3 s f. 308.
Text, in I.fin. Cde adido Diui Adriani,conf. . s.f.220.
fr num.23.fol.224.
Text, in auth. res, que.. C. communia de legatis, intelleus ,
tonf.14.nu.3s.f-1 46.
Text.in l.cum multa , de bonis qui libtris. conf. 1 6. num.
~
16. fol. i 66Text, in l.bcni ZenoneC.de quadrien. prtfcript.declaratur
conf.20.num.48.fi.203.
Text.its I. cum aeutiJfimi,C.defideicomm.non proeedit in do
natione,conf. 1 36 nu.t 37.fi. 70sText.in I. quoties C. de dcnat.quifub mod. non habet locum
in alHorse perfinali.fedtn reali.conf, 1 36 nu. is 3-frfeqq.
fol. 7 7 . proeedit quando den.1 taritufecundas venire! ex
perfona propria,hon autem vt hires ibid.nu, iff.
Text, i 1. 1. . etiam ob chyrographariam peewtiam , cm-

X.

fil. 21. num. 22. folie 230.

Text, in perfecta donatio . de donat. cum concord, expeaditur, conf. is s.nu.4s.f-844fext. in I t.C.de donat. quefub modo.conf. 14. n-44.fi 47.
Text, in I. quifquis Cad l.Iuliam Maieftatis, conf. s o.num.
9. it. 16. fr 18.frfere per mum illud,conf. fol. 342.fr
ftqu.
': tribus libris Cod.
Text.in I. quieunque Cde apocis publicis lib. I o.fatis vtiliter
declaratur,confit 38-n.24.fi 7s s.
Text.inl.t .Cfi imperialis iiberalitatitfocius, fr at. lib. 1 0.
conf.12.nu.37f 1 32.
Ex insTitutionibus imperialibur.
Text.in .fin. quib. mod. tefiamenta infirmentur , quemado _
procedat, confit 47.num.40.fr 41. fol. 787. frnume.42.
fol. 788.
Ex. vfibus feudorum .
Text, in cap. ex prifiumptuosi quando locum habeat, frpofflt
fierifequelhum contrafeudatarium declaratur,conf. i.n.
t.frfeqq.fol. 2.
Text, in cap. i de alien, feud.pater. intell. eonf. 14. num. 29.
30. fr 3t. fol. t46.
Text, in eap.interfiliamfi de fend, defun. milit.conf.24. nu.
12. fol. 22t.
Text, in cap.t .defucc.feud.conf.24. nu. 7 .f.222.
Text, in cap. 1 ,.fin. apud quem.vel quos,corrigitur per pit. Federici.fr Loth.. ru,de prohib.feud. alien, fr qualiter
m Regnosconfi. s o. nu.20.fr l .fol. 378.
Text, in S his confiequenterjiicfinitur lex, conf.49.nu.zfol.
338.fr num. 7, fol.339.
Text, in cap.t.an agnatus,cenf.s .n.24.fi 72. fr conf.4$. nu.,
' S-fol. 338.
Reliqua vide in verb'authen.intelleclus.fr lex.
Theatinorum Religio capax eil bonorum in communi , confit.
tS9.num.if.86s.
Timor pefiis.fr aifualis peflis, idem operantur , cum declaratione.conf.88.num.t3.fol.sot,
Tituli iure concedunturfub qualitate onerofa , conf 1 34.net:
I & 4- fi>l- poTitulo non probato, quafipoffeffio nonfufficit,conf. 3. , 3S.
fol. 23, Eorum multiplicatio ad fundandum dominium,
vtilisefi,confi 31.nu.62f 6S7
Titulustprobatus per immemor^btlem, inteigitur cum omni
busfuis qualitatibus.conf.S.nu. 21 .fol 94.
Titulus contractus non attenditur.fied caufa , conf. 7 S ,
I2.f-4S8. Non altrt natural actus,conf. 146,. .,
fol. 772. Actus fati non mutt eius proprium naturam .
confit s 0.nu. 4. fi 7 98.
Titulus de alienatione iudicij mutandi caufa facta .ceff.it, Ceffiante dolo,confit 47.n. 44.fi.7SS.
Titulus de author, tut fr curat loquitur inter pupilles,fr tu
tores,confie.nu. 1 9-fi St .
Tractatus.fama, nominatio, difiunctim an probent filiationem.feu illius quafi poffeffionem, fr quando prtiudicant ',
fr quot requirantur,vi prtiudicent , conf. 3. nu. 47. 48. fr
49.fol,2S.
TraRatum queque oportet effe vtriufq. parentis, nefufficit Vniusad probandamfiliationem , conf. eod.n-ss.f 26.
Tracta tus debet effe nitidus, ita vt nihil habeat in contraria
confi.eod.nu.St.fi. 30.
,'
Tractatus.frfama in recenbus non iuuat in petitorio ,fiecut
in poffefforio.fr in antiquis, fr Hoilienfis dictumfaluatur,
confeod.num.Ss-f.31 .
Traclatus denominatio.fr cohabit.itio, tqu poffunt vxori, fr
concubins. applicari,conlr-4-n. - .f. s S
Tradendi reifacultatem habens.tradere tenetur,conf.6.num.
38. folio Ss.
Traditione transfertus dominium , fr competit acquirenti rei
vendicatio,etiam in feudaltbus,afftnju interutnienteconf.
17. num. 2. fol i>.
Trat-

Tradudio ad iomutn vir! , & cohabitado , de iure eantnic

not probant mattimonitsin,conf4-n. 34 f. 6s.
Tranjadio fiuper fieudo.vel iuribus fondations non valetfine
sffenfu in Regno,& quemado de ture communi,conf. j 9 .
i.2-3.4.r S.f-377- Non porrigitur .i l non. expreff, conf.
7l.nu,7.f.4SS.
Transfertur dominium in Principem , habentem iura fifci,
abfque alia traditione in rebus venditis, doitads , legads,
fest ferfideicommijfum reliais, conf. 147 .nu.22 f.7Sj.
Tranflado Jominij, fi ex errore impediatur remanet titulus
co.seeflionis,eonf.20.>i iS.fi.s04.
Tranfiano domiwji& poffefftonis.cum conccjfone pecaria.no
Conuenirent.conf.S:n. 3-f.SS4Tranato eo.quid alius habetjntelligitur eo modo,quo tranfferens hab:bat,conf.7.n.i s f. s .
Tranfmih liehfiat de vno in alium fer contradus , poffet
t.imen contrahendbus hoc impediri.quod declaratur.cbf.
1 .num,io fi.7.
Tranfiterfales i.t feudo nouo nonfuccedunt.conf.i *.num.zs
fol. 14S.
Tutela rcgulatrir fueceffione, conf.93. nu 1 9. fol, 16. Si
gnificant poteatet in capite libero , conf. 1 6. num, 1 os.
fol. 703.
Tutor, vel c:tratar.q:i.indo poffit in communs gerere negotia
eumpjipillo, fine minore,conf. 6. num. 24. f. 82. Datus in
teamento r.i,uris,non eet exeufittione, conf. 93. num. 2.
fol. ii STuterem dut, qui habetfilios in poteate, conf.eod. num. 3.
fol. eoiem.
Tutjrcm habemi.tuur dari non pote, <y de ratiexe.conf. .
u.p.frz o'.fol.tod. Ei quando detur curator conf. eod.
um. 1 1 . fol. eed.
Tutore dato p itre, Iudex non pote alium dare,conf.codent
num.isf cad.
Tettor, datus matre.r per Ittdicem confirmatusMcitur datiuus.conf. cod. num.i 3. feed. Tedamentariits prtfiertur
omnibus alijs f.ttor'tbus.confeod.nu. 1 s fit 6. Et datus
patre.prijcr'tur dato a matre n. 6.fco.
Tutor\habet pleniiudinem poteatis in perfimam pupillorum,
conf.eod.num. s.f.eod. Etiam poSlfinitam tutelam.tenetur caufas ctptas,& negotta annexa :nteU,profequi,antequam tarnenfuerit adulto curator datus,ccnf 1 46. num.
. fol. 7S.

VAbi, Aduocati, Proctlratcres, Vamiliares.&e. non__)

fitnt tees integri.conf.s.n.is. fis. Regis non pojfunt
prorogarc laicam iurifdidionem in Iudicem EcclefiaflicH,
cum res, qu litigatur tfl temporalis,conf. 37 -num. 1 9. &
feq. f.279 Regis non pojfunt obligari, r alterius lurifdi tonifubmiffi.conj.37.num. 22. fol. eod. Et Domino iahiberi pote,ne procedat coram eoludice.cuius iurifdidionem prorogat.conf. 37-n.so.fs7p.
Vajfalli in Regno omnes funt ligij, confeodem. nu.s.f. S79.
' An poffint dicere, volumus vendi perj: nt grau,cum repro
batione AJ. conf.t iS.n.r 9 fi.864.
Vaallo decedentefine legitimofueeebre ante Kalend. Mar
ty vfque ad A.ignfitim.frudusfeudi totius anm ad htredemin allodia pertinent.conf.i s.n- p.f.t p3.
Vaallo non pejjtdente , non currit ci t.mpus petendi inue, dituram infra annum, & diem , conf. 31. num. 6 j .fo
lio 0 s s .
Vaallus potefi luredem in feudo htreditario grauare,confit.
1 8. num. s.f 1 9s. In Regno non eiifimpliciter vaallus
ratiene iurifdidionis.fed omnium bonorum, quorum Rex
e Dominus in Regno, conf. 37 num. 2 i.& 2S.fol. S79.
Idgiuso-nni iure Dominoferaire , in auxilio ee,
deoieam obcdien.'iampmsiare teetur , conf. 131. num.
si. fot. 662.
Vaffltllus foliRrgi ceder: debct.-nbdllfit iuum.vtl iniu-

X.

um , eonf. eod. num. 8s. f. tcd. N0 pote feudo prhtarr.

qui amiciliam copulauerit cum hode Domini , nifiidfa
ctumfit in damnum Domini.conf.eod. nu.S3. fieod. Vcudum alinant abfque affenfu , potefi illud reuocare, idemq.
ins obtmet etiam in oteijs, conf. 137.num.to.fi.713. N0
pote intcruenire.vt Iudex in caufa Domini , etiam qui
fit tantitm oriundas, conf. iA-6.n i 7-& 18.f. 76 7.
Vbertasfiruetuum , exerejeens ultra dimidiam', vtrum locatoripraftet mercedis augumentum , tte, conl. 1 38.num.
7. fol. 730,
Vbi ex pr bationibus non pote infierri tortura , non remante
locus pent , conf 96.. i6.fi. s 30.
Vendenti vilius propter neceffitatem qualiterfuccurratur.in*
fietia %'traq; lege ,lat, conf.137.n-38 fi. 718.
Vendita re iure creditoris, videnturfubtatt ctr.nes alia hypotheca, conf.64-n.s7 fi-396.
Vendita terra ab hv. ede cum beneficio legis, inuentarij pr
fatisfaciendis creditoribus htreditarijs , emptor efecurus,
conf.64-.nu. 28. fi. 397.
,
Venditio fine p retio nulla esf, (fpro ipfius confequutione datur retentio, pretio bluto . transfertur dominium.conf.
1 7 .num. 49,fi. 16s . Aliud e aliud promijfo devendendo, tonfi i 7. num. Ss. f. 1 88. Feudvrumjbletfieri ad rar
tionem quatuor pro centenario , conf.23.nu.43.fs1 9.
Venditio , quifieri pote tranfitoria ad htredes, fi durante^,
vitafuerit celbrala, dominium,r poeffio rei -vendit '..dt*
rante vita, transferuntur in emptorem, confit ,nu. 1 . fol.
- Quando ex defeflu rei confifiat,conf.cod. nu.6fi.s9f
In dubio prafumitur pura,& abfque cnere.conj. 66. num. 1.
fol, 407. Extinguitur euia re t'endita ligtrt Prtlationis maxime nulla mora in: renseme , Crfecundum hoc
Audi r dicit iudtcatum in Curia Ecchfi tica, conf. istnu.4.f. Si 8. Condtticnalis.ceffante cohditione,rcfoluitur,
tmnefque alius medij extinguuntur, cenf. eodem , ,
i i.fol. Si 9.
Venditiofeudi paterni ex ,& procidentia cum Regio af
fenfu, & agnatorum conjmfu precedente, -jel etian/fequente, valet, & cur, cenf. H7. num.30. &37-fiSi7.
Venditio reififtalis eil nulla in Camera.nifi legitimt fubhaflationes prucdant, ac candela accenfa.cvnf.i 8.num. 6.
J0I.S62. Limitatnr in uendtdone fada eiufdem rei Prorege,& ita defiylo.ac decifum pluries teflatur.conf.eod. nu.
7. fol. cod.
Vendido rerum Vniuerfitatis an requirat fcllemnitatcm fitbhafiationiti& t andel. acccnft,efl arbitrarium.conf, 1 i 8.
. o.fcl.863.
Venditor,^fi de ettiione teneri nolit , euicla lamen rc_> >
tenetur aid pretij reflitutionem, conf. 41 .nu. S.f. 297.
Venditori Ufo non fuccurratur beneficio l.s. C.de refevend.
ferempta re panes emptorem, diinguit auilor, conf. 1 38.
num s.f. 730.
Verbum.ad plenum, in indrumento appofitum, importt ple
num dominium.conf. t / 3-n.6.fiiSi,
Verba affen'ma Regis.fupcr quibus fundatur intentio, emiffa
propter fe, > non propter aliud, plentjjm probant, confil.
146 nu 4. fi 76s.
Vcrbum, alijs, intelligitur defimilibus, conf. eodem , nume.
6z,fol. 77 7.
Vcrbum, beneficit/m, ptfieum in Uteris beneficialibus compra
hendit propri beneficium Ecclcfiafiicum;quod datur intitulum,conf.36.n.s3.f.S76.
Verbi cafus,& neccjfitatis fignificado.conf, 3s,nu 6. fi.s7S.
Verba centradus ciuiliterfunt inteUigenda,conj. 46 nu. 64.
fol. 3Si. Singulariter prolata non plura ,Jed inum comprehendunt.conf.i .n.ss.fi.4.
Verba illa (con tutte le loro raggioni.fr attioni) quid importet.conf.it . 3-fsS6.
t
Verba certa, quaudo habent relationem adpriteritutn , an->
fint caufatiua, -tel limitatiua, conf. 13s. nutn.i6.f.d*
Verba , color qn.'fitus , quid importent, conf.i46,n*im. 47.
folio 77S-

X.

Verbum,toncedo,quidgnicet,conf. I s s.n.+x.f.t+j.
Vtrba priuilegi/ funt impr.frianda.n ius tertif ltdant, conf.
Verba debent intelligifecundum potiorem fignificationem_j,
67MU.. f.4t3. , .
conf.i jo.2S.fl 4 . Contrahemium fecundumfubitam Vtrbum.potcfljn diipofitiont pofitum,ex:tnditur ad futura.
materiam declaran:nr. conf.90.7t.1t.fiai.
cenf.77.nu.12.f407.
V',(de MM damns) quid importer.oaf. iz.num.^.fo. Verba prohemt] dnotant intentionem concedcntis.ccnf. 1 oiio*a .
num - 3. f. S69
Terbum Aonamus, tranflatiuum eft dominif.ty iuris, quod e- Verba priuilegu.tendentia in derogationem iuris.alteri qu t.
ti, reringuntur ad trminos iuris communis , conf. 122.
rat fcenes concedentem, eo magis ingratia , cy priuilegio ,
CSVtf.}2.n.3.f.iSi&n.if.3S6.
num. it. fol. 014.
Verba debent intelligifecundumfubieclam matcriam,confil. Verbum,flus,confidcratur re,tempore.loco.ty caufa.conf. tat
num. 7. fol. 623
1 . 2,fii 4f.
Verimm, Darcjmportatdomimjtranflationemfonf.i ft. . Verbum.placet,importargratiatn eeperfeSam flatim.fignatafuppbicatio>e,conf.i 31 n. 1 .f.044.
4, fol. Fee.
Verbum, de otro.tquipollet diSioni deinceps.conf.eodem.num. Verbum, perpetuo, diuerfimed intelltgitur,conf.i s 4. numt.
16. fol. Sog.
60.fol. 829Venbum.deineeps, idem impertat.quod hint in antea , ui in Verba, quem haberi, prtcipu importantclionem. y quam'
do vtritattmfignicent,conf.46 .. 2 9-f 322.
futurum.conf. i i ,. f. s s.
Yerba enunciatiu*,quando probent,conf.3.n.84.f.3t.y tlf. Verbum,quilibet,(y huiufmedi.facit.vi contineatur cafm ix
tra proprietrem fermcnis,conf.3 \.n.9.f.2sz.
4 num. 3 . fol.60. \
Verbis enunciariuis Regisatur.vbi de priuilegio non confit Verbum,quoibet, compr ihendit ettam cafus.qui alias ex
priafignicatsone non venirent,conf, 79. 4.f.47 2.
in pritnil Regis.ey quid in prniudici tertij.couf. 3 .
Verba, qut proferuntur, quando caufatiui,ty quando condinum.t i . foL 2s St
ticnaliter prolata intelligantur , CT de ejfeclu , conf. 1 31.
Vtrbi.tyfignificationes.ry natura,conf.6. n-3-f 78.
num-i S fol. 682Verbum, etiam minimum.in contractons operari d bet,conf.
Verbum,rtUdert, nil aliud efl.quim retro dare , quod ab alio
US.nUS.fi 8 7.{ conf.t i+.n.72.f.83o.
Verba gemmt, caffationis, inquam. annullationis, ey irriper prius habueram,acfui natura tranationem de vno in
aliumfignificat. conf. 12..1 9.f. 129. n.2o.ty 21.fi 30
tationis, plen probant deliberationem i y tnixam voluntatem, annullare.ry (fare volentis,conf. 40. n. j?. f. 322. Verba reibingi dt habilitateonf. 1 s 4. . 28 f. 833.
Verba bic(volo teflamentum prim* locofactum pro nonfa- Verbafunt improprtandu, vt actusfubsbneatur^onf.S.nutn.
23- fol. 94 haberi) quid operentur,eonf. 46 .n.a.f }t 9.
Verba htc (vt habeatur pro cancellato quo ad iuris officium) Verbumfuperflnumjtec minimum in contraclibus ee debet,
idem Operantur, quod real's caneellatie,conf.eod. num. 2
conf.t 2 nu.49f.13.
& nui,;. . fol. 321.
Verbafaluari non poe,detenta ralione reeii[ermonis,non t
Vcrbum.hi.rcs, diuerfimed capitur, iuxta contrahentimm-*
ffirmandum,conf.46.n.i \ 6f.331.
voluntatem.fiu expream.uc tacttarn, conf. 1 2. nume. Verbafententii impropriantur.vt cengruttnt petitis, confzs.
S3 fol 137.
nu.ts. f.228. Et ciuili modo intelligenda, prout iut intelVerbum, habere4e propriafignicationt ad quid rtferatur '
ligtt,conf.26.nu. 9. f.234. Sunt intelligenda eimli modo .
conf.t )l.n t 3-f,807
conf. 1 26. nu. 3.f 62s.
Veri/um, tn perpetuum, quid importet im concefonibnt, pri- Verbum, fecundum.iuxta, vet prout, relatum ad aliquid, dt
uilegi)s,f fubieclamateria,conf,32.n 6,ty j.f.216.
quo confit, limitt, ty modifica!,conf.t ft .. s. J. 8 .
Verba (in omnibus.y per omni*) qttalitcr inttlligends cum Verba tefiamentifunt intorfratamda fauore insliiutorum-,
tribus declarationtbus,conf.4.n 3$ .cu duobuseqq.f-323
conf.i oo.n.t 4. fol. s 42.
Zxprejfam rtuncationem important.ftd verbis gmeralibut Verbum,videtur,ficHonem, ry improprietatem dnott, conf.
faciam.conf.eo.n. 1 14.fi.3 30.
46.num. st f-324.
Verbtmijn circa, importal plus, (y minus, adeh Vf ex dio Verba.vt nommans uneatur de culpis.ry defeclibus nomina,tefiis cum e adieclione non jundetur certum tempus, conf
ti.quid operantur.conf.S } .n.3.f.49t
\ S0.num.22.f3at
Verba (vbicumq.ie conflentia) quid operentur.conf. \ts.n.
Verbum. inueutus.quid impertet,confi,o7.n.8.fi. s 33.
t. f.s87- Includknt iura.ey aioncs, conf.t 4. num. y.
ey i o. fol. eodem.
Verba in furinisfunt ad Uteram intelligenda.conft 00. nu.
xi fol. 14.3.
Verba (valeat difponere profuo arbitrio voltatisj teflattVerb iniirumenti quotupliciter confiderentur, ey qmt -verba
re prol.ita.quid operentur.conf.1 22.. 9 f.t f.in con.mijfione Principis >un cperanmr in priiudicium ,( q,
inducant dispotionem, per totum, conf.i 32. num. 12. (y
conf.\22.n.t f 61 4.
23.fol.O79. &6S0.
Verba intelligendafecundkm ius,conf'1 s 4..8 1 .fi.8 3 iU
Verbum. vixerit,quomcdo intelligatur.conf.i S 9-n. 23.f.82.
Verba,liber toitat, quidfignificent,& quid (quodfit in libe- Verbalis conittntiio proprio dicitur coniunclio,conf. >s. num.
raplena, ey ommmodapoteate) conf.i s S-num 2o.ey 21
*t jol. 375
Verbalis cancellatio quandofujficiat.eonf.4.n 11. f. 321.
fd $40.
Yerba lcgi vltimarum voluntatum, eontrafluum , ry priui- Verifimitis mens aggregantium.ry aggr.gatt, eil confideran legtorum,recipsunt confuetudine interpritationem , quod
da.conf.t 08..1 o. f.s67.
Veritas rei magts.qumfcriptura attendi debet, prtfertim in
arr.pliatur, conf.t si.n. f.81 0.
materiafimulationis.conf. s .. 28.f. 73.
Verbi.maximefignificatieconfi3} .n.8f. 2 72.
Veritas in contraclibus attenditur potius.qumfcripturOJ,
Verba non debent ejfefiuperua.confi46.n-2.fi. 323conf.i s 0.nu. s -f. 798.
Verba non atUndftnturifed ratio conf.t s4n.2C.fi 82s.
Vicarias Reis quando non pottfl affonfum,fi priet
Verbum.otro.efl implicatiuum.eonfi. 3 n.t 93.fi 3.
i euidenrem Domini nilitatem, aenftis valet, cenj 3.
Verbum.ccca/io.quid importei.cenf. t f.n.S ft 97.
nu.40.f. 208 . Eftfmilis tutori, qui.ji nen alint in c.%Verbum,omnes,efl generalifftmum,conf. 79.n-3.fi A7tsibus.cxpedientibus pupille, enctur.conf 2 3 nu. 4' .f.2iS.
Verbum, pleno iure,in concefftonibus quid operetur, conf. 3 2.
nrS.je.2}7,
Sirriplicittt conflitutus.poteft aentiri venditionijeudal'r,
( h.ibet otnnem poteStaiem.tj- cur?conf.t 46..30. f. 77 0.
Verba (pro nonfacto ee voluit) important refoluthnem ^ry
extinLncm actus.geti ipfo iure,inf. 46. .-f. 322, ( Vicitius, (y contunitus pnjumunturJcirejaa vicini, ty a
quando id locum habeatonf.eo.n.3 3,f. .
muniti,conf.6.n.2o f 83.
Villa

Villi null.sm haben! iurifdicliontir,J non poffunt tibi defen

Jor es eligere.einf t o.nu.6 f. i o3. Sparait Ciui/ate,CT
eonceftft nltsri.imiUiguntur concejft cum iurifdiclione.c'ofi,
tod nr-feod.
Vir las iris nobilitatis non eft pr ferendus viro minorit nobtiitati:,origin;m ix nobiliori loco ducenti.ctnf 7. nu.27.
fil. 91.
Vins accipere.CT valere, pariafunt, coif.t 37-n.60.f- 724.
Vis Verborum.non pedes, centrai! rofolutionem , tx ci
opinion! in iucit.eonJ.47 n. 3 4 / 323.
Vitium litigiofi cow ahitar etiam meta litefiuper poffiffionef'
CT durt, etiam perempta intltpttia.conf, 13tS.nu.t63. CT
i6s.fol. 70S. Kon comprthendit vltimam voluntantem
ennf.t 43..7 .f.7 92.
Viuenti n->n daturficceffor.conf. l.n.27-f-4CT conf.t ..
144.. fil, 706.
Vltima voluntas d.i'ur in genere.CT inpede, qui non tfl ttfiam:nt;tn,conf,46.nu.73. f.327. Etqualiter appelletur,
nn.79. Et quod vale.U iure inteftati nu.S 0.f. to. Dicitur
etiam ta, quant nulla alia prtcedit, confeo.n. 99.fi 3~8.
Tna determinatio, nipicient plura determinabilia, debet tqualiter detenmnare,conf.32.n.9.f.2S7,
Vna pnfumptio tollit alteram.eonf. i> - 20 f.t 03.
Vna par; fcriptur.i par aliatn declaralur.conf. 1 2.num. .f.
*3o.& cjnf.i s i .n.2o.f.8og.
Vna pars diepofieionis dclart alteram.& i pricedentidJ
declarantfiquentia,r contrario,conf 1 s 4 . 74-f- 831.
Vnxs afn; tc.deaiur, caufa coniwtgendaru/n aciionunt> ,
C0nf.72.n.9f.il 2.
Vnus pote eje Ciis plurium leeorum.conf.t 07.nu. a.f. s6s.
Siue Cannicas plurium Capieulorum, &plura officicL-i
habere ibidem, Limitatur n. 3 .fs66.
Vnus nonfungitur vice duorum, quandi artus numerus cil
slatutus.confst os.n.3-f.s66.
Vnus aus plures momento temporis poteif parre effeclus.pl:*
ret extinguiros* inditcsre obligationes, conf.37.n.2.f.2$2
Vnus ttfiis.vtl probalio perfimam.facit pleiariam fidem in
iudiciofumnario,conf82.n.6.CT 7./. 481. Licet regul
rster in indicio ordinrefemiplen probet . 8-f.eo. Sed
fama plen probat . 10 f. e id.
Vnus potefl exercere pltira officia compatibilia.ty potiri vtroquefilarlo. Limitatur in militijsjtbfq. Principis diipenfialione.conf. 146. n-43-f.774Vnica venditio non inducit negotiationem, ',
Conf.tS6.nU.6S.f. 7 78.
Vnio cafilis cum aliofeudo.ex quibus prtfumatur.conf. 32.
num. 2-f.676. Crnum.7-9.10.22 CT 2 3.f 678,679.684.
&68S
Vniones.CT fegregationes Ucorum.nonfnffaciendi.at.; fiele
prtfumendi.nr ex caufa,conf.t 32..1 7-f-68i.
Vnionis materia deelaratur,conf12. n 48.fi 3s.
Vnionis caufa ceffantc, eejfat vnio,rfegregatio,conf.i 32..
18. CT 1 9. fol. 683Vniuerfitas propter paupertatem licet demanio excludi ,
conf.t 04. i.f.s s 2.Etfimiliter.fi renunciauit n-2.fi. s 33Et h.ibet annum ad illud petendum.n. 3 .feo. Si
eonfuetudine anteponendi afftfiamdmpotio deuoluitur ad
Saroncm.coif.t 0 s .n. 9-f-SSi.
V'niusrfitatcs.iTfimiles, funt perfioni fidaidiaq.non compnhenduntur in ftatutis,deperfinis loquentibus , maxime in
correelorijs.conf. 14S,n. s<ftf. 776.
Vntutrfitas tum nomen turis.tum perfinarum.conf. i 46. .
i j. f. ecd.
Vniuerfitas, 'fy minor -juipara1:: ur. con i s8. nu.i 1 .f.863.
Ymuerfitatts, CT minores non habent Delle, nolle , CT p'r
admimftr.uire* regulanmr.conf. t sS.n.t.fi.363Vniuerfieaeis m.tior pars, vol Collegi/, an corpora ilia rcprtfentet,(T in quibus pojftt reuocarefa'eium Collegij , CT Vniue>tatii,cenf,3S .+./ 271.
FINIS

X.

Vocabuli Propriett,CT fauor, qliandofimul cocurrxnt,non_

eft reddendum proprietaie verborum , conf, 100. num,
16. fol. S4*Vocalis vocalem qunndo pofftt eligere,conf.44,n.i o.f.i .
Vocatisfub conditione,interim nullum tus intclligitur quttum,conJ.i 03.n.iS-f.8t3.
Voluntas ex aclu etiam nulla deelaratur,confia.n.J3.fol.84.
CT conf.t 7.n.43.f.i6s.etiam teflatoris.conf.ss.n. t.f.zrt
CT t.n.Q2.f.664. Attindttur in maleficijs, conf.9. nit.
icf.99. Colligitur ettarn ex ailunullo.conf.o.nu. it.
fol. 204.
Voluntas contrahentium in contrarius inijicienda.conf.i r
num. 1 2. fil. 16.
Voluntas ab initio internemffe prifumitur ex ratihabition'^.
fequutis,quibus etiam metus purgatur.conf.t 7.num.So. f.
68.Contrahentium magis,quam nerborum proprietas infificienia cft.conf.23. n.20 f. xt 6. Contrahentium intelligiturex coniecbcris.conf.t 27.nu.g. f.627. Principis talii
prtfiumiturfuijfe in prtteritum, qualis tx prtftnti deca*
ratione colligitur.conf. III.. 123 f.670.
Voluntas disponentis Regina, cenf. \S4.n.27.f.82s.
Voluntatis defeclus infeudis maxime ctnderatur, cenf. 60.
num. 38. fil . 382.
Voluntatis dcfuncli qutJlio.Iudicis arbitrio rtlinquitur.confi
M4.num.24.fol.824.
Vota iudicum.fi tranfmittendnfint ad Principem,non currit
inslantia.ey pariter vbi caufa Principi eft rcferenda.confi.
\42.n,6.f. 7SI.
VfufruHuarius acquirit pecunia dominium.confit 27 .num. r
fol. 62 s.
Vfiufruuarius pecunia anteqttamprtftet cautienem, nn faciatfruilus fios,conf.t 27. n.2.f.626.
Vfusfruc~lus quando patri acquiratur in \terminis auth. excipitur C.de bonis qut Uber. conf. t .n.s 3. f.\66 . Hon extinguitur morte patris in terminis l.fi. de vfufruclu, &
cur,conf.t 6.nu S s f. I67.
Vfusfrultus patri non quiritur in feudo,filio donato, conf.26.
nu. 3. f. 234. Nonvidetur referu.itus in donatione omnni
bonorum prtfentiS.cTfuturorum.ex nunc pro tunc,fequut morte.er prxambula hora mortis ipus.fed tantum com
modttas pereeptionisfruciuurnvfique ad illahi horam,c<,nfi.
i \6,num.3.f.ssp.
Vtmfruclum rei habert.vel rem quo ad vfiumfiuum, difi
ferunt.conf.it 3.nu.8.f.sS2.
Vfusfrultus improprio confideratur in pecunia.confit 2 7. nu.
t .fil.62S. Finitur ,fi ab vfufruHuario cedatur Domino,
(T dicitur ex cefpone confilidari cum proprietate,conf.t 4
num. 17.fol.7S 2.
Vfusfruclus commoditas eft ceffibilis , quod ampliatur detpli'
citer , ex reeeptiorijententia ,confii}8. num. 12. 13-CT
t4.fol.866. Eiusrefiruatio.dominij, ac proprietatis tiuiIis tranftationem continet.cr quid i contrario, conf. Iii.
num. 42- f. S43.
Vfusfruclus confolidatur.CT etiam prafcribitur.confi iss nu.
62. fol. 846. Non perd'itur per Monafterif ingreurrL-> ,
fed durante vita Monad.tranfit in Monaflerium . uod
deelaratur,fex modis ampliando,confi tsg.n.s.CT fil-ufqi
adnum 9.f,S6s.& 866.
Vfusfruclus cefpo voluntaria non admiteitur, fed neceftaria ,
conf. S9.n.ll.f.866.
Vfurt, CT intereffi quemado differ.m!a^onf. 9 4. nu.3. fol. s 19
Vt aclusvaleat vnus alius occultatur.conf.7s.n. 7s.fol.4s9
Vtens iure fuo.neminifacit iniuriam,nec dolum commu.: ,
quod pluribus comprobatur.conf. 1 s 4-n. 7.f. S23.
Vxor poteft de bonis extra dotem.idesl poft contr&elum matrimonium quifitis,quandocunque ad libitum dionere,conf.
6.num. 8. fil. is 9.
Vxor nonfuccdttin iurifdiclionc mariti, conf. i\6. num. 39.
fol. 162.

N D I I S.
CON-

IOR

VM

SIVE IVRIS RESPONSORVM

ILLMr D.

IO

FRANCISCI

MARCHIONIS-

DE

PONTE

MVRCONI

In fupremo Italiae Confilio,atque Collateralis in Regno

Ncapolitano Regentis Decani.
PofteaCIcrici Regularis Theatinorum.

THOMVS

SECVNDVS.

Pro Lutio Tocco cum

Regio Fifco.
SVMMAR1VM.

Declaratur tex in c. ex prafumptuofa- quart

do locum babeat,& pojtfierifequeflrum
contrafeudatarium, & ..feq.
4 Hareditas quidnamfit., explicatur.
J Bona vacantia dicuntur qua nemine pofi
fidcntur.
6 . Interdittum datur etiam poffidentifeudum
fine ajfenfufifeudi pojfejfioneJpoltetur, &
nu 7.
8 *,fiu initium contractus attenditur,& ratione probatura . j.7* .
9 Diuifio bareditatis viuentis , an valeat, &
quid confentiente Domino bareditatis, &
an pofi confenfum poffit variare, declaratur*& . i . &feqq.
\ i M ater,confintiens dtuifioni bonorum faila
interfilios, anfaciat tranre donationem
taufa mortis in donationem inter viuos,
explicatur,nu.ii.&feqq.f2rnu.i7.nu.46.
& fiepe alias.
1 a Donatio caufa mortis dicitur quoties mftio
mortts faciafit-.etiam fi in vltimis verbis
contrarius adfit claufula{Non St rauent
end) liando dtcatur tranre in donatio
inter viuos declaratur . i). &fiqr pracipu quando incontinenti pofifaSlam donationem adeffet appofita claufula
non reuocandificusfi infin.contrac~ius.et
tC raUombus probatur nu.if &fiqqlaufifla ( partes promifirunt &e.J

qualiter interpretetur dum pJurts cotrabentes funt in contractu explicatur , &

nu.zi.
1 9 Euilio non debetur in donatione .
Contrabentes nonprofumuntur in contint tifie corrigere.
i Verba fingulariter prolata non plura ,fed
vnum comprebtndunt.
4 Homines non profumuntur in vita bonis
fu'sfiJpoliare^b1 pracipu mulleres, quarumgenus efi auarijfimum,& nu. 14.
26 Donatio caufa mortis euanefiit ,fi donatarius pradecederet donanti.
17 Viuenti non datur fuccefior.
28 Paila intelliguntur fecundum naturartu*
contraelus,nu.i9.
3 1 Conflitutum,appofitum in contraltt,qua
liter opereturfiplures funt contrabentes,
explicatur,cb' nu. 3 3 vbi traditur , vt nil
operetur pendente conditions, &nu. 3 \.&
fin31 Protbocollofiandum efi , non autem copia
fcriptur*.
3 f Constitutum, & pracarium, collatum pofi
mortem, an valeat , declaratur. Quando
fubflineatur ex claufula(Ex nuc,pro tue,
fiquuta morteJtraditur nu.\6.
38 Mens contrabentium prafumitur iniiuiduay&fic etiam cotraclus,etiam ex vnias
contrabentium mente,^f nu. 19. cumfeqq4a Dominium bonorumfeudalium non tranfi
ferturfine ajfenfu 'Domini, etiamfine
confenfu alien antis , quod explicatur , ?*
nu.4}.cumfeqq.
4 j lAJfenfus eft ftriSli iuris>&de vno ad ali
cafum non extendttur, quod multis comA
pro-

Ioannis Francifcide Ponte

probatur rationiiuJi' exemplis.
3 dicit infuperin fine.quod ex captura poflef
47 ^Donatiofada abfenti an vateat " quid
Monis huiufmodi nullum oritur incerdi:
mater donajjit tinsfilio, fiejfit tutrix, an
ergo ex omnibus his manifeftc condudicur
nomine fihj abfentu dicatur donattonem
poifeffionem fuiife penes cum, qui decellit;
acctptare , <utfit donans ,
recipient , &
nam pofleffio fi fuifiet penes alium, non di.4 8.
ceretur per mortem feudatarij deferri fi49 Ticusuccedens alie ni. anfuccedat etianu-,
fco, cm, & fi fl ''cus feudatario fuccedercr,
in iure rumpendi teflamentum, tradttur. 4 non poer plus iuris habercqnm ipfccm
50 Tranfimiffio licetfiat devno in alium per
h rrediras fit fueccifio in vniuers ius.quod
contractus tpojjet tarnen contrabenUbut
defunfs habuit,!. nihil aliud eil hzreditas
boc impedirt,quod declaratur.
de verb, fignif. & proindc cum Rubrica lo quatur de dilatione pofleffiom's, quz fic per
mortem feudatarij, ergo oportet intell ige*ARGVMENTVM.
re.quod feudatarius poffideric. Przrerea_
Explicatur rex.in c.cx prxfumptuof,qutextus loquitur in ill js bonis, qua? occupantur,vel occupari folcneaconiunis tanqua
do locum habcat contra fludatarium-.
vacantibus, ergo oportet intelligere, quod
in beneficium fici;lc etiam quando ma
defundus antequmdeceffilTet % poflederit;
ter donans aliqua bona cius filijs dica
j adcoquod,nemine poffidenre, bonadiceren
tur inter viuos,vcl caufa mortis donare,
tur vacare , quando fi bona in vita ab alio
& fi afentiatur diuifioni fate inter fipofTcfla crant,& in morte feudatarij, & poft
lios>quid operetur cius crenfus>& mul
morccmjnon polfenr dici, vel prztendi vaca
re, ita dicit cex.in Lfi.C.de bon vacan, lib.
ta alia explicantur prxcipu circa clau10.& nor. in glo.ibi. copia.
fulam Ccniiituri , & Praecanj , & multa
Frxterea cm loquatur de ea poleffionis
circa materiam ailcnius } vt ex eius le
captura, quz non tribuir interdium, ergo
ctura cernitur.
6 oportet intelligere, quod alius non poffidebat, quando etiam quod quis feudum poffiCONSIL1VM PRIMVM.
deat fine aifenfu.fi fpoliaturpolTeffione feudi,habec interdium glof.in confticu. Reg.
^ Jb %f% %Vplicicer confiderand eft.
Conftitucionem, & fic loquitur de poflef
fione qux fuie penes feu dacarium , quz m
^?^*V\1
- C- cx pr*fumptuorito non tribuir interdium , & probando
hoc racione non video, quare poffic fifcus
^6708 J)
Primo,quia Magnificus
ancequam ficcerteum poflc fuccedere,haJtiffifflmr Lucius pondit vitra an^ num : quo cafu Hie texcus . bere cercius,& eflicacius ius, qum habeac
feudacarius,fi feudatarius viueret,n pofliec
verac iequeftrum,vt patet
de fao fpoliare poflefor feudi,ergo fifcus
ibi Pofl anni ver Jpatium poijfor buiufietiam fi effet declaracus hzres feudatarij,
modifine aliqua immutatione pofdeat , 7*
non poflec fpoliare poeTorem,qui pofiidede proprietate ret per legtimos tramites Iu
bac in vica feudacarij ; & propeerea muho
ris , recio iuris ordtne terminetur , & fa ci
minus quando adhuenoneft declaracus fictiam in verf Per bac enimfubditorum no
feum ius habere, vel feudacario fucceffiflo
rorum tadi/s,r laboribus prudenter occur
rimtts.,&fijei noRri priuilegium tempralo 7 & patee hoc ; nam fi alienaui feudum lint
affenfu, quo cafu alienacio non valer,fi fpomoderamme conruamus; fie moderado
lio empcorem, teneor reftituerc, pacet in-.
priuilegij filci conih't , vt intra annum eo
d.glo.& nocacur in d. conflit, per Affli. &
gaudeat , polt annum vero non fruatur,
ex his omnibus patet abfque dubio d. cap.
fed agar, ordinaria, & hoc,ni aller, nullam
ex prarfumptuof non proceder, vbicunque
habet dubirationern_.
feudatarius,cui fifcus fuccedere prztendit,
1
Secund.Texcus hic non procedir,quannon pofledievt in cafu noftro.in quo poflef
do requirit feudatarium, ob. cuius mortem
fine prole legitima, fit feudi fequerum:pof
fio remanfit penes Magnifican) Beatricem,
& nihil quzrendum veniebat Fcclici , nil
fed'fc patet ex verbis rubrica: cex.& ratio
poft mortem, &aualis poTeffio penes cum
nc. Dicit enim rubrica, qud feudatario denon fuir, non obftante prztenfoconflitato,
cedente abfqj legitima prolc.poreilio feudi
de quo inferius, ex quo vel non adeit, vel (i
vfque ad anni circulum in modum fequeftri
defercurin fifeum: dicit tex.& quod ipfi eaadelt, id collatum fuit poft mortem Magni
dem bona, canquain vacancia fine delaca-:
fiez Beatricis,quz fuperuixit feelici, & cei*
fante

cxplctam iam donationem in claufulis fubfante fequeftfOififcus debet iura fua propofequentibus
prom'iflum fir, promiffis inc.
trau
przdio
non ctrauenire, adeoquod
Sednecin caufa principal! fifcus habec
videtur donatio caufa mortis tranlire in_>
aionem aliquam , & pro confidcranda vcdonationem inter viuos fecdum trminos
8 ritate prxfcntis contraus . aduerto afiertionem , prohcmiumq; contractus, qux ac- i j 1. vbi ita donatur de donat.cauf.mort.
Quoniam multipliciter refpondetur . &
tendcnda funt,l.fi.& ibi noc.fF.de hred.inft.
Primo text, in d.i. proceder , vbi in orar,
& declarant mencem concrahencium , quapfius donationis in continent, & ftatim eft
litatem , & fubftantiam huius contractus;
adiea qualitas donationi, quod non poffic
nam aflerunt ad filias Magnifie. Beatricis
fpeare ius fuccedendi pod mortem mareuocari, tunc dicitur donatio inter viuos;
fed vbi donatio fimpliciter eft faa caufa.*
tris in ejus bonis, & deliberate diuidere ex
mortis ,& deinde ex interuallo vnus alteri
nunc pro tunc bona prxdia cum confenprom i ft non con trauen ir e.habererat Ve.
fu Magnifica: Beatricis ad hoc, vt port mor
tunc remanet donatio caufa mortis,5 hanc
tern nulla oriatur inter fratres difeordisu
opinionem tenu it Bal. in I.cum quis de c 9 bic videturcafusl.fin. de pa<. vbi valet
H
dit.
ob cauf. quod illa promiffio intelligadiui(o,quam faciunr fili;, vel alij fperantes
tur, rebus fic ftantibus, maxime, qud reuopatri, vel tertio fuccedere , fi confentiat is,
catio inert ex natura contractus , fequitur
cuius bonadiuiduntur:facit tex.ibi, niii ipAlexan. in 1. qua: dotis col. j. fall. 6. fequitur
fe forte. & glo.in verf.tunc, fed quando i lie,
LofFred.in conf. y.colu.3. num.10, confuluic
de cuius hcreditate fit diuifio, cohfentic diAngel, in conf.19. Corne.in conf.126. lib.i.
uifioni, quam ipfi faciebant , ex ea tarnen.
Dec. in 1. fin. de pa. & in conf. 3 oy. vbi alle
diuifione tunc non quzritur ius aliquoddigar omnes pra-dios , & reducir opiniones
uidentibus , quando voluntas confentientis
eft reuocabilis vfque ad mortem, & iudica- 15 ad concordiam , vc cranfeat in donationem
inter viuos , quando incontinenti, Sc ineotur vltima volutas, Sc proinde ius non qudem inftanti per eandem claufulam eft fa
10 ritur diuidentibus , quando I qua-rererur,
a donatio cum illa qua lita te , fecus vero,
confentiens poffec variare, ita probac
quando d principio fuit faa abfolut do
tex.& not.Paul.de Caftr.in d.i. fin. col. 2. ibi
natio caufa mortis , & inferis ex interual
item quarra parte ,& ibi tradit etiamlaf.
lo a ftum eft de non reuoeando, tune enim_
col. 4. in verf.Non nota, fequitur Dec.in_.
remanet donatio caufa mortis, & tt maead.I.coI.2.& confuluic Petr.de Anchar. in.,
gis hic, vbi expleta iam difpofitionc bono
con .40 3. vifo tenore donationis.
11 c fi dicatur in cafu , de quo agitur,ma rum Magnific Beatricis, in quibus conliderari poteft donatio, proce.feruntadbona_
ter non fol m cfenfijt diuifioni bonorum,
qax fiebat,fed etiam ccifit iura,quac fibi
propria, ibi (remancr.tibus in communi)
& deinde poft explctam orationem de do
petebant, & proinde videtur donaflc filijs,
natione per capitulum principale.non qua& fic etiam Fcclicijquod de iure prohi
lificatiuum , (Si promiferunt ambar partes
bitum videtur; tarnen confiderandum eft,j>
ipfae , & quzlibet ipfarum fibi ipfis ad inuiquatenus adeft difpofitio vltra confenfum,
ilia non poteft aliam naturam iortiri,quam
cem diuifioncm &c. ) Et propterea rema
net donatio caufa mortis , cenuit Guil. Bedonationis caufa mortis , eft enim mortis
me ntio facta patet ibi , (itaq; ex prarfentis
ned.in repet. cap.Raynuntius de teftam. in
diuifionis caufa ex nunc pro tunc,iequuta_.
verf. quartum teftamentum fol. 17. in3. limit, vbi dicit arbitrandum ee tale pa
morte Magn. Beatricis di&i annui ducati)
ctum appofitum fu i fie per Notarium , po& lie quatenus Magn. Beacrix, qua: erat Do
tius qum per donatorem, quia Notarij ex
mina non folm ctentatur, quod fieret di fu ccruice folent apponere fine feitu par
uifo , fed quod port mortem fua m ex nunc
tis^ in hac opinionerefider.
pro tue dominium tranfeat,& ceffit iusfu,
vtfupra, pariter ibi (diuiferunc ex nc pro 16 Secund,ille textus procedit, vbi expref~
s dium eft,quod donatio facta non poTic
tancfecuta morte dix D. Beatricis, & n
reuocari ; fed in cafu noftro non apparec
i j aliter ) mentionem mortis faciendo donaconuentum efle , quod Magnifica Beatrix
rionem,caufa mortis facer dicitur, l.Seia_,
reuocare non poifir.im totum contrarium
infi.de dona.cauf.mor.l.Seia de dot.prleg.
fundabitur:ergo cela t text, in I. vbi ita do
l.qux dotis. & ibi not. ff.foIu.matrim.& li
natur. & ponderando verba, prfupponam
cet non dicatur, quod donat caufa mortis,
prius in principio contractus, affertum efie
fedimpliciterfit mcntio mortis, adhuc do
fratres facer diuifionem cum confenfu
natio caufa mortis cft.Nec obftat,quod poft
A a
ma-

Ioannisraiicifcide Ponte
4
7 mirris ibi (feq;inlpfos deliberate, ldi- ai Prxterea hic adeft ceflio" quam fact une
fratres ad inuicem; adelt ceflio , qua fie per
fpofuife in acie mentis coruro dida bona_
matrem fimplieiter,& dum promictitur,q>
ex nunc pro tune , fecuta morte dict Ma
habebieur ratum,& c. dicitur vna pars altegnifie Bcarricis diuidere. ) & ibi . (Et voridiuifionem, Sc ccfiionem prxditas, &fie
Jcikcs deliberationem ipfam adimplere diloquitur de illa vna cefooe , qua; fuit facta
fti fratres) cum volntate, & interpofitiointer fratres , ergo non promilic habere rane aliquibus verbis, inquit contractus diuiferuar. Deinde polka di ci tur , (& promifetam cefiioncm fuam Magnifica Beatrix , Sc
runt,& conuenerunt ambx partes, & pfar 1 1 ei non contrauenire,quia,quando verba sc
prolara fingulariter , non comprehendunr,
& quxlibet ipfarumnominibus prxdictis finifi vnum,non aurem plura, ita Bar.in d.l.fi
bi ipfs ad inuicem vna pars alteri diuifiopluribus col.fi. Sc proinde ceffat text. in d.i.
nem,& ceflonem prxdias modo prmiifo
factas)& ibi.(^ecnon dia bona ,& poflefcum itadonaturEt quod non fit donatio inter viuos , pa
fionem,& perceptioncm in iudicio fibi ipfis
rer ex prohemio contractus* quando nihil
adinuicem.)
aliud facer voluerunt , nifi pro euitandis
18 Et fie prim pondero illa verba (ambx
parresi)nam hic adfunt tres parres, duxst
difcordijs , quxpoft mortem euenire potefratres, inimul concrahentes, quibusaflenrant , diuidere bona ex nunc pro tunc , pro
quo expl endo non opus erat facer donait Magnifica Beatrix nomine proprio, alie
partes fun ipi fratres cum ipfa Magnifica ajtionem interviuos;& mens,& caufa finalis
colligitur ex prohemio contractus 1. fin. Sc
Beatrice donante; frarres enin faciunt vn
contractual inter eipfos, & eft correfpecti- 4 ibi not. ff. de hxred. inftir. maxime cum i
communiter accidentibus homines in vita
uusialius eft contractus) quem facit Magn.
non foleant fe bonis fuis fpoliare,& fe doBeatrix,qu> itr.plex et , non autem correminium
omnium bonorum abdicare, proue
pediuus,quando nomine proprio nihil pro
mittitur : Qjatenus tgitur in contractu dt
confiderae Andr.in ci.tf fed & rcs,perquos
fat inueft. argum.tex m l.vtrum turpem-),
citur,quod ambz partes promiierunt, cm
loquatur de una nus part bus, non compre- 5 de verb.oblig.&c maxime mulieres.quarum
genus eft auariflmum,l.fed fi ego ff ad Velhenditur contractus gehis per Magnif.Bea
leian. prxterea vins contra henrinm decla
tric nomine propiio. Prxterea dicituribi.
rar mentem,5intentionem ipfor,quia fem
(fibi ipfis ad inuicem ) Si fie loquitur do
per Magnif.Beatrix remit Domina, & poobferuatione promilfiois promifcui quafitafuit fuis bonis dum vixit, q-iod notori
lis non eft promiffio Magnif.Beatricis , cui
eft,& poterir probari , & vfuj <atis confre
nomine proprio nihil promut i tur . Et ibi.
addeclarationem contractuum, fiu priui(pofleflioncm,& perceptions in iudicio fibi
legior.vtnot.Bart.conf.fuo js>- commune
ipfis ad inuicem ) S hoc non cadebat in->
19 per lona Magn.Beatricisquodin donatione
Spoleti.
non venit euictio,!. Arifto.in fi ff.de dona.& 2 j Si igitur fuit donatio caufa mortis, &prx
loquitur pari ce r de promiiine , quz-fit ad
decec donatarius , euanuit donatio , 1. fi
mortis caufa in fi.de donat.cauf.mort. ff. 8c
inuicem: & cm Magnif.Beatrici non cadac
promt ffio euiccionis , ex quo nomine pro
maxime cm interuenerint quinqu celtes,
prio nihil proniirti tur, ment tota claufula
qui requiruntur Lfi.in fi.de codicili. I fi.C.dc
prdicta loquitur de promifione qux fiebac
donat.cauf.mort.propter quod tanto magie
fundatur efle donationem caufa mortis, vt
inter fratres, & circa ilium declaratum eft,
confulic Oec.poft multa in d.conf.joj. in_
parres non deber contrauenire. Et fortius
quin; fupradicta dum erat ex mtione mor
fine-.
Prxterea mens ctrahentium fuit decla
tis facta donatio caua mortis;hxc verba- ,
quibus promiiTum eft non rcuocare,quando
ra reboa, in quibus ipfi debebanc poft mor
non eifert re fineta ad promifliore promitern fuccedere, & quatenus Magnif. Beatrix
icuam,qu fuie fada inter fratres, prone reafientiebatur huiusdiuifioni, & cedebat iu
ftricta funr.vt patet ex diotis; icd indefinite
ra fuper partibus,poft mortem deuoludis;
effent prolara deberentrcftringi.vt no cor
ifta ceflo iurium intelligitur facta in bene ficium illorum,qui fuccedere debebr; quia,
rigrent donatione, caufa mortis i fact am,
illam conuerrendo in donationem inter vi
ita cantat inftrumentum;Flix aatem non
to uos,ne incontinenti videantur fe corrigere
fucceficex quo prxdeceflk, & d vixit Maconttabces l.non ad ea,de cond.& demfi. 17 gnifica Beatrix, ei fuccedere nonpocuit,
& indefinita non equipollent vniuerali, q
cm viuenti fuccefibr non detur,I.neminem
cil diucrfai, Bau in l.fipluribus de leg.i.
de acquir. hzred. Ergo refpcctu Flicis
aullo

ConiKum I J

Bullo paftooperarur cofenfus, te cefio mapcnuIt.Bar.in l.Sempronius Proculo fF. de

gnifiez Beathcis , quae nihil aliud fecic, nii
leg.i .& copia, proue nouicer excraa cil i
quod conenfit diuifioni, & ceffic iura fuper
prothocollo.fine cftituto pro Magn. Beatri
18 partions dcuoIueodis;nam fecundm natuce, i eft prxfentaca.fi igitur deficit confti tu
ram contractus pacta intelliguntur,l.quzro
tum.nullum fuit domini tranflatum.remjj.intcr locatorem fF oeat. & cum apponafit D.Magntf.Beatrix,& fifeus Foelici iuccca 9 tur cefio in fauorem eorum,qui poft mordere non potuit.
rem fuccedere deberent > intelligitur, rebus 3 j Sed przfupponendo adefe conftitutuou
fie ftantibus,l.quod leruus de cond.ob cauf.
pro Magnifica Beatrice aduerfus difpofitiofeilicet , in cafo, quo filij fuperuiuerent , &
nem;quantum attinet ad Magnifican) Beainter eos bona eflent diuidcnda , quod ita_>
tricem effe conditionalem, ex quo concinec
fiatdiuifksfccs autem-f non viuunt,& non
diem incertum, I.i. & I. dies incertus ff.dt*
fuccedunt, & bona non effentdiuidenda, &
condit.& demonftr.& latiffim poft multa.
& hoc motiuum dclart mentem contratradit LofFred.in conf.9.coI.i.& .& proinhcntium,& tollic omne dubium.
de dato,quod effet donatio inter viuos;cufn
jo Vlterius ex conerau prxdicto nulluni 34 tarnen fit conditionalis, conftitut, & przius fuit quzfitum in vita Magnific Beatri*
carium, pendente conditione , non operan
ds; pater, quoniadiciturinprohemiocontur trail at lonem poffeffionis, vt tradicloa.
traetus (quod cum haberentiusfuccedendi
lmoLinc.fin.in princ.de appell.in fext. &
poft mortem , intendebant ex nunc pro tue
ibi Domi. & tradit Rip. 3.11b. refponf. cap.
diuidere) & deinde diuiferunt ex nunc, pro
vlt.vbi dick,quod fi ex contractu conditiotunc fecuta morte no alker,& ita ibi, (quod
nali conftitutum operaretur tranflationem
cxprzfentis diuifionis cauta ex nunc, pro
poffeffionis,non effet prxcedens caufa babitanc , fecuta morte dictx D, Beatricis dicti
lis ad tranflationem dotninij,& ide nullius
annui duc. 20 < ) & cum in contractu prardi
effet momenti per 1. Seiam de vucap. Sc
ctonullum adft conftitutum refpectu ipfus
propterea in vira Magnifica; Beatricis doMagnificz Beatricis, nec actus poffeffionis
minium non fuie tranflatum,& penes ipfam
tranfiaciuus; ergo nullum dominium rranfremanfit,ergo ipfi morienti fucceffit Magni
latum eft, l.cradirionibus, cum vulgar, do
ficus Lucius primogenitus.
paft.fc ita alis fuit detifum in caufa III. q. 35 Przterea cum conftitutum intelligatur
Marchionis Corati.
collatum ad tempus poft mortem, non te
ll Nee diesem* in contractu adeffe conftitunet Angel, in 1. quamuis ff. fi conductor , &
cum , vt patee ibi ponentes , &c. & conftifequitur A lex. ff. de acquiren. poff. ita tenet
cuentes, quoni illud conftitutum eft refpe*
LorTred. in confl.9. col. 4. qui refpondet ad
Au filiorum ; fequitur enim ibi , (& conftiad conf. Oldrad. 1 3 9. vr procedat , quaudo
tuenr.es feipfos, dictumq; Dominum Fcelieffet collatum in tempus mortis , non aucem &c.) Sc proinde cum nullum adft con tern fecuta morte, vt in cafu noftro , vt paftitucum ipfus Magnifiez Beatricis, ergo
tetinmultis verbis ipfus, fecuta morte ,
nulla dominij traflatio : przterea cm ipfi
& non aliter, Sc ita confuluit Alex.in conft.
cefTerint inter ipfos iura competencia fuper
83. perfpectis his lib.i. Sc Dec. in l.contraporcionibus , Obueniendis , vt feilicet poft
Aus ff.de reg.iur.
mortem, & ad id tempus eft collatum con- 36 Nec obftacfi dicatur fubftineri donatioftitutum ipforum.ergo dum fimpliciter dinem , 8c conftitutum ex daufula, (Ex nunc
citur eonftituentes fe ipfos, oporcet reftrin
pro tunc,) quoni hic non adeft daufula ex
gi ad ipfos fratres,& ad conftitutum, quod
nunc pro tunc;quare facie, vt partes videan
eft collatum poft mortem; quia alis illa
tur voluiffe retro contractual effe factum..
verba , eonftituentes in perfona Magnifies
& re transferri ad tempus celebrati conBeatricis operarentur inprzfentiarum , &
traetus > iuxta I. fi ita ftipulatus fuero ff. fi
in perfona fratrum haberent tractum fueTitius ff.de verbor.obligat.I.cum quidam
cefluum,& fie vna determinatio non pariin princ.de vfur. fed adeft claufuta ex nunc
for muer determinarct contra l.iam hoc iupro tunc : quo cafu producitur rtfcus ad
re ff. de y ulg.& pup.
tempus , ad quod verba re rerun t ur , vt tra
gt Nec pariter obflat , fi dicatur, quod in_.
dit Alex.in l.huiufmodi ff. de verbor.oblig.
quadam copia inftrumenti przfentati dica& congerit Loffred. in dicto confl.9. col, 5.
tur (condimentes fe ipfos, & dicta D. Bea& allegant decifiones Bald, in authen.contrix ) quoni in prochocollo talia verba de
tra rogatus in princip. C. ad Trebel lian. Se
Magnifica Beatrice non adfunt, & ftandum
maxime hoc procedit , fiante donatione^,
eil prothocoUo, glof.in auth. de tabcllio.jf.
& fic conftituto collato non ad mortem.,
A J
fed

Ioannis Francifcide Ponte

40 Si igitur hoc paum non potuc roborifed port mortem, quo cafu non eener. .
ri Regio ffen u,& non valet, cor ru i t in to
Vice rius adeft pactum,quod decedente-
tum contractus per iura fuperius allegata*.
altero ex fratribus , quod j lie, qui de iure*
&
notum eft fatis , fupinam ignoranriam_*
fuccedec in feudo teneatur foluere alteri
fuiffe
Magnifiez Beatricis, & Magnifici Lufratri aduerto menrem concrahentiurru*
tij primogeniti t fi volebat remanere con fuile, vt vno decedence, vnus ex fuperftititencus , quod feuda darentur fecundo , Sc
bus inccederet.ille tamen ex duobus fupertertiogenicis.quod il I is monentibus, ipfo
ftitibus , qui de iure fuccedere debet .' hoc ;
non fuccederet , & propterea vel totus
probatut manifeft , nam dicie, quod vbi
contractus & cota contrahentium volun*
pott mortem , feu ante quis dictorum fraIuntas feruanda eft , vel fi pactum corruit,
crum mori contigeric abfque filijs.quod i lie
maxime cm ita precise appofita fit hace
qui de iure fuccedec, ille fcilicec , ex fratriconditio,& fit repetita in principio, medio,
busde quibus fupra dixerac, teneatur al
&fine contractus, quod demonftrat enixana
tcri fuperuiuenti , & (ic loquitur in cafu,
quo vnus mor i cur , alius iuccedit, vt foluac
voluntatem in geminatione Arg. nota, in 1*
tertio partem precij, vt manifeftiffim proBalifta ad Trebell.cum vulgar.
batur ibi, dum dicitur , quod fibi obueniret 4 1 Vlterius deficit affenfus circa prztenfam
condicionem iurium Magnifiez Beatricis*
per mortem alterius fratris , & (ic loquitur
ex quotantm fuitfupplicatum,vcconfende eofratre > qui fuccedet, & foluec fratri
tiretur diuifioni facienda! cum volntate*
pro feudo i quod obueniret per mortem
ipfius, & ceffioni , quam fratres infimul ad
fratrisynam inferiusdeclaratur ille.qui iuc
inuicem faciebanc* vt pacet ex lectura fupcedit , dum dicitur, quod ille, qui fuccedit,
plicationis,& conceifionis affenfns;& prop
debet foluere fratri fuperuiuenti pro feuterea
non fuit confenfum circa prztenfam
do* quod fratre (ibi obuenit; ergo ille, qui
donacionem,fiue ceffionem Magnifiez Bea
iuccedit, eft frater fuperuiuentis ,& frater
mortui, & fie przfupponicur, quod mortuo
tricis nomine proprio : fi igitur nte. con
tractual erat Domina , & nullo affenfu inalter frater fuccedat ; quis tamen frater fit,
terueniente , non potuit dominium rei feu.
poterie contingere fecundum varios cafus*
dalis transfcrri Conftitut. Confti.cutionein
& propterea dixit , qui de iure mecedero
diuz memor. -ergo remaniic domina.
bebet: ex quibus infertur neceffan vnum,
quod cum donans voluerit, quod moriente 4a Nec quia tantm confenfit ipfa diuifiooj
bonorum, facienda- poft mortem ex contra
vno ex fratribus , alter frater fuccedat , &
ctu pra: dicto fine confenfu dicitur ius tranfcum hac declaratione, &paoin princi
ferri, vt nota t fuit ex authoritace Paul, de
pio, medio , & fine fit fa&us contractus , vt
Caftr.Iaf.& Dec.inl.fi.de pact.
verba dlcunt , fequitur , qud hzc donatio
38 fuit hoc modo qualificata, & aliter non va- 4 i Et cm in contractu duo agantur , diuifio cum confenfu matris , cum ceffione reci
leret ex mente contrahentium,quz reputatur indiuidua, glo.in l.fi decern loca, quam
proca , & etiam vnus contractus , & ceffio
iurium Magnifiez Beatricis, quam ficus
fequitur Lapus al leg. 80. ibi , nam condu
ctor non accepifet pro tanto,vel forte non
inrerpretabitur alienacionem , & tranflaconceffiffet pro tanto tempore , allegar 1.
tionem dominij , & tantm fuper diuifione
cum eiufdem ff. de dilic. edict, in 1. fi quis
cum confenfu matris ceffione reciproca in
aliam de Elution, ff. facit decifio Guid.
ter fratres fit affenfus interpoficus , non.,
39 Pap. j 08. quod cum contractus, confidera
autem fuper ceffione, & alienatione matris,
ta mente coatrahentium, iudicetur indiuiquz erat contractus arqu principalis, nimiduus, fi erit inutilis in vno , erit inutilis in_.
rum fi ceffante affenfu, nullum dominium-*
totum, 1. Pedius de arbitr. S. in feruum,
fuit tranflatum Magnifica Beatrice , &
quod fi vno, de indiem adie. & hoc procehoc manifeftiffim colligicur ex conccfliodet non folm confiderata mente vtriufq;
ne affenfus ibi , ( i am dicta: diuifioni, colli oex contrahentibus , fex ex mente vnius , 1.
niq; iurium ad inuicem, nec non obligation!
). cm eiufdem de pdilic. edit, quz hic ma
bonorum feudalium,&pro obferuancia om
xime procedunt cm conftet exprefs do
nium in dicto contractu diuifionis quo ad
volntate przeifacontrahentium per illa_
expreffa tantm.)
verba (cum hac declaratione, & pifto, in-, 44. Et fie ceffioni reciproe cantum eft affenfum,quz eft inter fratres tantm , nam cefprincipio , medio, & fine, &c.) ficuti dixiflet , quod aliter non valeret, prout confi
fio,quam facit Magnif. Beatrix.eft fimplex,
dent Aretin. in dio . fed fi mihi colu. 3. 45 & aiTenfus eft ftricti iuris,& fi fuper vno eft
verf.& aducrcc,de verb, oblig.
prcfticus,no incelligicur datus fuper duobus
37

Gonilium IC?]
%
bat.ficuc facer id poter ar,& tanto for
bus concraibus l maxime quando noneft
tius przdia procedunt ; cm Magnifica^
pecitus, & fi fuit datus inter certas perfoBeatrix inucntarium, & alia folcmnia nonnas , vtpot inter fratres cedentes inlmul,
confeceric , propter qua: non erat legitima
non intelligitur datus inter fratres & Matutrix, potuit diuidere, & confideratur
gni f. Beatricem; & fi eft datus fuper vna fpe
vti perfona penitus extranca, & ex his con
ce contraus,vt eft ceffio promifcua;non_.
fit
manifeft Regio ffco ex multiplici caintelligitur datus in ceffione fimplici, & fic
pite,necqu ad dominium, qu ad pof*
fuper alia fpecie contractus; &fi eft datus
feffionem ius e(Te pao aliquo quzfitum_',
fuper certa re, non intelligitur datus fuper
ad eum ele tranfmiffum ius fuccedendi
alia re; & proinde fi eft datus fuper ceffione
per omnia fpra alla ta, qui non minus ten iurium.quz cura habeant fratres poft mor
dunt ad exclufionem przdictz tranfmiffio tem i non proinde intelligitur datus fuper
nis,iurisq; dominij.
ceffione iurium Magnifies Beatricis , qua:
Si enim iudicatur rantum confenGjffo
habet dominium przfens , ac proprium , &
diui(oni,hic nullum ius eft quzfitum.
hzc omnia deciduntur ex auoritate And.
Si eft donatio caufa mortis, illa per mor
in cap. Imperialem in prineip. vbi hate om
tem eftreuocata, & fic donatarius nihil
nia confiderat.Nec obftat,quod fix etiam_
tranfmifit.
przftitus afl'enfus obligationi bqnorum_
Si/uit ceffio in cafuiquo fuccederent filtj,
feudalium Magnifiez Beatricis; nam intel
cm Flix non fucceflerit.quod non fuperligitur refpeu contractus expreffi, fciliuixit,nihil habet,& nihil tranfmifit.
cet refpectu confenfus prxftiti per ipfam_
Si conftitutum eft fuper contracta condi
diuifioni , cm de alio contractu in fuppli-.
tionali , nullum dominium eft tranfmiflum
catione, & aflenfu non fiat mentio, & quod
promiferat ratificationem faciendam pro 49 ius; tunc quod fifeus licet fucedat in-.
Foelice, Si propterea obligat omnia bona- ;
feudo ; non tarn eft in fpe quam illehabefi igitur deficit aflenfus , ergo vaniffima eft
bat,quia illa fpes non eftfeudum; & fifeum
pretenfio Regij fifci,& hoc motiuum tollet
uccedens filio, non fuccedit in fpe, quam_
omnem penitus dircul catem .
fifeus habebat rumpendi teftamentum pa46 Vlterius aduerto, Fceliccm nonfuiffev
tris ex przteritione, Bald.inl.fi qua poena,
ff.de his qui funt fui,vel alien. iur. & licet ex
przfentem in contractu , & cm m contra
ctu, vtfzpius diiim eft , duo acta fint , di- 50 contractu fiat tranfmiffio $. ex conditionale, inftit. de verbor.oblig. fi tarnen impediuifio cum confenfu matris,& ceffio, fiu do
natio matris , vti prztendit fifeus quo ad
tur i difpouente tranfmiffio pojeftimpedirijlmol.in Lin condicionalibus.iV.bc fori-,
ceffionem , quam fratres faciunt , potuiflet
valere contractus autho. Magnifiez Beatri
ptura de verb.oblig.Sc hic iure vetauit trfmiffipnem , dum voluit alium filiumfuccecis vti tutricis, quando tarnen apparerenc
dere , & fi hoc non potuit, totus contractus
folennia ,quz hic non apparent : quo vero
corruit,& fic dominium, ius tranf
ad donationem fiu ceffionem duca torum__
200. quam fifeus prztendit colligereex hoc
mifit.
Si nullum, adeft conftitutum faum per
contractu fuifle faam per Magnificam
Magnificam Beatricem, cafus eft clarus.vti
47Beatricem Fcelici,dicitur donatio faa per
fundatum eft, fi conftrtutum non valuit,
Magnificara Beatricem Flici abfenti, No
quia collatum poft mortem ergo cafus
tario pro eo non ftipulante , qui vnquam aeeeptauit donationem , & proinde^
clarus.
Quia adelt pactum , quod.alter fratrer
ex ea nullum jus eft quzfitum I.abfe.nti ff.de
fuccedat,
ergo nihil ad fifeum ; & fi pactum
donation. & ibi Paul. & alij l.fi ego.de neg.
geft. & hoc etiam procedit in donatione.
non valet, totus contraus, & fic nulla
caufa mortis, Linter mortis, Bart, in l.tam
tranfmiffio.
Si deficit aflenfus in toto contraftu,ergo
is. $. filiusfamil.fif.de donat.cauf. mort.
nullum ius quzfitum ; & fic nullum tranf48 Necdicatur, quod ipfamet Magnifica.
Beatrix. abfente pupillo.poterat ei donare
mittitur.
Si donatio non valuit, quia faa in abfen
& reeipere pro eo donationem, quoni hoc
te, ergo in omnibus his oftenfum et.ncc do
eft de iure impoffibile , quod tutor non pominium ad fifeum tranlatum , ius aliteftemptoris, & venditoris officio fungi,
i.pupillus in $. item ipfe turor.ff de auetor.
quod tranfmillum.
tutor. l.i. ibidem ,& eft noeiffimum, & ma
xime cm dixeric interuenire pro pupillo in his cjuz ipfa donare vole
Pro

Ioannis Frncifci de Ponte

ProSerenifs.Madama ,,j
ab Auftria.
SVMMAT^lVM.
t

Claufula dedmtns omne ius , quid operetur.

a Di&io(y otter) quid operetur.
J Claufula (omni meIion modoJquid impor
tet.
4 In Regno procediturfummarifine flrtpi tu,&figura iudieij.
5 Procurators, babentt mandatum ad agendum,fi noluit defenderetdenegatur afiw.
9 , j voluntarim dicitur terttus , qui obtinuit fententiam profe , cum caution' iu
seta trminos I. bis quo,fi adslit iudieio
Sontra a/ium,qui eamdem rem pratendit.
Reus voluntarius prorogat iurifdicHonf,
ibid.
7 Reclamatio non admiBitur nififemel aiuerfus dcretum S. .
8 Hypotbetaria quo modo competat fuper
mine debitorii.
'
9 Bona baredis funt bypotbecata ex obliga
ttone defunfit.
10 Reconducjio tacita cum ijfdem pal, indu
citur ex poijfione conducloris.r palientia locJtoris.
1 1 Retentiofola dafr pro melioramentis.
Ii \affhlli, Aduocati, Procuratores, rfami*
liares, &c. nonfunt tefies integri.
1 3 Liber alimi, in aliquofulpecJus, non pro
bat.
H Confefo alieuius de traHatu reconductio
nss non praiudicat locator's.

ARGVMENTVM.
<
j
. ,
tn tacita reconductiorie an requiratar fcriprura. Bona bseredum an veniant in_.
Obligation.., Claufula: deducens omnes ius. Omni mcliori modo > quid
importent,
? '

CONSILIVM

U.

T circumfpediffimi Iudicantes
videant, qum notorium ius
jfoueat hzc iereniflima Dorntna,qufo,aduercatur ad infra*
feripr. Exnotafadi apparec- Madama m fereniffimam
fubintrafle in indicio moto pcrmagnum_
Ducem, aduerfus Ducem Seminaria:, quo*
VC hxres patris petebat ducacos 20. rail. &

alios 25. mil. expropria perfona, fubintrauic enim Madama in illo iudieio , & petije
nomen Ducis iibi adiodicari , & pnedidan.
pecuniatn iibi,& non magno Duci fore folnend.pecens eriam mandari prardido Duci debitori,quod minime foluac ipfi magno
Duei>narrans in fuo libello caufam credicit
qua: erat locatio bonorum prardidorum pa
tri fada , Sc narrans eciam poiTeffionem de
tentam per magnum Ducem Co(mum,& fimiliterper ipfum magnum Ducem Franeifeum, dixit q; etiam, quod propterea eranc
obligara omnia bona, deduxit omne ius &c.
& implorauic ladicis officium omni modo
meliori . Ex quo apparet, quod Madama.
omnia fua iura quomodoeuuque competen
ta ex loeatione deduxit , & propouit iru,
Sacr.Conf.hoc enim operatur claufula illa
deducens omne ius, nam videntur inrentat omnes adiones , que cumulari poiunr,
allegatur communiter prad.Papien.in for
ma libelli in adione real , in verbo deducedo omne ius in przfenti iudieio , quem lacius profequutus fuit ad propofitum Ioa.de
Amicis in conf.6'. pen. col. Adeft etiam didio See. quae imporrabit repetitionem om
nium narratorum in ipfo libello, in quo eu
fadum, & locatio narrara erant , venir dedu du m omne ius ex prfata locatione quomodolibet competens , ex cradicis per Bar.
& communiter DD.in 1. Gallus jJ.idem credendumfF.de lib. & pofth. adeft etiam clau
fula (omni modo meIiori)quarfacit. vt libel
lus inrerpretetur eo modo, quo fauorabilis
eft adori libellanti, & adio intelligatur in
tentata eo modo , quo intentan poceft ,
deduda intelligantur omnia, quae omni me*
liori modo competer poTunt ex fado prenarraco, in quibus tanquam vuIgaribus,non
infifto,fufncac allegare cumulata per Fely.
n cap.cum fuper.de off.deleg.per Dec.conf.
14. per DD.communiter in 1. 1 . . fi quis ira
de verb.oglib. maxime in regno, vbi proce
ditur fummari fine ftrepitu, & figura iudi
eij, ob quod fufficit nai ratio fada abfque^
aliqua peticione, feu cdufione, de quo per
Bar. in ver. & figura in extrauag. ad repri
mendum per Iaf.inl.i.nutr.2j. 7. fall. rT.de>
eden.

Ex locationibus igitur prarfatis ad duo

dabatur adi ccra magnum Ducem Cofmum praedeceubrem,videlicet.Prim,ad
lutionem penfionum. Secd,ad reititutionem bonorum, affidu completo,finito tem
pore ipfius condudionis, q> Sc fi iuris erar
tarnen fuit dedudum perpeciale padum
cui accefit obligatio bonorum in cafurru
in obferuantiat, vnde dum petuntur penfioncs

ConiliumII.
nes Wrtute toeatonts,hoc nullum habet du
bjum & dum paricer ex reftitutione bono*
rum non fada vfque ad hucpctitur intereffcquod eric tantumdem , quantum ipfa an
nua penfio, hoc pariter non erit in dubium
refricandum, fiante praedia bonorum obli
garione pro obferutia promiflorum, quod
caput vltimum fundacum eft ex pramarratis,iam efle deduum& vltra ponde
.rata( hocapert demonftrant verba illa libellhddieiturquod bona prarfaca poffedic
& tenuit Magnus Dux Cofmus,illaq; ctiam
ad prarfcns tener magnus Dux FrancHcus,
ob quod tenecur non folum ad piones de
curias durante tempore affius , fed ctiam
poffe3,cV in fucurum.faltem ad rationem_*
icur.7 >S+. per annum, in qua fummaconfifimjli penfio conftirura erat, Oc fie non ve
pcnfo,faltem ad rationemeiufdem quantitatis debetur intere(Te,quod caufabatur ex
poflefllone retenta per Ducem, & reftitutionem non faim Madama;
Ad quod clarius elucidan Jum, legmtur
articuli, nam in ipfis fpecialiter caput non
reftitutionis bonorum eft deduum: m_
in tertio articulo articulicur locatio, & in
fpecie pa reftituendi bona finito afHut
cum obligacione bonorum omnium, ctiam
ha*redum,&in art. i i.ponitur,quod magnus
Dux tenuit, & polled it bona denegando pc
fionem,& reititutionem.vt fol 8 1.
Demonftrata igituraione intentara,
reft demonftrarc legitimationem proceflus
&quomodo aio realiter procedit,vt omnino pecunia.de qua agitur.fit magno Du
ceauocanda,& Madama- afiignanda.
Procerus eft inftruus,& compilatus le
gitim cum Procuratore magni Ducis, do
cuius mandato non erit dubitandum , nam
eft faum general iffim.& in fpecie ad defendendum bona fibi obligara cum potefta
te fubrtituendt,& licet fie mandatum in tres
perfonas, conftituunrur tarnen omnes infolidum,ita quod quicquid vnus faciat, alrerratum habere habeat , & fie non erit ambigendum de fubftitutione ab altero ipforum
faa , quod mandatum eft in proceTu fol.
50). cum fcq cuius virtute lo. Dominicus,
de Viuoegit , obtinuit iententiamin fauorem,illamq; ratam habuit magnus Dux co
rra Ducem Seminaria:, iudiciumq; approba
uir.djm earn exequutus fuit, pecuniamque
virtute fententixexegit, etiam prftando
cautionem de ftando iuri cum Sereniflima
Madama ;& poftquam mandatum erat et
ad defendendum bona obligara, S Madama
fubintrauit in i lio iudicio agendo contra.-.
Ducem Seminaria: iuringendo petitionem

magni Ducis;non video quomodo ex aduer

fo potuit pretendi.huncnon cfe legitima m
perfonam m neKotio.de quo traacur,nam
etfi in mandato przdio non effet fpecificc
prouifum,quoddefenderet obligara-,
veniret hoc ab intelleu iuris: imm haben
5 ti mandatum ad agendum , fi voluit defendere,denegarerur aio.ad text.in l.aion
Cde procur gIo.& DD.communirer,& pr
cipu Paul.de Caftr. in linuitus C. eo.tir.8c
ira alias fuit decifum in caufa Sereniflima*
Regina- Polonia;, cum Sereniflima Regina.
Suetiar.ob quod nihil ad punum facit theo
rica Barr, in 1. licet C. de procur. cum alijs
quae ex aduerfo adduci poffent , eo magis,
cum hic non folum confier de mandato, fed
eciam de feientia principalis, qui vt dixi,
fententiam fuit exequutus cum fpeciali cau
tione de ftando iuri cum Sereniflima Madam_>.
6
Sed ifte cafus ex alio eft extra iftas difpu
tationes , nam Madama fuas aiones propoluit contra Ducem Seminaria:,illumq; ci
tare fecic&porerat contra ipfum experiri
abfque quod Magnus Dux citaretur : .
tm Madama,qum magnus Dux funt con
currentes contra Ducem Seminaria:, & Dux
Seminaria* conuentus duobus foluere noru.
tenebatur, ob quoi primo obtinenti lex
cautione fuccurrit,fecundum trminos tex.
in Lisi quo.de reiueod. & fie magnus Dux
femtiam obtinuit cum pra*di<a cautione.
Igitur Madama fuum profequdo judicium,
inrenratum conrra Ducem Seminariaj.quatenus magnus Dux pro fuo interefTe compa
ruit,& comparer, erit petius reus volunta rius,& confequenter vana eft oppofitio defeus legitimarionis perfona*,vel iurifdirio
nis,ad not. per Bald.Ang.& alios inl.teftamenta omnia C.qui tefta.fac.pof.& hc fue
runt per nos replicara, dum principio fuerunt exceptiones oppofita* , ob quod iuftifllm S. . per tria decreta hoc decidir.
Primum enim dtcretum eft . 37. fi b dio
29.Martij 1 577 quo reclamatur fol. 39 de
qua reclamarione porrigitur etiam memoriale Illuftriff. Proregi , & mandatur caufas
Commi.quod relationem faciat in Collaterali Conf.fiib die 1 .Seprcmb.fol.4*. qua
relatione faa, fuit prouifum.quod S.C.fuper prxdio incidenri de iuftitia prouideac
fo.49. ter.& tandem faa iterum relatio
nein S. . fuit decretum primo loco latum
confirmatum & hjc ub die 25. Febr. 1578.
fol 53. ter.
7
Et quia in prardfo me moriali oblato allegabarur etiam in cpttcia iudicis,qucd
paruer fuit difcuflum,2c dtciu.n, vt fupra*

io

Ioannis Francifcide Ponte

proptcrca dum magnus Dux iterum przdiam incompetentiam allegauic fol. 54- &
idem fol. 3 5. Madama ibi ter. replicar, hoc
efle diicuiTum,reieum,& iudicatum,ex eo
quia non cuenitur principaliter mag.Dux
led agitur fuper nomine dbitons , ob quod
fuit itcrum faum verbum in S.C. fub dio
iz.Martij 1378. & prouilum.quod procedatur ad vltiora in caula, & pariter prouifum,
quod terminus alias datus currat fol. 56. vn
de ex reg.tex.in l.fi quis aduerfus C.de precib. Imp. ofFcrr. non crit in przditis aliter
infiftendum.
' 8
Fundata igitur iurifditione,& lgitima.
- { compilationeproceffus,rc!iquumeft videre
quomodo atio hypothecaria intentata,fcu
afiitentia competat fuper nomine debitoris, feu pecunia,de qua agitur,&vt negoti,
de quo traamus ex magniloquio parus
non inuoIuatur>diftinim lequar.
Oixi , quod hic traUtur de bonis Ducis
Cofmi , vt funt illi feuti aurei vigici millo
per p-edium Ducem Cofmum mutati pr
dio Duci Seminariz, & traftatur ctiam__
de bonis przfentis magni Ducii per ipfum
Duci Seminaria: mutati & feuti aurei vi ginti quinqu mille.
Quoad bona magni Ducis Cofmi, aut tra
amus de penfionibus debitis occafiono
affius per cum fai,& cum promiferit illarum folutionem cum hypotheca bonor,
non poteft fuper hoc litigium fieri,aut confideramus intercfTc paiTum per Madamam,
& quod in dies patiturex reftitutionebono
rum non fada poft lapfum affius , & cum
ad hoc pariter fc obligauerit przditus ma
gnus Dux Cofmus cum obligatione bonorum,vt fupr.i, & intereffe, & iam indubitatum,& liquidacum ad minus ad rationem_<
dich affius.non video qua: dubietas poffic
quo ad hoc fieri,
p
Quo vero ad bona magni Ducis Francifei luccefloris , & hzredis vniuerfalis pari
ter res expedita videtur, fquidem eft ipfo
hires vniuerfalis patris,qui inuentarium_#
ahquod non confecit, fed impliciter fe hz
redem , & bonorum omnium poffcffbreni_i
afferuit,& confequenter habuit racum, pro
vt habere tenebatur omnia per defunum
difpofita,qui cum in contractu vltimo loca
cionisanni i565.1ocaueric bona tm fuono
mine.quam etiam hzredum fuorum, & pari
ter ad obferuantiam omnium concentorum
in eaobligauericbona fua,& hxredum fuo
rum, fequitur propterea, quod lient bona_.
Ducis Cofmi,erant ob!igara,ita pariter Du
eis Francifci hzredis,ex expreffa illor hy
pochecatione faaper defunfium fecdum

veram opin Petri, quam fequurus fuie Ra!.

Sc Ang.in l.affiduis C.qui pot.in pign. hab.
idem Bai. in L1.c0i.fi ff.folut.matr. Alex. in
conf. 173. vol. . & licet aliqui videantur tenuilfe contrariam opinionem ex uthoritate . in codem loco,aduertatur;nam Cynus non dicit id, ad quod allegaturjm trarium , & demum firmara opinione dicic
illam non ( (ine dubio,& cum hzc fit cmunis opinio fecundum Parif. in conll. 1.
volu. * . num.73.eamq; claram, & indubiratamafHrmae Capyc. indecif. 174. num. ij.
propterea fuper hoc aliter non infiftam , &
quamuis Alex.in l.fi hzredis feruis de Icg.i.
concordando opiniones fecerit diltinionem inter fimpliciter Obligationen! harre dum faam per defunum, vel quod defua
tus bona nomine hzredis exprefs obligaueri t, vt primo cafu non valear, fecundo ve
ro valeat; tarnen hzc differentia habita sper fuit pro verbali,non autem fubftantialt.
& propterea cum hzres exaditione u'deatur ratificaffe Obligationen faam per de
funum, merit prima opinio przua!uittvt
omni iure obligatio fit valida, & ita refere
decifumper omnes Dominos deSacr.Conf.
Aff). in decif.11 1, in vlt.dub. vbi eleganter
difputat articulum,quz fint hic ex abundan
ti dia , poftquam dixi , quod magnus Dux
Cofmus contraxit , & affiauittmnominem fuo, qum nomine hzredum, c fie eti
bona obligauit: Vnde (ue dicamus primam
opinionem efle veriorcm, fiuc dicamus feruandam elle concordiam Alex habemus mtencum, poftquam nomine hzredum elt hic
contraatum-*.
Sic igitur fundata potentia obligandi.ac
fundata ipfareali obligatione tm ad folu
tionem penfionum , qum ad reftitutionem
faciendam bonorum locatorum, videtur mi
hi caufa hzc extra omnem dubitationcm_ ,
quam aionem elle deduam.fundatum eft
fupracx mandato, ex libello tm in narratiua.qum in ipfius claufuhs , etiam exarticulis.
Nec inlftendum erit, an bona hzredum
vcl nomina debitorum veniant in extentio
ne czterarum; nam, vt dixi, in prima locarione faa anni 1 5 37. adfunt paita, de quibus fupra: dum vero fit vltima locatio anni
1363. inproceflu fol. 17. fit illa Notario
Francifco Io.Baptiftz de lordanis ciui Flo
rentino^ fit inquam,cum omnibus pact is,
clan
i, & alijs contentis in przdio pri
mo locationis inftrumento, pro quibus,&c.
tbligauerunr, &c. Hanc igitur cetera , feu
bonorum obligatione fie abbreuiatam idem
Notarius appoiuitper cxrcnfum in imt rumenus

ConfiliumII.
mentis eon fefts inter ipfum magnum Du*
eem , & Duccm Seminariar , vt in proceflu
fol. 5 1 j.&feq .& tandem dum earn excendit,
apponit nomina debitorum, ac tm bona_*
propria, quam bona hacredum.
Secundo loco przeendic Seren. Madama
io magnum Ducem reconduxifle bona przdida, poftquam impleto tempore vltimar locacionis,in poffeffione bonorum condudor
permanfic,quo cafuex poftefiione cdudoris, & pacientia locacoris inducteur de iure
cacica recondudio cum eifdem padis.condinonibuSipignoribuS)& hypoehecis appofitis in przeedenci exprefl locatione, ad
tex.in 1. item quxricur $. qui impleto in 1.
qui ad certum flf.loca. in 1. legem Ceo. cum
concord.quzprocedunc non folum in prin
cipal! condudore,feu locaeore.fed eciam in
ipforum hzredibuS)prouc in hrede locato
rs dclart Paul.de Caftr.in d.j.qui imple to, ponderando vi tima verba tex. in d.i. qui
ad certum z.coIum.num.5-& in hzrede
dudoris declarauit loan, de Anan.in cap.i.
de iudi.2.volum.qui allegac Ang.inl.cum_.
fatis /.qui caueant C.de agr. & cenfb. lib.
il. Alciat.in trad.de przfumpe.reg.i.c.i7.
num.6, ob quod patet non eTe necefariam
feripturam ad fubftantiam locationis, alis
non daretur vnquam cafus tacitz recondudionis,& licet de prima locatione adfie intramenrum,hoc tarnen cenfetur ad probationem.&nonad fubftantiam,iea Bar.quem
omnes fequuntur in d. $. qui impleto . col.
Bal. in d.i. legem) vbi Saly.& czteri Scribentes.eit enimeontradus, quiconfenfu tcum
perficirur,ficue empeio,& vdicio dicic tex.
in 1. 1 . ff. eod. tit. & cum Magnus Dux przfens in vita pacris tuerie omnium bonorum
gubernator,vt eft omnibus notorium,& in
fpecie erat huius affidus plen c ciusjpropterea opus non eft cum tradare do
ignorancia.
Hoc fadum , quod magnus Dux poflederit, & poffidear,& vci condador.probatum,
eft duobus medijs forciffimis:Vnum eft per
exadiflimam probacionem quam plurium
teftium eciam vaflal lorum magni Ducis:al
terum ver eft perpropriam confeffionem
ipfius magni Ducis.dum nullits & inepte
poft quatuor menfes affidus finici, & propri de mente Odobris anni 1574. conuenit
Madamam in ciuitate Florentix, & alleren
do cam ipfum, qum patrem multas fecie
meliorationesi & expenfas in przdidis bo
nis locatis,pcei;tinquam, ipfam vci locatri
cem fore condemnandam ipfi magno Duci
vci conducan ad foluendum meorationes
prcdidas,necnon expenfas fadas, & faci-

ir

das in futurum , & cum lis Cuneinfl/tueba*

tur, oportet, dum loquitur de expends maxim fadis intelligi in bonis locacis , & (c
intelligetur verbum illud, eciam faciendis,
cum fe vna determinacio ad tex. in l.iam_*
hoc iure de vulg. & pupill. Si ergo alerit
Madamam locacricem , afleric , & nomina
fe condudorem,cum quo nullus contradus
locationis exprei przceflerat,nec vt hcres
patris poterat talis appellari , poftquam.*
ille affidus erat excindus per menfes qua
tuor retro , nec hoc poteft applicari rationc melioramentorum,quia vtihres patris
extindo affidu,remanfi(Tet creditor, & non
condudor, & poftquam przfupponie ipfum
etiam melioramenta feciflc,& non vocat fe
creditorem,fed condudorem , & rurfus pe
tit condemnari Madamam vti loeatrieem
in fui benefcium vci condudoris ad expen
fas fadas,& faciendas; ergo omninofequitur.quod erat condudor,&permanere inrc*
debat etiam in futurum in condudionem,
quod vt videarur non efle cafu fadum;idem
propofuir , & petijt per eundem modum in
anno 157.& licet judicium illud fe null,
cum nil commune habeat Madama cum_*
iunfdidione magni Ducis,qui incaofa pro
pria,ius dicere voluit, & pro prztenfs ms1 1 lioramentis, pro quibus expereus fuit,re_lem adioncm non habebar, imm perfonalem , cum lex pro melioramencis nullit
det remedium ad repecendas expenfas , niii
folam rei recencionem ex reg.cex.in l.fi
area in fi.rT.de cond.indeb. vbi Paul, de Caft.
& IaCpoft alios cum alijs latiffim cumulatis per Nicof. in 4.m<mb. y. par. num. 9 ob
quoi non pocerac proponi adio,nec fe qui condemnacio, qux non folum feqiiura_*
fuic iuxca peeirionem, fed fuit illa condem
naca ad expenfas licis , compilaro iudicio
abfque perfona rei conuenci , & f adi di retur pro aflercis melioramencis , quz pars
articulauit in art.18. fol 1 37. quz func fada
ad perpetuam rei veilicacem:ex hoc enim_
obftabat notorius inris defedus eidem_j
aori , cum ipfemec fit Dominus bonorum
condudorum , quo cafuexpenfx fadz ad
perpetuam rei vcilitarem, ad proprietary
fpedanc, imm fi vfusfruduarius illa faceret, proprietario repeteree glo,& DD. in
l.sum ad quem C.de vfufr. gloi & Bart.inl.
qui coneubinam $. qui ortus de leg. 3. B^r.
in l.damni $.c cuius ff de damn. infe. Affl.
dcc.iji.num..& fi fuien* expenft fi&r,
gracia colligendorum , & conferuandorurn
fruduum,vel ad rei veilicatem, fed non duraturz vlcra tempus condudionisitunc pariter ad ipflim magnum Ducem,vci condu

iz

Ioannis Francifci de Ponte

pertinebant,dequolacius Paul, do
Caltr.in l.domos de leg. i . Alex, in Ldiuorto tf.impendia ff. folur.matrimon.latiflm
Bocr.in deci(.44.Alex.inconf.4. hb.;. cum
alijs concordant ibis addudis per Arrium_
Pinell.in l.i. num.72. C.de bon.macr. imm
dum magnus Dux fecic prdidas riciones exprefs proceftacus fuk,quod Madamani non faccbatur , nec proprierariam,
nec vfufruduariam, ncc vc talcm recognofcere ineendcbacfed tantum vci fimplicem
lotatricfmjergo canto minus adio compe
tebatadmelioramenra:& in hoc fado propri cadicdifpokio cex.inl.in fundo ft'. de*
reiuend.vbi glo.& Dod.vc bonus Iudex va
ri ex perfonis,caufisq; conlticuac,dum de*
melioramentis , & expents tradabic, dicic
glo. in verb, conftieuet, Icilicec anexpenfz
in to' um fine reddendo an in parce, vel in-
nihil,ita quodcotum iudicis arbierioremidicur i fi maliciof expenfz fine fadz , fi ad
eludendam penfionem, fi ad reiablacionem>
& (milia,quz omnia concurrunc in cafu,de
quo agmus:quicqu;d ramen fir,cciam fi h
omnia fine milliter fada, ufBciccolligi ex
adrs prafacis continu.: tarn Ducis poffefionem vci condudorem, c eciam ex adu nul
lo voluntas probecur ad cex.in 1. fi. fi.de reb.
eor. Vnde cum magnus Dux notificare debebac Madamz, quod conducerc non incendebae cum ipfe iucceffit patri condudori,
idhuc locatione pendente cx reg.cexc. in-,
d.l.icem quzrirur ff. exercieu fF.loca. cradic
per ilium tex.Bal.in 1. 1. $ fi.ff.de . qui pro
tuto.fe gef. quod minime fccit,fed in poffeffione rei condude perdeticcx qua ola infi
dencia contraria voluntas non folum pro
batur ad text. in I. cum in plurcs /. locator
horrei ff leca, per quem cex.Dod. voluerunc
remidi etiam proceftaeionem,per quempi
fadam, dum polka concrariacur fado, do*
quo per Bare. & Ciuiliitas in 1. non folum .
morte ff de oper.nou. nunc, per Canon. in_
cap.cum m. Ferrarienfis de condie. Verum
eciam ex jpfa infidencia , & pofleffione lex
i til' inducic recondudionem.
\% Nec fadum exaduerfo excogiratum pr
didis in aliquo obftabic , fiue confideremus
qualitatem tedium ex aduerfo addudorum;
liue pcrfonam, quz figuratur permancre in
horum bonorum poffeffionem.
Teiles enim func omnes vafalli magni Du
cis; Aduocari,Procuracores,agtes,falariaci, remunerad", eiusq, domcftici, & familiareside Aduocato loquitur cex.in bfin-ffde*
ceftib.de Aduocaco,& Procuratore loquicur
Cex.in c.fi.vbi glo.& DD.de eeftib. iniexto,
De familiaribus& domefticis loquicur cex.

in l.pen. ff.eod. in I etiam C.eod.in cap. in_#

liter is extra cod. De vaffallis fuerunc multa:
opiniones incer Dodores,quas refere laciffim Affl.in fuadecif. 104 & communis, veraq, omnium ell opinio,quod quando non_
obljeieur aliud, quam ius raffallagij firaplciter.tunc vafTalius teftimonio non repellacur,quando vet o adelt viera vaffallagium
familiaricas,vel alia concurranc.de quibus
fupra,cunc vaffalli nio repel un tnr; tea
And. port alios in cap. 1. fi incer dominum
& vaffallum lisoriacur, & hzeparicer optm limicabuncur ex qualicacibus perfona- v
rum domini, & vaffalli: vc fi elle dominus
pocens, qui folerec in vaffallos fruir vel
alio modo vaffalli illum cimerent, & h*C
fuie opinio Spec, quam lacius fequucus fuie
Abb.Siculus in cap. in lu per de eeftib. & in-*
cap accede nS)VC lit. non concert. & hoc mo
do incelligicur text, in 1. idonei ff. de eeftib.
dum dicic idonei non videneur elTe certes,
quibus imperan poeeft > vt certes fiant , vbi
glo. ad propofitum nor. quz in cafu,dequo>
agimus, nullam recipere debenc dnbitan >
nem, poftquam fad hoc , an pofldeat ma
gnus Dux, vel D.Pctrus fraccr bona rtabilia
canci valoris licuara per corum ftat ipfius
magni Ducis,fadum, inqu, hoc debet t (Te
tarn publicum>& nocorium,quod n ab
nibus vaffallis folum , fed ab e x ter is deprni
poterae,& debebacquo non fado,& exami
natis ceftibus non tcum vaffallis omnibus,
fedeciam cum qualicacibus fupra notar is,
profedo,ex hoc circumfpediffimi ludices
pofunt perpdere, quz nam fit fides ralibus
probationibus adhibenda.quam fi lex in ar
bitrio Iudicis repofuic ad cex. in I. j. ibi, ru
magi's feire poces ff.de eeftib.Bar.in I. huius
ff.de infam. credo quod in hac caufa non fo
lum verfecur arbierium in fauorem Mada
ma?, (cd iuris difpoficio cogac quembec cir
cumfpedum Iudicem ad probacionem talem reijeiendam : maxime concurrencibus
ex aduerfo noftrisprobaeionibus, eciam per
cedes ipfius magni Ducis vaffallos, quod fa
dum cum appareacconcomicacum ex com
paricionibus geminatis,& confeflionibus ip
fius magni Ducis ad cext. in 1. Balida ff. ad
ercbell.in cap.fi cautio de fide inftrum. m
rito probatio nodra eft omnino przferda,
Si fi cx aduerfo ad hoc ponderetur dpoli cio magni Ducis,qui vci principalis exami
nais dicic non poffidere: pderecur etiam
vnico concexeudepoficio Madame. qua pariter vc principalis examinata,deponic ma
gnum Ducem poflidere-r.
i j Nec de afferte cacafto , feu affercis libris
decimz ed confideracio aliquababenda,fiquiacm

Confilium

II.

quidem verum eft quod hare omnia Tunc

Sc vti verus pofTeflbr iudicaturtext.eft fans
noc. in 1. prima $. cotiens vfque in fin. legi r.
procurara , & fada in fraudem Madama; :
ff.fi quis om. cau.teftam. in l.etiam $A\ quis
nam de menfe lulij annt 1574- fuit fadum_#
dolo in l.nec vllam $. is autem ff.de pec.hzr.
bannum renouacionis deci m,& quod vnufquifque deeimee ex cune in antea 1 vt fol.
in l.femper $. pen. ff. quod vi,aut clam cum
4$ 4* quo tempore erat i am mortuus Dux
mille concord. Vntie tanco magis confirmatur recondudio, quam filex remific ad arbi
Cofmus & extinus affidus , & magnus
crium boni uiri,fecundum Bar.in d jf.qui im
Dux remanfus hires vniuerfalis> & polfefpleco ibi 3. col. nu. i i.vbi cradidir, quod ad
for omnium bonorum , & in fide praefentaea
videndum, an fit fada cacica recdudio per
per partem ,quod bona func deferipta in d
habicationem , eft iudicis arbicrarium,pro-
cima in beiem Don Petri, non adeft tempus
fedo arbicror,quod omnearbirriuTi,qudo
deferipeionis , vtexeis F0I.45J. &4?7* &ii
funt vera duo per tetes partis depofica : vnegotium eiTec dubium , debet, inqu efe in
fauor Madamz Sereniffimz ex pillegaris.
num i quod Don Petrus hare bona non ru
berer, ni! aliud : vnde viuerer, vti Patris Fi
14 Nec aduerfus przdida ponderecur mda
Cum fadum in perfonam Domini Sunicz, in
lius habuilfet i Sc alterum , quod in hac d
quodicitur, quodfuic cradatum inter ipfas
cima apponuntur eciam bona magni Ducis,
parces de noua locatione facienda, & raient
& dum in faciem alicu ius bona decimantur,
idem magnus Dux p vi varios tradarus, Sc
fit hoc cum caufz cogni tione, & cum fcienfpem datam de noua condudione facienda
tia > & volntate illius, in cuius faciem per
reeufauit reiiduum ardus foluere prztextit
prius bona erant : Si inquam,hzc Tunc vera,
no nullorum melioramenrorum, &c. quafi
dicimus notorie apparere omnia faca in_
velic inferre pars ex hoc quodaccentis prar
fraudem Madamz. poftquam cacaftum redidis verbis, non adfic tacita recondudio, 8e
nouarur poft mortem Ducis Cofmi , & pod
iddem forfan vult arguere ex mldaro fado
lapfum amdurn, pocuitq.de fcriptio fieri bo
norum ad libitum , qua: bona fi pofledit , Sc
per Madamam in perfonam Magnifici Hiepoffidec magnus Dux , ve tetes noftri deporonimi Mancuati, in quo inter cteras pocenunc , & articuli magni Ducis in caufa Du
ftaces dicicur ad Iocandum &c nam fi rede
cis Seminaria: hoc per necefle fundant. dum
aduertarur,nih! partf opitulmcur przdida
dixie, quod omnium bonorum reman forum
mandata: liquid rradabat Madama de expreffis locariombus fa,cdis,& deferipturis
in hzreditace magni Ducis Patris mobili,
conficiendis de locationibus p tids ad protabilium,burgenfaticorum, & feudalium_,
bacionem locarioiis,& adeurcain lit pr
realem , &corporalem poflefionem czpjt ,
fent:Vnde poftqu in m indias n dicitu r
detinuit.: decinet, fequicur quod colorar*
& fraudulenta eft defcriptio in przfacisti- : quod Dux noluicconducere;tK>ii fequirur.oj
ex mandato fado per Madama ad loca ,
bris decimz : & rurfus, & fortius fi Don Pe
& intrutta faciendi p publicas notarios
trus vti filius portionem in hired i ta te pa*
de locacionibus piidis, vt in fpecie dicitur
terna habere debebac,eamq. przftare cenein prdito mandato prditi Hieronimt
bacur magnus Dux vti vniuerfalis , hzres ,
tuati Fol. 4 17. non fequitur,inquami ex hoc
qui ex ceitamento fe affcruic hzredem_ ,
quod locatio racita.quz abfque feripeura in
illudq. non produxit, Sc denique ii Don Pe
duciturex poffeffione condudoris,& pacien
trus demptis ijs bonis, nihil aliud poffidet ,
ergo magnus Dux ad fe exoneran dum , &
tia locacoris, quod, inquam illa loc habere
poflir,& in mandato domini Sunicz Ma
Madamam fraudandam,& eludendam bona
dama dicic , j> trad mit de nouo locatione,
fratri afignauit, &fi appofitio in decima_.
& qj magnus Dux ip dedic illam faciendi,
non poteft fieri , nifi cum confenfu illius , in
g> paritcr intelligecur de locarione expreif1,
facem cuius per prius bona funcdefcripca
mdiate fcriptura,& n de anno in ann, vel
& in dcima apponuntur eciam bona magni
Ducis, ergo cum fuo confenfu de przdi$is
jpuc qfque habicaueric.vt inrec Judione ca
cita l.induda,fed p plures; Sc plures anno
bonis fe inuefciuit Don Petrus, Sc in decima
jpvt fe cuenire poterac p exp sa location.
ppofuic quacenus hoc verum effec : & poft
quam magnus Dux dolo defijc pofiidere, pro 15 Demelioramencisnonlquor:nridicu1
eft audi re, q> magn. Dux d:cic,d Petrus pon!
poffidente tali cafu damnandus eric, dicic
dec bona, pecas ab illo reticution,^ cu inte
reg.cexc. qui dolo ff.de reg.iur.& in reg. pro
rim foluas melloramca,& rurfus dicic Dux
potfclTore extra eod. ac eciam quod nunq? pofidec Podi,& alia bona uircuce fideic.
quam poffederi r, icd dolo, & in fraudem fece
& iure jppolco n tenor reit i euere, n obta
ricquo minus poflideac.vei permific ad ali
te texun l.fi quis cdudoris C. locati, non
tfionem vernix ,cenetur,ac fi poffiderec,

oblance

*
>

'

i4

lo.rraniii i de Ponte

obftante laudo inuift'flimi Imperacoris & 9 Prafumptio exclufionis delili procedit fi

tandem petir.quod Madama fol uac mcliora
defindendo non autem agendo,
menta, 2 ipfe remaneac pofleilione bono 1 1 Tex.m e.lator.quifilfintjegit.detlaratur
rum;quibus i'uribus melioramentorum , &
remiffiu .
expeniarum,faarum,& faciendarum.poft- Ii. Filiationis, qnafipojfeffio in qua diffrt
quafi pojfejfione legttimitatis , & nu. a 1.
quam magnus Dax patcr oluic non loqui,
durance vita Madamz,impracdi<is iuribus i j A clus indifferentes , qm pluribus competer
pro praecerico,& in futurum renunctauir, de
pojfunt non probant.
berec hodie magnus dux fucccifor fequi pa
14 Matrimony , omnes fer alius adulterio
ttqu competent .
terna veftigia, & foluere debitas annuas
penoncs, prouc pacer Temper foluic vfque, 1 5 Filiatio legitima quomodo probetur.
& prope mortem.
Matrimonium pracedens eil indttium ad
Sed fupra fundacum eft, quod quando aliprobationtmfiliation:s legitim*.
qua non efet renunctacio adhuc Sereniffima 16 Indie/urn quodlibet ,feu prafumptio debet
Madama ad prxcenfas melioraciones alicer
plen probari.
17 Nominatto patris , cum a lys conieiluris ,
non cenecur .
Rnrfus poftquam Dux negac Madamam
conftitutt Filium in quafipojfejfionefiliapropriecariam: negac earn vfufruftuariaiv
tionis non tarnen legttimitatis.
& ver fimplex cft decencrix bonorum racio 18 Legitimttas eft pr*iudicialis,babetq;prfjum
ne fui credici,dicacur quarfo.quo iure expea
ptione natura contrariam , fecusfiliatio.
{ po(func abea repeti; namquacenus amFiliatio tanqum dtfficilis probattonis per '
auiCjfuit, inquam, aflictare illam decencaleuiores probatur,f quo num. 47.
tionem , ica quod quzlibecexpenfa eric ad 1 9 Prafumptio Iuris, quandofolo temporis cur
onus ipfius ducis tanquam proprietarij , Se
fu non mutatur-ytunt quafipajfejfio contra
veri domini:incubuic enim Madama pignoriaron transfert onus probandi in auerri pro fu cautela cancum . H fine (cripca
JariunL-* .
ex abundanci,& obreuerenciam buius ScrePrafumptio pritualet alteri , qua ex quafi
niffimz domina;, non autem quod ver id
pojfejfione oritur.
caufaexpofcacqucum primo folo mociuo 10 Libera prafumitur quxhbet res, nil aducrtanquam caufa I ta tus cerminari debec Su
fante quafipojfijfioneferuitutis.
qu lundis aulis per ac-conf.fuic iudicacur. a Filius quamuisftetin quafi pojfejfione fui
Iuris, tarnen confiitode parentum matri
monio , non releutur ab onere probandi,
Pro Domino Alonfo do
quia obfiat primauus natura flatus.
a 4. Legitimations quafi pojfejo non releuat .
Idiaques .
3 Pojfejfionis;feu quafi triplex ejfcJus confiderari potefi tn bac materia feilicit in
SVMMARIVM.
preparatories , tn deeiforys , & in extI Filiumfe allegans,probare debet,tmfipe
qutorys .
16 Pojfejfio nuda , non iuuat in iudicio petito
tat,qum fiexcipiat.
a Legitimfe afferente quando lgitimits ei
rio , nifi ad J ufiificationum,ex ad coadiu fundamentumfua intention! sfiue agatfiuand. num.iS.
ue excipiat probare debet , & numero io. a 7 Incident, emergens , fr Iuflificatio petitionon abitante quafi poffffione prafertim
nis,quidfint>& in quo diffrant.
in Matrimonio clandeflino, & . j.
18 'Pojfejffto , vel quafi in ys , qua funtmodici
j Legitimitt dependet matrimonio , quod
praiudicy iuuat,fecus ver in maximis.
29 'Poffejfio releuat ab onereprobandi in pojfi'
faiii efi,& non prtefumitur,& nu.7.%.9.
Jario, non in petitorio, in quo iuuat rejpeMatrimony probandi onus , tncumbttJL^
clu praambulorum tantitm .
fundantt in eo.
4 Path incumbit onus probandi,/egitmitat?, 30 Dominium ex pojfejfione non prafumitur ;
fi pratendat Fi/iam in poteHat.
vbi principalttef de Dominio traclatur.
% Text in Ifi Filius .ff.de probat, procedittvbi 3 1 Pojfcffo , vel quafi, quando transfrt onus
probandi in aduerfarium, & quando non
i de legitimatione,non dubitatur.
6 Emancipt s quis nonprafumitur;quia-
in Iudicio petitorio.
Huid in pojfijjbrio in materia filiationis
. faiii ,
- 9 Filiatione probata , non probatur legitimanumero 34.
tas , nifi probetur matrimonium Filiatio
32 Legittmitatis,&filiationis materia continsfententiafaeit tus,fed m legitimitatis.
ncrepotefipetttorium, & pojfejfbrium,
articul

Conilim

articuli de vtroq;faciendifunt& de Inteilects num. 34-.

1 3 Matrimomum, vbi efundamentum inten
tionis,tunc de eo principaltter tractari dieitur & probandum efi.
34 Filiationis quafipojfefjto per mortem patris
expirt, S" remanet nudaprafumptio,
tractatur tontra terdum in petitorio.
3J Accidentia nonJnt iufla,ntfi doeeatur de
titulo,& quando non dicantur iufla.
titulo non probata > quafipojfefjio nonfufficit .
36 *Prafumptiua probatio iniudicio plena. rio nonfacit plenam probationumfiaduir
fus earn detur alia prafumptio , quarum
vna ab alia eliditur.
37 Prfjumptiones paresfe inuicem confundut,
& remanet factum fimplex ab omne pra
fumptione abfiractum .
38 Sacerdotippralatura, tabellionatus,& ma\ trimony quafi pojfeio nil operantur ad
pr*fcrip ttonem .
i 9' Pojfejotfiu quafi quando trasferatur onus
probandi in aduerjarium,& quando non.
40 HaredttatispetHione agens,fiplen de mt. trimonionondocueritfuceumbet.
41 Filtatio quando incidenter in ludicio deducitur , fujficit quafi pojfefsio ficus fi
principaliter .
42 D'tfponere pote in morte , qui potefl in
vita, .
4} lus alteri quefitum tollere , parentibus
licet .
44. Confeo sius,qui non potefl liber dijponere non iuuat,& num.48. & %6.
45 . in l.non nudis C. de probationibus,
\ eius fequaeibus declaratur.
46 Nommatio , vt conituat quem in quafi
poffeffionefiliationis non procedit in praiu
dtcium,terty,nec nominatio viri praiudi cat Filio alterius matrimonij , & quando
contraria procdant.
>
47 Tractatusfama, nominatio Difiunctim, an
. probentfiliationum, feu illius quafipojfef
fionum eb* nu. 48. quod bacfada ptre
tertio no praiudicanttr n.49. quod requi
ritur vtfintfacie principaliter non incidenter et pratudicat nominantibus, & ira
fantibus non autem tertio ..
5 Nominatio quais ejfe debeat,vt probet tm
-, $nrecentibus,qum in antiquis>& numero
5 5 & 5 8.
31. Antiquum quod dieatur.
J Educatio , laclatio baredis inflitutio funt
actus indiffrentes >& proptcrea testes/per filiatione per bos actus non concludunt ,fed debent deponerede Ailibusfpeeialibus . .
.
.
. .

II.

'

\f

53 Haredis inflitutio non eonfituit in_m

quafi pojfejfione quia non probatfiliationunt, .
$4 Legitimitas non probatur, qud pater nominetfiltum hgitimum.
5 J Nominatio non probat quando idfuper qui
nominatur no competitfoH filiofed etiam
extraneo .
$6 Hareditas aufertur ab eo,quem quis nominauit Filium , cum effet extraneus initueudo cum.
57 Ajfertiont parentum non creditur contreu*
filium m testamento > idem contra quembet tertium .
JS Nominatio alterius parentis tantum non
probat , in quafipojfefone conituit,
fed oportet effe vtriufq;
Tractatum quoque oportet ee vtriufq; ne*
Jufficit vnius .
49 Sententia lata profilio incaufa alimentorumtnon praiudicatpatri, ntfi quoad quit
le qualepraiudicium , quod non. transfert
:
onus probandi in patrem.
60 Praiudicium quale quale quid importet>&

num.68 & 79.

6 1 Fama probatio qualts ej debeat,& per qua
les tees probanda.
Tefiesde fama dicunt reddere rationem^
etim non interrogate
Teiles ejfe omni exceptione mxiores articulandum ell in probandafama.
6 Nominatioftractatus &Jma,vt conituat
in quaft pojfefoneprocedit m maiore.
Jnfans pojfejfionem nanafei nonpote.
6\ Probatio quando e prafumptiua, admittitur contra earn probatio in cintrartum.
6$ Probatio dubia non releuat.
65 Legitimitten oportet , vt tees deponant
peractus particularestfilio legitimatum i
men, & non alijs conuemtntes etia'mfi no
fint interrogatt , quia fumus in ys , qua
fenfu corporali immediate nan perciptunturfed ludicio intellectus.
66 Naturalts filia non exiflente legitima admictitur adfuccefonem matrts intefiata;
.
Iddemin ptre num.74.
67 Sententia non praiudicat , quin principaliter plenarieq, cognofci pofpt de eo, quad in
cidenter, & fummari in primo ludicio
deduclum e .
Sententialiter determinatum non dicitur,
quod non e difcujfum .
Sententia immijjionis in pojfeffiunum pro
filio vti legitimo oprtur , quale quale
praiudicium in petitorio, non tarnen pienam.& efficacem probationem. '
.69 'Pojfefonis commodum , quomodo confiderandunu^*

Sententia,

i6

Ioannis Francifci de Ponte

"^o Sentential qua non eti direilafiiperliatio

nt }fedfuver alio quamuis fundetur infiliatione non praiu&icat tertio, :.ecin Luit
tioprinctpaliliationii.
7*1 Filiationis finte.Uui: qumnis faciat lus
quoad ,ines, non tarnen procedit, quando
fuit lata inter Tatrem, & Filium.
7j Praiudi dum non aff'crtur ijs qui in ludich non fuerunt , cut emplumentum~. .
7J Negatiua probaturper infpeclionemfcriptura .
6 Exibitio nonfolum Original!s fedHrothocollifacienda e , quandoeapetitur ad finemredarguendi defalfo , aliasriptura
fide carebit .
77 Copia, ue exemplum extraclum parte non
citata absq.Iudicis mandato , & collatione in Indicio non probat.

78 lAttcfiationes in alijs ludicijs inter diuerfas

per/onas, non praiudicant parti in Inditio non exenti,nec citata,necntentia~
inde ortcL-, .
80 rPrafnmptia probatioms,quando ex vtra-

rit , quam etiam ex'eopcrfumctur matbinaffe virt mortem,

t lddem m mullere parturiente in vndectmo
menfLs .
94 Stuprum cum Vidua committitur.
95 'Prafumptio Iuris , & de ture e cum lex
prafumit,&fuper prafumpto difponit.
96 Adultery Reus , qumuts abfolutus fuerit,
exquenti , matrimonio remanebit contu :i:;s , & erit prafumptio Iuris ,
<_*
lurz^ .
97 Adulteritp) ad operiendum delilum,ft^>
contugesnominant.
98 Prafumptio, quaoriri potefl ex traclatu,
nminatione, fama tollitur per l.milts,
$.defunclo Jfad Uul.de Adult.
99 Prafumptio Iuris efiliquidiffima probatio,
eiq; cedit hominis prafumpta probatio.
\omFama probatio ceat , quando adeil . h qua
particulars prafumptio.
loxPrafumptio vna toiht plures , quando e
validier, & verimilior.
1 o iCohabitatio non operatur , vbi matrimonii*
e clandeflinum,neq,fama.

queparte aifunt nulliusfunt conderatfones .

S X TraSlatus debet effi nitidus, it vt nibil beat in centrarium.
8 i Toffefs. vel qu.ifi transfert onus probandi in
aduerfarium- quando uon adfunt prafumptiones contraria .
8j Matrimonium ex quibus prafumatur. Ai
intelleium text, m . illud extra de prafumpt.
84 Venba enunciatiua quando probent.
85 Tftatuf & fama m recentibus non iuuat
in petitorio ,fecus in polirio , & in anX ttquis .
? Hofliens diclumfaluatur.
%6 Pojfeo, vel quafi matrimony non proba turper verba ajprtiua.
87 Matrimonium de hiure Ciuili,ex conettbitu
prfumiturfccus de hiure Cannico nififit
diutinum, & alia coneurrant adminicula,& refpondetur oppotum Senti ebus.
88 Legitimitas ex quibus probanda , aduocandam ba reditatem.
89 Filiatio de fui natura esl qua impoffibilis
probations .
90 in illui.de prafumpt.limitatur.
91 TraSlatus nominaiio,& fimilia non operan
tur, vbi apparet de vitiofo initio.
9 i Titulus prafumptus ex pojfcffione immemorabili non prode dato initio infici.
9 3 Aiulterium,feuuprum probatur , fiprobetur luuenem babuijfe aditum ad domum
noSlis tempore .
Idem infra annum luSus mulier nupfe -

103 Maritus e dominus Datis.

lo^Parapbernalium maritus e legitimus vxo
ris procurator.
io}Nominatio extra indicium emia propter
aliud, nullius e conderatioms , fed tan tum probabtt validitatem aclus principalis .
loTeflis debet reddere caufam fui dieli, etiam
non interrogatus in ijs , qua pcrcipiuntur
iudicio intclfeclus.
Debet deponere,de loco,& tempore.
lojTefles nterfe contrary , ob pantat proba
tionumfuamfidem collidnt, & res rema,
net in obfeuro .
loVProbatto per infpeclionem Librifeu Regiri e certa pitna,& euidens.
1 o9Teimonium confanguincorum,non efi idoh um , vbi traclatur de honore excluden doq; adulterio, & toneubinatn.
woJeftes debent effe omni exceptione maiores,
vbi traclatur direila probatio matrimony, erunt idonei,confanguinei , & nimis aff'eclionjti .
inTrobatiofubfidiaria,& de qua inl.connfit de Repudicus non admittiturin matrimonio,quia e resfui natura probabilisf
& quid m matrimonio Clandeino,& me
culofo num. 114.
1 1 zTees ejfe omni exceptione maiores proban dum e in caus matrimontalibus.
1 1 jBonus , &fi quilibetprafumatur , non tamenoptimus.
xitfteflcs omni exceptione maiores , dicunturt
qui nulla exceptione repelIi pount.
Matri-

Conilium
rij Matr taoniUm publie contraumprafupponatur, & non examinantur t:es,ni
. confanguines , tunc probatiofufpedo,
er it .
WTefia de matrimonio contraria nonpra/um
ptOydsbcnt effe rogad, alis non probant.
j i jKjygitus non prafumitur.
.-"
\%Matrimonij direa probatio inter lbi
les non admilitur per tees. Sed requiriturfcriptura.
,
l\9cBeneci) magni collatio non pote per ti
fiesprobarifecus modici.
1 xoText. in l. eque C. de nupt. in quibus pro
cedat .
IiiPrafumpdo Iuris , >* de Iure, cedit confeffioni partis .
i aTra/umpdo Iuris,& de lure, quauiuis non
paiiaiurprobationum in contrarium pad
tur tarnen earn perindireSlum, non per te
esdperinditia.
la jTeflrs nimis effeSlionatidntereJfati, & inter
fi eoniurati non probant.
I i^Te/les inimici, & confpicatores, teimonio
rcpelluntur .
HiConiuratiotr confp'iratio iddem important
licet interfe tarnen diffrant Iuramento..
liblngerens fi acluie fufpelus,fiue Iudex
fitfiue teis, &ea ludido repellendus.
WjlLonfptrare eplus qumfe ingererc.
\x%Confpirare quidfit.
Jiplnclnfio vntus loci alterum exchidit , fi
aras non e reiterabilis.
ljoTefiibus varys,& contrats nulla e adbibendafides.
\ i Tefiibus an credendumfit, Iudicis arbitrio
relmquitur .
j zlnuerefimilis probatio,eftfalfitatis imago.
1 llProbttio ,fiue prafumptio illaefi efficacior,
quem verifimilior. ,
jJlProbationes diuerfie, ad iddem tendentes
, coniunguntur ; &faciuntplenam probationsm .
ltfPrafumptio comvuniter ccidentibus bo
na eft.
,

JlTeilis deponens in ludido contrarium dus
quod antea extrairtdicialiter confejfusfuerat,reputaturfalfus, punitur.
inQonfiJfio extraiudicialis multoties babet
vim iudicialis , acaqueprobat, producitq;
alhnem .
J SDepofitione plures in iudicio fail* , fifint
interfe contraria > priori atur , &nu' mero 14?.
IjsPrafumptio e contra partem , quae infaclo,tn quo plures teftes interuenijfe prsfup
ponitur, freoutelfes nominantur,paueast
fir amicos examinari curauit.
HoTeJii,qui moruns contraria declarauit d'qi

II.

quod prius teflatus fiterat non crditur,

omnis moriens prafumitur S.indus
Joannes Baptta.'.
l^iConfeffio in ultima volntate non probat.
l+zTeftis absq;Iurawento,velparte non citata,
aut non coram Iudice examinatus , nulla
- fidemfacit .
i^lDepotionibus fe inuicem debilitantibus earum vigorefententii ferri non poterit.
mluramentum eil mdtuiduum.
1 4J Probatio in dubio contra probantem expo ni '
tur,etiam infauorabilibus.
l$6Famanegatiua probatio admiditur aduerfusfamam matrimony.
\\-jTradaius negatoria probatio admittitur
contra probationum aduerfam.
14S Matrimonium non prafumitur contradumfi eo tempore , & poft mulier inceffit
in babitu viduali.
J^Fama duafifihifint contraria Uli andu,
qua ex verifimilionbus prafumptionibus.
I $ oSalutis aterna immemor neme prafumitur.
1 5 r Multeres propter dotes nubere poffunt, nee
e verijmile quem ne dote vxorem,
dufium, ,
i 5 Sinqula,qua non profunt, q'uando coniunla iuuent.
\}Probado prafumpdua cedit vere cere , &
plenf probationi, qumuis titulus effet po
llertor .
j
ilnProbationes liquida, & certa prafiruntur
alijs , non tm liquides , fu prafumpt'u,
qua tarnen non alias probarent.
\%^Probado acloris, quando e clara,rei autem dubia pro aclore ferenda efenttia.
156 Probantibus duobus veritatem, vno tarnen
cum fama,alterofine,ille obtinebit,pro quo
eftfama, .
157 Poeio ei acquiritur qui portiora Iura ex
legitimis modts oenderit.
i fLegitimAtionumt& tefiamentttm produces,
tunc e in poffifonem immtflendus, quan
do legitimado eft inuulnerabilis. <
l^Qlandefline contracta matrimoniafe mper
dicuntur cum nonpublice & coram fidek.'
Hum multitudme contrabunttir . & vbi
confuetudo adrft nonfiruxndifollem:titatem &num ie>o.
l6oClandeftinum vt non fit matrimoniunu^
qua requirantur .
i Sponfilta quando dicuntur clandeftina.
\6zOccultumfeum Clandeftinum dicitur.quod1fit cordm paucis.
1 6 } C/ deinum adbuc dicetur matrimoniU,
fifiat coram vno Epifcopo, vel Sacerdote.
l6$Probationit defeclu,uera matrimoniafpe no
eecluantur^ alia indebiti cotrabuntur,
ne in dubiumponatur,legitima prolei. '
j
Proles

'

<
/
-

'

,i8f

IoannisFran :ifci de Ponte

166jProles legitima (rit , fimper , cum Vi

quod detegttur impedimenturn , oh quod
lex Matrirnonium probibebat , & num.
177, 7?xf. in e cum mbibitto de Cland,
dijpon ampliatur .
nyCiandeilinum cMatrimonium fac~ium_.
contra quodcunq; impedimcntum , vel
prohibitionum Lcctefi* , vel formara^
a\{ure datum aufat inlegttimttatctiu-*
filiorum .
lBNuptiarunfiundarum aceleratia lex
prafumit macbinatara mortem priori} viri y r efi prtfumptio Iuris
& de*

tia contra Cartones prafumantur ve

nirte .
,
iSiClandefiinis exnuptys ortiadeo lure in
legttimt dieuntur , vt fideicommiffo vO"
cante natos ex legitimo Matrimonio exeluda)/ tur .
\%\landefiinarum nuptiarum proles , d Iu
re in legitima dieteur doee M atrimo juent publicatum , & ab Ecclcfia
(onfirmatum , ac benedidum quo cafu
rttrotrabttur conualidatio numero 184.
Text.tn cqud nobis, quifilint legit.rtfertur, <J" ornatur.
iZ'Abb opinio conciliatur circa legitimitatem
filiorum ex Uandcmo Matrimoniofufceptorum .
1 ZbApprobatio Ecelefiffacitprolem lgitimant*
quf alias ej/et in legitima .
\i7Pr0les , vtfit legitima ; duo requirantur*
fiilicet,vt Matrirnonium t publice con$rac~lumj & vt abiq Ecclcfi* contradi fiiont-j .
iSZApprobatiane Ecclea > an legitimentur
fily pa/lea nati , eb* ante generati , <__
etiam ante natu opiniones Hqfi.& lo.Andr. referuntur .
1S9Argumentum contrariofenfu , non procedit > vbi refultartt abfinus Jntelle^
Rus .
. \90Textin etanta, quitnt legit. non procedit in M atnmonio Clandeftino .
191 M atrimonium Qlandellinum , non potel
dta coloratum adboc, vt illius filij conferuentur in quafi poffeione legitimitatis ,v
Ipj Legitimus filius dicitur qui ex iuisnupfys defiendtt , alias dicuntar natura
les illegitimi num. 195.
1 9 lV erbum letro,e implicat'mum.
l9<\Diclw, & ponituc copulatiu inter diuerpty
& eftfiei natura coniunSa > &pramis
additwa ,

lure^j .
l69Secundx nupt't* cdtleriter contrabi pra
bibentur , quia ex eis timetur pertur
batio fitnguinis, & tncerttudo prolis .
\7<Patn nubentis infra annum luius, quam
vis fublata nt remanet tamen ex
Caleritate ficitndi Matrimony fufpitio
prtcedentis de honeationts prions viri ,
exala -vit* .
17 iApo{to verba, nubat in Domino quafter
acciftenda^j. .
17 Matrimonia fecunda vis cutile non pro btbet , fed nimiam fifmantiam pu
nit .
17 yPaena infra annum luds nubentium~*
fuhiatx funt & poterunt in Domina
nubere , ciuili tarnen modo , non fisli nanter , & vt non timeatur perturba
tio fanguinis , (ed elapfis tribus menfibus .
j 74. 'Pn* nubentium infra annum luds ,
qualitntfubiata
174 Matrirnonium inter Adlteros, Iure Cano*
ni prohibitum eil .
\j6lmpedtmentum perpetum efi , & dirimens
Matrirnonium inter Adlteros , fides de
eo contrahendo data viuente pnore %>iro ?
vel maebtnatio mortis illius ,
I77JW atrimonium inter upratorem , - fiupratam prabibetutj m terminis , J{jlatum 30 que prima .
"ARGVMENTVM.
I78 M atrimonium Cjandenum contra le
gis prohibitionum contraclum ; licet non
poit dijfolui , modo voluntas propria^ Amplifsima Filiationis,& Matrimonij\matc
ria dilcutirur ac ptraClatur de Intel.cap,
fuff'ragatur , r vtrttisq. vota fuccurranf
per tuas. Qui fil. lint leg. De probatione
legttimaonhil ommus interim erit adulte*
riumuprum, autfornteatio, potiusqum
filiarionis agitur. Et quando transfertur
iegitmum coniugittm .
onus probandi in aduerfarium traditor.
IffLegitimum factum dicitur , quod eft fiMulta ad materiamMaioratusHyipani
cundum leges , & (. anones , J- quodficus
declarantur. Quando ex fola filiationis
tx nequ't legitimara dici
nominarione quad poefsio illius acqui
ZoOcculte falum dolofi,& m legitimfalutn
ratur, Bc an ftetur diclo morientiuuu
prafumitur .
181 Matrimonia Chndeilina confrahentes ,
quem die fiiium dtlucidatur,
pccar* dieuntur } crn ex (trta. fimCON-

Confiliiim
NSIUVM TERTIVM,
; Acera huius caufe ft talis,
quod portent fieri in ca cratacus, & impleri membra
na? ex toc 8c tantis per Do*
ftores cradicis , & antiquos,
& modernos i ica quod vix
fit aiiquis , qui fuper ca non
cripferic decifiones,& opiniones non cumu
lauerte , 8c vnusdixeric vnam opinionem_,
veram , alter falfam; vnus vnam efie magis
ommunem,alter oppofitum,& qui conrenti fuerunc vna tanrum Specie probaeionis.
c qui nec eciam phiribus, qui dixrinferunc
inter indicium poTeTorium, & petitorium,
qui vero omnia confunderunr: qui dixerunc
aliud quando cractacur de filiacione fimpli-'
ciccr,& aliud quando etiam delegitimitate,
& Matrimonio: alij dixcinferunc aliud eile;
quando incidencer,& aliud quando principa
liter;qui voluertex quafi poiTertione generaliter rransferri onus probandi in aduerfarium etiam in petitorio; qui vero negaruri
maxime in rebus magni prxiudicij.& perpe
tuis qui tradiderunt aliud efle in fimplici
probatione non dato alio origine, & aliud
dato initio infeto:alij"quod vnum eric qu*
do probaciones maxime pra-fumpciue non
funt vulnerac,&: aliud quando habenc con
trarias probationes , & prxCumptiones , 8c
aliud fi pro vna parte eft probatio prsefumpeiua.quar de iure faciae fi dem.& probatio
ner.! in iubicftam maceriam , & aliud fi pro
con r r a n'a parce fit probacio vera, plena, &
indubicaca . Maximam eciam differeneiam
aliqui conftituerunt inter prxfumpeiones,
feu probaciones, qua: fufficiunc inter Patrem>& Filium,& ipfosmec traantsVnomi
nanees , cohabitantes, & difponcntcs,&. quo
ad illcrum prxiudicium, vcl fi fumus cum_>
tertio , & in ill i us prxiudicium maxime iiu
mareria fub!titutionis,& fideicommifl,quo
cafu eraccaeur de incerefle vocacorum pri
mo acquirente.in quorum prxiudiium nulla dtfpolieio exprefl'a poteit aliquid operari, vt fie nec minus tacita, aliqui dixcinxcrunc inter fa&um antiquum , 8c recens : abj
circa qualicacem probationis, fi debent efle
tefics omni exceptionc maiores : quid do
(ama, qjomodo,& an Tola: & quid de teftibus (uper ea deponentibus , & tandem ma
xima differentia conftituitur inter matrimo
nia publica, & clandetina,& prxiercim Ii ha
benraliqiiod canonicum imped ment um.
Dico igit ur , quod innumeri doctores , 8c
quart omnes, & legendo, & confulendo feripferunc feeuudum varias ipforum opiniones

III,

19
nuneconfundendo trminos, nunc infpide,
non diftinguendo ; nunc ijdemmet fibi iplis
& in lec~turis>& in confilijs contrariando iu
ra, raciones,& radicem, veram cerminorum*"
non perferutando , & muid illas ver igno
rando, dien m ego quid in lue caufa fentiam
per veros iuris tramites, approbates iu
ris decioncs non vacando in difputationibus.fed veritaci,ac b/euicaci attendendo.
I
Conciufio eft iuris indubitaea vera, & corn!
muniter recepta, quod qui allegar, fe filium,
probare debet Bald. in 1. prima tf dc probat.
Ang in l.liberorutn ff de his, qui notStur in>
fra,& fiuepecacquis hrredieatem tanquam
Filius, deber probare fe e(Te talem fiue fit in
pollcllionc , & abeopecaeur, 8c excipiar,
quod eft 141 ius, quia in excepcione,eft aftor,
& propeerea femper probare debec, Paul.de
Caftro in d. I. liberorum; & idem ibi Ang.&
qui dicic fe legieimum , vt confequatur hxreditacem , iraq; legicimicas fie f'undamencum incentionis,tenetur probare Abb.& Za
bar. in cap. peruenic. Buer. 8c communicef
feribenres in cap.lacor.c in cap.caufam ex
tra qui filij fine, legte, cum alijs cumulatis
per Socc. qui dicic hanc erte communem ir
conlilio 39. & hoc habet fuam inrefragabilem rationem nam legirimiras depender 4
Macrimonio,quodeft facti 8>. communis eft,
3 & vera opinio , quod illud non przfumicur(
nifi probetur.Bar.in coniilio 4*. quern fequi
tur Corn, in confilio ' 8 primo volum. ta
ctores omnes in capieoio primo de eland, de/
fponf. realumunc ex illo rex.indubicaeam_,
conclufionem,quodei,qui fe fundae in tnaeri
monio.incumbic probacio, & eidem tradide
rune loannes Andr. Abb. Cardin. Bucrius, An
char. Alex, dc neuo,& communicer fcribentesin d. cap. peruenie, quod agens ve legirimus, fi obijtur de illegieimicare, quia negitur Maerimonium, probare deber, 8c idenu*
fi eft reus, & dum eanquam legitimus fe dcfendie , Sc bt obijeiaeurde illegicimicaccj
quianunquam prxceific Maerimonium, St
ance alios ibi Abb. aneiquus, qui rte fummae
cex.hanc conclulionem probat tx. iuxca gl.
4 inl.eiciain ver.deneganda rFfoI.rmcrim.vbi
patri prtendenei habere Filiam in poeeftate ineumbie onus probandi, 8c ibi glo. dicict
quod probabic ex eo ipfo, quoddemonftrabic efte kgitimam, ergo non prxfumieur le
gicimicas vbi liare, fequendo gl. dicit,quo4
probabic legieimicaeem probando legieimum Maerimonium, qui fequituribi Alex,
8c Roman. in fine quod oprime ibi declarar
Paul, dcCaftr.poft Alber. Fed, dcn.inconf,
5
text in l.iifiliusff de probat.procedi
quando non dubicatur de legi ttmitaee,
proprea

Ioannis F*an< ifei de Ponte

proprerea onus probacionis ibi , qui non fie

in potetate mcumbic filio, vc gl. ibi in verf.
negec:& fie paritcr procedic conclufio,quod
emancipaeus quis non prxfumacur, quia eft
facti, qe quo in 1. emancipan . de collacio.
prxfupponcndonon dubicari de legicimitate. Et hoc eibquod tradit Hoft.in fumma_
quifilij fine legit...qualicer,& quo,vbidi7 xit;quod non praefumieur leglcimicas,quiaj
non prarfupponicur Matrimonium, cum ho
mines non nafcancur Matrimonialicer conjundi,fed foluci,quod lacius fequicur Alciac.
de pniump. in 2. reg.pracfump.2. numero j.
Gul.de Bencd.in Rainucius in ver.macrem
infuperclaramCalTa.conluec.Burg.rub...
3./?imini in d.l.fi emancipan numero y7.
8 de coll. hinc probaca filiacionenon eft probaca Iegttimitas,nifi probetur Matrimonii!.
Cacfal. confilio Si. primo volum.numero 64.
Iaf.confilio 106. in 4. fundamenco lib.primo
Nada qui mulcos cumult aflerens hanc effe communem in confilio 47 3. numero 3 . Sc
confilio 41 1 . & propecrea ibi laf. vltra rradidic, quod fentencia filiacionis non prxiudi
cae , nee facie aliquid ad legitim: catem , &
Inno.in cap.caufam Sc ibi Zabar.qui filij fint
legieimicradidie, quod fencencia filiacionis
facie ius , fed non legitimicaeis, quod latius
ibi ad propofitum declaranc,& firmanc Imo.
Sc Ant.de Buer.

.
Nec eftprxfumere coitum illicicum,& fic
delidum, vc dicic Cepol. in cauc. 118. iuiti
fadum eft cercum feilicec coitus flanee orcu
filij,fed prxfumere vlcra Matrimonium,hoc
eft prxfumere fadum,quod non prxfumicur
9 nifi probetur & praefumpeio efelufionis delidi:dtcic Dec. in d. 1. fi emancipan', procedic
fe defendendo>non aucem agendo,vc hic auftore Bar.poft gl. in l.qui iurafle .tf.fi pecae ff.
de iureiur.& propeerca ipfe firmac , cj> fitius
non prxfumacur legieimus, quodq; hoc debeac probari canquamfundameneum intentionis- Ruin, in confilio 63. numero 5. libro
2. Alciac. vbi fupra num. 1 2. & in rcfp.268.
Cefal.conf. J93. numero 1 1. libro 4.Nada in
d.conf.42i-& idem cenendo Zabar.in cap.lator, qui filij lint legieimi addidic racioncm_
lodicendo, quod cum qualiias legieimieacis
non fic natura, debec probare, qui earn allegae quando non eft prxfumpno pro Matrimomo.vcin terminis illius eexc.iecdum
gl.ibi,& idem ibi lnnoc.in i.folucione iuxca
trminos cexe. in cap. illud de prarfumpe. &
hxc eil communis opinio, fiue quis agar, vei
legiciintis,iiuccxcipiac, vc femper pjubr_#
debeacMenpc. conlil. 341. numero
fe
quicur Gracus confilio vlcimo numero 39.
volum.pnmo Rui, confil. ja. volum.j.Bur
* J ' * * 4.

conf.S8.idem Rui.conr.j>o!um.i. Naca_

confilio 47 3. lace Riminaldusun. com lio
187. numero 1 17. fecundo volum. qui con
cordances tac.
Hic func faeis.fuperq; clara in Matrimo
nio clandeftino teiam fecundum illosqui
concrariam tenucrune opmioncm fecdum
iiglof.ind C2p.lacor,vbi Buer.idem Bucr.poifc
Inno.& Ancha. in d.capiculoperucnir.quifo
lemnircrdiftinguicurrefpondendo,& decla
rando eex.in d.cap. lacor:quia ibi erac prarfumptio pro Macrimonio, im glof.ibi dicte
quod crac in quafi poiTeflione filiacionis le*gieimar quia habebacur pro filio, & ve calis
bona paterna poIidebac,& nacus fuerac de-
ca, quat credebacur vxor, & ad hoc conferrf
quod cradie lo. And.poft Hoft.in d.cap.per*
uenic , ve idem fie nullo modo,velclam Ma
trimonium coneradum: quod pra:tcnfum_>
Matrimonium quando fuiflee verum, irL-.
cafu, de quo agimus,demon(lrabimus indubicace fuifle clandeflinum, de quo lacius in
fra fuo loco.
:
His fic pro conflanci exiftenribus,vis cn
fiftie in prxcen fa probaeione, quafi poflefr
ex aduer per nominaeionem , per cradatum i percohabicacionem , & per faianu*
cam circa filiacionem , quam circa pa. reufum Matrimonium, & hoc non folum per ceftes, fed etiam per feripeuras in iudicio , Sc
excra,& non folum per nominationem,& re
pucationem propriorum parencum,fed ecia
aliorum tarn in vica ipforam , quam poft
mortem, de quibus lacius in nota facti , imo
praccendicur adefle probationem fufficient
propriecatis Macnmonij per depofitionem
aliquorum teftium, per tradatum, nominationem,& famam, que videntur fatisfuffice
rerefpedu legitimitatis filiorum , quando
non tradat ur principaliter de Matrimonio,
ita quod faltem cransferacur onus probandi
in aduerfarium. Conclufiue loquendoarbi*
tror,ex diftindione terminorum'facilem effe refolucionem pro dilucidacione vericatis, nam vnum eft tradare de quafi poflefllo
line filiacionis, & aliud efteradare de quafi
poiTeflione non cantum filiationis,fed etiam
legieimieacis, tradatus, reputado, nominatio, & cohabitatio cum fama , fimpliciter
probant filiacionem, fc conftieuune quem_*
in quafi poiTeflione , fed non legieimieacis,
quia omnia prxdida conueniunc cam nato
ex concubina , quam ex vxore: ex his, quae
Bucr.Abb & cxeeri cradiderunc incap.crsmiflaquifil. fine legie. quodnocab.explicaC
Anchar, in cap. per cuas numero 3. eod.tic.
1 31 communis eft conclufio, quod quando
adus func indirFer.ences,qui poflunt pluribu
competer,

Confilum

III.

competer, tunc cum fie probatio per necef

deferuiequifquis fit in quafi pofTeflione con
fe,minims tuuac.Bal. Salyc. & communiter
erara ad finem eransferendi onus probarioicribentes in Lad probacionem la fconda.
nis in aduerfarium , quia prxualec illa iuris
. de nrobac. in quo eft punctuals deeif. Inprarfumptio, & fic quando fatemurfiliumu*
efie legitimum,nihil iuuac, quafi poflefiolinoc.cap.ex part.de reftitut. Spol.vbi tradtbertatis ad trans ferdum probationis onus
34-djt t quod nullus aftus eft deputatus matri
monio i qui non xque bene competat adul
in patrcm.Alber.Paul.de Caftr.Alex.& com
terio, quod fequitur Salyjn I. non nudis .
muniter feribentes in d. leg. Titia fol.matr.
de probat.numero j.& propterea Bald.in I.
nam pnualet iuris prxfumptio alceri prxfiliuen definimus in prima ktii.num..verf.
fumptioni qua ex quafi pofleifione oritur ex
quxro quomodo prbatur filiatio , dixit,
primeuo ftatu natur.r,qui huic quafi poflefl*.
15 quod filiatio legitima probatur per Matricontradicic, & fie non releuat ab onere-
monium , cohabicationem, & natiuitatem
probandi fecundum Alex, idem Iaf. in d. l.fi
in domo : alia vero nominacione eraatu
emaneipati C. de colla, gl.eft notabilis in 1.
&fama> & ibi numero la.dtcic non pofe-
ficuti $. fed fi quxracur in ver.poflefloris ft*.
f feru.vend.multa per Bart.& feribenees in 1
probari quem legitimum , & natural cm_i >
l.fi prius ff. de nou. opin. res en.im quxlibet
nifi probetur Matrimonium , & hoc pleno,
ve in . leura, & hoc fumma cum ratione, 20prxfumtur libera, &nonexeo, quia ftec
quis in quafi pofleifione feruitutis ita g> notl
nam cum prxcedens Matrimonium fit indi
fubflineat partes aftoris releuatur pofteat-
cium ad probationem filiationis, legitime-
ab onere probandi in iudicio ordinario con
I6regula eft iuris fatis indubieata , quodlibec
ftitutam vere efle feruitutem, quod fi noiu.
indicium, feu prxfumptionem deber plene
probauerit , fuccumbet fecundum gl. in d.
probari gf.in l.fin. fam.Hercifc. cum vulg.
$. fed fi quxratur.
& pulchre lo.Andr.ind. cap.per tuas.qucm
fequitur Abb. in fi. Anchar, colum. pen. ante a 1 Ex his infertur,quod cum filiatio non ha
numero 11. ibi Io.Andr. & Butr.numer07.8c
beat primeuum ftatu m natura- contrariumf'
nec aliquam iuris refiftentiam.merito quaii
17.ver.ideo Die- fecundo tradidit,quod& fi
I7alias nominatiopatrisconcurrentibus alijs
poflefl". releuat , & transfre onus probandi
conie&uris conftituat filium in quafi poflefin aduerfarium , fed legitimitas , qux ex eo
non prxfumitur,quiaprimeuus flatus natufionc filiation is vtfi ilium iuftituerit hrrer non eft matrimonium , non ineft natu
dem, non- tarnen illa fufficit quo ad legitimi.
tatem etiam quod tanquam filium legiti
raler , & curfu temporis non mutatur primum inftituat iuxta text, in d. cap. per tuas,
meuus flatus , vt in xtare, malitia,& fimifiI8quia legitimitas prxiudicat , & habet przbus,fcdrequiritur fadum,& accidens nou,
quod eft matrimonium, & hxc maxime in_.
iumptianem natura: contrariant, quod non
prxiudicium tertij, quando principaliter,&
eft in filiation-:, qux tanquam diffictlis pro
non incidenter traatur,vt nott Bald.irL.
bations probatur per leuiores probationes
eadem l.Titia.propcereaftante prarfumptio
fecundum Butr.ibidem;& ob id Ruin. in conne primeui (latus, quod quis na fei tur ex fo
- filio 63. . volum. pofuitcafum in parre le
gante filio tanquam legitimo,ve ex hoc non
tuto, & fotuta non releuatur ab onere pro
conflituatur in quafi pofleifione legitimitabandi in iudicio ordin irio.eti quod ftet in
. tis, fed opus habeat docere de matrimonio, 2 iquafi in pofleifione, ficut non releuatur.qu
do confit de primeuo ftatu matrimonial^
tunc enim ex his conftituitur in quafi pofief
licet filius ftet in quafi pofleifione fui Iuris,
fione,quando de matrimonio non dubi tatur:
quia in vnoquoque cafu contradicic prifequitur Cefa 1. in confilio 593. numero 16.
meuus fta tus naturx,qux eft ratio doori
libro q..quod probat text, vbi Abb. dclart
bus confiderata, & commua i ter fequuta, in
in d. cap.per tuas,& propterea Iaf. in d.cf.
quo eft fatis elegans Doftr. Iacob. in l.circa
io6- primo volum. pro abfoluto tradidit,
ff.de probat.poft Flor.in d.f. fed fi quxratur:
quod ex quafi pofleifione filiationis non con
& qui dixeruncconcrariutn,loquuti fuerunc
Itituitur quis in quafi poiTeffione legitimipro nobis.nam quxftionem propofuerunt in
tatis,& traftatus nominatio,& fimilia non.,
ad aliud cendunt, nifi ad probationem quafi
filia indubitancer nata ex legitimo mitrimonio,&
voluerunt, quod hoc non obftante
pofleffi vt dicit Bero in confilio 1 6 1 . numero
primeuus flatus; natura; attendatur , intelli16. volum. 2.
Hicconclufio habec fundamentum alregendoquod fit ille liber d natura in feconrius communis conc!ufionis,& eft quod qua
ftitutus , & fic hxc prxfumptio eft confor19 do atum , fiue Iuris prxfumpeio eft talis,
m is ftatu i primeuo, ita quod non negatur
quod folo curfu cemporis non mucacur, non
conclufio, qua; eft pro nobis, non data pro
bations

2r

Io.Franci :i de Ponte

batione propriettis Matrimonii , ica Dec.

n d l.fi cmancipaci iaf. in l.fi pnus numero
44. ff. de aper, noui nunc. qui doft. cumult. & Menoc. prarfumpr. 55. libro 6. qua? multo
fortius procdent in Matrimonio Clandefti
* jno,proquo eftfatis propria decif. Card.in-.
d.cap.lator volentis quod &fi ille ftet in qui
ft poTefione fecundum gl. & communicer
Doct.ibi fi tarnen non probauerit in iudicio
petitionis, fe vendic. hrediratisfe legitiroum, quod fuccumbet, quia illud non incit
natura-. .
24 Ex his concludo non folum quai! poiTeffio
nem filiationis non releuare quo ad legitimitatem > fed quafi pofefioncm legitiroicatis, quae eft probabilis> & non quafi imj poffibilis,(kut fiIiatio.-hanc,inquam dico n
^ releuare in iudicio ordinario,ita quod taliter transfrt onus in aduerfarium, vt aliud
n contrarium non exifbnte poifit obeinere,
effeius enim quafi polfeff. tripliciter poteft
ajin hac materia confiderari fecundum Bald,
eleganter in I. non ignort qui aceuf. non
poffin praparatorijs,in deciforijs,& in executorijs,& in prarpa ra torijs iuuat adeonftituendum.quem aftorem,velreum,& in alijs
pofitis per glof.in d l.ficuci jf.fedi quratur
in deciforijs fi allegatur nuda poffeiTio non
aiuuat in iudicio petitorio; fiveroallegae
ius & ad illud probandumadducitur illa
quafi polfeifio , & tune aut allegatur principaliter , aut incidenter . Si principaliter vt
quando ineadem peticione allego aliquid
ad ipfius iuftificationem, & ad fundamtum
illius.vt putaaccufote de Sacrilegio,quia_
pereuffifti clericum,tunc enim dicitur Prin*
cipaliter deduum clericatum , & oportet
bene probari,& non fufficit, quod pereuffus
ftabac in quafi poffeffione Clericacus fecuna7dnm Bald.ibi aliud eft enim incidens , aliud
emergs,& aliud iuftifcatio petitionis quod
vltimum eft iddem cum negotioprindpaliter. Et quando incidenter pariter diftinguic
a8Bald. inter ea qui funt modici , vel maximi
pmudicij: vt primo cafu quafi pofTefsio,
iuuet fecundo vero fecus , & idem Bald.in I.
earn quam numero S.C.de fideicom.eleganter tradidit, quod interdum aliqua qualicas
perfonar requn itur ad praeparationem nego
tii, & tunc fufficit probare quafi poTemon
illius quai i tac ib : interdum requiriturad litis
decifionem,& tuncrefert, autrraftatur de_
mdico pranudicio , vt pariter fufficiar, aut
de magno,& perpetuo, & plene probari de
bet tm in pofl'eiTorio, quam in petitorio, &c
talis quafi poffeffio non transfert tune
onus probandi in aduerfarium, aliud enim_
eft traftari in iudicio pufelorio , vt quad

poffefsio iuuer, & in hoc dia niultorunr

doorum locum habere poffunt, qui perfun
torie non di ftinguendo trminos , loquuti
fuerunt,& aliud eft tra&are in iudicio peti
torio adeonftituendum ius perpetuum in*
beneficium vmus, vel alterius.-nam in prxpa
ratorijs deferuit bene quafi poffefsio , non_.
autem in deciforijs, nili ad coadiuuandam_#
probationem,vt per Iaf.inconfil.ioa. 4. vol.
ex reg.tex.in d.l.ficuti ff. fed fi qusratunid*
dem tradiderunt Alber.Fulgof. & Sal in d.i.
non ignort, vt in prxambulis, & prxparato
rijs tantum quafi poiTeffio fufficiat : pro
qua diftinftione eft punualis deeifio. .
in difta kg. non ignorat.tradens.quod quafi
poiTeffio Teleuat ab onere probandi in pofapfefforio.fed non in petitorio: in quo illaiuua
bit refpeefu prxambulorum tantum: Idem_
. in leg. prima colum. fin. C.vbi caufa_#
flatus eleganter Fulgofius fic diftinguendo
in propria materia in l.quidem rf.de prob.
opinio.fi verum amamus, non poteft
habere uftum contradiftorem nam quan
do principaliter traatur de dominio , fed
. quafi,non fufficit illud probare per poffefik
jonem, feu quafi, nam tunc ex poffeffione non
przfumitur dominium, & hxc regula eft in
dubitaca fecundum Bar.in 1. quidam in fuo ff
de condit. inft. Canonifta? in cap. cum ad fe
dern de reft. Spol. gl.Ac do.in l.cum res C.
de prob. in leg.circa ff.eod.hinc tex. dicit nil
commune habere poffeflionem cum proprie
cate in l.naturaliter . nihil commune ff. de
acquir.poffeff.& hoceft,quod notanterdixic
Bar.in d.l.fi prius de oper.nou.nunt.numero
3 1 1 8.vt fi contradiio concordat cum primeuo naturx ft a tu , & ftatus qualicas diuiditur
in pofeforium& petitorium,tunc cum pof
fefsio poflit effet feparata veritate , Sc
proprietre quafi poffefsio non transfre
onus probandi in aduerfarium in iudicio pe
titorio . Sequitur Bald, in 1. indicia numera
4. . de reiuend. vbi notabqui allcgat.Cyn.
in leg. prima C. vbi caufa ftatus, qu.tdam__
enim eft poffeff. qua: fui aptitudine cum na
tura concordat, vt poffefsio matermrat i s
nam ipfa maternitas naturalis eft : idem fi
quafi naturalibus,ideftiure gentium poffelf.
conueniat, tunc quafi pofTefsio inducit prfumptionem, & transfert onus probandi : fi
vero fui aptitudine cum natura non concor
dat, vtquis prarfumaturclericus;prxfumatur prxlatus:prxfumatur maricus, cune quafi
poflefsio in iudicio ordinario , & in petito
rio non fufficit, ita aleganter Bald.in fpecie
dans exemplum in marito in leg.prima num.
J274.C. deferu. & aqu. Cum ergo in hac
materia deturpofeforium, & peticorium,
ob

Confilium
ob quod docute Bar. faciendum efTareicuIu
tarn de propriecace.quam depoTeffione in_.
]. prima . quor.bon.idem art. in l.filium_
definimus ff.de his, qui fui,vel alien. iur.
in leg. prima $. ad quzftionem (f. de quzft.
traftamas principalicer de legieimieacoi
cum iiipereafundecur incentio actricis , &
non in alio, & hoc eil caufa , & fundamen33 cum fue przreneionis,quocafu dicicur prin
cipalicer craari & non incidencer de Dominio,& de Macrimonio,& fie de legitima
filiatione fecundum Baldus in dia lege non
ignorac.Iaf.in dido confil. 106. primo volu
min. & eil regula omnium fcribenciutn_
merico concludendum eric opus habere par
tem probacione propriecacis Matrimonii
& fic legitimi tacis, & hoc plene fecundum_
iald.in d.l.filium definimus in prz
;
tenfam quafi pofTeifionem; de qua inferius
traabimusdeferuirein aliquo, quo minus
in petitorio opus non habeat alia probacio
ne ad finem obeinendi contra lubencem_
incencionem fundacam plen de iure in poffeflbrio & pecicor io , vc in cafu , de quo agimus. Siquidem non dubicacur delegi ti micate Don Alonfi , de eius gradu, & hoc voluic diecre Bald.in l.non nudis C. de probar.
quod quafi pofleffio expirac permorcem_
34pacris,& remaneenuda przfumpcio indufta
ex ea , dum craacur principalicer concraJi
tera'um in iudicio pecicorio , ica quod dum
dor. dicunc t quod eraftacus nominatio,&
fimilia probanc quad pofleflorum filiatio
nis > bene dicunc , & quod cransferunc onus
probandi in aduerfarium>& fufficiuncbeno
dicunc in iudicio camen pofleiforio, fed in-,
pecicorio fecus> fecundum veros trminos
& communem fcholam fcriben'ciiim in leuris , & hoc elegancer cradidic Bald, in 1.
prima ff. de prob, quod lacius dicemus infe
rius: Confulences vero variaruhc,fedhzc
r ft vera opinio , & magis communis >
Barr.dixic concrarium, dum docuit fieri der
bere arciculos propriecacis & p6_flcif.filiac.
& quod probaco hoc vlcimo prz'fumecur
filius.fed non dixic, quod hoc fufficiec in pe
cicorio, vt bene aduercic,&de communi ce{ flarur. Alciacin confil. 62 j. & in confil. 201.
numero 58. & idem Alciac. de przfumpe. regul. j.przfump.)8.numero6.& effec fibi con
Crarius Bare, didis per eum ind. 1. fi prias,
quz in func vera, quod &fi przfens
flat us eft przeer naturam.ica quod non contrad icic , confencic origini . Sed func
accidentia, quae non func iufta, nifi doccatur
3jde tirulo, tunc quafi pofleiTorio.non fumcic,
(iifi probecur riculus : elegancer Ang.in d.i.
fi prius i & dito non (une iufta, quando lex

III.

4
przfumie cncrarum , vc quis non nafcatur marrimonialicer,runc aduerfus iuris pr
fumptionemcicuIi,& non pofTeffionis ecum
probatio requiricur, & iddem cradic Flor.n
d.I.ficuti/. fed fiquzracur num. f>.ver.adde
predicis ff. fer. vend, aliud enim ell, quod
lex non affitac , refiftae , & pro neutro
przfumae,& aliud, quod pro vna parte adfic
J6iuris communis przfumpeio tunc enim qua
fi pofleffio , quz nihil aliud ad petitorium
facic,ni proba donem przfum ptiuam,non_
poceft in illo iudicio plenario facer plenam
probationem,fi aduerfus hanc probationers
przfumpciuam dacur alia iuris przfumpcio,
& vna przfumptio col Ii aliam ex reg. t ex. in
l.diues if.de rcfticue.in integr.Sc quando prz
37fumpciones func pares inuicem fe confun
dunt , & remanec factum fimplex ab omni
przfumpeione abftracbm: verba func Bald,
ind. 1. non ignort prima colum. Canoniftx
poft glof.in c. cransmiflz,qui filij fine legiti
mi in cap.liceras de przfumpe. & propeerea
fado fimplici remanence , quod mirum Ii
opus eft probacione plenaria in pecicorio .*
hinc Bald.in leg.prima C.de emancip.lib.
numero 4. magiftralieer cradidic, quod qui
38non eft Sacerdos,etiam fi mille annis feceric
Officium , nihil hzc quafi pefleffio deferuiec . Sic qui non eft przeonqui non eft Tabellio:& qui non eft maricus , vc quafi poffeffio non operecur probarionem ma crimonij, qui fund an cur ex illa follemni dor.
Cyn.in l.folemnibus colum. . C. de fid.inftr.
3?quod quzdam funr.que procedunc per viam
iuris communis, & tunc quafi pofefio fufficic ad cransferendum onus probandi in aduerfarium,quzdam vero func,quz procedc
per viam iuris Specialist racione priuileg.
non iuris communis,& cune licet aliquis fue
ric in ftacu, vel in quafi pofefione ealium_
non camen przfumicur pro eo, quod habeac
hocvel quod alias fic talis, fed debec proba
re fe calem efle,quam dodr.exornac,& fequi
cur Bald, in 1. cirpa ff.de probat. vbi ecianu
lac. cum ergo lex przfumac quem non nafei
Matrimonialiter.nec in poteftate, fed fui iu
ris non legi timum , fed naturalem, dum ad
uerfus hanc iuris prz fumpeionem adducicur
quafi pofleffio hoc eft per viam iuris , fe
fadi Specialis , feilicec Matrimonij ; quod
nifi probetur, non przfumicur > vc eft. fufira fundacum : igicur fi requiricur Specia
ls ciculus Matrimonii , & hic plene probatus,fequitur,quod lfte facendum eric qua
fi pofleffionem non releuare , & veram_
efte opinionem % quam muleidodr. dixerunc
cmuncm,quod dum Principalicer cradarur
de vendicacione hzredicatis , in iudicio pe
cicorio

24

Ioanns Francifcide Ponte

in vita difponere, potuiflet etiam in morte,

ticorio i quae vindicatio non in alio fundaadtex.in l.peto jf.fratredelegat 2. in 1. pri*
tur,nifi in legitimitafe,& matrimonio,quod
ma $. quod aurem vbi text.notab.ft" qua-in_
quafi poiTcir.non rclcuat,non transfert onus
fraud, credi. quern allegar, & pondrt lac
probandi in aduerfarium, & confequenter fi
de Ardizonein fu m. in tit.fi. in fraud, detur
40p]ene de Matrimonio, & de proprietre-.
feu.in feu.quod non eft in bonis Iiberis, narrt
quis non docuerit in pnedito iudicio, fucficut potuiflet difponendo expreffe prariudicumbet ira Bald, confilio iSo. .. in leg.
care venientibus abinteftato relinquendo
prima ff.de probat.in cap. per tuas extra eo.
pater filio naturali,alijsnon exiftentibus,ad
tit.Iaf in confilio ioi.primo volum.Alciat.
text, in auth. licet . de natur.lib.& vnde_
ind.conf.20i.& ij.qui dicit hanc effe com
fumitur
in Jf.fi vero flios quib.mod.nat.efrnunem, iddem Burfat.in confilio 88. prima
part. Grat. in confil. i 58. & in confilio 62. fe
fic.fui:ita pariter videtur potuiffe tacite per
traftatum nominationem,& alia, ex quibus
cundo volum. & hoc eft de mente omnium
feribentium , quandopafsioeonfulendaliquis con (Htuitur in quafi poflefsione , & hic
quos non deeepiffet: liquidem hoc voluit dicadit, quod fupra retuli ex Bald, quod quafi
tere Bar.irt I.non nudis in fecunda left. . de
poffefT. expirt per mortem patris,hicappli
cantur difta per doft. quod refpeftu patris
probationibus, quod quando filia tiodeduci
4 1 tur incidenterin iudicio, tunc fufficit quafi
traantis, reputantis, & nominantis quafi
poiTeff. donee contrarium probetur, fecus fi
pofTeifione iuuet,non autem in ter rij prziuprinctpalitcr , ham tunc requiritur plenas
dicium alias eilet in poteftate parentum toi
proba tio, iddem Flor, in d. !. quidam ff. do 4)lere iusalteri quzfitum , quoi lex prohibe
probat. laf.in l.neque profefsio C.deteftam.
ad text.in l.fin.fV.de probat.in l.neq; profef. Bald. Alber. Ang.SaIyc& omnes in d.i.
fio C.de teftam.vbi doft. communiter, vt cd
non ignorar; & hocetiam voluerunt dicere
fiderat fatis eleganter Barba. in confilio 27.
volum. 1. alias effet in poteftate adulteri fa
doft. commun it er, dum dixtinferunt inter
preparatoria iudiciorum,& deciforia,& in
cere aliquem fibi filium per nominationem
ter ear'quz funt magni,vel parui prziudicij;
traftatum, & fimilia,quod ponderat,& ma*
& inter petitorium,& pofTeiTorium, Sc hanc
gni facit. Paris. in d. confilio 10. ante numero
bpinionem fequendoBald. vbi fupra tenuie 4424$. & ficut confeffio in aftu,in quo non poDec. fibi contrarius in confilio jm. colum.
teft libere difponere non iuuat ad text.in !.
fin.verf. j. etiam refpondetur, licet contra
fi forte:vbi Bart.ff.de Caftr. pecita pariter
rium tehuerit, irt fuo confil.54.8c iddem tehic nihil operabit pater in prziudiciunu
ItuitCorn.in conf 78.colum. j. volum. 3. fibi
agnati: ita tenuit in prsepofitio cafu Alciat,
Contrarius in confil. primo eod. volum. Paris
in d. confilijs Burf. qui dicit hanc effe corniddem in confil. ti. numero p. fecundo vol.
munem in d. conf. 80. laf.in d. confilio 106.
fibi Contrarius in tonfil. to. primo volum.
primo volum. Henr.Boic.in cap. per tuas de
Paul.de Caftr.in Confilio 43 4. reperio per or
probat, quem refert. & fequitur Paris m d.
dinem primo vol. fibi contrarius in conf 39t.
ton fil. 10. humero 44. in fi.Gratus in d.conf.
incauf, quai vericr colum .fin.lib.2. &
61. numero 10. & in confilio 158.2. vol. Go
hzc opinio fit fundara per veros iuris termi
zad. in confilio 13. numero 2 i.yerf.ij.& nu
os, & in melioribus ratonibus, non eft cumero 5 6. ver. ad is fund amentum Nafta i ru.
randum de opinine conrraria:doft.etiarn_
(Lconf.47 ^numero 24; verf- ad contraria di
quod effet communis Secundum Abb. port
et potft_libro,2. qui omnes fequunturlaf.
Ioannem Andr.& alios in cap. primo de con,
vbi fupra; KbYcardus.qui articulum difputac
ftitut per text.inl.prima f. fed neque C.de
late,& dpalcumulat in traft.de prob.concl.
vet.iur. enud. cum alijs cumulatis per .
599.numero 26.Menoch.lib.6.prxfump.prae
in conf.57rf.num.! t.
iumpt.14.num. JI.& 52. qui dicit hanc effe
Hxc funt indubitata etiam fecundum te
vefiorem fententiam referens Mafcardum,
jientes contrariant opinionem, quando non
Vbi fupra, Se Petram defideic.queft. 1 1. num.
tr&aturde boriis liberis.fedfideicommiTd
484. qui fie dicit pole concordan opiniones
fubieftis , non de bonis fpeftantibus ad padoft.&hxc opinio,ni fallor,non poteft habe
trem,qui rtominauit,traftauit,reputauit, &
re dubitat6nem,vedixi,in bonis maioratus
inftituit filium fed ad fubftitutum , vel ad
in quibus pater habet arbitrium re frena t,
alios de familia, yt in bonis maioratus,nam
& cum eius vita ius fuum xtinguitur ; &
ficut expreflc non potuiflet difponere , ita_j
qui contrarium tenurunt fntelligendi crt
etiam per acbis tcitos, qui defacili
vel difta ipforum proceder poterunt in_
poiknt machinari in fraudem per maiorabonis liberis,& refpeftu fuccedentium ab in
4itum, vocationem, ficut contra fi potuifet
teftaco , vbi hsredes, & lubentes caufam i
^
moriente

Confilium III,
moriente maxime quando fupereffent alii fi
qui doft. cumult 8c de communi teftatur.
ij , quibus non eft verifimile ceitacorem_
Idem Alc.de prfump.regula j.prxfump. 38.
voluiife prasiudicare faciendo nominacioqui loquuncur in tractatu, & idem in nominem,tra<acus,3i alia.fi filius ver alius non
nacione,quod fola non fufficiae, (icq. hxc c4Jfuifiet,Sc lie procedic diftmn Cyn.in d.i. non
munis regula Decius in c- per cuas de prob,
nudiscum equencibus.
cum alijs cumulacis per Menoch. de arbitr.
Sed fi vera eft opinio* & communis, quod
iudicis lib.2.cenc.i.cafu 89.nu.77. fic paricer
incalbus, in quibus nominacioconfticuic
de fama,quod fola n furficiaeper Arec. Fei.
46filium in poifeffione,vc hoc non procedat in
& Dec.in d.cper cuas de prob.& hxc eft com
prsiudicium aliorum filiorum, vel filiomunis fecundum Dec.in conf. 27 2. col. 3 . in fi.
rum alcerius macrimonij , nec pariter no& 3 21. Ruin. conf. s 2. vol. 5. Rim. con!. 289. n.
minatio viril prziudicec alceri matrimonio
31. vol. 2. Qmdquid dixeric Men. ve abunde
Innoc.poft glof & loannes Andr.vbi Scriben
per Couar.vbi iupra bene declarancem,& di
tescommunicer in cap. per tuas, qui hi. fine
ftinguentem nu.9. qua: paricer lace difeurric
Jegic. & hoc cotum , vt dictum eft hindatur
Malcardus In loco prxallegaCo,ac Petra.
in prariudicio certi; > igitur idem eric in_. 48 lm plus voluerunt docl:ores,quod crafta
prziudicium vocacorum per maioracum__i ,
cus,nominacio,& confeifio patris cercio,non
vt minime quafi poifefflo filij acquiiita pet
poffic praciudicare , cum orianeur perona
nomina tionem , cradatum, & alios actus
fufpecta m caufa propria,& omnes, &fi plupaternos poffitprxiudiciumaliquod afierre
res appareanc, dependent tarnen ab vno , 8c
alijs fucceToribus , qui non przeendunc caueodem fonce fecundum Barba, in d.conf. 17.
fam przdeceflore > & hzc maxime dum_
quem lacius profequendo Rimin. in confil.
petit, &nonpetitur itaquod dum reus fe
6 15. vol. 4. tenet, & firmar hanc opinionem
Petra vbi fupra 391.& in pluribus conieftudfendit, & ftac in feu quafi legitimicacis , & vt talis poffidec bona , do
ris,quod non fufficiane, loquueus fuit,& cfuluk Ruiud.conf.j2.vol.j.& conf.62.voU2.
quibus agitur, polfet proceder vna opi
nio* fed quando agit, & bona non pofliidem Ruin. in d. coniil. 289. idem Iaf. ind.
det, fed ilia vult vendicare , quorum refpeconlil.io2.4.volum.
ftunon habet polTeffionem fed tantum qua
49 Sed dod.communiter in locis pracitatis
fi legit! mitatis per aus parentum , non-,
& cumulacis per przditos modernos maxi
cum tertio, nec cum his, de quorum pre
me Couar.Mafcard. Menoch.& Petra.d de
judicio rra&acur, tunc eft alius cafus > nec.
nominacione crataeu,& (imilibus tractant
babee locum regula , quod commodum (it
requirunt nominacionem faftamprineipapoffidere, & prscedee alia opinio indubicaliter,n incidencer,a parce przfence,ac era
ta hoc cafu , quod oportet dicere de matri
ac eue eceffario concludencem filiatio
monio, & de proprietate (iliationis legitinem, & propeerea voluerunt nec fimplic la
, pro vt in hoc cafu diftinguit Petra.nu.
tacionem,educacion infticucione hxredis,
& fimilia iuuare,& hoc maxime in infaci, 8c
472. & 473. & hzc eft pura ventas quod altius fequitur A fini us lace cap. 147.
propeerea eciam requirc,quod certes fuper
Sed crfeamus vlcerius,& videamus,quotraftatu deponences deponanc et non intermodo fundetur hzc quafi pofieffio , & quid
rogati de actibus parcicuaribus,in quo fuffi
habet pars circa nrobaeiouem filiationis leciac referre aliquos,qui deciiiones cumult.
gitimicacis , & matrimonii , ik contra dif- 50 Denominatione cjrequiraturprincipalicurramus, quid after tur ex parte D. Alonfi,
ter, & non inidcer, & lie facta proprie pro
qua demum fai vericate attenta , videafliacione confticuda, & confitenda,non ac'
ad alium fin incidenter,& enciatiue,itaq
mus,quid fenferinc,& dixerint doftr.commu
difpoficio fie filiacio, non ac aliud.elegcer
niter in proprio cafu.
hc omnia Alex. in conf.181. vol. 7. Couar.vbi
47 Vnus articulus eft circa filiationem, alius
fupra, & os doct. in l.non Epiftolis in l.non
vero legiciraicaeis.vc dixi. Primus probacur
nudis C.de prob.in 1. neq;C.de ceft.per illa iu
per cratatum , per nominacionem , per famam, & per fimilia,prxfumpciue vero refpe
ra in c.j? cuas de prob.& hoc parte prfente
fecundum Couar.in loco przallegaco.Grac
u quafi polfe(T.& non furficie fecund comconf.62.vol.2.Ruin.Z)ec.Rim.& alij.quos ci :
munem opinionem, folus erataeus, ola no
tac,& fequicur Pecra in przdio cractacu q.
minado, fola fama, & quicquid aliqui dixe
rint hie eft vera,& communis opinio,vt ex
11..277.& feq.lacius Mafcardus conc!. 790.
n.2 2.& fortius voluerunc cune demum nomt
doctoi ibus fupra citatis fatis apparet, quos
nationem operari effedum quafi poff.quannon tranfcribo,fed fan's ft canquam vulga
do nominaco pecicur,non ante fi ipfe petit
re allegare Couarr.in epic. i.par.cap.S.nu.6.

&eft

Ioarinis Frawcifcide Ponte

& eft ator> veauchor.Hoftien. Eelyn. Iaf. &
pater pt in hocdecipi inft/tucdo quem vet
film, qui alias non erat vere,& propeerea hx
Grac. tradidic&firmauit Pecraibi nu. 289.
& latius nu.47 3 .& licet limirencur h cc, qua;
reditas,aufertur,&fi pater vti fili eum infti
de nominatione dicuncur in facf is antiquis, j6 tuiifet ad tex.in l.fi pater C.eod.tit.icacp nominatiu non probat tunc in prxiudicium pa
tarnen non appcabitur ad cafum noftrum,
tris , nec inftitutio, igitur quare lddem non
liquide antiquum dicitur fecundum cmun
eritin omnem cafum maxime m prxiudici
opinionem,p cxcedit annos centum, & falt
tertij,& in his,qux fraud polfunt importa
fecundum alum modernorum annos 40.60.
re, & non habet fuper his pater libera ceftdi
vel 7o.dequibus per Dec. in conf.71 1.& lafacltate, quo calu,vt fundat eft ex reg.tex.
tiifime per Buri.in conf. ij i.vol.z.reaffumit
in d. l.fi forte f.de Caftr.pec.cfeffio nullius
concluiionem in propria materia loann. Ba
pt eTe:preiudici;,& hoc idem tradiditBal.
pcifta Afiniuscumulans DD.ex quibuscom
munis eft, vr vereanni too requiruntur in z.
ind.conf.180. j.par.& ficut noncreditur afhb.tud. Praxis q.97-quoddebeanc deponere 57 fertioni patris, vel matris contra filia in ccJ* ceftes de atibus particularibus eti n inftamento ad cext.in l.neque alfeuerac10C.de
terrogaci, qui necefario cdudant filiarioprob. in 1. fin. in fi ff.eod.tit.1. 1
fiquis in fi
nem. non ac quod poffinc fieri caufa pietane if. de Carb.edic.in cap. per tuas de prob*
tis.velex alia,& fine a&us,qui poflint cpeBar.& Scribentes communiter in d.i. fili difinimus if.de his, qui fane fui,vel alien.iur. q.a
tere pluribus eciam n ipfis filijs,& in fpecie
cractat deillius prxiudicio, ita pariter qucirca educacionem,laacionem,hxredis infticution,& fimilia.Ruin.in d.conf. j .nu. 4.
do traatur de prxiudicio tertij, & fecunda
hoc pofunt concordari opiniones centium
V0I.5.& tj> propterea n fufcit, probation
ctrarium, ve feilicee in benefici rilij quoad
fecerit latare filium,vcl alimentauit.Alex.
eonf.7+. vol.i. Iaf. in d.conf. i 2. 4. vol. col. fin.
ipfum parr bene infticucio procedat,fed mi
nime refpectu tertijqcquid dixenne moder
cumult deci (iones eefldode cmuni. Petra
ibi n.42 i .41 .& 4 j. Et circa educa cion eft
ni,& ob id DD.dixerunc,quod male applica
uert doc.hoc de inftitutione ad tracta tum,
tex.in c.tranfmiif,qui fil. fine leg. Et q> depo
quia non eft infticucio, qux probationem fananc de adibus particularibus non interro
gad Ruin.in d. conf. 5; 2. vol.j. Petra ibid.nu. j8ciat, fed qualitas nominations, qu fi iola fa
a a ptre, non autem ab vrroq parenc mi
375 .& circa infticucion Nada in confiai,
nime probat, nec inducit quafi pofeffion fe
quod & fi cerouertatur non pt habere per
cund veriorem opinion, & magis commit
veros iuris trminos dubirati'.n,nam cmu
nem.vt latius per Nadam in confil.473.no.
nis eft opinio, vt dixi,q> fola nomioacio non
Z4. qui idem dicit in traftatu, fequitur Pe
fufficiccumq (implex infticucio heredis poftra num. 48. Ergo quo m . do volumus exinfit fieri cam de filio , quam de extraneo, ob
ftitutione,qu in efteetu aliud non importar*
id illa non probat filiationcm- de per fo:
nifi paternam nominationem folam : volu
eumq. fola non fufficiat , & effet in patris
mus inquam inducere ex hoc probationem
arbitrio conftituere fibi filium, qui alias
5) non (, & facer legitimum de illegiti
filiationis calem , qux cransferac onus pro
bandi in aduerfarium , qux latius explicar
me, propeerea nec hxredis inftitutio conDec. in confiiez. Eritbene ex hocindua
fticuet filium inquafi poifeffione, quia noru
probat filiationcm , de quo per Abb. & Prxaliqualis prxfumptio fed non talis, qux fufficere habeat io ordinario udicio in decifopof.in d. cap. per tuas de prob. Iaf.in herra
re in fine, . de ceft. Ruin, fupra allegatus
rijs,& in his, qux func magni prxiudicij , vC
in conf 63. vol. 2. qu fequitur Cefal. in conf.
eft pecicio hxredicatis , & vendicatio bono
593.n-i6.nec eft differentia inter hanc cclu
rum in prxiudicium agnati , qui alias habec
fionem,& aliam communiter traditam,q> ex
lege intentionem fundatam plene, vt infra
54 eo, q> pacer nominee fili legieimum, quod S 9 traabimusfficuc dicimus,j> fencencia laca
non propter hoc eft probata lgitimits, vt
in caufa alimentor pro filio, n prxiudicac
per Cxfal. vbi fupra Parif.in conf. 80. 2. par.
patri, nifi quo ad quale quale prxiudici, vt
poft doft.in d.i. eque profelio, & id voluit
per Bart, in 1. fi quis liberis $. fi qui ex his
dicere Bar.fubftantialiter in l.z.j.lt per
ff.de lib agnofc. quod tarnen non transfert
55 trariff de lib. agnofc. vt nominacio /pbec
onus probandi in paerem.feddeeruiee illud
quadoid,fuperquo nominacur cueniat foli 60 quale quale prxiudicium in pari caufa, fed
filio, non aut extraneo, vt eft ex hxredatio,
in pari probatione,vt tunc feratur fentencia
pro eo, quomilicac illud quale quale prx
vel emancipatio fecundum eum.igitur toca
vis confiftit,fi extraneus poteft hres infticui
iudici glof.nocab.& communiter approba
iuxca cexc.in l.excraneum C.de hxr.iait.&fi
ca m l.fi duo pacroni vcr.habitur um rf.de
iur.

Gonfilium
iur.iur. vbi Bal. netabilieer cumult Dccioaes ad propouum. Nada in d. conf. 473.
num.p.quam concl.ni falln fundac irrefragabilirer tcx.in cap. per cuas qui fil. fine le
git, in cafa longe fortiori, nam ibi concurre
bac iura men: um pacris, & certificar i in vi
ta delegicimicate, coneurrebat nominacio,
& infticurio in reftamento , & decerminac
texc. quod hxc non fufficianc, fed opus fute
probacione affidaeionis prxcedcncis, & fic
Matrimoni j,& loquitur ille tex.in Filio prtendence pacernam hxreditacem , & idemmet text, refpondet ad text, in d.cap.eranimifle eod. tit. vbi ex affereiooe paterna Sc
materna probacur , quem non eile Filium_
dicitenim text.quod loquicur ilia decree, in
cam di ffi mil i, nam ibi folaeducacio concurrebat, propcerea ftacur affercioni paternx,
& macera 2.
61 Sic paricer fama minime erit confiderationis,fi certes non depofucrint de ea formiter, quibus audierunc, ex qua caufa traxie
originem eciam non interrogad > & quod
maior i parte, & c alijs requificis, ita quod
fi habueric orcura perfonis non fide dignis,
vcl abeadem parce , proculdubio nuJlam fidem faciec talis probacio ex tradit is per Innoc.in cap.qualitec, & quando exera de accuCin cap. veniens de verb.fignif.Bar.in l.de
ninoreif. tormencaff.de quxft.mulea Petra
ad propoficum ibi num.443. & feq.&" quouiam habuic originem parre.quod minime
probec nocabiliter Ang.in I. eaquidem col.
H-verfic. ad quincam quxftionem.Vnde>&
quibus . de accufac.in quo quxfo aduercatur ad duo notabilia , vnum eft, quod in cafum.in quem probatio famx effet accendenda dt bene tunc effe certes omni exceptions
maiorcs , poftquam tradatur de prxftando
fidem probationi tarn priuegiace Iaf.in re
pecicione text.in l.admonendi col. 108. verf.
confirmo , quia quociefeunque ff.de iur. iur.
Dec.in conf. 105. col. 2. quod didum dicic ef
fe ftupendum,Aym.in conf.149. num. 14: vbi
ctiam tradit, quod certes debent reddere rationem defama etiam non interrogan authoritate Innocin cap. cum oporteat,de ac
/. Dec. in cap. 1. col. 1. de appell.idem quod
debent effe omni exce peione maiores firmac
Afin.in loco prallegaco 1 34.& quod pro
pcerea fecundum communem opinion de
bet hoc articulad feilicet certes effe omni
execptione maiorcs, & hoc probari, qui adducit Dec.Socc.Purprj.Zuccar.AIciat.Marfil.Iacob.Parif.& alios, debentq; etiam depo
nere de tempore, n fi effet fama, orta poft
litem motam, non d>:feruirec,& fic in dubio 1
pumuuivlarc cgeac Petra queft. 1 n.379.

III.

27

Altem vero magis notabile eft.quod qui

do priupponiciir macrimoni Clandeftin
conrrad, oportet famam originem fcripfife ab ead parce & confequenrer nullius eil
morr.ci.i ta elegancer confiderac Nada in d.
47 ). poft n.iS.nam fifadfuicocculc,
& calicer ifnprobabile, quod propcerea, ve
infra dicctur.Canoncs prohibuert hf ma
trimonia, ergo originem traxit fama ab eifdem parcibus , vel altera ipfarum & une
dum originem validam-reftes non dant, mi
litar illa regula fecundum Nadam,quod va
n voces populi non funr audiend ad texc.
inl.decurionum C.de pcenis.
61. omnia de nominatione , eradaru &
fama, ve confticuanc in quafi poffefione ha
ben: loc in maiore, non auc in infante, c
infans non pofir naneifei poffeflonem.ang.
text.noc.in l.quuis tf.infansff. de acqu.poff.
JDD.cmunicer in l.i.jf adipifcrmur per il lt
tex.eod.cit. ica nocabiliter ad propofic per
hc tradit Parif.in d.conf.i i.nu.ai.vol.a. St
propterea opus eft, vt crefeat in cate cum
ccinuatione cractacus,& nominacionis,nec
et cune probacio perfeda, fed taneum pr3fumpciua aduerfusquam femper admiccicur
probacio in concrarium ex craditis per Bai
in d. 1 . neq ; n a tur ales, vbi cteri feribences.
Hc que di xi mus in rill a tione mulco for
tius procedan: in probatione filiarionis le
gitime ex fupra cfideratis,n c educacio,
alimencaeio, cradacus, & (imilia paffunc ica <
cpecere filio nacurali, fcuc legitimo, propcerea vis non et facienda , in prxdidis , Sc
4eric cune probatio dubia, qux non releuabic
ad cex. in cap.in prxiencia de prob.c vulg.
& fupra addudx fucrunc deciliones in pro
prio cafu,& ex his potuit habere orcum.fallax fama,n videndo certes, hxc, & fimilia de
facili fe deeeperunt in depoiitione legitim
<5filiationis,& propterea oportec certes deponere de adibus particularibus filio legiti
mo tantum,& non alijs perfonis conuenientibus,& hoc etiam non interrogad, quia fumus in his , qux fen fu corporali immediate
non percipiuntur, fed iudicio inceledus,ica
refpondit Ruin, ind.conf.52. vol. 5. c alijs
cumulacis per Peer,vbi fupra n. 375. & ante
n.320. & fupra firmauimus n futficereprobacionem fimplicem cradacus nominatio
ns, & fame,fed q> vti filius legitimus fuie,fic
nominatus,& cradacus. S calis erac fama, ve
p Peer nu.465.8c hic.&fi certes deponcno
poffunc dicere verum, cum refpedu macris
fic hoc impoflibile,fi illa in parcu deceffir,re
fpedu vero part is n pofsc deponerede adibus parcicularibus, fi illedeceffiein Reg..
Sicilia in anno 15 6. Sc D.Maria adrix orea

fuie

zS

Ioannis Fran ;iici de Ponte

fuit in anno i ji.in hifcc Rcgnis Hyfpaiv',

& hic educara, itaq; in morte patns abfentis erat illa annorum circiter trium, & par
plus,vnde alius tradatus non potuit adele,
nifi ladationis*& parueducationis,qui nul
litis etfe confiderationis, fuit fatis demonitratum ,& fi telles hoc depount ex nominatione parris, tune non eft infiftend in
didis ipforum.fed innominatione,& ex hoc
pariter non eft vis facienda ia probationer
famx.cumq; fimus in infanthin matrimonio
clandeftino quod infra latius fundabitur, n
adeft nominatiodireda ad fillationem probandam, fed iricidenter propter aliud tam_#
in indicio, quam extra, proprerca non eft in
dubium refricandumex prxallegacis quod
ex prxdidts minime appareat probata quail
pofleifionem legitimitatis.
. Ec licet pater patierit fe declaran tutorem filiar, & vti talis reu perauerit bona ma
terna, tam nihil hoc ad legitimitatem, im
tutela e> adus contrarius,quod non habeac
illam in poteftate.cum fit vis,& poteftas in
capite libero ex regula iuris , & fi pater ha*
bebat filiam in poteftate , non opus erat tu
tela , & in fado benerefponfum eft fiatuto
Bifcaix,quod nec feruatum fuit,poftquam_
non fuit prxftita cautio per illud rcqtiifita.
Ecrecuperacio bonorum maternorumnon
6facit ad cafum, fiquidem non exiflente tunc
alia filia legitima , ipfa tanquam naturalis
erat legitima fucceditrix ab inteftato in vni
uerfali hreditate iuxn text,in j.nouifllme.
vbi glof. & Scribentes Inftit. ad Senat, conf.
Orficin . qua CIL vbi gl of. Doctores, & prcipue Sal. . eod.in 1. hac parte ft vnde cogn.
adeo quod non erat m iudicio facienda vis
in legkimitate, fedfutficiebat de filiation--
cftare, hue legitima, fiue naturali,maxime
in cafu ifto,in quo vti hagres profequitur iudicium maternum * & tradatur de exequutione fenteneix latx,& quoniam non principalicer , fed incidenter, non plene, fed fuaimaeim eft cognitum de filiatione vt hic ien
7Centia defuper lata non priudicat,ita quod
poftea principaliter, & in iudicio plenario
poteft cognofci deea glof.notab.in l.i.C.de
ordine cognit.vel quado.vc dixi, potuit ferri
fententia abfque cognitione legitimitatis,
ibidem glof.tex.eft in l.a diuo pio jf.fi fuper
rebus, vbi glof. & Doctores ff.de re iud.glof,
& Dodorcsin I. i.C.de ordine md.per ilium
text. bona glof.in cap. i. & ibi communitur
Canoniftx extra de ordine ccgnitionum eft
Cafu in l.pen. vbi pulchra glof. ald.& Scri
bentes rf.de his,qui funt fui,vel alien.iur.id
cafus in 1. fi quis linens ff. meminiffe & $.
folent ft.de lib.agnofci,Sc quod neft difcuf-

Aim , dicic eleganter Bald, nunquam poteft

dici fententialiterdeterminatum in 1. rcccptitia C.de conftit.pecun.hinc fententia in_j
poflefforio ex qua filius tanquam legitimus
eft po ficus in polfeffione bonorum paterno
rum operatur tantum qualequale pxiudicium contra aduerfarium in iudicio petito
rio , non tarnen plenam,j& efHcacem proba*
tionem.vt latius per Nadam in d.co .473.
quern referr, & iequitur Menoch. in d.lib. 6,
prxfumptionum prxfumptione f- num. 43.
68quod qualequale priudicium fecundum la
tius erudita perNadamn operatur tranfia
tionemonens probandi in aducrfarinm,ied
tantum quod in pari caufa in iudicio peti
torio feratur fententia per eo , qui habuic
fententiam in polfefTorio, i m plu* el .-gter
ibi tradidit Naa omnino vidindus,& bene
69fundat,quod &fi commodum fit potfidcre,&
propollcifore iudicandum fit in dubio,tam
hoc non procedit, quando vi s eft in cafu, de
quo agimus cum aguato proximiore.qui ha
bet fuam inrentionem fundatamin proprie*
tate,proceditcnim regula ilia, quod conuctus , & pofefor debet vincere eo iuret, quo
poftcirores vincere folent, dum ador fuanu*
actionem non fundauir,fcd agnato exilente
claro, & indubitato fuccellurr, tunc nihil
deferuit pofteffio alterius.maximedum non
eft reus.nec ador, nec eft polfetfar hxredita
eis fc bonorum de quibus agitur nam rundattunc agnatus dominium, quod prxualce
poifcuioni, ex prxallegatis, & quxfo aduertatunfi fententia in poftefiorio non prxiudicar, nec transfert anus probandi in aduerfari, quanto minus poterunt tertio prxiudicare adus paterni,vt funt nominacio, trada
tus,& fimilia,qux omnia in fraudem fuccefforis machinan potuerunt, &fi fenttia,qu
7ononeft direda fuper filiatione,fed fuper aliquo iudicio poifelforio , vel fuper prxftatio*
nealimentorum, vel recuperatioae bonor,
etiam quod fit fundata fuper filiatione, non
facie prxiudici um ter tio,nec in iudicio prin
cipali ipfius filiationis,)fed folum quo ad cafum illum fecund Bar.& Alber.in d.i. Ii quis
liberis j.fi vel parens flf.de lib.agnofc. per
illum text.Couarr.prad.quxft.c.4-nu.8. con
gerit decifionesji fequitur Men. lib..prx*
fu m pe. prx fu m p. 5 ..4. poft Petra vbi fupra n.4j7.MalcardusfequdoNadiin pralleg. conf. in prxdido tradatu de probac.
concl.79+ gitur quomodo fimplex trada
tus,nominacio,& im Jia, volumusquod hibet vires plufqu fentcia, vt poffint tertio
maxime piudici parere:& fi id,q> dicitur in
7 1 fententia filiationis vt faciat ius quo ad oes
o jpceditin fentecia legitimitatis lata ioter
paucm

Confilium

III.

24

Patrem & Flium ex deeifione Innoc. fupra 76ceftamto C.de teftam.manum.j& quoniam
allegac3,& aliorum, quodproconftti tradi
adfinem redarguendi de falfo petitur exhidir Mafcardus vbi fupra quanto magis null
bitio non folum originalis,fed ctiam protoporcrunc parre priudicium prasdidi adus
colli , tenetur tunc pars exhibere, alias nul
nominacionis, tradarus, & famas ab eifdem
lius erit fidei fcriptura prxfencaca Bar. Bal.
orts& propcerea idem Mafcardus tradidit,
Ang. Paul.dc Ca!tr.& communicer Scriben7iquod ornnes ifti aus imporcabunt priudi
ces in I. fin. per ilium text. C.de fid.inftrum.
cium eidem nominanti, & tradanti,ac eius
& proprie in fcriptura teftamenti facitdecihacredibus , non autem pranudicium tercio ,
fionem Capic.num.40.8c text.ille, ac Dodovc in conclufione 789.HU. 36. qui allegar Nares loquuntur in cam longe fortiori videli
ftam alios cumulancem > habemus enim t
cet in fcriptura, feu copia authentica relida
tulos, Sc cam rubrum , quam nigrum . res
in aftis , hor quanto magis militabunc hate
inter alios actas, vel iudicacas alijs non no- 77in cafu,de quo agimus, vbi tradamus de co
cere,& in tit.C. quibus res iudicata non no
pia extrada parte non citata abfque udicis
te, & ideo in 1.2. eiufdem ciculi ponicur
mandato, im tranflita abfque alia colla73 regula , quod ficucres inter alios iudicata-,
cione , & partis citatione, & fit diredo pro
non arcrc emolumencum his , qui in iudiprobations iudicij.de quo tradamus, in quo
omnes Dodores in aurh.fi quis in aliquo do
cio non interfuerunc ita pariter pm'udicium non poteft irrogare,& propterea text,
cumento C. deedendo tradiderunt fcripturam talem nullius e(Te fidei , nec confiderainj. cum quiritur cum feq. ff. de re iud. recionis,& in fcriptura faciente mencineme
quiric idemtitatem rerum perfonarum , ac
matrimonii in cafu fortiori loquutus fuie
eundem agendi modum,igicur multo magis
hzc procedunt vbi non tradamus de fentibi Bald.communiter fequutus.
Sic pariter antequam vlterius trTeamus
tijs,non de acribus iudicialibus ad hoc direvis non eft facienda in hac caufa in omnibus
is , & principali ter propter hoc fadis,non
de atibus celebratis parte pratfence:non de 78IS aflertis probationibus, feu examine ceftium procur :tis,Si fadis ad aliutn rmem_j,
intereffe inter Patrem, & Filium,fed de prxin alijs iudicijsc perfonis peni tus, & prorludicio tertij, Se tandem tradamus cum in
fus diuerlis, vel in examine fado parte con
fante, cui mater poft ortum non fuperuixit,
traria n exirtence,ac nemine citato.vt fuit
nec qu/'dem tporis momento, ac pacer abin petitione declarationis tuteU- eft enjm_
fens poil triennium deceifit,vt (icomnis era
hoc regulare, quodtalia ada non nocent,
acus;omnis nominatio,& omnis fama quo
quando nec etiam fententia noceret,iuxca
ad matrero ft faifa : & quo ad patrem non..
iure deponi de tradatu,nominatione
magiftralemdodrinam Bar. communicer re
ceptam in l.z.$. i.flf. vi bonorum rapt.ex fu
aur fama, quae in prxdia irate non conuepra fundatum eft fententiam cum vno circa
niac eciam naturali ex prxalleg. & remanee
legitimitatem altcrinon priuiicare.Sc dif<*
fola hxredis inftitucio cuius fatis,fuperq eft
ferre a fententia filiationis , imo fententia-,
Te(ponfum:quz nec fola fufficit, & rurfus d
filiationis tunc prxiudicabit , quando fuper
74patri alia foboles non fuper erat tempore-*
mortis, legi tima fucceditrix erat in eius bo
hoc principaliter eft lata, non autem quan
nis Jiberis ex teftamento eius filia naturalis
do incidenter ad alium finem, de ea eft tradacum,ica quod fententia poftea,qu fequi*
ad text.in auth, licet C.de natur.liber.& vnde fumitur in auth. quibus modis nat. effic.
tur,non eft fuper hoc fed fuper eo,quod pria
fui $. fi vero filjj, & J)'. fi quis autem, & quid
cipaliter eft peticum; rurfus quoniam eft la
ta contra abfentem , vel contumacem , vel
inter erat eius, vel nocarij nominare, & ho
parte non ci tata, nec fententia, ne adi prnorare ea vei legitimam,& fie &fi effet aus
iudicabunt fecundum Bar. vbi fupra, Sc comprobans filiacionem fecundum opinionem_
muniter Canonifta: in c. caufam qua: 11 pri
aliquorum nonprobabic legitimitat, quod
mo de ceftibus: prxterea nec praeiudicabunc
quxfo ponderetur, & aduerfum ceftamtum
ada, quando fumari eft cognicum.vel proin fado funr addufta multa, ex quibus patee
bationes non funt receptx, iuris ordinefernullam elTe adhibendam fid fcriptura: uaco , vc in informacione delationis tutelar
encacxcprxfupponimus enim per infpediohie, & in alijs , & hoc eciam inter eafdenu*
fcriptura: originalis apparere non,taliparces, & fi inter diuerfas quando principater fadum,fed illam elfe vitiatam,& falficalicer.&formicern in fraudem,8c incidcer
7Jtam,& negatiua probatur perinfpedionem
fumari , vc hic facienc aliquale prsiudifcriptura: ad text.in l.titiac textores ff.deleg.
ium, fi telles non poflunc icerum examinaprimo vbi Bart.idem Bar.in 1. fin. C.de rebus
rij alias fibi impuce tur Bar. cicer fequutus
crcd.ald .in Liuftum C.de edend.in l.cum-
Ci
ml.

Io.Etarlcici de Ponte
79nl.admoncndt fl\de iur. iura.n.45.q> ad qua
le quale pranudicium &(i Bare, ibt voluerie
impurcare femiplenam, probationem,cam
alrj voluerunt concrarium,quod facieequalem quakm fidem.quod enc minus femiplena prubacione, vt per glof. . Ruin. Alb.
Alex. & Imol. refere, & fequitur Ia.ibidem
num.242.de communi teftatur. Couarr. cumulans decifiones prad..cap.i -poft num.
4-& tandem qui cum Bart tenuerunt declarauerunt hoc tarnen proceder in perfonis
diueriis,fed iusconnexum rubentibusi& n
alicer ica FeJyn. in d.cap.caufam quar ante_
numerum 18. authoritate Bai. & Ang.in d.i.
a.C.de edendo,nec dixit onri femiplenam_
probationem, fed tntum prfumpcionem_
f ratio connexitatis interuenit,qua> conne
ctas nulla pote it confiderari in cafu.de quo
agimus, poftquam omnia ilia indicia fuer t
inftituta fuper diuerfis bonis contra diutrfas perfonas,& quod termint omnem difpi
tationem eft quod ilia Iudicia fuerunc fuper
petitione bonoru maternorum ex linea ma
terna fpedantium in qua nil commune Don
Alonfus nullum ius poterat pretendere , &
etiamvei natura is poterat D. Maria obtinere ex prarallegatis .
" Quo vero ad qualitatem tedium , & ad
probaciones in contrarium facias per Don_.
Alonfum prarfumptiones, & conieduras,tra
dabimus de eis infra in articulo feqnti circa
prxtenfam probationem partis, circa proprietatem Matrimonii fiquidem demonltrabitur teftibus nulla cflc fidem adhibendam
itanreipforum variecace,conerarietare,falfitatc, ac ipforum qualitate particulari , '&
rurfos demonflrabimus famam coutrariam,
tradatum contrarium; reputationem ccra
riam, probations, prxlumptiones, & conieduras taliter contrarias , vtomnino nulla_
fit habenda ratio de addudis , & prartenfis
per parcem,poftquam omnes doctores vnanimiter firmaucrunt conclufionem.quod tra
datus,nominaeio,fama,& iimilia debent effe talia , quod nil habeant in contrarium_, ,
nam alias cum fine probationes praefumpeiuz,8c vna przfumpcio tollat aliam, tunc nul
Solius erunt confideracionis. Bald. in d.l.neqne
natales , vbi communicer feribentes cumu
lt Felyn.deci Hones in d. cap. per tuas num.
n.ver.quinto nota de probac.& dum de tra8 idatu loquuti fuerunt , dixerunr.quod debet
ife nitidus taliter , quod nih 1 fit in contra
rium, vt per Petram * fxipra ante numer
824S3.& generaliter,vtid,c|uoddicitur fecundum tences contrariam opinionem.vt quafi polleffio transfrant onus probandi in aderfarium incelligacur , qnando non adfunc

prfumptioncs concrarix.ate eumulf pred i et 1 s loannes aptifta Afinius, vbi fupra^,

in 146.
Realfumemus ig'Cur defedus prxfumptior.um , qu.t cx aducri. addueuntur pro
probatione qua poTeonis niutionis , Sc
legicimicatts .
Sunt actus parte abfente,funt incideneer,
de non principal 'ter ai h >c, fumus>in infill*
tiqui non acquirit po(feffionem,non poceft
elle tractatus , qui que pnncipaliter non_*
conueniat, etiam nacuralt/cradacur de prxiudicio tertij.de bonis reftitutioni fubiedis
& non inter Patrem,& Filium.fe ipfius hxredes: fumus in adorenon in reo:in eo, qui
peeit,& non poffidet, & tandem in fadi qua
itate,qnod fama non poeeft iuuare,vel quia
ort um rtabuic poft litem , mucare, vc infra_
confiderabirur , vel quia ab e idem parte-
flanee Clandeftinitate Matrtm mij, vel quia
qualieas reftium earn non probat, vc iuro
reperitur ftatutum , quia d bene elfe omni
exceptione maiores , & hoc probari, cumq;
in vno quoque caiu przdidorum lit fundatum przfumptiuas partis probation.es non
prodeiTe.propcereaconcludenduin ent habe
rc intentionem fundaram D. Alonfum in
fiio indubitato gradu nulla exilente exaduerfo legitima, & fufncienci probatione, vc
in fequenti articulo & refpondebimus tefta
meneo auix, & prxteniis probitionjbus fadiscam perdictum D. Alonfum de Muxica,
quam per partem aduerfam in lite cum Petro Sanz de ahedo .
Quo ad probationem Matrimonii, in quo
tota vis conflftir, pars infra fenpta in fado
adducit nominationem per icripruras fa
das per !).Aloifium& per D. Mariamjada,
feu atteftationes in alys iudicijs per telles
deponentes de nominatione, reputations,
& habitatione,& fama.im prxrendic adeTe
duos prxeenfos certes de vifu.contradus ma
trimonij , & vltimo in prarfenti indicio ce
rtes de nominatione, cohabicacione, reputationc , & fama , & przfupponendo tradari
hic non de ipfo matrimonio inter coniuges,
fed inter filios , quo ad ipforirm legirimicatem , & incidencer propcer hoc , quod hare
probaeio eric fatis , fuperq; fufHciens,etiam
quod non adefent celtes, qui dc concradv
maerimonii deponerenc.
Paucis verbis poffent hzc omnia abfolut
quando quidem de lure nominatio non iuuat , ada fada in alio iudicio non afficiunr
& probatio in pr.efenti iudicio non eft fufficiens, turn ftantebreuitate cemporis,cohabitationis,& reputacionisper vndecim canturn menfes, turn cciam liante qualitato
tam

Confilium

III.

3*
tarn pmenfar probaticnis, quam teftium_
tet, vtprobentur per teftes de vifu,quarom
vndique reprobata > & hoc quando ex noftri
nia opcime explicar Abb. ibidem fequendo
Hoft.& Butr.ibi requiric quod cempus coha
parte nulla afterrecur in concrarium proba
co i fed poftquam caufa habet cam diluci
bicationis,& traftatus cum fama non folum
matrimonii, fed a ft un m parcicularium fie
das re (iones ad omnia, quxexaduerfo
excogitari pocuerunc,& rurfus habet d. Al
per decemnium, icaq; fola nominatio fecun
fas non folum probaciones contrarias , fed
dum eum cum co.iabitatione per decemni
minime probabit matrimonium en quod
motiiu inexpugnabilia etiam ex partis profit facta in inftrumento,& eriam dote,& haec
bationibus pro dcmonftratione , & conuieft cornmunisvc refert ibi Bucr.& minus du
ctione huius notoria; naturalitatis, propre bitabiliserit cafus,(i nominatio fuerit fafta
rea ditintim loquendo faoiemus infrascri
extra aftum neceifarium,ad matrimonium,
ptas conclufiones non vagando in difpueationibus,& in cumulo doctorum,fed attenta
vt per eum ibi ante num.i j.& ratio eft irrequalitate facti veritacem , & iuftitiam D.
fragabilis, & communis,nam quando verba
Alonfi enucleabimus per veros trminos, & 84unc enunciatiua,& difputatur de validitate
enunciari propcer validitatem actus mec
approbata iuris fundamenta.
bene proba nr,aut propter aliud, & minime,
83 Carrotium huius caufa? , quo cardo tovt idem Brut, tradit, quod per prius dixie
tius negotii dependet,debet efle tex.in cap.
ibi Hoft Ioanns Andr. Anchar. Imol.& faillud de prarfumpt. in quo verum eft tractatis eleganter ibi Felyn.Etcum cex.ibivlcra
ri inter ipfos coniugesde Matrimonio , fed
cohabitationem decern annorum,copulam,
eobene ponderato incafu fuo videndum
& inftrumentum requirat probationem^
erit poftea quid inde Doctores dixeruntin
fpecificam traetacus, & famz,non poteft dicafu noftro quando filius pro fucceflione-
ci , quod deficiente altera iftarum przfum-quzrenda tractt illius probationem qua;
ptionum quod fir probatum matrimonium,
nam probatio furficiat , qua: quaii poffeiuo,
nam cifet hoc contra verba exprefla text.
& quando transfrt onus probationis in-,
aduerfarium , texc.ille przfu^ponic adeffo 85HincInnoc ibi tradidic cohabicationem_,
fe craftatum cum fama non iuuare in iudinominationem ad hoc per fcripturam fe
eio petitoriojVt in illo tex.fecus in pofleiTo-'
cundo factam donationem propter nupcias,
rio,quod Doctores intellexerunc in facto
canquam vxori tertio afportationem annuRecenti , fecus vero antiquo,in quo cafu loli quarto cohabitationem vltra decennium
quutuseft ibi Hoft. & antiquum factum-*
cum copula carnali, quibus non obftantibus
iam
eft fupra demftratum quale fit;& cum'
ecxt.dicit matrimonium non eieprobatum
text.ibi dicat cohabitationem fuifle vltra-.
fed attendi debet fi adeft fama vicinia? : & fi.
decemnium , & dixit non fufficere cum favti vxor fuit illa reputata,& tractata tam_
ma,ergo non eft factum antiquum vltra de->
in ledo , quam in menfa, maxime fi inftrueemnium, fed erit centum annorum, fecunmencum prxditum donationis propter nu
dumcommunem3i recepram opininem-,,
ptias, efet verum, & de falfo non fufpcctum
vel 40. fe . fecundum aliam modernor,
VC mulier allegab it.
quod vtrumq; hie deficit , & etiam in facto
Hjcc difponic ille cexb verbis apertis vt
in illo iudicio petitorio nonfufHciac cohabi
antiquo, an ilia fufficiant, dicit Hofti. quod
totum iudicis arbitrio remittitur fecdum
tatio decemnalis cum copula nominatione,
varias circunftantias,& cum hacdiftinctio& inftrumenco donationis propter nupcias,
ne facti antiqui, & recentis conciliantur di
afporcacione anuli, fet requiritur fama_
cta, & opiniones Doctorum.HincdixicBal.
vici nix ac traftatus, vti mari tus, & vxor,nd
autem quod fimpliciterdeponancteftes de 86quod poffeifio feu quaii matrimonii non_
probatur per verba aifertiua, vel narratiua
cohabitatione, nec de carnali coniunctione,
in l.non Epiftolis colum. fin. C. deprobafed quod vti vir,& vxor.
. Ex ifto text. Doctores ibidem omnes vno
tionibus.
ore dixerunc folam nominationem, folam_
Ratio autem, qua Hoft.cum fuis equacbus mouecur ponderando longam cohabi
cohabitationem : folam famam ; folum intationem eftVjuia non videtur verilimile.vt
ftrumentum:& folum traftatum minime ma
trimonium prarfumptum probare, fed requi
parentes pacerentur, ac tolerarenc, vc ipforum filiam, fed confanguineam ab lpforum
ritur diutina cohabitado ad minus dece m_j
pari, vel inferior! , vc merecrixdecmeretur,
annorum cum fama non folum de marrirho
quz omnia deficiunt in cafu, de quo agimus,
nio,fed etiam de cractatibus matrimonialitarnen quia non adeft cohabitado loga per
bus vna cum al i js adminiculis, & hi traftadecemnium, fed tanturn przfupponicur per
tus particulares vxon conuenientes oporvndecim

Ioannis Fancifci de Ponte

vndecim menfes, m pauciori tempore, vc

alien.iur.Ruin.in cf.conrp.voluiti. j.Iaf.in_#
infra ponderabitur,tum etiam,quia vc infra
d.conf. 106. i . vol. Dec.in conf. 1 3 .colum. j.
demonftrabitur,eft cxactiflime probatum_>
in fi.Felyn.in d. cap. illud 2. colum. in verb.
; quod parentes L>. Manx nolucrunc earn vi& pofito quod nominado non conftituac in
dere,prohibueruntaditumad ipforum doqaafi polTefionc fidicprocedit dictum Bal.
mum, noluerunt illam receptare quod
in alleg.conf.f80. cum omnibus alijsfupra la
cum eis cohabicarer,im paffi fueruncquod
te cumulatis,qui omnes loquuntur in fuccef
ea tanquam vilis , & indigna in diuerfis puforibus prcendencibus fucceflionem,8c trablicis Hofpicijs fe recipereevbipeperic, &
artcibus probare matrimonium prxfumdcceflit,ex quibus procul dubio attenta qua
ptum pro fundanda legicimitate : hare nim,
bet Doctorum opinione ex facti deficiennon important veram matrimonii proba
nda deficit pars in fuo falutari ex concubitu,
1 tionem fed pra-fumpcam,& licet in tex.in c.
& cohabitatione de iure ciuili praefumitur
illud interuencrat cohabitatio vitra decnuatrimonium.fecus vero de Iure cannico*
nium.intrumeurum nominationis,ac donafecundum quod prxfumitur fornicado, .
tionis propter nuptias cum anuli afporta30. quacft.5. nifi fuiTec diutina decern annotione,& tarnen fecundum opinionem Soccirum fed non minori tempore iunctis alijs
ni fufficit refpcu legitimitatis , tract acus
adminiculis iuxta trminos text, in . illud
fpeeificus cum decemnij cohabitatione , reCouarr.dcclarat in epitome 2, par. . num.
pucatione, &fama,ita quod deficit nomina5.vfque ad .Bucr. in 5. nocab. & Imola iu d.
tio, donatio propter nuptias, anuli afporcac.llud.
tio , & diutina habitado vltra decemnium,
t licet Doctores multi tradiderunt mi& text.ille nott inftrumentum donationis
norem requiri probationem , dumfilijhoe
propter nuptias, gsenim reue lauic, q> text,
tractant aduerratur quxfo ad vericaccm_
illerecipiat reftrictionem tancam,dum non
hinc indc difcuflTorum; & ad veram commufumusin antiquis , quod probatio fit difficinem , & reeeptam opinionem, aliud enim_ 8<}lis,non fumus in filiatione,qux de fui natura
eft, quod legitimus declaretur, feu filiusreeft quafi impofibilis proba tionis ad text, in
putetur,quod nemini pranudicat, & hoc voI.Lucius ff.de cond.& demonftrat. & in anci-luerunt dicere Doctores, quod traatur hic
quis intelligitur decifio Ancharani in d.cap.
4e fauore, quod fecus eft inter coniuges, inillud cum fundetur in decifione Innoc. in c.
ter quos tratatur de peccato.ac animas peveniens de verb.fignif. qui loquitur de proriculo , quod per verbum forte tradiditlnbatione fame tant in his.qux excedunt me.
noch d.cap. ex parte de reftit. Spol.& tunc
tquadraginca,vel cencum annorum: fed in
non erit attendenda tarn exacta probacio,
legidmitate,quprobatur ex contractu ma
& aliud eft,quod quis traftec de vendicatiotrimonij>quod lex publice, & palam in facie
ne bonorum in damnum tertij , in prxiudiEcclefi fieri ftatuit, vt fupra latius eft funda
cium agnatorum, & tunc eft alius cafus,in_.
tum,vc fic omnino fit concludendum, quod
quo loq/iendo per refolutiones communes
dum ad legitimicacem fundidam pars opus
doctora m pofuic Socc.illas vei cales in conf.
habec probacione matrimonii fecundu com
8839. vbipoft relatas opiniones communes
muniter fcribentes, & hoc eftfundamtutn
fuluit fecund illas quod filius ad auocand
intentionis,in quo principaliter petitio fun haeredicacem, fe alius defcendens pro legidatur,& in hoc figit pedes & traftatur de tec
timicate probanda debet de infrafcripcis
tij prxiudicio , quod dficience longa cohadocere,& vno dficience non releuac probabitatioiie faltim per decemnium, ac ceffantio ad finem transferendi onus in adte etiam ratione doctorum,quare ex ea ma
uerfarium .
trimonium eft prxfumendum,fed fumus in-.
Primo de diuttua cohabitatione in eadem
cohabitatione vndecim menfium tantum
domo per annos decern.
cum fcandalo parentum vtriufque partis,
Secundo de tractatu.
;
vc infra dicetur, im fuiCjhabitacio occulca
Tercio quod fpecificcnt contractual,
per duos menfes in Madriaga, & quafi fugiQuarto quod itaerantnoti inter vicinosi
tiui infra hoc tempus parencibus eiecH
& notos, quod confuluic late,comprobat,&
nunc in vnum,nunc in alterum locum fe c
cumult Menoch. in conf. 199. num.47. vol.
ferebant,nam primo fteceruncin Madriaga,
a. hinc Ang. in audi, de crien. & femis. in .
& occulce per fpaci duor menfium, vbi ficonfideremus tradit , quodplurarequirunguraturcontractum matrimonium fecundo
tur etiam quando filij hoc tractant : idcni_
Joco in Vermeo per menfem circiter in_
SaJyc. in 1. fi vicinis C. de nupt. & hoc dixit
quojloco D. Aloifia manriques, mater D.
Bald, in d.i. filium ff. de his, qui funt fui, vel
Aloifij non folum noluic receptare filium in
i. ... ' t.f'
propria

Confilium
propria domo fed prohibuit acceffum ad
cm, vecauie filias, perfonas de illius do
mo cum eo cunuerfari , qui propcerea cum
predta D. Maria in publico hofpicio permanfit,& vltimo mandauir, vc vermo exfraftarenc,& prxdtcta D. Maria mal; & iadecencer affociaea ad fuppcllanam locum-*
ipfius parenrum fe conculic, quibus eiecta,
coaca fuie nunc in vno hofpicio pubtico,nc
in altero reciperc,ibiq;infra paueos men
fes peperic , & vi cam cum morte commutauit; quis igicur ex his poterie iudicare in
terceffiffe matrimonium aliquod, vt fic cum
habeamus cafum legis in d.cap.illud non lie
ab illius difpofitione recedendum.
90 Rurfus omnia prxdicta de tradatu.cohabieaeione.fama.nominatione, St fimilibus lo
cum habenc in dubio.funtq; prfumptiones
que fecundum omnes feribentes in d.c.illud,
Sc in iocis ordinarijs procedunt alio con cftito,& prineipalicer non dato initio infecto
coneubinatus ftupri,aucadulterij, vt in deci
fione rotx roman e Pauli Emilij varalli nu.
aio.parte i.Menoc.b. 3. prxfumptionuou*
a.prflump.ante num.84.Cefal.conC81.num.
5 6. i . vol. & hoc eradiderune Doores com
muniter in d. cap. illud.quando cohabieatia
habet vieiofum ingreffum,vr cune nihil pro5 ificiat cohabitado diutina, era atus, nomi
nation fimia.ficut in eo,qui Diu Ecclefif
poTedir, ve non prxfumatur pro eo quando
eitat de in crufione, vel alio vitiofo ingreffu,ica Ho(tien.Abb.Butr.& alij, quos conge
rie Fclin. in d.cap.illud nu.i i.verf. j. eft aduerrendum, quod confirmatur ex deeifis per
Dolores in materia ti tul i prxfumpti per
probtionem immemorabilis.vc illa nonde92 ferui i- dato initio infecto Innoc. vbi clarius
Abb. & Doctores in cap. dudum de decimif
Alex.conf46.in fin. i . vol um. Cur.Iun. conli I.
o.in fi.laciifimead propofkum Aym de an
tiquitate temp. 4. par.in cap. incipiente Ma
teria ifta nu. ).Sc 1 f. Cum igitur hic inicium
fuit adu!cerium)& ftuprum, quod lex prxfumit ex nimia feflinantia accefTus D.Aloifyj
ad domum przdix I J.Mari noctis tempo
re infra nouem dies poft mortem viri ante-
prztenfum matrimunium, vt eft in fato la
te probatum , & adulterium, feu ftuprum_
93prnbatur,quando in domo noctis tempore-
iuuenis lubuit aditum. Bart.& Scribentes in
f. defurtis.Canoniftz,& prxcipue Flin,
in cap. przterca de telibus Bald.ir 1. eque
natales . de probat. Sc in I. fia. C.de hxred.
inftir. Sc quando infra annum luctus mulier
fe maritauitiprxfumit lex, quod in vita viri
adulterium cum eodem commiflent , quod
tt i ndubitatuabquoniam nimis feftioancer
,

III.

33
Ang. in jT.fin.in auth. dereftie.& ea,quxparit in vndeeimo mfe poft mortem viri.Baf.
inleg.t.C.de fecund. nupt. idem Bal. in I. libe
rorum ff. de his, qui nor. in fam. Sc ibi Ang.
im6glof.ind.ji hn.quam ibi fequitur Ang.
quod taliter prxfumitur adulcenum, & impudice vixilfe tempore viri, quod eti prziumitur machinarte illius mortem , & ad iddem deciflo Pedamontana 77. in fin. votuit,
quod prxfumptioeft manifefta,& indubitata adulterij non folum in ea,quz infra annu
fe nupfit, fed ea, qux in viduitate parie in_
vndeeimo menfe , ve prfumatur illud idem
cmififfe in vita viri:& Alciat. de przfump.
2. regula 9.prxfump. dixic quod fi eft mulier
fbrnicacrix in viduitate > idem przfumitur
fuiffe in vita viri,& cum vidua committitur
94tuprum I. inter Jiberos /. ftuprum ff. ad U
Iul.de adult. & hoc maxime infra annum luctus ve in d. /.fin. vbi priuatur propter hoc
mulicrlucris nuptialibus , ne acerbas deft*
deret nuptias, vel legitimas nuptias maiori
malo circumueniac , & ibi text.dicic, quod
magna eft fufpicio mulieris, qux non expe
ct ato annofe nupfc , in tantum quod notac
ibi Ang. quod ex fufpitione condemnatur
cumq; lex ibi prxfumar,& fuper prfumpto
9jftatutt,erithxcprxfumptio iuris, & de iure
ad text, in cap. 15. qui fidem cum ibi notatis
de Sponfal.glof in l.fiue poflidetis C. de pro
bat. Canoniflz in cap. 4. de prxfumpt. poft
Bald.in rubrica Clde probat. nec eft mirandum de hac prxfumpt. legis,nam fortior eft
przfumptio de qua in 1. fi quis adulteriu:n_
C. ad leg. lu. de adule.ve qui impetitus fuie
<?6de adulterio, & abfolutus, fi demum eamd
duxerit in vxorem,taliter prius adulterium
prxfumetur, ve dicacur conuictus, & voluerunt ibi Scribentes, quod fit przfumptio viris , & de iure, quod'latius profequitur Menoc.lib.4. przfumpt przfumpt.4(.& factum
hoc inter perfonas nubiles hoc perneceffe-
importat , namquomodo eft credibile pra
cticante proprium adulterium non prceffiffe etiam in vita viri , fi infra nouem dies
poft -viri mortem D. Aloifyus noctis tempo
re ad dorn D.Mariz plunesaccefficcumq;
fic fupra fundatum ex deeifione Innoc. Sc
aliorum , quod nihil eft matrimonio parciculariter deputatum, quod non fitetiam_i
deputatum concubinatui,feu adulterio tarn
circa tractatum , quam cohabita tionem , Sc
m hoc cadit proprie decifio Innoc. vt nulla
fit habenda ratio nomination^ in coiugem,
jzquiafxpe adulteri ad cooperiendum ipfo
rum peccatum, & delictum fic nommaneur,
quod ad propofitum cradidic Dec. in coniii.
46 2. authonca te Innoc. in d,c. ex parce vbi
Abb*

Ioannis Francic de Ponte

34
principaliter conueniunc coneubinatut ex
Abb.Butr. & Imol.poft Bald.in d.l.non igno
prsealicgacis vndc uon fumus folum cafu
rar , propeerea indubitata reddicur conclu
quod neer diuerfus prxfumptiones contra
so , quod dato inicio infecto, vc liante pronas vna toliic alteram i vediximusex reg.
batione adulcerij, & ttupri, cuicooueniunt,
tcvr.ia leg. non lulum ff. dericu nupe. in d.i.
cohabitado, tractatus. Se cartera, quae deputancur matrimonio > & nominationcm lex ioxdiuus ff. de reiht, in integrum, & quod vna
toi I at p. tires p. fui tip .loi . '.vi in j eft va
prarfumic in fraudem ad occulcandum deli
lid , Sc vcnimilior alijs. & ad propoficuin
ctum, quod manifefte comprobac expulfio
in hac materia tradtdic Pan!, ta conf. 10
vrriufquc pareneum, quorum proprium , &
num. 15. m. i .num- 26.c011iil.19. num.84.
naturale eft matrimonio contracto etiam_i
lib. 2. cum alijs cumulai is per Mcnoc lib. 1.
indecencer filios amplecti , & redducere ad
prxfumpc.quxft.30. fed fumus in cal 1:, quod
meliorem vicam : fed quia adulcerium, ftuprarmmptiones quae poffunt importare maprum i Sc concubinacus crane, i non matritn moniuin dato initio adulterij, & tupn.c
monium, propeerea llosexpulcruncproinfic concubinatus importabunt iliud , Se tal*
dedicendum erir probarionem parti non_.
98deferuire,& fcuc prxfumpriotext.in I.milcs
tim non poterit negari,quod pontine adapta
/.defuncto t. ad I. lul.de adule facit cilari_>
ri ad verumque : ergo non coacludunc ,
probant>& licut teites, qm viderunc quenu*
prifumptiones contrarias eractacus , nomi
nacionis > & fa m je , lue dicamus illam ei!e_
per longum tempus pollidere, im qui depq
nunt de dominio alcerius propter poileffionc
prariumptionem iuris, & de iure,fecundum_*
magis comrmincm , fiue dicamus (Te iuris
immemorabilem de pacifica polefionc.
99prxfumpcionem tantum, nam cum (it liquipropter diutinam polUfionem , nihil prodiffima probaeio iuris praefumptio propee
banc data in truiione, viciofo ingrelfu, Sc
rea probation! edie hominis prxfumpta
initio infect o,nec per hoc crunt fall, led iufta credulitate,& prxfumptionedecepci, lie
probario. Bar.conf. 5 8.C0I. . num. 12. in fin.
vol. 2. Berousconf. 90. Gracus con.58. col.
pariter in cafu, de quo agimus.dum viderc
a. vol. 2. late Petra vbifupra quxft.i 1. num.
hos cohabitare inGmul,rcputari , 6c rrauari
381. Riminal. confil. 6 15. 4.V0I. & Parifiusin
vt coniuges, nefcientes radiceov& origine
d.conf. i r .vol . i.confuluic in cafu,quo eil no
infect am , cui haic omnia conueniebant , 8c
minarlo hrrcdis inlh'eutio tractatus repuca
proptcrea, vt dixi, & femper repecam , patio, alimentatio, ac legitimation tradidit,
rences llos eiccerunt, Sc videre nunquam__
quod nihil hxc deferuiunt , quando concur
voluerunt, quod, ni fallor, eft tarn maximae
rir difpoltio tex.ind.l.miles S. defuncto:C
confideracionis, quod concludie indubitanergo hic procedat praefumptio, Sc probaeio
ter exclufionem prxrcnfi matrimonii.
indubieaca adulterij , Sc ftupri cum circumSed quid m hocimmoramur , l vera.
ftantijs de quibus fupra,5 fic prxcedit prx- , eft iuris conclufio , quod dum. iumus fumprio legis , aduerlus quam opponitur de ioitrimonio Clandeftino, cohabieatio nihil
prafumptiorie hominis per craatum, & fioperatur , vt in cap. 1 . vbi Zabar. & cxteri
milia nullo probato ver matrimonio : de
adnotant de eland. defponf.& ex eadem clbet propterea ceder hftc hominis prxfumdeftinieate fama non operatur , quia prxfupcio prarfumptionj legali , hinc Doctores
mitur ab eidem partibus ortum hab liile, vc
loodixcrunt,quod probaeio famx celiac, quan
fupra fundauimus, dc qua clandeftinitaec^*
do adelt aqua particularism fumpeio Granon erit ambigendum , vc infra apparebie
tus in conf.+3.mim.59.volum.2.ficde nomiex probationibus partis : igitur li vlcra de
fectum temporis-pars nullo modo habet conatione quando adelt contraria probaeio fe
cundum Bald.in I. prima Aitern per contrahabitationem, qux importe iuris minifterium, deficit iuridica fama , igitur quid ha
rium ff.de lib.agnofc.l.i.C.quor bonorum.
Cyn.ald.& alij inl.non Epiftolis,& in 1. non
bet? & profeto nil aliud, nifidenominatiomidis . de probat, cum alijs annularis per
nem folam, quam non fufficerc,& nullius ePetram vbi fupra n1un.288.fic ctiam demon
fe confiderationis maxime in facto de recen
racum fuit de tractatu , & alijs , h.rc funt
ci,nullus eft qui dubieet:& aduenaeur qulo
hic d fortiori, quia in cafu tex.in jf.defunito
ad maximam conudcraeioncm, nam man inon fe compatiebant cum prarfumptione ilmonium prarfupponitur ex aduerfo contralius tractatus nomina cio,Iueredis infticutio,
ctum palam publice in l oco Madriagx in fa
legitimacio , repueatio,& alimentario. Et
can Ecclefix in anno 1460. Sc tarnen tam
tarnen hc omnia cedunc illi foli legis prxD. Aloifius prartenfus maritus, quam D.Io,
iumpcioni,& hic cohabicacio,tractatus,.&c
Alonfus mulica, quam eademrnct pars vnus
tera cempatiuntur cum adulterio., Sirque
pro recuperacione docium,& bonorum ma<
ternorum

Confiliura

III.

3f
ternorum D. Maris filii.-alius pro decretanis,fed inftrumeneum docale,ac donationem
tione tutela . Maris port mortem patris,
propter nuptias n probare matrimonium,
& ea dem met pars pro eodem effeftu recupe
quia non principaliter funt facta ad probacionem , & ad conftitutionem matrimonii,
racionis bonorum maternor in anno ijil.
1 5 5 70.& i;8z.articulata fuic,maerimo
fed bene probabunt, quo ad validitatem_
ilium praecenfum quibus cemporibus factum s
actusifecus veroquando contingit difpucari
principaliter de enunciacio , ve ibidem per
crac recens, Sc tarnen non potuit habere cefies , nifi de audicu , & fama, & quam plures
Hoftien.I.And,Anchar.Imol.Bucr.Felin.&
habere debebac de vi fu: igitur quomodo eft
omnes:igitur quid nam pretendere poterie
credendum preceffiffe macrimonium, altpars ex figurt o matrimonio facto per preditam D.Mariam,in quo nominauit D. Lot
quod , & quomodo fi palam, & publice fuie
fium virum,& ab eo peci/c licenciam, vt vaconcratum,mille non aderanc certes.
Ec licec precdacur adefe aliquos in alio
lcret inftituere procuracorem, n enim hoc
eft matrimonium, fed ex hoe actu,& ex hxc
indicio examinacos , qui de vifu deponanc,
aduer tacur ad faum,nam magis detegitur,
enunciatione vulc argui , quod precefferac
Veritas exciufua matrimonii , & falfitas jpmatrimonium , qui actus cum non fie faus
curaca ex aduerfo > & propeerea ordinate
ad hoc, fed ad Iegicimum mandacum conftiprocedamus per ingulas partis probacio
tuendum , propeerea quando effet verus, ni
nes circa prarcn fu m marrimonium.
hil probabi t,dum non cractacur de validi ta
Primo adducitur nominatio facta per D.
re aus.fed cqneingic principaljcer difpuca
Aloiium,dum petijt curacorem ad lices pro
ri de enunciaco.
profequendis litibus cam fuis, quam O. Ma
Sed morcua D.Maria D.AIoyfius tquam
ria: fuppellanzeius vxoris, & fupraderaontutor filie profequueus fuit recuperationem
trac eft hoc nihil impor tare,maxime quod
prediam dotium , & bonorum maternor
prefupponicur eandem D. Mariam pro eifillius in qua conftitntione,feu peticione cudem litibus eundem aflertum curatore m_
tela; fecundo loco fe afferme maricum legiConftituiTe procuratorem , VC fie nullo mo
tim prediebe quon. D.Maria;, & cftituit in
do tali cura opus erac,&fi macrimonium ve
lice predia procuratorem , vti tutor fili,
re interceffifTec , ops non erat mandato D.
qui profequueus fuie iudicium docium, & ad
Maria; vxoris ad bona eius dotalia pecenda,
legitimandam perfonam filia: proexequuliquidem nulla conftituca fpeciali dote cencionefencentia; oporcuiedocere de filiatiofeatur daca fecdo viro omnia in dot data
ne,& fie produxic artculos procurator, &
primo viro Bar. & DD. in 1. pen.. vxor.ff.
articulauit matrimonium , fuper quibus adfol. ma trim. idem Bar. in fua difpucatione 7.
duxic quinq; certes, qui ranquam examint!
incip.mulier habens amplum pacrimonium:
in anno 1561. &fcperannum poft predi
lace Parif.conf. 34. in princ. j.vol.ampliffime
tum figuratum macrimonium publie , &
Menoc.de prefumpt. lib. 3. prefumpcione 6.
palam, vc prefupponitur contractant, debe3 cumq.marieus fit dominus ad text.in l.dobanc deponere de vifu,& eamen quatuor ex
ce ancillam C. de reiuend.in 1. &fi dotis, &
eis fimplicieer depofuerunc abfque reddiin I. in rebus C.de iure doeium,im in bonis
cione caufa: feieneiac , quod fciunc, quod D.
104 parafernalibusmaritus dicitur legicimus
Aloyfius,& D.Maria macrimonium concraxerunc, & cenuert pro ipforum filia prediprocurator vxoris ad cexcin l.fin.C.de pact,
conuen.ar.in l.maritus C.de procur.decla
am D. Mariam bucronam , teftis enim de
ce in conf.j 21. Vnde vel ex mandato aflerco I o<bec reddere caufam feientise fui dii inter. rogacus , ac eciam non interrogatus in his,
probacur non procelfifle ver matrimoni,
vel dicemus mandaeum falfo compofitum
qua: percipiuncnr iudicio incellecus ad t ex.
ex his, qua: in fato fuper hoc annotantur, &
in 1. folam, vbi glof. & DD. communiter C.
illis rtantibus, falfitas augetur,& confirmade ceftibus Canonifta: in cap. cum caufam_i
lo. I. extra de teftibus, & debenc deponere*
tur ex preallegatis poftquam non deferuiede loco,& temporecFelin vbi fupra num.4].
bac mandacum , nullum ius mulier habebac,
fpecul.in tit.de tefte in if. iam de incerroga& omnia erant mariti,3 tandem eft confe15 fio,fe nominatio extra iudicium emifla_,
Corijs num.io.Bald.ini. Lucius ff*. dehis,qut
noc.infam.num.jf.Io.Andr.in cap. ex cenore
propter aliud, quas nullius eft confederatio
de ceft.vbi Abb. in quibus tanquam vulgarins ex communi Woftrina Bart, in leg. 2. $.
bus non eft infiftendum,hic locus eft de fubi.ff.de lib.agnofc.cum latius fupra allegacis.
btli DD. communiter in d. cap. illudde
ftantia , poftquam fi matrimonium fuie in-
Ecdefia publice non eft clandeftinum , & fi
prefumpt. per ilium tex.cradiderunc non fo
fuie in domo concradicic ceftibus,qui dicun
lum nominacioacm non cflc confideracioinfieele-

Ioannis Francici de Ponte

in Ecclefia:fi fuit publicum in facie Ecdefix
requiric vnam fpeciem probat ionis , & fi in
domo , vel Clandellin , aliam , vc infra de
monftrabimus , & vna eft valida, & altera.*
oon,& rurus cempus eft de fubftantia, naai
fi fuit noctis tempore infurgit vna iuris difpofitio, fi fuit de die, alia, vt infra fundabitur, rurfus efle contratum matrimonium_
poteft feire teftis,quia vidic,& poteft etiam '
. percipere iudico intelleus ex tractatu , &
alijs , vnde omni iure maxime interrogati
telles debebant deponere de caufa feienti ac de loco, & tempore , & dum in pre
dicis deficiunt ipforum depofitiones fecundum DD. przdictos nullius funt proba
tions.
Quintus teftis prxdiz informations eft
Martinus Abb, de Garagiue, qui deponit, p
fcit,& vidit matrimonium contractual in fa
cie Ecclefia: , qui teftis contradicit primo
cum depofitione Achoe gomes dellacorro
teftis parcis.qui prxfupponic,macrimonium
contractum noctis tempore, item contradi
citalijs teftibusin hoc iudicio examinacis
de faina, Sc auditu,dicentibus matrimonium
contractum in domo Madriagx ob qu dicic
fpeculator , quod nulla F. des eft ei adhibenda in tit.de teile fub rubrica, quae fides fit teftibus adhibenda, vb; in fua magiftrali diftin
7, & quando. vnus teftis alceri contra
dicit tunc propter paritatem probationis
ifti collidunt fe ad inuiccm , & res remanec
in obfeuro, vt traditur in cap. in Uteris do
probat. & in cap. licet caufam in fine cod.
tit. in 1. cum de state ft", de probat. & fi con
tradicit pluribus remanec falfus, vt in locis
prxallegatis .
xo8 Item conuincitur/alfitas per librum cu
rar prxdi&i loci Madriaghx , qui depofuic
confecifle librum ab annis 50. in qo de (cri
pta funt omnia matrimonia contracta i ru
illa Ecclefia , & in eo non apparere prxdi, tum prxtenfum matrimo .ium,de quo agimus , & probatio per infpecbonem. libri ,
feu regeftri,eft plena,cerca, & euidens iuxca.
regulam eex.in d.l.Ti cix textores cum fupra
allegatis .
109 Preterea i fte teftis eft coniuna perfona
D.Mari a triis in tertio gradu,vt ipfemec
dclart , & nulli dubium, quod conjanguineinoniunt legitimi telles, quando tractatur de honore ad excludendum adulterium,
& euitandum concubinatum:late Alciat.de
prxfump. i.reg.i.prxfumptione nu.4.qui fie
refere iudicatum,& multa ad hoc per Arec.
inconfil.13.
Vlterius ifte teftis fuit procurator, &
agens eiufd partis in lice cum JPecro Sces

de Ahedo fuper hoc mee articulo, vbt ipfo

produxic decern celles ad proband um hoc
matrimonium , &fi pe crac teftis de vi fu,
quare tunc non d jpolui in illo iudicio , vbt
nullum potuit producere teftem , nifi de fa
ma, & auditu,& minime mandatum fufeepif
fet, & cum fuerit procurator, & agens par~
tis apparet affectio , & tanquam tali nulla.*
iiopoteft fides adhiberi , nam dum traatur
direa probatio macrimonij.debenc elfe ce
rtes omni exceptione maiores in cap. I. vbi
glof.& Abb. de confang.& affinic DD.per il
ium tex.in cap. in literis de tefti.Felin.ponic
inter excera priuilegia matrimoni; in rub.
de fponf.j.col. tradens non furficere elfe fini
pliciter tefts idoneos,& prxfertim confanguincos, vel nimis afteionatos, non dicuntur eile idneos telles, fe omni excepeione
maiores, Bart, in 1. admonendi if. de iur. iur.
Alex. & alij,quos lace, & elegancer idem fequens,congerit Dec. in coni. 3 10. latius Caefalus in conf 503.4. vol.num.i6.nec in ifta,
jumateria habet locum probatio fubfidiaria
nec procedit tex.in l. confenfu.C. de repud.
quia negotium de fui natura eft probable*
per pl u. es: Li utr . in . . loco de probac.cu _*
alijs cumulatis per Dec. vbi lupra Soccin.
Iun. in CGnf.8o 2. parte, & procedit hoc non
folum indiflblutione matrimonii, fed etiam
in probationc ipfius ita quod confanguinei
reijciuntur,& debet articulari hxc qualifas
1 1 iquod fint telles omni exceptione maiores,
Si probari Ang. in l.i.jf.6 quis neget ff.quemadmodum teft.aper.nec incereft,quod quilibec priumatur bonus, nam non tarnen opci1 1 jmus,& lie concordancur opiniones aliquorum,vc per Rom. in fuo fing.709.ad folemnitatem matrimonii, & fupra fuie demonllratum hanc elTe communem opinion,& omni
I Hexceptione maiores dicuntur,qui nulla ex
ceptione poflunt repelli glof. in d. cap.in li
teris de confang.& efhnitate.'Barba. Soccin.
Iun. & alij infra nunc allegandi , & hxc eft
communis opinio, de quo late per Pctram_j,
vbi fupra num.509. & apparet ex latillime_
congeftis per Maicardum , licet ipfe ceneac
contrarium ind.tractatu de probat, concluf.
1023. & quanquim Dec. attentauerit limi
tare hoc in matrimonio clandeftino facto
noctis tempore in conf. 1 63. col. 4. & allegar.
Alex, inconfil. 156. 2. vol.aduertatur, quod
Dec. vere non firmat id, quod dicit,nam inquic , potell refponderi , & fic pariter Alex,
im loquitur in matrimonio meticulofo per
uim fao,& ipfe dicit , quod fimilia matri
monia folent fieri clam, & ob id telles ordnarij fufliciunt,&fi rede aduertatur ex eod
Deciohuic ratorurepondecur> & contra.
predi-

Confilium
pr did os tenu it Ale. eonel.r. prfumpc.39. >
Prarcerea fi ifte teftis fuiiTetprxfens contradui matrimoniali , faltim fi volebac deponere in hociudicio, vel in alio recordatus fuiifet de conceftibus , poftquam di
xie , quod, fuie publice contractant in fa
cie Ecclefiae , &4in hac caufa , vel inu
praedia , vbi erat procurator produxiffet, & non telles mendicatos , & procu
rtes de auditu , & fama ; pro quo quaefo
aduertatur ad confiderata per Dodores
in propria materia , vt quando macrimo115 nium prafupponitur publice concradum,
& portea certes plures non examinancur,
fed tantum coniunftae perfonae , quod ca
li cafu probatio talis fuipea erit iudicanda .* eleganter Aretinus in d- confilio 1 3 .co
lon?. 7. ver. praetereacum in matrimonio >
& quod praefumpcio fit , quando praefupponitur matrimonium concradum in faciem Ecclefiae , & celtes plures non exa
minante , idem Aretin. eleganter in conf.
82. coium.2. ver. nifi force obftaret .
1X6 Rurfus in caufa matrimoniali in probacione direda matrimonii contradi , non
autem matrimonij praefumpti debent efle
telles rogati : alias non probanc Specul. in
titulo de cefte $. primo verfic. Item quod
non fuie in tertio cafu fallentiae poll numerum 9 probat text.in cap. noftrates 30.
queftione quinta in ver.inuitacis in leg.nul]um ff. de diuor. vbi glof. late haec omnia_
' eleganter Barbar.confilio 45. primo volum.
c in confilio $4 eodem volum. fequitur De
can, in diclo confilio 310. Soccin. Iun. inj
dio con filio 86. numero 28. libro fecundo
Parif. confilio j7.numero 38.quarto volum.
Cefal. did. confilio $03. numero 15. quarto
volum. quicquid dixericBucr.inc- ex parce
in fin. de fponf. quem fequitur Arecin. itu
fuo confilio 13. nam non fundac didum_
fuum , imo allegac fpeculacorem , & prae
dia iura r quae contrarium probanc , Sr.
1x7 rogicus non praefumieur per Bart.& alios
in leg.fciendum f de verbor.obligac. in leg.
haeredes palam f.'in ceftam.iF.de teftament.
218 Sed non erit poner os in Caelum, dicere quod probacio directa matrimonii non_.
admittitur per telles: in matrimonio ta
rnen nobilium i fed requiritur fcriptura,
& inftrumentum illius , quod poflumus nos
afirmare , fi Bald. hoc dixie in auch.fi qua_
per calumniam in finalibus verbis C. do
Epif. Sc der. fequitur Marfil, in rubr. . do
probat, numero 22 Be Hapert i ca in eadem
ant. dixit , quod inter humiles perfonas
probatur matrimonium per tedesnter ma
gaaecs vero non creditur, nifi feripeurae, &

III.

*7
idem Bald, in rubr. de referipenumera 2.ad
iddem alludens dixie quod ficue collado
19 magni beneficij non poceft probari per
celles non aueem modici, ita etiamdiftinguendum erit in matrimonio , idem cenuic
Mafcar. vbi fupra in conclufione 123. num.
2 2. fie limitando omnia tradita & difculfa
per Dodores argumcexc. in auth. mximos
. de nupt. quae conclu lio habet racionem
ex verifimili , & communi tradacu , vt
nunquam vere fiant matrimonia abquo
fcriptura , cumq; iuec probatio per celles
eilet inuerifimilis propterea non eft ad120 miccenda , & fic refpondecur ad text, in
1. eque C. de nupt. vc procedat in perfonis
humilibus , vel quod matrimonium fubfillat ablque fcriptura > & poffit probari per
inditia abfque dotali inftrumento feilicec
per alias probationes , vel per icripturas
per quas arguarur matrimonium , fe ce
es de iaditijs deponentes , non autem de
ipfo contradu matrimonij , & in pradido
text. non cradacur de probatione matrimo
nij i led de ipfius validirate , quando certum eft confedum illud e(Te abfque inftru
mento, & propterea bene dixit ibi, quod
ad eifentiam matrimonij non requiritur in
ftrumentum , fed fufficit matrimoniuouj
vere concradum t aliud enim eft fi de eo
conftac quomodocunque > & aliud fi ad il
ium probandum admtttuntur certes , poceft
enim deeo confiare muleiplicicer fine in
ftrumento , & abfque eo, quod adfint tees
de ipfo proprio contradu matrimonij depo
nentes iuxta cex.in d.cap.illud de prsfump.
& alia cradica per Dodores circa nominacionem,cradacum,famam,& fimili j;ex quibus arguicur macrimonium , qux bene per
cedes poflunt verificari,& fie procedunc toc
cradica per Dodores in legendo , & confulendo, & verba propria cexc.in d.leg.neque
hxc probanc,& didinguuntidicit enim text,
eque tarnen incerpoficis inftrumentis, iure
concradum matrimonium irritum eft, cum
omiflaquoq; fcriptura, estera hupeiarum
indicia non fine irrita,& fie prasfupponit ve
re contraum matrimonium, quo cafu non
indigemus alia probatione & ficut contra
121 prxfumpcionem iuris, & de iure admitci
tur probatio in contrarium per confeffionem partis in auch.fed iam necefle C.de donat.ante nupc.in leg.fin.ff.qui mecus caufa,
ita in cafu ifto,&fi probacio per cedes fit im
probaca non camen eft praeclufa via alijs
probationibus aequipollencibus in inftrumc
, quae veri tatem abfque tergiuerfacio122 ne demonftrenc, & propterea etiam in ca
fu ; quo non admiccicur coucra praefumD
peionem

Io.Francifci
58
ptionem iuris. & de iure probatio in contrarium , admittitur tarnen probacio in-.
Contrarium per indireum glof. commu*:-,
nirer approbacain dem. prima de probat..
Socc. confilio 242. 2. volum. & confilio 192.
cod; libro fecundo, & hxc in fpecic probat
text, in dia lege neque ibi caetera nuptiarum indicia non funt irrita , & fie non.,
admittit probationem dircam per teftes ,
fed inditia , & hare eft probatio per indire
um, alio modo (ecundum przdiam_*
diftinioncm fuflficie igirur , quod fuper
jpfc contractu matrimonii deficiente ipfo
inftnimento dotali , probatio direa non-,
tdmittitur per teftes inter nobilcs perfonas , fecundum prarfatos authores : vndo>
quatenus pars velit infifterem hoc > & alijs
teftibue, examint is enimin alioiudicio,
quod illi deponant de vifn contractus ma
trimonii, nulla eft illis fides adhibcnda.pratcipue vltra alia, quia non fuerunt telles rogati ad ho, & lex non admitcit ipibrum teItimonium .
Vltimo ad hunc teftem ad hanc prarten fam probationem , Be ad omnia alia inrra_
ponde randa no te tur exacta probatio ra cta_.
ex parte don Aloni per duodeeim teftes
concedes dicentes , quod dum erat iam__
notorium tale matrimonium non fui Ho
contractu m, & videbant don Aloyfium_
vacare reu perarioni bonorum filiar, &iru.
Tita donna Mariar prartcndille illorum recu
pera tionc m t arqua m virum , qui illi dicebant qiK modo talia prartendebat, & in-
iftis fe ingerebat , fi feiebat non prarcefliffe matrimonium aliquod, & de hoc murtnurabant , qui refpondebac, quod ftantibus fuis neccfitatibus, coaus erat pro
curare exaftionem prarditar dotis, fed quod
omnia emendabuntur , & in tuto efienccum
prarftarione cautionis dc reftituendo, pro
vt tandem cum cautione dotem prardiam
recuperauit , & exegic poft mortem donna
Mariar, vti tutor filiar in anno 1562. quo
facta indubitato exiftentecadit prarrenfa_
probatio , nulla eft habenda confideratio
nominationis prartenfa: , & apparent om
nia fimulare concepta , magis quia_>
poft diflolutum matrimonium non poteft
timeri de fufpitione confeffionis,& fi il Li fo]i credatur, quar latius confirmabunturejc
alijs euidentiflimis prfumptionibus nfra_*
adducendis, & ex contrario tra&atu repu
catione,& fama.
Tertio pars adduit aa, Sc probado
res f.1 et as inpetitione bonorum lo. Lopes
de ngulo fpeftantium ad prardictam donna
Manam vti matris hredem in quo iui-

de Ponte
cio adeft nominatio don Aloy C\j tune ruto
ris, fed teftes tres examinan nihil deponunt de matrimonio , liccc runlet art, culatum , fed tantum quod videbant illos face*
re vicam matrimonialem , & quod tcnucrunt pro filia donna Mariam aariccm , 8c
hare probatio eft in anno 1562. horquarfo
dicatur quomodoeft pofiibile, quod hi , &
alij innumeri non depofuiifec de vifu ,
matrimonium paulo ante prceffiffet in-,
faciem Ecclefias , vel vbicunque publico
contractum, & dum i it i deponunt, quod
tenuerunt praedii alerci com uges donna_ <
Mariam pro filia , quomodoeft poffibilo
hoc fcire , & deponere refpectu matris qu
ftatim poft partum deceffic, licet etiam
deponant verbum quidem de legitimitato .
Quarto adducit multas fcripturas faas per prdictum don Aloyfium extract
judicium , in quibus adminiftrando bona-
filie vci illius tutor enunciaciue nominae
fc mari tum quondam donna, Mariar fuppellanar, Sc patrem legitimum donna Mane
Butronar ipfius filiar , quibus fupra late-*
eft refponlum & infra refponfiones , & di
et a doctor um indubicata demonftrabunQuinto adducit teftamencum prdicti D.
Aloy (ij , vbi adeft eadem nominatio , cui
lam fupra fuit late refponfum , & infra-*
confirmabitur , & quid perdebac don Aloyfius quando teftamentum erat verum_
honorare filiam appellando cam legiti
ma m , & fie allerer nata m ex donna Ma
ria coniuge, erat enim illa fu legitima-*
fuccedicrix ex teftamento videbatur nemini priudicium inferre , & vt dixi quarftia
dotorum fuit , fi probatur filiacio , quia__
videtur actus inftitutionis fecundum frequentiam filio competer , & quod fi non-*
effet , talis non fieret , qui cum poffit com-,
petere tarn filio naturali , quam legitimo*
propterea , vc dixi habebunc locum dicta
ta_* i
perferibentes ad probandam filiatienem ,
fed non legitimitatem fed refpeftu nomi-i
nationis vxon's hoc non importable plus.
iuris minifterium , quod fit facta in tefta
mento , quam in alio actu , maxime wo
re mortua , quar per affertionem nullum_
poterat prartendere interefle, & don Aloy
sius fic filiam honorabat nullo fibi ex aflertione prariudiciogenerato .
: 1
Sefto prxfentatur ex aduerfo informado
capta in anno 1570. fuper tcela donna.
Mariar petita per don loan. A Ionium, vbi
articulatur matrimonium , & adducuntur teftes , qui nullatenus dc matrimonio
deponuut,

Confilium
dcponunt , fed fimplicter abfque reddicione caufsfcientis , quod poft mortem donAJoyfij, & donna Maris iuppellans reman*
fit donna Maria bucrona ipforum legitima
lia, quibus exprarallegacis fatis> fuperq;
refponfum apparet , im adeft inter hos
depoficio loannis de artadi $ qui teftis demum declarauit vericacem in hoc iudicio,
poftea examinatus pluries parte citata > de
cuius dido infra traftabimus.
Sed quod claudic in hocos parti , & eft
declaratio fada per don loan. Alonfum
in hoc iudicio fupcr poficionibus prfencatis dicens > quod quicquid egit , & di
xie fuit Yt honorifice , Sc cum maiori re{utatione potuifiet in matrimonium col
ocare prdidam donna Mariam vti legitimam > fed quod verc non fuit , eft
legitima fed naturalis filia don Aloyfij
fratris .
t ne videatur hoc procuratum , fed
nunc declaratum iftius litis $ aduertacur quomodo de veritate huius confeffionis non poteft dubitari > nam eft indubitanter , & pleniffime probatum , quod
cum don loan. Aln fus nuptui tradidit
donna Mariam cum don Ioanne de luyando
ci declarauit , & certiorauit ilium quod
fe nondeciperet circa legitimicatem,quia_
talis non erat > fed naturalis , quod i il.
cantum eil verum , quod peruento hoc ad
notitiam prdii don loannis viri D. Mari maxime conqueftus fuit de prdio D.
Ioanne A Ionio , & fignanter cum licentiato Arientas : quodq. cum occafione li
tis motac fe mouends inter ipfos coniuges > Se Pecrum Sanz de Ahedo vbi pro
bare intendebat legitimitatem D. Marie,
vxoris .
Quodq. hec probado fit iodubitata legantur duo teilet partis , qui hoc affir
mant videlicet Ioannes de Marafquada_
teftis 56. & Matcias dc Gam teftis 58. par
tis &adeft viera hoc plenifllma probatio,
quod per totum tempus , quo permanfit D.
Maria in domo prdii D. loannis Alonft
Tque quo fuit nuptui tradita, Temper fuie
tenta , & reputata naturalis , Sc talem-
effe continuo prsdidus Don Ioannes Alonfus afRrmabat , ex quibus apparet prsdifiam inform ati one m non fol um non afficere, fed ex przdidis contrariom eftdemonftratum .
Settimo prsfenratnr teftamentum D. Aloyfis mariques matris D. Aloyfij patris D.
Maris airici s conditum in anno 1570. in_.
quoferuata forma ftatuti Bifcais exeludie
ipfam abeius hatredicacc t cnominacne*

III.

39
peem legitimam > ad quod danrur dus concludences refponfiones , prima eft, quod
erroneum apparet teftimonium , & cafu
circa hoc conr'etum , poftquam idemdifponit excludendo . Aloyfium > qui prsmortuuserat in anno 1565. & fi pater fuperuiuebat , qui filiam in gradu przeedebat , opus non habebat Donna Aloyfia_#
mater , nec inftituere , nec exheredare
neptem fecunda refponfio eft , nam cunu
tot , & tants fuper naturalitate , .fe legitimitate prscedebant informationes, &
prstenfiones iuftepotcratdubitare Donna
A toy fia auia 1 qued Donna Maris neptis
vti legitima poft illius mortem propofluiffet judicium aliquod fupercius bonis, cumq.
ex ftatuto Biicais cum exprefia exclufione omnes prxcenfiones terminaret , pro
pterea ad euitandas lites , & ponendo fe-
in tuto illam exclufic appellando legiti
mam > quod non paterat nocere , fed iuuare, &fi ver legitima fuiffet, noneftprsfumendum volunte earn abfque caufa ex
heredare > & tandem non effet hoc aliud ,
quam fimplex nominado , & non paterna ,
aut materna.) .
t quod de prsdiis non fit dubitandum , ac quod donna Aloyfia verefeiebac
illam efle naturalem , quodq. Donna Ma
ria fuppellana mater fuit amafia , fe con
cubina prsdii Don Aloyfij fili j , & fie te
ftamentum vel fit erroneum, vel ex cau
fa prsdia legtima nominata aduertatur
ad exahflimam probationem faam , Se.
fupra tadam videlicet , quod dum Don_.
Aloyfius afportauit donna Mariam in lo
cum de Vermeo, vbi habitabat eius ma
ter donna Aloyfia cumfilijs, & tota fami
lia non folum illos renuit recipere inpropriam domum & hofpitari , fed perfuafit , & perfuadere fecit , quod relinqueret illam > quod hoc erat inconueniens >
quodq; fe conferret ad inferuiendum R
gi , minando i 1 1 i , quod exheredare: , &
nihil de ipfius bonis relinqueret , cumq; in
hoc perfeueraret , prohibuit > ne filis ,
perfonsde illius domo cum prsdiftodoo*
Aloyfio pradicam , fe conuerfationem_#
aliquam haberenc,& vti filium inobeditem*
qui luxuriofe viuebae in propriam domuou
recipere reeufauit, & permifit vtdixi,quod
in Hofpitijspublicis cumprdida donnai
Maria in codem loco de Vermeo fe reci
pere t, & fignanter letic primo loco in*
publico Holpitio cuiufdam Francifcs de.
vriate per fpatium dierum quatuor * 8c
fecundo loco ftetit in domo publica ou
iufdam loannis ibaues de arofteghi , vbi
D
permanfie

4o

loannisrran iici de Ponte

permanfit per fpatium dierum viginciquinque, cumq. przdifta donna Aloyfia mater
videbac concinuationem przdiftz D.Aloyfij filij cum pradida D. Maria in ipforum_j
amoi -.bus, - quod in fe reuerci nolebac cogicauic ad h'nem euicandi matrimonium.
velpeiora , eijcere earn przdifto loco de
Vermeo; im tranfmittere illam ad fuppellanam in domum ipfius parent,vt iam hoc
txcquur fuie mandando przdia D. Perro
de muxica , qui ad fuppellanam przdiftam
D. Mariam afportauic afflictam , & lachrimofam, & dicencem , quod de omnibus ipfa
culpam tenebat.in quern locum dum applicauienec eius parentes voluerunc illam reipere,quodmanifefte correfpondec conu
binacui , & excludic matrimonium in tantum, quod fuit illa relifta in domoeniufdam Andrez de barreo , vbi peperit & deceflt .
t addemonflrandum indubitate , quod
erat amafia , & concubina , notetui modus
a (ociara nis, dum ad fuppellanam fuit tradufta,nam cum ea folus przdiftus D.Petrus
accefiit cum fmulo, & quadam muliero
nominata Magdalena de tandalis , nec alia
perfona adfuit, nec illam afociauit , quod
non eft perfuadendum de muliere, & vxorc
perfonz tarn principalis ; & exeadem cau'a non eft credendum, quod parentes D.Ma
riz iplam libenter non recepiTcnt, & honorafltnt.nam aut matrimonium erat conuenis pro vtraque par ce, & tali cafu ab omni
parte fuiflet honorata,& decenter traftata,
aut non erat matrimonium conueniens
faltim alteri ex parcibus , & ab vna, fe al
tera ipfarum fuiflet libenter recepta, accaritiata,& honorata, fed cum non erat vero
matrimonium, fed concubinatos, propterea
ab omnibus fuit eiefta , & in honorata , &
tarn male traftata . Igitur feiebat donna-
Aloyfia , quod nnquam przeeiferat matrimonium,& confequenter quon. D. Maria_
erat naturalis, & cum aflertum matrimo
nium prztendebatur contraftum in Madriagha ante acceflum ad Vermeum,& Suppellanam, & exprzdiftis apparethoc impoffibile, ergo non (olum teftamentum non
effendit , fed ex przdiftisnaturalitarrema.
net vndique demonftrata.
Et dum pars voluit hanc prbatjonenu*
przuenire , & veritatem hanc obumbraro
cum fuis probationibus , placuit Alciffimo,
quod mag is , atque magis ex eifdem probatienibus illa elucefcat,nam dum voluit pre
tendere , quod D. Alyfia mater procurauit
hoc matrimonium , non potie in hoc pro
ducere , nifi teftes de audi tu, & non ab ipfa

D. Aloyfia, & dum voluit producere teftes

quod D.Maria in loco de Vermeo fuit hono
rata ab ipfa D. Aloyfia, ac in propria domo
recepta, non potuit ad hoc adducerc , nifi
paueos telles, qui conuineuntur ex przdifta
pleniflima probatione ex parte D. Alonfi
tarn exacte , & particulariter facta cum_
aflignatione propriorum domorum, fe ho
fpitiorum, inquibus przdifta D. Maria habitauit, quz omnia faifa deteguntur ex fubfquenti probatione circa przteniam aflbciationem Vermeo ad fuppellanam , nam
prztenditur, quod fuit fatis honorifice aflbciataordine przdiftzD. Aloyfiz,& fignter
cum eius fobrinis D. Magdalena, & D. Catherinade Salazar ac cum quadam Marrona, feu duenna nominata Catherina de tor
res, in quibus probationibus funt examinati teRes fuppellanz , aduerfus quod non folum concludenter contrarium eft demonftratum , & fignanter circa aflociationem_
przdiftarum dominarum fobrinarum , fed
per impoffibile eft demonftratum etiam_*
per depofitionem eiufdem D. Catherine de
Salazar monialis profeflz inAlmago, qua:
on lolum negat talcm prztenfam aflociationem , fed dixit illam impoffibilem, poftquam eo tempore tarn ipfa , quam przdifta
donna Magdalena erant infantes minores;
annorum feptem , & in domoprxdiftz D.
Aloyfiz erant tentz cum mximo refpeftu,
cum mximo decore, & inferuitz, &re-.
ueritz.vt ipiarum conditionibus conueniebc , & decebat , ita quod non eft creden
dum , vt ad fimilem affociationem illas deftinaflet, eo mgis, quod in domo przdifta
D.Mari non deerantmatronz , &pedifle ,
quz fatis principales , & fie famuli, qui earn
honorifice aflociare poterant.
Decegitur hzc falfitas clarius ex prztenfa aflociatione Catherinz de torres exordine przdiftz D. Alyfiz , fiquidem probatum eft hanc mulierem fuifle concubinam_
cuiufdam Clerici in eodem loco de Vermeo,
& vti talem concubinam in przdiftum lo
cum fe cbntulifle , ex eo procreaflo
duas filias , erat mulier malz vit , & famz , ob quod non habebat aditum ad do
mum przdiftz D. Aloyfiz, im ex publicitate malz vitz przdiftz muljeris tem
pore vitz don Gomes de butrn fuit tam_
per ipfum, quam perprzdiftam D. AJyfiam
vxorem mandatum , quod in domum illam
non intraffet,ac famuli's, & famulabus, quod
fic feruari facerent, & cum ea no conuerfart:quomodo igitur credend erit,quod illa
deftinata effet pro aTociatione vxoris fili/
& vere przdifta ulier cum D. Maria fc#.
aflociaflec

Conili
im

III.

4t

afociaflee canco mags de concubinas non

146. ad probandum matrimonium,& filia*
effet dubi ta ndum.
cionem,hor confiderecur quodnam indicium
Dixi,quodomnes cedes Suppellans,
potuic cum eodem fieri in anno 1581. &fi
erac iuftus, vel (imulaeus ccradi&or,&fi ex
cam in facto bene fe dec! ara tum, eile certes
hoc folo confirman cur omnia antecedencia.
nimis affeftionacos ineereTaeos.im fe viuTarnen eractando qualicacem huius proueruneconiurauerunr, & confpirauercpro
defenfione huius litis defendendo honorem
bacionis conflit ic ea in decern teftibus eiufdc
loci Suppellan , quorum nouem deponunc
D.Marix fuppellanx,eiusq.domus,quodnon
I 3 fu i aliter concubina, qua cafu nulli dubi
de fama publica , ac auditu prxdii matri
eft ipforum ceftimonium efle nullius fidei, &
monii, & quod fuit publicum matrimouium
anee faciem Ecclefix Beacx Maris de apo
iure reprobacum Innoc. eleganter in cap.
cum I.& A.dere iud.in fine quod Abb.ibi n.
de bufturia palam,& publice.
22.dicic elfe notandum fpecul. in cic.de teile
Iftorum nouem ceftium fepeem fuerune re
jf.i.per cex.in c.confpiracor es q.4-c. coniu
pecici in hoc iudicio , & dixerunc de auditu,
racionum,&cap.confpirationum i j.q.i.cap.
& fama publica matrimonii publice contra
di indomibus Madriaghx,& lie ijdem teftes
exhibica de ud.vbi Io. Andr.cex.in cap. cum
124 oporteat,& cfeq.de accuf.vbi glof.in verf.
difcordantdeIoco,& in fubftantialibus,nec
inimicos parificat inimicos , & confpiraco- 129 patiuntur concordia m cum inclufio vnius
loci alterum excludir fi aft us no eft reiterares ad finem repellendi certificando Abb.in
bilis^ hoc no fuie cafu, & ex errore depofiC. licet Helij de Simon, in princ.cexc. in cap.
per cuas eod. tit. pulchrum confilium Oldr.
cum,da c prcenfum macrimoni prfuppo
nacur proban per teft de vifu nominatum.
25 178. & coniuraeio, & confpiratio vnunu *
Ochoa gomes del ture examinat in prxdi& idem imporcanclicec inter vnum,& aliud
ft cancum diffrencia iuramenti, d quo
a caufa,& non repetitu in hacqui prxfupponie in fua depoftcione,vc infra dicecur,ma
per Gcmin. in cap. confticucionem de verb.
116 fignif.in 6. num. 4. & ficuc ingerens fe aui
trimoniprsdictum ccract noctis tpore
in prxdiis domibus Madriaghx,propterea
fine iudex , fiue ceftis eft fufpeus , & propars voluic concordare probacionfamxc
pterea reijeiendus iudicando,fe ceftifican
depoftione iftius ceftis,& fie prxcendere ha
do, vt per fpecul. vbi fupra nu.8.per tex. in 1.
qux omnia jf.i.nc.deprocur.& ibi Bart.infebere plena probacion ex his,qux DD.inihac
materia cradidert,c ergo fine varij,& con
rens ad ceftem fponce deponentem multo
I27 m a gis con i ra ns, fe conpirans: cum plus 3 o crarij, propeerea ipforum diflis nulla fides
fe confpirare , quam fe ingerere, facie quod
eft adhibda ad cex.in l.eos vbi bona glof. &
tradic Barc.in 1. 3./. cu magis feire potes ff",
ibi magiftralicer Bar.ff.ad l.cor.de fal.Spec.
in cic. de cefte . 1. etiam quod fine in caufa
de ceft.communicer fequucus , quod ceftes
diuerfa,& incer diuerfas perfonas.vt ibi per
deponentes per eundem praemedicacum ferBar.Bucr.& Imol.in ecu in cua de ce ft. Bal.
monem reijeiuneur, quod idem,& fortius
fiderandum eric de confpirationibus.fi conin l.fi.C.de re iud.Anchar.in clem.z.decefti.
125 fpirare fecundum Gem. vbi fupra nil aliud
Ruin.conf.57.vol.i.& dico in cafu i fio, quod
eibquod plures fpirane,ideft flane,& tendue
neucri creditur,poftqua fecund parte nullo
modo fuie contrafi matrimoni in faciem
in vnum,ergoprsemedieacus eftfermo,&ad
idem facie, quod tradidic Bare, in 1. poftleEcclefix, i ta exprima depofitio fubfi
gaturn $. his vero ff. de his quibus, ve indiitre, fed prxcendi tur contractu in domibus
gnis,& Alex, in 1. ale prsteor ff.de iur.iur.loMadriaghx,& fueric noctis tpore, vt in
quentes in ceftibus fe ingerentibus, & vlcro
fra vr dixerunc in ecda depoficione
fe veniunc ad perhibendum teftimonium_,
reipeu qualicacis, q> palam,& publice fuir,
ctractum,nam alias cois eft concra Bare.q
Vt repellantur.
Octauo praefentaeur probacio facta in Ii*
ftatur prxdiftx depofitioni, v t infra fuo loco
tratabimus,coniunccur enim de per iurio,
te fimulaca incer ac~tores,& Pecrum Sanz de
& de falitate ftte facto prxnocaco, & fie ce
Ahedo , quam demonftracum eft , procuratarn fuiife ad prxueneionem iftius litis pro
ftimonium Illor reprobacur lege in omni
pter verba dicta, &declarata per D. loan.
caufa ad cex.in c.paruuli za.q.*. Abb.per il
Alonfiun eidem D. Maris, quod erat natu
ium cex.in cex parce nu. j.de ceft.& Canoni
ralis^ prsdictus Petrus Sane eft vnus ex te
ftx in . ceftimoni eod. tit. nocabilicer Bal.
ftibus examinatisper D.Aloyfium fuperin*
inl.fi vcensC.de fid.inftr.anee num. 5.
dicio hxredieaeis, feu fueeeifione loannis
Incer hos feptem ceftes adeft Ochoa
Lopes de ngulo aui materni prxdiftx D.
abbas de gana , qui repecicus non folunu*
deponic de fama, & audicu, ve per prius, fed
Maria?, & fuit ceftis produus in anno
D i
addic,

Io.Francifcide Ponte
4*
tur impoifibtle reddifur, quod teftis prardiaddic, quod D. Aloy fus per dies viginci, feu
dus
partis dicit, quod parentes effeduauc
criginca poftmorccm Petri galinesprimi vi
runt matrimonium.
ri D. Mari* tradauit primo loco de prardi*
Rurfus fi hoc matrimonium erat cunu
do matrimonio cum San. lo. de gane patre
confenfu parentum D.Mariae,& abipfis efte
ipfius teftis, & Hincad quatuor dies idemduatum, quomodo non in fuppellana in do
met D. Aloyfius tradauit de eodem marrimo parentum fed in Madriagha prfuppo
monio cum Angulo , eiusq. vxore parentinitur contradum , & quomodo clandeftin
bus ipfius D.Mariar.fuitq efFduatum.
nodis tempore abfque parentum interucnIfte teftis eft folus in iuo ditto, non depotu,
abfque conuocatione amicorum,& con' nit de vifu,fed de auditu,non deponit in eau
iundorum
, absque inftrumento dotali , feii
fa feientix, quomodo fuit efteduatum madotis
conftitutione
iuxta folitum , & contrimonium , fi fui le hoc verum, vtique defuetum
ad
tex.incap.aliterincap.noftrat.es
pofuiflet in primo examlne,fed vltra praediibi coram inultatis in cap. nullum jo. quft.
da aduerfatur omn'bus alt/s. teftibus, qui
Ijj
j.&bon eft praefumptio communiter
przfupponunt matrimouium contradum_
accidentibus
glof. m d l.neque natalcs.Dec.
infra nouem dies poft primi viri mortem_,
in
d.i.
fi
emancipan
. de collt. Etfi matri
& vlterius quod clauditos, eft probatio t|
monium
cum
confenfu,
& per medium prxada,& plena fu pra annota ta, quod prxdididorum erat effeduatum, quare D. Aloy
yi patentes in Suppellana noluerunt rece
fius per totum tempus,quo ftetit D.Maria_
ptare , videre eam,ob quod coada fuit
in Madriagha nunquam ad illins demurru
habitare, & parre in domo publica in cod
ddie accefllt , fedtantum quafi occulte^
loco fuppellanx/igitur quomodo eft creden
& abfcondite nodis tantum tempore vt
dum, quam verilimilitudinem poteft ha
eft bene verificatum, ex quibus omnibus
bere didum iftius teftis, quod przdidi pa
apparet huic tefti nullam elle fidem adhirentes cfF;duauerunt matrimonium ad tex.
in cap. quia verifimilede prxfumpt. & probendam_j
In prardida caufa cum Petro Sanz de Ahe
pterea dixit iure confultus in 1. j.tumagis
do tandem fuit examinatus Ochoa gomes
ftire potes, quanta fides fit tertibus adhiben
del ture non tarnen repetitus in prarfenti iu
ljidaff.de teft. & totum eft remifium iudicis
dicio, quem prarfupponitur deponere de viarbitrio. Bart.in 1. LutiusfF.de his,qui not.
fu, & interuenifTe in conrradu praedidi ma
X ji inf.& inuerifimiliSjfbatiodicitur falfitatis
trimonii cuius verba funt infraferipta. Que
S j J imago. Bal. in l.i. C.de fer.Fug& ilia jpbatio.fcu prarfupoito eftefficacior,quaeeit veha : o.a nnos. que le dixo Don l uis le accomrifimilior ad text, in l.z. C.de fic. vbi Bald,
pagnallela cafa de Madriagha y leaccomidem Bal. in d.i.non ignorar . qui accufare
pano comprefe val de muxica y butrn el de
pount, & in rub. de prob, quae latius
hermeoy Dort Confalo de butrn no fabo
difcurrit Mcnoch de arbicr. iud. cafu 471.
para que effedo,y fueron por montes y fierquae noftra probatio concluditur ex depofiras, y a ora de nocche llegaron la cafa , y
tione Maris de Landretta.qu* &fi fola fit in
hallaron d Ochoa abbadde Madriagha, y
fuo dicto, tarnen uncu eius depofitione c
Donna Maria y conlos que alli eftauan,tra<
przdida probatione , qua; ad idem tendit,
daron,y paflo cierta cerimonia de caiamic134. im concordat faciet plenam probation
to por mano de don Gonfalo butrn no fio
ex traditisper Bart. & Scribentescommucertifica de lo quepaffo al piede la letraL*
niter inl.admonendifF.de iur.iur.dicit enim
y lo ftuuo por marido y mugier y les vio
haec teftis,quod fuit pra?fens,& audiuit quazer vida maridable y tuuieron por fu ifa 1
do D.Maria fe conquerebatur in fuppellana
Donna Maria.
de ipfius parencibus dicendo, que por ellos
Huic tefti nulla eft fides adhibenda,&cn
non venir al cafamiento entre ella y Don_.
uincitur de falfo.multipliciter.
Luiseftaua,co ne eftaua.
Primo eft teftis fuppellanar.
Item ibi la quil diccha O. Miria defeo
Seeundo non eft repetitus in hoc iudicid.
parir en el palatio fuppellana y embio ro
Tertio fu depofitio contradicit omnibus
garfus padies le dieflen lientia para ello
alijs nouem teftibus in prdido iudicio exay lerefpondieron no fe lliegalTe la diccha
minatis , qui deponunt de fama publica,. ,
quod fuit matrimonium contradum in facafa_, .
Ex cuius teftis depofitione apparetdo
ciem Ecclefia: palam,& publice.
difinfu , de contradictions, & expulfione_ Quarto eft conuidus per eius confeflGonem_* ,
domo parentum , quod, vt d f xi concordat
& declarationem longe ante hanc depoficum plena natura probatione circa hoc,igitioncm,im cadem noftcqua reuerfus fuit i
Madriagha

Confilium

III.

43
Madriagha in propriam domum, & dicunc
quo tempore melius recordari de fado poeres cees conteftes,que le pregunto fu muterat,& debebat,& eft examinacus fuper eoger la nocche que dize Ochoa que vino al
demmet articulo contractus matrimonii ,
ammanezer dala cafa de Madriagha , quo
quod, ni falIor,eft maxims confiderarionis,
hauian echo , el repondio que el loco do
& firmacprscedencem opinionem, &fi volu
Don Luis los hauia lie vado la cafa de Ma
mus adhsrere alreri opinioni contra cmudriagha otra loca come el y que lamas
nem,de qua per Bart, in d.i. eos, & lie neutri
Jleuara effeto el cafamienco.
credicur,vt per Ant.Gab.vbi fupra.
Quinto alia fecit declaradonem ante Ocbuo dicit prsdidus teftis prsedidam
nes dcpoitiones per eos fadas dum Goncermoniam matrimonii foci: a m fuifle per
falus muxica eundem inrerrogaueric , quod
manus Don Gonfali bucroni, qui ex aduerfo
ipfi videbaturde eo,quod D. loannes Alonnon eft examinatus, & ex noftri parte eft
fus fecerar, dum incluferat D.Maria m Supprobatum plene, quod prsdidus Don Gonpellanam vnacum D. Maria, & D.Catherina
falusdeclarauit nunquam fecifle talem defillius fabus nacuralibus in quodam cellapon lationem,fe tale marrimonium, & ifte_
rio , Si per quendam cornum,feu rotam illis
teftis przfupponit ibidem in ilia nodepluprarbebac alimenca, abfquequo portent mo
res adfuiiTe, tarnen nullus eft examinacus,
do aliquo ab inde exire , qui Ochoa gomes
im nee ifte, qui eft folus fuit in hoc iudicio
refpendit per hsc verba, calla hermano que 1 39 repeticus,ob quod magna fufpicio eft con
yo fe elfo mejor que vos y Dios le perdone
tra partem, qui paucos teftes examinari fe
algunos, que fuero caula dello, porque los
cit maxime amicos, vt erant ifti de Suppelpadres de donna Maria no fueron cafados
laoa fuper fado, in quo przfuppontur mu
aunque donna Maria es de my brazes que
tos fuifle prxfenres,& vocantur in concertes,
yo la faque de pila y fui fu padrino.
prout hc omnia auchoricate Aret.in prsalSeo quod hace confeflio, & declarado fit
legacis conf.cfiderac ad propofitum Aym.
ndubitaca,addatur alia probatio,quod cum
de anciqi.temp.pr.p'ar.in cap. incipiente^.
D. Maria permanfit in dida domo D. Jo.
Vfo de fama num. 8. & non folum pars non
Alonfi , tam ipfe Ochoa gomes dla turo
producic prsditos teftes, qui fuerunt pres
quam Iones de muxica prsdidus preeual
ientes , fed ex noftri parte fuerunt aliqui ex
de muxica , ac Don Petrus de muxica teneillis examint!, & depofuerunt minime in_
bapc,& repucabant prsdidam D. Mariam_
illis notibus.quibus accelit D. Aloyfiusad
pro naturali, & non legitima, & in hoc cafu
domum D. Maris fuifle concradum aliquod
fiante geminata confelfione , & declaradomatrimonium, & hi funt quatuor, vt in_>
ne, & rtantibus tot verifimilitudinibus, erit
nota fadi , in qua refpondetur ponderacio36 vera opinio Bar in l.eos de falf. quod quan
nibus fadis per partem aduerfus prxfatos
doprxcedit confeflio extra iudicialis con
teftes .
traria depofitioni fadz in iudicio, tune te
Nono eft per optime probatum, quod d
ftis dicetur folus, & vt talis puni tur, & hoc
prsdidus D. Aloyfius permanebat cum pr1 37 ea ratine,quia habet vim confeflionis iudida D.Maria in Suppellana,mulci, & inter
dicialis,& vt illa,fie ifta probar, & producic
esteros prsdidus Ochoa gomes perfuafeactionem, & obligacionem multories Bar.in
runt , & confilium dederunt prsdido Don-,
l.feimus in fi.C.de agr.& cenf.lib.i i.quodq;
Aloyfio,quod minime eftcduarec matrimo
copa re tur confefloni fads in iudicio.Rom.
nium cum prsdida D. Maria, nifi parentes
6c ali; quos congerie laf.in 1. triticum col.fi.
eidem darent domum Suppellanam , & Don
de verb.oblig.latiflime Anton. Gabr.in tra
Aloyfius dixit , quod fic exequeretur , ergo
nullo modo poteft efle verum prceififle ma
itt, com.concl. in tic.de confeff.concluf. 3.8c
trimonium in Madriagha , que deponetulli dubium quod ftantibus duabus depofire explicite potuit prsdidus tertis, fed tan138 tionibus diuerfis , & contrarijs in iudicio
rum dixit , quod fuit ada quidam cerimofadis , ftaturprimisglof. in cap. veniensel
nia matrimonii , de qua non recordatur, &
fecundo de teftib. & in cap.cum caufam in_.
poftquam non dicit , qus fuerit cerimonia,
gloffi eod.tit.Bal.in I.3.C. ad 1. Iul.de adule.
& de ipfa dicit non recordari, & deponit per
Corn. in conf.2 j.volum. j.vbi dixit hanc efle
manus cuius.qui non eft examinatus, & decommunem, & idem dicit Dcc.inconf. 175.
clarauit minime matrimonium aliquod in
Verf.non obftatodauo laciffiroe Ant. Gabr.
ter prsdidos D. Aloyfium, & D. Marianu
Iib.?de crimina. concl.ip.
perfecifle, igitur huic tefti , &fi in hoc iudi
Qmbus fettimoaccedir>quodidem teftis
cio ertet folemnicer examinacus, nulla po
examinacus primo loco in anno 1570. per
teft fides adhiberi, im ex prsnotatis eciam
D. lo. Alonfum, nihil de prxdidis deponic ,
ex dido

44

Ioannis Fran :ici de Ponte

ex difto ipfius cxclufio matrimonii eft de

monftraea .
De depoficione Simconis Abba t is de cordibar non Icquor % nam ex nott is in fato,
bene eft rcfponfum:cft celtis de aud i tu, & (in
gularis in eo , quod deponic circa maccimomum, & quo ad cractacum D.Mariz in Vermeo,c(l demonftra cum concrarium per euideneiffimas probaciones fupra annocacas ,
viera confideracionem quod coeum oppofieum iftemec ceftis depofuic in informaeionc capta in anno 158. baqueo, imo affirmauic nullo modo tale przceifiife matrimo
nium per concludencrs, & neceffarias dem
ftrariones, vc in nota facti, & fignan ter quia
jpfe, vt curator Fcclefiz ab annis 50. tenu i
librum , & regiftrum omnium matrimoniorum, & in nullo modo apparet przeenfum mat rimonium , quod eeftes partis przfupponunc tarn publice concractum in faciem Ecclefir .
Pariter opeime eft in fao refponfum declarationi, quam pars per eres ceftes przeen
dir pre bare,. facta:, vt przfupponieur in arti
culo morcis per quamdam Dominicam do
baramacaghi,quod fueric przfens matrimo
nio, & videritillius concractaeionem,& vna
ex teftibus eft filia przdicr Dominicz,quz
di ci , quod przdictam declara ti one m fieri
fecir,& ad earn exhorcauic Inicus Sanz do
cannaga confeffor przdictz Domir.icz.
Si hzc pocuic in vica examinan , & mini
me fuie examinaca , fi nullo ex teftibus eft
in concerterai vocata,& quod fortiul eft.fi pu
blicatis cen iuris ad inftantiam Don Ioannis
buiandi , hzc proexoneratione confeienciz
depofuic , quod fciebac, & eft depoficio dc
audicu cantum matrimonii , quomodo eric
nunc credendum cali declaracioni non per
ipfam fact in iudicio, auc extra in fcripcis,
fed probata eo modo cum fubductione prditi oonfebris.ob quod lex dicit,quod non
1 40 (I a tur ci, qui moriendo contrarium declarauit eius , quod per prius teftificatus erat
quia non omnismoriens przfumitur Sus
Joannes Baptifta. Bald. m tit. de pace conft.
-in ver.vaffalli ad text.in I. fi quis in graui $.
fi quis moricns.vbi Bar.if.ad Syllan.Laeiiie per farinatium in qufl.< 6. nu. 5 .& icq.
in tic.de indicijs,& corc.2.vol.& feq. vbi do
eommuni ceftacur,& quod generalicer non_.
ftecur dicto moriencis.nec pro.nec concra_,
quia non femper prfumicur verum dicere:
Plura Flin, in cap. literas de prefumpe. Se
141 regula cfbquod fi in vlcima volurtrate,quis
conficeancur, confeifio non probat id, uper
quoemanatur fecundum Butr.Imol.& alios
relatos per Flin, in cap; fi cautio 3. deca-

ratione num. 19.de fide nftrum. Igi'cur quStomagisquando precedic aliqua depoficio
vt hic fuper cenfuris $ & fie voluntarie facta
ad exonerationem confeienei paulo anto
mortem , & bec vlcima , de qua craamus
nec fcimus,fi vereeam ifta eeftis feceriefed
tantum ad earn probandam adducuncur ce
ftes de audicu,&(i ex duabus depoficionibus
diuerfis in iudicio fatis accenditur prima
& non ftatur fecund,vel neutri credicur fe
cundum aliam opinionem , quanco magis
hoc habebic locum in cafu, de quo agimus
vbi non habemus depoficionem aliquam_
cum i u ra meneo, nec in i udicio,ncc formiter
factam.nec de ea conftacnifi predictum prf
dictorum teftium,quibus quanta fides fie adhibenda cu magis feire poces fiante antece
dens depoficione fuper cenfuris ad exone
rationem confeienti principalicer emifla
14s & rurfus fi teftis absq. iuramenco, vel par*
cenoncicaca eft examinacus, & plus,vel no
coram iudice nullam fidem facic , & quo ad
cicacionem parciscexc.ini. fi quando C.do
tefti.in l.iudices C.de fid.inftrum.in cap.iru.
nomine domini extra de eeft. vbi Canoniftf
quod iuraci adcex.incap.euis cod. ci t. & co
ram iudice compecenei in cap. ac fi Clerict
de iudic. & vtrobique Scribences communicer,& func h; rcgul iuris notori.ergo qui*
to magis quando omnia przdira concurrune videlicec quod przeedic concraria de
poficio cum iuramenro,& fecunda,quz figuracur non eft coram iudice; non parce cicata; & abfque iuramenco,& fecundum aliam
opinionem neucri effee credendum vc fupra
reculi vel talker remanec debilicata vna_
143 per aliam,quod n poceft vigore illius fentencia aliqua ferri. Abb.in d.c. cum in tua_
de tefti.cum alijs per Gabri. cumulacis vbi
fupra .8. nu.24. & fimiliter quando teftis
dixie], quid feire de auditu, vel nefcire a
cui rucrat przfens,& poftea ex interuallo dt
cat fcire tanquam przfens , & non adducic
probabilem caufam,quare prius hoc non di
xit , vel fi przeedic ineeruallum cale quod
pocuic alloqui cum parce cune nullo modo
illi credicur ctiam , quod cum iuramenco in
iudicio depofuiflee, & idem fi primo loco
dum de audicu depofuie,djxeric illud.ramcn
fcire proue hicdum depoficio prima, eft fa
cta ad exoneracionem confeienciz, qu om
nia lacius difcurric Antonius Gabr. vbi fu
pra n 11.28. & fequenci.
Circa alias przeenfas partis probaciones
per ceftes in hoc iudicio verba non faciam
dum eractanc de fama, repucacionc, eraatu,& cohabicacione,nam fuper hoc facis.fuperq, fuie craatum , & innota fai beno
lune

Conilium
funr omnia declarata:funt teftes fuppellanas
ve fupra reprobaci fue periuri , & conuifti
de falfo fuper arciculo afociationis Vermeo in fuppellanam,& fuper przcfa hofpiratione in domo D. Aloyfiz mauriques , vt
fie non poffit credi in reliquo, fuper quo de144 pofueruncracioneiuramenci, quod eft indiuiduum Barc.in l.fi ex falfis vbi Alexan. Se
Caftr.C.de eran.Canoniftzin cap, fraternttafis de Haree.Bal.in l.fin.num.io.C.de edio diui Adr.Oldr.conf.37.Alex.conf.44.volum.a. funteciam multi varij, Se difeordantes depotionibus fais in alijs iudieijs
fupr eodemmer articulo > vt diximus, Arne
etiam per neceTe falfi in eo, quoddepofuerunc de cra&aeu filia: D. Maria fuppellana
matre, in qua eraftarus non potuit caderc*
legitim itatis , fi ftatim edito parru deceflir,
non loquarde praetenfo gaudio fafto per D.
Aloyfiam in ortu D. Maria! & quod dederic
propter hoc pecuniam Ioannis geniales de
fuppellana, quem dicunt fui (Te nuntium_,
& qui ddit nouum, nam vitra quod non ad*
func,nifi teftes de audieu, przdifto nuncio,
dico quod ille non eft examintes , & quod
plus eft ifte examinatus fuper cenfuris, nihil
de hoc dicit , quod non eft redendum, prznermififfet , fi verum fui (, ex quibus arbitror fatis , fuperq. acclaratum remanero ,
non folum parcem deficere in eius probarionibus . fed ex fupra difeuifis, Se annota tis notorie conftare de illegieimicace , & in dubio
i47probaeio femper contra probanrem eft in
terpretanda etiam in fauorabilibus Alex.ad
propofieum in conf.i52.colum.i.lib.j. decif,
coni.5 31. num. 5.
Sed vi de am us , qux afferuntur ex parte*
D. Alonfi .
Primo fama,& reputatio contrariare ne
gatiua legicimitatis, & vt fupra dixi aduer146 fus famam matrimonii datur probatio fatiz negaeiuz Alex, in conf.i43.volum.2.ex
Theorica Barc.in d.i. de minore $.plurium_
fF.de queft. ita Abb. &communicer Scribentes in d. per tuas qui filij fine legitimi per
ilium text.
i Secundo eraacus in domo Don Ioannis
Alonfi vfquequo fe nupficvna c alijs filijs
llius naturalibus , vt talis fuit detenta ,
inclua intus quoddam cellarium, & aduer147 fus probacionem eraftarus datur probatio
concraria,ob quod dixert Doctores, quod
debet ee nitidus , & nihil fe in conerarium,
vt per Petram fupra allegatum nu.482. in f.
Latiflime lo .Baptifta Aiinius vbi fupra cap.
I46.& demonftratum fuie non potuifle pre
ceder craftaeum macernum , & paternum.
ex cace non operari iuris minifterium.
j

III.

4r
Tercio fecundum omnes probaciones par
Cismacrimonium przeendicur concraftum_
non in alio loco,quam in Madriagha ftatim
quafi poft mortem viri , vbi permanfit D.
Maria per fpatium duorum menfum in_
circa , & quod in Madriagha nullo modofuerit matrimonium concraftura noten*
tur, qua: ex parce Don Alonfi adducunur.
48 Primo quod D.Maria femper in Madria
gha poft mortem viri incefiic in habicu viduaIi,ergo non prxfumirur maerimoniumu
aliquod concraxifle, ita Alex, in confit. 153.;
3.CQI.5. volum-& propterea idem Alex. in d.
confl.i43.2.voIum.infn.dixie, quod ftantibusduabusfamis contrarias prxcedic illa
quz habet ort um ex verifmilioribus prz
fumptionibus,& inter esteras ponitquando
multer incefiic in habicu viduali; fequicur
Nafta in d. confilio 473. num. 25. volum.2.
Hoftien. Buer. & citeri in d. cap. illud de_
przfumpe. excludunc przfumprionem ma
trimonii , quoniam vertes non erane con
decentes .
Secundo, & fortius przdifta D. Maria_
vei vidua dolorofa , aclachrimofa mortis
viri non folum incefiic in habitu viduali per.
tot tcpus,quo ftetit in Madriagha,fed con
tinue acceifit ad Ecclefi cum habitu przdi
fto, ac fecundum vftatum morem regionis
fedebac fuper fepultura viri , Se non in alio
loco virum lugendo cum mximo ploratu,
cum maxima vocis acclamatione, cum maximis lamentationibus,& in terram poftrara,demum curatus, & clerici illam fubleuabant iuxta foiitum : igitur quo modo per-,
fuaderi poterit matrimonium aliquod prarcefliiTe, quomodo publice, vc prztendicur,8e
quis nam fans mentis credere poterie, quod
parentes D. Mariz illud effeftuauerunc , Se
quomodo volebac fupporcareD. Aloyius
non folum incefium in habicu viduali , fed
przdias acclamaciones , przdiftosploracus,& cot,& canea?
Tercio probacum eft,quod dum per ftetic
in Madriagha D. Maria, prsdidus D.Alyfius
nunquam acceific nif noftis cempore ad il
lius domum;ergo quo modo eft dicendum_
matrimonium palam , & publice concraft, .
& quo modo eft przfumendum illud contratum,f abfcondice D. Aloyius conuerfabatur,quod non conuenic vxori, & marico,fed
bene amalijs,& concubinarijs.
Quarto ( probacum eft pleniflime abfquc
contradiftione,quod dum in fuppellana
habi tabac D. Aloyus cum przdifta D.Ma
ra, fuie perfuafus, quod nullo modo matri
monium contraherec, nifi prius fa ft a dona
tione przdifta; D. Mariz per illius parente. .
de

IoannisFram ici de Ponte

mortem : igitur quomodo credendum eric

dedomo fuppellana, ergoon priccflerac
matrimonium aliquod prarcefliffe.
matrimoniumin Madriagha, & Don Aloy-.
Setcimo nulla dos apparet confhtuca_. ,
Aus acceptauic confilium, dice ido, quod lie
nullum inftrumentum matrimoniale intercxequeretur.
cefie, nulla donatio iuxtafolitum,8ccfueQuinto fupra pienc probarum fuie man
tum i & vt fupra diximus iuridica eftprdatum faum per D. Aloy liam matrem D.
fumpeio i communiter accidentibus maxi*
Mana , vt a Vcrmco exfradaret, dum Madriagha in Vermeum cconculic ,& prohi
i J i me in perfonis nobihbus. mulieres enim_
bido acceifiis filij ad illius domum , & hoc
propter docem nubere poifunt ad tex. in l.a.
tm afperc dicunt etiles ad extinguendurn
lt.de tor. dot. & line dote matrimonium fie
ri, & contrahi non foIent,nec eft verifimile,
amores D. Aloyfij rlij cum O. Maria,& ne
quem line dote vxoremdudurum in c. nul
ex continuatione cum cempore macrimolum line dote 3o.quacft.8.
monium errcuaretur , ergo oullo modo
Odauo principaliter ftitibus oTbus prdierar per prius contradum nec Vermeo
dis creddum erit depoiitioni p.tid Marie:,
Secundum vtramq; prarenfionem amplius
de Landretta,qu &ii fola ft luneta prdi
reerfa fuie D. Maria ad Madriagham_ $
is,&prxdidaiuada cum hac depofitione,
fed iter arripuic fuppellanam verfus , vbi
non prfumptiuam, fed neceTariam probademum viam vniuerl* carnis fuit ingrefla_ .
btfioi& vlcimofi vera eft probatio, quod
tionem faciene negatiuam prtenf matri
D. Maria in Vermeo habitauitin publicis
monii , dicit en im per hc verba .- y que el
Hofpitijs,fi tam indecenter fuit etiam
propio que huuio de parir poniendo las ma
Vermeo eiea,& tam male afociata ad fup
nos fobre la barriga dixo D. Luis Seor
porque querreys permettir queyioefte co
pellanam fe contulit,quomodoeritperfuadendum praxeffiffe matrimonium aliquod,
mo cftoy y que no fe aga lo que fe ha de azer
fed beneluprum , adulcerium $ & concubi
auunque mis padres no quieran venir enc
ello y D. Luis refpondio . por cierto Seora
nato .
Quarto principa! iter ad demonftrandum
agafe llamar ad alcura , para que lo aga y,
nullo modo praxeffifle matrimonium inter
con el to fe fue el dicho D. Luis y la dich
prardides D. Mariam,& D. Alcy fium afterdonna Mara le tomaron los dolores del
cur probatio, quae non habet contradidioparto y pari vna ninna y luogo muri.
nem>quod dum ).Ak yfius lites agebat pol
Hcdepolitioredditurindubitata ex anmortem J >.Marn multi ipi dicebanr, qua
tecedentibns,nam D. Aloyfius ni fi prcedea
re lites illos profequibatur,fi ver D.Maria
te donatione domusfuppellan nolebat cnfueratilli vxor,& ipe refpondebat>quod
trahere matrimonium iuxta consilium habitum,parcntes ad hoc erant renitentes, ipneceflkate dudus ftantc fu egeftate lites
illas perrradabat, fed quod omnia in tuto
fe debuerat promittere D. Maris, quod ducfent cum cautione , quam daret de refticeret earn vxorem , quod tarnen dilatabac
tuendo, ergo nullo modo matrimonium-
parentes ex dilatione efFeduationis debepraxi erat .
bant male cum D. Aloy fio, & D. Maria fc-#
Quinto principalirer declarado D. Ioanhabcre.cum interim vu concubina ilia pernis A lonf in hoc iudicio , qui cil coniundus
manebat, & ex alia parte etiam diTenfus D.
partibus in pari gradu, & fi fuifTet legitima
Aloy ii matrisdebebat etiam D. Aloy fium
, & naturalis D.Maria magis credendum eft,
retiere, fuperuenit mors , & fie matrimo
quod pro ea voluifTet tanquam de familia./
nium non fuit efFeduatum,& ob id quid mibutrona, & defcendens ex frarre, & non pro
rum, quod D.Maria prope partum procura
D. Alonfo alterius familiar defcendentis ex
ret efFeduationem , & D. Aloyfius per ver
forore, & etiam quiaillam fecum cenuic,&
ba generalia dixit fefadurum, fed difccflle,
cducauit , vfque quo earn nuptui tradidit,
& nihil aliud fecit iuxta confilium habinec eft credendum equiiem qualitatisD.
tum_i .
lo. Alonfi falfum voluile declarare, vbi nul - :
Exquibus omnibus apparet non folurru*
150 lum fuum vertitur intereffe, & falfo iurapartem non effe in probatis, fed ex parte D.
re lie immemorem arternz falutis, quod lex
Alonfi demonftratum efTe nullo modo ali
non prafumit ad tcxt.in l.fi.C.ad l.lul.repequod profefliue matrimonium inter paren
tondarum in cap. Sancimus 1. q.S.in c. lite
tes prdid adricis , quo cafu omnes pr-r
ras^ vbi gloif.de pracfumptio.
fumptiu probaciones circa legitimitatem
Sefto principaliter fi eft vera probatio,
circa matrimonium ceffant, que tantutn*
quod nec parentes D. Maris in iuppellana_
vt demonftratum fuit ex communi fchola_cam vldere volucrunt.nec receptare vq. ad
feribentium , & legendo, & coofulendo pro
cedure

Confilium

HI,

47
eedunr in dubio contraria non proba to, i m
& de falfo fuie etiam conuidus,& propterea
vc didum fuie requirunc illas probaciones
non reperitur parce repecicus, fumus
fado anciquo,fed r ecenci,im fuper eod
nirtdas puras>& immaculacas,& quod non-,
habeant obiedum ; hr perpendancur nunc
fado in coocinenci , quad poil przcenfunu
que hinc inde adducuntur, & quomodo vul
matrimonium inceperunc lites , & pluries
neran remaneanr,quat ex aduerfo adducunab anno 1561. fuie eradaea probacio pra>
didi macrimonij , & nunquam addudz fuetur,& contra.qua- ex parte D. Alonfi quo
modo inradae remaneanc , & fgnancer prxrunt alia; probaciones, quam de cradacu,cofumptio inceflus in habitu viduali, prasfum habitationc, & fama: igitur credendum eric
pcio exploracu cortinuato in Ecclefia per
depoficioni prsdix Maris de Landretta*
tempus , quo fiecic in Madriagha_. ;
ex qua apparec vere matrimonium efteduaprefumptio ex conflio daco D. Aloyfio in-.
tum non fui fie , & in hac materia fecundum
Suppellana,ne matrimonium efFeduarecni
omnes Scribentes probationes iungunc.ur >
fiprius przeederec donatio llius domus; iji qu non proiunc,fingula vnicaviuaoc cum
prfumpcio ex reprehenfione qua: Z>. Aloy
fint omnes probaciones adminiculatiua: , 8c
cumulatiu , non autem dluerfihcaciu , auc
fio fieba: ob profequutionem licium D.
obftatiua:, & eo cafu eciam teites fingulares
Maris ex eo , quia non fuerac vxor : przfumptio, quod nunquam nifi de node Doniunguncur , & probant, cum omnia tendant
Aloy fius in Madriagha acceffic ad domum_
ad eundem rei finem iuxta late tradita , &
declaraca per Aym.de antiquit.temp.4.par.
}.Mariae;prarfumptio quod nulla dos nulla
donatio , nullum inflrumentum docale in cap. incipience fed enim quia ifta ma
teria... .
eeffit iuxta folitum; & confuetum: qux orn
Sed qufo aduertatur ad moeiuum,quod,
ees prarfumptiones nullam habent contrariam probacio nem & vlcerius aduerfus fani falIor,tollic difpucacionem,non_
mam partis , habemus probacionem fa m at
enim poceft negari, quin D. Alonfus habeac
contraria: aduerfus tradatum,& reputatioincentionem fundatam de iure aqque vlla_
nem,concrarium tradatum , & reputan one
tergiuerfatione.quia nepos legitimus exfoaduerfus cohabitacionem, defectum temporore,& probacio D.Alonfi eft certa, & induris, i lege requiiitum, aduerfus nominaciobicaca aduerfus quam coneurrit pars *
fiem declaraciones eiufdemmet D. Aloyfij :
fua probatione praefumptiua, & incerca_ ,
iafaper eft demonftraca falficas tefliumex
concra quam tot,& tanta adducuntur, videa
aduerfo examint orum multipliciter: pri
mus nunc de iure, fi exilente ex vna parto
probatione praefumptiua,quae alias de iure
mo cum deponunc de trada tu materno per
impoTibile fi D. Maria ftatim edico parcu
ufficerec ad obtinendurn, & concurrente ex
deceffit: fecundo dum deponuuede tradacu,
alia parce probacione certa, & proprie in ca
paterno, fi D. Aloyfius deceffic in anno ij6j.
fu, de quo agimus induobus concurrentibus
in parcibus Sicilia: rehda filia in iftis parti ad fuccefionem, vnus quorum probat fu m
bus Hyfpania- cais annorum trium , ob
gradum, vel fuam inttionem per probatio
quod non poceft dari tradatus diftindus lenes praeumpciuas , alter vero, qui eo noru
gicimieacis.vel naturalitatis in ilia ascate, &
exiftente effet fucceurus , probaceius grateftes non defignane adus particulares, vt . . dum,& fuam intcntionem plene,certe,& iniure requiri cur, tercio dum diuerfa depofuedubitace , quas enim probationes iudex de
runr,imo contraria fi adus concradus ma
bet attendere, & proquibus iudicare , & etrimonii non eft reiterabilis videlicet pri
quidera pro eo , qui certas habet probadome loco.quod concradum fuit in Ecclefi_#
nes,& iodubicacas, & exemplum ponunc dodores in mcrimonio clandelino quod propalam,& publice fecundo vero loco in domi
batur perconfefion,per vn ceft de vifu,&
bus Madriagha: : quarco dum deponunc do
concradione matrimonij publice, & matri
per famam, & ex aduerfo concurric concra
dus matrimonij folemnisin faciem Ecclemonium prarfnpponitur concradum fecun
fiae, quod bene probatur , volunt dodores ,
dum tees partis nodis tempore, & hora_#
fatis incongrua , quinto fali (une decedi ex
quod iudicetur pro fecdo matrimonio pro
bis, que depofuerunt circa acceum D. Ma
quo concurrir probatio plena,& indubicaea,
ria: ad locum de Vermeo,& Suppellana: , 6c
non aucem pro primo pro quo ccurric pro
bacio praefumpeiua,licee alias effec illa furfi
circa aflociaeionem,& propterea cum imus
in fado i in quo canquam publico fecundum I5s ciens , quia probacio praefumptiua cedic
vere, plene , & certae proba tioni, ica vine*
partem debebanc adefle centum ceftes do
quem fequuncur Abb. Buer. Anchar. & comviiu,& nul lus eft exam inatus,& qui prtenmunicer Dodores in cap.a.de clandeft.defp.
ebacur de vifu non cit. in prfeuti udicio,
Felyn.

48

Ioannis Franciici de Ponte

Felyn.incap. i. rtlite non conteihca : nec

eft verum, quodZabar. ibi eeneac courra ri
imfequitur opinionem Vincentij , idem_
Greg-Lopes 4. par.tic. 3. 1.2. in ver. quae anli
fuera prouado cumult dcci (iones Cunar. in
epicom.2.par.cap.6. num. 1 i.facic (ngulare
notabile Corfecus inter fingularia Rom. incip. probatio,quia ftandum ell, vt di xi probationi apertiori > & clariori , licet ciculus
effet pofterior Se hare eft communis, vt refert Soccconf.i 19.3. volum.& ponitcafum
Socc. inconf. 270. 2. volum.in proreifione^,
prxfumpta in primo monafterio, & pro te ffione vera& expreffa in fecundo, quod przferatur fecunda , tanquam plenc probata.*
prima; pratfumptar , dicens, quod licet alias
profeflio prsfumpta attendatur inter mona
ch,& mnafteri n ar procedit c fecdo
monaftcrio , de cuius praeiudicio traft a cur,
pro quo eft proba tio cerca, & adducit rationerr),qaia probatio certa vincit,& prarualec
probationi, qua- przfumptiue concludit , 8c
idem in fpecic voluit Butr.in d.c. per tuas,
qui filij : legicimi.vbi dixicquodconcurrentibus duabus probationibus,vna vera, al
tera prarfumptiua, quod iudex debet iudica
re fecundum veram , & non fecundum prasfumptiuam, & lac. Butr.in d.i. quidam do
probat. dixie, quod in hac materia probatio
plena cxcludit prxfumptam,& hoc efbquod
in particulari tradidit text, admonendo iudicemin iudicando in cap. iudicantem 30.
qua-ft. j. y er. ex praemiflis vbi data regula_,
iudici quomodo iudicare debeat , dicitex
praemiflis manifefte colIigitur,quod pro incertis, certis recedendum non eft;nec in re
dubia, certa danda fententia,& glof.ibi ver.
certis dicit tene certum, & dimitte incertum , nam in certis locus non eft conieftuI H ris, & regula eft , quod liquide, & manirftae probationes praeferantur alijs ex aduerfo non tarn liquidis , & manifeftis, vel
praefumptis, licet alias plene probarent ad
text, in l.pen. C.de contr. & eommit.ftip.&
facit text, in 1. fcripturae C. de fid. inftrum.
55 vbi Doftores,& qudo probado aftoris eft
clara, & rei dubia fentcntia fertur pro aftore Alexand. in confil.i 34.volum.2- in princ.
ad idem Bald.in 1.4-prope num.3. C.de pro156 bat. tradidit, quod vno probante plene veritatem,& famam.alio vero probante vericatem nudam, praefcrtur,probario iunfta_
cum fama,& ficplenior,& vberior tanquam
indubitata praefertur , quod Temper lex at
tendit iuxta difpofita in /. item.verborum
in vcr.manifeftiflimis inftit.de in vtil.ftip.Sc
in l.l.jf. fin autem C.de edic. diui Adr. Toll,
vbi tcx.voluit,quod partes adinuiccm con*

157 tendentes de polTeflione.ei acquiritur,qui

potiora iura ex legitimis modi's oftenderic,
& hoc eft , quod confuluit Nafta in allegato
confil.47 j. dum volutt probationem illani_
praefumpciu legttimicatis ortamcx aftis
poflefliuis minime nocere agnatis probantibus ipforum defcendentiam , & gradum_i,
&fi altera pars tanquam legitima, & proximior in bonorum pofeffione permanebac 1
htnc Burfat.in conf. 1 9. 5 3.i.vol.latiffime, & facts eleganter confuluit.quod om
nia dicta per Doctores in eo,qui productt le
188 gitimum , teftamentum > vt debeat immic
ti in poiTeflionem procdant , & limitencur
quando legitimatioeft in vulncrabi lis,de cu
ius validitate non poteft dubicari, fecus ve
ro fi illa in dubio rcfrigatur,nam non poteft
dici intentio fundata > fiue iuris, fiue fafti ,
quaeftio fit dubia: hor quanto magis concur
rente legitimo gradu D.' Alonrt in cafu, de_*
quo agimus inuulnerabili,& indubitato.
Sedtranfeamus vlterius,& praefuppofito
citraveri praeiudicium matrimonii! .n hoc
contraftum, vti ex aduerfo praetenditur ,
quod fine dubio ex eins met probationibus
fuit clandeftine contra tum in domo Madriaghae noftis tempore abfqae alia folemnitace,nec cum conuocatione propinquor,
I J 9 & amicor um, fern per enim, quod macrimo
nia non contrahuntur publice coram multitudine fldelium dicentur clandeftine ctracta loquendo de lure communi Cannico
n autem (ecund Confilium Tridencinum ,
ad tex.in cap.ex tenorequi filij fine leg. vbi
Doftoj-es,& prarcipuc Anchar.in i.notabili,
& hoc etiam in locis.in quibus adeft confue
tudo non feruandi folemnitaccs, de quibus
text, in cap.cum inhib io de eland. defponf.
pulchre hare omnia Socc. tun. in conf.86. nu.
H& ieq. 2. vol. vbi dclart quomodo dica160 cur maerimoniumclandeftinum , reqoirirur enim publicicas.conuocatio am i cor um,
& coniunftorum , parentes confentiant filia
concdant, iugalcs in Ecclefia benedictur,
dos conftieuatur , Valia fiant ecundum-a
morcm regionis,qua; per prius c.radidic An
char.in d.c. ex tenore Socc. Sen. in conf. 171.
vol um. 2. col. ver.quinimmo idem Socc.Iun.
eleganter ad propofitum in conf. 3 i.nu. \6.
2, vol. late Mafcard.de probat. concl. 1 36. &
Oldr. in fuo conf. 256. qui confuluit , quod
&fi matrimonium non fuerit conrraftunu*
feruata forma text.inc.cum inhibieio dummodo fuerit publice contraftum , quod tali
cafu non dicetur dandeftinum, ponte tarnen
caum quando folemnis benediftioin Ecclefia fiat,& alia: folemni rates interuenianc.de
quibus in . i. a, & j.& per cotana quacft. jo.
quxft.5.

Confflium

III.'

49
q.j.& cum iftis , Sc non aliter dicic fuppleri
monium fieri prohibebar, cane proles eft in
folemnicat cex.inccum inhibitio vt pere
legicima,quod,&(j dcidt cex.in d.c.c inhi
in fine,hinc dicecur macriroonium clandeftibicio loquens de impedimento confanguininum,quando faum cor tribus, vel qua
tatis vera.&cmunis eftcclufio, q habeac
tuor teftibus , cum de fui natura bleae efe
locum in quolibse alio impedimco Hoft.ia
cum pluribus, & in faciem Ecdcfix,& parid.c.cfi inhibitio col.fin.ver.pari modo Burr,
ccr dicecur cIandeftinum,qudo fuerit illud
in ci.de eo,qui dux. in vxor. earn qua poll.p
adul.vbi Alex.de neu.n.io.ver.in 1. par. gl. 8c
contraum nois tempore in camera, ele
dixi,quod hf eft communis, ve per Couarr.
ganter Barb.in conf.y4.6.col.i.vol. ver. promirto , & idem fi cum quinqu teftibus per
inepic.2.par.c.6.n.i2.Greg. Lopes in par.4.
th. 3.I.3.in ver. de ocras maneras:& ibi il
andern rationem Mafcard. vbi fupra nu. j.
la lex hoc expreffe ftacuit,q> contrahens cl
6.& dicitur tali cafu dolofe contraum, &
deftinas nuptias, & detegitur impedimcum
fufpetum, & multo magis fi reperitur fa
confanguinitatis,fequodlibet aliud, p veta
cum duobus teftibus eadcm racione dicecur
ret matrimonium,& ob id pulchre Buer, pod
clam faum, cum foleat fieri publice,& co
Ioannem Andr.d.cex cenorequi filij fine leram mulcitudine.Bar.in I.2.C. de his,qui ex
gicimi tradidlt,vt eex.inc. cum inhibitio ha
publ.ratio.mut.pecun.accip.Iib. 10. & idem
bant locin quolibet impedimento Cano
j6i dicimus defponfalibus.vcdicantur clande
nico.hinc Alex, de neu. cod cum inhibi
ftina , quando in Ecclefia Sc coram minori
do nu.i4.authoricace Hoft.reaflumic concia
numero quinqu teftium Bal. in con fi 1. 148.
in cafu propofico col.fin. non per hoc euiea- 167 fionem, quod matrimonium clandeftinum
faum contra quodeunque impedimcum,
tur, quin dicatur clandeftine concraum-i
quia requiritur publicitas not. elegrer Infequamcque prohibicionem Ecclefia:, vel
contra formam iure da cam eufae illeginoc in cap. I. per ilium cexc.de clandeft deftimitatem filioi,& dicit hanc eflem cmuponf.vbi Butr.Zabar.& Alex, de neuro in &
a.eod.tit.t . notabili,& proprerea Dodores
nem Door conclnfionem fecundum quod
tft dixeruncquod faum coram paucis dici
iudicauic Rota,vt cradic Puteus hb.3. deeif.
tur occulrum,fe clandeftinum: not. glof.in
aj i.&
decif.26a.& plurimas cicac Di
dacus Perez.in lib.i.tic.i.Iib.j.ordina.in ver.
cap. vera in ver.occultum de cohab.cIcr.&
16 j mul. & etiamquodmatrimonium fist iu-i
excubiertamente col. 2. aTerens cmunitcr
prfentia vnius Epifcopi,vel vnius Sacerdoreproban contrarium cenences.
vera,cmuni,& indubicaca iuris coa
tis,tamen clandeftinum dicetur,vr per Buer.
clufione exiftence iam fupra demonftracura
& Alex.de neuo.ind.c cum inhibitio,nam_
eft p legales iuris prfumpciones,im proba
requiritur ilia publicitas coram multituditiones D.Aloyfinm adulterium, ac ftuprum
ne fdelium eciam vbi non feruantut folemni
comiffiue c prxdia D. Mara Suppetlana
cates d.texcin c.cum inhibitio, vcdixi.quod
Doftores communiter tradiderunt auchori 168 irno ex cam magna feftinantia fecdarum
nuptiarum prxfumit lex mach n icos fuiTe
cace Inn. ibidem ad hoc > vt de eo nullo vnmortem primi viri, & in cant pratfumic , q>
quam tempore dubicari poflk, quia ex defefuper prxfumpco ftacuic,ita quod eft prxsI4 u probationis multocies vera matrimo
ptio iuris, & de iure, vc fupra dium fuit au
nia non effeuantur,& alia indebice contra
thoritate glof.nocab.in d.i. fin. de reftit.& ea
huntur ad rext.in cap.fi quis diuinis so.q.j.
quz par. in 1 1. menfe poft mortem viri, vbi
' & eciam ne in dubi ponacur legitima proAng. timetur enim ex nimii feftinantia etix
Ies,vc declarac Alex.de neu. in d.ccum inhi
perturbatio fanguinis,& incertitude prolis
bitio poft Abb ibidem num.9. & in fumma_
165 Temper quod matrimonia non celebrantur 169 & propterea prohibentur tarn acerbxnuptix dicic Ang.in d.l.liberorum fF.de his.qui
publice cum folemnitate ftatuta per Ecclenor.infam.& proprie cex.in d.tf.fi.dicicquodt
iiam,vel fiant contra ordines Ecclefie dicenratio efhquia fufpitio fuit, ne qua prxextite
tur clandeftina Butr. vbi fupra numer. 19
ric ufpicionis malignar caufa ad fecundunu
Anch.ibidem .notabili >& Herric Boi. &
matrimonium, eo quod velocicer ad nupcias
lo.And.in cap. i .eod.tit.
feftinauit, & ibi glof. in ver. nnlignx.dicie
Prxfuppofico igicur hoc matrimonio ta
prxfumicur
enim non carte vixiTe pones pri
lker ccrao clandeftine, & ccra Caones*
mum,&
traafle
eius mortem.
qui matrimonia clandeftina prohibe, Sc pu
Et
Ucee
pena
infamia; , & aliar introdublica fieri iubcnr,dc quo in d.caufa 3o.q.?.p
x
contra
nubencem
infra annum luus
a 66 coca dico,q> femper quod matrimonia pdi
lint per Caones fecundum magis coma contracta.fucrinc, & detegitur poftea im
munem opinioncm Canoniftarum fublaex,
pedimentum aliquod, propter g> lex matri
ic

Ioannis Francifcide Ponte

quis ducere iri vxorem earn, quam per acftilde quo in cap .pen.& fin.extra de fecundum.
terium polluit, nifi prius perada pnicennupt. tame remar.ee femper przlumptio ex
tia in d.cap enm inhibicio $. fin. vbi glof.&
velocicate fecundi matrimonii , dehoneftaDoctores, & impedimentum perpetuumeft
tionis primi viri, illo viuente, & quod non_
cade vixeric iuxra difpofita per text. in d.$. 176 quando data fuerit fides in vita primi virivel machinati fuerinc moreem , imdirifin. glof.ind.c fin in ver. legalis in vltima
mitur matrimonium conrradum, c. fi quis
opinione.in quarefidee,& idem tenet glofa>
viuente j i.quzft.i.cap.i.vbi Abb.& cap. fuquandonimis feftinanter in I. decreto C. de
per eo de , qui dux. in vxor. Si ergo pro
17 1 his, qui noeancur infam. & refpondet ad di
dum Apofioli , vt nubatin Domino fcilicec
pter nimiam feflinanciam adulterium prfumitur machinatio mortis, & tahter przfu
legitime, & glof. in d. I. liberorum loquitur
mitur,quodeft liquidiflima probatio,cum_
tarum,quod fit fublaca ilia pna infamia- per
jus Canonicum, & veretex.ind.c pen.& fin.
fuper prfumptione lex ftatuerit, & iufte_
non de alio loquuncur,& ita tenet Hella pert,
propter perturbationem fanguinis,& incerin leg. i.Cde lecund.nupt. im Azo. &
titudincm prolis , cuicciam lex Canonica_
172. Odoffredus ibidem voluerr in nihilo cor
Cantum fauet : quomodo igitur volumus in
reda effe iura ciuilia, quz matrimonia non
telligere Caones permittere contradattonem matrimonii propere feftinanter,& tam
prohibent.in quocafu Caones poffunt difponere/cd puniunt nimiam fefhnantiam, q?
velociter, fiex hoc infurgit probatio adulte
pariter traditCapra inconf.70.8e ideo Bal.
rij, ac machinatio mortis, in quibus cafibus
X7j concordando opiniones ci uil il tar um cum
eadem lex Cannica matrimonia vetat , 8c
illa Canoniftarum dixit in d. 1. fi liberorum,
prohiber , im propter moris machinatioquoderunt ublatzpcenx nubentium infra
nem, contrabata di(Toluit,e(Tent enim Cano
anni-m Indus, & poterine in Domino nubenes fibi met cuntrarij , & propterea inrellire , fed hoc ineelligeiidum erit ciuili modo
gendi funt fecundum diftinftionem Bal. que
8 cum moderamine,fcilicee quando non po
lint cx abundanti dicta nam, &fi fublatx diteft timeri perturbatio fanguinis, vel incer
centur omnes poenz , & quod ftaeim poffic
titude prolis, & fienubacur infra annum In
mulier nubere , non tarnen eft fublata praet us, fed non (lar im , & tarn feftinanrer , fed
fumpcio adulcerij , erac enim adultera , fed
clapfis tribus menfibus.idem al. in Ieg.depoceric impune maricari perada pnitencreco.quem fequitur ibi Paul.de Cafr.& fuit
cia iuxta difpofita per 1 nones ineo,qui du
hare opinio per prius Pauli deElealaz, &
cit earn, quam pollute per adulterium quod
Rayn.quos refere Bal.idem addenresad Iac.
adulterium in cafu ptadenti eft fatis, fuperButr. in d.i. 1. de fecund. nupt. Anchar.in reque probacum extra hac legis przfumpciopetirionecao.Canon.ftaeuta de conftit.Bal.
nem, vt fupra fuit demonftratum , ita quod
in d.i. . de fecund.nupe.vbi late difputat,
omni iure qualmet opinione accenca impe
& firmat peroptime hanc conclufionem , &
dimentum procdt.
fic Anton. Gabr.lib.3.com.in tit.de fecund,
Cum ergo ftuprum adulterium & machi
tiupt. concluf.y. limicar conclufionem com natio mortis prarceflerit matrimonium ex
munem Canoniflarum,vt non procedar,qn
prallegaris,& tex.incap.cum inhibitiohado nimis propere feftinaiet ad fecundas nu
beat locum in quolibet impedimento Ca
nnico, feu in matrimonio celebrato contra
ptias ita, quod poffet fequi incertitudo par174 tus, & fi rede aduercatur Innoc. in d. cap.
quamcunque prohibitionem Ecclefiz , vel
fin.de fecund. nupt. non folum non dixit con
contra frmam i iuredatam,& Caones im
trarium , quando nimis feftinanter , fed per
pediunt matrimonium cum adultera ac ilverbum crcdo,fimpltciter dixit eile fublatas 177 lud prohibent,fic pariter cum ea per prius
omnes peenas de iure Cannico non ditinab eodem ftuprata iuxta tarnen trminos
guendo,ve fupra,& loan. Andr.Ioquieur per
tex.in c. relatum 30.q. i.& multo magis qfi
verbum dici potelr,iea quod non firmat con
prfumitur mortis machinatio>8 contradi!
trarium, & fic intelligi debent omnes Dodicitur eo cafu ctra Canones,& ctra for
dores, qui fequuntur Innocfi in eius authoma iure pftic: igitur indubitacer, 8c conritate rundaneur.
cludter ftquitur,q, proles ex tali matrimo
17 j Et fi per legem Canonicam prohibetur
nio nata dicetur illegitim :i iuxta exprcfam
matrimonium inter adulterum ,& adulcer
difpofieion tex.in d c.c inhibido ccurread text.in cap.i. per totum Jl.quzlt.r.inc.
ti impedimto adukerij c ftupro fubfequen
cum hsberct de eo,qui dux in vxor. quam_
ti,ac mortis machinaeionis l.prarfumptx.
poll. per adult, in cap.illud,& per totum }2.
Vltimo quzfo aduertatur ad fad huius
quii. i. qui dicic, quod nullo modo poceft
caufz eo modo vt ex aduerfo ptdicurA ad
ea,

Cofilum

III.

*
aqu fuper tali faeb iura deponunt.n arpcerea in odium peccati, & ve concrahenbitror,ni fallor,quod fumus extra omnenu
do talia matrimonia perfonz fe ablincant
diputationem, Sc caufaeft in tuto, eciam_> 183 lex prcipit.vc proles fit iIJegitima,donec
dato pro vero prztenfo matrimonio.
prardi&a matrimonia non fuerint publica178 Matrimonium, vt dixi , fecundum partis
ta,& ab Ecclefia confirmara, & benedita_>,
probationem, non potell negari,quod nonprobat hoc text, in cap. quod nobis qui filij.
fuerit clandeftinum, & le lege Cannica-,
line legitimi cuius hec funt verba.
prohibitum, & reprobatum, licet contractu
Si qui autem de clandeftino matrimonio
non polfit diffolui,dum modo voluntas pro
poil modum ab Ecclefia comprobare gene
pria tuffragauerit,& vota fuecurrerint legi
rali fuerinceos legtimos iudices effe rilios,
tima , interim enim adulcerium.contcrber& heredes , qui text, dicit glof. ibi quod .eft
nium, ftuprum, aut fornicado, potiusquam
pars tex.in cap. . de cland.defponf. vbi tra
legitimum coniugium eTedicieur, verba_>
bando de clandeftino matrimonio inprobafun texan 01. & a. jo.quzft.j. & propterea
bili fubdit hec verbatverum fi perfonz contex.in cap. 3 . ibidem dicit nullus fides cuiuftrahentium hc voluerunt publicare nifi racque conditionis,fi occulte nuptias faciar,
tionabilis caufaprzpediat ab Ecclefia recifed benediione accepta in Sacerdote publi
pienda funt , & conprobanda , tanquam
ce nubat in Domino,& text.in cap.nec illud
principio Ecclefia; confpeu contra ata.
ibidem dicit, & ficclandeftinaconiugiacon
Sic igitur requiricur confirmation comera leges quidem fiunt , tamen concraa_. 184 probatio Ecclefi.que fa<a retrotrahitur
diffolui non polfunt,quia ex legitimo fubfe& fic dicit glof. ibi, quod ab initio nullum.*
quenti voto corroboratur, & tex.in c.fi quis
fuit validatur,hinc tex. pondrt prol gene
diuinis dat rationem prohibitionis,quia mu
rata m poil Ecclefia: comprobation.qu futaca volntate alterius eorum, alterius conjpuacanea fuilfet,fi abfque ea legitima erar
feffione fides iudici fieri non poteft: vnde pu
retrotraio erat confiderationis,& hoc
blice cum alterius vota in alterius partem
elt,j> dixit tex.in caliter, qui eft fecdus d.
fe transtulerint pro priori coniugio , quod
caula jo.q.J.quod aliter legitim non fit c
Iudici incertum eft fenteatia ferri non pote
iugium.nifi inter ctera fequuta Sacerdotale
rit,& poftquam lex talia matrimonia impro
beneditione,& cum hac diftinione ccorbar non pofunt dici legitima matrimonia,
dantur omnia difta per OD.n qui dixerunt
17p nam legitimum fatum dicitur,quod eft fe
filios natos ex clandeftino matrimonio non
cundum leges, & Caones Abb.in cap.conelfe legi timos,ver dixerunt, intelligdo no
fanguinei num-3.de Tentent & re iud.& legi
fequuta publicitate,confirmadone,& benctime non dicitur factum, quando non eft 1er
diione Ecclefiz,& in his terminis loquutus
naca formad iure tradita Hoft. in cap- cum
fuit,Io.Fabr.in jT.fi inft.de nup.auth.Hoft. in
180 dilet num.8. de refcript.et quod occulte
sma q. fil.fint leg. ji. 2. vbi dat rnem, de qua
fupra videlicet hoc effe rne peccati in oai
ficprfumitur dolofe, & non legitime Bald,
par en tum, vtlatiusibi pere,& idem tenec
in l.fin.j.cumigitur.f.colum.C. de iur. de
liberandi, Hinc dicitur legitima conuentio,
in d.cap. inhibido in ver. fufcepta,quem re
fert fequitur Guid.Papa decif.8a.num. 4.Bequz lege approbatur (.legitima ff.de pa.
rous,& alij, quos congerie latius Cefal.eanlegitimum i us, quod lege defcendit I.}./,
dem firmans opinionem in allegato conf.8i
de il lo ff pro foc. leg. 1. $. vocantur ff. de bon.
num. 25.1. vol. Card Paleotus in traatu de
poTelfcontra cab.leg.t.jf.non quzrimus ff.fi
nothis,&Spuri)scap.9.num.5.
i
quisomilfa caufateft. & taliter contra le185
Qui
vero
dixerunt
natos
ex
clandeftino
181 gem dicitur quem contrahere fimilia ma
matrimonio , vt fuit. Abb. cum alijs in cap.
trimonia , quod dicitur peccare in c. aliter,
primo de clandeft. defponf. eile legtimos
vbi gloljo.q.f.d.cap.cum inhibido in $.fi.&
intelligendi erunt fequuta confirmaciones,
ibi glof. Abb.& omnes in c. 1. eod.tit.de clan& benediione Ecclefz , quod explicauic
deft.defponf. cum przfumatur excerta feien
peroptime Ioann. Andr. in d. cap. quod no
tia contra Caones venire loan. And. in d.c.
bis tradens , quod ex clandeftino matrimo
cum inhibido,vbi HoftAnch.Sc Butr. nott.
nio fili) reputantur legitimi, fi demumillud
18 Cum ergo matrimnnium, &fi fit indiffofuerit per Ecclefiam coprobatum,& nalilubile, tamen tquam contra legem dicetur
ter,quaii precedes turpitudo purgctur fecu
illegitimum,in tantum,quod fiante ftatuto,
dum eum;id ibi Anch.in z.not.dicens .vel hdei commilo vocante natos ex legiti
mo matrimonio, non venient nati ex clande 1 86 ta,j> approbatio Ecclefia; facit jplem legt
tima qua: alias effet il legitima reputanda.Sc
ftino matrimonile quo late per Cefal.i ru,
peroptime
bid dclart Butr.in prin. & in
confil.8a.num.j4. & fequenti i.volum-proE %
fua

f.b

Ioannis Ffan< ifei de Ponte

fequuta approbaeione proies non eric legi

fua dirt inftione. Idem Ioannes Andr. in d.c.
tima.fi vero filij fuerint generati,& nati ancom inhibicio in verf. fufcepta . col. ideft
ce approbationem, & nullum ert dere&unu,
naca ancequam macrimonium per Ecclefiam comprobetur , nocabiliter Henricus
impedimentum cune fequuta approbaeione
erunc legitimi cenfandi , & fic in fib'js na
buic omnino videndus in cap. ex cenoro
eis ante approbacionem requiritur dececrio
qui fil. fine tegit.hinc idem Buer, in cap. cum
impedimenci ad hoc, venon Iegitimentur
inter cod. cit. dicicjn j. nocabili > quod ad
per approbationem fubequentem.quo cafa
187 hoc VC proles fit legitima , duo requirunprocedic /.fi quis vero,& propterea ibi
tur , vnum quod matrimonium fit publico
deratur inpedimentum, fed fi nullum adconcraum , alterumquod abfque contrafuerit dicit glof. quod erunc legitimi fequu
didione Hcclcfiar, & hoc probac ille cex. ibi
cum parentes eornm publice fine contradi
ta benedictione , qui cafus non eft pronifus
ct 1 one Ecclefi* inter fe concraxifle nofcanper $. fi quis vero , fed per text, in d. capir.
quod nobis .
tur, vbi glof. in verf. publice , quorum neuKur fus ponie cafum ille text, quando de
trum hie inceruenic nam clandefhne, 6c non
ceftum eft impedimentum,fed non fequicur,
publice fuit conrra&um , & etiam contra.
ergo fi non adeft impedimentum proles eft
ioterdiftum Ecclefi* ex prarallegaeis , Sc
fecundum przfaram difiindionem intellilegitima , alias fruftra tracuretur de-#
getur.quod dixit Cardin. Paleocus in cap.?,
impedimento i fi quidem fi per alia iura hoe
ein dem traatus videlicet fequuca benedi- 189 eft prouifum,non eft fumendum argumeneum concrario fen iu, cum refulcaree abfoiont hanc eandem dirtindionem iatisele
nus incelleus ad notaca perfenbentes in_.
ganter fequurus fuit Hoflien. in fumma in_>
1. i.ff de off. ei us; ed inra iuribus concordan
cit.de clandeft. defponfatiene $. fin. port nu.
do incelligeeur cex. in cafu fuo.quod fi fequu
8. in verf.fufcepta, & melius ante numero 9.
ta eflec benedi&io Ecclefi*, fed quod prece
verf. keus puto ; de qua diinione nema
der t oreus filiorum, & dereio impedimen
dibit au; t; fed quarftio difpucaca inter loan18R rem Andream,& Houen. fuit an fequuta
ti.quod benediio non legicimarec filios, 8c
propterea requiri tur impedimentum, & poapprobatione in termini's text.in cap. quod
nobis iegitimentur fihj non folumnati poil
nitur dubicacio ratione benediionis , qua:
ex regula text.in d cap . de clandeft. defp.
spprobationem fed ante generati,& concepti fecundum opinionem Hofiien. ah vero
videbatur retrotrahi, fed quia detecto impe
etiam nati ante fecundum opinionem Ioan
dimento res non eft integra extrema quo,
nis Andr.qui dicic , quod ex approbations
& ad quoi non funt habilia iuxta no tat a in
purgacur omnis defedus,& habetur, fi i
l.fi quis pro emptore per Bare.& Scribentes
principio matrimonium findet in faciem_
if. deviucap. propterea iufta fuie dubitatecle (ix contraum iuxta.cexc.in d. cap. 2.
tio , & rationabiUs decerminacto, vc non-*
de c! ndert, defponf. ita quod Doctores non
obfiante b. n edict prxexiftenec , pre
dubitauerunt de illegieimicate,quando non
cedente earn, impedimento proles fic ille
datur Ecc'efix benedictio.cum ha>c pro con
gitima_ .
ftanti pofuerune.fed dubium fuie fi ea fequu 1 90 In tantum hec conclufio eft vera,& monCa Iegitimentur nati, vel geniti ante, vel polt
ftruofum eil 1 1 , quod matrimonium tllegicietiam detedo impedimenco , & an ex tune
mum parerec quid legicimnm. vceft proles,
vel ex nc,& ex vna parte fuie opinio Glof.
q uod D J. voluerun v/c tex.in cap. tanta, qui
Hort. A bb.& Ca!d.& ex alia opinio lo. Andr.
fi lij fine legic.non habeac locum in matrimo
Cum fequacibuS)fedad finem legitimationis ! nio clandeftino Inn Hoft.loan. Andr.Bucr.Sc
prolis femper requiritur apprebatio alias
communiter Scribences in cap. pen. eod.cic.
Ruin. con f 14. 3 vol.Cfal.vbi fupra.
Vaha,& fruftatoria fuiflet oorum difputa tio.fi inomnem cafum femper proles fuif- 1 9 1 Prxcerea id,quod d ici tur,quud ex marri*
fet legitima, nec tex.in d.cap. cum inhibicio
monio colorato , & ex pofltflone fe quafi
illius fili j repucancur legit imi, non procedic*
in $. fi quis vero huic diinioni concradiqudo prxfupponicur matrimoni coloraeft
cit. nam loquitur ille tex. fecundum diftinetienem glof. in d.cap. quod nobis in veriic.
clandeil in,elegeer Men.in conf. 199.3. vol.
fuerint,qux dirtinguit,quod auc filij func ge
ance . 4.& Rolandus Valle cf.9 i. j. vol.
nerali port approbacionem , etiam fi dete- 192 Ecfi is legitimus filius appellatur, qui ex
gitur impcdimentum>etunt legitimi, & non
iuftis nuptijs defcendic ad cexc.in 1. j.fF. do
proer die tali cafu text, in d.
fi quis vero,
his. qui func fui, vel alien. iur.in 1. i.rT. de ritu
auefunt gencrati ante approbationem, &
nupc in $. i .inftit.de patr.pt: probant leges
detegitur tunc impedimentum, uii clu ci
CafteU,& fignccr in U.ti.i j .par^-dices,
"*"
Legitimo

Confilium
l egitimo hijo tanto quierdezir como el
que es hecho fegun ley , quellios deuen
fer llamados legtimos, que nazer de padre
y de madre,que fon cafados vedaderamen
te fegun manda Santa Yglefia.
Sed clarius in proprio cafu dclart eadem lex caftellz cadparr. tit. j. leg.2. vbi
primo traftat de matrimonio clandeftino,
& de impedimentis iuxta difpofita in d.cap.
cum inhibitio jT.fi quis vero & demum fubfequitur .
otro fi non legtimos ningunos de quan
tos hijos nazen de padre y madre que non
fon cafados fegund manda Santa Yglefia.
- Ponitur enim ibi cafus in matrimonio
cIandeftino,quando ad funt impedimenta, &
decid tur fecundum tradica in jf. fi quis ve*
ro per glof. & Dotores,dum demum fubfequitur hxc difpofitio vniuerfalis per diio193 nem illam.otro fi implicatiuam ad tcxt.n
l.fuusquoque,vbi Bar.F.de hired. inftit.& in
l.etiam de leg. primo vbi Doctores cum pre
194 cedentiadiionis3& qua; ponitur copulatine inter diuerfa ad tex in l.fin.C. per quas
perfonas nob.acqui. & fui natura eft coniun
da,& prxmifiis additiua ad tex.in leg.ea ta
rnen adiecVio ff- de leg. j. quxlattus explicar
Alb.in fuo diccionario in verfic. & ac in ver
bo etiam , oportet dicere quod implicetur
idem cafus clandeftinitatis , fed diner fus i
primo addendo alium, & coniungendo cum
iIIo>& erit quando nullum adeft impedi men
tum.vt femper filij ex clandeftino matrimo
nio, illegitimi dicantur, quia matrimonium
non eft contrauin ,vt Santa mater Ecclefia mandat, imo contra illius ordines, &
mandatai quod, ni fallor, non poteft habere
refponfum .
Et in leg. prima eiufdem titult , & parti
te dicitur. Naturales, & non legtimos lla
maron los fabios antiguos a los hijos quo
non nazen de cafamiento fegund ley.
i Ettandem in l.u.tit..par prima traflan
o de legitimitate necefaria ,p affiimptione clericatus ponit text.quod funt tres fpecies legitimitatis , quando papa lgitimt
quando per fubfequens matrimonium,& po
nit aliam primam in ordine per hxc verba.
Legitimo tanto quiere dezir come hijo
que es nazido fegund ley y efto puode fer en
tres maneras,la primeua es fes nazido de ca
mtentos,de benediiones,&c.
19} Apparet igitur, quod hi filij dicuntur le
gitim! f qui ex iuftis nuptijs nafeuntur contracTts , pro vt Sana mater Ecdefia difponit,& mandat, & aliter funt naturales,& ilJegitimi& fignanter, qui defeendunt ex ma
trimonio non contra&o fecundum Capo*

III.

nes,& leges Caftellz,qux fune vereinterpre

ts iuris communis hoc exprefe dedarauerunt in filijs ex matrimonio cldeftino procreatis,& ad hoc, vt legitimus quis dicatur
requiritur, quod fir natus ex matrimonio
per Ecclefiam comprobato,3 benedicto:igi
cur cum hic traemus de filia nata ex prztenfo matrimonio clandeftino nulla fequuta
pubIicatione,ncc benediftione per Ecclefi,
quam pars demonflrare debebat,fi eft fund*
mentnm eius legitimitatis,quam cum clandefhnitas matrimonii de per feexcludit,
im fundat contra intentionem O. Alonfi,
propterea vndique apparet pro eo foreiu- x
dicandum .
Primo , quia ei incumb t onus probandi
legitimitatem, feu quafi pofieffionem illius
quam minime probatam > demonftrauims,*
Secundo quia &fi efet probata przdia quafi poffeffio tarnen in iudicio petito- '>
rio.de quo agimus principaliter, & non inci
denter in re tarn graui,& magni prziudicij,
vciquenon furficeret fecundum veram , 8c
magis approbatam opinionem .
Tertio omnis partis probatio eft de iure> >
przfumptiua , quae femper admittit contra riam probationem, & ex fortioribus conieduris, & verifimilioribus przfumptionibus !
ex noftri parte adduis prztendimus partis
probationem annihilatam.
Quarto prztendimus per veras , & com
munes decifiones,quz ex aduerfo adducun- *
tur non proceder , iuuare, quando traatur de bonis maioratus, vr hic in quibus
partes non habent liberam difponendi facul
tatem,nec poifunt tacite, exprcc agna- *
coivel tertio prziudicare.
Quinto omnia, quz de poTe ffione,quae d e
tama , quz de traftatu , & alijs dicuntur
qui inquam limirentur,ae ceffentdataorigt ?
ne infec a,& initio vitiofo, vt fuit hic adulte
rij & ftupri.
Sefto prztendimus, quod concurrente ex
altera parte probatione przfumpta tam_ *
vulnerata,dubia,& incerta,& ex altera pro
batione Don Alonfi certa, plena, & indubitata, quod omni iure hzc deber przferri, Se
fecundum earn deber iudicari.
- '
Settimo quando admirteremus probatio
nem matrimonii, illud effet clandeftinum,3e
cune- fubfiftente quolibet legirimo impedi- ment proles effet illegitima fecundum-*
veram, & communem opinionem, & hic de- :
monftrata eft triplex fpecies impedimenti;
matrimonium antecedens videlicet adulterium , & illa diffolutiua matrimonii, vt eft
raachlnatio mortis primi viri lege prz
fumpta x nimia feftinantia ad fecundas
E 3
nuptias

Io.Frftciiid Porite
ft
nuptias im fmcudwieiridubicaca earna- 14 Teilet eoniurati ai tUsnum a/teritq ex
litigtnttbut non probant.
Iis copul prsrcedcntis .
* Oft a uo , & vi timo Ci adhuc nullum adef- 1 3 AtteJlatio in extremis,non auget vim te/lis,
i plufquam in vita;necgeneraliter dido mo
fct impedimenrum , (tante clandeitinitatc^
rientis slandum fil-..
' * pra?dia,& non feqmita publicitare,& bene
diinne Ecclefx.proles millo modo legiti 1 6. Teft dtbent e turati , poftf itata, r* co
ram ludve competente
s
ma eric iudicanda, (ecundum veram, & ap
7
Matrimamum
quando
&

quibus
alt|>robatam opinionem regula tarn d vera Ca
bus t rtefu'natur.
r;
- r<< ^
intelligentia,declaratam,cV decifam
1

Ais

Qperanfur
>
vitra
intentionem^
per prxdias leges parcitarum , & lie iuris
agentis.
.
eflecenfeo.
19 Filium natural\fi in Tefiamento paterfith
pltcUtrfiliu nominet,qUamdp ilium legitiPro D. Alonfo de Idiaques.
marevideatur,fec*sfi admit naturaler^
velprafitppofuit matrirn\W>^$ir$cetjJe\
nm tunc illud probandum e/1%
. -,
I
S V M M A R I V M,'
10 Autbfi quit . de natur.lib.dectaratur f
I Tralatut,denotninatio & cobahitatioaqui
concilitur cum autb.adbac, vt It. mat
- i PcJf"nt i>?eori:tb' concubina applicat i.
& ...& iy.
--. > '7Jj>;,f>
t Teilt,quialys contradictt,nulla adbibtnda 21 M atrimontum an probetur ex inflrumeto K t
in quo prftenfi enmugesJe virumt&VX0f; fide*.
rem nommant, & }.
t . .\
3 t fteilis contunda perfona non probat , vbi
^ trafia!r de honore ad excludendum con- 24 1 atrimontum ex concubitu cobabitatione, -t
nominatione , rb'fimilibut Iure anomifO
cubinatum^adulterium^rc.
4t Teiles debent ejfe omni exceptione maioresf
, non probatur.
1 *.
,. vbi agttur de-dire Ra probattone dclus ma 25 Verba enunciatiua ad aliudprolata quantrimony . '
doprobent.
.
5 f Prebatifufpeda erit, vbi matrimonium-^ M atrimontum an pereiaturfolo confenfu\
i. prafiupponitur publice contradum. & non
an autern requirantur verba pro fbrmaJk
txaminantur de eo,nifipauct tees, & con
ad tua de fponfal.
; iundi .
ijAdutnonextendituradincogitata-
6 . Matrimoniftm,fi non reperiatur dtfcript 2 8 Tex. in . ex parte defponfal quando prpee'
' in libro parocbi,vbi omnia adnotanturfudat. & quando 'X mandato probetur ma+
i fpitiofalfitatis eil contra teilet , de detrtmonium precedent
ponentes.
19 Matrimontum ex confetone > contugunLs
7 Qollufio euidens efipart pratextu litis di: quando Pmbetur.

catfe velle probare id cuius contrariunt^, 30. Adulterifepefe coniuget vacant.

; profeffUs e, tb" immediate idfaciat,prar- 3 1 Dos data primo viro jvtclligitur datafceulb
tim tn materia filiationis,& legitim itatts.
do^quando non appnret aliter data.
9 ; Probatianes failf in alio Iudicio ineideter, 3 M aritus confiante matrimonio eil Dornte
fb* ad alium finem non probant , quando
nus rerum dotalium,& in Tarapbtrnal*
trailatur cum legitimo contradtlore prin
bus eil legitimus procurator.
n
3 3; Probatio inuerimilis , non eil attendenda
; cipaliter .
9 i. Tei , qui alias examinatus codent-,
& efalfitatis imagn.'Probatio omnts lt%
non dixit qua poft interuallum temporil
dicis arbitrio remittitur.
-,
adaidit , non creditur ; nifidata probabili 34 Traditio ad domumvirit? eobabitatiojtt-*
_ qmmitonis caufa.
i
Cannico non probant matrimonium-*
10 Teis in alto ludicio exam/natus,nifi rebenccfiliorum legitimitatem nifi in cafibut
tatur non probat,^- an faciat quale quale
poftts .
- . praiudicwm,quidu id inportet.
35 Filiusfe aeeens legitimum, ad auoeandam
. b*reditatem,qua probare debeat.
'.
XI Filia naturalis non existente legitimafibo
le admittitur ad bona materna.
36 Matrimony prafumptio inter 7\fobiles ex12 Confetone extra tudiciali prafertim gemi
^
cluditur ex ineeu in habitu vt>tduali.
nata , & admniculata pracdente confef 3 7 Probatio negatiup admittitur aduerCus pro
- fianem iudicialem contrariam , iudiciali
bationem fama matrimony ,
aduerfut
S. Jian eritcredendum.
- robationem traSlatus .

1 3 - Teis deponens aSlumfactum d P fiille,ne

3 8 Falfum tetmonium cum turamento nem.
w et feei non probat,-.:...:.
J
ferferrefrafimitti*,

.\^
...

Matrimo*

Confilim
39 M-Jtrimony cir
folit*,, qu4
i -/fr
4Q M atrimonium inter Nobile* qualiterpro
che tur ..
4 Text, in leg. neq; C. de uttpt. quand q prot ttdat.
:.
\
41 Probatioin ontrartum admtttitur contra
, .prttmptionem luris>&de Iure,per con?
fejonem partis Mem per indireBum.
4J. Matrimony Validitt, legitimitas prolis,&
K .ptatrimonij probatio , quid interft. diffi-,
, rant,quodue ius ctrea eafecundum. ... ,
*k SfMptrfiua ,
inutiha nihil operantur. ., .
4J Teiles in probando matrimonio dehnt ejji
; luce meridiana lariorcs cut in Qrimi-
<-tkf(tk4S.
46; /j. r. di* prasmptiua probaciones ,
, , # operantur , <vbt contra adfunt probatienes clar4,certa,& indubitat*.

47 Profeo. posleriorplenprobata,pr<eferetur f.
prtort prafumpta.

IUI.

ptum.nam h" nec verum, nec prelum ptum__

adelt ma tnmonium , vana funt alia omnia*,
qua; expduotur circa. practenfam legitima-
, cum deficiente matrimonio vero,
vel pr fu m pro , non poteft per rcrum natu*
ram dar i prolis legitimado.
, ,
Rurfus vera eft iuris regula , quod prarfumpdo cedit veritati , ira quod, vbi habe
mus veritatem matrimonii, non opus eil
prxfumptione , & ita contra vbi habemus
veritatexcluionis veri matrimonii , quod
pratfupponiturcelebratum cerco loco,& tpore ,.ca*dit prarfumptio paricer matrimo
nii pracfumpci in praedio loco,& tempore
contracto, Veritas eft in contrarium , Sc
hc eft tot caufa regulando fecundum trminos partis.
, Hic pars, non practendic macnmonium_
conrractum nil! intra nouem dies poft mor
tem primi viri in loco Madriagha:, ita quod
omnes atus,& omnia, qua; portea adducuntur, funt ad comprobationem iftius praccenJ ARG V M E N T V M.
'
iionis, ftcut funt tracatus, denominado, cohabitatio. , & propterea iure , & a Docto
ribus omnibus , quos non recen feo tanquam
Mitrimonium x quibus probetur . Quid
notiflmos, appellantur pratfumptiones , adr
Inter nobiles, & qui tees a<$ illud prouerfias quas dantur contraria- prafumptior
bandumadmitrantur.
', 1 nes,& probat iones, cumq. omnia predict a_#
acque principaliter poftunt competer, & ap
CONSILIVM QVARTVM.
plicari cam vxori,quam concubina: fecund
nnoc.in . ex parte de reibt. Sp -ii.Sahcin 1.
Don nudis C. de prob. & in 1. quidam ff eod
E RE in hacoaufa indubicum fuis concord, propterea tota vis conficabilis eric illa Iurifconfui
ftit in Origine, & verirate prxtenfi mitri
ti fententia, quod ex fafto
moni;, hinc iudicium eft Dei , quod quando
ius oritur, & fi qlibet pars
partes veritati non innituntur , ills remavett fitum.pro vt melius
nant offen fa: ex multiplicitate probatioti expediens eric figurare,
Dum,quas facerr nixa? funt,& veritas abfc& componere , demurn
dita>& obumbrata, tanquan? noua lux inter
de fu per dificare iuris cclufonest 8( Doorum cotas multiplicare, 7 tenebras elucefcat,& detegatur.
Si ma trimon ium pr tendi tur contraum
miferendum erit iudici ad quem veritatis
yere
in przdio loco Madriaghx , vanurru
fpecbtt indagada, U magis mifercndum_
efteffundere
v;rba,& vagare in decilionibus
parti, qui non folum eft contenta compon* JDorum,
quoddetur
multiplicado aduu
noms noua- fabula:, fed etil in eo quod pras& dicere, quod fl non credi tur teftibus de vi
fiipponit inrendit reuoluere trminos, & Do
fu, & non eft contraum matrimonium in-*
orumdeci (iones allegare, qux aue non diMadriagha , quod poteft eue contractum_#
cunt id.ad quod adducuncur,aut non loqualibi i pars hoc non allegauit , non proba-*
tur iu illis terminis, aut erunt peregrina:, &
uit, non prtendit, & dat certum locum , Sc
contra iura expreffa, vel contra communes
fempus.im excludit aliam przfuoi
conclufioncs , qua: in iudicando ampletunptibnem , poilquam prtendit , quod dura-
tor,& ideo qufp legan tur infraferipta anno
difceiTic Madriagha Vermeum ver fus , Se
tata Cub breui verborum conpendio in fadem m ab inde ad Suppeltanam , quod fueo, & in iureconfiirentia ex quibus pacebic
Veritas negotii , & quam aliena ab eo func * runt eius parentes tqum vxorati.ob quod
in neutro przdiorum locorum amplius
per partem compo/ca , licet longioribus
craatum fuit de matrimonio , ( illud prxCommentai ijs .
1 ..
ceuerat,& ficqoicquiddiciturde cohabitaDuo funt in hac caufa articuli.vnus circa
tione,de traa tu, & de tot, Se tantis in V*ff
imatrimonium verum * aicer circa prsium-i
meo.

Ioanns Fran(

meo,& in Suppetana, vbi port paucos men

talis procurator, & agens paris n lice agtata inter earn, & Pecrum Sanees de ahedo
es fecefit donna Maria nihil ad cafum,fi
uper hoc met articulo in qua lice , &fi promatrimonium in Madriagha excludicur , et
lie pari ce r cadunr probaciones, fe prarfum
duxeric decern teftes nullus adeft de viu,
ptioncs omnes , quz clici untur de geftis per
fed can t um de audita, & fama, ob quod non
eft veri fim i I r,quod fi i pe erat teftis de vifu,
don Aloyfium poli mortem donnt Mariar,
quod non depofuiiTec,& fi hoc non fecicquia
cum fine omnes prasfompriones ad probaoconinna perfona.crgo nullius eft fidei, &fi
dum prart en ium matrimonium , quod fi non
matrimonium erat publice in faciem Eccle
fuiftccalkgatumraum certo tempore , &
loco poflent tenerc veritaeem obbratam,
fia: concraum,quare mulcos non examinanit teftes de rifu tempore quo factum ianu*
& in (Wpenfo , fed cum omnia tendant ad
fuum prmeipium , quod eft m.itrimonium_
erat recens, proquoinfraferipe* iuriunu
conetufiones funt indubicaes, quas fufficit
pratenmm articula tum, dednum,& reftr ium adeertum locum , & rempus, propeetantum atringere.
rca non opus eft tratare de pTsfurnptioni-
Teftis, qui fe contradicit alijs nullam me
bus,fi pro vna,veJ altera parte adeft vericas
retur fidem Spccul. in tic.de tefte fub rubri
ca qua fides fit tefttbus adhibenda.ibi in fua
rerum geftarum in Madriaga.
Pars in hoc non habet nii infraferiptam
magirtrali diftindione in in liter is,c in c.
teftium probationem,quod,quat fo, at cendalicet caufam de probat.
tur, nam fie in pancis hic caufa poterie re- } > Teftis, qni eft contunda perfona , non eil
cipcre determina tionern, quam coadiuuare
idoneus teftis in lite in qua traacur de ho
incendie cum fetipeura prarcenfi mandati, vc
nore ad excludendum coneubinaeum, ftupntendi cu r fai in anno ij 6o.fub die tf.Deprum , vel adolterium lace Alciac deprascembris .
fumpe. prima regula fecunda prxfumpr. nu.
4. qui fie refere iudicatum , &mulcaadhoc
i Mareinus Abbas de Garagote n examiriatus in hoc iudicio,fed in iudicio executioper Arecin.conf.13.
nis fententiar latac in fauorem praedixD.
In hac maeeria quomodo eft credendum
Maria: pro recuperatione dotium,in qno D.
coniuntperfonz,8c non folum coniuna%
Aloyfius vei parer & tutor donna: Marie fi
fed calicer affectionate: , quod fuie agens , &
lia:, voiwic legitimare illius perfonam, & arprocurator in , vbi hoemec pars voliiic
ticulauit prxdium matrimonium , qui te- 4 probare: Si lex diponir, quod deben t efle ce
ftis deponic vidiiTe fuifle contractu m matri
fies omni excepcione maiores, quando vulc
monium publice iu faciem Ecclefiar, nec re
traari directa probacio concractus maeridit aliam caufam parcicularem feientiar.
monij inc.i vbi glof. & Abb. de con fang. &
lfte teftis contrariaeur depofitionibus
affin. Feh. ponit hoc inter cartera fpecialia
omnium teftium examinatorum in prxfenti
matrimonii in rub.de fponfal.y.colum.Dec.
judicio deponentium deauditu , & fama_ ,
late conf. j io.latifllme Cephal.confilio 50 j.
quod matrimonium fuit contractual in do
coIunrh4.numero.i6. Soccin.Iun. confilio S. .
mo vi adn ag ha?; Con traria tur infuper depofecunda par.
ficioni Achoar Abbatis de la Torre, vlterius 5
Quando matrimonium prfupponitur pu
tefti examinaco in alio iudicio per eandem
blice contractum,& poftea teftes plures non
partem, qui przfupponie matrimonium cexaminantur,fed tantum coriuncta: perfon
craum nois tempore infprardia domo
tali cafu probatio fufpectaerit iudicanda_>.
Madriagha, & non alicer in Ecclefia.
ita eleganter Aret.con. 1 3.7-col.ver. prarteRedditur dictum magis fufpeum,& non
rea cum in matrimonio, & quod maxima-,
verum fi credimus difpofitioni Simeonis
pracfumptio oriarur coutra partem pratcenAbbatis de Cordibar examinati in informadentem matrimonium publice In faciem Ec
tione capta inbaqaio qui dicitquod ipfo
clefiz contractum, & demum non examinafuit, cura in prxdito loco de Madriagha, &
ucrit fuper hoc plures teftes idem Aret.elevti talis habebat onus conficiendi eo tempo
gancer conf.82. i.col. ver.nifi forte obftarec
re librum,in quo deferibebantur omnia ma
quae omnia auch. Aret. ponderar, & confide*
trimonia , quae in faeiem Ecclefix publice^
rae Aym.de aneiq.cem. i.par.in c.incip.vifo
celebraban tu r,& in praedieb libro non adeft
de fama num.8.
tale matrimonium, ergonullo modo fuie 6
Si eft verum , quod in libro curar, vbi dein Ecclefia celebratum, & confequenter falfcribuneur omnia maerimonia , hoc defcrifus,eft teftis .
ptum non apparer, canco magis falficas dc- lpiemec teftis dicir, quod eft coniuna_
tegitur ex ree.cexcl.Ticix textores vbi Bar.
perlona partis in tercio gradu fuitque vei
de leg. i.in l.fin.C.dc teb.crcd.cum concord*
Alter

'

ra lili.
7

f7

, AU er tcfts eft przdi&us Ochoa Gomes

Gabr.libro 7.de Criminal.concluf.zp.nu.zS.
cum fequenr.
de la corre examina cus in alia lite procura
ra per partem , ad przueocionem litis prz- 10 Sed li iudicium hoc potuit pars antea-
proponere , & examinare nunc , & alios te*
fentis, vbi vti matris hzres przdicta donna
ftes.quos in prienci iudicio minime exami
Maria butrona litem egit cum przdicto Peau i r, nonne iuris indubita tieft, quod teftis
tro de ahedo in anno i;8z. qui Petrus eft
tal i ter in alioliudicio examinatus,nifi repevnus ex ceftibus examinatis per partem ta
titus
nullam facit fidem concurrentibus fu
per hocmet articulo in lite agitata in anno
pradidisex Doctr. Bart, communiter rece
1562. circa ucceflionem Ioannis Lopes do
pta in leg. admonendi num. 4?. de iureiur.Sc
ngulo, & dixi, quod fuit hzc lis fimulata, &
quando non pocuic teftis repeti , licet Bart*
collufue cractaca cum prdicto Petro San
ioi dixerit , quod facie quale quale prziudiees ex e,o,quiadum D.ioan. Alonfus Muxicium , quod importable femiplenam probaca declarauit tempore quo nuptui cradidit
tionem, tarnen magis communis eft in condonnam Mariam burronam, quod vere erat
trarium, vt ft iftud quale quale priudicm
naturalise hoc maxime conqueftus fuit no
minus, femiplena pbacione, ve ex glof. *
folurn przdia donna Maria cui hoc D. Io.
Ruin. Albcr.Imol. Alexan. refere, & fequitur
Alonfus dixie fed D.Io. Layandus eius vir.c
Iaf.ibidem nu. 242. & rurfusqui cum Bart.
tune dixir,quod volebac inftituere hoc judi
tenuerunt,limitaucrunc proceder in perfcium , & in eo probare legicimitatem vxonis diuerfis, fed ius connexum habentibus,&:
ris,quod non folum eft verifica tum, per innu
non aliter Fei. in c.caufam quz de cefti.ante
meros noftros teftes,fed eti per teftes eiufnum.i8.auth.Bald.& Ang.in 1.2. G de edendem paros vt latius in nota facti, cum quo
do , im Bald, ibi non admifi t oriri femipleolo poreft terminari dictum iftius teftis , ft
nam probationem, fed tantum prefumpeioin fraudem, & collufue fuit examinatus , &
nem, quod ius connexitatis non poteft confi
totum udicium adhoc directum ad text.in_
derari in przfenti iudicio, (quidem illa iudi
toto cic.fF.c de colluf.der.eg. in cap.
cia fuerunc fuper diuerfis bonis contra diuer
pen.& fin. extra eod. & verobique Scribees,
fas perfonas>& quod fortius elf, & tollit
& in materia ingenuitacis,fliationis,ac legi
difpucacionem, fuerune ad confecuciotirai taeis per Hoft. in fumma de re iud. in $.
quibus nouar. 2. col. verf. & quod dixi Bald. I I bonorum m a ternor um, pro quibus con
fequendis fufficiebac efe filiam naturalem
Sali.& ezreri in I.2 Cquib. rei iud.non noc.
nulla alia fobole legitima fuper ex'ftente-
cum alijs cumulatis per Alex, in l.Szpe poft
tempore mortis macris,ad texc.in/.nouiifinum.75.de re iud. quomodo eric ifte Petrus
me vbi glof. & fcrib. Inifit. ad Senat, confil.
Sanz de haedo iultus contradi&or in hoc ar
Orfic.in l.(i qua Uluftris vbi glo. Salic& alij
ticulo fi per prius examinatus erat luper
C. eod. in l.hac parce f.vnde cogn.& hzc de
eodem tanquam teftis in alio iudicio, quod
eft vnumde requiieis neceflanjs,& principa
fermant pro refponfione general 1,* concludenci ad omnes alias probaciones imiles,
lioribus,de quo per iura,&)oct.in locis vbi
quas
pars incendie afferre in przfenci iu
fupra , &fi poterac hoc iudicium tune inftidicio .
.
tui, & fien cum legieimis concradioribus
Sed quid immorandum eft in dicto hutus
quare fuit factum cum alijs ad alium finem
teftis, fi irte pradupponic contradum maerifimulando , quod non principalicer ad hoc
mouium in domo Madriaghz noctis tem
S quodpariterfac.it vcnullo modonoceat
pore , & nouem al: j teftes m eodem iudicio
guando traatur portea cum principal! , Sc
legitimo concradidore principalicer,& non
examinan deponunt , quod fuit macrimoincidenter.fuper quo cumult deeif. Alex. in
nium contractum palam , & publice in far
d.l.fzpe num.60. quod peropeime concludieiern Ecclefiz.
tur , verum eft in fado, quod ifte Ochoa_
* Eft probaca fu confeffio, & declaratio fa
Gomes fuit alias examinatus fuper hocmet
ta eadem nod,in qua deponic prceffiTv
articulo in anno 1 J70. in iudicio tutela: przmacrimonium, quod duinipfereuerfus fuie
tenfar per dictum D. loan. Alonfum, & non
ad domum dixit mulieri ipium inter rog andepofuit de vifu , nec ea, quz nunc in anno,
ti, quod nec contractual erat, nec coutraherecur cale macrimonium.
9 1^82. depofuit in hoc alio iudicio, quo cafu
Eft probaca alia declaratio alio tempore
quando teftis non adducit probabilem cauante przdidam deppficionem facta D. Con
iam quare prius hoc non depofuit,maxime>
falo Muxica , quod donna Maria erac natu
precedente ntcruallo temporis, infra--,
ralis ex eo, quia nunquam eius parentes ma
quod poeuie cum parte alloqui, tune aullo
trimpnium ccraxerunc, & par iter eft pl ene
modo illi cre4itur cumult deciionis Ant.
'*
'*
'
probacum,

Ioannis Francici de Ponte

quadam fai,per quofdamaTertos.S; mea*
probatum > quod nondum prxdifta donna_>
dicatosteftes, quod fuerunt ilti prxfentet
Maria per ftetit in domo Z). Io. Alonfi inter
declarationi fax per quandam Dominica
cxtcros,qui cam tenebant,& reputabant na
de Barataghi in articulo mortis, quod illa
tnralem ex caufa prdifta , erat prdictos
fuit prfens afferto matrimonio,^ equidem
Ochoa Gomes de la torre.
non polfiim non mirari,quomodo talia prxEt vltimo eil probatum , quod dum dom
tendantur , fi quidem parsmet potuit hanc
A loy Museum prxdicta donna Maria perma
examinari in prxfentiiudicio,imo fecit an
nebant, & viuebant in Suppellana inter exte
tea prxuentionem procurando publicanu
ros prdiftus teftis perfuadeb > t cidem>quod
excommunicationem fub cenfuris grauibus,
. minime matrimonium contraheret, nifi ipfi
&hxcfuper illisdepofuit pro exoneradofiebat donatio domus Suppellanx d parentibus donn Marie, & D. Aloyfius refpondene confeientix, quicquid fciebat,& eft fua_
bat, quod iic exequeretur,ergo nullo modo
depofitiode audi tu tantum matrimonii, er
poteft teftis verum dicere , quod per prius
go quomodo nunc erit credendum afTertis
contraum fuerat matrimonium in domo
teftibus deponentibus de declaratione facta
Madriagh fi Suppellana donna Maria-,
per hancmet teftem in articulo mortis tan
diuerfa prima depofitione fuper cenfuris,
non difceJt poftquam illuc acceffit,& infra
paucos menfes ibidem vitam cum morte- 15 licet atteftatio in extremis non videtur inu
plus ampliare vim teftis quam fa cere t in
commutauit, & ipfe ibidem perfuadebat>vt
vita, & ficaflertio iurata voluntarie, vt nominime matrimonium perficeretur,ob quod
tanrer dixit Butr.in eper tuas qui fil.fint le
non opus el vagare in allegationibus, licet
12 notorix lint rcgul i quod quando confeffio
git. & generaliter non ftarur dicto moricnextraiudicialis , maxime geminara prcedit
tis,ncc pro.nec contra quia no femper prcnfeffionem iurtam in iudicio, mximo
fumitur verum dicere,plura per Fel.|in cap.
coneurrentibus tot, & tantis adminiculis,&
literas de prxfumpc. & regula elbquod con
verifimilitudinibus tunc minime credatur
feffio in vltima volntate non probat id, fuconfeflioni iudiciali fecundum opin.Bar.in->
per quo mant fecundum Burn Imol. Sc
l.eos fF.de falf.& hoc ea ratione,quia habenc
alios relatos per Fe!, in fi cautio tertia_
tune confefiones extraiudiciales vim condeclaratione num. 19. de fid. inflr. quia non
fefiionis iudicialis late Iaf.in leg.triticum_
omnis moriens prfumirur Ioannes Bapticolum.fin.de verbor. oblig latiffime Anton.
fta dixit Bal.in tit.depace conft.in ver.vafGabr.in traat.com.concl.in tit.de conef.
fali , qux funt hie indubitata, vbi habemus
conclu.}.
diuerfam depofitionem prxcedentem>& non
1 1 Sed fi prdiftus teftis deponit , quod in_.
habemus hanc vltimam figuratam declarapredida node fuit fada qudam cerimonia
tionem , led probatam eo modo per tres te
matrimonii per manus D. Genfali butroni>
lles mendicatos, vt in hoc proprie cadat diqui non folum ex aduerfo non eil examinaum Iurisconfulti in leg. 3.de teft. tu ma g is
tus.fcd eft probatum ex nollri parte plenos . feire potes quanta fides talibus teftibus fit
prdictom D.Gonfalum declararte nunquam if adhibenda,& fi tees ad hoc vt fidem faciit
taemdefponiationem, fe matrimonium.
debent fe iurati, parte citara , & coram_
fecie,& ex plunbus , quos aflerit ifte teftis
iudice competenti ad text.in 1. fi quando C.
fuifle prfcntes illa no<e,nem examinatur
. dc tefti.in {.indices de fid.inftr. in cap.in*
igiturqux nam fides eft adhibenda huic teli
nomine Domini in c. de teftib. in etuis ex
vt auth. Aret.& Aym. fupra fuit fundatum
tra de teil. vbi Canoniftx in c.atfi Clerici de
I4&tandemeft ifte teftis vnacumalijs Sup
iudic quant omagis hie hoc nullius erit con
pellanx, & in facto optime eft verificata con
fiderationis.dum rradamus de probations
iuratioper illosfada inprxfenti lite infadeclarationis per priuatam perfonam panuorem donnx Mari pro illius defenfione,vt
perem mulierem , & non in iudicio , & prxfie vndique nulla fit talis, & talium teftium
cedente alia , & diuerfa depofitione pauto
habenda ratio Innoc.in cap.r.& a.in fin.do
ante ad exonerationem confeientix fa*
reiud.vbi Abb.num.i.fpec. in tit.de teile-
tam_ .
jT.i.ad text.incap. confpiratores j. quft.4.
Ponderatur ex aduerfo mdarum fadum
cap. coniurationum, & c. confpirationuriL.
fub die 6.Decembris iji.tam per D.AloyI i.quft.prima in cap.cum oporteat,& cap.
fium,quam per donnam Mariam.vbi appelfequent.de accufat.ciimconcord.& hcquo
lantur coniuges,& quod magis pars magniad iftos telles aftertos, vitra alia infra ponfacit eft,quod in eo donna Maria petit licea
dcranda_j .
tiam D. Aloyo tanquam viro proconfti, \ Audio fieri fundajnentuin in probatione,
. cutione prxdii Procuracoris .
Sc*

Confilium IUI.
9
Sed arbicrr vnca diftinftione,& attenta
hoc probatur matrimonium idem Anchar.*
tititiK fa ft i omnia per veros iuris trmi
fequendo ar.in d. cap. per tuas qui fil. fine
nos determnari.
leg.vbi Henr.Boich.& probat idem tex. ibi
Qjando non prxtenditur matrimonium
dem , qui videtur ad hoc expreifus , & licec
aliquod expreflum prarceffiTe , & prxtendiPrepof.ibi videtur tenere , quod etiam incitur ex aftibusparticularibus confcnfus el i denter nominatio fufficiat, quern allegat Pa
cj,&probari,quiaftusfint faftiad hoc prin
rif.inconf.i j tarnen idem Parif.allegat Fel.
& Dec.in c. per tuas de probat, qui contracipacer, vel quod in fe importent matrimo
rtum tenent. I )oft. cu muJant,& dicunt hanc
nium.tunc vera eritconclufio ex ipfis proba
ri matrimonium , & hie eft vnus cafus , in_.
efle commune opinionem Idem tenuit Greg.
quo applicantur omnia, quz ex aduerfo adLopes m par.4.tit.ij.Ieg.7.in ver. fufio.qui
allegat Ant.de Rofell. idem tradentem in_*
ducun.ru r,& hic non eft caus nofter.
Alius cafus ehquando prfupponitur ma
tract, legit.cap.fin.pnmi lib.qux omnia funrrimonium exprefis verbis contraftumj
dantur in intentione , quam non habuerunt
certo loco,& tempore, vt in cafu de quo agi
tunc aft um facientes ad aliud, quam ad il*
mus , nam prxtenditur matrimonium conlud quod principaliter agebant , & quanto
traftum,& prxcefiifle in domo Madriagha* ,
magis fe fundant in aftis, & faftis in praeter!
& tune fruftra funt omnes confiderationes,
tum',tanto magis fundatur noluifle illud age
fexaibus fubfequentibus inducitur conre de prxfenti , im fortius duo ad propofi18 fenfus>& contrahitur marrimonium, cunu 2 tum.quod vera intelligentia prxdiftarum_
aftus non operetur vltra intcionem ad tex
auth.eft.quod impropriedixerunt Doftores
in 1. non omnis ff. i cer.pet.Si matrimonium
quod pater lgitimt filium in tefiamento,
prxfupponitur prxceflifle, fi ctraftum erat
cum talis facultas non fit patri iure attriperprius, fi praetenditur mandatum hoefabuca,fcd veritas eft, quod ex tali nominatio
ftum tanquam coniugibus.fi non ad confne inducitur pra?fumpcio,fe prxfumptiuxJ
ctendum matrimonium, fed ad conftituenprobatio antecedentis matrimonii ,exqua_
dum procuratorem, fi petitur licencia, tan
inducitur,& fundatur legitimitas fili;,etiam
quam viro propter matrimonium antece
quod per prius in concubinam mulier fuifdens, igitur non poteft importare mdatum
fet detenta, i ca probat tex.in d.auth.ad hoc*
concraftum macrimonij , quia partes hanc
vt lic.matri,& auix,& bene dclart Ant.de
non habuerant intentionetn, nec hoc cogita
Rofel.vbi fupra in prima parte cap.fin.& ob
uerunr,fed poterit bene deeruire ad proba
id requiricur , quod fuperuiuat mulier tem
tioner) matrimonii per prius contraft i de_
pore talis nominationis , alias non procedic
quo inferius tra&abimus > & erit hic ter ci
difpofitioprxdiftarum authent. itaBar. vbi
19 cafus ficutquando pater nominat filium in
fupra lo. Andr & Anch.in d.c. per tuas Ang.
teftameuto dicitur illum legitimare non_.
in tf.ad hxc auth vt Iic.matri,& auix Couar.
2.par.cap.8.jf.7.& eft communis opinio de^
adiacendo naturalem in termini's text.auth.
quis C.de natur. lib. fed fi nomir.auerit fiquo per Boer.decif.140.num 16. hinc quia_
liu m naturalem, tunc non lgitimt , quia_.
eft probatio prxfumptiua,admittitur adder
non videtur habuifle ad hoc animum, vt be
fus talem nominationem probatio In ctrane probat text, in authent. vt liceat matri,
rium fecundum Bar.vbi fupra,& eft commu
& auix $. adhoc ibi non adiecerit natu*
nis.vt per Couar. in loco prxcitato Boer. &
Greg. Lopes vnde fi datur exclufio anteceJ
ralem,& idem text.inauth.fi quis C.de nat.
lib hinc eleganter Abb. in cap. per tuas qui
dentis matrimonii tempote nominationis
fil. fine leg.dicit anth. prxdiftam non proce
vt infra demonftrabitur, tanto minus pote
der quando pater prxfupponit prxceififlo
rit fieri fundamentum in pra:difto mdato.
matrimonium legi ci mum, na m tunc per no- at Prxterea vnus cafus erit, fi prxfuppofita
filiatione oriatur poftea ex nominatione pa
minationem non intendic legitimare,& proterna prfumptio matrimoni'i,ob quod filius
ptcrea fi dubitatur de matrimonio, vel de le
legitimus habeatur,& in his termirtis proce
gi timitate,cali cafu oportet probare,ita ele
ganter ibi Abbpoft num.5. ver- fed ego cladit d. auth. fi quis fuperuiuente tarnen ma
rius,& propterea notanter Bar. in fua difpu
ire , quod non eft in cafu de quo agimus , &
alius cafus eft fi nomino,& afleuero.quem-j
aotatione i i.&in confil.uo. tradidit difpofitionem prxdifta: auth. proceder , quando
efle meum filium, vel aliquam vxor,
principaliter ad hoc fit nominatio, vcfilius
& vxor aliquem fuum maritum,& hxc nomi
nato ola ecundum omnes non probat
]egitimetur,fecus fi propter aliud; hinc tra
filiationem,nec matrimonium, & fie proce
a I dtt,quodfi vno iriftrumento mulier , & vir
dic tex.in l.neque profeffio,vbi late Iaf.C.de
appellentur maritus, & vxor, quod non per
teftam.

proprijs termini's, de quibus agimus Toann.

teftam. & hic eft eafus , in quo difputamus ,
Andr.Anchar.Imol. & fatis eleganter ibi Fe
an per nominationem fadam in hoc man
lyn.& hare eft communis Doc.Bar.in l.z.f.i.
dato, probetur antecedens matrimonium,&
ff.de lib. agnofc.in noftris cerminis, quod
vt dixi.hrc eft commun is,quod Tola nomina
fit confeftlo.feu nominatio extra iudiciunu
tio n fufficiar,de quo per Decin -. tuas
emita propter aliud, quod tnquam nullius
de probar cum alijs cumulatis per Menoch.
fit confideratioms,& ob id dixit Bal. matri
de arbirr.iud.lib.2.cent.t.cafu,89.num.77.&
monia non probari per verba narrt iua, aut
propterea dixit Bart. in prxdida fu i j.difaftertiua in I. nonepiftolis colum.fin.C.do
putatione,& in przdida conf.no. & A nch.
probat.Ex his appirec non opus efte traba
in d. cpcr tuas,quod ftante hodie difpofitio
re de veritate illius articuli,an hodie matri
ne tex.in cap. illud deprcfumpr.quodcapic.
non eft contentum ola nominatione non_. 36 monium expreflum perficiatur folo con'enfu,an vero vltra eum requirantur verba pro
procedit difpoficio prardidx auth. ft quis.c
forma, vt verbis expreffis dicit tcxt.in ctuae
lus Canonicum, quod in matrimonio attende fponfal. ibi nos igitur inquit, tuar taliter
dimus non fibi fatisfacit vnica tanrum prasre(poademus,quod matrimonium in venta
fumptiua probatione , quz ex fola nomina
re contrahirur per legitimum viri,& mulietione oritur.ex quo fit, vt fimile,quod addtiris confenfum , fed neceffaria funt quantum
citurde adicione hrreditatis ft valde difltad Eccbfiam verba confenfum exprimentia
mile , Sc remotum ab articulo , de quo agtde prarfenti, vbi Innoc. hoc exprefle firmar
mus , fquidem iure eft ftatutum, v t quarliquicquid ibi dixeric glo. & fic pariter Zabet immixt io in ha-rcditate, &r quzlibet dif
bar.
& licet Dadores mag s communiter vi
poficio bonorum hzredicariorum indueac
deantur
tenere contrarium dice io, quod fuf
adition,quod non eft in matrimonio.m quo
ftciunc figna, rameo, vtapnaret loquuntur
4dc iure maxime Canonici, non concubitus,
contra verba expreiTi prardidi rex.qui notb
non cohabitado, non nomination ftmilia_#
folum conrentus fuit dicere,quod funt necef
illud inducunt, probant, vt elegter hc
faria verba, fed addit confenfum exprimen
omnia tradidit Innoc. in d.c. ex parte salic
tia, & fic requiritexpreffionem v?>borum_,
& alij fupraallegati pro quo, quxfo, legator
ergo figna, & idem qaod Innoc. tetext. in $. illud quoque auth. quib. mod. na
nuit utr.fibi contrarius in d.c. per ruas qui
tur.effic.legit.vb intdcns rex ftatuere.quo
filij fint legit. 4. not. propter quod ibi docec
Diodo omnino per fcripturam debeac ma tri
modum articulandi, & hare eft opinio vera
moniiim probari,& non aliter etiam ad Tobo
& approbata apud Theologos fecundum_
lis legitima tioncm , ponit hare verba, nam_
beatum Thomam, & alios,quos congerir,8c
introcuntes teftcs fine periculo mentientes,
quia vir vocabar dominam coharrentem , &
fequicur lo.Lup. in traft de matrimonio nu.
47.ver.fed redeun io ad marrimonium. dico
iftum ilia fimiliter nominabat , & fic eis finguntur matrimonia non pro veritate confeinquam , quod non opus eft hac difputatione, nam fi matrimonium przfuppofuit pars
da , qua; omnia Catis fuperque fundantur in
d.c. iilud vbi concurrir nominatio per fcri
expreffe contradum in domo Vlidriaghar,
pturam inflrumentum,donacionem propter
verbis expreffis ante prztenfum mandatum
& illud eft fadum pro recuperatione bono
nuptias fada tquam vxori,afportatio anuli,cch .birario vltra decemnium cum copula
rum dotalium prxiuppofira exiftentia ma
carnali, quibus non obftantibusdicitur matrimonii, non opus eft, poteft tradari S
trimonium non efte probatum ex quo text,
ex confenfu elicico per mandatum datur ma
omnes dod. ibidem dixerunc non folum per
trimom'um,quia mandatum non eft confennominationem non induci ma trimonium_i,
fus ad matrimonium, partes tunc de tali
peripfam folam illud probari , fed 37 confenfu cogitauerunt & non exteudirur
inftrumentum dotis, aut aliud inftrumenr,
aus ad incogitata ad tex.in lee qui
in quo tradetur tanquam vir , & vxor fufficutoribus /. i. vbi Bart.& fcrib.ff de cranfac
ciunt fecundum Butrium ibi, quod dicit hane
& reincidimus in idem fi ex mandato proeTe communem.fif ratio eft irrefragabilis&
barur matrimonium antecedens, & fic pari5 communis Dodorum in eodem loco,nam_t 28 teralieni func ab ifta caufa termini texr. in
cum adus non fiat ad hoc,tunc cum verba_i
cap. ex parte defponf. vt matrimonium-
propter aliud enuncientur , fi contingit difintelligatur conti adum per verba , qua: vir
putari de validitateenuntiati.propter Vali
dixit muiiericum Juramento , quodearru
ditten! eiufdem aus , bene probabunt.fed
ab eo tempore pro coniuge teneret, & ei fii proprer aliud , & tunc minime , vt idem_
cut vxori fuf fidem feruarec , & idem dixie
Butr . tradit, quod per prius dixie ibi Hoft.ia
mulier viro* nam eft hic aus fadus ad hoc
principal!-

;
Lm

IUI.

6i

principa! iter , & eft vere contractus matri

tur matrimonium, videlicet quando princi
monii non folum confenfu,fed verbis exprcf
paliter ad hoc fic. & hoc limicecur quando
(is , & in his terminis loquitur , & procedic
eft injpriudicium altrais matrimonij,ficuC
eonf.AUx-45-5-volum. videlicet in manda
hic in prziudicium fucceflorum , quibus vi
to fao principa! iter ad contra hendum ma
gore maioratus bona debentur , nam ficue
trimonium , quod fi per prius erat contraibi propter prziudicium tertij confeifio
fium mediante procuraren e.mandacum hoc
non nocet, ita propter idem Jprziudicium
importabit ratificationcm , quia eft ad hoc
in cafu de qno agimus , quod fufficit ateinfactum, & ignoraba cur praecedens contra
giflo .
ctus i fecus vero fi de eo notitia habebatur, 30 Sed quzfo , aduertatur ad motiuum_,
vtlatiusibi per Alex, quid ergo hoc com*
nam, ni fallor , hoc mandatum magis detemune in cafu noliro, vbi mandatum hoc non
git veritatem octr.Inn.communiter fecutendi t, ncc eft propter ma trimonium, fed ad
xz, quodadeooperiendum delictum,
aliud penitus diuerfum , &feparatum pradulceri, & adulters fe nominant maritum,
fupponendo przexiftentiam, &otorieta& vxorem , & alios actus faciunt propter
tem matrimonii iam contracti, itaquod de
eundem finem.
fuit factum > & deficit prxfumpta intentio , 3 b Si matrimonium vere pi zceffiffet , nonne
iuris eft indubitati , quod omnis dos data_
qua; confideracur in cafu , & in decifionibus
cumulatis per Alexan. & propterea , vt dixt
primo vira , intelligeretur daca don Aloyfio fecundo viro, quando nulla repericur da
in principio ex fafto ius oritnr,& compone
do factum , ad libitum fic pariter poterunc
ta dos,& aflignata fecundo viro , fecundum
applicari decifiones fed non eric tra taro
Bar.& Scribentesinlcg. pen.tf.vxor.rF.folur.
de cafu , de quo agimus, mandatum enim_
marrim cum ampliifime cumulatis per Mehoc ad lites non eft tractate de matrimonio
noch.de przfumpt.hb.3.6. przfumpt.cumq.
marirus confiante matrimonio fit dominus
conftituere procuratorcm ad dotes recuperandas non eft cogitare contrahere matrirerum docalium ad text, in leg. doce ancilm oni urn, pe tere Iicentiam a viro con ft i tuen
lam de reiuend. imoin bonis Parafernadi procuratorem nihil commune habet cum
libus, maritus eft legitimus vxoris procuraconfenfu matrimonii ncc cum illius perfetor ad text, in leg. fin. C. de conu. Bar.
ctione,& propterea male applicantur exem
in leg. maritus C. de procur. ergo non opus
erat mandato donna; Mariz aertx vxoris,
pa illius, qui ingreditur fundum animo ret
rend, & continuandi pofleffioni m tanquam
& poftquam illud fecit vere non debebac
per prias acquifi tam,q uod fi per prius non_,
preceder matrimonium, & fic tollitur pe
nitus motiuum,quod erat actus necefTarius,
acquifierat,operatur ifte animus acquificioqui nonpoterat explicari nifi fubfiftentt^
nem de nouo,& fic pariter qui exceptuat fer
uitutem, quz alias non erat exceptuara , ve
vere matrimonio , nam fi eft fuperuacaneus
videatur earn de nouo conftituere ex animo
inutilis,& fuperfluus, aut nihil deferuit, auc
prarumpto acquirendi de nouo , fic manda
non prarcedebat matrimonium , aut vero
dicere debemus falfocompofitum,& vlcra_
tum datum filio adeundi , vel ratifications
fizreditatis adi ti,vt in vtroque cafu ex prx
in facto fupra hoc annotata aduertatur ad
fumpta mente mandatum ad actum facti exmociuum_>.
Mandatum iftudprzfupponicur celebra. tendatur ad faciendum, & contra , vt la*
tius cumult ibi Alexan. nam adeft animus
tum fubdie6.Dccemb.ij6o.przcedebat fib
die 3. eiufdem menfis confticucio curacoris
acquirendi, & eft a tus principaliter ad hoc,
ad lites eiufdem Franc, de aribas petiti per
de alio tracta t, propter aliud eft faus,|fed hic non eft actus ad mat rimo ni um,
eundem D. Aloyfium in fpecie pro profecu principaliter ,| accefiorie, & non adtionelitium fuarum.& D.Mariz,8daturei
fuit animus cogiratus ad matrimonium
dem curacori facultas profequdi lites prxratificandum, vel ctrahendum, fed ad aliud
dictas, ergo ad quid opus erat nouo mdato
agendum penitus diftinftum, & feparacum,
fub dieprzdicto 6.Decembris,& fi tanquam
& cum haediftinetione quandofit actus ad
minos 2?.anni<: O.Aloyfius opus habebat ca
ratore,quomodo demum poft illius conftitu
probationem matrimonii principaliter , vel
tionem facit mandatum.
Ii incidenter aflertiue propter aliud , & ad
Et rurfus fi in peticione, quam dat przdialium finem , omnia refoluuntur,& fic proctus curator eodem die 3.Decemb.profequ
5 cedit text. & dicta per Doctores in cap. fudo lites dotium D. Mariz, aTerit fe curato, per eo de eo,qui cogno.confangu.& fic proremprzdicti D.Aloyfij,& procurators przcedunt conf.Soccin. Parif. Dec.Sc aliz deci
dictz D. Maris, ergoad quid opus erat nofiones , vt ex confeffione coniugum probe
F
uo

Ioannis Francici de Ponte

uo mandato portea fubjdie 6.Deccbris,vndc

ancibus in fado dedudis, & his addicts*
ver nulla habenda eft ratio de aflfer to man
da .
De rradaeu antecedente prcenfum matrimonium non loquar,namexnora fadi de
non cradanc ntfi duo reftes varij,(ngulares, & omnino fafi videlicet Ochoa Abbas
de gana.& Simeon Abbas de cordibar.
lfle Ochoa de fuit cxaminatus pri
mo loco in lite illa cum Petro Sanz de Ahcdo>vbi dcpofuic de fama,& auditu, nunc repetit us addir,quod D. Aloyfiustradauie de
pradicto marrimonio concrahdo c ptre
ipiius reftisper dies lo.vel jo. poil mortem
przdidi viri D. Marisr, & tandem qued per
quatuor dies anre effeduarionem marrimo
nij rradauie de eod c partibus D. Marie,
& fie fuit crnclus, & ffirdui de midarum.
Si fuiflet verum, quod deponir, quare omi
fit hoc dicere in primo examine,qudo tem
pus erar recens, & fadum non erac obliuionis tradendum .
Si fecundum partem, & telles infra nouem
dies port mortem primi viri fuit marrimonium tffedum, quomodo tradatus illius
fuit per Menfem poft.
Si indubirat eft in fado,(j> predidi paren
tes in Suppellana noluerunt recepcare , nec
vidcre D Mariam,ob quod futt coada pare
re,& habitare, in quad domo publica eiufdem loci Suppeilanz.quomodoerir credendum, quod prardidi parentes matrimoniam
tradauerunf,& erfeduaueruut.
Si exadiffime eft in fado acclarat, quod
dum in Madriagha perftiterunt,D.Aloy(ius,
& donna Maria, nquam de die D. Aloyfius
ad earn accedebat , fed nodis tempore tanquam in abfcond:to,ergo quo modo paren
tes matrimonium perfecerunt.
Si donna Maria donee in Madriagha hab
tame vfque ad tempus difceffus, femper in.,
habitu viduali permanfir, & in Eccletia maricum plorando magnis vocibus iuxca more
& confuetudinem loci publice, & inomni
confpedu,qnomodo dicendum matrimoniti
publice cocnduubSi tradat,cftefFeduat
per medium ipiius donna: Maris parentum.
Rurfus (i hoc matrimonii! erat tradatum
Si effeduatum per medium ipiius D. Maris
parentum;quarc in Madriagha, & n in Snppellana prafupponieur effectuatum, quo
modo andelttne hodis tempore. abfque pa
rencum inccruentu abfque conuocatione_>
amitorum, & coniundorum, abfque inftrumento dotali,& dotis conflirucione iuxta fo
j j litum,& confuetum: Et ob id iura ftatuerc
vtprobatio in verifimilis non ficactenden-

da ad tex.in c. quia verifmile de prrfumpr.

&: omnein probationem rcmifit iudicis ar
bitrio fecundum Bar.in I. Lucius flf de his, qui
not. infra. ob quod Bald. dixit, quod iruen fimilts probatio eft falfitatis imago in I. i.e. de
feru.fugir,& ifle teftis eft folus in fuo dido.
Alius ted is eft przdidus Simeon Abbas
de Cordibar , qui per prius cxaminatus i ru.
informatione capta in baquio contrario m__#
depofuir,im ibi qualifcauit fuum didum_*
facis concludenrer,nam ad demonftrandurn
quod minime macrimonium conrradum_*
fuir.vrprzrendebat publice in Ecclefia Madriaghz,dicit,quod ipfe erat cura tunc tem
poris , & tenebat librum, vbi omnia matrimonia defcribebantur, &ineo nonaderac
tale macrimonium.
Sed quid credendum eric huic cefti fi eft
Angularis, & inuerifimile deponic>dumdicic
quod ei dixie Oehnas Abb.de Madriagha..,
quod donna Aloy fia manriques mater ac n_
Aloyfij ipfum Ochoam importunauit , acque inftantiflime rogauit, vc don A loy fium__
filium cum prdida donna Maria de Suppel
lana in matrimonium coniungeret , & quod
propcerea hoc fadurus erat.r teftis prxcedens przfupponit, quodeius pater hoc eradauir,& demum parentes donnz Marie tra
damn t, 3c efteduauerunt ad inftanciam doa
Aloyfij . '
Sed quomodo hoc ent poffibile, ft per indubicacas probaciones eft in fado demonftratum. quod donna Aloyfia reprehendeblt
filium, & increpabac criam poft difecftunxj
Madriagha, dum ad Vermeum fe conculie,
de amor:bus,5r de alijs,quz cradabac cum_
przdida donna Maria , quod recufabat , 8c
procurabac cundis viribus , ne matrimo
nium rale conrrahereeur ,& quod randem__
prohibuic acccifum ad eius domum, & vlcimo mandauic,vc Vermeo,vbi ip!adonna_
Aloyiia habicabae,illi recederenc,ex quo fa
do concludenriifime probaco non fol reditur didum prdidi teftis in verifiroillim,
fed omnino falfum , poftquam, eti im dicte
quod donna Maria fuie receptara in Vermeo pra-dida D. Aloyfia facts decenccr>&
honoririce, quod infra lacius cradabitur, ob
quod nullo modo poceft pars pretendere ha
bere probacionem cradacus matrimonii.
Allegar cradudionem ad dom, & in hoe
non eft immorandum,cum hoc nec in fado
nec in iure fubfiftac.
In fado non fubfiftit,quia,vc eft probatti,
pleniflime poft difceftum a Madriagha noru.
viuic donna Maria per nouem Menfes infra,
quod tempus tanquam eransfug iucruncc
propriam domuro non habucrunc, li quideoj
cam

n
tarn in Vermeo , qnatn in Soppellana in pu
blias hofpitijs fe reccpe runt, non obftancc-/,
quod in vcroque loco aderanc parentes am*
borum proprias, & principales domos centes, & habenees, quod eft potiffim argum
tum, q nullo modo aderar incer idos marri
moniu, ve infra lacius dicetur paucis verbis.
34 Non procedic hoc de iure, f quidem , &fi
de iure ciuili hoc portee concrouerci , tarnen
de iure Cannico eft e xplorat i flimum, transduionem ad domum viri , & cohabieaeionem non inducere probationem matrimonij,etiatn quod vir, & mulier fine omni iure
pares glof.in cap. 1.30. quxft. 1. Abb.in il lud
de prxfumpt. etiam quo ad filiorum legieiriiacionem,nifi fueric longa cohabiraeio,quz
ad minus in te lg i tur decern annorum cum
alijs requifitis Doct. communicer in cap. fin.
de fponfal.vc ex Hoft.Bucr.& alijs refere Me
noch. Hb. .. i.nu. 69. & feq.ma
-time in traduione fie indecenter facta , Sc
tam difFerenter a qualitate perfonar, vt in
fra dicernr, & hic cadic firmare conclufione"
veram, St communem fcribeneium,quod du
traamus probationem matrimonii eti ad
. snftaneiam fucceflorum ob vendicationem
hzredicatis, & aliorum bonorum,&fi non re
quirantur omnia, qtiz ponit cex.in d.c.illud,
tarnen infra (cripta omnino necefiarf)
9c ralis probaeionce eric indubiraea,fed prar
furrfptiua, quandnnon datur cereicudoeiclu
fionis maerimonij.quia cune,VC dtxi,przfum
ptioncscedune vericaei .
35 Dico,quod Soccin. in fuo conf. .19. pofuit
Communes conclusiones in hac mareria,& ta
dem concludit, quod filius ad auocand hzfeditatem opus habet pro legitimitate pro
banda docere de matrimonio, quod fi n po
teft probare per direftam matrimonii pro
bation!:, deber ad minus de ipfrafcriptis do
cere, & vno deficiente , n releuae probatio.
Primo de diucina cohabicacione in cade do
mo perannos decern fecundo decracbtu,
tertio quod fpecificecur craatus/non ante
iuuar prebacio genrica. Qua reo quod ita_
crane noti inter vicinos, quod confilium la
te comprobant Men.conf.1p7. n.47.i.vol. Sc
de cohabitatione decern annorum ad minus
imllusdubieauic,ve perdoct.omnes in d.c.il
lud,3 inter er teros ibi Buer, in j.noc. & Im.
fate Ceuarr.in epir.i.par.c. i.num.5.& dum
preeendirur hoc limicari]quando parenees
anee decemnium dece{Terunc,eft hoc penitus
erroneum,nam quid commune hoc cum prfumptionc , qua: ex longa cohabitatione infurgit,qua deficiente ceflae przfumptio,non
enim craacur de artribucione culpa*,fed de
prrfunpiione iuris quz celiac facto ceflan-.

IUI.

6-

te,& dum allega tur Innoc.ad hoc in c.expap

te de reftic. Spol.fi ree aduercaeur hoc no
dicic nee Abb. in claeor hoc expreife dixif"
& non eft argumentum fumendum ex did'8
DD.iedbene ibi Anr.de Bucr.declarauietenendo n. i +. expreife, quod requirieur diutur
na,& n recens habitatio,quodque fe habucrunt diu pro contugibus ad finem releuandi
filium ab onere probandi.nec Parif.eoni.j7
4. vol. dicic aliquid, & vero.conf j. loquitur
inlgifima habieaeione,& auch.huius opin.
fuie lo. And.in d.c.illud ci ter fecutus.quicquiddixcritSal.in 1. quidam if. de prob.& in
l.non nudis C.eod.Imo Inno, in d.c.illud tenuic cohabieacionem/eu tra&arum cum fama in Iudicio petitorio, j> d<.
dixerunebene proceder in fao receti, fed
non antiquo fccundum opin. Hoft.ibidqui
remificeciam hoc de antiquieace ludias arbitrio,nec poteft eTe cohabicatio minus decennio,fi tex.in cillud hoc tempore *
tentus remanfie , Sc magis hxc procedunc in
cafu, de quo agi mus, nam ratio quare doce
& iura requifiuerc longa cohabitatione eft
quia non prarfumitiir.qj parentes parerentuf
ipforum filiam quis vti concubinam tenerec
q ratio probac hic concuDnatum,potquam,
parentes iecerunt iftos.n oluerunt recipere
vidre,& vei concubinarij canquam pro
fugi modo hue , modo illuc fe conferebanc
Se .
Concludo partem n habere cohabieationem requifitam.ob quod cradu&io (implex,
& cohabiratio, n iuuait probacione,cra<a
cus deficere,przrefum mandac.auc f ilium,
aue nullius cfiderationis>& celtes in proba
Clone directa matrimonii non mereri allega
ri tanquam in alia caula receptos cum di*
uerfis perfonis in fraudem iftius litis ad alia
bona, & aliumfinem,vb fufficiebat de filiatione naturali tancum confiare, func fingula
res,jvarij difeordantes inuerifimilia deponS
ces,& non folum de falfo fufpeti, fed conuidi per proprias confesiones de contrario.
Qujd remanct parti, & certe nil aliud,nifi nominaciones D. Aloyfij poft mort D.Ma
riz Suppeltana:, teftes de auditu,& fama,qu
omnia ccfabunc , fi excludicur matrimonia
przeenfumin vtadriagha,nori in alijs partbus, vt dixi negacur conera&um.eti fi con
current habitado decennalis , eractitus, Se
omnia alia per partem figurata, nam erunc
h przfumptiones ad matrimonium pr cenfum probandum factum in przeenfo loco, Sc
tempore,quo exelufo ceifanc omnes przfum
peioncs, poftqu in alio loco maerimonium
contractu non przeendieur, pro quo accend
tur infralcripta in fado plenifime probata.
F a
, Primo

Ioanis Franctfcide Ponte

Sptimo fi demum donna Aloyfia non_
Primo quatuor telles examinan in hoc
.promifit prxdidos filium, & donnam Man
udicioex piarte D.Alonf,per quos peropei
<ne conludirur, quod in Madriagha in prarad eius domum acceder, propter quod coa
di fuerunt habirare in publicis hofpitijs*
tenfa node , & illis vicibus, quibus acceflic
D. Aloyfius ad domum donna: M .a i t, nullo
prohibuit eriam filiabus,ac omnibus de eius
jnodo fuit matrimonium contradum, & eft
domo ,ne cum D. Aloyfio conuerfarentur,ae
tandem mandauit, vt Vermeo difccdcrcc,
refponfum obiedionibus partis , quas facie
aduerfus przdidos teftes,vtin nota fadi ,
pro ve D. Maria difcefflt quafi fola , & indecencer affociata,& fignanter a quadam CaQuibus addatur depoficio loan. Artadi
therina de torres concubina cuiufd Cleri/ada demum parce cicaca in prxfenci iudici,qux ob eius malam vitam prohibir erat
ia cum iuramtO/Cui non obftanc obiedioacceder ad domum przdidxdonnx Aloynes partis, vt ex nota facti, ex quibus ceftifix.igitur, quomodo eft perfuadendum ma
bus hoc fadum bene concluditur.
jl Sed fecundo nonne communis eft dodritrimonium aliquod per prius m Madriagha
, oued X inceffu in habitu vidua li, exclucontradum. .
i
Odauo, fi nec in Suppellana parentes D.
dirur prfumptio ma cri moni j , fie t e contra
Maris ipam receptare voluerunt,& in can|naxime inter virosnobiles ita Alex, in cf.
turn extra domum paternam fe recepit , &
j5l.}.colum.vol.j.& 143.1. vol. in fin.fequihabitauit,per plures menfes,quod in illis pe
tur Nada conf.47j.nu.2i.i,vol. Hoft.Butr.
perit,& deceffit, igitur quomodo eft poffibi& Carceri in d.c- illud,igitur poftquam cali
ber incedic doona Maria toto tempore , quo
le matrimonium aliquod prxcefliffe Ma
in Madriagha permanfit,prxfumptioeft ma
driagha , maxime per medium corundetn_
parenrum, quibus ftautibus,omnno credenjpifell.i>quod non erat maritata.
Tertio fi non folum inceflit in habitu, fed
dumeric depofitioni Maria: de Landeffa ex
vti vidua dolorofa, & lacrimofa mortis vin
not.per Bar.& Scribcntescomraunirer in d.:
per tot um tempus,quoin Madriagha manl.admonendbnam hxc inter estera deponitf
fir, continuo ad Ecclefiam accefit in prxdiquod fuit prxfens,& audiuit,quando 13. Mat
o habiru,vir fuper illius fepoltura lugenria fe conquerebatur in Suppellana de ipfius
do fecundum morem regionis cum mximo
parentibus, dicendo que por ellos non venir
ploratu, accUmationibus, & lameneacionial caf amiento entre ella y don Loys eftaug
bus in terram proftrata; in tantum , quod
como eftaua.Item la quai dicha donna Ma-*
iuxta folitum Curatus, & Clerici illam fubria defeo parir e nel palatio de Suppellana)
Jeuabant, igiturquomodo perfuaderi poeey embio a rogar fus padres le dieil'en licenfie matrimonium prxceffiile , quomodo pu
tia para y le refpondieron no fe lliegafle i
blice , vt prxtenditur,quomodo in faciem_
la dicha cafa Item ibi y que el proprio da
Ecch fix,quomodo cum voluntare, per me
que huuio de parir poniendo las manos fa
cjium eius parenrum, & quomodo D. Aloy hre la barriga dixo O.Luis Segnor porque
fius prxdida comportare habebar.
qreis pmectir que yo efte como eftey y que;
Quarto fiZ?. Loyus toto tempore , quo
no fe aga lo q fe ha da azer aunque mis par
moram traxit in Madriagha , nunquam nii
tes no quieran venir en : ello y don Luis refnodis tempore ad domum donna: Maria: a
pondio , por cierto Seora agae Iii amen al
Cedit fie in abfcondito cum ea nadando,
cura para que le aga y con efte fe fue el di
ergo quomodo dici poteft matrimonium-
cho D.Luis y a la dicha D.Maria le tomar
publice, & permanus parenrum cotradum. ,
los dolores y pari vna nina y luego muri.
Quinto , fi dum in Suppellana permaneAddtur ifti depolitioni non folum fupra
batjfuit ei perfuafum,quod nullo modo ma
ponderata fed alia in fado indubiraca.
trimonium contraheret, nifi ei fiebat dona 37 Primo fama,& repucacio contrariare ne
to domus Suppellana:, ipfeque relpdebat,
gatiua legitimicacis, quia nunquam pra-cefquod ita exequeretur, & non alicer , igitur
ferac tale matrimonium, & aduerfus fama m
nullo modo matrimonium prxceffit in Ma
matrimonii datur probado fama: negar 'ue
driagha^ .
per Abb,& citer fcrib.in eper tuas, qui fil.
; Sexto fi donna Aloyfia Manriques in Ver
fint legit. per illum tex.Alex.conf. 143.3. vol.
meo filium increpabat poft receflum MaSecundo rractarus in domo pdjdi D.Io.
driagha,& tot,& tanta perfuadere fa.ciebac,
All.vbt fuit educa ta, nam tenuit earn cura
vt illum auerteret prxdida donna Ma
cxreris eius filiabus naturalibus, & natura
ria , & ne cum ea matrimonium contrahe
lis erat publice tenta, & reputara, & ad
ret, ergo nullo modo erat antea, vc prxlupuerfus probacionem tradatus , datur pro
ponicur contradum .
. .. -,_
ba tio contraria i ob quod dixerune Dodr.
quod

Confilium

IUI.

quod eracbtus fliacionis,& matrimonii de

tradidit Mafcard. in traft, de probat. cone.
be eile nitidus, ita quod nihil fie in contra12 3.num. . fie limitando omnia tradita,&
rium latiffime per Petram in tra. de h'deic.
difcufla per Do&.cunque deficiente fcriptunum.482.quzft.i2. loan. Bapcifta Afinius in
fa folita interponi in matrimonijs nobilium
2.1ib.Iud.Fraxis.cap.i46.
n fit verifimile matrimonium incercefliife,
Tertio dum Don Aloyfius Utes agitabat
propterea non erit quid mini, quod lex non
poft mortem donna: Maria: pro confeeucioadmittat probationem teftium quia tanquz
ne bonorum illius vti tutor fili,mulci ilium
inucrifimilis no deberet ei fides przftari,nec
increpabanc dicendo,quare lites illas profe.
quicquam facit text, in 1. neque C.de nupt.
quebatur , fi vere donna Maria non fuit ip- 41 nam vel dicendum erit correftum per pra>
fius vxor>& ipfe refpondebat,quod neceffita
dium ius authenticorum, vel procederes
te dutus illas pertraebbat, fed quod omnia
in perfonis humilibus, vel tandem vere tex.
in tuto eflent cum przftatione cautionis *
ilium prefupponere proconftanti exiftenti
igicur matrimonium nullo modo przeefveri matrimonii probat am per indicia fufficientia abfque fcripturz,fed non per proba
ferat.
Quarto D. loan. Alonfus hoc declarauit,
tionem diream matrimonii per teftes.quia
cum iuramento in hoc indicio, quod idem-*
tunc non eflet probare per indicia, & fic re38 per prius declarauerat extra judicium-*
torquetur text, cum non admiat direant
dum earn nuptui tradiderit, & hoc eft proba
probationem per teftes , fed per indicia , ex
tum etiam per teftes partis , vt iupra annoquibus matrimonium vere concraftum prtatum fuit , & non eft credendum D. loan.
fumebaturiuxta trminos texc.ind.cillud
lonfum in prziudicium ipfius animt vo- 4 & ficut contra przfumptionem iuris,& de^r
luirte falfum deponere contra donnam Maiure admittitur probatio in contrarium per
riam filiam fratris.qua: eflet de eius propria
confefiionem partis in auch, fed iam necefle
familia , & in fauorem don Alonfi Idiaques
C.de donat. ante nupt.ita in cafu tex.in leg.
filij fororis alterius familiar , lex enim hoc
neque , vt &fi probatio per teftes de iure fic
non przfumit ad tex.in leg. fin. C. ad leg.Iul.
improbara, & requiratur alia fieri per inftru
re pe t.in cap.fancimus prima quzft.8.in cap.
mentum,n tarnen eft preclufa via alijs proliteras,& ibi glo.de przfumpt.
bationibus,zquipollentibus inftrumenco, &
Quinto fi matrimonium przcefiflet ma
propterea tex.dicit cztera nuptiarum indi
xime cum confenfu parentum quomodo r
na non funt irrica, hinc licet aduerfus proin fuppellana in domo parentum, fed in Mabationc iuris. & de iure non admittatur pro
39 driagha , quomodo clandeftine noftis tem
batio direfta in contrarium, admittitur ta
pore abfque parentum interuentu , abfquo
rnen per indireum glo. communiter appro
conuocatione amicorum, & coniunftorum,
bata in clem. 1 . de probat.nec merentur alle
abfque inftrumenco dotali,& dotis confticu- 43 gari aduerfus hzc difpoiita in c. tanta , qui
tione iuxta folitum', & confuetum ad text,
filij fint leg. & quod de iure Cannico aliud
in aliter in c.noftrales ibi coram inuitatis
fic, pro vc tenuit Anton.de Rolell. in traftat.
delegit.inc.decaufa formal. legi. in 1. part,
in c. nullum 3o.quzft.;. & cap. nullum fino
dote jo.q. 8. & bona eft przfumptio com
nam.vcipfe rcfert,Salic.& alij tenueruntco
munirer accidentibus glo.in 1. neque natales
trarium.nam vnumeft, fi ex fubfequentl ma
C.de prob. Dec.in l.fi emaneipati C. de coltrimonio filij legieimeneur przfupponendo
}at.& hoc maxime inter nobiles,in quibus iu
de matrimonio non dubitari , & hic eft ca40 ra fanxerunt nullo modo probar i macrimofus in c. tanta cum fu materia , alius cafus .
nium,nifi per fcripturas,& hoc ad euitandas
eft , fi matrimonium , de quo non dubitatur
fraudes , coneubinatus , vt eleganter tradic
erit inualidum,vel filij ex eo illegitimi,quia>
tex.in d.T.ilIudquoque auth.quib.mod.nat.
non fuit celebratum cum inftrumco, & hic
effic. le git.quod nullum habet dubium,quanpari cernee eft cafus de quo craft amus, nam
do przeeifit ftuprum,aut adulcerium, v t pre
in hoc ,'przualet ius Canonicum iuri ciuili,
fupponitur in cafu de quojagimus glo.folem
alius , & vltimus erit cafus, fi dubitatur dt*
nis in auch, vt liceat matri,& auiz jT.quia_,
matrimonio, & addueuntur teftes ad illius
vero in ver. Iubemus,ibique nott Angel. &
probationem,& deficit inftrumentum iuxta
le procedit text.in 1 .cum quis C.de natural,
folitum, maxime przeedente per prius copa
lib. quodque inter nobiles requiratur icrila, & tunc lex dicit non efle credendum teft
ptura dixit Bal.poft Petr. de Bellapert.in au
bus, & fic non improbat matrimonium , fed
th.fi qua percalumniam in fi. ver. C.de Epif.
modificat probationem propter fraudiseui
& Cler.fequitur Marfil. in Rub.C.de probat,
tandas,& in hoc nil commune ius Canonic
num 2 2. idem Bal.in Ruo.de refcr.nu. 2. idem
aliud eft enim craftare de validitate matriF j
monij.

66

Ioannis Francifcide Ponte

tractamus,& in omnibus fuit matrimonium

monij,vel de legitimitate prolis,fc aliud de
articulatum publice contracture, & tarnen-
proba cione matnmonij, primocafu prxua
milla poruit adhiberi concludens probatio*
let ius Canonicum , fecundo vero procedit
necreliis de vifu.nif vt fupra, imo telles do
ius ciuije , quod non pft iuri Cannico conaudku,& tama primo loco depafuerunt ma
trarium,imo fatis conforme ad fraudes euitandas, maxime in matrimonio eland Jl i ne,
trimonium palam, Si publice ootra<5lum_
in faciem Ecclefir , & poilea ijdem repetiti,
vbi toc, & tanta concurrunt, & hoc exprefl
depofuerunt publice contractu! in doma
difponit text.in d.i.ilud quoque contra cu
Madriaghx, & alij prxfupponuoc noctis tena
ius exprefla verba, & aueboritatem glo. Se
pore,& clandeftine.jta quod non habet conArg. in d.i. quia vero contra author, toc
ueniens tefHmonium,&: nominatio D.AIon*
cribentium locutoe fuit prxdiclus Ant. de_
fi poft mortem donnx Marix, quo ad matri
RoTeil & Bal.indl.fi quis de natur.lib.Sc
Salic. in dauth. mximos . denup.dcbenc
monium iam fupra eft demonllratum noru
intelligi fecundum prxfatqm diftinctionem,
releuare, & vnica tantum rcmanet nomina*
quia de matrimonio i dubiraru; ; & fumus
fio in prxdio mandato.quod ex tot, & tan
in cafu tcx. in . tanta alias fibi ipfis contratis demonftratum eft, vcl falfo compofitum,
dicerent in lecis fupra allegatis, imoatten-;
vel nullum ppbrari iuris minilterium.cumq.
ta difpofitione pradiclorum reftium videli <H erat fuperuacaneum, & inutile tantum,qu
Cum dicere in ftipulatx arm.i virumquo
cet Marix de Larjdci7a,quxdicit,quod Don
Aloyfius di*it,quod vocaretur cura ad perfi
cano, quod nil addit ad text, in leg. qux exciendum matrimonium eximus difputa*.
trinfecus de verb.f blig. tradit,& doeet An
tiene, (i foio confenfu abfque verbis perficidr.de lfcr.in materia conlenfus prxftiti do
tur, fi cum verbis, & erimonjjs Ecclefix D.
mino fupcrflue quando non erat ncceiTariu*
Loyfius contrahere vqlebat , fiut dicimus
in c. t.i. fed nec eft alia iuftior nu. 38. ibi de eo , qui voluit contrahere in fcrfpris , ve
tra quia confenfus domini : qux fit primait
aliter non probetur contractus, qui alias fo-,
caula benef. amitt.& in fu per depo nun t dt_*
lo confenfu perfiiebatur ad tex.in 1. contra
traftatufiliationis parcntum,& relpedu p.
ctus vbi glof.& do.C.de fid.inftrum.& quia
Marix Su'ppellanx eft jmpoflbile fi in
vere contrahere D.AIoyfus non intendeba
deceiTit , & quern tractatum poterunt dcpo-i
proprerea difceflt > & reliquit donnait) Manere refpe patris, qui deceifit in partibus
riam iolam abfque alia conelufone,qux ira
Sicilix rehda prxcenla filia, quad annicula,
tim peperit , & deceffit , huic diclo ad ftipu& qui tractatus poterat tlfe in ill3tat_ ,
latur dictum prxdi&i Achoc Gomes dcla_>
quod omnis nonconucniat filix tarn legititorrequi dicic.quod fuit faaqudam cerimx,quaiT) naturali>fi nullam aliani D. Aln
monia matrimonij de qua non recordatur,
ius iobolem habebat , funtque omnes tefte$
& fie partes noluerunt cum folo confenfu c
Suppellanxvc fupra reprobati,& ineafuma
trahere , quando potuifienc , & cumque har
tnmoniali non folum debenc eile reifes om
erimonia non prubetur, nec de verbis conni exccpcioiie maiori, fed vojuerunr DorP
flet cum quibus partes contrahere vol uerc
quod probationes debent efle luce meridia
hab bit locum regula, quod potui,nolui , &
na clariores ficuc in criminalibus, vt ex mul
quod nolui adimplere,nequiui ad tex in leg.
tisrefert,& rradit Dec.conf.i jj.
Ex his quo ad donnam Manam matrem
multum intereft C. fi quis alteri vel (ibi , li
nullus datur actus quoad filiam fi in partu
cet fupra con (tancer fit demonllratum hunc
deceit,& quo ad patrem, iam fupra eft refteftem nullius eTe fidei,quando eftimus in_.
ponfum, fed excludendo matrimonium prxcafu,quo admitteretur probatio directa per
cenfum in Madriagha, ex fupra annott is
tetes:Capiendoigitur iuntis omnibus prxditis depofition donna: Maria: de Lande (la,
non opus eft vagare in prxfurnpt'nibus
qux infurgunt cx nomi natione, traatu , 6c
eique coniungendo dcpofitionem,fe deela
alijs maxime, dum lis elf cum D. A lonfo,cura tioncm prxdicti don loan. Alonfi , qux ad
ius i ncentio non funda tur in prxfiimptioniidem tendit, qux iundx factum non diuerfil his fed in probation; clara, certa, & indubificanc.fed vna alteri adminicular, proculdubio iudicandum crit.nullo modo taie pr- 47 taca, quo cafu pofcff. non iuuac per Innoc.
eleganter in c.bonx de poftulat prxlat.muj
ceififfe matrimonium.
Et notetur, quxfo, quis fani capitis hanc
ta 1nd.conf.47j. fedprxfertur omnino proveritarcm non iudicabic folum ex tot,& tabationi prxfumptiux,tamdubix,& vulneratts iudicijs factis,& procuratis propter pr*
tx, probatio indubitata eft certa, & pro ea^
te ni um matrimonium, & poftea de recen ti,
11 iudicandum , Sc exemplum ponuntdocl,
& ex ioteruallo ante hoc judicium , de quo
proprie in matrimonio vero, & prxfumpto,
fcia

Confilium
& in , quiJiahet/uum gradurn ertum, &
alius dubita tum,qui,& fi alias fufficeret>ta.
nu-n fuccumbit, & cedit ontradiori , qui
futkiae fe incerto , & indubitatogradu, &
in vero , & non praeiuropf o matrimonio , feu
vera & non przfumpca legi timirate, in quo
fu(ficiat allegare Abb. Buer. Ancha. & communem fhplam doft. in cap.i. de clandeil.
defponf.Fel.inc.i.vtlite non concert. Greg.
Lop.4.par.tic.j.leg..in ver. que an fuero
ptouado. Cumult decif. Couarr. inepit. a.
par.cap.6. num.i i. & eft communis opinio,
vt refert Soccin.onf. i i9vol.3. & pulchro
47 per eundem Soccconf. 170. vol. i.qui poni t
afum in profeifione prarfumpta in primp
Hipnaerio,& profeifione vera,& cxpreiTa_f
in [ccundo, quod pratferatur fecunda, tanqu
plene probata prima; przfumptar , idem ele
ganter Butr.in cap.per tuas qui fil.fint legib
iceas, quod concurren t bus duabus probationibusvna vera.alccia przfumptiua,quod
iudex debet iudicare fecundum veram,& n
(ecunduni pra:fumpcam>& lac. butr.in l.quidam de probat, dixit, quod in hac materia.
probatio plena exejudit prarfumptam idem
Bal.inl.4-C.de probat.
fumciant; nam licet caufa habeac
alios iuris artculos in fauorem O. Alonfi,
non videtur mereri tantam dotem,cum_>
cx pr.rdiais fatis, iuperque eius iuftitia eil
demontrata,

Pro Principe Meliti contra

Comitem Salines.
SVMMAR1VM,
l

Referiptum, quando eft ad petitionem pan-,

t.pIura pojfunt opponi qua non apponuntur ; fi f ex motu propria conctf

Sententia cum legitimo poejfore maioratus , quando praiudicet alus non citatu .
*PaSta imped'untia probationes appellatio
ns reclamationes.reitutiones Recurfum,
f nullitates , acfimiliafunt in notoriam
lafiomm compromitterepropterea non
licet minori , & compromittendo dicitur
lafius t ac reflitutio competit , &tutoris
autboritas in compromiso tnterueniat. ,
Hacifcens iuribus fuis tantum praiudicat,
non alienis,& quandofecus.
fix prtmt Specialiter debent res ardua , &,
negligi videntur , qua fub generalttate
compnbenduniur.

4
J

IUI,

67

Refiriptum continentgnraient exprejo*

faeli , ant derogatorium lurium^
a/tertus,qu aliter cognofiatur.
7 . Bxpreffio e facienda corum , quafunt nofatu digna > & quibus exprefjis slatuens ,
vel concedens , nonfuiftatuturus , vel
(ncejfurus><veifalttm durins.
8 Judicium magis integrum, & Veritas ma
gis lucidt'ur, vbt plures Indices.
9 xfncogitata , & expreffis dtfmiha in referi
ptis non comprebenduntur,verba quatun
cunquent general/a , <& prfgnantia reringendafunt per expreffa , & dec/a. rata, .
\o ClaufulaM plenitudine poteatis,non producit effeclum in ijs,qua concedens prafa, mitur ignorare;
Ignorare prfumitur Princeps, ea qua ins
jado conunt, qui quifunt maximipr
iudicij .
'
; ! lau/ula(non obfiantibus)regulatur men
te concdentis claufula , non obflantibus,
de certafcientia,& de plenitudine pote/la. fis ad boc, vt prtudtcent, oportet Pnnipem effe infirmtum de faclo.
Operatur quando ^Princeps cum caufacogni
tione proeeit, & non aliter.
1 lus altertus tollere , *Rjgi non licet, nifi pu
blica vrgente, & neeearia caufa alias nie
de plenitudine potelatis potes!.
In cafibus pradicli Rex debet citare quorum
intereil, &gnanter quorumprima cau
fa fucceiuise.
Pradicta procedunt, faTrinceps vteret
claufula ex cerfaientia,vel deplenitudi
ne poteslatis.
Procedunt etiam in alintione rerum maioratus num. 1 6.
? 3 . Rex debet defuo, non de alieno donare , *
remunerare , 1
1 4 Caufa non prafumiturfed probanda e.
N onprobatafemperprafumitur iniufla , &
conceio non valet.
1 5 Claufula non obantibusynonfufficit ad derogandum derogatoriafed requiritur Spe
cifica derogatoriarum derogatoria.
An /ufficiat etiam general is , vel oporteat
ee tndiuiduam buiusmodi derogatoria
rum derogatoriam.
16 <\jfcriptum fi contineat articulum dubi,
ad refenbentem pro declaratione eft recur
. ren dumfi viuit.
17 ludias arbitrio relinquitur;an tacitafifitif
fent expreffa , Princeps concejfurus fuffet,
velfaltim durius.
1 8 1\jx prafumitur circumuentus, & per im
portunttate canceij refcrtptumin praiu
dicium,& anormem alterius lafionem.
E

6%

Ioannis Francici de Ponte

Eprafumptio Iuris , & de Iure contra.*

quam non admittiturprobatio.
\9 tB<eriptum Iure capit intelUttum rebus
in eodematu permanentibus ,ficq. Rex
prttfumitur rejponfurus * interrogetur,
& num.fcq.
ai Jgnorans, & innitus non donat , tarn
pacifcitur , quam decipitur.
Compromittere e fpecies alinationss vo*
untara, & compromitti an hceat de maioratu cum Regis dtfpenfatione , Enu
mero .
Aiienationis probibitio m feudo baredatio
non e,ni rejpeclu directs dominueus in
paterno ,fiue ex,*" qua r.ittone.
4 Tex. in .an Agnatus expenditur.
aj Feudum ex paBo e refiitutionifubielumt
" fb" ainfus Domini in eo non iuuat .
16 Argumentum de maiorat adfeudum, <vbi
militt eadem Ratio validum e.
a 7 %Appellationt remota pote Rex caufas com
mittere .
a S Veritas rei, magis,qudmfcriptura attenditione prafirtim in materia fimulationet
adJraudandum tertium.
9 Macedonianum , quamuis loquatur de mu
tuo y extenditur ad quamcunq; fpecitvt>%
4 vbifit frans Senatus Confutto.
30 ^Donatio inter virum,
vxorem quemad
modum eft prohibita, ita,
venditio minoripretio martus erat alias vendi
torusnec illo prtto.
3 i Color quafitus de modo ad modum non opitulatur .
ja ffamdicitur quidfieri colore quafiti per
quod ad illicitum > & perbibitum deueniatur.
S i Delcgdtififint Rege y ndices , quospar
ies elegerant,an dicant ur ver Delegation
partibus eli cl.
34 Exequtns faclum alterins non dicitur e_*
nouo facere,nec de nouo conferre.
35 Delegati ex volntatepartium, arbitrisaqutperantur , r in vno di/pofita, ad altos
eflenduntur.
36 Reconuentio ,ficut non babet locum coram
ArbitrtOyit coram delegato ex voln
tate partium .
37 Compromijfum non tranfit ad bttredes compromittentium , quia cejfat in ipfis ratio
confidanti* defuntlorum.
38 Delegatiofaia Principe de volntate par
tiumjvn* earum deficiente expirt.

ARGVMENTVM.
Refcriptum quando intelligitur ad Inflan*
tiam partium>& quomodo luribus illorpotel derogare minores compromi*
ctant,Y compromiflum no nocet fuccefforibus in maiorat etiam f adefler; Regis Iicentia.Et idem quando ad partium
Inlantiam fuiflent certi IudicesRegc
delegati .
CONSILIVM QVINTVM.
O N dubitaror,refcrip*
de quo agicur fuifle im
petraron) ad inrtantiam
partium, & pro vt pfa-
per prius fe conucnerunC
de compromircendo ea
rum przrcdentias inhos
tres iudlces cum omni
bus claufulis in referipto contends , volucrunt hoc facer mediante Regia aur hnra
te per viam delegations particularisme qu
conueneranr,foIida,& firma remanerent,iparumque uccefores etiam in maioratibus
adimplere conuencta tenerentur.
Regi non expofuerunt nifi litem motatn
in curia Valle dolid continentem annuam_
pecuniarum fummam, & alia coram licen
ciado bohorques continentem petitionem_*
fruuum perceptorumex incommendaComitis, & demum fub inuolucro fie indefinite
fuit dictum , quod partes volebantaltrinfecus lites mouere fuperprztentionibus.quas
habebant , nullam prztentionem expresan
do. Rex igitur aaocat caufas przdictas mo
tas, & demum illas, & omnes mouendas in
fra terminum dierum 30. commiic,& dele
gat tribus tantum iudicibus, cum inhibicione omnium tribunalium appellatione, fupplicatione,in integrum reftitutione nullita- <
te.omniquerecurfu remotis,quod caufz om
nes infra duos m en ft s concludantur, quibus
elapfis terminentur , quod non conccdatur
terminus vitra marinas, quodque fententiz
inde proferendz exreutioni demandentur.
tanquam fententi latz ingradu primz, 8c
fecunde fupplicarionis ,& prziudicent om
nibus fuccefloribus , etiam in maioratibus
quo ad hoc ill is derogando.
Quod nihil fecerit Rex,& nullam aliam_ !
habuerit informationem,nifi parcibusmec
datam,hoc eft dubio procul fiante preceden
ce conuentione earundem partium, & Rex
met dicic in principio rccripti ibi fabed
que

ConfiUura V ;
que hiuiendo (ido enformado que D. Diego
de Slua re. ha puedo demanda re de ocho
mjlduc.de renca que dize eftar obligado
el eftado y bienes del dicho Duque de paftraoa y an fi mifmo como tienen el vno con
tra el ocro prxtenfiones obreque quieren-,
poner demandas y ponerfe plecito, & ibi
elque (ratean ante de vos el dicho licencia
do ni unes de boherquesen razn de los fruc
eos de fu encomienda, & fie referibit Rex
ad informationem habitam>& ad partium.*
poftularionem , non aucem motu proprio,
proue etiam lex prxfumicquando non adeft
calis claufula in referipto, obquod concra_#
tale referipeum poteft opponide fubreptio-.
ne,de obreprione,de circumuentione, & pof
Ame omnia alia opponi qux contra referipta ad peeitionem partium emanara lex per
midie opponi iuxta text, in c. fi motu pro
prio, vbi glo. Sc communjter de probend, in
6.cogitauit enim Rex caufas non eile alias,
nifi in quantirace peeuoiarum confidentes
tanreexprefione aliquarum , non fuit expreium, neecogitatum de litibus mouen
dis, in quibus tradaretur de peticione om
nium bonorum, omnium maioracuum de_*
tarn ingenci faculcace, quodque per viam_t
efTedualis compromiffi per tres caneum iudices per eafdem parces electos decidendx
effent in prtiudicium omnium fuccefforum,
quibus partes non poterant prxiudicaro
cum ipfarum conueneionibus, cum quia i ru.
hifee maioracibus eft in fpecie vetitum c5promit ci, quod Rex ignorabat,& in hoc fuie
fubrepeum,cum quia tollit appellacionum__
reclamationem reftitutionem,& nullicacem
& in maioracibus hoc eft prohibitum, fiquidem, quando vera eflee fententia,vt lis cum
legitimo pofleflor priudicee omnibus, et i
non cicatis, indubitatum tamen eft, hoc in telligi, quando legitime caufa fuit defenfa_>
nulla adfuic lxfio,nil fuitomiiTum , omnia.,
diligent er fuerunc perada >& in fpecie, quod
fencentia fuerit appellatum, fe reclamatum i & non renunciatum appellationi , aut
alijs legitims defenfionibus,qux late expli
car Moli.& Hifpan primog.cap. 8.1ib.4.hoc
fecir Rex ad partium poftulationem,qux fie
exprefle conueneruntfnon informatus,quod
de maioracibus tradabatur , fed de quancitatibus,pecuniarum ad quasdicit quod Ma
ioratus prxrendebant efle obnoxios, im ex
hoc cogitare habebat , nullo modo cractandum fore de vendicatione, & proprierato
ipforum maioratuum,;fi vis fiebat inobligatione ipforum pro confecutione qnanticatum prxdidarum, fem per enim, quod omittUur defenfio aliquant hic confideracur 1- ;
... ,J

fio, vbi fuerunc coardacx probaciones viera

marins, & candem fublaca naturalis defen
fio ex conuencione prxambula , qua? eftappellatio, &reclamacioim, quod fentencix
etiam iniuftx execucioni demandarencur ,
nam hoc important alix claufulx, quod non
admittatur reftitutio, non recurfus non fpecies nullitacis, quodq. fencentix incelligantur latx in gradu reuifionis primx, & fecundx fupplicationis , igirurfi hoc eft in nocoriam Ixfionem fecund nm tradica per Bare. Sc
Dod. communiter in fortioribus terminis
in l.nam ,& poftea j.fi minor ff.de iureiur.cu
mulat decif. Renatus Pedam. in dec. ij8. Sc,
hzc ratio eft , quare minor non poteft compromiccere, & eo ipfo ex compromiffo dicitur lxfus,& datur reftitutio,etiam, quod faciat cum authoritate tutoris ex reg. rexr.in
leg.fi minor 1 j.annis Jf.minores ff.de minor,
quia dicit ibi Glo. non poteft appellare ad
text.in Li. C. de arbitr.pacifci enim,& man"
dari, quod fententia intuftx,& nullx execu
tioni demandentur, eft ne aliud, quam alie*
nare,& de maioracibus difponere, ideo dixe
runc Dott. quod calis pacicens iuribus fuis;
taneum prxiudicae.non alienis Bal.& Salic.
in 1.2.C'.quibus res iud.non noc.lace Pinel.ia
leg. i. de bon.macer.num.50. Mol, vbi fupra , & fi adhoc ve fuccefloribus prxiudicecur, requiricur bona fides, & exacta diligen
tia prxdecefforis, dicatur , qux nam bona fi
des eric, vc fenteneix iniuft,nu!lx,& in noto
riam lxfionem execucioni demandcur fub
laca omni reclamacione ac illx in perpecu
firmx,validx, & irreuocabiles permaneanr
quo cafu militant difpofita in 1. ex contra
ctu rT.de re iud.in leg. fententia in 1. fi pro
luforio if. de appellat. cum alijs late lacis per Moli in propria materia in] loca
pral legato num. 7. Sc fe m per, quod verfatur negligentia, omifiio, vel aftus volcarius
fuccumbentis, tunc nullo pado,quicquid adum fuerit prxiudicabit iuccefloribus,ficue
inomiffione appellations, vt ibi per Mol.
num.i o.igitur quant o magis prxcedentibus
prdidis.
, 4
Nihil fuiedidum Rgi de litibus maioratuivn i & omnium bonorum mouendis , qux
tarn irreparabile damn fucceforihus eranc
allaturx, nihil, quod ex forma maioracuum
non poterat compromitti nihil,quod princi
pales non poterant pacifci, taliter in damn
fucceTorum,vt tolleretur appellario,recurfus , reclamatio reftitutio ac nullitas, igicur.
fi Regiert fubreptum, fi fub inuolucro dc#
litibus mouendis in genere fuit informatus,quxnam ratio habenda eric prxrenfi refcripti, ac calis delegations iuxca difpofica;
per

Ioannis Francifcide Ponte

7
portantes annuos redirus, Sc quantitates pe
per text.n eapi2.de dol.& conr.ibi fed.indeeuniarias,fuit
tantum exprefium, quod prxfinitedicebatur, fuperquibufdam Ecclefijs,
tendebatur
ad
eas ftatus Ducis paftrana: ob
J &c. videntur enim negbgi.qua: fubgeneraliligaros, non cogitauit Rex nifi caufas fimitate poflenc comprehendiquafi nullius importantiar,qua: fpecialiter exprim deberenc, 9 les,,expreffis ergo ad incogitata nondebene
liters extendi ad tex.inl.qui cumtutoribus
quando func arduas res.cex t. eil elegans in 1.
jf.qui per fallaciam ff. de trfad. verba enirrt
item apud labconem $. hoc edium ff. deJ>
juantumcunque generalia , & prxgnantia^
iniur.ibi ea enim, qux notabiliter Hunt , nii
unt reftringenda, f: declaranda ad antea_
fpecialiler notentur , videntur negleftaex
declarara , Sc exprefia , vt ex multis iuribut
quo text. Alex, notauit efTe faciendam exad propofitum funda t, & congerie Aug. iru.
preflam mentionemde eo, quod eft nott
con f. 2 48. & hoc etiam, quod referiptum ha
dignum in l.eleganter $. qui reprobos in fin.
fF. de pignor. aft. & Abb. eleganter locutus lo beat ciaufulara plenitudinis poteftatis , n.
non producit effeum in his,qus concds
eft in dt cap. 2. de dolo, & cont.quod ad coprsefum i tur ignorare, ve funt ea, qua; in facto
gnofeendum anreferiptum fit derogatori
confiftunc , Sc maxime ea, qua: funt maxitni
lurium alcerius cum (ola generali expreffiopreiudicij, cumult decif.Paris.conf. 1. 2.VOne fai non autem fpecinca,& indiuidua_>,
* quod iudex arbitrabiturex qualitatc rerii, 11 Ium.num. S4.& 8;. Sc ibi dicitde claufula_#
non obftantibus,qux regula tur a mente con
perfonarum , & fadi , ex quibus iudcium_
ccdcs,imorequiritur quodad hoc, vtclau
fiium informabit , an fuperior refcriptum_*
tale concefliflet verifimiliter, Sc fi non conful; non obftantibus, de certa fcientia,& de
ceflflct,tunc generalis expreffio,& indefini
plenitudine poteftatis prxiudict,quod Pria
ta non fufficeret , & fignanter ibi, nifi fortes
ceps fit informants de fado,tum non prxfunegotium de quo agitur fit ita arduum, fe
matur voluitTe iuri alterius prxiudicare , &
ob id dicimus,quod operantur,quando Prin
qualificatum , vt eo exprefib fpeeifice Papa
ceps cum caufx cognirione procefit, & non
non feeiifet fecundam conceflionem, vel n
aliter.vt exSocc Iaf. Dec.& alijs tradirRo*
commiffiflet fecundis indieibus reuocando
lan. Valle Cnf.7.3. volum.nu. 106. Sc conf.
priores,qui forte erant aptiores ad iudicandum confiderata arduitate negoti j,& in hoc
x.i.volum.
Qunam caufa vrgenserat, vt Rex tolle
multum exuberat iudicis arbitrium d. c. fure vellet iura fucce(Torum,corrigere commit
per lireris, & poulafti de refeript. Qu
ns leges maioratuum, illorumq. formara.
deeifio videtur fatis ad propofitum ad caTum de quo tradamus , & ibi Barbae, nott, Ii alteran ,& abolere,quod Regi permiifum_
7 quod Temper eft facienda exprefla mentio
eft tantum ex caufa publica vrgente , &nede , quod . notatu dignum,& de quo vece(Fana,& alias fine eau a nec de plenitudi
ne poteftatis facre poreft, Se quando cum__#
riffimile fit,quodconcedens , ve! difponens
caufa vult Rex hoc facer, debet eile,ci tacis
non ita facile difpofuiflet, vel concefliiTet, fi
quorum inter eft,& fignanter quorum prim*,
jllud fibi fuiTetexprerum,& propterea tex.
eft caufa fuccefinis ex reg.text.in leg.i.jf
' in d.c fuper Iiteris prohibet iudieibus dele
denuntiari fF. de ventre infoic. cum alijs cuga 'is proceder in caufis , in quibus, vel per
mulatis per Moli. fib.4.eap.3.nu.j.& latius
fraudem, fe malitiam aliqua tacita fuerr,
in lib. j. cap. j.nu.n. & vc dixi etiam, quod,
vel etiam per fimplicitatemjSe ignortiam,
Princeps vteretur c! au Culis ex certa feitia
quibus expreffis literc non fuifient conceffx, vel fairem durius,vt ibi per Abba. Fei. &
vel plenitudinis poteftatis , & caux debenc
probari auditis quorum intereft alias noru.
cmuniter Scnb. quid ergo dubij erat, quod
prxfumuptur qui Moli.vbi fiipra refert haue
Ii Regi dicebatur traftari de tarn ingenti fa
efie communem pradicam in hifee Regnis
cutate , de annihilatione domus Ducis Panum.2 j. & fundar etiam hoc latiffime libro
Aranix , de omnibus ipfius, & fuccefiorum_
bonis, de interpretatione maioratuum, do
i.cap.8.nu. ji. late dixi in 4.conf.primi vol.
validitate difpofitionum , quod talem dclea.nu. 9.vfque ad nu.j2.
8 gationem non permiffifletfi propter fimiles
Im caufa; hic funt exprefiae , qux omnet
lires funt facta rot , & tanta tribunalia , toc
funt cauf priuat,& ver non importantes
nec refpicientes aliud, quam caufas illas pe
graues , & fupremi iudiecs , qui cum plurimorum confenfu & difcuffioneiudicium_
cuniarias,illisque fimiles,dixic enim.
Defeando que efto noempidala partida,
magis integrum dabunt ad tcxt.in cap. prudel dicho duque de Patras alos citado dedentia de offic.dcleg.& verks magis elucifiandes adonde le mando me vaya a feruir j
dabitur ad cex.in c.de quibus 74<dift.in leg.
que enere los u<jue haya buena corrcfpon.
fin. . de fideic. fuerunc expreflst caulx im
dentia

Confilium

V.

dent a y que ios pleytes fe ligan y fenefcaa , 16 & quanio artieutus effet d ibius , & viuic
idem referibens adeundem effet recurrend
a meaos codas luya y con mas breuedad y
pro declaratione fuz voluntatis, dicit Fed. \
per ios azer bien.m.
de Sen.in conf.i 3 j . quz hic fatis, fuperq.ex
I j Hzc cau fz quid ad maioratus fucceflores
prdiis declarata remanent, & arbitrium
quidenim illorum inrererat.vt Dux Paftraiudeis remanetinformatum de fubreptioni rcruirec>refpicic enim hzc caufa interefne indubitaca, quodq. Princeps quando hzc
fe Regis particulare , qui de fuo,& non do
omnia tacita fuiflent expreffa , minime tale
alieno debet dare, & remunerare ad tex.in 1.
a.jT.merito,& iT.fi quisa Principe fF. nequid
referiptum conceffiffet, vel faltem durius
in loco pub.im hec caufa denotar intentio- 17 cuius iudicis arbitrium attendions quando
przdia indubium refricarentur cumulac
nem Regis penirus alienam a litibus poftea
motis,ex quibus remanebat Dux (ne Ducaauthoritates Menoch.de arbitr.iud. libro 2*
cent, j.cafu 20t. & 292.
tu,non poterac habere comoditateminferEt poftquam videmus! referiptum hoc tes
uiendi Regi.nec ad partes Flandie e confedere in prziudicium fucceflorum in tam_
rendi, fi omnibus bonis ex vrus , & priuatus
remanebat,& quomodo poflbile erat,,'quod
illorum znormem lzfionem.ac eiufdem Du
eis Paftranz, qui tanqnam poffeflbr fe dececaufz tarn graues tanta; importantia-, totq.
pie in tali conuentiooe cum fratre habita.
maioratuum terminan potuiflent infra de non appellando,& de racificaudo ex tune
mertre,nquam Rex taha cogitauit>& ideo
fententia proferendas, nonobftante Izfione
caufz non funt adhoc.
& nulli tte illaram , fe' fubmittendo iudicio
Caula parcendi fumptibus minus rcfpicic
trium tantum iudicium,quod decidendum_
fucceflores , nec qui duces inuicem bene
erat per tot fuprema trtbunalia,mundi ver
haberent& fie vltima pro remuneraciono
ipfor.ac caufa gratificandi illos,quid enim
luminaria, oritur ex his vera iuris conclufio
14. hoc ad fucceflores,*.' Do.qui communiter 18 quod przfumitur Rex circumuentus, &fetradiderunt non przfumi caufam fed effo
ciffe per importunitatem ad tex.in l.t.C.de
probandam,& non probata Temper prfumi
pet.bon. fubla. lib. 10. in tantum, quod non.*
miufram,& conceflionem non valere.de quo
admittitur probatioinconcr rium, eftquc
inter carteros Curr.Sen.facit elegans cf.20.
przfumptio iuris,& de iure, allegatur com
cum ali;s cumula tis per me in d. conf. 4. I.
muniter Bal. in conf. jiy. i.col. pridieconol.i/dem tradiderunt multomagis hoc pro
fului num.4, primo vol.Felin.in cum olim
ceder, quando caufa expreflTa eft iniufta, ve
de re iud.num.14.R0ma.in conf.436.colum
in d.conf.4.num. jo.ex Dec.conf.;6.colum.
-.Iaf.inl.teftamentaC.de teftam.idem Ro
fin.Socc1n.conf.iO6 num.
Phil. por.in trama, conf 2 98. Dec. & alij per me cumulati in
6tit cum concl.lib.f.concl. 1 6. limit. t j.
conf.'9*n.j;.i.vol.& non eft mirand fi Rex
fuit circumuentus, fi denique idemmet Du
15
Imo (i maioratus habet dauulam deroga
toriam,quodque nec Rex ilium poffir altera
Paftranizfe decepic , & minime cogitauit,
re ex quacunque caufa, etiam ex plenitudinec imaginare potuic lites, & prztentiones
mouendas per fratrem de toeo patrimonio
ne poteftatis oportebat, quod in hoc refer'
peo adeflet claufula derogatoria derogato& de omnibus maioratibus cogitauit enim
riarum, & non fufficit claufula generalis n
Rex , & fie idem Dux lites eile fuper 1 egitima.fuper fructibus commendz,& fimiles c
obftante iuxta tradita per Bar. & communi
fiftere in liqu idatione quantitatum iunum,
ter Scrib.inl. fiquis in principio teftamenti
& pecuniarum non requirerealram indagide leg. j. cumult decif Fcli.in nonnulli de
nem, Si conuenire illas inter fratres amicarefcrip.maxime,quando fit commiffio in albiliter componendas, & celeriter terminanterius grande prziudicium,dicit Alex. & de
das i & propterea breuis terminus fuit tracommuni tellatur in addit. ad Bar. in l.fi.C
atus, & arbitratum fufficere daorum tan
i contra ius vel vtil-pub. Menoch. latiffime
tum menfium& cogitauit Rexeundem Du
de pfzfumpt.lib.j przfumpr. 166. & melius
libro 9-przfumpt.41.cV attentofao de quo
cem Paftraniz infra hoc tempus illas expe
dir deber , & non eius fucceflores, nanu
traftamus nullus doctor dubitauit de conpropterea illas dicit commit cere, & delega
clufione przfata,nam orr.nes concludunt rere illis tribus iudicibus.ad hoc, vt infra prquiri claufulam derogatoriam derogatoria*
dictum tempus lites omnes terminentur, Se
rum, fed quzftio fuit, an requiratur indiuidua,vel fufficiat generalis, & in relcriptode
demum poffie Dux iter arripere Flandriam
[uo agimusnon adfunt verba derogatoria-*
verfus ad Regt inferuiendum , & lites non-
altem in genere, vt dot. requirunt,quod la
przftenc impedimentum , fed ftatu mutate
|ius profecutus fuit Ripa incap.i.de ici p. f 9 ex morec Ducis , non cogitauit Rex priudicare

Ioannis Francici de Ponte

7*
ritatem rei quam fcriptnri iuris obtnente*
dicarc pupillis in litibus excogitatis, que ta
intel ligis de quo non cogitafti, nec ipecialiexaam defenionem requirunt cogirauic
ter fubferipfifti nihil te perdidiffe: ignorauic
RexZJucem maiorem fuas lites effe defenfuigitur Rex lites , de calibus non cogirauic,
rum,minime cogitauit de pupillis fucceflonec cogitare poterat,igitur dicendum eft ctt
ribus , qui fi interrgame uiflec fie refponlurecind.I.quicumtutoribus fi. qui perfal
diflec ad tex.in l.talc paum tf.fi. vbi glo. &
laciamde tranfat.quod non tarn pacifeitur
5crib.fF.de pa.Rex voluiteommittere caufas Duc.nfucceforum, & licet vult.quod
quam decipitur,& fie hic non tam refcripfit
quam quod fuit deceptus > adquodeftprofententiz prziudicarentetiam fuccefforibusprius text.in l.cum aquiliana f.eod tit.vt li
intellexit,quando cum ducibus proferentur
qui ad legi ri ma m defenfionem va earn ri etes, de quibus non eft cogitatum in fuo ftattt
remaneant liberalitatemenim captiofam_
-ant,hodie fententiz non funt latz,Dux con
aeuentus fuit morte przuentus, referiptum
interpretatio prudentem fregir.
'
Quicquid hic fuit acbim, & quod Rex fa
iure capir intelletum in eodem ftatu rebus
permanentibus ad text.in l.cum quis ff.de fo
cere voluit , fuit vere affentire conuentioni
partium,qui fuas prztenfioncs compromiclut. caufz effent hodiecum fuccefforibus Du
eis has Rex non corn m i fir, ergo nulla debet
tere volueruntin hos tres iudices, cumq; de
haberi ratio przditi recripti, dixie Rex in
maioratu, au t de re illum tangente non pofrefcripto,'quod fententiz proferendz prziu- 22 fit compromitti , quia eft actus, feu fpecies
dicent Ducibus, eorumq. fuccebribus,ergo
alinations voluntariz fecundum approbatam opinionem , de qua late per Moli. in_.
inte!! exit, quod cum Ducibus eflent omnino
caufz agitandz,& cum eis terminandx,quieod.lib.4.cap.>.poft Greg.Lopes,& alios per
bus decifis,tunc fencentia ipfos, ac fuccefloeum relatos,& quia dubitatur fi hoc licet c 1
res afficeret , cumq. locutus fuerit Rex de.
Regia facltate, & Moli, vbi fupra num. 20
in fin.dicit,quodcum cafus contingerit del"
fuccefforibus in cafu fententiarum lataberandum erit,& qui admiferunt poTe com
rum necde derogatione maioratuum,nifis
promitti cum Regia facltate dixerunt hc
tentijs cum Ducibus latis, qui cafus non eft
concedendam fore caufa legitima interue
fee u tus , dicimus propterea , quod aut pars
ex refcripto vult prziudicare fuccefforibus
nientc,& iufte Molina dubitauit,fiqmdemji
ex fimplici dclegatione,& nullum ius fouet,
exemplum de feudo eft erroneum, nmiib
feudo hzreditario non adeft prohibitio alie
fi caufz funt commiffz cum claufulis impor
tantibusdeftitutionem maioratuum,& fun- 1 3 nationis , nifi refpeftu dirett domini, cuius
affenfu interueniente , mrito poteft comdatum eft Rcg facer non poTe nifi ex cau
promitti.tranfigi, &quomodolibetde feudo
fa przeedente ummaria cognitione audidifponi; & ira procedit tex.in cap. Imperia
tis immediatis fuccefforibus, & caufa debet
lem de prohib.feu.alien.per Fred.vbi Scribefie publica, non priuata,vt fuit hic>nec clau
tested in feudo paterno, quod dicimus ex pa
fula plenitudinis poteftatis, & quzuis alia_
fto, & proudentia, in quo fuccedunt filij, 8c
claufula funt confderationis quando ex abrupto,abfque legitima & fufficienti caufa_
alij , ctiam non hzredes, & habent a primo
acquirente, non ab vltimo decedente, v t iru.
apparent illz appofitz ad partium importu
maioratibus,tunc affenfus domini folus nott
nitatem, aut vero vult prxtendcre prziudifufficir , quia tractatur de interefe agnatocacum, quia expree ft dictum, quod fenten
rum,vt eft cafus in cap. primo de alien. feud
tlx proferendz fucceffores afficiant, cum_
pater. & licet filius fitdeterioris condition!
claufula non obftante maioratu , & cum hie
quam agnatusi quia tanquam ille,qui habet
cafus non fit fecutus& adhuc vigeat idem_
effe a patre,tcnetur effe patris hzres,vt feudefectus poteftatis, quia nulla legitima cau
dum habeat, inrelligi tur tarnen hoc in hire .
fa pricedente, & requirebatur caufa cum_
ditate allodij,non autc in ipfo fcudo,& proclaufula derogatoria derogatoriarum in_,
maioratu appofitarum de quibus nullam.* 24 ptereainuentarium releuar, & ita procedie
text, in i .an agna.vbi Andr.de Hern. & eft
habuit Rex notitiam , nullam information
vera,& communis interpretatio.Vnde retor
de his caufis non cogitauit,fecit,per imporquendo argumentum dico, quod ficut in feu
tunitatem fuit circumucntus, ergo vndtque
dicendum eft referiptum circunduum abo 25 do ex pao,quoddiCunr feudiitzeffe feudi
reftiturioni fubleura fecundum Andr. do
lectum,& extin<um,dicit enim tex. in l.ncc
al ignorans C.de donat.nec ignorans.nec inui
Ifer.& communiter Scrib.in cap. i.$.8c ohm
tus , quicquam donar , vnde fi de hoc fundo
de fucc.feu. & in cap. 1. fi vaffa.feu.priu. f
non cogitafti cuius veluti donationi ie confen ius domini non iuuat, ita pariter minime
fentijife concinetur, inftrumeco maiores ve- .
iuuare debet Regis facultas in cpromiffo

onfilium Y I.
71
ten tranfactone.eumeadem militet r.quia
ioraeus, fuccefforum minime facer pote rc,
ra prohibicin) s, di fpnis, illius impoimo non folum hoc procuraeur,& fiefed toltcia, oritur ex iure agnatorum,(p Rex lice
litur refti tut 10 aduer fus Ixfionem , recurfus
in feudo ex pacto.fie pari ter in maioratu col
aduerfus grauamen,& ius dicdi de nullicace
S6 1re non pt, & qudo cadem militt ratio
aduerfus iiuftieias,grauamina, ac nullicaces
difpofica in feudo. habent loc in maioratu
proceffuum,& siarum,quod nulla lege pervc la t ius per eundem Moli.fatis eleganter in
mittitur.igitur quo eft pmittenda hxc fraus
i.lib. cap. 7. & non cfideracur diuerfa racie
legi,& cam euidens fraus,& Ixfio fucceflbru
lmpl icialienatione rerun) maioratus.qux 18 maxime pupillorum j re. n. ventas magis,
Cum facltate Regia minime alienari pne
quam fcripcura attendidebet,dicit text. in I.
nifi ex caufa publica, precedente fum maria
i.C. plus valere,quod agicur,vbi glo.allegac
Informationen citato ipfus maioracus pri
iura concord, idem text. in 1.2. C. de emane*
trio fue re (Tore, de quo per Molin lib. i.cap.8.
lib.l.mulr incereft fi quis alteri, vel fibi,
r.a8 lib. j.cap -..& ponic in cap.},
maxim in materia fimulationis actuum in
lib 4_.nu.2.& 5fhzc inqu prohibicio,qux eft
fraudem iurium tertij, c in iudicio dixit in
10 fimplici aliena tione , feu difpoicione rel.a.C.plus val. quod agi} & ob iddicitur, qi
rum maioracus, i llame t perneceffe milicabit
dum volumus attendere proprie tatem verncompromiffo,fi vera eft cclfio,quod eft
borum, fenfus veriracis ami tei cur . p ra; crea
(pecies alicnationis voluntaries |>pea non
d verb.fjgn.cuius veritatis radices func pc de maioratu compromicti alias inuenca
fiderandx,non verbprum folia docecur in c.
elTet fraus , & portent oes maioracus per inMarchion i .q.i.vbi gl. ponic concordances*
direftum alienari, fed hic prohibicioni legis 39 ex qu'bus Dot. coi calculo cradiderunc,qd
addebarur prohibido hominis,quia per ma*,
non verborum color fed re i veri tas actendi
orarum eft exprefle prohibitum cpromic
debeede quo per Spec in (ic.de Aduocac.jf.
. ti non obtre Regia di fpenfatione>& fie du
nunc de exordijs . 1 9,allegac cex. in c.ora
plex requirebatur facultas,vna propter leg
ym*7.diftin. hincdicimus,g> color quefieus
vigentem in maioratibus , VC de ipfis non.
veritatis fubftanriam non mutt , collie
actus caducitatem in l.fi. Cman.ibi per co
poffic compromitti alia propter partculabra tarn donaeionem in 1. legem de natur.
rem prohib tionem ipfiufmec maioracus. .'
lib.in fi.hinc qufirus color non facie cuitare
Vidcesf parces has amarieudines , quodq.
pena in cupiehees ff. exeerum ver. vel alio
[ in hos indices tanqu Regios miniftros,quiquxfico colore de elect, in fee to, bonus text*
; bus' ipa? cnftdebancnec compromitti pote
rar fine Regia difpenfatione,& rurfus, quod
in auantix eo.tit.ibi auc alio quxfico colo
re, & ibi, vt q >ibi iure interdicta nouerine
minime six execution habuiffenc irretrafcabem ex partium conuccione,nec fuceef
exquifitis fraudibus vfurpare coneneur. Lex
foribus priudicium parab in t deficiente iu
non eft imppfica verbis, fed effectui , & ide
cum iurifdicHone excogicauerunr,& qua? ay licet Macedonianum loquatur de pecunia*
"qux filiofamili as mutuo dacur dicic texc.in_.
fi erun t colote Regie delegations in hos ha
il ices consentes, & eleos qua fi ex hoc cefl.fed luliinus $ mutui daeionff. ad maced.
Cbexcendicur ad quamunq; tpccicm,quia_
f. nt amaritudines cpromifl,ceffet cognifinis eft prohibere mutn, fie poflfum venderio caufx,fiexpediebac,c iurifdictionis os
-refideanc penes Regem, & ab ipfo fluant, Sc
re.locare, vel alio modo concrahere cum filiofamilias.non ac mucuare,fed dicic text,
7 refluane,eanquam fonte, pc Rex commie
in l.fi filiusf. i.pen.eo.tit. ira demum eric
cere eis appeiiatione remoca ad eext.inl.i.
ff quib.app Hein c.patoralis de appel,
dicend fi non fraus fenacuic. fie cognita, vt
qui credere non pocuir,magis ei yenderecve
vbi Scribences,& confequencer Rex ftanto
ilia res precium haberec in mutui uicem, fic
partium volun tace, nul la alia caufa cognita,
on expreffis litibusmifi ve fupra caufas de
30 pariter lex prohibe donaeionem inc. vir. Sc
vxor.fi mari tus vdic minori pretio no alias
lgame modo, & forma, ve parces petievenditurus nec Canti,qifi caufa donacionis
runt,& in Indices ab ipfis eleos .
Si ergo hic fuie color quxlcus ad frandverxfaciendx vxori,lex'dicic,hanc effe effedas Icg.maioracuum.ad fraudandum eundcctiu donaeionem* & pea annulldam in I.
fi fponfus f.cita ff. de don. i n . vir. & v xor.
mee maioracum, qui cpromiffa veeabat ad
frauddum mecedores legitima fuccef&one
voluerunt.n. partes comprometer cum pa
bonorum maioribus acquificor cm>ffio
ftis prxfatis,hoc n poceranc,& erac veeit
appeiiatione remota non fit proprio m tu
quxfierunt hoc explere colore quxfico Re Principis.in quo cfideracur iufta caufa, fed
gixdel gationis m eofdem compromiflario$quodcxprxcedenciconucncione redid partis poitulat ionem, in damnum maQ
dicur

1
74

Ioannis Frai cifci de Ponte

dieur indubitat hoc eft in fraudem maioratus;in fraud legis,in fraud fucceiTorum,&
in fraud eiufd Regis,a quo per hune excogitatum modum voluerunc extorquere lic
-tiam ipfam compromirtendi alias non concedend,ni(i ca cognica, & cicatis ineereffe*
prztendentibus.hoc lex prohiber, & pnitus
annulIaCjp quo eft eex.elegns in 1. q.dam ff.
ad Velleian.q. in fi.dicic,ea qu in fraudem
Senacusconf.q, de incerceffionibus fminar
faeft,excogicaeaprobari pofiunr,raea ha
beri non oporcere,& bonus texem 1. fed Iu3 1 lianus ff.ad Maced. vbi qufieus color de mo
do ad modum non pa trocinat ur, & ibi Paul .
32 de Caftr.nocat,& Alber. dicic ibidem, quod
non debec quid fieri quzfico colore , cuius
text. verba func infrafcripta.
Sed Iulianus adijeic, fi color quzfitus fe,
ve filius familias, qui mucuam pecunia acce
peurus erac fideiuberec alio reo dato, fraude
' Senat usconfulto faft efic, & dandam excepcionem.ta filiofamilias, quam reo.obuiandum.n.eft fraudibus l.qui fub prxcextu C.de
Sacrof.Eccl. vbi glo.in ver.obuiandum dicic
p fub prxtextu licici, non debec deueniri ad
illicic , & malicijs hominum non eft indulgendl.in fundofF.de reiuend.nec fraus,auc
dolus cuiq. patrocinan debec . ad noftratn
de empe. & vend, ex quibus omnino dicere
debemus referiptum cale cam damnofum
ta priudiciale,concra Sanctiffimi Regis in
tencion ad incogicaca non extendi in fucCeiTorum priudicinon operan, & tquam
captiofum, & per fraudem extort, omnino
corruere,deucnicur enim p illud ad llicit,
j> eft cpromifTum lcge,& a ceftacore prohibitum,quod Rex facer non cogitauic derogatur formz,& legibus maioratu, iuribus fucceTorad poftulacionem eordem
qui maioracum diligencer , & exacte defen
der teneban:ur,q) lex abhorrer,& denegae
cc Regi poteftatem cala faciendi, nifi c Ii
micarione public cau fx precedente fumma
ria informatione citacis fuccefloribus, dece
pere Regem, dum lites cm pecuniarias exprefferunc quali indubicacas de lcgma,ac def bito quanti tat trates, q inter fratrcs c
ueniebt cponi, debito fine quam cicius
terminari, & ipfemee Dux Paftraniz fuie in
hoc decepeus, q arguic breuis terminus affi
gnacus expedicion illar, ve fupra dit eft
ad hoc, vc Dux ad partes Flandrie fe cferre
pocuiflct,& quomodo cogitare pterac,lega
tion liane explere poe.i de omnibus ipfius
fortunislites agere debebat,& quomodo iter
arripere,fi bonis deticucusfuiTec, cu nec ci
tulus,nec norr., & dignitas grandis fm przteniones fracris rcmanfilfent.' Hex remitce-

bac ilium tanqua Ducem;tanqugrandem,

& vei talem prouidic ci generalem miiicum
grant's armaturx, nonautemvei priuatam
perfonam,vc fie dicamus ex omni parce non
efle de tali referipto rraandum.
. Vltimo ex fafto prznarraeo.nemo dubica
uic,q> parces fe conuenerunequod omnesip
ar difFerentiz decidertur p hos tres iudi
ees poltea delegatos, pofueruntq; oes claufulas,c quibus illi jpcedere habebr.quodque de hoc Regi fupplicarecur , vc illismet
iuxta forma conuentionis delegacio,& com
mifiio fieret,ve facta fuie ad lieer, cu nil aliud cogicac fueric, nifi fequi parci volun
rat fub quxfieo colore extinCtionis 1 iti, 8c
differential inter fracres, ad conferudam
inter eos pacem, & concordiam 1 & vc Dux
Paftraniz iter arripere poflet ad feruiedum
Regi, vt fic dicamus hanc fuifle indubiraram
delegacion ad partium voluncatemin perfonas per ipfas nomina tas,eletas.
3 3 Videamus nc de iure, & fi Rex hc fecericdelegacionem an vere iudices hi partibus eleti,& nominaci dicancur vere iudices
ab ipfis parcibus dati,quos c ipfz dare non
pocercnec illi iudicare absq. Regia difpfa
tione,hoc tat effeftiue fecit Rex ad parri
inftati in illos cfidti.&certehic eft ca
fas decifus p iura,& Dac. in cerminis forcio
ribus, vc in l.it eor Jf.i.tT. q> cuiusq\ vniu.
ne, dicic enim cex. fi decuriones decreuers
aionpemouend,quem dum viri elege
ri nc,is vr ab ordi eleftus, & ideo expsriri
pt, parui enim refere an ipfe ordo elegeric
an is,cui ordo negoti dcdic,fic id tex.in !.
-vn ex familia jf.fi de falcidia de l.i.atus.n.
.-non ateribuieur , nominanti fedei qui dede
ptem nominandi,& ideo dixit Bar.in d..t
de falcidia, qj fi concili generale elegie ill
qu priores nominauerinenon vf elect us ab
ipfo conf.gli,ille.n.qui exequitur factalce
3 \ rius n di de nouo facere,nec aliquid de nouo conferre pulcher cex.in 1. pacer ex jpuin
cia in fi.ff.de manum. vind. ibi folam.n.eletionem filio c6mifir,czeer ipfe manumific
Dec.elegancer hoc cfiderac in cf.j7 j.n.8.
fic igitur parces hic ipfz elegerc iudices, &
q> fortius eft ipfz nominauerunc, folam.n.
Regedifpenacion, & relaxacion autnoritaeis voluerc obeinere, vnde quicquid Rex
fecit fuie exeg. parri volcat,& ob id iudi
ces partibus elei dictur, & ideo qd mi*
r fi no<.q.perauerc iudices delegacos ex
3; voleaee parci arbitris ab eifdem pareibus
eleftis, i taq> difpofiea in vno cfecur di l'pofi
ta in alio, vc cradidic Bar.in auch. & cfeqa
ter C.de st.& interloc.om.iud.rne eiufdc
confidciz,8c cfenfus confideraci in arbitro

Confilium
9c iu Vice ex partium volntate delcgato , &
3* ob id ficuc non habet locum reconuencio
coram arpitrio,iic parirer in iudice delegato ex partium volntate quam Deafionem
Bart, dfendit ibi Fulg. ab impugnaciones
Ang licet Ang.ni hil alIeger,quod fecus eflec
iq 'judiabas fimpliciter delegacis non ex
partium confenlu ad text, in cap. i. de mut.
pet.in d auch & confcquenter,fic pariter re
onuencio qz datur coram iudice proroga
to ad intanciam aoris fecundum glo. Sc
D06t.1nl.eit fufeeptum ff de iurifd omn.iud.
on datur coram iudice prorogato de communi onfenfu parcium.quia hoc idem ftacu
tum eft in arbltris ita Marant.de ord.iud. in
4 par 6.dift.nu. 14.Curt.Iun.in d.Ieg. non eft
fulceptumnum. j'
17 Ob quod dicendum erit retento eodemu*
themate.qnod ficut ompromiflum non tr
fit ad hxredes compromittentium.deficien
te in ipfis racione confidencia: defunorum
iux.texc,inl,diem proferre ii.ff.de arb.in .
fi. extra eod. nam femper arbitri eliguntpr
amib& confidentes perfonat, qua? non erunc
forte h*redum,inquos confidencia non trfit tanquam quid perfonale inhireni perfoBx defunfti , quod eleganter explicac& declarat Abb. in eod.cap.fi. ita pariter ex allega eis eadem rattone fubfiftente dicendum er i in hifee i udi ibus delegacis nonfolvm de partium volntate, fed ab ipfis
propoficis, nominacis , Sc cleetis. quo afu
fundacum eft ipfos vere elegiiTe , & omnia_>
fccilTe, Si Regem nil noui fecifle, nifi part i
yoluntatem ccucum. & authoritatem prasfticiTe.pro quo eft in proprijs terminis onf.
|8 Alcia.ui.j.par.loquentis in delegationo
faa per imiperatorem in quodam refcripto
fed de partium volntate, yt per mortem.
ynius excompromirtencibus dicatur expira
a ibi nu.7.(icuc enim racione efidentia: np
franit delegado in fueflorem etiam fafta
jfub nomine d'gnicatis , quando eft illa fafta
amico, vel confanguineiquia delegans potiuscaufam confanguinicacis, &amicitiar,
quam dignitatis confiderafe videtur , quod
fecus eflent , quando ha: caufac non adcitent,
c fie pariter fimplex delegatio in certa _
perfonam,ne pariter franfic.quia confidaca
eft iuftiriaparcium in i 11am particularerru
peronam, non aucem in fuceifrrem,qu* la
f-f'us explicar & dclart fatis bene Menoch.
de arbitr.iud.lib. 1 .q. ^ 8. ita pariter confiderata eadem confidencia partium compromit
tenrium, quam eciam Rex prineipalicer , 8c
folum confiderauic,& fecutus fuit, qua: coq1fidencia non conlderacur in hacredibus ficue
on confideratur in delcgancct refpeu fu-

Vf

"

7f

ceifjris delegni in dignicare eonftituti.quS

d>amium,&confanguineurn partium dele
gauit , ob quod datur per m^rcem excin&'0>
delgationis , proprerea dicere debemus ex
morte alcerius partium delegatioqein xtinft i n_
Igicur fi vere partes ompromittere inj
hos voluerunc , Sc hicfuitfi iis,& ftanteeleione, & nominatione judicium per eas fada.dicuncur vere ab eis illi confticuti,& lex
ateenta veritate , non cortice fcripcura.habec hoc refriptum canquam compromifs,
& propcerea,& fi fit factum per forma dele- ,
gacionis,fuic inqua hic color qufitus. Sc mo
dus onititutus ad validanium a in f audem legis,& maioratus, dicendum crit pr jpterea, quod fiante morte Duels antequarn
fentencia aliqua proferecur, rercript pracdi
um,quando validum fuiTec,remanet vndique excin&um,& fecundum prardida fuir iu
dicac per dominos fupreroi re g alis ctijij.
,
Pf Coillte OliuarS ,
,
$ M M A R l M,
r
j

procuratoribsfimul eonflitutis
claufula infolidum,vnufquifquefolus con
frabere pote/i.
3 {Obligatio e nomen gener'icum comprebsndens tm obfigationemprincipaliter,qunt ,
fideiuJftonem,& num.+.
5 yerbum(&Jquandoqi pro ve!, autpro vef
'
buettam) ponitur inter diuerfa, auget, ir
non minuit.
4 Genus non reringlturper enumerationum
indiuiduorum .'
5 Jnfolidum obligati , licetpecunia ad vnutn
peruenerit,& tnter eos cenfiatur alterfide
iujfar,alter principalis tarnen refpetlucre
ditorts omnes funt principal's
p Tex.inl iffde autb tut. & l.fi curator?
bis C.de tn integr.reft lim.& n. 1 1 . fr 1 1.
7 Contractus mtnoris cum luramento etiam
cum curators valtduse fecundum communemfecus vbi adfit lafio.
8 Autb.facramenta puberum babet locum
minorefideiubente.
9 Auth. Sacramenta puberum babet locum in
donatione.
10 Autb Sacramenta habet locum in omni ton
traiJuex communi opinion.
; 1 Minor cum luramento quauis euratorem
babcatlus obligatur,quiaIurame't ope
ratur aefiin eo alu euratorem non haberet,&reprafentantmaiorem atatem.
Ampliatur etia fiper procurator?'-.urauerit,
mode in ma dato adfit claufula, in qua iu
Q

ranerit

loannis Francifi de Ponte

7
rauerl non contrauenire,nu. i . 7* in con
rators ad adeununt-t .
3i V oluntas ex adu ettarn nullo dedaratur.
trac'ib ;t sfuturis.
' Xm in mandato sp\ciaf, quagenerali . 34 Rati habttio poteil conualidare aclum,etia
t j lurawcntiim de no contrauenitndo fi conti
ignorante eo,qui tllumge]t,& potefipronet claufulnonfol rone atatisfed et ex
tedere,&fiqui .
quacunq;caufa excludit defectum. 3J Mandatum continet infe Ratibabitiontnt.
14 JncSpatibile efi.qutinteruenire in cotrad
Manaans cum claufula de rata , videtur ex
ad contrabendum,r autborandum.
tunc it ante adit geum ilium ratificare.
1.J Titulus de autb tut.& cura, loquitur inter l6 Promito de ratificando iddem importait
puptlos, & tutores.
quod Ratificado.
Fromittensfe obligatarum ad fofuendunuJ
\6 m autb Sacramenta, puberum procedit
infra certum tempus;eo cedentepotefi con
m adulto non in pupillo17 FromtJJto derato inutilii e, vbi verum, y
ueniri adfoluendum.
Jddem in promifiionc de retrouendend &
valtdum procedit mandatum,& y.
1 5 procurator quis dieatnr.
donando .
Limit, nifiadejjet ratio ditterfitatis inter per*
JPomtno aequimt,& ipfum obligat.
19 Ai andatum minoris ab/q, authorttate tur
mtffonem>& faiiann
toris juramento valtdatur.
3 7 Confiituere, & premittere quartam, &da*e Tex. in /. i.de Autb. tutor limitatur.
' tarmm, vel Dotempariafunt;
Promifjio deuendendo quando importet ven
It Quratur contrabes nominefui minoris, &fi
non ajferatfe curator?tarnen prafumatur
ditione,-vt qiits teneatur aSlione perfonali.
to nomine contrabere,
ilium obligat ,fi 3 8 Stipultto ad quam poterat quis cogt lemper
tarnen in contractu Udatur competit refit.
cenfiturfatla quando perpromtttentenL-*
tutio probata lafione.
Jletttt vel tufio impedimento promifjionem
\ tAflto eontra-pupillam atur etiamex con
recipientis .
traclu inualido,quando ex eofaclus eft lo
TradendrcifacuHat$habe*s tenetur tradere.
39 Faclum aIten um fe dependensfi quis pro'
eupletior .
mittat,tjnquamfacliproprypromtjfos repuJdem quando quod in rem necejfariam pupil
ligefium eil, quo cafu non tnipicitur , an
tabitur .
fitfads hcufletior.
Fdium illius quem cogre, velprobibert^
i| Liberare licet debitorem inuitum crdito-.
quis poteft ipfum obligat .
rtbus > & aflore negotiorum geHorumfo- 40 Alto ad intereff in obligatienibus faiii ;
quandofuccedat, quando vefaclum lutum repetere .
4 Tutor,vel curatorpetf negotia in coigene
fiandumfit preecis .
re cum pupillo,vel minore ptre tdfo
ARGVMENTVM.
ktiifutt,& damn,.ic lucr comunia ert.
J Societas cum adulto, curatore carente, con- Plures fi conftiruantur procuratores contrabt potefi .
iunftim & in fol'um, vnufquifque folus
16 1 ext in $.fi tibi centum,lfi niandautroff.
contrahere poterit,& Vter eorum princimand. quandoprocedat.
palem ohligare,& multa de minore quo17 M andatum quando expiret'per penitetiam
modo, & quando obligetur abiq; curamandar.tis.
tore
licet ilium habeat , & difpoftio
Scientia, & mandatum prafhmitur quado
auth.facram. puberum in quibus concracoirabens habitat cieo,cutus noie cotrahit.
19 Vicinus, contui dus prafumuntur fetre
tfibus fe extend at.
fad viel ni <r comundi.
CONSILIVMSEXTVM.
30 M adat afecd rattcat et dclart primti.
^_ N p(o,an Baprifta,& Petrus
Mandatmn tn perfonam etus, qui contraxtt
de Spmofa rcmaneant valide
nomme meo induett ratio babttton? illius
obligati 111. ComitideOliua
cot'traclus.qumuisfine mandatofacti da
res vigore mandaren faorti
ta etusJcier.tia .
in perfonam Alfi de *pinofa,
Idem infubttuente eum , qui aclum nomi
vel ex alia caufa, licet diffufe,
nefubttuttsgefrat.
&
accurate
fit
feriptum , & hoc fundat pec
3 1 Ratifie at 10 dependet filo animo,& voln
Dos
confulentes.tamen
volui infraferipea
tate ratificantis.
breuiter
attingere
ad
maiorem
dilucidadoFieri potetiparte abnte.
nem
cafus
,
ex
quibus
arbitrar
non
fore amFit tarn vtrbo,quamfado.
plius uper dubicanduAw
j Aditio induciturptr conitutionum procu
Alonfus

Confilium
Alonfus de Spinofa erat tempore contraationis curator difti Baptiftar ,qui Baptifta in aono 1 571.die 2 S. Marti j fecit manJatum in perfonam difti Alond, conftituendo
illum generaliifimum procuratorem cum_
infrafcriptisclaufulis,8< verbis. Que doy y
accorgo codo mi poder cumplido y bailante
fegun que le yo y tengo y de derccho,en tal
cafo requiere con libr y general adrnmitracion alos Segnores lun de Spinofa,y A!fo de Spinofa depofito general por fu Mae
ilad en ella Ciudad de Siuilla mis hermanos
ambos ados iuntamente y a cadauno d'ellos
por fi in folidum , expecialmente paraque*
por mi y en mi nombre y iuntamente conti
go y de man comn y ambos de vnoy cadau
no por el todo.
Ex his apparet,quod,&fi mdatum fiebat
duobus, tarnen quilibet conlitutus fuit in_.
folidum procurator> quique iunftim,& fepa
ratim poterant mandatum exercere & c
nilrefert, g) poflea in difeurfu mandad dicatur,quod pofint p raed i di obligare,nam_
fie mandatum loqui debebat in plurali,poftquam duobus illud fiebat, & ambo interuenire peteranti fed non fcquitur,quod fi vnus
aum explicabat,q> per hoc non poffit fian
te claufula prsedida exprcfa, qd vnufquifq;
folus , & infolidum vigore mandati conwaberepolit adcext.inl.reos Jf.cum in cabulis
fif. de duob. re.in 1. r. & .& auth. hoc ita C.
eod.tir.in quo c late, & bene ft feript per
dominos confuientes, adducentes partcula
res decifiones, & communes opiniones, ver
ba amplius non faciam.
Quodq. cafus , de quo agitur fit fpecialiter prouiius in mandato , iue dicamus Baptiflam fuifle fideiufforem, fiue reum princi
paliter obliga tum, vt oftendemus,Iegantur,
verba fideiuflionis fatis fuperque clara...
Otro fi me puedan obligar y me obligheru
fola dicha man comunidad ,aqualquier perfona , ptrfonas, o confe los, que quexieren
por fiador de qualquier bancos en la quanti
tad,que quexieren aTi,que tomare a cambio
para qualquier ferias y partes d'eftos Reynos, y fuera d'ellos y que fe obligaren a pa
garles por razn de qualquier affientos,con
fierros, y tranfactiones que izieren alos pa
zos y tiempos y feg y de la forma que ellos
fe obligaren , y me obligaren y me obligo
dlo pagar y cumplir fegun y por la forma
y manera que ellos me obligaren y en razn
dello azer y agan las efcritturas de ventas
y obligaciones y cfiertos y otras qualquier
que quexieron o fueran menefter para lo
fufo dicho y con las condicin y fianzas.
V Vnde Guc diamus per contraum inx-

VI.

77
tum Baptiftam cTe fideiufforem , fiue principalem , apparet mandatum effe fpecificum ad hec omnia , & van um efTe quo ad facultatem fideiubendi,dicere,qui fit reftria
refpeu bancorum , nam verbm illud por
fiador,eft genus>& demum enumerantur fpe
cies videlicet in cuius beneficium , vel in-*
quam caufam effent fideiufliones facienda;,
& primo ponuntur band, & demum ponuntur alias fpecies contra&ationum , fed genus
fuit , quod poffit Alonfus vigore manda
ti obligare ipfum Baptiftam in beneficium.
quarumlibet perfonarum , & demum fubfequicur,por fiador,qui verbum regitur a ver
bo antecedenti obligare, i ta,q> voluit decla
rare genus, vt pot ipfum obligare , tam_,
tanquam principalem, quam tanquam fide
iufforem, fubfequitur de qualquier bancos
en la quantitad que quisieren , &pofiea_
ibi , affi que tomaren a cambio y que fe-
obligaren a pagarlos por raz de qualquier
affientos , coniertos , y tranfattiones, quo
izieren, quod non refpicit bancos , fed ver
bum obligar por fiador a qualquier confiertos,affientos,y tranfattiones, & tandem ver
ba finalia hoc fpecifice declarant, dum dcitur,que agan las fcritturas de ventas y obli
gaciones y cfiertos, y otras qualquier,que
quexieren con las cditiones y fianzas, que
quexieren, vnde fi poteft facer quaslibet
uenciones,ctiam dando fideiuffioes , noru
videtur fuper hoc amplius infilendum fore,
& fi genus fuie obligare, quoJ prxdicabatur
tam de obligationeprincipali.quamfideiuf
foria,cum vtroque modo quis obligetur,fiue
capianus fideiuffionem ftne, quae eft quan
do quis aliens obligationi accedit fe ipfum
obligando ; fiue large , & dicicur omnis,qui
eft per alieno negatio obligatus,vc declarar
Bar.in d.i. reos de duo. re. nam nunquam tinet aliud quam Obligationen-, dicoinqu,
quod ad tollend omnem dubitationem voluit hoc declara ri,fpecificacio poftea banco-'
rum non retrinxit genus antecedens , nanu
tranfit ad pecunias capiendas ad cambium;
per verbum affi , qui eft ficut diceretur tarn
que dictio affi que tomaren a cambio y que
fe obligaren pagar por razn de qualquier
affiencos , con fierros ftabit proprie hic fignificatiua fpseierum quantitatis, vt docec
Alber.in fuo diccionario in ver.tam. 1 taque
dum declarauit fpeciem obligationis , que
poffit effe tam principalis,quam fideiuToria
deuenit ad quantitatem , & poftea ad enu.merationem in diuiduorum contcntorurru
fub ifta fpecie obligations,fideiu(Torie , &
hoc duplici modo , vnus refpeu quantita
tive dicitur en la quantitad que quexieren,
G j
alius

78

Ioannis Fran ifci de Ponte

alius refpeftu contraftuum , & negotiation

xit nomine iftorum non folum vti fdeiufbnis,& poflquam dixcrat, quod poult fideiurem.fed vti principalcm ih folidum, quo cabere in bencficium banconm en la quanti- f fa lic<-t pecunia perueniTet ad vnum de cof
reis tarnen refpedu crediroris nihil adeacad que q4exieren,fubdir,aifi que tomaren-,
a cambio y que fe obligaren a pagar perrafum,nam ft-mper erit reus principalis, licet
ion de afientos confiertos,y tranfattiones,
inter ipfos correos pro pecunia, qua? ad alte
que ifcren a los places y tiempos re. adeo
rum peruenit, cenieantur inter ipfos fideiuf
quod voluit nunc copulare cum illadiiofores ad cex.in l.fed luanus tf.fin.ff.ad Mane,aii,omncs has contraftuum fpecies iux.
ced.in l.vir vxori jf.fi fF ad Vellei. vbi Ful. St
Rub. C.vtomnes Iudic.tam ciuil.quam cri
Paul, de Caftr.Bar. in d.leg.reos de duo. reis
minales comparare cafus , & in omnes dare
Aym.conf.77. quod nec etiam applicari hie
tnandatumiux.tex in I. hoc legatum, & in 1.
poterit fi pecunia eft verfa in commune m_*
vxori deleg.j.& ibiy que fe obligar, quod
omnium vtilitarem,& commodum, vt infra
importt diionem,& qua; fui natura eil cq
dicctur,vtique non opus eft diiputare fi poiuniua,& prxmiflis additiua ad tex. in Lea
tuit Alonfus obligare Baptiftam vci fideiufj'tamen adietio deleg. j. Sc poterir etiam (ta
forem vigore predi&i mandati.
re illud verbum,y,quod importt diftionem
Hie fi ftantibus, remanct videre,fi ex eop
&,prouel,vcl proetiam,vtlatius per Alber.
quiaBaptifta erat tempore mandati minor
in fuo diftion.in ver.& fed vtcunque fit,poj.annorum.licetmaior 2 j. Sc Alonfus crac
nitur inter diuerfa, & fern per auget, & non-.
fuus curator fi denique habens curtorem
diminuir, vt latius ibi per Alber. referendo
& contrahens abfque eius authoritate imo,
inquam hire ad verbum illud en la quticad
vt prxtenditur in curatoris bencficium , fi
que quexiercn , & hace ad verbum illud, fia
mandarum hoc fuftinetur , an vero corruar
dor,^' omnia dem um ad verbum obligan, a
tarn ex regula text, in leg. i.ff. de aut horit.
quoreguntur per neceife omnia fubfequentut. & curar. quam in I. Ii curatorem habens
tia , nam alias non haberentfenfum, vnde fi
C.de integr.reft. & hoc prarfupponedo.quod
exprimuntur fideiuffiones in bencficium ban
non adfit ratificatio iltius contractus fafta_
corum , inbeneficium dantium pecunias ad
per Baptiftam fiue de cius mandato per Al '
cambium , & vltimoinconuentionibus , &
ium,poftquatr ille fuit maior erTeus, vt in
trararionibus faciendis , non video in quo
fra demonltrabitur.
poflit remanec dubitatio , eo magis , nam_
Non dubitatur mandatum h*c continere
hie expreife dicitur, quodremaneatobligaiuramentum in amplifima forma. factum)
ad tollendum defectum minoris xtatis, nam
tus en la forma,y fegun ellos le obligaren-,
y que agan las feritturas deuentas y obliga
appare" pra:ilitum per infrafcripta verba_.
rionts y confiertos ,y orras qualquier que-
Y por que foy menos de iy. annos y para
quexieren y con las conditiones y fianzas
mas validacin y firmeza d'fte poder y de-#
ex quibus luce clarius apparet non eiTe_
la efcrittura d' efcritturas que per virtud
ambigendnm mandarum hoc ee generaliffi
del fe izieren Iuro de tener y guardar pa
mum,& amplum non folum ad contrahendi*
gar, y cumplir efte poder y las eferirruras,
& obliganuum prarditum Baptiftam tanqu
de ventas obIigationes,o confiertos que por
4 principalem.fed etiam vti fideiuflorem,nam
virtud del ! izierenyde no venir Contra-
genus ebligacionis principalis, & fideiuffoel agora y en. ningn tiempo ni per ninguna
rix non fuit reftri&um per enumerationem
manera , ni per beneficio de integr. reft, leindiuiduorum , qua: non refpexerurt in hoc
ion-. .
genus,fed verbum illud en laqua .ticad que
Primo igjrur pnrfuppono,quod fiante iqquexieren, vt pro qualibet quantitate non-,
ramento,fumus in limicatione vera, com?
folum potuiffet fiderubere pro bcis,fed pro
munijvt nectex.inl.i. de author.tut.vl cu
omnibus alijs ibi expreis,quo cafu nunqu
ra. nec cex.in d.l.fi curatorem tantus proc
genus intelligitur reftritum. Se ficqua-Iibec
dant, quia cum iuramentum re. przfentec
fideiuCto erit comprhenfa ex Doc^r. Rar.
minorem maiorem,& potell illud feruari fi
communiter fecuta in 1. quarfitum $. fi quis
ne intcritu faltis xternr, quia prohibido eft
feudum fF.de fund.inftr. licet hic funr h.rc ex
refpeu ipfius minoris, & in ipfius fauoreni
abundaoti.poftquam fufficit mandafTc.vt il
non autetn prinipahter ad bonnm public
ium obligent modo,& forma melius placita
loquendo de minore pubre fiue adulte, tc
etiam cum fideiulione, adeo quod fumus in
ex reg.tex.in auth Sacramenta puberum C.
Claris , & opus non habemus interp'rccatiofi aduerf.vend. fumus extra omnem dirficulne nec coniefturis .
tatem, quia fi eft maior vigore iuramenti.Sc
Scd fi pradius Alonfus in fpecie ccraquo ad aft um iuracum,! fingit non habere
curato-

Confilium

VI.

79
thor, habere locum in omni fpecie contrac
curator? m tanquam maorem, vtique nonprocedunc iura przallegata de minoribus
tus per minorem facto, quia ciideratur vis
iuramenti,non autem res, vel fpecies contra
oquentia,& propterea Doores pofuerunr,
cafum in minore cum proprio curtore .
us,& jn omni ad 11 fiue fit, vel non fit vitro
crahence cum juramento , vel cum ali js li
citro^e obligatorius , ob quod expofuic
cet curatorem habeat , ve in vtroque cafu
Bar.nu.2 3.& Odofr. verba ditx au then. dum
traatus iuramento validetur, quia cum_
dicit fuper con t raft i bus rerum fuarum, vt in
omnis deferus or i.i tur ex m i nor i itate, me
telligatur fcilicet obligationum fuarum_j
rito illa fuppleta per iuramentum,remanequod latius ibi dclart Corn.vnde iure me
bit contractus, & quihbet aftus validus>& di
neo proced t in omni fpecie contractus ra
ftinhm loquendo , dicoquod communis eft
cione cuftodiz iuramenti etiam non vltroci
7 opinio vt validas (it contractus minoris c
troque obligatorij Salic. Ang.& laf. nu. 71.
iuramento etiam cum ipfo curatore fecun*
& ante omnes glo. quam fequitur Bar. in d.
dum Bal.ind.auth nu.14.Odofr.8c alios>fuic
aut h. Corn. S communiter Scrihentcs Andr.
originale di dum glo.in 1. 3. Jf. i.f. de contr,
Ifer.in d.i. item facramenta pen. col. vbi Af
& vtil.aft. tut. qux loquitur in liberations
fl. e>. not ab.
facta a minore fuo cura ton, quam poil Dyn. ix Ex his Dodores communi calculo limita
latius profequitur Fulg.in d.auth. Affl. in
uerunt tex.in d.i.fi curatorem Habens, vt n
item Sacramenta de pac.iur. firm, ver.6. no
procedat quando minor iurauic , nam tunc
to in fi.n.io.nec Ripa,qui in contrarium pvalide olus poteft contrahere , etiam fi cu
ratorem habeat, quia in lio aftu fing tur no
deratur in refponfo i 38. deuiat ab hac api
nione,imo hoc idem tenet, fed confuluic inhabere curatorem vt di xi ex reprzfentatione maioris tatis virtute iuramenti glo.iru
cafu donationis immenfz factz a minoro
d.i. item facramenta vbi Ifern. dclart in
curatori in enormiffimam Izfionem, & cum
. prfumatur aus dolo (us concurrente Izfio
i.colum.& ibi in j.colum.in fi.ver.item hoc
ne, ac metu reuerentiali tenait iuramtum
qudo determinar authoritate glo. ibiquod
non operari, & iu(le,quia tune non eft con*
procedicille text, etiam quod quis minor
tractus minoris.fed Izfio,& dolus, qua cauper procurarorem iurauerit idem ibi Aluar.
fant rcfcifionem, & poftquam doft.ponunt
vel in contractibus futuris ibi lfer. num. 4
proprium cafum exaduerfo prtenfum vide
idem Bal. ibi i. colum. num. 9.8 dicit Aluar.
S licet in minore fideiubente , vt in eo habeac
quod opinionem glol. omnes Dodores ferlocum auth.facra men ta puberum,vt elegan
quuntur, quemad literam ibi recitar Przp.
ter per Odofr.in d. auth.pen.colum. ver. fed
idem Affl. ibi 7.not.num.32.& idquoddicir
denuoquxro poli B j!. ibidem Salic.num. 18. i tur de procuratore declarar Affl. in princ
Affl.ind.jf.item facramenta ergo ex fimplinum.40.quod oportet vt fit in mdato claui fidciuflione non datur leo , alias vana_
fula in qua iurauerit non venire contra-.
effet conclufio,quod auth. habeat locum in
niandatum,8 quid in mandato generali, vel
minore fideiubente , fi contractus effet nul particulari ipfe fe remittit ad Bal.in d.auth.
lus, vel refcifiibilis>& maie fentijtibi Alber.
qui difputat , & tandem tenet cum Canonidum nil ipfe firmans retulit quod . fc Qftis, quod idem fit in vtroque fiante vi iuradofr. tenebant contrarium, nam Gyn. dick,
menti, quz omnia concur runt in mandato,
quod fi auth. habet locum in donatione, hafie quo agimus,& hoc de iuramento generar
bebit etiam locum in fideiuffione, & Qdofr.
liter przftito de non veniendo cotra quemin /pecie tenet habere locum in fideiuffioltbet contractum faciendum dixit per prius '
9 De, & fi in donatione eft communis , quod
Bar.& ante ilium glo. in d.auth. & dum .
valeat cafus eft fortior i . text, in cap. in
ibi num 8.voluit prardidam auth. proceder
przfentia de probat. Bar.poft glof.in d.auth.
Ctiam in minore curatorem habentc , ergo
Odoffr.Salyc.taf num.71. port Ang. Corn. ibi
non procedit tali cafu cexc-in l.fi curatorem
dem num.8, que a fui principio tendit in Iz
habens , & hzc eft communis fecdum Fulg.
fionem, quod non eft in fideiuffione,5que ha
ibi nu.7. Cor n.num 8. Iaf. quod eft commu
bet fe ad elfe, vel non effe.nam poteft non fol
nist feruatur in practica,& vbique de conuere fideiuffor, vel ex recurfu contra princifuetudine Bai. in d.l.fi curatorem habs vbi
palem le feruare indemnem,& idem de dona
Sal. num. 5. licet contrari dixerit ind. auth.
tione dixit glo. in d.tf.item facramenta do
Paul.de Caftr. & Alex.in d. leg.ex quo com
. iur. firm, in ver.iuper contraftibus circa
muniter tradiderunt ceflare etiam in inte
medium, vbi Aluar. & omnes.ergo cafus eft
grum reftitutionem Rip. in l.i. $. quzfitum
decifus in fortiorinus termini's, & ob id com
nu.28.ff.ad Trcbell.
to muni ter datores concludunt prxdictam au
Necdicatur contraftum hunc nullum-*

8o

Ioanns Francicide Ponte

rum fecundum communem fcholam D0A0ex duplici defeftu , tum quia per minorem
rum ibidem , aut in pubre, & adulto maxi
tum quia cum curatore,& iuramentum flip
me viginti annorum , vt in cafu de quo agiptet tantum defectum ateatis , nam omnia.*
mus, & tunc contrahit tanquam qu j-Hbet ma
hxc dependenc a minori xtate,qua fupplcta
ior.non requiri tur curatoris authontas ,cefnon conlideratur, quod concrahatur plus c
fat ratio reprxfentationis,& incompatibilicuratqre.quam cum quolibet alio,& ideo,vt
tatis , & ficut cum quolibet extraneo polfec
eft demonftratum dod.firmauerunt efle vacontrahere.ficpariter cum curatore;quo ca
lidum contradum fadum inter minorettu,
ret in illoadu,& lexfingit non habere cura
& curatorem ftante juramento, quod facit il
torem fecundum decif. BaLfuperius allegalum maiorem,& dum eft maior non confide tanu .
ratur euratio , nec datur artatis defedus, &
Secundo principaliccr aduertatur, quod
icvnicuseft defedus dependens exeodem
hic non fumus in contradu , vt prariupponifonte, eo magis , quia fecundum Bar. in d.
tur fado inter minorem, & curatorem, fed
1} auth.quando iura cur non contrauenire non
inter minorem,& Comitem mediante man
folum ratione minorisztatis , fed alia quadato fado per minorem in perfonam fui cu
cunque caufa, tune non procedit limitado.
ratoris cum iuramento,& fupra fundatu m_
& hic fuit preftitum iuramentum in amplifeft proceder tex.in d. auch. facramenca puiima forma , vt fupra fuit demonftratum, &
berum in qualibet obligatione etiam depen
rurfus hic fumus in mandato fado per mino
dente volntate vnius,& non vitro citroq.
rem , qui adus pcripfum folum explicatur,
obligatoria, & ficut poterat cum iuramento
ic non tradatur de contradatione inter eu,
ifte minor facer mandatum in quamlibec
S4& curatorem, qui ipfemet minorem reprav
ientando inducit incompatibilitatem conperfonam fe illud potuit facer in perfon
Alonf fed curatoris , nam in hoc non adelt
tradus,quo cafu procedit tcx.in d. 1. 1. do
auth.tut.vel cur. vt dicit tex.in l.pupillus J".
lex,quz repugnet,quia cum illo non contrahit nihil dac.nec aliquid ex mandato cfert
tem ipfe eo.tit.& propterea non poteft fibi
ipfiauthorari fed minor folus mandatum_,
in illius beneficium.dum vero vigore manda
t Alonfus contrahit cum Com te,fe Com
fecit reprfentatus maior per iuramentum,
tifia, dicitur contrahere ipfemet Bapcifta_,,
quo cafu curatoris authoritatc no indiguit,
qui vigore talis concradus Comiti, fe Co& tune non tradatur de authoritate cura
toris in adu,nec quod adus validetur > quia
miciffe non autem Alonfo obligatur,& nter .
Comitem , fed Comitiffam, & ipfum Bapticum curatore quafi tacite authoritatem_
preftiterir, vel tradamus, quod ficut cum_
ftam obligationes contrahuntur; hinein tan
quolibet extraneo adus eftet validus, ratio
tum mandatarius eft pica, & Organum manne iura menti , fie pari ter cum ipfo curatore
dantis,& taliter ipfum obligat,vt iura volue
nec tradandum eft, de dolo, vel lxfione nam 17 runt fuperuacaneam , & inutilem ee promifiionem derato,quando verum, & valid
'
tunc fumus extra materiam, & aduerracur,
15 quod totus titulus de auth.tut. & cur.loqui
mandatum precedittext.eft elegans in leg,
tur inter pupilles, & tutores, & in his noiu
fi procuratorem abfentem ff de procur.iuncadit iuramentum , & omnmodo per tuto
da glo.in ver.ratum in l.f procurator tuus
res reprefentancur, folum autem tex.in leg.
ff.de cond.indeb.non enim qui procuratorio
fi ad pupillum,& in leg.pen.loquuntur in cu
nomine alterius mandato precedente con
ratore , qui non faciunt ad cal urn, & dum_
trahit, ad aliquid remanet obligatus,fed om
tex.inleg.fi. eod.tit.loquiturde liberatione,
nia funt adiue,& pafiiue repofita in perfon
principalis, ve iura funtvulgaria, & ideo >- ,
quam facer non poteft pupillus fuo tucori
ipfomet authorante.ergo fi minor poteft c 18 curator proprie dicitur, qui aliena negocia
mandato domini adminiftrat ad texc.in leg.
iuramco tutorem liberare,vt fupra eft fundatum , fequitur, quod ille titulus procedit
i .ff.de procurat.& fie domino acquirit,ficuc
in pupillo , & tutore non autem in adulto ,
pariter,& ipfum obligat.ad tex. in l.f procu
qui cum iuramento contrahere poteft.oulla
rator ff.de acquir. rerum dorn, in Li.ff. per
requifita curatoris authoritate, & fe aliud
procuratorem ff.de acquir. poff.in l.i.C. per
eft fi poteft tutor fibi ipfi authorari , & tunc
qas perfo. nob. acquir. vbi Scribentes inl.
procedit titulus de auth.tut.aliud vero eft fi
j.tf.fi procurator ff. quod quique iur.injleg.
abfque authoritate tutoris, vel curatoris po
per procuratorem C. de acquir. poffeff. Igiteft minor contrahere , & tunc fi fumus in*
tur fi contradus non eft cum Alonfo curato
impubere,nullo modo, nec etiam cum iurare , fed cum Comit , fe Comitiffa , fiue fit
mento,quia illius non eft capax,& in eo non
principalis, fiue fideiufor nam femper dici
16 procedit text, in d. amh. facramenca pubetur cum Comite,feu Comitiffa contrahere-
licet

Coniliurn VI.
licet cntm fideiuflor alien* obligarioni acce
dar,tamen nec contrahic cum principal! debicore,ncc obligatur > pro quo fideiubet, fed
cum creditoreillius , qui vulc hanc aliam_
obligacionem pro cautela fui credici,vnde_
femper dicitur cum hoc creditore contrahe
re, & fie non Turnus in terminis, quod minor
cont raxerit cum curatore, vel quod curator
in proprio contractu pupillo authorauerie
vti curator, fed in contractu facto per mino
rem cum tertio mediante mandato fao in
perbnam eius,qui erat curator,& fie noluit
qod vti curator contraheret, ied vti procu
racor>& vttalis contraxit,ergo tota vis cfi
ftic in iuramento , & nil commune habenr
terminis tex.in L i.de author. tur.& cur. nec
fumus in quarftione de contractu fao inter
minorem , & curatorem , fed cum tertio ex
caufa onerofa,& fi etiam non tantum vti fideiuilores hos obligauit,fed vti principales
in quo fpeeificum eil mandatum przdii
ptiftx in perfonam Alonfi , tanto pr*dicta_.
19 funt clariora , quodque mandatum minoris
faum abfque authoritate curatoris valide
Cur iuramento,firmat Guid.Pap.dec.494
Tertio principaliter hie contractus factus
fuit palam publice , & bona fTde per manus
publici notarij,in Ciuitate Siuillar.vbi degebanr omnes , & quanto magiseranc parciti
tarn qualificati, tanto magis erat negotium
publicum, & tunc vera,& communis eft con
cluio pofTe curatorem pro pupillo inpro2.0 prio contraftu authorari,& limicatur text,
in d.i. . & vadus erit contractus , quando
eflemus in iftis termini's , pro ve nullo modo
fumus, nec pofTunc applicari itaBar.in 1. pu
pillus S. t .de author. tur. & hanc cc commu
nem teftatur Alex, in I. fingularia fF. fi cert,
pet.quod Iatius firmat,&r de communi tefta
tur Iaf.in d.i. i.jf.quxfitum nu.19.iF. ad Trebellianum_ .
Quarto principaliter non eil dubium_ ,
quod dum Alonfuscontrahit.'dicic fpecifice
in principio contractus ; quod contrahit fuo
nomine, & przdidorum Baptiilx , & Petri
fratrum hatredum vniucrfalium Petri do
Spinofa communis patris, & Alonfi de Spinofa patrui , ac vigore mandatorum prxdictorum Baptiftx,& Perri.dico inquam,quod
&i non fe altrt curatorem prxdii Bapti
I fla,tamen de iure cum effet curator,intelli
gitur curatorio nomine etiam contrahero,
ex regula text. in l.cum poft mortem ff. do
admin, tuto. Alber.per ilium tex.in l.pen.fFfi
tutor, vel curator inter uen.& ibi etiam Bal.
& Salic. glo. in leg. poft mortem fF.quando ex
factut.&fi Doctores loquuntur,quando cu
rator iimplieiter contrahic , quanto magis

8i
quando in fpecie nomine minoris,maxime*
fi alio modo non poterat valide nomine
illius contrahere,& ob idOdofr. in d.i. pen.
per text.in l.etiam, & in I. fin. eod. tit.tradidit,quod dum curator nomine minoris con
traxit, obligat ilium , & contra cum datur
actio.eft bene verum , quod fi ex contractu
eft lxfcs.datur reftitutio, fed debet hoc pro*,
bare , nonautem fine probatione reftitutio
daretur ad text.in l.etiam C.fi tutor,ve) curat.inter.& eft ratio fecundum Fulg. in d.i. A
curatorem Habens, quia in integrum reditutione verfatur caufa: cognitio ux.tcxt. in 1.
incaufa; la j. fF.de minor. &: generaliter fem
per ex ctrau tutoris, vel curatoris datur
actio contra minorem text, eft in leg. 3. C.
quando ex fac. tut. vel cur. min. age. glo.
notab. in leg.penul. C. fi tut. vel curat, vbi
quod datur etiam quod cum tutore proprio
nomine fit actum , fi tarnen pecunia verfa_
eft in beneficium pupilli , qua: allcgat iura_
concordancia, & maxime hace erunt indubitata, quando curator contrahit fuper negotio pertinente ad vtilitatem minoris, nam_
tunc etiam quod fimpliciter contrahatjfem
per tarnen videtur curatorio nomine contractum dicit Barr, in d.i. cum poft mortem
per tex.in l.fi.ffquando exfac.tut.vbi proba
tur,quod quando eft negotium, quod in par
te ad pupiilum fpectat, licet curator ctrahat in folidum ad quern pro alia parcefpectabat , tarnen intelligitur pro parte ad pu
piilum fpectance curatorio nomine fecifto,
fed fiexpreffisnominibus curator ctraxit,
tunc non remanet dubitationi locus tex. eil
elegs adpropofitum inl. communis feruus
fF.de ftip. fer. dicitur enim curator legitimus
procurator minoris , & proptcrea quid mirum, quod poffit legitime contrahere, & ill
. obligare Bald. notab. in leg. quod fi nolit. .
qui per procuratorem fF. de edil.edic. per il
ium text.
Hzcnon habent dubitationem , quando
pupillus , feu minor ex contractu curatoris
efficitur locupletior, vt fi ex mea pecunia.
eius credi tores ext ingun tur, nam tali cafu
1 datur femper actio contra pupiilum, fe mi
norem, etiam, quod contractus non teneat,
fiue quia idem curator cum eo con traxit, fl
ue quolibet alio modo contractus non fubfiftat, fic dicit tex.in eadem 1. 1 . in fin.de auth.
tut.in 1. pupillus in princip. & in . pupillus
eo.tit.& idem, quando pecunia eft vcrfa in_.
vtilitatem pupilli tex. eft in l.in rem C.quan
do ex fac.tut.fal tern vtili actione negotgeft.
tex.& ibi glo.notab.in l.ei qui $. fi.C. quod
cum eo. alle gat tex.in leg.fi pupilli fF.de neg.
geft. & quando in rem neceiiariam pupilli*
quid

8*

Ioannis Franciii de Ponte

quid elYgeftum,tunc n infpicirur an fit effe

truusC. communia vtriufque iudic. vttiicliare omnia concurrunt.fi quidem ifti fratres
us locupletior,fed datur a dio contra cum
in conrrtuni viuebant, neg )tia folita perrra
gio.in d.i. fi pnpli, allegar tex.in l.in pupilH
&abant,Alonfuserat,qui pro omnibus neg
jf.i.vbi eft cams ff defolut & ego vitra ad-?
dotext.faris netab.ad propofitum in leg. vir aj tiabatur?& ficut cum adulto curatore carea
Ce poteft conrrahi ocietas,de quo per Alex.
vxori $. mulier, & Titius ff. ad Velle. cuius
conf.49,i.vo!.num. 6. ver. j. negari non poverba untinfrafcripta.
tebquarc non idem hic fiante iuramento.Sc
Mulier,& Titius cum in rem communem
Dodoresloquuntur in f . acribus, vt fi adefb
mutuarentur eiuidem pecuni rcj fadi (une
vbi glo. dicir in folidum > & fubfequitur tex.
vnus maior > & alius minor fed adultus , VC
non enim omnino mulierem pro pa rte focij
per laf.lacius in 1. i. C.qui tefta.fac.poff.nu.
.ver. j.limito.erant enim ilti fratres , viue.
videri interceiTe dicebam.nam &fi ob earn
eaufam mutuati fucrint ex qua fi creditor
ban: in ommuni, tenebant publicam negoCiationem, reeeperunt effedualier pecunia
pecunia m non dcdiffer, maius damnum mu
lier paffura fuerat velutiquod cmunis infu
Comitis, qua- pariter eff. dual iter onuerfa
]a fulta non eilet , vel quod fundus commu
eft in commune commodum, vtile,& necefnis in publicum committeretur potius fie,
farium, quo igitur colore potent defend, vt
adillius (olutionem Comiti non teneantur
VC Senatus Confulto locus non fit.
Cumigiturhic prarfupponatur procon&. cum ifto folo fado poteft harc caufa recipere fuam iufbm decifionem , qua; militant,
itanti.pecuniam Comitis,&' Com i tifiar foJucam i is fratribus per medi banci,ita quod
tarn refpedu Baptiftar, quam Petri.qui pariteropponit defedum mandad, na n fi pt ru
fi earn conucrtiifent in redemptionem cenfuum aflignatorum uullum poterant pati
ma Comitis verfa elt in fui beneficium, & fo
damnum, poftquam erat quantitatis corref?
Iura eius crcditonbns , viquenon erit dt*
pondentis luitioni faciendx,& ilia tandt m_
rnandato tradandum, quod fuit generaliffifuif conuer'a in aham communem caufarn.
mum,& ad illum obligandum in quacunque
Vtiliorcm, videlicet in fatisfadicnem camontradationead fideiubendum, &omnia_
biorum > quorum vfurar poterant communia,
alia faciendum* vt ex lectura mandati euide
ter apparet, & cum fupra fit demonftrarurn
bona taliter pra-grauare , vt nihil remanfiffet , &fi pecunia ha foluta nonfuiffct, ho
banc fuifc principalem contradationem_j
debicum remanfifiet , in quo omnes t bnoxij
inter Cormtem, & hos fratres omnes non fo
era nt, i ta quod ex pecunia Comitis debirum
lum vti fidtiulfores , fed vti principales , Sc
tarn graue eft extmdum , funt ipfi effedi lofuir contrabati in omnium ben.eficurn_
prnpeerea non poteft inferri.quod mandata
cupletiores fuit foluta in caufarn plufquam
toeceflariam , et go omni iure obligatio om
fadum per Pen um non intlligebatur iru
nium eft valida, & quocunque fe venant, .
beneficium Alonfi applicdo trminos te .t.
pofiun te fif gre folutionem faltem ex arqui- in I. fi mandaueroj.fi tibi centum ff manda
tate tex.in leg.fi me,& Titium ff.fi cerr.pet,
ti, & maxime termini lili funt alieni quando
;j fcVfi poflum etiam alio inuito, & ignorante*
um tertio vigore mandati eft contradum,
oluere pro eo,& liberare a crediroribus,p.o
qui iurecontraxit, quod demum mandata
fteaque repetere, quod fo.lui per adionr tt_
nts conuertat peuniam in propriam v tilinegotiorum geftorum ad text, in I.folucndo
tatem,hoc non poteft inualidare aum pervbi gio.in ver.hberarff de neg. geil, quare-
fedum, & i us ex eo acqutficum tollere, fed]
non idem faite m eric ip cafu de quo agibene tcnebitur mandatarius fuo principal!
actione mandati, & fi mandatum (pecificurn
mus.fi pecunia Comitis dimifii fuerunt creditores iftorum , qui fub vfuris cambiorum
eft ad adfideiubendum,qua; fideiuifio fern per
indies fuperexrelentium omnia ipforunj
eft in beneficium alterius , & aliens obliga*
bona cum tempore occuparc poterant.it a_
tioni accedit.non inrererat Petro vt fkieiuquod parti rum, (cii conuentio fuir, vtilis , Sc
berrt magis pro vno.quam pro alio,& fic ex
,4 neceflaria , & quando tutor, vel curator geomni parre termini illius tex. non faciunt ad
ric negotiain communi cum minore, qua: a- 27 caium. Nee dicatur mandatum hoc fadum
lias erant onfueta a patre, erit tunc lcira-
Mediolani , & extindum, & reuocatum per
negotiation erit lucrum, & damnum com
aduentum prxdidi Petri , in has partes , &
proprie in Ciuitate Siuiliae rpore, quo fuit
mune Bar.in l.Titium,& Meuium j.fi.a.col,
num.4.ver.fed fi tutor ff.de admin-tut. & cu
celebratus iftecontradus,nam hoc iure non
rar. & in mrcantia prepri locmi (untJDD.
funda rur, ni fi mandatum ruiffet fpecificum
folita fieri, vt licite fiat, & damnum, & lucr
durante abfentia, vel propter abfentiam-
fie commune BalcuSalic & omnes in 1. fi pavel alio modo per oieuras hoc detegerctur

Confilium

VU

85
recur gIof.eftnotab.n l.qu mutuam . non
quod nullo modo prmum mandacum fuie
ideo minus ff.mandati,vbi eleganter Fulgof.
reuocatum , & infimul tarn refpecta Petri >
in hoc omnin videndus , & fie procedit fequam Bapcifta? fedancur omnes confiderationes,fi prima mandata comprehendebanc
cdum Bare, ibi texc.in cap.fi quem de procur.in fexto,quando enim Dominus,leu mlfideiuffiones faciendas in omnem cafum , 8c
dans r euer fus negocia rea(umpfiiTet,tuncef
eciam in beneficium ipfius Alonfi, nam fi fic
iecundum mandacum ad ratificandum om
fee conietara reuoeacionis , fed cum hic nil
horum demonftrerur , nifi oppofitum ex dunes > & quofcunque contractas nomine illorum geftos per ipfum Alonfum, quos ex nc
plici capite . Primum, quia degebac Petrus
in eodemloco, in eadem domo cohabicapro tunc ratificabant , ergo ex hoc fecundo
mandato declaratur generaheas,8c comprebac,& viuebac infimul cum Alonfo fratro ,
henfie primorum, quatenusdeeis in aliquo
qui fuo nomine vei procurator cerahebat
dubitari potuiflet , nam fecundum manda*
38 lex pr X Cam i feientiam, imo mandatum_j ,
tum dclart primum etiam ex interuallo
quando aliud non adefiead text, in 1. quod
paeitur.vbi bona glof.fF.mandae.in l.fi feruus 30 factum, & ob id voluerunt Doctares , quoi
communis fF.de donac.inccr vir.& vxor. non
fecundum mandatum ad contrahendum_
fuit actas irte factas clam, fed publicas, fuie
matrimonium racificat matrimonium con
tractant per prius vigore mandati dubij :
conuentio, qua; comprche ndebat multa , raquod ex fecundo recipit declarationenu*
tione redempeionis facienda; , cenfuum , 8c
Alex.conf. 146. 5. vol. quem ad propofitunuj
omnes fueruntexpreffi de partita in parti allegar Aym.conf.234 nu.4. Decan, conf.7.
tarn in eodem contraeta,erae quantitatis tS
nu.49. i .vol. imo fortius dico, quod ex man
notabilis, quomodo igitur credendum eft*
dato fafto in perfonam eius , qui nomine
Petrum fratrem,& in ead domo cum Alon
meo egit non folum non videor reuocaro
fo fratre viuente , horum feientiam nortin
primum mand it um, fed quando nullum pras buifle; vnde fi Doftores voluerunt hoc pro
cefiifet mandatum , videor ex hoc ratifica
ceder in vicino , & coniuno fecundum.*
Barc.& Alex.in Lis poteft if. de acquir.hxrere omnia gefia per eum ante mandatum_ ,
quando fciuerim ipfum vti procuratorenu
lit.Menoch.lib. .pryfumpe.in prxfumpt. 24
's nu. 9. quanto magiseruntindubicata in fra
contraxifie , vt hic in quo in fpeie datur
tre in eadem domo fimul cohabitante, & in
mandatum ad contractas nomine ipforum_
cafujdc quo agimus, lats eil non dari aus
factas ratificandum, ergo feiuerunt Angel.
faos per Petrum , & dari aftus per Alon
& latius explicar Alexan.in l.Iulianus ff.qui
fum, vti procuratorem , quod fufficic ad non
facifd.coga.laeiffim,& fa eis ad propoficum
Alex.in d.conf.i46.& eil communis omnium
coniectarandam reuocationem mandati, na
opinio.vc refere Curt.un. conf. 63. ante nu*
quftio Doftorum eib vtrum ex feientia > Sc
coniunfti >ne perfonarum inducatur man
6. ibi quarto pro eademjopinione Bertrand.
dacum. & feientia prxiudicet , nos aucem__#
conf.343. 2.volum. hinc fi procurator habet
mandatum ad fubftieuendum, fi fubfticuie
non fumus in produftione noui mandati
fed in conferuatione,& continuatione man
eum f qui ante fine mandato egerat videtur
dati expreffi , quod ex conieuris reuocari
ratificare omnia per ilium gefta per prius,vi
I praetenditur,quse cum non adfinc, imo fi qua;
per Alex.vbi fupra_,.
Quinto principaliter aduertatur ad mo-'
funtarguunt contrarium ,propterea non-,
ciuum i quod ni fallor eollit omnem penicus
poteft vilo iure fundarireuocatio.
Secundum ver caput,quod hoc clarefeir,
dubitatioiieno .
eft mandacum fecundum factam per hos fraDixi , quod ifti fratres fecerunt manda
tres in anno 15 74. fub die 21 Junij in perfotum in anno 1573. in quo inter estera adnam eiufdem Alonfi ad ratificandum omnes
funt infrascripta verba_, .
& quofcunque contractas nomine illorutn_
Y otro fi damos poder para ratificar , y
geftos , & quorum Alonfus promiferat ratiapprouar qualquier efcritcuras,que hayan.,
scationem, qualis erat ifte , de quo agieur,
hecho en nuoftro nombre prefiando boz , y
vnde fi non folum non apparet de reuocacaucin pernos , y obligandofe, que eftaretione.fed etiam ratihabitiopromiflaiuxta_
mos,y paffaremos por laefcrictura, efericfolttum in conrraibus , quz facienda erat
turas , que huuieron aftorgadas ( ratifican
per principales adhuceamiftifratres face
do ellos ) nos otros las aftorgamos, como y
r ipfi noluerunt , fed confifi de Alonfo frade la manera, que ellas eftuuieren hechas , y
tre,fecerunt in etim fpeeificum mandacum_
aftorgadas, y nos obligamos todo lo que*
ad iliamfaciendam, igicur ex hoc declara
nos huuieren obligados por el fantamiento,y feguricad de las cales efericturas, que*
tur animus, & uraicur violenta conieura
en-.

84

Io.Francifci de Ponte

en nuoftro nombre efluuieren hechas y

aftorgadas.
Ex hoc fecundo mandato dico , quod eo
pfo , quod fuit factum , eil indua de iure.
ratihabitio omnium contractuum prxccdtium eciam , quod Alonfus aliter non ratificauerit vigore iflius vltiini mandaci, nanu
vnum efl,quod hic expreiTe cauetur, videli
cet rarificare ratifica tionem faciendam per
Alonfum , & aliud eil l ex eonftiturione ta
lis mandati de iure inducitur ratificatio, feu
ratihabitio prxcedentium contractuum fatorum per Alonfum, quorum ipfe etiam ra*
ji tificationem promjftrat, nam ratificatio
depender ab animo, Sc volntate fola ratificantis, licet ipfe ex ea obligetur , hinc .
dicitur propri contractus , c fieri poteft
parte abfente, Bart, in 1. pomponips tf. do
fieg. geil, Aym.de antiq. temp. late prima-
parte in cap. incip.vifo de verbis enunciattuis nu. 46. cumult decifiones Menoch. de*
przfumpt.lib.2.przfumpt.45, nu.9. Sc 10. fit
tarn verbo,quam facto dicte text.in l.paulus
refpondit flf.rem rat.hab. & text.in !.. 1, C. fi
maior fact.procedit fipe verbo,fiu facto ratum habuerim.vt ibiper glof. Sc Doct. & fieut in hxredirati s adittone fumeit folus ani
mus , qui ex quocunque facto colligatur ad
text.in l.gerit fF.de acquir.hxred.in I. potuic
C.de iure del ib. i ta pariter in omnibus alijs
dependentibus fola volntate vnius cu
mult deeif. Aym. conf.i^S.nu.i t.t.par. &
propter ea per conftirutionem procurato
rs ad adeundum,inducitur aditin;quia cum
eonfiilat in animo.ex hoc illecolligitur, ita
Bart.port glof.jn l.Paulus per procuratorem
in fi. nu.i. ff", de acquir. hired. Menoh.do
prxfumpt.lib.4.prxfumpt.ioi. .. Sc in-,
terminis text.l.fin. C. fi maior, fact, induci
tur ratificatio per folum lapfum quinquennij.quia denotatur,8c arguitr animus , qui
fokts fufficic in materia rathabitionis , ve
] j bene ibi dclart Bald.& ex actu etiam hul
lo declarator voluntas ad text.in l.fin.ff.dc*
reb.eor.c fi fupra funt adductx particulares
decifiones , quod ex conftitutfene mandati
inducitur ratificatio actuum per prius ge
ilorum fine aliquo mandato , vel cum man
dato dubio,ergo fundatur indubitter,quod
eo ipfo,quod illiconflituerunt mandatum_
ad ratificandum actus geflos , quod ex hc
animus deregitur, tal iter, quod inducta et
perfea ratificatio llorum.nec refert,quod
in mandato dicatur , quod ipfi ratificantex
nunc omnes contractus per Alonfum ratiflcandos:quafi quod ex hoc debeat prar ceder
ratificatio Alonfi, nam hoc bene procedic
refpeu ratircationum per Alonfum faoica

darum, vt ipfi illas ratificare hic

cil vnus cafus ; alius vero eil fi ex conflitu' tione iilius mandati veniatdeclarandus ani
mus i taliter , quod lex inducat ratificatio
ncm conrratuum geilorum pcreundem_
Alonfum, & in hoc funt decifiones prxfat* ,
& fie vnus cafus eil ratificatio ratificatio
num faciendarum , & alius ratificatio con
tractuum non rarificatorum per Alonfum ,
fed per eum geilorum per prius nomine
i iorum , cumq. ratificatio confiflat in aoimo,& fiat etiam ignorante procuratore> fle
in eius abfcnriam , proprxrca non facic ad
cafum,quodhoc fecundum mandarum noiu*
appareat acceptatum per Alfum,nec quod
eo vfus fuerir,quia non rractamus de fu ra
tification*, fedderafificationeiflorum fratrum contractuum per ipfum Alonum ge
34lorum,hinc notabiliter confiai uit Frcifcus
de Arerio in conf. ioo.incip.longitudo,quod
cum ratihabitio dependat ab animo Tolo ratificantis poteft conualidare actum.etianu
ignorante , qui geflie illum, &c potell pre
ceder, & fub'equi actum, nam femperillur
validabit.quia quomdocunque fiat detegicur animus, qui folus fufficic . '
Hinc oritur illa conclufio , quod ille , qui
mandat aliquid , licet promittat rat um ha
biturum.hoc non deferuit,& eft inutile, quia
eo'ipfo,quod mandat rann habet , quia ex
mandato animus argui rur- v in d.i. fi procu
ratorem abfentem ff. de procur. iuncta glofi.
in verb.ratum, Se propterea dixit Bald, iru,
l.i nu. 6. in vltima oppoii. C.de procur. quod
liters mandati - de habende ratum,idenu*
funt, St idem Franc, de . conf. 90. incip.
Incaufa illorum,tradidit,quod qni dat madatum ad aliquod faciendum cum claufula
de rato , femper vide tur ex tunc etiam ante
acbin geftum illum ratificare. ' "
Sexro principaliter dico, quod Alonfus
dum contraxit nomine iftorum fjratrum_
promifit illorm ratificatipnem in anipla_#
forma, ve ex ipfo contractu apparec in principi|& tandem liaba i partea Alonfus m<
datum fpecificum, ad faciendum ipfe prxdictamratificatioiiem,vc fupra promifam
quam vel ex obliuione, vel alia ex caufa fa
cta exprefic noreperitur, videamus,(i de iu
re lex habet e pro facta fiante fu promiffibne prxcedenti,& cafus effet decifus.fi tra
etaremus, de promiffione ratihabition s fa
cienda: per Alonfum , actus per cura geftU
nam qui promteit ratificare, habetur fi
i6 ratificafiet, ita quod idem importt ratifi' catio,& promiffio de ratificando, decifio eft
notabilis Io.Andr. in add i t. ad Specul. in tir.
de oblig. flut.col. i. vbi fi guis promittit
infia-i

Confliura VI.
8f
infra certum tempos fe obligacurum ad de
di , ita quod ab eo promiffio de ratificando
erat explenda , igitur fumus in terminis decern, poceft Tatim cedence die fine alia obli
grteme conueniri ad ilia decern* quod fincii.lo. Andr. nam pocerat ad hoc cogi Alon
guiare dixie Rom. in fing.iS 3. incip. obligo,
fus vigore promiffionis per eum fact* , &
& Aie X. dixie perpetuo menti tendum in 1. 38 femper ftipulacio ad quam pocerat quis cocum fundus Jf.feruum tuum imprudens > vbi
gi,cenfetur fada, quando itecic per promitSocc.i iaf.fi fi cert.pet.& exd.dodr.Io.Antentem , vel iutto impedimento promifio
dr. dixit ibi Purp. nu. 14. 4.col.quodipfe obnem recipientis, vc confuluit in cafu fortio
tinuit.vt ex promiifione faciendi pactum de
ri Paul.de Caitr.conf.52* incip. cria func lib.
2.a!legat iura peculiariahoc probanda iru.
retrouendendo poflc agi ad retrouendiciol.labeo feribit fi mihi bibliothecam fF.de c6 faciendam,(ic in promiffione de donan
do,^ poflit quis conueniri ad cradendn,quar
rr.cmpr.in l.i.ff.de euid.in 1. praetor jf.fin.cu
l.feq.Sc in l.fi finita jf.eleganter if. de damn,
fecundum eum funt indubitata,quando non
datur rationisdiuerficas inter promiifione ,
infed.ficut.n.quando quis habet faculcatem
& jpfum fadum,c qua diftindione tollunrei tradendx,cenecur praccife cradere fecuntur , quaein contrarium allegari poffunt , &
dum * qua rem opinionem Martini difpucacam per gl.in 1. 1 .rf.de ad.cmpt.qu eft com
Rubeus Alex.in conf.29. dicit dodr. Io. Anmunis fecundum Bart. & Paul.de Ualtr. ibi
dr.communiter approbari,& confutat argu
dem, & in 1 ftipulationes nondiuiduntur.vbi
mentum Deci;,qui de illa dubitauit in d. ff.
Alex, fate ff.de verb, oblig. ita paricer poce*
feruum tuum imprudens & fic pariter facic
hic cogi Alonfus ad raciflcandum fiante
ibi Curt. i. col. verf.fecdo principaliter no
facltate conceda vigore mandad, igitur fi
ttes in hoc fundatur decifio illa notabilis
ex mandato tclliturdefectus poteftatis mo
Keapod.in confuet.quartam autem in tit.de
in eum omnis poceftas ratificandi cfertur
iure quartz in verb, conitutam, dum vult
fequitur, quod fumus in proprijs terminis
quod in terminis illius confuetudinis , quat
lius.qui promifit ratificacionem fuam a tus
37 loquitur de quarca conftitu ta, quod idem_
pereum
get;,vt rtum importet promifio
fitillamefle confticutam , vel promifTam_
conltitui , ita quod adueniente cafu poteft
quantum ratificatio,quod cum lex operecur
agi ex promiifione. ficut ex conftitutione^
ex vi promifionis ablq;alio nouo hominis
& ita ibi refert deeifum Anton.de Alex. per
facto & hoc in tanc impediebarur,inquandeciC. loan. Andr. idemq. ibidem Freccia_< ,
cum durabat obftacul defedus poteftatis .
mrito eo fublaro operatur promiffio effequi deeifiones cumulat,idemq. tradidit Af
dum fuum.qui eft,& erit raiihcatio prdidi
flid, fequendo loan. Andr. in deeif. 61. in_.
concradu$;promiio. n-fadi alieni regularipromiifione dotis conftituendx,vt confli cu
ta intelligatur, vbi late Moderni referentes 39 ter non tenet, fed q quis promitcit factura
alienum>q* fe dependettunc tanquam fa
fie pafim , & indiftinde iudican , & ibi dectum propri repu tatur,&ideo quis tenecur
claratur>quomodo intelligttur illud, fi prode fao illius perfonae, qua cogre porerac ,
rniifio de vendendo importt venditionem
vel prehibere Alex. notab. in l.tiipulatio ifta
ad finem , vc quis teneatur adione perfona .col.prope n 7.de verb.oblig.ficuc contra
Ii,ac fi vendidiffetvex quibus Ruin, in 1. 4. $.
dum quis promittit fadum fuum, quo excato nu. 17. odauo notab. fequendo doctri
cufatur.fi iufte ab alio fuit impeditus, ram
na loan. Andr. 6c earn defendendo ab impuhoc non procedit, q poterat eum prohibe. gnatione Deci;,vbi fupra>venit ad pundum,
re,quiaea,qu dependent voluntare, & fa
an qui promittic fe ratum habiturum, videcltate eiufdem promitrentis efFediu fem
tur ex hoc fe ratum habuiffe , vel requiratur
noua ratihabitio, & dtermint non requiri
per eodem modo func iudicda, hinc fi proftipulatore volente,&cius fauoro.
mifi non petere , ceneor fi procurator meus
- Staute fupradida conclufione videndum
petierit, quia reputatur eadem perfona , Se
eric > an eonftitui poilk differentia in cafu
fie contrai fi procurator habens mdatum
ifto , poftquam non promifit fuam ratifica hoc promiferi r,quia eadem eft perfona cum
rionem Alonfus 1 fed fuorum fratrum, & fic
principal! Barc.in l.in illa ftipulatione la 2.
non poeeft dici fadum.quod ab alio erat exde vetbor.oblig. & propterea fupra fuerunc
plicandum, & vtique obiedum procederet ,
ponderara iura decidencia inucilem efe ftifi poceftas ratificandi eidem Alonfo colJata
pulationem de rato , quando prxceifit valinon fuiffet per mandatum fubfequs ad hoc
dum mandatum vnde cum ex mandato fuipecificum , quod operatur idem , ac fi fui
peruenienri conferacur Alonfo facultas raadus Alonfus fu a m ratificationem promi- 40 eificandi, quam ipfe promiferac , & in obligacionibus fadi in can t fuccedic obligatio
fiflec> cumq. poceftacem habueric ratifican
H
ad

$6

Ioannis Francifci de Ponte

ad interefle , in quantum faum non it

praferr,vtpote benemeritum, & qui m
adimpleri, alias przeife tenecur ftante jura
ximis labortbus tnfiruiffet Princeps bac
faciet potejt.ite ordinaria.
mento, & quando mea intereft fieri przeife,& non fatisfieri in inrereife, de quo lato 5 Subttutus ab babente officium , in quo diff
per Alex, in 1. ftipulationes non diuiduntur
rt fub/iituto Principe.
num.i7.coIum.6.& 7. ff de verbor.obligar.
Subftttuto quando competant omnes honorest
quiprimo cornpetebant.
vel ii eft cale faum , quod faciliter poteft
expedid fecundum Angel. & Cuma, in loco 6 Feudum affumtt naturam in ortu lege in*
citato authoritate loan. Andr. quos dfen
ueslitnra .
dit [af.ibinum.33. verf quarto (ingulariter
Debitor in aclu acquitionis potepraiudi*
limita ab impuguatione Imol. Ludou. Ro
care credttoribus .
man. & Alexand.qux omnia applifancur ad 7 *Praiudttium terty non confideratur, quan
cafum ) de quo agimus , vbi mediante iura
do venitfecundarlo, & inconfequentiam ,
meneo Alonfus ratificationem promittit ,
non prineipaliter.
intereft Comitis ratificationem przeife fie- 8 Dignitasnon extinguitur, mutata ex gratis
ri.nec ex intercife eft ftbi confultum , quod
PrinciptSyperfona earn pofdentc .
^,
przftare non poteft Alenfus , & de faciii ip- 9 Dignitates Comitates, M arebtonatus boditji
lemec poterat adimplere ex facltate conex permi(fu Principis tranfeunt ad bartecla mediante przdio mandato, fequitur
des cum antiquitate.
igitur ex omnibus przdiis , quod cum fi- 10 Succejforidem e,quod bares , quando ~RjX
mus in fado proprio adimplendo per AlondtSpenfat, 7* infuccefforem omnia cennfum,& infado ad quod przeife compelli
tur tranata.
poterat , quod indubicanter dicendum eric 1 1 Comit alienante feudum cum titulo inter*
reput.:ri promiTam ratieationem fadam
ueniente Regis affenfu, emptor erit Comes%
iuris minilterio , & confequenter pradidos
vt primus , y erit noua acquitio tituli
antiqui , tarnen titulus fit realis concejo
fratres valide obligaros in beneficium ComctSi fiue ex amphtudine mandacorum_j ,
fus terra.
fiue ex conuerlone pecuniz Comitis in l- I I ranato eo, quod alius babtt , intelligitur
orum benetcium , fiue tandem exratificaeo modo quo transfrent babebat.
tione conuentionis initz , & hoc duplici Jltyientiendo, " dityenfando Hjx dicitur
modo, vel per ipfos fratres ex conitution
dart-, . ,
mandat! ad raciricandum > vel per ipfum_> t+Pratudttium conderatur in iure iam at'
Alonfum , quem dicimus ratificarte llanto
quito non in lucri quarendi amijfione.
mandato , & eius promiffione de ratifi
Citatto non requiritur eorum quibusfit pr*
cando .
luditium in non quarendo lucrum.
I J Rex pote tollere, quafunt altert quatau
immediate, ex auffua. & praiudicare in
Pro Domino Authore.,
iure iam quafito > remitiendo feudatario
culpam.
SVMMAR1VM.
Multo magis in quarendis , non vtendo extintltone tituli , cum tnuitus non compel*
Dignitatet omnes, * iurifdiSliones in 'Prin
latur .
cipe refident , ab eofiuunt , & ad .urn re- 16 Cornes, qui de Comitatu einueitus , dici
fluunt , pote nouas conftituere, & antitur propn Cornes & Cornes, vel Marcbia
non dicitur propri %fi Rex tales dignita
quts addere, vel minuere .
Dignitatem Cowitatus, Marcbionatus , vel
tes concdt non babenti Comttatum > aut
Ducatus pote Rex conceder
Martbionatum.
qualitate & augere dignitatem; dueturq.
Dignitatem Realem non tribuit omnis coilatn qualttate addita denouo creare :
ttofaSlaper Regem,/dfolum quando con
Vraiuditfum terty in boc non confideratur,
fer feudum babenti dignitatem anntcum Rex iureJovtatur , & . 6.
xanuj.
Aio/endinum adificans in parteflumimsfu- 17 Priuilegium qu.indo tranfit cum re , illius
perioris ture licito,non tenetur confidera
dgnitas ad quemeunquead quem restrasre damnum babentes molendmum tn par
firtur illa tranfit.
1 8 Feudum nobile nobilitat illius concejfionate infriori ,
Idem tn diuertente aquam , qua nafa tur in
rium,qui alias non erat nobilis.
19 Dignttas quando onceditur loto dititut
territortofuo.
Pofieriorem pote Princeps ex aufa priori
realist perpetua.
%1

Confilium

VIL

87
xplnUrpretatiofit late in benefices , & digniin cap,t. jT.fi veroconcingeritnu.jo.de pace
tatibus.
a iuram. firm. Quid mirum erit,aut in quo po
1 Dignitatem ei eonceamperfana , & eL*
terie cadere d ubi ta no, qu od Rex concedenconceam ret quod tntcrfit.
do dignitatem Comitacus , Marchionarus
Dignitas in dubio prafumitur conseja re ,
vel Oucacus, poceric inquam ill am conce
& non perfon.
dere cum addicione noux qualicacis , & fic
a j 'Priuilegium toncejjum Terra , intelligitur
augere dignitatem, & in hac qualicace addiconcejfum perfonis ipfius*
ca dice tur de nouo creare .* nam dicic noca4 Dominus dieitur Ciuis , ficut %/or &
bilicer Bald. 333. i.vol. incip. ad incelligen*
tiam capiendorum,quod dac RexdignicaciAbbas.
Dominus dicitur pater terra.
bus efle,& ftaeum ordines,& przrogaciuas
I^onfolum e Ciuis,fed primus Ciuis.
& poceft confticuere ducem maiorcm me
35 Dignitas Marcbionatut e indiuibilit ex
dium , & minorem , ficut dicimus in feudo
cum qualicace noua addita, de quo per Affui natura.
36 Trafirtur Ule, qui e antiquior inter Comiflit.in fua decifion 1 1 . ibique addences, &
tatum , & Comitatum, r nobilttas attridum Rex poteft nouas dignicaces confti
tuere , & conceder ex fua ordinaria poeebuitur antiquitati.
ftace , non confideracur in hoc prziudiciunv
Dignitatem babens in nobiliori loeo , prafirterrij,du m iure fuo vcicur, ad cext. in 1. flutur alijs. quamuis eiufdem nrminis .
Vj Canonicus Ecclefif Qatbedralis e dignior
minum ff.n.Si in l.proculus ff. de damn. in
fec. in l.fi in meo fundo ff. de aqu. pluu. arCannico alterius Ecclefia.
cend.in regula nullus videcur dolo facerte >
Virmaioris nobllitatis , non e prafirenqui fuo iure vcicur rf.de rtg.iur.in l.iniuriadus viro minoris nobi/itacis , qui tarnen-*
ducit origincm ex nobiliori r mitxte .
rum /.is qui iure publico vcicur, non vide8 Antiquitas rei. cui dignitas ell affixa. non-
tur iniuriz facienda; caufa id facer ff. do
perfona acquirentis ateendenda e .
iniur.ficuc dicimus iiedificance moldinum
ay Prioritas temporis habet loeum ~in dignitain parce luperiori fluminis iure licito , vC
tibus aqualibus, ficus quando adeft maiopoffic hc ff cere non confideraco dao ha
bentis m< >l Jinun in parce inferiori, de quo
,
ritas dignitatis ratione altcuius qualitativ
per Bart. communicer Scribtes in l.quomtnus ff de flumin.& (ic diuercere aqua,qu
ARGVMENTVM.
nafeitur in meo. ica quod ad molendinum-
alcerius non defluac, quia vcor iure meo, vC
Poffit an Rex de nouo creare Marchionem,
poft Bart.& alios ibidem per laf.nu.88.pulita vt praeferatur caeteris antiquioribus>&
chra deeif. Bald. in l.mani fette C.de .
cuando antiquits ritubi trans&ratur in
aqua, ficut, . Rex poteft creare Marchion,
lucceflorem iingularem_i.
Ducem, & Principem , qui ex qualicace dignicacum inuicem prxcedune lie poteft iu
re fuo creare Com icem cum qualicace pratCONSILIVM SEPTIMVM.
cedciz,(i damus primum abfumpeum quod
Rex poeeil ex fuo iure ordinario penes ipijgf^: I vera, & indubirata eft
fum refidence nouas creare dignicaces, 3: ad
conclufio.quod omnes dilibitum conceder. Hinc dixerunt Ooores
gnitates in Principe refidenc , & ab eo canquanu 4 propius ad cafum , quod poceft Princeps ex
fonce ad mare fluunc, &
caufa przferre pofteriorem priori, & ponune
cxemplum in perfona benemerica,qu Prinrefluune fecundum Bald,
in capic. i. quis dicaeur
cipiMaximis laboribus inferuiuifTec eftcaDux,vbi Aluaroc.Marrin.Laud. & commufus in Lvnicuiq; vbi Io.de Plat nott . de-
nicer >cnbenres , Sc poft alios ibi lacius no
proxim.facr.fcrin.lib. 12.& idem ibi Rebuff,
pod Odoffr. idemq; cradidic Rebuff, in 1. r.
tar Afflift, quod per prius dixie Cyn.iiu.
J.quoties C.vbi Senacores, vel clariis. Hinc
C. de Confu, lib. 1 . ad limita tionem illius
ab ipfo fluunr,& refluunt omnes iuri fdit io
. legis, idem probat cexc. in 1. nemo in fin. C.
nes fecundum Bald, in cap. i.de Allod. &
de offic. magr. offic. Ec dixi, quod hoc facie
Rex de poceftaee ordinaria, vc per Franc.
poreft dignicaces nouas confticuere, & anMarch. in decif.807. nu.5. in ancecedenci q.
tiquis addere , vel ab eis mintiere in au
creationis , vel cranflacionis ad text, in l.l.
S06.Sc in q.HoS. & fic alias praicatum pro
:Cde Metrop. lib. 1 1. vbi communicer Scriquo videacur D, Free, in fue oper.rn cit.quis
benccs,quem ad propoficum allegar Ifernia
dicatur Princeps, quae eft decifio puneualis.
H /%.
Que

Io.Francici d Ponte

88

Quz ia cafu , de quo agimus clariora , &

magis iuri confonaerunt, dum Rex ver nil
de nouo facie, fed fublituicComirem in lo
cum altcnus, ica quod iniuria afficeretur
fubftitutus quando in omnibus perfonam_j
prim i non reprefentarec, & hzceftdifferen5 cia inter fub(titutum,qui fit ab habente offi
cium, yel Principe.nam primus non reprefentat in omnibus illius pcrfjnam, fecundus
vero fecus , in tantum quod competunt illi
omnes dignitates,& honores,qu primo cpetebant cafus eft in J.iuggerente C.de offi.
eius,qui vicem alter.gerit,vbiBartjnotatin
Lbjf. hi quibus verf. Przfedo vero , & ibi
Bart.iF.de leg.j.Hinc idem Barc.in l.filius if.
de Iegat.tradit, quod quando Viceredor fic
abipfo Redore,non debetur eidem ille honor,qui Redori debebatur,fecus fi Princi
pe , vel ab Vniuertate , vt quia primus eft
abfens,vel mortuus & magna eft conftituda differentia inter adus inerte deducios vel
inefe deducendos,& inter iusformatum &
formandum , quz omnia in natiuitate poffunt habere qualitatem infitam , & natura6 lem,(cut dicimus in natura .quz affumit feudum in ipfius ortu lege inueiticurz,de quo
per Bald.in przludijs,& in cap. i. de duobus
fratribus,& tunc in adu acquiiitionis, .
dicitur alicui fieri prziuditium ; lie in debitore , qui in adu acquiiitionis poteft prziudicare crcdicoribus anterior ibus, de quo latius per Ant. de Fano in trad, depignor. in
4.par.princ.nu. j. iuxta trminos text.in 1.
licet, C. qui pot. in pign.hab. Vt fic pariter
dicamus in Principe, dum format dignicat,
& iure fuo vtendo earn concedit cum qua] i7 tatc fibi melius vifa, nam tunc non confide*
ratur prziuditium alterius, quia tllud venic
fecundario,& inconfequentiam,& conceffio
fit principaliter ad honorandam perfonam ,
& dignitatem conftituendam in eam,vti be/ nemertam iecundum glof.fin.in cap. quamuisde pad.in fexto,qua pro notabili ad hoc
citac , fequitur , & exornat laf. in 1. nequicquam $. vbi decretum colum. 6. ff. de offic.
proconf. latius ad propofitum Aymon dc_
antiqu.tempor.in <}..par.in cap.incip.circa_
przmifla nu.'ij. & multa fimilia portent adduci iuxta trminos text, in 1. qui autem_,
ff.quz in fraud.credit. & in J. non fraudatur ,
fF. dereg.iur. cum concordan tibus,quz con
fu to omittunrur; Comits enim qui hodic*
funt in Regno , funt pofteriores Comitis
Morconi, ita quod nullum ius habent anterioritatis>nifi illi.qui effent priores didi Co
mitis Morconi , de quibus non tradatur ,
dum ergo Comes vendit , & vendit cu m dem titulo, quem ipfe habebat , & cum ea-V-

dem aatiquitace,in quo Rex affentiret: cet

te nullum prztendere portent prziuditium.*
czteri Comits, cum ipi remanerent in eodem ftatu,& vnus Comes, qui illis przeede
bac.illis pariter przeedit hodie,quia Comes
eft fubrogatus illo primo penitus fublaro, ic
8 dignitas Comicatus eft illa, quz ex gratis
_ Principis non extinguitur per mucationem
perfonz,8in hoc nullus dicet,qd Princeps
non poTet hoc facer. Dignitas.n. tali cafu
(fiante permifione Principis) non montur,
iuxta trminos text, in cap. fi gratioz do
refcr.in fexto,& ficut antiquitus be dignicates non erant tranfmiflibiles ad heredes , Sc
9 poftea ex permiffu Principis hz ad hzredes
unc tranfitoriz,de quo in c. i
fi. vbi fenb.
de alienar. feud. & in cap. i. de feud.Marchiz
quo cafu nullus dubitat dignitates ti aniirc
cum ipfarum ant quitare, vt latius per Free,
in i -lib. in tit.quisdicstur Comes nu.4j. repreheodendo .A ffl. qui aliter fentit.Qii nam
igitur differentia erit,fi permittit Princeps,
ve pofie difponere inter viuos , fucceffor. n.
datur in morte , & fucceffor enim permtttie
10 Rex, quod derur in vita, & idem eft fuccef-for,quod hzres,qudo Rex d i 'pen fat adtex.
in l.cum quaff.de fideic.liberr.incap.fignificauit derefcript. & in fuccertbrem omnia.*
cenfentur tranflata bonus text, in Iii tibi $.
padum,vbi Alexan ff.de pad. fequendo pro*
priam naturam fubrogationisjiuxta text.in
l.decernimus,& jbi Bart. C.de aquad.& iicec
Frec.ibi in fi.quzft. euomuic vnum verbum ,
quod aliter teneret , quando alius ad Comi tatum veniret ex pacto fpeciali,quia inperona i R ins eft noua dignitas, aduertatur qcT
nihil allegat , & eius didum confunditur ex
traditis per ipfummet in ead.quzft.nu.45. Sc
1 1 ibidem nu. 5 3 .trad dit, quod fi Comes alienaueric ipfum feudum cum titulo Comitatuscum fpeciali affenfu Regis,quod emptor
crit Con^vt primusjfi enim ez tranilacione fit Comes , fequitur , quod eric antiqius
Comes, vt erat venditor, quo caufam ha
bet , erit enim noua acquifitio tituli, fed tituli antiqui , vt peroptim dclart Bofius
in propria materia ad finem, przeedendi in
rit.de Principe nu. 3 1 j. dequadecifione inferius latius tradabimus , & didum Freda*
poterit habere locum in titulo cceffo perfonz fuper Terram,non autem quando Ter
ra eft titulo decorata , ita quod dignitas eft
Realis,& femper eft eadem penes quemcun
que cum Terra nonmutetur, vt idem Free,
diftinguit in eod.uu.5 3. de quo inferius tra
dabimus
Sic ergo dum ifti Comits non habenc
ius forma tum nullum ius acquificum , i mo
func

Confilium VIL'
st in gradu ihferiori,& is,qui cos prcedir,
inuncum non poteft dignitate, quam habet
in alios transferre,inquatum Rex prohibe;
fequitur propcerea , quod difpenfando Rex,
& tollendoobftaculum . Imo forcius ipio
transferendo, nulla poteft cadere dubitatio,
quod idem ciculus antiquus cransferatur nenuni iniuriam faciendojquodenim eft tranfII miffibilc , eft ceifibile ex iuris regulis , & ft
transfertur,quod alius habebat, intelligicur
eo modo prouc habebac ad text. in 1. qui ta-,
bernas ft", de contrahend. empr. & fie fi titu
lus erat antiquus , non potuit cransferri no uus,fcd bene dicetur antiquum titulum de_
Bouo acquiri, cum de nouo non poterat vcdicor titulum conftituereffed quem habebac
transferred hoc voluit Rex facer , dum_
voluit primo confulerei fi opus erat conlituere nouum titulum , vel ex acquificiono
Comicatus intelligebacur titulus tranflatus > & fuit refponfum.quod titulus tranflatus effet , fi Sacra Maieftas difpenfaffet, &
demum fubfequitur refponfio Regia , quod
detur titulus Comitis
fic voluit affenti13 re difpenfando, quo cafu dicitur dare ad
text.inl.obuenire ff. de verbor.fignific. & fi
Rex voluit affentire translationi tituli , vel
melius dicamuS) quod noluit de nouo crea
re titulum ex prxdidis , fed/quern alius ha
bebat transferre,quid dubij erit, quod idem
titulus antiquus per omnia confiderabitur
in perfona Regentis fuccefforis , qui erat in
perfonam antecefforis,& Comites,qui eranc
pofteriores, non poffunt aliud iusprxtendere expropria perfona fed tantum acquififitionem ex excinftione tituli antiqui,|quam.
Rex feciffet non transferendo ilium inRegentem > & fic craebnt de lucro , & non de.
damno,quod confideratur quandoaliquid
14 abeft, & prxiudicium confideratur in iure,
iam quxfito, non in lucri amifiione', de quo
per.Bartol. in d.l.quo minus in il, quxftione in fine . Hinc videmus citationem eorum
non effe neceffariam, de quorum prxiudicia
agitur folum in non faciendo lucrum , Bart,
in 1. i . circa finem ff. de legat. 2. Iaf. inl.fiquis arbitratueolum. 11. verf. quinto limi
to ft*, de verbor. obligation, multa per Ayznon in loco prxallegato.
15 Et fi Rex poteft tollere ea, qux funt alceriquxfitaimmediatex caufafua,& pro
prio in materia feudi antiqui,& noui,dum_i
per culpam eft Domino vel alteri acquifi, tum; remitiendo culpam, & reftituendo feuda.qux retinebuntur, non tanquam noua_>
fed tanquam antiqua, vc per prius erant, SC
hocetiam in prxiudicium agnatorum, vel
aliorum , quibus ius ex delicto , vel ex fen-

8p
tentia effet acquifieum,de quo per lfern.notabiliter in cap.l. in tit.de vaffall. decrepita
xtatis, lace & eleganter Glof Parifienf. in
.zz. num. 3 6. re tarnen integra, quid dubij
' erit, quod in cafu de quo agimus poceric
Rex tollere hoc lucrum, leu haue acquificione m prior i caris, qux immediat oriretur ex
extindione tituli,quam Rex facer vellec ,
& poteft idem Rex tali excinione norivti,
& inuitus non compellitur ad text, in 1.2. &
3. ff.de lege commiH .& hoc maxime re inte
gra, an ce actum ineffe deductum, & ius alceriquxficum_j.
Sed fi iura , & decifiones ponderabuntur
cafus, de quo agimus nullam habet difficultacem diftinguendo terminos>fienim fimpli
citer conccdacur dignicas,quam alius habe
bat ciculus, au: officium in Collegio fubrogando hune nouum conceftlonem in locum
primi , nulli dubium , quod hic furrogatus
fubincrat locum, (ed non gradum deft -anti*
qukat cm, & ide erit poiterior alijs idem_
officium habencibus>fic citulum,autaliam_*
dignitatem, ica text.in I.comperimus, & in-*
d.l.vnicuieue C.de proxim.facr.fcrin.lib.il.
vbiomnes Scribentes intrat enim in locum
vacantis , fed non in anciquitatem iam extinam,& ben ibi declarauit Ioan.de Fiat,
dum dicit , quod fubrogatur loco alcerius,
quantum adincorporationem-fed non qua
tum ad loci antiquitatem, nam dbet federe
vlcimusj port alios incorporatus . Quando
ver qui titulum,aut dignitatem habec, petic ilium furrogari in fuum proprium locum*
& Rex qui poteft difplat, tunc fi erat prius
in ordinefimiliter "furrogatus erit prior decifio eft particulares Bart, in d.l.cpenmus,
quem ibi pondrt , 8c fequitur Rebuff. in_
verf. vltimo nota num. 6. nam tunc nec lo
cus > nec antiquitas extinguitur , & dum,eo
modo , vt tenetur vult transferri non deficit
voluntas, fed poteftas, qux cum fuppleaeur
ab affenfu Domini , qui hoc poteft remanec
cafus decifus,ficut dicimus, & tota die praicamus intranslatione feudorum,qux iru.
nouis acquificoribus erunc femper noua,nifi
in acquificione cum Regis d ifpenfa tione fuie
dictum , vt fine penes nouos poffeffores iure
antiqui feudi,prout erant penes prxdecefforesjde quo per Scribces in cap. 1. de , qui
fin. fee ag. &praicamus hodie indifferen
ter dum commutantur tituli ad vna Terra
in aliam cum eorum antiqui rate.
Hxc ex alio irrefragabili fundamento (ni
fallor) dubicationem recipere non poffunt.*
namnondubicatur de antiqui tte Comitatus Morconi,& ills dicitur propri Marchio
vel Comes qui de Comitacu eftinueftitus.
H 3
vc

Ioannis Francifci de Ponte

vt ad liccram dicit text. in cap. i. quis dica

tur Dux, vbi comtnuniter omnes Scribentcs
nomine exccpto.hincBald. in d. cap. i.dt*
feud. Mirch. dixit, quod fi Rex concedit titulum Marchionatus , vel Comitatus, Marchionatum, vel Comitatum non habenti,
quod non erit propri Cornes, vel Marchio,
quemfequuntur ibi Prsepof. Aluar.c Martin. Laud, hinc Aluarot. ibidem dicit , quod
non omnis collatio faa per Regem tnbuic
dignitarem Realem, fed folum, quando conrertur feudum , quod habet dignitatem an
nexam ficutjDucatus , &Camer. in$.
terea Ducatus in principio tradidit , quod
ad hoc vc quis dicatur Marchio, Dux, vel
Comes,oportet quod adfic res, & cieulus.qui
I7rei fit annexus,& ratio eft,quia priuilegium
cranfic cum re,& dum quis dominium ilus
acquirit , llud habebit eo modo , prout in-.
fe ipfa continetur , & fie tranfibiedignitas
ad quemeunque res ipfa cranfibiebonadeeifioBart. in 1. i. C.dedignicat. lib.ia. in_#
S.additione num.9o.& allegac text. in d.cap.
I. quis dicatur Dux hinc Burgenfis.qui emit
Baroniam Rege efficitur Baro, Rebuff.in_r
t.in his . de predi js , & alijs rebus nauicu18 lar. num.?. Hinc fi conceditur feudum cum
va(TaIlis,quia tune dicitar feudum nobilo >
nobilitabicur pariter coneeifionarius , qui
alias non erat nobilis.vt per Ifcrn. in d.cap.
t. quis dicatur Dux, vbi latifllm Afflift.qui
in fecundo notabili dixit nota ex text. quod
Dux dicitur Ducatu,& fic Marchio, & Co.mes,alias non eflenc ver,& propri titulati,& ex forma Cancellaris in collatione horam titulorum , ad hoc , vt illi propri formentur, primum quod fit eiterigere terram
in Marchionatum , Ducatum , vel Comitacum,quocafu primo conceditur loco dignistas ; & confequenrer dicitur realis , & perpetua.vt communiter Doctores tradunt anthorieate Dini in cap. priuilegium dc regu.
iur.in fexto,de quo per Bart, in I. fin. ff. do
feruir.Iegat.maxime quando fumus in beneao ficijs, & gratijs , in quibus fit lat interprecatio iuxta text.in l.fin. ff. de Conftit.Princ.
Ifern.in cap.imperialcm inprinc. de prohi.
* bit. feud. alienat.per Federic.ita Bald.elegacer in l.'idem lulianus $.1 ff.de legat.i. Der.
in J. in omnibus caufis ff.de reg.iur. late Menoch. lib. 3 pnefumpt.cafu 130. quam diflintionem, & formamereionistitulorum_
ponit in indiuiduo Precia in loco prallegaai to num.* j.qui dixit,quod in dignitate concefla perfona: procedunt confilia Socc.67. &
I6j. non autem quando terra eil erea in..
dignicatemMarchionatus.vel Ducatus.hinc
etfi Comitatus perueniac ad Regem , non-.

extinguitur dignicas,qua ncft rei.imo Re*

dicetur eciam Comes,ratione dignitatis rci
annexx.qui femper viuit, re etiam viuenre
iuxta notata per Bart, m L fi conuenerit /.
nuda ff de pignorat.actio. Hmc Bald, in tic.
de pace coaftaneia: in verf. inueftituram recipietis , ponit quarftionem, fi deuolueo Comitatu ad Regem ipfe alijs concdt feudum Comitatus, portea inueftiat Petrum d
Comitatu, cuius erunt illi feudatari; , & determinat.quod crunt Comitis.& non Regis*
quia Rex videtur , ve Comes concefilfe , 8c
fie femper durt eadem digairas Conaica
tus, lat per Afflid. in prxliid. conftitucio.
q.2j. fequicur, 8c in propria quacrtione cradid i hzc Frccia in loco prxallegaco ante-.
num.54-.ob quod dixit Oe an.c^ni' 7. nu. 69.
vol.j. quod priuilegium Comitatus non eflr
perfonala,fed Reale comitatui competens
c fic ad quemeunque cranfic.
a Si ergo dignitaseft annexa rei ,& in du
bio femper fie prfumitur fecundum Dodtores prxallegatos.nullum aliud remanet ob ftaculum , nifi quod Rex permiteat tranflationem Comitatus de vna perfona in aliam
& cum hoc erat indubicatum , propterea in
Regno noftroNeapolitano, fuit facta Pragminea , quod Prorex norj poflet affeneire-*
alienationi feudorum titulatorum, quia per
eamTitulatus quis erficiebatur, hinc forcius fuit declaratum per fen:entiam in caufa Marchionis Vafti , cum Marchione Cafaealuaris, quod etfi vendatur Comitacus , fea
Marchionatus.cum exceptuatione exprefta
riculi.quod nec etiam poffet Prorex affentire,& hoc ex eo.quia exceptuatio tituli, non
collie ilium Terra.qu eft titulo decorata,
ex qua perfona fumit titulum,& non cerra-
perfona, vnde cum Regia Maieftas inca
fu , de quo agimus , aflenticric cranllationc
Tem,& notuffime dicit, quod fit cum titulo,ergo crictitulus eiufdemTerrac,& confe23 quenter cum fua antiquicace , & fi priuilegium conceflum Terra*, incclWgitur etiam_
conceifum perfonis ipfius , vt m cap. fi per
exemptionem de priuileg.in (exto, Roman.
in conf 180. Qu ar vol um us priuilegio
Terra: excludere Dominum ipfius, qui dici24 tur Ciuis eiufdem Tcrrar, ficut dicimusin_
Reftore, Abbate, in Capitulo, & careens, dc
quibus per Bart, in leg.i. ff. ad municip.dicitur Pater Terra:, vtperGuid.Pap. in illa_
fua eleganti desif.<Sji. & propterea Doftores dixerunr, quod non folum eft Ciuis , fed
primus ciuis.de quo per Frecia in a.lib. in_
18.& 4.authoritate Baronali,& cum vc pri
25 mus Ciuis, ;& dignitas ex fui natura indiuifibilis iuxca text.in ji.precerca Ducacus, iL
feeun-

Confilium
feeundum lus trancorm > quo Iure viuitur
in Regno,merico dicendum eric dignicacem
hanc ex Terra in dominum communicari
cum omnibus fuis qualicacibus.
Sed vltitno aduercacur ad mociuum,quod
(ni failor)cerminac eafum , non enim poteft
negariex prxallegatis , quod non fimus in_.
titulo conceflofuper antiquocomitatu, &
ex regula tex.in leg. i.C.de confulib.lib. 12.
vbi communiterScribences, inter comitati
&comicat,ille przfertur,qui eft antiquior
& qui prior illuitrem dignitatem meruit,no
eft dubium, quod nobilior erit alijs cum nobilitasattribuatur antiquitati vcadpropofi
cum per Aluar. & prarpof.in d. cap. i.tf.cetcri,quis dicatur Dux F ic dicimus, quod Ha
bens dignitatem in nobiliori loco praeferrur
alijs, licet fine eiufdem nominis vt per Fclin.
in Rub.de Maior. & obedient, nu. 10. qui allegat.Innocentium in c.fraternitatem in fin.
de Sepult.dicentero quod eft dignior Cana
an ntcus Ecclefix Cathedtalis Cannico alte
rius Ecclefiz.licetin redditibus squaliter fu
perabundet.hinc vir qui alias tanquam ma.- ioris nobilitatis debet przferri viro minoris nobilitatis i non przeedit fi vir minoris
nobilitatis exiftensducit originem ex nobiJion Ciuitate>nam tunc ifteprxferendus eft
altcri ratione loci, ex quo originem ducic
ita Rom.in l.fi veroj.de viro nu. j.flF.folut.
matri.in i+.fallentia verf.4.probatur cum_
alijs latiffime cumulatis per Tiraq.in traft,
de Nobilieac.ap.n.alleganc omnes g!o(.&
Bartol. in leg.primaC.de Alexandria; primi
hb. 1 1.
Sicut enim ciuitas nobilior prarfert fuos
ciues alijs ciuicatibus inferioribus, fie comt
catus antiquior prfere fuum Comitem alijs
comitibus modernioribus , fi Comes Marchio, & Dux efficitur fiante Regia voluntate i ex comitatu , Marchionatu , & Ducatu.
Sed magis particulariser ad cafum hoc deci
die Boius in loco prxallegato in Titut. do
Principe nu. 3 1 j vbi formando quzftionem
prxcedenciz inter Ducem Subaudiar, & Ducem Milani,cradidir, quod; &fi primo fucric
creacus Dux Subaudia* , & poftea Dux M ilani,quia camen prius fuie inducacum ereda_.
Prouintia Mediohni , propterea prxcedic
Dux Medinlani , qniafecundum eum non_#
a8 attenditur tempus acquifitionis,nec perfoflz acqui rentes, fed antiquitas Rei, cui eft di
gnitas affixa, ficut dicimus, quod przferuntur fratres prardicatores , fratribus minoribus, racione antiquioris inftitutionis,feu approbationis a (ic Monachi Sandi Benedicti,
Canonicis Regularibus,quia Regula Sani
Benedict fuit approbate ante rcgulam San-

VII.

gl

di Auguftini vt per Feliri.in d.Rubr.de ma

ior. & obedient, late poft Abbatem inc. nimis praua de exceflT. przlator, fequitur Bof.
& late comprobar nafta in confil. 1 38. num.
31. confuls prodore Ferrarie contra Ducc
Florentie,vt preceder debeat,&fi pofterior
eflcnt creatus Dux ratione przmiiTa,& qua29 do adeft maiontas dignitatis ratione alicuius qualitatis vt in ca lu , de quo agimus , vc
quando quis eft inuefiitus de antiquo comitat urn, tunc non attendit ur prioricas tempo
- ris, qui habet locum indignitatibus zqualibuSjVtper Det.in l.cumquid nv, 16.fi. fi cert.
petat.notanterIo.de Plat.ind.l.i. C.decon
fulib.lib.n.vnde arguendo a fumcicnti par
tium enumcrationc, aut eft translata dignitas antiqua, aut Rex conceffit illam aut potuit de nouo creare cum ilia qualicate , aut
tandem quia ti cuius eft fuper antiquo comi
tatu, dicendum eric omni lure Regencem_tanquam de antiquo comitatu cflc inuefiendum-i.

Pro Comit de Beneuen to

Prorege Neap.
SVMMAR1VM.
j

^Dominus defene pote de frulibus ad li

bitum diiponere.
I Decima Cota potepreribi.
3 Diui Tboma opinio e benignior,& equior.
4 Allegatiofolapriuilcgy\& probatio per im- memorialem pojfeffionem ,fufficit adualidandum,& titulandumpoijjtonem: tituIi probatiuam.

5 Jmprafcriptibilia ,funtacquibilia, & c

modo .
6 Pontifex pote conceder decimas Laicis ,
qui alias funt in capaces.
7 Ponticis priuilegium fufficit allegare , &
probare poefjionem.
8 Fama primlegy probatur, eoipfo quod pro *
batur de immemorabilippffefone.
9 AlUgatio pfiuilegy quarefitfacienda.
10 Pofjebr deeimarum tenetur declarare tit
lurn,& aufam pojfeffionis.
I I Pojfeffto immemorabtlis, non eilpriuilegi\
fed habet cum priuilegy.
1 3 Jntell.leg. i.$.dutus aquaff. de aqua cond.
&extiua.
. ij
13 Aliud e effe talc , & aliud baberi pro
talent .
14 Prefcribens contra Eccleam quando ba. beat probare titulum hominis.
IJ lmmemorialts etttulus legis.
Imme-

Ioanns Francici de Ponte

9z
CONSILIVM OCAVM.
16 Immemorialis habet vim priuilegijt nonefi
priuilegium hominis.
N Negotio, qood plurimum_#
17 Seruitus prafcripta, tantum valet,quatum
^r*f^*
facti habet ex cuius qualicatiacquita per patfum.
>
bus,
& circftantijs ius oritur
18 Immemorialis confuetudo aquiperaturprimale,
& quai impofibile viu/legio conccjjio ex certafcientia.
detur
facto
oculis non perpeo
19 Fama priuilegij , quando nont probanda
tf073
fo,
&
ruminato
pofle certunr
de necejjttate,
dari iudicium , & propterea adnotabo que
o Allegatto tituli fufficit abfq; probationer
ubnubc fie pcrfuntoriccolIecT:aexnota_
fama .
\
facti mihi exhibito , vt anfeam prebeam_
Titas
probatus
perimmemoria/em,
inteI21
patronis, & defenforibus huiufmodi caufae
Ugitur cum omnibusfuis qua/itatibus.
cogirandi excerticudine facti ipfis.patentis
Lex
quando
prafumit
alum
in
ejfe,
intelli31
qua? pro vioria caux ncceffaria cffe iudigitur de aclu valido.
cabunt.
Verbafunt in propriando , vt acJusfubiliPrarfupponitur in fecto defenfam,fe terneatur .
r i cor i um hoc dictum Landca tu i le, & efle-
Exceptio
res
lud.comodo
opponatur.
2*
in dominio IlluirnTimi omits de BeneExceptio rei Iudicata in vtmper emptorij
*5
uento ipfiufque predecefforum , quod ft
opponitur ad mrita caufe.
verum cil videtur fuperuacanc in hac cau1 6 Exceptio rei Iudicatafemper obflat in ad?

traari dr prarferiptione decimarum ipl

rey vel modo: vert, vtl interpretative, cum
Comirt
debendarum , c fit dominus totiut
ratione jju.zj.
potefiq.de
fructibus illius difponeread libi
8 Exceptio rei ludicate obflat , ctiamin
tum,
arrendare,
feu locare, & ad culturara^
primo Indicio ferit iudicatum per viam
dare tanquam Dominus eo modo , quo me-*
exceptionis .
lius ipil accmodaueric.fed tantum puntus
*9 Exceptio rei iudicate nocet Praiato fuccft tratandus fi Ecclefia cui competit dect
ceffori .
ma fuper hoc territorio habes exigere inte-*
Feudum vt homo mutus, rintgrt median
gram.vcl trigefimam, tut aliomodo.vt prr
te perfonafeudatarjj.
tenditur , Si lie non tractartdum effet de ac30 Sententia cum Praiato contra Ecclcam,
quifitione decimx, de habiltate perfonx, Se
valet," parit exceptionem rei Iudicata.
de iuris refificntia , fed tantum de prxfcri3 1 Ecclea quando eil adrix, habet eleiionem
ptione quuoti decimx , quod eft permiffutn
fori .
& non prohibitum , lice eft prohibir pra
3 2 Iudex Laycus,esl Iudex eompetens, quando
feriptio totalis decimx fecundm opinionc
non cadit articulusfpsritualitatis.
Diui
Thomx,quam dicit Bal. effe confuetuIudex Laycus in Kjgno cognofeit quando
3i
dine
approbatamin
leg.comperitC.de praeC/ericus excedit modum folitum tn\ exafeript.
30.
vel
40.
anni,
qua- opinio eft beniJione dectmarum.
gnior,&
zquior
dicit
Abb.
in . in aliquibus
PriuUegium remijpcnis quota decimarum
34
dedeeim,
&
ideo
effe
folct
vigefima,
rrigcfiprobatur per immemorialem praferiptioma, aut plus, & minus fecundum antiquara
ncm_*.
confuetudinem , de quo per Socc. eleganter
inconf.i45.i.vol.& in conf.297.2. volum.Sc
ARGVMENTVM.
ita practicatur,& feruatur, & fecdum earn
deciditur,vt per Guid.Pa.dec.284. latifiim
per Bald.de pracfcrip.j. par.princip.7. q- qui
Dominus defenfx,quod poflt de ea difpoadducit iura peculiaria, & refpondet ad con
nere. Ecclefia cui competit dcima futraria , lac Couar. in cap. 17. ver. refoluc
per illo territorio, quomodo cam exigelibro primo.
re valeat. De immemorabilis polTeifioSi defenfio caufz hueufq; facti prdictis
non
obuiat articulus ifte, nifallorponerec
nis eifeibus aliqua; Exceptio Rei Iudi
caufam
in tu to, quia cum folotemporis cur
cata?, quomodo, & quando opponi poffu ad prsferiptionem fufficientis ,quod hic
ft dilucid traditur.
deeffe non videtur intentio Comitis fundaretur .
Secundo pfuppofita probatione poffeffionis immemorabiles cum fuis requifitis cum,
allegationc tantum tituli paricercaufa: de-;
fenfio

Confiliura
fenlo rcddcretur incolums , nam , &( pra>
fcriptio dcima: non decurex incapacitate*
fubiel non obijcicur poffefo immemorabilis per tnodum prxfcnprionisfed ad probationem tituli , qui ex Tola allegations
tantum proba tur, dem um per proba tionem
immemorabilis pofleffionis nec requiritur
alio modo probado fama: priuilegij , fed vc
dixi fola tantum allegatio illius lufficicad
4 titulandum, & vahdandam poffeifionem tituli probatiuam , non autem prxfcriptionis
indudiua,ita Andr.de Ifern.inprxlud.feud.
in 2.quxft.num.3?.ver. Item folum, idem in
cap Imperialem nec dominus feudi num.
50. ver. Icem innitetur, & in $. illud quoque
Du.67.ver.fed fi ponat de prohib- fcud.alien.
per Fede.vbi Camer.in princ. repet. dii .
car.S.lit.C.ldcm Ifern in c.fiquis per trigin
ra 1. col.j j. de feud.def.mil. contr.fuer. &laN t,& eleganter in conftic. Regn. ineip. Quai
driginakm,vbi lac Affl.qui dixit>quod cauti debent eeaduocati in modo proponenJ di nam qua; n funt prarfcripcibilia funt per
al'fgation ticuli acquifibilia mediante imm morabili poifeffione , & idem per optitr.e
i em fft. in prlud.conft.q.18. poft eundem
lfern. in conft. Regni incip.dubiratio in fin.
quodScrib. tradiderunt in propria materia
6 acquifitionis deeimarum, qua; &fi fint laieis impielcripcibiles,illarumq. poffeifiolaicis eft prohibita, ben tarnen poffunt Pon
tificc concedi,ficut poterant ante Confilium
Liceranenfe fieri conccfiones quolibet
Priluodequo inc. ad Apoftolicam vbi Ca
nom Ita; communitet de his,qux fiunt Pras7 lat.quod Poncificis priuilegium fufficit alle
gare^ probare per pofeffion,vt per Buer,
in dead Apoftoticam nu.17. pulchr Alex,
alias Barbat. inter conf. Alex, in conf. 74.4.
volum.vbi num. il idem Alex.inconf6.vol.
j.num.-Curr. Iun.conf.58.num. 18. & licet
Abb.author.Io.Andr. & alij in d.c. ad Apo
ftolicam, vidtur voluiffe.quod vltra allegationem tituli requiratur probatio fama: pri
uikgij , tarnen Gardinalis ibidem dclart
8 quod docecur de fama,fe communi opinione , & eo ipfo , quod docetur poffediffe per
tempus de cuius contrario non eft memoria
cum ex cali probatione in qua requiritur fa
ma cnmciceris requifris veniat de iuro
pnuilegium probatum , & proprerea fuperuacua,& inutilisefl'etrequiitio famzpriuiIcgr; ii illud ex immemorabili venit proba9 tum , Sc racioquare debet illud allegari elt
quia pnuilegium valet,poteft Papaconce
di, 6. habilitt perfonam,qud in his de quibus rractamus non poteft facer quxlibec
10 poffcfficobquod teneturpolfeffor declara-

VIII.

93
re titu!um,& caufam pofleffion!s,quod pari
ter tradit Oldr.inconf. 196. ancenum.4. Sc
h*c eft communis ,& vera opinio , ve lace
perarbac.inconf.3j.2.volum.Iaf.in confil.
i56.col.i.vol i.& de communi teftatur Rip.
incap.a.de Iuiic.num.7j. idem Couar. var.
reiol cap.17.ance num .ver.fed fi dubitetur,
& ex his refponfum eft ad argumenta , qua;
facte Aym de anciq,cem.4.par.in ver. abfolucis differences num.jo. & feq.vbi referens
Jianc communem opinionem voluit vltra_
videlicet faficere tcum probationem temporis immemorabilis , quia ex eacantutii-
abrq. alia allegatione priuilegium proba
tura non bene dicit, quia eft vere prxfiimptioex quarefulcat efeftus priuilegij fei}
tituli, quod non procedit in imprefenptibili
: bus ex incapacicateperfone , qua: polfeffio
1 1 imnemorabilisnoneft Principis priuilegi
fed habet vim ticuli, feu Priuilegij Princi
pe conciffi ,qaodq. importe, & operetur
idem qjod Principis priai! jgium, fed tarnen
eric priuilegium Iegis,c6fuetudinis,vel przjTcnpcionis,& propcerea cex.vulg :us in I. j.
Ii tf.ducicur aqu ff.de aqa.quocid. & sfti.ab
omnibus ad hoc allcg acus dicit ductus aqu
cuius origomemoriain excefferit iure conficuci loco habetur,&c.& fie non eftx jnftitutum.fed habetur loco confticuti lie tex.in
Jeg.Li.fi-i.ff.de acq.plu.arcibifi tarnen agri
lex non inueniatur veeuftatem vicem legis;
bbrinere,vbi glo. dicic vecuftacem,quae memoriam hominum nonhabec in concrari
& fien eft lex,fed importt vicem legis,
ertt loco,& vice ipfius,8c in leg. feq.dicitur,
1 3 quod yeeuftas eft loco legis,& aliud eft eife
tale.vel haberi pro talidicicglo.in l.merces
appellatione ff.de ver.fignif.probat hc tex.
ad liceram in fuper qutbufdam i.prxterea
de verb.fignif.ibt illa pcdigia>3ceffe incerdia,quac non apparent Imperatorum , vet
Regam,vel Lateranenfis Concilij largitione
concelfa,vel ex antiqui confuecudine a tem
pore cuius non excac memoria introducta,
& fie omnia ponuntur vtdiuerfa ad text, in
leg fi idem C.de Codicil.omniiq.de per fo
probet titulum,melior tex. in cap. i.de prxr
fcnp.in 6. vbi prxferibens contra Eccleiiam
opus habet probare ticulum hominis quando ins commune eft contra ipfum.quod fal1^ lit dicit text.in fine nifi tanti temporis allegetur prxferipcio, cuius concrani memoria
non exiftit , ergo prxfcriptio,& confuetudo
I j im T>emorabilis,non eft ciculus hominis, fed
priuilegium legis,quod eandem vim habet
& propterea DoSt. omnes dicunt pratferiptionem talem habere vim priuilegij, n jn_*
16 aucem efle hominis priuilegium, & prz ce
teris

94

Ioannis Fran :iici de Ponte

tcris Bart.in pracdial. ijT.fin.de aqu.pluu.

arcen.in princ. dclart hoc notabiliter glo.
in leg. vfum aqua: de aqusd. lib. 1 1. dum_*
dicic cex.vfum aqua veterem longeq. dorr.i
nio confticucum Principe, vel veriuf confuerudine cuius non fie memoria ergo aliud
eft confuetudo, fe prifcriptio immemorabilis,& aliud riculus Prineipis, ericigicurle
gis titulusqui vim priuilegij hominis habebir,& Paul.de Caftr. in d.leg. i . j.fin. de aqu.
pl.arc.dici t nota quod tantum vatec feruicus
17 prsfcripta, fe per praefcriptionem acquifira quantum fi effet acquifita per paftum, vt
patet ibi velut iure impofita, &ficnoneft
paum.fed tantum valet,& propterea dicimus habere, vi m pai>& Bald.in cap. i. qua;
fint regal, lequendo in pra?fcriptione Regalium tradidit fufficere confuetudinem im18 memorabilem, quiazquiparatur priuilegio
conceffo Principe ex certa feientia ergo
non eft priuilegium Prineipis, & Alex.qui la
Ciffime alios cumult in conf.6.1. volum. in
princ. dicit, quod cum confuetudo, fe pra:fcriptio immemorabilis habeat vim concefiionis , & priuilegij , etiam in his , quae Tunc
Principi rcferuata,quod tali cafu non eft neceifarius ticulus , autipfiustituli allegacio,
ergo aliud eft titulis hominis , & aliad lis legis & propterea cum non rcfultet ex
praefcripttone immemorabilis priuilegium,
fed ius,quod habet vim priuilegij, & eft loco
priuilegij, quod in prohibitis pofideri non-,
procedit, & limitatur hoc quando adeft pri19 uilegtum ideo oportet illud allegare, & ex
fola allegation? probatur , portea immemo*
bilis p -ffeffio abfq; alia requifitione proba
tions fama; priuilegij fecundum veram , &
communem opinionem fupra relatam vnde
exprdittis firma poteft fieri conclufio fuffi
cere allegationem tituli abiq; aliaprobatione fama: ipfius,& hunc probari per imme
morabilempofieffionem , qui tirulus dum_
al aliegatur, & probatur pro vt fupra intelligetur cum omnibus fuisqualitatibus, & requifitis.iam quod hoc operatur poffeffio im
memorabilis, quod dixit lfern. in d. $. nec
dominus ibi fi mitetur hare praefcriptio dona
tioni,n pra-fcriptioni, & dicetur Principem
donare ex certa feientia, & priuilegium con
cefiiffe, quod probabitur per talem praefcriptionem , in quo non videtur heficandum_
cum tota vis confiftatinprobatione priuile
gij , quod cum allegetur uxta tenorem requifitum,& iftud quodcunque fit ex poffeffio
ne immemorabili probatur , ergo non vide
tur fuper hoc difputandum fecundum veros
22 iuris trminos dum enim lexdeducit a
inefle, velpraeumlc dccrccum aTenfus vel

aiiam flemnitatem nteruenifle intellig!

tur de a&u val ido, & non de inualido ad rex.
in leg. quoties la a. vbi bona glo. ff. de reb.
23 dub. imm verba impropriantur , vtaus
fubftincatur inc.confticutus vbi glo. extra-
de relig. dom.in 1. fi Dei vbi Bar. C.loc.cum
vulg.vnde fi priuilegium aptum ad acqui/tionem decimarum requiritur fub certa.*
forma , & lex dicit, quod fufficit allegare, &
probare per immemorabilem pofeffionem
fequitur,quod intelligitur de priuilegio valido,quia alias probatio refultatis ex imme*
morabili nondefcruiret. *
24 Circa exceptionem re iudicata* , non eft
dubium earn dupliciter opponi pofie in viol
peremptorie,& in vim dilatoria- de quo in-,
cap. l.delitis conteft. in 6. vbi Philipp. Franc.
aj Bar.inleg.fin.fF.pro fuo,&in vimperempto
rix opponitur ad mrita caufar,qua- pra etica
fumitur ex text, in cap. ficut nobis vbi i mol.
nott extrade reiud. notantur ha-c in meo
conf.49.nu.30.!. vol. &fi in feedo iudicio ve
nit difeutiendum idem ius difcuffum,& deci "
fum in alio dependes ex eodem fonte etiam*
quod res fit diuerfa,vel diuerfus modus ag
26 di obftabit femper exceptio re iudicata- ,
quia eadem res, vel idem modus intelligitur
ver, vel interpretatiu ita glo. in
an ea
dem if.de exc.rei iud.ad declarationem text. *
in 1. cumquatritur eod.tit.eadem glo. in ver.
perfonarum dicit,quod operabicur exceptio
pro,& contra perfonas ucceiforum,nam lar
ge verba illa accipiuntur,hinc idem text, in
$. i . dum traat de eodem corpore, dicir.q
non requiritur, quod fit prorfus idem, led
pinguius procommuni vtilitate aecipiatur
& redditrationem glo.ibiin ver.vcilitate,ve
27 litium fit finis, & exponendo verbum pingu
ius dicit largius quam verba patiantur , 8c
propterea , vt dixi femper, quod in fecundo
iudicio venit contrauertendum id quod fuie
decifum in primo , quia depender ex eodem
iure, j& fonte nihil refert , j> fi diuerfus mo
dus agendi, vel quod fit diuerfa res,nam in
terpretatiu erit idem eft decifio punftua lis
Paul.de Caftr.inleg. fi quis cum totum if.de
except.rei iud.qu allegar, & fequirur Corn.
28 in conf. 1 16.4. vol. etiam fi merit in I. iudi
cio iudicatum per viam exceptionis , dummodo fueriede eo principal iter cognitum,
confuluit Ruin. conf. 7 1 .j.vol.Doores corn
muni trr in leg.qui Roma: jf.duo fratres ff de
verb.oblig.& pr ceteris ibi Ripa poft Paul
de Caftr.num. i4.ver.3.concl. qua: latiusdifeufla fuerunt ih meo conf.90.8i latiffim vbi
multa iura,& decifiones funt cumulat,& in
alio meo conf 62. fecundum qua: fuit iudica
tum in caufis illis , & idem ia allegato meo
con.4?.

Confilium
eonf 49. vbi inter caetera allegaturtext.ini.
Iulian.ft. de except, rei lud. quern tex.ibi notat Soco ad intelletum tex.in l.cum quxritur,& mlior tex.in: l.fundum iun&a glof. t.
ff. de except. &fi nocet etiam fuccefforibus
29 multo tnagis nocebit Prelato fucceffori ,
quia Temper eft eadem Ecclefia, & idem_
cap. cum quolitigacur,qu-jc per fui Prelatum
legitimam perionam Ecclefiz , reprxfentat
tanquam pica , & Organum illius fictif dtcimus in feudo homine muto quod dum vulc
ad fe reintegrare partes ipfius male alienatas facit hoc mediante perfona fui feudatarij glo. notab. vbi Ifern.in conft. Regni confuetudinem alias nunquam daretur validi30 tas fentenciz cum Prlato nec exceptio rei
iudicata; ad text, i neap, cum inter vbi Butr.
de re iud.incap. cum olim de prxferip; late
Tiraquel, in tra. de primog.quzftione 5
numero 1 8. Couar.pra queft.cap. 1 3.& latifime Mplin.de Hfp.primog.lib 4.C.8.
Nec in cafu de quo agitur poteft in dubia
refricari, quod fententix lat (nt perludices Laicos.nam fepofita epinione illa quan31 do Ecclefia eft arix , vt fit in eius ele&ione coram quo velit agere,& hic fuit a drix
Ecclefia de quo per Federic. de Sen. in conf.
24.5. in finalibus verbis Nauar.in conf.i do
conft. num. 8. dico, quod non controuertitur
jus decimx.an debeatur, fed quodexigatur
virra confuetudinem,vel quod fit quota prz
icripta,vel quod ad alium (pe&et per priai*
ji Jegium , tunc quia non cadit articulus aitqu<s fpiritualitatis, fed omnia confiitunt in
facto propterea Iudex Laicuseft iudex com
tens ex reg. tex.in 1 Tina fol. ma tr. in cap.
tua m de ordin. cogn. & vtrobique Dodores
ira Rebut in tra de decim. 10 quxft. (a
Be i lue. in il. nunc trademus rub. 17. ver.retar, qui dicit hoc indubitatum in partibus
Hyipanix,& idem Couar quandoexpriuile
gio prxtenditur dcimas alteri conceifrs,
vel contra prxfenptamconfuetudinem exi
gi in cap. 3 5 . praft. quxft. & ita pradicatur
indifferenter in noftro Neapoltano Regno,
vtquando decimx vltra confuetum prxten1 3 diintur (emper udicium fit in Regijs tribu
nalibus, & de his udicamus paflim, & in diitinde ratione de qua f upra,quia non trada
tus fi decim debentur,& fie de iure fpiriti a
lijfed hoc pro confian ti prxfuppofito tracta
tor articulus fadi quantum debetur, vel cui
debeantur ex Pontificis priuilegioj
De fententia anni i^.non ?ft aliter tra
ctaiidum , fiquidem (tant ill a fi nul quodeo
tempore habt re poterat Ecclefia integras
dcimas , & demum potrea per priuilegium
9oacificis ccd'b ttiiil'cqujd per poifeifio*

VIII.

9f
nemabeo tempore vfqueadprfcns trafcendentemannos centum, & immemorabilern venit legitime probaturn, (ecus vero fi
fententia predica effet cira centum annos
& fie panter dicimus de prfcriptione,quo- ,
te, feu confuecudine prfcripta illius , & hc
eft communia & indubi ta ra omnium fenten34 ciavtex Specul. Innoc.Butr. & alijs rerert,
& cumult Molin. de Hr'p primog.lib. i.e.
.poft Couar.in reg poffcflor i.par.reled.jk
2. 3. 8. Si 9.
De decifionibus Rome frais non loquor
nameas non vidi fed conclufiones vt lupra
firmar communes, & iuri conformes funr,
quibus fi fadum concomitatur , proutmih
videtur iecundum feripeam fadi feriem,qui
ad meas peruenit manus arbitrer iuftitiam
Illuftriffimi Comitis effe in iubicacam , de
pro ea iudicarem .

Pro Don Francifco *

lombi-> .
SVMMAR1VM.
1
2
3
a.
5
6
7

S
9

10
11
I
13
la
iy
16

%Accufator , vel delator contra ludieem 4,

accepta pecunia tenttur tu probare.
Dans pecuniam ob turpem caufarn , non*
repet.t .
Corrumpens ludieem delinquit.
Mediatori qut dicttfe detuiiffi pecuniam
officiait non creditur contra officiaient.
Tees alias inhabilesJncriminibus excepta
tisfaciuntprefamptionem.

Soc crtminis diium,facit inditium ad in

quirendum .
Socy Criminis , etiam mille deponerent
nunquam faciunt probatwnem ad condemnandum.
PrtCumptio ex diSlis Socy criminis cmodo
tollatur .
Probatio prafitmptiua non Cuffieit in mate
ria leg lui, repetun.d requiritur '
uilto .
Corrumpenti officialem non creditur fiboe
dicat,S non probat punitur.
Voluntas attenditur in maleficy's,
Intell I qui ea mente ff'.defurt.
Prafumptio oritur., ve/ ceffatex qualitativ
perfora qua inqutritur de malefici
Cono in criminaltbus noninditur,fitcundum communem opin.
ConfummattOt J" perficJio, requiritur in
deUllis .
Affclus an puniatur, nonquto effcRu; in
materia orruptt ludias.
ttipitnSt

Ioahnis Francifc de Ponte

17 Accipient, peeunim,pro eo,quod tenebatur
facergratis ,turpiter acciptt.
8 Corrumpens ludteem , & Iudex corruptas
funt coretatiuiib' part pena puniuntur.
19 \n crimine corrupti ludias e locus pen itentit .
30 Vnapr*fumptiotollit alteram.
ai Confefo rei e aendenda , cum omnibus
fuis qualitatbus.
a 2 Reponfum infaSlo pro defenone rei.
3 Prttfumptiones plures circa idem , non concurrunt .
34 Mandatumfuperiorisyintelligitur rebuse
antibusttr data pojjtbilitate.
Caufa e regina in delictis ibid.
ay Finish intentioJemper attendi debent.
36 Mandatum intelligiturreuocatum mutato fiat .
37 Ad boc vt quis dicatur transgrejfor mandathiudicandum e de bono O" equo.
a 8 Temptas qualiter intelligatur.
39 Ttium in prafenti cafuplures defetius.
30 Honor,&fama,nobilium perfonarumfunt
protogendi. '

ARGVMENTVM.
Plura de teftibus la Materia criminali ,
quando minifter recepic pecuniam VC
agerct id ad quod tenebatur gratis.
CONSILIVM NONVM.

T fi qualitas domini D.Fran

eifei feruicium tam memo
randum tempore fie oportu
no faum , & qualitas, modusq. inquifitionis lutficerc
deberent pro indubitata defenfione aduerfus prarcenfa,
non dico per ffcum.qui vere vt ex atisapparet,nquam prtendere talia.fed nec proponere aufus fuie, fed dicam aduerfus ea,qu
continentur in aflerta fententia , mximo
cum negotium fit pertractandum coram fupremis iudicibus, qui tanquam in caufa fla
tus cuneta circumfpee rimabunt, perpendent,& ponderabunt equitis tam infignis ho
norem protegendo, atque vt prudentjflimi,
& veritatis amatores , non permitiendo, vc
feruitia tanta remuneratione digna per excogitatas inuentiones tam notorias armulorum, ac inimicorum,non folum fepeliantur,
fed veri delinquentes,& proprij rei quafivi
ores ex tam iniufta pugna prmium confe
quancur tarnen, vemorem geram, acobe-

dfamamico, & domino meo illusq. iuflls

obtemperem , infraferipta volui m medium
aflferre vt anfam prxbeam dominis iudicaatibus iuftitiam dominidon Francifci lacius
elucidandi.
Et fi multa fint capita, tarnen de duobus
mihi vifum eft aliquid difl~erere,cum in reliquis nonvidetur infiftendum exipforunu*
qualitate,& vanitate.
Inquiritur don Francifcus de contrauentione ordinis fuz Maeftatis, quia non arripuit iter nec difceffic tempore fibi iniundo,
& inquiritur fecundo in plunbus capitibus,
quod proconcedendis licencias patronisnauilium, fe nauigiorum, vt ad partes Hifpani cum ipforum nauibus fe cferre poflent,
habuit ab illis certam pecunia qutitatem,
pro quibus condemnatus fuit ad officii fufpenfionem arbitrio tame fue Maeftatis, nee
non ad reftitutionem pecunia: eifdem nauium,fe nauigiorum patronis, cum pxna_
dupli vitra fimpl in beneficium fifci.Tranfgrefsio ordinis fuie in non difeendendo iru
menfe Ianuarij,pro vt hoc fecit die 1 i.Martij, quando nullus apparet ordo,& reftitutio :
pecunia: mandaturcum pcena dupli quando
confit don Francifcum illam per fentciam
confifcaiTe,& in beneficium fifei applicant*,
canquam pecuniam delinquentium, ob tentatam fubornacionem,& confumatam ex 1lorum parte, & hoctemporedelii patraci
ante difeeffum ab nfula Lauannz , quando
non aderat memoria,nec poterat excogita- .
ri de hac inquittione,de qua confifeationt*
certiorata Regia Maritas per eundem don
Francifcum pecuniam habuit, & de ea difpo
fuit,ad cuius reftitutionem cum pcena dupli
hodie D.Francifcus repericur condemnacus
in remunerationem tam iulte fperatam es
applicatione cum tamingenti , infolitoadmirabili, & infperato thefauro, tempore ta
oportuno poft varios cafus poft tot diferimt
na rerum,& cum tanto fux,omniumq. nauigantium vita? periculo, verba non faciam_
quomodo fuit de fado carceratus in hac
villa tanquam homo fugitiuus , quonam_
modo eum detinuerunt, quomodo ab hac '
villa Madrid ad Ciuitatem Siuillarum car
ceratus fe contulit , ibique carceratus permanfittato tempore, & adhuc hodie in hac
villa vti talis duus permanct,lcet pna-
non fit corporis affliftiua.

Incipiendo ad hoc vltimo capite prartenfx pecuni habits ob licencias conceddas;

verum eft in fado fecdum omnem fifei pra*
tenfionem.fi fifei prztentio dic pocet,quod
non habet fifeus in toto procefiu aliquam_
petiem probationis depofitiones eorundetu

Confilium

IX .

97
tondem patronum nauum, feu nauigiorum
liberando , fidem allquam efle prxftanprincipalium delinquentium intereflacodam i .
rum , & qui don Francifcum accufauerunc , 4
Quz in eantum func indubitata, vc Doft.
illumque condemnari pecierune ad pecunia
voluerinc, quod & fi non fie principalis*
folucx rettitucionem,qui nec etiam aufi fuequi depofuericconcra iudicem > fedtercius
fune deponere,quod pecuniam D.Francifco
focus , vei medianus , quod pariter mini
dederunc, fed alijs medianis, qui cum doiu.
me ei credatur in caufa criminali , canquam
Francifco traftarunt.
*
pareiceps delicti, ira Paris, de S indie, ia*
]
Iuris eft indubitata conclufio , qua; non-,
prxdifto ver. Probado concra officiates, dehabuic concradiorem , cum fie cafus iucegicurex hoc criminoius, & ficrepellicur
rium , quod aceufator , fe deferens, & qui
ceftificando, tractaree de fe exonerando
dicit pecuniam iudici dedifle habec hoc pro& fe haberee incerefle , qua; omnia late.
ban , & danti cantum nul lo modo credicur >
congerie in propria materia Gramac. in-
vc eft text, ad liceram in auch, nouo i uro
fuo confilio 35-ecfi in fponce deponente nul
. de pen. iud. quia mle iud. in eantum_ ,
la neceflkaee cogence , maxime in caufa_r
quod non probando deferens eifdem fubi j criminali Doft. dixerunc dium illius efle-
ci cur pnis.vbi Bal. nott , & idem diiponifufpeftum, vc per Bar. glof. in leg.poftletur in auch, vnde hic fumicur in tic.vt litig.
gatum $. his vero ff. de his quibus > vc indi.
xur.in cxord.lir.iF.fi quis aucem,quod folum
& quando quis fponte deponic in caufa calimicatur in caiu > quo findicandus aufugepicali , iudicacur inimicus in cancum , quod
ric , alias fi paracus fe indicacui , refponvei calis repellicur, ve per Imol. eleganter
dere probanda eft per idneos ceftes corruin eau. primo de iudi. pod loan. Andr. in c.
peela , ve eleganter cradic Ang.in jf.oportec
meminimusde accufac & eciam quando non
uth.vc md.fne quo.fuffr. qui declrame fe
fponce deponic dicit Imol. quod arbitrio
cfe incelligendam glo. ibi.idemq. cradic lo.
judiis eric remittendum, quanta fdes fe
de Plae. in leg. (i aliquid . de fufcepch'bro
ei adhibenda, igicur quanco magis hace pro
cdent in cafu.de quo agimus, tn quo non fo
lo.Paris. de findic.in vcr. Probario concra_*
fcfficiales, & eft regula generalis, quod idem
lum habemus hos fponce deponentes , fed
accufaCor,& querelansnon poceft efle ceftis,
principales incereflacos accufanees, quxreAr eitu dium nullam fdem facit, nec eciam
lances,& principales licigantes.
ad inquirendum , late Farinac. de ind. & j
Sed quando eflemus in materia ceftium,
tore, queft.46. numero 92. & fequenc. fecun
qui depofuiflene, nonaucemin principal! bus ve func ifti examiiiati > & poneremus
do vo um .
1 - Ec fi ifti func inecreflari, n alias fi curpicafum, prouc adfummim poceft poner-
ter dederunc pecuniam, amiflerunc fecund
fifcus, quod fcilicetfimus in crimine exceg1o.inleg.i.C.'?d Uul.repec.qu allegaccex.
pcuaeo difficilis probationis , quod fecreee-
jn leg. Lucius ff.de iure fifei ead. glo. in leg.
commictitur, quo cafu ceftes alias inhabi
1. ff. eod. Azoin fummaC. eod.tit. quod eft
les admiccuntur > bonne cali cafu communis
prouifum per leges parcicarum in I.24.. iuneft, & recepta opinio, quod ecfi ceftes aa Ieg.27.tit.2.par.3.& in l. 2. tit. 14. part.
lias inhabiles admittantur, hinonfaciunc
5. im in iudici o comparuerunc petendo
nif prxfumpcionem , non aucem probadon Francifcum ad reftieucionem pecuriae
tionem ad finem condemaandi,& hoc quan
'condemnari, quomodo igicur poflune ifti dido non deponuncde aftu, ex quo aliquo mo
ici rxftes legitim i, & quxnam fides illis pote
do poflunc repo reare commodum > vc quia.
dicune ipfos foluifle ex communi, & approrie in srernum adhiberi?
3 : Si lexillos habec vei delinquenees fecunbaea Do&r. , in leg. deferreif.de iuro
dum Bar. in leg. quis vxori tf.fugitiuum_
fifci nocab. Francus in cap. primo de ceftiff.de fur. im pna punit corrumpentem_> ,
bus in 6.
cue corrupeum iux.tex.in leg. fin. Cad leg. 6
Sed ponamus cafum in forcioribus terIul.rcpct.in leg. i. ver.& qui iudiaemff. de_
minis -, quod ifti non fine principales , non_
falf. & alijs peenis plectuneur, de quibus in.,
fine incereflaei, poterie ne negari , quod fal
d. aurh.J nouo iure , & vnde fumicur t quas
ten fecundum fifcum non fine foci; crimienaderenr, dum verum eflec pecuniam ab il
nis, videamusnune quxnam fic commu
lis fuifte excortam.imo illam recuperarent,
nis doctrina Dotr. chola in hac mace
quomodo igicur poceft eTe > quod dicacur
ra , & cerce, quod in cri minibus excepcuatalibus in caufa propria deponeneibus ad
tis prxfumpcionem eancum ad inquiren
e ipfos exonerandos , & pecunias foludum facienc y non aucem fpeciem probatio
Xas recuperandas, ac proprijs delictis fo
nis, qux prsfumpcio, f non eft alijs admiI
niculis

gp

loannis :ici de Ponte

tio taneum ex ipforum diis poteft formari

niculis coadiuuata, ad corruram indifecundumcommunem omnium fcribentium
tium faciec fequendo glo. communitcr approbacam in kg. fin. C.deaccufac. vbi pr , feaolam remanente in fui eTe in quolibec Co
cio fuo infico defect j . ergo que maior fides
crcris Salic Decan. m dio conliiio 189. cum
eric illis adhibenda, l o rnes femper codera
alijs laciffime cu mul at i s per Far i nac. in-,
laboranc morbo, c eadem racio diffideneiac
tic. de indie. & tort, quell . 4 j. numero 75. &
confideraca in vno,vigec inornmbus, & aha
fiadinc adminicula, non iuuabc,nifi in tor
iuridicam racionem cradic Blancus relacus
tura focius uum di&um legi timauerit ad
per Farinac. nam ad hoc vc plura dicaneur
nem, ve indicium ad corcuram contra inquiindicia, requiricur diuerficas inter vnum , Sc
ficum faciat,quar opinio eil communis, & inalud, non autem,quod (ine eiufdem generis,
diubitaca omnium fcribentium ,de quo lace
prout func plures focij, & ideo Doctores ma
Menoch.de arbicr.iudlib.i.cenc.5.cafu474.
gis graues, & innumeri hanc fecuri fuerunc
Joquens in fpecie in materia corrupcionis
opimonem,quos cumulauic,& di xit commit
adducens mulcrs cocas ibi nu. ? 9. vbi etiam
nem Mafcar.deprobac. conclu. 1 3 1 1 . & praecradic ex qualitate pcrfonarum,& fafti iudi
S
fumptio, que ex diis plurimorum focio
cem arbitran' deber alia inditia concomi
rum oritur dixerune norab.grauifimi Dot.
tancia depoficionera focij , Se non furRcere_
quod collacur ex bona fama , & qualicacc*
indicium malarfaraar, vbi allega t Gramat.
perfonatinquifitaf, vc per \ndr.de Ifer. in d.
Roland. i Valle Ang.Mar(.Par.& alios, & feConft. Si damna clandeftina , vbi nocab. Af
Cundum hanc opinionem in crimine Ifar ma
flict. Salic. in d leg. fin. Alex confil.83 volum,
ieftaeis refere iudicatum fft, in cont reg.i
j.Dec.inallegaco confil ijj?. lace Gramac.
damna clandeftina anee num.35 vc.cali cafu
in propria materia ind.conf.35. eftelega is
aullo modo ex folo focij difto poffie fequi
text in cap fidei.j.fia.de hxrec. Sc in cap.fuj
condemnatio.necad corcuram, quod Bofius
eod. cic. in 6.
parieer cradidie in cic.de indic.& conliderar.
Hare fine ex abundant! difta ad faeuritaante eorc.nu. 1 60.8c Fan vbi fupra num. 9
tem filcalium , nam in fact >, de quo craft 189- qui corrupte bofium in concrarium alle-*
mus minime deferuiunc, cam quia tacaos not
gain .
in ceftibus, fed in principalibus licigancibus
7
in eantum fune vera, quod ex diftis fo
delinquencies, & incereifacis,quibus lex 11
ciorum non poceft deueniri ad condemna
proprio cafu dixie nullam eilendem adhition jm, m quo Doft.fccerunt quxftionem,(i
bendam , vc lie non fie vagandum in difpu*
quod die i cur, vc did urn focij cri mi ni s in critacionibus.cum etiam, quia habemus in pro
minibus excepeisadminiculatum alijs indici; s, f.iciat indicium ad torturam.fi inquam
pria materia iura requirent iacuitionem,
hoc procedic , quando func confeffiones, fe
non autem prxfumptiuam probationem_i ,
depoitioncs plurium fociorum, quai dict
de quo in d.i. h. .C ad leg. lui repec.in fin. ibi
vntus adminiculetur ex dido aleerius, faten
quadrupli pna eo.qui conuictus tuent mo
do, quod etii mille lint, nunquam pofent im
di s omnibus feriendo,in leg.iudices C.de dignic.Iib.10.ibi ludices qui fe furris, 8c feele*
portare veram probationemad finem con
demnandi, fed taneum ad corcuram, quod la
ribus fucrunc maculaffe conuicn' , & dum_
lex cratat deconuiione cclhum.intelligieiuspot bofum, & lulium darum profeutus fuit Farinac.vbi fupra d.q. 43 decidenda
tur idoncorum ad cexc. in 1. feianc cunen .
quod quando funt plures facient indicium,
de probar, ibi Scribenees communicer, lune
taneum ad torturam, fed contraria fentcia
in criminalibus per lllum cexc. fumpferun
Doit, regulam , quod debenc eTe probacio
eft verior,8 communis, quod ad tortura
plures fociorum confefiones iuuabuncquaa
nes luce meridiana clariorcs , & ideo celles
do funt (o Le fine alijs adminiculis, ita il.in
omni excepeione majores , de quo per Bo
l.quon'am liberi C. de tefti.Andr.de Ifer. ici
fium in cic. de conuitis numero 9. Sc fequ
d conft.Reg.fi damna clandeftina ibi Item fi
& m propria materia fubornacionis orfiCialis , quod 1 beanc elfe celles omni exeeinterrogans in terminis in ver. iftaqualisqualtsprfumptio, fequitur Cram.confil.ai.
ptione maiores cradidic lacius A rlic. in_
i.& eft communis,vt refere Bertaz.c alijs
cft.Reg.Corruprcla ..& racio eft.quia,
lex prootnciali prxfumicad tex. in l.i.C.d
quos cumult Farinac. vbi fupra num. 34 &
fequ.& racio eft manifefta, nam fi alias focij
olHc ciuil. iud. propeerea voluerunr, quod
nullius func fidei, in taneum, quod
probaciones ccra ipfum fine euidences Bal.
in t obferuare . proficifei q. 10. rf. de ofnc.
focij de ocijs inrerrogandi,qui eque ad in
quirendum fufficiunc, niii in criminibus exprarc.in I. a.C.qui accuf.non pofT. & ob id di
ccpcuacis, & priuilcgiacis,quo ca inquifi*
xit Par is. in locoprzallegaco, non fufficerf
prdum-

Conilium

I X.

99
prinptiones etiam violentas, licec tracte
ctum non fecico effectu,non debet qualicer
tur de corrupcione idem Bofius in tic. de of
puniri afFecus, ficuc effectus ; nifi in cafibus
ficiait corrupcio n. 14. & quando de iure non
fpecialibus exprefe lege prouifis,de quo p
eit prouifum, quod per indicia polfic conde
Cyn.& Scnbences communirer in leg.fi quis
nan, cune qualiacunque fine indicia non ponon dicam rapere C.de epif.& cler. in leg.i.
tcft fcqui condemnacio ica auchore Gandiff.de excraord.crim.
no cradidic Albcr. in l.indicia C. de reiuen- 1 1 Sed vlcerius,& forcius in maleficijs volun
dic.col.fin. Paul.de Caftr.inconr.99.v1fa incas fpcctatur,no exitus dicic lurec.in l.diuus
quiiici one . vol. idem per prius Oldr. confil.
ff. de ficar.& ideo non quxricur factum , fed
292.Bal.in l.fi.C.de probat.col.fin.
caufa faciendi dicic Vlpianus in 1. verum ff.
Sed rrfeamus vlcerius, & videamus hxc,
de furc. bine ibi excludicur delictum furei,q>
quz fada func concra hune equicem , qui de
alias factum furtum efle iudicabac , ex quo
bonis operibus, & de cam exafta diligencia
tex.fumicur regula.quod voluntas, & propo
repericur cam acricer cractacus.
ficum diilinguunt maleficia, idem cexc. in 1*
lo Si principalibus demonftraeum eil nulla
qui iniurix eod. cic. & alibi dicic cexc. quod
efle fidem adhibendam , ira lex illos vei cacrimen concrahicur,fi voluncas delinquendi
Jniacores rigide pumciuxta cex. in d.auch.
ineerceffcric in 1. t.C. de ficar.fimilis text, in
nouo iure, pocerac ex hoc D. Francifcus ta*
c. fi quaado in fin. 1 j quefi.6.vbi neceaneutn
cere , Sc fi ipfe vlcro nonprocedebac omnia
actendenda funcqux fiancquaneum quo ant
negare,ex quo veniebac abfolucdus,quid igt
mo fianc,& alibi tex.in c.occidit zj. queft.8.
tur hc fi feus, & cerce non aliud,nifi feeiam
dicic, quod non folum refpiciamus ad opera,
confifcacionispecunix per D. Francifcum la
fed ad cempusjad caufam,& ad voluncacem,
tam,ex qua decegicur eeneaea,fubornaeio,&
perfonarumq. quoque iHffereDeiam,& alicer
delict confumac ex parce iftorum, qui pedicic cexc. quod non poflumus ad vericacena
cuniam iam dederanc medianis prolicencijs
peruenire,hinc glo.in c.incelltgencia de ver.
obtinendis,non ac ex parce D. Francifci q.
fign. dixie , quod refpicere debemus caufam
dum ad confumandum fuum delict. reci p
facti, fi ergo caufa facti fuie confifcaciopecu
re pecuniam debebac ad proprium comod
ni<,& punir prxdi(5tos,quod encencia laca
jllam minime recepit, fed confifcauit in bene
hoc indubicatum reddidic,igi cur quid vagan
fici fux Maeflaeis,& hoc eft,p dicic AfH.in
dum fit in coniecturis cera fi vellemus prin
d.conft. Corruptela 4-noc.qj ad hoc, vc dicacipalibus fidem prxftare ? nam fic illos dots
Cur official's fubornacus oporcec accepeaife,
Francifcus decepicvr punici remanerenc il& admififi,fi ergo loco admifiionis conhTca
lorum audacia, & delicto, pro quo, ni filler,
uic,quomodo pc dici in fubornacionem con
eftcafusin 1. falfus tf. quialienum ff.de fur.
fcncijfle, & quae namalia forma poterie dari
vbi punicur furci.qui alienum,quid repperic
iudici volenti proceder concra fubornanc,
& recinuic , vc lucrecur, fed fi recinuieve renifi procurare, q> ex illius parce deli confticuerec vero domino,furci n eenecur,quia
fume tur, vc poliie ad condemnations proce
ex hoc dicic cexc.oftendicur,animo furandi,
der, & nunc ordine prxpotero condnacur
non fccifle,& propcerea dac eexc.caucelam
D.Francifcus,qui vei minifter,fuperior,& iu
vc proceftecur fe inuenifle, & reddere paradex.proceffit, & condemnauic,& prxmitur
cum vero domino rcfticnere , & qux maior
condemnati, & dclinquences in refticutione
proteftatio in cafu de quo agimus effectiua
pecuni>,hic fumus in cerm.cex.l. imperator
conhTcacione, & applicaeione pecunix cum
feuerus fif. de iure fifci ibi tu qui defenfione
reali folucione in beneficium fux Maefiacis
omita redimere feeiam maluifti , & fie lo
im probacum plene eft hoc declarafie don
Franctfcum,dumilli fubornatioaem percraquitur tex.in au confumaco ex parce dant
tis,cumq. index n recepicfed detegic ppea
ctabanc, & nocecur, quod ibi in cafu $. qui
refpectu ludicis dicitur delicturn at tta turn
alienum ille receperac pecuniam , & ex poft
ibi ad defenfionem caufx bona fide veniant,
facto dclart animum ex fola proteftacio; non aducrfarios.aut iudices redimere tcc,
ne , igitur quanco forcior eric cafus , de quo
agimus , vbi ance receptionem in ipfo cra& ob id dans cancum ibi condemnatur, alias
etato hoc declarauicquod non animo lucriiron daretur medi, quomodo fubornans tm
faciendi,
fed puniendi,& confifcandi omnia
punirecur,& concra iudic delictum no prxpertractabac,im6 nunquam recepic, fed cem
fumetur,& fi ex parte dantis delict non cpore receptionis confifcauic,& fie penicus
fumarecur,& iudex nil aliud facerec,nifi reij
fe abdicauic, quod longe forcius eft procefta
cere ofrerencem,poflec ille dicere, j> n pcrt'ione,prxcerea dicic cex. in leg.qui ea men
fecic.fed pnicuie, & falcem nunqua darecur
(cena ordmaria,nam vbicunq;lcx punie affete ff. de fur.
la
Quia

ioo
I*

Ioannis Francifci de Ponte

Qui ca menee alienum quid contradauie

lucrifaceree , cametfi mutato confilioid
domino portea reddidit, fur eft.igitur (i non
ea mente alienum,quid concradauic , vt luerifaceree,fed vt fifcodaree.pro vtdon Fran
cifeus dedic in pnam delidi,& vt iudex me
diante publica condemnatione, millo muta
to confilio; vanum propterea erit tradaro
de ddido, de pna, & pondero cexe.qui
requirir, vtea menee concradetur, vt lucri
faciendi animum habuiffecquod probari de
bec, cum fitfundamentum incentionis fiquidem prfumptio non folum eft pro iudicc-,
vcfupra diximus, fed omnis interpretatio
ex,quadelidum excludatur fumi debet fec
dum communem dorinam Bare, in 1. non-
folum tf.fed vt probari ff.de oper.noui nunc.
& Menoch. facit fpeciale capitulum Se ponie regulam ex communibus Dodorum authoricacibus,vc pro gertis,& fadis omciali
em per prx fuma cur, interpretatio omnis
cxdufua delidi fumi debeat in lib.z.de prxfunpr. i.pir.pr.cfuTi3.67. & 8$. feiuie enim
D.Francifcus fubornationem, fed n habuic
volntate m recipient, fed punicndi,& confi fc aid i feientiaenim adfinem faciendi deli
ctum,oportet.^ habeat volntate dicit cex.
in l.a . hxcautem ver. fcienriam F i fam.
fur.fc. dec- officialis.n.qui reeepie, etiam
iure dupliciter reeipere poteft,vel animo lu
crandi,vel animo puniendi da cem,& connT
indi pecuniam, dicunt tunc Dod.qj prxfuinendum eil in dubio feciiTe in caulam Ii ci
tarn quodque feceritbona,& laudabtli inctione,q reuclauit,& penis fe pecuniam
Ceti quit , licet etiam per duos menfes penes
fe reeepeum tenuerit, Sc non reuelauerit,ita
Bai. in conf.494.incip.fciendum eil col. fin. i.
Vol. quem allegar. & fequitur ad propoitcum
Menocb.it d.prx fumpt.85. & Bar.in d.i. qui
ea (TKiitcelegcer hoc firmauit fi recle perlegirur.d opponit de tex.in 1. (.C.de crim.
ftell qui tex. eil proprius in hac materia, ioi
enim pignorans , vel oblians rem plurtbus
incidir in crimen illud.qudo obligando dif(im'.au t aliorum pignora, fe obligaciones
fed Ci omnibus foluit dicit tex. criminis infti
euendi caul am peremit, & ratio eft fecunda
Birr. in d.leg.qui ea menee, quia dclart ex
fubfequenri folucione non habuilfe animum
raudandi,obquod dicit ipfe non contrariari di fpofumnetn illins rex. cum text, in l.qni
ea me4te,qui habebic locum, quado certum
ente">ntradaiTe,vt lucrifaceret, fi ergo folu
tio fequens in dubio caufam delidi perimir,
fequitur,quod liante folutione,& pr*cedente confiicatiune fada perdn Francifeum,
non poteft imaginan delidum>qutbus adi-

a probacione , quod dum Iii aufi fuernt

pecuniam offerre, ipfe hoc declrame effe fa
durum, proculduDio non remanet locus dubitaeioni , pro quibus legatur noeab.decifio
relaca per Alciatum in lib.S. parergon, cap.
6. vbi refere abiolutum querela repecundarum.im commendatum fui fe officiaIem_. ,
qui pecuniam reeepie, quam demum pro Af
eo feruauit,* loquitur in cafu forcior^quar
do ad querelam fuerat omcialis ab Impera*
eore vocarus, vt redderet racionem fux vilJicationis , qui dum ad illius prxfentiam ac
ecine, refpondic in peenam aliorum pecunil
accepifle.vt ipfi imperaron darec, & propre
rea illamomnem integra m feruauerae, St di
xi, quod eft cafus foreior, cum hic don Franeifeus non expediuie vocacionem aliquam,
non timuit in.jui(ieionem , qux lupraftarct,
nonexpedauic aduentum ad partes Hifpa*
nix , fed quafi mconttnenei in proprio loco
dlit aceentati in eius perfonam in Infula
Lauannx iple detegit illud,& condemnando
delinquenres adamiflonem pecunix in beneficium fiici.fuum animum patefecie,& declarautt nunquam fuiife lucrifaciendij pecu
niam, fed ea menee femp.r pertradalfe, vt
fifcoapplicarecur in pnam delidi aliorum
qux etiam clanora redduneurex modo pro
ceden j; liquidem prxceferunt per menfes
ante dilceflum publica banna, nequis auderet procurare licencias de quibus agitur per
mila, & ndbica media , non per interpon*cas perfonas fed vnufquifque ipfum Don
Francifeum adire, nam gratiofe,& abfquo
aliquo ineerefle omnibus, quibus conceder
conueniebac ipfe illam concern (1er, demum
dum malts medijs vfifuerunt contrabanna,
8c pecuniam obruierunr, ac medianis foluerunc don Franciicus vfus fuie cautela iuris
qux eft , quod (i. pecuniam dantes , ipfam.-
deditTe negarunt,oondaturampliusad illam
regreffus.fed amiferunt, & alijs pxnis fubiacenede quibus in d.auehen.nouo iure,& vn
de fumieur, & prnpterea illos examinari fe*
cic fi licencias ubtinuerunt mediante pecu
nia, V Ii pro Ulis aliquid foluerunt, qui xa*
minati negauerunt , fuper quibus dem fun*
datur pollea declaratio , & fententia confifcarioms, Sc application's pecunix in beneficium Regrs,quisigiturex hoc modo ^pcedS
di poterie redarguere D.Francifcum.& quis
iudex prudens,& mdus, poterat reftius jp
ceder, & quon modo poterit ad punition*
fimilis delicti procedi,nifi prout proceffit D
Francifcus tarn fana: circfpea, & integra
men tecaufa , & intentione femper fixa pu
niendi homines, & non lucrifaciendi: vndc_#
ftant ifta finul quod illi dederunt pecuniam
trada-

Confilim IX.

IOI

traft arunt licentias pecur-ia mediante, creex vna parte adfunt depofitiones principadideruncD. Francifcum ex pecunia: oblalium delinquencium intereflatorum , & licitione illas concefffle , & conuerfo ftabt
gancium, ex alia non depofitiones tantum_
eeiam quod animus,fe voluntas D. Francif
tefiium integror.fed acta iudiciaria,& fenci fuie non del inquere,non, contratare pecu
tentia,qua: teftibus non egenc ad texc.in Lira
niam in fui beneficium, fedeonfifeare, & ad
donacionibus C. de dome nonne abfurdum
hoc procurare^ ill i delium ex ipfor par
eft audire vc aduerfus iadicem,& proceilum
te confumarenc , vt confifeationi locus fuifinquifiti in propria caufa ex ipforum depofi
fet,quod, modus procede ndi, afta cefti uno,
tionibus,non folum abfolutionem confequaj 3 probaciones, ac tandem feneencia indubi ta
tur, led ipfis contra iudicem, & aacredare clarcfcic, & ex qualitace perfonar.iudicis,
tur,& premium confequantur.
ieu officialis, prarfumicur , vel non prarfumi- 15 Secundo loquendo fecundum eandemfiftur per fordes quid fecifle , vt per Bofium_#
calium propoficionem, dicimus vcram (#
in titulo de offi. corrup. peen. 1 8.qui allegac
regulam, vt in delictis rcquiratur confumaBald.in 1.venales . quando prouoe non eft
tio,& perfeftio illorum,nam non fufficit at
, qui hoc dicit in princ.quis enim hoc po
tentate , deuenifle ad a ft urn, dummodo
terit cogitatur deperfona D. Francifci,& fi
ftetit in voluntatc,actum, feu delium peril
toc alij nauium , feu nauigiorum patroni li
cere,& confumare, i ta glo. communiter feci!
cencias obtinuerunc abfque alia mercedes,
ta, in d.i. quiea mente, allegatur communi
quare ab alijs volcbat D.Francifcus pecunia
ter tex,in 1. qui falfam ff. ad 1. Corn.de falf*
extorquere, & non ab omnibus , & fi os dcqui loquitur in crimine fpeciali faifa: mone
diflent, quare ifti foli conqueruntur,& quotr Cyn.Bal. & cet.io d.i. fi quis non dicarru
modo omnium non eflec faa confifeatio ;
raperejhinc ibi . dixic nocab. quod vbiverc vndique demonftratur iniquitas talis
cunque non habemus legem expre(am,quat
pr tendones contra om ne m veritatcm,& iu
contenta fit folo conatu , nunquam poteft
traari de infligenda poena pro delicio non
ris fubfiftentiam.
1 f Sed perftringamus hc duram inquifitoconfumato,quia doee non eft eonfumaturn
nemin terminis fifealiffimis ccogitemus
non eft deliftum,nec dabitur pna im,plus
omne malum, quid enim poteft dicere fifeadicit,quod non eft licitum argumentari afli
3is,nifi quod vere don Francifcus voluit da
mili, a pari, a maiori,fed habebit locum
se licencias mediante pecunia, quod traaregula tex.in leg.cogitationis pnam nemo
tiic cnm illis f quod illi pecuniam foluerunt
meretur ft. de pen. cum ergo don Francifcus
illis mediant's, & quod demum don Francif
pecuniam non receperir, nam qui traauecus vel timor,ne hoc detegeretur,vel piirunt illi pecuniam dare, negotiauerunc pec
centia duus non recepit,fed conficaui t.
medium aIiorum,quibus prarfupponitur da
Primo videamus , quid fi feus adducit, Se
tum vt D.Francifco portea darent,& fic ftacette nil aliud, ni fi depofitiones principal i ,
tim,quod illi dederunt illis medianis, confu
quibus non credicur, & fi vult fumere proba
maucrunt delium ex ipforum parte, quod,
tionem ex confeffione D. Francifci, dicit, p
vt ex parte D. Francifci pariter confumarefecit , vt puniret>& con fifearee, vt confifeatur,requirebatur,vt D. Francifcus reciperec
vit,Sc fiue teneamus opinionem Bar. pro ve
animo lucrofaciendi.fi ergo non recepicnec
ra in I. Aurelius $. idemqufijcdelib.lega.q?
lucrifecic,& hoc eft indubitacum;& dicec fif
in criminalibus fcindatur confeffio, quando
calis,quia pxnicuic,& ideo confifcauie,fequi
prarfumpcio eft contra confitentem, fiue te
tur , quod delium fuie a teen tatu m deduneamus contrariam opinionem, quod nullo
um ad aum , fed nullo modo confumamodo fcindatur, tanquam quid indiuiduum,
tum,igicur nullam pnam meretur.
quam magis com unem efle dixerunr Boer.in 16 Nec dicaeur in hoc delio puniri aflfe,
dec.i4j.& Marf.eoof.2j 6. veroqjenim modo
licet non fequatur effeftus.vc videcur prob
emper D. Francifcus habet intentum, cum
ri in 1.& generalicer . i .flF.de calumniar.vbi
prarfumptio fit pro eo,quia officialis, quia_
glof.Bar.& Bal.nam qufo,aduertacur ad vc
pro ipfius fais lexjprzfumic , & quia non_.
ram cerminorum diftinionem,nam fic om
przeeifit aliaconfe(fio,quam fententia connia conciliabuntur,& habebimus veram hufifcationis,quz in fe non importt delium,
ius arciculi intelligentem.
fed iuftitiz adminiftrationem , quod non eft
Vnus cafus eft, fi punitur afteus, canqui
in cafu Bar. quando quis conficetur homicidelium in fe,licecnon fequatur eT*eus,c
dium,quod in fe eft delium, fed addit fecifalius cafus eft fi afteus non eft delium-,
ie ad defcnfionem,& fic in careen's exemplis,
an tune non fecuto efteu afteus fiepuniquae adduci poflunc , &c fie proprie loqueado
bilis,& vterque cafus eft indubicabilis, nam
I *
hic

Ioannis Francici de Ponte

hic ecundus n eft punibil.s, & primus erir,

quia lex punie affe&um, quia in le delictum
continet, quod ex folo affctSu dicetur confu
m arum , & fic dacur poena,quia delictum ell
pcrfectum, fed non daca perfecione,& coniumatione, Temper ftamus Tub regula iuri,
& dotorum,vt pina non detur, & longe diftaedicere punicur affetusnon fecuroeffeu>& dicere fi datur pe ucencia in delictis
non confumacis, quia ex nonconfumatione
non adeft delictum , & fic non pna, &hoc
femper eft verum, & ex folo affectu lex fecic
delictum, & erieincafibus fuis ver dehet,
ve in terminis cexc. d.leg. & gencralicer . i.
dum ftatuicur, quod iudex cenecur illa pna,
licet non feceric id pro quo accepic pecuniam nam ibi crimen eft commiflum ex rece
peione pecunia- quoad iudicem,& eft fui i p.
us refpeftu confumacum delium concur rens crimen repecundarum execucio fadi,
& fic effecbs, ob quod pecuniam recepic n
refpicit crimen quoadiudicem iam perfeum,& confumacum cx recepcione pecunix
vnde dum glo.& doct.ex i Cex.dicr,quod
punicur aflfc&us, licet non fequatur ffe tu s,
& Bar. ibi m i llenle fummac.dicendo. vt pu
niatur affectus , quando lex folum aff.ctum
fine effetu confiderat, bene dicunc, quia lex
confderando refpetu iudicis confumationem delicti, contenta eft a ff. it u ad ludicem
puniendum.Sc bene dicitibi Bal. quod non.*
releuat iudicis penitencia, quia delictum eft
cfumatum ex recepcione pccuniz,eft enim
ficuc proceftacio contraria fact >,cum pecuqj* receptio,& retentio fune.quz faciedelictum,illudq.emper viuere,quod elegancer
explicauit Alber.omnino videndus in d.i. ge
neraliter $. i.quem legicin l.i.przdicti titoh jf.quin etiam qui eft text in l.s. dum Alb.
ibi opponit de d.I.qui falfam ff ad l.cor. do
falf. dicens, quod ibi vnicum erat delictum,
in cafu d. . duo funt delita, vnum quando
pacifcitur , & recipit, aliud quando pactum
illicicum executioni demandatur , & ideo
vnum non excufatur ex defeetu alcerius,
ideoq. quo ad primum delictum pznitentia
um non exculat,& ftamus fub regulisgene
ralibus,& lie procedit pariter (in gula res Ro
mani jifj. fundatum in authoric. Bald. vbi
fuprsw .
17 Delictum igitur prtenfum eft,quod don
Francifcus receperit pecuniam de > quod
gratis facer tenebatur, & fic turpiter feciffct fecundum glo.in I. j. tf.fi tibi vbi late Iaf.
fF.de cond.ob turp.cauf.& in iudice iura hoc
perhibuerunt etiam pro iufia fententia proferenda.quod certe nimis fubtile eft in milite,& in Capicanio generali fecund genera-

lemconfuetudinem totiusmundi.fed fie vecunque,tllud elt przeenfum delict jm,cum_

igitur ad ipfiusconlumacionem requirebatur receptio pecunif,6c lie affecbis confu ma
tio pro licencia danda,& hie dericit,quia no
recepie.fequitur, quod affect a s non eft punibilis.quia non perfectus, S effetus eft fecutuslicieus, quiaconueniebat liccntias dare,
vt dacz fuerunc , & cum dcliftum non confift.it in cffertu.qui confiltat in licentijs.fed in
affeftu.qui elt pecunix receptio pro illisddis,quz pecunia non fuit recepta, fed eatn_*
Rex recepit, ergo deficit ff --tus quod pote
rae delictum importare , non fuit illeconfumacus.nec in efle deduus, & remanec tie
ft us licitus.qui pnam non merecur.
18 Sed tertio correlarie ex przdicb's infero
ad aliud irrefragable motiuum,quod qufo
ateendacur.
In hoc delicto dans,& recipiens func correlatiui , & pari pna puniuneur, vt probat
texc.in d.auch. nouo iure in fin.in l.fi.C.ad l.
Iul.repec. in 1. 1. ver. & qui iudicem rf.de falf*
Paris, de puceo in d. cracc. de findic. in ver.
corruptio nu. 1 1 .& ideo voluerunc communicer.quod difpofica m vno habenc locum_#
in alio Gram.d.conf.35. num.if&: ij.latius
Decan. n tractt, cnm.i.par. hb. 8. cap. 9.
num.z j.Menoch. de arbitr. iud cent. 4.caln
j+j. libro 1. cum igitur in terminis przdicca.auch nouo iure fit difpofitumi vc etiam
delicto confumato habeat locum pznirentia in dance, dum delictum patefacit contra
iudicem, ex quo tex.Bal.ibi poft Bar.Odofr.
Salic.Fulg. & Paul.de Caftr.idem Bal.in d.i.
fi quis non dicam raperc in fua diiiincrione,
idem Sal. in leg. 1. C. de cnm. Hell. notant ca
fu m fpecialem.in quo datur pznitentia poft
delictum confumacum, & vt talem fimpliciter liar. in d.I.qui ea mente limitt regulara
in cafu text. d. audi. nouo iure, & ratio com
munis eft i publica vtilitas, & quia lmilia_j
delicta tanquam fecreta funt difficilis pro
ba tionis, igitur fi dans, & recipiens funt cor
relatiua,& difpofita in v no.mili tant in alio
& pari poena puniuntur,im grauius, confideracur delictum ex parte dantis,quam reci
piencis, prove auchorc Iacob.de beluis. era di
dit Gram, in d.conl. 35 fequitur, quod ficue
in dante detegente delictum admittitur pz
nitentia,eadem,& maiori ratione in recipic
te ex regula correlatiuorum,& fieft verum,
quod di polka in vno habenc locum in alio,
& ratio publiez vtilitacis,& fecreei cam milicac in vno, quam in alio,cum finis legis fic
punir, Se quod cala delicca mecu poena*- am
plius non perperreneur,quz cum con poflinc
confumari , nec accencari > nifi ex concurfu
vtriusq.

Confilium

IX.

m
triufque perfonaf.dantis,& recipiencis.meadmittit penicentiam,& licet loquatur indi
te, intellexit ilium Parr .inhere locum eti
ri di lectio alcerutri idem operacur, quando ex parce recipients non dacur recenua
in recipiente ex rationibus,de qu'.bus fupra
pecuniar,& multo fortius,fi nullo modo rece
& tali cafu bene procedit tex. c* iufte oppopit? nam tunc affedus nullo modo fuit confuit contra glo.qui nec eft concrari i,cmiu
umacus,& cmuniscftdiftindio,& in atrotantum dicat,quod punicur atfeccus licet ta
cioribus authore Cyno in d.i. fi quis non dictum non effet fecutum , q ui vedixi nihil
cam rapere,quod punicur affedus non fecufaciebat ad delictum iudicis commiifum ex
to efreu,quando tarnen propter impoffibi
receptione pecuniae, & fic ex auchoricaco,
licatem affedantis effeus non eft fecutus,
prxdiccorum Doct. & fecundum veros iuris.,
fed quando propter penicenciam, tunc affe
trminos dicemus difpuiiea in predicts
dus non punicur,de quo laciflime Feli.in fuo
auth. habere locum etiam in recipiente.-
trad, de conatu Mardi, in 1. is, qui cum telo
quando re integra publcame ,& pecuniam
num.z4.& 83. ad I.Cor.de fic.hic effeus af
reftituit, pro quo funt propne decifiones
fedus , qui erat receptio pecunia; non eft feDoct. communiter dicentium.quod inquificutus,quia fecundum fifcales.fepacnicuic D.
tus officialis de barattaria,vel alijs,& ad eui
Francifcus non ex impoifibilitate,fedex vo
tandum condemnationem, offert fol u er ,
lntate ergo multo fortius habebic locum
quod pra-tendirur.quod debet a findicatoriin eo p*nicencia,& militabunt difpofica in-.
bus acceptari , & fequi abfoluco, alias facerent iniuftitiam Paul de Caitr.in 1. fi reus pa
d.auth.nouo iure nam caufa aifectus reduci
tur ad non caufam ex confifcatione,& efferacus ffde procur.poft Bar. in l.iusiurdum
jf.cum res ff.de iureiur.vbt late Iaf.& melius
ctu nonconfumaco,regula eft iuris notoria,
Bal.& Ang. in d.l.fi eusergo fi . Francif
quod ceffante caufa,ceffac effectus cauf,qui
era delict urn, & pnaexeo.
cus non folum publicauit, ed publicando
19 Quarto dato.quod recipiTet D. Francif
fifeauie . & non detinuit,quod nunquam cum
cus pecuniam , & demum penitencia ductus
effeccu recepit,dicere omhino debemus coa
confiTcaffec fic deeegendo , & in publicum.*
demnationem taliter factamad refticuciomantfeftando del inquentes, adhuc militanci
nem fimpli per Regem rub ici, Si ad pnani
bus rationibus de quibus fupra venia dignus
dupli fore omnino caffandam, delendam, Se
j eilet nam lac Butr.in auch, nouo iure dixie
penitus annullandam.
Specialem eTe in hoc crimine,vt concedatur 20 Ex difeuffis in hoc capit importante^
venia manifeftanti n diftinguens,ve fit plus
Duc. 1 3400. in diuerfis partitis non opus eft
dans, quam accipiens,& ficomnes Dod.fim
infifterein partita Duc. 2700 Chriftofant
pliciter ex eo fumunc limicationem ad regu
vellipatroni nauis,quos prfuppooicfoluiflam , vt in dido crimine detur paenicentia_
fe D.Francifco pro eadem cauta licenciar
etiam poft deIidumconfumacum,& hoc.vc
cedendar,nam fi hic erac idem calus ex eifd
dixi , quando recipiens pecuniam reftituic,
rationibus,pariter hanc pecuniam cum alia
nam alias pstnitentia non deferuiret,ne fenconfifcafTet,& fi earn retiere volebac,non-,
tiret quis lucrum ex fuo delicto, in quo cafu
adeft ratio, quare alia pincer non recinuif1 locutus eft Bal.& Roma, fed delicto publica
fet longe maiorem fummam importancem,
to , & pecunia reftituta, tunc communis eft
nec fifeus habet in hoc probationem,im te
opinio, vc detur pnitentia fic in recipiente
lies inuicem aduerfan cur, fed quod vere ha
ficut in dance, V per bolognin.in d.l & genebet , eft ex realitace declaraca , probaca
raliter $. i. qu allegac,& fecutus fuit Boer.
per D. Francifcum de qua lacius in noca fa
dec.15 3 n. 3 3.& feq. qui dixit hanc efie arquio
cti , quod vere ifte,ficuc alij,tencauic dare*
rem opimonem,& ampleccendam,quem al
przdictam quancicacem pro caufa licencias
legata fequitur Decia. in fuo tracr.crimin.
impetrando, cumq. D. Francifcus nauim_
lib.S.cap.4o.num. 10. Menoch.de arbitr.iud.
iltius acceperic pro Regio feruitio , & in ea
lib. . cent. 4 cafu 342. nu.32. quod etiam teonerati fuerunt duo mil ones argenti, pronuit Paris.de Sind, ante omnes in d.ver.corhibuitq. mea patronum przdictum a por
rupcio n. t s.vbi allegando glo in d.i. & gene
tare eius mercimonias , ac illi configiauic
raliter $.i.de calumntac. pro contraria , vc munit iones maximi valoris , de quibus om
puniatur affectus non fecuto effectu , & fic
nibus computumreddere debebac , quem_j
non detur re integra pnitentia,d;cit ipfc*
etiam conueniebat coucenrum,ac fatisfaec
incontrarium eft ccx.in aut.nouo iure,& li
detinere, ne in itinere aliquid maliegiiTet,a
cet Decia. vbi fupra dicac non incelligero,
quo cum qua omne fperacum lucr ex pro*
quomodoille cex fit in contrarium, tarnen-,
pnjs mercimonij abftuliffec ex prohibicione
eon bene inceliexic Pandem, nam ille text.
oneracionis iilarum im maximum darnn
I

04

Ioannis Franctci de Ponte

ex hoc reportauc , vium fuit D. Francifco

non afficere eum pana aliorum,fed pecunia
suffit remanerc depofitacam in pofle don_.
Petri de Ludena Gubernatoris,ac Capitani
generalis prouintiz Cartagenz>qui viuebac
tn eadem naui tanquam capitancus eiufdem
curo eodem patrono, qui fi vc tenebatur.ex pleuiflet fuum omcium,eiusq obligationi fa
cisfeciflet tune volebat D.Francifcus vt pe
cunia ex gratia , & mifericorditer reftitueretur in recompenfam damnorum paflorutn
& fie nunquam pecunia peruenic in poflo
D. Francifci nec vnquam habuit animum_
ilam recipiendi, fed reflicuendi eidem Criftofano, vt etiam per literas przfentatas ex
duerfo feriptas eidem Criftofano per don
Alonfum columbam hoc patee acclaratum,
& fi in capite przeedenti veritas , zelus , &
qualitas D.Francifci eft tarn aperte demon
ftrata, hic eadem tollet ab hoc alio capito
omnein pehitus fufpicionis przfumptionem
cumq. in pnis fifcus Temper traat de lu
cro captando , propterea in dubio quando
dubio locus foret eft contra ipfum pronu n
candum, & ta procedit regulate qua in 1.
n puto flF.de iure fifci.vt exCum. Aret. Ang.
Feli.Ripa,& aiijs quam plurimis frmat Couar.lib.i.var.refol cap.i6.
a I Quo ad caput transgreffionis, & inobferuantix ordinis fuz Maeftatis fufficeret dicere quod de ordine non conftat, vt vere nullus in proceflu apparet>& poftquam non
flat aliud,quam id.quod idem D.Francifcus
acceptauit cum fuis qualitatibus.quz non..
roffimt fciungi& diuidi ex prarallegacis.me
ito in alio n eflct iniiftdum,& alieni func
abhac caufa termini tex.in 1. j.jf. in bello ff.
de re milk. cum concord,
Sed vc canto magis cognofcant domini iu
dicances,qu nam mit lic inquirtioveritas
cbquod ordo erat, y t don Francifcus iter ar
riperet in menfe Decembrisquem non arripuit vfque ad fecundum diem Mentis Ianua
rijicrgo nul lo modo pt inquir, de inobferuantia ordinis & hoc nullum poteft habere
refponfum .
33 Ex hoc ordine comprehendere , ac conieurate poterac don Francifcus voluntatem
Regis efle, vc quamprimum poflec difeede
ret & condemnare nunc enm tanquam trasgreif rem cius, quod conie&urare poterat
durus eft ferroo , & damus duplicem conieuram.vn, quod Rex hoc ver i fim i liter ha
bebat in intencione, & aliam;quod hoc don..
Francifcus verifimiliter debebat fibiperfua
dere , de ex conieturata feientia don Fran
cifci, & coniedurata volntate fuz Maefta
tis talis prxfumpcat voluntatis volumus illfi

condemnare.vti transgreflorum imagtnarif

ordinis prziumptiex przfumpta Regis in
tenciono ?
14 Sed quando mille apparerent ordinariones,& mandata, intelligenda func omnia ter
minis habilibus , rebus in eodem ftatu permanentibus , <x data poffibilitate adimplementi i nec debet efle onerous creditor nee
delicatus debitor* fed de bono, & aequo hzc
iudicanda veniunc,& non demonftrata caufa,quare mandara non feruaflec,& delictum
ineurriner, omnia prztenfa funt vana , que
multo magis vaniffima iudicabuntur,fi iufta
caufa, & neceflaria eft demonftrata, quare>
anee diem i i.Martij non difceffit,& quomodo vfque ad diem przdium difeeflus fuie
ex omni parte impoffibilis ex affidua & con
tinuaca maris tepeftate, caufa enim eft Re
gina delii ad texcinl. aut facta $. caufa ff.
de pn. ideoquedicit text, in l.qui cum vno
.fin.ff. de re milir. quod femper examinancur caufz manfionis ad finem puoiendi , vel
venia concedendi, & quando nulla adeft cau
fa non poteft przfumi deli&um omni iq. in
ditia ad illud excluduntur ex exclufione^
caufz , quod late efplicat, & exornac Caffonusin traft crim.diuerf.intra. i.e. 9-& in-
cra&..cap.i.i.& j. & latiffime congerie ex
Bar.Paul.de Caftr. & aiijs innumeris Farin.
intit.de indit.& tort.queft.50 n j 1. & queft.
52.nu.1jo.vbi num. 15 i.vulr quod cauiz de
licti debent probari in fpecie non autem itL
genere.adeo quod teftibus in genere deponentibus , nulla adhibeatur fides : hinc dixic
text.in l.fi idquodff.de donat. quod in vnoquoque au femper caufa, & origo eft attdenda.cum ergo in fado vitra ampliffimam
probationem exteftium depofitionibus fie
per publica documenta demonftrata exaiffimadiligencia don Francifci, & quod omnia
tempore debito parata fue: u it pro difceflii,
& innere, quodque impedimtum pr*cifum
fuit indi fpofitio cemporum ex mans tempe
ftate horrida,& continuata,quz impolbil
reddebat nauigationem apparent conti nuata confilia {fta fi conut niebat dife de
re cum interuentu omnium officialium armatz ac cum pilotis, & expertis ill 1 us.quas
aa ad fucuram cautelam inceperunt die
l8.Ian.& continuata fuert in die z6. 8c .
przdii menfis in die j. 10. 14.16. 19 & ij.
Febr.in die i.& 2.Martij quibus diebus omnino D. Francifcus iter arripere volebat, 8c
omnes proceftaci fuerun t, quod nullo modo
difcederent,quia tempus non erat aptum,C
quod omnmodo deberec expeari coniunio Lunz; quz erat fub die dcimo prxditet
Menfis. quo die fi arma tune difeedebacj
reperi:

Confilium IX.

tof

repcriretur ilia in pradio die eoniunctioreuocatum, & femper quando fuperaenie no

ais in canali Lauannar cum manifefto perica
ua caufa reuocandi mandatum, cenfecur ta
Jo cius perd ctonis,quid igicur culpa: poterie
cite reuocatum Bai. in 1. mandatum num. 14.
ex his O.Francifco afcribi,im exafta prud
C.mand.qui allegat tex. in d.l.fi cum Corne
tia perquam exaa vigilantia>& notabiliffi
lius eft tex.in l.fi.ji.ri.& l.fi hominem ff.eod.
mum feruicium fus Maeftati , conferuandi
dum enim Rex m indauit difeeflum, intellecam ingens, & excraordinarium thefaurum,
xicterminis habilibus, & poffibilibus,quate
caufa illum conducendi faluum illfum,& in
nus difeedere poterat , dum hoc mandauit,
j caum, qualiserat finis, intentio, & omnis
fuit caufa habdi thefaurum.fi difeeffus crac
voluntas fax Maeftatis a quibus omnes orimpoffibilisifi flatus ob cempeftaces erac in
dines regebatur,& declarabtur , dicic enim
compatibilis mandato, fi difeeffus operabatex.in 1. i.i. fi ad diem f.de re milit.quod ve
cur perditionem thefauri , Sc fic contrarium
na dignus eft,qui ad diem ftatutum non ve
effetum,quomodo poteft traftari de trans*
nir, qiundo cafibus quibufdam deceneus fit
greffione ordinis, im fic fuerunc adimpleti
idem cex.inl. qui commeatus eo.tit. & non
cuftoditi, Sc obferuati prudenter fagaciter
poteft dici noluiife difcedere,qui non habuic
& fumma cum vigilancia ad eex. in l.cale pa
facultatem difeedendi, cum cius fit nolle.cu
um $. fin. Sc ibi Scribences communiter ff;
ius eft velle leg. eius eft nolle if. de reg. iur.
de pac.qu omnia eleganter cerminauit tex
& in l.quis eft fugiciuus jf.idem aie feruus ft*,
in 1.2. ff. Ii quis in iudicio,& in jf.quod dixide edil.ediccradicur, quod nqn dicitur nolle
mus ff.fi quis cauc.vbi cex.ponic primo rega
redire, qui non poteft difcedere,& non dici
Um dicens, fi quis in iudicio fe fifti promife
tur pofle , vfquequo non habcat taculcatem
ric, Sc valecudine vel tempeftate , vel vi flu
redeundi,(c non dicitur nolle adir hatrediminis prohibitus , fe filiere non poffit, excetatem, qui non poteft in 1. nolle adir ff. de-
peione adiuuatur, Sc ibi lex .. tab. fi iud.ex
acq.hared & femper deficiente paflfibilitate
vel alicer ex licigatoribus morbo fontico im
aliquid faciendi,nunquam dicitur quern con
pediatur, iubet diem iudieijs effe diffufunui
trauenire fado , quod adimplere renebacur
ibi glo.ideft differendum.
ad text.in leg. pacer feuerinam ff.decond.de 17 . vero in jf.quod diximus omnia deter
dem in l.adminiftrarioncC. de lega.imqu
minat,ccludens,quod ex bono,& aequo ex
do cafu deficit quisadimplere,tunc non folu
ceptio eft accomodanda, & caufa cognita-
culpa; impucatur , fed pro adimpleto habe
omnia ftatuenda,vt neqtiis nimium fe ararunde quo in I. f. iunfta glo.ibiq. doft.C.de
ueric in difcedendo,nec ita pra>cipicanter,ve
in periculum fe expofuerit,cuius text. verba
inft. & fubftic. allegacur bonus text.in Uqux
fub conditione ff. quoties ff. de cond. initie,
funt infrafer ipta elegantiffima.
fiait de condicione impofibili, qua non ob- 2,8 Qiipd diximus fuccurri etiam ei,qui temligat.quandoin faciendo confiftit ad text.in
peftate,auc vi fiuminis prohibitus n venit,
l.irnpoflibilisff de verb.oblig.in l.non iolum
cempeftatem fic intelligere debemus , lino
ff.de aft.& obli g.hinc in regula verum ff de
marina, fiue terreftris fit.tempeftatemq. inreg.iur.dicirur verum efTe neque pa<a,neq;
telligere debemus calem, quz impedimento
ibpulationes faum pofle collere quando ilfit itineri, vel nauigationi, vis fluminis etiam
fine tempeftate accipienda eft, vim fluminis
lud impoffibile reddic promiffum fed conu
intelligimus, & fi magnitude eius impedi
tum , & fi Rex fui (Ter interrogatus.fi voluif
mento fit, vel pons folutus fit, vel nauigium
fee , vc D. Francifcus iter arriperec quando
cercar perdicioni armara exponcretur, vel
non;fteterit , fi quis tarnen cum portee nonquod fola cu paucis vafcellis difeederet mu
incidere in tempeftatem, vel fluminis vim, fi
tacis temporibus quando gens inimica totu
ante proueclus effet, vel tempore oportuno
mare circundat perfefto refpondiffec , quod
nauigaflet ipfe fe artaueric, nunquid exce
minime, Sc fic ius prafumic in eantum, quod
ptio ei minime profit,quod quidem cauia_
i ftatumutato mandatum intelligitur reuocognita erit ftatuendum , nam neque fic areacum ad tex.in l.cum quis ff.de folut.maxi
andus eft,vt poffit ei dicitur n multo an
ne quando flatus eft incompatibilis mandate profeus eft, vel tempore oportuno naui
to,nam tunc dicitur mandatum reuocatum
gafti,vel priufquam dies fiftendi veniret.neque iterum permiftdum ei, fi quid fie quoi
ex intencione mandancis Bar. in 1. fi cunu
Corneliusff.de foluc. vbi bona additio,& ob
Ci impucetur caufari tempeftatem, vel vim
fluminis , & ibi in fin. ex bono , Sc aquo hac
Id.Imol.in d. l.cum quis dixit.quod in difpofin one m dubio videtur tacite ineffe , & fub
exceptio ei accomodanda eft.
Ex quo tex.Bart.inferc ad probationenu*
incclligi conditio,fi res manet in eodem da
impedimenci,quod
vel per telles, vel per iuta , Suit cafu contrario mandatum cenfetur
rameneum

io6

Io.Francici de Ponte

ramentum attenta qualitate perfon.vel per

protetationes,quod nauigari n poruit,& p
mare fuit tempeltas , de eo confiare poterie
ad ri ne m euicandi omnem imputacionerrus ,
quare in tempore ftatuto non difeeffic , vbi
orancs Scribentes coromuniter, & ibi Odoffred. ponderando text.in verb, fi quis tamen
dicit,quod ex illo text.notanter ft quoddam
medium temperamentum , vt fi fuit nimis
delicatus> & fe ariauerit,ei imputetur> etfi
ftatim non arripu/t iter, non imputecur, ita
quod ex duobus contrarijs fiat opcimum_
tcmperamentum,& ex bono , & quo res fie
arbicranda, & idem glof.adnotauit ibidem ,
quam Alber.ponderat,quod ex duobus con
trarijs fit optimum temperamentum,& tan
dem ici mus , quz eft poena tranfgreflorum_*
ordinum, & mandatorum Regiorum, maxi
me in cafibus fimilibus, & fencentia lata non
potuit accommodare penam deficiente fa
ctored condemnauit D.Francifcum pro his,
& alijs ad fufpenfionemoffieij , fecundunuj
voluntatem Maieftatis .
9 Qui dixerunt D. Francifcum in menfe Ianu.difcedere potuifle, fueruntijdem princi
pales litigantes delinquentes,& condemnati per eundem DonFrancifcum,contra quos
adfunt teftes innumeri omni exceptiono
maiores , ac prxdifta publica documenta-. ,
fie quafi dietim fada , ex quibus falfitas illorum detegitur,imo aliqui pro D.Francifco
deponunc , quorum etiam diisintelleus
dari poffet, quod tempus fuiffet aptum infra
dies i los neceflarios ad vafcella prxparanda,ad iter facieodum,qux prarparamenta_i ,
yt in facto eft acclaratum non pofTunt efo
minus dierum quindecim , nec fieri pofTunt
ante certitudinem Ordinis , & temporis di~
fceffiis ex caufis in fado annotatis, licet ve
r fit pleniflime dcmonftratum,quod per totum menfem Ianu. &. fic in menfe Febr. fubfequenti maxima fuit maris tempeftas , qua:
quafi ad clum afcendebat,nec iter Iodiarum
eft tale, quod pofiit paucis diebus explcri,&
quis audeat,nifi cum tpore fecuro, & quiec o di feed ere , & qua; nam fin t ilia maria , Sc
perquam difficilis,& periculofa fit ilia nauigatio , lippis , & tonforibus eft fatis fuperq.
notorium,& fi hxc funt, vel non vera recordemurde propria nauigationc* iplius Don-.
Francifci,qui magis miraculofe , quim artificialiter in hifce Regnis applicuit , & pluriesj& pluries tarn flu<5tuauit,vtde vita omnes iam defperati efTent , & fic naues alix in
Ciuitatem Lisbonx conquafTatx applicauerunt, alix difperfim, tandem in Ciuitatem_
Siuillarum, alix in Infulam de Porto Ricco ,
vi ventorum,8c tempeftace maris afpor cat,

vnde quomodo poterit ex difceflu magis vn

tempore, qum alio D. Francifcus condemnari ?
Parcant mihi Domini iudicantes,fi vbi t<
30 ta dote opus non erat, calamus voluntatetn
tranfportauit , fed fi audire fententiam taliter latam pafi funt,benigne obfecro pacantur hxc perlegere , qux honorem, Sc famam
equitis tarn benemerici tuentur , cuius proteio,& defenfio non minus importt fux
Maicftatigne alij exemplo D.Francifci Re
gali feruitio retrahancur, dum in remunerationem tarn ingentis feruitij poft cot difcrimina i & labores remuneratio effet pna_
cum iaura famx,& bonorum , per qux fuie
reuocata fententia lata,& Don Francifcus
Eques cam benemeritus ab omni prorfus inquifitione abfolutus.

Pro Comit Cencioni .

>
SVMMAR1VM.

9
1 Officialism elecliones adRegem,vel dus *
cefionariosJbecJant de ture communi , *
btjpa. nu.%.&feq- vfque ad nu. 1 y.
2 Officia/es Vntuerfitatum iurifdiionem non
babentes non pojjunt fe congregan abjque
ordine Superioris.
3 EleSli,ac nommti debent Superiortbus co~
rmari .

4 Eleclores,debent inquirere de qualitate ele > &fi non eltgunt idoneum deuoluitur
eleclioad Superiorem
5 Officia/es iurtfdiclionem babentes Rege , vet
eins concejfionarijs e/iguniur, non babentes
eleli confirmantur.
Villa nullam babent iurifdtElionem , & no
pojfuntfibi defenfores eligere .
7 Villafeparata Ciuitate , r concejfa alteri
intelliguntur concejfa cum iurifdiSlione.
9 Praferiptio immemorabiles quomodo probetur de iure biSpau. & requiritur in iurifdiSlionalibus nu.i.& 28.
1 6 Praferiptio in maioratibus, &feudis ex pa
io,quando noceantfucceffortbus.
17 lus eligen di non pra/cribitur, nifi patio 4e.
annorum .
18 In praferiptionibus incorporalium , bonafi
des eprobanda, cum ius commune efi incontrarium.
19 'Praferiptio immemorabiiis requiritur , vbi
alienatio , vel praferiptio probibetur , *
quomodo probetur , .
24 dues vniuerfitatis anfint idonei in proban*
da prafcriptione illius Vniurfitatis .
aJ 'Prafcriptio in incorporaiibutnonpneedit j
nifi

Confilium
.

tfr*fer\bem inUntat,vti iureruitutis

cum probtbetur.
PoJfeJJio in negatiuis non acquiritur,nipoR
falam probibtiontm,& . 8.
A R G V M N T V M.

'

Quando Vniuerfiras , fiue Caftrum ft in le*

gicima pofleifione nominandi duos , ejt;
quibus Baro cogatur cligere vnum pro
Officiali. Et deprjefcriptione > ac poieffione iurifdi&ionis , fee und um i us com
mune^ hifpaniae ; de immemorabili, ac
ncorporalium prxferiptione.
, CONSILIVM DECIMVM.
Raefupponendo Villa Odonis ipfam ftetifle in poffeffionem ab immemora
bili tempore faciendi nominationem duplicatam
officiorum infraferiptor,
illamq. prifencandi Comitibus,qui pro tempore fuerant ad finem ,
vt de eledts , & nominacis eligant in eifdem
offieijs alterum illorum , quodq. congrega?
tio,& nominario fieri foletabfque licencia ,
& interuentu Alcaldis Mayoris, quibus om
nibus przfcpponit per Comitem>eiusq. Ofriciales concrauenrum petijt , proprerea de
claran nullam eledioncm per Comicem fat an contra formam prididam, quodq. n.J.
futurum eligir habeat feruata forma did je con uecudinis immemorabilis, & vi ti
mo quod minime Officiales Comitis fe in*
tromiecancnec affiftant in nominacionibus.
& eledionibus in futurum faciendis.
Officiales , de quibus agitur fuuc infrafcripci .
J
Quattro perfonas para dos Alcaldes or
dinarios
Otras quattro para Regidores .
Y otras dos para dos Alcaldes del Her
mandad.
Comes prxtendit obftare praedid* Villa;
notorium iuris defedum,omnia ad ipfum_
fpedare>& ftetifle in ipfius,3 przdeceTorum
libera facltate eligendi perfonas ipfis me
lius vi fas n prardidjs offieijs, quodq. in hac
pofleifione , feu quafi ftecerunt femper Co-*
mites pr*deceflores,ipfeq. Comes, & figura*
ri allegatam pofleffionem,teu quad prasdid
Villar, quz nec eciam portee producerc iuris
minterium attenta quahtatc , re de qua-

X.

IO7

Vera, & indubitata eft conclufo habere-

didam Villain iuris refiftenciam in eo, quod
praccendir, & propterea lulefe fundauit in_
priuegio,& titulo legis, quod oritur ex pof
feffione immemorabili : nam fiue refpiciamus ius commune , fiue leges particulares
Caftell, vtique ex omnibus ftatutum eft ele
cciones przdiorum Officia! i um ad Regem*
vel ipfius conceffionarios fpedare, & mini
me ad Communicates Terrarum , feu locorum , fi quidem omnis luriididio fuit tranfr
lata pqpulis in Principem ad text.in 1. 1. if.
de Conftic.Princip.in I.^.jf. nouiffimeiF. de-
orig. iur. & propterea nec minima iurifdidio poteft conferri > nifi authoritate Principisdixit Bald. in cap.i.de allod.cum creatio
Magiftratuum fit de Regalibus ad text. in_
ap.vnico,qua: fint reg. funtq. hec de releruaris Principi i de quo late per Reftaur. Ca*
liai. in trad.de Imperatore cap. 1 10. verf.17.
& propeerea texr.in cap. i.tf.Iudices de *
iur. firm, in vfibus feud, loquitur per infra feripta verba ,
ludices ver , 8c Iocorum defenfores , vel
quicunque Magiftracus ab Imperatore , vel
eius volntate conftituti/eu confirmaci, vbi
glof.in v erb. con ft i cu ci dicit. Notn hic quod
ab Imperatore debent ludices, Sc locorunup
Defenfores, & alij Magiftracus , vel eius vo
lntate onftitui , & hoc verum eft. excepta
in Lombardia.quz priuilegium habet ab eo
vc Lombardi per fe iudices faciant, dum tamen ab eo confirmentur,& verbum il lud firmecur diit refpedu pra-diae pacis conftantii.quam glof. ibi fequitur Andr.de lfer.
& communiter Scribences , vc lace per Mo
dernos addences ad Ifern. qui declarant do*
dr. Ifern. contra Afftid. & bene per Regni
Conftit. incip. cum fatis in tit. qua pena ce*
nencur Vniuerficates,quaj crant poceftates,
& alios officiales , vbi ftatuitur Rege canturn Officiales eile conftituendos, tarn inciuilibus t quam in criminalibus aufis , & fie
prohibet per populos creari Poceftates,Cr
fules Redores, nec quod aliquis fibi au
thoritate confuetudinis , vel ex collaciones
populi officium aliquod , aut iuriididionem vfurpet , & licet glof. in leg. fin. C. de-
praefcript. long. temp, videatur velle , quod
confuec.fic aliud, tarnen declarar ibi Bart. Sc
intelligit glof. in Ulis Ciuitatibus tantumu ,
qua: non haben: Prasfidem , nam proprium^
eil Principis fupremi iurifdidionem dare.
& non alius,& fine eo non poteft Vniuerfitas
conftitui.nec congregariflnnocin cap. cum
ab Ecclefiarum de offic. ordin. & magna eft
diffrencia inter Ciuitates non recognofcencs Supenorem, & alias quae Superioreow
re -

>

<

i8

Ioannis Francici de Ponte

debent a fuperiore elig exteri vero pro rerecognofcunt, de quoper Iaf.pofl: A lex. in I.
gimine locorunri ab ipfis locis, fed a fupcrio
I.ff de iurifd.om.iud.qui fe declarar proce
ribus confirman 1 quod etiam indefeniorider diftum Bal. ibi, ira quod habet Rex dc_
bus ciuitatum iura tradiderunt in 1. defenfo
iure communi intenrionem fundatam in iures C.de defenf.ciuit.in . usiurdum auth.
risdicione,etiam minima lateGreg.Lop.in_.
eo.tit.glo.in tf.nulla eo.tit.
,
>
par 2. 1.itit.i. laciflime Franc. Auila fuper
6
H*c locum habebunt in terris, & ciuitati
legprxtor iriprinc.cap.i.
bus,qua: de perfe reguntur,non autem in Vil
* * In adminiftrationibus vero rerum vniuer
lis,quxnullam haben iurisdicionem de iure
fitatis , vt funt decuriones iurisditionenu
communi, fed fubfunt ciuitati ad cexc.in leg.
nonhabentes , hi etfi per communitates lonulli iT.fi.C.dc epifc& Cler.in l.fin.C. de tecorumdeiure communi eliguntur iux. text,
ftam. nam habent magiftratus municipales
in 1.2.rf,ad municip.in l.i.jf.iolenc fF.quando
ideft defenforesabipfa ciuitate, cui fubfunt
fit,in 1.2 ji.fin.ff.de vac.mun.in 1.2. C.dedecrearos toto cit. . de magitr.muncip.qua:
cur.Iib.io.debent tarnen fecundum eundem
ciuitas habet poteftatem cligendi,fibi defen
text.congregari, ordine magiftrarus,qui ibi
forem, fecundum Bar. in cxtrauag.adrepripreft, & debet affiftere fecundum Ang.ibid.
mendum in ver. Lombardix ,nift ex priuile
norab. & demumdebentnominati fuperio
gio, vel ex confuetudine haberent Ciuirates
3 re confirma , vt ibi per Io. de plat, luc.do
merum, & mixtum imperium.de quo latius
pen.Rebuff.& communiter Scnbentes,idem
per Alex conf. 16.1. vol. in princ.
Io.de plat. in l.nullus C.de cohartal.Bar.in_.
Sequitur ex prxdiftis , quod de iure com
d.I.i.jf.folent. quando app.fit,cuius conclumuni habet Villa Odonis iuris refiftenciam
fionem rationem elegter potuit Guid.Pap.
refpeftiue ad Officiates iurisditionem exerdec. 5 j i.ver.ad tertium punftum,vt prxfencentes,
& Comes intentionem fundatam__. ,
tatio debeat fieri domino, & ab eo confirma
&
quo
ad
ipfos,& exteros, nullam habet fatio requiratur, ac de cuius confenfu fiat elecultatem eligendi,fi eft Villa, qux fubiefta_
tio , vt videat fi bonos, & eleftos elegerinr,
erat per prius Ciuitati Sigouix, & dum fuie
nam fi indignum elegerint ad fuperiorem_
deuoluitur eIeftio,fecundum Bal.vbi fupra, 7 fafta (eparacio, omnis iurisdicio aftiua , &
omnis poteftasfuit translata in Comites,in
quia prxfumitur malitiofe, loquendo,in eo,
quorum beneficium, & ad quorum fauorem
qui ex debito officii eligere tenetur,nam di
caufa illis concedendi fuit hxc Villa cum_
xit glo. in reg. prxfumitur de reg.iur.in 6.q>
alijs iurisditione Scgonix feparata,ac diut
4 prxfumitur feientia de his^quxquis fcire,&
inquirere tenetur , & proprie in eleftoribus,
fa,& in ipfis villis remanfir iurisdiftio paffiuaad tex.in leg.pupillus.(T. territorium de_
qui ex neceffitate officij inquirere tenentur,
cie qualitate elefti, & cam perdant fa ft ele
verb.fign. Bar. Alex. & Doft. communiter in
ione indigni, icaq> probari debet diligen
1. i.ff.de iurisd.om.vid.eleganter Alex, confl
35.vifoproceffulib>4.Couar.in cap.i. ver.9*
tia, text, elegans in . innotuit vbi glo. &
/Joft.de eleft.Inno.in exum inter eo.tit.pul
concluf. praft. queft. verfic. nec oberic huic
chrum refponfum Ripx 32. qui alios cumu
concluf.
1
lt, late Tiraqu. inl.bonxj hocfermone 1.
Et quoad interuentum Officialium Comitis in eleftionibusjfe nominationibus fa
limit. nu. 1 4.8c 47. & quando fuperior ex offi
ciendis, quodque debeat Comes confirmar
co remouet eleftum canquam indignum_
& quando vifi fuerint indigni, feu inhabiles
poteft etiam ex officio ahum fubrogare , vc
nominad, & elefti, quod Comes poffit alios
euivtur circuitus decifio eft finodalis Aret.
eligere ex officio absque quod Villa poffic
inl.ferui eleftionede leg. 1 . quern allegat,&
iteium eligere,demonftratum eft proceder
fequitur Tiraq.vbi fupra num.45. & (ic pro
cedat text, in leg. 2. $. quz ita if. de vacac.
per veros iuris trminos , & per communes
Do'ft.decifiones .
mun. in re enim indifferenti, in qua non cadic prxfumptio fcientix , tunc proceditdi- 8 - Hxc fecundum leges Particarum & noua
ftinftio, vt data fcientia priuetur eleftione,
rum recompilationum, func fatis,fuperque>
indubitata etiam in regicoribus, & miniftris
& non aliter fecundum Alber. in l.i.col.fi.ff.
fi quis voc non rer. fed in eo , qui ex debito
vniuerfitatis dicicenim 1.6. tir.i. part. . re/,
officij eligere cenetur, tuncquia tenetur fci
tanto quiere dezir como regidor ca fin falca
re concernentia officium , & lex prxfumic
a el parteneze el gouernamiento del reyno.
Er ficparirer ab code omnis iurisdirio ema
fcientiam,eo cafu procedit cex.ind.leg.2.de
nare
debet, canquam a fonte, a quo fluir , Sc
vacar, mun.
3
Stat ergo firma conclufio quod de iure_
refluit,& propterea in 1.2.tic.4.par.3. ftacui
communi Officiates iurisdicionem habes,
tur,quod iudices ordinarij nonpoifuncponi
nifi

Confilium

X.

109

nif i Rege i vel ab eis, quibus ipfe poteftat

gubernando, v t upra diximus,legaCur leges
conceffic,ob quod Greg. Lop. tradidit in cit.
nouarum recompilt ionum,& fignanter in-.
j8.Hb.7.par.3. quod elecciones Iudicum ortir.2.1ib.7.in I.Z.4.& j.fub rubr. de la guardinanorum Ciuieacis,& Villa: fecund leges
da>que fe ha de azer alas Ciudades, y Villas
partitarum ad Principem fpeftanc,& non ad
de los priuilegios,y columbre, que cieen*
Ciuicaceribfeu Vniuerficatem,& confilium_j
en eligir, y nombrar Officiates.
cius,& Couar.pra.quasft.c. 1. inverb.ofta- il In 1. . dici tur , porque algunas nuoftras
ua concl.nu.p.cumulac leges parcitarum, ac
Ciudades , y Villas , y Lugares de nuoftros
nouarum ordination, in quibus difpon'tur>
Reynos han tenido tuero vfo,y coftumbre,/
quod in caftellana Republica,toca ciuilis po
algunas dlias priuilegios, y carcas cfpeciatebs. Se iurifdictio refidec penes ipfum ol
les de los Reys, y nueftras de elegir RegidoRegem,& ab eo deriuacur in alios, ita q* in
res Iurados.y Eicriuanos,y Fieles, y Maiorfingulas Ciuicates, Terras, & Villas nomine
domos, y otros Officiates qualquieres, que
Regio eft exercenda , & qui illam prxtendic
accoltumbran eligir, mandamos que les fea
probare deber,alioquin fuecumbee ex fola_.
guardado, &c. con que no s'encienda alas aliuris prarfumpeione , qua; Regi fuffragatur ;
caldias.y alguazilafgos,y marindades, que.
dem C0uar.inc4.nu. j.eod.nc. dicit,in hc
nos folemos promoer, y no las dichas Ciucaftellana Repblica , tota ciuilem poceftadades, Villas, y Lugares.
tem,& temporalem iurifdictionem penes ip 1 1 Ex qua lege probacur,q> oportet hfe priuifum Regem eile, adeo vt apud populos ipfos
legium, vfum,vel confuetudinem in faciendo
nulla remanferit ciuilis urifdidio,ideo nul Regidores,& alios,&quoad Alcades no fuffilam habent populi potebtem confticuendi
cic pplefsio, vel fimplex vius,auc cfuetudo.
Iudices ordinarios , nec Magiftrarus creanIn 1. 4. dicitur, Tenemos por bien , que las
di,qui ins litigatoribus reddere valeant .
Ciudades, Villas, y Lugares de nneftros Rey
9
Quae omnia funt expreTe prouifa in legi
nos,y Senori as, que han priuileg io,o fuero,
bus nou.recompil. vt eft text.in l.i.tit.y.lib.
vfo,y coftumbre de eligir, y nombrar Notaj.nou.recp. ibi aquellos, que fon llamados
ros, y Efcriuanos pblicos, fiendo l'vfo de>
Iuezesj Alcaldes ordinarios para librar los
40 annos>que le fea guardado, & hoc difpopleyeos, no los puede poner otro, fatuos los
nit Rex D. Alonfus in anno 1 363.
Emperadores, los Reys, quien ellos la 14 Sequitur text.jn 1. 5. qui difponit per hase
offorgaiTen, diefer poder fenaladamence,
verba:Mandamos que las nueftrasCiudades 1
algunos fcgnores,o Ciuidades, Villas lo
Villas, y Lugares de nueftra Corona Real
ganaflen per tiempo fegdifpone la ley,que
que tienen por priuilegio , por coftumbre
izo el Rey D. Alonfo nuoftro progenitor en
antigua, que el derecho y guala priuilegio
las cortes de alcal, que efta enel titulo do
de dar,y proueer los officios de Confejo dt-#
las prefcrit ciones lib.4.qux eft lex in cic. 1 j.
cadauna Ciudad, Villa, Lugar , afsi como
przd.hb.qux requiric immemorabilem prxRegimentos,y Efcriuanias,y Mayordomias,
cripcionem probandam fecundum l.i.in cit.
y Fieldades,y otros Officios, que fon de los
y.lib.j.pracdidarum recompilation, vbi didichos C5fexos,que los puedan libramete,
citur,quod debt teftes deponereque affi lo
y defebargadamte dar,y proueer, y perfovieron ellos paitar per tiempo de 4o.annos,
na alguna no e incromecca en ello,&c.Y dey afsi lo oyeron dezir fus mayores , y anclaramos,qne la ley del Rey D.Alonfo, que
cianos,que ellos fipre anfi lo vieron,y oyedifpone,que baftan 4o.annos de pofefsion_,,
ron, que nunca oyeron dezir lo contrario, y
fe encienda en quanco al juicio pofleforio,y
que dello es publica voz , y fama , y comn
en las Villas,Ciudades,y Lugares, donde no
opinion encre los vez nos, y moradores de-
huieron el dicho priuilegio, y vfo, y coftumla Tierra,quam legem efle obferuandam,ma
bre nela manera iufo dicha, que de en nos lixime in iurifdictionalibus, circa maceriam_*
bertad, paraque podemos proueer de los caprobationum non eft dubicandum fecundum
les O fficios, &c.
Molin.de hifpan.primogen.lib.2.cap.6.
14 Sic ex hac lege declaracur aperce oa offiId probacur,&difponicur in lib.4.eic,-s.
cia,c Regicorum fpeare ad prouifionem_
ibi el Rey funda fu intencin de derecho Regis calieer,q> confuecudo concraria opormun cerca de la lurifd.ciuil, y criminal en
tec, ve fie prfcripca poffefsione immemoratodos las Ciudades:y villas, y Lugares de fus
bili in iudicio pecicorio,de quo nunc crataReynos,y Sinorias;ob g> fiacuicjj prcends
mus,& J?,pea Gteg.Lop.in 1.3. cic. i8.par. j.in
hfe iurifdiftionem aliqu.doceac de titulo.
ver.oftorgaffe dicic,j> dum ille cex.difponit,
Quodq. prxdicta procedanc c in eletioque poner Efcriuanos es cofa,que perceneze
tone regicor,quia Rex dicitur regendo, feu
al Emperador^ Rey,porque es canco como

voo

no

Ioannis Francici de Ponte

tra priuatam perfomSprefcrtptio.n. decern,

vno de los ramos del feruicio del Rey no, &
vel o.ann. non deferuit ad tex.in I.rm.Jf. fin
di fponic portea tex.per hec verba.
atfubconditione Gcia deleg.prefcripcio
"No es guifados que ningn homo aya po
vero jo. vel 4o.annor.procederec,fed contra
derio para atcorgarlo fi no fuere emperador
poifeflforem, non ac contra fucceiTorem, vc
o rey o otro a quien acorgafe alguno deleft ad hoc cexc.elegans licet vulgaris in Leu
los podero fenaladamenCe de lo fazer.
no tifimi iT.llud C.de prefer. 30. vel 40. ann.
15 Queric inquam Lopes , quid fi de hoc ef
quia importt prefcripcio fpeciem aliena
fet confuecudo,& refpondic die id, q> in pri
tionis, quam maioratus pofieflor facer non
uilegio fed an fufficerec confuetudo 4o.anno
pc,quod non proceditin poifeffione immerum>& tandem cocludit per predictas leges
requiri immemorabilem ponderando verba
morabili,cum habeat vim tituli, & regia fa
cultas^ omnia neceflaria prefumrur,ficuc
illarum,nam cum hoc princeps expreTe fibi
referuaueric nimirum> fi immemorabilis dc
dicimus in feudis non heredicarijs fed ex pa
c"to,& prouidencia,que deferuntur fucceiToeTe confuetudo ex tradicisper Abb. & alios
inc.fl.de conuet. & fie regula eft indubtaribus a genere vigore tituli primi acquirenta,quod in iurifdicionalibus princeps habet
tis.cui fucceditur, & non ceteris difeendenfemper in tent ionem funda t, & quis contra
tibus,aut vocatis,nam pariter nulla prefer
cum non pc obtinere , nifi cum proba tione
ptio deferuiet nifi immemorabilis ctra fue
immemorabilis probate modo, quo fupra,
ceffores,bene tnprfcriptiocplecaann.30.
de quo per Cou.in 2. par. releft.iniri $. 3.8c
vel 40. preiudicabic ipfi pofeTori, cum quo
q> difponitur in principe., idem in Marchiofuerit inchoata,vc per Andr.de Ifern. in cm
jf.qd ergo de inueft. de re alie, fac.vbi Scrib.
nibuSj& Comitibus,alijsq.qui ab caufam
habent, verum cotra iftos minor praferiptio
lacius Frecc.in j.lib.fuffeud in differ, pofitis
fufficic licet Cur. inconf.174. tenuerit,vt fit
inter feud, hered. & ex pacta queft.4.quani
fequitur Greg. Lopes, idem tenens in mino
id in priuato quod in principe refpectu immem.de quo latius per Auilam deleg. prt,
ra tu late,& eleganter in 4.par.tit.a6.1. 10.in
in princ. primo . & ante e dixit Auenda in
ver. nin le empieze , & eft communis , vc ex
eodem loco, idem Azaued. in lib. 1 . Cc.5 . 1.j.
Ant.Gabr.& alijs refere Moli. qui late artiNouar. recompil. qui loquitur etiam in dcculum difcurrit in 4.1ib.cap.oi.
fenforibus, ciiu'tatum, quorfi locodicit fub- 17 Et dixi, quod in electione,fe in prefer*
rogatos eifc hodie in Regnis Hifpanie Cor
ptione iuris eligendi non requiritur minus
rectores populorum, & idem in regi toribus,
tempus4o. ann.iux.texc.in c.Abbate Sante
& alijs adminiftracionibus, vt per predias
Siluani de verbo.fign.Inn.& Io.Andr. inc.de
leges Nouar.recompil.non demonlrata cquarta de prefcrip.Bal.in
nu. .C.de ferfuetudine preferiptione, aut parneulari pri
ui t.& aqua Io. And.Butr.Imo.8t citer Cano
uilegio, icaquod hc Comes interim, intennifte in ecum Ecclefia futrina de c (. &
tionem fundat in obus,& ob id Villa Odo
propr.& ratio eft, quia lex ftatuic requiri, &
os c iudici hoc intituit,tot illud funda accendi in electionc officialium, anciquacam
uit inconfuetudine,& poifeffione immemoconfuecudinem ad cex.in 1. fuper creadis vbi
rabili,cuius vigore petijt declarari non lice
Bar. & citer Doct. adnocanc C.de iure fifci
re t> mi ti Ii gre, nifi de nominates per c.
lib. XO.& dum iura loquuntur de confuetudi pre. tenfio ht decifion ex punis ge
nc anciquaca non eric minus 40. ann. iuxcx
neralibus,& ht etiam fuam determinations
tex.in ein generali iuna glo.in ver.de noex particular! fado ipfius propria: ca ufa:.
uodeelet.in . vbi Franc. nocat,Sc fequitur
16 Primus punus erat, cp tratatu; de prenu.8.Butr.in ch*. de confuet.i 3.8c 14. col. &
feriptionc iurium maioratus qui habet ex
declaratur in nouis ordinationibus lib. 7. tir.
fui uatura prohibitions alienationis, fiue in
2.1eg-4.&
non diffre in cafu de quo agi
toto , fine m parte, & ht hoc et ex expreiTa
mus confuetudo prfcripcionecum crade
prohibitione eiufd maioratus qui hc clautur de his,que func principi referuaca,& poiulam prohibitiuam preferiptionis, quofapulus ftacuere non poteft, vc ex Bar. Arecin.
o exilente pro totoComitatu Cinchoni,
Alex. & alijs, lacius dclart Aym. de antifuccedunc indubitace iurium, & dodor cquit.temp.4.parc.numero ij.imcum diriclufioncs, non poife dari preferiprionem in
gacur acqm'ficio , & poffeffio contra domi
priiudicium fucceiforum, nifi itnmemorabi
num in derogationem fui iuris , & fie con
lem,licec aliqui necillam admiferinc, & quo
tra certam perfonam non poteft cractari de
ad pofleflores tm preferiptionem pofle proconfuetndine , fed de mera preferipeione ,
cedere,fcd non minus annorum 40. du tracta
que Cannica requiritur non minori fpatio
mus de cleioneiSi hoc> g.a prxfcribitur c40. annorum > vc dixi de quo per Abbat. Sc
alios

Confilium

X .

HZ

altos in d. . fi. de cfuct. qua: lacius cumular,

cafum dico;|) eu traftemus de bonis matora
& dclart Couar.in reg.poffeff.2.par..f. .,
tus,& probatio immemorabilis nullo modo
loquicur cam in dominis contra vniuerficaadeft iuxta requifita per leges particar,
tis, quam in vniuerficaeibus corra dominus,
noux rccompilationis,& iuxta pofita p glo.
qui in eorum cerris vcuneur iuriidicione , &
& doft.inci.de prxfcr.in 6. qux late habenfaciunc omnia , ea qux facer poffunt Reges
tur per Ant.Gabr.in tit.de prlcr.i.concl.n.
in ipforum cerris nifiin fpccifice prohibicis>
74. quas leges feruandas eife maxime in iuvc in 1. 12. in fi.par.2.cic.i.& propcerea ficuc
rifdicionalibus non eft dubicandum , vc pec
os Oficiales in cerris demanij (une pondi
Moli. lib. 2.06. vbi dexcace ceibum,cj> no fit
per Regem lie in terris Baronum, qui dr iu
minus 5 4-annorum quodq. non fufncir.vt te
dex Ordinarius vaTallor de quo per Affl. in
ftis circa famam deponens dicac publice au
conft.Reg.Magiftri camerarij Mar. Free. lib.
diuiflcq immemorabilis ftance prohibicione
a.fuffeud.i. 30. author. & in 4.i4.&4j.auch.
alienationis,^ prxfcripcionis requirerecur,
18 Scd dico plus, q> cum fimus in incorporali
nee probacio annorum 4o.nec 3o.dacur cum
bus,maxime q ius commune eft in coneraCornice prxfenci,cum n fit tmccpusdecurrium, vc in iure eligeudi , & iimilibus opor
fum poft mort patris, quo tpore fucceflic
tet probare bona fidem g!o.& Barc.in Li./,
& incepiemaiorat poflidere,& non dubica.
hoc interdicto . i . ff.de icin.aduq.priu.Ba!. 2 1 tur Comitem ab annis feptem,vel quinq.fm
poft Cyn.inl.i.col fi.c.de feru.& aqua,& hc
probationes ciufdem Villi elegilfe perfonas
eft coi s, V t per Imol.poft Panorm.in c. fi dili melius fibi vifas contra forma nominationu
gentide prxfcript.. & de coi teftacur Balb.
faftar urn per eand Villam, quo cafu q indeprxfcripc.in 2.par.4.par. prine.i.q.nu.io.
cepiffet prfcriptio,effet interrupca,cpfcri
Imo in corporalibus, & in cafibus,in quibus
ptio eleftionis debeac eife concinuaca,8 cbona fides prxfumicur,dcc illa al leg.ir i, alias
plefta,alias fi fit c vna vice aftas ccrarius
prfcriptio non procedienec illius probatio
pereum ad qm iurifdift"iofpeftat,interupca
xeleuat, & fie Bal.admonet aduoeacos in l.fi
eft prfcriptio fm Bar,coiter fecutum,in l.na
fuper lgi.n. 1 2. C.dc praTc.longi temp. Ang.
turaliter ff.de vfucxol.fi. Inn. & cxteri in d.
in l.cum q.s $ fi.fF.de publ.in rem aft. Cepol.
c.c Ecclefia fucrina poft glo. ibi de c pofT.
in traft.de feru. vrb.inc.incip.Diftum eft fu
& prop.& rurfus non allegacur ciculus aligns
pra .-Greg.Lopes 3.par.tit.ji,l.ij.in ver.
& ciculus legis, qui effet immemorabilis, ia
a bona fe.cumulae dxcif. Men.de prxfumpc.
allegacus minime probatur , & minime eft
}ib.i.q.48.n.9.& de iure Cannico, p in hac
probaca bona fides , imo allegara, quod
materia prxualec iemper requirirur bona ft
omni iure requiritur, q effemus in cafu , in
des iux.cexc.in c.fi.de prxfcr.vbi citer Scri- 22 quoprxfumeretur,& fortius dico,j> nee im
bentes,& cum traftemus de re,in qua pfummemorabilis poffeflio pt dari.fiquid datur
ptio eft contra prxfcribentem,& ius fundar
citracent annos probacio concraria.pdiui
intentionem agentis ac rraftacur de prefer
fionem,& feparation Villard CiuitatejSiptionetocius iuris cligendi liquidem Villa
gouix apparentem p publica documenca,&
prxtendit iu nihilo deber Comit feintro
cranslationem totius ituifditionis aftiuein
mittere,nec eius O rfi -iales, fed cm in confirComits aeconftit, poffeffionis, fe quafijilmarione de perfonis i nominatis,& eleftis,
lius, quo cafu remanet immemorabilis excune requiritur titulus falt coloratus,text.
clufa,ex eo quia exeat memoria, in crrari,
eft in c. i.de prxfcr.in 6.vbi elegter Frcus,
& differentia magna eft inter centenaria, &
qux lace dtcurric Balb.de prxfcrip.in i.par.
immemorabilem,elegans cf. Alex. 1 6. 5 .vol.
3.princ.ver.8.quro,& eft cis,vt per Couar.
qui allegar lo. Andr.Butr.& alios cumularos
in d.reg.pofie(T.2.par.j.3.ante 1.7.& cand
per Cou.in d.$.$.Sc memoria non extare n
X9 q prohibica eft prefcriptio,tc immemora .
pt per feriptura probari , fed bene probari
bilis requiritur fm Bal. in Li. . nereidom.
pt illa exrare,vr p lo. Andr.& alios in d.c. 1.
vel tempi. Feli. cumult authoricaces in rub.
de prfc. Alex, vbi fupra Balb.de prfcr.in j.
de prxfcr.eo magis q concurric prohibicio
par.princ..q.nu. j 5 . igirur ex obus pdiftis
prxfcripcionis c prohibitione alienacionis,
apparet de noforia Comitis iuftitia,i&pdiqux fola de perfe impedir prxfcriptionem,
ft Villa obtinere n poffe in aliquo ex peen
ad texr.in 1. alienacionis verbum F. de verb,
fis j? e.q teftes legtimos jpduxifiecvt m
fig in l.fi fundum ff. de fund. dot. in I. quemnime jpduxitjfiquidededuftis quatuor,q, ni
admodum C.de agrie. & cenf.lib. 1 . nam_
hil penitus depont cteri os func eiufdem
alias fi minus tempus immemorabilis fuf- 24 Ville- principales,& ineereffari,& in his.qux
func publica, & poffunt p alios indifferenter
ceret ad nihilum deferuirer prohibitio.
His fie in genere difeuffis applicando ad
probari } n func idonei teftes ciues eiufdem
2
vniuer-

112

lo.Francicide Ponte

nandi,tj> faxfuerunt vcenio iure proprio,

vniuerfitatis,vt pot lo. Andr.Bald.AIberic.
g? Comits fit feienter confirmauerunr,& r
Alex.& alios tradidic Fel.inc.infuperde te*
fli. maxime in caufaciuili ardua>fcuc n ad
<i,q> aliquando Comits voluerint extra
mittuntur in caufa criminal i , vei q agi cur
fonas nominaras eligere, & fuerint prohibi
tive fao fie indubitato exilente, non vi
de magno honore ve! iurifditione, vel Ii line
deo, quo colore, aut quo iuris fundamento
in mandato ad agend.qux omnia poil Abb.
caufa harc pofit ex aduerfo defend namq
FeJ. Dec. & exteros in d.c.infupcr congerie,
quis vticur iure aliquo,j> fieri pt iure facul
& cumult late Farinac. in 2. par. de oppof.
taris, vcl ex alia caufa non feruitutis, vel obcontra telles q.6o.
ligationis feu dominij ,t c ad hoc, vt ius acHxc erunt extra omnem dubitationem_
quiratur,oportet jpbari,qj hoc fecit, & vfus
in cafu de quo agimus, ( attendimus exaif
limas proba tiones ex parte Com it is faas,
fuit illo iure, quia crc.lt bac lbi ius illud com
jj ab annis 40. Temper ipfe, prxdeceTores
perere.tex.el elegans in 1 .fi.ff.de itin.auq.
priua.ibi fi per fundum tn nec vi,nec clam,
di elegerunt de peronisipfis melius vi lis
nec pecarioemouit aliquis, non canquid
extra nominatos per villam,q perfonar no
fuo iure faceret interdi illud non c pecic
minara; V \(x fuerunt inhabiles ad officia, in
quibus nominan ci ar.ita g? tfla inrroduftio
id tcx.in l.fi.ff.quemad.feru.amitt. ibi ferui
tute vfus non vi nifi is, qui fu iure vti fe cre
quod villa nominct Officiales fuit rm ad indidit,& ibi glo.allegat iura concord. vbi noforms tionem ,& ad confilium, non at,quod
tab. Pjul.de Calr.tradirq? nec etiam tpus
exea domini compellerentur ad prxcifam
eleic ne m de perfonis nominaos, q, indubiimmemorabiles prodefbmfi probem,q> vfus
fui tanquam iure mihi debito, & competed,
tte fumar modus vfitatus nomina tionis ,
q. olitus il fieri per infrafcripta verba pod
& hoc eft dicere iure feruitutis , q> qualiter
clabir,fe remiit ad Innocin . bona: el a.
defcriptionem perfonarum nominatarum.
Dlo quales q anfi van fenalados y de los
- depol.prarl.&inccumEcclefia furrina de
de mas vezinos d'efta dicha villa fua Signor,
caufa poifef.& propr.q.dicit,vt probari dcel dicho Conde de Cinchn mande nombrar
beat,g> fie fuit dcclararum etiam do feienlos que fuere fu voluntad como fu Signoria
te,& non contradicente, & n aliter ex reg.
es de columbre .
tex.in l.z.C.de feru.& aqua.vbt Scribentes,
Ifle flilus cflatexpluribus feripturis no
vel q< fin t atus, qui fieri non pofint,nifi iure
mination, & rurfus per innmero telles de
feruicutis,& hoevoluit dicere Bal. in d.c.bo
tempore anciquiifimo deponentes, imo quod
nx, quod iurifdiio pofildetur per us cor
q aliquoties prxfentabtur nominationes
refpondenres, ideft, q> non poflunt fieri citra
absq. verbis prxfatis,& non iuxta folit la
nomen,& ius iurifditionis,vt ibi n.27. Sc idc
ceraban tur, non fiebar nec confirma tio, nec
feq,tur Bar.in d.i. 1 . tf.hoc interdio de itin.
elefiojdonec ciues eiufd villar iter produ
auq. priu.hinc Bald, ibidem dixit,quod q
cebant alias nominationes iuxta folitum, &
quis eil admiflus ad eligendum, qui admii
confuetum.quo fao fie exilente non videnon debebat , prxiumitur in dubio ex gratia
tur remanere locus dubitationi,fi omnia sc
n.i j.&
idem fi fuer it admiiTus,vt folet,
in facltate eiufdem Comitis fr nominatio
& prxfumitur pro confilio, vt per Inn. ibi in
nes eiufd vill,nec cadit difputatio articuli
princ quo cafu null ius quxritur,& in fpefi qux funt mere facultatis poTunt pricribi
cie in eleione,& prfentatione citer do.
daca proba tionc pollcfionis, feu quai Com
tradiderunr,vt requiratur probatio, cj> elige
tis eligendi ad libitum extra perfonas in no
tes crediderunt facer iure fuo.j; hoc id ad
minatione contentas, eo m a gis, fi vfque ho- 26 uerfarius crediderit alias fi fint aus , qui
die in vltimis nominationibus fatetur habe
quoquo modo fieri potuert iure facultatis
re Comitem hanc liberam facultatcm, & ita
vel citra ius feruitutis, cune nunquacquirieile confuerudinis.
tur quafi poiTeflio illiusq latiffime habentur
Sed tranfeamus vlterius loqndo fm ptenfa
per Ripam in d.c.cum Ecclcfia futrina Burf.
per eand partem , & in hoc qfo attendatur.
cumult decif.inconf. 156.1. vol. nu. 35. tra25 D pars in hac caufa voluit fundare eius
dens.q> fi telles non deponit a tus fados iu
iuflitiam,produxit fuos artculos, in quibus
re proprio, Se feruitutis,ac fcientibus,& panil aliud deduxit , nifi qj fletit in polfeffion,
tientibus quorum incereit illud fieri tali iu
feu quafi ab immemorabili tepore faciendi
re, quod probatio non releuabit,qood comprxtenfas nominationes, & g> Comits femprobat lex. 1 j. tit. j I* in j.par. ibi cuidando
per de nominatis elegerunc, ita q- verba nul
que hauia derecho, vbi Greg.Lop in ver.delum in toto procefiu , qj nominationes fa ;
recho,imo requiri cur, j telles dicc no folia
fuerunt, quia fpeabat ad villain i us nomieleiones faas, fed quod elerti exercucrc
officia

Cnffliurn
officia vigofe talis eleftionis,quod peroptime rradit Aym. inconf.lJ4.n.ii.poft Alex,
in con. i o8 in fin.a.volum.& reg.eft indubitaca ex a&ibus mere faculcacis nnnquam_
acquiri quad poifeffionem in iuribus mcorporalibus, quia quis incelligicur vci iure fuo
ad rex. in l.proculus ff. de dam.infec.in 1 r. $.
denique marcellus in 1. (i in meo fundo fF.de
aqua pluu.arccum concord.cum igitur potuerinc przfentaciones prxdix fieri, ac no
mioatiooes ex libera facltate ad informationem Comitum perfonarum habilium ad
regimen,& guberuium, non conclud tur ne, quod iure proprio, dominij, feu
eruicutis , & hocclarefcit per neceffe ftilus
prxfentationum, fed nominationum,quiremi&ic Comitum a:bitrio electionem, deno
minaos, vel de alijs perfonis eiudem Villar, .
igicur cum vniuerfitas aliud non probauerir,nifi fimplicem nominationem, & prxfenrationem , fequitur ex prxdiis, quod nullo
iure poteft obtinere.
7 Sed & fortius vnus punftus eft,fi Villa ha
bet facultatem prxfcriptam nominandi, 8r
in hoc deferuiunt prxallegata,& alius eft, (i
data hac facltate, & auchoritate nomlnandi , ft acquifiuit ius prohibitiuum vt Corni
ces, qui facultatem habebant eligendi ad lib*
tum. non pont eligere nifi ex nominatis,c
lenc i ira (imui,vt villa habeat hanc authori
tatem faciendi talem nominarionem,& Co
mits teneantur illam videre,& confiderare
& tarnen quando aliud pfis videretur,non_.
teneantur illam fequi, & fie opus habet vni
uerfitas duplici pr<Ecripeione,duplicium_
surium in facltate cirterttium, vnaex par
te vniuerfitatis,de qua locuti fumus, & alia
ex parte Comitum prxfuppofico cafu, quod
Comits , qui eligere poterant perfonas ex
tra nominatas hac facltate vfinon fuerinc
per longiffimum tempus , fed femper de no
minate elegerinr, & in hoc funt omnes com
mues Doftorum conclufiones , quod mini
me perdit quis facultatem eligendi, cum illa
non prxfcribicur, nifi a die prohibitions, j
eft Proprium iurium in facltate exifientiu
ttaando de iuribus incorporalibus negatiuis introducendis, & a tempore prohibition
Iiis inchoabit prxfcriptio glo.in I. qui luminibusff.de feruit.verb. prxd. quam ibi adnotant,& fecuti funt Bar.Paul.de Caftr.& Flor.
gio.in 1. r. c.de feruit.& aqua vbi . Bar.
Alber.Bal.Paul.de Caftr.Ang.& Salic.Innoc.
Ab. Butr. & communiter Canoniftx in d.c.
cum Ecclefia futrina . in quo cadunt exem
pta per illos relata in eo , qui hofpitatus eft
per Jemgum tempus in domo amici, de eo
qui iuit ad molendinum domini , vel vicini

X.

per longum tempus, fic ad furnum,& fimilia

de quibus per Rip ibi.
28 Sed in proprio cafu leionis de quotrar
damus eft glo.notab.in c. Abbate Sani Sil
uani de verb.fign.per illum tex.in ver. Alcia
fen(s,vbi etfi fpacio lgiffimi temporis fem
per fuerint eledi in abbates de certo Monafterio,quiporeranteIigi dealio,non propterea erit prxfcriptum cale ius eligendi, vc no
poflint elig Abbates de quolibet alio mona
fterio.nifi adi prohibitionis fad.vt de alio
monaterio non eligerentur,quod ibi Innoc.
ponderar, & fequitur in 3. col.in ver. robur.
hoftis idem ibi in 3. col.in ver.monacum, &
lo. Andr.ibi 6. col.in ver.in glo. j.id fequens
dixit,quod etfi per centum annos de certo lo
prxlatus fuifet eleftus prohibitione alte
rum eligendi non prxcedte,nullumius,nec
pofleffi > acquiricur, quodlatius ibi fequitur
Butr. z. col. in ver. adprimum requiritur,8c
Z.ibar. ibidem in ver. nos igitur poft Abb.2.
col. . idem Butr.in cfi.de confuet. ante
nu.19.ver.ideo fi canonici idemque tradide
runt Anchar, ine- cum venerabilis de prxb.
nu.5. vbi Imol.nu.9 quod fi vnum Monafterium eligir Abb tem de gremio alterius mo
nateri; pluribus vicibus per tempus 40 annorum , quod non teneatur in pofterum do
illis eligere , qux decifiones funt propria; ad
cafum de quo agmus,cum deficiente prohibitione,qux etiam articulata fuit, nullo
modo poteft prxtendi fublata libera facul
tas , qux a iure, & ex priuilegijs Comitibus
competijt, compstic eligendi official es in
prxdicta Villa de perfonis ipfis melius vifis
qux tanto clariora erant , quco quod idem
obferuatur in exteris villis eiufdem, & vmei
Comitatus, fuirqueiudicatumcum villa_.
cienzpozue! ex tradicis per And. de Ifer.vbi
Affl.in ci.de controu. inter mafc.& fxm.de
benef.cum alijs late cgeftis per Men.in lib.
j.prxfumpt.in prxiumpt. loi.nu.i i.qux fine
ex abundant! di<Sa,fi quid ex defe&u proba
tion partis,& ex exuberancia ctrarixpro
b icioii is fa<x per Co ti item , caufa null am
habere pot de iure probabilem dubitationc.
Pro Comit Cencioni.
S V M MA R 1 V M .
l
i
3
4

Verba profitentisfunt necejptria>& defub

antia in profejjione.
Speciale e/i in matrimonio vt pater pojt
contrabere profilio eoprafente.
Argumentum de bapttfmate adprofiffione'.
Tefits lisetfingularis deponent defafo pro
pria in alterius tomodum pleneprobat. ,
i
Perfe-

Ioanns Francifcide Ponte

114
j

PerSlum nun dicitur id m quo dfunt

aliqua qua/itates ntttjfan adjft illius .
Xiegattua quando habet impltcttam affirmati
ua> rejifundarfientum intenttonts, debet
1 probart per opponentem. Et de multiplier
genere negatiue ibtd.
7 Ltmitafupradiidm concluonemin $~
tc qui habet pro fe iuris prafumptiohem.
8 Prima prafumptio dtenfus in cafu Conly.
Teis approbatus ab aduerfario pote/i
4 pofea reprobari,ibidem.
9 Secuuda prafumptio dijfenfus.
Probatio de audit admittiturprogeis ins
domo aduerfari/f ibidem.
10 Teflii de auditfacti prafumptionem .
1 1 Dium confeoris plene probat .
1 2 Teis de audit facti talem prttfumptiotiem ,
vt transfrt onus prdbanat in aduerfartum .
\1 Tertia prafumptio diffenfus.
Huidiem ,
1 5 Ad idem,
1 6 Supcruum e precious quarere , quod legi buit permium .
ijTrofo debet eri de volntate fponta*
-, .
18 Metus ant iuus remittitur arbitrio lu*
diets .
19 Met us reuerentialis folus refcindit matriTtioniunifpirttuale
qu d in carnali.
ao AI etu contrabere qttanao qu'sdteatur.
ai Mettis n.agts excufat multertm ,quam vi'
rum .
Ttcteatio contrariafado.quid operetur.
a J Metus quando dtcatur tllatus.
34 M agis credilur tctbus numero paucioribus
depontbus de metu; quam tllis deJpontanea volntate.
a j Teide vifueum aiijs adminiculit pente
creditur.
%6Probationes miplene etiam diuer generis
quando tendunt ad vttum totum proban*
dum coniunguntur.
7 Metus in genere probatusfufficlt in aSitt me*
culofo .
a 8 Quinquennium non currit durante caufa,
metas.
a 9 Lex noua declaratur per legem antiqudm .
30 re.tutt aduerfus lapfum quinquenny
in cafu Conly.
AR GVMENTVM.
Profcflio emifla Moniali, quando dicatur
nulla,aut meticuiofa,& qua: dicatur prfumpta,& que interuenire dcbent,vt pro
fcflio dicatur facla.

CO Nil LI VM XI.
I reft hurus caufae factom_j
perpetHatur, arbitrar equt
dem nullam poifc habere-
prubabikm dubitationem ,
vc fic omnmo fenrencia alias
lata fit confi rmanda .
Primo igitur in fado eft ve
riiTimum Donnam Mari am verba non tuhc, dum adfaciendam profeflionem fufe
radua,fed loco fui , ipra tarnen prsente
profeffionem emifiTe, fe dixilTe quandanu*
monialem appellacam Man am Magdalena,
quar dicitur.qd fuie eius Magitra,& ad profeiionem Donnam Mari a m conduxir: ira_j
deponir eadem Monialis fuper 1 8. articulo ;
quod eriam deponunt aliar de audita d di 'ti
na Maria, 8e ab alijs > & donna Antonia do
Vilamas Monialis proferta in Monaterio*
fanar Clara: dicir, quod dixit eidem Don
na Maria ,quod prardida Mara Magdalena
dixit verba profeflionis, cum ipfa nunquam
vlueru illa addi<cere,& idem deponit Don
na Mara de Toledo Monialis , vt lupra , Se
alijtetes.
Stante hoc fado indubitato,pratfuppono#
non efle amplius infiliendum fi metus nterueni t jn profeffione , cum illa non fuit legi
time fata.potquam ad effe , & fubftantiam
illius verba ipfius proficentis fuut necesa
ria, nec fufficit,quod peralium proferantur
ipfa pra-fenre,& licet in matrimonio carnali
fuerinc opiniones. Hotienf.enim tenuit,ufficere pnfentiam line ver bisjnnoc. vero te*
nuit verba efle de" eiTentia , & de fub(tantia_.
in his,qui ciunt loqni, tali ter quod etiam_>,
quod kquatur copula carnalis , matrimo*
nium non (ubfiOit,ica Innocin cap. tur frafernitatis per ilium text.de fpon/al. vbi Io.
Andr. & Anchar, tarnen quicquid fit in ma
trimonio carnali , omnes Doctores concludunt,in matrimonio fpirituali eiTe communem,& indubitatam conclufionem, vt verba
fint neceiTaria,& ponitur har pro vna ex dif
ferentijs inter matrimomum carnale,& fpirftu3le,vtprimum etiam abfque verbis , fS*
cundum vero nunquam contra hatur fine.*
verbis profitentisrita idem Hoitienf. in
cap.tuae nm.y in i.difFer.lo. Andr.ibidenU
Ant.de Burr. ibidem nu. 9 quod line verba d
fublbntia, Zabar.AIex.de Neuo, & commu*
niter Scribentes dicentes, quod idem erit in
matrimonio fpirituali, quodinbaprifmo, in
quo fi baptizandus poteft fan , non dicitur
baptizatus,nifi ipfe idem refpondear,& ver
ba emittat : nil? elTemus in paruulo,muto,8c
furdo; ia canons paruuli, vbi glof. & in cap.
xgro-

ConiiHum
xgrotantes, extra de confecratione difti.4.
ita quod maior fi fit prxfcns,& alius refpondeac pro eo,non valet; ita dicit text, in cap.
pro paruulis.eadem diftindione, vbi glofa_.
ponderat,quod il le eft vnus de cafibus, quod
taciturnitas non habetur pro cfenu ; quod
paricer ponderat,& fequitoribi lo. de Turrecrcm.hinc Arehidiac.Bcllamera, & cxteri
in d.cap.paruuii,voluerunr,quod patrini, ex
press verbis, refpondeant pro paruulis, ita
quod non fufficic,quod annuanc fignis, & ob
id non poteft effe patrinus mutus , quia non
poteft refpondere , ficut etiam de forma eft ,
& de fubftantia,vt qui baptizar* non intelligaturid facer immergendo puerum fer in
aqua, in nomine patris,& filij>& Spiritus fandi.fed requiritur , quod dicat expreffis verbis/Ego te baptizo in nomine patris, & filij ,
& fpiritus fani: de quoin cap. 1. extra do
bapciimo, & quando adus peccat in forma
on poteft dari pfius ratificado , vt doccc
Bald, communiter fequutus in 1. obferuaro
/.pofthxc 14.quarft.ff.de offic.proconf. quod
te hic prxtenditur,imm fuit procurara.,,
vt infra dicam>& Donna Maria facer recufauit.nec etiam tacita pmfeflio prxtenditur
maxime cum ea non habeat locum, vbi fit
cxpreiTe,(eeundum Inncc. lo. Andr. & com
muniter Canoniftas m cap. 1. de regul.
Ec etiam in matrimonio Carnali vera > &
i ma gis communis opinio eft, vt fit fpeciale_
in patre , quod poffit contrahere matrimo
nii.! m pro filia, ipfa tarnen prxfentc,qux cfetur confenrire; fecus ver in frarre, tutore,vel alia perfona exrranea ; ita Innoc. incap.i.de matrimonio crrad.contta interd.
beule fix. & ibi loan. Andr.intantum, quod fi
pater filia abfente contraxit , qux poftea_
non ratificauerit ad nihilum tenetur ,quia_.
ausnon fubfiftit,dequo in cap. fin. in tf.fin.
de defponf.impub. in fexto , & opinionem_,
Innoc.fequutus fuit Archid. Io.Andr. Anch.
& eft verior fecundum Philip. Franchum_. ,
qui earn difputat ad partes, & iequirur in dcap 1 ..fio.poft glof. in d. cap. tux de fponG
vbi Butr.
Sic igitur fi ficut in baprifmo funt do
fubftantia verba ipfius profirentis,ita quod
alius pro proficente prxfente emittere non
poteft , & in matrimonio etiam carnali fpeciale eft in patre, qui contrahendo pro filia
cenfeatur ipfa prxfens,& tacens confenrire :
ergo lumus in hac caufa extra omnem dubitationem,fi verum eft in fao, Donnam_
Manam verba aliqua in au pr .feifionis
nonemififfe, & hoc confulto, vt demonftratum eft , cum minquam animum profirendi
habueritjVt lathis infra. demonftrabitur , eft

XI.

enim profeffio vnus de cfibus m quibus

perfona ODligatui religion!, & regulx ad
text, in cap. ad apoftolicam extra de regul.
& propterea verba propria proficentis tunc
necc (Varia, cum non folum per prufeflionem
obligetur , fed dicitur, mulierem non effo
ampliusde hoc mundo , & in his', qux func
magni prxiudicij tacens, & prxfens non videtur confentire , cum in ais explicandis
& in re graui , & onerofa requiritur expreffus confenfus,nonautem fufficittacitus , ex
comrnuni cheorica Bart.in l.quxdotis ff.folut.matrim. vbi Iaf.num. 104. ver f.qi<intus,8c
vltimus cafus,tacereenim dicit ibi Bart, eft
quoddam medium inter afTentire , & diflentrre ex reg.text. in cap. is, qui tacet de reg.
iur.in fexto, & quando adus refpicit prxiudicinm circa ius perfona le maxime in arduis, nunquam prxfentia cum taciturnitate
operatur con-fen fum fecundum Bart.ibi,qu(
maxime procedunc in his , qux pro folemnttate adus requirunt confenfum, quod nort-.
eft dubium in profeffione, & tunc debet in*
teruenire clarus>& expreffus& minime fuffreie przfentia cum taciturnitate, vt per Iuf,
vbi fupra nu. 103.
Factum hoc, quod Donna Maria non emiferit ipfa verba profeffioais eft fupra probatum irrefragabiliter per depofitionem prxdidx Marix Mon'ialis profefix Monafterij S.
Dominici.qux vti principalis fuit examinata,& eft illa,qux habet intereflepro Monafterio,& deponit de fao proprio non in fui
bent ficiunijimo contra quo cafu deponendo
de fao proprio in alrerius commodum_j
plene credirur, Paul.de Caftr. in 1. feruos C.
de teftibus in 1. quicunque C. de feruis fugit.in I. > .j.fi abfens T.fi ex noxal.cau. agat.
Salicec.in I.fi quis decurio, C. de falf. cum_
ah js latius congeftis per Hippolyt, in conf.
xi 1. 1. par.
Et fi adeffe prfefionis verba requirunt'ur,non eft dubium, quod quando alicui fa
do dfunt qualitates requifitx , non intelligiturillud faum , vt ad propofitum tradidit glof. in cap: notificafti 33. q, 5. in verb,
cum omni probat text, in cap. aliter o.q.y.
peccat enim adus informa fubftantiali, ob
quod eft nullus ipfoiuread text.in cap.cum
dile. de refeript. in cap. quia propter d_
eleione per qux fie tradidit in au profeffionis ob defeum folemnitatis requifitx ,
Parif.inconf.65. 4 vol. St quando lex requirit adum cum certa qualitate, non fufficic
probare adum fimpliciter , fed debet etiam
qualitas prob'ari, alias non prxfumitur,prp
bat text, in 1. fulcinius $. cum hoc, vbi Bart,
expreffe notac ff.ex quib.cauf.in poff. eatur,
idemq.
i

ii

Ioannis Franc ifci de Ponte

collationcqu >i interueniat feriptura.* i:a_

idemq; cradiditCaftrens.in 1. fi per alium_
Abb in d cap binzdeelect.nn.i*. verCfalji.docere nu. 3. ff.ne quis eum qui in iuo voc.
lunt prxdicto laf. in d.i. in illa fbpulacione-
vi exim.vbi notabiliter,idemq.tradidit Bar.
num K.verf 5. limito, & ficut iure prodiin l.i.fF. ne quidinflumine publico, vbi per
illum tcx. tradidit, quod quando lege proctom eil t quod in ordinum collatione inter
ueniat feriprura , fie in profeffione, quod infertur aliquid cum aliqua qualicate, debet
vcrumque probari fcilicet radum , & eius
terueniant verba.
Vltimo regula, quod quis tencatur prob*
quahcas, quem allegar, & fequitur Alex. in-. 7
re negatiuam, quando eil caufa (u inrentioconfti.voL3.nu.28. Detius conf.i6i.num.2.
nislimitatur,quando habet pro ic iuris prz& ficuc quando tempus eil fundamencum_>
fumptionem.ita Bar.in d.i. in illa (lipulatiojncentioniSjdebec probari przcife, alias fucne nu. 10.& quznam maior przfumptionmo
cumbit fecundum glo.in l.eum actom fF.do
maiores prxfumptiones quam hr , quz in_*
neg.geft vbi latius Bar. ira dum monafteri
hoc Facto concurrent , fiquidem D. Maria.
hodic przcendit ex profeflione excludero
ditiflima iuuenis,pulcherrimi afpectos,& na
donnam Mariam,& hoc eil fundamentum_
biliflma nunquam animum habuit prorttenfueexceptionis.debet probare profeflionem
di, fed vi,& metu impulfa, & coacto in mona
cum qualicacibus a lege requificis % alias ex
flerium Fuit detrufa,& ad profeffionem inda
przallegatis fuccumbic, & cum in exceptiocto, & impulfa , vt infra latius annotabicur:
reus fit actor, eodem modo debet ipfe fu
& propterea ante profeffionem , & dum ad
intentionem probare ad tex.in I. in exceptio
profeffionem acceflit, tria notabilia Fecit ad
ne fF.de probat. Glofi & communiter Docto
expreTum diTenFum dcmonftrdum, qui eft
res in I. actor C. eodem tit. i ta quod ( nul la_
vnus de cafibus pofitis per lo. Andr. in d. c.
adefetjpbatio ex parte:noftradu monafteri
prxdicto de matr.contra<.contra interdid*
fundat fuam intentionem ex profeffione.non
poteft in exceptione obtinere , & fufficit O.
Ecclef. feilicet quando mulier contradixit,
Marix dicere fe non profe(Tam:nam qui aile
& ob id prxfumendum eft verba non emigat fatom, probare debet ad tex.in 1. in bel
fiflTev.
lo /. facto fF. de capt. & poil li.reuer.& hoc 8 . Primo enim cum maximis lachrimis in
potifiimum procedit quando non fumus in_.
fra annum nouitiatus petijt profeflionem, &
/ deliis,de quo late per Bar.& Scribentes in
in hoc legatur D. Miria de Caflillo monialis San. Dominici examinara vti principalis
leg. non folum . fed vt probari iF. de noui
Fuper 12. quzdeponit,quod D. Mai ia plor
Oper. nun.
6
Et licet negatiua Fali,quz habet implici
bate przcurictota monialibus de quo po
tarn affirmatiuam debeat prebari per oprabat,ipfa re fpondidit fi poffibile eflet Faceponentern, quando eil fundamentum fus inre profeflionem infra annum nouitiatus : 8c
tentionis, de quo in l.i.C. de probat. in cap.
D. Elionora nieto Monialis eiufdem Mona
bene de ele. vbi cmuniter Canoniflz per
lerij examinata tqu principalis fuper 14Bart. & communiter Scribentes in Lilla ftidixit,quod D.Maria petijt Priora facer*
pulatione fi Ra tendis de verb, oblig. tarnen-,
profeflionem infra annum nouitiatus: D. Ma.
aduerto ncgatiuam confiderari triplicis fpe
ria cuello pariter monialis prxdicto monacieifcilicct iuris,Fai,8i qualitatis,& quan
fterij fuper 14. quod D. Maria inflabat cum
do negatiua non conlftit in facto extrinfeco
lachrimis per profeflionem faciendam ante
annum nouitiatus : & dum Comitifla Chin
fed in facto,quod lure in effe deducitur per
certam formam iure proditam , tune ea_#
chonishoc audito alloqtrererur cum ipia^
deficiente, & non apparente,dicitur negati
D-jMaria eidicendo, quod fi ipfa D.Maria_
conquerebatur, continuo de habitu Monaua iuris, & non factoquod fecundum Doctochal, & quod in Monailerio detinebatur cores communiter in locis przallegatis proba
tra eius voltatem, quare igitur profeflione
tor contrario non demonftrato,& in his caFacer procurabat ante annum expletum_f
fibus loquuntur Dorinx prxallegatz inl.
nouitiatus , quz deponit refpondile , quod
Fulcinius iF.ex quibus cauf. impoil. cat. in l.i.
hoc procurabat ad Faciendam profeffionem
fF.ne quid in flum.publ.cum alijs fupra addunullam, & ex hoc ecu annullare omnia aliai
is,& ficut in cafibus, in quibus mandant iu
ra feripruram fieri probo negatiuam per op
quz omnino legatur fuper 12.14.& 16.Sc Mo
naflerium Fecit vigefim arciculum in quo
pofitionem tantum, fe pariter in cafu , de-
approbauic perfonas tam Comitiflx, quam
quo agimus, & ponunt exemplum Doctores
fi excipio contra electo, quod non eil CleriComitis,vt fic exreg.tex.& iol.fi quis teli-,
bus C.de tedibus non poflic dc hoc dicto ducus, vt tunc illi incumbat onus probandi ,
bitari, e dam fiante qualicate perfonz tanu#
fit Clcricus,quia iura mandant fuper ordinu
egregiz,

Conilium
& principalis,** omni exceptione maioris.
Si ergo D. Maria procurabat facer profeifionem nulliter, nonne hace eft violentiffima prxfumpcio,quod verba poftea non emificin profeffione, vteundem confequeretur
effeftum , & ob id ipfa dixie vc eft fupra der
monftratum, quod noluic nunquam adifcere
verba profeffionis.
9
Secundo loco eft in fado addudum.quali
cer dum (tare in au profeffionis faciend
proteftaca fuit coram crucifixo fiftenci in-.
choro.quod quidquid faciebat,erat contra-
eius expreifam voluntatem per vim , & metum,& in hoc adfunt infrafcripti teftes.
Didacus Barrafa Theiaurarius Comitis
Chinchoni,quod hoc audiuit,& quod eft publicum,& noeorium fuper v.
Maria de Hertaha, quod ftatim fada pror
feflone fuie didum in domo Comitis, quia-
D.Maria proceftaca fuit coram crucifixo, vc
fupra fuper i6.
Donna luana de Herrera Monialis Sandi
Domiuici de audiru fuper 12.
Donna Petronilla de Mendoza Monialis
Sani Dominici examinata per Monafteriu
fuper j.deponit idem de auditu.
Frater SebaftianusRinconus, Catherin
Hernandez, & Comcifla Chinchoni.de audi
ta D.Maria.
Et in hoc non poteft haberi alia probatio
poflquamfadum,de quo tradatur, eft infra
clauftra Monafterij,c quo litigacur, & Mo
niales, qux pount hoc deponere, funt prin
cipales aduerfaric,vt fie dicamus,quamlibec
fpeciem probationis eTe admidendam ad
text. in l.confenfu jT.fin.de repud.in c.venis
lo 2. in fin.de teftib.glof. & Doctores in cap.
fuper eoel : .eod.tit.& in materia matrimo
niali , vtadmittantur teftes alia, inhabiles
in . vi dec ur qui matr. accul.polT.glof. Butr.
& Doftor.in cap. 3.loco de probat. & hic eft
vnus de calibus , in quo nullo modo poteft
haberi direda probatio , nec alia,quam do
auditu, podquam traatur de proba tiono
actus fadi in tufeorum moniaiium, in quo
aliz perfonx,quam Moniales inreree non-,
poterant, & hx funt partes principa!es,cum
quibus de his agitur,vc vnaqueq.ipfarum in
principio fus depofitionis dixit, & ficut in-.
Jadis antiquis ex impoflibilitate probatio
nis, teftes de auditu probant iuxta tradita_.
per Dodores communiter in clicet ex quadarn de teftib..quod non habet dubium in-,
materia , qua- de fui natura eft difficilis pro
bationis , ira pariter dicendum erit in cafu,
de quo tradamus ob difficultacem proba
tionis 4 '
10 Sed quando eflemus in materia in diffe-

X.

II7

renci licet teftis de auditu non probat regularieer,tamen facit prxfumptionem,ita ele
ganter Archidiacin Canon, non videtur .
queft. j. quern pro eleganti allegar Alex.in_*
con.77. i. vol. i.colum.Soccin.in conf.195.
num. . s. parc.Rom.in leg.fi vero jT.de viro
Colum.fin.verf. 7. probatur ff. folut.matrim.
& inferius cumulabuncur decifiones nam_
hzc eft Dodrina communiter fequura : 5c
hxc prsfumptio iuncta cum alijs plena fa
cit probationum tradidit Parif. in conf.7. in
fin. 4, volum.proquo notentur prxfumptiones, qua; reddunthancprobationem indubitatam_ .
. <
Moniales enim Sandi Dominici omnes
examnate pro Monafterio d!cunt,quod ipfe
non audiuerunt proteftationem , fed quod
bene facer poteratD. Maria, dum ipfa_
ftabat in choro,& Moniales ftabant in capi
tulo cum AbbatiiTa , prout confuetum eft,
dum fiunt profeffiones, & addunt, quod hoc
deponere poterant Moniales, quz cum ipfa
donna Maria affiftebant, & fignanter magiftra nouitiarum , cum igitur has Monafterium n examinauit,& veriffimum eft, quod
rcliqux omnes Moniales in teftes adduxic
& examinauit, igitur credendum erit , hoc
non fadum , quiafciebant veritatem proteftationis , quod peroptime tradidit , 8c
confiderauit authoritate Aretini Aimon..
de antiquitat. temp, prima parte in capit.
vifo de fama poft numero fetimo ibi fed aduertcv .
1 1 Sed vlterius inter esteros teftes exami
ntes in hoc cau fa eft Frater Marcus Xuarez confeflor D.Marix,qui habita licencia-
etiam reuelandi fecreta confefiionis , depofuit fuper 16. quod donna Maria in facramento eonfeffionis , & extra pluries fe conquerendo de violentia,de mecu, & quod habicum cepit , & profeffionem , & omnia per
vim, & metum fecit, dicit, quod inter cae
tera donna Maria eidem confefta fuit , feciife proteftationem prxdidam cumque
prfumatur,peccatorem veritatem confiteri , propter quod iura ftatuerunt omnino
ftandum eTe illius confeifioni , ad text. in c.
omnis iuris de pznit. Innoc. in cap.tux defponfal. ob id dido confeiToris fuper hoc
deponentis plenarie datur fides , & hie eft
vnus de cafibus , & de limitationibus ad regulam , quod credatur vni tefti, vt per Specul. in titulo de tefte fub rub.de numero teftium (numero 9. glof. notab. in capit. teftimonium extra de teftibus in verf. in hoc cafu,& ibidem per Innoc. idem Ioannes Andr
inc. nemo de Simonia, & Butrius hoc nott
pro talleacia ind.c. ceftimonium, & ibidem
loan.

n8

Ioannis Francifci de Ponte

loan. Andr.dixit, notajcafum, quod creditur

vni tefti,idemq. tradidic Archid. in cap.ipfi
Apoftoli 2. q. 7.8c glof.nocab.incap.i. de ex*
cepc. in verb. Innocentes dixit, quod ad probandum quem innocentem, & emcndatum ,
&fic arcana cordis, poteft probari per facerdotem fuum, nonobftante, quodcontrarium idem fuerit in iudicio confdfus,& conuius,idcmq. tradidic Hoftienf.in tit.de teftibus in /.quotus numerus teftium , & in d.
cap.omnis de penir.Sc remi(T.nu.6.facit pulchram allegationem Lapus nu.94.
Sed Ii communis opinio eft, quod talem_
12 facit teftis de auditu przfumptionem, quod
transfert onus probandi in aduerfarium_,
quod pro admirabili dixit, & tradidit Rom.
in fing. 34.1. fequitur Detiusin conf. 272. nu.
3.& latius in conf. 79*. Felin. in cap. nam li
terie num.9, de teftibus|, cumult decifioncs
Ay m. in loco upra allega t. & hoc mximo
quando funt perfonz graues , quz de auditu
depont, & hic inter czteros habemus duas
moniales nobililfimas,& profeflas eiufdem_
Monafterij S.Dominici,vc eft fupra notat ,
ita quod funt partes principales, & funt per
fonz graues , quibus etiam hodie de auditu
deponentibus eft plena fides adhibenda , v t
eleganter probat Dec. declarando intellc
text, in cap. licet ex quadam in alleg. conf.
565. in princ
Hzc igitur iuna cum przallegatis, quid
dubij erit, quod vel facit veram probations,
vcl taliter intentionem aricis fundant , qcT
onus erat Monafterij probare contrarium ,
& hoc probare procurauit faciendo fpecialcs articulos,& minime potuit,imm, vt u
pra eft demon ft racum, Moniales omnes exa- '
minatz depofuerunt , quodjpotuit fieri proteftatio tempore profeflionis per diam_
Mariam , fi ergo d. Maria quafi in au pro
feflionis proteftatafuir, quod violentata , &
per vim, & metum ad profeflionem accedebat , quomodo non erit przfumendum confulto verba illius nprotulifleadhocvtprofeflio nulla declararetur.
Tertia prxfumptio, & quzfo aduertatur
13 oritur ex verbis diis per diam D. Maria
in ipfo au profeflionis, de quibus depontmc
czdem moniales S.Dominici tarn examina
ra?, tanquam principales, quam per ipfum_
monafterium Ifabella Maldonata monialis
profeflaeiufdem monafterij fuper 16. deponit, quod D. Maria tempore profeflionis di
xit Abbati(Tz,quz alafle los velos, para que
la gente viefle aquel prodigio tan grando ,
como era de hazer profefion D. Maria Pa
checo.
Donna Catherin a de Vargas op time idem

fuper 8. quod dixit alead eflos velos,paraque

todos vean efta moftruofidad y como Dna
Maria Pacheco haze profefion.
Donna Beatrix de Mendoa examinara-
per monafterium fuper i4.deponir,quod audiuit ante hanc litem intentatam, quod Do
na Mara tempore profeflionis dixit: alcen...
elfos velos, paraque fe vea efta moftruofidad
y que le alearon antes del folito, porque ella
lo pidi.
Donna Elionora Nieto fuper 14. que ft*
hallo iunto con ella , quandopidio ala Prio
ra entrando enel coro , que mandarte alar
los paos,paraque todos vieflen aquel fpettacolo , y dize que no fe acoftumbra alar
los velos fino defpues hecha la profefion- ,
quando fe da la paz , pero quefto fe hizo
inftancia de D.Mara.
Donna Gioes de Paz fuper interrogar. 1 s.
artieuli , quod dixit D. Mara tempore pro
feflionis, alad elfos pannos,paraque todo el
mundo vea efto.
Donna Petronilla de Mendoa Aiper; ix.
quod dixit tempore profeflionis abrau elfos
velos, paraque vea Dios , y todo el mundo ,
que es Donna Maria Pacheco , la que bazo
profefion.
' .
Donna Mara de Ca ftro fuper 1 a. idem.
D.Francefcadela Puebla fuper i4.idem.
Donna Maria Enriquez idem .
D.Catherina Caputa fuper 14. idem*
Quod non fit folicum detegere, feu aperire velum , feu pannum chori verfus Ecclefiam,nifi farta profeflione,quodq. nulla, quz
adhuc profefla fuerit,hoc petierir,deponunc
ezdem moniales pro monafterio examnate.
Donna Franceica del Puebla fuper interrog.i4.articuli.
Donna Anna Acona fuper eodem.
Donna Maria Cuello fuper eodem .
D.Franci ica del Ludca fuper eodem.
Donna Maria de Caftro fuper eodem{.(
Si ergo in au profeflionis D. Maria prorupit.quod videretur fpeaculum illud , videretur prodigium, videretur monftruofitas
illa, fi profeflio erat monftruoa , non fiebac
fecundum Caones, (i erat prodigium, ergo
non fecundum folitum , & fie erat fpeaculum,erat res admiranda, & extraordinaria
& nimium crudelis,vt iuuenis nobiliiiima_.
pulcherrima , & ditiifima ad actum i Huru
violentata conduceretur,monftrum enim_& prodigium funt finonima , & tantum im
portt vnum,quantum aliud ad text, in l.no
funt liberi ff.de ftat.hom.vbi Bart, declaran
do hzc verba, quod important rem efle con
tra formam, & naturam propriam : nam dicimus hominem monftruoum, qui nafci tur,
fecun-

Conilium XI.1
ecundum Iurifconfultum ibi, contra forma
bumani generis , & idem habetur in 1. quod
cercacum C.de poftul.hsered.inftit.& hoc voluitdicere D.Maria,vt omnes vidercnc profeifionem monftruofam , & prodigiofam_,
ideft contra naturam,& formam illius.iuem
imporrabit verbum illud fpedaculum, quod
de iure cannico in malam partem accipitur,vt importe t rem nefandam>illicitam &
prohibicam,ad text, in cap. qui venatoribus
lo i . 86. diftin. in cap. non oportet lo z. de**
confecratione diftind. y. cap. Prcsbyceri 34
diflinft. cap. his igi tur 23. diftin. & licet do
iure ciuili fpedaculapermittebantur.tamen
aderanc illa, vbi magna fanguinis cftufio intercedebat,& hxc tanquam crudelia prohibebantur,vtglof.& Scribentesin I.i.C. do
fpedaculis; lib.
hoc volebat inferro
JD.Maria, maxime port verbum monftrum,&
& prodigium , crudele enim prohibitum, &
nefandum erat fieri profeffionem contra ipfius naturam.contra Caones & ad hoc im
puliam vi,&metu iuuenem nobiliffimamu,
pulcherrimam , & ditiffimam omni auxilio
deftitutam.
Quis enim his omnibus perpenfis, & bene
14 conlideratis, non prxfumet aliter verba-*
profeionis D.Mariam non emififlc , & violcntaram ad profeffionem acceflife : nam_
aliter fi omnia rite , & rede procedebant , ;
quare fpedaculum, quare monftrum,fquaro
prodigium profeflionem appellare volebat ,
& quomodo volebat pannum,feu velum_
aperiri contra foi; tum, & ante tempus,& vt
vidererur adus profeffionis fiecularibus,
qui alias videri non folct , nifi prout ipfa di
xit ad videndum fpedaculum, monftrum, &
prodigium , vt denique de nullitate confia ret,dum videbant ipfam D.Mariam nihil dicerc, nihil profitcri, quinimo lacrymofam__,,
femimortuam > & omni triftitia plenam in_
ipfo adu perraanere ; potuit enim D. Maria
comp e Iii ad a dus extrinfecos faciendos , &
hoc fuit incedere ad profeifionem.fcd ad locutionem,in hoc non potefteadere precifa_
compulfio, & ide quod in fe fuit fecit , os
non aperiendo , ita eleganter tradidit Car
din, in lem. i . num. 1 4. verf. oppono de con r
fang.&affinir.
Qupdq. D. Maria lacrymofa acceflerit ,
15 & p er le tit in adu profefsionis, & quod ta liter earn compellerunt , vt etiam infirmam
ad ipfam faciendam conduxerint , legantur
teftes,qui n folum hoc deponunt, fed quod
multa: moniales noluerunt in profefsiono
interuenire confeiencia mot,videndo,quod
D.Maria contra voluntatem, & violentata_
ad profefsionem accdebat , pro quo lega-

II9

tur infrafcriptum fadum . Madalena dela_

Cruz monialis profefla S. Dominici.quod ip
fa noluit interuenire in aflumptione habitus,
nec in adu profefsionis, videndo, quod om
nia erant contra ipfius voluntatem >& pec
vim,*deponit etiam de triftitia D.Mariac ctinuata, & continuo ploratu.tam tempore-
nouitiatus , qum tempore profefsionis , 8c
poftea , & quod audiuit monialibus illo
eodem die profefsionis, quomodo ilia inceffit ad profitendum lacrymofa, & triftis, qua;
legatur fuper S. 1 6. & 1 8.
Clara de S. Dominico monialis eiufdem
monafterij fuper 16. deponit id,quod Mag
dalena del Cruz noluit interuenire in pro fefsione ob ferupulum confeientia: videndo.quod D. Maria non proficebatur fu fpQte,& idem deponit examinara per monaite
rium fuper interrogar. 13.articuli.
,
Donna Gioes de Paz fuppriora_> .
D.Mariana de Caftro idem fuper eodem .
- Catherinadelos Angeles idem fuper eod.
Catherina Hernandez fuper 8.quod mul
ta; moniales noluerunt interuenire in profefsione,quia feiebant fieri per vim,& met.
Ioana Angela de Guzman fuper 16. quod
eodem die profefsionis alloquuta fuit cum
D. Maria antcquam ad illam incederet , &
deponit quomodo plorando dixit D.Maria-*
eidem vim,quxipfi inferebatur,& quomodo
ad profitendum compellebatur , dicendp ei
dem tefti , quod recordaretur de prxdidis ,
quod in aliquo die oportuiffet facer fidem
de omnibus, & quod audiuit eciam, quod ro
to illo die D.Maria plorauit , quodq. comedere non potuit .
Quodq. infirma fuit conduda, deponit be
ne Didacus Barrafa fuper 17. & deponit in-,
caufa feientis, tanquam ille, qui ordine Comitis , & Comitifix Cincionis conducebat
Medicos : idem deponit Catherina Hernan
dez tanquam fmula , quae fuit D. Maris fu*
per iS.quodq. audiuit, quod ftatim poftad
profefsionis fe pofuit in cubili propter fe
brero, qua laborabat.
1
FraterSebaftianus Rinchonus fuper 17.
deponit de auditu, tarn D. Maria, qum_*
monialibus S.Dominici, quomodo fecerac
profefsionem contra voluntatem , & quod
ex eo,quia ftabat infirma afportauert cam
moniales in brachijs .
Quodq. hzc nullitas profefsionis fuerit
notoria, & publica, declarauerunt ezdenu*
moniales S.Dominici>& Comes Cincioni,8c
etiam ComitiiTa , qui propterea procurauerunt inftanter,& inftantifsime,vt D.Maria-*
vellet ratificare earn, & nullo pado voluic
ad hoc conde icenderei im declarabat femper

HO

Ioannis Francifcide Ponte

eiufdem prdiz D.AIdonzeonqilefta fuir,

per per vim,& mettrai omnia feciffe,& quod
quomodo ipfa monialis proferta penitencia*
nullo modo ipfa crac monialis.
batur cum alia, qua: dicebac non eile moniaQuod Moniales S. Dominici hoc declaralem,ica deponic D. Anna Acoua monialis S.
uerunr,legancur Abba tifla,& ccerz monia
les S. Clarar, qua; deponunt de tranlmiione
Dominici fuper .
Clara de S. Dominico idem.
Jiterarum Monialibus S.Dominici ad Mo
niales S. Clarz, & deponunt illemet, quibus
Francifca Enriquez idem.
litera: fuerunc cran fmiffx, in quibus affirmaEadem D.Aldonza Olaffo fuper 21.
Si enim profeffio erac valida , fruftra prebacurprofeiTionem przfacam contra voluntatcm emifam, & de confcientia, & icrupu- 16 eibus implorabacur ratification iure cmmuni profeffio tuta erat, iuxta regu. text. Sc
lo , quod habebant ratione interuentus in_*
tradicaperDoores in i> vnica , C. de thecao.
Catherina Hernandez fuper 17. deponic
fauro lib. 10. Ex quibus non folum confit de
vidiffe literas D.Aluinz Emanuel Abbaciffz
nullitate profeffionis,exeoquia D. Maria_
S.Dominici directas D.Marix, dum illa perverba aliqua non emifit, quod probatum eft
manebat in Monafterio S. Clara; , in quibus
liquidiifime , tum ex parce D. Mariz, tum_
dicebatur,quod fi D.Maria voluiflet cautum
etiam quia onus erac Monafterij fundancis
reddere monafleriumde donatione annuofe in profeffionc probare qualicarem fubrum ducatorum mille fbi fada, quod omnes
ftantialem illius,maxime exiftentibus tor,&
moniales deponerent de nullitate profeflocamis przfumpcionibus, quz omnino tranf- nis,& de violentia bi iliaca , & allegation
ferunc onus probandi in monaikrium ex
con te tem D. Anton iam di Villamas moniaprzallegacis, nam femperquod przfumptio
lem S.Clara: , qua: examinata fuper 25. ita_
hominis adiuuatur aliquo adminiculo prodeponit, qua: litera: non fun t przfentatz , ex
batiohem talcm facie , quod transfert onus
quia defperata D.Maria,quod .Cardinaprobandi in aduerfarium, ficut iuris przsli Toletano iufticiam confequi non potuiflee
ptio ex reg.text.in l.gcneraliter $.H pecicum
fiante potentia Comitis Cincioni, vc infra_.
If. de fdeicom. liber, vc latius per Menoch.
dicemus , cranfmific feripturas przfacas in_.
lib. i. de przfumpcq.36.in fi.
Vrbem ad auocandam caufam.quz propofiSed ex przfatis clare confit, quod etft
ta erat cora Cardinali , vt cum eFetu auo 17 profeffio in forma valida , & folemni faa
cata fuit,vt apparetex breui anni 1587. XLm
fuifler, tarnen cum ilia non fponte faa fue
quo narra tur , cauffam alias auocatam,&
rit , fed contra omnem voluntatem , nulla_.
comiflam Auditori Camerz;& hzc omnia_.
omni iure declaranda venit, nam dicit text,
deponit przdicta Catherina Hernandez .
in cap. i . de regul. quod profeffio non folum
Et quod fuerit procurara ratificarlo profieri debet de volntate profitentis, fed de-
fefiionis przdio Comice mediante pervoluncate fpontanea , & ibi bene dclart
bna Petri Nunez, efl probatum pleniffimo
Abb. & propcerea ibi Butr. nocat, quod vo
per tefles conteftes,& fnodales.
luntas coacta, non libera impedic aum_
Catherina Hernandez fuper 27. quod hoc
profeffionis, & ibi communicer Scribences %
fuit duodeeim > vel trefdeeim annis retro ,
Jnnoc.& czteri in cap. i.quod metus cauffa,
quando Comes erat in Regno Portogalliz.
& pariter Bucr.vbi fupra dixit, quod profef
Frater Sebafhanus Rinconus conteitis in
fio eft vnusde aibus regulatis confenfu ,
in quibus requiritur habilitas perfon agenOmnibus.
cis,& libertas in voluntare operantis,vt ali
Auguftinus Aluarez de Toledo frater
przdii fratris Petri Nunez op ti me fuper
quoexcrinfeconon neceffitetur.
Et licet hzc materia fit tota commiffa__
17. & 18.
ComitiTa , & Comes Chincionis in ipfb- 18 arbitrio Iudic:s,an metus fit iuftus ex regu.
rum depofitionibus hoc expreffe fatentur >
texcin l.j. in fin. ff. ex quib.cauf.maior. Bald,
& et iam cum juramento deponunt , imo dipoil glof. & Ooores communicer in 1 .incit Comitifla,quod poft rraacum przdii
terpoficas C.de cranfa. & probatur metus
Petri Nunez idem per annum continuum^*
ex przfumptionibus, & conieuris, idem_#
tractauit Pater Ferdinandus de Mendoa_,
Bald.in l.fi quis in hoc genus in verb. addo
tarnen vnum C.de epifc.& der. Bart.& DoSocietatis Iefu.
Hinc in tantum hoc erat publicum in_.
ores communiter in l.fi de pupillo Ji.fi quis
mona (k rio, quod alias dum effec impofica-
ipfi prztori 8. quzft. ff. de nou. oper. nunc,
poenitentia D. Aldonzz Olaffomoniali propulchre Alex.in conf.48.lib.4- & in hac ma
feffz przdii Monafterij , infimul cum D.
teria admittuntur probaciones, quz alias
Maria ante lapfum quinquennij profeffionis
tauquam imperfez reijeerencur , cumulas
decifio-

ium

XL

T2t

decifones af. in dido . fi quis ipfi prxin forore,qux cum fratre contrat t , contori numero dcimo tarnen vt breuitati ftufuluit Aretm. confilio 24. numero fexto, &
deam in materia tarn ampia > & dffiuia_
quando contradus nimium lxdit parcem_ ,
dico i quod infrafcriptx iuris conclufiones
& eftfadus cum potence, prxfumitur per
funt vers , & communes > ita vt ex his at
impreffionem Bal. in capic. primo qualiter
tenta qualicate fadi non fie dubitandum_
valf mr. deb. rdelic. in leg. decernimus C.
profeffionem fuifle metu extortam, licet in
de Sacrofan. Ecclefia quem adducit ad remateria prxfumptionum non poffic dari cer
feindendum contradum per metum. Loffrcdus in confilio fuo 17. & fi perfona , cui re
ta regula, fed iudicantur fecundum acciuerentia debetur erat terribilis , tanto madentiam fadorum , vt docuie Bartol. com.
gis prxdida erunt indubitata ; taliter quod
muniter fequutus in leg. non eft verifimilo
feientia , & pacientia , qux alias inducunc
fF. quod rectus caufia i Idus notabiliter
confenfum, non operabuntur , quando per- .
in rubrica . de probationibus , & hic defona i cui reuerentia debetur , effet terri
monftrabituradeflx prxfumptiones, quambilis, ita Abbasin capitulo nonne dr prxplures euidentifimas , ac probationes infumpt. qux latius explicat Flin, in capi
dubicatas , ex quibus caufla remanec iru.
tulo caufam matrimonii ext. de offic.deleg.
tuto .
19 Prima erit conclufio , quod metus reue
& cum iftis circunftantijsintelligoego conrentialis folus fufficit ad refeindendum-
clulonem Menochi; de Arbitrarijs iudimatrimonium fpirituale, non autem carcum libro fecundo centuaria fecunda cafu
nale , nifi concurrat enormis lxfio glof. in 3 5 . & 1 3 . vtadhuc fola reuerentia jfufficap. prxfens 20. queftione 3. quam peregri
ciat , qnando iudici , cui in totum hoc re
mittitur , fie videbi tur , & metus arguitur
nan! dixit Iafon. in $* quadrup infrit. do
a fti. & hoc quia fumus in adu , qui requiex terribHi vultu alicuius potentis Dec. in_.
rit omnimodam voluntatem , & ita refponcapit. quia quxfitutn colum. fecunda de ofderar ad dida per Innocent. & alios, vt nofic. deleg.
tanter dclart , & diftinguit Butr. in capi 20 Secunda conclufio , nam indubicatum_j
eft, quod omnis, qui contrahit , & non tenet
tulo cum virum de reg. Imol. & Alexand.
plenamlibertacem, ita quod per eundem_i,
in leg. fi cum deem . eo autem tempore-
if. folut. marrimon. & cil communis (ecuneum quo concrahit , fit quodam modo imdum Couarr. de fponfalibus capicul. tertio
pedita, dicitur metu contrahere tanquam_*
fecunda parr. /. fexto licet ipfe teneat cum
contrahens metu carceris, qux inducit[iuInnocen. vt requirantur aliar praefumptioftum metum,namcarceratus dicitur, etiam
j ns i vt puta minarum , & loco ipfarum_i
quod non (let in carceribus , fed modo tali ,
quod ad libitum tradare n on poflk , nota
dicit fufficere preces importunas aathoritate Afflidi in decifione 69. nam paria funt
biliter Angelus in leg. qui in carcerem fF.
i obtinere per imporrunitatem , quod per
quod metus caufia pod Bartol. ibi qui ele
ganter loquitur, Bald in leg. fin. C.de capt.
metum , dorina inodalis eft Innocenti/
jn cap. petitio de iur.iuran. Boerius ad pro& poftlim. reuerf. tradidit in propria mate
pofitumin decifione 10 1. & preces impor
ria noftra , ad propofitum LofFredus in d.
tuna: fadx ab his , quibus reuerentia debeconfilio 1 7. poil numerum 19- Aim ind.contur , metui xquiparanturquo ad refeindenfilio 49. Menoch. libro tertio prxfumptione
126. numero . & quando mandatur, qui
dum adum , vt perSoccin. confilio 163. cocontrahere debet in obfeuro loco poni , iulum. quarta primo volum. fed vt dixi quan
do cum metu reuerentiali concurrit alia-
ftus erit metus , vt per Innocen. in d. capit.
coniedura , tunc opinio non habet contracum locum de fponfal.& lachrimx metum_>
didorem , de quo per glof. Bartol. & comprxfumunt. Alciatus refponf. 104. numero m un i ter Scribentes in leg. 1 . JT. qux oneranquinto Menochius vbi fupra lib. tertio prxde fF. quarum rerum adio non datur , & ifte
fumpt. 4. numero 21. Idem publica vox , &
metus reuerentialis confideratur in omni
fama inducit conieduram metus Alciatus
eo, qui habet fuperioritatem Innocen. ineodem refponf. & in conlio quinto nume
cum locum defponfal. & dicitur proprie
ro odauo Menochius in eadem prxfumpt.
numero 21. & in prxfumpt. iz numero 2.
reuerentialis cuiuslibet maioris , vt in fra cauTa amifionis honoris iulum caufac
tre, patruo, coufuluie Aimon in confilio 49.
metum glof. & Dodores in d.cap [cum dile& prxfumptio metus maxima eft, quando
dus qui metus caufia.
quis fuo maiori dat fua bona, vt per Aimon.
in prxallegato confilio maxime quando ma 21 Tertia conclufio erit , quod metus magis excufac mulierem , & minor requiriior eft talis , cui aduerfari non audet , vc
L
tur

izz

Ioannis Francici de Ponte

tur in ea , quam in viro , cumult deciion.

Boer. in fua dccifione ioq. allegatur com
muniter glof. in capitulo cum locum do
ponfal. Couarrinus late in titulo de pon
fal. in fecunda part, capitulo tertio nume
ro nono , & latiffime luo more Tiraquell.
de legib. connubialib. 9, par.glof.prima nu
mero 160.& inmulierc muene concurrentibusalijs, vtnon prxfumatur intrare religionem fpontc dixit eleganter Abbat,
in d. capitulo primo, quod metus caufla in-,
princip,
22 Quarta conclufio erit, quod proteftatia
multum iuuat ad probationem metus profeffionis , qux ctfi fit contraria fado non-,
juuatad tollendum fadum in fe , fed ben_^
ad tollendam prxfumptionem iuris ex fado, quando eft iufta caufla veftita, dcla
rt Butr. d.capitulo primo quod metus caufa in princip. per ilium text, vbi Abbat. Sc
communiter Canonifta: , im tradiderunc
Dodores i 0 i , quod ex caufla poflunt fieri
Clandcftinx proteftariones , pulchra tradidit Calder. in confil. i.in titulo quod me*
tus cauda t & elegans confilium Detij 1 9,
Im quando adeft cauTa iufti metus, fufficit proteftatio etiam poft profeffionem-j ,
& non tantcm proteftatio, fedetiam pro
ba to , quod fuit conquefta poft profeffionem de m cu ; ita notabiliter Parif. in_,
proprio cafu in d. confilio 65. primo volum.
Se pofle fieri proteftationes voce , & in Tri
ptis , nemo' dubitauit , ex reg. text, in leg.
fin. , de negot. geft, late Felin. in capit.
cumm. Ferrarienfis numero 65. de canftitutionibus, & declaraciones , & querimo^
na; continuara: faft poft profeffionem coadiuuant , & declarant voluntatem ante
cedentem leg. fed & Iulianus $. ft ab initio
ff. ad macedo. rradit ad propofitum Parif.
in confilio 57, primo volum. & iuftus ctiam
iudieatur metus ex verbis comminatorijs 1
vt late per Calder, & Det. vbi fupra,ita_
quod confiderata qualitateperfonx metum
inferentis , Sc perfonx cui infertur arbi
trio Iudicis hoc derimatur, glof. Innocent.
& cxteri in d. capitulo cum diledus, Scribentes communiter in leg. i.C. eodem ti
tulo , & durante eadem caufla metus fecundum Calder. & Det. & omnes non nocet
mora longa in Monafterio , necex hocinducitur aliqua ratificado , Imo Dodores
fecerunt communem conclufionem authoricatc iurium exprcflorum , quod adus meticulofusnunquam purgatur, etiamexinteruallo ex quolibet adu fubfequenti.quando durt eadem caufla metus. Cinus, Bald.
Sc coramunicer Scribences. in leg. fecunda.

. quod met. cauf, Lapus in allegations

47. qui loquitur in profeffione cuTiuIac decifiones Det. in d. confilio 2 1 9. Oldrad. 1 n_,
confilio if, Afflid. decifione 146. Couarrin. vbi fupra in fecunda part, capitulo ter
tio . fexto, & ratio eft , quia eadem aufa , qux facit actum meticulofum, eadem
jnquam impedit voluntatem ratificandi
Sc propterea dum text, in capitulo fecundo
de regular, ponit afum in , qui 'intrauit religionem per mecum , & per annum__
fieri t, quod non reclamauerit , vt ex hoc
cenfeatur ratificare ingreflum , dicic ibi
glof. fin. quod debet intelligi, fi potuit re
clamare , Sc ibi Innoc. poft numerum tertium dclart , quod quamdiu caufla metus
durat,nonfitei prxiudicium, ita quod non
curric annuis , nec intelligitur ratificare-
profeffionem , & idem tradendo ibi Ab
bas dixit , quod fi interim non prouocauerit adiudicium excufatur, Sc in tantum
hxc (une vera , quod Doctores voluerunt
Ctiam hxc proceder in act u iuraro , Sc
in omnibus claufulis pofitis in contractu
meciculofo Boer, in d. decifione 110. cu
mular multa Menochius de arbitr. iudi.
libro tertio prxfumptione 126. numero trigefimo ,
aj Quinta conclufio erit , qnod dicitur me
tus illatus non folumreipfa, fed etiam_,
quando adeft fufpitio iufta , quod poffinc
compelli adaliquid faciendum adtext.in_.
leg. nouiflime $. fi quis vi compulfus ff.
quod falfo tutore auchore Alexand. con
filio nonogefimoodauo voiumine tertio la
te LofFred. in dido confilio deeimofetimo
num. duodeeimoodauo fufficitenim, quoi
fubfitcaufa,ex qua poffit timeri violentiam
inferendam Innocent, authoritate 'glof. in_
captulo bone deeledione licet impreffio
non fitfequuta, idemque tradidit in capilo in nobis eodem titulo , & nemo fe debet
exponere alicui periculo perfonali etia.n_
vnius alapx, allegar. I.offred. Barb. iru.
confilio vndeeimo , qux ad faturitatem_j
didafint inhac caufla, cum ex fado apparebunt deduda in hoc proceiTu omnia_,,
qux humanitus confiderari poflunt in ma-
teria metus pro refeindenda profeffione. '
34, Sexta conclufio erit , quodereditur ma*
gis duobus teftibus de metu deponentibus,
quam mille de fpontanea volntate affirmantibus lia Idus in lege obferuare ff. pro-*
fieifei ff. de offic. proconf. Abbat, in d.capitulo primo numero deeimotertio quod me
tus cauifa loan. Andr.& Innocen.in capitu
lo fuper hoc Loftred. in prxallegat. confuid
deeimofetimo licut dicimus,quod duo teil es
a frman-

Confilim
affirmantes prsferuntur mille negantibus
in leg. diem proferre $. fi plures fF.de arbitris Rom.in Rubricde arbicris numero trigefimoquarto Cumque vt dixi Doctores
firman-, quod in hac materia probacionis
imperfecta:, quae alias reijcerentur , admitI tuncur> propcerea confuluic Cunanus in_.
confilio 68. vcvnicus teflis devitu cum.
alijs de audi tu, feu fama plene probat,
quem fcquicur Boer. ind. decifion. ioi. &
plus voluir Cepol. in cachela 144. quod
etiam credatur vni teftide mecu deponen*
ti, & magis Ilm foli , quam pluribus de fpontanea volntate deponencibus quem fequutus fuit Cardinal Albanus in rubrica ff.quod
metus cauffa numero 3. Bertachinus in ver. ficulo matrimonii probata in fecunda parc.
& licet Couarr.contrarium tenuerit authoticate Alciati in tit. de fponfalib.in j.capir.
a. parte ff.j. tarnen Menoch. de Prsfumpt.
libro tertio prsfumptione 116, numero 3 .
concillando opiniones dicic , proceder-
dictum Cepols , qua:. do extabant iecturs, & ego addo, quod fi non faciat vnicus teftisplenam probationem , faciat ta
rnen femiplenam , & fie prsfumptioneou
talem , qua- transfrt onus probandi in_.
aduerfarium fecundum fupr latius deducta
& fi aliter diceremus , non effet quid fpecia35 Je in metu fiquidem vera eft opinio , quod
tetide vifu cum alijs adminiculis pleno
creditur fecundum Theoricam Bartol. iru.
kg.prima $. idem Cornelio ff. de queftionibus , & vnicus ceftis cum probatione confeffioni extraiudicialis etiam inciden ter fa
et plene probar. Abb. in cap.fin. numero 6.
de fuccef.abinteft.latius Men.de pnefumpt.
lib. primo queftione 26. quod non habet du
16 bium qnando probationes etiam diueri ge
neris tenduntad vnum totum probandunu
ex tommuni Theoric Bar.in leg.admonendi ff. de iur. iur. numero 48. & fie refert Af
flict, fuifle determinatum in Sacro confilio
Neapolitano in fu decifione 11. vt confeffio extraiudicialis parte abfente , faciat femi plene probationem , que addita cum vno
relie de viu plene probar, & coniunguntur,
im plus , quod vnus de vifu , & fama , & alius de fama , plene probent , vt per moder-'
nos addentes ibi.qui cumulant deciiones,&
de communi teftatur Loffredus confilio 8.
vtc omnino dicamus in materia metus ere
dendum efTe vnico telti faltim prsfumptiue
taliter quod probationem transfrt in aduerfarium.polquam metus ex prsfumptionibus probatur, etfi glof. in cap.prsfens .
queftione 3. in verbo patrem per illum'text.
notac i quod ftacur dicto patris allegantis >

XI.'

fe deponencis fiiiumob metum religionem

ingrefum , & hoc plene prscedentibus aliis
prsfumpcionibus, Scprsfumpciuc tantum_*
all foli creditur,vc per Archidiacon. & Bel lam. ibidem in tantum,quod fpecul.in tit.de
teftibus in cap. reftat de numero teftium-
fecundo limit atione numero fecundo tradidit ad limitationem reguls , quod credatur
patridicenti , filium inuitum monachum_
eile factum , & fi hoc procedit in parre , ve
faciat przfumpcionem, quanto igitur magis
crit hoc in tee, quin habet exceptio nem aliquam , imo fortius iura, & Docto
res voluerunt, quod cum tractetur de faluts anima: , & non prsfumatur quis immemor falutis sterns , quod in hac materia.*
meticulofe profeffionis muleum operetur
declarado animi , & confeffio alias facta.*
eiufdem mecum prxtendentis ; ita Lapus
eleganter in alleg. 47. allegat glof. notabilem in capitulo primo tf. fi vero in verficulo
reeeptio de rclig. dorn, in fexto qu tradic
in hac materia profeffionis credendum effo
principali circa declarationem animi fui
quia non prsfumitur immemor sterns fa
lutis , quam nott ibi Gemin.num.15. & la
tius tradic in cap. confticutionem num.;. de
regul. in 6. .
.
w
>
17

Sptima, & vltima conclufio erit , quod

cum in actu meticulofo fufficiat proba rio
metus in genere , ve doeet iuris conf. in.
leg.cum exception e . in hac actione ff.quod
metus cauffa, , tunc vera eft opinio, quod
telles fingulares , fingularicate cumulatiua,
& adminiculatiua , qui celtes vnufquifquo
in fe probat factum , quod in fe habet actus
reiterationem tunc deponentes de diuerfis
fpeciebus coniunguntur , & probant , cum
omnes tendant ad eundem rei finem fcilicec
probationem fui generis , pulchrum , & fingulare confilio Ancharan. +39. ficuti dicimus in probatione iurifdxctionis poffefiionis vfurs , hxxefis , fams, & fimilium , vc
fingulares de djuerfis actis deponentes con- .
iungantur , & probant auchoritate Innoc.
in capitulo qualiter , & quando el fecundo
de accufat. Iafon. in leg. admonendi ff. do
iur. iuran. & quando plures actus habent vnam Originem , & vnam caufam , ilia
origo probatur per telles fingulares refpectu actuum Bald. Ancharan. Alexan. Cor.
& innumeri, quos lace cumula Ay m. do
antiquitat. temp. 4. partita, in capiculo in
cipience, fedenim, quia ilia materia, per
qu fic in materia metus tradidit Boer.in al
leg. dec. 101. & vitra Boer. quad telles finguiares probent in materia metus , dixerunt, alij , quos congerunt moderni addenL
tes ad

i 24

Io.Francicide Ponte

tesad Afflit. in decif. 146. numero 4.

38 Verba noneffundam circa lapfum quin
quennij ex tripllci cauffa, primo quia ex fa
cta demonftratum eft indubitaneer > quod
ante lapfum quinquennij donna Maria con
que ib fuit t exiuie de Monafterio & adiuie
Cardinalem iudicem eiusordinarium,a quo
propter potentiam Comieis iuftitiamobcinere nequiuic, hinefuie coada habere re
cur fu m ad Pontificem , a quocauffa fuit auo
cara...
Secundo fi durabat eadem caulTa metus
ex eadem pocentia Com i t is, no n cil ubi um,
quod tempus quinquennij noncurrebat , ve
dicit g!o. Innoc.& communirer Doctores in
d. cap. 2. de regul. dum text, ibi pergebac
terminum anni, ficut coniilium perfigit terminum quinquennij , & quando lex antiqua
loquitur in aliquoeafu fpeciali, icxnoua_.
. demum fuperueniens, qui generatiter difpo
nit, nonintclligitur derogare incafu fpecialicer difpoito per legem antiquam do
29 quo per Iaf. in leg. bonorum numero ij.
qui admitti: im lex noua fuperueniens generaliter loquens declaratur,& reftringicur
per legem antiquam , & minime illi dcrogatum prarfumitur gloCmagna in leg. fciendum ff. qui facisd. cog. vbi latiffime ibidem
af. qui allegat Cotas, Barcol. in leg. fed vc
pofteriores ff. de legib.inleg. oranespopuli>ff. deiuft. & iur.in leg.Mareellus numero
6. ad Trebell. in leg.i.ff qui pecant tur. nu
mero 6. vbi dicit , quod lex noua eciam_
odiofa extenditur, & regulatur fecundum_
difpoficionem iuris antiqui. Socin. in confil.
122. volum. primo latins Corn, in coafilio
30S. volum. 4. in litera E Bald, in 1. fi ferui.
per ilium text. C. dc noxah vbi lace Salicer.
qui diffufe profequitur materiam , & pro
prie in interpretatione Sacrorum Confiliorum dixit Bald, in cap.poft cranstationeni_>
dcrenunt. quod etfi finctanquam Euangelia cuftodienda, tarnen i p recipiunr etiam
interprctationem, quem fequitur laf. in_i
leg. quamuis numero j. ff.de in ius vocand.
im dico, quod in hoc cafu non eft inter
pretan , fed quod coniilium non loquitur
in cafu noftro , fiquidem coniilium pra-fcribit actionem praefupponendo bbercateni_
exercicij ill us , cumque non valenti agere non curric prafcriprio ad text, in legt-
prima C. de ann. except, mrito flanco
impedimento, coniilium non loquitur in_,
cafu ifto, fed loquuntur iura communia-.,
qua: corre&ionem non reeipiunt , quando
expreffe hoc noneftprouiium ad tex.in leg.
faneimus C. de teftam. & in leg.pnrcipimus
. appcll.

Tertio Papa hoc declaranit, dum his ont -i

nibus expoficis-per donna Mariam , & quomodo prxtendebatur lapfus quinquennij ,
qui obmetum >& illius cauffam durantem
minime pretend poterac. Summus Pontifex primo Marti; 1592. commiiit Nuntio
cauffam, vtnonfolum fuper incidentibus
fed etiam fuper principali prouideret, Sc
demum poflmodum 10. April is eiufdem_#
anni conceffitin forma gratiofa reftitutionem aduerfus lapfum quinquennij . reponendo in ftatu , in quo erat ante prasdiitum
lapfum, acplenarie reintegrando, tollendo vitium obrepeionis , fubrepconis , intentionis , ac quemlibec alium defeutnur,
non obftantibus conftitutionibus , & ordinationibus Apoflolicis , vt icdicamus non
effe difputandum in haccaufa de lapfu quin
quennij , quod per aliam legem , fe Canonem non erat ftatutum,nifi per Coniilium-*
Tridentinum , vnde dum loquitur recripeum de quinquennio , & de iplius lapfu , &
aduerfus hoc lapfum Papa faciens litis men
tionem reituit ad partis pecieionem_
reponendo illam in flacu , quo erat anter*
lapfum quinquennij , non eil dubium derogareconfilio, & (i non exprimatur, Sc dicitur flanee narracione plena facti petitio
ned reititueinedicicur inquim facero
ex certa feientia licet non adir claufula_
expreffa : immagis proficic expofitio, &
narratio, quocaiu n eil neceffarium facer,
mencionem legis contrarie difponcis,cun
propter earn petatur reflitutio , & eoncedaeurex regul. glof. in cap. primo de conftitut. in fexto in verbo nofcatur , ybi Butr.
& pcropcime dclart Gemin. & poftom*
nes late ibidem Philip. Fran, latiffime F
lin, qui deciiiones cumult in cap. cum.
inter de except, numero quarto Abb. port
loan. Andr. & communiterScribentes iru
cap. nonnulli numero oftauo de refcrip. Sc
ibi laciffime Flin. Sc opinio eft magis indubitata , quando adeft claufula , non obftante, prout laciusFelin. ind. cap. non nulli
& hic refcriptum habet hxc omnia , dicicur
enim, quod licet infra quinquennium profeflione reclamauerit dicendo de inualiditate, & nullicate illius ob vim,&metum,
& dolum , tarnen cum hoc probare non-
poffic in lice inftitura coram Nuncio ad eui
tandum liciuman fraftus, vt cauffa cicius
cxpediatur , & ne ob probationis defectum
ius bon fupplicantis pereat,ac c vt ipiius
quieti coniulatur, petijt, vt aduerfus quin
quennij lapfus reflituatur,& Papa demcon
cedit plenam refticucionem aduerfus la
pfum quinquenij,reponcndo in ftatu, ia quo
erat

Conilium
: praedidum Upturn > plenario
reincegrando,tollendo vitium fubreptionis,
obrepcionis,inten cionis,ac quemlibec alium
deredum.non obftantibus confticutionibus,
& ordinationibus apoftolicis, ex quibus ma
nifefle apparec, quod non rem anet locus dif
puca ci oni circa quinquennium praefixuno
-a Tridencino Coniiho, & fecundum praedia fuie iudicacum .

19

21
23
24.

Pro Marchione de Fer-

I
3

'

meftaj .

*6

SVMMAR1VM.

DifpofitiofaSla in beneficium afiendentium

libera remanet , nttllus ex Ulisfupere.
Succdesfn maioratu.fi reitfitsfilys dcidt
maioratum perpetraffe intelligitur licet
. filys ilatim decejferunt.
Maioratus dicitur conslitutus de introitibus, cum Rex ea lege donauit, vt in titulu
maioratus baberentur.
In maioratu perpetuo intelliguntur transKerfales etiam quod maioratus profilijs, et
defcendentibus exprejjusfiierit , quidquid
' aly exifiimauerint,quorum diclis refpon-

deturnu.ii.&fiqq.
i
In maioratu quomodofuccedant proximiores vltimi decedentis remijjtui.
6 Maioratus vel vocatio, quomodo non txpiret'yfiadfit claufula , fine liberis decejferit
etiam quod cum eis dccefferiUad limitatio
n? I. cum vxori,quado di.legfed remijjiu.
7 Attenta maioratus natura,qu* e perpetua
non modo non expirtfed fimilis conditio
in nepotibus omnibusq. defcendentibus repetita cenfetur.
8 Regula p proximior vltimi pojfefponis'adnuttatur in maioratu Hituto adfin? pro
fpiciendifamilia, quomodo intelligatur.
9 In maioratu ante omnia confideratur li nea perfon* inqua maioratusfitndatus eft.
10 Difpofitainfeudisquando locum obtineant
in maioratu.
11 In feudis attenditur principium, prima radiet,&fundamenturn.
1 2 Controuerfiafiextct interlineam>& linea*
non attenditurgradus.
14 Infeudo nouofrattrfratri non fuccedit.
15 Feudum ex noua quaktate, nouum fficitur
licetalias effet paternumfa antiquum.
16 Bona noua Maioratus primofuccejfori com
petunt.
17 In maioratibus ordofuccefuus attenditur.
18 Claufula vt matrimonia diffoluatur nullis
fuperftitibusfilys , & defcendentibus} ifL-

3
31.
33

34

35
37
38
39
40
41
42

43

44
45

47
48
49

XI.

*2f
fine pofita, ad omni refertur .
Verbum rsddere,nil aliud efi qua retro da
re quod ab alio proprius habiteram , acfui
natura translationem de vno in alium0
fignificat nufeqq.& ...
Vna parsfcriptur<e,per aliam declaratur.
'T^pn entis nullafunt partes .
1{pn dicitur priuariJitcceJJione, qui nott-
potefuccedere.
Jn maioratu pro eiufdem conferuationefem
per intelligitur exteno de cafu adcafum,
" deperJona ad perfonam.
Ordo feriptur* non impedit caufam iuris
aut voluntatis.
Donatio contemplatione Matrimony quando dicatur pura , quando vero ob caufam
num.feqq.
'Rjgulaqftod cejfante caifa cejfat effeihis de
caufafiendi,non out cjfendiinteMigda e.
Item de caufa produdiua ,fifumus in effilu producendotvelproduca qui tarnen^
babeat trait"umfuccejfiuum num.feq.
ContraSlus ex conieSluris probatur.
^ualittesfinefubiedofubfiere no poffunt.
Statuta excludentiafeminas dfuccejont-p
tanquam fauorabilia validafunt cuius ra
tio redditur feq.
Pro expre) habendum e, id quod quis in
terrogates facile rsfpondiit.
Contrabentium mens potius, quam verbaut
infpiciendo funt femper.
Difpofitum in vno cafu ad alium extenditurfieandem rationem eontineat.
Tex.in 1. 1 . C./ifocfuper lib.S.quado locum
fibi vendicet.
s
Qu* eadem ratione nituntur non debent di
uerfo lure cenferi.
Donatiofacia in titulum maioratus differt
donationefacia in augmentti maioratus.
Feudum ex inuefiitura ex qua firmaturt
fuam recipit naturam.
In augmento,vnione,annexionefubmifpong
fine incorporation, ante omnia attendra
funt verba titulorumfeit priuilegiorum.
Diflinila duo , &fiparata vniri ac in augmentum alterius rei aggregari , demttmm
ipforumprimeuanatura,vnita tarnen , &
aggregatafubfiire, nonefiincompatibile.
Feudo ad dominum d/uoluto augmentum*
retinebitur .
tAcceJJio non concreta,fed difcreta ,femper
fuam retinet naturam, ea quo infertur ad
Ecclefiam inferiorem , vnitam Ecclefi*
Catedrali num.feq.
Eccleie vnitte alters an poffint ven
ds propter debita illius!
yntonts materia declaratur.
Incontratlibusnec minimum quidem ver*
L 3
bum

li

Ioannis Francifcide Ponte

7 fuperflttum ejje debet,

50 Resquando mutet, vel non mutetfuant^,
naturam.velfiatum.
5 Rex potefi ex caufa pads rem meam auferre, & altert dare , qua tarnen ceante trit
mihi res ablta reftttuenda.
j Feudum quod erat <vnius Eccle* vnitutn
* altert-, deficiente Ecclefia cut vniofaia<
erat reuertetur ad Ecclefiam qua erat
abdtcatum^j .
5 j Verbum bares diuerfi modo capitur , pro vt
voluntas contrabcntiumfucritifiu tacita
fiue exprejpt .
54 Feudum concejfum vt vnufquifque illud ac
quirere cenfeatur profc>& baredtbus, quA
le cenfeatur .
<
ARGVMENTVM.
Maioratus qundo dicatur conftitutus de_
inrroitibus.In maioratu perpetuo qui inteIIiganturvocati,quomodo in eo fuccedant proximiores vltimi decedentis. An
expiree fi adfitclaufula fi fine liberie x
etiam quod cum liberis quis deceferic.
Quid in eo ante omnia confidcrandum
fit . Pluraque ad eandem , ac vnionis
materiam .
CONSUIVM XII.
ON lo.Benauides familiaris alumnus, ac de Camera
fax Maeftatis tanquam ta
lis idemq; Regi gratus , &
acceptus fuie per manus
eiufdem in macrimonium
collocatus cum donna Hie
ronyma Nauarra filia , harrede vniucrfali
futura D.Petri NauarrarMarchionisde cor
te ; ipfeq; Rex fecit apitulationem matri
monialem, in qua primum,quod voluit fuit,
vt Marchio pra-ditus de prardi&o Marchio
natu omnibufq, bunis fuis faccret maioratum in beneficium prardifta: donna Hierony
m* filia?,fuorumq; defcendentium decendea
te tarnen eo fine mafculis.
Cumque D.Ioan. effet eques particulars
abfq;alio titulo non diues,& matrimonium,
quod contrahebatur erat qualitacis, de qua
iupraobquod ambigendum noneritMarchionem illud non contraxiffe > nifi conuerfo Rex aliquid memoria: dignum eifdem
coniugibus dediflet prardifti macrimonij ctemplatione,tumratione bonorum,& maio
ri commoditate viuendi tiim etiam ratio*

ne|exiftimarioms , ob id fua maefhs ra>

tione pridifti macrimonij , eiufq; contemplatione in eademcapiculatione ftatim immediate poft capiculum conftitutionis ma
ioratus facicdi perprardict Marchion om
nium fuorum bonorum in beneficiumq. HieTronymxifiltir, fubfequiturcapitulum in quo
eonuerfo ipfeRexdonat prxdiis coniu
gibus , ac poft ipforum notem filijs , & defcenentibus ipforum annuos Due. jjoo.rediruum fituacos io Regnis Caftellat tenidos
pariter per eos tanquam bona maioratus in
augmentum prdifci maioratus faciendi per
Marchionem , qui cenfeatur fadus cum eif
dem vinculis, & fubmiffionibus eiufdem.
Verum quia maioratus facidus per Mar
chionem in beneficium donna Hieronymae
filiar habebat claufulam.quatenus ipfe decedcret fine filijs mafculis, propterea fie capitulum, quodineum caium prardido Mar
chio racione doris& Duc.35.mil. ex quibus
vna cum pra?diftis annuis reditibus doodis
per Regem conflituatur nouus maioratus
per prdios coniugesin beneficium filior,
& defcendentium ex eis.
Tandem prouidentur infrafcripti cafus
expreffe_/ .
Primus fideceiferir finefilijs,8f defedenti
bus D.Ioan.bcnauidesfua Maeftas difponit,
quod dotifta Hieronyma vxor , fi fueric fuperftes , habeat prarditus introitus cui in_
caium prardiftum donat fuifq; filijs, 6c de fee
dentibus fucceiforibus , tarnen in prxdido
Marchionatu , & ftatu, vt tenearu tanquam
bona lllius.
Sccundus cafus immediatus eft fi deceflerirprardita donna Hieronyma non reliis
fi!ijs,nec defcendentibus que lo dichos tres;
miUi y quincentos ducat os,no los aya, nille
ueel fuccefor del dicho mayorazgoy que-
bueluan al dicho D.Yuan.
Tertius cafus eft, quid quando donna Hie
ronyma non fuccelfcrit in pra-dicto maiora
tu propterfubexiftentiam mafeulorum, quo
cafu faciendus erat nouus maioratus tam_
prxditorum redituum, quam Duc.3f.mill.
docium conftituendarum , & fueric difolutum matrimonium inter pratdiftos coniuges non reliis filijs, nec defcendtibus que
los dichos 500. Ducados de renta vueluan
al dicho D. lun, de Benauides y los dichos
3T.mil!. Due. alla dicha donna Geronyma_#
Nauarra y a fus herederos.
capttulacio in hita fuit in anno 1554.
fub di 1 4. Februarij fuie effeuarum ma
trimonium pra:fupponicur maioratum ftatus Marchionis factum iuxta capitulations
Regial Macftatem fecifle donacionem mo
do

Confiliurn

XII.

do quo fupra predict rum nuniemou ,

tendunt ad eos bona feu reditus praedictos
tandem deceffiTe Marchionem de Coree
fpeare,tanquam bona maioratus conftituabfq; mafeulis , & donna Hieronymam fi
ti perpetuo in beneficium don Io.eiufq-, fami
liara fuperftit fucceflifle in praedicto ftatu.
lie>& defeendentes contemplad fuerunt per
-. Deceflit D. Io.Benauides,fuperftite vxoviam praelationis,non autem,q> ex ipforum
defeu maioratus deficia t,fed transuerfales
re, & donna Anna filia,& parlter poft eum_
deceflit przdida donna Hieronyma,& don
fuccedant quodq. annexio maioratui de cor
na Anna filia fueceffic in vtroque maiote,in tantum fuit facta, in quantum ad fue
rint defeendentes ex praedicto matrimo
ratu .
Hzc donna Annafuum diem claufit extre
nio , qui tanquam fucceffores in praedicto
mum absq. filijs, & defeenden tibus quae difmaioratu,de corte, pariter fuccederent in.,
pofuit de prardiis annuis redicibus Ducat.
hoc alio , fed in defectum ipforum quando350. tanquam de bonis liberis.
cunque dicunt,quod annexio, vnio,& incor
Pretendunt legararij difpofitionem valiporado fuit refoluta.-fuccefores maioratus
dam i quia maioratus fuit in beneficium dede corte exprefle fuerunt exclufi,& vocatu
X feendentium tantnm cunque nullus fuper
don lo. vocati ipfius harredes , & fucceffores, caufa, enim donationis fuit matrimofuerit libera remanfit difpofitio exregulis
nium cum fueeeifione in ftatu de corte , 8c
notorijs iuxta difpofita in 1. qui folidum_
jf.predium ff.deleg.i.cum concord.jPrxtennon fuit donatio fimplexjfed in titulum ma
ioratus vnio, & annexio, fuit in beneficium
dit fcas incroitus ad regem deuolutos > qui
defeendentium, perfonae contemplatae fue
certis perfonis donauie feilicee praedictis
conugibus, filijs, & defcendentibus,)quibus
runt coniuges immo principaliter donlo.
deficiencibus debent introitus redire ad eun
ob cuius perfonam, fuitcontemplata vxor
dem doncem,quia ali js nohiit donare, S fue
feruitia don Io.ac mrita illius Rex, profpe
rune contemplate certas perfonsr.
'."
xitrefoluta caufa vnionis ex deffectu defcen
- Succeffores in marchionatu,& maioratu,
dentium remanfit maioratus introituunu
de corte practendunt ad eos, introitus infalin fuo ftatu,& confequenter fi maioratus eft
Hbiliter fpectare,quia fuit de illis factus ma
perpetuus nullum ius fouent legatarij, & ea
ioratus agregatus, & vnitus Marchionatui,
dem ratione nullum fouet fifcus mximo *
fe maioratui de corte , quatenus donna_.
quia heredibus eft profpectum , vt infra.*
Hieronyma fuccedebac in illo , & eatenus
latins dicccur.
Ex his omnibus praetenforibus mihi vifaccefCores przdii fuerunt exelufi , quate
detur ius fouere Marchionem de fromeftra
nus donna Hieronyma decefliflet non relitis,filijs,ac defeendentibus, qua: cum fuccef
de domo bonauides propinquiorem donna_
Annae vltimae po(feditricis,ac de ipfius referit in przdicto maioratu , & decefleri t Tu.
fta linea, & licet multa effent dicenda in-,
perftite donna Anna maioratns eil factus
materia maioratus tarnen quia confilunc
perpetuus , & in corporatio infeparabilis,
in conclufionibus communibus, & in regulis
a maioratu flatus Marchionatus de cortea,
notorijs tangam tantum circa hocconcluquia cum filijs deceffic, & no curamus, quicfiones remiffiue ad doctores, ne in multi lo^ quid poftea de filijs fucceflerit , etiam quod
quio fuper vacaneo membrane occupentur
momento vxerint 1. cum vxori C. quando
& demum defeendam firmato maioratu ad
dies leg.ceg.Oldr.conf.zi.cum alijs cumula
exelufionem praetenltonis, Marchionis de-
tis per molinam in c.4.primi libri,nu. 1 6. la
corte, ex quibus non opus erit tractare dt#
te dixi in conf.meo.i.i.vol. & confequter
iuribus legatariorum, & fifei, nam (tance-,
per mortem donna Anna: abfq; defeendenti
maioratu in beneficium don Io..eiufq;famibus ille non ceTauit non potuit euelli>& abliae nullum Iii ius pretendere poffu.
dicari Marchionatu flatus de corte , cum
Quod de iftis introitibs fuerit maiora
quo fuerat per prius vnitus iam qud incor
tus conftitutus non eft dubitandum, fiquidc
porado , & vnio confumauerit effeum-j
fuum, & cditio reeepie fuam extinetionem 3 hac lege. Rex donauit vt ea haberent in ti
tulum maioratus, & hoc folum fufficit ad
ftatim quia donna Hieronyma cum filijs de
hoc,vt fit perpetuus , vt omnes de familia-
ceflit.
vocenti vfque ad millefimum gradum, quae
Succeflores don Io.cuius perfonam hodie
latius ex communibus refolucionibus expli
repnefentat Marchio , de fromefta defeencat Molin. de Iii fp. primogen.c. 3.& 4. lib. 1.
dens don Hieronymo de Benauides nepo
te przdicti don Ioannis, fratre patruelo 4 & intelliguntur vocati tranfuerfales etiam
quod fit maioratus expreffus pro filijs, & de
prdict D. Anne, qui tempore illius mortis
feendentibus quia hoc imporcabit tantunu
fuper ftes erat, hi mquam fucceffores, prac
prelatio-

Ioannis Francifci de Ponte

12,8
tenet Molin. videlicet quod in maioratu ftm
prelationem , fed vocationem omnium impliciter conftituto non fuccedant tranfuerfa
porcabic verbum maioratus propter quod
les ipfius conftituentis,aduertatur qua:fo,cj.a
profpicitur coc familiac , ve eleganter per
nihil ad cafumde quo craebmus , quia hie
molin. vbi fupra 03. an. 30. verf. fed quando
confticuens eft Rex,& perfona, inquam conmaioratus vfque ad numerum 44. & multa.*
ftituicur eft don I0.& eft donna Hieronyma
eciam rradicinc..eiufdem Iib.& in c. 5. po
& ficut ibi dicie Gregorius q> (i teftator fimnie communes refoluriones,quomodo fucce
pliciter conftieuie maioriarn, in qua hered
5 dune proximiores vltimi decedentis .46.&
inftituie filium maiorem, quo defun&o fin o>
47. quodlatiustractauitinap.9.3. lib. vbi
filijsdicic non ceffare maioriarn, fed fuccede
eciam lac dclart quomodo non expira
re fracres vc in maioria,(ic pari ter hic fucce
maioratus.nec vocatio, fi adeft claufula i fi
dere habent fracres don lo, & defcendences
ne liberis decefleric eciam, quod cum eis deab eis, vnde dico, quod deciiio Grcgorij eft,
6 ceTeric ad limitationem tex.in Icum vxori
pro hac caufa_, .
quando dies. leg. ced.conf. Ol dr. i .cum corDico fecundo quod fi volumus incelligcdant.aceenca,& confideraea natura maiora
re in alio cafu , qui non eft nofter arguie :
tus, quae eft perpetua, & propeerea non exde cex. in ci.de nat. fuccef.feud,3 fimilium,
7 pirar, fed cenfetur repofua iimilis conditio
in nepocibus ceterifq; omnibus defcendenti 14 aduercaf.quia in feudis eft fpecialirer prouifum vt frater fratri in feudo nono non fue
busvtibi per eumnu. 16.17.18.19. 20. quod
cedat, & ex particulari confuetudine .*udodixit etiam proceder in m aioratu confticu
rum de quo ncap.i.jT. (inaucem de his, qui
to ab extraneo,quia, & fi fit cxtrancus.tame
feud. dar. poT-in . de fr acre de non. benef.
conflieuendo maioratum idem eft, quia voinueft. & fic procedic cexc.in cap. 1. degrad.
]uie profpicere familia;, cumque finis fit pro
fucc.feud.in feudis accendicur tenor inueftifpicere familia: propterea regula illa , quod
ture,& ieruaeur rigor dicic yfer. in c.impeproximior vltimi poiTefforis admitcatur inrialemdeproh.fcud.alien.pro fed. non arten
8 celligicur,quatenus eft de familia, Sc linea_#
dicur fam ilia,per pe cuacio bonorum in ea_. ,
eius in cuius benencium maioratus eft confed limicaci func cerei fucceffores propter re
ftieueus, alias licet effet proximior fed non
feruacionem directi dominij domini concede defcendentibus , & alteris familia:, vel
dencis, hinc ab eorum principio eranc feuda
lines rune exclude cur a quocunque alio do
incaneum
cemporalia quod in vita concedi
familia etiam in remotiori gradu, quod pro
nariorum terminabantur,de quo in d.cap.i .
indubicaco tradidit idem Molin. in 9.cap. 3.
dehis,qui feud.dar.poff.& fit ficue inmaiora
9 lib. nu.2.& in maioraru primo confideratur
tibus confideratur , & actenditur perpetuilinea perfonz in qua maioratus fundatus eft
tas, & conferuatio in familia vfque ad mille
itaquod donee iupereft alijs deea nonfic
fimum gradum, ica e contra in feudis ateentranfitus ad alias lineas idem molin. cap.4.
ditur temporalitas, & certi daneur fucceffo
num. 1 3. lib. 3. allegar tex. inc.i. denat.fucres,& in gradibus limitatis,vnde non poteft
ccff.feud.vbi eft cafus, & alia infinita cumu
tali cafu argui de maioratu ad fenda &
lo Iat, & di fpofita in feudis quando raciono
tra fiance diffimili confuetudine , fecundum
funt fundata non autem in particulari condiftinftioncm, quam fupra faeimus relatam
iuetudine habene locum in maioratu , vc ex
per Molin.& propterea diuerfa det^rminamult is refert,& fequitur idem Molin. in lib.
tio eft facienda attenta natura, & confneru1 1 i .cap. 7. & in feudis attenditur principium,
dine
maioratus, qua: eft perpetua, & toti fa
prima radix, & fundamentum diit Bal.in c.
milia: profpicere fundator intendic.
i.de eo qui fin.fec.agn.& in his, in quibus at
Rurfus Gregorius Lopes determinar qua:
tenditur conferuatiobonorum in familia^,
ftionem
pro fratre ftante cftitucione maioitaquod ipforum bonorum prerogatiuaconracus in alcerum fratrem ergo non eft argu
32 (ideratur , quando eft controuerfia inter lidum de feudis , qua: de nouo conftituca non
neam, & lineam vt in maioratu tunc non ae
tranfeunc ad fratrem.
tenditur gradus vt per Neapodanum apud
Precerea fundac fe, in confuetudine fuccef
noftrates authorem maxims authoricatis
fionis maioraeuum ergo non eft arguendum
in confuetud. ciuit. neap, incip. fiquis, vel ft
de feudis ad maioracus , in quibus diucrfa_
qua nu. 151. quod idem proprius voluic Bar.
eft confueeudo conferuaciua bonorum in
in 1. quod fcitis $. fin. pro ilium cex. C. de bo
familia, nec adeft lex qua: in bonis liberis do
nis qux lib.
nacis collt fucceffionem fratribus , & qui*
13 Et licet Gregorius Lopes in 2. partita tic.
buscumque collateralibus in defFeum de
1 5.1. 2.in verf. maioria videatur tenerefec
feendencium , vel afeendencium imp ex redum vnum intelleftum concrariucn eius , <j
gulis

Confili im

X IL

izy

gulis notorijs fuccedunt vfque in infinitum

Hieronyma fine filijs , & defeendentibus , g
in maioratu reeipit interprerationem ex
ergo quomodo arguendum eil de feudis , fi
prcallegacis non folum, quod filij non naica '
ibi confiderarurftip. iftis initium,& natura,
qua? n admit tic nificertos3& limicatos fuctur, fed etiam fi defeendentes in infinitums
fine filijs decederent,itaquod non expirt
celores.in bonis vero liberis,de quibusconditio pro fuperexiftentiam filij, & poftquam
ftituitur maioria differentia nonconfiftit fi
hic dum fit donatio in titulum maioratus di
fuccedunt , vel fi de voluantur bona per lineam finitam,fed fi omnes infimul fuccedc, 17 citur filijs, & defeendentibus, quod in maio
ratibus intelligitur ordine lucceffiuo iuxta
Tel ordine fucccffiuo fi bona debenc conferlatius tradita, per Molin. in c. 6. primi libri,
uari perpetuo in familia, vel de eis adeft li
num.y. fiepariter, quando dicitur fidonnau
bera difpoi tio.i caquod Temper datur fnccefHieronyma deceflerit finefilijs,& defeenden
fio, & coniefturatur voluntas), ex quibus ditibus intelligitur vt fupra etiam quod decef
co Gregorium pro nobis determinare alias
ferit cum filijs , qui poftea fine filijs deceffemaie fentiret fecundum Mon. optime carint , fi Ulis t & defeendentibus per prius eft
fum proprium explicantem, & lice dicitur
donatum , 8c ordine fucceffiuo intelliguntur
1 5 quod noua qualitas facit nouum feudum_>
vocati , ergo eodem modo fafta fubftitutio,
licet alias effet paternum , & antiquum do
& vocatio , quia in maioratibus (attenditur
quo per affiium in decifione 1 1 2. fie didefeus perfonarum, quandocunque defici
co quod etfi bona efent paterna tarnen dum
tium.vt alias vocentur non autem fuper exi
de eisiormatur nouus maioratus dantur fuc
ftentiam certo tempore, quia alias maiora
ceifores diuerfi fub noua natura > & fub ditus non effent perpetui , & bona non conferuerfis vinculis,erunt in perfonam primi fucircfToris bona noua, vtnotanter confuluic
uarentur in familia, vt per Molin. vbi fupra
qui omnia cumult , & bene fundat , & ficuc
Oldr.in conf. 178.alleg.per Afilie, cum alijs
ibi per eum , &fi tenemus opinionem , quod
inter ipfos filios , & defedentes intelligitur
fafta fubftitutio,& vnus poft alium, vocatus
in qualitate addita duntaxat iudicatur vt de
feudo nquo de quo pro addentes ibi ad Af
ita dum dicitur fi donna Hieronyma fine.'
flict per glo.Parif.in titul. z .JT. 3 j . num. j.
liberis,& defeendentibus decederet redeanC
hoc nil refert cum queftionoftrafit fuper
introitusad don lo.oportet intelligere fub-'
qualitate addita noui maioratus conftituti,
ftitutum ipfum vocari modo quo fupra qua:
qux in primo acquirente Temper iudicabiin conuincibili argumento concluduntur,nS
rur, vt nouum feudum fic vt nouus maiora
dum tra<Satur cafus maioratus conftituendr
tus , & coafequenter dum Gregorius Lopes
pra-diclorum introituum cum dote Due. 3J.
determinar, quod fuccedunt vt i in maioria_
mill, ibi ponitur cafus diffolucionis matri
tranfuerfales primi acquirentis filijs non re
monii nullis fuperftitibus filijs, & defcenden
lihs, ergo dtermint cafum pro nobis, &
tibus, & vocatur don Io. ad fucceffionem_>'
non procedit argumentum de feudis ad ma
introituum, & donna Hieronyma ad fuccefioratus , & hic Rex conftituit maioratum_t 18 fionem dotium ac fuos heredes, qux claufula,pofita in fine eiufdem capituli rcfertur ad
in donatione , propriorum bonorum profpiomnia,itaquod cprehdit heredes vtriufq
ciendo familia: fui alumni* de eo bene mericum non detur diuerfitatis ratio ad tex. in 1.
ti etiam vt in domo,& familia perpetuo reftalisfcripturaii.fin.de leg.i.vbiBar.idem_
plendefceret, & memoria: conferuaretur reBart.in 1. fi ita ftiplatus $. Grifogonus do
muneratio propter benemrita &feruitia,
verb.oblig.&
loquutus fuit Rex per verbum
D. Io.el primus acqurens fic in cafu Greg,
vueluan quod efttantum quantum dicero
erat filius primognitas hic traftatur do
redeant itaquod prsfupponitur bona harc
fucceffione defeendentium ex fratre don lo.
acquifira pro filios feit defeendcespro mor
ibi ex fratre filij primogeniti igitur cafus, &
tem partum, nam fi ab illis non recefilenc
determinatio eft pro nobis .
Si ergo maioratus fuie conftitutus,& non
non poifet proprie dich redeant ab ipfos
chitante quoddicatur quod donatur titio, 19 vel ad hiredes cum verbum redere proprie
fit retro dare; quod ab alio per prius habueac filijs,;& defeendentibus intelligitur in berimlege verbum redendi vbi gloif. de verb,
nefcium omnium de familia, & conditio fi
fign. & ibi latius explicar Alciatus, &proline filijs deeeiferit non facit expirare vapterea de propria fignificatione aliud eft re
cationem per fuper exiftentiam filiorum_i
dere, aliud de fuo dare dicic tex.in 1. 1. /.ele
fequuur , quod remanet fundata exelufio figanter infi.ff.depof. licet improprie impor
fei, & legatariorum,& infuper quod ipfi, &
te de nouo dare,quz latius difeurrit Bar.in
Marcbio de corte funt exelufi , poftquameft
Rub.folut.maer.vbi exceri Scribentes,bonus
qcpreile vocacus don lo. decedente donna-
text.

ijo

IoannisFraru

tcxc.in Laim pater ff.dci tux in fin. de leg.

2. ibi, fed dos prxlegata retinebitur,quando
so reddi potius videcur , quam dari, & in omnem cafum hoc verbum fui natura habet de sotare tranflationem de vno in alium Alb.
in /uo Diccionario in verb, reddo ibi redendi verbum,ficut dicimus de verb.deuoluere;
quod importt trar.lacionem rei , feu iuris
de vna perfona in aliam ad text.in J i.C.de
bon. mater.ibi fuerint ad filios deuolute,in_.
cap.in prxfentia de probat.ibi ad eos bona.
deuoluantur I .fi infanti C. de iure delib. ibi ,
exquacunque iuccefiione ad eundem iofan
tem deuoluta in 1. de emancipatione C. de_.
Jeg.hzred.ibi deuoluatur vndc, fiue
ft vetbum directum, fiue commune, de quo
per Bart.& DD. in l.centurio de vulg. & pupill. per Canoniftas in d. cap. in prxientia de
probar. Temper tarnen, fiue per directum-, ,
fiue per obliquum importabit trflationem
bonorum de vna perfona in aliam ; ex quibus conuincitur , quod in hoc cafu Amt gra
uati fucce (lores in ifto maioratu, nec extinguebacur difpofitio per iuperexiftentiarou
filiorum.poilquam hzredes vocantur prxditorum coniugum, & loquitur Rex per ver
bum redere, & per verbum denotans translationem de perfona ad perfonam , ita quod
oportebat preceder acquifitionem,ad hoc,
vt ex vna perfona ad aliam fieret tranfitus
introitus redirent,& deuoluerentur,ergo ficutin hoc cafu, quandomaioratus conititue
batur deperfe funt grauati fucceflores, non
extinguebaturper fuperexifttiam filiorum
funt vocati hzredes d. Io. ita pariter dicendum erit in prxdicto cafu,quando hic majo
ra tus cil conftitutus, & annexus cum maio
ratu flatus de corte,quo cafu eft difpoftum.
\tdecedente D.Hieronyma fine filijs, &defeendentibus, nonfuccedant fucceflores in,
maioratu de corte; fed redeant introitus ad
n D.l oan. declarando vnam partem feripturx
per aliam ad text, in l.qui filiabus de leg. i.
& pariter loquitur per verbum vueluan, qcf
S2 eft reddere, dare , vel deuoluere ; ita qvod
przfupponit acquifitionem przcedentem_t
inD. Hieronymam , & abdicationem a.D.
loan.quod in cap. przeedenti declaratum_
erat,qundo D. loan. fine filijs,& defeendentjbusdccederet,aliasnon propri diceretur
reddere,cumq; priuentur fucceflores in ftatu,feu maioratu de corte ; ergo faftus erat
cafus.SucceiConis in przdio maioratu in_.
perfonam D.Hieronyma:, quia alias non cadebatpriuatio fucceflorum in eo,& fi fuccef
fio D. Hieronymx non prxceflffet nondabatur vnio , & annexio maioratus prxdio23 rum redituum , quia non encis aullz erant

partes ad text.in Linter ftipnlantem $. facr

de verb, oblig. & fi datur priuatio iueceflio a+nis,oportet prxcederc ius fuccedendi : nam
non priuatur fuccefione , qui alias non fuccedit,vt ex Aret. & alijs tradie Tiraquell. iti
tradt.ceflantecaufa.ficut dicimus,quod pri
uatio prxfupponit habitum ad text, in 1. de
cern de verb.oblig.& amitti n poteft , quod
acquifitum non fuit 1. 1 . S. r . ff. quibus mod.
vfusfr. armer. & fie non iolom hoc importa*
bit grauamep in filijs , & repetitam in eis
conditionem fi fine filijs deceflerit , fed in
telligetur vocatus D. Ioann. ac vocati cius
hxredes; ficuti in alio cafu dictum efl cum__
eadem fie ratio, & repetido condictionum
ac qualitatum in vna,vcl alia fubftitutione
25 & extenfio de cafu ad cafum,& de perfona-
ad perfonam, in materia maioratus ex verifimili mente ad conferuationem eiufdem_>
maioratus femper intelligitur 1. cum fernus
l.iulius paulus ff.de cond.& demonftr.cum_
alijs ad propofitum cumulatis per Molin.
b. i. cap. 6. nu. 24. & ob id, dicimus alias
26 quod ordo feripturx non impedir caufam_
iuris,aut voluntatis, d. 1. cum pater . fidei
tuz in fin.de leg.a.in 1. nec enim ff. de folut.
vbi glof. allegar iura concordantia , cumq;
quando penes D. Hieronymam , & D. loan,
ipforumq; defeendentes alius maioratus n
confifleret , quam horum redituum , quia_s
Marchio de corte, cum mafeulis deeeffiffet
& in eum in quam cafum non eft dubium_
jpfius fucceflores exclufos,fequitur quodid
per omnia dicendum erit , dum ex morte D.
Annz filiz D.Hieronymz maioratus de cor
te ad fucceflores mafeulos Marchionis deuolutus eft, ita quod non fuccedunt in eis
. fucceflores,alias D.Ioan. & D.Hieronymx
qui contemplati fuerunt , & in quorum be*
neficium fuit maioratus redituum conftirutus,& in rantum alteri annexus,vnitus,& incorporatusjin quantum in illo hi defeenden
tes fuccederent, & femper, quod fuit confideratus cafus defeus defeendentium ex
iftis coniugibus,ita quod maioratus de cor
te ad lineam Marchionis rediret,vel quod
nullo modo in eo D.Hieronyma fucceffifler
femper enim fuccefloresMarchionis fuerunc
exelufi , vt exprefs cautum eft in prxditis
: capitulis matrimonialibus ; igitur nullum.*
ius prztendere poteft Marchio de corto ;
caufa enim crectionis maioratus fuit matrimcnium,& matrimonii caufa fuit D.Ioan.fic
ipfiusrefpetu contemplata fuit D. Hieronyma , tanquam illius coniux , & fe pariter
contemplati fuerunt defeendentes , caufa.
autem fpecialis , & effeualis huius matri
monii fuit fucceffio in ftatu de corte; illiusq;
perpe-

Conilium XII.
37 perpetuatio in hos defcendentes ; Sc licet
cet fimus in contractu , & caufa non eft exalias donatio contemplatione matrimonii
prefla , quando tarnen ab vtraque parte ia*
/ dici pura , & m ammonium cau immente eft confiderata,& hxc prxfumptiuej,
pulfiua,dequo per Oldr.in fuoconf.5.cum_ 3 1 tunc ceifante caufa, ceflat contractus; quod
iequaeibus tarnen hoc proced t,quando in_.
ex conieduris probatur,vt docuit Bart, in 1.
donatione adfunt ilia verba, quod donabatur
cum quid 2. col. num.s?.& io.fF.ficert.pet.&
ibidem col. fin. num. 18. ponitquxftionem in
contemplatioit&matrimonij pur>& liber ,
fcholari reuerfo ftudio , cui Abb. S. Petri
ita quod voluit donare quifquis contempla
dedit fibi fund.vt frudus haberet ad fruentione matrimonii , fed voluit ex his verbis
dum , qui fcholaris cum fuerit ad palatium
donacioncm efTe puram,& non ob caufam.
fed his verbis derkiencibus, tunc erit contranefciuit.quid diceret,& detedaeft ignorantia fua, propter quod Abbas voluit auferre-
riuro , quia expreffum eft donare ob caufam
fundum, dtermint, quod potuicquia in du
matrimonii, vt hic exprefsc eft dium, ita_
Decius tradens hoc pro abfoluto in conf.
bio tacite videtur aftum, quod fibi dare t, vc
eum iuuarec in quxftionibus fuis , & ideo i
* 30.2.V0I.& idemmet Oldr.hxc tenuit dum
fundat fuum conilium in pnedidis verbis,
nefcitadiuuare , quia eft ignoransaufertur
fie ilium dclart Soccin.in conf. 295. nu.9.
ad quod eft follemne conilium romani 417.
& maxime hzc procedunt in matrimonio
qui confuluit in pulchro cafu, maxime.
contrahendo & Oldr.confuluit in donatio
quando fumus in caufa introducen te , fiue_
producente,atque conferuante; nam Temper
ne faa contemplatione matrimonii conquod huiuTmodi caufa ceifat dicitur etiaon
trai,vt declarar Boer.in decif. 4 j. nu. 10.
38 & Temper dicetur donatio ob caufam quancelfare difpofitum ratione ipfius,omnisq; ildo quadam affedione naturali, vt hic , in relius effedus,notabiliter Bald.in rcpet.l. . ff.
munerationem ieruitiorum alicuius benede iureiur. 7.C0I. verb, vifo vnde nafcatur, &
mer i ti, fuir donatio ad erfedum matrimonii
melius 27.C0I. ver,de tertia igitur ibi fi cfiprzdidi celebrata;quod late difeurrit Rol.
deratur; rertio hie caufa vnionis fuit matriVall.in confil.70. 4. volum. qui refpondit ad
monium,ac defcendentiaiftorum coniugum
confi lium Aymon. 85. fi ergo eft donatio ob
cum fucceffione in vtroque maioratu ; hxc
caufam finalem , vt matrimonium prfidainquam , caufa conferuatiua familia? femper
ti?r cum hac fu cceffione, & contemplati st
requiritur, qua; ex defedu defcendentium_
coniuges, & defcendentes , & totum hoc iru,
ceflat , propterea pernecefe ceffare debec
ben ee i um perfonx D.Io.qux fola fuit con
vnio,& cum caufa erficiens iftius vnionis
templara, & femper quod hatc caufa Tucceffuerant prxdidx perfonx remoto hoc Tubiefionis deficiebat ad D. loan, eiusq; hxredes 3 2 do ceifant omnes qualitates,qux fine fubieihm tum fuit hos redi tus per venturos; quid
do fubiiftere non poflunt ad text, in 1. eius ,
dbij erit,quod ceifante caufa vnionis,& in
qui in prouinciam ff. fi cert, petat. & in l.ii
corporations iftius maioratusjcum illo do
feruus in fi.ff.de ad empt. cumq.maioratus
cor te, quod cefat vnio, & incorporarlo, de corte conftituebatur in perfonam D.Hiequirebaturenim ad effedum perpetua: anronymx , eiusq; defcendentium , non poteft
nexionis qualitas defcendentixiftorumcondici contemplatam aliquo cafu familiam_
iugum,qua deficiente nil mirum fiannexio,
Marchionis de corte , immo exprefe exclu9-'& vnio deficit ; duplex enim eft caufa dicic
fam , quia non folm per fecminam familia
Ba id. in cap. etfi Chriftus de iureiur. col. fin.
non conferuatur,fed quando ad forminas bo
fcilicet fiendi,& eflendi, ceifante caufa fienna vaduntde familia exeunt , ob quod Do*
di ce lat fiendum,non autem iam fadum_, , 33 dores voluerunt valere ftatuta exeludentia fminas fucceffione.illaq. efle fauora
& perfedum j fed ceifante caufa elfendi impedirur fiendum, & tollitur iam fadum , al
bilia, de quo per Bald. Salic. & communiter
legar loan. Monachum in prohem. decretaScribentes in l.cundos populos C.de fumm.
lium lib.8. & alibi idem Bald. in cap. quem- 34 trin.& fide catth.nam fminx fuccefsioeadmodum . col. nu.4. eod. tit. dicit tacitas
feruationi agnationis repugnar , quia ipfa
condiciones ineTe ex natura contractus;
eft finis agoationis I. pronunciado .familia:
deverb.fignific.l.iurifconfulr.jT.in princ.dc*
30 item ex natura final is caute , & tunc quando ce flat caufa produdiua, & fumus in effegradibus multa Molin. lib. 3. cap 5. & quan
u producendo , aut iam producto , qui ta
do defcendentes ex D.Hieronyma non fuper
rnen habet tradum fuccefiuum , tunc fem*
eflent exprefs prouidetur, quod fucceifores
in maioratu de corte non fuccedanr , fed D.
per ceifante caufa ceflat effedus , cumulan
loan, vocatur, igitur nul lo iure poteft Mardecifioncs Tiraqucllusin prxdido tradatu
chio de coree , hodie ius pretendere in i (lis
ccflance cauia 1 a.limitat.nu.23. & 24. & reddi-

Ioanilis Francifcide Ponte

13
fine filijs , & defcendentibus , quia viera furedditibus,& cum per cnftitutionem maioperexiltentiam D. Annz hocerac in cafum ,
ratus intelligatur familiam contemplaram
in quem non dabacur fucceffio D. Hieronydicendum eft.quod in eant Rex vniuit hunc
mz in maioratu , qui cafus iam fadus crac
niaioratum redituum cum Marchionatu de
dico,inquamt quod attends verbis donaciocorte,in quantum concurrebac qualitas de nis , & declarando voluntacem difponeneis
fcendentiz , qua deficiente nuJIo modo voex eifdem capitulis, quod ex eis eft xprefsc
Iuit vnire; immo intelligitur vocafle fuccef <
vocatus D. loan, in cafu, dequoagimas ,8c
fores de familia iuxea naturam maioratu ,
uccefiu eius fuccefores . Nam hzc dona
15 & Rex interrogatus , fie refpondiflet ; quod
tio fuit faa infolidum D.Ioan.& D.Hieropro expreflo habendum erit , iuxta regulam
texe.glof. & Scribentium in l.tale pactum-., 38 nym , & in eis habebat locum text, in 1. x
C.fi foc.imper.liber.quem texc.latius dcla
JT. fin.ff.de pact, vbieft cafus elegans ad pro
rt Afflid.in cap. i . $. & quia 4.C0I. de his
pofitumibi enimpadus fuit pater, vt dos
qui feud.dare po(funt,poft Alex.in 1. fi mihi
ad hiredem fratrem fuum remaneret,dece& titio,de verb.oblig. per quem eexc. fie d
dentc filia line tili js, quo tempore pater filijs
Cart-bat, determinar iurifconfultus,quod determint proprium cafum Gregor.Lopes in
a.part.l.. tit. 15. in verb.fi no el i/o mayor
cedente patre cum filijs hzredibus relidis
i.col.vbi ponit cafum , fi Rex fecit donatioipfis erat dos rc ft i tucr.da,non fratri,non ob
nem alicui nobili , qui matrimonium conit a n te conuentione redens rationem , cum.
trahebat cum aliqua Domicella Reginz , 8c
inter contrahentes id a dum fit , vthzreditas conk; le tur, fie hic, id actum fuit, vt iftis
eidem domicellzetiam donauiteo pado, vc
confugibus,& defcendentibus ipforum coneflee maioria , & fuccederec in ea filius prifuletur , quod fucccdere habebant in maio
mogenirus ex eis, qui nullus naeus fuie ; fed
ratu de corte, ergo illls defic ien nbus , & era filia deceflt, maricus fecundo loco, aliud
lato maioratu de corte in extreos videcontraxit matrimonium, & ex fecucda vxotur actum, vt in familia D.Io.maioratus re
re habuit lium, determinar , quod ifte fucdituum confer uctur,quz eft perfona ctemcedet , tanquam in maioratu , quia donatio
plata,& propter quam fuit donatio facta-, ;
cenfetur fada infolidum , iuxta trminos
nam vt dicit ibi glof. communiter fequuta_
text. in d.i. i. allegar Haid. in I.i. C. de priuil.
idemeifede iure feruandum licet, non fie
dot. in auth. qui rem C. de facrofand. eccl.
ftatutum , quod verifimiliter ftatutum fuifinl.pen.C.de impber. & alijs fubftit. Socc*
fet,fi hoc quzfieum fuiflet, & in proprio cafu
in 1. cum vir vxori ft*, de cond. & demonftrdona 1 1 onis tact a' contemplatione matrimo fic igitur fi donatio eft fada infolidum , 8c
D. Hieronyma eft donataria, ficut, & D. Io.
ni), hanc regulam dixit habere locum Boer.
J6 in dccir.204. nu. 3 j. Mens cnim contrahenfequitur,quod etfi D. Io. cum filia decefleric
tium, potiusquam verba confideranda funt,
tarnen fuam partem habebat D. Hierony& ab i il j du , & intentione contractus iudima , vnde dum fit fubftitutio fi fine filijs ; 8c
catur , & quod dum fuit, non folum , quod
defcendentibus decederer, cadebac in ea_*
37 cxprclum confiderari debet , & difpofitum
fubftitutio, quia in fui etiam perfonam funin vno cafu extenditur ad alium eandem ra
data erat donatio ,'cumq; in maioratu contionem habcntem,qux latius in propria ma
didio fine filijs non expiret per mortem.
teria,Molin.in 4.cap.i.lib- nu. 20. vndecum
cum filijs, quia confideratus defedus , quod
Rex coniderauerit cafum vnionis maioradeclaratum fuit hic , quia dicit fine filijs , Sc
tus de corte, turn his introitibus,quando fudefcendentibus ergo vocatio D. loan. & exper eTentdefcendentes,& portea cafum declufio fucceftbrum in maioratu de corte efc
fcienn r defeendentium , quo cafu exclufic
expreTa,& non faci vim , qood fit vocatus
fuccefores in maioratu de corte fucceflio>. loan, nam intelliguntur vocati etiam ilne horum redituum , nonne ficut in cafum_*
lius fuccefores, declarando hoc ex capitulo
deficientiz defeendentium in morte D. Hiefequenti,vbi in alio cafu vocatus D. loan. &
nymz fuie expreflTus cafus exclufionis , ica
vocantur hzredes, eo magis fi fumus in ma
Ctiam in cafu mortis D. Anna: debent excluioratu,in quo omnes de familia vocati cendi,cum verum fit dericere defeendentes in
fentur,& fi intelligimus hanc claufulam tan
vtroque cafu , quorum defedus fuit in conquam confequutiuam antecedentis , ve lofideratione,& eadem per omnia eft ratio.
quatur poft mortem D.Ioan. nam in przeeEt licec videaneur non extitiife cafus fubdenti proufus erat cafus mortit D. loan, fi
ftitutionum fadarum, quia coniuges ifti fu ne filijSjVt fuccederet D.Hieronyma , fubfeperftite D.Anna dece(ferunt,& nec cafus vlquitur cafus mortis D.Hieronymz abfque
wmus , quando macrimonium difloluemur
filijs, Sc defcendentibus, & prouidetur, quod
prdi-

Confilimn

XI .

43
pracdicti annui reddicusducar.jyoo.redeane
flituitur eft donare D. loann. & vxori hos
ad D. loan. & non ad fucceiTores Marchioredditus, & poft eorum mortem filijs,& de
nis de Coree , & omnes 11 i reditus non pofeendentibus cum hoc quod illos teneant
tercdeuolui,nifi eTencacquifiti perprius ;
Sc habeant in ticulum Maioratus ; ergo for
matus eft maioratus abfolute,& de per fo,
verbutn redire pocerat habere proprie.
Vfi amplius dicitur,quod teneant cunu
]ocum,ergo peroecefle przceflrat mors D.
vinculis , & conditionibus maioratus do
loan, vnde cum dicac redeanc ad D. loan,
Corte,ergodatur preexiftentia Maioratus;
oportet intclligi de fuccefloribus . Si ille n
quia alias non entis nulla; efent partes,
poterateffe in mundo, quare hocattentodidaretur vinculum , conditiones pofent
cendum eritnon pofle ambigi volurflTe Regcm,in omnem cafum dcfeftus defeenden
conftitui eius , quod non effet , & fi in hoe
tiae , quandocunqiie vocare fucceiores D.
Maioratu poftquam formatus eft in augumentum illiusde Corte dantur fubftitutioloan.& Temper excludere fuccefibres Marchionis de Coree , & fi vocauic fuccefiores
nes,&dantur fuccefiones extra fuccefoD. loan. in cafu mortis D.Hieronymar fine,*
' res in Maioratu de Corte -y ergo dum dicitur, quod teneantur reditus in titulum Ma
filijs,& defeendentibus, nonne vocati erunc
ioratus ih augmentum Maioratus de Cor
ijdem fucceiTores in cafu mortis vtriufquo
te, non fequitur , quod. deficiente maioratu
fine filijs & defeendentibus, extinguetur vocatio per fuperexiftentiam D. ,
de Corte, quia vadit ad fuccefibres illius ,
quae tarnen fine filijs & defeendentibus dequod propterea deficiat conftitutio Maio
ratus horum redituum , fi primo Rex facie
cefiit fiantibus prallegatismam fi finis fuie
de lilis Maioratum , & demum dicit , quod
fundare maioratum in vtraque perfona matencatur in augmentum Maioratus de Corriti,& vxoris,eorumq; defcendentium.dico,
40
te: nam vnum eft donarein titulum Maio
quod non expirabat fubftitutio fata D. Io.
ratus, & hoc in beneficium horum coniuinbeneficium D. Hieronyma: ex fuperexigum , & defeendentium , quatenus fuperftentia D. Anna? , feddecedenee illa pariter
funt , fin autem aliorum fucceftbrum , quod
erat vocata D.Hieronyma,cum fuis fuccefimportt verbum Maioratus, vtfupraelt
foribus,quia fient fubftitutio D.Hieronyma:
fundatum; aliud eft, quod fit in augmentum
non expirabat, ita pariter illa D.Ioan. cum
Maioratus de Corte,quodfidefecerit,non_,
idem fit cafus in vno,quod in alio, eademq,
deficit maioria introituum per priuscon39 ratio, & non debet diuerfo iure cenferi , ad
ftituta , quse de per fe fubfiftit , vt eleganter
text.in I.eum,qui ardes fF.de vfucap. & in ci'
tradidit Gregorius Lopes in d.fecunda par.
feftu eft vnadeterminatiorefpiciensplures
lib. i. tit. 15. in verb, fi no el hijo mayor, vbi
vniformes cafus, qux debet omnes pariforponit quxftionem , fi Rex dederit facultaxniter determinare ad text.in 1. iam hoc iu
tern viro , & vxori faciendi maioriam do
re V.de vulgar. & pupill. vt fie ex pradiis
aliquo fortellitio , in quo fuccederet filins
dicamus omni iure ad hos reditus,tanquam
eorum primogenitus dtermint, quod fucad bona maioratus vocatum Marchionem
cedet in ea etiam filius alterius matrimo
de Fromefta-j .
nii , licet ex primo nullus procreatus fueric
Sed latius exordiendo materiam videafilius,& reddit rationem, ex quo primo fuie
tnus diftinsftim : Primo fi 4c iftis introitifatum fortellitium maioria, & poftea di
bus , fee reditibus eft formatus maioratus ,
& poftca videamus quid important illa p
ctum, quod fuccedat filius eorum primogeverba en accreentamiento del mayorafnitus,& non ex eo,quia natus non fuit filius j
go de la cafa del dicho Marques, & difeurpropterea dfinit efle fortellitium maioria*
remus poftea per omnes alias claufulas
fix hic, non ex eo , quia fegregatur ifte Ma
ciufdem Capitulatioms : verba eniml func
ioratus de Corte ab hoc alio , dfinit ille efifta^.
fe Maioratus * Si donantur reditus cum hac
Item, qua: fu Alteza por razn del dicho
qualitate, & ita proprius producitur dona
cafamientodar 3509. duc.de renta, &c.al
tio in efle ; ita quod in ortu fui hancaflumdicho Don Juan de Benauides , y ala dicha 41 pfit innatam naturam, ficut dicimus , quod
feudum recipit fuam naturam ex lege inueDonna Geronyma de Nauarro para ellos ,
fliturs, ex qua illud formatur , & in efle dey defpues de los dias , para fus hijos , y de
ducitur,dicit Bald.in praludijs feudorum_>,
scendientes legtimos, paraque los tengan.
& in cap. i. de duobus fratr. & propterea_
por bienes de mayerafgo , en accreenta
miento del mayorafgo del dicho Marques
pro prius ad materiam dum traamusdt>
augmento, vnione , annexione , fubmiffioy con los vinculos,y fubmifiones dell.
Apparec igitur,quod primufibquod con* 42 ne fiue incorporatione . Primuonquod eft
M
attcn-

Ioannis Francifcide Ponte

attendendum funt verba TicuIorum,feu Pri
primo cafti , f Prouincia adtjeieur Reg1
vel Villa Comiratui accclfone; ica quod (it
uilegiorum, dicit Innocent, communicer (evnum Regnum, vel vnus Comicatus,& tunc
quueusin cap. I. ne fed. vacac. iccundum_
augmentum confunditur,8c non remanct in
qui alcerancur, & limitantur; idem Ifern.
fuo primo elfe , fed efficient proprium Re
in cap. t. /.fmiliter fecunda addicione do
gnum, vel per prius Comitatus per conruCap. Gon ad. Lucas de Penna in 1. 1. C. do
lionem, & incorporationem; ita quod noiu
mecrop. bf r. lib. 1 1. vnde cum hie fe conftifufficit vniri acceflori,& fimpliciter:fed ica
4 tutus per prius maioratus horum redituum,
qui de per fe poteft fubfiftere,& eft, quid fevtefnciaturvmm Regnum, vna Prouintia,
& vnns Comitatus, vrper Ioan.de Plaiea_*
paratum pcenitus Maioratu de Corto ,
licet fubfequantur ilia verba : poftquanu
fie declarantem Bartol. in d.i. i. de metrop.
eft formatus en acrecentamiento del Ma
ber. Quando vero quid principaliter adij
yora fgo de Corte , hoc non importabic
eicur per viam augmenti, non incorpora
vnionem talem , quod inducat incorporationis, tunc fecus erit; Sc pomt exemplum_
in Comitatu Tolofa addito Regno Francie,
tionem cum alio : deftitutionem illius inqui erit Comitatus Regni , fed non proprecontinenti,& taliter infeparabile,& vnum_
rea effickur de Regno taliter ; quod fe
corpus cum alio , vc demum de per fe non.*
pofit amplius fubfiftere , vt fe dicere devnum corpus :h*ncdicitur, quod erit Rex ,
& Comes , & ita in dubio dixi, quod eft iubeamus , vel ilium perpetuo annexum cum
dicandum, vtidem Bartol. dclart in traMaioratu de Corte vel f reditus ab eo fegregantur quod erunt abfque prima qualiatu de Infula j.colum. num. i . quem al
legata & fequitur Alber. Brunus in tractatu
tate Maioratus , in quo quxfo aduertatur ;
de augmento in principio num. i y. Sc hoc
43 nonenim funt incompatibilia aliqua diftina,& feparata vniri,& in augmenturn_#
fuit, quod diftinxie Angelus eleganter in_
alter ius rei aggregari , fed demum fubfifteconf.247. incipient. vnicorum, quando quid
re ineorum primoefle in ipforum natura
vnitur per viam incorporationis, ita quod
& ftatu, fed vnita, & aggregata ; & propre
efficiaturvnum.vel alio modo , quod latius
pterea GloiT.vbi communiter Scribentes in
explicat Felin.qui allegar prxdium confidio capie. i. extra ne fed. vacar, diftinxie
lium in cap.tranflato num 9. de Conftitut*
plures fpeties augmenti , & vnionis , quod
Quando enim augmentum non eft intrinfepariter tradiderunt Scribentes in dita 1. 1.
cum,& latens cafu.aut fortuna; fed extrinC.de metrop.ber. & pra-fertim ibi Rebuffecum, Sc patens fa&o hominis, quod de per
bus . Poreft enim quid aggregari, & vniri in
fe fubfiftere poteft , eftq, feparabile ; tunc
tunc femper retincbir fuam propriam,& feaugmentum alterius; ira quod fint duo cor
pora diftina- , fed vnita penes vnum pof- 44 paratam conditionem. Hinc deuoluto feudo ad Dominum augmentum retinebitur
feTorem, poteft fecundo vniri, augeri , &
aggregari vt vna res alteri fubijciatur:poi
Andr. de Ifern. in cap. t. Jf. fi qnis de man
i de controu. inueftitu.vbi citeri feudifl,
teft tertio fieri augmentum , & vnio, vt vna
& -teris Aluar.num.j. & idem in efferes fit de pertinentijs alterius , vt aggregatio vnius Prouintia; ad Regnum, vnius Vil
ctu dixit ibi Bald, in princip. tradens, quod
le ad Caftrum > 6c poteft demum fieri vnio,
quando augmentum eft , quid tale, quod de
per fe poteft fubfiftere ,non dicetur talircr
augmentum , & aggregatio , vt de duabus
rebus fiat vna , fecundum Doftores in locis
vnita fubftantia , quod vnum ab alio nequeat feparari , cum per fe vnumquodquo
prafatis , & ifto vltimo cafu oportet , quod
poflit intelligi , allegat text, in $. econtratxprefs fiat , per viam incorporationis ,
rio de inueftit.de re.alien.fact. vbi eft cafus.
non tarnen acccflori* ; fed quod de duobus
vnum fiat, alias in dubio femper res aua ,
Dicit enim ibi textus econtrario fi quid
feudo i vafTallo adicum fit. Siquidem tale_i
& vnita alteri remanebit in fuo primo Ma*
tu: allegatur ad hoc communiter text. in_
adieftum fit , quoa per fe fubfiftere poffit ,
1. qui fundum , $. i. if. pro empt. vbi iurifideft, vt per fe cenfeatur, vt prxdium id
confultus dicit partes, que ex empto fundo non accrefcit feudo, Sc idem Bald, in capit.
adijeiuntur propriam , Sc feparatam condi1. . I. num. 3. 1. colum. de controu. inuetionem habere, & adieta ea dicuntur , qux
ftiturz, dicit, quod in diuifibile dicitur ,
quando partes feparatse mutant diffinitioita adi jciuntur,vt vniantur dicit Bareo. in.,
nem totius , cuius integritas non poteft mi *
traftatu de alluuione in verb, adiecerit, de
nui , fiante realitate ipius fubiei , & prccidir hoc Barrol. in 1. G conuenerit . nuda
pterea tradir,quod addiramentum fatum_,
ff. de ptgnor. aft. diftinguens , quando quid
adijeicur accefiorie , vel principalicer : vc
feudo, quod de per fe eft fepar a bile, n cedit
feudo

im

XII.

13^

fcu-fo ill ad Dominnm deuouto , & loqui

tui adijciatur.ita vt res maioratus , fiat
tur Inter exteros cjfus in iurifi tione au
vna,& eademrescum augmento, quia.
intelligitur factum hoc temporaliter,donec
fta , addita, acquitta , & pofleTa cum feu
maioratus durauerit pocnes eundem pofTefdo vnica.quod minime feudo cedac , quia_
efl de per fe feparabilis, Se vnio non mucat
forem , ex quibus concludendo dico , quod
hie maioratus redituum fuit erectus , &
rem fuo flatu , & intcliigitur in eancum_
vnica > in quantum durabit pofleflio feudi ,
conftitutus dc per fe ,* quodq, per vnionem,
aggregationem , & additionem , ad maio*
ira Bald, vbi fopra, cuius diti rationem_
explicit Glof.Parifienfis in glof f.tf.i.pum.
ratum de corte : non defijt efle maioratum,
44. quia non quicquid additur feudo in ilnon perdidit fuam naturam, fed- remanfic
litis arp,umenru:r efficirur ilus.quando eft
in fuo ftatu maioratus , & in tantum fuie
vhitus , in quantum effent fucceflotes ipfi
augmetitum extrinfecum , nam critauguconiuges , & eorum defcendentes , in vtromcnturn , fed ftabitde per fe cum fuis qua
que maioratu ; fed hoc deficiente patuin_*
litativst cum natura , quod pcroptifuit expreffc , quod reditus deuoluantur ad
m per prius tradidir Bald, in 1. prima , ff.
alios , quam ad fuccefiores maioratus do
47 de rerum diuifio. dicens , quod quando ac
corte ; ergo nullo modo voluerunt hos re
ceffio eft difcrera , non concreta , licet vniditus incorporan ; & fieri infeparabiles,ac
uerim,velemerim, quid in confequcntiam ,
& tanquam accefforium alccrius , non provnum corpus , cum przdicto maioratu do
pterea murat fuam naturam, & non reeinecorte , fed condieionaliter , & temporaliter : nam alias non poflct dari fucceffio
. bit fuum primum efle, pro quo eftelegans
ac deuolutioparticularis , quod eft vnus de
Si fatis nonbilisad propofirum doctrina.
cafibus confideratis per Doctores ad declaAndr. de Ifern. in d. cap. 1. ff. fimiliter in-.
rationem vnionis , quando fit per viam in- ;
oftenditijsin fecunda additione 5.coIum.
num. ?, vfque ad num. 34. de cap. corradi. 48 corporation's , velalio modo , vt fi non efl;
perpetua , & infeparabilis , vt per Felyn.in
qui totus legatur, ponens quarftionem ft Ecd. eapir.tranfiato num. 9. de Conftitut. qui
clefia cum fuis bonis vniacur , cum alia_ ,
fi cui eft facta vnio deftruatur propter deliallegat Cynum , & Baldum in l.etiam C. de
flum. quod remanebic Ecclefia vnita cunu
iure dotium , & fi fecundum pra-allegata_
omnibus fuis bonis , quia per vnionem, non
donatio hare fuit fada , cum qualitate ma
dfinit efCe , aliud eft fecundum cum_> ,
ioratus , Sc ita concepta , & in effe produ
cta , & eft iuris indubitati , vnionem cunu
quid defincre , & aliud agregari , & vniri,ac
in alterius poteftaeem deuenire , & fie cefaltero maioratu non operari confufionenu*
eate vni one reddit res in priftinam caufam ,
& partes hoc voluilf , & propterea expreffe fuit dictum, quod hie maioratus redi
quia videtut inefie przdicta conditio , vt in
caufa vnionisftet, donee Ecclefia , cui vnio
tuum intelligatur conftitutus, cum eifdem
fafta fuerit durauerit ; qua deftructa ceffae
vinculis alterius, quod fi fulfiec per vianu
caufa, & reddit res ad fuum primum ftatum,
incorporationis in vtile, & fuperuacaneum
fecundum Ifern.hinc Abb. in d.cap.i.nefed.
erat , quia quando hoc eft , omnes Docto
46 vaca t. 2. colum. dicit , quod ft, vniatur Ec
res in locis przallegatis conueniunt, vt qui
clefia inferior Ecclefia: Cathedrals, i (la infevnitur, fubijeiatur eifdem vinculis legibus ,
ior remanebit in fuo ftatu,& in omnibus di& conditionibus rei, cui vnio facta eft, Sc
ftincticnibus factis per Door.nullus dixit, 49 in contractibus nec minimum verbutn de
Ecclefias Ciuitates, Caftra, villas, fiue Probet effe fuperfluum dicit Bald, in rubrica.*
uincias pet vnionem extingui,fed difputant
decontrahen. emption. & fufficiebat dian viuere debeant , fecundum eorum pro
cere reditus vniantur maioratui de corto
prias leges , nifi hoc fiat exprefle per viam
vel dantur in illius augmentum , fine exin corporations > i ta quod ex duobusfiat
preifione , quod de illis conftituebatur mavnum , hinc per innocent. & alios ponitur
ioria , vnde non eft ambigendum ex nomi
47 quzftio , fi propter debjta vnius Ecclefiz
ne particulari ad textual in l.G idem C. do>
poffinc vendi bona Ecclefiz vnitat , & deter
codic. ex vinculis, & alijs maioratum prinminant, quod non, quz quzftio non eilet fa
cipaliter conftitutum, & vere verbum illud
cienda i Sc conrrarium effet determinanin acrecentamiento non fuit dictum quo
dum , fi efficeretur vnum , & idem corpus ;
ad alium maioratum , ita quod illi fierec
& Molina in augmento maioratus , hoc de
vnio , & incorporado, fed refpexit perfocid t per communes iurium,& Doctorum_
nas pofieflbrum , quz pofiidere habebant
conclufiones in capit. a*, primi libri , fiue
vtrumque,& fie pofleflori maioratus do
principalitcr , fiuc acceiforic quid maioracorte dbacur augmentum,& poflefio iftius
M s
maio-

Ioannis Francifcide Ponte

fionem D. Hieronymz,"& D Anna-, libic dimaioratus , quod probanc apertiffim ver*
ba przdictz dona rionis, nam non donan- J i cimus cx caula pad's regem poile , rem_
tur hi reditus fimpliciter in titulum maiomeam auferre, & dare alreri, qua celia -,
mihi reftituenda eft, iuxta do&rinam Innoratus > fed dicitur , paraque los rengan per
centij communicer fequutam in capit. quia
bienes de mayorafgo, & demum fubfequenpleniq; de immunir, ecclef. Buer. Imol. F
tur verba en accreentamiento , ira quod
lin. & czteri in capir. quz in EcclefivTunv~*
referuntur verba ad perform , & ad aum
de Confhcuc.& fie Rex in rantum vniuir,infacti i fcilicec tenere , & poffidere , & de
quaneum vniti remanebunt hi maioratus in
mum additur qualicas maioratus , fi incroitus funt renendi , cum vinculis, & quali ta
familia & descendencia horum coniugum ,
re maioratus ; ergo defignantur perfonar,
quibus excinis redune introicus , in priltique. habent tenere , vc exprefle hoc eil di
nam caufam maioracus confticuti in perfonam D.Ioan. argum. cexc. in 1. in rantum_*
ctum , fubfequitur verbum en accreenraff. dererum diuilione , vbi Alber. infere ad
tniento.hoc oportet pariformicer ad.perquzftionem fa eis ad propoficum , idem Al
onas referre , vt illc poiCdeant hune maiober. inrubr. & in 1. quod in litore, ff. de acracum in augmentum alcerius > quia eft vni
cas verbum , vna terminatio, quz regie
quir.rerum dominium.vbi tanca eft vis cauperfonas,& ad ipfas refertur ; vnde indufz ablacionis,& fie vnionis quando habec
eraum fucceffiuum, vc femperquod illa
; nrer dicendum eft, refpeftu perionarum , quz iuntim verumque maioraruno
ceflecreuereatur res ad prirnum Dominum
in fuam caufam prf mam , & proprie in_.
poffidere debebanr verbum illud in aceremaceria vnionis feudi, quod erar vnius tecsentamiento fore intelligendum , & non_.
clefiz, & air cri vu i cum, vt deficiente teclerefpeu maioratus de corte , quo cafu Te
fia . cui vnio eft faca, feudum ipfum reuerjo cundum Doores in lods priai leg at is ,
cac ad Ecclefiam , i qua erac abdicarum cx
res non mutt fuam na turam , uu m_
.caufa ceifante decid* Andr. delfern. in lo
ftatum primzuum, 1 fern. in d. $. econtrario
co fuperius allegato ibi in caufa vnionis viAc inucftitur. de rei alienar, fat. commudecur manere ule feudum, dor.ee Ecclefia ,
nicer Scribentes ind.capic. i ne fede vavel religio, cui vnio fa a eft dilapfa non fie,
cat. in 1. 1. C.de Metropol. Bern. Cuman.
dilapfacione fequuta rcuercicur res in priinl. ferui eleftione in princ.de leg. i. Co
ftinam caufam ff. de rerum diuifio. d. I. in_
mm. in capic. a. pfactic. quzftio. num. 6.
cantum, videtur in cfl tacita conditio , &
cum alijs innumeris , dico igitur , quod fi
quod idem peroptime probar cexcum in d.i.
flat in fuo efle ; Sc quando inducitur fepaquid inliccore, cum ergo contempla tiene.*
raciorei aucbr, quz ad alium tranfertur ,
familiar, & decendencium exea fie vnio fa
augmentum remanec pcenes eundem , vel
da , quz defeendentia per mortem eft di
fucceflbres; ergo cum fua qualitate, & na
lapfa , vt vtar verbis Ifern. & vnio, quz betura innata quam non amittit ; non enim_
neficium D.loan.rcfpexit effet in damnum*
fuit maioratus redicuum faus , poft vnio& deftrudionem familiz , illius memoncm ; fed antea , & poftea vnitus ; igitur
riz, & in beneflcium familiz Marchionis de
dum fepararur , auc non Tune reditus in_
Corcejnon Tolum non contemplat,fed Tem
mundo , aut erunt proue formaci , & dona*
per exelufz, fequirur, quod nullomodopoti fueiunc , cum przdia qualitate maio
teft Tubfiftere , Ted iudicandum eft maiora
ratus.
turnad
D.Ioan.reuerfum,eiusq, Tucceflores
Quod per mortem D. Annz fat feparavocatos,fecundum naturam conditiones, &c
tio,& deferratur vniononeric ambigen& leges maioraceum.
dum i vc fie Marchio de Coree nullum ius
Si remanent i ntroi tus in ticulum maiora foueac : nam (i vnio fuit faa racione poTtus,non opus eft diflerere de iuribus fifci,ac
feffionis vrriuque maioratus coneinuanda*
legatariorum .
in hos coniuges > & ipforum dependences
In claufulis Capicuiacionis ma trim oni j
contemplando perfonas,& familiam i Ho
dicicur primo, quod non fe fundar Marchio
rum , & Temper quod confideracus Tuic ca
Formeftz,nifi ad declaracin em voluncacis
sus Teparacionis fuerunc exclufi Tucceflores
Regis i & parcium , fiquidem cafus expreflt
maioratus de corte; ergo deuoluco ftacu ad
alios celiac vnio , quz cauTa cum fit przexi
non euenerunt ex morce horum coniugum
fuperftice D.Anna filia, & ex cffcftu TucceTHens t & habeac eraum fucccfliuum nul lo
fionis in maioratu de Corte in perTooam_
modo recipt perfeftionem,vel Tuum adimD. Hieronymz , Ted de przdiftis claufulis
plemcncum , nec cffeus poteft dici conTufficic cticucionem,& ereft ionem faftam
fumacus cx vnione femel fafta per fuccef-

Conilium XII.
implicrcr maioratus ex preallegatis.
Sed fecundo aut cafus de quo agitur interprecatiu eft comprehenfus , & difpofius , fi in maioratu conditio fi fine filijs , &
defeendentibus intelligitur repetir , & non
expirar , & vocarusfuit don loan. & voca
ti fiint heredes , qui intelligenter fecundum
naturam maioratus , cum hoc verbum heres t capiatur fecundum fubiedam materiam , & comprehendic , primum, vel deinceps alios in futurum , aliquando liberos
tantum aliquando mafeulos tantum > alijquando omnes fucceflores , vel cum qualitate hereditaria , vel fine prout voluntas
contrahentium fiue difponentium fuerit ta
cita , vel expreTa iuxta notata in leg. cienidum de verbor. fignific. in leg. ex fado $.
finali fF. ad Trebellian. in capitulo primo
$. fi clientulus de alienar, feud. did. leg.
prima C. fi liberalitatis mperialis focius
line hzrede decefleritlib. 10. hinc dum dicitur , quod vnufquifque cenfetur acquirers
pro fe, & hzredibus,obquod feudum fimpliciter conceflum femper dicitur ad fucceflores,in eo tranfitorium ex regula legis fi pa
ctum ff de prob in cap.i.de duob.frat.tameo
cum feudadiflinguantur inter hereditaria ,
& ex pado, & proui Jentia abfque qualitate
hereditaria intelligetur illud , quod dicitur
profpedum femper fibi, & heredrbus, id eft,
quod feuda non fint perfonalia,fed tranfmif(biiia , 8c fie non erunt hereditaria, ira ele
ganter dclart Andr. de Iern. &. ibi lato
Moderni Addentes in cap. i. jf.huius autem
generis ex quibuscauf feud.amitt. & fecun
dum hec habemus intencum , quia ex clauulis funt vocati fucceflores D.Ioan.exprefs vti in bonis maioratus. Aut vero dicimus
conditiones excindas , ex fuper exiftentia_
D.Anne filie , & tunc dicemus D. Annanu
deceffifle relido hoc maioratu, & per ipfius
defedum ex iuris minifterio , & caufa cefante ftatim , eparato maioratu de corte ,
qui maioratus pradidorum redituum alienabilis,& extindus remanfiTet nullo fuperftite de familia D.Ioan.patris, cumq; fuperfint defeendentes ex fratre , & de familia-. ,
qui ex natura maioratus veniunc compreJienf,& vocati abfque alia fubftitutione , &
exprei vocatione,vt in principio didum_*
fuit,fequitur propterea,quod omniiure,fiu
ex claufulis particularibs , fiu ex ipfa fola
maioratus conftitutione Marchio Formefte
tftdeclarandus verus , & proprius fucceflbr
in itis reditibus, tanquam in bonis maiora
tus conftitut i in beneficium familie predidi D.Ioannis, &c. Que omnia poflunt reci
ere limitationem , & dec'aracioncm ex vi-

47
fione,& ledura maioratus flatus de corto ,
qui coaflitui debebat, acetiam exferiptura
donattonis predidorum redituum , que fa
cienda erar per facram Maieftatem,quas
feripturas minime vidi , fed predida feripi
perfpedis tantum,& confideratis verbis capitulationis matrimonialis ,pro obtemperandis mandatis Illnltriffimi, & Kccellentiffi mi Comitis Miranda? , Domini mei colendifiimi .

Pro D. de Vrbino 1
SVMMA%.IVM.
1 Pecunia fifcalis exaSla per , &
repotapenes campforem,remanetfifcalis.
2 'Pecunia aliena exacia per creditoremfi ex >
tat, datar vero Domino rei -vendicatio .
I Pecunia repofita penes Campforem , an dicatur immila,f . 6.
4 Compenftns an dicatur <verfolusre.
5 Debitor debitoris Fife's , conuemtur in Jubfidiurna .
6 Jmmixtio pecunia eft probanda per crdito*
rem, .
Creditor exigens debitare pecuniam ali
nant feienter , non iuuatur immixtions
ibidem.
7 Procurator reuoeatus exigens pecuniam bonafide , acquirit Domino , ?" librt ipfa
iure debitorem.
8 Hjcipiens pecuniam fifealem ab exalorz-t
quoeumque titulo , etiam mutuo tenetur
Jifco ad reituttonem.
9 Procurator rew, catus exigens bonafide ,
. pote tarnen de pecuma disponere .
10 Debitor penes quem peruenit pecunia fifcaliSsteneturfifco non excuJfonec condemnsto prinoipalit quopecuniam cepit.
I I Pralica in Regno Neapolitano, vt exequa
tur contra omnespenesad,quoi confit
niamfifealem deueniJLs .
ARG VMENTVM.
Quando pecunia; confumpta: , vel immxta
detur rei vendicatio, & quid de pecunia
fifcali.
CONSIL I VM XIII.
SI veritatem amamus , & verum ffci
interefle attendcre volumus.-arbitror
( ni fallor) cafum de quo tradamus,
nullam habere pofTe probabilem dubitationem. Nec efttninus interefle fifci,
M 3
pro-

i38

Ioannis Francifcide Ponte

procurare conferuationem ndemni tatis rideiulforum (uorum adminiftratorum , ac

arrendatorum , quando hoc fieri poceft,
qum exigcre eins crdita, ad hoc vc rep
rt qui libenter , fecure , & prompt ad fideiubendum accdant : prout eft de confuetudine fupremorum tribunalium , in quibus
oculate, Si fubftantialiter ad ream gubernationem regalis patrimonii attendicur.
Non dubitatur.hunc exaorem, median
te eius procuracore , fpecialiter ad fifcale-
creditum exigendum confticuro,fifcalem pecuniam exegie, illamq, de ipfius mandato
confignatam Villadamor Campfori eius in
timo a m ico , & cum quo lie raciones eenebat. Quod patct ex mandato, & ex partita.*
libri indubieatum , in quo libro prxdiftus
Campfor narrar, pecuniam prarditam exaam vigore execucorij fupremi Confilij Indiarum fifcodebitam,& confiteturad ipfum
pcruenram,& de ca fe freir debftorem prdi
co exatori,acdicir,illum in'prardicta quan
titatecreditorem.
Si ergo pecunia Fici eTe penis hunc Cam
pforem dicatur , nonne iura omnia dicunt ,
remancre ver domini , & dari non folum_#
fifco, fed cuiliber reiuendicationem?ad tex.
in l.fi alieni nummi,& in 1. fi is cui if. de fo
lution. & vtrobiq; glof.& DD. in l.fi filiusfamilias, vbi glof. in verbo venditioncm, &
DD.omnes in l.cum fundum tf.feruum tuum
imprudens verf. quo ad peculiares nummos
fF.fi cert.petat.& hic eft vnus de cafibus, in_.
qu'bus hmitatur difpofieio text.in l.fi me &
Titi.eo.tit. vt pecunia extante femp tenea
tur, qui recepit ad reftirutionem.vc per Bar.
ibidem , quod ibi pondrt, & nott Purpurat. & hi funt regular, Sc termini, de qui
bus non eft difputandum,fed videndum quid
aduerfus hoc poreft afFerri .
Primo,poteft dicere campfor,qud pecu
nia eft immixta, & non extac : & tunc ex re
gula eiufdcm texr. fi alieni numi , cum concordanribus, ceflat vendicatio .
Secundo, quod erat ipfe creditor prardidi
exa&oris,& in eadem,& maiori quanricaee,
quam fibi compenfauie, & confequeerficut
fi foiuilFer,eiTet pnitus hberatus,ita pariter
per compenfationem : cum folutionis ver
tuen ad umnem liberationem pertineat : ad
tex. in l.fi folutionis, fF. de folution. & com
pensatio fpecies eft folutionis; vt pra: cete
ris Alberic, in I.quod labeo fF. de compeufationib. ex tex in l.fi conftat C.eod.cum alijs
per eum allegar is .
Tercio , quod hxc eft actio fubfidiaria^ ,
principalis fideiufforibus excuflis,ex regu
la text, in 1. Mo fch i s if.de iure fife fie intelli-

gendo text, in 1. pecuniam C. eod. tic. fecundumcommunem intcrprecationem Do

ctor um_i .
Harc&fimilia non merentur allegari in-.
tarn fupremoConfiftorio.
6
Immixtionem enim pecuniae, veleam_#
non extare , cum fit fundamencum intentionis villadamor, oportet earn probarerprouc
in proprio cafu tradic Alexan. in 1. non ornnis 5. (t pupillus , qui authoricates adducic
if. fi cert, pecac. & data fcientia quod numi
elfene alieni , maxime fifci , qu hic negari
non poteft,vc ex eadem partira, tunc immix
tio,& confumptionon dcferuit:quia eo ipfo
quod fcic pecuniam etTe alienam.immifcendo, vcl confumendo eft in mala fide , & daturnon folm vero domino conditio, fed
vendicatio, canquam contra eum , qui dolo
defijt poifidere,glof.ind.l.fi hliusfamilias.fF.
fi cerc.petat.Bartol.in dJ.fi alieni numi. An
gel, in l.fingularia a.colum.vbi Alexand.rT.it
cerr.peeac.iaeiffime Pctr.Surd. in conf.+.nu.
4 j. & confequenter fi pecunia vel extar, vel
extare fing cur iuris depofitione, vanum_#
eft tr a ciare decompenfacione,auc de excuffiono .
7
Sed tranfeamus vlcerius. Non eft dubum
procuratoris exaorem pecuniam exegifle
poft reuocationem officii, fed bona fide: quin
exatiofuit faa vigore ma ndaci,daci tem
pore, quo exactor erat in officio, alias commifiifct furtum , & quoniam bona fide exegic.domino acquiric, & fic fifco, propeer re
liquias mandatianrecedencis: hinc ipfo iure
rali cafu liberar principalem dcbitorem_.
Bart.Ang.Paul.de Caftr.& communicer Scri
bences in I. cum quis $. fi debicorem, per il
ium rex.ff.de folution. vbi glof. in verbo nu
mros Non enim eft prefumendum delictum
ad text, in l.merico fF. pro focio. & delictum
fuifec reeeptoris poft officii reuocationem
in exigendo pecuniam fifealem , & in propries vfus conuertendo, qui furri teneretur:
ad text in l.fi quis feruo.Jf. fin.fF.de folution.
in l.falfus
de frt. & in d.i. cum quis . fi
debicorem. Imocapicali pena , ecundum_
difpofita per cexc.in 1. fin. C.Ii ex pub.coll.flc
in l.fin. C.fi ex pub.rac.lib.io. & poitquam_
vti exa&or exeg ic, vet calis dicen d u m eft pe
cuniam in villadamorem cranftuliffcad tex.
in 1 poft mortem if.fi fF. quand. ex fat.tutor.
vbi Bartol.
Si ergo exegic vti recepcor,& fifco vti do
mino dominium acquifiuit , & vti receptor
lex przfumit pecuniam confignari fecifTe-,
penis hunc Campforem, & vti cali Ule re
cepte , fiin eademmec parcica libri narratur
exact io, caufa , & executio, dum polka iftc
campfor

Confilium

XIII.

139

camnfor vult compen(are,& fibimec foluere

peon's, fuie illius quancicacs effectus debitor
dicaturquaefo , nonae in hoc iura reftitunc?
quando prxfupponeremus pecuniam immix
vna enim eftperfna Antonij Carcagen vci
tam,feuconfumpeam : Nam quando defcritalis , & alia vci recepcoris : quo cafu non.,
bic parcicam in libro , declarac pecuniam_
poceft ei parciculari debicore compenfari
per prius recepcam, vc eft per necefle, & fic
id, quod fibi deberur vci perfons public ra
procedicdebicum ex recepcione; Sc demum
cione officii ; vt eft cafus in I. penulc. ff. dc-
fit confeflio,declaracio,& defcripcio in libro
comp enf. im nec proprio fifco, dum diuercredici,& debici, & admicco quo ad finem_
fc elfenc raciones : ad text, in leg. i. C. do
compenfandi .
10 Videamus quod iura difponc quando decompenf.
8
Sed quid in hoc immorandum ? nonno
bicum eft effectuai de pecunia fifcali ; & ve
iura func apera, vc recipiens pecuniatn_
rane indubicaca eft iuris conclufio,quod fi
fifcali exatore quocunque ticulo, eciam_
fco acquiricur , etiam quod fuo nomine non
mutuo , eciam quod eiTee in credicum fifci ,
fic factum, dum modo de fu pecunia, nec eft
quoiceneacur ad reftitucionem?& fecdum
locus excuffioni , nec aecendicur quod prin
ius authencicorum condemnandus venirec
cipalis debitor fic , vel non fit (oluendo, fic,
ad refticucionem duplicis quancieaeisiuxea
vel non fic condemnacus; glof.in 1. 3. C.quan.
tex.in auchenc. de collae.Jf.iubemus nullam
fife. vel priuat. allegac cexcin l.j.jT. mulca_
lo fecundo qui cexc. videcur concordare*
ff. deiurefifc.Bald. eleganter in d 1.3. & lacum difpoficionc texcin le. anfercur $ i.ff.
tius Salicet. in I. fi prius 2. col. . eod. quan.
de iure fife, fecundum vero ius crium librofife, vel priuat. & non folum hoc eft in fifco
rutn Cad refticucionem non folum pecuniar,
fpeciale etiam fecundum Bal.fed in milico,
fed eciam quadrupli inclufo (implo: hic eft
pupillo,& Ecclefia in 1. fi pecuniam vbi glof.
tex.inl..& z.C.de his qui expub.rac.inl.fi.
Bart. & latius Decius flf. fi cerc. pee quando
. de his qui ex publ. colla, lib. . pecu
enim non ex pecunia fifcali fic debicum , auc
nia enim fifcalis non poceft alreri mucuari,
foluic credicum , cune procedic priuilegium
quanco magis conuerci in proprium vfum,
fifci fubfidiarium auocationis pecuniz.iux& inexcinftionem proprij debici , debec eta cexc. in I. pecuniam C. de iure fife & in_.
nim feroari i ve iuTu Principis fic foluciol.Mofchis ff.eod.eic.in l.i.C. deconuen. fife.
ni paraca, nec debet in priuacorum vfus
debicor.lib.io.cum vulgac.fed quando ex pe
conuerci, Si fic eft ftacucum in quolibec fifci
cunia fifcali , quia debicum non acquiricur
adminiftratore.vc per loan de Plat, in d.i. 2.
debi tori, fed eft proprium fifci credi tum, agit
ficx publ.rac.Hinc nec diu eft pecunia fifca
fua actione, & opus non eft nec excuffiono,
lis penes recepcores recinenda , fed ftacim_*
principalis dbitons condemnaeiono:
cxoluenda.* ad tex.in l.diu minime . de fuica Bald. Saiicec. & Doctores communiter
fcepc.& arch.eod.lib. Necpoffunc ex ea lu
vbi fupra .
crum, feu quxcum facer, & fi fecerinc om
Dum ergo villadamor eft fifci verus, &
nia erunt fifcucanquam fruus rei fuar. Bar.
proprius debitor, poceft ne reperiri quod
Bal.Ioan.de Plac. Rebuf. & omnes in l.i, C.
qais dubicet , vc non pocueric vilo cempore
de auri publ.prolecuc. eod. lib.& in l.i. & a.
compenfare id, quod fifco debecur, cum eo,
de his qui ex publ.collac. lac Oeci. inconf.
quod ipfe ex caufa parciculari confequl de6. in princ & in firt.& in conf. 473.
bebac prasdio Anconiode Carcagena re9
Ec notecur qua:fo,qud quanco magis prf
cepcore alia deftinda, & diuerfa perfona_. ,
fupponimus cempore exaionis mandacum
maxime cempore, quo non erat amplius re
recepcoris excintum,vc eft indubicacum ex
ceptor .
reuocatione offici j , canco magis derecic po- 1 1 Secundum has regulas indubitacas prafti
teftas difpoficionis pecunia: fifcalis, quae exa
catur, & iudicacurpaffim, & indiftinct in_.
a,&confignaca huiccampofori,canco mi
Regno Neapol. nec fiuncde hoc lites, fed fta
nus pocerac conuerci in ipfius beneficium_,
tim quod deregicur peenniam fifcalem p
ftante defedu poceftacis Anconi j de Careanes aliquem deuenife, fit execucin more-*
gena ex reuocacione offici j , & hoc quando
debicorum fifcalium ance omnia, procuran
alis de natura officii poceftacem difponendo femper conferuacionem indemnicacis
di de pecunia habuiiec , quod fupra fundafifcalium fideiufforum , vc allecti, & indem
tum eft non folum nonhabere,fed difponennes conferuaci a fideiubendo non decrahando delinquere , & in grauiffimas penas in
tur .
Qox ex abundanci dia func: nam vc in-,
currere .
Vlcimo ftacim qud villadamor recepit
principio diximus , fifco fiuc cuilibec pripecuniam fifcalem mediante perfona receaaco , pecunia* propjiz confumpcx : vel immixcx

Ioannis Francici de Ponte

mixcx mala fide,fecundum veras iuris regu

las vendicatio competir ; ncque in hoc cafu
fi feus aliquo gecpriuilegio? lecundum qua:
fuie iudicacum .

Pro PrincipeOliliani.
SVMMAR1VM.
I

4
5
6

9
10

II

I
14

15
16
18

19
20

F(minafiteeeontfeudi excludtttr, itemque prolesfaminir/ifexus.vel ex eo defeendentes fcq. emus dicti ratio nu. j .
Mafculi infeudis antiquis ad iHorumfue~
cejftonem vocati intelliguntur.
1 elioramenta injeudis facta retineri poffunt.
Inimpetratione ajfenfus nonfu{fcit\dicere,
fuifftfupplicatum pro parte Tetritmfipro
betur ver Petrumfupplicaffe.
Impetratiofecundi aenfus, tanquam inuti
its reijeiturfiprimo loco aliosfuerat impetratus .
Aenfus fecundo loco impetratus fi primi
mentionem nonfaciat nullius est momenti
maximefi efi limitatiuus rerictiuus,&de
rogatiunsprimi.
Onus expediendiaffenfumfuper venditioni
reifiudalisfi>etat ad venditorem.
Aenfuprimo loco impetrato, & gratia tarn
perfila non potefi per alium affenfum in
fici eo qui prhnum impetrauerat , aliquid
addi,detrabi , limitan , vel noua conditio
imponi .
<
Feud n includiturfiub rebus perpetuo alie
nari prohibitisfed efi incommcrcio illudq;
vendi don. ac pramutari potest cum affen
fit directi domini,nu. \ }.& 17.
Regula tex.in I apud lul'unum $fi confit
deten, i .limitatur.
Feud in cotnmercio emuntur , & vendun.
tur. Ideo non dicttur contractus nulIitsfed
donei adeft/pes aenfus domini, diciturx
re infufpenfo propterfpem reconualidatio
r.is exfupcruenientia afferfus.
Affenfus potefi pracedere, &fubfequi ex re
cepta DD opinione.
Feudum non potefi alienari abfique Domi
ni affenfu .
Inter regulam probibttiuam a/ienationis
feudi , * alteram eiufdem permifjiuam.
datur media , qua efi quando fperaturaffenfus .
Inter nolle-. T velle datur medium quod eil
non veils.
Contractusfetdalis qui reuocari potefi
trabtibus propria auttontatc,& euitatur
caducit. quando fuper eo non efi ajfenfut

impetratus vigore confiitutioriisHjg inci*

fien, conituttonefiua memoria. Porrectit
pracibits pro ainfu non potefi ampiius re
uocari i licet dominus adhuc affenfum non
prafliterit, & itaefi decifum in Collate
ral! Confilio.
2 i Ifrnia doctrina, feuda inquam effe in alie
nabilia declaratur.
- Ajfenfus fimpliciter fuper aliqaa re obten*
intelligendus efi prout ius intelligit.
2 3 Alienatio abfque ainfu pracedente taquam
contra expreffam probibitionem,efipenitut
nulla. .
24 %jtrotrac~lio quafit ex iurisfictione , in i
affenfu qui egratia , nunquam intelligitur in praiudicium terttj.
2 5 Tranfuerfales in nouofeudo nonfuccedunt.
26 Feudum antiquum pote durante vita
feudatarias alienari, agnati vendicabt
nifiper mortem alienantisfi tarnen pracef
fent venditio validefacta,mediante affenfu
Regio .
2 7 Feudum nouum ex pallo in primo acquirtn
te nihil diffbrtafeudo hareditario.
28 Requifito aliquo in quern tantum alienatio
permiffa erat an vellet emere\fi emertrecu
faucritjicita eii alienatio in quemlibet extraneum^, .
29 Probibitio alienandi de qua in ci.de alien,
feud.pater.praiudiciumfucceffbrum refpicit,ideoque antefactum cafumfuccejjionis
potefifeudatarius alienare.
3 Difpotio text in diclo cap. 1 .earn declarath
recipitfi agmatorum praiudicium
tangat . '
3 1 Maioratus bona licet exprefii alienari probibita poffunt tarnen in vita alienari.
3 2 Prohibita alienatione in contractu feudali
adhoc, vt pactum operetur veniet prcbibita fubinfeudatio alias de iure communi
ftudorum permiffa ?* qualihet aha alie
natio .
33 Concurrente probibitione bominis cum pro
hibition legis , ommno alienatio prohibita
cenfetur .
34. Jidetcommijfum conditional in vltim.i vol
tte factum inducit tacitam alicnationis
probibitionem , donee tarnenfideicommifji
cafufattusfuerit,permiffa cenfebitur alie
natio .
3 J Autb. res qua Ccomm.de leg intclligenda~
eil de alienatione irreuocabili.
16 Trohibitio'exprefie facta atefiatore de non
alienando ex eaufa in beneficium familia
ant certarum perfonarurn. alienationisfpeciem includit,et contrafaSlum^
fueritwon transfertur dominium.
37 Probibitio de non alienando facta per verbum

Confilium

XIV.

I4I

6 1 Dominus direSIus teneatur affentire nifiiuam caufam in ontrartum babeat.

63 DifpofitioJex.in Sfanclifmas autb.de Alie
aatione,& empbyt.procedit quando probi
bitio legis , e expreffa non tacita. Item in
abfoluta i &fimplici probibitiortetantum
locum fibi vendiat. nufeq.
65 Infimplici non cotinetur mixtum maxime
in contracHbusj& in odios.
66 Ineerta expoeriori euentu declarantur,ir
trabuntur ad illud tempus, quofa&afuerunt," nu.feq.
67 Contraclus,fi exiat conditio, iudicaturpetrus d tempore quofuit initus non i tem
pore cenditionis exiflentis.
<8 Succeffto de iure communifeudorum , vfque
adjeptimumgradum porrigitur.
69 Contraclus exfuperueniente affenfu fuam
ajfumit naturam , quemadmodum depri
ma inuefiitura tradetur.
70 Reg. tex.in l.obuenirede verb.fignif. de
clarator remitue.
7 1 Probibitione legis exclufa,in perpetuum alie
natio permia cenfetur, dum de contraclu
loquimur.
72 %AJJenfus,fipro eo requiratur dominus , li
cet praare reeufauerit niiua caufz,
idfecerit, adbucprafiitus reputatur.
73 *HjX vel imperator quando affentire cogantur.
74 Mullafuheffe caufa dicitur obqudm Rete
affenfum praare no cogatur, ins inquem
alienatortfideIts.
75 Inanis e aclio , cum non nide tantundem agitur .

hwn futurifubiuntlitiiiie alUnmeris

nihiloperatur, nifi pracedat probibitio ex
prea pura,tunc enim*&fequantur ver
la pradela adbuc alienato , ac dominjf
translatio probibita cenfetor\& nu.jt.
38 Ratio qttare impeditur dminy translatio
proponitur.
\
9 In contractu debet interuenire traditio ve
ra velfela.
40 'Probibitio de non alienando facia in vltimA
volntate diff-rt probibltionefacia itu-t
contraclu tjfclus at, tern dfcriminis proponiturnu s .
4 1 Paclum defuecedendo in certis bonisfailurn
in contraclu valet ex magis recepta DD
fententia.
4* trobibitio exprejfa de non alienandofubituti , velfideicommiffum in contraclu faBum alienationem non impedit,fed aliena
tio e irreuocabilis, ex ea omne dominium
transfertur&ex contrauentione aclioper
fonalistantum ad interejfe datur non realis, cotra alinantemfecus contra tertium
poJfefforem.nu.6tT. & .
43 Paclum in contraclum quando continet bo
na partieularia,valet.
44 Text in I. i.C. de donatio,qutfu mod. deca
ratur.
4; Ex alterius contraclu in donatione tantum
non modaquaritur tertio aclio perfonalis
verum eiiam,& Realisjdq;facer libera'
litatis>& ita procedit tex.in l. quoi tes C.de
donat.quafub.mod. nufeq.
49 Claufula ex nuncpro tunc licet operetur vt
vnum tempus int alteri , tarnen dum refertur ad alienation? perfeclam per prius
non potefuum effcclumfortiri, quod de
ARGVMENTVM.
clarator .
jo Quafunt per viamficlionis, & per vianu^
AiTenfus impetrationis eiufdemq; concefretrotra3ionis,non operantur inpraiudi
fionis materia Jat , dilucideq; aperirur.
cium terty.
In
feudis generaliter qui fuccedant. Qui
Ji Conflittttum po mortem conferri non po
ttfi, etiamjfiadfit claufula ex nuncpro vt
in antiquis.quiu in nouis 3 fucceffio ad
ex tunc.
quem vfqjgradum porrigatur. Eorurtu
54 Impobilium nulla efl obligatio, & nufeq,
alienado an, quando , & quomodo pervnde fideiuffor acceder pote num. 5 6.
mitcatur.Et quando dominus direus af
honor obligatio pro obferuantia . 7.
fentire cogatur .
^Affenfus pote , expediri po mbrtcrtL-,
alinaits in praiudicium baredis in quem
CONSILIVM XIV.
efl translatum dominium feud i, etiam ba
reditarisne noua confenfu baredis difpoE fpefianus Gonzaga olim_
tiuo .
Dux Sablonecx , ac Domi
J9 fOua declaufulis refolutiuis dicuntur, quonus multarum Terrarum,
modo procdant.
& feu dor in pareibus Lom* luramentum, vel Generalis obligatio non
bardis in vlcimis conftituimpediunt dominy translationem.
tus fuum condidic teftamc'1 Dominiumpendente conditione epenesgra
tum , in quo hxredem vniuerfalem inftituic
4
Gon-

Ib.Francic [de Ponte

Ifabellam Gonzagam , & Aragoniam fuam

nem Cxfarea Maeftte faciendam,& cam
vnicam filiara vxoi Aloyfij Carraf Prinpado fpetiali.non faciendi conrradani,nC
cipi Ohliani , quo defundo , & capta per
di ftradum prxdidx Ciuitatis, nifi. cum prdidis DD. de Gonzaga , vel cum prxdido
hxredem poflefilone bonorum omnium in_
Duce Mantua-, Sc in eafucorrrarij, quicanhi. edtate remanforum ,& fignanrer Ciuique contradus,feti diftradus,quem fecerint
tacis Sablonetz cum reliquis bonis feudalifit, Sc intelligatur ex mmeprout ex tunc,&
bus> fe oppofuerunc DD. Principes de domo
contra nullus.nulliusq, moment i, valoGonzaga , inter quos fuie Dux Mantux , &
ris,nullumq; eftedum iuris, vel fadi fortiaCardinalis ScipioGzaga , & allegando fetur, neciortiri point in iudicio, vel extra-
cundum regulam iuris communis feudorum
I Principiffam tanquamfrninamefle in fucin prxiuditium fupradidorii Ducis, ic aliorum de Gonzaga , qua; quidem nullitas , Sc
cefibilem, de quo in cap.
hoc autem_
notandum, de his,qui feud. dar. poif.& in .
nullitatis effedus, procedar, & proceder-
de beat, toties , quo ties contradus , feu di*
i.tf.fin.de fucc.feud.cum fuis ccordan. Pro ftradus fuerit fa dus, qux funt propria ver
a les enim fmmini fexus , vel ex fminino fexu defeendens ad huiufmodifuccelfiouem_#
ba conuentionis, & ftipulaticnis . Et verfa
vice PrincipiiTa relaxauit pcfleffionem , feu
afpirarc non poteft, dicit texr.in cap. i. do
fuccefT. fratrum, vel gradib. fucced. in feucenutam prxdidis Dominis de Gonzaga^
3 dum, quipartur enim muto, furdo, caceo,
omnium aliarum Terrarum , & Feudo
rum, & inuicem ceflerunt omnia quxcunque
clsudo,& fimilibus,ad tcxt.in cap. t. an muiura, n'hil ipfisreferuantes , videlicet. Ipfi
- tus, vel aliter imperfeus.Prxiuppofuerunt
4 ipfos tanquam mafculos in feudis antiquis
DD.de Gonzaga repedu feudi Sablonetx ,
vocacos ad illorutn ucceflionem , ex regula
referuantes flum iura competentia vigore
ciufdem contradu tuncinnit;& contra.
text.in cap. i . $. hoc quoque in i.rubr. in d.
Principes ceiTerunt omnia , & quxcunque^
capu. jf. i .de fuccelf.feud. in cap.i. de feudo
iura repedu poflefionis, & tenutx tantum
Marchix cum alijs fimilibus.
relaxatx prxdidorum feudotum; & infuper
Ex aduerfo Principes Oftiliani prxtendebanc ius fouere, maxime quia prdidus Ve
contraxerunc partes pra-didx, faluo afienfu
fpefianus melioramenta tanta fecit in prximpetrando d Cxfarea Maeftte, Se. fiefuedidis terris,& feudis, & fignanter in prxdirunt fiipulatx cautelx in anno 15p .
In anno vero 1591. Principes Oftiliani
ta Ciuitatc Sablonetx , quod abforbcbanc
obtinuerunt Cxfarea Maeftte inueftitu5 feudorum valorem , proquibus non cil du
ram Ciuitatis przdidx Sablonetx, & in eabium,quod habebant retentionem, ad text.
dem inueftitura Maieftas Cxfarea confr
inl.fi in area ff.de eondir.indtb. in J. fi non_
mame , & approbauit exprefs conuentofertem S. fi centum eod. tit. & in materia.
nem, ve fupra inhitam : ita quod alio non-,
feudali eft text, in cap. fi vafl'allus iunda_.
opus erat aflenfu , quo non obftante reperiglof.in verb, foluat, vbi Ifern. Sc communitur exped" tum, fe fadum decretum alteter Scribentes in tit.hic finitur lex,bona derius aflenfus in anno 1599. cum claufula fpecif.Guid.Pap.i6j). Capic.decir.17. & ad fatiali,ne loca prdida poffint alienari, vdi,
tiecarem per Ludouicum Serauer. in trad,
vel permutari,nifi prxcedenteCxfareo con-feud, torn. 2. in 2. par; ?.par. princip.feiT.2.
fenfu i & fie poft annos odo inuefticurx ob Bum.jo.
Ex his deuen turn fuit ad concordiam , ve
ttx,& aflenfus iam impetrati,de quo nulla
conueniebac inter pr ocercs,& ma g na tes,
eft habenda ratio. Primo.qui a Principes no
impetra uerunt, licet enim dicatur in eo fui f
perfonastam confundas, & tantxzftimafc ex parte Principum fupplicatum, non ta
tionis , & qualicatis , fuitq; conuentum, ve
prxdidi DD.de Gonzaga proximiores fiicrnen demonftratur, nee dicitur quis fupplicauit, fi habebat legitimum mandatum, &
cefiores in feudalibus prxdifto Vefpefiano
venderent feudum,& iurifdidionem prxdi- 6 iam decifum eft non furncere,quod in a fenfu dicatur fuiflc fupplicatum pro parte Petx Ciuitatis Sablonetx DD. Principibus
tri.nifi probetur ver Petrum nipplicafle./ ,
pro fe,& mafeulis ab eifdem coniugibus deex notatis per Bart, in I. ex hac fcriptura ft",
fcendentibus pro pretio arbitrando per Sereniflimum Imperatorem; verum in drfedu
dedonat. per Dodor. in l.his folis C. dc teftam. milit. ita in proprio cafu tradidie D.
linca: mafeulorum fuccedere valeanc ipf
Freccia , qui refert ftp decifum per Sacrum
DO.de Gonzaga ,ac portillos Dux Mantua-,
Confilium in 2. lib. fubfeud. q. 24. Secundo
oluto prius precio exbtirfando per ipfos
Principes , ac eriam oluto pretio omnium 7 Principes alio non indigebant afienfu , fian
te expedicione primi,ob quod hic tanquam
tnelioracionum faai um,iuxu dcclaracioinuti-

Confilium
nurils efl reijciendus.ex reg. rext.in I. qua*
rxtrinfecus de verb.oblig. per quem fie traditad propofitum nofter Ifern. in cap. i. $.
fed nec eft alia iuflior poft num. 38. quae fie
prima caufa benef. ammitt. Immo fortius
S cum hic fecundus afienfus primi non faciat
meneionem nullius eft momenei , maxime
fi efl derogatiuus.feu limitatiuus, & reftridiusprimi, ad text, in cap. veniensde pratferipe. vbi notabilicer Innoc. num.4.1at ibi
Abb.nu.u.& latiffimeFeIyn.i.coI.& in cap.
i.de refcripr.nu.10.de qua derogatione, &
j reftridione infra latiustradabitur. Terto
onus expediendi aifenfum fuper venditione
rei feudalis fpedat ad venditorem , ex reg.
text.in 1. finX.de iur. emphit. tradit in fpetie Paris de reintegr.in cap.incipiente,quoniam vero pluries decifum eft fol. 86. d terg.
Ergo non fupplicauerunt Principes Oftiliani, fed Domini de Gonzaga venditores, qui
fiante aflenfu per prius obtenro,per Princi pcsOftiliani non potuerunt illis prxiudicare , fiante etiam iuris regula notoria , quod
alteri per alterum iniqua conditio inferri
lonondicit. Quarto, fi afienfus eratiam per
prius prarftitus , & gratia perfecta, non pomit poftea per alium aflenfum ad alterius
inftantiam expeditum, Principibus infeijs >
& ignorantibusaliquid addi, detrahi,limitari, vel conditio noua imponi, ad text, in !.
perfecta donatio. C.de donat.quar fub mod.
per quern text, fic tradit ad propofitum D.
Free- in z.lib.fubfeud.q. 1 . num. 1 4.. & ad hoc
fundandum, quod ex hoc fecundo aflenfu no
fo '.um primus alteratur, fed natura contra*
dus feudalis iam aflumpta peruertitur , 6c
mutatur,aduertatur quatso ad infra fcripta ,
qua: deferuient pro carrotio huius confutarionis .
II Feudum enim non eft de perpetu prohibitis alienari , fed eft in commertio > poteft
illud vendi , dari , & permutan cum aflenfu
diredi Domini > nec zquiparatur rei facrac ,
aut campomartio , ita eleganter Ifern. iru
cap.imperialem j. illud quoque ante nu. 71.
verf.ficutvidemus,deprohib feud.alien.per
Feder, nam iuflu Principie diftrahi folent,
vt tota die videmus indifferenter, & tunc
quiaeft in commertio,!imitatur reg.text.in
il l.apud iulianum tf.fi confit de leg.i. Immo
probat hoc contrario fenu, & hare eft munis limitado Scribentium>vt ibi per Cuman.Paul.de Caftr. Alex. & alios; & ita ad
propofitum dclart Camer.in d.cap.imperialem fol. 27. . col. in princ. & idem tradit
idem Ifern.in cap. i.tf.econtrario col.fin.de
inueftit.de re alien.fad. vbi decif.notabilis,
1 3 hinc Baldan eodem cap.imperialem, dixit,

XIV.

tyf

frudorum non efe prohibitum eommerti,

fed roodusideftne fiat fine aTenfu , & loan,
Faber in $. non folum in fin. initie, de legat.
dixie rem feudalem de per fe alienabilem ;
fed propter quodam exerinfecum prohiberi ne alienetur Domino inuico : ideo quia.
14 in commertio feuda emuneur , & venduntur ad text, in cap. I de benef. fraeris -, vbi
Glof.fc Dod.in cap.i.denat.feud. in cap. 1.
-de feud.dat. minim.valua. exquofecundum
veras regulas feudorum non eft contractus
nullus.fed donee adeft fpes aflenfus Domini
dicitur ftari in fufpenfo propter fpem reconualidationts ex fuperuenientia afienfus
vt eleganter docet Ifern. in eodem cap. imperialem in vltima aditione , & ibidem de
clarat Camer. fol. 27. cergo , & eleganter
idem Camer. omnin videndus fol. 88. terj; go Hinc poteft afienfus przeedere , & fnbfequi fecundum receptam , & communenu
opinionem eiufdem Ifern.in eodem cap.nu.
14. & propterea notabiliter Bald, in cap. 1
/.donare qualit.olim poter. feud, alien, di- :
xit,quoddifpofitioderefeudali, quarfperae
affenfum non eft nulla , vel contra legem_ ;
fed praeter legem, quem allegat; & fequitur
Camer. vbt fupra;ide.Ti Aluarot.in eodem_#
Jf. donare, & Bald. eft communiter ab omnibusfequutus infua quarftione , vtibidem_
Prxpofit. Martin. Laudem. lacob. m trad,
feud.in ver b.& cum pado,quod de ipfo feudo,Curt.in trad. feud. 4,par. Jf.pen. Capyo.
in cap.imperialem car. 40. verf.limitacur dida conclufio, & ex hoc iunda enim vniuerfali confuetudine decifa ell, ilia quaeftio tarn
ventilata,an poifitalienari res feudalis cum
referuatione afienfus Domini, & aliter non
incidat in commiflum ; nam hzc eft ordinaria, & folita contradatio , vt iam pradicatum fuit in ifta venditione feudi fada Sabloneti,quod ben explicauit D. Frecia in_
prima authoritate Baronali num. 13. Feu16 dum enim de fui natura habet naturam_*
prohibitiuam , ne alienetur abfque Domini
aflenfu,dicit Ifern.in cap. i.de feud. non ha17 ben.propr.natur. feud. Etecontraeodem_j
tempore ex eadem natura prohibitiuaoritur permifiua, vt fit alienabile cum Domini conenfu fecundum Glof. in cap.i.in ver
bo permifiione per ilium text, de prohib.
feud.alien.per Lothar.eadem glof.in cap. 1. =
de alien.feud. pater. Andr. & latius Moderni addentes in d. cap. imperialem in verb,
cum confenfu.quod ben reaflumpfit Cure,
in trad, feudor. 4. par.num. 82. in tit.quib.
cauf.feud. amitt. dixit enim in feudo fui
primordio, vnam effe regulam prohibitiuam,& aliam pcrmiffiuam: primam eninu*

144

Ioannis Franc ci de Ponte

do conditionaliter per verburr,Si,ponendo

dum vult fieri alienatio abfque aflenfu , &
IS lecundam dum fit cum aflenfu , inter quas
vtramque opinionem,quod bene declarauit
eft dare medium, vt dixit fubtilis Bald.quan
Camer.in d. cap. imperialem fol. 27.a tergo.
do fperatur aflenfus , ita quod non eft deneSed quando contrahicur cum aflenfu impe
trando, Si fub fpe illius tunc procedit qud
gatus.nec conceflus,& fie non fie ctraus,
prohibitus precise , necpermiflus ; fed
ferise, & firmirer tradidit Ifern.ind.
il[uia flat in fufpenfo, & in pendenti propter
ludquoque, videlicet feuda elfe alienabilia,
efle in commertio,& non xquiparari rei la
pern retonualidarionis dicitur contractus
cra; Campomarrio,& fimilibus, & idem fol19 prstcrlegem , fient eft dare medium inter
lemniter firmauit in d.jf.econtrario col. fin.
rolle, & vellcqucd eft non velle,dixit Bart
in l.iam dubitatur rf.de hxredie. inftituend.
de inueft.de re alien, fact.
nolle enim dnott exprcfliim diTenfum_i , 21 Ex prcedictis fequitur , quod cum primo
velle exprefum conftnfum , & fie funt hace
loco fuerit fimpliciter obtentus afffnfus fu
inter fe ipfa ctraria, non velle eft medium,
per conuentione,ille intelligendus eft, pro
ue ius intelligit , dicit farpe facpius [fern, ex
& dnott voluntatem dormientem , ficuc
regul. text.in l.fi cui ff.de feruit. de quo per
inter velle, & nolle adir datur medium-, ,
quod eft non velle , & hoc non importt reeum in cap. 1. qui fucceff. teneant. cum fuis
loe. concord. & confequenter , quod pofiic
pudiationem, quod latius dclart Dct. in_#
fieri alienatio eiufdem feudi mediante afl.qui le patris nu. 17. C. vnde liber. & in re
fenfu,quod poifit ille praccedere,& fubfequi,
gula eius eft nolle de reg.iur.& ideo me exi
quod poflit fieri fecundum communem, &
lete relatore decidimus inCollaterali Cconfuetam conrractacionem cum referuaiilio in caula Marchionis Val lis Sicul cum
20 Vniucrfitate Cafalis Lgobardorum , quod
tione afTenfus,quod interim alienatio ftcc in
contractus fcudalis, qui vigore Conftitutiopendenti, eaq; non fit nulla, neque contrat,
nis Regniincip.Conftit.diu.mem. poteft refed praeter legem , & fuccefliu Principes
Oftiliani poflent alienare refpectiu ad qua
uocar; i contrahentibus propria authoritate , & euitatur caducitas > quando fuper
litatem feudalem modo quo lupra , & inte
non eft impetratus Regius aflenfus,quod inrim donee aflenfus obtmeretur non eflet
quam porreis precibus pro aflenfu , non_.
nulla alienatio, non loquendo de pais proliceat amplius reuoeart > licet Dominus adhibitiuis in conuentione appofitis , de quibusinferius tractabitur:nam ilia nihil fahuc aflenfum non prarftiterit : nam fufficic
ciuntad hanc materiam aifenfus.
non denegafle,quia aliud eft diflcntircaliud
Peraflenfum denique expeditum media
confentire, & aliud non ffen tire , qu od eft
medium, Rex enim dumftatinconlulendo,
te pracdicto decreto anni ij9.omnibus pre
& in deliberando , licet non aflentiat, non.,
dicis derogatum eft: nam dicitur, quod no
tarnen diflentit , & ideo quia contractus in*
valeat fieri alienatio, nifi aflenfu praxedenterim pendet non pottft die; nullus propter
re,nec etiam cum claufula,faluo aflenfu, er
fpcm conualidatior is , ob quod porrectis
go detrahirur primo , per quern poterat in
precibus. Iudicauimus non effe locum realienationibus futuris aflenfus prxcederev
uocationi vigore prardicb- Conftitutionis
& fubfequi, & hie vult,quod pra-cedatomnino, & dico , quod detrahitur aflenfu i primiRegni ex regula text.in cap. bona; de pcftula tione prla torum , cum alijs adductis iru.
tusexpedito,ideft contraui facto ,& per*
fectionato cum i aflenfu, vigore cuius po
decif.mcafexta;hinc quia non iudicatur coterat feudatarius alienare modo quo fupra.
tractus nullus , fed praeter legem poteft agi
F.t infuper fecundum prarallegata poterac
ad obferuantiam donee non reuocatur, &
fieri alienatio, faluo aflenfu, quod hicdeneadeft fpes fuperuenientia: affcnfus>dixit Pa
gatur,ftabat contractus in pendenti inte
ris de reincegratione in loco fupra allegato nu.6.1oquendo in terminis predicte Con
rim,& non erat nu!lus,nec contra lege m_(,
ftitutionis . Nuliiras enim eft, quando fpes i3 quod hic tollitur : nam eo ipfo , quod alienatur abfque aflenfu precedence , alienatio
aflenfus eft admifla, vel nullo modo contra
Si hitur cum aflenfu, & tunc procedit dium
eft contra exprefla m prohibicionem , & fic
pcenitus nulla ex reg. text.in 1. non dubium
Ifern. licet pertranfennam , & non firmando
in eadem Conftitutione Regni , quod feuda
C. delegib. in I. cum lex ff. de fideiuflbr. Sc
funt inalienabilia.loquendo in terminis prvtrobiqueScribentes,& propcerca dum_
dix Conftitutionis , cuius difpofitio eft in
grati perfect non poteft detrahi,& ex hoe
.feudo alienato abfque aflenfu , licet ( vt dinon folum venirct ilia limitata,fed reuocaxi ) non firmet , & loquitur per verbum yita pro maiori parce ; fequitur, quod de hoc
fecundo aflenfu nulla eft habenda ratio ,
decur>& fix difputando ibidem Glof.loqucnQuia-

Gonfilium

XIV.

Quinto, i affenfus er.it cum nuePiittira_

1 1. & Ii. vbi eleganter iden-que tradit in-.
per pries expeditas, .& acquificum eft jus
Confitutonc Regni incipiente , ConftituPrincipes Oililiani, vt feudum haberent , 27 tione Dina: Mcmorix.Hinc feudum nouum
cum fua natura alienabili cum affenfu Do
ex pato in prirr.o acquirente , nullum ha
mini, vt latius infra fuo loco dicemiis; ergo
bet diferimen , cum feudo ha-reditario , cb
hie alius atfenfus fuperueniens poft anncs
qued Inucntarium non releuat , quai latii 8
explica t D. Frcccia in fuo libro fubfeud.in-.
per Dominos de Gonzaga impetratus
non poteft retrotrahi ad diem ponuentiovigtfimanona authoritate Baronali num'e.
r.is fact* poft ins Principibns Oihani per1 1. & in tertio libro in tertia formula ir.uefticurarum num. 15. Camerar.in reper.cap.
*4fectc quifitum: nam rctrotrsctio,qua- fitex
imperialem de prohibit, feud, alienar, per
iuris Actione , & in aflenfu , qui eil gratia_
nunquam inediigitur in prariudiiium iuris
Federic.f0l.p7. qui allegat text, in I.4. ff.de
terri j quriti cx regulis vulga tis , ex quibus
iur. patron, in 1. 1, iunfta 1. liberti ff. de affignat, liber t. in 1. cum patronus . 1. ff. do
ita in indiuiduo in materia aTenfus eft pafoper. libert. & in antiquo feudo procedic
fim decifum , & fie pradicatur , de quo per
regula text.in 1.3. ff.de interdict.relegat.in_.
Afflict.in fu decif.-86.authoritate Andr.in
I, Ii operarum ff.de oper. libert. & latifsime
d.cap. imperialem latifsime per D.Frec.vbi
habetur perprxdium loannem Thoro. de
fupra in q. 30. Ve fie ex omnibus iftis dicaMarin, in dicto fuo libra titulo 3. num. 16.
ir.us nullam habendam fore ratonem do
in quibus tanquam regulis notorijs non_.
hoc fecundo afenfu .
Sed tic vtcnque,tante venditione,vt fu
eft infiftendum. Propterea prardi&i Domini
pra faa, & inueftitura obtena per Princi
de Gonzaga conuenerunr, vt pr*dicti Prin
pes Oftiliani,cumdignitate Dtica , & alijs
cipes in vita non pofent facer contraclum
feu difraum in pranuditium ipforiim_, ;
omnibus authoritatibus , & iurifditionibus, quibus Vefpcfianus Gonzaga Ducaquodr; deficiente linea mafeulina fucedere pi fene.foluto tarnen prius pretio , vt fu
tam ptjedictum tenebat ,& pofsidebat, ex
hacinqiumvenditiono. Conftitutum eft
pra na n alias abfque hac fpetiaji padion :
nouumfeudum, licet per prius eratanti-~
nullum fperarc poteranc habere regreff
quum.fi acquirit I'rincipiTa , alias de iure*
ad terramprdiara_'. . .
' j
communi infuceefsibilis , & acquirit eciam
.Sed tarnen ex pra-dicta conuentione, vc
in/imul cum ea Princeps maritus millo moi
fupra apparet paum de non alienando n
do in prima inueftitura comprehfus, & acelfe fimpliciter abfolutum,cum permittatur
quirunt titulo particulari venditionis , cum
exprefs contrahere cum ipfis Dominis de
ceiane omnium, & quorumcunque iurium,
Gonzaga, cum Duce Mantua-, vel cum ipfonihil vendttores i pli rcferuantcs,iuxta text,
rum defeendentibus , & ucceoribus , quo
in cap. i. de eo,qui fncm fee. aguato in cap. aS cifu ex regula text, in l.qui Rome tf.cohi. an agnatus in fin. in cap, 1. de vaffall.deredes ff. de verbor. obligat, vbi Bart& com-,
crep.setat. cum alijs cumulatis per Ionem
muniter Scribentes facta requifitione,8 noThom.dc Marin. in fuo rraftar.fcu J.tit.i. de
lent i bus emere , licita fuifiec alienado in*,
feudo ex pao & prouidentianouo , verf.
quemlibet cxtrancum,& rurfus dum annul ij nouum feudum; & ob id, quia cranfuerfales
latur contract us, (cu diftradus facijdus fubfcquuntur verba ilia, fcilicet: In priuditium
in nouo feudo non fucceduat , vc in prima.
pra-dictorum Domiuorum : ita quod venit
rubr.j.fin autem, in cap.i.debenef.fratrin.
cap.i. de feudo Marchia:, de quo latius per
permiffa venditioin vita, quia ex ea praduditium aliquod non infertur,& lie etiam du
eundem authorem , vbi fupra num. 10. &
etiam tanquam primi acquirenres prardii
rante linea mafeulina, vc diximus fupra au
Principes poterant praidiftum fcudum_*
thoritate Andres in cap. 1 .de fucceff. feudi,
alienare, licet eilet feudum ex pa<5to,& pro& in cap. i . . Ii libellum de alien, feud, pa
uidentia non ha:rcdirarium,quia omnes fuc
cer, communiter ab omnibus fequutus, qu:
ceflores tenentur effc has redes primi acquiloquitur in fortioribus terminis , videlicet,
16 fitoris , & quando eft antiquum, poteft du
In feudo ex pado.&r prouidentia antiquo,io
rante vita feudacarij alienari , & non venquo omnes funt vocati ex propria perfona,
dicabuntagnati , nifi per mortem alienanlubiacent talia feuda reftitutioni,& cenfentis ; intelligendo tarnen de venditione va
cur tot donationes ad tempus faa?,dicit,&
lide fada , mediante Regio aenfu , de quo
docet Item. vbi fupra, quo non obftcequia
per noitrum Iferniam in capit. 1. de fucceiT. prohibitio alienandi pofita in d. cap. 1. do
alien.feud. pater, refpicic prariuditium fucfeudi num. 5. 6. & 9. & latius in cap. 1. $.
celforum, voluerunc Do. vt ante factum.-?
libellum de alint, feudi paterni num. 10.
N
cafum '

Ioannis Franctfci de Ponte

cafum fueecfsionis pofsic feudatarius alie$onare,& ficdeclaracur diipoficio rext.in d.c.

I. dum dicic non valere alienationero etiam
conenfu Domin i ne confenfu aguan,
videIicet:Inreuocabiliter,& quacenus agna*
to praiudicium inrerrererur tempore fueceonis.vt infra latius dicemus prout pajiriter dicimus in materia maioratus pro ctradum fadi , cum expreTa prohibitions
alienationis.vt interim in vita poflit alienat'h de quo per Molinam de hifpanorum pri
inogenit.lib. i .cap. n.nu. j i . & rndern nec
eftabioluta vocatio, nec fucceflio in cafum
deficitix line* mafculina;,fed cj quatenus prius folutum fuerit pretium,quo feu
dum fuit emptum, vna ctia cum pretio meliorationum,vc fic dicamus eiTe hoc pactum
permifliuumalienationis refpedu DD. do
Gonzaga, atque permiffiuum.quando in_
prxiuditio illorum contractus fieret, & ic
lege interpretatur durante vita Principumt
ipforumq; linee mafeulin, in cuius priuditiumbenepoterunt alienare canquamprimi
acquirentes ; ex quibus non eftappcabilis
in cafu, de quoagimusdecif.Bald. communiterfequutaincap.f./.prartereadeCapit.
]2 Corrad.vt prohibir alicnatlone in contra
du feudali.ad hoc, vtpadum operetur, ve'
riet prohibir fubinfeudatio, alias de iure-
communi feudorum promifla,& fie qulibec
alia alicnatio.fecund Curr.4.par.a>.quft.
Non enim facie ad cafum , fi vt fupra oftendimus, hoc non procedit , nifi inreuocabiliter;& rurfus ex qualicacc padi alienatioeft
permita abfque prariudicio DD. de Gonzaga,& tandem vt infra dicemus nullitas, qua;
caufaretur ex prohibitione collata eft exprefs in cempus > quo alienatio eilet perfeda in alium faa>& fic dominium tranflac,
de quibus infra latius tractabimus loco fuo.
Hoc eft fadum, in quo verfamur ; ex quo
( ni fallor ) facilis eft refolutio confultationis,an videlicet poffint Principes vendero,
mediante Regio a(Tenfu,ftante conuencione
vt fupra celebrata, prarfupponendo ex pro*
hibitione, vt fupra, de non alienando , & ex
padodemum defuccedendoimpeditam eflc
alienationem , ac dominij tranfla3 j tionem . Augent difficultatem verfari fub
prohibitione legis, & hominis , quia tradator de re feudali iure alienari vetita, adeft
hypotheca bonorum pro obferuantia , adeft
iuramentum , adeft decretum (mperatoris
prarftantis aflenfum indudum eiTe fideicommiflum ex pado fucceilionis poft lineam finitam,ex quibus omnibus videcur;Principes
non pofle proceder ad alienationis adum:
prohibitio habet claufulasrcfolutiuas,& vU

era prohibitionem fadam in priiudi- in tl_>

certarum perfonarum indudum elfe ridei
crniflum exprelfum in defedum linc
. fcu'in.vc fie dicamus ex craditis per 1 J D.in
fuis locis thopias, & communibus, omnin
veticam eTeahcnanonem.fed queso aducrtatur ad fadum,& ad veram terminorum_
diftindionem.n luceclarius apparebir, poffe Principes alienare mediante aifenfu,& pa
ta in contractu appofita nullum przarc^
impcdimentum_> .
Vera nsejq; eft,& indubitata iuris coclu34(10 ex fideicommiflo conditionali hiero in_.
vlcima volntate induci tacitam alienado*
nis prohibitionem,quo cafu interim, donee
fuerit fadus cafus fideicmifli pcrmifTa ell
alienatio cx rig. rexr. in l.fin. jTfinautem C.
com. de legar, reprobara opinione Glof.ibf
qua: volcbat legem i lia m elTe corredam ex
auch, res qux ibidem, & hie eft cois, vt per
. port Pecr.de Bellap.Salic.& alios in eadem auch Barr. Ang Paul.de Caftr.cteroscj;
Scrib.in l.feruo legnto/.i.de leg. 1. author,
glol.l.cum pacer if.libertis de leg. 2. & quod
35 dicuur in d.auth. intelligitur de alienacione irreuocabili, vtper Cuma. Imol.Flor. &
Iaf.in d.l.fcru.lega.jT.i. Sed fi fuerit tefta)6 tore facia prohjbicio exprefla de non alienando ex caufa in bemheium familiz , auc
certarum perfonarum , tunc omnis alienatio eft vetira:& fi contra fadum fuerir, non
transfer tur dominium:de quibus communi ter per Scrib.in l.filiusfa jr.Diuidc leg.i. &
37 licet fecdumopinionem Bart.ab omnibus
fequuram , quando prohibitio eft faa per
verb futuri fubiunctiui,idefl fi alienaueris:
tune minime deferuiac prohibitio , quia ft
poft actum alienationis perfedum,& fic dominium in alium per prius iam tranflatum:
tarnen quando przeedit ptohibitio exprefla
pura , quia hare ola eft impeditiua alienationis ,& tranflationis dominij in vltima vo
luntate; tunc & fi fequantur verba pratdida
importancia tempus prarteritum : Tarnen*
ifto cafu alienatio, ac dominij tranflatio eft
prohibir, ita Bart, fi red ponderetur in_>
d.tf.diui,vbi Paul.de Caftr. Angel. Rip.Iaf.&
omnes>quos ibt cumult Ferdin.Loazes nu.
113* de communi teftatur, ta quod in.*
vltima volntate ex prohibitione exprefla
prohiberur alienatio,& datur vendicatio,&
ex prohibitione tacita , qux indue! cur ex fjdeicommiflb conditionali dacur pariter v*
dicacio, fed adueniente cafu fideicommiffi ,
& interim permifla eft alienatio , & racio ,
38 quare impeditur dominij tranflatio , ilia-,
eft : quia lex fic ftacuir, vt teftatores abfque
traditione dominium transfrant , & fi$
proce-

Confflium
& fc proeedit text, in cadirrt !. cum hcrredcs, & in l. Tirio iF.de fare. & ell fpetiale^
in vltima vo!i:.icatedicic glof. norab. in l.fi
quisrem ff.<ic polc't.vt verbis ex vna par
te prolatis, Sc confenfu dominium ncquirarur,&reddic racionero , quia actas morientium non debet pendere,& allegar text. in_.
l.fin. ff.de coremun.pra?dior.& alij Dctores
dixenmc racionero efle fauore vitimx vo
luntatis , vt citius Mac exequurio fecundum
Barcol.in ], tridicionibus de paftis,& in_.
tanrum eft verum, quod acquirirur etiam_i
ignorantibus licet commurabitcr , quia_
poceft repudiare text, eft in 1. cum pat '$.
lurdodeleg. i. vbi glof. in verbo quiricur,
ibiq; Barco!. &communiter Scribcntes , &
dicicur ifta acquifitio legalise fecundum_f
Paul, de Caftr. ibi > & ampatur hoc eciam
in harredicate rcente , vt dominium ftatim
transferatur in harreditate iaccat ,non autcm poffeflio, ad text, in l.r. . fceuola , vbi
glof. ff.fi quis teft.lib.iufT.fucr. Alex, in d. I.
cum hsredes num.4. vcrf.& pro declaration
ne ; fed hare non eft materia noftra , cum fi39 mus in contractu , in quo cum oporteat intcruenire traditio vera,vel ficta,iuxra regnlamtexr. in L traditionibus, C. de pail, vbi
inter ceros Sa!ye. text.in l.abemptiono
ff. de pact, in !. i. & . . quando liceac ab
empc.di/ccd.glof. norab. in l.f. C. de inoffic.
40 donar propcerea maxima conftituitur dif
ferentia inter fideicommifla , & prohibicio
nes de non alienando facta,feu fidas in vlti
ma volntate ab illis.quar funt fadat in contaru,dixit prx creris Ruin. in c6f.iT2.vol.
4.1atius laf.in d.jJ.Diui in 1. lector, na. 113;.
& i ifi.&c idem Rip.ibidem num.8+.& Paul,
de Caftr.in d.i. cum ita /ealege de verbor.
obligat, fumar text, quod pactum de ,
alienando factum ,etiam in adicione re
non impediat tranfhtionem dominij; fed
facit , vt agi poflit ad incerefle , fi contra-.
fiac,& prohibido contrahentium non eft
tantas potentix , quod reddat alienationem
nullam , fecus in prohibit ione legis > vel ceftacoris .
4t Et reliquendo difpu tationem opinionis, fi
valet pactum de fuccedendo in certis bonis
factum in contracta , licet grauifimi Do
ctores tenuerunt partem negatiuam,vt fuej-unt Angel. Ruin. Dec. Alciat. & alij multi.quosrecenfent Petra io rractat. de fideicommif. quarft.4. num. 8. & Peregrin. in eodem tract.articj 1. num. 28. Confil. Fab. de
Anna in conf. 39. num. 59. Tarnen ommittendohune articulum,cum communis fit
in conrrarium , de quo lac per eofdem authores,fcd prxfuppollca validicace um pro-

XIV.

47
hibitionis factx in contractu, qudm pati de
fuccedendo in defectum lines mafeuline videa mus, quid iura,& Doctores dixerunt non
per fingulares, fed communes opiniones , fie
41 equidem communi ore concludunt ex exprea prohibitione de non alienando in_.
contractu , & ex exprefla fubftitutione , fea
fideieommiflo in i pi facto , alienationenu*
nullomodo impediri efle irreuocabilem_
txeaomne dominium cransferri,& ex coatrauentione actionem perfonalem tantum
ad incerefle dari, & non realem contra alienancem , non autem contra tertium poffefforcm, allega tur communiter text, in l.ea_f
lege . decondit. ob cauf. in 1. fi ita $. ca~>
lege de verbor. obligat, vbi Scribent. com
mun irer congerie iura 1 Anton. Gomef. ia*
1. Tauri {o. num. 1 j. & eft regula commu
nis, de qua per Peregrin, vbi lupra num. 6a.
& ibidem Petra num 2. j.& 8. & Hieronym.
43 Gabr.in conf. 140. qui tradit valere pactum
in contracto , quando continetbona particularia , idem inquam dixit , quod in cafu
contrauencionis non reuoratur alienatio ;
fed da tur actio ad incerefle contra alienantern ibi col urn. fin. num. 50. Idem laf.in eonf.
1 1. Sr in eodem cafu confuluerunt Ruin, in
allegato conf. 11s. 4. volum. & Natta in_.
conf. 474. & fpetiale eft fauore alimento44fum,& fie procedit text, in 1. 1 . C. de donar,
qui fub modo, vbi glof. norab de quo per
Bald.in d. 1. ea lege , per Salyc in d.i. tradi
tionibus , Alberic. in I. is folis , C. de reuocan. donar. Bald. & Salycet.in l.fi vt proponis, C.decondit.ob cauf. cumnlat decif.Co.
uarruu. variar, refolutio. lib. x. cap. 14. nu4; me. 4. & in termmis text, in I. quotics eo
dem titu. de don at. qua? fub modo commu
nis opinio Doctor.eft acquiri actionem per
fonalem tantum tertio ex alterius contra
ctu in donatione tantum , in qua dicunt efle
fpetiale fauore liberalitatis,& hc erit actio
perfonalis , non realis , ita quod non poteft
impediri alienatio , & hzc eft communis
contra Det.vt per Couarru.in loco prxallegato , lat Anton.Gomef. in d.i. Tauri num.
25. & fecundum hancopinionem pluriesiudicatum , refert Tiraquellus in tractac. do
iure Conftit.trigefima ampliatione, qui fuo
more Doctorum cumular , & hanc fequitur
opinionem , Sc idem refere iudicatum in-
Sacro Confilio Neapolitano D. Prarfes do
Franchis decif. 74. contra Decium in con46 fil. 238. num.8, qui voluit in donatione tan
tum proceder difpofitionem text.in 1. quoties ex fpecialitare liberalitatis > vc detur
eciam actio realis cum alijs cumulatis per
Pcrcgtiuum in d.tract. artic. 5 1 .nu.i.& 1 7.
N a
ita

148

Ioannis Francifcide Ponte

ica quod extra cafum donacionis opinio n

habet con tradictorem, vt actio cancum pcr47 fonalis decur. c in contractu , quia prohi
birlo exprefla non impedir aliena tioncm_. ,
& tranlationcm dominij , fcuc in vltima__.
voluutare communis eft fchola Doftorum ,
.quod facto pacto de non alienando t & fi
alienacum iucrir > dominium ad me rcuertatur,etiam quod dicatur ex nunc pro tunc,
valcbit alienatio, & dominium ex ca traniferetur in emprorem , quiapaftum confertur in tempus alinations faftx , quo tem
pore res non erat fua, fed aliena : ica Imol.
in l.qui abenti $. i. de acquir. poffefT. ibiq,
Cuman. qua: fuit origina lis dorina Bart,
ibidem communiter ab omnibus fequuta_,>
vt ibi per Paul, de Caftr. Arctin. & ante
omnes Cynum in l.fin. C.de rcb. alien. non_.
alienan. Bald. & Salic.in d. I. ea lege do
48 condi r. ob cauf. ideo dixit Barr, in d.i. Hl i uffamilias $. Diui nu. 14. vbi omnes Scribentes quando prohibido eft facta per verbum
fubiunftiui , vt minime impediatur aliena
tio per ra tionem , de qua fupra , fed detur
aftio adinrerec,quam opinioncm taquam
communem latius ibi proiequitur Oppizzonus in fua Repetir.num. 1 5 4. lac i flimo
per Peregrin, in loco fupra a llega nu. 8.
49 & licet claufula ex nunc pro tunc, & econtra operetur , vt vnurn tempus infiralrcri
de quo per Alexan.& esteros in l.huiufmodi la fecunda de verbor. obligat. Tarnen.,
dum illa refertur ad alienationem perfecta
per prius nullo modo poteft operare effectum fuom, cum interim ante cafum cc iditionis dominium non abfeefferit vendito
re, & valide fuerit tranflatum in empcorem,
quo cafu etiamfi adeffet conftitutum nihil
operaretur, quia collatum effet in tempus *
quo pofffsioerat penes alium;omnia enim
30 eflent per fiftionem ,8c per viam retrotraftionis i qua; non operantur in prsiuditium
tertij, eleganter Dec.in conf.246. in cauia_.
magnifia Baronis > cum extrema non fine
liabilia, idem Dec. in I. contractus de regul.
iur. num.17, quern fequitur Rip.in 1. 1. col.
I. num. j. ff. de pignor. prout die i mus i ru,
51 conflit i) , vr non pofsit conferri port mor
tem , cum omnis poffefsio per mortem fie
xtinfta ex reg.text.in d.i. cum heredes do
acqu.poTeT.etiam fi adfit claufula ex nunc,
prout ex tune fecundum Cuman.in l.quamuis de acquir.poffefs. poft Angel. & Alexan.
& pro iidubitato tradidit Grat, in conf. 75.
par.:. & hxc funt in cafu fortiori dum adeft
conftitutum > & conf. Oldrad. 1 39. cum fuis
fequacibus,dixit Dec. ben proceder, dum
conftitutum confer tur in tempus mortis,

non autem poft mortem, ta quod in pnelo

moriendi, conftitutum eperatur efteftum_
fuum.quo etiam cafu procciit decif.Guid.
Papa :68.&Tiraquell.qui Doctor, cumult
pro,& contra in prardifto traft.de iare con
flit, j. par.:. limit, num.i i. idem fc remittit
ad difta in tracta . de vtroquc retraftu in tir.
de retraftu conuentiona gIof.i.jf.2.nu.86.
in verf. verum, vbi concluait , quod diiones prxdift nihil operantur in priudirium
juris airen quxlti medio tempore,lioet in-,
materia conftituti cum claufula ,cx nunc
pro tunc contra Dec. tenueritNicofan. in-,
trafta.pignor.in :.mcmbr.2.par. fe vt demftrarum eft in cafu, de quo agimus.com5a munis opinio eft cum Barr. pro conclufione
quorum legatur Molina de hifpan. primo genit. lib. i. cap. 1 2. num.jj.34.ee 35. Nam
oprime rea (Tu mit arriculum ex communi
refolurionc Barr. & Doftorum loquens in-,
materia maiorarusreftitutioni fubicfti, ac
fai,cum cxprcfTa prohib t i one de non alie
nando^ conftitucns diiTcrentiam inter maioratum factum in contractu , vel in vi tima
volntate, & concludic in maioratu conftituto in contractu, cum prohibitione alienationis per verba denotantia actum alienationis perfeftum, vt minime tali cafu impe
diatur alienatio,& hoc ctiam,qnod dicatur,
vt alienatio fit nulla , & inualida>& habeatur pro infecta, quia omnia conferuntur iru.
tempus dominij iam traflati in alium, quod
dicit indubitarum efle Peregr. vbi fupra nu.
8a. in n.verfo,& fecunda hare fenrenria .
Ex his demonftracum eft Principes Oftiliani habere intentionem fundaram; cum &
pactum de non alienando,& pactum de fuccedendo appofica (int in cor. tr a ft u , ex quorum contrauentione non impeditur dominij
5 3 tranflati o,quia actio perfonalis,non autem
realis ex contrauentione prscftatur,qu non
fequitur fundum,dicittext.in l.i.Jf.fi hires
pereepto fundo ff.ad trebell.nec clauful reoluciur deferuiunc , fi vtdemonftratumel
funt appofitar per verbum fubiunftiui pofk
alienationem faftam: Immdc hoc non ctenti concrahentes voluerunt fpecific hoc
declarare per verba ilia vidclicet:Qu qui dem nullicas,& nulliraris effeftus procedat,
Sc proceder debeant tories quories conrraftus.feu diftraftus fuerir faftus, &c. Ex qua
parriexpreTa volntate, qu conferrur ad
tps, quo dominium eft i nal in m tranflatum ,
non opus eft diferere de emtftu hypothec*,
iuramenti,aut Iudic's decreto,fiquidem oa
regulanrur contraftu principali , propter
illius obferuantiam ,qui cum fit expreflus
poft contractuel, leu alienationem in alium
lactam ,

im
tacbm,& dominium liber eranlacum,ficue
contractus deficit ex impotencia concraheneis,eu promittentis, ita etiam quicquid
pro ipfitis obferuancia eft conuentum , quia
quod non amplius eft fuum , impoffibile eft
54 obligari poffe>& impoffibili nulla eft obli
gatio? id text, in 1. impoffibilium if. de reg.
55 iur. Et cum hzc impofibi litas fit in conditione atfirmatiua.cum cfiftat fi fueritalie
rut um, & port alienacionem perfed faft,
rune nulla eft cerata obligatio, etiam
naturalis ad texc.in l.impofiibilis, vbi Bart.
Cseeeriq; Scrbent. de verbor.obligat. in.Jf.fi
impoffibilis inft it. de inutil, ftipul. & ob id,
J 6 nee fideiuior acceder poteft , quia cumu
fie obligatio accefforia ad principalem, illa
tionextftence, non poteft dari accefforia^
Obligatio inl.fi fubirapoflibili , vbi Barr. ff.
57 de fideiuior. & fie, obligatio bonorum
pro obferuancia,cum alijs,que difeurric I af.
in d.i. impoffibilis , ad quod eft deeifio puntualis Ifern.communiccr ab omnibus Secu
ta in d.cap. imperialem nu.i;.vbi ponit qu5 8 , au affenfus poule expediri pod mor
tem alienaneis inprziudirium hzredis , in.
quem tranflatum eft dominium feudi, & lo.
quitur etiam in feudo hereditario, vbi con
clu dit, m in im expediri pone fine nouo conftnfu harreis difpoficiuo ,ic fuper eo nouus
affenfus , quia aliter effet confencire fuper
re aliena, & fie nulliter dominio iam tranfJato in hseredem per mortem alienantis,per
quam contractus remanfic nullus ammiffa_>
fpe reconualidationis per mortem, i ta quod
per tranlationem dominij etiam in hzred
jpdatur impoffibilitas alinations ; & que
dicuntur de claufulis refolutiuis procedunc
fecundum decif.de Franch.355.in refolutione eiufdem contractus inter partes gefti;
{ non in alio cum altero faciendo, nifi interuenerit Iudicis decretum,& tanto magis
allegata procedunc, quod decrecum hic non
adeft; oportet enim effe in iudicio faftum_
caufa cognita,& factum cum claufulis reib
lutiuis,& annullatiuis,& tune calore iudicij
decretum impedirec tranlationem domi
nij, & fie procedic decif. Bald, in l.fin C.do
pact. inter empt.& vendic.prouc fie dclart
Croc. in .. Oiui,quem allegar , & fequicur
Ferdin.Loazes ibidem nu. 163. verf.nec obftac , & Ambrofius de Oppizonibus nu. 15 5.
verf.limitatur ctiam, licet contrariant opinionem,fcilicet decrecum non deieruire,ecnuerint idem Bald.& Salicin d.i. ea lege de
condic.ob cauf.Imol. Alex. & Iaf in d.ir.Diui,quam meltorem dixit effe opeimis ratio
nibus, Ant.Gomes in d.l.4o.Tanr i num. 3 .Sc
%4- & quando cbftarent tot , & tanca.

XIV./

*49

confideraca aduerfus decretum Imperatoris,& vellec illud ponderari ad hoc, minime

poteft proceder , cum decrecum hoc non_.
folum non habet claufulas refoluciuas ,
eft per viam iudicij,fed habee claufulas permifiitias ab incellectu iuris, vcfupra diximus,fcilicer,quodpoffic fieri alienado pre
cedence affenfu, cum hoc imporcec prohibicio alienandi,nifi affenfu precedente: nam_
ex prohibitioneoricur promifiio, quando af
fenfus incerueneric vc fupra, & infra lacius
dicemus, & quando effemus in cafu in quo
applicari poffenc quzftiones de iur amento ,
& hypotheca,nulla de eis eft racio habende
fiquidem fecundum veram,& communem_i
60 opinionem. Iuramencum non impedir trflationem dominij, prouc non impedir gene
ralis obligatio ; fed requiricur fpecialis , vt
vcrumque cradic , & de communi teftatur.
Ferdin.Loazes nu. .& nu. 168. in d.j.Diui)Prxfes de Franch.in d.decif. J55. cumult
omnes Gomes, vbi fupra num. 19. verf.fuperiorem tarnen conclufionem, & . 39.
Sed ylcerius altius exordiendo dicimus >
quod nulla hie adeft prohibido calis ,
hominis, legis vc de iure poific dici vecicam effe alienacionem , & ,impediri tran
lationem dominij, immo permiffam effe per
eofdem concrahences ex iuris interpretatione. Fuit enim prehibita alienado, verum
non abfolutc, fed eatenus, quacenus effet in
prziudicium Dominorum de Gonzaga, ibi
fie omnis concractus,&Q. nullus,&c. in prz
iudicium fupradiorum Dominorum , &c.
& vc diximus in principio voluerunc partes
in feudo , hoc nouo confticuere legem , quae
vigec in feudis antquis ex pacto , & prouidentia,in quibus, vc deroonftratum eft , & fi
prohibica fie alienatio exprefsc , permiffa^
tarnen eft,quatenus non tangir prxiudieium
uccefforem,& propterea durante vita alie
naneis , Sc eciam agnaeorum forc confentientium , quibus fucceffio deferenda effet
valida erit,& etiam oftenfum fuie non effo
prohibieam alienacionem , donee non fuccedic cafus fideicomm:ffi,& iura dicentia_ ,
res refticucioni fubieftas alienari non poffe,
incelligi deber irreuocabilitcr, quacenus ef
let in prziudicium vocacorum , & fic pariter text. in cap. i.de alint. feud, pacer, diceneem alienacionem feudi pacerni non va
lere, eciam Domini voluncace , nifi agnacis
confenciencibus , ad quos beneficium quandoqjfit reuerfurum , incelligicur, quacenus
cangic prziudicium agnatorum,& ob id do
nee hatur cafus iucceffionis poterie alienari ergo fi ex pacto de fuccedendo in cafum
linea; finks, non venit prohibica alienatio
N 3
anco

Ioannis Francifcid Ponte

ante conditions eucntum , quia pendente-*
61 condicione, dominium interim eil pnes
grauatum 1. generali ter $, i. ff. qui, & i quiDus i & paum prohibitiuum alienacionis
eft cxpreflum.nefiat in praiuditium Dominorum de Gonzaga, & viera lex fie interpretatur quando Turnus in cont raftu, vt ahenatio fieri poffic durante dominio penes alienantem.vel eins heredes , aut agnates confentientes, quia non tangitur ius fuccedere
debentium,& cafus communiter eft decifus
in feudo ex pao & in maioratu o in_.
contratu,qui eft proprius cafus nofter. Igi#
tur ceffante prohibitions hominis ; immo
concurrente permiffione legis fie interpr
tanos hominis prohibitionem , ac difpofitionem ; fequitur, quod omni iure Principibus alienare liceat cum impetratione aflen62 fus direi Domini.qui tenetur afentirt-. ,
dum non habet iuftam cauam denegandi ,
alias dieerctur facer iniuriam fecundum_
vulgarem decif. Aflift. in Cpoftitutionc*
Regni,fi quis poft litem nu. i*, funda tarn in
. bon. mem. & ibi Abb.de poftul.preiar.
Lanar. in conf.5. nu.i 2.
Dixi,quod non adeft prohibitio legis, ni
aut confideramus prohibitiooem refpedu
pafti de fuccedendo , quafi res fubiea fit
reftituttont , quo cafu lex cacit prohibe
alienationem,& oftendimus hoc proceder
in vi tima volntate , non autem in contra
ctu, in quo dacur alienado irreuoesbilis, eu
tranflatione dominjj , & ex contrauentione
aio per fonal is ad interefciquod non eft in
vkirr, a volntate, vbi reuocabilitcr tantum
alienatio permirur , & fado cafu fideicommifli datur vendica tiojlmmo dieo,quod ea,
6} quae tradunt Dotor.per text. \a$. fanftiffimas in auth.de alienar. Scemphit. vt con
currente prohibitione legis, & hominis im pedia tur trarflario dominij : ea enim con
clufio procedit, quando prohibitio legis eft
exprefla, non autem tacita, quia text, illein
in exprefla prohibitione fundatur: ita notabiliterconuluit Ruin.;in conf. 1 18. 2. vol,
j.colum.dicens.quod cum prohibitio legis
qui re ful tac vre fubiecb refticutioni non
fit exprefla, fed tacita ; propterea non pro
cedit conclufio ,quum Doctor, fumunt ex
text.in d..fanciifimas, ita quod in omnem
cafum non adeft prohibitio legis per quam
concurrente prohibitione hominis , police
dici impediri tranflat jone m dominij , quod
exprefs rradic Molina , vbi fupra in mate
ria maioratus faciens oppofitioncm do
prohibitione hominis , & legis , & conclu
de ns ex racione, de qua fupra pofle in vita-*
alienan.

Qui tanto magis clara reduntur fi fuadatum eft fupra flare prohibitionem ho*
minis, ica quod termini, & conclu. Dod.ex
reg. text, in .f.fandiffimas funt, vndequaque
funt a lieni cafujde quo tr a ftamus. Immo,
64 & hoc notetur cum conclu. Poor.ex reg.
text.in d.tf.fancb'flimas fit fimplicicer, quod
cpneurrente prohibitione hominis, & legis
alienatio interdict tur, & hic prohibitio ho
minis non eft (implex, fed quatenus effet in
praciudieium Dominorum de Gonzaga, Sc
prohibitio legis elbquatenus irreuocabiliter, & fine aflenu ; immo cum afenfu permiccitur , vt infra Ucius diectur ; fequitur,
quod prohibiciones omnes non unt implices,ed mixtar,& cum fmus in exorbitantibus contra naturam fendarum, admitiendo
fubftitutiones in (eudis prohibitionem di'
fpofitionis alias permiflx in primis acqui-
rentibus, & in vnoquoque alienare volenti,
cum Regio aflenu,' fequitur, quod cum V?
65 fimplici non co'ntineatur mixtum, maxime
in contractons, & inodiofis iuxta thorie
Bart. in 1.2.ft~.de verbor-obligat. vbi pre ca'
ten's Roma. nu *7-& Butr. in cap. pervenerabilem , qui fili; fine Iegir.nu. 1 j. Sc haec eft
communis , fequitur inquam , quod non eft
applicabilis nuJIo modo concl. Doctor, fundata itf reg.tf.fancfjmas,qui text. loquitur
in abfolura, & fimplici prohibitione, & quaj
dixit Barr, in 1. fi excraneus ff. de condie. ob
cauf.non funt ad cafum,fundanrur,& bene-#
inommiflione cafus, qui remincre djcit fub
difpofitione iuris communis, nec cadebat
ibi articulus fi mixtum comprehenditur fob
fimplici cum vnufquifque cafus fueric fimplexde per fe,& iuft cafus prouifus habuit
fuam decerminatioecm , & lie etiam cams
ommi flus, vt ex eo eft videre , quar dicta fin*
ex abundanti, nam his iubcilitatibus non in
digenous.
. i
Aut vera vol u m u s d icere adefle prohib
tionem legis , quia tractatur de re feudali
lege afienari prohibir, in quo qus aduer-tacur t nam fi non attenditur decrerum Itnperaton's ex rationibus difcuffis , punctus
non habet difculcutem, fi valide fupra et
fundatum contraftum feudalem, non efle de
perpetuo prohibitis ftare in upenfo non.
dici nullum,nec ctra legem, propter fpem
reconualidationis ex aflenu impetrando
& quia non eft nullus ; propterea poteft affenfus expediri poft con t ractum inttum , &
deniqueex dccif.Bald.in tf.donare, qualiter
poterar feud. alien. & ex deci. Camer. fo!.
88. fundatum fuit contraum efle praeter
legem ; adeo , quod iura , que dicunc contractum efie nullum : incclligentur quand
null

Confilium

XIV.

iff

null o mido arlefl afenfus , nee fpes iljius:

perfonam emptorum tanquam pnmorum_
acquirentium,& difpenfabatur cum fcemiIura que diunc concractum ee vaduriLj,
na > & pacta fiebant in feudo nouo contra_
procdant, qiiando adeft validus afenfus,
ipfius naturam , qua: erat aiienabilis in pri& rindern communis opinio Do<orum_
mis acquifitoribus , & non fubiectum refti >
auchoritace Andr. quae eft > quod contra
tutioni -, item vocabantur omnes de familia
ctus in penden ti dum habet fpem ~
.Gonzaga port lineam finitam Principum_
fenfus , quodq; poteft afenfus pricedere** ,
Oftiliani , qui poflent efle vltra feptimum_
& fubfequi,& hoc inquam opinio fundatur, .
quia tali cafu contractus eft praeter legem, 68 gradum, in quo tanrum per legem communem feudorum datur fucceffio ad text, in-.
& fe proced t doitr.Bald.maxim fi fie alie
cap. i. ff. hoc quoque fciendumjin prima_
nado, faluo aflenfu Domini. Si ergo contra
ctus non eft contra,fed priter legem;fequirubrica-/
Et vitra cura feudum hoc nouum conftifur, quod verum fuit afumptum, quod non
tuebatur in perfonam Principum admitcefumus in cafu contractus per legem pro.
batur fucceffio Dominorum de Gonzaga-,
hibiti .
non defcendentiuna ex ftipite acquifitorum
Si yero vojumus attendere decrctum Imcontra iura communia feudorum , & etiam
peraroris, per .quod prohibetur alienatio,
fcudum hoc tirulacum,& dignicacc decora'
niii procedat afenfus, ira quod nee etiam_>
tum concedebatur duobus , quod primitus
cum referuatione illius fieri po(fic , ex quo
erat vnius;& rurfus , quod non poflint de
videntur fupra contiderata.quia ftacedere , nifi defcendentes ex vtrbque, fcilitim alienando fit contra prohibicionem , &
cec Principe^ Principifla, ita quod iucceCvigere videcur difpofitio text, in 1. dufores tantumA?rincip*s fuccederenon pofbium Cde legibus , & qua: per earn Doctor,
finr,Iicct i lie effet principalis emptor* ficuc
ibi cradunt , & in hoc aducrto , quod dum_f
contractus ifte fuit cekbratus, fuit inquam 69 Principifla vxor -,ic fic ex aflenfu fuperueniente contractus ifte fuam innatam natu
ille factus cum fpcciali referuatione: in prin
ram aflumebat', ficuc dicimus in prima in cipio, medio , & fine impetrationis afenfus
ueftitura , fecundum Bald.in praeludijs feu
a Cf farea Mac ftate,i ta quod contractus dedorum, & in cap. i .de duobus fratribus.cum
peniebac ab aflenfu impetrando , & abfque
afenfus ifte non fit in forma ad collendumu
fO,nec perfe^ionc/n h.abebat, ne Validit
tantum obftaculum , fed ad difpenfandum
ten! > vnde habuit hic actus principio in?
& tandem ad dandum nouam feudo natu
cert/rudinem dependencem i futuro euen66 tu afenfus conccdendi,& quando,qua: fiunc
ram , quod erat in mero Imperatoris arbi
funttneertaex pofteriori euentu declara ntrio,^ poterac indicere legem, quam volebat,traditad propofitum Andr. in eodeth_
tur,& trahuntur ad illud tempus , quo facta
loco fupra allegato,& in cap. i.de feud, non
fuerunc ex reg.tcxc.in 1. proponebacur ff. de
haben. propriam feud, natar. & in hoc cafu
aSr.'pecul. in 1. quidam func ff.de reb. dub.
67 cum concordan tibus; & proinde ficut con - 70 horum refpectu procedit, regula text, in I.
obuenire de verbor. fignific. quod qui coa
ditioneexiftente , contractus iudicatur pufentit,dar, vt fzpiflime per ilium text, dixit
r us tempore quo fuit initus>non tempo
Ifern. cuius regulam peropeim dclart
re condicionis exiftentis 1. quod fi pendente
Camer. vbi fupra fol.4j. tergo.verf.prima
ff.de pericol. & commodo rei vendit. 1. pot.
conclufo. Exquofequitur,quod aflenfu ob qui pot. in pign. babean. fe actus factus, qui
tent eft purificara conditio , & fublata ina principio hibuit incertitudinem depencertitudo,& habetur, fi i principio iuxta
dentem fucuroeuentu,ita tradit Andr. in
formamdecreti afenfus eflec con tr actum ;
cap. i.nu. i7.circa medium denat.fucc.feud.
vndevis omnis confiftit in verbis pridicti
& in cap. imperialem ff. praterea Ducatus
aflenus,perquem,cum fit ditum,qodnon
col.fin.nu.40.de prohib.feud. alien, per Fe
alienetur feudum fine exprefb aflenfu ante
der. & hic qu indo non procdrent, qua: fu
cedente alienationem ; ergo cum fuo aflenr
pra fuqdauimus de praeiudirio tert j: na'U-
fu eft feudum alienabile : nam vt fundauitali cafu ftaremus fub primo afenfu,nuHx_
mus ex prohibitione alienandi fine afenfu
habita racione de hoc fecundo, fed illo adgeneratur eodem tempore permiflio aliemiio,& applicando adeafum dicimus.quod
nationis cum aflenfu , & ob id, vt diximus ,
fuit faftus contractus cum referuatione afCurt, facie duas regulas defeerdentes eo
fenfus,& incertum erat,fi vel quomodo Im
dem tempore ab eodem fonte,ynam prohiperator afentiebat , & interim Rabat con
bitiuam , vt diximus , & alteram permiflitractus in pendenti , & ex alfenfu futuro afiiam:igiturfi ab origine Cftitutionis iftiue
HHicre habebae contractus naturam in-
feudi ,

I.Francifci de Ponte
If z
feudi, intelligieur illud acquifitum cum po
quz alias de iure nhzrae Imperator tenea aflentire ad finem , ve illa aliqitd opere teftate aUenandi,aiTenfu Domini preceden
tur
vltra ius commune,quam quzftio.pofuic
te, & aflenfus ineft venditioni facte , & ha
Afflid.in cap.feudum ea lege, fide feud. debetur fi principio cum illo fuifl'ee con*
fun.mil. 3.C0I. & difputat ad partes,& con. traftum,& feudum ere&um; fcquitur.quod
non folum non fumus in prohibitione legis',
cludit per przdictam formam conceffionis
fed in permiffione ab origine imprefla ex
Regem adaflentiendum efle obligatum , Sc
natura aTumpta,& conlequenter omni iure 74 dicit nullam fubefle caufam,fi ille, in quem
alienatur eft fidelis , latifsime I.ofFred. in .
afenfu precedente Principes alienare potedonare qualiter olim pot. feud, alien, lat f
71 runt ; Sc fi non adeft prohibido legis, & fu
mus in contracta oritur alia indubitata-*
fim,& eleganter Camer.in d.cap.imperiaConclufio,quod poterie alienari in perpetua
lem fol. 2p. tergo, verf. limitatur tameiu
ex difpofitione text, in d.i. ca lege , & in d.i.
przdida conclufio: idem A fflid. in Conftir.
cum ita jf.ea lege: itnmodico fortius, quod
Reg. fi quis poft litem nu. 22. D.Frecin 29.
ex permiffione alienandi precedente aflenauthor.Baron. nu. 7. verf. tenetur eciam f
fu nulla eil habenda ratio prohibitionis ho
fe nt ire , qui omnes allegant Are t. Brun. Se
alios latifsim per Lanarium in conf. 6. nu.
minis fadz in contractu, quam tanquamalterantem feudi naturam Imperator non.
.impreflum poft meum conf. 2. nu. 10. i.volum.vbiauth.Afflid.dicit, quod ad finenu
admifit,ne paricer tacitam prohibitionem ,
quae ex pafto de fuccedendo oriri poterat ,
habendi aflenfum pro przftito fuffieeredi& fine aflenfu nulla funt pacta , & fie retorcit.quod perfona,inquam alienatur fit fide
Cjuetur argumentum, ex reg.text.incap.i.de
lis. Ex quibus omnibus indubitatconclufucce feud. cum difis ibi per Scribentes,&
dendum eft pode liber Principes Oftiliani
quntomagis przfupponitur ex pa&is infeudum hoc alienare. .
tiitis dominium feudi affici, tanto m a gis a fEt quando fuo tempore Domini de Gon
fenfu indigebant, quo non exiftente , imm
zaga aliquid prztendere voluerint ex przcontraria potei a te conceda alienandi aftenfa forfan conuenrione,demonftratum eft
fenfu przcedente,oritur ex hoc omnino nulex hoc actionem perfonalem tantum ad in Jiras paftorum ex 1. prohibitione , vt non-,
terefle oriri,qz non afficit rem , nec dominij tranflattonem impedir poteft, ita quoi
poflit contrahi de feudo abfque.aflenfu.
Augecur motiuum, nam hx permiflio apunftus,quod tradatur, an poffi: fieri alie
ienandi cum aflenfu inerat de iure,vt fupra
nado feudi Sublonetz remanec abfolutus ,
fundauimus : vnde cum hoc fuit in aflenfu
quod pofsir liber fieri, & quando ifti Domi
exprcTum per modum de quo fupra dixeni vigore generalis hypothec* pro obferrunt Doctor quod debeat aliquid operari;&
uantia conuentorum agent , foluere teen
tur,prius feruata forma eiufdem conuenconfequenter, quod fit indufta promiffioai71 fentiendi.ln tantum,quod requifito Domi
tionis pretium exburfatum , & meliorationo-Si reu Tante aflentire abfque iuftacaufa
nes ,* Sc Rex erit femper indemnis , tarn ex
habetur aflenfus pro przftito , & eft opinio
hoc, qum ex recur !u fuper bonis dandis in
permurationem , & etiam fuper ftatu Prin
communis omnium Scribentium>ex his, que
Barr.& Dodor. tradiderunt in 1. fi cum do*
Cipum Oftiliani:itaquod poteft liber emetern tf.eo tempore foIut.macrim.& quftiore, & fecura erit fatisfactio,cuiufcunque innem propriam pofuerunt in Domino cce- 75 tcreflc,quod fi non i mportabi t, nifi tantun
denee feudum cum poreate alienandi, fai
dem, quod ipfimec Domini de Gonzaga fol
no ipfius aiTenfu, vel przeedente, aut interuere haberent , inaniserit adio ex vulgato,
uenienre a(Tenfu,vt eft cafus dc quo agimus,
& recepto conf.Oldrad. 1 14.
cum fundatum fit paria eue conceder modo quo fupra , vel quod non poffit alienari ,
nifi aflenfu Domini precedente , nam ex his Pro Principe Oftiliani.converbis venit conceflum, vtcum aflenfu Do
tra Ciuitates Bitonti,
mini alienari poffit , quod fi non operarentur aliquod przdida verba eflcnt fruftatoria,poftquam de iurccommuni feudorum_i
abfque hac X predion e feudum abfque affenfu alienari non poteft , & cum aflenfu li
bera eft difpofitio ; vnde cum hoc de iure-
habeatur pro expreflo, fumus in quzflione_>
pofica per Door. vt ex hac promifsiono ,

c Bifceliarum .
SVMMAR1VM.
\ Hjx ex caufa communis boni potes! de bonisfubdttorum di/onerefoluto iufio pre-

1 im
ti ) quando de fuo fuplilere non potefi ;
idtmq. infubuentione , feu impotione aturar nu. J .
a iKjx ob pubhcam vtilitatem potefi renuo
Militi donare dcmanium , non haberet
quid aliud daret.
4 Rex dum agitar defubuent'tone in pecunia*
f poffit accipere fubditis,cum non ha
bet dtfuo , propter necejfarium bellum^
mouendum , non tarnen debet vnamProuinciam,<uel vnam Ciuitatemgrauar*~> ;
d inter omnes aqualiter communicart^i
quod declaratur.
5 Princeps ex caufa, potefi reuocare concejo^,
etiam ex titulo onerofo ,pretio tarnen reiiituto .
6 'Princeps etiam abfque caufa in iurifdiSiionalibus poteil quamHbet conceionem rtttocare,rationcfupremtt poteflatis .
7 In iuriiitlionalibus conceisfemper intelli*
gitur referuatafitperioris autboritas,itat
. vt pofsit aHorum iurjfdiflionemfupprimert-j .
8 Priuilegiumycum in marisfinibuspriuilegy,
u conceionis reperitur , pote T^egt-*
reuocari, etiam quod ex eofuerit tertio ius
quafltum, parte quoque non citata , num.
fequ.
I 'Priuilegiafemper infe continent c/aufulam,
rebus in eodematu permanentibus
I I Regis dicloandum e, etiam in alterius iu
ris praiuditium^..
1 2 Expertis in arte beHandi andum e itL-
rebus,qua eonferuationematus , & pro
pugnantiam belli tangunt.
1 3 Principidicenti bellum effe iuum, eredendum e.
14 Subdiu extra Regnum adiuuare Dominum,
eiq.ruire tenentur.
ij Rex ex taufa neceffaria belli pote Terras
demaniales vender,* itafuit alias iudieatiiTTL^. .
ARGVMENTVM.
Rex ex caufa communis boni, quid polt ;
Quid itcm ex caufa neceTaria,ve belli ,
vcl alia; & iubditi quomodo Dominum
adiuuare,eiq. feruire cogaatur.
CONSILIVM X V.
i ^ EX ex caufa communis boni pojLJ teft de bonis fobditorum difponeJP^k re folutoiufto pretio t quando tamen de fuo non poteft fupplcri,hc
eft decifio communis Andre in cap.fumli-

X V.

ter poteft nu.i?, de Capitaneo.qui Curiam

vendidir.
Idem Andr.in cap.nec Dominus feudi nu.
48. de prohib. feud, alien, per Freder.dicit ,
quod Terra?, qua fteterunt per annos 30. in
dcmanium Regis priuilegium demanij obtinent, talircr quod poifunt fubditi dicere*
Regi promififti nostenere indemanio,&
confequenter non poteft nos vendere,& idc
Andr.ibidem nu.49.dicu, quod hoc non ob* ftante poteft Rex donare demanium ob pu blicam vtiliracem ftrenuo militi > fi non haberet quid aliud daret ; ficut poteft ex cau
fa przdia difponerede rebus priuatorum ,
qux eft decifio punftualis ad cafum , ficut
3 dicimus in fubuentione > feu impofitione-. ,
quam Rex facer vellet ex caufa communis
boni , vt poffit quando de fuo non haberet ,
de quo per eundem Andr.in cap. 1. in verb.
& extraordinaria collationum. 59- qua: fine
regalia, & dum tra&atur de fubuentione in
pecunia bene procedir,quoddixerunt Dot.
authoritate Cyni in 1. neminem C.de facro4 fan.eccl.num. 3. vt etfi poffit Rex accipere.
fubdiris, quando non habet de fuo propter
ncceilarium bellum mouendum, tarnen non
debet vnam Prouinciam vel vnam Ciuita
tem grauare, fed debet hoccommuniare-
inter omnes , nili imminent neceflitas , &
promptum periculum ; tunc enim bene po
teft ab vna Ciuitatem ftatim accipere ; fed
portea debet fieri contributio ab alijs , quae
latius exarauerunt moderni Addenres ad
Andr.in loco prsallegato,& fic dum traftatur de fubuentione in pecunia Ciui tas, vna
fola non debet grauari % fed contribuere de*
bent omnes , quando vero rra&atur dedifpoitione rei aliena:, & in fpetie de Terra-
demanialis nil aliud quzfierunt Door. nifi
exiftentiam caufa: publici boni, quodq. Rex
non habeat de fuo dare.
5
Quodq. cum caufa Princeps poffit reuo
care concerta , etiam ex titulo onerofo ne
mo dubitauit authoritate Ifern. in Confti*
tutione Regni,ea qua: ad decus.vbi late Af
flift & idem Affli.in verb.poteftas.qu fint
regul. elegans conf. Guliel. de Perno nu. 16.
& fi recepit pretium tenetur ad reftitutionem, vt tradir, & bene dclart Belluc. in-,
fuo Speculo rubr.26.in S. Princeps, & in iu* rifdiftionalibus fpeciale eft , etiam abfque
6 caufa <i Principem poffe quamlibet concefs fionem faftam reuocare , ratione fupremat
poteftatis , & luperioritatis, fiue fuperioris
dominii.qux nunquam cenfetur abdicata^ ,
tamq; de regalibus offibus infixis,& fie pro
ced t norabilis decif. Bald, in Lqui fe patris
C. vndc liberi nu. 34. quae ab omnibus eft equuta-

Ioannis Francici de Ponte

44
7 quuca tradents , quod in iurifdiftionalibus
blimira etiam, vbi pariter tradic , quod fia-.
concefis fetnper inrclligitur referuata au- 1 3 tur dio Principis, fi bellum eft iutuTi , ibi
limita primum , & qu materiam belli con*
thoricas fupencris ; ica quod poccft iurifdicernunt, dum facit ea Rex cum Confiliari js
clionem fupprimere aliorum > & non foum
belli, non eft de alio qusrendum , fed illi fir*
particulars m perfonarum, fed etiam Ciuimiter credendurn decif. eft Synodalis Andr.
tatum,idem tradic Arec.in cap.nouicde iuin indiuiduo in cap.i.nu. 6. hie finitur lex, 8t
dic.nu. 2 3 quod pariter tradic Bclluc.vbi fupra , & fi intcrcelerit pecunia , illam refti- i4quod extra Regnum fubditi tenentur Do
minum adiuuare, & feruire, eleganter Bald,
tuerc debet, fed reuocario eric ad m rum, &
in cap. i.quibusmod.feud.ammitt.qucra al
8 quando priuilegium fat in mcris finibus
legata & fequicur Iacob. Latius in fuo tract,
priuilegij,& oiceflonis , tunc fecundum_
in verb.& promiferunt verf.quarto quarro
Bald. in loco praiallegaro, & Sfribences cmuniter priuilegium eft Regum pofe reuo- 15 Pro figillo, quorum legatur folemnis decif.
Capyc. 166. in proprio cafu alienationis
care fuum priuilegium , etiam quod alteri
Terrarum , feu Ciuitatum fani Seueri , &
cx coiusfic quxfitum>!dem Bald, in l.refcriTeiimi habendum priuilegia demanij, quas
pta C. de precib. imper.ofFer. Felyn.in cap.
Rex alienauit Duci Termularum,ex caufa-.
quae in Ecclefiarum num.51.de Confic.late
neceflaria belli non habens aliunde pecui eleganter Beiluc. in fuo Spec.rubr. 9. num.
niam, ?c commiiTa caufa Sacro Confilio fuie
. cum feqq. follcmnis decif.Paul.de Caftr.
iudicatum potuifTet Regem vender ,non_.
in 1. digna vox . de legib. fequendo Bald.in
obfttibus pri u i legi js dem a nij, propter caud l.qui e patrispu!chra decif. Bart.in I. bo
fam vrgentem Belli a Rege afertamcui
les de capt.& poitiirr.reuerf.cV de commuftandum erat, qua: decilio ni fallor omncm_*
m* refere Mart.Laudem. in tra.de priuil.q.
debet tollere dubietarcm,quia omnia com
J4.cumulat late Aym.de anciq.cemp. par.i.
prehend! , pro quo videatur conf. meunu
9 q.l.nu.54. quod fieri poTe.etiam parte non
70. i.volum. vbi laciffime omnia cumulancitata dixit Soccn.in conf. 1 j. s.volum. &
tur in proprio cafu, de quibus nunc tam_#
inconf 4. 3. volad qu*addatur,quodomne
aperto fronte exaducrfo quaeritur difputa10 priuilegium habet clau'fulam inftam rebus
i & dum dicitur caufam eTc commilTam_
ineodem ftatu permaoentibus ad text, in 1.
cum quis ff.de folut. Iaf.poft alios in l.quod
R. C. quae de iuftitia prouideat , replicatur
feruius fF.de condit.cauf. dat. poft Ifern.in_#
hanc efle iuftitiam,v t credatur Regi,de cau
cap.i.jf.mutus 2. col. Epifcopum.vel Abbafa. & de ea non fit difpurandum & fie fuie
tern, Bald. in l.clari iuris C. de fidetcom.
cafus decif.Capyc.Hinc Rex plura diftincH
Ex his facillima erit determinatio in catenet confilia videlicet : Status,Belli,Iuftitiae,ac Patrimonii, vt vnum, quodq; dlib
fudequoagimus fi notorius eft flatus Regnt , Sc neceffitas Regalis patrimonii , & ft
re in fuo minifterio,& Rex cum confilio ilHex habet vel non habet de fuo, conuenrio
lorum procedit , prout qualitas negoti; exeft,vt detur equiualens ex cambium va! or is
poftulat, videlicet , qua; ad Statum cum_j
confilio Status, quae ad Bellum cum Confi
Status Sablonetae , in quo fi adeft caufa ne
cesaria vrgens eV quae concernt publicam
liar ijs Belli, & fie deinceps,nec vnum eft fub
vtilifatem, feu conferuationem Status Mealtero fubalternatum; fed quodlibet princidiolani.non eft nofirum difcernere,nee Do* palicer de per fe , quae fummatim dixiffe fuf
ficiunt , non dilatando fimbrias in cafu qui
mi norurn iudicantium in hoceorum judi
non admitiere debet difpucatioacm..
cium dare,fed fatis eft Regem, cx hac caufa
motum>& hoc dixifTe5c mandarte cum confilio illormn, ad quos hoc fpeat confulere,
Pro Comit Saponaria.
31 & tunc dido Regis eft ftandum, etiam in_.
prsiuditium iuris altcrius , de quo per Andr.in cap.i.nu. 1 6. qui fuccefT.teneant. & inSV M M A%^1V M .
cap. i.num. i j.de conerou.feud.apud partes
j 2 terminan.& praeeipue in his.qua: ad confer
1 Ininuefiitur* iudicio exiilcntcm contradiuationem Status, & propugnantiam Belli
ore,quid ante omnia inquir debeat
ipeanc > ftandum eft cxpertis in arte bel- a 2)gnitasfubantialiter, & effeiiiu , non^
verbotenas,& apparenter confideranda^.
landi , etiam quod concernant hrc Status*
esl: iuxta regulan; l. t.
i.ffi quod qui/& bella extra Regnum,dixit eleganter idem
que iur.
Andr.in cap. i. $. fed nec eft alia iuftior nu.
41.qua* fit prima cauf beneficamitt.Capyc* I Conceo faia vira, contemplation vxoris ;
vxorifaita dicitur. ......
in cap.imperialcm in /.firmicer in verb, fu3 Co>

Coriilium
I Concerta fac de feudo . veI officio fiemina ,
ve/ altert perfont inbabiii adferuiendum
de perfna. intelligiturfailajub ea lege,vt
pofjlt perfubiitutum infer utre.
5 Argumentum defeudo ad officium validum

XVI.

30 Poeio proprttate plurimum difiat.

3 1 Confuetudcqua e contra tus, non extenditur de cafu ad cafum.
3 1 Deponens off; adminirationem<&firetineat eadem prtuilegia,idemq; nomen, pracedetur tarnen abus, qui idem babent offi
cium cum adminiftratwne,etiam titulo inftrioribus .
3 3 Dignttatfilij\ quiaperfona cabaret, cum
patre communicatur.
34 Ratio, quare in jeudis pater no'babet vfmfruclum, proponitur.
35 Priuilegium concejfumpluribus ob aliquam
rationem, qua non omnes fimul rejptciat;
fedtantum vnum, tanquam prolem, defi
cit
extinguitur fefbeclu altorum, defi
cienteprole; ex quo ad multa inferturnu^
36.j7.drj8.
3 9 Vxor nonfuecedit in iurifdiclione mariti .
40 Correlatiuorum eadem debet e diotio .
41 Mulicr durante viduitategaudet vtripriuilegys, quoad nobihtatem tantum , & honorantio.
4* Dignttas in dubio videtur contemplta , fi
disp'ofitio efitndata fuper nomine dignitatis , quod ex fubiecla materia dtgnofcetur .
MDifiinclio nominis propry , & appellatiui
procedit quando fubiecla materia aliud
nonfuadet.
44 Succejfor datus in onere,vel honore alieuiusi
fub cuius commmorttone aliquid fuit
coneetm , cejante illo honore* ceffat y
conceffio.
47 Commifsione caufa facla alicui tanquam.
"Primicerio, Archidicono > vel in alia dignitatefingularifa dfiincla conftitutotfi
talis eje definat, ceffat ammifsio.
46 Cejante caufa induSliua , & producliua.
concefsionis, ceffat concefsio num fequ. 49.

'Priuilegium coneetm alicuiperfina t intel

ligiturfecundum qualitatem,& conditio Ulms .
y tSWaritus dicitar habere adminiflrationem
bonorum vxeris extra dotem ,fi cum eius
volntate,fuennt Uli tradita ac procura
tor vxoris conslitutus.
8 Vxorpote de bonis extra dotem hoc e poil
contrailam matrimonium quafitts, quandocunque ad libitum diiponere.
9 Cejante fa principals , licet aliaconcurrant, ceffat etiam coneeo.
1 Ceffante altera caufa ex duabus , qua ambo
fiterant conceffionis auf , deficit & con
eeo.
X i Dominium flatus inueslitura fafueeeone
acquirttur. Secus autempoffeffio nu.29
I 2 Caufa errneafaeit cejfare conceffionem ,&
faifa eam vitiat.
I j Mendacto necatur priuilegium .
4 Subreptio, & obreptio nullam reddunt conceionem..
ij Priuilegium ex faifa caufa nullum redditur.
16 Concejfio non operatur vltra intentionetn,
concedentis .
17 Triuilegia cum non babent claufulam expreffam M otuspropry.fimper intelliguntur ad poslulationem partium.
j8 Clauful.i Motus propry Trincipis errantis
non conualtduturpriuilegium.
1 9 Conceffio etiam Motupropnofacia , nulla,
e, caufa expre vera nonfit.
Priuilegio iuuari non poteft , quifeit caufas
in conetffionc Motuproprio expreaSf eje
47 Officia , & conceffiones iurifdiclionum , effe
errneas .
il Faifa caufa vitiat legatum, quando aliter ectumfuccefsiuum habere dicuntur, &nu- .
gans,icgaiurus
\antjegaturus nonfitit
nonjutjjei velquando
v iau
me. 6 j
Ja illafuiffet proxima.mducltua ad legan- 48 Officium tutela,quod defertur agnato ,finidum nu.feq.
tur ; fi agnatio propter cuius qua!itatem
2 a Mulier corufcat nobilitate , & dignitatis
tutela e delata, amplius non exiflaf '
viri non contra,fallit tarnen in Regina, 50 Cejante caufa ,feu qualitate , ob quam fuit
nu.feq.
conceffum officium,ceffat officium .
34 xAliud e efe talem,aliud baberipro tali.
Iatura caufa femper snlpicienda e, qua
% Jura exorbttantia,ac iure communi non ba' '
praualetfemper
nomint proprio^ appelbent locum in eo,qui habetur pro tali
lattuo .
16 Verba debent intelltgifecundum potiorem 51 DiSpofitio regulanda e natura materia ,
quafireipicit dignitatem, dtcetur realis
fignificationtnt, .
7 Pilius invita patris dicitur Dominus.
dignitatemfequetur .
s8 Ab baredem omnia iura tranfeunt , poffefsio 53 Priuilegium dum regulatur aufa, quaba
ver neququam nifi naturahterfit apbet tradurnfucceffiuumjicetfui princi
pio perfecliontm babuerit,quoadfutura-,
prehenfat .
tarnen

Io.Francilci de Ponte
tarnen cffctlus non erit confumaius; & ita 75 Donatum patri , f filys , qui douant: funt
incogniti , vel adbuc non fini nali anfe
lirniiatur limitatio regula , vt cejante^,
aufa non cejjct eiclus confumaius , nun
tur donatum contemplations patris , quo
cafit non procedtt difpotio text, in l. cum
me.tf.
55 Ceffante eoncefont propter caufe concefiiomulta de bonqua lib. 8
nii induclma defeclum > res Demino re- 76 L.cnm multa de bon qua lib. loquitur in
flitui debet .
donatione facia a Principe, vt Principia
56 Cejante caufa gratia,cejht &gratta.
non vt confangutnec ; ex quodctegitur er
j 8 Caufz duplex e ,fiendifcilicet, & effndi ;
ror Menccbv .
caufa fiendi cefj'ante , ceffat endum ;fed 77 Caflruni 'Principe donatum patri pro
mnfaclum. au/ vero effendi cejante^,
J-filys. contemplatione patrisfilij datum
& fiendum impeditur , & fatlum tolltcenfetur, fipatris merita praccdant.
tur .
78 Fiiiusfamilias bodie ex donationefibi Pr'in
J9 Cejante caufa ceffat ejeclus confumaius ,
cipefacia, & vfitmfruclum, & preprietaquandofuperutnit caufa retro contraria
tern acquirit.
remouens illud tarn confumatum, r inef- 79 Feuda ex pailo & prouidentia, Trincipe
fe produdum.
alien: donata pojfunt alienari primo 60 Caufa ejendi , &fiendi exemplificantur requirente , cuius contemplationefeudum^
mifsiu.
Jitit donatum ; qua rationt nibil diffirri
6 i Conieclurafi deficiant recurrendum eil ad
ab hxreditarijs nu q. Quomodo antern
ordinemferiptura .
contemplan dtbcat perfona traditur , nu6x Expreio nominis propry non attenditur ,
me. 80.
cum concedens non habet cognttam perfo~ 8 i Vfusfruclus quando acquiratur patri in,
nam concejsionary .
:
terminis autbtnt txcipitur C. de bon. %
6 ) Regula text, in I. in omnibus lai.ff.de reg.
liber.
tur. quando procedat.
2+Conce/iioextin*uitur,extincla perfona > cu
6$ConceJftonem loco faclam paterna per/era,
ius contemplacin faciafticrat.
cenferi perfonalem, & cum perfona extin 85 Vfusfruclus non extinguitur morte patris
gu- quomodo intelligenfumt.
in terminis l.fin- C. de vfufr. quia profit66 Jndtiltum <j4poflolicum Leonis Ponticis
mitur contemplta perfonafily .
coneeum Cbriflianijsimo Francorun,
Hjgi, Duci Medhlani , ex eo, quod effet
ARG VMENTVM.
Rex Francia , illo expulfo cejfauit indulDe conceione fala viro , rations
tum, .
67 Cejante iure irregulariextraordinario , &
vxoris, cui fafta cenfeatur, viro ne vel
Jpecia/i,etiam in bis, qua momento acquipotius vxori . Er limitarur regula , vxoruntur ex caufa exiiientia , ceat quafirem corufcari radijs viri , non ccontra .
tum ex ipus caufa.
Altera pariter, ceflancc caufa, ceflarc_-
68 Qualttas rci donata conueniat ne*velnon*
eifeum>lat dicutitur.ac declaratur.
conueniat vxori tanquamfamtna, quan
do difiinguendumfi- .
69 'Donatum contemplatione vxoris , dioluto
CONSILI VM XVI.
matrimonile}'extinguitur , quia
tranfmiffibile ad baredes, vel vxoris bareRincipcs Bifiniani de no
bilsima profapia Sanfedes in eofuccedunt.
ucrina inter execros ho70 Donatiofaca confangulneis viri, viro aequiri\dicitur confanguineis vero vxorts,
nores,ac dignitarcs, quibus pot;ti iuntin hoc Re
vxori & nufeq.
gno cx munificentia Se7 uod mea contemplationefit , videtur in.
renifiimor Regum fuir
meam conferri perfonam.
vt vniis pofl alium ab autiquifsimis tempo7) Legatum faum filio fub commemorationc
ribus habercc vnam cohortem Socieratis
patris,feu Patria poteatis,videtur direpatri reltclum , & reliclum Monaco
Militumgrauis armaturar : & fe cor.cinuafub commemoratione Monaflery , direcl
tim, vacante illa pod mortem- prudentiflimi
Reges iudicaucrunt conticnirc illam conmonafierio videtur reliclum ?
cedere,accferuare pro fucceflore in Prin74 Donatum Legatisfeu Ambaiatoribus con
ci pa tu; ejo magis cum in initio inflicutiom's
templatione "Principis, velfub illius com2
harum cohorcum , cu fociecacum duas fr
tnmorationetTrincipi donatum dicitur.
senme

Confilium

XVI.

xerunt Principes Bifiniani ipforum expen

ad fuccedendum, ita Andr.in cap.nulla col.
ds. Hinc vidimus vltimo loco.quod vacante
fin. per quo; fi.inuefhin cap.i.nu.6. de feud,
hac fociccace per mortem nouiffimi Princicogn.in cap. fancimus nu. io.quo cemp.mil.
pis Berardini fereniffimus nofter Rex illam
vbi Affl.lacius declarar, videlicet, quod inalceri conceder noluic, fed expedauit per
quiritur principalicer; an fucceflor defundi
fit talis,ad quern fucceffio fpedare debeac ,
annos fer duos declarationem fuccefToris
in Principara Bifiniani ,& prxfupponendo
& onus eft pecentis inucftituram demftracam fadam, illam demum conceffic D. Iulix
re fe effe legitimum fuccefforem,ibiq; Loffr.
Vrfinx, vci Principiflx Bifiniani, & pro ea_
qux omnia latins dedu&a funt in conf. meo
62. vol. i, fado in caufa Comitis Triuenti ,
eius viro ex hoc effedo Principi Bifiniani ,
& exprefle ei conceffic equam marico pre
vbi foror concurrens cum patruo pecebac
dicts D. Iulis afTerrx Principiffx . Hzc eft
inueftituram feudorum paternorum,tanqua
pioxima>& legitima fuceeditrix ex lege feu
nouum iftius fereniffimx corons conleruadi, acconcedendi fimiles honores, dignicadi , aduerfus quam comparuic pacruus dioens.quod virtute priuilegiorum feuda erc
Ces , & cohortes pro fuccefforibus in Statu
mafculina,& mafculi prxlati erant fceminis
feruiti js, & dignitate prxdeeefforum , ficuc
eti in gradu remocin', cum onere dotandi
vidimus in pluribus fuccefloribus Marci An
illas de paragio, & tandem quia iudiciu;n_
tonij Columnx,Marchionis Vafti,t)ucum_
inueftiurx per mortem eft iudiium poffefSueftx, & Vrbii, Principum Afculi , ac Ca~
fercxiMarchionum Triuici, ac fandx Aga
forium, non fuit in illa caufa prouifum alithx, & aliorum ; quorum anteceflorum ferquid lice pendence,fed dato termino fimpliiiitia meruerunc ab ipforum Rege, vt in ip
citer ad probandum , qua ex vtraque parce
forum familijs conferuarecur hic honor,hoc
conueniebanc in iudicio inuefticur.fuie de
decus,& gloria inmemoriam,& remunera mum decifum inueftituram expediend effe
in perionamjpatrui, vigore priuilegior, Se
tionem mericorum illorum, vc fic pofteris ,
alijsqi fic exemplo , qui maiorum iuorum_*
prftadam effe forori docem cm de paragio.
Dico igitur, nullo modo eft D. Iulia de
veftigia infequendo cunis viribus eorum
clarara Domina, Se legitima fucceditrix in
Rgi magis,atque magis ad inferuiendum_j
ftatu prdido,fed tantum lite pendente ha
accenderentur.
Dixi quod fuggeftum fuit Reg! , quod D,
buic pofteffionem, feu tenutam illius . Hinp
lalia Vrlina eTec legitima fucceditrix in_
poftea effeiue fuerunc frudus os fequelrati t nam mandacum fuie illos exigendos
prxdido ftatu Bifiniani , cum fucceffio hxc
effe per Thefaurarium deputandum , ac os
fpedet ad ComicemSaponarix Ferdinands
deponendos effe in publico banco , & ab
Sanfeuerinum, qui ex antiquis documents,
feu priuilegijs , & lententijs prxtendit fucdiftribuendos per Cmiffarium cau fx: vnde
cum Rex in conceffione dixerit,q> D.Iulia_
ceffores effe in ftatu przdido mafculos dc*
tanqu nepcis ex forore, & hxres immediafamilia Sanfeuerina in quocunque gradu remotos , quibus exiftentibus fceminx nullo
ta d.Pnncipis mortui, in eius ftatu fucceffemodo fuccedere poffunc , & fie prxdida D.
rac.dico inquam, ^ fuit hoc illi fuggeftum ,
lulia nepcis ex forore vlcimi Principis dequia nunquam fucceffit, nec hxres declara
ra fuie in ftatu prxdido, fed tantum pe
funi de familia Vxfina, & non Sanfeuerina
dente prxdidi ftatus tenutam fimplicem, Sc
nullo modo fueric ad fucceffionem flatus
nudam,ac infruduofam habuit; de quibus ff
prxdidi admiccenda:fuper quo,& ante mor
Rex iuftiffimus fuiffec cer ciorat us, quid dutem prxdidi Principis , & poftea lices fun
bij,quod minime conceffiffec,um ex prxalin Regijs Tribunalibus ; im in vita Princi
legacis ineencio fueric , Sc fic conferre haue
pis prxdidi fuie iam proce fl us compiltes i
cohorcem illi,qui ver, & in propnecace eft
& denique poft ipfius mortem pendente iuPrinceps Bifiniani, pro quo illum conferuadicio inuefticur vifum fuiejfecundum fata_
uic caco epe poft mortem vltimi Principis r
caufarum dare terminum in caufa , & quod
& verba priuilegij funt fatis fuperq; clara,
interim prxdia D. Iulia Vrfina immitcaSc apera, qd* voluerie conceder cohorcem
tur in pofeffionem bonorum cam feudal i ,
prxdida Principi Bifiniani , contemplando
qum burgenfacicorum prxdidi Principis,
t dixi fecundum fata caufarum > quia in
dignitatem Principatus principaliter,& ef1 iudicio inueftiturx,maxim dum adeft con
fediu>& non verbo cenus,fubftaneialiter>8c
tradictor dixit Andr. quod ante omnia innon apparencer,inaniter,& momentane,&
quiricur, an fucceffor prxtenfus defundi fic cum effedu iuxta reg.cex.in 1. i.jf.z.fF.quod
filius,fi habet fratres , & fi lit legicimus fucquifq; iuris, vbi eft cafus, ibiq; communiter
Scrib. Nam aliter quid ce habebac in hoc
1,& fi adeft alius hxres>quodq; fic folus
O
D.Iu-

Ioannis Francifcide Ponte

18
D.Iulia Vrfina,& multo minus D. Tiberius 4 quod concelfio faa de officio , aut de feudo fminz , aut alias perfonz inhabili ad
Carrafa eius maritus,cui tquamillius ma
feruiendum de perfona , intelligacur eu nu*
rico dicitur fieri concefionem pridix coqualitate , quodpoflit feruire per fubftituhorcis,& propcereaivt fuper fao non dubitum iuxea regula cext.in 1 quifquis , & in 1.
tetur pondrent verba priuilegij.
ad militudinem C. de Epifcop. & Oer. &c
111. . Tiberio Carrafa: Principi Bifniani
vtrobique doctr. Andr. in cap. I. an munis
confanguineo noftro.
vel aliter impcrfcus in cap. i. in fin. debe- D. Tiberius vti perfona priuara non menef.fcemin.incap. qui Clericus, & in cap. S
rebacur Rege titulum illuftris , ergo conquis dect lient, fi de feud.defun. milir. cum
cefl'um tanquam Principi: non erat confanalijs congeftis per . in deeif. |i. num.
guineus , igitur contemplata eft dignitas
5
3. arguendo etiam de feudis ad officium.*
Principarus.
qux concerta inhabilibus femper intclligi
Subfequicur inaflertione videlicet:qud.
tur , quod poffint feruire per fubftitutum
III. Nicolaus Bernardinus Princeps Bifiniani
quod argumentum validum eft fecundum
prardeceTor tuus : ergo loquitur ei tanquam
Boer.decif. jjo.num.4.Frecc.inlib.i. quzft.
Principi: nam alis non i I fuus prxdeceffor Princeps Bernardinus,qu verba pluries 6 5 1.& 56. nam priuilegium concefum alicui
perfonz intclligitur fecundum cditionem 9
repetit, & nunquam amplius in hoc priuile& qualitatem ipfius text. eft elegans in 1. ex
gio defgnatur D. Tiberius per ipfius pro
militari rde teftam.milic. vbi Bald. dicit efprium nomen,& cognomen: fed fem per apfe notandum , quod priuilegta funt inter
pellatur Princeps Bifiniani,& vti cum Prin
pretanda fecundum conditionem priuilecipe loqukur , & in cum vei talem confergiati,quod latius exornar, Lu p. in rubr. de*
tur difpofitio.
don. int. vir. & vxor. j. M .nu. 1 4. feruiet enim
C igitur in noitro citerions Sicilia: Re
D. Tiberius mari tus tanquam Organum, Sc
gno cohors,feu Przfeura Catafraorum
pica vxoris , quz non poteft ipfa de perfona
feu Equitum grauis armaturz, qua 111. q. Ni
feruire , ficuc dicimus in feudo homine ma
colaus Berardinus Seuerinus Princeps Bi
to , quod fe reintegrar, mediante perfona-
finiani prdeceflor tuus tenebat eius morte
feudatarij tanquam ipfius pica, & organuo
vacaueric, & 111. confanguinea noftra Prindicit glo.notab. in ConiLRegn.confuetudicipifla D. lulia Vrfina vxor tua tanquam ne nem prauam la . quod per prius in fimili
ptis ex forore,& hzres immediata d.Princidicit
. in l.vnica C.fi in comm.ead.cauf.
pis demortui in eius ftatu fucceflerit :ergo
in fin. ibi, quia przdium ipfum cauam egic
confiderauit Principatus dignitatem, & fuergano illius , qui fuit in iudicio : & cum_j
cefionem in , ob quam moueturadeoncedendum dum dicit concedere,quia lll.c- 7 vxor habeat bona criplicis generis , videli
cet dotatia, parafernalia , & alia extra dofanguinea Principifla fucceffit in ltatu Princem, quzpoft contraum matrimoniunu
eipis dignitate, & fucceffione.
tanquam maritum & coniunetam pereiobuenerunt,& ex vxoris voluntate.quanfonam d.Principiflz D.Iuliac Vrfin Ducem,
do marito tradita funt.habet i Horum admi& Rcorem d. Cohortis creamus: ergo inniftrationem, & cenfetur procurator conftidubicatum apparet abfolut cauam princicutus iuxta tradita in I.maritus, vbi Bart. 8c
palem,immediatam, & mediatam, finalem,
Scrib. C-de procur. in l.fin. C.de pact.conu.
& impulfiuam fuifle fucceffionem in Princibonus text.in l.fi ego /. dotis autem rV.de_*
patu, illiusq-, dignitatem total iter contemiur.dot. fed proprietas illorum os eft vxo
placam, & U.Tiberio non tanquam tali ris, quam poteft vindicare quandocunque
ceflum.fed tanquam marito Principifl, qui
vt in iuribus prdiis non expeata aliter
vt talis corufeabat dignitate, & nobiliraco
morte, ficutin rebus dotalibus iuxra difpavxoris,ita quod vt intra dicemos.poftquam
fi ta in I. in rebus . de ir. dot. propterea_
intentio fuit conceder contemplations
quid mirum.-q? derur iftius cohortis concefPrincipirtz fucceditricis aflertz , ipfiusq;
fio vxori, & adminiftratio viro ex volnta
perfona eft abfolut contemplata; & Don_.
te vxoris tanquam de re , & iure acquifitc*
Tiberio expreifis verbis dicitur , conced
poftmatrimonium contraum .
tanquam marito illius,intelligetur de iure*
Subfequuntur alia verba ibi:Te prfatura
concefionem faam PrinciphTz , & ab ea_*
Principem Bifiniani Capitaneum przdix
adminiftrationis furroga cionem faam in-.
Cohortis Equorum grauis armaturz,quam
D.Tiberium virum,ita quod vnus aus octenebat prfatus Princeps prfdeceor mus,
culcatur ad text-in l.).$.n. flF.de dona. in
conftituimus, creamus, & fameimus noftra
ter virum & vxorem , & non cft nouum_> ,
mera , Sc libera voluacace durante : & ibi
qua-

Cotiilium

XV L

quapropter tibi dido Principi Bifiniani

gnicam taneum habebat familiam Sanfeueceittimns,&c.& ibi iubemus. &mandamus,
rinam,prxftantiam, & qualicacem Principa
vt ce didum Principem Bifiniani in eorum
Bifiniani, quibus taneum voluic conceder
Capitaneum recipiant,&c. Se fe vfque in fi& ppea expirata hac quali tte per mortem
nem priuilegij continuatur.
D.Iuliae affertx PrincpiTar,& deuoluto Prin
Ex his apparer extra cmnem dubitatioeipatu ad fucceflores euanuic omnes con
nem demontratum , cohortem hanc refercefsio; & durum atque abfonum effet, quod
tiacam pro Principibus Bifiniani D. Tiberio
effedo alio Principe Bifiniani in proprietaconceflamjquatenuserat Princeps Bifiniani
te, priuareturhoc honore , & hac Principis
ex perfona vxoris,& tandem quia vxor pr
muntficentia confueta in Principibus Bifi
Apponebatur PrincipiTa efteda conceditur
niani, frueretur D. Tiberius perfona_#
illi exprefsc vxoris contemp!atione,& canpriuata , inquam nunquam dignicas Princi
quam illius marito : vnde cum Rex fueric
pals Bifiniani refedicnec in proprieraccv,
deceptus , & fubreptitia-, (eu obrepticia: in
nec in pofefione , fed tancum vci maricus
formatus, quia nunquam declarar ;i fuit D.
radijs vxoris obumbracus illam reprefents
Iulia barres , nec Principatum ad llam fpePrincipis nomen vfurpauit, & dico, vfurpadarc , & confequenter nullo modo poterac
uic,quia D. Iulia non pofledit in proprietaD. Tiberius Princeps appellari ex perfona
te, fed nudam tantum, ac infruduofam cer
vxons , qua; tantum flatus tenuca m habuic
ro modo habuit tenutam, quae tanquam in_.
lite pendente, naucem fucceflionem illius
mero fado confiftens . nullum potuic iuris
feu proprietat , fequitur proptere3 ex hoc
eflfedum producere in perfontm D.Tiberij:
primo concefsionem nullam, tanquam ex
fed difcurramus fuper fingulis,vc fupra profaifa caufa conceam,& Regem fuggeftum,
pofitis : ex quibus & vnoquoque ipforum_
derr.onftrabimus D.Tiberium omni iure ex& circumuentum.
Secund fi hare cohors conferuata eft pro "
c1ufum,ac cohortem prardidam vacare.
Principibus Bifiniani, & contemplaciones
Quoad primum dicimus Regem concefhuius dignitatis exiftencis, & permanents
fiife ex caufa, quia D.Iulia vxor effeda erat
fit concefsio: ita quod habet concefsio cauPrincipiTa , & fucceTerat in ftatu Principis
fam, & efFcum uccefsiuum ; prarupponiprardefundi,vti illius neptis,quo attento dimus earn deficere qualicate hac, & digni ta
cit,quod mouetur ad concedendum, nec fu
ce defieience, Se confequenter vacare penes
per hoc eft difputatio admittenda:fiquidem
regem , qui iuxta folitum c referuabit pro
vidimus Regem cohortem hanc vacantem
fiiccefloribus in Principatu.etiam exiftence
poft mortem Principis Berardini alteri non
hic caufa onerofa , quia proprijs expenfis
conceflfle vfquequo non fuit interpofitum
Principis Bifiniani hzc cohors fuit faa_j.
decretum , quod D. Iulia lite pendente imTercio fuit fada concefsio tanquam ma
mitteretur in pofTefiionem bonorum omnin
rico D.Iuli Principi(T,ex qua ipfe digni cain hxreditate Principis remanfor,& quantem Principis affumebat, non autem in eius
quam in eadem conceffione poft harc omni
perfona aderat quid propria refpedu iftius
apponantur ilia verba .
dignitatis, ob quod infertur, quod mortua_#
Ac infuper confiderantes tuam preftanti
D. Iulia defuic harc qualitas neceffaria re&fingularem erga nosfidem, & animiafredum,totiusq; familiar, ac maioritate tuoru
quifira,qux pariter tradum habebat fuccefmagna , & prarclara mrita libencer ce canfiuum;immo dicitur caufa cfendi,qua defi
ciente omnia corruunt ,& etiam fieflemus
quam maritum, & coniunam perfonam_
in caufa fiendi pariter quoad futura defice
d.Prncipifar D.Iulia Vrfinsr Ducem, & Re
re t , licet non quoad pratcerira , & refpedu
dreme c. quafi ex ijs verbis velit inferri
quod cplures fint caufa: concefsionis,vnafuturorum, & in his, qua; habenecradum_
quaq; de per fe fit fufficiens ad earn fuftinfuccefsiuum, non datur effedus confummatio: ideo per mortem D. Iulia vxoris omnis
dam : nam hoc intelligitur de caufis aequo
principalibus , (ecus quando vna eft princi
concefsio expirauit.
Quarco g Sc vlcimo concefsio ex iuris inpalis , alcera vero fecundara , vel non ira_*
terprecacione intelligitur fada D.Iuli, q.a 9 principalis: nam cune ceifance prima ceifat
concefio,Rip.in l.ex fado col. 3. nu. 24.fF.de
illius perfona fuccefsioin Principatu,& cor
vulg.&pup.cum alijs addudis per Tiraq.in
rolari dignicas fuit contemplata,& quia_
crad.ceffante caufa in 22. limit, num. . 8c
ipfa prarfupponebatur harres, & fuccedi tri x,
fait fada concefsio D.Tiberio tanquam ip- 10 quando duar caufa: in priuilegioponuncur,
fimul iundar, qua; iundar fuerunt caufa: confius marito, Rex habebat cognitam percefsionis, tunc altera defici te deficit priuifonam D.Ti.berij,nunquam ei inferuiuic,coO a
legium

ido

Ioannis Francifci de Ponte

ror F.& C.de iur.& faft.ign. & falf.canr.l'I

legitim cap. frequenter jf.porr iun&o ff. Cm
vitiat ad text.in l.cum'fafa eo.rir. in 1. faifa
autem,& ibi Panor.vc lie.non creft. Philip,
f rancir) cap. cum cdante i.col. de appelk Ij ff.de cond.& demon. & mendacium dicitur
Kip.vbi fupra num.14.quz ex abundann fine
necarepriui!egium,dicir Bald. inl.etfi legi
bus per ll text.C.fi cont.ius.vel vtil. publ.
dida, (iquidem hic dicitur, antea his artenin L2.e0d.rit.in 1. 1. ff.de natal. reftir.in l.hn.
tis>& demum fequuncur ilia verba, infuper : ica quod indubitatum apparet princiC.de diuerf.rcfcr.i hic concurrir fubreptio
palem caufam induiuam,&produiuam_> 14& obreptio in taciturnitate litis, & in exconcefionis ruifle fucceffionem D.Iuliz in_,
prefsione fall , quz omnia reddunt conceflioncm nullam ad rexr.in I. cum vero j.fubitaru,eamq; effedamPrincipi(fam:& rurfus
uenrum veri. hoc fenarufc.ff.de fideic. libere,
poft przdicta verba ,.ac infuper dicitur , in cap. fuper lireris, vbi Scrib. de refer,
benrer te tanquam maritum, &coniunctam
perfonam d. Principifa: Duc creamns, &c 15 in hoc fuir conrradictio , quod priuilegium
\t fie ex his non lit i'uper hoc infiilendum_j,
ex faifa caufa redditur penirus nullum fecfidum D;. id. in 1.1. C.de colluf dereg. in princ.
fueruntq; verba illa pofiraadhonoranriamt
& nu. 2. r quod confiftat circa modum va
& ex ftylo Cancellariz.
Stanrehac indubitaraconclufioncQ' Rex
carionis iux.reg.texr.in cap. fufceprum de^
conceTit informatusjoq* D.Iulia fucceflerat
rcfcr.in fexto>vbi dofir. Andr.in c. moribus
in flaru,& effea iam erat Principifla.& rnu.2.ibiq; Scrib.c0iter.fi de feud.def.mil.
quam net ris immediaca ha*res erat in ilatu i6concc(sio non opererur vlrra inrenrioncm
prxdicto, j minime verum fuit liante przccedenris, iuxtalatius cumulara per mod.
tenfione Comirij Saponaria: prsefupponci's
Add.ad Andr.in d.cap.moribus, & quanqua
fcerninas inhabiles ad fuccefsioncm , donee
in hocpriuik'gio nihil dicarur affercum, e
fuperfunr mafeuli de famtlia,& nulla decla
que fupplicarum D.Tiberio, ramenqudo
rado prcefferit fucceffionis D.Iuli in Sra 17 priuilegia non habent claufulam exprefs"
tu, fediniudido inueftirurx datus fuit ter
morus proprij femper iarelligunrur ad par
minus in eau 'a, & incerim confignata tant
tium pofiuljtiont cap. fi moru proprio, vbi
poffefsio D.Iuliz, (nouumequidem in iudiClof. Si cirer Canon ifts de prxb. in fexro,
tioinueititurac) igiturnon fuccefsit D.Iulia
Auch. in conf.18S.imo dicir eleganrer Bald,
in 1. imperialism . l\ miles C. de nupr. quod
adhuc in ftaru.necillius habuit dominium >
II quodduobus modis acquiritur, videlicet in- iSclaufula morus proprij Principis errands
ueltirura,& fuccefsione dicic Andr.in d.cap.
nonfacir valere priuilegium, & ratio efhja
fancimus.quo temp. mil. nu. j. fuper quibus
ilia non tollir defectum inrenrionis , & ideo
lite iam penden re,daro termino in caufa in - 19 Ii caufa cxprea etiam in concefsione facia
motu proprio non eil vera, ccefsio nullius
ueftiturz, & fuccefsionis, & tantum pofleff one D. Iulix afsignara , quomodo porerat
erir momend, congerie decif ccs Anr.Gaaffirmari Rgi, q> D.Iulia fucceiferar in ftabr.inrract.comm.ccl.Iib.6.in rit. de clauf.
tu,& dum expolkum fuit, quod tanquam_*
concl.i.nu.i8.& 32. & Anchar.vbi fupra direpris erat immediata lucceditrix , in hoc aocirnorabilc vcrbum,quodis,qui feir caulas
in moru proprio exprcffasefe errneas, n
ctiam fuit Rex deceptus , & circumuentus ,
quia hoc eft,dc quo difputarur.fi fmina ex il poreftiuuari priuilegio, & ctiam in legato
faifa caufa vitiat , ruando aliter legaturus
ratura horumfeudorum cl; penicus inhabi
non effet l.cum tale .falfam de cond. & delis ad fuccedendum : fed veri , & indubitati
fuccefforcs,arque haredes in huiufmodi-fta- 22 monftr. & quando eft caua prxima indutu funt mafeuli de familia propinquiores :
dua ad legandum,qux faifa detegitur, pariter annullat, & fieprocedit text.in Lt. C.
qu omnia fi Rgi fuiifenr expreffa,quid dude falf.cauf.adic.glof.in l.falfam, & Bart,
bij, j minime concefsiffer : nam ponamus ,
in 1. demonftratio /. 1 . cod. tic. de condir.Sc
quod dedaretur in fauorem Comiris Sapodemonftrar.
nariz,poteft ne prztendi , quod Rex in eum
Quoad fecundum diximus cohorrem__,
cafum concefsifler,fi caufa concefsionis fuc
hanc olim principio ercam proprijs exceiToris D.Iuliz efler,vndiq; errnea, & filpenfis Principis Bifiniani , Reges dum illa-
fa, vitra quod minime fuir dium,quod cci
pluries vacauir , eifdem fuccefloribus in_
prdio decreto interpofito lite pendente
Principaru concefsifie,& denique vlrimo lopendebac reclamado, quam etiamhodit*
co5erfi per morrem Principis Bernardini il
Comes profequi pott .1.
la vacauerir,ramcn de ca non difpofuir, vfla Stantc igirur erroneitate caufz, ceiTat cquequo falfo informarus przfuppofuir D.
cefsio,quia non adeft voluntas ad text, in 1.
luliam fuccefsifle in Principaru przdio
per crrorem ff.de iurifd. omn.iud. in 1. er

Confflium XVI.

161

& fie coneefie D. Tiberio, tanquam illius

fti minime hoc dicunt , Ced bene ex plebeio
marico ; ica quod cohors haec conferuaeffici nobilem : aliud enim eft corufeare ra ta eft pro Principibus Bifniani , & huius
dijs,& propterea effici nobilem, Sc aliud eft
dignitatis exiftentis,& permanentis conte
habere propnam dignitatem .
platione fit conceffio D. Tiberio vei Princi.
Sed admiflo hoc de fafto, & confuetudine
pi ex perfona vxoris ; in quo quzfo aduer
notetur fecundo diftum przdium Hoft.ad
propofitum , qui requirit , vt Comitifia fie
catar.
Dico primo obreptum Reg, dum przDomina Comitatus, ibi, vtquando fimplex
fuppoficum fuie D.Tiberium vei maritumuj
miles duxerit in vxorem aliquam Comitiffam Dominam Comitatus : & in hoc cafu,
D. Iuliz efFedum efle Princi pern: nam regu2 la eft t quod mulier corufcat nobilitate , &
quando cft Domina loquuntur omnes Doct.
dignitate viri ex reg.text.in 1. fminz flf.de 6 S fie intelligi debenr.quia verba intelligtur in potiori fignif. 1.1. .i. iF. fi ag.veig.
Senac.non aucem econtra: na vir non nobivei emphyt. cum alijs congeftis per Surd, in
lieatur , ne participt de dignitate mulieconC>o.nu.24.vol.i, &-hoc fumma cum ra
ris,Barc& czteri in l.fin.C.de verbor.fignif.
cione Hoftie. quia fi non habet dominium.
lat Lup.inrubr.de donat.inter vir. & vxor.
q. 3 1.& ad fatietatem per Tiraq.in traft, de
vxcr,nifi taneum pofleifionem,quz eft fafti,
intantum quod non tranfic ad hzredem flnobil.cap. 18. vbi nu.39. limitt hoc in Re27 lium,qui in vita patris,alias dicitur Domi
ginataut alis in maxima dignitate,aut no
nus ex reg.text.in l.in fuis f.delib.& pofih.
bilitate conftituta,author.Bald.n cap.fign
ficauit col. i.de refcript.fed Bald.dicit,quod 28 nam cum hzredes fafi fumus dic text, ip
l.cum heredes ff de acqu.poif.omnia iura,
corucabit vir nobilitate talis mulieris, fed
ad nos tran feunt, pofleflio autem minime^
non erit propterea Rex , & ponie Bald, canifi naturaiiter fit apprehenfa, & Andr. in_>
fum in Regina Apule nubente fimplici mid.cap.fancimus, quo temp. mili. dicic, quod
liti, vt non faciat eum regem , 1 icet vir corufeetradijs vxoris, quia eius lateris comi- 99 etfi inueftitura, & fucceffione dominium-*
acquiratur, non tamen habebit poikffionem
catus illuftratur, & Hoftienf.in cap. raynuper text.in d. 1. cum hzredes, quia eft, quid
tius de teftam.col.2.nu.6.in verb.de Clera_
fafti,qu de vna perfona ad aliam non trafdicit , quod quamuis vxores corufeant ra
fertur,
nifi per medios habiles veros, feu fidio's maritorum,& non econtra, tarnen quaos,idem
tradidit Iacob.de feud.in verf.ita
doq; de fado , & confuetudine maritusraquod ipfiinuefiiti nu.i 3. cumult decifiones
difs vxoris corufcat,& fubdit,vt qudo (im*
Couar.lib. j.var. refol.cap.j. verf.huic regia;
plex miles duxit in vxorem aliquam Comdecifionific multo minus tranfit in virum >
tifam Dominam Comitatus ; ita quod non
& effeus radiorum dignitatis vxoris in_
dici t Hoft. quod efficiatur Comes , & quod
proprieta te,qu eft quid iuris non oriuntur
acquirat eandem dignitatem , fed quod eo
ex pofieffione,feu tenuta,quz eft quid facti ,
rufcac radijs vxoris, quod idemdicit Bald,
quod non egreditur perfona m poiii dentis, Sc
fed negauic in maritum transferri eandem
dignitates omnes funt attributs Principadigni tatem,& fie pariter per Tiraq. vbi futui , illiusq; Domino , non autem pofleflori
pra dum nu. 39. dixerat virum nobilitari ex
ipfius nudo: vnde cum D. Iuiia erat pofledinobilitate vxoris Reginz,licet fit plebeius ,
trixjfeu detentrix non aucem declarara Do
fed quod non facic eum regem , idem dicic
mina , non et caus ifte comprehenius in liproceder nu.40.in Dueatu.Comicatu,& fimi tatione Doctor, ad regulam , quod mari
milibus , & fe conformem reddit cum Hoft
tus non corufeat radijs vxoris, nec eius noid magis efle facti, & confuetudinis quam_#
,bilitatem,auc
dignitatem acquirit, quia loiurisicum regula fit in contrarium .* & ratio
jo
quuntur
in
vxore
Domina, & magna eft dif4 eft manifefta ; nam aliud eft efle talem , &
fereia inter po(Teffionem,& proprietrem,
aliud haben pro tali l.mercis la 2. fF.de ver& nihil commune inter vnam,& aliam dicic
bor.fignif.in l.fi maritus iT.legis, vbi Bar t.flf.
text.in 1. naturaiiter $. nil commune ff. do
5 de adult. & iuraexorbitantia iure communi non habent locum in eo , qui habetur 31 acqu.pofl".& cum hoc fit confuetudinis,qu
relata per Do. eft in cafuiquando vxor eft
pro tali,vtindi&isiuribus,& in l.fin. C.de_
Domina, fequitur,quod cum illa fit contra_.
interd.matr. Parif.in confia 2. 2. vol. nu, ip.
ius non extendi tur de cafu ad cafu m, Inn oc.
Exquibus apparet fe decepiife Io. Garz au.
in cap.dileo 4.co!.num.6. de offic.Archid.
thorem modernum in trat.de hifpan.nobil.
Alex, in conf.i 10. nu. 4. 6. vol. & cafus om
glof.i.tf.i.dum fimpliciter author. przdiones pra&icati , & qui in dies praicantur,
rum Door.dixit,quod ducens vxorem Cofunc in vxore Domina indubitata Comitamitilam efficicur Comcsmam Dccb prxdiO 3
tus,

/
jz

Ioannis Franc ifeid Ponte

tus, Ducatus,aut Principatus. vnde cum non

detur bare qualitas in ea , qua: caneum fuie
poiua in poiTeffionem lite pendente luper
proprietre ftandum erit regular, quod maricus non nobilitacur ex nobilitate vxoris ,
ex illa dignitatem aliquam fumit,& cfcquencer circumuentus fuit Rex , & ei obreptum,dum przfuppofitum fuit D. Tiberi
efferum Principem ex Priocipatu vxoris
penes quam poteffio, feu tenuta tantum illius reedit mediante decreto lite pendente,cuius etiampendebat, & pendet recla
mation D.Tiberius nullum vnquam habuic
in dio Principatu , nec in il lius poffeflone
ius aliquod i fi funt bona extra docem , nec
doralia,ncc parafernalia, vtfupra diximus,
& Regis incentio fuit conceder Principi
Bifiniani Domino in proprietate etiam ex
perfona vxoris vero,& perpetuo & non detentori momentneo .
Tertio ex morte D. Iuliae Principarus , et
fi fuict fuus in proprietate tranfiuit in-
/ucccflorem.qui erit verus Princeps , & pe
nes D. Tiberium nulla remanft fubftantia_
illius, & vnicus titulus indiuifibilis maxim
in Regno in duos non diuidetur , etfi penes
fucceforem erit flatus dignitate titulari
decorarus non poterie alius abfque ftatu
eodem dignitatis titulo frui , & effet hoc in
prziuditium aliorum titulatorum, quibus
vnus Princeps Bifiniani preceder debet, &
non duo ; & Rex, vt izpius diximus in concefiionis priuilegio confiderauit fucceflorem in ftatu , & dignitatem in concreto , &
non in abftrado nomine tantum . Corufcaretenim D.Tiberiusradijs prifiindignitats,& nobiliratis vxoris, quando illa fuiftt
Principatus Domina,corufcaret inquam_ ,
quoad priuilegia honoraria, quatenus alterius prziuditium non rangrent , ficut dici$ mus in eo , qui depofita officij adminiftra*
tionc.cui ett competant eadem priuilegia,
& remaneat idem nomen fecundum Andr.
vbi Affli&.in cap. i.de feud- March. verm_
quia abfque adminiftratione ipfum prece
dent ceci Officia les cum adminiftratione.
etiam titulo inferiores fecundum loan, do
Plar.& Rebuff. &communiter Scrib. inl.i.
C.de Conful.lib.i2. nam quoad adminiftrationem dicit idem Plat.in 1. 1 . C. de Prxpof.
fac cubic, lib. il quod tanquam mortuus
carens iurifdiione reputatur Officialis ,
vel alius , qui officium depoluit , & ibi Rebuff.idem tradens addit notab.verbum , dicens,quod hoc eft ex eo , quia habet fuccefforem in adminiftratione fie hie D.Tiberius
in Principatu, ob quod Andr. de Barul. in 1.
iubemus C.de prcx.facr.fcrin.lib.i.2. nota-

biliter tradidit,quod etfi retineantur priui

legia priftinz dignitatis , non tarnen fequitur, quod retineatur ipfa dignitas ; cohzret
33 en im illa perfon, & ideo nee etiam cum_#
parre com municatur, text, eft elegans in I.
3. jf.fi quid minori verf. fed etfi ff.de minor.
& hzc eft ratio dicit Frecc.author.BaId.m_.
34 3. lib.de form.inueft.cap.i.nu.ii. quod in_
feudis,pater non habet vfumfrurum,quia_
feuda cohzrent perfon , & ob id aliud eft
habere dignitatem, & aliud gaudere priut- ,
legi js dignitatis ; qu* fi inferiora erunt om
nibus alijs etiam inferiorem , non zqualent
dignitatem habentibus cum adminiftratione,quantomagis hzc erunt refpeftu fuccefforis in proprietate eiufdem dignitatis , St
fie hodie praicamus cum titulatis noftri
temporis terras cum titulo refutantibus ipforum fuccefloribus , vel dum eas vendunt,
vt eodem honore fruantur,eodemq; nomine
appellentur propter reliquia priftinz di
gnitatis , fed illos przeedunt omnes alii ti
tulan,qui terras cum citulis pofiidcetiam
quod fint titulo inferiores.
Sed ne deficiant decifiones in proprio ca35 fu.dico.quod quando ratio propter quam_#
conceditur priuilegium pluribus , non ineft
cuilibet ipforum, fed tantum vni tanquarrv_>
principal!', Si exinde deriuatur ad alios, tc
illo principali mortuo finitur priuilegium
refpeu aliorum Bald, elegater in 1- . C.de
}6 epifc.& cler.obquod infertur.quod vxores,
& filij clericorum coniugatorum , qui gaudent priuilegio clericorum , illis demutn_t
mortuis, priuilegijs non gaudebunt, quia_
conceifum eft clericis , quibus mortuis de*
ftruftum eft fundamentum priuilegij.prout
37 pariterdicimus in priuilegijs famulorum_j
icolarium, ac etiam Clericorum, vt durent
quandiu fint in feruitio , quia non habenc
priuilegium propter fe.fedfauore Domino38 rum.fic priuilegium conceifum patri, & h>
lijs,quia cenfetur contemplacione patrie
conceifum, tune reuoeaco priuilegio patrit
cfetur etiam filijsreuocatum, Iai.in Leuns
aliquis C.de iur.delib.multa ad hoc per Tiraq.in tracbceflante caufa nu. 108. & Butr
in cap. quoniam Abb.de offic. deleg. dicit ,
quod in vxore dignicas corufeat iure mariti.ibiq; Doctor.communiter tradunt , quod
participt vxor paffiu,& non aiu radijs
39 vin. quia ipfa nihil agit. Hinc non fuceedie
in iurifditione mariti, licet ex eius perfona
dicatur ComitifTa , & fie idem dicere debemus in viro , dum corufeat radijs vxoris ex
40 natura correlatiuorum ad texr.in 1. 1. C. de
cup reif, cum concord. & quod dicitur in-.
41 muliere , vt durance viduitate adhuc gaudcac

Confilium
ieat vir priuilegijs, incelligitur quacenus
concern a ne nobilitacem,& honorancias:ccera vero alio iure competencia non rema
nent viro morcuo $ quia cum perfona illius
extinguuntur, & in fpetie in honore, feu dignicate rcAiltante cx adminiftratione alicuius officii, de quo latius per Barbof. in 1.
quid tale num. j.24. & 35.rf.folut.mar.rim.
vndecum D.Tiberius non habuerit priuilegium Principatus in fui perfonam, fed illius
priuilegijs gauifus eft racione Principatus
in perfonam vxoris refidentis,quatenus adtnitteremus fuifle illam Principiflam infertur propterea ex prxdiis, quod vxore d
ficiente) Sc Principatu in alium tranflato D,
Tiberius dignirate Principatus exutus fuit.
conclufione firma exiftente, & indubitaca, fcquicur ex przallegatis,quod cum_
conceffio huius cohorcis fit facta D. Tiberio
vti Principi Bifiniani contemplando principalit er, przcipu, & abfolut dignitatem^
Principatus, vt fupra eft ponderatum, dicetur conceffio realis,& dignitati faa quoad
vitam tarnen dignitatem reprefentatis ex
his,quz lat Dotor.tradidert in cap.quotiiam,Abb.de offic.deleg.vbi Abb. in princi42 pio dieit , quod in dubio videtur contem
plara dignitas ,-fi difputatio eft fundata fuper nomine dignitatis>in qua materia fubie
a femper prualetaddignofcendum.fi ccefo refpexit dignitatem, vel propriam_*
perfonam,idem Abb.ibi nu.S. & ob id fecun
dum eum ad dignofcendum hzc debcnt actendi verba eontenta in difpofitione , & di4) ftjnio nominis proprij,& appellatiui procedit,qudo fubiea materia aliud non fuadec,& procedunt termini in cap. fi gratios
de refcript. in fexto , & fecundum Abb. vbi
44 fupra , quotiefcunque datur fucceflbr in_
onere , aut honore alicuius, fub cuius commcmoratione aliquid fuit conccflum , tunc
ceflante illo honore,& dignitate ceflat conceffio,quia videtur illa contemplata, & eatenus conceflum , quatenus illud fit perpe
tuo fubfiftens , & ideo facta commifsione*
45 caufae alicui eanquam Primicerio , Archi
dicono, vel in dignitate fingulari , & diitindaconftitucojfi demum efle definar, ex
pirt, & omnis dubitatio fuit , fi traafit in_.
ucceflor in dignitate, fecus fi contemplata
effet perfona, ita Abb. ibi num.9, verf.fecus
aucem in alijs habentibus dignitacem,cuius
opinio eft communiterfequuta,vt latius ibi
per Felyn.nu. 5 . verf.vbi requiritur qualitas
&cum hac diftinione refoluuntur omnes
quzftiones: vnde cum hic fuit contemplata
dignitas Principatus,& vttali fuit facta c6ceffio,& alias concefium non fuiflet, & hare

XVI.

*6}

cohortes non dtur nif magnatibus,& ftrenuis viris obferuantia ingentia ipforum_ ,
vel ipforum przdeceflorum ; propterea de
ficiente hac qualitate Principatus in illius
perfonam, qua- fuit induiua, & produiua
conceifionis f qua: caufa requiritur, tam ad
inducendum,quam ad conieruandum:meri46 to ea ceflante ceffabit priuilegium, vt notanter dclart Rip. in Lex facto num. 17.fr*.
47 de vulgar.& pupill. Officia enim,& conceffiones iurifditionum dicuntur habere effeum fuccefiiuum, quia de die in diem exercentur,dicit nocanter Bald.in 1. tutelas ff.de
cap.dimin.& propterea idem Bald.communiter fequutus inl. generaliter la 2. C. de-
epifc.& cler. concludit nu. 10. quod quando
qualitas certa eft caufa officii , cum illud
habeat traum lucceffiuum, tune ceflante*
qualitate,ob quam officium fuit conceflum,
48 ceflat officium, (icut in officium tutela: , q?
defertur agnatis , nam fi finitur agnatio
propter cuius qualitatem tutela eft delata ,
fiuicur tutela: officium per prius delatum_,
dicit idem Bald. nu.6. & 8. quia agnatio eft
caufa,qu habet producere effectum fuccef
iiuum tutelz,& propterea ea ceflante,ceflac
erfeus influendus ab ea , fed non quatenus
eft influxus de pretrito , quod non eft in.
acquifitione hzredicatis cum agnatio non_
refpiciat,tunc fuccefliuum effectum, quia_
vnico momento fit acquifitio, & idem dici49 mus in ab fence caufa Reipublicz > & in excuffione tutelz ex caufa aliqua qua: caufac
cum habeant traum fuccefiiuum , femper
illis deficientibus ceflat illarum effedus * ex
qua deeifione Bald. Tiraq. vbi fupra nu.19 3.
50 conflituit regulam,quod ceflante caufa, ieu
qualitate ob quam fuit conceflum officium
ceflabit officium , quz deeifiones funt pro
pria: ad cafum fiante fundamento facto, qS
officium hoc Capitanei cohortis grauis armaturz fuit conceflum propter qualitatem
inhrentem Principatus , & Butr. in d. cap*
51 quoniam Abb. eleganter dixit przcipu infpiciendam efle naturam cau fr, qux przualet femper nomini proprio , & appellatiuo
52 & difpofitionem regulandam efle natura-*
materizquz fi refpicit dignitatem, dicetur
realis,& dignitatem fequitur,& licet priui
legium fuam habuerit perfectionem dfui
5 3 principio, tarnen dum regulatur caufa.
quz habet traum fuccefiiuum quoad futu
ra effectus non erit confummatus, & ea ceffante ceifabit priuilegium fecundum Abb.
in cap.fuggeftum de decim.nu.j. verf.& per
hoc* & idem Abb. in cap. 2. de euftod. Eu5 4 char, dicit quod ceflante caufa conceffioais rcuoeacur ccefio . Hinc fi Dominus
caufa

14

Ioannis Francici de Ponte

D. Iulix reduxit D. Tiberium in (latum prcaufa concdt rem aIienam,quod bene pomzuum , bonis omnibus, & dignitate orbateh tarnen eti cccfio habueric fuam pcrtum, in quem Rex nullo modo officium hoc
fetionem , quia tarnen habet traum fue*
contuliec . Principacus enim fuit caufa fi
cefluum caufa illa : propterea quandocunnalis impulfiua, prxima, & remota ivaque ea ceante , conceffio extinguicur , feu
mediata , & mediata , & totalis caufa con
reuocarur ; & debet res Domino reftirui ex
ceffio n is, ve ex proemio , & roto priuegio
eommunidoctr. Innoe.in cap.quia plerique
spparet propterea nimirum, fi ea ceante-
de immun. ecelef.cum alijs relatis per Tiraeefabit concefsio:vnde non oportet in cafu
qu. vbi fupra in princ, nu.20, & ibidem num,
przfenti difeurrere , fi pracedit nomen pro
56 us. quod ceffante caufa gratizjcefat gra
prium vel appellatiuum, quz ceffant, fiex
tia^ ob id deftruto monafterio cefat pri *

;_rv :

uilegium Iii conceiTum , quia Monafterium i cieuris aliud apparer,& conieuris ccffuie eaufa conceffionis , & hzc habet rra
fantibus recurritur ad ordinem feripturx ,
fucceffiuum,de quo infinita per Tiraq. num.
feeundum Bart.in I. fi feruus communis la_
37 1 10.& hzc eft limitatio communis ad limi2. ff.de ftip.feru. Abb.& czteri in d.cap.que-;
tationem regulz, vt cefTante caufa non cefniam Abbas , & rurfus non attenditur exfet cftus confummacus, videlicet, quando 61 prefsio nominis proprij,quando concedens
effectus eft (ueccffiuus,qui deriuatur ab exinon habet cognitam perfonam, vt ex Bare.
&
alijs tradit Decin d.cap.quoniam Abbas
ftentia caufz,vt Door. exemplificauerunt
poft nu. 4. ver .& retenta communi opinioin ronceflione officij,feu iurifdiionis.prone Menoch.3.Iib.przfumpt.28. przfumpt.Se
utlatius firmat Tjraqu. vbi fupra limit. 12.
in conf.87.nu. 1 1, lib. i. & conf.161.'num.3 .
nu.24.dicens> quod quando caufa produilib. 2. licet hie etiam habeamus preceden*
ua ceflat,qH habet effectum fucceffiuum_>,
tiam nominis dignitatis,vt fupra latius detunc pro przterito non eeTat effeus confummacus,fed bene pro futuro, & fi effectus
monftratum eft.
Ex his infertur ad tertium punum,quod
eft momentaneus , fi fuperuenit caufa infircum concefsio facta fuerit D. Tiberio tanmans,ceflat eftus,allegat dor.Bald. Ti
quam marico D.Iuliz PrincipifTz,vtexprefraq. ad hoc fingularem in cap. quemadmofis verbis dicitur , quod cum ilia fit caufa.
dum 2. col. nu. 4. de iureiur. ad limitaeionem
concefsionis,& eius perfona fit contemplaregulz , quod ceffante caufa non cefat effeta, quod ipfa mortua, & matrimonio diiTousconlummatus > & alibi idem Bald. in_.
luto, & refolutoceffabit propterea concefcap. etfi Chriftus j.cpl. eod.tit.de iureiur.
fio,ad quod applicantur , quz dia funt fu
quern ad propofitum allegat,& fequitur Ti
pra de vxoribus,& filijs clericorum , & de*
raq. vbi fupra dicit, author.Ioan. Mon. quod
priuilegijs concefsis filijs contemplations
58 caufa dicitur duplex fiendi fcilicet,& eifen
pacris;dicit enim text, in l.in omnibus la a.
di; & ceil ante caufa fiendi, ceflat ficndum_i,
ff.de reg. iur. In omnibus caufis id obferuafed iam fadum > & perfe&um non tollitur >
tur.vt vbi perfonz conditio locum facit be
fed ceifante eaufa eifendi impeditur fiend *
neficio ibi deficiente ea,beneficium quoque
ft: tollitur iam factum; & tertio Tiraqu.ibij9 dem fublimitat, vt ceffante caufa cefTet eti3 6j deficiat,cuius text.regula procedit , quaneffeftusconfummatus, quando fuperuenit
do principahter eft contemplata perlona_
caufa re tro contraria remouens illud iam_
& ilia eft caufa immediata concefsionis, vc
confummacum , & in effe productum , qua
latius per Barb. in d.i. quia tale nu. 1 5. verf,
omnia applicantur ad cafum,cnm hie caufa
neque bilan t, vbi antea nu. 14. verf. feeunfuerit d gnitas Principatus Bifiniani , qua 64 do amplia dicit, quod quando rei, vel loco
fuit eaufa productiua conceffionis officij,&
aliquid conceffum eft ratione,& conremplatione perfonz huiufmodi concefsio cenfebihzc caufa habet effeum fucceffiuum , cum
tur perfonalis , & confequenter cum perfo
fecum requirathancqualitatem , alias Rex
na extinguetur , qui allegat Bart, in confil.
non coneeffifet, & fuperuenit caufa infir1 89.text.in l.pen.ff.de feruit.leg. vbi Alber.
mans,quia ex morte D.Iuliz Principatus eft
laf.JAym. Luc. de Penn. Rip. & alios,& hoc
in alium tranflacus,ceffat caufa fiendi in fu
quando eft certum fecundum eum , non auturum, fi effeus in officio eftfucceffiuusde
tem dubium , & nemo hie ambigere potec
die in diem , vc fupra diximus author. Bald.
eondicionem D. Iuli vxoris ex qualirate-*
& denique,ceffac caufa eifendi, quz impedit
Principatus caufam dediffc beneficio , que
<ofiendum,& tollit iam bum , quas caufas
caufa cum requirat fuam exiftentiam ma
fiendi, & eifendi bene declarat,& exemplifitrimonii, cum alias qualitas requifita Prin
catSoccin.in 1. 1. col. I. dc leg. . & fuperue
cipatus deeffet , dicitur propterea habere*
nit caufa retro contraria > qua per mortem
canfam

Gonfilium
cavhm fiicceffiuam, Sc confequenter cum_
cellauic per morcem D.iu!i>ceffuicpariter priuilegium cohorcis , & i hare quali
ts fuie requinta, & fuir principalis caufa_
conceifionis pracdifti officii , iam fundatum
fuicfupra,quod ceffariteqi!alitate,&caufa_#
propter quam officium fuit concclfum, ceffat officium conceffumcum de die in diem
5 excrceirnr,Si fic habet effectum fuccefiu,
quod nunquam refpedu fucurorum poreft
dici confumma tiimrpro quo affero punctuan
lem dcciiioncm Bofliccmmunicer fequutam
in tit.de Princ. num..: \ j. cuius infraicripca
funt verba_. .
Ft quia clara eft concluio, quod quando
priuilegium conceditur conterrplaneno
perfonar,ita vt perfona fit caufa immediata
priuiIegij,qnod tunc extinguitur extincta_#
perfona, vt in dictis locis ; ide amplius non
6ignores,quod indultum apoftolicum Leonis
Pontifias conceffurr Chnftianifimo Francorum Rgi Duci Mediolani ex folum_j
quod eilet Rex Franci pro fubditis Medio
lani non trahendis ad Cur. Rom. vt plenius
in eo , non militauit illo expulfo fub Duce_
Francifco Sfortia , nec militt fub Csrfaro
Domino noftro , quia concefiio fuit, vt in-,
proemio indultidicitur,quia ipfe Frcifcu?
effet RexGalliarum,& licet forte maiorra*
tio militer in Cxfare.tamen nihil tefert, q,a
non fit extenfio in priuilegijs vnius perfon
adaliam,ha:cBofr.quam decifionem refert ,
& fequitur Surd.inconCj97-nu.6.&in conf.
44^.nu.i 1.V0I.3.& Barbof.illum fequitur in
locojvt fupra allegato, & nu.18. verf.vndo
diaum illud Bofs. qua: decifiones ni fallor
funtpunftuales adcafum.
Ft rurfus non pote negari,quod hare cceffio fuit facta iure quodam irregulari,fiue
extraordinario, & fpctiali, quia maritus
Principiffar.qui contra regulam ex qualitate dignitatis vxoris gaudere debebat ipfius
47 digmtate,& tunc etiam in his,quar momen
to acquiruntur ex caufa: exiilentia , fi illud
quarfitum fuit iure irrcgnlari extraordina
rio, & fpctiali , tunc illo iure ceffante ceffat
quarfitum ex ipfius caufa.ita Tiraqu.vbi fu
pra in i i.limit. author.Bald. in l.fi pro ea_.
8. quarft.Cmand. quod dictum pro notab.refert Philip.Franc.in cap.cum ceffante col.i.
verf.fecunda conclufio extra de appell.
Quoad vltimum ,& quartum pundunv
diximus , quod ex iuris interpretatione da
tum marito contcmplatione vxoris cenfctur vxori datum , & fic econtra , de quo hie
non dubitatur dum Rex afferit fe confanguineum Principiflar, afferit earn harredem ,
& fuccedicricem in ftatu Principis , & pro-

XVI.

pterea dici conceder hanccohortem tanquam marito prardiac Principiff , & quan
ts 8 do eft certum non fic diftinctio, fi quai i cas
rei donata: conueniat , vel non conueniat
vxori tanquam fminar,itaBart. infuoconf.
1 1. ab omnibus fequutus in 2.1ib.& quod di
ci t ibi de Augufta.feu Rege ex reg.text.in_.
l.cum multa C.de bon.qu lib.procedit quSdo non fumus cerci de volntate , nec con
currir alia caufa, vtinfradicemus,itaquod
69 quando eft certum donantem aliter nondona , nifi propter vxorem , & ipfius con
tcmplatione , fuitq; illa con templa ta , tune
dona tum viro acquiri tur vxori, illiq;donatum cenfetur , ita quod per mortem illius
matrimonio diffoIuto,vel extinguitur donat u m ,q ui a non tran fmifibile ad harredes, vel
fi eft tranfitorium harredes vxoris in eo fuccedunt , & cafus hic pro indubitato ab *
nibus pom tur , authore Bart, in l.fed fi plo
res J. ni arrogato ff.de vulg. & pop. & quxftio difputata fuit in dubio,quando donatio
70 eft facta confanguineis viri , vt intelliga-'
tur viro acquifitum,*& fic econtra confan
guineis vxoris , vt vxori acquifitum intclligatur , & fic quando aliud non confiabir feeundumBart. qui tenet pariter abfque du
bio datum marito confanguineis vxoris
vt vxori acquiratur , cV hare eft m a gis com
rounisdicitlaf.& Dec.in l.vt liberie C.de-
collar.pro quo vi dea tur Lup.in rubr. de donat.inter virum,& vxor.q.44.& ^5. nam ele
ganter omnes cafus diftinguit,& quando eft
certum, effe datum vxori contemplations
viri, vel econtra , vel ex coniecturis poteft
coIIigi,dicit cafum effe indubitatum,& ma
xime fecundum eum,quando donatio eft fa71 da fubcomemoratione viri, vel vxoris: nam
tue femper donatum vxori fub cmemoratione viri erit viri, & datum viro fub cmemorationc vxoris erit vxoris, ibi, inq. 4J.
.. verf. adhoc maxime,qui in omnibus
fequitur opinionem Bart. & late per Menoch.de prxi.lib. 3. .26. fequentem in om
nibus Lup.& ob id dicit Bald, inl.filiofamil.
per ilium text.de cond. & demon, quem ipfi
7 1 allegant,quod id, quod mea contempla ti one fit , videtur directe conferri in meam_
7 j perfonam,ex quo text. nott Bald, quod le
gar urn factum filio fub commmort ione-.
patris.feu patriar poteftatis, videtur directo
patrirelictum, ficrelictum Monaco fubco
memoratione Monafterij,quod videatur di
recle Monafterio relictum , infantum quod
etiam quod Monacus reperiatur mortuus
capic Monafterium,quod latius prolequitur
ibi Soccin prope num.4.verf.vltimonota,8a
facie regula texcin 1. prxcor aicff. de eden.
ibi,

i66

Io.Francicide Ponte

ibi,id quod mci caufa confecbm eft, mcum

quodammodo inftrumcum mihi cdi , quem
ad hoc allegar Lup.cum alijs iunbus in d.q.
44.nu.4.v& ponit pro regula generali Menoch. alia iura cumulans in prziumpc.28.eiuf74 dem b. in princ. fic donacum Legatis , feu
Ambafciatoribus ctemplatione Principis,
ieu fub cmemoratione illius,qui cos mifit,
dicicur Principi donatunvid Menoch.prxfumpc.27. nu. 7. & quando eft donatum pa75 tri ,& filijs , qui filij funtdonanti incognici, vcl achuc non funt nan, fem pc r cenfetur
donatum contemplacior.e patris, idem Menoch.pra:fumpc.i8.
Eclicecvoluericinprarfumpc.ie.num.iw
quod quando eft fada donatio confanguineo Principis vxori, quod intelligatur iemper datum contemplatione vxoris ex reg.
text. in d.i. cum multa, tarnen eins dium_r
76 non eft verum : nam L cum multa loquitur
in fimplici donatione facta per Principem_
non aliter confanguineum,& Bart.quem allegat in fuoconf. i t.non loquitur in Principeconfanguineo,& rurius Bart.dicit , quod
difpoficio illius legis procedit,quia non prfumitur Regem donare alterius contemplationc , ed quando conftarec contra rium_ ;
tunc quid dubij, quod prarfumptio cedic veritan; & proprerea idem Menoch. ibi contrarius in d.prar(umpt.8.num. i4.ponit ca77 fum , quandoeft donatum Principe Caftrum patri pro fc,& filijs, fed patris tan tum
praxedunt mrita, quodinenm cafum cenletur datum filijs contemplatione patris.vc
ex Ifern.& alijs per ipfum congeftis , &harc
eft cmunis,vc ibi per eum , & rurfus quod
tcllit omnem dubicationem eft , quod text.
78 le loquitur in filiofamilias tant,qui alias
vfumfruum bonorum aduentitiorum patri acquirebat ex regula text. in l.cum oportet eodemcic. & text, in l.cum multa,voluit
priuilegiarefiliosfamilias , dicit ibi Bald. &
tollere banc acquifitionem,quar patri fiebac
ratione patriar poteftacis iure ciuili , & ftatuit , quod dum Princeps,qui eft fupra omrem poteftacem,dicic ibi Pecr.de Bellaperc.
filiofamilias donat , non folum proprietas ,
fed vfufrutus fit illius,dixitq;BaId.in 1. vxor
tua C.de cond.infert.in fin.quod voluit Rex
facer fuas donationes bona caftrenfia fic.
priuilegiando filiosfamilias , & Corn, idem
dicie in ead.I. cum multa poft Fulg. & idem
text. in d.l.cum multa dicit, quod habeac ad
fimilitudinem caftrenfis peculij : vnde nihil
hoc commune in donationibus a Rege alijs
fais, quae in plena proprietate funt illoru ,
nifi contemplatione aliorum fuerine fadac
iuxta fupra cradica & ideo cicer Poor.

feceruntdiftinftionem in Lcgatis , feu Am

balciaroribus, ve donata illis Principe ac
quirantur Dominis non ipfis, quando conremplacionc Dominorum, vc fupra diximus
7p & in feudis Principe donatis , harc in can
tum funt vcra,vt feuda ex pafto,& prouid tia non hiredicaria.quz prarcipu acquirtur agnatis,etiam non harredibus, qui non
teneticur habere ratum factum praideceiforis,& fuccedunt iure proprio,non procedure
inquam hie omnia refpetu primi acquirt is .cuius omnes fuccclores dicuntur harre *
des , tanquam acquifitum illis contcmplatione illius,& ideo tanquam bona ipfius.cu -.
ius ctemplatione feudum fuit acquifitum ,
primus acquirens poteft obligare,vendere ,
& difponere, vt de re propria fecundum co
munem theor. Andr.incap.i. de alien.feud.
pater. in . i . de fuccel.feud. in cap. 1. an
agnatus reaiTumit,&: eleganter declarac Ca
mer.inrepet.cap. imperialem $. przterea_
Ducatus carr.^j. lit. C, &cart. 96. tergo
So verf. rertia fptcies per totum , & ob id D.
Mar. Frece, dicit non difFerre hare feuda ab
harreditarijs in primo fuccelorc, & propte rea inuentarium non releuat in 3. hb. in 3form mi. 1 7. S: ii> 29.auth.Baron.ante nu.n.
Io.Thom.de Marin.fuper feud.Iatiiume tit.
3. de feud, ex pact. & prouid.nou. vcrf.quid
dicemus, cumult innmeros, & declarac
Menoch.in fuoconf. i6i. . vol. qui declarac
Si hxc efle indubitata , quando contmplate
eft perfona alterius ex caufa , & qualitace_
particular!' in illa refidente , fine qua non_#
fuiTet donatum , crit enim tune filio donatum,fed patris ctemplatione taliter,quod
patre habebit,ficut erit feudum ex pacto,
& acquirent filij, fed quia patris cotemplatione habebunt, vt rem patris non autem_>
fic caeteri fucccfiores,ex quibus apparet terminos text, in I. cum multa , longe diftarc-
materia noftra,qui text.voluit tollere qu'ificionem viusfructus, alias patri acquifibilis racione patriar poteflatis , etiam quod
ver Rex donarct contemplatione filiorum,
nam hie erac eftediuo iuris ciuilis refultans
ex poteftate patria, fupraq; cum fit Rex, &
hoc erat contra clus intentionem, quar filijs
tancum donare voluit, propterea illis folis
voluit integr acquiri, & fic econrra quan82 do conftarecquod voluit donare patris co
templatione ob patris mrita, & aliter non
donaifectunc cafus eric contrarius, & non_.
procedet text.in 1. cum multa, quia operarecur donatio vitra, imm contra intentionem Regis donantis.ficuc dicimus in termi*
83 nis text, in auth. excipitur eod.tit. de-bon.
qua- lib.vc vfusfruus non acquiratur patri
quando

Confilium
quando ea condicione faerie datum, & idem
eft quando contemplacione illius ob caufas
particulares cum ex iuris regula caciti , Sc
expreffi eadem fie vircus .
Ec hanc conclufionem quando priuilegi
conced tur contemplacione perfonz , iea_
quod illa fit caufa immediaca pofuic pro
sndubicaca>& communi Bofs.in loco allegato, & Barbof. qui voluit concradicere concluiioni communi, illam dicic efle indubicatam, quando verba conccffionis fun t relata
ad p er ionam, cuius caufa c concedi alcef4 ri quo cafu dicic excingui conceffionem_
cum exeinctione perfonz contemplate , dcens,;quod datum mihi contemplacione alcerius fingitur prius il Ii datum, & ab eo breui manu in me cranfmiflum ibi nu. x 8. ver f.
non obftac,& in cafu fuo dum allegauic con
tra communem conclufionem text, in 1. fin*
C.de V fufru. non probat id, quod ipfe dicic >
85 Imtno eft contra fuam opinionem : nam_
dicic text, ibi in fine , quod ide vfufruus
ibi non extingu tur morte pacris, quia pra>
fumitu factum contemplatione filj,& ideo
filius fuccedic, i ta quod femper attenditur ,
cuius contemplacione fit donatio legatum ,
aut alia difpofitio.

Ex his concludimus,quod cum Rex infallibiliter concelferit D. Tiberio cohorcenu

concemplacione vxoris , & non folum con
templacione, fed in fpecie dicic conceder.
tanquam marico illius , igicur conceffio in
telligicur faa D. Iulix , & breui manu ab
ipfa vti fmina fubftitutionem factam in-,
officio przdioetiam ex Regis volntate*
fecundum prarallegata in principio, & vxori ccefficquia Principifla Bifiniani, cumq;
illa decefferit , & non datur fecundum re
qualicacem fucceffio,quia intell igicur vi ta_,
durante fecundum nacuram omciorum-* :
propcerea dficience perfona,cuius dignitate principaliter, & abfolut confideraca faa fuie conceffio illa defecic, & excina ntelligicur in quibus ecf nocorijs dubiunu
fierce,viuic iath Rex,& viuunt artifices , per
quorum manus conceffio fuit faa, propter
quod quando de przdiis dubtaretur , &
nterprecationc voluntatis Regis difeepeamus , debec ipfe confuli fecundum notorios
iuris trminos.
Dicam vlcim , quod fi fecundum omnes
rgulas , omnes Dotorum tradiciones
vxor corrufeac radijs viri , & fic econtra_r ,
qudo fumus in magna Domina, ve vir corrufchec radijs illiusjergo fi exiftencia radiorum caufac corrufcacionem , & reprefencationem nobilieacis, & dignicacis vxoris in_
propria perfona virij fequicur, quod ex gt -

XVI.

\6j
cinctione radiorum per mortem vxoris,non
poteft dari amplius corrufeacio ; ficuedeficientibus radijs folis,dies ofcuratur,finitur,
& fuccedic nox ; vxore enimmortua, radios
fuos porrigere non poceft,quia mors omnia
foluic , & S radijs func caufa corrufeacionis
viri ; merico illis deficiencibus , & extinis
ofeuracus eft fol , & non habec vir , vndo
amplius elucefeae ; quare omni iure fumus
in materia,in qua requiricur omni tempore
eau perpeeua,& exiftens,& propcerea illa
deficiente, fuper qua conceffio eft fundata_,
& in eflfe producta, & viuic, dicimus conceffionem morcuum defiere>& pni tus ex
tingu .

Pro Secretario lo. de Sotto,'

contra loan. Hieronymum de Ianuario.
sv M M A R iV M.
I Inrumentum profe babens ,fundatam ha
betfuam intentionem.
Traditione transfertur dominium , & cornpetit acquirent* rei vendicatio, etiam iru*
fiudalibusyfi adfit ajfenfus .
3 Judicium ex tribu confit ,ilicet ludice ,
aflore, & reojf aliquo deficiente non erit
iudicium
4 Afior teneturfu iura in indicio proponeret
& declarare ad boevt reus deliberet, ma
xime parte ptente idem reus in exceptioI ne, in qua dititur atlor,
5 Caufa non propqfita in litis exordio, &fijut
rit in meritis probata , non releuat ,
tenetur rewfuptreafe definderet& num.
fequ.
7 Articulorum copia,vbi non dafr,fiquis ar*
ticulet,quodnon deduxitin libello,quamvis probeturjkecumbere debet ,
8 Ajfenfumnon regirariin Rgia Camera,r
non interejfe partium ,/ed Jifci , - potefi
quandocunquefieri, ? quare.
9 Ajfenfus pqfi reuocationem non prodefi.
10 ContraSlum eje nullum ex defeSlu ajfenfus ,
fejfi meticulofum,in quo diffrant.
1 1 Aium,quipatuitfacer via valida,fi elegit
inuafidam nonfubinetur, & quare.
I) Voluntas contrabentium,in contraclibus inJpicienda,& non quod confiat infuban tia-. .
1 3 si quid ago mn valet eo modo, quo ago, net
valebit eo modo quo valere pote.
i4 Subfidiarium remedium non datur exifien11 ordinaria,
7>r-

i8

Ioannis Francici de Ponte

1 5 Priuilegium , eb* omnis promifofemper inpactum de retrouendendo in

telhgitur concejfum > in quantum ab fit
tunuj.
41 Affcntiens aSlui , cenfetur ajfentire omnibut
fraus .
1 6 Fraude alienan* , magis peccat , qum qui
eius qualitatibus datafcientia.
41 Extenfio in affenfu fit ex mente comprehend
ver alint.
fiua,& ad annexa datafcientia.
17 Conit.confiitutionem diu. mem. in verb,
43 Voluntas ex act nulla declarator.
proprio,declarator.
lZPjuocatio cejfat,vbi fraudis prafumptio 44 Ratifie-atio fieri potefiparte abfente Nota
abe.
rio tarnen /plante , & aliofine cejjionc
acquiritor.
\9"Claufula (f'aluo Regio aen/u , J* non ali
ter,nee alia modo ) quid operetur , & nu. 45 Mandati reuocatio,quandofit notificanda
parti, vt actus per Procuratorem faclut
iz.y ii-rfeqqo Feudi ammiio , vbi iure communi non danon valeat.
46 Probibitus vender , potefi conflitoere Tri
tur, iure conflit, datur reuocatio.
al Reuocatio vigore Conitu.vbi e in contracuratorem ad vendendum.
iu refiruatus ajfenfus, tunc permittetur > 47 Ajfenfum fuiffe exptditum nomine 'Proeu*
cum requitus negauerit ajfenfum .
ratoris,vel Domini nil refer.
*4 Conditio nilponit tnejft ,fed facit contra- 48 Ratibabitio tacita , quando confirmt pri mum contractum , & remouet reuocatio
ttum are in pendenti .
a j %AjfenJus an retrotrabaturad contractante,
medians , isle ails mdius occulta*
nu. 34. & 37.
tus,
26 Conditione pendente licet part(but 49 Venditiofine pretio e nulla , eb* pro ipfiu*
confequutione datur retentio > nee prettify
contrau recedere.
7 Promiode vendendo feudo abfque affenfu
foluto transfertur dominium.
Jubfiinetur , nee in habet locum reuoca jo PactumJpeaalis hypothec* pro pretij confe
quutione ,vt naturale contractus , & dt
tio virtute conflit.
fiylo,& propterea ajfenfus ad ipfitm exten8 "Bjuocationes pacta refolutiua,& legis eotn' ditur non obante claufula,quoad sxprefmijforia cenfetur reuocataper receptionem
pretijtvel tcrtiarum,& confirmatur prior
fa tantum_j .
contractus , fie etiam per petitionem , & 5 1 Actus cum impenfa prafumiturfacias ab eo
cuius intere.
nu.49.
ap Eligens vnum ex contrarys , altert renun> J 2 Subreptio, vt babeat locum , qua requiranciajj videtur.
tur .
30 Ratibabitio non folum verbis expreis fed S 3 Contractus quando corruat ex defettu of
etiamfacto inducitur.
fin/its, & quando ex indiduo volntate*
31 protestatio tolliturper actum contrarium >
contrahentium~> .
r quando, &nu . 48.
r) 54 Claufula,cuius tenor pro exprejfo haaeatufi
3 Ratibabitiofequens quando validet aSlum
quid operetur.
ex tuncr retrobatur, & 3$.infin,
5 $ Subreptio non confideratur , quando ommsf3 3 Feudalis contractus non e nullus ,fed fat
fio procedit exfimplicitate,non ex dolo.
in pendents, doneefubeflJpes reconualida- 56 Item quando PrincepsJuifit concejfurus.
tionis per ajfenfum Domini .
57 Velfiid,quodtacetur,efi notum concdent/.
l^AffenJus quandocunque fuperueniat , vali 58 Conditio contractus babecur pro purificata%
dt actum ex tum-,quando alia non obfiat
quando perpartem eius intereje,at quonuilitas,poteft pracedere,&fubfequi.
minus impleatur .
35 Afienfus fuperueniens po reuocatum con 60 Renuntiatio hypothec* fuper feudo contra
tracturn ex confittut. diu. mem. quare in
cta , velalterius pactifine ajfenfu an vavalidas .
leat.
36 Ajfenfusfuperueniens po tacitam ratibabi- 61 Claufula,faluo Regio ajfenfu}& non aliter>
quando operetur .
i
tiontm validt contractum , non obante
pracdente reuocatione.
61 Pacta correfpectiuafinon obferuantur, qua*
37 Nullitas quando caufatur ex defect concompetat actio>& quando contractus cor*
fin/s, tunc quandocunque ilia interne ruat, quandoq.Jubilineatur.
63 Pragmtica nouem capitum probibens a.
niat, cejfat.
38 Ratihabition & confirmatio quando operenfenfum alienationibus eorum , qui proles
tur ex nunc, & quando ex tunc.
carent,qualiter procedat^ nu.feq.
64 Pignus, & emptio reipropria qualiter eon39 Certafcientia,quando quidfieri dicatur .
40 Affenfusfuper vendit ione, an extendatur ai
fislere pot, &nu.67.
Fifcut

Confilum

X V It -

'

x6q

6 j Fifeits non habit printlegitim pralationis

CONSIUVM XVII -..,
crtditoribus anterioribus tfed tantum tait hypothec*,& pa de ems efftfu.
I red quidem confide < rentur per magnificum-
46 FiHio,vt ea,qua incontinentifiunt,cenfeantur ineJfe,non habet locum in priuditium
Ioannem Hicronymum_
adduda in prxfcnti iuditertjj .
67 Paca pignorum , &fimilia, quando proee
cio , luceclarius, (ni faldunt dominy translationem pojfunt pra
Ior)apparebicvaniras fuf
iudicaue, quibus translata dominio non~
prztenfionis qum veritate deuienc ab propofta, & vnufquifpraiudicarent.
68 Gerundium , quandoat dt perfe , indu tit
que ex tarn notoria iufticia Domini Sccre tarij iudicabic qualia,& quanta fuerinc gra dijpotionem.
69 %A8or allegan* contraria e repellendus ,
uamina cidem iliaca , & qualis fait cms fi*
idem in reo > quando non conditionaliter
des, finceritas, lealicas, & bonitas in omni
bus eius adionibus,vt iure mrito fie fucric
allegauit.
70 Caufa in contraElibus > & in dliais insj/iper Aiam Maiefiatem in fententia reuifionis
viilcacionis declara tum.
_
tienda
Habet enim D.Secretarius inrentionenu*
7 1 Lafio arguit m/tum.
fandatam ex vcdicionibus.ratificationibus,
7 2 Metus , & dolus ex tonitSlurisprobantur ,
&affenfibusin proceflu prxfentatis per kr
* inter fe aquiparantur .
71 Dolus, velmetus > quomodo arbitrio Iudicit
gitima inflrumenca, & priuilegia ad cext.io
l.cum preeibus C. de probat, in $. fi moriarelinquitur.
Cur in auth.de fide inrum.cum concord. np
74 Metus exfola dignitate,& officio pradubita tur de rei rraditione,& fe poffeflione
fumitur.
reali vltra ciuilem per conQirurum , & pre7 J Metus ex quibusprobetur, velexcludatut
earium appofirum in contractu. Igitur pra>
in Officiait, vtl in dignitatt consistuto, &
dente , & fubiequente affenfu in tranflanum.7 9.
76 Mettts adbibitus per familiares non prat- tione domintj rei feudalis , tranflatum
per traditionem dominium ad vulg.l.traditnitur defeientia Domini, & de vtritatcj
cionibus
C. de pad. ve fe rei vendicatio
numfiq.
~\
i. .
quando aftores Herr us, legitime cpeterec
77 Manda ta non videntur, nifi quafieri pofadttxc. in 1 in icm iF.de rei vend. cum vulg.
fnt,& txelafa turpia.
.
, Sed ver pars hodie efi arix in praefenti
7t Metus ailio eil in rem feripta , & dafr
iudicio,poftquam nullum aliud prafceifit ju
contra tertium, metus non participent^ ,
dicium, quod ex tribus confit, udice.adofed infubdtum, quando ex taufa onerofa
rc,& reo,ad texcin cap.forus extra de verb,
tertius pofdet.
'\-. .
fgnif.in Linter lit iganrcs,& in l.in tribus &
79 Teiles in caufa iusIi ardua , qui repellan
<ie
iud.non prarcciic petitio lo, Hieronymi
tur .
& fie deficit ador, non habuit propterea li
80 Voluntas ab initio interuenijfe prafumitur
bel li copia m Dominus Secre tar ius.non fuie
ex ratibabitionibusfequutiitr ex eispur
concerta ta lis, non fe defeodir , non fuerunc
gaturmetus.
.ir.
probationes eo citatOtrecept>& fie deficit
8 i'Metus ex prafentia amitorum , & confanreus.deficic etiam Iudcx;poflquam Reuercguincorum exciuditur.
diifimus Vifitaror de hoc poteflatem non.
ZxVenmtio aliud e , aliud promio devenhabebac cognofeendi ; turn quia commiffip
dertdo.
...
tradabar de delictis in officio rum etianu
%lTroteationes qualiter tollantur.
quia refiflebanc capitula huius fideliffimx
Ciuitatis per fuarn Maieftatemconfrmaca
ARGVMENTVM.
& de nouo coiceffa, vt cauia; ciuium ipfius
hic iudicari debeant,& per ordinarios ludPlora in materia reuocationis vigore
ces,non autem delegatos,& fie deficit,& iu
Conflit utionis,conftkutionecn diu me
dex
exdefeu iuriididionis ad text.in 1.I.&
moria?. an habest locum fi fuie facta
per totum C.fi non comp.iud.in l.i.c!.qui
aliena tio faluo affenfu Domini , & de vi
pro fua iurifd.cum concord.vnde dficience
proteattonum , quae folent fieri ante*
adore,reo,3i Iudice/ublata etiam defenfioconcraum ad fimdandum metum.
ne.qu iure narur permittitur.ac omnibus
terminis udiciari js,vt fi habeant in hoc ca
fu locum omnia cradica per Iuris Confultos
P
circa

170

11

Ioarirs Francifci de Ponte

circa nullitatem iudiciorum : mrito non-,

poteftdici, judicium przceffiTe , ideoq,- Se
cretario iufto Domin,T& poiTeflor debebat
anee omnia poTefio tertz reftitui quz fe
de fo nullo iuris ordinc precedente t nec
feruato.tenetur Io.Hieronymo.
Sed quia fu maiehs mandauit cognofei
tot negotium, & voluic eTe de omnibus in
formata Sc hoc forfan propter tot, Sc tanta
inuenta dida,& acclamata per lo.Hieronymum; ide vti ador ipfe in przfenti indicio
oportebat fua iura proponere,ac caufas nul
Ii taris. Sc refciflonis vditionis in indicium
deducere, & declarare iuxta teri. text.in-.
cap.fin.de libel.obla.vbi Dod.Innoc.in cap.
cum bercoldus in fi.de re ind. ad hoc vt reus
deliberetan velit cedere,vel contendere fer
toata forma text.in auth.offcratur de litis
onteft.perBarr.& Dodor.inl.i. fF.de eden.
'Maxime prarcedente nofrra peticione, e
decreto Domini Cmiflarj, Vt in proceiTu ,
Se hoc procedit etiam in reo afpedu exceptionis propofitz.qui in ea dicitur ador, ad
text.in l.inexceptionibus fF.de prob ideoq;
dixit Io.Fab in tir.de replic.inftr.quod ficut
actio debet apene proponi, ira etiam exce
,& replicado, ex quo fit, vt Bart. & *1trDodor.dixerint in l.i.eV fin. C deeden.
quod eadem edi tio,qu fieri debet per adorem reo ad exceptionem fund 3d a m, eadem
inquam dbet fieri per reum adori ad re
plicationem fundandam aduerfus exceptio
nem propoftam, eradunt etiam Dodores
& pne caeteris Dec. qui alios cumult itL.
cap. i. de probar.
Et licet Io. Hieronymus null a m caufam_
propofuji^t;' ex qua pretendere potniffet
tefciffinern,feu crradus nullitatem, vt fie
caufa non propofita in litis exordio , etiam
quod ftierit probata in mentis probations ,
non releuetpartem,vtfequi debeat absolu
tio iuxta tradita perlo.Andr. in cap. ex cqueftione de reftit.fpol.& hoc fumma
quia no Aim defenfus, tarnen D. Secretar ius,
qui has inuentiones notas facer Maieftati, & Dominis Iudicantibus defiderauit
ti vt cognofcat Dominus Vifita tor , qua- na
;fuerunt propofita per Io. Hieronymum , Sc
qualis fit eius quali tas > propterea fada ir
ft antia pro declara t ione eor urn, qua; contra
vendi tionem fadam,& toties ratificatam_t
alias fig rau it , ac precedente decreto , vt
declara re t , tandem propofuit nullitarem_
ex triplici capite, ac eius fpecies diftindo
declaraui t,ex capite metus,doli,& in obiernantis promifforum.
Metumdeclarauit imprcffiuum, & compulfiuum_i.

Dolum deelarauit expropo(to,& re 1.

Inobleruationem promifforum in grari-.
eius dtlidorum promiifa, & non habita in_
remiffione omnium offenforum , quam prxtenditur.non habuiffe,fed ttum habuit re
miflonem -H.querelarum criminalium, (fuprorum,homicidiorum,vio!tiarum,&aliorum in proccfTu criminali apparentium , de
cuius copia fupplicatum eft D. Cmiflario;
pretdit,inquam,fecifTe maiores offenfas in
perfonam alior , & vltimo dicit fuiffe promifTam iuftitiam quorundam eius vafTallornm carceratorum,& demum non fadam.
funt exceptiones declarare, & aduerfus eas tantum Ce dfendit D.Secretarius,vt
fie dicamus omnes alias forte proponendas
& allegandas per loan. Hieranymum , fore
reijciedas,cum in ill is non ruent datus ter
minus, proceflus non inftrudus necSecretarius defenfus, caufa tantum dedua de
bet probari fecundum Innoc.in cap. ex par
te de priuileg. vt mrito probata alia non_*
dedua, vel nondeclarata, fuccumbat magnificus Io. Hieronymus ad text, in L habe
bat in princ.fF.de inftir.ad. tradit Bart.per
illum text.in 1. ii fF.de eden. vbi creri Do<x
per Abb.& cteros in cap.fin.de libel. obla t.
Firma igitur hac vera'iuris conclufione ,
infertur, quod qua tenus hodie Io. Hierony
mus velit Fundare nullitatem exdefcu affenfus in pao adiedo i n con rradu, vel pre
tendit fundare inualidi tatem afTenfus, & fie
nullitatem contractus ob reuocationes intermediasante afTenfus expeditionem , h*
nullitates, inquam, non fuerunt propofitar ,
non dedudz.non declararz:Oriuntur ex fa
do aduerfus, quod mihi competebat defenfio : nam quatenus vult fundare defedum_
afTenfus in pacto appofito in contractu hypotheez fpecialis pro confequutione preti j,
competebat defenfio Domino Secretario in
fundando rernifionem padi prididi per
Io. Hieronymum Faam in probando aflenfm expeditum per ipfum Io.Hierooy mum,
& fucceffiue quatenus non impetrauic aflenfum fuper pacto , fed tantum is venditione
cidem fore impetrandum,& propterea contradum eTe perfedum,vc infra latius dicetur, vt fie iure merito,poftquam defenfiones
competebant, non fit de tali nullitate non-*
deduda , nec propofita ratio aliqua haben da per prxdida_j .
Multo Fortius heeprocedunt in nullitate*
quam prztdit remirare exreuocationibus
incermedijs, re ful tat autem hzc nul litas ex
ifto Fado , cuius D.Secretarius non poterc
effe inftrudus,petijt,vt Fe defenderet,decla
racion nullicacjad hoc de iure tenebatur
fuie

Confilium XVII.
luit decretum fore faciendam,fecit,& inter
eashancnon expreffic. Ex prasdidis jgitur
infercur rei jciendas elfe reuocationes, & de
eis in hoe iudicio rationem non fore habendam> & in hoc pariter maxima defenfio cpetebat Domino Secretario, vel probando
ipfas eTe faifas , poftquarn occulta: fuerunt
fadae,nec de eis Io.Hieronymus vfque nunc
loquutusfuit, ve! probando reuocationem
reuocacionum,& nouam vendendi voluntatem, & diipofitionem.
Et licet in articulis ipfus de vna tantum
reuccarione fat mentio,qua: eft ante ccratum, vt fie videacurdedudum, tarnen non
procedithocin Regno, vbi non datur copia
r articulorum,vt mrito ponens in articulis,
quod non deduxit in libello , fuccumbat per
prardidas regulas,& traditin termini's Loffr.nofter in conf.z;. 4. col. in f. quod ex alio
nonobftat , cum fit ha?c mentionata proteitatio fola , & reuocatio mandati Procura toris>mediante quo poftea fuit perfecta v*
ditio , & ab eo ratificara cum afienfu , & fie
non eft reuocatio poft venditionem ante affenfus expediticnem iuxta formam Conftitutionis Regni conftiturionemdiu. memor.
eft proteftatio ante adum geftum contraria
fado, quat de iure nullum fortitur effedum,
vt infra latius dicetur:ex quibus concludendo dico; Primo de aTertis nullitatibus vitra
decarata$,non polie hodie tradari, eo magis , quod tfn fuit intentionis fus Maieftatis defedum aTenfus cogncfceremec Reucrendimus Vifitator hoccognouit,nec poterat,nec fuit intentionis:eft dehoepertradandum in iudicio ordinario : funt omnes
ctues ; fu Maieftas ftatuit iudices , non eft
iudicium hoedifeeptandum inCuria,voluit
tantum fcire,an fint vera expofita per loan.
Hieronymum propofita coramReuerendifs.
Vifitatore,& hoc conueniebat,& non aliud.
Et fi pars per plures fuas comparitiones
appellat hoc iudicium reuifionis, & recla
mations fententix lac.dicatur mihi quio,
quo modo vult hodie deducere in iudicio
reuifionis,quod ipfa appellat, vult, inquam,
vt redius loquar, in exped tione ipfius pra>
ientare feripturas , ex quibus prtendit refultare nouum ius,& nouum fadum non dedudum,non propofitum, nec in praefenti iudicio,nec in primxuo, fi iudicium poteft illud appellari , vt fie etiam ex defedu poteftatis,quando reuifionis iudicium eilet, non
polfet hodie de hoc tradari.
Secundo prxfuppofito,quod hodie hc nullitates eent dedudx in tempore, Sc propo
fita-, videamus, fi refultatminifterium iuris
pro magnifico Io.Hieronymo,&declaremus

171

primo fa ft um, ve fuper eo demurrfpoffimus

de veritate negotij difputare.
Fuit enim fada vendido magnifico Alphto de Sotto patri Domini Secretarij per
Io.Hieronymum mediante Procurarore, ae
precedente memoriale regij aflcnfus,fuirq;
hoc die n.Decembrisanni ij6o. qua: venditio fuit poftea per Io.Hieronymum ratificata fub die 18. menfis lanuarij anni 1561.
Verum quia memoriale prardidi aTenfus
non fuit redadum in publicam formam in
fra annum, & fie expirauit, & defecit aTen
fus vigore Regiarum Pragmaticarum, propterca in anno ij2. fub die 7. lulij expeditur alius aTenfus iu forma Cancellaria;: ve-'
rum ifte non eft regiftratus in Regia Camera,quod nonintereftrefpedu partium, fed
fadum eftrefpedu Fifci , & ideo quSdocunque poteft regiftrari,& fie eft con(uetum_
regitlrantur enim aTenfus in Regia Carne-!
ra, vr feiat Rex eius feudatarios, & in quin
ternionibus ponat,quod non tangit partes
ideoq; refpedu partium aTenfus eft iam_j
perfedus,& validus .
Tandem quia Secretarius volebat Ioanni
Hieronymo foluere pretij partem , voluit ,
quod de nouo ratificaret Ioannes Hierony
mus primam venditionem,& quatenus opus
erat,iterum, & de nouo vende ret, fuit,; fie
exequutum , fueruntq; foluti propterea in_#
partem pretij duc. vndecim mille feptingetum fexaginta quatuor, & duc. mille , & ducentum pro tertijs decurfisj, hoc fuit in an
no 156 j. die i8.menfis Febr.
ATenfus erat prxlirus fub die 17 eiufd
menis>& anni, & alTentitur noua: venditioni,& ratificationi prima; venditionis, neen
iterum aTentitur prardidac prim venditioni,ac confirmatur , & conualidarurde nouo
praedidus aTenfus expeditus in dido anno
1562.& fie cum ifte aTenfus vi timo locoimpetratus fit regiftratus , tarn in Regia Cancellaria , qum etiam in Regia Camera Su
mariar, & per hunc conualidatur primus, &
fie remanet perfedus , poftquam nec etiam
er., t tranfadus annus , infra quem debebac
regifirari in Regia Camera.vnde perficiendo vltim, rmanet, & ille perfedus,
manifeft ex iftofado apparet fundata intentio, & fundatum dominium in perfonam
Domini Secretarij pra?fuppofita vditione,
& ratificatione regijs alTenfibus va Hat is.
Dicit magnifiais Ioannes Hieronymus ,
quod omnia corruunt; fi enim loquimurde
venditione fada Alphonfo patri primo lo
co, ilia nullius eft roboris,poftquam adfunc
reuocationes ipfius ante expeditionem affcofus in forma probante , quod per Regni
P a
Con-

Ioannis Francifciide Pnte

Confiitutionem, nemo eft , qui dubitat tfle
venditionem.qui meticulofam; ergonoru
licitum : vndeetfi poft reuoeationes cxpecogitauie de priuilegio tradico per Confti-.
diatur aTenfus vnus , aut plures , nihil hoc
tutionem Regoi , vt ipfe idem potuiffet rerefere, cum primus contractus ft iam anuocare,quando deficit aTnfus,& ver non..
nullatus,& non reperit,quidconfirmec,cum
cogitauit.nec fuit intentionis,quia affenfusnon entis nulla- fint partes.
prarcefferat contractum , & pptauitipfuiru*expeditum poftea in debita forma , & ide6
Si ver volumus nos fundare in vltima_
venditione facta Domino Secretario, fuper
hic exprefle dixit proteftari de metu & re
qua adeft alfcnfus , pars dicit duo, vnum eft
uoeare contractum,tanquam meticuloium,
contractus primus initu-s fub fpeciali pa Ii ex quo fuccedit iuris repula, quod quando
quispoteft facer actum vni via valida_, ,
ci, quod dominium transferatur fub fpe&eligitinualidam,quod actus nonfubfticiali hypotheca in beneficium ipfius Io. Hie
netur,quiaquod potui,nolui, & quod volui,
rpnymi pro pretij confequutione, &non aliadimplere nequiui ex regula text.in 1. multer,uec alio modo ; de hac hypotheca nulla
mentio in affenfu; igitur corruit contractus
tum intereft C.fi quis alter, vel fibi : ide<>q;
traditur in 1. fi is ad quem ff. de acquirend.
ex defectu voluntatis partium , qu alias
non contraxiTenc , pifi cum hypotheca fpehxredit. aditionem harreditatis ex ca pito,
ciali.
incongruo ex errore factam nullam effo
Dicit & aliud, quod quando fuiffec in.
nec fubftineri ex capite congruo cx quo fie ,
ri potuiffet, fi harres voluiffet, & cogitaffec
hypotheca afTenfus,quod necetiam fufficit
& hoc propria: eft in cafu ifto, vbi Joannes
ppftquam feudum iftud efTetnouum in per
fonam Secretar ij , qui cum fucceffore caHieronymus credebat ex capite metus con
reat,non poterat obligare feudum abfquo
tractum reuocare potuiffe, cumular alia fafpeciaJi alTenfufuz Maicflatis,non autcm_j
tis eleganter in propofito Roman, in conf.
44.& alibi tradit AfHift.in cap i./.itenu
Illuftriflnji Prorgis r qui in hoc non habet
iacramenca in 4 gi0f.num.j7.de paciur.fir. .
poteftatem virtute Pragmatics nouem ca->
qnodfi quis potet facer aliquid ex priuilepitum, & hoc eft, quod magni facit pars.ligio,& illud focit non dicendo virtute priuicet credp lopgioribus commentarijs , quik-gij,quod actus non fiibtinetur,quod mu -
bus ctfirefpondendumnon effet, poftquam
non funt pertractanda in przfenti iudicio
to fortius procedit in cafu ifto , vbi non fuvti non deduca, eciair. attenta qualitate
mus in dubio,fcd in cafu claro, vbi exprefs
dixic reuocare ob metum;hinc Doctores di- ,
ntgotij.quodtractatur, tarnen quia vere dejure non precedunt , ide aliqua breuicer. la cunt in l.i. $. fi quis ita de verbor. obligat,
quod non mfpicicur in contractibus,tqu'<* !
feribam.
il
confiftat
in (ubfiantia, fed voluntas contra-
Et primo praefuppono reuoeationes bas >
de quibus a g i tur , non effe facias > virtuto
hentium ; non fecic igitur reuocatirc!nu#
obdefeitumaffenfuf, nec ad hoc cogitaaic#i *
Conftitut. Regni , conftirurioriem diur mefecit expreffi obmetum , in quo ttum ho - !
moriar,nec veras effe reuoeationes, fed prodie perfiftrt.ai fie habemuscertam volunta* ~
teftationes ad probationcm metus,pra:tenteci.quo cafu procedir regula ind. iJjkf&J.
debatenim Ipannes Hieronymus contraxiffe pr vim,& metum,de hoc proteftatur , X 3 ita,quod fi non valet i 1 lud. quod agitur, eo
modo quo agitur,non valebit, necetiam eo
& ide dicit reuocare contractu m injtum
modo,quo valere poteft, & c praffupponac
per eins Procuratorem, ratification? truj
actum non valere eo modo, quo eft aetnbj
lo per ipfum factam ,
nulli dubiumeffe diurfa, actum effe nullum ob defectum aflen- v
fcilictperfiftendo in metu, non poteft vntfus, vel merjculofqm , annullatur enim pri
cus actus factus ex vna caufa expreffa vali
da, vno,& eodem tempore, valere ex alia_>
mo cafu ipfo iure,vt nec etiam iuramentum
qua? eft in intentione fecundaria,& fubfidia*
teneat , vt in prxdicla Confticurione difponitur , quod non eft in contractu meticulo- i4ria,ficut non datur fubfidiarium remedium
nec actio fbfdiaria, exilente alio remedia
fo , qui venitrefeindendus in 1. intcrpoftas
ordinario, vel actione ad text, inl.i. Sc feq>
Cde tranfact.S: in toto titulo ff.Sc C.ideoq,vbi Doctores de praffeript. verb. Non fecic
jpfus datur ratihabitio in l.i i .C.quod met.
igitur reuoeationes, prout Regni Conftitucauf.in cap. i. extra eodem , & contractus
tio docet , eius beneficio vti noluit , nec ad ,
rneticulous tenet cum iurametuo , nec reilldcogitauit: im exprefit aliam caui :
feindi poteft,nifi impetrata abfolutione in-,
mrito de figuratis proteftationibus ad hc
cap. fi vero de iureiuran. Innocent, in cap.
effectum ratio aliqua non eft habenda,quod
ad aures iuneta glof.quodmet.cauf. fic igi
magis confirmatur, quanto, quod Con*
tur hic expreife dicit , ideo rjeuqcare ipfum :
ftitu-

Confiiium

XV II.

l73

.jlicutio Regni permittit renocationem poll

bitiuam alienationts feudorum, fit permifla
alienacionem faftam,hic aucem przcedunr,
fubinfeudatio,hoc tarnen non procedit,qua&j|!,qua- fubfequuntur funt confirmato
do fraudulenter fuerit facta , cum lex frau
ria; primarum : vnde verat fuerunc facta; ad
dem non concomitatur ad text, in l.fi fponproteftandum de metu, & ad eius probadofus /.circa fF.de donat.inter virum,& vxor.
& not. Bald, in d. cap, 1 . ff. 1. qual. ohm poCcm_ . .
c ad conuincendum,quod vere proreftater.feud. alien. poft Aluar.quod in omni protiones prardict^.quas pars appellac reuocamiflione intelligitur fraus excepta per Antiones non poflunt adaptan ad reuocation
dr.de I fern, ibidem, & in cap.i . .pra?terea_.
de Cap. Corrad. in cap. 1. JT. fed & res, per
jnductam per Regni ConfHt.dico.quod dc*
jeuocadone facta ante contraftum non po
quos fiat inueft.in jf.callidis de prohib. feud,
teft haberi ratio , cum Conftitutio inducac
alien, per Feder. & in compluribus alijs locam pod contractual, de fecunda fafta poil
cis. Hinc dicimus 1. vetantem hsredem ve
contractum,qux eft facta Tub die 5. Decern nire contra factum defuncti in 1. cum ma
brisante lapfum anni , infra quod expedir!
ire . de rei vend.non proceder in au de
poterat priuilegium Regij aflenfus , iam_
functi fraudulento per Bart. & alios in l.dequod praxedebac memoriale expeditum_
functo C.fi in fraud. patr. & in l.fi quis C. ad
per verbum fiat ; & fie non virtute Conftit,
leg.falcid.ideoq; data licentia alienandi, &
qua* inducit reuocationem incafu , in quem
praeftito aflenfu alicui aui faciendo , noru,
fiat alienado abfq; aflenfu , De tertia reuo- valet aflenfus , fi actus ille fit in fraudem-, ,
catione neququam poteft haberi ratio quo
vt latius tradic Camer.in repet,cap. impe
ad hoc s nam ea eft facia de menfe Septem-'
rialem de prohib.feud-alien.per Feder.carc.
brisanni I52.& prscedebatpriuilegium_*
mihi 7. in lit. A, dum traftat fi eft licita inRegij aflenfus expedita de menfe Iulij eiuffeudatio de iure communi feudorum,cum_
dem anni 156. & anee lapfum anni reginunquam dolus , vel fraus patrocinetur doftrationis in Regia Camera fuperuenit relofo,ad text.inl.tranfactione,vbi Bald.C.de
gius aflenfus expeditos in anno 1563. do ; <S tranfact.Hinc dicimus magis peccare eum>
qui per fraudem alienar,quam qui vere alie*
me nie Februari; , qui vltimus aflenfus eft
iam regiftratus tarn in Regia Cancellaria ,
nat,notab.Bald,in 1. fraus ff. de legi.
Sic jgitur Conftitut. Regni, qu$ annullac
quam in Regia Camera : vnde nullo pacto
feudorum alienationes abique aflenfu, ae
did poteft i reuocationes przdictas faas
tribuit reuocandi poteftatem eidem alienavirtute Conftitut. Regni ob aflenfus defe
ti,hacc
poceftas eft eidem demandara Rectum-, ,
r
ge,vt alienans tanquam mandatarius,& mi, Inferrur ex prardidis,quod fi proteftatio
nifter Regis faciat id , quod Rex facer po
ns non iuuant,vcinduanc reuoeationerru
virtute Con (lie- Regni, fed fine refpectu meterat, & fic remittitur eidem caduci tas feu
di ob alienationem factam, qux alias de iu
tus,de quo inferius tractabimus ,* fequitur ,
inquam , quod omnia contraria corruunt i
re communi feudorum non remittebatur ,
etiam quod alienans contraftum reuocanam fublatis reuocationibus de medio , reuerit t & feudum recuperauerit ad rext.iiL.
manet primus contractus validus ob aflen
fus fubfequentes , & ratificaciones polf ea_,
cap. i.vbi Andr.& ceteri Doctores quid Iu
ris (it, fi poft alien, feud. val. & hoc vult difactas pariter regio aflenfu vallatas , & do
poteftate illuftriffimi Proregis aflentiendi J7 cere verbum illud Conftitutionis, quod iu
re proprio poteft reuoaremam contractus
pacto fpeciahs hypothecs, loquemur infra*
feudalis abfque aflenfu nulli dubium , quod
15 Secundo principaliter etfi hx proteftatioeft nulius de iure communi feudorum ante
nesfuiflent faft feruata forma Coqftit.ReConftit. illam. Infantum, quod ftatim facta
gni,tameninfpecta qualitate negotij , pars
alienatione Domino acquirebatur domi
eis vu non poteft, prxfuppono enim de iure
nium, vt in cap.imperiaiem de prohib. feud,
veram efle conclufionem,quod quantumc alien, per Feder, in cap. 1. de prohib. feud,
que lex permutt actum facer , & cribuac
alien, per Loth, cum alijs iuribus concord.
alicui fpeciale priuilegium, quod hoc intel& in concraftu nullo non erat nouum induligitur fraude exceptant ea interueniento
cere, vt idem alienans ilium poffit reuocare
ceflet priuilegium, & actus corruat , cum_
ad text, in 1. quern admodum C. de agrie. &
abuti dicatur poteftate lege , vel priuilecenfit.lib. i t. cum vulg. Sed quia hxc reuogio tributa: funt ad hzc multa iura text, in
catio in cafu ifto non (urficiebacquia iam_*
l.beneficium, fi de feud.defun.controu.fuer.
dominium erat acquifitum domino, mrito
incap.i.qual.olim pot.feud.alien, inquibus
iducicur priuilegium , quod ipfe ideal
iuribus dicicur,quodliccc per legem prohiP 3
reuo-

Io.Francic ide Ponte

rum feudalium apponitur cl au ful a , Sec cu
reuocet, quia hoc erat per alias leges com
mulatplura Iaf.inl.fio. C.de iur.emphit.vnmmes difpoficutn , data nullitacc contra
de poftquam ex neceifitate vendebat,& non
ctus, led darur porcias Domini eidem aliein concempcum Domini, fed quatenus alfennanti , qui vt miniftcr Domini reuocet , ob
tiret,& non aliter; ad hoc enim deferuic ta
quod caducitatem euitet>declarat fatis ele
lis referuatio fecundum Parif. in loco praeganter Dom.Mar.Frec.in eius tract.in .lib.
allegato, & Marin.Frec.in prxdicto loco in
jn i.quiit.num. iv-cart.mihi io6.Iftud ergo
3o.quarfl.nu.<f.imm prarcedebat memoriapriuilegium lie conceflum nonintelligitur
le aflenfus expedttum ; fequitur,quod confiin fraudem,cum lex cam non concern cacur
derata alienatione in fe non datur fraus iru.
per dicta fuperius , & cum hoc faciat alieca, confderatur dolus,ob quam fraude ,
Bans , vt minifter, & mandatarius Donvni ,
& ob quem dolum eft indueta reuocatio vir
intelligitur mandafle, qnacenus res ex Ado
tute Conftitutionis , fecundum quod dcla
agenda eflet.non autem in fraudem, vt ele
rt
Affl.in praedi&a decif.& hoc cafu, quanganter in mandatario tradit iureconfultus
do alienatio eft acta (ncer, confidera-'
in 1. creditor $. lutius tides in fin. if. mand.
ri poteft contemptus Domini , ex con
datur enim reuocatio per Confticuc. quia_*
tractu intenditur transferri ius aliquod,ni
alienatio pra:fumitur dolofa; poftquam eft
Dominus aflentierit , prout eft , quando fic
18 contra prohibitionem.vbi vero ceflat prcum referuatione aflenfus, & claufula, non-,
fumptio fraudis > & doli , ceflat reuocatio ,
aliter, alio modo, tunc non habebit lo
quia ipfa pra-fumitur dolofa, & fraudulenta
cum Conftitutio permuts reuocationcm '
ante petitionem aflenfus Domino, dclart
que licet generaliter loqua cur, tarnen loqui
fatis eleganter hoc Afflict. in eius decif.in.
tur in cafu , quo przcedit-iimplex alienatio
vbi tradir,multoties non fuifle habitam rationtm de illis rcuocacionibus factis ante-
rei feudalis. Confderatur enim dolus, quia
contra legem quis a!ienat,conlideratur deaflenfum; durum enim videtur,vtquis bona
mum Domini contemptus, & mrito in illis
fide concrahat,impetret aflenfum, & vendi
cafbus , in quibus de iure feudorum per tator medio tempore occulto,& fraudulenter
lern alienationem perdebantur feuda,& Do
reuocet, vt ficred Scribenres Regni dixeminus reuocabacin illis loquitur Conftitu
rint Conftitutionem illam non habere lo
cum , quando alicnans fuiflet fraude vera tio, vt loco Domini vaflallus, vt eius mini
tus,vt per Marin. Free, in predifto fuo libro
fter, reuocet, Sccaducitas remittatur. Jgtin 2. par. in j. limit, predict* Conflit, qui 20 tur, vbi non datur amiflio feudi de iure *
muni , non datur reuocatio virture Confti
alios cumult ; & facrum Confilium vlcimo
loco fe iudicauit in caufa M.ignifici Fabritutionis; fed fic eft,quod de iure communi .
quando fit alienatio, faluo aflenfu Domini ;
tij Villani cum eius creditoribus, referente
magnifico Domino Antonio Orificio caufe
, & non aliter, fend u m non perditur; ica pariCommiflario, vt in proceifu apparec fol.
ter fublata amiflione , non datur in Regno
j2oo.excluditur hie fraus,feu dolus in alie
per Conflit.reuocatio, cum Conftitutio lonando confderata alienatione rei feudalis
quatur eo modo, quo iura communia circa
implicem alienationem factam abfque afin fe,poftquam eft bene verificatum in facto
fecundum probationes noftras , & partis
fenfu, non autem loquitur, quando eft facts
Ioannem Hieronymum necefitatum ven
talis referuatio , & ficeftcafus Conftituder ob querelas vaxallorum , qui ob tot,&
tionenon prouifus,& decifusperdecifones
tanta gtauamina nolebant cum amplius in
DoCtorum,vbi fupra,fublaro dolo, remo
Dominum, & fie non vendidit fponte, quod
to contemptu, &hoc modo poteft proce
der decifo Lucx de Penna in Lnulli C.de.
etiam excluditur ex alienatione facta cum
referuatione aflenfus, & non aliter, alio 2 1 fund.patrim. lib. r 1. volentis non poile fieri
19 modo , quo cafu non confderatur contemreuocationem virtute Conftitutionis pra:ptus Domini, & alienans , qui de iure comdicta: vfque quo fuerit petitus aflenfus , &
muni feudorum,alis perdebat feudum,non
denegatus Domino; non enim debet intelperdit per hanc claufulam, ceTante ctemligi fe generali ter,cum videatur hoc reftriri
ptu Domini ,& volntate vendendi , Andr.
gere Conftitutionem , qua; pcrmittit reuo
in cap.imperialem .fcriba vero 2. col. de_*
cationem , facta fmpliciter alienatione*
prohibfeud.alien. per Feder. poftBald. qui
abfque aflenfu: & mrito noftriScribentes
eleganter dclart In cap.i. jf.der.ique in ri.
regncola: decifionem praeditam non reci*
quae fit prima cauf benef.amitt.& latius Papiunt,fed praefuppofito facto, vt in cafu norif. de reintegr.feud. cart.mihi 147. in cap.
ftro procedit decifio praedicta indubitat ;
nam Conftitutio loquitur quando res eft
incip. quia communiter in alienatione rededu174

Confilium
dedufta id aftum fafti, ira quod per vendtctn non itetic transferre dominium , non*,
aurem iw condicionan alienacione,qux cum
nil ponac in eifc , non poteft non entisdari
reuocatio,ideoq; dicit Bald, in d./.denique,
32 quod quando apponitur hzc clauiula, nihil
videtur aftum,dicitur traditio condiciona liter fafta > vt per aflenfum portea non prxilicum videatur non vendidife : tradit Andr.in d.$. (criba z.colum.per reg. text.in l.fi
quis fundum (f.de concrah.empr.Felyn.optime declarar in cap. qux in Ecclefarum nu.
"i17.de conftit.poft Abb. in cap.i.in fi. extra
de feud. Curt.in traft. feud.i. par. q.21. Pa
tee ergo venditionem legitimam in fe non_>
continere dolum , aut fraudem ; reuocarioies ver continere maximam fraudem, non
blum refpeftu Domini Secretan;, fed etiam
vaflallorum , poquam nolebanr remirrere
-querelas > nifi Ioannes Hieronymus vendebar cum pafto fpeciali , quod nunquam ad
Ipfum terra rediret,nec ad perfonam ei conunftam,quod intanrum eft verum, vt alias
lmulata venditione per ipfum fuerit derecb per ipfos querelantes > & efefti renitentiores in remirtendonif vere> & certe venderet, erat ipfe de hoc certus, ac ideo ven
der delibrame ; fraus etiam refpeftu Se
cretary eft manifefta,cum ante contraftum
reuocauerit, & demum ad contrahendum_
acceir,pot contraftum reuocauerit, & demum tertias recepit ; poft tertiarum recepcionem iterum reuocauerit, & tandem ra
tifcame per publicum inftrumenrum primam venditionem, obferuauirq; omnia in-,
eo contenta , dum ab vxore , & filio renun
cian fecit omnia iura ipfis competencia.,
fuperprxdifta terra vendita iuxta promiffionem in primo inftrumento faftam .* fecit
etiam nouam venditionem Secretario,recepitqi partem pretij.ac omnes tertias prxteriras,& demum tam ante , qum poft reuocauit: qux nam fraus poteft ifta maior confiderari ? & fi par vult faluare reuocationes
precedentes contraftum ratione metus,tuc
dicetur, non elfe reuocationes, prout verev
non funt; fed tantum proteftaciones metum
importantes: poftquam igitur dolofe verfatus eft , non debet, nec poteft gaudere legis
beneficio , & fie reuocatio non habet locum
incafuprxmiflo.
Infertur ex prxdiftis tertia , & principalis refponio , quod remoto contemptu ab
alienatione cum claufula,faluo confenfu Do
mini, non aliter, nec alio modo, quod non-,
intelligitur alienatum,& eo cafu non habet
loeum reuo catio,cum de iure communi non
haberet locum amiffio feudi, & fucceffiue*

XVII.

17
23 aTenriendo demutn Dominus validt con
traftum, & hoc ebquodin forriori cafu de
cidir Affiift. ind. decif. ni. & fie procedic
decifio Lucx de Penna in d. I. nulli de fund.
patrim.Nec dubitatur noftrum ctraftutn
talicer initum , videlicet, fatuo aflenfu Do
mini , non aliter , nee alio modo ; & clarius
decidir idem Affl.in d. Conflit, conlicurionem diu.mem.in 8.nor.nu.46, verf. item eft;
fciendum,Capyc.inrepet. cap. imperialem
in . feriba 4. concluf. Eftenim contraftus
24 condicional is ,ideoq; nihil ponit in efle-
fed ftat in pendenti contraftus , & non dicieur perfeftus ad text, in 1. neceflario ff. dt*
pericul.& como, reivend. vnde non poteft
25 dari pafto aliquo reuocatio : hincidenu*
AfH.in d.conftit.nu.5 i.verf.rerrioquxro,dixit , quod fafta obligacione rei feudalis fie
condicionara , fi poftea idem obligans alienauerit feudurri,& poft prxdifta expediatur
afenfus fuper hypotheca rrahirur rerro ai
diem faftx obligarionis , non obftanre vendirione intermedia, & hoc ea rarions,quia_
non darur reuocatio in eum caum,& mri
to ex rgulai, qui balneum,& I.i. ff. qui potior.in pign.hab.fir hec rerrorraftio,& cum
fit vendirio condirionalis , nec ius refiftat
poftquam intendunt partes contraherein>
quantum Dominus alfentiat, & non aliter
poteft , conditione pendente recedi 2
contraftu,& fie reuocaread text.in 1.3.
glof.nrde fer.export.confuluit Alex.inconf.
4o.in princ. j vol. nam cum non traftetur ,
vt dixi,de tranlatione iuris , nifi habito affenfu ; mrito interim contraftus fie condi
tionals fubftinetur, & non poteft reuocari ,
ficutdicimus in promifione vditionis feu37 di, nam fubftinetur abfque aflenfu, nec po
teft virtute conftit. reuocari, cum non tangatfeudum, Afflift.ind.conftit.tradieq.il.
nu. 34. eft enim permita rei feudalis alienaeio , fed cum confenfu Domini .* mer ico qui
promictit alienare non facie aftum illicic
led intelligirur alienare valide, & fie cum_
aflenfu glof.in I.huiufmodi,vbi Dofto. ff. de
leg.i.Bald.inl.fancimus C, de verb, fignific.
fic parirer,qui vendir in cafu, quo Dominus
confenriar , valet vendicio , non contemnie
Dominum, non diminuitur feudum,n commutatur abfque eius licentia; mrito cefsc
radones prohibitiuxalienationis,non confticuirur ius in re , eftconditionalis contra
ftus , & propterea reuocatio nullo iure eft
licita.quod vltimum non firmo,an fit valida
permiflio de vendendo ob verba Conftit. Sc
contrarium eft iudicatum .
Quarto principaliter data validitate re28 uocationum per recepeionem prerij fubfequea-

j6

Ioannis Franc ifei de Ponte

qucntem, aceciam tertiarum.inducitur re to ipfarum ad text. in l.quidam > S ibi

glof.if.de euid.tY non folum reuocatio , fed
Cfirmatio primar difpofitionis l.poft dit m,
& in I.prcedenci /.rin.ff.de l.commifsl.c mifloriz . de pac.inter empt.& vnd. Iura
enim pradi<5ta loquuneur in pacto rcfolutiuo,qud ipfo iure dominium retrotrsfert,
vc in l.commiioria, Sc pacto adiectionis in
diem volunrq; quod per reeeptionem tertiarum,vel pretij reuocetur pactum commiffum , & refoluriuum , & confirmetur ex
hoc prima emptioeradit Bald.inrubr. C.de
contrah.empc, icquzft. & in l.fi per vim ff.
quod met,cauf.& fumma ratione, cum pretium.vel eius intereffe non debeatur.nifi ex
primo contractu : mrito per petitionenu*
receditur pactis contrarijs annullatiuis,
so Sc refolutiuis contractus , quia egendo
vnumcxcontrarijs.alteri renunciarte videcur ad texr.in 1 mater ff.de inoffic.tertam.&
jonon folum verbis expreflis, fed etiam facto
inducitur raeihabitio ad text. in ]. paulus ff.
ji rem rat.habe.cum vulg. Hinc dieimus proteftationem tollij per actum contrarium_ ,
quando actus eft cum altero gerendus, vc
per Barr.& fequaces in l.non folum mor
te ff.de oper.nou. nunc, Doctor, in cap.cum
M.Ferrarienfis de conftit. fed quid plnra_ ?
Habemus reeeptionem tertiarum, folutionem,& reeeptionem pretij, ac expreffam
ratificationem, vc ex vltimo contractu ap
paree ; habemus affenfum in ea , ac eciam_
affenfum , qui alios artenfus conualidac > Sc
primam venditionem expreffe; vnde cum in
przdictis artenfibus prxcedcntibus contineantur omnia. non eric dubitandum de validirate primi contractus > nee dicatur con tractum annullatum per reuocationem > Sc
fucceflue non porte dari eius ratifications >
j2ue verbis, fine facto ; nam quando actus
principio non cil nullusitotaliter tunc rati'
habitio fequens conualidac ipfum ex cune
& retrocrahictir ad illud tempus > fie procedittext.ini fin. C. ad maced. vbi Bald. &
Doctor. docet Bart.in l.obferuare ff.de offic,
proconf. in L licet ff.de iudi. Doctor, omnes
in l.more maiorum ff.de iurifdict. omn.iud.
dclart Deem reg.quod ab initio ff.de reg,
iur. vbi etiam tradit, regulam illam noru
proceder etiam quod actus principio fue
rit nullus , quando caufa confirmans fuper*
uenit, allegat Dynum in regu. non firmatur
dereg.iur.in fexco& multa cumult , vc ibi
per eum , quz limicationes omnes hic con33currunt: nam contractus feudalis non eft
nullus principio , fed manet in pendenti
propter pem reconualidacioms,afl"enfu Do

mini interueniente, tunc enim diciror nullus>quando Dominus non affentic , dclart
Andr.in cap. imperialem y.colum. in addic.
(i bene ponderccur de prohib.feud.alien.per
Feder.vbi Camer. diffuie tradic : impedicur
enim alienatio propter quoddam excrinfecum.vc eft artenfus Domini: ideoq; incerim
itucin pendenti fecundum loannem Fabr.
quemCamer-aUegac in
non folum initie,
de lega, fed alienatio inquancum eft aliena
tio fecundum loannem Fabr.eft in fe valida
cum perfona libera fic ad difponendum fed
rei ineft obftaculum.-collitur igitur ill u d per
art'enfum , & venditio validatur , declarax
Camer.opcimc, vbi fupra care. 63. mlir.G,
Sc melius carc.43.in lic.T,Immo plus eft hie:
nam contractus 3 principio pocuic aliquo
modo valere per memonale artenfus , quod
prxcedebae expedicum per verbum,fiac, ad
B#ld.in I.humanum in fi.C delegj.inl.x.
de commun fcru.manum. cum concord.
34 generaliter femper , quod actus eft nullus
ex defectu conienfus, quandocunque fuperuenic, validatur ex tunc fecundum Doctor.
przallegaeos>& Corn. in conf. 187. incip. vietur 3. vol. Ideoq; Doctores omnes concludunc affenfum recrocrahi ad diem con
tractus^ per Afflict, in i4.qua?ft. & omnes
Scribentes ind.cap.impcrialem,idco poceft
przeedere, & fubfequi , fecundum trminos
text, in 1. licet ff. de iudi. & per Andr. in d.
cap.imperialem;nam quando non adeft tertij prxiudicium,non eft de hoc dubitandum,
vt ad diem contractus retrotrahatur, vt latius Affl. ind. Conftit. conftitutionem diux
me morir nu.79.in glof.7. & licet hie vlcra_
defectum conienfus regis habeamus medio
tempore diifenfum: loannis Hicronymi per
reuocationes, tarnen cum reuocationes fine
rcuocatz per ratificationesiubfequutas, Sc
fic impedimentum medij temporis eft iarn
fublatum per cundem ratihcantemnec tertij prziudicium vertitur; mrito raciricacio
trahitur retro: hzc eft punctual is decif.Bar.
in 1. bonorum ff.rem rar.hab.cfuluic Rayn.
in conf. 39.C0I. fin 4. vol,
. Cum igitur reuocationes fine reuocatz,
& habeamus rarificationes , quz retrocra*
huntur ad diem contractus : cafus eft decifus > & abfque dubio artenfus fubfequentes
conualidatos per vltimum aflenfum,qui cualidando primos,affentit nouz racificacio*
ni, etiam quatenus opus eft nouz vendi
tioni repetendo fem per, quod non adeft i IL
3 J Ulis intermedins terti j prziudicium : quan
do enim poft reuocacioncm contractus virtuce Conftitut.Regni fupcruenic aflenfus,&
dieimus non valere non eft hoci quia ffen
lus

Confilium

XVII.

I77
fus cil fnualidus,cnm de fe fit perfecbs, fed
uare , ac omnes Doctores in locis allegatis
quia non reperit , quid confirmet, pro quo
dum tractant de ratihabicione,dicunt,quod
vidcacur quxfu Affl. in d.cap. imperialem.*
etfi non trahatur retro , quando aftus fair,
4.qu*ft.num.i j. verf.fed occurrit. Vnde_#
omnino nullus principio, tarnen valet, vt
femper,quod reperiat confirmabile,affenfus
ex nunc in vim noua: venditionis,& licet didceruiet: mrito igitur expedito aflenfu,&
uerf fint termini ratihabitinis , & confirfublatadeinde reuocatione.ac fubfequuta_
macionis,tamen quando confirmatur, atus
ratificatione,qua:primum contratum vali
nullus dicitur pariter de nouo facere,& tex.
dt ex cunc, & ad diem* quo fait factus , rein l.adoptio non iure fafta fF.de adopt.& dotrocrahicur per przdifta , maxime in cafo
ctr. Bart, in I. more maiorum fF.de iuriidid.
ifto , vbi aftus non fuit nullus principio
omn.iudic.proceditindubitare, & ab omni
im o validus permemoriale afenu&expedbus eft fequuta , vt ibi perlaf.& maximes
36 tu m : mrito , inquam ,-aFenfus confirmt
quando confirma tio fit ex certa feien tia ad
corrraum praecedentem confirmarum per
text.in cap.i.& 2. de confirm.vtil vel inutil,
ratificationem fubfequentem ;decidit in_.
per Felyn.qui alios cumult in cap. inter difortionbus termini's hanc qua:ftionem Affl. 39 ledos de fid.inftrum.num.29.& dicitur fieri
ex cerca (cientia, quando idem , qui coafirin d.cap.imperialem in 24 quarft.nu.17. vbi
mac, actum fecit ilium Bart.inconf.196. invult,'quod fi aliquis vendidit mihi feudum ,
Iiabendo fidem de pretio , & ante impetra
cip. Ciuitati Camerini, fequiturRoyn. iru.
tionem affenfus reuocauit,ac dcmum vend
conf.231.quia in dubium i.vol. u.4. Infer tur igitur ex prxdiis,quod data validitate
tori voluntarie recipienti foluit pretium_n
cpiod eo cafu eft reuocata reuocatio per rereuocationum , poftquam de nouo ratificatur, precedente affenfu valido, & expreffo ,
ceptionem prceij.ac conualidata prima vditio,& aflenfus defcruic,& allegar Barr.in_.
qua: ratificado quando non cfirmaret pril.mater $. hoc iure ff. de except, re iudic.
mam venditionem , ex tunc inducit vendtionem nouam ex nunc ex iuris intellects,
37 quod quando aliquid eft nullum raciono
&ex menee comprehenlua,- mrito igitur
defeus confenfus, tunc quandocunque interuenit , fuffictt , & licet Dominus Marin.
ceflat obieftum partis . Ec fi dicatur aTen
Frece, in eius tracta, non videacur firmare**
fum efle prftitum fimplid ratificationi,nec
expreffam hypothecam fuifle , dico hoc nil
hanc opinionem, Affli.tamen non allegat
referre,po(tquam fi aflentitur ratificationi,
aliquid,& hxc deciio fundatur per oprimas
rationes , vt fupra , & cafus nofter eft cafus
oportet omnino, quod intelligatur fieri ra
tificaciones contraccus,prour eft contractus
inagis clarus , & non loquitur in ifto cafu
cum eius qualitatibus, & condicionibus, iiDominus Marinus, loquitur enim , quando
quidem hoc importt verbum iftud ratifi
fol um adeft reuocatio reuoeationis, & prxiupponit contractus inualiditatem prin
care^.
cipio; nos autem habemus contractas valiSed dato , quod procedat difficultas par
tis, dico aTenfum comprehendere omnia_,t
ditatem principio per memoriale alen
fus, licet poftea euanueric , & habemus ex- 40 & pra:fuppono queftionem Doftoribus
decifam,& hic,quxfoaduertacur:nam colli prcflam ratificationem, quae de iuread prxtur omnis difficulcas; Doftores enim noftri
dictum diem retrotrahitur , poftquam nul
Regnicola: poft Alex.& Iaf.ponuntquftiolum adeft tertij prauuditi, & videacur om
nem , quandoquis vendic cum pa<o de renio idem Affl. cap. Lnum.27.de vafall.qui
contta Conftit.Loth. quern port hate feripta
trouendendo.an impetrato aifenfu,peremptorem fuper venditione tancum cxrendavidi, nam ponic quarftionem, & earn late, &
tur ad pactum de reerouendendo,ponit quoptime fundat, ibi eft cafus nofter propri *
lion Parif.in trad, reintegr.feud.carr.mi& confutat omnia contraria , ponit enim_>
hi 129. incipien. & circa iam dicta quatro in
qaxftionem,quando fuit facta vendido feu
verb.per qua:,& patere nu. 1 2. Affl. in d.cap.
di^ habita fides deprecio , & fubfequuta_
imperialem,Camer.ibi, qui alios refert car.
reuocatio,& demum affenfus,acdeinde em
mihi 58-verf.duodecima conclufioin lit.M,
ptor foluit partem pretij, & de nouo imp
Marin.Frecc in z.lib.in 16. quxft.cart.mihi
trame aTenfum,non facta mcntione'reuocai44.qui omnes concludunt,8cfuitdiftinctio
tionis,fed tancum folutionis partis pretij ,
Paridis,&
dicit Camerar. quod hie eft cafus
dtermint tandem vtrumque aTenfum eTe
indubitatus,quod quando paum de retro
validum,& fie venditionem validiflimam,,
uendendo eft appoficum in eodem inftruibiq; hanc opinionem lace , & optimis mcmento,& Rex pra:ftitit aTenfum inftrumendijs fundat.
co venditionis; eo vi lb, quod eo cafu exten38 Quinco principaliter Bart, in d. 1. obierdacur

178

Ioannis Franc

daruretiam ad pactum de retroucndendo : 43 tur , & e-x actu nullo etiam voluntas deca*
ratur ad text.in 1. fin.ff.de reb.eor. cum con
nam ratio,quare non extendi tur , eft quia_>
cord. Ex quibus ccludendo dicamus,quoi
Dominus de Tola venditione cogitauit,
quando ratificado ex tune non valeret, vaquando non vifo inftrumento prxftitit fimleret ex nunc in vim noui contractus , Sc
pliciter affenfum venditioni, vt per Camer.
quando primi aflenfus nondefcruirent,licec
in loco allegato, & procedit, fiue aflentiac
fucrint omnes conualidad, deferuit ifte vivifo inftrumento , aflentiac venditioni
timus,in quo nullus adeft defectus,q,ii rati
fimpliciter, fed eft certificatus Dominus de
ficationi eft expreflus, & ob feientiam con
pacto de retrouendendo , quia nunc cum_j
traais non poteft dubitari, quin omnia cvnicus fit contractus , & vnica fit vendido
prehendat, & huic motiuo,ri hillor,non poficqiialificata , & pactum ineft venditioni ,
eftqi ipfius pars: merito'aflenriendo vni,in- 44 teil refponderi , qua: ratificatio eft facta.
parte abfente, fed Notario ftipulante , qui
telbgitur aflimcitum omnibus, ita Parif. vbi
hoc poteft, ad text, in 1.2. ff. rem pupill.fal.
fupra verb.& quod fupra dictum eft, dictur
fore. & actio acquiritur fine cefione per
enim vnicus actus contincns duo,vt fie prBart.& exteros in l.ftipulatio ifta tf.fi ftipu41 ldoalenfum actui.intelligatur prxftitum
lerff.de verb.oblig.vbi Alex, dixit hanceflo.
omnibus eius qualitatibus , & omnibus in_.
communem Bald, in 1. cum foceroC. de*
contentis , declarar Andr. in cap. i.do
iure dot.Royn.confuluit in conf.t ip.i.vot.
feud.dar. in vie 1. comm. & hic pofluntadSocc. Alex. Aret. & alij quos congerit Tiraduci omnia tradita per Doctores in 1. petes
qu.intract.de conftitut.in -. jo. limit. &
C.depaet.& in Uectaff.fi cert. pet.
ex relads ibi per eum,hanc apparet efle Si ergo data feientia Domini paftorum_
munem, & melioribus radonibus munitarn,
contentorum in vendidone aflenfus prxftiquas breuitads caufa , omicto cum ad cas
tus venditioni extenditur : imm compreparum deferuiant , data ratificatione con
hendic omnia in ea contenta;fcquitur,quod
tractus per Secretarium per folutionenui
datahic feientia Domini fpecialis hypopretij,& tertiarum fubfequendum virtute*
thecx in primo contractu appofitx , quod
illius contractus & tempore, quo fuit ini
quando fit illius ratification aflendtur ratus , iam pofleflio terrx erat penes Secreta
tificationi fimpliciter > quod aflenfus contirium , vt fic per trminos text, in
internet omnia ex mente comprehenfiua, poftdum inftitur. de rerum diuif. Res procedac
quam non extenditur vitra vcnditionem_ ,
abfque fcrupulo,& licet prdict reuocarioqua: tale paum in fc continer,nec ratificanes non iuuarent partem: nam fi prcedunt
tionem altrt, aut mutat, fed ratificado >
contractum,tolluntur per aum fubfequea42 feu venditio dicitur , & in aflenfu ex mente
tem,vt eft fupra fundatum fi fubfequuntur ,
comprehenfiua licita eft cxtinctio,vt per
vt eft inter exteras illa facta fub die 20.Fe
Andr.in cap. imperialem a.colum.circa me
bruarij anni 1563. & hxc pariter non eft codium de prchib.feud. alien, per Feder, alle
gar text. in l.i.jT.fiis,qui nauem ff. de exerfi del-adorns : nam ibi prxfupponit c.rpific*
pecuniam protertijs,& pretio virtute con
cit. idem Andr. in cap. 1. in F.. defeud.non-f
tractus facti per Notarium , & fucceffiuo
hab.propr.feud.nat.& congerit ad hoc mul
per folutionem ratificatum; vnde proteftata Camer.in d.cap. imperialem car.mihi 52.
tio,feu rcuocatio non effet in tempore pre
verf.octauaconclufio, & ad annexa aflenfus
cedente aflenfu.fed quxfo aduertatur, quod
extenditur cadem ratione : maxime data.
vera: non adfunt reuocationes, fed funt tanfeientia Domini; traditlate Andr.in cap.i.
turn hz fimplices proteftationes, quod om
qui fucccfT.tenea. omnino ad hoc videndus ,
nia fecit per vim,& metum, ac ideo non re& nemo eft , qui dubitat pactum iftud fpe
uocat,fed tantum proteftatur,quod non incialis hypothecs appofitum in eodem con
feratur per illos actus prxiudicium aliquod
tractu annexum efle venditioni,cuiusdata_,
circa metum pre tenfum,de quo inferius aliDomini feientia cafus videtur indubitatus
omni modo , quae feientia hic in dubium requadicemue.
Sexto principaliter confideremus reuofricarinon poteft.poftquam aflenfus prxfticadones,quo tempore fint fax,& reuocatus venditioni primo loco continet omnia
tx;anteenim contractum,& ratifieationem
ibiq," fit mentio hypothecxfpccialis.ac om
adeft proteftatio facta fub die 4. Decembris
nium pactorum ipfius vendidonis . Igitur
anni 1560. per quam proteftatur de mctu ,
poftquam ratificatur illa venditio regi no& reuocatur mandatum faum in perfota,& ratificationi aflentit,non eric dubitan
nam Fabritij de Vinea,ac quxlibet ratifica dum de feientia, eo magis, quia conualidac
co per euro facienda,& demum die 22. De
aflenfus precedentes, \bi omnia exprimuucembris

vsoniiiiui

XV .

Ii; eiufdem anni expedicur aflenfus in form

ccmbris fit vend co per Fabritium vci Pro
cura rorem,&: Tub die i8.Ianuarij anni 156 .
Regia Cancellaria:, qui aflenfus nonhabe
fit ratificado per loan. Hieronymum, & fic
reuocationes intermedias die contradusc
conrraus non eft faus incontinenti poft
non regiftratur in Regia Camera.fed adera
proteftationem,fed per oo dies poft,& ratempus anni , infra quem aflenfus iam era
45 tificatio poft menfem cum dimidio .* vnde-
validus,& reuocari non poterat, ante lapsu
cum per reuoeationem mandati effet in_
anni , fuperucni- alius aflenfus conualidans
damno concrahens, mrito non data de rehunc aflenfum ; & jfte vltimus aflenfus eft
uocatione noticia, nondeferuicreuocacio ,
expeditus inanno 1563. die 17. Februarij.
Bart.& omnes Dodores in d. 1. non folum_*
Igitur fecundus aflenfus eil perfeus poft
.morte ff.de oper nou.nunc.Bald.in I. manquam ifte ipfum conualidans eft|regiftratu$,
datum, & alij C. maod. Angel, qui loquitur
.& omni folemnitate munitus , & prcdius
in Procura tore conftitutoad cerram ccra.aflenfus dicetur regiftratus, poftquam conationem in $. rede inftic. noand. & poffent
tinetur in hoc vlciroo ad text, in 1. ffe coto
adduci ad hoc multa iura fcilicet text. in..
ff. de hatred, inftir. in 1. f i ta feripfero ff. do
\ 1. fi fid ci uf for $. i. Si 1. fi manda (fem tibi ff.
condir. & demonftr. cum concord, fequitur
mand.& in d.jLrede verf.ed vtilitatis cauergo.quod cum ifte fecundus contineat om
fa,infticmand.& infinita aba, de quibus per
nia paa , in aliquo poflit dici defeDoores in locis allegatis, & n eft dubium
iuus, quod ceflat obieum partis Door.
valere conitutionem procuratoris in vende reuoeatione loquentes , ponunt quatftioditione feudbcum per hoc feudum non tannem t quod quando aflenlus eft expeditus*
garur.nec Domini concempcus poffit confi jbbfiftente reuoeatione intermedia, & de
46derari.& qui vender prohibe tur, poteftad
terminant pro nobis : vnde cams ifte eric
vepdendum procuracorem conftituere , ieclariflimus, poftquam aflenfus eft expeditus
cundum Bald. in i.l. 7.col.Cqui admic.cum
reuocata reuoeatione per receptionenu
intelligatur mandarte eidem , vt folemnica-tertiarum: & fie fublaco impedimento in
ces iuris adhibeat argum. tcxt.in l.miffi opitermedio , aflenfus confirmabit primunu
47 n atores G.de exad. mb. & aflenfus cxpediconeradum,& hxc eft proprie decifio Bart*
tus, fiue loquacur in perfona Domini liuo
in d. (.bonorum ff.rem rachab. >
<
procura torts,non ex hoc vitiatur, vt eft bo
Sptimo principalieer ccradusempeionus text.in Leerte jf.i. fF.de praec.& alia infi 49nis,& venditions perfici cur ex re,& pre tio,
nita cumult ad hoc D.Marin. in 2. lib.22.li& fine precio nulla eft venditio , dicit text,
mit.cart. mihi 1 17.
in 1.4. & in l.in vendicionibus ff de contrah.
empt.vt fie mrito lex.pro iplius confequiiAdeft eciam ra tificatio tunc, & noua v48 ditio fada Tub die 18. lanuarij 2561. vndo
tione dederit venditori retencioncm:imm
proteftatione eft receiTum, cum adus Tub*
quai pignus in re vendita,ad text.in I.iuliafequens non dependat volntate folius
nus / ofltrri ff.de aftio. empt. vbi eft ca fus
proreftancis,qua: ratifitacio.vt dixi;eft facia
in l.hredicatis ff.de hred.vel a.vend.hinc
x interuallo,& in ea dicicnon vi dolo, &c.
texr.dicit quod dominium re non_
fedfponte ratificauit , & aque principalieer
cransfertur,nifi foluto pretio, vel habita fi
de nono vendidit : vnde fecundum Doores
de de eo, vel pignore de illud foluendo dato
in d- jT.morte,& in cap.cum M.Ferrarienfis,
in $. vendit inftit.de rerum diuif.ideoq,- di
reuocataeft proteftatio, metus pOtcft
xit Bald. in rubr. de contrah. empt. num.ij.
allegari.qui & non przceffic,& effet purgai j.quarft.quod paumimpeditiuum transtus,de quo inferius loquemur.
lationis domini j.donec pretium foluatur,eft
Poft vero contraum die j. Decembris
paum naturale in contrau emptionis, 8c
a lia reuoca tio in anno 156 1 .qua- re- 50. venditionis . Ex quibus infer tur, quod pa*
uocacio eft rcuocaca per receptionem terdum fpecialis hypothecs; iam lege indurirum fubfequencem Tub die i9.Decembris
um , & traditum pro pretij confequutioeiufdem anni,& de menfe Aprilis anni 1562.
ne, eft paum naturale contraus, & qua
vteft'fopra fundatum , cum recipiendo teri ineft contraui, & fi hoc fit perl, poflunc
tias vir tu ce primi contraus, inducitur ipcontrahentes etiam facer , vt ficemptiofius confirmarlo, & reuocatio actus inter
nes, quas quotidie videmus, in quibus pre
medin & in hoc proprie dicemus vnum afi
tium eft conuentum , & de eo habetur fi
occultari adtexc.in l.j.in if.fin. ff.de dona t.
des , omnes inquam continrent talo
-inter virum , & vxorem , luxta tradtta per
paum , vt mrito Nocarij faciant fidem
hoc efle paum folitum, & claufulam fol
Andr.iacap.fi vaflallus de feudo, fide feud.
defun.mil. concrou. fuer, de menfe vero lut>& de itylo , cum igitur illa fit appofita a
0-

i8o

Io.Francici de Pont

refcript. & fie in proprijs termins deeidit

inrumento prardiz venditioni^, flue era*
Capycin fua-decif 4. quicquid^dixerit Doetamus de prima vend tione , fiue de ratifi minus Marin.in eius lib.qui non allegar catione,quz nouam vendicionem imporrar,
tiones,nec fundat eius dictum.In hoc igicur
fine de noua venditione facta Domino Se
aflenfu per Io.Hieronymum impetrato.non
cretario ,nec hoc eft pactum extrancum
video , quomodo termini fubreptionis pofcontracta alienum , fed paum naturale^ .
quod partes magis cautas reddit , paum ja funt habere locum : nam vt fubreptio habeat locum > oportet przfupponere aliqurd
inquam, legcinductum,confideratum , &
conceffum , in quo cadat fubreptio ad text,
proditum : mrito cum fie de flylo , & foliin l.decem ff. de verb.oblig. cum vulg. Non
tum, affenfus, qui eft przftitus venditionidata igitur conceffione,non potcfl dari fub
bus,& omnibus conten ris in eis comprehen
reptio: duo enim funt, aflentire venditioni
ds tale paum , non obftanre claufula- ,
& aflentire hypothecz,pro vno tantum fupquoad exprea tantum,cum illud,quod fie
plicatur, fcilicer pro vendit ione, & eft hoc
ri conueuit.pro expreflb habendum eft in 1.
conceffum : dicatur mihi , in quo eft fubre
l prius j.ree placuir fF.de aqu.pluu<arc.in
ptio : iura & Doctores, qui de fubreptione-
l.quod fi nolit /.quia afiidua ff.de edil.edic.
loquuntur,ponunt cafum; quando concedidaufulz folitz , & pacta lolita non intellitur aliquid , in quo eil fubreptum , vtrunw
guntur exclua per hancclaufulam,quzfuit
vitietur id , vel aliud propter illud conteninuenta per fapienres Rcgni , non propter
tum in eadem gratia, tanquam connexum
paa naturalia contractus, fed extrae a_, ,
vt per Doctores in cap. fuper literis in cap.
quae in venditionibus apponi folebant i fe
fedes de refcript. & in alijs locis; fed hie ni
tradit notab.D.Marinus Frece. in a. lib. i*.
hil eft conceflum,inquo fubreptum data taquzfk& latius in j.quifhecd.lib. qui omniciturnitate fpecialis hypothecz, & propre no videatur:declarat enim ibi quare fuit in
rea id , aliud propter id poteft corventa claufula przdida , & quod de pais
ruere,vnus eft affenfus hypothecz:alter ve
contraum alterantibus tantum incelligiro tranflationi dominij , ad text, in 1. quod
tur> & contra contractus naturam , non audicitur ff. de verb, oblig. Aliudeft enim hytem de pactis naturalibus, Si apponi fol i cts.
Octauo principali ter , vt ex preceden tlpothccare,& aliud vender, & dominium-*
buspatet, loan. Hieronymus in hoc vltimo
transferre.' vndc concerto vno, non venie
aliud, & affenfus in vno, ad aliud non exten?
contractu plura fecit, ratificauit,& denouo
di tur, Andr.in cap. imperialem in . col.devendidit Seeretario:recepit tertias integras
vfque ad ilium diem,ac partem pretij,& inprohib.feud. alien, per Feder, ibiq; late per
Camer.non fuit petitus affenfus hypothecz
hoc adeft aflenfus , qui contrafum pra-ce-fecundum partem , fed tantum tranflationi
lit: nee habemus reuocationes, fed tantum
remanet videndum , ficorruic affenfus vel
dominij, quz fuit vera, nfuitinea aliquod
quia fubreptitius non expreffo in eo pado ,
taciturn. Igitur quoad hunc actum n adeft
fubreptiojde hoc fuit fupplicat regi,fuitq.
vel non deferuiat , quia deficiat contractus
verum narra rum, qtiod fiat vendido , & inex partium volnntate,przfuppondo> quod
hoc affr n ti jr,quid commune habet hoc cum
Io.Hieronymus alias non conrraxit,nifi fub
ifto fpeciali pacto,& primo videamus, quz- J j aflenfu hypothecz: aliud enim eft dicero
quod non contraxrflet -, & fie opponere dc^>
fo,quis impetrauit aflenfum hunc,& dicitur
defectu voluntatis partis,& aliudeft dicere,
in priuilegio , quod fuie fupplicaeum pro
fi adeft aflenfus.-aliud eft dicere,vendirio eft
parte Ioan.Hieronymi,& infrieur totum__
correfpectiua pacto appofito , Si aliud fi af
memoriale proeiub parte ipfeq, vti vendi
fenfus eft fubreptieius refpectu contractus
tor liccntiamalienandi impetrare debebar,
venditions, in quo nil fuit taciturn, ex quo
non autem emptor, qui nihil in hochabec
fir, quod Camerarius in d. cap. imperialem
commune fecundum tradica latius per Pacart- mihi 50.1'nlit.B, in quzftione ilia : an
ridem de rcinteg. in cap.incip. quatenus ve
affenfus in venditione extdatur ad pactum
ro pluries cart. 86. tcrgo. intererat ipfius
de retrouendendo , dixeric corrucre vendipropter prohibitam alienationem rerum_i
tionem non ex defectu aflenfus, qui in fe eft
feudaliumrmerito cum fit actus cum impciam perfectus,fed cum ad pactum de retro
51 fa, przfumendumeft, ipfum fupplicafle, vc
uendendo non extendarur,quia Dominus
per Bartol. quern communiter Doctores fenon cogitauit.tunc eorruit contradus,quia
quuntur in l.cum feruus ff.de verb, obligar.
Feiyn.qui alios cumult in cap. ficut nu.44.
quia partes alias non contraxiffent & fie
cx defectu voluntatis partium, non auterrut
"in . Iimit.de re iud.tradit idem Felyn. mul
defectu aflenfus, idcoq; D.Marm.Frec-in a*
ta in cap. nonnulli /. funt, & alijnu.12.do
lib.

Confilium

XV IL

i8t

Iib.i.quaIt.in .dicif, quod data bona fide

vnum tantum prefHttis,quo afumflitftahf mproris,validus eft contractus, & loquicur
tum operabitur, v t per An dr. ill cap i. qui
fucceff.teneac, '
' " - xucia.t t
in ead.quxft.Camer.nam dicit ipfe,quod no
reperitur de iure cautum,quod aflenfus
Et quando proprie eflemus in termini's
hoc dicatur fubreptitius.ac proptcrea vulc,
fubreptionis, vtique illa eflet confdernda
quod fecundus emptor fit fecurus>quod efle
refpeu Regis afentientis , & hic concurnon poteft , data fubreptione aflenfus , quae 5frunt plures limitaciones . Primo non pro cedit, quando fubreptio tacetur per fimplinon ex paftofao , fed i principio inert; Sc
qua: maior bona fides poteft hic efle; poftcitatem,non autem dolummam tunc res tquam n Secretarius de aflenfu fupplicauir,
tum tacita vitiatur, non autem alia in eafed Io.Hieronymus,in cuius fauorem fuerat
dem gratia contenta, Abb. Imol. Felyn. &
paum appo(itutn:hxceftdecifio punuaali; in d. cap. fuper Uteris , & fic hic nullus
Iis in cafu ifto,difficukas Doot. quando no
dolus poteft confiderari , prefuppofitajiupfuerat expedir us aflenfus in pacta de retroplicatione Io.Hieronymi,& impetraciones
uendendo,eft, pracfupponendo cafum in em
aflenfus per ipfum faca, quo cafu omitien
peore fupplicante,ve fraude verfatus videado paum in eius fauorem, vel eft, quia re>
tur contra venditorem omitiendo paum
miflum per prius , vel taciturn ob fimplicitatem-j.

i
in eius fauorem ; fed quando idem venditor
fupplicat, non poteft fraus excogitan, & in
Secundo, non ob ft at fubreptio , quando
cum cafum ceflant omnia , quz dici portent 56 idem conceflum fuiflec,vt in d.cap.iuper In
circa fubreptionern aflenfus,quae ver no il
ten's per Do.quis enim dubitacquod fi de
adefecundum D. Marinum in loco allegifpeciali hypotheca fuiflec fupplicat , quoi
pariter aflenfus fuiflet praeftitus; fquidera-
to, decidir magis in fpecie cafum proprium
pracfupponendo indiuiduitatem voluntatis
Affl.in d.cap. imperialem in 24. not. nu.107.
partis alienare volentis, hoc modo,& non_
q.5 1.& in Conflit. confti .diu.memor. 5. !,
aliter,& prfupponendo effic feudum nou
ru. 7. alias nu. 16. verb.fubfequenter quxro ;
inperfonam Secretanj fucceflore carentis ,
ponitenim quarftionem , quando eft impecracus aflenfus fuper venditione facienda; 8c
& eximi manu Io.H ierony mi, in cuius perfonam antiquum erat feudum,& fucceflores
demum ilia fit cum pafto fpecialis hypothe
Jiabebac, erat hoc fifco vtilitatis, & fic procary determinar aflenfum valere, & fie eci
culdubio coceffiflet,prout alijs paflim,& in*
- rendicionem, & ad hypochecam non exten
diftin&e
conceditur,& ftylus maxime actdi. Igitur cafus e t decifus,quod fubreptitius
dicur,& quod folitumeft fieri, vt per Felyn.
aflenfus dici non poteft , ex authori tatibus ,
in d.cap.fuper Uteris verb exprimenda func
& rationibus opt imis,decidit proprium ca
fum idem I X Frece, in q. 40. diflinguens,aut
& hic iam alias conceflerat , vt per aflenfus
prarcedentes apparet.
vditor impetrauit aflenfum, & hic fibi imTerti,non habet locum fubreptio,quanputecur fi nihil dixit de hypotheca , aut ve
ro emptor,& aflenfus non ubfiftit ex indiui- 57 do id,quod tacetur, eft notum concdent!
vt per Felyn.latius in loco allegato, & con
duo voluntatis.
fident eleganter Andr.in d. cap. t. qui fucSed quarfo aduercatur : nam in euitabilicefl. tenet. quae fcientia aderat hic per after demonftrabitur non porte craari dc-#
fenfus przcedentes,& eft fupra dedudunu,;
fubreptione aflenfus, & prfuppono petitum
fed vere hi termini non habent locum in_#
fuifle aflenfum fuper omnibus: nam fpecificafu ifto, cum nil fit conceflum* in quo pofctur quzdam,& demum fupplicatur, quod
fec dici iubreptum , & fucceffiue non folum
aflentiatur omnibus alijs paftis>& condialiud vitiari, fed etiam aliud propter illud.
tionibus in inftrumentoconcentis,cuius teExclufa igitur fubreptione , videndunu
54 nor pro expreflo habeatur,quo cafu dicitur
eric,
fi exdefeu paH corruat contractas
fupphcatum de omnibus ad text.in I.omncs
quia
alias
non fuifler concractam ; & prC.deprefcript. jo.annorum,vbi Bald.& Aniuppono
ex
tribus principalibus , magnift*
gel. alijq\ cumulati1, per D. Marin, ad rem
cum Io. Hieronymum aftione carere.
prarfentem in praidido lib. . q. 1 J. Igitur fi
Primo, nam qui poteft facer, & nonfaeft pro omnibus fupplicatum;& Rex vulc affcntire tantum expreflis fpecifice, non au - 58 cit,dicitur non vdle ex regula text.in l.quis
fit fugitiuus /. idem ait fi feruus if. de edil,
tern alijs etiam expreflis in genere relatis
edict, ideoq; in condicionali contractu con
ad mftrumencum per claufulam illam, quo*
ditio habetur pro impleta,quando per alte
ad exprefla tantum , quae hoc importare yiram partium fteticquominus adimpleatur
detur; fequitur, quod non poteft dari fubread cexc. in Llabeo fenbit, fi mihi Bibliothek
pcio fed eric aflenfus pecicus ad duo, & ad

Ioannis Francifci'de Ponte

- cam in I. hxc ve nditio ff. de con traben, emptio. facit regulam Iuris Conlulcus in Litt
reciuili, ff. decondir. Se demonftrat. Aie
enim ibi iure ciuili , receptum eil quoties
per cum , cuius intereft conditionem non_#
implen, fir, quo minus impleacor, habetur
. aci impleta fuiffet , &allegantur ibi iura_concordantia : erat ergo paum iftud infauorem Ioannis Hicronymi, onus erat ipfws venditoris expedir aflenfum , pro CO
fupplicauir, non fupplicauic de pacta , illud
cmifit, fuiffet conceljum , pruuc per alios
affenfus fuerac conceffum . Per eum igicur
ftetit ergo contractas pro puro habendus
.eft abfque pacta, quo recedere pocuic I.
tempore Cde . inter empc. & vendit. &
non tencbacur inuitus fuper eo impetrare-
aflenfum ad text. in 1. 3. if de l.commif. 9
i ' Secund, dato, quod ipfe non impetraue19 fit aflenfum , non poteft negari , quin pa- ctam iftud (it in ipfus fauorem , cumq; poft:
defeum affenfus, qui contract i:m przeedebat, terri j s , ac prt i j partem rece peri t ,
ihfertur necefari renunciatio prxdii pati, vt eft fupra fuadarum, & propriz hie eft
cafus text, in I.commiforiz . de inter
empt. Sc vendit, qui text, loquitur in receptione tertiarum , text, in 1. ft poft diem, Sc
in l.przcedenti jf.fin.loquuntur in recepticne pre t i j, per quar iuraconfuluerunt fe plu
ries Doctores in pacto refolutiuo , & correpectiuo, vtcenfeatur remtfllim, Are t. fat is
eleganter in confl. 149. alias . & alij
quoslatius cumult Ay mon, qui confuluic
in pacta de retrouendendo in conf. 106. Fa
ctum erat enim paum in ipfus fauorem-i,
ideoque libera erat ipfus paH renunciatio
ad text, in l.fi quis in conferibendo , C. de-
pad. hine dixit Bald, in d. !. commificrix ,
quod qui eli git vi a m contractas, non poteft
amplius digre viam diftradus , & fcue
loannes Hieronymus receferat pacta ,
quod infra menes fex foluerecur integrum
pretium ,ita pan ter receffit ab ifto pacta ,
quod proteftationes ex aduerfo przfentatz , hoc indicant , & declarant , cum in eis
nullum verbum dicatur de defecta aflenfus
in paci, de hoc conqueritur, dubi0 tandum eric , valere remifionem hypothe
cs, Sc renunciationem talis padi : nanu
quando hypotheca eft legitime contrada_,
fuper feudo > poteft illa remicti fecundum_
communem opinionem omnium in dicto
cap. imperialem, & in Conftitut. Conftitucionem diuz memoria; per text, in I.4. if. de
manu. vind. cum ft ius feudi fortnam non-,
habens, & renunciando illud eft in augmen
tant feudi cum dominium, idem liberum-

remaneac penes feudatarium , imm in remiffione vfusfrudus , Dolores confuluerunt , & iic in cafu fortiori , vt per Loffred.
in confil. j, poft num. 24. vnde przdida-,
multo magis procdent in cafu noftro , iro
quo non eft hypotheca contracta ex defecta
alfenfus fecundum partem, & non rradamus
de aflenfu , fed de volntate partis , qua; li
cet principio fucric indiuidua fecundum_
tradita per Bart, in 1. graxe $. illud if. do
fideiuff. tarnen quando ft diuidua voluntas
ex poft fado, quid nulla lege vetatur,& non
fit actas diuerfus, muta tur, fed eft eadem venditio , & dominium liberum, non.
obligatum , & in hoc habemus affenfum_
non video in hoc iuris refftentiam , Sc fcuc
per folutionem pretij, hypotheca extingueretur abfque Aflenfu , & Dominium quod
prarfupponiturretentum tranfiret abfque*
nouo facta, vcl traditione , vt per Bald. in_
rubrica C.de contra h. empt. in tertiaquzft.
ex regula text, in d. $. interdum , ita dicendum eft hic non fieri aliquod nouum, cum_
paria fnt ioluere pretium , vel quod pars
habe at de eo fdem relaxando rem liberan
penes venditorcm in jT.vcnditz vero res inftitur. de rerum diuifione , & iicut potui (fee
pretium donare, & fucceffiue extinguerc-
hypothecam in 1. f tibi habitationem , vbt
Glof. ff. locat. glof. in 1. cum in venditione*
tf.de contrah. cmpt. text. & ibi notatur in*
]. fi conuenerit if.de pad. ita pariter potuic
remitiere pactam iftud hypothec* fpecia]f's : imm vt dixi poftquam in hac vl ima_
venditione non ft mentio fpecialis talis pai, licet dicatnr, quod ft venditio cum eiidem padis,quo fuit fada prima,tamen eric
dicendum contrahentesde alijs padis fentijffe i poftquam aflenfus fuper eo non erac
impetratus,& lo. Hieronymus egit pro obferuantia contractus recrpiendo pretium, &
tertias;& dum proteftatus fuit ante, & poft
de eo non eitconqueftus>fed de alio.nec co
ram D.Vifitatore,nec coram alio, fed hodie
confugitadhuncmotiuum defperatus iam
de metu,dolo, & alijs fguratis, detecta no
toria omnium falftate, vt ex fado dare doctam eft,& infra demonftrabitur.
Tertio, & vltimo videamus,qufo,in contraibus corre fpediuis,qudo tractatur de
inobferuantia ipforum,qu adi eft iure*
prodita, faci vim ego de iure in claufula illa, & non aliter, alio modojicer.n.
illa, vt fupra eft funda turn, faciat, quod res
non incidat in commiffum , quando aliena*
tur, vt in re feudali , & emphiteotica , tradunc Doctores hoc crit ad euitandam caducicatem , & pcenam confiderando , quod
Domi-

Confiliim XVII.
Domini eontemptus nonadeft, quando ca
li modo alienatur: nam refpedu tranflationis dominij, Dodores non loquuntur , cum
in feudali contradu , & in alto fmili eciam
volntate partium abfque aTenfu dominium non transfertur iuris difpofitione exprelle refftence, ideoq; Felyn.i n d.cap.quse
inecciefiarum lupra allegatus , quem Ca
pyc.fequiti'.r in d. cap. imperialem S. feriba
61 in illa opinione, quando ft alienado, faluo
aTenfu Domini, & non aliter diftinguicquia
fi^um videtur contrarium proteftationi>&
dicit , quod quando deuentum eft ad traditionem i & res poteft fine difficultate habe
ri, vt tune non amictatur feudum > quafi abfit eontemptus, & non ft in fraudem alie
nacum,fed fi res non poteft de facili recupe
ran > tune etiam cum prxdida claufu'a feu
dum amitticur, qudo deuentum eft ad traditionem : vnde tota vis fit refpedu volun
tatis alienantis>& contemptus,fed quod dominium non transferatur in re, qux dependet poteftate contrahentium , vt etianu*
eft in re feudali, fublato obftaculo legis per
aflenfum hominis , in hoc videre habemus ,
quid lex communis difponir>& Temper quod
contraum correfpediu prxfupponimus,
dem eft , quod contrahere non aliter
alio modo, importt hxc clacfula , quod
Mi alias non effet contracturus , fie etiam in_*
contractu correfpediuo, 8c hunc cafam de
cidir glof.in 1. fin. C. de pad- nter empt. 8c
vcndtt.text.enim ibi eft exprefiis in fin. per
hace verba, cumetenim venditor, vel alter
alienator non alia lege ius Aium transferre
paflus ft,nif tali frerusconuentione,&c.&
glof.ibi dtermint, tali cafu dari actionem
ex V endico,non autem rei vendicationem_,.'
idem tradit glof.in l.cum te fundum C.eod.
tit. fie eft in cafu noftro, quid vult dicerc*
Io.Hicronymus.quod alias non ctraxiffee,
& vt dicit ille text, non alia lege paiTus fie
transferre dominium, eamen in eum ca(um
dominium eft tranflatum & datur adio ex
vendito.decidic hoc text- in l.i. ff.a.Sc in 1.
a.fF de reb.eor. vbi eft facta vendido *
pado,vt res ficobligata pro precio, & text,
prfupponit in 1.2. quod non alias ccraxiffet,& tarnen dat ille text.tranflationem do
minij, & dicit valere venditionem, non obftante defedu hypothecs, & ibt aid. dicit,
nota cafum,in quo valet ctradus , fed non
valet padum,nec eft fpeciale in pupillo, fed
quia ftatim,quod dominium eft tranflatum
non poteft obligan abfque decreto , effeda
iam re minoris, vt per Dodor.ibi, & latius
declarar Ant.de Fan. in trad.pign.in4.par.
81 infra latius dicemus: ica pancer hie fit

1S3

venditio cum padocorrefpedmo,fitq; traditio,deficit afienlus in pacto, non autem in

venditione , non datur rei vendieatio , fed
actio ex vendito refciftbria, & ficut res mi
noris non poteft obligari abfque decreto ,
ica pariter res feudalis abfq; ailenfu,& ftrictius eft decrecum, aTenfu, Bart.in l.ficuc S.
f permiferit ff. quib.mod.pign. vel hypoth.
ol.Camcr in cap. imperialem cart, mihi $0. .
in lic.R,& Bald.in d.i. cum te . de pact, in
ter empt. & vend. dicit il lud pactum ibi eifie
fubftantiale contradus,& eaufam cotradut
dediife,& tarnen ibi per glof.adio ex vdito datur, claufula hxc non aliter non po
teft importare aliud nif pactum crrefpectiuum & quod non incndebat lo. Hiero*
nymus aliter contrahere transferre do
minium , quod tandem per actum facti tradidic,& lex propterea non dat reuocationc,
fed actionem ex vendito,vel ad refeiffionem
contractus, vel ad intereiTe , fc etiam procedit cexc.in Lea lege C.de cond.ob cauf. 8c
in l.fi quis ica permiferit jf.ea lege ff.de verbor.oblig. vbi cum lege fpeciali erat facta-
alienatio.nein alium alienetur,& dicitur,g
alienando ille.qui prohibitus erat,transferc
dominium & primo venditori actio ad in
tereiTe darur,nec mdiuiduum voluntatis>q<T
Bart.confiderat in d.l.grxcc $. illudobftac
prxdidis, loquitur eni m gcneraliter, quod
vitietur vtile per inutile,quandoeftindiuidu voluntatis,fed quod vitietur, vt prin
cipio, & detur rei vendieatio, vel refeindatur ex nuneipfe non dicit, 8c dclart ur ex
prxdidis fupra traditis.
Si igitur datur adio ex vendito ob hypothecam correfpediu pro pretij folutione ,
quis dubita t,q> per oblationem pretij celfac
hxc adio,cum plus non poffet operari afsfus in hypotheca,quf pro pretij cfequutione in contradu apponitur,oblatum eft prxtium integrum etiam ante reftitutionenu
rei , vt per comparitionem in adis prxfentam.'igitur res eft in tuto.
Ex quibus correlarie infertur non obftare
: aliud motiuum partis , videlicet, quod ecfi
afienfus effet prftitus, Prorex non potuiffec
affencire , quia reudum nouum in perfonam
D.Secretarij, 8c fucceffiu refiftit Pragmac.
Primo non obftac, quia fi prxfupponimus
dari,n!fi adionem ex vendito per obla
tionem preciares eftabfoluta.
Secundo,fi valet prima venditiononob*
ftantibus reuocationibus,prout latius eft fil
pra fundatum,cefTat pariter motiuum cum
ilia fit in perfonam Alphonfi de Sotco patris , & fic in perfonam fuecefforem haben*
tera, vnde Pragmtica ceTat.
Q 2
Tcr3

loannis Francifci de Ponte

i84
Tertio & fi confirmado , feu ratihabicio
habeat pri uilegium , & refifteret Cois regula
rem pupilli ab'q; decreto ahenari non pode
jllius vditionis valet, ex nunc pari ter ccflac
prefer rere tu r creditonbus anterioribus
obieum Pragmatfc , cum fie vendicio eonifiratione fpeciahshypothec lege indudem modo facta Alphor.fo patri , & hoc eil
cbe.perquam ficut priuati contrahentes tali
lace fundatum_ .
modo le cautelantes expreffe prarferuntur
Quarto, fi hoc non ft deduum non pro
creditonbus anterioribus l'ecundum term,
cedit,
tex.in I. licet Cqui pot.inpig.habe.in l.quQuinto,' fi cft' pao renuniatum , oe
uis C. de pign. ita paricer fifeus * cum lex
ctiam proced t.
principio eidem tale cribuat prim legium : ,
Sexto, fi hypotheca eft appofi ta ante tra4 ditionem,& in ipfatraditione,*fequitur, qff
nam fi diceremus dominium tranflatum , &
poftea oriri pignoris.feu hypothec obliga-,
dominium tranfiuit arfetum tali hypothe
tionem , hoceTenon poflec in prxiudicium
ca in perfonam emptoris,& fucceiliue feudu
alioruro credicorum anreriorum.cc quodin
quando conft i tuitur in perfonam Secretarij
concinenti fieret, fiquidem ftatim quod res
conftituitur eo modo.f.feudum nou hypo
fuit in dominio debitoris, ius eft acquifimrr*
theca aftccbnv nam licet regula fit, pignus
anterioribus creditonbus:non igitur poteft
non confiftere in re fuain l.neque pignus de
portea debitor ei prariudicare ex reg.l.id.q
reg.iur & fie rei fu emotionem non confi
noftrum eft de reg.iur. nam habebanr gene-,
ftere in l.fua; rei ff.de contrah.empt.vnde vi
ralem hypothecam.etiam futurorum bonode tur , c> lo. Hieronymus non potuerit fibi
ipil obligare ante tradi tionem, dominio pe ad texr.in l.fin. C.qux res pig oblig.poT.
& regula illa,q, ea, quz in concinenci fiunt
lies cum exiftente,tamen regulae prardi licfcTentur neTe,de qua in l.lefta fF.fi cert.pet.
rni tan cur, quando res emenda jvel obljganda
non procedicquando adeft prziudici tercij
pon effet perpetu manfura penes eundem
cum hoc fit ex fiftione iuris, fecundum Barr
dominum, tu ne quia infpefto exitu domini
in I.fi is. qui pro empeore ff.de vfucap- & dijam perderetur, mrito omiffa iuris fubtilicicur fictio cranflaciua de tempore ad temtate de quitare propris rei emptio iubfipus,quarcum requirat habilitatm extreftit text.eft in 1. fi mandauero f.i], quorum
morum , non pott ft cad- re in cafu i (to , in-*
fT.mand, in lcotem ferro $. earn quam, vbi
quo extremura, ad quod & fic dominium- : 5
Bart.not. ffde publ. Cyn.& Salycin l.i.C.fi
reperitur affe&um hypotheca creditorum
fer.exte.fic et in pignore iura tradunt,vt qq
anteriorum ftatim , quodperuenic in poffc
yes eft alceri tradenda,poflit pignus cfiftere.infpcto exitu, vt eft fupra dift per text.
debitoris .
in l.iulianus in tf.offerri ffde a.empt. & 1 67 Sic igitur oportet dicere praecedere pignus
dominij tranflationem, q> infpeto exitu lex
hatreditatis ff.d hsred.vel a.vend.fc Bart,
admirtit,8 fuccefliue tex in d.i. . hoc deci
in tf.cfferri propri loquitur per ha;c verba,
dera faciunt ea.qux dicuntur per Door.in
qua ndo res eft alteri tradenda , confifta
procuratore,tutore,& cxreris fimilibus per
inea hypotheca per eund. Dominum per il
Paul de Caftr.& alios in I 9.iuris.tf. r. ff.de*
ium text fequiturlat/usNicof. in traetpig,
pac, vt in atu aquirendi ante dftij tranfla
in 4.memb. 5. par. a.limit.& hoc non poteft
tionem in dominum, vol pupillum poffint eis
habere iuris contradicYion>& deciditurcaprariudicare, obligando rem, alias fi hoc fafus ifte per text, in 1.. ff.de reb.eor. iuno
cert,poftquam ius qusrficum refifteret.tex.
55 text.in d,l. i.if.fin.De iure.n.fifcus non habet
in d.I.fin.j.fin. ideoq; Bad.ibidicit,quodq
priuilegium Prlationis anterioribus credi
dominium prarceiTit actum , qj abfq,- decre
tonbus, fed folum tacitx hypothec* cum ea
to non poteft res obligari, fed q res tranfi
cum quo contrahitjfic procedit text, in l.s
uit cum ilia affedtione obligationis,ita quod
C.in quib.cauf.pig.fac.contr. decidit vtrq;
pullo momento cpis res fuit libera in domitext.in 1.2. C.de priuil.fif.in l.fi pignus ff.qui
piopupil!i,tuncille tcxt.non procedit,& fie
pot.in pig.habe.vbi gl.& Dn#. habet igitur
datur dominium affectum obligatione,& hf
folum ius pignoris , & fi expreffe de eo noq
conueniatur , cum ergo ius pignoris in re-
potheca penes eundem infpeda futu
ra traditione, Se confiderando rei effedum ;
propria nonconfifiat,& text.in 1.2fdicit diintelligitur igitur text.in d. j.fin.cj procedic
fpofitionem text. in 1,1, if.fin.non proceder
q pactum eft appofitum poft qfitum ius, &
in fifco,qui femper habet tacitam hypothepoft dij tranflationem;fecus ver fi in ipfa
cam ex fpeciali priuilegio; fequitur, qct ius
tradi tione, vel ante, & in ifto cafu loquitur
iftud acquir i tur eel a durante dominio penes
tex.in d.i. .loffr.dcclarat late incf.j. poft
alienantem cum alias dominio cranflato re
n,ao,& Nicofan.latius, & elegcer difcurric
juireremr deretum i ho fifus not

Confilium

XVII.

8r
in fao tra. pgn. in 4 par.princip. nu. j j.
teftado fubfeqtiens ; in prima dieieur, quod
vfqtie ad fin. cradic eciam Andr. in cap, 1
intendit de nouo vendere,& propterea prol.dc feud.dat.in vicl.com. qui dicic text, in
teftatur, quod ei non fit prziudicium hoc
d.i. i. /.fin. proceder, quando funt diuer
cum per metura gerat omnia ; in fecunda.
*<*us,fecus vero,quando vnica eft difpofido
dici t ur.quod fecit nouam ratificationem_>,
d"o continens, vt in cafu 01& tunc proee& ideo proteftatur, vt fupra; vnde manifcdit text.in d.i. 2.& idem Andr.in cap. impefte ex facto prardifta difficultas ceffat, licet
r'uiem in fin. i. col. de prob ib. feud, alien. per 68 gerundium,quando ftac de per fe, vt hie inFeder.& fi verum eflet aTumptum,quod an
ducat difpofidonemi cum ad aliud non pofte acquifitionem dotninij faftam per empto
fit re ferr i, alium aft um qualifier re , ve
latius per Angel, in rubr.de aft i o . ibiq, Iaf.
rem, feu abdicationem ipfius faftam per vditorem>non poifit confiftere hypotheca_, ,
inftit.poft Dyn.Io.Fabr.& carteros, & dno
fruftatorix eTent omnes cautela: , qua: paftt aftum, prout eft in fieri, vt latius per
fim , Se indiftinft fiunt cum pafto ipeeialis
Bart.poir. Cyn.in rubr.de eden.C.& ibi os.
hypothei, quando habetur fides de pretio,
Fundata igitur validitate afienfus, & fi
fiquidem cx trandatione dominij anterio
Dominum Secrcrarium verum Dominum.
res credi tores fem per przferenrur . Erit er
ex legitimist validis ciru!is,retar videre ,
go dicendum , vere confiftere hypothecam ,
fi propofica per loan. Hieronymum in fafto
cum Dominus in traditione rei fuxpoffic
fine vera,& talia, vt ex his obtinere poifit
apponere legem,quam vultl. intraditioni& in hoc paucis ontntus ero, cum omnia
bus ff.de pzct.ic in l.lege C.eod.tt. Andr. in
fine particulariter annorata,ditinfta,& de
d. cap. r .ver. fi ergo de feu i. dat. in vic-l.com.
clrala in memoria fafti, ex qua, ni fallor,
& videatur deeif. mea 4. num. 41. cum feq.
credo apparere, qum veritate fint alien*
vnde cum dominium ante acquifitionem.*
per magnificum Io. Hieronymum addufta ;
afficiar ur hypotheca,ita quod fic tranfit pe
ponam igitur infrafcriptas* brcucs conclu
nes emptorem.antc ver non poteft dici feu
siones in iure notas , & veras , qux ex fafto
dum nouum; fequitur, quod obieftio Prag
fundati in re prxenti:vnufquifque eciam_#
maticx non habet locumjhzc dixi ex abun
nfenfatus iudicabit , quam fint friuola, nodant! , cum ex alijs refponfionibus iam detorie faifa, & nullius confiderationis propo
monftrarum fit, hanc obieftionem non mefica, excogitara, & vociferata per lo. Hiero*
reri ailegari in cafu noftro.
nymum abfque rubore.
Audiui partem facer vim, quod iftud vlTraftac enim lo. Hieronymus hic de metirnum inltrumentum.inquo fit ratificado
tu,dolo,& inobferuacione promforum ex
& noua vendido loquitur per verbumgequibus prztendit , ipfum induftum ad onrundij , & principalis intentio vere fuit ce
trahendum , 8c profeo ei audientia deneder iura Regia: Curia: pro precio, quod ipfi
gari debet,& omnino repelldus, poftquam
foluebatur pereandetn Regiam Curiam_
contraria proponit in exercitio, & in origin
fnft lonum fifcaum vc fie non inducacur
ne,& prztendit hodie omnia probare , & ex
rarificarlo, 3 noua vtndicio,& profeo iru
juolibet ipforum obtinere contractus rehoc non infiftsm , cum ex inftrumento reijcifionem: fi enim contraftusel meticulociatur, poftquam antequam fat ceffio dicifus ; igitur non poteft traftare ipfius refeiftur, ratificando prius primam vendi tionem
fionem.quia fuerunr aliqua promifla,& non
cum omnibus fuis qualitatibus , & pofiea_*
a dim pleca, con cradicunc hzc origine.-nanu
dicitur,ac zque principaliter;iterum,& do
ante concraftum faftum non eft nata actio
nouo vendendo pro pretio ducator. joooo.
ad ipfius refciffionem propter metum, ppft
cum eifdem pais,conditionibus,&c. Vnde
vero contractum przfupponitur ille initus,
non erit dubitandum,quin principaliter vocum quibufdam pactis, ob quorum inobfrli'erit>& ratificare, & vender, 8c iterum in
uarionem prztendit refciffionemrigitur exfine inftrumcnti dicitur,promifit Io. Hiero
cluditur metus,& fic in origine,quem ftimic
nymus confirmationemratificationem,noactio contractu, funt hz acciones contrauam venditionem, cefionem renunciatioriz, func etiam in exercitio ex facti cuiden
nem,& qaietationem habere racas>&c. Vn
da,cum vno,&codem tempore oporteat
de vere voluit ratificare, & vender , proue
probari,& metum , Se promisiones factas
iam vendidit ; clarefeit etiam hec afienfus
vt propter ipfarum poftea inobferuationem
przeedens , qui impetratur per eum in fpecontractus refcindatur ; 8c legantur teftcs
cie foper ratificadone, & noua venditiono
examinati per eum; 8c inter carteros Fabrifacienda, & clarius hoc demonftrant protetius de Vinea , qui dicte Io. Hieronymunu*
ftatio przeedens contradum ac etiam provender fe contencalc abfque aliquo metu/
Q J
fed

1 86

Ioannis Francifeide Ponte

fed cum aflrtis promiflionibus quarum_

inobferuantiam prztendit > fie etiam deponic loan. Vincencius Cancianus eius tcitis,
quod cum promiflionibus le vender cont tauit : vnde ver aftiones iftz func contrarix , cumq; in hoc udicio fie ipfe aftor , vC
eil in principio Allegationum r"undatum,&
cx ordine fuz Maieftatishoc demonftratur,
qui de prima fencentia nullam habuic ratio69 nem , merico canquam contraria allegans
eft repellcndus, & ei audiencia deneganda_
ad text. vulgatum in 1. 1 .C.de furt. vbi Barr.
Bald. & Doftores omnes, Sc Iaf. qui ibi cu
mult multa, & in reo eciam tradunt Do
or. quando non condicionaliter propofuic
exceptiones,{edaiTertiu,& copulatiu, ita
Bald. ibidem per Doftor.in l.nemo if.de ex
cept. & Dec.latius in reg. nemo ex his F. de
reg.iur.
Sed quia D. Secretarius intendit demonmonftrare fuz Maieftati , & Dominis iudicantibus falfitatem omnium propoficorum
exaduerfo > ideo difeurrendo p ropo fit a per
Io.Hieronymum eo modo, quo propoiica_
fuerunr, videamus de ipforum vericate .
Prarfuppono enim, quod Regina criminis,
70 feu fraudis eft-caufa,eft vtilicas, eibinqua ,
commodum , quod ex fraude, fiue crimino
peruenit delinquenti,& crimen appellat dolumtext.in l.i.jf.i.vbi glof.in verb, crimen
IF.de fidei.tut. vbi Bart, nott, caufa enim_
eft in confideratione , & principalis ex reg.
text.in Laut fafta . t . ft*, de pen. hinc dixerunt iura,& Doctores contraftum n ie cau
fa non valeredelic"tum non argui, & omnia
in'caufa corruere in I. . ff. circa ft* de dol.
except. cum vulg.vt fie ex hac vera conclufione dicamus, omnia hzc per Io. Hieronymum propofita dici deber figurara, vana ,
& faifa i poftquam probatum eft in fao ex
perfonis Illuft.& magnatis Ioannem Hieronymum vender voluiffe alijs per prius neceffiratum vender, & vender anhelaffev
pretium oblatum nunquam fuit maius pretio promiifo per Secrecarium, vt in fao eft
deduum : Secretarius volebat tunc emere
Bouinum, fuit hzc vendido eidem propofita per coniunftos Io. Hieronymi, ac ipfius
Precuratores,& per eum demum affeftata ,
ac Secretarius impulfus, non apparet in hoc
commodum Secretan"/, vcl quia emiffet vi
llus vel quod cx ea confequerecur aliquid
commodi magis,quam inemptione aliarum terrarum , & ex appretio vltimo loco
facto.licet in grauamen Secretan/', apparet
pretium iuftum ; dieacur igitur mihi , quo
modo pote it in hoc figura ri metus;quo modo dolus ? & quae fuit caufa fi vender vole-

bat, & ad hoc erat neceflicatus ; igitur falfum dicunt teftes eius,quod nolebat vendere , & Secretarius eum ad vendendum ad*
ftrinxit,fi emit iufto pretio,& eo modo,quo
alij emere voluerunt; igitur dolus no adeft,
fi non apparet caufa, nee vtilitas Secretarij
per iuftum pretium,& lzfionis exdufionem:
71 nam ex lxfione, maxime dolus arguitur per
Bart.in 1. fin.ff.de przt.fiipul. Bald, in cap. 1 .
jf.item facramenta de pac.iur.fir.Barr.in l.fi
focietatem jT.arbitrorum ff.pro foe. Igitur
quare metum inferre volebat ? quare dolofe
contrahere volebat? & fi Ioan.Hicronymus
eiusq; coniunfti hoc affeftarunt,& Secreca
rium precibus adeontrahendum induxert
dicatur qui , mi hi.quo modo poteft dolus,
72 metus, vel fraus excogitan; probatur enim
metus , & dolus ex coniefturis inl. interpo*
fitas C.de tranfl. vbi Doftores omnes in l.de
pupillo jf.fi quis ipfi prztori ft*, deoper.nou.
nunc.& toto titulo ft*.& C.quod met.cauf.8c
dolus , & metus xquiparancur in l.dolo, vel
metu C.de inutil, itipul. & vna aftio cunu
alia concurricira quod vna per alteram non
tollatur 1. fi cum exceptione . eum, qui if.
73 quod met.cauf & arbitrio iudicis relinquitur eius cognicio.vc ex coniefturis videacii
dolus, vel metus cfttalis,quod verc aliquem
ad contrahendum induxeric , vt docet Iuris
Confultus in Lj.ff ex quib.cauf.maior.gloH
& Doctor, in d.l.interpofitas in cap. cunu*
dileftus extra quod meccauf. ideoq; dicunc
Doftores , quod debet effe talis dolus , vel
metus, qui in prudentiifimum i dar, vt per
Inn oc in d. cap. cum dileftu?, Bald, in rubr.
C. derefcind.vendtt. & in d.l.incerpofitas ,
ibiq; omnes, ideoq; dolus, qui fatuitati attribuitur , etiam quod conti aftui caufanu*
dederit,illum non refcindit,vt in d. cap cum
dileftus:hinc dicit text.in 1. metum autem_#
if. quod met.cauf.quod merum non vani ho
minis, fed qui in conftantiifimum cadat, accipere debemus : vnde text.in 1. timor
$. proinde , dicit, quod fi quis meticulofus
rem vllam fruftra ttmuerit per illud edift
non reft i tui tur, ideoq; text, in 1. metum C.
eodem dicit, metum non iaftationibus tant um, vel conteftationibus,fed atroci ta te fa
cti probari conuenit. Ex quibus mrito di*
cdum eft attentis in fufto deduftis, ac realitate negotij iudiandas effe vanas prtenionesmagnifici lo. Hieronymi.
Suadec hzc qualitas perfonz Secretarij ,
74 cum officium folum ,& ipfius dignitas iu
ftum metum non faciant ad text, in 1. ad inuidiam . eodem: eft enim probata optima
ipfius qualitas, cum omnibus beneuolus , &
gratus , non feimus de eo malum aliquod t
vel "

Confiliun X V I .

87

vel quod alias nrulerit volentias, vcl po

confticutus de cefti. Vnde debet intelligi dite nciam exercuerit;imm qnanto magis ex
um illud prxfumptiux in homine non bo
aduerfo ipfum potentem prxfupponicur ,
ni fame : nam per hanc aliam prxfumpriotanto magis ex benefiijs ab omnibus recenem qualicatis [ erfonx excluditur illa pri
pcis ex fama oprima,& ex malo, quod non_.
ma prxfumpcio l.diuus fF.de integr.reftic.ve
videtur,nec prebatut , quia non fuie > dcnon fcientia,fed ignorancia prxfumacur, fie
bemus arguere eus ptimas qualitates , &
tradic glof.in d. cap.petrus in verb, noueritis,qux fe remictic ad dia in cap.prxced*
partes i qux omnibus funt pluquam noto*
7J rix , hxc confiderant Doctores in aliquo
ti in verb.fi eft ita.qu etiam dicit per iura*
conftituto in officio ad probationem me*
mencum colli prxfumpcionem talem, Sc Setus,& fie ti a m ad eius exclu lionem , vc
cretarius eftiamhic cum juramento examinaeus,fic procedic text, in cap. quia prx
per Bart.& Door.in I. de pupillo $. fi quis
ipfi prxtori de oper.nou.nunc Glof. Se Do
fulacus i.q. 4. & alia, qux hinc inde poflunc
ctores in d.l.interpofitas:idecq; quando aliadduci & hanc concordiam incer Bartol.Sc
quis cil minatuSjdicit text.in d. l.metunu ,
Bald.fentic Roman, in d. $. fi quis ipfi pra>
quod non per hoc inducitur iuflus metas,
tori.vt feilicee dium Bart.procedat,quan
intelligunc Door. vc per Bald. & alios
do eft aliqua prxfumptio contra Dominum
ibiin eo, quiconfueuic minas deducero
viera earn alias fecus , & tunc procedat di
ad actum,quod ex qualicate perfonx , & ex
um Bald. & aliorumprxcedencibus geftis confideratur : ex perEe fi dicatur falcetn eric hie dolus terti j
feu mecus per rertium illacum, ob quern reionis enim hominum debemus dia penfaredicit text, in l.vnica C.fiquis imper. ma 78 portauic commodum empcionis Secrecated, per quem fie tradic Bare, in l.f amofi jf.
rius,& cum actio mecus fic in rem fcripca_*
l.ff.ad l.iul.maieft. Abb.incap.fin.de appel!.
videcurdari eciam contra cercium mecus
non parcicipem in l.metum JT.fin.in I. illud.
Cum ergo hic non habeamus caufam mecus
& in I.fi quis alius ff.eod.cie. Tarnen hoe n
aut doli,qualitas Secrecarij eft probata tarn
obftat.cum hx z aio ccra cercium fic fuboptima vc fic quando minas intuliTe t, non
fuienc hac iufla caufa timoris ; igitur quid
fidiaria , quando enim ex caufa onerofa res
ad mecum ignorantem peruenit, fecus fi ez
dicit pars,& hic etiam non funt probac mi
nx per cum illatx , fed prxtendit pars intu
caufa lucrariua, Glof.cft fingularis in l.fi
liTe illas Chriftopharum Grimai iu m nomi
excepcione $ in hac actionem vcrb.Iucrum
ne Secrecarij : nec eil alius timor , quam tiper ilium cext.fi rect ponderetur,fF.eo.tic.
mor minarum,vc ex fao apparet, & minx
Aym.in conf.120.qui omnino videacur. e
verx dicuntur,quando mors inftabat,meeus
hxc omnia funedia vltra in facto pondevero mortis quando cendebac gladium furaca,& demonftraca , ex quo equidem fao
falfitates nocorix demonitrant ur,fingulariper caput, dclart Barco. :n I. fi donacionis
tas ceftium,eorum contrarietasjinuenfimiC.quod meccauf.
Vlcerius, Chriftopharus non erat proculicudo,perfonx viles, infames; perfonx con*
7 6 rator Secretar i j, non prxfumitur dixifie ea,
iunx, familiares, agences, domefticx,& X
qui pars prxfupponic dixiTe mandato Se
lege pnitus reprobacx ; func etiam comcrecarij, vt tradic Bald, in d.i. ad inuidiam , 79 patres 1 & aduocati hi teftes in caufa ciuiU
ardua maxime , vc eft ifta , repelluntur , vc
vbi vuIt,quod mecus adhibitus per familia
res non prxumacur de feiencia Domini , Sc
per Bald.in cap. ad noram de probat.latius
idem tradic in l.i.C.deepifc.& cler. allegac
Felyn.in cap. ceftimonium de teftib. Sc Do
minus caufx Commiffarius vidic , & beno
text, in cap. cum ad fedem iuna glof de-
fcic eorum qualitacemivc fie contentus ero
reftit.fpol.Fclyn.latius congerie in cap. petrusdehomic.quod etiam procedi:,fi Chri
verborutn Iuris Confulci ; cu magis fciro
ftopharus habuiflet mandacum generale.*
poces in 1. 3. ff de cefti. non occupando m77 Secrecarij, cum non videntur manda ta, n ii
branas in iftis in iure nocori js,cum materia
eaqux fieri pofuntad cexc.in 1. fi procura- teftium fic arbitraria,ideoq; Bart.per illum
cor,vbiglof.fF.de condic.indebit.& curpia-,, ,
text, dicic in 1. lutius fF.de his,qui not.infa.
vcl ea, per qux Dominus meiderec in deliquod iudex poteft non habere fidem teftium.exclufacenfentur l.j.Jf fi procurator, .
bus,eciam quodfint plures, & faum clare
vbi Glof. & Do.fF.quod quifque iur. Alex,
deponanc , cum alijs latius adduis ibi in-,
inconf. io8. 6. vol. Anchar, in conf. i67.Sc
addit. & in caufa ardua , & graui numerus
licet Bart. ind.jT.fi quis ipfi prxtori, videanon fuppletdcfe,vc latius congerie circa
tedium dt fe (Sus, Gram. in eius conf. 16. Eric
tur tenere contra Bald.in familiari alicuius
tarnen aducrtacur,quia allegac text, in cap.
ig nur credendu fala efle, maxjme
infpe-

88

Ioatns Frndfci de Ponte

infpea perfona magnifci Ioan.Hieronym

Interuallo facta: debemus dlcere , quod ab
Patritij Neapolitani ad text. in l.fin.ff.quod
is fuit recefTum cum multa tractontur , &
met. cauf. ac infpefta qualitate Illuftriflimi
Sc non perficiunturl.fi ex caufa ff. nunc videndum , ff. de minor. Bald, in 1. rnulai:n_
Proregis omnibus nota tam rea,& iufta_,,
rtnecetiam proprio filio parceret : quod
mtereft C. fi quis alt. velfibi , Sc cum ante-
ontractom fueric illa promiflio reuocaca_
profefio metum excluditad text, in I, i. .
e ijs, qui per metum iud. non appell. dicie
fubdie 4. Nouembris, vtper reuocationem
enim ibi in facro comitatu noflro > nihil tiex aduerfo prxfentatam,dicatur mihi,qua>
mere potuifti.
fo , quo modo ex metu illato in illa promifSed aduertatur qua;fo,nam omnis metus,
fione iam reuocata vult inferri ad hunc
actom non promiffionis venditionis,
-ni. dolus omnia tila adducuntur, quanfed realis vendirionis, & non incontinenti ,
dofuic faapromiffio vendendi per Albafed port longum interuallum factum .
ranum , & non quando fuit faa venditio ,
In tftis venditionibus , 6c rarificationibus
qua: fuit fub die Ii. Oecembris anni 1560,
Albaranum vero die 4. Nouembris eiuidem 83 nihil habetjnifi protcftationes,quae per ter
anni/habemus venditionem,racific3tionem,
tiarum folutioncs coltuntur, non durance*
folutionem tertiarum, pretij,ac nouam rameru,v:dicunt Doctores in locis allegatis,
tifieationem in anno 1563. ^; vendi& Bald.in l.fi per vim C.eod,tit.& proceftatione m; erat Io.Hieronymus liber, querela;
riones non fufficiunr.nec metum fundanc d.
vaflailorumeranr remiirar,erat in ciuitate ,
l.metum,vbi g!of.& Doctor, in 1, de pupille
vt fie exeocratificationibus dicamus vol$. fi quit ip prztoride ron. oper. nunc, in.*
tatem ab initio prarfumi, vt dicit Bart, in 1.
d,l.mrerpofitas glof.in I.qui aliena/, fin. ff,
I. C. qui admitt. & metum omnino purga de acquir.hired.in d.l.non folum tf.morte-r,
tum,quatenus praeccflifTec ad tcxt.in 1.2' C,
non video ver , quo modo hare ex aduerfo
quod met. cauf. in cap. 1. extra, eodem , &
prarendaneur, & fi dieac Io. Hieronymus
Ttrobiq; per Doctor, funtq^ har ratificarioquod poterant alias partes offeniae ipfum_nes faar in Ciuitate Sarni.vbi Io.Hierony
querelare , hunc timorem Jexreijcit, vc eft
mus eft quafi Dominus , cum Comes Sarni
text, in I, aecuationis . dem, vbi metus
Si fit fratcr carnalis vxoris>& prxfentibus c6aceufationis inftimrar.vel inftituend, non_.
fanguineis,8t amicis,metus illatus non preft metus fufficiens ad contractus refeiffiofumitur ad text, in 1. tranfa<Sione > qua- vbi
hem , licet omnia fine inueniimilia, inuen docC.de tranfa.& dixi querelas remifTas,
tata, & falfa_/.
contumaciam abolccam,Io.Hieronymum_
Ex przdiftrs apparet, nullum adefle meliberum, vt non dicatur durare eandem me*
tum,necreuerenrialem>fiue imprefliuum_t
tnscaufam,pcriona non inferebatmetum_i
nec metum compulfiuum , & fucceffiue doex predicis . Illuftriflimus Prorex cuilibet
lum cxcludi ex propofito, nec re ipfa, vc ex
iuftitiam miniftrabat,& prout occulto fubappretio apparet,in quo fuimus etiam graducendo teftes,iuit coram D.Viftatore, ira
uati. Jnobferuantia promifforum eft figura
ta , poftquam omnia funt relata per teftes ,
poterae palam iura ,fi vera prartendebat ,
vcfupra falfos , & ex nota facti demonftraproponere coram illuftriflimo Prcregc. .'
tur promifforum exelufio, qua; fi promiiTa-
omnes funt machinationes , omnia fuerunc
falfoexcogitata.'igirur debet hodie nonfo*
fuifTentjeffent adimpleta, vt fe hodie fit iulcm repelli , fed pniri achter pcqiam_>
dicandum pra-dicta: Terrae poffeflionem fuifvt dixi, omnis ifie metus,& dolus prfuppofe, & fore reftituendam Domino Secretario
ritur illatus in maflaria Aneiniani, vbi pro*
vero Domino,qui iuo precio palam publi
miffio cancum de rendendo fuit facto, ex
ce , & bona fide impulfus > Sc exoracus con-
quo non poteft inferri ad vendicionem> ,
traxic . Hace dixiffe volui ex abundanci pro
de mum ex interuallo faftam , oportcbat.n,
fatisfaccione clientis ,cum vere ex iola me
nouum mctiim,& nouumdohun probare-
moria fai omnia propofira per Ioannem_
f 2 cum aliud fie vender , & aliud promifFo
Hicror.ymum apparent vana , 8c faifa, quas
devendendo in 1. quod fi nolit in $ in facto
rogo, videatur.
Et in hoc vi timo circa adimplementum
de edil.cdict.l.non omnes in fin. fr de re mipromiflorum,confiderecur quzfo , fi hoc eft
lit. Bald. Angel. & czteri in 1. 1. C. de .
figuratum, prout funt omnia alia propofiea*
pign cumult D.Marin. Frec.multa in prprxfupponic enim Io.Hieronymus cria.prodito fuotra.lib.2. ij.limit.cart.xiz.Timiffioncm gratis gratis remiffionem om
raq.de vcroqueretr.in citu.de conuent. in fit
nium offenforuni i ac iuftitiam illorum car.41-& contenta in apoca, feu albarano
non pontur in inftruracnto vendicionis
ceratorum in Auerfana Ciuace . In anno
vero

Confxliurn
vero if 6}. non poterat traari de promifione gratis gratis>cum ijm loan, Hierony
mus fuerat compofitus pro illa habenda in_*
ducatis millejcarcerati Uli fi fuerant vel liberati, vel indultaei : remiifiones-partium_j
querelantium cantum habuerat.Igitur poft
quam in anno 1563. ha-c promifla non poce*
rant adimpleri,quibus non obftan tibus,contrahitur faciendo ratificationem primi traus, & nouam vendicionem, eft omnino
dicenduro przdia non fuife promilfa , vel
fairem non repetita,nec promilfa in hoc vltimo contractu , & fucceffiue de promiffione>feu promiiforum inobferuacione traftari
hodie ver non pofe; & fe iuris cenfeo, fat
uo femper faniori iudicio Dominorum iudi
care debentium

Pro Principe Sulmonis J

cum Vefpafiano Confaga-j,
SVMMA'KIVM.
' Ademptio prafupponitlegatum alias e nuU
la,.
3 Faifa caufa non vitiat legatum,fid vitiatur
finon apparetteftatorem alias nonfittjfa
relicJurum, ,
'$ Faifa caufa ft non vitiat , fed vitiatur lega,'
tum remanet purum:caufa in legato quart
do dicatur prxima,impulfiua,velnalisf
& quando dicatur obttrere , remijfiui^*
ibidem* ,
4 Fratres tenetur forori ad dotem de parat ig
pro feudis matrnis in %fgno .
5 Vafallus potel baredem grauart in feudt
hereditario.
6 Res tranfit cumfuo oner<->.
7 Corpus attend/fur non autem numerus , vel
menfura & quando.
Z Haredes tenentur ad bonera hereditaria^*
pro rata bonorumfiudalium , & brgenfaticorum, infeudo hereditario.
9 Vaffallo deeeiente fine legitimo fuccejfort*
ante Cbalendas Marty vfq; ad <Auguft%
fruSusfeudi totms anni pertinent ad

redem in allodtQ.
}o Enumeratio Jpetierum fala in Codicillif
non reringit genus antecedens in Tefin*
ment .
Ii Sententiafi non dtermint omnia capita-*
propofita abfoluendo, vel condemnando il*
lud caput, quod remanet dicitur omijfum^
t i Jnterejfe legatorum quando & qualtttr 4(*
beatur t

XVII.

189

arg vmentvm;
Plu ra de ademptione legatb& quan
do faifa caufa illud viriet.
coNsmvM x:viii.
T fi ex ijs , qua: in nota fai adduda func , poflec
hzc caufa recipere determinationem in fauorem
Uluftriflimi Principis al
legando tandem pro fgillo.quod fuit ilia decifa
per hunc noftrum fanftiffimum Antiftitem,
tarnen vt clienti facisfaciam , hzc breuicer
in fumma annotare volui.
Habet Princeps intentionem fundatatn
ex teftamento, dum ducatos viginti millo
i auri 0I1 s petijt D. Vefpefiano , aduerfus
quam petitionem,etfi multa fuerunt propo
fita, vltra prztenfionem reuocationis faz,
& ademptionis expreflz in Codicillis, & fignanter, quod hzc fumma non debebatur
D.Vefpefiano, fed ab hzredc in burgenfaticis t & quatenus efiet onus totius hzreditatis.quod teneretur tantum contribuere pro
tercia parte- & non pro rata bonorum .
jnfuper quod debentur due. viginti millo
rnonetz huius Regni> & non aurei folis,quz
omnia fuerunt propofita coram magnifico
Suniga primo arbitro > tarnen in laudo per
cum dato de his non fuit habita ratio aliqua , fed condemns tus fuit D. Vefpefianus
ad integram fummam przdiam ; demptis
tarnen ab ea duc. 15. mill, pro dotibus donnzVidoriz.* & hui determinationi pars
acquieuit , & totam vim fecit in przdiia_
ademptione , feu reuocatione ; nam dum.
Princeps przdio laudo reclamaflet , pa
ri ter pars porrexit fuppliationem,& dixit
fuifle in przdio laudo grauatam, qua tenus
in totum non fuit per laudum abfoluta_
fuitq; tqn per nos inftatum , vt declararee
caufam grauaminis, ex qua abfolutionenu
pntendebat fundare, vt ex fupplicatione, Se
inftantia apparet ; & tandem porrexit poft
hzc omparitionem:deJarando,quod exce
ptio arentjz a&ionis nobis obftabat ex re
uocatione & ademptione fafta in Codicil
lis ; & denique proceflu compilato , fuit feciidum laudum promulgatum per Uluftriflipium Cardinalem, vbi fuit primum pariter
eonfirmatum>fed reformatum.tollendo deduionem przdiftorum duc. 15. mill, vt fie
hodie in hoc iudicio reuifionis huius laudi ,
hic ar ciculus cancum veniac decidendus, aa
habcac

Io.Francifci de Ponte
190
cerporum in beneficium D.Vi&ori: qnanhabeat locum hxcpmenfa reuocatio , feu
do
igitur in Codicillis grauamen imponitur
adptio per partem propofica, in quo,qufo
Vefpefiano
pro folutione refidui dotis D.
aduertantur breuiter ad infrafcripta j nam,
Victoria:,
quid
hoc commune habet cum m ii fallor, punus non eft tarn fublimis ,&
ftitutione
fa
fta
fecundogenitls in dotibus
dubius,proutpars ilium praefupponit.
maternis
?
Placuit
enim Vefpefiano foluerc
In teft amento condito per Principiflam
dotes
D.
Vioriarferuata
forma Codicillocommmiem matrem,funt Domintdela Noy
rum,&
gaudere
legato
exemptionis
vicar, 8c
inftituti hzredes in quantitate dotium aflimili
rix,
adeo
quod
eft
hoc
fopitum
, quid
gnata Principi patri confidente in prxdida
igitur
vult
nunc
opponere
aduerfus
petitiofumma duc.20.mil. aurei folis
nem Principis , qua: nullam habet commuIn eodem teftamento legantur dotes D.
nionem cum legato D. Victoria: ex prxalleVitoriae>& inter ctera legantur in partem
gatis;adcmptio enim cadic.vbi eft legatum
ipfarum due. 2 i.mil.confiftentes in tot fun
alias pro nulla habetur ex regula text, in U
dionibus fifcalibus.
legatum nulli ft", de adim. leg. & verbis exIn Codictllis,quia D.Vioria reperiebapreflis fieri necefle eft,vel taliter.vt euidentur maritata, & confequi remanebat ducat.
tiifime appareat teftatorem adimere voi5.mil. pro fuis dotibus , propterea Princiluifle;proquo eft text. punftualis in l.fi plupifla mutauit voluntatem , voluitq; vt om
ribus de leg. i.quem a lieg. glof. ad propofinia , & fingula burgenfatica haberentij fetum in tf.fi eadem res in verb.do,lego,inftic
cundogeniti : & in hoc refiduo dotium gradc leg.hinc ex dubietate ademptionis ilia-.
uauit Vefpefiamim fillum primogenitum,&
vitiatur,quod
pro regula fumitur ex text. in
vniuerfalcm hxredem in feudalibus , in cu
1.
j.J.fi
duobusft.de
adim. leg. vt per Doo.
ius grauaminis exonerarionem mandauit ,
tarn
ibi,qudm
in
l.fi
ita fuerit ff.de reb.dubvt ij fratrcs fecundogeniti vitam , & mili
in
I.
fi
ita
fit
feriptum
de leg. 1 . & dum iura,
tia m ipfis competentem abeo petere non**
&
Doctores
de
ademptione
loquuti fuerc
poflent .
aut
earn
per
verba
expreTa
tradiderunt,auc
Dum ergo pars dicte , quod Vefpefianus
earn fumpferunt ex tacita mente euidentiffui: ad refiduum dotium D.Vioria: graualime tarnen probara, & earn fieri voluerune
tus, quia Principiffa mater prfuppofuit gra
per tranfiationem , velde vna perfona in
uafle ilium in teftamento ad integras dotes
aliam,vel in eandem perfonam de vna rein
quod erroneum>& falfum demonftratur;
aliam, vcl in eadem perfona dereliofuhi
quid igitur ex hoc nfertuv ad judicium , de
conditione relinquendo pure,vel econtra_i
quo traatur ; f enim Princeps petijffet
de quo in 1. fi cui , & in 1. transa tio if. de*
Vefpefiano hanc fummam due. 15. mil. pro
adim. leg. & in /. trans lacio inftit. eod. titu.
D.Vioria forore,tunc caderet difputatio,
fed quado nulla fit commemoratio,nec per*
licet fatis cxplofa, & inutilis an teneretur
fonarum, nec rerum, nec quantitatum , nom
Vefpefianus, fiante faifa caufa legati > & an
video
perquos trminos poffit hie traftari
caufaftt fina lis, vcl impulfiua,ita quod Prin
cipifla aliter non legaffet , & caderet , tunc
de ademptione.
D.Vioria: fit legatum fundionum fifcaiufta reconuentio ad vitam militiam pro
lium,
Principi rclinquuntur dotes debecdae
pter hoc onus remiftam conditionaliter tanien qua tenus ipfe Vefpefianus fuerit in foin quantitate.
D.Vioria;, relinquitur per viam legati,'
lutioneprardiorum ducat. 15. mil. prptus,
Principi
vero per viam inftitutionis.
& paratus,fcd d Princeps petit didos fcut.
D.
Victoria:
legatum eft infra fmmanu*
20. mil.auri folis, in quibusipfe eft particuducat.21.
mil.
Princeps
ver confequi debet
lariter inftitutus ,necde tali irfticutiono
fcotos
auri
folis
20.
mil.
qui tranfeenune
adeft in codicillis verbum aliquod per viam
reuocationis tacitas,vel expreflac ademptio
fummam duc.2?. mil.
D.Vioria fummam duc-i;. mil. habere
nis, feu transfufionis, non video,inquam_j ,
debet virtu te Codici Horum ex grauamine
quomodo velit pars de vno legato diuerfae
exprefle iniuno Vefpefiano.Princeps con
quantitatis,diuerfat perfonar,diuerfae fubftfequi debet fcut. 20. mil. virtute teftamenti
tix, & qualitatis Inferre ad ademptionem_
ab eodem Vefpefiano ex tcito iuris intelnon alterius legati , fed inftitutionis ; duo
leu,
tanquam a pofleifore Terra: Caramaenim,vt dixi, fuerunt in teftamento difpofinici
aflignata:
pro dotibus prasdiftis : vnde*
.ta,*vnum enim fuit inftitutio , fecundogeninon
video
,
quid
velit dicere pars per foetorum in integris dotibus maternis , & demum poft multa alia legata in ipforum beciem ademptionis.
/
Habere t hxc oppoficio faporem ex parce
ncficium fuit factum legatum certorum-i
Pria-

tm
Priacps , qnando D. Victoria petcret fun iones fifcales in teftamentcj relidas,& cc
Princeps iufteopponeret, quod legatum ef
fet adempcum , & cransfufum in pra:didos
ducaMj.mil. foluendos D.Vefpefiano, 8c
quando Vefpefianus replicarec ad legatum
non teneri , quia ex faifa caufa, cune difpucanda eflent lupra allegata, fed cradare in.*
puncto, de quo agitur materiam ademptio
ns, videcur mihi, ni fallor, fatis remotum_
hoc ab haccaufa : non enim poteft dieiinftitutionem hanc dotium fuifle correfpediuam legato fundionum fifealium fado D.
Vidoriae , cum nullo modo hoc eolligatur ,
nec expreife , nec cacit ex ceftamento,
ex alia voluntare , ob qua; femper mihi vifa
fuichxc oppolcio adempeionis facis extra nagans .
H*c fi fadumrede perpenditur, funt fats.fuperq; clariora , poftquam probat um_
eft peroprime, Principiflam macrem pratdilexifle fummope - e hos Alios fecundi matrimoni;',dec!at affeq; pluries velle ipfis legare
quantum poffet dando caufam, quia illi ho
opus habebanc, non autera D. Vefpefianus
& in fpecte probacum eft declara(Te , vello
hos Codicillos facer in ipforum benefici ,
ex quibus nullum confequerencur benefici,
fi infticucio docium effet ex eis adempta_ ;
imm damnum ex illis confequuti fuflent
iquidem reliqua omnia in Codicillis conte
ta habueranc ex ceftamento , & adeft ceftis
parcicularis, quideppnic de enixa voluntate Principifla: faciendo Codicillos ad onerandum D. Vefpefianum refiduo dotium.
>. Vidoriac , & eximendi illum econcra ab
nere vita: , & milicia; debita; fracribus ex
ftatu materno.
Rurfus fi ex eifdem Codicillis apparec,
quod in cancum grauare firmtrer voluic Ve
fpefianum ad hoc , quod , inquam, liberauic
cum vita, & milicia faciendo demum ca*
pitulum eparatum infineCodicillorum, &
dicendo, quod fi renicens fuiflet in folutione
dotium D.Vidoriar, tune volebatipfumteneri fracribus ad pracftationem vica:,8r milita; , quam cum non pra:fticerr , & doces D.
Vidori* folueric non video , quo modo pro
parce D. Vefpefiani fiat concrouerfia fi iam
\ declarauic ex exequutione macernam voluncatem, nifi vcllemus dicere , quod vulc
gaudere legato vitaj.Sc militiae,& pon tene
ri ad doces per ipfum folucas contra expreffam difpofitionem praedida: PrincipiTe.
Apparec igitur ex praeallegatis de enixa
t volntate Principifla; grauandi D.Vefpefia
num ad praefatum refiduum docium D.Vidoria:,quod legacum eci fadum appareac ,

XVIII,

i9i

fub commemorations grauamnis iniundi

eidem Vefpefiano in ceftamento , tarnen^,
non per hoc hxc caufa faifa legacum viciabat: non enim alis commemoratiQ fuit exprefla fub condicione , fed cum didiono,
quia quae caufam fignificac ad text.in /.lon
ge magis , & ibi glof. dclart in verb, ti
conditionaliter inftit.de leg.glof.in rubr.C.
de falfcauf.adied.leg.oporcec enim probari , quod alias quis legatum relidurus non_.
fuiTet,alias faifa caufa nullo modo vicit
fed ipfa viciatur;eft cafus in l.demonftrario
faifa ]a i.de condic. & demonftr. nec in hoc
volo verba effundere , cum fat fit allegare*
Bald.in l.i.nu.z2.C.de falf.cauf.adied. leg.
Paul.de Caftr. in d. 1. demonftratio faifa nu.
S.& 9.6c Bart ibi in jf.quod aucem , & pro
pterca bene informaras D. Vefpefianus do
ces D.Victorias exoluje.
Si ergo faifa caufa non viciacfed eijeicur
I remanec hoc modo grauamen purum Ve
fpefiano iniundum,quo cafu n video, quid
ex aduerfo poflet adduci , ex quo inferatur
ad infti tutionem fadam in beneficium filiorum fecundi matrimonii refpedu fecundarum dotium Principifla; matris;caufa enim
quae legato cohserec,dicitur finalis,& caufa
quando non eft obligatoria, non dicitur le
gato cohxrere, & caufa prxima, & finali
legaci dicitur mera libera)itas,|& propterea
omnis caufa dicitur impulfuaa in dubio in
hac materia , qux rei j cicur , & non atrenditur,pro quo omnino legar urcheorica Bart,
in d. JT. quod aucem, & tde cradif in l.damus
jlF.de cond.indeb.& in l.fi cum te in .oppof .
ff. de pad. & hoc eft, quod dici t Iaf. in d.i. fi
cum te in fin. quod caufa finalis dicitur illa
qua: fi effet vera arctarec , alias dicicur impulfiua,& hare volui ad facuricacem dicere;
fiqutdem fufficiebac allegare, quod in Codi
cillis non poteft , eque dari , neque adimi
harredicas , licet in h cutio fie in re cerca ad
text.in l.diui, Seuerus, & Antoninus if*, do
iur.cod.in 1. haeredicacem C. eodem cum fimil. per qua: iura fie in infHtutione particu
lar tradidit Bald.in auth.ex caufa nu. 46. in
.qua:ft.& ibi Barba. in addit. C. de lib.praeter.de quo latiffime Roman. qui ad omnia-*
contraria refpondec in conf. 1 79. nu. 1 .
Et vt nihil remaneac incaum, videatur
quaefo,quomodo ex verbis eorundem Codi
cillorum fundatur voluntas enixa Principiffx,Sc tollitur motiuum,quod fit ex aduerfo t
nam dicit D. Vefpefianus, quod fi ex Codi
cillis non induceretur hax ademptio , nonu
verificaretur id , quod in eifdem dixit tcftatrix , attento quod in dido teftamento , 8c
codicillis hooorauic , & beneficauit D. Vo*
ipefia^

lonnis Francici de Ponte

Imm dico.quod nec etam in legato do
fpcfianum,ci excodicillisafferat, duo one fuifle iniunfia fine noua vtilitate , aliud J tium fado fecundogenitis habuit Vefpeia
nus grauamen excraordinarium , poflquam
eil foluendi due. ij.mil. D.Vidoriac,& aliud
fuerunt dotes aifignatae pro iftis fecundo
foluendiducar.io. mil. D. Ifabell* dcGuegonitis fih js , quai um onus afiignatum fueuara_. .
rat in Terra Caramanici feudali: imm illa
Hoc motiuum licet pluribus modis colli
infolutum data, feu promiffa pro ipfis dotipoii t, vnicam cantum refponiionem cum.
bus . Jgitur in quo grauatur Vefpefianus ,
retorouutione motiui aftcram : fiquidem_
primo illud eft verum, quod D. Vefpefianus
dum confequendo Terram Caramanici pro
dotibus aifignatam foluit dotes has flijs fecz codirilhs duo contenta in teflamento
cundi matrimonii, cum contentus fatis ipfe
confequicur, videlicet. Primo,1iberacionem
remanere deberet fueeeifione totius flatus
i vit:
milicia. Secundo, liberacioncm repe ruduum , quos percepic ex tracis
quem vti hreditarium grauare poterac ma
acendenecs ad duc.S. mil. & cconuerfo in
cer ad libitum.
Dixi, quod hic ifte pundus tantum hodie
codicillis grauacur in duobus, videlicet ,in_.
dnc io.mil. foluendis D. IfabcllardeGueuacontrauertitur , Sc fi plura in principio harum Ii ci um fuerunt oppofita , qux pars tan
Ta,fub conditione, & tempore ,quindo nubet,&- indue. 15. mil. foluendis U.V'idoriae
dem omifitftum quia fuerunt, tunc decifa_
per primum,3 fecdum laudum, tum eciam
infra tempus an nor um duorum: fi h pon
derantur, liquet, quod longe plus e 0 hono
quia erant, prout funt extra omnem dubiera tus pure D. Velpe fia nus, quam (it grauatatem ; nam quod non data ademprione, fofus fub conditione , vel in diem, fed pro re]us D. Vefpefianus ad folutionem docium_#
torquutione huius motiui, attendatur,rogo.
maternarum teneatur,dubitari non pored >
quod in eifdem Codicillis, (im 1 liter dum utpofiquam dum inflituuntur fecundogenici ,
iungit filijsfecundogenicis.quod non peta ne
in eisdicicur inflicueio hirede particulari
vi tarn, & militia m , fubneit hare verba-,
inledotiper me aGgnate in lodecto mio
quod eifdem D. Horatio, & D. Pompeo in ijs
fecondo matrimonio di duc ti 20. mil. &c.
diei lis, & teftamento prouit . At fi et
adeo quod fe refere ad tempus conliruca*.
codicillis inducereur ademptio 'curor. 20.
docis quo tempore dos propria appellabam'I.fnjs fee uadogi- nitis, nedum in codicil
tur iuxta ea , qua: habentur per Doctores in
lis prouidiflet,fed mirum in modum gra naf 6 rubr. ff. folut. matrim. & inter eos non in-
fer, quia remancrent grauatiin prob ibi rioeleganter Ripa nu. 1 1. cum vera dos foluto
ne vitar, & militiar, & m ademptione prxdimatrimonio, ipfaq, reflituta non dicatur 1.
Aorum fcut.20.mil. vt igitur verba teftacocum in fundo jf.quod fi mulier fF.de iur. dot.
ris 4erificentur,opus eft dicere, quod ex te
cum concord, fie & in fimili in hereditates
ftamento fuit honora tus D.Vefpefianus per
vendita contemplatur tempus quo fuerie
ir.fliturk nem in feudalibus : funt honorati
delata , ita veextindionis, vel confufionis
ex teftamento fili; fecundogenici per inflimedij temporis non confiderentur in 1.2. .
tutionem inburgenfaticis , & confequuciocum quis,& in l.hatreditatem ff. de h credit,
nem horum fcut.2o.mil.iim;liter in codicil
vel ad. vene. ira etiam in icruiturc, qua delis fuit honoratus D. Vefpeianus per libebebarur prardio harreditario per vditorem
fationem virz militiar, & d liberatione fruharredicatis,vt attendatur tempus , quo hatfiuum tradarum : funt honorati ex codicil
reditas adita non erat, & fie ver harreditas
lis fecdogcn 1 ci, eo quod eis eximitur on us
appellabatur in I.ii ei ff.commun.prard. in 1.
foluendi duc. 1 5 . mil. pro complemento dolegatum ji.fi fundus de leg.i.inl.papinianus
tium D. Victoria:.
ff.de feruit.ergofi de vera dote incelligicur
Et quarfo, dicatur, quodnam grauamen_.
& ad tempus ipiius aGgnationis ceflacrix
, imponitur ex hoc D. Vefpefiano, quod di
fe reculit, quid dubij erit, quod cum dos fic
catur extraordinarium, nonne ipfe tenebaconfitura in Terra Caramanici; quod erat
tur ad dotem de paragio eius forori pro flainquam,exoluenda ab eo,ad quem prardida
tu materno , vt poft Andream tradit Afflid.
perueniet , ex regula fumpta ex text, in I. fi
in Conftit.Regni fratribus glof.j.col.fin.nu.
quis in fundi vocab.j.fin.vbi gloCfin. & lafl
io cum firm!. I j i tur considerando id, ad q*
ibi oprime explicar de leg. 1. vltra ea , quas
ipfe tcnebatur,& id, in quo releuatur, dum
habentur in 1. cum ab vno de leg. 2 . in 1. ( a
liberatur d vita milicia debita fratribus fepluribus de leg.i. in 1. nomen $. vni de leg.
cundogenitis , profedo vnufquifque redi
3-per glof.in Ladea /.in contradibus if.de
fenfus iudicabic quod vana fie hax alccrreg.iur.& alias inutilis fuifTec in fi i tu no in_
cacio.
dotibus prxdidis, fiquidem in brgen fat i eis
omni-

ni XIX.
Omnibus iam ha-redes inftituti erant fecundogenici,& intcrpretatio fieri deber, vt infticurio (it vtilis.ad cex.in l.Titia com tefta
meneo ,tf.Lutius,Titius fi in teftamento de*
leg.z.vbi deciditur cafus ifte,qui rogo,videa
tur in 1. plan tf.fi duobus,& in l.legatum $.
harredi de leg. i.in 1 fi.ji.Seio cum fimil. de*
leg.z.ex qui bus iuribus patct,cj> non fei pfisi fed cohzrede legatum accipere deber,
ne inueilis difpoficio przdia reddaeur,voluic enim Principifia filios inlicuere here
des vniuerfales in burgenfacicis: voluic infu
per heredes infticuere in docibus affignacis
in Terra Caramanici.quam etiam docem_
vei burgaticam tradanicquia in pecunia
exoluenda crac Vefpafiano>&aione perfonali confequda fecundogenitis, & propterea vlrra burgenfatica,in quibus inituti eranfjrcquit doces, ergo non eipfis ille exolcndae eranc.
Et fi doces confticucx funequar relinqu7 tur $ dubium non eft , deberi in eadem fumma i in qua illae conftieuca fuerunc , & licet
exprimaeur umrna duc.io.mil.hoc non fa
cie, quin pradi inctlligi non debeanc de-
aureis folis; fi doces in quibus func infticuci
iecnndogeniri,ftint in feucis auri folisjinepeum fuie enim hic 4 corpore docium: vnde
expreffio fubfequens , vel intelligenda eft,
proue fupra, vel canquam demonstratio fal
fa non accendicur , cum corpus attendacur,
non aucem numerus vel menfura, quando d
corpore non numero incipicur, vc dixic
Oldr.in conf. 1 97 habetur per Bare, in l.Iulianus /.fi Ticius ff de a.empc. cum alijs,
quos congerie Dec. qui de cmuni ceftacur
in conf. 347. needecif. Paul. deCaftr. inl.fi
venditor hominis f.de aio.empt. & conf.
Dec. 500. merencur allegari in propofico:
im fundant hancconclufionemjnam ponit
exemplum Paul.de Caftr.quod fi dicp, ven
do eibi rundum cumouaginca doli|s,quz
ibi funt,veniunt cancum ouaginea dolia_,,
fecus fi dicicur, vendo cibi fundum cum dolijs.que ibi funt,que funr ouaginea ; nam
in primo cafu incipicur numero, & non
corpore rcfpeu doliorum: n fecundo ver
incipicur corpore , licec expreffio fiat in_i
cadem oracione: vnde veri cas eft,quod itmper , quod corpore incipicur,non accenditur numerus;& fi vera effet conclufio, quod
quando in vnica oracione exprimicur cor
pus, & numerus, aetendacur camen nume
rus, fruftacoria effet difpueatio Dodorum;
voluntas cn!*meft,queaccendieurl& in cafu
propofico, fi verum eft voluiffe Principiffam
fecundogenitis doces,per cam alTignacas re
Ituquerc, & hic fuie finis,ac firma incencio;

igj

que nam ratio poteft adduci,quod voluiffec

diminuere ex eis,dum voluie demonftrare-.
quantitatem ipiarum.non aucem taxare,&
vt dixi,idem poteft did de fcutis auri folis,
quoddeducatis aureis,obquod Temper va
na fuit habita hate oppofitio, & ideo tarn in
primo,quam in fedo laudo fuit ipfa leiea.
Rcmanec nunc videndum, an fuerit bene
iudicacum circa fruus bonorum feudali,
X folucionem legacorum , in quo breuibus
meexpediam.
Quoad legara remuneratoria, teftatrix le
gem impofuicmandando, quod ilia foluancur ex fructibus perueniendis ex incroicibus
fus hzredicacis in primo, vel in fecundo an
no poft ipfius mortem: vnde non video,quo
modo in primo laudo D. Vefpafianus non_*
fuit fie condemna tus, quod bene fuie prouifum in fecundo laudo.
Quo ver ad alia legata fimplicicer faa
non cercarum rerum,nec aliqucm haeredem
parcicularicer grauatum;tam in primo qua
infecundo laudo fuitdecifom effe legata il
ia exoluenda ab omnibus hzredibus pro ra*
S ta bonorum cm feudalium, qum brgenfaticorum;prefupponendo, vt dixi.feuda ef
fe hereditaria, & vti talia pofiideri D.Vefpefiano,& hoc iure vtimur,& ita paflirn,&
indiftin fuit iudicacum,de quo per Capy.
in fu decs 8. fir lacifim . Vrecc.in 3.11b.
dum facit differentia* in feudo hereditario,
& feudo ex pao,& prouidentia in 13. dif
ieren. nam cum feuda fine hzreditaria, vnicum reputatur Patrimonium, & vnica h.editas, & propeerea vnufquifq; prorata bo
norum contribuere cenecur.
Quo ver ad fruus, fuie maximopere>
9 Princeps grauatus;fiquidem cum decefierie
Principiffa de menfe Aprilis, fruus cotius
anni rcrum feudalium cenfebantur burgenfatici, ex fpetiali difpoficione, quam in ren
dis habemus rclacain cap.his confequencer
in tie.hic finicur lex, vbi Scribences omnes:
hinc fi feudum dcuoluaeur ad Dominum-',
fruus erunt hzredum in burgenfacicis, q<f
cradtdic eciam eleganter Camer. in reper.
cap.imperialem car.17.coI-4.verf.quis enim
dubitat,&car 19.coL4.verf.fi vero confide*
rtur fruus feudales; & hoc eft,quod dixic
Affl.in conftic.fi quando n. 1 1 .quod fruus
feudi.etiam pendtes,rcputancur bona raobilia,& cum hoc fie decerminacum per lege
feudalcm.no n eft quid difeeptdum ex reg.
iur. ciu ilis, vc docec text, in cap. 1. de feud,
cogn.& licet volueric hanc difpofittontm_
reitringere Alex.& Cuma, in 1. diuortio iolut. matt, vt procedat, quando feudum deuoluitur ad Dominum, non aucem ad agna
il
cos*

194

Ioannis Francifci de Ponte

tos , tarnen illorum opinio confutatur ibi

dem Soccib.nu.io.verf.iecundlimitatur,
& contrai- ium tenuerunc g!o.Aodr.& cceri
Feudirtar in cap. .an agnar.c prxfertim ibi
Affi.poft nu.i9.
Ex his igitur inferrur.quod cam Princeps
eict hzres vuiuerfalisin burgen'aticis vir*
tuce tertamenci, debebat propcerea habere
(i ufius nines tonus anni.
Ncc legarum particulare fruuum faloitum in codicillis,habet in hoc aliquid emue : fiquidem Codicilli fai func in Vrbe Romz poft annos fex condici ceftamenti
in hac Ciuirate Ncapolis clau(,& fgillati,
& in Codicillis leganturomnes > & finguli
jFruus crc ctarum, dirtinguendo fpecifict- ,
quod relinqucbaneur rutus debit i vfq; ad
Item mortis;fuicq,' hoc fpecificum legatum
factum hoc modo, quia voluit ab excipe
re fruus earundem traarum, qnos exege
rat D. Vefpefianus virtute maternt procuracionis: vnde cum legatum in Codicillis fa
ctum fe fpecificum re/peu traarum , &
quoad fruus ipfarum non eil controuerfia, rema, net propterea in reliquis difpofitio
prardia iuris communis.qu fada in certa
meneo in inflirucione generali burgenfaticorum i non fuit portea reftria ex legato
particulari traarum, fao poft annos fex
m Codicillis ex reg.cexc.inl.pediculis jf.labeo , vbi Bari.fF.de aur.& argen, leg.in 1.1egata ft'.de fuppell.leg. cum vulg. Ex quibus
apparec per enumerationem ipecierum_,
oon fieri generi derogationem,& hocquando in eadem difpoftione fpecies expriman
rur.qucd fi fuerit hocfaum in diuerfis vo
luncatibus, cric tunc hoc indubitatum, At~>
quo per Barr.in l.quxfitum jT.fi quis fundutn
col.fi. in vlt.verb.ff.de fund.inftrue.
His non obftantibus fuit pet vlti munu
laudum declaracum deberi tanenm fruus
decurfos V fque ad diem mortis Principiif,
conieurando volnntatem illius > quod id,
quod voluerat refpeu particularis legaci
traarum , voluifer etiam in reliquis, do
quibus Princeps conqueftus non fuit cogi
tando quod lites cum fratre quiecarentur.
Vltimo explicandum eft caput interefle*
1 1 per Principcm propofirnm, deeifum iam_j
per primumlaudumin fauorem Principis,
vc ex apparet, & icerum petitum per
Principcm in fupplicationc porrea in Sa
cro Confilio quod determinan omiffum_
fuie in fecundo laudo; Sc in hoc verba non-,
faci: nam aut pars prattendit hoc fuiflo
dtcifum in fecdo laudo per llluftriflimum
Cardinalcm,& hoc fi qurit fundare ex lau
do* non eft in verbum altquod de hoc

' per viam abfolutionis generalis nee

particularis; aut vulcarguere ex Uteris fer i
ptis per eundem Cardinalem loge pft Pro
mulgationen) laudi,&in hoc primo in fao
func ponderate litera, que hoc non impor
tant, fed volebat Cardinalts fedare lites in
ter fratres. Secund6,non eft difpucandunu
arguendum ex huiufmodi liceris , fi habemus viuum arcificem, qui interrogan po
teft . Tertio, fi verba laudi nullo modo hoe
caput comprendere poffunt , induceretur
per has prxtenfas literas noua determinato , qua* ex poteftatis defeu effet nulla_,,
fiante laudo iam laco,& compromiffo expi
ra to : vnde nullo modo pars in determinatione faa (e fundare poteft.
Aut ver prtendit de iure ad hoc inte
I a reffe non ceneri,& credo profeo.quod pof
fet in hoc filere ; nam fuit inter oores
quxftio.fi interefledebetur ftatim poft mor
tern tertacoris , an vero ddie ineerpellacionis, fed quod illud poft interpellacionem_4
debeatur,non poteft ex regula vulg. cadere
dubitatio & propterea in primo laudo fuie
faa condemnatio ad incereffe -liquidandum pro quanticate, & tempore, in qua demum liquidar ione cadic difeufio prasdia,
quae nam opimo fie verior, interefTe praedium debeatur a die interpellations tantum, vel ante, & in hoc opus non ha bemus
fubtili fledagatione; fiquidem ex traditisper
glo.& Dn.in l.j.in fi.C.dc vfur.8e fru.leg.
poterit hic articulus fubitam recipe: e determinationem : nam in legato quantitatif
vera omnium determinatio cft, deberi interefle die mora-; in legato ver peciei, in_
quo fruus debencur.fuic quarrt o de fructi
bus ante aditam hareditac poft illius adi
tionem, vcl poft litem coneeftatam, & vera
eft opinio, quod debentur a die adi tie harre
ditatis antemoram contraam,fi etiam in
adeundo mora non proceffir.-nam tunc eriS
antea debentur , de quo poft . 8c alios
explicar Salyc.in d.l.fi.& refpeiu ad fru
us eft hie intereffe liquiddum, poftquam
debctur in locum Terrs Caramanici pro
dot i bus affignatar.
H*c fcribere volui vt obediam manda
tis Domini Principis, cuius caufa habet pro
fe notoviam iuftitiam,maximamq; arquiratem , perpen fa qualitate fai perfonarum litigancium fecundum quae fuie iudicatunur.
f

Fro

Confilium XIX.

*9f
loraodo
przftare
debere.Seeund^prtdir,
Pro Principe Sulmonis ,
quod quando illam deberer.quod non cum Regio Fifco .
\ rit traare de interefle* Tertio, prztendie
totius quantitatis inceree non debch,ftan
te crdito Illuftriffimi Principis cum Regia
SVMMAT^lVM.
Curia etiam anteriori. Quarto, prztendie
j Fidtiuffbr potefi accipere pecuniam pro fi
creditum Regi Curiz ex iuris difpofirione
dtiubendo.
compenfatum cum crdito ips Principie*
% Wypotbtcafi/ci in bonis adminifiratoris, an
Quint, & vltimo, prztendie compenfatioincipiat tempore capte adminifrationist
nemprzdiam omnium przeenfarum quan tempore malagefiianis .
titatum faam > etiam vigore particular i
3 Vi/cus auocat pecuniam posteriore credi*
ordinis,& mandati Ill.Proregis,& Collate. torefine v/uris.
ralis Confili;'.
4 Compen/atio etiam contra fifiumfit ip/o iu
Quoad primum,circa prfatam pecuniam
re ad impediendum cur/um v/urarum,&
babitam pro fecuritate fideiuflienis, przfie vitandum poenam.
fuppono de iure pro tali caufa pecuniam.*
J Compen/atio quando dirfSi non potefi op
dari licite, & fie pari ter quis, vt fideiubear,
. poni ad euitandum moram,opponitur ope
poterit accipere, de quo eft text, in 1. fi reexceptionis.
munerandi ff. fi. ff. m and. in l.hoc iure jT.j.ff.
6 Compen/atio ficut poteR obijci in pfittatis
dedonat.vbi Bar.& Caftr.notant,& Ge eti
debitisfita infi/caltbus.
poteftdari pignus, vtquis pro me fideiu
7 "Exceptio quando non etl applicabilis ad ca
beat , iuxta text, in 1. fi rem alienam $. i .ff.
/urn, fiandum ei regula.
de pignor.a. Adeo,quod qui pecuniam-
8 \erbum,oetafio,quid importet.
habet pro przdifta caufa, non eft debitor il*
lius; licite retinet, &propterea nullum ex
ca
debet interefle: fi ergo in facta eft ver,
ARGVMENTVM.
quodhzc pecunia Principi data, non fuie
pecunia arrCndamenti,& fie fifcalis>fedpcQuando pecunia folui poffic pro obtinennitus aliena , tertio prouenta in ipfum_j,
da fideiuffione ; & fi fifcus auocat pecu
Arrendatorem,& hoc per mfes, antequatn
niam, an cum intereife auocabit.
Arrendator ipfe haberet pofleflionem Arrendamenti,ade quod impoflibile erat eTe
pecuniam ipfius arrendamti,*fequitur proCONSILIVM XIX.
pterea ex hocquod aut fifcus vult vendica[Lluftriflimus Princeps Sul
rehanc pecuniam vtifuam, & deficit fa?
monis eft creditor Regis
ctum; aut vt indebitam penes Principe ni_ ,
Curia: ilmulcis pecunia& dficit ius ex przallcgatis, aut tandem-,
rum quantitatibus ab anvti ipfi obligaran), & pariter aiooe caret,
no i j j.c conuerfo repefiquidem verum eft, Arrendamentum critur hodie debitor in_.
pifle per menfespoft pecuniam data m , va
certis fummis eidem Re
de & fi reman fera t arrendamentum ipfi Ar
gis Curia; occafione fideiuflionum , annis
rendatori per menfes antea : tarnen eft ve
elapfis faarum quibufdam Arrendaron" rum quod incipere debebat d menfeSeptbus quibus,vt fideiuberet,lubuit pecunia
bris,quo tempore finiebat arrendamentum
pro fecuritate fideiutfionis facienda:, & ne
przcedens,& fuccefliu tacita, vel exprefla
illa ftaret otiofa, fecit pro ea venditionem
hypotheca incipiet die, quo arrendamen
tot incroieuum: verum quod omnia remane
tum defertur:incipitadminiftratio , vel in
rentobligata fpecialiter pro fecuritate fi
cipere poteft,ita quod per Fifcum non ftar
deiuflionis przdiftz.
ex regula L cum oportet Jf.fin.vbi glo. Regius Fifcus hodie facta iamcafu deco
nus, Barto.Salyc.Bald. le omnes . de bon.
ionis Arrendatoris , & fuccefliu folutioquz liber.& quzftio fuit,an attendatur rem
nis facienda; fideiu(Toribus,pccic a Princi
plis malz adminiftrationis, vcl initium gepe, quod foluat quantitatem j pro qua fideftionis , fecundum opiniones recitatas per
iuflit , & vitro petit pecuniam , quam Prin
Glof. in 1. pro officio . de adminiftr. tuco,
ceps habuit occafione fideiuflionis przdivbi Alber.dixit, Ficum in hoc efle dferio
z, & hzc omnia cum i n t er cfle. '
ns conditionis aliorum, vt fu hypotheca_
Ex aduero Princeps. Prim,prztcndit pe
incipiet die malz geftionis, tarnen quiC'
cuniam habitam occafione fideiuifionis,nulquid fit , vel capiamus tempus malz geftio*
R a
nis

1 96

Ioannis Francicide Ponte

nis, vel tempus delatav adminiftrationis,

vtrumque enim tempus etpofterius contraui fao per Principem 1 poftquam do
iure non poterie Fifcus fundar e,quod ante-
delatum arrendamencum> & aneequam Arrendacor potueric arrendare, hypothecate
nata,ficuti dicimus pro dote, vt eefi ex promiffiorie illius conftituacur,hypotheca;intcl
ligitur camen tempore matrimonii fquuti: nam per prius non eft dos , fe ante dellum arrendamentum,& antequam illud vacec,& quod Arrendator admiftrare,non dicetur Arrendator , & confequenter non poeeric incipere hypotheca , qua;
latius difcurric Neguf. in quarto membr.
4. par. num. 79. Se Doctor, omnes conclufionem fecerunt , vC non ante dicmcceptac
admiftrationis hypotheca oriatur , quod
reaflumie idem Negufan. locoprxallegato
num.17.
Princeps ergo concraxie ante arrendamentum delatum, igitur eft anterior,& de
ficit Fifco actio hypothecaria,qus non poteft fe extendere ad ea.qui ante fuam hypo
thecam exiuerunc dominio fui dbitons
ad texr.in l.f debitor de priuil.fifc.in 1. 1.
C.de iur.fif.lib.io.
Non eft ex hoc in damno Fifcus, nam.*
fi Arrendator fifco,loco fideiuionis dand,
depoftum tantxquantitatis pecuniae feciffet>vtique adimplcuicc , vti alias Regia-.
Camra admitiere confueuit, dum ergo fecit fuam condicionem meliorem, quia con <
craxit cum Principe ad rarionem tot pro
centenario, & fie pecunia non ftetit otiofa,
verum fe conuenit, vt Princeps fideiubear,
V pecunia remaneat obligata loco fideiuffionis,& alias Princeps nonfideiuffiffer, dicatur quzfo ? in quo fifcus eft in damno , fi
alterutrum habere poeuiffee,& non vtrumq;
quod confideretur quxfo.
Quo ad fecuodum , quando iudicaretur,
j fifcum habere anteriorem hypothecam_<,
in hoc iura funt clara , quod pecuniam tan
turn auocabic abfque vfuris , & rationem_
reddit text, in 1. pecunia C.de priuil. fifci,
quia non fnus contraxit , fed fuum recuperatum extraordinario iure aufertur,fc
Princeps non fcenus contraxit, fed ex caufa
fideiuonis pecuniam habere voluit penes
ipfum pro fui tuitione , & non gratis , fed
cum vfuris , filamq; demum retinuit racio
ne fpecialis obligations in cafum folucionis prxfatx fideiufionis, & melior text.irb.
d.i. dferre .vltimo, cum I. fequenti ff db.
iure fifci , vbi text.difponit , Fifcum publicam pecuniam auferre creditore dbito
ns, verum non reit 1 cu i cum vuris,& ratio

efbdicit eextus, quohiam res, & non perfbna conucnicur : vnde cum Princeps non_
contraxit cumFifco,niI ipfe debeat, pecu
niam licit confequutus fuit,retinuit,& retinet fuo debit ore ; ergo fifcus ipfum vti
obligatum conuenire nequit, rem tantum_
vendicatconfiftent in certa pcurii quhctate ob quod fublata perfona, Princeps,
qui non conuenieur,non poteft traari do
intereffo.
Quoad tertium dixi, non deberi interef4 fe fiante crdito Principis,quod lex compfauit , & non homo ad euitandum curfurru,
vfurarum,pcenar,feu intereffe, 8c in hoc non
procedit textus in I. 1. C. de compenfat.
de confideratione diuerfarum ftationutn_>:
intereffe enim eft poena fecundum Docto
res, & pracipu . in l.fi confit colum.
fin. . eodem titulo , & communis eft Doorum Schola , ibi , & in I. fin. per ilia iu
ra, & in $ in bons fidci,inftitut. de actionibus, quod ad euitandum curfum vfuraruni
fiat compenfatioipfo iure , & tunc qiaj
compenfacionem facit lex , & non horno
per oppofitionem in iudicio dicetur ?. *
compenfaejo Jegtli*, illavertf honj^nis iudiciaria, Sc quia refpeu legis non confideratur diuerfa ftatio, quia in inteilectu iuris,
idem fifcus eft debitor, & creditor.; propre-rea lex ad pnam euitandam compe'naue
ipfo iure abfque minifterio hominis , non_*
confiderando diuerfitacem ftacionum: ita_*
in indiuiduo pofuit quasftionem Bald. Sa
lyc. & Paul.de Caftr. in l.i. C. de compeofatio. diftinguendo compenfaeionem lega
lem, & iudicialem, probat hoctext.in_j
1. ideo condemnatus ff. de compenfatio.per
quem Alexan.in addit.adBart.in d, 1. 1. di
xit textum illum non proceder in termini's
l.ideo : fi ergo vfura,feu intereffe eft pna,
& in odium intereffe, feu vfurarum, lex ip
fo iure , & non homo compenfat , & in pcenis ea ratione , quia lex compenfat , noru
procedie texc in di. 1. 1. fequitur proprerea , quod non poteft pretendere fifcus in
tereffe, fideiufionis, pecuniar;qina_*
creditum Principisimpediuit moram , ex
qua Intereffe oriebatur; nam fi fifcus ioluiffet Principi ; pariter Princeps eidem_
ioluiffet , & confequenter lex ad euitan
dum circuitum , & curfum vfurarum compenfauit : vnde dum iuraadmittentia com
penfacionem iuter fifcum , & priuatumu
imitantur fecundum trminos d. 1. primar,
erit hoc intelligendum non proceder fe
cundum przfatos Doores, dum trait a tur euitatiocurfus intereffe vfurarum , &i
pnz,
Hinc

txt XIX.
;

H ine vi tr a hx omni derata per Bal.

casterosq; Doores in d.i. i .voluerunt pari ter alibi Doores,quod etfi non poffic dire
So opponi compensatio, vel fiante ftatuto,
vel quia func diuerfse fcationes , vt in Fifco,
vel ex ali/s cauys,tamen ad euitandam mo*
ram,& incurfum incerefe, poflum excipere
contra meum creditorem , quod non folui,
quia ipfemec mihi debitor ex alia caufa no
loluir,& cum per me non ftetifec , habetur
pro fol uto , & pro adimple to , vt eleganter
tradie Soccin.in l.iure ciuili .. ilium
tex.ff.de condit.&demontr.allegat Angel,
in l.quoniam Alexder Cad Mu. de adulr.
& melius * quam alibi, & diffus idem Soc*
ein. in l.Iulianusff.de condit.& demonftrar.
nu. 9. & io. Maior enim mora fuit Fifci, qui
creditum anterius * & maioris quantitatis
Principi non foluit,& per ipfum f'aflum eft.
quo minus Princeps folueric>& ideo excufari debet , tanquam fteteric per creditorem
quod confiderauit Bald. vbi fupra,& reaffumic Tindar.in trad.de compenf.in art. 5 .nu.
39.6c 40. qui in hoc approbauit decifionem
Bal. licet non fequutus fuerit diftindionem
illam compenfationisiudicialis, & legalis,
quia te nuit ipfe opinionem contra commanem> vc Temper in omnem ipfo iure-
fiat compensatio lege abfque partis oppo
fitione**.
Quoad quartum dixi,quod Princeps prse6 tendit creditum Regis Curi ex iuris difpo
fitione compenfat cum crdito ipfius Principis, & quanto magisfifcus prxtendit cre
ditum fuum vfurarium , tanto magts ex iu
ris minifterio compfationem fadam fore
adeaitandum curium vfurarum,ex reg. tex.
in l.fi conftat,& in l.fi.
Fundat enim aflumptum Princeps ex regula t quod ficut obijei poteft compenfatio
in priuatis debitis, ita in fifcalibus , de quo
in l.fin.ff. decompenfat. etiam quod credi
tum fifci fit vfurarium, & aliud priuatum_non vfurarium in 1. cum alter cum 1. feq. ff.
eo.tit.in l.aufertur iT.debitoribus ff. de iure
fifci.
Hare regula etfi habeat fuas limitaciones,
nulla applicatur in ca(u,de quo agimus ,vc
eft videre in eiufdem termini's , fola autem
illa videtur coniiderationis,vt procedat cpenfatio , quando eft debitum eiufdem ftationis, non autem diuerfe, iuxt.term.tex. in
l.r.C.de Compenf.
Hxc limitatio, feu declaratio pariternil
7 ad cafum.de quo agimus, vt iic ftare debeamus regulx:text.enim in d.i. 1. loquitur refpedu diuerfarum adminiftrationum diftribut arum panes diuerfos officiates > tunc fi

197

ego Aim debitor in vna,& creditor in alia_

non poffum compenfare de vna ad aliam ob
diuerficatem officiorum , neindicatur illorum confufio : ita in fpecic dclart idenu*
text.& omnes Doores ibi fummant,& no
tant pra:cipu>ibi Cyn.dicit, nota hic,quod
aliquid ftatuitur , ne turbentur rerum offi cia,& Bald. di ci t , nota quod officia confun di non debent: non enim debet vnus officialis fifci agere de officio alterius:idemq; notat per eadem verba Salyc. & melius prar
cteris ibi Paul.de Caftr.qui fummat>& d
clart per hec verba: Oe debito ab vna ftatione , vel Camera fifcali non poteft obijei
exceptio compenfationis alteri ftationi,vel
Camera: fifcali > ne inducatur confufio offi
ciorum : fed fi effet debitum ab eadem ftatione, vel camera , bene poffet obijei com
penfatio fifco,fiue priuato: adeo quod qudo eft eadem camera, non eft adminiftratio
diuifa, omnia fubfunt fub eifdem iudicibus,
nec confideratur diuerfitas officiorum , auc
confufio adminiftrationum , tunc procedic
compenfatio, & non datur confideratio di
uerfarum ftationum , & ob id dixit Oldr. &
poft eum Alber. in eadem l.i.quod non pro
ced t ille tex. quando adminiftratio eft c
iunda,& nondiuifa,ficuti in pluribus tutoribus: cum ergo hie vnica fit Camera fifca*
lis, omnesq; Iudices in ea refdcnte$ coniim adminftrent,& omnes de omnibus infi mul cognofcant: adeo quod non eft admi
niftratio diuifa, diftinft3,aut feparata,& no
datur diuerfitas officiorum, & fie non datur
Confufio illorum,quia omnes in eodefn offi
cio fub vnico tribunali, confciu,& cru,iun
dim regale Patrimonium regant; fequitiir
propterea , quod non confideracur diuerfi
tas ftationum, non militt ratio: immo pnitus ceffat confufionis officiorum appofita,
& expreffa in textu, & confequenter ratione ceffante , ceffat difpofitio fecundum re
gulas vulgares , ob quod ftare debemus re
gula:, qua; ficut in priuatis debicis , & inter
priuacos compenfationem admittit,fic eti
& in fifcalibus,& cum fifco.
Quo ad quintum,& vltimum, quando in
8 prxdidis dubium fieret,habet Princeps par
ticularem ordinem Illuftriffimi Prorcg. cir .
ca pr*fatam compenfationem, nec dicat fifcus , quod ordo loquatur de fideiufforibus
tantm, non autem de pecunia habita per
Principem occafione fideiuffionummam or
do eft,quod fiat compfatio omnis eius, qcT
debetur Principe Curiae occafione fideiuffionumfadarurmeumq; pecuaia ad Princi
pem peruenerit occafione fideiuffionis fa
cienda:, & illius occafione Princeps conR 3
ueni-

198

Ioannis Francifci de Ponte

uenitur ad niiusrefttutionemfequiturpro
pterea , quod ordo in fpccic comprehendic
hune cafum,& hoc importt verbom occafiojnam aliud eftelfeexaliquo,& aliud cius
occafone,dicit Barr.in i fon, C. de aduoc.
diucrf.iudicdebitum cnim principale eft ridciuflio, & fedebitum immediatum illius
poftea occafionc,eft pecunia capta, ex qua
medictate oritur debitum Fifci8 fe occanc fideiuffioni, propter quod DD. tradiderunt,quod verbum prardidum omnem caufam, etiam remniEmam complectitur, allegatur tex. in I hn./, cum in ecundam .
de t'urt. Angel.notabiliter in conf.73. nu. 5.
erf. nec obllat , & ante cum addicio Ioan
nis Andr.ad Spec, in tit.de iniurijs tf.fequitur verT.icd pone num. 1 6. maxime quando
efteff:<us,quiconfucucrat equi occa Gone
cauf priocipaliStTt in cru, de quo agimus,
in quo conuecum eft dari pecuniam occafone > & caula fideiuflonum , vt per loanrtem Andr.in loco prarallegato , quod pon
drt^ tradit pro notabili Soccin.in conf.
1j6.col.fi. . par.

SVMMARIVM.
1

Error tm in re propria, qum in aliena*

imptdit vt t\egis concerto rgularit? no
ha beat eff'elum fed an hocfemperfit ver,
expltcatur nu z.&fiqq ttu.9 cumfeqq.et
nu.K\.cttmjeqq.
3 %jx non prajumitur rem alienam alteri
conced rem prfiudirium propry Domini,
quia vnicuique prafumttur proprium ius
re/eruare.qttod cttam traditur n.6.fr 1 1.
fed an boc/emperfit vert* , declaratur nu.
4$. cumfiq.
4 - Donationes -Principum non deflruunt, nee
mtnuunt tus alien ntfi exprefsconftet dt ,
volubtate 'Prwcipis, fr nu.7. pracipu it
dicertt iurtbus altenisfemper faluis,quod
declaratur nu. 1 . fr . . cumfeqq. fr
nu.$\ frfeqq.
5 Dtjpofitto , ac concefo bonorum alienorum
Jtrtcliori tnodointelltgitur , quam conctffio bonorum concedentis.
8 Conans non transfert dominium bonorum
donatorum,fierrauit in tllorum dominio
quod explicatur nu. 9 cumfeqq. ,
10 Error elifalfum pro vero apprebare, fr
vnum pro alio exifiimare.
11 M tus Princtpis efiferuanda quando de il'
la confit, fr exfcrtpturis vteinis colligitur.fr fiu. 1 f.
'
I J Pragmtica edita Tbori,qna preiudica conti:ieat,& qualtttr inlelligaturj*-

. tifsim traditur,fr nu.ift.frfq.no.iA/.fr

iS.frfiqq.un exeludat,ru cognofei pojfit
de iniuftttta conceffimis, traditur . ?,
frfeqq. An vetet impugnationem dijpofittoms, qua conttnetfactum alt quod connt
xum,traaitur nu. 34 An procedat in dote
nu. 74 Quot rationes in tita eonfiderentur
traditur nu 8j. Quid fi duo babeant con*
eefsionem abeodem 'j\tegenu.9j.
16 Iniquum eje dicitur praiudieare difponenti,fr multo magts tertio in non eogitato.
1 7 Qonfirmatio Principis refertur ad alius di
ture validos, nee ad altas concafsiones inualidas.fr in praiudicium terty extendi*
tur, fr nu.19.frfeqq nil oprturfi non
inueniat quod eonfirmet nu.xt.
20 Confirmans non plus fe extendit,qum eSfirmatum.
Lex fr omnis aclus debet interpretan , nt
fit damnum,fr praiudtcium terty
Mutari non potefi, quod nunquam extttit,
quia mutatwvti prtuatto prafupponit ba
biturn- fr nu. 14.
5 Proaemi um dclart fr reringit quam/s
bet legem pracipu quando tex effet odto
ft fr nu.64.frfiq.
7 Regis concefiion t,fr ajfirtioni in dubioadum efi,pracipu fi con edit ex certafeit*
tia, etiamfi ambitiofis tontefstt quod ex
plicatur nu.tf.
18 Proccffus e nullus, etiam parte non oppo
nents dum Iudex procedit fuper negotio,
in quo proceder nequit pracipui fi ex
vel ii.it eum proceder probibeat .
19 Conctfito an vttietur ex faifa caufa, quid
fifiat ex pluribus caufis , quarum al, qua
fit vera nu jo fr nu i^.frfeq. Qualtter
diffrt concefsio rei propria , vel alten*,
nu. 31.
Statutum tollens omnem exceptionem,
non excludit tllam, qua oritur ex corpore
inrumenti.
33 Donatio pura qualiter d conditionali.fr in
diem diffrt.
34. Lex prohibent impugnare dijpofit'tonem ,
Regefalam,probibet omnem atlum intlftari,quo illa dijpofitio impugnari poffet,et
ratio traditur nu. j j .fr feqq.
Pa
i um de non petendo reo vetat <dt nee
35
dfidetuffore pettpoffet.
36 Co icefsiofacia per Frincipem alicui de bon s, ab alio auocatis , probat dijfrentiam,
etiamfi non confit de poefsione,fr tradi
t one.
37 Quod noflrum ejtfine fatlo nqfironobit
auellt non potefi.
38 iluifatetur fe adfidelitatem Principis redyjp,fattturfutffe priut rebellem,frn.e,o.
frra-

Coniliu
i XX.

& rationibus tomprobatur, &nu.9. &

im41 Conceffiofaitaper \rir. dp cm de bonis, qua
. credebat vataffe,an valeat ? optm.e difiin
guttur,& txphcatur & nu.+). &Jtqq.
46 Vrobatio dubia pro vno tempore, an concludat in a/io, & quid in temporefuturo *JC*
plicatur nu. 47. 48 "hjx conctdens rem cum priuiltgio /.bene
a Zenon* Cde quadrien. prafenpt. dcla
rt antmum concedendt rem itlam , etiam
fifuijfet aliena, & crediderit efitfitarn^,,
S" ratiombus comprobatur nu.w.&fiqq.
Tex.in l.ben a Zenone C. de quadr. prfcrtpt.declaratur .\ cumfeqq.
5 1 Voluntas colltgitur etiam ex act nullo.
52 Claufula,iurtbus altenisjemperfaluis, non
cenfetur appofita in concefstont Regis, nifi
inJpecie ponaturin printlegio.
5 } Animus o itendit r ex bis , qua dicuntur.
55 Res aliena pote vendi, donari, & conced.
56 Translatio dominij fiex errore imped atur,
remanet t. talus concefsionts.
57 \nueilito de re aliena , datur actio contra
inuefientem,etiam fi tnueiis errauerit.
39 hex potest introducere pro bono publico vt
qui s acquirat dominium bonorum cum^t
tit, & bona fide, etiam non domino , &
iddem pro bono pads pote Rex mandare,
vt obferuetur,t$- nu.6o. &fcqq.
61 Quanam dicanturfieri iure,vel iniuria^,,
explicatur,& nu.6\.
6\ Vcbumfiue dictio{ Alio quouis modoJquid
eomprebendat.
66 Rex cone ta en do rem aIterius, vt/uam, di
el tur dominum ilIius rei poliare, qui inttrdi6io(quod vi,aut clam)fe tueri pot.
7 Clam Ingrediens pojfefsionem rei alterius,
vipofstdere die i tur.
(8 Habens recurfum ad Regem pro reflitutio
tione altcuius rei , & tllam non obtineat,
dicttur deitutus.
70 ' Vadium, ne res petatur , dicttur reale, non
perfonalcpracipuc in concefsionefacta ciuttatt,& .71.
7 Lex,nondtfitnguens , gneraliter'intelligi
debet.
7 $ DictioCfuperJimportat bypotbecam.
75 Ab interpretattone Regis non eft recedendum, pracipu in lege, ab ipfofacta.
76 Concurfus pluriurr adiecttuorum , an quo
- ad omnia debeat adtmpleri.
77 Lex.fatia pro bono pacts, non dieitur odiofa , & tali ter dicttur ftfiat lex ad remownda< lites nu 79.
to Jnterpr etatiofieri non pote contra ratio r.?m tetiti quodprobatur nu nu.Si.
ti Qax ptndtntd volntate Regis,quando di-

199

cuntur impofsibilia.
84 Dictio negaiiua adiuncta verbo,ptef,tollit poteftatem altterfaciendi, & tudicandi,& nu. 8y.
Z6 LtXivetansfieri innouationem,
litem^,
mouerhtollitfi tarn defalo,quam de iure
mouerttur controuerfia , quod expltcatur
nu.S7.&feqq.
88 Molefiiam pati dicitur, qui ad iudiciunL-0
trabitur.
89 cRjx fcit fe efie debitorem fingulis minifirandi iufiitiam\ac iufti,
red omnia
facer.
90 Si uni concdt referiptum , nan intelligi'
tur alteri prtmateare . Praeipu'e quo
tiesfit concefo,fatuo iure primt,quod ex
pltcatur nu .91. Poteft declarare, vtgentri perJpeciem derogetur nu.z.
9 i Concefo prior, velposterior praferatur in
. dijpotione pragm. edita lbori,& nu.9\.
&feqq.
Inniti non pote difpofitioni legis Ute ai
cuius caufam verba legis non adaptantr.
95 Cafus,inJpecie , & particulariter proutfus,
non venit in generali derogattone pracipuefi id effet in odium prouifi.
h
96 'Bjlatio facta ad priuilegium, intelligitur
fecunditm tempus prtutlegi/.

97 Inantia perempta,qui nam effectus remaneant.
98 'Pragmtica edita Tbori in .. quid nam
diSponattr nu.99.iyfeqq.
99 Dominium etiam pro atimentis transferri
pote.
100 Cambium an faciat cejfare titulum dotis?
101 1{jrftitutio aneuanefeat per vtam refoluttonis,vel perviam reueron 'ts ad Regem,
finita coneeone ? & quid dominium
dicatur rcmajje penes concdent?', . 102.
ARGVMENTVM.
An Rf X , concedens rem aenam > dicarur
transferre dominium in conceflionart?
lucultifma explicatio.'explicatut Prag
matica edita Tbori tarn 10 primo, qum
in 2.cap quando locum habeat,an tollat
iurifdiionem IudicibuSjVt non poflnt
aliter iudicare, fi locum habeat in conceffione nulla,vel iniuih,vel qu Jo due
haberent coneeifioneen ab eifdein Re
gibus.
CONSILIVM

XX.

QVrit pars aduerfa in praefenti caufa_

cuaacre cxecutior.em pragmac. in 1 .cap.
ea,

20 o

oannis :ici de Ponte

qux potimum ratione.quia Rex Ferdi

nandus Primus qui con ceiTk Francifco de_*
Baucio,non eripuit Zurulis partis pdecefforibusTerram , de qua agicur , nec habuic
voluncatetn illam ab cifdem eripiendi; credidicenim Rex,vc ex priuilegio apparec ad
Curiam Regiam fuide deuolucam per mor
tem Ioa.Anr.Vrfini Principie Tarenri: vnde
cm,vt pars aflerit, fit falfum ex fcripturis
quasoftendit,fequitur in iure conclufio, ve
i ficuti errorinreipfiufmet concedeneis impeditacquifirionem , vtpot fi Rex exiflimet vno modo vacationis fuam , & alio ef
fet, non autem exprefio. cap.ufceptum de-
refcrip.lib.6. c.quamuisde praben. cap.cui
non non facerdotali eod.tit.& tradit Andr.
in cap.moribus, fi de feud. fuer, contr. aflia gnansrationem , quia error eft confenfui
contrarius , 1 fi per errorem rT. de iur. omn.
3 iudic. Ita, & multo magis error in re alte
rius oftendit defeum voluntatis.cm tan
t minus videatur Rex voluiTe rem alterius conceder , qum cidem auferre , nec
Regi Iibebat Andr.in cap. i . in
& bona_
committentium col. 4. qux tint regal, cap. 1.
.fimilitercol.4.decap.qui cur.dicit dona4 tiones Principum omnis diminutionis ex
trancar.. & alterius, fine ipforum fafto iuris
non defirucTiuas. Idem Andr. in cap.i. do
vaiTall.decrcp.xtat.coI.fin.in princ. in verb,
item in rubr. quae finr regal, ibi , (nifi conilaret de contraria volntate Principis . )
Idem Andr.in prohem. quxft. regul. Vndo
cm ius habcat in fuis difponendi,& errans
5 in modo, non prxiudicet , quanto minus in
alienis, in quibus ftriftior fit interpretado,
vt notatur in l.fi. de cftit. princip. vt tanto
6 apertius voluntas ccfiet quo ad tertij noib
nominati , prxiuditium , cuius iura femper
Rexilfa reliquifie credendumeft, 1. 1./,
mrito , & if. fi quis principe, ne quid in_.
loco publico. Andr.in c. i.jT.flumiaa in fin.
col. r. cum feqq. quae fint regal, idem Andr.
7 in d.i. Si bona committentium col.4. tenet
donationem rei alienar Principe fadam_
non valere, fi credidit alienam ; fed fi ignorauit , ita demum fi adeft clsufula, I. bene-*
Zenone.& t celTat prxrogatiua j remanec
8 regula , quod donans, qui errat , non tranffert dominium, I.3. if. fubtilius ff.de condic.
cauf.dat.cau.non fcq.de acquir.rer. domin.
l.fiprocurator.idem Andr.in ci. in if. fimi9 liter prxallcg. fiante igitur errore,& efficacior, quando ius rcrtij decft tanto ma*
gis confenfus errantis nulluseft 1. idcirco.C.de iur.. Sc fad. ignor. nullaq; voluntas, l.fed hoc ita,de aqu.plu.arcen. Nec
10 aliud eft error, qum falfum pro vero -

probare,& vnum pro alio exifUmare,38.diftin.cquamuis i.q. 2. ein quibus adiuuatur, tuncdefeus voluntatis ex Regis promiffione de iuftitia adminiftranda , iterate
faa Zurulo, qux cum fignificet Regem ius
redditurum tm in poffeflorio,qum in pe
titorio, iuxta glo. inc.cm dileus de ord.
cognit.& in e.h. cod. tit. tanto magis oftendit fuam volunttem fuifle non prxiudican
di iuri,& iuftitia; tertij ,vt fiedicere pofsimus cum Andr.in c.i.$.8t bona committtium col.f.prop additionem.quod quando
i ponitur in calce priuilegij , vt eft mos in_
Regno Sicilia: iuribus alterius &c. tunc fa
n's Rex declarar, nolle dare , nifi fuum tan
tummodo ius, I. qui tabernas if. de contrah.
empt.l.qui domus.rT.de legat. i.per ea enim
inquit , qua: quis dicit , oftendit animum_-,
quem habet , exterioraq; oftendnnt animi
iecreta , quib. mod.pign.vel hypothec, fol.
i j cum alijs , per eum adduis , quando
flat de mente, illa eft feruanda , Andr. iru
cap. imperialem col. j. qui ita proRege poffic inter. vnde cm non prxiudicetur tertio
dfit Regis animum prxiudicandi, fi ius al
terius referuauit, iddem eft, fiprcmifiteidem facer iuftitiam;quod nil aliud eft,qui
ius fuum vnicuique tribuere,& refcruare,. ,
1. iuftitia, cum vulgar.ff.de iuft.& iur. ex vi14 cinis fcripturis haec voluntas colligitur , I.
hxredes palam.if.fed & fi notam rT.de tefta.
& tradit Andr.in c.i.if.huius generis, in ad
dition, ex quib.cauf.feud.amitr. Iddem do
i contro. apud par termi. if. 1. multo igitur
magis hare vbi & vicinae, & remifiiores fcri pturaehanc Regis voluntatem demonftranc
15 tertio non prxiudicandi. Cum igitur gefta,
& ordinata per Regem Ferdinandum Primum quidpiam, Zurulo non eripucrint, nec
volutas arfuit illi quicquam auferendi, cm
nil aliud feruandum partem Regis Catholici pragmtica agat, nifi tueri difpofitionis Regis Ferdinand,& Alphonfi, & arcere
llos , qui Regibus Ulis fpoliati fuere, nimirnm fi non nocet pragmtica confirmas,
cui nec confirmatum nocebat.
16 Hoc patet,nam duo prxidiria ex concef
fione illorum Regum confiderari pofiunt
vnum quo ad perfonas , contra quas difpofuere, aliud contra cas, de quibus non-cogi17 tarunt ; ficut igitur cflet iniquum prxiudicari ipfi difponenri in non cogitato , mult
fortisjSf tertio,vt fit ita confirmants, fentiens interpretetur voluifle fecundum-
Andr. in c.f. col. 2. in medio, qui fucced.tenea. in verCnam confentiebat , r.ii ad effe
ctuai prxdictum , & adducit multa , qux ad
hanc conclufonemconferunc.
18 Pre-

Confilium X X.

20I

1 8 Przrerea f difpoftio pragmatiez.quz ro

phzcz partis aduerfz,lic longioribus com
bur dedic conceffionibus illorum Regurru
mentarijs.
poceft referri ad eas.qux volntate ipfo- Hic tarnen nullacenus refragtibus.omif
rutn regular funt valid; & ad id quod ipi
fa camen ad parces refponfione , dicendum
nec voluerunt, ne potuere voluiffe;qu ad
eft omni modo contrarium ; 8r circa defe
ctum voluntatis dicimus, nullatenus ee in
tercios , facienda eft relacio ad difpofitiones, quas voluntas diTponentis validauit,
cfideratione in przfenti caua. Prim, quia
non ad inualidas, eciam qux carene anima*
falfitas caufz,quam przfupponit,eft falia_>,
dficience confenfu. Innoc. in c.dudum,do
Rex verum, dixit, vera credidit, & de vero
if decim. qui ira confirmationcm interpretadominio penes fe rcfidcntedifpofuic,& pri
tur , hec pragmatica.quz tendit ad tuendas
mo clauddo primo loco ex parte habemus
difpoficioncs illorum Regum, debec exten
eiufdem Regis Ferdinand! in eodem priui legio afertionem cm primo, quam fecun
di ad id, quod nec illi voluerintjCm fit dev
20 natura confirmations, ve non fe extendac
do, qui difponic, dicit, declarar , afferit, Se
confirmans plufqum confirmacum,not.per
fundar terram eftefuam per mortem loanglo.& alios in . ex parte,de conftitBald.in
nis Anconij Vrfin*,dicic enim Rex rerram_
L nominaciones in fi. de appellar. nec ope*
effe deuolutam iuft , & rationabiliter ob
a i re tur,quando non inuenit quid firmer* & fie
decefiim fine hzredibus Principis Tarcnti,
voluntatem illius Regis , quz deficieprag*
eius Terrz,& Caftri vtilis poffefforis,& vti*
matica non confirmt, Bal.in l.falfus. C.de#
lisdomini, & repetit ibi(canquam rem nofurc. col. 2. nec pragmtica debec fupplere
ftram propriam , 8c ad nos, noftramq; Ca
illis conceffionibus voluncacem in omniriam de iure fpeantem, legitim perti-
modam iniuriam,& damnum tertij,cm_i
nentem,) cum igicur Rex fie afferat, itadieciam alisitafiac interpretado, ne quis
fponac,& concedar,habito,vtinquic, etiam
damnum indebit patiacur; hic autem, Se
fuper ijt noftrorum Collaceralium , & alio*
indebicum effet,& contra mentem . glo.iru.
rum magnacum de noftro Conf. ac Regni
l.fi.in jf.in compucatione, quam Bar.ibi ex*
Procerum matura deliberatione , nimirum
clamac C.de iur.deliber. & pro przdiis fa 27 fi ex hac affertione , & difpofitione Regis
abfq; aliqua pragmtica ftandum effet precic prohmium pragmatics ; nam fi przdictz. Regiz difpoicioni, Andr.in cap. i.ed
fumptio oritur ex geftis per illos Reges ex
tempore,& pace, quibus poterant emenda alia iuftior in fi. quz fit prim. cauf. bere,& mueare,quz recerane,hze quidem cnef.ami. idem in c.i.prop fin. qui fucce.
& melius in cap.i.in fi.de contr. feud, apud
fideratio , im legis ratio ceflae hoc cafu>
aj.quia quod non erat,mutari non poterac>nec
par.ibi (fed quid fi Rex in priuilegio fuo ibt
cempus pocerac in effe deducere illam Re
de ciencia certa, prouc in verbis huius prigis voluntatem,qur nunquam ineffe qu ad
uilegij) cm igitur fuperuenerit pragmati- '
tertium fuit,argm.I.dec\ de verb.obl.quia
ca,imponens parti filentium , & tollens Iu2f mutacio przfupponic , ficut priuatio habidicibus iurifdiftionem contra przdia non
rum,& rei exiftentiam, & tpus non eft mofolm iudicandi, fed proponendi, & cognodus inducendi voluntatem , feu difpofittofeendi quouis modo fit difpoficio , vcl connem de nouo, argumento l.obligationum_
ceffio facta, vt patee in verbis illis, fiue alifor./.placet.ff.de aion.fc oblig. & maxi
quo quouis modo difpofita , V proinde nec
me prdia procedunc, attento pragmti
de difpofitione , de modo difpofitionis
ca prohemio,qud contra prztendentes fe
promittat ius reddi,vel etiam de fao era*
ab illis Regibus fpoliatosexorditur; Zurutari.quis fatuus dubitabit incidere in prag
Jus autem Rege no fuit fpoliatus, qui nec. I
matica partem aduerfam, fi velit oftendere
eundem fpoliare voluic, vti rem fuamconRegem Ferdinandum falfum aferuie , fal- :
aj cedendo , & fie ceflante difpofitione racio
fa caufa motum conccififle; iniuria terram,
ne pragmtica:, qua; ex prohemio declarade qua agitur,donafle:videatur principium,
car l.fi.& ibi Bal.de hered.inftie.ceffat prg
medium, & finis omnis argutiz partis aduer
matica l.Titia iT.vfurasiif.de leg.vficuticef
fx , quoniam nec quidem vnum folm verfante racione priuilegi{,& ftatuti, vtrumq;
bum poceft eloqui , quando contradicit di*
cellar , qud maxime ftri intelligendum
fpofitioni,a(Tertioni dicti Regis , & proinde
eft , quandoquid hzc pragmtica fit odio* *8 pragmaticzjigitur necpotefthocpropeni,
nec Iudex adelt, qui hoc poflit audire,& om
fa,& vetet ins reddi,vc cradic Innocin cap.
nis proceifus effet nullus, etiam parte non_.
cum omnes, de conftir. & in his duobus.de*
fectu fcilicecvoltatisi&cde adminiftranopponence.glo.in c. i.verf.fi quis autem, do
da iuitia confiftunc,ni fallor.lcges, & propacconft.probac cex.inl.i. /.quod autem
de

zoz

Ioannis Francifci de Ponte

de ale. I tif. & ale.& in fia tuto, filenti imponcte,not.per DD. in L j.tf.fublata.ff.ad crcb.
Io. And. in add. ad Spec. in cit.dc prolar. fcntcnr.tf.iuna.verf. ircm eft nulla, necdicac
parsaduerfa fe non impugnare difpofitio
ricin Regisjm niti illam probare, nil con
tra Zurulom difpofuiffe;fed rant impugna
re aTercionem Regis , ex cuius falfitate demonftratur voluntatis defeftus. Quoniam
pragm. vetac litem agi de difpofitionibus,
qiiouis modo fais,& fe vetat non folm_
de difpofitione, fed ctiam de modo difpoficionis traari > vtpatet ex illis verbis ; ciunc alia verba, (iuc iure,fue iniin a, quz,
ve inferiusdicetur, concilie, & iuftitiam,fit
iniuftitiam concefionis,quod veta: pragm.
generaliter i & proinde hzc falfitas caufz,
nihil arguic aliud,qum iniuriam,& iniuftitiam conceffionis.
Vlterius conceffio facta fub hac caufa eft
vnicus contraus,fiuc vnica difpofitio,cum
19 illa qualitate qualifcata,nec taliter.p pr
tendit pars ex falfitate caufz corruere conceflionem m trminos cap.fufceptum, do
refcript.& facit tex.in c.quia circa.de con30 ang.& affin, qua: falfitas cti fi effet in vna
ex duabus cau(s,quibus ciunis concedes
effet motus, adhuc prrenderet va conceffionem fui trminos cap.quoniam frequ
ter i.porr^'uno tf.fi autem,vt lit.non cteft.vnde manifeft uccedit, q> impugnare
cauam conceffionis,afertionem Regis cir
ca deuolutionem,eft impugnare ipam concefiionem, quia totum vna conceflio eft , &
fie pragm.obftar,nam fi ftatutum non inclu
J i dit illam exceptionem, quz ex capite eiufdeminrrumentinafeit-ur, licet prohibeac
generaliter omnem exceptionem Bart, in..
pai ui.ff.quod vi,aut clam.eadem rat'on:','. fortiori non poteft opponi,quando
ex facie ciufdem priuilegij exclua eft oppo
litio , quia rpugnt, & alis effet luderez
meutern, & verba legis contra l.non dubtfi.
. de leg.Im finet caufa conceifioniscV affercio deuolucionis, qua: limul cum concef
fio ne eft vna difpofitio,& vna fpecies difpo
3ifitionis,cm aliud fit conceder rem alie
na m, aliud propriam, & alij ex vna effectus,
lij ex alia refultt,vt in conceffione Princi
pis confiderat Andr.in ci.jf.8c bona cmit3jtentium,& aliud eft donatio pura, aliud
ditionalis, & in diem, ade vt affenfus pur
donationis, nporrigatur ad ctionalem
And.in cimperialem de prohib. feu.alien.&
34. & tradit Bar. in Lt. de dona:, fi hzc igitur
caufa dominij,& affertio effet quoddam an
tecedens ad hune contraum.qui a tarnen-*
cx falfitate huius antecedencis,vel connexi

eorrneretdifpofitio,vt parfmet fundar. pra

gmtica vetat impugnare difpofition,-quis
dubitabic vetare impugnationem huius cnexi neccflanj.tx quo fequeretur deftructio
difpofitionis,vt Bal.fubtiliter tradit in I. no
dubifi col. S. ver f. vlterius oppono,& eft tex.
in l.apud antiques, & ibi tangitur per .
fit Albert. C.de fur. tex. in c.& fi Chriftus,cir
ca med.de iur.iu.& in c. de maiont. & obeditia.pro quo etiam arfertur tex. in l.quod
dictum, ff.de pa&.vbi hibetut,qud pactum
35 de non petendo i reo. vetat pe ti i fideiuTore,quoni poffec per indire peti, nii
prohiberetur ab ipfemet reo, probat tex.Sc
ibi . in l.fi.C.de vfur.rciiud.quod induci.quz competunt conde mn a ti s.ccmpecc
fideiufloribus , quia alus poflet reus moleflarij fdttiori igitur contra eandem perfonam.non poteft impugnan caufa ecefConis,& afTcrtio Regis, etiam fi quid feparam
ab ipfa confiderarctur.qumuis
in fpecie vetet pragm. impugnan' quolibet
modo fact as difpofitiones, & fie dipofitio vtrumquequalificatam,quod omnedu
bi tolIit,& fie refiftiti ; t modo prg
mtica vetat Iudices cognofeere, fie parres
pro pon ere haue caufz falfitac,& tfft dua
lem difpofitionis impugnationem.
Sccund.ex abundant; dicitur falfam effe
he falfitatem cauf,quia probatur pernos
}6 auocatioj Zurulis faa per Rcgirum loa*
narr., ex qua dominium pertrfiic cx concef
fione faa Priocipi Taren 1 abq; necefita
te probandi poffcffioncm, vel traditionem
cum hoc fit in Principe fpeciale, And.in .
quid fit inueft.& conftat,qud voluit domi
nium transferre,!'' Andr.in c.olimde verb.
fignif.Bal.in przlud.feud.col.io. clem. audi
tor,de reienp. &l licet ex aducr foquzratur
ingeri dificultas circa poffelon Zurulorum,& fi bene perpendantur ponderationes
fcripturarum;illz nihil nobis afficiant.mliilominus circa domini j tranfiationem in Za
rulos nihil apparenter , non folm conclu
denter ex aduerfo probatur, & id,quod noJ7ftrum eft, inquir, Andr.in ci. tf.fimiliter col.
4. m fi.de capit.qui cur. vend, fine facto no ftro nobis euelli non poteft,igitur vera aftio noftra,& contra earn nihil concladcnrer
pars opponit.
38 Terti,alia infidlits Zuroli penes Reg
demonftratfuiffe dominium terrz, cm in-,
feriptura , quam pars aduerfa producir, fa
teatur difcefsifle fidelitate , & obedientis
Regisjtantum.n.fignificat ad fidelitatem,&
39obedicntiam redijfle,fi enim aliquis fatetur
fc manumifTum.ergo fuifTe feru ; fi fatetur
abfolotum ab excommunicatione , vel i
banno

Conilium X X.
20j
banno libera t,ergo prius fuiff exeicat,
caufae falfitacem & proinde voluntatis dcve! b?noir. I.manumiffiones. de i u ft. & .
icum-j.
in I.Tirio vfufruus in prioc.de cond.&deQuarto nec pars concludic hanc caufae
monftr.cad diffoluend.de difpof.impub.3c
falfitatem,quia,lict per feripturas dmon
ftrauit vfq;ad annum i457.fui!ie vel conticum vcraqi pars hoc fateaeur , & concedes
te recipis.in e.conceiTion.fequitur pofitio
nuat dominium in Zurulos,vel nunqu di
habitas expoficione priuationis.facit tex.in
feeffiffe ab eis,quor vtrq; falfum demonil rant fertpeurac noftrae, adhuc tarnen n in
l.c in debito.de prob.& in aurh.quib.mod.
natur.effic.fui.Jf.&qm col.6.& fic probatio
fere neceffario Regem falfum dixiffe;potuit
.n.effe p vel per defetionem,vc demonffra
40 hace ex cfcffione non minus infidelicatem
uimus, qucfitetur Zurulus perreuerfiodemonftrat,qum fi ex reftibus probata op
tim effet And.in . j. col. 2. de pac.tenen.ibi
nem ad fidelicat, & obediencia Regis, vel
alio quouis modo res ad Principen) Tarci
quia tm valet ide ex quib.cauf. feud.amitc.
in rubr. & licet ea infidelitas n apparerec 46 & fic ad Regem effet dominium trar.fi n i:
vndedata hac poffibilitate.eollitur necefliplacitata.n dedium vtile cenuic reuerti ad dire,prout lat And. dclart in c'y,
tas probationis ex aduerto vt nec conclu datrefpeu anni 146 j. c. in prarfentia.de*
5 porr.col.pen. Si fi. quae fit pri.cauf benef.
probad. non hoc. C. vnd.cogn. cum vulgs.
41 amitc. maxime c Rex,ex quauis caufa ius
cpeteret,ccefllt non fol ex morte Princi 47 Et li cet exdo.ninij proba tione vnotpefe
quarur prarsuptio pro futuro.vt tradic Bar.
pis Tarent!. In priuilegio.n. vitra illa prima
in l.fiue poffidetis de prob. non tarnen eft
verba, feu ex quauis alia i ne,c,&occafioprarfumpcio.quar probation re ipuat ctrane, adfunc in inferiori priuilegij parte alia
riam,vt tradic ibi Bar.poft gl. vnd cm in
verba, in quibus conceditur o ius copetes,
6 cpetiturex quauis rne,titulo,& c.vt
probanda hac caufae falfitatcpars aduerfa_>
fic < fm dotr. And.in emoribus allegata
partes fubftineat aoris,quia pro nobis eil
4 procedat conceffio,t fi ex noua infidelitate
priuilegium cum Regis difpocione,&pars
vacabat n fol per Principis morte. Practeinducat in przteritum fuiffe dominium pe
terea ea Andr.decififacitdtffcrti inter va
nes Zurulos, & nos habeamus Regem, di cccation ptem,& futurjn fi creds vacaf
teminanno 1463. ex morte Principis Tar,donat,& poftca vacauir,eft dubijn quo
ti rem deuolucam,& hoedicatc internenfit djftt'o,an dixerit futur,& i habemus
tu Procerum,quo cafu ftatur dicto Regis, ve
verba fufficciarfed q Rex effet i tpe cfupra efi: funda t, ergo non fol non eft cceffionis ds,& crediditp morte Principis
ddeos probatio partis aduerfe,fed contra
praefumpeion concinuacionis dom nij in fu
& erat per infidelitate Zuruli,vtiq;n dicic
Andr. conceffior. non valere. N iura,quac
curum habemus contrariam probationem
allegat inl.fi ita.ff.de aur.& arg leg. & inl.
Regis, quo cafu ceffat praefumptio qnoufq;
con erar i um non p robe t u r, & fic non eft fu n Rueiliauff de contrah.empt.loqutur de iure
4 )fucuro,an veniae fub tralla tione iuris peis
data neceffitas felfitatis caufar,&defetus,&
&in fpecie q gs donat,vel alio modo tranf
voluntatis,& Reg.pragm. habet pro ver*_#
44 ferr,credens (e ex vna cdm,& eft ex alia
difpofitionera Regs, potiufqu illas partis,
j transfert dium,& error ncadij no vi
cm nunc poft coc annos allegat praefump tiet ti htion,eft tex.punualis in l.feru
tiooem,vt fie omnin corruac argutia defe
tus voluntatis.
Tirij ff.mand.cV tradic Bar.in I.j.de oflf.proQuinto , corruit haec imaginaria volun
cur.Cf. & facit te x.in 1. c in corpus.ff.de
acqui. er.dom. Item And. loquitur in ambitatis defeio ex priuilegio conceffo in anno
45 rio(s,v t ipfe dicit,& q Rex ccedit de cer
1487.cibO.Rex concdt cum prarrogatia,
ta fcienciai& liberalitate, & pro remuneral.ben Zenone, de quadrien. praeferipr. de
tione feruitior,& ex proprio, vt inquit,mo
clarar animum concedendi t cafu, quo res
tas nfiinu , non tra&amus de ambitiofis
effet aliena licet quando conceffic crede
de beneficio Principi*, lariflim interpreta
nt effe fuam, nec minus conijci poterit in-
do 1 fi.de conft princ.& ibi not. Andr.inc..
principio priuilegij in verbis illisfommbus,
f.huius ac generis, in addit.quib.eauf.feu.
& fingulis) in priuilegio conceffionurr., doamier.Oldr.conf. 300. maxim c effent prae
nationum Regali intellects, & habitis,c
diebr difficultates c in ambitiofis , vbi ex 49. n. voluerit illam Itgem locum habere, & ad
certa (ciencia fit cceffio . fi motu proprio
illam fe reierar, voluntas t ft,prouc ius illod
& . fi pluribus.de prxb.infext,gl.in c.pen.
intelligie Andr qui fucced. tenen. idem in_<
cap. de controu. mut (tir. $. quod autcm_.
de rcfcrip.in (ext , & limitant DD. in d. c.
fufceptum,Sc ex his pacet ceflare allegatam
ibi. lmioteUcxic ; proue lex iotelligic
mut-

204

Ioannis Francifci de Ponte

50 multo mags hicvb fpecialirer ad illam_#

fionem etiam tile , qui ex ea hon habuit do*
mini; tranflationem.nimirum fi pragm. hoc
fc rctulir,quo cafu valet rei aliene ccefio,
59cau
manifefttffimc procedit.fi enim lex in
Hante clauftilapratdia, idem Andr. in ci.
Jf.& bona coI.4.qua: fine regal, verf eft.n.aeduct t , ve qui cum tie. & bona fide poTedie
pro bono publico, quarrat dnium,& qui alie
cendend circa ). bene Zenone , Si ibi cois
nauit credidiefe dominum, 8c non erat.I.i,
politic elhf babear loc, qudo credit iu,
& omnibus legibus iplius ci tuli fF.de vfuca*
& poil inuenitur aliena,idem in 1. jf. fimi Jitcr.de capit.qui cur.vcnd.col.4.infi. & in 60 Quid mirurn fi potuic&voluic Rex pro bo
no eti pacis tueri ilios, qui habebanc conprirtc quinta; : & licet ex aduerf allegencef(ones,& manibus illorum Screnifs.,qui
tur limitaciones , I.omnes, & 1. ben Zeeempus reformandi habuerunc, poteft Rex
none.quas DD.ponk in multis locis, & requod lex dicte And.in c.?.J.flumina,Cjuz fine
ferre non euro, van* tarnen funt rcfpeu
regal. col. . Im lex eft etiam ifta,n ne id
eins ad quod hodie inducuntur , non. . deCacholicus Rex fecit capic.quod poffidte*
fendj'mus hoc argumto conceffion,vel nitimur ex eo probare domini ex przrogatitempore iniciaci belli in Terra Atripalda
tia diarum legum, fedoftendereenixam
effene reft ituti contra eitulos, 8c fuerune
proinde abdicara dominia illis , qui eitulos
Regis voluntatem concedendi,t fi res repe
5 1 riiecur cfl'e aliena; cum c ex au nullo col
habebe,& fie Tola poilefio fuie qualitas neligarur voluntar.!. Il ft~.de rcb.eor.Bar.in 1.2.
ceffaria.igitur hic, qui titulum illorum Rejf.teftamencum.ffquemadm.eeitam.aper.c
gum habent,tuti fune,nec fuper rebus ab li
52 cnon appofuerit claufulam, iuribus alie*
lis concefis lis moueri poteft.
his,faluis,illa non cenfetur oppofica,And.ia
Secundo, confirma cur hate conclufio ex i.pra:alleg. Jf.& bona col y.ibi.& fi non op 61 clufiua voluncacis illor Regum, vt hoc non
fie obferuandunv,nam pragm. requirit con
ponatur hxc claufula n prf iumitur,*& pro5 3 pcerea ex hisquas dieu n ru r, animus oftendi ceifionem, feu difpofitionem valida, fiu.n.
xnr,dicit ibid. Andr. nimirumfi hxc volcniure,fiu iniuria facta fit conceffio de cac- .
, ras e(l manifefla etiam ex derogacionibus
trouerei non poteftjomnis conceflio faa
fact is contra alias conccffior.es.
6 Ferdinando, imquot fient, & facta: fuie i
Ex his iatisfaefthumoribus partis ad*
creaeione mun, vfq; ad finem, vel iniuria*
uerf*,d circa interpretattonc pragm. Ca
vel iure facf, cfebiur iniuria fieri, dicitur
tholici Regis d i fpu tationem induct volun
jT.non iure.inftiede iniur.in prin. Andr. in .
ta eis illorum Rcgum;nam fequdo opiniohaccdictalt.j. iniuria. de pac. iuram firm.l.
nem partis.eft ei pleniffim fatisfaum.fed
i.& ibi glo.de nou.oper.nunc.Nec quia de54. fi veritatem amamus , concrarjum pragm. 6} fuerie animus eripiendi Zurulo , ide mi
difponit,'tatuir.n.bona data,conceifa,8 di
nus dicecur ci fada iniuria, qrii fi credo me
fpolica per illos Reges , teneri fine innouavni,& non alteri iniuriam facere,adhuc prtione . fiue iure fiue iniuria data fine, fuper
ualec opinioni vericas, l.cum, qui.tf.fi iniu
qua rebus datis,conccffis, & difpofieis lire,
ria ,ff de iniur. 8c fie dato , quod Rex noru
habuifet voluntatem concedendi r Zuru
conerouerfiamu moueri non polie in iudicio,fiu excr>exqi3o infercur eueum excep
lor.quia realiter dicit pars r ipfor fuifle
ptione pragm. qui habec conceffionem, vel
conceam vti Regis, hate conceffio dicitur
difpofirionem, videlicet Rex concds rem
iniuria faa, & fi iniuria faa non cft.ergo
fuamtill vdiderit, illam donauerit,vel c iure,& vtroq; modo pragm. obeft. & c hz
ceiTerit,adhuc tarnen verba pragm.adaptduz qualicates omnia cprehdane, omio
yj cur,quia rei alten vendido, donatio, & - 4 pderacion illius vet bi, alio quouis modo
cefb dicitur l.rem alienan) ff.de contrahe.
quod eanquam generale comprehenditeti
empt. I. exempto ff.i rf.de a.empe. l.i.l.fi
omn!a,& fie quocumq; modo fie alienacio,
quis altenam, 1.6 vir vxori.rf. prodonac. &
& difpofitio faa. argm- ci.de feu. non ha
5 6 quando tranflaeio dominij ex errore impeben, prop. not. feud. Ral. in cimperialem .
ditur , remanee eamen eieulus conceffionis,
Tertio probemi huius pragm. quod megl o. in 1. j.jf. (ubrilius.ff.de cond.cauf.dat. in
tem declarat.l.fi.& ibi noe.ff.de hzred. inft.
verf.n facio,& n vefticura de re alicn.fad.
przfupponie dedifl'e pragm-occafion illos*
57 dacur aftio inueftico contra inueftientem,
qui Regibus conqurebantur fe e(Te fpolia
licet inueftieiis errautrie.Andr.in cr.de in- 66 eos eerris,& Baronijs. Igieur Rex vei uam
ucft.de re alien. fact.facic texe.in l.fi per errem alcerius concedendo,&cransferendo in
rorem.f?. de vfucap. & proinde cum pragm.
ali poffeffionem.vtiq; dicicur ill fpoliare
58requirac eantm per illos Reges difpofitio
tex.eft de hoc in Laut qui alcer tf.fi quis, du
ncm facbm , & iam dicicur habere concei
pucat.ff.c}, vi,aut clam.adeo|i illi competir
inter*

- . . . Confilium X X.

20 f

iBterdflom,& fcit tex. in Lcm qoaerebatur CvnconcefSo fola , & aftas Tolas conceflionis ipfiim ex
de vi, probans occupantem poTeflionem vacantem,
duderet,& tamen,vt dictum eft, futficit. i
licet credat efle fuum.reneri interdicto,quod illi cSeptim.hzc pragm. fuit pro bono pari s f;b, vt
petit,& f.Rex conceffifler.vc fuam,vtiqj potcranr di- 77 ipfemet Rex inquit,& proinde no eft odioia,vt pars
ci fpoliati Zuruli, & proinde exclufi pragm. Acceforte dicir,etiam fecundum Innoc.& alios in c.cm
dit przdictis noticia ubfequens Regis ex c.qui dam
omnes de conftit, Intereft.n.Reipnb.I.congruir. de_
audiuiflet Zarulum velle reftirutionem fub colore, g>
officprzfid.l. fi quisingenuam.j.fi flf.de cap A ndr. in
poflederint przdeceflbres,non folum perftetit in re i.de pac.tenen. in princ.haber rati ontm qua; maxi
cipienda recognitions feruitiorum Bautio, cui cmopere inciudit hunc cafum. quern pars aduerfa nicelTerat, fed iterate concefEt D.Federico filio ipius 79 titur facer dubium, Rex inrdit remouere lires, hic
Regis , vnde ex manifefta Regs volntate apparet
finis,& intentio Regisjfi verum effet.quod poiet di<7 fpoliatus.icu: n.fi dam intro poTeflionem, & redefputari de intcione illorum Regum,in omni caufa,
ancem non a dmit to.dicor vi magis poffidere, l.clam
vbi opponeretur Reg. pragm. difputaremus Regem
poffidere. $. qui ad nundinas, if de acquir. poff. Imo
mot ex faifa caufa,vel mala informationell prz4i per recurlum ad Regem pro obtinenda reftirurione
fumi circunutum, vel conceffio per importunitat,
po(ieionis,quam non obtinuit, tanto magis dicitur
vel quid fimile.adeocp finis pragm. litifi excinctiuus,
ip(e fuiffc deftitutus, 1. i.$.in operis.fF.de nou. oper.
effet penitus extinctus,non eft igitur facienda internunciat.&ibi not.
in amittenda.fF.de acquir. 8opretario ctra rationem legis exprefTam, quae anima
poff.
eft legis.l.cum pater.$ dulciffimis.de leg.i.&ipfa_i
Quarto,verba pragm.fant negatiua,imperfonalia,
ratio eft lex propria, Bai. in c.dilectus, de refcrip.ncc
6?& realia,dum dicunt,g> fuper rebus concern's ab Ulis- 81 talis,vt lex fit vana,& nullius vtilitatis.I.ex teftam
Regibus.Iis non moueatur,probat hoc rex. in (.Iuris
to.C.de codicill iuna
ibi DD.l.fi quando,de
gentium $ .paftorum if. de pact, fi pactum eft,ne res
leg.i Andr.de feud.non hab propr.natur.feud.in c.j.
7opetatur,dicttur reale pactum, n perfonale,in dubio
in alia pragm. ratio conguit , quia facta fereniffimis
in cceffione faca Ciuitati, Bar.in 1. fi.de feruit.Ieg.
temporibus.& cum pace:& tr;iquilIirate,adeogj quz
71 tenet efle realem hanc differentiam inter realem , &
mutanda eranr,mutaca fuere, quz non matauerunr,
perfonalem exclufionemjconfiderat Andr. in c. 1. de
debent remanere firma.hzc ratio ita concludtt in dieo,qui fin.fe.agna.vtquando realiter eft facta exclufpefitis animo eripiendi ab vno,ficutab alio, cm_#
fio ex omni capite,fit fublatus regrefius.vnde c hc
tempus omnia reformare poterat non minus erept
mmunitas, & fecuritas realiter rebus cceffis fit daab vno,qum ab alio.
ta,nec fit habita confideratio ad perfonas, quz litem
1 Et licet ea,quz in volntate funt Regis reputenmouere poflent ex qaoennquecapite agere vellent, 8a tur difficilia.l.idem Iulianus. $ confiar , de leg. i.&
fine ex errore,n tarnen po/funt tangi res illar,priuitradit Andr.in c.Imperialem..commertium,de prolegiat pragm, ne lit fubftinere aliqu poffint.nec
feud.lien.per Lothar. NihiJominus facilius potuifTec
facit diftinionem pragm.perfonarum, nec eft trfla
Rege is recuperare^ quo noluit Rex eripere, qua
tina tantum iurium ilIorum, quibur. fuiffec erept,
ille.a quo exprefs eripuit , ergo fi per longiffimum
7 fed vetat lit moueri fuper rebus; cigitur pragm.
tempus non fuit reftitutusjtanto maior infurgit prz
tiondiftinguat,generalitereftintelligenda,l.depre- St'fumptio exclufionis , duz enimfunt confideratz
tio.ff.de publicXa de offic.przfid cum vulgar. & fio
pragm. raciones: vna eft, ne illi, qui obtinuerunt eas
tanquam depofiti realis terminacur fuper re abfque 1 conceffiones ram longo tempore,polienturjalia eft,
diftinctione perfonarum.
quz nec in iudicio, nec extra eis inferatur moleftia:
Quinr.quis ncgat pragm. excludere agtem hy
dato igitur , quod ex promiflione difputationis vopothecaria actione, & pro paragio vetat fuper rebus
luntans illorum Regum nullum fequereturinconue
73 conceffis agi litem, velctroueram poni.dictio ilniens caufz , quoniam iam iuftitia miniftrarentur,
la, fuper re,vel fuper fundo hypochecam t fignificat.
quo pacto euicatur ,quin corruat alius finis pragm.
tradit Bar.in l.fi fundus, quem ffde annu.legat. qui
ne fiant lites.quo pacto erit verum Indices arere_
allegat l.Codicillis. $. inftituto.ff.de leg.a.Hoc fpi*
iurifditione,quo pacto filentium cenferetur impofieft declaratum ad intellectum pragin. per S.G. vt fic
turn, fi contra pofleflbres vigore illarum conccflioftante Regia fententta pro interpretatione pragm.fic 8 ^num admitrererur hc quzftio, verbo enim,poteft,eft
faft certum ius 1 fi. C.de leg. maxime ftante Regis
adiedla dictio negatiua, ergo tollitur poteftas, glof.
7t Cathol.declarationcqui tmin vera dote, aliquibus
in c. i.verf non poceft,de regiur.in fexte,Bart.in_<
rcquifitis, pragm. limitauit, fic ftante Regis declaraI.Gallus in princ. de liber. & pofthum. quicquid fie
tione, quz in czteris hypothecarijs eafibus viget,ab
ret,eflet nullum, Bald.in l.fi.C defideicommifT L t,
7*hac interpretatione eiufd Regis nullatenus eft redeiniuft. rup. Beitritt teft. &quando taliter filen
cedendum,l.human,l.leges,& l.fi.C.de legib. Et t 8 4 tium imponitur,nec ad conteationem perueniri po
poteft confiderari duplex defedlus voluntatis t reteft.glo.inc. r.$. fiqm'sautemdepac.Conft. cunau
fpeclu perfonz.qu rei.nam ccedens rem dbitons,
not.per Doft. in L 1.$. fublata ff.ad Trebel!. & parinec cogitauit decreditore.necdifpofait de iure, & S6 ter fi pragm. vetuit fieri innouarionem, fi permittehypotheca creditoris.ver quia pragm. vetuit fuper
retur Iis , vtique nouitas, & moleflia eilet, fiue dc_
litem moueri,quicqj litem moueat fiue creditor,
faclo,fiue de iure dicitur controucrfia, & moleftia_j
fiue alius, incid t in earn, & hoc non habet dubium.
1. Lucius. . tres hzredes, &ibi glof.& Bart.ifadTre
3ext,pragm.loquitur per plura adieftiua refpedlu 37 bell. Imd fola prohibido moleftiz vetat,vc ex cauterrarum,8 locorum,& dicit data.donata, concelfa,
fa etiam iufta non inferatur,!. 1. . de nundin.iunclis
difpofita, & ficnonrequiritconcurfumomniadieibi Nico!, de Mara. & Bald, ille, qui trahiturin_*
iuor/ufficic alteram adeffe, v t Bart.tradit in i .qui 83 iudirium , moleftiam pari dicitur. in authent. dc ficoncubin.ff.de lgat.}. Si igitur n adefietereptic,
detufibr. circa princip. vnde finis tollendi lires effet
fed donatio, vel conceffio.vtiq; pragm. procederet,
omnino vanvcs ; vt igitur tanto apertius pragmtica
quia alteram interuenit, & proinde n folum fi Zuoftenderet nullam iiti ianuam re!iquiiTeapertam_,
fulo non eripuit, vel animum cripuendi habueritili- -. adJ-idit fiue iure,fieiniuria faclzfintdifpofitionesi
cet Zurulo non noceret reptio,8 de ereptione.dead tollendum hanc difputationem, & alias.vt cunqj
ficiente volntate , nulla effet ratio habenda, vciquc
fine facta; difpofitipnes,vetuit lites.abdicauit HirifdiS
tionem

20

Ioannis Francifcide Ponte

tionem , vt iudicibus caufa darctur aliqua iudicandi,ex hit tanto claris cefant omnia in contrari
allegata.
Non obftat Capit. expeditum Iacobo Zurulo, pe*
tend reftirutionem terrae , cuius refit cutio fuit denegata.fed prrmiflum,fi velletiuftidam miniftrari.Pnm.quia nihil continet Capit. im excludit ipfum_abeo,quod petebat, & quant migis petebat pofTeffionem, & Tibi cd denegata . tant fortius eft confir
ma: pofk-flio primi concefiionarij fairem ex denegatione Regis, per ea.quar ( funt fundara :prxterea Rex Cathol.in pragm.non tuetur poffeflbres rerum,conceiTarum ab ill is Regibus fub ea ratione_j,
quia illi Reges no/ebant audirc.vel miniftrare iufti
89:1:1m fpoIiads,fciebat.n.Rcx Cathol. llos Reges, vti
Reges fuiffc omnibus luftidardebitores.vt Andr. in.
quit,in c.quonamde prohib. feud.alien, per Lothar.
& proindequod illorum voluntas erat iuftitiam miniftrandi.& omnia iufti& recle faciendi, Andr.in_i
cap. i .$ ilumina, quar (int regal. & fic etiamquod hoc
iciret.fecit pragmaticam,& ipfe de nouo vetuit , qd
illi non vc- Ufte, etiam hoc ratione pacis , & quietis
egni.vnde i'la figura, & prxfumpta voluntas , quz
in omnibus conccmombus confiderari poreft.ncn
imped : cfTfclum pragmaticar.quz re confiderauit
omnia.nec Rex Fetdinandus per rcicnprum.etiam fi
fniiTet a parte pedtum.intelligttur aliquid dimini-if conceffione primo loco ta Baucto.quia inquit
Andr. dc Ilcr.in c.i.col j. qual.vaffall.iur.deb. fidel.
fo Princeps vni conredendo rcicriptum, non intelligituralteri prudicaiTe,im non minus iuris habet in
eo rcfcripto vnus.quam alius. iuftitia eft n.ius fuum
vnicuique tribuere : quatro igitur fi lu per terra erat
vtriq.iuflttia adminiftranda.quid eo tempore habuit
pars aduerfa Rege Ferdinando plufquam Baucius .
& dicit Andr.in cap. fi facia. dc feud.defunft miht
f icol. a quod quando conceditur fccundo,faluo iure_
Erimi,nullum penitus primo priudicium generatur;
icauttm pollicendo facer iuftitiamiam referuat
ius omnium , & proinde primi , & fie nihil eidem eft
derogatum, remanft igitur conceffio illfajRex Catholicus fecit pragmaticam pro tutela conceffarum
per Ferdinandum , refcriptum non fecit, quod 1 1 lud.
quod erat concefium , non eilet amplius concefTum,
ergo remanet erficax pragmtica, & tanto magis efficacior, pro quanto curlus longiffimi temporisfine
innouatione oftendit cfficacioxe in cafu noftro prag
mtica: rationem.
Non obftat capit. feu exemplum Saluatoris Zuro*
]i,quia aiT'iit ibi eiufdem Regis Cathol.promiffiojil.
ic .n. qui vetuit ius reddi,promiferat ciuiti Saluatori
fi iuihtiarr. miniftrare: nimirum fi idem Rex potuit
declarare fpecicmeocafu generi derogare Reg.in_
toto. de regul.iur.l. legis, l.humanum.c.de legib. In
re przfenti nulla Regis Ferdinandi promiffio,quia_t
refpondit negando id , quod prtebatur, promittendo iuftitiam miniftrare, aliquid dcrogauit praccedenti conceffioni , quam folum pragmtica tuetur
hibet rationem illius refcripti.non enim confir
mt pragmtica omnia verba , & omnes (rupturas
quas in aere fecit Rex Ferdinandus, fed ftaruit, non
moueri litem fuper rebus conceffis ab i Iiis Regibus,
9$ vnde mrito eft impertinens applicatio ilia, quando
fcilicet, duo habent caufam ab eodem Rege , quat
pragmtica tueatur , in quo etiam Bart, concludit
pro eo , qui habet priorem conceffionem in 1. prae
via, per ilium text.de loca, pratdi.lib. 1 o. & nos habcimus priorem, & pofteriorem ronccffionem,quia
refpedii eius , quod pragmtica difponir,nobis fer
ba, Se mens pragmatic* faucnt, quia initimurrei,ab
Ulis Regibus , quod pragmaticam bench-

cium rei , ic poftefforls cortfiderar ; ha?caurem deff94 cmnt parti in omnibus , & per omnia ; ergo fraftri
innitimur pragmtica? , coins verba , & qualitas
ad cafnm fuum nullatenus adaptan tur, 1 coi f. Prae
tor ait. 8c ibi Bart, de damn infec, ficud pariter im
pertinenter videtur illa repetido, in priuilegio facta
in anno 1487. vt videatur Rex, concedens filio, repetere,& cum promiffione faa de miniftranda militia
Zuru'o, quod conucnit in verbis, in beneficium conceffionarij pofids : nam cm fit exprefs derogatum
quibufeunque conceffionibus, etiam ex caofa priai'
legiata facas, & dotali.albaranis, & alijs promifiion; bus i Ha verba ,prout tenebat Baucius , non pofltint
9 1 intelligi contra derogationem particulariter prouiiam. Andr in cap. 1. qui fuccef. tenean. maxime quia
relatio fit in beneficium conceffionarij debent
verba operan odium , I. legata inutiliter.ffde leg. 1.
& quia relatio finalts eft ad priuilegia Baucij , quat
tempore , quo concefla fuere, non habebant llantu
figurata , vanam , & nullius confiderationis de m96 ftitia in forma miniftranda pollicitationem , vt fie
relatiointelligatur fecundum tempus pnoilegij.hia
delicto. #. extraneiis ff.de noxal. & intelligatur fa
cia cum qualitatibus exiftentibus in illo priuilegio
Andr.in cap.i.f.fimiliter, de continuer inueft. Nec
J- omittendum eft, in caufa decifa contra Ruffos, licet
prztenderetur peremptio inftantix , non tarnen ne
gad porte quando eflfeclus commiffionis caufs fine
volntate Regis , quod fieret iuftitia , remar _
cum alijs efT.-bus qui poft peremptam inftamiam,
fecundum Bart, in 1. a. in dia 1 1 j. apud quem_>
C.de eden. & fie fuit decifum pragmaticam obftare
& fie decidendum fit, m omnibus ijs pragmtica m_#
in i cap. & parti , & ludicibus in hac caula manifeftiffime filentium imponere.
98 Qb vcro 3'-1 pragmaticam in fecundo capite dcJ
domini) tranflatione , & fie conceflione; non eft du*bitandum , quia verba hoc clariffim dicunt , ne
quia pro alimentis eft data terra, mi nus dominium.
99 diceretur concefliim $ cum etiam pro alimentis poffit dominium rei transfern, 1 libertis, & ibi Bart.ff.
de aliment. & cibar. lgat. & in hoc non eft dubitand-jm_j. Igitur obftat cm feml Rex Federicuf
difpofuerit, dominium , & poflefiionem transferendo,quod furricit , & licet prartendatur illam concef
fionem fuifle temporalem , & reuoeabilem quoufq;
dos foluererur, &quodfacla folutione haberetur
perinde , a t que fi datio facta non effet , nihilominus
hoc exonrt lonem pragmtica: noneneruat, tum_
quia hare dotis folutio non fuit vnquam faca ,
ex aduerfo probata exiftit , & quanto magis Rex
Catholicus permutauit cum Regina , tanto magis
fuit demonftrata vera illa przdicla domini) t ranflatio , & cenfebatur durare pofleflio ciufdem Reginat.
vigore illius tituli, de Rege Federico habitij cm_j
iddem fit quo ad poffeffionem , & effeum eius , vc
Andr. inquit in i $,cum autem, de contr.inueftit.
100 habere rem,vel eius loco cambium,nec promd_',
quia fuit faclum cambium , fuit foluta dos , cm_*
cambium illud permutationem contirmit , vt Andr.
dcit in dicto cap. 1. $. f vero, de controu. inuete.
Igituradhuc vigente effeii, caufato ex illa conceit
fione,remanet nrmus pragmatic* obieflus j feddato.quod Reg Federico fuiffet reuerfa hate terra , vt
pote, quia in eius vita eflent dotes folutz, nonne re*
rrianet in fiicum redactio , fi alienauit pro tempore
& dominium ad tempus tranftulit, & poft temput
ad ipfum Regem voluit dominium reddere. Igitur
10 1 finita conceftione remanet in fifeum redaio, nos
tertio facienda reftiruiio,& hoc cafu etiam pragmadca obftat, maxime quia eaaaefcit retitude
pe

Confflium XXL

207

pfcr viam refolutionis'fanquam fi nunquam

tita intra finesfiudt, t iuris prafumdominium fuiflet tranfluum , fed per viam
ptto.
reuerfionis, vt glo. confiderat in I. . per il - 8 Exemptiojoltttionefifcalitsm , non eft tonlei tumcex.if.de indiem adie.quod pacec ex
cludens argumentum.
fruuum acquifitione, & alijs ibidem per 9 Dominus non tenetur produeere inuefiituleges fequentes confideratis , imo dum fuie
ram , si t in pofsejsions increments , ad
penes Reginam,erac vcik dominium,* feu
ttx. in t.si quis de manfo.
dum , dum pofteaad Regem reuertitur,noo 10 Pofse/sio perjpatium centum annorum , r
amplius vci feudum reuertitur , Andr. in-.
pluspradiUorum Cafalium per Seremfcap.i.f. huius generis, addition. & in ea_*
simum Regem, mediante perfonafuorum
ex quibcauf.feud. amir. ergo non poteftdi
va/sallorum.
ci.quod perinde eft, arque nunquam faa
fuifet conccffio, fi quidem eo tempore du
ARGVMENTVM.
rante, fuie feudum, in fifeum ver res redaCtXy non erac feudum , & qua te nus RexFedericus difpofuicquod folutadote deberec
Orta lice inter Regem, & Ponreftirui feudum , & fieri confolidatio dornttificem, anCalrum fitfitumirb
ni; direi cum vcili , nonne hxc prouifio
qucfiuic ius fu Curi in fifeum redaioais;
Regno, vel in Territorio Benevnde fiue dicamus non folutam docem , Sc
uentano , quis dabit Iudices ; c
tes eft plana fiue dicamus folucam , quod
quomodo probabitur dire&urrb
nunquam video , Sc remanec particularis
prouifio Regis , qui ad fe aduocauic , & iiu
dominium...
fifeum redegic > & proinde ex veroque late
re obftac pragmtica in fecundo capito,
maxime quia pars aduerfa,dum loquitur
CONSILIVM XXI.
de hac dilpofitione Federici , vel improbae
cam, & obftat pragmtica vel comprobar,
N quxftione propo*
& pariter obftat, quia Curiae applicauic in_.
fifira fuper directo
cafu folutx dotis . c fecundum prxdio
dominio Cafaliunuf
fiue iudicacum-t.
Montis Vrfi , & Bagnarz, qua: Cafa lia
prztendit fifcbs CaPetrus Antonius Lanarius.
mer Apoftolicar ef(e fi tua ta in Te ni
torio Ci ui taris Be*
In negotio Marchionis
neuenci , & propterea direum dominium
ad fedem Apoftolic. fpeare ex dominio
Cailalberis.
& referuatione Ciuitatis prardiat Beneuenti , & contra Serenilmus Catholicus
SVMMARIVM.
Rex Philippus prtendit direum domi
nium adipfum tanquam Reg. Neapolitan*
Regem fpeare, videndum efl; quis potio1 CafuiConig.
ra
habeat iura fuper quxftione pridia. ,
a Ante omnia quarendum,quis sit iudex torn& quis fuper hoc competens Iudex dici
pttens.
poflit, & quia in omni quacftione prius de-
3 Principesfuprtms , difeeptantes interft , de
Iudice
traandum eft , ideo qui ft i o ha
dsreh dominio , debet agir , vel coram
propofita
fuit per Do.Canonift.in c.carte%Arbttrts, vel coram \udice ordinario rei
rum
,
extra
de iudic & in cap. verum ex
quando pofiefsor efi certas.
tra
de
for.
compet.
& in vtroque lo Docto
4 Exempt10 /blutioneJfcslium,inducitpr*'
res
contenduntiquod
fi eftquxftio inter *
fumptionem, quod tales exempts , non sint
clefiam , & Imperatorem , an feudum fie
vafsalli.
Ecclefix fubditum , vel Imperatori , & fie
5 Domtntum quomodo probetur exfila pofsefvertebacur differentia fuper direo domi
stone.
nio , quis eric Iudex competens , fuper quo
6 Dommium prafumitur expofsefiione.
Innocent.in cap. citcrumde iudic in i.col.
Drefi dominij fruclus qui sint ibidem.
bu.2. videtur vcile,quod iudici debpat fieri
7 frafumptio quod res sit fiudalis t quia~*
S >
-

2o8

Ioannis Frar :ici dc Ponte

coram Ordinario rei fitz, g> fundari poteft

ex cap.fanc de for.comp.ex quo tex.videcur
fumi reg.quod quando duo equates contendc de aliqua re, Primas rei fita; dac indices,
vc prztendere poifit Sutn.Potif. in hoc dare
Iudicespofletpoquarrbvc dixt, przeenduncur fita Calalia in Terricorio Beneuenci , q>
eciam alia racione uaderi poffec,nam qudo non concordanc parces , quis poflt effe_
Iudex,magis eric compecens fuperior: i one
maioricacis,vt Ecclefiafticus,& non fcularis,vtpoftInnoc. voluit Imol. in d.c. verum
num. . circa fi. Ali; voluerunr,j> quando diuerii prxcendunc ( Domini dire ti, caula
debet per arbitros terminan ex reg.text.in
c.i.jJ.fiu autem deIeg.Corrad.& in ci./.fi
tres,vcl plures de pacten. Sc.eius viol.& in
hoc conueniunt omnes, qutndo partes func
concordes in elige jis arbirris,vr not.Iacob.
de Ardiz.in la fummain i.par. i. par prin
cipalis fub rubr.de concrou.fcu.in ve.b.cterum fi diuerfos inueftitores , idem Ifcrn.
voluit in alleg. c. i . fi inter pares in verb,
alioquin fi diucrfis.de If g. Co. a. nihi pod
nu.s.Abb.in cap.verum nu. 14. .circa fin. de
far. campee. lo. Raynaudus in allcgaro cap.
imperialem jf.prcerca fi inter duos in verf.
aut con tendentes producun diuerfes inueftieores, Iacob.de Beluif. in cap.i. circa fi.de
inueftic.in ma.fac.qium fequicuribi Afflict,
nofter nu.mihi 11. Ali j voluere,quod aor
in hoc debeac fequi forum rei , coram ordi
nario Iudice, ve voluit glol.in allegatocap.
czterum de lud.circa fin.& hoc videtur volui He Innoc.in allegaco captczterum, & pro
hoc unc clara, & aperta iura feudalia in d.
cap.i.de leg.Corra.ibi coram Indice, vel ar
bitro,& in all eg. cap. 1. $. fi tres dc par. ten.
eft tex. in cap. 1 . verf.ccontra de inueft. in_
mar.fac.ibi,placet potius apud Iudicem ordinarium.vel arbitrum, & hoc particulari
t r Hi:MC Panorm.in d.cap. verum nu. 14. ibi
an feudum fit Ecclefiz , vel Imperar, aor
fequitur forum rei , 8f in hoc ccnueniunc
Do . omnes allegati , tdm in przdio
cap. verum,&c. czterum. quam in allegato
cap imperialem tf.fi inter duos nu. 1. & in_*
cap. i. de inueftit.in marfac vbi omnes dicunt, quod caufa decidenda eft, vel per ar
bitros, vel per Iudicem ordinarium & cla
ra eft iuris regula, quod Ordinarius Iudex
ebquando furaus certi de poTeflore , Ordi
narius Iudex pofleloris, & ita refpondendo
texc.in allegato cap. fan, quem pro parto
contraria adduximus,dicic Panorm.ibi nu.
5. circa finem; przfupponendo , quod ideo
Iudex rei fitz dac Iudiccs,quia nemo tenu

ill m poffidebar,veI quibet dicebt poffidere,fecus eft fi pofieffio fniflet fica in Pro*
uincia Actoris,quia tunc non pofiec agere_
coram Iudice rei fitz , fed debet agere co
ram Indice rei conuenti, & eft racio, quia_.
magis atcendicur rei domicilium, vel origo,
quam locus rei fiez, & cum certus fit Iudex
non poteft habere locum , lmcl dictum inallegato cap.verum nu. 2.circa finem, quod
fuperior1 ecclefiafticus Iudex erit competens : nam dictum illud procederet , proue
proxim dixi, fi dicepearecur, in quo loco
res effet fita,& dubicarecur,quis efec poffef
for, quo cafu eque racione rei fiez, eque*
ratione pofTeflionis certus pofiec eile Iudex
fed quando Iudex poteft elle certus , tune
non recurrimus ad illam qualitatem fupe] rioritatis Ecclefiafticz . Ex quibusiam li
quet, quod caufa hzc cum inter mximos
Principes agatur,vcl corarbitris per par
tes eligendis, vel coram Iudice ordinario
rei conuencti , qui erat horum Cafalium_#
pofleffor terminanda e(fet,fed quatenus ali
bi hic cafus decidendus elfcr, videndum eft,
quo iure vtraque pars directum dominium
probare nitatur, fedes Apoftolica, vno tanturn medio, ni fallor nititur Aiam intencioncm tundare ; przfupponendo , quod fedes
Apoftolica habet directum dominium., ,
& plenum Ciuitatis Beneuentj,& quod Ca
falia ifta funt fita in eius Territorio,ex quo
nafcieur przfumptio , quod fine eiufdem fedis Apoftolicz ex regula cap.omnes Bailli
ez i6.quzftio. 7. ibi in Epifcopi poceftact*
confiftens , in cuius territorio pofitz func,
per qem text. Door. fument regul,q aod
ea, quz funt infra fines feudi, przfumuncur
feudalia , & fie eiufdem Domini feudi , nii
proben tur exempta, i ta auriga nofter Ifern.
arguit in cap.i.de controu. inter mafeul. &
fm.in verf.quidam tarnen in i.addit.Idem
voluit in Conflit. Reg. fidubitatioin princ.
vbi dicit, quod Princeps habet intentionem
fundacam , quod omnes habitantes in terra
demanij attint ad eum ex reg.d.cap. omnes
Bafilicz,& I.i.tf.cum vrbem ff. de Offi.Przf.
Vrb. omnia enim przfumuntur Regis , quae
in Regno funcidemvoluit glof.Marin.de_
Caram.in d. Conftic.fi dubicacio in verf. cot
iure allegat texc.in cap. audieis cap. cum_
olim,& cap. cum no 1 i cea extra de przfer.
facie texc.in 1. fundi ff.de act.empr.vbi fumitur regula , quod id , quod infra fines fundi
eft, pars fundi dicitur , & fic arguebat Angel.io fuo conf.4.quod quicquid eft infra fi. res de fignatos, videtur includi in titulo:
ergo Cafalia ifta fine fica in terricorio Ci

Confflium
uitats Beneuenti , videntur inclua in do
minio fedis Apoftolicx , quod maxime vi
dcntur tibi locum vendicare racione direi
dominij,& inrifdiionis.-nam Abb. poil Hoftien.in cap. nimis, & fi velic , quod qui tenens aliquacemporalia intra Regnum , vel
Prouinciam alicuius non pnfumatur feu
datarios illius Domini Regni, vel Prouinci,
tarnen volunc , quod fubfint quoad iurifditionem, ita incelligendo alleg. text, in cap.
omnes Bailliez, idem voluic Abb. in cap. ft
dih gen ci nu. mi Iii . de przfeript. per quem
cexc.dicebat Bald, ibi nu. i. qbod (icut Ducatus eil de iurifdiione Ecclefiafticz, ita_
quxlibet eins Cadra, & Villar quia cuius eft
caput, Tunc & membra , allegar text, in auth. quibus mod.nac.emc fui in $> fi quis igirur ex qualibecquem fequicur Felyn.ibi nu.
B.circa medium ,& ita voluit Iacob.deS.
Georg. in fua inueftic.feud. in verb, qui quidem mueftici nu.9 verf.non obftat l dixens,
& in eadem inuer.verb. diftiq; vail'alli pro*
miferunc recognofcere nu.mihi 6. verf.fubfequenrcr quzro > etiam quia ex fcripcuris
Reg. Camera: Summarie, non folum videcur
coadiuuari hec prxfumpcio legalis, fed ple4 ne probari, quod Cafalia prardida tanquam
exi Menta in territorio Beneutano fine im
munia funionibus fifcalibus , & iam per
prouifiones przdias eft prouifum.quod ho
mines Cafalium przdiroum non foluunc
funiftioncs fifcales , ex quibus nafcicur pienifiima probatio.qcf non funt vaflalli,& fubdici Reg.Maieft. poftqr funiones fifcales
non fol uun t,que alio vocabulo panes ciuiles
appellancur,vc dicit Ker.in cap.imperialem
JT. prxterca ducatus veri, Dominus nu.
44- circa medium, veri. & ex ijs oritur qua;ftio,funt deinati ad vium Domini, &
introdui pro Repblica tuenda , vt dixie
I fern, in cap.i. $. fi mili ter in 2. addit. nu. 1 8.
circa medium verf. hare intelligenda funt de
cap. qui cur. vend. Cumq; homines diorum Cafalium funiones fifcales non foluant , diaq, Cafalia fint (ita in territorio
Ciuitatis Beneuenrani fedis Apoftolice, vi
detur ex ijs prcbatum dominium eflc dix
fedis Apoftolic , prout eft ipfa Ciuitas Be
neuenti ex regu. alleg. cap. li diligenti do
prfcript.
Sed re intuentiex infrafcriptis notoJ ri liquet dominium directum diiorum_.
Cafalium efe Sereniflimi Regis Regni Neapolitani , prout nocoriumeft vtiledomini
fpeauifle,acfpeare,& fuiTe,& eTellluft.
Marcelli Caraccioli March. Cafalarboris ,
ad quod fundandum plures polunt adduci
precipua: rationes.

XXL

2O9

Prima ratio eft pofeffionis ,'nam vera eft

iuris regula , quod antequam aor probet
rem ad fe pertinere,reus qui poffidet, ex fo
ja poTeffione dominium probat, ita voluic
glof. in 1. ob maritorum per ilium text. irL.
verb occupt* C.ne vxor. pro mar. quam.
Glof.fequuntur ibi Bald.Salyc.& ali j, imm
dicebat Salic.ibidem nu.2.quodquando aliquis eft fpoliatus poflfefione, & petit id reuocari,fumcit>quod probet,quod tune tem6 poris ipfe tenebat,& pofidebat,ex qua poffeffione przfumieur Dominus,cum ergo ve
rum (it , quod fereniffimus Rex femper fuerit in poUeflione exigendi ea, qua: pertinent
ad directum Dominum refpectudiorurn_
Cafalium exigendo releuium.rccipiendo iuramentum fidelitatis, faciendo inueftitura.
quar omnia funt fruus direi dominij ex
his,qux trad it Bald.in l.i.nu.4. de rerum diuif.quem refert Alber.Brua in con (. 6 1 . nu.
I.& facit,quod fcripfit Abb. port glo.incap.
cum olim num. . in 1 .col um. v erf. & hoc modo extra de maior. & obedient, ex ifta poffeifione nafcitur probatio dominij , quod
maxime procedit in cafu ifto : nam infidari non pot eft Dominos de familia Caracciolorum per annos vltra triginta pofledife Cafalia prxdia , & homines ibi habi
tantes, tanquam vaffallos , quod tempus eft
habile ad proba tionem vtilis dorn i nij.quando foluitur feruitium directo Domino ex
reg. text, in cap. 1. jT.fi quis per jo.de feud,
defun.milir. przftando enim feruitium tanto tempore, przfumiturinuefticura, vt volueruntibi Ifern.in z.colum.& communitce
Scrib. fpatioenim 30. annorum, acquiritur
etiam vaflallus,& homo dicit text.in l.eum
qui C. de fun. rei pub. lib. 1 1 . not. Ifern.in..
cap. I.de his, qui feud. dar. pod", nu. 4. circa_
fi.Affl.nofter in allegac./.fi quis per 30. iiu.
fexto not. ex qua poflefione vaifalli oritur
pofieffio ciuilis Domini direi , vt probat
text.pluries alleg.ind.cap.fi diligenti, ficut
ccontra interrupcio naturalis pofeffionis'
& fie feudatarij , interrump t etiam pofeffionem ciuilem direi Domini , vt probat
Glof. in I. naturaliter if. de vfucap. per qua*
ita pulchre dixit Ifern. nofter in cap. fi vaf
fallusjfi de feud. defun.ml.nu.j. cum feq.iiL.
5. col. quod emphyteota, & feudatarius nul*
lam habent ciuilem pofiffionem , fed Dominus pioprietatis , qui habet ciuilem poffeffioncm eft lie , qui prfcribit mediante-,
perfona vtilis Domini , vel emphy teucar, ex
quibus nafcitur vera decifio,quod poftquam
Dominus direus pofledit per cot annos
concedendo inueftituram recipiendo releuium, & faciendo alia attinentia ad dire
S 3
Do mi-

ZIO

Ioannis Francic de Ponte

immunicas fundionum fifcalium , qus tft*

Dominum , fundatam habet de iure intenhoc cafiiquseftioni propofitxnon deferuit 4
7 cioncm contra fedem Apoftolicam,quo cxiquod fortius procedit, cum alia fit prxfum
Jtentc facillimediruetur,id quod in contraptio fereniffimi Regis:nam Ciuitas Beneurium fitaddudum:nam prasfumprio i!la_.,
ti,& hare Cafalia,quatenus in territorio Bequi le fundar fedes Apoftolicajquod fint fi
neuenti fita eflent , funt intra fines Regni t
ta in territorio Ciuitatis Beneuenti , eft levndc quxftioeft,cui corpori hccafalia fine
uis pra-fumpdo, qu tollitur per aliam pracfubdita,vel corpori vniuerfali Regni todus
fumptioncm pofleffionis efficaciorem ex re
refpedu dominij diredi,vel particulari Ci*
gula, quod vna prfumptio collit aliam 1.
uitatis Beneuenti, quo cafu fuflkit pofleffio
diuus de in integr.reftit. & l.fi quis adultedeclaradua , de qua loquuntur Dodor. per
rij C. adl.ial.de adult. & particulariter,qcf
ilium text, in cap. cum diledus de confuet.
prsfumpdo poiTeffionis tollit prasfumptiocap. inter dilectos j.cxterum de fid.inftrum.
nem rei fita: in territorio, voluit Iiern.nofacit text, in propria fua materia feud, in-*
fterin cap.i.jf.cum autem verf. fi vero pro
bare non poterie nu. 6. & 7. de contr.inueft. 9 cap. i. $. fi quis demanfo verf. fi vero fidelis
in tit.de controu. inucft.ex quo text.proba& eft ratio, quia poreft aliquis poflidere-
tur , quod fi Dominus retinuic aliquid in-.
feudum in alieno territorio , vt voluit idem
Curte, vtputa incrementum neceffeeft Do
Ifern.incap. i. quai. valT. iur.deb. fidel.iiu.
minum probare incrementum habuifle per
prima colum. num. 2. cum fequ. & ita per
inueftituram.vel
breue teftatum , fed fi fueplura voluit Afflid. nofterin allegatocap.
ritin pofteffione incrementi , non tenecuc
de controu. nter mafcul. & fm. num. 1 2.
probare inaeftituram , & fic videtur , quod
vbi ponit q'uxft.vfque ad nu. z6. & particu
in cafu noftro,& fi Apoftolica fedes Ciuitalar! ter dixit nu.25. verf.quarco dida concl.
tem Beneuenti retinuerit,in eiusq; terri
quod in hoc fuid t pofl'effio ._,
torio fita fint Cafalia. tarnen quia Rex Re
etiam quod tradetur,quod aliquis poiideac
gni , tanquam Dominus in poTefsionc di*
illud prxdium fiue Caale non de illo feudo*
dorum Cafalium fuerit , non tenetur alias
in quo fitum eft,fed in alio feudo, vt in cafii
probare Cafalia praedida cum vniuerfitate
noftro, quod etiam voluit quafi pereafdem
Regni fuifleconceffa,idq; perpendic Domin
radones, & decifiones Pari!, in trad, de renus Frece, nofter in fuo trad.feud.2lib.n41.
integr.feud.incap.pone, quod petitur rein
46.Baro verf.46. author, num. 1. circa me
tegran ad feudum fol. mihi 8. tergo, & ita
dium fol. mihi 2 34. tergo. Ex quibusiam_r
pluries fuiiTe decifum in noftro Conf. Neap.
videri poteft, quam facillimeea, qua: per
8 reert idem Affl.decif.267. fimiliter ob fedem Apoftolicam adduci poflentdeleanlac prxtenfa probado immunitatis funftionum fifcalium, qua: ex fcripturis Regias
tur .
Sed ex fado in hac quiftione dedu&o,.
Camera fundare prtenditur: nam & fi illa
10
etiam
fi ius hoc cflet attinens ad dircdum
aflcrtio tantum fit ab orficialibus fada_ ,
dominium fed. Apoft.feu ad premintiam,
qui non poTunt remitiere fundiones fifca& perfedionem eins ratione vniuerfalis
les.feu collectas Domino debitas adtext.in
dominij, & non efletfpatio 3o.vel 4o.annol.omnes la prima, vbi hoc not glof. Bart. &
rum,vel quia contra fed. A poft.in materia.*:
alij C.de anno,& tribu. lib. io.tamenex ea_#
prarfcriptibili fpatium centum annorum*
non nafcitur conclodens probat io,cum mul
ti fint in Regno vaffalli,qui hanc habent imrequiratur ex reg.cap.ad audientiam extra,
derefcript. vel quia tradatur de prasfcri-i
inunitatem,vel ex priuilegio, vel quia alias
per Ecclefiam fuerunt pofleffi , vcl cx alijs
bendo obedientiam , feu iu competens ra
tione vniuerfalis dominij , in quitus nulho
cauis,vnde regula fumitur,quod dubia procadit temporis prarfcriptio ex reg. cap.cum
batio non releuat I. non hoc C.vnde leg. vbi
non liceae, vbi vulg. glof. enumerar omnes
hoc not. Ba!d& reliqui, vel & iecundodici
cafus imprefcriptibiles eodem titu.de prpoteft:quod illud eft rationc cuiufdam preeminentix , ex quo illud not. quod omnes
fcri'pc.tamen non eftfublatactenariaprDodor. aduertunt in alleg. cap. fi diligend
fcripdo,qux non dicitur praefcriptio,fed ti
de prsefcript.& in alijs locis fupra allcgatis,
tulas prxfumptusex vulg>reg. 1. hoc iure jf.
dudus aqua- (F.de aqua quotid. & ftiu.cap.
quod illud,quod eft fitum in aliqno territo
fuper quibufdam $. preterea extra de verb.
rio vniuerfali ratione vtilis,& diredi domifignif.not.Innoc.in cap.innouamus decenf.
nij.de quo tradamus,non infertur, quod fit
vbi hoc nor. glof. cumult Felyn. in cap. ad
illius Domini, in cuius territorio fitum eft ,
audientiam nu.21.de prfcript.& hanc par-,
fed folumquo ad protedionem vniuerfal,
ticulariter qua:ftedifputauic Dominus meus,
cx qua vniueriali protedione potuic nafci
lfern.

Confilium

XXII.1

zu

Ifern.in cap. imperialem $. prxterea ducaARGVMENTVM.

tus alleg. verf.nec Dominus nu. mihi jo.
cum icq. vbi refpondec ad iura , qux dicunc
Aflenfus non eft denegandus prohi
non obftante vllaccmporis prxfcripcione_>,
bido alienare extra familiam, celTantiycl quod nulla currat prfcriptio , quod inbus illis de familia.
tell'ginc in prfcriptione longi,vel longiffimi ccmporis,uon aucem inea, qu vimpriCON SILI VM XXII.
uilegij habet per iura fuperius allegata, &
hoc eriam voluit Bart.Soccconf.i 27. nu. 8.
in i. vol. cumult Afflid.nofter in alleg. cap. 1
Ifputant Doores , fi iura
imperialem $. prxterea ducatus in tertio
conditionalia trfeunt in
noc.nu.mihi Sp.cum pluribusfequ.vfque ad
Fifcum, & multa hinc innu. 104. vbi allegar text, nemine ponderade allegantur , & ftante*
tum in l.fin. . de fund, rei priu.lib.ii.quod
qualitate cauf* , de qua_.
vbi omnis tollitur prfumpcio, non coljitur
tra&atur , & prxcedenrivetuatis auxilium, quod importt centum
bus,qua prxcedt, hic eft
cafus,in quo dicendum erit , hxc iura in Fi
annorum prfcripcionem .
t quod fuerint pofeTa Cafalia prdia
fcum non tranfire per tcxt.in l.quoties fF.de
pacio centum annorum > & vltra , apparet
nouat.per Glof.in l.non ad ea iT.de coudit.Sc
per publicas fcripturas,atque per teftium_*
demonilr.& cum banc Opinionem tenuerinc
depofitiones in pluribus proceflibus antiquamplures Doctores maxime auchoritaquis.ac cciam ex prxfentatione beneficior
tis, ita quod videtur communior hxc in cain di&is Cafalibus exiftentium cum inftitufu,de quo agitur,amplefti debet, qux xquitiombus legitim faftis, inquibus clar aptati innicirur; hancinquam, opinionem te*
paret,iura patronatus fpc&are ad vtiles Do
nuit Bart. Angel. Imol. & Paul, de Caftr. in_.
minos diftorum Cafalium.
d.l.quoties.Nellus in tra.bann.in 1. par. 2.
Ex quibus omnibus conftat,quod Ca fa lia
temp, j i. quxft. Angel, de malef. in verb. &
prxdi&a fuerunt pofefla per Dominos de.*
eius bona publicamus , verb. & nota, quod
familia Caracciola , quod Temper ea recofacta publications Guliel.de Bened. in cap.
gnouerunt fereniflimis huius Regni RegiRaynutiusin verb, vxorem nomine Adelabus, quod vltimum ex fupcrabundanti fcriiam decif.5.num.28.LofFred.inconf.5.4.col.
ptum cihnam ex fpra fcriptis,ve] decerru*
.! fr.
annorum pciTeflione,vel o.vel 4o.fatiefufSecund,tenentes contrariam opinionem
ficereprobatumeft. <
a earn limitant, proceder in pluribus condi Vndeintentio fereniflimi Regis Catholitionibus cafualibus,non autem in condicio
ci fundatacft,perquam elariffime,& exea_
ne poteftatiua, ita Bald, in l.fin. C.de connafcitur, quod indebit Illuft. Marchio fuie
trah.empt. declarar, & fequitur Alex.in I.i
vexa , & vexatur, ac illegitime * vt prxmarico ff.folut.matrim. hxc igitur conditio
ell
huiufmodi, quia dependet ex mero fao
rendicur eitatus.
t

1
* * t alienantis,ex volntate cuius purificaretur
conditio per alienationem , vnde cum con
Pro Fabritio Standardo . ,
ditio fit proteftatiua, quia confiftit inpoteftate honora ci, vc dclart Bart.in hin teftaSVMMARiVM.
mento in princ. F. de condit. & demonftrar.
per regula text, in I. qui potior , & in 1. qui
X Infifcum iura conditionalia non tranunt ,
balneum ff. qui potior, in pign. hab. mrito
limitaturnu.feq. tranfeunt ad extra*
igitur ex hoc alio capite cefiat Fifci prxneosbaredesnu.j.
tenfio.
3 Prdceptum de non alienando cum caufa^,
Tertio prxceptum non alienationis cum
pr*fumitur,&fine aufa non valet.
3 caufa prfumi debecim fine caufa , lex di
4 'Bjnunciatio, vel prohibitio non prafumitur
xit efle nullum, de quo late per Bart, in l.fifala in beneficium Fi/ci nu. 1-&S.
4. liusfamilias in $. diui de leg. 1. & nunquam
4 'Probtbitio altenationis eejfat ejfanbus Ulis ,
in Fifci beneficium aftus prfumitur faftus,
defamilia,.
.
maxim quando venirent exclufx perfonx ,
9 Fifii intereffe in probibitione alinations ,
in quas cadit afferio , vt dicimus in renunqttando confideretur,& nu. !
-' -,
ciatione,quas mulleres facer folent , tem
10 Feudanon pojfunt alienari abfque 'Domini
pore quarum, fuperiunt perfonx, quarum_*
contemplatione
prxfumuntur ille fieri.-nam
aenfu .
t,
. .j
tunc

212

Io.Francicide Ponte

venitex l.feudi,& excontrada refoluto.vel

tue nunquam cenfentur fadx- in beneficium
quia non fuperfune perlorx, quibus concef
5 Fifci: hinc eft, quod ceflancibus perfonis li
fio fada fuit i vel quia non feruatierit pro
lis, ficus excluditur , & mulleres renunciamiTa in contractu infeudationis fecundum
tione non obftance admictuncur > de quo fe
cit Bald.folemne conilium nu. mihi 437. i.
Andr.in cap. i . $. porr, qua: fit prima caufa
benef.amitt.cum concord.
vol. Arer. inconf.17. col. 8. Angel, inconf.
Quint, vc dixi,non vecacur in rotum_,
5 i.ad notata per Dcc.& Dodor.communicer in 1. paum . de collar, per Sa lye in 1. 8 alicnatio, fedea permittitur cum confenfu
Matthxi, fuorumq; hrredum,& fucceflor .
padum, quod dotale C.de pact, per Roman.
Si igitur in feudo fucceflor, & hires dicitur
Arec & esteros in 1. qui fuperftitis ff. de acdefcendens ex reg text. Andr.& Dodor. in_.
quir.hzred.confuluit, Dec in con f. 370. col.
$X\ clientulus de alien. feud. ergo in quo non
col. fin. Corn & alij relatt per Aym. in conf.
cadit permiifio, noncadit admifsio , fed fic
42. i. vol. Gemin. Philip. Franc. & crtcri in
eft, quod in fiicum non cadit permifsio.quia
cap.quamuis de pad. in fexto, Neapod. in_.
non porerat confentire canquam non comconfuet.fi moriatur num. 32. vcrf fed quid fi
prehenfus, quia nondefcendens : ergo non-,
fecerit promif.in tic.de fucced.ab inteft.Fcadit admiisio, & confequenter nulla fie
damur hzc in regula text, in I. tale paum
in $. fin. in 1. cum acurifumi in l.cum auus ,
cranfmilsio.
Sexto, Fifcusexcluditur , argumento incum concord, ideo fatis eleganter ad propofitum dixie Bald, in 1. vnica C.de his, qui 9 conuincibili.ftatim igitur , quod prxlupponimus Fabritium non habere fuccefforem_a
ante apertas tabulas , quod ratio maioris
in feudo , fifci ineerefle, quoad prohibicion
xquitatis facit ceffare rranfmiffionem , &
alienacionis,non poceft confiderari,nifi per
idem tradidit ad propofitum Affiid in ji.do
alienacionem in vica Fabritij: nam per mor
nare,qualit.olim pot.feud.alien.qui mul ta_
tern, omni iure feudum ad fiicum ex lmea_
cumul ar.-ex quibus infertur.quod dupliciter
finira deuoluendum erat , hoc alienare in_.
dicetur fifi. us ex hac confideratione excluvica erac in Fabritij poceftace,fi dum igitur
fus. Primo, quia non eft verifimile voluille-*
alienare intendic , pecic Regis aflenfum , Sc
przferre fiicum illis de domo propria, ve fic
aliter non alienaflee , qui aflenfus ex prohicum fuper erat Lucas Stendardus tempore
bitione hac alienacionis non eilet denegaalienationisad ipfum Cafale deuoluendum
tus, cum nullum ex non alienatione ficus
erat, qui cum confenferit alination! feruavtile confequebatur remanente feudo, prota forma prohibitions faar per Macth
uc erat in poTe Fabritij, fed interefc confiquae non eft in totum prohibitiua,fed cum_j
derabatur in deuolutione polt mortem : er
qualicate, videlicet, quando non interuenego aflenfus prxftitus col 1 it omne obftacurit con fen fus ipfius , fuorumq, hxrcdum_> ,
6 fic permiifi cum confenfu alienatio ; me)um , maxime per fubrogationem fadarru
6 rito,inquam,ceflat motiuum fifci, cellar inpretij in illis cafibus , in quibus cafale de
fuper ex 3 lio: nam cum prohibitiones hec in
uoluendum erac.
cantum valent, in quantum funt cum caufa ,
Sptimo, & vlcimoex prxdiftis infercur
& cum caufa exprimira- , dum dicitur itu. load aliud motiuum, in quo rogo aduertatur,
eadem donatione, ne mambus Matt lui, &
feuda, vt iuris eft indubicaci , func inalienafuorum hzredum,& ucceTor exeat ideoq;
bilia abfquc Domini confenfu , infero provoluit cantum mafculos donatoriorum fucpterea , quod refpedu fifci hzc prohibitio
ceder, quia per ipfos conferuabatur in fa
eft extinda , quia nihil opera tur, cum fem
milia, & non per fminas.ex hoc igitur maperconfenfus rcquiratur , & eo fortius hie
eft extinda , non exiftente fucceflbre Fabri
nifefte probatur prohibitionem fadam irtt
beneficium familix , & confequenter dum_ il tij.in quo fifci incereTe confiderabacur; er
aliquis non fupereft ceTante caufa, ceflac
go daco confenfu in alienacione prima faprohibitio ad text.in l.cum pater jT.libercis
da Regenti , vana reddicur fifci prxtenfio ,
in l.qui folidum tf.prxdium cum concord. if.
qui etfi iurium referuationem voluit in hoc
de leg a.
vltimo alfenfu hoc nihil eft, turn quia nul
Quart,fundauie D. Fabius ex communi
lum adeft ius.ftante ex tindionc re Ipcdu fif
7 omnium Doorum conclufione , quod quas
ci, turn etiam, quia in hoc affenfu tradabanon tranfeunt in extraneum hxredem , non
tur habilicatio fuccefsionis fceminarum, in
cranfeunt in fiicum , & adduxit Dodores in
primo ver , qui fuit fimplicicer prxftitus f
feudo loquentes , & in fpecic Alex, in conf.
nee aliter prxftari poterac : fuie, jnquam_,
xj. I. vol. qui etfi in feudo alias fuccedat,
confenfus perfed prxftitus : hxc currenti
non eft, quia proprie, & fuus, & hares , fed
clamo fcripfi ad cliencis exoracionenu
contra-

ConffliumXXIIL
contra voluntatem,& tm quia eau fa non-.
taneam requiric moleftiam,tm eciam,quia
omnia dixie D. Fabius Marchefius meus Ma
giftzr, & Domiausj cuius feriptis tcum me
fubferiberc fuftcciccsetcra (uppleac religio
kiencia, & circumfpeio Excelleauffimorum Iudicantium.
.

ALLEGATIONES

D. FAB1I MARCHESII
Iurifconfultom Iurifconr. . .
.
.
.
n
fukiilimi , vir m noitraj
aetate

nemini icundus,

fed inter onines primus.

Pro 2(egente jRetterterio .
Si feudatarius donee feudum pro hzredi
bus,& decendencibus mafculis,cum Regio
((> fie mucaeanaeura feudi,quz erae
pro hxredibus Maculis,& foeminis>& quan
do id agac Prorex.
S V M M .1 V M,
I Veudorum natura communis in Regno e,
/t tm mafculi,qum fiemina fuecedant,
nififxmina concurret cum mafeulo in-*
parigradunu.z.
3 Veudorum communis natura attends debet,
b-fide priniua inueiiitura non confie t.
4 Veudi natura non mutatur, vbi transfirtur
dt ptrfona ad perfonam.
4
5 Mutatio prtmu* natura fiudi non prafumitur ttiam per actum contrarium , nifi
confuto fit falius per Dominum cum vo
luntatefeudatari).
Naturale contrarius dicitur id, quod dprin
tipio contractus quafitum e,& perpetu
durt.
7 Natur ale,etiam quod non exprimatur,venit
in dijpoliont.
8 Ronans, cenfetur donare feudum donatario
pro fe,**? bit rcdibitsfuis.
9 fiupd inteUigitur ex iuris diSpofitione , non
debet exprim , & quomodo procedat nume. 1 .
1 1 Certa perfona,vbi e expreffa in contractu,
alia intetUgitur.
I X Feudum recip't proprium naturam ex teno
re inueflitura.
1 3 Forma inueflitura prtei e,
ab tius ten j<"i njn e recedendum.
1 4 Paiiuin a^jofitum inter eontrabentes, ist-*

215

torurn fauorem appofitum tenfeturrnnn f

au teta ad derogandum,fiue mutand naturar feudi.
tSPerfona de iure communi inclufffiin btnefi
tium aliquarum ptrfonarum excludantur > tatenus etnfentur exclu/a , quatenut
adfunt perform excludentesjn quorum bo
fitfieiumfuerunt exelut.
l6Statutum,excludensfiliasfie minas propter5
mafeulos inteUigitur , dumm od0 mafeuli
infiituantur.
17 Renutatio
emttmplation*
mafiulorum.
iSTeatornon prafumitur alienas fuccefftones proprys anteponen.
19 Interpretado illafacienda e, quam verifimiliter eontrabentesfeeifsent.
ao Voluntas contrabentium magis, quam verbo
rum coneeptio injpicienda til.
V Feudum quis reeeperit profe, r po mor
ternerofilysfratrisfui %fi moriatur cum
filys,y praferunturfilysfratris ex inten
tion* rmptentis.
a 1 Voemina exlufa per exientiam mafculor,
y s deficientibus,nonfuccedit eis, fedvtnit
vtivoeatapo eos.
. ,
aj Iura condittonaha ex contractu , an trnfeant infi/, Doctores varij.
34 Bona,& iurafutura nonpublicantur . ,
aj rNj>n tranfitona in extreos baredes,
tranfeunt infifeum ex publieatione.
Stipulatio interpofitafuper aiiu, Vtl re non
tranfmifsibih de fui natura ad baredes,
vel tranfmifstbili adeertos baredes, vitra
illos non prdit.
27 Trobibitio videtur cxt'm&a extincta perfona , qua ex eontrauentione probibitionit
venire paffet .
a 8 Alintto prohibita ad temp us, poil tempus
cenfetur permifia.
29 %Alienatiofieri pote,finitis perfonis,quar
tontemplatione alienatio e probihta^.%
quia rtmanetnuda.
30 Vrtbibitio alienationis nquam inteUigitur
faia infauoremfifei,
3 i Forma inueiturafolita , & confueta %j
gia Cancellaria ,e pro baredibus ex cor
pore.
3 Gratia Regis inanisfieri non debet.
3 3 Vecunia,loco feudi Jubrogatata, tollitur vi*
tium feudo,& remanet in pecunia.
3 4 Subrogatumfapit naturam eius,in cuius lo
cumfubrogatur.
Tudo vendito ad inflantiam crtditorum,pttunia remanet locofeudi.
36 Prorex praflando affinfum, non potefl mu>
tare naturamfeudi& quomodo intelligatur nu. 3 j.& i 8.
l9Edi-

24

Ioannis Francci de Ponte

]9 Edtelum probibitorium non procedit,quandofit in tommodum prohibe nttt.

40 Viczrtus Regis quand0 non potefi frailare
afsenfum. fi prafiat tn eutdentens 'Domini
vttlitatem afienfus valet.
41 Vicartus Regis efimilis tutors , qui fi non
alint m cafibus in qui bus expediret puptlloytenetur.
42 Procurator potefi ex eaufafacer contra vo
luntatem Domini, quia nondicitur cotra,
fed prtcr agert.
4J Vendittofiudorumfiletfiers ad rationern
quatuor pro centenario.
ARGVMENTVM.
Feudatarius habens inueftituram pro
fe,& hredibus ex corporeft doner pro
bxredibus , & defcendentibus maiculis
cumaflenfu Regis, an cenfeatur murata
natura fcudi,& feudum effectum mafcu
linum, & quaado Prorex habeatpotcitatem mutandi feudi naturam.
CONSILIVM XXIII.
N caufa mota per Regium
Fitctim, contra Excellentem Rcgentcm Reuerre*
]'>( Cafalis
S.Antimi, in qua practendit feudum prdictum effe pro hzredibus lis tantm,cum in ea vocacus (it magnificus
Fabritius Standardus.quatenus fua putauerit interefle contra Fiicum pro poTeflorev
ad inftanriam Fabriti; oftendam, actionem
intentatam non proceder , feudumq; przdictum,non poTe hodie in perfona Excellen
tis Regencis przrendi ete mafculinum_j
tantum;quod facillime fundatur; poftquam
j hodie communis feudorum natura eil , ve
tarn mafculi , quam f cernina: fuccedanr per
Conftit.Regni in aliquibus & vt de uccef> fionibus>nifi fceminz concurrercnt ma
/culo in pari gradu>vc voluic Ifern.in
fed quia vidimus. circa fi.de his, quifeu.dar.
pofT.quz communis natura, & fi de primua
7 inuetitura non con(tarct,attendi deber,cto fortius cum ex tenore prim inuellicur,
faetz Caro Primo conftet , feudum hoc
fuifle conceflum pro hzredibus vrnuque*
fexus,& fie nocori apparet,hoc feudum effe pro hzredtbus vtriufque fexus , & non-,
mafculinum.
Sed quia Fifcus przceodic , per donatio-

factam i Maerhzo tandardo Bernar

dino, A uo Magnifiei Fabntijpro heredibus,
& defcendentibus malculis,& in dcfeu
fculoruUi dti ernardini.loan Baptiftz, Sc
defcendentibus maiculis,- & in eorum defe
ctum Paolo, & deicendentibus maiculis , St
illis deficient ibus, quod feudum przdiuna
reuertatur ad Matthzum donantem, emsq
hzredes,& furceirorcs,idq; fuifc aflenfu Se*
renilmi Regii Federici confirmatum : ex
hoc fuam intentionem fundare prztendir,
allegando alterum de duobus.quod aur hze
natura feudi mutata fit ex volntate donaeis cum voluntare recipients donatarij, Si
cum aflenfu dieti Sereniffimi Regis Federi
ci, & quod propcerea hodie, non obtante-
prima inuetitura, fit mafculinum, vel quod
dato, quod feudum fit vtriufq;fexus, tarnen
cum Ik limitar trar.flatum Matthxo Ber
nardino,& mafculis dcfcendentibusilimiraturn produxeric effectum tranfUtioms do*
mini), vulg.regula l.in agris de acquir. rer*
dorn. & ideo, poftquam in perfona m Fabritij erat pro hzredibus maiculis virtute aur
ez acquifitionis, nonporuit in Regnteme
transferre alio iure, qum ipfe habebar, ti
text. in c.i./.pn fect de leg i < rra. & facte
vulg.regula l.nemo plus iuris ff. de reg. iur.
Hoc modo credo fiicum prztendere actio
nem, per cum intentatam proceder.
Quod non ubiftere, ex infrafcriptis apparebit.
Et Prim,quarenus velir, mutatam fuifle
naturam feudi ex donatione facta Bernar
dino, afl'enfo pro defcendentibus mafculis,'domnin crroneum eit;nam ex iuris di
\ fpotione , quando feudum transfertur de#
perfona ad perfonam, non mutatur eius na
tura, vt notatLuc.de Penn. inl.t. col. j.do
impon, lucr. defcrip. lib. 12. C.& eft ratio
$ quia nunquam przfumitur murara prim
ua naturz,eciam quod fiat actus ctrarius
nificon/ulc, & fpecificc hocfueritper Do
minum factum cum volntate Feudatarij*
vt volunt Bald, inconf.aij.incip. Przponirur,quod inueftitura in . par. lacob.Aluar.
inter confilia Alber. Brun. com. $7. n.j. Dee.
inconf.185.in 3.C0I. nu.3.infi. verf.noo obftat,& in conf.i9 3.nu.4.Campeg.in conf.11.
inter confilia Alber. Brun. . colu.nu.. Curt,
in tract, feud, in . par. in 7.quzft. fol. mihi
178.& particulariser Za. in (uo epith.feud.
in tit.de feud, recti feudi natura degenerantibus par. 1 1. circa fi. in pen. col. fol. mihi
226. vbi dicir,quodni( prudentes, feientes
& confulto partes velint recedere d prima-inueftitura,& de hoc apert confie nunqu
prima: iaueftiturz natura mutatur .' nanu
prir

ConUium
primai difpoftioni non vide tur derogatum,
ni/i exprefium fic,vc Toluic Dec.in conf.i68
ia princip. quod & maxime in cafu noftro,
confiad qniadonans voluic, feudum ad fo
reuerfum, in eadem primeua natura pro fe,
;& hzredibus,& fuccefforibus in perpetuum-,
& fie noluk primcuam naturam murare^;
6 nam illud propri, & naturale, quod principio contractus quzfitum eft , & perpetuo
durt, vt dicebat Bald.in przlud. feud, in 4.
diuif.& cum hoc ft accidntale , & temporale no poteft dici naturale, vt volebat vulg.
glof.in 1. paa conuentade contrah, empt.
& ideo ex his non videtur, poffedirficultari
hancdonacionem feudi naturam non mu*
taflev.
. Alterum , quod dick rtfeus eft , quod etfi
feudi narura non fit mutata ex donatione-
przdia facti Mattheo Bernardino , fal
tan fit reflria difpofitio in beneficium_f
Bernardini, & mafculrum,&confequenter>
quod ex fucceffione, ex donatione*
fminz defeendentes ex Bernardino ad hoc
feudum admicci po/Tunt, quafi, quod nullus
poffit adeife acquificionis modus in beneficium feeminarum : nam in hoc aduertatur,
quod poftquamfupra probatum eft, quod
atura huius feudi ex primeua conceffione,
faa Carolo prxdio Gulielmo Standardo.it pro hredibus vtriufque fexus , & idt
quod naturale eft, etiami non exprimatur,
7 venir in difpofitione , ad tex.ybi hoc nott
Bald, in 1. nondubitatur ,C.de euict. facic
text*, in l.fi dupla ffde euift. & 1. quod fi no lit. tf. qui aldua f. de zdil. edi. & propre rea particulariter dicebat Ifern. in cap. 1.
qui fuccteneant.il 1. nu. mihi 8.in4.col.in_
t princ quod donans videtur donare feudum
donatario pro fe,& hired ibus fuis, etiam fi
non exprimatur ex vulg.reg. text, in l.fi paSum (f. de probat, facic text, in cap.i. do
duobus fr acribus capit. inueftit. & ratio
prouc Andr. dicic eft, quia id quod iura volunt,ctiam fi n dicatur, venit & ideo,quod
9 intelligitur cx iuris difpofitione, non debet
exprimi,alleg.cexc. hoc particulariter decidentem in 1. j.de fideiuff.C.& fi diceretur.g,
xo iftud procedit in dubio , fed quando fumus
in certo,tunc attenditur id, quod aftum eft,
proprerea dicebat Hern.in i
huius aire
generis nu. . quibus cauf.feud.amitc. (j>
1 1 quando exprimitur certa perfona,quod non
intelligitur exprimi in contractu alia perfo
na,poftquam perfona, quz nonexprimicur,
Ron inuenicur in contrau,ex reg.tex. in 1.
fi ita $ chryfogonus in final. verbis, ibi, perfonam nunquam,qu expreia non (it ft. do
verb.oblig.

Ad hoc faciliter refpondecur , nam iftud

procedit in Rege concedente > tunc enim_
is feudum formacur,& ineTe deducitur,recipitq; propriam naturam ex cenore inucfttturz,ad tex.pluries alleg. in cap. < . de duob.
fratrib. capit. inueftit. vbi dicebat Bald,
quod tenor inueftiturz femper obferuanduseft, & idem Bald.in cap. i.jT. deniquo
13 qua; fuit prima cauf. benef. amitt, dicebat,
quod forma inueftiturz przeifaeft, & ab
eius tenore non eft recedcndum,& Martin.
Laud, in cap. i. in 1. col. qui feud. dar. poff.
j> iftud fit maxime in feudis , vt primo infpiciamus tenorem inueftitura;, qui omnino
obferuandus eft,cumulac multa Curt. in fuo
trat.feud.in i.par.in 6.quxft.num mihi 29
fol. 50. cum ergo feudum fuerit formatum,
propriamq; habuerit naturam ex tenorcw
inueftitura , quando cransfertur de perfona
ad perfonam , transfertur cum propria fui
natura, etiam fi non exprimatur, vt didum
eft; & fi inter contrahentes aliquod pactum
14 apponatur, in eorum fauorem appofirum_
videtur,non autem adderogandum.feu mu
tandum naturam feudi , quod propri dicir
mus in cafu noftro ; voluic enim Matthxus
donas, donare Bernardino nepoci exfracre
Cafale S.Antimi , & quia ex hac donatione
fminz defedentes ex Bernardino exclude
bant fratres , & mafculos defeendentes ex
fratribus Bernardini , ac defeendentes, (ue
mafculosjfiu fminas ex ipfo donante, voluicprzpofterare ordinem , cV prxferre fra
tres, & mafculos defeendentes ex fratribus
Bernardini feeminis defeendentibus ex ipfo
Bernardino,& fimiliter voluit prferre ma
fculos, & fminas ab ipfo donante defeendentes, feeminis defeendentibus ex Bernar
dino , & fratribus, fed non fminas defeen
dentes ex nepotibus, & omnino excludere,
nam vera eft iuris regula, quod quando aliI jqur perfonz funt inclua: fimpliciter, & poftea aliqua eft faa limitado in beneficium
aliquarum perfonarum,eatenus illz perfo
nz debenceffe exclu fz,quatenus adfunt per
fonz excludentes,ad quarum beneficium, &
inclufionem facta eft illa excluso, ita Bald,
ex quo omnes fumunC hc regula m in 1. fed
& militesff.de excuf.tutcr.quz eft vera re
d gula.tm in ftatuto,qum in vltima voluntate,qum in contractu inter viuos, & pro
ptereapoft alios dicebat Dec. inconf.j?.
17 & in coof. 3 78.nu. j. quod femper, quod per
ftatutum inuenitur filia exclua propter fa
uorem maiculorum intelligitur, dummodo,
illi mafculi hzredes inftituantunnam fi ma
feuli non fuccedunt, ceffat ratio exclufionis
feeminarum, & ideo fminz admiccuntur,

2i 6

Ioanns Francifci de Ponte

fcendences ex Berna rdino.tanquamdefcenquia Temper ftatutum videtur habere duo

dences ex Gulielmo primo acquirente, eric
capita correlatiua, vnum inclufiuum, & al comprehenfzininueftitura facta prohzreterumexclufiuum-vtdicebat Bart. in l.a.jT.
dibus vtriufque fexus easq; przeedebane
videndum rf. ad Te rcull ia. idem voluic Dec.
Matthzus - & defcendentes ex eo virruto
in conf. 56p. & fimiliterinconeractu dice*
primogeniturz , quando portea Matthzus
bat ald.in .4 j7-incip.qua-dam paella.*
donauit Bernardino, voluit przferre roa feu num. 2. circa medium in 2. col. in i.par.quod
los tantiim defcendentes ex fratre eius fenunquam przfumirur filia exclua , eciam_
cundogenieo ei , & hzredibus eius , Sc hoc
per contractum , quando mafeuli non adefmodo cxcludere fceminas, fed his deficient!
fenr, fed folus fifcus, quod idem ipfe volebat
bus* frcminz.iam primo loco vocat.remain renunciatione , qua; inrel ligi tur faa re*
nent habiles ad fucceffionem.
fpcu mafeu'orum , 1. pactum, quod dorait
Nec dici poteftt remanfiffe fifcumhzreC.decollat.qucm feqmrur Dec. in conf.j *8
dem Macthzi , poftquam Petrus eius filins
& in vltima volntate procedunt iura aper
primogenitus fuie rebel lis,& cx eius rebelta in l.cum auus de condit.& demortftrar.fF.
bone videntur omnia eius bona fifco "publi
& in l.cum acutiffimi C. de fideicomm. & 1.
general iter .cum autem Cdc inftit.& (ub
cata, przfupponendo iura conditionalia cz
contractu in fifeutn transferri ex publicaftit. & cft ratio pota per Imperatores iru.
tione bonorum- ex reg. text.in . ex condid.l.cum acutillimi,ne videatur ceftator alie
tionali inftit.de verbor. obligar. & hoc pet
18 nos mecedores proprijs anceponere, lato
texc.in Linter focerum JT.fin. ff.de pact, do
confuluit Dec.in conf.370.in omni enim dipofitione, mens principaliter cderacur,
tal.
Nam relinquendo quzrtionem , an iura-.
& femper,quod cractatur de exclufione ice*
22
conditionalia
ex contractu aiua , vel pafminar um, aut auoragnaeionis confideratur,autcertarum perln rum propter quas
fiua tranfeant in fifcum,dequa dor. varia*
foeminz exclua: , quibus deh'ciencibus,
& contraria dixerunt ia 1. quoties ft. de no uat.in 1. fi marico folur. macrim.in 1. fi con
deficit exclufio, maxime quando fumus iru.
fiante j.fin.eodem titulo, & in l.non ad ea_,
perfonaconiuncta , qua ii vcriimiliter inquam aliqui legunt cum l.quod traditum_*
terrogata fui(Tct,hoc dixifet ad tex.in I. ta
le paum $. fin.vbi bona glof. licet vulg.ff.
ff. de condit. & demonftr. & in alijs plerifq;
de pafl.V Bald. ibi aicir,iilum tcx. procedelocis : nam Angel. & Paul, de Caftr.in d. I.
quoties tenenciura conditionalia, non tri
re in omni difpofitione,&pecialitcr in fire ad fifcum , idemibi Imol. licet alibi cctradibus in quibus illa debet fieri interpre
iptatio, quam verifimiliter contrahentes innuerit concrarium Arer.in rract.malef. in_rerrogati feciflent, mens enim , & intentio
verf.& eius bona publicatmis in verb.& no
partium in contraibus attendi debet 1. fi.
ta , quod facta dicta publicacione in princ.
so C.quar res pign.oblig. poiT. cum iuftum fit,
Socc in conf.275.nu.l8.in 2.V0I.& Dec. involuntates contraheutium magis , qum_ 2; .235. num.5. vol. 3. in princ. & ert ratio
quiabona,& iura futura non publican tur 1.
verborum concepciones infpiccre , vt not.
per gl. in l.fi in venditione ft. commun, pre
fi mandauero tibi $. is cuius ft", mand. & 1.
eius,qui /. ibi bona, qua; tunc habuitcum
dio. cumult Dec.in conf.55 5-num. .cum_
feq.& in tantum hoc eft verum, quod per d. :
damnarecur publica bun cur ff. de reft am. 8c
text. ill l.tale pactum $. fin.dieebat Bald.iiL.
hancregulam tradit Bart, quern czteri fel.cum acuciflimi nu.i j.C.de fideicom.quod
quntur in 1. 1 .vlt.col.ff.de bon. damn. & cu
mulant Alex. & Dec. inl.3. jf.illud ft", quod
fi aliquis recipic feudum pro fe,& poft mor
quifpue iur.facit etiam,quia cum fi'cus non
tern eius pro filijs fratris eius,quod fi mortuus fuerit cunvfilijs , filij eius przferuntur
fit propri hzres. videtur idem,ac ficonfiffilijs fratris:nam videntur inclufiex inten
catus decederet fine hzrede,vc arguit Bald,
cione, licet non fine inclufi in ftipulatione- :
inallcg. 1. inter focerum jf.fin.& probatur,
idem voluie Aluar.in cap.i. in 4.colum. iru. 1
licet ipfe non allge in 1. inter eos/, bonis
ibi, vt hzredis, ira fifci rationem haberi c
princnu.mihi 6.deeo,qui fibi,& hzredibus
fuis mafculis,& fceminis,& ideo bene dice uenit ff.de fideiuff. nec enim confifcatus ve
rum hzredem habere poteftd. t eius ji.i.ff.
bat D.Maria. Socc.inconi.104.nu.il. in 1.
volu. quod quando fecmina excluditur per
aj teftamen. Tarnen omnes Doctores concurai exiftentiam mafculorum,vel aliarum per-runt , quod quz non tranfeunt ad extreos
fonarum, ijs deficiencibus, non fuccedit eis,
hzredes, fifco non publicantur,ira glof.in 1.
cd venir vti vocata poft eos.prout propri
t .in ftnalibusverbisC.de bon. liber, quam_*
in nafu no Uro nam poflquam famine defequuncur ibi Bart.in fine, Bald. num.3. Sc 4.
Rom.

Confilium

XXIII.

2,7

Roman. in t. fnica $. fide veetigalibus nu. 30 prohibicio alienacionis in fauorem fifci,ma

lo. tide damn. infec. & ibidem Alex. nu. 30.
xim quia prohibicio non eft fmplicicer faImol.in 1- incer eos /. bonis circa finem ina,ied cum qualicace videlicet fine licencia
verf an habeacur loco hzredis ff. de fideiufT.
ipfius, & eius hzredum , quz licencia non
& cum feudum non cranfeat ad hzredes ex
cadebat in fifeo: n de iure nulla poceft fieri
trancos, fed cancum ad dependences, ftipualienado, vel obligatio, fine Regio afenfu
lacio condicionalis in beneficium Macehzi ,
cap.imperialem de proh.feud.alien. per Fe
& fuorum hzredum , & fuccefforum incellir
der. & in Conflit, conftic. diu. mem. & ideo
gitur de defcendencibus , ex regula text.in-.
fuperuacanea fuiffent verba fine licencia,1^
cap. i./.etfi clienrulu de alien. feud. & ideo
propterea non incelliguncur verba pofica in
vbicumque qui ineerponicftipulacionem_
cafu fuperuacaneo , & non exiftenti : immd
atf fuper atcu , vel re non cranimifibili , de na
iam fuie habita licencia R egts in alint iotura fua ad hzredes , vel rranfmiiibili ad
ne faa excellenri RegenrHnceruenicq;ccerros heredes , viera illas perfonas non.,
fenfus magnifia Luc Scandardi parrui ma procedic : ica loan. Faber.in d. $. ex condi
gnifici Fabricij.ad quem feudum folum fpetional! num. . craanda eft hic quzare porerae , fuper quo confenfu fimiliter
io, an delicto commifTo , feudum ad Do
Regius aflcnfu1; inceruenic , vc ex feripeuris
minum reuercacur : nam illud procedic per
apparer,& ideo nunquam fundabicur ex ifta
viam refolucionis ex cacica condicione exiprohibicione aliquod ius compecerequam> in prima inuefticurajn autem ex cauis nulla fie actio intentata.
pice acquificionis vircuce ftipulationisiquia
Ex quibus omnibus clariifim fundatum
fingulari tirulo redije ad Regem non vnieft,feudum ex primua natura fuifle pro he
uerfaii, vt nott Ifern.in cap. 1. de concrou.
redibus vrriufque fexus , didamq; naturam
feud.ap.par.term.in 4.colum. num. mihi 1 r.
non fuifle mutatam ex donatione cum Re
in fine ; & ideo auc fifeus przeendie feudum
gio affenfu , Hmitationemq; fatam pro de
cfle mafculinum per reftriftionem inueftifcendencibus mafeulis in donatione fuifTe.
turz.ica quod feeminz omnin fine exclufz,
extindam ex defe&u Maethzi fine' defcen
& cune veniree ex refolucione coneraftus
dencibus, vnquam fuifTe inecionis Mac
inueftirurz iure fingulari vc dixi , & ifiud
thzi , & Regis ex difta donatione aliquod
non procedic per adduta in principio , vbi
ius fifco peruenire pofle, fed tan cum voluif
ftdemonfiraeum, naturam feudi non effo - fe admieei illosiqtn ex donatione facta Iomutatam , & hoc eciam demonftrarur ex
noteo patri Bernardini de iure fuccedefo
poceranc,im fifeum voIuifTe excludere in
menee donancis; nam femper voluic fifeum
omnem cafum, quo de iure dependences exexcludere , vc manu eius , & eius defeen. Ioannocto fuccedere non potuifTenc , vel de
deneium feudum non exeac > vc ipfe in con
fafto,& ideo induCta in beneficium, & augtractu donacionis dici t,aut przeendie fe vomentum familix de Seandardo , non deber
caeum ex iure condicionali per publicadoconcrarium operari vulg.l.Iegaca inucilicer
nem quzieo,& id non proceder, Iariffime-
delegad. Tarnen cafu,quo poffet prztendi
probacum eft, & ideo fortius.non poceft fif
feudum fuifTe limitatum in perfona Fabrieus przeendere fe vocacum ex fideicommiffo,quatenus in contractu donacionis ad- > tij pro mafculis.idoon poffe dici in perfona
Excellents Regentis, ftante alienatione fa
fie prohibido alienacionis facta Bernardi
no^ eius defcendencibus mafculis,fine vo
cia cum regio affenfu.
Et ideo fecundo principaliter dico> quod
lntate Macchzi, & eius hrredum : nanu ,
poftquam llluftriflimus Prorex, cum intercum fupra oftenfum fit, Macthzum abique-
ueneu Regij Collaeeralis Confilij, ac Regi*
hf rede decefliffc , qui ex concrauenciono
Camerz Summariz fcieneer,& confulco vi
37 prohibitionis venire poffec , extina videtur prohibicio, ad text, in l.cum pacer $. lidens inuefticuras in perfona Fabritij pro hat
28 bereis de legar. 2. nam alienatio prohibiez
redibus mafeulis, & quod per mortem Fa
adeempus, pofl cempus videcur permiiTa_,
britij deuoluebatur ad Regiam Curiam ex
ad rexe.in 1. pacer JT. fundumticianumde le
defeu linez,permifit,vt feudum alienaregacy. & noc.in d jiberris, Rapha.Cumul. 31 tur in forma folita,& confuera Regiz Can19 nu. .vbi diciequod vbi finiez func perfonz,
cellariz, quz eft pro hzredibus ex corpore,
quarum concemplacione prohibir eft alievt notab. ifern. in cap. 1.$. huius autem_
nacio,poecft fieri alienacio,quia nuda remageneris ex quibus cauf.feud. amiet. & in alnec, & (ine caufa, & ide nihil operacur ad
legac.conftieut.vt de fucceflionibus in verb,
texc.alleg.in I. pacer filium tf. Inus Agrippa
fratres in verf. hodie eamen , & quod pecu
nia peruenienda ex vendicione dich feudi
de leg. 3. quia nunquam incelligirur fa<Sa_.
T
fubro-

Ioannis Frandci de Ponte

fubrugaretur fub eifcem qualitatibus , viqculis,\ condinonibus, ve pecunia deuolufetur Regi# Curia:, queuiadmodum feudum
deuolu-ebatur , fi vendicum non eilet , vt pe
cunia v^ce vendit! feudi remanert iuxt*_
text. in l.fed quudinde de leg. z. Non poteft
bodie reuerci ad feqdum & pecuniam fubrogacam relinquere , ac granam Regis inaj nem facerequod non decec j.illud in auch,
conftit.qua: de dignit. jjf.priccerea in auchen,
de referenda facr, palar. nor, I fern. in ap, i,
num. . de cap:, qui cur. vend, quod feerit onAllto,& ex erca feiencia, apparet ex
confu tatione jam pratfentaca , in qua dicitur , quod ficuc feudum crac pro h*redibu$
inafculis.ita pecunia rcmaneret deuolueqda Regia: Curia! in defectum hxredumma*
fculorum Fabricij in omnibus cafihus , in_.
quibub feudum deuoluebatur , Se fie fubro.
] 3 gara fuir pecunia loco feudi quo cafu col*
licur viri'um feudo,& remanec jn pecunia,
ad cent. in ap. Hlefia S. Mari* el primo ,
vt lice pendente eft vulg. regula quod fubrogatum fapit nacuram eius, in cuius locum
fbbrogatur > 1. fi eum .f. qui iniuriarum fi
quis caut. & propterca dicebat Lucas do
Peunain J.'i. deimpoii. lucr. defeript. in 3,
col. in verf.contra.quad res fubrogata,vel
permutara in omnibus fubrogatur loco rei
permutt!, facit text- in $ cum autem do'
Cntrou.inueftit. per quem dicebat ibi Kern,
quod idem priuilegium habet vaTallus ,
quando habet feudum , vel quando habec
cambium feudi ; ubrogaturenim pecunia^*
pro feudo 3 Domino, quando fcudjuai euincitur pro caua neeefliratiscap. 1. (i vaflall.
de feud. fuer, interp. vbi Ifern, ergo multo
fortius potuit fieri (ubrogarip pecunia: pro
feudo in rauorem Domini , poftquam feudi}
35 exneceikate alienabarur ftantibus creditoribuK um a (fen fu , quo ca fu remanet pe
cunia loco feudi ad text, in 1. fideicom. if.fi
rem de leg. 3. & fi pterat kudum ahenari
cum qualjtate mafculiationis, noluit hoc
Rex . poHquam hanc quantita;cm pecunia:
fubrpgauit,a(Tcnfumq; pra:ititit pro haredibus cx corpore vtriufque fexus, vt ex prjuilegio, decreto, & ponfulrarione apparet; ej
quibus confit declariffima voluntare.
Et fi fifcus diccret dficere potefiarerru
j<5 Proregis;nam Prorex non poreft prarftando
a(fenfum,mutareqaturani frudi,
In hc aduertatur?nam non murarur feu
di natura, cum fupra probaruni (ir.naturam
liuius e(fe pro heredibu vtriufque fexus, fed
tantum ius peruenjendum Curiae perrnorr
tern F.ibritij fubrogatumin pecunia ratione linea: finind* , hoc cnim ins non era;

>& fie in feudo, fed in perfona;& ide polt,

quam linea excinguebatur , fiu per defe
ctum mafulorum,fiufoeminarum,hoc vqJuitprouidere in benefiemm fifi.fubrogan
4o pecuniam, feudumq; vendendo,ac fi Cu
ria: fuifec deuolutum fub ordinaria com
muni,& particulari eius natura, quod pofie
fieri, nemo ambigit.ne poflec Regius fifcus
decretum illud contrauertere.poftquam eft
decretum eiufdem Regia: Camera: cum interuentu Collateralis onfrlij, quo vfque-.
ad hodiernum diem non eil rec'amacum_> ,
pee tmpora largiuntur ad reclamandum
poftquam funt elapl quinqu anni ex reg,
text.in M, C.de fent.aduer.fifc. lat, non rc-
tract, maxime cum dicta fencneia fuerit irj
beneficium Reg.Cur.vttinfra dicetunfecudo dato.quod mucaretur nacura feudi, quoi
non eft dicend.adhuc Prorex potuifet prftare afenfum.poftquam reuertitur ad ordi$7 nariam , & communem naturam feudorurn
in Regno,& ad primuam , & particulares
ipfius feudi, ex reg. text.in lffi vnus./.pau
ne peceret verf.quod in fpecie f.de pact.cap.
ab exordio 3 *> .di il. vbi glof.in vrb.ad A.
Tercio refpondetur, quod dato,quai non
38 habuiffet poteftatem Prorex,poftquam ho
ratineuidencem vtilitaem, acq; commodum Regij Fifci? ve infra oftendam , prohibtio hunc cafum non concinebat: nam edi^9 ftum prohibitorium non proedic, quando
fit in commoduni profiibentis , ad text, in*
li-'f , ne quid in facro , & propterea d'ceba
lfern.in cap.imperialem in primo in 5. col.
^o quod quando Vicarius Regis non polfe
prxftar a(Teufuei.fi prftat in euidentcm_
Domini veilitatem, valet, vtputa fi mienis
vendat feni , ad text, in l,is, qui (F- de fideicomm. liber. Im dicebat Capy. in ci. cap.
imperial.rm colum mihi 156. m fine , quo4
41 efl'ec fimilis tutori, qui fi non alint in cafibus, in qnibus expediret pupHlo, tenetur >
& ide Bald, in l.fin. C.perquas perfon.nobil.ac^uir.num.j. in fin, in verf, notabis diit , quod licet fcruus non feruet formata.*
mandati, tarnen valet actus,& qurit mandanti, cum in eius vtihtacem cendac,& hoc
eft ex iure perfonx , quanquam deficiat ob*
feruantia formr.facic ad hoc text.in l.fi ho*
4 mincm ff. mand. ex quo text, fumicur regtilaquod ex caufa poteft Procurator faceere contra voluntatem Domini , quia non
dicicur contra, (ed , per quem text,
multa dicit Iaf. ad propofitum nofirum iru.
I. i , C. de precibuj imper. offer. & quud di
cta venditio erat in euidentem vtilitacem_
Regis apparet ex pretio.poftquam fuit venduum pro ducatis triginca mille in circa.,,

Conflium
& non erat valoris ducator.viginti quatuor
mill. ve arciculi,& tees examinad' per Excellentem Regencem dicunt: confit eciam
ex fructibus , qui cam ex releuio , quam ex
cripeuris locacionum incroicuum diti Caalis certi.quod non excedunc fummam
ducatorum annuorum fepcingencum in cir
ca , & fie eciam dicic arciculus Excellents
Regencis quod vendido eil fafta ad ratio
nem ducatorum duorum cum dimidio pro
centenario, & tarnen feuda vend folent ad
racionem ducatorum quatuor , & plus pro
centenario ; & fie ex probatione text, in l.i
fundum per fideieom mifum de leg.it. i.& 1.
i quos, C. de refeind. vendit. manifeftum_#
eft alienationem prardictam faille in euidentem (ci vtilitacem, poftquam pretiumper
mortem Fabritij Reg.Cur.deuoluebatur.
Quarco,& vltimo hoc vjdetur per Regem
approbatum,atque ratificatum,potquam_
habita noticia venditonisi& qualiter pecu
nia erat fubrogata deuoluenda loco feudi
de ea gratiam fecit Fabrkio, ve poffit de ea
difponere ad fui libitum fubftulicq; condi
ciones deuolucionis ; ergo voluit neceflari
antecedens quod venditio valeat 1. ad rem
mobilem, & l.ad legacumde procurar, cum
concorda ntibus.
Ex quibus omnibus confit de voluntar
te , qualiter feudum S. Antimi fuiccranflatum in perfonam Excellents Regencis pro
hzredibus vcriufque fexus,& quod pecunia
fubrogaca fie pro hzredibus mafeulis de poteftacc Proregis , ac de veilicace Regias Cu
riar ex dido afenfu , efle iuftum hodio
molelari ad fraudandum graciam Regia:
Maieftacis, Regiumq; fifcum deber diccre,
feudum efle pro hzredibus vcriufque exus
pro obferuantia grati uz Maieftatis, prout
dicebac Ifer.in cap. i. de leg. Corra. Hc currenti clamo fcripfi.non pi out qualitas cau fx expofcebat,fed prout tempus requirit.
SV M M ARIV M .
I Hares legitimus non efl legitimus contradi'
lor baredtferipto qui Babet teamentum
profe quoad immijfionem.
s Contradictor legitimus debet habere titu/um
qualem baredisferipti .
j Contradictor legitimus cum titulo ab intefia
to no admittttur ni in iudicio ordinario
prouifo prius bterediferipto in poffefforio .
4 Incontinenti conare dicitur intra id tern
pus , intra quod bares riytus pote obtinere immijfionem inpoffejjion*^,.
5 Ln.C.de ed. diu. adr toll, babet locum ifUJ
alldiabus,& mfaidaltbui.
', ,j

XXIII.

219

6 Teflamentum infeudo bareditario valetJniiituta perfona in inuefiitura comprebenfanu.8.& 9.

7 Text.in cap. \ .defuccefffeud.procedit in feu
do ex !, & procidentia.
i a/di opinio in eod.cap. i . reprobatur.
1 1 Jntriglioli opinio contra aulorem, quod lex
fin.babeat locum infeudo , etiam inflituto
non proximefutceffuro.
1 Intell. cap. interfiliam , defeud. defunSi.
milita
1 3 Teflamentum infeudo ex paclo non valet
fed infeudo bareditario valet.
14 Teflamentum infeudo bareditario , T ht*
non proximfucceffurumne affenfu
nullum^.
,J
15 Diotio in teflamentode feudo, & itt-^
nonproxime fucceffurum eil Vitium vifi1 6 SpeculJn tit.de tefiam.& addit.loan.Andr.
ibi declarantur.
17 Communis opinio quod immifo habet lo
cum infiituto in feudo proxim fucceffuro. . . .
1 8 DeciSacConf. relataper Affl. quod diijotio tefiatoris in feudo valet,fie fecundum legemfeudorum .
19 Anna infing.%i%.dicitmpliciter /.fin. ha
bere locum inudo.
20 Filia negans effefeudum,debet immitti , ni
agnatus incontinenti probet contrarium.
I Teamentumfi habet locum in feudofitcit,
quodfiat inttutio infeudo abfque eo,quod
initutio vniuerfalisfiat.
Cap, inter filiam procedit nedumfi dieat
effe allodium ,fidfi dicaturfeudum eJJL*
faemineum..
"

3 L.fin. de edil. diu. Adrian babet locum in

Jeudis .
' -nrr !
4. Datafuccefforis habilitate ceffat dilputatio*
anfit bares vniuerfalis, vel hares tantum
infeudo.
..-..! \
15 Alia ratio , quare ceffat argumentum vni
uerfalis initutionis.
26 Confentiens teamentumfierifuperfeudo ,
fibipraiudicat.
.<
27 Hjnunciatio quando dicatur Realis.
%fnunciatio tripliciter confideratur fecun*
dum Loffredum.
ARGVMENTVM.
An hasres fcriptus habens pro fe teftamentum , poffit habere Jegmmum-.
contradictorem, haeredem Iegitimum-, .
Qua requirantur , vt quis fit legitimus
contradictor, & an l.fin, C.de eden.diu.
T *
adr.

2ZO

Ioannis Francifci de Ponte

adr. tollen. locum fibi vindicet etiam in

fciKiahbus . ,

opiniones tentium,quod fit iudi'ci arbicratium.vr.f.iudtx debeat arbitran, exceptionem non requirere altiorem indaginem,qn
opponens poteft de ea docere infra cempus
CONSILIV M XXIV.
immifiionis facidar,vc poft alios in propria
jRticulus ifte,an hres feripta
materia dclart lacob.in d.i. 2. hzinquatn
vniuerfalis 'in feudalibus pof
funt regular fatis fuperq; nororiar,& propre
fit habere legitimam ctrarea non infifto in allegationibus.
diftion in perica immiffioDubium videturoriri ex qualitate bonone in poflclfionem forore , 5 rum , in quo pari ter , & fi fine authoritates
1 qua; poil roort defun&i tiDotorum communes , ita quodpro regula
tulum prztendit tanquam narres legitima-,
tradatur,vc ci in allodiahbus, quam in feu
ab i , 11 a to i & in polie ffionem de fado
dalibus procedat text.in d.l.fin. vt per loan.
inrrufic iuxca rerminos text, in 1. fin. C.do
Andr.in addit.ad Spccul.jf.pen.in tir. de teedict, din. Hie inquatn arciculus nullam ha. quam decifionem ci calculo Doctor,
omnes fequutj fuerunt in d.l.fin. & pro nor.
beret dubitationcm fi bona efient allodialia
poflefl'a per defunum tempore mortismam
earn exclamauit Alex.ibi ind.l.fin.in fi.Iac.
hres int icutus fiu in totum,fiu in partem
Iaf.Curt.& communiter omnes poli Bald. in
cap. 1 .de fucc.fcud.Capycin inueit.feud.irb.
prxfentando teftamencumnonceellatum,
vcrb.feuda bonorum appellatione, & inrenon aboIctum,ncc in aliqua fui parte fufpe*
per.eap. imperialem, A tH.dtcil 1 1 9. cum in
um obtinerent in petita immifione,non_
finitis alijs cumulatis per Modern. in addic
obftante tali eontraditioncqudo inquam
ccradior non habet alium citulum, quam
ad Andr. in cap. 1. fi de feud.def. mil. contr.
titulum hredicarium ab inteftato,& pofleffuer.Tamen prrdit forfan pars hace omnia
fionem qufiuit per mortem defuni>& in.
proceder in harrede vniuerlali inftitueo in
hoc nullui Doctor contradi vir, led omnse in
omnibus bonis, qnafi .- bona feudalia trand.l.fin.funt concordes ex regula text, in 1.2.
feant cum vniueriitate, vt videtur arguerez
cod.titu. & differentia opinionum Alder. &
lo. Andr.& Bald. in locis prarallegatis, Sc fe1 Azon. fuper qua Doore fecerunt tordieus fit in inftitutione fpecifica in bonis feu
fiinioncs,& quxtiones fuit cantiim in eo ,
dalibus, vc eil in cafu,de quo agi tur, nulla.*
quod A ldcr. vole-bar, quod non audiretur cdifpofitione defunfti in feudis manence, vel
traditor,nifi llc, qui viera pofleflionem tivalente ex regula text.in cap. 1 .de fure.fcu.
tnlum fimilem titulo harcdis allcgarec. Aza
maxime inftituta forore fecundogenita.exivero voluic , vt audiretur etiamfi allegarec
flente primognita , & fie cum viua'ur iure
titulum nter viuos defuntSo , fed quo ad
Francorum fuit infi initio contra legem in
titulum hxreditarium ab inteftato omnes
ueftiturar, & nulli dubium, quod in eum caconcluferunt non efle talem conrradiftorem 6 fum teftamentum eft nullum ex regula text,
audiendum; fed fore omnino hxrcdem feriin d. cap. i. Nam qui voluerunt fubftmere.
teilamcntum in feudalibus in feudo heredi
ptum in poeflonem immittendum , & ta
tario dixerunt hoc habere locum qudo eft
lem pofeTorem cum cali titulo poiTeffioinflituca perfona in inueftitura comprehe
ne eijciendum.vti omnes tradunt relati per
3 laf.ibi poft Saly.glof. & cemmuniter Scrib.
fafecdum legem ipfius inueftitura?, de quo
in d.i. a. & quando contradictor vult de iure
latins Ai in d.cap.i.& in alleg.dccif. t ip.
fuodocere non debet admitti,nifi in iuditio
latiifime Frec.in fuo lib.in lo.diff.feudi harordinario. hxrede feripto prius in poTeflioreditarij , & ex pato , & prouidentia, 8c ha:
nem poli , m fi velit in prompt de iure fuo
funt, ni fallor, quat exaduerfo confiderari
docere docet Bart. in fua diilinctione in d.i. . pofient licet Iongioribus commentarijs .
fin.gl.Barr. & carteri in d.l.a.fecus fi hoc rer
Sed fi verum amamus, arbitror, hare om
quireretaltiorem indaginem,quod& fi alinia efle extrauagantia,& non facer ad punqui dixerunt remitci arbitrio Iudicis > quoc"him,dequo traatur,& qufo aduertatur:
modo dicatur in continehti confiare, tarnen
nam credo per veras iuris regulas partem
verifiima,& approbata cmuniter eft in cafatis, fuperq; fe decipere.
4 lu ido opinio, quod hoc incelligatur quando
Vnus eft articulus an valeat teftamtum
de iuribus contradioris poceit confiare* 7 in feudis, ita quod Im- res inftiturus fuccedat
infra id rps, infra quod hacres fcriptus poteil
vigore teftamenti, & hic articulus el com
obtinere mifiionem in poffeifionem allegamuniter decifus,quod teftamtum valeat in
tur citer text, in1, fi is quo ff. vt in poiT.
feudo hereditario, & hires fuccedit vigore
leg.vbi Barc.nocab.declarar,& concorda cur
ceftamcnti,nec obftat tex.in c.j.de fucefeu.
ibi

Confilium XXIV.

221

ibi nulla difpoficione defuncti valence , vel

filiam,& Dominum,& reddit rationem glo"
manenecquia text, illecommunicer ab Ifer
fa ibi in verf.interim,quia habet filia inten"
nia > & Doctoribus eft incelleus in feudo
tionem fundatam,quia non prefumitur feu"
ex pacto , & prouidencia , ve per Modernos
dum, fed allodium, vc ibi per Beluif. & este
Addenccs ad Andr.ibi,& poteft etiam intelros communicer,& ica poniccafum Ifern.&
ligi i & allegari , quando difpofitio defuncti
fic dum lo. Andr.in addic. ad Specul.in ticu.
de tcftam. T.pen. nu.40. referendo fimplicinon eft taa fecundum reg.feudi, fed quan
do difponitur in legicimum fuceefforenu ,
ter dia pe Guid. de Suza. in l.fin. C. de-*
tunc nulli dubium, quod in feudo hereditaedict, dim", dixie qui filia immiteiturinpof9 rio valet teftamentum, quod laeiim exfeffionem aduerfus agnatum per text. ind.
plicae Affl.in d.cap.i.& eleganter dclart,
cap.i debet intelligi fecdum legem quam
& explicac Frec.in d. differ, . qcf non eft in
allegat,alias fi connteretur feudum,& agna,
feudo ex pafto,& prouidencia, non herediti eflent vocati ex lege inueftiture effet filia
tario.-nam qui fuccedic non habet ab vlcimo
exclua, cefamentum effet nullum, nulla di
moriente, fed primo acquirente, vclatius
fpofitione defun&i in feudo valence, vel maper Frec.vbi fupra,& per hoc apparet mal
nente dicit text.in cap. 1.de fuccef.feud. vbi
ofencijffe Bald.in d.cap.i.de fucc. feud. dum
annullatur difpofitio patris inter filios.quadixit heredeminftitutum non fuccedere ex
do teftacus eft alicer , quam lex difponebac
teftameato,fed quia tranfitcum vniucrfitainter filios: nam cum eft inftitutio,vel con
re bonorum cum in feudo hereditario hoc
tra legem feudorum,vel contra legem inue
non procedat, & in feudo ex pacto, non heftiture habetur ille pro extraneo herede*.
xeditario,nequaquam quia illud non eft de-
qui nullo modo fuccedit quantumeunque*
hereditre, & loquor in feudo hereditario,
habeat teftamentum,quod eft ipfo iure nul
quando eftinftitutaperfona, que eft legiti
lum , & reddit rationem Ifern. in d. cap. 1.
ma fucceditrix in feudo,& non aliter, vt hic
verf.filij tarnen num. 2. de fucc.feud.quia qui
prxfupponimus , cum fit inftituta foror in_.
cxtraneum hzredem inftituie videtur alie
capillo vocata ex lege inuefti tura: , qua; adnare allegar text.in I .peco tf.fratre de leg. 2.
uerfus fororem primogenitam maritatam
& alienando fine affenf eft alienatio ipfo
opponit de dotatione,de renuntiatione eti
iure nulla ad text.in cap. imperialem de*
bonorum paternorum , & de confenfu adhiprohib.feud.alien. per Frid. intantum quod
bico in teftamentomam fi hec non adeflent8
ipfemee alienans reuocat iuxta trminos
& tra Aareeur de herede inftituto non cam
Conftitutionis Regni conftitutionem diux
legitimo,& immediato fucceTore in feudo,
mem. & fic procedit glof. in verb, frater, 8a
doc~tr.Andr.in v.rubr.ance nu.i6.verf.item
ego non defenderem caufam cum effet con
tra veros iuris trminos contra veras, &
q<fdicicur in litera, vbi tradit, quod heres
communes Doctor, decifiones , & conera_
feriptus non fuccedit in feudo ; fecus vero
alias millies iudicata per totum Sacrum_
quando eft inftituta perfona, que ex 1. inue
ftiture debet fuccedere in feudo tarnen he
Conf.vt refert Affl.in allegata decif.i 19. &
nouiffim fuit decifum iundis aulis per Sac.
reditario^ ka procedit doetr. Andr.in cap.
Conf. in caufa Marci Anconij Moles vocati
i.fi de feud. def. mil. non autem fic in feudo
ex lege feudi aduerfus nepotem heredem_*
ex pacto; & ira declarar eleganter Andr.in
Conftit.Regni hac edidali fuper gl. ibi, qua:
teftamcarium, & quia fuie mihi reiatum,g>
D.Nic.Intrigl.in quadam fu centefiroa,qua
voluit valere inftrumentum in feudo in per2 1 ergo non legi dixit,quod in coni.20. & 62.1. 1 j fonam immediate fucceffuram . Dicte enim
vol.perperam tradidi, qcT text.in 1. fin. habet
Andreas , qct hoc non procedie in feudo ex
tantum locum in feudo hereditario legiti
pacto ex regula cexc.in cap. 1 . de fucc.feud.
ma perfona inftituta in feudo , tenens ipfo
cui non poteft refponderi, fed bene in feudo
opinionem , quod quifquis fie inftitutus dehereditario,quia ex qualitate infita fuccefbeat in poffefiionem immicti propterea an*
for eft heres in ipfo feudo, poteft nifi,vC
tequam vlterius ad defenfionem cauff tranheres habere, & propterea valet teftamenfeam volui difcutere veritatem huius artitum , & venic in peticione hereditates, alleculi , vt demum iudicetur ii perperam logat Andr.text.in 1. non tantum '.fin.in glof.
quutus merit .
ff.de petic.hered.Hinc in feudo hereditario
Cafus text.in cap. inter filiam fi de feud.
inuentarium non releuat, Andr.in cap. 1. an
ia defun.mil. eft inter filiam, & agnatum, filia
agn. cum concord. & fic incelligitur glof.in
przeendente allodium agnato vero feudum
cap.imperialem de proh.feud.alien.per Frideciditur , qdf interim filia debet in pofieider.in verb.feu alienare, vc minime in feudo
onem micti, & idem in cap. fequenti inter
valeac ceftamentum,nec hredis inftrumco
- -- --T 3
cili-

zzz

Ioannis Francici de Ponte

dum Dodor.fi pritenderec efle fcetmneum,

cilicer quando fumus in feudo ex pado, vel
icio. Andr. fe fundar cum citeris, qui eum
quando alium mfticuic hiredem, qui noiu.
erac immediate fuccefuuus, quam fequitur
fequuncurin texc.incap.i-fi defeud. defun.
Hern. ibi poft num. } verf, nec m teftamento
mil.qui in iftis terminis loquitur, fie refere,
& dclart Curt.allegans prdidum text.in
dclart g!of.& lacius Ifern.Ioquentcs inter
filios, quando pater inarqualiter difpofuit ,
3. par. nu. j. fie pariter Alex, in d.i. fin. ante
vel contra legem inucftiturat, vt minime tcnu-3i. refert Jo. Andr. pro notabili , & allciamcnrum valeat in Conflit. Regni conftigat text, in d.cap.s.& tic declarant Scribentes , quando eft dubium , cV differentia dt>
tut.diu.mem.in princ vbi Affl.latc in i. notab. nu.4. 5 .6?i& 8. vbi firmat ceftamentum
qualitate feudalivt interim fmina mmitabfque aflenfu in feudo hereditario nullum,
tatur lat Dec. in confie, confulcusab ilH quando teftator difpofuit aliter , quam in,
luftr.Domino,& idem in conf.41 j.nu.7.con
immediar fuccefurum.quia in eum cafum
fuluit accurate, & inconf. 424. proponicur
dicitur alienare , parirer lace Capyc. in requi magnifica D.Prancifca,vbi lat 1.
pet.cap.irrperialcm car. mihi 10. latiflimo
vbi dieu , qui filia ,tanquam filia habet intentionem fundatam , Se quia non prarfumiibidem Camcr.fequendo Andr.& Capy.car.
tur feudum.vcl quia fmineum,vel exalijs
mihi J4.eandemq; rtlufionem firmauit cur
allegdis circa habilitatem fucceftionis poin fuocral.feud.4.par.num.ii7.qu in j. li
teft interim immitci, & fie allegat lo.Andr.
mit, dlcit fubftineri teftamentum folummojn dido Ioco,& text.in cap.i.eum alijs condo quando eft inftitutus immediatus n.ccefcordantibus,idem Def.in conf.467. bene, 8c
fos,autho.Io.Rayn.in cap.imperialem in j.
confult nu. 9. & licet ibi cuomeat verbum
habito,quem allegar, & fcquitur Jacob. iri_.
qud habet locum miioetiam ficonftarec
vcrb.& cum pado,qu de ipfo feudo, & Ca
pyc. vbi fupra verf. limita tertio, qui Curt,
bona fcudalia intelligcndum eric quando
tenec contra Affl.& Capyc. in difpofitiono
adcunt probationes habilitatis praxenfe per
fada inequaliter inter filios in feudo tarnen
priuilegium Poncificis,vc ibi, 8: alix przshxreditario,vt illa valeac ibi in verb.ex pre
ptiones alismal Ioqueretur,& contra exdicta regula, fed nihil dicir,quia deficiente*
prefla iura, vt eleganter per Campegium_
aflenfu eft difpofitio nulla, qudm hires non
inter confilia Bruni lo z.& fie loquitur Brutenetur habere ratam,& poteft impugnare,
nus in fuo conf. i . & fcquitur , & refert Go
Sc proptcrca fit q>eftio,an ex fecundara inzad, in conf. 7. qui legatur totus vfque ad
tenrione reneatur hires ad cxtimationem ,
nu.14.8i in hi terminis poteft faluari Curt,
quia in feudo hereditario et hires feudi, Sc
in conf.3o.& 41.8; ilium concordando cum
dictis per eum in tract, feud. & fic loquitur
cum qualitate hzreditaria tenet , ied loan.
Jai.in d.i. fin. num. 16. qui fimpliciter aUegac
Rayn. lac & citeri tenent,quod nec inter Ji
beros poteft difponcrc inequaliter ea ratioIo.Andr.8c text.in d.cap.s.
Ex quo firmant Inodores noftri communi
n , quia ciTet alyrnare author. Bald. Angel.
Aluar. Sc pliorum, & hanc dicuntefte com- 1 7 cal culo, fic i di cat m, qc? in feudo hzremuncm,idcm Anna in repet. Conflitut.diu.
ditario valet teftamentum , & habet locum
immiflio quando eft inftitutus immediatus
mem.nu. 1 j4.verf.qiiarto limita, & latius in
fucceflor,fccus
ver quando alia perfona-. ,
reper.cap.i.devafl".decr.zt.nu.8i. & feq. &
ita declarar AHI. in proprijs terminis in d.
fecundum hanc Iimitationcm,& declaratiocap.i.fi defeud.def. mil. in fin. qui dclart
nem , quando eft infiitutus immediatus fucin his terminis efleintelligendam dodr. Io.
ceflor procedunt dida per Dod.quod habet
locum miflio in pofleflionem ex edicto diui,
Andr. Sc aliorum . Declarar idem peroptim ind.cap.i.de fucc.feud.nu.68.dicens, qc?
quia teftamentum validum fie inferr, & d
habet locum immiflio, quando eft inftituta
clart Capyc. vbi fupra,& inrxlligcntur traperlona,qui immediate eft fucceflura,alias
dita per eum in iua inueftitura in verb, bo
fi alia perfona, etiam q* fit agnatus,8 filius
norum appeHatione verf.ex cdi it diui car.
1J mihi 9 a. nam alias difponendo de feudo ef
qui non effet fuccefliirus minim , quia ha
fet vi tnim vifibile quando in alitim,qum_*
betur quoad hoc proextraneo, & inextrain immediatum fucceflorem, Sc runc ex re
neum nulla eft difpofitio. Idem per omnia_
gula iufdem text.& diftis per Doctor, non
Frec.in 20.differ.in j.lib.in differentia inter
habet lecum miiTio,& fieintelligda eft dofeudum ex pado,& feudum hreditarium,&
16 r.Io. Andr.in addit.ad Specul. in tit.de tc- . mulra bona in 6.differ.& in 7. differ, in fine*
ftam. tf. pen. nam ponit calum in filia, & fie
dclart quare text, in d. cap.2. decidit poin immediate fucceditrice , qua: prirendenendam efle filiam in pofleflionem , quia_
bat ele allodium,non feudum,& idem fecprifumicur allodium.
Deca-

XXIV.

2zs

Dclart idem author in termini's in 1 7.

!;fpofuifle de con/nfu fororis primogenit
differ, vt habeac locum text.in I.fin.quando
quo cafu valida erit difpofirio in feudo he
hares fcriptus venit iure aperto , & allegar
reditario^ per Freclatius in 6. differentia
Andr.in d.cap .fi de feud. rief. mil. qui dicit
feudi hereditarij>& ex pado ; demonftrabihabere locum in feudo hereditario immiftur fororem hanc primogenitam exclufam
fionem vigore text, in 1. fin. quando agnati
per renuntiationem ampliffimam, & realiffcripti heredes probauerint nedum eflo
iimam demonflrabitur intentionis fuiffe rcagnaros/ed admiflos, feu admittendos rannunriare etiam inbeneficium fororum> ma
quam tales ad fuccefficnem hredicarij feu
xime in capillo exiftentium. Igiturquidcdi, que e dudrina urea, & allegar etiam
mune hie articulns caufe principalis,in quo
Affl.in decif. 119- qui refert fe decifum per
rot erunr diicutienda , & probanda cum in
28 torum Sac.Conf. videlicet text, in I. fin. ha
cident fummario immiflionis in pofleffio
bere locum quando teftator lubens fcudum
nem , quod incidens ante omnia ex regula.*
difponit fecundum legem feudorum , fed fit
d.i. fin. eft prouidendus, & fic dum pars pri
inter filios inequaliter , vel difponendo in_.
mo vult opponere de nullirate teftamenti
plures,quod vni compctebat , tunc quia tequia in feudalibus replicatur hoc non efle*
itamcntnm nullum, non habet locum immif*
verum fimpliciter, fed quando eft inftit uta_
fo , qum decifionem allegac , & fequitur
perfonaextranea,& in fado,de quo tradamus, prefupponimusinftitutam legitimam
Thorn, de Marinis in trad, feud, tit.6.1ib.i,
nu.j4.vcrf.vlterius quero.
fucceditricem , vt eft hec foror in capillo
Anna in fing. 5 35. loquitur fimpliciter, qo*
non obftanre contradidione ex adueroex
preallegatis , que ranquam requirentia al
1 9 text.in l.fin. habet locum in feudis, & adducit Cotas, & inter citera Affl.in decii. 1 19.
tiorem indaginem, filent hodie,& videndum
& Andr.in cap.i.fi de feud.dcf.mil. Curt. in_.
rantum erit an text.in l.fin. procedat in feurraft.feud.Gozad.in conf 7. ergo fecundum
do,in quo eft fecunda difficultas partis,nam
dida,& diftinda per hos Dodores.
ci'm inllitutio fit de feudis tantum,non pro
Idem Anna in repet.Conftitu conflit. diu.
cedat j lie text. cum non poffint feuda cum-
mem.dicit>qui dum glo.tenet,quod non va
vniuerfirate tranfire,vtin vniuerfali inftitulet teflamentum per quod extraneus infti*
tione, inquaprefupponit Doctores locutos
fuiffe-r .
tuitur in feudis intelligitur extraneus illo ,
Hec queftio ex didis in I.art* recipit fu
qui non eft immediatus fucceffor ftantcl.
prohibitione ibinu.97. &iz j.latius.
21 determinationemmam ftatim, q<f admittimus in feudo hereditario,valere hredis in
Parif. loquitur quando filia prtendit ex
htucionern. apparet vanam, & verbalem
l.inueftiturx deber fuccedcre in conf. .
iiu.j. i.vol.fecus ficontrarium apparerer,
efle ponderationem inftitucionis vniuerfatunc enim non habet locum immiiio ex 1.
lis in omnibus bonis,vel in feudis tantum_:
fin.Gozad.conf.5o.nu.2o.peroptim Rolan*
nam data legitimitate teftamenti fuccedit
dusinconf.i. i.vol.nu.65. &feq. quos alle
articulus an heres fcriptus debet immitti in
gar l).Menoch.profe,de adipif.pofl. remed,
pofleffionem), & que contradidio aduerfus
eum fit admittenda;& quoad hoc fufficit te4.nu. 379.tencns contrariam opinionem.
Et in terminis text.in /.inter filiam dicic
ftamentum non cancellatum, non rafunu*
aoibi Andr.qcf fiiia negans feudum immittinecaliqued aliud vifibile vitium habens, Sc
tur in pofleffionem , nifi agnati ftatimprodum fit difficultas fi text, in 1. fin. habet lo
barent efle feudum ergo faifa eft opinio te
cum in feudis, aducrfatur tali difificultati re
nendum immtti fminam in pofleffionem
gula, quod vbi lex feudali non decidir,
etiam qc conftaret de qualitate feudali, id
facit fpecificam prouifionem recurritur ad
i dicit ibi Prepofitus , fequitur , & fie limitt
ius Roman.de qua in cap. i.de feud.cogn.vbi
text.in d.tf.inter filiam, & dida per Io. AnScribentes , & in Conftitut. Regni puritadr. & reliquos adeffedum immiflionis retem_.
miffio text.in d. 1. fin. fequendo Campegius
Sed plusdicot qif cafus ifte eft decifus per
Vber.Zuccard.in repet.predide l.fin.in fine
leges feudales, & particularieer per text, in
cap. i. in cap.mter filiam, &in cap.defundo
00.486
Hic articuus non facit ad cafum , de quo
milite fi de feud.def.mil. text.enim in cap.i.
tradamus,nam tradare validitatem,vel inloquitur quando Dominus pretendebat feu
dum nouum, agnatus defundi antiquum-, :
tialidiratem teftamti ex vitio inuifibili eft
tradare caufam principalem , in qua comnam (i feudum erat nouum , agnatus non_.
petunt defenfiones, que requirunt altiorem
iuccedebat , & tarnen decidit text, qc? inte
rim agnatus debet poni in poikffionr .& poindaginem; poterie enim probari fratrenu*
ftea-

foannis Francifci de Ponte

feudum hxreditarium , &ex pao fecit re ftea de prncipali quxftione erit cognofcengulam fimpliciter cradendo , quod in feudo
dcm,& ibi Andr.declarat, qcf potcit poni in
hereditario habet locum text, in l.fin. idem
pofleffionem,vel pr intcrdium quorum_
Capyc. in d. fua inueftitura in verb. feuda_
bonorum,vcI per remedium text, in d.i. fin.
bonorum appellatione , idem Affl. in d. deqnocafudicit ipfe fufficiet demonftrare te*
cif. Ii?. & non confiderarunr,quod fic hxres
ftamentum non cancellatum , &c. & fic fevniuerfalis in omnibus, vel hxres vniuerfacundum intelle&um Andres loquitur ille.
lis in feudis,nec decif.Cuid.de Suzar. relata
text.in teftamento facto in feudo,pofiquam
per lo. Andr.in addit. ad Specul. eft fundata
traat trminos text.l.fin.& fi feudum erat
ineo , quod tranfeat feudum cum vniucrfinouum difpofitio erat nulla, & i.us Domini
tate ad filiam, fed arguit pro vtraque parte,
erat indubitacum,& tamen hoc non chitan
& demum decidit quxftionem per text. in_.
te text.determinat, qcT interim ponatur in_
d.jT.inter filium, per quern text.ficconfuluic
poileffionem agnatus, quia defunus pofiiDec. non autem ponderando vniuerfalitadebat,& non debet de fado fpoliari prtentem aliquam , & fic etiam intelli git ipfe lo,
densefle legitimum fucceflorem , & Andr.
Andr.in conf.467.nu. i i.&erant ibi omnia.*
dicir, qd'potcft poni per remedium text.in_.
bona feudalia,& in conf-588.nu.o.& 1 1.& itt
d.i. fin. & fic habemus decifionem in feudo
conf.424. eod.nu.poft glo.in cap. 1. de contr.
& habemus decifionem Andres fpecificam ,
inter mafc. & fcem.
quod difpofitio ilia prafticabitur per tr
Rurfus hxc confideratio vniuerfalis fucminos text.l. fin.
Text, in $. inter filiam , loquitur inter fi 24 ceifionis in omnibus bonis, vel in feudis ttum non poteft habere fomentum,nifi ab in*
lame agnatos illos prxtendentes feudum
capacitate fucceflbris , & fic ficut iufpatro& filium allodium, & decidir , quod interim
natus , de quo laicus eft incapax rranfic ad
filia lite pendente debet mitti in pofleffioilium cum vniuerfitate , fic etiam tranfeat
3 2 nem,& ibi poniccafumMartin.de Laud. &
feudum, & fic lo. Andr. & omnes Doctores
extendit difpofitionem illiustext. non foloquuti fuerunt in feemina incapace de iure
lumquandofmina dicit aduerfus agnatos
feudorum ad fuccefionem feudorum, fed da
efle allodium, fed fi dicat feudum efle fcemita habilitate per fans fuccedentis , cum foereum: nam etiam in eum cafum mittenda_j
minx
in Regno & ex natura horum feudo
eft lite pendente in pofleffionem , & idem_*
rum
fint
habiles ad fuccedendum,ceflat mo*
trrdit ibi Alaar. in fin. facit folemne confil.
tiuum vniuerfalitatis, & confequenter tolRol. Valle in Marchionatu Montisfcrrati,
litur difftcult3s,& remant prxaliegacae de& eftelegans conf. i . vbi dclart text. in_.
cifiones inta&x, & hanc diftinftionem fend.i. inter filiam proceder tarn ex teftameto,qum ab inteftato,& tarn in linea defeentit Iacob.in d l.fin.nu.49. Hinc Alber.Brun.
denti , quam tranfuerfali , & tarn fi negatur
in conf. i . & Campegius inter confilia eiufefle feudum qum fi fateatur , & fcrmina_
dem Alber. nu.2. dixerunthancopinionem
prattenderet feudum eife foemineum , vel ex
non habere difficultatem, quando foemina_*
confuetudine fminas ad fuccefionem h
eft fucceflibilis in feudo, & intantum Do
bil i tatas.
ctores tenuerunt hanc opinionem,quod coText.in tf.defuno milite, loquitur inter
fuluerunt omnin focminam efle in poflef
a 3 filiam,& Dominum, & idem decidir, ob qd
fionem mittendam ex prxallegatis,qux in_.
remanet, nifallor, fatis fupcr quodeclaraiudicio ordinario petet eftimationem , vel
tum in feudis habere locum text. in 1. fin. &
meliorationes forte faas in feudo,& inte
vanam efle ponderationem partis, quod fic
rim habtbitrctentionem,& propter hoc eft
bares totiushxrediratis,vel patrimonii feu
concedenda immiffio, vtde eftimatione lo*
dalis tantum,cum difpofitio, & ratio diftoquurus fuit Curt. lun. in conf. 30. & de mernm iurium fundacur in poffeffione defunliorationibus , Paris in conf. . volum. 1.
i , & in poflibili tte valtditatis difpofitionum 68.
nis illius,& propterea Dodores omnes dum
Prxterea hxc cofideratio vniuerfalis fue
redduns rationem , quare debet mitti in_. 25 ceflionis , vel confideramus earn refpeu
pofleffionem cum agnati , vel Dominus viperfonx fuccedentis , & ceflac , dum damus
deantur habere intentionem fundatam , &
ipfius habilitatem,vel confideramus refpedant rationem, quia ptele demonftrari di
ctu rei , vt fi eflemus in feudo ex pao , 5c
fpofitio valida , vel quia feudum eft foemi
prouident ia,quod non eft in bonis defundl ,
neum, vel qui de confuetudine fceminx fucnec ipfe aliquidtranfmittit, fed tantum ius
cedant, vel quod fit allodium , & fimilia, &
fanguinis, & pariter ceffat, quia feudum eft
propcerea Frec.in t /.different, pofica inter
haredicarium, eft in bonis, & venic in peti
cione

Confflium
tione hzredicatis feeundum Andr. in cap.i.
de contr.inccr vaflall.& Epifcopum , & in-v
cap.in generali fide feud.dcf.mil.de quo lachis Frece* vbi fupra in 8. differ, igicur fi res
non repugnac,quia hzredicaria,fi perfona_
eft habilis,& vocaca ex lege inuefticurz; fequitur,quod non eft habenda ratio prxdid
ponderacionis > 8c remanemus Tub conclulone valida , quod text, in 1. fin. habeac lo
cum in feudis.poftquam non folum ius feu*
dale non rpugnt, fed przdidam legis fin.
difpoficionem concomita tur,& decidic pro
prium cafurn, & cum fit difpoficio fada in-,
iororem in capillo comprehenfam fub lege
inuefticurz, quz difpoficio eft folcmnis, non
viciara, nec cancellaca, nee vicium aliquod
vifibile concinec,debec propeerea fororhze
in polfelonem immicci , non obftante contradiftione alcerius fororis , quz titulum_
hzreditarium ab inceftaco precendir,& polfeffionem vfurpatam poft morcem defundi,
quod lex omninreijcit,quz dum vulc pre
tendere veiprimogenicam excludere fecundogenicam & inualtdare difpofieionem_
opus habet verificare fe talem,qualem aTerit,& demum requirunt hart altiorem indaginem, nec poffunc fie fummari explican
vulc enim foror in capillo verificare confenfum illius in inftictuione realem renuntiationem,& in fpecic refpedu fororum iru*
capillo,& demum gradaeim pecere zftimatinem,ficuc dieimus legaco feudo, ica paricer in inftitucione , vt Cure, confuluit in_.
atleg.conf. 30. in fpecie , & ante eum decidie
Glof.in Conftituc. conftit. diu. mem. & in_.
emphyteufi era die Specul. in $. nunc aliqua
nu.i q 3.& illa fecundara incencio,quz con*
fideratur in legaco, mulco maior eric in in*
fticutione, quz latius fuo loco demon ftrabuneur,dum caufa principalis cradabicur.
Audio pareem coeam vim facer in difpu
tando validicace , & ineelledum renuntiationis fadz per magnifica m Laudoniam_* ,
fed ver non video ad quid perdicio in incidenci de quo er adamus ; nam omnes deciiiones , quz adduci poffunt , non loquuncur
nifi ab inceftaeo,& in peeicorio,& ordinario
iuditio , fed fado eeftamento , & intencaco
remedio text. d.I fin. non habebic pars Dodorem , qui contra przdida alfeueret , fed
omnia reoluuncur fub diftinione cmuni,
quod aac in promptu de notorio iure contrad'oris confit talicer , quod non datur
poffibilitas probandi contrarium, nec inuaidandi difpoficionem fadam per defun ,
Ve ccradi&or calis obtinebic,auc poteft dari cafus fecundum quem difpoficio poffit dei valida-& cune hzres feripeus im-

XXIV.

mittitur in pofieflionem , & hzc iura alias

allegata in materia feudali dcideront ,
quando filia de iurecommuni ad feudum_
inhabilis litigat cum agnato, vel Domino >
& tarnen quia poteft probare feudum fmineum effe , vel de confuetudine fcerninas ad
fucceffionem admitti, quod tali cafu vigore
text.in 1. fin, interim immittarur in pofieflio
nem, & eijciat conrradidorem ab ea, fie lo
quitur glofin cap.i. decontr.inter mafc.c
fm. fie text, in d.jf. inter fili am fi de feud*
def.mil.cum T.feq.vbi MarcLaud.fic per il
ium text.decidit lo. Andr. in addit. ad Spe
cul. in jf.pcn.de teftam.communiter ab om
nibus in I.fin. fcquutus,& fie tradiderunt alij
innumeri fupra cumulati : nam in hoc fummarijflimo iudicio fuificit dare infianciam ,
alias effet pertradare iudicium ordinari
& caufam principalem ,& hoc vetauitlex
. fin.& deferuiret remedium de vento, & omnino effet inutile-.
Sic igitur dicimus teftamentum validum
quia infiituta forer in capillo legitima fuccedicrix in Regno vigore conftitutionum_i
& ad fucceffionem habilieaea pars eft , quae
vule infringere afumpeum allegando fo
primogenitam , & collendo docationem_>,
quia non fratre, de cuius fuccefsione agi*
tur fecundum Philingeriam.replicantur plu
ra , ex quibus datur pofsibilitas validicatis
difpofitionis defundi , fi in termino verificabuntur: igitur fumus fub decifione iuri ,
& Dodorum in hac propria materia, vt in
terim debeat feeminainftituta immitti in_
poflefsionem.
Primo enim dicitur hanc coneradidricem
confentijffe difpofitioni fadz per defun
tempore quo teftatus fuit, qui confenfus,
qudo probabitur validus erit,quia impor
tt abftenfionem fuccefsione , & refutationem iuris in fpe nondum delati in beoefcium legitimi fuccefloris , propterea vali
da eft difpoficio , ita Frecc.iam allegatus in
.differ, inter feudum ex pacto, & hzred. ex
regula text, in cap, 1. vbi communiter Scribences,& in fpetie A fflid. de eo, qui fin. fee.
agn. in cap. i. $. przterea quib. mod. feud,
am.in cap.citius cum Sempronio fi de feud,
def.mil.contr. fuer. Ergo fi probato hoc fa do , inftitutio eft fada in perfonam imme
diate fucceffuram : igitur habet locum immisio fecundum przallegata.
Secundo , adeft amplifsima renunciatio
fada patri recipienti pro fe , hzredibus , &
fuccefloribus etiam fuccefsionis fratcrnz
deuoluendz,tam ex caufa de przfenti,qum
de futuro vndecumque,quomodocumque^
& qualicercumquc,8c quocumque etiam &
iure

lo.Francici de Ponte

iure confuetudiniq; aut Regni Conflirutionis deuolueretur,& promise habere rata m,

& quod ortiatur renunriatio effedum, etia
rebus in eodem non permanennbus ,
pofitq; pater , uiq; hzredes, & fuccefforcs
generalirer omnia fa cere, qui ipfa renuntians police , ac fi ipfa non renuncia le; , ipfaqi iura ipfa cefla exercerer,&c. ex qua rcnunciatione prtendimus exclufionem iftius
primognita; <nam ex regula text. in cap.i.
de eo>qui fin.fec.agn.& in cap.Titiuscum__
Sempronio fi de feud def.mil. cum ilia iura_>
loquantur in eo.qui fin. fee. agn. & hzredibus fuis, quo agnato mortuo fine harrede,renuntiatio non obftat, quia in beneficiumilJorum ta imirn fuit renuntiatio fa fta, fed hzrede exiftente non datur ad bona renuntiata regreifus , & licet de iure communi feudorum hzres intelligatur de filio mafculo ,
hoc erar,quiafamina illo iure eft incapax ,
& inhabilis > (ecus verde iure Regni , quo
fcemina eft admifla, mafculo non exiftente,
& eft legitima hxres, ficuc in tcrminis illius
capituli hzres intelligitur frater in defeft
deicendentium, quia per Conftir.Regni frater eft legitimus fucceffor , nifi feudum effet
pro hzredibus ex corpore, vt per I.offr. irut
propria quzfiione in cap. i. de nat. fucc.feu.
Ii. col. poft medium , fic igitur cum renun
tiatio facta fit pro hzredibus , & illi fuper.
func,non video quomodo pars poific pretendereexclufionem tarn claro, & per to iure ,
Vpoftquam renuntiationis verba funt tarn
ampl j,vniucrfalia>& gencralia renuntiando
omnia, & quzeumque iura quomodocque,
& qualitercumque,& vndecumque eft ren
tiatio omnin fada in omnem cafum,eritq;
renuntiatio realis, & non perfonalis, prouc
7 relis in dubio przfumitur, vt latius cumu
lauic Affi.omnin videndus in d. cap. i. do
eo,qui fin. fee. agn. & Loftr.vbi fupra tres fea8 cit quzftiones, vna quando in renuntiatio ne nonexprimuntur feuda , & hzc non eft
quzftio nofira: alia, quando funt expreffa,&
obijt frater fine filijs.aut legitimo fucceffore , qui fi 4uperefet excluderet fororem, er
go foi ore legitima ucceditrice exiftente* ,
cafus eft indubitatus fecundum Loffr.quia_j
fupereft hzres , in beneficium cuius renun
tiatio eft fpecific fada , & hare eft quzftio
noftra;alia,& vltima quarftio eft, quando renunriauit patri,nulla mentione fada de fucceiTione paterna, & hic pariter non eft caftis
nofter.& in his terminis hjerede legitimo n
cxiftente loquurus fuit Aret.m conf.j.& fub
iftadiftindionc refoluunturomnes decifiones,quz hinc inde adduci ",& cum adfint vltra prxdida verba illa>etiam rebus in

eodem ftatu non permanent ibus, non eft lo

cus coniedurx,an ea incelligacur fada contemplationc mafculorum, vel generaliter :
nam hocimporranc verba ilia , & fic appaKt , quod dum pars fe fundat in intelledu
renuntiationis,& quod in feudis non proce
dat i quod vtique lacis fallitur , nec decifiones i quas allegat in caufa illorum de Thomafio, & in alijs caufis faciunt ad cafum_ ,
fiquidem conicdurz addudz in illis caufis*
imm exprefle probationes voluntatis re
cipients rentiationeminduxerunt iuftatn
ilia m decifionem, & ego fui Aduocatus iiu.
ilia caufa , & in decifionibus alias fadis cafus fuit , quod mafculus deceiferac viuo p
tre, led quando pater ante deeedit,ita quod
renuntiatio habuit fuum eifedum confuma turn, tunc acquifitum eftius raliter,quod
non datur amplius regreifus ad fpecificam
renuntiationem bonorum fadam,& fratre^
decedente non ab inteftaco,fed ex teftamento legitima hzrede fupcrftice, in quo eft folemne conf.Angel.ja.licct vulgatum,&
muniter addudum: folet ad hzc adduci de
af. A 111. num. 16 1, & ibi latiifim Moderni,
Ca facit decifionem ou. 190. & multa.*
alia loco cumulabuntur , quando iudicium ordinarium tradabitur .
Tertio, & fortius non ne Andr in d.cap.
l. dc eo, qui fin.fec.agn. dicit in 1 .col. in fin.
quod tunc procedit dnpofitio illius text. VC
renuntiatio non noceat , quando fumus l.
dubio , ita quod ex verbis perfonalis arguatur, fed fi probaretur cogitatum edc tem
pore renuntiationis de alijs per funis , quod
tune ceffabit illa di (policio, & renuntians
retrunerer exclufus,vbi pariter Affl.Sc Loffr.in d.cap. i. de nat.fucc.feud.12. col. non ne
tradit, quod fi probaretur.quod renuncians
voluit rcnuntiare omiiino , &c totahter fe_
excludere,quod pariter renunriatio femper
obftabir, & de hoc nullus dubitauit, & omnes decifiones , quz ex aduerfo adducunrur
in his terminis loquuntur , ergo fi ex fado
probando renuntiatio excluder primogenitam, & valida apparebit difpofitio in fec*
dogenitam : igitur remanemus fub decilionecommuni,quod femper, quod poteft dart
pofiibilitas validitatis difpofitionis ex fado
probando,quod interim hzres fcripta debet
immitti inpoffe(fionem:vultenim fecundogenita probare fororem realem , & omnin
renuntiationem fecifTe ,& contemplatione
omnium defeendentium ex ptre tam mafeulorum, quam fesminarum : igitur habemus in propria materia cafum decifum per
Do dor. communiter.
Quarto, aut fadum iftud eftreleuans cer
co,

Confilium

XXIV.

t,3Ut eft dribium,& in eum cafum non no

latus principio nu. j.4.8,T io.
3 Sentent1 in dubio lata prafumituf ex ea~
iura in propria materia dixerunr, quod ex
aufa ex qua prpferri debebat.
ceptio requirens alciorem indaginem non.,
facie contradiclorem legitimum ad impc- 5 Sententtarefcijforia contrarius potius dcla
diendum immiflionem,non ne eft addtj&a_
rt refci]jonem,quam rejindat.
decifio in propria materia, non folum quan- Verbafinfentia improprianfur, Vt congruat
do caufa eft fimpliciter ambigua, fed fi quid
petitis,
modicum habet dubitationis,quod tali cafu 7 Jnterejfe pretijfolutifoluitur refcijfo contraimmiffio eft facienda in 1. 3. if. caufa: verb,
c~lu,reituUsfructibus perceptis.
fummatim fF.de Carb.edict. vbi gl.
9 %Ajfinfusnon retrotrabitur in fertj/ praiuQuinco non ne eft fundatum immiflion
ditiunu-, .
facidam etiam quando prartenderetur fti- j j ^Ajfinfus fuper contractu faciendo infr,
matio.vc interim tetieat& poffideat; igitur
'
tantunt tempus,non extendftur
adfactum
poftquam eft factum rcleuans , non calumpost illud , quemadmodum de re ad
niofum non habet locum regula dolo facis ,
rem,vel contractu ad contraffum .
&c. non regula hodie conftat; fequiturpro- % 1 AJfinfus cont'mrtfabJe claufulam, fi rit,&
pterea , quod omnin debet declaran in farecti geafint ; &fic non -validt contra
norem ccundogenk in hoc ummarij flimo
ctual nullum.
i u di to.
1 3 Sentenftafait effectusfuos licet non exprefSacrum Cfilium facta relatione in Colfos.
latcrali Confilio iudiauie in fauorem pr 14. "Bjtentio pro meliorationibus non conced
?
.

I
:
*
:i
.
i
r-t
/*

ipogenita: contra fecundogenitam In capiltur quando contractus ocafione,cuius res

Jo harredem ex teftamento pracfupponendo
denenit ad aliquem e vitiofus nu. 15. 16.
primogenitam immediate fuccedttricenuf
J* 17.
fratris in feudo , Sc proprerea non babero 5 l^jc conceditur poejforifeudifine ajfinfu.
locum remedium tex.in l.fin.in feudo etiam 1 8 / contraficundum reditorem bypotbehxredicario non inftituta perfona,qu? alias
cariumy' ..
daro,& apereo iure in feudo fuccederer, j 9
contrafingularemfucejrem nu. 10.
teftamentum tunc fit nullum ex vitio vifi .& 24.
bili , quia in feudis ablque aflenfu nulla eft ?0 Exceptio realis , non personalis nocetfingudifpoiicio feruaca forma difpofttionis text.
larifucejfori.
in d.cap. i.de fucc.feud.non obftantibus on) 2i Retcntio,qua requirat.
nibus fupra addudis.ex quibus practendeba- 22
i . C.etiam ob cbirograpbar. pecun explicurfundaripoftibilitatemvaliditatisdifpocatur .
fitionis,pr(upponcndo,quod hx requirunt 2j Perconitutum ex contractu refeifanon.
altiorem indaginem,indigent probationo,
transfirtur pojfiffio , ex contractu fi& primognita habet intentionem fundamulato ?.
tarn, Sc ad fucceffionem voatur laro,# iZTeronflitutum non transfirturpojfeo inaperto mro .
certas
79 7er conflitutum conditional re non cxi$te tempore conditions non transfirtur
ALLEGATIONES
pojfefpo.
D, PET, A NT. LANARU 30 Ter loctfionem quando transfirafur pofi
fio.
mti Auuncult in noftra profefiio*
3 1 Tojfejfio quemodo fransfiratur exactions
ne vir', eminentifsimi j atque
contra aliquem. vtpojfijjbrem, & nu. 32.
34 Sententia efiritti iurts , & fiundum ra(eterna memorU ,
twnem rnterpretanda>& ..
Pro Duce Nuceriae,c VinARGVMENTVM,
centio deLoffredo.
SV M M ARIV m.
I dominium ex contractu inualido non acquiritur.
a Contractus cum annullatur, enfetur annul

De refeifsionc contraus, & eius na

tura^ quando retentio pro melioratio
nibus permit ta tur , de eflfeftu conftituti ex contractu.

i8

loannis Francifci de Ponte

CONSILIVM XXV.

N hoc iudicio illuftrifimus Dux Nuccrix>& ma8 de Loffre

- do ptendunt deber deca
ran eile credirores Mar*
cbionc Lauri , pariter
pofe exeqni fuper Terra.*
^olicatrije feudo Riuioti hypothecatis ip
fis actoribus in generali obligacione bono
rum cum afenfu fiante nullitatc contractuum Marchionis , impediente rranflationem dominij in eum terrx prxdiflx, ex qua
declaratione fequitur, & aliud, milium fcilixetius effe ipfi Marchioni prxrendenti do
minium introituum deficientium in Te>ra_.
Roccx , nec pariter ins retinendi Terram_
Policaftri,& feudum Riuioti, multoqjminus
introitus Roccac Bernardar.
Primo pro fundado defeu dominij, tarn
in Terra Policafiri, qudm in feudo Riuioti ,
& introitibus deficientibus,afFertur fententia lata,qux declrame cotractus Marchio
nis Lauri mualidcs,& refcindendos.
. Cum igitur contractus fitdeclara'us irritus , non potcft ex eo Marchio dominium
habere l.iubemus tf.fane C. de facrof.ecclef.
fecundum intellectum Bart, in 1. 1. $. fi vir
vxori ff.dc acquir.poffl.non dubium do
leg.not.omnes in $. fi vir vxori, quod infelius magt's parricularicer confirmabitur.
Item in fententia dicitur ,quod Marchio
faciat bonos, & fie foluat frtictus pereeptos,
igitur hxc inusliditas contractus refertur
ad prineipiumipfius , quia fie cenfeturannullatusifeurefciiTus ab initio \.z. & 3. ff.de
in diem addiebidem fi refeinderetur ex iniuilitia prxcedenre, vtpote Ixfione in pretio ,
quia refertur ad prineipium , vt fic etiam_
veniant frudus Alber.in La. de in ditm ad
dict. Lrffre.in lib.de actio.quanci minoris I.
patri
prxdium ff. de miner, l.cum autem
jf.iubent ff deedil.edit. '
. Itcin fententia lata in dubio cenfetur laCa , exquaproferri debt bat , & fic
ex 2US in pruceffu dcductisl.fi quis ad exhibendum ff.de except.rei iudic.prxfumitur
namq; laca fecundum naturam contractus ,
cuius occafione pronuntiata eft, mximo ,
vt fit conformis h?,qux deducta funt in petitione,& proceflp 1.& puto ff famil. ereife.
cum vulg. fed canfx funt nulliras, & fimulatio^quac annuitant abinitio,igitur.
Item fententia exprimir , quod ex caufis
deductis annullat , feu refeindit , fed caufx
dcduftx,vt dictum eft funt nullitas, & fimulacio,vt patee m fupplicatione, & articulis:

igitur contractus eil declaratus inualidus

canquam ab initio Bart, in 1. emptor ff. de-
aqu.pl . arc. Bald, in 1. i.C.de fufirag.BaId.&
Saly.in l.emptione C.plus valere, quod agi tur, cu m alijs nocatis per Doctoran 1. 1. if.fi
vir vxori ff.de acqu.poff.
Nec refert , quod dicatur in fententia_< ,
recindamus,quia licet re fcinderetur,potet
habere fuum effectum ad initium , ve in 1.2.
C.de refcind.vend. Tiim quia patee propter
cdemnationem fructuum.tm etiam, quia
h.Tc refcilfio habet expreffam caufam ex
caufis deductis, qux inferunt nullitatem_j .
Vnde tantum eft dicere,quantum refeindo ,
quia contractus eft fimulatus,& nullus: igi
tur refciTio intclligitur de facto, vt fic fen
tentia refeindae de facto illud, quod de iure
erat refciffum glof. eft, iuncto text, in I. ex
empto if. is, qui vina ff. de actioi.empt.vbi
text.dicit, quod diftrahatur venditio, & ta
rnen glof. intclligit de facto, quia erat nulla
de iure,& tradic text. & glof.in I. (.in fin. if.
defe.ibi enim text.dicebac,quod fententia.-erat nu41a,& poftea dicicquod infirmabieur
Clof.declarat ideft infirma dedarabitur , 8c
ita Bart.vtrobiq; tenee.quatenus igitur stentia contractum refeindit ideft refciffum
dclart, ne contineaein feipfa repugnantiam:tunc enim liceret etiam verba impropriare Bart.& Doctor inl..iT. creditum ff.
fi errt pet.cap.inter dilectos $. cxternm de
fide inftrum. verba enim fententix impropriantur , vt congruanc petitis , vc tradic
Bald. in d.i. fin. comm. diu. author, glof.in d.
1. & puto f.famil.ercif. Item quando lubemus verba, & eff;ctum,non refert,quod con
tractus denominatur vno modo, fi effectue
aliud fignificat , tradic glof. per ilium text,
in l.i.jf.qui fuperficiem ff de fuperfic. & eft
texr.inl.infulam ff.de prxfcript.verfl.fi olei
C.lccat.& tradit late Bart.in d.l.infulam_;
propterea cum effectus inferac nullitatemilicet fit dictum refcindimus,non refert,
quia adhuc eric declaracio nulli tatis.
Nec refere, quod pro pecunia fint data
tertix,feu intereffe,quia tantnm eft dicero
tertias,quantum intereffe fufficienamque-.,
quod non dantur vti fructus rei cum ,fcilicet ad frufus fit condemnatus Marchio;ergo nonpotuit fructus confequi, igitur illo
tertix non funt fructus rei , fed interelfe pecunix: quando enim nullus declaratur contractus,tunc folet fieri reftitutio pretij cum
interefTe,facic text.in d.l.patri in /.fi pecu
nia ff.de minor. I.cum autem $. iubent ff dc
edil.cdic.Loffr.& Alber. in locis fupra allcgatis , fructus namq; ad venditorcm perti
nent in ctractu inualido propter defectum
ffen-

Confilium
affenfus,vti inferis dicemus, tradicq; Luc.
de Penna in l.nulli in fine C.de fund.pacrim.
lib. 1 1. & licet ex quadam xqitate fine daex illx tercix , & illa quinqu pro centena
rio, hoc tarnen eil infallibile,quod Marchio
Lauri habet contractus refciffos, & reftituic
fructus . Igitur contractus fui func inualidi
ab initio, vti fundatum eft,fed quando nunc
refcinderentur.adhuc fierer relatio ad prin8 cipium exdedudis. Et fie omni refpectu
fixe fententia fignificat Marchionem non_.
habuifle dominium , nec habere vigore con tractuum,& fie cum non habeat dominium
fed illud remanit penes Comitem,nimirum
i Comes potuit alteri vender, & obligare ,
regula enim , quae prxferc anteriorem in_*
dominio, vel hypocheca, habet locum quan
do primus contrahens acquifiuit dominium
ex illo contractu, vel hypothecam alias
prfertur fecundus,qui legitime dominium,
vel hypothecam quxfiuifet text, eft , & ib i
Bart, in (.creditor , qui prior $ fi primus ff.
9 qui pot. in pign. hab. Immo etiam prxfereur primo contrahenti,qui fecundo loco affenfum impetrauit ; nam non retrotrahitur
inprxiudicium eius, cui prius iusfuit quxficum ex afTenfu, vt tradit Andr. in cap. im
perialem in fin. princip. de prohibit, feud,
alint per Federic. & ibidem Afflict. & in
decif. 286.
Secundo , quod non habeat dominium ex
i his contraibus , patee ex deductis , & ve
rificaras in procefu , in quo fuit lata fen
tentia, vbi deduciturnullitas, fimulatio, &
alia illicita paa, qux contractus annullanc
fecundum trminos cap. illo vos extra do
pignor. & cap. ad noftram de empt. & ven
dit, cum alijs cumulates ibi per Doit. non.,
curamus repetere hie allegationes alias fa ftas in hac caufa,quibus fuit iudicatum pro
nobis.
Tertio illi contractus carent affenfu, turn
1 1 ex his, qux ipfemet Marchio dicit , in fua_,
noua fupplicatione , dum dicit habuiffe in_
permutadone Policaftrum, & Riuiotum_f ,
& introitus deficientes fine alenfu , dum_
prxfupponit affenfum prxftitum fuper permucatione facienda intra tantum tempus ,
& ilia fuit facta pod tempus in affenfu prxfixum , ve fie corruat ex hoc defectu ffenfus, quia non extenditur de contractu ad
ctum, neque de re ad rem, eque de tempo
re ad tempus , Andr. in cap. imperialem.
in principio, neque ex maioritate rationis ,
12 vt idem tradit in cap. 1 . . donare qualiter
olim feud. poter. alint. Tum quia eciam_*
ille ail'enfus , fi fui le t validus , habet condi
tioned) expi efam, fi ric, & rect geta func

XXV.

229

inter partes ea, qux narrantur Bald.in cap.

fuper Uteris , vbi omnes Canonillx extra
de refeript. & Doctor, in 1. prxfcriptiont*
C. fi contra ius, vel vtilit. publ.& tradit Af
flict, decif^ij. Non enim Rex aliter affentiret,non enlm Rex fauere debet illicitis
contraibus, Andr. in cap.i. colum.penul.
qui fuccelT. teneant. & cum per fententiam
declaratum fit gefta, nec ric, rect fiffe inter partes : igitur re foluta condicione,
defectu affenfus corruit affenfus, quia il
la verba rite , & rect faciunt condicionen*
1. flieh us, qui meus erit ff. de leg. 1. Bald.iiL
l.anciquitas in primo notab. C. de vfufruct.
vt fie tanto magis verum fit effe anteriores
habentes affenfum , quam carentes afenfibus,atque contractibusreum contra noftres
contractus nil fit deductum , nil probatum ;
i j im factuseftprocefusj&conclufus, & ni
hil pars aduerfaprobauit;ex hac fententia
infurgit effectus hie anterioritatis , fufScic
enim effe latam fententiam , nec oportet in
ea enarrare effectus ex ea refultantes, quia
.intelliguntur exprefii l.quid tarnen ff.de arbitr.l.in fumma flF.de re iud. Bart.in 1. fi fini-ta $. eleganter in tertia colum. verf.an quis
ff de damno infec. Soccin. conf. 133. colum.
fin. volum.i. eft text.in Li. tf.nam fiquidem
ff. ad turpill. ic fic licet fimpliciter fenten
tia refcifferit contractum.lex operatur alios
effectus , vt fcilicec fit pofterior tanquam_
carens affenfu , contractu dominio , & hypotheca,& ei pratfertur illuftriffimos Dux,
& magnifiais loannes Vincentius , qui habent contractus validos,& affenfus : ex qui. bus oriuntur dux principales conclufiones ,
vna eft,quod poceft illuftriflimus Dux,& ma
gnificus Loffredus , qui habent obliga ta bo
na Comitis , habere recurfum fuper feudo
Riuioci, & Terra Policaftriipfis cum afTen
fu hypothecatis , non obftance figurata retentione: ac pariter infurgit alia conclufio,
quod Marchio Lauri, quando hoc pereccum
adhuc non formauerit aliquam litem fuper
hoc , non poterit habere ius aliquod figuratum retentionis , quo ad hos introitus defi
cientes .
Et pro firmanda hac prima conclufiones
14 tollence parti aduerfx retentionem,clarutn
eft , quod omnes . conclufiones concedentes
contra aliquam retentionem limitantur > vc
non procdant, quando contractus occafione,cuius res deuenit ad uliquem , proceffic
an c vitio, feu mala fide,habctur in cfi- de
ord.cogn.& in l.i.i'.rediguntur ff. quorum-*
lega.Saly.in 1. fin. C. comm. & firmat Aiex.in
l.fi non iortem ii.fi centum ff.de cond.indeb.
congerie Anc.dc Fan.in tract, pign. in fines
V
4-memb.

230

Io.rranciic

per Feder. & ibidem Andr. Afilie. & Capye

4.memb.;.par.princip.& tn fpctie in debito
dum tractant de hypotheca , 6c habetur in_
fufpecto, vtpace continence vfuras J.in_>
Conftit. Regni conftitutionem diuz memo
l.vnica C.ctiam ob chirogr.pec.
ria: : igitur non poteft hzc retentio opponi
Quod autem Terra PoJicaliri , & feudum
contra tertium, quia fie eliee rcalis concra_
15 ventru cum vitio,& mala ride pater, quia_,
Conftic& contra leg.commu.fcnd. im Afcontractus duplicicer caret afl'enfu, cu;n_
flic.in decil. jjf verf. nec obftat quxdam_
quia habuic Terrain , & feudum polt lapfum
oppoiitio, tenet obliganrem rem feudalem
tempus in aflenfu appofitum , tum quia afpropter mutuum receptum pofTe reuoeare
fenfus d tree it propter, defcam conditioabique reit 1 tut ione mutui , vt fie non poffic
nc n,-cx quo nec rite, nee rede gelt; ruerunt
eidem recipient! opponi hzc retentio,quan
ca inter partes , quia igicur contra legem.*
mt rcattir, eft in mala rid? l.quemadmodum
igitur minus creditori .
deagricol. & cenlit. lib. 1 1. Item patet ,
Quinto plura requiruncur,vt fit ius retloquoniam condemnatur ad frutus , igitur 21 tionis quzlitum contra aliquem , quando
propter malam fidem.quia fi effet bone fidei
res venir occafione il 1 1 us debiti,ita Bart. &
poffeffor noncondemnaretur ad frutus 1.
communiter Doctor, in 1. fi uon fortem jf.fi
centum, ff. de cond.ind.& licet hzc concur
bons fidei ff. de acquir.rer.dom.cum vulga.
17 Item patct.quia (cuten tia ell fundata in fira: contra debitorem non con currunt con
mulatione,& in pactis illicitisvt dictum eft
tra tertium, uui a ipfe non eft debitor.
fupra.- ergo habuit rem occalione vicila-,
Sex t, & fie coadiuuatur przeedens argu*
& cum mala fide & fie non datur retentio mentum non folum fupradictz conclulio.Terra- Policaftri,& feudi Riuioci.quia quan
ni.non obftat text.in l.-i. C. etiam ob chirodo habuit vigore contractus flmulati , vel
grafariam pecuniam ,qui dat retentionem
etiam pro debito, cuius occafione res
VfurarHi non datur retentio, vt dixit Bald. in
venit ad creditorem, quia licet ille text, fe
d.I.vnica-.Secundo non datur retentio, quia eti a m_
cundum Cyn.col.i.ponat cafum ipecialem,
18 illcqui habet pro melioramentis retentioac p.* iter procedat przeedente debito hy*
nem i non retiaet aduerfus fecundum credipothecario, vt fie non mereatur aliegari
torem,licet poffit ipfioffcrreextimacionem
contra noftram conclulionom: nihilominus
rei,Bald in l.i.C.de przd. & omni rer.nau.
tanto fortius fundat noftram conclufionem
lib. 1 1. loannes de Plat.poft Angel. ibidem.
pro quanco in vi timo refponfo decidit noa
tradit, AIex.inl.fi fundus ji.in vendicatione
dari retentionem pro eo debito contra fe
tf.de pignor.Paul.de Cailr. in I.fi conuenerit
cundum credicorem , & fie licet poffet dart
$.R fundus f.de pignor.act. & Ant. de Fano
retentio fecundum tilos trminos contra.*
in 4. meu.br. 5. par. ccncl.i 1. fi igitur debet
fucceiTorem fingularem , tradit ibi Salycet.
offerre creditori , ergo non datur fibi reten.,
polt . non tarnen datur contra fecun
tic: igitur contra tertium fingularem non_.
dum creditorem, vt tradit ibi text. & cztedatpr retentio.
ri Doctores.
Tertio, quando feudum refutarur DomiEt quia illuftrifimus Dux Nucerie,& ma?
19 no , & fie Dominus habet caufam vaffallo 2) gnificus [oannes Vincentius Loffredusdum
refutante , non poteft Domino is , qui deripetunt afliftentiam fuper Terra Policaftri >
ntbat feudum opponere retentionem : igi
S Feudo Riuioti agunt vti creditores hy
tur retentio non opponitur contra fingula
pothecary, nimirum Ii exceptio retentionis
rem fucceiorem, Afflic. in cap. 1. jf.rurfus
fecundum illos trminos obftat fecun
j.notab.qui deciditcafum noftru<n,& rogo
do creditori; & quro magis Doctores prvidcant,qutb.mod.feud.amitt.
fupponuntillam exceptionem iudicari tanQuarto ius excipiendi aliquando conti
quam rei coharrentem ad fimilitudinemex2oderatur perfonale , aliquando reale, quan
cepcionis.de qua text.& Bald. in 1. j.C.quod
do non e it reale, hoc non opponitur contra
met.cauf.St ibi A lex an. in 2. notab. vt tradic
fingularem ucceTorem Bart, in 1. fi tertius
Anton.de Fan.intraftat.pignor. in j.memin fine ff.de aqua pluu.arcend. per text, in 1.
bro j.par.in y.amplia.qui vocat illam exceexceptiones ff. de cxcept.l. fin.de except.rei
ptionem rei cohzrentem,& nihilominus diirdi.qui decidit hanc exceptionem rei ven cit illam non nocere fecundo creditori.tanditx,& traditx,quz poteft opponi empcori,
to magis retorquetur ille text.& non folum
& fingulari fuccelfori ,dici exceptioncm_
confirmt przeedens argumentum,fed pria
realem, feu ret cohzrentem, fed quia in rev
cipa! iter fundat excluiooem hanc reten
feudal! non poteft ius reale contitui fino
tionis .
afl'enfu ca p. imperiale de prohib.feud.alien.
Sepcim, quando alicui cpetit exceptio,
cui

im

XXV.

zii

4- cui ecam & aKo,tunc exceptio,qus comao.qj fi quis transfrt toc ex fuis bonis impccic contra obligacum,non compecic coa
mobilibus, vc ex his poffitpercipi redditus
mille duc. & fe conftituac pofidere nomine
cra fucceflorem parcicularem text, eft in I.
empc. C. locat. conductor namq; habet exeius,cui vendicno transfert pofleionem in
ceptionem contra locatorem moleftancem,
cum,tradit Socc.in conf. ( ji.in prxfenti *
contra quem etiam habet actionem ex con
fultatione verf.amplius etiam lib.i.
Quintum, q> per conftitutum condicion
dujo, & nihilominus exceptio qus obftae
locatori recentfons non obftat fingulari is le non transfertur pofleflio.fi alteri realiter
fucceflori, qua ratione actio perfonal is non
eft tranflata ante euentum condicionis not.
fequitur fund um 1. 1. jf.fi hsres ff. ad trebell.
Bart, in I. fi is, qui pro empeore col. 4. veri
cadem ratione,nec exceptio, & fie licet idem (i inhabile extremum if.de vfucap.per
cafione locationis res peruenerit ad condul.bonorum ff.rem ratam hab.eft cext.in l.neetorem locacore , contra quern poteft opceiTario jf. qj fi pendente rf.de peric.& com.
rei vend. Iaf.in l.quoties col. 11. verf.tertio
ponere exceptionem retentonis,ifta tarnen
exceptio non nocet (ingulari fucce(Tori,trapone C.de rei vend.Dec.ini. contractus col.
dic Cyn.in d.l.empt.& Barcia d.i. fi tertius
tf.verf.fexto limitato ff.de reg.iur.cum alijs
ff.de aqu.plu.arc.
congeftis per Tiraq.in tract.de conft.in .p.
Quo vero ad ius retentionis refpetu dcampl.17.fed quia fecundum contractu Mar*
aj ficientium infraferipta dicuntur.
chionis,& verificaretur cditio venditionis
Pri mum, quod per conftitutum ex cotraquo ad introitus Terr Rocc,oportebat exu refciTo non transfercur pofleflio,glo.eft
pectare exitum frudu Policaftri,& interea
Angularis in 1. fi patronus $. patronum ff. fi
eft purificara conditio,q n.promittitur,
gd in frau.patr.Bal.in l.imperator in prima
qnanto minus ab alioconfequeris,conditiolect. col. . ver f. item caato principa! iff.
nalis eft promiifio l.decem ff.de verb.oblig.
de ftatu hrn, vbi per earn dici t, quod cana
& notatur in 1. fi.ff.fi cert.pet.Igitur fi inte
to principali,cenfentur & caflata omnia in
rea alteri vendidit,& realiter tradidit, illo
eo contenta,& idem aid. in l.i. col.+. ?erf. 30 habet pofefionem: refert, qc March io
qusro vtrutn iuramentum Cde inoff.dona.
Lauri pro aliquibus anhis locauerit Comitivbi per earn dicit, quod refeiflo principals
quia tunc pofieflio iam erat Terrs Roces ,
contractu, non lolum intelligitur refcifa p
Sc introituum in illos.f.in Lofr. tranflata, &
nalis ftipulatio,& quodlibet acce (To rium_f,
fie per Iocationem eque acquifiuit, neque
fed etiam iuramentum, & habetur in 1. fin.fi.
traftulit poflefionem,per Iocationem enim,
de conft.pec.& Doo.in l.i. X\ vir vxori ff.
velalium fimilem contractual is non tranffert po(Teffionem,nifi probetur,quodtpore
de acqu.poiT.
Secundum,quod per conftitutum ex conconfticuti, vel alterius huiufmodi ccractus
%6 tradu nulla proprer defedum aenfus ,
conftituens,vel conducens fuerit poffeflorl.
eft fundatum in cafu noftro,non transfercur
quauis jf.fi conductor>& ibi Ang.& ct.ff.de
pofieffio,vt probant omnia iura , & decifioacq.po(f.& iam fuit declaratum, q> illuftrifs.
Dux,S
magnif.Loifredus st anteriores,nec
nes fupra allega .
Tertium eft,quod per conftitutum ex *
vnqua apparebit aliqua realis pofleflio, quo
i7traftu fimulato non transfertur pofleffio
ad introitus Terrs Roces in perfona Marnot.glof. in l.empt. Cplus val. quod agr. Sc
chionis, & cum haenus ad fundandam reibi Bald.& alij tradunt Ang.Saly. Sc Paul.de
tentionem fit ipfius Onus, & illud non verifiCaftr.io l.-fin. eo. titu. Idem eft fi contractus
cauerit, licet nos in promptu , & fcripturis
eft fufpectus de fimulatione , vcpoce, quia_*
poflemus oftendere contrarium, fufficit ta
fimulatio prxfumitur, Iacob. de Beluif. in_,
rnen nobis partem in hoc fuam intentionem
fua difput.incip.lex Per ufina Bart, in 1. omnon fundaifes.
nes populi col.g. in j.quxft. in verb, item fi
Quod quidem,& fexto confirmatur ex ftatutum de iuft.Sf iur.Bald.Saly . & recenf. ji feffione iudiciali ipfius Marchionis,qui iru*
in auth. facramenta puberum, C. fi aduerf.
proceflu affius egit contra magn.Loffred
vend-Socc.conf.66.col.6. vcrf.fecundo prin
Vti pofleflorem Terre Roces cum obus in*
troicibus, & pofleflio per confeffion partis
cipal iter lib. i.
Quartum,gj per conftitutum non trsferin fuis precibus probatur l.cum prec C.de38 tur pofieflio incerta,hzc autem incertitudo
lib.caufa,qui.n. agi t iudicio reali pro auocfundabiturin fequenti argumento cclufio
da pofleflone.prfupponit aduerfari pofi
hc iuris probatur in 1. j. jT.incertum if. de-
dere 1. officium ff. de rei vend, maxime quia
fi per conftitutum validum tranflacio facta
acqu. potfper Bart.Imol.Paul.de Caft. Alex.
cflec,& alceri realiter effet tradita pofleffio,
& laf. Fra ac. Rip. dixit Ub. i .rcfponf.ca . nu.
Va
quo

2jZ

Ioannis Francici de Ponte

quo cafu fccnftdus cfficitur poTeTor I. colo

rt Loffredum pofeflbr Roccar , & eius ii*troituuro omiium,non cadit dirficultas iru.
cas ff.de vi,& vi arm.l. j.Jf.m amiccda ff.de
his , quod poflint pacto aliquo retinen pro
acqu.pof. exprefe Alber, in Iquocies C.de
Marchione,fi velit nunc reuocare prxcariy
rei vend.fi egic fuper illis introicibus, peten
non poteft, quia ptxcarium,& conftitutum
do los Tibi adiudicari>prxfuppofuie non hre
eft'nullum ex omnibus fupra addutis:& hoc
dnium,quia pignus non datur in re fua Lue
effet impugnare fcntenti.quia fi audiretur
que pignus ff.de reg.iur, & quia res fua non
pocerac effici amplius fua 1. 3. /.ex ccrario . pars agens ex contractu , vel ex claufulis m
appofitis,conrraueniretur fententix,qu
ff.de acq.poif. Icem fecic aduerfarius poffefcontraum,& os claufulas refciffit de cu
forem,& fi tunc tpis ipfe poffcdiffet l.de pupillo $. meminifle 1. i. jf. in opens ff.de .
ius fententia executione,non at impugna
op.nunc.&in agrnci iudicio peticorioiquod
tionehodietractatur , & ita obiectum fuie
transfcrac poffeflionem, eft decif. Bare in I.
contra noam partis fupplicationem, fuper
naturaliter tf.nihil col. 4. verf.quro pro
qua dum petijfet terminum,ftte hacobiedeclar.ff.de acq.poif. Si igitur hoc fufficeree
Ctione,n fuit fibi aliter conceifus,& q hoc
ad transferdam poffeffionem Marchione
patet,dabuntur mille refponfiones.igiturn
in Comicem, multo fortius fufficit ad confirdatur retentio pro hifee deficientibus, & fie
mandum, facilius.n. quis rennet, quam acvigore contractuum non habet dium , nec
quirac 1.1. JT. quod autem ff. de fuperf.& fic
hypothecam , nos habemus dum,& hypo
fi effet validum conftitutum , & poffideret
thecary pra:ualentia,& hoc infurgit ex sia,
Marchio, vtiq; tranftuliffet poffeffionem fl<
item fi pars velit retiere rem, quam
fie non darecur non poffidenti retentio, vc
dec Policft'mm, & feudum Rioioti non pot
Bald.tradicin I.i. C. etiamob chirogr.pec.
ex mociuis primis,fi velit reciere introitus
& proinde fiante poffeflione Terrx Roccai
deficientes,non poteft ex cifdem primis mopenes magnif. Loffredum,non autem penes
tiuis , que militant optim pro deficienti
Marchionem, non potefi in eius peifona fibus i & non poteft ex fecundis mociuis que;
militant' optim .
" 1
gurari retentio .
Nec refert, quod habuerit siam fignifiNec fententia vltimolocolaca,dum conI j cantem bona illa fibi hypothecate, poftqu 34. demnat Marchionem ad relxandum TerrS
obtinuit pro tertijsdebitis diefiniti affiPolicaftri,& feudum Riuioti ipfi Comici fous,\nde magnopere 1 aa tur de exceptio
lutis Marchioni Lauri.qutitatibus illis pC
ne rei iudieata-,quia fi loquimur de poffcffio
pratiudicare actioni hypothecari intntate!
ne illorum introituumj remanet firma conper illuftris.Ducem Nucerii, & magn.Lof>
clufio ex prxdiis,nec I Jirur cx ipfa hypofredum , quia hate sia dum loquitur de re-'
theca, im actio ea realis prarfupponit pof*
ftirutione Terrx PoIicaftri,& feudi Riuioti,
ieffionem ex parte co.uenti, vt fupra dicium
loquitur,vt reftitutio fiat Comiti:& Comes
cfi.'item nec infert Validitt cm contractus ,
debet foluere illas qualitatesfi vult Polica*
quia tunc nonagebatur de vatidicace.& po,& Riuiotum.non at dicic fenencia,
fiea fuit siarum fnper inualiditare,quo fit
q- fi a! i j habences ilia bona obligara agerenc
vt ftandum fit eidem fententra, et fi primae
atione hypothecaria,quoddeberc foluere
non ((dum incicler ter, fed principaliter dequant'it'ces Marchioni debitas,vnde nefcio
clararetccratus validos cap.inter monavnde pars aduerfa fibi hoc affumat , c sia
fterium dc re iud.vbi habetur, quod etiam_i
fit ftricti iuris l.i.C.fi plus vna fenttia Bart,
fi prima fententia fecilfee tranfitum in rem
in l.iulianus col.4.ff.de cond.indeb.& cum_
iudicacam, fi tarnen dc ea ante aliam fenverba fententia? circa reftiturionem terr,&
tentiam non fuit oppofitum > & dmuni-*
feudi,& proinde circa folutionquanritatis
fuit lata alia (ementa, valet fecunda non
non conueniant nifi Comiti, non aute hifce
obftante primajita Innoc, in cap. cum diletcrtijs poffefforibus , igitur nec difpofitio 1.
3. iJ.quotjesff.de damn,infec.Bart. in 1. X.f,
a in glof.in verb.furtiuc de refer, fequitur
Lud. in 1. admonendi verf. nono Fallit ff. do
quod autem ff. ne quid in Rum. pub. prarceiureiur.lice t ilia prima fententia, nec tran fi
rea illa- verba fententia*, quibus condemnit in rem iud. nec in ea dictum eft de valinatur Marchio Laud ad reftituendum_
ditate contractus, qui deinde fuit iudicatus
Policaftrum , & Riuiotum , exprefs diinualidus,& cum modo tractemus de execueunr , quod reftitutiofiat Comiti , & pacutione fententi,& de effeibus refultantriter ilia verba folutis quantitatibus ipfi
bus ex ea,non eit tractand de ipfius impuMarchioni exprefe dicnt , quod reftitutio
fiat per Comitem, & non per tercios pofgnatione:& fic illa sia quatenus cum omni
iuo proceffu prxupponic, facetar & dcla
ifeifores, vnde fi videtur de de iure aftrt'ngt
credi-

Conilum
creditorcm non poTec, quo pacto lioc intelligecur voluie fenrencia , cum id non dixericde ilhsperfonis circa hoc non tractauerit, eque poeuilfee circa eos rerencionenu
dare de iure : intelligendaigiwreft, prouc
jus inceigic ; & fie dum pars vulc fe iuuare
Tltima feneencia circa recentionem Policafiri, S Rtuioci tercios pofelTores maximopere, ni fallor, allucinacur * quoad introicus Roccx nullam penitus habec dirficuleacem.Non igicur petunt hi adores exequutionem fententis lata: pro Comice, ve
fibi vti Domino reftituaeur cerra indebit ,
& nullicer alienaca , quia hoc conuenic perfonx Comitis, qui eft Dominus, & qui vendicac rem nullicer alienacam,& in eius perfona funt verba fententix adimplenda. Sed
quoad hos adores, quod in alio proccu pecierunc fc anceriores declarari,acque egero
actione hy pochecaria,n cadic dicere, quod
eis reticuacur dominium Terrx Policaftri ,
& feudi, & quod refticuanc pecuniam,quia_
cum eis hoc non dixie fencencia,nec dicer in
2ternum,quia eTec impoflibile de iure, neque peticum ab eis , fed pecierunc afliftentiam vci cred; tores , qua: hadenus daca non
fuit , & dari debeccum habeanc inftrumenta,& aflenfus,& bona feilicee Policaftrum_,
& Riuiorum remanferinc in obligaciones ,
fiance nullicace contractus Marchionis de
clarara in eo proccflu,& declaranda in hoc
&ieafecundum veritacem abfque arquiuocatione iudicandum ce nie o , faluo peritior
iudicio,fecundum qua: fuie iudicatum.

Pro Baldaflare Milano .

SVMMARiVM.
I Exequutio fuper fructibus feudi debet fitri
ettant infubfidium nu. 3.
a DefruSlibus tarnen filo feparatis id intelligendum ei .
3 Vfusfruclus patri non quaritur in feudofi. lio donato.
4 Feudatarias fi alium haredem infiitue*
rityipfe tarnen fuccedet tanquam vocatus
ex fege inuefiitura .
5 Conjlituta quarta in refeudali abfque ajfen fu haredes mortuo viro tenentur ad aili'
. mationem tanquam re euiSla.
6 Hares non perpeuo tenetur ex fruelibus,
feudi ,fid v/que ad concurrentem valo
remfeudi.
7 Exequutio cum permittitur in fruSlibus , in
. re baredesfieri dicitur , quam defunCtus
obligare potuit.

XXVI.
m
8 Exequutio fuper fiudo bareditario non fi*
ntfi difeuffo prius patrimonio bttrgenfati"
co,&fiq. .
9 Verba fententia ciuili modo prout ius intelligit, intelligendafunt .
10 Forma lege tradita non poteil per iudi
cen? arari.
1 1 Bona qua non reperiunt emptorem non per
boc dicuntur inexigibilia.
ARG VMENTVM.
An fucceflor in feudo hereditario teneatur ad folutionem Iegatorum de fru
ctibus feudi,& quando creditor in actio
ne perfonali mittiturin pofTefsionez_
feudi ex primo decreto , vel facit exequutionem fuper fructibus, an intelligatur in fubfidium tantum.
CONSILI VM XXVI.
Xequutio ifta perita per
magnficos de Colle, non
poceft fieri fuper fructi
bus Baronia: S. Georgij
nifi prius fafta difcuflior)
ne bonorum aliorum irct
^ivCi^sSTf hxredicace magnif.quondam Nicolai Milani remanforum, cum earn
tancum lex in fubfidium admircac : eft hic
cafus decifus per Doctores abfque difcrepantia : nam cum rractetur de re hsredis
beneficio legis fibi acquifica , licet eciam_
teftaroris prouidencia:debec, inquam, exe
quutio fieri in defectum aliorum bonorum ,
videtur enim tunc quis rem alienam,vel hx
redis obligare,quando fua non fufficiunt, 8c
fie procedit texc.inl.commodis ff. de re iu
dicinl.ftipendia C.de exequut.reiiudic. in
fructibus feudi:ponunc quatfiionem Alexan.
Iaf. & cteri in d. 1. commodis , vc in defe
ctum aliorum bonorum fieri debeac exequutio,idem Alex.poft Imol.& alios in l.fi fini
ta /.fi de vectigalibusfF.de damn.infect.nu.
16. Afflic.in conftic.fi quis port licem .col.
lacius Camer. qui ha?c dat pro regula,& ponit pro indubtcato in cap. imperialem cart,
mihi 19. in litera ,& cumult D.Frec. in.*
fuo lib. 3. par. in $. differ, feudi ex pacto, &
feudi hxredicarij , quorum dicta intelligen
da func confiderando fructusd folo feparacos,vc in eis exequutio non fiat,ni(i in fubfi
dium, poftquam iructus pendentes pars foli
effe cenfentur l.fructus ff.de rei vend. &/ucin eis deficiente affenfu exequutio
V 3
fieri

Io.Franccide Ponte
44
ftu afenfus : quatenus vero vc feparandi, 86
fieri non poteft,& hoc fumma racione: nam
hoc in lubfid'um ex przallegatis ; cum igi
curo feudum datur feudatario, vt pro Fa
tur
hic lint oblata bona hereditaria, quz
cial fidelitatem,& feruicium, quz fine victu
poTunt
negari hzreditaria,fequitur ex przfacer non police, mene fubfidiaria dicitur
dictis.quod
exequutio fuper fructibus feudi
efe exequutioi& hoc eft, quod voluit diccnullo pacto fieri pote ft.
re Salycetus in auch. ei, qui C.de bonis aact.
Nec fentencia, quam pars allegat,ob(tat,
iud.poffid.dum dicit in feudatario, non tanvbi tantum magnificus Baldaxar feudi pofturn ciderari vtile,& damnum, vel fi cgcat
felTor cft condemnatus , vt fic cum ipfe per
necne, fed confideratur honor Imperii;
paternum teftamentum in feud, tantum fie
hinc Andr. voluit, vt ex feudo filio donato ,
hzres , in fera t ur , quod opus non fit alia di*
patri non quzratur vfusfrudus,incap.i.de
fcuffione: nam aduerto , quod licet hoc ap
his, qui feud. dar. poli. Hinc Doctores volueparent ex errore factum, & ver omi(Tum_,
runt, vt licet tercio (it exequutio permiUa_
m fententia condemnari etiam magmficum
in fructibus, debet tarnen tantum remanere
feudatario, ex quo viucre pofiu, cum ipfe.. ,
Iacobum fracrem>& cohzredem, quern iam
pars condemnari pecijr , ac contra eum pa& non alius teneatur feruire fecundum veram opinio;, cm , vt latius profequitur Ga
riter procefTum inllruxic , fed quicquid fit
mer, in d. cap. imperialem car. 20. litera G
hoc nil refer t, poftquam magnificus Balda
ver f. per inutile erit quzrere , quz fortio
xar , vt hzres cum beneficio eft condemna
tus, & in inuentario exhibito iam bona bur*
ri proceder debent in filio leudaran' j , ad
genfatica funtdefcripta,& fignanter bona.*
quem feudum deuoluitur ex legis prouidentia 1 licet cum qualitatehzredicaria . Hinc
obi : vnde nil re re re condemnatio fola.
eft quod etfi feudatarius alium hzredem_
magnifici Baldavarisiiunt enim bon hzrein fr i tu er i ,- >:e fuccedet , tanquam vocatus 8 ditana quondam magnifici Nicolai princi palis dbitons: vnde cum credicum fit abfq;
ex lege inueltirurz Bald.in cap. 1. an agua
aflenfu , debet prius exequi Patrimonium-
tus latius Capyc. infuadeeif. 199 ac ad
eum dominium ipfo iure tranfit : hinc dicic
paganicum,feu burgenfaticuin,&: demum_
eo difcu(fo,fi br na non fufficiunr,exequi de
Andr. quod conti icuta quarta inrefeudali
bet in feudalibus etiam diuerfis hrrcdibu
abfque afenfu, hzredes mortuo viro teenilla pofldentibas , fic procedic text, in 1. Ii
tur ad extimationem, tanquam re euifta_> :
certarum rT.de milic. teftam. Condemnatus
hzc funt verba Andrez, & fic hzredes diceft, inquam, Baldaxar, vt hzres cum benefitur euincere feudum & quia dominium ad
ipfos tranfit in cap. r.tf.quid ergo in fine, de
cio,exhibendo inuentarium,vb ver adfunc
inueftitura de re aliena fafta/ex quo dicunc
bona burgenfatica vlrra feudalialiberatus
Doctoi es hzredem non perpetuo teneri ex 9 eft Baldaxar : nam verba fencenriz intelligi
debent ciuili modo, & vt ius intelligi ad
frptibus feudi , fed vfque ad coneurreotem
text, in l.fi cui ff.de feruitutibus , vt fic ma
valorem ipfius feudi, Loffr.in conf. 4.6 & in_.
hoc deferuit confeio inuentarij in feudo
gnificus Baldaxar non teneatur , nifi in fubhereditario : tradit pulchr Camerar in d.
iidium, fic lege difponente, & prodecifione
cap. imperialem car.10.in litera E,verf.vnu
iftius punch: videatur, quzfo, decif.Capyc.
non omittam pod Loftr. in cap. 1 . an agna199. quz videcur decidere cafum,ibi enim_
tus . col. feudum , feu ipfius dominium eft
crantduo hxredes, vnus vniuerfalis in burhzredis , fuper quo exequutio fieri non pogenfacicis , & alter in feudo , & determinatur, exequutionem faciendam prias contra
teft,& fucceflu fructus,qui ex feudo percipiunrur funt ipfius hzredis, vti Domini i il.
hzredem in bur gen la ci eis cum beneficio in l.in ciuile C.de rei vend.l.fi nauis,& in l.fruuenrari;,ac demum fi difeufo inuentario n
us,ideoq; dicitur, quod tali cafu , quando
fuperfunt bona pro , quod remanet fore-
exequendum in fubfidium contra alium.
fit exequutio in fructibus fit in re hzredis
feuda hereditaria poffidcntem,quz forma.
quam defunctus obligare potuit, vt notab.
tradit Bald.in cap. i.de fucc.feud. col. fin, in 10 cum fuerit lege tradira,non poteli per iudicem arctari,i mm actus effet nullus, (icuc
fi. nu. 8. fequitur Capyc.in cap. imperialem
col. 34.& intelligic Capyc. in feudo hzredidicimus in exceptione ordinis traditi in le
ge diu o pi '.in vend, vbi Imola tradit de
tario,fequitur eciam LcfFr.ind.conf.4.6 pen.
col. nu. 23. Remanet igitur firma conclulio ,
re iud.latiffim Felyn.in cap. quo ad confuquod de fructibus perceptis, pofrquam hztationem dereiud. Affl.'indccif. 358. vt fie
res de re fua percepit , non pore it tractari ,
cum fententia condemnet magnificum Balde percipiendis ver quatenus confiderandaxarem, fala difeuffione inuentarij, in quo
viera feuda func alia bona hereditaria , di
tur,vt folo cohzrentes neququam ex defecamus

Confilium
camus hoc voluifle facer iudicem fcilicec
in defectum aliorum bonorum cxequi fuper
fructibus feudi.
Nccdicacur bona inexigibilia : nam vix 1 deatur.qua: diligencia fuie ex aduerfo faa
hic rancum fuerunc emanara banna,& non_.
reperierunc emptorem ; non propeerea diccur bona inexigibilia-.nam videmu,quod
alius creditor prasdi&i magnifici Nicolai in
maiori fumma.qui fuie magnificus oannottus de Ponte.fuie facisfaus de omni eo, qc
habere pnecendebac fuper eifdem introitibus, cuius credicum afeendebae ad fummam
ducatorum quinqu mille,& plus; & fi non-,
repericur emptor , lex iam przfticie reme*
dium adiudicationis in l. diuo pio ff. fi pi
gnora de reiud.& fie liberar debitorem_. :
vnde ver nefcio, quid hodie vult pars , niii
quod verbo dteie introitus inexigrbiles , q<f
Baldaxari habenti iuris praefumpeionenu*
pro fe, nihil obefle debec,fecundum quae fuie
judicatura. .

SVMM ARIVM.
1 *Potefia diSponendi de rebus donatis noru*
ineludit reuocattonem donationes . 3.
<M5 Pote/las donandi non extenditur ad dona
tione / mortis.
6 *Poteas a/icui conceja, vt dilponeret de eerj- Sis bonis donatis,an extendat ur ad dijpotioneminvltima volntate faSlam de pe
cunia, & . 8.
7 4>onationis derogatioJpeciccfacienda eil.
ARGVMENTVM.
Concefla poteftate difponendi de
bonis donatis eidem donanti non inteU
ligitur concefla poteftas reuocandi do
nacioneoui .
CONSILI VM XXVII.
AE G caufa D.Helionor*
Caracciolcum D.Fabri] ci de Sangro confiait in
paucis>fiquidem ex leftufcftl
Va ra donationis facas per
&^$&
Pardum quondam Helio^^4<-^-^^ nors Pignaceilac, ac ex leura poteftatis datas difponendi de bonis
donatis per Helton oram donacariam ei
dem Pardo, cafus venir decidendus , & vt
rcius negotium a bfuluatun ponam diftin-

XXVII.

ztf

6lx feriem fai , ac prartenfiones vtriufquo

partis,
Helionora Caracciola petit hodie ducatos decern mille legatos eidem, & magnifie?
Delia: Pappacodac per Pardum in fuo vltimo
teftamenco,& non negatur. Replicar Fabritius legitimus adminiftrator filia; , harredis
cum beneficio legis & inuentarij quondam
D. Pardi per intermediam perfonam ma
in's, a en a m hzredis cum beneficijs,prardictas quondam Helionora: Pigna tellae , quod
deduci debenc bona donata per Pardum > 9c
fie ses alienum in vita contractant , cum inrelligancur legara deduosre alieno,& de
mum fuper eo, quod fuperehpoterit traftari de folutione legacorum, feruaca forma_
ceftamenci.
Cumq; pars videar, quod nihil confequutura eflecfi donacio fubfifte , proprerea re
currir ad annullarionem donationis , non.,
ex vitio illius,aut forte qualitate refidenro
in donante. vel donatario, fed ex reuoearione illiusquam aiferit, Pardum in vita feciffe,& non negamus.
Fabririus replicacquod Pardus donacio*
I nem faclam irreuocabiliter inter viuos reuoeare nonporerat.vt eftnocorij iuris,quatenus ver habuic marre donacaria poceftatem difponendi de bonis donatis, quod ex
hoc non venir poteftas reuocandi , quia reuoeando non difponit , licet difponendo in
trinfec reuocet:nam ad finem confequendi
difpoficionis efFeum,& vc poteitacejdifponendi concefla vti poflc,cenfentur permiiTa
omnia ea, proprer qua* peruenitur ad difpo
fitionem iecundum reg. text, in 1. ad rem mo
bilem , & in 1. ad legacum fF. de procur. in_.
). oratio, fF.de fponf. cum concord, non autem venic haec poteftas fimpliciter , quia-
non eflet difpofitio, quasin tertium facien
da erar , & reuocando fibimec acquiric ,
quod fundatur ex quatuor medijs validiffimis .
Prim,dum datur poteftas, dicitur, quod
a poflic Pardus in alias perfonas melius vifas
vendere,alienare, &c. & alis quouis modo
diiponere , ergo exprefs ex verbis apparec
poteftatam datam faciendi difpofitiones in
cerrias perfonas: igitur non poteft practendi
conceiTam elle reuocandi poteftatem , cum
non in crcium * fed in jpfummec refiderec
difpofitio.
Secundo dicitur,quod poffit de bonis do3 natis difponere, ac fi donacio faa non fu i ffet, ergo manifeft concluditur non venire
reuocandi poteftatem: nam fi donatio faa
non eflet,Pardus eflet Dominus bonorum,8e
reuoeacio non haberet locum, quia non en

z$6

Ioannis Fran

ts nulls fane partes, ad text, in 1. decern ff.

de verb.oblig.
Tertio ,verbum hoc difponere eft Doloribus declara tum in generalitate , cuius
verbi tantum poteft pars fe fundare: nain_
dum dat poteftacem vendendi , obligandi ,
alienandi , &c. hoc non releuat parteni_f ;
dum ver dicir,& alias quouis modo difpo
nere, in hoc prtendit includi reuocandi poreftatem : vnde videnda eft ha*c proprietas
verbi,& Neapodanus melius, quam a !ij d
clart in coniuer. & fi teftator in princ. in-,
verb, difponere, qui poft multa dicit, quod
ver difponere de bonis dicimus.quandofeparatim ea nobis ponimus,im Doctores
in tatum hoc pro abfoluto renuerunt, quod
non difputarunr de hoc , fed an verbum hoc
traha :ur ad actum inter viuos,vel tantum_t
vltima* voluntatis,& femper in vtroque ca*
fu prafuppofuerunt difpofitionem inalium
faciendam,dequo per Affl.in fua decif.370.
nu. i . per Alex.& alios cumularos m addit.
ad pradictam glof.Neapod.in loco prarallegato , ergo fi proprie vexbum difponere eft
feparatim nobis poner ; fequitur, quod
null o pao venitreuocatio, ex qua non difpotio,fed acquiftio oriretur.
Quarto, contrahentee hoc prouidernnt :
4- nam vbi voluerunttraftaredereuocatione,
dixerunt ,& vbi de difpofitione pariter dixerunt dift inguendo cafus:nam fnerant dona
ta certa bona,nccnon ducati i4.mille fuper
omnibus bonis in genere. Helionora demum
quoad bona donata, dat poteftatcm difponendi , quo ver ad pecuniam , dac poteftatem reuocandi donationem , & in pluribus
partibuseinfdem contractus dicit indifpo-i
fitionibus bonorum pradiftrum,& fie iru.
reuocatione prxdi&x donationis ducatorii
34. mille , &c. ade quod-femper diilinguic
verba ilia, difpofitionem, & reuocationera ,
ergo nullo pacto ex intentionc contrahentium clarificata ex verbis apertis poteft dici, quod fub verbo difponere rncludatur reuocatio: nam fi voluifletHelionora,ficut in
V no dixit,; ra porerat etiam in alio, non dixit:ergo nolutt ad text.in l.vnica
fin autemdeficientisC.de caduc, tollen. & fufficiebatdare poteftatcm reuocandi fimpliciter donationem factam, non autem cot di
ftinguerc alienationes,& difpofitiones, quz
omnia clarefcunt ex ratione,qua* debuit mo
uere partes : nam Pardi intentio fuit vero
donandi, verum nolebat propter hoc ligare
fibi manus , quando cafus occurriflec obli
gandi, vendendi, donandi, & tandem difponendi de bonis prsedictis,ac fi donatio facta
-non fuifietivc dicicur in ipfomec contracta

infantum, quod voluit habere liberas habe-*'

as, ficut anee donationem habebac , Sc hzc '
fuit vera intentio, & hoc voluit facer He
lionora donataria,verum quia, quoad fumraam ducat. 24. mille in genere donatorurrt
non cadebat difpofitio , propterea ibi fuie
concerta poteftas reuocandi; & quod hoc fit
verum declaratur,dum in eodem contractu
traftatur de difpofitione,& reuocatione'facienda in vltima volntate , qua: non abfoluteconceditur, fed tunc vult Helionora-, ,
quod difpofitio valear , quando eft facta exprefi'a mentio donationis pradicta- , ac exprefla derogatio quoad bona dlfponenda_. ,
& hoc ex ratione , quia facilius quis mouetur addifponendum de bonis poft mortem,
qum inter viuos , per-quem actum irreuo- ,
cabilem in totum illam nobis abdicamus, '
& penitus difponendi poteftate priuati re-manemus,fiCut data poceftate donandi, non
venir in ea ratione poteftas donandi au fa:
mortis, vt eleganter confiderar, Se dclart
Imol.in l.filiusfamilias ff. de donar. Igiturfi
etiam difpofitionem in , in morte fa- .
ciendam linrlitaUit donataria : ergo non poteft confiderari,quod voluiflet reuocdi po
teftatcm conceder ; nam eadem facilitas
Dotoribus confideratain vltima voluntate,quia fe difponens in vita nihil abdicat,'
confiderattf refpectu reuocationis , & ide>
non intelligirur conceiTa; alienare ver be
ne concffit,quia aut ex caufa nece(faria_ ,
& nolebat mater flium in neceitate conftture, aut ex caufa volunrariain augmtum,& beneficium filii , & pariter mater de
hoc conrent remanebat , aut donando ; &
quia hoc videbatur quaf non poffe contingere ab amrem filialcm , qui non patiebatur in donatione praferre matri extraneost
propterea & de hoc contenta remft.qaod
vndique apparet , non pofle ex aduerfo fun>
dari venire poteftatem reuocandi.
Si ergo , dum aduerfus donationem pars4
vei vult reuocatione, dicimus hoc vanum_
exdefectu poteilatis Pardi.
Si ver vult dicere , qod habebat pote
ftatem difponendi tarn in vita , qum in-
morte,& quod difpofuit legando,ad hoc Fabririus replicar duo.
Vnum eft,quod Pardus legauit pecuniam
ergo non difpofuit de certis bonis donatis
& difpofitio eft permia fpecific de illis bo
nis donatis , & verum eft dicere de illis non ,
difpofuifTe,quas tempore mortis Pardi in ipfius dominio non repertuntur ob donatione
pracedentem abdicatiuam dominij tem
pore , quo illa fuit facta iam tunc perfecta.
ex clauulis ex nunc pro tunc , fed eius exequutio

Confilium
quuto dilata in tempus mords & in prxambula hora,vt alias fuit fundatu m in lito
agitata cum Regio fifco.licet fufficiac hic in
preambula hora illam perfedam,cum teftamentum vires fumat poft mortem
Secundum quod replicatur eft , quod in_.
7 eadem donatione apponitur forma difpofitionis facienda; in vlcima volntate, videli
cet cum exprefa mcione donationis, & de?
rogacione,alis difpofitio aliter facienda^,
fit nulla, & donatio firma remaneat ; vnde_
cum in his legatis nulla (it fafta mentio,nec
derogatio donationis prxdix , qua; fpecific facienda erat ad cext.in l.fi quis in princip. teftamenti de leg. 3. & in contractu ex-
preise cauetur, rcmanet propterea punftus
abi'olurus.
Nec dicatur , quod Pardus cog t tau i t po
ft tuie reuocare in vita,& quod propterea in
hac vltima difpofitione.non feruauit folem-nitatem requifkam in pridifto contractu :
nam hoc fortificar motiuuro,fiquidem aper
tius demonftratur , quod Pardus non difpofuit feruata forma contractus > & quod potuit,noluit,8c quod voluit adimplere nequiuit, ad text, in 1. muleum intereft C. fi quis
alt.vel fibi.poterat enim in vltima voluntate difponere derogando fpecific,& noluit ?
voluit in vita reuocare , & non potuit, ergo
vrrumque corruit ex reg.prallegata,& ve
r Pardus.dum legauit, non cogicauit aliter
de donatione fafta , quia in vita dum reuocauit , credidit ex illo acta illam totaliter
annullafle,ex quibus prtendit D,Fabritius,<
omnin refpediu ad bona donata fore ipum nomine,quo fupra prxferendum , faluo
faniori iudicio Dominorum iudicantium .

Pro Elionora Caracciola^,

SV M MA%IV M,
I Ajenfus vigore Capit.Neapol.praRitus mu*
lieribus pro dotibut fuper jeudis an dien*
turinfubfidium,
,
X AJfenfus prflitus in inflrumento eenfetur ad
omnia pr<titus,qu<em instrumento con*
tinentur .
3 Qoncluo non narratio in petitionibus attendi debet.
'
4 auja cejante quando cejetgratia, vel pri~
uilegium,& qua caufa in dubio pra/umatur, &fiq.
6 Pojjor bonorum obligatorum agens contra
tertiot poijores altorum bonorum debet
prius pro rata bonorum > quapojdet contributtonemfacera*

XXVIII.
47
7 Exceptio cedendarum non obat cum cejto
nihilprodejt cejtonario.
,
8 'Poteas dijionendi conceja non e dijpofitio .
9 Diijtotiogeneralis non trabiturad aliena-*
ftiam ante poteilate onceja de alienis
dtSponendis,0" nu. 10.
1 1 Exceptio cedendarum non obat muliert-
agenti contra tertium pojejorem , vel
ettarn corrcum, velfideiujbrem . \.
& IJ.
W-AquamfluminispubUcipoJum in meo ab'
jorberey eb* perccitatem deecare pradia
aliorum.
i
argvmentvm;
An capit.conceiTuro mulieribus Nea
politan^ pro earum dotibus cenfearur
conceflum in fubiidium. An exceptio ce
dendarum obftet , quando cefsio non_
prodeflet cefsionario ; & an & quando
obftec agenti contra tertium poieflorem_ ,
....i.."
CONSILIVM XXVIU,
Ctio propofita per Domi
nare Hehonoram Caraccio
lam nullam habet facti controuerfiam, fiquidem ex inftrumento dotali exciuilitate notoria tarn vir i,qum
vxoris , ex qua feudalium bonorum obliga
tio validatur ob C'apit.huic fideliifimz Ciuitati conceiTum, & vitimo ex bonis , fuper
quibus afliftentia petitur , quz fuerrnt in_.
bonis quondam eius viri ; ex ijs,inquaoV->>
hxc aftio redditur indubi tata in facto.
Duo propofuit Regius Fifus, vnum tendens ad intellecum prxdii Capituli,videlicet,quod aenfus illefit prxftitus infubfi
dium fuper feudalibus , quando bona alia_#
burgenfatica non fuperunt,ex quibus dotis
fatisfactio primo loco fieri potuiiTer,& fueceifiu ex hoc infert ad exclufionem actionis propofitx, prxfupponendo multa remafifle bona burgenfatica: akerum vero,quod
propofuit e ft.quod in cafum affiftentix preftandx, & oblationis crediti per ipfum fifcu
faciendxjD.Helionora iura ipfi Regio Fifco
ceder teneatur : ex quo etfi dbitons, met
perfor.am Fifcus reprefenret , cui nulla iurium ceifio fieri deberet , cum foluendo debitum,omnis tollatur obligatio, tarnen-
prxtendit ad hoc tcneri a & eximpotentia-*
forfaa

i}9

loanns Francifci de Ponte

Iaf.in l.caufas C.de tranfa.& aduertatur ,

forfan ccflions ob liberationm per prius
aliquorum bonorum burgenfaiicorum faquod duo fun: capit. videlicet vigefimum,
quod tractat refpeu mulierum maritataam,obftare eidem cedendarum exceptiorum>& profpicit prxteritis negotijs, & hoc
ne m > Sc propterea inferre adfmpedimennon
loquitur in cafu noftro: alterum ver
tum perpetuum cxequutionis aionis iam
cil capitulum vigefimtimprimum traans
propofitx , qux ec(i prima facie videantur
de futuris negotijs, & hoc capitulum, vt di
' colorata > tarnen diieurrendo negotium per
xi, eftgenericum , & ampliifimum abfque*veros iuris tramites>arbitror,ni fallor, nullam habere caufam filtern coloratam dubi
alicuius caufx exprefiione, vt fe nulla poffit fieri ex eo dificultas. Imo fi recle aduertationem_. .
tatur,etiam capitulum vigefimum, non poEt loquendo de primo articulo , fi flenteil intelligi de aflenfu fubfidiario r nan__
X fus Capituli eil in iubfidium, vel generalis
primo capitulum narrt infirumenta dotaTt generalis eil obligatio bonorum* quz fie
lia per maritos faa cum obligatione bo
pauim,& indiftin in inftrumentis > credo
norum feudalium.* fecundo narratur , quod
hoc terminan ex leura eiufdemmet Capi
mulieres afienfus non expedierunt, vel illos
tulan quo petitur afienfus inftrumento doamiferunt: tertio narrt, quod fi alien fu m_
tali,non autem fimpliciter, quod bona ma*
non haberenc obligationibus in prxdiis
riti feudalia obligata intelligantur : vnde fi
inilrumentis fais illx indotatx remaneinftrumento datur afienfus, videndum eric *
rent,& fie narrantur hxc omnia non fimpliquomodo obligatio bonorum fit in inftri*crter,fed feruata forma inftrumentorum_ :
mento deferipta : nam fi ea eil fubfidiaria_>
in petitione demum nulla pon tur caufa_
refpeu feudalium talis pariter erit aflenfed fimpliciter pecuntur atfcnfus prxdiis
fus: fi vero eil genrica fecundum reg. text,
obligationibus bonorum feudalium fais
in l.creditoris arbitrio, ita etiam erit affenius.qui vt dixi, conceditur inftrumento doprxdiis mulieribus in prxfatis inftrumentali, & hic poflunt cumulari multa , videli
tis.'infertur propterea, etiam prdium
cet aflcnfum regulari fecundum aum , fucapitulum fubfidiariuminteiligi poffe: nam
per quo interponitur in expreTolatifime_, 3 conclufio fupplicationis e(l illa , qux attendi debet, non autem ipfius narratio in cap.
interpretari continere idem,quod continec
ex parte B, vbi Abb. tradit de foro comper.
aus in fe, &c multa alia notiflima Dominis
udicantibus , & fuperuacanea arbitror in_,
ideoq; narratio proprietatis in libelle poffeflbrij non ampliat vires Iibelli , libel cafu prxfenci.poftquam capitulum clarefeie
lantern aggrauat ad proprietatem proban
omnia* & tollit penicus dubitandi caufam ;
dam fecundum Abb.in d.loco , & idem tra
non enim traamus hodie de interpretacione cxequutionis facienda: , vcl afienfus
dit in cap. cum ad fedem de refiit. (pol. im
fimpliciter lege prxftiti ob certam cau
narrara intelliguntur fecundum conclufio*
fam, qua: ampli t,& reltringat illum,fed hanem,& ab ea recipiunt declarationem 1. Au
b'cmus capitulum darum profpiciens futu
relius in jf.fticho,vbi Bart, ff.de liber.legac
ra, videlicet petendo generali tcr alfenfum_j
ideoc], Bald.dicir,qi*od non eil vis, quid nar
jnftrumentis dotalibus in futurum facienreturned quid concluditur in 1. edita nu.jj.
dis, quod illo tunc, quod illa fine confc<a_.
C.de edcn.&r alibi dictt idem Bald, quod in
cum obligatione bonorum feudalium, & reverbo, peto, fiat conclufio, & non in verbis
icruatione Regij afienfus ille prxilitus innarran uis in l.fin. C.defideicom. libert. altelligatur , & iic generalis fubfequitur de*
legat Innoc. in cap. fuper Uteris, qui hoc
cretatio , per verbum placet , vnde afienfus 4 etiam tradit extra de refcrip.Prxterea cum
cxprefiio illius caufx , quia remanerenc
continebitidem,quod obligatio in dotali
indotacx mulieres , non fit faa in gratia_*
inftrumento cum lit generalis, & in
concefla per Regem , fed in narrations
cafum confenfiffe intelligitur ex rcg.iur.in_f
a J.fi quis pro eo jf.fi nummos ff. de fideiuff. 8c
partium , & fie hxc caufa tendit incomalia multa ad propofitum cumult Andr. in
modum concefiionarij , non autem concecap.i. 3. col. poil nu. 7. qui fucc. tenca. regu
dentis qui generaliter gratiam dcmum_lando aflenfum petitione ad text.in l.fi de
conccdit,propterea caufa eft impulfiua , Sc
fensor /.qui interrogatus T.de interl.act. in
non finalis , & ide non facit actum caufacap.inter dileos de fid.inlrum. ibiq,* glof.
tiuum ad text, in 1. titio centum in princi in verb, petitionis , & Doctor, ideoq; Bald,
pio, vbi Bart. Paul, de Caftr. & cxteri Do
ibi d'ici t, quod per in tel ledum refcripti , &
ctor. ff.de cond. & demonftr. ideoq, faa.
priuilegij recurrendum eil ad formam pe
donatione conte mplatione matrimonii iutitionis, vel fupplicacionisjde quo latius per
dicacur eapura,& illa caufa matrimonii eft
impul-

Confilium

XX VIH,

139

Jo tunc, quod fueric confeftum.quod inftruimpulfiua > & caufa in dubio fie iudicacur,
mentum fit cum obligacione generali, & no
confuiuic eleganter Qldr.in conf.j. Qec-io..
fubfidiaria ; tarnen, vt omnis ceflet difputaconr.216.Aym.in conf.t 14.185.& 1 ?6.Soctio, caput illud Pragmtica: fuit reuocatum
cin.in conf.295.nu. 9. lib. 1. qui dicit Qldr.ia
per Imperar. foelic mem. in anno 1 j 3 y. fub
hoc nan habere contradiftorem , & quod in
die ju.menfis Iunij cum alijs capitibus; qua;
dubio caufa iudicetur impul fi ua , & fic ea_*
reuocatio inferta eft in gratijs refcriptisin
celfantcnon ceiTec , eil glof. priuilegio donatiui fafti tempore pra-difto
munitcr fequuta in l.i. vbi c-Eteri Doctores
per Barones Regni fol. 1 19. in libro Capituin S. fin fF.de donac.& hoc maxime in. difpoJorum Neapoli,& proprie reuocatio eft fol.
licione hominis fecundum Bald-in 1. generaUi. tergo in fi. fecundum qua; fuit paffim,
liter j.ol.verf.fecundo oppono C.deepifc.
&indiftinft femper iudicatum, vt refere
& clcr.vbi A Iber. & cxtcci Doctor, eft glof,
Anna pater in allegar. 1 1 5 .poft Lofrrin con not. vbi Bald. not. in I. cum cale if. falfam_
fi!. 3 1 .ex quibus apparet non eile curandum
! caufam ff*, de condic. & de m on ft . . in !.
4e diftis per Camerar.in cap.imperialem_
fi quis pro redempcione C. de donar. & ar.mihi 91.lit.Nl, nam fe fundat indifpofitifiime per Imol.in cap. poft tranftationetn
de renunciar. Hinc cefante caufa priuilegij
tione iuris communis.qui longe dift at diI impu!fiua,non ceftac priuitegium fecundum
fpofitione Capit. quid eft fpecificum.vt affenfus datus intelligatur inftrumeneo,& raBald- in d.i. generali ter>& cradic Philip. Frc.
tioni Uli ne mulier remaneat indocata i am
in cap decet dereg.iur.in fexco, ibiq; refere
upraeft refponfum, talia verba func in
Bald- poft Dyn.cenencem in priuilegijs om cap. t. quod eft in cafu de quo agimus, & ft
nem caufam efie impulfiuam , & Ucee in read obt inendam cefllonem Regius Fi (eus adferipcisad beneficia videacur.vc eiarq cau
ducit fententias alias latas, ergo aifenfus
fa impulfiua faciac illud ceflare iuxca tradi non eft fubfidiarius,quia inanis effet ceflio ,
ta in cap. poftulafti , Si in cap. czterum , &
ad feudal ia recurreretur, quando alia bo
vtrabiq; per Abb. & Door. derefcripc. il
na non fuperefenc , & hare dixifle fufficianc
lud eft fpeciali odio materia beneficial i s
in hoc primo punfto , potius ex abundant!
propter ambirionem reprimendam,regula>
ad cliencis fatisfaftionem,quam necefiaria,
titer vero eft concrarium,vt idem ^& fecundum prardift a fui t iudicatum .
die in d. cap. poftulafti j. col. Pec. in cap,
Quo verq ad fecundum caput, circa cefCum cefante de appellat.vkerius Hue dicadicamus liberam narratianem, fiuecaufati- 6 ionem peticam per Fifcum , aduerto antequam addifeuffionem punfti tranfeamus><|>
uam t verum tarnen cric dicere fupplicatiot
hzc quzftio eft quafi nullius veilitatis refpe
nem elle , vt obligationibus faftis in dotaliftu fifei : nam cum fecundum eius prztenbus inftrumentis alfenfus przftetur , quod
fionem , quas ex eodem inftrumento dotait
de m um conceditur: vnde fi obligaciones il
fundacur, funt pro dotis reft itutione pariter
la? in inftrumento contents eranc iqdiiferen,
obligara omnia bona tm feudalia , qui m_j
tes fecundum reg.text.in d.i. crditons ar
burgenfatica: vnde quatenus fifeus iure cefbitrio, tales iudicandi erant,aTenfus,Sc profofuperburgenfatiis agerep , venire debepterea etiam in prxdio cap. 20. tracta
ret fecundum commnnem,& verjorem opite de inftrumentis faftis & mulierihus ma
nionem in contributum pro rata bonorum
ri cat is ce nue ni traft are de ffen fu fublab ipfo poflelforum fecudum trminos text,
di ar io i quae multo clariora crunt in prstdi
in j.cum poffeTor ffde cenfibus , vbi Alber.
fto cap. 2 (.
communiterallegatur decif.Specul. intitu.
Prxtendehatur vi timo loco in hoc primo,
de
celf.aft.in $. i.uu.27. Alber. in 1. ftichumr
5 pun ft o uaderi intelleftus ifte ex pragmti
J.fi
creditor ff.folut. latius Capyc. in decif.
ca nouem capitum edita in anno 153 i. vbi
5 1 .nu.8 . & fie cum feudalia bona per fifcum
inter caetera capita adeft vnum , quod, oblipofefa excdant quadruplum,8 plus valo
gationifeudalium bonorum Proreges aflenns burgenfacicorum rem an for m 1 in fer tur
tire non habe ant, ni (i in defeftum brgen propterea , quod id, de quo difeeptatur , ad
faticorum,quod etfi in cafu ifto adaptan no
quod Fifeus confequi poifer, quando ceifio
porer ir, quia pragmtica illa non dat intel
eifet ei facienda ; effet, inquam, parus vei
lectual afenibus,fed poteftatem coHit Proregibus aliter afentiendi , quod vtiq; non_.
litatis.
Traftando igicur de ceflone petita, *
procedit in aflenfu prarftando per ipfiim Re.
gem, vt eft ifte,de quo traftamus:nam capi- 7 rendere pofem per veras iuris regulas D.
Helionoram ad ceflionem faciendam non_.
tulumdtcie , quod intelligatur przftitusafteneri tifeo , quem ego appello fueceforem
fenfus Cathl.Maicft.inftrumenco dotaliil r%

240

Ionnis Francici de Prtte

ne, tum ex claufula, ex nunc, prout ex tune

in bonis Pardi feudaHbus , & non fimplicem
ita quod cxequutio erat Tantum in morte*
poffeorem, & fie proue Pardo debitor! ce
dilata, de quo per Doctores in l.huiufmodi
der non cencretur , ta etiam eius fucff.de verb, oblig. Sc latilm per Tiraquell.
effori , fed quia reperitur contra hoc plude vtroq,-retra<uin tit. de retractu conurics iudicatum,& hoc iure hodie vtitur Re
tionali iV.2. num. mihi 86.car.900.tum etiam
gia Camera,propterea filentio pertranfeam
exobligatione bonorum cum conftitutione
huius arriculi difcuflionem,ied prtendoad
praxarij pro obferutia donationis in dicto
cedendumnon rcneri,quia eadem aequitas,
inftrumento factx.-quamuis ergo Helionora
qui ceifionem fieri maddat,de qua in l.mudonataria dederit poteftatem Pardo difpo
lier ff.qui pot. in pignor.hab. cum concord,
nendi de bonis donatis , erat tarnen hax di
.nam non caufatur beneficium cedendarum
fpofitio facida vti de bonis Helionorac.occ
fimplici poffeffori conceffum ex alio con
refert, quod fit inftrumentum iftud per He
tractu przeedenti , fed potins ex quadam_
lionoram faftum/ftipulatum eodem die, Sc
benignitatc legis , cum veniac extra confiper eundem notarium, & coram ei dem tederationem intelleus confiderando vtilitobus.quafi p infitmam hoc non facit, quin
tatem poffefforis,& nullum damnum crdi
dominium bonorum donator non fit tranftons, vt confiderat eleganter Salyc. in 1. iu
latum in Helionoram donatariam , fed ( vC
bemus Cad velleia.quem allegar , & fequi
dixi) eil donatio cum hac qualitace, vtde>
tur Nieofm tra.pign.in j.memb. 5. partis
nu. mihi jo. eadem, inquam, quitas dictt
ipfis bonis poffit Pardus donans difpone
non fieri , quod faum non releuae in I. ftire-.
infero,ex hoc, quodetfi Pardus difponen
pulatio
diuus ff. vt leg.nom.caueat.in 1.
non cogre in fi.ff.de de procurat.& ad pro- 6 di prdiftorum bonorum poteftatem habe-4
poficum in materia cefionis tradie Signor.
bat, tarnen non difpofuit,qnia de iure requi
rebatur fpeeifica ipforum difpofitio , non_
inconfr 100. 4. col. verf. nunc veniamus ad
autem generica,eo magis.quia obligat pro
fecundam partem : cum igitur petita
dotium reftitutione omnia bona iua,fe<4 hc
fifeum non releuaret , quia fuper burgaticis
non erant fua, fed Helionorx donatariar, fi
nulla competic adio D.Helionorar,merito,
ent dieimus in teftatore,qui rem hredis po
inquam, ea tanquam non releuans facienda
teft-hypothecare fecundum Petrum de Belnon erit.
Defcflus aclionis fuper burgenfaticis ori
lapert.quem fequitur Bal.in l.aifiduis Cqui
8 tur ex duplici capite: primum eft'quia Parpot.in pign.hab.fed expreffa requiritur hy~
pothcctio,alias non cenfetur rem alienarr
dus ante matrimonium initum cum ipfa_
D. Helionora donationm fecit quorundarfi
hypothecare,vt confuluit Alex.in conf.i7J
corporum burgenfaticorum irreuccabiliin 2. volu.& latius idem Alex.qui multa cu
ter inter viuos cum claufula, ex nunc prout
mult in l.fi hredis feruus de leg. 1 .fequitur
x.tunofequuta morte,necnon ducator. 24.
Iaf. cumulans alios in l.cumalienam C.de-*mille fuper omnibus eius bonis tm burgen
legatis.'fic etiam dieimus in legato,nam tefaticis, qum feudalibus quondam D Heftator habet facultatem legandi rem hirelionorxPignatellz matri ipfius Pardi.cuius
dis,nec requiritur feientia, vei ignorancia-
hires eft,& donataria D.Violans de Sangro
in eo iuxta reg.text.in d. I. cum alienam C.
eins filia , qua: donatio dubium non eft, abde leg. vt tradit text.in l.vnum ex familia.
jT.fi rem de leg.i.& in if.non iolum infiit.de
forbereomniaburgenfatica: im illa excedere.ex quo infertur ad notorium defectum
leg.& tarnen in dubio non prxfumitur tefta
actionis refpeu burgenfaticorum fiante*
tor rem harredis legare,Iicet poffit, ita Bai.
donatione przdia in aftis iam prcfentain l.in teftamento Cad legem falcidiam:vn
ta_, .
1
t
de & fi Pardus poteftatem difponendi habe
i Nec dicatur ex poteftate demum eodem
bat. Conclude ex prxdiis , quod in dubio
diem per ipfam Helionoram donatariam_i
de bonis donatis n intelligitur difpofitum
quia expreffa requirebatur difpofitio;facul-i
Pardo conceda difponendi de bonis praedifis donatis, acreuocandi donacionemprtas enim non fuit cafu conceffa, fed confuldiftam viginti quatuor mille docatorum_r,
to,vt Pardus de bonis predicis di fponere-
quod ex hoc tollantur vires prxdix donapotuiffet in cafu, quo neceffaria fuiifet ipfo
tionis , quafi quod fit fada difpofitio ipfor
rum difpofitio, alias vana fuiffet donatio
bonorum , dum Pardus bona omnia obliga& propterea dum neeeifitas non immineuit pro dotium reftiturione.nam hoc de iu
bat,& Pardus bona habebat fufficientia pro
re non procedit , fiquidem perfect ius erat
dotium obligatione , dicendum non erit vti
quafi tum Helionora; ex prsdicta donatio
voluiffc facltate fpeciali conceffa difpo
nendi

Confilium

XXVIII.

24c

nendi de bonis alienis,ficut non pracfumicur

nusjcteriq; Doctores Cad Velleia.nec eft
quis priuilegium habens eo vci,quando po
hoc fpeciale in muliere , fed eft communis
teft locum habere difpolicio de iure comma
opinio, & vera in quolibet creditore iecunnifecundum regul. cexc.qui videcur fatis ad
dum Nicof.optim explicantem in 3. mem
dropotkum inl.quamquam C.de milita. tebre 5 .part. nu. 2 9.conftkuendo different iam
itainen. Paul.de Caftr.& mod. in 1. cencurio
inter fideiuflorem,& tertium pofTeiforem_,
ff.de vulg. & pupill.& in hoc cafu per przdi
nam fideiuifor cfetur fideiuulife habito rec~ta procedic indubicate , quod cradic ad
fpeftu ad bona omnia debitoris tm obliga
propofkum A/flift.ex mente Bal, in $. item
ta,quam non, creditori>& propterea crediiacramcnta 7.notab.glof.4.num.mihi 37.de
rori liberan ti bona aliqua, obftabit excep
pace tar. firm, videlicet , quod quandoquis
tio cdendarum,fecus yero in tertio pofefhabet ex priuilegio poteftatem aliquid fa
fore:qui non accepicpoffelonem hac men*
ciendi, quod neceiTe erit, dum acbm facie,
te, vt iura tibi cederentur creditore agen
cxprimere quod vircutepriuilegij hoc facie
te by pochecaria, prout, fecit fideiuifor, fed
alias actus non fubftineretur; qua: decificio
potius i (lud venit extra confiderationenu*
10 eft in cafu fortiori . Adducitur etiam ad
intellects , & hanc rationem communiter
clarioremprobationem przdiorum decireddunt Doores in d. 1. iubemus , & opri
fio noeab.Bart. communiter recepta > qua:
me dclart Dec. in conf. 1 04. in pen.col.
(ni fallor) decid it punftum in l.rem lega ta m
Videtur tarnen pofie hoc habere reftriin fi. num.io. de adime. leg. vbi conftkuen - I ionem, quando praefupponeretur , ceffiodo ditferentiam inter fpecialem, & genera nem fuifle dolo faftam, vt videtur innuerc*
lern obligationem , vult quod& fi alias do
Aftli.in eius decif. 343. quod non proce
natio inter virum , & vxorcm fit vfque ad
di ex pluribus in cafu, de quo agitur. Pri
mortem reuocabilis , ita quod ex fpeciali
mo, quia fifco dolum alleganti incumberet
difpofitione , (eu obligatione rei donatas fit
ipfius probatio.
indu&a iure reuocatio,feruata difpofitio
Secundo hic concurrent conieftura: vione text.in l>cum hic flatus X\ maritus if.de
lentar,immo probationes dolum pnitus ex
donar, inter virum, & vxor. tarnen ex gene
cedentes ; nam Pardus invltimisconftiturali obligatione fada per maritum duni_ , tus vxorem rogauit ; vt dotem fuper feudalibus bonis confequeretur , & burgenfatica
cum aliquo contraxerit>non intelligetur fa
cta reuocatio,nec difpofitio bonorum dona forori relifta liberaretquomodo igitur poforum, 5c i inre reuocandi, ac difponendt
teft excogitan fraus I quomodo dolus ? fi
facultas de eis concedatur, ita Bar. notabivxor iuxtam mariti rogationem exequuta
liter vbi fupra, & latius per Iaf.in 1. 3.C.de
fuit? qua: erat in eodem tcftamento fatis ab
eo honorata, dum vitra dotes, legatum hakgat.verf.timita tarnen ingularitcr, & lat
per Necuf. in primo memb. .part. num.4,
bebat ducatorum quatuor mille. Animus
in 4 differential hie optima concurrir pr
igitur , qui in dolo confideratur tx hoc pro
fumptio, nam Pardus donauit matri, quia.*
cul dubio ab omni dolo redditur alienus.
Tertio, Domina Helionora , re dixi , hafilios nonhabebat,& fucceflore carebar,dobuit legatum ducatoruro quatuor milles ,
nauicin quam, in remunerationem ferui rio
quod flanee validitacc donationis minims
rum^ ob filialem amorem,iudicadum proconfequi poterat,vel confequi dubiumerat
pterea erit voluifle donationem effe profioportebat lites agere, vel fuper Validitten
guam,& fruuofam,ac potius obligare vo
donationum , vel fuper difeufione quantiluifle bona fua propria Regis Curia: deuoltatis bonorum, liberando, in quam , bona_
uenda , quam bona matri donata ergo reremanebat eidem explicita actio fuper feumanee burgenfaticorum alienado per prius
dalibus,& ex liberatione confequuta fuit le
iundata , & fucceffiue exclufio aionis Do
gatum abfque litigio,ergo propria vtilkas,
mina: Helionoraj.quam inanem ceffionem_
& nullus dolus confiderari poteft.
neceifario redderet.
Aliud caput quodceifionem non releQuarto,non liberauit omnia burgenfati
2 1 uantem reddit , ac propterea earn non fo
ca, fed donata tantum , vel obligata oneri
re faciendam eft, quia Domina Helionora-
donationis; ergo nullus confiderari poteft
liber . bona burgenfatica ab hypotheca
dolus, & licet ex donatione omnia burgen
fuarum dotium,quatenus ea fubfiftcrct,non
fatica abforbeantur, tarnen quoad animum
obftante donatione praefata , quod vriquo
Helionora; liberantis , ex quo eft neceffe*
mulieri licet, riec obftabit exceptio cedendari doli originen), hoc non refere, ficut dirum , dum contra tertium poflfeflorem ad
eimusin eo, qui donat omnia bona przfendotes agit ex reg.text.in l.iubemus; vbiCylia, quod donatio valeat , etiam Ii in futur
X
non

%4Z

Ioannis Francici de Ponte

non acquirer* fufficit enim remanre in po

tencia habilitacem acquirendi , de quo per
Doftores in l.ftipulatio hoc modo concepta
iF.de verb, obi i g.
Quinto , tollicur penitus , & indubitate*
omnis doli imaginacio ; nam verum eft dicere, mulierem pofle bona liberare , ne ei
dem obftare ebendarum exceptionetrvm
& fi in fimplici creditore Doctores diftinxerunc inter pofieflorem > & fideiuiforem > ta
rnen inmuliere voluerunt, quodhoenoru
procedat,& quod fpeciale fit ipfius priuilegium, vtnecetiam per fideiuiforem poffif
cidem opponi exceptio ezdendarum > poftquam text.in d.l.iubemus abfolur, & libe
r permittic ei bonorum obligatorum libcrationem , referuans validam aionem fu
per alijs bonis non liberals, vtconuluic
Socc.inconf.2oo, vol. j. quem latius profe3uitur Nicof.in loco przalleg.num. 3 1,& fic
urn Domina Helionoraliberauic burgenfatica, fecit aum iure permiflum, &licitum i & Temper quod przfupponimus liberationem.infercur neceflari, quod ea fit in
alicuius beneficium , & quod fiat ob aliqu
caufam , ex hoc dicetur fraudulenta-i
aut dolofa, nam alias Temper eilet dolofa,&
fruftatoria effet legis difpofitio , licet ergo
Cx hoc fecundario caufetur incercfic fifco,
no propterea aftus dicetur in eius fraudem
faus ; nam principalis intentio eft, vcl gra
tificdi pofleTorem bonorum libcracorum,
vel exequendi voluntatem viri mortui vel
confequendi commodum legati , quod cum
iure fic permiTum , & hoc fit principale*
sntentum , hoc eft attendendum , & nonquod venic in confequentiam ad text, in l.fi
quis caufam ff. fi certum petatur , eft
enim animus in confideracione , qui non eft
vt alteri noceat, fed vt fibi profit , via iu
re induda & permifla ; mrito igitur & fi
alteri hoc noceat * lex ftacuit , hoc non atcendi ad text, in 1, proculus ff. de damno in
fec, vbi Dolores, Hinc iureconful. pofuic
pro reg. in l.nullus de reg. iur. per hzc ver
bat quod nullus videtur dolo faccre,qui fuo
iure vtitur , ideoque poceft quis in fuo edi
ficare , & altius tollere zdificium vfque ad
ccelum i dato quod lumina vicini obfeurentur,& alia multa fimilia ad propofitum cradit Dec. ind. reg. nullus, vbi etiam Cagnol,
1 4 Hinc Bal. in c.cnm orones de conflit, nu.z i.
voluit quod fi ex ilumine publico tranfibac
riuulus per przdium Titij & przdium Seij,
quod poterie Titius aquam in fuis przdijs
ablorbere , & per ficcitatem deficcare prata, vel molendina Seij , & hoc ea raciono ,
quia dum aqua eft in territorio proprio,

diceeur fua ex reg.texc. in l.i X item labe

rf.de aqu, quoc. & eft. & metito fecundunu
eum poterit de ea facer velle fuum , etiam
fi alij noceat per quamdam confequentiam
& multa alia tradit laf. in l.quo minus ff. de
flum. vnde cum Domina Helionora vfa fic
poteftate lege eidem attribute, cuius poteftatisexercitium lexiam, dum tribuir
confiderauit fore faciendum ob caufam aliquarrbic hie mules concurrunc caufz iuftar,
& neceifariz > propterea non pofet tradari
hic de tali exceptione , & confequenter va
lida remanet liberado , & fala aia fuper
fuper bonis non liberatis, & fie ceffio non*
facienda ex eadem zquitace , qux quod fa
ctum non releuac , fieri non diftac ; ctera-
fuppleat Religio Circumfpeorum ludiantiunu

Pro Duce Veteris,

SVMM4RJVM.
l Jn ontraSlibus ante omni* mens eontraben*
tiumJjbecJanda eft
Difpofitto, & contractus in dubiopurus pr$
fumitur non conditionalfiI Donatio exnuncprout ex tuncjequuta mor
te pura eft, &non condittonalts.

4 Poteas dijponendt referuata donanti

facit mutare naturam danationis, & . y
6 Lfiicbus qui meuseritffde legat. i. declara*
tur.
7 Diio ex nunc, prout ex tunc,eu conituto
qui operet, & de eiusretrotra&ione .
4DtJpofitianis appellatione an veniat pigno*
ratio.
9 Diijiotiogeneralis non cenfetur Jpecialis,ex
quo nonfunt nifi ilia bona qua Jpectalem
difyofitionem requirunt.
10 Tracary,
conituti differentia.
\ i Conituti coditione exienteiPqfeo 4 pri
ipio tranata intelligitur, - deficit
itutum in medio pofitum.
\ Donatio licet conditionalit, ex purifie ationt
conditionis,iudicatur tanqua pura prim
dpi .
l Hes donata an ex obligationegenerali, obli
gata cenfeatur,& nu. i j.
14 Facultas dijponendi non venitin obligatio'
negenerali, & e perfonalis.
15 Exceptio cadendarum non obai mulieri
agente ad dotes.

Confilium
ARGVMENTVM.
Donatio, ex nunc , pro tunc fequuta
morte, an & quandodicatur pura,& refoluenda ub condicione , vel conditionalis, pro refoluendishypothecis medio
tempore centralis.
CON SILIVM XXIX.
VM dominus fifci patronus
vulc donationem hanc condicionalcm facer ex ipfius
lectura y quia ad bona tem
pore mortis exiltenna donans feretulit, apponendo
relatiuum , quafi fuaftantiaJem difpofitionem totam fufpendens , ex
reg. text.in I.ftichus,qui meus erit.vbi Docres de leg. r.& etiamex implcita poteilate di/ponendi , quam przfupponit referuatam , pariter fumcre incendit difpofitio
nem conditionalem , augendo earn ex po
tentate data per Hclionoram dona tar i a m_,
quae ineft, licet in diuerfis ccVcractibus.poftquam eodem die coram eodem Notario, Sc
teftibus faus contractus apparet,arbirror
(ni fallor , hzc non proceder in cafu , de
quo agitur,& tarn ex volntate contrahentium , quam etiam ex iuris difpofitio*
ne cefare , & non producere iuris miniitorium_>.
;
Primumeuim , quod in contraftibus in*
I fpicere debemus , eft mens contrahentiurrr
puz potius , quam verba attendi debet , vc
dixit text, in 1. fin. C. qua; res pign. oblig.
poffeiT. ibi cum fit iuftum voluntares contrahentium magis , quam verborum conceptioncm infpicere , idemque tradit lureconfult.in l.in conuentionibus ff.de verbor.
fignific. ob quod iura tradiderunt pro regu
la, quod in concraciibus rei Veritas potius,
quam fcriptura infpici debet , & ideo non-,
quod feripeum, d quod geftum eft , infpiciturin 1. i. & 3. C. plus val- quod agit.de
quo latius per Doctores in 1. in conuentio
nibus de verbor. obligar, in 1. femper in_.
itipulacionibus de reg. iur. Cum ergo ex
contrahentium mente hic aperce appareat,
quod actum purum facer voluerunt, refoluendum tarnen fub conditione , cedar proptereaomnisdifputatio,quz indubijs contraibus,&difpofitionibus locum habere
poilet conditionalis , modalis , pura, vel
fub conditione refoluer.da difpaikio colligicur, fecundum Doctores cx qua!: cate ver-

XXIX.
Hi
borum , & an fint in ipfa difpofitione , vel
ante , ant pofteius perfectionem fie conier
durando difponentium voluntatem , dc
quo per Bart. & Doctores in 1. 1. & in leg.
quibusdiebus jf.quibus diebus f. quidam_
Titio , & $. Termilius ff. de condit. & demonftr, in 1. a.ff. de in diem adiect. vbi Iureconfult. ponitregulamibique glof.nam_
2 in dubio pura difpofitio przfumitur ad tex.
in 1. 1 .de condit. & eemonftr. declarar glof.
in l.fi Titius $. cumitade legat.i. quz prfumptio] 1. ex przfatis coniecturis alec tatur, ergo cum vna conieura vincat aliam
ad text, inl diuus de inintegr. reftitut. dicere debemus , quod quando conftac de vo
lntate contrahentium , quod actum pu
rum , & perfeum facer voluerunt , ceffanc Doorum duplicaciones , & hzc eft
vna de limitationibus principalibus , quae
Dotonbus traduntur in hac materia, vc
omnia cedent ex volntate contrahentium
& in fpecie per Doores in dicta 1. ftichus
qui meus erit , fiele etiam text.in l.in conditionibus ff.de condit.& demonftr. hic igi- tur donans habuit difpofitionem pro pu
ra, & perfecta , itaquod dominium ex ea_.
eilet icm era nil ir um , fieque polfelfio , vc- rum exequutio dilata pod mortem , & inj
przambula ipfius hora, vt in donatione fa
cta irreuocabilicer inter viuos, ex nunc pro
tunc fequuta morte, cum claufula conftituti , doeuit Oldrad. in (uoconf. 1 14. videtut
facta mortis mentio per modum cuiufdam
dilationis , ad text, in 1. nam fi cum moriar
ff. de condic.indeb cum concord, dies enim
incertus quando , fedeertus an non facie in
contractibus conditionem , licet fecusrn-.
vkimis voluncatibus, vt dclart glof. vbi
Bare, in 1. dies incertus ff. de condit. & de
monftr. glof. in 1. fub conditione ff. de con
dit. indeb. quia propria conditio eft, quaa
fe habet ad elfe, & non (Te , vt latius poil
Bart, dclart Iafo. in dicta 1. fub condicio
ne : ideo dixit Bald, in 1. poft morcem_j
col um fina. . de fideicommf. quod dona
tio , in qua eft facta mortis mentio , non.,
eft conditionalis, pro pura cenferi de
bet difpofitio Bart, in 1. fed & fi alio ff. ad
trebell. hanc puriraeem, in quam- apert
demonftrat contractus , quem Helioriora_
poft donationem fecit cum Cardo, quem_
dicit fifeus donationi in effe voluic enim
Pardus , & fic cum eo Helionora fe conuenit dare poteftatem alienandi , obligan-,
di , &c. non obftante donatione facia : er
go prima donatio dominium i Pardo ex
eius volntate abdicauerat, & poteftate
propterea alienandi priuauerat, arguenX 2
do

Z44

Io.Francicide Ponte

do de pruacione ad habituai , & contra-,

promififlee certam quantitatcm , nifi ali
ad text, in 1. decern ff. de verbor. obligatio,
ter ex calculo rationis apparuerit, quod
talis promiffio eft pura , & merebicur excne aus ifte fruftatorius iudicetur , & vanus , ergo donatio pura , & non conditio
quutionem , quem latius prosequitur Dec.
in 1. pecuniam ff. fi cercum petatur. Remanal in fubftantia > Sc refpectu ipus con*
tractus donationis refoluenda tamen fub
net ergo firma conclufio , quod poftquam-
conditione ex euentu obligationis , & dipartes voluerunt pur donare , quod profpofitionis , voluit perfete, irreuocabilibatur ex poteftate difponendi , quam fibi
conced voluit tardus ab Helionora, noru
ter , & pur dominium , & pofleffionem-j
transferre, & fie donare , & hate fuie volun
obftante donatione, quod ex hac aperta_
contrahen tium volntate tollitur omnfs ditas , voluit demum ab eo , in quam dona
tio contulit i vti i Domina poteftatcm di
fputatio , & dubietas fcquendo illorum men
fpofitionis donatorum bonorum obligacotern , quz precipua in contratbus eft rum i quzpoteftas etfi i donante fuiflet rccendenda.
feruata non faceret difpofitionem condiQuod ex eodem inftrumento facto per
tionalem , nam dipofitio circa donatio- 5 Hclionoramclariusdemonftratur, namiru*
dicitur , quod difpofitio facienda in vlcinem , i am eft pura , export facto demurrut
in eodern contractu apponicur referuatio ,
mis voluntatibus fit cum exprefla mencio
hzc nonfacit primam difpofitionem perfene , & derogatione donationis facta: , alias
difpofitio fit nulla , & donatio firma rcmactam conditionalem , quia non in ipa fub
neat: ergo prima donatio non conditionaftantia , fed reioluendam fub conditione >
li , quia potuilfet ad libitum diiponere tam
iquidem hoc actum eft , vt donatione diinter viuos , qui m in vlcima volntate , fed
feedatur in cafum difpofitionis , eaque non
quia pure Pardui donauit , & omnia tranJ obftet i ergo ipfius przexiftentiam prxfup*
poner oportet > & fie puritatem, quia_#
ftulic , dum poteftatem alienandi voluit *
fuitque ipfi conceifa , fuie illa qualificatif
ficonditionalis > nihil poneree in elfe, rc& in certis cafibus libera conceifa , 8c in-,
4 oluitur igitur fub conditione ; ita docec
cercis a I i j s permita cum certa forma , ex
Iureconfult. indicia 1. a. de in diem adiect.
cuius omiffione voluerunt difpofitioneni-
vbi glof. notab. dum partes fe conuenealicer faciendam nullum iudicari ex valirunt , quod donado habeatur pro non fa
cta in cafum difpofitionis , ergo voluerunc
ditate, & perfect ione donationis , ad quod
earn feme] , & per prius factam fui le , ita_
accdt , quod in principio ipfius donatio
arguit glof. ibi , quam fequitur Bart. czms dicitur exprelfe, quod donac pure , irreterique Doctores dicta 1. quibus diebus
uocabilicer inter viuos Sec. vt fic ex ijs di*
in/, quidam Titio. hinc fi donaffee Parcamus , donationem elfe puram fub condi
tione refoluendam quatenus fuerie difpofidus bona hoc modo , dono talia bona , nifi
ficio facta; quam factam non fuiffe ex gene
de ipfis difpofuero , in quem cafum dona
tio, fie infecta , tunedictio hzc nifi indu
rali obligatione , fuit in alijs allegationibus fatis fundatum, & ex hac poteftatem
cir prxexiftentis obligationis conditiona
lem refolutionem , ve per Bald, in dicto jf.
alienandi conceifa indiuerfis coneractibuf
qudam Titio, hzc inquam conditio refptmanifertatur aperta contrahentium vocic difccium contractu , & tunc refoluit,
luutas , quod prxdictum actum purum fa
& non fufpendit, vt dclart Soccin. iib.
cer voluerunt, & perfectum refoluendum
codem loco, hinein proprijs eerminiscontarnen fub conditione ex facultace data poft
fuluit Ruyn. in confil.i *. voluro. i.num.7<
actum completum.
Secund; principaliter aduerto , quod
quod donatio facta cum facltate alienandi , Si faciendi de rebus donatis , prout fi- 6 in hac donatione continentur plures bono
rum fpecies , Si legatur illa principio in-,
bi placuerit vfque adextremum vitz, eft
aflertione.nm donaneur domus diftinim
dona ci pura , fed refoluenda fub conditio
donantur certi inrroitusdiftinctim, & per
ne , fi , & quatenus , fequitur alienado , &
perfectas oraciones cum diftinctione illa-
propterea Guid. Papadecifion. 50T. dixit ,
item, & dum portea donantur mobilia iura
quod fi eft facta donatio filio primogni
& aiones apponitur relatiuum illudfcito, feu al ter i ex filijs , quem parer maluecet , quz reperirentur tempore mortis, &c.
rit, quod refpectu primogeniti donatio eft
adeoquod illud fertur ad mobilia iura , Sc
pura refoluenda ub conditione quatenus
aiones , quia in ipfa oratione feparara eft
pater alium elegerit , hinc Soccin. in loco
apporte um , verum quia verba ifta poteranc
allegato tradidit per przdicta , quod fi quis
com-

Conilium XXIX.
4t
eomprchendere'omnia mobilia ntia_,,
res non effet in pofle donantis tempore pu
& futura; & fie iura, & aftiones Pardus dorificata; conditionis,quia cune extrema non
nans voluic declarare quae eranc mobilia do
cflcne habilia, quod vc dixi.ceffat in cafu no
naca, qua; iura, & aiones,& fie declarare-
ftro,& idem lacius tenuit,& fequitur Nicof.
defendendo Oldrad.ab impugnatione Decij
in quibus exequtionem donatio habere poin tra.pign.z.memb..part. 2.nu.4.& quan
tuitfer.- vnde difpofitio iam erat pura,& cer
ta circa donationem mobilium, voluit qudo eifemus in cafu,quod rei donate propri
titatem declarare, & modificare,& inquaneffet faa in alium difpofitio, & tranflatio,
titate decrarata exequutionem donationis
vt in cafu Detij, tarnen illud procedit.quanfore faciendam, & propterea cum non crado per aum verum, St non fictum, vc
ecurde vnico corpore indiuiduo , fed do
per aliud conftitutum, nam tunc non fie pr
incrtiscorporibus aptis plura comprehen
iudicium cui poflefiio quztenda eft, & dom i
nium adueniente condicione , vt confuluie
dereTSTmpoffibileeft Tempore mortis non
adefe mobilia fupclleilia, iura, & acio
Anchar.cum alijs relatis laciifime per Tiraquell. in tratde conftituto 2. par. i7.ampl.
nes, vt fie dicamus donationem omnino cer
tarn in genere, fed in quancitate rei donate
nu.8.& in j.par.in 14.limie.per cext. vbi eft
cafus in I. quamuis S. fi conductor if. de modificatiuam , & certificandam , fequitur
puir.pofl.vbi Doctores Salyc.in I. fin. in fi.C.
quod non Aimus in terminis,tex.in l.ftichus
eod. cic. poteft enim tradi poffeffio fub con
qui meus eric , & aliorum iurium , vbi reladicione ad text.in l.qui abfenti /.1. ff.de actiuum eft ad fubftanciam difpofitionis cor
poris indiuidui , fed in relaciuo quantitatis - quir.pofi . & cum conftituo me tuo nomine-*
efpeu exequueionis ipfius donationis *
poifidere.vc in hac donatione nulla remanequo cafu Doctores omnes ibidem voluert
bit poffeffio, & propterea quod alrerius no
mine poffidere poftea (e confticuiffec, non_
quod relatiuum quantitatis non faeiat difpofitionem conditionalem , vel relatiuum
pocuic poffeflonem transferre, & remarefpiciens difpofitionis exequutionem , vc
nec retrotractio ad diem contractus vali
declarar poft Bare. Paul, de Caftr. ibi cteda , & potior cum refolutione intermediariq; Doctores, quosrecenfec (af. ibidem, &
rum hiporhecarum: igitur dato, quod dona
tio przdicta fuiffet in fe conditional, non.
poft eum Ripa allegacur communicer cex.
in l.fi ticius /.cumita de leg. . Bare.
producir infpecto przfenti ftatu iuris miniftenum ex exilien tia conditionis , quz facie
Tertio, principaliter przfuppofito, quod
7 donatio ifta fit condition alis,non eftdubifi,
aum d principio iudicare purum, & confequod ea eft facta irreuocabiliter inter viuos
quenter refoluic omnes intermedias hypocum claufula ex nunc, pro tunc fequuta mor
checas.
In quo, aut fi feus vule dcere cd i t ionem
te, & in praeambula ipfius hora , & cum appofitione conftituti circa res donatas , fia- 8 defecifle, & non exti tifie ex implicica poteftatedifponendi referuata refpectu mobili
tim ergo , quod donationis conditio exticic
iurium, & aionum in ipfa donatione, quafi
rctrotrahitur ad cempus fact* donationis,
quod difpoluerit hypothecando, & hoc de-
nam quando conditio eft purificata perinde
eft , ac fi principio difpofitio pura fuifet,
iure non proced r,nam referuauic fibi difpo
ficionem facidamde illisrebus,& hipothevc not.Ang.per ilium tex.in 1. fi.jLi.de vulg.
ca
non imporcac difpoficionem rei,& fie do
& pupill.ibiq ; per Alex.fumitur regula ex I.
minij cranflationem , fed difpofitionem fuqui potior, & l.qui balneum ff qui pocior.in
per re, & aliud eft difponere de re, aliud ve
pig.hab. poftquam fumus in condicione caro fuper re : primo enim cafu res ipfa rraiuali , nonaucem poteftatiua , & extrema.
omnia Mue quo, fiue ad quod func habilla:
ditur , & transfertut > fecundo ver per hivnde fiio tranflatiua de tempore ad tem pochecam ius in re conftituiturea manente
pus operabi tur commode fuum erTeum, ex
penes eundem obligancem,vcin rubr.ff.de-
quoinfertur, quod ficue in hipothecaenndi
reb.eorum non alien.vel fuppo.declarac Nitionis cafualis exiftentia facit reerorractiocof.in princ.fui cra.memb.i.par.T.eft tex.
nem cum excinetione hipochecx medio telegans in l.qui habebat ff.de legar. 3. & hoe
pero prime declarac paricer pra-di ct us con
pore for fan contracts , ita pariter in domi
nio exilente iam tempore exifteneis condi
tractus factus ab Helionora , in quo datur
poteftas obligldi przdicta bona mobilia, ill
tionis in pofle eiufdem donantis confuluie in
ra, & aebenes, declarando ex hoc, quod in-,
terminis,& in cafu fortiori, Oldrad in conf.
i J9.quem fequutus fuie Alex.in conf.S i. vo
pote fiate difponendi in donatione implicicit referuata, hoc non veniebar,quia non-
lum. . & in hoc etiam concordat Deci. in_.
coaf.247. liccc ccneat contra Oldr. quando
crac de re difponere , quod verbum proprio
X 3
impor-

Iannis Francifci de Ponte

contractu appoficum fuum debicum forcir
importt diftrionem , feparationcm toeffectuai , qui non deficit ex alio conftituto
talem rerum polie noftro, vc eleganter d
medio tempore in alio contractu appofito,
clart prx exteris Neapod.in conluetu.& fi
teftator in verbo difponere dicitur vltcrius,
vtper Doctores, & Tiraq. late in loco all
gate igitur celat omninodifficuleas.
quod in hoc > f diceremus importare hipothecam, requirebatur particulars, & fpeci
Ex quibus concludendo dicamus, quod
fica dilpoii tio.non autem generalis, vr eft in it aut fifeus vult prxtderc validitacem hipo(hecx, extinct ionem noftr donationis
cafu noftro per alia fundara in alijs allegaquia donatio ipfa fuit conditionalis, & hoc
tionibus.
eft demonltratum, non obtare ex multis ,
Nec dicatur,quod fpecificaeft difpofto
Primo, quia non conditionalis ex inten tionc
9 poflquam alia non adeffent mobilia, iura, &
actiones ex reg.tex.in 1. fundus qui locatus
partium, fed lab condicione refoluenda. Secundo,quia eft deca ra cio quanti tatis bono
nam hoc in idem reincidir, conftituendo dif
ferentiam inter fpecialcm , Se generalem
rum, & exequutionis donationis in quibufdam bonis. Terci, quia Sc fi conditionalis
bligationem, ex qua Bar. in d. 1. rem lga
taire & alij Doctores fumpferunt conieemeffet ex purificatione condicionisjiudicatur
ram voluntatis partium, liquidem illa gene
hodie vt pura d principio,& ex tunc fuum_
ralis obligatio eft de (tilo Notar iorum.non
operatur effectum ob retrotractionem con
autem de fpecifica partium intencione, & fit
current! habilitate extremorum.
adeontractuum obferuatiam, quam fufficit
Aut vero vult fifeus prxtendere bona he
verifican ir alijs bonis, & hoc fuit in inten* I J obligata, nec obligationem refolui virtute
poteftatis datx difponendi, & obi igandi per
tione,videlicetcautam reddere mulierenu
Helionoram donatariam,& in hoc non infide dote fu.
Si ver fifeus vult prztendere defectum
ftam, quia fatis apparet refponfum in alijs
10 conditionis inijsmobilibus , quia requi rie
allegationibus , fundando quod nonfufficic
donans, quod tempore mortis, illa fine non
generalis obligatio,& decif.ar. eft in profolum in dominio, fedetiam in poffeflono
prijs terminis, nam loquitur m donatione-
fua.quafi velic inferre, quod ex obligatione
facta vxori , & fe dominio exilente adhuc
bonorum faam cum conftituto, & pra?capenes virum,habebat ille lege poteftacem
rio , poiTeffio fit penes vxorem , hoc pariter
difponendi de re illa pignorandi, & reuocdi , & decidit ex obligatione generali non_.
cofruit ex prxalleg. quia non cenfetur hxc
bona obiigaffe.corruit ex alio, quia per prx
cenferi obligatam rem iltam donatam qux
Bart, decilioeft commuai ter Doctonbus
car in m iam remaner naturalis poffcffio , ad
text.in I.& habet j.qui precario ff.de prxca
fequuta_/.
Nec dicatur , faltem habuiffe Pardum fario , Sc hoc eft differentia inter prxcarium
culcatem banc alienandi bona bonata , &
& con fh cut um, per quod omnmoda polfefio cransferrur, de quo per Bart.ca-cerosque i4ideo earn facultatem obligatam efle pro reftitutione dotium,nam hoc de iure non proDoctores in l.interdum in princ.ff.de acqui.
cedit, liquidem perfonaliseftfacuItas,& ei-poffef.
fet pariter contra decifionem prxdictam_
. Priterea,fi in donatione conditional!", vt
fifeus prtendit adeft conftitutum abfq; pr
Bart.ind.I.remlegatam.cum faltem in obli
I i cario , per quod omnis poffeifio fub condigatione illa generali bonorum venire detione trasfcrtur, nec per act urn fia potuic
buiffet fa cultas illa lege conceffa reuocat)
di donationem; vel pignorandi , ex qua pi
transferri poffeffio,qux non erat penes obli
gantem cafualis condit. exiftentia tralla gnoratione inducebatur reuocatio ; eft igi
ta perfei, & pur in donatarium , proptetur hoc ius perfonale , & ficut poteas harc
rea (equirur indubitata conclufo , p eranc
alienandi, qui implicitam ctineret rei dohare omnia in dominio , & poffefione , nec
natx reuocationem ad hxredes non tranfir,
per intermedia obligationem poffefio fuit
vt per Bar.cxrerosq; Doctores in l.qui Ro
lxfa,im f. obligatio inter media eft per cma tf.Flauius Hermes de verb.oblig.ita pa
ditionisexiftentiamextincta, erit pariter
riter non tranfic, nec venir in obligations
extinetum accefforium pro obligationis exe
quia qua: non funt tranfmilubilia,nec etiam
qutione appofitum, purificatur conditio, &
erunt ceffibilia ad text.in Lex pluribusff.de
efivclus donationis in prxambula hora mor
admin.tuto.ficut dieimus in iure reuocandi
donationem, quod non tranfit in hxredem_
tis, ftaeim igitur fuum operatur effetum_
ad tex.in l.his folis,& in I. fi.ff.de reuoc.don.
rerrotractionis,& extinetionis intermediaLoffr.confuluit in conf.?.& cum Pardus vo.
rum hipothecaram, & Doctores voluerunc
1 uiffcc effect alicer nutr donare & mater
in cum cafum condicinale conftitutum in_
ob

Confilium
ob gratifcandum filio.concefit eidem pote
ftatem przdictam difpondi; fequitur,quod
cum perfonz fuerunc immediate caufa priuilegij, quod perfonale illud cenfebitur , ve
poft Bar.latius tradic Alex. inl. quia cali fF.
folur.macrim. & priiiilegium hominis in du
bio perfonale cenfetur, vc per Barc.& alios,
quos Alexander cumult in loco,vbi fupra,
& fi diceremus faculcatem hanc traniro ,
ciq; vana fuifTet donatio,cum hinc ad mil le annos hzredes hzredum reuocare potuiffent,& van fuiflent Doctorum quzftiones,
quod donatio cum facltate difponendi eft
pura , refoluenda tarnen fub conditione in-,
cafum difpoficionis,qua non facta per mor
tem illa extinguitur , & fi in hoc contractu
donataria voluir,quod difpofitio facienda^
in vltimis voluntatibus (it cum exprefla derogatione , & mencione donationis przeedentis.ergo omnino eft poteftas perfonalis,
quia fimplicicerdeper fe non tranfiret.
Hare omnia tendune circa primum motiI J uum huius caufz , quod hxc bona ranquam
per prius donata non venerint in fubfequen
ti obligatione pro reftieutione dotium, quae
circa mot i uum fecund>quod bona hxc fine
peripfam vxorem libera ta ab hiporheca-.
vcique ceflant, nam ftantifta fimul, quod
fine donara,& tarnen hipothecata,non enim
ledit donataria , nechabebat poteflatem_
reuocandi donationem hanc bonorum, licet
habebac difponendi poteftatem,& obligan
do quatenus ergo diceretur obligarte non-,
inficiac hoc donationem,& confequrer do
nataria habere deberet hare bona cum one' re hipothec.quod onus cum fubftulerit mu
lier per liberationem faftam remanent propterea bona donata libera penes donatariam,eiufq; hzredum.
Necdicatur, Pardum donantem fucceflif
fe matri donacarix.nam vltrarepudiatione
in actis exiftentem eft demonftrata valida
donatio facta per douatorem filia? contemplationematrimonij,& fic in vira dilpofuie
& confequenter nonjpotuit Pardus fuccedere in eo > quod in hzreditate non aderar, cu
ius Pardi fuccefer cum beneficio legis,&inuentarij domina violans fuerar,
Vnde,cum plene fundatum fuerit mulieri
16 ad dotes agenti non obftare excepeionem
cdendarum,fiue liberatio fiat confiante- ,
fiue foluto matrimonio, vt poft alios habe
tur per Afflict.in alleg.decif.34;- fiue vnius
ri, fiue plurium, vt ind.l iubemus.ibiquo
Doctores Cad Veileia,fiue obeaufam, fiue
fimpliciter,nam poftquam lex dedit hoc pri
u11egium,non curauit de modo : effectus .n.
eft quod poffic liberare, non obftante exec-

XXIX.

247

otione cedendarum, vnde quomodocunque

fiat libera eio.dummodo non dolofe, profefio non eft reftringendum legis priuilegium,
& fic quod mulier bona liberauerit,& quod
libera: ionis contemplatione,& correfpediue ad earn voluerit Domina Violans de San
groabfq, lite foluere, quod ipfi mulieri debebatur virtute Iegati Pardo factijnon v
deo in hoc iuris refiftentiam , num confiderari poteft dolus, non fraus , profpexit fibi
principaliter, vfa eft legis priuilegio , & lex
du liberandi poteilatem contulit,prfuppofuit hoc fieri in benficium,&gratificatione
alicuius, fecit etiam liberationem ex pluribus caufis , & fignanter pro executione vo
luntatis viri, qui in teftamento de hoc earn
rogauit . Vnde & fi prima ratio non fubfifttree actus, ex hac fecunda fubftineretur
ex reg. $. affinitatis de nupt. prcpterea vndique remanet fundata intcio dominarum
a&ricum, & exclufa fifci przten(io,cui ablo
num videri non debet foluere huic mulieri
fummam petitam , poftquam fucceffit viro
in ducaci plufquam centum miIle,quod fiderenr Domini ludicantes , vt fit concur
rente etiam zquieate,fitfifcus prorfus fua
prztenfione repellendus , fundata etiam m
decifione exorbitante , vt ipfemet fifcus de
bitor poffit iurium ceflionem inprtrare co
rra boni defuncti, cm ipfe fucce(fit,& licet
ex refolutione contractus ob lineam finieam
tarnen valida fuie obligado in vita ex legis
affenfu.

Pro Marchione Vallis

SVM M AH.IV M.
Exceptio rei iudicata obflat quando traftat .
de iure decifo , & difiufib inter cafdenu*
partes, licetnt res diuerf*.
Inexceptione rei iudicata, idem modus agen
di , edem per/n<t,& eadem res requiritturifufficit tarnenfi interpretadme concur
rant.
Difpofitio certa "Regis dum habet relationem
ad aliudfecundum illud intelligendum-*
eilfi reperiatur, alias valet vt in referen*
tt-j.
Mens disponentis quo cafu nonfit atienden
da ,Jd errnea prafumatur,& nu.4.
Tofijio interpretaturpriuilegium,^ eftpri
utlegjj iurt cenfinda.
.j
AR-

Ioannis Francifci de Ponte

ARGVMENTVM.

Augmentum fun&ionum ffcalium^,

quando conceifio non eft indefinite, fed
limtate, an ad ficum , velad
-..
CONSILIVM XXX.
i Ota vis prxfentis cauf confiftit in ponderacione verbo
rum litterarum Cxf. Maie~~i ftatis > exquibus fifeus prx^ tendit fundare faam eflo
concefioncm annorura ducatorum centum fexaginta
quinqu tantum fundionum ffcalium, &
proptercanon pofe prxtendere Marchion
augmentum aliqj, quia ill i non eft concefs
corpus funflionum , fed cerca, & limitatif
fumma,immo ex hoc propofuit iudicium_
contra Marcbionem prxtdendo;quodomne, & quidquid vitra prxdiam fummam_
exegit,& exigit in terra Gallutij debeat re
laxare, & condemnari in beneficium Regiz
Curix .
Ex aduerfo Marchio prxtendit babero
intentionem fundatam ex verbis clariffimis
Juipriuilegij,& vanam vndique efe ponderacionem ex verbis literarum,& quod fcuc
fuit decifum in fiat u Rendx in eodem priuilegio conceTo augmentum funiotiunu
ffcalium fpeare ad ipfum Marchicnem,
quod pari modo fe decid debeat refpeu
funtionum ffcalium gallutij>& dla bella,
cum fe in eis idem priuilegium , & per eadem verba,& fi cut alias ffeus in fiatu Ren
dx prxtendit augmentum ad Marchionem
non fpearc,& obtinuitinanno i5 jy.quod
demum fuit reuocatum tanquam errneo
prouifum, vt per proui fiones anni 1539. &
fic in anno 1545. in cedulario annotatur, &
a deft explicitum decretum reuocatorium
in anno 1646. ita pariterdicit hodie Mar
chio, quod prouiden debeat in fua prxren
Cione undata, in eodem priuegio, in eid
verbis,& in eadem vnica concefone, ita_>
quod cum ex eod fonte oriatur hxc a<io,
& eft decifum refpedu terrx,feu flatus Rd iufta aduerfus ffcum,dum vult hanc pretentionem contrauertere,Marchio replicar
eidem obftare exceptionem rei iudicatx ex
decifone facta in ffealibus Rcndx , quia_
quando contrauertitur aliquod dependens
ex iure aliquo alias decifo>& difeuifo inter
eaidem partes, tunc & fi res (int diuerfe,obflat exceptio rei iudicatx , quia dependent

omnia ex eodem fonte . Paul, de Caftr. not ab. per ilium text, in I. fi qiris cum tocum_
ff.de except, rei iudicatx Socc.notab.deda>
rando reg.text.in I. cum quxritur idem era*
dit in l.fundum, 2.colum.in princ.ver.ex hoc
infero ff.de excep. eleganter Corn, in conf.
1 2 6.4. vol. . ! um. in f.ver.Infuper dato.
Ruin.in conf. 7 1 pen. col .num.4. verf.Sed *d
iftud.refpondetur 5 .voI.& ratio horum eft:
2 nam etfi requirantur via tria videlicet idc
modus agendi, eadem perfonx. &eadem_
res : hoc tarnen fufHcit vere, vel interpret
tatiue, vt liti (it finis, quia lex non eft imfita verbis , ita quod femper quod venit difcutiendum idem iusdifcuffum, & decifum
inter cafd perfonas, femper refpedu iuris
idem eft iudicium interpretatiue , qu3 dependet ex eodem fonte, ita probat text.in-.
Legi ff.de except.rei iudic. glof.notab. in I.
& an eadem in verb.concurrant,& in verb,
pcrfonam eo.tit.ad idem text.in d. l.fi quis
cum totum in princ.& in l.ancillam.vcr.equid vbi glo.ip verf.id c]uxritur,qux pon
drt caufam ad idem tex.in $. f.eiufdeau*'
legis , quod fuit punualiter decifum in_.
caufa Comitis Triuenti , cum Principo
Scillarum facta relatione in Collaterali
Con filio referente Domino Cadena .
Dificultas oritur ex prxfatis litteris, ex
quibus vult ffeus diuerffcare cafum,vt fei
licet in fiatu Rendx , fit conceffio indefini
ta , in terra vero dla bella fie ad certa m_ .
fummam : nam punftus quando eft faa_
conceffio indefinite, non eft amplius difputandus,quia plurics decifus,& in hoc lato
eft fcriptum in caufa Oucis Andrix,qux ve-
nit decidenda cum ifta , & ex prxallegatis
fifco obftarct exceptio rei iudicatx, quia.*
decifum in ftatu Rendx .
Hxc inquam, difficultas fundata in prx
fatis literis, nullius eft confiderationis , ob
quod aduerto priuilegium Marchionis coq
tinere Marchionatum Rende, & terrx Flu
mari, & diciturdeuolucarum ob mortem-
fine hxredibus lfabellx adorn ,& ob crimi
na Ladiflai de agno cum fundionibus fifcalibus,iuribufq; foculariorum,& falis ad regiam curiam fpedantibus.
Terra Gallutij per rebellionem Ioannis
Baptiftx de abetabulo, terra dla bella ,
feudum de lopalazzo deuolutaob culpas
& delicia Nicolai Mari Caraccioli olim_
Marchionis Caflellanet,funionefq,fifcales.ac iura in eifdem ad nos, & noftram regiam Curiam pertinentes/ex quibus apparet concedas fu i ife funciones fifcales om nes ad regiam Curiam fpeantes,& perti
nente s,non aucem limi tatas ad certain futa
mam

j
i

Confilium

XXX.

24p

mam.vt ex verbis notorij$,& daris priuileonceifio tanqu diclo Nicolao Maris dicitur quod conceditur terra dla bella
gij apparet.
Dum igieur fi feus pondrt literas expe
feudum palatij deuoluta regi curiae ob de
dirs anee expeditionem pruilegij relaeilicia Nicolai Maria; pracditi cum alijs du
uas tandem ad priuilegium,fueruncq;literac
catis, i6j,fu$ianum fifcalium , & fie diciexpedita?, vt in eifdem met diitur.quia ad
turiquod conceditur id, quod erat deuoluhuepriuilegia expediri non poteranc.noru
tum; vnde nulla mentio eft fafta conceffio
video, quidpoterit fi feus ex eis fundare > fi
nis funftionum fifcalium in genere ad re
gan) curiam percinentim.qu demum fun
priuilegia demum,ad qua; liter fe refert,
aliud demonftrenti vera enim, communis,
ciones fifeaks generice in priuilegio prse& indubitaca eft iuris conclufio, quod difdiftoconceduncur,ex quo fit, vt liter non_,
contrarientur priuilegio,fed minus feripc
j pofi to certa per regem fa.a*& diat pro
jn eis.quam in priuilegio ad quod priuilevt in priuilegio valcbit vt in referente, d
gium cum litera; fine relaciu r, ibi come de
modo non reperiatur relatum.quo reperto,
puos verreis por cl priuilegio que fobra ell
ampliatur,&: limicaturfecund illud.quod
i'hauemos mandado de fpacciar. Qua; in*
inuenicurj Fdyn.in cap. quoniam Abbas in
dubitata redduneur ex pofeTione incerprefine verf. . limita, vbi eleganter Dec- pari4 ter in fin. extra de officio deleg. & tali $ tatiua priuilegij fecundom vulgare confili
Bartholi 59-commune fpoleti, # confilium
Jicet confiare videatur de mente ex ecrtiRomani 17 1. in caufa Santi Lucidi ; nam Ii
tudine difpoficionis> tamen non aftenditur ,
verus effet intelleus fifei, Marchio non ha
fed cenfetur errnea i pulchre Dc.in l.edibuiffer, nec poffediffet funciones fifeales in
ta col. fi.C.de eden.& latiflime, per eundem
terra Gallucij>qua$ habuit,& poffedit vigo
in confil.j.i, dubio allegacur Alex.in onf,
.col.final.vol. j.poft Arec.in cap. i. de pro
re conceffionis indefinite in priuilegio funtionum fifcalium, Sc fie obferuatus fuit te
bat, hinc.eadem difeurrens t & tradens do*
nor priuilegij, ad quod liter referebantur
rinam glofaparif.eleganter, & more foli5 to dixie t quod non ex hoc , quod reperitur
non autem tenor licterarum.
Qu/>dq;fit ndubitatum hoc>arguitur ex
icriptura certitudinaria alicuius conceffio
nis, cum claufula tarnen prout aut fecunalio; nam dum fit mentio diorum duatorum 165. in liceris prarfacis, hoc eft quia e
dum priuilegia.quod inquam, ex hoc dica*
rant certi incroitus fpec^antes ad Marchiotur con de volntate conceden tisiquncm Caftellatietac > & deuoluti cum terris
do reperitur concefio originaria i ad quam
nam dicity nella tierra de galluccio deuo
fifrelacio difFormis , immo tune prsfumiluta , y con ciento feffenta cinco docados
tur errnea , quia eti non fit conditional's
fobra los pagamientos fifeales fopradicha
conditionc fufperfiua.nec in fui forma* im
tierra della bella, adeo quod non craftat de
mo certa>& clara, habet tamen conditions
coneffione funftionum fifcalium ; fedde_
tmplieitam fecundum eum ad fubftantiam,
Ce tenorem originalis conceflionis>ad quam
coneifione ejus , quod fuit deuolutum , Se
dum prius in alijs terris conceduntur fun
tacite, vel efprefe refertur>& propterea ociones fifales, non fit illarum mentio vtl
porcet, vt per alia conflict de menee conc
derais, ita pndieb glof.cit, i jlT.quanto,nu ,
deuoluta;, fed conceduntur terre, & demum
dicitur y con los pagamientos fifeales a-*
77 b 78.
t ( literas pratfac bene ponderentur no
nueftra corte pertinences , Igitur fi in prxconcrariantur priuilegio , fed in eis eft mi
dte^is literis conceduntur tcum annui dunus friptum,quam in priuilegio; nam iiu
ati lej.tanquam deuoluti, & in priuilegio
liceris przfatis refpeftu terrarum gallutij ,
demum conceduntur funciones fifeales
& del trclla,non eft facta mentio funionft
ries ad regiam Curiam pertinentes: ergo eft
fifcalium, & dum diitur in eis , quod conplus in priuilegio, quam in Uteris, & fie il
ceduntur cum alijs ducatis 165. fuper funla; non contrariantur priuilegio; fed omni
ion'ibus fifcalibus, hoc n habet oculos ad
iure, eft priuilegium attendendum ex pra>
funciones fifeales, fed ad deuolutionem ter
allegatis;& in hoc, quajfo attendator faft.
rarum przfatarum , nam Nicolaus Maria-
n hoc iudieauit Regia Camera inter MarCaracciolus Marchio Caftellanet paffidechionem Caftellanetae , &: Alaroncm > qui
bac terram dla bella 1 in prxdia terra
Marchio Caftellaneta? conuenic cum ad rehabebat prdios annuos duc,i65-fun$iolaxationem didorum introituum , num fifcalium non vti de terra,& conceffas
dendo.quod nullam commififfec culpam, Sc
cum cerra, ed ex titulo parriculari acquihabuiffet plenariam reftitutionem > & licet
fitas, cVlic dumficmeivcio cius, quod crac
dum fuie reftitutus ad ea tamen refti

Ioannis Francici de Ponte

2f0
tutione fuerunt excepta Terra della Bellas, 14 Lex intirpretaturfitperiorum prouifionet\
& feudum dello Palazzo, vc in procelTu Map
vt non ladant tertium.
4
chionis Caftellaneta: ; tarnen Marchio prac- 15 Argumentum a contrariofinfu nonprocedit
diftus rcplicabat , quod prardidos annuos
quandoabfonusrefultatintellelus.

ducatos i6j. funftionum fifcalium non pof- 16 Pragmticas prohibentes ludns , pro nobili*
fidebat vti de terra , fed titulo particula
bus mantas etiam intelligendum eft.

rly fortius dicebat per comparitiones qcf

eonceflio fa ft a Marchioni fuerat de fnft o
ARGVMENTVM.
nibus fifcalibus ad Curiam pertinentibus ,
vt in priuilegio, & non de fpeftantibus ad
ipfum Marchionem , & propterea non ob*
ftantibus przfatis literis debebant reftitui
prardiftiduc. ij. vt per comparitionem_
inproceflu, & fie fuie condemnatus Mar
chio in anno $ J9. vna cum fructibus , vt in
codem ptoceiTu , & exequutum : ex quibus
apparet omnino ftandum efle priuilegio , &
nullam eile habendam rationem de Uteris
prarfacis.

Pro Virginio Montalto.

SV M M a%.iv .
I 7riuilegium tamtjfum ob ruitia e irreuocabtle,vt donatio ex eodemfonte defeendens, nifi tu fia reuocandi auf concurrat,&nu..
* Rex pote ob publicam vtilitatem aufirrts
rem tertio , illius tamen iua ttiitmationt
foluta ei dem.
3 Caufa iua anfemper in Principe prafumatur.
4 ^Donatio ob benemrita vt valeat , tanquam
ob feruitia, an & quando requiratJpecialern, vtlgeneralemferuitiorum exprcfonem.
6 Rex per viam legis pote tollere ius tertijfid
tenetur ad emendam.
8 Ter emanationem bandi , 7* peenarum exa
cciones contrauenienttbus probaturpof
fioprohtbendi.
7 Remedium cenferuandapoffejones ex capit.
cum perfona de priuiltg.tnfexto. dy capit.
cum veniffent extr. de mftit.quando pro
cedat, ejT nu.w.
*f Virbum ( quiitbet, & buittfmodi ) facit , vt
contineaiur cafus extra proprietatenfer monis.
10 Exceptio ampliat regulan in nonexprejfis
in ea.
I I Tojfeffio dclart priuilegium pracedens .
Proemium dclart coufamfinalem legis.
1 3 Prohibitio quod non pofjt ludi nifi vfque ad
certain quantitatem, ad credetiam intelligitur de ludis permis,non de probibi
- tis per aliasprobibitionts.

De nterpretatione priuiiegij fuper prohibicione ludorum.

i
CON SILIVM XXXI.
r%kft*rf Ereniffimus Rex Alphonfus
Primus in anno i4J7.a(Terens
r'ij quod ex ludis, qui rinnt irL. *
vijs, & ftraris,ac etiam in do
mibus, & manfionibus publi
ce , & occult ad taxillos , Sc
paginas diuer fa oricurmaJa &fcandala, & ignanter blasfemando.
Deum.eiufq; matrem : ob quod volens pro
honore omnipotentis Dei contra ludentes,
& blasfemantes debita poena infurgere , Se
debite prouidere.propter ea concedit Aloy ?
fio de Aldomorifcn propter grdia,frutuoa, & memorata (eruitia per ilium prarftita,
qua? maiori remur.eracione digna afleruntur , & qui tunc temporis pra-ltabar , con
cedit, inquam,quod prxdius Aloyius pof
fit emanare banna , vt nemo audeat ludero
publice, vel occult, vcl in eius domo ludere permiftat fub poena vntiarum quatuor ir
remifibilitcr exigenda, euius priuiiegij ver
ba funt infraferipta.
Concedimus, & impartimur,quod emiflo
prius femel , vel pluries banno publico per
loca fu! i ra , quodnulluscuiufque flatus , SC
ad pcenam vnciarum quatuoraudeac , vel
przfumat ludere publice , vel occult , vel
ludere in eius domo permiftat ad ludum taxillorum,ad azara, & ad infraferiptos ludos*
paginarum , vel ad alto fenza homo , alla.
cerza , alla quarta , zara fecte , fei ; alio
tr-enta per forza,& ad alium quemuis ludum
baraftariz &c. tarn in vijs > quam in ftratis
publicis,quam in domibus, & manfionibus,
except is tarnen llis, qui ad ludum tabular
cum tax il Ii?;, & ad cartas, feu paginas videli
cet, duo cum alijs duobus luferint, quibus
nullam pcenam exigi volumus.
- In anno 140. deuoluta gabella prardifta
adRegiam Curiam per rebellionem prardicti Atoyfij Aldomarifco, Rex Ferdinandus
Primus earn concefie Nicoiao Toralto , Sc
dicic conceder pro fe,ha-redibus, & iuecefforibns

Confium
foribus , qs volucritis, & elargeritis iiu
perpetuum ob veftrae perfon feruitutem-j>
ob qua: mrita feruitiorqm per vos Maiefta
ti noftrae teera tate veftra in vcriufque
fortuna: euentibus multipliciter , & diuerfi
mode praftitorum, quaue prajftatis ad pri
fens animo indefeffo, & pra:ftare non defin*
tis vertr perfona periculis neququam par
cendo, quinimmonodu , diuq; curiam noftram infequendo cum noftro exerci tu mili"
tando, varios propterea fubftinendo labores,multa quoque incommoda, & difcrimina fubeundo , quittas mrito inducimus , ve
in quale feruiciorum cpendium vos infraferipta gracia profequamur ,
Nicolaus irte donauit gabellam hanc pro
mediecate Hofpitali Annuniatae Auerfae,&
aliam medietatem Hofpitalem diuae Annciatae de Neap. Alexander Capiius emit
diam medietatem, qui Alexander infimul
cum Hofpitale Auerfa fupplicauerunt , &
obtinuerune confirmation? Maicftate Cfarea in anno 1536. quae priuilegia funt irw
proc.fol.ii. cum feq.
Dominus Virgilius Montaltus recepic
hanc medietatem gabella in dotem > dum^
duxit in vxorm filiam Io. Hieronymi Capicij filij praedii Alexandri, adeoquod om
lies habent caufam onerofam primi concef
fionari; ob feruitia tarn ingentia, & fpecificata i 8c ifti fucceflores ex titulis dotis 8c
cmptionis , ob quod ex omni parte priuileI gium gabella* pracdiftx fuit, & eft irreuocabile, & propri in priuilegio conceffo ob far
uitia, Doctores hoc tradiderunt exreg.tex.
in l.fi pater tf.fi.fif.de donas.de quo per And,
in conftit.Regni ea, qua; ad decus, vbi Affl,
dicitf qud tranfit talis donatio remunera
toria in contractons & ob id eft irreuocabiIis,qui refert hanc forecommunem conclufionem.de quo late per Guliel.Pern.in conf.
i6.Roman.inconf.<f3 6.nu,5.Reftaur.Caftal.
in trad.de Imper.qucft.5 5.nu.9.&licet Rex
poflfet ex iufta caufa priuigium collere,intelligitur fi male conceflfanarius vtitur pri
uilegio concerto , yel non adimpleat Regt
promifla , de quo latius per Andr, 8c Affl,
ibidem,fed quando non eft caufa.qua: tefpiciac culpam conceffionarij 1 fed iuftob pu*
blicam vtilitatem , vel aliter , tunc poteft
> auocare quaelibet bona cuiuflibet priuaci,
fed debet foluere iuftam extimationem ex
reg. text, in 1. fi quis fepulchrum ff.de relig.
fumpt.funer.& l.z.C.in quib. eau. fer, liber.
accip.de quo lat Andr.in cap.i.jT.fimiliter
oa.25.de cap. qui cur. vend. vbi Affl. & latius
LofF. late Felin.in c. quae in ecclefiarum nu.
4i.de conft.& Dccnu.iy.quod in tantum-f

XXXI.

2fl

eft verum , quodfuericquaeftio difputata_,

fi Rex tcnetur prius foluere pretium,quam
rem recipiat.de quo la dus poil Luc. de Pen.
per Eoffr.loo praxicaco.
Et quia iura abhorrent damnum tertij,&
in tant um Rgi poertatemlex ddit reuocandi priuilegium, vel auoandi bona , in-.
quantum iufta , & neceflaria caufa hoc fu*
dear, propterea conlufio illa.quod femper
iufta caufa pra-fumatur in Principe } duplicem habet rertri&ionem, vnam,quod prarfumatur caufa in Principe , quando poteft illa
pra-fumi iufta, & fie quando aliunde de cau
ta apparerct vel fumus in dubio,fed quan
do nullo modo caufa poteft praefumi , tune
difpoficio non tenct.Secunda vero reftriftio
eft 8c fortiori quod hoc proced t in reuocatione fimplicis priuilegi j , non au tern in difpofitione quae tranfit in contractom,-nam__
alias ftaret in manu Regis cuacuare omne
priuilegium , & contractom , qua notabiliter tradldit Felyn. in dicto ap. qua: in ec
clefiarum nu.83.Si 84.auchoricate Abb. ibi
dem cx reg. text. in ci.de probat. & l.Ca-far
fjf.de publican. Bertrn. in conf. 340. volu.3.
num-i-.Iate fundat Anto.Gabr.in tra.com
mun.concluf.in tit. de iure quarfito non toi*
Jen. conclu, i. nu. 6. & 13,
Et Iiet alias apud aquos fuerit dubita
(urn, fi expreffio feruitiorum fufficiat in ge
nere , vel requiracur in ipecie , tarnen vera
eft opinio hoc proceder inter perfonas pro
hibitas donare, nifi ex caufa , fecus vero in
ter perfonas in his qua: poteftate difponctis dependent, & ita proedit do&r.Bart.in
l.fi forteff.de caftren.pecul.de quo late per
Dec.in l.ij donatione nu. 18. . de collt. 8c
latiffimepereundem Decinconf.2o.quicfuluit contra Socc Iaf.in eonf. 1 j^.vo'um. i.
Ripa in l.fi vnquam q. ij.C.dc nuoe dona.
& in fuis refponfis lib. j. c.9. fecundum qua
S.C,alias iudiauit,v refr api<in deif
Sed hic non opus habemus hac difputatione , quia in priuilegio concedo Rege
Ferdinando Primo , Nicolao Toraldo (une
mrita exprefta * quo cafu non fumet t reuocatio i fed requiritur quoque expreffio cau
fa: fpectficeide quo per Affl. in . 1 . qua: fune
regalia in verf.poteftas nu. -& dum ferui
tia funt exprefla, nil important verba, quae
poftea opponuntur in conceffione videlicet
pur, & libere donauit, &c. Hxc enim func
conftderationis,quando mrita non funt fpc
cifica ta, fed rte tit in verbis generalibus nu
do fermone eifufis,8( ita procedit onf. Oldrad.j.fecus quando funt fpecificata, prouc
fie dclart Oldr. Socc.in conf. 195 > volu.i.

loannis Francifcide Ponte

cum veniffent extra de inftit. vbi Innoc. fenum. 9> verf.quintus cafus.
cundum quod alias decidit S. C. prout late
Et id.quod dicitur,quod per viam . Rex
referr,& fequicur Capic.in decif.189.
poteft tollere ius tertij, dick Iaf.debere inNec dicat pars priuilegium gabelle f&*
relligi circa pocenciam, non autem quod no
reftringerc ad certos ludos , inter quos non
ceneatur ad emendam, de quo lacius per
funt iti content i in bannis.' nam eft verum
in l.Barbarius nu.45.fF.de offic.pmor.fequi
quod ccrti ludi exprimuntur,fed fubfequunturlateAfH.inprxlud.conftir.q.4.nu.6.quod
tur ftatim ilia alia verba videlicet , & ad
paricer habet intelligeotiam,quando lex ef
alium quemuis ludum baraari,qu diio
fet generalis,& poiTet damnum afferre gene
facit, vt comprehendantur cafus qui alias
raliter,fed quando cum effectu effet in dam
9 ex propria fignificatione non venirent , ienum certa; perfona: , tunc non poteft proce
deres ta Bart. vtrumq; tradens in 1. toties ft",
cundum glof.in l.omnes iundo text.in vcrf.
quaflibet alias C.dequatrien.praffcrip. quae
de pollicic
vult fub verbo illo quaflibet a&iones comHis difcuifis habet Dominus Virgilius,&
prehendi officium iudicis , quod eft impro
facrum Hofpitale Aueria; priuilegium ex
pria actio l.aionis verbum ff.de verb.fign.
caufaonerofa,& feruitijs ingentibus,& exBar.l. . ff.de iurifdt.omn.iud.ideoq; per llpreflis, & fucceifiue priuilegium, quod trafuic in contractu omni iure irreuocabile,
lam glof.confuluit Alex, venire impropre
yirtute cuius poffidcrunt,& poffident gabe
& differentia ab expreflls in conf. 145. alias
am prardiam emanando banrapcenas exi
iJ4.vifis,& accurate Ub*2.fequitur Iaf. in-.
gendo,& difponendo, prout veti domini ilconf.63. col. 3. vcrf confirmo,S fortius, im
Jius.
concludit didio hare, cafus maiores exprefDum hodie iie nouus Arrendator porre
fis,fecundum glof. in clem. 1. in verf.qu.ruis
xit memoriale, & petijt declaran ludos pro
alia de reiud. vbi expreffacaufa bnficiait*
hibitos , feruata forma priuilegij prsdis
cum diione ifta, vel quamis alia,venit fpigabellXjin quo fecdum eum certi lud func
ritualis, & criminalis, vbi Cardin. & I mol.
expreffi fundando fe in . ui arrendamenti
notant, & idem Imol.incap.i. de iudic.quz
t non prftetur impedimentum ludentibus
funt extra omn dubitationem ex exceptio
ad cartas in luds tantum non prohibitis.
ne appofira in eodem priuilegio ; nam dum
Replicant domini gabellx , & dicunt lu
fecit prohibitionem modo,quofupra, c.xcedos prohibitos expreffos effe in bannis antipit poilea tantum duos ludos videlicet, lu
quis > & continuatis temporibus emanatis
dum tabularum cum taxillis , & ludum ad
per ipfos dominos gabellac, qua: funt fol.50.
cartas videlicet.duo cum alijs duobus : igi
7 & feq. ex quorum bannorum emanations
tur ex hac exceptione declarantur omnes
cum exprefione ludorum prohibitorum_
effe ludos baraftariatjpriter iftos:nam exec
funt ipf iq poffeflione prohibitionis ecun- 10 ptio debet effe de regula, & eiufdem gene
dum notab.decif.Innoc.in cap.cum dilectas
ris, cuius eft regula: nam alias non effet bo
de cappell monac.& vitra banna pra:dia_.
na exceptio ad text.in 1. 1. jf. qui excipiunfuntpraffcntata: feriptura: exaionis pnatur ff.de ferijs , qua; late ad propofitum ad
rum ludentibus in prdictis ludis in banno
intellect nm priuilegij tradidit Andr. in .
contentis & ha: funt innumerx , vt fol. 37.
quifucc.tenean.poltnu.5. verf. & hoc patee
ex regula, quibus omnibus addita poflefliocum feq.
Allegatur igitur priuilegium,& prarenta
nefubfequenti , vt fupra demonftrata non_.
8 tur; & cum eo allegatur poffeffio , de qua_
eft dubium priuilegium comprehendere ont
etiam in promptu conftat.-ergo ex reg.text. 1 1 nes ludos in banno contentos , cum poffef
in cap. cum perfona: de priuil.in fexto , vbi
fio illud interpretara fuerit iuxta confilium
eft cafus, debent manutener! domini gabelBart.commune <>poleti 59. & Roman, conf.
he.Iite pendente; nam etiam quod poffeffio
37 1 . in caufa Sanfti Lucidi , & fic habemus
effet contra ius,& haberet omnem refftenverba generalia : habemus exceptionem, 8c
tiam,interim manutened debent, qui titutandem poffeflionem,& duro tradatur artilum adducunt, & poffeffionem allegant : er
culusquis, lite pendente , fufficit adducere
go multo fortius quando de poffefione dotitulum colorajum , & allegare poffeflione,
cent n promptu : imm quando de tirulo
& fufficit, quod titulus fit talis, quod fit hanon conftaret, & in fola poffeflione fe funbilis adpra:fcribendum,verbaiunt formalia
darent , de qua faltem diutina appareret,
text.in d.c.cum perfona- , & hocebquod in
tune manutenentur poffeffores,lite penden
fpecie tradidit Abbas in c. i.col.i.vt lite pe
te, etiam quod ius refifteret , & non procedente dicens,nota ex text.quodlite penden
derct text.in d.c.cum perom, fed capicul
te fuper validitace priuilegij , vel an fueric
con-

Confilium
conccFum,vcI non, priuari quis non deber,
Tel interdict vfus pofleffionis, vel quad eu
i i lia poifeifio fe contra ius , & dici videri
tex.opc.huic concord.in ccutn perfonx de-,
priuil.in fexto>quam decifonem per eadem
verba refere Capic.in alleg. decif. 1 88.
Vnde vel priuilegium eft darum ex prxal
leg.& habemus intencum,vel fairem eft cale
quod iuftam caufam cribuic prxferibendi,&
paritsr habemus intcncum,lite pendence,&
vicimo cum conftet de diucina poffeflione,
ipfa fola fufrkit ad manutenendum ex fupra
allegacis, ira quod hodiejnulla debec fieri inDonacio.
Nec iuuac partem ponderare impofcion
gabelle nouiter fadam fuper cartis;n hzc
impoftiOjVt expreiTe loquitur, fuit fada in
pcenam ludentium,vt minus ludatur , & ad
refrenandum vitium luforum, ex prohemio
la impofitionis apparet ad tex.in 1. fi.flf.de hsered.inft.cum concord. & quando no effet ra
li ter faa impofirio, quid dubij,quod hoc no
po/Tet prxiudicare noftr*gabellx:n fi pars
ex hac noua impoftione vult, quod fit perxniflus ludus,& iublata noftra gabella, & fie
reuoeatum priuilegium ad hoc deferuiunc
fupra allegara^ quod non potuit fieri in no
strum priudicium,& propterea non fuit faAum,nec poteft prefumi iufta caufa.im de
caufa improba conftaret,dum propter lucru
oaz gabella* in beneficium ffci vellet tollt
antiqua gabella conceffa ex caufa onerofa
prxcipue im polt a ob honor Dei, & in hoc
cadit confderatio , quod fi fifeus prxtendic
ex hoc intereffe,emat noftram gabellam, vel
illam extinguat,foluta iufta extimatione, q>
facer non poffet,non concurrente iufta eau
ia,nifi cum cfenfu horum dominorummam
qux iufta caufa eft,vt propter lucrum noui
ter inftituendum,compellar ergo ius meum
remictere,feu tradere,& quod beneficia pu
blicum eft,vt ludatur, & fifeus ex hoc lucr
cfequatur,im publica vtilitas eft,vc aerto
ribus pnis lufores luds arceantur.
Ifte Arrendator iciebac gabellam hanc
1 3 adsfl'cjdum arrendauit uouam gabellam, nec
poteft allegare ignoranti.quia ipfe eft ma gifter cartarum,feu paginarum, banna erat
pubIica,arrendatores gabellx erant publici;
igitur fibi imputetur , fed vere omnia func
machinara ad turpe lucrum exquirendum ;
nam ipfemetin fuomemorialedicit, q> ifli
arrendatores noftrz gabellx fidant quolcq
ad luddum in quibufcunq; ludis prohibitis,
& non prohib eis: igitur dicacur que , quod
cftiftiusnoui arrendatoris intereffe , poftquam ex fida indiftinde luditur, & fic ipfo
indiftinde cartas vendit.

XXXI.

zf3

Et dum ponderantur banna alias emana

ra in materia ludi , aduertatur, q> non adeft
bannum,per quod permidatur certus ludus
& confequencer,d banna dicunc, quod non
poft lud in credentiam, & dum rurfus dicuntquod non poffint ludi in vna die plufquam duc.io.non prxiudicathoc noftra: ga
bellx;nam intelligitur in ludis permiflis, &
intelliguntur,prout ius intelligit ad tex.in I.
ii cui tV. de feruit. quern fspe fxpius adducic
Andr.ad intelligentiam priuilegiorum , lex
i+enim interprecatur prouifiones fuperiorum.
qj non lxdant tertium ad tex.in l.i.jF. fi quis
Principe ff.ne quid in loc.publ.& l.c auus
C.de emane liber.igitur quomodo vult pars
ex verbis generalibusbannorum,qux verbs
poffunt habere intelligentiam abfqjderogationx gabellx,ficcre inquam, vt jila penitus
tollatur, quod fieri minime potuiffet , nam
qux caufa iufta poteft c&fderari permiden
di ludum c derogatione iurium gabellx facri hofpitali Annunciatx,&qux publica vti
litas in hoc adeft, i no bna omnia prxdida
f red aduertatur func prohibitiua , & non
permifiiualudi;nam bannum in quo difponi
tur,vt non ludatur ad credentiam, non interunt , quod pofTunt ludere , fi alias hoc erat
15 prohibitum} nam effet argumentum contrario fenfu.quod n procedit quando refu!tatabfonus incelledus ad tex.in l.i.vbiDD.
fr*.deomc.eius,& fic pariter aliud bann dicic, quod non pofic ludi vitra quantitatem
duc 10. in vna die, n fequitur ex hoc, quod
fit permiffus ludus prxdidx quatitatis cum
ludo alias prohibito in derogatione noftra;
gabellx, quod fatis optim clarefcit bnum
emanatum in anno 1 57 j .tempore Marchio
nis Mondefciar,dum prohibendo domos ludor, & imponendo pnam tm ludentibuSf
quam tenentibus domos prxdidas, dict in
fpecie, vt hoc exequatur eitra prxiudicium
pnx vnc-4.competentis dominis noftr gabellx,igi tur n poterat fieri derogatio huie
gabellx,& propterea per bna prxdida nul
lo modo fuit fada,cum nulla poterat imagi
nari caufa iufta, im funt referuata iura prar
dixa,funrqj omnia banna noua prohibitiua
ludorum,& inducentia pfnasmaiores,vitra
pnam ordinarix gabellx.
Sed fi ver amamus, banna prxdida.qux
I6traccatur de ludo in credencia, vt non poflec
ludi vno die maior fumma duc. 1 o. non func
faa pro perfonis plebis,& ignobilibus, pro
quibus eft impofira noftra habella nam ipfi
funequi folenc blasfemare,& ex his oritur
fcandala,& mali mores, & c ipfis arrenda
tores noftrx gabellx procefferunt,& procedunt, Si ceciamcum tencibus domos baY
rada- '

254

Ioannis Francici de Ponte

rataria?,fed c nobilibus,& nobiliter viuentibus nunquam proceflerunt,nec procedunc

arrend atores,& quia in his non aderat pna
& ad libitum ludcbanc,&ludo abutebsntur,
propcerea fuerunc emanata banna,hoc ipfs
nobilibus refrentia,adquodrelegatur ban
num Ducis Alcal prohibens ludum ad credenciam.'nam dum mandar, vc non foluatur
id,<j fueric deperditum,apponit hsc verba.
Mon fofle flato cenuco pagameco alcuno,
n fihaueTe poflutodire,c'hauefle manca to
pa rol a, fede,c'haueTe da ta, ne cofa al
cuna coueniente caualliero,vt fol.4. ter.
hinc earn in prxdita pragmtica Ducis Al
cali, qum pragmtica Cardinalis Gran
uda imponuntur pnsE exilij,&relegationis
coueniences nobilibus perfonis>quod diuerfum apparec in pragmtica circa tenentes
domos, & contra ibi con lluentes,nam diftin
guie inter nubiles, & plebeos imponendo p
nam triremium. Sc relegationis.
Vltimo, vt omnis euicetur difputatio,aducrtatur.quod in pragmtica prohibitiua_
ludi vlcra duc. i o. ex qua pars vulc fumero
argumentum, quodic permiflus ludusduc.
i o. ctrario fenfujia fine inquam przdiz
pragmatics dicitur in fpecie , quod nulluni
prxiudicium fiat noftrac gabellx,fed quod re
ma nean t in i por robore banna alias ema
nata fupcrbaraarijs i ex quibus apparec
hunc nouum arrdatorem nullum ius fouere, & lite pendente, debent manutened ifti
Domini gbe 11 x aneiqux contra ludentcs.

de priuilegio non confit , in prtludicium

Regis quid m pratudicium terty.
I Pignus extmElum non reuiuiit,ni expre
fe diSltimfit.
1 3 Diflionis () item dictoms (etiam)gnicatio.
14 Rei concef natura mutata ex quibus conijciatur.
15 TXjlatio ex verbis repugnantibus nunquam
cenfeturfac~tat& plura de relationibus.
1 6 Ajfenfus impetratus lite pendente quando
valeat,abfque litis expreffione.
1 7 Priuilegium , & tttiilus ex pojfefone dcla
rtur.
18 Prafcriptione jo.ann.feuda acquiruntur de
iure communiyde iure vero Regni 100.
I$> Prafcriptione 30.ann.cum prffumpta inue*
itura feuda acquiruntur in Regno.
zoPoeffionis inter verone probata pofi pi
gnus cum praatione feruity excluditur
dominus agens pignoratiua.
f

ARGVMENTVM.
Verba priuiIegij,Concedimus,ac denouo donamus in perpetuum,pIeno iure,
figilla'tim difeutiuneur . Quonaramodo
cenfeantur potius conftitucre nouum-e
ius , Sc nouam dignitatem , quam vete-,
rem confiimare,ac de inter verione pof
fesionis ex caufa pignoris ad feudum.
CONSILIV M XXXII.

Pro D.Iacobo Ruffo.

SVMMARiVM,
1 Feuda tarn ex parte dantistquam accipientis
fitnt profe,
baredibus, &fui natura^,
rreuocabilia.
2 Qualitas adiunSla verbo intelligiturfecundum tempus verbi,
3 Verbum donamus tranat'tuum e dominy,
iuris quod erat apud concedentem , eo
magis tngratia,^ priuilegio,& nu.$.
4 Verburn,de ncuo damus,qutd importet.
6 V'erbum,in perpetuum,quid importet'in priuilcgy\& concefonibus9&jubiela materia.& nu.f.
8 Verbum, pleno iure, in coneeonibus , quid
operetur.
9 Vna determinate relpiciens plura determi
nbala, aqua/iter dtermint.
i o Res qua mea dicitur,pleno iure mea intelIigitur.
1 1 Verbis enunciatiuis tRjgisatur)cumat4at

N caufa D.Iacobi RufR,arbitror fatis elucidatam eius iu^,

ftitiam ex elegantiffime , Sc
' accurate fcriptis per Dom.
Franchum tarn attentis priuilegijs q. Caroli Ruffi Comitis Sinopolis, cuius iura valide hodie reit
dent in perfonam D.Iacobi, quam etiam ex
priuilegijs quon.Gulielmi RufH,cuius prasf*
tus D.Iacobus eft legitimus fuccelbr.
Er traando de terra in genere abfq; di frinecione alior iurium , de quibus inrerius
aliqua dicemus,arbitror,ni fallor, vanam_
ee pra:cenfionem figurad pignoris; fiquidc
& fi in anno i4i9.pra:cdatur terra Balnearea: in pignus data pro duc. 1 200.& fic domi
nium remanfifle pnesRegiam Curiam,quf
cum folutione praefarta; fummse poterat re
habere terram ex regulis iuris, tarnen prafuppono per fubfequentia priuilegia domi
nium illud , ac omnia iura Curia; rtieruata
trflata in D.Iacobum,(iue infpiciamuspri
uilcgia Caroliyfiue priuilegia Gulielmi.
Et

Confilium XXXII.
Et loquendo de priuilegijs Caroli tan.
% quam antiquioribus,nulli dubium,quod na
tura feudi eft cam ex parte dancis, quam_>
acquirentis acquircre pro fe , & hxredibus
licet antiquitus,concefiones feudorum, vel
intelligebtur ad annum, vel in vita,vel pro
vno hzrede, eft in quam acquifitio,& dacio
hcdie perpetua ex reg.text.in c. i .. & quia
vidimusjde his qui feud-dar. polf. vbi Andr.
in cap. i.de duob.fratr. vulg. 1. fi paum iE
de probat.hinc dixit Andr.hoc ineTe ex par
te da neis in . jT.fed nec eft alia iuftior co
lumn, in fi. ver. nec eft contra qua; fit prima
cau.benef.ami.ex parte recipienris, & nonicer acquirentis in c.i.qui fuccten. funeq;
feuda irreuocabilia, iecundum eorum nacuram, licet antiquicus ad nutum, vein d.$.&c
quia in prima rubr.in cap. r.de nar. feud, in
cap. r.de feud. fin. cul. non amie. cum concor.
ideoq; Reges munificentifimi , confideraca
natura rei.concelTi nis & caufz, qtix eranc
feruitia tim ingenti prxdi&i Caroli, voluerunt ci donare in pcrpetuum , quod erat
temporale irreuocabiliter quod erac reuocabile , & pleno iure , quod non integraliter, & plene poflidebac >quod faum paret per priuilegium expeditum per Regem Alphonfum Primum in anno *435* cu
ius verba hc funt.
Accendentes ad grandia notabilia,& fruCuofa feruitia Magnifici viri Confiliarij
nobis fidelis fincere diledi Caroli Ruffi do
Calabria Comitis Sinopolis Ducacus Cala
bria , quz long maiorem rerributionenu
cxpofcunc , ipfi Magnifico Carolo, hxredibusq; & fuccefibribus fuis quibufcunquo
tarn mafculis , qum fminis legitimis , &
non legitimis etiam ex damnato coitu procreatis in perpetuum omnes , quafcunquo
terras,loca,caftra,feuda,iura burgenfacica,
be alia bona quocunque nomine nuncupaca
quz ipfe Magnif. Carolus ad prxfens tener
& poffidec cum titulo,vel fine cum omnibus
redditibus.proutibus , Scalijs pertinentijs
iuribus etiam demanialibus,reginalibus,ma
ritimalibus,fiue terreftribus &c. de noitra_.
folita dementia pleno iure concedimus, &
de nouo donamus, transferees ex nunc pro
cunc,& contra in edem CaroIum,veram
& corporalem poffeffionem prdictorum bo
norum. &c.
Exquibus verbis przfati priuilegij, cre
do pioculdubio apparere vanam eife hodie
pignoris prztenfionem , non enim poteft
negari in ifto priuilegio', & iubiibs verbis
comprzhendi Balneariam , poftquam dicic
omnes , & quafcunque terras, loca , call ra,
feuda i iura , Sc alia bona , quz tenet , auc

zff

poflide t cum titulo , vel fine , tenebat iam

earn eo tempore Carolus > & fic habet lo
cum difpofieio priuilegij ad cexe.in 1. in deliis Jf. fi exeraneus rT.de noxalib.cum con
cord, la tius cumulacis per Barc& Doores
in l.non foium ff. fed ve urobari ff. de oper.
nou.nuncin l.cum a<um ff.de neg.geft.
Dicic concedimus, & fic przeedence caufa habili , non eft dubium , cransferri domi
nium i cum idem fic , quod dicere donamus
ad cexc. inl. prohibere S, plan ff. quod vi
auc clam in 1. vxori $. fin. vbi Bare. noc. ff.
de legac. 3. in 1. 1. vbi Angel, dclart ff.
de conflit, princ. in pignus iam per prius
habebac per przrenfum priuilegium anni
141 9. confirmt ionc pignoris iam habueraC
ab eodem Rege.tam in anno 14.11.quam in
anno 14} . Igitur iftud verbum,vt operetur
& inducac de nouo aliquid,dicend eft tranf
ferre in cafu ifto ius,quod erat apudRegem
& hzc eft communis, vera dilti net 10 om
nium Doorum , nam licec verbum iftud
fole? . eife zquiuocum, tarnen quando aliud
importare non poteft quia per prius conceflum importable hoc de necefsieaee , ita_
Bai. in cap. titius fi de feud, defun. milit.
Abb. ibiq;Felyn. congerie in cap. cum venerabilis extra de except. Alexan. lace in
l.cum quid if. fi cercum pecacur ; hinc Abb.
in cap.paftoralis de donat. voluic, quod per
verbum iftud concedens videcur conceder
ius, quod habet ; fumus in conceffione Prin
cipis , quam decec eife manfuram in regul.
decec de reg.iur.in fexeo , late debet inter
pretar! in 1. fin.de confticu. princ. mximo
quia ob feruitia, Alexan. congerie in 1. 3. ff.
quod quifqueiur. colu.i. verf.fecundo limi
ta , natura rei coaceifz eft ad fuccefloree
tranficoriain perpetuum, & irreuocabili
ter tm ex paree daneis, quam accipientis, vc eft fupra fundarum caufa habilis
przeedie , fciliccc feruitia grandia dicic pri
uilegium , igitur verbum iftud concedo importabit in cafu ifto tranflationem iuris fecundum potentiam difponenris & apcitudinem fufcipientis , vt notab.tradit Bald,
in 1. non ambigitur in fin. ff. de legibus cu
mult multa Soccin. in confil. 3 9. colum.9.
parr. i. poft Alexa. in 1. Titio ff. de verbor.
oblig.
Sed hic adeft aliud fcilicet de nouo do
namus : vnde , etf Doores fecerunt quzftionem > quando dicitur in priuilegio>red dimus & de nouo concedimus , fi per hoc
fit faa noua concefsio anhabeatiuro
primzuo , Sc in dubio voluerunt quod fit
noua concefsio & non iure primzuo habeatur , vc per doftri. vulg. Andr. in cap.r.
Y *
de

z6

Ioannis Francfci de Ponte

dominij, & omnis iuris penes concedentetn

de vafdccr.ztat.quto magis hoc cric hic
in quo nullum verb pricedic de confirmarefidentis.
Secundo, fit ifta concefio pro hzredibus,
tione,fcd exprefle dicitur, Ccedimus,& de
nouo donamus, cuius verbi natura eft reno
& fucceftbnbus quibufcuuq; legitimist illegitimis,etiam natis ex nefario, au: damna
in tocum accipicis facer ad tex.in $. iraq;
initi.de act. in l.vbi aucem jT.fi.de verb.obgl.
Co cuitu,prima datio in pignus erar pro he*
redibus,& fuccelforibus fimplicicencrgo no
dicit enim Concedo,dicic Donamus, &: dicic
luit confirmare; fed dum dixir,Concedtmus
de nouo: ergo omni iure hoc importable do
& de nouo donamus, voluit ver nouam fa
minij traniUtionem.vc eleganter conidcrac
cer conecfionem alio, & pleniore iure.
Socc.in d.conf.p j. per Alcx.etiam in d.i. tiTercio , Concedtt , & de nouo donat pro
tio,DD.enim qui pofuerunt quzftiones do
conhrma:ionc,& noua concefione in 1. mo
6 hzredibus,& fuccefibribus quibufeunque, ve
fupra in perpccuum; crgo irreuocabihcer,Sc
re maiorum ff.de iur.omn.iud.in c. examina
in infinitum I. pure jf.fi.de dol.excep.l. annu
ta, in . cum dilectus3 & coto titulo de confie
& 1. annua /.fi.ff.de ann.leg. mclior cex.in I
vcil.vel inutil.loquutifuerunt. quando prxfi vfusfruus municipibus ff. devfufr. leg.
cedit verbum.Confirmatio,& dcmumdubihinc DO. voluerunt, quod licet prohibitio
tarunt,fi addit de nouo, li tribute i us, 'i eft in
alienationis non extendatur vltra quarcum
forma communi,& fi vitra confirmt ionein
gradum, tarnen fi prohibitio eft inperpecuu
adfunt alia verba , de nouoconcedimus ; &
fata.durat ininfinicum.vc per Alex.&alios
aliqui faciuntetiam difterentiam,fi dicitur.
quosad propoficumcongerit Dec. in confil.
quatenus opus cft,de nouo conccdimus, vcl
Ji6.nu.tj.hinc eciam DD, voluerunt cfTefifimpliciter, & d inculcas quzftionis orieba >
nonimz diiones h perpetuo, & femper.vc
tur tum ex prcedenti verbo Confirmamus,
quod videtur declarare concedentis intenper Socc.in conf.n col.+.vcrf.confirmancur
prjcdida V0I.3.& Iacius Parif.conf.j j.nu.i+.
tionem, tum etiam quia verbum iftud conce
.-ideoq; idem Parif. in conf.8 i.eadem_i
dimusi eft generale & poceft vtrumque imparte confuluicquodftantibus ftacucis, vno>
portare ex rcg.glolf.in . t. de vfur.in Pexco,
videlicet circa alienationcm rerum immofed qudo non adeft verbum Confirmamusi
fed tantum Conedimus,prxcedence caufa,
bilium.quod prxferantur coniunfti, & alio
quod res affignacxex caula dotis fine perpe
& deinde augmtatiue fine verbo, quatenus
opus eft)dicir,De nouo donamus, ad text.in
tuo il bus- cm a(fignantur,quod per dicion
jllam Perpetuo , excludatur przlacio induLea tarnen adieftio,c vulg. de leg. 3. quod
verbum non eft obliquum,vc dixi,nec confir
eta per aliud ftacucum,quz decifio eft notabilis ad cafum de quo ag tur ; vnde dicero
matione opus habebat conceffionarius,poft
debemus ex hoc omnino pignus exclufum_i
quam ab eodem Rege primui iuris conceffionem arr plum habuerat , & in anno 2 r. Sc
ex cuius duratione perpetuo eife non poffeC
procul dubio Balnearia in poffe Carol i,&
paulo ante hoc priuilegium poft aduentum,
& inuafionem Ducis Angauix , videlicet in
iam per prius in pignus tenebat pro h redi
bus,& fuccefforibus,& per hoc priuilegium
anno jt.fequicur proprerea, omninodicendum voluiffe Regem transferre omne iu$,
habebat eciam pro hzredibus, & fuccciforiquod habebat, vt gratia fruetuofa redderc*
bus quibufcunq, & lie in infinitum ad cex.in
l.hzredis appellacio, & in I. iciendum if. do
tur,& verba hoc importare .
Quod ex pluribus principaliter indubita*
verb.lignif. Sc alias hzc diet 10 in perpctuum)
5 tum apparet.Primo, ex enixa Regis volunfolec hoc importare ad cex.in i'.adeo in flic,
tate,quz diit cocedere,& de nouo dare ont
loc.in I. i.ff.fi.age.vecb"g.igicur,vc verbunu*
nia ea.quz cenebat,& poffidebat, vel cunu*
iftud operetur, quod fuperfluum eife n de
titulo, vel fincquocunq; modo,igitur appabet ex reg.l.fi quando de leg. 1. in efi Papa.
ret de Regis volntate volentis nouum ius
de priuilin fexco, oportet dicere appofitum
concederti volentis de nouo darc, & ad totalem declaracionem exclufionis pifirmare,& fie no iure priftino, fed transferre
gnoris, poftquaro ius dicrionis importt ir*
validum ticulum ex noua fua concc(fione,&
reuocabilicacem.icaarguic Pari.in cf.109.
donatione, & hic eft vnus de cafibus confide
nu. 5 7-par.^ Ruyn.notab.in conf. iS. nu. 24,
ratisper DD.przfacos ad excludendamcvol.j.vifo,ac perleoteftamento.Sc incafii
firm3tionem,& inducendam nouam coficef
ifto hoc erit indubitatum , poftquam actus,
fionem: fi ergo eft nouaconcefio de per fe,
fuper quo diet ponitur,eft de natura, & ex
non habens confirmations nacuram , habeverbis ex pre (Tis ad hzredes trfitorius: vnde
7 licet aliquando foleat lue diftio terminari
bit propcereaconcefionis.&nouz donatio
cu vica.cft illud racione, & cx natura a<us>
ns efteum i qui eft ex prxdiis tranflatio

Confmm XXXII.
& tunc diccur verbum iftud impropriari ,
ligatur fafta fecundum Bai. in I.beneficium
vt dclart eleganter Ioannes de Plat, per
in pnnc.in prima left.de conft.prin.
ilium tex.in l.fordidorum C.deexcuf. mut),
Quinto , dicitur in priuilegio , omnes , &
lib. .& proprietate verborum recedi n
qualcunque terras cum omnibus iuribus,
debet ad text, in l.i.tf.fi is qui nauem flf.de*
redditibus,prouentibus, & alijs pertinente
exerc. in I. non aliter de leg. 3. hinc Luc. de
nentijs,iuribus etiam demanialibus,reginaPenn, ibidem voluit,quod non dicatur perpe
Jibus, maritimalibus fecretijs &c. pleno iu
tuum id,quod cum vitafinitur,& id alieuius
re concedimus, & de nouodonamus : fequiefle ver dicitur,q> non ad tempus,fed perpe
tur ex verbis pdiftis irrefragabiliter, quod
tuo erit apud eum,idem Luc.in l.quicuoque
non conceditur in pignus , cuius natura illa
de fun. rei priu. per quae fie confuluit Socci.
eft.vt fruftus exeoputetur in fortem ad tet.
in confil.84. volu. j.accuratiffime,& elegan
in 1. 1 . C.de diftr.pign.in 1.2. C.de par.pign.
ter, & fic declaratur notab. per glof. in 1.1.
in cap. cum contra extra de pign. in 1. fi do
pro Socc. Sc Parif. in przeedenti conf. allcminium C. eo. nec etiam ex pao poflunc
gato.
lucrar i de iure cannico , cum eilet paftum
Quarto, donat , & concedit terras pleno
in fraudem vfurarum: nam paria funt folue
iure: ergo transfert dominium, & extinguic
re vfuras.vel promittere pereeptionem frupignus ex latius fundatis per Dominum.
ftuum rei pignoratz, vt per Bai. in d.i. 1. C.
Franchum in eius allegationibus , & iura-.,
de diftr. pign. latius Nicof in tract. pign. iru
quz hoc probant, adducit Alex, in allegaco
5.memb.par.5.num.io. verf.fexto amplia-..
conf. 208. vol. a. nam idem eft dicere pleno
Ergo ex prxdiftis infertur , quod non folum
iure,quod libere in tocum,& fine di minutioverba manifefte important de neceifitate,&
, vt per Bal.in l.precibus num.40.ver.pro
propria iporum fignificatione libera domicedo vi ter i us C.de impub. ideoq; pro prie
nij , & omnis iuris tranflationem, fed etiam
tas v fus fruftus, & omnia intelliguntur con
pignori repugnant.
ceda, fublata penltus hypotheca,quac renu*
Nec dicatur hic faftam coneeifionem plu
diminutam oneri fubieam, & non liberam 9 rium terrarum , quz in pignus non decinefacerce ; & vltra Alex, in extinction hypo
bantur, vt fic ad eas referantur verba prxdt
thec*, Dec. latius fundabo ad propofi tum_j
ta, prouentuum, reddituum, & aliorum iuconfuluit in conf.498.col.a.verf.circa prinrium; nam vt ex prxdiftis apparet, vnica_
Cipium vifo caiu propofito:immo Doctores
eft oratio, quz determtnatur ab i His verbis,
voluerun t,quod concefio feudo pleno iure
pleno iure concedimus, & de nouodonamus
transfera tur per haec verba etiam directum
& przeedunt verba illa vniuerfalia, omnes
dominium, licet alias fine ipfius intelligere& quafcunq; terras, loca, caftra, feuda, bo
tur iure feudi,cum alias non diceretur quis
na^ iura, & fie Balnearia comprehenditur
ad text.in l.a procuratore C. mand. fiue atpleno iure , nec reeipiens habere ira Dec.
vbi fupra referens Oldra. in cafu fortiori in
tendamus verbum,omnes,colleftiuum, fiue
conf.159.Alex.in conf. 14.col.fi. vol.j. &c6verbum quafeunque , diftributiuum ad tex.
in l.fi pluribusjvbi Bar.nor.de leg.2.Bart.&
fuluit Roy n. in eadem caufa conf. 208. vol. 1.
Dofto.in l.hoc articulo F.de harred.inftit.Ss
ergo ficut per verba przdicta transfertur
eft indubitatum per expreffionem terrarum
directum , & vtile dominium , ita quando
fubfequentem j fi ergo verbum concedimus
conceditur infeudum transfertur vtile; fufdeterminar omnia przeedentia , igitur paficit enim, quod verba pratdia fint potenriformiter ex reg. tex. in l.iam hoc iure , vbi
tiz talis, quod importent tranflationem iu
Doctores omnes inferentes ad ftatuta,& pri
ris, quod aliter fine ipfis non veniret : conuilegia flF.de vulg.& pupill. in 1. quamuis, &
cedicur ergo terra , eaq; pleno iure donain hin teftamento, vbi Alex. C.de teft.milir.
tur : igitur omnia tranfeunt , cum hoc im
in l.fi legatarius, vbi Bart.in ff. fi. infert ad
porte! verbum iftud,pleno iure feilicet pro-
quzft.
de leg. 3. poftquam enim comprehen
prietatem, & vfufructum, & proprie domditur
Balnearia,
Sc verbum eoncedimus,ita
ij tranflationem,vt ex text.quem Bald.direfpicit , & determinar earn, ficut alias tercit non eiTe alibi in l.fzminz tf.illud C. de>
ras,loca,caftra,& feuda,fequitur,quod illud
fecun.nupr. per quem fic tradit Parif. conf.
verbum cum redditibus &c refpiciens ver
45. vol. j.vltra legatum vfusfructus , & ple
bum concedimus, vtiq; ficut ad alias terras
no iurcpropricdeciditur , quando quis ha
ita ad Balneaream refertur.
bet proprietatem,& vfumfruftum , lecus fil
Apparet ergo ex przdiftis omni iure Bai
alcerutrum, Bal.in ci. col. 2. verf.quarro noe
neaream conceflfam in plena proprietate, Sc
habemus, quid fit inueft, & hoc ft propri,
pignus pnitus extinetum, quz magis clareSc de natura conceflionisjvt pleno iure int el
Y 1
feum

Ioannis Francifci de Ponte

2f8
feum ex fubfequentibus priuilegi js,& fignatertij transfert onusprobationis,'& Icacoter ex priuilegio anni 1441. eiufdem Re gis,
fulerunt cnuniter Doctores fcilteet Paul,
de Caftr.Rom.Petr.de Anch.Alexan.Dec. &
qui afTerendo conceflifte Comiti in eius ter
ris ius fecretia* gabellas, & alia iura, propinfiniti all), quos congerie Aym.inconf.13;.
terea mandat otncialibusKegijs, quod iru
par.!. nu. + . maxime, vt dixi , in facto tm
eis non le intromiftant , & demum decla
antiquo, vt Imol.confiderat ibidem, qui al
legar Innocin cap. Abbatede verbor.lignif.
rando terrasjdicit in infraferiptis terris ipfed hoc en r indabiratum quoad declaration
fius Comitis, videlicet in terra Sinopolis,in
terra Sanbe Chriftinac,in terra Calanna: c
pra-dicti priuilegij anni 143;. de quo
maritima: in terra Plumaria- muri cum ma
fupradifeeptauimus, vt vere per illud viritima Catonx,in terra Balnearia*, & marideatur plena proprietas terrae concefla,fci tima Sojani.m terra Burrelli &c.dicit ergo
licet quoad vtile dominium ex verbis amRex in Terris Comitis , ergo erant in plena
plifiimis,qu2 declarantur ex hoc priuilegio
proprietate,& vfufruCtu, nam mc dici non
facto per eundem Regem paulo poft.qui d
poteft, vel tuum proprie, quod pleno iui e_>
clart terram Balnearez efle Caroli, eamq;
meum non eft, & ideo legatis feruis,non invt fuam nominat inter alias terras ipfius*
intelligicur de his, quos tentbam hypothequas eile tunc fuas non dubitatur,& hoc ge
chatos,fed quos in pleno dominio habebam
m m at is vicibus in eodem priuilegio ad tex.
text.eft notab.in I.feruos de leg. 3. nam me
in l.balifta, vbi Doctores ft' ad trebell. in c.
- eft , quod vendicare pofliim iu 1. olum JT. 1.
fi cautiode fid.inftrum.facicndo interpreta
fF.derei vend. 5c cumulac ' & diftinguit lationem voluntatis ex vicinis fcripturis ad
tius Luc.dePenn.in l.omnescol.5. inver.fui
text.in I. heredes palam Jf.fi quid poft in fin.
de decuri.lib.i o.Rex ergo afterie terra m effF.de tefta. vbi Paul.de Caftr.infert ad interfemearn, feuCaroli Comitis; cui decla
pretationem , & declara tionem gratiarum
ration fola ftandum effet , quando priuilePapa: in l.fi feruus plurium $.fii\. vbi Docto*
gium aliud non haberemus,poftquam prinres:deleg. i.eum concord. hinc dicimus ani>
cipaliterin prardifto priuilegio hoc enunmum pra-cedentem declarari ex pofterioriciatur ratione cerritudinis gratia; , & ordibus geftis ad text, in 1. fi concubinam $. res
nis facti ;: fiquidem fie aftertio conceftlons
amotas ff.rer-amot in l.fed & lulianus jnfa Comiti Horum iurium in ipfius terj-isj
terdum ff.ad maccd.
.
demum fit ordo fecreto ma giftro portula
- Nec dicatur videri ex fubfequentibus ver
no, & alifS'j vt in terris ipfius Comitis iura
bis priuilegij anni 143*. non comprehendi
prardifta non exigerenr, adeoquod oportfcfub primis generalibus Balnearum, poftqua
bat declarare terras Comitis principaliter,
ex fpeciali gratia dicitur concedi Capita& fie Rex poft prardicta in corpore eiufdem
neum, & Caftellanum terra- pra-dicta- pro has
1 1 priuilegi; dclart eas , vnde omni iure inredibus, & fucceftoribus in perpetuum cum
ducit hoc probationemconceffionis ex reg.
illis gratijs, & prouifionibus, quibus Regi
text, vbi Imola latius dclart maxime in_
na loanna concerter at durante caufa pignofacto anti quo in clem.i.de probat.Affl.mub
risjnam ex eifdem fcripturis hoc euacuatur
ta cumult in cap.i.qui fucc. tee. Doctores
& aduerto, quod in anno 1395. per Regern
in l.optimam decontr.& com.ftip. C. cum.
Ladiflaum diuifa fuie hzc iurifdictio Capivulg& adduxic ad hoc plura Do. Franchus
taneatus,tm adiufticiam, qum ad guerra
in eius allegationibus , dum tracta t iura ex
terra, fuitq; illa concerta Carolo pro fe,&
priuilegijs Gulielmi. Nec dicatur pra-dicta
frhj's.demum per priuilegium Regina: loan
non preceder , quando de veritate enun
na; in anno h 1 9. conced tur terra in pignus,
ciar' aliter apparcrer per alia priuilegia_<,
durante caufa pignoris , conceditur non foquafi quod per prxtenfum priuilegium.Re
lum pridia Capitana, fed etiam Caftelgina- loannx hoc detegatur ; nam in cafu
iania terra: pra-dicta: cum annuis vntijs duo
iftohoc non procederet, poftquam Rex Aldecim, & militibus duodecina pro euftodia
phonfus , qui de priuilegio Regina: loannar
Caftri,ac prouifionedueduorum pro quoli
icientiam habebateft,qui hocaflerit, vndc
bet, & in quolibet menfe, quod etfi tempo
cum potuerit ipfe idem ccederc, nimirum
rale erat , durante pignoris caufa in anno
fi etiam in tali cafu error non prarfumitur
143. fuit conceflum in perpetuum pro ha>
data fcientia, & viget difpofitio tcx.in did.
redibus, & fucceftbribus quibufeunq; etiam
clem, vbi g!o.& glo.pen.in cap. non nu! I i de
llegitimis , quod fupra foridatum eft etiam
refer p. Docto, in cap. cum nobis de tefta.
irreuocabile,& de hoc non eft ambigendtim
& hzc eft opinio indubitata in pra-iudicium
cum ex priuilegijs hoc declaretur, nam haRegis ipfius aflerentis,in praiudicium vero
buerac Carolus confirmacionem omniunu*
ai
in

Confilium

XXXII.

odiofa repecicio; duo enm facerechic Rex

neodem priuilegio anni z.Hfc eeiam_
contra iuris regulas , vnum eft dare reuiuiiftius iurifdiionis : fed quia erat hoc reuo
feentiam rei pnitus extindz ad text. inl.
cabilc illo modo, proptereapcr Speciale Ca
inter ftipulaucem in jT. facram ff.de vrbor.
pirulum pecic hoc ex gracia fpeciali in_#
oblig.in l.qui res tf.aream ff.de iolut. alcer
eodem priuilegio, & ficut confirmationem
eft conftieuere pignus, & hypochecam,nulpecierac pro hxredibus,& fuccefforibu,hoc
]a przeedce principali obligatione ad tex.
ad colleodum omne fcrupulum pecic pro hin l.contrahicur vbi Bar.not.ff. de pign. in I.
redibus,& fuccefforibus in perpecuum,& fic
fideiuifor obl igari in principio vbi Bar.ff.de
conced tur, & fand uit bene, & lace Domi
fideiuff. func hxc contra regulas, & proptena? Franchus in eius allegacionibus.
Ex quibus apparec diuifionem factanu*
rea non przfumenda maxime in Principe-;
terrx,& iurifdi&ionis,illamq; ceneri diuervnde iura nafeuntur.
o jure, ve fie ex Rcgifmecdiuifione, &diEt quod ver Rex voluerit nouam facer
ftin&ione vnum fub alcero non comprehenConceffionem,& fub alia natura, lege, & padacur ex noeaeis ioLi. de mecro. bir. Andr.
o,relegatur priuilegium, nam hoc indubiinc. t. de cap. qui cur. vendi. vnde nimirum,
cate apparet, & circa nouam coneeifionem
in principio, ibi in przfentiarum ver, quia
fi port concelftonemplenam eerrz,& pigno
przfarus Illuft. Marchio, & Marchioniffa-,
ris excintionem in priuilegio craacur do
Capitana, & Caftellania , quz iubconcefeius vxor nourter ad nos,& obedientiam no
ftram fe reduxerunt , & pro vobis eodem_
fione cerrz nullo pafto comprzhendebanComit, Sc Comitiffa de remi(fione,& indul
cur , & hoc ni fallor collie pnicus obieum_.
gencia veftra.ac dicti itaeus confirmaeione,
Vlcerius gradarim, dato,quod fub concef
& noua conceffione, liue donatione, &c
terrz veniret Capicania , & Caftella
Item ibi confirmamus , ac etiam de nouo
nia, adhuc dico cum iuris minifterio con- .
Concedimus,donamus, & liberahter elargiceffionem earundem petitam, & factam mo
mur, tanquamrem noftram propriam,& vi
do.quo fupra; nam fi conceflio przdicta iuera fupradia circa verba, Concedimus,dorildictionis facta erac durance caufa pigno
namus,abfq; verbis il lis, quatenusopus eft,
ris,& ilia extinfta per pignoris extindionc, i confiderentur didiones illz , ac , & diio
etiam dictio,& auget,vc fupra eft fundatum
ac conceflum cum cerra per verba ilia gene*
ralia:& ampla,fequebatur,quod pariter exex not. in l.ea camen adie&io,&ponicur in
cinct.i erac ilia annua prouiiio debita virtuter diuerfa adcex.inl.fi.C.per quas per f. nob.
teprxfaci priuilegij Reginz Ioannz, cumq;
acquir.diio etiam eft implicatiua ad text,
Carolus rcfpeu prxdidx prouifionis &
in l.etiamff.fol.matr.& includic,& implicac
aliorum gagiorum volebac illam habere^
maiora, Sc diuerfa ab expreffis ad text.in c.
tanta de fimo. in clem, grauis de fencen.exvirtuce illius priuilegij; propcerea fit ifta_*
fpecialis pedrio,& non dicic,quod conceda
commu etiam fi effemus in materia ftrita
& exorbitant)', vt tradic Io. Andr. in cum
Cur in pcrpecuum fimpliciter ex fpeciali gra
Cia , fed cum ilia prouifione , & lilts g >gij>,
in illis de przben.in fexco, Lip. & Scribentes in ci. ne. fed. vac. . hb.*. cum alijs ad
quibas Regina conceffic;vndemanifefte ap
parec huius refpetu, fpecialem conceffionc
duces per Gemi.in conf.5.difcuciam col. )
verf.reftac refpondere,& in conf. lao. quia-*
petitam , & confideretur > quia hzc videcur
in fado in fi. 8c in conf. 12 5. col, 2. vei f.fuper
pura incencio dancis.& pecencis.
fexco.
x quibus apparec , non milicare ea, quz
Icem ibi ica videlicet,quod de ctero pro
opponebancur concra priuilegium anni 6.
eodem Comicatu, Terns, & Caflris,& om
conceirum per Regem Ferdinandum Prim;
nibus, & fingulis corifirmatis,ac de nouo in_
nam fi pigtius per prius erac exein, veiq;
vana eltdubicacio, fi in przdito priuilegio
feudum concefis,& donaris, & fi noua coneft repecicum prxfupponendo ill ud die me
ceiho,noua donacio infeudum,8c non in pi
re refticutorium,quod eciamexipfius le&ugnus.
ra falfum demunftratur , vc opeim pond
Icem ibi extrahentes prxdida per nos,ve
rame D. Franchus in fuis fcriptis , cum ob
prxdicirur confirmata,& de nouo conceffa
Ii rebelon Caroli res reuerfa eft ad Kcgem
& fie ponderetur repetido, & geminado.
iiberat & excindum pnitus eft pignus, fpeItem ibi in fi. dum releruanrur dotes Coeialis mencio requirebacur ad hanc reuiuimitiffz fuper dictis terris, dicitur, ica quod
feentia ex reg.cex.in l.quicquid com. prd.
per huiufmodi nouam coneeifionem , acque
ideoqi dixit Bal.in l.per retentionem C. de
donacionem nullum prziudicium vobis , Sc
viu.non incelligi pignus repecicum, tquam
iuribus veftris inferri poflk Secad quod ad
uce

Io.Francic i de Ponte

en irur,quia tollic omne dubium,vt vero.

4tct mus voluifle Regem de nouo conceder
principalitcr > nam Ii erat confirmado tantum , non poterat oriri fufpitio prziudicij
dottbs comitiffi;fad quia erat noua cceffo , ideo in lue parte priuilegijnon dicicur
confirma rio, & noua concerno, & donatio
de per fe Tola. Prxfupponitur igitur ex hac
fions conceffionis przexiftentia omnino.
Item ibi in fi. quatenus firma noftri huiuf
modipriuilegij remiffionis confirmacionis
noua; conceffionis &c.
Vnde non potel d ubitari, quin ft noua_*
conceffio, vnde ex fupra relatis non potel;
dci in pignus.
A pparet etiam, quod Tub alia natura > &
alio iure.
Primo, per priuilegium Regis Alphonfi
1 4ft a tus tenebaturpro hzredibus,& fuccefloribus legitimist illegitimis> hie pro hzrcdibus ex legitimo corpore.
Secundo, Balnearea tenebatur in pignus
& non in feudum , hic conceditur de nouo
terra Balnearez,& non duc.uoo.in feudum
quod tenendum in feudum refertur ad oni
rics terras przeedentes enumeraras inter
quas erat Balnearea,quia Tub vnica oracionc, & determinations.
Tertio fi tenebatur in pignus erat in do
minio Regis ibi dicit extrahentes quoli
bet iure, & dominio noftro.
Quarto, terra conceditur in pignus teneda,donec pecunia fucrit foluta ibi dicitur
irreuoeabiliter concedimus.
Quinto , fundatum eft fupra , quando eft
aliquid in pignus , non effe pleno iure apud
aliquem, ibi dicitur , quod transfert irreuocabiliter,& pleno iure.
Sexto , non tantum transferuntur iura_
acquifita perrcbellionem, quod notetur ad
tollendum omne dubium, fed transferuntur
omnia alia iura,omnesq; a ctiones reales, &
perfonales quomodocunque competentes,
& tarn ex caufa przdia conffcationis,qu
exquocunque alio iure titulo fiue caufa-.,
&c.
SeptimOjConcedit non folum Carolo Comiti,qui habuerat in pignus, fed Comtiiffz
&D.Ioanni filio, in quoi perfonas poteft iinag mari, pignus ergo fi coceditur iftis
in feudum, fi irreuoeabiliter ; fi pleno i uro,
fi pro hzredibus ex corpore , quomodo poteft dici conceffio in pignus, nul la prxceden
te pecunia , nee caufa pignoris : quomodo
poteft dici, non effe nouam conceffionem_i,
poftquam iftis per prius nil erat conceffum
nullum habebant priuilegium,nil commune
in terris vt fie non poffic dari confirmado,

non datoconfrmabilifecundurn Bal.inl.fal

fus C. de fur. & fi non e fient verba illa Con
cedimus, etiam de nouo donamus.in ca
fu ifto verbo Confirmamus importaret no
uam conceffionem ; nam quando confirmas
ita producit rem in effe, quod dat originen)
caulx , tune qui confirmt dicitur de aouo
dare,eftdecif.Bal in l.ex plcito colu.s.pof
num..verf.i autem quzracr C.de rer.permut.in 1. leges la z. colum.fi. C.de legi.latius
proiequitur Pan f. in conf. 1 9. par. i. fient qui
confirmt actum nullum ad text, in l.adoptio non iure fada ff.de adopt.Bar.in d.i. mo
re maiorum , vbi Doo. Fely. qui cumult
omnes in c. inter dilectos de fide inftrum. fi
ergodicit,donamus, & de nouo ccedimus
& verba ifta non folum refpiciunt Comitiffam,& filium, fed etiam Carolum Comirem
pariformiter: Igitur omnino fequitur dicendum, hanc effe nouam conceffionem, & non
Iure pignoris ex przallegatis.
Nec obftant verba illa iuxta priuilegia_
retro Regum , quafi repetatur priuilegium
pignoris,nam verba priuilegij przeedentia,
15 & fequentia rpugnt, ac propterea huius
refpeu non potel dici facta rel. Socc. ele
ganter tradit in al legato conf. 84. volum. j.
col. I.
Secundo,difpofitio eft certa, quz pignort
omnino repugnat,quo cafu quando ft poteftatem habente, etiam non de mon fir a
priuilegio iuxta quod dicitur fieri concef
fio, priuilegium,& conceffio valerjnam caa
fatiue , non conditionaliter dicitur relatio)
fafta ad tex.in cap.abbate Saudi Siluani de
verb.fignif.Bart.in conftit.ad reprimendum
in ver.prout,Dec.poft alios in 1. edita . de
ed.in c. '.de refcr.Fely.in c.ex parte co.cir.
Alex.latiusin l.admonendi de iur.iur.vnde
quatenus vult pars prztendere conceffion
erroneam, debet hoc fundare, du m ducit ap
parre ex priuilegio Reginz Ioannz,hoc ne
gatur ex eo, quod ipfamet przfupponit, vi
delicet priuilegium Reginz f oann non im
portare terrzcceffionem,fed ipfius pignorationem, ergo diuerfum, & fie priuilegium
meum , quod continet certam, & omnimodam conceffionem, non habet relacioncm_
ad hoc , quod priuilegium erroneum lac
rer, ac difpofitionem inualidaret. Igitur
refertur ad aliud, quod hoc continere debebat ; cuius exhibitionem demonftrare non-
oportet, quia caufatiue, & non conditionaliter,ex przallegatis,quod abfq; dubio procedic in cafu ifto , poftquam relatio non ft
ad certa priuilegia, fed in genere ad priuilegia conceda, immo plus, nam fpecialiter di
citur fieri relatio |ad priuilegia conceffa_*
per

ConfiEum

XXXIIJ

z6i

t>er Regem Alphonfum.

Doctores omnes in locs przallegatis , non
Ex quo infertur tercio correlario ex pras
eft in dubium refricanda eius validitas; auc
difti s ad folution praecedentis dubij, quod
vero pracftitus, quia non de iure,nec de me
cum per priuilegium prardictom anni 1435.
ntis caufs tractobat, vt verum eft , & tunc
cxtinguatur pignoracio , & fiac plena cerra:
pariter fecundum Doctores prarfatos minus
conceflio,ad illud fiac relaeio,8 ex ifto pri
obftabit pendentia litis,& cum nullum infevilegio reference plenam terra: onceffion
ratur ex hoc tertio prxiudicium.procul du
continence, declaretur etiam relac, quacebio vana eft difficul cas ex intencione om
nus dubium aliquod habere c, quod confide nium Doctorum; fiquidem tractomus de iu
recur; nam>ni fallor, omnia ifta priuilegia_,
re de pretrito iam acquifico per prius iru
infimul iuncto, fie declarancur. Sc dubia colali am perfonam * & non de iure deducendo
nouicer in efle , vc fie dicamus non referred
luntur.
c potquam ex prdiftisdemonftratutn
penes quern refideac daca ipfius prarexifteneft, Regem voluifle nouam facer tix,& hare quoad cerram exiuribus Caroli,
nem in przdicto priuilegio anni 61. (b alia,
qua: mulco erunc clariora , quoad Capicalcge,& pacto.nec pignoris excinftio negari
niam, & Caftellaniam, poftquam nunquam
poceft per rebellionemopus propeerea non
fuerunc in pignus concefla, fed daca ad cemeft difpucare de ignorancia Principisconcepus, videlicet durante pignoracione cerrar,
dencis,fed fufficic feiri per rebellionem cer
S hoceciamrefpeuCaftellaniz tantum;
tain effe fuam pleno iure,nihil aliud demum
nam Capitana erat per prius concefla in_.
quaerere poftca debemus nifi videre quoanno 139;. per Ladiflaum, Carolo, fibi , Sc
modo portea conceffit , Sc quid conceffic, 8c
filijs, quae omnia fuerunc demum perpetua
cum demonftracum fit voluifle crans ferro,
ra in anno 1432. & i43j.per Alphonfum,fed
non folum iura primzua, fed omnia alia petiam fecretiz,gabellx,& alia iura, vein di
nes ipfum refidencia quomodocunque , Se
cto priuilegio anni 35. & anni 1441. & per
qualicercunque , & ver facer nouam conaliud priuilegium anni 1460. Regis Ferdi
ceffionem,& omnimodam abfq, diminution
nand! Primi conced cur paricer fecretia , Sc
ne,res eft in tuto omni iure.
portunalia , & ver calumniofum eft fuper
Que iura Comitis valide fun t tranflataJ
hoc infiftere , cum nunquam fueri t pignora
in D.Iacobum , feu eius anteceflores medita, fed ad tempus, & demum in perperuum,
16 ante inftrumenco ceffionis cum afenfu, qui
& in fcula feculorum concefla dicit Pari
& fi lice pendte impetratus dicatur,tamen
fius.
non refulcacex hoc iuris minifterium,fiquiQuo vero ad iura ex perfona Gulielmi,'
dem lis eft cum fico,& O.Iacobotvci fucef
iam Do. Franchus optime omnia fundauic
fore quon.Gulielmi fcnioris.Sc agit pignora
tmrefpecto terra:, quam aliorum iurium
ticia a<ione,ius iftud ab alio crsfercur, qui
ex diftinione, Sc ponderatione priuilegionon eft in lice, vuleq. valide ceder, pro
rum,& ex fupra cumulatis poteft etiam de
peerea aflenfus impecracus, & non fuper pi
ueniri addeeifionem horum iurium in fauo
gnore, fed alio iure penes alium refidento,
rem D.Iacobi , ideo non infiftam repetendo
quo cafulexnon prohibe nouam iuris acidem, bene tarnen aduerto vnum,quod tem
quificionem etiam pendence lice ad text, in
poreeiufdem Regis Ferdinandi Primi con!.fin autem . 1. ff. de rei vend, cum alijs ad
cedentis Gulielmus feu eius frater 1 Sc
propofitum cumulatis per Bar.in 1. 1. if. do
concefltonarius pofledit cerram pleno iure
excep.Abbas poft Innoc.in c.fin.vc lit. pend,
& in feudum foluendo adoham , & alia , vc
faciunc cradica per Bar. Bal. & carteros Do
feudatarius, quod ex taxa tunc facU appactores in 1. fupplicare C.vc lit. pend, hinc in
ret ftatim poft conceflonem liberam, vide
termini's expeditions aflenfus voluic loanlicet illam anni 14S4. quar poflfefio vfq; nc
nes de Amie, in conf. 141. quod lite pen I7eft continuara; vnde ex approbaca, & vulg.
dente poffit expediri \ hinc DD. voluerunc
docto, Bar.in conf.fuo 59. commune Spoleci
graciampofleexpediri lite pendcnte.etiam
declarando conceflonem ex pofleflione , Sc
non faa de ea mentione lo. Andr. in c. duRoman.in 271 . in caufa Sanfti Lucidi,
dum el primo, infi.de eleft.cum alijs. quos
& ex craditis per Decin conf.48. col. i.iru,
congerie Parifius in conf.30.num.41. par.4.
declaratione ccraus cum Principe gefti ,
difcurrit multa Fey.incap.cartcrum deredicere omnino debeamus, D.Iacobum noru
fcript, & fi lis eft cum fifco, & ir> collatral
fore inquiecandum .
Sed profefto,n video,quid veilicacis fpeConfilio agebatur , eft dicendum , quod ex
cerra feientia, non obftante litis pendentia,
rac fifeus in hac caufa,iurifdiionem ciuile,
&criminalem in perpetuu nos hambeus;redfuie aflenfus przftieus , & cuac iecunduau*
dicus

%6

Iorinis Francifci de Ponte

tainas omnes nos habemus ex particularibus

ne ipfe habuic, dicit ibi Andr.quem fequunv
priuilcgijs . Caftellaniam nos habemus , Sc
tur Aluar.& alij,probabit,quod poft pignus.
debebit fifcus hinc in ancea foluere prouihabuit in feudum ver,vel praefurnptiu.pufnem vnc.i2.ac foluere prouifionem duota tenui 30. annis vt feudum poftquam fue
rat datum pignori, & fie interuertit poTefdecirn milicibus.
Eft reconuecus in hac prouifione,qui pro
fum fecundum glo.in c. 1 .de feu. dat. in vie
praeterico refpeftu prouiGonis Cafteilanias
l.com.vbi etiam And.tradic.
vnc.i2.n0n video quid poific obijeere, quod
Ex quibus cafus ifte ver decifus apparee
afcendit ad fummam ducatorum pluiquam
nm poiTediffe nos iure feudi, & non pignoris,inficiari non poteft, vt dixi,ex cedularijs
viginti mille.
Secretia>portunalia, gabellx, & alia iura
adohz,hoc apparee indubitatum,tpus pofex clariflimis priuilegijs funt noftra , ver
fefionis vitra annos 30. eftpariter indubiintereft fifci,D.Iacobumobtinere,& eius iu
tatum :igitur, aut priuilegia funteoncefra defender debet adeuicandam omnem_
fionis tocius terra?, vt ver iunt , & res eft in
tuto, aut vero prarcedunt priuilegia, quae de
moleftia.
Ideoq; vt domini ffci patroni,obfequiflipignore tantum loquuntur, & cum poflefio
fuerit mutata iure feudi, fundamus noftr
mus , aduercanc Excellences Iudicances ad
lSmotiuum, quod videcur tollere omnem peintentionemin inueftitura, quam aut habe
nitus difHcultatem : clara enim eft iuris dimus expreTam,autprafumptam ex tempa
fpofitio,quod feudade communi iure feudo
ris curfu, & vndique dicdum erit iuftitiam
rum per ipatium ann.3o.prsfcribcbtur ad
D.Iacobi notoriam.
tex. in c.fi quis per triginta, fi de feu.defun.
mil. per conftir. vero Regni quadrigenalem
Pro Almo CollegioNeafpatio ico.ann.intelligit ibi hoc Andr.qu19 doinnititurpraefumptioni ttum,(ed quanpolitano.
do inueftiturx ,qu excurfu ann. 30. prxfumitur, tunc procedic difpofitio text, fi quis
SVMMARIV M.
per triginta,ideoq; fi quis fundans fe in Re
gis inueflitura>quam non demonftrans pro- I Ad Collegium introduci pojfunt oritindi.dbat poiTeffionem feudi cum pra:ftatione fermod Cancellartus, ac dimidia Doelorum
" pars concurrat.
i
uitiis, tunc per fpatium ann. 30. eric tutus
etiam fecundum trminos conltit.Regni,ita Ad Collegium nemo de iure ajfumitar nifiM
Andr.ibidem, & in d.c.i quis per triginta_*
" principe , vel alio ab ea potetlatem habente.
in c.Imper i m $.\ 1 lud col. 3. &mulca cumu
Jat D.Marinus, qui hanc partem firmat iru. 3 DoSlores antequam ajuma tur in Collegium
regnoin a.lib.q.i9.qui videatur.
tanquam prtuataperfina reputantttr , J*
Fifcus dicit ter ram pignora t \ proptenu.6.
rea pignorantia agitur, nos facemur certo 4 Doctores qui alias de iure matriculari debett
tempore cceTam in pignus,'ed demum in
' fecundum tempus matricule , alter altert
plena proprieta te allegamus fuife legitime
' praferendus.
jnueftitos, vt fie & fi priuilegia pignoratio- J 'Pracedentia in Collegia ex die adminifiranis appareantj, dicimus ex alijs noftram intionis regulatur,non ex die do6ioratus,&
tentionem fundatam, vel ex priuilegijs pr.7.& S.
entatisjvelex prifumptis excrfu tempo- 9 'Pracedentia an ex eleSlione , vel cx adepth'
ris cum prxftatione feruitij , tanquam feune dignitatis regulanda , & num. 10. &
datari; , & fie poflefione interueria non iu
If.
re creditoris,quod ex cedularijs adohx pre
1 2 Licentiatus primo loco , deinde DoSlor ejfisera tis apparetobanno i458.tcmporequo
lus , an pracedat ante eum doloratumt
Reges in regno degebanr, omnia pertra&num.feq.
ctabant, & videbant, eft cafus, qui cauillari 14 Affumptus primo loco ad Collegium prece
non poteft de hoc infpecie in cap. fimiliter
der debet y licet aiius per prius ajfumi
iunisditis ibi per Andr.de con trouer, inpeiunt.
uetit.qui, ni fallor,decidit catifam punctua
liter; vult enim ibi text.quod fi contra pofARGVMENTVM.
fdentem feudum dominus agat pignoratitiadicendo feudum in pignus datum , pofIn Collegio Ncapolitano Doorum
feflor tutus erit,fi probbir, quod poftquam
qui admi&antur , & ad finem gaudendt
domino pro pignore aeeepie feudi nomi
hono-

Confflium XXXIII.
bonoribus, 8c Priuilegijs Collegij , aa_.
requiratur particularis admiifio ad illud
kaquod primo admiTus prj-feratur nan
obftante quod alter fueric primo graduatus.
CONSILIVM XXXIII,
Egulando punftum, de quo
agitur, fecuadum verba priuilegi j Reginz Ioannx.arbirror hos dominos de Colle
gio iuftam fouere cauiani_,,
cuius verba inter cetera func
infrafcripca.
In tendimus etiam, & volumuslquod pofr
2 fine eti alij Doctores de cxeero eflfe, & fine
de dicto Collegio, qui accedence volntate
Cancellarij fut/agio ad minus medietatis
partium ipforum Doctorum de Collegio ad
ipfum collegium fuerinc introduce!, fi orili huius Ciuitatis Neap.fuerint, & ibi circa
eflionem,dicic,quod alter alteri in fedendo
prxponacur, qui de cerero prius in prxfa t
Collegium fuerit affumpeus.
Sic ergo tribuir priuilegium facultatem
collegiatis introducendi in collegium alios
Doores i quodq; fieri hocpofiet maiori
parce : verum vult> & limitt hanc faculta Cem inter oriundos tancum , adeo quod fi
maior pars collegij eligere vellet alium, fa
cer hoc non poflit , quia oportet habere-
hanc qualitatem , quod fit ciuis oriundus.
Si priuilegium hoc non adefeen eft du% bium qj ad collegi nemo accederec,nifi qui
Rege, fuisq; Vicarijs eflenc ad ipfum col
legium affumpti, quia cum hxcporeftas re-,
ideac pnes officium Magni Cancellarij, j>
eft de regalibus , & dignicaces omnes penes
Regem fune.c ab ipo flunc, & refluunc,iuxta tex.& ibi nota.inl.i.C.de mectopol.bircc.lib. i o. men fepoficopriuilegio, ci
u es, exten prxcdere pofienc admiffioocm,nifi ex gratia principal!.
. Priuilegium ergo e illud, quod fait ha
biles ad collegium Doores oridos, du m modo accdt maior pars ipfius collegij
quxillos ad collegium inrroducac, vndc*
fieve de Collegio, oportet vc ficinerodu*
us, & ad illud affumptus ; igitur anto
inrroduftionem , feuaffumpeionem habenrur , vt priuatx perlons ficuci dicimus iiw
Aduocacis,qui matriculan debent,vc demu
prxcedanc fecundum ordinem mamculx, Se
qui prius fueric macriculacits , i 11 aliutn_
q. prxcedacvt eleganter per Caf.in cra.glo.
mund.par.7.conid.^6.tradens,quod aduoea

ti in matricula inferibi debent fecundum.

ternpus recepcionis,& admiflionis,& qui pri
mo macriulacus , prxferri debet poterius
matricuIato,quia qui non funt in matricula
tanquam priuati,allegatbonam glo.in
1. eosC.de offic. magiftri mil, ob quod text.
inl.fi.Cde off.pr*f.vrb.dicie,quod deficien
te aliquo de numero deferipcorum inmacri
cula.debeac ille prxferri, qui iuxea vericac
macriculx locum fequitur,&gaudebit ab eo
die,quo fuerit in matricula defcriptus,& no
ante, vt dicic cex.elegans in hex eo tempo*
ff.de milita. teftam. cuius text. verba (une
infrafcripca. Ex eo tempore quis iure militari incipic pofle teftari , ex quo in numero
rea tus eft, & antea non , proinde quin-,
dum in numeris funt licet etiam elefti tyro
nes fine , & publicis expenfis icer facianc
non dum camen milices func;debenc enim-
in nmeros referri , quem cexc. ibi fie Bar.
. quod non tempore eleionis , fed ex
eo cempore , quo quis feripeus eft in matri
cula milicum incipic quis priuilegio milita
ri vei, per quem cexc.DO.cradideruuc noru
fufficere eletionem/fed cria requiri videli
cet elcclionem, accepcationcm,& geftion,
j introduit ionem ad officium, feu ad digni
catem confequendam , qux lacius explicar
poft Bar.Paubd Caftr,lmo.& Soc.inl.publius in fi.ff.de de ondjc,& demonftr- loan,
, de Plac.in l.fancimus viros Cdc confu. .
fpar.lib. Ii, nu. j. congerie multa Boer.indecif i49.nu.<5, igi tur non fufficit quem elef
Doctorem; non fufficit gradum Doftoratus
afiumpfiffe,fed requirlcur ficue dicimus in-,
matricula , quod fie ille per maiorem parce
Collegij ad illud aflumptus, & introductos:
hinc cexr.elegans in l.i.C.de prxfec.prseto.
lib.n-diir,quod inter prxfectos & alios hi
prxferri debet, qui primo loco fuerinepromoci>& codicillos adepci fuerinc,& verbum
illud,codicillos,exponic glo. in l.reft icuendx
C.de aduoc.diuer.iud. eile literas Principis,
ex quibus dignitatem confequueus fuie , fie
dico,quod non fufficit promotio ad gradum
Doctoracus,fed requiruncur codicilli, ideft
requiri tur admiifio facto per Collegium , Sc
propcerea ibi loan, de Plat, in ri.tradidit, q>
fi vnus primo loco fuie promocus, alius ve
ro prius habuic codicillos , prxfercur , qui
prius habuiccodicillos,vbi Luc.de Pen. in fi.
not. quod accendi tur dies datx literarum_,.
Si indubitatum eft aliud effe quem Docto
$ rem & grad doctoracus fumpiife,& aliud
eile de Collegio, Sc quod funt dignicaces p
nicus differences, Sc de Collegio quis efficitur,non quia Dodoracus.fed quia admiflus,
affumpcusj&introdu&usfuic ad Collegium;
ergo

lo.Prancicide Ponte
*4
in alleg.conf.r<>.Ruy.nu.9.qui refpondetad
trgQ perneceffe eonffceri oportet, attende* tex.in I. r.C.de confu.lib.i2.& in l.fancicnac
daifl ef^e,&nece(Tariam foreintrodu&ion,
ecd.tit.& a!ijs,qua: adduci poffent.iura taitadmiffioriem, feu affumptionenv
tum illa lquutitnr feundqm Ryy.in digniNon dieit priuilcgium.quod coipfo,quodj
tatibus fupremis,ficuti eft dignitas (t Doctor qriundus admiaacur , fed ita detus,& Patritiatus.qua: dignitates acquirunrnu (i accdt ad hoc voluntas majoris par
tur pcrfolam electionen,fecus ver in alij
tis Collcgij ; ergo requiritur hic concurfu
digni tatibus inferionbus , vt ibi pereum_
ihaioris partisjf dem'um requiritur , quod
poll num. i4.qnod per prius tradiderunt gl
per maiorem partem fit introduces, & fie
deCollcgio erncitur.-vnde cum legem aliam
& Bar.in d.l.eo tempore ff. de teftam. mihc
& rurfus text.ind.l. i. & I. fancimus C. de-
lion habeat qui ad Collegium vult admicti,
pifi hoc priuilegium Reginar Ioanne, opor
conful.lib.ti. cumalijs concord. Loquuntur
refpeftu dignitatis confularis primo loco
tet propterea,qod vtatur urq luis qua
adeptz,& fie in alia confimili dignitate , ve
Hratibus,
Sed fie eil, quod qu alita tes funt,quod per
emper quoad illam primo promotus prce
t maiorem partem admictatur, & introducadat,ita quod & fi ex alia qualitate,& digni
turjigituf ante hune aum fait i nullo modo
tate nouiflm adepta , fecundus prarcedaC
poteft pretendere habuiffeius ad Collegia,
ipfe in fua dignitate confulari, remota cau& hene habuic ras in fpe,quod cum ex inrerfa przcedentii : & hanc partem eile veriouallo furit deduum ad aum non prrferrem,retulit D.Fretia inc. quisdicatur Dux
tur uri interim plene alteri qua-fito tex.eft
q.4j.vbi raftatur quzftio przcedtiar inter
Regentem Albertinum , & alios Regentes,
in c.fi pro te de refcript.in
fexto,quem
tex<
- t
I *
. ....

jn materia prsccedentisr, & prstrogatiua di* jo qui etfi fecundo loco creaci fuerant, tamen
. *r
:~ n

n
? "... . i
i
rr. rr
n i
gnitatisantiquiorisadduxit Ruyn. inconC
prius adeptierant poffeffionem , & demum
1 9. nu. 9- vol. 1 .qui legatur per totum i nanu
refert udicatum pro Regente Albertino vi
ni fallor, decid: hune punctum , & refpongore verborum priuilegij,& particularis cf
det omnibus obietis, Se poftquam Collegi
dulz Sue Maieltatis; hinc ipfeadducit foleft illud, quod facit admiffionem , ita quod
nem decif.Cardin.in Can.Epifcopos i7.dift.'
forma tur proceffus, Sc requiritur concurfus
quod quando eft conttio inter plures Epimaioris partis,alias quis non admietitur,fefcopos, quis prafcedere debeac , fi vnus fuequ tur, quod fi ante fencentiam admiffionis
rit primo promotus, alter fecundo loco, fed
fueri : alius affumptus , quod iJle przfertur,
primo confecratus, quod pra;feratur fecun
poftquam hoc depende ab abfoluta potefta
d loco promotus, fed primo confecratus
teCollegij , vt eleganter per prxdicta in_
Sed hie diuerfi funt termini, non enim tra
ftatuto loquente per eadem verba priuileatur praccedtia inter Doctores, vt primo
gij Regin Ioanna:,confuluitFely.in conf.i. IiDoctoratus prxcedat alium fecundo loco
quod rogo videatur; nam fi hoc eft in volun
Doctoratuai: fed tractatur de fecunda dignt
tate,3mon in neceifitate Collegij non poftatcqua: eft effe de Collegio,& in hac non_.
fet in pnriudicium iuris alteri quxfita faceconfideratur^ quod quis fit primo Doftorare, vt fecundo loo admifus prarcedat,ficue
tus,fed quod fit primo admiffus , ficut dici
dicimus in Doctore reftituto ad Collegium
mus in milite aferipto in numero , eu in_
qui non rcuprt priorem locum in prxiumatricula iuxta tex.in d.i. ex eo temporo
dicium eorum , qui medio rpore Doctorad
qui vulc , quod ex tune die inferiptionis
ftint,de quo per Bar.jn 1. 1. ff.de decur.
incipiat militari priuilegio gaudere,&vteft
Et arguendo d fufficiti partium enumedemonftrat fupra,idem dicdum eft in ma
ratione , aut hare admiifio eft in poteftato
tricula Doctorum,irnde licet fint Doctores
8 Collegij, & ab eo die,quo admiffus fit,gaufed tamen debebant inferibi in matricula
derc debeat,m axime fi decret ita fuit pro& non fuerunt deferipti tune fecundum Caf.
lacum prour in cafu de quo agimus , aut eft
aullam habent prxlationem, & s 11 i przlati
in poteftate admictendi,& fi ipfe ad hoc fue
erunt, qui prius inferipti erunt in matricu
rit negligens , pariter non poterit gaudere,
la, vt fupra eft fundatum , ficut ergo dicitur
nifi die admiffionis, regulando h , - con de matricula, dicendum eft de affumptione,
ditionibus poteftatiuis,&cafualibus,ad tex,
de qua loquitur priuilegium Regtnz ioann
in l.potior,& in l.qui balneum ff. qui pot.in.
&qui non merit affumptus, non gaudebit*
pign. hab.ex quibus iuribus umitur regula,
nee eric de collegio, & demum facta affum
quod ex actibus poteftatiuis nondeturreptione , ille przeedet , qui primo loco fuie
rrorraftio in prziudicium iuris alteri quasaffumptus , ficut qui primo loco tuic mafiti, quz iura in his dignicatibus confiderac
triculatus, quod in fpecie decidir ideou
priui-

Confilium
priuilegium, dum tractac, quo ordine fede
re debeac>& dicit in fpecie, quod ille primo
fedeat,qui primo loco fueric ad collegium^
aifumptus; ergo requiritur aflumpcio,& aecendicur ordo aTumpcionis , & ob hoc dick
Luc.de Penn.in rubr. vc dign.ord.feru. quod
vnus eft ordo tporis , & alter eft ordo quaJicacis : quando.n.fumus in ordine temporis
tantum i cune procedat ille qui prior eft in
tempore, fed quando ccurric ordo prferre
qualicatis,tunc ordo ifte debet pra-ferri ordini temporis & prsecedit ille , qui prius
adepcus eft hanc qualicatem; ergo fortiori in cafu , de quo agicur ; in quo non tern*
pus doctoraros , Ted cempus admiffionis inipicicur.
Nec quicquam facit ad rem quarftio illa
per Doctores tam difputata de eo,qui prius
fuie licentiatus vt demum Door eftvctus
przeedat primo loco doctoratum : qujeftio,
inquam, ilia nihil facit ad hanc caufam, in*,
qua priuilegium prardi&um Regina; Ioannz
dac normam, & formam, & non dependet
volntate Doctoris, fed volntate, & poteftate Collegij , per quod vit priuilegium >
quod Doctor incroducatur,& affumatur,&
aie aTumpcionis prxcedat:& rurfus quarftio
ilia procedit in eodem gradu dignitatis.f.in
gradu Doctoraros , fed in cafu, de quo agi tur,nihil cum hoc commune habet; liquide
vc dixi, aliud eft efe Doorem, & aliud elfe
de Collegio, funtq; dignitaces diftinx , &
feparatar,cumq; priuilegium non confideree
tempus doctoratusifed cempus admiffionis
fequitur ob id,quod cquam ex diuerls firi
non poffit illacio 1. papinianus exuli ff. de^>
1 3 mino. impucet ergo fibi D.Sanfelix,qui tam
diu tacuit,& n folum ab anno 15 j .fui Do*
oratusvfque ad annum 1569. diligentiam
aliquam non adhibuit dum in pratdicto anno j i.fuicjper collegium prouifum,quod capiatur informatio neceiTaria , & folita: nam
tempore, vt eft notorium, D.Sanfelix non
crac adhuc reintegraros ad fedile, quod de
mum fucceffit poft plures annos per fencen
tiam SacConfiuftiffime prolacam,nec erat
proue non eft bona confequencia,eft de fediJi,ergo orcus, vel oriundus: nam poceft efle*
de fedili.& tarnen nec ipfe.nec eius pater or
tus , ob quod omni iure requirebatur informatio,& quotidie hoc videmus practican in
familia Caracciolor,& alijs notorijs Nea policanis : quia, vc dixi,oporcet habere hanc
qualicatem oriundi , vel orti. Stetic ergo D.
- Sanfelix vfque ad ann.1569. & nihil fecit &
eo tempore duos adduxit teftes,qualiteripfe natuserac ex D.Francifco,& adduxit de*
cretum Reg.am. ciuilicacis paterna:, cuius

XXXIII.
rubr.dicit in caufa magn. Francifci Sanfelicis oriundi, & demum decretum dicit quod
gaudeat tquam ortus:verum illius decrec
ada non producuncur,vt videri polfet,fi er
ror fit in rubr. vel inJdecreto,& tandc D.Camillusobtinuicdecret admiffionis ab arm.
1169. quod decret inferere fecit in fuo pri14 uilegio Doctoracus,& penes fe habuic,& re*
tinuit: igitur de quo poceft: ipfe D.Camillus
conqueri ad quod ponderecur deeifio illa_
Alci.in cract.de prifumpe. reg. i. przfumpe.
45 .nu.9.qui prfupponens,quod primo afsptus ad collegium debeac gaudere,& prcedere, licet alius per prius pecierit, dicit,qd
fi aliquis Doctor petieric le admicti ad col
legium , & propter i nui di am aHorum fucrc
rerardacus,quod nihilominus debeac pi'f ferri illis,qui interim, duro pullanc ad hoftium,
fuerint admiffi,vbi allegac Paul.de moeepic.
in 1. cum quid if. fi cerr.pec. Cum igitur hie
non adfuerir inuidia alior,fed accidia dicti
D.Sanfelicis.quod non folum hoftium notb
pulfauit,fed filuic per annos circicer jo.im
decretum admiffionis ralicer prolaci accepcauic,non video equidem quo iure poffit fu
ftineri fua prxcenfio : hac currenci clamo
feripfi propter cemporis anguftiam, Sc fccundum hzc fuie iudicacum.

Pro Odauiano de LofFredo

r

S V M M A R iV M.

I ationts, vnionis, tranflationis, caufa ceffante,cefiat ablatio,vnio,tran/latio,& nu.

fequ.
* ReXiVtpote pro bona pubfito rem vnius al
tert conceder,ita Ponttfex ex eau/a pote
feudum vnius Ecclefia altert conceden.
j uodfi Ecclefia cut feudum cocejfum eft pro
pter delictum illud amifijt deualuetur
feudum ad Ecclefiam cut fuerat ablatum .
4 Idemq. in vacatura conceffiom atuitur
DoSlores.
5 Cum fit aflus contrarius primo ex certa
feientia licet ab illo recedi videatur,tarnen
quandofecundns nan babuit eeflus non
intelligitur primo recejfum .
6 Priuilegium ob no expeditum exequutorial
infra annum extingttitur,& ipfo iure
7 Exequutorial priuilegy diffirt ab exequuta
reale partis rei in priuilegio contenta .
8 Annus tatusa pragmtica ad exequutoria
l expediendum,quando currere incipiat .
9 Sollemnitatis efficfualis omiffio vitiat aHum
& nu. II.
10 Dominium licet transfsratur fine traditio
Z
m

Ioannis Francifci de Ponte

ne %jge per priuilegiumjntclligitur de

priuilegio omm follemnitate vailato , &
quando transfrtur dominium ,
me. ix.
j Augmntumfapit naturam ret cut additur,
vd vnttur.
J^'Paum e pars pretij.
i j cAbl.it abfoiutum faeit conditioner .
\6 Conditio i ntejt.itma non retrotrabttur , <<*
fualts auttm/ecus .
ARGVMENTVM.
Dccxcquutoriandis priuilegijs infri
annum j & intelleu Regis Pragmati
cs; & priuilegij abla tionis caufa ceante,quando celet ablatio.
CONSILI VM XXXIV.

;;/

'

1 process iftc effet hodie

in fieri,& in eo non effent

i n terpofi ta decreta , quae

leguntur i profeo caufa
hzc Domini Oauiani
vnico verbo terminaretur,dicendo,quod conceiHo faa per Prjncipem Orangiar Ioanni
Gafpari dc Loffrcdo Auo , etfi fuit ad beneplacitum Csefar.Maieftat. tamen fuie ob ingcntia,& innumerabilia feruitia faa in il
ia Regni i nu lione, ad qua: Imperator rccolendx memoria: maximam habens confide*
rationem,dum fufpendit in anno i j j i.conceffiones, & gratias faas per retro Proreges i exceptuauit conceffiones facias ad beneplacitum perfonis benemeritis, ob ferui
tia faa in ilia cblidionc,imo vlterius tr anfit difponendo , quod in eis nulla fat innouatio, ergo dum in anno 1534. fimpliciter
concedic Commendatori Figarol Caftrum
loci Rotundi , afferendo deuolutum ad Regiam Curiam ob rebeliion Alexandri Car
rafa; , & przfupponendo penes Regiam Cu
riam exiftere illius poHeflionem , & conce
dic demum abfque aliqua mentione noftrz
concefiionis fbftx, modo , ve upra , im il
lius ignorantiam przfupponit , ex hoc inquam profeo caufa hxc decideretur, fiquidem pnuilegium hoceft manifefte erroneum,& iubreptitium,cV primum non tollitur per i ecu ndum, quando in fecundo nulla
de primo eft facta mentio, vc per reg. vulg.
Doftor. maxime quando fecunda concedi
non eft ex caufa potentiori , fed tantum re
muneratoria feruitiorum, vt pariter prima
fuit , & meus aperta lmperaeoris > quod i

hoc fciuiffet.non conceffiffet, qnod apparec

exprardia fufpenfione faa conceflionum
Prorcgum.ijs exceptis.
Sed quia videntur hare fublata per decre
ta , prop t crea flentio percranfeo motiuura
hoc, fed bene rogo , vt de illo Domini iudicantes recordentur in infradicendis ad opi
niones inclinandas in hanc nofiram partem
przfupponendo przdiam inualidiratem ,
ac priuilegij nullitatem, & iniuftitiam cum
reuerencia nobis tunc faam fiue culpa iudicis, fed ex negligentia aduocatorum prasdia non opponencium , & ver hoc mutum auribus Dominorum iudicantium refooare debet .
Pra-fuppono,inquam non poe dubitari f
rnagnifcum quondam Ioannem Gafparem
de Loffredo virtute conceffionis pra-dir
faa; per Principem Orangiar fuiffe przdi*
zTerrz vtilem Dominum, & propterea_
fruetusomnes feci le uos , donee concefsio
illa non fuerit per Regem reuocata.
Reuocatio non adeft , fed pars
prztendic illam rundari tacite,& implicite.
exeoncefsione eidem faa perlmperatorem> & fe quod concedendo reuocet , ade
quod in quantum concedit, fecundum fuarn
leuram.in tantum reuocar,fi ergo conceffio deficit, tollitur reuocatio implcita, Sc
caufatiua, & remanet prima noftra concef
fio in fui robore.
Hoc aTumptum de iure nullam habet du
bietatem,& vlrra regula, text. in l.in tantum
ff.de rerum diuif.in Hcum loca ff.de relig.&
fumpe. fun. l.fi locus, vbi glof.in verb, reftituit ff.quemadm.feru. amitt. & melior text,
in l.fi ager ff.quibus mod.viusfrucamitr.ex
quibus iuribus traditur regula , quod ea te
nus durt ablatio, quatenus durt caufa_
illius, & ea ceffante reuertatur res in priftinam caufam,& cradit Alber. notab. in I. qc?
in littorc,& in rubr. ff.de acquir. rerum do
min. & in d.I.in tantum, & in rubr. ff. de re
rum diuif. faciuntq; tradita per Innoc iru.
cap. plcrique colum. 2. de immunit. ecclef.
quod quando Princeps ex' iufta caufa faceretconftitutionemde dominio trnst, ren
do ab vno in alium, Ii ceffaret demum i lia *
caufa, debet ceffare etiam tranflacio dornt*
nij , deberq; res illareftitui primo queou
fequicur fei. multa ad id cumulando m cap.
quz in Ecclefiarumde conftitut. colum.10.
num. 9. cumult Tiraquell. in fuo traat.
ceffante caufa in prima parte in verf ablationis caufa tamen , extat , ad hoc folemnis decifio Andr. in cap. 1. S. Se ircrum_
fi clericus in addit. colum. penult, in princip. verf. plus vidctur num. 32. de capit.
Cor-

XXXI V.

267

* Corradi,qui praefupponit, quod ficut Rex

verba , videlicet, & elapfo diefa tempore
nullius emeaeiz , valons , & momenti exipro bono publico poteft rem vnius alceri
ftant, & pro talibus, & vt talia ex nunc pro
conceder, ita paricer Papa ex caufa poteft
feu du m vnius Ecclefie conceder alceri Ectunc declaramus, &c
j clefisc, vel Religioni, ex quo infere , quod fi
Nec dicatur,vel hoc reiedum per decre
Papa feudum,remq; Ecclcfia; alceri ex cau
ta, vel faltim tempus anni non decurriflo
la dedilec , qua* Ecclefia cui feudum datum
ob litem motam , ex qua impediment uto.
eft, deilrufta eft, propter delicbm.quodeo
executoriale fuit prxftitum ; nam decreta-
cafu feudum reuertitur ad Ecclefiam , cui
funt interpofita fuper peticione commenablatum eft, & cuius primitus erat, non datoris , qua; continebat petitionem exectftem ad Dominum , & adducic rationem_j ,
torialis non obftantibus allegatis pro parte
quia videtur inefle tacita conditio, ve in_.
magnifici Donati Antonij de LofFredo, vt in
tan tum priuetur Ecclefia re fua in quan
proceffu fol. 40 1 . & tandem per decretum-
tum duraueric in vnione cum Ecclefia , cui
poftea latum de menfe Marti; anni 1736.
vnio tacta eft , & donee delapfa non fuerit
fol. 41 . hic pundus deciditur , quod claredilapfatione portea fequuta reuertitur res
feie etiam confultatio Collateralis Ccnfil.
in priftinam caufam d. I. in tantum , & harc
prarcedens in anno inJ-fol^oj.ideoq; cau
funt formalia verba Andrea:, & idem dixit
fa harc tune fuit agitaca in Collateral CoAndr.in cap.i. #. & filius fratris colum. pe
filio: vnde cum decretum mandet, fore exenult, verf.ad alia refpondit in titulo Imper.
cutioni demandandum priuijegium pro cer
Lothar, adducitur etiam folemnis deeifio
ta parte, folutis tarnen prius ducatis mille ,
Ioannis Andr.in cap. penul.infin.de prben.
fequitur,quod non folum decretum hune an
4 in fexto, quam not.ibidem Philip. Francus,
num pragmtica ftatutum non fubftulit
vbi voluit, quod fi Papa concclferic ticio fuverum fuit pro obferuantia pragmtica:
per prima vacacura,deinde illam vacantem
parte inftante per illud iublatum omne imContulic Sempronio , & demum Papa caflac
pedimentum.
Rurfus aliud eft exequucoriale priuilegij,
banc fecundam conceffionem , vel alio mo
do ilia annullacur , prima remanet valida_ 7 & aliud pro qua parte priuilegium exequunon obftante.quod per fecundam primam_
tum,& inelfe dedudum debet excqui;folem
reuocaflet,& ante eos idem tradidit ibidem
oitas enim h*c exequurori; , eft folemnitas
5 Archidiacon. quotiefeunque enim quis fa
quidam effedualis,finequa priuilegium, 8e
cie adum contrarium, primo ex certa feien
fi habeac alias fuas perfedionesramen non .
tia licet videatur ab illo recedere cap.grapoteft vires fumere,in tantum quod Rex per
tum de officdclcg.l. voluntaria . de exeuf.
pragmaticam declarauit ex eius omiiCone
tut. cum fimil. tarnen quando fecundus atus
omnia priuilegia nulla : dum igiturfuit dinon habuie effeum, non cenfetur rcccTum
fceptatum.li debebac exequutoriale expedi
primo, glof. eft notab.in cap. cum veniflet
r ? & fuirdecifum quo modo priuilegium_
in verbo obtulic, de eo,qui mitt. inpoT.
eratintelligendum,videlicet,pro parce tan
cauf.rei feru.quam ibi commdat Abb, nam
gente Alexandrum Carrafam,hoc nontollic
ca tenus prima conceffio tollitur , quatenus
exequutoriale faciendum virtute pragmti
fecunda effedum fortiatur , quia ad fecun
ca:, im decretum hoc mandat pragmticas
dam inducendam prima reuocatur, ergo ex
obferuationem,quia difponit priuilegium.
ceiTacione iecunda conceflionis , eiare defore exequendum ; folutis tarnen przdiis
duc. mille, ergo exilio decreto duo necesa
bent omnes iltus efedus.
Ex quibus infero ad duorum alterum_i;
rio terminantur , & exequutoriale facien
t primum eft , quod cum hare concerno fit exdum, & cefatio impedimenti circa regiftratina ob illius executoriale infra annum_#
tion, feu infinuationem faciendam, ex quo
nonfaum feruata forma regule pragma
fecundum motiuum de litis impedimento
tics in anno i? i8.fequitur propterea,quod
ex prdio decreto remanet penitus fublaceifance concefllone ceflac reuocatio , quae
tum_ .
ex ea dicitur, ac ideo caret pars adione , &
Nec credo,quod ex aduerfo fiat motiufi
remanet in fui robore prima noftra concef- 8 quod ex ifto decreto tempus anni ad exe
quendum fit fuperfefum , donee foluti eflenc
fio.qua mediante fumus Domini ,& licito
prardidi ducati mille, fiquidem hoc vaniffi- 4
fruftus cpimus.
Qoodq; Pragmtica priuilegia prxfenmum eft: nam annus fecundum difpofitionc
tata , & infra annum non executoriata an
pragmtica: currit die data: priuilegij, du
fllet ipfo iure,apparee hoc manifefte ex il
ergo volumus tradare de illius impedimtoadducerc oportet cxclufionem mora:iru
lius lectura ; nam inter cetera adfunt hsc
Z
pcrfo--*

6%

Io.Francici de Petate*

priuilegfj procedic quaeftio, an ex eo folo

pcrfonam concefionarij, vt non valti ageabfque alia rraditione dominium fit traflare non cucurrerit prafcriptio anni , fi ergo
decretum continet condicionem poteftati
tum/cd quando dieimus gratiam non habe
tiuam,adimplementum , cuius erat in poff
re in fe omnem perfeeiionem, qua? licet ali
ter ex reg Bald.in I.hnrranum C.de lcg.per
conceffionarij, & falcim per vltimum decre
verbum fiat,erat perfea, tarnen hodie vh>
tum latum inanno 1562. per quod datur fatute Pragmaticarum'requirfltur omnes iftae
cjltas.vel foluendi prardios ducat, millo
alia; folemnitares ; tunc non poteft traari
in pecunia, vel in tanta parte Caftri prardide tranfiatione dominij , & abdicatione
&i, fequitur propterea , quod nullum adfuic
nobis adhuc priuilegio non totaliter perfe
impedimentum;& ob id annus cucurrit (cto, fiqiudem rripliciter poflunt confiderari
te mora , quod decretum non ubftulit ,
folemnitates,qur in aeftibus requiruntur,vitollere poteratmam mapdauit, olutis dudeheet fubftantiales , formales, & effectu
catis mille , priuilegium exequendum , fed
infra quod tempus folutio fieri debeat , de
tes, fecundum Angel. in alleg.conf.
effe
cretum non prouidit,& in hoc fuccedit pra*
ctuait* eft illa , qua; requiricur poft aunu
gmatica,qu ob anni dcurum priuilcgium
incfe deduum , qux ad inftar formalis iuextinguit,& confequenter decretum ceflat,
dicatur, quando in certo tempore prarfinito
qod intelligitur, re ineodm ftatu perma
retjuiritur, & vltra procedit ex illius defeu aftum anndllando fecundum Doo.prnente ad text.in l.cum quis ff.de folut.fecun
dumBald-in l.clari iuris C.de fideicom. Anallegatos.
Ncc opus eft hic difputare , fi ex defectu
dr.in cap. i col.4. qur fit prima cauf. benef
amitt.in cap. j . jUumis aurem generis qui- Ii folemnitatis pra-di priuilegium annulletur ipfo iure per oppofitione, vel fi Rex vo
bus cauf.feud.amitt. cap.i. . mutus Epifc.
]uenc,quar latius in predict a caufa Secreta vel Abbat.
'
Secundo principalirer.quando allegata^
rij Sotto fucrunt tractata : nam hoc eft hic
fatis exp]oratum,& ita pluries praicat ,
non procdrent, & vellemus tenere quod
& iudicatum,& fumma cum rations, quia-,
per decurfum annorum circicer triginta novem, annus pragmtica ftatutus non eilet
pragmtica non folum djfponit,quod clapfo
anno conceffiones fine nullius efficaciat, va
decurfus , non pofTet negari priuilegium-j
hoc hodic fore exequendum, & interim non
loris momencijfed vlterius cranfit difponendo videlicet,& pro talibus,& vctaliaex
poteft prtendi,quod operatum fuerit ablationem dominij acquifiti nobis per priuile
nunc pro tunc declaramus.
Vlterius, aut pars vult prartendere fimpligium Principis Or5gix;nam fi abfqueexe*
9 quutario priuilegium hoc non poflet adhuc II citer tranflationem dominij eo ipfo , quod
Princeps concedit, &c hoc non eft verum de
dici totaliter perfectum,& completum ex
defectu folemnitatis cffeftualis , quam Rex
iure,quia & fi Rex hoc poflit de p'Ienitudine
in tantum cuftodiuit, Sc obferuari voluit, vt1
poteftaus.ficutlexin certiscafibus,& Prin
interim declarauerit priuegia nullas habe
ceps eft lex animata,tam in dubio vti prrc vires, im obipfiusomiffionem declarafumirur iure communi , & propterea quod
uit expreffe nulla,vltra eleganter diilinfta-
ex folo pfiuMegio non transfertur, feeudum
per Angel. inconf.36. per Bald. in 1. 11, qui ad
Andr.in cap. 1 . .col.quid fit inueft. lac.in-.
ciuilia 3.C0I. C.de app.Fe!yn. latins in cap.
fu inucft.ih verb. Princeps verf. fedqua:ro
quoniam frequenter verf.tu vero attende,vc
& ita intclligit Bald. fecundum cum in pra:lite non conteft.& aha latius feripta, & diJud.feudorum 10. col. & alij Do&or. de hoc
a in caufa Sccretarij Sotto cum Pignateltractates. Aut ver pra:tenditur dominium
lis,ergo fi priuilegium nonefl corr.pletum ,
tranflitum ex verbis illis.quam inueflitura
ex eo domini non potuit transferrin tunc
vim,robur , &c. & fic quod Rex mediante-
Rex voluit hoc fieri, quando fuetit illud om
au traditionis ficto voluerit dominium-
ni folemnitate roboratum, ergo interim, &
transferre, & hoc nullo pa&o poteft in cafu
vfque hodie dominium futt penes nos,& reifto allcgari, poquam poTefio legitimo
tiocatio priuilegij non fut adhuc iortita_j
jure erat in noftri poffe virtute prarcedentis
effeum,& conlequencer vana eft fruuum
priuilegij Principis Orangia:, & confequen
prartentio.
ter cum fictio n operetur fuper impoffibili,
Non opus eft difputarje , fi dominium
fuper eo , quod in veritate exiliere non
10 tranflatum ex imperatoris priuilegio,poftpoteft , quia requirit fu extrema quo; 8c
qum procedit quaeftioin priuilegio omni
ad quod habilia ex latius netatis per Barr.&
folemnitate r< borato , in quo aliquid non-,
Doct.in l.fiquis proempt. ff.de vfuc.merito
deficiat, & tunc prxfuppofita prarexiftencia
cum vera pofleffio ofueric tradica,necper
aftum

I
aftutn verum , per fidum ex carentia_,
poffeifionis penes ipfum' Regem , fequicur
quod dominium nullo pado nobis fuit ab
dicacumA confequeer fecimus frudus nofiros.
Terti>fpecialiter ex conuentione fada_
i'n anno 15 H-cum Regia Curia,tjuo tpore
'Aulla aderac notitia priuilegij prxdidi corn
anendatoris pariter in anno ^4. expedid, ex
bac demum conurione excluditur hxc frutuum prxtenfio, nam non poteft dubitari,
quod deduda rata dominij caftri prxdidi,
quam cenebat Donatus Antonius de Loffredo vircure emptionis iurium fadx Laura
Carrafa filia luflinx Indelli, reliquum prx
didi Caftri, cenuicex caufa duc. 1000. folutorum Regix Curix quodq; pro eis non folum pofeffio, fed dominium relantis partis
caftri voluerit transferri,aperte demonftrc
verba conuentionis prxdid, fiquidemdiitur, quod pr xdidi duc. 1 000. vniuntur , &
aggregatur alijs duc. 3000. proquibus tri
bus mille tencbatur rata dominij fpedtis
ad prxdidam Iuftinam, ergo ficut umma_
ducat. 3000. operabatur acquifitionem fruuum, quia empt ex prxdida fumrna erat
dominium , itaetiam prxdida fumma duc.
looo.poftquam vnitur,& aggregatur, (iut
Jioc trademus per viam augmenti , feu additamenti fadi in re , quod fapit eandem_
naturam ,& regulatur ab eo, cui additur,ag
'33 gregatur,& vnitur ex reg. tex.in Linter focerum f.cam inter ff.de pad.dot.in l.etiam
C.de iure dot.cum concord, fiue tradamus
in meris termini's vnionis fadx, nam vnit
conformatur in omnibus, eofdemq; effedus
producit.quos res.cui vnitur,& aggregatur
Secundum glof.notab.in i.ne fed. vac. Bar.
in 1. il conuenerit tf.nuda ff.de pign. ad. fei.
late in trail ato de conflit. & confuluic ele
ganter Ang.in conf.247.faciendo reg. quod
vnicum fortitur eundem effedum , & naturam, ad quod vnitur eademq; hxbebit priui
3egia,illiusq; legibus rcgulabitur.vnde cum
' non fit dubitandum,quod pro prdidis duc.
Soco, datur reliquum caftri prxdii , quod
pacet ex verbis conuCntionis, dum tradanc
reuocationem beneplaciti, & diftingunt, q>
xefpedu duc. 3000. dominium remaneat eti
beneplato reuocaco,& hocquia alio titulo,
quam ex conceflione Principis Orangi do
minium eratacquifitum;re(pedu vero duc.
3ooo.dicit,quod reliquum caftri,illufq; pof
feffio n poflit auferri,nifi folutis prius pr
diis duc. 1000. ergo fequitur ex nectffario
antecedent!', quod pro due. looo.erat datum
reliquum caftri arguendo expriuatione ad
ad babii ad tcx. inl.decemde verb, oblig.

XXXIV.

Zgg

& fi erat dat pro duc. 1000. fequicur quod

in dominio, quia prxdii duc. 1000.
vnici, & aggregati prxdidis alijs duc. 3000
& fie eundem proceder debenc effedum.
Nec dicatur,quod adfuit in contractu lfio,vt ta neu m haberetur pro duc- looo.qutum pro 3000. nam vitra quod hoc non eft
prxfentis fpeculationis , & quando incencabitur iudici Ixfionis.refpondebitur, tarnen
aduertatur,quod prxdii duc. 1 ooo.dati fue
runt tempore, quo nulla aderat notitia pri
uilegij figorolx,& confequter poterat fperari beneplacitum non effe reuocandum_,
quocafu erat Donatus Antonius dominus
virrute priuilegij, & confequenterdeperditi crant prxdii duc. 1 000.
Prxterea hoc reliquum caftri dabaturfui+biedum reftifutioni,quaficum pao de retrouendendo,qux omnia funt pars pretij ad
texc.in I.fund. partem ff. de concrahe. cmpt.
non promidebatur euidio , vt fic ex omni
bus i His dicimus, quod vana effet Izfonis
prxtenfio.
Ex quibus apparecquod iure mrito in_
cot decretis, quorum executionem pars dicit hodie tradari, nulla eft fada mentio fru
fiuum, nec pariter incereffe prxdidorum_
duc. i oso. fed decreta prxdida cucncion,
vt fupra faft cformantur, videlicet ve fo
lutis duciooo.priuilegium exequutioni de15 mandetur,quod ablatiuumabfolutum facic
conditionem.adtex. in 1. teftatore ff. de_
cond. &demonft. vbi Bar.Dod.in l.i.foluc.
macr. qux conditio cum fit pofeflatiua non
16 trahitur retro, fecus vero in cafuali adtex.
in l.qui balneum, & in l.potior ff. qui pot. in
pign.hab.ergo nullo pacto ante folucionem
prxdidx fummx poteft tradari de fruu
acquilicione, qux non poffic fundari alio iure,quam per viam recrotradionis.
Hxc ex abundanti dixi , nam aut priuilegiumefiextindum, & negotium ell fbpit,
aut vero durat,& tue aut pars trad at principaliter petit ionem , & debec proceffus inftrui , aut tradat exequutionem decretor,
& in eis nullum verb de frudibus; hec currenti clamo feripfi. Castera fuppleat Reli
gio Excellentium iudicantium.

Verba priuilegiorum in effeufuntifta.

SV M M A%.IV M'.
I Capitulum temporale reprtfentansgenerale,
an pofft reuoeare aSlumfaSlum Capitalogenerali.
Z i
Aus

2,70

Ioannis Francifci de Ponte

a Aclus reprefentati quando a reprefentantt^

reuocart poJfint& nu. 3.
4 Vniuerfitatis mat or pars , vel Collegy an .
corpora tila reprejentet>& in qmbus pojjit
reuocarefalu Collegy, vel Vniuerfitatis.
5 Capitulum temporale reprefentans generale,donec generale celebraretur > non habet
reprefintationem in dijpofitis per apttulum generale nu.6.& 7.
6 Verbi cafas, " necejjttatis fgnificatio.
S Verbum ( maxime J quam/igntfieationenu^
retineat.
ARGVMENTVM.
Prouifio fafta per Capitulum Gene
rale an poflt reuocari per Capitulum^
temporale reprafentans generale traditur,& verba Pnuilegij ponderantur.
' CONSILI VM XXXV.
Verba priuilegy in ejfeclufunt ia,.
! Vod maior pars habtium
' voce in Capitulo in quocunque loco commora, retur , reprefentaret re
turn capitulum> & vbtc, que vocalium maior pars
foretifemper reprefentaNret capitulum generale, & haberet in ipfa_
Congregatione fupremam iurifdidionem ,
& poteftatem , donec capitulum genralo
folemniter celebraretur & quandocunquo
in Ecclefijs,& locis prardidis omnibus cafibus, & neceflitatibus prouidere poflet ,&
maxime fuperueniente caufa de fuperiore ,
caflando,transfcrendo,& de nouo creando.
Cafus de quo agitur, eil videre, fi per ca1 pitulum generale fuerit fada aliqua pronifio,conclufio, aut ordinario melius ipfi ca
pitulo generali vifa in honorem , & vtilitatem Ecclefia-,& Congregationis:an,inquam
talis prouifio iam facta poflit demum reuo
cari per hoc capitulum temporale generale
reprefentans infra annum .
Si qftio hare fimpliciter tradarerur abfq;
2 alia poiideratione vetborum prdidorum_
priuilegiorum haberet determinationem_
fatis promptam cum diftindione lumpta_
ex his,quar iura,& Dodor.communiter tradiderunt ; quod aut fuperuenic noua caufa ,
& tivpepoteft perfona reprefentans reuocareada,& gefta per p*rfonamreprefentat,
aut nulla uperuenit caufa, & a lus ,qui vulc
fieri,cft mer voluntarius > & tune mnimo

pofunt mutari,quar per perfonam reprefentatam facta , ada, & gefta fuerunt . Nam li
ce idem capitulum generale femel ab eo
difpoikum , & ordinatum non police finc_>
caufa corrigere, aut mutare,quu femel approbacum non poteft amplius reproban ad
text.in l.pnmponius jf.fed eo didoff. de negot.geft.& quod femel ordo decretar, noiu pect Ii id nili ex caufa reicindi ad rexr. in 1.
pen.rF.de dccret.ab ordiu.facien.in l.vt gra
dation tf.reprobari iunda glof. ff.de mun. Sc
hono. qua: allegac text, concordantem in I.
1 1 .C.de profell.& medic.lib. 1 o. & in Ecclefia &. Capitulo loquueus fuit Roman. m cf.
351. col., nu. i j. dicens non pofie totam_
congrega tionem proceder ad derogation
illius ordinationis,quz fada eft in honor
& vtilitarcm Ecclefiar, allcgatur Innoc. in-,
cap.accedcntibus extra de priuil.ita pariter
Immo fortiori non poterit hoc facer ca
pitulum reprefentans , fi capitulo repreentato poteftas denegatur ; hinc text.in Can.
nftitutionis 25.quarft.11. mandat, decreca_.
fada deber perpetua ftabilitate feruari
nec fucceflore in eadem dignitate pofie il
la irritari.
Exquibus Dodores,vt dixi,commuDiter
3 concludunt,quod decuriones Ciuitatem reprefenrantes ex reg. text.in 1. item eorum_
if.fi decuriones flf.quod cuius vniuerf.nomi.
non poflunt mutare illius Conftitutiones ,
aut regimina,ni(i de nouo fuperueniflet eau l
fa, vel anriqua caufa fuiit manifeftata_#
qua: tempore prima: ordinationis ignoraba tur.ifta efteommunis dodr.Bart.in l.ambi
tiofa .9-& i i.ffde decret.ab ordin. fac. Se
reddit pulchram rationcm inter alias, quia
poteftas ccefla intelligitur de prarfenti pro
rebus in futurum prouidendis, non aucem_#
de pr*terito,& de prouifis, idem Bart, in 1.
vnica C.de nouo eod.fac.col.fin. poft nu. 14.
verf.cxtra glo.tradit,quod vigore cuiufcunque arbitrij n poteft quis ftatuta corrigere,vel mutare,nifi fit fpecialiterpermiflum,
vel nifi fuperueniet caufa de nouo, qua: non
erat.vel ignorabatur;quod lat profequitur
Roman. in iuoconf.37.idem Bart, in l.fi hominem in fin.ff.mand.qui text, communiter
a Dodoribus ad hoc allegatur , & ibi Bald,
infert ad poteftatem Ducis lanuar, vel Venetiarum:hinc Abb.in cap.ftuduifti 1. not.de
offic. leg. tradidit, quod fi eft datum certis
oficialibus plenum,& generale arbitriunru*
fuper ftatu Ciuitatis, vel fuper aliare fimili.non poflunt ifti tollere ftatuta fpecialiter
edita. niii caufa noua,& inconfiderata einer
gatexreg.eext.ini. fihominem, & hoc eft,
quod tradidit Roman. in fuo conf.i 16.& in_.
conf.

Confilium
conf.ig.col.f-n.n quibus locis tradidit,qd;
quantumcunque habeac generali(fimum_
arbicrium reprefencans Ciuitaeem , auc ali* quam dignitatem, quod non ob hoc poterie
tollere.aut mutare fpecialiter prouifa.
Ec ficut.quod ft maiore parte ex reg.l.
4 quod maior fF ad municip io rebus oommunibus pluribus,vt vniuerfis illud attendicur,
i ta quod maior pars reprefencans Collegi,
vel vniuerfitatem , poterit reuocare gefta_*
per totum collegium, vel vniuerfitatem &
hoc in aibus neceflarijs, & vtilibus , fecus
autcm voluntaries fecundum glof.in cap. cu
omnes deconftitut.communiter fequueam,
vt ibi per Dec.nu..Iicet ipfe aliter lenferit,
non obftanee decif.Bald.in l.fin de autho.
prxftan. qux aut non erit attendenda ranquam contra communem opinionem Doce,
aut inrelligecur, maiorem partem pofle cHtutiones faas cota congregatione re
uocare ex caufa camen fuperuenienti, & fie
n acribus neceflarijs , non autem volunta
ras, Sc ira concordt Andr.Siculus in d.cap.
cum omnes > & tradiderunt ibi pariter Modcrn.quicquid ibi dixerit Dec.& propterea
ibi Felyn. nu. . dixit, quodeapitulum, per
quod ede vacante reprefencarur Epifcopus
poterie ftatuere circa cafus neceflarios.non
autem voluntarios , fie pariter in cafu , de^
quo agimus,eflet indubitate dicendum,cum
iftudcapitulum reprefentanscapitulum ge
nerale non poflet importare maior difpoftionem,quam inductam exd.l.quodmaior.
Qux viua ratione confirmantut : nam fi
conceditur per hoc priuilegium reprefentatio Capituii generalis : igitur oportet illud
reprefentare cum qualitatibus fuis,& fie eu
Ufpoftis ab eo , qui quatenus finplicicer
poflet capitulum reprefencans reuocare, ef
fet facer actum contrarium reprefentationi,eflerq; iilud deftruere,& annihilare,quod
fecus eil , dum ex rationabili caufa veils* &
neceflaria de nouo fuperneniente , vel per
prius ignorara hoc capitulum reprefencans
prouideret,quia ficuc prouiderec capitulum
reprefencatum ex noua caufa , ita pariter
capitulum reprefencans , & ex caufa noua_
celiac prouifio anciqua .
Ecfi prxdita non attenderentur,fequere tur maximum abfurdum > cum non deferuiret congregado Capituii generalis, qux eu
max: mis difpendijs annuatim fieri folet, effetq; inanis,vacua,ac fine efFeu, fi capitu
lum particulare reprefentans illud poflec
poftea omnia mutare, corrigere, reuocare,
&annullare,& argumentum ababfurdo for
tifiimum eft in iure ad text, in 1. nam abfur
dum uncia l.prxcedenti fF.de feon.lib.in l.X.
-

XXXV.

271

jT.vnde quf ritur ffde publ.cum concord.

Sed qux clarefeunt cafum, de quo tractamus extra omnem penitus dubitationem,&
diftinctionem fue verba, ve dixi,priuilegiorum : nam il is bene perpenfis luce clarius
apparebic non pofle capitulum particulare
temporale infra annum reprefentans generale, donee illud generale factum fueric,non
pofle,inquam,fe incromiccere in cafibus decifis,& prouifis per capitulum generale .
Dicitur enim primo , quodeapitulum re5 prefentans , habeac in i pa congregatione*
fupremam iurifdiAionem, &poceftatem_>,
donec capitulum generale folemniter celebraretur , & fic eft iurifdictio temporalis
qua; extinguitur eo ipfo , quod celebratur
capitulum generale,hoc enim importt ver
bum illud.donecquod de fui natura appofitum conceffioni inducit conditionem extintiuam prxcedentis difpofitionis fecundum
lacecumulata per Bart.inl.i.nu.ij.cum (equ.ff.de condit.& demonftr. Si ergo capitu
lum generale facit filere banc iunldicion,
im per illud toll 1 cur , & extinguitur , ergo
difpofita capitulo generali no poflunt per
capitulum iilud infra annum reprefentans
reuocari , quia iurifdictio huic capitulo reprefentanti conceffa eft ob impocenciam_
generalis congregationis infra annum in-
cafibus infra dictum tempus de nouo emergentibus,& non prouifis, & non confideratis
per capitulum generale,cuius iurifdictio vti
perpetua, fi tollit iurifditionem,& poreftatem capituii reprefentantis,non poterie fublata iurifdictione demum reflicui iurifdi
ctio ad id,propter quod fuie fublaca: nanu
inutilis, & penitus efFeu vacua eilet gene
ralis congregatio,qux fit ad difponendum_
ea , qux funt neceffaria pro cota congrega
tione , & in eum cafum collicur iunldicCio
capituii reprefentantis: fi tandem vellemus
quod poftea capitulum reprefentans reuocaret difpofita per capitulum generale reprefentatum,fequeretur, quod non deferuiret abdicatio,& extinetio capituii reprefen
tantis, &infructuofa, & penitus inutilis fo
ret iurifdictio capituii generalis; & propeerea cum iurifdictionem habeac capi tulum__#
reprefentans.donec capitulum generale cgregeeur, eritdicendum hc iurifdictionem
ob hanc tantum caufam conceflam , quia_>
generale capitulum non poceft,nifi femel in
anno congregan, & cum alia racio, & caufa
redd i non poffic , hxc h abe cur pro exprefla_
fecundum glof. ordinariam in 1. quamuis ,
ibiq; Bald.c Caftrenf. C. de fideicom.& per
hanc regulam decidir pulchram quftionecn
Panorm.in cap.nihilde e!eio.& cap.fin. de
referi-

Ioannis Francifci de Ponte

refcript.& fi Papa concedens priuilegium_
entis, nulls funt partes ad cext.in I.eius,qui
fuifcr interrogatus, ira veriimilicer refpon
in Prouincia ft" li cert-pet.
<liiTec , & hoc pro cxprcifo haberi debet ab
Tercio principaliter , Sc vltimo dum pri
uilegium dedic lunididionem, donee capi
intelledu iuris ad text, in 1. tale padum S.
tulum generale cclebraretur prouiddi om
fin.vbi Bald.not.ft'.de pad. & dicit legem ilam ! .im proceder in legibus , &
nibus calibus,& ncceiftcatibus,fubnedithec
verba, & maxime fuperuenientecaufa de fututis.fed etiam in conuentionibus,& referiperiore callando, transferendo , Sc denouo
ptis , vc illudhabeatur pro difpoiito , quod
verifimilirer fui il et ftatutum,fi de hoc foret 8 creando, didio enim, maximeftat comparatiue proprie fecundum glof. in cap. fponinterrogatus: idem Bald. in 1. 1 .C.qu res pi gn.obl'g. polt. cum alijs cumulatis per la f. in
fam de fponf.& comparatiuum prxfupponiC
d.i. ta le pactum tf.fin. nu. 1 6. Sc cum lue iufuum pofkiuum , & hare didio includit carifdidio capituli generalis fie perpetua , &
fum magis dubitabilem lccunduml:ulgof.
propterea dignior iurifdidione capituli reRoman. & alios, quos congerit Iaf. in l.qui
prelentantis ad text, in I. nemo C. de offic.
fe patris nu. io.C.vnde Iib.ibiq; Dec. nu.io.
rnagiftr. offic. in fi. quem cum alijs allegar ,
Si ergo fpecifice hie per verbum, mximo
& cumult ad propofitum 1 ). I recel ib. i . de
loquitur de caufa fuperuenience;ergo cafus
oiEcmagitr. iuftit. nu. i 8. fequererur,quod
inclufi eranc pariter cafus fqperuenientes.Sc
inferior i & minus dignior tollerer (tatuca-,
comparatiuum oporcere habere pofieiuum,
dignioris, & fuperioris contra text, in cap.
ciufdem generis , alias non eilet compara
cum inferior extra de maior.& obed.in 1. mi
tiuum, quod motiuum, ni fallor , collie omnor magiltrac.de minor.& in clement, i. do
nem dubiecatem , vc lie concludamus cdm_
ex iuris difpofcione,quam ex fpecificis ver
cledio.
Secundo, principaliter priuilegium tribis priuilegiorum ex caufa conceflionis il6 buens iurifdidionem, dicir,quod capitulum
lorum, & intentione concedentium capitu
reprefentans poflt prouidere omnibus cafilum hoc reprefencans non polie collere , al
bus,& neceffitatibus.-M ergo cafus eft inopiterare, auc mutare difpofita per capitulum
nacae rci euentus ex diuerfis caufis proue*
generale reprefencacum,fed tantum iurifdiniens,vr notab.diffiniuit glof.in iT.thefauros
ioncm eandem habere cafuum, & neceifijnftit.de rer.diuif.Alber.in fuo diio.in ver
tatum occurrencium infra annum , donee
bo cafus, & Franc. Hottoman, in comment,
capiculum generale congregetur , im plus
iuris in eodem verb, cafus , & neceflitas eft
dico , & tenco indubitate ex verbis eorunpariter improuifa,& futura . Hinc glof.exdem priuilegiorum , quod prouiliones fade
ponit didum illud feiliect ncccflitatem,non
per capitulum repreientans, funt tempora
habere legem inl.i.f.de offic.coful. in verb,
les, donee capitulum generale congregetur
expedir, dicit, ceflrc legem quando venic
quo demum illa: poflnt reformari,& muneceflltas, & alibi verbum hoc , neceilitas ,
tari tanquam fupremam , & perpetuam iu
pro dificltate ponirunvt per Alber. in fuo
rifdidionem habente,non autem econtra-r
didiona.in verb.neccfiitasrergo nullo pado
& hoc probant ilia verba , dum conceditur
iurifdidio, quam habet capitulum reprefen
iurifdictio,& authoritas,doncc concilium-*
tans, poteft intelligi, & extendi ad cafus. Sc
generale congregetur , & rurfus ibi dum_
neceflitates praccericas , quia ampHus noru
concedicur poteltas creandi fuperiorem_
eft cafus,neque neceflicas ex prxailegatis.
declara: ur, quod tempus adminiftrationis
Prxcerea cum dicat,vt cafibus,& neccfliillius non poflit vitra annum prorogari , &
7 tatibus prouidere poflenc : ergo nullo pado
hoc exeo,quiaft capitulum generale, per
datur iurifdidio in cafibus,& neceflicatibus
quod omnia firmiter,& perpetua erunr proprouifis:refpiciunt enim base verba futurum
uidenda , & hoc capitulum reprefentans iu
tempus,& futuram prouilionem , & ficlorifdidionem habens temporalem tempora-r
quicur priuilegium de caibus , necefficaciliter tantum prouidet cafus , Se neceflitates
bus, Sc de picnifionibus faciendis : dum igiimminentes, donee capiculum generale cetur capitulum generale prouidit, neceflltas
lebratur , & cum caufa iurifdidionis lit im
eft fublata difficultas eft fopita, cafus eft
posibilitas generalis congregations , pro
extindus,& non eft locus prouilioni facien
pterea adueniente congregatione , & cefda:, quia ft cafus, & neceflltas nonadeft tanlance caufa,celTare debent iurifdidiones, Sc
quam fopiti perprouifionem pracedentem ,
prouifiones ex regu.ceftance caufa ad capi
non eft amplius , fuper quo prouideatur ;
tulum ceflance de appellat. & dum capitu
oportet enim dari praeexiftentiam cafus , &
lum generale difponic aliquod , illudq; dencceflicacis,v Ulis prouiden poliic, alias no
ducicurin exequucionem > & effedum fuccefliuum ,

Conlium
ccffiuam.quia non eft res.quat momento
pediatur.non poteft cap tulum reprefentans
illud alcerare,aut mutare:quia prouifio illa
fafta eft effedus iurifditionis capiculi reprekncari,qua: iurifdiio in fuis effeibus,
& difpoiitis Temper viuit; ergo capitulunu
reprefentans non poceft in his fe immifcere , quia in cum cafum fubla ta eft ei iurifdiftio, vt fe vndiq; (ic concludendum in cafibus,& neceffica tibus cor.fideratis , & prouifis per capitulum generale nullam habero
pofe iunfdiionem capitulum hoc repre
fentans .

XXXVI.
i97enfioinlata fignificatione die:tur benefi^" Ecclefiafikum quando ex Ecclefia redditibus prafiatur.
30 Statutum loquens de beneficio inluditpen*
fionem,quod declarator .\.& .
*)erbum beneficium , po/itum in litteris benefiialtbus comprebendit propri benefidum Ecclefiaicum , quod datur in tittilunt-j ,
. i
>4 Penfionarius infauorabilibus diestur bent"
ficiats .
J Penfionarius omnino eil remittendus.
ARGVMENTVM,

Pro Magnifico,&Reuerei>
doAlonfoViues.
SV M M AR1V M ,
CJericatus multis modis probari potesl , &
4 Clericatui pro vnium ttem probaripotesl,
& nu.feq.
6 Littcris enunciatiuis Epifcopi in iudicys ad
probationer?? Clericatos licet plen non,
credatttrprobationi tarnen de clericatofa
la coram eo credi debet.
9 xAumptione la militia non ammittitur
clricalepriuikgium, oportet enimfautif,
exercere , in ip/'a milicia , non ante, ita vt
vtrunque requiratur nu fiq. qua ambofi
non coneurrant orruit fifei intentio nu^
. io.
1 1 Ex bulla non canee/lata, abolitafunda'
ta habetur intentio , pro ea namq. e pro.fumendum, '
I* 'ifotarius pendente falfi aceufatione potefi
instrumenta conficere,& lata profalfitatententia vetera in publicamformant,
redigere.
I 3 Cum de veritate bull* , pel inrumenti dli
bitatur , recuprendum e ad ilium , qui
bullam,vel infirumentom confecit .
14 Litter* tefiimoniales Epifcopi quem ee ele*
ricumfuffteiunt.
15 Regula text, in f.titite textores quo cafu non
procedat.
*
1 6 Clericus ttiam in primis ordinibus confit'
tutus angaudeatfori priuilegio ,fi in babitum non incedat , in diuinis infer*
uiat .
V
17 Conftttutio requirens nonfolum clericatum,
fed etiam beneficium adboc, vt clericus re
mitti debeat, quoad potefi reflrmgeJa e.
18 $ua atuuntur contra priuilegia Ecclefia'
iiica,contra libertatem Ecclefia concejfa-*
dtcuntur .

Clericus quando remittatur ad Iudicem Ecclefiafticum;quid fi miles fueric.

Clericatus quomodo probeiur , & an_Clericus > qui habet penfionem dicatur
habere beneficium ad finem > vt remiett
it,
CONSILIVM XXXVI;
N hac caufa magnifici, &
Reuerendi Alonli Viues
vlcra alias dcdu&a, & al
legata, ex quibus ( ni fallor ) indubitat demonftratum fuie ipfum foro
remictendum Iudici Ecclefiaftico tum ex clericatu aflumpco in an
no i ; ? 8. quo tempore inceflic in habitu,&
in diuinis feruiuit , quod eft optim verificatum per teftes omni exceptione maiores
nobiles,& laicos per fidem Notarij.qui buN
las confecit,ac infimul cum fide regittri, vbt
aferibuntur omnes Clerici per fidem libri
vifica: , in quo inter carteros cIericosafcri<ptos, & viitatos apparet adeife magnific ,
& Reuerendum Alonfum > & vltimo pertabellam Clericorum , qua? affigitur in Sacriftiaeiufdem Ecclefia, & non nifide ordine-
Epifcopi feu Vicarij , in qua tabella a ferir
buntur Clerici Ecclefia: feruientes : vndo
probatur ex hoc feruitium etiam cum feientia > & ordine fuperioris corroborando ex
hoc dia reftium deponentium de clerica
tu, & quod in diuinis feruiuit. & hoc vkra_
informa tionem captam per Vicarium ibi in
partibus de Clericatu, & ammiffione bulla*
rum , ob quod mandatt illas refici : vndej
cum videamus hic toc, & tanta non eft pro
pterea ambigendum , Alonfum Clericatus
habitm alTumpfifle ? Et licet fpecificam_#
bullarum ammifonem nonprobauerir, ta
rnen hoc nihil refere ftante vericate Clert*
cacus

Z74

IoannisFran :icide Ponte

catus ex pramarratis , imm ex hac probafec,quz in feripeura cOnfifteret, oporteret

tione lie ex aa non fada iudicaiidacfunt
nobis tradi copia omni iure, iam quod pro
veriflimar noftra: probaciones , qua: fi taies
cerus eft pubcatus,& fuper hoc nftruCus
non fuiffenr, vriq; ijdem , quifalfum in vuo
audiuitantum pretendere Alonfum Cleridepofuiffent de facili,& in reliquo idem dicali priuilegioin minoribus gauderc non.,
xiffent.
-i
poffe , quia fuit certo tempore miles , quod
etfi in proceffu non appareat , nee fcripcura
Haberous ergo clericacum hune probatum tripiieiter.
aliqua de hoc fuit nobis notificata, tarnen.
aduerto , quod fola affumpcio militia: non..
Primo per fidem Notarj , qni confecic
bullas.ac per regiftrum bullarum,quod om- 8 facit clricale priuilegium ammittere , fed
oportet fzuaexercere,eftdecifio norab laue dubium euacuac.
noc.in cap. i .de apofta.quam fequuncur Do
Secundo per teftes,& non folos , fed cndorindifrerenter.vc latius cumult Calan,
comicatos cum fide Hbri vilin , & cabella;
in coniuet.burgun.jT.j.verf.quinto fallit nu.
appofita: in Sacreftia : nam etfi per folos te
ftes poffir clericatus probari in cap. de
j 4. & fie oportererduo concurrere, & afsptioriem milicia", & probationemfquod farua
cler. peregr. vbi Dodor. nec contradict ad
hoc text, in I. fi qua per calumniam C. do 9 exercueric in ipfa militia non ante , vel poft
fiquidem alteram ipforum tempore diuerepifcop. & der. Nam licet velit in cafu 6
probari clericacum per litteras teftimoniafo non fufficeret, vt eft notori; iuris : nam fi
es Ordinarij, non tarnen negat in illarurru
exiftens Clericus, & non miles faeua exercerem non repericur iure cautum,quod cleri
defedum probarionem per teftes , quar cum
catum ex hoc ammidam , fed in hifce cafireperiatur admiifa per alia iura.debemus
proptere fecundum ea intelligere , & iura
bus eft locus remiffionibus , quae in dies peiuribus concordare, idemq; tradidit glo.notuntur.fi ver poft militiam aflumptam , Sc
fini tam, militt eadem ratio , vnde cum cotab.in can nullus 98. dill. Alber. in eadem 1.
fiqua per calumniam, hincBald.voluiteti
pulatiue eodem tempore przdida requiper vnicum teftem clericatum probari.quia 10 rantur:fequitur,quod ex defedu coniundiinfpeda fui natura principio non eft hoc
u corruit fiici intentio,ad text. & notara-
quid prxiudiciale , niii ipfi clerico , cum ex
perDodor.in l.fi is,qui ducenta iT.vtrufiLji
clericacu ad multa obligetur , tradidit hoc
ff.de reb.dub. in l.fzp ff.de verbr. fignific
Bald. in cap. fuper, & in cap. licet vniuerlis
& quod prxdida remiifio non poflit negari
extra de tefiib.fequitur Iaf. in 1. refcripta_
apparet ex bulla Subdiaconatus in ais
col.C.de precib.Imper.orer. & in repet.l.
praefentata, qux cum Alonfum non folum_
admonendi nu. 1 98. de iureiuran. Et eft hzc
Clericum fimplicem , fed in facris conftituopinio indubi caca, & communis, quod pro*
tum demonftrec proculdubio non erit re
batioper teftes fit fufficis,immoquod vnimiifio deneganda.
cus tcftis fufficiac, vt latius refert Afflic.in
Aduerfus quam bullam non vidi aliquii
Conftit.Reg.apofiatantes num.zo.qux fatis
in feriptis per fifeum addudum,quod quan crunt clariora in cafu,de quo agitur,admifdo effet eius copiam habere deberemus pro
(s cum didis refiium fcripcuris prarfatis,&
neceffaria defenfione,audiui fifeum diligenquzfo videantur qualitates teftium : nano
tiam feeiffe in examinandis Epifcopo ordi&ex qualicate perfonarum Veritas eciam_
nante , & Magiftro adorum bullam confi
przdidorum clarefcit.
dente , quod in fafcicul is przdidi MagiTertio adelt informatio clericatus capta
ftri adorum reperit minutam przdidx bulper Vicarium Iudicem ordinarium qua me
lz,quz diligentia (ni fallor) decidit veritadiante Alonfus fuit Clericus declaracus , &
tem bulla: ; nam fi ipfi fatentur ver il lam.
mandatum bullas refici,in hoc eft punduaconfedam,remanet negotium fopitum, etfi
iis decif.Bald.in d.i. fi qua per calumniarte.
infafeiculis reperta eft przdida minuta.
cx reg.cexc.notab.in cap.fin. de except. in_
pariter negotium darum redditur,ncc egeiextoibi . col. ver f. fed pone Epifcopus, vbi
mus deeifione Innoc. & Dodor.in cap. 1 .dt>
vulc , quod licet plen non credatur Uteris
cler.peregr.& alijs,quz tradunturin cap.
cnunciatiuis Epifcopi in iudicijs ad probaIo.Heremita defid.inftrum. Habemus enira
tionem Clericatus* tarnen probarionido
bullam non ancellatam, non abolie am,
clcricatu fada: coram Epilcopo debet ere*
abrafam,fed omni, qua decet,folIemni tte-
di , vel interloquurori ipfius fi interloquavallatam pro qua eft przfumendum , & hatur eum clericum,funt hace verba Bald.
1 1 bet cx ea Alonfus intentionem rundacam_
Contra quam nil habet fifcus in procefiu,
ad not. in I. cum preeibus C. de probat, in !.
fi aliquid prtcnderec proba tionis extrin
fin.C.de edic diu. Quancoigicur ma gis hoc
cric*

Conflium
erir,G ipfius veritas demonftracur ex depofitione in iudieio illorum, qui earn confecerunt, vc fie omnino ei fie ftandnm.
Nec quia alias aliz bulls confei per
undem Epifcopum Magna Curia non.,
fuerunc pro veris habita: , ideo, fie de ea iudicandum fic,& allegatur caufa illius loan.
I.aur. de Mafia, nam hoc, ex pluribus non^
procedit .
Primo enm de iure non eft valida pro
ba rio , nec praefumptio ex vno infirumenco
fal confeo per Norarium prajfumi fie, &
reliqua precedencia , vcl mbiequeneia, imo
Doctor, voluerune Notarium pendente falfiaceufatione pofle inftrumenca conficere ,
& lata etiam fencentia pro falfiraee poflo
vecera inftrumenca in publicam formant.,
redigere>cum fencentia non crahacur rerro
Bare, in repet.l.ba; barius, Innoc.in cap. ira terni ta eis de harret. Bald, in I. fi quis decu. rio C.de falf & in I. in exercendisC.de fide-?
infir.cum alijs concord. per Dot.
Secundo, quando dubiratur de veritato
infirumenci , feu bulla; recurrendum eft ad
I j eum,qui infirumencum>feu bullas confecir,
& ficadNotarium , vc dixie text, vbi glof.
Bald.& Door.in d-I. decurio . de fal. hic
habicus fuie recurfus ad magifitum ator :
ergo omnis cefiae fcrupulus,& qusfo aduer
taeur ad vnum noeabile , quod in cafu , de_>
quo agieur , ifi magifter aorum eft , qui
decidir negotium , qui vc magis inftruus ,
& tanquam is.qui fcripfic, & redegic actum
in publicam formam relela fibi minuta in-,
fafeiculis reperca debuir,& debec, ve memor
fiegorij (ciencia: caufam reddere , vc iam_*
reddidir,quod in Hpifcopo ordinance non_.
eft iea,qui vc fenex, & in cam decrepiea ea te confticucus non poceft efie memor pareil
cularis ordinacionis inter toc quas fecic,
quarum aliquas non eft dubium efie verifsitnas , qui cum etiam fie hic examinatus , &
deponac paricer ordinafie Alonfum rema
ne bulla, proinde vndequaq; approbaca_> j
14 nam fi licerx eeftimoniales Epifcopi furficiunt fecundum rradiea per Doccor. in d.i. fi
qua percalumniam per Felyn.in cap. fuper
his de aceuf. quanco magis credendum eri
viux voci t
Terci,fi hic bulla fuifler non rk confecta , veiq; eflee fimplex ordinario facca per
Epifcopum, 8 per Magifirum aceorum, qui
non eflee hodie in mundo , fi dolus non potniffee detegi, fed hic videmus bullam confectam cum infertione Apoftolici breuis,&
non per Magifirum aceorum morcuum, fed
viueneem,& non leuis famse, fed vndiq; approbacunbqui in Curia Archiepifcopali ho-

XXXVI.

z7f

die publicum exerce Apoftolici Notariaeus officium , fuie vnquam macula aliqua accintus,eft diues, vxoracus, ve fie dicamus cefiare in eius perfonam omnem fufpicionenu .
Nec aliquid moueac non exhiberi origi
nale Apoftolici breuis in bulla inferti,fiquidem illud Alonfus exhibuie Epifopo , qui
cxrra quacuor eempora ordinre valeret,&
abfque alia Qrdinari; -licencia, quod cum_
demum fueric de verbo ad verbum inferic
in bulla illud fibi fuffecie propter accus validieaeem,de alio curare ipfe non debebac ,
&fi ipforum fierec regiftrum in Romana.
Curia effet regiftro exemplaeum.quorum
um nonfiat,qaia fue expediciones in forlj ma,& fiunc mille infimul propeerea non mi
litt hoc calu reg.cexe. inl.cicis textores .
Quarto , h*c bulla non fuit nunc exhibi
r , vel poft proceflum inftrutum , vt fie ex
hoc portee argui aliqua fufpiceiojfuic pria
cipio allegara, fuie articulara , & demum_
fuo cempore exhibica .
' Ex quo fieve maxima conftieuatur diff
rencia nter hanc bullam, & illam prardicti
Io.Laurencij de Mafia.
Primo.ex qualieaceperfonarum,& fadorum,fiquidem ille anee prarcenfam bull a m_
allegauicfe Monachum fecic in hoc proba
ciones , qua; tanquam faifa; demum detecte
non fuit de eis habita ratio , allegauit parieer indultum.ance clericatum,ex quo canco
magis ufpicio falficacis in Clericatu arguebacur , & tandem deti tutus omni auxilio ,
dum morti tradebatur in medio Confratu,
confugic ad hoc nouum remedium , exhibuieq; figuracam bullam,de qua nunquam_
meneio facta erar,
Secund i ex qualicate , & ex facie bullas
prasrenfa falfitas decegebacur , vt bene recordari debet idem Dominus caufa: Commiflarius turn ex rafura, turn etiam ex alijs
exeadem bulla nocori apparentibus , quas
omnia func bulla nollra aliena.
Tcrci,augebae ufpicion Magilri atorum , mors qua; non folum hodie pra?fupponebacur , ve fi fecur videbacur pfum acceffifie ad falfiraeem machinandam.fed eti
prarfupponebarur confiare de morte fatis
ante bullam precenfamA hic habemus Ma
gifirum a ftorem viuum,eunc& nunc vir um
omni excepcione maiorem .
Quarto, fuit illa fimplex bulla , & hxc eft
cum infertione breuis Apoftolici, exquibus
omnibus maxima apparet differencia,& re
manee fundara incencio Alonfi ex clericatu,
abulia..
Sed fuppofitis his prfupponoaliud.quod
tollie

Ioannis Francici de Ponte

pellabitur Ecclefiafticum beneficium tem

tollieomnem penicus dubitacionem, videliporalead non fpirituale, ica colligicur do
Cc,Alonfum efle Clericum beneficiatum,&
proinde quocunque fcus fe vertac, oportemente Abb.ind.cap. adatidieiam de refer,
bit ipnm eciam concurrere in petita remifvbi carceri Scribentes in i.nocab.ibi.fed non
fione,ad quod fundandum aduerto Alonfum
eft beneficium Ecclefiafticum fpirituale.ergo erit Ecclefiafticum temporale, poftquam
mediante referipto fu: Maeftatis habere*
penfionem fuper Prioratu Bariannuorum_
ex Ecclefia: redditibus przftatur,hinc Dom.
duc.i;o.& verum eft in fado conceffionetn a 3 in cap.quamuis de prb. in fexto dixi cyquod
penfionis habttam ante Clericatum aTumverbum beneficium pofitum in Uteris beneficialibus comprehendit propri beneficium
ptum , effedualis tamen exequutio fuit lon
Ecclefia (1 icum, quod datur in titulum habcs
g poft, vc ex feripturis in proceflu prarfenius fpirituaIe,non autem illud , quod confia
cacis .
ftit in fua tcmporaIitace,vtcft penfio.fequiPrifuppono & aliud in iure clarifllmum ,
tur
Caccialup.in trad pen. }o.quzft.& poft
quod de iure commun: cannico ante Pau
hic confiderata reperi Hieronymum Gigt Jnar edicionem , quilibet Clericus eciam in
tem in trad.penf.haec in fpetie tradentenu
primisordinibus conftitutus , & propri in
per deeif. Abb. in d.cap. ad audientiam in_
prima confura gaudebat priuilegio fori.eti
quod non incederet tnhabitum>& in diuinis
28.quaft. nu. 18. verf.fecundo limita.
leruiret, quod fuit nouiter per Trid, Cone,
Cum ergo penfionarius in fauorabilibus
itatutum exreg.text.vbi Abb. & Doctor, in a+dicatur beneficiacus & fimus incorredorijs, quae funt reftringenda, vt minus lzdane
cap.cum non ab homine de iudicin cap. nul
ius commune, vt fie quomodolibec dicacur
. lus de for.compcc.in can. 1..& j.to.q.i.Ex
beneficiacus debeat fufficere, mrito inquana
quo infertur, quod hic noua conftitutio re*
17 quirens in remiffione non folum clericae ,
dum Paulina conftitutio emanata ccra pri
uilegia Ecclefiafticarum perfonarum man
fed ctiam beneficium tanquam in Ecclefiafiiex iurifdidionis reftridionem, in iuris
dat remiffionem denegari clericorum delin*
quentium, beneficia non habendum coprecommunis derogationem quantum poteft
reftringenda eric , vt minus illud lxdac , ad
hendet.clcr cum penfionari,qui vt ex allegatis apparet , dicitur habere Ecclefia
text.in l.fancimus de teft.in 1. pracipimus
C.de appell. & omnia, qua: ftatuuncur confticum beneficium, licet temporale,quod no
18 tra priuilegia Ecclefiaftica.feu in Ecclefiaintereibpoftquam beneficium eft : ifta enim,
Hcis perfoois conceffa dicuntur contra li*
conftitutio beneficio contenta eft non bertatem Ecclefia: fecundum Innoc. in cap.
rit fpirituale , vel temporale. Oebemus er
go interpretan vt minus ius commune lajnoueritde fent.excom.& lat us per Bart.Se
dat, & in fauorem Ecclefia; ex regulis iuris
Dodor.in auth.Cafla. &c irrita . de facrof.
ecclef.
vt fic dicamus ex hac eadem confticutione
Ex quibus deueniendo ad ptum arbitrer
Alonfum efle rcmitcendum,cum ilia duo (ni fallor) Alonfum omnin iudicandum_
quirat, Clericum & Beneficiatum, & vtrunClericum beneficiatum;nam licet penfiofic
que concurrit in Alonfo : vndecum verba
19 naturz,quod cadat in laicum, & in cleric,
legis adaptentur , habebit etiam locum , Sc
tarnen ver erit dicere in lata lignifications
eius difpofitio ex reg.vulg.& quando verba,
pfionem efl'e beneficium & Eeclefiafticum
huius Confti t.eflent dubia, & ambigua debequdo ex Ecclefia: redditibus prftatur,hinc
rent reciperc declarationem iure commufi fh tutum loqueretur de quolibet beneficio
ni,fecundum quod.vt eft explorati iuris cle
ao includeret penfionem, quae lato fumpto voricus penfionarius omnino eft remittendus
cabulo beneficium appellatur fecundum gl.
hanc quftion in indiuiduo in proprijs eercommuniter fequutam in clem. 2, de vit. Se 15 minis pofuic Hieronymus Gigas in 94- qft
hon. der. in verb.quodcunquc, Felyn.in cap.
nu.8 verf.fi autem fumus, & dtermint ra-,
re omnino Clericum penfionarium remicpoftulafti num. J9.verf.quarcadeclaratiu,&
Doft. communiter in cap. ad audientiam el
tendum , & fecundum hanc opinionem fuie
pluries in confimilibus in Magna Curia iu21 s-de refeript. beneficium vero confideratur
aliud Ecclefiafticum fpirituale, & proprio
dicatum vt ex proceifibus , Commifiario
appellatur beneficium in titulum , & huius
demonftratis apparet.
Ex quibus arbitrar fie iudicaturos cirbeneficij appellatione non venit pfio.quodam vero eil beneficium ecclefiafticum non
cumf pedos iudicantes/aluo femper (aniori
fpiritualeifed remporale,cuius beneficij pc
iuditio , & fecundum prxdida fuie per Ma*
eflecapax tam laicusqum elcricus, & hu
gnam Curiam iudtcacum.
ius appellatione bene venit pcnfio>& fie apIVat*

Conilium
SV M M ARIV M .
1 Judexecularis, & Eccleaicus quandofitnul iudicant ab iprumfententia appel. latur ad tudicem Ecciefiafiicum non fieciliarem ratio redditur nufieq. declaratur
nu. 1
12.
3 Collegium\vel Confraternitasfi e mixtum*
. vel mixta Clericorum i/ieet ,
Laierum , quts erit Iudex competen: Ecclefiaiheus an Secularis .
4 Exequutores teamentifuerint Laicus,iy
Clericus per ludicem Eccleaicum^
eompelii debent.
5 Haredes fi fuerint duo , alter Clericus , &
alter Laicus , ratione Clerici , Iudex erit
Eccleaicus.
6 Legatorumpiorum exequutiofpeclat ad Epi
fiopum , etiapi fi id teator vetuerit , &
nu.feq.
8 Teatore mandante conrucleonem alieu. ius loci py,ita vt baredes ehgant Gubernatorem ,fimal ipfi elegerint , Epifcopus
eliget, idq. proceditin legatis pys per bli
ndes non adimpletis,& nu.feq.
XbxArbitri qua gerunt non iudteialiter , fed
extraiudicialiter ,
ad iprum inftruiionemgerere dicuntur.
llxAppellatio non interponitur deficiente in
dicio .fedpetitur reduelio ad arbitrium,
boni viri.
\fintentys arbitrorum appellatur ad Indi
cesfiuperipres partium compromittentium
non arbitrerum,& nu. 1 9.
I j Caufa naturalis praualet accidentali.
16 ijippdlatiodcuoluit caufam ad Superioremt
- quodfecus efl in querela.
17 Aliio qua oritur ex laudo , non oritur tanquam ex fententia ,fid tanquam ex conuentione partium, & nu fiq.
19 Vaffalli Regis non pojfunt prorogare laicam
iurtfidiclionem in ludicem Ecclefiafiicum*
cum res , qua litigatur e temporalis , &
nu.fiq.
30 Vaffalloinbiberipote Domino, ne proce
dat coram eo ludice cuius iurifdiclionem
prorogat.
Vaffalli Regis non poffuntfe obligari,&fub*
mitti alterius iurifidiclioni.
aj Rex efi Dommus perfonarum in %egno,&
% nufiq.
34. Hona quoque licet non feudalia fitnt eifiubieela^, .
J Vajfallus in Regno non e fimpliciter vafifallus ratione iurifdiftwnisfid omnium*
bonorum, quorum %jx eft. Dominus tn~>
- Hegnoitr nu.%8.

XXXVII.

277

6 Vaffalli in Regno omnes funt ligy .

a7 'Rjgi Alpbonfb 'Primofust prafiitumiuramentumfidelitatts nomine totius Regni ,
&fic omnes vaffallifiunt ligy.
a 8 lurifdiclio e pubHci iuris.
1.9 e. in commercio , reeipit aflimationenu^, .
30 Exequutio legatorum piorum e cafius mix
tus : ideo vterque Iudex pote cognofeere~> .
3 1 Exequutio votorum defuncli e mixtifori *
32 Exequutores dicordes in exequenda defun
lt volntate , vterque Iudex ad tertium
eligendum compellerepote, & nuq.
ARGVMENTVM.
Si Iudex fecularis, & Ecdefiafticus fimul in iudicando coneurranr: in cafu appeilationis ad quem appellari debeat?
CONSILIVM XXXVII.
Ic arciculus (quando Iu
dex Secularis, & Ecdefia
fticus ex aliqua caufa iudicauerunt, quorum fen
ttia demum appellatur)
eft de ci us per Barro, in 1,
i. iT.fi quis appellacione nu i j.de appellac.vbi concludicur, quod
appellatur ad ludicem fuperiorem Ecclefiafticum ; & eft theorica communis,quia_
maius dignum trahit ad fe minus dignum_:
& propcerea ateendicur Iudex fuperior cle
rici^ nonlaici.
Augetur difficultas ex alia conclufiono
Dotorum polka in Confraternitate , Collegio,aut alia Vniueriicate perfonarum.^
in qua fine Clerici, & Laici . Quis enim iliorum eric Iudex compecens , & fie diftinio
quod auceft Clericorum cantum, aut Laicorum cancum>auc maior pars clericorum
feu laicorum , auc mixca . Primi duo cafus
non habenc difHculcacem , & fic eciam certius,vcfifunc laici cancum , Iudex laicus
eric fuperior, fi clerici cancum Iudex Ecde
fiafticus : fi maior pars Clericorum paricer
Ecclefiafttcus , & fie contra fi maior pars
eft laicorum .* fed fi Collegium eft mixtum ,
& fic in pari numero praeualenc Clerici eanquam digniores , Barcol. in I fenatus ft". de_
rebus dub. vbi Soccin. idem Bare, in l.fodali de Coilegijs inlicicis, Bald, in au then, ha
bita . ne hlius pro pacre, Felyn. latiflimt*
in cap. ex liceris in primo notab. extra de_#
Coailituc. facie quod cradidic laf. in 1. ImA a
perium

Ioannis Francifci de Ponte

4 pcrium de iurifdict.omn.iudic. Quod fi func
duo exequutores teftamentijvnus laicus, He
alter clericus, ipforum Iudex eric Eccleiiafticus, & Felyn. in cap, i.de prxicript. tradidir iiicm,videhceC|C]ucd fi func exequuto
res laic, & clenci debent i Hi compelh per
Iudicem Eclefiallicum, & Bart, in Uolenr.
5 ffdealim.& cib. leg. num.14, videcur deter
minare, quod fi iunt duo hxredes , vnus lai
cus, & alter clericus racione clerici, Iudex
exit Hpicopus, Ex quibus, & alijs , qux cu
mulan pofltnt, videturpoTe defend, habe re Epifcopum iuriididionem , quango factis quatuor deputatorum quisconquererc6 tur. fi teneretur opinio, quod hie tradarecur deexequutione legati pij , tanto magis vidctur dtibium augeri,cum iura dicanc
hoc ipedare ad iuriididionem Epifcopii
iuxta text, in l.nulli, & in 1. Ii quis ad decli
nan. . de epifcop. & cleric. Hinc text, in..
7 authen.Jicet'eodem titulo , voluit hoc pro
ceder ctiam quod teftator vetuerit,idemq;
probatur in cap. tua, in cap. loan, in cap.
hzred. & in cap. nos quidem extra tefta.mentum.
Videtur cafus decid pertext.injy.fi quis
xdificationem in . parte in anchen, de
8 clefiafticis cit.vbi difponit Imper.quod fi te
ftator reliquerit Conftitutionem loci pij ,
quodq, eligercrur Gubernator per fuos haeredes,quod fi malam fecerinteletionem_,
Vel aliter illi male fc geflerint , Epi fcopits
elige loco illorum . Hinc texc. in $. fi quis
9 autem eodem titulo traddic pro regula_# ,
quod in omnibus pijs voluntatibus iandiifimi locorurn Epifcopi debent prouidero
in defectum lvzredum non adimplentium*
voluntates dcfunorum. Quibus adiunctis,
difpoficis,& mandatis per Tridentinum_
Concilium , videtur pofie fuftineri EpifCQpum defender fuam nirifdidionem , Sc in-,
nihilo prxiudicaife , ncc prxiudicare Regix
iuriidictioni.
Sed red inruentibus apparebunt hxc
10 omnia nullius eTe conderationis, dilliqguendo cafus per veros iuris trminos.
Sicut eft communis opinio, quod quando
II funt duo ludices ordinarij habentes iurifdi&ionem feilicet lerif us, & laicus, appellatur ab eorum fentntijs ad Iudicem Edclefiafticum , ita pariter , qu3ndo non func
ludices ordinarij, aut delegati, fed perfonx
priuatx,& nuliam habentes iurifdidioncm ,
fi ex conueutione partium , vel ex alia a|iqua caufa pnuata iudicauerunt,vel aliquid
aliud fccerpnt,ex quopartes conquerunrur,
quia omne, & totum hoc cenittur fadum_
partium , tunc nou appellacur. ad ludices

fuperiores iudicantium , fed ad ludices ipfarum partium litigantium rei , vel adoris.
Et Cxemplum ponunt Dodor. in fenten11 tia arbitratorum, quibus priuatx partes
iuriididionem dare non pocuerunc , & attenditur iurifdidio, qua iudicatur,& non.,
alia, nott Saly cet. in 1. prxcipimus per il
ium tcxtum verf. ft quis adhuc C. de appelI j lat. Et quia ex defectu urifdidionis , quicquid illi faciunt, non dicitur quid iuditiale : fed omnia funt ad ipforum inftrudionem, & dicitur extraiuditialiter inquir , &
informari , vt eleganter dclart Innocent,
in cap.Quintaual. num.j. de iureiuran.propterea idem Innocent, dicic , & omnes Dodor.concludunr.quod non datur ab iftorum
14 feruentijs appellatio, deficiente iuditio , &
dum reductio pet: tur ad arbitrium boni viri > tunc ficuc fi partes conquer erentur dc
cor.tr acribus , lai tranfadionibus inter ipfas inicis, recur fum haberenc ad ipfarum_
ludices , ira pariter in cafu prxdido cunu
omne, & tor urn quod ab arbitratoribusfit,
cenfetur factum ipfarum partium , ita quod
am nduntur ludices partium Iirigancium_
tanquam contradibus , & difpofitionibus
fadis ipfarum partium , & non ludices fu
is periores arbitratorum text.eftelegans in_
l. i, C. vbi , & a pud quem , per quern text,
fic ibi tradiderunt Barto. Bald. Salyc Paul,
de Calr. & communiter Dodor. melius
Barr. in I, fi ocitacem $. arbitrorum num.
2 1. . pro focio, Abb.communiter recepcus
ind.cap. Quintaual. num. 19. de iureiuran.
reddens rationem , quam fequitur ibi Butr.
16 num. o.& Imol.num. $4. Quia caufa natu
ralis vincit accidentalem, & debet confiderariorigocaufe , non id , quod hodie accidentaliter petitur . Et dicuntur hx querelas
partium, non appellationes, quia appellatio
datur,vbi prxcedic judicium, & iurifdidio ,
& maxima eft d'ftVrentia inter appellacioi7nem,& querelam. In tantum quod dicic
text, elegans in cap. venerab. de fententia_
excommunicationis in fexto, quod ex que
rela non deuoluetur caufa ad Iudicem appellacionis , fed erit ille , qui alias efiec Iu
dex ordinarius partium, quem text, alleganc Addentcs ad confilium Roman. ij.
ontrariiim tenentis ; quod confilium allegauit Afflid. in deeif, num. 5 1. vbidicitnil
fuifie per Sacrum Confilium iudicatum-*
nec Bald. & Salycet. in d. 1. prxcipimus firinauerunt contrarium , (ed tantum dixerunt, quod ex illo text, pocetat argui pro
contraria opirione : fed ipfi in dida 1. 1.
C. vbi > & apud quem hanc fequuci func
opinio-

Conftlium
opinionem, quam ctiam fuie fequutus SocCin.in conf, 18. 1, volum. Ruyn. in conf. 6 1.
num.41. 5. volum. & eft communis, vc dixie
Alexan. in conf.i 3 1. . vol. cum alijs re) a us
per . qui optim communem opinionem firmat variar, refoluc. cap. 2. lib. i.
Quam opinionem etiam communem efe.
dicunr,& cum ca cranfeunc Moderni Venuf,
in eorum Speculo, & Abb. ester iq; Doctor.
18 in d.cap.Quintaual.num.9 ponune quzftionem cam i compromiflum fiat per Laicos ,
in CI ^icos, qum contra, vel l fine compromifarij diuerfi fori, quia cum viua ratio
fic,quod indicium non confiftie quia priua
Cz parces non poflune iurifdiionem erb
buere,non oritur actio ex fencencia equam
feneentia,fedex conuencione partium, propcere partes ipfe conueniuneur ex ipforum
fiis ,8c non accendicur perfona iudicancium,feu arbieraneium,8c Couarruu. vbi fu19 pra ornnino videndus fcripfic hzc verba-. ;
Cauendum eft, ne vel in reduftionis, auc ap
pellaeionis caufa laicus reus trahatur ad lu dicem Ecclefiafticum : id enim permiccendum non eft,& prfereim fupremis Regio
rum Tribunalium ludicibus .
Sed S fortius dico, & quzso aeeendacur *
quod hoc eTec , vt parees poflenc litigare*
coram non fuo ludice Une licencia ordina
ry Iudic's , & confequenccr prorogare Iaicam iurifdiionem > quod in vaxallis Re*
36 gum eft ornnino v e ci tum , iea Bare, noeancer in 1. 1.
poft operis num. 8. flf.de ope
ns nou. nunciac- vbi Alexan. num. dicic
hanccfle magis communem opinionen_>,
qui refere ibi Roman, Imol. & alios idem_
tenenees,Bald.in l.decernimus C.de facram,
ceci. Bucr.in cap, ex cranfmifla de for. cocnpet.& Bcllug.in Speculo Principum inrubr.
i j. num. 6. dicic concordem efle omnium
fenceneiam laicos non pofle in Regno pro
rogare iurifdi<5tionem>quod obferuacur inFrancia, Hifpania,& czceris Regnis,idem_j
Benedi.in cap. raynuc. in verb. & vxorem
nomine Adelaiiam in i.decif.num.5 3.8c 54.
ai Quae nullam habenc difficuleacem quando
Dominus eft Iudex non folum perfona: , fed
etiam rei , ve hie ; nam res eft cemporalis ,
perfona: func laica:, omnia func in Regno, 8c
propcerea non poceft dari prorogacio , nec
coram alio ludice licigari , ita Andr. vbi
Bald.fc cacceri communicer in cap.imperia*
lern Jf przeerea fi ineer duos nu. 78. de prohibic.feud.alien. per Feder. Hie eciam po->
t>z teft mandari vaxall. fub facramenco fidelicacis , ne procedac coram eo ludice , cuius
iurifdiionem prorogac , eft decif. noeab.
Cardin.in cap.fin. tf.przterca colum. 3. do

XXXVII.

Z79

prohibie.feud. alien, per Federie. cum alijs

cumulacis per Frece in i. lib. in 10. auchor.
fol. 205. qui banc cenec opinionem , quod in
Regno eft deciium , & abfolucum per Confticucionem Regni incipiencem : quia fre3 quenter , in qua difponicnr , quod vaxalli
Regis non poflune obligar i,& fubmitci aleerius iurifdiioni occafione cuiuflibec cau
fa: , & reddic racionem in fine per hate ver
ba . Nos ecenim, qui iumus Domini perfonarum abfque noftrz Sereniracis affenfu
perfonas feruitijs perpeeuis , auc condicio54- nibus nolumus obligan, & fie in Reguo Rex
eft Dominus perfonarum, & propcerea An
dr. in Conftitucione Regni poft morcem-j
25 dicic,quod fiuc perfona eft Regis,erunr &
bona eciam quod non fine feudajia, quia_
- res fequuneur condicionem perfonz, & non
concra . Adeo.quod in Regno perfonz, 8c
res func fubiez , & cum Rex fie Dominus
perfonarum non habec poeeftacem vaxallus
vilo pa&o prorogandi iurifdictionem, & lo
quitur Confticueio exprefs,quando vaxallus Regis vule fe obligare perfonz Ecclefiaafticz. lea quod in Regno vaxallus non eft
fimpliciter vaxallus racione iurifditionis >
fed Rex eft Dominus perfonz, eft Dominus
rerum i & omnium, vc lacius fequicur Af
flict, in d. Conftitucione , quia frequenter %
Ex quo tolluncur omnium Door. difputationes , 8c nemo eft qui diicrepac , quando
quis viera ordinariam iurifdiionem habec
17 aliam obligaeionem . Ob quod ftanecfupradicta Conftitucione dicimus in Regno
omnes efle vaxallos ligios , & in vaxallis li
gijs hoc eft proprium , vc Dominus habeac
iurifdiionem, non folum in rebus in feudo
28 concefis , fed eciam in omnibus alijs , vc
per Specul. & alios, quos refere Capyc. iru
fua Inuefticura in verb, ligium feudum_i,
verf. decima concluf. vlcra quod per iuramencum fidelieacis przfticum nomine Re
gni eempore Regis Alphonfi Primi hec om
nia clara func dum iurauerunt.vt vaxalli ligij feruare debicum fidelieacis cum omni
bus fuis requifitis.
conclufione fic indubitaca exiftente, videamus ; fiin i it is quatuor depucaeis
adeft aliqua iurifdiio, 8c fi nocorium eft
in ipforum pcrfonam nullam iurifdiio29 nem refidere , quia priua tz func perfonz .
c ex eadem racione nullam conculiffe te
ft a torem , quia nullam habeba c,cum iurif
diio fic de iure publico ad text, in 1. prima
. huius ftudij de iufticia,& iure, & ideo di
jo cimus , quod commercia iurifdiionum_
func publici iuris i & non rccipiunt zftimationem,ad cexc. in cap. 1. $. ad hzc dc#
A a pace

i8o

Ioannis Francici de Ponte

rum piorum reeipere, & idem4exr. in d.tf.fi

pace juramento firmandum-j .
quis edificacion.in auchen.de Ecclef.eic.exSequi tur propecrea , quod fublaca iurifprefs in principio daepro exequutione pi
diftione non datur udicium , nec dacur apvoluntatis iuriidiionem cam Epifcopo ,
pellatio ; & cum hoc eec prorogare iurifqum ludici ciuili loci,& idem text. in d.jT.
diionem in priuacam peronam, que caree
fi quis autem eodem titulo ; & proptcrca_
iurifdiionccum Dominus fit Iudex perfoelegantilm Abb in d. cap. fi hxredesdo
narum : vnde dicatur quzfo , fi appellacio
teftam.cradidicquodecfiad Iudicem F.ccleeil illa,qux deuoluie caufam ad Iudicem_ ,
fiafticum fpcctat,vc vocadcfunorum exead quem,& hic non dacur; fed querela nu
do fao , & minifterio priuatarum perfo- 32 quutiom mandencur;dicic tarnen quod hoc
eft mixti fori , quia Iudex fecularis poceft
narum i quo cafu iura dicunc , quod non_,
fuum officium impartir , eciam in Ugatis
confidcrantur tales pcrfona*,ied partes querclantes,& grauarx, qux partes funt laica? ,
pijs , & per hoc dicit eife inter hos Iudices
locum prxuentioni, vbi Barbac.& Couarru.
& peni tus iurifdiione Ecclefiaftica exhincSpecul.follemnicer in rubr. de inftrum.
pta: igitur fublacis perfonis Dputa torum >
edir.in cic.de vlc.volun.nu.jo.cradidic.quod
quas Dooresdixcrunr nonattendi, rema
nent perfonx omnino laiez, & exempts, 33 quando funt plures exequueores , & non_
funt concordes in exequendo , funtq, xquacum quibus non video , quid iurifdiionis
les in difparicatc , Epifcopus, vel Iudex copoflint ifti Deputati habere.
get tertium ailumercjvrl Iudex, aut Epifco
Quando vt perfonac deputatz conuenirenrur ex ipforum fais , tune procedunc
pus cfirmabit,quem fibi videbitur,& idem
allegara de Confraternitatibus , de Colle
ibi nu.80.H0c etiam exprefs tradidit Bare,
in l.folenc nu. i j.de alim.& cib. leg. & licet
ges, & de Vniuerficacibus ,* fed quando do
pej Tonis ilor'umnon tractacur > nihil con
34. ibi nu. 1 4.Bart.ponac quxftionem in duobus
hzredibus.'altero clerico,& altero laico, ta
fira pos przrendicur, nec Iuditium eft forrnen Bare, ibi loquitur quando conueniun
4mandum contra illos, fed de factis ipforum
tur hxredes, & nos non difpuramus nunc de
"T tanquam de factis partium eft craftandum ;
conuentione perfonarum : nam ex fupra refequitur propterea,quod erunc ver decilatis apparet fundatum,nil habere commu
iones ilia: in ipfarum cafibus > fed nil com
mune in cafu, de quo tracta tur ; & lie pari ne in hac caufa perfonas deputatas ad eleionem faciendam . Sed tracta mus articuter illud,quod dicicur in exequutione refta-. menti , quando vnus eft laicus , & alter cleJum fi quia eft opus pium, iurifdiio eft priricus, vbi fint conueniendi : nam ( vt dixi )
uaciua Epifcopi.vel mixta, & in hoc decifio
Bart.eft pro nobis, imo Bart, decidit diftitiomnia procedunt , quando hx perfonx cor
ctionc :n, vt fupra faftam.quod aliud fu conpora i feu Collegia conueniuntur , licet di
uenirc perfonas , & tunc pratualet , quod fic
ctum illorum de iure non fundetur, & loadmix ta pci/ona Ecclefiaftica , & aliud eft ,
quuntur rarione pix difpofitionis , qualis
non eft cafus nofter , in quo non traft amus
quod non traetur de perfona tali conuede Monte , & de operibus Montis , fed do
nienda,& tunc attenditur iurifdiio rci.qu
eleftione Gubernatoris laici.rerum rempodecido, m fallor,eft puntualis.
Ccludo igitur,quodcum Iudex fuperior
ralium ad Montem fpectantium,& fie datur
relponfio omnibus adduis circa quxftioaliquidnon habet explicare in perfona m_
clei ici mal,vel bene el i gentis, factum illius
nem,quod de pijs operibus fit Epifcopus iu
non actenditur,appellatio non dacur, quia-,
dex competens.
Sed vlterius vcra,& communis eft opinio
deficit iurifdiio, faum ipforum eft tanfundara in ijfdem iuribus fupra allegatis ,
quam faum partium ; propterea omnino
quod eti de opere pio craftarecur: Iudiconcludendum erit, quod per viam dilpofi31 tium eft mixti fori, ita quod Epifcopus ha
tionis reftatoris , non habet Epifcopus in-,
bet Cognitionen-), fed non priuatiuam ad quo fe intromittere per viam appellationis
dicem laicum , vc fie omnes poflint cognoneququam, quia non dacur appellacio. Per
fcere,& inter eos datur przuentio, eft text,
viam quia adeft mixeura clerici,& laici mi
notab.in l.hzreditas if.de petit.harredic. vbi
ni me, quia non vc Indices quicquam facit ,
Bald, fumit conclufionem,quod vterque Iu
fed vc nudi miniflri, & priuacx perfonx , Se
dex tarn fecularis > qum Eccleiafticus ha
priuatam eciam perfonam reprefencances
bet iurifdiftionem in exequutione piorum
& vltimojfi vult fe intromittere tanquam_
de opere pio , & cdnc hoc eftet mixti fori ,
legarorum contra laicos, & text, in d.l.nulli in fine dicic,quod tarn Rector Prouincix ,
quo cal de iure communi iurifdiio eft cuquam Epifcopus pofiuac delaciones lcgaco:
mulatiua-. .
. '
Pro

Conilum XXXVIII.
Pro D. Bernardett de Me
diis Principe Ottaiani.
SV M M ARIVM .
X Mandatum defoluendo , debiti fatisfa't
nern arguit\.
a V'nus afls piares momento temporil parre
potefi ejfelus,plures extinguere, & indu
cere obligationes.
j Ex eau/a extrinfecafuperuenientejntelligi'
tur quis mutare aufam pojfeffionis .
4 Caufa aceipiturpro titulo .
5 'J^uda voluntas Dominifine traditione fuf
ficit ad transferendum rei dominium* ,
quandores dimittitur penes eundem detinentenu...
6 CMutatiofoloconfenfu, & momento inducttur.
7 Reprefentans duplicem perfoneem pote fibi
foluertfa dfemetipfoexigere , er .17.
, Dominus ferui creditor fi illius pecultunu-t
apudfe retineat ,femper contraferuttm,
egijfi.exegtjfi , acfibi ante omniafoluiJJL*
intelligitur .
9 Cbirograpborum confignatio > debitifatisfacltonem arguit , licet fatisfaclio ver fe. quutanonfit nu. 11.
I o Inlrumenta tradcnsjeipofftonem trade'
, re videtur.
Ii pecunia quam ex caufa mandati mibi de
bes,fi conuenerit,vt crediti nomine earn*
retineas, videtur mibi data, & me ad te
profeca.
1 3 Donaturum mibifi iujfero vxori dart ,
perinde habetur, fi ego accepijfcm , &
rem meamfaclam vxori dedijfem.
14 Difyofitio perfecta pecunia in perfonam, ,
in cuius beneficium illa efi applicando, ,
femper ex iuris interpretation prdit y
&..
15 'Papa mandant alicui certam pecuni quan
. tttatemfolui,vti particularismnon vti 'Pa
pa id mandajfe dtcitur ; & licet Papa
vita decedat antefolutionem verfaclam,
non extingmtur mandatumnufeq.
16 Mandaturn pro exequutione gratia iam
perfecla nonextinguieur morte conceden*
tis .
17 Succejfor in Tontificatu prtdecejforis facia
rata habere cogitur , quandofunt perfe1 8 Mandaturn femper durare intelligitur ,
, tum interel mandantis,veleius bredum
, illud adimpleri.
19 Solutio negotiorumgeorifacla intelligitur
cum earn in rattonibus confcribit, ex quo

a8r

vfurarum folutio euitatur.

ao Creditorfipecuniam me altert datam , vt
Uli txolueret,non it , cum Ule vfuras praflare cogatur,& debitampecunia,
& vfuras acctpiet.
a I Papa , vt Papanonteneturfoluere debita^
contracla tempore Cardinalatus.
a a Papafifciat ntbil deber , & mandet debita
abipfo contraila tempore [Cardinalatus ,
foluufibi ipfi donare dicetur,ad extingue
dam propriam obligationem.
a 3 Papa duplex habetPatrimonium ivnde du
plicem reprejentat perfonam.
a 4 'Papa infeudans tempore quo vacat Impe
rium,velRegnum, vt Rex, vel Imperator
infeudare intelligitur.
aJ %jx infeudis particular! titulo deuolutit
dicetur Baro.
Papa,vt Papa non potefi errare in rebus fidem tangentibus , ficus vt priuata perfo~
na, .
a8 Mandatariusin mora conitutus fi culpa
procedat cafum,ad interejfe tenebitur.
ap guando culpa,vel mora pracedtt cafunt,
tunc morofus tenetur ettarn de aiduerfit
fortuna.
lo%Adminirator bonorum alterius fi pecumam paratam babeat,
creditoribus, p
fibt ipfifoluere debet, ita vtfi nonfoluertt,
" pecuniam amifertt,eius damno id cederedebeat.
i i Mora an & quando exeufationem ba*
beat .
ARGVMENTVM.
Chirographorum confignatio an de
bit! fatisfCtionem argut , licet fatisfa
clio ver fequuta non fit . Quid in man
dato de foiuendo, & tale mandatum
Pontfice factum , an Pontfice, vel potius perfona priuata factum intelligatur. Quod fi Pontifex decedat ante folutioncm,an mandatum extinguatur .
CONSILIVM XXXVIII.
E O Papa XI. cum aliqua
contraxiflet debita , dum
erat Cardinaiis plura fe
cit chirographa directa.*
uo Thefaurario fecreco
Philippo Guicciardino ,
* iubendo>quod de pecunijs
ad cum peruentis , & perueniendis ex emolumencis Dataria; folueret creditoribus Aa 3
tra&is

282,

Io.Francicide Ponte

traftis tempore Cardinalatus.quod Ilis deI bebat.'ira quod ex hoc volebac excinguere
fuos particulares creduores ad cext. in I. 2.
. qui res pign. obbg. poiT. ibi non dubiramus cum , qui emptiones agrorum fuorum
pignon pofuir,de ipfis agris obligandis cogitaifr, ergo multo magis mandando expref
fam fulutionem cum folutione eius , quod
deber, omnis tollebatur obligatio.
lio cd im ipfo,quod chirographa fecit, &
confignauic fuoThefaurariointelligiturdifpolirum de pecunia apoolica in fui ipfius
beneficium , quam iam poidebat, & penes
cum retincbac in perfona 'I lief. & muraflo
cauam pofeTionis eo ipfo,quod in caufam
particular tDi folui iuflit tanquam fi exegiffet,& fibi numeraflet vti particulari , nec.ri.
a cfl nouum, quod vnus actus plures pariac
tfl"i6n;s,& plures extinguat , vel inducac
obligariones momento temporis iuxta difpofita in I. in numerationibus rT.de folut. &
3 ex caufa extrinfeca fuperueniente inrelligicurquis murare causa pofFelforis, & quod
vno titulo poflidebar, habeat ex alio ad tex.
in 1. 3.tf.illud fF.de acqu. poi. in 1. non olum
4 $. quod vulgo if. de vucap. & caufa accipitur pro titulo laf. in I. 3. $. ex pluribus iru
pnnc de acqu. poT. fie pofTum murare cau
fam dominij murara, & extina prima cau
fa extrinfeca fuperuenienre ad text.in l.fundo,vbi glol.fF ad l.falcid. glof.in d./.ex pluribus,vbi Rarr. & communiter Scrib.
Etfi nuda voluntas Domini fufneit fine_
5 traditione ad rem rransferendam, quando
demittitur penes eundem detinentem , veJuri rem,quam tibi aliquis commodauerit,
aut locauerit,aut apud fe depofuerit portea,
aut vendiderit tibi , aut donauerit,auc dotis nomine dederit; quamuis enim ex ea_
caufa tibrnon tradiderit.co enim ipio,quod
patitur tuelfe , rim tibi acquiritur pro
prieras, perinde fi eo nomine tibi tradita
fuiflet, veiba funt text.in jj.inrerdum infiit.
de rerum diuif.cui concordat text.in l.qua_,
ratione jT.interdum rT.de acquir.rer.dorn. &
in pecunia depofirata loquitur text.in l.qui
negona , fF. mand. Ergoquanto magis hare
erunt in re exiftenti penes eandem perfona,
vt erat Papa,qui mediante fuo Thefaurario
poifidebat, & erat Dominus apoftolicx pccunix,qui faciendo chirographa, vtea conuertatur in caufam fuam parricularem_ ,
ficq; in folurionem debitorum crraorum
tempore Cardinalatus,mutauit ex hoc cau
fam, & titulum pofleffionis tcnuit ranquam
particularis non tanquam Papa,& licet non
fuerit fequuta folutio, non propterea celfat
mutatio iam afaj& peifea^uz folo con-

fcrifu, & momento fiic indufta, pro quo eft

textus notabilis in l.certi conditio tf.fin. fF.
fi cert.pet. vbi dum permiiTem te vti poTe
pecunia depofirata pofum condicere quai
mutuam, licet non adhuc fuerit amota , nec
illa vfusfuens.cum furriela r animus , & vo
luntas fecundum Bart.ibi, & idem glof.in d.
l.qua ratione j.interdum in verb.materia;
eft enim ex hoc efteftus confummatus quo
ad dfpofitionem iam faram pecunia; apoftolicx in caufam priuatam , & propterea_
nihil facit ad cafum,quicquid mde fequatur
ad finem , vt pecunia iam efrecla priuata_
non amplius mutet etus cor.ditionem 8c
ceTante caufa non cefat effetus confum
matus ex ea.vt ex reg. Iuris notorijs .
Et fi pofum mihiipfi foluere, & mo
7 exigcre,dum duplicem reprefento perfo*
nam ad text.in I ii pupilli $. rF.de neg.geft.
8 Intantum.quod (i feruus mihi debet,illiuscj
peculium apud me eft, intelligitur femper
Dominum egile,conrra feruum exegiffe, &
fibi ante omnia foluifle text, eft in I. peculi
in verb, fan, pertotam legem fF. dc pecul. Ergo quare idem non debemus dicere
in ca(u,de quo agimus, dum Papa pecunia ,
quam vt particularis debebat , mandat extinguendam , feu foluendam fuis creditoribus.vt per neceftarium antecedens dicamus
earn exaftam fibi, vti particulari applicatam perconfectionem, & confignationenu*
chirttgraphorum Thefaurariomam hoc im9 portar ch-rographa , vt funt iura in indiuiduo,vide!icet text.in 1. feruum filij fF. de leg.
I. ibi cum qui chirographum legat , debitorem legare non folum tabulas argumento
eft venditiomam fi chirographum venieric
Domen liue corpus venirle videtur , idcm__
text.in l.huiufmodi ffi.R ita eod.tit. ibi fi ita
legatum cui effet fi tabulas chirographi mei
hzred) meo reddiderie hxres meus ei decem
dabo,huiufmodi conditio hanc vim habet>fi
hxredem mcum debito liberauerit,ad idem
text.in l.qui chirographum dc leg. 3. ibi, qui
chirographum legat non tantum de tabulis cogirat,fed etiam de aionibus,quarum
probatio tabulis continetur.
Parct igitur ex prxdiis iuribus,quodeo
ipfo, quod Hunt legata chirographorum intelligunrur legata nomina, vel reliftx liberationes , vel vendita in chirographis coti
lo tenta, fie inftrumentis emptionum manci*
piorum donatis , & tradiris , & ipfo manejpiorum dontionem>& traditionem factam.
intelligis,& ideo potes aducrfus donatorem
in rem actionem exercere, dicit text, in l.r.
II Cde donar, ergo ex confeccione chirogra
phorum,& ciig:iatione illorum facta *
aurario,

Confilium

XXXVIII.

8;

faurariojntelligitur Papam pecuniam apoficium,& per chirographa non aliud factum

ftolicam conuertifle in caufam propriam_>
nifi commiflam exequucionem , & fic effefibi vci particularem donafle , & ab vti 16 dualem exequucionem>cunc licec Papa an
tali mandacam Thefaurario debici proprij
te exequucionem vicam cum morce comextindionem; cumq; non eft dubitandum_
mucauic non propcerea gratia,& adus iarn
voluiile Pontificem in omnem cafum banc
perfedus extinguicur.immo nec mandacum
pecuniam fibi vci particular! applicari ad
pro exequueione graci cexceft in cap.fi fuper gracia de ofic. deleg. in fcxto, vbi dixie
debieum proprium extinguendum.quodfub
vfuris cenebac,& intercrac qum primum_j
text, quod fi fuper gracia ab apoftolica fede
jllud excinguerc,dicitur propterea ftatinx-*
fada exequueores fuerinc depucaci, equum
fequucum erFe&um donacionis fibimec vci
efecenfemus.veficue ipfa gracia ( Ucee neparticular! prididsquanticacis confideradum fic in eius exequueione procefFum_> )
doeius , fuorumq; hzredum beneficium, li
morce non perimicur concdent is,fic et am
cet morce prxuencus Thefaurarius excinnec reintegra perimacur exequutoribus
data poceftas , icaq; vis confiftic in gracia...
dionem,& folucionem creditoribus nonfefada,& perfeda;nam quicquid poftea manciffeccexe.eft elcgans in l.licc tf.quoc fF, de
iur. doc. ibi quocies aucem exeraneus accedacur in eius exequucionem cali ter non fa
cie ad cafum, quod nec eciam reincegra ex
pco fere debicori docis conftituendx caufa
fiquiJem nuptix infequutx non func, liberapirar^ fic procedic cexc. in cap. fi cui nul
la, vbi glof.in verb.moriacur de prabcn.in_.
tio non 'equitur;ni(i forc ficaccepto fubit,
fexco,qu iura allegar Bald.communiterfeve velic mulier in cocum donatum, tunen,
credendum eftbreui manu aeeeptum mu*
quutus eandem firmando conclufionem in..
1. mandatum C.mand.num.i i . ad limicacio]ere,& manto donatum , & hi Amt termini
12 texc.in l.Hngularia if.fi cere. pet. ibi vecum 17 em illius cexe.quodq; fuccefTor in Poncifiex caufa manda ti pecuniam mihi debeas,&
cacu teneatur habere rata fada prxdeceifoconuenerit,ve credici nomine earn retineas
ris,quando funt perfeda lat per Capyc. in
videtur mihi data pecunia , & me ad to
fu decif. 1 2 1. & func regula; ordinaria: , &
profeda,fic in 1. 3. jT.fin.fF.de iur. dot. ibi iru,
nocoria:,vc femper quod mandatum eftcon1 3 fin. fi donaturum mihi iufero vxori mea
fequutiuum difpoiitionis fada: , vel futurs
dari.perinde habendum eft.arque fi ego acfieri non expirt morte mandantis, & fi ilcepram , & rem meam fadam vxori dediflud fiat neceffitate prxcedentis obligatio*4 fern, ita quod procedit femper ex iuris in*
nis , vc fi confiftat circa id, quod mandator
tcrpreratione dicit Alex.in 1. 3. jT.fi iuflerim
neceffe habec facer , rune nullo modo finiin fin.ft'.de acqu.poT. difpofitio perfea pe
tur morce, quod fuie originale didum glof..
cuniae in perfonam, in cuius beneficium ilia
noeab.in l.a.jT.fed fiquis in verb. conftatn?
dedonae. quam ibi fequicur Barc.OdofFred*
eft applicanda, & lex fingir numerationem ,
exactionem,& cradicionem.fic hie Papamec
Alex.Paul.de Caftr. & lmol. Bald. ind. l.merac debitor ex caufa parciculari tanquam
dacum.vbi Paul. de Caftr.Bart. in 1. fundi ff.
Cardinalis habec pecuniam apoftolicam in
deacqu.poff.Paul.de aftr. in I. fin. ff. de fopofe fui Thefaurarij facie chirographa , vc
luc foccreg.& fall, in verb, mandatum verf.
de ea facisfiac fuis parcicularibus creditori
quinto fallu, & Angel. in d.i. fin.de folut. di
bus pro quancicacibus cercis illis debicis,
cit : & quod dico mandatum reuocari mor
te non eft crahendum ad iuffum, quia illud ,
igicur ftacim , quod chirographa eranfmictuntur perneceife dicimus fibi ipfi foluiffo
quod in iuffu vertitur neceffari per iubenin caufam particularem, iamquod pecunia
tem explican debebat, cafus eft, de acquir.
in fui pofc habebat , & de illa mandafle fopoff.l. fundi,
15 lucionem faciendamtvci particularem non
Hinc glofnotab.in l.idcm eftfF.mand.eracanquan Papam > quia vti Papa non debe- 18 didit,quod femper , quod intereft mandan
tis, vel eius haredum mandacum adimpleri
bac,fed bene vti particulars ad texc.in 1. Sc
durac eciam poft mortem, & nullo modo ex*
magis ff. de folut. & lex femper incerpreeapirar,nec reuocacumintelligitur, & fic retur quern facer dum pro eo , quod ipfum
fpondet ad text, in d.i. fin. de folut. quam_
fpectac ad texctin 1. fin. ff. quando ex fact,
glof. fequitur . in d.i. mandatum num.4,
tuco,
Cumq; ftacim Papa mandando de pecu
verf. & tunc ad ilium texc.licec poftea num.
nia apoitolica folucionem fuis parciculari
jo, videacur cum Bald, contrarium firmabus crediconbus,quorum extindionis incero .
Cumq; Guicciardinus in fuis racionibus
rcrat.vt dixbintelUgicur perfed delibefafpofuerithanc folucionem ab eofaciendam,
fe,ac graciam fcciflcdc illa in fuimec bene*
media n-

*
284

Ioannis Frani ifci de Ponte

mediantibus chirographis rece^tis , & ac

ceptais, & hoc ad extinionem Jcbici, qcf
Camera; Apoftolicx debebar, quod eil tanti
vgoris, quod euitac folutionem intereffo , .
ad quod alias tcncbacureciam quod (bi ip
fi tanquam negotiorum geltori folutio fuif19 fet facienda, quae facta intelligeretur,duno
in racionibus pofuillec text, eil elegans in_
l.fi pupilli iT.fin.eo.tic.& in folutiotie facien20 da creditori eft text, in 1. fi vero non remunerandi $ ii mandaueris in fin. ft", mand. i g i tur ex chirographis difpofitio cft perfecta ,
& cerca.quz cum fit in beneficium Paps vti
olim Cardinalis.fuorumq; hzredum ex caufa antecedents obligacionis debiti contra i,ad cuius folutionem omnin , & precis
21 tenebatur,& lex habet ex hoc,& przfumit,
& (uper prefumpto flatuit , vt Papa fibi ipfi
foluerit vti particular!, & vti tali mediante
perona Thefaurarij pecunia effet cxoluenda,quz quatenus fuiffet foluta, dicunt iura ,
quod haberetur non vt foluta Guicciardino mandatario , feu exequutore, (ed d pro
prio debitore ad proprij debiti extinctions
juxta difpofitionem ind.L3.fF.de iur.dot.tf.
fin.& in 1. licet f.quotics eo.tit. in d.i. fingularia fi cert.pet.ini. quod iuff. ff.de reg. iur.
ergo non eft traftandum negotium , vti do
pecunia apoftolica, fed de iam tranflata in_.
Papam , vti particularem mutata caufa_
poffe fiionis ab eodem , in cuius poffe riebatur mediante perfona fui Thefaurarij,
in qua ucccfferunt eius hxredes quorum_
intererat mandatum non extingu, fed exequutioni demandan .
Sed dico arnplius,quod nos in cafu de quo
agimus non verfamur in eo, quod mdatutn
re integra morte fniatur , in quo funt limitationes fupra adductz , fed in regula con
traria , quod mandatum re non integra non
fini tu r: nam fi ius interpretacur olutionem
factam Papa fibi ipfi , vel mutaffe caufam
pofleifionis , & hoc ex chirographis fatis
oriri:igitur res non integra refpecu Pontificis,quia mandatum confumraauit effeftum
fuum quoad Pontificem, & refpectu hzred
Papa: , vti particularis nihil ad fuccefforem
in Pontifcatu, qui dicunt Guiccisrdinum_i
mandatum acceptaffe in rationibus pofuif(e folutionem faciendam ipfi non reuoeauerunt.imm rati Hcauerunt, quia igitur inte
rerat illorum non poteft tractari de mandati extinctione,& propterea dum Camera
Apoftolica pecuniam hanc fibi retinale , Sc
in computis Guicciardini , non adm i fie, tenttur ad illius reftitution cum intereffe , fi
Guicciardinus fuit in mora.non foluendiex
pizdictis patee teneri ad omne incereffe, vc

km fuit in mora > quia mandatum habuic

iub die 16. Apnlis, vt ex chirographis pecu
niam ad folutionem facidam habebatiam
depofitatam penes ipfum ex exaionibus
factis diriuum, Se emolumentorum Datariz, V t eft in facto indubicatum: vnde vel Ca
mera Apoftolica eft condemnanda ad folu
tionem, vel ipfc Guicciardinus .
Papa, vti Papa non tenebatur folueredeI bita contracta , vti Cardinalis licet poterat, de reddicibus ,& emolu mentis Pontificatus difponere ad foluenda debita contra
cta, dum erat in minoribusex reg. text. in-,
cap.peruenit de fideiuf. & quz latins difeurrit Nauar.in repet.can.non liceat ii.q.2. in
trad.de fpol.clcr.ed fi feiens non debero ,
prout feiebat in cafu de quo agimus, & foluit,feu mandauit foluere debita ab ipfo co
rradla , dum gerebat perfonam Cardinalis .
Proculdubio dicetur,fibi ipfi donaffe adextinguendam propriam obligationem ex regu.text. inl.i. ff.de condit.indeb.l.in debit
. eodem in 1. cuius ff. de reg. iur. bi cuius
per errorem dati repetitio eft , eius confutodati donatio eft, quibus concordat lex
trigefima partitarum in tit. 14. in quinta.
partita^ .
. Papa duplex habet patrimonium,videli2 j cet Ecclefiafticum.vti Pontificem , & fuum
proprium patrimoniale, licut Rex habet pa
trimoniale , & regale , & idem Imperator
habet Patrimonium proprium, & Imperiai ;
le,& fie dupcem reprefentant perfonantu*,
vnam ratione dignitatis, & alteram priuatam,Nauar.vbi lupra J. uc.de Penn, in t. pa
trimoniales de fund.patrimon.Iatius Frece
24 in s.auth. Baron. Hinc Papa vacante Impe
rio , vcl Regno, infeudans, intelligitur tunc
vt Rex, vel Imperator infcudare,Bald.in tit.
de pac. confian, in verb, inueftituram recipietis, fed facta Regis vel Imperaroris clcctione feuda illa recognofeunrur ab Imperatore.fcu Rege,non autem d Papa, ficRex
5 infeudis particulari titulo deuolutis dicctrBaro, & illa concedens intelligitur non
vc Regem , fed vt Baronem concefliffe, do
quo larius per Afflict.in prxlud. conli. q.ij.
26 Hincdicemus,quod Papa,vti Papa non po
teft errare in rebus fidem tangentibuy , fed'
bene, vt priuata perfona, intantum quod vt
priuata perfona poteft efl'e hzreticus , non_
autem, vt Papa, de quo per Alphonfum do
Caflro, de iufta hzreticorum punitione lib.
i.cap.ft.circamedium..& Iib.z.cap.i j. Gre
gor, de Valent.in controucrf.lib.8. cap.i. Sc
fic verum eft actionem , & pafioncm nonu
cfiflcre in eodem fubiecto, nec quemquam
poife fibi ipfi obligari, fed hoc confiderata-*
/
perfo-

Confflium

XXXVIII.

perona fimpliciter de per fe,fed li duplicem

fi pecuniam habet paratam , nedum debet
reprefencec diueris refpeibus,tunc regula
foluere debicoribus, fed fibi ipfi, & non fol7 eft in concrarium : hinc poteft quis foluere
uendo periculum fpeat ad eum,& propri
fibi ipfiauthorari, duplex gerere officium ,
Fulgof. in d. 1. diuortio ponit cafum in eo ,
&fimilia; pro quoadducb func iura in alia
qui commiiit moram in non tradendo rem*
adnotatione,& repucancur quaii duac perfoqua: per mortem amittebatur , & non tran diftina: , pro quo pondero text, allegafibat ad ha>redes,& in re, cuius penculum_
tum in I R certarum ff. de milit. teftam. ibi
certitudinarium, & verofimiliter erat ven
Iulian.etiam ait: fi quis alium caftrenfium_j
turum^ allcgat text, in 1. ft au tern de neg.
rerum, alium caeterarum fcripfiTet haered,
geft. vbi eft cams, & idem Paulus de Caftr.
quaii duorum hominum duas hereditates 31 in eadem 1. diuortio , declarando text, qui
intelligi,& eft etiam elegans text.in 1. fiftuponit cafum inter careros, quando geftor
las .ir.de contrah. cmpt. text, in 1. con.
& debitor pecuniam non habebat paratam,
ful ff.de adopt, in cap. ex literis, vbi bona-*
fed bona vender. debebat ad folutionem_i
glol.& Door. de probat, qua: latius explifaciendam, & tunc non cogatur pra:cipitare
cauit Nauar.in conf. i.incip.Campfores Ro
ad vendicionem bonorum , fed deberi mora
mx in tit.de vfuris in imprefiione Roma: faconfiderari boni viri arbitratu ; verum_
quando pecuniam habebant paratam , & in
ta in anno 1190.
Ex his dicemus ex expeditione chirograproprios vfus conuertere non licebat, tunc
phorum Papam ipfi donaffe pecunia m_>
mora non habet excufationem,ftatim combanc dum mandauit foluere illam, fuis parmitcitur,& omne periculum eric morofi .
cicularibus creditoribus : nam occultacur
Non omittam dicere vnum , quod eft novnus a (Sus , qui eratdonationis neceifarius
torium,debitum hoc contraxit Papa,dum_
pnrccdens, quem actum lex inducit , & travti Cardinalis miffus fuit legatus fummo
- ditione pecuni opus non erat, quia ipfemec
Pontfice in partibus Francia: ad paccm_
poffidebac, mediante perfona fui Thefauracomponendam inter catholicum Regem_, ,
rij,& confequencer ftante donatione,& traacHegem Francorum, in quo tarn egregie_
di done facia fibimet,licet pecunia non fuefe geflitjVt omnia in pace conftituerit, fer*
rit ioluta creditor ibus ob moram , & cub
uitium tarn memorandum in tota chriftiapam Thefaurarij,nonpropterea ceflat effenitate,& perquam maximum fedis Apoftous confummatus perfe donationis pr;licx- , vixit in Pontificatu dies 27- tantu m_
cedencis,& confequenter effe&a fuerit pe
iucceffit immediate fan&iffimus Pontifex
cunia priuata Pontificis,in qua fuccefferunc
Papa Paulus V.quem Deus viuere faxit per
annosmultos. Debitum exoluendum im*
eius proprij hairedes.
portt fummam tantum due. 15. mil. hxreQuoad moram commiffam per Guicciardes tanti Pontifias de familia tarn illuftrifdinum non foluentem in tempore penes >
quem erat pecunia folutioni parat a, & inte
fima nullum, de hac fuprema dignitate com
rim ilia praefupponicur amida per mortem
modum fentierunt , fed bene maximum interefle ob ingces expfasfaftas.Deus Opt.
iuperuenientem Pontifcis,ita quod culpa.*
Max. faniflimi Pontificismentem infpirec
prxceffit cafum , Se non cafum penitus fortuicum, fed certitudinarium , & verolimili
ad quitatem pietatem,& iuftam liberalkater venturum , tunc nulli debitum eft peritem cum iftis Dominis hasredibus facienda.
18 culum interims , & amiffionis pecuniae > &
omne totum intereffe fpctare ad GuicciarPro Nuntio Apoftolico.
dinum.text.eft in l.diuortio, & in S. quod ft
intcreft, vbi glof.notat.in vcrb.tenetur ff.de
SV M M A%.1V M .
-.
ipneg.geft.8: glof.ibidem in verb, fedecft hie,
cradit pro regula , quod quando culpa , feu
mora procedit cas,cenetur quis etiam do I Fadifpeciesproponitur.
aduerfa fortuna, quam fequtur Bart. Bald. a Ex quo clarijmus patet concesiones 'Pon*
Uficefaciasfuijfe propter ruitia Domi
Alber. 2c omnes hinc notant, quod debet innorum
de Campegio.
pici, quod euenire poteft, & ob id ibi Bald,
tradidit , quod dum fuit in mora reddendi 3 Lex . Cde refeind. vendit. non habet lotum
injeudis, fauore Ecclea nu. 1 7. .
pignus, tenebitur de interim , & ibi Alber.
. 6. verf.item quacritur, quod tenebitur do 4 Feuda amore,&- honore Domini nonprtextu pecunia conceduntur declaraturn, lo
pecuniar amiffione per text.in 1. debitor eodem tit. vbi eft caius.in quo text.notat An j Feudum emptum,velpro quo praiiatur cen*
fus libra cera annuus, anpropria dicatur
30 gel. quod adminiftracor bonorum alcerius,
udum
4, i tti

z$6

Ioannis Francifi de Ponte

udumt& nu. I r . i . & 1 4. /77 quo opima

Baldirejjciturnu. n.
6 Ptcuniavbi interuenit ,Het in conceffioni'
bus adftt verbunj concedo , yer( tudtatur
*mptiQ,& venditio.
7 Bepefiaum licet non gratuiturn beneficturn.
dicitur,

8 Subflantiafeudi efidelity nonfiruitiunt,

aut pecunia .
9 Feudumpateiiejfe fine feruitia ^ dieetur
feudum in omnibus praterquam in bis,
qua natura deuiant.
t j peudum propriam ajffumit naturam tenare ir.ua ntura ad quamfemper recurrendum e.
i Text in cap.adnoram de rtb-t cel. alien, vel
non, dilucidatur.
17 Ecclcfia licet iuuare/e pofsit remedio 1. 1. C.
de reind.vend- non tarnenpoterit ration
feudi concef.
18 Lafio non confideratur cum aufa principalu conccfsionisfueruntferuitia.
1 9 Probatto meritorum concefsioni aquiualens
oritur exferuitiorum affertione m genere
inter perfonas non prohibitas,multo magu
ex ajfirtionc-fada inJpefie nu feq.
W Seruitiorum menta quando prafumatur
tauffinaiis.quandavero impulfiuaARGVMENTVM,
Rcmedium 1. 2 ,C.de refeind. vend, an
habeat locum, quando pecunia interuenit,aut cenfus in infeudatione. Et de in*
telletfu text.in cap. ad noftiam ewra de
reb.eccl.non alien,
CONSILI VM XXXIX,
Vnt ram exa omnia-*
confiderata in przfenti
controuerfia per Domi%nunn conftilentem , vt ve
r nil amplius pofl}r add!-!
ne per quam fubtilicer
indagarij'icd vc morem_
geram illuftn'flimo Nuntio meo colcndiffimo Doftiino.proptcrea difcurram aliqua a<J
confirmt i onem deduftorum.
Verum eft in fa&o duas adefe inueflituras, feu principales concefliones feudi , feu,
Comitatus Dutiz , vnam videlicet in anna
1 5 29. per dementem VII. factam in perfonam Laurencij Cardinalis4 Campegij alte
ram vero in anno 1 j64.per Pium J V. in per
fonas Vmccnti j,Laldaxaris;& Annibalis de
Campegijs.

In prima conceffione fit alTertioferuitio*

rum Card'nalis in Legationibus Anglizi
Vngariz,& Alemaniz, ailerir fummus Pontifex ex illis remanfifle fedem apoftolicann
debitneem in multa pecuniarum fumma_r ,
ex magnis Iabonbus,& periculis pafiis,oneribus,& impenis.quz ieuquas fubijt, $c nequiens ex temporum calamitatibus tune fatisfacere , propterea fit conceffio przdii
Comitatus in feudum antiquum , honorific
cum, & nobile, liberum, & francum; verum
quod in fignum,& recognitionem feudi, foluat quolibet anno vnm libram cerar,& alia
ob(equia,quz pro fimilibus Comitatu,&
feudis de iure.vel de conuecudinc fedi przdiz przfiari folenr, cidem fedi impender
tenearur, illius alienanone perpetuo inter
dicta cum cl u i Li lis, motuproprio, ex certa
fienna,& de plenitudine poteftans .
In fecunda concefione fit afertio primar,
enarrantur lites habirz , & tandem aTerendo feruitia loannis Campegij Epifcopi
nonienfis iam defuncti in diuerls Le
gationibus apud Reges Hifpani.PortugalJiz,ac Ducem Florentiz,aconfiderando,8c
afTerendo grandem ia&uram,& grauiadam
na , quz per mortem przdicti Ioannis Epi
fcopi. func Vincentius,Baldaxari& Annibal fratres, ea propter volens fedes Apoirolica in aliquibus rcleuare, ac etiam con*
Aderando , & afferendo mrita 1 & nobilicatem familiz,&: prarfrrtim duorum Cardinalium eiufdem familia; , qui in arduis fedis
Apoftolicz diu infudaruntj: alia quamplura eitidem familizmerita,propterea ex his
fummus Pontifex motuproprio, ex certa-
feienria , & de plenitudine poreftatis dero
gando litibus.illasq; toilendo, concedit de>
nouo feruata forma primar conce(fonis,id
feudum, feu Comitatum fub natura veri nobilis antiqiii auiti,paterni,honorific, libcri,
exemptiq; feudi in omnibus, & per omnia-.,
non fol m ad infiar , (ed pariformiter ,&
abfque vlla differentia, prout alia eiufdem_
fedis feuda antiqua,nobilia,honorifica,liberajS franca retineat,capiat, & babear.
Ex his apparet concesiones has 1 :rtas
principalitr ob feruitia, & principalem_,
ac poriifimam fummi Pontificis intentio
nem fuilfe remurterandi Dominos de Cam^>egio pro feruitijs przilitis , ac dignitates
augendi, & cumulandi in familia pro men
tis , & decoro torius familiz : nec content
fuerunt fummi Pontfices mrita in genere ,
feu feruitia generic aTerere , nec de perfonisgenerice loqui,fed particulariter,& de#
feruitiis , & de perfonis , & de qualitatibus
ipforura loquuci fuerunepropter qu dicunc
motu-

Confilium

>

motuproprcsex ecm fcientia, & de plenitudinepoteftatis mocos fuifle ad concedendum, & talia furunc feruitia * & mrita, ve
non olum videamus fecife fimpliem Cailri conceffionem, fed difmembrationem
Comicacu Imolx , erexit ipfum Caftrum in
tu m cum tali titulo in hps Domi
nos tranlulit, necnonde prxdi&a poteftatisplenitudine fubftulit lites.omnibusq; iuribus quomodocunque derogauir,
fix his,ni fallor.arbitror vanilfimam fore
p- itenfionem Fifci Camera: Apoftolicx, du
per viam lxfionis voluerit pretendere has
conceifiones infringere; iiquidem conclufio
ilia communis , & pro regula Do$oribu&
omnibus tradita, quod in feudorum conceffionibus non habeat locum remediumlsfio*
nis inductum ex difpoitione leg. 2. . de recind. vendit. dequoperBald.Salyc. & reliquos Sctihentes ibidem>pcr Roman.& alios
in l.fi quis cum aliter de verbor.obligat.authore Speculjn tit.de empt.fc vend. tf.nunc
videndum nu. 1 4. rradit Philip Port.latius in
traft. comm.concUib.i. reg. j6.limit.9- hxc,
inquam , communis regula repellic ipfum_
ab huiufmodi prxccnfione, quia feuda amore>& honore Domini, non prxtextu pecunia:
conceduntur, dicit text, in cap. 1. de feud..
dat.in vic.l.commif. & dicit Bald. & Salyc.
vbi fupra,quod eft remuneratio inexrimabilis dci propter falucem Domini.quem per
petuo tueri tenetur, qua; fatis erunc ra,& indubitata in cafu, de quo agitur, dum
videmus caufam coneeifionis finalem, & immediatam,qux fuit in meritis>& feruitijs familix,& particularium perfonarum illius,&
ob illadicitur fieri ambas conceffiones.
' Nec quod inceruemt pecunia in conceffionibus.velquod prxftctur cenfus librae ce
ras annuus,aut quod lie conceTum feudurru.
fcancum.-hocinquam alterac prxfatam, Se
veram conclufionem , quai quod poflit dici
non efle propric feudum, feudum empeum,
vel feudum francum abfque prxftation^
perfonatis feruitij, imm poftquam non pecunta, fed amore feuda conceduntur, & hic
adeft pecunia, quod tanto magis fie improprie feudum , & in eo habeat locum remedium d. leg. z. vt videtur tenuilTe in feudo
empto Roman, in d. 1. fi quis cum aliter , Sc
licet in conceffione adfic verbum concedo ,
tarnen vbi pecunia interuenic, ver iudicabituremptio,& vendido ex deci f. Bald.qux
videtur in propria materia inj. qui fe patris . vnde lib. Sc in feudo, quod fohijt annuam prxftationcm dixit idem Bald, in l,Hberti,hberta:q; . de open lib. & multa do
hoc per laf. in 1.1. C.de iur.cmphyc. col. 9.

XXXIX.

287

nu. jo. & feq. fed refl intuenti nullius Ame

hace conti'derationis in cafu, de quo agimus,
in quo quxfo attendatur:nam hare quxftio >
an feudum emptum fit proprie, & vere feu
dum, eft fatis ventilara, & veraopinio,quod
fit vere feudum,& propterea iura illorumu
emptionem > & venditionem in his cafibus
tradiderunt,& promiferunt, eft text, in cap.
I. de nat. feud, vbi Andr. de tfern.Aluar. Sc
cxteri,qui refpondent ad text.in cap. 1 . de-,
feud.dat.in vic.l.ommif.ad idem eft text.in
cap. i. de benef.frarr. vbi Iac.de Ardiz, An
dr. de Ifern. & latiifime difputat Aluar. in-,
cap. i.quemadm.feud ad fil.pertin.cum ali/s
concord.infinitis per Dotores prxfatos ad7 duftis:eft cafus de iure cannico in cap. ad
noftrum de reb.eccl.non alien. & ratio eft ,
quia bencficium eftquanquam non gratuitum; poterat enim non conceder tibi , fed
alij, vel maiori, aut minori pretio, eft cafus
nocab.in titius puerum ff. de obfeq. patr.
8 prxft. Subfiantia enim feudi eft fidelitas ad
text.in cap.i.tf.fin.per quos fiat inuefti.non
non feruitium , aut pecunia , & ideo poteft
eiTe feudum abfquc fcruitio , vc dicit nofter
Andr.de Ifern. in cap. t. JT. porro 4.C0I. quae
fit prrma cauf.benef.amitt,in cap.i.^.huius
autem generis, ex quib. cauf. teud.amitt. Sc
? dicetur ver , & propri feudum in omni
bus, prxterquam in his,qux natura dcuic
fecundum reg. text, in cap. r. de feud. non.
hab. propriam naturam feudi, vt docet Andr. in d. $. huius autem generis, & in $. fed
nec eft alia iuftior nu.35.qux fit prima cauf.
benef,amitt.& propcerea Hoftienf.fatis ele
ganter in tit.de feud..quis poifit . co!. i ru
IQ fn.dixit,quodillud, quod dicitur feudum 1
non fub prxtcxtu pecunixjfed amore,& ho
nore conced intelligi deber , non fub prxtextu pecunix folius, quem fequitur Cardi.
in prxlud.fead.in 4>diuif.prope finem.immo
hin fiue mdica, fi ue parua pecunia non eft
in confideratione,fed femper attenditur , Se
prxualet beneficium.quia hoc principaliter
agitur ex reg.text. in 1. fi quis nec caufarrui
ff fi cert.pet.& hoc voluit dicere Bald, in d.
\l cap. i.de benef.fratr. in fi. dum concordan
do iura dixit , quod ad modicam pecuniam
promi ttitur copcefiio feudi , quia cum pro
prium fit feudi fidelitas , tunc quant minor
eft pecunia, tanto magis videtur principale
fuife in intentione conceder beneficium ,
non autem atcendere pecuniam, quam opinionem communem eile , & approbatairu
cfrmat per plures cotas Claud.in fuo fpec.
feud. in differ.feud.col.4. fed ne videar elfe_#
alienorum laborum detraftorem,videatur ,
quxfo, ad hoc Bare. Camerar. in repet. cap.

288

Ioannis Francifci de Ponte

imperialem S. practerea ducatusde prohib.

feed. alien. per Feder.col.milu ij.vcr.quinta, & vltima fpecies, vbi elegantifime fun
dar , & explicar articulum peropeime con
firmando omnia fupra relata : eft enim res
exrranca feudo, vcl feudi narura,quod feu
dum acquirarur pecunia, vc! graris, fufficit,
quod iure feudi concedarur, & ceneacur, &
fecundum omncs eric veriffimum, qcf quando narura alteraretur,hoc non operabicur ,
nifi in co,in quo eil fada alreratioi in citeris ver remaner ver feudum in fua pro
pria ,& natura,quodlatiusdifcurric
Curc.Iun.in tract.feud.i.par.6.qua:(r. princ.
j. cel. & fit pariter , quod feudum prarftet ,
vel non prarftet feruirium, non facir , quin-,
poffi dici feudum , vcl quod prallet in per
sona, vcl in certo reddicu annuo , eric enim
tunc feudum conditionatum habens in reliquis vc ram feudi naturam allegari folec
text, in cap.ad apoftolicae in verb.prrer hc
cum feq.in verb.feudum,& in verb, annuam
penionem de reiud.in fexto, Alex.conf.79.
4. col. i. vol. Roman. conf.70. cumalijs cumulatis fatis eleganter per Alber.Brun.iiL.
12 confer, quod cfl in propria materia, &
pater non bene icncijfle Bald, dum ex prarationetantum cenfus voluit feudi conceffionem tranre in aliam fpeciem contra
ctus , qua: indubitata erunt hie ex duobus
principal iter, primum eil, quod hie eft cen
fus minimus pro fumma vnius libra: ccri,&
non in folutionem correfpectiuam ad fruus,vel ad valorem conceffionis, fed in fpecie dici tur : in fignum,& recognicionem feu
di ; quo cafu tanto magis confirmatur effo
feudum , & nulla vis elt facienda in prarftatione annua, & i o cafu non procedec diem
Bald, fed erit prarftatio,qua- ft in honorem
& preeminent: a m Demini, non confiderando redditumburfalem,prout loquitur Bald,
in tit de pacconft.in verb, libcll. & in locis
prarallegatis,& propri in libra cera: loquutus fuit Martin.de Laud. in cap. 1. de his, qui
feud.dar.po.vbi fatis vtili ter loquitur, difcurrit latins. & cumult Alber.Brun.vbi fu
pra 5. col. verf.moueor lecundo.
Secundum,quod tollit in hoc cafu omnem
1 3 dubitationcm , eft quia conceditur fub na
tura feudi nobilis,honorifki;& antiqui, ve
rum cum folutione librae cera: in lignum , &
recognitionem feudi , necnon quod praftec
alia obfequia.qua: pro iimilibus Comitatu ,
cV feudis de iure, vel confuetuine fedi Apoftolica: prarlari fuient , illius alienations
perpetuo interdicta . Igitur (i feudum prxftat fldcHtatcm,& in fpecie fub hac fpcciali
claufula conccdicur ,poftquam dici t ur,quod

teneatur przftare vltra libram ceras omni*

alia, quae de iureprarftare tenetur: fequicur
prop terca, quod vanitaseft tractare , an ex
pra:(iatione talis exigui cenfus feudum improprierur; itapoft alios Aluar.in cap. u,
fed nec eft alia z. col. num. 5. qui (it prima_*
cauf.benef.amitt.
1
Et hare func ex conceffione Clemcntis s
14 fed fi attendimus conceflioncm Pij IV. ccffant hzomnes quarftiones: fiquidem fitconceffio, vt fupra, verum cum hoc, quod retineat naturam veri,nobilis,anciqui,auiti,pa terni, & honorific! feudi in omnibus , & per
omnia, &c. Ergo fi fummus Pontifcx voluir,
quod in omnibus,& per omnia habeat,& retineat naturam veri feudi , non eft , de quo
di fput.-'.ndum, an fit illud improprintum_ ,
vel ex interutu pecuniar,vel ex cenfus prarftatione, iam quod habemus certam, & expreifam men tern concdent is, & ob iddixic
ij Bald, quod femper recurrendum eft ad tenorem inuefticurat, quo feudum fuam pro*
priam aifumit naturam in prxlud. feud, in_
4. dun f. allegatur communtter text, in cap*
l.de duobus fratr.cap.inueft. vbi Bald, di
xit nota egregic, &c. & in propria quaeftione adnotauit) & confiderauic recurrendum
fore ad tenorem inueftiturx Curt, in loco
vbi fupra, & fic pariter Alber. Brun, ad quae
pofent infinita cumulari,qu tanquam fatis
notoria, & vulgaria omitto.
Si ergo feudum hoc recinet naturam'veri
feudi in omnibus , etiam ex tenore inucftiturar, qui inuiolabiliter eft obferuandus, er
go communis conclufio , qua: i fcudoruiru*
conceflionibus remedium 1.2.excludit,militabit in cafu, de quo agimus, & propterex_
non poterit conceffio, de qua agitur per
viam laefionis infring.
Secundo principaliter arbicror, ni fallor.
lcafum huncdecidi punctualiter per text.in
d. cap.ad noftram de rebus ecclef. alien, vel
non, vbi text.prarfupponitfactam feudi conceffionem cum conditione , quod foluerec
conccftionarius oftuaginta libras, pro quibus feudum obligatumreperiebatur, a quo
feudo cum primo anno ex fructibus fuerinc
praediftas libra: oftuaginta pcrcept,fuit per
viam reftitutionis pctica reuocatio conceffionis, & reflitutio feudi , & tandem fic feu
dum reftituitur,conftito de lxfione enormi
& reuocatur conceffio illius.
Omnes enim Doctores ibi intelligunt il
ium text, quod per reitutionem in inte
grum conceffio illa fuerit retractara , licet
aderac ibi Ifio longe plus dimidia iufti pretij,poftquam in primo anno fuit perceprum
ex fructibus id, quod in pecunia pro concef
fione

XXXIX.
fione fuerat folucum , & eft regula fan's no
ta, quod non habet locum remcJium reftitucionis extraordinarium>quando habet lo
cum ordinarium:hinc dicit ibi glof.quod in
fra quadriennium fuit petita illa reftitutio ,
quia poft non datur, & licet alias in Eccle27 fia hoc ft explora cum > vt pofit fe iuuare.
remedio 1.2. ex reg. text. in cap.cum dilefti ,
& cap.cum caufam deempt.& vend, tarnen
fallit hoc, dum iumus in conceffione feudi ,
ca enim ratione,quia priualet fidelitas,horor,amor, & beneficium ex his, qua; fupra_*
confiderata funt, & ni fallor, text, ifte fi re confideretur mihi videtur,qod non poffit tergiuerfari: hanc coofiderationem fecit
degantiffime Imol. in eodem cap. quem fequucusfuit Alex.in conf. 79. }. colum. veri,
circa quintum r . volum.& quanto magis pe
cunia fuit in parua quantitat, tanto magis
fuit coceffio gratiofa, & principaliter fuit
in confiderationc fidelitas, qua: fecundunn_
Alexeil maxima pars pretij,& hoc probant
illa verba, quod habcat naturam veri feudi,
& illa verba gratios concedimus , & illa
alia fi plus valet, illud totum liberaliter donamus: non enim dixit fimpliciter conccdimus.fcd addir verbum gratios.'igitur non-,
propter pretium,fed ver in feudum : non_,
dixit fimpliciter donamus illud plus, fed ad
dit id totum liberaliter , quafi volucritdicerc omne totum,&: quicquid ad quamcunque fummam afcendar, & dum in fecunda.,
conceffione Pij IV. renunciatur in fpecio ,
etiam Ixfioni enormiffima:, volens quod habeat conceffio vim contractus iurati,quod
nullo vnquam tempore pofit contra earro
aliquidopponi , ex quocunquecapice dero
gat litibus, & iuribus quorumcunque . Igt
tur quid dubij, quod non propter pretium_j,
fed in verum feudum conceffic liberaliter ,
& gratios t ob quod ceiat prztcnfa la:fio .
Tertio , & vltimo principaliter fiad conl8 ceffionem vltimam Pij IV. bene aduertimus, arbitror, ni fallor , non pofle de lifione modo aliquo traftari. Principalis enim_*
caufa , & finalis conceffionis fuerunt feruitia prardeceTorum , labores paffi , damna_>
illata , & mrita familias , qua: etfi fpecificata funtjtamen fufficerer,quod de eis generir9 cfuiffet fafta mentio.'quia cum non fimus
inter perfonas prohibitas.probatio meritorum xquiualens conceffioni ex tali afertiotie orta fuifiet ex communi doftr. Bart, in 1.
fi forte fF. de caft.pec.de quo latius Dec in-,
conf.io.quicquid dixerit Soccin.in fuo confil. 295. prout latius per Ripam omnin ad
lioc videndum in 1* fi vnquam 15. quaeft. C.

289

aode reuocand. donat. fed qualtfeunque opi

nio fit vera , habemus hic fpecicam aifertionem meritorum, & non fumus inter per
fonas prchibitas, & omnes concludunt ta
li cafupnfumi mrita donationi asquiualentia, nec dirputandum erit , an ha?c fuerie
ai caufa finalis , vel impuhua , & confiderare , quod apponitur caufa hxc in prohemio,
& in principio , quo cafu militabit difpofitio text.in l.fin. ff. de hired, inltit. quod fumus in Principe , in quo caula finaiis prarfumitur , de quo per Oldrad. in confil. 214.
Alber. in 1. generaliter C.de epifcop.& cle
ric. Bald, in 1. fi repetendi . de condit. ob
cauf. eft caufa , qua* tendit tam ad commodum donantis, qum donatarij. & alia mul
ta cumulara per Tiraquell. in prima limit,
traft, ceante caufa. Non igitur opus eft
fuper his infiftere cum in hac conceffione-
principio fiat mcio prim* faftae per de
mentem, fiat mentio omnium litium,& prouifionum faftarum, & tandem aflerendo, &
fpecificando, feruitia, damna pafla, mrita,
& alia dicitur in fpecie , quod propterea in
aliquid , vt par eft releuare volentes ex his
caufis , & etiam alijs probabilibus rationibus , & caufis animum noftrum , mouentibus iuri, & rationi.confonum, efle putauimus, &c. & demumdcitur,quod ex certa.
fcientia , motu proprio non ad petitionem
aliquorum , & de plenicudine poteftatis de
rogat litibus & portea conceditpredftum
cairruti , &c. Igjtur fi feruitia funt caufao
conceffionis , damna pafla, & mrita fami
lia;, & in horum releuamen>& remunerationem dicitur fieri conceffionem , & lex
pratfumit feruiria , & mrita acquiualentia.
fuife , & ee rei conceiTx : igitur quomodo
poterit vnquam de laefione traftari : nain_,
quod deeft in pretio , fupplent feruitia , quae
pretium iuftum complent , quodq; var pe
cunia aliqua non fuerit in confederations ,
in hac vlcima conceffione , fed fuerit ea penitus gratiofa >& ob hac caufam feruitiorum,& meritorum principaliter faftam.aduertatur; nam poft faftam conceffione m__> ,
dum in claufulis fiebat generalis derogatio
iuribus pratenfis per Fifcum Camera: Apoftolicac, dicitur folutis dilefto filio Donato
Mattha-o Thefaurario noftro generali pro
fubueniendis noftris, & noflra: edis , vrgentibus, & imminentibus neceffitatibus ducatis quatuor mille, & fie poft conceffionem
perfeftam ob caufas relatas non in pretium
rei concertas , fed ob quandam animi gratitudinem fit folutioducatorum quatuor mil
le in aliam caufam , qua: confideratio redditur indubicaca ex confiderationc , & leBb
ftura

Ioannis Francifci de Ponte

ura prims conceflionis Papse dementis ,

qui magis confederando pecuniam , dixie
dare in folutum Caftrum pro duc. quatuor
mille, in quibus debirorem fe aiTerebat pre
dict Cardinalis : fed hic in vltima conceffione.vbi feruitia fuerunt ingentia , & pro
pter banc caufam voluic conceder in par
tem remunerationis, nullum verbum pretij,aut in folutum dationis, & fi per trmi
nos l.rfionis refptctu pecunia; foluta* vcllemus negotium pertratare, dicatur, quarfo
vbi client feruitia , & in quo confifteret re
munerado : ex quibus omnibus conclu Jo,
non poTe per veros trminos pafto aliquo
Izfionis iudicium , aut quoduis aliud inliti , attento tcnore conceflionum, hzc lie
current i clamo explicaui , attingendo tan
tum pdoSjCum ver omnia per Dominum
confulentem int docte, & eleganter difeuffa>& pertraaca.
Pro Portia Caracciola.
SV M M A1\IV M .
I Contrarius re ipfa dolofus dicitur,cumadei
tnormtffima lafio .
luramentum non obat , quando in contra'
i dolus interuentt ,fiutt ex propofito,
J;u re ipfa .
j luramentum indiretum dicitur cum dde
enomnima lefio t iudiciumq. decit admifio o/o re ipfa .
4 Contraius annuilatur data enormiffima
iaont-s .
J Diipenfatiofubequens non tollit,quin iuramentum dicatur contra bonos mores .
6 S.CVelleianum equ locum fibi vendicat in
maritatis,viduts,ac in capillo cxtiieitbus.
7 20K* Pragmticafuper obferuattone S .
,
Velleiam emanata , equ principaltterfminas rejpicit .
8 Decretum tfi meo faifa exprimatur caufa,
contra ius, nullum redditur, idemq.
fententiaatuitur nufeq.
I o ^atio eadem cum diclo nullum e.
I I ^Dijpenfaiio caufam requirens, caufafaifa
in ea proponatur , vtique vitiatur , quod
amphaturnu feq.
1 3 Decretum important , vel decJarationem, ,
vel dijpenfaiionem legis abfque caufa cognitione. nullum redditur , &-nu. i j.
caufa preceffjfe prafumitur nifi in antiquisnu. 14.
16 7 dclartione,qua reuocationem cot ineat,
Papa ctrcumuentus mtclhgitur ,ex quo
infertur ad 'Urgentes Regtam an cdta
rsam nu.feq.

18 Contraclus cum referuatione difpenfationit

tmpetrand ceiebratus,nullius e roboris,
& dijpenfatiofuperueniens eum confirma
re non valet nufeq.
iol>robtbttum,quomodo nullum cenfeatur, optim diinguitur.
2 1 Sponfa/tafalua TPontificis dtfpenfatione cotracla, nullafunt ,fid lege reprobari pateat .
Jfenfus an fubfequi pot contralium feudalem, di/linguitur, &nu.z.
23 Confirmado aius, quod nullus enon
releuat.
24 Confirmatio e conualefcentia, qua non potefi dari in re perempta , & mortua .
26 Licentia Domini preceder debet aclumqui
non nifi,dum illius licentiafieri poterat
quodfeus e in confenfu nu feq.
28 T{atibabitio quibus in cafibus fuum nott0
open tur effclum .
29 Affenfas fuptrueniens in alienatione feudi
nullius e roboris ,fi medio tempore reuocatio pre-oedat.
30 Retrotraclio non pote fieri in pr judicium
iuris tertio qufiti.
ARG VMENTVM.
De Regia Pragmtica fuper obferuatione S.C.Velleiani emanata; an icilicet
markatas,viduas,& in capillo exiftentes
aequ refpiciat ; & quando affenfus fub
fequi poffit concra&um feudalem , opri
me declaracur.
CONSILIVMXXXX.
On dnbitatur Portia Carac
' ciolam in contractu, de quo
, jagiruralien.infefufcepuTe
J3p Obligationen! (e ream debgh> di principal)iter conftituuTe,
'
fuaq; propria bona pro alio
vendanle, Sc obligafle, ob quz penitus remaneretindotata , omnibusq; bonis priuata,ii talis fubfifteret contractus.
Dicit ppea contractual nullum ex enormiffima llione,& dolo re ipfa c nullum ex
eo confequuta fuerit vtile , nec pecunia aliqua ad ipfam peruenit,nec habet regreffum
contra filium,feu eius bona,pro quo fe obligauit;qa inanis eft ad i o ex inopia dbitons
dicit inuperobftareexception Pragmti
ca: an.iJ43.incip.Confiderantes facta fuper
obferuatione S. C. Velleiani,'per quam omnes contractus per mulieres facti annullantur, quatenus concernunt alienam Obliga
tionen! anaullcurpenicus renunciaciones
quae

Conilium X X X X.

z9

quae vellciano fiunt , annullacur inftrumen concluf.communi Doctor.& in regulis iuris

tum fuper contractibus calibus interpofinotorijs.cum iuramtum r.on obliger,& re
tum,& dcclaracur contra bonos mores ciuinunciado non fubfiftac,ita Moderni Add.ibi
!es,& naturales, atque comprehendi ub re
dclart, & Viu.in tract.comm.opin.lib.i r.
gula iuris Canonici non eiTe Obligationen! *
incip.mulieriuuatur veileiano fol. 14.1.1. vol.
Nec dicatur difpfacum Pragmatic poft
imponitur pena priuationis officij Notario
contractum factum.-nam aliud eft fi contra
Hpulanri,& tollitur poteftas omnis Iudicictus eft contra bonos mores , fi iuramentum
bus & fignanter Regentibus Regiam Cantenet, (i renunciado etiam certiorata mu
cellariam in contrarium iudicandi, aut declarandi, quodq; Temper debeac interpreta*
liere eft nulla,& aliud eft difpenfatio,vc mu
tier contrahere poflic : nam difpenfacio lubri in mulierum fauorem .
Quoad primum circa larfionem , opinio
fequens non operatur, vt contractus non fie
non habet difputationem de iure communi,
factus cum fuis qualitatibus inftis fcilicet
quod fit contra bonos mores,& coniquennon obftante renunciatione velleiani, & ju
ter ius difponit,quod iuramentum non operamento defupcr interpofito, quia duadeft
larfioenormiffima dicitur contractus doloretur,& feruari non debeat, quo ftante luccedit communis opinio , vt ex enormiffima
fus re ipfa,& habet locum exceptio text, in
eap.cum contingac de iureiur. vbi Ant. de> j lclione veniat annullandus; hare enim declaratio Pragmtica:, quod iuramentum eft
Butr.notat in princ. quod dum text.decidit
non eiTe curandum de iuramento,quando in
contra bonos mores in huiufmodi contra
ctions, & propterea non Obligatorium, non
contractu dolus inreruenit>dicit Butr. iic^
tollitur per difpenfationem fubfequentem
fit ex propofito , fiue re ipfa , & fe etiam_
cum fit tftectus confummatuseo ipfo, quod
procedit text.in cap. licet mulieres eod.tit.
eft celcbratus contractus, & efFectus consiim fexto: non habet enim tunc iuramentum
luos Comits rcquifitos.qui funt verits,iumacus non ceftat ceflante caufa,& fie per futitia,& indicium : nam data cnormiffima_
p'eriienientiam difpenfationis, ad tex.in l.fi.
ff.vnie lib. cum alijs congeftis per Tiraq. in
lsfionceft iuramentum indifcretum,& defi
cit iuditium,nec habet utitiam, dato dolo
tract. ceantecaufainprinc.in 12. limit.
Sed tranfeamus ad fecundum punctumu,
re ipfa, quod Butr.lat profequiturin d.cap.
qui confiftit in nullitate contractus, vigore
cum contingat nu. i S. verf.quartus cafus,vc
pracdicta: Pragmtica: edirx fuper obferuadata enormsima la-fione contractus annultione velleiani, cui fi non eft valid difpenJecur, quem refert , & iquitur ibidem'Abb.
facum,non eft dubium contractum eTe pennu. j.verf.nonus cafus, & ha?c efteomunis ,
tus nullum non obftante renuntiatione vei
de quaperParif.eleganter inconf.75. j.vol.
nproprijs noftris termini's poft Corn. in_
leiano facta, ac non obftante quolibet iura
!.7. $.par. fecundum qax referunt Momento fie dictante prardicta Reg.Pragm.
Pars exaduerfo dicic contractum fuiftc*
derni AddentesadAfH. indecif. 311. fuifTc*
celebratum cumreferuatione difpenfationis
deciium contra ipfius decifionem,qui adduobtinendf, & ficdemum pofteafuit memacuntpulchrum confilium Abb. num. S. . vol.
riale expeditum cumdecreratione , liceat ,
Dec.teiatur de communi conf.181.cum alijs
quia vidua:in quo quarfo aduertatur: nanu
relacis per Thef. in decif. n j. qui refert fie
luce clarius demonftrabitur, nihil hoc parti
pluries decifum contra opinionem Affl.
opitulari pofle.
Cuius decifio eft facta ante pradictam_
In hac materia contractationis mulierum
Pragmaticam,& fundatur principalicer irt^
tres folitae funt fieri decretationes,vna fi eft
juramento , quod dicebatur non efle contra
maritata, Sc dicitur liceat , dummodo non-f
bonos mores,valebat propterea reniciatio
remaneat indotata,& fuis iuribus fraudata,
velleiani , certiorata de eo muliere , potefi eft vidua, dicitur, liceat quia vidua , & fi
ratq; iuramentum feruari abfq; interitu faadhuc non maritata,dicitur,liceat,quia in_
lutis ternse: fed ftante Pragmtica per qua
capillo .
ctiam renunciationes os annullantur quoDecretado in maritata cadit ben fub dicunque iuramento lint interpofit.ac annulfpenfatione
Pragmatic, quia mulier inter
latur iuramentum declarando elfe contra-,
cede , fed iuftificatur difpenfado , quia per
bonos mores, & habere locum regu!am,non
earn feruatur mulier indem nis.
eft Obligatorium de reg.iur. in fexto, fecun
Reliqua: decrctationes in vidua , & in ca
dum communiter trad, per Doct. in l.ftipupillo non cadunt fub Pragmtica, nec in dilacio hoc modo concepta de verb, oblig. &
fpenfatione illius, fed importt dedaratioprarcipu ibi per Alex.in l.fin.C.de pact, cii
nem,quod Pragmtica has mulieres viduas,
concord, tunc ceflac decif. Affl. c Itamus fub
b
vel

2 2,

JLo.rrancilc

vcl in capillo non comprehendit;& proptcred datur ratio in decrcco , dum dicicur > li ceat.quia vidua, vcl liceat,quia in capillo, &
hz deprecaciones non eil dubium fieri per
Scribat mandar is abfque alia cauf cognitione, & fe pafim , & indiftind ab vno ex
Regencibus firmantur, & ratio cft,quia cum
hz lint perfonx libera; , & non maritatz , &
poftunc ipfz liber concrahere pro ipfarum
proprijs negocijs abfque aliqua fpecie interceflionis: propeerea dicirur,licear,quia_
vidua, vcl liceat, quia in capillo, qui i Prag*
rnatica ! qux fuperuenit ad obieruantiam_
velleiani non comprehendic cafum in vclleiano non contentum,alias Ii concrarium-j
diceremus,vt quando vidua intercedic , vel
qua; eft in capillo , vc velleianum non habe
rec locum , hoc efet ex dimetro contra.
omnia iura ,& contra Regiam Pragmaticam,cnm velleianum fuccurrat omnibut
mu!icribus,& non mariratis taneum, quia_>
vt iura i & Pragmtica dicunt, lexinfpexie
fragilitatem fexus , & mulierum imbecillitatem , & propterei omnibus fuccurrit , &
quanquam vc plurimum apponitur cal'u*
in mariratis, hoc non eft, quia in all js velle ianum locum non babear, led quia frequen
ces fmiles interccfliones pro mantis hunt
glof. eft iolemnis in 1. 2. in ver. pro viris flf.
ad velleian. & primis temporibus Edicfum
introductum erat in fauorem tantum fceminarum,quar pro maritis intercedebant; poftea ver dicit text, in d. 1. . factum eft Senatufconfulcum,quo plenifitm fminis om
nibus fubuentum eft,vbi dclart Sa!yc ita
quod maritata:, vidua; , & in capillo omnes
comprchenduntur ; & in vidua in fpecie lo
quitur text, in I. tutor ff. ad velleian. in I. ft
mater C.eod. in auth.matri,& auizC.quan.
mul.tnt.off.fung.pot. Lex enim eft generalis
propter generalem rationem omnes fminas , & non certas fpecies ipfarum compreJiendenSjVt in 1. 1.& tot.tit. ft". & Cad velle
ian. & proptere Pragmtica abfolut dicit
venire ad obferuanciam totalem velleiani,
vt in prohem. ex quo mens declaratur ad
text.in 1. fin. ff.de harred.iiiftit.ibi, confdertes , quod illi antiqui prudentes legumlatoresmulicrumfragilitati, & lexusimbecillitatiperSenatufconfultum velleianum ma
xima prudentia profpexerunt fubuenientes
eis per beneficium di&i Senatufconiulti aduerfus obligationes , &c. & in conclufiono
poftea cum condit legem dicit.
Per hanc Regiam Pragmaticam nomine
7 Czfarex Maieftatis ftatuimus,& ordinamus
de cterod. Senatufconfultum ab omnibus
tribunalibus,&ludicibus huius Regni inuio*

labiliter obferuari,non obftante^quaennqoc

renunciatione per dictas mulieres facienda*
& cum p'ures iinc mix, videlicet fragilitas
roulierum , imbccillitas fexus, & multoties
maritat funt adhoc viris violtate, ppea
omnibus prouifum eft , & in maricatis vltra
fexus fragilitatem, & imbecillitatem additur metus,& violtiz prarfumptio, qua; pratfumptio etil defciat in alijs non mariratis
& in capillo non defciunt aliz ra nones fra gilitatis,& imbecillitatis fexus,obquod q
plures funt caufz non defcit lex ex defeetu
vnius ex reg text.in T.amnitatis, inftit.dt-*
nupt.fic velleian,quod primo loco pro mulieribus mantatis introductum erar, lex ftatuit, vt oes mulieres comprehenderet , quia
ctf deiicieb.it impreo maricorum.non de
ficit bac ratio fragilicatis , & imbecillitatis
fexus, ergo comprehendic omnes mulieres ,
fiuc maritatas , iuc viduas, & in capillo,& ,
ide modern i, & fgnanter Scaglionus fuper
przdi&a Pragmtica nu. 5 z. dixerunt illam
habere locum etiam in viduis.
Si igitur Pragmtica oes fpeciei mulier
comprchendit, quia venit ad oberuantam
iuris cis non potefl vilo pacto dici,quod h
decretationes folicz hen abfque aha caufa:
cognitione,videlicet,liceat,quia vidua, vel
Jiceat quia in capillo, quod inquam velit ex
ipfs,quod q mulleres ir.tercedc.l'ragmatica de iliis non loquatur : nam eilet decre- ..
8 tatio errnea ex cauz expreftionc , quz eft
contra legem manifeftam,ad text.in 1. cum
vero /.fubuentum fF.de fideic.libert.jn [.!./.
hoc autem fF.ne vis fat ci, & non fokim in_
decreto per harc iura , & fmilia volucrunc
Dod.illud annullari ex faifa caufa corra ius
in decreto exprelfa.fcd c infententia.quan
9 do in ea eft exprelfus error iuris manifeftus
ex reg. text.in 1.2. C. q prouoc. non eft necclT.in l.qui tefta. ff.de excuf.tuc.Bart.& oes
in 1. qui Roma: $. duo fratres, & prz ceteris
ibi Alex.& laf.de verb.oblig.& fi Pragmti
ca comprehendic viduas,dicdo,liceac,quia
jo vidua, tiler ratio ead cum dicto, & fe nulla
ad text.in I.fn.vbi nott Bart.ff.de off.Proc.
Cf.id Bar.n l.quod interrogatus in princ.
per ilium text.ff.de pct.ha;r.quz igitur ratioeffet hxc liccat,quia vidua, ( vidua non pc
interceder, etfi vult ex hac declarations
induci difpfation Pragmatic.illa pariterf
1 1 cum requirac caufam,fi illa eric faifa vitiatur.Oldr.eleganter in uo conf.256.& non-,
folum operatur hoc caufa errnea , & faifa
12 expre(fa,fed etiam caufa infufficis Gozad.
coni.6 num.2j.vnde perneceife dicendum_#
erit Regentes per has decretationes non-
intclligerc , quod Pragmtica non comprehendat

Confilium
hendac viduas, vel mulieres in capillo, dum
intercedunt,fed declarant hasperfonas non
indigere dilpenfatione Pragmtica , quia_
non comprehenfz in illa dum principaliter
in pfarum beneficium, & pro ipfarum pro
pres negotijscontrahunt,& non aliter intercedunt pro alijs,& fe ben correfpondec
decretado: nam ii ex hoc vellent.vel declarari pragmaticam, vel illi derogari, feu difpentari lie exabrupto, & abque' caufz gnicione duplicitcr redderetur nullum tale
'decrecum . Primo, quia abfque caufz cogni13 done, quo cafu fecundum omnes decretum
eft nullum>dum importt, vel declarations,
vel difpenfacionem legis ex reg.texr. in I.C
hi i.fi prtor ff.de tranfac in cap. .vbi Scriben. dercb. eccl. non alien. Intantumquod
14 Dodor. magnam fecerunt quzftionem , ii
przfumatur przceiTuie caufarcognitioncm ,
acfidum decretum cum requilicis folem
nitatibus,dumnon fumus in antiquo,& ccludunt requin fairem cnunciationem in-,
decreto olemnitatum adhibitarum , alias
decretum eiTe nullum, & caufz cognido n
przfumitur,de quoladffimiper Felyn. Door. recenfentem in cap. quoniam contra.*
de probat.nu.37. verf.feptima concIu(io,&
15 indifpenfatione , quod dtbeat przeedero
caufz cognirio alias abfque ea nullius fit
roboris eleganter Innoc in cap. diuerfisd.
cler.coniug.& cap.vemens de fii.presbyt.Se
nulli dubium,vt dixi, in his decretationibus
nulla adhibetur caufz cognitio, fed fmt.pafim,& indiftind per Scribas mandatis, 8c
Regentibus firmantur , & hoc iuftiffimo
przfuppontndo.vt dixi,quod nulla cadit in*
terceifio.dum hz mulieres pro fuis nrgotijs
conrrahunt , quod*non przfumirur in maritatis,quz amore caprz viris lunt indudz
ad cbligariones faciendas, & fic credendum
eft, quodtantum tribunal non fe deciperet,
tarn erronez decretando contra manife
Ham iuris difpoitioncm, & hzc eft pura_,
Veritas .
Sed fecundo przdida conrmantur ex inconuincibili argumento>fi volumus diccre ,
quod Regentes per has decretationes de
clarant pragmaticam non habere locum-*
in viduis,obftatdefedus poteftatis,& iurifdiionis cum in (pecie in pragmtica in ipfius fine dicatur>quod tollitur poteftas om
nibus iudicibus,& fignanter Regentibus Re
gtam Cancellariam in contrarium iu i i can
di, aut declarandi , ergo aut hxc decretado
intelligitur modo quo fupra.quando mulie
res non intercedunt, & habemus intentum ,
quia fumus in cafu intercciuonis , aut volu
mus dicerc , quod hz decretationes decla-

XX XX.
rant pragmadcam,& vltra erroneitatem, &
nullitatem obftat defedus poteftatis vigo
re eiufdem Pragmatic*, & cum hoc non ef
fet declarare , edeorrigere , & reuocaro
Pragmaticam nulla eft 'declarado fecdutn
decifonem communem , & approbatatn_* .
Paul.de Catr. in i. hzredes palam $. fi quid
nu.^.fF.de teftam.Felyn in cap.cum olim nu.
5.de re iud.lat per Aym.de antiq.temp. in
pi inc. in cap. incip. non omitto num. 3. Sc
ideo voluerunt communiter Scribent. dum
16 declarado importt reuocationem intelligi Papam circumurum, vtiatius per Aym.
vbi fupra per meinconf. 1. num. 50. vbila17 tius i.vol.i ita firmandameftin cafu , do
quo agi m s , quod Regentes circumuenti
Scribis mandatis non legends aliter mcmorialia pomd i,prout ver non leguntur
firmant decretationes przdidas, quia ver
przfupponunt non tradari de intercefTione
alias omnia t ffent, prout funt nulla, quia n
habent poteflatem , quia abfque caufz cognitionc,quia decretatio errnea, & contra
legem, & quia cum hzc memorialia firmen
tur tannim domi ab vno ex Regennbus , fi
drceremus ex tali decreratione induci declaradomm,vel reuocationem Pragmatic;
hoc non poceft facer, nee vnus, omnes
Regenre.s,fed fieri debi t confulto Principo
cum Regentes nouas leges condere, veteres
reuocare, aut declarare , vel nouas facer.
gradas minim poflunt.
Vltimo przlbppofito, quod Collatrale^
pbfit difpenare, feu vr redius loquar, vnus
ex Regencibus(vt hic)dico irrefragabiliter,
quod m cafo de quo tradamus oportuifiec
prcederc licentiam contrahendi,* difpenfationem przdidz Pragmaticz ftante re
probations , & expreffa prohibitione fimiliurn contraduum.taliter quod funt-penitus
!ege,& Regia Pragmtica aboliti, irritat,& penitus annullati,& hoc non ex defedu
confenfus Superioris, vt in re feudali , fed
propter intereife partium fnnt contractus
18 perpetu prohibiti , propterea contractus
faftuscumreferuatione difpenfationis impetrandz erit nullus , decifioeft communis
Innoc.in cap.fuper eo de cond.appof. & di1 9 fpenfatio fuperueniens.feu licentia nihil uat,quiarcpsritcontradum penitus annullatum;& exdndum.ftatim quod fuit ille celebratus, quz eleganter difcurrit Imo!. in I.
cum vir col.3.nu.4.fF.de vfucap.diftinguens,
20 quando quid eft perpetuo prohibitum , vel
fimpliciter quando eft omnin nullum , vel
fimpliciter nullum, quando tractatur folum
de prziuditio affentientis,& propter hoc eft
adus prohibais , vl propter incerefle parb 3
tium,

294

Ioannis Fran :iici de Ponte

tio afentientis , tarnen in cafu de quo agitium,& publicum bonum: nam quando eft,
mus,et decifo pundualis, cum non tradequid omnin nullum Temper prohibitum.*
musde adu permiifo lege cum confenfu
propter incerefle partium, tunc aflenfus futw
fubfequens non i una t , nec pocel confirma
Domini,de cuius tantum interefle ti adaretur , fed de adu fimpliciter lege penitus
re , aut validare actum iam annul' arum , &
excindum ftatim in ipilus orcu,qui ex iuris
improbato , Si annulla to, & d clarato cflt>
difpoftionc non eft in mundo, nec datur ipcontra bonos mores ciuiles,& naturales, Sc
fius exifientia; nam idem eft non elTe , vel
nullum verbum , nec de iure communi, nec
nullicer elle ad cext.in 1. }.
non quxuis ft",
per Pragmaticam , vt ille valeaccum conde cont.rab.in 1.4./.conrlemnatum if. de ro
feiiu Domini ; poterie enim ille fieri de ltcentia Domini , qui vt talis , & fupra leges
a I iud. & ide Innoc. vbi fupra tradit non va
lere fponfalia contracta fala dilpenfatiopoteft illas tollere,di/penfare,& nouas conne Pontificis , dum illa fun t lege reproba - dere; fed & hocponderetur , quando adus
ta,& (ic eleganter diftinguit Camerarius in
non poteft fieri , nifi de licencia Domini ,
repet.cap.imperialem cart.87.in quzflione
oporcec quod licencia procedat, & ratio vi21 illa I fern. an alfenfus poifit fubfequi contraua eft,quia alias ex expreffa ipfius reprobadum feudalem, quem (ine aflenfu lex annultione, & nullitate , ftatim quod eft adus falat,fed quia rradacur ibi de Regis interefle,
dus venic ille lege prohibitiua annullaactus non eft omnino nullus,& dicirur it a re
tus,& licencia fubfequens adum non repein pendenti propter fpem rcconualidaciorit: hace eft communis theorica Bart.diftinnis, quod decidit ibi per prius Andr. nu. 14. 27 guenris inter iuffum , mandacum, authoriibi, agicur enim hic de priuditio allen tientatem,licentiam,confilium, & inter confentis,& fe poteft przcedere,& fubfequi, fecus
fum , vc licencia, & reliqua debeant przecfi age re tur de prziuditio alterius, quo cafu
dererconfenfus verorequificus ahcuius pofecundum Andr. non poteft a it us celebrari
fic fubfequi in l.G aucem tT.de aqu.pluu.arc
referuato alTenfu Domini , & cum adus fit
in 1. fi quis mihi bona $. iuffum ff. de acquir.
omnino prohib tus Domini aienfus,& con
h rredic. per quz fie dift inguic , & tradit ad
firma tio nihil operatur , cum confirmado
propofitum latius Afflid.in d.cap.imperiafeu allen fus non eft actus de per fe ftans, fed
lern in 14.11 tab. in fin. .col. ibi non obftat
oportec, V t babear, vbi figat pedes , & pro
& decifo Bart, eft communis , vc per Alex
ptere a fi confirmabile eft nullum, pariter
ind.j.iuffum nu. p. verf.cuiadde, & Iaf.ibiconfirmacio erit nulla, quz eleganter docec
dem nu. 37-verf.cerrioinqucum dicic Bart,
Bald.in l.falfus C.de furt. & idem Bald, in 1,
quod liccia debec prarcedere allegarur cnominariones C.de appell. dicit ibi in prinmuniter decif.Io.Andr.in cap cum in veceaj cipio, quod confirmado actus nullius non.,
ri de eled. nu. 19. quern allega t, & fequitur
releuat , quia przfupponitur aliquid eTe li
Bald.in rubr. de exercit. nu.i 3. verf.quid fij
cet minus perfedum , ideo quod nullum eft,
verba : quz deiliones funt particulares ad
confirmari non poteft, & vt ipfe in fin. dicic
cafum. Quibus pro conclufone addacur de24 confirmacio eft conualefcentia, quz non_.
cif.Bald.m 1. fin. Cad maced. in materia rapoteft dari in re perempta, & mortua.vc eft
tihabicionis.qui limitac text.illum , vt ratihie difpenfatio iubfequens actum penitus 28 habitio non decruiat,nec operetur uum_j
nullum, & lege reprobat urn , qua: ptimo
efFedum in infrafcripcis cafibus.
dclart diftinguendo Luc.de l'en. in 1. nulli
Primo, quando nonrcperic principiurru
. C.de fund.patnm. colum. i. verf. confenius
conferuabile,vc hie per annullarionem przquoque Domini, & Imol.in d.l cum vir , ibi
cedentem , & excindionem adus lege re*
adus ab initio fuit omnino nullus , & non_
probati.
confirmatur,auc non fuit omnino nullus , &
Secundo,quando peccac in alio , quam in
tc fecus, de cuius null 1 tare hic non eft amConfenfu,quod vc diximus,eft in proprio cabigendum, vc fupra diximus ; ergo non po
fujdum propter fragilitatem,& imbecillitateft iuuare hie difpenfatio /ubfequens , fed
tem mulicrum,& propter illorum interefle
preceder debec.incancum quod Capyc.in_
& non propter defedum confenfus Domini
repet. cap. imperialem cart. 37. tcnuic auadus annullatur,& reprobatur.
thoritate Innoc. etiam in quzftione Andr.
Tertio,quandoadus expirauic tempore,
5 quod fequuto alTenfu debet adus de nouo
vc hie ex reprobatione,annullacione, &exfieri , eandemcj/opinionem tcnuit per prius
tindioneipius,ftatim quod fuit celebracus
ibidem Antonius de Alex, quod etil in ma
intantum, quod Notarij priuantur officijs,
teria feudali non procedat, qui a no eft adus
& alijs penis pleduntur vltra annullatioomnino nullus, & cradacur de folo praiudjncm iuramentorum.
Quar-

Confilium
Quart.quando actus eft talis , quod non
poteit pender, vt hic e* fupradictis, quia_,
deelaratus eft contra bonos mores ciuiles ,
& naturales.
Quinc>quando requiritur pro forma ri
agendz,de quo in caufa,de qua agimus,non
poteft dubicari .
Sexto.quando requiritur licentia,vel cofilium:nam dick Bald, ratihabitio, quzpoteft fubfequi^non zquiparatur lientiz , vel
confilio , quz debent przcedere , & allegac
text.md cap.cum in veter i; & ficut affenfus
*9 fuperueniens in alienatione feudi non iuuat , fi medio tempore pricedit reuocatio
virtute Conftitutionis Regni, quia tunc per
reuocationem przeedentem contractus annullatur, & amilTa eft omnis fpes reonualidationi,de quo per Afflict. Capyc. & latius
Camer.in d.cap.imperialem: ira paricer iio
cafuide quo tractamus>ftante reuocatione>
& annullatione ipfo iure facta Pragmti
ca ftatim quod contractus fuit celebratus
cum lex Temper loquatur ad text, in 1. ariani C.dchzret. ita quod difpenfatio iubfequens non poteft operari , cum negotium.
non (it integrum, extrema non fint habilia ,
30 & effet in prziuditium iuri parti acquifti,
quo cafu nulla poteft fieri rctrotraftio ad
text. in l.bonorum flf.rem rat. hab. cum alijs
lat cumulatis per Bartol. in l.fi is, qui pro
cmptore ff.de vfucap.vbi eft fua materia*
Ex quibus omnibus concludimus remanere contracbm hunc fine difpenfatione, &
omnin nullum,& reprobatum vigore Prag
matics , & denique ftante enormiffima larfione, taliter quod ifta nobilifima Domina
remaneret abfque vitz fpiritu , & mendicarecogeretur, propterea omnino debet de
claran vigore talis contractus ad mhilum
teneri % ac ficut refpectu filij nullus fuit per
siam SacConfil. declaratus,& non fuit ex
caufa minoris taris,quia iuramentum lupplebat ztatem ad text.in auth.facramenta_
puber, fed ex enormiffima lzfione, & dolo
ver in contractu adhibito, & maxima circumuentione fic debet idem, & vnicus con
tractus declaran refpectu ipfius pauperis
mulieris blandis verbis, & captiofis fuafionibus ad hoc inductz , & lict mulieri non-,
fuccurratur per reftitutionem in integrum
in contractibus,dicit tarnen Cftic.Reg.incip.ofcuritat,quod ben fuccurritur quando per circumuentionem , aut fragilitatem
fexus reperiri obligara , & fufficere deberet
aduerfz parti habere in eius domo, & fami
lia in vxorem filiam iftius Dominz tanL-t
nobiliffimam , & tm omni virtutum gene
re orna tum, Deus Optimus Maximusin-

X X X X.

fpiret corda Dominorum iudicantium_ ,

vt quod ipri , & zquitati confonum fueric ,
illud fiat .
Pro Illuftriffimo Cardi
nali Saulo.
sv M MA%.1V m .

I Venditio ( quafieri poteft tranfitoria ad bfredes )fidurante vitafitertt celebrata,*

dominium,
poeffio rei vendita,durante vita transferentur in emptorem.
a Jnfidetcommijst Maioratibus , r*fiudis ex
pact0,0" prouidentia,dominia ipforunu^t
in vitam vocatorum de vno in aliuitL-*
tranata intelliguntur.
3 Contractus venditionis annuorum redit
ad vitam eommuniter d Dolor. approbatur .
4 Incertudo mortis , T vniuerfalis totius
mundi confuetudovalidum contractunu*
reddit ,
5 Hjemptio efficit,vt venditio refoluaturt *
neq. dominium , ac pojfejfio ab emptors
tullatur .
Vendition quando ex defectu rti non onfiiat .
7 Emprern rem amittere , & venditoretn^
fibi pretium retiere bonafides contractus
non patitur.
8 Venditor, &fide euictione teneri nolit , eutfa tarnen re ad prty reftitutionem tenebitur .
9 Creditor in re empta ex pecunia fua , qua
Jpecialiterfuit ei ob/igata,prafirtur omni'
bus etiam anterior ibus.
10 'Promijo euictionis in contractu venditio ~
nis , eft de natura contractus , ita vt nee
promijfa veniat.
I I Actio ex empto datur ad id quod nteres!
inpeto euiclionis tempore.
U Actio exipulatu datur ad pretium cum-*
duplo , in quo diirt ab actione ex empto
nu.i<\.
1 3 Dnp/a adeoede natura contractus emptionisf" venditionis intercedente fiipu/atione,vt etiam non promijfa debeatur
15 Text.in l. cum te . de pact, inter empt. &
ven.quomodo procedat.
i 6 Aiioprafcriptis verbis, quando cum alia-*
concurrat}velfola competat.
17 Actio prafcriptis verbis\vel ad interejfe, vel
ad rei reftitutionem competit .
18 Condictio ob aufam, quo cafu intentaripoffit19 Pactum ' efficit, vt/ex pret*
mat,

Z9

Ioannis Francifci de Ponte

mat,ne eo contrabentes non fuijfe con

tramuros .
io Locupletari cum alterins Lclura lex non,
permitttt.
2 1 Contrarius conditionalis , ex deftSlu condi'tionis refoluitur :idemq. in defecJu modi
atuitur m
z Culpa debitoris pracedens cafumbi impu
tai:-::' .
s i Conductors qui alias de damno non tenetur,
voluntarte damnum dederit, nonfolum
ex locato tenetur,fed l.aquil.l. i z.tab. Ar
borum frtim cafar. ?- interd. vi, aut
clam, .
14 Furtum eil contreElatio rei aliena inuito
Domino . a 5 In contradibus qufdam naturaliter, quda
vero accidentaliter conderantur.
Aillo ad prety reitutionem ,fub nulla lege
prohibent atftoncm dari-includittir.
ij Illiciti lucri caufa, fraudis, ?" doli , dicitur
quis ajfumpjfe in Je periculum alias ad
tpfum nonjpeans.
Bulla PijV. locum ob!inet in contradibus
pnaiibus , & cum venditore inulto lumexcrciturnu. jo*
19 Diel10 alius cafusmiks indudit.
3 1 \Differentia inter aclus pottatiuos ,feu vo
luntarioS;& aclus ca/uales, ac necejj'arios
proponitur.
3 2 kASHo bypotbecaria e quela perfonalis
aelioms , & ad idem ad quodperfonalis ,
datur .
3 3 Non pote ab initio conituint principal's
obligations .
34 Solet autem ex natura contrariusfanper
poniata vt& omijj'a fuerit , opppta,
cenfeatur.
3 J Bulla Py V.loquitur in Cenbus perpetuis ,
non in venditiombus ad vitam.
j Qu cumtnoui iuris introducliua , txorbitans, & corrcdoria non extenditur ex
tra cafus in quibus loquitur.
37 In 'l\tgno nonfuit vfu recepta .
)8Lexvt obliget di vet ejfe vfu recepta% moribnsq, vtentium comprobata.
39 Excommunicato pro legis obferuatione non
obligat, ji lex vfu recepta nonfuerit.
40 Legem vfu reeeptamfuie alleganti, incumbit onus probandi.
ARGVMENT VM.
Bulla Pi j V.quando locum fibi vendicet,& an in Regno fuerit vfu rcccpta_* .
Contractus venditionis annuorum redituum ad vi cam faluatur > & vfu frequen-

tiffimus oftenditur. Pluraq; in materia-.

aionis ex empto , ex ilipulatu , & praeferiptis verbis adnotantur.
CONSILIVM XXXXI.
Aufa harc Illaftriflm Dof mini Cardinalis Sauli no
^VT^-j^S xSct fabril iur. indaga'^yW^^ tionereft perpenfo faoinquoverfamurNon eniru dubicari poteft
i^-ruisj venditorcm voluifle effeciuc, & vet vender Cardinali coc introitus de maiori fumma , quam emptam cenebac i Duce Boiani fuper territorio Zorcini
cum pato tam redimdi,ac fuper domibus,
& ftabilibus dus in loco J o Pizzofalcone
emptis D. Alonfo de Leua pariter cum__
pato redimcndi,& Cardinalis eflvdiue hos
introirus emere voluit ad fui tarnen vira m_*
cum claufula particulari , quod tranfeanc
redditus prarditi in pleno dominio perecpdone.aftione, pofltffione , & poreftate ip(us D.CardinaliSjdurante tamen cirs vita ;
neenon tenendum , pofidendum , vti fruendum>dominandum,petendurn,percipidurn.
exigendum , habendum exigi faciendum_ '
dandum,alienandum,pt rmgtandum,donandum,&c. & alias de prxdiis introitibus
vendiris durante eius vita,facienQum,& difponendum , &c. tanquam de rc cius pro
pria^ .
Vndc non erit tempus conterendum_j
quaiis contractus fit ifte cen(ualis5an reftrius ad rundum , aut ver in perfonam conftituentis, cum fit verus, purus & naturalis
conrrnftus e;npcionis,& venditionis,tct introituum.cum omnibus fuis qualitatibrts.Sc
circumflantijs fubftantialibus ex intcruen-i
tu rei, & folutione pretij cum tranflariono
dominij,ac pofleflonis. Verum cum vendi
do pofit fieri rrar.ficoria ad bcredes, & du
rance vita tancam fuit h t e celebrata, duratura ad vitam Cardinalis , dominiumq; ac
pclefiofuerunt rrar.flata durante vita> nec
ell hoc nouum iuxca text, in
3. C. de_*
don. qnar fub modo ficut dicimus in fideicomifl". maioratibus , & in feud. ex pato , 8c
prouidentia , vc dominia in vitam vocatorum tranflata incelljgantur de vno in alium
iuxta tradita per Andr.rn cap.i. de fuccefl".
feud. poil num. 9. cum fuis concordantibus
Molin. in fuo tra.de hifpan. primogen. iru.
quibus tanquam notons non eft nfiftendum_> .
De his contractus venditionum tot redicuura

Confilium

X X X X I.

297

dituum ad viram,an fine valid! paricer non-,

& erTeftiuam emptionem tot ineroituum_i
cric traandum cum, Dooribus commu
fupercercis reditibus, veris, & exiftentibus
niter approbencur authore Innoc. in cap.in 6 facer, & hoc modo in cafu reempticms
prardia; venditio non confiftebac ex defeciuirate extra de vfur. vbi Scribenr. cunu
alijs lanflim cumulatis per Couarr. va
u re ad text, in 1. emptio if. de conri ar.rcfolut. lib. j. cap.z. & racione pericutrah.empt. & fic defedus reiulrabaein fub*
ii , 6c incercitudinis viez , qua: poceft mo
ftantialibus , fecundum glof.in 1. pacta conmento durare licita eft contrabati ad suenta in ver. & pre t. . ti t. quam allegat ad
propofitum, & fequitur Nicpfant. vbi fupra
mam.quasconueniri poteft,& in empeiono
ad rationem fexdecim , & viginti pro cen
in i.memb. ... 26. Non paftus fuit.vc
tenario > & ad vitam duorum confulit Napoterat Cardinalis , vt in eum cafum pre
uar.in coni. zo. in tit. de empt. & vend t. at
tium fibi reftieuerecur , cum non ex fui cul
tenta prxcipu patria: confuetudine ad qua
pa, volntate , fed ex neceflitate refolurationem pluries contraxic Regia Curia-,
tionis empcionis vigore pacti illam ante
necefikaeibus imminentibus, & idrad.iib.
cedent is , & quia pecunia omnis peruenieconf.fuo 207.confuluit in vendicione ad ra
bat ad D. Anconium venditorem ex rerrocionen) fexdecim pro centenario , & cum_
uendicione , quam facer tencbacur , ob id
pa<o,quod ( emptor decedere t infra bieniuxtum non erat, & contra legem, vt pecuniuna,reftieuerecur dimidia pretij pars;nam
nia,qua erat Cardinalis penes . Anconium
4 dicit ipfe, quod incertitude mortis , & vniremaneret,fublatis, & excintis incroiribus,
uerfalisconfuecudo totius mundi facie conVC fic re , & precio carerec : nam dicte iure-
tratum validum,quem allegar, & fequitur
conol.in l.empcorem tf.qui aucem ff.de aft.
Koman.inconf.42 j. nu.io. idemq; Roman, 7 empc.Neq; enimbona fides contractus hanc
pacitur cuencionem, ve emptor rem amicin conf. j&i.confuluic pro validitate vendi
cac,& preuum vendicor recinerec, quod intions ad vitam ad rati >nem duodecim pro
tcum lex abhorruir.vc in eod.cexc. ftatuaceneenario,& Couar.vbi fupra cap. 9. dixit
ad vnum proooi quod afcendit ad fumm 8 tur, quod ecfi vendicor nojueric ceneri de-
euiftione, femper (amen ceneacurad precij
duodecim cumdimidio, quando dicit ipfo
non adeft iuxta Prouinciae extimatio, quae
reftuutionem.
principal iter eft attendenda, & notorium__
Sed quia Cardinalis , vt dixi redditus ad
yitam ver emere volebat : non pactus eft
eft innoftra ciuicateempciones fimiles pafrefiitutionem ux pecunia: , fed quod in cafu
fim , & indiftint faas ad rationem quin-.
prxdix retrouendicionis D. Antonius imdecim,fexdecim,& vfquead viginti pro cen
tenario, inrantum.quod vlcimo loco pauci
plicarerpecuniam in aliam confimilem refunt anni ab informatione de exceu habi
dituum emptionem cum fpeciali mencione,
ta vifum fuit Illuftriffimo Proregi , eiusq;
quod in ea aderac pecunia Cardinalis , ac
Collaterali Conllio per Pragmtica: fanfpeciali obligatione incricuum emendor ,
tionem ftatuere pretium fimilium vendi- 9 ad finem ancerioricacis confequenda: con
tionum ad vitam vfque ad fummam quatra omnes alias credicores , eciam anterio
tuordecim pro ctenario iudicantibus hoc
res iuxta difpoficionem cexc.in 1 licet C.qui
iuxtum,& honeftum.vndecum emptio Dopotior.in pign.habeancur, quodq, introitus
mini Cardinalis fuerit ad rationem duode
emendi incelligancur, fubrogaci in locum.*
cim cum dimidio , non eft circa hoc difpuprimorum , & ex nunc pro cunc faa fuper
tandum ?
illis confimilis vendicio.
Nuncquxfo atcendacur : nam fuit proVerum, quia introitus, quo vendebantur
f fubiacebant periculo reempcionis faciend
mifla ampliffima euiio incercedte etiam
ftipulacione cum promiffione duple , & in_.
per praedium Ducem Boiani , ac D. Alonfum de Leua>& confequenter venditio fata
caufa inobferuantiz pro confequueione**
pretij, ac refeccione omnium damnorum , &
Cardinali refoluebacur.omne q; dominium ,
interefle obligara bona, ac data facultas il
& poiTeffio ab eo tollebatur iuxta communem theoricam Bart, in 1. 4. f. fed & Mar
la capiendijvendendi, &c.
cellus if. de in diem addi. in 1. fi res ff.quiVideamus modo fi ifta unt de natura.*
contractus empcionis,& vendicionis,quisft
bus modis pignus , vel hypoth. folu. Nicof.
contractus nominatus, qua: aftio ex inob
de pignoribus in 1 memb. j.par. num. 4.4. 8c
feruantia refultat , & ad quod datur , & reidem D. Antonius venditor aiTeruit in confpectiuc ad pactum prxdi per quod Car
trad, vendieionis pofidere introitus pratdinalis concentatur relaxare pecuniam pe
cii i s tnptos.cum onere redimendi .
nes . Anconium cum promilione faciendi
Propcerea Cardinalis,qui voluic realem
aliam

298

Ioannis Fran :iici de Ponte

aliam emptionem.ex quo refultac contra

us innominatus do,vt facias,videamus,inquam pari ter , quarnam actio rcfulcans ex
contract, vendirionis nominato informaeur
per pactum innominatum contractum con
tinens, & ex permixtione contractus nomi
naci,cum inncminaco,qua: actio de iure refultat,8 ad quid detur.
Promiffio euitionis in contractu vendi
10 tionis dicit glof. in i. pacta concenea , quod
eft de natura contractus , hinc triam non.,
promifla venitad text.inl.nondubitatur C.
1 1 de euict.& hace actione ext m oto datur ad id
quod intereft, qui poteft effe plus, & minus
pretij foluti cum actedaeur rempus cuictionis fequutas ad cext.in 1. euicta ff.de euict.in
l.titius V. fin. ff. de ait empt.ibi non enim_>
pretium continet, fed omne quod intereft
emptori feruum noneuinci.
Datur etiam actio ex ftipulatu ad electio nem emptoris , qux datur ad pretium cum
dupla Lex mille /. 1. eo.tit. de cuict.iuncta_
glof. in ver. i uictionis , eadem glof. in d. 1.
euicta,& tcxr.elegans cum glof. ver. ex na
tura in l.fi in venditione cod. tit. & pariter
j j dupla in tantum * & de natura contractus
cmptionis,& venditionis ftipulatione inter
cedente , quod etiam non promiffa debetur
ad text.inl.a.ffdecuict, vbi Bart.Bald.Angel.Sf omnes,& in l.emptori eo.tit.& fic diX4 finguir glof. Angularis in I. idemq; ff. dt>
act.empt. in actione cx ftipulatu, & expto,
ve hs-c fecunda detur ad intcreile tantum_
infpecto euictionis tempore, prima autem_i
rx ftipulatu, ad id quod fuit tempore vendi
tions folutum, cum dupla, quam glof.fcquitUri& allegar Barr.in l.titius la 1. eo.tit.
Sed dum in venditione,qn eft contractus
nominacus apponitur pactum , vc aliquod
fiat i maxime fe tendit ad fubftantiam con
tractus, fine quo contractus venditionis veniebat annullandus , vc fuie pactum de quo
tractamus, & abfque eo, non fuiflec concractum. cum re,& pecunia Cardinalis veoiebat priuauis,quando facta reemptiono
pecunia depofita non fuiffec in aliam cmptioncm conucrfa , & introitus emendi in-,
locum primorum fubrogati,
Pactum iuquam hoc appofitum , in hoc
contractu venditionis facit,quod non ftec in
fuis finibus contractus nominan, fed ex pa
cto fapiente naturam contractus innominati,actio ex vendito, & exempto informatur,
& non datur ex contrauentione ampliusad
interefle , fed ad repetitionem rci refpectu
venditoris , & repetitionem pretij refpectu
emptoris,ficuc in contractu innominato do,
35 vc facias>& ficpioccdunc termini cexc. in-

l.cuni ce C.de pact.inter empt.& vendit. vbi

eft caius,& ibi glof.opponic de tcxc.in beau,
condicione ff.de refcind.vend.vc detur actio
ad interefle , & foluit , velquod in termini's
text, legis cum te hoc erac conuentum , vel
& verius,vt pactum dederit can lam contractui,quo calu non datur actio ad interefle^,
fed ad rem,cx parte venditoris,& ad preciii
ex parce empcoris , idemq; cradic giof. migiftra in d. I. pacta conueuca ff. dc conrrah.
cmpt.& in I. fed & celfus ff. fi fundus in ver.
vtrinque eo.tit. & hoc voluic dicere glof. in
1. 1. C.de pact.inter empe.Si vendit.vc in ter
mini's illius text, detur actio cx vendito in
frmate ex pacto in venditione appoiico no
ad incereifc.fed ad rem prarcis,& ic cciam
actio pericripcis verbis , dicic ibi cexc. vbi
glof.nocar, quod duar dantur acriones, nonad interefle, fed ad rci reftitucionem: nanu
16 & fi actio prarfcriptis verbis de fui natura,
non concurrac cum alia incelligicur camen
hoc, quando habec originem ex eodem fon
ce , fecus fi ex diueris, vepuca ex pacto in
contractu incontinenti oppofico,vc cite! arac
elegancer Bare, in l.iurifg. .f'.quinimmo nu,
9.ff de pactis,& actio perferipeis verbis, da1 7 cur vel ad interefle , vel ad reftirucionem_f
cius,quod dedi.quafi ad rem datum, & re n
fequuta,dicic cext.elegans in 1. naturalis ff.
& fiquidem ff.de perferipeis verbis.
Hxc conclufio intantum eft vera, S: com
munis, quod Doctores tradidennc dari etil
condictionem ob caufam iuxca cext.in 1. fin.
ff.de condit. ob caufam , quod magirtralicer
18 ibi dclart Bart, tradens, quod quando eft
permixtus contractus innominatus cum no
minato, vt fi do,vel vendo pro cerco pre ci
& infuper, vc aliquod facias , vel promitco
per ftipulaeionem aliquod facere.cuius contemplatione aliquod mihi fuie datum , tunc
quando liud deduetum in pactum in eodem
contr.vend.erat tale.quod verofimiliter ali
ter non ctraxiflem, tunc ex defectu illius ,
& ex contrauentione agirur ad reftirutionem,foluti,vel traditilcdictioneob caufam
iuxta trminos text.in d. I. cum te, quia illuddeductum in pactum informauic actionem defeendencem ex contractu nominaeo
empt & vend.hax Bare.
Dixi quod hsrc eft communis pro quo videatur . in d. L cum ce , qui authoritate
Petri hanc firmanc conclulionem, quem fequitur ibi Alber. dicens, quod cum contra
ctus fiebat principalitcr rei concemplatione:proprerca re non cradi ta datur condictio
ob caus , & melius omnibus declarar Paul,
de Caftr. qui primo fummac illum cexc. di*
cens in concraccibus nomioacis eft locus
coa-

Confilium
condi&ionis ob eau fa m, fi non fe rua tu paum,quod dedic caufam contractui , & demum firmans regulam, quod in contraftibus
nominatis , non datur conditio ob caufam
ad reftirueionem dacorum:fecus vero in in*
rominatis dicit.quod aliquando contractus
eftmixeus videlicet nominacus , cum innominaco,vt in caiu ipflus legis vbi vendiez
fuie res certo pretio, ve aliquod aceres ,
non vendicurus nifi contemplatione eius,
quod facer promififti:cunc & fi vendieio fie
contractus nominacus , tarnen habita rela
tione ad pactum refultac contractus innominatus videlicet vendo, vel emo, ve facias
quo cafu ex capite caufx data; , & caufa non
equutac habet locum condictio ob caufam
ad repetitionem datorum.
Eodem modo , & per eadern verba fummae cexc.Angel. ibidem, & idem quod Pau
lus de Caflro dixit eodem loco.Salyc.in fine
paucis verbis, quod latius expjicauic, & firmauit in l.fi vt propon is C.de condict. cau f.
data,qui Sa!y . in d.l.cum te dicit,quod qudo eft conuentio de reitituendo precio,non_.
remanet difputa tio,& fi non fuit hoc expref
fum,& alias non erat contractur us, eric id,
c fubdie noeabile verbum,quod in dubio eft
pra;fumendum , quod non alias contraxiffet.
Hie habemus vendi tionem inrroituum_j>
quos emere voluie Cardinalis omnino cum
tranflacione dominij, & poceftace ftte alie randi,& difponendi,& in tantum abfque effetiuis incroicibus nolebac ctrahe're,qtiod
in cafu reemptionis oppofuic pactum do
quo fupra,vt alij ineroitus emerrur, & fubrogarencur,& intelligerencur venditio fuper
illis facta, ita quod eft pactum fubftanciale *
non folum in continent! appolicum, fed in_.
eodem contractu in ipfius corpore, & fie pa19 ctum correfpeiuum fubftantiale , fine quo
lex praefumit, quod aliis non fuiflet contra
cture iuxta commuaker tradita, in fortioribus termini's in l.petens C.de pact,vbi prcipu Deci.Sc in l.lecta ff.fi cert. pee. in quo
cftjpuntualis decif.Salyc.in d.I cum , & fi
ne cali pacto Cardinalis ex reemptionefubfeqnenda , vc fequuca fuie , re & pretio caruiflet, vc hodie exconcrauencione iam ca
ree,quod vcdixi lex abhorre & im pro bat >
ao & locupletaretur.vt locuplecacus eft D. An
tonius vendicor re , & pretio,cum iactura_.
Cardinalis , quod nacura non pacicur , dicic
texc.in l.nam hoc naeura ff. de corid. indeb.
quibus & conformis difpoficio text, in l.curabic C. de a. empei , & fi volumus dicere,
quod per hoc pactum eft appoficus modus
yendicione illaq; qualificata, tarnen cunu,

', S X X X I.

299

fie circa concernentia fubflanti coeractus ,

imm produionem illius incerefle , cum_
iam perreemptionern veniebac exrinetus,&
Cardinalis omnin empeionem introituum
habere volebat:dicoinquam, quod ficue co%l tract us alias condicionalis exdefectucondicionis calieer refoluicur, quod omnia iru
priftinum reftituuntur,fic eft defectus modi,
qui in egreflu cum conditione parificaeur ,
& non dacur aliter actio ad incerefle,fed ad
reftitutionem datorum iuxta trminos text,
in 1. 1.& 3. C.de donationibus , qua: fub modo,decifio magiftralis,& puntualis eft Ifern.
in cap. i. /.fed eft alia iuftior nu.40.qu9
fit prim.cauf.benef.ammie.
Iura dicune , quod quando culpa debieo2 ris cafum prxcedie fibi impueeeur , & fuum
debet efle damnum licec alis fuiflee creditoris.text.eft in l.cum proponas C. de nauc.
fenore, vbi glof.fin. ibi, & ex prarcipiti auaritia, & in ciuili debitoris audacia accidifle
afleuerrtur adfcribitibi iuris publici ratio
non permittit,vbi glcf.dicie.quia culpa debixoris prarceffie cafum ff. cmod.l.fi vc cer
to Jf.fed interdum l.fi merces /.culpac ff. lo
ca, vbi quando ipfe conductor , quod alias
71 dedamnonon tcnetur volunta ri damnum
deditnon fol tenetur ex locato.fed l.aquil.
l.ia.tab.arborumfureim Cacfarum,& inter
dicto vi>aut cl am, de quibus etiam per Bald.
& Salycin d.i. fi vt proponas.
Qua enim maior auaritta , ft qualis cul
pa immo dolus expreflus, & fi dicere fas eft
furtum manifeftius ifto fi D. Antonius habuit Cardinalis pecuniam pro emptiono
introituum,quam facer prorr: St earn con
tractt Cardinale inuito , mi: \> prornifla.
adimplet , & in proprium cornmodum cona.4uertit,eft ne aliud 'fur cum quam contractaco rei aliena* inuito Domino : t( pe
cuniam primo loco habuerac in caufam_venditionis,camen ea refoluca, & redacta.
caufa ad non caufam, dum caufa implicare
deberee in aliamq; empeionem concraueniendoplacitis Cardinali incio,& ignorance illam in propria commoda appWcauie,
vnde quare dicere non debemus hoc ee_
furtum, ficut in cafu d.l.mercis datur actio
arborum furcim Cacfarum concra condutorem.hinc nocbilicer Bald.in 1. i.C.commodaci in princip. dixic , quod in Toncractibus
25 quardam veniunc nacuralicer , & quxdaoo
accidencalicer, primo racione culpa, fecun
do racione more, tertio racione conuencior\is,& hic habemus culpam, fraudem, dolum
furrum,moram,& conuencionem
Non enim quod pecie Cardinalis ex pa
cto foxfan appofito refticucioms preeij pro

Io.Francici de Ponte

tate illi damnum afrerre,& hac eft differenpter aliquam caufam fubfitentibus,& incfie exi Item i bus introitibus ven di eis , fed ex jitia inter actus poteftatiuos , feu volunta
rios,& actus cafuales,& neceflarios, vc prideficiencia ipforum ex refolucionc contra
mi nunquam operentur in prariadicium
ctus emptionis fache ex carentia rei emptar,
creditorum.fecundi vero fie iuxta difpofica
& pretij foluti ex voluntaria concrauentioin
in l.qui balneum ff qui pocin pign.
ne ipfus vend tons culpa, fraude >& dolo
habeaneur, qua lacius exornac Nicof. de piagit ex l.difpofitione,qu fibi pr*ftat actio
gn.in i.memb.j.par.princip.nu.io. verf.i.
ns nem ad pretij petitionem.qui cafus non in
cludicur in qualibet lege , vel conuentiono
amplio.
Et fidicatur Cardinalem per mulcos an
prohibence actionem dari decifo eft Barco,
nos
poftediiTe introitus ad rationem duodein l.qui Romac /.duo fratres nu.+.de verbor.
eimeumdimidiopro
centenario replicatur
obligar, oritur enim actio ex iua negligen
quod
etiam
peromnes
hos annos cueurrie
tia, & volntate, imm ex fuo delicto idem
vitat periculum,& poterat decedere, quae inBart.inauthen.hocamplius C. defideicom.
eertitudo validt contractum , & tollic ob& in proprijs cerminis , de quibus ag 1 mus ,
ftaculum, & cum non det ipfe caufam refofie per hoc confuluic Ant.Gabr. in con f 15 .
lutioni contractus , nec pecicioni pretij fo
in 1.V0I.& tenebitur ex propria volntate*
luti, fed D. Antonius vendicor penes fe om
7 ad omnc damnum , & dicetur in fe aflumpfiffe periculum,alias ad fe non fpeetans cau
nia detinens , propterea ceflac omnis obiefa illicit i lucr fraudis,& doli fecundum not.
ccio.
Sed quzfo ad maiorem dilucidationem-*
per Bald.& Salyc.in rubr.& in 1. 1.& 2. C.de
ponamuscafum in forma materialiter.
naut.fenor.
Dicit Cardinalis, quod confignentur fibi
Ex quibus apparer quam vanum (it traintroicus iuxta formam contractus vendi18 ctarc de bulla Pij V. & de alijs difcuflis , &
cionis,adquod replicatur illos extinctos,&
traatis perfcribentes , fi in fimilibus ,con non ampiius in rerum natura ex reemptiotraebbus ad vicam liceat facer pactum re*
ne facta per Ducem Boiani ex folutionc*
ft i tut i on i s pretij: nihil enim hoc quod com
pretij facta- D.Antonio.
mune habet cum cafu de quo tra&amus , fi
deficiunr introicus venditi , alij non fuerunc
Proponit Cardi n ali s, quod deneur introi
fubrogati culpa vend iron's , qui penes fe_
tus fubrogati , & empti ex dicta pecunia-
prctium retinuitmon enim hic il lud petitur
feruata forma pacti , quod non eil peticio
in penam, vel aliam caufam dicir bulla Pij ,
pretij , fed obferuantia contractus ad quod
replicatur emptionem, & fubrogationem__
quacintelligitur fimilis caufa* pcrfonali per
2? dictioncm illam aliam fecundum glo. Barr.
non factam, pecuniam non exrare, fed con
& Scribentes in l.fi fugitiui C. de feru.fugit.
tra formam pacti D.Antonium difpoluifle*
fed extinctis introitibus alijs non fubrogainproprios vfus conuertiffc, quod igitur in
hoc commune bulla prxdicca Pij V. Cardi
tis , & illorum pretio recepto, & rcmanfo
nalis enim omni iure, vel introicus habere-
penes D.Antonium,Cardinalis, qui pretio,
c:bec , vel eorum precium ; non enim prx& introitibus caret agi ea actione , qua lex
tendi poterit veroque carere deber, fiance
eum prouidet contra non adimplentem_
validitate contractus fupra fundara, cumq;
pra:mifla . qui non eft cafus pra-dicta bulla*,
introitus habere non poflit,quia primi func
quae prxfupponit fnbfiftentiam contractus ,
extineti , & alij non func fubrogati ex pro
&rei vendira: , necbulla voluit fauere, nec
concomitari auaritiam voluntarism culpa,
pria yoluncate vendicoris concra formanu
dclurr, fraudem, & delifum vendicoris, vt
pacti fubftancialis ipfius venditionis : pro
re pretio fruatur , quod bona fides non papterea nulla alia remanet difputatio,nili vi30 tltnr, nec natura, & bulla loquitur, guando
dere.qua: actio detur Cardinali,* ad quod,
venditore inuitopaum exercetur , fed hie
an ad interee , prouc tempore euienonis.
ex fua voluntaria contrauentione non exer
& contrauentionis,an ver ad pretium cum
cetur pactum , quod confiftitin emptiono
intereTe,quod lat us ex fupra tradieis,& difacienda, fed ex defeu promiTorum exer
ftinctis fuie per veros iuris cerminos funcetur aio , quam lex dat propter inobfer
datum , vc fie non fie aliter infiftendum inuantiam voluntariam pacti , & poftquam_
prardicea bulla Pij V.quar nullomodo voluic
pecuniam ad fc reeepit , & voluntari in-
tollere ea qua: funt de natura contractus,
emptionem promilfam non extendit, non-,
fed pacta extranea penalia,& exorbicancia,
autem cafu fortuna.aut alia iuxta necefiita & in contractu nihil aliud eft deduetunu
ce cogente , propterea cum hoc tendit in_.
circa reftitutionem precij in cafu contraprxiudicium cercij,nonpoceft ex fua voln
ucionis.nifi id,quod de iure communi erat
4fpo>

Confilium ! CXXXI.
301
difpofitnm, videlicc, q> ratione contrauen*
rius lib.5.inftit.moralium cap^.qux infan
tionis pro precio poflit fibi fatisfieri fupcr
tum func vera, quod Burfat. in locofupra_#
bonis dcbicoris , addendo perfonali actioni
allegato dixerit in termini's Paulinx , qua:
'32 hyporhecariam,qux eft ipfius fequela dicit
Mantux non fuit receptx.quod qui prxtenBarc.in U iolucam /.per liberam iT.de pigno. 4odit legis acceptationem debet hoc probare,
af . da cur ad plus, qum importt i pfa_
&ficpariter in terminis excrauagautis am*
personalis actio, fed facie illam fruftuofam ,
bitios prxdius Gulielmus de Rodoaou
38 ac vtilem, h in non poceft conitui ab ini
cum fequacibus.
tio fine principali obligatione 1. fidei iuflor.
Ex quibus omnibus indubitanter concluobligari, vbi Barco, nott fF.de fid.iuff. in 1.
do iuftitiallluftrifilmi Cardinalis elfe plufcontrahieur,& ibi Bart. fF.de pign. quod la*
quam notoriam , & omni iure aduerfam__
tius dclart Nicofant, vbi fapra tor. rnempartem fore condemnandam ad folutionem
34br.2.par.num.S.& feq.& ibi etiam,quod ex
pretij , cum intereffe , pro illis fatisfieri
natura contractus hypocheca eft folica apdeber fuper bonis hypothecatis Sac. Conf.
poni in tantum, quod & fi omifTa fuerit ha
decidir pro validitate contractus , & fecunbetur per appofica , vt ia tius ibidem nu. 14.
dum fuam folitam xquitatem condemnauic
verf.8. quxritur, & pulchr in 4. membr. ,
debitorem ad folutionem terciarum in prajpar.princip. nu.60.
teritum,& in futurum.
Tandem bullam prxdictam Pij V. non eft
dubium loqui in cenfibus perpecuis>& non.,
Pro Francifco de Haro
de vendit ion ibtis ad virarn, qux muleum in
36 ter fe diftanr, & cum bulla fit noui iuris in
troductiva i & exorbitans , & corree toria_.
non extendi tur extra cafus , de quibus lo
quitur ad text, in l.fi vero j.de niro ff.folut.
matrimo. vbi Scribentes > cum concordantibus,& quodexprefle non corrigitur remanet in iuris communis difpotione ad
ad text.in l.iancimus C.de teftam. 1. prxci37 pimus C.de appellat. & in cafu fuo, in quo
bulla loqui ruf non fuie alicer in Regno re*
cepta, fed pafim, & indiftin concrarium
prafticaur.& iudicatur circa pacta formalia , & refciforia contraftuum , illiq; cele*
brantur,prout ante bullam indifferenter, &
Confequenter non poteft ex eaaliquod fundari , quando eTemus in cafibus , in quibus
3;8 loquitur cum ad effentiam legis requiratur, quod fit vfu accepta , moribusq, veencium comprobatur, alis non obligat text,
eft in can. 4 . leges 4.diftin.in 1. de quibus
ff. de legibus glof. Sc communiter Scriben
tes in cap. i. de tregua, & pace, & fie cradiderunt Doctor, communi calculo in termitiis clement, ambitise, & ali/s bulls Apo
itolicis,vt ille non obligent in partibus, vbi
non fuerunt vfu receptx.de quo per Burfat.
inconf.55. i.volum. Couar. variar. refolut.
lib. 2. cap. 16. Gulielm. de Roboan. in tract,
de rebus ecclefiafticis non alienand. cafu 8.
. 2 . Fran i s Armienc. in tract, do
rediribus Ecclefiafticis num.20. vol. 2. Hinc
3? excommunicato pro legis obferuationo
non ligac,quando lex non fuit vfu recepta-/,
Gaiet.in fumma in verb, excommunicamus
tzzia 75. Sylueft.in eodem verf.excommunit:amus S. verf. 4. Menoch. d prxfumpcionibus lib. 2. prxfumptione a.laciffime A20:
...

cum Regio Fifco.

S V M M A R iV M.
I laufu/a appota in inuelitera , cum potefiate ahenandi faluo ajfenfu , quod operetur.
t luilibet de iure cum ajfenfu alienare pote.
3 %/gula texUin /3.de leg. 1. quo cafu non
procedat.
4 Concejofeudo,vt babeas tubredesq. tut, &
dederisnon intelligitur,cui dederis in
fiudam,fed liber tanquam allodium,de_*
iure tarnen communifeudorum,fecus de*
iure THjgni nu.feq
6 Concejofeudo cum polo nefine ajfenfu alie nari pojfit , intelligitur prohibita etiant^
fubinfeudatio
7 Probibitio noua addiia veteri illam amplia/.
vt aliquid opereturjdemq. in promijpone
atuitur .
8 Dijpotum de iure communifi in paclum^,
dedueatur,ita alteratur, vt ex eoproducatur actio , qu de iure communi non praaretur .
0 Ajfenfus referuatio cum poteate concejkji
ahenandi ad quidut, quidu importet.
1 Perfondelitas prcipui attendenda ef} in
concejjionefeudi,
1 1 Peudum fide dicitur.
1 2 Subantiaudi efideliias nonruitium.
1 3 lAequalitas de iure communi feudorum in
fubinfeudatione , defidelitat intelligitur.
\it*Ajfenfusgeneralis per claufulam cum poteate ahenandiprafitusdntelhgitur, vt in
plures fieri pojfit alintio, dummodo fi
dles .
Ce
Con-

Ioannis Francifci de Ponte

IJ Qoncefi'tone fada cum poteate alienandi
faluo aenfu an iua t caufa denegandi
ajfenfum tempore concefsionts, concefsionanui habebatlios,tempore vero aliena
tionisfee us .
i 6 Contrabensprfumiturfeire conditionent,
illius cum quo contrahtt.
1 7 Dominus infeudans ahquem de beneficio ,
contrajere dicitur rattone delitatis , &
feruitif .
1 8 Feuda ad Dominum deuolui , ex contrarius
lege prouenit.
19 Feuda m dotem abfque ajfenfu durs non
pojfunt.
toSubreptio non cadit in his -qua Dominusfei
re debebat.
I Nec in eo,quigratus e Dominopropter pr
teritaferuitia .
ualitates perfonarum alterat iuris dijpofitionenuj m
*3 Qualitas concefsionary , & caufa eoncefsiovis eiufinodifintyVt Princeps grattant,
concefstjfet , etiamfifiliorum carentia exprejj nonfutj/et, taetturnitasbuius qualitatts ajum vitiare nonpoteft .
*4 'Probabiles conieRurfufficiunt ad dtgnofcVdum, an Princeps gratia coneejftirus erat.
*5 AJfenfus cenfetur praitus pro aeeipientt-j ,
&fuis beeredtbus,etiam quod id exprejfum
nonfuerit.
i6 ua tus intelitgit infunt contrailui.
%jx confentiendo videtur donare fe dum
emptors .
a 8 Diiio (maxime) explicat cafum minus du
bitabtlem^tmpltcat magis dubitabilem.

rico Tipalda , ob fu ingentia feruicia , in_

quorum conceffione adelt claufula particularis videlicet cum poteftate aliendi , obligandi.in dotem dandi, &c. Regio tarnen interueniente aflenfu, quo cafu dicunt Doo.
quod q conceffionarius vult alienare, Rex
aflentire tenetur,vt verba przdicb aliquod
operentur,iam quod quilibec de iure poceft
2 cum aflenfu alienare ad tex.in 1 fi q de leg.
i.cum vulg. vtide cum hoc non inlt in con
ceffione de neceffitate, fed ab intellectu iu3 ris,vt fie reg. tex.in 1. j.de leg.i.non procedat
in cafu iito>cum fiet hzc conceffio abfq; hac
poteftate alienandi, & fie de neceffitate non
inefbmerit igitur talis expreffio debet ope
ran sm tradita per Andr.in c.i.jf.huius ac
generis,quib.ex cauf.feud.amit> Barr.& ex4 teros in d.i. j . ideoq; concerto feudo, vt ha
beas tu.hxredesq, tui, & cui dederis non intelligirur de cot iure feudorum, cui dederis
in feudum,fed libere tquam allodium, iam
quod de iure coi feudorum, poterat quilibec
infeudarejecus ver in Regno per cti.diu.
mem. ideoq; intelligeretur hie , cui dederis
infeudum.quia alias non portet infeudaro
5 fie procedtt text. & dclart not. A.ndr.in c.
i .de feud.non hab.prop.nat.feud.& in c.feudum ea lege, fi de fend.def.contr.fuer. inter
Dominum, & agnatum: vt igitur verba hzc
opertur-oporcct omnin dicere, quod Ds
6 confentire tenetur,llcut alias cceflb feudo
' cum pao ne alienari poffit fine a(Tenfu,(ne
verba pdida fint fuperHua ) intelligitur per
hoc prohibir fubinfeudatio , que alias do
iure coi feud.erat Iicita,vt tradit not. Bald,
in c. i ./.przterea de cap.corrad ita pariter
permita alienatione cum afsfu intelligitur
ARGVMENTVM.
alTenfus promirtus ex tune Uo : debet, .
ConceTo feudo c poteftate alienan
oriri actio ta ex prohibitione,qum ex pro
di faluo aiTenfu,an Dominus aTenfum_f 7 miffione, & ficut q prohibitio, noua additur,prohibitioni veteri OIS ampliat,vt opedenegare poflit.Quid fi tempore concefretur ; ita pariter in promiffione, vt tradic
fionis-xceflionarius habebat filios tem
S id Batd.in loc.prxalleg. Hinc eft,q> quando
pore ver alienationis neququam-. .
deducitur in padum id, quod erat de iure-
Claufula* in inueftitura appofita , cum_,
ci difpofitum altrt taliter,quod producir
poteftate alienandi faluo ainfu > eifeaionem, qua? alias de iure ci non przftacius aperitur
batur sm Bart.in l.n impoffibile if.de pact,
ex qua dec i f. videtur decidi cafus ifte, vt li
cet de iure coi permifla fit alienatio cum afCONSILIVM XXXXII.
fenfu Di,ad quem przftandum lex non ar
a ^ Aec caufa domini Francifci
at Dm: dum igitur hoc eft dedudum in-,
vtiM W dc Haro cum Rcg|0 F'^c
conceffione producere debet adion.vt Ds
nullam poteft habere pro
* compellatur:& qm hzc opinio apud noftros
ps babilem difficulcatem,poit
Doct.eit indubitata,& cis qua nulius diquam non poteil dubitari
ferepat, eamq,* lac fundant: ideo nolo amde legitimo aflenfu: Impe
plius fuper ea infiftere,Afli.atis not.e trarator enim feliciffimz memoria: conceflit
atind.cfeudum ea lege, Ii de feud.dcf.coCadra Paglietac,& S. Vici quondam Rodotr.fucr.in 8.noc.nu. i o.S propri noftr qu .
ionem

Confflium
iHonem ponicin 3. col. nu. 19. verf.item feu
dum cum confenfu Domini>& decidi cur Do
minum teneri ad afienfus przftatione, idem
cradic laciffim LofFred. qui difpucac arcad
parces in cap.i.jT.donarcqu alicer olim feud*
ot. alien. Capyc. in cap. imperialem de proib. feud. alien. per Feder.col. 16 3 . verf.limita.nifi in d.poeeftace,& in col. 43. verf.limita,nifi inuefticura, Camer.idem cradic lat,
& opcim fundac in d.cap. imperialem care,
mihi Z9< cerg.in lir.V.verf.quo ad fecund.
Cum igicur Dominus poedtaeem alienadi
9 conceflk,& affenfum referuauic: non. n. pro
prer aliud fuie calis referuacio fafta , nifi ve
idcaeur,fi alienacur fideli, vcl infideli, decidicur hoc in Cap. Rcg.incip. Item ftatuimus
quod licicum,per quod fie cradic Affli. in d.
cap. feudum ea lege 4.C0I. in quzftione noJera i ve feilicee c permifla fueric alienacio
cum regio affenu, hoc non habeac aliud imporcare,nifi ve Dominus videac,fi alienacio
ft inperfonam fidelem , ve eo cafuomnin
confencire ceneacur : non.n.habec caufam_,
denegdi affenfum,fi perfona eft fidelis, hoc
jo eft , quod profpicie lex , & principalis eft
atcendendum, v t perfona fie fidelis, fccdum
Andr.in cap.imperialem 3. col. in princ.de_
proh.feud.alien.per Feder, vbi cratae intelleum przdii cap. Icem ftatuimus, cu m_,
li feud fide dicaeur cap. 1 .in tf.fin. per quos
fiar inueft.ideoq; vas,& lubftcia feudi dicic
Andr.fpe fzpius.quod eft n"delitas,& noiu.
I> feruicium in cap.
porro, quz fit prima_
cauf.benef.amice.in cap. 1 ..huius ac geneiis:exquibuscaufisfeud.amiec. incap i. jf.
criba vero de proh.feud.alien.per Feder.c
concord. exigence igicur perfona fideli, non
cric fecundum Affiid.de alio curandum,fed
omnino afienfus przftari debec , nec in alio
|j requiricur zqualitas, alias de iure coi feud,
in fubinfeudatione,qu fieri debec que id
neo, nifi perfonz fideli, & quz przftat idem
feruicium.'cradic not. Bald. m cap.qu in Ecdefiar j.coI.nu.i9-verf.faluo quod,de cft.
i+ideoq, Affl.in cap.omnes filij in j.col.nu.48.
verf.fedhic quzro.ponirquzftionem in cerminis noftris in eo, qui habec aflens huiufmodi, & erar folus, & vule alienare in duos,
Tel in eres, vtrum Ds habeac iuftam causa
denegandi aflenfum,& determinar, qtf non,
qux decifio eft facis prxima ad cafum, do
quo a gi:ur,n hoc eft ca ra t ion e,quia qualicas n requiricur in alio, quam in fidelicate,& feruicio; & propcer hoc afienfus re ter
nario fecundum Bald. Affi.& alios fupra re5 lacos: hinc eit,q> Camer.in cap.imperialem
care, mihi 30. in lit. I, in veri, in quo aduerce
tu,ponic qiiftionem in forcioribus terminis

XX X XI I.
prziupponendo noftram quzftione'm clara ,
& dcifam .* ponic.n.quxftionem,an lie iuft
caufa denegandi aflenfum,q fuie facta con*
cefiio , vc in cafu noftro', fi tpe conceflionis
conecfionarius habebae filios , tpore vero
alienacronis fecus;& ibi non decidir, fed rcmittic fe infra in maceria exCenfionis in J.
quft.car.mihi 47.1 lit.B,vbi decidic,n6 effe iuftam caufam concradicendi , ac deber
Dhum afincire,qui cafus eft fortiori, cum
tempore conceflionis przdius Rodoricus
conceflionarius filios non habebaeve fic res
fit ineodem ftatu, nec in aliquo Regem deceperic, ye not. decidielac.de Ard. infua_.
fummain tic. fi in fraudem decur feudum in
feudum in fi. verf.quid fi vaxallus.
Ex quibus concludendo primo loco dico,
cj> cum Rex tenebatur afientire , nec iuftam
caufam denegdi affenfum habcbac.ex pratallegatis.quod ex afsfu demum per Regem
prltito fuper alienationibusfatis>& faciedis omnia func validata, non cbltanre quod
non fueric exprefium Regi,Rodoricum fuccefforem ex corpore non habere*
Scc,poftquamCf.Maieft.fed'raf cScefitffionern przditorum Caftrorum Rodorico
paulo ante prxdium affenfum fciebac % vel
fcire debebac eius condicionem : qui. n. cum
alio conerahie eius condicionem fcire debet
ad reg.l.qui cum alio, vbi gl.& Dee.de reg.
iur.not.Bald.per ill texc.in l.in ciuile C.de
17 fur. Ds. n. dum infeudae aliquem de beneficio.dici cur concrahere racione fidelie atis,&
ieruitij, vecradit Andr.in c.i. jf.porr in 3.
col.qufic i.cauf.benef.amiee.Ideoq; cocra18 tum feudale appellamus,de quo per Andr.
in prlu.qui fa-p fzpius dicit,dum feuda ad
Dm deuoluuncur , hoc effe ex lege contra
ctus, cum igicur conrrahie,& eligie aliqu in
eius vaxall,fcir,vel fcire debec eius condi
cion, ic qualicacem.hinc Andr.in cap.imperial i col. in prin.de proh.feu.alie.per Fed.
dixie, quod q Ds dac liceneiam alienandi
feudum c. referuacione affenfus, hoc eft, vc
profpicere pofficqualis eft ifte,ad quern de19 uenic,& ideo in pralleg.Cap. Reg. Item ftatuimus,q' licic,difponence non poife feuda
dari in docem abfq; affenfu,dicitur,q> fi per
fona non eft noca, curia infra octo dies de ea
fe informec,& dem vel przftac,vel denegac
afienfum.-inde apparee manife(t,onus eTe_.
Di infeudancis,& eligencis v axa 11 um fcire
eius condicionem, & qualitacem:fi ergo Ds
fciebac,vel fcire debebat, non tenebatur Ro
20 doricus aliquodexprimere Regi,& non exprimendo,quod Ds fcire debt bat, vel prziumicur nulla cadic fubrepeio,Fely.lacius in
c-poftulafti col.pen.nu. 2 i.de rtfcr.Saly.in 1.

autho-

304

Ipannis Frarcifcide Ponte

authoritar . vnde vi>& lacius ad propofiI cum cumult Capy.in decif.69.nu.io.& c

Rodoricuseracgracus Ci.Maieft.ob fcruitia mulca przcer>ea,& przfencia:tunc,vt (le
. long maiora C*f.Maieft.conceffiflet,merito de fubrepeione non eft cractandum>coniderac hzc Andr.in ci. jT.cmerciurn vertus
fin. de proh.feu.alien.per J.oth.vbi c Affl.ex
ai qualitate.n.perfonarum varia ftarucur l.i.
C.fi quis Imp.maled. & latins Affi.in . ex
quib cauf.feud.amic.in 3.col.nu.47-&qudo
aj qualitas concefiionanj, & cauzccetfionis
func cales, q> Princeps graciam concefliflec ,
cquodmillies expreiifer carenciam filiorum,cunc non poceft catieurnieas hius qualicacis viciare aum cap. dudum de preb.in
fexco, Abb & alij rtlati per Felyn.in c.fupcr
liccris in princ.i.col. de refer. & interroga tus fie refpondifet ad reg.cexr. in 1. cale paum iT.fin.ff.de pacbprobabiles.n.oniechi4 rat ateenduntur ad feiendum , an Princeps
gratiam conceffiifec fecundum Felyn.in d.c.
. fuper liccris f. exprimenda i.col.
, Tercio,& vlcimo eo ipfo,f dacur feudum
a j vel aftent-itur alint ioni in- ft dacioni,vel
afienfui, & ex natura acquifcionis eft dare,,
vel afencire pro fe,& hzredibus fuis,adecq;
ce fi non fit expreftum, ficineclligicur feudi
datum, & fie affenfus incerpreeatur, verba.
func Andr.in c.i. if. fed nec eft alia iuftior in
2. col. circa fi. verf.nec eft ctra,qu fie prim,
cauf.benef.amit. venu hoc ab inrelleu iuris
ad cex.in l.fi pad if.de prob. in c. i.de duob.
afrae.a cap.inueft.& illa ,que ius intelligicinfunc concractui,n verba ciuili modo incelligcur ad tex.in l.fi cui ff.de feru.vrb.prd.
tradic ad propofit Andr.in c. i.j.huiusac
generis ex quib.cauf.feu.amic.Si ergo ex na
tura feudi eft acquirer?> & dare hoc modo :
dicacur quxfo,in quo eft fubreptio? Rodoricus.n.pcti jt gratiam fimpliciter,& Rexfimpliciccr, & generaliter affenfit, porerat moderare.igitur fibi imputetur,qui apertiusle

plicae cafum ignoranti magis dubicabilert

iuxta gl. in l.illud ft". ad 1. aquil.& in l.quod fi
minor tf.reftitueio ff.de mino.St lac deprzdia diione in 1. qui (e patns C. vnde lib.
vbi Scribenc.& maxime Iaf.nu. 3 6.qu decif.
Andr.fulcitur optima ratione,n quis reuelauic Regi,rpe affenfus potius deceffur fine
liberis alienantem, quam eum> in qu fiebac
alienado, eo maxime, quia tpe przdicti af
fenfus erac Rodoricus alienas facis iuuenis,
nond vxoracus,cuius exitus erac incercus :
vnde cum res eo cpe fit dubia, ni mir fi con
tractus, qui cunc habet perfetionem, debec
omni tpe valere:accedac pditis, alias inuci
lern fuitfeacceffum ad Cf. Maieft. pro affenfus imperratione, c in cafu, quo legtimos
habuiffecfucceffores, poeuiTec proculdubio
eius Vicarius aflentire hie Neap.ad qct facit
regul. q> fruftra precibus imploracun&c. de
quo in 1. i.C.de chef.lib. 10. & in l.incerdicbe
C.arb.cuC. & vbi adeft re medium ordinari
ad extra ordinari non recurricur bin caufac
la . ff.de min. cum vulg. & hunc cafum prxfupponimus pluries per Reg. Cam. in quam
pluribus caufis deci fum,c fata relatione in
Coll.Conf. videlicet in caufa Pumarici cum
MarchionifTa Vafti.'item cum Marchioniffa
Padulz, & Regio Fifco, & vltimo in cau;a_*
Alexandri de Corradis cum Regio Fifco, in
qua caufa,ni,fallor>pun<us ifte fuit fecunda
hzc decifus.'licc excaufa fimulacionis Ale*
xander concrariam reporcaueric f-nttiam.
Hc func hic ad faturi at aida, liquidera
praduppono,ex proceitu apparere,obftare<#
regio fifco excepeion contra eum rei bis iu
dicacx in ead.caufa, & inter eafd perfonas,
vc fie ex reg.cex.in l.c qricur ff.de excep.ret
iud.negoci fie abfq; alia difeuffione fopic*
Pro Brgida Rondina.
SV M M A%.IV M .

g non dixit, nam confentiendo sm Andr. vr I Contrarius veri celebratus obligationis fubdonare feudum emptori l.lege obuenire ff.de
antiam habet, licetfueritmulati conceverb.fign.& donando, vt dixi intelligitur pro
ptus de vna perfona in a/iatn , nec mulafe,& hzredibus fuis,& cum ius ira alfenfum
tionis exceptio opponi potefi.
incelhgacppea Didacus Iaymez de Haro eu a Simulationis exceptio quando opponipoft,
Rodorico concraxit, alias ipfe deceptus fuif 3 Jnflrumentit continent debitum alia ex eau
fa.quam ex vera,non diciturfimulatum,
fet fub verbis generalibus Regis , ex quo fit,
4
Debitum
ex vna caufapotes! conuerti in de*
vt fie dcidt in jpprijs rerminis noftrx qft.
. bitum ex alia caufa.
Andr.in ci.'.col.qui fucc.ten.& eand.opin.
tenuitidem Andr.in ci.
fi clientulus de 5 A6iafaia in iudicto criminalifidemfaeiunf
in ciuili inter eafdnon diuerfas perfonas,
alien, ft iid. & in alijs lois relacis per Arft,
qui cum fequitur in decif 1
aduercacur 6 Atteslationes inter alios nullum fidemfaciunt
adillud verbum ( maxime ) appofitum per
18 And.in prdicta dccif.n illa ditio explicac 7 ) teium in vno iudicto femiplenanu*
probationem in alio inter iuerfas per/ir
cafum feienciz Di minus dubitabil,& im-

Confilium

XXXXIIL

30?

nasfaciunt, qu3do infecundo iudicio exa

CONSIUVM XXXXIII.
minan non potuerunt.
S Hm empam efe confiante matrimonio , ad
caufa Brgida: Rondi
virum incumbit onus probandi, adfinem,
ns:, fi red illius faftum_i
vt pecuniafua prafumatur.
perpendatur, nullum po9 Pra/umptio text.in t.quintusff~.de donat. in
teft habere de iure probater vir.f vxor quo cafu cejfet.
bilem dubicationem.
I o parentes in aufa crtminalt nulla modo adHabet enim inftrumen
mittuntur,necfrater in caufa fratris.
tum pro fe omni, qua deIi Tets inhabilei muItis in cafibus in fubficec, folemnicate vallatum, & confequenter
intent ionem de iurefundatam, ex reg.text.
dium admitti , quomodo intclllgenduvu*
in l.cum precibus,vbi Scribentes communifit.
jiCumautem admittnntur non p/enam ,fed
terC. de probat. Conftiruitur enim cenus
ta/em qualem probationemfaciunt.
duc.2j.mii pro pretio ducat.} ij.mil. in faI j Pra/umptiofalfitatis ex quibus oriatur.
ciem Anconi; Veneti,cum omni folemnita24 lnrumentnm non redditur fuspeium ex
te Statutis requita , & prardifta etiam_
eo,quod aliqui tees in 1I/o adfcripti con*
Bulla Pij V.cum pecunia recepta , & nume
tradicant%fi aly adntprater eos ,quifufrata in prefentia Iudicis > Notarij , propinquorum, & tedium in inftrumento interne ficiant .
5 Teiies inrumentary contradicentes Notanientium, qui propinqui fratres cenfum corio,quodfi>lus confit inslrumentum, deftituentis infimul cum Paulo, eiusq viro iubent ee omni exceptione maiores .
rauerunt contenta,& afferta per Notarium,
't6 1\[ec fufficit ee mpliciter idneos , ita vt
omniaq; in inftrumento deferipta vera , &
quilibet modicus defeclus talium teium
fore obferuanda , vt deponic vnus pradictodicta vitlet .
rum propinquorum frater Paule nominatus
17 Teslibus deponentibus contra infrumenDominicus.
tumfides adbibetur, & quando.
Kle demum Antonius cenfus emptor de
18 Tefitbus pertuns nulla fides adbibenda eR.
clrame per publicum inftrumentum habe
1 9 luramentum quodcumquefit nifi adfalutit
rein hac empcione nudum nomen, fed cen
aterna vergat interitumtferuandum efl.
fum emptum de propria pecunia Brgida;, &
30 Poena' periurisfiatuta,quafint, remifjiui.
prpterea ad illam przdii cenfus fecit am3 I Confetofiu depofitto in vno eodemq\ negoplam cefioncm .
Traftare ex hoc trminos fimulationis
tioannexo,& connexo in iudicio ciuili dieft erroneumjli ver voluit fieri cenfus conuidi non potcfi.
32 Confcfiio rei in iudicio non nocet tertio prin 1 ftitution,& vendition pretio interueniente.itaq; contractus habet fubftantiam obli
cipal's interejfc babenti.
gations , licet fuerit fimulat conceptus de
3 j Confeffio terty iuri meo praiudicare non,
vna perfona in aliam,ita Bald. in d. 1. cum_
fote.
34 Abfolutio in caufa criminali orient exfaclo
precibus,Bart.in 1. i.C.plus val.quodagitur,
& in 2. left, dicit , quod tali cafu non poteft
. fraudem, do/um,ac delirium excludentc**
opponi excepcio fimulationis , idemq, ibi
rei iudicata parit excepttonem in aufa,
Bald.in quo eft totus titulus C. fi quis alter.
ciuili .
5 Claufulafubintellecla infententia ,fi ciuili - 2 vel fibi, quando enim in veritate nihil agebatur , vel agebatur aliquid inualidum, vel
ter agatur , quam recipiat interpretadoturp, tunc bene obftat exceptio fimulatio
nem, .
nis, & proced t text. in 1. nuda fF.de contrah.
a 6 Claufula natura feudi in aliquonon mutaempt.in
1. imaginaria ff.de reg.iur.fed quan
. ta. quomodo intelligendafit.
do in veritate vult aliquid agi, licet caderec
a7 Exceptio rei iudicata dupitater oppont pot.
in fpeciem alterius obligations non turpis,
& non prohibits , tunc fecus, vt eleganter
ARGVMENTVM.
3 perBarcinl.lutiusla 2. ff.depof. Hincfidebitum fuerit in veritate ex vna caufa,& in-,
Inftrumentum continens debitutru*
inftrumento confiteatur ex alia caufa non-*
alia ex caufa , quam ex vera, an dicatur
dicitur inftrumentum fimulatum,quia oblifimulatum: fimulationis exceptio quan
4 gationis fubftantia non deficit,& debitum_
do opponi pofllt ; & teftibus contra in
ex vna caufa poteft conuerti in debitum ex
ftrumentum deponentibus>quando fides
alia caufa fecundum doftr. communem_
Bart. in l. ex pretio, vbi Salyc. & catteri C*
dbibenda fit?
Ce 3
ficert. "M

6
'

Ioannis Fran

gorium prxfentem emptioni , & hocaflerifi cert. pet. & fie traft are hic de imulatione
tur de propria pecunia Brigidx , ftacur in
de faifa caufa, eft vndiq; vaniffimum.
ftrumento , & ceflat prxfumptio text, in 1.
Ado igiturhoc fundamento.quod Brgi
quintus ff.de donat.inter vir.& vxor.fecunda habet mtencioncm fundatam , virtuto
dum eundem Salyc.in 1. cum propria in fin.
inftrumenti videamus , quid ex aduerio afC.fiquisalt.vel fibi. .
fertur in hoc ciuili iudicio contra earn.
Sed vlterius,qu fides eft adhibenda aflerPaula debitrix vulc inftrumentum infrintis teftibus , fi vtdixi funt fratres aftricis
gre ex teftibus produftis incauf crimina cxaminati in iudicio criminati in illius fali contra Gregorium Dominum Brigidr
uorem principales interuenientes in eodem
maritum,ac prdiftum Antonium Venetum
inftrument6,qui contra proprium iuramenqui teftes func ipfius fratres>qui vti princi
tum depofuerunt pecuniam non fuite nu*
pales propinqui in inftrumento interuenerunt authoritatem j& confenfum prxftitemeratam contra alTerta in inftrumento *
ram ludice,Notario,& teftibus.
runt,& infimul cum Brgida cenfum conftiParentes enim in caufa criminali nullo
tuerunr, qui dicunt pecuniam alias non mn
lo modo admittuntur > dicit Bart, in l.qui ce
meratam, immopoft confeftionem inftru
rtain en to j>\ qui cuaque nu. 7. ff. de tcftam.Sc
menti reftitutam Gregorio marito Brigiin fratre , vt non admittatur pro fratre in-,
dar, qui teftes,fi teftes diet poffunt , non func
caufa criminali loquutus eft Bald, in 1. fin.
aliter repetid examinati: in hoc ciuili
nu. 9. . de probat. Abb. in cap. literas nu. 8.
iudicio,quod fit cum Brigida , fed tantum_
3. col. de prxfumpt. latitfim Grammac. i 11
verbo reproduftum illorum examen.
quxftio non eft abfcondita , de*
c0nf.4f.nu. 5. & poll ipfum cumulate Mafc
apicibus iuris.fi afta fafta in iudicio crimideprobat.concluf.68.nrmans regulam nunnali faciunc fidem in ciuili inter diuerfas
quam admicti in criminalibus maxim ad
perfonas, & in cafu, de quo agimus > in quo
orenfam,& de ommuni teftatur,& in ciui*
principale interefle eft Brigid,de cuius pe
libus non eft integrum teftimonium ,
Et in cafibus , in quibus alias teftes inha
cunia prarfupponitur emptionem efle fabiles in fubfidium admittunrur, incelligitur
ftam,& communis eft facer fidem inter
quando aftu,& habitu faftum'eft tale, quod
eafdem, non autem diuerias perfonas Bart,
attento communi curfu non poteranc alij
in 1.2.ft".iud,iol. & reg.ponit text, in cap. inter dileftos extra defid.inftrum.in ver.porcertes adefle ; fecus fi potuerunt haberi ex
r,quod atteftationcs inter alios receptas
natura illius negotij, licet cafualiter non innulla m faiunt fidem > adeoq; oportet proceTfuerint,doftr.eft Butr.communiter rece
bare , qui illas pro fe adducit , quod teftes
pta in fuo conf.24.8c in cap. 3, loco nu.14. de
funt mortui,idemq; Bart. in I. admonendi rf,
probat, vbi etiam Imol. Grammar, in conf
de iureiur.nu. 45. concludit difta ceftium_t
..7-& in d conf. 45. & infuper in cafi
in vno iudicio facer femiplenam probabus, in quibus aliter ventas haberi non potionem in alio inter diuerias perfonas,quaceft,nifi per teftes minus idneos, debet hoc
do tarnen in hoc fecundo iudicio examinari
confiare , eo fieri de hoc fpecificam probanon potuerunc , alis fecs , & fibi impute
tionem, alias teftes inhabiles nihil probant
pars,ur d illos examinan non fecit,
Alex.inconf.64. i. vol. col. fin. Grammar. in
allegar text. in l.fin.C.de teftam. vbi eft caalleg. conf. 45. cum alijs latilBm congeftis
fus nofter , quod latius profequitur laf.in d. \ per Mafcard.h concluf. 1 363. Ec in cafibus
l.admonendi nu. 48,
in quibus admittun tur.non probanc plen
Cum ergo hi aflerti teftes hic non fin ali
fed faciunc calem qualem probationem_ ,
ter repetiti , nefcio per quas iuris regulas
glof.tr l.etiam matris C. de probar. Butr.in
vult inftrumentum omni iolemnitate vallaprxdifto conf. 24. Gramm.in prxdifto conf.
tum imprcbari , in quo cum interefle prin
4y.nu.2j.Barr.in d.i. in teftamento tf.quiccipale fit ipfius Brigidx , quia de eius pecuque ff de tefta.poft lac.Butrig.vnde fi quan
ma eft emptio fafta , vt per aliud publicum
do poflent examinari inter eafdem partes
inftrumcum declaratur; & etiamfi vir prxfacerent talem qualem probationem : ergo
tenderet efle de fua propria pecunia fi vxor
nullam fidem facient in alio iudicio, & cunt
negar , & prxfupponit pecuniam propriatn
aliaperfona. * .
acquifitam ante matrimonium.onus eft viri
Addatur violenta przfumptio, n fi adeft
probare , quod conftante matrimonio ad fiNotarius,& ad funt teftes inftrumentarij, &
nem.vc fua prxfumatur fecundum Salyc. in
etiam adeft Iudex , coram quo inftrumen
l.etiam Cdcdonat.inter vir.& vxor.& cum,
tum fuit celebratum : quare igitur hos
ecdum cofdem teftes prxfupponacur Gre
cxaminauitjfed teftes coniunftos,& inhabi
les

Conffliuiu
i
^

XX XX 1 1 1,

1 3 Ies fratres,& principales, ex quo maxima.*

oritur prsefumptio falficatis , ita eleganter
auchor.Archid.Aym.de antiqu.temp.(i.par.
in cap.vifo de fama, nu.7.& S.
Hic faum non eracquod habitu, & au
non poftent adefl alij teftes,imm de natu- ,
, quod efenc mulci, fi ftipulatio fuie publi
ca in domoludicis pro Curia fedentis ad
aftum folemnizandum.
Przcerea in fortioribus termini's loquuci
14 funt Door.videliccquando aliqui cedes
de aferipris in instrumento contradlcant inftrumento , fed prarter hos remanent tot ceftes,quot fufficiunt, tunc infti umentum non
rcdditur fufpectum glof. Ba rc.& Doct. communiter in 1. 1 . $. fi quis neget ft", quemadm.
teft. aper, cum igitur hic remaneant telles
inftrumentarij vna cum Notario, & infuper
adiic ludicis auchoritas, in cuius prarientia
aa funt omnia, & inftrumencum ftipulat,
& hi non funt teftes,fed fratres,& principa
les ftipulantcs, & interuenientes in contra
ctu, igitur de ipforum depoficionibus nulla
eft habenda ratio.
c in cafibus, in quibus Notarius can turn
15 facit inftrumentum, ica quod foli ipfus fidei
ftatur , & teftes duo inftrumentarij concradicunt, r equ iri t ur quod tales teftes fine om
ni exceptione maiores : nam in dubio ftandum eft inftrumento,dicic Bare. vbi fupra_,,
fed ft teftes funt aliqualiter (ufpe&i minim
oHciunt, & dico plus, quod non fufficit ee
16 alias fmpliciter idneos, ita quod quilibec
modicus defectus , viciar dictum talium teftium.ita Felyn.auth Bald. in cap.cum loan.
Eremita nu. 44. verf.quinta declarado de-
fid.inftrum.fed fi non ftamus in fola fide NoVj tarij i led vitra ilium adfunt alij teftes in
ftrumentarij in inftrumento defcripd , tunc
indubicatum eft pratualere depofidoni tcftium deponentium contra initrumentum_
ita Felyn. vbi fupra nu. 43. verf.quarto de
clara , & Door. pofuerunt qutionem_, ,
quando Notarius eft ex vna parte, & duo.
teftes inftrumentarij omni exceptione ma
iores ex alia, fed dubium erat, quia authoritas No tari j valet, quantum, dictum duoruin
tedium , fed quando vlcra auchoricatem_
Nocan j adfunt alij teftes inftrumenrarii , &
infuper ludicis prxfentia,& authori cas, ne
gotium nuUam penitus habec difficultatem_> .
Dixi.quod funt peri uri, nam omnes iura
lSuerunt in inftrumento , vt ipfimet dicunt,
quo cafu nulla eft fides illis adhibenda;&
quodlibet iuramentum eft feruandum , ni(i
vergac ad interitum ialutis zternx in cap.fi
vero, & in cap. verum de iureiur. vbi com-

307

20 muniter Canoniftae, & de pcenls , quas periuri incurriint latilfimc per laf. in I. fi duo $.
fin.ff.de iureiur. poft Abb. & alios in ap.i^
eod.cic.
Ex quibus apparee, quod aflertis teftibus
nulla eft fides adhibenda,& hoc quando in_
prafend iudicio ciuili efenc examinad, vnde quanco magis fi fecundum depofuerunc
in iudicio illo criminal! inter alias perfonas ,
Sed & rurfus ifti dicunt pecuniam refiitutam Antonio ad petitionem Gregorij ,
quod Antonius exprefs negat , & nullum.*
habet incerele in caufa, fi iam decla rauerac
principio dum fuit contractus celebracus
non habere nifi nudum ncmen, igitur cunu
fit teftis integer eius dicto eric ftandum , &
cum pars ponderet ijlum pro fe in eo, quod
dicitin fecunda depoficione fibi pecuniam
\\ traditam Gregorio non poteft onfeflionem,feu depofitioncm feindere, & diuidere
in vno.eodemq; negotio,& facto annexo, &
connexo in iudicio ciuili, Corn.in conf. 170.
i. vol. author. Bart, qui materiam declarar
in 1. Aurelius /.idem quarfijt ff. de lib. legar.
Et fie pariter dicitur de confefione Gregorij , qui concludit pecuniam effectualftec
numeratam Paula: tradicam , fuifleq; pecu
niam dotalem Brgida:, qui quando etiam_*
conficerecur contra Brigidam aliquid no ciuum illi non noceret, cum confeftio rei in
iudicio non nocet tertio interefle principa*
le habend, ita Bart.in l.fi perluforio Jf.i.nu.
%l 4. de appell. nam non poteft tertius per cfeifionem iuri meo pranudicare Bald, in_#
margarita ad Innoc.in verb.confeflio,quam
tertius facit,allegatInnochoc tradentem__
in cap, cum fuper nu. 8. ver. item nota, de*
reiud,
">
yiterius dico refpectu numeration is pe
cunia; aiertos teftes non officere,concludc
enim pecuniam interuenife,fed numerationem negant , vnus tarnen illorum nominatus ominicus dicit non vidi (Ve pecuniam ,
perche ftaua diecro,fenti il fu o no: ma noiu
pu dir quanti foflero , perche non ce abbad,& demum dicit, che non furono conti, (
non vidit pecuniam, quia ftabat retro,fi audiuit fonitum.fed neicio quantitacem, quia
non intendebat in negotio, quomodo poteft
deponere, quod pecunia non fuit numerata.
Sed vltimo grada ti m, quando tot, & tan
ta non procdrent, Ipquor nunc fecundum
partis prxfuppofitum, negando tarnen Tem
per illud.
Paula erat debitrix ex focietatibus con
trais ex publicis inftrumends omni folem
nitate vallatis aduerfus,qus nihil adducitur
racione

3o8

Ioannis Fran :iici de Ponte

ratione focieratum concractarum, & inillis

omnibus enunciantur credicores , & caufz
pro quibus fatisfaciendis pecunia capiebacur pro extinct ionc huius dcbiti fit hiccenfus i nec refert, quod Gregorius dixeric in_.
fu confcifione fociecaces fatisfiCtas:nani_
dicicex pecunia numerata Pauli propter
cuius reftitutionem fecit cenium , nam in^
idem reincidit, vel foluiffe incaufam focietatis , vel ei , qui propter fociecaces excinguendas pecuniam accommodauit, & hoc
eft,quod fupra diximus poffe debitum vnum
ex vna caula transfund in aliam , vel firnu]ari i dummodo caufa fit vera , fubftantia_,
obligationisfubfiftat,& verum debitum ex tinguatur , licet ftandum|eft inftrumento
quod verifica cur exfocietatibus prxcedentibus, & de hoc dicto Oregon j , quod ills
crant extinz nihil conflac.
Sed dato hoc pro vero nihil refer c,cum_
cendat ad idem , fi igicur pecunia hxc effeftiu pro folutione debiti focietatum capiebatur i vel pro fatisfaione illius , qui in_.
caufam focietatis pecuniam accommoda
uit , dicatur , quo iure port flipulacum con
tractual cenfus volebat Paula pecuniam_j
penes fe retiere , & non foluere in caufam
focietatum, pro quibus erat debitrix,vnde*
<Jaco,& non concelo.quodtjpulato contra
ctu Paula pecuniam , Gregorio excluifet ,
contractus optim procedic, nam habuit pe
cuniam in caufam cenfus > & demum foluic
illam in caufam debici , pro qua in eodeou*
inflrumento dicitur illam capi , & proptexea conftitui cenfum , ita quod habuit erfefiiuc Paula pecuniam, & de ea difpofuit ex
tinguendo focietates, feu debitum illarum
caua con tradum, vnde non ptele di ci imaginarius,& fmulacus contractus, /cd verus,
ffectiuus>& validiffimus, & hoc cognito,&
hoc difeuffo propterea tarn Ioannes , qum
Gregorius dum fuerunt qucrelati , negotio
ben penfato fuerunt omnes liberan* , & abioluti in iudicio criminali attenta hac realitate facti, ob quod Docto. voluei unt, quod
24 quando abfolucio in caufa criminali oritur
ex facto fraudem, dolum, & omne delictum
excludente , tunc parit exceptionem rei iu
dicata: in caufa ciuili,fecus ft oriretur, quia
factum non probatum , hxc eft communis
omnium.de quo per . in l.i. C. quando
ciu.a.crim.prxiud.nu.7 vbi Butrig.in fine,
Alber.Salyc. Angel. & omnes Bart, in 1.2. $.
hoc edicto ff. vi bon.rapc. Dyn. in I. Prouinciali $.u ff. de open nou. nunc. Bald, in hex
morte . ad l.aquiliam, qui omnes concludunc.quod in dubio recurrdum ell ad acta ,
5 & quanquam in fententia fine iura referua-

ta, fi ciuilicer agatur, intelligetur f extra-

dedua in illo iudicio aliud produceretur ,
eu probare cur in iudicio ciuili , non autem
refpeu iam dedudorum, & deciforum iib>
illo criminali iudicio, dectfo eft particula
rs Andr.de Ifern.in cap. r. Jf.fed nec eft alia
iuftior nu. .qux fit prima cauf.benef. am2 mitt, dum przfatur affenfus alination! re
feudalis , cum claufuh , natura feudi in aliquo non mutata, vt intelligatur, prxtcrqui
in expreffis,& dedutis in ipfa venditioni*
& fie idem Andr. in illa alia claufula , in affenfu , noftris , & alienis iuribus femper faluis,vc inrelligatur prxterquam in expreffis,
& deduftis in conceffione , vt per cum in-,
cap. i. ante , qui luce. ten.
Cum igitur in hoc iudicio ciuili pars ni
hil afferat noui,(cd tantum reproducat aa
criminalia, arguimus propterea furficienti partium enumeratione : aut enim vulc
acta ilia nos afficere, & confequenter fencentia pro vtraque parte, & opponimus he
exceptionem ad mrita caufx iuxta text.in
cap.ficut nobis, vbi Imol.de re iudic. & hoc
17 eft, quod dicitur pode opponi dupliciter de
except, rei iud. vel in vim dilatori, vel iru.
vim peremptori,dequo in cap.i.delit.cteft.in fexto, vbi Philip. Franc. Bart.in l.fin.
ff.pro fuo, cum concord. aur vultdicere fentenciam inter alios lacam , & non iuuare, Sc.
fie pariteraa , quo cafu deficient ibus illis
actis remanet Brgida cum fuo inflrumento
omni qua decet folcmnitate vallato, & pro
ea eft pronunciandum , & retraanda fentencia contra earn lata ilia non audita , nec
defenfa-. .
SVM M ARIV M .
I Arbitri non coguntur proferre fintentiam
deciaratur nu.feq.
I Idq. non obtintt in ludalas ordinarys.
4 Nee in arbitra ex nccejfitateflatuti.
5 Arbitrifi non proferunt fintentiam fialtim
deberent eje prajentes , ratio nufieq.
7 Text.in l.duoex tribusff.de re iud. quomodo
procedat.
8 Collegium y & fi principio in uno eonfiftere non poffit , pote tarnen ex poilf* lo , & ille vnus poterit Tralatum tli~
9 Collegium,qu* conflituant.
loVocalis vocalem, quando pofiit eligere. .
I I Poteas concejfa tribus arbitris eltgendi ait'
quem;fi duo eligant indignum , an deuoltur ad terCum.
ligens indignumfctenter priuatur eleffa*
I ] Sttn-

Confilium

XXXXIV.

309

* Scienter autem in dubio elegijfe prafumietiamfi vnus fuperfuerit ex p!uribus,qui iu-'

tur .
dicare,vel eligere debebant.
14 Eligens indignum nonfiienter,fed contra^
Text. in I. item fi vnus $. item fi plures if.
firmara licet ipfi iure ele&ione nonpriuede arbit.dicit: item fi plures funt, qui arbitur,ill.t tarnen eft priuandus.
trium receperint, nemo vnus cogendus eric
Ij Ex quinqu eleonbus fi quatuor exclufi
fententiam dicere , fed aut omnes, aut nulremaneat , quintus ex necejfitate iuris di
lus; & Bart, ibi fummat text.dicens: Noil.
gre pojj intelligitur ; eb* buius eafus cau
poteft vnus arbiter fine alio fententiam_
tela traditur nu. .
ferre.. .
16 ASIs vniuuiufque non operator, pr
Glof ibi dicit , in arbitris proceder , vc
ter, contra illius inCentto .
a non poffint cogi fententiam ferre, quando
j 7 Prafumptiovnaexcludit aliam .
vnus diflentit>& non vult iudicare,& c.tteri
iudicare voIunt,qui reliqui iudicabunt.pr
1 8 Fiio non operatur fuper impoffibili.
19 Nemo pote de iurefetpfum eliger.
fente tam eo,qui iudicare recufat,& etiand
Dofir.Dec.in cap. i.de elect, declarator nu.
quod omnes prarter vnum iudicare recula23.^24.
uerint,ille vnus iudicare poterit,dummodo
%\Pr*pofitidt iure in capitulo interuenire-*
alij iudicare recufantes fint prsJ(entes,itu*
glof.notab.inl.fi in tres in verb, omnes *
debent.
5.5 Dijpofitio text- inl.i.& 3 . ff~.de I. commiffad
dem titulo.
tleclionis materiam trabitur .
Hoc quod dicimus in arbitris, vt iudicaif Text.in l.fi tibiff.de opt,leg.quomodo proce
3 re noncogantur non procedit in iudicibus
ordinarijs,qui omnes fententiam ipforum__#
dat^ nu.feq.
8 "Pariafunt quern non adejfe vcl ee impediproferre debent, fiu fint concordes, iu ditum,ve inbabilem;cuti quid non ejfi^t ,
Jcordes,fiuc pares,in auth.in rit.vt iud. non
vel nulliter ee nu.feq.
expec.fac.ius.& in d./.item fi plures,ficdijo Co/its mortis , * aliorumpriuationis in ele*
ftinguit, & quod dicitur, de iudicibus ordi4 narijs dicit Bart, ibi habere locum etiam in
quiparatnr.
arbitris ex neceifirate ftatuti.
j I Abb.doclrinain conf.if. declarator.
In cafu.de quoagimus, fumus in cleione
facienda vigore ftatuti , fed eftprouifus
ARGVMENTVM.
cafus , quando vocalis non vult eligere , vc
ab eleftoribus, feu eleorum numero amoSi pluribus commifla fuerit ele&io ,
ueatur: ita quod non compellitur eligerev
quorum aliqui eligere rccufauerint , alij
& incafu przfenti non folum noluerunt favero munus iniun&um explere voluecere nominationem , fed declarando nollo
nominare
fia tim fe abfentauerunr, ita quod
rint; an omnes eligere cogi poterunr,vel
5
non
fuerunt
prsefenrcs eleioni , quam terper eos tantum fiec ele&io, qui eligere^
tius fecit , quod requirit lex , vt in vno folo
parad fuerant . Quid fi omnes eligere^
refideat fentencia,vel eleftio , vtin arbitris
neglexerit, vnus autem munus fufce- 6 dicit glof.prsedida , & ratio eft, quia tacenperit ?
do prsfentes habentur pro confentientibus
vel faltem poffent ex rationibus illius vnius
cligentis murare fententiam , & ob id prasCONSILIVM XXXXIV.
fentia requiritur.iuxta text.in d.l.fiin tres
& dum funt omnes praefences,dicit text.in-
A fus de quo traatur, de
l.ficuc tribus.lict aliqui difTentiant,vel ali
terminatus eft abfque vlqui non iudicent,dicuntur tarnen omnes iula difficultate Conflitutionibus facn Religionis
dicafle.quia omnes conuenerunt infimul; &
fi bene ill con fide re n cur, 7 procedit hoc cafu text.in 1. duo ex tribus ff.
& antequam veniamus ad
de re iud. vbi dicitur , duo ex tribus Iudici
cafum,& examinationem
bus vno abfente iudicare non poflunt .
ilJarum.videamus quid de iure communi eft
Sed cum hic eftitutio priuet ab eleiodifpoficum , dum fit commiifio in plures,vt
ne eligere, feu nominare nolentes , & ad reliquos ius cligendi defertur, non confideraeligant, vel iudicent,& aliqui nolunt munus
iniunum explere , alij ver iudicare , vel
bitur abfentia,maxim quia declarauerunc
eligere parati funt: vtrum poflunt cogi om
hic votum ipforum,quod erat non nominandi aliquem , & tunc bene reliqui ptenme
nes iudicare, veldebeant confentientes iru
iudicare, vt ind.l.duoex tribus>ibi,fed fi ad
iudicando,vel eligendo ipfi tantum eligere,

3 ip

Io.Francici de Ponte

ter e le ft i, fed ta nquam fnguti,& ide deuot*

fie , & eonrrafentiac , tabicur duorum fenuitur ad compromi t ten tcs,& eleftio fafta Z
tentix.
tertio non prxualet.-ita Abb. in d. rap. graHxc ratio facir, quod etfi vnus tantum_
tum,de poftul.Prxl. nu.S. Hicetfi vnaquxq;
rcmaneat inter plures,poflit ille iudicaro ,
domus habeat fuum Capitulum quatenus
& eligere ; videtur Conftitutio exprefla ,
tarnen traftatur de accefu ad Capitulum.
qux deuoluit cleftionem ad alios vocales,
generale, & de voce habenda in eo, de iure
& fi teneremus opinionem, quod hxc Con
non erat negotium fpeftans ad vocales, ,
gregado vocaliuai eft in formam Col legi j ,
Capitulum domorum parcicularium Reli
8 tanto magis prxdifta proccdunt , quia etfi
gion is, quia Prxpofiti tantum acceder deCollegium non poteft d principio confiftebebant, quatenus hodie ex priuilegioper
rc in vno poteft ex poft fafto,& ille vnus ha
Conftitutiones vocales accedunt , non conbetur ius eligendi Prxlatum,fecundum glof.
ceditur hoc tanquam de Capitulo , fed tan
communitcr fequutam in cap. gratumde-
quam vocalibus , & proptereain Cooftitupoftul.Prxlat.eft text. in l.ficuttf.fin. ft'.quod
rione nulla fit mentio Capituli, fed tantum
cuius vniuerf.nomin. qudq; fit Collegium
fit coneeiiio rocalibus , qui inter fe facianc
feu Capitulum, negari non poteft : nam iib.
elcftionem vnius ipforum abfque inecruen9 vnaquaque domo adeft Collegium, feu Ca
tu Prxpofiti , & fie, vc fingularibus perfopitulum, quod confiftit ex Prarpofico, & vonis .
calibusordinari > & non ex , quia in eleDeueniendo nunc ad faftum.-hic quatuor
ione vocalis mandarur, quod non interueinteruenerunc in Capitulo , quorum vnus
niat Prxpoficus, proptere non dicecur Ca
dedic albam fchedulam,& declarauit dedifpitulum congregatum advocalem facien
fe,quia nolebac aliter eligere, & fe ablenta dum i uxm morem, vein cxterisnegotijsiluit,& fie tres remanferunt,quorum duo aclius domusrnam etfi Prxpofitus fit caput Ca
ceflerunt ad fcrutatores,feruata forma Cpituli,& ille negotia proponat,non tamcn-.
ftitutionis, & declarauerunt nullam vello
habet majorem vocemaliorum vocalium ,
facer nominationem,& fe abfentarunt , &
qui in Capitulo interueniunt , & ob id per
conftitutiones mandarur, quod id,quod pro
poftea accefic certius, qui fuit D. Placitus ,
& nominauit D.Benediccam,quo fa ft o ommaiori parte fueritcclufum, illud exequa
ncs iunftim ft at i m accciferun ad cellulam
tur^ dum in aftu Capituli mandatur voca
Patris Prxpofiti dicendo, quod non aderac
les congregan abfque Prxpofito , verum_
erit dicere Capitulum congregan", quod re
alkereleftio.
Dubitatur nunc an prxualeat eleftio fa
confiftet cx vocalibus tantum , ficut quando
congregatur eo abfente , & loco eius erit
fta per D. Placitum tantum in perfonam_
Vicarius demus , & his deficientibus voca
D.Benedifti,velfaltemfiilla reijeitur, fiex
les congregabuntur , & negotia domus periuris minifterio , intelligitur electa perfona.
ipfiufmec D.Plactti,qui folus reprefencabac
traftabunt.
Quodq; indubitat , fiuc dicamus eflo
Capitulum, feu Collegium, aut Congrega
Collegium , fiu Congregationem plurium
tionem vocalium , vel ipfe poffic feipfuru.
vocalium, pofit vnus tantum eligere alium
eligere, & non dicatur ambitiofum , dum_*
probant exdem Conftitutiones in par. 3. cap.
fitcafu, & ex neceflitate propter inopina-9. vbi ftatuitur,quod in qualibct domo, duo
tam dt ficientiam , feu inhabilitatem aliolalrem vocales aflignentur prxcer Prxpofirum , firma iam remanente conclufione fu10 tum . Ergo fi eleio eft faciend&per voca
pra firmara, quod etiam vnus pofir facer-
les vniufcuiufque domus, & excipitur,quaneleftionem etiam vigore Conftitutionum.
do vnus tantum aderit.ergo duo poffunt eli
Quoad primum de validitate eleftionis
gere , cumq; eletio efle debeat de vocali
in perfonam D. Benedifti non cadit dilpueiufdem domus , iequitur quod vnus poteft
tatio : (i qui non vult facer nominacionem
eligere alium, ex quo ceflatomnis dubita- ad aures icrutatorum priuatur ex Conftitutio , qni cafus eft exprefs pofitus per Abb.
tione voce aftiua,& pafliua.
& Doftor. in cap. i. de elect, nu. 6. licet loQuoad fecundum ex pluribus eleftio in_
quatunquando duo clerici funt conftituti in
perfonam D.,Placiti non poteft fubfiftere^
aliqua Ecclefia collegialiter: nam alias ma-< ii prim, quia eligendo indignum fcienter,
gna confticuitur differentia inter Indices ,
priuatur eleftione cap. cum in cunftis iT.fin.
21 & eligentcs, & in fpeciedata poteftate arde cleft.Abb.in cap.gratum, de poftul.Pr*bitris tribus eligendi , fi duo eligunt indi
1 3 lat. & in dubio in hac materia licet dinergnum , poteftas ftorum non deuoluitur ad
fum fit in alijs prxfumitur fciencia,ita Dec
tertium , quia non incelhguntur collegialiin d.cap.cum in cunftis nu. a. & 14. author.
Bare.

Conflium
Barr.in l.rt pacronusff.de confirm.euc.vbi eft
decido puatualfs : quodq; fciencer elegeric
patee , nam Confticuciones omnes vocales
feire deben t, & allegare, illarum ignorancia
non excufac,quia eilet ignorancia iuris, fia tira igicur,quod D.Placicus vhfei Capicu
lo exire D. Benedidum con D.Vincenzo, &
illos abfencare,fciuir,& feire debuic hoc effe ex nominado ne non fada, quocafu fecdum Confticuciones muere eIetorum_
amouencar,ac voceadiua,& pafiua priuati remanent : nam alias przfences in Capi
culo adeTedebebanc , & abeo non feabfentare, quodq; fic hoc inconuineibile, dicicur
quod ftaeimfada nominationeper D. Placicum, omnes iundim aeeeiferune ad ccllulam Prarpofici.dicendo non adefe eledione,
quomodoergo feiebat hoc D. Placicus, niii
quod viderac illos abfeneaeos Capiculo, &
confequencer inhabiles efFedos." igicur (cien
ter elegieindignum,& propcerea alio nn_
expe tuco dixit incontinenti non adefe ele4.&ionem , fed et i am quod non feien ter elegerinc: fed contra formam, cune non priucur ipfo iure, vc in ca u preceden ti , fed veoiunc priuandi,ita Abb. vbi fupra nu. 10.
Secund > in eledione facienda eft prarfcripca forma,vt vocales congregari debee
de ordine Pripofici , & demum infra quin
qu dies ad eleftionem proceder poffint,
quibus elapiis non poffic ampliul eledio
fieri.

Si D. Placicus fecic iam nominationemr

& fie fundus eil officio fuo.fuamq; poceftatem nominando confumpic,dum qui nomi
na tus e(t,repcritur impedicus ex caufa, de-
qua fupra, quoad ilium a.um.nonne conftitutio dicic, quod ii nominacus legitimo aliquo impedimento decinecur , debec alius in
eius locum eligi ab eifdem eledoribus eodem feruaco ordine, & cporis fpacio , quod
cum minime fadum fueric , & cempus fic
elapfumfequieur nullam adefe eledi*nem,
vt iam in fado pro conftanci proponitur ,
videlicec , nihil aliud geftum port publicationem fadam,quod non aderac eIedio,etfi
I5 dicerecur,quod cum D.Placicus folus remanebat, non opus crac alia congregaciones ,
quia lex ilium neceifari fecic eledum ; ad vercacur , quod hoc eft vndiq; erroneu m_ :
nam non ftamus in puris cerminis, quod re*
ananferic vnus de eleoribus vocal ibus, in_>
quocafu Dodor. loquuncur , vc cunc iuris,
minifterio necefficace fuadence ille folus .
quiremanfic eledus incelligatur data impoffibilitace clectionis aliorum: nam hicD.
Placitus, qui folus remanferac , proceffic ad
eledioncm , & lie facie actum poficiuunu.

XXXXIV.

311

validum, quoad ipfum,fed demum nullum_

ex parce nominaeiex defedu propria; perfonar ill tus , icaquod non poceft cadereper
impoffibile fictio electioms in ipriu perfonam per pratfumpcionem,& effedumjuris
cum prxfumpeio cedac vericaci.fi ille alium
eligir , per quern aum feipfum excludic :
16 Aus enim vniufcuufque non, operator*
nec vlcra, necconcra incencionem , ad text,
in l.non omnis ff. fi cere. pet. & vna prasfum^
17 pcio excludic a!iam,ad text. in l.diuus fF.Jde
in incegr. reftic. & fidio non operatur fuper
i S impoffibili, Bart.in Lis, qui proemptore if.
de vfu cap. ob quod deteda eledione fada.
inualida,& detedo impedimco eledi oportebat falcem interuenire declaracio animi
D. Placici, quod ipfe volebac acceder, quia
incelligebacur a iure eledus , quo non fado
nullusremanec eledus.
Terci , & in hoc aduercacur, de iure neip mo poceft eligere feipfum, aliud enim eft,(i
vnus , dumremanec de Collegio cancum_j
poceft Pra?Iarum eligere, & aliud eft* fi po
ceft feipfum eligere:hoc enim eft penicus reprobacum iuxcacext.elegancem in cap. per
veftras de iurepacr.glof.in cap. cum in iure,
vbi Scribentes de eled.in cap.didicimus 24.
q i.& ob id in eledione neceifatia, fine qua
20 Pralacus fieri non poflet , Dodor. tradiderunt , vc ifte vnus eligat alium eciam extra
CoIIegium,quod in cafu necefficatis eft permilTum,quando aliud non adeft remedium ,
& ab illo ifte , qui folus remanfic, eligacur r
nam reiidendo in eo Collegium , feu Capitulum , dicecur hoc in Capiculo fadum , Se
ha*c eft caucela communis Scribencium fe*
cundum Abb.Angel.Paul. de Caftr. & alios
relacosper Decin cap. 1. de eled. licec ipfe
recedac communi opinione,quse eft accen denda, cum iura fiat indubicata, vt nemo fe
eligere poifi:,& eft hoc iure reprobatum .
Igicur fi remedium , vt alius egatur , qui
hunc, qui lotus remanfit, nominec,quod ex
caufa neceflicacis prarcis admiccicur,& hoc
minim fadum eft,nec fieri poceft,quia tern
pora non largiuncur , igicur vanum eft era
dare, quod adfic aliqua eledio .
Nec de didis per Dec. aliqua eft habenda
21 ratio, turn quia contra communem , c m_#
quia loquicur in eledione neceifaria, qualis
non eftifta,fiquidem in arbitrio vocal um_
eledio commiccicur facienda infra tempus
limicatum.quo elapfo iure eligendi priuantur, & nemo ad Capiculum ex illis accedic *
cum ad illud vadanc, & in illo incerueniunc
12 Przpofici , qui tarnen de iure interuenire
debent.iuxta text. in cap.in fingulis de ftat.
monac. interueniunt eciam Vificatores , &
Con-

>w

Ioannis Frarcici de Ponte

ConfuItores,quo cafu deficiente neceffirace
per conftitutionem prouifum efl eleonem
vigenc inra iupra allegata , & ita declarac
vocalis faciendam effe ab alijs vocalibus
vniufcuiufque domus, fed fi in vna domo n
3 Aldobr. proceder Dec.opin.in additiono
remanet nii vnus , lie minime accdt , Se
ad ipfum.
Et itifuper requirit Decius confirmacioratio eft) quia cum non fit acceffus neceffa>4 nem fuperioris> vt eleio valeat , fed quod
rius . & opportuiffet eligere feipfum , quod
lex abhorret abque neceffaria caula , pro
eft fortius , &tollitdifficultatem eft , quod
non loquitur Dec. facta nominatione altepterea conftitutio dum reducitur domus ad
rius:nam tunc ceffat legis operatio, quodq;
vnum vocalem,non vulc vt accdt, quodq,
fit hoc indubitatum,fundatur ex illo fundaindubitanter vetuerit eletionem fui ipfius,
Ijmento, quod reducto Collegioad vnum_i,
adeft conftitutio , qua hoc in fpecie prohipoteft illo Prlatum alium melius fibi vifum
buit, etiam in concurfu plurium vocalium >
elgere:ergo non opera rur lex eledionem_j
nifi de expreffo confenfu aliorum,qui eft cain iftius perfonam neceffarium ipfo iure , Sc
fus fortior, vnde fi in concurfu prohibetur ,
vbi etiam alij ipfum eligunt,quanto magis,
irreuocabiliter.fi haber facultatem alium_#
eligendi, & in omnibus iftis operationibus ,
quando eftipfe folus,& fi in concurfu requi
qua; ex iuris minifterio praefuppontur oriritur confenfus aliorum ,quomodo quando
ri in aiicuius perfonam propter illius aureducitur ad vnum folum poterit fecundum
thoritatem , pratrogatiuam, & fauorem inConftitutiones ipfemet fe eligere .
Si ergo hic non adeft confenfus aliorum
telliguntur,quatenus illi vei velint, & non-,
vel Se verius remanfit,quoad hune a:um_
aliter iuxta difpofitionem text.in
j.ff.
vnus tantum vocalis domus, cum alij fe inde 1. commifs. quae funt iura peculiaria adhoc : igitur cum D. Placitus procdent ad
habilitaucrunt,& paria func non adeffe, vel
actum pofitiuum electionis altcrius , ceiTat 28 elfe impeditum,aut inhabilem, cext.folemoperatio, & minifterium iuris in ipfius per
nis ad hoc in l.i.tf.fin. if. quod cuiusq.vniu.
fonam etiam data pro vera Decij opinione,
nomin. ibi & quidem non effe Atorem, vel
Syndicum,tuncquoque intelligimus, cum__*
qua: tantum loquitur non data alia electio
is abfit, aut valetudine impediatur, aut inns . .
Et ex his apparet nil commune adcafutn 29 habilis fic , ficut etiam dicimus , paria func
non effe,. vel nulliter elle , ad text.in I.non_
16 termini text.in l.fi tibi.vbi Bart.de option.
putauit /. non quzuis ff de contrarab. Se
Jegat. non enim tractatur ibi de eletion<_*
Abb. in d. cap. gratum , xquiparat cafum_a
fui ipfius, in quo refiftit lex,fed de ele&ione
ab vno facienda re fibi legatx ex ph.ribus > 30 morcis,vel priuationis aliorum, vt dicatur
Collegium remanere in vno, priuati eranc
qutbus reduis ad vnam,cum non cadac ele
voce actiua , & parTiua , ita quod non eranc
io, legarnm ex iuris interpretation remanet purum fecundum glof. & Barto. ibi
amplius vocales, fequitur propterea argu
fiante volntate teftatoris certa, vt legat
do fumeienti pftium remunerations f
debeatur>& elefcio erat in fauorem legata
quod nulla adeft eleiornam aut dicimus
rij, quod operaretur in odium , fi tx hoc leeffe in concurfu plurium, & Conftitutio re
quirit confenfum omnium, & fingulorunu*
gatum perimeretur ,quod nullo modo po
eleftorum,& tune ifte fe non elegit, aut non
teft applicari ad cafum , in quo requiritur
per conftit.eleftio, & datur forma, quomo
aderant alij , quia priuati,& dum vnus tan
do,& quando, & non in fauorem eiigtcium,
tum fupereft, conltrtutio prohibet elecbo& ob id forma non feruata infra tempus ftanem,& acceffumad Capitulum.
Et fic dum ex difpofitione text.in l.fi tibi,
tutum, elcione priuantur, & ius refiftit in
eledionc propriz perfoni , & fic parirer re& exdifysperBaitol. remanet ex defectu
fpondetur di&is per Barto. vbi nullo modo
aliorum actus purus, tanquam fi vna res effet legata , fequitur, quod ex difpofitione
traatur de perfona, propterea nee de ele. Conftitutionis redacto negotio ad vnum_>,
tionc, de a tu prohibito , fed de extraione per fortem fchedula , in qua cum_
is acceder non habet , & ceffat difputatio
tantum vnus remanient ex nominatis , qui
Decij, & quicquidalij dixerunt ,fi cafus eft.
prouilus,vt vnus non pofiit fe eligere, & inerat ex numero Offitialium cligendorum ,
conueniens electionis facienda: , feu impe ille feipfum eligebat , propterea ex didiendx non daturJn tantum, quod exprelsc
uerfis non rit illatio.
Sed quarto pro refponfione omniunu*
prouidetur,quid faciendum, fi vnustantom
17 pracdiorum , & pro conclufione huius do1
vocalis remanet, & determnatur, vt non acbitationis , retorquendo text, in l.fi tibi diccdat.quia abfque eo commode fic>& non_
a per Bart, per Dec. & omnes, dico, quod
itnpedicur aliter Capitulum.
*5

Confilium
Ex quo fit.vt de diis per Abb.in fuo cf.
'31 j.non fit altercandum. fi ibi aderat vltra_
Monachum Prior,& fic iunftim reprarfencabanc Monafterium,& Prior authorizabat, g>
rcincidecin idem, quod dixerunc Abb.Ang.
& Paul.de Caftr.& alij.de quibus fupra.rurfus loquitur in atu neceffitacis,& tandenu
non habet locum.quando eft prouifus cafus,
quod redado Collegio ad vnum alia n fiat
eledio.Si lie vnus ad Capitulum non acc
dt: fed ( demonftratum eft vocales>vc fingulos , & non collegialicer ad Capituhim_j
generale admtlos>vtiq, omnia dic4a per Al
ban. Dec.& alios vndique ceiTane.

XXXXV.
14
3 Text, in i nudaff. decontrab. empt. quando
procedat ,
24 Solutionis aSlus quandoq. occultari pote .
ARG VMENTVM.
Solutum ex caufa iudicati repet non
poTe fndatur , etiam fi nouae feripturae
prxfentcntur tquatn de ouo repertae :
trfafto tarnen triennio, vel quadrienio.
Scriptura namq; fenrentix potius attendicur,qum Veritas: quod tam declara
turjquidu operetur fententia traditur.
CON SILI VM XXXXV .

Pro Marchioniffa Briatici .

SVMMARiVM.
I Sententia multa operator.
X So/ut um ex caufa iudicati repetition pote,
etiamfi fcriptur* prffintentur, tan quam de nouo reperta, tranfitdo tarnen
triennmvel quadriennio nu.feq.& 4.
4. Sententia tranfacla in rem iudicatam pro
veritate habetur.
J Regula text. in l.i.C.plus val quod agit.non
obtinet locum quando fententia e lata,
fup'er eoy quidfimulat pratenditur conce
pturn, " nu. 1 3-nec injeudis nu. > 8.
12.
ff Sniafcriptura attenditur, quamuis verttasfit
in contrarti, ratione litium dirimendar
7 Sententia tollitfimulationem.
9 Fifius per viam refitutionis multa pote
opponere, &fupra nu. 3.
9 Specialis bypotbeca contrabi pote in bonis
acquirendis m praiudicium anteriorum
creditorurn * itafuit iu die at um .
*1o Emens ex pecunia alienafibi acqirit .
1 T^ibil inters! cuius pecunia quid acquiratur,fed cuius nominefiat injpici oportet.
til Scnptura magis , quam Veritas pr<eualett
quando non infraudem partium, fed dt*
earum confinfu, quidfaum ei.
ti Jnfeudis quotfint contrabentes,
-.15 Infeudatio dicitur contractus .
\\6 ^Cfc in eafufficit confentus contrabentium,
fed requintur conftnfus Domini, ratio
proponitur nu.feq.
.p Frater in feudo nouo de iure communi feu1 darumfratri nonfueedit. Fallitfi de com
muni pecunia , vel nomine vtriufquefeudumfuerit acqutfitum:fi tarnen adfitfcitia 'Domini nu feq.
31 Contrabens de pecunia communi , in dubio
cot nomine a'cquirere prafumitur,fiillit in
feudts.fi Dominifeientia non concurrat .
. tiffinfus in feudis non extditur de cotraSlu
ad'fontrail?, deperfona ad perfona.

N hac caufa M arch ion i

Briatici videtur poft siatn
in rem iudicatam crTat ,
ante lapfu non l"o!um_
triennij, & quadriennij,fed
tpis maioris poTe,nec
deber admitti difputationem crediti,quod
per fententiam tanquam verum iudicatum
mandatum fait exolui debere,vt iam folut
fuit.ita quod dum hodie fi feus prartdit debitumnon verum, fimulatum, autfolutione
extinfturn tpe (ententiar, ob quod ilia nullo
pao interponi potuit,dico inqu non potfe, nec deber audiri per iuris trminos noI crflimos : (ententia.n. facitde non enteens
de falfo verum, & de albo nigrum, q* larius
exornat laf.per illu text.vbi gl.in l.iulianus
verum debitorem i.not. F.de cond.indeb.in
conf meo 74. pro quo inter carteros legarur
text. licet vulgatus,fed adhoc fatis nocabilis
itil. cum putarem flf. fam.ercifc
Cum putarem te cohzredem mc eTe egi
tecum fam.ercif iud.& lud ice i nu ic adju
dicaciones^ ciemnationes facbe funt.qro
rei vericate cognita verum condiio inuic
cpetae an vendicatio, & an aliud in eo qui
hires, & aliud in eo,qui hrcs non fit,dicendum eft,refpondi qui ex ffe hires erat fi c
putarec fe titi cohaeredem hre acceperimf
cum eofam ercif.iudicium,& condnationi* bus fatis folueric pecuniam,qr ex caufaiudicatum loluic repetere non poteft,&c.
hoc proced tfi noua? fcriptura: prz
3 fententur tanqu de nouo repert tranfafto
triennio.feu quadriennio,q> eft priuilegium
fifei per viam reftitucionis iux.tex.vbi gl.&
Scrib.citer in
C.de fent.aduerf fifc.lac.
lib. 10. in 1. Impertores, vbi inter carteros
Alex.& Hercul.fF.de re iud.in indiuiduo Iaf.
4 vbi fupra 4.col.in gl.ver.contra iftud,vbi $
calicer sia tranfaa in rem iudicatam pro
vericate habetur fecundum gl.Jibi quod non
poteft aliquid in concrarium proba ri eciam
Dd
fi fine

Ioannis Fraricifci de Ponte

3*4
praeiuditium aneerforum credieoru hie font
fi fine inftrumenta de nouo repera, talicer
termini rox.ii l.i.if.fi.if.de reb.eor.qu lac
quod fententia indebitum probable debic ,
explicar Nicof.de pign.+.p. pnnc.q.4.D.d^_
contra earn admittitur aliqua probatio.
Franch.decif.)69.Loffr.conf.j.nu.2o.MenoPlus dico,q> titulus,& reg.tex.in l.i.C.plus
val. quod agic. qui quod fimulat ccipitur
ch de arb.iud.Iio.i.cenc.i. . 1 7 1- ficuc dicimus in Procuratoribus,Tucoribus,&cteiis
non proccdit q fencentia eft laca fuper eo,
in adu acquificionisjde quo per Paul.de Caquod fimulat praecendicur concepcum,quia
flr.& alios in Leonera iuris Jf. i. rf.de pad.
pro vericace habend erit,fic limicac,& de
Hacconclufione fie exiftcnte,& formata
clarar gl.in ead.l. r .ob quod fequendo gl. no
hypotheca cum aflenfu valido,& fie iudica
tt ibi Paul, de Caftr. quod ftatur fcripturas
tum exclufa omni fici fraude,quia in acquifententiaejicet vericas ft incontrarium.fed
rendo,& nullum cunc erat illius interdite >
rationc litium dirimendarum sia habetur
videamus quid vulc inferre fifcus,dum diic
pro ventate, admittitur probatio incqpecuniam mutuatam efle Marchionis.non-.
trariumne lites fopitae fuicitcntur, :: anco
Comitis Sinopt}lis,aue Sarfalis.
eum ibi Bucric. ibiq; . quod in omnibus
Noca eft iuris regula.p emens de pecunia
cafibus dirimendarum licium praualet fcripcura vericati,hinc Fulg.ibi tradir,quod d lo aliena fibi acquiric ad text. in l.qui aliena-*
C.fi quis alteri, vcl fihi,& in I. fi ea C. de re
adeft sia non agicur de fimulatione,quia fi
vend, vnde quod Comes mutuaueric de pe
ent erat fcript,c dicendum efle feruand,
cunia Mar duo rv's.cp non eft verum, (ed ipfe
quia vnus actus verus iudicati derogat a tui
Comes .mittun;:, 6c voluit fpecial Obliga
ver, que decido eft notabilis ad propofit.
tionen! cum valido aifcnfu, tarnen nihil facie
Cum ergo sia mandauit exoluendum efle
hocdebitum mutuijtanquam verum,& prfad cafum , eritenim debitor Comes praediexiftens debitum,& lue sia tranfada eft in
tx pecuniae Marchioni.
rem iudicatam aduerfusquam taliter non_>
Sed veritas eibjj minime fuit debitunu*
admiccitur probatio in contrar i u :rq> ce
mutni contradum ex pecunia Marchionis
feripeura: de nouo repertat aliquid facic,&
quia adhuc non erat illi liberara tanqua ere
quanquam debitum non fie verum pro vero
ditori q.ComicisBriacici nepocis,fed mutu
iudicabitur vigore sixiergo qo vulcaudifadum fuie in an.1575.cV: liberado fuie fada
ri fifeus hodie, dum quae prate rid i t de cxrinin an. 1 5,87. vericas eft,j) baneum aecommo
tione credici de limulacione,& alijs eci ex
dauic Comiti pecuniam in banc causa, & fic
feripruris de nouo repertis iura dicanc non
Comes aecmodauie Marchioni, vnde mutuum veriifimum, & rm voluit accomodate
efle atcendena,fed cn reijcicnda,quae ecf
Marchion,quia n habebat cm in bonis, fed
s per viarefiitutionis opponere poeuiflec in
fra quadriniirm, iam ve apparet eft elaps.
voluic facer hoc cum fide crdito, & fecuAd ea,qux dicuntur de fimulatione, & de
ricace Comicis Sinopolis,ex quibus apparec
regula phis valere,quodagitur, qu imula*
credicum mueui fuifle veriiTimum,& nullam
tconcipitur,quando camen allegata
ad fui fle fimulacionem , fed volume emere*
non ubifterencaduereo infraferipta.
cum aliena pecunia accommodata,vc fupra
Cafus hiceft ,qcffucmucuaca pecunia ad
& fic verum funic mutuum , & veram obli emptipn Tcrr Briatici cum fpetiali hypogationem feudi pro mutui exelufione .
thecaeiv.fd.Tena: emenda:, ita quod dium
Sed vlterius prxfupponamus pecunia efle
terr no erat adhuc Marchioni emptori acMarchionis, ilium emere noluifle
quifiturn, fed vtaequircrec mutuam accepie
carentem, quatenu de pretio non poeuiflet
pecunia cum pra?dida fpeciali obgatione ,
difponere , in quo vtdidum eft nulla fraus
confiderari pt refpedu fifei, dum fumus in
& fie dium tranfiuitaffed talihypothea
acquirendo voluit ver, & no n fimulat trafin aeva acquifitionis , q> fuit iudicatum fieri
ferre pretium inComitem Sinopolis,vt ipfe
poftc in cac caufa Marchionis Briacici,vbi
pecuniam daret conuertendam in hanc emego votaui . Quia Pragmtica loquitur iru.
eo,qui feuda pofider,& fuccefiores non hc,
pxionc cum hypotheca fpeciali, dicatur qs
fit dum hi c, qui vendidic habebac fucceflores
nonn pecuniae dium tranflatum eft in Conullum conideratur fifei interefle,nec fraus
mitem?nonn potuitcontrahere de pecunia
aliena?nn acquirere ius hypothec ex vo
quia fi n emiflet ifte,emiflee alius\nec adeft
lntate coi? fi concradus celebracus in eius
prxima fpes deuolutioni,qua: cdderatur
in eo, qui habet fcudum iam acquifitum , &
perfonam cum valido aflenfu , & fi bancum
accommodauic Comicem,qui ex hoc illi de
fuccefiionc caret,& hare eft ratio tex.in 1. li
bitor remanebac,{nonn Comes ver voluic
cet C.qui pot. in pign.hab.vt poflit contrah.
ob fui caucel acquirere valida obligations
fpeciahs hypocheca in boms acquirendis in
fupr

Confilium
fuper feudo emendo,igitiir nulla adeft fimularjo,& nulla repugnantia, quia hoc voluerunt facer partem, & non aliud, & quanqu
commodum , & incommodum fpeftaflet ad
Marchionem,hoc nihil infere ad acquifitioli nem obligationis , cum nihil interfic , cuius
pecunia quid acquiratur,fed cuius nomino
inpicidum eft, cum non inquiratur pe
cunia: origo gl.elegans in cap. i. de fratrede
i nouo benef.inueft.& quando non fit aliquid
per faliaciam alieuius partis , aut per errorem,fed ex partium volntate volendo cum
eftetu radicare obligationem in alium per
modum habile valet>quod feriptum eft magisiquam id quod in veritate fuit actum, ita
Bart.in 1. i.C. plus val.quod agitur,& ille tiX 2 tulus procedit , quando eft facta promifio
fimulata obcaufanrti veram,vel iniuftam ,
ita idem Bart.in l.fi ex pretio C.fi cerr. pec.
& Bald. in cad.l. i.C. plus val.quod agit.dicic
quod qudo vnus vult vnum facer, & aliud
oftendere,& illud,quod oftenditur, efficitur
portea illud,quod intenditur tue vakcquod
oftenditur vnde cum hie nulla adfuerit fal
lada, feu fraus in damnum cuiufcunque fuie
contractum debitum per medium habile- ,
quia alias non emiet Marchio fucceflione
carens,illud quod oftenditur eft, idem quod
partes in etfectu facer volueruncjgitur va
num vndiq; eft tractare de fimulatione prditx pecunia;, prarditi mutui.
rurfus Comes pecuniam non aecmodaflecnifi cum peciali hypotheca, quia ipfe.
erat verus debitor banci, & Marchione non
fpluenteipfe foluere tenebatur.
Addatur vlcimo przditis, quod in feudis
4 tres funt ccrahentes videlict,debitor,creditor,& fifcus,feu venditor,emptor, & Os
directus: nam concedendo Dominus in feu
5 dum ctrahit nine fecundum Andr. & alios
in prsl.infeudatio dicitur contractus, quia_
promittitur Domino fidelitas>& feruiti,ob
quod dum de feudo difponitur Dominus, qui
alium capit in valfallum aflentiendo ccraX6hit:& ppea dieimus, quod non fufficit confenfus contrahentium,fed requiritur cfenfus terti;,qui eft Dominus,eleganter Came,
in repec.c.imperialem car.24.coI.4.1it.S, na
17 non tenetur Dominus inuitus habere alium
quam quem voluerit in vaflallum dicit tex.
in d.c-i.de frat.de noubenef.inueft.in fi. &
x8 ide t tulus cum fuis legib.C.plus val.quod
agit.& tic.C.fi quis alteri,vel fibi non procedunt in feudis,quia fine tertio contrayente ,
qui eft Dominus, & qui non tenetur inuitus
habere alium in vaflallum , quam quem ipfe
velic nihil agitur,& fine cuius aflenfu, nihil
fieri poceft in feudis, j> fecus eft in bonis al-

XXX XV.

3ir

lodialibus adliberam contrahentium dilpoficionem lpectcibus,vnde plus valere, quod

agitur,qumquodfimulat concipitur, non
procedit,quia id quod agitur non eft notum
Reghfed id quod fimulat eft conceptum,&
in hoc eft aflenfus, & non in eo, q> eft actum
pro quo affero decifionem punctualem. In_
l?feudo.n.nouo frater fratri de iure coi feudorum non fuccedit iuxt.text.in c. i .j)".fin aut
de his, qui feud.dar.pofl~.in d.c.i.de duob.fraao tr.Fallit hoc dum de pecunia coi fuerit feudum acquifitum , vel nomine vniusq; dicit
text.in ci.de benef.frat. fed vult text, quod
hoc fie c feientia Domini alias nihil iuuat,
quatric ibi Andr. Quare cum feientia fi alis
acquifitum ex re communi gerens ce neg
cium,vniq; qua:ritur,& idem fi fuerit cmuni nomine acquifit iuxt.text.inl.fi patruus
C.com.vtriufq; iud*refpondec,quia fpeciale
in feudo ea ratione , quia non tenetur Ds
inuitus habere vaflallum: ergo non attendi
ng? actum eft,fedinfpicitur,quod eft feriptum,quod fecus dicit efle in bonis liberis.
Et plus notetur decif.Affl.in d.c.i.de benef.frat.qui diciep fcitia Domini hoc operatur,vt frater fuccedat fratri qudo de pe
cunia coi feudum eft acquifitum, ubdens,g>
Domini feientia fratri prsiudicacquifeudu
acquifiuit,& alias fibi totum acquireretur ,
licet de ci pecunia, fed cum feientia Domi
ni erit cum fratre ce, ve ibi in a.notab. er
go non attenditur in feudis id quod agitur >
fed id quod feripeum reperiiur, vbi Domini
feientia coneurric, & eft fpetiale, vtfupra_
ponderatum eft ex deeif. Andr. Hinc Marc.
ai Laud.in eod.c.i. dixit fpeciale efle in feudis
ve concrahens,quis de pecunia ci femper in
dubio prxfumatur vetle acquirere nomine*
communi, quod minim iuuarecnon ccurrente Domini fcientia.qua concurrente eti
fratre inuito frater acquirit, Sc fratri fuccedit,igitur nullo modo atcenditur,j> agitur >
quia oportet coneurrere confenfus certij,q,
eft Dominus, & ifte attenditur, & prxualet,
22 & cum ex decif.coi Andr. in feudis aflenfus
non extendatur de contractu ad contractu ,
nec de perfona ad perfonam,vt per eum in c.
imperialem de proh. feud, alien, per Feder,
ppea nullo modo ciculus plus val.quod agit,
habere locum poceft in feudis,fi aflenfus interponicur fuper eo,quod reperitur feript
& n fuper eo,g> eft fatum,& quod eftjeriptum licecfimulac femper fuie obferuac ,
& iudicacum validum, quia eoneurric volun
tas partium, qui calem actum voluer praeualere caquam verum, vt quotidi vidimus*
& videmus in emptionibus,quac ver fiunt
filijs fucceflione carentibus in faciem vero
Di a
alio-

Ioannis Francifci de Ponte

^liorum fucceflorem habcntium,quia in ac- 7 Qlaufula rogauit, &c. importt Notary rogationem,d tefiatorefaiiam, vt infcriptit
<quirdo nemo Ifditur,& non voluerunc par
vitimamfuam voluntatern redigeret.
tes facer a& imaginan um. quocafu pro*
8
Cancellatio,quaflatim
tollit teamentum*
' cedit text.in l.nuda fF.de contrah. empt. led
aham expeSlatfolemnttatem,per aclit
voluerunc facer a du m fubfiftens importafaSli inducitur.
tem veram acquifitionem per hue medium
habilem, & refpicientem effeebm validita- 9 Hoc ante'fam duplicitr celebrari pote ,
per failum fcilicet continens realem cantis atus> nihil refere > quod fmiles cautela:
cellationem, & perfactum continens ver~
f3nt in dominio,vel in hypotbeca .
balem cancellationem,quod alius em
Ex his ft conclufo,quod in feudis no cu diinguuntur nufeq.vtrunque verofaS
ramus de eo,quod eft actum, quia difpoiitio
in modo non in ejfelu diat nu. .
non eil ibera, fed vidcndum,j e fenptum,
in qua concurrir Di feientia, qu eft tanta: i Verbalis cancellatio quandofufficiat.
potential fecundem Affl. quod parte altera-, 12 Verba bac,vt habeatur pro caneellato , quo
ad iuris effelum idem operantur > quod
inuita illud praeualet, igitur fi partes in hac
acquificione crediti, & hypotheca: oes con
realis cancellatio,& nu. 1 j.
current, vt acquiraturComiti Sinopolis5& 1 j Pro cancellato idem e , quod pro cajfo , &
cfequatur ex oone huius cautela: finis
.72. ex quo infertur ad quaionem nu.
ems, quod ver eft aurn quod vt dicitBald.
feq. de qua latius . .
praualere dcbet,igitur quicquid dicit rifcus 1 6 Jnrumentum redditum creditore cancel'
de fimularione crediti nihil facie ad cafum .
latum debitor's , an pro cancellato baben' Si creditum hoc erat extinum ante fen*
dum fit ,fi in libro 1{otary appareat inten t ia,remi t to me veritari fadti, licet fecunrumentum incorruptum.
dum pri mum motiuum non deferuiat ftante 17 Teamento cancellato intelliguntur realiter
aneeIIata tabula altor confimilesfi id eX
sia tranfacta in rem iudicatam , qux facie
voltatem cotrabentiumfaSlum %t confiet,
de indebito debitum,de falfo verum , & de*
albo nigrum, de non ente ens>& nulla admie- 1 8 Cancellatio qua non eil in corpore team?ti%
fed ab extra,vel aliena manufallabanfie
titur probatio in contrarium etiam ex fcripturis de nouo repertis .
ri potper tranfuerfumt 3* in modunuJ
Et fi credic, obligatio feudalis eft ra
crucis,S" an vera indue atur cancellatio.
dicata in perfonam Comitis Sinopolis, qui ipPraclica caffationis ,feu cancellations infecit dcpofr nihil deferuiet ad eius extinrumentorum.
ionem.quicquid adnotaucrit banc in eius a i Bald doclrina reprebenditur .
libris,n oportebat incedere actum facti ip- 2 j Adimere idem importt, quod inducere.
fius ComitiSjatqi vt eidem folucio fieret,vel HAdemptio pote fieri in eodem , & diuerfb
faltem,quod cum banco fe quietaflet ex foteamento.
lutione eidem forte facta per Marchionem 25 Ratio quare cancellatio annullat teamen
Briatici ad debitum Comitis exHngudum
tum proponitur.
fngendo ex hoc folutionem fatam Comiti, 26 Hart.qutbus in terminis loquutus fuerititt
& ab eod.banco occultando act folutionis
fi iure de leg. 3 clar aperitur.
44 faciend Comiti iuxtaterminorin 1. fingu- 27 Per cancellationem rea/em,omnia cenfentur
laria fF. fi cert. pec. qua: fi fa&a fuiflent poft
reuocata.
fententiamlatam minime fifeo deferuirene, 28 Verba geminata,caJfationis inquam, annulfi prexiftebat creditum tempore fententi.
lationis,& irritationisyplen probant deli'
hac currenti clamo funt , quz occurrunc.
berationem,& enixam voluntatern annul
lare,&
caffare volentis.
SV M M AT^IV M .
19 Verba, quem baberi, pracipu importantfiX Teator.'S intentio inquem dirigatur,non au
lionem.fi tarnen ita concipiantur ,fit> <r
tem cum quo loquatur,inJpiciendum e.
babeatur,veritatemfignificant:idemfi di Verba hete , voio teamentum primo locofacaturin omnibus, &per omnia nufeq.
lum,pro nonfaci baberi,quid operentur. 3 1 Confejfio quoties non praiudicat ex defiSlu
3 Difiio ex nunc quefortiatur efiiu,& n. 3 8.
prafuTKpta voluntatis ,fifuerit gemsnata
4 Cancellatio, cajfatto , vel alio modo volunta
valebit.
tis mutatio tundem operantur effiflum.
3 2 Verba y pro nonfaSlo effe voluit , important
5 Per fimplicem reuocationem prioris teamfti
refolutionem , (if extinSlionem aSlusgei
legata tantum-.reuocata cenfentur non hipfo iure.
redis etiam tnitutio , quod quomodo in- 3 3 Idq. obtinet in omnibus disjrofitionibus fa*
telligendumfit ,fubycitar m feq.
lis per verba directafeu refolutiua.

Confilium
Vis n.verborum, nonJpacies contracluu refoluttonem inducit ex coi Docl.opinione.
15 Verba , in omnibus, et per oa, afins annui
tant , acnunquam inejfeproduclus ejfet.
'36 Eamdemq. omnia ita comprehendunt,vt ni
hil exctufam remaneat.
37 Dnotant etiam vniuerfalitatem,^ indiuiduitatem comprehendunt.
38 Dici10 ex nunc ) cuiust condition 1s , &
nu.74.
39 Dispofitio teamenti po mortem confertur.
40 Claufula caffns , qua non continet diclio, ex nuncquemfortiatur effeblum .
41 *Pars vna teamenti ab alia declaratnr.
42 Verba non debent eefuperflua .
43 In teamento fieri pote aclus irreuocabilis,qui tarnen valeat , vt inter viuos cele' bratus .
44 Faclumpro infici haberi non pote .
*
45 Regula,quod ea, qua incontinentiunt cenntur inejfe , non habet locum in momen taneis .
46 Faclum in contractu appotum,quando informet actionem
47 Actus diuerfi , & diuidui exteatoris intentione licetfiant vnico contextu , vt di
uerfi reputabuntur,quod declaratur num.
fiqJ Ex cancellatione prafumitur voluntas tt. atoris pracifa abolendi teamentum , ex
claufula vero,cajfans,correjpecliua,ex quo
dimguuntur tnuicem bac duo fupro,
num. 49.
5 r Verbum videturfilionem, & improprietatem dnott.
5 Claufula caffns , appofita in fecundo tea ment non follemni ipfius contemplatione
nihil operatur.
5 3 Defimcli voluntas pracipu attendenda eft.
5 ^ Prafumptio quando ventati cedat.
5 5 Prafumptto vna tollit alteram.
5 6 Dijpofitio text, in I. nihil intereff de adim,
leg. quo cafu locumbivendicet .
j 7 ancellatto femper prafumtturfacta in*
. beneeium baredum ab tnteato venientiutn, .
y.8Filij legitimi ab inteflato baredes inituti
prafumuntur.
5 9 ^Nje 'apr*fumptio probationem incontra rium admittit.
6a Adeo autem baredes ab inteato teftatoris
iudicio indicantur, vtfcripti bredes exiimentur.
61 Inteatus quis decedens, illum inituere vi*
detur^qui ab inteatofuccedebat .
61 Exceptio debet tjfe de regula eiufdcmq;ge
neris, cuius e regula.
l Lexfupt r pmfumptoatuit.

XXXXVI.

317

64 Verba contractus ciuiliterfunc intelligenda.

65 Exceptiofirmat regulam in contranum .
66 Alus,itafemper interpretari debet , vtfubmeatur,pracipue in materia vitim vo
luntatis .
67 Legata,&fideicommijfa reuocata intelligun
tur per fecundum teamentum inualidum,& minusfollemne,quando expreffi-*
fit reuocatio.
68 Teamentumfolemne primo locofactum, t
an cenfeatur reuocatum propter declara
tionem tesiatore adhibit am in fecundo >
in qua offerit nolle primum teamentum
obtinere vires , & num. 97- Quid fi adfit
claufula,caffkns, &c numfeq. & quodfi
ade claufula codicillaris num. 70. &nu.
102.
.
71 Teamenti reuocatio cum declaratione,quod
teator volebat ab inteato decedere , ,
idem operatur, quod eiufdem reuocatio
, claufula,cajfans,iuncla codicillari .
73 Claufula, cafians, &c.ex partium intentione earn continet conditionem ,fi teamen
tum in quo apponitur,fubfiftat.
74 Ex teamento etiam nulla teatoris volun
tas colligitur,eaq. attenditur.
76 Cejante caufa no cejfat efictus confumatus.
77 Claufula codicillarisfaluat teamentum0
alioqui nullum.
78 *Datur enim vitima voluntas in genere , eb*
in Specie,qua nonfit teamentum .
79 autem nuncupabitur vltima voluntas
innominata.
80 Qua valebit iure inteati.
81 Teamentum imperficlum interfilios rumpit perfeclum inter extreos celebratum.
82 Claufula,omni meliori modo,qua operetur.
83 Hjgula text. in l.oratio de lponf.il.cum con
cord, procedit in materia vltima volun
tatis .
84 Lex quandofuppleat teatoris defectum,
&nu. 89.
85 Httreditas relicla direclo in teamento ex
trais, pote in codicillis direclo adimi ,
dari venientibus ab inteato.
86 Siquis bares indubitabili figno demonfiretur > non expre) haredis nomine , adbuc
bares inftitutus dicitur.
87 Sufficitenim perfubauditionem baredisinitutienem colligi.
88 Nemo prffumitur earn elegijfe viam perqua
eius disjjofitio inutilis reddatur.
89 Qua ratione lex morientium intentionent
fupplet.
90 Quicquid legefiatutumefi illue tendit , vt
morientium indicia nonfubuertantur.
91 Dijpofitio text.in l.iubemus,& I. baredes palam de team. obtinet etiamfiper NotaDd 3
rium

Ioannis Francifcide Ponte

3*8
rium bxredis nome exprimatur.
argvmentvm:
91 Si tefiator coramfeptern ttitibus reuocauent teliamentumy duendo fe velie intefiaTeftamentum folemne primo loco fa
tum decedere,tefiamentum vttque reuocactum , an & quando feuocatum cenfeatum cmfetur.
tur per declarationem teftatore habi9 i Contractus tarn inter vinos , quam caufa ,
mortts , celehrati prafumuntur pro cjfc~
tam in fecundo : in qua afterit nolle pri
ttuali confiquuttone voluntatis contramum teftamentum obtinere vires ,* quid
benttu
.
fi ad fit cl au fula caftans ; quid fi claufula
9\ Argumentum de contraSlibus inter vtuos ,
codicil Iaris apponatur. Cancellatio in_
ad actus caufa mortis, refit prvecdit .
quorum beneficium facta praefumatur.
95 Legata moda/iatreuocata cenfinturJblatis
Per realem , quae fublata intelligantur ;
modis .
96 %eis pojfcjforibus, lex impartitur doli exeequando verbalis fufficiat . Num differac
pttonem aduerfus legata, fideicommijfa
caftatione , vel alio modo voluntatis
petentes.
mutatione : an item claufula caftans ,
98 Ademptio confirmatur per aditionem vehxc autem, , quem fortiatur effectum-
nientium ab inteftato .
traditur .
99 Vitima voluntas dicitur etiam ea , quam,
nulla aliapracedtt .
100 Idem rji dicere vola decedere int eftatus ,
quod nolo aliud teftamentum conacre.
101 Tejtamentajicut hgata,&fideicommtffA-
nuda Volntate non reuocantur .
I03 Docloris diiumfecundum legem quam allegatjntelltgenduw e .
jo^Te/iamentum pnmnm non injirmatter ex
eofilo, quod poftea teator dtxerit id nol
le valere,fetus autemplus tnteruemat 1
& . 1 1 7
105 IKjitio qua religionifauetfumma eft\.
i 6 Text mi iureJf.de leg. 3 . quomoaoproce
dat, & 12.
IC7 Reuocatio exprejfa quandoadeft ,nuda__,
voluntasfujficit ad rcuocandum pnmum
teftamentum,
168 Iura, qua ftatuunt primum teftamentum
per fecundum reuocari tntelltgenaafnft
fijeeundum eft validum,ex quo tacita legatorum reuocatio inducilur.
109 'leftamentumfi exprefs ar.nulletur,omnia
quoque in eo contenta exprefs annullata
tnteiliguntur.
i jo uda voluntas , qua ex imperfeto teftarnento colltgitur , quanao jitJujjtciensad
tollendum legata , &deicomtntjjd.
Ill 1"eft'at oris panitentia circa bareats infiituttoncm legatary s agenttbus nocet, licet
fitfrrrplex & innommt voluntas.
1 1 3 (jenus It remoueaturtomnes ems Jpectes re
mota cenfintur .
1 1 4 Verba tn omnibus> &ptr omnia, exprejfam
reuocutioTitni important, fid vet bis generalibusfaftam.
1 1 J Ex diucrfis nonfit tllatio1 1 6 VerbaJaluari non poj/ , attenta rations
rtttifirmonis non e ajfirmandum .

CONSILIVM XXXXVI,
N hac caufa ver fuerunC
hinc inde pro veraque*
parce omnia taliter taa>& difcu(Ta,vc nihil uperfic de nouo confiderdum,auc diccndum,fedvc
videar puntum deguftaffe>& dicam meam fentenciam,vt requifcus
fui circa iuflitiam caufx , quam abfque du
bio indubicacam ceneo elle ex parre pior
]ocorum,intantum>quodpro ipiis cuta con*
feientia iudicarem , quxs legantur infra
scripta breuiter ponderata>& recollea ex
diclis,& allegatis lats abund per Dotor.
Confuientes > dilhnguendo trminos , & iu
ra i & Dctorum deciones , Sc aliqua addentes.
Teftamentum primum fuit condicum die
3,Oobris 1 547. in quo teftator filios quin
qu mafeulos . quos habebat hxredes inftituic in Florenis quingentum , ac etiam in-,
fupplcmcnco legitima- : verum fi probatura
fueric,quod duo ex.rilijs videlicet: Afcanius
& Pompci us ingrati fuerint , & indigni pa
terna hxredicate, propter caufas cxprcHas *
tunc V oleic illos priuatos efle prxdio fuppkmenco legitima: penitus exhxredaci 1 Sc
manda , vt nihil aliud pecerc , aut preten
dere poTint.
lnlticuitdemum fuos hxredes vniuerfa*
les quxdam loca pia , cum onere reftitutionis hiijs fi quandocunque ir.fra vigintiquinque annorum cempus Doctoratus gradunu
adepti fuerint , in quem cafum amplum fe
cit inter iplos deicommilum> ipforumq
defeendentes in infinitum, cum exprea_,
prohi-

Confflium

XX XX VI.

i9

prohibtione alienatioois bonorum prxdifaum , in quo tot fiunt difpueationes per

orum_> .
Doores,immo nullum verbum de reuocaDie i7.ApriIis anni 1 548.8: fie poft men
tione, fed difponendo ineipit dici Notarius
es fex in circa, idem teftator coram Nota
fuo proprio ore,caflauit,annullauit, & irririo , & nouem teftibus infraferiptam ferie
cauit teflamentum tali die faum , & non_.
difpoftionem_j.
contentus prxdiis verbis difpofitiuis,rurConftitutus, &c. Magnificus, & egregius
fus geminando fortius , & enixam voluntavir Hieronymus de Giuftims Aduocacus
tem aperiendo.fubdit etiam addendo, & il
Conciftorialis infirmus corpore , mente ta
lud pro irrito, nullo , caflb , & non fao ex
rnen, & intelleu fanus ( Dei gratia) & innunc in omnibus, & per omnia haberi vo
columis, qui fuo proprio ore loquendo cafluit & fie geminando addit , quod vult ha
fauic,annullauir,& irritauic teftamentum_.
beri pro non fao,addit in omnibus , & per
alias per ipfum conditum rogatum per me
omnia, & addit diionem ex nunc.
Notarium infrafcriptum fub die -Odobris
Et quia omnem, & quiequid taciebat in.,
prximi prarteriti anni 1547. & illud pro irhac fecunda difpofitione oculos habebat ad
rito,nullo,caifo,& non fao ex nunc in om
beneficium filiorum, quos volebat tanquam
nibus, & per omnia haberi voluit > cum hoc
fuos legtimos fucceflores efle fuos futuros
tarnen , quod fi Afcanius, & Pompeius, duo
heredes immediat abfque aliquo grauamiex fuis fill js legitimis , & naturalibus non.,
ne fideicommifi,& exhacreuocatione omerunt viri probi iuxta judicium D.I.ucretix
nes filij ad fucceffionem videb'at teftator ,
eiufdem D.Hieronymi germana: fororis , &
quod inuitabantur, qua duos primos ex
Magnifia Horatij de Lancellottis Phy (lei ,
heredaros in primo teftamento excludero
& mei Bernardini de Comi tibus Notarij inomnin volebat: propterea declarado aperfrafcripti,quod quoad ipfos duos tegmen
tius fuam voluntatem ftatim faa caflatio
tum, vt fupra didadie .. rogatum >
ne teftamenci excipit, & limitt earn re& ftipulatum,reir>aneat,& fit in fuo robore,
fpeu filiorum exhxredatOrum , vt in ea illi
& hanc dicit efle fuam vltimam voluntar
non includancur : fed refpeu ipforum tan
quam valere voluit iure teftamcnti, & fi iu
tum, primum teftamentum remaneat firm;
re te ftamenti non valeret,valere voluit iure
adeo quod recordatur teftator in hoc fecun
codicillorum , & fi iurecodicillorum non_.
do teftamento de fucceffione filiorum,'dum
valeret, valere voluit iure donationis caufa
dicit duos ex illis exhacredaffe in priori te
mortis , vel alterius vltimae voluntatis , 8c
ftamento, in quo reliquos inftitucrat mo
omni alio meliori modo , caftans , &o rodo, quo fupra, & quia volebat alios inftitutos fieri fuos harredes tantum per reuoeagans,&c
Ex prxdiis difpofitionibus apparet iru.
tionem.quam faciebat primi tcftauienti, &
primo testamento filios in legitima tantum
excludere illos duos,qui alis ex rcuoeatioinitutos, & alios extreos fuifle fuos vnine inclufi veniebant, propterea fpecialiter
uerfales heredes, & infuper in cafum fucceflimitauit reuocationem, quod non intellifionis filiorum, quando Dooratus gradum
getur faa refpeu iftorum: fed quoad eos
adepti fuiffent , apparet eos grauatos onere
tantum teftamentum primo loco faum_,
fldeicommi(fi,ac prohibitam alicnationem,
firmum remaneret,
& quamlibet aliam difpofitionem hsereditaVnde manifeft apparet intellexifTe teftatorem velle fuccedere fuos filios legti
riot um bonorum.
In fecunda vero difpofitione ijdemfilij,
mos ab inteftato hzredes , dum illos duos
vel ex teftamento , vel ab inteftato veniunc
excipit fucceffione, & tradat de fuccef
vocati, & inftituti immediate poil mortem
fione vigore primi teftamenti , in quo omtelatoris i tollendo grauamina omnia : fed
nes filij erant inftituti, quod demum genesrqualiter fiunt fuccefores , cum libera poraliter caflando,& annullando,videns,qud
teftate difpofitionis bonorum hxreditarioomnes comprehendebat , propterea exci
rum,fiante totali, & omnmoda caffatione,
pit illos duos,& cum exceptio debeatef& annullatione prioris teflamenti.
fe de rgulait infra dicemus, alias non ef
Infuper ex hac vltima dipofitione,appafet bona exceptio,& cum in vno tantum caret>quod teftator legum Door,& Aduocafu voluerit teftamentum primum firmunu
tus Conciftorialis>omne,& totum, quod fe
j remanerc > & in hac materia non eft infpicit , confilit in caflatione, annullatione, &
ciendum , cum quo quis loquatur , led in_.
irritatione primi teflamenti, nec aliud conquem telatoris intentio dirigatur , Secun
tinet harc fecunda difpofitio,nec dixit reuodum text.notab. in l.cum pater S. donatiocare teftamentum fimpliciter primo loco ois de legac.2.& vlcra dicidquod vult tefta
mentum

Io.Francici de Ponte
* mencum primo loco fadum haben' pro non
fado , quae verba refolutiua direda , &
operantur refolutionem adus, vt ex tunc,&
V ex nunc, fi nunquam effet geltus >
& tandem dxit in omnibus, & per omnia_i ,
qui veiba important caflacionem in omni
bus fui partibus , & punis , fiue concineac
primum teflamencum, inftitutionem, fiuo
legatnm,aut fideicmiflummam fi hoc operatur (implex reuocatio>de quo lat per
Curt.lun.inconf. 16?. nu.i5.quanto magis
reuccatio fada per verba tarn pricifa prx3 gnantia>& indiuidualia , & vltra addit prxdidam didionem ex nunc, ita quod vult ,
quod cafatio,& annullatio non expcdet
mortem ipfius tefiatoris : led flatim fuum_*
operetur efFedum , & denique his pcraccis
fubfequitur nihil aliud diponcndo, diccns
hanc elfe fuam vlcimam voluntatcm, fequitur propterea, quod non tradamus hic do
implici claufula folitaapponi per Notari,
videlicr,caiTans, & irritans, fed de teftacore difponenre principaliter calTationem_) ,
cancclIationem,annullationem,& indudionem totalem fui teflamenti ex nunc, declarans hanc effe fuam vlcimam voluntatem ,
cum ampia claufula Codicillari , in fine cu
ius poftea eft appofita claufula iolita Notariorum,cafTans, &c. vt fic dicamus efie in
4 puris terminis caflationis teflamenti per
viamcancellationis,taliter quod eundem_
operactir efFedum , qui eft cafus , ni fallor
propri text, in l.i. jr. fi hires fF.fi tabu, telam.nui excabunt, cuius infrafcripta func
verba-. .
j
Si hires inflitutus non habeat volunta
tem , vel quia irriti funt tabuli, vcl quia..
cancellac,velqui3 aliararione tefiator vo
luntatcm mutauerit,voluitq; intefiatus de
cedere i dicendum ab intefiato rem habicuros eos , qui bonorum pofleffionem acccpe
runt .
Ita quod dat text, incifionem , cancellationem , & alio modo voluntatis mutationcm , & omnia operantur fucceffionem ab
5 inrebto. Cumq; text.in l.milicis tf.vecerancs fF.de milic.teflamen. ftatueric, quod per
fimphcem reuocationem prioris teflamen
ti legara tanrum cenfeantur reuocata , non
autem hircdis inftitucio , vbi glof. in verb.
6 manfiffe opponendo de text, in d. $. fi hires
foluicquod ibi proceflit ad factum, in jT. ve
ro veteranos ad verba tantum , dicatur
hoc eile , quia declarauic vclle decedere in
certains, fecundum theoricam Barto. in l.fi
iure de lgat. 3. nam pariterin $. veteranos
adunt eadem verba, & tarnen non reuoca
ta: tctamentum , fed ver illa func vcrba_i

lurifconfulti, non tefiatoris , vtper Rimtru

Corn. & alios in l.fancimus . de certamen*
Rub. Alex.in conf41 .in fine, & vera folutio
eft ilia , quam pridida glof. dedit , & idea
poftquam iquipirarur mutatio voluntatis,
& iquipollet cancellationi , & incifioni , 8c
hoc non per f actionem legitimi teflamenti :
quia ibi fuccedunt hiredes ab intefiato , Sc
cum negari non poflit per verba appofica_
in difpolicionc.de qua traamus induci expreffam voluntatis mutationem , & procef*
fum ad actum fai, dicendo ore proprio caf
fauit.annullauitA' irritauit,& pro caffo,irrito,& nullo,& pro non facto in omnibus, &
per omnia haberi voluic , cum claufula ro7 gauit.&c. coram nouem reflibus, qui clau
fula importt rogationern Notarij , vt in_
fcriptis hanc effe fuam vlrimam voliitatem
redigcret. Non enim dixit, reuoco, non fletitin finibus fimplicis reuocationis.non fe
cit hoc in claufulis exequutiuis,non per vi
claufuli Notariorum , fed ore proprio tota
difpofitio aliud non continet,nifi caflation
teflamenti modo, quo fupra , & aliud non-,
difponendo, dixit hanc effe fuam vltimam_u
voluntatem, igitur proceilic ad mutationem
per viam caflationis, irritationis, & annullacionis.quod idem importt, quod cancellacio , & dicecur per actum fa&i , & in hoc
quis aduercacur.

Cancellatio , qui indubicac tollit cefta8 mentum:nec aliam expect at olemnicatem

iuxta text, in l. .cancellaueracff.de his, quae,
in teflam.delent in d.jf. fi h.rres Bart.in d.i.
fi iure de lega. j. . & omnes in l.nofiram
C.de teliam. eft verum , quod inducicur per
9 adum fadi , fed adus fadi dupliciter cele
bran poreft in hac propria maceria,vel in-,
ipfo proprio teftamento cancellare per
tranfuerfum in modum crucis , fecundum_
glof. in 1. fi quis libertatem in verb, inducatur rF.de petit.hired.& per Bart.in d.i. cancellauerac, vel fi per aliud nlrumentum_ ,
adum, hue teftamentum quis dixerit, quod
call abat, leu cancel la bar, vel procaflo, auc
cancel lato habere volebat celt amen tun-, ,
velinftrumentum primo loco factum : nam
ficutcancellando proprium actum , di ci cur
proceder ad actum facti , fic proccdit ad
accum facti faciendo hoc principaliter ex
propofico per aliud inftrumentum hoc concinens expreflim ad caflationem , V cancellacioncm inducendam factum, & celebrat:
10 fed hie erit actus facti continens verbalem
canccllationem,& alius erit actus facti ctinens realem cancellarionem, vnde omnes
funt cancel I a ciones per actum facti : fed di
ftinguuncur in realem, & verbalem, & ideo .
dicicur

Confflium XX XX VI.
dictur , quod dum partes volunc > quod initrumentum, teitamentum, & quihbec alius
aus habeacur pro cancellaco, refpexerunt
juris effeftum, qui confiftebac in euacuacione iurium aus celebraci , ac ipfius totali
annullaeioncquo cafu Door.dixerunt fufficere verbalem cancellacionem induftam ,
vc fupra per actum facti , prouc] refercur ad
ius obligacionis, fecundum Bald, in 1. fi non
forcern Jf.ade ff.de cond.indeb.& quoad Ittl* ris rfeft um id, quod die i tur , vc habeacur
pro cancellaco, operecuridem , quodrealis
canccllatio,nocac idem Bald, in 1. induftum
C.de foluc.eft texc.formal in 1. emptor if.lutius cicius ff.de paft.vbi Barc.nocac col. fin.
j j dicens eciam idem efle dicere pro cancellaco , vel caflo , & infere ad quzftionem do
14 bandicis,qui vigore Capiculorum paciscuentum erac , qud haberentur pro cancellacis banno, vt vigore calium verborunui
habeantur, ac fi realicer cancellaci effene ,
quoad iuris effeftum,& melius declarar An'*} gelus in 1. 1. in fi.ff.de his, qui in eeftam.dekn.cradensjvc'tancum importent verba ilia
pro caflo, & cancelIaco,quantum ipfa realis
cancellatio, quoad iuris effeftum fubdens,8c
fie non cancellatum , habetur pro cancella
to per verba przdifta, quantum ad exequutionem aftus,qui cancellandus erar,quz eft
decifio ptualis, ibiq; idem tradendo Imol.
did cqud ex prdiftis verbis,dum de men
te conftat,habetur,ac fi vera cancellatio ef
fet fafta i daco quod aftualiter non fit illa
fada, & in hoc e(l fundata deci. Barro, in I.
36 fin.co.tit. ff.de his, qui in ceftam.delen. qui
ponic cafum in credicore, qui reddit inftrumentum cancellatum debitori, vc ecfi in li
bro Notarij appareac inftrumencum incorruptum, vc hoc etiam habeacur pro cancellaco,canquam fi realicer (Te t cancellacum_j
cxvoluncace concrahentium per actum fa fti explica tum in cancellacione alcerius in (17 ltrumenci, ficuc in illocexr. cancellaco vno
teftameneo intelligerentur realicer cancellacz cabulz aliorum confimiles , quandode
Toluncace cftae,quod clarius decidir Bald.
18 in d.i. no it ra C.de te m. qui ponic cafum ,
quando cancellatio non eft in corpore ceftamenti: fed ab extra , vel fafta aliena manu
per alium Notari, vt tunc requiracur dies*
Se Confu , & hare non poteft fieri per eranfuerfum,& in modum Crucis,& camen indu<icur vcracancellacio', ficuc fi ceftator efTcc
abfens a loco,vbi eft faftum,& permanet te
ftamentum, & vellet illud cancellare : quis
enim dicet, quod nonpoceric proceder ad
cancellacionem per actum facti, celebran
do inftrumencum cancellacionis, quod & fi

contineat verbalem cancellacionem, & non

realem, quia non eft fafta fuper proprio ceftamento, tarnen quoad cancellacionem , Sc
iuris effeftum,illadicecur folemnitcr>& vcip r fafta, quod tota die prafticamus in can
cellacione, & caffacione inftrumentorurru,
dum fiunc debita fatisfaftiones r & folutiones, dequibus celebra tur inflrumenta quietacionum, in quibus de ordinario ftilodicltur.quod ftancibus adimplementis, & folutionibus faftis inftrumenta crediti caffantur,cancellancur>& pro caffis,& cancellatis
haberi volunc .
Ec Iicec Paul.de Caftr.in d./.Luciusean*
ao dem firmando conclufionem difcedat,eamc
ab opinione Bart. in quzfbilla de bandit.aducrtacur, quod non impugnat conclufionem
quod cacellacio poffic fieri verbalis per aim
' actum fafti, quando parces fie fenferunc , Sc
przfupponieur fenfiffe , quando idem refultarec iuris effeftui,fed dicic ipfe,quod in ills
quzftione Bare, cenfendum eft parces fenfif
fe dereali cancellacione,ex eo,quia non cfequebatur integre effeftus deideratus ex
verbali : nam cum vigore bannorum poterant banniti impune offen di , Si confequenter,qui ignorabant verbalem cancellation,
& videbant exiftentiam bannorum poteranc
impun o Tendere proptere , fecund um_
Paul.de Caftr.dicendum eft in illo cafu par
tes fcnfifTede reali canceIlatione,& nos non
2i negamus , quo confiderato , apparet mal
fenfiffe Bald.in l.labeo $. i.nu.e.ff.de pact. in
przdifta quzftione,dum impugnat Bart, ex
eo,quia cancellatio requiric faftum , cum.
hoc dependat ab intentione partium, & qualicace faftorum,fi confequatur idem effeftus
ex cancellation verbali , qui confequitur
per realem,quod idem Bald. dixit in d. 1. induftum_.
Hzc inuitabili confirmantur fundamen
to, nam dixi , quod cancellatio eft, quando
per tranfuerfum in modum Crucisilla fic
fuper proprio aftu , & induftio eft per me
dias literas trahere,ica quod non eft differ cia in effeftu , fed in modo,eum per vcrumque modum aftus annulleeur,quia per vcruque deuenicur ad aftum fafti , & eundem_>
imporcanc effeftum, fecundum glof. in d.i. Ii
quis libertatem , ibiq; Bare, nott, nunc fic
text.in l.nihil incereft ff.de adim.legac.dicie
% ) quod nihil incereft inducatur, quod fcripru
eft,auc adimacuniea quod adempcio producic effeftum induftionis,& cancellations, &
propterea nihil incereft, vtdicit lureconful.
cum fine zquipollencia,& nil referc,quod ex
volentibus fiat in materia vleimartim volutatum ad cexcin 1.3.vbi bona glof. C. de in
itie.

312.

Ioannis Francici de Ponte

ftit.fubftic.n l.muliertf.t. vbi glof.in verbo

peraflec ff.ad trebell. ergo fi idem importt
adimere>quod inducere,& idem inducero ,
quod cancellare , & idem cancellare , quod
34cafiare,fecundum fupra adnotata,& adempciopoteft fieri in eodem , & diuerfo teftamenco,& in audiuerio, qurr fie verbo , fed
per actum ademptionis confiftenrem in fao,ergo non eft vis , quoad iuris effect um ,
quod cancellatio fiat in proprio tef! amen
to, vc! per actum fai diuerfum,dum partes
voluerunt ilium haberi pro cancel lato, caffo,& nullo,acproinfeo in omnibus, & per
omnia, fi regulacur vis cancellations vo
lntate canccllantisfvel cancellare iuben*5 tis&quoddicuntiura,glof.& Door.quod
ratio, quare cancellatio annullat teitamentum , eft quia proceiTum eft ad actum fai ,
hxc inquam ratio non importt aliud,quam
prxfumptionem voluntatis enixx aum_
gerentis , hinc iura reftrinxerunt cancellationes, licet generales ad perfonas , & cmfas , propter quas ilia? fax fucrunt, ergo fi
eadem oritur prxfumptio , & maior ex a ecu
caffationis,annullacionis,& cancellations ,
qux fit verbotenus, fed per alium actum fai,videlict,per aliud inftr umentum , i n quo
dicatur,quod cancellatur primum teftamtum , & ifte aus fai principaliter fit, &
celebratur ad effeum ver cancellationis:
fequitur proptere,quod eadem debeat efle
iuris difpofitio.
Nec Bart, dixit contrarium , fi rt adsuertatur in d.i. Ii iure de iegae. j.imm eandem tenuicopinionem,exprefs dicendo,qtf
non intelligit fuum dictum in cancellatione.
fed in fimplici , & mera reuocatione coram
teftibus faa : ponit enim quxftionem in_*
reuocatione ibi nu. 3. opponit de text, in !
cancellauerat & foluit fecundum gloC in I.
proxim ff. de his, qua: in teftam. delentur ,
quia per canccllationem deuentum eft ad
actum fai,qux glof.loquitur in reuocatio
ne, & cancellatione, vt per earn deleatur teftamentum,fecus ver fi reuocauerit verbo,
& fie glof. non loquitur amplius de cancel
latione: fed de fimplici reuocatione faa_
verbo, vt ibi in verb, vendicarent, qux alle-,
gat text.in jT.ex eo inftit.quib.mod. teftam.
infirm. & in l.fancimus C.de teftam.quz iura
loquuntur in fimplici reuocatione, & paritcr quxftio Bart, vt dixi , eft in fimplici re
uocatione faa coram teibus:vnde cum.
in cafu de quo agimus non fimus, alicer in_#
reuocatione fimpliciter faa : fed in au
principaliter celebrato ad caifandum, irricandum,& annullandum primum teftamencum i nec aliud continec & voluic tcftator

haberi pro cafTo,nullo, irrito, & infecto inj

omnibus, & per omnia, ex quibus fecundum
deciCallegat,quod ad effeum iuris,inducitur vera cancellatio eundem effeum im
porta n s, qud rcalis, fequitur propterea_. ,
27 quod habemuscafum decifumabfque controuerfia,cum iura, & Door.omnes in ccellatione nul lam feceruntdirficultatem^
quin omnia fine penitus reuocata , & hoe
principaliter confu!erunt,licet noniftis medijs,Barbar.inconf.6o. 2. par. Rub. Alex. .
41. & Bero. in conf.4- 2. vol. qux func deci(iones particulares , & puntuales ad cafum
& in hoc non vidi contradioremmam oranis difputatio fit in quxftione ilia fi per reuocationem teftamenti fimpliciter faa_
coram teftibus , inducatur valida illius reuocatio , & fi adeft claufula cafians , & irritans in fecundo teftamento inualido , fi hxc
operetur effeum reuocacionis prion's te
ftamenti valldi, fed in cancellatione non ce
quxftio,& dum tract a mus quomodo illa in
ducatur , per qux verba, & quomodo confideratur aus fai, & alia de qaibus fupra
hxc inquam nihil commune eabent cuno
prxdiis quxftionibus,funt long diuer(a_,
in quo cafu, vc dixi funt deeifiones prxdi
particulares .
Augetur motiuum primo ex verbis gemi28 natis ca(facionis,annulIationis,& irritation
nis,ex qua geminatione oritur probatio pie
nx deliberationis,& enix voluntatis , glof.
in cap.fi quis iratus in verb.reiterato >.q. f.
Bald. in tra.fchifmatis in verb, fed in con
trarium num. ij; .quem ponit in tit.C.fi qui*
aliquem reftari prohibuerit , idem Bald.in_
prohem.ff.in fin.principij,dicens,quod licet
29 ilia verba, quem haberi prxcipu importe
fiionem, fallir fi dicatur fit & habeatur >
quia illa geminado importt veri ta te m_
30 & idem fi dicatur in omnibus , & per om
nia, de quibus lat per Felyn.hxc& alia cumutantem in cap. fi cautib de fide inftrum.
nu.39.8i feq. vbietiam tradit authoritatc*
31 Bart.inl.fcimus Cde agrie. & cenfit. quod
vbi non prxiudicat confeffio ex defeu prumptx volunratis.fi fueric geminara, valebit, & multa per Alex.in addit.ad Barc.in d.
1. fcimus , & qux habentur in 1. balifta , vbi
Scriben ces if. ad trebell.
Secundo , ponderaui verba pro non fao
32 efle voluit : nam funt verba directa taliter
refolutiua,quod important refolutionem_,
& extinctionem accus, gelt i ipfo iure adtex.
in l.fi fundus,& in Mege fi fundo dicta, & per
j j tot.ff.de leg. comm. nec eft fpeciale,vt allqui tenueruntin pact is leg, comm. & addir.
in diemifcd communis eft opinio, vc fit idem

Confilium
in omnibus difpofitionibus faccis per verba
54 direda,eu reoluriua, quia vis verborum >
non aucem fpecies contraduum inducir refolutionem,fecundum communem opinione
Scribentium,vtperCyn.in 1. i. C. de rebus
alien. non alien. Alber. port Butr.in 1. traditiombus C. de padis, Bald. Salyc. & Alber.
in Lea lege C. de condit. ob caufam Iaf.qui
de commuai telatur in .. ...
conf. 1 28.+.par.Dec.in conf. 1 8 x.Couar.lat
yar.refol.lib. j. cap.8. '
Terti,pderaui verba nomnibus,& per
J5 omnia,qux important pariter annullation
adus, fi nunquameet fadus in mundo >
vc eft text. ad literam in Li.fi .furiofus ff. de
iur.codic.ibi furiofus nonintelligiturCodicillos facer, quia nec aliud quicquam agere intelligitur, cum per omnia, & in omni
bus abfentis,& quiefcentis loco habeatur,&
36Dodor.voluerunt ex his verbis taliter om
nia cprehendi,vt non remaneat quid, quod
non fe comprehenfum, de quo per Iaf. port
Alex.latis in l.i. delegat.i. Tunc verba de37 notantiavniuerfalitatem, & indiuidualitatem comprehendentia.vt latius exarat Rip.
in d.i. i .in princ. idemq; dicic Roman. vt per
prxdida verba nihil excludatur in coni. 82.
num.}.
Quarc,& fortius ponderaui didionem_j
38 illam,exnunc,qux dclart per verba ante
cedencia efle fadam veram cancellationem,
qua; non confertur port mortem , fed ftatim
habet fuum effedum : nam eft aduerbium_
prxlencis temporis, i quo adus fumit initm
ad text, in 1. 1, j.nunc trademus ft.de tutel.
& ration. contrah. in 1. f feruum $. nunc videamus de verb.oblig.glof.ordinar.& communiter approbata in 1. i.C.de codicill. vbi
Scribences, quam allegar ad propoftuoi_f
Angel. in l.huiufmodi, vbi late Alex.de verbor.oblig.Igitur f caffatio,annullatic, & irri tatio non expedant mortem , fed ex nunc
vulc difponens, quod fuum fortiatur cfted,
ergo quid mirum . quod operentur eftedum
vers cancellations, cuius natura eft ftatim
delere,i.nducere, cafare, & irritare, & poftquam ex nunc illafit.non poteft dici refpi3p cere validitatem teftamenti , qux eft difpofitio,qux confertur port mortem ad text, in
1.x .ff.de teftam.ficucdicitur de claufulafoli40 ca apponi per Notarium, caftans , &c qux
non habet didionem,ex nunc.in quo proccdic dodrina Bart. in d.l.fi iures& hie notetac
vnum,quod fgillat motiuum:nam habemus
in fine huius vltimx dii pofi cionis pra: didam
claufulam Notan; caftans, &c qux regulabitur fecundum opinionem Bart.igitur primacaflacio,annullaxio,& irricatio da per.

XXXXVI.

3z}

ceftatorem proprio ore , eric difpofcio , Sc

caffatiaomnino importans eftedum ver,&
realis cancellationis fadx antequam ventret ad declarationem (ax vltimx volunta
tis, in qua demum Norarus pnft'e appofuic
folitam claufulam fuam caftans , &c. & He
41 declarando vnam parcem teftamenti ab alia
iuxt.rexc.in l.qui filiabus, & in l.feruus plurium iT.fin.de leg. 1. & collocando verba_> ,
42 q> non fine fuperHua, fed vnumquodq; operetur eftedum fuum , vt eleganter docui
Bald.in rubr.C.de ctrah,empt.nu.i6, verf*
nono quxro,fequitur dicendum, quod caftatio fada ore difponentis cum verbis tam_
geminatis , prarcifs, & parcicularibus, im
portt cancellationem,& hoc voluir facer,.
& ad hunc adum fadi principaliter proceffit , difponendo de per fe , & ex diftione ex
nunc voluit facer inter viuos, nec eft nouq,
quod in vltima volntate , & in proprio te43 ftamento poflic fieri adus inreuocabilis.qui
fortiatur eftedum, vt inter viuos, fecundum
glof. norab. communirer fequutam in I.hxredes palam ji fin in glof.fin. ft de teftam.Se
44 f caftauic ex ncoportec dicere.quod cum
fit f adum, non poteft haberi pro infedo ad
text.in l.in bello in jT.fada fF.de capt. & poft
lim.reuerf.dum pofte proceffit dicendo, &
hxc eft mea vltima voluntas , quam voluit
valere iure teftamenti, &c. poft qux, Nota
rius appofuit claufulam folitam , dicendo
caftans, &c. Hxc, inquam, nihil commune-
Cum difpofitione antecedente, qux tubuic
fuam perfedionem per didionem illamex
nc ex volntate teftatoris,& eft adus momentaneus,dependens teftatoris abfoluta
voluntate,dum lex id, quod dicitur,quod habeatur procafto, feu ccellato reputat iam
fadnm, & expeditum, fecundum prxallega
ta , hinc dicemus , quod in adis momenta4; neis fallic regula, quod ea, qux incontinen
ti fiunccenfeantur i nelTe, fecundum Bald, in
cap. .de fid. inftrum. & dum reuocatio im
portt caflationem teftamenti fadi in be neficium'alterius,& fecundum teftamentum
fit in beneficium (ucceftorum ab inteftato ,
46 vc lex prxfumic, tunc ficutpadumappofitum in contradu , quod refpiciens alium_, ,
quam peronam, pro qua principaliter contradus eft fadus , tunc tale padum non in
formt adionem ex d. contradu, fecundum
glof.magn.ante med.in 1. pecens C. de pad.
vbi Bare. & late per Iaf. in l.leda ft. fi cere,
pet. ica pariter hie reuocatio , feu caftatio
tendens contra inftitutos in primo teftamto legatarios, & fidcicommiftarios, & prin
cipaliter contra ipfos fada non informabitur teftamento,nec quid commune cum-
ce

324

lo.trancc i de Ponte

habebit, & dum teftator per verbum ex

nunc, d-clarat habere earn pro perfecta, &
abfolura,ita quod duo facer voluit,cafarc.
annullarc,& irritare,prout ex nunc,& teftari prout ex tunc>& vnum adimplere nunc,&
cft'ectum habere , quod eft cafacio , & aliud
rx tunc > & in futurum , quod eft teftari , &
vnum importt actum inter viuos , & aliud
vltimz voluntatis: fequitur.quod cum ex m47 tenrione reftaroris actus fint diueri , & di
uidui,lict fiant eodem contcxtu,& in ead
feriptura, tamen vtdiuerfi reputabuntur ,
non corre<pcctiui,& vnufquifquc de per fe*
operabitur fecundum fu am naturam ex reg.
text.in 1. 1. /.fin. fF.de reb.corum,de quo ne48 mo dubitauit.quando habetur certitudo vo
luntatis partium, fecdum communiter tradita per Scribentes in d.l.lecta,& in 1. pe ts
G.de pact. late per Nicof. in tract.de pign.
in 4 par.princip. fequitur proptere vndiq;
dicendum per dictionemprzdictam ex nc
confirmari indubitat cafiationem,feucancellationem allegatam , qua- perpendantur : nam ni fallor terminant caufam,& detegunt veritatem ver voluntatis huius mo
rientis lurium non ignari, & notetur aliud ,
quod dum tractarur de 'canee! latione, >
49 adhibetur difiinctio.quadhibetur in clauiula caffans,& irritans,fi eft,vel non eft correpectiua ad validitarem fecundi teftamen
50 ti>quia ex cancellatione przfumitur volun
tas teftatoris przcifa,& indubitata abolen.
di,&r caffandi teamentum,&' contrario in
claufula caflans , & irritas folita in form_,
apponi per Notarium , przfumitur contrarium,videlict,quod fit corrcfpeiua,& dt
per vi przfumptionis, vt exprefsc Bart,
loquitur in d.l.fi iure, qui loquitur per verbum,videtur,dicens,videtur appofitarefpeetu (ecundi teftamenti,quatenus poterit va51 1re. Verbum enim videtur importt Actio
nem, & improprietatem fecundum eundem
Bart.in l.naruraliter in princ.ff.de acq.poff.
in l.licet jf.idcm rcribit num.iz. verf.pofito
przterea ff. de pecul. quod explicar , & d
clart Panl.de Caftr. in d.i. faneimus in fin.
jz C.de tcftam.dicens przdiam clau(ulam_
nihil operari in fecundo te/tamento non folemni , fi illa fuerit appofita ipfius conrem
platione,ita quod poteft apponi abfque alia
53 contempla tione . Cumq; in vltimis voluntatibus, voluntas defunct 1 fit Regina ad tex.
in l.in conditionibus,de cond.Sc demonftra.
proptere fi appareat claufulam prxdictam
non eile claufulam in formam fecundum fti]um Notariorum , fed principalem difpofitionem teftatoris ad inducendam cancella
tions, rr. teftamenti ex nunc non alicer expe-.

ctara morte, ex qua ceibmentum confirma tur , & cum fiac ex nunc non poceft habere*
refpeum ad teftamtum, quod pofted per*
ficiebatur, cuius effetus cfertur polt morJ4tem,tc przfumpiio cedit veritaci ad text,
in I. oprime . de contrah. & commit*, ftipulat. If. item verbor. inftituc de inutil. fti
5; pulat. & vna przfumptio tollit alteram ad
text.in l.diuus ff.de in integr. reftit. & cum
fir, quoad cancellationem induCtam per caffationem actus omni folemnitate vallatus
procedit in terminis difpofitio text, in d. 1.
56 nihil intereft, fecundum deeif. Bart.in d.i. Ii
iure, qui opponit de d.lege,& fol. quia ibi eft
blemniter facti ademptio, fie hic olcmni ter cli facta cafiatio,annullatio,& irritatio:
cV poftquamibi Bart. per d.text. in d.i. nihil
intereft,non negat actum facti, fed infiftit in
folemnitate, ergo vera eft diftinctio , vt fupra factamam ficut ademptio,quae verbis fic
per alium tamen actum facti, operatur effe
ctuai inductionis,& cancelIationis,fic caifatio, an nul la to, & irritatio , in quo idem fa
ctum confideratur:vnde apparet ex decifione Bart.in d.l.fi iure, quz exaduerfo tantum
extollitur,quod ex eo,inquam,deciditur cau
fa in fauorem locorum piorum .
Quinto , & fortius Scribentes commuai57 ter in d. 1. noftram tenuerunt opinionem
contra glof. quod in omnem cafum fempec
cancellatio przfumatur facta in beneficium
hzredum ab inteftato venientium,quod volcns,& fciens hie teftator homodoctus,& legum Doctor, przluppofuit ftatim facta eaf38 latione , quod mftituti intelligebantur eius
filij legitimi ab inteftato hxredesex regula
text.in Iconficiuntur ff.de iur. codicil!. ibi ,
fed ide fideicommiffa dari poilunt ab inte
ftato venientibus, quoniam creditur pater
familias fpont fua his relinquere legitima
59 hzreditat.quz przfumptio eft talis , quod
non admittit probationem in contrarium__
fecundum glof.ibi in verbo,quoniam creditur,quam fequitur, & pondrt ibi, Bald. Se
dclart latius,& comprobar Curt.lun.cf.
60 4. nu. 1 5 .& in tantum dicuntur hzredes fue*
ceder ab inteftato iuditio teftatoris , quod
reputantur feripti hzredes text.eft in l.fi j,s
cum teftamento in fi.eo.tit. de iure codicil!,
vbi glof. in verb, hzredes, in verb. eflent,ac
in verb.rupiifent,&: ibi Bart.notat, quodq
61 deceditquisinteftatus, videtur inftituere.
illum.qui ab inteftato fuccederet,& ibi AIber.author.Dyn.quod quando nullus eft ha
res feriptus , quod cenfeatur hzres icriptus
ab inteftato.
Confiderans igitur i l e teftator , quod ex
cancclla:ione,icu caflacione generali ter fa
da-.

Confilium

XXXXVI.

zf

a prim ceflamenti in beneficium filiorum,

in Li. ff. de iure codicil! multa Mantic. do
conie.vlt.volunt.lib.3. tit.a.
omnes eranc fucceffores > in quo ceftator fi
lios tantum non ingratos , & indignos inftiSexto j Bartol. qui fecundam partem eft
tuere,& fuccedere volebac , propterea excommunicer fequutus in d. 1. fi iure , & eft
cipic ftatim pod caftationem faftam, vt dicarrotium, & tutela omnis eius prxtenximus.quod non intelligatur ea fada refpeionis , dico , qud determinar caufam pro
tu filiorum indignorum , & in primo teftalocis pijs in eadem 1. fi iure, & propterea-*
mcnto exhercdacorum , ergo caffatio, &
recenfeamus particularirer eius Theoriccellatio fuit in bcneficium,& propter fuccam , & earn ponderemus in omnibus fui
cefiionem aliorum filiorum: nam, vt fupra_
partibus .
diximus in hac materia non infpicicur.cum
Primo opponicqud reuocatio legacoru,
quo )oquamur,red in quern intentio, & finis 67 fiuc fideicommifforum inducatur per fecun
dum teftamentum inualidum,& minus fo cdirigatur:vnde cum hcexceptio,non poffic
ne,& foluit hoc procedere,quando exprefs
importare aliud,quim exclufionem , & fuc*
cemonem rllorum ingratorum , &c iudignoeft facta reuocatio,non autem quando taci
rum,ergofinis,& inttiofuit vocare ad fucte, vt in d.l.fi iure.
cefltonem per caffation alios filios gratos,
Secund,ponicquxftionem,quando eft fa2 & dignos . Dixi cnim, qud exceptio debet 68 um folemne teftamtum, & demum tefta
tor coram feptem teftibus,declarat,<}> noie
effede regula, & eiufdem generis, cuius eft
regula,alis non effet bona exceptio ad tex.
bat teftamentum primo loco factum valein l.i. iJ.excipiu.itur ff.de ferijs, qux lat,&
re, & determinar, qud non erit reuocatum
propter hancdeclarationem per text, in /.
eleganter difeurrit Andr. de Ifern. in cap. i.
qui fucc ten. port nu. y. Cm igitur caffapenult.inftit.quibus modis teftam. infirm, in
tione filios per prius exheredatos exceperir,
l.fancimus C. de teftam. nifi teftator decla. quod importt fucceflionisexcluionemrferaffet, qud nolebat teftamentum valero,
quia intestatus decedere volebat: nam quia
quitur , quod cereros volueric effe fuos hxredes,& fucceffores fecundum legis prefumtunc videtur inftituere venientes ab inteftaptionem,qux eft'prxfumptio iuris,& de iure
to,erit teftamentum primo loc fadum_
f i vt diximus fupra,cum fuper prxfumpto lex
reuocatum , vel nifi procefferit per viam_j
ftatuat,vt latius fundat Curt, in alleg conf.
eanccllationis,quia tunc peruenit ad actum
4-& fi caffatio non fiebat , vt fuccederent fifat, fcilicc caffando:fcd quzftio noftra lo
lij, exceptio prxdia non deferuiebat.Cq;
quitur, quando ft et i fol um in verbis, & hxc
nihil aliud fecit teftator in hoc teftamento ,
int propria verba Bart.
nifi caffare, & excipere, igitur intellexit teTerti,ponit quxftionem,qud fi adeft in
hoc fecundo teftamento inualido cl.aufula_
4ftaror id , quod ius intelligit ad text, in 1. (i
cui ff.de feruit. videlicet , qud fuccederenc
caffans , & irri tans , cuius verba func infra hxredes fill) , qui de iure legitimi erant ab
icripta_ .
inteftato fucceffores, & ab hac regula exciRefpondeo caffatio , & cancellatio repit filios indignos, vt minime fuccederent ,
ftririgitur fecundum eaufam caffationis, vel
6 y alias nonfuiffet bona exceptio , qua: de fui
cancellations , vtl. cancellauerat, &c. monatura firmat regulam in contrarium,& ve
do ad propofitum ifta caffatio, vel cancel
ntando iftisfucceflionem,alijs permifit.feclatio , videtur faa refpeftu fecundi teftamenti , quia vult iftud vltimum prxuale<ium reg.texc.in I. cum pretor ff.de iud & vo
lend i, qud quoad i (tos tantum teftamtum
re , & ide fi vltima voluntas non valeret
primo loco facbm remaneat firmum,quoad
non valerec ifta caffans, &c. & nihil opera*
exteros voluit omnino effe cancellatum,haretur .
beri pro infeo , & caffato in omnibus, &
Quarto.ponit quxftionem, quid fi vltra_
per omnia magis ex hoc declarando expre- 70 hanc clausula caffans, & irritans adeft clauiam caffationem , & annullationem prxcefula codicillaris in fecundo teftamento in
ualido , vt fi non valerec iure teftamenti
dentem , ob quod perneceffe dicendum eric
caffationem prxditam fa&am per viam_
valeac iure Codicillorum , & fubneic hxc
principalis difpofitionis induxiffe ex voln
verba_ .
tate expreffa ceftatoris veranvcancellatioQjjx verba operantur,vt debeantur leganem cum omnibus fuis effe&ibus in benefi
ta venientibus ab inteftato,& ide fecdum
cium filiorum ab inteftato fuccedentium_ ,
teftamentum confirmatur per aditionem_
6 & in materia, maxim vlcimx voluncatis
venientium ab inteftato,& tunc primum eft
ac"tus femper debet interpretan eo modo
inualidum.quia i8a claufula caffans, & irri
tans * confirmabicur per aditionem venienquo melius valere potebfecundum Barcol.
e
tium

$l6

loannis Francifci de Ponte

tium ab inr eftato,imo Dodor. voluerunc n

dico,quod cum omnia fundentur in prfi
pta mente ceftatoris,fi aliter de mente couclic neceftariam aditioncm venientium ab
inceftaco, fed fufcere, qud in potencia i Iii
itabic,& demomlratur voluifte teftatorcm
abfolut caifarc teftamentum factum noru.
poffinc adire , & fie incipiendo ab hac vlcirefpeftiu ad aliud, tunc idem eric cafare >
roa quarftione vult Bart.communicer fequuquod cancellare indefinite, & generaliter
71 tus, quod idem fie reuocare cum (_*
declaracone , qud volebat decedere mtequod hie indubicatum apparec : nam teftaftatus>quia videtur hzredes ab inteftato intor hie incipic ccftamencum cum caftatione i annullatione & irricacione primi exftituere,vel reuocare,cum claufulis.caflans
& irrirans,iunc~ta claufula, fi non valet iure
preffaore propi io, quo pcrafto terminac
teftamenti , &c. quia pariter cenfencur ex
teftamentum , dicendo h me efte fuam vlcihoevocati ab inteftato venientes, ex quo
mam voluntatem,ergonon poteftefte aus
rum aditione altem in potentia reu icario
correfpeiuus teftamento , quia irte actus
confrmarur,& primum teftamentum remacaffationis eft totum teftamentum, & omnetcaflum,& annullacum,cV propterea idem
nis difpofitio ex exprcftis fuis verbis, & fi
dicacur , vt teftamentum , eft aus nullus
Barr.in 1. 1 .ff.de iure codicili. tradidic idem
non facit ad cafum quoad effeum caffa
efle relinquere venientibus ab inteftato ,
quod dicere, fi non valet iure cellamenti, vationis^ cancellationis , cum Bart.fateatur
caflationem, feu claufulam, cafians , & irri
leat iure codicillorum.
Ex pra-diftis inferrur,quod cum in fecun
tans importare reuocationem teftamenti ,
do teOamento minus folemni fecundum adficut cancellatio.fed quia prarfumitur appofira reipeiu ad teftamentum propterea.,,
uerfam partem exdefeftu inftitutionis hasredum , adfit claufula cafians , & irritans ,
illo modoexiftenee.ceffac eius envets : fed
qux de fui natura opera rur reuocacionem 1
fublato hoc , quia i pa caffatio eft totum_
ceTat prxfumptio, quod eatenus fucrit apteftamentum,remanet voluntas explicit >
pofita , quatenus fecundum teftamentum*
non refpeiua ad aliud, & hoc fufneie, ficue
crit validum , quando iu fecundo inualido
dieimus in cancellatione,nec nullicas tefta
adeft claufula codicillaris, fecundum Bart.
menti operacur , quoad effeum volunta
& in ca fu, de quo a g i m us habemus vtranque
tis, qua: tantum in cancellacione , feu cala claufulam,immdifpofitionem principalem 74tione actenditur, cum ctiam ex teftamen
caffationis , ergo caffatio, feu cancellatio
to nullo voluntas colligatur , & acrendatur
fuum operatur effectum totalis reuoeatioad text, in 1. in teftamento ff. de fideicomnis primi teftamenti, fecundum decif. Barr,
milf. hbertat. in t. finali ff de rebus eorum,
vbi Bartol. & cum certi fumus de voluntacommunirer approbatam.
Et rurfus Barto.dccidit etiam conclufiote per claufulam illam,ex nunc, qua: tan72, nem fupra firmatam , vt idem fit cafiarcj , 75 quam Regina , vc diximus ante omnia eil
feu qud pro cafTahabeatur,quod cancellaattcndenda.de quo lat per Mantic. vbi fu
re, quia per vtrumque proceditur ad actum
pra lib. 3 .tir. 3. fequitur, quod remanet pri
fafti : nam ponic qu?ftionem in claufula_. ,
mum teftamentum, vndique caftacum,& an
cafians, & irritans,& nullum verbum in thenullatum.
mate de cancellation, & de mum , dum d
Practere , & fi fecundum partem aduertermint, dicit, caffatio , & cancellatio refam ifte teftacor voluerit facer teftamen
ftringitur fecundum caufam caflationis, vel
tum , tarnen non poceft negare , quin vo
cancellatonis,& i fia caffatio, vel cancella
luerit facer caflationem , & annullatiotio videtur faa refpeu fecundi teftamen
necn primi , & hoc non cum claufula ordi
ti, & idc.&c. ade,quod propofita quftionaria : fed addit in principio teftamenti di ne in claufula caftans, &c. deciditeatn , di*
ionem , ex nunc caiTando per extenfum_
cendo ifta caffatio, vel cancellatio , non fa
ore proprio geminatis verbis, vt fupra_*
ciendo difercntiam inter vnum verbum , &
confideratis , & fie duo principaliter voaliud, ru] a m vnum,& eundem effetunu
luit facer , videlicet , vnum , & primum_
caflare , & hoc ex nunc , & fecundo teftari
importancia.
Sed quia in d. 3. qua ft. Bart, vt dixi , fir& in hoc, quod confertur poft mortenu*.
7j mauit claufulam prardiam caftans, & irri
Adeft pofte claufula Notarij in forma, caftans continere in fe conditionem ex par
fans , & irrirans quoad primum aftum caftium intencione, quatenus teftamentum , in
faticnis adeft folemnitas fiirnciens,quia eft
quo apponitur fubliftac,& pofuit cafum in_.
factus coram ieptem teftibus , & <um fic
claufula folita apponi per Notarium in fine
actus caffationis fa crus ex nunc fecundumu
tcftamcnci,vidclictcaftans,&c.rogaus,&c.
verba exprefla ceftacoris confumrrauit ,
ftai

Confilium

XXXXVI.

317

ditationis illo rum duorum flioru , vt fupra

diximus,reuocauit,feu caflauit teftamtum
alis faum, declarans hanc efle fuam vlti
mam voluntatem, cuti qua deceflit, ex quo
neceffari infertur voluifle fucceflionem ad
fiios filios hxredes ab inteftato dferre, quibus lex prxfumit taliter votuifle relinquere,
quod eft prxfumpcio iuris , & de iure,& habeatur pro feriptis hxredibus, & cum infticutiocadacin filios, quiadxqualitatem reducuntur , & inftitutionis ticulus uppletur
ex przallegatis valcbit teftamentum etiam
jure teftamenti , fiante claufula omni modo
meliori, & cum volueric omni iure fuam difpoftionem valere cenfeantur ab eo expreffa, & difppfita omnia ea, per quz fu intencio debitum confequatur effedum , & in_.
83 materia vitimx voluntatis procedit etiam
regula text.n !. oratio de fponfal in Lad rem
mobilem,* in lad legatum fF.de procur. fe
cundum Imol.in i.fi ita /.regula ff. de liber.
84. Oc polhum. Hinc iura fupplent defeduou*
ceftacris quando przfupponunt plus nuncuparum , & minus feriptum ad text, inl.r.
ff. fi ex fundo ff. de hxred. inftit. vt fi dicatur Titius hieres , licet nonadieceriteftoj,
vel Lucius efto, & nondicat hxresilla vxor
mea elto, & deeft hxres, & rationem reddic
ibi glof.quia magis res,quam verba funt intuda, & etiam fi dixerit Titius in omnibus
meis,& plus non reperiatur, tarnen fuppletur hxres efto: nam przfumuntur ex errore
omifa verba prxdida , quando ex prxcedentibus hoc poteft colligi , quz latis profequitur laf. poft Paul.de Caftr. & Fulgof.in
1. errore C. de teftam. & in tantum funt ve
nientes ab inteftato priuilegiati , vt dixeric
85 Bart.in l.militis ff.de ceftamen.milit.ibi in_.
princ. qud hxreditas retida diredo in te
ftamento extrais poteft in Codiclis di
redo adimi , & dari venientibus ab intefta
to per text.in d.l.hac confultiflima .penul.
vbi hoc etiam notac , qud latius ibi decla86 rae laf. Hinc fi nomen hxredis quidam non
dixerit , fed indubitabili figno eum demonftrauerit hzres dicitur inftitutus ad text, in
87 1. quoties , $. fi quis ff. de hzred. inftit. &
Aret. dixit fufficere tacite , & per fubaudices exponi potuiflent Bald.in l.quoties nu.
tionem colligi hxredis inftitutionem inl.
.cum feq. C.de hxr.inftit. vbi condudic inl.hzredes palam colum.fin. ff de teftam. qui
telhgi titulum inftitutionis, qui in filijs exallegar text, in l.i. ff. diuus ff.de hzred. in
jprimt debuit,fine quo ceftament,alis erat
ftit. nam & fi iura requiranc expreflam_#
laullu.fequitur Alex.inconf.il a.j. vol. Corn.
inftitutionem, dicetur exprefla, dum lex
:onf.6t. vol. . cumalijs congeftis per Manearn przfumit, & fuper przfumpto ftatuic,
iric.adcafum lib.,j.cap.i4.nu.ii. &qu Iar
& dum teftator voluit teftamentum omni
ad propofitum tradidit Bero.in alleg.conf.4.
iure valere , & omni modo meliori.exprefPater hie cogitauitdefilijs,eorumq; fucceffit inftitutionem hxredum lege fubaudi torum, vt teftamentum fubftineatur,quod oraceffionc ex exceptione fada refpedu hirec
ni

ftatm effeum uum ex nunc qui effcdus

confummatus non ceffat.etiam, quod ceffaret eau fa ex port fado,quz efle poflec tefta
mentum ad text.in 1. fin. ff vnde liberi,cum_>
ajs latius cumulacis per Tiraqu. in traft,
eeflante caufa in i i.Iimit.igitur omni iure-
cancellatioper caffationem indua firma_,
remaner.
VIrertus, & fortius, fi teftator dixit hanc
77 efle fuam vltimam voluntatem.quam vale
re voluit,vel iure teftamenti vel iure Codicillcrum,vel alrerius vitimx voluntatis, fequitur omnin ceflare defedum nullitatis
78 tcltamenti,namdatur vltima voluntas va
lida in genere, & fpecie.qux non fit teftamctum, vt in rubr.decret. de teftam. & vltim.
volunt.eft cafus in I. i.Cde codicil. vbi glof.
notab. dicens in illo cafu deberi , vt ex vlti
ma vo!untate,non vt ex teftamento, cudu
dicitur fi non valet iure teftamenti valeat
iure vltima: voluntatis , & datur vltima vo
luntas,& fupremum judicium glof Angular,
in I. licet . de pad. & dicetur fecundum_#
79 fubtiflimum Bald ibi, vltima voluntas innominata , qux fecundum Bald.in d.i. i.au80 thoritate glof.valebit iure inteftati, & glo.
fequunturPetr. de Bellapert. Salycet Paul,
de Caflr. & omnes, e cafus in l.hac confuleiflima $. quis autem C.de teftam. vbi teftamentum imperfedum inter filios , rumpit teftamentum perfedum fadum inter ex
traneos,& dicit text.infirmato priore tefta
mento fecundum eius voluntatem,non quafi teftamentum , fed quafi voluntatem inte
ftati valere faneimus , & fic datur vi tima_
voluntas, & hxcefficax,& valida, ergo non
remanet dequodubitandum fi hxc vltima
voluntas eft valida refpediu ad quam concedamus pro nunc efle appofitam claufitlam fimplicem, caflans, & irritans : nam fe
cundum deeifion. Barco. & omnium, data_
validitate difpofitionis, claufula fuum operatur effe dum, idem q; dicendum ( valet iu
re codicillorum.
Prxtere adeft claufula omni modo me8 liort,qux importat,quod teftamtum,quod
non poteft valere fecundum verba exprefla,
ftbftineatur fecundum verba,qu congruen

ji8

Ioannis Francifci de Ponte

88 ni iure fubinere voluic : nam lex ( cuftoDoctor voluit teftamentum valere omni
diendo Temper defunctorum vol unta ,
modo meliori & faltim in vim vltimx vo
& interpretando quempiam non elegifTo
luntatis Tumus inter filios, igitur iudicari
viam,per quam eius di (policio inualidetur ,
omnin debet in fauorem locorum piorum,
vel inutilis rcddatur,iuxca text.in I. j.rf.do 96 Tunt Dei , & pofTefFores, quod lex in pro
milit. teftamen. nott Bald.in I.Meuius de
pria materia tantum confiderat quod & Ti
89 legat. 2. ) fupplet defectus morientium_> ,
alias non proficerct , in hoc dat pofleflori*
buc exceptionem doli eontra fideicommif& fatisfacic intentioni , & menti iurium requirentium expreflam hxredum inftitutioTai & legata petentes in d. /.veteranos, vbi
po nem , & quicquid iura ftatuerunt , tendunc
Bart. & Doctor.
ad eui tandas falfitates,& vt iudicia morien
Sed tranTeamus vlterius ad alias quxftiocium non fubuertantur , vt in 1. iubemus C. 97 nes Bartol.in d.l.fi iure, & nolo diTputaro
de teftamen. vbiScribentes : igitur Temper
veritarera illius quxftionis,Ti per reuoca
quod certitude intencionis , & voluntatis
tionem tantum reftamenri Tolemniter fa
91 adeft, omnia cefTane, hinc, quod diTponitur
ctam coram Tufficienti numero teftium abf
in d.i. iubemus, & in l.hxredes palam , quod
que expreifa de ca racione, quod volebac de
hxredes palam ab ipTo teftatoreTcribi , &
ceder mteftatus , fi inquam reuocacur prinuncupari clara voce debeantur , adimplemum teftamentum , licet contra Bart, fcritur tci am, qud per Notarium exprimatur>
bant,& confulant viri magnx authorica& Hat, vt per Doctor, ibidem , quae figillantis i vt fuerunt Oldrad. Bald. Angel. Imol.
91 tur ex doctrina Bart.in d.l.fi iure, vt quanSalycet. Guido Papa, Barbae, Alexan. Bedo tcftator coram Teptem teftibus reuocarou. Si alij relati per Mantic. quorum opiuerit teftamentum , dicendo, quod volebac
nionem iple Tequitur in fecundo libro cap.
decedere inceftarus, vt tunc ceftamentunu*
25.num.19.
primo loco fa dum reuocetur , quia cenfenSed prxfuppofira pro vera opi nione Bar*
tur inftituti hi redes ab nteftato , quod latoi. quod vitra reuocationem requiratur
tius dclart Corn. in d.l.fancimus, ergo ex
declaratio teftatoris velle decedere inteftaconiecuira ta volntate cctator is, datur, &
tumea ratione fecundum eum,quia tunc vi*
9 j Tuppletur hxredis inftitutio,& Ti in contra- 98 detur inftituere hxredes ab inteftato,& per
ctibus>& in atibus inter viuos iura fingunt,
adinionem venientium ab inteftato ademfeu prxTumunt,& fuperhocftatuunt,vtcenptio confirmatur, & hxc funt propria Bare,
feantur contractus facti , & prxcedere pro
verba-..
effectuali confequutione voluntatis par-,
Dico , & in hoc aduertatur , quod in hoe
tiura quibus prxfumitur a tus per pnus
teflamenco vltimo teftator declarauic vel
geftos fuifle, dc quo in L peculium fF. de pele decedere inteftatum : nam li dixerit hane
cul. per tot. leg. in 1. licet /.quocies fF. dc-
elfe Tuam vltimam voluntatem,& voluic va
iure dot. in 1. 3. ffi. fin, ff. de donat. inter vilere fuam diTpofitionem iure vltimx volun
rum , & vxorem, & in l.fingularia, vbi Do
tatis, reuocaco,feu callo, & annullato, & pector. fF. ft certum petatur , quanto magis in
nitus habiro pro non facto primo teftamenvltimis voluntatibus , ad text, in auch, mul
to in omnibus, & per omnia, ergo fi hc erat
to magis . de facrofan. ecclef. & procedic 99 fu vlcima voluntas , aliud nolebat conde 94 argumentum de concraibus ad vltimas
re teftamentum , quia vltima voluntas eft
voiuntates, Barcol.inl.finali ff. communia-,
ea , quam nulla alia prxcedit , fed cum ea-
prxdiorum in 1. pactum in principio ff. do
difponens moritur , prout laiius per Mane,
0j pact, cum fuis concord. fie ademptiones lelib. i. tit.4. & fi vlcima voluntas fubftinetur
gatorum , quando ilia fuerint niodalia , vc
iure inceftati fecundum iura, & decifiones
modis fublatis legata cenieantur ex iuris
fupra allegaras , ergo inteftatum decedere*
prxfumptione reuocata, ad text, in l.alumvelle declarauic teftator expreffis verbis
ne $. Teio if. de adimen. legat. in 1. (i leruus
quod mociuum , ni fallor , non habet reff. de conditio. & demon it ratio. & vt robl
100 fponfum f rect confiderecur : idem enim
one Scribentes . Ex quibus omnibus conclueft dicere volo decedere inteftatus , vel no
dimuSjin hocteltamer.ru intelligi inftitulo aliud facer teftamentum , fi igitur ditos hxredes filios ab inteftato fuccelfores
cit hxc eft mea vltima voluntas , qux noru
propter ipfos factam reuocationem primi
eft teftamentum fecundum aduerfam par
ceftamenti , vt abfque onere fideicommifli
tem , & fecundum iura allegata vlcima^
directo, & immediat Tuccederent, concur
voluntas non eft teftamentum , voluitquo
rir lex , qux ctiam tanquam Tucceflbres ha
teftacor fuam dipofieionem valere i uro
vltimx voluntatis, fi non poccrac valere*
bet prxlcriptis hxredibue teftator legume
iure

Confilium
are teftamenti , fequicur propcerea , quod
omnin , & exprefs dcclarauic velle inceftatura decedere, & addica claufula omni
meliori modo teftatore legum Doctore ,
de Aduocato Conciftoriali, cur non diero.us per toc , & tanta verba expreGfe faltem zquipollentia,& maiora, quod volebat
decedere inteftatus,non enim funt hate ver
ba de forma : fed gratia exempli , itaquod
fem pe r, quod adfint verba equipollent ia idc
cectus refultare deber, cum, vtdixi, in vltimis voluntatjbus fufficiat adimplere per
zquipollens.
>
Secundo principaliter quaeftio Barr.eft,
Doctor. commuuicer recepta eo modo, quo
per eundem Bart.ponitur, videlicet, in fimplici declarationc facta cora teftibus quod
nolebat valere teftamentum alis factum ,
& tenuit n induci validam reuocationem ,
loi & hoc i quia nuda volntate teftamenta_
non reuocantur , ficut legata , & fideicommifa ex regula text.in d. jT.penult. inftitut.
quibus modis te jam. infirm. & ideo quando
viera adduntur illa verba, quia vol intefta*
tus decedere , tunc feeundum Bart, non remanee teftator in flnibus fimplicis , & nudx
reuocationis,fed enixa voluntas detgitur
vt heredes ab inteftato fuccedant,& propce
rea teftamentum reuocatur.
Ponamusergo cafum de quo agimus, qui
no eft fimplicis reuocationis, i m mo nullum
verbum deea : fed deuentum eft ad con fe ctionem principalem accus calfationis, annullationis & irritationis teftamenti facti
cum claufula,quod pro nullo,caflo,irrito,&
pro non facto habeatur in omnibus , & per
omnia ex nunc: quid igitur in hoc commu
ne doctrina Bart. & fequacium loque. itium
in fimplci,&nudareuocatione,& fupra cderara fuit vis horum verborum , illorum
effectus , ac operatio : funt enim verba cali przgnantia,geminata, directa, refolutiaia,& annullatiua , quz ex dictioneex nunc
in fine illorum ppofita ex declaratione , &
<xpreffione , quod hanc volebat eTe nam_
vltimam voluntatem, & exexclufione filio
rum indignorum, qui alis (uccefuri eranc
ab inteftato ex claufula omni meliori mo
do: hxc, inquam tarnen non folum arquipollent verbis Bart.fed funt vald maiora,& ve
dixi,& de hoc recordemur, verba Bart, non
iCunt verba prodita in iure de forma: fed denonftratiua voluntatis teftatoris velle he
redes ab inteftato fuos effe fucceflores.quod
cum ex verbis huius teftamenti appareat,
hoc vndique indubitatum,& omne,& totum
ad hoc directum, & proprer hoc factum, fequitar > quod doctrina Bart.non omcit, im-

xxxxvi;

Szg

m feeundum hzc declara tur , &procedit,

ios & in hoc eafu,quando funt hzc, & fimilia_.
verba ptargnantia confuluerunt , & loquutt
funt Doctor, limitando quzftionem Bart. &
concillando opiniones, & confulendo ad fauorcm fecundi teftamenti, vt per Socc lun.
inconi.145. 2. vol. Barbae. conf.60. i.volum.
Alex,conf.4i.Bero.conf.4. a. vol. Mafchard.
de probat.concl.12SS. Mant. lib. . cone!, vit.
nu. . quod indubitat fundaturex eiufdem
Bart.doctrina.qui ponendo cafum in fimplici , & nuda rcuocatlone facta coram feptetn
teftibus, funda t dictum fuum in d. . ex eo ,
103 inftit.quib,mod.teftam.infirm.& poftquam
dictum Doftoris, debet intelligi fecundnm_j
legem , quam allegat, feeundum cunekm_
Bart.in l.non folum jf.liberationis num. 2. if.
de liber, lega. & text, dicit ex eo autem fo104 lo, non poteft inflrmati teftamenrum_> ,
quod poftea teftator id noluerit valere , vbi
glof.in verb.folo,dicit,bene dicit folo,quia_
fi plusinterueniac, licet non fit perfectum_
feeundum teftamenrum,tamen quandoquo
rumpif primum: gitur cafus eft decifus per
przdictum tex.in JJ.ex eo, iuncta glol.& per
eundem Bart, qui in eodem text, fuam concluiionem fundat , & fic quzconfuluunt , 8e
tradunt Doctor.prarallegati,non poifunt ha
bere contradictionem , prout habent in eo,
quod tenent contra Bart.in quzft.de fimplici reu catione,in qua. vt dictum eft nos non
loy fumus , S fumma eft ratio , quz religioni
fauet, dicit iureconfult. in 1. funt perfonz fF.
dereligiof.& fump. funer. durumq; & inaudirum eflet , vt in cafu , in quo funt decifiones,& authoritates Doctorum tarn graui,
imm authoriras glof. & iurium , & dico
abfque contradictione, decideretur contra rium contra locos pios , conuentos , & poffclfores .
Tertio principaliter quzftio hie eft do
fidcicommiffo, non de inftitutione h.tredis ,
& nunc fumus in i.quzft. Bart.in d.i. ft iure
in princ.vbi firmat legata, & fideicommiffa
nuda volntate pofl reuocari , etiam quod
feeundum teftamentum , ex quo reuocatio
colligitur.fit nullum, cum non requiratur ia
hoc folemnitas requifita in reuocatione te
ftamenti, quoad hzredis inftitutionem,ica_
106 quod lecundum eum text, in 1. fx iure, proecdit in reuocatione tacita , vt eft ilia, quz
induci tur per faotionem tantum fecundi te
ftamenti, in quocontinenturleg3ta,& fideicommiifa: vnde fi ceftamentutmprimum non
reuocatur per feeundum inualidum,minim
reuocata erunt legata, & fideicommifla in_
eo contenta,qu tacite reuocata veniebanc,
fi feeundum teftamentum valebat, & hie eft
3
cafus

Ioannis Francifi de Ponte

33
inftitutiones,& fubfticution in edem fta107 cafus in d.i. fi iure , fed q liando adeft reuoCu manfifte placuit, legata ver petenres excacio expre<Ta,tunc nuda voluntas fufficic,&
non arcendieur nullicas fecundi reftamenci
ceptione doli mali fecundum lus commune
fummoueri , in quo text, notar Bald, quod
fecundum Bare. & eil communis omnium.*
1 1 1 pcenieentia teftacoris circa inftitutionem
opinio.
Pun du s eft videre ft in cafu , de quo agi
hzredis,nocee legatary's agentibus, licec iic
(iimplex,& innominata voluntas, quz teftamus adelt reuocacio exprefa de qua non-,
vidcrur po(e dubitari.li vt pluries didum_,
menca refcindere non poceft, & . ind.!.
noftram in fine, iic in fpccie diftinxu.dicens,
eft|, non tradamus reuocacionem primi te
ftamenti per fadionem fecundi fimpliciter liz.texe.inl. fi iure proceder in reuocacionem
vt in ca lu legis fi iuremam iura, qui ftatuc
tacita in
verp veceranos eft reuocacio
108 prim um teftameneum reuocari per fecunexpreia.& vc apparet in d.Jf. veteranos pq
dum,intelliguntur de fecundo valido , & ex
nirur tantum cafus reuocationis prioris tehoc tune inducteur cacica reuocacio legatofta.menti,& vule cext. quoddefcruiat quoad
rum^ fideicommifforum concencorum in_.
legata, non autem quoad inltitutiones, quaprimo ceftamenco , fed hic tradamus de relis non eft cafus l.ii ture.vbi cancum przeen109 uoeacione exprefs fada primi tftamendebatur reuocatio ex fola fadione fecundi
ti , i m m exprefla caffatione,irriearione, &
teftamenti , & hoc lat tenuie, & confrma
annullatione : nam annullando, & cafiando
me Bero.in alleg.conf.4- Idemq; pro abfoluexprefs teftameneum condicum,quod con
to , & indubitato tenuie Surd, in onf. 310.
fine infiitutiooem, legata, & fideicommifnum. i t.qui cciam allegac Bero.aliosq; Dofa , qud de omnibus zqualiter przdicatur ,
dor, cumula t, dicens opinionem non habere
cenfentur omnia expreflm reuoeata, proue
concradidorem : nam cum genus fie teftar
latius habetur per Curt. 1 un. in conf. 1 . nu.
mentum.quod fecundum generis naeuratru*
1 10 nu. 15. & nuda voluntas,quzex imperfedo
przd catur de plunbus differentibus fpctie,
teftamento colligitur,feu oritur, qua: inqu 1 1 j & quo remouecur genus,omnes eius fpe
non eft fufficiens ad tollendam hzredis indes cenfencur remotz,fecundum glpf. in l.ii
ftitueionem,erie ben fufficiens exprefta mo
caufacogniea in verb, peremifti in fine, vbi
do.quo fupra ad tollendum legara , & fidei . Bald.& caeeeri C.de cranfad. cumult iura ,
<ommi(Ta,& audader dico.quod hace diftinr
& decifiones Crauec.inconf. 1 18. nu. 4. 1.
dio , & lu opinio non haber conrradidopar. Igitur cum teftamentum przdiceeur ta
rcm,& "tft opinio communis, & non ex capide inftitutionc hzredis,qum de fidcicomm.
te meo,legarur ( yn.ind.l noftratp C.de te
legacistpropcereareuocaco teftamento, inftam. nam firmar eeftamentum primo loco
telligentur reuoeata lega ta, & fideicommif
fadum non reuocari per fecundum inualifa ver , & exprefs : cumq, teftamentum^*
dum, quantum ad hzredis infticurionem, fed
conferueeur tancum quoad initicuciones, Se
ben reuoeacur quancum ad legata,& fideinonexdefedu reuocationis , yoluneacommida , Alber. hoc cradicin indiuidupin
tis, fed ex defedu folemnicacjs.qui defedus
d.l.lancimus C.de eeftam.i.colum. verf.exnon confideratur in legaeis, & fideicommifpedita ergo.quz eft decifio particulars, vbi
fis, quz nuda volntate colli poftunc, lequiAlex.ante nu.s..Idemq; cradic in conf.30. in
tur ex hoc > quod quoad hzc remanet reuo
addie. j.vol. (equeodo Cynum, & declaran
catio in fuo efle cum omnibus fuis qualitado cum ciflndione , ve fupra , ve per cefta
tibus .
mentum fecundum inualidum fimpliciter ra
onfirmatur conclufio przdida indubidum i lient non reuoatur primum , quoad
tanter ex verbis particularibus huius fecun
hzredis inftitutionem , nee etiam incelligadi teftamenti, in quo non folum ca(farur,antur reuocatum quoad legaca , & fideicomnullacur,& irritatur, fed vule haben pro in*
mifla, aut verp per iccur.cum inualidum_,
fedo, quod fi infedum eft,vbi lunt Iegata_t
reuocaturexpreis primum,at tun legaea,
& fideicommiiTa defcripea przeenfa, & rur& fideicommiffa , intelliguntur exprefs re
fus addaeur claufulain omnibus, & per om
uoeata , & licet eeftamentum fecundum fit
nia , quz imporcac indiuidualem expreffioinua|idum,fufHcit nuda voluntas.
nem& alias non deferuirec , quia fufficeret
Eft tcxt.ad lucran, qui non poreft tergi reuocaeio,caftatio, & annullatio antecedes
uerfari in d. 1. miUtis $. yeteraiips ff de mi
fed volens eeftator omnia concenca in cefta
lit.teitarp. cuius infrafcripca func verba.
menco callare, fe expediuie Canquam le gum
Veeeramis moriens ceftamentum iure-
Dodor cum przdidis verbis indiuidualibus
communi tempore mijitiz factum irricum
in omnibus, & per omnia, quz omnia com elle volui, & ineftacus eile muluit, hired Z i if prchendun t, & dice tur exprefs feciife reuoca -

Confilium

XX XX VI.

uocationem, fed verbis generalibus, eft de-

ifio puntual.Fulgof. quem ponderac, & fequirur Alex.in l.hasredicas C.de his, quibus
yt indign.vbi in fpecie dicic Alexan.in glof.
ibi, nolo teftatorem meum valere > quod ex
his inducitur expreTa ademptio faltem verbis generalibus , quod concordat cum cafu
text, in d. $. veteranos : dum enim teftacor
facic fecundum ceftament fimpliciter abf
que alia reuocatione, facic vnum aftuitu ,
dum teftatur,& reuocae racit duos,& fi hasc
inter fe func diuerfa: nam primo cafu oritur
tacita r euocar io; legatorum , qua: non fuffi. -cic de iure,data inualiditate aus , & ex fe
cundo oritur expreTa reuocatio , qua; fufficit etiam.) quod aus ft inual idus, cum mi
da volunras fufficiac : igitur cum ex diuer11; fis non fiat illatio ad text, in I. papinianus
exuli ff. dc minor. fequirur, quod ex difpofitione text.in Lfi iure loquencis in tacita re?
uocatione non ppteft inferri ad cafum ex
preTa: reuoationis diuerfum,& diuerfum_
effectum produccem,& hic tripliiter adelt
reuocatio expreffa,dum teftator dicic , caffauic,irritauit,& annullauic, fecundo dunu
dicic, quod pro non facto haberi volebat, &
tertio dum dicit,in omnibus, & per omnia,
& fi teftamentum primlim erat vnicum , &
aliud non erat factum , & hoc vnicum dicit
teftacor reupcare , yerba ilia yniuerfalia, &
plura}ia,& non fingularia , fi fojum ad inftitutionem hzredis referentur , & ad folum_i
teftamentum , & non ad contenta in eo, efj 1 6 fent inutilia,& difcordantia,& non poffenc
faluari fala rarione rei fermonis,quod no
eft dicendum fecundum Paul.Iureconful. in
l.plautius in fine ff. de aur. & arg. legac. fed
quia teftamentum plura continebat , & voluic contenta in eo,& omnia, 8 fingula caf
are,propterea diit in pmnibus,& ijs non.*
contentus addit,& per omnia.
Przterea fi ex decifione Bart.in d.i. fi iu117 re , fundatum eft reuocationem operari
fuum efFeum.quando vitra earn adeft clau
fula codicillaris , ergo canto magis antece
dens coiiclufio confir matur .
Vltcrius.fi demonftratum eft> reuocatio
nettihanceTe principalem difpoficionem_
independenrem,& ad aliud non correfpeiuam faam coram legitimo numero tefti>
qui quatenus comprehendic legata,& fideicommifa non expecltac validicacem teftament, quia etiam ex teftamento nulloilla_
reuocancur , qui* nuda voluntas fufficit fe*
cundum pundem Bart. ergo.
Vltim,fi fundatum eft hc efle yltimam
voluntatem validam>quia teftator fic exprefs voluic,& lex aflcncic,ck cotirirmar,8c

adeft eriam claufula codicillans,& nulliras,

qua: confideracur in nftitutfone, non conideratur in legatis, & fideicommiflis : igicur
fumusincafu fortiori , ftante Validitten
aus.qui fiibftinetur,vt codicillis,vel vcvlcima voluntas , & in hoc atu valido eft fada ampia reuoatio,feu caflacio,quo cafu ,
etiam fecundum trminos text.in j.fi iure_>,
ftante aus validitate faltim refpeiu ad
legara, & hdeicommiTa , concludere debemus illa penitus aboiera, & reuocata,ex
quibus mihi yidecur,qupd i uftit ia (it ex par
te locorum piorum,pro quibus hylari fron
ce, cuta confidencia abfque ferupulo alqup liber iudicarem,&.

Pro Barone S.Crucis.

SV
v M M ARIV M .

I Hfgia Pragmtica editafub anno i of.non

omprebendit lites motas ante illtus editioa Perempsa inantia non pereunt effeRusiam
produEli. '
3 Pragmticafine titulo allegari non poteft.
4 'Prtedila pragmtica agi non potefi^quan
idofacum illorum Regum non impugna
tur .
'5 Pragmat.difp'ofitionis expotio.
6 Deficiente qualitateJuper qua fundatur d'tpo/ttio deficit, r dtlpofitio.
7 Deficientibus item verbis deficit , & difpofith .
/ per vnionem non tollit alterius iurifdiSiionem > vel dominium , Jed remanet ,
quid vnitum eo inre , quo erat ante vnio
nem: ex quofequitur quod cum adeft Re
gum dijpofitio circa vnionem JitpradiSla
pragmtica non obtinet locum nu.ij.
9 Feudum , vajfalli ,
iurifdiclio in alterius
Uaronis territorio baberi pojfunt.
10 Iurifdi&ionis proprietas nihil commune habet cum proprietatefeudorum.
I I Imperium^ turifdttliqnem qui habet , non
necejrio dominium habere dicitur.
nTKjgibus ,& Imperatoribus omnium potefiasgnerai'iter coneea e , ad fingulos
veroJpeflat proprietas.
1 3 Ajfenfus ad incogitata non porrigitur , r
nu.fcq.
14. tjjfenfus,& concejpo regulatur dpetitione ,
yfupplicationi aquarecipttintellelum.
\6Pradila pragmtica an excludat agentes
alione hypothearia contra coneeona*
rios pradiforum Regum\remijut\
17 RegesJpohando quern bonis , nonpojfunt atquirert

33a

Ioannis Francci de Ponte

quircre,velfpoltatiim concedere,ni eo
o, quo penes poebres erat , q^icejusd Pifanell coniradixertt.
ARGVMENTVM.
Regia Pragmtica edita fub anno
1 5 5 . an comprehendat lites motas an
te illius editionem . Quando locum fibi
vindicet , quid ftatuat , & an excludac
agentes actione hypothecaria contra_f
conceffionarios illorum Regum exponitur .
CONSILIVM XXXXVII.
N anno 1465. Rex Ferdinandus Primus propter
multa , & ingentia eruivP tia conceffit Baprifts de
Bautio inter estera Terram S.Crucis habitatamt
& Caftrum Caiefaluatic
inhabitatum, cum expreffa reuccatione , &
annullatione conceflionis , feu promiffionis
facts Terrs , & feudi prsdicti Paulo de MoHtio,refcruando fibi eidem prouidere do
aliquo squiualenti.
Baptifia conceffionarius vigore tituli pr
dfti pacific poTeditper nonnullos annos .
Paulus de Molido prsdicti feudi pofleffione ilium fpoliauit de jeto , ob quod eid
mouit litem Baptifta de Bautio,procefltq;
ad nonnullos act ns , vt exaduerfo arriculatur,& licet in eifdem articulis dicatur litem
finitam per tranfadionem tarnen de ea verbum nullum in proceflu.
Vincentiusfucceflor Baptifta* in an. 149?.
litem inftituit fuper reftitutione poiTelonis
feudi prsdicti contra Ioannellam de Molitio filiam,& hsredem prsdicti Pauli, ctra Comitem Mariliani coniugesi & pofleCfores dti feudi , fuitq; procefium vfque ad
publicationem inclufiu , vbi de fpolio pie*
ni film confiar , & exaduerfo nihil contra-
fpolium, fed tantum, quod Paulus de Molitio pacific poifeditpermultos annos,quod
nonnegatur .
Dum traetaretur proceflus ad vlteriora
in caufa,Fifcus,ad quem ftacus Comitis Mareliani peruenic ex notoria illius rebellione
oppofuit contra actorem exceptions Prag
matics edits Thori in i.eap. promulgate in
Regno 1505. & fie long poft inftitucionem
prefencis luis, quam qusrit fundare ex priuilegio Regis Ferdinaudi Primi concedo

prsdicto Comiti Mariliani in anno 148 i*

vbi aiTerens prsdictus Comes fe Dominum
& poTeTorem predicts Terra: Mariliani,
parirer habere , tenere & poffidere Terras
Cercis maioris , cum alijs Terris, prsdictum feudum inhabitatum Cafefaluaticz >
cum alijs feudis inhabitatis petijt Rcgo
prsdicto ccefum tituli Comitis fuper prdicira Terra Mariliani , ac quod liceret vnire, & adiungere in prsdicto Comitatu prsdictas Terras,& feuda.prdictusq; Rex gratiam concertt , erigendo in Comitatum_j
prsdidam Terram Mariliani , cum predi
cis alijs Terris,& feudis quas,& que vniuic
ac fubiecit predio Comitatui.
Dicit Fifcus , quod ftante tali difpofitione facta per Regem, obftat Regia Pragm
tica^ .
Exaduerfo inftatur pro caufae expeditione ftante notoria iuftitia ex probationer
fpolij, & probatione legitimi tituli , & infimul defectu tituli prsdicti q. Pauli de Molicio inunforij,& fpoliatoris.
Equidem vnico verbo ex notorietace fa4 pcrmanente,qudo ciTemus in cafu Prag
matics predicts, illa rei jeeretur, poftquam
longc ante editionem , & Promulgationen!'
Pragmatics prsdi&s Iis pendebac fuper
auocatione pofleffionis predicts feudi Cafe
Saluaticx,& de bono i ut e actoris plen conI ftabat, quo cafu Doctor, dixerunt Pragmaticam przdiam non comprehendere lites
motas ex regula illa vulgari fumpta ex to
co titulo in authent- in medio litis non fieri
facras iufiones : in quo eft propria decida
Afflict.reijcientis in cafu predi eto exceptionem Pragmatics in decif. 39 s. Paul, de Caftr. in cont. 135. incaufa defertionis lib. 1.
Hipp0l.c0ni.p9.nu. 28. 2. vol. Ruin.conf.21.
vol- 1. & in conf.46. loquentis in fpecie dc*
hac Pragmtica.
Nec poceftobijei de peremptionc inftantis perempts ante Pragmaties editionem >
liquidem hocnonprocedic, quoad effectue
iuris productos , & confummatos per litis
inftitutionem , & in ipecie Doctor, cradiderunt in vitio litigiofi , ac litis pendentis, vc
perempta inflan tia non pereant effect us pr
dicti Balb.in cract.de przfcript.4.par.6.par.
princip.q.2. iuxta tradita per Scribent. in-,
termini's text.l.2.fF.iudicatum folui,Tiraqu.
in tract celTantecaufa limit. 12. nu.6.
Sed his opus non habemus in hac caufa_/
3 fi ver non adeft difpofitio illorum Regum
Aragonenfium , & fine titulo Pragmtica^
allegari non poteft,vt per Io.Vincentium_>
4 de Anna in alieg.1i4.in princ. & quotiefcunque non impugnatur factum illorum Regu ,
vanura

Confilium X XXXVII.
anum eft trafiare de pragmtica , ve per
cundein Ann. in alleg.87. nu.3. vfque ad fin,
Sena. 4.
Voluit enim Pragmtica occurrere liti5 bus mouendis per illos,qui fpoliatos fe prf tendebanc prasdiis Regibus,vel quia bo
na eripuerunt , & in fiicum redegerunt , vel
quia fpolium commiferunc alijs concedendo,& donando ; ex quibus controuerfijs Rcgnum coc litibus inuoluebatur , vc ex prohem io Pragmatics apparet, ex quo mens
declaratur ad cexc.in l.fin.ff.de haered.inftir,
vnde fi nulla adfuic illorum Regum captio ,
ereptio.aut in fi fcum redaio.nulla concef0 dominij abdica tiua: ergo vanura eft tra
fiare de excepcione Pragmtica:, cuius ver
ba infrafcripca funt,videlicc.Per pracdios
Reges capta, erepca, in fifcum redaa,data,
donata, venditaconceFa,fiue atiquoUis mo
do difpofita,& ordinata, & ibi> vc fuper cif>
dem rebus per pra:fa tos Reges ftatutis , ordinatis, Sc difpoficis lis* quiltio, 8c con trouerfia aliqua,vtrum iure, vel iniuria capta
crepta,& confifcata,& concerta fuerint,moueri non poffir.
Ica quod omne,& totum, quod l Ii Reges
flatuerunt,difpofuerunt,atque ordinauerc
propter quae bona fuerunt capta, erepta.cni'cata,data, & concefla, fiue iure.fiue iniu
ria mandat Pragma tica, vt fuper his lis fieri
4 non pofi t ; & propterea deficiencibus qua
Jicatibus pracdiis deficit iuris difpoficio ad
texc.in I.3 ./.docere ff. vi bon.rapt. vbi Antelus nott, Sc ideo regula eft, qud vbi deciunc verba, deficit etiam difpofitio ad tex.
i n 1. 1 . . non autem if. fi quis teft. liber. el
iuT.fuer.in I.4. .toties fF.de damn.infcd.de
quo latius ad propofitum diftinguen, cradie
Bart, in 1. denuntiafe . quid tarnen ff. ad
iul.de adult.
Priuilegium , quod fifcus allegat non eft
creptionis,non confi(cationis,non in fifcum
redaionis, non conceffionis , venditkmis
auc donationis,fed tantum ereptionis in titulum Comitatus Terrs Mariliani fitatin-.
Prouincia Terrs laboris, ac vnionis , & agfregationis ad titulum pracdium aliarum
errarum Prouincia Comitatus Molitij , 8c
feudorum, quas Albericus Carrafa afferuic
Rgi tenere, & poffidere: non enim Rex c*
ceflit hare alia feuda,& demum vniuic,& fe
cit de Comitatu , fed ad fupplicationenu*
partis ilia vci fupplicantis vniuit Comitatui , ita quod reipeu tituli harum Terrarum,& difpofitionis illarum,nulla adeft Re
gis quoad vnionem, adeft tantum difpofitio,quz non controuertitur > nec contra ipfum aliquid praxenditur , fed ea exilente*

333

valida non infertur, quod fi dominium rerum vnitarum Comitatui non erat Comitis,qiiod propterea fit conceifum,nam ftanc
ifta fimul , quod feuda fint de Baronia , fine
de territorio, fint de, Comitatu, quodq; do
minium illorum,iurifdiio, & alia ilia con8 cernen tia fint particularium dominorum^:
nam per vnionem Rex non tollit alterius iu
rifdiionem, nec dominium, fed remanebic
quid vnitum,& incorporatum, fed eo iure*,
quo erat ante vnionem, pro quo eft texr.elegans propter hoc factusin cap. , de relig.
9 dorn, vbi glof.& Serib. dixit Andr. non
inconuenire quem habere fcudum,vaTallos,
& iurifdiionem in territorio alterius Baronis in cap. i. in addit.quem allegat , 8c fequitur Lofrred.in cap. .quid fie inueftitura
Affli.in decif.267.aHud enim eft dominium,
10 aliud iurifdiio , & aliud vnio . Hinc dixit
Bald.in l. procuratore . mand. qud proprietas iurifdiionis nil habet commune-
cum proprietre feudorum,& habere impe1 1 rium , & iurifdiionem non infert hoc ad
dominium , Dec. in conf. 5 38. idemq; dixic
Bald.in cap. i.quib.mod.feud. amitt. videlict,qud aliud eft habere dominium Terra12 rum , & aliud iurifdiionem, ficut dicimusi
in Regibus,& Imperator ibus ad quos in ipforum Imperio poteftas omnium pertinet,
ad fingulos vero proprietas , & omnia Re
ges, dicit Seneca , fub Imperio vniuerfaliter
poffident , fed finguli dominia , qua: elegan
ter tradir Ifern.in tit. qua: fune regal, ante^
nu,79.idemq; I fern. pod glof.ibiq; Affli.in
prohem.Conftitut.vltra communiter rradita per glof.Bart.ca: teros q; Scribent4in pro
hem. ff.
Poteft Rex feuda,qux immediate fu fubiacent iurifdiioni facer fubfeuda , illa
fubiacere Baronix,aut alteri Comitatui, fed
non per hoc, quia vnita ad effcum er igendam Terram in titnlum Comitatus iequitur , qud dominium particulare illorunu*
crit ablatum propres Dominis,fed illa tenebunt , vt fubiea > & vnita , & vti de tali
Baronia,aut Comitatu.
Quibus fic indubitatis exiftentibus, dun)
fifcus dicit Regem Ferdinandum Primuiru
vniuifie terras , & feuda prxdia, 8c fubieCiffe , & voluifle , qud eflent de Comitatu
Mariliani, qua: tenebantur, & poifidebantur
tunc prsdio Comit , vti Domino, itau#
quod non fuit cogitatum de dominio illo
rum , feu illarum , quia prafupponebatur
ciufdem Comitis; fed tantum ad illius petitionem,& fupplicationem, licet e lient in al
tera Prouincia fuit conceffum.quod intelligantur dc Comitatu dico propterea, qud
cum

Io.Francifci de Ponte
334
licet, nec aliquid in iudicium de iure, vel <fc
cum hoc hodie non coritrouerratur,im ap'fao innouari fuper eifdem rebus pondera
probatur vnio, & fubieio : fequitur, qud
do etiam verbum fuper , hxc inquam ratio
vanum eft tratare de exceptione Pragaiarei jeitur ab eadem Pragmtica , qux decla
ticxfi Rex vniendo nonconceffir, quia non
ra t in fine, hxc omnia quando per hic.capetitum , nec cogiracum, quia tenebat Co
pca,erq>ta,confcaca, data, & cooceffa vemes , vc Dominus , nec ad effetum vnionis
niunt controuertenda. Ibi,vt fuper eifdem_#
hoc opuserat;& dum ex hoc minus liditur
rebus per prxfatos Reges ftatutis , ordinaius rerr ij.fic afTenfus eft in teil igendus, & vitis,& difpofitis lis,quxftio,concrouerfia aliIjtra regulas generales, fie in affenfu tradic
qua.vtrum iure, vel iniuria capta, erepta_, ,
D.Frecciain z2.qua:ft.lib.2.pro quo.vt dixi,
& confifcaca, data, & conceffa fuerint, moeft in proprio cafu tcxc.in d.cap.2. & fi fxp
ucri nonpoffit: ita quod termint pragm
farpis Andr.dicit, quod afTenfus non exten tica , & dclart intentionem legiflatoris
dicur ad incogitata ex regula text, in 1. qui
aliam non fuiffe , nifi qud non poffint fieri
cum tutoribus ff.de tranfaft.quomodo volulites fuper validita te, aut inualiditate conmus,qud hic Regis afTenfus fuper vniono
cefTorum
tantum perillos Reges coniungpetitus prxdito Comit excendacur ad
dofinem cum principio ne firent lites fu*
conceffioncm feudorum proprii Comitis,
per difpofitis per illos Reges; & ibi in prin
cidemmec Comiri,& ad ea, qua; Comes,
cipio ponderen tur illa alia verba, vide! icit:
nec Rex petere ,auc facer cogitauerunc ,
nihil ab ij/dem AIphonfo,& Ferdinando Repro quo eft elegans dorina Ifern.in cap. t.
gibus decretum , & ftatucum fuiffe credenI44.c0l.qui uccefften.& regulando aTenfum,
dum eft , qud non ad communem eiufdem
& conccTionem peticione, & fupplicatioRegni vtilitatem.trquillitatem, & ream
ne qua recipic inrelleftum , ob quod dicigubernacionem attincatrergo oportet, vt fic
mus non extendi vlrra petita ad text, in.l.fi
decretum , & ftatucum : quid enim hoc ad
\ defenfor $. qui interrogatus ff. de interrog.
actionem hyporhecariam cercio compecenaction, in cap. in ter diletos,vbi Door.deJ
tem?quid ad ftacucum, & decretum per Re
fide inftrum. per qux fic tradit Ifern.in d.c.
ges? &quannam talium obligationum tem
jj i. qui fucceiT.tenean.nu.7.Concludenduoi_
pore conceffionum notitiam habebant ? vc
erit nulk> modo militare in hac caufa excedicerepoffimus , voluiffc eas tollere, & de
ptioncm propofiram Regia: Pragmtica: cu
rogare? Ex quibus videtur tenendam efTe**
nulla adfit difpofitio circa Terras, & feuda,
omnin opinionem Loffred.idem^i Pifanelfed bene circa vnionem , quae non inficitur ,
lus videtur fibi contradicerc, nam dicit per
nec dceadifputatur , & fi priuilcgium allePragmaticam
exclfam eiTe petitionem pagatum non traac , nifi de vnione , qua: nil
ragij,
&
demum
dicit declaracumeife noru
commune habet cum dominio Terrarum_j,
habere locum contra petentem dotem ver
& feudorum , igitur ex diuerfisnon fit ilia*
folutam : quid ergo diffre paragium doco
tio,*& eft hie cafus fortior quxftionis propoin racione fui, quoad pragmacicam. Sed hic
16 fitx per Loffred.in conf. j4-qu' tenuit Pragvt dixi,eft cafus fortior, quia in cafu Loffre.
maticam , non excludere agentes actione-,
traatur de iure fuper re conceffa de dimihypothecaria contra Conceffionarios prxnutione illius, & etiam de auoeatione per
didorum Rcgum ea ratione , quia non inadiudicationem , vel venditionem rei obli
fringitur illorum concefio,ncc de validitagat , fed in cafu, de quo agimus , nullum_
17 te illius traftatuf : nam ecfi bonis Reges
iftoruminteruenit,quia priuilcgidm aliud
parriculares fpoliauerunc,veI quoquomodo
non importat,nifi vnionem, quodq; feuda_
conceflerunrfiueiure,fiue iniuria , verm_
fint de Comicau, & hoc non negamus, non
erit,qud non potuerunt fpoliando acquire concrouertimur,& eoncenti fumus,qud fine
i re,vel acquifitum conceder, nifi eo modo
de Comitatu , cum quo facisfaum eft priprout erat penes poTcTorcs , plus iuris
ui k gio: igitur vana iudicanda eft , vndique
habcre,quam illi habebant; quicquid dixerit Pifancll. fuper prxdicta Pragmatica_.
hxc exceptio propofita.
Cumq; tali cafu non traetur de inficiatioSVMM A%,IV M.
ne,& inualiditate faorum per illos Reges,
& fic ceifat ratio expreffa in Pragmatic*-,
iurgiorum,& controuerfiarum Regni,ceffa- I Eleiio Prtcdtcotorum Jpeflat adtOrdina*
re propterea debet Pragmtica rationo
riunt, .
ceffanre ad text, in !. adigcrein Jf. quamuis Ex conjuttudine tarnen immemorabilt Jpe~
ff.de iurepar.cum fuis concord.jEt ilia ratio
fiare potejl ad Vniuirjitates.
PilaneIli,quod verba illa Pragmtica;, vide* 3 QupdjiEpt/bopus banefauitatm venditor9
vel'tt

Cotifilmm
velit, poterit ,fed tunc Vniuerfitas .
foluet,idq. in bono publico animarum_*
fundatur nu. 9.
4 lurifdiclio intelligitur femper cumulatiu ,
& non pnuattu consejfa , nijpecice id
dieant . 6.
J Collegia, artium babentia proprios Iudices
pojfunt etiam poteftate tanquam fupenore cognofci, & nu.7.
8 Iniurifdiiionalibus femper intelligitur re
feruata authoritasfuperioris*
I o Priuilegio cum qua abutitur illud amiffc
intelligitur.
I I Confirens aliquid mandato alterius dicitur
utandatum conferre.
I 'Princepsfacer dicitur , qu<e Principis autboritatefiunt.
X 3 Lite pendente manutenendus in poffifom^
quifundatum babet de iure intentionem .
1 4 Precibusfruflra imploratur , quid de iurc~*
communi competit.
1 5 Poffto lite pendente quando deferuiat.
X5 Epifcopus non pote/i ius ad Epifcopalem^,
habilitatem Jpelans abfque fedis Apoio confenfu diminuer > Uli praiudicium inferre.

XXXXVIII.

ARGVMENTVM.
EleHo Prdicatorum quomodo fpe6
at ad Ordinarium,& quomodo fpedaftare poteft ad Vniueriitates Terrarum
ac falarij debiti folutio ad quem fpetat .
7
CONSILIVM XXXXVIII.
i On dubitatur electionem
;, Pradicatorum fpetare-
ad Ordinarium.de quo in
facro Concilio Tridentino cap.i.feT.t.de reform.
& fcflr.24. de reform.cap.
4. Expenfis tarnen corum,
qui eas pnftare,vel tenentur,vel folent.
Eft verum polfe cx confuetudine imme*
morabili hanc faculcatem fpedare ad Vniuerficaces , prarterquam in EcclefijsCathedralibus,in quibus non obftantequalibet
confuecudine Epifcopus eligit : verum tali
cafu Vniuerfitas nullam facit iolucioiiem_j,
quando olita facer erat,quia eligebac ; fecus ver.fi abfaue electione confuetudo folnendi vigebae, qua: omnia lacis apparent
declaraea per facram Congregationem.
c infuper prifuppono aliud, quod facra
Congregado declarauit in cafu in quenu*

43 f
reperiacur Vniuerfitatem aliquam ius hoc
acquiuife, vel quomodolibec ei conceifum
prarfupponatur,qud tandem hoc non intelligaturpriuatiu ad Epifcopum , fedcumulaciujvc per decretum lllius apparet.cuius
infrafcripca func verba.
Vbi viget confuetudo , quod populus foluat Concionatori ea ell feruanda , nifi forfan facultas nominandi Pr.tdicacorem, Vniuerikati ex immemorabili tempore competeret, & Epifcopus talem nominationem
fibi vendicaret.
Ergo poteft Epifcopus vendicare hanc fa
eultaeem acquiiitam Vniuerficati ab imme
morabili > fed in cum caiurh populus non-,
foluet.licet addict confuetudo foluendi .
Hxc decifio fundatur in puris iuris terminis & in publico bono animarum quarum cura ad Epifcopum fpeat;nam de iu
re iunfdictio femper intelligitur cumuladu,& non priuatiu concefia ; de quo lacilime per Iaf.in I. quod in rerum $. fi quis po
teft de legat. i. Grammat.ad faturicatem in
decif. 30. ob quod Bald, in l.fin. C.de iurifd.
omn.iudic.tradiditibinu.4.quod fi Collegia
artium habeant proprios Iudices , tarnen.
non per hoc non pofunc conueniri fub potefiate tanquam coram fuperiore omnium
bona decif. Buer, in cap. cum contingat nu.
10.de for.compet tradens,quod vbi per priuilegium tribuitur alicui iurifdictio , non-,
intelligitur exclufa iurifdictio fuperioris
vniuerfalis ,nifi fpecific hoc fit dictum.,.
HincBart.ini. i. C.de offic.Prsf. Vrb. dixit
per ilium texr. quod licet in Ciuitate fiat
vnus official i s fuper damnis datis, vel fup;r
abundantia,no& camen propter hoc tollitur
iurifdictio vniuerfalis quam habet poceftas .
Sed quzfo reuideacur doctrina Bald, iru
I.qui fe patris nu. 34. verf.item in concefiis
C.vnde hberi, vbi tradit notabiliter.quod in
iurifdictionalibus femper intelligitur referuata auchoritas fuperioris , cum in eo refideat fuprema poteilas infeparabilis: vndtL*
poteft iurifdictionem fupprimere aliorum
non folum fingularium perfonarum,ied etia
Ciuitatum , qua; eleganter difeurrit Peer.
Bellucin fuo fpeculo rubr.2 i.Jf.& quia quotidiana nu.3 3.& feq. lac per Gramm. in fuo
voto 28.
Dixi, quod hoc fundatur in bono publico
animarum, quarum cura ad Epifcopum fpectat,qui dum videc malas elediencs fieri fa
iteas per Vniueriitates , quodq; miferrimae
Vniuerfitates vt plurimum nullam habent
partem in electionibus fed illa; fiunt ad inltanciam potentium & fuperiorum , & per
annos

Ioannis Francici de Ponte

33*
annos eciam antieiparos.quandoeleemofyReplicat Epifcopus, quod exeadem decif
na eft quantitatis norabilis, & quodammo- i j fione cafus remanec deciius : nam fe fundat
do firfuperhoc commercium: tunc Epifcoin folico, & fignaneer in folico folutionis, &
pus, vc Paftor bonus , cuius confeientia onerurfus pro ai (10 fuit temporalis pro ill o tan racur non debec hoc paci,& ad euicandum_r
cum anno, & fic cum habeat ipfe intentionc
fcandala.perturbationes, & diflenfiones iude iure fundatam , & Vniuerfitati ius refifliifim facra Congregado decidic pofli-
ftat,interim lite pedente Epifcopus eft maEpifcopum calem partem vindicare quannutenendus iuxta notorios trminos text,
quam Vniuerfitas ab immemorabili tenue in cap. cum peronse de priuileg.iufexco, &
rit.Cumq; libre foutione folita Vniuerdum Vniuerfitas allegat folitum , oportet
fcatem,& oncret ad earn Epifcopum, fublaprobare Epifcopo audito, qui interim fua_
ta efi omnis vfurpationis przfumptio , provtetur iurifdidione, cum prouifio pradida
batur ex hoc ipfo hoc conuenire, atquo
Vniuerfitati non opituletur , poftquam fuie
expedir commuai bono animarum , quia_
pro illo annotantum.
alias Epifcopus ad expenfas faciendas non
Secundo , prouifio pra-dida faa in anno
fe obligarcr,& eodem tempore confuluit fa
1587. fuit fubreptitia,& obrepcitiamam fa
cra Congregatio indemnitati Vniuerfitatis
cra Congregatio declrame , quod fi adeft
liberando earn ab onere folutionis quanqu
confuetudo , quod Vniuerfitas foluat ele10 foto: priuilegium enim Vniuerfitatis in_.
mofynam Przdicarori ea feruanda eft licet
cum cafumreducitur ad iniquum,& eo Vni
Epifcopus eligat,& pariterdeclarauit,quod
uerfitas abutitur , propter quod non poteft
tunc non eft feruanda confuetudo, quando
ex iuuare , im intelligitur illud amiVniuerfitas foluebat, quia eligebar, & Epi
fifle ex regula text, in cap. uggeftum de defcopus vendicat fibi eledionem. Cumq; in*.
cim. vbi Scribentes : qui omnia prudentifcafu,de quo tradamus prxfupponat eadem
fim confiderans facra Congregatro, & haVniuerfitas femper folifle , fed quoad eVebens refpedum ad falucem animarum, iufl
fiionem concrariumapparet: nam fpecta*
decreuit poife Epifcopum,quando fibi videuir,& fpedat ad Epifcopum, vt ipfamet debitur i talem poteftatem vindicare ab Vniclarauitin anno 1580. in publico parlamen
uerfitatibus.
to ; ergo fuit prouifio fubreptitia, & expe
Cumq; hoc faciac vigore facri Concilij
dita Epifcopo inaudito , & abfque debita^
Ttidcntini fiedeelaratiper facram Congrecaufx cognitione, qua declaratio fundatur
gationem , & confeqiienrer per fummum_
exeo,quia prxdida Vniuerfitas in prardido
Pontificem , non diccrur quicquam facer^
anno 1780 fecit depucatos , deditq; inftnvEpifcopum de per fe, & fu authoritate,fed
diones ad tradandum mulra cumbpifcoomnia facer fummum Pontificem ex fua_
po.& inter cztera.vt ab eo impetrarent hc
fuprema poteftare , & quia fequitur , quod
facultarcm eligendi Prardicatorem in Ec
alius mandauir,nihil ei artribuitur,(ed omclefia -maiori pradida? Terrae, vel faltim_,
11 nio dicitur facer mandantem,& vbi quis
quando Epifcopus recufaret , & ipfe vellec
coufert aliquid mandato alterius , dicitur
Pradicatorem deftmare , quod poflet ipfa_
mandantem conferre , de quo in 1. item eoVniuerfitas eligere alium m vna ex alijs Ecrum jf.fi Decuriones f quodcuiufcunq.vniclefijs Terra pradida: ergo ex hac fcriptuuerf.nom.vbi glo.Bart.in l.vnum ex familia
ra euidenter demonitratur , quod vfque ad
12 jT.fi de falcidia de legat. i. notabiliter Anannum 1580. Epifcopus eligebac,& nullo
dr.de Ifern.in cap. fi vercontigeric no. yo.
modo talis facultas refidebat in Vniuerficade pac. iur. firm, vbi Princeps videtur facer I4. te : nam fruftra precibus imploratur , quod
tunequando quis Principis authoritatc ali
de iure communi competit ad text.in (. 1 .C,
quid facit.
de thefaur.lib.io cum fuis concord. & in la
His prafuppofitis contingit in fado,quod
tum hoc erat verum ,quod non fimplicieer
Terra Foggia* de Diacon Troiana prartenhare facultas ex gratia fupponicur , fed in_.
dit atfeam fpeare eledionem Przdicatocafu denegationis fupponitur, vcliceat ilia
ris in Ecclefia maiori illius Terre populofe
vti in alia Ecclefia fiante hoc fundamento
& principalibus habitatoribus repiense, vbi
indubitatoexcluditur pratenlo immemoconcurrir multa nobilitas,& refident minirabilis confuecudinis reqnifita per decifion
ftri principales Maielatis Catholic,in quo
facra: Congrcgationis,ctiamquodex eo tnon folum allcgat immemorabilem poefpore Vniuerfitas in tali exifteret pofleffiofionem , fed prtendit habere decifionem_> iy ne. Siquidem tunc lite pendte pofefio dealiis fa la m per facram Congrcgacionem
feruit , quando poteft przfumi , quod In iuin anno 1587
dicio ordinario probabkur iramemorabilis
requili-

Confilium

XXXXVIII.

Tequifica pratfumendo ex pr*fenci poifefsionein pntcericum ; fed quando in prompcu

confit de titulo infeo , & de contraria.
poifefsione tunc nulla poefsio iuuat fecundum notab.doctr.Innoc. in cap.dudum do
decim.nececiam deferuit lite pendence,decifio eft nocab. ioan.Andr. Anton, de Butr.
& aliorutn in cap. iilud de praefumpt. & ex
hac fupplicatione Epifcopo porredain dio anno i58o.fumpfic originem pratcenfa_
X6 poflefsio Vniuerfitatis , qui Epifcopus abfque fpeciali breui Apoftolic* fedis nullo
modo poterat hoc conceder , cum fit ius
habilitatcm Epiicopalem fpedans,quod ipfe non poterat diminuere , nec illi pratiuditiumaliquod inferre, vc eil notorij iuris, ficut non poflec estera iura , & bona ad Epiicopacum fpedancia abfque fedis ApoftoliC3E confenfu,quomodolibet alienare, feudiilrahere tot. ticu. de rebus ecclef. non alie
nan, quod fi red confideretur dclart veritatem huius fadi , & reddic negotium dilucidatum in fauorem Epifcopi .
Tertio, & fortius ex eadem prouiiono
deciditur cafus: nam fun da tur prouilo i ru.
folutione , qum Vniuerficas faciebat , ibi ;
poiche coceta Vniucrfit ftaca fempre-
lolita dar la limoina al Pracdicacore, & ibi
non fe deue aftrenger 1'Vniuerlit di pagar
perfona non eletca da cfa , ita quod noru.
ratquatftio, fi Epifcopus poterat vendieare hanc faculcacem, fed dubitatio erat,quod
Tolebac Epifcopus cligere , & Vniuerfitas
foluerec : vnde nonconhco de folito, fcilicr, quod quando Epifcopus eltgicVniurfitas ioluit , prouilo prardida eft conformis
declaration! fad* per facram Congregationem , quae dat poteftatem Epifcopo vendicandi hanc faculcacem , du n illa alids ef
fet penes Vniuerfitatem , fed librt eam_
ab ouere folucionis, in qua grauac Epifcopum_j .
Et fie alterum de duobus fcquieur , vel
quod attenta declaratione eiufdem Vniuerfitacis (ubrepc , feu tacite in anno 1787.
quod Epifcopus debet eligere , & Vniuerfi
tas foluere, quia talis vigeoacconfuecudo,
vel falcem vigore eiufdem prouifionis, &
declarations tad* per facram Congregationcm , dum Epifcopus lite pendente vendicando hanc facultatem , vulc fuis expends
Pradicatorem manutenere: non remanetin
aliquo difputatio, & prouifio pnedida, non
folum non fauet Vniuerficati , fedconcra_
cam retorquecur.
Quarto, prouifio pr*dida no eft dubium,
quod eft fada in cafu, in quo volebac Epi
fcopus eligere,quodq; Vniuerficas foluerec,

317
qualis non eft cafus nofter : nam Epifcopus
vult eligere,& liberare Vniuerfitatem fo
lutione, qui cafus non eft prouifus perdidam prouifionem , fed ben per pr*didum
decrecum facr* Congregationis in fauo
rem Epifcopi; quod elt fundatum,vc fupra_*
dixi, in iurifdidione, qu* femper incelligitur cumulatiu conceffa, & propcerca nunquam intelligitur fublatum ius fuperi.oricatis, & eius, qui iurifdidionem vniurfalem
habet .
Quinto, & vi timo Epifcopus aTumit fibi
hoc onus, quia veritas eft, quod Prxdicato*
res non eligit vnquam Vniuerficas, fed gra
tifican tur fuperiores, & perfona: potences*
& Miniftri Regi;,& procurancur per annos
8c annos anticiptes, & redudum eft nego
tium ad publicum commercium, quia eleemofyna prsftari folita importt circiter da
cacos joo. Epifcopus non vult contendere
cum fuperioribus, vulc pr*uenire fcandala ,
& diflenfiones,qu* oriri poifent ex reiedione imilium Prardicatorumj & ad fuum munus debit explendum,& cur*animarum_#,
& fua; confeienciz confulendum,vult ipie (9
onerare expenfis neceflarijs eligere Praedicacorem,& liberare Vniuerfcacem,& molefti;s,& ab expenfis, quod libenter cum fua
propria periona explicaret , fi eodem tem
pore non fe occuparec in hoc muere irtj
fua propria Cachedrali Troian* Ecclefi*
vbi refidec, licet quandoq;dum vifitacionem fecic , in propria Terra Foggi* plurics
praedicauerit.

Pro Illuftriffimo Cardinali Geiualdo .

SV M M ARIV M.
I Argumentum ex regulis iuris communis ad
Jcuda non valet , nifideficientibus inribus
feudorutn..
a Text. in .bis confequenter , bicfinitur lex ,
quando procedat.
3 Frius quando dicanturparsfeudi,& quis
inde ejfeflus refultet.
4 Fruiusftparatifunt burgenfatiti ,
in eis
fuccedunt extranei,quid mfeparandis.
5 Text, in cap. 1 . an agnatus yrocedit ettam in
agnato circa diflinflionem, & diuifionem
fruRuum, .
6 Fruclusfeudipendentespo CaI,Martij\ an
ad primogenitum tantum , an etiam ad
aliosfilios pertineant.
7 Text.ini.bis confequenter , non proceditin
Ff
fru-

338

Ioannis Francifci de Ponte

frufitbus naturalibus ,frulus naturales,

quiJini, qutue mduriaks.
ARGVMENTVM.
Primognito in feudalibus inftiruto,
caeteris vero filijs in allodialibus,an fru
ftus bonorum feudalium fpeftentad primogenitum rantum}vel ad omnes filios;
& an hoc cafu feruanda fit diitinctio .
his confequenter.
CONSILIVM XX XX IX.
N materia feudali habemus
iura particularia circa fru dus feudorum remorum
poftmort feudatarij,stq;
fecundum oes Scrib.exorbi
tantia , & jppea non eft arguendum ex regulis iuris ciuilis Romano
rum, nifi qn non haberemus cafumdecifum
in feudo ad tcxt.in cap. i. de feud.cognit.
Text, in f.his confequenter hic hni cur lex
. loquitur quando feudum deuoluitur ad do
minum, quid agendum eft de frudibus,& facitdiftindionem illam, aut ante /Cal. Martij.aut poft, vt in vtroq; cafu omnes frudus
fint, vel Domini, fi ante calendas,vel ha-redis feudatari),f poft calendas, & hoc fic feruatur , vt refert Capyc. in fuainueft.in ver.
feudorum frudus .
Eadcm diftindio feruatur, fi feudum non
deuoluitur ad dominum, fed in eo fuccedat
agnatus, dicit texr. in cap. i. an agnat.ibiqj
g!of.Andr.& ocs,& hodic fic feruatur fecun
dum Franc.decif. 1 9. vnde non adhibetur in
his diftindio, qcf fruus pendentes fint pars
foli,&c fed feruatur diftindio prardidorum
iurium feudaliurrt,ex quibus elicitur indubitata conclufio,p (cut quando frudus funt
folo feparati non funt pars fundi, ne reputtur, & de eis iudicetur poft Kal.Martij, & fi
feparati ver non finr,& ob id dixit Bald, in
-cap. i. de pacten. col. fin. nu. +. frudus na
turales pendentes funt,vt fundus, & quid immobiIe,feparati ver ftatim,vt quid mobile
quern pro eleganti refert , & fequitur glof.
Parif.in glof.i. $ 1. poft num.35. ver.& ita^.
exprefim Bald nec poteft aliter dici:nam_
fi pars feudi eflent, quid dubij , quod cum_
jpfo feudo ad Dominum , vel ad agnatu m_
deuoluerentnr ? igitur fi non datur deuolutio, fi datur feudatario, illorum difpofitio.fi
creditores habent in eis actionem, igitur n
funt feudum, nec pars feudi, (ed confiderantur fpeciali feudorum confuetudine.vt fru
dus feparati d folo,& penirus diftindi,quo
cafu nullus dubitauit illos inter allodiaIia_

reputari , nam in frudibus feparat is omnia

iura, omnesq; Dodor. dixerunt illos remanere penes haeredem,fiue feudatarij,fiu emphyreota: maioratus, vfufruduarij, & fimilium.dequo in l.defunda tF.de vfufr.Dodo.
in l.diuortio folut. matrim. cumult latiffimc Molin.de hifpan.primogen.lib.3.cap.i(.
& non di (cedendo noftris Feudiftis , dico
4 quod in frudibus feparatis Andr.dixit,quod
illi funt burgcnfaticiiin tantum,quod fuccedunthzredes extranet, vtpereum in cap. 1. t
Jf.hzredes poft nu. y.de pacten, idem Andr.
in Conftitut.Regni poft morcem, quern alle
gar ad hoc, & fequicur Capyc. in lua inueft.
in ver. feudor frudus, reaTumpfit Camer.
articulum in cap. imperialem care. mihi 17
in l.o.ver.prima igitur conclufio, vbi late, 3c
proprius deueniendo ad cafum , de quo agimus, dixit ibidem in lit.T, verf.quis.n.dubitat, q> non folum frudus feparati folo funt
burgenfar ici, verum ctiam pend entes, confi derando illos,vt iepardostuxta difpofitionem text.ind.cap.i.an agnatus, & in d. jV.his
confequenter,& hzc funt fua propria verba.
Si ergo n funt frudus feparati pars foli ,
fed mobiles n funt feudales, ed allodiales,
in tantum i quod in eis fuccedunt extranet
harredes fecundum Andream,& frudus pen
dentes, vt feparaci,& burgenfatici iudictur
ex diftindione (peciali przdidorum iurium
feudalium,ergo pernecelTe in illis fuccedenc
hredes relidi in alIodialibus,& non in feu
dalibus, fi frudus hi non inter feudalia, fed
inter allodialia,vt feparati rcputantur.
Nec dicatur diftindionem iurium przfa5 torum proceder inter Dm,& hredes vaffalli,nam text.in d. cap.!. an agnati, loquitur
etiam in agnato,& ita decidit facrum Confilium idis aulis per ilium text. vbi omnes
Scribenres, non obftante decif. Alex. in l.di
uortio, de quo facit decifionem D.de Franch.nu.19.quz decitio loquitur,quando agna
tus erat hzres defundi , vt in ipfius princi
pio apparet , & latius per eundem in decif.
nouiflim imprcfiis nu.J7-..4-voI.& ibi quid
de pen(ionibus,& frudibus ciuilibus,& Camer.in fpecie loquitur,q feudatarius decef
6 fit pluribusrelidis filijs.an frudus pendces
poft Kai. Marti) fintprimogeniti hzredis in
feudo, an vero aliorum filioi .& difputat ar
ticul ad partes, & tandem concludir.q, dedudo rcleuio funt frudus filiorum, & erunc
omnium inclufo primognito eti fi Ile eil
hzres cum alijs in allodia libus vt per Ca
mer. in repet cap.an agnatus num. 100. & fignanter ibi ver. fed redius dicemus , & ra
tionem reddit , quia ex difpofitione prxdi, dorum iurium frudus > vc feparandi reputantur,

Gonilium

tantur , vt brgen fati ci, & ni fall or non potcft in predict is dubium fieri > nam non poteft vnico tempore quid iudicari feudale, &
burgenfaticum,nam fi lex,vel propter fife,
vel propter a gnatum ftatuit, vt fruftus poft
Kalendas Martij iudicentur, vt feparati, vc
burgenfatici, quodq; de illis poflit feudararius difponere, & creditorcs abfque alio affenfu habeant fupcr illis actionem , quomodo votumus portea dicere , quod ijdem fructus refpeftu hredum inftitutorum fine feu*
dales, & ficvt vna eademq; res eodem tem
pore diuerfo iure iudicetur contra text.in 1.
eum,qu i aides if.de vfucap.
t qufo aduertatur ad dec ifione m , & r a7 tionem Andres in d. S. his confequenter
nam tollic omnem penirus dubietarem , li
mitt enim ipfe text, ilium in fructibus na
tu ral i bus, & declarar ee omnes, qui ab ar
bore producuntur abfque cultura , vt in eis
non procedat diftinftio illius text.fed fi func
percepti fint hxredis feudatarij, alis (ecus
in fructibus ver jnduftrialibus& dclart ,
vt funt fegetes, vina , olea , & fimilia dicic
proceder diftinftionem illius text. & red
dit rationem,quia videntur percipi toto t porc, quo coluntur , im quod percipiantur
tempore, quo coluntur>allegat text.fatis no
tab. in l.diuortio tf.non folum ibi nam,& hie
fruftuum toto tempore, quo curantur, non
quo percipiuntur rationem accipere debemus,fi ergo non atte ndi tur percept io, fed cu
ra, ex qua fi t , v t habeantur,ac fi percepti efT
lent,& in fructibus percepcis,& fcparatis ar>
ciculus non habet dubiumrigitur non eft riu>
cafu.de quo agitur hzfitadum, fi frudus fint
fecundogenitorum , fi haben tur pro feparatis,& pro perceptis, quod ibidem notar , 8c
confiderat Affl.num.i7.& Andr.fequitur ibi
AIuarot.& latius Capyc.vbi fupra ver. limi
ta dil inionem,dixuq; Andr. in eodem lo
co, quod ficut in v iro lex propter onera ma
trimonii fcit diuilionem fruftuum pro ra*
ta anni, nulla habita diftinione fruftuuno
pendentium,vel perceptorum,fic parirer in
feudatario in fructibus induftrialibns pro
pter feruitium,& induftriam,ergo fi lex ha
bet ex hoc frudus tanquam perceptos,& d
dit hoc ex fpeciali iure feudatarijs, & non-
fuit difeeptatio inter Doftor.fi fruftus diuidantur , fedquomododiuidantur, nam opi
nio communis, & iudicata fuit feruata for
ma j$ Ii s s confequenter, Alex, verb auchoritate Cuman. in d. l.diuortio fuit in opinione,
quod fiat diuilio prorata anni feruata for
ma text, in ead. 1. diuortio, ade quod femper fi uftus debentur , quia lex habet illos
tanquami folo feparacos , & pereepcos

tempore cultura , igitur non eft hodie iudcandum diuerfum elfe , quando filius fueric
inftitut us in feudo, vt ex hoc habeat fruftus,
quos lex dicit efe burgena ticos, in quibus
bonis fuerunt alij hare des inftituti , non. n.
Oportet hic rraftare, fi conceflum eft feud,
vel fi vendit fuerir,an veniant fruftus pen
dentes, tanquam pars foli , nam non habemus in conceffione legem particularem in_.
feudo,& propterea remanet in difpofitione
iuris communis Romanoru m, vt tanquam_
pars feudi veniant,fed in morte, in qua habemus ipecialem prouifionem; & iura, & Do
ctores voluerunt, vt non fint pars feudi, fed
vt feparati, & percepti iudicentur,igitur cef
fat ratio , quia pars feudi, & viget fpecialis
difpofitio in morte , qua- non tit in concef
fione, venditione, & fimilibus, vnde cum diuerfa fit ratio.ac diuerfa difpofitio, non eft
arguendum de vo ad aliud , concludo igi
tur i qu jd fi tili fruftus funt burgenfatici , ft
confiderantur,vti feparati,& mobiles, Prin
ceps primogenitus non eft inftitutus, nifi in
feudalibus,& fecundogeniti inburgfaticis,
ergo ad hos illi fpeftabunt,& non ad Pnncipem, qui burgenfaticis eft exelufus, & in
ter feudalia hi fruftus non connumerantur.

Pro D. lulia Carrafa.

SV M MA%.IV M.
I Teamentum , t inrumenta pro babem
intentionemfundatam ha bet.
Rt beHisfily adfueeeonem inhabilesfunt.
3 Soror exisientefratre, iure confuet, Neap,
fucceffonefororis excluditur.
4 Paragtum vigore Contt.%jg.dcbitum> non
- dijfirt legitima.
i
5 Filio pro confequutione legitima , qua aclio
detur,quau pro paragiofilia ; S" conclu ditur ejfe alionem perfonalem ,fed ad in
flar e in remferipta, quodq; ob id m il
lius ceone non requiratur ajfenfus.
6 Dotarefororem, eft onusfeudi, quod non eua
neftit reuerfofeudo ad 'Dominum , vel ai
agnatos, & quomodo tranfeat.
7 Succeio amita iure Conflit.Hjg. infeudalibus nepti defirtur.
8 Renuntiaho exientibus mafculis eorum^*
sontemplationtfacia cenfetur , & ys deficientibus pro nonfacia habetur^ quamuis effet generalifsima femper renuncians
fco, & extrais praferenda .
9 L.quifquisC. ad legem tul. maie. non ha
bet locum inlijs natis , vel concept is an*
/.
Ff a
Deli-

340

Ioannis Franc ifei de Ponte

I Delirium patrisfilio nocert non debet in ijs,

qujt ptre non habet.
II L.qutjquis loqmtur de vltimis voluntatis
bus, non de contraiitbus inter viuos.
1 1 Poena fecundo nubentium infra annum-*
lucs non babent locum in donatit inter
viuos .
j Extenfio in correclorys pnalibus & odio fis , ex maioritate rationisfacienda^,
efi.
14 lus accrefcendi habet locum, vt quis non d
cdt proparte teatus,& pro parte inte~
atusiprafertim, vbi incapaxfuit inftitutus cum capace.
] j Hjbelli filio refifco , an vententibus
ab intefiato applicetur .
1 6 L.}uifquts non habet locum infiliafminat
& quare.
17 Mafculinum quando non concipiatfjmininunu-, ?
1 8 L.quifquis non habet locum , nifi infilys in
poteilate.
19 Filia m.iritataiureconfuet.Neapol. efi libera patria fote/late.
0 Subslar.tiafeudt efifidelitas.
3 1 Fratris infidelitas, non dtbtt praiudiearcj
fororibus in paragio.
Verbutnjn circa.importat plus, & minus >
fideo vt ex diclo teis cum ea adieclionc*
notifudetur certumtempus.

3 Fratris exiflentia non excludit in totumfororem fuccefiione de iure communi.

4 Statut ti m non extenditur ad bona extra diritlum prafertim in materia exclufionit
fiminarum.
5 Sror,vt excludatur fuccefiione debet do
tari de bonis ilIts, de cu iusfuceefsione agitur.
6 Conitut. in aliquibus, & Confiitut. vt dt
fuccefstonibus , in quibus cafibus loquuntur.
7 Interejft proparagio debetur.
ARGVMENTVM.
Quae aio detur pro legitima , & pro
paragio; & an in ceflione iurium pro pa
ragio competente ad feudum requiratur aiTenfus;& an debeantur frutus . Interee feu alimenta pro dio paragio .
CONSILIVM L.
EX pluribus debet iudicari in fauorem llluftr.DonnzIuliz .- trias, &
breuiter narrabo prius feriem fai,vc clarius ipfius llluftr. actricis

iufbtiam excellences Domini Iudicantes

perfpicant.
Ill.quond.Carolus Carrafa Marchio Mcishercuhs , ac Cubella della Leonefla eius
vxor deceflerunt,rehis Hippolyca,& Loy
fella ftliabus in capillo, c iure confequend
paragia fuper ipbrum bonis etiam reit
oIo.Vinccio Carrafa eorum filio mafculo,ac hxredef5.: fucceflbre vniuerfali in om
nibus ipfor bonis, cui poft patrismacrisuc
mortem fucceffic reg us Ficus, omniaq, ip
fius bona conhlcauic ob notoriam eius rebellionem, adhuc przdidis fororibus in ca
pillo exiencibus:deceffic tandem Hippoly
te non aliter nupta i fuperftite fibi Loy fella
przdia , quz cefflc omnia iura fibi comp*:' ?
centia Virginia: Carrafar Comicifiz Vgenti
cius nepti.qu in vlcimis coniticuta reliquie
hzredem D. luliam eius foror hodieadricem, etiam Illuftrifs.quond. Cardinalem
Carrafam fummum Pontificem, qui pariter
ccflit omnia iura ipil D.Iuliar: fie ergo Do
na Iulia,vt hxres.tm ex perfona propria--,
quam etiam Cardinalis przditz Virginias
ceifionan omnium iuri prdit Loyfelle
in cuius perfonam refidebant etiam iura_
Hippolyt eius fororis per prius mortuz ,
petic aperto iure paragia przdi&is filiabus
prxdidi quond. Caroli Carrafz competentia i & cum Fifcus ruerit fuccefor przdii
Io.Vincentij dbitons , propterea petit ipfum condemnari, ac etiam exequi iupcr bo
nis,quz fuerunc prxdiorum eorum parenturn, & per Regium Fifcum diftratis , citacis etiam eorum poTcToribus.
Fatetergoex przdidis,quod D.Iuliahc
1 de iureintentionem fundaram, cum per teAamentum,& per legitima infirumenta doceat de iuribus fuis ad text, in l.c precibus
C.de prob.in l.fin.Cde edid.diui Adr. cum
concor.& mrito fifcus,vt fucceffor tenetur,
ad tcxr.in l.fi marico, vbi Doft.fF.foI.matr.ia
1.2. vbi glof.C.eo.tic.in l.fi vt proponis cum
ccord.C.de bon.profcrip.& propri ad ca
fum,dequo agitur,rradic Andr.in c. i.tf.quid,
ergo de muefi.de re alie.fact.demonfirac.n.
cefiones tm Loy feliz , qu Cardinalis per
legitima nftrumenra, & inluper teftament
pdidx Virgini.vbi ipfa fuit hzres infticuca
omni qua decet folemnicate vallarum.
Aduerfus przdida duoobijaic Fiicus-.primo defect aionis in totum ex duplici ca
pita , turn quia in cefiionibus przdidis non
adefi afienfus,& fuccefliu cum craetur de
iure compecenti ad feudum , non competir
abfque a fien fu nobis adi ex iuribus vulgaribus, tum etiam, quia ctfi aflenfus adeiiet,
(ce i vel non requireretur, nobis hodie nojL*
cora-

Confilium

L.

34*
no filium habere legitimam qualibet via_.
competir actio,cum tm Virginia ceflionaria,qum D.Iulia actrix filia lo. Vincfeu fraude exclnfa,jtollendo poteftatem patij Carrais rebellis , & confequenter inha
tri difponendi de boni* in pratiudicium debiti bonorum fublidij ipfius filij,merito eria
biles ad texr. in 1. quifquis cum concord.C.
ad l.iul.maieft.
contra certium porrigitur haec conditio li
cet fit perfonalis quafi actio in rem fcripta,
* Secundo loco , quando nobis actio com'] peterer hoc effet cancum pro paragio com*
qua: dabitur contra tertium ratione rei per
perenti Loy fel!e,non autem Hippolyte.cum
eum pofleflst ad text, in l.j. /.eft autem_ ,
I prarfupponatur earn mortuam ante rebcliuncto j.fin.ff.ad exhib. tradit adcafum nolionem Io. Viticenti; eius fratris, & fuccefliftrum Bald. in authpresbyteros C. de epifc
ii per fuperexiftentiam fratris fororem ex
& cler. in 1. omni modocol.fin. verf. vltimo
cluan) ab hatreditace fororis vigore cfuequaeroC.de inoff.teftam.lat Alex.poftPaul.
tudinis Neapol. fi quis, vel qua ver. fed fi
de Caftr.in l.in quarcam in fi. ff. ad leg.falc.
morienti , & in ver. quod autem, ibi , & in-,
Ideoq; dixit ibi Bart, communiter fequutus
in col. fin. filium agere pofle pro fupplemenprxmifis appellacionc fratris foror non_
to legitim tarn contra hatredem , qum_j
continecur,&c.
etiam legatarios poffidentes res heredita
Quibus tamen minime refragtibus,pro4 culdubio arbitror, illuftriffimam D. Iuliam
rias, allegar text, hoc deciden tern in 1. fi libtinere debere,& pra;fuppono,quod para
bertus jf.libcrtus ff.de bon. liber. Cum ergo
gium debitum forori virttice Conftitut. Reparagium fit idem , quod legitima , mrito
gni in aliquibus njdifterc legitima, fed eft
pro ipfius confequutione dabitur condictio
ex lege Regni,in aliquibus.quar licet fit peridem, quod legitima, vt verba Co nil i tu. da
r demonftrant , dum vulc praferri fratres
fonali,-iabitur etiam contra tertium poffifororibusjdummodo eas pro modo faculta dentem res hatredit arias , vc fic per hare ditatum , & filiorum fuperftitum numero fecamus non rangi pacto aliquo corpora ha;reditaria.fed tantum ipforum refpectu dari
cundum paragium debeanc dotare, fie ergo
nobis perfonalem actionem contra ipforum
excluditur foror a fucceffione patris fibi de
iure communi debita fub qualitate dotariopoffeflores, pro cuius poftea actionis confe
nis modojvt fupra,nec aliud eft legitima^ ,
quutione deferuient nobis remedia iuro
quam portio fil iat debita fecundum faculta prodita contra condemnatum actione pertes,& numerum filiorum, auth-nouiffima .
fonali ratione rerum poffeifarum , vtin ha:dcinoffic.teftam.ideoq; Andr. ibi inquamrede , & alijs dicimus, ex quo fit , vt fic in_.
pluribus locis dixit, par agium dotis fie pro
quarftione propofita tradideric Andr. ind.
porcione legitima fororis & eife tertiam_
Conftic.in aliquibus 8.col. 'cum iure non repartem eius , quod habitura fuiflec ab inteperiatur cautum,vt dicit ndr.& Afflic.ibi,
flato, & illud ei deberi, ficut portio heredi
quod pro dote fororis fit feudum obligat ,
taria, quia repellitur fuccefione,& eft lo
& fequitur Camer.incap. imperialem fol.
co legitima: portionis debita: iure natnra,
14. in liter. D, & fic pariter in legitima poft
vnde dicit ipfe,quod eft eiufdem iuris, ficue
multa tradit Dec. facis eleganter in conf.
eft legitima iure na tura*. & fine onere habe
*3J. j.colum. vnde poftquamei datur actio
re debet , cum fubrogetur in eius locum ad
contra po(Teirorem,vt ijdem Doctor.detertext, in 1. fi quis eum $. qui iniuriarum ff. fi
minant,qua> non tangit feudum, feu alia boquis cau.qua* opinio communiter Doctor.
na,quare ergo dicere volumus requiri afleafum in ipfius ccffione,feu aliena tione:eil,in
ieftrecepta,vt ibi latper Afflid. ia. col. &
poll eum larifiim LorTre. in conf.z. qui ex 6 quam, onus feudi dotare fororem, quod not)
authoritatibus>& rationibus lat,& optim
euanefcit, feudo reuerfo ad Dominum , ve
fundat hanc opinionem.
ad agnatos, vc tradit Andr.incap. 1. if. quid
Hoc igitur prasfuppofito dicoj, quod filio
ergo de inueftit.de re alien.fac.fed non ira_*
5 pro confequutione legitima; non datur actio
pertranfit tale onus, ficut dicimus in hypoaliqua rea lis, fed tantum perfonalis, videli
sheca, per quam ius caulatur in re, fed vt in
cet conditio ex lege.vt per glof. in 1. omn
flar actionis in rem fcripta: ctra perfonam
ratione feudi , ita quod obligatur feudata
modo . de incflf teftam.in l papinianus ji.fi
conditioniff.eodem, & vtrobique per Do 6t.
rius tantum , non autem vt ius diftinctum_
per Alex.inc0nf.u7.in fi. 6. vol. qua: condi
in feudo confii tuatur, it a dclart Camerar.
ctio licet fit actio perfonalis ad texr. in $.
in cap. imperialem car. 1 j.in lit. A, ficut di
appellamus inftic.de act.qu ex regula text,
cimus in pupillo vendicante rem per eius
jnl.i. JT.fi barres ad trebell.non datur con
tutorem alienacam abfque decreto , cuius
tra texcium, tamen cum lex volucric omni
rei pretium fuie in creditorum pupilli fatifFf J
factio-

J41

Ioannis Fran* :ifci de Ponte

fadione conuerfum : nam eo cafu licet puvt confuluit pulchrBald.mconf.437. i.vol*

communiter prxallegatis Dodoribus fepillus non alienauerir,neque ipfe contraxerit.nec obligatio aliqua,nec in perfonam_,
quutus.& generaliter renunciatio prxfumi in bonis fubfiftat , camcn ratione pretij
tur fada propter duplicem caufam , vel in_.
in eius vtihtatem conuerfi obllabit exce
beneficium aliorum defeendentium , velvc
ptio doli , ade quod tenetur offerre preri
liber pater di fponere poeuiffer, ade quod
cum vfurisjfi voluerit rem alienatam,tradic
etfi renunciatio effet generaliCma,deficttext.in 1. fundus .quamquam ff. de rebus
tibusdefcendentibus,nec ptre difponente
eorum, & latius dclart Bald, in I.fi pupildebet omnin ex verifimili mente prxferri
lorum iV.fi obligauerit eod.tit.vnde licet res
filia renuncians extraneo per prxdida , &
non fit obligara , tarnen ipius refpedu natradit fatis eleganter Aret.in conf. 17.8. cofcitur exceptio prardida:fic ergo non eft inlum.confuluit etiam Angel. in conf. y 1. vnde
conueniens in cafu noftro , vt ratione feudi
cum hodi nontradetur de Prxlatione in
tertius poffeffor obligetur ad onus pracditer filiam renunciantem , & alios agnatos ,
dum , vt fe concludendo dicamus non reled fi 'cum , tradaturde fucceflione pa
quiri aflcnfum in tranflatione iuris prarditerna, fed fucceflione amitx.merit concludi, poftquam eft adio perfonalis in rem_*
dendum eft omnin, non obltante renuncia
fcripta, & fucceffiu non obftac defedus aftione ipfam D. luliam potuiffe fuccederc*
Loy fell eius amitx ab inteftato, quando
feniusallegatusexaduerfo.
Priterci etfi cefliones non valcrent ob
ceflio fada per Loyfellam Virginias inuali
7 deficicntiam aflenus , vtique, vt legitima-
da fuiffet ex defeuaffenfus.necobftatprfucccditrix D.Iulia obtinere debt-ret: nam_
tenfa incapacitas allegata in perfonam D.
vt neptis Loyfellac admiffa per Regni ConIulix,vel Virginia; vti filiarum Io.Vincentif
fHtunontm ad fuccciTionem amita? fucceCarrafa; rebe Iiis ex pluribus.
dere poteft,& debet, vt in Conftitut. vt de^
Primo text.in l.quifquis non habet locum
fucceflionibus ibi in ver.filij autem fratrum 9 in fijs natis ante delium, fed incceptis
ibiq , glof. & Andr. & idem Andr. in cap. i.
vel natis tantum poftdelidummam lex illa
Jmper. Loth.nec renunciado per earn fada_
non fpeeifieat filios, & de iure de natis poll
lo. Vincentio Carrafa: eius patri
delium intelligi debet, eft cafus iu I. . .
de liber.& eor.Iib. vbi liberto in feruitutem
fuccefonum deuoluendarum abinreftato,
8 aliquid obfiat,po(tquam tempore renunciareuocato non intelligtur reuocati filij nati
tionis adtrat filius mafculus o. Vincenti; ,
ante patris delidum,fed tantum nafeituri :
cuius contcmplatione fada prxfumitur ,
fic etiam dieimus in filio Senatoris qui ta
ade quod eo mortuo abfque liberis,renun lis reputatur, parre morruo deftituto ab of
ciatio habetur pro non facta ex regula text,
ficio ob eius culpam , verum natus ante de
in I.cum acutiflimi C.de fideicom. in I. talc
lium, fecus fi poft,hic eft text.in l.emancipadum .dn. ff.de pac.cum concord! tradc
patum ff.de Senato.text.& ibi glof.in l.diuo
Bald. Paul, de Caflr. & alij communiter re- 10 marco . de quift. nam reguiariter patris
lati per Dec.in 1. padum C.de colla.Sa1yc.in
delidum filio nocere non debet in his,qux
1. padum, quod dorali C.de pac.Roma.Arec.
ptre non habet,ad text.in I.]. ff. de interd.
& exceri indifferenter in I. qui fuperftitis ff.
& releg.cum concord. latius per Bart.addude acquir.hrred. Alexand.in l.ftipulatio hoc
dis in conf. fuo 1 18. vnde debet reftringi
modo concepta ff de verbor. oblig. Gemin.
prxdida dtfpofitio l.quifquis in .i. qutum
Philip. Franc. & cxreri communiter in cap.
poteft, & interpretan , vt minus hedat ius
quamuis de . in fexto, Alex, in conf. 19.
commune, vt fic cum non reperiatur expref
j.vol. confuluit Dec.in conf.370.colum.fin.
s hoc declaratum in 1. prxdida debet ipfa
Corn.* alij relati per Aym.in cf.42. i.vol.
intelligi, & declarari fecundum alias leges >
Neapod. etiam tradit in confuet. fi moriain qu'bus quando patris poena afEcit filios
tur . mihi i i.ver.fed quid fi fecit promifintelligitur de iam natis ad text.in l.non eil
fionem in tit.de fucceff.ab inteftaco & prxnouum cum feq ff.de legi. & hc opinio fuafari Podor.loquuntur quando tradaturde
detur racione * nam ideo filij puniuntur in_
fucceflione aliorum agn<ttorum,vt filia prterminis text.in l.quifquis, quia funt nati ex
feracur non obftante renunciatione mortuo
fangimie infedo,& prxfumit lex, filium ra
niaiculo, cuius conremplatione renunciatio
tione prxdida prard di fore partiprxfumitur fada , vt lie multo magis dica
cipem , vt nott . in I. fancimus C. de>
mus , prxdida proceder, quando cradatur
pcen.Uyn.in regui.fine culpa de reg.iur.in-
de excluficne fifci,in cuius bencheium ex
lexto.qua? ratio in nato ante crimen ceffar,
veriumili mente renunciatio non fuit iada,
ergo, Si difpoficio eciam ceffabit ad texc. in
l.adj-

Confilium
[

l.adigerc in jT.quamnis de iure patron, cum

vulgar. & fie per przdifta tenuic . poft
Pecrum ind. I. quifquis , quem fequicuribi
Angel. & Io. Fabr. tradunt eciam addences
ad Bald. m d.i. . de liber. & eor. lib. col. fin.
ver. & eft hic arg. vbi etiam Bald, facic regulam,quod in odiofis peena , quam lex imponic patri , & filijs , Temper intelligi debec
de nafei turis, non autem de nacis, & per hoc
ibi infere ad quzftiones conferences ad cafum,dc quo agitur,& ad faturitatem videatur C'en all. in traft. communium contra co
munes quarft 653. vbi omnes cumular, & firmac hanc ee communem,& veriorem opinionem, tarnen earn in medio propofui , fed
illam non firmo , fiante immanitate criminis, & infeftio fanguinis nunquam defecit ,
ante , poft deliftum, & ver hare eft
communis opinio, vc lat per Menoch.lib.j.
de . in przfiimpc.3 3. & quod con*
iuluir in coni.805.Si 808. vol. 9. procedicfecundum leges Hifpania* , & ita ipfemec fo
dclart in d. conf. 805. & fie etiam proc
dant tradita per Molin. de hifpan. primog.
lib. 4 q. i i.nu.j 5. qui in fin. dicit contrarium
opinionem contra filios efle communem_ ,
& veriorem , & decommuni etiam teftatur
Clar.in #.hzrefis,& in $. la-: maieftacis, li
cet dicat , quod opinio pro filio eil arquior ,
& fib i magis placet, qua: opinio contra filios
natos etiam ante deliftum in Regno eft indifpucabilis,vt ex quampluribus rebellionibuscommiiTis in anno 1528. tempore inuaiionis Regni prafticatum eft etiam mediantibus quampluribus fentencijs Iudicum rebellium_.
Secundo loco texr. in d.i. quifquis iuiT.fiII Iij-vero,dum eos priuar.loquicur fi bene aduertatur de vltimis voluntatibus : nam priuat eos materna auita , omnium proximorum fucceffione,fiuc hredicace,ne etiam
teftamentis extraneorum aliquid capiunt,
non autem text, difponic , vel eos inhabili
ta t , quando in eos confertur aliquid per difpofieioncm inter viuos,quar nil commune*
habet cum vlcimis voluncacibus 1. verba_
concraxerunc cum fimil. fF.de verb, fignif. 6c
maxi m, vbi craftatur de poena, tunc difpofitum in vltimis voluntatibus, non habet lo
cum incontraftibus inter viuosieft glof.no
tab.in 1. i.C.de fecun.nupt. in ver. caufadoX 2 nat ionum, vbi vulcquod pnz impofit per
ilium text, mulieri tranfeunti ad fecund*-
vota infra annum luftus , & inter carteras
priuabat eas reliftis in teftamento,vcl mor
tis caufa donatiSfVult glof.quod non proc
dant in donatione inter viuos , licet vidcatur eadem ratio in omnibus militare , ibiq;

L."

343
etiam tradit Bald.& reddit rationem,quia_
hoc non reperitur exprefs per legem ftatutum : vnde remanemus fub difpoficione iu
ris communis, fequitur etiam ibi Salycet. &
Alex. in 1.2. 3. col. ver f. item in alio de leg. r.
ex quo deciditur cafur ifte,cum traftetur de
poena per legem filijs impofita,quz tantum
de fuccefiionibus loquitur, non etiam do
aftibus inter viuos: cumq; fimus in odiofis,
vt ex delicto alcerius alter debeat puniri, &
plefti contra regulas , quz mandant pcenas
-3 fuos tenere au ftores 1. fancimus C. de peen,
cum vulgar.merie igicurextenfio in correftori js,pnalibus, & odiofis fieri non debet
etiam ex maioritate rationis iecundunu*
communem fententiam omnium Scribentium in l.fi confiante in princ. ff. folut. matrim. per Imol. in l.fi vero if.de viro eod. tic.
Bart. & reliquos omnes in auch quas aftiones C.de facrof.eccl. & hanc opinionem videcur fendre Angel.in d. I. quifquis in fino
i. col. dum notar rext.in ver. proximorum_
harredicate, nam dixie, quod incelligicur de
fucceffione in ceftamencis fienda,& fic non_.
Joquitur cexc.fecundum Angel.de concraftu
inter viuos;& hanc opinionem laciffim fun
dar Parif.in conf.f59.in 1 3.C0I. nu.163.cV feq.
in 3. par. qui ornnino videa tur: nam confuluic in cafu fortiori, videlicet in donationo
fafta matre filijs,& ibi difputac arciculum
ad partes.
Przfuppofiea igitur pro vera fupradifta
conclufione, dico.quod poftquam ceffiones
przdifta: funt validz , abfque aflenfu ex fupradiftis : fequitur , quod text.in I. quifquis
non habet locum in cafu noftro,cum veniamus ex difpoficione fafta inter viuos, non_.
autem ex vltima volntate , & licet fuiflec
inftituta D.Iulia infimul cum Cardinali , vc
fic ceflio Cardinalis poftea fubfequens inteligatur de medictate tantum, tarnen hoc
non procedit data incapacitate virtute vl
tima: voluntatis in perfonam D Iuliar ,cum
Cardinalis cedat omnia iura ipil competenI4tia virtute teftamenti przdifti , & per ius
accrefcendi fuit hzres m tocum,nedicamus
decedere pro parce ceftacam, & pro parco
inceftacam Virginiam ad cexc.in l.fi ex pluribus rf.de fuis,& leg.in l.i.tf.in his C.de ca
duc. coll. cum alijs laciuscradicis per Bart. &
Doftor.in l.reconiunfti de leg.' 3. & propri
quando teftator difponit in perfonam incapaccm.vc accrefcacdifpofitum alceri capaci in ceftamenco hzredi inftituco , vc eft ca
fus nofter,eft text.vulg. in 1. hac confulciifima /. ex imperfefto C. de celta, vnde licet
fic quzftio incer Doftor.in d.i. quifquis, an_
reliftum filijs rebellis applicetur fifco , vel
venica-

344

Io.Francii 1 de Ponte

venicntibus ab iateftato , quo cafu etiam_j

15 vera eft conclufio.quod non applicetur fiico.quia pro non fcripto habetur ad text.irt>
I.fi in merallum ff. de ijs , quae pro non fcrip.
hab& tradic Bald.& Io.Fab.in d.i. quifquis,
tamen hoc nil ad caium.de quo agicur.cum
jllud procedic , quando fimpliciter,& abfo*
luce eft faa inicucio, vel relium in per
sonam talium filiorum , {ecus vero, quando
eft inlicucus hagres infimul cum alio, vel re
lium coniuntim , quo caa ti mu s fub regulis de iure accrefeendi loquentibus, & ra
cione decedat pro parte teftatus militt ge
neralitcr,ideoq; etiam cum fifeo habet loc
ius accrefeendi > vt latius per Iaf. poft Alex,
ind.l.reconiuninu.i 19- Verum hoc fecundum argumentum totaliter non arfirmo lie
generali ter , (quidem text, in ff. filij reddic
rationem > quare omnes fucceflione fi I j line
exclufi etiam per teftamcntacxtraneorum
& dicit,vt fint perpetu egentes , & pauperes, & infamia eos paterna femper comitetur,ad nullos honores, & ad nulla facramenta perucniant,fint poftrem tales,vt his per
petua egeftate ardentibus ft, & mors folatium,& vita fupplicium, qua: funt propria.*
verbatext. erg quomodo fi perpetuo egenes,& pauperes etiam debent,& quod mors
ft folatium > & vita fupplicium , quomodo
inquam poterune acquirere per adum in
ter viuos diuites fieri, & laut viuere,fi vita
mors,& mors folatium illis efle dicunrrben
tamen h.rc opinio eft defenfabilis refpeu
filiarum,quac certo modo func habilitatx,&
lex non prarfumit de illis,quod de mafeulis,
dr quo in motiuo fequ.Terti text, in d. 1.
\6 quiiquis in $. I. non habet locum in filia foemina,vt probatur in eadem l.in $. ad filias :
nam primo in jf.filij vero difpofuit de pcenis
mafculorum, poftea ver in ff. ad filias, dipcnitdepnisfminarum, & vult tantum
de hxredicate materna falcidiam ipfas ha
bere reliquo ver eas excludit, nec aliam
pnam imponit: igitur rcmanet fub difpofitione iuris communis.nec dicatur,quod prehenda'.ur fub dffpoficione /. filij , cuou*
mafcunum concipiat Femininum, quia_,
hocexcludic particularis difpofitio facta-j
circa fminas in
fubfequenti . Item tatio
ibi a dignara, fclict quod pro infirmirato
fexus minus au furas efle confidimus,& ide
non (ucceditin feudo,quia non pugnatcap.
I.vbi Andr.defuccefT.feud.fi enim voluifler,
exprefliflet, icut de filijs dixit, ad text, in 1.
vni ff.in autem deficientis C.de caduc.toll.
Non ergo eft faftum, igitur nec nos facer^
debemus,cap.2d audientiam de deci.cum_
concord. & ad hoc confer un t omnia fupra-

difa, quod traita mus in pnalibus odiofs

& contra iuris rgulas, & fie per przdia-
tenuit Salyc.in eadem 1. quiiquis jV.ad filias
quem fequutus eft Angel.in traft. malef.irL.
ver. & hai tradito la tua patria , Iulius cla
ras in fuo tra.crim. in ver.lzfa: maieftatis,
ideoq; nec infames funt, ficut mafculi fecudum Archidiac.in cap.fi quis 6. q. i.in ver.
in glof. filij itaq, & puniuncur tantum pna
de qua in d. $. ad filias , fecundum turn per
rationcm fupra allegatam.fcilicet, ob fexus
fragilitatem , ob quam minus audere ereditur.
Vlterius, licet mafcunum concipiat f17 mininum ad text, in I. fi id , quod de iurifd.
omn. iud. etiam in materia odiofa, tarnen.
qudo odium eft irrationabile, mafculinum
non concipit Femininum, ita inindiuidno in
materia noflra decidit Bart.in Ui. fF.de ver
hr, fignif. vbi concludir, quod in termini's
text. in l.quifquis.mafculinum non concipit
fmininum, quia traaturde odio irrationabili.fequuntur Raid. Angel. & al)j in 1. gallus in princ.de liber.& pofthu. cum alijs cuinula tis ad propofitum per Decium in conf.
64-circa principium,cum ergo in $. filij non
fpecieentur fminz.ipfa- non venient, per
prardicta igitur erunt capaces reIi<orum_i
ab a! ijs, quem patt e, vel matre,quibus tan
tum tcxt.in /.ad filias, ipfas priuat.
Qiiarco,& vltimo text.in 1. quiiquis non-
1 8 habet locum, nifi in filijs in poteftate , pro
bat hoc text, in d. 1. quifquis /. emancipa tiones quoque , qui przfupponit pnas filijs
impofitas ob patris delictum , locum non.*
habere in filijs emancipatisjidecq; de in po
teftate pofitis loquitur, vtibi exprefs tradit glof. in ver. non valeant , idemq; tradic
glof.in can. fi quis in ver.fihj vero 6.q. 1. vbi
eft canonizara d.i. quifquis, & ibi Archidia.
lo.Fab. in d. 1 quifquis, & Salyc.in d. jf.emaneipa tiones, vbi dicit ipfas valere fi ante cmiffum crimen faftx fuerint , & fucceffiue*
filios patria poteftate exemptos prediftas
pnas non arficere , cum non fint de familia
patris, vt voluit Bart.in l.i -ff.de matris t. ad
filian.
Vnde cum ex confuetudine huius Ciuita19 tis incip.fed & mulier,filia fit liberara pa
tria poceftate eo ipfo, quod nubit, & D. Iulia iam erat tempore rebellionis patris nupta,& fie, vt Neapolitana ab eius poteftate
exempta: mrito igitur per praedicta texr.
in d.i. quifquis non habet locum in cafu noftro.cx quibus concludendo dicamus, com
peter aftionem D.[ulieac"tricinonobftante allegara deficientia affenfus. neeprzten
2 0 fa inhabitate,& licet iubftantia feudi fit fi
delitas,

,..
Confilium
deliras, vc per Andr.in cap. i . $.huius au rem
generis ex quib.cauf. feud, amitt. cum con
cord, adcg vafallus abeadeficiens amitcac feudum,& conceffio Temper intelligicur
fub prardia condiione , fi cric fidelis , ta
en hoc non operatur viera perfonam feudum tenentem : non enim per fnam infidelitatcm quis poreft prxiudicare iuri alceri
quzfico,veeflet incafu noftro, videlicet per
I infidel i ta rem lo. Vincentij fratris prxiudicari fororibus prxcendentibus paragiaratione bonorum fracernorum quod eft con*
era cext.in cap. i.fi vaT.feud. priu. in cap i.
".fi vaT. culpam feud, fide feud, conrr. inter
dorn. Si agnat. cum alijs adduis ibidem.
per Andr.& in cap.i. jj.quid ergo de inueft.
de re alien.fac.incap.i.an agnat. cum con
cord. Nocet ergo infidelitas vafiallo infidc]i,& habentibus caufam ab eo.non autem_*
tertio , qui nihil cum eo commune habet
cuius iuribus prziudicari ex facta alterius
son potuit ex regulis vulgaribus ; ftatim_
enim quod vaflallus fuit fidelis , potuit feu
da obligare, vel aliter ius in re conftituere ,
& fic conditio eft purificara in perfonam.
Caroli Carrafa; pat ris, ideoq; eius filia; pro
eorum paragio habebant actionem , & feuda tali onere affefta tranfierunt in perfon
lo.Vincrij fil j, quod onus non euanuit per
ipfius infideli rarem , & hoc eft , quod dicic
Andr.in d.Jf.quid ergo.
Quo vero ad fecundum dubium, vt feiltcet pro paragio Loyfellz competenti nos
agere tantum pofiimus.cum prfupponatur
Hippolytam mortuam fuperftite Io. Vinctio eius fratre , & fucceffiu per confuetud.
Neapol. ver.fed fi morienti exelufam in toeum.dico primo ex fado hoc excludi : nam
przfupponimus tempore mortis Hippolyt?
Io. Vincentium rebellem , cum omnes teites
deponant de morte Hippolyts , fuperftite
Loy Telia ; ade quod fi adhuc fuperuixiflet
Io. Vincentius, ira pariter de eo dixifient,&
licet przfupponatur rebellio Io. Vincentij
tempore Leutrecchi in anno 15 18. vt deponunt omnes teftes, & przfertim fextus , qui
pariter deponit de vifu mortis Hippolyts
annis 33. retro in circa, & eft examina tus
ifte teftis in anno 1 5 60. fecundum cuius depofitionem , Loy fei la decefliflet in anno 7.
& fic ante rebellionem Io. Vincentij, tarnen
hoc non concludit , cum loquatur per verbum in circa,quod importt plus,& minus
%% ad cext.in cap.continebatur ji.fin autcm_j ,
vbi glof. & in cap. atteftationes de defponf.
impub.cum concord. & quando ex teftis depofitione quis vult fundare certum tempus,
tue non relout depoficiorafta per verbum

34
in circa, A nr.de Butr. Abb. & esteri in cap.
fin.de de fponf.irrpub. confuluir ad propoiitum, Corn. in con(.i79-in a. col. j.par.& vita
hominis poteft eiTe centum annor ad text,
in 1 fin.C.de facrof.eccl. vnde diio illa in*.
pluSf & non in minus intelligi debet, vt fe
excdt annum 28. quod fuitrebellis loan.
Vincentius , & hoc fuadetur ex teftium depofitionibus, qui vt didum eft,dicunt mor*
tuam Hippolytam fuperftite Loyielia eius
hzredc,adeo quod non przfupponunt,imm
cxcluduntfuperexiftenciam lo. Vinccntij.
Sed przfuppofita fratris fuperexiftencia
a j hoc non rolleret fuccefllonem Hippolyts
in cotum,fed tantum pro medietate iuxta_.
difpoficionem text, in auch, defunfto C. ad
tert uli. 1. maximum vicium Liege 1 1. rbularum C.de liber. prscer. & l.vtliberis C. dt_*
colla, nee confuerudo Neapolis fi quis , vel
fiqua in ver.fed fi morienri in tic.de fuecelT.
abinceft aliquid obftac, cum bona, refpedhi
quorum pofielTores conueniunrur,fint extra
diftrium , quo cafu confuerudo non habet
)ocum:deciditin fpecie Neapod.in confuer.
moriatur ver.eas autem nu. S3, femper.n.
a-], quod in confuetudine,feu ftatuto exprimtur bona, quibus traarur fminarum exclufio,illud non extendi tur excra diftrium,
tradic eciam Neapod in prohem. ver.quaru
ferie poft nu.3 i 5. & in confuet. pupillus in_.
ver.difcuffio.vltra tradita per Alex. in conf.
6.& 128. in i.par. Soccin.in co.1f.288. 1 .col.
i.par.& tandem Alber.Brun.-in cra. ftatu.
exclud fmin. 8.art. $ quxR. vbi concludit
poftmulca,quod exclua per ftatutum fuccefione,non videa tur exclua bonis fit is
extra diftrium , & i eft communis opiniOffccundum quam femperfuic iudicatum,
& vltimo loco in collateral! confilio in caufa lll.D.Ifabellz de Aragonia cum 111. Duce
Montisalti eius fratre,prxtendente ipfa m_
ipfam exclufam vigore przdiz confuetudinis fuccefilone ill. quond. D.Petri fratris
eciam bonis fin's extra diftrium , cuius
contrarium poftea fuit decifum , reference*
magnif. Felice de Rubeis,& ex hoc n oportec fundare, faltem competer paragiunu
przdiz Loyfells in przdia fucceflion_>
Hippolyts, ponderando verba prxdi cfuecudinismaminconfuecudine, fi quis, vel
fi qua filia excludebacur pacris,matrisuo
fucceifione.dummodo fratres ipfas de para
gio docarenc in ver.poftea, fed fi morienti ,
pariter excluditur foror fracris fucceifione,& fubfequtur hzc verba.vidclict, cum
fratres ipfas maricare habeanc , vt iuperius
dium eft,hoc eft eo modo,& forma, quo fupra,iftud enim important verba przdia.,,
?t

Ioannis Francici de Ponte

34*
pareneum.ibi.fed pone n 11. 303.& ica fuit de
vc fie ficut fupra, quando excludebacur, decium incaufa Marchionis Siculx, verehre
2 j bebae dotari de bonis pacris > fie pant er qft
IaVincenc.de Ann. in allegar. 81. & Iiccc in
cxcluditur de bonis fracris debeae deipfius
caufa Ducis Moneisalcicum forore in allebonis etiam docari , vc relacio fiat in omni
gac. 1 17. volueric diuerfificare cafum, fi Io
bus cum fuis qualicacibus , ita per mulca in
ror repericur,vel non reperitur docaca eemver.vc fupra tradic Dec.in conf.ix i.nu, j. 8f
pore delat fuccefsionis, ca men pari ter in
4.& in conr.217.pofi Barc.in 1. 1. Jf. hoc edit
caufa,& in quampluribus alijs fuit, ica_
to fF.de poflul. & colligieur hoc ex meneo
decium , vc fufficiae fororem habere para
Neapod.in d.confuec.fi moriatur ver. cas au
tem in ver maternis, vbi inquic nota beno,
gium de bonis pacernis,& macernis caneum,
vc refere D. de Boccis Regius Coniiliarius
quod mulier docaca excluditur i fucceflioin confuec.fed fi morienei, incaufa Illuft.D.
ne paterna , & maternai & hoc cum habeac
Ifabella: de Aragonia fol. 15 ..eergo,&proparagium ex vcrifque bonis , & fie quando
cractat ur de exclufione fminarum , ntellipterea non ai'deo firmare contrariam opinioncm_j .
gitur cum qualicace paragij , & ica fencic in
.. Ex quibus omnibus concludendo dicaquampluribus alijs locis , & ficuc qudo ftatutum excludic dotacam uca fione , in- 17 mus, V t in his in quibus aor ius fouebic,n
eric de incerefle. przdiorum paragiorum,
telligitur in docaca de bonis eius , de cuius
dubitandum , poltquam fecundum Neapod.
harreditace agitur per Bald, in 1. 1 . C. de lein confuec.fi moriaeur in princ.in ver.& cegichared.Alex.in l.i.jf.veteres fF.de acquir.
nencur,ius fuccedendi eft rransfufum in pa
pofltff.Com.in conf.74.col. 4. i . par. qui di
ragium, & in confuet.fi qua mulier in vende
ck hoc efie indubitacum , & femper ita fuit
bonis col fin. ver.ccce ergo dick, quod iftud
con ii! tum, Dec.in conf.370. j.col.Soccin.io
paragium cenfetur onus inennfecum, & diconf. 30. 7.colum. ver quod auttm przdicco
citur till- in bonis eius , cui debecur, ex quo
modo, in i.par.Anchar.inconf. 80. ita pariiequicur,quod (alcem ex condicione l.fi me.
ter quando ftatutum,feu confuetudo exclu
& Tieium fF.fi cere. pec. incerefle debecur ad
dic iororem bonis fratris cum qualitato
iraditxper Barc.in l.ex diuerfocol.pen. de_
paragij, interiigitur de bonis eius, de cuius
rei vend. Innoc.in cap.in 1 1 ten's 1 . col. de_
iucciflione agitur.vt etiam minus lardar ius
rcftic.fpoliat. Abb.in cj p. gram's eod. tit. 8c
commune.iicundum quod ioror inrcirm_
poftquam par3gia func fubrogaca in locum
admictitur,qucd,vc dixi, locum haber in ca^
legitima', vc eft fupra lacius (cripeum: mri
iu noflro , pofiquam confuetudo non exten
to incerefle debecur , ficuc m legitima? fruditur extra difinctum : ncc Regni conftieuus l.fcimus i.replecionem C.de inoffic.eetiones nobis obfiabuntmam confticucio in_>
ftam.glof. Bart.& Angel, in I.papinianus $.
aliquibus loquitur in linca defcendenci :
vnde fi quis ff. de inoff.teftam. Bald. in I. non,
confiitutio vero, vede fuccefionibus loquieft C. tamil, ercifc cum alijs cumulacis per
cur in forore dotaca , alias non excluditur
Alex.inconf.69. i. par. & in fpeciein exclufratre in bonis fracris , vr colligtur ibi in_
fa ft a tuto proprer dotem.vc pofsic pecere
ver. filia: autem in capillo eradre Andr. in-.
docis
alimenta .tradie Bald, in l.qui filiunu*
cap.i.in i.addir.in fi. col. nu. 17. denac. fucper ilium text. if. vbi pupil l. educ. deb. iuncef.feud. & in d.conftir. in aliquibus circa.
itis nor* per Cynum in I. alimenta . de neprinc. in ver.maricare, & ibidem in 17. col.
goc. geft. & hoc maxime procedit , quando
ver.femper enim,vc propter dotem repelladebencur ab alio,qum patre, quo cafu petur, requirimus, vc fit dotara de hzredicace
tuncur iure aionis : ita voluit laf. in l.do
cius , de cuius fucceflone agicur , vbi incer
alimencis C. de eranfaft. immediate enim,
alia allcgac cexc.in d.conftieue.vr de fuccefquod mulier eft nubilis arcatis , debe rur fibi
fionibus,& dclart exprefs Affi.in d.cap.
dos inxta not. per Barc.in 1. Ticio ccnrum_
l.de nac fucc.feud.nu.65.in 15. col. Sed con*
JT. Ticio genero ff. de condic. & demonftrac.
tra pra?dic~ta eft decium, videlicc, vc fuffi. in l.fancimus C. de nupt. vnde fratro
ciat habere vnicum paragium reipeu bo
non foluente immediate conftieuicur in mo
norum paeernorum,& maternortim,non aura ; vnde mrito incerefle racione morx de
cem fraternorum, aur fororum, per verba_>
betur, i ica refere conf ulcum in termini's
exprefla confuetudinis pra?dia? diceneis,vt
nollris per dcilsimos viros in doce non fofuccedanc fraties , exclufis lororibus cum,
luta,$occin.in conf.J 7.9. !. nu. 41. in 4-P^r.
eas habeanc maritata;, vc fuperius ditum_,,
& ita fuieiudicaeum in pra?dia caufa III.
& fuperius dictum erac de bonis par erms,&
Ducis Moncisalci cum 111. D. Ifabella eius
maternis, pro quo ponderata eft decif. Nea
pod.in verf. quod aucemdium eft in verb.
forore^.

Confflium
Pro Duce Siciniani.
Sp-MMARiVM.
I ^Denominatiofacialis Caslri Territory,
facttillud prafumi fegregatum vfque ad
' num. 6.
6 Ex quibus cenfeatur Territorium ,/u Caslrum etiam depertinentys alterius Cafiri
num.feq.
7
pojpffi0 Territory oftendat Caflrunt,,
feu Territorium ejfe vnitum,& baberipro
tali.
Dnommttofacialis nonfundat feparatiO'
, quandofimul, & melufa alta Territoria, de quibus non dubitatur , quodfint
inclufi,facialiter nofninantur .
% T)iclio,m,tniunia ablatiuo abfolutofignificat inclufionem, & ejf intus tpfiusfinesfi
apponatur rei denotanti terminum^tb" ibi
varia buius didionisfignificatio .
9 potesl confines mutare , & antiquos in
dubio declarare prout fibi vtdetur fines
ex enunciatiuis Regis verbis, quando comfrobentur , & qua probatiofufticiat infinibus antiquis probandis .
I De confinibus probatur ejfe aliquod Territo
rium alicutus Cajtri>eo quod ad Ulms tu
telan homines Uhus Caftri deinantur.
I I ExaBio introituumfacia alicuius Cafiri
introitibus altertus Territory ab arario
Cafiri probat vnionem Territory *
Catiro .
la Immunitatis identitas hominum talis Ter
ritory factt homines cenferi de confinibus
talis :
1 3 Idem efi dicere ejfe in confinibus , ac ejfe in
tusfines.
14 Adoba taxa probat territortum ejfe in confinVmsdy ..
15 Cap. i .decapit.qui cur.vend. procedit quan
dofit venditto generalis non facialis i r
exprejfa^nec infeudo inhabitat0 locum obtinet.
Dielto, alio quouis modotiyfimiles,quid im
portent .
Confuetudo aliquando accipitur pro fado
nonpro iure.
J7 Confuetudo , & poffefsio declarant priuilegium pracedens,vt intelligaturfecundum
qualitatem poeffionis priuilegtum prceffijfe cumfeqq.
a I Fines non probantur per verba enunciatiua*
illius,qui poteflatem non habet fines commutandi .
33 Depertinentys,qua pojfunt non eje in terri
torio , & quafint pertinentia.

LI.

i?

argvmentvm.
Ex quibus conijeiatur TerritoriumJ
efle de pertinentijs Caftri , & illi annexum,& vnitum-. .
CONSILIVM LI.
Egius Fifcus in hac caufa
vendicacionis Territorij
S. Nicandri quric eius in*
tccionem fundare ex icripeuris confeis anre an
num 1456 in quibus prxfupponicur S.Nicandrum
efle Caftrum de per fe , & fucceffiu fi hoc
eft verum , non venire in venditione fada_
Barnabz Caracciolo feniori Terrx sicinia
ni, cum in ea non indudacur hoc feparatum,'
&' vc negotium clarius difcernatur , ponam
priuilegia j feu fcripcuras > quibus Fifcus
nicitur.
Primum eft in anno 13 31. vbi per loan1 nem de Lagni foluitur releuium Regia; Cu
ria- eius bonorum, & nnminacur particula
riser pro Caftro Siciniani , & pro Caftro S.
Nicandri , ac fit inueftitura , & mandacur >
quod fiat aecuratio vaflallorum, fed fit ibi
mentio,quod S. Nicandro non fit, quia inhabicatum,ex hac feriptura fifcus vult prxfupponere S. Nicandrum efle quid fepara
tum Siciniano,quz feriptura eft in anno
Secunda feriptura eft in anno 1335. vbi
prxfupponitur Ionem de Lagni prxdium
vendidifle Gulielmo Stellato pridirum_
Caftrum S. Nicandri cum pao de retrou
dendo,ac propterea prxfatus Gulielmus
promifit recrouendere infra certum tempus;& dum nominatur prxdium Caftrum,
apponuntur confines,& inter exteros dicicur iuxta Terram Siciniani ergo non infra ,
& fic eft res penicus feparata, non inclua-,
in Siciniano.
Tertio adducitcardularium Regine Ioannsr II. in quo dicitur hoc modo , videlicet ,
pro Barona Siciniani confidence in Caftro
Siciniani, S. Nicandri, & Cafali S. Gregorij
milites quatuor, &c. ergo S. Nicandrum eft
res de per fe.
Quarto, & vltimo adducit quoddam priuilegium Regis Alphonfi in anno 145.firmationis , & noux conceflionis fax Petricono Caracciolo multarum Terrarum,&
inter esteras confirmt conceflionem Ca
ftri Siciniani,& Caftri S. Nicandri inhabitati: vnde propter hanc fpecialem denominatioaem eft fecundum Fifcum quid feparacum

348

Io.Francici de Pont

num , & omnia fib i adiacentia, & demum_

tum, non inclufum, comprehenfum iru
S.
Gregorium,tum etia, quia dicit Caftrum
Caftro Siciniani.
S.Nicandri,Tcrritorium Cropanz, &c. cunt
Ade quod ex prdidis apparer,quod vl6 tima fcriptura , in qua fifcus fe fundar ell in S alijs Territory's in confinibus prdidz Ter
rs Siciniani : Si ergo eft S. Nicandrum in_*
anno 1456 prarfens lis ct mota in ann.i56j.
confinibus, igitur inclufum in Territorio Si
vendido fada Barnabac Caracciolo feniori,
ciniani, & incus ipfius fines, cum dictio ilia
quocaufamhabemus,eft in anno 1479- ex
iniundaablatiuo hoc de fui natura fignifqua apparet per Regem Ferdinandim Pricecprout eft cafus in l.i.i.in flumine ff.dt-
mum venditas fuiffe Terras,feu Caftra Siciflumin.vbi ait iureconfult-quod influmme
niani, & S. Gregorij cum Cafalibus habitapublico fadum accipere debemus quicquid
tis,& inhabiratis,Caflris,Terricorijs,cum_
in aqua hftum efhnam fi quid extra factum
integro Statu, & omnibus,& quibufcunquc*
ft, non eft in flumine publico factum, & qtf
ad didas Terras , feu Caftra, feu ipforum_
in ripa fit non videcur in flumine publico fV
vtile dominium tarn de iure , qum de condum, per quern text, fic tradidit Bart.comfuetudine fpedantibus, & pertinentibus, &
mnniter fcquutus in 1. gallus i. ille calus fF.
quemadmodum illas, feu illa rencbar,& poffidcbat : & hoc pro pretio ducacorum decern
de liber.& pofthum.eft bene verum eius doctrinam limitari Bald. ibidem, quando di
niillc,& cum claufula,quod qulibet dubitactio przdida eftappofitarei denotanti motio.quz fitri contigeritin priuilegio przditum,non aucem rerminum:nam eo cafu vodo fit in fauorem ipfius Barnabe,ac fieri deluit , quod fiue fcquatur accufatiuus , fiue
beat interprccatio in eius fauorem, & comablatiuus, femper denotet intrinficitatem ,
modum_> .
Exhooinquam, titulo prztendimus nulipfamq; includat,n autem exc!udat,vt per
eum ibidem,quem fequitur Alexder, & la
7 lum ius competer Regio Fifco , poftquam
przdidum territorium eft de pertinentijs
this Iaf.per Felyn.in cap. 3. loco de prspt.
Teme Siciniani , eft inclufum in eius Terri& licet foleataliquando talis didio expon
pro fub,in auth.de depof.circa princin ver.
toriojVti tale pofldebatur per Regem Ferdinandum,fic fuit nobis venditum, & vigo
in conditionibus in I.i. jJ.fi quis in fpetie if.
re przdidi tituli tempore przdido nos ilde vi pub.aliquando per de in cap.accedens
lud habuimus, & poifedimus, & tanquam_
deconcefl.przb. in ver.in aliquo beneficio ;
vnicum corpus cum przdida Terra Sicinia
aliquando proex( glof.in 1. fi parroni jf.i. fE
ad trebell. aliquando pro inter in cap.facro
ni ante venditionem przdidam perPrzdefanda 2i.dift.glof.in l.fin. fF.de reb.dub.aliceflores Dominos , & poft venditionem fuie
quando pro intra in I. gallus in princ. de lib.
tcntum,& pofTeflum, cum erat territorium
annexum alijs ineus eofdem confines fini*
& poft h. qi:z latas congerie Roman, in fuo
vaffallis,& iurifdidione in defenfis.nemoriconf. 376. tarnen eius propria fignificatio eft
bus,& heibagijs confils, qua: omnia etiara
includere,vt per Dodores przfatos, & Oldr.tradir etiam in conf.49.col.fin.nifi racio
ex priuilegijs, & validiflimis probationibus
demonflrtur,& przfertim ex al legato pri
ne vitanda? contrarictatis:nam tunc impro*
uilegio in fauorem Fifci , videlicet % Regis
priaretur fecdum dodrinam magiftralem
Alphonfi in anno 1456. vbi dicitur Caftrum
Bald. in rubr.fFfol.matr.
Eft hocpriuilegium Regis,quipoteft Siciniani, Call rum S.Nicandri inhabitatum,
Territoria Cerretz,Territorium, feu Cafa- 9 fines murare non folm anciquos declarare
vt fic quatenus per prius feripturz aliter lole Maffz, Territorium Crpanz , cum alijs
querencur,atcendenda eft hzc Regis vlcima
Tcrritoriis in cfinibusdidz Siciniani, Ca
poteftarem hsbentis adtcereTerras,vnirc#
ftrum S.Gregorij, &c Vndc ex hoc priuile
feparare, & conflituere confines, ve melius
gio probatur apert prdidum Territorium
ei vifum fuerit ad text. in l.eos ff.fin.regund.
S.Nicandri effe intus confines, & intus Ter
per quern fic ad propofitii tradit Curt. Sen.
ritorium przdidz Terrx Siciniani , tunu
in conf.j6. i i.col.qux verba ecfi enunciad quia poil ipfius denominationem denominantur alia Territoria, quz non eft dubium
uaefl'ent propter aliud emiffa, poftquain_
tradatur definibus,& priuilegium ell anti
adefle intus Terricorium przdidz Terrz; Sc
infra demonllrabitur apertius,tum quia de
quum ex ips demum verbis fines probartur ex regula glof.in cap.cum olim de ceni.
nominar poft ifta S.Gregorium, quod non-t
eft dubium effe de Barona Sicimani , tunc
in ver.inftrumentis incap.fi Papa de priuil.
temperis , vt ex cedulario przdid.T Regina
in fexco,etfi vnicum eft priuilegium, quan
loannz apparet , fed quia non ell in eodem
do eft Regis, vel Papz poteftatem difponcndi habentis,vc poft Aret.latius tradic Fely n.
Territorio,ideo denomiuauitprius Sicinia-

LI.

qui congerie infinita in eap. cum caufam de

text. in 1 quod nifi cum f feq.ff.de oper. liber*
probacad propofitum confuluic Soccin. in.,
A ffl. in Conftit.Regni,quia frequenter n. ta*'
conf. IJ7. . volum. hinc glof. & Doores
Andr. & alij, quos congerie D.Frecc. in fuo
voluerunr ibi , quod in probandis antiquis
lib. in 30 author.
finibus minus exaa probacio requiracur :
Prstere probatum eft plen in proceflu,
bine Soccin . 1 66. i. vol. refert commu- i quod in nundinis S. Maris diets del la Sperncm conclufionem Dotorum eTe fufficere_
longa , qus fiunt in Terra Pali , func franchi
omnes homines Siciniani, & alij.qui perma
talem,qualem probacionem Barb.in conf. 6.
nent in loco difto le Macchij telle, qui confia.col.i.par. Parif.lat cumulans in conf. 17.
fiu.15. i. vol. infantum quod voluerunt Do
natur cum prsdicb Terra Pali , & includic
Territorium S.Nicandri,vc eft noeoriunu* :
lores per cees de audicu probari anciquos
ergo S Nicandrum eft de Terricorio,'& per
confines, vt per Abb. & latius Dec.in d.cap.
tinentes Siciniani , cum confnes Terrarum
cum caufam , & hic habemus non folum te
probentur : probando, quod homines illolles de auditUjfed etil de vifu,de annis plurum locorum exigebantur quoad onera per
quam o.hinc Aret.in conf.41. voluit in hae
Officiates talis Terrs;& fe conuerfo quod
materia coniungi duas probations fpecies ,
func immunes , quia func talis Terrs, vt per
qua: alias nonconiungerentur.
Alex. in conf.i j. l.j.vol.&r Capyctn fua
Probacum etiam eft in hoc proceflu te
le pore immemorabili,Vniuerfitatem Stciniainueftic.feud.in ver. feudorum claufuls car.
mihi 100.
ni dedifle homines duodecim ipfius , vtili
Habemus igitur Regis priuilegiom quod
Domino procuftodia defenfarum predict!
terricorij S. Nicandri , tanquam Territorij I j dicit S. Nicandrum efle in confinibus Sici niani , quod propri de iure importt tanciufdem Terrs Siciniani, & fe vcilis Domi
turn , quantum dicere intus fines : habemus
nus Siciniani appofuit cuftodes in prsditis
tees de vilu,& auditu, habemus appofitiodefenfis.tanquam in Territorio Siciniani, &
ns euftodum hominum Siciniani. habemns
it hie eft vnus modus probationum fimnm,
exactionem introituum per homines eiuft tradit Bald, in fuo eleganti confil. in hac
dem Terrs : vnde ex omnibus iftis dicero
materia finium nu.420. ipar. Guido Papa_,
debemus
indubicanter probatum prdium
decif. 1 9 J.Paris de finib.feud.in cap.qualiter
Trrirorium efle incus fines , & de Territo
probentur pertinent, non enim eft dubium,
quod fi non fuifiet in eodem Territorio vririo Siciniani, & tanquam vnitum, & vnicum
corpus tentum, & pofleflum.
nerftas Siciniani, non potuiflet adftringi ad
Qu* clariora redduntur ex information*
tales cuftodes.
Vlterius funtproduti libri antiqui Aera- I4capca per Regiam Curiam introituum prsdifts Terrs Siciniani prsfentata in anno
riorum vtilium Dominor,qui fueruntpr146?. de me fe Oftobris , vbi inter esteros
di&s TerrSiciniani,qui vti Aerarij introiintroitus ponuntur defenfs S. Nicandri , &
tuum Siciniani exigebancintroitus defenfa
demum fecundum prsdiam informations
rum S. Nicandri, tanquam de Territorio Sireperitur taxa adhos fub die 2 . eiufdem_
ciniani,qui libri excedunt annos centum , &
menis, quod profco tollir omne dubium :
plus long ante noftram conceflonem , rec
nam ex hoc, vel dicere debemus indubitan
fuerunt reperti in porte noftro, fed fucceflocer prsdidum Territorium ver inclufum_#
Tum illorumde Alanea,qui antiquo tempointus confines Siciniani, vnitum cum eius
ire prsdiam Terra poffiderunr,& licet pofTerritorio,
vel quod deft inati one poflefloru
jntdici hspriuats (cripturs, ramen in hac
fueric
hoc
faum
cum volunta te,& feientia
materia attenta qualicate librorum denoRegis tacita, & exprefla ex prsdiis, vt fe
tantium antiquitatem , ac etiam loco , vbi
vigeat difpoftio text, in I. quod in rerum_t
reperti fuerunt.proculdubio crunt in m ate
jf.quod fi poft de leg. I. in l.i. C. de metrop.
rale qua agitur,maxim confderationis ,
bir. lib. 10. poftquam habemus priuilegium
& in hac ma teria.fic cradit Socc.in cafu poprsdium, per quod enunciatur Terri tori
tiori videlicet , in feriptura mer priuata in
prdium in confinibus, & demum habemus
allegaro conf.i87..vol.i.col. vndecum ho
taxam adhos , per quam vnitur expreflo
mines Siciniani fint,qui euftodiebant, & cuquatenus fuiflec per prius feparatum .
ftodiunc,& qui vti Aerarij exigebt, & exiVnde cum concedaturjeu vendatur Tergunt , fequitur neceflario dicendum , quod
hoc eft,quia S. Nicandrum eft vnitum, & de 15 ra Siciniani cum Caftris,Cafalibus habitacis,& inhabitatis/Territorijs, &c & hoc eft
Territorio Sicinianhnam alias homines Si
ciniani ad hoc adftringi non pocnr, cum.,
de cerricorio, & canquam de territorio poffeflum: fequicur, quod inclufum eric abique
extra feudum feruire non teneantur ex reg.
Gg
dubio

Ioannis Franciici de Ponte

dubio in venditone, poftqum non folum_
1.3. col. in fi quid fie inueft. Si ergo d iurc_
eft fada mplcx vendirio,fed expreTe eft di
non repericur,de confuetudine negacur: igttur verba illa quouis modo refpiciunr fat
ctum cum CafalibuSjI-eudis, Territories, &c.
habitatis , & inhabitatis : vnde voluit Rex
ad text. in l.feia j.fin.vbi glof. ff.de fund, momnia vender , quo cafunon procedic diftr.quod demonftrant verba fequenta ibt,8e
quemadmodum illa renemus,& poidemus:
fpofitio cexr.in cap. i. de cap.qui cur. vend,
confiderata dignitate perfonarum , feu* vafvnde pridida verba necefari referuntur
ad pofefionem, u?e ad vfum addiffertiam
ailorum , vcdeclarac ibi Andr. quod canto
confuetudinis > & fie ad ea , qua: acturr. fati
eric hoc clarius, quanco quod tratamus de
feudo inhabitato, in quopariter non proce
induct iuxta tradita per Cye.in 1. i.vbi ce.
dic difpoficio prdi&i capic.primi,vc ibi per
Doct.C.quzfit long.confu art.in l.de quindr.& Affl.in i.fall. . col.
bus 4.col.de leg. & quid fie vnice poiTefiurn
Vlterius in vendicione praedita dicitur ,
fuit vti Territorium Siciniani iam fupra eft
76 cum omnibus , & quibufeunque ad dictas
sperre demonftratum, & elt demon ftraturrt
Terras,cam de confuetudine, quam de iure ,
de iure ex tacico,& expreiTo alTenfu Regis
feu alias quouis modo fpec"tantibus,& percide confuetudine, qui; vitra annos jo.fic fuit
nentibus, & quemadmodum ilJas cenemus
tentum,confi ieratis libris Aerarior,& im& pofidemus,fcu per alios tenentur,& pofpofitione adhoz,& per ratum tempus indufidentur,&c. ilud Terricorium perrinere ad
citur valida confuetudo fecundum tradita_.
Caftrum Siciniani , oporcec dicere , vel ex
pergIo.& Doo.in Lb C.quz fit long conf.
Regis volntate ex prxdiftis.velex confueper Bart. & esteros in d.i. dequibus, & in-.
tudine, quia tentum, & poTefum, tanquam
rubr.excra de cfuer. & in cau ifto verbum
perrinens ad Sicinianum per annos pluqu
iftud confuetudo accipiemus pariter pro fa
jo.vel pertinere de fato ex allegata poflefto.non aucem pro iure feruata diftin'one
fione demonlrata ex libris Aeranorum , &
Bart, in d.i. de quibus nu.6. j. col. non enim_
vnitate feruitijmam hoc importt hace ver
pote ft circa hoc adaptari diffinitio confue
ba prxdix venditionis,dum dicic cam do.
tudinis , quod fit ius quodam moribus infticonfucrudine,quim de iure, feu alio quouis
tutum , vel fecundum . confenfu totius
triodo fpeftantibus, & pertineneibus, fi do
populi, vel maioris partis, &c. fed accipie
iure non (peac.neque de confuetudine : er-t
mus confuetudinem refultantem ex aiTuefagodum dicit alio quouis modoeritetiam_
fcione hominis.qui Caftr certo modo pof
de Facto; vtputa quia fcudatai ius, qui noib
fedittvt Bart.tradicquz affuefactio,ex qua_*
poterat ablque afTenfu vnire vnumfeudum
confuetudo reiulcatjprobatur modo,quo fu
alteri,vniuit,& ficrentum,& poffeffum fuit,
pra ex difpofitione text, in l.fi feruus plun
nec verba prxdicta fine fuperflua , feruata_
in-Jf.fin.de leg. i.eum concord.qux confuetu
rcg.vulg.Doto.Bald.inrubr Cde contrat),
do effet iam cum fuperioris fcientia, & fie
empt.etiam attencis verbis illis alio quouis
tanto fortior,& de hacloquutus ell Bald, in
modo: quorum verborum nacura eft cpre l.binos C.de aduoc.diuer.iud.d facie quft.
hender cafus.qui alis de propria fignificain conceflione officii cum falario confueto ;
tione non venirt fecundum glof.in l.omnes
& hxc confuetudo eft propria in cafu noftro
poftquam (vt eft demonftratum) de iure nit
i Licio cexc.in verb, qualibec alias Cde quadr.prxfcr.g'.o.in dem. i. in ver.quauis alia_
Caftro reperitur fpecial iter deputatum, fed
de re iudic Mex.inconf. jj. alis 154. lib. .
quod ab homine,vel confuetudine reperitur
laf.inconf.ij.j.col.quxdiftioeft tantx poaflignatum, & ex hac confuetudine declara tentix.quod indifpoiitione hominis non retur cti actus cum Principe geil us, qui cum
cipic reftri<5tionem,et de habilitate : de quo
non fit confuetudo iuris, fed fach, non requilate Curt. Inn.in conf.i.Parif.inconf aj.nu.
rit przfcripeionem longi temporis , vt not.
170. qui dicit hanc efle cem opinionem 1.
voluit Ant.de Butr.in cap. fia. de confuetu
vol.Iaf.in prxl.feud.nu.49.nec poflunt habe
dine, Arec.elegancer in conf. 1 1. col.fin. Alex,
re ahum fenfum verba prxdia.quia in alio
inconf. 107. col. fin. . vol. &latius Dec.irb
no poffunt verificari.vt ficdicamus hoceffe
conf.48-t.col.
expreiTum ad tex.in 1. fundus, qui locatus de
Sed profe prxdida erunt abfq; dubitafund, inftru. ad Caftrum enim non poflTumus 17 tione confiderata poTefione fubfequentiiC
dicere aliquid pertinere,cum iure nil cor Barnabas vigore prxdicti rituli omnia a die
porale deputaeum reperiatur, fed tanturn_
emptionis poflederit,qux fuit in anno 1479
id pertiner.quod abhomindvel confuf tudtvti vnita , & incorporaca , & de Territorio
ne reperitur aflignatum fecundum Innoc.in
prxdidx Terrs Siciniani, quz poffeffio , fed
cfuctudo fie tenendi dclart priuilegium
cap. cum ad fed de rcftit.jpol. Andr.in cap.
antecc-

Confilium

LI.

5fi

ntecedensad tex.in l.fed & Iulianus iT.prococinee hzc verba propter aliud emfla,cum
inde ad maced.in l.fi feruus plurium tf.fin. de
id, quod principalieer agitur in przdidto in leg.i. Bare. in fuoconf.59. CocSpoleti: hinc
ftrumento fitpromiifio reucnditionis, quo
Roman. in conf.i7 1. confuluit, quod in ven
cafu cum fit fada poteftatem non habenditions Caftri venianc regalia,quz alias retibus in re hac feudali confines mutare , vel
quirunc fpecificam expreliionem.qu poiTefdeclarare: fequitur,quod nullius eftmomenfio, feconfuctudo interpretatiua eft talis >
tiiitaomnes oores in locis prallegatis,
quod non requirit longi cemporis przicri& figncer Aret.in d. cap. cum caufam: nam
ptioncm, vt latius per Dec. in conf. ij6. col.
text in l.quod in rerum non procedit in feu?in.& cumult Aym.in conf. 101. i. par. vnde
dslibusrefpeu vtilis Domini- qui abfquo
omni iure venit Fifcus exclufus.
aflenfu non poteft aliquid in feudo attentaVlcerius confideretur pretium ducator
re,etiam in meliorem ftatum commutandOf
IB decern mill. rune temporis:cfideretur,qud
quia confideratur in tere He voluta tis ad tex.
Regia Curia voluic vender , qud ei deuoinl.fin.fr.de vfu,& hab.Andr.in cap.i.jf.przlutum erat per rebellionem illorum de Ala*
terea prope addit. de capit.Corrad. in connea,qui poflidebanc hzc vnita: confideretur
ftit.confticut diu.mem. in verb. iure proprio
quod vendidit non folum Sicinianum , fed
in cap.imperialem 1 .col. in fi. de proh.feud.
ctiam S.Gregorium feparatum Siciniano,
alien. per Feder. quod fecus eft in Oo direr
o,pnes quem omnia funt libera,nec habet
& in alto Territorio : igitur quare yolebac
manus ligatas,vt feudatarius, Andr.in d.c.i.
Regia Curia fibi referuare przfatum feu
de cap.qui cur. vend, vbi Doores.
dum S.Nicandri inhabitatum folum in conSecundo fi aflertioni eft credendum, prz*
lnibus Siciniani , & vender reliquum, iarn
quod non poteft negari , quod femper , qui a ualet Regis aflertio,quz eft pofterior,vide
licct,in priuilegio Regis Alphli in an. 1+5 6.
pofledit Sicinianum , pollcdit eciam prardi& efi demum concomitara confuetudine, 8c
um feudum .
pofleflione demonftrata per libros Erarior,
Exquibuspatet nullius efle confideratioac eciam per informationem captam, & ta
'iphisjquz per Fifcum addueuntur, videlicc
xam adho, per quam includitur Territori
in an.i3 3i.& 1335. cum noftraiura fintpoft
przdium vti terr Siciniani, & vnica fit ta
tpus przdi&um,in quo demonftramus vnixa , & vltimo per poflefionem poft priuile*
tatem Territoriorum,confuetudinem fic tegium emptionis, ac taxam adohz repertam
nendi , vnitatem feruitij ex vnica Terra ad
|joc,& longeuam pofleffionem declaratiuam
m an.ijco.vbi non reperitur taxatum S.Ni
tituli prarcedentis:d prdifto.n. tempore vfcandrum , fed tantum Sicinianum, & in hoc
que ad tempus conceffionis cueurrerunt an.
aduertacur,quia,ni fallor, tollit omnem pl48.infraquod tempus dominia rerum fuenitusdifficulcatem:intaxa.n.faa in prxdirunt mu t a ta.iur ifdi ftiones fuerunt diuif,ac
o an. 1465. non poteft negari inclufio S.Niperdiuerfasmanus omnia fuerunt, vt fic de
candrhnam exprefs in informatione defen
przdiftisantiquis feripturisnon icaliqua_ce S.Nicandri ponuntur,& fecundum eam_#
fit taxa in vntijs 24. & tarenis 10. quz fafcabenda ratio,eo magis,quia funt inter par
tes-S ver erronezmam per feripturam an.
ciuntfummam ducat. 144. & tarenorum 10.
133 t.apparet S.Nicandrum inhabitatum,&
Taxa demum adhoz in anno ijoo.quo tem
pore nos poflidebamus reperitur faa m-,
fic femper a przdio tempore fuifle, & in-.
ducatis ducentum,decem,& odto,& tarenis
feripturaanni njj.dum promittitur reuoquatuor , & fic in ducatis feptuaginta qua
catio fitaflertio quod eft cum hominibus
tuor in circa , vitra primam taxam , quz S.
-raTallis.&c.
It loquedo diftinim de qualibet feriptuNicandrum includebat : igitur feriptura-
o ra,illa an. 1 3 3 i.non contrariatur noftrat inprzdifta non obftat,& omnin przdi<um_#
tentioni,cumetfi prfupponat folutionem_
Territorium inclufum eft in noftra vendireleuij pro S.Nic5dro,non propterea exclucione, quod quzfo confideretur : nam tollic
dit,quin fie de Territorio Siciniani, vel quod
omnem difputationcm_>.
VIterius ad faturitatem fifei poteft tertio
portea non potucric vniri,& fie teneri,ac ccedi,cum erat feudum inhabitatum .
. > 3' refponderi ad przfatam feripturam , poteft
quid eile de pertinentes alicuius Caftri,Feu
Scripcura an. 1 3 3J.quz cocinee promiffiodi, vel Baroniz,& n etTe in Territorio, cum
I nem reuenditionis.quam facit quidam Gulielmus Stellacus,& in ea confinatur przdipertinentiarum nomine intelliguntur , quz
ftatuto,lege,vel confuetudinc deputata funt
um Territorium cum Territorio Siciniani
fecundum Innocin d. cap. cum ad fedem_i ,
jjariter non rcleuat Fifcum ex pluribus.
Bald.inallcg.C.420.1.vol. Andr.in d.cap.i.
Primo, nam hzc eft vnica fer i p tur a, quae
Gg a
de-

bannis Francifci de Ponte

de eap.qui cur. vend, hinc dixit Inno. in cap,
pofftfsianis amifiionem,proprietatii,$y fof
tantum de excef.prarl.quod pertincnriar non
fifuonis
negligentiarn .. 9. y .
{ufx. de Caftro, fed ei accdunt ; vnde dato ,
1 i Ajfenfus r.on conualidat laudum nullum.
quod in difpofitioncqu fit prfati Terriroi Compromtjfum de refeudalifine ajfenfufieri
rij ab vtill Domino Sic:niani,dicatur iuxta
nonpot.fi & nu l i.
Territorium Siiniani,non pr hoc fequituf
I
j
Adminiftrator
fine decreto ompromittendi
quod non fit de pertinentes , vel non pofiic
facutatem
non
habet.
clic , & fucceifiu cum habcamus titulum_>
16
Ajfenfusfuper
laudo
ntdlus efi, nifiprtceffe
cum omnibus pertinentibus de iure,confue
ritfupir
compromijfo,&
ira decifum in*
tudinejvel quoin's all modo, & demum.haCollaUrali
Confilio,&
nu.
\ 7.
bemus pofleflonem
prafatam taxam- ,
19
Vofftfsio
etiam
immemorabilts
ex titulo inprotefto ex ho omnis cefTac difficults.
iufio
otiens,nulla
reputatur.
Taxa edularij tempore Regina: loanna;
*4 Il.nih.l obrtat, quia non ex ea infertur pra- 20 Laudum arbitri non transfert dominiS, non
tilfintentia : vnde nonparit excepsionem
dictum Territorium S. Nicandri non indurei
iudicata , actionem de euiliont^> ;
ium in Territorio Siciniani, vel non eflede-
propter
laudum non competit adi indicapertincntijs,& ad han (cripturam adaptan
tnec
ab
eo appellaripotefi, & . i . cur
tur etiam pracedentes refponfiones.
ftqentibus.
Scriptura anni 1456. Regis Alphonfi eft
2j fupra ponderata contra Fifcum,nam ex ifto
ARGVMENTVM.
priuilegio apparet pradium Territorium
Ex laudo an oriarur exceptio rei iudi
efle iotus cofines Tcrritorij Sciniani,& nocata; ; & an afienTus requiratur , in combis funt vendita omnia Fcuda,Caftra,Cafalia habitata>& inhabitara confiftentia intus
promiflo fuper re feudaJi.
terrjtori pradium,ve! qua ad pradicUm
CONSILIVM LI.
Terram quouis modo pertinerent.
Sedivcdixi, nostraftimus de interpreta*
2*"'V?i^-^ Egius Fifcos citauit 111, Don
actione venditions nobis faa.cuius verba-,
!^V,Vj Cafar de Gonzaga adofll&Bm dendum titulum feudorum
quatenus dubia eTenr, pro nobis declarando
forent, vtexfpecialielaufula pradii priSalarij, & S.Io. in Golfo,c
jilegtj,&: ex taxa pracedenti,& fie priori,

*^ 'am cum Fifco inftrutus

ac pofl'efione venfcata per libros; taxa-
,Q>vS? proceflus; & quo ad feuduni
fubequenti maioris fumma , & fie poftedellc Saldare Ficus nihil adduxit, neefeririori:& demum poffefsione intermedia- ,
pturas,nec teftes,nec quod it ver feudum,
fc continuara vque in hodjernum diem_ ;
ita quod poterit quoad hoc remancre iudivnde priori, pofteriori, & vtroque infimul
fium finitum_ .
iunodeernendum erit,ni fal!or,fifco nul
Quo ver ad feudum S. lo. n Golfo prslum ius competer > & fecundum pradi#a_
cauittantum priuilegium aflenfus Ferdinfuit iudicatum-i.
di 1- expeditum in an. 1464. venditioni eiufd
Feudi,vc aferebatur, fada per Nicolaunu
Monforte Comitem Campibafsi, Paulo Pe*
ProD-Ferdinando de
trutio.qui alTenfus eft in proc.nu.4.ncc aliud
pro parte Regij fi ici fuit ndduft,* licet ex
Gonzaga- ,
hoc folo aenfu Fifcus fuam non fundet inSVM M ARIV Af .
tcntion.t HI.D.Cf far adduxit infrafcripta
refpedn vtriufq; feudi,ex g.bus iufi abiolui
I tuod infrflfinesfeudi tfeudale pr<efumi*
debeba t prout dt ab inipetitione regij fici.
tur:idernq\ omttatu disjiofifum e.&
Omnia. n. hic feuda fuerunr,prout funt de
num. 3 .
Comiratu Campibafsi poifciTa femperper
Loca adiaentia prafumuntur effe Uhus Ch
vtes Dos prdidi Comitatus,vt c prdiuitatis-cui magis adiacent .
us
ad'enfus prr regium fifeum przfcntatus
4 Caro concejo cum iuribus , & pertinentes
demonftrat,(untq;
feuda non fol de Comi
fuis,quhquid eji infrafines conceffumprtate,
fed
etiam
de
territorio
predidx Terr
funntur .
Campibafl
,
&
verificatur
per
immemora- 5 Jjjnfus corruit ex indiuidno voluntatis ,
bilem
per
telles.
quod ampliatur in refutationet
nuw.fi.
Et fie probatio noftra immemorabilis ha
14.CMS.
bet
duplicem concomitantiam,fcilicr,fcri7 Silentium longi temporis induit conftnfum ,
pturz per reint egration,& real capturara
pofiei-

Conilium
oflcflionis in pratdido anno 1487. per affeafum in predicto ann.i44.& habet aliam
concomicatiam iuridicac prfumpcionis ,
quod cum fit feudum,& aliter illud taxatum
M,cedularijs,dc per fe non videmus,fit4 ia~
noltro territorio: igitur de eo prefumicur 4
X ad cext. i u can. omnes bafilicar l .quscft. 7. Sc
1 8.qit.z.can.monafteria 1. fundi nihil ff.de
a<.empt.& hoc eft,quod tradit Bald. in cap.
cum olim de praferipe. videlicet, loca adiaa centia prarfumi eile illius Ciuicatis > cuius)
territorio magis adiacent , quem fequitur ,
& refert Alex.in addit.ad Bart.in l.fi conuenerit jf.fi nuda fiF.de pign.a.idem Alex, qui
pro abfoluto hoc tradit in conf.t. S.colum.
5. vol. &propterea Bald in 1. Infula Itaiii ff.
J de iudic.dixit , quod qu cquid intra fines
Comitatus prefumitur elfe de Comitatu, &
Bulius locus prarfumitur exemptus latius
Albert.Brun.in conf.34. latiflim Curt.Iun.
4 inconf.140. i.par. &ex ijs fumpca e(tilla_j
communis regula , quod fa&a conceifiono
Caftri cum hominibus, & pertinentes luis * omnia que funt infra territorium pratfumtur feudalia,& ad feudum fpecbnna, & cofcquenter in conceffionem venient-, iuxca_,
communemtheoricam Andr. in cap. 1. in_.
addit.inprinc.de contro.inter mafc& foem.
qua: clariora redduntur in pracfenti caufftw.]
Dum videmus alia feuda particularia eiui
dem Comitatus , vt funt feuda Zapping , &
Camp-fenircuni deicripra in ceduiarijs , d
llorum fuie particularibus perfonis facta_#
conceffio i & tarnen de hoc feudo nulla reperitur facta mentio , & fi tituli exaduerfo
produi tffeum habuiflent, necefle qra
feudum hoc reperiri in cedulario taxatum ;
poltquam in aifenfu imptrate fuper laudo
exaduerfo producto dicitur , quod teneatur
immediate. & in capite, Regia Curia, fed
ver fuie faa venditio in prardicto an.no
4<H.cum pacto de retrouendendo,vt cano
laudum exaduerfo prfencacum , quam cti
affenfus fpecific dicune : verum quia affenfus fuit impetra tus (implex fuper vendi
^ non fuper pacto , fine quo partes al5 ter non contraxilent,tunc ex indiuiduo vo
luntatis corruic vtrunque, ex reg. cext. in_,
l.pedius ff. de arb. Bart. communi ter fequu*
tus in l.grec $ illud ff. de fideiuf. congerie
latius in propria quzfl. Frece, in . lib. 16.
qufh & elegant iflim explicat Camer. in_.
repec.cap.imperialem cart.mihi 58. in lit.S,
6 verf.vera igitur conclufio,ficuc in materia.*
refutationis dicimus,ex reg.texc. in . profecto . refpon.de leg.Corrad.Loffred.in fuo
conf. 9. eleganter explicat idem Ca mer. vbt
fupra cart.mihi 43. in lie. A, & propterea^
*4" *

LH.

fiante nullieaee venditionis reperitur iufte-

facta rcintegratio pra-di&i feudi ad Comitatum in prsedictoanno 1487. quo tempo
re vfque hodie fuie feudum prxdi&um poffeffum per Comits Campibaffi vti vero
feudum de Comitatu, ve per telles,
j Sed quod nam maius argumentum illius
falfians ? fi parsmec articulatur, & probat
Iannutium poffedilfe infmul cum Antonio
filio, ipfumq;lannutium vixife port fpolium
per annos 15.& reliquife Antonium filium ,
qui fuperuixic pacri per alios anuos 16. ve
inarticulis partis t , 8f 1 3. fot. 67. igitur fi
ifii fuer unt poliati,& Dux Andreas,vt om<
nes fcimus.deceflit long ante mortem prdictorum, & in Regno femper fuit iuftitia_
miniftrata, quare de (polio prxdifto non_.
fuerunt conquefli per annos ja & plus / qui
fuperuixerunt poil fpolium pra>tenfum,&
quare annis 70. filuerunt ? vndecredendum
erit omnino haec falfocompofita ( cum reuerentia ) per filentium enim tanti tempo.
7 ris,crcdcndum.erit nunquam partem poffediffe,argum.texn l.qui in aliena $. 1. ff. de
acqu.hrcd.& quando ver poffediffctrpolquam feientiam habuit poffeiforis , videtur
tac i turn i ra ce tanti temporis confenfiffo
8 oftrar poffefiioni, ex quo confenfu lex indu*
cic amiffionero illius, ex regu. not. tcxt.in I.
fin. in fin. C. de his > qui non Domino, vbt
9 Bald. not. ex longo filentio induci confenfum: item inducir negligentiam proprieraios,& poffefionis,& maxim hoc fecundun
eum procedicin eo,qut feit poffefionem ab
altero teneri, quod latiffime difeurrit , tra
dit, & cumult Alex, pod Bart.in propria.,
materia in l.fi de ff. t. ff.de acqu. poffeff.
vt fie cum traeeur hodie contra tertium *
vel quartum hzredem , omni turc dicamus
partem actione carer.
- j Sed cum fitdeduum exaduerfo etianu
principaliter petitorium , & veniret illud
hodi principaliter decidend,quod (ufpen
fum aliter non apparet . Mrito ex notorio
non iure in petitorio poterit harc caufa recipere determinationem in fauorem D. Ferdinandi conuenti.
*.j
Titulus partis eft, laudum latum in anno
1467. per tres perfonas,videlicet, Doctoreen,
Medicum,& Mercatorem.in quas perfonas
priupponitur compromiffum faftum de>
iure,& de fao,tamin procedendo, qum_
in fentenciando, fuper feudor de quo traftatur, & profer^ur tandem laudum in d. anno
1467 uper eo demum impecratur affenfus in
< anno 1470. qui affenfus eft fuper laudo tantum, &i cum claufula, quatenus illud ric* &
prouid factum fueri cita quodfilaudum_*
Gg 3
oon

Ioannis Francici de -Ponte

4
laudum fundacur ex compromiflo,5c fi Hlei
non rite proceflerit.vd fueric illud nullum_
exqualibet caua , aflenfus nihil operacur 16 non tuent rite fadum,non poceft laudum-
rite proferri.. qui pundus fuit particulariter
quia impetratur tantutn ad tollendum obftaculum, & ad conhr mandum laudum, pro
& in terminis decifus,reference eodem Domina prrfenris cauf* Commiflario: in eau.
ue illud latum reperitur.non autem ad illud
fa Principis Suimonis, cum Vniiierficace favalidandumifc propecrea idemmet aflenfus
da relatione in Cllarerali Cllio.vbi fuefe declarar,quatenus dicit , quod confirmt
rat compromiflum fadum ; & exinde laud
laudum, quacenus rite, redeq; procefferit ,
promulga turn,& quod plus eft,ruit compro*
vnde fi ex laudo dominium non transfer tur;
promifl'um de iure cantum in fentenciando ,
1 1 aflenlus nihil facief laudum eft nullum, aifuitq; laudum prolacum per celebres viros,
fenfus non validac illud , de quo latius per
Andr.in cap. I.qui fucced". tcneant.cn m con
videlicet, Marinum Freceiam.Marcum Anronium FIoccarum,8c l.Felicem Scalaleocord. maxime quando in aflenfu exprimitur,
nem,fuitq, impecratue aflenfus tuper laudo
quod in caneum iile pradiarur,in quantum.
etiam przeedence relatione arbitrorum in
actus, fupcr quo interponi tur,ri tcVedc proCollateral! Confilio & tandem quia aflen
ceflerir, V t eft in cafu.de quo agimus.
1
fus fuit fuper laudo , & non fuper compro
Cum igitur vigore Conftitut. Regni non
lz poflic de re fcudali fieri compromiflum , vc
miflo iudicacum fui t, compromiflum null
& proinde laudum nullum , & omnia inde*
in conftit.confticucionem diu. mem. ibi, arfequuca in priftinum refticuenda , & iuft iffibitria ettam excompromifTo fopcr prxmiffis fada.nulla efle cenfemus, vbi Atflid. ip.
m fuie fie decifum , quia ( vt dixi ) confti
noc.nu.j>5-notat,quod fi fiat compromiflum
tutio annullac omnes contractus , omnesq;
Ij (iuein arbutum,& arbitrarorem, fiuc in al
17 cuenti'ones,& propterea arbicria ex com
ternai rantum.fuper re fcudali, fine affenfu
promiflo fequuta,erune nulla,quia compro
tale compromiflum eft ipfoiure nullum , 8c
miflum nullum*.
Poftquam ergo Ioannes alium ticulunu*
fi feratur arbitrium , fue compromiflum-
nullum erit.fccundum eum,& ratio eft pronon habet, quam prartenfi laudi fundati *
ptiflima , quia cum nit aliud fit compromifper millo compromiflo, fuitq; compromit*
fum.quam contractus inter partes qua; f<_
ram de re fcudali de iure, & de fado etiam
conueniunc de ipfarum differentije compro
in fencentiando , & Indices fuerunc Mercator,Medicus, & Doctor, fuitq; ai bitramenmiccendi in certis perfonis : merir cum_
conftitutio annulier omncs contractus , verum latum in quodam foro intus quandam
nict etiam annullacum compromiflum-
apothecam : mrito cum fuper compromif*
fo non adficaflenfus,cum proinde laudum_j
quando illud eft celebratum abfque legiti
mo aflenfu , & laudum eft fcquela compro- 18 non ritt-.necrede proceerit : aflenfus im*
pecratus luper laudo tantum non fufficic
mili,& fuper compromiflo eric illud rundatum , & in tancum Indices habent poteftaideoq; nui lus eft citulus per pracdtdum Io<
cem laudandi,& arbicrandi, in quantum cnem addudus, qui titulus cum fit infedus
ic fuper eo fe fund at, etiam qud per mille*
promiftum procedit : igitur fublato comannos poflederic, nullius effet conlideratiopromifli fundamento , corruit omne fuper
eo ardificatum; ergo aflenfusimperratus fu
19 nis poflertio, ex commuai dodr. Innoc. in_
per laudo ,& non fuper compromiflo nihil
cap.dudum de decim.
operabitur hinc aflenfus dicic , quatenus
Secundo ex laudo arbitri nullum tranflaudum nt,& prouid proceint,& cum *
fertur dominium, quia fencentia non eft.dipromtflumnon habeac aflenfum.fuic nullu , 10 cit text, in l.quid ergo $.ex compromiflo ff.
& fie laudum non rite , nee prouid procefde iis,qut not. infam, hinc infamia non irro*
(it , ob quod aflenfus ex ipfiufmec claufulis ai garur, vc ibi dicic text, nee ado de cuidiorefoluitur , & coniequenter laudum eftnulnedanda eft aducrfus venditorem 1. fi didi
jT.fi compromifero \ de euidio. quia non-.
lum,quia non habet compromiflum valid
item deficit aflenfus , qua: laudum non rire-, a j declaratur ex (ententiaarbirri emptorem
14 proceflir,- & in hoc ( ni fallor ) eft puntualis
Dominum non elfe , & confequenter dt ficit
dec i fio Bald. in l.pr&fes col. fin. nu. 10. C.de-
adi de euidione contra (uum authorem_ j
15 tranfac. vbi ponic quxftionem in admini- 34 & ob id non datur appcllano,quia nec iudu
ftratore , qui adminiftratorio nomine comcati ado, dicit text.in l.t. C.de arbit.& ob
promittic in arbitratorem, & quarrievcrum
hoc inuicem pna promicticur,vt metucius
requiratur decretum in compromiflo , an-, 25 placicis non recedatur,& propeerea texc.
vero in laudo, & tandem decidi t,quod in in l.i.rf.Je arb. dixit, exceptionem rei iudipromiifo nccefiarium eft decrccum , quia-- 26 catz non nafci ex tali fencentia, fed peen*
peticio*

Confilium

LUI.

3f

petit ionem, non es ipfa fenten tia, fed ex ip rit mercatorum inualiium eff nifi qualb compromiflb, in quo pna fti pula ra fuir *
tuor Confutes adfuerint, an valeatfifemquae clariora erunt in compromifTo fac*to de
per in prafntia trium latafuerit.
iure,& de facto eciam in fenrentiando, pro- 19 Lexgneraliter, & partiulariter abrogari
ut de facto hic fuie fententiarum , fiance*
potefi,
qualicate arbicrorum , quo cafu nullt dubi
taie arbicrium efTe merum contratum , feu
ARGVMENTVM.
mera m tranfaionem, hinc dacur rali ar7 bicramenco recurfus ad arbicrium boni viBaro an poflt in bannis indicer_>
ri per fpatium annoorum criginca ex cradimaiorem
pnam Auguftalis; & quando
cis per Bare. & communieer Doctor, in 1. fi
Statueum > vel lex per non vfum abro*
focietacem jT.arbierorum if. pro .
Si iudicium ergo eft in petitorio, & opor
gecur .
tet, quod aor tundee dominium, & ex lau
do dominium non fundacnr , igitur deficit
CONSILIVM LUI.
actor in probationer & confequencer reus
lebet abfolui,8 fecundum prxdia fuie iu prxcenfio Vniuerfradicacuno
tisGrauinx,vt non poflt
Baro in bannis , quz iiu
dies fieri folenc fetdum
Pro Duce Grauinae,
ca fus occurrences indice
re maiorem pnam vnius
SV M M A%.IV M .
Auguftalis: hzc,inquam,
prxcenfio , f fubf fierce , eflec abolira quaf
I 0 anpojjtt in bannis maiorem panante*
omnis iurifdic"tio Baronum,& propeerea^ ,
imponrre , quam auuflalis num. j . 7. &
rogo i aduercacur ad earn cum fiar ex hoc
feqq- An etiam tertiam partem mobilium
vniuerfalis lex in Regno , Sc ver non habet
ex contumaciafibi vindicare diclo num.7,
iuris fubfiftenriam.
7* quid de confuetudtne nu. 1 o.
Fundacur hate prxcenfio ex Capiculo Rez Baro non babens merum , & mixtum impe I gni incip.Icem ad inquifieionem,quod viderium ,fed fmplicem iurijdiilionem ,
cur hoc determinare , quod capitulum fumpot.
peum fuie ex Conftitutione Regni ad offi
4 Confittutto %/gni ad officium Baiulorunue
cium Baiulorum.quae decerminac, quod b-r
de quibus Baronibus intelligendaft.
na i qux fiunc a Baiulis Terrarum demanij
5 Imperium merum , & mixtum, Specialem^,
non poflinc exceder Auguftale , & equipa
requirit concefsionem .
rando iurifdiionem Baiuli demanij turif4 Idq. quo tempore concejfumfuerit Baroni
diioni Baronis in Terra propria,cric iudibus .
. candum de eo,& hoc eft, quod rradidic a*
g Capitulum 'Rjgni item ad inquifitionenu* ,
in fu inuelicura in ver. feudacarij Ba
quomodoprocedat, & nu. 1 .
rones in verf.prxrogaeiua in fine, vbi ponir,
9 Iudsces in fumma dignitate confituti , qui
qux non pote ft. & qux valet facer Baro no
fint.
habeos merum imperium , fed cancum fim
II Tenafatuta ifin. C.demod. . non
plicem iuri fditionem racione terri rorij,qu
attenditur, cum confuetudovigetin conemper intelligicur concefla cu ti ipfo cerritrarium*
torio , quando confilit feudum in vaflallis ,
I i Iudex quando pofsitpnam ) iurefatutam
de quo per Andr. in jf.hxredicacem de pace
exceder.
teen. & inf. fi inter duos de prhib- fend,
I I non pote exigere pnam delicit, vbi
alien, per Feder, cum concord. & randem_,
e delitlum.
Capyc.in prxalleg.locodicic,non pofle Ba
14 Barones iurifdicliont quam Rege babuerone m incer ccera facer ban na cm pna
runt priuari non pount.
qux excdt Auguftalem , & alleg prxfa*
15 Pfna quacunque Utafit ex vrgentibus quatum Capieulum Regni, & hoc eft, qui >d loIttattbus indieenda e, & tranjgrejoriquendode Baiulodixie Andr.in Con.'fir.Rcbus aeriter exigenda.
gni,pen am nouem vnciaro m,videlict c,quod
J Baiulus vitra annum in fuo officio confir
non poenc Baiuli pro muleta exceder-
mari non potei .
Auguftalenu*.
17 Lex anper non vfum toilMur.
Patee ex prxdiis omnia fundari in Ba
IS Statuteficautaturftntentiam latam incur t rone habenec ciuilcm iuriidiionem ficue
Baiu-

Ioannis Francifci de Ponte

55*
Baiulus , nn autem in Barone habente mefecus fi habet merum imperium i nam tunc
police imponere pnam publicationis om
rum,& mixtum Imperium : nam tempore-
nium bonorum ob contumaciam , cum id
Conflit. St Capiruli prsedidi non erat folita
pofiit Iudex in fumma adminiflratione conconced iurifdicVio criminals Baronibus.vc
referr Capyc.in fua inueftit.in ver.feudum_
flitutus,& in Conflit. Rcgni pnam nouem
iurifdidionale>& Andr.in d. tf.fi inter duos
vnciarum, idem rradens dclart Iudices in
nu.po.diciti quod olicum eraeexceptuari 9 fumma adminiflratione conftitutos effe illos, qui habent merum imperium, vbi pari
J conceffionibus>& illud imperium merum, &
ter Afflic. & fic in Baiulo demanij tradidit i
mixtum requirit fpecialem conceflionem_
Andr. vc non poflit ipfe majorem poenam_
uxra Conflit. Regni,ea qua: ad decus,& ru,
Capit.Regni incip. ad regale fafligium, Sti
Auguflalis imponere: uperiores ver Ba
tempore Regis Alphonfi Primi fuit comm'uiuli, vt Iuftitiarij poflint exceder habenres
merum, & mixtum imperiumrergoficut Ba
6 nicac merum imperium Baronbus,&: con
ceda iurifdidio criminalts,& ficquodcomre non poterat , qui habebat tantum iurif
municaturo erat Iflitiarijs, & Pracfidibus
didionem ciuilcm ad inflar Baiuli demanij
Prouinciarum, fuit deindecomir.unicatum
ita nunc porerit maiorem pnam imponeBaronibus.vt per Afflic.in d.Conftitut.E-.
re,qui eft fuperior Baiulo , vt eft Iudex in_.
que ad decus in princ. alias in generali confumma adminiflratione conflitutus,qui ha
ceflione nunquam veniebat,dequofacitdebet merum , & mixtum imperium , & ficut
ciionem Afrl.121. hodie ver exeo tempo
primo non porerat, quia ad inflar Baiuli,ita
re Regis Alphonfi Primi pa<flm,& jndiftinnunc poterit ad inflar Iuftitiarij, Sc tquam
conceditur.vt indies videmus, & tradic
Iudex Ordinarius fuorum vaffallorum cum
omnmoda iurifdictione ciuili, criminal!, Sc
Capyc. in prxcitato loco in ver. feudum iurifdidionale. .
: i
mixta.de quo per Andream in cap. 1. ante*
nu. j. quid fit inueftitura , & in d. Ji.fi inter 1
. Prardidis vero temporibus,in quibus me7 rum , & mixtum imperium non concedebaduos ante nu.89. cum alijs cmulatis, late*
per Frecc.in auth. 1 3. Baron. porerit propte
tur.fuit editum prardidum capitulum, & ad
rea Baro emanare banna , & inijeere penas
inflar baitilt demanij non poterat Baro fimmelius ipfi vifas,prout arquitati conueniet
plicem iurifdidionem habs imponcr ma...
.
iorem pnam Auguflalis , & propterea nee, i & rigori.
Recepit ctiam pradida conclufio alianu
poterat muldarc in tertia parte mobilia ex
contumacia , Acut Baiulus , vt tradidic 10 limi rationem, & fi Baro fimplicem habec
iurifdidionem non poflit per prfacum_*
glof.in Conflit. Regni rei venditione in ver.
capitulum maiorem pnam apponere vnius
certiac partisjvbi Affl.nu.19. dixit riictum_
AuguflaliSjquod tarnen aliter de confuetu* ?
glof. proceder fecundum illa tmpora , fedine feruatur, & hoc eft attendendum : ica__
cundum qua: Barones non habebanc conceffionem meri imperij,fed hodic, dicit ipfe_
in fpecie Andr. in d. $. harreditacem,& in-
d.Conflit. Regni pnam nouem vnciarum^,
qued cmnes habent,cum fine ad inflar Iufti& idem Afflic. in d.cap. fi quis aliquem do
tiariorum in eorum Terristunc poiTunt om
pac. teen. . i j.adc quod capitulum prnia , & tradendo idem Affl. in $. li quis alididum receflt ab aula , & fic Dodores eraquem de xenen. reddidit rationem; quia
Baro eft Ofticialis Regis ratione fpecifici 1 1 diderunt in termini's text. in l.fin.C dc mod.
muld.vt pna ibi Statuta, & limitata noa*
priuilegij, non ratione fimplicisconceifionis feudi ;& Acut quilibet Oflicialis, cui hoc
actendacur.quandoconfuecudo effet in contrarium,quia ludlces foliti eflenrimponere
a Rege effet conceffum,habcret poteftatem
pnas eorum arbitrio, Sc volntate, de quo
excedendi Avgufla!,ita pariter Baro,& ita
8 dixit Ai H. proceder prfatum Capit.Regni
late Cagnol.ini. 1. nu. 1 9. ff. fi quis ins dicenin conftit.iufliciarij nomen, & normamin-, I a ci non obcempe.fif pariter Dodores flaruerunt diflerentiamjan pna fit pofita de iure
.nctab.& in conflitu. Regni iuriigentium
refpedu delidi,& tunc lud ex non poflit il- x
Ji.notab.'rerf.fedqua'ro, Si ita diflinguit lo.
lam exceder : an vero taxetur illa in pre
Ant.de f gris in eodem capit.ad inquificiocepto, & banno : nam tunc ratione concern - ; 1
nem ,
Modern Addentes ad Andr. in d.jf.
harrtdilatem in ver. pna de pac.ttnen. qui
ptus, inobedientia:,& tranfgrefionis poteft:
Andr.iUi decidir proprium caum:nam t ra
pnam excedere,& non eft pna impoira_r
iure, fed impofita Iudicc proprer prarce- die , quod Barones in Regno non hnbebant
meru> imperium : & propterea concumaci
pti inobferuantiam,pro quoefl pulchrum-*
vaflai.o pnam vnius Auguflalis imponer ,
conflium Oldra. i j.& ira vitra Oldr.diftin- .
quiataiulus Tcrr demani; non plus poceft,
xerunt Hoflienf.Io. Andr.& alij quos refere Alex.

Confilium

LIIL

7
Alex. in d.i. i. ff.fi quistas dccn.non obccmp.
Iudcx,qux fi Andr. & czteri Doores dicue
licet Imol. & alij contradixerunc.
non proceder attenta confuetudine, quam
Si igitur ad rectam iuftitiz gubernatioconfuecudinemadefle firmanc przdicti Annem , & ve quiete, & pacific viuatur , omdr.& Affl.& dicunt attendi,& obferuari de
nisq; occafio deliorum rerenetur , Barober : fequitur proprerea, quod ex omni ca. nes in dies faciunc banna in cafibus occurpite debebat Vniuerfitas repelli abhac te
rentibus : nam hocis vigore iurifdiionis
meraria prztenfione: funt enim in przdifta
eftpermiffurn:volunt,inquam> hanc iurifdiCiuitace pa trat a innumerabilia delia , &
tionem cueri fua pna iuxca tradita in d. 1.
fignanter homicidia , & licet multa; fuerine
J.& vis nonconfiftic,fi hoc pofunt facer-. :
adhibitx diligentia^, tarnen non potuerunc
nam fi fatemur > quod poffic imponere pna
illa verifican , intantum quod recurfu s ha
Augu!talis,ergo prxcedit facultas, & habibitus fuit ad Collatrale Confilium, vc de; litas indicendi pnam,ied vis confi iz, po
ftinaretur Commiflarius cum fuprema auteft exceder Auguftalcm, quod ex przalle*
thoricate ad illa perquirendum. Hor videagatis fatis eft demonftratum .
tur,fi fine iuxta banna, vt nemo accdt no
Nec dicacur, non poffe Baronem exigere
ctis tempore fine lumine, & fi ex caufis tam
j j pna m deliijvbi non eft deliftu m,nam hic J5 vrgentibus quxlibec poena eft indicenda_. ,
non eft cafus.de quo tractatur, ftarim quod
& i tranfgreforibus acriter exigenda ex
reg. text. in Laut fada iT.fin.ff.de pcenis , vbi
vaflallus non obedit prxcepto,& banno,de]inquit,& ex i i delito infligicur poena in
Iurcconfultus ait nonnunquam euenit , vt
dicia , vnde aliud eil craetare, fi bannum eft
aliquorum maleficiorum fupplicia exaceriuftum, vel iniuftum , & hoc in dies facrum
bentur.quoties nimium perfonis graffanciConfilium prouidere folet.dm v a (Ta 1 ! i grabus exemple opus fir, ad idem text.in 1. 1. C.
uancur : aliud vero eft,fi data iuftitia banni
ad l.iul.repet.cum alijs, qux ad propofirum
Baro poteft ftatuere maiorem peenam Autradidic Andr.in jf.fimiliter poft nu. 29. do
guftalis, & hie eft cafus, de quo rractamus :
capit.qui cur. vend.
qui, ni fallor, non poteft habere probabilem
Quoad caput Sindicatus Baiuli, rogo, vc
difficultatem,& vt dixijiurifdictio Baronum 1 6 aduertatur , quomodo loquatur Pragmti
ca : nam inter cartera dicir, quod non poffic
effet quafi penitus exrinfta ., nec poflet .gur
bernarbquando metu pna: vafialli delictis
Baiulus vitra annum in officio refirman, in
non arcerenturA ad obedientiam nonprofine cuius anni debet per eleos findicari,8c
uoearenenr,3c alias de confimilibus bannis
fic loquitur per verbum.non poteft,deneg& infpecie,vt vnufquifque noctis tempore*
dopotenciam, & per verbum, debet impor
accdt cum lumine , fuerunt porrea gra
tando neceffitatem ; ex quo infertur , quod
vamina in facro Confilio, in quibus bannis
dum in Ciuitate Grauinx Baiuli fuerunt c
paflim, & indiftin& apponuntur pnac ma
fticuci,& confirmati per plures annos,& fin jores Auguftalis , fueruntq; ilia per D. de-
dicatiu nunquam fteterunt, fed abfque aliCurciSiperD.de Franchis, & alios Dominos
quo findicatu Baiulorum officia exercuerc
confirmara : nam quando in cafibus occurcontinate, & hoc tempore immemorabirentibus videbitur iudici quod Baro exc
li: fequitur quod Pragmtica in hac Ciuita
dt , attenta qualitace caiuum , & perfonate non fuit in vfu, & abije in defuetudinem
rom , non eft ublaca poteftas moderandi ;
imo habet implicitam contrariam confuefed priuarc Barones mero , & mixto impetudinem>& non vagando in difputationibus
rio.cuius vigore hoc ftatuere pofunt, nullo
Doftorum,vera eft,& communis omniums
modo Iudici licet, & hoc effet priuare ; quia 17 conclufio , quod fimplex non vfus legis non
G abfque concefione iurifdiionis criminacollie legem , quando cafus non accidit, vel
lis pocerant ftatuere panas Auguftalis , &
quando accidit, & fuit merz facultatis, fed
de mum vigore conceffionis meri, & mixei
quando cafus accidit , & non vfus legis haimperii attribuitur facultas excedendi, dbuit implicitumcontrarium vfum, tunc lex
j^modo bac facultare priuarentur , eflet illos
abrogatur , & ica intelligitur, quod per non
priuare iurifditione per Regem (_,
vfum, vel defuetudinem colli tur lex,ficut per
con fue tudincm,& i ta eft in cafu,de quo agi
quod non licet , nec poteft iuxta tradita per
Andr.& Affl. in d.conftit. ea quae ad decus :
mus.ditac enim Pragmarica,quod non pofnon enim Ii ccefa iuridiftio in officium
fit vltra annum exercere officium ; dum igi
led in feudurrt habet Barones ex caulis one
tur hic exercuit , non eft non vfus , fed con
roid, & fcruieijs , &-aliis non datur abufus,
trarius vfus legi, quia fecic oppofitum eius*
ergo quod non poceft,nec facit Rex de ordiquod lex diat; & fic pariter dum lex imponaria poteltact.non poteft,nec facer debet
oit ftandi findicacui , & cafus
aceir

Io.Francifci.de Ponte
J?8
gmatic* no ge neral iter in Regno, fed in illo
accidie , & findicatui non it , hic cil im
loco,vbi ctrarius vfus eft obleruatus: narn
plcitas contrarius vfus legt, V fie Pragm
19 poteft lex abrogari generali ter, & particutica: alias non daretur abrogatio per defue
lariter,vt per glofin d.i. de quibus, & lato
tudinem, & per non vfum, & tame leges hoc
per Felyn. in cap. i.ante nu.i6.extra de tre
dicunt,& in fpeeie l.de quibus in princ.& in
gua, Sc pace Sc in Ciuitate Grauinz habuit
fin.ff.de lcgib.& inl.i.jT.fed Ii qua: . de vtb
hie contrarius vfus iuff lifimam racione _,
iure enucl. ibi iam per defuetudinem abieex quo Pragmtica nunquam fuie recepta i
runt in 1. 1 .in pr inc. C.de caduc, coll. ibi per
nam Baiuli io Terra przdicta nihil iudicane*
defuetudinem tmendatam>& abolitam, vi& quando accidie concrouerfia aliqua , fta*
detur cafus in auth. quib. mod. nat. e nie. fui
tim habetur recurfus ad capitaneum>& pro*
tf.fin. prope finem ibi, quoniam non veendo
pterea cum nullum ver iuri (diet ionis exerperempea eft , Sc poflent adduci quampluricitium habuerir , propterea Pragmtica.*
ma alia iura : datur ergo per non vfum , &
nunquam fuit in vfu,& ita facrum Clilium
defuetudinem abrogatio legis, led ben ve
incaufa Montisfufcolicum MarchioneVirum eft non fimpliciter, fed quando habet
ci bis iudicauit prouideudo,quod caperetur
ifte non vfus implicitum certo modo coninformatio,de quoadhuc conqueritur loantrarium vfum , & eft, quia cafus accidie , Sc
Des Vincentius de Anna, qui fuie aduocaeus
lex non fuit feruata, & dum non in facultaVniuerfieaeis , ve eeftacur in vltimo opero
te i fed in ncccifitatc erant iindicandi , fuie
fingu'. 48. Sc in hoc proprio cafu noftro cahoc commifum,im fa tus a tus ctrarius ,
dit optim illa ratio* quod non debet Baiu
quia non fteterunt findicatui , & fe necesi
lus liare findicatui, e.\ quo quocidie habetur
tas erat fndicandi , actus contrarius fuit li
recurfus ad capitaneum , & nihil ipfe facie
bertas exercendi officium abfque fndicatu:
vefic vbi Pragmtica eft vfu recepta, ibi obnam fi alias diceremus, quod requireretur
feruari debet: in hac vero Ciuitate,inqua_*
.cxpreTus contrarius aus ex dimetro ponunquam fuie in vfu,imadfuit,& adeft c
fitiuus , tune eiec pecificc contraria contrarius vfus, non eft dc ea tractandum.
uetudo, & non daretur abrogatio legis per
defuetudinem, vel non vfum, prarcepit enim
Pragmatica.quod debet findicari Baiulus in
Pro Goffredo Palagano .
fine anni,occurrit cafus,& eft feruatum oppofitum , quia non fteterunt findicatui , &
SVMMARiVM.
rurfus. prohibe Pragmtica vkra annum_#
confirmai i Baiulum : oceurrit cafus, & fuie
permifum,vt vltra annum, tunc hoc eft da- I %Affenfus fitper vendition iam facia impetratus anterior tenfebitur affenfu imp
re implicitum vfum contrarinm legi ; & ita
tratefuper venditionefacienda ,redditur
przezteris oprime declarar Anto.de Butr.
in cap fin.de confuet.poft nu. 6. verf.fi vero
ratio eodem numero .
aliquis aus,& hoc eft,quod dixit Abb. in_ a Ajfenfus expedttus reuocato contractu mel
ius repuratur,cum non muent at, quid concap.loannes in fin.de cler.non refiden. & fic
diftinguunt,& proceduntdia per . in_.
firmet.
,in l.z.C.quz fit long.confuetudo nu.8.& hate 3 Inrumentum ratione vnitts bor*,& minus*
eft communis diftinctio, vt teftatur cumu
anterius altero reputatur.
lando Doctores quamplures, Iaf. ind 1. do 4 Hjtentio aduerfus bardem, quo eafuopponi
quibus nu. 3 3.& facit ibi exemplum per Iaf.
pofit.
pofitum nu. 34.CX decif. Bald, in L rem non^ 5 Retrouenditio operatur.vt omnia extinguan
tur, rtfoluto enim ture datoris , refoluitur
IS nouam C. de iudtc. vt fi if acuco cauetur
non valere fententiam latam in Curia meretiam ius acceptons.
catorum,nii fuerunt praefentes quatuor c- 6 Extinelum,quod eficedi nonpote.
fules illorum,quod fi fueritobfcruatum,fer- 7 Contractus verba ante omnia confideranda
funt ad fiiendam vim , & fcientiam ipri fententiam in przfentia trium.valebitstentia , quia lile non vfus habet implicitum
fttts.
contrarium vfum, ex quo induca elf cfue- 8 Ex cefsione facia cum aufa. dominium quod
erat penes cedentcm, cenfetur trani latum
tudo: fic ergo dum lex dicit,quod debet Ba
iulus findicari, & non refirman in officio, &
in ceffionxrium.
tempore immcmorabili, & confirman , Sc 9 Adftruandam ccntrahenUum voluntattm*
verba minime attenduntur, nee ordofcrinon findicari, fuit obferuatum , non poteft
negari adefle contrarium vfum implicitum,
ptura inSpicitur,vai de mente conilat.
; proptere oranin facta eft dcrogacio Pra- 10 lila namq. vtin vitimis voluntatibus>ita

Confilium
in tontroBibut Regina , e fimperq. at: tend debet.
II Ad euitandam alius nullitatem non fit in*
terpretatio contra fitpu/antetn, licet reguianterfiat.
Si Prima contrailus perfectio e contientiona/ts .
13 Quemadmodum in venditioni;adboe vt do
minium transferatur, traditio requiritur
per actum verum , velficlum, ita pariter
in retrouenditione ad boc,vt dominium^,
reacquiratur.
14 ua locum obt'tnent in contractu , locum__,
quoquefibi vendicantin diflractu.
15 HtncJi contractus eil bonafidei, difiractus
quoque bonefidei iudicatur ; tb"ficut do
lus dans caufam contractus, ilium ipfo iu
re annullat,ita pariter dolus dans caufam
diraclui,eum nullum reddit,&folemnitas requifita,in cotractu requiritur ctiam
in diractu ntifeq.
17 Per conftitutum transfertur pojfejjio , & li
cet modus aequirendifitfictus,vera tarnen
e poejfio.
,18 Hjtrouenditione facia folutione prety in
tercedente, nonfacta tarnen rei traditione,
fieadem resfiterit altera interim vendita,
penes fecundum creditorem tranfit rei do minium,pcnes quern libera manebit.
If Remifiio pai de retrouendendoinfeudo appofiti valet,quoniam per illud non e conitutum ius in re ,fed tanturn actio perfonalis quodfpeciale e in pacto I. commifforta, S" addictionis in dtem.
to Dominium an retransferatur ex pacto pofito, quod contractusfit ipfo iure refolutus , & ajra deuoluantur ipfo iure ad
aliquem .
i I Stautepacto de non alienando fub pena,
quodfi alienaretur res probtbita, contra
rius effet nullus ,Ji alintur , ex aliena*
tione transfertur dominium licet alinant
ad interejfe teneatur.
% PromiJJio de vendendo eadem e, promiffio de reuendendo.
Sj Dominium, vt transferatur requiruntur
verba directa non aufem obliqua , qua in
dubioprafumuntur.
34 Pactum de retrouendendo nil aliud e,qu
obligatio emptoris de reuendenda re,quam
emit, ex qua non nifi actio perfonalis oriri
potest .
5 Promittere retrouendere , & alys non ven
dere pariafunt .
% Reuenditio,tdefecunda venditio.
7 Inter pactum additionis in diem, legis commiJforia,&pactum de retrouendendo,qug
differentia interttdat & quandotdenu*

LIV.

?f9

operetur vmtm,quod aliud .^-1 conciliatio diuerfarum opmionum ponitur

nu. 6.
8 Intellectus Ificum vendentff. depign.acJ.
proponitur.
19 Creditor cum dicaturprocurator debitoris ,
tenetur ceder actionem debitori, qua e
ex vendito.
30 Dictio (fed ) efacti diuerfificatiua,& preedentibus aduer/atiua .
3 1 Retraditionem necejfario requiri ad retrafferendum dominium , communis e Do
ctor.opinio.
3 3 l^jmo iurefibi quafitofinefuo facto priua ripote.
34. In bis, qua per momentum explicantur, vt
in traditione,ea qua poflea fiunt non cen fentur taliter inejfe,vt per ea traditio, qua
fuit libera infirmetur.
35 Regula l. Icela ff.fi certumpetatur imitatur,
37 *er venditionem rei aliena cum confenfu
DominifactamJransfertur dominium^ .
Idemq. de legato rei aliena atuitur nu,
feq. cuius ratio redditur eod. nu. amplia tur . $9'
40 Pecunia impenfa in rem confiruandam,qua
altas perire poterat efficit vt is, qui eanu^
mutuauit licet temporepoerior,fit tarnen
iure anterior .
41 Res cum pacto de retrouendendo, minorit
, aimatur,ac difirabitur.
4 Rei vendicatio cedi pote etiam fine poffefon^j .
43 Ceffio aitionis inter coniuncios valet fint-t
txprefjione alicuius tituli.
44 lus reemptionis vendi,cedi, vel alio modo ad
libitum de eo dtoni pote .
oMortuo teatore babenda fit ratio aflimationis patrimony pro computatione legis
falcidia re ab ipfo teatore vendita ,fitb
pacto legis commifforia , vel in diem addiiionis,connumeratur in patrimonio ipfius
venditoris,non emptoris.
ARGVMENTVM.
Retrouenditione facb folutione pretij intercedente>non faa tamen rei traditione, fi eadem rsilient interim alteri vendita penes fecundum creditorem
illius dominium tranire , & penes eundem libere manere > oftenditur . Plura_
de pacto de retrouendendo > & quando
requiratur retraditio poleflionis.
CON-

3o

Ioannis Francifei de Ponte

CONSILIVM LIV.

N huiufmodi punfto.fi re
d equidcm perfpiciantur verba contractus , ac
mens contrahencium_f
abfque dubio.ni fallor.arbirror pro magnifico Gof
fredo iudicdum fore ceffionario iurium magnifici D. Francifei do
Gueuara, & pro ipfiusdilucidacione narrabo in fafto cfitenda,fiquidem ex ipfo om
nia ciarefeunc.
MagnificusBaro Aquarizdie 5. Marcij ,
anno 1550. vendidic magnifiez Helionorz
Comiti eins forori annuos ducatos 4 . fuper Terra Arpaiz tune ab ea poflefla pro
precio ducac.5 .millium, hxc vendido eft in
proceifu graduacionis.
Oie vero ii.eiufdem menfis magnificus
Baro vendidic przdiftam Terram Arpaix
magnifico quond.D.Indico de Gueuara pro
pretioducar. . & in partem pretij vo
tait , quod folueret diftos ducatos J. millo
dies Helionor,pro quibus ei ceflit ius ludi, hze venditio eft in proceflu Baron.
Eodem die 1 1. Marti; eft aflenfus expedtus, tarn fuper venditione facta magnif.HeJionorz diftorum duc.4jo. quam fuper ven
ditione facienda Terra Arpaix , & hze funt
verba a fien fus In eodem proeeifu,ex quo apparet,quod licet fub eodem die fitexpeditus
aflenfus fuper vtraque venditione , tarnen-,
cum altera fit fafta , & ita fit expedirus affenfus, & altera fit facienda , & ita etiam fit
aTenfus: fequitur anteriorem eflealfenfum
fuper venditione facta Helionorz , fiquidem
ftatim,quod fuit przftitus,habuit effeftum ,
quia reperit quid confirmet , fcilicet venditionem iam faftam , quod non eft in vendi
tione facienda Terrz Arpaix, quia vbi non
eft confirmabile,confirmatio non procedit,
cum non inueniacyvbi figat pedes: non enm
eft actus de per fe ftans.tradit hze Bald. in-,
l.falfus i.col.C.de fur.& ideo aflenfus expe
ditusreuocato contractu vigore conftitut.
diu.mem.eft nullusi vt latins per Afflic.in-.
cap. imperialem de prohib. feud, alien, per
Feder.cum non inueniat quid confirmet , &
racione vnius horz , & minus vnum inftrumen tum dicitur anterius altero, vt dicit gl.
in l.fi ex pluribus tf.fin.ff.de folut. Bald.inl.
imperator ff.de ftatu hom.in cap.z. de confeff.Soccin.in l.i. ff.folut.matrim. cum con
cord.
Die 5.Nouembris anni ijji. magnificus
D.Indacus vendidit magnif.D.Francifco de
Gueuara eius fratri Terra Bonialbergi pro

pretioduc. zoooo. & in partem pretij pro

mittit D. Francifcus foluere diftos ducatos
mille d. Helionorz pro retrouenditiono facienda diftorum intrituum ip(i D. Indaco.
Die 7. menfis Nouembris eiufdem anni , I
D. Francifcus tarn (uo nomine, quam etiam
nomine D. Indaci conucnic fe cum magnifi- .
ca Hclionora, & illaretrouendidit D. Indaco per mediam perfonam D.Frcifci introitus przfato, & D. Francifcus nomine pro
prio foluit pecuniam przdiftam prod. retrouenditione , aflerens effe partem pretij
Terrz Bonialbergi ab eo empt*.
Et quia D. Francifcus volebat eiuspecu- .
niam in tuto collocare,ide voluit.vc d.Helionora ei cederet iura ipfi competencia fu
per diftis incroitibus,quz de volntate magnif. Baronis ibidem przfencis in eoderru
contraftuceffir, omnia iura quomodocunque ei competentia fuper diftis i nrroicibus,
ponens D.Francifcum in ipfius locum, &c. 1
ATenfus eft cxpeditus tarn fuper vendi
tione d.Terrz,quam fuper ceffione turium_
d.Helionorx,die j. Nouembris eiufdem an- ;
ni:nam in affertione dicitur, quod D. Fran
cifcus partem pretij promittit foluere creditoribus tenentibus introirus fuper Terra
Bonialbergi, pro quibus ei cedit D. In da cus
ius luendi,& partem promittit foluere ere- :
ditoribus fuper Terrz Aipaiz, & demum in
fupplicacione dicitur, quod przftctur aflen
fus tarn retrouenditionibus faciendis,& ceffionibus iurium percredicores Bonialbergi,
qnos in Ipccie nominat,quam etiam ceTio- 5
nibus faciendis, per diftos creditores, fcili
cet Terrz Arpaiz, iuxtaformam cautelar
faftarum,& conficiendarum ibi in ver. necnon,quz demum faftzfuerunt die 7. Noue* bris,vtdiftum eft.
Et licet in retrouenditione , qoz fit per
przdiftam Helionoram dicatur,quod retrouendit vigore Regij aflenfus impetrad i
die emptionis diftorum incroiruum , vt fic .
videatur non recrouendidifle vigore iftius
aflenfus nouiter expedid , & confequenter .
cum in illo primo ffienfu nihil dicatur do
ceffione , fed cantum de retrouenditione fa
cienda, dicaiTius non adeflc aflenfum in cef- .
fione; tarnen non obftat,quia aliud eft retrouendi tio , & aliud ceflio, vnde fateor, quod
fuit fafta retrouendido vigore illius primi
aTenfus,nec alius adeft, fi bene aduertarur , .
ceflio vero , quz nil commune habet cum_
retrouenditione fuit facta, & in ea cant um__ .
cxpeditus aflenfus de nouo. & non fuper re-, s
t rouendi t ione,c per prius aderat,& quanto magis dicitur in primo aflenfu non comprchca-

Confilium

LIV.

prebendi ccffioncm , tanto minus erit facta

Ex his ergo credo fatis dilucide apparevigore illius , fed eius, fub quo in fpecie eft
rede validicate iftius ceffionis:nam aut pars
hoc prouifum,vt actus valeat 1. eum qui caprztendit earn inualidam ex deficientia af*
lendis.vbi cext.noc.ad hoc ff. de verb, oblig.
fenfus , & fupra coBtrarium eft demonftraibiq; glof.& Doft.
tumautquia D. Francifco fueric faeisfaHis demum peractis fuie in facro Confitum, & hoc neququam, cum habuerac eius
lio moca lis magnifica D. Hippolyca do
pecuniam iam amiffuram per creditores
Gueuara eius filia contra D. Francifcum fuanteriores, virtuce ceffionis Helionora; ab
per refticueione d. Terr* Bonialbergi , ex
eo alteri tranftatum , vc dictum eft fu
caufis in illo proceffu dcductis,& licet Don.,
pra-. .
j, Francifcus aduerfus hasredem D. Indaci poAut tertio prztendit earn inualidam , feu
terae opponere recencionem, donee ei folu- 5 inanem , quia nihil ex ipfa potuie cransfertum n fuiffet precium,quod ipfe foluit Ter
ri, cum dominium per rerrouendirionem_
fie per prius in O. Indacum cranflaeum_
ra Bonialbergi,& inter caetera dittos ducatos quinqu mille olucos Helionora: Comi
Sc confequencer nec id poeeft dici rranflati ad cext.in l.fi non fortem in $. fi ccn tunu
, nec aliud ius, quia per rerrouendkiode cond.indeb.per quem ita radic Affl. in_
nem omnia extinguuneur, refoluto enim iu
Conftitut.diu.mem.in reuocance al enaciore datoris.refoluitur ius acceptons l.lex venem vircuce illius Conflit, facie reg. text. in
tigalis ff de pignor.tradic ad propofieum_
irr. in l.fi res per illum cext.ff.quibus mod,
Llulianus in tf.offerri de act.empt. nihilominus non erac tutus D. Francifcus aduerfus
pign.vel hyp.folu. in 1.4. /.fed & Marcellus
alios creditores D. Indaci ipiius anteriores,
if.de in dien addict. in l.in diem ff.de aqua-.
& in fpecie contra Baronem Aquaria; , qui 6 pluu.arc.& quod exeinetum eft cedi non poteft 1, decern de verb.oblig.l.modeftinus in fi,
iam eo tempore mouerac lieem contra.
$> cum,
Dornum Hippolytam hatredem D. Indaci , , ff.de folut.glofqu* id dclart in
prardium ff.de pigno.cum concord, im for
te affiftentiampeeijc tarn fuper Terra Artius, hic non poterac cedi aliud,quam domi
paix, qum etiam Bonialbergi,& alij infminium, cum hypothecam non poterat habere
ti creditores anteriores adfunt , vt loannes
przfuppouendo Helionoram Dominarn fed]
Francifcus Caftaldus pro ducatis tribus mil.
reuocabilem,quia res fua nemini feruic 1. neJe , dotes magnifiez Ramundettz Saraenas
que pignus de reg iur.cum vulg.vnde auediconiftentes in dncatis nouem mille, ipfe D,
citur ceffum ius hypochecae , & hoc negacur
Francifcus in alia manu pro eius viea,& mi
excapice impotencia?, ver dominium *
litia, & alijs iuribus in ducatis fcx mille , &
& hoc neququam , quia per retrouenditioalij creditores, ade quod intererat Don..
nem erat tranflacum in D. Indacum, qum_
Tr mcifci habere pecuniam fuam, iam quod
voluerune omni no parees facer, & fie quod
paifurus erat euictionem dicta: Terr,& exipoeuie noluiequod voluic adimplere nequitus iam demonftrac, fiquidem vendica fuie ,
uit,ad text. in l.multum incerpftC.fi quis al
ipfiusprecium fuit creditoribus Df
teri, vel fibi cum fimil. & hzc funtni fallor ,
Jndaci anterioribusdiltributum , nec Don
quz pars contraria contra nos adducit,quina Hippolyt* , vc hzres D. Indaci poterae
bus nil penitus refraganribus, pro nobis iuprecium foluere , poftquam in hatredieaee^
dicandum cenfeo.
non aderar , nec cenebatur vitra vires , ide!
Aduerc igicur principaliter in hoc punconuenerunt fe cum D. Francifco, ve ipfo
reititueret Terram,ac cederec ei iura ceffa_, 7 ctoconiideranda effe verba contractus , ad
feiendam vim , & fencenciam ipfiusiuxta_
per magnificam Helionoram : nam cam iptext, in l.fi quis ftipulacus fie Scychum, & 1*
fa,qum Goffredus obligabantur de proprio
huiufmodi, & ibi Barc.de verb, obl & zquifoluere dictum pretium D. Francifco , quod
dem ex ipfis euidens colligicur contrahenjam rehabere putarunc vircuce iurium ceftium mens, ve D. Francifcus pro pecunia. ,
forum D.Francifco ab Helionora, nec dubiqum foluebac fubingrcderecur locum He
tari debec alias non obculffe Goffredum_#
lionora: , eiusq, anteriora iura ruberer , de fuo foluere, vt fie fuurn iactaffer,& fecunparee ibi in contractu cedences de voluntadum hoc fuie laca fencencia condemnans D.
te difti Domini D. Indaci , ac Baronis difto
Franci feu ad reftitueioncm d.Terr.ac GofDomino D. Francifco pro maiori eius cau*
fredum ci ad folucionem precij iuxea eius
tela , & euietione didz Terrae Bonialbergi
oblationem , ideoq; immediate fuit inica_
omne iuseiscompecens fuper diis incroieonuenrjo inter D. Francifc, vbi fuit facta
tibus quomodocunque,&c. & confticuerunc
d.ccifi: iurium Goffredo,& D.HippoIyc,&
poffidere nomine ipfius , &c. ade quod voper ipos coniuges preci D.Francif. foluc.
Hh
luerunc

361

Ioannis Francici de Ponte

luerunt omnmodo contrahentes ius in ipfum D. Francifcum transferre racione pretij per eum foluti , cum ergo Helionora habebac dominium dictorum introituutn_ ,
illud eric proculdubio in D. Francifcum-
8 vircuce ceflonis cranflacum , cum ea fueric
facta cum caul a, per quam abfque dubio do
minio exiftente penes cedentem, illud cranffertur , fecundum Barr. Bald. & carreros in-,
l.per diuerfas C. mand. per text, in I. j. jf.fi
9 ex pluribus ff. de acquir.poTer. nam ecfi ad
contrahencium voluneacem feruandam_i ,
de verbis parum curamus in l.in conueneionibus de verbo. fignif. & eleganter in hypotheca tradit text.in l.fi.C.quz res pig.oblig.
pofl. cum concord, ibi allegicis per glof. ex
quo fit.vt Doct. dixerint ordinem feripturz
nonattendi , vbi de mente conftaret 1. nec
enim ff.de folu.Bart.& czteris in 1.. tf.prius
fF.de vulgar. &pupill. Sc alibi verba impropriantur , vbi de mente confit in l.non ali
ter de legat. 3. vt ficut in vltimis voluntad
lo bus ipfa eft Regina l.in conditionibus do
condit &demonftrat. ita etiam in contra*
ibus arguendo de vno ad aliud l.fin.C.do
leg. I. feruum filij jf.eum qui Chirographen
de legat. 1. quanto magis hic , vbi concur
rent mens, verba, & poteftas, & alias actus
1 1 effet nullus , ad quod euitandum non ft in
terpretarlo contra flipulantem, licet regulariter contra l.eum,qui calendis, ibiq; glo.
& Doctor.de verbor.obligat. glof.in l.vetcribus, ibiq; Doctor, ff. de pact, idcoq; dixit
la Bald, prim am contractus perfectionenu*
effe conuentionalem in 1. 2. quando lie. ab
empt.difc.
Nec dicatur penes Helionoram non exiflcre dominium , fed illud retranflatum per
retrouenditionem in Don Indacu*n , iam_
quod ceffit, poftquam illa faa fuir : nam.*
i j przfuppono , quod ficut in venditione , ad
hoc, vt dominium transferatur , requiritur
traditio, per actum verum, vel fictum , iuxta text, in 1. traditionibus C. de . in tantum , quod przfertur inter duos emptores
ille ,cui fuit prius res tradita , licet porter
rior in tempore, iuxta trminos text, in 1.
quoties C.de ret vendit.& in l.qui tibi . de
hzred. vel act. vendit, ita pariter in retrouenditione ad hoc, vt dominium reacquira
tur tradit in fpecie Paul.de Caftr.in 1. fi tc
C. de pact.inter empt.& vendit.& in 1. 1 eodem titulo , quia cum requiratur actus retrofimilis , debet etiam inreruenire recra
ditio pofefionis per ilium text, in !. t.& in..
I. ab emptione ff. de pact, ibiq; omncs Dol4ctor. & ea , qua: funt ftatuta in contractu ,
habenc etiam locum in diftractu Litem ve-

niunt in pr i ne. i un et $. . ff.de petit, hzred.

glof.in 1.3.1*11 $. ludicio tutela: contrario, in-,
verb, ante impenfum ff.de contr.tut. & veil,
act. Barr. Bald. Salyc. S alij in authen. facramenta puberum C.fi aduerf.vend.ita arguic
Paul.de Caftr.in 1. actione i.col. C. de tran fac.in l.pen. vbi etiam Bart. . dedol. Hinc
15 eft,quod fi contractus eft bona: fidei.ica eti
& di (tractus d.i. ab emptione , ibiq; Doctor,
vc fic dolus dans caufam con traftui, ficut ip
fum annullat ipfo iure 1 eleganter ff. de dol.
ita pariter dolus dans caufam diftractui I.
de tutela de in integrum reftit. min. Bare. in
1.& ideo ff.de cond.furt.Bald.& ezeeri in l.i.
quando lie. ab empt.difc. ideoq, folemnitas
I6requifita in contractu, requiritur in diftra
ctu 1. nihil tarn naturale de reg. iur. 1. prout
quifque de folut. auch, contra ibiq; Salyc.
C.de repu.
Vnde cum in cafu noftro fit facta retrouenditio D. Indaco, verum ante tradicionem veram, vel fictam , fit cefio iurium D.
Francifco,& apponitur conftitutum, per q<f
transfertur poffeffio 1. quod meo ff. de acqu.
17 pofT.not.Bart.ini. interdum de acqu.poffefT.
cum concord. & licet modus acquirendi, fic
fictus, tarnen vera eft poffeffio, vt not. Bare,
in d.l.ab emptione circa fin.verf.vlcimo ad*
uertas, proba tur in I.certe jf.i. ibi proprit*
habere dicor,& Bart.ibi not. illum texr.ff de
przear. fequitur ergo, quod przualet ceifio
racione traditionis per fupradicta ex quo
fic , vt ita de facto interrogatus in terminis
noftris refpondit Alexan.in conf.io.videtur
fortafe i.vol.eumcj; late fequitur Frcifcus
18 Curt.Sen.conf. 1 2. qui ponit propri cafurn
nofirum, quando eft facta retrouenditio , &
folutum pretium, verum non eft facta tradi
tio, & demum alreri fuit res vendita , quod
eo cafu penes fecundum emptorem tranfeac
dominium,resq;libera penes eum remaneac
iuxta trminos text, in d. 1. quotics , profequicur etiam lac laf.in d.l.ab emptione nu.
S.CagnoI.in d.i. . de pacc.int.empt.& vend,
num. 71. cum feq. Dec. in 1. traditionibus de
. qui omnes confutant Paul.de Caffr.ctrarium tenentem in !. fi cum venderenc ff.
depign.acr.tradit etiam Bertr. conf.j 16. 1.
vol. Affl. late in conftit.diu.mem.poft num.
1 6. vbi dicit hanc effe communem,& per hoc
19 tradit valere remiffionem pacti de retrouendendo in feudo facti, quia per illud non_#
eft conftitutum ius in re, fed cantum actio
perfonalis datur , & fpeciale eft in pacto le
gis commifforiz,& addictionis in die.vt tra
dit gl. in I.commiforiz C. de pad.int.empt.
& vend.Bart.Alb.& Ang. in l.i.dedon.Saly.
& cc.in l.traditionibus C. de pac. Barc.Iaf.

Conilium

LIV.

163

& eat.in d.i. ab cmptione Ruin eonf. 3 i.nu.

Prxterea paria funt promittere retroucni+- i.vol.qui ex hoc cfuloit non retransferri aj dere.vel non vender alijs.quo cafu, fi vendominium, non obftante quod fit diftum_> ,
ditur, non datur rei vendicatio, fed tantum
quod ctraftus fie ipfo iure refolutus,& Caaftio perfonalis l.ea lege, vbi glof.& Dofto.
fra deuoluancur ipfo iure ad quendam ibi ,
C.de cond.ob cauf. & in l.fi ita quis Jf.ea le
Bald.conr.481. i.vol. 2. col. qui exhocconge ff.de verb.oblig.ergo idem in reuenditiouluicquod paftum faum de non alienannemam quid aliud vult dicere reuditio.nifi
21 do,alids contraftus effet nullus,quod fi ali
26 fecunda venditio,quod verbum eft delignant transfert dominium , licet teneatur ad
tiuum meri fafti 1. rem alienam de contrah.
intereiTe,idem Ruin.conf.i iz.vol.4.Signor.
empt.l.in confilio de cura.furio,& ex hoc c
conf.7j.inpen.colum. Alber.in I4.
fed & 27 infero, quod in pafto addiftionis in diem_,,
Marcellus de in diemaddift. & eft opinio
legis commifTorix>& in cafu tex.l.lex veftiindubitata,& communis, vt refert Alex. in-,
galis de pign. verba non diriguneur in emctem,vt ficipfe promittat, fed apponuntur in
d. conf. 10. 3. col. qux probatur optim ex
tex.in l.pen.C.de dil aft. vbi fuit venditum
ipfa venditione , ade quod non requiritur
prxdium fub hac conditioner quod fi difplifaftum aliquod hominis, quod fecus eft in_
ceat inemptum effec,& tarnen texr.vult, q<
pafto de retrouendendo , vbi promittit in_
i difplicuiflet pra-dium, agendum fit aftione
ipetie gratios agens retrouendere,& fic cx
perfonali redhibitoria ad refoluendum con
promiiiione nafcitur aftio,vnde mrito per*
nalis aftio datur,nec text.in l.fi c venderet
trafturcidem tenuit Bart & Angel.in l.fi ho
28 de pign. aft. per quem mouetur Paul. Caftr.
mincm ff.de vfucap.per ilium text.
Vlterius paria funt promittere vender
aliquid obftat : nam non datur ( fi reft intelligatur) rei vendicatio proprer paftum
a vel reuendere , & primo cafu datur tantum
appofitum ibi creditore fed ratione proaftio perfonalis 1. fi fterilis $. fi tibi fundum
if. de aft. empt. l.qui fundum ff. de contrah.
pnj dominij ipfius dbitons ; & euidenter
apparet,ex illo text. nam in principio ponie
tmpt.
Prxterea ad fin,quod retransferatur docafum, deinde dtermint, fi eft aliquid ao
aj minium, debent elle verba direfta, non aut
quifitum ratione conuentionis debitori , &
obIiqua,quse in dubio przfumuntur , vt cra- 29 cum creditor dicatur procurator debitoris,
vt tradit text, in l.fi pignori in fi ff.fam.erc.
dit glof.in d.i. .de donat.in ver. morris caul.creditori,& ibi not.Paul.de Caftr. & Iaf.ff.
fa donacio.tr aduntq; omnes in locis prxalde
nou.oper.nc. cum alijs adduftis per Ni
legacis: in pafto de retrouendendo quis dicotin i.memb..par.nu. 13. mrito tenetur ,
cet, quod verba funt directa, imm duo funt
vtibi dicitur ceder aftionem debicori,qu
contraftus, vt per gl. citer approbatam in
eft cx vendito,& fic ratione cuentionis fal.i.quando lic.abemp.difc.& pacifccndo,q<
ftx per creditorem datur tantum aftio ex
retrouendas volo habere de manu tua > fie
vendito,fubdit text.in ver. fed&ipfe,& hie
oporcet te habere dominium, ita tradit Al
non loquitur amplius de conuentione fafta
berin d.i. ab emptione z.col. ver. fed qu eil
per creditorem, fed quid poteft facer debi
ratio .
. 'Vlterius quars aduercatur, quid commit-? tor ex iure penes eum rendente, quod appa- .-.
ret per diftionem illam,fed, quz eft fafti di14 ne habet paftum de retrouendendo cum rc
vendita,oporteret ni fallor fundari exaduer 30 uerlficatiua I. talis feripturade legae.i. Sc
io hoc paftum rem afficere,eft ne aliud, qu
aduerfatiua prxcedentibus 1. quodcunquo
iT.fi quis ita de verb.oblig.cum fimil.ideoq;
obligatio emptoris dereudenda re , quam
emit, ex qua non video pofle oriri per veros
cum creditor ius fuum tantum vendidiffet ,
trminos, nifi aftionem perfonalem fecundu
vt apparec ibi dum dicit , beeret accipere>
trminos text, in 1.& an eadem jT.aftiones ,
rem fuam , mrito ipfe , vt Dominus habet
ibiq, glof.ff.de except.rei iud. necreperitur
aduerfus tenentem rem fuam aftionem in-*
text.qui hoc dicat : nam text. in 1.4. /.led & I
rem,& ita tradit Fulgof.ibi Alex.in d.conf.
10.Iaf.in d.i. ab emptione , Curt, in d. conf.
tnarcetlus ff.de in die addic. in l.fi res, quib.
mod. pig. vel hyp. fol. in I. in diem de aqu.plu*
ix. & Cagnol.ind.1. 2. nec diftum Paul, do
Caltr. aliquid mouere debet, poftpuam ipfearc os loquuntur in pafto addiftionis in
diem,in quo per fupradifta eft fpecialc,imo
met tenuic contrarium in l.fi d te C.de paft.
inter empt.& vendit.& licet Soccin. in conf.
text.in I. a. de paft.int.empt.& vend.denegac
8o.in -volum. tenuerit eius opinionem ta
aftion in rem, vt dare ex eo apparct, ibiq;
rnen , vt dicit Cagnol. in loco prxallegato ,
dclart Paul.de Caftr. qui text, loquitur in
pafto de retrouendendo, vc eum ibi fummae
nonbenerefpondet rationibus per Alexan.
adduftis,& hanc opinionem , quodrequiraBald. & intelligunc communitcr Doft.
..
Hh
:~ i
'

Ioannis Francici de Ponte

tur recraditio,vt communem teftatur Tiraqu. de retr. conuen. $. . ou.j 9. eciam taita
oblatione, vc per eundem in eodem tra.jf.
4. nu.j.
Secundo principaliter data pro vera con32 erarla opin jone, quod paum de retrouenddo operetur idem,quod paum addiionis indiem,& legis commiiforiae: nam aliud
operari non po:eft , aduerto illud procede
r , quando paum et faum re integra^ ,
& in ipfo con trau, hare fun t verba glo. in_>
d.l.ab cmpuone in ver.cogaris de pa.ibiq;
declarar laf.ante num.8. veri, fecunda con
cluso , & omneseam fequuntur nemine dis
crepante , & res ineegra 1 dfinit , quan
do fa eil traditio, vel recepcio pretij , vt
dclart Bart, ibi, tm per actum verum_,
qum fium , cum ergo in cafu noftro , fit
primo facta libera venditio Heiionorz Comiti.eiq; faa traditio, & df mum per alium
contraum faum paum de retrouendendo, licet eodem die , eamen cum res non
fie integra: fequitur, quod ficut in pao addiionisin diem, dominium non transfercur , ita etiam in pao de retrouendendo ,
& ratio iftis conclufionis ilia eft , quia_^
quando interponitur tale paum ante traditionem videtur, quod dominium , quod
rransfereur ex fubfequenti rraditione,tranfferriinquam afFeum pao,& libe
rum, quad iecus eft traditione faa, vndt-
licet fit incontinenti faum , tarnen fi prxj 3 cedit traditio nihil operatur.cum nemo iu*
re fibiquxito priuetur fine fuo fao 1. fin.
C. fi contra ius, vel vtil. publ. 1. id quod noftrum de regulis iuris ; vnde non immerit
glof. in d. 1. ab emptione requirir, quod non
olum incontinenti , verum etiam re inte. gra illud fit interpofitum : nam in his , qua;
34 per momentum explicanturjjvc eft traditio
rei, ea qux poftea fiunt, non cenfentur taliter inelfe, vt per ea traditio , qux fuit libera
]nfirmetur,ficuc in firr.ili tradit Bald.in cap*
cum dileus de fide inftr. tEx quo limitatur regula IJea, fi cereum
IJ petatur, vtibiperlaf. num. ij: & cum hoc
fit ex flione , qux non cadit fuper impoflb
bil, vt per Bart, in l.fi is qui pro emptoro
num. 22. ff.de vfucap. mrito fio cafu noru.
operatur taliter , quod per hoc dicatur rem
traditam onere affeam, quse vera libera-,
fuie trarflata,& fie fingere, hoc impoflibile
36 poftquam eft geftum : & hoc modo concordaneur opiniones : nam procedunc , quando
paum eft appoficum in eodem contrau
ante rraditionem , & ita loquitur Bart, iru.
1.4. jf .fed & marcellus de in diem addic.vbi
pooic quxftionem hoc modo . Vendidi cibi

fundum hoc pao, quod eenearis mihi re*

uendere infra biennium , &c & fie patee ,
quod in eadem perfeione venditionis inferitur paum, vnde ante rraditionem, & fie
etiam intelligitur , quod trad it in d.i. fi res,
quibus modis pign. folut. & in l.in diem do
aqua pluu.arcen.& quod etiam tradit Paul.
de Caltro,& cteri in locis prxallegatis,pro
conclufione, quorum rogo perlegatur decifio fatiselegans Nicofant.in fuo traft.de pignor.4.par. principal! num. j". veri, fed inlurgit, qui loquicur in cafu fortiori , videli
cet in pao appofito in eodem contrau ,
exquibus concludo, quod fiu actendamus
opinionem Alex.qux videtur verior, & magis communis , fiu attendamus opinionem
Paul.de Caftr. veroque modo attends prxdiis , iudicandum erit validiorem ceffionem faam D.Francifco.
Tertio principaliter dato, quod per re37 trouendicionem fuerit dominium tranflacum in D. Indacum , tarnen hoc non obftance ; debet in cafu ifto magnificus Goffredus
obtinere : nam quando fit venditio rei alie
ns cum confenfu Domini , dubium non eft
per earn transferri dominium l.fi feruus comunis ff. de dona t. inter viium,& vxorem_
]. mater tua . de rei vendit, . & 5. & ibi- *
glof. in verb, conentiente . de rebus alien,
non alienan. 1. ficut iT.fi volntate, & if. ven
ditionis ff. quibus modis pign. vel hypoth.
38 folu. per quern text, fie eradiein legato rei
aliena; Bald, in l.cum alienam C.de legat. Se
ratio eft.quia cum przfupponatur,qui de re
aliena difponic ipfam tenere , vt eft in cafa
noftro , mrito nuda voluntas Domini uflfU
cit ad dominij tranfla tionem abique tradi
tione aliqua 1. qua ratione jf. interdum do
acquir.rer.domm. cum concord. & procedic
39 fiu ignoranter , fiu feienter de re aliena,
difpoiuerit, quia accedit potentia ad aftum
etiam ignorantis caufam fui pofe 1. regula-
Jj. qui ignorauit if. de iur. & tac ignor. per
quem ita tradic Bald, in d. 1. cum rem alie
nam, ibiq; Salyc. Iaf.& exteri C. de leg.
his igitur infertur,quod data dominij tranflatione in D. Indacum, cum tarnen difpofuerit Helionora poftea de nec de alio pocerac vti de non ente , & ad hoc acceiferie
confenfus D.Indaci Domini per reuenditionem, ac etiam Baronis Aquarix, cui in con*
fequentiam erat illud obligatum immediarationc eius crediti:fequitur neceflaria con*
clufio,quod valida eft cefio.
Nec dicatur confenfum D. Indaci non-.
adfuiiTe,& fals hocaifertum in contrau
cum Don Franciicus, cui fiebat ceflio,ibi
nomine Don Indaci interueniebat > & fie

Confilium

LIV.

$64

prasfupponc eins abfenriam.nam dico,quod

creditoribus,licec anterioribus, & ex his t
expreiis confenfus D. Indaci apparet ex
attenta aperta partium voluntare, tunu
peticione aficnfus fada per eum fnper di&is
etiam attenta iuris difpofitione pro magni
ceffionibus faciendis , & iccum il le fuerinc
fico Goffredo iudicandum arbitrer faluo fa
fada?, verum eric diccre de eius voluncato
nion iudicio Dominorum [udicanriutn_j ;
praeceifi(Te:& fie remanen hoc.ni fallor,fino
& pro refolutione aliquorum obiedorum_
crupulo. Ex quibus concludendo dieo, quod
pono infraferipeas conclufiones.
cum manifeft appareat parces voluiTe po
Rei vendicatio cedi poteft l.fin. C.de hr
ner D.Francifcum in locum cucum,ac ideo 42 red.vel ad.vend.l .2.& ibi g!of.& Bald.C.de
ci ceflifTe , rtec aliud ceder pofle ni fi domi
litig.glof.ini plane in verb.debeatff". famil.
nium deficiente hypotheca,& illud cedero
ercifc. idq, etiam fine pofleffione fecundum
voluiflc propter requifitum confenfum D.
Dynum in cap.pro pofleflore dereg.iur.in_>
Indaci, vti Domini>& Baron is, vti ad ipfum
fexto, . poil Pecrum in 1. 1.4. quarrt. C.do
obligatum : nam alias inutilis eorum con
alien.iudic.mur.caufa fad. Bald. in rubr.ff.de
fenfus fui(Tet,quod minime eft dicendum l.fi
rei vend.in addic.col.fin.glof.in l.fin. C.do
tipnlatus ff.de vlu.nocab.Bald.n rubr.C.de
hatred, vel ad.vend.& ibi Dod.pleniffimo ,
contrahempt.& vend.& D.Francifcus illud
Ang.in rubr.C.de rei vendic.
penes fe retineret , quafi rem dormientem ,
Ceifio adionis inter coiiiun&os valet fiquae d fomno excitaretur adueniente cafu 43 ne expreifione alterius tituli,vo1uic Dyn.in
reftitutionis eius pecunia: vt in fimili era*
I.parrem,& ibi Alber. nu. j. ff. quar in fraud.
dit Bali, in 1. I. 10. col. C. quando non pet.
cred.Bald.n 1. . col. t. verf. tercio praefumipar. & per hoc interim . Indacus volcbac
tur, & ibi Sa! y col. 2. verf. tercio fi titulus
tertiarum curium euitare, & cum hace inC.ne lie. potent. Bald, in cap. literas colum.
quam fuerit vera, & aperta mens contra hevltim. verf. quaeritur verum ratione de praetium > vc cuique credo parre, mrito iudifumpr.
candum eric L>. Francifcum Barone pociolus recmptionis poteft vendi,cedi, vet
rem_ .
alio modo de eo difponi ad libitum, late per
Quarto prineipalicer D. Francifcns voAlex.iiS.ponderatis his, quae ferise lib. 6.
loic pecuniam hanc in reemptionem didocum alijs infinicis addudis per Tiraqu. itLm
rum incroituum ire , vc apparee ex contra
gl0f-3.iT. 26. in trad.de recra-d.car.62 2. ideo
cta empeionis Terr Bonialbergi,ideoq; porequirunrur ea-dem folemnicaces in vendifiea in ipfa reemptione D. Francifcus foltione ipfius , quae in principali venditioni
uendo, dixit ipfam efie pecuniam eius pro
Alexan.conf.27.atcencis narracis ad finenu
priam partem pretij Bonialbergi,cum ergo
lib. j.
40 fit ipfa impenfa in rem ipfam conferuan
Si morcuo tefiatore habda fie ratio ftidam , quae alias perire pocerac ret pedu >. 45 mationis patrimonii pro eotnpucacione le
T-j.- propter lapfum
i <-.._ padi
.... de
j retrouengis falcidix , res ab ipfo ceftacore vendica_*
Indaci
dendo,eciam in praeiudicium Baronis crdi
Tub pado legis com mifloriae , vel addidiotons de hoc fcientiam habentis fecundum
nis in diem , connumeracur in patrimonio
trminos cradicos per Alex.conf.^.volum.
ipfius venditoris non cmptoris l.ftaeu liber,
41 5. nam non eft dubium rem minorisaeftimaft". ad I.falcid.ibiq, Paul.de Caftc & Alex.ad
ri, & difirahicum pacta de recrouendendo ,
propofitum cradic Tiraqu. de retrac, con*
Abb. in cap. ad noftram de empr. & vendic.
uen./.i.nu.i7. Bart, in 1.4. .fed& Marcel
cum alijs infinicis congeftis per Tiraq. do
lus fequutus communiter,vt lac per, Tiraq.
retra.conuen.in prfat.nu. 2 o.meric licet
de rerracconu.tf. ..9. .904.
lie pofterior in tempore Barone, erit tarnen
anterior text, eft notab. in 1. ineerdum_
Incaufa Bonalbergi.
tf.qui pot.inpign.hab. & ratio eft,quia talis
pecunia faluam fecit totius pignoris caufam,vttradit cexc.in l.feq.eod.tic.finequa_*
sv M M a%.iv m .
am fubiacebac periculo excindionis , ficut
in cibarijs naucarum , fine quibus nam's ve
Regula quod potui, no/ui, quodvolui adtmnire non pocerac , & fimilibus traditio per
plere nequiuhnon habet locum in atnfu.
Nicof.in 2.memb.5.par. nu.iy. & hinc fumCeio,& reirouenditio inter fe diffrunt, &
r ajfenfui vnius non extenditur ad aliam.
pca eft cautela illa,quando fit emptio,vt pe
cunia debeat conuerti in reemptionem intASiusfaclus vigore affinfus,qui adejfe prx
troituum, nam per hoc fubingreditur in lo
fumitur ,fed non ade > an pojfit ex noua
cum illius > qui reuendit cxclufis omnibus
ajfenfu validari.
Hb j
Affen-

366

Ioannis Francifci de Ponte

4 Ajfenfits prafumitur impetratus ab eo , cuius

tucntiot mpriuiltgio.
j Prtnapt qujndo credaturin terty praiudiciurn. .1"
f \Ajjt nftis omni tempore adbtberi pote .
7 Confcn/its exprejfus.ex aiu confirmante, cb*
validante remgertndarn colligitur>& nu.

Iaf.in d.l.fcire debemus , vel hie in cafu noftro retrouenditio importt dominij rranf
lationem in D.lndacum , ceflio ver impor
tt ceflionem acttonis, cum hypothecs ,
quam habebat Helionora contra D. Indacu
pro confequutione pretij introituum retrouenditorum,quod oluit .Francifcus ade
quod negari non poteft, quin hic finediuerfil* ' '
9 Frimlegim I interdumbabet locum inmufa,& confequcnter licet dicant retrouende' tuante ad reemptionem faciendum rtrum
re virtute illius affenfus, tarnen hoc nil in*
debitoris .
tereft , cum non poflit ex hoc interri , ergo
10 L.interdumjf.qui pot.in pign.bab. & I. licet
etiam cedunt virtute illius, cum itaus fatus cum alia pcrfona, & qui importt aliud
Ceod.declarantur.
iuris minifterium,vt fic dicamus,quod ficut
aftcnlus non extenditur de re ad rem,necjde
ARG VMENTVM.
periona ad perfonam iuxta tradita per An dr. in cap. imperialem, ita pariter voluntas
AiTenfum imperratnm abeo, cuius in
partium, qua; iure regulatur.
eo fit mentiojprxfumi probatur ; & _#
Vnde dico noluifie partes extendere afdifpofitiol.interdum ff. qui pot.in pign;
3 fenfum vltra difpofitionem iure limitahab. locum obtineac in dante pecuniam
tam,& fic noluifie eius virtute ceder, tanto
pro conferuationc iuris luendi>& fic pro
magis, quia tractacur de validando , vel inreemptione facienda difcutitur.
ualidando aflora ad text.in l.eum, qui caldis de verb.oblig. cum fimil. nec eft credendurn partes id eligilfe , per quod eorum in
CONSILIVM LV.
dicium impugnerur cap. cum fuper Abba
fatyk Ars aducrfa duo negar, Sc
tial ibi glof.de offic.deleg.facit ad propofitum regula text.in 1. fi miles, qui deftinauein eis magnam vim face\ re vidi, primum eft aflenrat if.de milit.tefta. qua? vero in concrarium
fum in ceffione,fecundum
allegata funt, & per partem adduci poflent,
jg^-ajo voluntatem D. Indaci in
procedunt qu4ndo certum eft , partes no
luifie ceder virtute aifenfusinualidi ; & ita
^(? ca' ^ " a^en^us adeifec,
e4s & in omnibus > ni fallori
articuium hunc decidit pro nobis puntualicredo fe decipere-< .
ter D. breccia in fuolib.par.i. in ij.quift.
Quoad primum diric pars,HeIionoram_
Quoad fecundum dubium de defeciu vo
I ceder voluifle virture aenfus impetrad in
luntatis D.Indaci, cerr non video, quomorctrouenditione, in quo cum nullum verdopars hocinficiatur,fiquidem exprefle in_
bum adfit de ceflione, lequitur earn non va
venditione fafta Terra Bonialbergi,hoc 1re , licet reperiatur alms expreflus fuper
uenit . Francifcus fcilict , vt Helionora_
ea expeditus ex regula , quod potui , nolui ,
ceder ci deberet omnia iura fibi competeSee. ad text, in I. multum intereft C. fi quis
tia,ratione pretij per ipfum D. Francilcum
alteri, vel fibi, & quod non valet, quod ago,
folucndi , ex quo infertur nullo pofle
vt ago,nec valebit,vt valere poteft ex regu
negari aflenfum D.Indaci in ceflione Helio
la 1. 1. tf.fi quis ita de veib.oblig.quod credo
nora; , & hoc idem apparet ex afienfus petia long diftare cafn nofiro:nam aduerrentione facta per D. Indacum , qui in fpecio
dum puto.quod hare doo tuerunt fata fcilipetijt afi'enium in ceflione facienda per Hect retronei!ditio,& ceflio, nec credo poflo
lionoram D.Francifco,nec dicatur non probari D.lndacum fupplicafleexfola mentioinficiari,quin fint diuerfa, & fuerunt faa_
hace duo in perfonam , etiam diuerforum_j
ne , qvx fit ex ipfius parce in memoriali per
feilict retrouenditio D.lndaco,& ceflio D.
ea, qua; decidit D. Frecciain lib. . cap. 14.
nam fcire vellem,quomodo probabitur, qu
Frar.cifco, nam tot funt ftipulationrs, quoc
funt res I. ierre debemus if de verb.cblig.rever ailenfum impetrafie,fecundum hoc eric
trouendere enim eft rem priori Domino, vel
impoflibile.vel requirerentur adus public,
vel tcfiimonialt s , quod eft ridiculum , ide
perfonx ipfum repreentanti reftituere, ce
dixit Ant.de Butr.& ahj, quos refert Felyn.
der ver jus cempetens eft, eandem rem.
in cap.nonnulli tf.funt, & alij de refer, quod
alteri alienare:vnde licet in cadem fcriptura , & eodem actu fiant omnia , non per hoc
vbi apparet refcriptum fimpliciter impetratum,przfumitur obtencum ab eo * cuius iru
tolletur,quin line diuerla , vc latius cumulac
CO

Confilhim

LV.

S67
eo fie mentio.cum alijs addufiis per Capyc.
partis cauillationibus , & ex his credo illa>
10 dccif.fua 4. & in fpecie in cafu ido habe(as remanere primas conclnfiones fadas in
bidocum reg.clem.i. de probat, quodereallegationibus,quarum prima eft per retrodaturJPrincipi fuam non tangenti vtilitatem
uenditionem, deficiente conftitueo, & pra:in rercij pranuditium, vt latius tradit Andr.
cario dominium in D. Indacum tranflaeum
in cap. i. qui fucceT.ten. & miror equidem_,
non fuilfe i fed illud per ceflionem D. Franquomodo D. Freccia ponat cafum contraeifco acquifcum propter exiftentiam pra:rium pro claro:nam fi bene aduercatur, decarij, & confiituti, quxce(fiocumfitfaa_
cifiones allegare per eum non vendicanc lo
cumeaufa, efltitulus habilis ad tranfiatiocum in cafu ifto,veI poflemus dicere D bree
nem dominij , & caua eft pecuniaria per D.
ciam non loqui, quando in affenfu nonioFrancilcum Helionora foluta.
Secunda conclufio.quod data tranflitiolum (implicicer aflerieur ,quod fuie fuppline dominij in D. Indacum , adhuc illud eric
cacum pro parte talis, &. verum et a m in
frieur iremoriale,& petitio partismec,quo
penes D. Francifcum vireuee ceflionis , in_
cafu necioiqua alia cautela poterie in cafu
qua adfuic voluntas D. Indaci, & Baronis
ido, quis vti, & ita paffim videmus aflenfus
qua D. Indaci voluntas demonlratur per
contratum venditionis Bonialbergi, & per
expediros
Sed vlterius, & clarius demonlratur afaffenfum ad eius inftaneiam expeditum., ,
fenfum per D. Indacum expeditum , nam_
& in hoc fuie late conclufum , quem de re_>
D. Indacus , vt venditor Terra: Bonialbergi
aliena difponere pofle cum Domini volun
tenebarur prarftare afknfum emptori , cum
tare- .
Tertia conclufio,quod quando dominium
ergo eius nomine reperirur impetratus , ad
quem fpedabat.S' non ad D.Francifcum_ , 8 non fuiflee trflatum, effet cefla adi, quam
&ineodem affenfu reperitur petitio aflenhabebat Helionora contra D. Indacum pro
confequutione pretij introituum reuendifus fuper ceffione facida per Helionoram',
fequitur indubitanter,quod ipfe fuit, qui petorum , quod non foluit D.lndacus , fed D.
Francifcus, cuius refpedu ceflio fuit fada ,
tijt,& fucceffiu a de il eiusconfenfus inceffione,cum nil aliud fir,qnam confirmatio rei
qua: adio eil hypotheca , & afenfu robora*
geflsjvel gerendafjvel qua- eft in fieri, & ideo
ta, cum fit fundatum oriri ex primo contraomni tempore poteft adhiberi, ve tradit Indu venditionis .
Qnirta, & vlcima conclufio, quod data_
noc. in cap. dudum de reb.eccl. non alien 1.
Hcet fF.de iudic. quem ad hunc propo(uum_ 9 inualiditate cefiionis,erit D. Francifcus Ba
allegar Andr. in cap. imperialem 6. colum.
rone aneerior,quia ddit exprefs, & cum_
hac condi rinne, eius pecuniam, vt ex ea inde prohib. feud. alien, per Feder. & cum vo
luntas fado declaretur t. reprehendenda, &
trpitus vendici cum pado de retrouendenibi Dod. C.deinflit. & fubftit. item verbis,
doreemereneur, & fic, ve ex eaconferuaremodo,& f irma,Bald.in l.non codicillum_. ,
tur ius luendi , iacens fub periculo amiifionis in lu edtate , quo cafu vulc exprefs
C.de reihm.facie reg.rexr.in I. Paulus rTrem
rat. liab.merit dicere debemus eiusconfentext.in allegata l.incerdum qui . in pign.
fum in ceffione adfuiffe, tum quia habuic
hab. vt pofierior creditor priori prarferatur
feientiam adus faciendi,ve fic ratione conibi, dum dicit, vepuea fi in rem ipfam conferuandam impenfum elf , & ita ilium text,
iundionis perfonarum potuiffemus dicero
fummac Bart. ibi, & Salyc. & Bald, ibi fumeius taciturnitatem induxiffe confenfum_ ,
mae per alia vei ba magrs propria ad cafum
inxta texe.inl.fi feruus communis de donar,
noftrum, fcilice omnis credier, cuius pe
inter vir.Sc vx. cum alijs cumulatis per laf.
cunia
res fie fala, alijs aneefercur,& eodem
inl.quardocis fol.marr. nu.72.
modo declarar Salycibi num. 3. dum quarri
' Tum eeiam, quia fecic adum confirmantem , ac validantem rem gerendam fcilict
quoe priuilegia habecqui in re reficiendi_.
aflenfus expeditionem , quo cafu inducitur
vel faluanda credidit , & c. & hic alio modo
dici non pott It.nifi quod pro re (aluanda_. ,
expreflus confenfus,icadecidie Abb. in cap.
D. Indacus voluit pecuniam , & D. Franci
non iniiift in pen. col. de procur. laeius fe
fcus exprefs in caufam illam ire volui t, vn quitur laf, in l.quzdocis fol.maer.nu.90.nec
de termini illius cext.propnj fune ad cafum
mutario voluntatis prxfumitur 1. eum , qui
noftrum, & hoc eft fpeciale dicit Salyc. in 1.
deprobar.l.cum hic flatus f. t.de donat. in
licet Cqui pot. in pign. hab. in mutute pro
ter vir. & vx. fed hare funt ex abundan ci di
rei conferuarione,vtl faluatione: nam videa , poflquam m vendirione Bonialbergi ,
tur illud fieri ex neeeifieate, quod non eft,
fuit hoc exprefs conuencum : quod , ni falquando quis de nouo emit ex alcerius pecu
lor , collic orane dubium , reie&is omnibus
nia

5 68

Io.Francici de Ponte

r.iaiuxra trminos txr.in i.!iccr,& ideoso) ti i ia.in 1. creditor , qui ob rclifutionem_,

ff.li ccrt.per.quem fequkur Nicof.in .mb.
j.par.po nu.if. quod ad hoc, vt habcnt loC'-'m difpolitio text. in l.interdnnvrcquirunturplura,& inter cartera,vt ptcunia non folum it dat3 expres in rei cferuationcm ,
verum fir efectualirer expen(a,irem vt proccdat quatenus dicta pecunia fuit necesa
ria pro dia refeccione , ferus in eopluri,
quod remanfiffet vitra dictam necefiitatem_>.
Et ex hoc colligitur differentia , quam_
lo pra-dii Doctor, faciunt inter text, in 1. Iiceti & text, in l.interdunvconfiderandoneceflitatem contractus , & hie quarso aducrta tur ad illud , quod in prioribus allegarionibus dixi fcilicet D. Franciicum praferri
velle Baroni fuper re , & in , quod nunquam fuit ei obligatum,ncc ee poterat fci
lict in duc. j. mill, quos confequi iam debebat Helionora per ipfum ei folucis , quod fi
D.Francifcus non dediflet talem pecuniam,
vtique Helionora adhuc illos haberet,nec
Baro pofletaliquid pr*tendere,immo eflenc
liberi penes earn per lapfum pat,& ex hoc
fit.vt Doctores dixerinc difpofitionem text.
inl.interdum proceder refpetu fortisprin
cipalis tantum, non autem poena: in contra
ctu adiear, ita Iaf. & Nicof. in locispracallegatis poft Panl.de Caflr.in I. ideo condemnatus ff.de compenf.quafi quod lex refpexic
iblumconfcruare creditori anteriori illud,
quod f.bi erat obligatum fcilicet ius luendi
tantum in cafu ifto, & eximcre indemneoi_f
caufam talis conferuacionis fcilicet D.Frcifcum:cuius fuit pecunia, noluit hoc inqu
vitra ortcm extendi , quia licet grauetur in
hoc creditor pofrerior.tamen non habuit in
plus beneficie m creditor anterior, & confiderctur ctiam arquitas iftius negotii: nanu
D.Francifcus noluit contrahere.nifi habuiffet cautelam talem , ob quam fuam pecunia
habere potuiTct in cafum diflolutionis con
tractus,partes hoc voluerunt , dum fape dtcuntrcdere, & permitiere ceflion promaiori D. Francifci cautela, & euiftione Bonialbergi non tractat de lucro, nifi de recupe
rando fuum, & quod Baroni nunquam fuit ,
effc porerat obligatum, & licet parsdicat D.Francifco folutum per Gofrredum_i ,
& fie nullum habere inrereffe , credo quod
hoc dicat per tranfennam, fiquidem GofFre <ius cafu quo non obtineat virtute dicta: ceffionis,& demonftrauerit non poffe aliunde*
fe fatisfacere,prout iam demonffrauir, cum
fit fuper hoc compilatus proceflus , credo ,
quod ei non dcrit ad minus pecunia per

eum D Francifco foluta,dato quon D.Fran

cifcus cauit fe nolle de euictione teneri,
iuxta difpofitionem text, in 1. emptorem_
tf.fin.ff.de act.empt.
,
SVMMARiVM.
i Terr appellatione -jtnit Villa, Cafirum-* ,
Re?num*Prouinciafigeneraliter tale nomcn apponatur ,fecut fi dicaturTerra.
Sciiltrum.
* Caflri appellatione an & quando contineatur Terrat& nu.6.
3 Exemptione Cafiro concept non intelligitur
concejfa Terra.vel Ciuitati,& contra.
4 Qarurn dicitur,quodmurocingitnr , & di
t Cafirum quafi Cafa altaffeuforth > &
munit t murityftu vallo.
J Ciuttas,&fi dicaturqu* habet Epifcopum ,
ne tarnen Epifcopo dicitur Ciuitas , quai
de iure communi habet poteatem eligendi
defenfores.
^ Condemnata Ciuitate, &fic Terra , non intclligetur Garum condemnatum .
8 Qu* dtuerficantur in nominey debent pariter diuerfificariinfublantia, & eff'eSlu.
9 Expreto eorum,qu* tacite tnfitnt nibtl ope
ratur .
ARGVMENTVM.
Terra appeatione an contineatur
Caftrum j vcl Ciuitas, & contra. Hinc
exemptione Cafiro concefa,an intelligitur concerta Terra?,vel Ciuirati: quid fit
Caftrum,quid Terra;quki Ciuitas?
CONSILIVM LVI.
i

gg On negabo, quin appella

tione Terra: veniat Caflrum,imr>Regnum, Prouincia , & Villa text, in-.
cap. cum in partibus de
verb, fignif. verum quan
do non ita generaicr ap
ponitur tale nomen,fed vt fpecies,prout in
cafu noftro icilicet,quod dicatur Terra Scillan nnrunc enim veram credo elfe iuris cclufionem ratione, & authoritatibus munitam,quod non contineatur Caitrum,& aliud
fit Caftrum,f aliud Terra.nomen iflud Ter
ra poteft dici genus continent fub fe plura
qua: differunt lpecie,Bart.in l.quxfitum j. fi
quis fundum nn.8.ff.de fund.inftrum. continet enim Prouinciam,Regnum, Caftrum, 8c
Terras diuerlas in caiuiiio;cum denominetur

Confflium
cur Terra Scillaram per fuum fpeciale no*
men, non eric genus, cum non fie apea com
prehendere RegnumProuinciam, & fie non
prardicacur de pluribus diftereneibus fpecie;
vnde cric per denominationem fpecialem_> ,
fpecies Terrae, quae fpecies more legiftarum
loqueado eft , quae prardicacur de pluribus ,
vel quz eft apea de pluribus praedicari dif
ferentibus numero , allegar Bare, in d. loco
text, in 1. cum de lanionis 5. cum fundum_co.tic. igicur non poceft efle idem Caftrum
nec fubfe ipfumconcinere poceft, cum Ca-ftrum lit fpecics Terrae, quz fpecies conti
nec iimilia differentia numero. Alceraaucem fpecies , quae eft cerra , non poceft hanc
concinercquia non eft fpecies,quar racio fa
cie , quod poffic dici in cafu noftro , nec Ca
ftrum concinere Terram , ii in eius generali
appellacione ipfam continerec per denomi
nationem etiam fpecialem hie lactam, quod
& fi generic hic appoficum fuiflcc , nequa
quam Terram concinere poflec , cum iftud
- ..-i fic
*- de
,.^-._--1

'
jjh:
Caftris habencibus
iurifdiccionem,
proue eftqua:]ibec Terra, noc. Barc.in cract.
ad reprim.in ver.Lombardia: , de quo laius
infra dicetur , & in plus fe habet Terrae >
quam Caftrum , vcex eius appellatione paree , igicur Terram concinere non poteft
ex racione nacurali.ex quo fir, quod concefI fa exemptionc Caftro , & fie in cafu noftro ,
non incelligacur concefla Terrs, vel Ciuitati, & conera , cradic hoc Bald, in cap.i. nu,
io.de capie. qui cur.vend. allegac Io, Andr,
incap.fi Ciuitas de fenc. excomm. in fexEo,
Caftrum enim appe II atur.quod muro cingicur.func verba Bild.in cap. ifnu.8. deapic.
qui cur.vend. cradic Barc.in l,fi haeres $. vicis de leg. i. Sc dici cur Caftrum, quafi Cafaalca, feu forcis, & munita mris, feu vallo
fue verba Barc.in excrauag. fupr Conllic.
ad reprimendum in verb. Lombardier , alle
gac text.in l.quicunque caftellorum de fund,
limo tro. b. . qua; non conmeueruuc ha
bere iurifdictionem-habene carneo quofdam
magiftracus, qui ibi ponuntur . Ciuicas vero
dicic Barc.licc dicacu.r illa, qua: habet Epifcopum , camen fine Epifcopo ver dicitur
Ciuicas, qua de iure cammuni habet poce
ftacem eligendi defenfores.qui habenciurifi
di&ionem, non autem merum, & mixcum_
imperium, igitur art. affigiiac optim differentiamincer Caftrum, & Terram, cum*Ioquacur de Ciuicate non habente Epifopum,qux hodie eft Terra, fubfequitur Barr
aliam fpeciem Caftn . habencis urifditionem,& illa poflec generic Terram concine
re, quod h'.c non eft-igicur aliud eft Caftr ,
quam Terra, & ideo condemtuca Ciuitace,

LVI,

369

& fie Terra, per fupradicU non intelligetur

Caftrum condemnacum, cradic hoc Bald. in.,
cap. i. num. , de pac Conft,(uperflua,& fruftracoriafuifl'ene verba rexr.inl.fin.C.de ce*
flam, in cap. 1 . $. illici cas e ti am de pac. iur.
firm, qui iura, difpofica in Caftroamplianc
in Ciuicace>& fie Terra, & econcra:natura_#
enim copular eft , vc ponacur inter diuerfa_
l.fin. C. per qua . peri. nob. acquir. nocacur
per Doctor. in l.feia- tf.Caio ff. de fund.inftr.
vc fic dicendo Caftrum , & Terram, per hoc
-1
1

s folum
denotecur
diuerficas
fiuc enim diuerfificancur in nomine, ica etiam debenc
pariformicer in fubftantia,& effecb argum.
cexc.in 1. fi idem Gdc codiciea argnie Bald,
in cap. i.de capit. qui cur. vend, ad demonftrdum.quod aliud fic Terricrium.cV aliud
Caftr,fed daeo pro vero, quod idem fic Caftrum,quod Terra,& conera, eamen cum_.
hic fie exprefla mentio faa de vrroque , fequicur,quod voluic vnicuique
1 rpriuilegium_">-*"
9 cribucre-cum expreffio eorum, quae cacico
infunc nihil operetur 1. 3 .cum vqlg,de leg. i ,
efleoc enim fupcrflua verba, contra cexe.iru
1 . fi quando in princ.de leg. 1 . in cap. fi Papa
de priuil.in fexc cum fimil.quod canco magis auge tur per verbum illud eorundem , vc
lie volueri t efle duo diuer/a , quod non po- '
reft fala racione recti fermonis accommodari , ex hoc enim demonftrarur ver hanc
fuifle coiicedentis men tern attenta hac opinione ; nam licet Ii conceflum fuiflec Caftro
Tantum, inccUigerecur etiam Terra-, & conera i tarnen voluic fpeciali ter vnicuique accribuere, & Terram, & Caftrum proprijs,&
fpeciabbus nominibus eorum appellare,melius enim exprimicur res per nomen fpecia
le, qum genericum, $. alio in fine, quibus
modis cefta, infirm, vc fic priuilcgium con
ceflum volueric elfe in quoi bet de per
non au tern dependens ab alio , cum fine ifta
expreffione iam il ti us exemptions pars cqpeeerce Caftro.vel Terrar.fi lum idem, tanquam Terrae velCaftri partis i igteur ex his
liquido appare iiepereinencem elfe' partis
pecitioneno <<
*
:
j
.*
U AZZW. 9

. fuPtr qUO nterfaneur, .'- .

::f% lAjfenfui coneets pro Titio , vfi eiftslys
an comprebendat vtrofquc Tittum , >-fiI Di&io diunftiua refoluitur in coniun&'tu
tarn in <mtrafiu,<ium in vfc.volunt.
4fi-

570

Ioannis Francifci de Ponte

4 Filynon vocantur , vtbaredes in aenfus

concejone , veniunt ta propria perfina,
9 Ajfcnfui dijpotioni praflitui inteiligitur >
vtcunquefiat dtjpo/tio.
ARG VMENTVM.
Aifrnfu prasftiro difpofitioni faciend
marito > vel eius filijs , an pofllt comprehendere vtroique ; & an flij veniant, vt
heredes. .
CONSILIVM LVI.
Vo traantur in hac caufa, vnum eft fi aTcnfus fit
fpecificus.tam legatis faciendis Marino, quam ip
fius filijs , alecrum vero
eft,fi quando filij comprehenfi effent'in aflcnfu , fi
inquam confequuturi erunt legatum , vt fi
lij fimpliciter Marini vocaci d ceftatore, vel
cum qualitace hereditaria.
Primum dubium infurgitab illa diione,
feu in aflcnfu appofita : dicitur enim , quod
fuit fupplicatum pro aflcnfu difpofitioni fa
cienda- duc8.mil. fuper feudo Nufci, partim
magnificis Marino de Azzia , & Joanne Nicolao de Azzia filijs fecunrfogenitis . feu fi
lijs dii magnifia Marini , &c. prsetendic
pars , quod cum diio illa fit difiuniua_. ,
ortiarur naturam alternatiuar,& quod proptere fi legatum eft Marino,non fit praeftitus aflenus legato filiorum,& fie contra_>>
i ta quod in legatis facidis in perfona vnius
ex ipfis fit affenfus. *v
*
equidem difficultas non mretur al
legan in cafu,de quo agimus : petijt enim_
aflenfum Gomitiifa difpofitioni faciendar,t}uam denwm fecit , & fuprafcripta ver
ba in afenu appofitcofnrtfiefit fupplicationcm Comitiffar di fpofi tionis, quam in y IL
tima volntate facer intendebar,quam de>mum fecit, relinquendo Marino,Ioanni, Ni
colao* & riam fil ijs Marini, i ta quod habe*
tmrt decl'rationem vomWatis, quod veVe>
dum Comitifla in fu fupplicatione appofuitdiionem difiuniuam , feu importan tenraiterntiuam , quod intentio fuie con
iungere,& copulare, & non difiungere, quo
cafu diftio illa, feu ftabit, vt coniunftiua_i ,
quia diio bate, feu non eft diiuntiua fimj)lex , fed habet aliqualem naturam copula'tiuav'ob quod in vltimis voluntatibus femper comungir,el cafus. in 1-fi quis, ka lega-

Oerie, vbi Bart.tradic,& oprime diftinguit flf.

de auro,& argen leg.idem Bart.in l.fi is,qui
dueenta jf.vtrum ff. de reb.dub. & cum vo
luntas fupplicantis fit indubitata exdifpofitione , didtio hxc , quz poteft importare*
vtrunque,in dubio ftabit iuxta certam,& in
dub: tat am voluntatem fupplicantis, hinc
Doftor.dum in hac materia fecerunt quamplures di (lintiones, quando cadit inter perfonas granaras, vel honoratas, vel in quibus
cadat ordinata affeio, & fimiles : omnia_*
enim hxc regularunt conieurata volun*
tte difponenris , qu* quando eft certa , re mante cafus deeifus abfque controuerha, &
fic Doctor, loquuntur in omnibus loci , &
prie I in 1. cum quidam , vbi eft cafus *
de verb fign.cum concord.
Nec dicatur, quod hzc bene locum habe
bunt in vltimis voluntatibus, non auteuu
in aflenfu.qui eft ftrifti iuris: nam facillima
eft refponfio , fiquidem aflenfus regulari de*
bet fupplicatione,fuper qua interponitur*
& proptereadicimus.quod affumit naturam
aft s , fuper quo i lie prxftacur, & ab in_.
totumregulatur,vt latius difcurrit Carrier,
in cap. imperialem car.mihi 5. lir.F, 8 id
late ante cum Frece, in .lib. lo.qurft. fi er
go in rerponi tur fuper difpofitione facienda
ih-vftf ma volntate , dicere oportet quod
naturam pvxdix difpofitionis affumat , &
ideo dicimus , quod aflenfus in expreflo lattffim interpretatui1 ex decif. Andr. in d.
cap. im perialem . col. in princ. & in expreffb habet locum text.in l.fin. ff. de confticue
princ. quam decifionem ad propofitum adducit Cmerar.in loco vbi fUpra,vnde poftquam in vltimis voluntatibus habemus cafum legis, & di fpofi to relata in aflcnfu eft
vltimx volun taris, qua? eft exprefla:fequitur
propecreaex his, quod idem radicare deber
mus de aflcnfu in eo, quod eft cxpreffum_i
quod iudicamus de ipfa difpofitione , fupes
quaft'Prarftitus.
;
; Sed foreis diftinio illa de vltimavo3 lu n tare ad alias difpofitiones procedit,dum
al terna tina, feu difiuniua ponitur inter res
hon autem inter perfonas : nam eo cafu eft
t taftis legis , quod idem,quod eft difpofitum
in vltiina volntate * videlicet, quod refolaitr in ebniunftam , quando eft inter per
fonas diio difiuniua appofita , idem in1 quam fit in contrau,ita text, decidit in d.i.
cum quidam, vbi Doctor, omnes, ex quibus
* remanet ifte primus punetus abfolutus , &
fie al ids fuie per facrum Confilium decitiftL* "
* ;iAterum ver dubium in eo confiftit, an_
4 cum qualitate hsredicaria fin: ifti filij vocati,

Confilium

LVII.

371

eati.poftquam voeantnrpoft mortem loan.

patrisfamilias circa verborum fuorum In
Nicolai heredes Marini , hxredes Marterpretationen]
chionis Latertix.quafi quod ex ida denomiPrxterea fi Comitifla voluiflet.quod ifti",
nacione, voluerit Comitifla difponens eflc^ 6 vti patruum hxredes fuccederent , quarry
hos hxredes, quod mociuum paricer tollitur
potius patribus,ipforumq;filijs noluifletreindubitatben perfpea prrdita difpoilinquere,quam ipfis nepotibus.
tione, relinquic cnim Comitifla lo. Nicolao
Rurfus dicaturquxs, fi lo.Nicolaus deduc. 1 500.de quibus vu!e>quod emantur tot 7 ceififfet abfque fihjs fuperlhtibus Marino
introitus,& ipforum fie vfufruuarius,& diMarchione , & iftorum filijs , erit ne dicencit,quod poft ipfius mortem, fando hxi ede-
dum.quod filij non fucceiiflent ex eo, quia_*
]egitimo,& naturale, fint hircdum , & in ip
adhuc non erant patruum ipforum hxredes*
forum defectum fuccedant in prxdiis duc.
cert hoc eTet abfurdiffimum. : ">''*!*':
* Vlrimo dico,quod cum hic tradabat Co1500. heredes Marchionis,& heredes Marini
fratris lo. Nicolai.
8 mitifla de difpofitione fuper feudo, in quo
Dm igitur locura fuit Comitifla in priregularirer verbum hxres intelligitur de fi
3 mo ca fu de hxredibus loan. N icol ai, a pparet
lio ad text, in cap. 1. if. & fi clientulus de_#
locutam effe de filijs ibi, non fando hzredo
alien, feud, pater, de quo latifiim Loffred.
legitimo > & naturale : vnde fi habemus de
in fuo i.eonf. & quando conieurx concurclara tionem eiufdem difponencis injeodem
runt , regulariter verbum hxres de filio in
capitulo , quod fub verbo hx redis voluic intelligitur iuxta reg.text. in 1. ex facto f. fin.
telligere de fil i o, er go idem dicere debemus,
vbi communiter Scribent.ff.ad trebell& vna
dum vocac alios fub eadem appellatione,&
ex conieturis ibi communiter per glof. Sc
eft hoc indubicatum in prima denominatioDoctor, confideratis eft , fi difpofitioeft fu
ne:nam alias frurtratona fuiflet fubftiturio,
per feudo.quo cam habetur, fi dixiflet li& di(pofitio,quod tantum lo.Nicolaus cec
beris Io. Nicolai non tenentur efle hxredes
eilet introituum emendorum vfufruduaexreg.text.in l.filiusfamilias $. cum quisde
rius,(i ipfius filij.vti illius hxredes fucceflu
leg. i. mrito igitur dicere debemus in cari fuiflent in bonis eifdem legatis.ergo cum
fu , de quo agimus , nullomodo contemplaCam fuifle per Comitifla m , qualitatem hx
neccflario de fili js verbum hoc hxres in pri
ma difpofttione intelligatur abique qualitareditariam , fed ver de filijs earn fuifle lote hireditaria.idem iudicandum crit, dm
cutam:nam nepotes ipfaprxdilexit,illis voluit relinquere, & quod legati cmodo gau ex dcfe&u ipforum filij Marini vocanturin
eodem capitulo, licet Tub verbo hxredes: n
derent , hic effectus conequitur , quod fine
vnicum eft leg.uum,& vnica difpofitio, flux
tantum filij, & contrarius.fi volumus requiri qualitatem hxreditariam , quia non ipfi,
iure diuerfo cenferi non debet ad text, in 1.
cum qui xdes ff. de vucap. & pariformiter
fed ipforum patres , & pro illis ipforum indebent omnia determinan , cum ab vnica_.
numeri creditores , omnia haberent , igitur
de pendeant determina- ione ad text. in I. i am
nullomodo fenfus talis eft ample&endus,
hoc iure tf.de vulg.& pupil. & quando teftaqui manifeft rpugner intentioni difpotor fub certis nominibus aliqua folitus eft
nentis .
Non traaui de articulo, an aflenfus excomprehendere , vel denominare , & fi fine
9
tendatur
difpofitioni fideicommiflarix , vel
diueria , & feparata, ac alio proprio appelfubftitutioni,fiquidem videtur extrancus ab
lentur nomine.tamen attenditur mos,& cfuetudo teftatoris ad text.in l.feia Jf. tyranhac caufa, vbi habemus expreflam denominationem horum filiorum Marini in proprio
nidx ff.de fund.inftrum. in l.prxdijs $. Titio
aflenfu pro difpofitionibus in illos faciende leg.}. cum concord. fed hoc per prius ea
dis, fiue enim direfta eft difpofitio , fiue per
dem teftatrix declarauit in petitione aflenmodum fubftitutionis, difpofitio tarnen eft,
fus , dum hoc expreifit r nam fub nomine filiorum difpofitioni petijt aflenfum , & non__,
& propterea extrauagans eft quxftio extenfionis aflenfus , licet Camer. tenuerit aflen
fub appellationehxredum, dum dixit, quod
fu m prxftitum difpofitioni facienda? , inrelintendebat difponere in beneficium Marini,
ligi deber vtcunque fiat, quicquid Loffred.
Io.Nicolai,feu filiorum Marini, quod vtique
dixerit in fuo conf.7-in materia cap. volencollie omnem difficultatem declarando ex
tes,de quo latiflimc Camerar. & equidem_*
vicinis fcripturis , immo ex eadem difpofieleganter in d. repet. cap. imperialem car.
tione prxcedenti, & fubfequenti,animum,&
mihi 59. lit. D, cuius opinio non poteft ha
voluntatem teftantis ad text, in 1. hxredes
bere contradiionem in cafu , de quo agipalam $. fed fi notamff. de teftamen. vbi eft
tur, in quo non diponi tur de ipfo corpore
propri cafas, quod attendatur confuecudo
feudi

lo.Francici de Ponte
m
in quibus locttm haberepote nn.\%.4?Ttfeudi, fed e certa quantitate fuper eo,& vis
Jirmgitur ad inclufos in eodem capitulo
fupplicationis , & praftationis aiTenfus fuie
. 1 4. 7* ad prsentes nu- 15. ad vicinio in expreffionequanticatis, de qua feudum-*
res nu. 16.& ad babtles nu. 1 7.
grauabatur , & hoc crac ncerefle affencientis,non autem in quos fiebat difpofitio, IS Claufulageneralis reringitur per fupirius
quomodo.quae difpofitio poftquam eratin_
- Jpecicata.
quantitace,non inducebatialterationem n a- 19 Cenenper ijreciem quando derogetar.
tura: feudalis,nec in tali legato polunt con- -ao Diunclio y itemq; contundi baredum
fiderari^eaqux faciunc dubiam quxftionem
quibus colligatur.
iilam, ft ad fubftitucionem affenfus extenda- a i Verbalis contundi propria dicitur,coniuntur>eCexpreflio cunc perfonarum fuit fa iio .
a.quod difpfitioni tllis faciendi aflencia- zi.Coniundionis effedus qaist.
tur per modum cauGe finalis, & necefaria: , 2 j In/litutis plurtbus baredibus.quibufdam*
eoniundim , altero ver diundtm, be.refed per mod m afertionis,& caufx petitio
ditas quomodo inter eos diutdetur.
ns a.<en us difpfitioni duc. 8. mill. i ra quod
tefpectu Regis, & fupplicantis in confidera- 24 Infuccefsione e'obredis,coniunc7i,&'fubirutimul , praferunturfubfittut tuntione fuit licentia praeftanda pro certa,& liinitata fumrna , propterea arbitror ex his
tum., ' .
vodiquc dicendum magnifcum - 2 y Coniunus verbisprafertur contundo re
Hierooy.mum ius fouere, & attento hoc vl- 26 Intelleclus I.fi it quisffde baredJnit.
timo motiuo quod aflenfus comprehendac
tetiam hoc legatum ,cum onere fubftiturioARGVMENTVM.
nist fequitur,quod etfi teneremus difiam
nonreuluiin coniunam, tarnen adhuc ex
< Primognito inftituto [in feudalibus,
fubilicucione habere mus intentum prscfup& fecundogenitis in burgenfaticis fata
pofjca comprehenlione in aflenfu.
eciproca fubftittione , an comprehent
daturprimogenitus inea.
Pro Dominis de Pont^Jl
.
*

CONSILIVM LVIII.
SV M MAT^lV M.
J
Rimogenito inftituto in-,
feudalibus, & fecundoge
I V-oluntas teaforis ex teamento etiam nullo
nitis in burgenfaticis fa
colligitur ,
da reciproca fubftittio
s 3elioratienes falia feudatario in feudo
ne, an comprehendatuc
tundmit in beneficium feudi foluto preprimogenitus in ea fubftitu tip.reciproca inter ma3 Infitbitutione reciproca faSia inter maioiorem,&
minorem
curexcludat pupillareni
res, minores, an excludatur puptIuris
&
quibus
caibtis
comprehendac
, Sc. ex connu ).& 8.
4 Subiitut: o pupillaris euanefcit , vbi alter ex
iundisqui pra:feracur.
Arbicror.quod verba teftamenti fine tdra
; Jubitutts e emancipatus.
clara
in fauorem fecundogenitorum contr*
6 Dijpofitio relata ad certas perfonos intelligi'
magnifcum
loannem Baptiftam primogeturfecundum eas ad quas refertur .
nitum,vt
per
omnia dicatur exclufus fuc7 Subfittutio reciproca inter legitimum, na
ceffionibus,
de
quibus agitur , & hoc cm fi
turalem non continetpupt/Jarem,etiam^
refpiciamus
fecundum
caput ceftamenti , in
rv iegitimato\,fecusfiexprefsfacia e .
quo
fecundogeniti
hzredes
in burgenfaticis
9 Matrimonia dmerfa duos conituunt bareinftituuntur,ac
inuicem
fubitituuntur.qudm
dit.it sita vt creditoribus alterius, de al
etiam ii refpiciamus feptimum capucin quo
terafatistri non poit .
fitfubftitutio generalis inter filios , in qua_*
ioT)ilio omnis , vniueris , reringitur per
prtendit pars includi loannem Baptiftam
dtiionem,diclos, & dilionem, tde.
I I Legatumfaium quibufdam baredbusJj>eprimogenicunu.
Ponderando ergo verba fecundi capitis
cialiterin teamento ab ipfis praandum
teftamenti,ex eis aperce colligitur , Ioann
erit , licet omnes in codicilln grauatifueBaptiftam primogenitum exclufum : dicic
rint .
t.
enim teftator , quod in burgenfaticis inftiI % Dilio ( omnis ) reringitur ad , quafunt
tuicdios eius filios,Sc ftatimdicit,ideft, 8c
de eadem materia ; i" inttlligiturin bis ,
nomi-

Cotifilium
nominae particularicer filios : vnde voluic
eclarare in hoc Capiculo. Qiiomodo incelligancur verba illa ( decci fuoi figli ) curau
in primo capiculo omnes nominauerac . Dieic demum in fine Capiculi:Che l'vno di cucti dccti fuoi figli fuccedac alceri in bonis bur
genfaticis ; non poceft igicur primogenieus
comprchcndi : ipfe enim erac infticutus in_. 3
Capicu'o fepararo, & dtuerfo. Eracq; inftitucus in feudalibus tancum , vc fie dicamus
reciprocam fubfticurionem , qui in burgenfacicis fie ipfum comprehendere non poflo,
qui burgunfatica non habebac , & ab his Ce
facor cum omnin exelufie , fubfticucio
eft fafta (implicicer in bonis burgenfacicis ,
fedaddicur verbum (decri,) nam iniafticutione fecundogenicorum iam nominauerac
bona brgen facica, vc fic cum fecundogeni- 4
ti poceranc fuccedere primogenico irb.
diiis bonis , quia non habbanc, dxamus
ver refpeu fecundogenicorum cancum_
fubfticucionem fatam , cum alias ( falua_
racione -eti fermonis ) faluari verba non-,
poflent, vc vnus alcen fuccedac in diis bo
nis .
.. ,
Secundo , in hoc maxima inequalitas in- 5
ducerccur.fiquidem refpectu feudalium fub
fticucio locum non Iiabebac: poceracq; loa
res Bapcifta illa alienare, vt liceodecedente fecundogenici nil hibuifent : quod fecus
erac in eorum peronam ded&a legitima-.,
& eciam crebelliantca ip'is eiFeftis maioribus , & proculdubio fi teltator voluiflec in-
cludere oannem Bapcifbm fubftiruifttin-.
I feudalibus. Ec licec nullus fuiflet aus ex de
ficiencia aTenfus camen ex eo.voluncacis de
clarado inducbacur, ad text. in l.fin. ff.de_
reb. eor. vel falcem, ficuc in primo capiculo
iceftamenci,vbi fecic infticucionem in feuda- 7
libus , & excepic qua>dam,& fignancer Tappetum Olei in folo feudali aedificac, & fun
ciones filcales, ficuc igicur ibi dixic, faluo ,
& reieruaco aflenfu Domini , ita paricer dicere poterac fubfticuendo,,nec dicatur,quod
generalicer referuauic aifenfum : nam hoc
non referc,& ver non poceft incelligi,m(i de
praeditis exceptis i poftquam de inftirutione primi filij in feudalibus nn erac dubitandum,de Tappecoerac dubicandum, quia
* erac aedificium ; vel melioracio fata in re_
feudali,& fie feudo videbacur ceder , quod
iubium non habec toluco pretio,ad cexc.iru
cap.fi vaflallus.vbi Andr.hic finie lcx,& iru.
cap.i. $. concrario, vbi Andr. de inueftir.
de re alien. fac vc fie dicamus, quod vbi vo
luic iam dixit in hac fubftitutione, quia nolbatcomprehendsre Ioannem Bapciftam_
burgeufacicis caccntem,non dixit, quia no-

LVIII.

luit, ad cext.in I.vnica /.fin aucem deficientis de caduc, coll.

Tertio, hic craftamus de pupillari fubftitucone,de qua non videcur dubicandum_j : ;
nam licet Barcol. quem magiscommunicer,
Dotor.fequi videntur in l .Lucius j.colum.
num.8.de vulgar.Sc pupill.velic,quod admiffo maiore cum impuberibus fubfticucio re
ciproca non ctineae pupillarem, nee eciarn
incer impubres ad exclufionem maioris,
fed omr.es xqualicer fuccedanc , camen illui
eft ratione iqualicacis feruandae , vc cradic
Barcol. vnde conrrarium eft dicencum_j,
quando inequalicas inducerecur, vc in cafu
noftro ex inclufione loannis Baptifta:, cui
fuccedijno poterat.Lex enim (dicic Bal.)repucac inconueniens , vc vnus fuccedac alce-*
rl , & non alter alceri : idf oq; faa fubfticucione duorum , quorum alcer fuit poite_*
emancipacus ftacim eft fnica comprehenfo
pupillaris , cum refpeftu emancipaci non-,
poflic dari papillaris , & reciproca fubfti cu
tio cradic in I. in ceftamenco nun^ij. . do
teihm. milit.
Vlcerius opinio Birt.& fequentium pro-^
cedic in dubio, vt dato maiore omnes qua
licer fuccedanc, &.ceflet papillaris fubftitu-^
tio, fed quando exprefs ea eft facb, vt in_i
cafu noftro,in quo fubfticuic vnum alteri, 8c
contra reciprocas vulgariter, pupillaricer,
8c per fidcicommiflum ceflanc conietura ,
cu fimus in cerco, vt fic milicec ratio Rayn. .
vedifpofitio relata ad perfonas intelligatur
fecudum perfonas,ad quas refercur 1. fi quis
filio $. frricum ff. de iniufto rupc. ceftamen.
l.ex milicari ff de milic.ceftameu.vnde reci
proca pupillaris habebic locum quoad pu
pilles , idcoq, Angel, ind. 1. Lucius cradic,
quod lict quando eft fafta fubfticucio reci
proca incer baftardum , & legicimum noru
videacur concineri pupillaris , cum non fic
baftardus in poceftace , camen fi ell f ifta_
fubfticucio exprefs reciproca vulgaricer,
pupillaricer) & per fideicommiftum eo ca
fu legicimaco baftardo concinecur pupilla
ris propter pracdiam expreffionem,ex qua
n ens ceftacoris aperc colligicur , & lacius
profequicur Alexan. ibi 4. colum. num. 16.
vnde poftquam pupillaris reciproca in perfonam loannis Bapciftar locum habere non
poceft, & propcer expreifionem ipfiusea_
non excludicur , fed remancc, oporcec dice*
re , quod remaaeac incer ipfos pupillos , in
ter quos locum habere poceft , & fuccefiu
omnino fic exclufus Ioannes Bapcifta ,
inclufus inqualjbec fubfticucione huiusfecundi capitis, poftquam pupillaris cftexpreifa,& veibum (fubftituo) omnes pari forIi
miter

374

IoannisFran ciici de Ponte

miter determinare debet,ad cexr.inl.iam_

hoc iure de vulg. & pup.
Prjrtcre Barcol.loquitur.quando eft cer8 tum in reciproca comprehendi maiorem_
ex inftitucioncconiuntfta , facta omniu n__, ,
tam maiorum , qum minorum , fed cum_
fupra fie demonftraca inftitutio feparacaL
in diuerfis capiculis , in diuerfis patrimonijs , & fubfticutio paricer patrimonii dtuerfi , profe in eum cafum ceflac penicus
Bareol. opinio, & procedit opinio Guliclm.
9 de Cun. & fequentium earn : nam quando
patrimonia func diuerfa, cenfentur duz he
reditates feparatz , diic text, in 1. fi cerrarumf.de milic.teftamen.in fecundo refponfo, idee fecundum lurifconfulcum ibi , Sc
Bald, nuc ab. creditores Caftrenfes habebunc
recurfum contra ilium hseredem in Caftrbus inftitutum , & fie etiam creditores paganici, vt fic vnus hzres cum altero nil com mune habeat, ideoqj inter eos familia; er
cifcundz judicium ceflar , fic procedit text,
in 1. hiredes
i. flf. famil. ercifcun. Ideoq;
magna confiituitur differentia inter here
des in rebus certis, & diuerforum patrimoniorum, vt per Bald, in 1. ex \cto la fecun
da in princ- de hzred.inftic.& in d.l.fi certarum. Si ergo funt hereditates penicus feparatx , quid przrendere vult hodie commiflionis loannes Baptifta ?
Ex quibtis iam clar patet , quod verbum
10 illud ( tfitti ) in fubftitutione appofiturruj,
nullius eft momenti i cum declaretur per
verba fublequentia . Dicit enim , qod fubftituit ( tutti detti figli ,) & fic verburro
illud vniuerfale regula cur , & ampliatur , Sc
reftringitur ab illo verbo (detti figli.) Nec
poteft alio modo intelligi, cum alis ver
bum iftud ( tutti ) fenfum non haberet : Si
ergodtcic ( tutti decti figli) iam fupra in_
eodem capitulo declarauic verbum iftud ,
(detti figli) dicendo, cio, ad text.in l.ideft
ff. de condicio. Sc demonftracio. cum vul
gar. Ergo regulandum verbum illud (tut
ti ) verbo ( detti, ) & verbum illud ) det
ti) declaratione fupra facta circa ipforum verborum intellectum ; fequitur, quod
ver verbum illud ( tutti) nihil nocere po
teft: verbum enim jftud ( cutti ) eft verbum
vniuerfale aptum comprchcndcre omnes
filios : cm ergo fequitur verbum (detti fi
gli , ) S fic enumeratiuum fpecierum , feu
mdiuiduorum , per declararjonem fupra-.
faam , fequitur generis reftriio 1. cum_
delanionis , Jf. cui fundum , fF. de fundo inftruc. per quem text, fictradit glof. notab.
in I. quarfitum jf.ll quis fundum eodem titu
lo
ibi Bartol. cum fequitur, verbunu*

iftud (detti ) refereur ad verbum ( tutti, )

Sc fic ad verbum generis (igntricatiuum_> *
vt fic tunc omnino dicatur verbum illud reftrictum fecundum Barco!, ibi prima colum.
verf. quare die. Prarcedic enim hie fpetialis
inftitucio , & fpecifica declarado filiorum ,
fubfequitur demum fubftirutio in eodem_#
capitulo per verbum vniuerfale, non propterea (ubftitutio intelligitur alio modo %
II qum inftitutio, ficut fato legato quibufdam hzredibus fpetialiter , & demum_j
in Codicillis grauatos fuie omnes heredes
ad przftarionem difti legati intelligendum
ritdcillis tantum,qui fpetialiter in teftamentograuatifuerunt l.legatorum ,i. do
legae.i.
Vlterius , cum hoc fit capitulum feparatum diuerfz hzreditaris , ac perfonarunx_j ,
l verbum illud (tutti ) debet intelligi, & reftringi, ad ea, quz funt de eodem capitulo ,
vt per Bald, n 1. i procuratore C. mand. Se
cum reciproca fubftitutio non pofic habe
re locum, refpectu Ioannis Bapciftz , quia./
maior , & eft exprefla pupillaris , & quia_,
13 eft Ifta in diftis bonis burgenfaticis , generalitas diftiunis (cutti) non nocet, fed
intelligetur in his, in quibus locum habere*
poteft, cradit eleganter Innocent.in cap. ex
Il tens de iurepatron. Sc cum loannes Bapti
fta appareat ex przeedentibus exclufus
per prxdiftam diftioncm non includitur ,
I4. fed reftringitur ad incluios in eodem capi
tulo tantum , eft glof. nocab. vbi Bald, in_
l.fin. C.fine cenf. vel reliquis,& fic dicuntur
omnes dii filij fecundogeniti ,vt iam fu
pra declaratum erat . Hoc enim vcrbum_
vniuerfale refpicit , (vtdixi) verbum illud!
(decti) Sc ad eum refereur , Sc fecundum_
illud declaratur,& reftringitur, tradit Bartol. in 1. 1, . nuntiatio tertia colum. num.
a I. vbi citeri omnes ff. de oper. nou. nunc*
& poftquam funt capitula feparata , & ver
bum iftud eft in hoc capitulo. Sequicur,
1 5 quod ficut alias fi dictum fuerit , quod om
nes de villa hoc fciunt intelligitur de pratfentibus i vel placuit omnibus de Confilio
etiam de ptzfenribus intelligitur, vt per
Bartol. in I. inter omnes per ilium text. tF.
qui farifdar.ogant. ita pariter intelligi de
bet hi verbum iftud , fcilict omnes nominati in przfenti Capitulo , & cum viciniores fint fecundogeniti , quia in eodem Ca16 pitulo debet referri hare duftio, & reftringiad viciniores, tradit Bald, inl.i. 3.quzft.
C. de reftament. eo magis, quia refpcu
Ioannis Baptiftz fubftitutio eft inhabilis,
tum attenta pupillari,tum etiam attencis
17 boais ergo verbum iftud ( tucti ) intelligi
debet

Gonfium
debet de habilibus .vt gradation S. i. ff.de
fnun.& hon.
Prasterea hoc darius demonftratur ex capitulfs fequentibus teitamenti, & prfertim
x cap. 4. vbi in cafu mortis filiarum, voluit
fucccdeic omnes filios, & quia voluit includerc Ioannem Baptiftam * non dixit ( detti
figli i ) nec dixit ( tutti ) folum , fed dixit
quod fuccederent tutti fuoi figli , & haeredi
nemine exelufo, feiebatenim teftatorverbum illud ( tutti ) iam fupra reitridum ad
fecundogenitos tantum, hic ergo voluit addere clauilam (nemine exelufo, ) & m
rito hic melufit, quia non tradabaturdo
reciproca fucceffione : imm in hoc eruabatur arqualicas , & clarius hoc demonftratur in fexto Capitulo, vbi difponic , quod i
aliqua ilarum fororum fe Monacarer da
ta ei dote de paragio , reliquum effet om
nium fratrum , & ncluditur Ioannes Baptiftaprimogenitus , & dicitur pariter,quod
omnes fuccedant nemine cxclufo. AequaJauit enim omnes filios teftator , grauando
fecundogenitos in pra:taticne dotium foro
rum , & ab hoc onere primogenitum eximendo ,* ideoq; in cafu mortis, vel Monacatpionis volut primogenitum habere dotium
partem , & dum eum iocludit , vtitur tem
per verbis , nemine exelufo . Sic etiam in_.
quinto Capitulo circa renunciationem faciendam per prardidas forores , vult , quod
mnibus fiat renunciado, & vtitur pariter
verbis, nemine exelufo. Si ergoa-qualitatem rcfpexit teftator , dicatur vjuarso , quae
arqualicas erat ira? vt ipfe feudalia tantum
pofideivs fuccederet fratribus,& fratres non
jpfi, contra verba teftatoris, qui voluit , al
cerum alteri fuccedere, legatur etiam aliud
Capitulum teftamenti circa finem, vbi,quia
in mobilibus volebat fuccedere Ioannemu
Baptiftam, vocauit ipfum nomine proprio >
& fie femper , quod voluit eum ineludero ,
vel vocauic nomine proprio, vel per verba,
illa, nemine cxclufo, nec contentus reman fu verbo ( tutti . ) Sic igitur declarando
vnam partem teftamenti per aliam rema
rier profed omnin exclufus Ioannes Baptifta ab hac fubftitutione in hoc fecundo
Capitulo facia, ad text.in l.qui filiabus. & in
l.fi feruus plurium $. fin. curuconcord.de
legat 1 .
Cum igitur demonftratum fit cx praediAis ublUtutionem ,ac inftitutionem reciprocam , & particularem fadam inter fra
tres fecundogenitos tantum,locum fibi vendicare.fequicur dicendum,quod Capitulum
feptim telainenti,in quo fit generalis fubit ftiutio reciproca inteliigitur de fupra fpc-

L.VIII.

37
eificati , & inter quos eadere poterat reci
proca fubftitutio,tum refpedu bonorum;,
tum etiam pupillaris expreffz , vt eft text*
in l.Iegatorum j.qui plures de legat.z.glof.
notab.in l.Mcuius eum.quieodem titulo,
I y vbi Bart.nam generi per fpetiem deroga tur
quando prxcedit difpofitio fpetialis,qua- ad
plures refertur,tunc enim genus fequens reftringirur tcum ad nominatos, tradit Bare,
in d.l.quzficum S\ quis fundumde fund, in*
ftrucr.c eft text. not.vbi eft cafus in l.cohzredi /.qui patrem ibiq; Bart.& Dod.omnes
de vulg.& pupil.
Sed hxc diera funt ex abundanti , prarfupponendo , fratres iftos fecundogenitos in.,
inftitutione nonconiundos , & contrario
non feparatum , & djfiunum Ioannem Baptiftam ab eis , fed data coniundione inter
. fecundogenitos , & feparatione loannis Bapriftas, profed non video, de quo poffit dubitari .
Difiundio enim,& feparatio loannis Baptiftar primogeniti negari non poteft cx di20 uerfirute bonorum>& patrimonii, ac druerficate Orationum,& Capitulorum, coniundio ver fecundogenitorum, pariter negari
non potcftjtum ex verbo colleiuo , dum_,
dicir,quod in Hi tu it dios filios in bonis bur
genfaticis ad text, in 1. interdum.de harr.infiir.in l.fi pater filio de vulg.eV pttpill. tradit
Bart. in l.reconiundi de leg.3.4.col.vbi om. nes ; & licet pofte declarer filios per nomi
na,tamen aducrtatur,quia hoc eft ad exclufionem loannis Bapciftar, qoi forfan ex praedidis verbis (detti figli ) poterat includi .
Apparet etiam coniundio verbalis ex enumeratione filiorum folutz tarnen in eadem
oratione fie loquitur text.in 1. cum in tefta
mento/.hic verba rf.de hxred.inftit. Additur etiam copula, & ad text.in d.i. reconiundi in 3.0pp0f.vbi Dodor omnes qui ponunc
v. verba inftitutionisnoftrz.
Apparet igitur Ioannem Baptiftam dif3 iundum re,& verbis, fratres ver fecundoII genitos verbis omnin coniundos : hancq,
coniundionem verbalem dicit Iaf. in princ.
repetit.prardidac l.reconiundi efTe veram-j,
&? propria m coniundionem, qua: ex expref11 fa defundi volntate procedit : erTedum_
enim coniundionis , & difiundionis ponie
Iureconfult. in 1. hzredes fine partibus do
hared. initie. Nam fi quis ex coniundis dece( it non ad omnes , fed ad reliquos , qui
coniundi erant pertinet; finautem ex feparatis ad omnes , qui tefi amento eodem feri
pri funt ha-redes , portio eius pertinet . Im
putantur enim pro vna,& eadem perona_ ,
vtficlexfinganc femper extare eofdem inIi a
ftiro-

IoannisMricIFcfsfonte
ftirutos , ideoji cxteri excluduntur , quia_
tius profequitur Iafon in d. L reconiuri
fingitur , neminem deceflifle , eft tcxc. elcSed fit vtcunque , vel quod coniundus ver
gans in I. vnica $ his ita , verf.fin veto quibis przferatur coniundo re , vel quod con*j dam, C.de caduc.collen. Hinc eil, quod incurrunt ; hoc nihil ad cafum, cum hie Ioan
ftitutis quibnldam coniundis,& alio di hun
nes Baprifia fit penitus difiundus, aut vero
do, vt puca Titius hires efto, Sempronius,
loquuntur contraria,quando cencurrit con
& Caius hzredes func diuiditur hzredicas
iundus t, com altero coniundo re, vel do
in femiifcs , quorum altero competir con
Coniundo verbis, cum altero verbis con
jurions , quia vnum corpus reputantur , &
iundo , vt cmncs fucccdant , & hie nequ
alter competir difiundo , text, eft in I. li
quam eft caius nofter,fed procedittext. in_#
ber nomo i.Titius hzres efto, & in I. Titius
r.Meuio dc legat.z. fecundum intelle<5tum_
fundi ff de hzred. inftitu. Mrito igitur ficut
Bartol. & Dodores ibi,& in d.l.reconiundi.
in inflitutione coniundi fentiunt incommoSumus ergo nos quando concurrunt con
dum, quia tantum habeut decern; coniundi
iundi veibis , cum aliquo penitus difiundo
quantum vnus folus difiundus,lex voluit ex
re, & veibis : quo cafu oportet dari comn?
coniedurata volntate reftatoris cos relcdis przlationem, fecundum omnia iura_>
uare, vr praferrerentur difiandis in fuecefmundi , & omnes Scribentes , & fic loquitur
fione coniundorum , & hoc tarn in inflitu
text, in d. JT. qui diicretas in $. fey. in 1. h
tione, qum in fubftitutione , fic procedic
rreles fine partibus in d. 1. vnica, cum a\iji
text. in d.l.cohzredi $. qui difcretasde vul
allegatis,& fecundrm hocpluries Dodores
gar. & pup. vbi deciditur cafus ifle, & triam
coniuluerunt , & inter czteros Aymon in_#
text. in d. 1. vnica $. his ira de caduc, tollen.
conf.43.qui propriponit hanc fubftitutio^
>4 Nam vc dicic Bald, in d.jT. qui diicretas ius
nem, & Deci.in conf.18'. Bartol. etiam in-,
coniundionis , & fubftitutionis fimul vniI.Lutius j.colum. quern fequuntur Dodores
tum efl potentius, quam ius folius fubftitu
omnes. Ponit cafum pro mdubitabili, quan
tionis. Ideoq; prius admittuntur coniundi,
do fubftitutioni oraxedit inftitutioconiuni
& in eorum dcfedum diiuni : videntur Aida', qui legatur num. 8. verf.non obftat ,
nim fecundum Paul, de Caftr. ibi per prius
Jf. qui difcrerus , & ita pronunciandum eric
coniundi inuicem fubftituti,& demum om*
per Dodores iudicanees.
res fimul , & fie Tub vnico conceptu verborum fada duplex fubftitutio , ibic; latius
dclart Aret. Alexan. Iafon, & cxteri Do
Pro Comit Montellae inj
dores .
caula Palatal.
\
Ex quibus infertur, quod dato , quod vel
in fecundo, vel in feptimo Capitulo efiec in*
.; SV M M ARIV M.
-
clufus Ioannes Baptifta primbgenitus , va
que ei coniundi prxferuntur , & in corii m_j
dtfcdum ipfe admittcndus elfer fecundum X Itranfacliofuperfeudo vel i ribusfeudali*
jura,& Dodores prxallegatos: nechc opi
' bits non vatt fine ajfenfu in %Jgno , &
nio poteft habere contradidiones , quia ef
' quomodo de iure communi, " ..).^.
fet contra iura prxdida,& omnia contraria
refoluuntur fub vnico verbo : rint 16- 6 lAinfio'peifeudalis iure Regni , & comquuntur de coniundis te , & verbis, (8f hie
- probjbetur,limttatur . .
non eft cafus nofter , ) aut loquuntur queri 8 Ainjus non r'equiritur a/ienattoni reru fie*do concurrir coniundus re ex vna parto = ' tUiUm ad' cu/turam Jub certa portioned
& coniundus verbis ex altera , & hie ne
fruftuumtiu. 8.
*
ququam eft cafus nofter, cum Ioannes Ba
9 Alienatio in augumentumfeudi non valetfiptifta fit penitus difiundus re,& verbis:
' nettjfenfu,& htt.19.
led in cafu ifto procederet text, in I. fi ita_ 16 De regalibus eil aquafluminis .
quis hzredes , de hzred. irdticu. feeundum_ -xoText. in cap. 1. $. jinali , apud quem ,vtl
intelledum Bartol. & mn gis communem_>
quos corrigiturper Capit.?ederici,& Loin d.l.rcccniundi , licet fecundum lafon, &
' tharij de probtb.aen. & qualiter in %j2j alios , ccniundus verbis ver przferatur
gnonu.i. i. '
coniur.do rc,non cauillando text, in d.i. re* 2i ConRittttio. cnnclitutionem diu* memori
16 coniundi, ncc text, in d.i. fi ira quis obftat,
prohibitia ,frocedit etiam in iuribus feucum hoc ibi difponatur propter fpetialem_*
dalibui.
rationem aflgnatam per lurifcoifuItum_xcouieduraea volntate tellacoris. vela-

Conflium
ARGVMENTVM.
Tranfaio fuper feudo quando valeat , & conceflo rci feudaiis fterilis , vt
ad culruram reducatur ad certam par
tem fmcluum non in pecunia an fit permilla- .

CONSILIVM LIX.
N pundo, de quo agitar,
arbitror ni fallor , quod
nullo pado poifit ex aduerlo per veras Juris re(tt% gulas fublineri trTadio
iurium feudalium abfque
afienfu , & hoc eciam cireumcriptis his,qUacin fado func alis confiderara: ex quibus collirur omne dubiunu
quod oriri portee.
. '
Nonenim poteft negarbquin hzc fit tranfadiode feudo, vet iuribus feudalibus,& inj
fpetie fuper prztenfo dudu aquae aderar lis
incptainanno 15 39. proceTus compila
is , vbi exaduerfo prztendebatur fpolium
fadum per nos, & fie eramus polTclfores, feu
qual iuris prohibendi dudum aquz , & z\y
anno i j 39 quo fuit lis incpta vfque ad an
num 1 549. quo fuit inica tranfactio Molen-;
dina Nufci non macinarunt,fed demum vir
tute przdidz tranfadionis,adequod nort*
eft dubium hanc elTe tranfadionem de ro
dubia, & lite incerta.vt ait text.in 1 1. ff.do
tranf.& fie contrahentes appellant, feilicee ,
tranfadionem,vnde circumfcripto fado , fi
id de quotradatureft in territorio Caani,
& feudi Comitis,an vercontra , fufficic Aif per hocortam differendam , & tradari do
iure feudali,& titulum quzftionis|efte caten
Secundum trminos text.in l.cum qti.rdam_
puella .fin.& ibi notata per Doft. fF. de iurifd.omn. iudic. ex quo fit, vt abfque afienfu
tranfadio fit'ipfo iure nulla: nam licet alias
3 de iure communi feudorum , hoc erat certo
modo perm ill um in cap.i. $. fi vaftallusdo
feudo.fi de feud.defun.mil. contr.fuer.& in_.
cap. i.de contr.inter va(T. & alium debenef.
tarnen per Conftitu. conftitut. diu.mem. eil
f hoc exprefs prohibitum , cum in eo , quod
datur, vel reeipkur, dicuntur contrahentes
etneie fecundum text.in l.cum ea C. de trfac.& cum dominium transferatur,& fit hoc
loco emp-ionis, mrito cut alij contradus
erant prohibid , fuie etiam tranfadio pro4 hibitaA annul lata, nefierec per indiredum
fraus legi.fic dclart dr. in d. jf.fi vaffal*
lus dcfeudoii latiusibi Affl.quod procedic

LIX.

377
5 tarn in tranfadione > & alienatione feudi ,
qudm iunum,& feruitucum ipfius, eciam_
in remiifione reddituum gallinarum,& fimiHum fecundum Andr. in d.conftit.diu.mem.
in ver. tranfadionis.
Poftqum igitur hace eft fimplex tranfa
dio i per quam Comes tranftulie ius , quod
habebat prohibendi dudum aquz , & in cu
ius poiTeffione iam ftabat, acconftituic feroitutem in eius feudo, tranfegit tandem.
ex caufa tranfadionis recepit quid annuum , iftudq; eft exprefs iure improbatum,dicatur mihi quiso, quo na pacto pars
prztendit fuftinere huiufmodi tranfadione,
hc non eft fimplex conceffio,hc non eft ad
certam partem fruduum , non eft concedi
rei fterilis , fed eft tranfadic litis przeedentis fuper iure feudali abfque afienfu , vt fie
6 omninconcludamustalem tranfadionem
nullamexdefedu afienfus virtute przdidas
Conftit.conftitut.diu.mem.
Vlterinsetfi motiuum hoc, quod conceffio rei fterilis ad certam partem fruduum_
valeat,ver nil commune habtat in fado de
quo agi tur, tum ex iuris difpofitione, tm_
ex fadi qualitate, tarnen pocius pro fatisfadione clienti,qumquod caufa hocrequirat,volo aliqua,licet notoria,fcribere,vt cognofcatur partem non loqui per veros iuris
tramites.
De iure enim communi feudorum, & do
7 iure Conftiturionis Regni eft prehibita omnis feudi partis alienatio abfque afienfu
& eft hoc indubitatum in 1. imperialem de_^
proh. fiud. alien. per Loth & in 1. imperialem
de proh. feud, alien, per Feder.in Conftitut.
conftitut.diu mem.& per Andr. vbiq; czte8 rosq; Dodor. vnaminhoc reperio limitationem loquendo de alienatione facienda.*
extraneo , quod poflit fieri alienado Terrarum fterilium, vt plantentur, &reducantur
ad culturam , ve inde certa portio fruduum
Domino reddatur,non aueem pecunia, & no
mdica portio,ne fraus przfumatur, quz li
mitado fumitur ex regiftro Imperatoris
Federici,fic Andr.in cap. 1. in fin. an ille, qui
inter frat.Dom.fui in cap.i. jf.przterea iiu.
additione de Capit.Corrad.in d.Conftic.cftitut.diu.mem.in ver.minuendismam aliis
9 etiam in augumentum feudi non eft licita.
alienado, fiquidem non tantum diminudo ,
& damnum feudi confideratur in prohibitione alienationis, fed etiam commutatio
perfonz , & contemptus Domini , & in hoc
ponderatur interefle voluntatis fecundum
10 trminos text.in 1. fi.fF.de vfu & haoi.ideoq;
Conflit, confticutionem dicitduo, minuendisa; commutandisjibiq; nocab. Andr.in.
Ii 3
ver.

Ioannis Francici de Ponte

verb.iurc proprio, & fatis etiam dicitur diII miuui, quandocommutaturin melius cum
contemptu Domini fecundum Andr. ibi , &
in cap.i.jf.prxterea de Capi.Corrad.& ide
dixie incap.imperialem de proh.feud. alien,
per Feder. in fin. i.coJ. quod fatis interefl, fi
I a placet, vel difplicet, quam opinionem fatis
elcganter>& fuccint,vtfo!er, firmauit Andr.in d. cap. i. in addit. an 1 le, qui inter frar.
dom.iui,vbi refpondetadtext.incap.i. ff.
contrario de inueft. de re alien. fac quenv
articulum latius,& diFufius difputac Camer.in cap.imperialem in 4-car.in lit.L, in_.
ver.minuebatur, vbi refpondet contrarijs,&
firmar opinionem, & poftquim per regiftr
Xj ImperatorisFederici eft permifla alienado
in augmentum feudi, illo modo tantum feilicc concedendo res fteriles ad certam por
tioned! fruuum,nulli dubium, quod etiam
in augumentum in cxteris cafibus eft hoc
14 prohibitum,& licet Dominus Frec.in 2. lib.
in 19. author, videatur tenerc, quod quando
ceifaret fraus etiam in,pecunia,poTcnt con
ced res Atriles , tarnen banc fuam opiniorem iure non fundar, tum quia hoc modo ef
fet aperta via fraudibus , turn etiam quia_
poftquam eft de iure prohibir alienatio c
in augmentum feudi regulan' ter, & per Im
per tor em Federicum eft hoc permiium_>
prohibendo fpetialiter in pecunia , fed in_.
certa perdone fruuum:fequitur,quod pr*
dia opinio non poteft fuftineri, & contra-
Frecciam in fpetie tenet D. Ioannes VinctiusdeAnna eruditiflimus Feudifta in re*
pet.rubr.de vafial.decrcp.xtat. nu.7 j . fol.78.
vnde redeundo ad cafum noftrum , precul dubio apparet nos long diftarc ab ifta limitatione data per regiftrum Federici ad re
gulan) prohibitiuam alienadonis .
Primo , non eft concefio rei fterilis , fed
conceditur aqua ex ffumine,quod eft de Re15 galibus in detrimentum Molendinorunu
Comitis,qux cum tnt contigua Molendinis
Nufci nulli dubium erit , quod idem augu
mentum, & idem vt ile,quod habet Dominus
Nufci haberet Cornes illis non exiftentibus
& in hoc dicat quicquid velit pars, poftqua
ex facti notorietate conftat veritate diftare : ftante ( vt dixi ) vicinitatc Molendinorum Comitis cum Molendinis Nufci , vt
fie illis non exiftentibus dicamusomnes hodi ibi molentes venturos fore ad noftra_
Molendina.qux Molenditia Nufci fecundum
partis comparitiones funt redditus ducat,
iexcentum annuorum } eft ergo damnum_
cuidens , et concefio aqua: Hu minis , & fie
\6 non rei fterilis,fed regalis,vtin cap.i. quas
fint regal, mrito igitur prxdida limitado

rrgiftri Regis Federici non poteft adaptar

ad cafum.de quo agi cur.
Secund, eft concefio aqua; pro duc. fexdeeim annuis : nam licet primo loco fuit faa conceftio pro tumulis 40. frumenti ta
rnen fuit poftea hare prxftatio redada in pecuniam, & fie continala folutio, & vfquo
ad prxfens funt fa&a plura depofita in ban
co, & ex proceiTu apparent . Cm ergo iru.
pecunia fit facta concefio , hoc eft exprefs
prohibitum , vt eft fupra demonftratum , &
lucceifiu tranfaio nullius eft momenti .
Terti,etfi concefio efit pro tumulis 40.
frumenti, non propterea dicitur ad certam
partem fruuum : intelligi debet certa
1 7 prxftatio de incerto,quod percipitur, vt de
fingulis 20. tumulis frumenti vnum.aut duo,
& fic quod poflct crefcere , & decrefcere, Sc
fieri folutio de eo,& fecundum id, quod per
cipitur, & hoc modo loquuntur omnes Door.prxalleg.
Quarto, & vltim, fi fecundum partem_
Molendina funt redditus ducatorum fexc *
turn annuorum, qux Molendina funt in eife
ob aqUam fluminis noftri , & concefio rei
fterilis ad certam partem fruuum eft per18 milla, dummod non fit mdica pars,quia_*
fraus prxfumeretur fecundum Andr. & reliquos Door. Dicatur mihi quxs go
eft fatis mdica portio prx-ftare tmulos
frumenti 40. vel ducatos 16. correfpeh'u
ad due. 600. annuos: vnde ver apparet aon
poffe iubftineri tranfaionem,de qua agirur
lub p rx text 11, quod fit concefio ad certam_
par-cem fruduum.
Secundo loco pars prxtendit fubftinerc*
hanc tranfaionem exaugumento,quod fic
19 ad feudum Nu fei, qui opinio de iure eft im
probara, cum fit pariter commutatio dc_*
perfona ad perfonam,adeft contemptus Do
mint, & fuccefiu eft hoc comprehenfum_
fub regulis prohibitiuis alienationis re, fea
iuris feudalis, vt per Lorfr. quem alias alle gaui in cap. imperialem poft Capyc. & eradit etiam ibi Camcr.car.j.in lit.Q\ver.huic
opin accedit.
Tertio loco audio velle fubftinere conu
tionem hanc faltem in vita Comitis, & eius
20 hxredum ex regu.text. in cap. 1 . tf.fin. apud
-, quern, vel quos cum concord, quod q u i dem
de iure antiquo feudorum procedebat, fed
per text. in cap. i.de proh.feud.alien.per Lo
th. & de prohib. alien, per Feder.ftatim con
tractus eft anoullatus, & reuocat in vica__
21 feudatartj Dominus, in Regno ver per cftit, diu. mem. reuocat idem contrahens, vt
per Andrin cap.i.de fucc.feud. ff. Sc olim_i,
& ind.cap,i..in.apud quem>vel quos:confidtra-

Conilium
.fideracur enim contempcus Domini, ideoq;
ftacim contractus cft nullus, vt lacius tradic
in propria quaeft. Camer. in d. cap. imperia lern car. 17. in licH. .conclu", verf. hoc camen,& eft hoc indubicaturmnam conftieucio
ja prxdicta habet locum tm in alinations
rei feudalis, quam iurium, & feruicutis , VC
per Andr.ibi in ver.tranfactionis: vnde cum
fit prohibica calis alienacio abfque aflenfu ,
& dacur concrahentibus poceftas reuocandi: quid cric dubij , quod paricer Comes potuic poft mortem pacris concrahentis reuocare? fiquidem,& ipfe pater reuocarepocerac faum lege improbacum , & reuocari
permilTum_> .
In facto eft demonftratum Palacam perquam aqua ducitur conftruam in Territo
rio Caflani , aquam duci ex flumine noftro
ac etiam locum, vbi ipfa poftea appodiatur
efle pariter in Territorio Caflani : demon
ftratum eft, etiam probaciones antiqui pro
cerus non deferuire ad rem praefentem_ ,
poftquam tractatur de alia palata conftruc"ta in alio loco virtute praedicbe cranationis antequam eramus in pofleflione prohibendi duum aquae , quae omnia liquent ex
arriculis,& probationibus partis ; vnde de-,
monftrata nullitate conuencionis remanec
prouidendum , reponendum fore Comitem
in pofleflionem prohibendi ductum aquae, &
licere palatam deuaftare ; poftqum ex tali
permiflione caufatur ipfis Molendinis cam
nocorium, & excefliuum damnum .
-

LX.

179
ai Claufula iuribus alienss femper faluisin-j
ajfenfibus, quare ponatur.
a a Aenfus non extenditur de cafu ad cafunu*
& nu. 39.
Gratia non porrigitur, quafala eilex deuolutione ex vna caufa ad deuolutionem
ex alia defeudo ,ficut concejo beneficy
&.$.
aj Contractufublato ajfenfus deficit>& nu. 16,
27.&18.
19 Solemnitastcuius ommiio cempore tranfaSlo
vttiauit aclum non pote il interponi in_*
tertjj praiuditium alu iam annullato per
Ulitis omitonem, & nu. 30.31. & s*.
3 3 Contraclus , vel dipofitio rei aliena fuper
feudo ,feu allodto , quandopoit validart
ex iurefuperueniente , f num. 3 3 5 . 3 6.
&3738 Voluntatis defelus in feudis maxim confia
deratur.
ARGVMENTVM.
Solemnitas eflentialis, formalis, & effectualis qua. Affenfus regiftratio quan
do fieri poflt tempore elapfo ; & an ius
fuper ueniens confideretur in feudis.
CONSILIVM LX.

r-^rf Icra lacius feripea ad de~ " monftrandam hanc refolution affenfus omni iu
re conldero breuiter in
Pro Secretario Sotto .
fra feripta . Ex quibus,ni
faJlor, arbitror arguendo
fufcienti partium enu
SVMMARiVM.
mera tione praeiudicandum in fauorem citt Solemnitas fubslantialis , qua & qua for
cumfpei Secretan; , & diftinct loquendo
ma/is, qua veroformait* , qua eiclualis,
circa folemnicaces actuum, quae requiruneur
& .1.3.4.
aneeipforum produetionem dum ineflepro5 Affenfus regislratio vigore 'Pragmatic^qua
dueuneur , & poft ipforum perfeccione _* :
tfolemnitas.
conidero quandam efle folemnicatem efse Solemnitatis cuius ommijjio vitiet a{lum,&
cialem,flne qua actus non poteft deduci inefquando>& nu.7-8.9- & .
fe y qua: propri dicitur folemnitas fubftan1 1 tAmittiturfeudum ob non petitam inueslitialisivc in emptione,& venditionequa fine
. turam infra annum>& diem.
pretio.auc re non conftituitur in aflenfu, qui
J a Amito in pradiclo cafut ipfo iure .
fine contracta non poteft inefle deduci, cum
1 3 Sententia declarans rem eje amijfam , quonon habeat fuper quo fe firmet , vt affenfus
modo requiratur in pradila amiione.
denominari poflt , quaedam eft folemnicas
14 Amio perJermtia non praita nonfit ipfo
formalis, quae etiam fubftantialis poteft apiure,r, quafit ratio.
pellari,cum forma dec efle rei, qua; folemni
15 Vacia , qua refolutionem contrailus inducas interuenire debec , ve] ance actus confecant,& de rationet& 15.
ionem, vel in ipfo au, vc in alienaciones
VJ Contraclus de feudo alieno , an valt at ,&
rei minoris in teftamentis, & flmilibus,alia
qttomodo intelligatur, & num. 18. 19.20. 4 & vltima poteft con fiderar i folemnitas non
4 1.
ver formalisifed efteualis, qux interueni
re^

Ioannis Francifci de Ponte

re debet poft aum perfeum ad ipius prferu:itionem,acaui iam formaco, & inefle
produo robur tribuir, vt in inlnuatione,&
fimilibus ; & propri in cafu noftro in rgi firationefacienda in Regia Camra , vel in
regi(trarione,& exequutione priuilegiorum
qu e in Curia expediuntur: nam l'une illa in_.
elle produda , ha bent omnia requifica, fed
vel ibi virtute Pragmaticx.vel hic rationo
claufulxinaflenfu appoficx requin' tur ifta_.
alia folemnitas poft ipforum perfeionem,
eleganter diftinguendo confderat Angel. in conf.36. pro decifione quxfitorum, &
communis omnium opinio eft.quod ommifio in primo, & fecundo cafu ipfoiure annul
let aum. In tertio ver cafu non ipfo iure,
fed per oppofitionem fequendo opinionem
glof. & Bart, vbi latius Iaf. in I. vniuerfa C.
de prec.Imper.offer.Roman.in conf.zoj.Iatim Fe! yn. in cap. quoniam frequenter ver.
tu vero attende, vt lite non conteft.
Hxccommunis opinio recpit duplicem
limitationem. Prima, vt intelligatur, quan
do fimpliciter poft aum perfeum requiritur folemnitas , aljqua abfque temports
prxfinitione,fic loquitur text. & glof. in d.i.
vniuerfa,fie Do. glof illam fequuntur , fccus vero quando lex prxfigit terminum certum infra quem vult folemnitatem iilam_
adhiberi: nam cum eo cafu videatur requirere earn pro forma Doctores voluerunt,
tunc per ipfius ommiflionem aum ipfoiu
re annullari,vt in primo, & fecundo cafu fe
ra relatis ,fic limitauit Parif. inaddit. ad
Bart in d.i. vniuerfa, fic eleganter confuluit
Angel, ind. cen. 36. qui videatur omnin ,
quem allegant, & fequuntur omnes Door.
vt per Iaf. in d. 1. vniuerfa, & per Felyn. vbi
fupra_>.
Secunda limiratio ilia eft quando lex.fta1tutum faciens,non folum voluit adhiberi
certam folemnitatem poft aum ineffe productum.fcd Vitra proceffit,annullando:nam
eo cafu pariter nullus reditur aus ipfo iure,& vltra tradita per Bald.& alios in 1. non
dubium Cdc legi.& in ahjs locis, deeifio eft
finodalis Bald.in propofieoin 1. hi, qui ad ciuilia 3. col. . de appell. quem fequutus eft
latius Felyn. in loco prxallegato .
Hic igitur d fufficienti partium enumeratione omnin dicendum eritaffenfum re
folutum: nam autdieimus deficere folemni
tatem effentialcm, feu formalem , & habemusintentum,aut folemnitatem effeualem, & tunc aut dieimus ex temporis prxfixione ob lapfum anni affenfum ipfo iurt*
refolutum ob nonregiftrationem, vel quia_
preceffit vlcerius annullando , cum duo di-

cat, quod debe: infra annum regiftrari , ft

vlterius procedat, videlicet, alids habeacar
pro non prxftito , & vtroque modo accent 1's
przdiis habemus incentum adiungendo
prxdiis fcripta in prioribus allegationibus
xquiparando hocpao l.commifforie , aut
9 vltimo loco dicere volumus non refolui ip
fo iure , fed per oppofitionem, quod procedit quando non adeft termini prxfixio , ncc
procedit vlterius aum refoluendo , Se hic
pariter habemus oppofitionem,& difcuffionem Inper nullitate ob litem mora m in Sac.
Conf. fuper nullitate huiufmodi aifcn fus lo
g anee memoriale porreum per idos de
Pignatello fuper prxtenfa regiftratione.Do
10 ftores omnes concludunt in annullationo
aus,fed differentia con fiftit, an ipfo iure-
an ver per oppofitionem: fi erg hie habe mus vtrumque , fequitur ex omni parte di
cendum affenfum refolutum ob non regiftra
cionem in tempore faftam.
Ad fundandum alias allegata, quod afsfus fit ipfo iure refolutus ob lapfum tempo
ris prxfiniti circa regiftrationem,& obclau
fnlamdemum annullatiuam . Con(idero,qi
de iure communi feudorum habemus , quod
1 1 vaffallus tenetur infra annum , & diem in
ueftituram peeere, alias feudum perdit, & ad
Dominum reucrtitur fic dicic text, in cap.
imperialem jf.prterea fiquis infeudatus de
prohib. feud, alien, per Feder.in cap. 1. quo
temp.mil. & in cap.i.deCapit. Corrad. duia bitant Doctor. qjomodo perdat ipfo iure_. ,
an per fententiam , & vera eft opinio , quod
cum tcmpus fit lioiitatum , & vlterius lex
tranieat difponendo, videlicet, quod fi non_
petit perdit , quod amittat ipfo iure eft de
cido Andr.in d.cap.i. quo temp. mil. 5. col.
circa medium verf.item notandum eft, & in
prxdiis iuribus fe remittit ad notata in_ 1
13 d.cap.i. Eft bene verum, quod fententiarequiritur declaratoria ad auocandam poffeffionem,vt in eadem col. in ver. fiue aucerrt- '
dicatur; & licet in vaffallo non faciente fer14 uieium aliter dicatur,tamen illud eft,quia_
fimpliciter illud eft promiifum , & lex vlte
rius non tranfit difponendo.ideoq; in fpetje
il lo cafu lex feudalis dedit ad repetendum
feudum condiionem ob caufam,fic proce
dit text.cum notatis per Andr.incap.i. dc-#
feud. fine culp. non amir. & in cap. /.fed
nec eft alia iuftior,qux fit prima cauf.benef. '
amitt. Igitur ex hoc deciditur ifte cafus,
vbi prxfinitum eft tempus in regiftrationt*
aifenfps , & vlterius proceditur annullando
aum_).
Secundo loco dixi verba efle refol utiua_/,
& habere vim pacti l.commiiforix , & addiionis

Confilium
Atom's in diem, in quibus non eile fpetialo
15 fundaui,cum non pacta de per fe, fed vis ver
borum.cum quibus pafta illa fieri olent, eft
quz refolucionem inducir, addo ad hocglo.
Parifienf. quae hoc in.fcudis lac fundat , &
eleganter in i.par. 3. j). car. mihi 210. Imo
16 dicoharc verba efe propria verba pail.
commifori : nam idem eft dicere vendicio
fie infecta, vel res fit inempca Paul.de Caflr.
in 1.1. de donar, vbi ali;, & lacius prxdicta_
glof.Pariien.vbi fupra, Affli.notac in cap.fi
quis fecerit,quo cemp.mil. hie fic dicicur 5 j.
habe 1 tur pro non prarftico.
Vltimo confidero , qud etfi opinio illa_
17 fit dubitabilis,an contractus rei aliens fic
nullus in feudis , quam opinionem fundare**'
vidctur text. in d. cap. fi quis feceric ibi pro.
non facto habetur , Aluar. ibi in fpecie i quod contractus eft tpfo iure nullus &
Affl. ibidem, vt in cap.i.qui fucc.ten.in %Ut
br. ibi, nam fi quis fuerit inueftitus pure de
alieno feudo non valet, & idem in cap. 1. do
ler.qui inueft fec.hinc Andr.in cap. i.i.coium. qui fucc.ten.in 1. rubr. dixit, quod in_.
18 hoc conuenitur Clericus,& Laicus, quod fi
pure inueftiant aliquem de eo,quod alius te
net ab eis non valet.
Tarnen quicquid fie , verum eric dceres
19 yon valere in prziudicium ill jus in cuius.
pofTe dominium refider, fed in pramidicium
alienan is valebit non iam ad dominij trflationem,fed vt ad iitereffe emptori,feuc6ceffionario teneatur iuxta tradita m cap. 1.
de inueft.de re alien. fac.in cap. 1. vbi Andr.
dclart de feud.dat.in vit.l.commif. nanu
refpetu validicatis contractus , quoad do-,
mini; tranflationem hoc e(Te no potefbpoft*
quam Hue dicamus vender Marchionenu*
rem alienam,vt propriam, vt iam vendidit >
iiu vt alienam non habendo ad hoc fpetiale mandatum.non eftdubium in vnoquoque
aoipforum cafuum dominium non. transferri
ad text in 1. 1. vbi bona glof.&.Bart.declarac
ffdeoff prpcur<-e?f
.-
#
Igitur fi dominium adhuc hodie eft in-,
poffe Comicis.AyeHicum affenfus fuper ilia
alienaticne non fuerit expeditus : fequitur >
quodquoad tranflationem dominij ifte af
fenfus habetur pro non facto, & non valec
fecundum iura prarallegata, ergo fi aliud n
poteft operari , non debet regiltrari , quia.*
nullus inualidusi & fruftracorius per fupradicta_. .
Vlcerius affenfus eft fubrepticius , nanu
Marchiodum Alonfo de Sotto vendit Comitatum Ayelli , tanquam fuum illum ven
dit , ab eo legitim p le ifum , & affenfus
prilacur, vt alieaaaoai rei Marchionis,

LX.

381

hinc in aflenfbus Temper ponicur claufula_,

2 1 iuribus alienis femper faluis,cum Rex alienationireialienx affentire non foleat , tum
ob prxiuditium alienorum iurium,tm eti
quia quando propri Rex hic affentijffet ,
tollerentur dirictus Cancellari circa expeditionem debitam affenfus in prima venditione : fi ergo nunc reperitur , quod res eft
aliena, eft alius cafus , & Rex non afTentic ,
32 affenfus excenditur de cafu ad cafunu*
ex reg. Andr. in cap. moribus fi de feud.de23 fun. milit. & fi gratia non deleruit, quando
conceditur per vnum modum vacationis ,
qui ver non erat, licet per alium modum_
vacauerir, vt per Andr. ibidem ex reg.texC.
incap.fufceptumderefcript. in fexto: hinc
Abb. in cap. fignificante de refcript. voluit ,
24 quod concedi beneficij tanquam vacantis
per mortem non valeat, fiperrenuntiationem vacetjquanto magis procederet hxc in
cafu ifto.vbi non fumus in re, quz penes edem refideat alio iure,quam exprelTo, fed in
re penitus aliena, ad quod affenfus tanquam
ad incogitatum non extenditur ,immo ex
contraria expreffione non folum fubreptitius,quia verum erat taciturn , fed obrepcitius iudicabitur , quia falfum fuit expreflunu* .
:
'
"\
Inferturcorreari ex hoc hodie ex alio
n poffe de regiftratione tractarijpoftquam
affenfus deficeret in formaeffentiali , & iru
2; fubftantia,fiquidem data ipfiusrefolucione
licit contractus fuit reuocatus virtute Coftit. Regni, & ficfubiato contractu non da
cur affenfus,qui perfcirur ex confirmai, &
confirmante, & vbi non datur confirmabile
non proced t confirmatiojcum non fit accus
de per e ftans ex doctr.magiftrali Bald.izL*
l.falfus 2. col. in princ.nu. 3. C.de fur.repericur nuncftatus,rerum mutatus: vnde meri*7 t confirmado, feu ratihabitio non procedic per Bald, in I fin. vbi eft text.C.ad maced.
hinc dicimus, quod annullato contractu in*
18 ualidatur, & annullatur etiam affenfus fu
per eo interpofitusadcext.in 1. fin. if de conftit.pec.in l.feius,& augerius.vbl Bart, ff.ad
l.falcid. Angel. in L vfuras ff.de v fur. hinc vo29 luit Bald. quod quando ratihabitio non ha
r bec fu effentialia.nullius fit roboris, & alia
multa ad propotum per eum in l.obferua
re tf.pofthoc ff.de offproconf.
Vnde ex prxdictis debemus concludere-
non pofe dari regiftrationcm affenfus,vc ex
cune ftante refolutione przdicta , & iure*
tertio acquifito , ob quod res non eft ineodem ftatu ad text. in l.cum quis de folu.Ncc
30 propterea ex nunc valerct deficiente con
tractu ob reuocationem intermediam iftud
retro*

Io.Francici de Ponte
retrotrahi eft per Actionem iuris, qur non-.
J I oprt ur,quando Aium cxtrem non reperic habile ad tex. in I. bonorum ff.rem racam
hab. fichu fundara eft fuper cquicate ex cra32 ditis per Door.in l.fi is,qu pro empeoro
ff.de vfuc.non debet modo reflei in iniquitarcm in alterius prziuditium , quz in propofito Tunc ex abundanri , poiiquam tractamus de regiftratione affenfus, qui i efl: reiblutus, & excinftus, res eft iam fopita, cu tn_
ante reuocatione npoffit de affenfus prftatione craari $ etfi hoc fieri pnifec in terti; prziuditium.
VI timo quzsaduertatur ad vnum,quod
33 (ni fallor ) toliic omne dubium; & przfuppono,quod ecfi in re allodiali iura dict va
lere venditionem rci alienas ex reg. text. in_.
34 l.rem alienam ff.de contrah.empt.In tatum
quod ex iure fuperuenienti venditio confirmecurad rext.inl.cumvir ff de vfuc. tarnen
d non proceder in difpofitionc rci feuda35 lis,firmat Andr.per ilium text. in cap.fi quis,
feceric , quo temp.'rril. in tantum, quia dipofitio fecundum illa iura eft nulla prin3 cipio, & texc. ibi propri dicic, quod habe
tur pro non faa,& fie earn aonullac fecun
dum Af. & carteros ibi propcere non con
firmant ex iure fuperuenienti , ve mrito
Andr.ibi tradiderit limitan text.in d.i. cum
vir,& in l.cum rem alienam dicens non pro
ceder in feudis.in quibuseft hoc fpetialo:
nam quod nullum eft trau temporis noru
eonualefcit ex reg.iur.eft etiam de hoc texc.
quem Andr.non allega t in cap. i .de cler.qui
inueft.fec.ibi quid fi pure, hinc Andr.in cap.
moribus fi de reud.defun.mil contr.fuer.vo37 luit,quod fi Rexconcedic Titio fcudum_Martini credens enm mortuum,qui viuebae,
quod fi demum moriatur conceifio non reconualefcit cum principio fuerit nulla_ .
$8 Confideratur enim dcfeus voluntatis iro
feudis.in quibus rigor feruatur, & ftria fie
interpretado fecundum Andr.in cap. impe
rialt m in princ. .col.Habuit enim Rex voluntatem difponendi , feuaffenciendi de ro
tune fu, vel de re tune Titij, quando Titio
alienante Rex aTencit,non autem affentiendi atienationi rei alienz,vel difponendi de_
re aliena > effet hoc extendere affenfum de
cafu ad cafum.quod eft prohibitum , vt per
19 Andr.in d.cap. imperialem & fumunt Do
ctor, rcgulam hanc ex diftis pereum in d.
cap.moribus.vt latius ad propoficum profequicur Camer.in repec. cap. imperialem lit.
Ojcar.mihi 46 cergo. Eft igitur nulla alienatio,fe nullus affenfus per przdia, idq;
tradidic Andr. per ilium texc. in cap. 1. qui
40 fuccfl'.tenea.,tK. verf.nam quis, vbicx-

prefs dixit inueftifuram rei aliens fadara

effe nul! m , videlicet , quando pure fat_*
fuerit,& idem in cap. imperialem /.nee Do
minus in princ.de prohib.feud.alien.per Fe41 der. Ex przdidis igitur infertur affenfuou
przftitum fuper re aliena canquam propria
alinantes nullius effe roboris, ex przdiis
cum qui aTcntit dar, dicic fzp fatpius Andr.ex reg.text.in Liege obuenirc ff. de verb,
lignifie.
Infercur demum ex przditis in cafu, do
quo agitur nullum effe affenfum :nam Comitatus Ayelli per decretum Sac.Conf.fuic v ditus, verum cum c!aufula,quod confignetur
ipfius poffefllo imperrato valido affenlu,
Marchio Circhiarias emit,expediuit memoriale affenfus, fed illud expirauit ob peditionem priuilegi; in forma Regia; Cancellariz non folum ob non regiftrat ionenuin Regia Camera , & fic ob defectum affen*
fus dominium non eft abdicatum perfona
Comitis Ayelli , Marchio demum fnerus
detentor vendidit fratri Secretan') , & fe
vendidit,vc fuam rem alienam, & ex'defeu
affenfus in prima venditione dominium no
eft cranflatum in eum, & fucceffiu minime
in Secretarium ex fratris perfona. Igiturvcditio nulla, & affenfus paricer nullus ex prxdiis, qui etiam dici pored iubreptitius, &
quod ex defeftu voluntatis corruati, cum_
Rex affentierit , vt alienation! rei Marchio. nis,non autem ComtiSjCuius ver erat, da
ta ergo exifto capite nullicarc: iequicur,q
non poteft pafcraliquo tracbri de regiftrationc. Citera altius cogitec Excellentes ludicantes , & tandem facta relatione per Regiam Cameram in Colla teraii Confilio fuie
decifum aftenfum non effe regiilrandum .
SV M MA%.IV M.
I Confeo extra iudicialis facit inditium ad
torturant*.

a Limita primo , quando e in verimilit , &

non habet caufam pr<textflentem.
3 Secundo, quandofuitfacia temer, veliocos
- nonferio,
4 Tertio,quandofuit reuoeata per contentem.
5 Reuocans confejjioncm extra iudiciahm , an
< teneatur docere de errare.
6 Confijpo extra iudicialis, vtfaciat inditium
ad torturam,deet corare de delicio in~*
generic .
ARGVMENTVM.
Confcfio extraiudicialis, an & quan
do faciat inditium ad corturam
CON-

Confflium
CONSILIVM LXI.

Egula fumpta ex gib. n l.capice quinto, vbi Bart. fF.ad 1.

ml. de adui. quod confeffio
extraluditialis faciac indi
cium ad torturan) plures re
cipic limitaciones maxime
in cafa, de quo agimus .
Prima, quando eft in veriimilis , & non-,
habet caufam prasexiftentem, ita Bald, in 1.
lai um nu1n.4X.de auth.prxit.vbi fi minor
vel maior eft confeflus extra iuditium noro
poteft cogi in iuditio ad perfeuerandum in
confeffione,quando ilia eft inuerifimilis , 8c
dicitur caufa pra-exiftens qudo iufta occafione conficetur , non autem cafu abfquo
caufa ,& ex abrupto dclart Blancus in_,
tra.de iudic. nu. 207. Menoch. cumult om
nia lib. i.de przfumpt.q.89.
Secunda limitatio eft,quod con feffio fue
rit facta ferio,non autem iocos.vt aliquando eucnit inter iuuenes, qui caufa irridendi
prorumpunt in multiloquio verborum dicendo, quicquid in buccam venit & vera, &
falfa,& alia temeraria : cali enim cafa nulla
eft ratio habenda huiufmodi confeffionis
propter lubricum lingua- facbe,ita Menoch.
vbi fapra nu. 1 9. allega: Alex.in conf. 1 80. 3.
vol. nu. 5. & ratio eft fecundum Alex. quia_
lubricum lingux non eft trahendum ad con fequentiam,nec ad pnam,& ftatur declarationi confeffionis ad euitandum delicT.um_
cxreg.texr.in cap.cum dilecti de accu f. Ay mon in conf.9 num.34.Dec.in conf.256.col.
pen. idemq, tradidic Follerius in fu prat.
i. par. .partis, quia dicicurconfefio ema
nara propter lubricium fecundum eum ficut folec quandoq; fieri inter amicos ibi nu.
me. 10.
Tertio, non proced t regula quando quis
reuocauit confeffionem dicendo ex erroro
confeffam > {eu locutum fuiTe, & opinio eft
communis omnium , & non habet controuerllam .dubicacio fuit tenetur docere do
error e , an vero fafficiat dicere confeffa tn_
fui fie errone , & opinio magis vera , & fequuta X Dooribusgrauioribus fuit, quod
non teneatur docere,ita Bald, in 1. vnica C.
de confef.nu.96. qui loquitur in cafa forciot'h videlicet, quando fuit confeffio facta co
ram Iudice incompetci, vt faciac indicium
ad corcuram authoritate Innoc. quern alle
gar, fed fabdit, quod hoc procedit dummodo ioqeifirus non reuocet confeffionem , &
ideo torquendus fit caucus, vt dicat exprefs (e dictam confeffionem reuocare,nec te

LXI.

netur probare erroremi ha*c fant verbis

Bald.Butr.in cap.ex parte de confef. .
verf.puco in criminali,& Iaf.ad propofitum
in l.magiftratibus ff.de iurifd.omn.iud.nu.6.
author. Bald, vbi fapra dicic ad limitatio
nem regula* , quod fit cautus aduocatus , vt
faciat reuocare talem confeffionem , quam
poteft reuocare eciam non dicto de errore,
cum fit confeffio nudi facti fubdens , noca_*
perpetu iftam limicacionem in practica. ,
per earn pofles euadere amicum tortura ,
& fie limiratur regula quod confeffio extraiudicialis facit mditium ad torturam- ,
idem per omnia tradit Felyn. in cap. olim_
num. 2. de refcripc.& in cap.at fi clerici do
iudic.Purpur.in d.l.magiftratibus ..
Bofius difcrepauit quoad id > vt teneatur
docere de errore, fed fequueus eft opinionc,
vt poffit reuocare,& dicere confeffionem_
erroneam, fed probare debet, limitando ta
rnen hoc in minore, vt ille non teneatur errorem probare in tit.de conf.nu.67. idemq;
Clarus lib.5.jT.fin.q ai.
Vnde aut tenemus primam opinionem,&
fumus in tuto, aut fecundam, & fi communi
calculo concluditur pofle dici de erroneitate i fed deber de errore doceri ergo debet
fuper hoc dari terminus ad finem docendi >
canquam neceflarium antecedens cum cenfeantur pra-mifla omnia ea per qua; peruenicur ad illud ad text, in I. oratio de fponf
cum concord. Sed in cafa de quo agimus
non poteft dubitari de prima opinione con
currencies qualicatibus dedudis in prima
& fecunda Iimicacione, vt fupra , qua: rogo
iunefari cum iftis : nam , ni fallor, erit tunc
indubitata opinio, vt error non debeat probarbfed pro probato habeatur.
Quarto oportet , quod confie de delicto
6 In genere,vc confeffio extra iudicialis faciac
inditium adtorturam,ita Foller.vbi fapra_>
nu.7. & Alex.eleganter in pra-dicto conf.dicit , quod fi quis minacus fueric velle depo*
nere falfam contra aliquem>quod non ex eo,
quod poftea depofueric probabitur depofuiffe falfumznam oportat detegere.quod id
quod eft depoficum fit falfam , quod non eft
fie de homine , quem minatus fum velle oc*
ciderCj quipofteareperituroeeifus : nanu
confit hic de delio in genere,& fi dicatur,
quod non poteft probari, non ex hoc fequitur ergo confeffio eft vera,nam dicic notanter ad propofitum Foller. vbi fapra , quod
tune , quod non eft probabile non poteft detegi per indicia, & in cafa , de quo agimus ,
declaratio,quz fuit per lafciuiam,quod fuie
iocos.quod fuit lpus, & lubricum linguae
inter amicos eneruat delictum perimic il
lud

Ioannis Francifci de Ponte

lud, & dicitur, quod nunquam fuie in rcrum
natura, quod non eft de nomine mortuo , &
fic cum nonconftet de delicio in genere iuAc dicic Follerius (it hoc quomodocunquo ,
quod non erit per inditia illud perquirendum,quod nocccur>nam ponic g lad i uno
ad radicem-j .

Pro Duce Turns Maioris.

S V M M A R i V M.
I tAppellatio interponi debet infra decern^
dieJ .
i Prumusaus concejfus ad profequendam^*
appcllationeutdtciturrmum fatale cum
raticne.
3 Tttens reitutionem aduerfus fita/ia, quid
probare bateat.
,
.
4 Impediius non cenfetur is , qui facer poterat,i'i impedimentum ceffaret.
J Appellans debet ejfe diltgens in primofatali ,
diligentior in fecundo , & diligentitmus
in tertio.
.. . ,
6 Sen tent; a exlapfufatalium,efficiturirretralabilis.
7 ferminus debet dari in quaiibet auf.
8 Relati cauft babet vim concluonts ..
9 Dijpofitio I cum d nobis C.de dilatquomodo
. procedat.
Coneufo exprejft, & tacita per relationem
aufx quid operentnr.
J i "Beneficia conceduntur etiam po exprei^
conclufiitn in caufa .
-Judex ex officio poie dilationem conceder >
etiam non petenti.
i
ARGVMENTVM.
Deiertionis appellationis, & reclamationis materia latiiim pertratatur.
CONS1LIVM LXII.
lern tractamus trminos
appellationis , feu recla
mations , vel profequutionis ipfarum , non poffumus cum parte eontrouerfiam habere, fiquidem
funt regula: fatis notorix;
appcllatio enim infra decern dies interponi
debet ex regula text, in aurh. hodie C. dc_>
appellat. fupphcatio vero infra bicnnium_
in auth.qua: fupplicacio C.de precib.Imper.
offer.m l.i.C.de lent .uxecc.p: a-cconueni-;

rent, tarnen hrc in profequutione , vt infra

annum, & ex iufta caufa infra biennium appellarionis i feu reclamations caufx prole qui,& terminan debcan: ex reguli text, in
auth.ei.qui C.de temp.<<ppellat.glof. & Doa tor.in d.I.i.deofnc.prxfcct prart. in fino .
Hinc primum annum iura appellarunr primiim fatale , quad quod mors detur iunbus
partis appellantis ex ipfius lapfu obnegligentiam in profequendo , remanente de iu-.
re prima fcntentiairretra&abili, vt in l.fin.
. illud autcm eodem titulo,de tempor. appellac& fecundam annum, pariter fccdum
fatale appellamus, quod non datur, mli iufto impedimento exilente in primo.vt tradit text, in d-auth. ei qui) & clarius text, in
cap. cum fit Romana extra de appell.ideoq;
non dato iufto impedimento in primo fata li,ex quo fecundum tunc denegant,appellati.o, feu reclamatio declaratur omnin d
ferrait eil cafus in clem, ficut de appellac. ,
Hinc text.in 1. nemo C. eodem titulo dicir
quod appellans debet vigilan: i diligentia-.
appellationis caufam dinmi facer, & pro
ptcrea text.in d.i. fin. in ff. illud dixit, quod
tempuscurrit, nifi appellans demontraue-,
ri cuidcntimis probationibus, fiquidem_
funaq epe nixum voluiffc litem exercerc >,
fit per ludicem lerile , vel alum excufabilem caufam.
Ex quo Door. feccrune regula m indu3 bitatam*quod non olum appellans probare
habettimpedimentum ad hoc, ne fatalia cur
rant., vel quod aduerfus ipforum curus reflitutiooem habeat, fed opus habet demon
ftrarc ficiiTe totum poe, quod impedimentum tollatur : nam lie dicitur fumma opt>
nixum allegatur communiter text, in 1 fed.
etfi per pra:torem tf.harc claufula,vbi eft ca
fus tf.cx quibus caufis maior.in 1. 3- $ viuras
ff. de enntr. iud. tut. in 1. quibus diebus in_
princ ff.de condit. & demonftrat. vbi Bald,
port Bare. not. in fpecie in materia appcllationis , quern fcquuncur ibi I mol. Paul. do
Caftr.& communiter Scribentes,vnde dixie
ibi Albcr. quod tenettir quis adire fuperiorcm,& quantum in ie eft petere impedimenturn tolli, alias fibi imputatur ex regula-
prxdidorum iurium , & propterea Doctor.,
4 omnes fumunt rcgulam in d. 1. quibus die,
bus, quod non cenfetur quern fuiffe impeditum,quando facer poterat, vt impedimentum cellaret, & licet alias inimicitix capita,
les prxftarent fecondum Doctores prcfatos
iuftum impedimentum profequutioni ap
pellationis, limitt in hoc non proceder^
quando adcundo Prxtorem impedimentum
Collebacur : nam fi id non lit, videtur tunc.
voleos

m LXII.

j8f

vol ens pati tmpedimentum.hinc text, in au& etiam in qualibet exceptione,qu extrinth.fed & lis.C eodem titulo de temp. appel
fecam requirit probationem,& fruftra exce
lat. qui yule tempus reclamations profeptio admitteretur, nifi etiam daretur ipfius
quenda: in confiltorio Principis non currere,
probatio, vr fingularirer tradidit Innoc. in-,
nifi die,quo Princeps caufam incroduci fecap. cum veniifet de teftib. & Bald, in l.pecerit, intelligitur , quando appellans adiuic
remptoriasC.fentent.refcind.non poff.& fiPrincipem , & fecit rotum poflc pro caufx
cue fi ex aduerfo impedimenta allegata adintroduftione,vt poft Bald.not.ibi Ang.nec
uerfus defertionem , qu ex aftis n poflent
fufficit femel adiuifle, nec femel adfuifle imconftare.admitteretur pars ad ipforum propedimentum.quod (ecundum Doft. & fi hobationem, ita & nos ad ipforum reieftion.
die adfit poffibile eft , quod non adfit eras ;
Relatio inquam caufa: videtur nocerc
decifio ell iolemnis Anr.de Butr. communi- 9 huic petitioni i fiu ex eo , quia illa habeac
ter fequuta in cap. ex ratione extra de ap
vim conclufionis, proue dixit . in decif.
pellate latius poft Angel, in loco praralle180. & poft caufam conclu fam , & Principi
gato tradit Alex. in conf. 19.1.vol. & idem_j
relatam non admittuntur dilationes ad tex.
5 Alex.inconf.164.in i. vol. ideo Cal. in d.cap.
in l.cum nobis C.de dilat. fiue ex eo quod
ex ratione dicit appellantem deber cite didixit Affli.in Conftit.Reg. obfcuricatemilo
ligentem in primo fatali, diligentiorem in_
quendo de beneficijs,q> Sac. Conf. non confecundo,& diligentifiimum in tertio: quanfueuit conceder illa poft cauff relationem.
do illud datur ex iuft iifima caufa,& neceffa Hxcjnquam.fi reft confiderentur, non-,
ria,quominus proced potuit,qus infantum
merentur allegari in cafu, de quo agitur at
iura obferuarunttquod vt finis (it litium ditenta qualitate facti.
ipofuerunt , quod ii in caufa appellationis
In hoc incidenti non eft datas terminus
di litigatum fuerit fuper incidcnti,quo ca- 9 non eft facta conclufto,non adeft citatio aliiu impcdiebatur proceffus ad vltcriora : ta*
qua ad dicendum.fed tantum agnatio diei
nenn appellans fuccumbit in eo, tunc rem pro ipfius incidentis relatione, eo modo, vt
pus decurfum erit in eius damnum , & fataincidens propofic fuit , qud ergo Doftor.
lia cucurrerunt>nec datur reftitutio ;quia_
dixerunt,loquuntur in relatione cauf prin
lex contenta non fuit fimplici impedimen
cipal's in qua fuerit legitim per prius pro
to , fed etiam iufto , allegatur communiter
cerus i nflrucbs, exprefia fa ft a conclufio, &
text.in 1. intra vtile f.de minor.tradidit Bal.
demum illius relatio , ita procedit text, fein d.aurh. ei, qui de temp, appcll. latiffim
cundum omnes Dofto. in d.i. cum nobis, &
Philip.Francin d.cap.ex ratione num. mihi
omnia , qua* ex aduerfo ponderari poflent ,
37. 7. col. poft Bald.Paul.de Caftr. & alios in
ideo Affli. in d. loco pondrt relationem_>
1. contra maiores C. de inoffic. teftam. ide
caufa; ad diffinitiuam,non at in incidenti.
4 Anton.dc Butr. in d.cap.ex ratione pen. col.
Et licet rclpeftu ipfius incidentis fit rela
q.S.voluit>quod fi ex lapfu fatalium caufa_*
tio fafta,in hoc eft aduertendum:nam poftfuerit dferra, & Iudex fatalium lapfu .
quam, vt dixi,non prxcedit in eo aliquis iuobftante primam fententiam retraftaueric
diciarius terminus,nec conclufio, nec aliud
quod nulliter procedit , quia ex lapfu fata
tunc relatio caufa-, non poteft aliud imporlium iura tradideruntprtmam fententiam.*
tare,quam conclufionem fecundum Capy.&
effici irrctraftabilcm, & eTet tali cafu procum fit conclufio tacita, & non exprefa,non
ferre fententiam contra fententiam , &in_.
operatur,quin dilatio petita concedatur: n
Conciftorio Principis habere locum fata
exprefia conclufio excludit dilationis petilium curfum cx prxallegatis , apparet hoc
tionem,non tacita, ira Paul.de Caftr. in d.i.
efle indubitatum ex regula text, in d. auth.
cum nobis C.de dilat. 1. col. & fic ille text*
fed& lis.vbi glof.& Doft. Alex. in conf pra:intelligitur fecdum omnes Doft.ide .
diftis , Afflift, facitdecilonem 78. vbi Moquem Bald. & alij fequuntur,dixit, quodjdilationes non dantur ibi,ex eo.quia caufa eil
demi Addenres. Ad maiorem tarnen dilucicoram Principe,ed quia erat in ea per prius
dationem huius defertionis petitus fuit ter
conclufum;hincibi ex mente glo.dixit Paul,
minus ad probandumdolum partis in non-,
de Caftr.qud quando caufa non plen exa
profequendo , contra quod pars fe oppofuic
dicendo,qud caufa eft relata, in quo leganminara deuoluitur ad Principem , tunc da
tur dilatio.
tur infracripta.
Terminus petitus , fi non eflet caufa reaSed qc fuerit facta exprefia conclufio pet
7 ta, deberet omni no conced , nec exaduerfo
relationem, nonne Andr. & Affl.in d Cftit.
poflet hoc controuerti,cum in qualibet cau
obfeuritatem tradiderunt beneficium efl*o
fa de iure ille dari debcat, vt eft notiffimum,
concedendum>& j> Sac.Conf.ita feruat,&ia

dies

Ioannis Franeici de Ponte

dies hodie videmus,idemq; tradit D.Minad.
in decif. t j.itaetiam hie in termino,poftqu
non exiftente hic conclufione, relacio aliud,
quam conclufio importare non poteft ,
hic cadit timor fubornationis poft didicita
teftificata,cum nullum examen.
VlteriusBarr.dixic in l.i.C.de dilac.quod
12 Iudex ex officio poteft dilation conceder
etiam non petenti,fi viderit expedir, quod
proceditetiampoftconclufionem in caufa ,
cum etfi ex conclufione videcur parres renunciare facultati probandi, & allegdi per
vinculum tarnen iniedum partibus , non videntur ligta? manus Iudicis , ita Aret. in_.
cap. i. 4-Col.dc iud. & eil communis limitatio ad regula, vc Iudex cx officio poflit pod
conclufum in caufa conceder dilationem ,
vt poft alios Cumult latiffim Felyn.in cap.
cum diledus de fide inftr.allegatur texr.in-.
cap.paftoralisde cauf. pofi. & propr.fecundum qux fuit iudicatum,& conceflus terminus petitus .

dem ratione omnia capita determinare.

\f Difio immo,aditfuperioribus, d7* copulat.
20 Silenty impofitio-, quid operetur.
2 i Prafumptto utris.' de lure.quafit.
2 2 Pragmticafitptr Capitu/attone Atripaldf
quid operetur,& . .
23 Dec/aratio Regis Gattboliciin materia pradifta Pragmtica in caufa <Angeli dc~>
Sturrentiscum lacobo Grifono.
25 Domini de Sangro quomodofint compreben*
Ji in Capitu/atione Atrtpalda,& nu. 26.
27 Decretum reflitutionisfujficittvt babcat lo cum pragmtica.
28 Argumentupro tufiitia decreti reflitutionis.
T^oua lex, debet per Trincipem interpretan
ibidem^, .
29 Prafumptio pro dcretis,de quibus Pragmatica meminit,e iuris, & de iure.
30 Pragmtica praditlafubulit omnino aclio
nem,& implorathnem officy Iudicis.
j 1 *Petens id quod perfententiam efibi decretumtvidetur illam approbare.

Pro eodem .

ARGVMENTVM.

i V M M A R i V M.
I lntell.lfinJ.fi tarnen C.de tempor.appell.fi
Jatalia currunt in Confifiorio Principis.
a L fin G. vbifenat.vel clarif. quando locum
babeat.
i Lapfusfataliumfirmatfententiam,ac fi quamfuiffet appellatum.
4 Rex pro bono pa eis potefi bonafubditorunu^
capere,feu tollere.
5 Trincipis aj/ertio, quodfatit pro bono pads ,
fufficit admittitur probati0 in contrariutn, .
6 Ex Gapitulatione Atripalda , ortafuit aiio
Regi Francia ad implementum , vt poj/effores tempore ruptura, manutenerentur.
7 luflitia notoria Dominorum de Sangro in
prafenti caj. t
8 Prafumendum eft pro decreto .
9 Principis ajferticnifiandum e.
I o Reaffumptio rath pro Dominis de San
gro,& nu.ij.' '4*
I I lAjfcrtioni "lijgisfemelfala,creditur.
1 2 Hjx non potefi errare in iure.
1 5 Reslituticfada cum diiione,prout tenebat,
&c. cenfeturfala cum omnibusfuis quait.it. bu s .
1 5 Statut interpretdum e,vt aliquid addat
ittri communi,fi alias rederetur vacuum.
17 Lex etiam penalts,fifitfaclafauore publico,
extenditur ex identitate rationis.
18 Lex continens plura capita ,fi in ea non po
tefi ajfignari nifi vnica ratio > videtur (

Eadem materia difeutitur .

CONSILIVM LXHI.
*3>^ Var omnia proceder eti in
N^S Conciftorio Principts,indu$ bitati iuris eft:na licet texr.
yJdM in I. fin. if.fi t C.de temp.ap
V/i pel.difponat, adionem per*^- s-j ? i petuari in conciftorio Pnncipis,tamen idem tcx. fe dclart in rationc
fui,ibi,cum iniquum fit propter occupationes florentiflimi ordinis , quas circa noftras
pietaris m;nifieria hre nofcieur can fas homi
ndeperire.&fic text.ille perptut appellationem rne impedimenci, & ita declara
tor text.ille ex auth.fed & liseod tit.iunda
glo.vbi Bal.SaIy.& prarcajteris.declarat optim ibi Ang. quam auth.declarat peroptim rexi.in tf.ad hc in auth.de appel. & intra
qua; temp. quo eft ipfa auchen.fumpia.qui
text.decidit banc partis prtenfionem,&: ita
fatis eleganter tradidit,& confuluit ad intel
ledum text.in d. auth.fed & lis, lo.de Anan.
in conf. i.Gram.videatpr latiusin ua decid
1 3.qui dclart A Mi. in fua decif 78. circa_>
ftylum Sac.Conf.nam poft illam decifionem
fuit f.iflum decretum per Collat. Confil.'vt
fatalia currerent , etiam in facro Confilio ,
feruata forma Pragmtica: Regis Ferdinadi
Primi,& pariter Atflid. in illadecifione requirit impedimenta in Conciftorio Princi
pis, & non adeft Doctor, qui ab hoc difcrcpcc.

Confilium

LXIII.

387

per;& Anton.de Bntr.in d. cap. ex rationo

minis Iudicantibus videri debent , quanco
loquitur in appellationeintrodufta coram
quod nocorius eft defeftus iuris illuft.Ducis
Papa , & ica loquuntur carteri Doftores ibi ,
incaufaprincipali.
rcquircntes impedimenta, Alex.idem in fuo
Capiculacio.n. A tripalda iubet iure refticonf.164. z-.vol. & melius in con . 19. t.vol.
tuendos omnes poifeflbres tempore ruptur
latiffime D.deFrch.in iuadecif.646.4.voI.
Atripalda: annuilando exprefs titulos,tam
qui refere decifioncs paflim,& indiftinft faRegis Cattholici , qum etiam Regis Fedeftas per Sac.Cf.circa defertionesreclamarici , qua; capitulado fit pro bono pacis, Sc
tionum interpoficarum ab ipfius fententijs.
quiete Regni .
Ncc limitatio ad regulam,quam pars adNon eft dubium,Reg pofle pro bono pa
ducit, c!t vera videlicet, quod fatalia non*. 4 cis bona fubditorum capere, & iura illorum
currant, quandocaufa traftatur inter illu
tollere, ad text.in l.lutius fF.de etiift.in Lite
stres perfonas,tquidem procedit illud.quafi verberatum fF.de rei vd. Doftores in cap:
qua: in Ecclefiar deconftit.& pro bono pa*
do eft ille faus illufiris ratione adminiftra
tionis,ita procedit,& dclart text.in l.fin.
cis,poteft Rex bona rebellium ali js concefla
C.vbi fenat.velclarif.vbi Bald.in fine decla
reftituere primis Dis,text.eft,& ibi Bald.in
rante in principio in fummario,& ibi etiam
in cap. i.tf.priuilcgia omnia de pacconftan.
vbi eriam glof.& Bart.in l.quicunque de fid.
Paul.de Caftr.& ante eor Bart.& communiter ibi Doftores , & procedit illud, quando
inftr.lib.io. vo!uitjCj> propter capitulations
talis perfona criminalitcr accufarur, vt ex
pacis, Rex poflit aurerre rem emptam legi
time ab emptoribus , & primis Dominis retext.patet, & Bart.ponderat, & fic incelligiftituere,& in tantumhoc procedit, quod qft
tur diftum Ang.ibi.
Siergoiufta impedimenta requiruntur ,
fit annullatio ritulorum,& reftitutio ratione
pacis , nonrequiritur aliqua ciratio , caufa:
& Dominus Scalaleo Aduocatus partis decidit in relatione rem hanc fafti controuercognitio,aut fenttia, gl. eft notab.in d.cap.
fiam aperto oretdicendo, quod expeftatio ,
I. in vcr.priuilegta in glof.in ver. & in irrit
& fpeseuentus mortis Regentis Villani fuie
de pac.conft. &pariterdenegatur auditia,
impedimentum, ex quo ipfeonus caufa ha& imponitur (ilentium, vt dicit text, eo.tir.
bens illam dilatauit , & profequi non fecit
in c.l.in ver.fi quis aute,& ibi g!o.& Bald.in
donee Regens Villanus viuebat: igitur non
ver.praidifto inquiens nota, quod non debet
eft difcepcandum hodie de alio.nifi videro ,
quis audiri contra illud,qod facit Princeps
fi hoc eft Iicitum,& iuftum impedimentum
ex certa fcientia,im debet repelli,& interquod Dominorum ludicantium arbitrio reponi ei perpetuum (ilentium , & imponitur
linquo,& dixit Dominus Scalaleo,vt aifolet
etiam lite non concertara.
Nec Princepsjdum bona concedit, tollenpuram veritatem.
Si verc ex hoc demonftratur , nullunudo ilia pro bono pacis, habet facer Ii tem_
adefTc legicimum impedimentum , dicatur
cum pofleflore , & verificare hoc facer pro
bono pacis,vt in praediftis iuribus:fufficir.n.
quaes , quomodo ha:c defertio poterit fubterfugi,& quomodo contra earn eft iudican Principem concedere,& caufam exprimere,
dum , quam etiam in Conciftorio Principis
quo cam habetur in tantum pro vera , quod
locum habere fundatum eft j nec pofle Iudinon admittitur contraria probatio,imm fi
cem poft Iapfum temporis amplius fuper
non effet exprefla prcfumeretur, ita Cyn.in
l.refcripta 2.. col. C.de prasc. Imper. offer, in I.
appellatione iudicare,quia lapfus temporis
firmat primam fententiam,& fingitnunqu
fin.C.fi contr.ius,vel vtH.publ.Ant.de Butr.
Imol.&alij, quos latiflim congerit Fely in
appellatum : vnde , & fi dc defertione
cap.
qua; in Ecclefiarum col. 20. verf.quinta
foiifet oppofitum , & iudicauerit fecundo ,
fententia erit nulla, quia caret iurifdiftione
ccluo de conflit. & maxim hoc procedit
quando funt reitrate; prouiiones.in quibus
ex defeftu appellationis, qua lex habet pro
Princeps hoc aflerit , & procedit ex certa.*
non incerpofica,& cum ex hoc prima fenten
fcientia,Bart.in l.conficiuntur $. codicilli ff
tia fecerit tranfitum in rem iudicatatn ad
text.in d. iuth.ei,qui C.de temp. appell. text,
de iur.codic.& tunc videtur Princeps proce
der de plenitudine poteftatis, Bald.in l.eos
in clem. 1 appellationem extra de appell. ef
de appell. in princ. nor. Abb.poft glof.in cap.
fet fenteneia concra fententiam,ita glo.traadhxc de refcrip.nec Principi dici potcft cur
didit in d.clem.fequuta opinion Hollien. 8c
ita facis?Bald.in prxlud.feud.col.p. verf.fed
reprobara opinione Innoc.id Ant.de Butr.
pauca,&in l.impetrata C.fent. refc.no pofl*.
in d.cap.ex ratione 8.quaeft. vbi [mol.notab.
& alia multa congerie Dec.in conf.191.qui
diftinxr,& latius Philip. Franc.ibid.nu.79.
allega: ad hune propofi cum, quando Rex et
H;c,inquam,tanco m agis iedubitaca Do
caufa

Ioannis Francici de Ponte

ria?qtinam caufa volebatjimpellere Iudices
caufa mouetur,quam ,& ei credend
ad hoc deputacos: Collat.Conf.Proregem,&
eil, Barr. in I. ambitiofadc decr.ab ord.fac.
ipfum Regem Catth.ad iniuftitiam hanc faAkx.in c0nf.j4.lib. 4.
ciendam: ipfe Rex demum Catthol. fcripfic
His ergo prxfuppofitis,qyx fccund cem
particulares literas iftis DD.de Sangro, ro6 fcholam Doorum non poffunc in dubium
gando,vt per aliquod fpatium tpis contend
rfricari,dico,q* ex capitulatione prxdifta
remanerent fuperfedere in reftitutione przpacisoriebacur actio Regi Francix.cui profata , quam dclart omni iure fore facienmiTum erac,& cuiferuari debebat promtfs
dam, & tandem,tam ipfe Rex Catth. quam
circa pacem contra Regem Catch, promicegina filia poft ipfius mortem, quam etiam
tenrem ad cexr.in l.c5ucntionum,& ibi noc.
Imperator dclart parciculariter iftos Do
ff. depaft.'ide Rex Franeix inftetit proipminos comprehenfos in capitulatione con
fius erreuarionc,& deputa u it fuos legnosj
currere in cos oa requifita,declarant j?j?ea
vtpacet in Pragmtica edita in an.i y 18. in
prxdi& decretum iuftum, ac ide aftriftos
villa Vallis Oleti die j.Marr.ibi, y de req.effe pro adminiftratione iuftitxpro obferfirion del dicho Rey Chriftianiffimo folhuatiune iuramenti prxftiti in prxdicta pacis
citation de fus Embafciadores, & c. & idem
capitulatione, ac pro exoneratione confeieapparet in alia pragm. edita in an. 1 5 ip fub
tix,ad prxdidam reditu tionem oimodo fadie 19.Dec.in CiuirareBarchinonx Rex Caciend,& fie tandem mandatur, & licet pluth.inhoc pro refticurione facienda, non de
res prouifiones fupcrfcfforiz pod hxc fuebebat ex prxallegatis partes vocare.fed tm
rint expedirx ad indantiam Duciftx Sueffx ,
fe informare de poffefforibus tpe ruptur,vt
illisdemum reftirutiofieret pro capi tulatio
fucrunt illx omnes tandem reuocatx,& config.nara flatus poifeflio iftis Dominis.
nis exeqnutione,hoc autem actum eft: nam
Habemus ergo decretum,pro cuius reftb
Rex Catrh.ad hoccertoS)& fpeciales deputauit Iudices, & tarn Prorex , quam Collar.
tutione,& iuftiria prfuniitur.ad texin cap.
bonx de elect. vbi lnno.declarat,ibiq; Doct.
Conf.& ipfe Rex Cacch. demi; in afferunr,cftare idos D.de Sangro poTedifTe tpe ruptuomnes incap.ficut nobis in fi.eo.tit. in cap.
cum inter vos de re iud. Imol. & cxteri in-.
rx,& propterea concurrere requifita in Ca-.
' pitulatione.ob quod prxdicti Iudices depu
cap.quoniarn contra de probat.
rati decreuerunc venire in reftirutionem:erHabemus tempus prolationis decreti fu*
pra confideratum quod ni fallor, eft maxigo potuit poftea pro exequutione capitulationis Rex Catthol. tollere pro bono pacis
mximportancix .
Habemus declarationem Proregis,& Colftatum magno Capitaneo, & reftituere iftis
lat>Conf. aTertium concurrere requifita ia
Dominis de Sangro, habebat difputare,
vt dixi,cum magno Capitaneo, fi concurrecapitulatione , & conftitiffe de poffeffion-
tpe requuitio , & fie non folum ex decreto
bant requifita in capitulatione : fufficit Reprxfumirur pro eius iuftitia,fed et ex declagem hoc ex hac caufa facer , & maxime*
ratione Proregis,& Collt. Conf.quibus ftquando informatus facit ex cerra fcientia.
dumeft per not.per Inno.incap. dilectus de
Iudices prxdicti deputati hoc decreuert
accuf.& inl.t.vbi per Bart.de off.prxf.prxt.
7 in an.i 507.Prorex,& Collar. Conf.hoc tunc
confirma nit, alferendo coftitiffe de poifeflio& in fpecie quando non effet ftandum affertioni Iudicis.vcl alterius, fi tarnen ccurrac
ne tj?e rupturx,& concurriffe omnia requialia prxfumptio,quod ei credatur,adducitur
fica in capitulatione,in tantum hoc erat iudecif. Salyc in 1. li mater ver. & vitra . de
itum,& notorium , quod dum ob potentiam
contrat). cmpt.confuluit Alex.in conf.iS. lib.
magni Capitanei, voluit fu perfedcri in exe
quutione effectualis reftitutionis,fueriic ex3. tenet in fpecie Dec. in d.cap.quoniam peditx prouifiones fuperelbr ia: per annum
tra nu.40 in fi.vcrf.fed refponderi poteft.
tS:um,& interim fueruntconceflx totfifcaHabemus plures declarationes Regis Ca*
]es functioncs xquiualentes introitibus pr- 9 th.qui fatetur iftos Dos in capitulations
dicti flatus cum claufula , quod elapfo anno
comprehenfos, fore oin reftituendos, & ip
propria authoritate potuiffent flatus poffef
fum Regem pro iuftitix adminiftratione, &
fionem capere,fuercqi hxc acia in an. 1507.
cfcientix exoneratione ad hoc obligatum.
quo tpe negotium erac recens, ifti D.de Sa
Habemus declarationem Reginx loann
gro erat omni auxilio deftituti, omnibus bo
&dcclarationesImperacoris per duplicatas
nis priuati,florebattcmagnusCapiraneus,
prouiliones:ergo oin eft iftis ftandum, im
eius feruitia tarn ingentia eranr recciffima,
fuerunt poft hxc expedir se literx fuperfeffoergo quomodo poteft dici,quod iuftitia iftoriz; & Imperator eas rcuocat,afferdo illas
rum Dominorum nojrfuidet plufqua notorcuocdas cde,unqu impeditiuas iuftitix.

Confilium
Si igitnr refl initio hzc facienda pro boxo no pacis,non erat controuercenda cum ma
gno Capitaneo , fed inter Regem Francis
actionem habentem,& Regem Catthol.do
cuius prziudiciotractatur, poftquam ad emendam tenecur fecundum partis prztenionem , & fundatum eft fufficere Regem.
tollere pro bono pacis:fl ergo tollit,finitura
eft negotium inter Regem, & magnificum_
Capitaneum quoad ftar, quia Rex potuit :
ipfe rndern Rex, de cuius prziudicio tractabarur eft.qui aflerir>concurrrrerequifica
in Capituatione , ipfe mandat fieri reftitutionem : ipfe emologat decretum latum , &
iuftum appdlac: ipfe , inqtiam , ac fucceflor
in pluribus, & teratisprouiionibus affer ie
eife obligatum vigore iuftitiz,virtute iuramti przftiti in Capituatione pacis,ac pro
exoneratione confcientiz : jgitur quidvuic
hodie Dux Suefz?
t ( alias nullo decreto precedente, nulII lisq; alijs iuris przfumptionibus, nullis declarationibus iudicum , creditur aflertioni
Regis femel factz.iuxta text in clem, . de>
probat. Si creditur in his,quz in manifeftum
fauorem Regis tendunt , vt in declarando
quem rebel lem,quando cum fubferiptiono
Quzftoris,& Cancellarij, fecundum Andr.in
cap.i. in fine de controu.feud.apud par.termi. vel quando facit prarcedente deliberarione, & in fuo condho fecundum Andr. in_
eap.i.col.pen.qni fuccT. renea. & i ta ltmitatur dictum Andr.in cap. faoeimus , quo
cemp.mil. el 2. inri, idem tradit in cap.i.jT
nee eft alia iurtior,quz (it prima cauf.benef.
ftmitt.Luc.de Pen. in 1. 1 . C.de pec.bon.fubl.
lib. 10. & in l.i. de col. pat. multo ergo for
tius credetur afertioni Regis poft decre
tum, Si fententtam, & multo magis non vni
aifercioni,fed plunbus multoq; magis cre
detur aflertioni Regis non factz in fuum_
bencficium, fed ipfius damnum, cum fe obli
ger ad excambium,& illud folui przeipiat.
Et cum ex fententia, & Capituatione ex
I fuo iuramento,& fcripturis,quas afferit fpius vidi fe , non tolum pro exequutione iuQ tiz dicat , fed pro fuz conicienti exoneratione,quodceftitutio fiat,reuocando alias
prouifiones impedientes iuftitiam:fequitur,
quod iudicando lu per his,quz funt iuris, ita
aflerat,& difp mat, tali ter ei eft credendum,
vt nulla cet. us probado poffit, vel debeat in*
contrarium admitti.cum in iure non pofic
errare cap. 1 .de conftic.lib.rf.l. omnium C.de
teftam. confuluit Anchar, in conf.294. nam
fi Princeps afleric fibi de coniftentibus in_
facto contarc,eaq, vidifle per cripturas, &
illa feire, ve eft in cato nolro , cam in priui-

LXIII.

389

legio Regis Catthol.expedito in anno 15 16.

qum in illo Imperatoris expedito in anno
1517. omnin propterea eft ei credendum ,
vc not. Io. Andr.in cap. nonnulli derefeript.
& deinde proadminift.ratione iuliiti;c dixit,
ftatum eife reftituendum,tunc dititur in his,
quz func iuris afierere, vc tradit ibidem Anchar.& confuluit Soccin. conf.87. vol. 3. iru.
quinto dubio, & hzc maxime procedunt, fa
te geminatione.inCulcationeq; prouilionum
Regiarum, quzoftendunt enixam Pn'ncipis
voluntatem, vt not. glof. in verb, iterare. ,
in cap.(i quis iratus i.q. -not.art.in Ibalifta ad trebell. Dodor.in cap. (i cautio de-
fid.inftrum. ideo Bald. in tract. feifmatis col.
19-poito poft titulum fi quis aliq.teft. prohib.voluer.quod quando bis faftus eft actus,
non poffit contra ilium opponi, quia vbi eft
geminatio,ibi plena deliberarlo.
Remanet ex przdiis conclufio, quod
i 3 non pocconcrouertere is, quo bona pro
bono pacis tollunturivrrum hzc caufa fit ve
ra, vel Rex hoc facer debeat, vel tile decipiacur.fed interefleeft Regis , qui hoc fatetur,& vult,adeft decretum,& emologat, iu
ftum appellac , & exequi mandat , ex caufis
prznarratis : nec ipfe Rex hodie conquericur : fequitur propterea indubitat dicendu m, quod caree Dux actione in caufa prin
ci pali .
Sed quid in hoc immoror.nos habemus in14 ftructiones,Pragmaticam,& legem promulgatam in anno 1 5 1 B.8c aliam d .xlarariuam ,
&' confirma tiua m in anno iy 19. in qua lege
ftatuirur per Imperatorem,vt non moleften
tur.qui decreta reftitutionum obtinuerunc,
conferuentur illi in poifeffionem: vecat fieri
iudicium fuper hoc , collie actionem , & im ponit filentium; ergo quid vult h 'die pars ,
poftquam Marchio, feu Dux Turris Maioris
habuit fuum decretum , erat & eft in poffeffione:confirmatum,inquam,cum tot,& ran
cis prouifionibus , & declaraciooibus ob aduerfarij potentiam*.
Nec dicat pars, filentium impofitum per
l$ Pragmaticam volentibus agereex Capitulatione,non aucem contra reftitutos vigore
decreti,fiquidem ex eadem Pragmtica hoc
reijeitur, poftquam Pragmtica difponic
quod ita conferuentur in pofleffione, qui fue
rune reftituti mediante decreto , proutilii ,
quivfque tunc non fuerunt reftituti : ergo
prout illi contra quos non fuit petita refticucio , conferuantur cum qualitate, vt controuerfia contra eos moueri non poffit: ita_
pariter illi i qui obtinuerunt decreta, quia.*
per illam dictionem , Come, quellos, qua;
idem eft cum dictione,prout, cenfetur facta
3
refti-

Ioannis Francifci de Ponte

39
litur ad htuendum paricer,nec audiri age*
reftitueio cum omnibus qualicacibus fuis ,
ees contra eos, qui obtinuerunt decreta, &
Barcia trad. ad reprimen. in ver. prou t, nor.
cali raticne eciam fi effec ftatutum , non lex
Barc.& alij in l.idita . de cden facic texc.
fauorabilis, prout eft i ira poteft argui can*
in
2. ff.fi fam.fur.fec.dic. vbi inl.t.diquam caufa finali, Bald.in l.maximum Vi
fponitur, quod li plures erui furtum ticir,
tium col. j.de Iib.priter.& in d.I.fi quis fer
habet Dominus ele&ionem dandi tantum
uo , & ficuc verba legis inducunt difpofitioquantum darct,ii ber furtum feciffet,& (c
nem,ita ratio ftatuti,not. Bald.in cap. dileft xquiparatioillorum cafuum, & in l.i.retus filius col. i.de refer. & vbi adelt mens,
petunturomnesqualitates, qui requirun& omnmoda ratio concurrir , non dicitur
tur, & interueniunt, quandoiiber furtum^
fieri extenfio,glof.in cap. 1. in ver. [cala; de
committit , & ira illa iura inducit Bart, in 1.
temp.ordin.lib.6.& fie in fpece.quando plu
fanftio legum ff.de pn.col.j.verf.quarro po
nedicit (latutum. facie decif. Barr.inl.i. ff.
res cafus fub vnica ratione concluduntur ,
non dicitur fien" excenfio , fedeanquam ge
de recept. qui voluic , quod diante (tatuco
nus complecb'tur omnes fuas fpecies, Bald,
puniri foigientem de noftc ante fa miliam_j ,
in auth. port fratres . de legit, hired, ver.
perinde.ac fi repercus effet cum armis,quod
item frater, Paul.de Caftr.conf.jj i.praffens
Ii contra repertum cum armis de node, pcafus col. & propterea vtroque cafu dicen duplicatur,& contra hune duplicabitur ,
dum eft,denegatam aftionis propolitionem,
quoniam intelligitnr, non folum quoad pceprohibitum reddi ius , acque perpecuum finam fafta relatio, ed etiam quoad qua lita
res, & non folum loquitur de dictione , prolentium impofitum.
Vlterius, fi pragmtica pro quiete Regni
inde , fed generaliter dum dicit, fed ills di6iones-& pro hoc fatis ad propofitum con- 16 ftatuit conferuandos fore in poffeifionem_>
virtute decreti reftitutos , ergo vt non fie
fuluit Ruyn.conf.irfo. volum.4.decidic hoc
vana, oportet eciam dici hoc cafu ftatutum
text. in cap. parrochianos de fertt. excomm.
effe.contra iftos litem non moueri , & filenqui voluic, quod vbi apponieur diio, hxc ,
tium imponi eoldem moleftantibus : nam_
ficut, regularicer infere omnimodam fimilialias fi poffet agi contra obtinentes decre
tudinem: confuluic Bart. conf. 19. ccl.t. nu.
ta , & opponi de illorum inualiditate , con4.Soccin.in conf. 1 5 j. vol. 2. Marian. Iun.cf.
tradiceret rationi legis, feu Pragmatics*
102. & idem fignificat diio,vt, Barr. in l.fin.
quoniam ex litibus non confequeretur , qui
col. i. de eo,quodcer.loc.& idem diio, ita,
es Regni, & bonum publicum , & vana eflee
nor.in l.fructus ff.folut.matrim.l.i.C.de his,
Pragmtica , fi validitas decretorum effec
quae fub modo Gozzad. conf. 8. num. IS. &
oftendenda, cum abfque ea in eum cafum_*
cum Pragmtica iquiparet duos cafus, m
effenttu:i:ideoq; Doctores voluerunc.quod
rito difpofitum in vno habebit locum in-,
vbi ftatutum alias interpretando effec va*
alio.glof.in l.fi quis feruo de furt. in glof.
num,capienda eft interpreratio,vt addat iufin.& ibi Bart.glof.in 1. quod vero contra ff.
ri communi,Barr.in 1 2. ff de viucap.idem__
de leg.in fin.ik rationis identitas in vtroque
Bart, in l.i. $. pritor aie col.3. verf. quxro
cafu facie, vt in vtroque idem cenfeaeur di
quid fit ftatutum de damn, infe. confuluic
fpofitum fecundum Bart.in d.i. H quis feruo,
text.& gloC.in cap.fi poftquam de eleft. in_,
Abb.conf.42. 2. vol.
fexto,& paree de identitace rationis: naou
Vlcerius,nonnemaior praefumptioeft pre
in przfatione vtriufque difpofitionis , affi- 17 illis,qui obtinuerunt decreta, quam pro ilgnat rationem concludentem in vtroqu
lis, qui de nouo moleftari non poffunt, ergo
fortiori non debent i 11 i moleftari, fi hi non
cafu,ibi,nife deturbation alos que poffeen_
fus ftados, y bienes en el dicho Rey no, & in
moleftantur,quorum iu ft i ti non erat adhuc
cognita,& lex etiam pcenalis,fauore tarnen
fine vtriufque difpofitionis pariter vnica_*
publico introduca , extenditifr de vno cafa
ratio aii gnatur, ibi, queremos que valga.*
por ley .y pragmtica perpetua por el repoad aliurn ex rationis identitate 1. hominem
b,y bien del dicho Reyno,y beneficio publi
decondit.& demonftr.Bart.in J quemadmodum C.de agric.& cenf. lib li.Caffan. cumu
co , que de mas defto nos mouenos hazer
efto por otros muchos refpettos , que non-,
lt in confuet.E11rgund.car.407. col.ij. er
go multo fortius ex maioricate rationis;
conuien qui e(primerIos,& fie vterque ca
praterea fi tollitur ex Pragmtica ius agere
fus fub vnica ratione conclufus eft , qua igivolentibus ex Capitulatione, & filentium_j
tur ratione impellit quiecis, & boni publici
ratio Regem ad ftatuendum,non audiri voimpofuit, multo forciusfilencim imponere
lentesagere , vigore Capitnlationis contra
voluic Rex agere volentibus contra decrees
poffeffores bonorum, eadem racione impellaca vigore Capicular, onis.
Vice-

Confflium LXIII.

391

Vltcrius,fi cam in hac pragmatica>qum

C. ad maced. cum concord.
in piius confirmatione fadta in anno 15 19.
Sic ergo, dum pars dicte, Federicum Re
aflgn atur vnica ratio dipofitionis illius, vi
gem concefiffe magnifico Capitaneo ob redelicc,quod cui fieri debuic reftitutio, iam
bellionem Caroli ante Capitulationem , &
fuit fata,quia iuftitiam fouerunt,& alij.qui
ante rupturam,& confequenter ipfum non_.
non petierunt vfque tunc iuftitiam, non focomprehenfum in capitulatione,qus priuauebant;ergo fi ratio iuftitiae in vtroquecafu
tos tempore ruptura: reftituit, dieimus hoc
eil confiderata, eadem propterea efie debet
effe cotra decretum, per quod Marchionem
ratio impofitionis filentij vtroquecapite.
comprehend] dedaratur,de cuius reitudiPrarterea modus loquendi, quern pragmane , & iutoeia pragmtica vetuit difputari
J9 tica facit hoc clareicit , quia dum dixerat
ex praeallegatis.
agentibus ex Capitulatione denegari auPrasterea,fi pragmtica voluit conferuadientiam,filentium imponi,iusq; non reddi, 21 dos effe in pofleffionem reftitutos vigoro
, fubdit,antes entenderis que affi,&c.illa di decretorum , tollendo aionem contra hos
io,im,quae addit fuperioribus, & copulat
agere volentes,& imponendo filentium, er
fF.dc Iiber.cau. 1. im de nou.codic. com
go quomodocunque hi reftituti moleftenpo.tf.quibus fF.de hatred.inftir.l.vltima, nihil
tur, habet locum pragmtica > qua: hos conaliud operatur, quam extenfio pragmatics,
eruare intendit:nam,fiue,quia non funtcode primo cafu ad fecundum, alias nihil
prehenfi, fiue quia agitur de titulis anteriooperaretur .
ribus>indubitatum eft,quod fi adi permicSi ergo pragmtica indubitat vtrumque
teretur,ifti non conferuarentur: vnde cum.
comprehendtt cafum.dum Illuf. Dux Sueffae
pragmtica velit conferuare , obftat contra
vult moleftarc Ducem Turris Maioris,dicilitem agentes ex quacunque caufa,ex qua_
mus nos efe relitutos vigore decreti , &
turbatio,& inconferuatio inducitur,conferconfequcnter eidem obftare exceptionem_
uatio eft in in tentione , hoc pragmtica.*
pragmatics.
mandat, ergo quomodocunque agatur non
Nec dicat pars nos non comprehenfos in
conferuatur,& conueniunt verba pragmati
20 Capitulatione,& conlequenter decretum_
cal habebit locum ipfius difpofitio, ficuc
iniuftum : nam hoc vetuit pragmtica, fi edicimus , & iudicatum eft in pragmtica^
nim impofuit filentium, vetuit fieri judi
Thori , vt illa habeat locum, eriam quando
cium , & fubftulit iurifdi&ionem pro quiete
opponeretur, quod illi Reges ex faifa caufa
Regni,non poteft propterea cognfci de vaconcefferunt , ex qua voluntas concedendi
liditate decrecitnam hoc modo pragmtica
retrahebatur: nam poftquam pragmtica^
pro quiete Regni , ibi, quod fiue iure, fiut
effet vana: firent lites,& non effet pragm
tica , quae moleftantem excluderet , fed deiniuria concedi fuerit faa, fit illa valida
cretum,& ficut contra decreta prtextu dequod propterea habeat illa locummam eti
monftrandi ipforum iniulitiam, poffet ag
in hoc cafu conueniunt verba , quia ex hoc
ita pariter vigore Capituiationis contra.
non infertur aliud , nifi > quod non iure fuie
poffeffores alios , de quibus pragmtica in_,
concefio faa,& ita fuit iudicatum in eau primo cafu loquitur: nam pariter interprefa Thefaurarij cum Comit Pacenti iuper
taretur , quod fit denegata aftio , quatenus
petitione Terra: Gruptularum,fic hic prg
iniuft illi moleftarentur , quod abfque du
matica vult conferuari poffeffores virtuto
bio eft contra pragmaticam ipfam, quae afdecretorum, collie aionem turbare volenerendo , quod cui facienda erat reftitutio ,
tibus: ergo femper>quod datur turbado , 8c
fuit per dcret um faa > & cui non erat fainducitur ex ea deftruio conferuationis
quid dubi j erit , quod habet locum pragm
cienda.denegata-.
Et fic etiam,quod qui iuftitiam fouebanr,
tica, qua: has difputationes, has lites, hasq;
1 fuerunt per decreta reditu ti , przfumendo
controuerfias extingue: e, & tollere penitus
hscdebita,& iufta,ftatuitdemum fuper hoc
voluit
Prxterea Capiculatio annullat etiam t
praefumpto, ex quo oritur iuris , & de iuro
tulos
Regis Federici, vt ex ea apparet, ergo
prxfumptio , contra quam non eft amplius
difeeptandum ad text.in cap.is, qui fidem_
decretum validum, quod Capitulationem^
de fponf. glof. in I. fiue poffidetis de pro
declarauit.
Vlterius Rex Cattholicus in anno ijoS.
bat, per Abb.in cap.quanto, vbi Felyn. allegat concord.de pra:fumpt. & eft concluf.in 13 punctum hunc in indiuiduo declarauit cl
caufa Angeli Scurrentis cum lacobo Grifodnbitata,quod contra idem prifumptum_>,
no,cui lacobo in anno i499.fueratfaaccontraria probatio non admittacur ex re
ceffio Caftri Pecrufii per Regem Federicum
gula text.in l.antique ad velleia. C. in Lfin.
ob

392.

Io.Francici de Ponte

ob rcbellionem prarJii Angel, & adeptus

fuerat poiTefionem , quam recuperauerac
Angelus in aduentu Regs Aloyfij , & dem
fuie eadeftitutusperrupturam Acripaldat,
& fuit potea reiticutus vigore capitulationis pacis , h abuitq; confimile decretum , &
tndem dum prxdtus Grilonus voluitec
i] lud inualidare fub prsrextu, quod non c
prehendereturin Capitularione , vel quod
faltem, & fi refiituendus eTec virtute Capitulationis,hoc non poller operari a liud, qu
reftitutio ad poffeffionem , & ius , quod habebac tempore ruptura; , vnde prxtendebae
pofle agere vircute aliorum iunum , ex ad uerfo rt plicaba tur,per. Capitulationem effe
annullatos titulos Regis Federici , & efo
comprehenfum ipum Angelum , & tandem
fuie expedita proinlio , qua mediante fuie
dtclaratum, hunc Angelum comprehenfum
in Capitulatione, & fuit demum referente*
Antonio de I anuario Prarfidente tune facri
Conflij factum decrecum, quod nonprocedatur in caufa.
Fraterea,fi fundatum eft fupra.fufncere-
34 Regem tollere bona probono pacis, pof
fe dici,veldifputari,an vera lit caufa,& hoc
decretum , & hie comprehenfio in Capitu
latione vadic inter Regem Cattholicum, &
Regem Aloyum.qui Rex Catthol. hoc de
clarar in fui prxiudicium ; afferit demnm_
hociuum>& debitum,nec de hoc conquerieur: igi tur non poteit hod ic hoc in dubium
ex aduerfo r'efricari,nam fufficit dicere,fuit
flatus ablatus pro bono pacis.
Vlterius, fi in Capitulatione annullantur
ay concefliones Regis Federici cum claufula_j
non obftantibus alienationibus , & tranflationibus factis per Regem Federicum; ergo
indubitat Capitt?racio comprehendit hunc
cafum ; fiquidem tempore ruptura: Rex Fe
dericus non erat in Regnojerat eo priuatus,
non potuit conceder , transferre in_
alium; ergo per prius eonceflit,& tranflulir,
& confequenter neceTario capitulatio com
prehendit omnes,qui fequuti fuerunt partes
Francia?, etiam ante rupturam , tempore^ >
quo Rex Federicus regnabat,& fuerunt ftatibus,i!lorumq\ pofleflionc deftituti , & demum tempore aduentus Regis Aloyfij illos
recuperarunt , & poflidebant tempore rup
tura: .
Prxterea, & clarius dum per Papam Ale26 xandrum fuit Rex Federicus priuatus Regno,illudq,' diuifum inter Reges iftos,nonne
fuerunt tunc reftituti omnesexules ad bo
na per Fedcricum,& quofcunquc alios ablata , apparet hoc exprefs ex diuifione prfata, & tunc Carolus de Sgro poiTefionem

ftatus recuperauic,& pofledit vfque ad tern*

pus ruptura: : vnde mrito compreheoditur
poftea in Capitulatione, qua: capitulado ex
haccjufa titubs,& tranflationes etiam Fe
derici aftnullauic,quod confideretnr:nam,ni
fallor, tollit omne dubium
Ex quibus pacet etiam refpfum ad aliud
27 obiectum partis.quod tempore ruptur non
polTnfcba it ifri Domini de Sangro , nanu
cum hoc (it contra decretum , exprefs fequitur,quod ob'lat pragmtica,qui hoc c trouerti venu: ex prxallegatis .
Prxrerea, cum Imperator, qui pragmati28 cam condidit paulo ante de noftr-> decreto
loquurus fucrat illud iuftum appellando, illud exeqtiutioni tanquam iuftum deman
dando; ergo dum poftea hanc fecit legem.
mandando conferuationem reRitutorum_
virtute decreti , dicendum eft, quod de noftro in fpetie intellexit decreto,ex reg.text.
in l.pco.C.de leg. & cum conftet de ment
Regis circa declarationem i II ius decreti nS
func yerba confideranda ]. non aliter , & ibi
Bart.de leg. j . hie Rex Cattholicus iuftunu
appellar, confirmt hoc Regina filia, & de
mum Imperator,ergo pragmtica obftat.
Virerius,fi per Collatrale Confilium deapclaracur conftitifle de poffeffione,& propterea declaracum venire in reftiturione^i ,
quo a(Tumptofaitr>,ftatuitur decretum fore
exequutioni demandandum,& eo tandem_
exequuto zditur pragmtica; ergo ex hac?
iuris. & de iure prxfumptione cum pragm
tica iufta decreta appellat , & demum ttatuat,reijcitur hoc partis obieum.
Prxrerea, fi pragmtica dicit ex fupra_t
30 fundatis, quod contra obtinentes decreta-
non moueatur ius,non reddatur,filenrium_#
cenfeatur impofitum , conferuentur in pof
feffionem ftipra dick. ni fi de tuibation i los
que pofleen fus fiados , y bienes en el dicho
Rcyno,omnino fublata eft actio, officia
Iudicis imploran" poreft.vt not. Bart. & a Ii;
in l.i. /. fublata if. ad trebell.& fiepropofitio
nulli taris, qu per implorarionem officii ludicis inrentatur fcundum Bartol. in 1. fi txpreffim ff. de appetl. fi Iudici eft iurifdictio
fublata, iudicari poteftfupernullitate-
toto eitulo, fi non compet. iudi. & fi vetitum eft dari tutbationem , feu mole!ti-.m__
poiTeffori contra cum non poterit agi ,
excipi.nec de iure, de facto, nee in iudicio.nec extra 1. Lutius ff. tres hxredes ff. ad
trebell. glof. & ibi Dodoresinl. diuusin*.
l.fed fi lege jf.antc litem ff. de petit, harred.
Alexan conf.5 . volum. i. & fie nullitas nom
poteft opponi, ergo ceffat obiecum partis
per quod vel nullicatcm, vd iniuftitiam.
dccre>

Conilium
decrec demonftrare intendic .
Practerea pars decretum hoc ratificauic ,
fe noftras prouifiones decrec exequuriuas
31 cum illius infertione, poftquam accepcauic
cambium funionum fiica]ium,quod in eifdem prouifonibus noftris affignatur Ducifx SueTx , & ea inflante fuerunc eidem me
diante decreto Regia? Cameras affignatae ad
texr.in l.ad folutionem C.de re iudic.in cap.
gratum de officdeleg. cap. quoad confultacionem de re iudic. Soccin. conf.45 . in fino
vol. i.confuluic Bald.conf.34. in caufa ia_
allegantur col. 2. verf. fed videndum 2. vol.
/quem allegac Tiraq.in crat. de conftic.Jcar.
xj8- vbi mulca ad propoftum allegac.
Ex his>ni fallor,apparec de nocoria iulitia Ducis Turns Maioris in caufa principa
lis fecundum quam fuie iudicacum in fui fauorem, contra Ducem SueTa: fecundum quae
fada conlukacione V. memoriali fuie iu
dicacum caufam effe defercam, & fuper ea-
non effe alicer procedendum , ve per D. do
Franch.in decif.646. 4.volum. & propcerea
Canco magis debenc effe proni Domini Iudicantes in hac defercione cam euidencer demonftraca_. .

Pro Marchione S.Marci.

SVM MARIVM.

LXIII.

595

13 Idem iuris e de iurefuper fiudo,quod dt_P

ipfofeudo.
14 Dominus affentiendo iuri hypothec* fuper
feudo dicitur ius illud dare.
15 Text.in I. in omnibusff. de diuerf. & temp.
praf.declaratur.
1
1 6 Text in d.i. in omnibus bodie non praclicatur ex forma fententtarum in caufis rebellium, in quibus dicifolet iura omnia-*
incorporamus , J* incorporata declaramus .
17 Fi/cus ad fui cautelan, generic iura >*
a il10nes incorport infententys rebellium
ad tollendam praferiptionem.
18 lus incorprale proprinon pojfidetur.
19 Sententia qua ius incorporatum declaratur
incorporations vicem obtinet.
20 Jn iuribus incorporalibusfufficitfententia^
ad priuandum quem poffcjone , 7* ad acquirendum earn.
a i Euiclionem paffus habet duplicem aiionemt
ex emptio de euiclione, & ex iipulatu, &
quid veniat in vtraque.
2 z Euiclione promia agttur ex iipulatu .
2 } Pacum, quod quis non teneatur de euiclio
ne nonfacit , quin pretiumfit reftituendunL-, .
*4 Euicla re infolutum data,an detur aSiio pri
maua,velt extinia refrtur communis,
&limitaturnu.ii. ,
-. -.
re infolutum data eompetit actio ad
arbitrium treditoris , vel ad quantitatem
pro qua infolutum data fuit , vel ad intereL* .
a7 Vendita re iure crditons videnturfublat
omnes alia hypothec*.,
a 8 Vendita terra ab barede cum beneficio legis
& inuentarijpro fatisfaciendis creditor'sbus hareditarys, emptor efifecurus.
9 Text, in l.fin.. etfiprafatam . de iure deHb efi induclus in benefietum bared:s , J*
. datfecuritatem emptori, non exeo , quod
fit emptor ,fid ad redimendam vexationem baredis.
30 Emptor non efecurus , quando bares non
, pote molefiari pro euiclione .
3 1 Hares , qui vendit rem bareditariam tanquam bares cum beneficio legis, & inuen
tarij, non teneturde euiclione vitra vires
bareditatis.
31 Text.in d. $. etfi prafatam non habet locum
in creditoribus on flitut , & pracario .
3 Text in S. etfiprafatam deciaratur.
34 Creditores defuncli praferunUtr creditori
bus baredis , etiam fi Hit hypothecam non
baberent.
\ .,..!

I lus non trantorium ad baredes extreos

non trant ad Fifium , & quomodopro cedat verbo nu.8.
a tAlienans infifeum non indiget affcnfu, . ,
j Detinquendo quis dieitur alienare.
4 Delinquensfe ipfum pnafubyeit.
. ,
5 Deliclum committens , ex quo confifeantur
bona diettur fuam fubfiantiam fifio applicare .
6 Confentire alienationi iurium exprefi ,ve
i tacite per deliclum pariafunt.
7 l^pn tranfitoria in baredes extreos notL-,
tranfirein fifeum , de quo fifeo intelligatur .
8 olienatiofeudi expreffaficuti nonpotefie
ri ab homine in extraneumfuccefibrenu-,9
ita tacite per tranfmionem.
9 lus hypothec* esl habile ad dominy acquifioionemferuatisfiruandis.
10 In affenfufuper obligationefiudalium intelliguntur ea Cubilantialia,qua intelliguntur in inuefitturafeudi.
XI Dominus praliando ajfenfum fuper obliga
tionfeudaliurn,intelltgitur vt creditor itlam Obligationen infiudum habeat.
izlunfuperfeudofidehtas ineff.
35 t.in $.etfi prafatam non nocet creditors,

&

Ioannis Francifci de Ponte

394
& barediprodt/l,& inboefiatfiindata^
vt clienti fatisfaciam,hxc breuitcr feribam,
lus ratio.
ex quibus apparebit nullo pao poTc tra36 Hares cum beneficio legis , - inuentarij fi
ctari,nec de nullitate, nec de iniuiiicia fen
vendtdit rem b<ereditar;am pro foluendis
tentix iuftiifimc prolatx.
debitis breditarifs>& non/luit,eo effcSlo
Proponit pars pluraraliqua, qux tendunt
nonfoluendo datur infubfidium recurfus
ad excluonem aflenfus; & c aiionis.refpecontri errptorem .
u feudalium:aliquaad excluonem aio37 onieiura ex quibus deprebenditur fimuiis in genere: & aliqua, qus tendunt in ipe- latio alienationis plures recenfentur.
tie ad excluonem affiftentix fuper Terra_#
}2 Prafumptiones fimulationis tnt in arbi
Gruprularum.
trio lud icis, qui ex qualitate perfonarumt
Quoad excluonem aflenfus prxtenditur
& rcrum defimulattone iudicabit.
quod c:fi Comes Morconi, ex cuius perfona
39
odicitas prctif arguitfimulationem.
fifctis ius prtendit , habuerit affenfum , ta
40 %jftitutiqpreiy arguitfimulationem.
rnen ob Comicis mortem , feu rebellionem ,
41 Pojfejfio penes vendttorem, arguit venditiodicitur, illud iusadfeudum extinum, cum
* fimulatam, maxime concurrente conquia aflenfus fuit prxftitus Comiti pro fe,&
fejfione partis nu. 42.
hxrtdibus ex corpore,& fifeus non eft ta J is :
43 Gbnftjfiopartis infeudaibus non eil efficax I turn quia cum hoc ius, non ft tranftorium
quia non potefi difirabere , contrabere
ad hxredes extreos: fequitur, quod neque
fineajfenfu.
ad ffcum,cx regula communi Doorum,de
qua in 1. fi finita in $. fi de veigalibus dt>
44 Confejfo partis etiam infeudaibus operatur
ad arguendam fimulationem , & boc dedmn.infe&.per Alexan.latius in conf.2 j. r;
vol. cum concord, quod motiuum collie peclratur nu.tf.
46 Corfeffio mariti confitentis emije depropria
nitus omnemfifci actionem 1 fiquidem fine*
pecunia vxoris,prafumiturfala infirauaflenfu vana eft lis.
Hoc motiuum prima fronte apparecfatis
dem legis prohibentis donationem inter vi
obftare,fed fire&e aduertatur,perfcrutando
rum%& vxorem.-fallit concurrente a HquA
in cafu,de quo agimtis, veras iuris regulas
prafitmptione .\.
arbitrer , ni falior , non mereri allegari ad
uerfus hanc fententiam . v
ARG VMENTVM.
Non enim poteflrdubitari j quod in alie
nante
in fifeum directum Dominum, & cum
lus "non tranitorium ad heredes ex- *
to contrahente non requiratur aflenfuf, altraneos3nec ad fifeum tranfire quomodo
legatur communiter text.in cap. 1. extra de
procedat: item ad materiam text, in 1. in
feudis,BaId.AIuar.& Docbcxteri in cap. im
omnibus fF. de diuerf. & temp, prsefer. &
perialem de proh.feud.alicn. per Feder, vbi
ad materiam L fin. .eti prfatam C.de - Camer.in 1 2.carlit.P,Curt.in 4.par.j.quft.
eft melior textin 1. a. ff.de reb eor. &deliniur. deliberandi.
J quendo quis dicitur alienare in I.Imperator
ff.de fideicom. liber. Barr.in 1. fi quis in tan
CONSILIVM LXIV.
tarn 3.col.num.i2.verf.debes enim fcire C.
vnde vLidcm Barr.in d.i. fi finita $. fi de ve
Tfi credam , fentcntiam_
hc omnin fore exequu- 4 igalibus col. fin. vbi Alex.& Do<orcs,dum
enlm quis delinquir ipfe feipfum pn iubietioni demandandam,nulcit.dicit cex.in l.Imperatores ff.de iure fifei;
la exiitcenullitatis propofitione,quxfoIapoteft 5 & proprerea fi delictum eft tale, quod ex eo
paratam Regix fententix
venianr bona confifcanda,dicit text, folemnis instituios, in auth.de man.princ. quod
exequutionem impedir,
ipfe delinquens fuam fubftantiatn applicac
& omnia , quae hodie per domos Dominor
fifco:hinc Affl.in jUtcm fi fuerint j.col.qni
Iudicahtium circumfpeftus Thefaurarius ai
fert,tendunt ad oftendendum hos Dominos, - i bus mod.feud.amitt.in 5.nocab.voluit, quod
delinquendoquis confentitin tranflatione-
male,&inaduertenter iudicaffe, quafi difpo
fitionis iurium immemores.non aucem nul- 6 iurium in fifeum > & dicit > quod paria func
conientire exprefs,vel tacite per delidum,
liter, cum ex proeeifu omnia legitim comquxdecifioeft fatis adpropofitum in prxpilata appareanr, qua?, vc dixi, etil aduerfus
fenti caufa; fi ergo delinquens ipfe alint
priuacum non militant,quo minus fententia
& ex fuo confenfu dicitur bona transferrer
tarn lata fuam habeat exequutionem, multo
minus locum habere debenc cum fifcojtamc : in fifeum iuris minifterio: vnde cum fifeus

Confilium

LXIV.

394

non egeat aTenAi,acquirec proculdubio hoc

pofielore feudi: hinc dicimus, quod idem_
jus in alienatione hacqua: inducitur per de- 1 1 iudicamus de iure fuper feudo, quod de ipIidum_i .
fo feudo,& ill i admittuntur ad fuccefiionem
- Nec dicatur, Doctores concludere, quod
iftius iuris, qui admittuntur ad fuccefiionem
ea,quz non tranfeunc ad extreos heredes,
feudi, & ficut feudum non poceft alienari,ita
non rranfeunc in ficum , & propri loquunnec etiam hypotheca coniticui fuper eo, vel
7 tur in feudomam Docto.loquuntur in eo fifhypotheca confiituta in alium transferri,de
co , qui non eft directus Dominus feudi ,
quo per Andr.&larifiim per Camer.in cap.
propterca dicunt , quod feudum deuoluitur
imperialem car. mihi 15.4-concl.Iit.C, bona
ad Dominum, quo feudum eenetur;de quo
decifioad omnia przdia D. de Franch.7<
per Andr.in cap.i.fi vaflall.feud.priu. & la& quando quis non habens fucceftbrem lecius Afl.indecif.i8.& ica loquitur Alex.in
gitimum in feudo decedit aliquo hi-redo
.ff. i de vectigalibus, & hoc procedit viua
iuftituto, hoc ius non extinguitur, fed rediratione:iiam Doctores arguit concluione
tur inutile ex eo , quia eftconfcquutiuum_
actionis personalis, qua: cum in alium tranfilla,quod fifeus eft exeraneus ucceTori & ficut in extraneum fucceflorem n poteft fieri
feratur , remanet hypotheca inhabilis abfq,
S alienatio exprefla ab homine abfque afienexercitio,& fie n per viam vera? extinctio4
iu,ita neectiam tacira per tranfmiflionem >
nis, fed inhabilitatis , venit hoc ius tali cafu
quia alienare eilet, ad texr.in l.peto Jf.fratre
ad cxtinguendum,vnde non tranfit in fifeum
de lcg.i. Andr.in cap.i.jf.filij de fucceff.feu.
ex actione perfonali , cui deferuit , qua: in_
& il lue racione attenta , bene conclu dunt
alium trarcliuit, fed quando actio perfonalis
idem in fifeo fimpliciter fumpto : fed quantranfit,vt in cafu ifto per rebellionem,etiam
do eft talis , in quem alienatio exprefla fieri
ex 1. contractus infita in przftatione aflenpoflet abfque aliquo aflenfu,prouteft,quanfus ob infidelitatem fequucam, pariter ifta_
do fumus in fifco directo Domino, ratio ccfhypotheca, Se fie non per viam fucceifionis ,
fat,& vigee motiuum , quoddicitur aliena
fed per viam auoeationis ex vi pacti in a (sre^ cum alieneturin fifcum>nonrequiricur
fu exifteneis,& iure feudorum introducti :
aflenfus;& fie ficut Comes.exprefe alienan
14 nam etiam in hoc aflenfu hypothecs dicido potuiTet hoc ius transferre, fiue aenfus
tur Dominus dare ius illudmam etfi feudum
fuifler pro haeredibus ex corpore , fiue, pro
in ali tranftulir,quia tarnen concurriteonhzredibus fimpliciter, ita pariter ex praralfenfus vtiiis feudatarij in confiitucione iulegatis ex alienationc legali,quxper legem
ris,huius dicetur Dominus afientiendo dare
inducitur.ipfedclinquendo Comes , ius hoc
fecundum Andr.in d.cap.imperialem,& me
tranltulit in ficum, a fien fu in tranllationo
lius in Conftitutione Regni conftitutionem
diu.mem.in verb, tranfactionis ad text, in 1.
non indigente.
Vlterius in aflenfu, qup mediante Comes,
l.obuenire fr.de verb.fignif. & confequencer
acquifiuit ius iftud hypothecs , quod ius eft
cum ex 1. contractus reuoeee, fient verum_>
9 habile addomini; acquifitionem feruatis
feudum alias fifeus reuoeare folet: fequitur
terminis text.in l.i & fin.C.de iur.dom.imp.
quod non datur affenius extinctio , & exerin hec inquam afienfu intelligentur ea fubcibilis , & fructuofa crie in poife fifei hypo
10 ftantialia, & in fpetie fide! i cas , quae ucellttheca per actionem perfonalem ex rebellio
guntur in inueftitura, quae fie de feudo, nam
ne acquifitam.
Iiquando Dominus praeftac afenfum fuper
Prztendit pars fecundo loco extinftionem
obligatione bonorum feudalium , intelligiactionis in genere , racione incorporations
tur , ve creditor illam Obligationen) in feu
non facta: per fifeum infra annos 20. fecun
dum habeat ex nota, per Andr.in cap. i.de>
dum trminos text.in l.in omnibus ff. dedifeud. non hab. propr.nat.feud. funt verba_
uer.& temp.przfcr.& hoc procedit refpectu
12 D.Freccin z.Hb.i2.quzft.nu
ficfiin^
duarum partitarum in pecunia confiftenti
feudum ius habet , ergo fidelitas ineft , quae
non autem refpectu cuictionis domus , qua:
eft feudi vas , & fubftantia , fecundum com
fuie incorporara, & demum poftea euicta in
munes regulas,de quo per Andr.in cap. 1.
an.15 35. & lis incpitin an. 1554, fed quoad
hui us autc generis ex quib.cauf.feud.amitc.
hoc etiam pars dicit , quod actio non comin cap. i. /.porro 4%col.qux fit prima cauia_
petebac ad reftitutionem prt i j, quo fui do
benef.amitc. & liter, qui habeat hoc ius pro
mus empta,ve Camera iudicauit, fed infpe non rencarur ad feruitia, nec ad alia , ad
cto valore tempore euictionis , qui valor ex
quae cenetur feudatarius,tamenhocnoneft,
appretio tunc facto confiftebat in duc.2850.
quia hec non fit feudum , fed quia in eo non
quae omnia corruunt, liquidem primum toicadunc feruuia, nec aliqua, qua; cadunc ixu
litur cx facto; sm ver ex iuris difpofitione
Quo-

Io.Francifci de Ponte
39*
Quoad text, ille procedic in boactionem ex b'pulatu , fecundum quam at15 nis dclatis tantum, n autem fifco incorpotenditur tempuj contractus venditionis , 8c
ratis,vt habetur ibi per omnes Doctor, glof.
hanc fifcus intenrauit,poftquam egit ad pre& czteri in Conftitutione Regni quadragetium,& in hoc crractu vitra ftipulationem
nalem per Cyn.& alios in l.os C.de prasfcr.
adeft etiam promiffio duple, vnde fecundum
S6 jo, annor. & propcerea decifio illius text,
regulas notorias iuris nun video , quomodo
hodie non praicaturex forma fencentiar
polfit fuper hoc dubitari ad text.in l.bonitain caufis rebellium , & propri in caufa Cotis,vbi glof.& Ang. & glof.in 1. ex mille in_
mitis Murchonide qua agimus,flam per sverb.euictionisinleuiain verb, emptoris
tentiam in fpecie declarantur bona omnia ,
ff.de cuict.melior glof.in 1. idemq; ff. de aft.
& iura ad filctim deuoluta, & incorporara ,
empt. quam Bartol.ad hoc nott in l.Titius
eo. tir. &r femper, quod eft promiffa euiio,
& in fpecie dicirur iura omnia incorporamus per prarfenrem fententiam, & incorpo
& fie eft deduftum in ftipulationem id.quod
rate declaramus:fi ergo eft facta incorpora- Ii veniebat ex natura ctractus, agi tur ex fti
17 tio.ceflat motiuum partis:nam fifcus ad fui
pulatu pro euictione,fed quando non fuie il
cautelam de generic iura , & actiones in
la promifla agitur ex empto ad interefle tacorporar ad tollendam prxlcripuonem_, ,
turn pro re euicta,ita docet Ang.in 1. 1. ff.de
qua: ex negligentia caufaturad text.in 1. fin.
euit & in d.l.bontratis, & in locis allegatis
in fi. C.de ann.excep glof.in l.fin.in verb.ex
eft text.in l.non dubitatur C.de eui. lmm
vna parte , C. de cdit diu. declarar latius 23 fi factum eilet pactum , vt de eui&ionenon
Bald intract.de prarfcr.in 1. par. 5. vol. & ad
tencatur,hoc non operatur, quin ad reftitutolcrandam ignorantiam,cum in alienum_
tionem pretij non fit aftrictus , ad text, in I.
ius fucccdar,ad text. in 1. qui in alterius do
emptorem iT.fin.ff.de act.empt. merif proreg. iur. Sc cum hoc fit nomen dbitons , &
mitfio expreffa per ftipulationem, qua; fit ad
18 fie ius incorprale, quod propri non poffiaugmentum, non debet operari diminutiodetur,necappiehendi poteft, mrito incornem : fed, ni fallor, cafus ifte eft decifus per
porationis vicem obtinebit fenrentia, qua_
legem particularem abfque alia difputatio19 ius incorporatum declaratur, vt eft decifio
nc:nam etfi ex varierat iurium Doctor .diSynodalis Bald. in Margarita in verb.poffeffputauerintfi euictare in folutum data defioacquiritur, vbi in fpecie loquens in Im- 24 tur aftio prima,il!aq;non fie extincta.& coperatore dixit-, quod fi obcinuit fententiam
munis videtur,quod tit extincta,nifi fuiffenc
iura referuata,de quo in I. Ii quis aliam ff.de
de iure incorporali non indiget miflione in
folut.in I. libera quidem Theodora C. de set.
poffcffionem.affignat rationem.quia per fo
25 & intcrl.omn.iud. cum concord. & Bald,
lam fententiam victus perdit pofleflionem ,
& victor earn ncifcitur,fundateius dictum
limitauit opinionem, quando res non eft cotalitereui&a,fecus fi penitusabfcefk.vttc
exdecifione Innoc. in cap. cum noftris, do
30 conccfl' praben. 3. col. qui tradit pro regula*
detur actio prima, de quo per in I. fi prasquod in his , iuribus incorporahbus fufficit
dium de eui. tarnen quiequid fit, curru
ad priuandum quern pofleflione,& fe etiam
non traemus nunc depriorirate iuri, fed
de actione hacad quid detur,dico, quod eft
ad acquirendameam fentcntia , idem Bald,
in l.traditionibus in fi C.de pact. & ficut in 26 cafus legis in datione in folutum facta pro
quantitate debita , vt re euicta detur ad arcorporaba ex cefione tantum transferunbitrium crditons, vel actio adrepetendan
tur, ita etiam dicitur fifcus incorporare ex
quantitatem , pro qua res in folutum d.ua__
declara tione , quam facit mediante fentenfuit
actione ex ifto vltimo contractu, vel ad
tia,quz ctfi genrica fit, verum erit dicero
quanti
intereftjita eft cafus in l.eleganterff.
efTe incorpora ta, & data iurium przexiften
depign.act.vbi glof. & not Bart.in d.i. libe
tia lex, quz eft certa iam in illa generali in
ra quidem Theodora , vbi Doctor, qui text,
corporation omnia iura incorporata d
cauillari non pffunt: exquibusapparec reclart, & dum hodie aliqua iura petuntur
ctifllm in hoc Regiam Cameram iudtcafle,
ex illo primo fonte deriuantia, non fit noua
qui punctus ante decifionem caufr fuit diincorporado, led ius incorporatum in exerfcuffus,& decifus, vt fie hodie nullo pacto ia
citiumdeducicur.
fententiz exequutione fit de eo tradum.
Quoad fecundum circa condemnationem
ai ad pretium emptionis profecto facilis eft
Proponit vltimo loco tria circumfptctus
blutio : nam duplicem habet actione is, qui
Thefaurarius ad exclufionem affiftentis fu
pafus eft euiftionem ex empto fcilicet do
per Terra Gruptularum.
euictione,& tuncdebetur prxfens eftimatio
Vnum eft,quod illa fuit vendita iure ereat cento tempore euictionis , & habe etiam 27 dicoris, Si fie ex reg. text, in Li* Cfiantiq.
cred.

Confilium

LXIV.

397
cred. videneur fublatx omnes alix hypothe
Porcellinisin trad.de inuent.in8.quzif.dics: alcerum eft , quod (it vendica prxdida_
cens proceder difpofieionem przdidi cexc.
Terra ab hxrede cum beneficio legis , & in- V quando proprio nomine hzres eiiidionem_
uenrarij pro fatisfaciendis debitis hxredipromificquia tunc poffec ex hocvexarit
tarijs,& confequenter ipfe tanquam emptor
nam vt notar Salyc.ibidem,poft alios, quan
do hxres vendidit , vt hzres cum beneficio
le fecurus fecundum trminos text, in .fin.
JT. etfi prxfatam C. de iuredeliber. Ec vlti- 31 legis , tunc non tenetur viera vires hxreditarias, & hoc probat idem text, in d. $. etfi
mo prtendit prxdidam Terram fuiTe alieprzfatam in verf.fin ver hredes, quia vulc
natam per Ducem Traiedi in anno ij i 2.8c
confequenter non fuifle in bonis tempore-
poife intentari hypothecariam contra ereobligationis contrad in anno 1 513. & ij.
ditores , quibus bona obligaca in folutum_
qus etfi vrgere videantur,tam nullius funt
data fuerunt, & poifunc res abftrahere non-,
ex infra feriptis.
folum contra illos agere,& hoc ea racione >
Primum, non eft verum in fado, Sc tolliquia j 11 i non poifunc ex hoc hredes inquie
tare, dicacur , quod in euentum
tur ex fecundo motiuo partis, quod fcilicc
emerit ab hzrede vndente cum beneficio
poifunc anteriores contra pofteriorcs agere, q uia procedit hoc quoad pecuniam, non
legis pro faeisfaciendiscreditoribus: nanu
fi hxres vendit,ergo non creditor.prout ve
autem refpedu rerum:fiergo quando ceflac
vexatio hredis,ceffat difpofitio $. etfi prxrum eft, quod hzres vendidit mediante per
fatam,fequitur,quod hie ceffabit, poftquam
fona magnifiez Caffandrx de Capua vti ba lia , & tutrice illuftris quondam O. Ioannis
contractus fuit fadus ab hxrede vti cum_
beneficio legis,& ita omnia fuerunt,& incelGaecani hredis cum beneficio illuftr.quondain D.Ferdinand i Gaetani,eft bene verum
ligentur promiffa.
quod ad inftantiam prdidz magniac Caf
Secund text, ille loquitur in hrede penes
fandrx primo loco pro eius dotibus fuie fa
3 quem remanfie perfeda poffeffio bonorum
cta inftantia pro venditione & fuitexpofihreditariorum,& in credicoribus mere hyta venalis mediante decreto , quz magnifi
pothecari js,non at cum conftituto, & przca CafTandra habebar caufam ab anno 15 30.
cario:quo cafu poffeffio eft penes credicores
& non penes hredes,texc.ille voluit tantum
quz tandem venditio non habuit effedum ,
vt dixi, & fie ceifjt motiuum ex duplici tollere iu< hypothecx conftitucum fuper re
pite i vnum eft , quia CafTandra erat poftepoffeffa ab hxrede,non autem voluit tollere
rior, cm Fifcus habeat caufam ab anno
. pofTeffion.cum deealitertexcnon loqua1513.& 151 5. & alterum eft, quia non iure
tur.nec difponat, & quando agitur remedio
creditorisfed ab hrede fuit Terra vendica.
aTiftentix non intentatur hypothecaria, fed
Quo ad fecundum , an milicec difpofitio
fufficic tantum probare,quod fuit in bonis,&
texc.in jS.erli przfatam arbitror ex pluribus
de bonis: hinc eft,quod non opus eft de dio
non mereri text, ilium allegari in cafu, do
probare. quod neceffarium eft ad hypothec!
conftitudam,cum comprhendatur Saluiaquo agitur.
Primo enim przfupponie , Terram hanc
num interdidu m,de quo per glof.in 1. 1 .C.de
venditam ab hzrede , vti cum beneficio le
Saluiano interdicto latiffim per Iaf. initie,
gis^ ita contraxiiTe , & in contractu interde ad.in jUtem fcruiana: & propterea cre
ueniife;vndc promifsio eu idiom's erit etiam
ditor hypothecarius, dum habet affiftciam
fizreditario norninc,hoc przfuppofito , dico
contra terti.comprehenditur in adione,&
99 text, ilium fecundum omnes Dodores fa
agit etiam remedio text.in l.fin. de acq.pofT.
ctum efte in beneficium emptoris refpcditanquam ea priuatus,& illi funt proprij teru ad damnum hrredis exeuidione promifmini,vtlat cgerit port Rom.Alex.& alios
Nicof.in trad.pign i.mbr.S.par. verf-4-falfa : vnde non habet priuilegium , quia em
ptor, fed ad redimendam vexationem hzrelic,nam difpofitio illius cex.& fi refpedu hedis.ex quo inferunt Dodores,quod femper
redis eft fauorabilis,eft tarnen odiofa refpe
du creditorum, quibus tollit adionem,ergO
30 quod hzres ex conuentione emptoris dam
non extendenda vltra cafum , de quo loqui
num non confequeretur,poffee emptor contur ; & propterea ex hoc infertur ceffare diueniri, quia celiac ratio illius , ita originaliter Petrus de Bellapert. in d. jf. etfi przfafpofitionem prxdidi text.in tf.etfi prxfata .
Tertio texr.ifte in Jf.eefi prxfata loquitur,
tam:hinc dixit ibi Paul.de Caftr.quod quanquando quis habet proprios creditores , de
do hzres ratione euidionis moleftari non-.
cedit, & eius hxres vendit pro illis faeisfapoflTec, quod tunc poeeft emptor conueniri
ciendis,& vdie bona,qux fuerunc ipfius deratione rei, quia- cfrflat ratio vexatt'onis hfundi iuis credicoribus obligaca, fed qudo
redis j & lacius idem tradit Francifcus de*
LI
bona

?98

Ioannis Francifci de Ponte

fandra vti Balia,& tutrix prardii D. Iean

bona nonfueranc iftus vlcimi decedentis ,
nis, tarn pro fatisfaciendo ipfimet, quim e
fed alterius , qui bona ipfa obligauit , cuius
ile vicimus dccedci.s fuit harres cum bene
sijs D.Ferdindi creditoribus,vcdidit Ter
ram prdiam circumfpeoThefiurano.
ficio legis, & nuencarijj, per quod non induEx hoc igitur rhemare.a pparet vauum efcitur confufio bonorum* fed iura bona , &
actio ncs diftinguuntur iuxca difpofitionem
f h>C rractare de di fpoli tione text, in S. etfi
prefatam: nam cum . Ferdinandus n poftext. in d.i. fin. /.in computaciones habetur
federit Terram , vti hires Ducis, fed titulo
tanquam extraneus propter confeccionen!
particularism) nam iure vendicio facta per
inuencanj.vel pofitocau,quod ilfe vicimus
deccdens non fuerit aliter lu res , fed bonau
harredem ipfius, vultprxiudicarecredicori*
bus contrais ante acquifitionem domim j
pndicta obligatione,atTca ad cum perucnerunc i tunc nullo pacto die i pore It , quod
faam per ipium D. Ferdinandum, in quem
dominai affectum tranfit,& ita fuit acq uilipoflic practican difpofitio prardii $. ctfi
prfatami& v negotium rcctc intelligatur,
tum,& hoc eft in harredicate,adeo,quod har
res non poteft plus iuris vendere.nec rranfaduertatur ad factum.
Prxfupponimus OucemTraiei fuiffe do
ferre, qui cafus videcar mihi , quod non haminum prxatx Terra: Gruptularum, & hue
beatdubiurro
Imo Ii prifupponeremus D. Ferdinandum
obligaflcbona,c aiTcnfu.Comiti Murchoni
harredem, prout non cfbpariter n procedecius fratri.ex cuius perfona venir fifcus.ifte
Dux deceflit, eiusq; legitimus fuccefbr fuie
rer ille tex.qui loquitur de creditonbus prodeclaratus O.Scipio Gactanus ex perfona_, 14 prijs defuncti, & noneftdubi prarferri cre
ditors defunct i creditonbus ha redis, etiarn
D.I.oyfij partis,
D. Ferdinandus Gaetanus pofledic inte
fi illi hypothecs m non haberent per remegrum il a tum prardii Ducis non iure fucdi text in 1. 1. ff.de fcparatiomb. & ita alias
fuit iudicatum, vt not ell eidem Reg.Cam.
ceffionis , licet hoc ctiam prirendiffct , fed
quia Regia Curia illo mortuo ccepit illius
& tanto magis hoc erit,quanto prfupponimus fuiffe inuentarium con feftum, quod idc
poffeflionem , & earn ddit, D. Ferdinando.
operatur erfeum, & lient ha-res non poffec
nomine ipfius Reg. Cur,
Tandem et fi lata fuerit fententia in fauoprariudicare creditoribus defuni , ita nec
rem prardii D.Scipionis tanquam legitimi
hres hredis,& cum ille text, loquitur taofucceflfbris Ducis,& fuerit primo loco di
rum in hzrede defuni , non autem in here?
de heredis,cuius text, difpofitio eft exorbiquod at nueftitura de Ib ru liquidando, Sc
tans, mrito omni iuredicend ene tex.ill
in liquida tione D.Ferdinandus feoppofuic ,
non merere allegad in cafu, de quo agitur.
& inter cetera prartendit>quod Terra GrupQuarto text.ille noluit tollere in toc ius
tularum fueric per Duccm alienara in vxorem , cu i fuccelit D. Federicus hlius , & ill i
creditoribus/ed feruare indemnetn hered
propter rebellionem Reg.Cur. quo D,Fer& c credi tores .qui ius fuum aliter non perdindus entliet proprereacum tradaretur
dunt, fed quafi ex quadam permutacione lede lentcntiar excquutioncjfuit prouilum qct
pali idem ius confequantur ab his , quibus
fuperfederetur refpetu Terrae Gruptularu 35 pecunia fuit Iiberata:Sic ergo ipfis non no
cet illa difpofitio, & heredi prodefl, mrito
citra prxiudiciumiurium partium., .
feruanda tit, & hanc rationem decidendi po
Cumq; D. Sei po legitimus fuccefTar prtenderet deber ctiam de prdi&a Terra innit Angel, ibi, alias diceremus legem illam
uefliri,non obftantibus prartenfis per D,FerContra difpofitionem iuris naturalis, & diuini, & propterea non feruandam, quod noru*
dinaum, exequutio prartenfa, alienado per
Ducem bita, erar, cV fuit nulla, & fimulatat
prfumitur ad text.inl.nec auus C.de enc.
vt infra latios demonrabitur , proprereao
lib. in l.2.jf.merito,& in /.fi quis Principe
deuenerunt ad rranlaionA foluit D.Fcrff ne quid in loco pub. tunc tradit Guid.Pap.
dinandus duc 27. mille, V fie retinmt,& pof- 36 in trad.de inuen. 8. vol. p fi hires vendideedit Terram Gruptularum.
,
rit pro debitis hredican js folucndis,& ali
D. Ferdinandus deceffit, illiq; fucceffic D
ter non foluir.fed erhcirur non foluendo.qcT
Iones hlius,qui hrediratcm adijt cum be- .
poteft tali cafu haberi recurfus in fubfidium
neheio legis, & iiiuentarij,& tandem du macontra emptorem , & (ibi imputct emptor ,
gnif.Cafl'andra de Capua prardii D. Ferdiqui malam euictionem fibi procurauit;& re
nandi vxor infteciffet pro venditione d.Terfer t hec ex mente Odofr.in d. $. ctft pnfaKt vt fibi fatiserec de fuis dotibus,& ante*
tam, & hoc eil tunc ea ratione , quia credi
fato,& decretum obtinuiffet,& Terram plutor perderet in totum contra mencem& ra
tics fubhaitari fcciiler , tandem ipfamec Cafcion illius 1.& vbi celiac ratio, debet ceftu
rc

Confflium
'

re dirpofito ad text.in Ladigere in x.quuis

de iorepacr.cum concord, vnde ex his facamus cclufionem, text.illum non proceder
quando creditor non pofetius fuum anterius confequi ab alijs , quibus pecunia folura fuit , ne illa difpofkio reducacur ad iniqu icacem > nec aliud voluic facer lex illa.
quam facer hxredcm credicorem omnibus
anteriorem,qui quai iure credicoris,fecundum trminos text.in l.i.C.f anciq.cred.habent illud ius vendendi,& ex hoc ecurum_i
facer emptorem,non autem ius voluic tol
le re creditoribus.
Et propcerea,i Thefaurarius pecunianu
cduit creditoribus , qui hodie non unt foltiendo, fibi imputet , cum omni iure debenc
anteriores creditores indemnes feruari , Se
quatenus foluendo funt,non erit fencentia_.
prxiudicij prxdido Thefaurario , & ide
cxequutionidemandanda eft , & ideo alias,
dum prxdius Thefaurarius voluiTet fe dedefendere in Sac. Conf. aduerfus creditores
anteriores affiftenriam petentes foper praedifta Terra>oppofuit difpotionem prxdili
\ $, & fi prxfatam; fuit, hoc non obftante,affitentia prxftica , vt per fententiam in caufa
lo. Leonardi Monaci iunis aulis relatores
D. Quadra-..
Quoad vltimum, an prxdia Terra fueric
I in bonis , fi feus habet intentionem funda I cam , quia probat per probationes faftas in
Regia Camera cum eodemmet D.FerdinandoGaetano,& ipfo fifco prxdiam Terram
fuiflc in bonis, ac emptam , & pofTeflam per
Ducem,ac fruus omnes percepifle, dum.
vixit,vfque ad mortem .
Replicar Thefaurarius, quod in promptu
demonftrat alienationem faftam alias do
prxdifta Terra ab ipfo Duce in vxorem in_
anno lj t i.ii fie obftat notoria exceptio domini j , & quatenus fuerit probata, poftea_
poTcfio Ducis,quod illud fuit iure familiaxitaris, quia maritus.
In quo quxs aduertatur , nam , etfi motiuum videatur fatis obftare , tarnen facili
ter toll i tur ex facto , ex quo indubitat demonftratur vendieionem iimulatam , & nul37 lam , & faam in fraudem creditorum , &
ide fie alias declaracam, & de ea nullanu
habitam rationem.
Vendit Dux maritus DucifTx vxori pecuniam non habenti, cum nullam dederit viro
totem, nec aliunde bona adduxic, vt infra.*
demonftrabitur.
Vendit pro pretio ducatornm duodeeim
mille, quod afleritur numeratum tempore-
confeebonis contractus, quod pariter inuerifimillimum app aret, & hoc pretiura eciam

LXIV.

199
demonftrabitur realiter fuifle de pecunia.*
viri,& idem vxori retraditum, fed fimulate
pecunia fuitdemonftraca .
Vendit pro dido precio tam exiguo Ter
ram valoris ducat.6o.mille,ve idemmet D.
Ferdinandus in iudicio pluries declarar inu
anno 15 jo.
Oemoutratur pofeflio penes eundeno
vendicorem.nec dicatur iure familiaritatis
nam teftesdicunt,quod poffidebat tanquam
verus Dominus , & patronus,& ad qualitatcm tedium aduertatur.
Nam eft Comes Morchoni frater Ducis
qui alienarionem fimulatam , vel veram_
feire debebat : eft etiam D. Catherina Sanfeuerina vxor , qux fuit D. Federici Gaetani filij primogeniti prxdii Ducis, ad quem
per mortem marris , im per refutationem
in vita fucceffio legitima prxdix Terrx
fpeabat , & qui poffidere debebat , poftquam mater deceffit in anno 15*7. & Dux
pater in anno 1529. & alij quamplures te
lles, fed quid opus eft teftibus , fi eft examinatus idem D. Ferdinandus Gaetanus , vc
principalis in lite agitata cum Comit Madaloni fuper repetitione dotium vxoris,per
quern Comitem affiftentia petebatur fuper
prxdia Terra Gruptularum, qui D. Ferdi
nandus hoc confeflus fuit, & tandem fuit af
fiftentia prxftita fuper prxdia Terra , nec
prxdius Comes habebat caufam anterio
rem, fed ab anno 15 18.
Vltimo,& hxc fimulatio concludatur , ex
omni parte habemusdeclarationem faftam
per publicum inftrumentum per prxdia m
DucTam in vltimis conftitutam in exon
rt ionem fux confeientix , & vt difponero
poifet valid de fumma ducatorum 500. qu
dclart , tam prxdium contraftum emptionis Terrx Gruptularum , quam mulcos
alios fados cum viro,fuifle fimulatos,& in_.
fraudem multorum creditorum initos,dedarans,quod n habebat, vnde emere,poftquam non habuit dotes , non habuic bona.*
aliunde,fed omnia fuerunt Ducis;& proprerea declarabat fimulationem prxfente Du
ce , illumq; rogante , vt contentus remane*
ret, vtdifponere pofec de ducatis quingen*
turn port mortem, quod vtique facer non_
oportuiflfet, quando emptio prxdia vera.
fuifet, & ideo lata fententia in fauorem dii Comitis Madaloni in anno 1 5 jo.dum ad
inftantiam D. Ferdinandi pofefloris fubintraflet fifeus , & oppofuifet de prxdifta_
alienatione 1 5 1 2. fuit replica tum, quod fuie
vendicio fimulata , & fuit ppxfentatum hoc
inftrumentum, & tandem fifeus vltimo porrexic comparicionem,&: dixit,quod concenLl a
Cus

400

loannis Francici de Ponte

tus remaneba t,vc ipfe Comes fibi fatisface- 4J mihi 5 p.quando vellcmus con tradum hune
ex hac oa confefsione partium iudieare-
rec fuper certis corporibus incroicuum prdidz Terra? Grupcularum.
fimula tum , tunc bene verum eft , hoc noru
profeso erf do, quod fatis vanarru
proceder in feudalibus , fed quando contradus ex przfumptionibus lege traditis
demonftrant banc oppoficionem defeus
vult argui fimula tus. & proced t fimulatio,
dominij , & prztenfam alienacionem tam__>
fiue fumus in contradu feudall % fiue allo
nocoric fimulatammam etfi przfumptiones
dial i i vtnotorium eft, tunc confeifio par
j8 fimularionis fine in arbitrio Iudicis , quod
tium fada tempore congruo, & in caufa rru*
exqualitare perfonarum, & rerum de fimuneceflariam erit cuidentifiima przfumptioJatione iudicabic , ve lacius cumult A fflid.
quz
in fimul cum ahjs declarable contra*
in cap. i. defeud.datoinuic. l.commiflor.&
ex his prifumpri nis omnis Iudex ni fal
dum (mula tu m_>.
Sicut dicimus in marito confitente emit*
lar arbitrabitur proculdubio contradum_fe de propria pecunia vxoris , quz confeflio
fimulatum , tarnen hic przfumptiones itinc
tarn eutdentef, quod non eft locus arbitrio > 46 fola non valet , quia przfumitur fada in-.
fraudem legis vetantis donationem inter
fed de iure i era iudicari debet : nam omnes
vinim i Sc vxorem , ficut in alienation; ret
przfumptiones enumerate per D odores ad
feudalis , tarnen hoc non procedit , quando
arguendam , & probandam fimulationem_j
47 adeftcum hoc aliqua verifimilis przfura. hicconcurrunt.
ptio: nam hie confefiio reputabitur vcra_
19 - Primo.modicitas pretii in 1, per diuerfas
C.mandati.
& non fraudulenta : fie tradit Salyc.in I. l
Secundo , quod confitetur pretium recemater . de contrahen. empt. fie etiam di
cimus in onfeflone fada patre de pecu
40 ptum,& apparet redditum , vc ex hoc vltinia filij, cui prohibais eft donare , vt lac
moinllrumtnto per Barto. in dj.per diuertradit Angel in conf. ijj. Se latius cumult
fas,& proba tur in l,ab Anaftafio C.eodcm-
A lex.i n conf. 1 8. 3 . vol.& cum non cradabxtitulo.
tur de interee Regis, ob quem (raus confiTerti ) poflt flo penes eundem venditoderatur,reftat hic cafus deeifus abfque con41 remmam non przfumirur vendicum , quod
in patrimonio tffeduater reperirur ad tex.
trouerfia.
Ex quibus firma remanet condufio fuif
in 1. ficut $. fuper vacuum if- quibus modis
fe przdidam Terram in bonis , nec habenpign.vtl hypoth.foIu.ini. qui fub imagino
dam fore rationem de prztenfa alienado*
dediftrad.pign.BarM'n fuo conf.Petrus Ni
ne , & hoc quod ft verum , dicatur quzfo, fi
cola; in l.poft concradum tf. de dona t. Quar
in anno 15 30. D.Ferdinandus infimul curre*
to , in cedulario apparet Terram efle in faciem Ducis vfque ad mortem : ex quo DoFifco dclart Terram valoris ducatorum
ores arguunt , eriam fimulationem , ficuc
fexaginta mille , quo tempore etiam przdicimus in libro xt imi. Quinto, qudo cum
fentat przdidam alienacionem , przfuppo4a polcfiion concurrit confeflio partis,lafon,
nendo fuifle Fifci.in quo iudicio fuie
Butr. & Bald. in 1. pada nouifsima .
replicatum de fimulacione, & przfentatum
de padis.idem Bald. in l.multum intereft C.
didum inftrumentum declarationis przdifi quis alreri , vcl fibi , quas omnes przium
dz fimul ationis.dicatur inquam quzfo quo
ptiones latius adducir, fundat Ai'flic iib.
pado demum in anno 15 }. Fiicus, qui de_>
d. cap. t. de feud dato inuic. l.commifl". & Ii*
his riotitiam habebat , volebat vender D.
43 cet confeifio partium in feudalibus non viFerdinando Terram przdidam pro ducatis
deatur erficax, quia non poilu nt diflrahere
fex mille tan tum, & noluit ad aliquid teneri ; fed tantum vender iura cala , qualia_
ficut nec contrahere abfque aflenfu, tarnen
hzc confefiio fada tempore, quo non poteft
habebat . Ex his igitur omnes diffieuitates
iufpicari frausiimo ad exonerationem conremanent, ex aduerfo propofitz , iam fopifeientiz in vltimis confiituta DnciiTa,quz
tz , & proinde debet fententia Regia exeadum fecerat in fraudem creditorum , &
quutioni demandari,quz,aut clara funt c
ctiam, vt peilet de ducatis quingentum va
era partem , & hibernas intentum , aut du
lid difponere, hoc confefsio, erfide per fe_
bia , & cum h te requiring altiorem indagi
44 non fit fufficiens ad diftrahendum , tameru
, Si fententia eft Regia , in cuius fauoadducitur ad arguendam fimulationern> 1
rem , & pro cuius reditudine przfumitur,
quz cum alijs magnopere operatur debent propterea in caufa reclamationis
crrente fraude etiam in feudalibus , vt per
referuari , Sc fententia debitz exequutioAffile, ibi, & hoc dixif & diftinguit Carne ni demandan * fecundum qua; fuit indica*
rar.in fu repecia ia. conclu. cer.H* car*

Confilium
Pro Odone de Braida .
SV M M ARIV M .
Exceptio Pragmtica edita Tbori fundatur
ex titulo Horum %jgum.
3 Faliferies narrtur, iy nu. 3.
4 Reituttone non indiget , qui nunquam fuit
rebellis .
5 Chufula noris,& alterius cuiufcunqut iurtbusfimperfaluis quid operctur.
4 Difpqtio ingenere , idem operatur quod dijpofitio in Jpetie.
Cvnfirmatio etiamex certa fiientia ; praiuditat tantum iuribus confirmants > iWdcm__* .
7 ^Acceptant Priuilegium , debet eo <oti tunu*
fuis qualitatibus.
priuilegium primum declaratur perfecundum tbidem.
9 Hjbellis reitutis ad bona, qua erant fifed
per crimen deuoluta ; an dicatur de noui
acquirers.
'
9 ConfirmatioyVt dicatur infirmafj>ecifit<LJl
qua requirantur.
i RebeIiis bona acquirunturfifco.
i
'Promittens obruare aliquem contraclum >
intelligitur quoad exprejfa in eo.
ARG VMENTVM.

'I

An obftet exceptio Regis PragmatiCae edits thori vigore inueffiturae cohfrmationis facta Regibus in Pragmtica
contends.
...... i
CONSILIVM LXV.
X relata fadi ferie apparer magnificum Odonem
de Braida habere intentionem fundaram in vendicacione Caftri Moliter
ni; fiquidemadionem indubitatam fundar ex pu
blicis, & authenticis priuilegijs , & fcripturis , quod videns pars conuenca, conuolauic
ad reroedium exceptionis Pragmtica- edi
ta: thori przfupponendo habere cauam
quond. Alphonfo Sanfcucrino, pracdidumq;
Alphonfum poTedife Caftrum prardidurru
vigore titlorum Ferdinandi II. acFederiei
Rcgum, & propterea fiue iure, fiue iniuria_.
fuerint concefliones faenar , non poTe ipfum
Principen conuentum Alphonf authoris
perforum reprcfcncantcm pado aliqup mo-

LXV.

4O i

leftari,fic diante prardida Regia Pragm

tica,im illius vigore fore nobis filenr.ium_
imponendum , & hic pundus venit hodic*
decidendus,qui ecf iuris alrercationcm ha
bere videatur tamen red fado perpenfo >
arbitror paruam , auc nullam habere difficulratenu.
In anno i49.fub die 1 5. Auguli Bcrardinus Sanfeuerinus Princeps Bifiniani,Gulielmus de S. Seuerino Comes Caputatij Se
alius Berardinus de S.Seuerino Comes Lauriarjacobusq; de S. Seuerino Comes Mileci
fupplicauerunt Regem Ferdinandum H.eiq;
multa capitula gratiarum porrexerunc , 8c
fignanter,vt indulgerc,& remitiere deberee
fupplicantibus omnia delida,& crimina 1 ar
fa: Maieftatis eemmiTa,& incurfa , ac redituere,& reintegrare ad honores,famam,'dignitatem, & bona : necnon fupplicauerune
pro confirmaciones: quatenus opus eft,nouaconcefionc omnium ipforum bonorum
uxta tenorem illorum priuilegiorum,proue
habebant , & tenebant tempore Regis Fer
dinand)' 1. quorum priuilegiorum tenor habatur pro exprtflo ; & fie etiam petierune
confirm ationein omnium prouifionum,quas
habebant in feudum Rege pra:dido,& non
fol 11 m fupplicauerunt pro ipfis, fed etiam_#
pro AlphonfoSanfeucrino, petendo etiam
quod de prardidis omnibus expediri debcrent priuilegia gratis : & Rex Ferdinandus
adprardidam fupplicationem refpondic per
verbum, Placet, verum quoad prouifionera
annuam,qua: fohiebatur dido Alphonfo, re^
fpondit, quod opportune prouidebit.
Ha: gratiar, feu ha:c capitula eonceffa per
Regem Ferdinandum II. non fuerunt reda
da in formam priuilegij, fed Rex Federicus
fubdie 30 Qdobris anni 1 4^0. promific illo
rum obferuanciam inuiolabilem,& contra.
eanon venire, nec contrauentri facer, & in
his omnibus non interuenic dtdus Alphon
fus Sanfeuerinus.fed prxdidi alij magnates
etiam pro ipfo fupplicauerunt.

In fado eil veriffimum , quod przdidus

Alphonfus Sanfeuerinus in anno 1490. erat
minor armor, 14.& omnia ad min iftrabantur
per Hcrrichettam Carrafam matrem,curricem,& baliam.vt in procefiu fol. 126. fuicq;
ille filius loan. Antonij Sanfeuerini,& tam_
tempore Regis Ferdinandi I- quam tempo
re Regis Ferdinandi II. Sc Regis Federici
continuais temporibus pater, pradidaq,
Herrichecta balia,Sr demum ipfe Alphonfus
poifederunt pacifice.S: quiete Caftrum Moliterni vfque ad aduentum Regis Caccholici, ita quod nunquam poifeffione cecidic t
VC deponunt certes examina ti per pa rte m_
Li 3
aduer-

>

402,

Ioannis Francifci de Ponte

aduerfam fol. yo. & (igncer legacur primus

fuper primo articulo , & quarcus fuper todem>& omnes alij, nec aliter de rebellions
prardidi Alphoni confit nec verbum quidem adelt in procefTu.
quia vcr.vt di xi, erat minor*, tempo
re turbidinum bei lorum, & rebellionem lii
quam non commiferat, fed prxdidi alij do
S. Seuerino inter ipos fupplicantes nominauerunt etiam Alphonfum,vt fupra dmo
lira tum eft i ideo ipfe Alphonfus noluit Ha
rum firum poifidere tanquam fibi conceffum
de nouo , nec tanquam confirmatum, vt fu-,
pra,fed pet i j r, & obcinuit ipfe particularem
confrmationem abeodem Rege Federico ,
vti Alius primogenitus legitimus , & natu
ralis prxdidi loan, Antonij de Sanfeuerino,
fub die lo.Februarij 1497-vtin procefTu fo
lio 15 $>
Quodq; refpedu prardii Alphoni
4 dida confirmatio fada per Regem Ferdinandum II. non habuerit effedum ex eo,quia
cum nunquam fuerit ille rebellis,propterea
aliter opus non habuit fupplicare proreflitutione i & reintegra t ionc flatus prad l'et i ,
proue al*j de domo San fe uerina ,adu cr t a t ur,
quod in hoc priuilegio Regis Federici aile*
rit tenere, & poifidere flatum, vtifilius pri
mogenitus fui patris vigore priuilegiorum
eiuldem.ergo non ex propria perfona vigo
re capitulationis prxdidi Regis Ferdinaodill.
Rurfus in difta capitula tione petiturcofirmatio terrarum cum primis , & fecundis
caufis , & in hac dicitur tenere flatum cum
cognitione caufarum ciuilium , & criminalium & Rex Federicus tandem confirmt
cum cognitione primarum caufarum , ciui
lium, tv; criminahum.
Prxtereaper ptxdida capitula Rex Ferdinandus fuipendit prouifionem annuam_,
didi Alphoni, fed dicic, opportune prouidebit, ita quod fecundum pi adicta Capitula.*
Alphonfus non erat in poifeifione prouifionie, & tarnen in diclo priuilegio Regis Fe
derici afTerit tenere , &. poifidere didara_ji .
prouifionem aimuam ducatorum duorum_
mille. perijtq; tarn flatus, qum prouiionis
prxdictx confrmationem, & quatenus opus
cil, noua m conceifionem,& fie tandem obtinuirjadc quod prxiupponoex prxnarratis,
nunquam Alphonfum fuiife rebel lern, nec
aliquod crimen commififfe, & propterea^
ftatum,& fgnanter Caflrum.de quo agi tur,
poiTediffe,& poifidere volu!fe,vti Alius pri
mogenitus,& fucceffor patris, & non vigore
alicuius nous conceffionis fsdx, & ideo ip
fe olus vti parcicularis impetrauit particu

larem, & fpecifiam confrmationem i Re

ge Federico.
*
ttquia nullum commiferat delictum ,ex
quo prouifo annua prxdida fufpendi debuiffet, propterea non folum pnuilegium_
Regis Ferdinandi non aeeeptauit , fed obti- v
nuit i Rege Federico confrmationem uifionis prdidx cum exprtffa derogacione; ,
quibufuis lufpcnfionibus , ft reuocaciom- ^
bus incontrarium fadis.
Et vt prxdida Ant indubitata , aduerca- .
tur qua so. ad tempus priuilegio um:nam_
confirmatio Regis Ferdinandi il. cil de men |
feAugufti 1490. confirmatio vero Federici
eiufdcm priuilegij tft de menfeOdobr.eiuf-,
dem anu: hoc vero vltimum priuilegiumu
particularisconfirmationis fadx per ipfum
Regem dido Alphonfo eil de mtnfe Febr., ^
1497. & fie per menfes tres poft prxdida-
priuilegia , qux confrmatione non indigebanr,fi pereundem Regem paulo ante idem
obtinuerat , fed quia non erat inclufus , nec
voluit includi tanquam ille,qui nunquanu
crimen commiferat: ideo obtinuit ipfe parfiularem confrmationem , tion vti A Iphon- ^
us fin pli ci ter , fed vti filius primogenitus
patris .
.
, ,if
t Confirmt gitur Rex Federicus , & qua- .
tenus r pus t II, de nouo.ccedit quemadmodum tenuit,& poffedit iuxca renorem,& formam priuilegiorum, cum claufula , noAris,& alteYius'cuiufcunqueiuribus remper
fa-luis,& penitus referuaris : gitur Rex fu
fus tanti.ni voluit concedere,& exprefs referuauit alienum fecundum Andr. in cap.
verf.item fi in priuilegio col. 1 .de leg.
radijibiq; AfH.nu.j. idem Andr.in cap.fi (a?
da fi de feud.defoa.milit.no. j. Luc.de Pen.
in I.prxdia col. jo. verf.ad quartum redeundo C. de locat. prxd. ciuil. ideo eleganter
Dec-in conf.44.num.n.& i6.verf.non ob- .
fiat, tradidir, quod fi fuerit fada confirma
tio, & noua conceffio cum claufula prxdida iuribus alienis femper fa luis ; vel cuau
claufula iuxta formam priuilegiorum, quod
tali cafu ex tali priuilegio nil ell indudum ,
difpoitum, conceffum, fed eft mera con
firmatio in forma communi , & ante eum_
prius notabiliter tradidit Oldr.in confia 37.
in fi. & cum exeodem priuilegio inducator
adio,& exceptio, ita quod eric conceffio Ii-,
mirara , qux ceffat , dum tertius Ixderetur ;
im idem priuilegium difpont , quod iura_
tertij fint falua, &: ad demonftrandam enix
voluntatem.additur verbum,femper,& verbum, peni tus, dum dicitur, alteriusjcuiufcque iuribus femper faluis , & penitus refer-,
uas : igitur d opponicur vigore didi pri
uilegij

/ ; i i '

LXV.

403

Confilium
juilegij exceptio Pragmatics , replicamus ,
.quod ex eodem priuilegio illa rei;ci tur, cum
noluerit Rex, vc per conceffionem, feu confirmationem iura tertij collantur , fed quod
femper fine falua,& pnitus referuata y ergo
deficit in eum cafum titulus requifitus per
Pragmaticam & confequenter ilia non poteft obftare , non aliter , (i przdius Rex
Federicus dum facit talem referuationem,
expreisc iura magnificorum de Braida reerualec,quo cafu non eft dubi, quod Prag
filtica: exceptio opponi non potuiiTet.
Et idem operator difpofitio in genero*
6 quod difpolitio in fpecie ad.text.in l.qui iu
re militari tf.de milit. teilam. cum alijs cumulatis per Alex. in conf.97.num.6.vol.3.vC
fe iure mrito przfati Do&ores dixerint ex
claufulis przfatis probari>Regem nil conce
der voluifc, fed e(e meram confirmation!
in forma communi.quia de natura propria-
confirmations eft etiam, quando fit ex cer
ta fcientia, vt iuri fuo tantum Rex prziudicer,non autem alieno,vc cradidic Andr. in_,
cap- 1 -ante num.5, verf.quin etiam Princeps
qualiter vaflall.iur.deb.fidel. & ibi Modrai
Addentes in verf. non alieno , cumularunc
decifiones, vt hare daufula intelligacur fem
per appofica, etiam fi non fit expreifa,ex cuius tarnen expreffionc, vt dixi,probatur manifefta intentio conceden tis,vt noluerit con
cedere.quatenus iuribus tertij derogaretur,
' quod etiam tradidit Alexan.io conf. 1 6. poft
. verfnec obftac vol. 5. qua: omnia
przdi&a alia claufula iuxta form am priuilegiorum(& prouttenuit, & poffedic. & in_.
przfentiarum tenet , & poffidet , reddunturiridubkata , vt intentio Regis concedentis
non fuerit aliquid de nouo difponercvt per
Dec. in alleg.conf.+4V.poit Alex. in conf. 29.
nu. 1 3 V0I.5.& confequenter non exiftento
diipolicione.non ereione.nec de aliquibus
requificis per Pragmacicam , non milicabic
illius exceptio.
Sed fi pars contendere velit, prout de iu
re , ni fallor , non poterit ex przallegatis.
quod in priuilegio Regis Ferdinandi II. fit
Alphonfus inclufus , adhuc dico, quod ex eo
non poteft fe adiuuare : nam oportebit per
fas acceptare , quod priuilegium Regis Federici fupra allegatum fuit expeditum in_.
exequutionem gratiarum conceiTarum per
Regem Ferdinandum II. & confequenter,
quod ex eo confirmatio Ferdinandi recipiat
declaracionem,eo magis, quia ipfe Alphon
fus jt, obtinuit>& accepcauic, & lucrum
fentijt .
In przdidis enim capitulis gratiarum_
7 petkarum Rege Ferdinando I I. inter cz-

tera adeft capitulum , quod debeant de illis

expediri priuilegia,illaq; expediri gratis,&
rurfus quoad prouifionem annuam ducatorum duorum mille debicam Alphonfo , Rex
Ferdinandus noluit tunc confirmare, fed di
xit opportune prouidebit : dum igitur Rex
Federicus poft menfes tres facit priuilegi j
& dicit,quod expediatur gratis, & dick cfirmare iuxta formam priuilegiorum, & capitulorum, & tandem confirmt diam an
nuam prouifionem , non obftante dicta fufpenfione : ergo priuilegium przdidum ex
peditum fuit pro exequutione capiculorum
conceflotum per Regem Ferdinandum II.
Cumq; przdia capitula intelligebantur de
iure abfque tertij prziudicio ex przallegatis exreg.texc.in l.a.jf.merico, & iT.fi quis
Principe fine quid in loco publico cum vul
gar. & Rex Federicus exequendo ea hoc d
clart per claufulam parcicularem ; & Al
phonfus conceffionarius acceptt priuile
gium cum declaratione prdia,ex quo pri
uilegio lucrum fentijt propter fufpenfionem
fublatam przdix annuz prouifionis:igitur
vel in priuilegio Ferdinandi, quid commune
non habet Alphonfus , vel fi iilud per ipfuna
fuit aeeeptatum, tarnen dicendum erit om
ni iure ex priuilegio expedito per Regem_
Federicum reeepilfe priuilegium declarationem exexpreifione claufulz,vt femper
fine fala , & penitus referuata iura tertij ,
declarando vnum priuilegium per aliud ,
maxime faum ex mdico interuallo ad ipfius exequutionem ad text.in l.hzredes palam Jf. fi quis poft verf. fed fi nota ff. de teftam.ex quo Do&or.inferunt ad declarationes,quas Papa facit gratiarum faftarum_> .
vcprziudicet declaratio etiam his,quibus
erat ius quzfitum , & rationem reddit Paul,
de Cafir.ibidem,quia videtur fie principio
difpofitum.maxim quando declaratio non
folum non diferepat difpoficiooe principali,fed exprimit ea, quz de iure in prima.
difpofitione intelligebantur , prout eft fun*
datum, efle clau(ulamde qua traatur.
Sed vlterius, quando hzc eiTent priuile*
gia diftinfta, opus habebit pars fundare ha
bere requifita per Regiam Pragmaticam_>
quz dum loquitur de geftis per Ferdinan
dum II. & Federicum, dick capta, erepca_.,
& confifcata, donata , & quouis modo conceia_, . .:. ' >r ;
. ;. * . ;_
,
Hic non eft dubium non adefle ereptionem,aut confifcationem aliquam per Reges
illos faam donationem.aut conceffionem*
fifundatur has omnes efe confirmaciones
in forma dommuni, mini m pars habebit intentum , & confequenter deficiunt. verba-*
Pragma-

404

Ioannis Fran

Pragma t ici,ac fueceffiu illius exceptio.

Prxfupponitur enim hos omnes San 'euefinares fuifle rebelles , Se ex crimine bona,
omnia ad fifeum deuoluta,& proprerea deuenerunt cum Rege ad concordiam, & gratiam pecierunt indulgentix criminum,reftitutionis in integrum bonorum, & famx ,
confirmationem , & quatenus opus eft , nowam conceffionem iuxta formam priuilegiorum , qux pro exprefiis habeantur, alierendobona propria ipforum poflideri virtute ampliffimorum priuitegiorum, & Rex reipondet per verbum, Placer> ade quod intcntio, & fupplicantis, & concedentis non_.
fuit alia,qum repofitionis in priftinum ftatum>reflitutionis in integrum bonorum, qu
ex crimine confifeata prxcendi pocerant,n
a litt m bona noua acquirere , autde nouo
concedere,& Rex innititurhic in expreffio11e fada in iupplicatione,dum prxfuppon
tur bona propria diu tenta , & poflefla iiu*
proprio dominio vigore priuilegiorum ,&
Secundum illa peti tur confirma to, & noua_
concefsio.quo cafu eefi effet dictum:Confir*
ir.amus, & de nouo concedimus > tune noncru noua conceffio, fed confirmado in for
ma communi,& nullum ius ex confirmatior.e intelligitur tranflatum,aut conceffu m_, ,
fed qua; demopftranrur per prius habuifTc. ,
intelliguntnr data, confirmara tanquam
prius habita,& poflefla ; ira quod Ii ius non
babe bar, nil datum intelligitur : verba
formaba text, vulgar, in cap. inter dilectos
verus finem verf. exterum de fide inftrum.
quxfic adpropofitumrefert Oldra.in conf.
164. & propterea ibi Doctores communiter
tradiderunt,quod quando primus titulus eft
caufa confirmations, & noux concefsionis ,
ita quod gratia eis tunda tur,:unc con
firma tio erir in forma communi, non oblutibus verb s,& de nouo concedimus , & cacenus operabitur,quatenus privilegia men
ciona ta, qux funt caufa concesionis , repetientur valida Ifta ibi lnnoc. o.Andr.Abb.
& Doctores omnes, & fie Doctores prxditi
volunt , in tantum Principen? de nouo con
ceder vol ir. fie,- n quantum ius per prius c
cesionarius habuiflee, ita quod iure prxdito non exilente deficit, & ceda t concedi ,
etil ti tutus deficit, ergo ceflat etiam Prag
mtica , & quando de intcntione Principis
confit , quod aliud facer noluir, qum reititucre in integrum ad id, quod per dclict
erat ablacum,& amiflum,tunc nulli dubium,
quod verba appofita in confirmatione, do
nouo concedimus, nihil operantur,fecdum
Andr. & communem icholam Feudiftarum
in cap. i .de vaflall.dccrep.2tac. & ica in du-

ici de Ponte
bio conceflio intelligeeur , quod ecf Andr.
ibi impugnauerit , tarnen fua opinio eft cmum ter reprobara, vc per Marcin. Laudenk
prxp. Affile. & Addencesibi, Sc latius pet
Modernos Parif $. 30. nu.u t. etiam ft dicacur de nouo concedo, vel quacentisopus eft
de nouo concedo, vc per C'amei ar-in rcpec.
cap. imperialem car.4.3. lit.O, & car. yo. lie.
K.quicquid dixeric Affl. Sc omnia reioluuncur ex intencione fupplicantium , & concedentium, & tradita per Doctores, hinc inde
confiftunt in coniecturando has voluntares,
vt fie ijdem Doctores in locis prcitacis cmunirer tradiderunt, vc quando ex coniecturis de intencione Principis confiare po
tefr , tunc verba prxdia nullum operancur
eflfsdum , ob quod voluerunc, quod quando
principaliter fuit perita reftitutio ininre-
grum.quod quando, inquam,fueric aflercura
bona fuifle poflefla vigore priuilegiorum-*
authenticorum , iecundum ea pecirur reftiCutio,confirmatio,& de nouo cceffio,quod
in eum,inquam,cafum cum intentio princi
palis fueric repofitionis? & reftitucionis in_
priftinum ftaeum,fequenua verba trahentur
ad prxdicta , & confequenter non importabune nouam dipoltionem,& fie eric confirmatio in forma communique nihil noui cribuit,nullum ius transfert, fed fiquod habeac
conceflionarius.illud quatenus itiftumcrarconfirmatur ex regula text. in cap. i.vbi Andr.Bald. AffliccV omnes, per quos fiat inueflitura, & propterea glof.notab.in cap. 1 . de
confirm. vtil.vel intil. dixit,quod tales confirmariones parum va'.ecnifi quiafolet plus
timeri,quod fpecialiter confirmacur,eadem
glof.in cap.examinaca eudem titulo , Sc in
hac fpecie confirmationis,eft vera, & indu
bitata Dotorum concluiio , quod qui con
firmt non dat: Canoniftxin cap. pen. com*
munitcr per ilium text, dc confirm, vtil.vel
inutil. Bare. & Ciuiliftx omnes in 1 & quia_#
flf.de iurifd.omn.iurf.reaflumit conclufioneai
Felyn.in d.cap.incer dilectos nu. 2p. & quod
nullum ius tribuat de nouo Abb.& omnes d.
cap. i .de confirm. vtil.vel inucil.Innocen.
all) in cap.dudum dedecimis,reaflumic cclufioncm Capyc.in fua inucftitura in verb,
confirmationes : iaeoq; latius difcurrendo
articulum dixerunt Moderni Parif.in 1. tic.
. nu. 96. quod fiunc hu i (modi confirma
tiones non ad finem aliquid dandi, inducen di,auc difponendi; cum nil ex eis detur,concedatur,autdifponatur,fed ad finem approbandi confirmabile cale, quale eft,& in quitum verum, validum, & efficax eft, & non.,
alicer , vbi plura eleganter refere , & quod
alij dixeruncjconfirmaciouem dare robur,Sc
""
fimilia.

Confitium LXV.
limit ia , incelligirur quando ex cerca feien tia, Dec. in cap. i. de confirm, vtil. vel inuti!.
DU.;, hinc Anc.de Butr.in cap. prardio du
dum,dixic,quod confirmado in forma cornmuni conceffionis minus legitima: non dac
ci aliquod robur, & Barco.in l.priuilegia C.
de facrof.ecele.dicic,quod calis confirmado
refpeu priuilegiorum inualidorum nil ope
ratur i &. refpeu valdorum non releuac,&
in dubio femper confirmacio in forma communi prarfumieurde quo per Dec.in rubr.in
cap.i.& cap. examinaca de confirmaciones
veil- vel inutil. & licec Abb. & alij videancur
tenuifle confirmacionem in dubio pracfurai
ex cerca fcicntia, tarnen Doores commaniter cenenc concrarium, vc ibi,& probat hoc
texr.in cap.dudum de decim. vbi Innoc.Butr. V alij, qui volunc ex illo cexc. fimplicem
confirmacionem decimarum nil deferuire ,
qua; intelligicur in forma communi, & noru
ex cerca fciencia glof.noc. in 1. ex his verbis
C.dedonac. inter vir.& vxor. vbi Cyn.Peer.
de Bellapert.Bald.Salyc.Alber.cY omnes; &
9 ad hoc, vc dicatur confirmacio in forma fpecifica , oportet illam efle faam ex certa.
fciencia , & cum caufie cognitione , de quo
latifiim, & notabiliter per Alex.in cof. 1 }
vol. 4 col.e.Soecin.qui multa congerie conf.
3 i4. vol. ..7. it ibi quid & in quibus operecur claufula ex cerca fcientia , Sc peroptim per Modernos Parif. in loco praralleHare fint ex abundanti dia : nam cum.
non fie Rex, qui Ioquarur,fed cantum ifti Sfeuerinates,qui fupplicant hoc modo , & fic
nulla prarccilie caufas cognitio, certa.
fcientia i Rex Ferdinandus aliud expri
mir, quam firmare Capitula per verbunu*
Placet, non videtur propeerea haeficandum
tx his, qua: Doores dixeruncquod fic con
firmacio in forma communi ; & propterea_
A hace confirmatio nil dat, nihil concedir.nihil dtfponit , iequitur quod allegare ex ea_.
excepeionem Pragmtica:,quar loquitur in_
dacis.& conceffis,quod, iaquam.de iure non
fiibiftic.
Sed vlrimo accendarnr, quaefo motiuum ,
quod,ni fal!or> demonftrabit puram vericacem,& intelligentiam huius priuilegij.
Ifii de Sanfeuerino fuerunc rebelles,& co
l fequenter omnia eranc acquifita Rgi: finis
igitur > & incentio ipforum fuit calicer bona
recuperare , vt ex rebellione ipforum nul
lum prariudicium eis fuiflec g neratum i Sc
proprerea fupplicarunt pro reftirueione_>
iupplicarunc pro confirmatione,& fupplica
runt randem,quacenus opus eft, de noua eeffione feilicec quacenus bona eflene acqui-

4of

fita Regi,& opus haberent, vt ius Regt's pe'

rebellionem acquifitum ips de nouo concederetur, V ficerit confirmatio, quacenus
poteft confirmatio operan , cum requirac
iuris przexiftentiam vt illud confirmetur
fecundum Bald. in l.nominationes in fi C.de
appellat. hinc idem Bald. in cap. 1. qui fucc
ten. dixit, quod confirmatio eft ad aliud relacio, & pendecex illo canquam ex fubftantiali,& alibi idem Bald. in l.falfus C. de furt.
dixit, quod non eft aus de per fe ftans, fei
oportet habeat,vbi figat pedes: Si igitur es
delio dominium erat penes Regem, dum_
fiebat confirmatio > poterat timeri de nullitace ipfus, quia non reperiebat confirmabile , cum ex rebellione omnia priora priuilegia erant extinfta, fecundum not. per Andr.
in cap. i. ff. huius autem generis, quibus ex
eauf.reud.amitc. & in cap. r. de controuerf.
feud.apud par. eermin. vnde iuft confirma
cionem pceierunr,& quacenus opus eft,conceffionem, qua: incelligetur refpeu iurium
ad fifeum deuolutorum ex crimine rc bellionis,non autem quod inrentionem habuiflenc
pecere coneeifionem m aliorum iuri
qua: rebellio non abftulerar,nec vnquam ha
buerunc, hxc eft deeifio punualis Capycij
in fua inuefticura in verb, feudorum claufulz col. 1 3.in verb.reddimus, & de nouo concedimus, & fundac hoc ex intencione Andr*
in cap. imperialem 1 .addic.nu.15. de prohib.
feud. alien, per Feder, vbi in quaeftione illa
an afienfus iuuet, qudoeft impecracus poft
mortem alienancis,incer cartera dicic, quod
quando confirmatio eft datio, non intelligitur Regem dare voluifle alienum, & fie non
intelligicur ibi tollere , quod eft agnaci , ic
hoc modo concordaneur omnes Doores :
nam fiue dicamus hanc efte confirmacionem
in forma communi, fiu dicamus imporeare
nouam coneeifionem, fiue 'dicamus in dubio
fie fore prarfumendum , poftquam in rehelli
intelligicur conceflum de nouo id, quod R
gi erat deuolueum , V refpeu illius iuris
deuoluti peticam,& faam coneeifionem.*
non autem iuris alieni , ergo nullo modo
Pragmacica poteft opponi,cum refpeu iu
rium magnificorum de Braida , non habeae
pars coneeifionem, & aduerto vnum , quod
mihi videtur no tabi le ad concordandas opi
niones, & deeifiones alias faas : nam aliud
eft craare,quod aliquis poifidens Caftrum
obeineae confirmacionem, & nouam conceffionemj& aliud eft.quod quis perdideric per
crimen dominium Caftri , & demum pecac
confirmacionem, & nouam coneeifionem- .
Nam hoc fecundo cafu eatenus pecere voluic > quacenus crimen abftulic , & id , quod
erat

Io.Francici de Ponte

erat deuolutum; voluit,quod concederetur,

$c quod erat amiflum ipio iure voluic ad toi
lendas dubitationes,vt de nouo concederctur : fed dare intelligentiam , quod non folum crimen indulgeatur,bona reftituantur ,
id quod fuit amiffum,de nouo detur.fed eti
quod Rcxabfque feientia, quod bona effenc
aliena, volucrit illa in prsiuditium terti;
conceder de nouo,videtur profeo hoc abfonum,&contra omnes iuris regulas, eo ma
xime dum in fupplicatione huius confirmaxionis>& nous conceffionis,afferitur bona_#
effe propria illaq; poffideri vigore amplifiimorum priuilegiorum , vt ficnullo pato
dicamus, Regem aliena conceffife, & cum_>
fie priuilegium ad partis poftulationem , &
ad illius meram expofitionem, tanto magis
prasdia crunc clariora, & propterea Do
lores dixeruncquodclaufula illa, quod te
nor priuilegiorum habeatur proexpreffo,
nihil operar ur, quando fit hoc ad partis po
ftulationem, de quo per Ange.in l.fed fi quis
J.quarficum in fi.fF.fi quis cautio, Roman.in-,
conf. 17' & late per Dec inconf. 165. col.
pen.& fin.
De primo priuilegio Regis Federici ex
it 1 pedito fub anno 1496.de menfe O<obris,in
quo promittit obferuanciam Capitulorum
expeditorum per Regem Ferdinandum II.
& hoc etiam ex certa feientia non loquor
cum ex przallegatis non prztendimus ve
nire contra conceda per Regem Ferdinandurmnam dicimus,quod hoc
&dum Rex Fedencus promittit obferuan
tiam ex certa feientia non potefl hoc ope
ran plufquam id, quod obferuari promittitur, VC
cafuS) qui fub conceffione principali comprehenduntur, illi, inquam.confirmentur,& obferuentur, & hoc efbquod tradiderunt Modcrni Parif.d.^.j. poft num. 70.
<]uod natura confirmationis (lue in forma.
communique ex certa fcientia,non eft do
nouo difponere,nec nouum ius dare, fed an
tiquum , & praeexiftens approbare, & ante*
tradidit Alex, in alleg.conl.I 13. vol.4.vbi lat , ob quod reaffumendo caufam , apparet
Fragmaticam nullo modo obftare: nam auc
attenditur rantum priuilegium vi timo ex
ped cum per Federicuminanno 1497* & c
habeat fpeeificam ciauiulam referuationis
iurium tertij, h abe m us i ncen tum, procedit in hoc dictum Andr. praeterquam in expreffis , quia bene locum lllud habec refpeu iurium concedentis, non autcm iurium
tertij, qua* femper j , & intada, przferuata lex inre!ligit,Regem voluiffe ex decifionibus communitcr fupra allegatis: auc
vero volumus hoc priuilegium cc faum

in exequutionem Capitulorum Regis Fer"

-dinandi, & pari ter dicicur hoc illi infitum
& eundem aum iudicari,& d principio fie
difpofitum , & propterea exiftente eaderru
claufula,pragmaticam cefare: aut vero vo
lumus illam fie confirmationem in forma_
cemmuni , & eadem refultat conclufo , vc
Pragmtica non militet , poftquam ex cali
contrmatione nihil datur, nihil conceditui
nihilq/difponicur : aut tandem vltim dicimus effe nouam conceffionem,&cum de iu
re intelligatur refpeu iuris ex rebellions
per Regem acquifiti,ftante extinione prmorum priuilegiorum ex crimine, ob quod
confirmado fulpicabatur non operari.noru
autem refpeu iuris aleni, propterea pariter ex hoc ceflac Pragmtica, quia fi iuris
ali en i non adeffec , deficit ciculus
& confequenter Pragmtica.

Pro facro Hofpitali andtiffime Annunciatae .

SVMMARiVM.
1 Exceptio 'Pragmtica inprafenti cafu fon*
datur ex conceffione %fgis Federici.
Vendi to in dubio praumitur pura,&ab/q;
onere ibidem.
2 de retrouendendo in Abarano appotum y non infringit vendttionem antecedentimpuram.
*Dominij translatio impediturex errort~>
remanet tarnen titulus ibidem,
i Albaranum,antJublatumper Priuilegium
fubfequenstde tadem re.
4 H^ouus trailati re/oluit veterem venditio
cum conderationibus nu.7.& 8.
Due empitones valide tfuper eademre,
pojjiint concurrere ibidem.
%jcedendo afirma^ receditur contraSiu ,
ibidem, .

5 DiSla in pracedenti difpotione, quando in

telligantur repetita infiquenti.
DiSia in prafationibus , quando cenfeantu*
i repetita in contractu ibidem.
6 PrafumptioceJfatyquando apparet de voln
tate.
7 Succejfor videtur recedere contraSiu pradeceJforis%fi de nomcontrabit de eadem rt
fuper quafeiebat pradeeetr? contraxijfi .
8 Redditusrcijuificant pretium.
ARGVMENTVM.
Regia? Pragmtica edita: thori mate
ria difeuritur.
CON-

Confflium
CONSIMVM IXVI.
Aec exceptio Pragmtica;
appofita ex parte Sacri
Hofpicalis JD. Maria; An
nunciate fatis fuperq-, ni
fallor,eft fundara ex ipfi us priui legio ccefio per
fereniOmum Regem Federicum.in quo nullum verbum adelt Iuitionis ipfius gabell,fed illa libera in perpetu,
& omni futuro tempore transfertur inreuo
eabiliter in ipfum Hofpitale pro precio du
cat. 3. mille cum fpeciali donacione pluris,
quod valerec > nec eft donatio in forma, fed
cum cauff parcicularis expreffione videli
cet obfingularem deuocionem,quam erga_
ill am Rex gerebac,ob quod donat etiam, qd*
ad maximam quanticacem afcenderee cum
expreflaquietacione,& liberatione prardicti
Hofpicalis depluri ad quod precium gabell
forte afcenderee cum pao de non petendo.
Si ergo Rex Federicus vendit liber, 9c in
perpetuum,(i contentus precio donat id, qc
plus valerec.fi n donat cafu, fed ob certam
caufam j & iufiam , fi de pluri, quod valerec
gabella, Hofpitale quietat, & penitus abfol.
vir , ergo nullo pao virtute huius prniile
g'i poteft Hofpicale moleftati.
: Vi <?
x quo fiequod dum fifeus prtendit vir*
tute Albarani Regis Ferdinandi 1 1. teneri
Hofpitale ad reuenditionem > quod hoc eft
contra priuilegium fubfequens Regis Fede
rici, iltiq; rpugnt , & propeerea exceptio
obftacqu darius ex infraferipeis fundacur.
Non eft dubium in iure,quod facta reivdicione,ineelligicur illa pure faa.intelligitur libera, & abfque alio onere ad text, in I.
'j.ff.decond.Si demonft.in leum, qui calen*
-dis tf.fin.ff.de verb.obrig. in bin omnibus de
reg.iur.in l.ex prdijs,vbi Bald.& precipuo
Salycnotac C. dc euic. in I. in venditione ff,
de act.empt.
Igitur,cum babeamos priuilegium Regis
Federici venditions abfque aliqua referuatione,quf venditio iure fie intelligitunfcquicur.quod omnis conditio, omneq; onus,
quod illi apponi quritur eft contra priuilegium,&fuccefiuc pragmtica obftabit: ni
hoc modo infringituf conceflio, & ex natura perpetua, & inreuocabil .efficicur temporalis, & reuocabilis, & demum cum (it libera,& ab omni onere exempta, ex hoc fie oneri reuenditionis fubmifla , pragmtica cuetur pofeflionem , vulc quod fuper difpoficis
perillos Reges pofTeforcs non inquierentur,& fuper rebus illis lis,aut concrouerfta.*
non fiat , vnde iure meneo hodie facrum-

LXVL

"ci,

407

Hofpicale Pragmaticam allegar , cuius virtuce non debet moleftari.

Nec ex albarano Regis Ferdinandi poceft
3 inferre fi feus ad non conceflionem librant , *
& exemptam nobis faam ; nam libera de*
iure pra;umirur,& libera>& exempu ex pri
nilegio patet , fed infereur de iure, quod ex
errore libera tuerie res cradica, & ex errore
pa&um omiiTum , ob quod agi poeeft ad interefle, vel quod onus debitum apponatur,
ica probat in noftris cerminis cexe.in l.fi binarum iF.de fru, vrb. prd.in l.fed etfi mo
pucem f.i.ff.de cond.indeb.l. fi tibi liberum
rT.de a.empt.Si igicur in concefione Regis
Federici, pactum de recrouendendo non intelligitur appofitum,fed inreuoeabiliter res
cradica ccnfecur,cuius priuiicgij vigore nos
poffidemus: fequicur, quod obliat exceptio
Pragma ci c , quia pretendo reuenditionis
vircuce albarani Regis Ferdinandi eil infrin
gre conceflionem hberam Regis Federici ,
im illam virtuce priuilegij inreuoeabilem,
& perpetuam facer reuoeabilem , & tem
poralem, vnde ftatim quod fundatur ccefionem Regis Federici de iure efle liberam ,
& fub ea non comprehendi pactum reuenditionis.neccflfario infertur ad obftantiarru*
pragmatica-.qua: vetac difputationem,limitaeionem feu quamlibet reftrictionem rum titulorum,fine iure,fiue iniuria hoc fa
ctum fuerit Mue feie nter.fi ue ignoranter: ni
quando cranflariodomini; impeditur ex errore, remanet tarnen titulus glof. in 1. 3. $.
fubtilius ff.de cond. caufa data in verb, non
facio, & in inuefti tura de re aliena facta datur ado inuefti to contra inueftien te m, licet
inueftiens errauerit Andr.incap.i.deinuefl.
de re alien. fact, facit tcxt.in l.fi per errorem
ff. de vfucap. & proinde cum pragmtica-
requirat tantum conceflionem illorm Regum, quse iam adeft, nec ceffat etiam, quod
ex errore dicerecur earn faam efe, vt con
trarium infra fundabo: nam concedi eft libera, qua; aut non eft errnea, & eft iure facta,aut eft errnea & eft iniuria facta, nana
iniuria fieri dicitur,ideft non iure inft.de iniur.in princ. Andr.in cap. hac tdiftali $. inuria de pac.iur.firm.l. 1 . & ibi glof. de non.
oper.nunc.& vtroquecafuobftatpragmatica, nec ex defectu voluntatis* feu ex allega
tione ignorantie , Vel ex errore preppoito in omiffionc pacSi poteft inferri ad negationem libera: conceflionis,imm dum dicimus errone hoc factum prfupponimus
prarexiftenciam facti, ex quo caufarur error,
fequirurergo,quod adeft conceflio>&obftac
pragmtica.
Sed tranfeamus vlcerius, & confideremus

Ioanms Francici de Ponte

ACJ
i an de iure albarlnum primo loco fadum fit
propterea fi primo cotraftu eft receflum
fublatum per priuilegium de eadem re fa
m verba h. nus priuilegij non folum hace
demonftraot, & mantfeft probant, fed func
ctum Regem Federicum , vt fie vno , &
* . codtm tempore fundetur obflantia pragma contraria prknis Uteris illisq; repugnant
tic , : notorios dcedus iuris. , ha be mi. s. .
& quod forrius elf , quia apparet Regem_j
hic albaranum feu proprias liteeras Regis
hune habutfle notitiam illarummam alTeric
F crdinindi 1 1. directas Reg. Cam. Summ, in
pretium recepiife Regem Ferdinandutn_
' quibus a Ulf i cur vendit ionem fact a m gabei
ergo omni iure prima: litera: funt fublatz
le pro precio duc. 3000. propra mandat
virtute llarum gabella non pofsiderur , 8c
; Rex, quod confignetur potfefio. cum declaper priuilegium apparet ab illis receifum__#
rationevquod tencatur Hofpita'c gbe Uam
quodelariusex infrafcriptis fundatur . Pri
retroceder, femper quod Reg. Cur. reftim, fi Rex Federicus pofiidebat , ipfe nobis
tuerentur prxdii duc 3. mille, de quo potransfert pofle.I.onem,ipfe nobifcum vendi
leaexpedietur priuilegivro incauta forma
tionis tradatum de nouo incipit, & perf! & hoc fuir in anno 1496. de menfe Augufii ,
cit,ergo vendido fada per Regem Ferdinide mtnfe vero Fcbr.anni 1497. per Regem_,
dum fuit inemcax, fuit refoluta, & pofiefsio
virtute illius habita, fuie retradita, poftqu
Federicum ft conceflio , & noua , & princi
palis venditio eiufdem gabellar , in quo priin polfe Regis tempore priuilegij.reperitur
uilegio aeritur Regem ipfum cenere & pof
& per priuilegium in Hofpitale transfertur*
dere gabt 11am, dem nie ad rraccatum de-,
& huius ticuli vigore pofsidemus, & vltraj.
vendendo cam Hofpitali,& volens cradat
quod aifertioni Regis eft ftandum , maxime
aderTeumduCere vcrdir,tradic,& a (lignt
cum priuilegium fit ex hoc fundatum, & eft
pro pretio dut. j. mille, quos afierit recepifillud factum cum afsiftentia Collateralis
ie Regem Ferdinandum , dum in humanis
Coofilij cum fubferiprione queftoris,& cum
agebat, inueftiens virtutepriuilegij Hofpi.omnibus alijs iolemnitatibus , de quo in_.
tale,quam inuefiituram vim, robur vera-, &
clem. 1 . de probat.per Andr.in cap. i.qni fncrealis pouefficnist&c quodq, liceat virtute
cef.tcn.col.pen.nu.10.in cap 1. 3. col. in fl.de
illius rantum per poTefsionem, promi tcontrou. apud par. term, tarnen in hoc pro
ti t euicticncm,& teneri yoluit de omni prf prio obftat pragmtica, & ob hoc eft fada ,
tenfione , que fuper ea , vel eius occaiio.no
& eff cafus proprius ipius, habemus cnijn_
( 1 moucri potuiflet , tarn fuper proprictato,
priuilegium hoc clare aflerens, dum nTcus
j quampofiefMone, ram raticne iuris hypo
vulcdifputarede veritate illius, hoc eft corfthecs:, quam ex qualibet alia caufa , ex qua
trauertere concefsionem litem de eaagere
Hofpitale tutbaretur , imponit omnibus fi& hoc vetauit pragmtica tollens eciarru
iudieibus iurifdidionem .
1
lentium fempitcrnum , & quod in omnenu
;cuentum>& cafumnon liceat Reg. Cur. ven; Retradita i gitur fuit pofiefsio, poftquam
ditionem predidam aliqua caufa, titulo 4 inpoiTe Regis tempore priuilegij aderar, &
.refoluta fuit venditio prima poftquam do
i feu colore infringers, vel illi quomodolibec
contrariare, fed quod ilia omni futuro tem
nouo fuit initus cum Rege Federico nouus
pore fit tabilis, firma, & in commutabiliter
tradarus, & noua vendttio (ub diuerfa quar
realis donans quod plus valerct ob finguUlita te , 8i fignanter tarn donationis pluris
rem dcuotionem.quam Hofpitali habebat.
quam refecationis iuris luendi,fed liber fa
cta incommutabiliter,& realis ad text, in 1.
&.
x hoc igitur priuilegio apparet , quod
ab emptionefT.de . in I i. . quando lie.
. etfi virtute literarum Regis Fcrdinandi .
abempr. difced. nam etfi res non erat inte*
venditio fuera t conclua illo pretio , & Rex
gra, per retradit ionem tarnen eius, quod inin mandato afsignationis pofiefsionis refer.teg-um facer ceflabat, habemus eundenu
uat faculta rem illam iuris luendi.quam nop
efredum.vt in prardidis. iuribus , & cum viafierit fui He conuentarrbin traatu, & condeamus Regem Federicum poffefiorem_ *
Sc nobis vendentem , 8c pofiefsionem tranfclufione vena 1 cionis , tarnen ex hoc priujler
gio fublequenti apparet has literas non hafereneem dicere oportet non violenter pof
bu i fie effect um ab eis rcccllum, & pofiefsioiefsionem a nobis abftulifie , fed per nos retraditam ob nouum conrradum , nouamq
oern gabellx adhuc rgnante Rege Federir
coin eius pofle permanere,& ipfedemunu
venditionem pinguiorem faciendam. t
Rex de nouo vendit, transfert pofeflionem,
Sed fit vtcunque.fi verum eft dicercquodl
vendit in perpetuum incommutabiliter,imnon eritdubitandum de veritate exiftentiac
ponit filentium omnibus quomodocunque>
pofliefsionis penes egem Federicum,vel ex
tutbare volcotibus ex quajibec caufa , Sc
adu recraditioais , vel quia in eius pofle rev
peric; "

: Confilium

LXVI.

409

per tbatur alio iure , & ftacim quod Hofpiporis.qum qualitaris,& in alia orationo,
cale pari tur. & acquiefcit, ex hoc inducteur
feu verborum coneeptione acceffori ad pri
tranflatio ex reg.cexc. in tf.interdum infli.de
mam, in qua Bart. communiter fequutus in_.
rer.diuif. & fic refolucio ex nouo confenfu ,
l.fiita ftipulatus ff. Chryfogonus de verbor.
mrito ' liter* func fublatac, & rema
oblig.ccludit, quod quando fecunda difpolitio, licet accefforia tendit ad effectum de
rier priuilegium, ex quo Pragmtica fundatur . Secundo , per literas Regis Ferdinandi
per fe, & qualitas refpicit ipfam diipofitiodemon ftratur , contractus venditionis , do
nem,vt in cafu ifto non cen'eatur ipfa repe
qua vendieione Rex afferie fore conficientir, nec difeurro, quando dicta in prxfario
dum priuilegium in cauta forma:Doftor.dinibus videantur repetir in contractu , Sc
xerunc,quodfi eft factus contractus, de quo
communis eft diftinetio , aut actos celebra*
cur in continenti,auc ex interuallo,vc hic,&
promiflum eft facer inftrumentum , in quo
inftrumcnto expedit repetere contractunu*
hoc fecundo cafu , aut praefationes tendunc
praxedentem, quod tali cafu primus con
in futurum , aut de przfenti , vr primo cafu
tractus eltrenouatus j & ex fecundo inftruex errore cenfearur omifTum: fecundo vero
mento.contentoagitur, & ille attenditur,
recefTum,de quo per Bart.& Doctor.in 1. pa
eft decif.Paul.de Caftr.in l.qui bis idem cir
cta nouiffima Cde pa&.in Litem quia ff. eo,
ca medium ".n 2. de verbor.oblig.'vbi IaClacum concordan, non inquam difeurro fuper
tiusfequitur, & ratio eft, quia fi fecus dicchis : nam h*c non videtur propri noftra_
remus, effent fuper eodem dua: ernptiones .
materia, cum hic habeamus diuerfitarem_
qua? non poffunt concurrere , vt tradit Bart,
eontractuum perfectorum , & ex inreruallo
communiter fequutus in 1. iurifgentiunu
initorum,nec funt prefationes , aut diuerfa:
orationesin eodem inftrumento, vnde infi- .
JT. adco , ff. de pact. & ideo ibidem tradit
quod in dubio ceniecur renouatus contra
flendo in primis regulis videtur,quod cafus
ctus, quem pariter communiter Doctor, feifteex eis decidatur dum Doctor, pontine
quuntur,vt ibi per Iaf in fine, & hic non fuquxftionem duarum emptionum de eadem
mus in dubio,quiaadeft exprefTa renouatio,
re fa&arum per duo inftrumenta , quibus
cum dicatur,quod ex nunc vendit, & princiftetur , & quomodo vnum per aliud cenfea
palitcr transfert , & ita dclart ibi Angel.
rur fublarum , vt in dubio per fecundum., ,
& ideo Bald. inl. pacta conuenta ff. de con primo dicatur receffum per viam peenitrahen. empt. quam legit in titu. de pact, ff.
tentix , non autem nouationis, aut transfudifputando hunc articulum , & tandem fefionis .
Terrijdifputationes Doctor.omnium in
quendo Bartol. dicit, quod femperquod eft
repetir res , & pretium , ifta reiteratio ha- 6 telliguntur pracfumptiu, fed quando fumus
certi de voluntare partium tune ceflant c6bens nouam formam confentiendi praefumtrouerfi omnes,qum certitudinem Docto,
pciu inducir receffiim prima forma , &
in locis przallegatis colligunt ex incompaconfequcnter fecundum eum fi receditur
tibilitate actuum,vt fie reeeifus primo forma , receditur contractu, cum forma.
tractu arguatur , & probetur ; fi ergo hic fic
det effe rei , nec refert , vt pfe dicit , quod
contractus venditionis in perpetuum, & inhodie non fiat nouatio , nifi exprefs ex re
commutabilitercum claufula fpeciali.quod
gula text, in I. finali, C. de nout, quia hoc
non liceat Reg. Cur. vendirionem illam innon fit per viam nouationis.& transfufiofringere,vel ei ex caufa qualibet contraria
nis primi contractus in fecundum , fed per
re, & contractus repugnar,quia libera debec
viam pecnitentii , idem Paul, de Caftr. in_*
efle vditio,fequitur propterea,quod ex hoc
d. $ adeo , citeriq, quia non poffunt du
receffus primo conrratu probatur .
valid* ernptiones fuper eodem concurreQuart.contractus ifte eft cum alia perfore^ .
7
na,qux
cum feienria contractus initi cunu
Et arguendo fufficienti partium enumeanteceffore fie liber contrahir, & donat ob
ratione, aucenim dieimus hoc priuilegium
deuocionem Hofpitalis,quod plus gabella_
importare nouam venditionem,& habemus
fuerit va!ere comperta : igitur tollitur er
internum, & obftat Pragmatica,aut dieimus
ror , demonftratur enixa voluntas ex dona
factum funTe pro adimplemento primx ven
tione valoris pluris,nam hoc importare poditionis , & cum in eo non contineatur pa
ter at ius luendi:& confequcnter caret fifeus
ctum redimendi,fiue iure, fiueiniuria Prag
actione, & ex hoc ctiam obftat Pragmtica.
mtica obftabit.
Vltim quxfo aduertatur ad vn in facto.
tice inhac caufa difcurro,quandodicta^
8 quod,ni fallor,clarefcit motiuum procds,
inprascedenti difpofitione intelligantur re
& reddic illud indubicabile,& eft, quod redpecha in fequenti , & hoc tarn refpectu tem
i.
Mm
ditus

4*Q

loannis Francifci de Ponte

ditus gabellar non folum tempore vendirionis.fed long poft per diuerlos anno$ _
afcendebant ad anniios ducatos ducentumi
jgitur quare yokbat referqari ius luendi
itante prctio ducatorum trium | fati$
condecenti ad 1.1. ff.de reb-dub. & Andr. in_
cap.!. in fin.de contr.inter mafc.& fem. de-.
benef.& jn cap. iXillud de proh.feud.alicn.
per Fcdcr.im excefliuum ad redditus,confiderata etiam perfona difpopentisi & reci
pients; hxc dixiffe vplui pro liac domo
iflima > & pijima, cartera fuppleanc reljgioA' deuotjo Domino; um iudicantium .

1 1 JntelleJus ad verba illa Tragmatica,vidt

licet d4ta,donata,&.
i i Ciuilis pojfejo animo retinetur.
1 3 Pragmtica antecedentes lites non comprtbendtt .
14 Litis .v.'rbttm appq/tfum in refcripto,inteUgitttr detudiciali .
ij Pojf'eio. partt exceppancm Pragmtica.
Refcriptum debet per impetrantemfernari t
cum omntbus/uis qualitatibust ibid.
i Exceptioni Pragmticapote renunciariper
partem^, .
17 Exceptio femel reteSIa non potePi iterum-*
opponi .
1
8
Pragmtica
quomodo,& qando procedat.
Pro Ill.Marchione Lauelli,
contra Dos de Bucchis.
S V M M A R i M.
3 Exceptio Traumatica edita tbor't > reu irit
ppfjeionim tempore ipus Pragmatic* .
poHum non pote intentah contra potdenUmne vitio.
3 Refcriptum ajferens damnum irreparabilt^f
non e extquendum antequam confulatur
refcribens.
4 Pomim m transfertur per Priucipem filo
priuiicgio.
flabens tale priuilegium prafertur et.qui po
ea ta 1 rmeipis lonceione naftus ejlcor-,
porahm pqffjjionem ibidem .
Claufula quiiuis derogatoria appotj in fe
cundo pnuiltgio. nonpratudteant primo ;
nide eofueritfaftaJpecica mentio, ibid.
Conceio ex caufa onerofa non reuocatur per
tPnncipemi ibidem.
Claufula derogatoriagenerales , non Jpecic .operantur quoad concesiones anteceden
tes mualtdas- ibidem.
5 Proquiturfaum^ .6,
7 pragmtica pradifla tuetur pojfeorem cum
titulo ab tilis Regibus.
8 CaufaJemel cxcluja,a] "Pragmtica debet ef*
fe perpetua exelufa , tarn ad beneeiurt
aicris,qum rei.
9 SuTpcno turtumfaclafub conditione , purtr
cata demum conditione ; expirt & fu-,
jptnfa iura bene pojfunt exerceri.
Verba priuilegijfunt improprianda , ne tut
ttrty ladatur, ibidem.
Probemtum dnott caufamnalcmjbidem.
Exceptio Pragmtica cejfat \ cejjante qualitatepo'eonis , ibidem.
lualitas admncla verbo , debet inte lligtfeeundum terr.pus verbi, ibidem.
10 QiuUispcfcJJio non eil m conderation<~> >
ad trminos Pragmtica,

A R GVMENTVM.
Pragmtica edita thori luens poTefc
fores an habcat locum etiam in ciuiliter
poifidente contra habentem naturalem
poicionem_, .
CON S L IV M LXVIT.
3?^)^ Xceptio hc Pragmatic op
52 Bucchis, Ill.Duciff Nuce
^
rii ? ex pluribus arbitcor c
non merere ajlegari in iudi?4^>Xe^cio,de quo traamus .
Verum, & indubitatum eft in fao tpore
editionis Pragmtica:, quod fuit in an. 1 joj.
fub die i R.Febr.Lfredinum de Bucchis ali
ter non pofTedifle Caftra, de quibus agitur *
fed poTefionem adeptqm fuiffe vircute Re*
giarum prouifionum de menfe Augulli ein dem anni 1 40$. quam pofieffionem,non fo
lum tppore Pragmtica: non habuic,fed nec
ante per multurrr tpis fpatium,fiquidem ab
procurauit prouifiones Regias pra
confecutione poflcflionis,& fie demum continuatx in anno 150 50+. & 1505. hare inquam fun r ex proceflu indubicaca.
. Verum ce e(i,& aliud in facto indubitar
g? Ioannes de Tufo nofter anccceffor,poH'effionem non cpit i minibus Lanfredini de
Bucchis, nec Lanfredinus poterat prartdere
Ione fpoliatum, aut aiiquo modo horum
Cafirorum p ifeifionedefiitucumm horum
Carorum poffeilionem recuperauit Ioan
nes in an. ijoj.de menfe Iulij i poffe Regia
Curia: vigore fuorum citulorum , vc in pro
ceflu apparet fol. 125. & feq. & Lanfredinus
afferuit poifetfione illorum deilicutum , Se
procurabat^acquificionem illius in anno
150:. de menfe Iunij, v per prouifiones per
cum expeditas , Si fui parte in proceffa
pracfcB-;

Confilium

LXVII.

411

pra?fentaras apparet fol. 28. vnde apparce

diriguntur non tenetur illa exequi , & debet
Lanfredinum pofeffionem Caftrorum non_.
refcriberc,confulere,& interim fuperfedere,
per annum, antequamilla peruenitext.eft in auth.de mand princ jF.deinde co
rencinpofe loannis.
petes, qui ponic illam inter alias initruioEx quo facto indubitata oritur eonclufo,
nes dari folitas Viceregibus , & minifiris
quod cum vircuce tituli,omni qua decec foprincipum.prob.K text. in l.fin.C.fi contra*
lemnicacc vallati, Ioannes Caftrorum poiTef
ius.vel vtil.pub.eft tex.nor.incap. fi quando
iionem procurauerit.vt inferius demonflrade refer, vbi Abb.notab. fi enim ioannes aubitur, & ta ludicis authoritace fuerit adepdiebatur,demonflrabat ftam po(Teffioncm_
tus,non vi,nondolo,autaliqua machinadoantiquiorem,dcmonfirabat priuilegium vne,& in poffe Curiar,qupoffcifionemtradiditionis earundem Terrarurn, cum realifodit,peruenit iufto ticulo.eripicndo Caftra
lutione prettj duc. 3000. & priuilegium an*
poffe llorumde Riccardis rebelh.qui Ca
terius priuilcgio partis, c ampliffimis clau
ftrorum prdidorum fueranc aotiqui DofuIis,pra:cario>conftituto,poffeflionistradimini-fequitur proptcrea dicendum,j; Ioan
tione,iuramenco, & omnibus alijs follemni ncs iufl poffidebat.ipfe r. fpoliauit,& poftatibus rcquifitis.demonftrabat dolum parfeflone fua tm iuftc,& valid acquifita n
tis,fimulationem tituli,fimulationem pretij
pocerat dcfticui, & priuari, eolegicim non
& omnia in eius pernici machinata,ob finaudito per trminos iuris , fed fie de facto
gularem fauorem quo Lanfredinus apud ilper fimplices , & fulininatorias prouifiones
los Reges potiebatur, & tandem de iurt-
abfque alia caufe eegnicione, in quibus non
fundaffet , quod ex fuo priuilegio anteriori
folum reftirutio poifeiTionis mandarr abfqj
in nihilo poterac opttulari Lfredino fuum
ordme iudiciario,fed mandacur in eis preci
fubfequens priuilegium , etiam cum aficcuse Ioannem in fuis iuribus non audiri, neo
eione rcalis poifcffi nis , quam nee etiam_
iufticiam eidem miniitrari , doee poffeffio 4 habuir. Siqtiidcm de iure eft vera, & cmunon fuerit tradica.
nis opinio.quod fi Princeps vult,ex folo pri
Ex quibus pacer contra Ioannem non pouilegio, transfertur dominium. (ecu nium_#
tuiffeper Lanfredinum iudiciumfpolij infti*
decif. ndr. in cap. 1. col. quid fix inueft.iru
tui.poftquam poffeffio lonis non erat cum
cap. imperialem (Tillud ) col.vcrf.ex h s vivicio, & cune procedunt tiocata in cap.farp
detur>de proh.feud.ahen.per Fede. latius in
de reftit.fpo.ipfe non fpoUauit.nec caufarn
cap. i.in fi qnib.mod.feud.amitc. & maxime
habet fpoliante, fed ex fuo particulari iura
inhocRegno,dicitaId.in l.i.in fi. Cde rer.
pofeffionem naeifeieur, igicur non fuccedic
perm.eo enim ipo.quod Princeps dat,tranfin vitium pridccefforis ex not. in I.fequicur
fert dominium, nec aliud requiritur, inquie
$.frucxustT.de vfucap.Abb.& Do&o.in cap.
Bald. in prrl. feud.coi.7. Iaf.in 1. quoties C.
grauis 4..col.num.i o.verf.&r idem die in alio
de rei vend.Dcc.conf.689.Loffr.in fua parade reftic.fpol.& propterea interdicto vndc*
phrafi.in przl.feud.col.2.& aha multa, qua:
Ti>& per trminos illos.quod fpolracus ante
fuo tempore craabuntur in expeditions
omnia erat reftituendus, Ioanncs conueniri
cauf principalis, quodq," hie Rex voluerit ,
non poterat,iuxra latius tradita per Docto,
apparet manifeft ex verbis priuilegij,&ad r
in cap.cum ad federn de reftir.(pol.& proui funt clauful tales. quod de hoc non eft am.
fiones taliter expedita; eranc nulle omnin,
bigendum.qux in tantum funt vera, quod c
& non folum non obediend, fed pars impe
fi (ecundus,qui habuit conceffionem Prin
tras rnam merebatur,exdifpoftione text.
cipe , confecutus fuerit pofleffior.cm corpo& not.per Dot.in l.meminerinc C.vnde vi,
ralem ante primum conceffionarium,tamen
defenfio eft iuris naturalis,vnde etfi ordo iuprimus prarferxurstext.eft in cap.capiculum
dteiorum poffic arari, tame colli defenfiofan Crucis derefcri. per quem ita firmac
acs,vetari ius reddi,& fimilia,non pro bono
Rom.conf,98.Iaf.conf.i7.i.vol plcn idem
publico, fed ad inilantiam particularium,eft
Iaf. in 1. quoties 2. col. verf. fecundo infero,
omnin prohibitum, & reprobacum,& omni
Couar. i.lib.var.refohcap.ip.Affl. decif. 199.
iure vcticum, ad text, in clem, pafioralis $.
& in tit. qui fucc.ten.col.7.2.1imit.& in pre!.
cterum.vbi Doft.dc re iud. Socc.conf.u.i.
Conft.q. . cum alijs tempore fuo cumulavoI.& propterea ftatutum eft, quod in omni
dis , nec claufulx etiam amplifCmx deroga
au, in quo vertitur partis interefle, intertoria*, qua: e ffen t appofitz in 2.priuileg.i de
venire debeat il ! ius cicacio, ad notata in l.de
primo indiuiduo non facerent mencionen),
rnoquoque if. de re iud. 1. nam ita diuus ff.de
etlenc alicuius coniideracionis , fecundurrtj
adcpc.Kinc iura fanxerunt,quod quando fivulg.conf.Calder.n.fub rubr.de priuil. Scrir
milia rcfcripcaimpetrancur , officialise cui
bentes incap.venicr.s de prfcr. Abb.& cc.

in

4iz

loannisFran

ici de Ponte

nee albaranum expeditum per Regem Fei"

in cap. i. de refcr.& maxime Dec. col. 7. nu. .
dinandum 1 1 , nec confequutus fuie alitet
tt hzc ert communis feundum Fely.inap.
poflciJionem,pretium non fuit folutum, nec
accedentes coI,2.in fin. de przfcr. Alex.onf,
eft verum Lanftedinum tunc vojuifle ducelij.voJ.vDec.conf,i6j.& 91. necRcx rere in vxorem domicellam nobilifsimam , &
itoare potui|fce,poftquam eft pri
G'amerariam, ac aeeeptifsimam Reginz , 8t
ma ex caula oncrofa Andr. in Conrt.ea, quz
vitra reepifTe in dotem duc.4poo.qu3s do
ad decus.vbi Ait]. aid. in l.i.C.dc ieg. Fely.
res il] is tempor ibus non habebant Duces, &
in cap.nouic col. 9. in fi.de judie. & ^
Marchioncs 1 quz omnia deteguncur ex in
(imilcs.quando non (une fpecific.intclligtur de concflonibus inualidis > allegatur
fra feri pris.
Rex Federicus eft i Ile, qui fecit realem-
communiter Comporte]. in ap.aufam, qua?
venditionem
omnium przdidorum Caftrolie reicr. Ang.not.in
parui ff.quod vi,
rum Lanfredino,& earn facie pro pretio cauc clam, Alex.onf. j iy nu. 4. lib. i conf. 35;.
uento duc. 5 500 & a (1er it ipfum Begem pofnu.i-lib.A. Dec.conf. 3 3. & 2y2.Afll. inprapfidere ipfum vender, & poiefsionem tranf|ud.Conflir,q.;5.col.i.
ferre pro przdido pretio , nulla fada merrEc vt dixi eodem tempore demonftrafle
tione gftorum cum Rege Ferdinnndo prat(mutationem Regis. & partis, in da ranunu
decclTore, ergo non vit verum primum pre
ipfius Ioannis , quz obelfc lli non poterune
tium, non habuic eifedum p. .na vendicio
poft actum perfedum.
Rcxcnim poil expedicum priuilegium_
& omnia corruunt.
Quodq, hzc fint luce meridiana clariora,
y Ioannis, volebac ad inftantiam Reginz, cuvidcatur partita Thefaurarij folurionis preius erat Lanfrediqus acceptiflmus, facerc_
tij : na m ell tempore Regis Federici, 8c aiTeearundem T erratum vditionem,& propterca prxfupponepdo eas efle maions valor is
ritrecepifle pro pretio Jen-arum due.? $00.
virtutepriuiiegij expediti (ub die 2j.Odopretio conuento cum loarme, mandauit vditionem non rfeduari>&fcripfit literas di br.anni i 496. vt in proceffu fol. 1 1.
Ecquod alij due 4000. pro dotibus fnerinc
redas Czfari Pignateljo magno Camerario , quod priuikgium non fubferiberet , Se
fimulaei, im Lanfredinus dorauit, ilia Dopecuntam recpram reftituerec , vc ex pror
minam de duc. 40;. - de propria pecunia ip
uifione apparet in procelTu fol. 1 1 . qua_.
fius, legatur inltrumentiim dotale , vbi hoc
prouifione duo de moni Iran tur ndubita ta_> ,
exprefs apparet , quod ert fatim in anno
vnum eft folutio prt i j, alcerum ver priui
14y7.de meine Apnhs fql. 16. & facie de illis cautelam.aercndo lie fe obligarte docalegium expeditum : nam pretium non erat
ifoluendum ante expeditionem priuilegij vc
re in capirulis matrimonia hbus, & pro ea_
ex conuentione facta apparet in eodem pro
fumma ip fa m fuper ipfius bonis caucam fapit, & conlitit etiam antefatum pro fum
celTu fol. no.
ma due. coo. ergo non fuit vera prima doHor vidcatur nunc, fi hzc omnia fuerunc
facta (im ulat , in perniciem loannis ob faratio , & confequenter apparent omnia geuorem Lanfredini:nam de men fe Apr. 4$>6,
fa in fraudem Ioannis,& remanfie hoc mofuit facta vendicio, Joannes portea Tub die_>
do venditio omnium quinqu Caftrorum_
pro fumma due. jjo.igtcur urtisimum erat
17. lunij fe onuenic de vendendo Lantredinototam baroniam pro duc. y 5 00. videlicet
pretium d i.e. joco. "
Terras Mocufilij, & Monrisfyluanj, dequHzcinquam omnia demonftraflec Ioanbus agitur pro duc. 6 5 00. & reliquas pro du
nes.fi vtique auditus fuifieC .
Nec de Uteris feriptis Rgine per Regem
cat, joco. cuius pretij dicitur,quod Rex cfiteatur recepile duc.4000.ex caufa dotium
Federicum ,erat confideratio facienda.quadoquidem funt priuatz literz per Regent.
debitarum Lanfredinoi Margarita de Chema tri fcriptz , pro ill i us fatisfadione , que
rale,alumna,& domicella Regin,vt in pro*
iuftitiam Ioannis etiam fi in forma publica
cefu fol.|i'.& ex albarano eodem die con*
fe tu fol. i i. & port hxc fub die vi timo lunij,
crtenr.tollere non poterant .
Quodq; nencontineant veritat demoncribit Czfari Pignatello prouiionem , do
qua fupra,& aduertatur, quod per Kegem_ 6 ftratur manifeft.-nam fi loquamur de priui
legio , apparet illud expeditum per Regen
Ferdinandum il. non ert aliter priuilegium
Ferdinandum II. omni qua decet folemni ta
expeditum , fed tantum memoriaje fignare vallacum,cum fubferiptione Locumtentum cum lit.F, & przdidum albaranum.
tis, omniumq, illius OfBcialium, cuius ori
Nunc ergo aduertatur i quod non eft ve
ginale iam demonrt ratur, & Rex idem Ferrum ; quod venditio fuerit fada pro pretio
maadus probac expedjejonem illius, vc fa
duc. s/500. nec habuic efedum memoriales

Confilium LXVII.
pra eftdemonftratum, fi ver loquimur dt*
excambio afferco,in Terra Aquariz,eft iam
reperta concefsio Aquari,& apparet illam
non e(Tc faam in excambium aliquod , fed
in remuneracionem feruitiorum>& dum traAabimus principalis caufat expedicionem ,
hzc omnia elucidabuntur, talicer, quod va
na hzc omnia demonftrabuntur .
Ex his ergo apparer.Ioannem iuftum poffeiorem,rituIura habentera.fuiTe ipfum per
prouifiones fpoliatum , poftquam non fuie
alicer auditusifuit denegara iuftitia , qui etiam fi przdo fuiflee , erac proculdubio audiendus .
Dum ergo hodie pars opponit exceptio
nem pragmaticz, di-o ex pluribus minime^
blar_, .
Prim,quia Ioannes tempore pragmatic
7 erat poffefbr, & titulum habebat illor Regum, ade quod non poteft in dubium refricari.quod valid, vti ipfe poterat exceptione pragmaticz,dum per Lanfredinum ei fiebat conrroueriia, poftquam concurrebanc in
cum requifica per pragmaticam , quz fune
ticulus,& pofleffio.
Si ergo Catholicus Rex cum fuis prouit fionibus , voluic omnino reftitutionem Caftrorum fieri , mandando, vt Ioannes in eius
iuribus non audirecur, ni( prius fada reflitutione, igicur auc excepit caufam hanc
pragmtica, & fie hodie fi fuit fublata in_.
damnum Ioannis , eric etiam in damnum.*
partis, ne ador, & reus ad imparia iudicentur,cum non debeat adori licere , quod reo
non permittitur,& e contra iuxta reg. text,
l.non debet de reg.iur. flf. & in reg. non licet
aori eod.cic.in fexto: hinc dicimus,quod fi
per ador em impetratur, quod caufa terminetur appellatione remota.idem erit in eaufa reconuentionis contra aorem , vt noc.
glofiper ilium texr.in cap. i, de mi?c.petit.&
multa alia congerie Dec.in przdida reg.n
debet,& per Dod.in d.reg.non licet, & cum
femel caufa fueric pragmtica exclua, ita
Tt caufa ipfa in pragmtica non comprehdatur,durat perpetuo exclufa fecundum re
gula text. in cap. i. /.quin etiam, vbi Dodo.
Epifcvel Abb.cum ex non comprehenfione,
auc inclufionc in ea, neceffari fequatur ex
clu fi ab ea,qui e(feftus,cum confumecur &
eaufa,non perfona exdudaturfequitur propterea neceffari dicendum , quod cum fie
iemper eadem caufa,durct femper eadem_i
exclu fio.
Auc dicimus noluifle Regem in totum_j
9 cauf.nr, pragmtica tollere, fed tantum_
fufpendere iun Ioannis , il lx aliter non prziudicando, yfijuc ad reftitucionem Caftror

44
fadam,& in eum eafum nos pariter exceptionem pragmatics opponere poteramus,
quia fi Rex loanni in alio prziudicare no*
luir, quam in reticutone facida, &demurn
exprefs voluic, quod port cam fadam loa*
ns audirecur in iuribus fuis, vt ex prouifionibus expedicis fubdie 20.Febr.K05. fol.;8.
& 39. & fub die 4. Marcij eiufdem anni fol.
42. Ergo Ioannes dicere poterat, ego habeo
citulum illorum Regum.habco pofleifionem
tempore pragmtica: , & ex ea acquiro pri
uilegium, quod fiue iure, fine iniuria poflederim, non poffim inquietan, vnde fi iura__
omnia , quz habebam ante reftitutionem_
fuerunt referuata poil reftitutionem , qua:
noluit Rex tollere, pocerac de poteftate
ordinaria, przfumitur voluiffe:hinc ver
ba priuilegiorum potius impropriantur ex
reg.text. in 1.2. $. meric if. ne quid in loco
pub.Ooct.lat in cap. quae in Ecc1efiarum_
de conflit. Dccin confiez. & Soec.conf.89.
Alber.Brun. confit 3. & laciffim per Gomef.
in Reg.Cancell.de non Coll. iusquzf. fequitur propeerea , quod Ioannes ipfe valid vti
poterat exceptione pragmaticz,& nullo iu
re Lanfredinus, qui tempore pragmatic; n5
pofidebat,& de poffefforibus pragmaricx
tempore, pragmticajpfa loquitur, vc in ipfius prohemio,quod mentem declarar, & ex
eo caufa finalis difpoficionis colligitur ad
texc.in 1. fina'i , ff. de hzred. inftit. vnde aduertens in ifto Siciliz Regno, quamplures
efle,qui Regibus prdecefforibus noflrisfe
feudis,baronijs, &c. iure, vel iniuria fpoliatos e(Te przcendunr, acpropterea lites con
tra przfentes eorundem poffeffores efTene
ihoturi,ob quarum multitudinem totum fe
re Regnum difcordijs,controuerfijs,ac odi/s
accenderent, &c. ficigitur pragmtica lo
quitur de litibus mouendis contra prfentes
pofleffores tempore pragmatics : nam fic
difcordiz & alia confiderata per pragmati
cam caufabantur,quibus pragmtica obuia
te voluit , ergo fi Lanfredinus non erat poffefor,non poterac ccra eum fieri litigium*
nonoriebantur lites,& difcordiz , & confie
quenter nullo modo poflunt termini prag
matic inea applicari,quia fi requirit prag
mtica neceffari poffeffionem , & qualitas
hzc deficit:fequitur,quod deficit pragmti
ca ad texc.in 1 cum hi ji.fi przeor ff.de cranfad.& l.conflitutionibus ff.ad municip.cum
aVijsallegatis per lafin l.i.rTde lib.& poflh.
poft Alex. & alios ibt Dodo.in I.vniuerfi C.
de precib.imper. offer, nam qualitas adida
verbo intelligitur fecundum tempus verbi
ad texc.ifl l.in del id is . fi excraneus ff. do
noxal. & cum non contenta fueric pragmaMm j
cica

Ioanns Francifci de Ponte

44
tica loqui de licibus mouendis contra pofnon habuit refpeum Pragmtica ad ciui*
feflores,fed addidic verbum pnefences , defi
lern pofleflorem, poftquamfpolium przeendentibus denegar auxilum,S iuftitiam adciente tandem hac qualitate,deficit pragma
tica,ex upra allegaris,ex rationc,& caufa_.
uerfus pofeflores przfentes, & hic eftcafu
finali ceflante in l.adjgere jf.quamuis f. do
Lanfredini ..pra-tendir enim fe fpoliatum_f ,
& Ioannem przfencem iniuftum pofleflo
jurepatr. iminf) contra, cum Ioannes erac
pnens poffeflor,merit concurrente ratio-*
rem, vndecft ifte cafus per Pragmaticam_
,& difpofitionc Pragmatics in eum potedecifus .
Secund pondererur verbum illud prarsrae illa pariter opponi , quod pars contra_>
earn opponere non poterat , & durum eflec
tes pofeflores , & ci ntra qups lis eflec modicere hodie.Jquod Ioannes illorum Regum
ueda^ fie in ciuiliter poflidence locum ha
titulum , & pofleflionem habens temporo
bere non poreft, contra quem lis non eft mo
Pragmaticz.fuifler Pragmtica exclufus ,
uenda per prarfentem poflidentem.
& Lanfredinus non pofleflorin ea inclufus 5
Tertio ponderentur verba ilia, data, do
aliud enim eft , quod ego non polfederim_. ll nata , & c. fictencri, & finealiqua innouatione obferuari debeant, velue illis viuenti
tempore Pragmtica:, pariter meus adbustenebantur,& obfcruabantur,vnde pon
uerfarius demonftrec illo tempore poflefderando verbum teneri,appaiec non refpefionem.lcd habeac illorum Regum titulum ,
V pofleflionem tempore litis motz, ex qua
xifle* Pragmaticam aliud, quam infiftentiain
prarumecur in priteritum,& in hoc fuerunc
facti, naturalem pofeflionem, titulo ta
alias faz akercationes fuper inrelleftu
rnen roboratam , propter quam lices futurs
Pragmatica*,& aliud, quod cert ego habe
eflenc,de quo latiflim per Bart, cterosq;
titulum , & pofleflionem tempore Pragm
Do.& przcipu 1 afin 1. 1 .rr'. Je acquir.poiL*
tica ,& aduerfarius minime earn habeat , &
diftinguentes inter verbum poflidere , decihie eft cafus nofter,quem non video quomo*
nere,& fimilia.
Quarto negamus Lanfredinum ciuiliter
do f> flit exaduerfo defend.
Nec dicatur penes Lanfredinum tunc te
ji pofledifle , liquidem ciuilem pofleflionem-*
lo poris arTuiflc pofleflionem ciuem, liquidem
anteriorem exanteriori priuilegio , & pofvanum eft hoc allegare refpetu Pragmti
fefsione habebat Ioannes , nec naturalem-
ca;, quzdetencores, & veros pofeflores bo
poflefsion per aus facti in procefsu pro
norum defender voluit, & ab ipis lites , 8c
bauitiquam fi probaflet, vt ver non proba controuerfias amouere , quod probant ver
uir,non negatur amififleexquoficquod vnba Pragmaticar,ipfiusq; viua ratio:Pragmadique vana eil hzcoppofitio.
Aut rltimo vult pars dicere , quod ideo
tica enim voluit oceurrere licibus y & controuerfijs mouendis . Dicatur nunc quarfo , 3 nos Pragmaticam opponere non poterapoflldcns natura liter, & detinens bona cum
mus,quia etiam ante Pragmaticam prouititulo, ipfe litem non mouit, poffidens vero
fiones mandantes reftitutionem , emanacx
ciuiliter non inquietatur , fi igitur ipfe mo
erant, przrendendo ex hoc fundare antecedentem controueriam, & litem, ex quooriuit litem , & facit controueriam nacuraliter poflidenti cum titulo illorum Regum>>
recur conclufio cxcluiionis ca nix Pragmaquis opponet Pragmatic.quae eft exceptio,
tica,quia ilia non extdicur ad lices cptas,
nonaio, &daturin beneficium poflefcum futuris controuerfiis occurrere voluc
lris re conuenti,& cert poffefor conuen*
rit,exreg.tcxt.& totius tit.in auth.in med.
tus , quia conira eum fit lis, contra ipfum_
lit.nonficfac.iufs. per Bart. in l.lancimusla
controuerfia,& confequenter viget iu eo ra
prima de facrof.eccl.& in l.omnes populi
tio Pragmticas , & dicatur quilo fi Lanfre
in 5. quzft.princip.de iuftit.& iure,quem re
dinus non fuiflec reftitutus vigore prouifio?
fer, & fequitur laf.in 1 non dubium j. col. in
fi.de leg. cum concord. & ver lis aderat de
num, pocuifet oe vno , & eodem tempore*
agere, & opponere exceptionem Pragmacieifdem Caftris , vt per prouifiones pereuncae,cert non video quomodo motiuum hoc
dem Lanfrcdir. expeditas die 4.Maij 150$.
poflit probabiliter pr reguas iuris fieri, &
datas in nutate thori.vt fol. 42. in quibus
propterea eadem verba Pragmatics mo
prouiiionibus infpeciedicuntur hzc verba:
tiuum penitus tolIunt,primodum in proheQuinimmad inftantiam loannis de Tufo
mi loquitur Pragmtica in fpecie conera_>
contra eum nouum intentatum eft litigium
illos qui praetendendo bonis fpotiatos fuifiuper iuribus Tcrrarum Mofcufij,& Montiffe lites mouere volebanc contra pra-fentes
fyluani , &c idem affirm.-mir ib prouifioni*
pofeflores , quos demum vetat non inquie
bus expeditis fub die 12. April, emfdemanniinproceifufol. 44. & Tic aderat Iis an tu
tan, fiue iure i fiue iniuria poffideanc ergo
Pragma-

Confilium

LXVIII

4if

Pragmatieam,qua;, vt dixi edita fuie Tub die

cenderic, vocatis vocands, informaconem
i8.menfis Febr. adeo quod oportebat litem
caperedebeatis}& nobis referatis,quoniara
preceder , poftquam in partibus Hifpaniae
indemnitati fupplicantium oportun proui
fie litis aflertio fubdie 4-Martij.
debitur i &c. & confimilis prouifodirecta_
Nec dicatur , verba illa deber in tell gi
Sac.Conf.& Reg Cam.Sumro. cum eifdem_
14 de lite extraiudiciali:nam curo Joannes pof
verbis eft expedita fub die 4. Martij eiufd
idebat, & dicatur, qood per eum eft iam_.
anni fol.42.quod demum ici Rex, qui Prag
incentatum licigium,& demum in fine manr
maticam condidic exequutus fuit,caufani_
datur , quod Lanfredinus non pofsit citari >
hiede iuftitia commictendo, igitur non po
inoleftari,& ad judicium trahi per Ioanem,
teft de Pragmtica craari , & poftquamu
crgodelite mota iudicialiter intelligicur,
idem Rex voluic de iuftitiae caufa cognofei
quia fe materia fubiecb requirit iuxta not,
voIuit,quod de iuribus loannis caperetur
per Abb.& caeteros in cap.ex parte il j.dc*
informatio , & inquam voluit,& ftatuic in_
verb. fignif.Dodt. in 1. caulas C.de tranfac~t.&
craditione pofleffionis, qua cum Pragmti
verba ex prefla prohibitiua , ne ad judicium
ca ortum habere pofiet.habec demum ipfius
trahatur.probant exprefs, quia pr*fuppoexelufionem: fequitur.quod vana eftappofinunt litis iudicialis exiltentiam .
cio illius ,quod motiuum.ni fallor,collic
Siigitur prxcedebatlis, & ex hoc prag
penitus dubietatem ; & aduertatur, qd*
mtica Ioanem non iuuabat: fequitur.quod
aliud eft traare de fimpliei promiffionc*
nec pariter iuuare poterat Lanfredinum, &
iuftitia-,poftquam exceptio compet jt , quo
hodie vana eft oppolitio illius partibus
cafu poflet Pragmtica opponi , quod hoc
Lmcienter enumeratis , aut quia excepta.
eflet iuftitia,8i aliud eft antequam ilia com
fuit caufa a Pragmtica, aut quia non mut,
peter!, & quod ea naferetur impedir nanifi pofleflores tempore Pragmaticac,autvb
tiuitatem illius, cum traditione pofleffionis
eimo,quia non extenditur ad lites cpcas.
qualificata,& non folum promittendo iuftiSecundo principaliter, non eft dubiueru ,
tiam.fed mandando ad vlteriora procedi.in
j 5 quqd fi Lanfredinus non pofidere t,non pofcapiendo informacionem iurium ambarum
fec opponi talis exceptio, pofleffio inquam
partium.-. ,
1
eft, qua* exceptionem parjt , fi ergo in refti
Terci principalicer,non eft dubium.partutione pofleffionis fuit appofita qualitas 1 6 tcm pofle renunciare prxdix exception! r
fiuc pofec pars renunciare pratfcripcioni
talis , qua- Pragmaticam tollit, fequirur in*
iam completa; , ex reg. 1. fi quis poftquam ff.
dubicat dicendum , quod non poteft pars
de fideiufl'.Roma n.conf. i . Se cuibbec aliae
Pragmtica exceptionem opponere : nano
exceptioniin eiusfauorem indua: , vndo
cx prouifionibus oritur traditio pofleffio
Cum port allegationem Pragmatics per nis, quae prouifiones font ieruandxeum om
nibus ipfarum qualitatibus , poftquam pars
paritiones fol.8.& . pars eaillas obtinuit,prxfentauir,& illis vfa fuir,&
dem proced tarn in caufa pofleflorij > qum
absque illis pofleffionem non habuiflet ad
pecicorij , eft per memoriale ad eius inftannot.per Bart . & Doct.in l.poft legatum ff. de
tiam expeditum fol. 64 & per alium refcrihis quibus, vt indig. per Bart. & alios in l.fi
ptum vit imo loco im p e tratum.i n anno i 5 19%
quis teftibus C.de teft.cum vulg.idem acbs
fol. 194. Maieftate Imperatoris > qui iurifrefticutionis, in quo pars innititur , habet
ditionem Iudicibus ccedere pocerat,quaqualicatem intrmfecam,& annexam, exclutenus Pragmtica earn fubftuliflec, ergo hon
ionis Pragmaticz,ergo non poteft pro par
poteft pars per petitionem proceflus ad vl
te approbare , & pro parte impugnare , ex
teriora amplius in exceptione infiflere.
traditis per Do. vbi fupra. Si ergo du Rex
Quarto principaliter fuie hzc exceptio
Catholicus mandat reftiturionem pofleffio
17 alias oppofira.& reie&a, quod ex infrascri
nis, Ioannes dicit,quod ea faa,poflea via_
pto fao indubitar demonftratur ,
Lfredinus aduerfus memoriale primum
iuris procedetur,& oportun prouidebitur,
Ionis oppofuic de fubreptione,& obreptiovc in prouifione expedita fub die 20. Febru.
ne, & fignancer, quod non erat faa mencio
1505 .direfta Ioanni fol. 38.& per aliam proPragmtica;, vt fol. 8. & demum per aliam_
uifionem eodem die , & anno expeditam dicomparicionem non folum hoc opponic pec
rectam magno Capitaneo fol. 39.1 qua ex
via m fubreptionis.fed eciam principalis ex
prefs dici tur, quod fiat refticucio, & donee
ceptions, qua obftante, allegabac non eile-
ilia fafta non fueric, non permittac Ioanni
procedendum ad vlteriora , v: ex comparilitem agere,ea ver fa&a, dicit deinde vero
tione apparet fol. 22. & propri per hax
dius Ioannes de Tufo, vel alter contra.
verba-..
'':...
ipum exponencem ius aliquod habere pracEc

4i6

Io.Francici de Ponte

c fe denegari non poreft , quin afllrtum

referiptum partis aduerf*,(it fubrcpcicium,
& Pragmtica nouiter edira in fauorcm ge um per fereniflimos Reges domus Aragonie locum non habebac,& propeerea ram
fubreptio,qum exceptio dietz Pragmaticx
allegare peripum D.Lanfredinum de iure-
ubif une , & ipfis obftantibus adueriarius
repellicur ab agendo,& proced non debet.
Fit decretum,quod oppofitis non obtan
tibus procedatur in caula fol. 88. quod & fi
pars velit intelligere non decidirte hanc exceptionem, fed incidens > quod ver ceba tur ,
an in caufa poftcflbrij tancum , vel polie ftorij,& peci orij. ctTct procedendum fecdum
diuerfa referipta per ambas partes impe
trara : tarnen & fi hoc habet prom pram reponfionem refpectu exceptionis Pragmati
cal quz in vtroque iudicio vetat proceTum
ad vkcriora, tarnen aduerratur ad factum_
fubfequens:nam expeditur port decretutn_,
cicatio ad dicendum,& allegandum in iure
& in fao,quia intendunt ludices caufam_
expedir, vtfol. 89. & per Lanfredinum reclamarur ab ea,& fitcomparitio fol.yi.perquam dicitur non pofie ad exped tionem_
proced, obftantibus exceptionibus oppofitis aduerfus primum memoriale Ioannis.fuper quibus non fuit aliter prouifum,& infi
i
_
n : _ __
do>& opponendo illas, iterum inftcrit non..
procedi,cumq; expeditz poftea eiTcnt confi
miles citar iones, tandem daturcomparitio
alia ex parte Lanfrediniin proceiTu fol. 1 01.
in qua adfunt infraferipta verba .
Et quoniam excellentes, & magnifia viri
pro parte dii exponent's fuerunt oppofita
aduerfus peticionem diiD.Ioannis multa,
& diuerfa 1 per qua? non folum apparet de-,
iubreprionibus , & obreptionibus prztenfz
decretationis oblatz peripfum D.onem >
imademilitant,quodimpeditur,& impediri debet omnis proceffus ad vlceriora cir
ca id, quod petit ipfe D. loan ns, pro obeinenda afierra pofieffione diorum Caftro:
rum, ide di et us exponens, dictas eadem_>
excepciones alias per eundem , & pro eius
parte oppo tas, icerum, atque iterum opponit,& opponcre n cellar omni mehori modo ad repellendum fuum aducrfarium fua
petitioner .
m
Tandem fit decretum,pcr quod datur ter
minus in caufa, vt fol. 1 35. difcuflis iam ex
ceptionibus omnibus oppoiitis , illisq; reie*
is > vt parsmet declarar per comparicione
fol 1 40. dum decreto przdio appellat,&
propri ibi,dum dicitur, pro parte dii ex
ponentos fuerunt oppofitz quzdam excep
ciones ad impediendum litis ingreflum > &

proceTum ad vlterora, quibus non obftari*

tibus fuit per veitras dominationes in caufa
ipfa inrerpofitum decretum, &C. & demutrt
fuit i a et a per partem nominato , fuerunrq;
interpofira plura decreta, tarn circa dilationcm concedendam extra Regnum,quam
circa reietionem arriculorum impertinentium, & alia, fuerunrq; citari teftes,& pro
ceTum ordinario in caufa, vnde non video ,
quomododici poflir , non fuifle fuper exceptione hac iudtcatum: nam illa apparet oppoita in vim exceptionis, ad mpediendum
litis ingreflhm, & proceTum ad vlteriora-, ,
fuit fuper replicatum, & fa<a difeufiio, er
go decrerum incerpoficum , quod procedatur in caufa, dando in ea termin,neceiTari
excepuonem tollit,& fuper ea iudicauif,g.a
fi illa militabat , nec proced poterat , nec
terminus erat dandus, vnde vtrunque decidendoeft neceflari Pragmatics exceptio
decifaexreg.text.in 1.I.& 2. cum ibi not.C.
dcord.cogn.inl.peremptorias C. fent. refe.
non pof.& vltra regulam , quod per proceffumad vlteriora , Iudex cenfetur fuper exceptione iudicalfe, illamq; reiecie , de quo
per Bart.in l. procedente C.de dilat.& etur pecific iudicarum , quando procedie
difcufiio,& aliter proced non poterat, dc_
quo latiflim per Felyo.in cap.fuborta dt-
re id. tarnen hic opus non eft hac difputatione,poftquampars,vt dixipoft declara uic
fpecific per comparitionem exceptione*
oppofitas , ergo fi eft iudicatum : fequicur *
quod pars non poteft ad luiic excepeionem
hodiereuerti.
Quint principaliter,& vltim, quzfo adi8uercatur adfaum de quo agi mus, nam, ni
fa Ilor, credo fatuam eile difputationem hu>
iufmodiexceptionismam indicium intenta-1
tum per Ioannem, vt apparet eft iudicium_a
fpolij,non autem judicium petitorium,& eft;
iudicium fpolij facti poft Pragmtica : nam
per prouifiones obtentas per menfes poft
Pragmat icam,fui t Ioannes pofleffione deftitutus,& fpoliatus, in qua tempore Pragmaticz ipfe reperiebatur:igitur,quzfo,dicatur
perquos trminos applicatiir Pragmtica
in hac caufa, in qua non tracb tur de iuRitia*
aut iniuftitia titulorum illorum Regum,non
tracta tu: dc validitate,aut inoaliditate poffeflioms tpe prxdido,vcl editionis Pragma
ticz,(ed de fao fucceftb poft Pragmtica
prztendendo factum illud rctraandutn_
tanquam contra ins , igitur quid commune
Pragma tica, & przfupponamus quzfo,quod
vfque hodie Ioannes pofiediflet , & tandem
hodie Lanfredinus Ioann fpoliaftet, & agercmus iudicio poficflorio, pofie t ne Lanrre-

3
4

417

ptionis exclufione omitto replication's re1

iudicata:, renunciationis admiffz per Rege*
pendentja; litis , & qualitatis, Tub qua Manfredinoextitit rcitiruca pofleffio : cum CU
mulat fatis D. Collega has mnes replica*
nones fundauerit. lnea rancum infiftanu ,
qua; nedum remouet hanc exceptionem, fed
impertinenter,& calumnise allegatam fuif
fedemonftrac : quod fcilicc in hoc iudicio
recuperando polleffioni aliud pon ontrouertitur j nif fpolium faum de menfe Septembris
faum vigore prouifionum
Regis Catholici quid ergo commune habet
Cum Pragmtica gefta poft Pragmaticam ?
quid commune cum ea habenc gefta deordine Regis Catholici poft exactos Reges
In eadem ca\\uf
Aragonenfes ? ita alias audio fuiffe deeifum
in caufa Andrej S.Fede,cum Duce Sueffe,&
ita paffim feruari videmu$,dum ius indiftinSVM M ARIVM ,
(ft mini ftratur fpojiatis poft Pragmaticam
Exceptio Traumatica oppota adtterfus *
efto , quod (poliacores habuerinc priuilegia
dictum recuperando poffitonis..
Regum Aragonenfium, quando pop de peti
luflitia %egiarum prouionum ,e deciden
torio^ de iuribus ill or m priujlegior,
doprincipaiiter completo procejfu in iudifed de pofleflorio , & fie de geftis poft Prag
io Spolij ,ante difeuionem
maticam can tu m ex cat concrouerfia , & ijPragmtica.
dem Princeps dederunt remedium recupe
Spolium vltimum.e prias purgandumi.
rada; poffeffonis fpoliatis authoritate PrinJnterdtclum vnde vi, datiir contrafin'
pipis, vc in bauthoritatem, Se 1. meminerinc
guiaremfuccejforem , ne etiam remed
C.vnde vi in l.fin,C.fi per vim, vel alio mo
cap. reintegrando
do I. etfi nop pognitio C. fi contra ius , vel
Poijio reifelidalls, non e confignan4a>nifi
vtil.pub.cap.conquerence extra de reft.fpol.
babenti titulum,
quam repliationem nituntur aduerfar ij toi
ludteia pojforia in fiudalibus femper balere,pra!cendendoqiiod iu loannes priuabentur admtxtum aliqmd proprietatiir,
tus fuerie poffefione adducendo capturan)
ibidem, .
pofl'efionis peripfos fam in anno 1497
Habens titulum,fc pojfejjtqnem licetclam{
v fic liqueac prouifiones Regis Catholici
e praferendus babenti titulum tantum
fuiffe iufUs,& proinde Manfredinum haben
ibidem^, .
dum pro poffeffore quoad effects ciuiles.
*Pq/dens vtgore claufularum eonfiituti , (y.
Circa hoc mociuum atcendantur infrapracarij , pote auoearepojfeionem pro~ % fcripca : Primo di cu tere , an ftieri nt proui
pria autboritate,nee dieitur committer^
fiones iuft & eft i Hud, quod principaiiter
Spolium, .
& folum in determinacione caufx principa
lis fpolij venit difcutiendum>$ determinandum
j ergo non eft iftud decidendum in ex*
ARQ VMENTVMt
cepejope Pragmatic? inpidenter , fed compilandus prjus , Be decidendus eft proceffus
An in iudicio fpolij ppppnj poffit ex
fuper (polio,& ex ilia deifiorje liquebic do
ceptio Regia Pragmtica edita thori ,
except ione Pragma tica-.prout in fimi It
dum fpoHum prafupponitur commiiTurn
duo litigantes fuper proprie ta te rei. Lex in
poft editionem Pragmtica*.
iungicquod finiatur prius indicium retinen
de pofiifionis inter ipfos motum, vt liqueae
CONSILIVM^IXVIII.
quis fe poilelfor, & inde ordinabitur iudici
petitorium l.incerc i . de interd. & fic con
A Duerfus iudicum reupcrand pofcordat cafus l.ordinaca if.de lib.cauf.& l.fin.
f\ fe ifionis > quod hredes Ioannis do
C.de ord.cogn. proue in fimili liquet pend/' % Tufo profequi intendunc>oppofita_>
te iudicio retinendac poffelonis fi opponaeft exceptio egi Pragmatic; di
tur exceptio Pragmatica,qu cum non po(le thori in fecundo capicc Pro cuius excefic opponi,nifi per pofleilbrem, illius decifio
pendec

dique opponeriMceptionem Pragmatics ,

ccrc irte pes poo eft de ifta gamba,& eft ca
ios iftp penicus i Pragmtica remocus , ve
ex ipfius principio apparec , quz exprefs
veluie prouidere litibus mouendis ab illis ,
qui ab illis Regibus fpoliatos efe pretendebant, fed oannes.qui fpolium pra-tendic, faum Lanfredino virtute prouilonum Regis Catholici & faftum inquam poft Pragmaticam.non video profeo quomodo hace
Pragmtica poffit in hac caula applicari?;
vnde iudicandum arbitror fore procedendum in caufa pridia exceptionc mnimo
refraganco .

LXVUI,

4i8

Ioannis Francici de Ponte

t facis cradidic ibi FrancRipa nu.40.8i 4t

pendct vfque dum decidatur, quis fit poffcffor,& iic liniendum judicium rttinnd.quo
poil Arec.conf.ioj.& Corn. conf. 3.9.1. vol.
fnico liquebic , an exceptio Regix Pragm
V eo,quodcum ticulo,qui przeedie fpolium
tica obliec ) hoc it idem dicendum erit in_.
non dacur remedium cap.reintegrand.procafu occurrenci: exceptio Regia: Pragmati UC cradidic Barc.in l.rem,qua: nobis fdeacC pendec dccione.an prouilones Fuerine
qu.poft. quem ibi equuatur Angel. Imol. &
iuli expedita-, lit uci principa licer dite uci tur
Socc.licec vera cenfenda fie conclufio, quod
in iudiciopoleflorio,ergo prius deciddum
contra fingularcm fucceflorem nullatenus
pofl'cflorium , vc iode liqueacian exceptio
detur remedium cap.reincegrand.quod be
Regia; Pragmatic* obflet,necne>& ficin exne equidem probaui.c Menoch.inter Moder
eptionc Pragmatic difcqte re de antiquionos in 15. remed. in 13.qu5fl.in fecundocafu:
ri pofl'eflione5&: proinde de iultitia prouifiofi itaq; nondabatur Manfredino remedium
num eil cert impertinens,cum id decidi depoftelforium de iure concra loannem, iniubeat in caufa fpolij , & inde liqucbie : an-.
ft fuerunt prouifiones , & proinde propofPragmtica obliec , & iilud prouenic ex re
fefoi e non eric vocandus Manfredinus Se
ha- -caes Ioannis iniudicio poflcflbrio obtigula ordinis,de qua per barebene in tf.nihil
nere debent.
Commune nu. 14,
Quarto expulfis Richardis,& iufl,quia_Secundo pofico,quod nunc traarecur de
} determinatione poHeflorij, verum eft, quod 5 rebelles. magnus Capicaneus vulcconligna*
re potfefsionem concefsionarijs, dum conti
Joannes fuit pr hiatus poefsionc ubmenfe
gnauicloanni, fecit id quod in contradicto
Septembris 1 505. pofito, quod Manfredinus
deir.onflraret fein anno 1 501 .f uife fpliat
rio iudicio cum Manfredino facer cenebatur , res erat feudalis , & proinde non con/i
cadem re , vera cft regula , quod vlcimum_
fpolium cft prius purgandum, ica vc nec in_.
gnanda.nifi ticulum habtibus, adeo vt Anvim cxccptionis.ncc in vim reconuencicnis
dr.dixerit in Jf. illud de proh fcud.alien.per
primum fpolium adduci poflic , & de iuro
Feder, quod iudicia poTeToria in teudahciuili nullam habet dirficulcacem $, recupe
bus,femperhabencaliquid propriecatis adrando vcri.licecinftic.de incerd. 1. fi quisad
mixtm,videt loannem cum priuilegio Ferfe fundum cum glof.fub ver.quis ad quem_,
dinandi 1. de menfe Apnlis 1496 per quod
ff ad l in], de vi pub, cum plcniisim cumu
pretio foluto, & tranflata poflefsione per
aum fi ftiiai, erat dominium verum rranflatif per Menoch.in i.remcd.reeup.potT.nu,
latum,tum ex tranflatione pofTe/sionis,tum
336. cum icq. Si ergo primum fpolium non.,
ex claufula,quam vim ver,videt Manfredi
purgat vltiroum>fcquuncur duo, aliud quod
num habentem titulum pofteriorem : cert
remaneanc iniuft prouilones Regis Ca*
ex l.quotics in princ. de rei vend. Ioanni
cholici, aliud qued proinde debet obtinero
tenebatur eonfignare:dum ergo Ioanni con
IoannesdcTufo in fuo iudicio recuperando
pofl'cflonis , eftoquod ipfc prius. fpoliaueCY
fignauir, nedum fpolium non commifit, fed
fecit id,quod facer tenebatur potito, quod
ex interna llo ipfum Manfredinum.
Tertio pofico , quod Manfrcdinus fuifiec
Manfredinus contradixitfet , ergo prouifiones contra loannem iniuft, & iuftiisim ip4 fpoliatus prius Richardis! quibus pacih*c
pofsidentibus,& aride Regia deficientibus ,
fe cenfendus eft fpoliatus.
Rexmanum iniccicin ipfa Caftra, v ti bona
Quinto pofito,quod Ioanncs fpoliaec
rcbellium,& illorum polfefioncm conligna- 6 Manfredinum , iuft id facer potuit , erat
quippe in loannem ex priuilegio Ferdinanuic Ioanni de Tuto ad hue, nec remedium_di II. tranflata poftefsio cum conftituto , 8c
poflefforium competijflec Manfredino , ica
praecarlo ; fi poftea Rex in alium tranfhilifvc pi oui I n :-,es iniuft cfendx fine, fiquidem
fet poflefsionem ex remedio l.fin. C.de acq*
Ioanncs elt iingularis fuccefbr , quia ex ti- .
poil, vigore conftituti, & prxcarij, & ex re
tulo particulari bon fidei,quia Rege cum
medio I.creditores C.de pign. vigore faculiufio titulo t quia vigore emptionis ta di i
tatis dat de capiendo propria authoricate,
Rege Ferdinando 1 1. is d quocpit pofeffionem loannes , fuiemagnus Capitancus,
potuiffet auocare Ioanncs pofleifionem pro
crac cert poleflor bonxtidei cum titulo
pria iuthoritate,de quo pacto, vltra dia_.
per Doores antiquos,videaturglof. .
nomine Reg. Cur. ftantercbellionc illorum
de Richardis,qui tune posidebanequo cafu
in $ i.in i.par.cf.Pacis in glof.4.in i.quft.
eo, quod iingularis ucceftor , non dacur re
nu.7. vfque ad num. 16. Si ergo id poterat
medium vnde vi ex 1. cum ce ff. de vi, & vi
loan ncs, dum illud feeit , potito quod ipfum
Manfredinum expulfiflet, non tarnen dicearm. quod bonx dei non dacur remedi
tur ille fpoliacus,& proinde ioiuil remance
cap.txpc extra de reilicfpol. prouc cumula-;
proui-

Confilium
prouifiones , &iuftifsim effet reftituendus.
Ioannes .
Tandem fexto hx omnia ex abundanti
7 dixi,quippe poffcflionem dicit Manfredinus
cpiffe in anno 1497 at ioannes cpit fub
menfe Augufti 1^96. proqt apertiffim de*
monftrabitur ex fcripturis producendis ,
quandode determmatione poTeTorij age-,
tur. Remanetergo articulus hie fine difficulcace , & volui hsc omnia fubijeere , no
quid iudicem moueac captura hare poffeffionts nuper produca, impcrtinens penicus, ni
faWor ad exceptionem Regias Pragmatic*;
hax occurrunc currenti clamo ,

Pro Ducis Mondsalti,

SV M M A%.IV M,
1 *Paterfol s exclufis aterif fucedit filia in
dotent-, .
a luod procedit quando pater ilipulatus e
dotent reddifilia,& baredibas.
3 lus adeundi non tranfit ad baredes .
4 %ABo per/nalis,qua oriebatur interpatr$t
&filiam,extinguiturfilia rnortua&pa-i
tre exientefuccejfore.
Ato,& pafo , non pojfunt concurrere in4
tout m\JubitBo .ibidem.
j ^Debitorfuccedendo creditori aliquando operatur confufionem , - aliquandofolutianetn. .
6 Hypotbeca extinguitur per fueeeonem inreuocabtliter .
7 Creditorfuccedendo debitori operatur lu*
tionem , finon eil in damno ex induBio*
nefolutionis ,
ARGVMENTVM,
Quando patcr fuccedit in dotibus fi
liaban die amr illas habere ex contra&u;
abfque aditione>& quando iiccefio op
retur folurionemjvel confufionem ,
CONSILI VM L XI X,
Odie,qui eft dies 2 . men*
fis huius fuit mihi iniunflum onus confiderandi
aliqua in hac caufa Uluftrifs. Ducis Montisalti %
cum Illuft, Puciffa Traiei) quae, vt fertur, eft expedienda fub die 26 eiufdem menfis : in qua
caufa , etil feribere reouerim propter tern-

LXIX.

419

porisanguftiam:tamen mandatis Illuftrifli*

mas Domina: D. Marit de Aragonia Duci*
filia? impulfus, acinocaui breuicer infraferi*
ptai, potius ad exciracionem mentis iudica"*
re debenr.is,qum ad debitam puntorum in
hac caufa vertentium totalem explication
ncm:& propterea pra-fuppofita pro indubitato in przfenti caufa rebellione tarn exte*
dardi.qum Zuruli, de tribus videtur fort>
difeutiendum , quibus abfolutis in fauorem
Ducis fentntia alias lata, omnm erit con firmanda_i ,
Primum eft, quod Zurlus patr folus eft
fucceflor in dote filia; praemortuar.
Secundum,quod is pater, mortua filia_< ,
dotem ftatim acquifiuit ex contractu , ob
quod alia opus oon habuic adicione .
Tertium,& vltimum, quod fuccelfiooperata fuit folutionem,& non confufionem_ ,
adeo quod ex irreuocabilitate fuccelfionis
dbitons extina fit non folum perfonalis
aftio , verum etiam hypothecaria, qux amplius ex iuris regulis notorijs non poteft reuiuifcere,ex quo demum conclufio oritur in
confirmatine fententi latar,quod fifco exi
lente fucceffore credicoris,& debitoris,fuit
atioomnis ad dotem competens extina-
x perfona Zurli,qu* per reftitutionem, feu1
indulgentiam mediante pecunia fareuiuifeere non poterat ; & propterea iuft fui
alias per Regiam Cameram fententiatunu>
contra partem tanquam aioneearentem
& fic etiam hodie iudiari debet .
Quoad primum fuit hare queftiofaris in
I ter Doctores ventilata , an pater folus fuccedat tanquam in bonis ab eo profeftisjonp
pibus alijs cxcluhs,ex reg.text.in l.quod fcitis tf.fin autem, fecundum verum intellet
C.de bon,qux lib.vbi Bart, Paul, de aftr.8
alij, an vero fuccedant cum patre, mater, 8c
fratres vtrinque coniun$i,a etiam forores
quafi quod regula illiustext.fit correcta per
text, in auth. defuno . ad Senatufc; Tertul. fecundum quod ibi Bald.viderur tenuife cum alijs fequacibus: fed tarnen etfquxftio fit inter Doftores difputata, tarnen vera,& communis eft opinio, quod pater om
nibus alijs exclufis fuccedat, & ratio eft viua,cui refponfum non adeft,nam de iure cmuni antiquitus prima caufa erat defcendentium, fecunda afcendentium, & tcrtia_
oIlateralium.Dmergo ius autTienticorum
voluit priui!giare collatrales vtrinque co
rundos in iucceflione cum afcendenribus ,
voluit inquam illos cum ipfis adatquare , &
non refpedu afcendentium ius nouum ind
cete , fed refpeu ipforum collateralium_>
admicceodo illos infimul ad fucceffionem_j 1
ergo

4*Q

Io.Francici de Ponte

ergo in cafbus , in quibus inter afeendentes

erat in fucceffione prlatio,& exelufio, qua:
cum in cafu ifto non aderat , quia pater
fueeedit tanquam in bonis ab ipfo profectis
& cum hac intrinfeca condicione .uis ab
intellecto iuris, proptere nonpoteft locum
habere noua iuris authenticorum prouifio:
& proptere art.in 1. poft dotem in fine ff.
folut.matrim.in fpecie tradidit ex reg. text,
in d. 1. quod feitis i quod i pacer dotem filia:
deditA pro ea dotem reddt ftipulatus fuit ,
quod tandem ea mortua fine liberis ipfe fo
ins fuccedat,exclufis matrc.r: acribus, & foror'bus.ifiem tenuit in auth.itaq; C.comm.
de fucceff. in d. 1. quod feitis , & in fuo conf.
3i5.fequtur cum Paul.de Caftr.in d.i. quod
feitis y . lia am circa finem Imol. in d.i. poil
dotem in fi. Ludo. Rom. ibidem col. io. Ang.
jn d.auth.ttaq; verf.tertio deficit Abb.conf.
vol. I, in hn. Alex.conf.41. col. fin. vol. 7.
Soccin.Iun.conf.2 1. col. . Campeg.in traft,
dotium in -. Calan, in confu. burgund.
fol. 243. coi. 4. & fol.247. col.3.& Bald.fibimet contrarius in conf. 104.& 446. lib.4. Be
nedict in repet. cap.Raynutius nu.636.de>
tefi amen t is ,con fului t eleganter Roman. qui
difputat articuium ad partes in conf. 40. &
oncludit Bart.opinionem effe veriorem, &
Anchar, in conf. 349. vbi dicit hancopinion
*flequam,vt ibi flumina reuertantur, vnde
xierunt , elegantifiim Alex, in conf. 168.
vol. 7. v- cumult omnes : ad matcriam_
. text.in 1 quod icitis,vidc conf meum 9. in 1.
voi.& conf. 1 . Fabij de Anna, & licet prin
cipio dixerit,conclufionem eTe dubiam.ccludit tarnen opinionem Barr. efle veram_,
Jo. Ant Rube. Alexandrinus in conf.79 dicit
iftam eftecommunem opinionem Bald.No
uell.in ci act. dor. m vir. par. dicit, quod licet
opinio contra Bart.diiputando fit fubftenrabilis:tamen ipfe in confulendo,& iudicando
non auderet recedere ab ea , Boer, in decif.
1 1 9. relatis , & difcuffis nine inde opinionibusxQncludit,quod Bart.opinio videtur comunis, pro qua cum fuerit iam 1 udica r. nnu
per Reg. Cam. non videtur hodie pacto aliquo ab ea poffe recedi,qux fat is, atque fatis
confereba-nt ad defertionem alias allegata, ,
quam reperi in beneficium partis decifam ,,
& haec quarftio procedit,quando pater ftipu.
latus oit pro filio.& haredibus: nam fi reddi,
filia? fimpliciter ftipulatus fuiifct,tunc non.
eifetdequxlionediputandum , quia llipulatio intelligeretur filia fuperuiuente, qua>>
prmortua , pater non vt fucceffor , fed per
viam confolidationis dotem confequeretur*
itacleg.Bald.Nouell.in loco,vbi fupra.
Quoad fecundum punctum , opus non eft

3 difputare qua-ftionem, fi hreditas fuie adita,& an habeat locum text.in I.quoniam fo

rorem C.de iur.delib. qui loquitur in tranfuerfalibus.denegans ius adeundi.tranfire ad
hredcs,ad tex.in l.i.C.de hisqui ante aper
tab. qui ficut loquitur in defcendentibus ius
adeundi tranimittentibus, ita etiam habeac
locum in afcendentibas,tanquam fuis hredibus fecund glof.in vtroque Ioco,& Docb
in l.fi infanti C.de iur. delib. Hare inquam_*
quaftio non eft in praffenti caufa: nam pater
hic fuit dotem fibi reddi ftipulatus pro filia:
vnde facto cafu reftitutionis, creditor erac
? ipfe ex contractu, nulla alia aditioue requi
fita remanebat poftea demum ipfe filiac de4 bitor : vnde cum illi fucceflerit>nulli dubi,
quod operara fuit lex extin&ioncm , quia_*
actio pcrfonalis tantum inter patrem, & fi*
liam oriebatur , qua: morte filij extinguitur
parre exiftente fucceflore , cum non poffic
a<Sio,& paftio in eodem fubiecto concurrere
ad text.in I. fi vxor tua, vbi Bald. C. de bon.
aurhor.iud.poff.in l.dcbitori.vbi Do<S. C.de
pad. quia fibimec pater docem reftituerc^
non pocerat, & impeditur etiam ortus effectualis aionis prxdecedente vxore,viro,&:
patre fuperfttibus , contra quem patrem_
actio nata eilet dotis fafta ex actione: vnde
non potuit ante natiuitatem fuccedere pa
ter in actione excrcenda, per ipiummet, cu
ius aftionis ortus , & tanquam inams i lege
impeditur,vtperglof.& Do.inl.i. $. cum
prsedi in verb. Domini ff.de pign.& actione
dotis confequenda: viro , viri, & patris rebellio extinxit.poftqu prfupponimus fifeu
5 vtriufque fuccefforem: & proptere hiefubingreditur tertius punctus, de quo fupra an
confufioperfonalis tantum actionis, vel folutio,& extinio etiam hypochecaria* induda fit propter huiufmodi fifei fucceffionem,
cam in bonis crditons quam dbitons.
Etin hoc, tertio puncto paucis me expediammam non eft dubium de iure,quod fuccefio aliquando importt confufionem , 8e
fiquando folutionem,vt docet lurecon.in U
fiychunV tf.ditio ff.de folut.& vera,& indu
bitata eft regula, quod quandovnus eft cre
ditor, & vnus debitor.ita quod ex induione
folutionis damno fuccedens non afficitur ,
tune fucceftio operatur folutionem veram ,
licet per fidior.em lege inducatur, quado
ver plures funt debitores.ita quod ex folatiene damno fucceflbr afficeretur>tunc con-
iifio,& non folutio ex fucceffione afficitur ;
eft cafus in l.Vranius, qui text, loquitur in>
fi ( ff. de fideiuff. & ratio eft, quia folutio
qua: ex fiione inducitur quando damno afficerec.efic contra qnitatem, fuper qua fi

Confilium
ftio lege eft indufta ; & propter ea fiftione
cefTante,ce(Tac folutio, qux ex ea iuris mini*
ftcrio oricur,& hc fuit magiftralis doftrina
Barr, communiter fequuta in 1. fi is, qui pro
emptore in ancep.col 6.quft.prmcip.nu.67.
S. de vfucap. & prx cccris fatis optim, &
eleganter declarauit, & diftinxitomnes cafus Nicof.in traft. pi gn. in i.memb. i.par.&
cft oprima decif.Affl.nu.a 37. quo cau ceflac
diftinftio xcinftionis aftionis inter perfonalem>& hypothecariam,de quo in l.i.C.dc
luicpign.cum concord quia per folutionem
omnis tollitur obligatio fecund text.& gto.
in Lit liberatur in princ. ff. quib.mod. pign.
vel bypoth.fo!. & propterea iura,& Docto
res voluerr, quod daca fucceflonis irreuo6 cabilicate,iudicacur omnin hypothecxextinftio,& limiretur texc.in 1. debitor flf.ad
treb.ex reg. text, inl.ex fcxtante jf. Latinus
largus fF.de excep.rei iud. vc per Barr.& eiterDoft.quos NicoinlocOjvbi fupra refere
& etiam AfH.quia hoc operatur folutionem
& confcquitur omnis aftionis ex tinftioncm.
Fiicus ergo fucceffit vtrique, tarn debito7 ri.quam creditori, non eft in damno ex induionc folutionis:ergoex reg.Doft.fucceffio
operatur folutionem : fuitpariter (ucceflio
irreuocabilis in bonis debit oris ;er go omnis
aftio eti hypothecaria eft extinfta ex reg.
text. ind. Jf. Latinus largus, & in 1. neque pignus ff.de reg.iur.ex quo fir, quod data om
nin perfonalis,& hypothecari aftionis extinftione,n detur rei iam extinftx amplius
reuiuifcentia ex reg.text.in l.qui res j.are
if. de folut. ibi in perpetuum enim fublata_
obligatio reftitui non poteft, vbi glof. Barr.
& Doft.inl. inter ftipulantem tf.facram do
verb.oblig.dcclarac Nicof.in i.memb.z.par.
nu.44.Ergo quantcunque pars allger certo modoreftitutionem perfifcum faftam,&
cam mediante pecunia,apparet ex prdiftis
nullius effe moment i. poiquam prcedit extinftio funda ta modo, quo fupra, quz cu m_
eonfumpferit luurn effeftum, non poteft do
non efe, tranfire adeffe, quia de priuatione
ad hab rum ndatur regrefus,vt latius pr
carter s nott Iaf.in d./.acram,ex quo fi t, ve
fentencia Reg. Cam. in beneficium fifei , &
pofleforum fit omni n hodie confirmanda .
Hxccurrenti clamo breuifime annotaui ,
vt anfam prxbeam Dominis iudicantibus
latius punftos eorum ingenio perferucandu
Pro Principe Bifiniani.
SV M M A'T^IV M .
I Ptcunia,qu reperitur in banco deferipta no mine Titjj tui vtiproeuratori Seyfuerat

LXIX.

42*

foluta debitare vigore per medium

Uhus banctngiturfitijfe numerata Titioj
& per eundem m banco repqta.
pecunia defenptto in creditum Tttij, vtfu'
pra ejfictt,vt Tttmsfit creditor band, non
Seius .
xAiius in dubio prafumitur geRus nomine*
proprioipotius quam procuratorioytutorio,
velfimilibus, & nu.\.
Depofita , qua bodiefiunt in bands funt irregolaria, & pecunia dominium eft ipfiut
band .
L.fi me, & Titiumfflficertum petatur non
procedit in acquirente pecuntam titulo

7 Dolofo exiente nonfoluendo datur regrejfus

in fubfidium contra poffidentem etianu*
titulo onerofo.
% *
ARG VMENTVM.
Cum Scribens mandat banco per me
dium apocae,vt aliquam pecuni quantitatem ioluat Titio tanquam Procurator!
.alterius,&poftea reperitur defcripta apo
ca in faciem Titij,proprio ipfius nomines
an Scribens liberationem confequatur,

.1
CONSILIVM LXX.

Vm per Principe Bifiniani

fe apoca directa banco de
mari ) quod foluantur Pilellae vti Procuraron Vefpafiani de Gonfaga duc.
oooo. & demum reperi
tur hxc eadem fumma po
fita in creditum Pilell in eodem banco. Lex
quid fingit , & cert fingir per barteum prxdiftam pecunia Pilellx numeracam vti pro
curaron Vefpafiani , & demum per ipfum_
Pilellam in banco iterum numeracam , ex
quo fuit ipfe fimplicicer,& non vc procura
tor deferiptus in eo creditor , hic eft cafus
deeifus per quplura iura pafiim,& indiftioft in 1. (enim ) fingularia fi cert.pec.difponitur,j> fi ex caufa mdati pecuniam Ticius
mihi debeat,& ego conueniam,vt in crediti
nomine retineat,dicit Iureconfulrns,q>videtur mihi data pecunia ex caufa prdifti madati,& demum me retradica, & numerata
ex caufa mucui,& fie fingitur ibi duplex nu
merario pecuniae, ita pariter hic, eo.n ipfo
quod per bcum aeeeptatur apoca Principie
direfta Pilellx vti procuratori,& demum in
banco Pilella deferibieur creditor , fingitur
per baneumipfi faftam numeracionem,&fic
Nn
confu-

loannis Fran
confumacum eft mandacum ex receptions ,
& fingicur poltca per ipfum icerum peuni
in banco numeracam , ex quo remanlit ere *
dicor.ad idem cexc.in 1. licet tf.quocics ff. de
iur.dor.vbi fi quis accept fere fuo debicori
caufa docisconftituendz Sei ipius debito
ris vxori id,quod fbi debebatur.dicit tex.&
jbi glof. in ver. datum, quod intell iguncur mceruenire tres aus; Primo, fingicur debitore creditori folutum.Secund, creditore
Seiz vxori. Terci, ab vxore marico, celcritate enim auum vnus, vel plures occulcari
po/Tunr, vt ad idem dixit Iurifonfultus iru
1. j. ji.fin.ff.de don. int. vir. & vx.& (une fisio
nes, qua? concurrunt circa diuerfa, Sc dicuntur oriri ex diuerfis fontibus , vc eleganter
declarar lacob.in d.i. licet ji.quoties:fingitur
enim baneum foluiffe Vefpafiano , feu fuo
procura tori, &' ha-c elt fictiorefped ubanci ;
fngitur fecundo Pilellam nume rafle banco,
& rue fecunda fiio refpectu Pilellz : ica_
dclart Bart. in I.G is, qui pro empeore colum.pen. port nu m. 7. verf.fecundo cafu do
vfucap- Sc hoc eft , quod dicir in fpecie per
hxc Salycin d.i. fir gularia colum. fin. videli
cet, quod fi iulferim camp fori meo debi tori,
vtTitio foluat,& il le campfor feripk Titiu
in fuum creditorem in libro , quod cenfetur
numerata pecunia per prius per ipfum.
campforem , & He demum rctradita fibi fecundum regulam illius text, igitur fie in ca
fu, dc quo agimus, vc cenfeatur per bancum
folutum Pilellx,& demum cum icriptus fuerit in banco cenfeatur Pilella eandem_
fummam banco folutam, & propterea text,
in d.tf.quocies vtitur illis verbis , breui ma
nu fcilicet , quod videtur breui manu folu
tum per bancum fuo creditori , & demunu
per eundembco renumeratum;& licet aliqui voluerint elfe in mutuo fpeiali in d. I.
ftngularia i tarnen communitcr hoc repro
ba tur, vt refere ibi Dec. num. 6. ver f. fed iftc*
intelletus .
,
Ex hoc infertur , quod poftquam Pilella-,
exegic pecuniam banco , quo lex fingic
illam numeratam , dum demum eadem lex
fingit ipfum Pilellam in banco eandem_>
quancitatem numeraife: fequitur , quod remanft ipfe Pilella creditor banci, & non-,
Vefpafanus , quia non, yt procurator Vefpafiani eft defcriptus Pilella creditor in-,
banco, necvt talis ipfe pecuniam repofuir,
nee alium computum vnquam tenuit,quam
nomine proprio, & ita lex interpretatur in_.
dubio.
Im dum quis gerit duplex officium accij dtale,& naturale^ fimpliciter facit vide
tur facete ub nacurali officio t Se non acci-

dtali,eft pulchra decif.Bald.ad propofituti

in 1.& pecunia . de iure dotium, quo? rogo
videatur: hmc paifim in materia bancana_
iudicauerunc , quod admittaneur compen
faetones debitorum, & credicorum in baneis, quando quis, vt procurator reeepit pe
cuniam , fed tarnen eft pecunia pofitairu
uum credicum fimpliciter, & eadem perfo
ra, vt talis, Sc non vt procuracrix reperitur
debitor eiufdem bancimam non tenent ban
ci computum cum adminiflratoribus, fed
cum perfonis deferiptis, nifi aliter exprefs
appareat : dum enim lexoperacur folutionem recipit Pilella vei procurator , quia vti
tali foluitur , alio modo recipere poterat, dum portea per bancum Pilella deferibicur creditor ex fictionc antecedente nu
merations , quam lex przfupponit per Pi
lellam banco atam, in hoc non habet opus
gerendi actum, vti procurator , vc talis
ilium exequendi, & poftquam ipfe fimplici
ter eft defcripcus tanquam He, qui pecu
niam fimpliciter numerauit , propterea no
mine proprio cenfetur numerarte , fore in_
banco creditorem, & expendidiffe ex regula
text.in 1.& magis ff.de folut.cum vulgar. flc
hzc eft communis diftinftio Doctor, de qua
per Bart.in 1. 1. /.nunciationum.13.de oper.
nou. nunt. in 1. icaftipulatusjf. Grifogonuc
de verbor.obligat. oportet enim quod ge
rat actum fub nomine officij, vel quod actus
fit talis , quod non point alio nomine expli
can , fed poftquam pecunia peruenic ad Pi
lellam , illamq; proprio nomine expend t ,
vel fuo proprio nomine ponit in banco, quis
dicit, quod de eadifponere non poterac, &
quiscogit dicere, quod non poteratponi in
4 creditum Pilellz fimpliciter : vnde cum po
terac vtrumque fieri, lex interpretatur a cm
factum , vt iacet proprio nomine fecundum
Bartol. & Doftor. vbi fupra, & propterea^*
fit differentia inter con t r a aus, & judicium ,
& inter officia publica, & necefaria, vt in-*
Tutore , & officium procuratoris volunta*
rium,& priuatum.-nam poteftquis re aliena
vti, de illa difponere , & de ea concrahero
critq; debitor Domini, & fie non fequitur
contrahit vel difponit de re aliena: ergo no
mine Domini quando fumus in procuiaeore,quod fecus eft in tutore ; ita glof. magiftr.
in I. poft mortem (cmuniter fequuca) in /.
fin. ff. quando ex fact. cut. allegat text, in 1.
procurator, qui pro euiione, vbi optima-
glof. quz dclart in verb, non releuabicur
ff.de procur.
Quz tant erunt hie cl anora>quc quoi
5 depolita hodie, quz fiunt in bands fun irregulaxia , domioiumqi pecunia: eft banci ,
qui

Confilium
qui obligaras eft ad tantundem, non autem
ad reddendam eandem fpcciem : non enim
fiu n depo fita obfgn a ta, ica quod tenere tur
bncus ad redditionem eiufdem fpeciei , fed
dominium in eum tranfit, teneturq; foluere
eandem fummam , de quo in 1. Lucius , vbi
glof.& Do tor. in I. publia Jf.Lutiusyvbi glo.
in verb, exceder, in l.die fponfaliorum $.\,
ff.depof.ex quo fie, vt minim applicari poffine termini per partem confideraci in eo
qui difponit de re, qua* eft in meo dominio ,
cum nunquam Vefpafianus fuerit Dominus
pecunia; .
Sed quid in hocimmoramur, fi habemus
explicieam prbationem partis dicentis,
quod Vincentius Pilella difpofiu'tde hac pe
cunia Vefpafiano ignorante; im cauit, no
aliquid fcircc , fecitqi cum animo illam recuperandi Principe , vt demum eandem-*
quanticatem portea Vefpafiano folucrer, er
go nomine proprio expendidit, & fie non.
oportet arguere: nam quatftio Doctor, eft in
dubio, fed quando voluit etiam de pecunia-,
aliena difponere, quis vti propria, tunc non
cadit difputatio ft fecit nomine proprio, vcl
ci procurator ; difputandum tantum effet
de potentia difponendi , quod cum fit factum,& pecunia fit confumpta , inanis eflec
quxftio .
Sed & rurfus fi aliud in facto eft explora*
tum , quod Vincentius expendidit pro Principr:um conditione fibi foluendi ex cffcclibus Priucipis , etiam fibi foluic : igitur auc
pecuniam expendidit , vt priuatus, & habe
mus intentum,aut illam expendidit,vc pro
curator eo modo,& cum ipfa conditioned
poftquam illam exegit,durante eadem pro
cura tione refultac idem effect us folutionis ,
& excinctionis cuiulibet imaginaria: actionis acquifitionis , quod quxfo attendatur:
nam, ni fallor, collie fubtilitatem.
Dixi,quod non merentur allegari termin.
text.inl.fi mc,& Titiumin haccaufa,&.adduxi decif. fatis notab. Paul, de Caftr. in l.fi
pro parte $. fi Domini ff", de in rem ver. addo, Alex. illam fequentem in d.l.fi me, & Ti
cium vlcra decif.& communiter ibi per Mo
dernos.
Oixi.quod fiance maniferto dolo terti;,qui
7 eft Pilella notoric non foluendo, procedic
actio in fubfidium contra Vefpafian, etiam
quod Iubeac caufam onerofam:nam etfi re
gula fit, & communis diftinctio inter causa
lucra ciuam , & onerofam , de qua in 1. apud
Celfum $. de authoris cum jf.fequentibus if.
de do! except, tarnen omnia intelliguntur
directa actione dolofo exirtente foluendo ,
fed eo foluendo non exilente , tunc eciaou.

LXX:
4*3
contra habentcm caufam onerofam datur
actio, quia femper refpectu patientis dolum
eft in lucro, & procedic tunc text. in 1. plan
la 2. $ .qui rogaros, vbi text, ad Iiceram do
leg.i.& licet aliqui voluerinc effe hoc fauore vl time volunta tisjcommunis opinio eft in
concrarium,vc procedat etiam in contractu,
& in actibus inter viuos , & hoc cenuerunc
communiter Doctor, in d.i. fin. ff. de eo, per
quern fact. cr i t, vt ibi Alber. notab. Paul.do
Ca It r. A lex. qui difputat articulum,& refpdec contrarijs, Iai.fcquitur Alex. Iacob.pariter difputat , & remanet in hac opiniono
. Petr. & Bald, in d.i. i. dereput.vndo
non videturin iudicando poffe ab hac opinione , vtcommuni recedi , fecundum que
fuit iudjcatum_i.

Pro D.Marco Antonio

Columna. .
SV M M ARIV M .
I FunSionesfifeahs vita durante eoneek exi
genda ab hominibus alianus Caflri non
veniunt inXlalri conccjffone > quod limitatur . . &fiq.
3 Diiio ( prout ) quid importet , & de aljjt
relauis, nujiq.
5 Per coneetonem alicuius rei inttlligitur co~
cedens dare iilud ius,quod in ea babee.
6 Conceffto faa in pcrpgtunm ,fecundun
fubieflam materiam intelligitur.
7 Tranfa&io non porrigitur ai non expreja-,
& nu. J>.
8 Ajfenfus non extendtur de contraciu ad contracium, .
ARGVMENTVM.
An in conceffione 3 & donatione Ca
ftri,veniant funtiones fifcales, quas feudatarius pofidebat eius vita durante.
CONSrLIVM LXXL
On dubitacur, has funcio
nes fifcales,de quibus agtur i non fuiffe in dominio
Ill.quond.Fabritij Coln,
c Ill.quond. Afcanij ,
fed exactionem tantum illorum przdictos Dominos
habuiffe vita illorum durante in computum
ftipendij Equitum grauis armaturx: vndo
eefi illexigebtur ab hominibus CaftriTurani,aon tarnen veniebanc fub conceffiono
Nn
Ca-

Ioannis Francifci de Ponte

4*4
Cattri,necde pertinentijs illius erant,vt incum fit ifte tipulus lucratiuus , voluitq; D.
troicus forfan ad Baronen) fpedantes , (une
Fabritius facer conceflionemremuaerato-.
enim iura regalia caufatiuc ad cempus fub
riam, vtmagni Domini facer allolent, nondiuerfo titulo , caufaq; diuerfa concerta ad
eft proptcrea credendum, voluie concedenot.per Andr,& Dodor.in cap. i.de cap.qui
re id, quod non habebat, vt 1 fub diuerfa na
tura, Sc donare id quod no tor i um erar,quod
cur.vcnd.
Secundo loco.prarfuppono in fado veriflinon) poterat vltra eius vitam procelari , Sc
mum efle,coneeflionem Caftri Turani, cum
in hoc quarfoponderetur aflertio: nam non
cxa&ione functionum rifcalm fadam tu le
dixit conceder fundiones fifcales , fed ha
per prxdidum Hl. Fabricium Columnarru
bere illarum exadionem , prout ver habe
fub anno 1 5 2 o. de menfe Februar, przdictis
bat; aliud enim it habere rem,S aliud pofdeCafarelIis non titulo onerofo , fed donafeflionem rei ad text, in 1. naturaliter in $.
tionis titulo,hcet remuneratorio, videlicet,
nihil commune ff.de acqu.poflert*.& fic aliud
eft habere fundionem, aliud exadionem il
ob caufam ertiitiorum , &c tea conceflio exprefs canta t , nulla fud i mencione Caltri
(arum , quz exadio denotar adum facti , U
Rruifrigidi, aut de aliqua partis przrenfiapoifeifionem ipfarum fundionum_>.
ne.in qua concefione , & h" diatur in aiferSecundo fi conceflio ( vt fupra eft fundatione teneri Caftrum Turani cum exadione 5 tum) ver elt relatiua ad priuilegium,ita_
fundionum ficalium, quod verbum etianu
quod aliud conceder noluit , nifi id , quod
dnott , noluiTe D.Fabritium conceder
poterat, & habebat virtute priuilegiorprn
proprietatem fundionum, quam non lnbeSt he tundiones erant ad vitam ipfius D.Fabar, quia fi fecus eil et, afleruiflet habere ipbrjtij,proculdubio,& fi fada fuiflec aflertio
fas fundiones , non aurcm exadionem illaprout pars illa figurare porter, funt vtique*
omnia vana, portquam ad priutlegia fit relxrum, quam tantum ipfc habebat, tarnen 1ferius in cadem concefione melius fe dcla
tic,& non fol um relatio 1 fed vlterius decla
rando
dicit, velle conceflionem talem habe
rt in difpofitiua concedeqdo Caflrum prre firmitatem, qualem priuilegia ipfius D.
didurmeum omnibus fupra exprelfis, & de*
Fabritij obtinebant.
mum dicit , proue tenebam vigore nolroTertio de iure, quando fie conceflio alrum priuilegiorum ; & vlrerius fubfequuncuius rei, in qua concedens ius habet , tunc
tur hie verba , videlicet . Quam inueftituram, vini, robur , & efih'ciam vera: onceffi verba client generaba , & portent plura_
comprehendere , tarnen nunquam videtur
fionis,donationis,& amplifications in Per
onceflum , vnquam vend^um nifi ius ,
petuum, vt przdicitur d.Terrz Turani, curn
quod concedens habet, hic elt text. vulgatus
omnibus ante didis volumus,& decernimus
in l.qui tabernas fF de contrahen.empt. in 1.
talcm vim obtinere , qualem priuilegia nofi domps j.fi.de leg. 1. in l.vxor paturi C. de
ftra obtinent , &c, Adeoquod patet indubileg. vbi glof. qux iura ad propofitum addu*
tatum,quod etfi fit fada aflertio generalis ,
cit Afflict, in decif. j J4- & in tantum hoc eft
qui poterat aliquam in fe habere, & confi
verum, quod fi egohabco vfumfrudum fun
riere ambiguitatem. tarnen ex iftis verbis
di , illumq; legauero , quod etfi legatum fic
fubfequentibus apparet fatis , fuperq; clainutile, tarnen aliud non debetur, quia ius *
rum perrelationem ad priuilegia, quod noquod habebat , prout erat legatum intelliluit D. F&britius alio modo conceder , nifi
gi tur, fic procedit difpofitio text. in 1. quod
I prout poterat , & tenebat virtute priuijein rem m ff. 1. vbi glof. ff.de leg. & in d.
giorum:nam ho important verba illa,pro1. vxor paerui > & idem quod in legato didut de quo per Bart in Conflit, ad reprimenmus in donatione ex regula texr.in cap.padum in verbo,prout per Dodor.in l.edita_.(
ftoralis de donar, quz Jatius difcurric laf.
vbilatius Deciusdiftinguic C. deeden. in
cap.Abbate S.Siluani de verbor.fignif.8c li
port alios in d.i. fi domus in jf. finali: cum_
ergo hare fuerit donatio ,quz fit benemri
cet difpofitio fit certa , tarnen quaudo con
fit id ad quod referrurf declaratur, & limito , quod ex antiqua feruitute feire debetatur fecundum relatum , quod in referente
bat vero fimiliter , quomodo has fundiones
ineft ad text, in l.aflc toto ff.de hired, inftir.
fifcales poflidebat Ulufir. Dominus Fabri
cum concord.vt per Dod. in locis fupra al
tius, cum erat intimus domus, & etiam_*
legaos congerit late Alexan in conf.46.in 1.
bene hoc fc<ebat concedens, cum ipfi illa
rum conceflio fada erat ob caufam przd
vol.Uecin conf.j.vltradida, & diltinda_
per eundem in d.i. edita.
dam vrgentem memoratu dignam,& ratio*
Ex ijs igitur infero, quod hie magnificus
quare fundiones ipfas cccflic,fuit,quia voador omni hodie caret adione: prim,quia
luit conceder prdidum Caftr Turani,c
omni-

Confilium
omnibus , qux in eo poffidebae quomodoconque,& quai i tercunquc , propterca ex ijs .
vanam iudico partis prxtenfionem .
Nec verbum illud in pcrpecuum prxdiis

telligetur refpeu eius, quod confirm atur ,

& virtute confirmationis traditur , tantum
Caftrum Turani cum iuribus , & pertinen
tijs ad dium Caftrum pertineatibus : effet
6 aliquid oblac : nam fi de iure concefio inenim extendere tranfaione m de vna re ad
tell i gicur de co,quod concedeas habet, proaliam , fuper qua non folum conuentio non
eft (pccirica.im ex ea ilia eft exclufa ad re
ut haber, fi titulus cceffionis gratuitus hoe
importt,!! relatio ad priuilegia hoc termi
gula text, in 1. fi vnus $. ante omnia, ff. do
nt & dclart, profe verbum iftud nihil
pad.
opitulacur > liquidem de iure verbum iftud
Concludendo igitur dico, quod cum pri
ma conceffio ob defeum affenfus erat nul
in tell i git u r fccundum fubieam maten am,
& propri ad vicam.vt ell text.in 1. ( . ff pro
la , & de ea tranfgitur, & in tranfaione*
foc.vbi glof. & de multiplici (ignificationo fpecificatur , id quod ex caufa tranfaionis
traditur , non eft propterea ex hoc inferenhuius diionis habetur abund per Luc. de
dum ad funiones fifcales non expreffas,ne
Pen. in l.quxcunque C.de fund.re priu. & q
vllopao comprehenfas,im penitus ex
vitra vicam verbum i (lud extenderetur,iam
clu fas .
hoc habet hie locum , poftquam fngula fin- .
Nec opitulatur,quod dtcatur deueniri ad
gulisreferendorefpeu conceffionis Caftri
tranfaionem potius ad confirmationem_
Turani fuum haberet effcum.
Quarto,hxc indubitata redduntur ex trauspaterni, & quod tradatur Caftrum_f
iaione , poftea fubfequuta inter prxdios . Turani per confignationem paterni priui
de Cafarellis,& ill. quondam Afcanium Colegij : nam hate omnia locum habent refpeJumna m, qua: facta fuit poil mortem Fabri
u eius,de quo tranfadio loquitur , &c. re*
tij in eodem anno if . de menfe luni; , ex.
fpeu Caftri Turani, & fe verum eil, quod
qua apparet conceffioncm prdiam O.Faconfrmatur priuilegium rcfpeu Caftri
britt j in eius vita effeum non habuiiTe , ilprxdii, & illius refpeu illud con fgnatur.
lamq; tunc effe nullam ex defeu affenfus .
Vnde non video quomodo pars poffitab
xtina iam pe reconualidationisob mor- . ' hoc motiuo euadere, & tandem arguendo
fufficici partium enumeratione dico, quod
tem Fabritij,&demum Cafarelli tranfigunc
cum D. Afcanio, & ad obtinendum C'ait rum
autagitur exconceffione D.Fabritij , & ilia
Turani cedunt iura illis competentia fuper
eft nulla ex defeu affenfus, nec affenfus impetratus poft mortem Fabritij eft alicuius
Caftro Riuifrigidi.
momenti,poflquam a fieri tur in affenfu hanc
Si igitur fuper hoc tranfgitur, & tranfa*
etio ett de re dubia,& lice incerta,& poterat
effe per mutationem , non autem conceifio
pretendere D. Afcanius de iure ad nihilum
nem gratuitam : vnde fi affenfus prxftatur >
tcneri liante nullitate conceffionis, & demu.
permutationi , non operatur refpeu con
per viam tranfaionis recipic iura fuper
ceffionis, cum non extendatur de contrau
Caftro Riuifrigidi virtute quorum demum
ad contraum ex reg. Andr.in cap.imperianolens faum paternum impugnare, fed po
lem in princ. de prohib. feud, alien, per Fctius confirmare, donar., & cedit per traditio
der.aut agtur virtute tranfaionis, & in ea
ns m calami, priuilegij pa terni confignanullum verbum de funionibus fed de Ca
! t ion em predii Caftri Tu ran i, cu m omnibus
flro Turani tantum tranfgitur, & illud tan
ad dium Caftrum fpeancibus, nulla fada
tum transfer tu r: ergo debet omni iure illuft.
"mencione prxdiarum funionum fifcali,
D. Marcus Antonius ab impetitisper iftos
qus vt dixi , non erant de pertinentijs Ca
de Cafarellis abfolui.
ftri,nec ad ipfius vtile Dominum fpedabc ,
Quinto, non poterat tranfigi de funio
fed ex diuerfo priuilegio , diuerfaq; caufut >,. nibus, nec virtute paterni priuilegij illa-*
poffidebae illas, cam Fabritius, quam Afca
transferri : nam fi erant in vita Fabritij, ob
nius , ergo nullo iure funciones has ador
cuius mortem exaio erat extina , ergo
pretendere potel: nam fi de conceffione
tranfaio illas non indudit, & quanro mapaterna aderac lis , de ea tranfgitur , & fi
gis illa eft relaxiua ad paternum priuile
ait illa duo continebat, ifte triigens vnum
gium, tan to minus illa: induduntur, ergo fi
7 i tantum tradit,quod eft Caftrum Turan i, er
de illis non poteft intelligi, loquetur de Ca
go in tranfaione non comprehenduntur
ftro Turani, quod folum Caftrum eftexpref- i
funiones ex reg.text.ini. cum AquiWana >
fum,& non aliud.
Ex quo ft, vt toUancur omnia obiea ex .
& in l.quod cum cutoribus if de tranfa. &
licet dicatur.quod fat hoc potius ad confirallegatis , & prxferrim fi pars prxfupponic
fuifle decepcam,dum fit affrcio fcnionum
macionem priuilegij paterni, tarnen hoc imNn )
fifcalium

46

Ioannis Francifci de Ponte

feudi, fanum.fequ.
fi'ealum fimpliciter: nam ex hoc prarteudic
cogitarte fuiTe perpetuas ad texc. in 1. i. do j 7)efenfa in territorio feudi cenfetur de feu*
do .
aft. tmpc. in l.quarro um vulg hoc profeso
eft fatis fuperq; vanirtimum ; nam primus 4 Ajfenfus requiritur in alicnationefeudi qua
ternatiJimplicitert yelcundum quid.
contractus eft donationis.ergo non adic affcrticnon cadit decptio,& termini prdi- j %AJfenfus Baronis, & T{jgis, difformes in^
ftudo qu.Uernato , fecundum quid concefti locu non habent.fed ius.quod habet concellum iotelligitur: fi ver pars conuolat ad
onem vttiant,& nu. 1 9.
fecundum contraftum & in hoc dico, quod 6 Emptor reifeudahs feienterfine affnfu,an
agat de emelione\quid m Regno.
at vult tranlationem intrpoitam pro ef7 Exceptio vtilts dominy alterius non obslat
fcnarione prim* donationis.ergo non im
portable nifi exequutionem i Iii us, prout eft
directo Domino agenti .
8 xAJfenfus pofi mortem confrahentium expe
um fua natural & hic non trfgreditur tr
minos naturz adutnpri i ui origine tem
ditui bxredum ratificattonem requirit,tjr
fuper alius ajfenfus tmpetrari de
pore quo fuit il l_c primus aus in clic deduus, qnem aum ex nullirate caufata pro
bet .
pter defeftum artenfus,non tenebatur adim- y Feudumevniuertas faSii, & que dt to*
f>lere 'Vfcanius fucertor,&: propterea, vtilto, de parte tudicandum e.
e adimplcarur , ranfigunt , & fie non aus jo Ajfenfus de nouo non requiritur, q ando fa
nouas fed primus i prour eft.confirmatur
cia eft conceffo cum poteflate altenandi .
aut ver dicimus tranfaionem nihil com
I 1 Ajfenfus ad tollendum objiaculum legis pro
mune habere cum donatione, & efle contrabibentis feudi altenafionem at interprectum de per principaliter initum ob litem
tandus .
tantum iurium Riuifrigidi;& in hoc aduer- I Ajfenfusfuperfeudi difgregationeMuifiontt
tatur, quia tranfaftio de Turano tantum 1q& alteratione nature nSltffimi inter
quitur ,& hoc termint cnufam.
pretandus & non pr*fumitur concejfut
Nec poterat C*afarellus,dum donatio fanifi ipeitic concedatur , 7* nu. 1 4.
a fuit, repu gnare.nam ( erat donatio, quid ; 3 Feu dum planum de eius natura fat in ter
ipfe dicerc poterat, aut de quo conqueri, &
ritorio 'Baronali .
fi illa non rat refpeftiua,ad practenfa iura_ 14 %Ajfenfus ex varys obreptionibus deficit, fbr
fuperCaftro Riuifrigidi, vtexea indubitanum. fiqq.
t apparct.quatenus portea tranfigit cum_ nClaufula ( feudi natura in aliquo non m/tAicanio remittendo a fier ta iura ; opus eft
tata) in affinfu,quemfortiatur effclum.
dicere tranfaionem fieri ex eo,quia Aica- I8 Feuda titulatafubfimplicifeudorum denonius nolebat exequutjoni demandare donaminatione non continenfur.
tionem faftam,& fienoneft verum.quodex a Pojftio dclart titulum.
aduerfo dicitur , videlicet , Cafarellum noluirte donationem aeeeptare, poftquam po
ARG VMENTVM.
terat habere vtrunque,videlicr,donationc,
& iura fuper Caftro Riuifrigidi ; nec dicaDefenfa quomodo prfumatur dc^
tur fuifle falfum aflertum,dum dicit poflidc
feudo j emptor reifeudalis fine aflenfu,
revirtute priuilegiorum, fiquidem verum.
an aget de euilione, vel tantum ad precrt,quod in donatione arteritunnam virtute
tij
reftitutipnem in Regno feuda titula*
priuilegiorum omnia poffidebantgr.ed Ca
ta,an veniant in generali Obligationen
trum i urani in perpetuum , & fnftiones
fifc j1 t s ad vicam, & iecimdum pratdia fuit
feu alinations^.
iudicatutnr .
CQNSUVM LXXII.
Pro Duce Grauin?e ,
SV M MARIV M ,
I Tojfeio prajmitur vigore tttulipracedenti s .
4 'Rjleuy folutio vnica acqut rit tus Domino
dirco .
Dejenfa qualiter prafumatur de demanio

X his , qux in fafto anno

ta ta fuu pot er it hc eau recipere facilem derer
minationem in fauorem
illuftrilTimi Ducis refpeftu omnium conlitigan>
ti,& primo, quoad Vniuerfitatem , qua: ad pne fens pofljdet defenfam,de qua agi tur nonpoeeitnegari ipaai
poffide-

Confflium
pofidere viptuee affiftus fai eid per An*
dream del Muta conceflionanum Ducis
Grauinz, etiam per incermediam perfonam
quond. Gulielmi Abiofi: nam affidu apparec, Sc. folutio mercedis, adeo quod pofefio
1 virruce przcedentis culi przfumicur ex.
reg.cezc.vbi glof. notar in I.quzdam mulicr,
ibiq; Ang.flf.de rei vend.latiusBart.in l.cun,
ibluseol.fin. flf.de vfucap. Soccconf. 1 5. col,
fin. 4, vo|. cum concord. & ex folucione afivuspoiTedicipfa,vtcolona,& rerinuit Tem
per poflefior Andrea de la Muta, ipfiusq;
fucelfor ad text, in I. qui vniuerfas $ quod
per colonum,vbi Barc.flf.de acqu.poflf. Alex
an l.quamuis . conductor eo. cic. lacius Affli.in fua dectf 3 2 y.
Si um Vniuerfitace aufa in hoc rema-
nerec,eflfeceius refpcftu ex przallegacis lis
fopita, fed vult ipfa refricare quzftionem_t
domin j, maxim, cum non fit actum reme
dio cext.in 1. fi quis conduionis , loe dicitq; eflfe Dominam > & propcerea nullam_
cifeconduionemadcexcinl.neque pignus
ybi Scribentes , maxime Moderni ff. de reg.
iur. in quo rogo accendacur ad veriratem_
fai; nam arbicror,ni fallor, vaniifimam, 8c
falfam elfe obiedtionem ,
Hic affi#us per Vniurfitatcm faus non
fuit de reenti , fed in anno 1 j 17, refpen
perpecuicacis illius, videlicet, quod affiaba tur defenfa in perpetuum ad rationem_t
vnciarum 2o.annuarum,per prius eft demoftracum eandem Vniuerficatem afficbfe-
defenfa m pr*di$am cam ab eodem Andrea
de la M , tempore quo ipfam poffidebac
quam eciam ab Uluftrifsimo Duce Grauin
ancequam illius facerec integram conceffionem.Sc proprt' in anno if oj.vfque ad an
num 'joy. per libros Aerariorum, de quo
lace polt alios Fc'y \. in cap. ad audienciarq
nu.21. deprxfript. Sc apparent affius fub
diuerfis penonibus non vniformibus, Sc vi
tra apparent conclusiones eiufdem Vniusrficacis infra przdiotum cempus, ante camen
annum i5i7>quodcaperecurin affitum de
fenfa przdita pro commodicate herbagij
animalium ipfius Ciuitatis.
Sed quaefo aduertatur ad alia.quz in fado
funt annotata : nam ex eis liquet, quomodo
Vniuerfitas nunquam pofledit defenfam_*
banc i nifi vti colona ; eft enim adduftum_a
a releuium folucum per Ducem Grauinx hu
ios defenfz , tanquam abeo poife ffz, & do
feudo Grauin in anno 1488 quod releuium
non foluicur.mfi d poflfeifore rei feudal is , &
ell canez efficaciz,quod eciam per vnicatn_
iblutionem acquintur ius directo Domino,
quod non tollitur e tiam>quod poitea folutio

LXXII,

427

non fuerit amplius facta, de quo lat Ifern.

nofkrin cap. I. /. limiliterin perendis de
Capit.Corrad. in addtt. qui loquitur in fortioribus terminis,idem in cap. 1 if. fed Sc res
perquos fiat inueftit. Eft probacum per teftes poifefsio Di eis defenfz przdiz ante-,
annum ijoi. funt addu&zconceffiones per
Ducem factz eiufdem defenfz , videlicet in
anno 1 501. medie cat is illius przdictoGuJielmo Aliofo, & in anno 1507. alrerius medietatis przdicto Andrej de la Muta,virtute quarum concefsionum eft demonftrata_#
per fcripturas real is captura poflfefsionis
facta per concesionarios eiufdem defenfz ,
quibus cum fuerit facta concefsio in feud
eft demonftrata eciam folutio adhoz Duci
feruata forma concefsionum .
Eft demonftrata read's poflefsio Ducis
medietacjs defenfz prdictz polt concefsio nem alterius mediecatis factam przdicto
aliofo donee portea reliquam hanc medietarem concefsir Dux in anno 1 5 07. przdicto
Andrezdela Muta. Eft demonftrata venditio facta przdicto Abofo eidem de la Mu
ta in anno 1 J09. medietatis fbi conceda- c
reali receprione prcti j, ac etiam funt adduCta inftrumenta obligationum factarum de
eadem defenfa ab eifdem concefsionarijs, Sc
petitiones aflfenlusablll. Duce, & hzc om
nia antequam fieret affictus perpetuus vniuerficati .
Vnde computando ab anno 148?. vfquo
hodie.adeit probatio poflfefsionis per annos
90. per fcripturas , & quod Vniuerfitas vti
colona ver poflfefsionem defenfz tenuit.
Si ergo eft hc defenfa fita in Territorio
3 Grauinz poflefi Duce vtili Domino, tan
quam de menfa feudi , & de corpore illius
nonne de iure cum tarn longeua poflefsione
indubitacum eric fpectare earn ad feudum *
& fucccfsiu ad vtilem dominum illius ex
reg.fumpta per Doct.ex text. in cap. omnes
Baflicz i.q.7. & in cap. Monafteria i8.q.
a de quo Baidan 1. Infulx Italiz flf. de iudic.
dem Bald, in cap. um olim de przicripe.
Alex.in l.fi conuenerit ff, fi nuda ff- de pign.
act, cum alijs cumulatis per Alber. Brun*
eonf.34. nu.5, ficue etiam folemus dicerein
przfumptione qua! i tat is , vtquiequid aro
infra fines feudi pofsideat feudale prxfumatur.de quo latiisim Curr.Iun. conf.140. 2.
par. poll Andr.& alios in cap. 1 . de controu.
inter mafct & feem. ita quod ad ipfum feu
dum, Sc ad vtilem ipfius Dominum pertinere dicacur,de quo latifsim idem Curt, Iun.
conf.l$4. ex author. Paul.de Caftr. in l.i.fF.
de acquir.poflf. defenfata ibidem peroptimc
per Socc.ab impugna tionibus Arct.qui Soc-

4^8

Ioannis Fran

teft habere probabilem difficulcatem.

cin.eandem tenuic opin.fequendo Paul. de-.
Remanec nunc videre , quis iftorum colCaltr.conf.i66. 2. col. veri, tercia concluio
litigantium
pociusiusfoueat.fiquidem oma. vol. allega text, in I. de facra /. ff. dt*
nesconueniunt
in primeuo dominio Ducisa
Contrah.empr.Bald.inrubr.C.eod.tit. in 12.
fed
virtuce
conceffionum
ab eo faarum,^
quxfhquznan poiunc habere difficultatem,
prztendunt ius validum habere.
nec Doorum controuerfiam, dum facimus
Iulius Morra , alias de la Muta fueccfor
Baronem pofleflorem, vt eft in cafu, de quo
przdidi Andrea: de la Mura , qui Vniueriagitur i fiquidem Vniuerfitas peffedit vfque
tati incegratn defenfam affi&auic , ius fuum
hodievti condurix concefonarijs Dudfendit pro medietate defenfzex concefcis,qu concefliones in feudum ab eo habuefione ipfi Andre fafta in anno 1507. in alia
runt , & vt dixi concurrit hzc iuris przfummedietate ius prtendit ex conccfionc fa
ptio cum poifeflione annorum 90.
cta przdio Abiofo > quo i pic caufatn ha
Vniueriitas ex aduerfo non adducic aliud
bet .
nifi teftes iuper immcmorabili allegata. ,
Aduerfus hunc, obijeit Dux defectum afquorum dida , ctli faifa fine decea ex numerationibus,di:m circa acutem interroga- 4 fenfus in concefione eins anteccil'jn fa<a
przdictz medietatis defenfz , & verum eft
ti annos maiores adiunxerunt ad poiTeffioRcgmin afenfum non adcffe.illumq; requis
tis probacionem in tempore requifito , in_.
ri
pernecefle, fiue dicamus hoc elfe feudum
tantum, quod Regia Camera illos ad inforquaternatum
fimpliciter , prou t ver eft, Sc
mandum citauic , tarnen aduertacur , quod
impoifibilis fit probatio>inualida, & nullius
de menfa feudi Grauinz , fiue dicamus efle>
feudum mixtum , feu quaternatum fecunefficaciz : nam ecfi teftes Vniuerfitatis do
dum quid.in quo non immoror, poftquam_>
poffefiione deponerent , faciliter decepti
in omnem cafum Regis requiritur alfenfus
funt,fiquidem verum eft Vniuerfitatem poffediTe,fedqualiter poffedit,titulus detegit ,
fecundum veram opinionem Jfern. comma*
niter recepeam in cap.imperialem {.col.ibi
teftes vero fe deceperunt,quia ex pofTefiione
continuara viderunt earn poiftdere vti Doverius putamus de proh feud. alien, per Fe.
mina m , ade quod probado quoad teftes
der. ibiq,-latifm Camer.car. mihi 68. iiu
erit vera , fed non releuans, nec efficax ex
Iit.M, vbi lat explicar intellectum Conftiri
Reg. poft mortem, Sr. multa Frece. in i.b.in
titulo anteceden.
differ, inter feud.quatern. & planum, & de-
Nec eft nouum in Vniuerfitate hoc,fiquitabula in .differ, maxime in prima concef*
dem aliar, dum imilis lis cum ca agitaretur
fione dum feudum mixtum vult fbrmari ex
de defenfa Afpri, articulauir pariter immemorabilem, illamq; probauir, & demum ex
feudo quacernato.
Hinc vencilata eft ilia quzftio, fi in prima
fuismet libris>& concluiionibus demonftratum fuit, quod folita fuitaffiare Curia-. 5 concefione alfenfus Regis eft difformis
concefione Baronis , quia omnes voluerunc
Baronali przdiam defenfam , & vti coateneri immediate, &; in capite ab eis, an i nblurix poffedit logo tempore, ob quod Re
ftineatur concerno , vel corruat vterque ex
gia Camera Vniuerfitatem condemnauic ad
relaxandum III. Duci illam , fi ergo probaindiuiduo voluntatis iuxta not.per Bart, in
tionem releuantem > quz dominium probet
l.grzc jf.illud ff.de fideiuff ex reg. text. iru
nullo modo Vniuerfitas habet, dicatur quael.noncodicillum C. de teftam. volueruntq>
fo per quos trminos vult ipfa obtinerev :
noftri Regnicolz , quod cum adfit diflrnfus
41am probationem concludentem adducere
in creatione huiufmodi feudi, quod propreoportcretante annum 1501. imm ante an
rea ffen fus non profic,& conceffio, tquim
alcnfu carens deficiat,& fie in Regia Camer
num 1488.
Nec dicatur Ducem nihil habere in Ter
ra fuit alias iudicatum de quo latifsime**
ritorio Grauin,nifi ius medietatis feminis
Frecc.in 2.1ib.in j^.quft.Camer.in d.repct.
quia falfum ex hoc demonftratum, in fado
cap.imperialem car.mihi je.in licit,
Quod allen fus non adfit eft indubitatutn
ex feripturis adduis, & annotatis, & vltimo falfum hoc detegit iencentia lata per ip& dum in anno i520.quz(eruntfucceiTores
fam Reg. Cam. in przdita defetifa de lafpro
przdii Andrei impetrare Regium atenfum , impetrarunt tantum memorials, cum
quam reintegrauit inbeneficium Ducts , &
dum Vniuerfitas afHauic defenlam.de qua
qualitate, quod immediate, & in capite tetraccamus dixit fpecific affi&are herbagia
neatur Regia Curia, quod memoi ule non
fuit demum expeditum in forma priuilegi;
illius pro commoditate animalium ciuium >
& fie tum ex d ormitate.tum etiam ex non
ac ipfius Vniuerfitatis , ex quibus arbitror ,
expeditione infra tempus debit um in forms
quod refpetu Vniliuerfitatis caufa non popriuile-

Confilium

LXXIL

4^9

priuegif fernata forma Regiarum Pragtucione, magis hare opinio redditur indubimattcarum eft aifenfus nullius confideracata : nam fi dereuic contradum feudalem
tionis.
abfque aiTenfu,nullam penitus habere firmicacem,in tantum,quod habuic ilium pro in-,
J ft hoc dcit pars iam conuida.quod cum
fuenc conceifio in remunerationem feruifedo , dedic; licentiam eifdem concrahentiorum , imohabueric fpecialem promifliotibus ad priftinum omnia reducere , ipfosq;
contradus reuocare, ergo nec promiffio
nem euiicnis , quod propterea tcneacur
euidionis,nec aliquid aliud eft in confideraDux reuocans , vci fucccTor concedencis ,
tionced venditor, & emptor indemnes cnon folum ad extimacionem feruitiorum_
feruabuncur, fi non contraxiflent, ideoq;
fed eciam ad totale intereflfe ex natura euid ion is , & fie ad valorem rei, prout bodies
hodie pradicatur, quod in fententijs empto
res condemnantur ad refticutionem feudo
ilia valet .
rum cum fructibus , vendicores vero ad reQuo ad feruitia > in fado funt annotara_
ftieucionem pretij cum intereTe , confideratnulta,ex quibus redditur hsec extimatio ad
do nuUitatem concraduum , & Conftitutio
nihilum , quod Regia Camera extimarc poprasdida noluit aliud prouidere nifi mitiga
terit,& iudicabicni fallor,fuifle Andreatnu*
re pnam iuris communis feudorum circa
conceffionarium remuneratum vltra con
am i fionem feudali um rerum non autenu
digna...
contradaciones validare,auc Iiis robur ali
Quo adpromiffioncm euidionis , facilis
quid daro .
4 eft deiurerefponfio : nam in contrllente-
Quo ver ad aliam medietatera , fufficefcientcr rem efle feudalem, quia eft in mala
fide,eft conrradus t? liter nullus,vc nec fpe* 7 rec Duci dicere,quod non poteft ipfe Julius
fe iuuare conceffione fada Abiofo , quo
Cialis promiflio iuuet,nec eciam ad repetcaufam ipfe habet, poftquam in venditione
tionem pretijjlicet in Regno fit hodie refpe
ab Abiofo eidem faa aflenfus non adeft
u pretij aliter pradicatum ex regula glo.
validus.&cum fit ipfe iniuftus po(fcflor,fufcommuniter fequuts in d. cap. imperialem
ficic fiico,& Duci vendicancibus, nec poteft
in verb.ex empto de prohib.feud. alien, per
poTefor conuencus excipere aduerfus Do
Feder.quse refpondet ad text, in 1. (i rundum
minum de vtili dominio, alterius fecundum
feiens C.de euid.& vt dixi in mala fide diciveramopin.Ifern.in cap.i. tf.rei autem de-
tur ad erTedm przdid,ftatimjquod fcien
jnueft.de re alien, fac in cap. i. /.ex quo ver*
ter, abfque Domini aflenfu de re feudali cfed contra alium tenencem de feud, fine cul.
traxit, dclart optim Ifern.in eodem cap
amice, idem in cap.i. .tf.poft refutationeno
imperialem $. Imperator Lotharius, expli
ver. in Regno Sicilia: ibi , item & Dominus
car, & cumult Capyc. eleganter in fua infeudi, de vaflall, qui contra Conftic. Lothar.
ueftit.in verb, feudorum empcores,& feienin pra-dida Conflit. conftic.diu.mem. in ver.
tiam>& ignorantiam iura confiderarunc, ve
iure proprio,^ in Conftit.fi dubiracio a.col.
in cap. i. de controu.inter dbm.& empt. feu,
fed quia iam in caufa comparuerunc graffi
in cap.fi vaifallus feudum,fi de feud. defune.
ceffionarij,cum aflenfu illorumde Abiofis
controu.fuer.eum concord,& in hoc fuit di
qui pariter allegando defedum aifenfus in
fputatiojfi data ignorancia agaturad totale
tranflacione fada ab Abioo in Andream-
intereTe, vel ad refticu tionem pretij ceum,
mutam , petunt rcintegrationem prardidar
fed data feientia nemo eft, qui de hoc dubtmedietatis defenfat in ipfos , ide profigua-*
cauerictquia contractus eft null us & lex
non eric qusrftio prxdida , poftquam omni
tranfit vlterius apponendo pnam amrffiojurevidendum eft de validitate concefiionis reit& pretij,nec Conftit.Reg, Conftieuc.
nis Abiofi refpeu iftorum de Craffis , fed
diu. mem. refpeu emptoris aliquid noui
abfolut um tarnen remancbit , quod in hac
immutauit,ve ex ea pater,& declarauic Anmediecace ab Abiofo przdido Andre vendr.in d./. Imperator Lotharius in fine , & in
dita , nullum tuus iueflbr Andre habet
cadem Conftic.conftitut. diu. mem. in verb.
ius,talicer, quod ad relaxationcm omni iu
nullam,qu Confticucio,& fi fuerte interpre
re tenebitur.vel nobis, vel Graifis iam comtara hodie, ve habeat locum eti in empeo
parencibus,ftance defdu aifenfus, qui efc*
re * vc non amittac pretiutn > ficut venditor
debebar cam Rcgis,quam Baronis ex praralnon amittic feudum , camen refpeu pretij
legatis,& in vita contrahentium,
cric ills confuleum, non autem intereTe eutAlias poft mortem nil deferuiuiflet , ied
ionis,vc dclart Freccin z.Iib.poft prima
8 opus erat noua racifieacione hzredum,& fuauthor, in qusft. ilia, an emptor reuocet fi
per nouo confenfu nouus aifenfus fecundum
cut venditor in terminis pratdidx Conftic.
dodr. Andr.communiter recepcam in d.cap.
nu. i i.car.mihi 106. imo ex prxdida Cftiimpe-

430

Ioantiis Fran :ici de Ponte

imperialem col.7. Remanen nunc videre de

iuribus Abiofi , pro quibus cf arent Graffi.
Abioius habm: conceflionem medietatis
prscdidcfenf in anno 1501. & fignantcr
cum infraferiptis claufulis,pro fe,& haredibus quibuicunque cum poteftate vendendi,
donandi,permutandi,alienandi, &c. quodq;
teneretur immediate , & incapitc ab ipio
Duce^ .
Eft verum,quod hc defen fanon erat feu 9 dum de per fe,non quid diftinetum , & ft paratum Ciuitate,& feudo Grauinz,fed erat
quid vnitum,& de menfa feudi,taliter, quod
ex- eo corpore infimuleum alijs conftituebarur feudum Grauina: : nam feudum regulariter confiftit ex pluribus, & in eo ficut in
grege dicit Ifern.funt multa corpora diftantia: hinedieimusefle Vnluerfitatcm facti in
cap. 1. 3- col. quid fit inueft. cum alijs locis
concord. & propterea vnica taxa adeft feu di,releuiiim vnicum eftfolutum,&ficpofleffum feudum Grauina: cum hac defenfa ; na tura feudi huius erat quaternati , prout cd
hodie,fub quo feudo quaternato aderat bare
defenfa , vti illius feudi pars fubftantialis
eratjprcut eft pro harredibus ex corpore fecundum communem formam inueftiturar
in Rcgno,vt dicit Ifern. in cap. naturales in
addit.fi de feud. defun.mil. in cap. t. tf.etfi li
bellas 2. col. circa medium verf. fed quid fi
acquifiui: de alien, feud, patern. non poterat,prout non poteft hodie alienari Ciuitas
Grauini abque fpeciali aflenfu fecundum
lege m, tarn communem feudorum > qum_
loetiam Regni;hinc iura,& Dcftor.voluert,
4 qued conceflo feudo cum poteftate aliendi,quo cafu alius non requirirur aflenfus, fecundum latius tradita per Camer.poft Ciuiliftas in d. cap. imperialem car. mihi 45. lit.
, ver. ficenim, dicatur tali cau feudum_
ren habere propriam feudi naturarr , iuxta
text. & ibi ccmmiiniter Scrib. in cap. 1 . do
feud.nonhnb prop.feud.nat.
Ex hacigitur conctflione fcgregarur hc
pars fcudalis , & diuiditur i corpore feudi
Grauina: de feudo quaternato fimplici fie
ubalternum,&: mixtum, & quaternatum_ ,
fecur.dum quid natura afumpta ex prima_
inueftitura, qua: erat pro harredibus ex cor
pore alteratur,& mutarur,cum Cf nccfiiofit
-. raa pro harredibus quibufeunque, mutator
vltimo,& impropriatur feudi natura ex po
teftate data alienandi,& difponendi ablque
nouo aflcnfu,vt ex prarallegatis.
Ex his patct,quod hare conccfllo opus ha1 1 bet pecifico alenfu , in quo Rex de omni
bus certioratus aientiendo difpcnfet,& prinilegium concde: nam non crit hic fim-

plex aflenfus.qui tollat obftacul legis pro

hibitiux alienationem feudi , quo cafu eric
gratia , & in expreflo lace interpretabieur >
dequo locueus eft Ifern. in cap.i. de prohib.
feud.alien.per Lothar.& in cap. imperialem
in princ.r.col.de prohib.feud.alien. per Federic.
Sed quia concedendo, inducitur feudi diII uifio,& fegregatio, feudi natura alceratur,
& mutatur , tranfit tune afenfus in fpeciem
difpenfationis, eritq; priuilegium , vnde afienfus tali cafu fimpliciter petitus , & conceflus , vt fimplici alienationi ad remouendum cbftacul'.im non comprehendat difpenfationem, quodelegancer explicar Camer.
vbi ftipra car. mihi 4.1 .lir. L, vtrumque enim
eft prohibitum alienare, & alienare alia lege,quam ipfe haber, vnde i aflenfus propter
plura cft neceflarius , & vni tancum ex pro
hibits concedirur,ad aliud non extenditur,
de quo Iatiflim Andr.in d.cap.imperialem
i.col.in addit.nam vt farp farpius dicit fer.
in locis communibus, non extenditur aflen
fus ad incogitata,folct allegari rexr.in 1 qui
cum tutoribus ff.de tranfa.non extenditur
de cafu adcafum,& fimilia,ob quod, vtdixi
fpeciheus opus erat aflenfus inhuiufmodi
conceflione, cum expreflione qualitatuou
illius, S exprim debebant omnia , qua: concedentem,vel ab aficntiendoretraxifler, vel
difficilius aflentijfler, alias aflenfus exexpreflione falfi obreptitius fuiflet , vel ex taciturnirate qualitatum prardiarum fubreptitiuSi& fie nullus iudicandus eflet,de quo
per Canoniftas in cap.fuper literis,& in cap.
poftulafti derefenpr. lat Couar.libu. var.
refol.cap.io.poft nu.j.
Hic duo reperiuntur impetran aflenfus,
vnusinanno 150. expeditus per magnum
Capitancum , alter ver in anno 1507. per
Regem Catholicum.
Primus aflenfus fimpliciter petitur conceffioni medietatis feudi nominadla defen
fa di S. Paulo , fiti in tenimento Ciuitatis
Grauinsr,iuxta formam conceffionis, qui affenfus fic fimpliciter petitus, fic fimpliciter
conceditur cceflioni medietatis feudi cum
claufulis veris exiftentibus prxnarratis,feudi natura in aliquo tion mutata, dum modo
rit,reeq; proce(erint,non obftantc, quoi
fuper bonis feudalibus proceififlenofcacur
ac fine quouis Curiar pra:iudjcio,fidelicacc#
Regia, & adhoa referuatis.
Hic alfenfus primo eft obreptitius, quia_
exprefium eft Rgi fieri alienationem me
dietatis feudi formati in effe deduti,& de*,
per fe, quod falfiflimum eft,qui,vc dixi, nquacn hac defenfa fuie feudum de per fe diuiduum

Confilium LXXII.
uiduum,aue feparatum, fed bene cerricori 14 cem jn cacicurnitate huius diuifionisqu ex
de feudo.ica quod infimul, & ynieum cum_
cali concefione inducebatur:nam alfentitur
Ciuicace Grauinz confticuebatur ynicum-j
fimplici alienationi ad tollendum obitacufeudum, ita quod ex hoc inducicur alienatio
lum, vt probant verba illa non obftante, qd*
mediecacis feudi > feddifmembratio, &
fuper bonis feudalibus proceflifle nofeaturf
difpofitio partis feudi Grauinz Ducatus tivt eleganter docet,&{delarat Ifern. in cap.
tuli decoracb& fie non feudum fimplex diuii. qui fucc.ten. in illaqu(l.ardua fi affenfus
dicur, fed feudum dignitatis fuis membris
przfitus venditioni feudi faetz ab eo , qui
diuidicur,& feparatur,vndefinoftri Doctor,
n habet fucceffionem iuuet emptori,eiusq;
voluerunt, quod affenfus pneititus alienahzredibus,& fi demum aflentirur difpofitioCioni feudi i non iuuet alienationi partis ilni medie taris feudi > non fuie ex hoc intenlius.maxim volunt hoc efle indubitacunu,
tionis affentire alteri diuifioni , & fegregaquando adeft claufula, feudi natura in al itioni non feudo fimplici , fed feudo neuquo non mutata , iuribus Curiae femper fallato i in quo eft lex exprefia hoc veeans , &
uis, &c. de quo latisim Frece, in 2. lib- 6.
dum affenfus pecicur in formam gratiz,effec
hoc modo in formam priuilegi j,& difpenfaquarft. ergo quanto magis hic affenfus ifte.
non erit roboristin quo rradaeur de alienar
tionis.quod vel Rex non feciffet, vel durius,
tione fimplicis feudi, & eft alienatio,& diuiquod fufficit ex preallegacis ad inducendarn
io feudi citulati ad text, in ff. przeerea du
fubreptionem.
Tertio , petitur aflenfus difpofitioni mecatus de prohrb.feud. alien, per Feder. & fi
natura feudi cieulaeieft indiuifibilis, & hic 15 dieta tis feudi, ex quo perneceffe przfuppo*
nitur feudum formatum,& ineffe deduetum
adeft claufula feudi natura in altquo non.
murara : igitur exprefs aflenfus defecit ex
quod ex Regia concefione przeedere opus
fui c4itionenec hieexprefum eft aliquod,
erac, qua digniraces fluunt,& reflur, vnic,
& fegregat, & de burgfatico facit feudum,
ex quo pofic dici,quod hoc incelligatur prf terquam in exprefis fecundum Ifern.ih cap.
& de feudo burgenfacicum Ifern. in cap. 1.
I. 4. col. qui fucc.cen. & in cap. 1. Jf.fed nec
col.fin.de concrou.feud.apud par. term, in*
eft alia iutior, quz fie prima caufabenef,
cap. i.de cap.qui cur. vend, i.col.ad text. in-.
amitt. & liet fuerit exprefum , quod erac
l.i.C.de mettopol Bire.lib. 10. cum concor.
feudum tum in territorio Grauinz , tamen
cum igitur hoc non erat.nec fit verum, quia
hoc tanr. magis inducir obreptionem, quia
defenia non fuit vnquam feudum, fed bene-,
przfupponitur efe de per fe feudum , quod
eerrieorium de feudo,& vnita cum toto feunon inconuenit,vel vt planum, & de tabula,
do conftituit feudum,& in ea non cadi t me
vel vt quacernatum mixtum fiftere in terri'
dietas feudi, fed bene pars quotitatiua feu
torio alterius feudi.
di Grauinz , igitur obreptum fuit Rgi , &
Imm de natura feudi plani eft fiftere in_,
affenfus deficit, quz ben explicant Moderj 3 territorio Baronali fecundum Ifern.in cap..
ni Parif.quem allegare fumus veeici & ante
X . 3 . col.nu. t . de concr.feud.apud par. term.
i pfos eleganter Lorfred omnin videndus in
& fie pariter quaternati mixei, vt in Conflit.
haccaufa in conf.39. poftnu. 30. per tocam
Reg- poil mortem, imo non inconjienit feu
columnam vfque ibi,& ex his.
Quarto, fi natura feudi ex hac concefiodum vnius Baroniz effe in territorio alte
rius feudi, feu Baroniz fecundum Ifern, in_, 16 ne alterabatur,& penitus mucabatur, vt eft
cap.i. i.col.qual.vaiT.iur.deb.fidel.& habe
fupra demonftratum: Prim, quia conceditur per Affl.in duabus decif.fuis, videlicet ,
cur prohxredibus quibufeunque . Secundo,
267. & 3 34. vnde dicere habere feudum in
quia concedebatur tenendum immediat,&
territorio alicuius Ciuitatis , feu Baroniz >
in capite barpne. Tertio, quia cum poteftate alienandi.ex qua alius alenfus non renon arguicergo eft pars illius Ciuitatis,feu
Baronizjm vel enc feudum de Barona il
quirebaturin alienatione , dicatur, nonne-
la , vel poteft efe de alia , fed vtcunque fit ,
qualitates h exprefs, vel affenfum impedifeudum eric de per fe, non autem poteft diet
uiffent,vel fairem difficiliorem aifencienco
pars akeriuy,im pqftquam dicitur alienari
reddidiffent ?
Quinc,aflenfus deficit ex fui condicione
xnedietatem illius > ergo de feudo de per fo
eft tractaeum , quod confiftebat in altera. 17 quia dicicur natur feudi in aliquo non mucata ', confiderando naturam ablatiui abfomedietate defenfz , & propterea fi non erat
luti ad cexc.in l. ceftacore ff.de cond.& de
feudum diftinum , & ex canceflione indu
mon. & viera cradica per Ciutliftas in rubr.
cicur diftinio>& diuifio, fundatur obreptio
f.fol.matr. cradicinpropofico lacius in hac
abfque controuerlia,& fie aifenfus corruic.
claufula Frece in lib.i.i.quzft.nu.io.nec qd;
Adeil fecundo obreptio, feu fubrepcio falin

Ioannis Francici de Ponte

in affenfu dicaeur affencirc iuxca formanu*
tulara , & affenfus prxftitus iltoram alien*
tioni, feuda tirulata non comprehendit: fe
conceflionis > proprer hoc poteft dici afientieotem confiderafle alceranVn m , te
quitur, quod cum ex huiufmodi alienacione
inducarur diuifio feudi citulari , Se fegregaImitationen) naturx feudiinam afsujr iux
tio ab , non aurem fimplicis feudi , quod
ca formam conceflionis cum hac conditiononaderac, quod inquam affenfus talem_
ne, natura feudi in aliquo non mutita,nou_.
enim infertus eft tenor conceflionis , (ed afconceflionem partis feudi ritulati nullo pa
cto validat,quia diuifionis, feu conceflionis
fentije iuxta conceflionem,dummodo natu
medictatis feudi fimplicis non titulati de>
ra feudi non mutetur, qu* clauiula refertur
iure a Ten ri rum intelligitur,qux ad propofiad omnia prxcedentia, & fubfequentia ad
cum confiderat Loffr.in alleg. conf. 39. lacis
text.in l.tahs feriptura if.fin.de leg. i.cum_#
commendandus in prxfenri caufa.
vulg.aduertendo , quod clauiula hic non eft
in fine- fed eft in corpore affenfus , ante verSeprim,& vltim dixi fupra,quod in c6
bum affentimus,& ante illius perfectionem, 19 ft i nui one, & creatione fubfeudi,oportec ia
ita quod apponic ante clau fula in, & fub illa
illa concurrere aTenfum direi Domini, ira
dicit demum affcntire,vnde de conditioner
quod in conceflione non fit difformiras, te
proprerea fi Baro concedic tenendum im
non poteft di>bicari,quz cditio cum fit apmediate abeo,direus vero Dominus tenepofita ipfi iubftantix affenfus,dicimus,quod
dum immediat ab eo , cune conccfiio cordum pars dicit affenfu m adefle iuxta forma
ru ir, quia de fecit affenfus, hit igicur non eft
conceflionis,hoc non potelt fundar , nifi ex
expreffa qualitas fubfcudi,fed fimpciter pe
verbo affentimus , quod cum fuerit conditiena lc, feudi natura in aliquo non murata ,
ti affenfus conceflioni medietacis feudi ,
& Rex affenfum prxftat referaando fbi fiquod in minimoetiam verificatur feeudum
Frece, in loco prxallegato : fequitur, quod
delitatem,feruitium,& adho, ita quod vulc
ipfum immediat recognofei, nec poteft di
non eft vis facienda,quod dicatur iuxta for
mam conceflionis , fed fen fus eric, quod ca ci prxrerquam inexpreflis , qdfa non adeft
tenus affentic iuxta formam conceflionis, vc
cxpreflioaliqua , & cum hac quaiitace per
petitum erar , quarenus natura feudi non..
ablatiuum abfolut, affenfus prxftacur, igi
mutaretur,vnde cum non adfit claufula, cu
cur eft conceflione difformis, qux vulc cius tenor habeatur pro inferto,&c.opus non
cedtem recognofci,& ipfi adhoari,ob quod
eft tractarc tradita in I. omnes C. de prxfcr.
affenfus omni iure corruit.
Remaner nunc videre vires alterius afs30.annor.cum fuis concord. & cum non ad
fus expediti per Regem Cath. in ann. 1507.
fit (implex rclario, fed conditional , dumin quo paucis me expediam, liquidem labomodo natura feudi non mutetur, tempus no
rat hic affenfus eodern morbo, & habet eaf
conteram in difeuflione traditorum in l.affe
dem conditiones, videlicet feudi natura in_.
toto ff.de hxred.inftit.cum vlg.
Sexto , dum fimpliciter tractatur de alicaliquo non murata , veris exiftentibus prx18 natione feudi,& de affenfu prxdix aliena riarraris,non obftantcquod luper bonis feu dalibus pmcefliffb nofeatur , &c. im adelt
tioni prxflando,non venic fub hac generaliexpreffa obreprio in hoc affenfu vlrra fupra
tte feudum titularum.adeo quod verba inconfideraramam dicit conceflionem factam
cclliguntur de limplici feudo, non autem de
pro harredibus ex corpore , qux facta appafeudo titulato , & lequor eo tempore , quo
ret pro horrcdibus quibufeunque , & in hoc
fuit^affenfus impetratus : nam quid hodio
affenfu fimpliciter dicitur aflbntire concefvirtute Pragmaticarum , & Capi'tulorurrui
fioni,& non dicitur iuxta formam illiu.
Ciuitatis eflec nouiter dicendum , fua die^
Ex his apparet, quomodo ifti fclrafli nullit
difcutiemns:dico,inquam,quod dum loquipoffuntprxtendere ius ex perfona Abiofi ,
mur de fimplici feudo, & de affenfu prxftico
remanet ranriim petitio h7ci,quz ex prxalipfi alienationi , non venit feudum ritulalegatis vana demonftratur,poftquam defentum,arguendo ex verbis Conftic. Reg.fi quis
fa eft in territorio Grauinx,conceflio Ducis
Baro in fi.tradidit Affl in fua decif. 265. nu.
eft cum integro ftatu , virtute conceflionis
j.iaciffim ad propoftum in materia afsfus,Frecc.ineod.lib in 5.differ.feud. titular.
Dux pofedit,oluic Curia rcleuium, & con& nobil.nu.6.car.mihi i45.habent enim feu 20tinuiuit poffeflionem per (uos conceffioda tirulata nomen 1 pce i a le & propterea_
narios, ex qua poffeflione etiam ciculus de
claratur fecundum vulg. conf. Bare. jp Cfpecialc ius debet effe iniftis|fecundumlfer.
mune Spoleti, Roman, conf. 27 r. in cauf a_
in cap.imperialem $. nec Dominus ante nu.
S.Lucidi, qux poTcTio interpreta tiua non_
4 . ibi, item quia bona titulata , fi ergo aprequiric longi temporis prxfcriptioneai_
pellacione feudoium non veniunc leuda ti
Dec.

Confilium
Dec. con f. 156. col. fin. cumult Aym. conf.
lot. i.par.qux fine ex abundanei dida, cum
ticulus,& poiTefio quaii annorum centum_
terminent diffrenciant inter I:ifcum,& Ducem, vc fie omnin fie in fauorem Ducis iudicandum_> .

Pro eodem .
SV M M ARIV M.
I Empto r reifeudalisfciens fine ajfenfu, nee de
etiifione,nec ad mtertjfe aget.
3 Aefimato quare in legato debeatur , * non
in empitone.
3 Contractus reifiudalis in Regno defui natu
ra ei reuocabilisfiettt pracarium , tefamentUWt" buiufmodi.
4 Emptor itidijferenterue bona,fiue malat
Jidei>reeuperat pretium.
5 Ajjenfusfimpliciter petitus , & praitus intelligitur tollere obaeulum, non autem
natura alterationem inducere.
4 Qualitt non expreffa quando vitiet ajfens,
&faciat ilium obreptitium.
7 tAJfenfus impetratus po mortem vnius] ex
contrabentibus non validt contraclum,
8 Haredis affenfm,quod confirmet contraclum
non debet ejfempleXifed dtSpotiuus, &
perfilus.
'
jp Conrmatiomplex non informa communi
nibilnoui tribuit, & nu. 10.

ARG VMEN TVM.

De cadem materia preecedentis coniilij agkur,& decIaratur3quomodoex
contractu feudali ine aTcnfu nullo mo
do poteft agi de eui&ionc ad intereiTe .

CONSILIVM LXXIII.

V D I V I pro parte Wo
rum de Morra fieri magnam vim in promiffione
euidionis,& prxtendiiqcf
ficut legato feudo debe*
tur xftimacio, ita pariter
debeatur hodie ex reuocatione conceffionisraudiui etiam,quod pro
parte jftorum de Graffis prxtenditur fecundum aflenfum expeditum per Regem Catholicum fedare omnes dimcultates, qui, vc
ipfi dicunc eft fpecificusetiam confirmatio
ns, vc prfupponunt fad per Ducem FcrdiTiandum fucceflforem.

LXXIII.
Quo ad Iulium Morram,arbitror per vel ros iuris terminos,non pofle pra-fuppoficam
opinionem defendi : nam data (ciencia contradationis rei feudalis fuit demonftratum
in prioribus allegationibus, nec ad intereffe, nec ad aliud poTe agi , etiam quod adeffet fpecifica euidionis promiffio , & vitra.
alia allegata tradidit idem I fern, in cap. 2.
de feud.dat.in vic.I.commiiT. & incap.i. in_,
princ de inueftit.de re alien. fad.& cum hac
diftindione incelligicur id, quod dixit idem
I fern. ibidem in $.i contrario in fin. dum lo
quitur de quarta mulieri conftituta,vtipfemcc fe dclart in finalibus verbSj& hxc eft
communis omnium opinio,vt poft glo.Bald.
1 Aluar.& cxt.refert Curt.in fuo tra6t.feud.in
4.par.verf 28.quxro, & longa eft differentia
inter legata, & contractus, data diuerfitate
rationis : nam in legatis confiderantur ilia;
dux intenciones,videlicet primaria, & fecdaria, vna fcilict ad rem , alcera ver ad
aeftimationem ex regula text. in l.cc era .i
duobus de leg. 1. de quo latins Camer. in d.
cap. imperialem cart. 26. quod non eft in_.
contractu, in quo vnica folum confideratur
intencio ad rem, & folum id venit , quod eft
dedudum , & expreiTum , & propterea an, nullato contradu principali ,qui tantum_
de re tradat, non debetur alia xftimatio, 8c
ita ex mente glof. diftinxerunt, & tradiderunt Dodor. 6c prxcipu Alexan. poft Oil
man, vbi I .if. & ext. in I. mal: urn intereft rf.
de verbor.oblig. & dum Ifern. loquutus fuie
in d. jf. contrario in quarta , appofuic cafum fpecialem , ficut in dote , de quo latius
1 per eum in /.donare in addit qual.olim pot.
feud. alien, vbi cteriScribentes, & hoc non
obftante, requifiuit ipfe bonam fidem, qux
(vt alias dixi) cfiftit in ignortia qualitatis feudalis, & cum mala fides non poffit cfiderari in legatario , in cuius abfentiam fit
legatum , propterea non poteft legato rei
feudalis argui ad contradum fadum inter
viuos,& vana fuiTet quxftio Dodor.an pof
fit agi ad interefie,vel teneat promiffio euidion<s,fi permitteremus dari xftimation ,
& iura, qux voluerunt emptores punir in_
amiffione pretij.feruirent de vento,quf lat
apparent fundata in trad, dc Poteftate Proreg.intit.de AiTenf.Reg.fuper dot.if.2.
Sed hxc omnia funt fatis clariora in ter3 minis noftrx Conftitut. confticutionem diu
memor. qu difpofuit contradum feudalem
nullam habere firmitatem abfque Regio affenfu , deditq; eifdem contrahentibus poteftatem reuocandi, & ab eo recedendi , & ob
id dixit eleganter Affl.in d.Conftit.in 9. not.
quod hodie in Regno concradus rei feudalis

eft

4 J4

Ioannis Francifci de Ponte

eft de fui natura contractus reuocabilis , ficut eftctractus innominatus,donatio cau* .

fa mortis, teftamentum,preearium.& fimilia,& paricer Frecc.dixit, quod ifte contractus eft reuocabilis fecundum naturam fui
in a. lib. . limit. & is, qui reuocat, habet intencinnem omnia reducendi in priftinum-,:
nam hie eft eftectus.qui ex conftitutione inducitur,vtin ead. Conft. dclart Barr.do
Cap.poft num. 27. Si ergo natura contractus
jnducit reuocationem ex fpeciali legis provifionettunc non eft locus aciioni 3d interf
fe,feu de euictione proutin propria marriatradit glof.notab.Iicet vulgata in I,fi familia: C.famil.ercifc.eft text.iuncta glof.in-,
l.fi quis domum tf.i.vbi glof.in verb.non teneri fF.loc.quia non eft cune dare cafum euictionis.quia non res euincitur,fed ceractus
refoluitur , & annullatur ex natura fua , &
tunc datur actio ex empto , quando contractu receditur.non ad intereife, fed ad id ,
quod ex reiolutione oritur ex rcg.texc. in 1.
ex empto
is, qui vina ff.de aio. emptio,
quia fi lege permtente receditur, & natura actus hoc inducit.non poteit ex hoc caufan ex regula text, in l.graccus . de
adult, quam ad hoc allegat . in 1. fi quis
ex confenfu nu.9.C.de pifc.aud.& ex nullitte contractus eft proindc nulla omnis alia
promifio tam euictionis , qum omnis alia
ex natura contractus defcends,vt dixit glo.
Angularis in 1. ( patronus $. patronum in-,
verbo fauiana fF.ii quid in fraud, parr, commendat hanc glof. Bald, in 1. Imperator prima lect.jJ.pen.ff.de ftatu hom.de quo latiflim Tiraqu.in tract.de conflit. 3-par.7.1imit.
num. 17. Lex igitur habet contractual pro
imperfecto, dat poteftatem contrahentibus
ab recedendi , & in priftinum omnia reducendi,ergo fublato. contractu, non adeft ,
ex quooriatur actio , fed caufa redacta ad
non caufam,res Domino reftituitur, & pretium emptori, & vt indemnes omhes femetur, refiituitur res cum fructib<5,& pretium
cum intereife, & hoc in termims tradidic
glof.in d.Conftit.in verbo nullam,vbi tenuie
emptorem bona: fidei recuperare fimplunu,
precij,& hoc firmat ibi glof. & fi poftea fubneat verba illa, videlicet, licet fit argumturn, quod ieunper repetat, & quod ad acftimationem rei agei e poflit, tam prima opinioattenditur.quam affirmatiu pofuit, vt
lacius poft Iaf.tradidit Dec.in l.ii idem cum
eodem ffS\ vna .limit.fF.de nrifd.omn.iud,
quat glof.voluit etiam hoc dictum reftringere in emptore fidei, fequendo opinione
illam receptam per Andr. & latius per Free. .
in 2. lib. in quasft.illa an emptor reuocet, q

ad hue hodie mal fidei emptor perdat pre*

tium in term, Conft. Reg. & hanc opin.glof.
vtfimplum rcumpretij recuperet in term.
.Conilic.tenuit Ifern.in cap. [. /. vel potteaquam nu. 30. quib. mod. fcud.amict. lbi hodie
bona: fidei empcor ad prccium tantumageret,non ad intereife de euictione.
Sed hodie iublata eft hace differentia bon,
vel mala: fidei , fed generaliter practicamus
non dari, nee intereife, nee euictionem,
pariter dari amiffionem precij,fed (,vt dixi)
emptor precium recuperat,& venditor rem
quod tradit Frecc.in loco,vbi fupra nu.ii.8c
& rtfert Capyc.indecif.fuaioo.in caufa tutij de perfona, quam reuocationem fi n tecrit contrahens in vita, per mortem dem
ilia lege inducitur, vt dixit poft alios Free
in 2. lib. jo.quxft. nu. 1 . & earn tradiderunc
noftri Do.quod etiam h.rres poffit facer,
de quo per Affl.in ead. Conft. in 8. not.
x ijs arbitror , quod dum [ulius Morra_.
vwlt fe fundare in promiflione euictionis,vel
jn debito itimationis prfentis tj?is data_
mala fide,& confideratis alijs fupra relatis ,
videcur mihi equidem , quod eius praetenfio
non habeat iuris fundamentum.
:Quo vero ad pra-renfionem iftorum dt*
Graffis,vltra alia in prioribusallegationibus
fcript a, & annotata, aduerto primum aflenfum fimpliciter petic, & fimpliciter impetratum, vnde intelligitur ad tollend obfta*
cul , quoad prohibitionem fimplicem alienationis bonorum feudalium.ita [fer.in cap.
imper.4. col. circa med.verf fed fi vdebatur
ficut feudalis,vbi Camer.fatis eleganter explicatcar. mihi 75. lit. S, verf.dubium ergo
erit, nunquam.n.fecundumeum operabitur
alterationem natur rei feudalis, ex quo fit,
vt cum fob certa lege alteratiua fuericconceffio,& afsfus fimpliciter petitus habueric
texpreflam conditionem,quatenus natura
rei non alceretur,ergo omnin aiTenfus ceflione eft difformis , imo non eft affenfus
cx fua conditione refolutma, & propterea_
ex defectu affenfus conceffio corruit.
Hf militant et in fecundo aflenfu, in quo
non eft facta menrio, quod cceffio erat pro
hauedibus quibufcunque , nee de poteftatb*
fimpliciter data de feudo difponendi , quas
duasqualitates.fundatum eft alterare feudi
naturam , im obreptum eft Regi , quia dictum eft per Abrofum , dum fupplicat conccfiione fuifle factam pro h-credibus ex corporc,& adeft t fubreptio, quia non certioratus fuit Rex, quod ex tali alienatione non
folum diuidebatur ipfa defenfa inter fe ipfam , fed ipfa medietas defenfx diuidebatur
a toco feudo Grauin* ; vade cum non pofic
dubia-

>

Confilium
dubitari,quod ex hac vnica conceffione feu*
i natura apparec alterata,& aflenius in tatum voluit validare conceffionem>inquant
ex ea feudi natura non rouraretur, quod inquam ex hoc deficit etiam afTenfus ifte fecundusi& vt dixi vnica eft hc fub
-vnica ftruura verborum, adeft fubreptio
& obreptio in aflenfibus , adeft defeus vo
luntatis ex alteratione naturx,& propterea
non infifto in eo , quod ex aduerfo fuit mihi
relatum difputar> ( vtile per inutile vitiatur,cum talis articulus fatis alienus mihi videarur ab hac caufa.
Sed ex alio (ni fallor) non poteft pars fo
J iuuare hoc fecundo aflenfu data infeftione
primi: nam impetra tus eftille port mortem
Ducis Francifci cceflonarij,& folemus dicere ex reg. communibus, quod contraus
feudalis ftat in pendenti,& non eft totaliter
nullus propter fp reconualidadonis,donec
Dominus aflentiat , quam fpem amittit ex
jnorte concedends,& remanet cceffio ipfo
jure nulla fecudum Ifern.in d.cap. imperia
lem i.col. inaddir. & aflenfus poft mortem
fuperueniens nihil opcratur fecundum eum,
quia dominium eftalterius>etiam quod feu<ium lie hxreditarium,quia adus eft nullus
& non tenetur hires habere ra tum, & ob id
Andr.ibi,& cxt.Feudift tradiderunt cautclam, quodinterueniat nouus expreifus conienfus,nouaq; hxredis confirmatio, & fuper
hoc nouo confenfu, & noua confirmations
nouus Regius aflenfus, & hx funt regula: indubitatx,& notori.
Dicet pars, quod habet nouam confirmationem hseredis, & fecundus aflenfus eft eria
fuper hac noua confirmation^ in quo qufo
aduertatur:nam>ni faIlor,fe decipit.
Quando pars verificabit fubferiptionem
S appolitam in priuilegio Ducis Francifci ex
qua vult firmare , & fundare confirmationem > quando inquam fundabic hanc fub
feriptionem efle Ducis Ferdinandi , in eum
cafum przfuppono minime poffe ex ea ft*
iuuare; non enim aliud continet hxc afier
ra confirmado, nifi quod dicitur Ferdinanlus de Vrfinis Dux Grauinxaccepto fub fi
de magnatum & confirmo, vtfupra, adeo
quod hxc eft (implex confirmado,fimplexq
aflenfus minus , qum in forma communi ;
Si ergo per mortem concedentis hires fuie
effectus Dominus , & conceffio prima penitus annullata , & lege reuocata ita quod
nouus confenfus hxredis importt rranflationem dominij , oportet > quod fit confen
fus difpofiduus,& habilis ad domini; tranflationem > ita quod hxres faceret ipfe tanquam nouus Dominus concraftum domini;

LXXIIL

4jy

tranflatiuum , & fic intell-'gitur, quod dicte

Andr. & dicunc exteri Door. quod requiritur nouus confenfus,& noua confirmado :
nam intelligendum erit de nouo confenfu
difpoficiuo , & noua confirmationeex cer
ta fcienria, quia per mortem primus con
traus exnullitate , & fpe teconuahdationis perempta , remanfit penitus extinus
ideoq; Camcrar. in propofita quxftione di
xit hzc verba , videli cet , quod opus eft no
uo confenfu, & fie contracta in d. cap. impe
rialem car.90. litera S, & Freccloquens fu
per eodem articulo jo quxft. num.10, referens Andr. in d. cap. imperialem dixit hxc
verba, videlicet: quando aflenfus poft mor
tem alienantis impetratur,non nocet hxredi, fi ipfe de nouo non confentiat, vel difpo*
nat i & rurfus firmando eandem conclufionem dicit > prima difpofitio fuit caducaca_
per mortem, erat inualida, erat nulla, noua
requiritur difpofitio, qux ad hoc, vt validetur, debet habere aflenfum Domini , confirfirman non poteft, quod eft nullum, &c. al
legar Bald.in I falfus C.de procur. vbi non_.
poteft ratificari actus nullus dicit Bald.quia
ratificado non eft aus de per fe flans , fed
habere oportet , vbi figat pedes , & hoc exprefs ladus tradiderunt Moderni Addentes ad Ifern.in d.cap.imperialem in fecunda
addit.in prdia quftione; fi confenfus hx
redis requiricur,qux conclufio fundatnr viua,& indubitabili ratione.
Nam confirmado fimplex , & in forma.
9 communi nihil noui tribuit ex regula text,
in cap. i. vbi Bald. Ifern .& ext. omnes per
quosfiatinueft.idem Ifern.in cap.i. de vaff.
decrep.tat. & operatur confirmado refpeu priuilegiorum validorum,nifi ex certa_
fcienria ilia fieret,quia tunc vim haberet noux difpofitionis,de quo Door. & prxcipu
Iaf. poft alios in 1. more maiorum ff. de iurifd.omn.iud. & dum iutentioeft confirmadi,non operabitur confirmatio conceffionem. etiam quod adfic verbum cocedo, quia
confirmatio importt ius ab alio valid
cranflatum confirmare , non autem quod
fuum erat donare , qux ladus congerit inpropria materia Camer. in loco fupra aliegato : fed ego vltra prxdicb affero particularem decifionem Ifern. ad hoc in cap. 1. .
donare in addie.ante num.9, qualicer oIim_
pot. feud, alien, vbi in quxftione ilia , an_.
poflit relinqui dotarium in teftamco, dum
amrmauerat partem negatiuam dixit,quod
tale relium illegidmum poteft validari
per bf redem cum confenfu Domini , & demum fubdit , quod hxres debet effe fciens ,
quod inualidam defunfti difpofidonem im Oo a
plec ,

Ioannis Francici de Ponte

43
pier, ergo confirmatio fimplcx,non ex cerra 1 2 'Rjgalia non dum in ejfe produca
Kientia nihil iuuat.
quam cenfenturproducitquaxnuis concef
Ex ijs ergo dico , quod quando barres pe jftotgeneralis.
Ic* tic afenfum pro validanda difpofitione defuncti , tunc hoc elt confirmare ex certa-
ARGVMENTVM.
feientia actum inualidum , & propterea fuper hoc confenfu , impetraco nouo atfeniu
lus pifeandi an ft de Regalibus, an_
validabit difpofitioncm , fed quando repeveniat in generali conceioue , quando
ritur limplex actus confirmations conceflud Baronibus prohiberi poifit .
fionis faenar per anteceflurem fuper qua pri
ma concefioneimpetracus reperiebatur affenfus ita quod hires confirinans credidic
CONSILIVM LXXIV.
confirmare concefsionem iam validam, non
autem ipfe facer de nouo.tunc hic confirVNCTVS ifte.an
matio nihil noui iuris tribuct , & propterea
Bulla BonifacVlU.
aTenfus,qui fuper ea incerponitur , cum_
comprehendat Re
non operetur vltra naturam actus fuper quo
t r m
gale hoc prohibitio
pra-ftatur, non producer iuris minifterium ,
nis pifcationis,quod
vnde aut pars metitur ius ex concefsionem ,
alias communi iure
& illa non iuuat ex defectu aflenfus , auc
omnibus licet,&Bapraetendit ir.s ex confirmatione , & illa eft
rones,teu vtiles Do(implex, non ex certa feientia , non dipofimini Caftrorum , Se
tiua, fed mere confirmatoria^ propterea-,
Tcrrarumprohibere hoc non poflunt iuxta
nullius roboris; vnde vltra alia apparet,
communes rcgulas,& deci iones Doctorunb
quod primus allnfus corruit ex obreptione,
de quo per loan. Fabr. in jT.flumina inftitut.
fubreptione , & alteratione natura: ipfius
de rerum diuif.per Guid.Papa in deeif. deU
feudi : fecundus ver , non folum ex predi
phi. num. 5 14. ideoq; Reges foli de poreftacis , fed etiam , quia impetratus pol mor
tis plenitndine hoc poflunt , & tanquam-
tem concedentis,ex quo remanet dominium
ius Rcgium inter alia Regaliaredditus pifllluflrifaimi Ducis vndiq; fundatum .
cationum connumeratur , prout dicit text,
in cap.i.quxfintReg. in vfibus feud. necia
diibium refricari poteft,quir. iura feudalia_
Pro D.Marco Antonio
procedurt etiam de iure cannico , & in_
quatenus canor.es exprefs non_
Columna-.
conrradicanr, vtnot. Bald, in cap. exurutn
in primo notab. de iud. vbi Cardin. Abb. &
SVMMARiVM.
lij , quos fequitur Alcxand. in conf. 10. lib.
5. latius Decius , qui alios cumult in conI Pifcatio prohiberi non pote de iure commua
fil. 1 3 1. qui pariter tradidit reddicus pifeani.nif Rege de plenitudine poleatis,&
tionum inter Regalia connumeran in connum. io.
fil. 7 .
a Jurafeudalia quatenus firuanda pro iurt^
Pun us,inquam,i e fie fimpliciter conficannico .
j deratus videlicet, an inconcefsionegencra3 Regalia an ventant in generali concejjone ,
liter facta Caftri veniant regalia non poteft
& quid cflconceo de Apoohca pitniprobabiliter controuerti , fiquidem eft dctudine.r nu.^.
eifus per Reg.vtnufque iuris fatis vulgaras,
5 Regaita defiudo , & feudo annexa veritunt
qua ibrueruntin generali concefsione Re
in generali conccfjionc,quiafunt confueta
galia non venire ex rationibus per iura glo.
ejfe cumfeudo.
& Doctor, traditis iuxta di/pofita in cap.in
6 Hijgalia.qua nonfunt annexa, non veniunt
generali, fi de feud.defunct.milit.cont.fuer.
m gnerait coneeione .
in cap. r. de cap. qui cur. vend, in d. cap. 1*
7 Generalia verba referuntur ad eay quafunt
qua? (int reg. in cap. quoad tranfIationem_#
de natura contractus, & rci .8.
de ofiic.Ieg. in cap. cum in generali de offic
S lus pifeandi eil de Regalibus ,ad Regis dileg. in fexto.
gnitaiem fyeclantibuSm
Controuerti viderurhic generalis difpoI I Qoncefogenrica cum cxprejfa mentione co- 4 fitio, &: Reg. per verba appofita in Bulla-. ,
cedendorum,non extendttur ad alia nort^,
in qua afleritur fieri concefsionem do
xprejfa, nififequatur clauflageneralis.
Apoftolica plenitudine conced tur inquam
qnic-

Conilium

LXXIV.

437

qtticquid proprietatis pofleffionis , & iuris

priuileg.fcolarum lib. . & propterca dixie
habuerit dicta Ecclefia in Caftro Nimphac , 7 Bald. m l. procuratore . mand. quod ver
yel ad cam fpe<at,feu fpe&are poteft, & ta
ba generalia debenc referri ad ca , qua: func
in prxciifto Caftro,qum in domibus,vafaIde natura rei dedud in conceffione, & ide
lis,hominibus,& habiratoribus ciufdem , ac
terminus ifte generalis omnis reftringitur,
in ipfius territorio,pertinentijs, & diftriftu,
fecundum cum, ad ea,qux funt de contractu,
& in mero , & mixto imperio, ac in iurifdiob quod ibidem tradidit, quod facta venditione,in ip(is,& in fruibus.feu redditibus ,
tione villar, vel prdij cum omnibus iuribus,
prouencibus eorundem:per hxc,inquam
quanbi habcntur,n venicius paflagij,quod
verba generalia , per qux regalia aliqua vi
in villa, vel in predio exigebatur quantum
dencur concefla.dubitatur an etiam vcnianc
cunque fiat hoc modo venditio, quemjlatius
omnia regalia etiam non cxpreiTa,& pofst
prosequitur Iacob.de S.Georg.in traebfeud,
ad hoc adduci aliqu Doftorum authoritain verb de Caftro, idq; anteBaldmot. trates,qui videntur in cafibus fimilibus aliqua
didit Innoc.incap.ex Uteris deiurepatr. fa
tradidifle, vt per Rom. in conf.271. Cum. in
cis proptera regulam,quod verba hc ge
conf.ii.Iaf.in conf.45.in 1.V0I.& per alios
neralia, videlicet omnia , & fimilia non ha*
quos breuitatis caufa omitto .
bent fe referre ad ea, qux licet poffideantur
Scd rc(3 intuenti contrarium eil iudiccum re concefiaitamen func alcerius iuris,&
jf dum in cafu , de quo agitur etiam attends
non infunc rei.auc unt de re,vbi carteri Do
verbis bulla? profita:, & pra:fuppono,quod de
ctor.& propterea fecundum eum facia dona*
cione vill cum omnibus iuribus fuis , non_
iure habemus diuerfasregali fpeciejs, qui
dam enim fun t regalia de feudo,& cum feuyenient fpiritualia, vt decim,& alia,nifi exdo poflefla feudi Domino , vti feudo anne
preflum fiat de ils mentio, & hc regaliure
xa^ adhasrentia,ita quod pofco feudo,non
diftin&ionem fecit Luc.de Pen.in locofupra
poteft ins illud , tanquam feudo annexum_ 8 lleg.& melius ceteris omnibus explicauic
feparari,eflq; ius per priuatum poffideri fo& declarauit Camer.in repet. cap.imperialitum, & poffibilc, & tune non dubito,quod
lem deproh feud.alien.per Feder, car. mihi
in generali conceffione facta cum verbis $
ai. in lit. G, ponens qusftionem in concef
VC in bulla, venit ius iftud regale, vtputa fofione fa&a cum claufula nihil nobis referuates.qu quxftio eft in cafu fortiori,& tdena
litum eft feud poffideri cum mero, & mix
to imperio, cum gabclla aliqua , cum iure-,
diftinxit,quod quando funt regalia,qu fubregali formato in ipfo Caftro.ita quod confunt rei conceif folita concedi,& connumcrantur inter redditus feudi poflefla in Caftro
eumeratur inter reditus Caftri, tune fimilia
ab illius Domino,vti prasdi&i Cafiri Domi
regalia veniunt,fic Doctor. loquuti func in_.
conceffione generali venire merum impeno, vt bene hc veniantrfedquando funtreriutn tanquam folicum cum Caftro poffideri
galia,qua> Caftro non fubfuncconfiftunt iru*
per Oldr.inconf.252.Hoft.in tit.de iurepat.
potentia Regia maxime in efle non dedua,
.qualiter transferarur circa finem , Specul.
tunc millo paclo in conceffione generaffiintit.de iurifd.omn. iud. 3.C0I. vbi Io.Andr.
ma venire poflunt,quia verba illa generalia
in addit.Bald Aluar.in cap.i.de cap.qui cur.
habebunc locum in ipfo Caftro , & in perti
vend.& fie intelligitur, Cum. inalleg. eonf.
nentijs ipfius Caftri, & in ijs,qua fubfunt ip161. qui loquitur in redditibus Salinarum_>,
fi Caftro i vc ea omnia venianc, & excepta-*
non intelligantur : nine fatis not.Modernus
& fie procedunt tradita per Loffr.in cap. fiParif.ini.par.in g!o.5.ji.i.nu.j j. eandem falij fi de fcud.defun.mil. .col.loquentem in_#
ciens diftinionem tradidir , quod conceflo
exattione gabellarum.
Quzdam vero funt regalia , non de feudo
Caftro cum omni imperio,& cum claufula_
cum omni iure, quod habet nullo referuato,
5 annexa , ita quod poteft feudum, feu Caftr
abfq; illis fubftinere,nec in pertinentijs Ca
vel cum pleniffimo iure , quod non venienc
ftri ius tale poteft connumerari,quia eft ius
regalia, & alia Maieft. Reg. referuaca in li
regium ad Regem,non vt Dominum Caftri,
gnum fuprem poteftacrs.fed ea caneum vefed vt Regem petans ratione fupremi donient,qu concedens, vc Dominus fpecialis
minij,& tune hc , & fimilia regalia non ve
Caftri habet in eo, & reddit ipfe rationem_*
ntent quantumcunque conceffio fafta fit per
ex auchoritate Alber.in locis fupra allegar.
verba generaliffima.fic decidit Alber.in l.i.
5 3. quod duplex ius habeat Rex in Caftro ,
ff.de offic.eius in fine,& in l.fin.in fi.C.de iuvel re concerta, vnum canqu Dominus, fperifd.omn.iud optim diftinguit Luc. de Pen.
cialisi& vtilis ipfius Caftri,& illud cenfetur
in l.i. in 6. col. circa medium in verb, denecransferre in generali conceffione aliud tan
gamus verf.bzc freiuue id quftioncm Cdc
quam Rex, & de ifto iure Regni nihil cranfOo 3
ferturj

Io.Francici de Ponte
43
etiam, quod fine eiufdem natura? , nifigene-.
fertur,ideoq; Calcan. in conf. lOi.tenuicqd
ralis
fubequatur claufula, & hoc modo re
in conceflione quantumcunque generalitfifpondetur
ad prxalleg. conf. Lud. Rom. ai*
ma no veniunc regalia, cum qua diftin&ione
vltraalia fupra adduCta.

tollcur omnia, qua; hinc inde dici poflunt.

Vlcimo, qualicas rati huius decidir pun
Cum ergo reditus pifcationum inter re9 galia compu teneur, vt dicic text.in allegar, a um,fecundum opinionem omnium,ettam;
aliquorum, qui non confederando articulum
cap. i. qua fint reg. & eft quid feparatum
per veras iplius diftinftiones tradiderunt,
dominio,& pofleflione rei, vtpulchr tradic
fe fmpliciter regalia in concefsione incluDec.in conf. joa. 5. col. ex rationibus iam_
di : hic igitur eft indubitacum Illuftrfsim
prxallegatis , quia de iure non poteft cuiliDominum Marcum Antoniumeife poflefobet pifcacio interdici,qux eft de luregentiu
rem,& conuentum , pars aduerfa prxtendic
cx alleg.in princ.& dum fie concedi, intelnouum hoc vedigal imponere pofle virtute,
ligitur , prou t ius intclligic ad text, in !. fi
verbot um fu concefsio is, a quod non ell
cui if. de feruit. & de fuprema poteftatc* :
redditus adhuc formatus , nec in effe dedu10 Rex folus hocmterdicit,& nouum vedigal
us , quo cafu Dodores omnes , etiam qui
in hoc formare poteft, propterea ius.eritrecontrarium tenuerunt rradutit.quod tali cat
gium ipfius oflibus infixum,& illi referuat,
ob quod m generali conceflione nullo mofa hxc regalia per quxcunque verba , etiam
quantumcunque generalsima non intelli- ,
do venit quantumcunque gcneraliflima, fe
guntur pacto aliquo concefla, fed fint mere
in redditibus pifcationum, per hc conuluic
Principi referuata, etiam quod inconceifioDecinalleg. conf.271. 3. col. veri.vlterius
ne adfint verba quodcunque,adfic v crbum_
etiam nu.10.
om ne, adfint verba ilia frudus, redditus*
Hie igicur conceder voluit Papa omnia,
prouentus , &c quia aliud eft tradare de>
i I quxhabebat , quomodolibec in ipfo Caftro
imphx , vt Dominus ipfius Caftri , V hxc
regahbus exiftentibus,& aliud de nouis vecceditdeapoftolica plenitudine,& fie om
igalibus imponendis,quod in fpecie eft ius
iupremsm, & mere regale ofsibus Pnncipis
nia, qux habebat in territorio Caftri, in per"
infixum, vt dicit text in alleg.cap.i.qu fint
tinentijs ipfius. in fructibus, redditibus, &c.
Sed hoc ius non habet in Caftro , fed habec
regalia in princ. ita tradidit Cuma.in alleg.
in fe penes fe,vti Papa, & propterea in con
fuo conf. 16. in fi. verbis, & LofFr. in d.cap.
ceflione Caftri non venit ius , quod non eft:
fiiij .col. verf.7. confideratio, & hc diftindio fummam, & inconuincibilem habet rade Catro,& verba generalia non poflunt ex
tioncrn, quia cradare.quod regalia adfint ,
prxallegatis extendj ad id, quod non eft de
& quod dcirmm hxc veniant per concefsio*
natura rei conceflz,maxim in cafu ifto,vbi
fitconceflio cum expreflione aliquorum re
nem generalem eft areiculus.qui habet fuas,
gain) m, & non fubfequitur aliqua cl a u fula_
regulas, & limitationesex prxexiftentia regalium in elle dedudorum, fed quod regale
generalis, quo cafu ea regalia fola in con
aliquod non adfit in re , qua* conceditur nee
ceflione veniunt,qux funt exprefla, St non^
Domino Cafiri , vti illiu Domino pofsic
alia etiam limilia,quia etfi fiat generalis
conceflio omnium , qua: Papa habet in Cain efle deduci , nec per verba generalia pofft dici tranfia tum, quia quod noil eft, tranfiiro,ipfe tarnen trifit vlterius faciendo parferri non poteft quantumcunque concefsio
ticularem exprefsioncm eius , quod concedtbarur, quo cafu cum non fiat concefsio ge
fat generalsima, vt eft potentia imponen*
nrica cum exceptione, fed genrica cum_
di nouum vedigal penes folum Principem
exprelsione eius, quod conceditur, tunc
vti Principem refidens,tunc hoc nullo pa::o
cefsio genrica ad fpecies expreifas tantum
poteft venire in concefsioncm , quia non eft
reflringitur,& non ad alia, eft pwSualis deius de Caftro , illi non cohxret, cum Caftro
cif.Andr.de 1 fern, fummi, & Celebris Feudinon pofsidetur ad illud non pertinec, eft ex
ftx in d. cap.imperialem $.col. in princ.verf.
tra pertinentia illius , eft ius in potentia , i
vbi vero de proh. feud.alien. per Feder, qu
Caftro penitus alienum. & ofsibus Principis
deci lo, ni tailor in hoc puncto collie omnem
infixum , & ab eo vti Princepe , & fuprcmo
difricultatem.adducit ipfe text.in Li. ff.de.*
Domino tantum in exercitium deducibile**
aur.& arg.leg.vltra cumulata in l.quxfitum
ratione fupremi,& abfoluti dominij:ex quijf.fi quis ff de fund.inftruc.ideoq; Anchar. in
bus arbitror,quod pundus ifte remaneat fa
d.cap.quoad tranflationem de offic. Vicar,
n's , ft) per q; ab omni dubio , di tficu 1 carc_
voluit per ilium text, quod etfi committanabfolutus,litq; propterea iudicandum,nullo
cur ea.qux fpecialem requirunt commifsio in concel'&ione prxfaca ius hoc regale
nem i non camen videntur alia commiiTa-.
venire fecund um qua: fuit decifum_>.
Pro


Pro Comit Saponarias .
SVMMARIVM.
I Refutare pote vajfallus feudum SDomino
etiam inuito , quando feruitium ei indeterminatum infeudo bareditario > vel ex
patio nouo,aut quando non adfunt agnatu
a Refutatio infeudo expaci, valet durante^
vitafeudatary.
J 7{jfutatio , & quilibet contrarius in feudo.
hareditario,durat in Perpetuum .
4 Refutatio infeudo ex pairo antiquo, non va
let in praiuditium filiorum , fecus in ba
reditario. vel ex paci nouo .
5 Filius bares non conociendo inuentarium,
infeudo ex paoftenetur habere ratunuj,
faclum defunSli.
6 Donatiofacia per vaffallum filio primog
nito Domini proximfuccejfuro valet.
7 Hjfutatio facia per vajfallum Domino e\
decens .
8 Refutatiofacia per %jginam 'Polonia ferenifmo Regi norojuit acceptat , i
cbante querela %jgis Poloniafily.
9 Regens Salernitanus miffus pro compromi%tendacaufa pradtcla in Cafarem .
Jnueiturapro baredibus ex corporeficun-.
dum Regnieulas facitfeudum effe hareditarium, ibidem.
. i
10 Inueflitura pro baredibus ex corpore,de iu
re communs feudorum ,facit fendum ex
patio .
I I Refutatio Marcbionif Horia acceptata per
S. M.non obfiante exientiafororis pro]
diHi Marcbionis.
1 lAlienatio in potentiorem,qudoeri poft .
13 Inuentariumin feudo bareditario non releuat .
fetus infeudo non bareditario, ibid.
Feudum ex paclo%e veluti resfubiela reftitutioni, ibidem.
14 Fraus exfola refutatione non prafumitur .
Ij Legatofiudo,vel in eo infiituto extraneobarede, debetur extimatio filio,vel ab agnatofuccejfore.
X 6 Diipofitiofuperfeudo expaclo,cum affenfu*
valet quo ad ius de quo pote feudatarius
dijponert^t .
1 7 Dispotio in feudo bareditario cum ajfenfu >
aquiparatur dispofitioni rei allodialis .
1 8 Ftliusy velfuccejfor bares infeudo expaclo ,
fi non confit inuentarium, tenetur habe
re ratumfaclum defuncli.
,
p Fraus circa dijpotionem fuper feudalibus
ad triagenera deduciturt" nu. .
ai Dispotio contra probibitionem legis tfip-

LXXV.

4?9

fo iure nulla, & potefi reuocari.

Texe. in l. cum matre . de rei vend, quomod procedat, ibidem.
22 'Dijpofitio de feudo ex paclo, vel de refubie
la reflitutioni quando dicatur in frau
dem, .
2 j Infeudatio facla per Pralatum pradecefforem an valeat in praiudiciumfuccefforis,
24 Feudatarius pote grauare baredem vfque
ad concurrentem quantitatem valoris
feudi .
2j Feudatarius infeudo bareditario habet li
beram dijpotionem
6 amerary diindio in cap. imperialem,
car. 6. circa fraudem feudatary qua/it er
procedat.
27 Filius reuocat dijpotionem parentum vf
que ad concurrentem valorem lgitimai
etiam in feudo.
28 Frtus in feudalibus confideratur rejpeelu
afcendentium ,
dejetndentium tanturn
non collateralium .
29 Legatum aftimationisfeudsfaclum matre
ficundogenito , debetur deduca legitima ,
in beneficiumprimogenithcum deaf. Reg.
Cam. & Coll.Conf.
30 Fraudis prafumptio in donatione reifeudalis quando cej/af.
$1 Dijpofitiofacia in fraudem legis,dijponentis
in benefiaum baredis , dicitur facia in,
fraudem baredis..
32 Donatio omnium bonorum quando valeat.
3 j Feuda an poJJint in dotem dari.
34 Capit. conceffum mulieribus l^eapol. quomodo procedat,&nu. 3$.
36 Difpenfatio non operaturin praiuditiunu*
terty .
37 Affenfus impetratusfuper dijpofitione , po
mortem difponentis, non valet abfque confenfu baredis,etiam infeudo bareditario.
1% Affenfus etiam impetratus po mortem di
jponentis valet, fauore dotis.
39 ^fnfus non extenditur ad incogitata.
40 Affenfus non extenditur ad non petita.
41 Affenfus nouus requiritur fuper nouo con*.
fenju baredis .
42 Dijpofitum in dote > quando bobcat locum in
augmento dotis.
43 Priuilegium l.fi ego ff.fi res Jf. de iure dot.
non militt in antefato.

44 Capit. conceffum mulieribus T^japol non-.*

proceditin antefato.
4J lAffcnfus extenditur ex caufa,non exfimilitudine- .
46 Confuetudofamilia eft attendenda.
47 Augmentum dotis quando babeat e andern
naturam, quam dos.
48 xAugmmtum non retinet priuilegium do*
fis

440

Ioannis Francifci de Ponte

tis , adefu>itio fraudis .

49 Fraudis prtfumptio in altenatione , quando
tollatur .
50 Caufu alienationis debet probari ab allegantt-* .
51 Caufa neceffari* alienationis exeufat
allegatainifiprobetur alias non potutJL
vitari .
5 a Caufa neceffaria triplex.
J $ Caufa neetfiria in alienations rei fubiela
reitutioni- qu* dicatur.
5 4 Abutensfuafubflantia, prafumiturfacerte*
infraudemfideicommif.
55 ^DiSpo/tiofaa in coniunclam perfonam>t
quando dicatur infraudem.
y 6 Dtjpofitio in keneficium eius, eut nonpoterat
relinqui in <vltima voluntatejtcetfiat per
eontraStum inter viuos dicitur in frau
dem, .
] Diofitio faBa per Principem Bifiniani in
augmentun: dotis , ptout in cafu confily ,
quarefit infraudem.
f 8 Alienattofala>vt priuet legitimumfuccefih
rem,diatur in fraudem.
J 9 Altenatto retfubicil* reitutioni permittitur infubfidium.
5o Diofitio collta ad tempus probibitumt dicitur mfraudem.
<5l Succeffor in feudo bareditario,debet effe dt->
fanguine primi acquirentis,& bares vltiwo morientis .
Si Succcffioin feudo,non extenditur in linea,
Collaterali,ad quartumgradum de iurt~>
Conit.'Rjgnl.
63 Hereditaria qualitas omnino debet concurrere infucceffionefeudi hereditary .
64 Filius infeudo ex palo , tenetur adire pa
lernam bareditatem.
65 Feudum ex pattodefertttr abfque qualitate
bareditana. .
66 Succrffor alias legitimus, &fi non pofjttfueceder t impedtt tarnen fucceffionem alterius .
67 Filia dot ata de paragio non petit fupple tnentum paragy , etiamfi dos fit minus le gitima, .
66 Ex contractu nulla ob defelum ajfenfus ,
non oritur confeffioaut pna,aut tntereffe,nec aliqua alia actio.
69 Contrailus prodigifirmatur turamento .
70 Qaftts tn qu: bus pupillo , &furiofo licet diJponere .
71 Bona pupHit quandofubiacent periculodefirufiionis poffunt -vendfine decreto.
72 Titulus contrarius non at tendUhr , fed fr.., .
7 3 Prodigus abfque curatore,&fine decretle - ne dijfonit infia vtilitatem.

74 Data ticentia vdendi per refcriptum Prie

etpis, non e opus alio decreto.
7SVt acJus valeat vnus actus oceultatur.
ARGVMENTVM.

An vaflalluspoflt renunciare feudura

tam hxreditarium, qum non hareditarium Domino diredo in praiudicium_* :
agnatorum, quando hoc dicatur in frau
dem fieri ,& quando curatorem habens poffit alienare,vel i fuerit bonis interditum,quomodo difponere poifit.
CONSILIVM LXXV.
Rinccps Bifiniani donauic
Sereniifimo nodro Regi
communt Domino omnia
cius bona feudalia , & allodialia cum iufta refer- ;
uacione in vi ta,& in mor
te i & donacionem prardi- !
cbm pluries ratificauit.
Se opponit aduerfus earn D. Leiius Vrfinus , prxtendens efle Principis Iegitimum_
fucceflorem , cui Principi, cum fit bonis interdium, datusq"; eius bonis curator idem
D.Lclius prtcndic nullo mododonationem
fieri potuiTe.nec habere iuris ubfienti.
Dicit infuper non deber Regem talem_i "
donationem accepta re,e fie rem nouam,non
conuenire.eflin fraudem ipfius D. Lelij le
git im i fuccefforis,& tandem efle damnofam
exingenribusoneribus, quibusbona Princi
pis reperiunrur rbIigaca,dedudo ftatu , leu
Ciuitatibus, & Terns, quas habet Princeps
in Prouincia Bafilicat , quas prtendit .
Leiius efle fuas precipuas poft mortem
Principis , vigore Capitulacionis inhitz iater Principem Bifiniani patrem>& Duceou*
Grauina: patrem D Lclij.
Regius Fifcus aliis acccptauit hanc rcfutationem , prout in prxfentiarum acceptt
ex rationibus in nota fa&i tar annotatis, Sc
dicit non facer, quid infolitum, quid txorbirans,aut quid extra ordinariummam ii iu
ra confidcramus , ilia propri loquuntur de
refuraticne, qua? fieri loler, & poteft vafiallus Dcmino:imo quando feruirium eii indeterminatum , poteft vaflallus refutare Do
mino , etiam i po inuito , loquendo in feudo
hreditario,vel in feudo ex patio nouo, vel
quando non adfunt agnati.ad text, in cap. 1.
de vaff.qui cont.cftit.Loth.incap.i.jT.rurfus,quibmod.feud.amitt. tit. 1 .cap. t.de va if.
decrep.a-cat.in cap. 1. de co> qui fin. fee. 3gn.

LXXV.

'

441

Confilium

*3

glof. fin. in cap. l. de cap. qui cur. vend, vbi

irern.num.24.. in cap.i.qual.poc.feud. alien.
Ifern.in cap.i. $. pod refuracionem de vail*,
qui cont.Conft.Loth.& in cap.i. jf.nociiium
de his,qui feud.dar.poT.& quando futnas in
feudo ex pa&o antiquo non hredic3rio,durabic refutado in vita feudatarij, poft mor
tem ver agnacus vocatus ex pacto maior,
non ve hres vltimi decedtis, fed primi acr
quirentis , ille eric legicimus fucceifor per
prxdi&a iura , glof. in cap. 1. de alien, feud.
f>ac. in verb, nec in filiam , & fi contractus
cum aflenfu de feudo ex pa&o , durt vita_
durante feudatarij refutanris,dicitlfern. in
d.jT.& fi libellumpoft num.7.ibifi veroeflec
ex pacto,& in S. fed & res, per quos fiac ineft. ergo refucacio faa Domino; & quili bec alius contraftus.cum eo de feudo ex pao,durabic vira durante feudatarij ; in feudo vero hrreditario durabit in perpetuum ,
cum aflenfu non indigeac, qui cum Pomino
contrahit,adcext.in cap.i.extra de feud. Af
ilie. in cap. imperialem i6.not.q . deprohib.feud.alien.per Feder.in Conft.Reg.conftic.diu.mem.num. 3 3. Capyc.decif.156.Camer.in lic.P,fol. 1 r.ficut dicimus in infeuda?
tione alias de iure communi feudorum feu
datario permiia,in cap. t. tf.fi ver qualit!
olim pot.feud.alien.in cap. 1. $. etfi cliencut
lus de alien.feud pac.in $ rurfus, quib.mbd.
feud. ami te. dclart, & diftinguit in propria
mat.Ifern.in cap. 1. de alien.feud.pat. JT.&JI
libellum nu. 7. ponens cafum fortiorenv'n^
refutante Domino,& habente filios , vt iru
feudoexpafto antiquo , minim poflt ml.
pra?iudcium filijjvel agnator; in feudo v
r hereditario, vcl ex pacto nouo.inquoos
tener.tur efle hacredes primi acquirentis.yalear,& fieri pofic refucacio Domino, quam
Ifern. dorinam , omnes communi calculo
fequoncur , & cum hac diftinctione iunt intelligenda iura,& Do<.dum:vel dicunt pofie fieri talem refurationemvel negant, alis
loquerentur contra pradicta iura (__,
qu refucationem admittunt,& ita loquitur,
& intelligitur Iac.de Ardiz. in fua fumma_
in tit.fi vaflall.refur.feud. Dom.cap.9.hinc
viuo rfutante non reuocacur,Bald.ibidem,
& exprefs Aluar. & Mart. Laud fequendo
glof.conera Iac.de Beluif.Curt. in traft.feu.
4.par.num.i47.hinc etiam in feudo ex pacto
limicauerunreommuniter Scribentes.quando filius.vel agnatus eifet hres,& non confeciifcc inuentariummm tunc rata effet refutatio,vel quilibec contractus cum quocque faus , dummodo cum Domini confenia, Andr. ind./. & (i libellrm in cap. 1. atu.
agnat. Curt, vbi fupra, & omnesinam ex af?

fenfu eft fublaca prohibitio legis, &exqualitace hredicaria remanet fucceflor obligatusexeadem lege ad obferuanttam geftor
per defantum, ad text, in l.cum matre C.
de rei vend, funt enim hx regula-,& propeerea tranfeamus ad vlteriora.
Nec dicatur refucationem hanefetrdona
6 tionem Domino non factam,fed filio Domi
ni vnigenito : nam ex vnieace , qui eft inter
paerem,& fi!ium,maxim filium Regis,ficut
agnatus poteft refutare , & donare agnaco
proxim fuccefluro,fic poceric vaflallus da
re filio Domini primogenico immediaco fue
ceTori,ica arguic;& decidir Capycin repec.
cap.imperialem car.mihi 22. 2 col.verf.q
ver poft Affl.ibidem nor. i6.q.2o. vbi lac
quicquid dixeric LofFr.in fuoconf.17.qui no
refpondec ad raciones Affl.& decif Felyn.in
cap.qus in Ecclefiarum de Conftic. quam_#
ipfe adducic, loquitur in alienatione, qum
vaflallus Epifcopi vultfacere in Capitulum,
quod longe diftat cafu prifenti , vadit. n.
ad manus mortuas, & amittitur feruitium ,
& deuolutio,vt ipfemet Felyn. ponderar, &
dum loquitur deag ato Domini , non dicit
de filio immediato fucceTore, & fie eciam_*
exprefs loquitur Camer.in agnaco Domini
remoeiori,Frecc.non decerminac in 2}. lim.
ad .Conft. fed ad quid di(pucacio,fi Prin
ceps raeificauie pluries donacionem faam
etiam poft Regni fucceffionem, & hodie pariter in ea perfiftit.
Non folum refutatio Domino, vel dona*
7 tio non eftquid extra ordinarium , fed leges
priuilegiauerunt has donationes, qua: priuatis Domino fiunc, vc infinuatione noru
egeanr, incaneurri illas tenuerunc licitas , 8c
decenees.iuxea texc.in auch, icem fi priuatis Cde donar.& in auth.vndc fumitur, cu
ius rubrica talis eft,vt non fiant pignoracio
nes pro alijs perfonis , & ficue Principum_
donationes non egenc geftis monumencor,
fie nec priuacis Imperatoribus fai do
nationes indigeanc,& idem diponicur in Jf.
illud quoque eiufdem ttul.
Sed fi habemus exempla eiufdem coronas
8 in cafibus fortioribus, quare in hoc eric hxficandum,Regina.n. Polonia: habens filium_
vnigenitum Polonix Regem, ie tranftulic ad
has parces fub Regia prorectione ,donauic
omnia bona feudalia Serenifimo Rgi Philippo II. qua: fuerunc Status Baris,& Prin
cipals Ruflani ,&non folum Regia Maieftas accepcauit,fedconquerens Rexfilius,&
prxcendens matrem nonpocuiife difponere,
fuie proprerea conueneum de eompromittendo in Imperacorem , pro quo acceflic ad
partes Vngarij Regens Salernicanus,& quia
com-

Ioannis Franciici de Ponte

44*.
portee refucacioni, & donation! refiftere*>
^ compromitci intendebae iuxra leges Regni,
quia non vc hires ad lucceflbnem afpirac
fecdum quas inueftieura pro hzredibusex
& in prxiudicium licis per eiun mote , non
corpore facie feudum hxreditarium, fcruapocuifl'ec Princeps donare in porenciorem ,
taopin Andr.& Regnicolarum,& verfauice
liei cedie,& conceneaeurrimo Reg fupplicat
Rex Poloni vok-bac compromi cci, prou t de
pro acceptione.igitur iura allegata non lo iure commuai feudorum , & Doorum in?
plicantur ad cafum & fi Princeps facie ex
cerpretationem magis communem,qua: eft,
caufa <, infra fundabirur, & noo
vc talis inueftitura faciat feudum ex pao ,
eft ver donatio,fed iuftaconuentio,cranfanon hxredicarium, & confequencer cum ca
io,& reciproca dacio.vc lacius diceeur> ta
lis crac inueftitura prxdidorum feudorum-,
c magis prxdida non procedunc.
prtendebat Rexdifpofitionem ntillam.proQuo ver adprieenlam fraudem dicedo,
pterea non fuie alicer compromiTum, & requod hare donaeio eft in fraud ipMus D. Lcmfit nofler Rex in pofleflioncm,ade quod
lij legicimi harredis, & immediati iucceflotunc, vnquam fuie refricaeum in dubi ,
ris , cum per earn venic ipfe hxredieate pri*
in feudo harredi tario habere feudatarium_
uandust& cum lex fraudem non concomiteliberam difpofirionem, maxime in Domin
tur proprerea reijcienda eft donacio,&non
dirc&umjicec filios feudatarius habeae.nec
accepranda addic,quod eft omnium bonor,
cgere dipofeionem aflenfu,& hic cafus non
quodq; facie Princeps de filijs defperaeus in
folm eil in termini's, led longe foreior.quia
traacur de priuatione ucceflionis fill) , &
odium ipiius D.Lelij,in quo adducic quotas
iura i & raciones , rogo circumfpectiffimos
non collarcralis agnati remocioris , cui nil
Iudicantes, aduercancad infrafcriprascondebecur,& in fracre folum leg it imam lex re clulioncs Iuris, & facti indubitatas.
, ieruauic , turpi camen perfona inftituca , &
Si fundacum eft fupr pjfle va(fallum_#
non aliter , fili j aucem fra cris, vel fororis,&
Domino refucare,ac refurationem iure,
in vlteriori gradu pofici,fune exclu!, ad cex.
in l.fracris, vbi glo.in verf.iorore,& in l.fraefle approbatam.pofleq; cum afl'enfu Domi
ni facer difpoficionem ipii melius vifamde
tres C.de inoffic.teftam.
Alius cafus fuie in Statu Marchionis Ho
feudo hzredicario, etiam in prjriudicium_
ll riar,qui omnem ftatum , omnia q, ipfius bo
fi!iorum,& quorumcunque ucceiTorum,qu
na , habens fororem vcrinque coniun&ani_
vt heredes cenentur habere racum,& inuenConftantiam Bonifattam, PhilippoRegi II.
tarium in feudo hereditario n releuae,quia
feudum hredicarium eft de hredirate,& in
donauicqum donacioncm abfque alio fcrueo quis citra i us , & nomen lu redis non populoftacimaccepcauic, & demum Statuno
vendidic anteceflonbus pra:fencis Marchioteft fuccedere , quod non eft in feudo ex pa
is illius vtilis Domioi,& poiTefloris, cum_* J3 6bo non hjeredieario , canquam rem refticuquoeciam fuit inclufum officium Gra fieri j
tioni fubieam , & in qua vaflalius non ve
huius Ciuicacisiquod Regia Curia vendidic
hxres fuccedic, & dicicur habere feudum.*
fucefione , non tran fmifione in hxredem,
cum pacto redimendi pro duc.54. mill. Fer*
&dicetur hxres hzreditacis, & non feudi,
diando Monforio.
proue dicitur in feudo hereditario, fecund
Ncc dicatur fieri alienacionem in potenAndr.Guliel.Per. Frece. Camer. & commu11 tiorem,& fieri non pofle fiance prsrtenfione
nem fcholam Scribencium , cumulacos iru
fuccefiionisipfiusD.Lelij.ex reg. cexc. in 1.
pen.ff.de har.inflic.in l.a. C.ne fife, vel Refmeoconf. 1 f.% . Sc 88. l.vol.
Scance lue indubitaca conclufione , fi eo
pub.in l.res,quz j pen.ff.de iure fifc.qux iu
ipfo,quod feudacarius de feudo difponic.dira videancur : nam loquuntur , quando litis
ceremus efle in fraudem fucceflons, ex ,
caufa ad defacigandum aduerfanum aliena
quia ex difpofitione venic i lie feudo priudo in poeenciorem , & de re lirigioa fie donaci, vnde nihil ad cafum, vbi nulla przeedus:fequeretur,quod non darecur vnquam_
/ielis cum D.Lelio,nullam vnquam propovatdicas refucacionis Domino vel alterius
fuic Princeps, nec D. Lelius concra Princip
difpofitionis, turn in viea, qnm in vlcim_
prarcendic efle hxredem,& fuccefforem Prin
volntate, confequens eft fallum.igkur non
cipis vti illius proximiorcm agnatum , in_.
pot eft craari de fraude , quod in cafu forquo nadeft lis cum Principe, fed bene Co 14 ciori decidic Andr. in $. fed & res, per quos
fiac inueftic.loquens in feudo ex pacto non
mes Saponaria: prxcendic bona vinculaea,&
hxreditario.vc ipfe in principio declarar, &
ipfum efle verum,& legitimum fucceflorem,
ipftq, pecije, auditis interefe prztendencicradicquod oporcec probari fraud, & non
prxfumicurex facta refutacione, & dicic j>bus hocdtclarari per Regiam Camcram_, ,
bari euidenciflimis probaciombus, & in fpc
adelt pioccifus compilacus>qui dum
cie

Confilium LXXV.

445

ce, quoddixerit refutans , quod rfutt ad

Regens Lanarius.
Pre terca, ii quando fit difpoitio cum.af
priuandum agnacum feudi fucceffione , &
l iura adtniferune refu tacionem,& infeuda- 16 ienfu feudatario etiam in dnum agnati ,
tionem i & ilia dicunc limicari , quando per
loquendo in feudo ex pacto, & propri qufraudem.ergo probari oportet & non fuffido fic refutatio , aut donatio aliqua , dicic
cic dice re , quod ex refucacione quis legiti
Andr.quod va!ebit,quoad ius,de quo feudama fucceffione priuatur.
tarius difponere poteft > & fic fuiiinebitur ,
St ex auftoritate noftrorum Scribentium
durante vita feudacarij, quia dominium- ,
15 communiter eft iudicatum,feudo heredita
quod habet feudi ex pacto, non hereditaria ,
durt vita ipfius durante , & per mortem-
rio legato ex traneojvel extraneo in eo inftituto , deberi filio, vcl agnato fucceiforo
poftea expirac , & deuoluitur ad filium > vel
ltimationem,de quo per lo.Fabr.in /.non
agnatum ex pao maiorum , & fuccedunt
folum inftit. delegat. Camer. in repet.cap.
non vt heredes vltimi de ce dentis, fed vt hredes,& in bonis primi acquirentis , ita inimperialem car. 6. Frece. in {.lib. in 1. dif
fer, inter feudum ex pao , & feudum hereindiuiduo I fern. in d-jf.fed & res,& ratio eft,
ditarium, Minad. in reper. conflit, in aliquiquare fuftinecur id vita, etiam qud habuebus nu. ) j. lac per me in d.conf. 88. Regens
ric animum fraudandi,quia difponic de iure
fuo , in quo nihil commune filius, vel agnaLanarius in fuo conf. 80. latiffim. Sc eft indubicatum ex tali difpofitione fraudari fuctus, & fie non dicuntur fraudari in eo, quod
ceorem legicimum feudi fucceffione , cum
non eft ipforum_ .
Dm igitur fit donatio Domino , eft tan
folidum fundamencum validitatis legad fie
illa fecundara incentio difponentis, quod (i
quam cum aflenfu, alius non requirature*
lion valet difpoitio in corporetcenfeatur fa
fupra fundacis, & cenfetur Dominum aflena in xftimatione , & fic ad tancundem foltijffe.eo ipfo, quod cum ipfocontrahit: nam
uendum,vt iudicatum eft deberi ab ipfo feu celiac contpcus,ceflat irreuerentia,intereffe,& alia, qua faciunt neceflarium aflenfum,
di fucceifore, tanquam herede in ipfo feudo
ex qualicate innata ab origine Confticutio& fieft fciens,& auiconfen-it, hic eft fpecificus aflenfus : ergo fi quando cum aflenfu
His llius i ergo non actenditur fraus fucceffitdonatio,feu refutatio, etiam quod fic in_
ioris,quia dum nonpoceft habere feudum_j
fraudem agnati, illa fraus non ateenditur, Sc
aliter , qum cum qualitate hatreditaria , Sc
valet in feudo ex pao in vita feudatarij ,
eft in feudo heres,illudq; habet eranfmiffio*
quia ius fuum vitra vitam non extendi tur ,
ne defundo in ipfum hxredem,canquam_j
ergo in feudo hereditario, cuius dominium
bona defuni,& non propcerea mrito dieft feudatarij integrum, in vita, & in morce
iponendo defunus de proprijs bonis , vtitur iure fuo,& non dicitur fraudare hered,
valebit difpoitio in perpetunm , eadem raqui nullum ius habebat ex propria perfona>
tione quia de iure fuo difponit, & non dicipro quo eft ft ta regula ink nullusdereg.
cur,quem fraudare.fi cum aflenfu fu rei feu
( iur.ibi nuus videtur dolo facere,qui fuo iu
dalis hereditaria: difpofitionem promictit :
re vcitur,& per eadem verba loquicur lure- 17 nam vt dicit Andr. & tradunc communiter
conf.inl.3. ji.is tarnen ff.de lib.hom.exib. &
noitri Scribentes ,dum difponitur de feudo
rationem pulchram reddit text, in l.iniuriahereditario cum afleniu,eft tanquam de ro
allodiali.de quo per Freccin 3.1ib.in j. forrum jf. r. ff.de iniur. ibi iuris enim exequutio
mul. 3.C0I.& in 3 j. differ. inter feudum ex pa
non habet iniuriam,& hace funt indubitata >
o^ feudum heredicarium,idem tradidi in
quando quis iure fuo vtitur, ad eius vtilicatem, & vc fibi proficiac fecucdum Paul, do
conft 17. In feudo enim ex pao non deficit
difpoitio ex defcu fraudis in morte feuCaftr. & alios , quos ad propofitum allegac
Dec. in d. 1. nullus , & propterea in cauliu.
datarij:fed poteftaris,quia non habet ius vi
Marchionis Lauelli cum fratre fecundogeera vita, ergo data poteftate remanec aus
nito,cui fracri mater feudum legauerac,fuic
in fua pocentia,& validitate, hinc ( & notefolenniter decifus arciculus eftimation's ,
tur ) etiam in feudo ex pao , fi filius , vel
fed quia filius habere debet legitimam , 18 fucceifor hres non facit inuentarium,tenetur habere ratam difpofition defuni, An
qua parentes filios, nec dire, indire
dr. in cap. i. an agnatus in cap. 1. de alien,
cte priuarc po<funt,& in hoc tanquam debi
feud. pat. jf.etfi libellum,& in alijs locisconto fraus confideraripotcft,fuic decifum per
Regiam Camcram, & Collatrale Cilium
cordancibus,igicur fi idem auor, Se omnes
deduct deber ab aitimatione legi timam_,
dicunc , qud in feudo hereditario inuentafuitq; talis fententia confirmacain caufa_
rium non releuat, & tenecur fucceifor habe
reclamations in qua confuluic predius
rc ratum,quia eft hres in ipfo feudo,fequicur

Ioannis Francici de Ponte

444
dune text, in 1. cum rhatre C.de re venA
tur propcerea, quod in omni eo, in quo fucproceder indi ftint in his, qua: defun&us
eduur,vti hzres,& de quo habet derunus
P'ireft ad libicum difponere , & limitjri in-,
liberam difpoficionem, vanumeft tractaro
difpofirionibus lege prohibirs, que late*
de fraude,quia alias eft pnuare.dicit Andr.
explicar Aym. in conf. loo. Sicut dicimus
in d. . fed Sc res, iiberos homine fuorum_
propri
in alienatione feudi abque aflenfu ,
bonorum difpofitione.
quam (icut dtfunctus poreratteuocare,tanEt fi lex przbuic liberis hominibus hos
quam actum nullum,& lege p; ohibitum_,
habentibus difpoficionem ipforum bonorum
ita pariter hires , iuxra trminos text. inl.
vlquead concurrentem quantitatem legitim , & rtlijs carentibus, difpoficionem libe
quemadmodum C.de agrie. & cenf.lib. i i.in
l.non dubium C.de legib.in cap. i. f. porro,
ram omnium , & non ex eo, quia ill i fuccefque fit prima cauf.bcnef.amitt.Ifern.in cap.
fione in cotum,vel in partem priucur, proi.nu.f. de fend. guard, in Conftir. conftitut.
pterea habetur conderario fraudis : igitur
diu. mem. & dum actus eft in fraudem legis ,
vndiq; vana eft hec fraudis oppoikio.
& Domini permittentis difpoiitioncm vno
Concludendo articulum,dico,qud iura_.
Doctor. & qui loquuci fuerunt de fraudem ,
modo, Sc denegando alio , & fub velamino
actus permiflifit cum effectu actus prohibproccdc>velrefpectuDomini,dum fit fraus
tus , mrito cum tunc deficiac aflenfus , rede contractu ad contractum fimulando remanet lex prohibitiua , & fucceffiu actus
furare,feu infeudare,& realiter eft vender,
vel facer alium contractum d lege prohibi
reprobatus,& nullus.
Secundo cafu , quando fumus in feudo ex
tum, & non permifum,de quo in cap.benef.
22
pacto
non hereditario, vel in quabec alia
vbi Andr. dec! rar, fi defeud. defunct, milic.
re
fideicommiflb
fubiecta , que eft debita.*
contr.fuer.& melius in cap. t.ji.commerti,
fucceTor ibus omni iure , 8c difpofitio non.*
de proh.fcud. alien, per Lothar. & hic non_,
eft permita , nifi in certis cafibus, tunc quis
eft cafus nofter, auc ver tractant de preiuditio agnatorum,quibusfeuda, vel bona al
dubitac , quod extra cafus permitios non li
lodia i i a dcbentur,(iue vclir,fiue nolic feudacet difponere,quia effet in fraudem, in precarius,& pciefl"or,quia Amt feuda ex pacto ,
judicium, & in perniciem fucceflbris, cui n3
lion hereditaria , & bona reftitutioni fubiepoteft defunetus priudicium inferre,8c om
nia eflent, caufa inreruercendi fideicommif^
cta , &. bene in his cafibus tractacur de fraufum , & priuandi fuccetfores bonis, quibus
de,cum ius tertij non poteft ledi, quando no
priuarc non poreft , Sc in his terminis prodepender iure defuncti, fed radicatur ex
cedietext.in I.Titiusrf ad trebell.loquens in
prouidcntia,difppfitione , & contractu ma
eo,qui obliga tus erat reftituere . per fijorem , qui generi profpicere voluerunr, ad
deicommiifum , que in hereditate tempore
texr.in l.i-ff.Ae interd.& releg.cum concor.
mortis fuperfuiflent , tunc enim non poreft
& in hac fecunda diftinctione jncludo etiam
de eis liber difponere,nifi in caufam necef.quando fit difpofitio inprxiudiciumcredifariam boni viri arbitraru.ira quod non fae
tor um, & procdant dicta per Napod.in ccaufa interuertendi fideicommiflum , dicic
fuet.& fi teftator,dum tractt de donatione
text, vbi Paul, de Caftr. & Scribentes com
bonorum antiquorum in fraudem fuccedomuniter , & in feudo ex pacto 1 <quitur text,
rum, quibus confuetudine funt referuata ,
in
d.tf.fed Sc tes, Sc ibi Ifcrn.fic declaransrin_#
& non poteft -de illis difponi in vlcima vo
cap. i . qual.olim pot. feud, alien, in cap.Tiluntare^ .
Aut tandem fractamus , & verfamur in-.
tius,fi de fcud.defunct. milit. declarar Ifern.
ao bonis hereditarias & in difpoitione curtu
exprefs in d. j. etfi libellum num.7. vcrf.&
aflenfu Domini, libera, & pura, non in frau
male ageretur cum fiijs, & pariter in feuda
dem lg'S, inquibus bonis nil agr.atis debeex pacto loquitur Bald. in cap. 1 . jT.aut fi li
tur , ni Ii qiiarenus in hired: tte reperiatur
be iL-, i. col. quib. mod. feud, ami tt. quando
I titulo,& iure hereditario , & tunc vanurru
ex dolo,ex collufione,& in fraudem agnati
eft tracta re articulum fraudis, non loquunquis facitjvt feudum, quod poiAdet, incidac
tur in his terminis iura, & Doctores.
in ccmmiflum,& dum idem Bald, in 1. rubr.
Primo cafu,quando difpofitio eft in frauin princ. col. fin. infinalibus verbis dixit in
2i dem legis contra ipfius prohibitionem , eft
ter cereras rationes , quod jnfeudatio facta
ipfo iure nulla,& ficut poteft ipfemet actum 23 per Prelatum predeceflorcm non valet in-,
conficiens,reuocare,ita pariter ipfius hres,
pre judicium fuccefloris, quia videtur facta
non folum fucceflor fimpliciter fectmdm_
in fraudem illias, & ideo non tenetur habe
re ratam, loquitur enim in eo,qui non capir
Bart.& alios in l.defuncto C.fi quid in frau.
pat. & ideo Doctores communiter concluV t her es,loquicur in fuccionc Pralaci, qui
ab

Corifilium

LXXV.

'

4M

abeo non habet caufam , & ius predeceflo& cui ius refiftit,non autem refpedu priuris mot te expirauic , & propcerea ficue in-,
dicij agnarorum,qui vt heredes funt ad fucfeudo ex pado non nocecfic in cafu prediceffionem vocaci fecundum diftindionem_
i Capit.iuxta trminos cap. I. qui fucceiT. 27 fupra fadam ; & rurfus intelligo in eo he
ten vbi liera. & communicer Scrib. nec do
rede , cui tenecur defundus legitimam reditis per Bald.in cap. i .de vaif.decrep.tat.
linquere, vt in filio, in prziudicium cuius fi
in fi. eft ratio aliqua habenda, fi ipfemet diparentes difponunt,reuocatur difpofitio vf
cit illudCapit.quod allegar, non reperiri,&
que ad concurrentem quantitatem legiti
me 1 ica in indiuiduo dclart & confuluic
elTe apocrifum, & fi non incelligetur in feuLofFr.in alleg.conf.45. ante num. 14- verf.fedo ex pao,Si cum diftindione, fi adeft, vel
cundo non obftat , qui omnin videatur, dinon adeft aflenfus.vc fupra effet contra omncs regulas , & dccifioncs , & in his pari ter 28 cens maceriam hanc fraudis proceder ta
ten quoad filios. & patronos refpedu legi
terminis loquitur Napod.fic Affl.
Terci cafu,quando fumus in bonis liberis
time portionis , non autem in fratribus , 8c
alijs Collateralibus, & loquitur LofFr.in do
fideicommiflo non fubiedis in bonjs hredinatione feudi fada per feudatarium , quem
tarijs,quorum difpofitio eft cuilibet pcrmif
fa,maxim cum aflenfu, & in quibus fuccefpriupponebatur,donafle in odium fucceflo*
iores nullum ius habent,hicquia,vtdicatur
ris, notaui in alleg.conf.SS. in vie. dubio, &
quid fieri in fraudem , oportet dari preexihoc eft.quodfuitfolenniter decifum (vt di
ftentiam iuris , quod dicitur fraudari> alis
xi) per Reg.Cam & Collat.Conf. aififtencinon entis nulla funt partes,ad text.in l.dec
bus preftantiflimis iuris inter olim Marff.de verb.oblig. propterea cum nullum fuc- 19 ehionem Lauelli , & eius fratrem fecundo*
genitum.cui mater legauerat feudum Palaceflor heredicanus , Ii voluntarius ius pexitij , vel eius incegram eftimationem , fuitq;
ftens habeat, non cadit articulus fraudis, &
decifum valere legatum eftimationis,dedu
fi feudatarius poteft grauare hredem vfque
da tarnen legitima inbeneficium Marchio4 ad concurrentem quantitatem valoris feu
di fecundum LofFr.in conf. 46. quando fine-
nis primogenici.quam cum lex prftabac inuita matre,in hoc tanquam debito remane aflenfu,quia habet feudum ab eo,& cum afbat primogenitus fraudatus,& illud tantum
fenfu nemodifputat pofle feudalia omnia_
alienare. igi t i r data potentia diipoficionis ,
reuocatur , fed in Collaterali , cui nihil denon poteft dari fraus,quoddecidittexc. nobecur, turpi perfona non inftituta , ad text,
in I. fratres, vbi Scribentes glof. in 1. fratris
tab.in 1. i. j.quod autcm fr. fi quid in fraud,
patr.inquiens Iureconf. quod autem mortis
C. de inofficrcftamen. cum vulg. non cadit
propterea articulus fraudis, quia contradus
caufa filio donatum eft,non reuocatur:nam
eft licitus, difpofitio eft permifla , & Collacui liberum fuit legare filio quantum velteralis in tantum vocatus eft ad fucceifiolct,is donando non videcur fraudare patronem Collateralis,in quantum difpofitio bo
num, quern text, ad exclufionem fraudis ad
norum fada non reperiatur, & ad illa , que
propolitum allegac Ardiz. in tit. fi feudum
reperir,venit,vt
heres, Sc Moderni Parif. in
detur in fraudem in pen. car. lib. meo> verf.
35 vbi tarnen . Si ergo habet feudatarius in_i
glof. j.tf 8.d num. ij.vfqueadnu.iS.ponunc
feudo hereditario libcram difpofitionem_i ,
cafum in fortioribus terminis, videlicet inquare dicere volumirs pofle tradari de frau
donatione fada patre feudi vnici , quod
de , quia donar Domino ? maxime fi datur
habebat fecundogenito, & diftinguendo in
benemrito , vt dicit idem Audor in loco
ter feudum heredicarium , Sc non hrcdicaprxallegaro, & dum Camerar.in d.cap. im
rium.concludc in primo cafu nullam com
perialem car. 6. locutuseftde fraude , ipfepeter actionem feudacariam primognito*
36 fe dcclarauit , loqui de fraude refpedu
quia pater erat Dominus, vfus eft iure fu ,
Domini, vt in primo cafu diximus.Item in_.
& nullum ius primogenitus radicatum habebat, nifi quod ei lex deferebat cum qiulifeudo ex pado, quoad aguaros , vt diximus
in fecundo cafu, dum allegat ccxr.in d. 1. Titate hredicaria,& lict fe inuolut in limitius. Dum poftea in verbo ( hinc cert ) lotatione,quam volunt dare,tamen rirmt,q
quens in feudo hereditario dicit, qud lict
quando donatio fit c caufa, non poteft tra
nemopoiiic conrnifadum defundi venire : jo dari de fraude. Item qudo eft fada extratarnen fi adus fit in fraudem contrauenirt^.
neo,non fil io, maxime extraneo benemrito}
poterir,& allegat Barr.in l.defup.do C. fi in
etiam quod fit donatio omnium feudorum ,
fraud.patr.inteliigitur Camerar.in adu nulnulla prefumi tur frans, lict non conftet de
io , quem ipfemec feudatarias poffet reuocaufa, & qui allegac fraudem, oportet cam_
arc,tanquam adum lege improbatunu>>
probare re, & confilio, & fi eil difpofitio ex
Fp
caufa

44

Ioannis Fran :iici de Ponte

cau onerofa fume i , qud fie re, & c nem i q vc hres vente ad fuceeffionem, Vf
filio, edg> fie parciceps ipfe,in quem difpocune nec eciam poflic vendicare bona pro
ficio confcrtur,& fie donatio de per fe eft fir
pria alienata per defunum: igicur quanco
mad (tabilis,quia de re fu di<ponic feudamagis bona ipfius defuni , & lie uullo motarius, & quando cum caufa, canco magis ,
do habetur ratio fraudis, & candem cois eft
im fufpieio fraudis,qui ex donacione om
3 i omnium conclufio.vc ineelligaeur quid fie
ri in fraudem hzredis, quando fie difpoficio
nium feudorum przfumebacur , collieur , &
rurfus, quando fie donatio in exeraneum, rein fraudem legis mandancis non poedefun
um priuarefilium legitima, vel fuccefor
quiri tur probaeio fraudis re,& confilio, & i
ex caufa onerofa requiricur participado, ve
alium ccrcis bonis, fed quando difpofitiocft
libera, & eacenus fuccedic , quacenus eft in-.
dixi, hie eft faa donacio direo Domino ,
hzredicace,cunc nulla cfideraeur fraus, pro
eft tarta ex vrgciffimis caufis,non craaeur
praciudicium filiorum,verc adeft caufa one
quo videacur Cefal. qui latiflim cumulac ,
declarae,& explicac in conf. 393. & in conf.
rofa , dum aTumie in fe onus fifeus foluendi
antecedenci j.vol.
oa oncra, participado fraudis nullo modo
dari pote fhtraa t fraudem Collateral Sc
Ex quibus,ni fallor, remanee facis demoftratum , non mereri in hac confu racione-
non filius,incertus fucce(Tor,& c qualicace
traari de przfumpta fraude in dnum D.
hzrediearia: igicur confiderare fraudem reipeu calis fuccefloris.cft vndiq; vanum, Se
Lelij przcenfi fuccefibris, & dum craamus
incer difponenrem, & ipfius hzredem , nihil
glof.przdia fi confticuic Ion gam difieren ce habe nt cermini cex.in l.omnes jf.Lurius
tiam incerdonacionem faa fecundogenico
F.quz in fraud. cred.c hzres, maxime Col& faam extra neo, vt primo cafu,qudo eft
laceralis,non dicacur creditor, quicqu
omnium fendor,requiracur caufa, vc fraus
lili defunctus debet , & lie paricer de donaexcludaeur. Secundo ver.ctiam nondata_
caula, donatio valet, & non habet locum ex 3 cion omni bonorum, qua: in fe eft valida ,
cepcio Fraudis, qiianco magis hzc erunc cla
& iureapprobaca,q non eft przlencium ,
& fucurorum iurium,&aionum,vel quado
ra, quando non craaeur de prziudicio lij
eft calis, fed referuacur cefiandi facultas infed de excraneo Collacerali,cui lex nec legi aliquibus, ex commuai lencencia Scribenti
cimam, nec aliud tus referuauic in bonis fui
in l.ftipulacio hoc modo concepca fF.de verCollateral is ; proprer quod aduerfus difpobor. obligat. Omnia enim hzc funt prxfumficiones,& teftamenea,& aduerfus donatio
ptiones, quoad cercium,cui aliquid debecur
ns, null am prabuic adionem.illam auc illas
& in fraudem iuris debit! przfumicur difpoinfringendi,nifi vnum cafum cancum,qudo
traacur de fracre, turpi ramen pcriona in
fitionem faam, vc in h fco, cui debecur releuium per morcem feudatari;',qui omnia-,
tieuca,& non alicer (vc fupra dixi)& vc eti
feuda donauicin vica filio ad excludendum
dium eft, text, in l.cum matre, procedic
prxftationem releuij,in quibus cerminis lo
indiftin in his, qua: poceft defunus ad liquitur Andr.in d.jf.fed & res in parentibus.
bicum difponere , & limicacur cancum in di& patronis , qui difponunc in fraudem iegiipoficionibus a lege prohibicis, penicus nultimz filijs debit,ob p dacur querela inoifihs,& quibus ius refiitic,& intant imporrac
cioiz donacionis incredicoribusin aiont
qualicas heredicaria,quod e fiquis difponac
perfonali, & fimilibus iuxta text, in d.$.Lude re hzredis,adeundo ille abfque beneficio
cius in fideicommiflario,in cerminis text. in
legis, non poceft concrauenire nec dicecur
difpoficio fraudulenta , fed cenecur earn ha*
d.l.Ticius ad creb. fed in hzrede Collacerali, qui null ius habec in bonis defuni, qui bere rat am: i gi tur quito magis in bonis hbus lexprzbuicliberam faculcacem difporedicarijs,& Docto, (vedixi) ponunc cafum
in feudo ex pacto, qii quis eft hxres abfquo
nendi in vita,& in morte traare de fraud*
inuent ario, & in hzreditario dixerunc non_
eft vndiq; abfonum>& vanum.
Sed hc func przfupponendo D.Lelium_
elle difpucandum: func cnim hi ccrmini facis
Prinipis fucceibrcm, fed fi verus fucceTor
vulgares, de quibus lac per Rolan, Valle
eft Comes Saponari,& hzc donaeio fie cum
in confu. a. vol. & fecundum przdiam diconfenfu illius.dicic Ardiz.inloco proximo
ftinionem, przdiosq; trminos loquitur
allegaco,qud omnis fraudis przfumpcio
Bare, vbi Scribces communicer in l.fcimus
reijcicur,quodq; Comes fic verus fucceifor ,
/.in computa tione C. de iur.delib. & ficmiam ex nota fai eft hoc aperce demonftratelligturdia per eund.Bart.in l.dcfuno
tum,& vc dixi fupra, compilt us eft procef. fi in fraud. pac.qui ibi fe remiccic ad dia
in d. jf.in computa none, vbi Bald. nu. i $ . difus in Regia~amera,& dilacaca,atq,* fuperfeifa ipfius expedido, induftna, culpa, & ad
eic in Collateral! hec non habere dubitatiotoftan-

Confilium
inhntiam ipfus D.Lelij, vc eft notorium_>
qui tandem Tub varijs coloribus expediri fecic prouifiones m Reg.Cur. vc fieret relatio
ft a eus caufz,& interim fuperfederetur in expedtcione.ob quod coaus eft Comes Sapo ad Curiam acceder ad pedes fui Dominiinec circfpedifltmi Iudicantes ferenr,
qud dum Comes dicic fe fucceTorem, cpi)auicproce<rum,demonftrdo claro, & aperto iurefucceffionem ad ipfum pertinere,q
joquam per excogiratas fraudes declarado
iic imped iarur,& interim fiat confultatio ,
praefupponendo D.Lelium fucceTorc, quem
prattdimus millo modo effe, & effet articu
las hic prxiudicialis prardi lici intentt*
per prius.in q na, vc dixi,eft procefus cpila*
tus,& eec per indireum decidere caufam
illam contra Comit.ipfo non audito.illius
iunbus non difcufi>,& per alios Iudices,qui
non func , nec poTunc cfTe Iudices illius caufa.vndeaut tenendum eft,Comicem efe ve
rum fucceTorem ex patentibus iuribus in_.
procefu illo demonftratis,& alis fie decla
rar is, mediantibus fententijs exclufiuis fceminarum, vel defeendentium ab eis in gradu
fucceffibili exiftentium , & in earum locum
fubintrantium,& vocatorum homines de fa
milia Sanfcuerina in quocunque gradu , vel
debet proced ad expeditionem d caufe , &
interim nihil innouari , vel faltem traari
confultatio nulla ratione habita prtenx fraudis fiiccefforis,prout fundatum eft fupra,de prxdia fraude nullo modo traandum effo .
Augetur motiuum exclufionis penitus oTs
praetenf fraudis,nam D.Lchus non eft verus
Juccefforfecundum propriam fuam leturS
fed eatenus,quatenus Principi fuperuiuat,8c
fi Cornes obtinet,nullo modo eft fucceffor,&
fi Principiffa moreretur,& Princeps robuftus
non adhuc attingens 50. annum, qui filios
procrame, & procreare folet, iterum nuberee,& filios ex fecundo matrimonio haberec
profed euanefceret hate tam fperata fucceffio. Si ergo non eft certus fucceffor, & eft
hxc reprobara fpes ratn incer ta ,& ccis pe riculis fubieda quomodo poterie quis fun
dare votum fuper certitudine fraudis quae
fiac fucceffioni debitas D.Lelio? fi prmorido, vel fi Comes eft fucceffor , vel Princeps
decedat cum lili js , nunquam fuit fucceifio
debita. Et fi D.Lelius,& Cornes pratendunc
/ucceffionem,& hoc faltem eft dubium,quomodo poterit Iudex votum fundare,qud fie
donatio in fraudem D.Lelij magis, qum in
fraudem Comitis , & fi Cornes contentatur
donatione , & poteft declaran verus fuccef
for; quomodo poterie Iudex fundare voeu m

LXXV.

447

fuper prfumpca fraude, &f Princeps do

nas, informacus de iuribus Comitis prxfuppofuit pfum effe fucceTorem , Sc cum eius
cfenfu donauit.quomodo Iudex poterit co
gita re,habuiffe Pnncipem animum frauddi
D. Lelium, quem nunquam pro fuccefforc^
habuit, & quia exuberauit in donatione bo
na fides,& iufta caufa,remoto omni dolo, S
fraude : propterea requifiuic Princeps Comitem verum fucceTorem, vt donationi affentiret,prouc afTentit .
Si focceffor eft Comes.confultatio eft pla
na, vt infra latius fundabitur, d traamus
de prodigalitate, dicit rurfus D. Lelius Re
gem huic donationi aures prbere non debere,fi ex ea ille priuatur legitima fucceffione,
& Rex Monarca munificenciffimus his opus
non habet,& dicit effe inconueniens etiam
in materia Status , acceptare donationem ,
perquam perfona eius qualitatis fucceffione eidem debenda,veniat priuatus .
Sed cert hic refponfione non egerenr,du
Rex a fpont dante recipit cum volntate*
per tot annos continuara, & pluiies ratificata in Regno,& extra Renum,&vbiq; ne
mo hoc Principi perfuafir a nemine fuit impulfus.nifi per mortem vnici filij. fuis calamiratibus, fuis perfecutionibus ad infidias
euitandas.ad faluandam vitam, Sc animam*
ic vc commode viuendi modum haberee , Sc
in mortem iuftamdiipoficionem, ne fame*
periret.Sf ne omnia bona in coJUpfum,& in
difperfionem pon*rentur>vt-ex notorio faH
permanentis facis,fupwq; appc it, inuocac
Principe fuum Dominum , vt protegat , vc
defendat, vt ipfe dignerur effe fuum iuftum
fuccelforem.confiderando eius antiquam,&
nobiliffimam profapiam.ftatum przfentem,
arpias,qua* circumftant,anhelando bona, Sc
fperando mortem.Qomodo igirur Rexber
nigrus,fagax,& prudens,faltem piecate du
ctus, vult denegare fuum auxilium.fuam benignitatem,& fuum brachium vafiallo iimi Iis qualitatis eius pedibus proftraco,qui nul
lum alium habet viuendi modum, nec fpem
fuis neceftatibus occurrendi in faluatione
vi ta?, honoris, tv bonorum, & pro fatisfaione tot creditorum, de quo ergo poterit de-*
Rege conqueri D. Lelius , quando ex iuftis
caufis admittethanc Principis donationem,
qui Princeps fi principalicer difponit ob fui
neceffariam vtilicatem, infantum quod non
obftte inrerdiftione iudicandum cric bee
re, vt infra fundabitur, quid contra hoc po
terit opponi,Princeps magis eft fibi obligatus,qum O.Lelio,& fi Rex principalicer ad
beneficandum Principem donationem hanc
acceptabit,tanquam ille^qui curam, protcPp* *
ioneni.

448

loannis Francifci de Ponte

ionem>& gubcrnum dicitur habere fuor

vaflallorum, proue Temper particularicer lu
buic perfonz ipfus Principis , Status, & bo
norum. Igicur nihil dicic D. Leiius cum acte
dere debeamus id,quod principaliter hr, n
autem.quod inconfequtiam venit,ad text,
in l.iquis nec caufam ff.li cert.pet.vbi Barr.
& Scribenres: vticur enim Princips iure fuo,
& pariter Rex ad propriam ipfus vtilitat,
vnde,& fi ex hoc caufecur fecdario intereffe rercio.non erit in confideratione text, eft
in l.fluminis jT.fin.& in l.proculus ff. de dn.
infed melior texr.in l.fi in meo fundo ff.de.
aq. plu. arc quem glo. ad propoficum allegar,
in I.f manifeft C.de feru.& aq.in quxfiione
illa i fi porelt quis in fuo molendinum face
r , & aquam capere in prziudicium molendini inferioris , St concludic licere, non diet
in fraudem , & non attendi prxiudicium alterius,quandoquidemille fuo iure vticur, &
efi glof. illa communirer fecuta per Bare. &
Scrib in l.quominus in i.quxft. ff.de flumin.
Bald, eleganter explicar , & declarar mate
ri am in d. 1. fi manifeft , & fi Regis int ereil
propter propriam vtilitatcm,non video.vbi
fundet D. Leiius, vt Rex fitobligatus remit*
tere lucrum, & vtilitatem propriam in ran
ts m Principis perniciem ad D. Lelium beDcficandum.
Sed dico fortius,quod prardida procedr,
cfderando interee alterius damni emergentis,fed quando tradatur de lucro,& de>
iure nondum radica ro, in effededudo , auc
acquifito,fed in fpe, im nec ius in fpe habet
iure approbatum,ita quod dicatur ius efle
aliquod,im totaliter reprobatum,Barr.notab.in Lis poteft,vbi eft fua materiaff.de acqu. Iiorr. conftituendodifferentiam inter ius
fuccedendi liberorum,& confanguineorum,
ob quod nullius erit confiderationissnec vnquam dicitur fieri iniuriam,quia non eft par
rat io, lucrum no capere,& damnum pati,decifio efi pdualis Bart.in d.i. quominus z.q.
in verf. dices tu latius, & cumult ibidem.
Iaf.nu.48. vnde cum D. Leiius nullu habeac
ius radicatum de prarfenti , & tradat de lu
cro , & lucro tarn incertoex fupra rclatis
igitur vanum eft tradare de iniuria illius ,
ob quod non conueniat Regi donationem_
aeeepearo .
Ea , quae dicuntur circa donationem pri
mo locofadam, qud Princeps illam fecit ,
dum carceratus permanebat , vtiq; non in
digent refpfione, & deberet pars erubefeere,dum ralia propuni t.tractando de perfona
noftri Regts.tunc Hifpanias Principis,minoris,& abfentis,qui Principem caiceratum_
aon detinebat, & figurare metum carceris ,

feientiam , perfuafionem 1 &! induftriam et

parte tanti Domini, eft verecundum , & faris.fuperq; indignum,& iura, qua: adducuntur ad hoc non adaprantur , fed fi Princeps
poft carcerationem , & libertrem perfede
obtentam,& in Regno,& extra Regnum do
nationem ratifcame, & hodie etiatn in ea_#
tam firmter perfiftit, proculdubio non eric
fuper hoc contendendum.
D.Lelius praetendit Statum Bafilicatar ad
ipfum fpedare , quodq; fit intentara lis fu
per hoc per Ducem Grauinar fratrem,& adfunt decreta, qc lite pendente non fiat alienatio,ex quibus infert ad duo,vnum,& prin
cipale,qud tanto minus erit in bonis Prin
cipis , & confequenrer donationem non efle
fifeo profigu ex grauiimisoneribus , qui
bus bona Principes prafumunturi8i alrerura
eft,qud fi adeft lis,& prouifio.quod interim
non fiat ahenatio.non poceft pro ea parte*
donatio confiltere.
Siliscft propofiraper Ducem Grauina
fratrem vti primogenitum, & matri hceeCforcm in bonis feudahbus , cui pratfupponitur Statum prardidum in augmentum dottt
datum,& pra:didi Ducis hodie adelt filius
& hacres,quid in hoc fe inuoluit D.Lelius?8c
prasdidus Dux Grauine eft hodie in lice , Se
non ipfe D. Leiius, qui hucusq; nullam propofuitprtenfionem,nec litem aliquam, du
rum enim eft facer cafum de lite, & pretfione adhucabeo non intentata,quam qudovifum fuerit ci proponere, demonffrabitur obftare aperrum defedum iuris,& fadi,
ipfe enim n eft harres fratris, fed filius Dux
hodie Grauinar,qui litem profecutus eft , 8e
profequitur,& fie ada fada nomine Ducis ,
ipfum non iuuant,fi prxtendit infringere iu
ra Ducis Moderni , & proponere iura ex
propria perfona,vel alio modo, oportet o
dirigere,& litem inftituere.
Sed vt cognofeatur vndiq . inanis , & va
cua harc pr;:tenfio,querit earn D.Lelius fun
dare ex donatione fada fub colore augmci
dotis a quond. Principe Bifiniani patre prefentis Principis, dum nuptui tradidit quond.
D. Felicem Sanfeucrinam eiusfiliam Duci
Grauinas ipfius D.Lelij patri, qui vltta dote
duC4o.mil.donauit irreuocabiliter inter vi
mos in dotis augmentum Statum fuum Bailicatx,quadoipfe Princeps fine filijs mafculis decedere:,velfilij,ipfiusq; filij paricer fi
ne filijs dcdrent cum faculcate tarnen-,
onera contrahend,vita ipfius Principis du
rante ad libitum fuper eodem Statu , confmilemq; donationem cum eifdem padis, &
conditionibus fecit alteri filia: D. Elionorac
Sancuerina; primogenicj Status Calabriar?

Conilium
ica quod Tub colore augmentis dotis fecic
Princeps donationem cocus Status filiabus ,
earumq; defcendentibus in cafu , quo ipfe*
Princeps , veldefcendentesabfque mafculis
dcdrent, in quem caium vigore vinculationis antiqux in domo Sanfeuerina crane
vocati mafeuli de familia in quocque gradu exticerinr,fminis perpetu exelufis.
Et licet (vt dixi ) hanc prxtenfionem hucufque D.Leliusin medium non deduxit,tamen hx breuiter Arne refponiones luce me*
ridiana clariores.
Prima erit , quod caret Domini legitimo
33 aflenfu: nam vt eft iuris cxrloraci feuda de
iure communi feudorum non poterant in-,
dotem dari,ex reg.text.incap.i. /.donare
qual.ol.pot.feud.alien.vt ibi per gloi.Iacob.
Belu.Nic.de Neap.Bald.Andr. & lacius Aluar. & licet per Regni Conftit.incip. fratribus.licicum erat fratri,tria habenti feuda_,
vnum in dotem forori dare in fubfdium_f ,
quando alia bona non haberet , dummod
matrimoniumetraherecur de fpecia Re
gis heentia: tarnen fuit hoccorrcum, poitea per Capit. Regis Caro editum in pla
nifie S.Martini incip. Item ftatuimus, quod
licitum fit, vbi remittitur licentia requinta
incontrahendis matrimonies , led prohibetur feuda in dotem dari, vt lacius per lfern.
in cap.imperialem deprohib.feud.alien.per
Feder.ante primam addicionem,& in prima
add it. & ibi num. 6. verf. in Regno Sicilia*
t in d.i. i .jf.donareldifcurrit,& dclart latifiimc Camer.in eodem cap. imperiale .
mihi S. .lit. , verf. & primo ponam regula,
& hxc funt hic incaufbrtiori>quia, ve dixi,
Conftitutio corrigens ius commune , loqui
tur in fratre dotante,non in patre, vt eft cafus, & in correorijs non fie excenfio fecundum regulas vulgares , & ins loquitur in
fubfidium,quando aliud n habet, quod non
crac hic, tarnen quiequid fit, opus efthodie
aflcniu .
D. Lt lius, aut prxtendic aTenfum Capit.
34 Neap. & hoc eft vanum,nam Capit.loquicur
io obligatione tantum bonorum pro confecutione pecunix promiflx in dotem , vel fo
lutx, & quando pro folutione, vel pro reftitutione fuerunt obligara omnia boaa,etiam
feudalia , vt tali caiu intelligatur prxftitus
afsus obligationi bonorum feudalium pro
confeeucione pecunix in dotem datx , vt ex
le&ura Capitulorum euidenter apparec, ibi
illo tunc ( che fiano fatti gl'inftromenri do
tait', & obligatione di beni feudali di loro
mariti, con riferuatione del Regio aflenfo
&c. ) & ibi (& perche fi coftuma fare per Ii
mariti in fauore dlie donne le. cteffioni di

LXXV.

449

tutee le doci riceuure 'per inftromento pu"

blico,e perche riceuenoin parte,& il dtate
fi conlhtuice al marito dlia donna debitore di tutta la quancit Ii refta debitore per
conrratto di mutuo, il qual fi ftipula eodem
die, & tempore , confiderando , che detto
debito depende per caufa delle doti,&c.che
in tali contratti in futurum fi faranno con-,
riferua del Regio aflenfo fuper bonis feuda libus,s'incenda per impetrato,&c.
Et fic loquuneur capitula exprefs de do*
35 te in pecunia conftituta, de confeflione receptionis partis pecunix , de inftrumentis
mutui illius,de obligatione feudalium referuata,loquuntur per verbum fuper,& loqutur de debito dotis, & de dotante debitore ,
quod contrahitur in aione perfonali cum
obligatione b^norum.non autem loquuntur
de bonis datis in dotem, vt rranilationi dominij illorum affenius fit prxititus,;fed obli
gationi debiti dotis in pecunia conftitutx; t
curnq; in Capit. exprefla fit obligatio bono
rum fcudalium>non extenditurd donatio
nem, venditionem, vel alium contra&um_dominij tranflatiuum , Andr. vbi Camer. &
communiter Scribentes in princ.in repet. d.
cap.imperialem:im aflenfus venditioni,qct
eft plus,non exrenditur obligationi , vel pignorationi,quia vt dicit Andr. vbi fupra,cmuniterfecutus.in feudis feruatur rigor, &
verunque de iure eft prohibitum, videher,
vendere,& obligare,ergo aflehfus in vno,n
extenditur in ahum, quia in feudis attenditur intereffe voluntaris,allegat text, in l.fin.
F.de vfu,& hab. cumq; hxc fint regulx,propterea non infifio,fed fufficit attigiiTe .
Aue ver prxtendic adefle aflenfum ho*
36 minis, vt ver canquam requifi tus.fuic illev.
impetratus,quia expallegatis Capit.Neap.
ad hoc non extendebantur , maxime ad do
nationem cum tot fubftitutionibus , quibus
neeproprius Prorex , licet Generalis Vicarius aflentire poterat vigore Regiar Pragmaticarum,& replicarur illum fuifle Rege
impetratum ex defectu poteftatis Proregis,
fed in Regno infra legitima tmpora non..
executoriatum,& fic vigore Regi Pragmaticx penitus extinum,& annullatum,& d
Rege fuit huic defeui poft annos , & annos difpenatum, habet difpenfatio clauful
expreflam, dummod fine tertij prxiudicio
fol.67.in proccluparuo Ducis Grauinx, li
cet hoc iuris erat,ex regula text.in 1. . Ame
rito fT.ne quid in loc.publ. licet quale quale
fic prxiudicium,dicieibi text, elegans, & in
.fiquis Principe eiufdem legis, & inl.nec
auus C. de emancip. liber.curnulat Dec.iura,& decifiones in conf.291.8i pS.cum mil*
Pp 3
le-

Io.Francici de Ponte
4?
nam dicit fzpe fpius Andr.tn cap. 1. 5. col.
le concordantibus . Igicur quid operabitur
qui fucc un.sc in alijs multis locis.qud af
talis aflenfus in prziudicium Principis fuc
ienfus non exrenditur ad mcogitata, ex reg.
ceiforis/ c ille fuerit impccracus poft mor
tem patris donancis, tempore quo Princeps 39 text, in 1. qui cum tutoribus ff de traafad.
in I.fi ex teltamento ff.de excepc. rci iud. c
erat fadus perpetuus bonorum donatoruxn
Dominus , ex defedu aTenfus non executo
igitur Regi, dum aifenlum przrtitit, feu d
difpenfauit
lapfui temporis,nil fuit dictum
riati t qui fuit impetrarus in anno 1 546. Sc
neque
exprellum
de morte Principis Petri
debebat vigore Pragmtica: execucoriari in
Antoni j.nec de ftatu peruento in dominium
Regno infra annum, & tarnen fuperuenit diPrincipis Berardini.de cuius prxiudicio tra
fpenfatioin anno 1J64. quo tempore Prin
dabatur,ergo non cogicauit illi prziudicaceps Petrus Antonius pater Principis przre,& vt de re illius afentire , & fi noncogir
fentis mprtuuserat,& ifte Dominus,& poftauic , aflenfus feu difpenfatio non porngiieflbr bonorum, quo cafu duplex adeft defetur ad incogitata,& confequenter nihil cdus affenfus . Primus, quia pod mortem.
mune termini text.in J.fi res.tradat erum__
Principis donantis, & Status erat in Domi
ille text.& difponit,quod hzres teneatur afnio hre disj& afienfus inualidus,etiam_j
fentire , ac ratificare contradum pacernutn
quod fimusin feudo hzredirariomam requiex caufa dotis fadum,fed de re, cuius driporitur nouns confenfus haredis, & fuper noficio ab ipfo difponente,& fuccetiiu ab eius
uo confenfu difpofitiuo hxredis,nouus afs*
fol o h r rede dependebat,fed inrefcudalide
fus ex thconca Andr, comm uniter recepta
37 in d.cap.imperialem in vit. addit. Stat enim
qua difpofitio aliqua fieri non poteft,nifi eu
expreflb cfenfu diredi Domini,non loqui
concradus feudalis in fufpenfo , donee Dotur
ille text, inducens priuilegium fpeciaie
minus aflenriat difpoiitioni rei alienate, cu
contra
iuris regulas inter difponentem , 8c
ius morte fequuta 1 amiifa eft fpes reconuahzredem illius tantum . Quid gitur cmulidationis i quia non eft amplius res illius ,
ne tertia perfona, qua: eft Rex , qui etiam ft
fed hredis, qui non tenetur confirmare c'
poterataffentire, & difpenfare in prxinditradum nullum>& confequenter cum extre
cium hredis,hoc non fecit, quia non fuie fima non tint habilia, aifenfus nullius eft mobi expreffum,non cogitauit,ignorauic,ergo
menti , dclart & explicat b. Camer.
difpenfatio,que tantum exprelfa fuicadueribidem car.mihi o.per totum,afs(iit enim
fus lapfum anni,& voluit difpenfare canrum
Rcx,vt rei Principis Petri Antonij,non aute
Pragmatic annullanti aflenfus non przfenPrincipis Berardini fucceiforis , cui non hatatos infra annum, non extendetur ad inco
buitanimum prziudicandi, nec priudicare
gitata,& ad aliud non petitum, nec expref
voluit ex clauiula exprcfla in aifenfu 1 mors
ium, propter duo neceflanus erat aifenfus
Principis alienantis non fuit Regi exprefa,
prariudicium fucceiforis non fuit notificati 40 & dilpenfatio , feilicet aduerfus laplum t
poris,& qud non obftante morte i'nncipis
igicur omni iure aifenfus viribus caret , &
alienantis aifenfus expediretur in prariudi
adeft fecundus defedus, quia non executocium Principis fucceiforis ad vnum tantum
riatus infra legitima tmpora , quam quzfuit difpenfatio petita, igitur ad aliud non_.
ftionem in proprijs terminis przdidz Prag
extenditur, ita arguit , & docet in terminis
matics pofuit,& decidicFreccin fuo lib. de
Andr.in d.cap. t.qui fucc.ten. 4.C0I. im exfubfeud.in tit.quis dic.Duc.nu 6i . b. .
prefs hic dicitur.qud erat lapfus annus, 8c
Nec dicat in dote efe fpeciale , vt poft
38 mortem affenfus impetrari poflit,ex regula
petitur difpenfatio ad hoc tantum , 6c ad iltext, in 1. fi ego /.lires ff de iur. dor. quod
lud tantum refpondetur per verba exprefa,
noftri Regnicola: admiferunt , & hxc dona
quo cafu non eft dubium fecundum Andr.p
tio fuit fada in augmencum dotis , & quod
aflenfus aliud non operabitur, ibidem nu. 7.
udicamus de dote , iudicamus de eius aug
ver!. hoc vero apparsbit, & quzsoprzlegamento, ad text. in Linter focerum tf.cum in
tur.quia funtdecifiones particulares ad cater fF. de pad. dot. in 1. etiam C. de iur.dot.
fum: poteratenim (fecundum Andr. ) Rex
omnibus afentire, & omnibus difpenfare^
um vulg.nam quzfo aduertatur ad refponfiones ...
fed fiad vnum tantum petitus fuitaflrnfus .
Aliud eft enim, fi poteft Rex afentire poft
fen difpenfatio, & ad illud tantum fuie con
mortem in prziudicium hzredis,& hzres n
certa non oportet vagare in difputdo,quid
poltet conqueri,ex reg text.in Ji.fi res,quia_#
dlfpenlatio comprehendat, & ad quid extpo(uit fauore dotis Rex ei ius tollere,& prf datur.loquitur enim text.in if. fi res in re-. ,
iudicitim inferre,& aliud eft,fi Rex hoc non
quz eft in noftro libero commercio,non an
fecit, vel facete noluit,& hic cft cafus nofter
teen in re feudali, cuius difpenfationis vali
dicas

Conilium LXXV.

4fi

ditas dependet Regis confenfu, & (cuc in

redis confenfum, & in cafu renitentie ponac
principali difponce, non obftante, qud cla
pcenam abdicationis dominij iam penes ipree rem m dot, requirebacur expreflus Refum refiden cis,quia alias non dareeurpriuatio.ad text.in l.decem fF.de verb.oblig. ergo
gis aflenfus,ita parirer refpeu nxredis.Na
necefarius aflenfus, fecundum Andr. quia_
vedicir Andr. communicer fecutus in aliefumus in contractu feudali, vnde vndiq; apgato cap. imperialem , per mortem extinguitur fpes reconualidatiunis aflenfus, & in
paret trminos text, in $. fi res non mereri
tantum contractus remanet nullus, qud n
allegari in cafuide quo agimus. fufficic impetratio aTenfus poft mortem.
Dico fecundo principal! ter, quod hec procedunt, quoad prxiudicium Principis ab in
cum taciturnitate hredis , fed requiritur
tellects iuris, fed fi Rex exprcflk, quod no41 nouus confenfus difpofciuus illius, & fuper
nouo confenfu, nouus Regis aflenfus, fecunlebat difpenfationem illam operari in pratdum quz fpius eft iudicatum,& ira practiiuditium tertij > quid poterit ad hoc refponCamus poterat fieri iuditium , petendo cog
deri hinc ad mille annos ? poterit ne dubihxredem ad rarificandum ex dotis priuilecari.quod hoc non fit in maximum Principis
gio: fed quid hoc ad dominij tranflationem,
prxiudici ? Cui etiam fi Rex poterat prxftance qnalitafe feudali , quod non erat inj
iudicare, & poterat aflentire,tamen noluit ,
terminis tf.fi res.Si igitur necefarius eft Re& non eft difputandum de Regis volntate,
gis aflenfus fuper rauficatione , & confenfu
qui fie qualificat, & ficconditionatdifphxredis ; ergo cum hic non adfit, ratifi
fauit,& gratiamfecitjigicur quid in hoc imcado hxredis,nec fuper ea afenfus,& difpmorandum,tta vis confiftit , fi ornnino affatio non eft,ad hoc fequitur, quod Rex non
fenfus requiratur.tanquam in re feudali, cu
ius defectus impedic domini; tranflationem
fecit, & difpenfatio non extendicur.
Concludo,quod non prxiudicauic, quia_
& contraum annullar,etiam dotalemmam
non cogicauit,& fi pocuifet, non fecit, quia
jf-.fi res,loquitur de confenfu hxredis,ex quo
ignorauir,res non erat integra, dominium.
Doctores noftri inftrunt ad impetrationem
erat fucceftoris jdifpenfauicaduerfus anni
aflenfus poft mortem , fed aflenfus omnino
lapfum tantum,vt rei Principis viuentisyqui
requiritur. Si igitur ille non eft impetratus,
erat mortuns , & dominium tranflatum in_.
vt impetrari debebat,vt in re hxredis,& fu
hredem, requirebatur nouus iftius confen
per confenfu difpofitiuo , & quando eft imfus , & (uper hoc nouus Regis explicitus afpetracusifuit annullatus ob lapfum anni > 8c
fenfus,rcmotadifpofitione text.in . fi res',
Rex , qui poterat in totum facer reuiufcequz habet locum in ijs , que in noftro abfore, noluit in prxiudicium tertij, & ficlimitaluto,& libero funt commerdo,quod exprefuit gratiam: igicur remanec vndiq; donatio
s probat idem tex.ibi,fed benignius eft faabfque aflenfu.
uore dotium,neceflitar imponi hfredi conSed & terti,quidrefponderi poteft.quofencire ei, quod defunetus fecit, aut fi diftuad priudicmm mafculorum de familia Sanlerit,vel abiieetiam nolente eo,dominium_j
feuerina, quibus aut nullo modo prxiudicaad maricum ipfo iure transferri , ne mulier
ri potuit vigore fideicommifli, per con
tractual inter viuos, in vlcima volunta.*
remaneat indotata_> .
Cum igicur texc.requirat confenfum haete,& res eft in tuto,aut faltem in vltima voredis ad dominij tranflationem , & eo folo
luntace,fecundum omnem lecturam,& quid
dubij erit,quod per difpenfationem iltam_
confenfu contentus remanet; igitur nprocedit in feudal bus , in quibus vier a requiri
infertur irreparabile prxiudicium,flquidem
tur Regis aTenfus , rurfus text.prxfupponie
valida tur alienacio>per quam Status fami
dominium antea non tranftum.qui mor
lia abdicatur, & in alienam perpetu tranfte prxuentus fuit , qui de re difponebat > fed
fertur,qua difpenfatione deficiente Status in
hoc in feudahbusnon procedit , quia etiam
familia reperietur . vt iam reperitur , ergo
exilente condi none in vita illius , non fuftante claufula prxdicta, & volntate Regis
ciebat fu difpofitio fola,etiam in dote, fed
declarara , comprente in hoc negotio Corequirebacur Regis aTenfus , ergo non pro
mice Saponarix de familia > & vero, legiticdent ilh termini in cafu , de quo agimus ,
moq;fucceflbre,non eft amplius infiftendum
Priuilegium enim docis erit,vt poft mortem
in difpenfatione prxdicta^.
inuito hrede , poflic aflenfus impetrari , vc
Quarto principaliter ftante folido fundade re hxredis, de quo afleniu ille text. non-, 41 mento,qud confenfus non poteft impetra
loquitur, fed tantum de hredis afenfu, fed
ri poll mortem, dico qud dificultas text.in
in feudalibus vltra ilium, Regis requiritur
jf.fi res non procedit in cafu, de quo agimus,
aflenfus. idemmet text, requirat hsenam cext.ille loquitur in doce , & nos fumus
in

Ioanns Francifci de Ponte

4*
communis eft opinio, quod not) habet idem
in donatione conditionata facta in augmenCum docis > & licca'isquod dicitur in dopriuilegium augmentum, quod dos pfa. Cu
te,habec locum in augmento, dieu hoc limi igicur lue vera dos fueric due. 40. mill, qux
illis cemporibus in filia Principis Biiiniani
tari, quando eft diuerfa racio in doce , qum
fuicexcefliua , & maior omnibus alijs , qux
in augmeneo,& maxime qudo adeft fraus,
vique cunc datx fuerunc inter magnates, ita
vel fraudis fufpitio,& dicetur racio diueria,
quod ratio text. ne mulier remaneac indotaquando euidenter ratio , qux militt, & dt
ta, celia propterea quod dicicur in doce , &
expreffa in principali , celiac in augmento ,
priuilegium 11 i conceffumcx caufa fpeciai latiflim Alber. Brun, loquens eeiaro in dote
li,non incelligetur conceflum huiccoloraco
in tra.de augmenc.in fua concl.princ. i.liaugmenco, quodq; dotes magnacum princi- .
mit. nu. j.po poficam rcgulam in dote,ippalium Regni nunquam afcenderunc ad hc
fiusq; augmento, vt fortiacur eandem nacuquaneicacem ,eft laciffimin facto demonram , qui infinita adducic, qux pocerunc viftratum t Sed quid ad alienas familias in hoe
deri i & maxime quando ad^diuerfum finem
recurrere, necefle eft,li in ipfamee familia-.
tendit augment um, vc per eundem in 3 . lim.
Princi pum Biiiniani tarn illuftriffirna,ve no43 hinc priuilegium indudum per text, in d.tf.
cor i u m erac inueterata,& certa ciuetudo,
res i non procedic in anterato , quia ratio
vc dos de paragio non pocuilec trancendeexprefia in text, ne mulier remaneac indotaca , non milicac in antetaro, Capyc. in rere duc.12.mil. hoc patee exprefs cm exat*
per. cap.imperialem car.mih4o. v'erf.limir
teftatione facta per Principen) in fuo teda<o fecundo, Camer. in eodem cap. car. mihi 46 ment fol. 88. ccrgo ibi, ( item perche h
maritato l'illuftnf. D. Cacerina Sanfeuerina
4i.lie.B,vcrf.limica eciam.Frecc.in . b. 9.
& l'illuftr.D.Maria Sanfeuerina me figliuot
lim. ad Conflit.diu.mem.hinc Camer. vbi fule.alle quali h dato di doce duc. 1 . mi 1. per
pra tenuit, priuilegium illud habere locum
vna, fecondo la coftumanza dello paraggio
in fubfidiumcxclaufula expreffa, ne mu lier
di mia cafa, qux fuerunc nupcx : altera Ho
remaneac indotaca : nam fem per, quod ponorato Cae tao Fundorum Comiti: altera-,
teft fuper alijs bonis facisfieri , celiac racio
vero Vrfino vlcimo Comici Nolx, quod eci
prxfata,& hanc racionem diuerfam in antepatet ex legato Principis Lucx facto in be-
faeo,meIius omnibus declarac idem Camer.
neficium Cubell eius filix , cui reliquit pro
44 in termini's prxdiorum Capic.Neapol.c6dote duc. jo. mil fi matrimonium fecucuna
cedencium a (Ter, Tum obligationi bonoru m_,
fuiffet cum Federico de Aragona tunc filio
feudalium in eade rcper.car.mihi 53. lic.D,
fecundogenico Regis Ferdinand! I. qui povcrf.hac prxterea de caufa, diecns Capit.illa non proceder in antera to, qui a etfi regu-,
lea fuit Rex huius R egni,& in defeum hu -.
ius matrimonii reliquic duc.ii.mil.tantum,
lariter dos>& donatio propter nupcias ei id
TCfoi.x4tf.8E fidos duc.40 mil. non videbagaudeant priuilegijs, auch, dos data C. do
donac.ante nupe. auch, xqualitas C.de pact,
tur furnciens, quare idem Princeps tunc tconuenc. Tarnen, quia caufa fnalis fuit, no
pons ditiiimus ,& Primus Baro omnium no
upplebat maiorem dotis quancicatem inremaneanc mulieres indocatx , & Capic. loquuneurin dote, nonexcenduneurad donapecunia, quod ill 1 facillimum erat, fed quia.*;
tionem propter nupcias,propcer deficiencia
Status erat rideicommiflo fubieus , & f45 caufx,non conliderando omnimodam fimiminx fucceifione il! ius perpetu exciufx.
litudmem,fed caufam ccefionis, vc in pro
vocataq; perfonx de familia in quocunque
pria materia affenfus cradidic,& doeuie ele
gradu exillentes, cum onere dotandi fcerni
ganter Kern, in d.cap. imperialem 1. addic.
nas de paragio , & fpecie dicicur in antipoft nu.6.col. 1 1 .in nouis,ver(.& fe non erit
quis documentis vinculationis , vc pari numirum : hinc ibidem Camer. in materia af
bere poffint.propterea excogitatus fuie mo
fenfus fol. 5 4. lit.C, cradidienon femper de
dus fraudis ad inclufionem fminarum , 8c
ber nos ftare verbis legisivel hominis , fed
exclufionem mafculorum , & ciculus dona-:
mencem comprehenfiuam pro obiedo ha
tionis verus occulratus , & pofitus ciculus.
bere deber vnde fi racio augmenti eft diaugmenti docis fimulacus, & ob id nccancer
uerfa ab illa , qux eft exprefla in principali. 47 Tiraq.de vcroq.recr.in cic.de recr.lignag. $.
dote , non habebit augmeutum illud priuii.glo iS. affirmans cclufionem fupra firmalegium, quod dos habct,quod pari ter firmatarn, non habere augmentum priuilegia do
uic Corn.con.240. 3.V0I. quem ecutus fuie
tis , quando adeft diuerfa ratio, vlcra rradiParif.in conf.126. .par. licet impugnec cas
dic rcgulam augmenci vc habeateandem_#
conf. Corn, quia prxfupponic eandem eflo
naturam,proceder quoad ipfos contrahenrationem>fed quando diuerfa tio eft , tunc
tes,non aucem quantum ad alios,quorum^#

Confilium
ntereihquibusipf ctrahentes priudicare
non pollunr,& maxime qudo adelt fufpicio
fraudis : nam tunc nullo modo augmencum
dotis forritur nacuram principalis docis, al
lega t cext. vbi eft cafus in auth. fed iam necefle C. de donac. ante nupc. vbi Scribentes
communker vfque hucTiraqu. ad quod eft
pundualisdecif. Bald. Nouell. in repet.l.i.
46 fol.marr nu.ye.vbj propri dicirj) quando
eft materia fufpe&a ciiicet prohibits ali
nation^, & maxime fecundum eum, fi mulier elfet compctenter dotata,tunc omnia-.
praTumuntur in fraudem > & minime dotis
priuilegia dantur figurato augmento : hinc
in dubio videtur facta alienatio > & difpofitio caufa intcruertendi fideicommiiTum,nifi
conrrarinm probetur,& poreritcontrarium
49 prcbarijfi vrgte neceffitate alienetur.alis
fi nulla probetur neceffitas,remanet fraudis
prxfumptio talis, quod alienara reuoctur,
decifioeft particular^ Paul.de Caftr. in I.
Titiusper ilium texr. ff.ad trebell.qu Scri
bentes communiter iequuntur , refert& fequitur Natt.in conf.i 15.11.8. i.vol. & vide
tur cafus decifus in terminis:nam ibi aderac
fideicommiflum faum hoc modo, videlicet
grauando hzredem , vt reftitueret quicquid
rx hxreditate cempore reftitutioniserit5ita
quod arbitrium habebat hares in vita alienandi, ficut hie in dotem dandi. A teamen-.,
quia arbitrio boni viri,& fincer fine fraude
facultatem intelligi oportet,ne fideicmifi
profundendi occalio prsbeatUr: propterea
adcaufas necefTanas facultas ipfa alienandi
reftringenda erir,& ob id in dubio in fraud
alienatio prxfumitur,& caufa prxcifa necef
50 fltatis probari debet abeo,qui earn allegat,
ita per prxdia tanquam notabilia confulnic Crau. in fuo conf. pro genero in vltimo
appedice,feu conf. j.nu.jj. quod eft in i.vol.
fuorumconf.& caufa neceffaria dicicur,qux
cuitari , & remoueri non poteft alio modo ,
qum per viam alienationis, dipofitionis rei prohibits alienari, alis non dicitur
caufa neceflaria,& alienatio dicitur in frau
dem^ reuocatur,Deci.incap. cum fit Ro
mana ]. not.de appell. & alibi Alc.fcripfit in
I2.jf.ex his nu.19.de verb.oblig neceffitate
faum nondici , quod modo alio explicari
commode potefl.qus omnia ad propofitum
cumult Crau.in alleg.conf.pro genero cof.
i.nu. j86.& nunquam impedimentum excu51 facfeu allegata caufa neceifaria,quando potuitillud remoueri, & propterea oportet do
cere fecifle.quicquid potuit ad neceffitate ,
& impedimentum remoudum,& ftiiflt ineuitabile,Dec.qui cumult decifiones in cap.
a. 4.uot.dc teft.hinc Bald.in conf. . 2. vol.

LXXV.

dixit tripliciter confiderari caufam necef52 fariam, videlicc fatalem, naturalem, & vo
luntariam , de primis duabus non dubitatur
cTe fufficites,de tertia ver minime, & ponit exemplum , quando fideicommiffi euer*
cendi caufa neeeifitas inducitur, autparatur,in cafu,de quo agimus, n inducitur fub
velamine,vel paratur neceffitas.fed Ht alienato d Principe voluntaria Ha tus fideicom
miflofubiei abfque vlla neceffitate , fiquidem(vt dixi) fi dos data in pecunia duc. 40.
mil. non erat (ufficiens , poteratlummaaugeri in pecunia,perquirere,capcre ad interle, prout obproprios guftus, & ante, & poft
coc centenaria miliarum duc. ad interefo
cepit,donando,& diffipandotpro quo videacur pulchrum conf.Bald. i.vol. 32 2.prxmic5 3 cendum eft ad euidentiam, vbi data licentia
vendendi res fideicommifb fubiedas pro
neceffitate hxredis , traditquod debet (>
euidens , & quod in caufa nccelTaria non fie
fuperflua quantitas.qud ccfet fraus,& de
bet confiare de bona fide , & de exclufiontufraudisjdicit Bald, quia femper prxfumitur
in fraudem, quem ad propofit allegat Aymon.vbi fupra num.93.de quibus per Senac.
Pedem.indecif.i 67.8c i68.Menoch. dearbi.
iud Iib.2 ce11ci.cafu 182. & dicit Cacher.in
d.deci(.i68.nu.i |. 14.. & i'.quod dum quis
54abucitur fu ublantia , prxfumitur animo
interuertendi fideicmiffum, maxime quan
do eft magnus excefus , vel alint bona de
melioribus , vel corpus magni moment-:, vc
ibi per eum cumulan tern decif. & Affl.in decif.j70.polt Napod.in confuet. & fi teflator
nu.i4.didt prfumi aum in fraudem, qu
do difpofitio elf omnium bonorum, vel maioris partis quando donator aliis non fuccefluro,quando confanguineo in prxiudici
terti j,& in maiori parte bonorum, confuluic
jj Alex.inconf.jj. i.vol.& Barc.in l.pofl con
tractual ff. de donac. dm proponit fraudis
prxfumpciones, inter cxteras dixit, quando
ell fafta difpofitio in coniunftam perionam
quando rem an fit in po(1effione,item quando
dedic fub condicione, fi ctingerit bona pu
blican", & propterea Napod. miflerios in_
tit. deiure4.nu.i04- dixit, qud id, quod ibi
dicicur de dote , habet locum in augmento
etiam dotis, dummodo id fiat legitim.
Quodq; hc omnia fine hie indubitata, &
non folum prxfumptiones allegata: concurrant,fed probationes luce meridiana clariores,ponderetur .
In primis poll flatutam , & affignatam_
dotem duc.40.mil.cum cftitutione fui autefati , fie infrafcripca allcrao, Si infraferipeum Prohemium_j .
ICCA

Ioarinis Francici de Ponte

44
text.in I. fin.ff.de hr.inftic.vt eft demonftraIrcm perche la ferma intencione, e men
te del predetto Sign. Principe perlointenfo
tum, dixit n fpecie, qud firma intentio, &
mens PrincipisTemper fuie, prout erat, do amorce beneuolcnza,che lu fempre porta
nandi itatum prxdicium filie, prout alium_
ron porta verfo la predetta illuib D.Felidonauerat alteri rili, ergo li hxc fuit intence in i figlia,& optime parci di qnella. fem
pre tata, i corne .chc quando (queJtfabtio,dum poftca additur,quod donatio fiebac
in dotis augmtum,apparct de colore quarfic ) accadeffe, ch'eflo Sig. Principe poi fua_
fico,nec denominacio aliquid operatur,quilga,e felice vita morille fenza figli mafeodo alias apparet partes ahum contractu ru,
li,ouero li mafcoli,e feminc defedenti mofacer voluilfe, ad text, in I. Infulam if. do
ri(Te fenza defeendenti quandocunque,&cin
ciaichedun dlit caf pre de tri donare , &c.
prrfcripr. verb, vbi Bart.& Adden.& tandem
iubfti rucio reciproca faa in eodem ctracome dona,e s'intendono donate in augmu inter ipfas forores,cum refpeu alterius
to di dote: donationis titulo irreuoeabiliter inter viuos , il (taro, &c. cum claufula_fciiicet D.Elionorx.qux per prius maritata
particulari.qud vita durante Princeps poferat, non cadebat titulus augmenci, nec po
terat i Hi fubftitutio fieri, fi per prius bona-,
iic difponcre fuper flaru prxdio ad libit ,
libera totius Status Calabrix donata erant,
acconfimilem donationem fecit alteri filia;
p.Elionorx Sanfeuerin Status Calabrie c
& tandem de confenfu omnium fiunt hctraftiones, ex his protco apparet de fra
jfubfHtutione reciproca inter eafdem forodele fimulatione,!& qud omnia faa (res,ita quod de omnibus bonis difpofuit in_.
mat in perniciem fideicommiflbquod affen
fecminas infucceffibiles in cafu,in quern defus prxfticus detigir propter claufulam , vt
cefferit fine mafculis.vel defcendences abfq;
fupra relacam, qud his fubflitutionibus no
malculis dcdrent, &affenfus impetratur
cum claufula particulari > quod in cafu , in_i
obftantibus fernper , qud fuccederet cafuf
deuolucionis,fecundum natura rn f-udorum,
quiVel vita durante Principis,vel poll eius
Conftitucionum>& Capiculorum Neap.ille-*
mortem, eiusq; defeendtium fuccefferit cafus dcuolutionis fecundum feudorum natuhaberetur pro non prxftito : igitur quid adram,&Rigni Confticutiones,Ordinationes,
huc egemus ali js probationibus , quoad Regem nihil eft ., quoad Principem nil eft
& Capitula, affenfus habeacur pro non prxa feum, nec quoad ipfius defcendentes : nam
;ftico,& rurfus, qud qui fucceffuruseft vlti*
ficqualificat donauit in lllorum defectum,
mo morienti, fit in gradu fucceffibili.
ergo nihil agere curaueruur,nifi in cafu fuer
Ex his apponit omnia facta in exclufion
cefiionis malculorum de familia ad illorum
malculorum de familia vocatorum caufa_
exdufionem manifeflam, qui eft cafus poli peruertendi, & eludendi vinculum, &fideiI sperglof.in cap. i. jf.fed hires in verb, in
commiffum in bencficium fminarum , qux
fraudem,per quos fat inuefti. vt in fraudem
alis erant fuccelone penitus exclufx li*
58 diponere quis videatur, quando ideo alie
mulando alienationem neceffariam inter vi
nar, vt priuet cum, qui alis fuccedere debeuos fubcolorato titulo augment! dot is pod
bat,quam allegar ad propofitum Napod. in
conftitutam, & datam opulentiffimam dot
alleg.confuet.& fi teftator nu. 14. Multa pofduc.40.mil. vitra Cor: edum,eft donatio om
fent cumulari circa demonftrarionem fraunium bonorum, ad text.in l.omncs $. Lutius
dis,& fimularionis, cuius multa? funt fpecies
if. qux in fraud, cred. eft facta filiabus alias
fecdum Barcin l.i.C.pIus valere,quod agit,
j6excluiis,quibus cum non poterat legare per
reftamentum,nec hxredes infticuere, voluic
vbi cteri Dofto.dixerunt in l.Lucius la *.ff.
di pol. Bald. in 1. cum precibus de probat,
facer per contractual inter viuos , ad text,
non fol um quando nil elf actum, fed quando
in I hac edictali C. de fec.nupt.vbi Doctor.
aliud eft actum , & aliud elf apparenter deA lex. in conf.j. i .vol. remanet Princeps in
monftratum,ad text.in l.multum intereit C.
57 poffeflione,& cum expreffa facltate difpofiquis alten", vel fibi,toto tir. plus valere, qct
nendi,& debita conrrahendi,ad text, in I fiagitur,qum quod fimulat concipicur,do>
cut tf.fuperuacuam ff quib.mod.pig.vel hyquibus per Uoctor.in locis ropicis,'tamen_.
poth.fol.conferturdifpofitioad tempusfucceffionis mafculorumde familia, ficut illo,
fuificiunt hxc fummari tacta quoad prx
qui donacqudo bena publicabuntur,Bart.
iientem conclufionem.^.
in d.l.poftctraum,fimulacur titulus aug
Necdicatur Principem igaoraffe vincument! dotis,qudo iam erat fufficienter dolationem , & fideicommiffum , nam reliis
ta ta. quia alias difpofitio erat vetita vigore
difputationibus Princeps Berardinus in fuo
vi rimo, quod condidit, teliainer.ro hanc vinfideicommiffi , fed quid plura in prohemio
culacionem cGfirmauic, & renouauic fol.es.
difpofitionis ex quo vera mens elicicur, ad
in

Confilium

LXXV.

4
in proceflu magno.euius Principie Berarditempore prohibito,vel tempore permib,&
ni Pecrus Antonius filius hzres ex teftamconferri in tempus prohibitum, confideranto hxreditacem adiuit,& non folum procudo lex erTedum,& veram contrahentium in*
rauic affenfum fuper teftamto paterno: fed
tentionem, qui voluerunt deducere ad effe
obtinuic confirmt ionem omnium priuileum aum in tempus , quo incipere non
giorum Status, & familiar, & fignanter conpotehputando hoc illis licere in prziudiciu
ce<Torum per Regem Federicum , inter quae
Certlj, quod lex in omni difpofitione abhoraderat affenfus przftitus vinculationi , & firuit , nec proprio Principi in hoc pepercit .
Erfeus.n. ver confertur in tempus, qudo
deicommiiTo fol. 8 8.
Firma igitur remane t conclufio ex praldeficit poteftas difpofitionis, & ideo nimir
legatis,qud titulus dotis non adeft,nec pafi annulletur,nulla habita ratione excogita
te fraudis, vt e lega ter dicit lurec.in l.Titio
riter iliius augmenti,& confequenter remacum morietur , vbi glof.ff.de vfufrui. alias
nemus fub regula,quod afTenfus impetratus
poil mortem,nuIlius eft confiderationis, er
aperta effet via fraudibus,& omnes difpofgo affenfus,defcu obftante,obie<io modiciones fubuerterentur , vt fie dicamus mili
ficatiua bonorum Principis,prztenfa per D.
tare regulam,qudillud,quod potuert.noluerunt, & quod voluerunt , adimplere neLelium eft vndiq; vana_>.
Quinto principaliter ex prarallegatis apquiuerunt,ad text.in d.l.mul tum intereft, Se
%9 paret alia nullitas prztenf donationis: n
hoc militt d fortiori, poftqu fupra eft funfi bona fubiea fideicommiTo,etiam ex eau
datum, minime potuiffe bona przdia, eti
fa dotis non pofunt alienari,nif in fubfidi,
in dotem dari , fi congrua dos erat affignaquando ex alijs bonis liberis dos fumeiter
ca,& fi alio modo in pecunia dotari poterac
non poteft prxftari fecundum latius cumu
augendo dotem datam,& non tangendo bo
lara per me in conf.4T.& iecundumhanc
na vinclate .
opinionem,pfatticamq; eft decifum, vt re
Sext,& vltim aduertatur ad faum.qi
fere Prf. de Franch. in fu decif. j 19. quo( ni fallor ) termint omnem hanc difputationem , nam D. Felici donatariz donatum
modo igitur poterie hzc donatio fuftineri
fub figura to dotis augmento.ftante quali ta
fuit feudum pro fe,& hzredibus iuxta natuce patrimonii Principis Petri Antonij , ma
ram feudorum in Regno, in quo omnia fue
xime collaeadifpofitione , ciusq;effeuad
hzreditaria,& ficqui habee fuccedere in eo,
tempus, quo incipere non poterat,dato,q> 61 duplicem qualicatem habere debet, videli
in vita alienare Princeps potuifet, qcf quaecet , quod fit defcendens ex fanguine primi
fo aduertatur : nam (i aderat expreflum fiacquifitoris,atque hres vltimi decedentis ,
deicommilum , per quod fminae fun t per
Andr.incap.i. de alien.feud. pat. & eft cis
petu fuccefionc cxclufz,vc eft indubitaopinio, & ita prafticamus in Regno, prouc
t um, dato, quod Princeps potuiflet alienare
pariter in Regno eft exploratum in inueftiin vi ta;tamen quia noluit fe priuare,contutura pro hzredibus ex corpore , de quo lac
lit effeum difpofitionis in tempus mortis :
per Capy.infua inueft.in ver.hzreditarium
im port ipfius mor tem,eiusq,- descendent i
feudum,& pariter lat,& eleganter explicae
in fcerninas fucceffione exclufas,quo tem
Frec.in 3. lib.de fubfeud.in j.form.& per me
in allega tisconfilijs:dicoinquam, quod prpore funt vocati illi de familia,er go difpodiz D. Felici fucceffit in feudis Dux Gralitio nulla in fraudem,deciiio eft Synodalis
Ardiz. in furnma in tit.fi feud.det. in fraud.
uin primogenitus fecundum ius Francorf
quod in Regno viget, illeq; fuie matris vni 6 in fin. qui ex prefs tradie , quotiefcunque
difpolitio inferrur in tempus prohibitum >
uerfalis hres, non aucem D.Lelius fecundogenitus, Dux Grauinz demum frater D.Level poft mortem, fraus przfumitur : im eft
lij deccffit,relico fuo hrede vniuerfali mo
totaliter nulla, cum paria fint quid fieri tpc
prohibi to.vel fieri tempore licito, & conferderno Duce Grauinz filio , qui in omnibus
ri in tempus prohibitum, ex regula text, in
bonis feudalibus, vti filius, & hzres vnluerl.quod fponf C.de don. ante nupt.vbi Bart.
falis fucceffit: quo fao indubitato exiftte
dixic,quod iftud eft vnum generale, quod n
dicttur fecundum opinioncminfrafcriptoru
habec contraria,& Bald.ibi fummat tex.diScribentium, quod D. Lelio nulla competic
cens, quod acius iudicatur validus, & inuaactio, quia non fuit hres matris,nec fucceflidus fecundum tempus, in quo eiusconferfor in feudalibus , fed Dux Grauinz frater ,
turerTeus,& ibidem Salyc. nott idem per
cui filius hres vniuerfalis fucceific qui cum
cadem verba.ad idem text. in l.fi res, vbi gl.
exiftat in quarto gradu coniunus Principi
nocac in veri. fed fi ante ff. de iure dot. & ibi 62 defcendens ex fcemina,non eft in gradu fucceffibili,feruaca forma C5ft.Reg.& claufulf
Bare fummat , dicens paria funt, quid fieri
parti-

Io.Francici de Ponte
particulates aflenfus fuper donatione prelicec C.de nar.lib.vbi Glof. Cyn.Bald. &csth ti , 3 fie no (uccedic Dux, & caducatur do-teri : filius nim, defeendens excludit panatio,quianon eft in gradu, D.Leliusn eft
truum,& quemlibec ColIateraIem,cum pri
3 hres, fuccelor matris, fratris in-.
ma caufa fit defendentium, fecunda afeen, feudalibus,& qualitas heredis omnin con
dentium,& tercia Collaceralium, Dux ergo
currere debet in hereditario feudo, igitur
.Grauin D.Lelij fracer.fucceflor macris,devana vndiq; apparet hec prerenfio,quam_
ceflt relido filio , hic tanquam filius D. Lequzftionem inindiuiduo pouit , & decidir
lium excludicquia filius, dum D. Lelius reCurc.in crad.feud.i.par.S.q.poft nu. 20. ver.
plicat,quod eefi fie filius,& fucceflor patris ,
& per predida fuperiori anno,& fecundum
non poteft fuccedere Principi, quia in quar
hoedicit alias confului(re,quem refere,& la
to gradu,replicat Cornes, qud hoc non fa
tins fequitur, comprobando , & cumulando
cie fucceflorem D.Leli.quem fuperexiftendecif.Rol. Vall.in conf.a j.nu.ji.i.vol.Burtia filij exelufit fucceflione fraterna , licec
fat.conf,i?2.nu.2 3 .vol.i.Parif.conf. 1 6. *.
ipfe filius non fuccedat , quia non in gradu *
i.volum.Alber.Brun.conf. 9.8c xo.cumulans
non patrijfed Principi,& in hoc func propria
decifioncs,& teftatur de communi,laeiffim
iura prallegata,vbi filij naturales exelude
Pcrcgr. pariter de communi eradans in c5f.
agnacos in illis vneijs ab inteftato, coniuge
z /.laciftim Cefal. infinita cumulans, & de-
non fuperftice.qua fuperftire agnati filij excmuni teftatus inconf.6j7.imp!us Dod.;
cluduncur, licc illa non fuccedat, & agnati
voluerunt, qud in feudo hereditario , vt fifuccedunt,fic in Senacufc.TertulI.mater ex
lius fuccedat patri feudatario defundo, recludit auum, anus excludit pacrem, & pacer
quiritur , quod fit hires vniueraliter inftiexcludit matrem, cuius fuperexiftencia, &ii
tutusjvcl in quota,non autem fufficic, qad
non fuccedat, quia exelufus ab auo',tamen_
fit libres in re certa,lat Petr.de Gregor, de
matrem excludit,& auus alids exclufus,fucConc.feud.par.2.q. io.nu. 12.
cedic,quid igitur mirum,qud D.Lelius per
Diffetencia Dodorum fuie refpedu filij
filium fit exclufus iure Prelatum in fuccef6$ in feudo ex pado , non hereditario in terfionepaterna,Iict illc non (uccedat.fufficie
minis tex.cap.i.an agnaeus,fecundumquod
cantum adefle perfonam alis lege prelafilius;Vt fuccedat in feudo ex pado, tenotur
tarn omni iure.
adir paternam hxreditatem allodialem_> ,
Audiiii D.Lelij Adnoci tos diccre, qud qfi
licet in feudo ex pao non fit hres , non talis donatio eflee inualida, qud eo ca/u ad
procedit inagnaco,tunc enim bene procedic
paragiummatii adiorcmanfifler, & confedidum Dodorum > vt quando non ftat per
quenter hoc onus in hereditate remanens *
minuir,quod apud vires tam prudciUmos,
eum,qnia pater alium hzredem inftituit, vt
& qui fciunt determinaciones alias in confir
demum feudum habere poflit abfque here65 dicate,quia alius in ea inftieueus, & feudum
milibus fadas, nul lins cric confiderationis.
ex pado defertur abfque qualitate heredi
Nam fi inea donatione dos principalis
taria, canquam ad heredem fanguinis,fedin 67 confifteret,haberet colorem difneuleas, fed
recepca vera dote dec. 40. mil. viera Correfeudo hereditario minime hec procedunt ,
quia qualitas hereditaria infita priuat fucdum,hoc eft Somnium,maxim preuppoficcflbrem,quando illa decft quomodocque,
ta fraude, & vltra communem decifionem_f
Dodorum in filia patre dotara, fiante cum fucceflor non habeat ius radicatum in_.
feurio heredieario.prcuc in feudo ex pao ,
ftra Conftitutione , que ucccfiionc eam_
& contra habet defundus illius difpoficiorepellit cum dotatione de paragio,quod eft
nem. Hinc eft,qud fecund decifiones ces
ve pari nubat, & lie non confideratur legicifadas, & ordinariam pradicam poteft'feu
ma;eamen in magnis Dominis hoc eft expedatariusfuum heredem in feudo granare*
dicum,pulchrum conf.Socc.288.Gramm.lavfque adeoncurrentem quantitatem valo
tiflm,qui omnes cumular in decif. 10 1. &
ns feudi ,ac fucceflor tenetur omnibus crede communi teftacur num. 60. & habemus
ditoribusdefundi iuxtaccs,8 vulgares de
nouiffimas determinaciones fa das in caufa
cifiones Scribentium, fecundum quod quoDuciflx Nuceriz c Principe Holt iliani,qu
tidie pradicamns,& propterea ron infifto,
fuit patre maritata, & aliam in caufa Du& addo, g non eft nouum, vt fucceflor alis
ciTe Andri cum eodem Principe,qui eft ca6 legitimus,& fi non poflit fuccedere, impefus fortior , nam hxc non fuit patre mari
diat fuccelfionem alterius, qud fi ipfe legitata, fed tantum eidem dos legata,fuitq; detimus non adeflet,iam fuccederet,vt in cercifum non habere locum fupplementum paminis tex.inl.2.jT.obijcitur,& ji.fed fi apraragij petitum,poftquam dos erat legata ctus,& in l.quifimum EadTertull. in auch.
grua, tecundum morem Regionis,cum qua
pari

Confilium

LXXV.

47
terdi, facir fuam cditionem meliorem,ac"
pari nubere poterar& lict vci tunc Aduoquirit donado, librt fe abobligationecre"
catustam DuciiTz Nuceriz , quam Andri*
dicorum, a moleftijs, & infidijs, affecuratur
caulas defendiflem, & demonftraiTem in
vita,occurric fais neceflitadbus, habet do
fa Duciflx Nticeriz,quod ver nihil quafi ha
quo difponat pro anima, pro naturalibus libucrat de bonis paternis : camen , quia fute
beris,& interim, du m viuet, habebit (labile,
congru dotata pari > fuccubui , hie habuit
PuxGrauindorem duci40.mil.quz illis r& commodum viuendi modum > dum referuantur in vita alimenta condecencia, referportbus fuie exceflua, maxime ducendo in_.
uantur Palada filentia in Ciuitate hac,& in
Vxoicm filiam Principie Bifiniani , qui erat
Ciuitate PuteoIorum,referuaturCiuitas Biranquam Regulus in Regno illis temporiiniani,referuantur in motte duc.100.mil. Sc
bus/,4 ex hiliorijs fads,fuperq; patee.
contra omnia erunt in perditionem, quia
Sed fi motiu antecedens caducitatis fuenon venduntur bona , introitus non exigunceffionis procedic, fundatum in particulari tur,tertiz creditoribus non folurur, inter
busDoftorum decifonibus,tanto ma gis hc
efle i Horum crefcic, & taliter, quod ali
chimera paragij apparct i nam's, & vacuas ,
quia non deficit donatio promifa , fed defi
menta ipfi Principi przftabunrur : vendido
cit qualitas naturz feudorum , fecundum_
eft difficillima propter fideicommtfli prztfionem, qum Comes Saponariz non intenquam donado fuit celebrata,& alenfus prdie. nifi in beneficium Regis renunciare.ipeititus .
rans sbeo folitam Regis munificenciam , &
VItim attendatur ad moeuum,quod ter
memoriam in familiam cam benemeritam >
mint punctum> .
fi hodie decedit , candela m pro anima.*
Si contractus non fubfiflit ex deficientia-
rclinquere poterir, amiei, coniuni, & 68flenfus,& confequentereft penitus nu! lus ,
ns contra eum coniurauerunr,dico propreinfantum ,qud confeffio ex eo oritur;
dick Affl.in Conftit.conftirur.diu.mem.
rea , quod quzflio fai eft, cum ius fit fads,
interefte , poena , actio aliqua ex eo
fuprq; darum. & indi biratm.
Et relio illo articulo, fi ccraus prodioritur,decifio eft formais Andr. in Sf. com
69
gi
firmetur iuramento , g> firmatiic Roman,
mercium deprohib.feud. alien, per Lothar,
contra
Bart, in d Lis, cm bonis num. ia. vbi
dicatur quzfo , quam actionem intencabic
Aret.idem renens,diiptando ardul.dixic
P. Lelius, & cert nullam aiiam, nifi perfo-liane efe cem op;ninem Canoniftarum ,
nalem ad interefle? dicendo fcilicet, <j> alias
de quo per Butr.Imol. & alios in cap. cum_
pater non contt axiftet , ducendo in vxorem
continut de iureiur. & Hier. Buttig. in re
filiam Principie Bifiniani cum dote due. 40.
pet.d.l.is.cui bonis,fequendo Rom. & Arec,
mil.& interefle liquidandum, Ii elfet verum,
dixit hanc cfle tudorem opinionem,& coem
item quantum, & item zftimanda effet pes
incerta fuccefiionis>& temporis, quz ad niCanoniftarum,quam fqui debemus,& przliilum redigeretur,& his omnibus peradis
ualer in materia iuramenti , & refpondec
aio effet per(onalis,quz non fequitur funomnibus argumentis lafonis .
dum ad text. in l.i.tf. fi hares ff.ad trebel.igiSepofito igitur ifto articulo, cum hac ditur quid contra Regem donatarium,& ex 70 fputatione non indigemus , dico , quod habemus iura fatis clara, text.in l.fin. ff.de cur.
caufa onerofa , dum eft donatio cum omnibus oneribus Principe debitis, filia no agit,
fur.dicit in fine, quod fi donandi caufa ali
nt, neque traditio quicquam valtbir,nif ex
eius hzres ad paragium quia fuperfiu
magna vtilitate furiofi , hoc cum cognttia' habuit attenta difpofitione temporum , &
cfuetudine domus Principismaritus opor
ne Iudicis fiar.
tet fundare, quod alias non contraxifie retra
Text.in 1. tutor ad vtilitatem ff de admin.
ctando cum filia Principis Bifiniani , & do
tut.dicit,qud tutor ad vtilitatem pupilli,&
permiflionetam incerta , & demum remanouare rem,& in judicium deducere poceft,
neret aio ad interefle perfonalis,quz non_,
donationes autem ab eo faz pupillo norx_
fequitur poffeflores.
nocent.glof.ibi ponit fallentias, & inter es
Conclude qud D. Lelius vult quafi meteras quando pupillo expedient, & allegat
rum tnferre,non cum fubfiftentia iuriurn_,
text.in d.i. fin.
Text.in l.cnm plures ji.cum tutor eo. tic
fed cum mini litis, & prztenfionis, non ad*
buc propofitz,fed proponendz.
dicic, q> tutor folennia muera parentibus ,
Supereft,vt videamus,fi Princeps, coi bo
cognatisq; mittet,& ibt glof in verf.mittec,
nis eil interdium,habenscuratorem,poflic
dicit fi pupillo expedir, ead.glo.in l.non om
hoc facerc,faltem cum decreto,& dixi,& dini titulo . de admin. tut. in eo de muneribus folennibus patencibus mi t tendis.
co,qud quftio facti cft,uam fi Principis in

4y8

Ioannis Frar cici de Ponte

In donatione ob cam, fequirtir glo. in d.i.

creto, & Dodor.ponune cafutn in molendi*
tutor ad vcilitatem pei mulcu iura , quar ibi 7 1 nis , qua; fubiacent periculo deftrudionis
allegar, ficuc dicimus in iororcpupilli, qua?
Ang.in l.non folum per illum cexc.ff.de pee.
non eft a fratre dotanda,cum non (ir fu of
hred.Rip.in I.quo minus ante num. 127. de
flum.Lop.in cap. per vet'tras $.1$. de donar,
ficium>& clTec donare, nx.cex.3i gl. in d.i. cu
inter vir.& vx.Fabian.de Mont. in trad.do
plurcstf. c curor ver. alio pacre,quod fallic
empc.& vend.4.quzft.princ.nu.zo. verf.noa
fecundum glo.ibi,q for or nil aliud habt r er,
quta fracre eftdocandaexprobabili caufa
quxro,& alij pleriq, quos refere Simoncell.
& lie donar, quando caufa eft probabilis, &
de decrecis bb. -tit.S. nu.n. in fecundo ca
fu,& hic Princeps donando,exonerac fe ere*
tandem Doit, communiter ccludunc,quod
ditoribus, affecuratur cum vxore, & filijs de
femper quod iufta rone motus fir donatio >
alimentis,interefe creditorum non cretcic
illa eric valida nam tunc facie id, cp facercc
prudens paterfamilias glo.nor.in l.contra_#
promittdo Fifcus folucionem,& bona tem
juris jf.Hn.ff.de pad.Hinc Jaf.ibi dixit, regupore peritura,erunt vtilia,& fufficientia pro
lam procedere.qudo fie dona cio.nulla cau
omnibus, qux minime adimpleri pofiunt fi
fa fubiiiiente.alis fecus,fic dicimus in filio ne confenfu Com eis fideicommifTarij , qui
venditioni confentit, & iura ua cedit.dumfamilias prohibito donare, vtpofit quando
modo donatio fada fu um fortiatur effed
iufta ratione mouetur in I. filiusfamilias, if.
& fi Comes non confentcexprefs, empeo
de donar. &: dixit vnum notabiie vei bum_ ,
res ad emendum acceder nolunc, dubi can
Bart, in l.tutor ad vtilitatem, author. Oy ni,
ees de fidei m millo , & fecuritateeuidioqud ft dubitarur , fi pupillo expedient do
nare, ve! qud fueric v ci Ii cat is, quod etiam,
nis .
qud ft dubium , qud poterie donare ,
Vleim hzc non eft ver donatio, fed con*
noua re, alle gat text.in l.nouare,vbi gl. pro
uenrio reciproca, in qua dac Princeps, & recipic , liberatur & Rex onera tur ad folutiobat ff. de nouat.
Et tutor pupilli parentibus, & amicis denem oner um, & licet tieulus ft donarionis
ftituti poteft remittere gratis iniuriam pu
tamen attenditur effedus conuenuonis , ad
pillo, vel eius patri illatam,quando inimicitext.in d.l.Infulm ff.de prarfcrip. verb, hinc
tia effet perieulofa,Iac.Butr.Salyc.& cmuAndr.dixit fatis ad propoficum,non attetidi
niter in (.pactum curatoris C.de pact.
72 titulum contradus, fed caufam in d. $. fed
Et licet alias tutor non poffit cpromic& res poft num. 7. verf.fed non viderur.toto
tere de fado.quia eft donare, (i tamen talo
tit.C.plus valere, quod a gitur,fed rurfus dicompromiTum fie fpbonum pacis, & con, Si notetur, quia figillac caufam, dico in
cordi,quam hie expdie pupillo, quia fors
quam , j> pofunc pradecederepraeteni fueconrditeum potentiori,tunc bene poterir*
cellares & fie eft tenendum fecundum natu
t de fado compromittere.quia pt cali caralem curfum, & valecudinem illorum , quia
u promittere,& donare, Ang.not.in l.lmpefunt state maiores ipfo Principe,& quam_#
ratores n. 5 ff de pad. ft qui tur la.in d.l.cfalutem habeat D. Lelius , omnibus patct,
tra iuris jf.fio.num.6. verf.exto fallir.
Princeps atcate minor, robuftus, & quocafti
Bald.in l.cum hi Jf.eam in 2. led.de trac.
fi O.Lelius>eiusq; foror prxdecederenrfi n
dicicauthorit. Gulielmi liciram efle aliena
effet Comes Saponaria: fuecefTor , effet intion cm, quando non poteft in pace poflideri
quam,indubicatc Fifcus,& in eum cafum nil
propter circumftantes Tirannos , vel majo
remanerec Principi difpofieionis.nec etiam
res Dominos .
pro anima minimum obulum , nulla fu? doIdem Ang.in d.l.ctra iuris $.fin.dixir,j>
mus, feu familia? memoria,nec quid relinque
femper caufa aliqua ubfiftente, faltim prore fuis natura libus filijs, & propterea fiante
ftergendi pudori? poteft fieri donatio puhac dubietace,hoc periculo, quia Fifcus in_*
pillo, (cu eius tutore.velcuracorc.
omnibus fucccderet,dicendum eric hanc n
Non eft dubium fecundum omnem ledufolum effe veillimam donatione, fed vet ne
ram i qud fi non fie vendido maxime par
cefTariam conuentionem,& eranfadionem ,
tis bonorum ipfius Principes , vel qud Re
quae valida, iudicanda,& approbda erir, ex
gia Curia fufeipiat ipfa onus fatisfaciendi
reg.texc.in l.prarfes.vbi eft cafus.ibiq; com
creditonbus , qud intereTe illorum taliter
muniter Scrib.C.de tranfac.proquibus om
augmcntabicur,quod abfoibcbit omnia bo
nibus rogo videacur conf. Rom. 5 o. idem in
na, ita qd nee Principi,nec vxori, filijs,
prfat.in 2.dub.nam eft elegans fadum pro fide icommifario quicquam remanebit,
pri in cau.de quo tradamus.
& htc eft vnus de cafibus, ve licitum fit pro
Princeps non folum eft amicis, & parenti
bus orbacus,8 lippis eft uotori, fed vndiq
ceder ad vendicionem bonoi um,cc fine deinfidia-

Conilium LXXV.
infdiatus.vitam miferrmam duces, & mor
tis pcriculoxpofitam, & fi aliis non . Wim
ex caufis pr*fatis licit um eft donare, fed q
contendit cum patentionbus , vel caufa tcgendi pudoris,& hie contendit mifer homo*
non cum vno potenti.fed cum potentifllmis
cju i bus refiftere non valet , & qua defiftimatione, quo pudore, & quo ignominio vitam
ducat per plareas,& vicos ,quafi exul peram
bubr.s>& cmcrciojiufto cordis dolore intrinftcus,quaf diuifus, omnes vic!r,omnes
compatiuntur,&; c\> peius, alij irrident, quomodo crgo,his omnibus notorijs ad oculum
liant ibns-erit dubitandum, non deber huic
conucntioni affenthi / & propterca dixi,q
factum caiifam decerminat, nam de iure has
conclufiones func indifputabiles,ranquam_
regular , qua; exceptionem aliquam non patiuntur, tora difpucatio fuit,ii prodigus folus abfq; cura tore, vel decreto poffit difpoficioncs taccre,& commuuis fuit opinio, vt fo
j lus poflit i etiam fine volntate Curatoris ,
quando in vtiliratem, verum limitatur,qu2do alint, vendit, vel donat,& bc eft theorica Bart, contra glofam communiter fecuta,licct multum difputata in Lcum hi jTeam
tranfalionem ff. de tranfacbo. Sed quando
traftamus cum authorirate Curatoris , vel
cum decreto, & hodie per Cognitionen! tarn
cxaifimam,in hoc iura funt aperta,vr eft
iupra demonftratum, loquentia propri in_.
donatione,& nemo dubitauit , vt per Bero.
conf.S .. j. vol. i . Hieron.Gabr conf. j 6.
poft nu.+7.vol.i.Roland.conf.j4.nu.4i.vol.
a.PinclI.in 1. 1. par. .. j i.in fi. C.dcbon.
matern.Rex cnim poterat liber acceptare,
& eo cafu, decreto , ea foie nnitato
opus erat,ad rcxt.in \.. . quando dec.op.
non eft,vbi fi per imperiale referiptum con
ceditur lieenria vendendi , alio decreto non
opus eft , ibiq; Dodor. & prarcis Bald. &
Abb.inconf.4i.voIum.i. inferentesad licentiam fummi Poncificis inalienationererum
Eccle fix, vt ea obtenta, alia non requiratur
blnitas, allegatur text.incapad audienri
lo i.de ecclef.a-dif.Capycdecif.irf. Ruin, in
termini's text.in d.i. . conf. H.vol.i.nn,:;.
; Sed voluit Rex iuftifimus , & mandauic
adhiberi cauia cognirionem fummarijftima
requifitam Doftoribus in terminis d.i. a.
quod hodie faciendo eircumfpeftiflTtmi ludicantcs,& referendo Catholic Maieftati iuitas caufas talis refutations, conuentionis
& tranfactionis , non erit difputandum do
habilitare Principis , fi Rex informatus acceptat.cum tunc alia folennitate opus non-.
fit,& qujcfo aduerracur ad moriu,quod ( ni
fallo.'-) oa paca,t,& fedat, refpedu cam Re-

4f9.

gis, quim Principis: fi.n. Comes Saponaria-fuiffet horum bonorum Ds,ac Regi refuta rer, negotium nuUam haberet dubietatem
Si igitur Comes hodie ius fu fifeo refucat ,
qui poreft, refpccbi Regis, non adelt inconueniens,& Princeps confentijr,iuxta trmi
nos text.in i. fin. C.de pact, quid igitur dac
Prineps? & cert nihil, fed tolUtur adminiftratio,& lucrum curatoris tantum,c Prin
ceps nil poideat , fed tantum- vita durante
habeat fu parca, & mifera alimenta, incerta,& perieulis creditorum crefeenci fubieda,quo decedente oa extinguuntur,necilli
remanet obulum difponendi.Si ergo ex con uentione,annuam prarftationem alimentor
condecentem Rexaugebit, habebit iuftarn
difpofitionem in morte memorata domus,&
familiar remanebit,ergo expdis eft Princi
pi Rex effefn non i Principe, fed o-'
mite Saponaria; refutationem curie , cui ex
patomaiorum,virrute antiqui fidercmiffi
bona debcncur:itaquod Princeps neft,nii
vfufructuarius vita rimt e in dio refolubili per mortem , & fit hodie vfufruftuar ius, prefecto ex his non vf remanere lo
cusdubitationi; & poflqu efFetiuc Cornes
eft,qui dar, & qui perdit, Princeps nil poffidec,nil dar,nil port mortem remanet in (ua
hsereditare,quiadeductis oneribus, oa func
fideicmiio fubie&a.ergo negotium eft vndiq; acclaratum,& abfq; controuerfia dicemus hicoccultari vnum actum, ad text.in I.
3./ fin.ff.de don. inter vir.& vx.vbi eft cafus
7J tex.in l.fingularia,vbi Scrib.ff.fi cert. pet. licr.n. Princeps refurat effciiiCjbonor fucceffor eft Comes, & ipfe Comes mediante*
Principis pfona,intelligitur refutare ex confenfu expreffo refucationi prarfiito, ad text,
in l.i.jUi iuerim,vbi rex.notab. ibiq,* Doh
ff.de acq- poff. bonus tex in 1. dotem ddit ff.
de collt. bon.ibi, vtiq; pater meus propter
me filia- mea: nomine dederic, perinde habetur, fi ipfe dederim, idem text, in l.quod
ftatu liber in fi.ff.de don.cauf mor.ibi, & qd*
ab alio nomine ipfius,prxste eo datur,proph eft , vt ab ipfo datum intelgatur, qne
iura allegat ad propofit,glof.in d.i. j.jf fin.
in verb.accipere.Cq; fucceiTo fit Comitis
driumq;bonorum illius in Principis morte:
iequitur, g> effectiu, & realiter Comes eft,
qui domini transfert,qui donat, & qui perficit refutations ex reg.rext. in 1. mater tua,
C.de rei vend.inl.eius,quiff.eodem,& Prin
ceps in vita nil donat,quia nihil haber,qut magis prefupponimus bona per Curato rem adminiftrari .
Comes iuft cedit,refutat,renciat,& do
nar.: nam videtis litem tata; quali t a t is,to tq-,
z
diU:

4o

Ioannis Francici de Ponte

dilaciones, potencias vnicas, infolicas, 8c

inuficatas prouifiones ,confideransq> etiam
futurum pcriculum,fi Principi prdecederc
D. Lelms, illiusq, oror, quocafu non remanerec perfona ex fmina deicendens in gradu fucceflibili>& cune Fifcus pr*tendit fuccelfbrem, prsetenden& fideicmiftum in pracdictnm cafunri rium incc]ltgi,& non alicer ;
Jiccc Comes contranum przicdat ex verbis
exprelis ecli Fifcus (fuccedente cafu)bonorum,& (ht n carica- qualicaris in poflefione
fcotituerct,qo poflec fperare expedmofiemfi illa hodie, prsditis deficiencibus eil
tam dilatara, & quaf fada impofibilis?& q>
figillat conuentioncm,eft quod dilacio ven*
ditionis principal iter ex caufa rideicmi
jllud reduccrec inane,& vacu,quia incereffe creditorum oa abforberer,quxeft vnade
caufsprincipalibus per Dodo.confiderata,
vt point proced ad vcnditionem bonorum
fi de i ce m m i (To ubiedorum,q illa pericuiis
miflonis funt fubieda>quoia acir,quod
iuftifimc fuper tranfadicne, ceflione,& *
uentione per Comitem oblata,pofic, ta. debeac interponi decrecum, canquam fuper re
dubia, & cancis pericuiis fubieda, & in orn
euentum fifcus non til, eile poceft in dano,cum nihil ex caufa tranfadionis.feu ceffionis de fuo habeac fohtere,nec actco pra>
fenti (tac poteft, habere fperac iusaliqued fuper bonis Principis.ita qued Temper
rit in lucro.Propterea his de caufs uftiffim refucationi Comes aflentic cum conditionibus iamdiis, & ins fuum cocum Ma
ieftati fereniffimz renunciar, refutar, & ce*
die. Ncc erit parua? coniderationis, vt titulus Principatus Bifmiani in domo Sanfcucria confcruetur,& memoria familia? tam_
illuftiis perpetuctur , qued intereTe taliter
]ex alis confiderauic, p dederit Prarlationc
in empcione,& reftiruttcnem minori,tanqu
Ir- o,iux.rext.in l.fi emptione ff.de minor,vbi
gl.dicit nota intereffe mirabile,de quo larifmi per Tiraq.de vrroq.retr.in prif.nu. 34,
Deus Optimus Maximus,ac beatiTnia_
Virgo illumine corda, vt q> iultum fueriefic
quteati confonum , illud & non aliud fiat.
Pro Duce Montisleonis ,
SVMMARiVM,
Cafus Qonfilij proponitur.
Judex onginis , vd dcv.tciljj an cognofcatde
de lis extra terntortuw*
frwtlcgium primum m dubio non cenfetur
dwgatum perfectindum ,ni de Ufo fiat
Jpeifica mentto incundo> & nu. 7.
sAflus cerfetur faftm vigore tributa potefatii, ibidem

4 Exemplificaturfupradia conclufio in tap

Confiij,&nu.% & .
8 lurifdiiuo omnis refidet penes Regem, quo
velut fontefluit>& refiuit.
9 Caufa atus magis confiieratur,qusm ipfius
actus exercitium .
10 Priuilegium prtmum tunc derogaturperfe(undurn quandoprimum nibil continet ,
nifi US commune^.
Limita primo quando priuilegium non
conforme iuri communi in totum ,fed pro
parte, ibidem.-,.
1 1 Limitafecundo quando priuilegium fecun
dumgenerale derogat in totum, velnimit
Iadit primum^.
I Limita tertio quando primum priuilegium
proce/Jtt ex caufa onerofa , &tranfiutt m
vim contractus.
ARG VMENTVM.
Baro quomodo in fua Terra habet Co
gnitionen! in extcros ibi delinquences,&
an hoc fibi competat de iure communi ,
vel vigore priuilcg.quod de Terra habet
quando concefio fperialis alterifafta-*
rollar concefionem praecedentem altcrius}vel intelligatur cum ulatiu,quod de
claufuiis abdicatiuis > & quod fi habec
caufam onerofam .
CONSILIVM LXXVr.
><^
Aec caufa Hl. Ducis Moncif
Cl iS^il [ leonis.cum Ill.Marchione_
Turfi; , red fado perpenfo)
p inpaucisconfiftic, & arbi*
tror.ni fallor, pro Ouce fo
re indubicancer iudicand,
po4. quam os difeepcacio oritur ex emptio
ne faa per quond.Cofmum Pinell in anno
1540. ab lli.quond. D.Petrode Toledo tune
Regni frorege.in qua vditione inter ctc*
ra adeft fpectfca venditio cogoitionis iurif
dicionis in exteros in Cafale Iuliani delin*
quences, & pra?tdi: hoc cum claufula abd icatiua, & priuatiua, quaf ex hoc fe fublaca
cognitio,quam per prius Dux habebar, non
ex fpeciali priutlegio, fed coi iure iuxta no
ta ta in . i .de refer. & in ci.de cft.in fexeo
& hc eft tota caufa, nam fi hic incermediu
titulus non a de lier, non haberemus, de quo>
difpucare , (iquidem eo ipfo, j> Dux eft Ds
Cafalis,de quo non dubicacur, habecq; in eo
iurifdicion ciuilem,criminalem,& mixcan
cum rnero.mixcoq; imperio.acgladij poce-.
tace,non crie ambigend,quin cognicio exceror ibi delinquencmm , fpedet ad pi'urn
Duea

Confilium

LXXVI.

4t

buce ex reg.tex.in I.x.fie in auth.qua in Profimi Impcratoris,in quo datur facultas alieuincia C.vbi de crimine agi oportet in .
nandi bona propria , ad qui dicit velle rcvbi g!o.& can.exrra de rapt.im fit maxima
currere>& non ad aliena, vnde fi vigore poaltercara inter Dodo, fi iudex originis,vel
reftatis attribut* cenfetur adus fadus ad
domicilii pofic punir crimina extra pro
text.in l.fin. ff.quando ex fac.tut. tarnen hic
lumus in claris , tum ex mandato inferto r
prium terri torium commiflum > quafi quod
cognitio priuatiua fpedee ad ludicem loci ,
tum & ex fpecifica dexIaracione,qum Prode quo lat per Couar.prad.quaft. csp. 1 1.
rex fecic .
Si ergo Prorex nil aliud alienare volait,
verf. 6.8c per D.de Franrh.decif.66. nec fpequam quod erat Regia; Curias': fequitur, qcv
Cialis titulus acquifirus mediante przdia
dum vult prztendi exhac alienatione conmprione quicquam de per fe opcraretur :
ceifa iurifdidiosqu Duci compecebat,& fic
nam Ii Dux per prius habebat hc cognitioindticere reuocationem anterioris priuilenem,non quia eadem conceditur partcula*
gij ,& tranflationem iuris quod penes Reg.
riter prifato Cofmo:fequitur,quod abdicaCur.non refidcbat,dico exprarfatis nullo iuta eft Duce,qui generalem, & ordinariam
rc fubfiftere pofle , & Prorex non fecit ,
Cognitionen) habebat* eric enim penes um facer voluit,& femper intelligit,'quem vnes cade m iuridictio.ed cumulatiu,& eric
dere ius,quod habet ad text, in I. qui taber
locus priuentioni text, eft , ex quo fumitur
nas ff.de contr.empt.per Andr.& cact.in cap.
hsc rtg.in 1. i.C.de offic.prarf.vrb. vbi Bare.
& Salyc.notant, quod licet Ipecialis iurifdi1 de cap. qui cur. vend, facit de ci lion em in-.
venditione,fcu conceifione feudi Affl. j 34.
io alicui tnbuatur,non propterea collitur
Hzc indubitta redduntur ex qualitatc-#
alten habenti ineodem loco generalem iu4 fadi, nam fi vendido fada Cofmo non pofrifdidionem,& ordinariam: nam quotiefc
fet adapcari in alio, quam in iurifdidiono
que lege conceditur iurifdidio , i ; la diciDuciSjC&t difputandus articulus ,fi potuie
CUT o diara ad text.in 1.& quia ff. de iurifhoc fieri > fed pofiquam idem Cofmus afledicomn.iud Innoc. & ali j, quos lat refert ,
ruit habere diuerfa portiones in Cafali Iu& cumult Are t. in cap ca:terum de iudicin
liani , in quibus deficiebat ipfi iurifdidio :
tan:um,quod Dod.volueruncquod etfi per
verba taxatiua fit fada fpecialis conceiio
imoquandam partem habebat in Capitatiiam , & (ic in officium reuocabilem , quod
urifditionis, non per hoc fit in dubio dero/ecus efhquando in feudum,de quo lat per
gatum aiceri per prius habenti generalem
cognitionem , de quo lat per Dec. conf. j.
Andr & Affl. in Conft.Reg.ea,qua:ad decus,
& voluit acquirere Cofmus id , quod habe
a. col. num. }. qui alios cumult, & fundatur
bat in Capitaniam , acquirere inquam in_.
hec conclufio ex iuris conclulione indubitafeudum , & ficpariter iurifdidionem tam_#
ta, (at is propria ad cafum de quo agitur, vc
primarum , quam fecundarum caufartim_i ,
tune etiam legi priori per polieriorem dequam non habebat in omnibus alijs portion
rogetur,qui eti calus fortior,quando poftenibnsabipfo ex diucrfis titulis acquificis*
rior lex elt prima: diredo contraria , alis
fequitur propterea , quod dum conceditur
jiunquam lex pofterior , vcl ftatutum dro
ipecialis iurifdidio in exteros in Ca fall Iuger priori, glof.eft notab.in verb.priorem,&
liani delinquentes, quod necefl'ario intelliinverb.nofcatur,vbi communiter Canonift
in d.cap.i.de conftit.in fexto,multa Dec. in
geturin eo Cafali , quod erat fuum, fcilicec
d. conf. j. Si femper in dubio iudicari debec
pro portionibus fuis, non autcm acquirere ,
& conceder iurifdidionem in Cafali , feu
primum priuilegium non derogacum per eportione alterius , & fic habec locum clau
cundum, vt lat per Aym.confTii.
Tota dificultas oritur.quia pnstditpars
fula exf erorum pro portionibus ad Cofmii
habere hanc conceflionem iurifdidionis in
fpedantibus , & fumus fub regula, quod in_.
exteros cum claufula abdicatiua , & priua
dubio non induciturreuocatio priuilegij,&
tiua, in quo qufo aduertatur.'uam exeodem
quod cum pofiit hoc fubfiftere, & non fit dipartis ticulo.iuftitiaDucis elucidatur,fiquired conti arium , vtrunque fubtinebitur
dem in principio venditionis apparer, quod
maxime ne inducatur tertio prariudicium ,
quod non folum in mini ro vendent e, fed in
Prorex declarat.it nolle vender alis iuPrincipe hoc femper intelligicur exceptum t
rifdictiones , nec alia bona , quam fpedantes> & fpedantia ad Rcgiam Curiam, & li
ad text.in 1. ./.fi quis Principca& i'.merito ff.ne quid in loco publ.cum concord.
cet ex prohemio mens declaretur,ad text.in
l.fin. ff. de har. inftir. tarnen hic interpreta
Hex indubitta redduntur ex eodem partione non egemus,cum hoc fit expreffum_* , 5 tis priuilegio, nam dum emit fecundas eau
fas>& voluic comprehendere etiam cogniim infrieur mandacum Caroli V. muictif
cionem

4i

Ioannis Frar c/ci de Ponte

tionem fecundarum caufarum in parre Iu- 7 difpucandus ertec areiculus , per nouum_*
ticilum,& priuilegium acquiScum Cofmo
liani ("pedante ad Ducem, hoc fpecifc fuie
eft fublatum, & reuocatum priuilegium andium, verum quia non fuiTec hoc viitum
eerius Ducis , pariter h re caufa habet pro
necconcertum lu prxiudicium Ducts, tute
Duce folidirtlmas iuris conclufones, nam-*
exprertum , quod hoc erat de volntate Duregula eft, quod fecundum priuilegium non
CisjCui portea Cofmus ceder debt bat urifdiionem illam fecundarum caufarum er
tollit primum , ni l fueritdeillo fpecifica-,
go manifcrtatiir ex hoc > nec Cofmum vomentio fada,& hoc in cafu, in quo cortero
Rex potcft de potcftate ordinaria, vt infra-,
luifTeemere, r.ifi quod erat Regis Curiar, in
dicam,quaiis non elt calus nofter,quat regu
fuis portionibusinec Proregem aliud vendila limitatur,quando primum priuilegium-*
dille, im ex hoc declarare noluile in aliquo
Duci pranudicare, ex quo , vt de claufula
aliud non conrinet , nifi id , quod alias perabdicatiua,& priuatiua, nulla ft conlideramiflum erat , & licebat de iure com muni,
tio habcnda,( iurifdidio tit rdtrida in porquia cum penu-narur Principem omnia ha
bere in ferinio pcdoris,videcur fcientiatn_#
tionibus Cafalis ad Cofmum fpcdantibus,
habere primi priuilegij ius commune contiin quibus habebiteam iurifdidioncm cum
nentis , & propterea videturex certa feienclaufula abdicatiua.
Sed ver hxc cl lurtila fuit appofira quoad
tia reuocarc.eo ip;o>quod facie fecund um_*
priuilegium primo cotitrarium eodem mo
6 Regios Oficiales, & fignanter refpedu Capitanei Ciuitatis Aueri : nam dicitur cum
do, quo per legem fecundam concrariam_*
lurifJidione abdicativa, priuatiua>& annul cenfetur prima reuocata , & hare eft diftin
latiua Sac.Reg.Conf. Mag.Cur.Vic. Reg.
dio communis, de qua in cap.i. de conftic
in fexto,& in cap. 1 .de referiptis.
Cam.Summ Curia magirorum raciona Dicet pars , quod cognicio exterorunu*
lium relidentium in Archiuio, Se i quocunfpedju ad Ducem de iure communi, quia_
que alio Iudice , & Tribunal)', & fignanter
tanquam habens iurifdidionem in territo
Capitaneo,& Officiahbus Ciuitatis Auerf,
rio , habet de iure Cognitionen! canquam-
& poflharc conced tur iurifdidio in exteros,
Iudex loci in exteros ibi delinquentes, ergo
& dicitur, quod fpeftet ad ipfum Cofmum ,
continet priuilegium idem, quod ius cmueiu: q; Omciales , & non ad dium Capitane , & confequenter potuit per fecundum-*
neum Ciuitatis Auerfar,& alia Tribunalia-/,
priuilegium eolli,eomagis,quia videcur,qcT
vt fupra , & fie licet adfit verbum ilud quonon fit ius in re,fcd ad rem, quo cafu per fe
cunque tantum.fubfequitur verbum alio , &
cundum priuilegium fpeciale videcur colli
dicitur quocunque alio Iudice, & Tribuprimum priuilegium generale^ .
rali , vnde voluit di. clarare, & rertringero
Hxc omnia non merentur allegan incaverbum quodeunque cum didione aliud imiliter icpetitiua,itixr3 giof. vulgarem, vbi S fu,de quo agitur,;?am allucinaturpars li dicit competer hanc iurifdidionem Duci do
Bald.& Dod.in l.fi fugitiui C. de feru.fugit.
iure communi , cum omnis iurifdidio reihinc rtatim ubdit, & lignanter Capitaneo
Ciuitatis Aucrfa: , qua: pecies oflendit ge
dcat penes Regem tanquam in fonte , quo
fluir, & rertuit.dicit Bald.incap. i.quis dicanus fuum , quod intelUxeritde Oira -libus
cur Dux, ita quod nec minima iurifdidio po
Regijs fupra expreflis ad text.in l.fin. rf. de>
ceft exerceri,nili Principis auchori tace, idem
vino trie. & oleo leg.nec eft nouum,quod exBald in cap. i. .f. hxc de allodijs, late Ati.in
prefio fpeciei dclare , & rertringat genus
d.cap. i.quis dicatur Dax, in i.r.otab. maxi
uurn,de quo per Oldrad.conf.8.vbi notabime quam dixic Afi.in Conrt. ea, qua: addeliter^maxime quando funt omnia portea in-
cus,quod eft iurifd(cio fuprema.quz folum
ead.m oratione,vt lai Dec.c0nf.9z. i.col.
compettt imperiali maiertati , & Regibus ,
in quibus tanquam vulgar:bus non inlirto,
qui habene in eorum Regnis iura imperii,
fed fublcqutia verba priuilegij tollunt omvnde cum habeFC, & exercere turifdiionem
nefcrupulum: nam dicitur declarantes per
per alios, quam per Reges fit prohibitum**
praTens nullum, & inualidum omne totum ,
de iure,& in rantum penes alios re(det,in_& quicquid fequeretur , & fieret per dicta_.
quantum per fpecifcas concesiones hoc eft
Tribunalia,&Oficia!cs Regios fupradidos,
permilfum,
igitur vanum crt trad a re , quod
ergo declarado vnam partem priuilegij per
hie
fumus
in
reuocacione priuilegij compealiam,ad text.in l.qui tiliabus de leg. i.videcentis
de
iure
communi, ius enim commune
tur ex pra-diis indubicamm reddi, claufuinterpreta tur, quid venia: in iurifdidiono
lam pridiftam appofitani refpedu Regio*
concerta, inter qua; eft cognicio omnium de
rumOfficialium_.
, Sed quando pra-dida non haberemus , Se
linquent; um in Territorio , fed id , quod eil
conccf...
1

Conflium

LXXVI.

461

onceflum, quodcftiurifdiaio, non compecetur Dux habere fpcciale priuilegium in_.

tebat alis de iure communi , & ob id nonexteros , quia exprimo priuilegto generali
habet locum fallentia,fed reguia.vt primum
in vniuerfo, dicetur quzfitum ius tormalt
priuilegium nunquam tollatur per fecund,
in omni eius fpecie, quz concinetur fub gc-.
ni illius fie facta fpecifica mentio,& ipnere,Compo(l.& Io.Andr.in cap. 1. de relcr.
fo,quod habet Dux iurifdiionem concefs,
LCol.Aret.coni.76. 2. col. in princ.
quz comprchcndic etiam foienfes > dicicur
Sed quando fumus in priuilegio continacquificum principio ius , taliter quod ex
te ius commune, habet conclufio ilia infra*
exercicio iurifdidionis in vaffallos dicetur
{criptas limita tiones mne s proprias ad caretinuiiTe,non folum acquifiuiflc ins exercfum,de quo agimus .
di in exteros,eriam quod nquam exercuePrima limitatio fit quando pnuilegium
rir, ka quod non eft ius ad rem, fed uper re eft in to tum conforme luri communi, icus
iam acquifita, quodrctinetur ( vc dixi) per
fi pi parte, nam cum non reuocetur id, qcT
exercitium iuntdiionis in reliquos , tannon eft de iure communi,nec pariter ex vequam comprehenfum fub iurifdictione vnirifimili mente cenfetur reuocatum priuileuerfali qui prxdicatur dc excrcitio cognigium pro parte ius commune continens* ita
tionis in plures,vidclict,& vaf.illos,& ex*
Innoc.in cap.veniens de przfcript.Burr.in_
teros > decifio ell fatis elegans Floriani in 1.
d.cap. i. de refcript. 3.C0I. verf.aducrte hoc
fi quis ex diuturno F.i feru.vend. vbi trades*
dictum lmol.ibid. 2. col. in princ. Dec. ibid*'
quod eflfeftus prxfcnptionis caufatus ex iu
col.7.verf.& przdia conclufio,vnde cutiu
re reali porrigitur ad omnes.infert quodjqui
Ducis priuilegium etiam fecundum partis
przfcribit iurifdidionem in Territorio polectura m plura continet, non alias de iuro
tel punir eciarn forenfes delinquentes ibi
communi permiffa,fequiturproptera,quod
dem dato, quod quo ad eos nunquam vfus
ce (fat obieum.
(
Secunda limitatio eft , quando fecundum
fuerat aliqua quafi pofefione , quern fecutus fuit l;elyn. qui multa pulchra dicitin-. 11 priuilegium gencrale.derogaret in totum ,
cap.audicis port nu.28 verf. fic etiam intelvel nimis Izderet primum priuilegiatu;n_i ,
f lige Baldum, extra de przfcript. nam magis
nam tunc ex verifimili mente non derogaconfideranda ell caufa actus quam ipfius
tur primo priuilegio,licet ius commune actus excrcitium , & propterea per vnum_
tineat,ita Hoflitnf.in tit. de refcript.in ver.
aum fingularera,fi tarnen intentio, & cau
quodcui prziudicet poftnum.i?. veri, quid
fa vniuerllis vtentis adfit, a'cquiritur vnienim, fequitur Io.Andr. in d.cap.i. i.col. Se
uerfalis po(Tefio,ait Bald.in l.i.C.deemanhoc eft, quod dixit Ripa ibidem,vt conditio
cip.liber. r.u.25. & itaprocedit dor. Bart
ida non procedat, quando verifimiliter Rex
in l.arboribus jf.de i lo ff.de vfufr.vbi per il
non conceflilet fpeciale priuilegium in de
roga tionem primi, de qua deeiiione memiium text, tradit, quod per vnum aum fingnlarem, retinetur quafi poifeffio tor ius iu
nit D.de Franch. ad propofitum deci. 12J.
& fupra hoc fuit la: fundar um ex eodem_*
ris in vniuerfo,al!egari iolet follemnis decif.
Innoc.in cap dilei col i, in fin. de Cappel!*
priuilegio, & etiam in allegata decif. Sac*
lvlonach.lat Abb. poil Io.Andr.in cap. 1. de
Conf.dicitur in fine optimum verbum,quod
reiig.dom.Io.Andr. poil Innoc. in cap. cum
hzc omnia procedunt in Rege , fed quando
in tua extra de deeim. vbi late Abb. & vis
fumus in miniftro , qui vci procurator vulc
confiilit , quod hxc iurifdictio comprehenvender bona Regis , vt in calu, de quo agi.
datur fub conceflione generalis iurifdictiomus.non eft dicendum ex verifimili men to,
nis,nam tune vnicael iuiifdictio,quz habec
quod volueric tollere totam hanc iurifdifuas con tigui t a tes, & annexi t a tes, vt fic pofctionem , quam Dux habebat in extcros , &
pro venditione facienda Cofmo Pinello,velfeffio , & przfcriptio vnius , comprehendac
omnia, vc fingulariter dclart Ant. de Bule derogare , & prziudicare priuilegijs Du
tr.in cap.fin.in antepen.& pen. col. de caufa
cis perfonz tarn benemeritz , & qualieatis
poiklf.& propr.per Anchar, in reg. fine pofnotz .
Terti,& vltimo etiam quod priiilegium
feflione de reg. iur. in fexto, & maxime hzc
1 2 primum contineat ius commune,non reuoprocedun(,quando cil ius quefitum median
cabitur per fecundum, quando ex caufa one
te priuilegio,& conceifione facta fuperiorofa, & tranfiuit in vim contractus, quia fire , vel mediante contractu , & ita fe declarat,& limitt Bald.in l.i.jMi quis hoc inter
ue fit ius quzrendum,fiue quzfitum,fiue in_
dicto ff.de itinere,auq; priu.in 1. j.poit nu.
rem,fiuc ad rem non reuocabitur per fecun
5. ff.de acq.poff.& ibi Alex.col pen. in princ.
dum priuilegium, vt poll alios tradit Felyn*
bilaf.& exteri oraaes. la cancum,quod diin cap. i .4.C0I. vet f. quarto limito de referi p.

Ioannis Francici de Ponte

4*4
& ratio viua eft, quia cum infeudatio fie co- 1 z Verbum poteft in dijpofitione pofitum exttn\
traus , qui propter obligaciones debitas .i
ditur adjut.
vaflfallo Domino > & contra , dicitur ob id 1 3 Promittens non alienarefi alienauit datar
contractus nominatus, vt per Andr. in contra eum alio ad interefikj .
lud.feud.q.s.& per Camer.in cap.imperial 14 Hteres alinantts fi eft idem, qui babet in
ter:e ex contrauentiom promifiionis facar. S.Iit. M,& latins per Affl. dccif.6f. pro1* per defunftum non babet adiionem ad
pterea fine caufa non poteft dari infeodationis,feu contractus feudalisreuccatio, de
intertjfiiicum idem JitaBor,iy reus .
quo in cap i.vbi Bald.& cxt.de nat.feud.in_
cap. i.de feud.finecul.non amitt.& in cap. j.
ARGVMENTVM.
quo cempore mil. cum concord, hinc Bald,
vbi fupra inferc,quod i feceric Dominus feLegatum quando dicatur factum in_
cundum priuilegium. contra primum akeri
fraudem alteriuS) ita quod in totum anconceli'um,quod irritabirur fccundum,&renulletur,vel tanrum reipe&u illius,cui le
mantbic primum priuilegium, allegar text,
gare prohibitum erat .
in d.cap. r.de conft.in fexto, maxime quando adeft caufa onerofa , vt hic, fiquidem ex
feppturis prientatis apparec prardecefloCONSILIVM LXXVII.
res Ducis Cafalc hoc emiile,de quo per Bal.
in t.qui fe patris C.vndc lib.lat Dec. conf.
Vllam,ni fallor,poteil ha
7 1, j Ho. & 588. V multa ad propofitum dibere probabilem difficulfcurric Capyc.in fuadccif.i66.& 1 1 i.nu. 15.
tacem pdus.de quo traquxfint ex abundanti dida pro qualitato
darur , (tante legato in_.
clicntis,nam ver caufa his difputationibue
Codicil 1 is fado iUuflrifli.
ron cget,pcfiquam ver, nee Cofmus hanc
nia; Principi, cuius ver
iurifdidioncm acquircre voluit, Prcrex
ba funtinfraferipta.
vendere,qui non cit Rcx,& ob id facultatem
Item acci che detta Signora pofTa ferreuocandi priuilegia Rege concefa ven<
uare il letto veduale , li iafcio la Citt di
ditioncs alias fact s , & tollcndi ins tertij *
Monoruinojla Terra de la Procina,& feudo
minime habet , & fie quarftiones Dodorutn
di tre Santi per fe,& fuoi hasredi ex praefenri
in Principe concedente , non procedunc in_
matrimonio, ordinando alTill.Duca mk> ffglio, che fra fei mef poi aperto quefto CoProrego .
dicillo,debbia ratificare quefta mia difpoition,& fopra quella impetrare il Regio afPro PrincipiiTa Hoftiliani .
fenfo.ita che detta Signora con erTcttohabbia d'hauere detta Citt , Terra, & Feudo
SVMMARIVM.
ouero fe quefta mia difpofitione non poteffe
hauerc effetto quomodolibet, in cialchcduI Contrauenirc diipofitioni defunfli quomodo
no di quefti :>, Iafcio alla predetta Signo
quit dicatur .
ra 120.mil docati>&c.
a Legatofeudo an debeatur extimatio.
Apparet ergo legatum fatis,fuperq; da
1)efilus ajfenfus rejpeclu feudorum toHit
rum , continens duo, vnum eft legatum feu*
actionem ibidem.
dorum, & alterum legatum quantitatisin-.
3 Duo vincula magis ligant .
defectum feudorum primo loco legacorumv
4 V erbaCapttulationts inter Principen? Hoquod fecundum legatum eft factum , & for*
Jiiliani modernum , eb" D. Hippolytam^,
tiri debet fuum effedumi vel in cafum , tl
quem Princeps fucceffor legatum no ratifiGonfagam .
j Jilatto aduerfariorum ex verbis Capitulocauerit,& fuper eo aTens n impetrauerir
vel quando ex qualibet caufa D. Principifl*
rum .
6 Argumenta,quod in legato,de quo agiturfut
infra eundem terminum fex menfium effectualiter feuda non haberet vel candem_ ,
rtt contemplata perfona matris, y nonfiquando quomodoltbct legatum feudorum
liorum principaliter nu 7. & 8.
9 Probtbitus legare Titio le^at Seio cum oneeftectum habere non poflet,i ta quod in quo
re reituendi Titio> an & quando tale le
libet przdictorum cafuum fit legatum przgation valeat.
dictx quanti tatis .
10 Exceptio tf eiufd? natura, cuius efl regula.
Non eit dubium,tempus fex menfium eff
elapfum,quia teftator voiuit tern pus decurI I Diffofitio ftmper mtelligitur dc bonis rere die aperturas Cdicillorum,qui aper
ntibus .

Conilium

LXXVII.

45?

legato feudi Doftor. commaniter tradideti apparent Tub die I7.men(s lulij, im non
runt ex originali decif.lo.Fabr. in jf.non fo
folum Princeps fucccflbr no adimpleuit ferlum in fin.inftir. de leg. de quo laciffim per
uaca forma lcgati, quia nec ratifcame difpo
Camerar.in repeccap.impcnakm car.mihi
itionem , affcnfum impetrauit , im vc
6.8 per Frece in j.lib.in u. difieren. & fie
vidcmusex pr*fcnti lice difpofipluries fuiciudicacum, voluit inquam Prin
tionem impugnanicallegando inualidicat
ceps ceftacor tollere lites>& legare, & taxafeu nullicacem ipiius , canquam faftum in_
re hanc acftimationem, & ftance hoc dereftu
fraudem Capiculationis ohm inhitae cum_*
aftionis refpeftu legaci rerum feudaiium_.,
111. L>. Ferdinando de Gonzaga tempore manon poteft Sacr. Conf. condemnare Princitrimonij concrafti inter ipfum Principenu
pem Modernum, nifi ad legacum prdiftum
Modernum,& Oominam D.Hippolytam filiam pratdifti D. Ferdinand]'.
quantitatis .
Et vanum eft practendere, quod Princeps
Sic ergo, & ft in qucmlibet cafuum confihodie non poflk in legato quantitatis con- 3 deratorum per teftatorem fit legacum qucicatis faftum, tarnen cum hie omnes cafus
ueniri, ftance eius comparicione in princi
coneurrc, quia ex defeftu aflenfus actio de
pio litis fafta,in qua verbaliter dixit , quod
negacur ad pecendum feudum, & fic difpofi*
tiunquam contrauenire voluit, nec intendit
tio non forticur fieftum , rurfus Principifla
voluntad' paternz , dummodo difpoficio fit
infra tempus ftatutum feuda n habuic, rur
val ida, & earn de iure teneatur obferuarc-
fus cum etfeftu Princeps infra eundem terqua fi ex hoc velic inferre,quod nonadficctrauencio , & quod inquam fit in tempore-
minum,nec poftea,nccracificationem fecit*
dandi euda_. .
nec aflenfum impetrauit , im contrauenic
Hace profeft non merentur proponi ex
exprefs, litem cum Principifla agendo, deludendo paternam difpoficionem.quf dum
I parte Principis , fiquidem ridiculum eft dicere.quod allegetur nullitas difpofitionis ,
mandat , quod eflfeftualiter Princeps adimpracfupponatur ipfa fraudulenca,fiat de hoc
pleac , ipfe verbaliter facit , & effeftuahter
lis, & demum quando per fenrentiam nego*
concrauenie : fequitur propcerea , quod ex
verbis illis per qualfiuoglia mcdo,ex vetbis
tium erit decifum,tunc non dicatur contra*
illis quomodolibet , & ex ipfa reali contra wtum, fed velle obfcruare paternam difpofcioncm,nam adhanc litem euitandam ma
uentione, non poteft legacum quancicacis in
dubium refrlcari.
dame Princeps pater, vt filius fuam difpofiVis ergo huius caufx eft in videndo , a nu
tionera ratificaretf Se fuper ea aflenfum im
petrarec.ex qua ratificacione, & aflenfus im 4 inualidi'as per Principem prtenfa,& alle
gata fubfiftat, qua; pendet, vt dixi, ex Capi
petratione , difpofitio ipfa iam fafta firmatulatory fafta d Princeps modernus mabatur,& rurfus ad diputaciones has obcrtrimonium contraxic cum D. H>ppoIyca_
candas Princeps pacer fnbdit, quod quando
Gonfaga,cuius capiculationis verba func incum efTeftu infra tempus ftacut non adimplebie prardifta, & pderetur quacfo verbum
fraferipea^ .
Icem fimilmente conuenuto tr deteo
Cum efFeftu, vel quando D. Principifla , per
parti,quibus fupra nominibus che in cafo
qualfiuoglia modo , non habebir pra:difta_
chedeteo Illuftr.Sig.Prencipe procreafle alfcuda,& fie ponderetur verbum illud quoli
tri figli mafchi lgitim naturali, che elfo
bet modo , vel quando difpoficio ilia errcftu
Sign.Prencipe non poiifper aftum inter viforciri non police quomodolibec.tunc fit leuos.vel vltima voluntatis,feu caufa mortis
gatum pra/dictum duc. i o. mil. vnde non
etiameum alfenfu Regio difponerein fauovidecur dubitandum, quod cum Princeps c
re di decci figli forc procreandi,o alcuno di
crTcdunon dimpleueric, vci teftator man-?
effi direft, vel indirecte, eciam per interme
dat,ex quo excludirur verbalis oblaeio, nec
dian! perfonam, fe non per la iurnma di an
infra tempus ftatututn D.Principifla feuda_
nul doc. 4-.mil. in vaflalli, eccetcuandotutte
habuic ob controuerfiam Principis * nec di
le Terre ricolate,e la Citt di Teano, & Ca
fpoficio effedum habere pocuit , nec poteft
rinla , & quando detto Sign. Prencipe pro
liante defeu aflenfus,qui de ft ft us refpeftu
creafle figlie femioe legitime , & naturali ,
feodorum collie aftionem ex regula text, in
quelle figlie femine folo e debbia dare lar
cap. i.de fucc feud. ib, nulla difpoficione va
lence, vc! manente,& quomodolibet difpofi
dte de paragio tantum.
Ex hac Capitulatione volunt inferre Ad% uo non fortiatur effect,& ex qualibet caufa , voluit teftator exprefsc facer id, quod 5 uoeati Principis moderni > quod cum Prin
ceps pater reliquerit filiam,quod inquarru*
kx factcbac ex fecundara intencione, quod
legata fafta Principifla: fue* uc in beneficia
erat legare feudorum astimactouem vc ia
fili

Io.Francifci de Ponte

fui* per fuppofitam perfonam ill ins, & confcquenrer,quodilla fint nulla ,& hrc eft to
ra oppofitio huius caufr : quae cci de per fe
vaniffima appareat ftrc qualitate fai refpeclu Principiflar legarum petcntis % tamen
qua-fo legantur infraferipra.
Eft verum in fafio , quod Princeps parer
6 mximo amore Principifam profequebatur
& umma cum rarione , ftante cius incomparabili pulchritudinc,& confiderans, quod
ipfa iuuenis,& renerar actatis cum ipfo Prin
cipe fenio confco per tor annos viram du
perie, ilium obferuando,rcucrendo,illiq,-ctinuc inferuiendo, ideoq, ipfe Princeps plnries dixit , quod volebar, vt ipfa in vita , &
poft mortem ipfius effet omnium ipfius bo
norum Demina: hinc& fi fecerit Princeps
fecrcto codicillos, tarnen ftatim PrincipiTac
cmnia retulit, pro quorum codicillorum_j
reuocaticne,& fi fucri: cuafi compulfus, d
in vlcimis erat conftjruri.s,tamen noluit ilIcs reuocare,qua" omnia confiant per telles,
vt in procefu rol.iof .
Nec eft ha voluntas , qua tantum in codiciilis appareat, fedlonpcanteinteftamto,quodcondiditeadem ftida legauir, im
maiora,&r fient hic in defeum fcudorum_
legauir feutos i mille, ibi legauit annuos
duc. 8. mil. in alio dircrt teftamentum i
codicillis.nifi quod ibi vita durante legauit,
hic autem pro fe, & filijs huius matrimonii.
Ex hoc inquam themate apparet.non eTc
7 Principiflam nudam miniftram in hoclegato,ita quod inrenrio fuilTer legare filix , cui
cum effet prohibitum. fuiffr propterea fuppolita perfona Principle. vr.tuitenim Prin
ceps principalirer lepare ipfi Principiff.voluitq; , vt ipfe vita durante commodum legati confcquerefur,quod crl in teftamento
difpofuerat , voluit poftea ampliare in Co
diciis, vt quod in vita legatum erat, haberet pro re,& hyredibus ex ipfo matrimonio,
vndc apparer,quod Icgatum eft caufa fidei
commifli, non fideicommifi'um caufa legati.
Quodq; fit hoc indubiratum , apparet ex
caufa, & priuationc, nam C3ufa eft,vt poflic
commodius (eruare lcum viduale; priuatio ver cft,dum difponit, quod in caium in
quern tranfit ad fecunda vota,lcgatiseam_
priuat , illaq; relinquit Marco Antonio nepoti , ergo nec eft perfona fuppofita Principi(fa,nec intuitu filia; legara fa ta fucrunt .
Pixterea fi filia pradecederetmatri reli8 o filio, vultteftator, quodneposexfilia_f
non fuccedat,fed ncpos ex fHio,qutm vocac
ad legatum , non poft mortem filir Princi*
pifia-, fed poft mortem ipfius Principiffa:,fiue
illa abfgue filij decedar, fiuc cum nepocibus

ex filia, igitnr voluic omninoPrincipiflat le

gare, voluitq; vc vica ipfius durante , legati
commodum confequerertir, vndc nullo pa
cto poreltdici perfona fuppofica.
Hic cafus eft decifus per iura particula9 ria,&- per communes Do&or.decifiones in*
fortioribus tcrminis.quarido enim fum prohibitus alicu legare, vr puta Sempronio, &
facio legatum Titio,grauandoeum,vt Sem
pronio rcllituat, iura difponunc, quod auc
Titius eft nudtis minifter, 8c tunc lcgatum_
non tenet, aur ver non eft nudus minifter ,
vcquia grauarus eft reftituere poft a W quod
tempuSjira quod gaudeat commoditate interufurij medij temporis, & ineum caium ,
etfi fideicommiflum non valeret,valet lega
tum, quia femperquod poteft confiderart
legatum fruuofum aliquo remporc in per
fonam legatarij, tane etfi fideicommi(fum_i
reiiciatur,remanet il'ud va!idum,primo cafu in nudo miniftro,allcgarur tex.in I. fi quis
quos dc leg. i. Secundo cafu , quando com
modum aliquod femir allega tur text, in 1. it
qnis eum ff.de cond.& Vernon, vbi Bald.optim dclart, ibiq; Alber. I mol. & comrnuniter Doctor.quia in eum cafum non eft nu
dus minifter , & dicitur tunc legatum eftc*
caufa fideicommiffi , non fideicommiffuno
caufa legati, vt dclart idem Bald. in 1. codicillis de leg.i. poft Bart.ibi,qui lar,& be
ne diftinguit, dclart pari ter Paul, de Caftr. in d.i. fi quis, qucs & in 1. fi quis Titiof
eod. tit.
Secundo principaliter Capitulatio inte\10 ligictir de bonis , qua? Princeps habebat rpore capitulations, non autem de bonis futuris , quod eadem capitulatio declara t rn_
excepcicne,dum dicitur,quod non poflit fie
ri difpofitio in beneficium aliorum filiorum
dire d, vcl indirecte, nui pro fummaducatorum annuorum 4.mille in vaffallis, exce
ptuando tutte le Terre titolate , e la Citri
di , e di Carinla, ergo de bonis pra:fentibus loquitur capitulado, prftquam de
illis loquitur exceptio , quar eft eiufdem gcneris.cuius eft repula ad text.in Li, .excipiuntur ff. de fer. & quando aliud plus, vet
diuerum in exceptione poneretur, quam in
regula, non effet bona exceptio, cum regulariter exceptio debeat vitiare regulam in_*
cafu exceptate cum eiufdem qualitatibus ,
& circumftantijs ipfius regular ,de quo mul
ta tradic Andr. in cap. f. . col. qui fuccef*
tenean.
Habet hatc interpretado iuris difpofitio11 nem fepofitaprzdidaexcepcione,vt difpo
fitio intelligatur femper de bonis przfenri-*
bus, allcgacur communicer eexc. in 1. fin. $.
qui

Confilium

XXVII.

467

VI timo aduertatur ad motiuum, quod, ni

quod mdiuifam de leg.i. in I.fi ica de aur. &
fallor,demonftrat vndiq; vanitatem oppofi
arg.leg.& ex hoc Barc.& Doft.communicer
volucruncdonacionem omnium bonorum.
tar capitulations.
iimpliciter facbm,intelligi de praefencibus
Noneftdubium , quod per ipfam capitunon au tern de fu tuns, vt latins refere, & cu
lationem bonaaliqua Principi moderno n
mult Alex. in I. ftipulatio hoc modo conce
donantur s ita quod dominium bonorum repta nu. 14.de verb.oblig.etiam quod dicatur
manfit Temper penes Principen) pattern , &
dono omnia bona poft mortem meam: nam
dum in eis hodie Princeps modernus fuccefintelligitur omnia bona prfentia polt mor
fit , habet illa inquam vt hxres,non titulo
tem meara,& ratio cft,quia in concraitibus,
particular!.
in quibus agitur de magno praciudicio , apSi ergo Princeps femper remanfit Domi
pellatione omnium bonorum , non veniunc
nus & tandem difpouic: fequi cur, quod difutura, aegacur text.in l.fi mandauero $.is
fpofitio eft valida, & nullum habet obftacucuius flf.md.glof in l.fin.quse res pign.oblig.
lum,quia Princeps tantum pater eft,qui fe_
poif.qu refpondet ad text, de obligations
obligauit non difponere.ex quo actio perfogenerali loquentcm,poftquam foluendo bo
ralis oritur, & in tantum atio realis poteft
na liberantur,& remanet inpofle eiufdein_.
dari, in quantum adeft obligatio bonorum.
Domini, etiam creditore inuito,idem tradipro obferuantia promiflorum , vnde in fum*
derunt . Bald. & alij in 1. fin. . de pa. fie
ma non poteft hodie aliud prztendere ex
inpromiflione faa filio primognito concapitulatione Princeps modernus, nifi quod
templatione matrimonii de fuccedendo in
Princeps pater promifit non difponcre &
bonis fuis, latius per ifta traditBoer. deeif.
quod quatenus difpofuit contrauenit pao
. 36.verf.quarr.us cafus.
pro cuius obferuatione obligauit omnia boEt licet adfit in prxdia capirulationt
na,&quod proinde oriacur actio ad interefI bum pote ft , quod videtur ad futura ex
fe ex contrauentione cum obligatione botendi ex reg.text in l.fi ita quis de leg. . ta
nOrUfTLj . ,
,
me hoc procedic refpeu eiusad quod verNunc quaefo aduertatur fi Princeps mobum poreft refertur , non autem totalis di- 14 dernus, vti hzres Principis patris bona om
lpofitionisideoq; Bart, in d.l.fi ita de a uro ,
nia poffideteigitur fibi ex eifdem bonis fatif& arg.ieg.nu.5.dicit,quod fafto legato reru
fieri debet racione inobferuantia? allegata:
omnium, quz funt, & reperiri poflunt Pcrucapitulacionisiiam quod non dubitatur ee
lj,quod non intelligetur,nifi de praefentibus
tantundem in bonis: vnde etfi filias Princeps
reliquiflet dire apparet legatum in feefrebus, qua: nunc, & in futurum reperiri pof
|*unt,quia verbum poflunt refertur ad verb
fe validum.fed occafione legati Princeps pa
reperiri, non ad res, tradie idem Imol.in d.i.
ter ad interefle tenetur propter contrauen
Ti ita q ais, (i pariter hic capitulatio de iure
tionem, hoc intereife przftabie hires , & ex
inrelgitur de bonis prarfentibus.dum tame
illius bonis , qua: omnia cum habeat Prin
adeft verbum poteft , illud refertur ad Pria
ceps fucceflor , non video quomodo poffic
cipem,quod non pofit ipfe di/ponere in behzecaufa per Aduocatos partis probabili
neficium aliorum filiorum , & vis verbi poty defend, & de hoc cafu nullus vnquam_
teft,eril vtintelligatur, vt non pofik difpodubitauit 1 im Oldr. Alber. & alij quzftio.nere, nunc, in futurum fed refpeu
nem pofuerunc in donatore , fed quando fibonorum remanet conclufio communis Dolius eft hzrestunc non adeft,qui de eo dubiI onquod intelligatur de bonis praefencibus
teepro quo poteft difeurri allegata deeifio
& fie fenfus erit , quod non pofiit Princeps {
Boerij.qui infinita ad hoc cumular. Hf di nunenee in futurum de bonis fiftentibus
xi currenti calamo,potius vt obediam mantempore capiculacionis in alios filios difpodatis clientis,quam quod caufa id expofeat,
fecundum przdi&a fuie iudicacum in fauonero .
Suadet hoc communis contrabati dnm
rem PrincipiiT,.
matrimonia perficiuntur nam non habetur
oculus ad futura bona forte acquirenda qd*
Pro eadem .
dependet ex futuro euentu,fed ad przfentia
& habito refpeu ad illa matrimonia conSV M M ARIV M .
cludunt.fiunc donationes filijs, feu alio mo
do matrimoniorum contemplatione de illis
fitdifpofitio , quod vtdixi fatis , fuperq; eft I Chufula appota in legato defiripto in ff*
amento, etnfttur reptttta irtcodicil/u, m
indubitacum hocinpraefenti caufaexexcequibus adeft i dem legatum .
peione pofica in eadem capiculacioae.
% Lega*

48

Ioannis Francici de Ponte

a Lcgatumfaium viro vxori , in dubto non

compenjatur cum dote.
3 InteII. autb cui rehfium C. de indtft. vid.
toll.
4 ' Dtiw>tunc,qui denotet .
5 %Aliud argumentum infacJo.
. ;

argvmentvm;

. ; Legatum relidum in teftamento cum

ademptione,fi rcpetatur in codicillis, an
ademptio repetita quoque cenfeatur.

CONSILIVM LXXVILV

Vm Ill.D.Lucretia de Tu
fo Principifla Holh'liani
perijt in SacCorif.legat
feudorum ei per primum
virum faclum,necnon do
ces,& ancefatum cum intereffe Sc. Conf. decidic
tantum punctum przdii legati , condemnardo Principem Hoitiliani ad confignationem feudorum przdiorum , vna cum_
fructibus perceptis, & percipiendis die*
mortis Principis patris , & licet per fecun-'
das nuptias contractas per D. Lucre t iam_, ,
ademptum fit legatum Terrarum fecundum
yoluntatem teftacoris Ieganeis,& ex aduerfooffereur hodie folucio dotium , & ancefati, tarnen erit decidendus pondus , fi v lcra_
lcgatum ;dotcs,& ancefatum principio debebancur eciam durante viduicate,& hoc c
racione alimentorum debendorum ab hcredibus pro primis fex menfibus, feruata for
ma confuetudinis,tum eciam racione incer*
efle extuncdecurfi , vnde propter hoc' traabimus arciculum, ac fi JJ. Lucrecia n viduitate adhucremanerer.
.
Habec D. Lucretia inteionem fundacatn
cx inftrumenco dotali ad texc. in l.cum precibus de probat. & logara confecuca fuie
virtutecodicillorum,inqtiibus verbum nul
lum de dotibus,& antefato,nec legata fa&a
habent ademptionem aliquam,feu prohibitionem pecitionis dotium.
Dicic pars , quod per prius in teftamento
fuerac D.Lucref iac factum legacum ipfius vi
ta durance eordem corporum,cum peciali
ademptione doti,& antfati,obquod vult,
quod cum idem legatum fie factum in codi cillis,cfeatur repecica eadem adempeio ab
intelleftu iuris ex reg.cexc.in l.Caio Seioc
toncord.addutis ibi per glof.in verb.cranfterebaturif.de alim. &cib.Ieg.
Hoc motiuu ius,& factum tollit,ius enim
t. ?"

quia procedic regula prallegata,qudo refr

legara vni cum cerco onere, eodem inquara
ab illo adimieur, & in alterum transfertur ,
ifed quando eadem res in ceftamenro cuau*
cerco onere legaca cerca; perfonat, eadem
in codicillis eidem perfona: relinquicur nul
la oneris facta mencione,cunc onus cenfecuc
adempcum,& nullo pacto repet cum ex reg.
texcin Lfi cibi cercum ff.de adim. leg. & ita
Bare, communicer fecucus diftinguic in d. I.
CaioSeio , factum ver collit abfque fubeili
indagacione , fiquidem nil commune legar
factum in teftamenco cum legato facto in_
codicillis , illud cnim factum in teftamento
fuit plurium corporum,fuicq;aIcernatiuum,
& vita durante, & in cafum non praiftarionis illorum corporum, fuerunt legati ducati
annui S. mille, in codicillis ver minora Sc
Certa corpora relinquuncur, & non vica du
rante,fed pro haredibus,& in defectum illo
tum no fecit Principem fihurri fucceflorem *
vc in teftamenco, fed nepocem fubfticuie, Sc
tandem in defectum feudorum !egacorum_>,
leganit due. 1 20. mil. in quibus eciam codi
cillis legauit eidem vxori omnia mobilia.*,
aurum,& argentum, gemmas, & multa alia,
"mutatapenicus priori voluntace, grauando
'
filium in quantum pocuic, cum quo, vt omTies fcimus,non bene pater fe habebar, vnde
cum ft legatum penitus diuerfum ex rebus,
ex coridif tonibu*!,& qtialitacibus in eo adiectis,proprerea Vanum videcur pof cractari
de repecicone nerisjftanre maxime, vc di
sci , bhiecturaca volunrace ceftacoris , quas
fuie, v: ex codicillis appare cgrauandi quan
tum pocuic filium,& vxri abundanciffimer
: legandi.nec credo, quod pars veliccradare
trminos forfan compenfacionis , qua: fi in-,
doce non admiccicur , quando maricus facie
legacum vxori ex reg. cexc. in l.cred<corem
deleg.2.di(linguiclat Affli. in fua dcciT.44.
vbi Gram. cumult in jddit i ne, non poterie
tractari compenfacio refpectu incerefe, fea
alimentorum , cum ex doce debeancur ,
eft debieum ceftacoris, fed harredis.
Pacec igitur ex prardictis,quod de incereffe dotium non eric ambigendum ferua ta_#
forma confuetudinis huius Ciuicacis , vide
licet in primis fex menfibus alimenta,& ipfiselapfis interufurium , qua* alimenta prftari debenc infpeta qualicacc Principis,
eiusq; vxoris, in quo recorder Dominis ludicancibus,quz Sac.Conf.decidic in proprio
cafu in caufa D.Laura; Carrafa- cum III. An
tonio ab Auria,in qua pro primis fex menfi
bus alimenca liquidarunc ad racionem due.
4. m il. per annum, ica quod illi dederuncducv
duos mille, quanto igitur maiora debec ef-

Conffiium

LXXVIII.

4*9

fe in cafu, de quo agimus,qualits Princilit:voIuit.n. Princeps legare vxori,done in

pis,ac copia diuitiarum hoc fuadere debet ;
viduitate permanferit, g> vt cummodiusfaelaplis vero pra:diftis;fex menbusi contenceret, feuda reliquit , quando at ad fecun
ti lumus interele folito per facrum Conf
das nupcias conuolaflt , tunc voluit legato
lium liquidan fecundum prallegatam convxorem priuare,& hoc fpecific dicit in eod.
fuctudincm_j .
cap.ibi, & calu in quern tranfierit ad fecda
Et quia Princeps fuit condemnatus ad fruvota,all'hora ordino,& voglio,che tutte le_
3 ftus feiidorum legatorum die mortis, quae
robbe lafciatc llano di Marcanconio, &c. al
feuda confignare diftulit per annum in cir
quale in decto cafo ex nc pro tunc ce lo laca, proptrea ipff ad euitandum hanc frufcia, & non dicit contra : diftio.n. tunc deftuum liquidationem , propofuit hodie no- 4 nott extremitatem illius rpis ad text, in I.
uam prartenfionem,& dicit, quod cum lega
gallus in princ.vbi Ang.Frac.de Aret.& cc.
recentiores fF.de lib.& pofth. in 1. fi ijs lega
ba fafta habeant conditionem viduitatis
quad liante inquam tranfitu ad fecunda votum jf.i.de cond.& dem.& ibi concor.in glo.
& dixi, g? non dixit contra, quia noluit reta,feu ad fecundas nuptias, non folum lega
trsferre vnum rps alceri fecundum not.per
ba amictuntur,fedreftituuntur vna cum fru
Alex in l.huiufmodi ff.de verb, oblig de quo
ctibus ex reg.cext.in auth. f cui reftum C.
latifm per Loffr.conf.9.fed voluit difpofide ind.vidu.toll.
tionem adempeionis legati incipere die 1er
Hxc difcultas pariter ex fafto tollitur
con enim eft factum legatum feudrum , f
cundarum nuptiarum, vt fic fi voluit legare
durante viduitate,& voluit adimereeotpe,
non nupferit , vt fie poft annum cautioner
quo in viduitate non permanferit,interim_t
Mutiana praftita haberet locum dipofitio
fecit fruftus fuos ex volntate teftatoris.qa
cext.ind.auth.fi cui,tanquam exilente con
vtdifci modus eft apppfitus perfeuerti vi
dicione ad originem legati appofita,fed fuie
duitatis, non origini ipfius legati , fed dixi ,
prius pur legatum factum feudorum,& ap
quod tefamcum hoc apert dclart, nam
pointor caula, vt pofit left viduale fema
dum Princeps in teftamento fecit idem lega
re, ita quod dum leum viduale feruauit,ha
tum PrincipiiTa?, dicit in fpecie, quod I'egac,
bet locum legatum fecundum intentionem
donee leftum viduale feruauerit,& hanc d
legancis,& fie fruftuum acquifitin,quia pro
clart fuam eife intentionem, igitur dum in
tp.- prxfenti, legatum purum cenfetur, dum
codicil! is facie legatum, & dicit dumtamen
ver per aliud capitulum feparatumper via
permanferit in viduitate, voluit inqu teftadeclarations, dicicur legatum prardiftum
rorrefpeftu cditionisdifponere idenvfp in
intelligatur factum, dum tarnen permferit
teftamco,videlict,donecin viduitate perin viduitate, hoc non eft facer legatum crfericnam h diftiones regulantur omnia
ditionale principio, fed declarare, taxare,
ex menee difponentium , prout in propria_#
& ipfius pereuerantia: apponere modum,ve
fie donee vidua erir,legat percipiet, portea
diftione dumtamen dixit Neapo.in confu.f
qua mulier in ver.ita tamen,& jjpsa Pau.de
vero non,& ita dclart diftam auth.Salyc.
C'aftr.in d. 1. fin. jT.fed quia, decidit magis fpe
in l.fin.poft Barr.eo.tit.Hinc Bald.follniter
cific articulum, vt fi fuerit faftum legatum
dixit , j) pro tempore prfenti legcum iru
tantum eft purum,^ fi eft folutum, & muher
non vt non nubat, quo cafu ht locum auth.
f cui reliftum, fed quo vfqtie in viduitate vi
eft nupta,non repetitur,& fi non eft folutum,
dua permanfent,tunc fecundum cum voluit
debet confequi pro tpe pretrito, loquens
teftator, quod legat habeat durante viduiBald.in legato annuo, & ratio eft fecundum
tate.poftea non, & effeftus eft feutid Paul,
lac.Butrig.ini. . eo.tit. quem Bald.allegat,
quia dum nubjt non reftituit,quod habuit,&
quia reliftum ex caufa viduitatis habet effepropterea dicit, quod fi erat legata poffefllo
ftuin fuum durante viduitate, ob quod facie
reftituit earn, fed non fruftus perceptos .
fr u ft s fuos,& di dt i o illa dum tarnen, no in
Apparet ergo, g> de iure non fubiftit prardue it conditionem, fed eft exceptiua, firman
do regulam fecundum Angel.conf. 190.1. co- 5 teno Principis.in quo quafo adaertcur,p
non traftat D.Lucretia hodie aquid confe
lum.nu. 5. & ftabit hic hc diftio ver, vt noqui Principe,licet hc pra;cendat,nec llluf.
ui cafus intentio, vt in diftione ita tarnen-,
pofiquam earn videmus appofitam in cap.
D. Cafar d'Auolos fecundus vir lucrum ex
hoc fperat,fed os traftant de damno vicanfeparato ad text.in l.in ofFerendis C. de apdo, liquid habuic D.Lucretia pendente lite
pellat.
clariora reddtur,tam ex verbis fub& etiam vigore fententia: duc.6. mil. in cir
fequcibus in eod.cap. qum ctiam ex tefta ca excomputandos.prout per Sac.Cof.eti
habica racione alimentorum D. Maria: filias
menco>quod hanc difficultatem penicus colRr
Pria-

470

Ioannis Francici de Ponte

Princeps hodie vult illam pccuniam copen*

fare cum dotibus ab ipb exoluendis , & in_hoc fe dfendit D.Lucretia, pr^fupponendo
pecuniam illam compenfandam fore cutru
elimentis debitis cum inrerefle dotium > &
cum fructibus feudorum.qui frutus per an
num trancendunt fummam duc-4.mil. quod
fi n admitteretur,diminueretur dos D.Casfari aflignara,poftqu ex dotibus per Princi
pen! exoluendis deductio neceTario facida
eTet& D.Carfardelufus rcmanerct, nec de
bet hare minima argreferr Princeps , poltquam ex tranftu ad fecundas nuptias lu
craras fuitfeudavaloris duc- io. mil. quas
iam deperdita eTent fi D.Lucretia in viduitate permanfiflet .
Petijt vltimo Princeps reHtutionem mu*
lorum, Achinearum, fiue pretij ipfor, quafi
ej> contineantur ub condicione viduitaris,in
quo verba non faciam,nam ex lectura codi cillorumhxcpetitio fatis vana redditur.

Pro Prncipe Salerni.

SVMM A'A.lV M .
X Lis debet remitti ad Judicem apud quem cf
pta eil .
a Citatio inducit litis pendentiam .
3 Verbum omnes efigeneralifftmum .
4 Vtrbum>quofitbet> comprebendit etiam eafust
qui alias ex propria gmficatione noru-
centrent .
5 Hjx quandoflatuit per viam legis generalis
omnes Hgat.
Sequeri caufa contra debitores.qu*t .
7 Quafunt necesaria , vtpojjit adfiqueirum
deuenirt^j .
2 Dilapidatio in materia equetlri eftprobanda, necfufficit earn allegare.
jp Qualitas perfona eft infricienda&t deueniatur adfequerum ,
'oPrafumptto omnis mala ceffat , quando quis
vixit bene per triennium.
\ i ifodica paupertas, vel calamitas nonfuffi* eit adfequerum^. .
1 ufo infalo exfupradiBis.

ARGVMENTVM.
De exceptione litis pendenti,& quao fit locus fcqueftro agitur.
CONSILIVM LXXIX.
X

Rinceps Salerni conueni tur hic ab aliX quibus credicoribus pro prsccois cre-

ditis,& pro eifdem pettur afiftentia fuper

illius bonis feudalibus,& in eademmet peti
tione inftacur pro fequeftro bonorum lito
pendenco .
Et licet horum omni fit author magnif.
Iuljus Spinola.qui folus comparuitiSc
pro omnibus inlatjS: talis pra-renfio fequeftri fit ex omni parte vaniftma,vt infra aliquantulum tangam, tarnen cum de eademee
re>&cum eifdem perfonis agiteturiudicium
in Curia Cathol.Maieft. Regs noftri,pru
ta eft harciurifdicio ; & proptereacaua remictenda erit ad illos I u dices, coram quibus
pr ptius cpca reperitur ex regu. text, in I.
vbi cptum if.de iudic. qua: exceptio eft im
pedirn iudici;,& obftat tarn aori, quam
reo,& ad vlteriora amplius proced non poteft.de quo lat per Socci.in conf. jS. i.?ol.
funtq; hic vulgaria & propterea in i js non
infto,& prima oppoiicio.qua-fuitfjtain-.
hac caufa:fuit>inquam,oppaftio pendencia:
litis in Regia Curiamam Iis hxc nomine ho
rum creditorum cpca eft per memorials
porreum fub die lo.Nouembris ann.1578.
intimatum demum procuraron Principes*
fub die a. Decembris eiufdem anni, perqu
procuratorem ftatim fuit petitus terminus
ad denunciandum fuo principal! , vt inftrutus, & informatus comparere potuiftet , Sc
legitimas exceptiones proponere , qui ter
minus fuit conceflus trium menfium (ubdie
9-Ianuarij anni 1 579. fol. 7. & demum pro
curator informatus comparuit,& in primis
feruata theorica Bart, in 1. quidam confulebt ff de re iud.allegat prardictam litis pendentiam , & fuper ea principaliter pronun
cian' petit ante omnia , qua ftante , inftetie
ad vlteriora non proced , & infmul curro
ea prfentauic etiam feripturas exceptionem allegatam fundantes , vt per comparitionem fol. 4. & per feripturas fol.20. cum
fequ.
Hare exceptio ex fao fundatur:nam fub
2 die i9.Iunijanni 15 78. Princeps comparuic
in Regia Curia, & coram Iudicibus illorum
Tribunalium petijt compelli fuos crditores ad recipiendum folutionem eios,quodl
ver confequi debent,feruata forma cdulas
fus Maieftatis , quam folutionem ofterebac
realiter.perijtq; quod ftante prardifta oblatione , declarare cur ad nil aliud teneri, per
quos ludices fuerunc debita: prouiliones ex
pedita:^ hic exequutoriat>fuertcj; vigore
iliarum cicati oes creditores, qui hodie iru.
przfenti iudicio cparuerunc,qu intimado
citationisfuit facta fub die 12. Augu. 157.
& vc de cicatione non potuiflec dubitari
fuie illa expedita non folum cum infertione
pecitio-

Confilium
petitionis Princpis,fed eeiam cum infercio cedulz przfar, quod creditores cicaci,&
incimati copiam przdiz prouifionis,vna_
cum infcrcione cedulz przdi&z voluerunc ,
& habuerunc Regia Cancellaria.
Nee eft lis noua , feu noua prztenfio propoita per Principem contra fuos credito
res : nam quos habuit przfentes in Regia.*
Curia,conuenicibidem,& fignanter litera_r
inftituic virtuce eiufdem cedulz de menfo
Maij 1578. perijrq; compelli>& condemnariloatinem Paulum Pinellum ad recipiend
fuumcrcditum, feruata forma przdidz c
dula: > & tandem de menfe Septembris eiuf
dem anni , feruatis feruahdis , fuit illa me
diante diflinitiua fenteneiacondemnatus ad
recipiendum folutionem , proue cdula diabar , fuitq; precedence appellacione featentia conrmata confilio dido de la Gita i quod eft Tribunal eledum parciculari. ter pro ijs negotijs, vt ex authenticis feripturis, hic eciam meimacis,& exequutis fo
lio 28.
Si igitur lis hic mota non continet aliud,
quam pecitionem fummarum , vt przeenditur Principe debitarum , & hzc petitio eft
de menfe Nouembris, intimata de nr.enfo
Decembris , & contra Princeps per prius
de me lunij de eadem re eafdem perfonas
conuenit , & przuerit non folum in peticio
ne , fed etiam in citatione fada de menfe./
Augufii : ergo ex ijs fundara remanet litis
pendencia , quz quoad perpetuandaiti iurifditonem inducitur ex fola citatione cum_
infertione libelli,& partium intimatione ex
regula text in clemente. vbi glof. & Docto
res omnes>vt lie. pend. in I. fi quis poftea, vbi
omnes Ciuiliftx if.de iud.in cap.propofuifti,
vbi glof. & omnes Canoniftx extra de foro
compet.inqua exceptione (fateor ignorantiam me) cum non cognofeam probabilem
dubicationem : poftquam ezdem perfonz,
quz conueniunt Principem, iunt ab eodcm_
conueotz,& ex eadem caufa.qua eonuenic
ipfi derr.um conueniuntur,& idem ius, quod
dedudum , fuie dedudum : finis eft fatisfadio,& hic finis ante fuit per Principem propofitus t & oblatus ; & cum judicium fit iru
adione perfonali pnncipaliter racione debitiinquanticace,cui obligationi accefiic
byporheca pro obferuancia facisfadionis
promiflx , & fie non eft judicium in rei venJitione rerum fcudalium.quz obligado ftatim refoluitur fublata adione peribnali per
folutionem: mrit, inquam, non eft vis fa
cienda, quod petatur afliftencia fuper bonis
fcudalibus ,& tanquam judicium rei feudalis debet hic pertraa-ti: iudici enim prin-

LXXIX.

471

cipale eft fuper debito, pro cuius confequutione eft acceforia obligatio bonorum , &
id, quod principalirerpecitur.accendi debec
ex reg.ccx.in I. non omnis, fi cerc.pec.
Sed quod forcius eft in przfenti negotio
aduertaeur, quzfo, nam cdula przdida fus ,
Maieftatis duoprineipalicerdifponic, vnum
eft, quod omnes creditores fine obligaci reeipere folutionem eins , quod confcqui debenc modo,& forma in cdula concencis,ibi
y que rodos los acreedores de los dichos
Ombres de negocios , &c. fean obligados
recibir,y tomar la dicha paga in !a formsu,
y manera arriba declarado: ita quod loqui
tur per verbom omnes, nemine excepto , Se
aliud, quod in cdula prouidetur, eft ve in_,
fine ipfius.quod fi contingat dubitari de ccentis in cdula , vel circa inrelligentiam^
ipfius, quod quodlibet Tribunal, in quo do
przdidisdubicabitur,debeae remictere caufam ad Regiam Curiam, & ad przdidos Iudices fuper hoc fpecialicer deputatos: vnde
non folum habemus litis pendenti,fed rurfus prouifionem priuariuam,& abdicaciuam
iurifdidionis , &c iam in fpecte caufarum_
iam incepcarum , ex quo fie , vt nullo pado
poflk hic proced cum tota vis hnius nego
tii nonconfiftet in folutione facienda,fed in
qualitate ipfius folutionis: na Princeps przucnit creditores. vtfacisfadionem recipiane
feruata forma cedule.illiq; przuenti dicune,
cedulam ipforum non comprehendere , nec
cedulam in ijs Tribunalibus fore ferudam :
igitur in indiuiduo traamus deinterpre
tacione cedulz de intclledu ipfius de contentis in : erg j facrum Confilium .
poteft cognofeere , & caufa omnino remitti
debet, licet(vc dixi)hzc omnia fine facis,fu- perq; vana, cum cdula non fit localis , non
fie facia refpedu cerearum perfonarum,nou
propter caufam particularem, Se non per
viam Pragmaticzin Regnis,fed per vianu*
decreti,& legis generalis ad lites, & difcordiaseuitandas: voluitenim Rex indemnicaci Principis , & aliorum oceurrere , & licu
generaliter mnibus mercatoribus, qui Ce
cum coneraxerunt mandauie certam fieri
fatisfadionem mcertis bonis,fic pariceriuftum ei vifum fuie eofdem fuos creditores
pofle , Se deber eandem facer facisfadionem fuis credieoribus, & fie ratio , & difpofitio eft generaliflima_ . Hinc loquitur per
verbum omnes , feilicee creditores teneancur hanc fatisfadionem recipere.ad text, in
1. omnes C. de perferipr. triginta , vel quadraginea annorum in 1. procuracore , vbi
glo. Sc Dodor. C. mand. & dum mandacur
obferuancia , & exequutio fpecificat primo
Rr a
omnes

472*

Ioannis Francici de Ponte

omnes Officiates Regnorum Hifpaniz,&

tacc folutionis przdii crediti , & propre*
quorumcunque Tribunaliom & dcmum direa dum petitur fequeftrum , nos replicacic, y ocras , quales quier iuilitias quicn^
mus , quod parati I um us foluere , fed punefta nueftra ccdula fuere moilrada,cVc. Si fic
ctus eft , an teneantur creditores reeipere-
loquitur per verbum quailibet , quod verfolutionem , feruata forma cedulz, an vero
4 bumcomprehcndiceciam cafus , quod alias
ecus i propterea non video , quomodo pofex propria fignificarione non venirenc ad
func applicari termini alicuius fequeftri *
text, vbi glof. in I. omnes C. de quaer. przdum to 1 Ii : ur caula ipfius indu&iua , quz eft
fcript.& veniunt impropria, & differentia-*
folutio debiti, pro quo fcqueftrum petitur*
abcxpreflis Alex.inconf. tjj. alias 154. vi& propterea coca vis confiftic in cedula_, ,
iis , & accurate lib. . laf.inconf. 6 3. 3.C0I.
cuius decifionem Regia Maieftas fibi referveri, confirmo , & fortius > & alios glof. iru
uauit.
clement. 1 . verf.quamuis alia de re ludic. voVkimo.vt Domini Indicantes videanc
luithanc diionem comprehendere caius 7 aperce vanitatem huius p';c:enfionis,dum_
maiores expreffis, vbi Cardin. & Imol. noc.
tradamus materiam fequeftri , oportet de& idem Imol. in cap. i.pen.col. de iud. & nil
bitorem primo conuinci,& lie deinde ad fo*
aliud voluit Rex facer , quam decidere inlutionem pulfari,& quoties ex quolibet c ter creditores fuorum; creditorum id , quod
tratu pecunia poftulatur , fequeftrationit
iuftum vifum fuit fore n'ecidendum , & obnecefltas conquiefeir, diciccext.in 1. vnica
feruandum inter ipfum Kcgem,przdiosqj>
C.dc prohib.fcqueft.pecun.: fie petitur rea
fuos creditores , & ratio , quz eft anima le
immobilis , non fufficit ,quod adfic fufpitio
gis, ex qua reftringimus , & extendimus didepopulation is, feu difipacionis, fed requijpofittones ; hzc, inquarr,, ratio eft ilia, qua;
ritur t quod przeedat fententia, & tunc in_
has omnes difputationes tollic : nam fi ca_.
caufa appellacionis, concurrente depopularatione Rex mouetur ad ralia ftatuendum ,
tione, fic fequeftrum , fic procedic text, in 1.
quia alias przdii creditores fuis credieoImpem tores ff. de appellac. nifi appellecuc
ribus fatisficere non polenr, &incurrerenc
ab exequucore mero : nam cune abque de
in pcrpctuam iaduram , ii nonpoifenr com*
populacione fic fcqueftrum.fic procedic ter.
pellerc creditores fuos ad recipiendum eanin l.ab excquucpre C.quorum appellationei
dem fatisfaftionem,quam ipfis Rex fecerat:
non reeipiuneur, hzc fuie opinio lacobi Buergo ratio eft generalifiima , i m diipofitio
trican) in d.l.vnica,quam equncus fuie Sa*
eft exprcfl'a omnia comprehendens : nanu
lye. ibidem cum przditis limitacionibus
fi voluit Rex poife creditores idem facer/
Curt. lun. ibidem z. fallenc. num.7. lo. Anquod iplemtt Rex fecit cum illis;& quod
dr. Anton, de Buer. & communicer Canon,
Rex fecit , fuit generale cum omnibus iicin cap. . de fe jueftr. pod. & fru. Eft de*
minc excepto; ergo pariter neceiario hzc
hoc cafus in cap.fin.eodem ciculo, vbi loan*
cdula, omnes creditores creditorum comAndr. & Anton, de Butr. poft Goffr. ibi i ru
prehendec : nam fuit hoc faum per via m_
fumma idem cradune, nec text, in 1. Impera
legis generalis , & propterca generaliter ab
tor ff.ad crcbell. obftat, nam procedit, lian
omnibus zquabilicer in pofterum feruanda
te qualita te perfonarum inter patrcm>& n*
9 erit ex regula text, in I. legis . de legibus ,
lium; & idem dicimus in caufa ftacus , & fic
& quando per vi am legis Rex ftatuic , tunc
loquirurtexr. in 1. fin. de ord.cog. vc de
nee etiam ad emendam intereife tenetur in
ciarar Bald, in d.i. vnica, quod idem tradit,
l.Anchiochfium.Barccieeriq; Doctores rf.
quando eft onus rei incumbens , vc in cleride priuil.cred. Canoninx in cap. quzin Eccis,qui de fructibus beneficiorum viuere de
clefiarum de Conflit.
benc,& diuinis inferuire,& idem in dotc.qu
Dico lgitur , quod aut hoc eft c!aruin_. ,
deleruit pro oneribus maerimonij,& fie pro
& non oportet litigare , eque de fequeftro
cedic text.in 1. fi cum dotem jf. fin autem ff.
tradare , fuie enim oblata lolutio,fuerunc
folut.macrim. vnde cum hie nec depopulaad hoc conuenti & per eos ftac , quominus
tio, nec diflipacio adducacur; (une debita-,
ipfis fatisfiat , aut vero in przdictis dubiraprztenfa non ex concraibus,fed ex aiTcrtis
tur,& mditium non eft Sac.Conf.quia cdu
Uteris cambiorum adducuntur aller rz carla vetat hoc exprefs , & in fpecie prouidec
tula confez in nundinis in contumaciam :
hoc rcmitti ad ilia Tribunalia , & ad cercos
vnde n video quomodo polfit przeendi peIndices ad line ueputatos.
titio fequeftri fie in principio licis abfque-,
Sed quando lis aliqua infticuta in Regia.
alia caufz cognitione.
6 Curia non adelet , Sc noftra diffrencia-
Secundo, dilapida tionem probare quenu*
cum parte non cit de crdito , led de quali- 8 oportet iuicit e allegare, maxime
fepuc-

Confilium
fequeftro fructuum,quod eft magis odiosii ,
Abb.poft alios in cap. 2. 3. & 4.not.de prohib.fequeftr. poff. & frud. & Card.in d.cap.
fin.dixic, quod non dicitur diffipare,quando
quis vtitur fruibus,ficuc per prius , & in,,
eis verfatur vti bonus paeerfamil.fc propcerea iura vfi fuerunt verbirdiflipare,& depopularcquac omnia hie deficiunt,i mo contraxium eft demftratum,vtinferius dicemus .
Terti,dum fcqueftrum tratamus, non_.
fufficit non podere immobllia,vt fiereeequeftrum, fed principaliter infpicitur quailtas perfon*, an fie de fuga fufpe&us, de ba9 ratcationc,vel quod dolose fe gerat , & hoe
ebquod texc.conlderat in l.fciendum tf.fin.
ff.qui fatis cog.ibi fi Iudici federir,vbi Bald,
not. qui per hoc rradit, quod mali mores intelliguntur de otdinatis ad fugam, vel dilapidationcm, vbi latius Iaf.& ide Ang. ibi
dem dicit , quod fequeftrnm eft Iudici arbitrarium , licet pars multa alleget, ita quod
non fufficic npoffidere immobilia,nifialia
Concurrancquz Iudicis animum moucanc ,
Ang.ind.l.fcidum, vbi Paul.de Caftr.Curt.
Iun.in d.l.vnica nu. 55.
Quarto,quando quis per triennium bene,
[10 & honeft vixic , cune eefiae omnis mala-.
pr*fumprio : im oritur contraria przfumpcio ex dodr. Ang.^.in nobis in auth.de moaac.& propterea tune ceilabit fequeftrum-,,
ita Iacob ind.l.fciendum tf.fn.poft Valyc&
Alex.maxim fi bene operatus fuerit augumeneando laf.ibidem nu.25.Curc.in d.l.vni
ca poft nu. 34. de quo eft cafus olemnis in_
l.fi credicores fF.de pnuil.cred. qui cexc. ro
go videacur.
Quint , & vleim debenc credicores ve
X i rificare cafum > & maxim ad inopiam fuperuenifle quia mdica paupertas, au t ca
lamitas fuperueniens non fufficic, & fie eti
fi di cacuic Ang.noc.poft alios in l.fi ab ar
bitro S- 1 flf.qui fatis cog. congerie infinita-
Cure, vbi fupra poft nu.40.
Ex ijs facile dignofei poteft, quam fie ex li trauagans , & contra notorios iuris trmi
nos hzc fequeftri petitio : Primo , fi refpicimus addua ex aduerfo,non confit de cr
dito plen,non de difipacione.non de depopulatione & non video requifira per o&o.
Secund , fi confideramus qualitacem Principisi ipfe permanfit, & permanet ineodem
flatu quo femper permanfit , non fecit vnquam aus prarparatos ad fugam * noh fe_>
' abfentauit > non fe in alium locum tranftululir; in Regia Curia permanfit , & perma
net publice negociando, & conuerfando legalitcr,& fideliter,exigendo crdita, & fal
liendo debita,& cm in Tnbunalibus, quam

LXXIX.

475

extra comparendo: im etiam Regia Maieftas foluit eidem poft hare omnia milliones
duos in circa liber, veipfe Princeps valeret
de illisdifponere in exonerationem fuorum
creditorum, quod folum fufficere debet pro
conclufione qualitatis perfonz Principis, &
quo modo fe geflic > & gerit : de quibus om
nibus funtin proceflu prfentatz publiez, 8c
authentic^ feripturz. Tertt,non folum de
ficit pars in fuis necefiarijs requifitis.verum
etiam probatum efhPrincipem bona acquiiiuifte,& ex exaionibus pecuniar, & cre
ditorum factis,partim creditores exoneraffe,illisq; fatisfeciiTe,& partim bona emiife ,
& non in parua fumma > fed trascendentes
miliones,& miliones . Hinc etfi multi comparuerunc principio in hic caufacreditores,tamen demonftracum efbmaiorem ipforum partem concordatam, procura tores
cititutos reuocaffe ex fatisfactionibus habitisj'V dum vidimus ducat.94.mil- habicos
per Principem demenfe Aprilisanni 1578.
conuerfos per Principem in emptionem_
Capaccix,& Altauillz, quam pecuniam poterat iam capere,& in proprios vfus couer
tere: & dum vidimus duos miliones liberatos eidem Principi liberos , de quibus pariter ad libitum diiponere pocerar,& tarnen-,
in fatisfactionem creditorum , qui fatisfaiooem, feruaca forma cdula; aeeeprauerunefuit pecunia conuerfa& quo modo hie
bona adminiftrenturiftatusgubernentur, li
tes defendantur, omnibus innocecit. Igitur
nullo modo termini fequeftri applicari.
Quarto,fufpenfio facta per fuam Maieftate.
ex quo prtens calamitat fundari prastenditifuit in anno 1 575.de menfe SeptembriSi
& non fuie negotium abfcondicum , fed notorium omnibus poft quem cafum credico
res pafli fuerunc Principem omnia poffidere,8t adminiftrare vfque ad inftieucionerrus
przfentis litis, qua: fuie de anno 1578.de mfe Nouembris,& fieper eres annos , & menfes poft fucceum cafum quo cempore fufpenfionis vfque hodie Princeps condicion
non deteriorauic, ftatum non mueauic, perftetit.prout hodie perfidie in Regia Curia-
in folica domo publice negociando , exigendo & foluendo , prouc per prius abfque aliqua nouacionc libere fincer , & cum opti
ma fama , & fide : igitur non eft hodie locus
poft eres annos & menfes . pecico fequeftro
ex przallegacis. Quinto, 8 vieimo, fi probari debet non folum cafus uccemis,fed maxi
ma alamitas,ex qua impofibilicas fatisfationis oriatur,& ex fato eft demonftratum
valorem bonorum praefentis Regni,cantum
deduis omnibus credicis cranfeendere suRr i
mam

1
2

3
4
j
6

Ioannis Francici de Ponte

474
nam duc. 500. mil. vlcra bona fer eiufdem
CONSiLIVM LXXX.
valons in Ciuicace lanux, & vlcra bona &
prxdia aifignamenta in Rcgnis Hiipaniz:
Rxtendit Fifcus quod ex
ergo vndiq; apparec de vatnrate peciti fedatione termini , & per
queflri>quzex abundant 1 fincdiaad inforfuam comparitionem gemationem cantum Dominorum ludicanti,
neralem prxfentatiocum dehac re non fie per hic Tribunalia_
nem feripturar , ex quibus omnia confiant, quod
traftandum.fed in Curia Regia: Maieftatis ,
fit reiea exceptio litis
vbi lis per prius iam cpta fuie, quae fi expta
fuiflec in ij s Tribunalibus,fundatum eft ompendentix , & hodie omnia fine difcutienda
nin fore ad illa Ttibunalia remittenda_, ,
in i ud icio, de quo tr a fta cur .
Aduertarur quxfo , nam quicquid dicit
poftquam non contrauertitur , nifi qualitas
olucionis,feruata forma cedulx, qux iarrut
e# contra veras,& communes kins concluoblaca , fi pars accepcac, omnia fue termi
fiones.
. Fifcus in fua comparitione,& ex fuis feri
nara, vc d i X i : Si vero de cdula dubitatur,an
pturis non foliim prxtendic hanc compenRex poruerit facere,vel comprehendae eos
ationex caufa indebiti intereiTe , fed pr
vel fit localis, hoc prouidet eadem cedula_-,
tendit fundare nullitatem , fimulationenv-
vtnon fit iudicdum,nifi ludicibus ad hoc
contrauum partitorum,& pretij, & ex his
particulariter deputatis in Regia Curiae .
non folum prxtendit abfolurionem, dum eft
Aduerfarij non funt Neapolitani , nec Rein auehorem laudatus, fed petijt Principera
gnicoli ; contractus non (unt hic celebraci ,
& crdita, cV pecunia prxfupponunrur concondemnari ad relaxandum Terras.
traclar,&: folutx in nundinis,& in alijs partiQuoad primum caput laudationis autho*
bus extra Rcgnum,& obligatio, ex qua prxris erat Princeps actor,qui terminum petebat, in quocapitecaditarticulus,quid Prin
ftipponitur Principem remanere ipfis creditoribus obligtum contracta fuit in Regia.
ceps foluit,& an Fifcus poflit opponere prCuria : igitur non adelt uifa, quarc credidictam compenfationem: quo vero ad fecdum caput iudicij intentati per Fifcum cir
tores ifti indicium illud effugianc.
ca vendicationem Terrarum , in hoc nihil
commune compenfatio, & oportebat ad inProeodem.
ftantiam Fifci dari terminum contra Prin
cipem, & proceffum legitim compilan.
Inferrurquod extermino dato ad inflan*
sv M MA%.1V m .
ciam Fifci non poceft dici reieftam exceTrocejfus adu/teriora, quando dicatur deciptionem litis pendentix,quia io hac cauta
dere incident oppofitum .
non eft oppofita , fed in caufa , in qua Fifcus
Procejfus adultenora, tune videtur decidere
eft author laudatus : terminus vero prxditxceptionem oppofitam , quando de eofuit
ctus eft contra Principem dum Fifcus ex
nul Ii rate contrauum, & partitorum vulc
cognitunu.. .
Iudex non pote iudicare tacit de eo , quoi
Terras vendicare.
Ex termino ver dato ad inftantiam Prin
non potuijfit exprefs.
'Delegato rrortuo non pote Ordinariust/c*
eipis minime hoc prxtendi pote ft , fi Prin
tntromittere in caufa delegata .
ceps in eadem comparitione , in qua laudaExceptio ne continentia caufa diuidaturt
uit Fifcum inauchorem,aduertit, quod non
quomodo procedat.
poterat tractaf i de compenfatione pretij ex
RcSponfio ad oppqfitiones Fifci.
caufa fufpenfionis,ftante pendentia litis in-.
Regia Curia in eadem inquam, comparitio
ne petijt terminum pro fe defendendo,quoARGVMENTVM.
ad Terras,& pro probando ea,quz fib i incbebant contra Fifcum, quod Fifcus declaraExceptio litis pendentif quando obri petijt , & fueruntomnes exceptiones iru.
ftet . Quomodo per proceffum ad vlfao declarara: ex parte Principis,& di ,
teriora, exceptio aliqua reiecta intelquod pro llis verificandis terminus petebaligatur , & nonnulla de exceptions
tur: qux fifuiffent accepta, terminus re
ne continentia caufe diuidatur , proponunciabatur , inter quas non loquitur de-*
prxdia compenfatione,nec loqui potent,
nuntur.
i in eadem comparitione Princeps perende
pro alijs terminum. dieu de hoc non puffe*
tiaari

Confilium LXXX.

'%

tracbri, fiante pendentia litis , & fie nec ex

termino dato ad inftciam Fici nferri po
teft ad reieionem praediae exceptionis
nec ex termino dato adinflantiam Principis.
Dum igitur vult dici , quod ex generali*
bus exceptionibus Fifci , & ex his , quz ex
feripturis per eum prafentatis reultant.videtur deduum caput compenfationis pre*
tij, fuper quibus portea datur terminus, Prin
ceps replicar, quod ftante oppofitione pen
dentia: litis non poterat procedi , nec fuper
hoc teiminusdari , vt eft fundacum m alijs
allegatiombus:igitur quatenus terminus eft
datus , non intelligitur fuper eo , fuper auo
dari non porerat, ftante litis pendentia, Ted
fuper alijs deductis per Principem , qui terminum petierat, aduerfus oppoita per Fifcum aduerfus Principem.
Tunc enim per proccffum ad vlteriora intelligirur decifum incid:ns,illudq,Teieum,
quando procefus ad vlreriora non poruifet
fiare abque decifione incidencis, efletq; incompatibile,fed qudo potuit procedi abfq;
decilionccu reieione incidentis , tune illud nunquam intelligitur reieum , nec decifum,hzc eft communis fchola Door. po
lka per glof. Bart.OdofFred.Alber. Angel. &
omnes in I.fi iudex if.de his, qui funt fui, vel
alien.iur.Paul.de Caftr.in l.i. 3.C0I. Cde ordi iudic. cum alijs innumeris , quos adducic
Ant.Gabr.in tra.commu. conclu. lib. . in
tit.de except.concK1.nu.23.vbi dat hanc pro
communi limitatione ad regul.
Si terminus eft compatibilis, qui erat neceflarius, & omnin dandus pro alijs hinc
inde deduis, & oppofitis , & fuper hoc capice ftante litis pendentia, dari non pote
rat: igitur ftanre compatibilitate n eft da
tus , nec exceptio eft reiea per procefum
ad vlteriora, iure fi militabat exceptio litis,
pendentia?, Iudex earn reijeere non poterat ,
tc alias grauaflet , quod minime pracfumendum eft,(i vtrunque fubliftere poteft, videlictnon reijeere exceptionem , & fie non
grauare,& proceder in caufa refpeu aliorum : hinc inde deduorum , & quando Iu
dex exprefs reijeere exceptionem non potui(fet,vt in cafu ifto tunc vna de limitationibus Door. eft , vt nec etiam tacite cenfeatur reiea , ne operetur plus taciturn^ ,
jum expreflum, quod Paul.de Caftr. tradic
in d.i. i. in 1.C0I.& 3. col. in fi. ibi & praedia
quando,vbi notab.C.de ordi.iudic.
Dixi fecundo loco in allegar ionibus,quod
tunc per procefum ad vlteriora intelligitur
exceptio reiea , quando fuit de ea cognitum,nam dixie Bald.in I.receptitia Cde c*

47

fti.pecu.quod non poteft dici determinatum

id, quod non fuit difcuifum, & propterea fit
diftinio, quod quando procefus ad vlte
riora fubfiflere non poffet fine Cognitionen
incidentis, tunc quia oporceret eflecognitum,dicirur reieum, & decifum, aut fubfi
flere poteft,& tunc fi non apparet cognitum
de eo , non intelligitur tacit reieum per
procefum ad vlteriora, ita Bart.in d.l.fi Iu
dex de his,qui funt fui,vel alien. iuris,& hfc
eft did inio magis damnofa pro Principe
nam fecundum opinionem aliorum etiam-*
quod effet fummatim cognitum,non intelligeretur reieum, & hoc eft, quod traditio.
Andr.in cap.inter monafterium col.pen. irb.
fi.de re iudic.ibiqi lat dclart Felyn.in li
mit^. nu.2<j..vt quando Iudex caufa gnita procedit ad vlteriora, ille aus non-.
nocet opponenti exceptionem rei iudicata* ,
fecus vbi caufa cognita & ad hoc adducic
innmeras dt Hnes dius Gabr.in d.loco
1. limit. ex quibus apparet hanc eile communem ,& licet referat alios cenuife contrarium, tarnen non refpondent rationibus adduis pro hac opinione communi , & pra>fertim quod Ii non eft cognitum, nec difcuffum.non poteft vilo pao prafumi iudicat
nam omnis huius articuli difceptatio confiftit in pra:fumdo,an iudex cognouerit pro
cedendo ad vlteriora , hinc aliqui Doores
voluerun concordando opiniones, quos refert prardius Ant.Gabr.quod quando pra*ceiferit ttum temporis fpatium,infra quod
ptuerit Iudex cognofcere de exceptions,
vt tunccenfeatur reiea ex eo, quiaprsfumiturcognitum,a!ias fecus,& hoc eft,quod
tradit Felyn.in cap.fub orta in 1. limit.de re
iud. ergo tota visconfiftit in prafumptione
cognitionis f & cfequenter dum eft cet tum
non elfe cognitum , non poteft dici tacit
quid iudicatum , aut reieum, cum Ii ludex non cognouerit, non poteft prarfumi faum_> .
Hic ergo non intdodifputare,jviui enim
funt artifices, omniaq; in libro notamentorum fcrbuntur , fi caufa Commiifarius , vel
alius ex Dominis Regia: Camera; recordatur hoc cognitum , aut difcuiTum , nos non
infiftimus amplius, fed fi hoc ver non fuit *
quia non fuit neceflarium, cum petebatur
per nos terminus fuper alijs, mrito exce
ptio non eft reiea , fuitq; in tempore oppofita , & ftante illius oppofitione non fuie
fuper capite compenfationis proceifum_ ,
quia procedi poterat, & quxfo aduertatur t quomodo Fiicus audeat hoc dicere , (i
femper in comparitionibus , & declarationibus dixit,pretium nonfoluturmigitur noa
poeuie

Io.Francifci de Ponte
47*
potnit deducere compcnfationem , fi ncga
M.Ferraricnis col.fin.de coniric.tradidic,g>
bat folutionem .
quando de eadem re fit lis coram diuerfis
Iudicibus xqualibus,quod tune fi non oppoTerti,& fortius fuper vfione computonacur,proceifus valebit, fed li fit coram Pa
3 rum, luper diffrentes er run, habeneibus
pa, vel eius delegate , tunc negotium ad ip partitis , & cedulis Regix Maieftatis , ac
fum iuperiorem taliter reuocanit,vt alij in
medio generali, eft tribunal eret per R
gi am Maieftatem in Regia Curia, cum po
feriores tanquam iurifditione carentes non
poffint.nec debent fe intromittere,& fic ex
teftace cognofeendi , eciam cum claufuJa_
priuatiua , & abdicatiua iurifdictionis,quiceptio pendeneix litis procedit inter qua
bufuis alijs Tribunalibus , d ergo fuit prles ludices : fed quando fuperior impofuic
tenum , quod vigore medij generalis Prin
manus , tunc eciam litibus exptis omnem
iurifditionem abdicat, hr quanto magis,
ceps tenebatur reftitucre intereffc antici
pate exaum : Princeps replicauit non te- * quando illeprxuenit, & ftante defedu iu
neri,& quod medium generale non loquebarifditionis non erit de alio difputandum>
tur de intereffe exao, fed de exigendo, vel
omnia fintnulla,rmlliusq; roboris, in_.
altem,quod vigore eiufdem medij illud ctantum etiam Ii client latx eres fententias
penlandum fuiffet cum capitali eorundem_
conformes , quando opponeretur defectus
partitorum;& fic cum traabatur de inteliurifditionis, tune imped recur illarum exeJeu medij generalis, ac de dubijs occurrquutio,qux lat cumult Couar.pra.qutibus vifionecomputorum fuit lis inftituta
ftio. ..
Quinto , & vi ti m nouifimc fuit oppofiin Regia Curia coram illis Iudicibus parti5 ta exceptio.ne continentia caufx diuidatur
culariter deputatis.
Dum de hoeeodem negotio volebae hic
nam diuerfx oriri poflentfentencix,funt in
cognofei minim fieri poterat, quiacarebac
dicia ineifeu de eadem re, cam tota vis
Regia Camera iurifditione : igitur fumus
confiftat,fi pretium debet reftitui, vel non.*
fub deeif. Paul, de Caitr. quod fi Iudex exreftitui,& confequente r habet locum exce
prefs hoc iudicare non potuiflet, (tante deptio: im text.in alleg.l.nulli C.de ludic. lo
fctu iurifditionis, neququam poteft diet
quitur in fortioribus terminis, quado vnuta
judicium erat poffeTorium , & aliud pecitotacite iudicafle.cum non pofit operan plus
rium,i biq; Doctores communiter , & in hoc
taciturn cxpreffo,& confequenter fiante defedu iurifditionis, non fuit iudicatum,& ex
puncto non cadit difputatio, quod fit datus
terminus, fit lis conceftaca , & proceffus inceptio oppofita omni iure militauic, & miftruusmam Doctores voluerc, quod pro
litat,&Regia Camera non rcieci t,quia reijceffus valeacfi non opponatur,fed ftatim_j,
ecre non poterat.
Quarto , & fortius infurgic ex prxdiis
quod opponitur , quia lex refiltit , im dac
4 motiuum irrefragabile defectusjiurifditiopnam.quod propterea poflit exceptio prnis,nam quando Papa, vel alius fuperior dedia opponi in quacunque parte iudici;,
legauit caufam , in tantum Ordinarius non
etiam poft litem conteftatam, & hanc opipoteft feintromittere,quodetiam fi dele
nionem , ve dixi,pofuit Iacob. de Belu.in d.i.
gatus fit morcuus, caufa remanet penes Panulli.quem fequutus fuit Alber. Alex. lacopam , quia raufa, qux femel eft in Curia_>,
bi.Sc Ahl. in d.dccif.j 3+. nec Doctor aliquis
nunquam exibit ab ea , cum fuperior appocontradicit,prxter Iaf.quem Affl.ibi repro
nendo manus exteris omnibus iurifdition
bat, vndehabemus communem decifionem
abdicauit,fuit dictum originale. & folemne
Doctor.in hoc vltimo puncto,& propterea.
Bald.in l.fi vt proponis 3.col.num.i j.& \6.
iudicandum erit in fauorem Principis , eo
quomodo, & quando Iudex, eleganter,&
magis quia caufa in Regia Curia eft: iam in
lat Dec m conf.i 37. 2. col. in fi.,verf. non-,
exncditionc;fuerunt ludices in pari voco,&:
obftat , illud idem Dec. poft alios in cap. vt
funt dati ludices adiundi.
noftrum de appell.vbi Abb.notab.tradit.qcf
Nec dicat Fifcus , quod dum reconuenic
per auocationem alieuius negotii ad fedem 6 Principem ad ducatos 15.mil. quod fuam_
Apofiolicam , taliter ligantur manus Iudiactionem fundauit in extinione in re reife-
eis ordinarij, vt nihil valide in eadem caufa
vigore medij generalis , nam quoad areicuattentari poifit, & operatur plus fecundum
lum pendentix litis hoc nihil eft , liquidem
Abb. auoeatio negocij per fuperiorem in_.
cum de hoc lis in Regia Curia nonvertebainficiendo,& fufpendendo iurifditionem lu
tur,non poterat fuper hoc opponi exceptio
dios inferioris quam appellatio , qux lat
litis pendentix.
congerit,& fequitur Couar.prac"c.quft.cap.
Si vero pondrt hoc, quafi fit idem articuius decidendus,& in hoc valde lie decipic,
9. nu. 5. & obidelegancer Innoc.in cap. cum
cam

Conilium

LXXXI.

flam interefle iflud, quodafcenditad przditos ducaros ij.mil. non przfupponitur folutum ante medium generale , vel anee an
num i575.fedin anno 1578. & decurlumpoft
annum ij7j. & fc non eric difputandum de
in telle du ccdul,aut med j generalis, vt nolueric tradare de folucionibus in pra-ceriturn fad is, exea ufa quacunque, poterie
fecundus pundus tradari,fi excomputantur
in capitale poflquam non erat interefle folutum in anno 1 575.8c fe cu non adfnt ter
mini eompenfationis > nonadeft difputatia
circa intelledum medij generalis, tradatur
de felutione hic fada poil generale medid ,
& port przfentata computa per Principen
in Regia Curia: vnde vana eft hec Fici pon
dera tio.
Sed quandovellec ,quod eflet idem pun*
das decidendus obftaret przdida vlcima exccptio,ne diuidatur cauf continentia, & nediuerff oriantur fuper eodem
pundo fententiz , &-paricer idem obftarcc
defedus iurifditionis iam oppoficus .

ARGVMENTVM.
L. i.C.fi plur.vn.fent. explanatur ma
teria. Quando dicatur caput omiiTum, &
quando iudicatum traditur . De diuifione actionis fafta per creditorem , vel per
ludicem in fententia agitur;& quibus ex
verbis inducatur dilucide proponitur.
CONSILIVM LXXXI.

I
ProFabritio de Sangro.

477

SV M M ARIV M .
I Sententia lata cum faifa Procurator<e li
nullah, .
a Sententia Judiis laid contra notori Cleri'
cum,e nulla.
5 Velens exequutionem fententi* videtur ii- 3
lam emologare .
4 Sententiaprafumitur decidere deduclunu*
in iudicio& difcuffumjicet de eo nonfuerit tnfententiafadaJpecifica ment .
J Diuio contra naturam integralis obli*
gationis.
6 Sententia non poteR pro parte valere',
7 Sententia,exceptio obfat deducenti idenuj
quodfiterat dtduclum difcuffum , & dec's4
fumper eant~ .
8 Sententia non potesi pro parte acceptari ,0*
proparte impugnari.
Diuio aclionisfaciaper creditorem,quem
effeclum parit,
to Dsuto quomodo inducatur remiffiub .
I I ^Diuiofacia per creditorem , & diuiofa*
cla per ludicem aquiparantur .
a a Diuifa aclione per ludicem Correus conueniaturpro debito alterius Correit eff'ecli
nonfoluendo ; babet exceptionem rei iudi
cata .
I J Sia diuidens obflat agenti cotra Correum .
14 Intell. 1. 1. C.adtterfusfcntcntiamcumlimitatime nu-feq.

Lluftr.Dux Turns Maioris

port fententiam laram in
fui fauorem , expediri fe
cit mandatum de pardo ,
port intimationem ib
lius radam Dominis Fabritio,& Alphonfo,porrexic fupplicationem in Sac. Conf. pecens Fabritium pro aliorum parribus condemnari
virtute obligations infolidum , quarenus
czteri confideiuflores non eflent foluendo .
Pro D. Alphonfo fuit oppofita nullitas fen
tentiz , tum quia lata cum falfo procuratore, ad text.in 1. licet C. deprocur. turn quia
Clericusbenefciatus etiam in facris conftitutus , quia fuit Epicopus Licij ad text. in-,
cap.at ft clerici extra de iud.vbi Dodor. in
Lftatuimus C.de epifc.& cler.vbi Dodor.in
1. fin. C.fi non comp. lud. Dod.in cap.fi diligenti de for.compet.
Pro D. Fabritio dici tur, quod paratus eft
obedire ententiz , & fuit per compututn_
fada expreflaoblatio, ed fiante fententia-.
przdida per Oucem emologata ex petitione exequutionis illius ad text.& not. in Lad
folutionem . de exequ. rei iud. non pored
propterea proced in hac noua petitioner
continente ius propoftum principaliter difcuflum,& terminatum per fententiam przdidam_ .
Prim.in fupplicatione primo loco oblataaflerens Dux,Fabritium, & Alphon fum_
infolidum obligatos ad folutionem ducatorum 17.mil. petijt illos contribuere cum ipfo in folutione przdida, illosq; infolidum_>
condemnari pro illorum ratis ad contributionem,& folutionem przdidam.
Adeo quod infolidum eft petita condemnatio vigore obligationis infolidum, & fie
fequi debe bateondemnatio, vel la Item diuidens folutionem in tres partes , computara
perfona Ducis>& tarnen Sacr. Conf. difeuflo
negotio , & fignanter, ni fallor, fidebebane
ifti Domini condemnari infolidum , vel in*
viriles; condemnauit tandem quemlibet ipibrura ad virilem > declaraos elle quintara
partea.

478

ici de Ponte

Ioannis Fran

partem,ergo excludt Ducem i perita folidi condemnatione ; fi hoccft petttutn dcdu

itum,cogfliitum,& difcuffum, & quodfit pe
titum, iam eft demonftratum.quod fit dcduum in art ici: 1 is , iam ex fecundo articulo
f>atct,quod idem Dux articulauit,quod non
olerti tempore ii eis, fed tempore obligatio
n's prxdidx,ne Io.Moyfius, nec Ferdinand
dus.erantfolucndo,qod fit difeuffum iam if
negotium eft recens, & ifti Domini fciunt
difcuiTum,CQndufurnA indicatumeergodicendumerit fententialiter terminatum ex
J nocatis perBald. in J. reeeptitia C, de confu '.pec. & cum diuifio fit contra naturatn_
intcgralis obligationis fecundum Bald, ad
propofitum in 1. fi credicorcs C.de pac. m
rito fententia hate virilem prxftans excludic
neceifari folidum, & fi fuper hoc eft faa_#
dilcufio , remanet , quod proeuldubio hoc
venir decifum,& fic proceditrext.ini i. C.
(i aduerf.rem iud.fic declarar glof.fc Rart.in
propria materia in l.fi plures in fin. if. de fideiulT.vbi Paul.de Caftr. latius congerit Felyn.in cap.cum inter de re iud.integrum , &
diuifum,funt contraria, Dux petit integrum
Iudex diuidic , ergo integrum eft de ncceflitatc rci dum, maxime dicufione prxccdte,& Iudice hoc caufa cognita,facite,aliud
enim eft omit ci aliquid per Iudicem circa.
qualitatcm eius , quod peti tur, & aliud eft ,
quod non per viam omifiionis, fed difcuflonis, & iudicij caufa cognita aliquid decidatur qaod decifum non poflit ftare infimul
cum omiffo,nec poffec fuUirincri.ntfi per via
decifionis: hie enim Dux petit Alphonfum ,
& Fabritiuminfolidum contribuere pro ipiorum ratis cum eo,virtute obligationis infolidum ad folutionem ducatorum 17. mill.
& fic,vt xqualis effet folutio,diuifio fieri debebat in partes tres. Si ergo Sac.Conf condemnauit abfque qualitatc folidi adcontributioncm,non pro tertia,fed pro quinta, er
go reijeitterriam exdifcuflione prxcedenri,
6 alias diceremus iudicaflc pro parte", & fen-"
tentia eilet nulla ad notata latius in d.i. t.
C. fi aduer. rem iud. Nam volebat Dux fibi
fatisf i. 1 i dedud a fua rertia parte de reliqua
quantitate ab i lb' s duobus infoltdum obligatis,& fententia hoc non facit condemndo pro quinta diuifumA diftind, ergo ef
fet defedus qua n cita tis ad totum , non autc
qualitatis,quod fententix nullitatem caufaretivt notanter per Bald.in 1.. C.de re iud.
a.|col.& proptcrea poftquam caufa cognita
hoc fadum fuit,erit indica turn, & fie pars
olido exclua, & corvfequenter obftat fencetia: aliud enim eft,quod Iudex omittat qualicacemiudicare , fe d iudice t fuper coto eo

t
..

>
7

quod petitur, & fic per viam omiffionii ne

gotium procedar, & tunc procedunt termi
ni text. in l.bcum ibi noratis C. fi piar. vni_,
fententia, v t ibi dclart Barr.& bene explicat, fi rede aduertatur, & Bald, in d.i. . &
fic procedit deeif. a til id. 2 1 5 . cum ali js.qux
poffunt cumulari: Iudex enim ibi iudicat fuper rota quantitate, & ad totam conuentos
condemnat, fed omitrit qualitatem illarru
folidi ; mrito quia hoc eft caput omlfum ,
& non defedus quantitatis ad cotum , fed
qualicatis,fcntentia fubftinetur fecundum_
Bald. & pradicancur tunc termini ordina
rij,quod datur fupplicatio,vc explicerur ca
put om i fl u m , vt in dies videmus , & ita eil
cafus in d. I. 1 . fi plur. vna fententia, & in I.
paulus !a i.ff.dereiud.petierac creditor cdemnationem ad centum , & ad hanc quan
ti ta rem fucrunt rei condemns ti, & fic -,
eft differentia de quantitate ad cotum, fed
fui t omifla qualicas illa in folidum , tue quia
verba fcntenrixJunt ftridi iuris , & deben
intelligi , pronrius inrclli git ad text, in I. it
cui ff.de feruit. mrito omifla qualitace pro
virili fit exequutio,& ideo dixit Bald, in <L1.
I. quod ilia eft diuifio ititerprecatina , fed
quando hoc eft,caufa cognita, fadum, quia
non debebat condemnari ad folidum, fed ad
virilem, & differentia non folum confiftic in
qualirate.tcd inquantirate, tunc non eft lo
cus diuifioni interpretatiu, fed eric diurfio
vera per fententiam fada , &c quando fuder
voluit reijeere, & non omtttere, habet loc
exceptio fententia, ita Paul.de Caftr. in d.L
i.& hoc modo inteiligunt Dodores , dum_
traanr de tacita abfolutione ex fententia
orient t'A fi ineanon fint verba exprefla_>,
quatenus fupra retuli , videlicet quando eft
difcuffum,quando exprefium,non poteft ftarre cum tcito modo , quo eft dedudum , Sc
expreflum ad text.& not.in l.vbi repugnan
cia de reg.iur. & quando differentia eft do
quantitate ad totum, quocafu fi iudicatum
non dieretur,fequ^retur fententi nullitas.
Sed quxfo dicatur , nonne ex eadem obligatione agit hodie,qua per prius egit? non-^
ne petit Fabritium infolidum condemnari
proutper prius ? nenne ad eundem finem_#
tendit hac vltima petitio ?nonne exdem_
funt perfonx ? ergo fi deducitur idem dedudum,difcufrum, & decifum, quomodo exce
ptio fenteneix non obftabic ad cexr.in l.cutn
quxritur cum 1. feq.de except.rei iud.& ideo
Iurifconfultus in I. fiquiscum cotum $. fi
ancillam verb, quidem dixit , cotiens eandem rem agi,quotiens apud iudicem pofie- .
riorem id quritur,quod apud priorem quficum eib& in 1. j.co. cic^iixicdc eadem rc#
agcic*

Confilium
agere viderur , & qui non eadem aiono
agir,qua ab initio agcbar,fed eciam.fi alia.*
experiaturde eadem camen re, qui text, eft
fatis nocabilis ad tunc cauiam , & fic etiaori
text. in d.l.fi quis cum cotum in princip. vbi
exclufo iam coto petito obflat exceptio par
tern pstenti:imo fortius voluitPaul.de Ca
fir in d.i. quis cum totum ,vt obftet exec
pcio rei iudicata; , etiam fi agatur ad rc:n_
diuerfam>fi tarnen venit di rcudendum, alias
|>ecicum,difcuflum, & decifum, & id Corn,
in conf. 1 2 6.4. vol. V ifo puncto: hic ergo Dux
petijt totum Fabricio, & Alphonfo infolidum , & fuit d toto exdufus, & ad partem.*
tan turn dmilus,dum igicurhodie petit re*
liquinn i quo fuit cxclufus.fenrentia obltar,
& i diuero aiobis genere agererur, prouc
non agit: nam parfmet declarauit per com
putum agere actione primxua>cum qua pri
mo loco egie , nec aliud noui hodie adducitur, fed vul t actionem illam fubftinere ad co
tum ex qualitate facti, videlicet, quod confideiuiTores non lint foluendo : vnde non eft
diuerfus modus agendi.diuerfacaufa, cinter
a perfona,auc noua actio, fed idem deduct
cum qualicate noui facti, & dico nouum fa
ctum, prouc pars praetend it, quod nec etiam
eft verum,fiquidem nec ante indicium inttatum, nec poft fententiam aliquid noui ac
cidie , fed perfonat func in eodem Oatu , hare
qualitas fuie per partemmec articulara ,iunc
notoria in Sacr. Conf. vnde non video, quo
modo lure rci iudicata- , (eu fententis exce
ptio po flic euadi.
Nos fententiam neninficiamur, im per
8 comparitionem obtulimus obedire,& foluej
re.ipiius exequurio non impedkur.pars ho
die vultexequi, & eodem tempore ius deci fum in noftri fauorem conuertere,& fic eandem,& vnicam fententiam pro parte impu
gnare,^ pro parte acceptare,hoc non debet
Sac. Conf. paci, cum de iure fieri non poflic
cx reg. text. in l.inhociudicio fF. famil.eicif.
dclart fatis norab.glof.in l.etiam S. r. inverb.audiendus ff de minor cum concord.&
f ex noua qualita e fai diccrecur nouum
iudiciunrw raro eflent caufac reclamationis
qua: ve plurimum propcere fiunt, & ex nonicer deduis folenc feotencia reibrmari.
Secundo principalicer f - cio de iure afTum9 ptum.jj fi creditor.qui habet plures obligatos iniolidum diuidic fuam actioncm>& agit
pro viti!i,concraquemlibetobligacorum- >
vel contra vnum , & eft facta litis concertatiofuper hacdiuifione , quod tandem periculum correorum,vel confideiuflbrum , qui
vel ance,vel portea non eflent foluendo, tit ad credicorem,non aucem ad correum

LXXXI.

479

qui foluendo eft, ve! ad fideiuflorem, & hune

effectum producic diuifio actionis , hoctradit text.in Linter j) cum inter ff. de fideiuT.
qui loquitur , quando confideiufor, vel correus efficitur poft diuifionm, non foluendo
ad idem texc. in I. amifT. jf.intereod.cit. qui
loquicur in minore, ob cuius priuilegium_
dacur refticucio in integrum, & ideo ibi An
gel. dixit quod (ecus elt in credicore maiore:nam ille effet omni auxilio defticutus per
reg.tcxt.in d./.cum inter ad idem cexr. in_
J.Iiberam C.de fi de i u il", vbi glof.Bald.& cetcri Doctores,omnes Doctor.in l.ii credirores
C.de pac.necaliquis Dotorum de hoc dubitauit, bene fuie difeuflio inter Doctoe.
Qucmodo inducatur diuifio, an perfolam
iopeeicioncm,vel per petitionem,& receptionem.de quo per Barr.in Lex duobus j.quft.
if. de duobus reis , & vera eft opinio , quod
fimplex pericio non fufheit fecundum Barein loco prarallegato , led quando defignatur
pecicio, ica quod petitur quis condemnari ,
& dicit prorata ipfum contingente, tue be
ne inducitur diuifio , quia animus ex verbis
fpecihcis dec! ra tur , lie Bald, in l.ii ex toco
de leg. i. quern fequitur ibi Aret. qui notab.
declarar Paul.de Caftr.& Angel, idem Paul,
de Caflr.in d.l.fi creditores 2. col. circa me
dium, vbi laf.col.fin in f. veri. item aduerre
in hoc igitur fuit differentia , fed diuifone_#
facta , nullus Ooorum dubirauerit fiue
principio quis non fit foluendo , fiue ex poft
facto, quod vlcimus cafus eft fortior, q ia-
videtur cafus improuifus , & incogiratus, &
tarnen pericuum pariter eft crditons .
Quod dicitur in diuifione facta per credi1 1 torero , idem dicitur in diuifione facta per
Iudicem:decifio eft follemnis Paul, de Caft.
in Linter fideiuflores fF.de fideiulf. etiam qct
per iniuriam Iudex diuiferit:decifio eft eiufdem Paul. in d.i. amifli if. 1. nam fententiam*
eft,& valet, & fi pars pra-tendit earn non iu
re la tarn, vta tur iuris remedies .
Q^od hic Iudex diuiferit ex prarnarracis ,
i eft hoc indubitatum,aut enim partem dicimus ipfam diuififle, & fecundum hoc ientctiatum,quia egit ad ratas tantum,& fententia obftabie, & pocerlc opponi exceptio rei
iudicatxreftdccifiofolemnis Paul.de Caftr.
hoc in fpetie tradentis inl.fi plures i.col.
verf. contra feenndum dictum oppono ff. de
fideiuffaut pars non diuifit,quia petijt condemnarionem infolidum , & tunc Iudex neceifario diuifit condemnando ad quintam_*
partem difcuflo negotio folidi,& apponicur
dictio videlicet , diftribuendo quintam inu.
Fabritium, & quintam in Alphonfum cotra
peticionem,Si prxcenfionem parcis>quz volebac

48o

Io.Francifci de Ponte

kbat deduta fu rata condcmnnri ad relitjuum infolidum prdios rabricium,& Mphonfum i & fcuc in credit hoc inducic
diui(ionem,dum petit ex prxallcgatis,
pariter in Iudice,qucm dun (iffe ex difcuffione,& ex fentencia apparet indubitatum .
Sequirur er^o,quod i'cntentia obitabic fe1 3 cundum decifioncm Paul, de Caftr. in d.i. fi
plures, fententia cnim diuidit , & propterca
contenti crunt in fententia diuifionem produccnte omnes cffetus,quos ius ex diu: lo
ne inducir, & cum quis illos impugnat,non_
crit dubitandum, diuifoncm impugnare, &
confequenter fententiam diuilioncm producentem;ideo Doctores feceruat regulam_i,
qued non folum obftat exceptio rei iudica
ta in eo, quod fpecific ex fententia colligitur,fed etiamin eo,quod cx re iudicata in_.
confequentiam infertur , ex reg. text, in l.ii
inter te,& mc ff.de except. rci iud. Corn.latiusin conf.62.in lit. E,4.vol.
Nec termini text.in l.i.C.fi plur.vna fenX4tentia obftant,fiquidem procedunt,quando
Iudex onu'it qualitatem in fententia,fed ad
totum iudicauit, hie autem iudicauit cx dilcuffione pracedenti ad partem per viam_
diuifionis i & non omiffioais , vc fupra fuie
demonftracum , & fe funt termini v a de diuerf .
Vltim, pars fe fundat in terminis prxdiIJ tx 1. 1 .& traditorum ibi per glof. Paul, de-
Caftr.& alios, videlicet, quod poffit exequi
fententia in , quod loquitur , nec poffit
actione iudicati, ad aliud agi, verum poffit
poftea non obftante fententia actione prit
ma agi ad folidum in fententia omi(fum,nec
pars poteft aliud dicere , nec fundare : hinc
addicm iudicij.hor quarfo aduertatur . nain
hoc communiter limitatur,nec vidi contrar
dictaren-, vt procedat non facta oblatione_j
per condemnarum quanmatis in fententia
contenta-, fed facta oblatione,vt iam fuit hic
faa explicite per comparitionem hoc non
procedat, ed fit praeclula via , vt nec etiam
actione prima poffit agi,& taliter agenti
obftet exceptio rei iudicata : ifta cft originalis decii.lac.Butr.in d.i. i. quam exclamt
& fequitvr Alex, limitando omnia dia per
Doctores in l.i.C.de iud. col.fin. & fequitur
ibi Iaf.& in hoc quxfo dicatur, quid poten t
obijci , funt decifiones Sinodales Doctarum
celcberrimorum ,qui exprefs concludunt
obitareexceptionem rei iudicata*, colli pritnarr actionem, non polTe amplius conueniri,& fie limitari dicta per glof. & Docto.in_
d- 1. 1 .ergo,aut eft iudicatum,& habemus in
tentum,aut eft facta ditiifio>& fententia obftat,aut iumus in terminis par eis A ex obla

tione paratur exceptio . Rogo proprereaj

circumfpectas ludicantes , vecognita iuftitia Fabririjjillam ipii a-qua lance miniftrenc
poftquam hue vfque pro fratre duc. i j. mil.
exoluit omnibus bonis paternis,& fraternis
iam cxutus,nec amplius vnde foluat, habet,
vt fie fentencia hace non effet parti profigua,
fed infidiarrix bonoris>&exiltimationis Fabritij, qui fe abfentare coaus effet .

Pro Magno Regni Cancellario, contra Magnum

Sinifcalcum .

SVMMARiVM.
\
i Prouifofuper iuditiofummario lite pendentttprocediiur in ordinario.
^Decretum latumfuper iuditiofummario li
te pendente,dicitur interlotuforium.
3 Cognitiofummari in iudicio pradido adbi
betur tantum ad inflrudtonem Iudicis.
4 Et in eofufficitfemiplena probatio.
j Caufa poijfory->non icttur magna aufa \li
eetfit magna rei.
6 nus tefiis,vel probatio perfamamfacitplt*
nariam fidem in lu du to fummario , *
num. 7.
)
.
8 Vnus teis regulariterfaeitfemiplenampra*
bationenu-,.
9 Fama probat femiplen in eiuilibus.
10 Vnus tefits cumfama plen probat.
1 1 Caufa poffeffory', non ejl magni praiudicy.
i lProbationes plures imperfeclf,coniunguntur
fi tendant ad vnumfiuem.
I yTefiesfingulares deponentes de poffcfonein
generejicet perjpecies differentesfuffictt
l^loannis Fabri doclr.de boc commendatur.
15 Singularitas tnnegotio reiterabit'i, non confideratur rejpecltt ailuurn tfed refpeti*
finis.
1 6 Teilesfingularesdepon^tes de pluribus acli* . bus. qui ab vnica tantum caufa procdant*
probant illam caufam.
17^Singularitas non dicitur quando perdiuerJas ipeciesyprubaturfacium in genere .
I S Teesfingulares probantfi depanunt de pe*
- cie, ex qua confittuitur genus.
1 9 Exempla in probatione iurifdtclionis pojfeffionis,aditionis baredtat, &Jimihum.
20 Singularitatis plures /pedes.
i Singularitas non confideratur in vno tei
tanta autboritatis, vt Iudex ex eius diclo
adducaturad credulitatem.
22 Exempla in tefiibus vatde nobilibus .

Confilium
-

ARGVMENTVM.

Quis eorum praecedcre debet in feffionibus, & parlamentis.

CONSILI VM LXXXII.
E T I I T IHuftriflimus
magnus Cancellariuscferuari in quafi pofleffione prarcedendi Illuflrifimum magnum Sinifcal, cum, & eodem tempore*
1 fuit porreum memoriale ex parte magni Sinifcalchi idem petentis
ac deducenris etiam petitorium,quibus om
nibus ccmmiTis D. Berricano , vt Indicium
ordinem acciperet,decreuit quod infra qua
tuor dies caperetur informado ad finem videndi quis lite pendente manuteneri deberet in pofeflone,ade quod no eft datus ter
minus ordinarias in caufa, nec in caufa prin
cipali poTeforij ordinarij , aut pctitorij eft
proceflum; fed tantum in hoc fummario iu
dicio prouifionis faciendo lite pendente , ex
qua poftea poflit iudicium ordinarium profequi iuxra tradita per Iureconfult.in l.liberis iT.fin.fr.de Iibcr.cau. & eft pra tica pofita per Iacob.Butric. in l.incerti C. de interdie, latius declarata per Paul, de Caflr. ini
conf.j.in caufa.qu vertirurin i.par.& cum
haec prouifio fiat tantum lite pedente criam
i ex rationibus traditis inl.arquiflimum ff. de
vfufruu,propterea ummaria adhibetur
gnitio, erit decretum inrerlocutonum nul
lum infei ens priudicium,nec in poffefTorio
I ordinario,nec in petitorio. Hinc denegatur
reff initio in integrum5denegatur repula-,,
non inftruitur proccus, quia tantum adhi
betur ad infiruionem Iudicis ex quafi offi
cio harc fummaria cognitio , ex qua ( vt dixi) nullum fit prariudicium in pfenario ludicio; quz latiifim cumulauic Couar.praic.
quift.cap.i7.poft Capyc.in deeif. 13.5 5.189.
c 209. & D.Io. Vincentium de Anna allega.
54.V01.-1.& lu e eft ordinaria praxis relata-
per przdios Dnftor.in confimilibus, adeo
quod hodie decidendum venir hoc fummarium incidens leuiffimi prxiuditij , ob quod
Doctor. volucrunt,quod fufficiat in eo femi. plena probacio.de quo per Bart.in 1. 2. . fin.
per ilium text.C.vbi in rem aftio,& per edem in 1. i.col.fin.C.quor.bono. cumult la
tiifim Aym.conf.158.num.il. & quantumcumque tractetur de magna re , non dicitur
magna caufa, quando contcntio eft de pofef.
ad text.in 1. 1. . fi de moment, poffefs.fuer.
appellac.Barc.in l.admonendi pen.col.verf.

LXXXII.

481

aduerce hoc num.55.fKdeiureiur.S0ccin.in-

conf.26j.num.z6.vol.2. & propterea, quia_#
quoad poifeilorium maxime lummarium_*
Temper dicetur leuis prariudicij, & fi traetur de re magni momti cum poterit retra
ctan in luditio ordinario , ide Door. vo.
luerunt in tantum fufficere femiplenam pro
6 bationem , ve vnicus teftis facia t incal iudicio fidem plenariam , vel probado per famam ita pr/se esteris Dec. inconf.56. col.i.
Hippol.ingul.^3 3.Matthefil.in fingul.z. Iaf.
in d. l.admonendi in 2 . lc.poft num. 1 8 7. vbi
Cure. Iun. nu. 68. Calcan. in conf.100. col. pen.
nu. 16. & haec eft communis opinio, vt refer r,
& cumult Ant.Gabr.in tract. commu.opin.
intir.de teftibus 1concluf.nu.22. in 4. limit,
port Deti. lat rea fu men tern articulum in-,
cap. i.nu.11. extra de appellat. & per Croc*
multa cumulantcm in tra. de ceftibus nu.
7 145. Qui omnes ( t dixi) concludunc in_* ,
hoc it dicio fummario pofeforij famam fo*
lam facer plenamprobacionem,velvnicun)
tantum ceeiti
Si ergo in hoc negocio, de quo tracbmus
non foltim habemus teftem de vifu > fed per
plures telles habemus etiam exaifsima_
probationem fame.arbicror (ni fallor,) p fi
traftaretur ludiciordinarium poffefonj
non elfet de caufa haeficandum in fauorenu
magni Ccellarij, liquidem vnus teftis facie
8 femiplenam probationem, fecundum Bart.in
d.l.admonendi nu. 3 6. poft glof.ibi, eademq;
glof.in lin bon fidei C. eodem, & eft crnunis regula omnium, quam latius reaflumic
Iaf.vbi fupranu.178. & fimiliter communis
9 eft cclufio,quod in ciuilibusfama femiplenar probet, vt per eandem glof.in d.i. in bon
fidei,& in 1. j./.eiufdcm ftdeteflib.Canoniflar in cap.veniens (il I. ) de teftib.refcrt,&
teftatur de communi Crot.in prdido trad,
poft nu. 140.0b quod fuccedicilla communis
cclufio,vc vnus teftis cum fama plen pro10 bet, i ta Bart.in d.l.admonendi nu. 48. maxim in caufa ciuili , non magni praeiudicij, &
fundatum eft effe caufam pofleforij fecund
1 1 Bald.in cap.veniens il .de eeflibus, & hanc
effe communem referr,& cumular, fequicur Ant.Gabr.in tit.de probat.concl.i. nu.8.
nam licet fint du probaciones imperfecta; ,
I tarnen cendunc ad idem > vnum q; rei finem ,
ob quod coniunguncur,& ira refert decifum
Affl.in decif 12, cumular multa Loffr.in cf.
8. num.15. & Probationes quas adducic ma
gnus Cancellarius funt infrafcripta.
Princeps Concha; fuper 3. deponitvidifTe
magnum Cancellarium in quicatu Regali ,
vbiadcrac perfona Illuftrifs. Proregis pratceder magnum Sinifcalcum .21.
Sf
Marchio

482,

Ioannis Francifci de Ponte

Marcho Triuici Patruus magni Siniicalchi (i.pi r ;.fol.io.deponir, q vid magnum

cellanum preceder in Cappella roagn
Sim tcalchum, qui telis licet dicac per prit s
nen re 'urdan de Ioco,auc t pe, & in fne fus
depofitionis dicat.quod n poteft oeponere affirmante propter inhabilitatem_
memoria:, tamtn detegitur, qof voluitdeponcre tali modo,ob conitinctionem fanguinis
quam habet cum magno Sinifcalcomam videmus,quod vnico contextu dicit de loco,&
tpe nonrecordari,& demum afnmatiu deponit vidifle in Cappella magnum Cancellarium prxcedere>quod iatis fupeiq; demtratur ex depofitionibus Marchions Gruptularum iuper 3 fol. 17. & Petri Bi lea fan's
Auditoris Cam pi fol. ? 1. qui omnes affirmt
Maichionem Triuici in ipforum pra-fentia
declaraffenon feuere ius magnum Siniicalcum ex eo , quia vidi t ipfe alis prxecdero
magnum Cancellarium,& non fol um rpe_ ,
quo dignitas bec 1 rat in perfonam Jlluftrifs.
>. Innaci de Auolos anteaquam a fin mp tus
fuifler inC ardinal< m, ltd triam in perfonam
Prdectflorts.qui fuit (. ornes Caftri, & credo,quod de hoc ctiam faciet (idem Secretar
rius B.i(;ia_. .
i lo.V'ncentius Hernandez fuper j.fol ,
dieu vidiik plunes in quitando magnum
Canccllanum prxcedere magnum Sinifcalcum, tunc Comitem Potentia tempore quo
pi a (licit, s Uli (Ir i Is D. Innicus officium hoc
tentbat, qui nullolure , nifi racione Offidij
prarccdere pt terat : nam non erat ipfe Baro
ttrul3tus.tr a t mucins, ( otr.es, fenex, & (an
guine nobilifsimus , vnde omni lure prece
der ilium dcbuifTct,nifi ofricij dignitas preualuiifet .
Ex quibus apparet,quod habemus tres tefes de vifu , & omni exceptione maiores, &
licet depont de aibus difterentibus diuerfo loco,& t:-, tarnt n cum non traetur do
probatione alicuius aus>fed de poiefsione
prarcedenti in genere , ita quod funt omnes
ccordes in probatione pollefsionis, fed per
peties diftrenrcsjtc teftes fingularts ufficiunt. vidtl ict q- vnus deponat de vno au
pofiefiionis > & alter de alecto, cumos ten13 dant ad eundem rei finem,videlcr,ad pro
bations m huiu generis,^ efi poflefsio glof.
eftnotab in l.cb carmen if.fiu.fF.de teftibus:
pulchra decif.lo.Fabr.in if. rttinendaccol.9.
inftit de interd.verf.de illo qua-ri non opor14tet .7. loquentis in pcffirt'orio ret inend
jurium incorporaluim habentium causa difcontinuam,& ob id (mit Bald. q> (n^ularitas in negotio reicerabtli non confiderarur
13 refpeu auum,icd refpeu finis, &

dum refpe&u finis funt eoncordes, no daf

fingulantas in 1. l.q 8 C.de refta. & hoc eft.
quod dixit Corn in conf. j+.col.fin. vol. i.qd
16 vbt plures aus habent vnam originem , 3c
vnam caulanvlla origo,ac illa caufa probatur per teftes fingulares, hinc ald.elegter
in l.de quibus col.pen.ff.de leg. ad propoiic
17 dixit, g) non pncelt dici fngulariras, qudo
factum in genere proba tur per diuerfas fpe*
ties : tunc n. finie telles fingulares in ca uli_
fcientiz.nonautem in dito, & faftoprincipali,fiquidem ex quolibet ditoconcludirur
principale genus,eu freturn, quod eft pofleffio prxcedendi, fed in caufa fcientix perd*
uerfa media, quia diuerfx funt fpecies ipfus
generis, feu fati poteft enim preceder iru
cappella in parlamentis inquitatu, &iru
alijs diueriis fpetiebus ex quibus probuur
1 8 ipfum genus, ell precedencia ex quofit,j
aliud fit , dum cedes non concludunc ipfum
faum, de quo agicur , fed aliud ex q i > infercur ad fa<Sum,& cune celtes fingulresno
fulEciunc Aliud vero eft, quandoquilibec reAis concludic proprium factum per fiiuerfas ipfius Ipeties , fed qua libit imporcat de
per / pofefsionem pracedendi , & cune re
ifes (ingulares iunguntur,& plen probant ,
funt pulchra conflia Ancharani authoritate Pauli de Liazaria in ennf. 1 77. & 439. & ob
id Dodor.communiter tradiderunt fie proipbari iunfdiionem , fie pofTefsionem, fie
quem adiutlfe hzrediratem , & fimilia , do
quo latifsim per Felyn.in cap.ltcet ex quadam num. 14. de teftibus , & propterea di20 ftinxerunt (ingulantatem obfiaciuam , diuer( hcitiuam, fubalternatiuam, & admmiculatiuam. Suntenim hx regulx,& commu
nes concluliones,& propterea in his opus no
eft tempos contercre , latifsim pouit eas
prxdictus Ant.Gabr.in'tit. de celt ib.concl. 1.
nu 19. \ 33.Aym.de ant1q.temp.par.4 c3p.
fed ennn nu.i 1 . cum feq. vbi elegancifsim
& copise loquicor .
Hc omnia erunc extra om dubicationecil
ftaute fide Illuftrifsimi Cardnalis de Ara*
gonia , inquadicic tanquam magnum Can*
cellarium prarcefsiife magnum inifcalcum
in omnibus atibus publicis,& priuatis.camt
in fedendo , qum in equicando fol. 33. cu
ius perfona confiderata,& refpedu qualitatis , & dignitatis facie , vt probario fit plenifsima , vt vndique vanum fit cracbre <ie_
fngularicace,qti in prxfenti caufa .it cenca-
qualicace ceftium , tanto minus ptocedunt :
nam Doctor, dixerunt limttari regulam te2 1 ftium finguiarium, quando Iudex ex quatate illorum in credulitatem redducicur.
Nam tunc debec illis fidera adhibero
ficut

Confilium
fient enim arbit rarum eft illis non credere
etiam concordantibus , ita ctiam arbitrarium eric ceftibus fingularibus credere, qudo luxco arbitrio in credulirat reducicur $
ica auchonrate Caftrenf. poft alios tradidit
Socc.in coni.a62.nu.i2.& (eq. Dec. in
i6j. i. cel. in fine, & propri Doctor, pofuesi runt ext m ptum , qiiando cees ita biles , quod ludiccm inducere debtnt 3d indubiracam fidem , vt poft alios congerit, &
notabilirer Hippolyten fingul.i talar prasdiftus Gabriel in luco prasalleg. nu.62.

Pro Principe Melphitti.

SVMMARiVM.
I *Decretum Indicts validtgea t tiam cuttu*
falfo adnnninratore.
I 4>tlegatio tutnrti librt debitorem pupilli.
3 Soluens tutor/ quando confequitur plenum.
. <uelplemffimam tiberatwnem.
4 Sac.Conf.snnititur aquitati rcieSlis Jbtilitatibus .
5 Praftica pctendi curatorem,& quare termi
ni Ifane. L..di admimHr.tut bodienons
pt oiedunt .
6 Deponens pecunia pro folutione facienda^
pupillo & prafintansfidem depofitt /__
Judtcio , videturfoluere ludicis autboritatt^ .
*
7 Soluens tutori,vel curatari, confequitur liberattonem ipfo turd .

8
morfacTtus maior quomodo agat contra^
debitorem. quifoluit tutors vei curators.:
9 Lex dura < contra aquiiatem , e reringenda in cafufuo .
lo' tcuniaft iata conuertatur in pupilli vtt
litatem pant exceptiomm debitors.
II Forma an, munis inueflitunein 'Jgnoe
frofe,& baredibus ex corpore .
ARG VMENTVM.
Curator legitime conftitui,quando dicatur , vt ei red folui, & folutus liberationcm conk qui poflir.
CONSILIVM LXXXIII.
H Ate caufa D.Briann Cantelm
llluft. D.Ferdindo deGonfaga ex
realitate facti venicdecidenda(ni
falor) abfq; aliqua contiouerfia,
poflquam non dubitar ur de reali,& effectua
it iblutionc iaa per llluilrifs-quond.D.C;

LXXXIII.

48.?

iarem de Gonfaga,ex qua nullum aliud confequucus fuit commodum , quam exemetionem fua? obligation's.
De tribus dilct ptatur,primum eit.an Dux
Populi hier it legitimus CUI ator, ica quod ei
folui potuiflet: lecundum e(t,an folucio fuericreft: eertium, & v cimum an confequueusfuentex hoc D. Csefar plenam liberationem_ .
Quoad primum demitratum eft in facto,
quod precedente peticione D. Portiac Cantelmx, ac capta informacione fuie Dux Populi irarer curator cllitutus, cum claulula ,
j> adimp!eret adimplenda, & candem cunui
dediitet fideiutfionem de bene adminiftrdo,
prarfenraiTet bona inuentariata, vna cum
memoriali llluftriis. Proregi porrefto pro
conualidanda cura, quacenus potuiflet prastedi Ipectare deputacionem curacoris ad IIlultriis.Prorcgem,quia D. Portia erat feuda
taria, ijs omnibus complecis fit fccundum_
decretum per eandem Mag.C'ur.inquo facta
mtione omnium -dictorum, videlicet fideiuiTionis pr.x frita: , inuenranj confefti , Sc
prarfentati, ac memonalis prafati iter me
diante decreto confr marur cura , ita qiod
valmifet < 1 bona. iura, & actiones adminiftrare,exigerc,& gnbernarc feruara rorma_
petit onb per emdem D.Porciam porrete,
virtute quorum d.cretorum }Oux conflituie
Procuratorem Onofrium Barium,qui dem
litem egit in sac. oof- contra eundem Don
Cafarem fuper pt titmne eorundem introi
tuum,qui hodie conrroucrtuntur,& ficobtinuit mediante fentenrta , ex quo facto non_
video, quid pars velir.dum allcgat 1 mientariumin Mag.Cur.prarfenrari)ni,& Iudice>
approbarum , non habt re fnilemnitatern-*
quando videmns fnper eo iudicatum_> .
Quod fufficit ad validandum geia cum_
i eo, quafi per P.aroris tuitionem validetor
geftum , etiam cum falfo adminiftrarore ad
text. in l.i. jT idem Pomponius,vbi eft cafus,
ff.quod fal. tutor, vitra communirer tradita
per Doctor.in l.licec C.de procur. confuluic
Bald. ve lacius refere Boer.decif.Ai.num.iz.
im Iudex ex caufa poteft remitiere follennitatem inuentarij. Bart. in I tutor, qui repertorium nu. 9 ff.de adnvniirr.cue.Abb.in
cap.ex parte lo fecundo nu.7,de appell. im6
plusdico.quod curator poteft adminiftrarCt
& reeipere folutioncm non cotifvcto inuencario , vel minus follemniter confecto, licet
ex hoc poifit remoueri , vt fufpectus idem.
Barcind.I.tucor nu.7 & 15.Cuman.conr.15.
Auia paterna per totum, & fie in curatore_*
furioli confuluic per doftr.Barc.Alexan.in-.
con.86* num.i>. z. col.in 2. vol. vnde primus
Sf >
hie

lo. Franifci
4*4
bicpunus mihi videtur extra omnemdubitacionem_> .
Quoad fecundum'i an folutio fe re fa% fta, pra h ponendo pecuniar.) liane conucrtifle Ducem uratorcm in folurionem precij
debiri , hoparitereftoptim in ii&o dernonftratum proccfiflc ex abloluta volnta
te Ducis & ad fuum commodum , non an
te m ex conuentione aliqua habita cum Doq
Carfare, ex commodo, qUod ex hoc fentijfi'r r.iKjnidem nil commune habebat DonCafar cum D.Julia de Mcdicis Ducis creditrice, cui ptcunia'f'uic ioluta per Ducem fle
Jicet pars alis prtendit depoita liber fa
cia demum mutata,& ru nie lactam apocam
banco cum condicione (olutionis facienda
prxdix D.luliz, tarnen ex fado hoc tal tum
it demonftratum quod nunquam depofta
fuerunt mutata,quod non tuit apoca aliquo
banco taita, & quod retrouenditio fafta per
Ducem,tn quo adeft obligatio non amouen
di pecuniam banco , nifi pro folutione fa*
j
cienda D.Iuliz,quod inquam lue retrouen
ditio fait hita in abfentiam D. Ca taris , &
cius legitima perfonz, ira quod olus Dux,
in ems domoillam fecit, vr melius illi vifum
fuit , quocafu , cum D, Czfar foluens in_,
hoc nullum habuertt intcrefle, aliquam
participttionem i fed Dux fuit , qui ob fui
commodum pecuniam luo debitori folui
voluit , vnde etfi D, Cafar ex delegations
Ducis D. Iulizfoluifiet, vtiquebene foluiffet, & liberationcm oniequutus tuiflct, in_,
tar rum , quod darctur rclhtutio in inte
grum, pro quo eft cafus in 1 puptlli ( qui vi tur) fF.de t'olu t.& ibi gloi.i.i verb. cum_
tutores ,
Qn,o ad tertium, an ex tali folutione conI fequutus fit DonCaiar liberationcm , vulc
pars oblita fado hoc in dubium refricari ex;
lubtilitate ilia , qua fumiturcx text, in I,
iancimus de adminiftrat.tutor.quod tun
onfequitur pleniffimam libcrationem de
bitor, ex folutione fada tutori , vel cura to
ri, quando fucrat ilia fada pracedente przcepro Iudiis.ob quod glofz fceruntdiftindionem, quando confequimur plenam ,
quando pleniorem , & quando pleniffimam
Jiberationem ex folutionibus, quas facimus
tutoi ibus, & curatoribus , de quo glof. in 1,
ait prartor
permittitur ff- de minor, glof.
in 1 i . C-fi aduerf.folut. eadem glof.in i.fin,
inllit. quibus alien, lie. vel non , quafi velir,
pars inferre , quod deficiente ludicis decre
6
to, deficict cuam oniquutio plena liberationis .
Hoc motiuum non meruit proponi in-.
4 hoc iuprcmo<JonhUono,in quoptffim.c

de Ponte
indiftindc reales folutionee faa legitimif
admiai itrator: '.ras admittuntur.refecatis i js
fubtilitatibus, nam alias totus mundus im
plicare tur litibus , & efTet quafi prohibitau
contracta r o, &: in hoc verfatur zquitas SaCr. Conf. ficut ; ms ConC Sacr. decidir iru
articulo illo pecuniar folutx fecundo creditori, vt primo euinci non poffit, non obftte fubtili iuris difpoftione , qua in contrarium militabar,vt referr
ct.in fuadecif.
Ivo. eft coim hac prouifio contra omnem_
aquitatem iecundum Paul.de Caftr, in d.i. i.
C. fi aducrf. folut. untq; iuris fubtilitates
qua ad iudicium non admitttur ad text.Jin
]. ficutjT.fi debitori ff. quibus mod. pign. vel
hipot.folu. maxime in Sacr.Conf. vbi zquiras attenditur>& iudicatur fola facti venta
re infpeda_> .
Sed quando in ijs- fubtilitatibus vellem_.
ra gari; profedo necius, ncc factum partem
concomitatur .
Prim , hac fuit folurio faa pracedente
decreto ludicis, nam dum fuit peticus cura
tor, Dux Populi per D.Portiam fnicinquam
jncomparitionepetitum , quod deputetur
Dux Curator,qui valeat ipfam,8eiusbatia
protegere>iura,aclioncs,&,introitus exigere } recuperare , & habere quibufcunqut*
crediroribus,ipfosq; quietare,& omnia alia
adminiftrate in ampia forma , cui petition!
conforme eftdecretum cur.vnde poftquara
pracedit decretum iudicis, quod valeat cu
rator Iwc omnia protgerez adminiftrare,
prout funt omnia alia decreta, tarn tutela
quam curz: fequitur quod vanum eft mo
tiuum, & hceft caufa,quarehodie nonpraicancur termini text. in d-l.fancimus, quia
de communi ftylo in dclatione tutelar, fiuo
CUr,folent apponi omnes hz facultates, ad
cuitandas iunum fubtilitates , liriqmq; inuolucrum ,vt fie dicamusdifpofitionem il*
Jam iurrs proceder in cam fuo, qudo lim pliciter eilet quis curator effedus, fed qudo cum fpetiali pore(tate,oja adminiftrandi
exig. ndi . tunc celia t talis fubrilitas, vt \%
videmuseam nunquam in Regno practicatam>ftante ftylo prdido qui,etfi omiflus ef
fet, poftquam eft notorius,& onfuctus i iu
re fubintelligitur,ad text. in l.fin.vbi glof.C.
de fdeiuif.& ibi Bald.cumalijs latiinri
lats per Filip.PorF.in erad. concluC lib.
4.1.19,
Secundo fuit hc folutio per Iudicem ap*
probata cxprcfs,dum videmus non fimpliciter pecuniam curatori folutam, fed ipfam
depofitaum, prsdicuq; depofita in iudtcio pralentata, &; petitum quod Ranee depocoac rctrauendicio, & percer. CoaC

Confilium

LXXXIir.

48?

depota,prxfentando in Sac.Conf.& peten"

fie fut decifum,videlct,quod ftante depo
fito fado,fiat recroucnditio petita, pro quo
do per idem Sac. Con . fore fibi liberationem
lcgacur comparicio D. Cxfarisfol. 131. defaciendam mediante retrouenditione, quod
fie fuit ordinatum mediante Decreto.
pofica prxfentata fol. 1 34. & Dcret. Sacr.
Imo a dum eft via , qua agi deber feConf.fol. 140. ex quibus determinatur peni3 cundum doctr.Paul.de Caftr.ind.l.i.Iudici
tus hxc caufa.nam dpolira erant , vt pecu
enim hoc fundatur in peticione in proceffu
nia liberaretur Duci,tanquam curatori, feu
uo legitimo procuratori , vnde durri Sacr.
exiftente fol.S8.in anno 1 561. in qua fimpliciter petitur condemnari D. Cxfarem , feu
Conf. dicit, quod liante depofito fado, fiat
D. Ferdinandum patrem ad-dios duc. 10.
retrouendirio, infcruntur ex hoc duo necefmil.& oo.tquam adhuc non fotutos, quod
faria, vnum eft, quod approbauitperfonam
judicium vnico verbo fopitur, videlicet, prDucis,alcerum eft, quod approbauit folutio
fentandofolutionem faam Duci vri cura
l7em,poftquam mdauit fieri liberationem ,
tori , ac demonftrando ipfum legicimum_,
qux inducebatur ex retrouenditione , & li
cet in Decreto dicatur, quod Onofrius Nafuiffe curatorem,& iam fecit procurator D.
fus faciat petitam r etrouenditionem fiante
Czfaris ftatim liteprxdia inchoata,reproducendo proceffum,in qud depofua. decre
depofito fado,nil hoc refert quoad pecunia,
de qua hodic traatur,ex hoc enim Decre
ta Curix, & decreta Sac. Conf.aderant , ac
etiam prxfentando effeualiter retrouento iudicatur D.Cefarem foluiffe mediante.
ditionem faam , vt in eodem proceffu fol.
depofito , ob quod dicitur , quod fiat retro90. tergo,& fol. 91. & fic dumegitadpecuuendi tio,& depofitum fuit in perfonam Duniam tanquam non folutam , & folutio decis curacoris , & fic vel fueritjretrouendicio
monffratur perfonx legitimx fada , oritur
faa per Duc,vel fucrit facienda per Onoirium Procuratorem , hoc non refert quoad
ex hoc defedus adionis exeinaobligatione ex anteceden folutione,oportebat enim
folutionem legitim faam , de qua hodic*
tradamus,eft nxc cautela D.Cxfaris, quam
proponcre iura aduerfus folutionem faam
& aduerfus earn petere reftitutionem fecomittere potuit,aliud enim efttradare do
dum Paul.de Caftr.& eobtinere, alias om
validitateretrouenditionis, & de ipfis in.rroitibu* reuendicis , & aliud eft tradare de
ni prorfus caret adione , funt enim contra
pretio,( fuitillud valid folutum, & prceria agere ex folutione aon fada , vel agercu
contra folutionem faam perremediuou*
lente Iudicis decreto.
Tertio indubitati iuris eft , ex oluriono
reftitutionis,& in hoc eft ti tu! us C.li aduerf.
^ fada tutori, vel curatori , coniequi debitofoluc. nonautem reperitur titulas, auc lex
rem ipfoiure liberationem ad tcxt.in i. Luaduerfus non folutionem , qua via cum non
xius tf.tutelx,& tf.fin.ff.de admin.tut. in l.qd*
fit ad, deficit propterea iudicium, debetq;
fi forc tf.curatori ff.de folut.in l.concilio $.
D.Ferdinandus abfolui,& hodie agi poconcilium fF.de curat.furiof. quod vero trateft,cum lapfum fit tempus reftitucionis peditur ex reg.text.in d.l.fancimus, intelligitendx,-fiquidem iudicium hoc fuie mocunu
tur fecundum glof.prxfatas,& Dodor.comin anno ir 62. per D. Portiam , fucceffit D.
muniter , non iure diredo, fed per viam reBrianna,fuitq;declarata hxres in anno 1J69.
vt in proceffu fol. 156. profequitur iudicium
ilitutionisin integrum , quando tmpora.*
largiuntur adreftitutionem petendam,quse
vti hxres in.anno 1 J75fol. 1 46.8c non aliter
cum caufx cognitione,& non paffim conce
fe direxit via,quadirigidebuic contra folu
d dt bet, eft cafus in 1. 1. C. fi aduerf. folut.
tionem faam, & tempus quadrienni; ma
jori fuccedenti minori currit ftatim adita_*
Hinc ibi Paul, de Caftr. poft Bald, tradir,q<f
hxredi ta te,ad text, in (. ea qux ji. cum ver
ron poterit minor agere,vt iterum debitor
C. de temp, in integr.reftic. & cum, vt dixi,
foluac,nifiprius peteret reftitutionem, &
iudicium motum fit in anno 62.8c ab anno
fuerit fibi conceffa , qua: concedi non debet
fine caufx Cognitionen propterea, quando
1J63. vfque ad annum 69. non fuerit adus
nonpoteftdebitori aliquid imputari,fcdille
fadus in caufa , & prxdio anno 69. quo
tempore hxreditacem adijt D.Portix,ipfa_
bona fide,& red foluit,tunc non datur pr D. Brianna,non fuerit f'adus adus vfque ad
didareritutio fecundum intelledum glof.
annum 15 75 .fcquitur,quod ex hoc alio reftijn 1. verum tf.fciendum in verb.item non retutio,quando fuiffet petita non iuuarer,cum
flituctur ibi,ali) diftinguunt ff.de minor, hie
illa debeat infra quadriennium term inari ,
igicur nihil poteft D.Cxfari imputari, qui
alias amplius non competit,quando jnquam
iojuic legitimo curatori approbato per bi
nulla prxccfit caula legitimi impediment! ,
na decieca Magn.Cur. per fentenciam Sacr.
quod ex aduerfo demonftrari oporteret , &
onf.& oluic candem iudicialiter, faciendo
Sf j
fic
4

48

Ioannis Franctci de Ponte

fe procedit text. in I.fuperuacuam, vbi DoBri "ma eft hires, erar enim donatarius Dut
tor.omr.es . de temp. in incegr.reftit.
mediante publico inftrumenco confedo in_.
Quarto cum difpolitio hxc 1. fancimus fit
anno 46. tempore quo erat (an je mentis D.
9 per quam dura, & contra oninem arquitat >
Portia,vc eft opeim verificatum in illo pro& lie t-t i am text, in d.i. i. C. !i aduerf. iolur,
celTu , & fic inquam donatio irreuocabiliter
crit reftringenda>& non extendenda vlcra_.
inter viuosduc.io.mil.confequendorum fu
per omnibus bonis Sc fignancer fuper iftis
cafum>de quo loquitur, ex quo infero, quod
necnoD dona t dotes , & antefacum falua pocum habeamus iura diftinain curacoribus
minorum, & in curacoribus prodigorum> >
teftate ceftandi due 1 000. & pro docibus , 8c
antefato,'Fabritius Marramaldus affignauic
vel menrecapcorum, & iura dum loquuntur
de curatore mente capei , dicunr, quod ill is
vxoxi hxce idem bona: vnde non video,quid
fibi velicpars , fi folucio eft faa credicori
jrec fo!ui poteft, & quod debitor ex foluD.Portiar, ex quo fiue dicamus Ducem legitione confequitur liberationcm , habemus
cafum legis pro nobis, dum ver vult dici,j
timum curatorcm,fiue illegicimum, fiue di
da tur rclticutio.hoc non reperitur prouis
camus folutionem liberam, vel conditionacam,fiue tandem dicamus requiri, vel noru*
nifi in curatoribus minorum,& cum difpofirequiri decretum Iudicis , vel factam cum_
tio fit exorbitans.fc rigorofa.non cftextenio facienda, nee de perfona ad per fonam_ ,
eo , vel fine eo , fi inquam admitcimus Du
pec de afu ad cafum, vt inaflenfu, & coniicem eitc donararium, ha:c omnia colluntur
milibus dicimus,& hoc ni fallor eil de menSi debet omnin D.Ferdinandus abfolui .
glof.in d.I.quod fi forte jf.curatori fT. do
Sexto,& vltim,introitus ifti, non eft dufbli. t. qua: in verb, rect feluitur , dum tra
1 1 bium , quod eranc feudales , & Fabricio
itt de curatore furiofi,ncn facit aliud, nil
Marramaldoin D.Portiam fuerunr rranflaquod allegac text, concordantem , in verb,
ti fecundum communem formam inuefticura: in Regno, vc dicit Andr. in locis vulgar,
vero non iumcientis dicit , quod diftinio 1,
l.C. fi adueri.folut.procedit in Ulis alijs caquae eft pro fe, & harredibus ex corpore, ica
fibus expreflis in illo verf, in quo tracacuc
quod defcendencibus non extantibus ex D,
de curatore dato minori , vel alijs ex alijs
Portia , non fuccedet in hoc feudo nouo D.
caufis i quam ex caufa dmentis , & non eft
Brianna lor or , ex quo dum pars nicicur de
hare diftinio abfque fapore, nam multa_.
mon f Ira re, Ducem non finite curacorem , &
folutioncm
facta m haberi pro infefta: fequiconftituuntur diuerfa inter curacorem da
tum m i nor i , & curacorem maioris, de quo
cur,quod fuperfunt incroicus , & ifti remanlatiflim per glof.in hi.jT.fuitquaificumtT.ad
ferunr in ha:reditate , nulla exiftencererrouenditione , d quibus cum ipfa vti foror fit
trebell,
Qnintjfemper quod pecunia , qua; foluicxclufa,tanquam ex feudo nouo, dum hodie
'jo tur eft verfa in beneficium pupilli,tunc non
nd premium agit caret actione, debecq; Don
eft dubium,quod etiam quod ic folucum puFerdinandus omni via abfolui t fecundum-*
pillo ablquc cutoris , vel etiratoris authoriquz fuit iudicatum.
tte , confcquorplenam liberationem , fai
rem per viam exceptionis fecundum diftinPro eodem ,
ior.em glo.in d.l.i.C.fi aduerf, folut.& aliarum fupranotatarum: cum igitur fuerit de
monflratum Ducem populi donatarium_
SV M M ARIV M ,
P.Porti* fororis eorundem introituum : fequitur,quod vndiq;folntio apparet legitim \ dtfeutiendum in at confily.
fa ta, qux donatio fuie in iudicio produda , % Creditor ante omnia neejfe babet fundarte
& compilacus fuper- ea proce(Tus,& demum
obhgationem,.
roceius cum donacione laceracus perlu- J Pojcj/or non tenetr ni addbitam reipo
ium Carrafam virum D.Brina?,f$fuit ho
fif* .
allegatum in hac caufa non hodie,fed in an
4 L.per diuerfasQ. mand. guando locum b*no 1553-vtper comparitionem fol.ioo. do
beat .
quolulius fuie quccrelatus.cam pcrmagi- J Ceonariw litis non onfequitur niid quod
Itru'm actorum , quam cciam ad inftanciam
verfi/uit.
partium ,& adhuc ex hac caufa detinetur
I.. per diuerfat eft in patnam auaritia , ibi
carccratus in Magn, Cur. ncc pars aduerfus
dem. .
hanc donationem, d:fenfionem aliquam- 6 ejio litis bene* impefratur pro tuitionerei
producere poteft, poftquam fuper ea eft cpofefa.
pilacus procflus cum D. Porcia , cuius D, 7 rjfio lltii m val da ur propter difficulty
to

Confilmm
tes,& perieula reeuperandi ret ceffs.
8 *Poffi>r habetfacultatem offerenditvt rettu^
pojfejfam rttineat iure ceffo .
S Creditor recipient pretium ex venditioni
fignoris ad quid teneatur emptori.
10 Poffffor reipignorata offerenspretium creditorit vt pignus liberet habetur loco emptoris .
1 1 Ceonarius titulo onerofi, quando agat *
tra cedentem iure ceffo.
I Cedens teneturfacerfuum creditum anterius poffeffori.
1 3 Creditor anterior , eb* poejfor habetpoten tins fus offerendi,

LXXXIV.'

3
ARGVMENTVM,
Ccffionarius an confequatur totuni
creditum Tibi ceflum , vel quantitatem_*
iolutam . An tertius pofleflor , teneatur
aliud offerre creditum , pro quo
res eft obligata; quid in debitore,& plura in materia ccffionisjac iuris offerendi,
proponuntur.

CONSILIVM bXXXlV,
Vo veniunt hodie decide-
da.Primum e\an debeac
mioranus confequi credicum fibi ceflum Pelli
na Lomellina, & illud in
tegrum i vel tantum pro
quantieacever per Majoranum (bluta, caufa obcinendi ceifionem :
fecundum ver eft, an phedictus Mioranus
promittere habeac ipfius creditum verum
& anterius.
Primus punus , an debeac Maiorano fatisfieri de crdito Pellina;, & de qua quantitate,fuic enim facta oblatio foluendi omne ,
& tocum id , quod (aero Confilio iuftum vit
fu m fueric , & propeerea cum factum Confilium id.quod iuri efonum eft,arbitrari debear,infpicereprius habec,fi Pellinaprofua
crdito habet obligatum feudum , de quo
agicur,& fi ius hoc hy pothecs mediante le
gitimo aflenfu eft cranfiatum in Maioran
poftquam contra tertium pofleflorem agitur.qui iufto titulo, & bona fide emit,)& tra
tac icerato foluere. N de hoc crdito Pellinx non adeft fententia contra D.Frdinandum tertium pofleffbrem.ne ad illius infttiam,necad inftanttam Maiorani, qui null
pratfentauit aflenfum fuper jpmenfa ceffione fibi facla. Erat enim Pellina lanuenfis, Se

487
fie extera 1 quibus exceris aflenfus in Regno
non preftatur,dum feudalia bona, alienare
voluntjvceft notorium, tk principale requifitum in creditore eft illud.
Vt res fibi fit obligata iuxta glo.fin.& cmuniter feftatam in 1. 1. C. credit. euiction.
pign. non deb. obtulit enim D.Ferdinandus
foluere creditum Pellina: , & omne id, quod
Sac.Convium feeric.-vnde fi videbit fuper
i eudo,de quo agitur,actionem non habere^,
veiq; nn iudicabit D. Ferdinandum ad aliquid obligatum, fi tanquam pofleflor ratione rei obligata: foluere obtulit , & non ali
ter ; nam debicum tantum , pro quo res eft
obligata , pofleflor foluere tenetur, & ad
aliud moleftari non pored iuxta gloi. fin. Sc
fatis notab. vbi Scri ben res com muni ter in-.
1. vnica C. etiam ob chyrograph. pecun. &
hare eft differentia, qua: fit inter debitorem ,
& tertium pofleflorem: nam debitor omne-.
debitum foluere tenetur,de quo late Neguf.
in 3.mcmb.5.par.nu.46.
Sed & fecund,fi eft verum Pellinam hanc
actionem in indicio deduxifle : tunc non fumus in termini's text, in I. per diuerfas , C.
mand. cum lex ilia habeat locum, vc cxprcfs dicit in actionibus indubiracis, ideft non*
dum in iudicio deduis: nam poft litis conteftationem dicuntur acciones dubitat per
negationem partis,& habet locum tic.de licigiof. & ita dclart ibi Peer. deBellaperc.
Odoffr.& communiter Scribences fequcur;
Innocent. pariter idem tradidit in cap. 2. de
alien, iudic.mut. cau. fac. vbi Canon. Sc per
Spec, in tit.de ceff.aftion. quocafudixerunc
Doctor, prsefati.vt Innoc. & alija quod ccflio
habetur pro infeca , & nulla competir ceffionar io aftio ex reg.text.in 1. . vbi eft cafus
C.de licig.& licet fueric dubicacum.fi ctrahitur vicium litigiofi, quando non cratacur
de dominio,feu quafi alicuius rei,& proprio
in aione hypothecaria , tarnen bene hoc
procedit,vt non ctrahatur vitium litigiofi
refpedu ipfius rei, fuper qua hypotheca copetit , fed atio ipfa hypothecaria bene effi citur licigiofa>vc declarar Bald, in 1. 1. & 2.
C.de licig. vbi Salyc. & Scribentes communicer,& habetur per Affl.in Conftit.Reg.eorum ftaudibus.
Terci, quando Sac. Conf. hxc in totum_*
exclufiua non viderentur obftare, qu( ni
fallor) vident ur mihi indubi tata , incurrLj
cafum videndum ene, an Mioranus poterie
confequi D.Ferdinando cercio,& iufto pof
feflore ex caufa onerofa vl era id, quod ip fe-
Mioranus foluic pro ceifione coniequenda ,
& dixi alias, quod text, in 1. per diuerfas decidic cafum-vc vlcra quancitacem ver iolu
tam,

433

Ioannis Francici de Ponte

bona fide pofleflorem,& non contentas tarn , iiasq; mcerefle minim aliud confeioranus confeqiiucione fui credici, emit crc
qui poffic: nam dicic ibidem Paul, de C: Ir.
ditum Pellinx, & dum prxfupponitfoluiflc*
quod lex illa eil fada in pceaam nimix auaduc. i40o.indignatur illos ( quatenus demorieix ceffionari; canquam litis redcmproris
ftraret oluifle ) recuperare cum interefle- .
alienis rebus,forrunisq; inhiantis dicic text,
vbi glof.exponit.ideft mfidiantis, & propre- fed vitra vulcomnc,& totum id, quodPelliTeaemper in refiduo vkra lutum pr.vfu
na con ; qui potuiflet, afeendens ad ducatos
circiter lt.mil.iuxta calculum ad fui inflan tnitur (imulatio , & ibi Bald. dedarar,;quod
tiam fatum .
prxfumpcio redempcionis licium facic prxNec dicat pars litem hanc emiffe pro tuiumcre fimulationem, & fraudem ex parte-*
tione
feudi Ciuitatis , quando credebat ex
ceffionarij, quodcji fit ccffio impecrata ma- 6
iure
offerendi
declarato fibi competer cla fide>& dicicur fecundum Bald, fimulatio ,
fequi
deber
pofleffionem
feudi prxfati : a
quantum ad animum,quia fimulat fe habere
euanefeit fubtilitas hxc infpeo exitu rei
bonam h*dem,& non haber, & pariter quan
& fic etiam infpedo initio: nam verum eft ,
tum adqualicatem tituli,quia fimulat habe
quod dum emir,non habebat pofleffionern_
re tieufum in ft um ex cau numerationis>&
feudi.fcd D.Ferdindus erat pofleflor.ignonon habccquia quod eft numeratum , non_.
rantia fuiflcc iuris, qux ipfum non exeufae,
srquiualct ei,quod eft celfum:qux verba mi
dum non prxfuppofuifet . Ferdinande _
hi videncur urea, & func meo iudicio, ani
Vti poffeflorem,& credirorem anteriorem^
ma illiuslcgis:idemq; tradit Saly. fatis ele
potuifl'c ipfum offirre , Sc exequi porencius
ganter in j.col.fuper glof.qui etiam dixicp
lus offerendi illius : vnde fi ex oblatione D.
' jntentio i Ums legis fuie annullare cefiionem
Fcrdinandi excindum cft ius offerendi Ma parte,& ideolimulatam earn appellac.liiorani , non poteft prxtendere vilo vnquam
cet ver fie pocius fraudulenca,& mala fide,
tempore habuife,nec dominium,nec poflef
quia rc ci i muri tur lices, Sc ab hoc i pic fummafionem: nam refpedu iuris offerendi , quoi
u:t text, per hac verba , videlicet ceflionaipfe ranquam creditor habebar , opus non-*
rius cui func iura ceda parti pretio , noru
poteft agere , nifi vfque ad concurrencera-
erat tuitione, quia D. Ferdinandus tollere-
non pjterat,nifi ipfe offerendo, Sc fic ad hue
tjuantitacem pretij foluti,& pro vfuris com
finem non fuit impecrata ceflio Pelrx , repetent ibus: ex quo fit, vt Doores commufpedu
vero tuitionis pofleffionis,! quo taani ore tradiderunequod pro eo, quod noro
tum
cafu
loquitur eexc.hanc pofleffionem.
cft folutum , non pofit agi, quia hoc prxfununquam
habuic : igitur vanum eft , & facis
iriitur fimulatum , & paruiras pretij hoc inaereum
velle
applicare cerminos euieionit
dncic,ob quod Iacob. Butr. quem omnes ibi
pofleflionis, Sc in tantum hxc funtindubitafequtur, eradidic quod fi mir.us eftpretium
ta,quod Doftores voluerunc,vt fi idem pofcefionis,quam quantitas cefta, tune dicicur
fcflbr impecrccceffionem,illcnon poffit ea_
cefllo fimulata,& ica ibi Pctr. de Bellaperc.
vti, nifi pro tuitione rei, non autem de iure
OdofFr.Bart.Bald.Saiyc.Alber. Paul, de Ca.& omnes Specul.in d.tie.de cciT.a6t.nu. 7.
ceflo, poltea poffit agere , vt ibi eleganter
per Bart.col.fin.& eft de mente omnium,qu
Innocin d.cap.x.de alien. iud.mut.cauf. fac.
pro tuitione tantum rei cefiionem validara
hincBare.ibidem i.col.nu.i.Bald.Salyc. &
efledixerunr,& ratio eft,quia lexabhorrencommuniter Scribentcs cradiderunc, quod
dohas ceffiones , limitauit regulam annulnon fuficic ceffionario refpcdu eius, contra
laciuain pro caufa neceftaria cuicionis , qua
quem fie ceffio,quod confiteatur cedens in-,
caufa celfance , remanec regula, & caula.
nftrumto numerationem,fed oportet probari re vera folutum id, quod in mftrr.rr.cnprohibitiua in fuo primo elle: vnde nimiru,
fi in eo,quod excedit tuitionem, ceffio non-.
co affericur , & ante eofdem tradidit ibi
deferuit, & dicat pars quiequid velit , quod
dem Iacob.Butr.& verum eft in prxfenei iu
habuerit meen tum tuendi in cafu , in quem
dicio nihil horum adefte , vt fic in nihilo D.
confequebatur poifeffionem feudi:cum erga
Ferdinandus huic litium redemptori teneaeife&us non fueric fequutus, & in potfeffbre
tur ex cefiione fie procurara ad infidiatio*
nem bonorum.qu nunquam fuerunt Maioquatenus cefiione vti velit ad agendum , eft
deeifum, cefiionem efle inutilem,muIco ma
rani,aut ipfius Maiorum,nec aliud vnquam
prxtendit , nifi crcditum ducatorum mille ,
gi's in e , qui nunquam fuit, nec cftpof& pro ca fatam debitore generalcm bo
eflor .
Nec dicatur emifle creditum periculis funorum obligationem, fub qua venir feudum,
& eft verum, & aduerfus L>. Ferdinanduuo 7 bie&um difficilis exaionis , & quod inexplicacionc huius litis,maximc fueruncfaa:
nonilliusdebicorem>fed terciuniiuftum ; &
expen-

*
/
Confilum

LXXXIV.

489

expenfar: nam hc omnia ex effeu demonlier ff.qui pot.in pign.hab.fi 'intern non prftrantur vana.quiafi D.Ferdinandus cft pofftatur cautio , vel faltem non promittitur
(eflor rci obligate in tantum, quod hodio
debitum alterius , D. Ferdinandus fuperuefoluere obtulit.vbi eft periculum & vbi difnientibus alijscreditoribus anterioribus,vc
ficultas exaionis,& lex,quz annullatiic has
jara fuperuenerc inftigatis, tk impulfis per
ceffiones , iam pratfuppofuit iure ceflo fore
Maioranummet poft oblationem D. Fer
Jites inftituendas , procerus formandos , &
dinande faam>& hi creditores obtinerent,
fencencias inde proferendas , & hic non exreperiretur poffeflione feudi priuatus,& eopeato proceflu , nec fententia, fit oblatio
dem tempore amiflfle tarn notabilem pecucrediti:igicur vaniffimum eft applicare tr
ni quanti t item Maiorano foluendam,& fic
minos difficilis exaionis, & incerritudinis
re,& pecunia eodem tempore carerer,vltra
confequutionii crediti,nec expfs facte per
damnum primi pretij iam foluti , dum emie
Maioranum merentur allegari ; quia, vc difeudum hoc , nec ex hoc Maioranus poteft
xi , pro crdito Pellin non inftituic aftion
efle in damno : nam ft folutio, qua? hodie fic
pro extinione fui crediti, non fieret irreuoMaioranus, nec compilauic proceffum alicabitcr.quid dubij erit, quod omnia iura ,
quem , fed bene pro confequutione lui proprij crediti , & expenf fuerunc faz pro Ii*
qua: hodie habet,remanerent fala, & ad il
qui da ti une credicorum D. Ferdindi, & meia redire licerer, & pullet, ac fi nihil horum
)ioramentorum,quae crdita, & melioram actum effet? iuxta reg. text. in l.i.vbiglof.Sc
ta foluere debebat Maioranus , ftante fua_
Doctor.C.fi antiq.cred. in I. fi quis aliam if*
oblatione , pro confequutione pofleflionis
de flut.in Lex fextante ff. latinus largus if.
feudi Ciuita tis.ita quod verum,& indubitade except, rei iudic. interim enim dicuntur
tum eft in fafto nullam litem , nullum pro
ftare iura in fufpenfo dicit text, elegans iru.
ceflum , & nullas expenfas fecifle Maiora
J.refcriptum verf. quod fi non ita ff. de di
num i tanquam ceflionanum crediti Pelliftraepign. & excicantur quafi fomno dixit
nac , fed tantum vltimo loco in quadam realias per vetba magiftralia. Bald, in 1. 1. C.
plicatione allegauit efle ceflionarium Pelliquan.non peten. par.& fie tractamus de cau
, pra-fentando , & ftatim fuit fa*
tela, qua- parti nullo pacto nocere poteft, &
a oblatio foluendi pro hac caufa omne toconferuat ZXFerdinandum non indemnem ,
fi iam pretium fcmelexoluit, & hodie iteru
tum.quod Sac.Conf.iuftum vifum[fucrit: ex
foluit,fed vt minus perdat.
quibus arbitrer fatis demonftratum, vel nihilee foluendum ex dcfeu aflenfus, vel
His fic exaratis,videamus quzfo,fi dum_f
quia aio (it litigiofa,vel quod ttum exol- 9 vigore fenttias iam lata:,per quam fuit prlita afiftentia Maiorano ad rinem vendenuenda fit quc i tas ver per cum (bluta cum
di,vt exprefs in ea dicitur, fi inquam feud
ntereTe & quod in hoc non attcditur,quod
fuiflet venditum,ad quid ipfe tenebatur emforte eft confeflatum , & aflertum in inftruptori, dum pretium in fatisfaion fui cre
men to ceftionis,fed debet aliunde doeri dc
diti conuertebatur? & precipua cert illa_,
vera,& reali folutione.
Secundus punftus, qui decidendus venit ,
duo funt, facer eius creditum verum,& ana erit, an teneatur pars preftare cautionem ,
terius: nec de hoc eft difputandum, quia eft
feruata forma oblationis facte, vel fal tenu
cafus in 1. 1, fatis vulg. Ccredit.euict. pign.
promittere facer eius creditum verum , &
non deb. vbi glof.fin. reaflumit , & pro abfoa nterius.in quo verba multa non effundam ,
Juto tradidit Neguf.in .. i.memb.num.
aduertendo prius,quod quatenus Sac. Conf.
40. & licet quis emar,ad emendum volunta*
trideretur aliter decidendum in eum cafum
ri accdt, tarnen quia pretium foluic , vt
non poteft liberare pecuniam oblatam per
rem emptam cum effe&u coniequatur, pro13 . Fcrdi nandum.qut cum hac conditione, &
pterea iuri confonum vifum fuit , vt credi
cautela obtuli t,& non aliter, & eft hic aus
tor predi&a promittat , vt ex illius iuribus
vol unt arius , qui non poteft alterari ; nam.*
emptor poflic rem emptam tueri , & defen
quatenus non tenereturalcerum de duobus
der.
J
facer Maioranus , in eum cafum D, FerdiDum igitur poffeffor rei ex caufa oneronandus non cffert,& poterit Maioranus fuis i I fa,quia illam emit iufto pretio conuentus i
primis iuribusexperiri:lex enim prbuitfa
creditore offert foluere , habetur loco cm% culcarem pofleflori offerendi ad tinem retiptoris,ac fi creditor ipe pignus vendi facenendi rem iure ceflo,dicit glof.notab.in l.i.
rec , 9c ifte poffeffor tanquam nouus emptor
C. qui pot.in pign. hab. fiquidem pofleflori ,
pretium ipfi creditori folueret,& hoc elt.qci
maxime iuftoindubitati iuris eft faciendam
dtcunt iura glof.& Door. quod is, qui folcTc iurium ceffionem ex reg. text, in 1. muuic litis extimationem, vide cur emere,& do
minium

qqo

Ioannis Fran :ici de Ponte

pit propter creditores anteriores,& que ra

minium rei pet,dicitur ttansferri in eum
ab illo,qui cxrimarioncm recepit, ac fi ventio, aut que squitas fuadet, vt confequatur
D.Ferdinando id, quod confequi iiullo modidiffet fecundum glof.notab. in 1. fi culpa_
if.de rei vend.vbi Bare, nam foluendo emir,
do poifet.fi feudum venderetur?
Vlterius recordaridebent Domini Iudidicit rext. elegaRS per glof. pradiam allegacus in l.cius,t odem tirulo,& hoc eft>quod x cantes,quod dum fuit practenfum,& obtentum ius offerendi competens D.Ferdinando
propri tradidit texr.in I.fi proprer ff.rerom
eife potentius iure offerendi cpetenti Ma
amoc. & in 1. litis ff. pro empt. vbi qui litis
iorano,fuit hec fundatum principaliter, qt
extimationem foluit emptoris loco habe
D.Ferdindus erat creditor anterior,& poftur: occultatur enim vnus adus ad text.in-.
l.j.j.fin. ff.de donar.inter vir. & vxor. Si er
feffor, & hac racione fuit iudicatum in fui
fauorem. Nunc dico.quod quando creditor
go ofierendo videtur emere,& blario,vt dixi fit ad finem retinendi rem ex iure crdi
petit ceffionem offerendo foluere in pecunia, dicit Neguf.quodceiio petitur actione
tons, ficut emptor, qui emit pignus, creditori foluit,vt ex iuribus ipfius rem emptam
ex cmptOjCja foluendo emere videtur actiones,vt pereum in 3.memb.j.par.nu.i}.verf.
poffit cum effedu retineie,fequitur proprerea,quod cum eadem fit ratio, cum vrerque
fecundo cafu: fi ergo offerens eft tali ter emptonquod agit actione ex emp to,hinc dixie
dicatur emptor, cum ficut voluntari illt>
accedicad emendum,ita poiTeflor ad offerBald, in l.fi culpa ff. de rei vind. ad propofidum.imfortius,quiaetli oblatio fit voluntum,quod femper quod interueoit pretium,
dicicur emptio: igitur fi offers eft emptor,
taria,caufa tarnen eft nece(aria,fcilicet pro
fumus in terminis l.i. C. credit, euief. pigo.
retentione rei per eunVpofTer* : vnde iura,
non deb.& confequenter omnin debet Ma loquentia inemprore, quod creditor facer
ioranus facer debitum anterius, & iura_
debeat creditum anterius , dum pre tiniiu
femper cuftodierunt,vt minime quis precio,
recipit habebunt indubitat locum in pof& re careat,pretiumq; confequatur ille, qui
fcfl'ore efferente, qui per omnia , vt emptor
alisrem habere nonpoffet, vtdicimusin-.
iudicatur.

eo.qui vendendo exprefs cauit nolle teneri

Rurfus Doctores voluerunc , quod quoj I ties fit ccIjo ex caufa onerofa pofTunt agede euictione .* nam tenetur femper ad pretij
reftitutionem ad text, in l.emptorem $. qui
re etiam centra cedentem iure ceflb , quanautem ff.de aftion.empt.& reddit racionem
do tarnen non poffum rem retiere ex alia_
caufa, ira docuit eleganter Socc.in fuo conf.
ibi Iureconful.per hare verba videliccquia
ao6.in tertio cafu vol. 2. & in poffefTore, qui
bona fides nonpatitur.vt emptor rem atnicpetit ceffionem ex difpofitione text.in 1 mutat,& venditor pretium retineat:& filexob
Jicr,tradidk Socci. vbi fupra in feptimo ca
imminentem euictionem compellic venditorem 3d cautionem euidionis prarftandam
fu , & concordat in hoc conf. Det. 104. qu*
cor. filia in hac materia funtSynodalia:fun*
& tuetur emptorem,vt interim foluere non
tencatur, & fi ab initio liber pretium prodant eorum dL&a ind. I. fi culpa , vbi Bart.
Angel. & cartcriScribent. idem Barr, inl.i.
miffum fuerit iuxta termin.cext. in 1. fi poft
jT. viufructuarius, vbi late Alex. ff. de oper.
perfectam C.de euict. in 1. habitationem ft*.
..& fit differentia inter ceffionem_>,
deperic.& comm.rei vend.inl.fin.jS'.emptor
qui ft ffdeiuffori,& illam, qua- fit in benefb
in fi.ft.de refcind. vend, cur diuerfum debet
ci um polie fibi is , vt primo cafu nunquam_t
iudicari in cafu , dequoagitur ?dum ipfe*
poffir habere recurfum contra cedentem^
Maioranus , pendente oblatione facta per
tanquam illa,qua: fit ex tacita partium con*
Principem5perquifiuit creditores, fecit cutn
uentionc ; in fecunda ver , qua; fit ex iuris
illisconuentionem,& demum fecit illos indifpofitione ex caufa onerofa , militant fu*
Iudicio comparrent ex hoc fui culpa, & ar
pra allegata.
te dicamus immincre hodie euictionem_, :
.. Si ergo fieri debet ceffio D. Ferdinando ,
vnde ficut de natura contractus emptionis
i & iure ccffo pofit habere recurfum -contra
& venditioni venit euictio,& ex imtnineneundem Maioranum , dum feudum euincetia euiefionis,pretio adhuc non foluto tene
retur per creditores anteriores : igitur tetur venditor prarftare cautionem , ita parinctur facer creditum anterius , quia fi non
ter fi de natura hypothec* eft , vt creditor
teneretur non daretur regrefus contra ,
confequendo fuum creditum , promittat ilquod quarfo podereturjlocuplerarerur enim
lud verum, & anterius, & fundatum eft pofMaioranus cum iactura Principes : nam aut
fefTorern offerentem non differre ab emptocapit h. per hoc feudo, aut non capit : fi. n.
re rei hypothecate : in tantum, quod da cur
capit, femper eft indemnis,aut ver non carecur fus contra credicorem cedentem : igi
tur

Confflium
tur fient ex euiione imminenci tenetur vdicor prxftare cautionem:ita in ca(u,dc quo
agitur.ex euiione huius feudi imminente-,
tenecur Maioranus prarftare cautionem petitam de faciendo credicum fuum verum, 8c
ancerius fecundum quae fuie decifum.

Pro Daniele Centuriones

SVMMARIV M.
I Nommant aiqutm ad officium^ nominates
erit pofiea minus idoneus conuenitur no. vanans rattone fdet fequuta .
%Approbatio fada per Curiam per/on* no
minate; excludit dolum,& culpam nominantisjbidem.
a Nominates, & eiusfideiuffores primofunt
excutiendi , & in defectum recurrendum
efi ad nomin antcm.
3 Vtrba vt nominans teneatur de culpis, & defeclibus nominati , quid operentur.
4 Obligates pro adminiliratione alicuius non
* tenet ur de ys qua. ob culpam , vel delicia
ei pene nomine irrogantur.
5 Redor quife obligauit proft officia ibus % &
familiafua,exbibendo Itbertur .
ARGVMENTVM.
Verba haec , vt nominans teneatur He
culpis , & defeebbus nominans in Regijs
inftrudionibus appofita quem brtiantur erfefturru. .
CONSILIVM LXXXV.
Oca vis huius caufac confiftit in videdo,quid impor
tant verba illa : Che de le
colpe,& defetti del Stefano,fia Daniele principal
mente tenure: nam fi ver
ba prxdia non adeffent
cafs non haberet iutamdubitationem , li
quidem ex nominatione tantum conuenirt
pofTec Daniel, qui vel non obligalet eum_
tante approbatione faa perfonx nomina
ra: per confultationem Reg. Cam. Ita quod
non fuie Reg. Cur. fequuta fidem nominantis , & ex approbatione per Curiam faa_
perfonx nominan, excludi tur dolus, & cul
pa Danielis nominantis & ipli nihil poteft
imputari , non eft ad quid ex nominations
obligetur.ad text. in 1. i. $. fi Magiftratus f
de magiltr.conu.m Lai#fi tempore ff. de

LXXXV.

491

admin.rer.ad ciuit.pertin.in I.i.vbi Door.

C.de perJC.nomin.iib.i i. fidei enim ratione
conuenitur nominator, dicit lureconfultus
in l.imperator in fa. verb. if. ad munieip. Sc
periculum agnofcit, quia non idoneum nominauit dicit text.in l.quid ergo eo.tit. igi tur cum fidei Reg. Cur. ftare noluit,fed
de perfona fe voluit informare}, & tanquam
idoneum approbauic Steranum,propterea_
ex nominatione (impliciter , non effet conueniendus Daniel, quiequid dixerit latius
Luc.de Pen.in l.agences C.de agent.in rebus
b. n.
Vel ex alio inane elfet judicium , quia_
a prius principalis nominatus,ipiusqfideiuffores excutiendi eflent, & demum ad nomi
nantem in fubfidium effet recurrendum ex
regula tradita in d. l.quid ergo, & in d.l.imperator,vbi glof.notab.in verb nominaueric
in l.z.C.quoquifque ord.conuen.lib.it. in 1.
quoniam augerio,vbi glo.not.in verb.eciam
C.de conu.fifc.debic.
Punus igicur confftit in videndo prdi3 orum verborum effeum , cum debeant
operari,& fu appofita cfendum erit
fuperflua iudicanda.
Aduerto igitur , quod ex regula iuris qui
4 pro adminiftratione alieuins obligatur non
tenetur de illis,qux ob culpam,vel delium
ei pene nomine irrogantur, vt quia deliquic
in officio, hie eft cafus text.in l.vniea C. du*
peric.eo.qui pro magtftr.interu. vbi latiffim lo. de Plat, qui multa cumult, eft text,
in l.libertus i.fiu.ff.ad municip.in 1. fideiuffores magiftratuum , vbi Bart. Bald. Angel.
Paul.de Caftr.cV cxt.ff.de fideiufT.vtfi excSrumaciu ex caufa furtii>aractarix,& fimilibus in officio commiifis, & quia ex appro
batione perfonf faa per Reg.Cur.erat pa*
riter liberatus Daniel,& ad nihilum tenebatur , propterea Reg.Cur. voluit prouidero
omnes ca fus, pro ciusindemni cate videlicet
cafum adminiftrationis cum cautioneduc.
20.mil. cafum culparum , & defeuum cum
principali obtigacione Danielis > ad quetiu*
cafum fideiuftbres adminiftrationis non te' nebantur, & cafum mortis Danielis duran
te Regentia.ii ergo funt cafus diftini,& de
vno ad alium non infertur,& fideiuftbres ad
miniftrationis ad culpas,& defeus non tenentur , in quo cafu erat neceffaria proui fio
particularised derogationem difpofitionis
iuris commMnis,& in hunc cafum tantum fe
obligauit Daniel,arbitror,ni fallor,quod no
fit iuft, de quo in prxfenti puno dubitanj dum. Hinc Door. pofueruntpropriam_
quxftionem,quando Reor fe obligauit pro
e,Ociaiibus,& familia fu cenen, vt tunc
exiu-

40*

Ioannis Francifci de Ponte

cvHibendo liberctur,recus fi promifit foluere oirncm condemnationem pro Official!bus ceundiun communem docir. Barr, in I.
4 ii.Hn. ff de publ. vndc fatis difiat vna fpeties obligations ab alia. Si enimpiouifio
-Collaterals Confilij habet luum effeum ,
habet vnufquifque fus fuam prouifionem,
& regulatur demum d viua illius prouifionis ratione,nam n aliud facer voluic Col
latrale onlilium . quam ubijeere Daniekffl omnibus pericuhs , quibus ipfe teneretur,fidc perfona adminiftranr, & propterea
pro acimmillratione Curia fibi culuir cum
deiufione etiam infolita, in cafum mortis
bi confuluit de amiflione officii , & de culpis>& defeibus , ve pariter Daniel teneretur, fient fi adminitraret, quia cum hoc Hebat ad fui commodum,eiusq; infiantiam_ ,
non vifum fuit exorbirans ad hocetiam ipum teneri,quafi quod non effet fimplex extraneus.qui pro alio fe obligabar,iuxta tr
minos text.ind. l.vnica cum concorda nt.ibi
adduftis per lo. de Plat. & cum hoc obtulerat DanieUecnndum hoc prouidit Collate*
rale Confiliom;Daniel enim in fupplicationc duo cxprimir,ad qua: tencri vu Ir , & pro
altero dicir , quod Stefanus prarftabit cautionem: duo enim funt cafus mortis, vt offi
cium Curiar applicetur,fi quod de culpis,&
foliis in officio per Catancum pariter ip
fe teneatunquo vero ad pecuniaria m admitaihationem offerturcautio prartanda per
Srefanum duc.io.mil.& apponit rationem ,
quare de hoc Reg.Cur.debet remanere con
tenta: quiafecundum natura m officii, cautio folita eft duc.io.mil.nec vnquam Perce
ptor Prouinciar tak m pra-ftitit cautioncm *
Collatrale igitur Confilium non aliud, qui
fecit , mandat enim , qued confignetur
Kegentia officii, pra-ftando ptardiam cau
cineme dicendo przdictam caucione m_.,
oportet hoc intelligi eo modo , vt fuit obla
ta pro adminifiratione pecuniaria , rurfus
a"icitur,quod de cu1pis& defeclibus Stefani
principaliter Daniel teneatur,& quod ex
cms morte interim durante Regertia, Offi
cium Curie applicerur,hc inquam funt alia
duo oblata per Danielem , ad qux fideiuffio
adminifirationis pecunix non extendebatur
fed fuerunt hxc duo oblata repeetu arnifonis officij,& propter hoc demum fuerunt
per Collatrale Cfiliumacceprara,& proma: igitur fi ratio prouifionisieoacurrit , fi
verba lunt conformia fupphcationi, fi obli
gatio anielis eft ad rem penitus diuers ,
& feparatam ab adminifiratione, pro qua-,
tanquam diuerfa funtobligati fideiuflbres ,
& non DanielA iure l'une cafus dlilincti ,

& penitus feparati , & minime de too infer*

tur ad alium.non video propcerea.quid poifit hodie cum Daniele controuerti , qui ftatim, quod officium fuit in capite Stefani, 8c
Regentia ex hoc extina , ftatim inquarn_
fuit i nexu obligations liberatus , & propterca omitiendo regulas de [prouifionc*
particularise fub generali non comprehendatur de relponfione,& prouifione generali,
quod intelhgatur fecundum propofita > &
fupplicata,de reftriioncdii generalis fe
cundum rationem , & mentem.' contrahentium , & alia finir lia, arbitrer , ni fallor, ex
przallegatis, faris fuperq; demonfiratum_,
non efie quid hodie cum Daniele, controuertendum-i.

Pro Ioan.Vincentiode
Loffredo.
SV M MA'KIV M.
I Exceptio,qu<e obflaret deleganti dtbituitL*
non poteopponi delegato babenti aufam
onerofam cum difitnflione . .
i lndebitum dicitur quando faluo y quod alius
debet quaego illud debeam.
4 Debitorfoluens credttori fut crditons ,vef
cejonarto turtum poU ei opponere exceptionesfibi competentes contrafuum redttorem,ni adjit delegatio.
J H/tentw muitofortius concedtur cut daret indebiti rtpetitio.
ARGVMENTVM.
Qnando exceptio obftans deleganti ,
obftet , & ei , cui fada eft delegatio ; &
differentia inter delegationem dbito
ns , & ceflioncm nominis dbitons pro- ,
ponitur .
CONSILIVM LXXXVI.
N hac caufa magnif.ioan.
Vinctij de Loffredo cum
iflls de Summaia.nondubicatur in facto , contra
us initos cum Antonio
Bruno ipforum debitore,
fui lie contractus partitarios,& penitus vfurarios,vc fic fi hodie cum
ipfo Antonio de hoc difceptaretur, dubiurn
non effet i 1 los fic fore declarandos,ac in fortern excomputandam pecuniar qutjtatem talium concractuum vigore habitt
ubium

Confilium
Dubium videtur hodie facere,quod lis n
eft cum pridido Antonio.fed cum ipls do
5 ummaia,vti ipfius credtoribus,ctra quos
onerofam caufam prtendenres vidccur non
pol'c opponi excepciones obftantes delega
ti,qud decidere vidcur multa iura & propri text.ifi l.fi quisdelegauerir,& 1 feq.ff.de
nouac.in l.apudcelfum Jf.idem quarrirur in_,
l.fi pur tf.eum,qu votence ff.de del. except,
in l.fi donacurus $. I.ff.de cond.cauf.dat.in_.
l.Nciennius,& in l.fi id,quod . i.'.dc dona,
cum alijs concord.
Sed quaefo aduerratur,nam attenta qualitatenegotij, arbitror (ni fallor) nos effe ex
tra trminos prardidorum iurium,& iudicdum fore hodic psrSac.Copf.in fauor magnif.Io.Vincenrij,atctarealitate, vertrte,
6 quitate huiufmodi prattencionis, iam qcf
in dubium non eft refricandum,Anconium_j
Brunum fuiffe hominem iftorum de smaia
omnium ipforum negotia pertraftanteou,
qui eti proprio nomine gerebat,tamen nu
dum erat ipfius nomen in ipfis > omniaq; ad
ipfos de Summaia fpedabt vti principales,
quod per ada in proceffu exiftentja bene eil
demonftracum; vnde contractus in i ti cum. >
Antonio Bruno iudicandi erunt, ac fi fadi
fuiffent cum ipfis de Summaia, & fucceifiu
ceffat difpoficio iurium fupra allegarorum,
& remanente qualjtate vfuraria, qui non_
negatur.nec negari poteft,remanet intentio
magnif.Io Vincentij bene fundara.
Sed vltcrius, dato quod ifti fuiffent puri,&
fimplices credicores pra-didi Afltonij , ad
hue credo indubicat fore per veras iuris
regulas contra eos pronunciandum, & praefuppono, quod de iure dicecur, quis indebitum foluere,quando id,quod alius debet foluo ego,quafi illud debeam,fic dicte text.in-t
l.in lumma/.fin. ff. de condit. indeb. & melior text, in 1. fi pcene $. quamuis eodem ti
tulo, rbi dicic text, quod quamuis debitum
ibi quis recipiat , tarnen fi is, qui dat, non_
debitum dat , repetitio competit , veluti fi
quis hircdem.vel bonorum poffefforcm falfoexiftimans creditori hereditario folueric
quod intelIigicur,quando fuo nomine foluir,
prxfupponcdo ipfum deber, vel ex propria
perfona , vel vt alteriobligacus ad fu Obli
gationen! extinguendam: lecus vero fi alterius nomine fclucrit , fie procedic text, in 1.
repetitio, vbi bona glof.eod.tit.qux indebiti
conditio procedit, fiue ignorater fuerir pe
cunia foluca,fiue titubanti animo,& ancipiti,dubitansdeberc,vcl non,vt demum p<iftquam hier it demonftratum indebi tum com
petat repccitio,fic procedit eexc.in 1. fin. .
de cond.^deb. ,

LXXXVL

49j

Hoc pra;fuppofito,redeundo ad cauflam ,

dico iftis de Sfimaia effedualirer,& virtualiter per Io. Vincentium fuiffe folutum, vt reprefenttibus perfonam Antomj Bruni cr
ditons Ioan-Vincentij,& fic vt Antonij Bru
ni ceiionarijs, non autem ex ipfius Anconi;
delegatione :contraxit enim lo.Vincencius
fua fpont cum eis de eodem debito, vnde-
cum per prius cum ipfis nullum gefferit negotium,nil hsbueritcum eis commune, nul
la procefit deIegatio:merit inquam neceffe erit dicere conrradatum cum ipfis tanquam habentibus obligatum Antonium_ ,
omniaq; eius bona, inter qua erat hoc hguratum debitum,& propterea vti Antonium
reprefentibus, & ipfis iurium cefionanjs .
Ioannes Vincentius oluit, fe de olueudo
feoblgauit.
Ex quo fit, quod non fit arguendum difpofitione iurium fupra aHegatorum ad cafum.de quo agitur , liquidem iura illa procedunt in expreffa delegatione, fecus vero ,
quando tradatur de olutione faua alicui
vti alterius creditori, vel alterius iurium_i
3 cefiionario:ita diftinguunt Dod.omns vi
delicet Birr.Alber.Pau.de Caftr.Imol.Ang. ,
& ca-teri omnes in 1. doli , ff. de nout, late
priam tradauit Saly. in l.fi citra C.de cond.
indeb.idem Sa'yc.in J.fi donaturus,
de*
cond. ob cauf- quando enim intercedic dele
garlo . qui ex reg. iuris fit cum volunta
vtriufq;& dcbitoris,& creditoris.cui fit delegatio,viderur fecundus credicor,cui delegatio eft fada, fe fcurum reddere ex recognitione debiti fada per delegatum > & fub
eius fidecautum remanere , alias deciperctur contra bona m fidem contradum, & de
legad culpa ipfe contra principalem debitorem non egiffet,& creditum amififfec quse
ratio ceffat in ceffionario, fiquidem nulluni
inrerceffit fadum dbitons ccfii , & multo
magis ceffabit, quando nec eriam adelt ex
preffa ceffio, fed tantnm vti creditor alicuius.aliquis agit contra aliquem debitorem
putatiuum,& lie vel foluit,veI neceffitato
cogente foluere promietic, vtpropti eft in
ca(u,de quo agitur.
Vndeexclufa penitus delegatione dendo dico,quod aut Io. Vinccius foluir, ve!
foluere promifit,vt debitor ceffus,& eocafu
eedem excepciones , quas contra cedentem
opponere poterat, bene t opponet contra_
ceifionarium ex reg.Dod.in loco prallegato,aut fi non foluit,vt delegatus; nec vt no
men ceffumdicendumerit.hanceffe tertiam
fpeciem, & fic loan. Vincentium foluere.vel
foluere promififfe id , in quo debitorem fe-#
effe credebac Antonio Bruno,& foluebat ipTt
fe

Io.Francici de Ponte
494
contractus fbnte eadem caaffa infecta 8
e ad Obligationen! putatiuam extinguenda
lege prohibita : vnde ex eadem regula.
iis vti creditoribus Antonij . Si igitur non
text, in 1. doli mali de nouat. cafuslerit hie
erac Io.Vincentius debitor,ergo foluic indebitum,quod confideratur non tantum refpepro nobis decifus,etiam praefuppofica delectu eiuSjCui fluitur,verum cc eiusiqui foluic
gatione,qua: nullo modo,nec adeft,nec pr*iuppom pored ; cartera fuppleanc religio c
per iura fupra allegata:imo ex cauTa falta ,
acquicas excellentium ludicantium.
& non vera ad text, in 1. fi non fortem $. fi
centum eod.tit. de cond. indeb. & fi repetitio competeret Io.Vincentio,quando foluifPro Lcchefino de Lucier,mult igi tur magis permitti debet rettiojdebitum enim elt vfurarium, quod non-.
chefinis,cum Regio
negatur,nec negari potefbpoftquam apert
Fifco.
4; monftratum fuit ad temporis dilationem
ebtinendam tot pecunias extortas , de quo
per Abb & Docto, in cap.confuluit extra de
SV M M A*K1V M.
vfur.& fi Doct.feerunt quaeftionem, an deFacliferies in Con/io.
tur hxc actio contra tertium vfurf non par2) elegatio qdo inducat .
ticipem,poflidentem bona vfurarij, vel con
Delegatio tnducitur ex promifftone facial
tra bona poifidentem exffneratitia pecunia
per alium meocredituri,mea vice,& man
empta,de quo in cap. tua nos,vbi bona glof.
dato .
eodem tit.de viur.& in cap. cum tu: quant
Creditor
in cuius beneficium delegatio inter'
igitur magis procedunt hac in cafu, de quo
cejjit,qua
aiione agat.
agitur > vbi non tra&atur de re diuerfa , fed
L.fin.C.de
nuat.non
habet locum in delega*
de eadem pecunia vfuraria , iam in effe exi
tienta
.
lente penes eundem debitorem, cuius Obli
Delegatione intercedente aclio contra delegationen! lex peenitus annullauit, pro quo
gantem extinguitur .
facit notab.decif.ald.in 1. rem quam C. de
Nouath quomodo inducatur.
iure dot. quam fequutus fuitlatius Iaf. in I.
fi eum feruum fF.fi cert. pet.pofl nu.j.vbi vo- S Nouatio ex pratoria stipulations non indu*
citur tpfo iure,fed ope exceptionis.
luit Bald. quod fi fundus fuerit per vfuram_*
extortusjfuifltq, per vfurarium in dotem_ p Obligatio oritur ex congnationefaifa.
datus filiar; quod tali cafu competeret debi- i o Cefjio quando opere'tur contra cedentem .
tori actio etiam contra markum , & fic ter
tium extraneum,quia dicte ipfe tranfiuitcu
ar'gvmentvm.
fua caufia, quod neu eft quaudo pecunia eft
cfumpta,& fic res ipfa afficitur. rdeoq; pe
Delegationis,ac nouationis materia^
nes quemcunque vadat, habet in fe onus repertractatur
.
fiitutioni annexum>prout dicimus in actio
ne in rem fcripta, prout eft actio ad exhib dum,& quod metus auiTa , qux datur etiam
CONSILIVM LXXXVII.
ex communi reg. Doct.contra metus no participermcumq; in prxftatione vfura: cideVcchefinus fuit Arrendare tur peccatum , tarn ex parte accipientis ,
tor fahs , qui in fine fui
quam ex parte dantis , mrito inquam con
arrendamti habebat rri
tra quemlibet debitum vfurarium petenplicem fpeciem falis , vna
tem, actio , fiue exceptio locum habet . Sierat ab eodem debita-
quidem ex parte dantis , & in fe debitum_
focularijs: altera erat de
vfurarium efhquodin tantum lex abhorrer,
bita Regia; Curia , ftanre
vt etiam promiffio facta cum iuramento de
confignationeeiufdem qutitatis ab eadem
nonrepetendo vfuras lex annullct in cap.
Regia Curia, in principio arrendamenti ilad nolram el fecundo extra de iurciuranlius cum pacto, quod in fine arrendamenti
do; & cum ex patte promittentis , confidedeberet confimilem quantitatem reflituere,
retur femper peccatum , & nullitat contra
& vltima fpecies erat quatitas falis pi opria
ctus, infertur , quod etfi millies promittat
ipfius Lucchefini, quam ex forma capitula
& cuicunque fe obligauerk verum critditions arrendamti Regia Curia tenebatur
cere.debitorem vfuras promittere,& ad eas
emere ab ipfo Lcchefino > & eidem folucre
fe obliga*e,& fic in omni promiffione.feu in
iuftum pretium.
omni obligacione coftfiderabkur nullius
fuie controuerfia inter Re^iumjfifcam^
Luc-

Confilium
JLnecheinum de primis duabus fpeciebus:
na Fifcus mandauerat illas conignari Lan
fredino fecundo Arrendaron' , & Lucchefnus replicabac , quod confgnare non tenebatur:nam refpedu primzfpeciei debitfocularijs allegaba: confignationem non effe
faciendam, ex eo, quia ipfe Arrendator de
bitor erar foculariorum , & propterca ad fe
eximendum ab illa obligatione,ipfe illis c
figr.arc volebac , non aucem Arrendarori
fucceiori:qnoad fecdam fpeciem Talis Re, gi Curi debitam allegabar habere cempus
menfiurn quatuor pro ipfius reftirutione, &
circa hoc fuerunt faz comparitiones Se
replicationes, & tandem decretum interpoitum. Quo ver ad vltimam fpeciem falis >
de cuius pretio hodiedifceptatur, nulla adftiit , nec adefie potuic controuerfia , quia_
crac fal proprium Lucchefni , & appoiitum
eratcapitulumin fui beneficium , per quod
non fe obligauit ipfe,fal proprium vender
fed Curia ie obligauit in commodum Arre*
dacoris fal i lind emere-.
Ideoq; deeifo iam negotio circa duas fpe*
cies primas, de quibus fuerat controuerfia ,
fuerunt cxpeditfubdie j-Septembris -8.
prouifiones per Regiam Cameram , in qui
bus mandabatur confignatio pratdift irum
fpecierum duarum falis eximendo indemnem pro eis Lucchefinum ab obligations
focularium,feupopulorum,&quoad tertiana
fpeciem falis proprij , fuit prouifum modo
infraferipto.
.'-f
Et quello fe ritrouaTe di pi , deiche douete per conto di detri refidui , & di quello
douete reftituire alla Regia Corte,vt fupra,
s'h fimilmente da confignare per voi alla_
Regia Corte , & per efTa al decto Lanfredino, perche eTo Lanfredino in nome dt derta.
Regia Corte se obligate apprefo Ii acti di
quefta Regia Camera di pagarui il prezzo
di e ill fali conforme all voftri capiroli far
ta, che i'ar la confignatione & liquidaeione di efii fali.
Qui Lanfredinus iam feobh'gauerat penes
aa Reg.Cam.fub eodemdie 3.Sepcembris
modo infraferipto.
Lanfredinus conftitutus apud aa Regia;
Cam. nomine Reg.Cur.fuo proprio priuaro,
& priucipali nomine promific , & fe obliga
uit facta fibi t vcl alij eius nomine confignationetotius quantitatis falis > &c. foluero
Lucchefino omne,& torum, &c.
Lucchefinus inquam non folum conque*
fins non fuit de huiufmodi prouifione , fed
earn exequutus fuie , im inftetit pro oberuantia , & Regali exequueione illius protelando fe contra Lanfredinum & iniando ,

LXXXVII.

49e

quod fal reeiperet , quia pararas erat confi

gnare tllud feruata forma prouifionis.vtdemum ipfe Lanfredinus foluiffee eidem pretium falis feruata forma obligationis faz
per Lanfredinum, vc fupra penes aa Regia;
Camerx , qux omnia apparent in procefl
paruo principio illius>vfque ad fol. 10. inclufiu.
Adeoq, Lanfredinus erat renitens in con*
fignatione reeipienda, & Lucchefinus eft 1le,qui pro confignatione inftabat,vt demum
pretij folutionem ab ipfo Lanfredino obeinuiffet.
Lucchefinus tandem poft hzc aa de an
no 1 5 5 8 . fe dirigir in Regia Camera in anno
1 56. & virtute przdix obligacionis Lanfredini penes aa prarfupponendo configna
tionem faam, petijt condemnari Lanfre
dinum ad pretium falis przdii , vt in alio
proceflu magno in principio , & przfentac
obligacionem,& fol..intat pro condemnatione,& demum inftruo procefTu fuir Lan
fredinus condenaras fol. 173. in quibus proceffibus , & in tanto temporis curfu non apparec ne verbum quidem Lucchefni contri
Regium Fifcum,vel proteftatio,feu referua
tio aliqua, fed omnia propofuit contra Lan
fredinum tanquim verum debitorem > iru.
quem transfufa erat omnis Reg.Curiz obli
gatio mediante delegatione virtute przdi
z prouilionis, & delegatione, ac nouarione fequnta virrute przdiz obligationis faz per Lanfredinum cum acquiefeentia , Se
'exprefb confenfu interpofito per ipfunu
Lucchefinum per ipfius proprias literas ,
per ipfius expreflas petitiones,per litis con*
teftationem, per fententias , & illarum exequurionem pluries peticam ; nec vnqua n_
Lucchefinus aliquid contra Fifcum peeijt ,
nifi poftquam, tanquam creditor Lanfredini .
virtute przdiz obligationis in coneurfu
creditorum eiufdem Lanfredini fuit decla
raras pofterior,& habuit decretum contra ,
quodeft in proceffu currenti (bl.}8.*vbi apparet reclamado per e interpofira fol. 57*
in qua tunc nouiter fe direxit crra Fifcum,
qui Fifcus oppofui; contra eum exceptionem carentix.vt (p\.66.
Eftigitur videndum,quam habet Lucche
finus actionem, vc poffit obeinere, vel fuecbere in hac inftantia redamacionis, proculdubio arbitror fore confixmandam fententiam Regiz Camerz.
Non.n.erir dubitandum ex confignatione
i facienda per Lucchefinum falis przdii Lafredino nomine Reg.Cur. & ex ipfius Regiz
Curiz exprefo mandato, oririduplicem effeum,vnus eil.quod Reg.Cur. erficiturdeTc 2
bicrix

Ioannis Francici de Ponte

49
natus, vnde ex regula text.in d.i. delegare^
bitrix pretij Talis Lucchefino,& alter , quod
de
nout, non poteft de delegatione dubiLanfredinus,qui fal rcccpit efficirur debitor
Reg.Cur.quia ex confignatione facta,vt Ca
tari, quz, vt ibi tradit lurifconfultus, alte
ro de duobus modis fieri potcl , vel per fti
pta, dicicur ver Reg.Cur.folurum,& viera
pulationem, vel litis conreftationcm,quantradita in Li. if.fi luferim ff. de acqu.poff.iri
do quis fufceperit judicium pro debitors ,
l.pecuniam quam fF.de folut. in 1. docem de*
& creditor cum eo profequutus fuie actio
dit rF.de collat.bonor.deciditvtrunquetext.
in I. 3. jf. fed fi debitorem ff. de donat.inter
nem fuairo .
Sidelegatioex prarallegatis apparer favirum, & & vxorem. Occultatur enim vnus
actus caufa eoniungendarum actionum_> , 4 eta, videndum eft , quam actionem intentt
is,in cuius beneficium delegatio interceiiir,
quem texr. ad propolitum allegar. Eart.in_.
fc eft actio ex ftipulatu acquifita perobli- ,
). fingularia , vbi cacteri Doctor. fF.fi cercum
gationem facta m per ipfum delegatum_ ,
petacur,
&ficnonagitcx prima obligatione ,qua_
- Si ergo Regia Curia id , quod ipfa daro
delegatus tenebatur deleganti, tanquam_
Lucchelino dcbebaCifaa falis confignatiocxtincta per delegationem, fed ex fecunda-
ne,mandat,quod Lanfredinus fo]uar,qui fa
nouiter acquifita per ftipulationem , ita_
it a confignatione Lucchefino foluere pro-
Bartol.in l.doli num. 6. if. de nout. & me
mifit,& fic tempore,quo pariter ipfe efficiebarur debitor Reg. Cur. Sc Lucchefinus > vt
lius Alberic. in l.delegare in principio fF.eo
dem, qui exprefs dicit.quod non datur pri
upra demonftratum eft contentus remanfic
ma actio , fed actio ex ftipulatu , 6c peropti*
obligatione Lanfrcdini,im proexequutiome explicat Salycet in d.i. quamuis jT.fi mune illius inftetit,& illius virtute ipfum con
* demnari fecit, fequitur indubitat , quod ex
lier in fine fF.ad velleian. vbi exprefs dicic,
ijs induca eil delegatin , cum ad eile illius
quod non agit is , cui eft facta delegatio ex
aliud non requiratur, quam quod delegatus
prima, fed ex fecunda obligatione contra_
fit debitor, & vt debitor promittat, & prodelegatum , ac ideo exceptiones delegato
mittat inquam per ftipuhtionem iecundum
competentes contra delegatum non deferregula m communem Doctor. & pnteipuo
uiunt contra cum , cui eft facta delegatio
per Paul.de Caftr. in 1. quamuis tf. fi mulier
dclart optim Paul, de Caftro ind. l.do
ff.ad velleia. licet illud,quod tanquam debi
li columna finali,& melius ibi Angel. vbi vo
tor promittat, foleat omitti , nam ipfo ,
luit, quod ide exceptiones ills non poA
quod eft debicor,& mandato crditons profunc opponi,quia delegatus obligan incimittir,quid dubij,quod tanqu debitor propitei, cui delegatur ex ftipulatiune fua_.
tritritex caufa obligationis antecedentis ?
vnde radix obligationis incipit in perfona.*
ad text.in 1. poil mortem j. fin. & inl. fin. fF.
cibs , cui delegatio facta eft , vnde fi in eius
quando ex facto tutoris,& ideo Dec.in conf,
origine nullum vitium contrahitur , noru
107. dixit duo requiri adefle delegations
debemus confiderare aliqua vitia anterio
vnum ft, quod fit delegatus debitor, aliud,
ra : hinc etiam Doctores ibidem conftiquod per ftipulationem promittat , & dum
tuunt dtfferentiam inter cedentem , & deI Doctor.dicunt delegationem eife factam_, ,
legantem , &c ratio prsdictorum omnium.
exemplum ponunt , quando mandato meo ,
eft ea , quam' Doctores tradunt , videlicet ,
vice mea alius pro me creditori meo proquod ex delegatione duat crian tur nouatiomifit,vt prae caeteris tradit Imol. fF. de prxt,
nes , vna refpectu eius , cui fit delegatio, 8c
ftipul.in l.pcnul. im Aret.ex mente Bart.&
altera refpectu delcgati , qui ex delegatio
1 aliorum peroptima fundamenta in fuo conf.
ne amplius non tenetur , ita notabil. & be
. tenuit,nec requiri.quod delegatus fit de
ne Petrus de Bellapertica 1. finali, . de
bitor, fed fufneere mandato delegantis il
nouatio. & hoc voluic Glofa in d. 1. dele
ium promittere,&per ftipulationem fe obli
gare^ .
gare poftquam delegatio dirfinitur , quod
Nec opus eft difputare, fi text.in d. 1. fa*
non fit aliud,quam alium vice fu delegante 5 habeat locum in delegatione, nam vera_ ,
reum dare , & hic non folum dicemus dele
communis, & indubitata eft opinio, quod
gationem ex ftipulatiene efTe factam, etiam
in delegatione locum non habeat , de quo
per litis conteftationem,poftquam Lucche
per Doctor, tarn in d.l, fin. & in d. I. delega
finus litem mouit Lanfredino , & ipfe Lan
re , quam in d.i. fingularia, & in l.qui vfumfredinus pro Curia foluerc obtulit,&vis
fructum fF.de verborum obligatione,& ratio
fuit in liquidationeconfignationis factac, &
principalis eft, quia delegare eft foluere-
tandem facta conteftatione illius , ac proad text, in 1. quamuis $. intcrdum ff. ad vclccflu complalo fuie Lanfredinus ondemleian.

Confilium

LXXXVII.

497

Si gitur delegado interceifit,qus operafuerit faa,& fie etiam Lucchefinns ex qua4 , tur cluticneni, mrito adio contra Regiam
dam neceftkate certo modocaufata ex pro
Curiam cil penitus extina.quatenus poftuifione Regis Camers antecedente ad hoc
modum Lucchefnus ex delegationc agir,eft
conueneri tjde qua ftipulatione prstoria lo,/upra fundatum, quod non agit aionc priquutus eft Iureconfultus in 1. 1 .rF.de prstor.
rr.ua Regia; Curiae contra Lanfredinum_
ftipulat. tarnen tunc pariter fit nouatio, li
competente , fed actione ibi acquiita ex
cet non ipfo iure, fed ope exceptionis dcla
proprio contractu per obligationem neuirt glof.notab.Paul.de Caftr.Imol.Angel.8e
ter faam per Lanfredinum, qua: actio cum
alij in d.i. Valerianus eadem glof.in 1. 1. ff.de
oriatur fubdie 3. Septembris ijyS. quo die
nouat.& cum hie nulla adfuit ncceffitas.nec
obligatio Lanfredini fuitftipulata,& fe in,
Lucchefino accipiendi in debitorem Lan
tempore pofteriori ceteris creditoribus,fefredinum , Lanfredino in le obligando ,
quitur proprerea, quod iure mrito fuit per
propterea tanto magis erunt fupra timdata
fententiam Regis Camera; tanquam pofteextra omnem difficultatem.
rior alias exelufus, & pariter hodie excludi
Sed tranfeundo vlterius, videamus qusfo
9 quando,& quomodo debitum iftud oriatur
debet.
& nulli dubium.quod debitum oritur ex cVlterus non folum ex themate prsnarfignatione falis , qua fafta fortitur effecfum
y rato arbitror induftam effe delegationerr,
obligatio Lanfredini , fub die 3. Septembris
qus in dubium refricari non potefi, fed etj
nouacin, nam vtfupra eft demonftratum_> ,
1558.
lfredinusfeobligauit foluere fuo proprio
Iftud debitum non oritur ex arrendame[ nomine id , quod Regia Curia debebat no
to Lanfredini, ad quod fideiuflores tenebanmine ipfius Regis Curie,& vera,& commu
tur,fed habet ortum ab obligatione antece
dente Regis Curis emendi fal Lucchefino
nis eft conclufio.quod fi quis dicat, promit. Co tibi in locum illius > quod i 1 le tibi debet
Arrendatore.ad cuius demum folutionem__
quod inquam induciturex hocnouatio: ira
voluntaric fe obligauit Lanfredinus , & fic
Bald.in 1 i.C.de exeq.rei iud.Imol.in d.i. de*
eft debitum ortum,& contracfum per Lan
Jegare.vbi Paul.de Caftr.optim, Alex. in_.
fredinum extra arrendamentum.
J.qui vfumiruum ff.de verbo.obiig. idcm_
Et in hoc qusfo aduertatur, nam virtute
; Alex. in conf.io. 2.V0I.& in coni. 177. 7.V0I.
Capitulationis inits inter Lanfredinum , 8c
.quod eft duplicatum.Rurfusfi debitor prin
Regiam Curiam nulla apparet obligatio
cipalis dicat,promittit fbi talis vice & inLanfredini capiendi fal, de quo agi tur; & ft
loco mei , & creditor hoc acceptt, induci-traamus de arrendamento in genere,non_
tur pariter nouatio.ita Roman. in d.l.fingupoteft dic,quod hoc veniat ex natura ipfius
laria col. pen. vel ft dicat fufcepit talis in fe
& arrendamentum perfpicit futura,non auDomen meum,vel debitum meum Imol. in 1.
tern prsterita ncgotia,& licet m cap.50.df.Valerianus col.fin.ff.de prst.ftipulat.& ita_
eatur.quod Arrdator fubingrcditur locum
: procedic faum hic, nam ex prouifione Re
Regis Curis, aduertatur tarnen, quod lo
gia- Cameis apparet, quod mandatur Lucquitur de immunitatibusigratijs, & priuilechefno, vt fal Lfredino nomine Regie Cu
gijs,quibus gaudere debet ipfe Arrendator,
rias confignet , qui Lanfredinus eidem Luc
& loquitur in futurum refpeu arrendame. chefno nomine Regis Curis pretium fol
ti,& contentorum in eo, non autem quod in
geret , qux opinio probatur per text, in eaaliquo extra naturam illius obligetur.Onus
dem 1 fin.C.de nouat.qu approbauic nouaenim arrendamenti erat prouidere Regnum
.tioncm , qus ex partium volntate colligialisjilludq; afportari facer 'falinis folitis,
xur,qus volutas ex verbis apparer,& ex hoc
non autem obligare fe ad emptionem,feu ad
(dicunt Doctores conieclurari exprefam vofolutionem.quam regia Cuna ex pacto parJuntatem,ita . in d.i. fin. in princ. & cir
ciculari tenebatur , quod paum non erac
ca medium i.col.Odoffr.ibidem infi.Alber.
de effentia,de intrinficitate, & de natura fui
-optirn in princ. . in 1.pen.de prst.ftipu.
arrendamenti.
Imol. in d. 1. delegare, & in d.i. Valerianus ,
Dum igitur fideiuffores Regis Curis fol
Roman. in d.i. fingularia col. pen. ideoq;vo- io uert,nulli dubium, quodillis ceffio iurium
Juerunt induci nouationem feruata difpofi.
facienda erat, & relia difputatione fi cria
tione d.l.fin.vtibi per Salyc. & bene Arer.in
contra fe ipfam ceffio operatur , quando eft
S" $ prstcrea ir*w*]uib. mod. coll.oblig.& ll
diuerfum creditum , & quod operetur , re
volumusdicerc ftipulationem banc Lanfre
nuit glof. in prima opinione in 1. 2. C. de fidini non die fmpliciter conuentionalem.',
deiuff.quam fequitur . & Alber. ibi poft
/cd prstoiiam , quafi quod mandato ludicis
Specul.in tit.de oblig.& folut./.i. col. fin. ia
Te 3
fine,

498

Io.Francici de Ponte

fine: quam opinionem dixit Dec. magisc

muneni) & veriorem in conf. 1 04. & videtur
ctiam fequi Soccin.inconf . . vol um.ta
rnen rclia hac diiputationc, qux procedic
quando erat creditor cedens poffcffor dem bonorum,fuper quiluis fideiuffor act 10' ne celTa vult habere rccurfijm,dicQ quod c
in cafu.de quoagimus.f actum Ht diucrfum ,
quia bona eranc penes debitorem , & in eis
concurrunt Fifcus i & Lucchefinus virtutc-
cbgationis Lanfredini , & conignarionis
faftac pro ipfo debito patticulari extra arrendamentum,& port arrendarr ti cffeuat. tionem,& concurrunt etiam fidciufforesarrendamenti,qui ex caul anteriori iuri
ceionem neceffari obtinuerunt Regia_.
Curia : fequitur , quod omninofideiulores
untpra-ferenditquam anteriorem
habentes etiam contra Regium Fifcum, qui
ex diuera caufa,& ex alia,&: noua polteriori obligatione ius pritendit , & cunfequenter etiam contra Lticcheinum,ita norab.diItinguit Soce.in d.conf.io6.in tertio cafu in
princ.ex rcg.text ibi Bart. Bald. & carceri in
1. fi culpa fF. de rei vend, cuius opinionem_
fequitur Nicof.in -. y. par. & hic non
dicemus ceffmnem operari contra Regiam
Curiam i quia nec contra ipfairijnec contra
bona abipfa poffeffa agitur : vnde ex omni
capite eruntfidciuflores 1 it 1 abfoluendi .

Pro Hieronymo Cafteno .

S V M M A R i V M.
I Fifcus locator ad quid teneatur conductor*
cb tmpedimcntum fi datum cum iiitniiont-s .
lnterejj'c non totale quomodo confiderctur in
conduore ob mpedimentum locators
prajlttum.
] Lex appotain contractu in tantum eil at. tendenda, <vt aus caufa recedatur natu
ra contractus.
4 Claufla babeantur pro exprcjfis,acfiparticulariter effint tnfirta,qutd ofer tur.
5 Capttuiatio arrendamenti cum Larcari/s,&
num. it.6 Pactum appotttm operatur,quod locator no
excufitur totals interejji ob impedimenturn iHum.
7 Impedimentum ex quants caufa procdent,
ettaw iujlaadueriturpalo,dicitur intuftm,& defait.
8 Ivipeiimentum lurtSyVclfai,quomodopro
cedat .
9 Impedimentum faili fi tnterfit, confutur

conductori refiriendo totale intereffe.

JntereJJe totale comprtbendtt etiam lucrum^*
ibidem, .
i o Jmpedtmentum quodfit iuris , velfacti importat,vt impediens teneatur ad totalis %
velnon totale intereffe]fed non,vt aliquado exeufetur ab inttrejfe.
1 1 Claufula infinepofita non refertur adea^n
quaJpetialem babent determinattonem.
1 1 Fifci oppofit iones rcfilluntur,& nu.ia.
1 } Timor peflis.eb- aftualis pe/lis idem *
tur cum declarations
ARG VMENTVM.
Fifcus locator , impediens condu&orem,an teneatur ad totale interefle t vel
potius ad excomputum.
CONSILIVM LXXXVIir.
Acc caufa magnifia Cafteni,regulari debet petitione , fuper qua fundatur, qua? non confiftic iiL.
excomputo , qui non fuie
nec petitus , pecicur ,
fed petitur tantum fifcum
condemnari ad refectionem pecuni* , quam
Caenus confecutus fuiffet tx extractions
oleorum tempore fui arrendamenti. quaudo
per Fifcum ipfe in extraftione no fuiflec impeditus,de cuius imped 1 mentis non dubitatur per claufuram extractions oleorum ex
caula timoris pedis.
St caufa h ic regularetur ex mera iuris di fpofitiuncin videndo ad quid renetur Fifcus
]ocans, quando fuo condudori impedimen
tum prillitit , non oporteret fuper hoc dubi tari , liquid iura funt lacis vulgaria , quod
quando impedimentum eft iniuftum , tenetur ad totale intcreffe,quando vero iuftum >
fit remifio mcrcedis pro rata temporis impedimcnti.hic eft text. inl. qui Infulam in-,
princ.in ! Ii fundum cum legib.fequ.in I. ft in
lege tf.colonis fF.locati, & hare eft diftin&io
Bart in l.fi vno /. idem cum quidam eodem
tit.communiter recepta, vbi Paul.de Caftro
dixit, quod totale intercffe,ad quod tenetur
locator ratione impedimenta, cfiftit etiam
in lucro,adeoquodin hac caufa,quando paa fpecifica non haberemus,non effet difputandum , an Fifcus teneatur ad emendante
intereffe ratione impediment! praeftiti , fed
tantum iudicandum effet de iuftitia impedimen t i, ad videndum fi cdemnatio fequi deberet refpeu totalis intereffe , vel tan- uns
quod

Confilium

LXXXVIII.

499

quod fifcus lucrum non fentiac tanquam_j

per cafu,de quo agitur dubitari,& iuftitia_r,
vc dixi, vel iniuftitia impedimenti,operabiJocaror , & damnum Caftenus non paciacur
tanquam conductor , vnde traftare in hac
tur circa qualitatem irrerede, non autem_
caufa mareriam fterilitatis , vel vbercatis,
circa curfum temporis, & hxc funt, loquencoaceruationem omnium annorum affius,
do ex abundanti , circumferipta conuentionuteriam cafus forcuiti,vel ex parte condune_j .
ctoris,vel ex. parte locacoris,mihi non videSed fi legem contractus accendimus , qua;
tunquod habeat quid commune in materia, 3 omnin attendi debec,& ob eam.recedimus
dequaagitur.
ab eo, quod natura contractus aliter induEt dum loquor de intereTe non totali, in
cereevtin propria materia refpectu condubac caufa intereTe Cafteni.eric iudicandum
toriscradidit text.in l.fiquis fundum ff. 10omne id,quod ab eo rollitur > & lucrum afcat. & in locatore glof. ibi ex reg. rexr. in_.
ferc Fifco,nam iura principaliter confideral.fed & fi quis j.quxfitum ff.fi quis cauc. vbi
runt intereTe refpectu locatoris,& cafus,de
Doctor. Profect caufa hxc reddicur folis lu
quo agitor,cft talisquod nullomodo fecunce clarior.
dum prxtenfionem Cafteni , intereTe afier
Arrendauic enim Caftenus cum pauefffire poteft, iquidem dirius oleorum natoru 4 mis verbis, videlict, cum omnibus capicutempore fui arrendamenti,ad ipfum fpectalis, cum quibus arrendauerunt Larcarij , Sc
bant.Fi feus extractionem impediuit, ex qua
Spinulx.primi Arrendatores huius dirictus,
dirictus non func deperditi,fed fuperfeffi, qJ
& rurl us, vt arrendauic Cafclla,fecundus arFifcus confequi debec,eft eftaleum, quod no
rendacor,& tertio loco.vti arrendauic Pannegacur,& fic ipfe ex hoc non eft in damno>
dolfinus vlcimus Arrendaror,ita quod capi
quod nos pecimus funt dirius fuperfeffi ,
tula illa, pacta, & conentiones, habeaneur
qui exai fuiTenc , nii fifcus impedimcum
pro exprelis,dec!aratis, & inertis de verbo
prxfticifTet : hos dirictus vendidit fifcus noad verbum,& cum alijs capi tul ts, iuftis, hoUO Arrendaeori,augendo arrendame neu m_,
neftis , & folitis apponi in beneficium alioinducac.44. mi!, ergo ex impedimento vult
rum Arrendatorum,conducentium alios inconfequi lucrum , & ex refeccione Caftenu*
troitus Reg. Cur. ex quo fie , vc non habeavult confequbquod fibi debetur abfque fifei
mus quxrere aliud, nui vidi re, quae compreintereTe, vnde hie caius ( vc dixi) eft cafus,
hendantur,& qux tint conuenca in prxdictis
qui fecundum regulam iurium , & rraditocapitulis , poftquam func illa relaca , calicer
rum per Doftor.non poceft controuerct,qui
.quod habecur, ac fi parciculariter eifenc exprefla.ex regula text.in l.omnes,vbt Bald. &
iuftitiam , vel iniuftitiam confiderarunt repectuqualitacis intereTe , fed quando nul
Angel.C.de prxfcript. jo. vel fo.ann. cum-
lum petitur intereTe , in hoc non video iu
alijs cumulatis in materia alinais per D.
ris repugnantiam, fed fumus fub alijs reguFreccin fuo lib.i<>.qreit.
lis, quando quis impeditus eft , quid facer-
Larcarius,& Spinula cum duobus capirudeber, ve fibi rempusnon currar, & poffic 5 Iis principaliter aridaruncvnum eft, quod
poftea adimplere , vt in moram non incur Reg. Cur. promittebat manutenere extrarar , & lia de quibus in 1. quod te ft*, fi cert,
ctionem oleorum , & non prxftare ill impedimentumaliquod.illamq; non prohiberez
pet.in L i.tf.ne autem C.de anna.except.ia-
1.& Attilicinusff.de feru ruihprad.& faeic
ex quacunque caufa,opinata, vel inopinaca
latius tradita per Doctor, in materia l.i. if.
quantumuis vrgentifima,& necefTarijfima,
de nund. quando quis fuir impeditus circa.
etiam pro bono pacis,vel pro ftatu Sac.Regix Maieftatis , vel pro beneficio Reipubl.
vfum priuilegij.de quo per Fely.in cap. cum
huius Regni,nec etiam pro penuria, & mala
acceffiiknc de conftit.per Iaf in 1. fin. de conrecollect jone oleorum, vel alia qualibet ocfttC.princ.ob quod iura voluerunt ex impe
caione : alterum vero capitulum eft , quod
diments perpetan obligationes in I. qui
diri&us omnium oleorum , qui ex qualibec
colono j. i. ff.de fideiuf.in 1 Ii ex legati cau
caufa
, & impedimento , non exeraherentur
fa ff.de verbor.obliga.cum concord.quando
tempore eorum arrendamenti , etiam quod
enim res eft perempta , tractabitur materia
illorum Domini noluiflenc facer extractioinrerele , vel quando adfuit fterilitas , tra
nem, applicarentur ipfis arrendatoribus,
ctabitur materia excomputi,fed quando id ,
etiam polt fini cum arrendameneum , quanquod pereipere debebant,eft in fuo eife,ita_.
docunque fiere t extract io.
quod Japfus temporis eft,quod aliter mihi
Ex hac igitur capitulatione apparec , qtf
illud tollebat , quod inquam tempus ex im
pedimento non currit ex regu. prxfatorum 6 opus non eft tractare in hac caufa , fi impe dimeneum racione tiraoris pedis fuie iuft ,
turiumnon video, quomodo hodie poflit fuvel

fOO

Ioannis Francifci de Ponte

de renunc.& in cap.ficuC de re iud.de quibus

vel iniuflum , poflquam per padum eft hoc
latiffim per Felyn. in cap. que in Eedefiafpecialicer prouifum , etiam fi pro bono pacis, fi pro Statu Regia? Maieftatis , & fi pro
rum nu.8i.de conftit.
Tertio in impedimento fadi, opus non-
bono publico fieret prohibitio,vel alia quaiscau/u.
9 erat pacto, quia vel remouere potcrant, vel
per legem communem ex emendatione to
Ex quo pado folo,ftante prohib tione_ ,
talis
intereffe,in quo venit etiam lucrum_.
ad totale intereiTe Reg. Cor. tenetur, pofterat arrendatonbus confultum.vc igitur no
<juam fiante pado, iniuitum declaratur imfit padum inutile , & operetur ex natura.
pedimentum , & fi nos dieimus , quod non_.
contraduum , in quibus verbum etiam mi
petimus Regio Fifco intereffe,fed tantum
nimum operari debet ex communi dodrina
noftrosdiridus ,erit hoc proculdubio alieBald, in rubr. C. decontrah. empt. fequirur
num ab omni eontrouerfia.
Secundum ver padum , prouidet cafum
propterca.quod de impedimento iuris, func
7 hunc in fpecie , in quo ex impedimento in_
verba intelligenda.
extradione , referuantur diridus , quandoQuarto impedimentum iuris,vel fadireurtque olea extraherentur, etiam poft fini- 10 fpicit ex prseallegata qualitate interelf-
tum arrendamentum , quod capitulum ftanon autcm quod ex impedimento intereiTe
non debeatur : hic igitur cafus, eft extra-,
tim producit adionem, quod impediment
hancdifpucationem, nam fiue iuris fije fa
verificatur , prout funt illa notoria , & in_.
di fie impedimentum, pactum refpicit emproceTu fatis ample dernftrata, in quocadationem damni condudoris , abTque dam
pitulo,ftantibus przallcgatis, opus nen hano locatoris, im quod non locuplerecur
bemus difputare , de quo impedimento in
ipfius iadura , contra regulam iuris , ergo i
te lliga tur-.fi iuris, vel fadimam iex capitu
finis conducentis fuit extradio , & fins iolo antecedenti omne impedimtum eft procantis,extradionis permiffio,& penitus fe-
hibit, ex quauis caufa: fequitur,quod cmdiridibus milis fpoliare , durante tempore-
per ftante pado impedimentum iniuftum,
locationis : fequitur propterea , quod con*
& de fado erit.
Secundo ex alia rationc fortiori, non ptftrahentes de quocunque impedimento in*
tellexerunt , per quod finalis intentio ,
8 teil applicari in cafu , de quo agitur diftinquomodocunque peruerteretur, & vltra re*dio impedimenti iuris,vel fadi,fi enim tragulamccxf.in I.talepadum, hoc fie contra*
daremus de difpofitione , qua: permitterce
nents fpecific declararuot , dum in pado
xtradionem , non obftante quolibet impe
antecedenti claufuram oleorum dequafidimento, & vellemus ftance impedimento
bet iuh'flma caufa prohibuerunt , fie ergo
<xtrahere,poflet difputarbquod verba illa
prarfumendum fort , hoc fore faciendunu
recperentintelledum de habilitate, vt inexiuxra, S 'vrgenti caufa padafuerunt tatelligerentur de impedimento iniufto, non-,
lter,quod fifeus damnum n fentije, lucrum
autem iufto,& hoc loquendo,remoto pado,
de quo fupra/ed quando tradamus, non de l non confequarur, & ipfe conductor , quod
extradione facienda tempore impedimen
fnum eft,non amictac .
ti , fed impedir propter illud , tanquam iuHoc capitulum Larcarij,& Spinulz refpe*
du impedimenti n eft in aliquo reftridura
dlum, vt eo demum remoto , diridus extradionum faciendarum lint noftri , tunc ifto
per fubfequens arrendamentum Cafellc.qui
am iuxta capitula Larcarij , & SpinuIzarV
.eft alius cafus, & non cadit diftindio impe
rendauir,verum refpedu oleorum rcmanendimenti iuris, & fadUm prifupponitur iuciumin fine fui arrendamenti fubftulic pa*
ris,poftquam fit conuentio, quod poll laps
dum , quando mercarores noluiTent facer
prohibicionis polfit fieri extradio, quafi q
extradionem,& voluit, vtfirmum remaneca pendente.tanquam iuridiea fufpendatur:
nam, vt dixi , fi de iniufta partes intellexifret , quando non ex volntate, fed ex impe
icnt, proculdubio dixiilenc, quod non oblidimento hoc cau fare tur: im addidit verba
teprohibitione, licita effet extradio, & in-,
magisamplum, videlicet : Purchenon i fia
dubio de impedimento iuris eft intelligenimpedital'eftrattione piacer Ioro,ac (ididum, quia dum prfupponimus , hoc fore
xiffet ad liberam ipforum voluntatem,adeo
fuperioribus faciendum cum caufa rationaquod conformantur in cafum impedimenti
biii,hoc erit pra:fumendum,dato quod non_.
capitulum hoc cum capitulo Larcarij , Sc
Spinul r, & omnia dida in il lo capitulo, ha
appareat , vt in Principe tradidit . in_.
J.fin.C.fi contra ius, vel vtilit. publicam in_.
cen locu m in i fio , & cum Cafte nus condul.rcfcripta .Si 4.qua:(t. C.de pra*c. imperar.
xerit cum omnibus capitulis Larcarij , Sc.
Spinul|8 augmentatiu in eius fauoren_
offer.& in iudice cext.in cap. in przfenc'
appo-

Confilium

LXXXV1II.

rr

appofuerit ilia verba fequentia>& cum om

contra poteft applicari in cafu, de quo aginibus capicul is initis cum Cafella,& Padoltur,ftante diuerfitaterationismam Ooor,
fino.qux declarant alia verba fubfequentia ,
reddiderunt regulx rationem, allegando in_.
ibi, con alcri capicoli giui,& honefti,folihac materia arrendamenti , quod ita ex ti
ti poner fi in beneficio delli altri Arrendamor pedis , aut belli impediebatur crner*
tori,quali hanno arrendate le intrate demacium 1 & mercatores contrahendo retraniaii della Regia Corte,& fignanter quelle-
hebantur,ficut x ipfa aftuali perte , & prodel fale>& fete:fequitur propcerea.quod non
pterea eadem oritur difpofitio , fie loquitur
poikt hoc capitul, vel quodlibet aliud poconf.celebre Anchar.88.quod in hoc vulgafitum in fauorem,retorqueri in odium, & rcriterallegatur, fie Alex, in l.diucrtio . col.
itr;ngere,corrigere, vel inducere repugnannu.8.ff.folut.matr.Imol.coni.7-quem refert*
tiam capitulis Larcarij>& Spinolz habentifequitur Dec. conf.697. nu.ii. fed ci mor pe
bus claram>& determinatam difpofitionem
ftis, quz eft extra Regnum in lginquis parturn quia adfunt ilia verba in beneficium_
tibus , non operatur idem , quod peftis in.
turn quia claufula in fine pofita, non refer Regno , nam oleorum dirius percipiuntur
tur ad ea,quz fpecialem habent determinaduobus concurrenribus videlict,quodolea
II tionem.ad text. in l.i.jT.deindeff. quibus ex
fianr,& quod extrahantur , hzc duo impedic
cauf. maior. turn quia non refertur ad ea_
peftis aftualis.nam commercium eilet fubla
quzinduccrentcontrarietatem , repugnantum,ad emendum nemoaccederet, perfonz
tiam,vel correionem ex regula text.in l.fi
quz oljuarum recollcdione vacarent,& maidem cum eodem ff.de iurifd.omn.iudic. decinando olea conficerenr, non adeiTent cum
clarat hzc omnia Bart, communiter fequutempore peftis omnia in difperfionem patus in 1. talis feriptura de leg. l. Bald, in l.i.
rantur,& vnufquifque hinc,& illinc aufugic
C. de lib.prarc. Abb.in cap. fecundo requiris
propter timorem mortis: hinc videmus, qS
de appcll. in cap. cum dilcus d donar, cu
tempore peftis>aut belli.comeftibilium om
mult infinita Philipp. Por t. iu2.lib.cap.38.
nium oritur penuria talis , quod pretia func
commun.concluf.tum ctiam, quia efler hoc
in exceflu , non enim vacatur culturz terricontra intentionem offerentis, qui voluitfc
torij,non alijs induftrijs,fed tantum proipiprouderein fui fauorem , apponendorelacitur propriz faluti,vt bene hzc omnia nota
* tiones augmentatiuas fecundum Oldrad. Se
elfe debent Dominis iudicantibus ex ijs.quf
alios,quos refert A y m. in fuo conf. 70.
fuccefierunt in Prouincia Calabriz,hzc auSic ergo, aut Fifcus vult facer vim inter
tem non operatur in Regno , timor peftis ,
im pretationi impedimenti , ad diminuendum
cum ob ilium non definant homines recolliquanti tatem intereife,& eft abundantiffime
gere oliuas. nec timor impedit cft ionem
refponfum, aut ver vult prztenderc corre
olei, & eo confeo extrahere non impedit
ction? m capitulorum Larcarij , & Spinolz >
im propter timorem,magis extravio pro& hoc,aut ex capitulis Cafellac , & demoncuratur, & ab extra perionz libentiihm ad
ih a tum eft,illa eile conformia , aut refpeu
emeadum accedunt fecuri ob falutem loci
aliorum> & demonftratum eft alia non adef pefte alieni , im propter peftem in alijs
fe,& rurfus eft fundatum, quod cum capitu
locis maior fit contrabati in loco pefto
la refpeftu cafus.de quo agitur,habetparalieno , & maius adeft commercium, quia_,
ticularem,& certam deccrminationem,non
fperant maius lucrum ex venditione facien
peifunt recipere ex verbis fubfequentibus in
da in locis, vbi talis morbus afficit ob permaugmentum,& beneficium appofitis, reftririam folitam ex talis morbi occafione, vnde
ionem,correioncm,aut damnum .
poftquam capitulum loquitur de pefte in_.
Vnde arbitror de iuftitia magnifici CaRegno,non eft inferdum ex eo ad timorem
ftem non fore ambigendum.
peftis, quz erat extra Regnum.
Nouiffimc Regius Fifcus dixit, quod hzc
Sed aduertatur quzfo, nam aut nos , auc
1 3 omnia lunt fuperflua dilputare in hac eau- 14 Fifcus decipimur in hoc motiuo, capitulum
fa,fiquidemadeftparticulare capiculum_. ,
enim przdium appofuit Arrendator in-,
prouidens cafum peftis per viam excompufui beneficium, vc propter caufam peftis poti, vnde cum ex caufa peftis fuerit extraio
tuifet petere excomputum, quia tue oleum
impedita,dicit Fifcus, quod petat Arrendanon fit, vc diximus, mercatores non concurrunt ad emendum , & propterea cafus peftis
tor excomputum.
Hocmotiuum tollit idem eapitulum_> ,
caufat Arrendatori actionem ad excompu
tum , & non ad petitionem alterius interefquod de peltc tantum, quae in Regno fuccefe,fed cafus , de quo agimus eft long diuerderet,loquitur nec regula,quod idem operaius,quia Arrendator non conqucricur de petur aualis peftis > quod mnor peftis &

5*02,

Ioannis Francifci de Ponte

"fte,Vd d impedimento peile caufato, fed

de impedimento iliaco per iiperiores extradioni , quae prompta erat, & dum replicatur,hoc fuifff propter timorcm pedis, hoc
c(t iuftincare impedimentnm,non autem_> ,
quod pedis ipfa,feu llius timor Arrendatorem extrahere impediuerit, & cum recurritnus ad iudificacionem irr pedimentbprocedunt omnia fuperius allegata ,& aliud ed,
quod ex pede immediate , abique alio fato
Jiominis ego impediar, & fie loquitur capiXulum allegatum per Fifcum, quia tunc datur impotentia extrahendi,& aliud ed.quod
poffim extrahere , fed fado locatoris fim_
mpeditus > & tune , vt dixi , videndum ed ,
quid ius difponit,& quid ed conuentum,in_*
cafu impediment!) nfet di ex qualibet caufa, & fuper hoc neceflarium erit difeurrero
per fupra allegata.
t ' 1
*
V
Pro eodem ,
sv m m ARiv :
I Claufulageneralis, pro quaus au/a vrgentijma comprebendit cafum peis.
a 'Promittens aquod,videturpromifijfe ,
ne id per quod ad illud deuenitur, &fint
quo inanis ejfet promijjto.
3 Impedimentum qualetumque procejferit tri huit Arrendatari ius petendi dtriJus vi
gorepaSii.
ARGVMENTVM.
De eadem materia traftatur.
CONSILIVM LXXXIX.
! Apitulum tertium Larcanj,& Spinuhe ,dum ponic
cas pro bono pads, pro
Statu Regis Maiedatis,
pro beneficio Reipublicat
Regni, pro penuria, pro
quauis caufa vrgtiflima,
& pro qualibet alia occafione , comprehen
ds cafum pedis,tum ex verbis illis,proftatu Regis Maiefiatis^& ed cafus comprehfus pro beneficio Regni, & demum dico, qcf
includitur in claufula , podea generali fubfequence, prouc in proprio cafu , ex latius
traditis per glof.& communiter Dodor. in
1. fed & fi quis ff. quxfitum , ff. fi quis caut.
tradidit Ripa in trad, de peile in fecunda-,
parte nu.77.

Etpodqu apponicnr renuneiatio,qaan"

do pro beneficio Reipublicz non oporeec
difputare,fi Rex,vtadminiftrator fecit pro*
hibitiones, veluti Rcx,poftquam ad omnia_
fe obligauir.
Et dum dicitur, quod non fuit prohib 2 taextraio oleorum,fed tantum fueruae
prohibita vafcella, arbieror hoc non pro.
ceder, fi admittimus extradionem oleorum confuetam fieri cum vafcellis,& abfque
illis fieri illam impoifibilem, & dum conue
nitur in capitulo tcrtio,de non impediendo
extradionem, cenfentur omnia promiffa_, ,
per qua: neceffariperuenitur ad illud, & fi
ne quo non poteft extradio explicar!, alis
inanis fiiifiet promiffio , & inutile padum_
ex reg.text. in Lad rem mobilem ff. de pro
curt^ bad legacum eodem titulo,& fic in
prohibitione ad text, in I. oratio ff. de fponfal. & in I. cum lex ff. de fideiuflor. in l.quoi
diaim ff.de pa.cum concord. & hoc non_.
eft per viam extenfionis,fed neceifarie comprehenfionis, ad deducendum paftum in efie,quod habere locum in qualibet materia
eti exorbitanti,vt in affenfu tradidit Hern,
in cap. i. j.col.de prohib.feud.alien.per Fe*
der.& in cap. i.col. fin. de feud. non hab.propr.nat.feud.reaffumit conclufionem Camer.
in fua repet.d.cap.imperialem car. mihi 5
lit.H, verf.odaua conclufio, hancq; conclu
fionem , quod cenfeantur permifia, vel pro
hibita omnia ea , per qua* directo deuenitur
ad produdionem promiffi,aut prohibiti,fuinimus ex decifione communi Barcia l.i.ia
fine ff.de iurifdic.omn.iudic.vbi ceteris
Dec.dcclarat in materia etiam exorbitant},
& pana! i, qui tanto eruntclariora, quanto
quod adeft fpecificum capitulum , quod va
fcella non pofintimpediri , proh'beri
quin extrahant olea , non obdar.ee quaiibec
alia occafione.
VltimodicojArrendatorem generic pa3 dumfuie,quodquomodocquefuerit im
peditus, pofiit pod arrendamentum , habere
diridus oleorum natorum tempore fui arrendamenti, vnde opus non haber difputare
cum Fifco.fi ipfe,ve alius mpediuit,fed tatum demonftrare impedimentum, quoroodolibetcaufatum extradioni, ex quo non_
prxtendit Fifco interefe.cd dicic diridus
effe fuos ex l.contradus,& hocmociuum_,
ni fa llor , claudit os Fico, fiu dicamns ipfum impedimenta prxftitiffe.fiu tercius, fi
u feciffe,vt FifcuSjVel vt adminiftrator,nos
nil petimus,nil abeo volumus , fed dicimus
in cafum impedimenti, conuentum fui fe.
diridus elle noftros,& fic tradare quanticacem incerefie , condemnacionem ad interef

Corifilium
fe.fi impedimenta funt iufta , fi eft cafus peflis, fi tenetur Fifcus ad exepucum, & alia
h) Uli videntur omnia efle fuperflua,fed dicimus ex impedimento, dirius unt nftri,&
propterea concordando capitula , dum Ficus pondrt captul peftis,intelligi opor
tet per regulam excomputi, vt loquicur in_.
cafum in quem non fupereditextraftionem
illam impedir , fed perimit recolleio > ita quod non adelt fpecies extracbonis , dum ver proprer peftem , feu illius timorem,impedimenrum tantum excraioni
daretur , tunc adeft particulare capitulum
c]uod de impedimento loquitur^, & promittic cxtraionem, etiam poftfinitum arrendamentum,impedimento fublato, datur rcfetio,& ex cafu pefiis exeomputum, & Arrendator dicit , nolo conuenire Fifcum" ad
exeomputum, & renuncio illi capitulo, volo
tarnen refetionem ex impedimento) non.,
video per quam regulam hxc (int diucria_ ,
poflunt iudicari repugnantia,& nonne quo
tidie hxc funt iudicata in priuilegijs traarum ] cum clau fula repeticionis, vt vel pro
mittatur extraftio.vcl Regix Curia?, ex im
pediments quantumeunque iu(tis,;foluac in
pecunia valorem , vt vtrumque fuit prouifum in caufa Comitis Policaftri , & nouiflixn in caufa Oucis Mondsalti . Oeus igitur
infpiret , quod iuftum, & vericati confonum
eft.
SVMMARtVM.
I Societas mortefinitur rejpefiu harcdis Joey
tarn mortui.
a Societas-morte vniusfoey >finitur etiam reJpecJuficiorumfuperfittum.
% Secutas non finitur morte reipedu baredum quand baredes funt ydem / defunii .
4 Mater, & fororfuccedunt fimul cumjra; . tribus .
5 Societas quare mortefinitur.
6 Societas m cafibus m qttibus pofi mortem-
Joey durt cum barede,non procedtfibitres efifaemtna.
7 Societas morte Joey finitur inter fuperii: tes .
8 -Clausula rebus in eodem fatu permanentibusfimperJubintelligitur.
9 Societas vfque ad certum , & determinatum
tempus - finitur etiam morte.
Jo tAmpliatUr proceder etiamfi focietas pro- cedat ordinatione tefiatoris .
Ii VerbacGr.trabentium intelliguntur ficun'- dumfnbledammateriam.
S X Dec. m coaf.^a, i . quomodo intelligatur-

XC.
i j Traceptum tefiatoris , quodfocietas continuetur mortuo vno exJcys expirt.
1 4 Societas quando cfi tranfmijbilis , mortuo
eo cuius opera adminiiirabatur non pote
tranfmttti.
j
Jntell.i.adeoJJproJbcio.ibidem.
15 Societas in qua quis ponit pecuniam,&aliut
operant, mortuo eo>qui ponit pecuniam^,,
anfiniatur\.
. t
ARGVMENTVM. *

Societas inita ctiam precepto tea*

toris,mul tis annis duratura an per mor
tem finiatur .
CONSILIVM XC.
X pluribus credo,focietatem inicam inter ru redes
exprxcepeo teftatoris fi
ni ta m morte alterius ex
foci js , licet in precepto
tempus annorum decern
fuerit appofitum, quando
namq; plures funt focij, & vnus moritur,du
conclufiones iuris oriuntur.Vna eft,quod fi
nita eft focietas refpeu hxredis focij morientis,nec enim ipe poteft prxtendere tquam reprefentans perfonam defuni.quod
duret:& hoc eft adeo verum, vt nec conuentione pacifei poifit,quod duret cum hrede,
& hxc eft vna conclufio.Aliaefbquod etiam
inter fuperftites dicitur finira focietas , vcpote fi inter quatuor inita fuit, & vnus tan
tum eft mortuus, dicitur extina etiam in
ter ipfos fuperuiuenres; omnia hxc probantur in I.aione
morte in l.adeo l.nemo,&
ibi not. 1. verum tf.in hxredem fFpro focio $.
foluiturinftit.de fociet l.furti iT.fin.fF.de his
qui not.infam. & proindecumordinata per
Andream teftator focietate per annos de
cern mortuus fuerit Matthxus alter ex focijs,infurgunt prxdix conclufiones , quod
nonfolum fuit finita focietas cum hxrede>
Matthxi , etiam fi fuiflet quiuis extraneus ,
fed etiam inter feipfos eft finita , eque ampliusdurauit, Sc ex prxdiis duabus veris
conclufiooibus ceffabunt obiea.
Secundo confit man tur prxdicta, & fie ta
to minus obftat quxdam confideratio par
tis, quod cum in cafu,de quo agitur ijdem_#
Thobias Germa.nus,& Io.Francifcusfuerinc
hxredes Matthxi, quod ceiTat coclufio fupra
rmta,quafi ratio,quare morte vnius iocij
finiatur iocietas fuerit ea,ne cogerentur fo
ci) habere alios hxredes inuicos>& inuiti facios

fo4

Ioarinis Franciici de Ponte

cios, at hic ijdem funt hzredes, ergoceac

ratio>& proinde iuris difpolicio,c]uoniam li
cet neminem ex Do&oribus, quos legerim ,
talemdiliinclionem iuie facicntem viderim
in promptu confit vanifimameffemultipliciter in re przfenti;& primo animaduertendum eft in cafu noftro,falfum e(e eofdem
eres Tocios cantum fuile heredes Matthzi:
nam poil mortem ipius fuperfuit mater.atque paricer foror > quz omnes fmul cuin_
fratribus rucce.ferunt authen.defuno Cad
tertull.vt patet ex toto proceffu, & ex duobus teftamentis ipfius Andrea: , & Thobiac ,
nonoblante fubllitutione fafta decedenti"bus in pupillari xtate,ex quo probatur ,
eft verum, quod Mattharus decefferic
Impubes j ex quo maior tempore teftamenti , & multo magis tempore mortis , quia^
deceffit in Ciuitate Alcxandriz , quo iuerac
negotiaturus & fi fuiffetfa&a fideicommiffaria fubftitutio,vel compendiofa > illa tantumextenditur ad bona teftatoris nonfilij
J.cohzredi /.cum filia: ff. de vulg. & pupill.l.
centurio eod.tit. Bart.iul. cum precibus C.
de impub.& alijs fubftir. Igitur etiam attta ratione per partem aduerfam confiderata, debet ccnreri finita focietas,quia fi non
effet finita cferetur durare cum hzredibus
non folum cum ipffmet , fed cum illis alijs
cohzredibus,cum quibus inuiti non censen
tur iure compulf continuare focic ta tem :
& fie militt ratio in cafu noftro,quz focietatem dirimit:& in fpecie etiam in cafibus >
in quibus poteft durare fdeietas cum hzrede in locatione publicorum ve<Sigalium_>
concurrentibus illis tribus , feu quatuor cundum glof.& Bald. in l.nemo ff.pro (ocio
& noracur in d.i. adeo , quod (int locata vetigalia publica > quod actum fi: continan
in hzredem > quod perfona fuccedens fit
idonea>quartum, quod inter fe ipfos non foJum cum locatore,ita conuenerint,fifoemina eft hzres , abfque dubio non continut ur
focietasjira Alber.in przallegatal.adeo>vbi
icquitur etiam Raphael.
Si igitur in cafibus , in quibus durt cum
hzrede , non intelligitur durare fi foemina_>
eft hzres , multo magis in cafu noftro noiu.
poterit durare, cum fimus extra cafum/quo
continuarur cum hzrede , nam non in loca
tione publicorum vcetiga! ium , non in conuentione,quod tranfeat ad hzredes, adfur.t ilia quatuor , & fie hrc partis confideratio retorquctur , & fundatur noftra conclulio manifefte .
Tertio principaliter, fi attendimusconclufiones przdias . apparebit non folunu
focictatcm niri cum hzrede focij defuni,

fed etiam inter fuperftites i & fie licet efTet

vera ilia ratio, & licet in fao effet verum
quod ifti tantum eflent hzredes morienris ,
Se non deberet finiri fociecas fub ea ratione
quia hzres, non fuccedicvtifocius in focietate, nihilominus attenta alia concluront
quz przfupponit finiri etiam inter eofdem
fuperftites ilia viget etiam in cafu noftro ,
licet ijdem eftent hzredesdiuerf enim fane
illz conclufiones, & diuerfam habent rationem:vnum eft enim,quod finiatur quoad he
redem,& adeo eft verum, vt pacifci poffinc, quod ad hzredes morientis transferatur fociecas, aliud eft, quod inter fuperftites
remaneac fociecas, &: hoc poteft pacifci, ita
probat text.exprefs in l.aione /.morte..
ibi,nifi ineoeunda focietate aliter rit,text.& glof.in/.foluicur inftit.de fociet.
& tradunt vbi<$; Doctores,& fie diuerf funt
conclufiones, diuerfam etiam habent ratio*
nem,nam ratio,quare non transferror fodetas in hzredem eft.nehres efficiatur focius
inuitus ei,cui non veller,vt Raphael dicit in
l.verum $. focietas fF.pro focio, vbi inquit focietatem etiam deber fe ex puro corde
& bonacharitate inter focios, & fcn cum
perfona incognita, hzc ratio,quz infert non
continuar! focietatem cum hzrede , non infert idem quoad fuperftites, ex quo funt n
ter feipfos cogniti,& confideratux chariras
& amor: igitur hzc conclufio, quodn nduret inter fuperftites non validatur ex ea ra
tione, qaafaflgnatur in non contQuanda_
focietate cum hzrede, item Ang. A ret. intet
alia in jf.fluiturjjdicit ideo cum hzrede non i
con:inuari,quia eft elea induftria perfon
& probat ibi text.quia qui focietatem contrahit, certam perfonam fibi eligir, qur ra
tio licet operetur,quod non trasferatur do
minium in hzredem, non tarnen eadem operatur, quod non concinuetur inter fuperrtiws; b. mhilominus verum eft,quod non cvmtinuatur,& hoc fub alia ratione:inquit nq;
RofFredus in libcllis in tit. pro focio vrri. ti
tu quras,quare focietas morte vnius foluitur,dicens hzc verba formalia morte vnius
ideo foluitur , quia ab initio quatuor nume
ro forte conrraximus, & fie nos omnes mo
do non fumus omnes, quia verum eft v r.um
decefl,maxim cum focietas conrcmplatione certa rum perfonarum contra ha tur I.
adeo,hzc funt verba Roffrcdi,qucm Hcgae
Alber.in 1. accione tf.morte,& fie ratio quare per mortem vnius no durac -facieras cuta
fuperfticibus eft, quia cenfentur contemplati omnes fimul ; & fie cum concluiones fine
diuerfz i & habeantdiuerfas rationes, Ucee
ccflarcivna ratio propter idenccatecn hredura

Conilium

XC.

?of

redum,non ceffat alia , ex quo non funt mo

pluribus rationibus hie ccurrentibus, quia
do omncs ilii t qui fuere contemplan in Co
verba illa focietatem ordinanria,inrelligunciera te , & fi de iure, qnando eft vnica con
tur fecundum naturam focietatis, & fecunclufio fundata fub duabus racionibus, fi cefdumipfius materiam fubiedam l.fi vno in-,
lat vna, & non alia , adhuc viget eadcm diprinc. locati l.fi ita ftipulatus cum concord.
ipofitio jT.affiniratis inftir.de nupt.l. & fi n
F.de vfur.& quia verba illa funtintelltgeuda
lia fentia in principio de hred.inftit.I.cum
rebus fie fe habentibus , inter alia inducir
ni $. fi prarror ff. de tranfad. Multo igitur
text, in 1. fi conuenit fF.pro focio, vbi eft ex magis boc procedet,quando Aint du diuerpreflum,quod licet exprefs cueniat, quod!
iae conclufiones , quia licet non poffic vna_
focietas duret per aliquod tempus,nec pofex illis adaptari ad cafum, fi adapeatur alia
fit abea difcedi durante illo tempore, nihiproceder iuris dipofitio;& fie licet morien
lominus focietas poftea diuiditur renuntiationeexcaufa fuperueniente, vrpote fi fote vno ex focijs relidis confocijs hredibus,
non pofit adaptari illa conclufio , qua: dicic
cius efficiatur moIeftus,vel aliafuperueniae
ocieratem nen centinuari cum harredibus
caufa,& fie expreFa conuentio , & clara relicet etiam hoc fir in cafu noftro fupra necipit incerprctationem natura focietatis .*
gatum in fado , & in iure , adaptabitur ra
vnde parir er concludit, quod fuperbeniente
ni en alia iuris conclufio,qua:dicir,quod mo
morte finitur, licet effet appofitum longiifiriente vno ex focijs eft finita focietas inter
mum tempus,& pariter loquitur qudo apponitur tempns decern annorum, proutin-i
alios confocios fuperflites, qua: viger incafunoiiro indubicar.ter ,& fie tanto magis
cafu noitro,& fi didum effet in perpetuum
confirmatur noflra conclufio , qua: fumar
vt lariffim per cum; & fie tanto euidentius
morte Matthzi quoad fuperftites finicam_
conftat in cafu noftro,in quo non eft fada_
mentio hiredum,non eft didum, quod fofocictatcm.
Quarto, quando initur focietas inter plucietate non poflit difcedi, fed fimplicicer eft
res, habetur confideratio ad prefentem ftatu
tempus nppofitum,quod fuperuenire mor
perfonarum^ua: viut tempore initar,& orte eft finita focietas indubitanter quoad fu
dinata: focietatis, & inrelligitur celebratus
perftites .
ille cont-adus,vt duret focietas durare vita
Confirmatur prardida conclufio ex con^
ocior,& rebus fiefehabentibus: vnde fuc- 9 ful t is per Bald.conf.108. in ifta materia fcire oportet vol. . Alex. ver in conf.j4. vifo
cedente morte alterius ex focijs , ceflat vo
luntas continuando focietatis,omne emm_
initrumento lib. 2. confuluit, focietatem intpadum, omnisq; difpofitio , habet tacitam
tarn pro certo tempore finiri , fi alter ex fo
condicionar, fi res in eodem ftatu permancijs interea moriatur: idem Alex.conf.60.in
ferit cap.qucmadmodum de iureiur.in glof.
caufa, & lite vol. 7. vbi etiam verba general.quod feruus cum glof. ff.de cor.d. ob causa,
liain cirahenda focietate expreffa reftrinquod etiam precedir in vltima voIuntatc,&
git lecundum materiam fubiedam focieta
fie in ordinatione reflatoris 1. Paulo Calima
tis, vt moriente vno, fit quoad omties focie
cho J.i.de leg. 3 l.Meuia /.fin.fF.de ann.leg.
tas finita,allegat plura Dec.c0nf.j7r.
1 in confirmando fF.de confirm.tut.idem in^
Et tx his confit omnin focietatem inictradibus l.quarro Jf.inrer locaterem ff.lo- 10 tam> duraturan q; certo tempore finiri- mo
riente altero ex focij vic'q, proceder etiam
catil.fifuerintin princ. fF. pro focio, &ita_
in cafu noftro in hac focietate ordinata per
per plura confuluit Pctr.de Anchar.in focieteftatorem, nam fi iuris difpofitionem attcate inita intra rres annos,vt fi intra id tem
dimus, focietas habet hc regulam, vt mor
pus mors focij fuperueniar,fit in torum fini
te finiatur: vnde verba tefiatoris ad ius funt
ta focietas , qui eft propri cafus nofter irb
referenda l.fi duo,vbi Bald.fFdeacqu.hred.
conf. 395. incip. dubium eft in hoc, confuluit
Bart.& Dod. in l.haredes mei jf. cum ita fF.
tiam Philipp. Corn. conf. j 1 o. vol. 4. incip.
ad trebell. & proinde cum iuris fie difpofi
quod dida focietas non valeat , vbi per totio , vt fada focietate per plures annes illa
tum conilium decidit cafum noftrum 1 im
fficioiem , nam ibi contra a erat focie
finiatur , fi vnus moritur : igitur quatenus
teftator ordinauit , quod duraret focietas
tas per centum annos, quo cafu videbatur
decern annis, intelligitur nifi moriatur vnus
afum efe de hasredibus , ex quo verifimiliter focij non erant viduri centum annis
ex focijs.
Vlterius rationes fupra confiderare,quod
communiter accidentibus:it in inftrumeni\
verba
contrahentium intelligunrur fecun
to erat facta mentio haeredum ipforum fodum fubiedam materiam , & proinde vt reiorunru & nihilominus latiflim confuluit
cipiac focietas costrada finem ex morto
suorce vnius ex focijs finitam cle focietat
Vu
proce-

Ioannis Francici de Ponte

clufio,quod fiue per contraftum.fiueper rcjprocedunt ira in vltimis voIuncacibus,(cuti
ftamentumordmetur focieras intra certum
jncontraftibusfecundum Bald, in I. plenum
tempos duratura.illa fuit per mortem alce.equitij ff. de vfu, & habit. glof. et ordina
rius extineta .
ria, & Gngularis in 1. Lucius . eres heredes
Fundato igiturclariffim ex iuris difpofirf.ad crcbell. tradit glof.in Lex fado j.fn. &
ibi iJyn.Bart.& alij Door.ff.ad trebell. Si i 3 tione, quod prxceotum non obligauic Thobiam vltra mort Matthxi.vnico verbo poatteridimus aliam rationem, quia verba interit refponden omnibus probationibus . te lliguntur rebus fe fe habetibus illud pro
is de continuatione focietatis poftiHius
cedi etiam in vlcimis voluntatibus, vt tra
mortem, & pariter ira euicatur fentencia. li
dit text. in d.i. Paulo Callimacho, & alijs al
cet lata inter alias perfonas feilicet inter
legaos. Si accendimus regulam.qux habet
german, & hxredes Thobix: nam quiequid
vt-decifa in contraibus habeant locum in
probauerint ineo proceffu, quod fuerit cvitmiis voluntatibus text, eft in I. fin. & ibi
tinuata, licet fit falfum, vt dicetur infra otrdi Salyc. C.de legat.efl text.inflit.de le
bilominus hxc continuado, feu potius noua
ge, fufta , & ibi glof. & Faber , fed omnibus
inftitutio focietatis cum pupillo non pored
cireumcnpcis nos traebmus de contractu
confiderari,itaconfuluitin fpecieBald. c'.
focietatis ordinato tantum per ttftamen109. ineip. in uta materia feire oportet voU
tum; vt fe adeundo ha redes > videantur in
a. non enim poterat ipfe Thobias, qui nee
jerjecontraxiflc Bald. in l.fin. C.de iure deerat tutor authorari fibi ipfi in renouand
liber.& in rubr.C.f quis aliquem teftat.proea foeietate I.I, ff.de auth. tue. tradit Birc.
bib.Bart.in l.de eo ff. de iud. & proinde ad*
in l.Titium,& Meuium tf.akero ff de admihue tractamus de focierate contracta inter
niftr.rutor. vbi allegar. 1. in conditiouibus ff.
harrdcs, licet ex ordinatione teflatoris, fed
pro (ocio Bald.in I. fi patruus C. communia
quando non effet inita per contractum , fed
vtriuque iud. & propterea licet obtinucric
per vltimam voluntatem , iam fundatum_*
Germanus >ea fententia non nocet hxredi
fit de iure intelligi durare durante vita fociorum, atque ni ri fequuta alterius morte
bus cum alia perfona, in qua non poreft c>
currere ratio renouatx focietatis qu x ex
& itaconfuluit Alex, conf.i 10. vol. ?. in fo
eietate ordinata per teftatorem, & hoc mo
probationibus confiderata forr exntic cum
Germano ; & fe fublatis de medio figura ns
do arguit Alex.conf.przdictodicens>quodfi
probationibus. qux licet effent verx, cum_>
contrahentes exprefs non intelliguntur ctarnen (int falfx qux non inferunt cum pu
aieniffe,vt duret focietas poft mortem in focietate voluntaria, neququam inteJligtur
pillo nouam fuilfe focietatem contractant
aliter ctraxife per focietatem ordinatam,
ac fublata medio fententia , qux cum alia
in qua ipfi faciunt quaf contractum adeun
perfona eft lata, & qux fundata fuit in pro
bationibus illis ad rem noftram nihil fado & in cafu fuo aderant verba codici Ho
cientibus , remanet inconculfa conclude es
rum noflrorum,& vltra difpofuerat teftator
teftamento fcilict Andrex , locietatcm_
quod nullam dt be rent facer diuifonem, &
ordinatam extinetam fuiffe morte Matfe firma eft conclufo, quod morte Matthi
thxi .
I
:
fuit finita focietas.
Nec merctur allegan conf. Dee.44t . quia
Audio infuper partem aduerfam magnoIi licet cafus Decij fit diuerfus cafu noftro. 14. pere fundare fuam intentionem in habilita
nihilominus non prxfupponit Decius, quod
te perfonx magnifici Thobix , quafi i^huS
aliquis ex focijs ordinatis teftatore deceftantum induflna ft teftacore conflueraierit>vt fie voluerit poft mortem focij dura
ta:vnde dato,quod effet mortuus Matt hus,
re focietatem, fed prxfupponit, quod tefta
non ide finita eft focietas , cuius omnmo
tor erat focius, & quod ipfe difpofuit, quod
do cura refidebat penes Thobiam,& hoc ar*
hzredes fui conti nuarent focietatem cunu
gum. text, in prxallegata 1. adeo ff.pio loe
focijs ipfius teftatoris,quod fieri poteft:nam
vbi efl cafus contrarius , quod quando fo
hxc focietas inter hxredes teflatoris, & cietas eft tranfmilibilis ad hxredem , vt po
los alios valet ex prxcepto,prout inciperec
te in locatione, & foeietate vectigaliuta.
ttioftra focietas ex morte Andre,nooautem
concurrenribus illis quatuor fl is moritor
confu, uc Decius , quod fi vnu ex focijs or
fine cuius opera focietas adminiftrari non-
dinatis per teftatorem morcretur,quod du
poteft, eo cafu non tranfmittirur : igtturi
rer cum hxredibus illorum focietas , quia_.
contrario, quando non moritur, cuius ope
hoc effet falfum,& concrarium omnibus iura focietas adminiftratio tranfmittetur
libus,& communi opinioni omnium oetofed ce rte tarn dictus te x tus, quam id quod
rum iupra firmats,& fe firma cil noftra c Capycius nott in fu decione 174. longe
aber-

Confilium
aberrant noftro.Prm nq; licet prfupponat ille text, non tranfmitti , quando
morirur iSjCuus opera fociecas adminiflratur,hoc nos non ncgamus, imfatemur, qd
f mortuus effet Thobias, minime tranflata
effet ad hzredes focietas Dicimus infuper,
quod fi retento eodetn themace in locatione veigaliumnon effet mortuus is, cuius
erat cur focietas , quod hoc cau transferretur,fed ideo, quia erat in eo cafu faum_
pactum in vectigalibus , quod transferatur
ad harcdes: vnde pactum eft illud,quod operatur tranflationem>no autcm Temper quod
moricur focius,qui n totaliter adminiftrac
transfert ur ad haeredes.
Non obflat decif. Capyc. quam tarnen.
25 non firmat , quia licet quando vnus ponic
pecuniam,& alius operam, dicatnon videri
nniri fociecatem ex morte illius , qui ponic ,
pecuniam remanente altero, qui ponit operam, lic: illud fit contra omnia iura, & decifiones , quae dicunr indiftin finiri , & ta
rnen cafus nofter eft penitus contrarius , ex
quo Matchxus adminiftrabat focictatem_
suit Alexandriam,de eo confidebat teita tor,
& quanto magis teftator fecerat Thobiam
caput adminillrationis , tanto minus infertur,quod Matthaeus non adminiftraffer, imo
fortius przfupponitur Matthzum debuiffe
adminiflrare dato,quod Thobias effet capot
adminifirationis ; & fe cum veerque admiiiiftrandi facultatem haberet moriente al
tero, veiq; fuccedunt texc.iura,& deeifiones,
quod finita eft quoad omnes focietas ; & fic
non obftat confideratio parcis,nec decif.Capyc.nec confilium Parifij.
Pro Illuftrifs. Duce Adriae ,
cum Regio Rico .
SVMMARiVM.
[I Scientia Fifii refultans ex pluribus confidei. rationibus infado .
Scientia miniflrorum an praiudicet Domino.
3 Scientia ojficialium Principis,vel Fifci, an
praiudicet Principi,vel Fifco.
4 Recipientfeietertvidctur renuntiare aEiioni.
%jdbibitoria non competit ,Jfalo eius, cut
res erat redbibenda, velprocurators, aut
. famUuperyt...
.

. argvmentvm:

Scientia ex quibus conijciatur,-& aoJ

feientia Officialium, aeMiniitrorum ob* fit Prlncipb& Fifco-..
.. ....

XCL

07

CONSLIVM XCI.
inprioribus
Allegationibus , quod ex
reeeptibne rriremium fa
cta fublat eil os aio ,
fiante fcitia defectuum ,
& aduerto,quod hare fci
tia non fuit vnius tantum
miniftrbfed omnium miniflrorum Fi feu ou
reprefentantium , per quos Regnum gubernatur , & vltimo loco Illuflriffimi Proregis
fummi miniftri,& procuratorismam fuit fa
cta primo loco congnatio ex fpeciali com
miffione Proregis gubernatori Tarenti , qui
cum experto pariter Prorege deftinato
triremes viditvnainfimul cum capiculadone inita cum Duce , exprimit illarum defe*
ctus,& his non obflantibus recepit,& de om
nibus fecit publicum actum ftipulando receptionem cum omnibus defectibus media_
perfona publici Nocarij, cuius actus,& receptionis credendum eric indubirac fuiffo
tranfmiffam copiam ad Illuitnflimum Proregem., .
Secunda feientia apparetex fpeciali com
miffione fafta tunc Thefaurario per eundetn
Proregem, vt deftinaret expertos ad videndum triremes in portu Tarenti , illarumq;
qualitates referret,fecitq, Thefaurarius tc
relationem,quae eft in proceffu.
Tertia feientia apparet ex relatione facta
ordine Locumtenentis Reg. Cam. tunc in-,
partibus exiftentis.
Quarta,& vltima fpecifica fcientia eft ea,
qux colligitur ex fide D.Ioan.de Cardona_.
per Fifcum pratfentara , qui vti Capitaneus
Generalis triremium rerulerat Proregi illas
non effe aptas ad nauigandum, & propterea
non effe afportandas portu Tarenti , &
contra Prorexex relatione Marchionis fanz Crucis contrarium affirmabat , & tan
dem fuerunt ordine Proregis aiporcat tri
remes^ xllis vifis, & reuifis non folum Du. ci non fuerunt reftituta , nec aliquid 1 11 di
ctum , fed port menfes reduxerunt illas itb.
propriam Regis domum , videlicet in Regium Tarcinale.
Ex his non poteft dubitari de receptione
facta icienter.quz fi facta fuiffet principa li,cafus non haberet dubitationem,vt iura.*
omnia !oquuntur,punctus eft videre,fi receptio feienter facta ab his miniftris Domino
prxiudicet , & dico hoc pariter decid per
cafum legis, & regulam ponit Iureconfulcus
in bprocuratorisff.de tribut.action. vbi VIpiaous ait,procuratoris autem fcientiam,8c
Vu a
dolum

{o"3t

Io.Francici de Ponte

ducit text, in d.i. procurators, & d.I.cum_ jlum deber nocere Domino , ncquePommancipii) m ff.de di I. edict. quem text, incel*
ponius dubitat,nec nos dubiramus:hinc in.
ligit,prout intellexit Fulgof. ibidem argupropria maceria dixit lureconfultus , quod
do Romanum.qui przfupponebat,glofam-*i
in t j n rum Domino dencgatur aio,quod ex
aliter intelligere,ex quo fir, vt non pofflt durecepcione per procuracorem fciencer facta
birari ex rece pt 10 ne cali ter facta Fifcotu
Domino ignorant! datur actio contra profeprziudicatum.
curacorem : nonautem contra vcndicorem
Et fi in prionbus A 1 leg a tionibus eft fun
fecundum verum intelleum texr. in I. cum
mancipium fT.de dil.edi.& glof.ibi in ver* 4 datum quod ex receptione fciencer faa_
vi de tur renunciatum aioni competenti ai
bo nihil > magis,qu in vit mis verbis refere
alium intelleum ecundum quodam , fed
refolutionem contractus , Si habetur , fi
de kit us aliquis non adfiiilTer , & lex dicit
ipfa retinet primum intelleum, qui eft ver us , vt larius ibi per Fulgofium omni no vi*
quod omnis aio eft fublata, im nunquam
dendum,& licet titulus ille de edil. edict. non
competijt recipiendo,ponderando texc.irb.
procedat quoad ficales venditiones iuxta_
]. fi minor C. de action, emptio. dico inferri
tprardiam jf.illud fciendum rf.de edil.edic.
cx hoc indubitat , quod Fifcus omni caree
tarnen non facit hoc ad cafum : nam non-,
adiont-, .
vendidit Fifcus, fed Fifcus eft ille, qui a Du
Fundatum fuit in prioribus Allegation!*ce emit, & vult contra Ducem actionem.* J bus, quod quando Fifco hzc aio redhibito*
J 8 exerccrc,& (c tract amus de venditione re
ria compereret , vel ex annihilatione rei ex
priuatz Duce facta , ob quod oportet, Fifui culpa faa, repelleretur, quia rem reftiJcum hanc aionem exercere cum fuis qua tuere non poTct, vel (altem ceoeretur ad
litatibus, licet text.illeintelligatur refpectu
dcteriorationem , quod non eft inrerefte*
Ducis , fed fuum capitale , & damnum pafint ereilt , vt ipfe Fifcus ad illud non teneatur,non autem quoad rem habicam , & prefum rei fuzpropriz,& fundatum pariter eft
tium folutum : nam & per alia iura, non foin hac materia teneri Fifcum etiam,quod
damnum oria tur facto principalis , vel pro
Jum per ilium tirulum eil id prouifum,quod
curators , aut fuz familiz, & in hoc pariter
optim fundant Veroncofesin codem ff.il'
deferuiunt omnia fupra allegata , quz non-,
Iudnu.3.
Sed vt non defnt authoritates in procufolum fumuntur ex regula text, in 1. edtlem
3 ra tore Principis in Locumtencntc, in feien
ff.de dil.edi. fed etiamd. (.procurator's ,
tia Officialis Principis , & propri in feien*
ft", de tribut, nam cum mediancibus przd/tia eorum , qui funguntur vicibus Fifci , ve
iris Miniftris Regnum gubernetur ,& per
Horum fcientia Fifco , & Principi prziudihzc organa Rex omnia difponat.quid dubij
cet.imo Doctores tractarunt hoc incafu
cnt, quod negligentia illorum Duci noru.
fortiori in przferibendo iure ipfius Princi
cft imputanda , ncc ex ilia fit Dux damnifipis Bart.hoc tradidit in I.Ii publicanus $. ficandus , cum mala c'eio erit in culpa Re
gis el igen t is, & prop terea iura, vt fupra tranali ft", de public, colum. 2. veri.coius (cien*
tia requintur.vbi in przferiptione pedagij,
diderunt Rcgi competer aionem mandafeu vectigal is dicit ufcere (cien tia m con
ti contra fuum procuratorem , & negotio
tra Principem ib ins Iudicis , in cuius terri
rum geilerem contra miniftrum iuxta text,
torio pedagium cxigitur, reddit rationem ,
in d.i. cum mancipium
quia ad i II i us curam pertinet,hoc eft illi cmilTum: hinc Bald. per text. in d. 1. procuratons rT.de tribut, action, in conf. 145. ineip. Pro Duce Nuceriae contraJ
pratfuppofito quodam capitulo pacis verf.
Marchionem FufcaldL
& praiertim, quia ipfe Fifcus hb. 2. in antiquis tradidit in fpecie,quod fcientia corum,
SVM M a%.iv m .
qui funguntur vicibus Fifci , Fifco prziudicat , & idem in fcientia Locumtenentis tra
didit idem Bald in conf. 340. incip.fi . . lib. 1 CafusConfily.
5. idem in fcientia Vicanj Regis tradidit 2 re data infolutum , agitur primamm
Callrenf. in conf. 203. incip.vifo conduu
alionefauort doits.
l b. i . & ratio omnium elhquia Rex fe regit j Intent10 tontrabentittmquomodoprobetur.
mediantibus iris Official. bus, Sc Miniflns , 4 Ret bypotbeeataliberatur credttore adfiquz omnia notabiliter congerie Ayrruia-.
nem,vt vendatur , &poilea ex alta eauf*
tract.de antiqu.tempo.par.4. in capit.incip.
peruenerit ad eundern crtditorem^non reabiolucis nu.2 j.ver.eptimo quzio,qui admadtt in prtorem bypotb:cam.

Confilium

XCII

f9
quos annos Comes S.Seuerin debitor foluic
due. 2. mil. in computum mutui, adeo quod
remanferunt due. 3. mil.
Ineodem anno Comes indigebat pecunia
,nec habebat aliud vendere,nili przdianu
Terram Roccz , quz iam eo modo in folut
datareperiebatur przdio Marchioni:conuenit cum magnif. Czfare Galludo de vendendo eidem przdiam Terram pro pretio
nfrere.
duc.8.mil. cum annua perceptione duc.Soo.
9 Vnus alius occultatur caufa coniungenda
ac facltate redimendi , verum cum pao
rumaclionum,
fpeciali , quod pecunia przdia liberaretur
10 Re/o/utio obieiorum partis expradifiis, &
Comiti faa reemptione per eum przdiftz
.. ?* 12.
Terrz przdio Marchione,ac iurium cef j re data infolutum datur aSiio exfefione , tarn ex caufa przdia, qum ex quacundo contraclu non exprimo.
cuuque alia caufa fuper przdia Terra ; &
4 Solutione eius,quod debetur extinguitur
cum hac vinculatione depofuit pecuniamjin
riubypotbeca, .
banco Raphaelis de mari.
Et fie vidimus hue vfque , quod tres func
perfonsc.de
quarum contraibus agi mus viARGVMENTVM.
delict Comes debitor , cum quo primo lo
co contraxit: Marchio, qui eft fecunda perQuando fequuta cuidione intentari
fona,& Czfar Gallucius tertia perfona , qui
poflit primaeua adi. Et quid in dote.
Terram Roccz emere voluit * illamqj reemt
poffe Marchionis eius pecunia>& non ali
CONSILIVM XCI.I.
"...
cer volebat emere , nec fuam pecuniam li
beran Comiti : vnde habemus contraus
caufa 111. Dude Nlice
hos claros,pecuniam folutam,& realem in-*
nse, magnif. lot. Czfaris
banco exiftcntem liberandam in cafum rede Loffredo cum III. Maremptionis faciend, nec alio modo per banchione Fifcaldi aore, non
cum peeunia poterat folui Comiti , nam (i
egecfubcili indagaciones ,
contrahentes pai funt , vnde fi Comes
fai fcriem re intuenti
alium voluiTet facer contraum , pecunia
fiue in contraibus fcilicc vendicionis , 6c
ci liberari non poterat , fiquidem vald inTeuenditionis Terrs Roccz Bernards dicatererat Czfaris Gallucij, fieri contraum.
mus adeffe aflenfum, fiu non.
i i- reuenditionis , per quem omnia iura extinNondifputamus in hac caufa de crdito
guuntur, & penitus refoluuntur fecundum_j
Marchionis, nam illudnon negatur,fed tancommunem dor.Bart.in 1. in diem ff. At_*
aqu.plu.arc.in I.3. iT.idem marcellus ff. de in
tum de ancerioritate refpeu ereditorum ,
habet enim ortum creditum Marchionis ,
diem adi. & in tantum voluit Terram li(vt prfupponir) promiBone dotium duc.
beram,quod etiam fuit conuentum, vt cederentur omnia iura, non folum ex caufa prz
. mil. eidem facta in anno 1540. quorum-*
mille folui debebant in bonis corredalibus >
dia1, fed quomodocunque competentia fu
per Terra przdia : non enim cautum erat
Tt iam foluci fuerunc quatuor milIe,contraito,feu confumato matrimonio, qui vel iiu.
Czfari,qui liber emere volebat , vt Comes
pecunia foluendi erant,vel danda pro eis
eius pecuniam conuerteret in proprium.
.Terra Roccz in folutum, & reliqu quinqu
vfurou*.
Et aliud daret Saluatori in folutum, quia
mille in annis quinqu , pro quibus fieri debebat inftrumentum mutui , quod ian^ fa- a quando res illa fuiffet euia , forfan potuiffet prtendi,quod fauore dotis reuiuifeerene
fuit .
przdia iura ex reg.text. in l.qui res ff. dt*
Pro przdiis ducatis 4.mil. fuit data in-,
folut. fie limitando text, in I. eleganter in-.
folutum in anno 1541. Terra Rciccz
princ.de pign.a.in l.fi prdium . de eui.
annua perceptione duc.400. cumpaodo
licet regula text, in 1. qui res non mereatur
retrouendendo,& realiter aflenfus impetratus erat in datione facienda in perfonam_#
allegad in cafu,de quo agi mus, vtinferius
Comitis Seminariz patris Marchionis , &
traabimus, nec expediebat facer contra*
um permutations, quia pariter euiione
vigore przdii tituli poTedic Marchio Ter
fequuta prima rcmanebant integra ex reg.
ram prsedictam vfque ad annum 1^3, infra
Vu 3
cexc.

J Contrarius perfeRus non alteratur ex alio

contraiu etiam in continent!fatio.
45 Hjg- incontinentifiunt cenfentur inef,quomodo procedat.
7 Contrariusmulatus non dicitur ,omnes
contrabentes nonfuerunt participesfimuiationis .
S Contrarius ad diuerfosfines tendentes , etiam
in continenti celebrati , n on dicuntur co

fio

Ioannis Francifci de Ponte

caufa complacendi Comti realiter retro^ texcin I.f quis aliam fr.de folut.in I.fin. do
uendere , vt iam retrouendidit, demonftrat
cond.ob caufam in I. libera quidem Theodo
hoc emptio per Saluatorem eodem die pora C.de fenc.& intcrloc.omn.iud. vnde dum
ea fada pro eodem precio eorundeminCa:faremit,& difpofuir pccuniam Iiberantroituum fuper Terra S.Seuerins prdido
dam fada retrouenditione, non poterat illa ,
Comice , ergo Comes noluit reemere Ter
liberari,ni( hoc particular), & fpecifico con
rain Roces ad extinguendum debitum,
tractu fado , qui inter medias hypothecas
quia videmus, quod per prius il lam vendi-
forfan Saluacore contractas refoluebar, &
derat Czfari Gallucio,fedreemit , quia alio
illius crcdit folutione extinguebat ad text,
modo non poterat ei liberari pretium ven
in 1. item liberatur ff. quibus mod.pign. vel
ditions fada: Gallucio,Saluator non retrohypoc.ibl. l.grege /.etiam fF.de pign.cunu
uendidic , nifi pro effeduando contrada faconcord. & propterea fuit fada retrouendido inter Gallucium , & Comicem, quia vi
tio d Saluatore, confeifus fuit recepife pedemus, quod eandem pecuniam ex reuendicuniam due. 4000. realiter ad hoc opus in.
tione habi tain , conuercic cum Comice in_
banco exifttem, & depoftam per Csfarem
aliam emptionem , qua: non maiorem vciliGallucium, & cefit omnia iura fibi competatem afferebat , &elarius, & apertius de
tentia fuper prdia Terra nonfolum virmonftrat hoccontradus mutui fadus eedc
tute infirumenti amplioris,fed quocunquc
tempore reflantiumduc3.mil.pr0 comple
alio modo.
Hoc fadum igitur eft indubitacum,videmento dotium i in quo parcicularicer paci$ licc.Comitem S.Seuerirt procurafe retrofcitur, quod fi antequam fueric przdida su
ma folucaipfi Saluatori , Terra Roces Ber
uenditionem Terra: Roccar.vt valuilet connard? fuerit recuperara per ipfum Comicem
trahere cum Cfare GaIlucio,qui Cfar cod porte Cfaris Gal!ucij>quod in cafum prtrahere alias non intendebar>nifi reempta_
didum debeat Comes cautelare ipfum Sal
Terra , & liberata ab omni hypotheca Sabuatori competenti ex qualibet caufa,& pro
uatorem iuper prardida Terra , ergo totals
pter hune effedum Saluatorem contradum
ter Terra prdida fuerat per ipfum Salua
retrouenditionis feci He ver, & polka noua
torem ab hypothec? nexu liberata fcientet
emptionem fuper Terra S.Seuerin,probant
pro venditione hbet facienda Gallucio , Sc
hoc teftes, partira banci 1 in qua Cx far cius
voluerinnc parres per concradum recrouenpecuniam fieconditionalicer deponir,retroditionis, & irium ceiTionem omnes hypo
uenditio fequuta modo, quo fupra > & ctiam
checas extinguere,& quia hoc facer voiueinftrumeneum confedum ex poicfadoin_t
,runc vpropcerea padum hoc neceffariunu*
anno ij48.incer Comitcm,&Saluatoretn_i,
eratm concradu.
Nam quando fe liberatio credicore re
vbi hac omnia dedarantur , adeoquod habemus probationem d priori , quae confiftic 4 hypothecate:, vt alteri obligetur, vel vendatur, tone fi eadem res ex alia caufa reuercain tefribus tradatum , & conclufionem detur in dominium dbitons, non reincidic in
ponentibus,& in venditione fada Gallucio
priorem hypochecam fecundum terminas
cum depofitione pecunia fe conditional^text.in l.fin. C.de rcmif.pign. diftinguendo ,
ter, habemus probationem d pofteriori, vi.quando res reuertitur per viam refolucio*
delict,per declarationem fadam per eofd
nis,aut nous acquificionis:nam primo cafa
contrahentes in anno 1S4S.& habemus pro
,procedic text.in l.voluntace if. quibus mod.
bationem ab vrroque fmul iundo, fcilicc
pigo. vel hy pot. folut. fecundo ver text.in
propter effedum fequutum realis recrouend.i. fin. dc quibus concradibusconcrahenci
dicioniS) ex quo perfedam dicemus indud
mens indubitata apparecqui ecfi affenfu ca
effe probationem fadi pramarrati ex communi dodr. Bald, in I. mulcum intereft C.Jf
reant bene ex ipfis voluntas declaratur et
reg. text.in I.fin.rf.de rebus eorum,& Cfaris
quis alteri,vel fibi,& legator contradusco
Gallucij intereratnon folum,quod fieretre*
fedusinanno 154S. nam bec omnia declatrouenditio d Saluatore pro fumma ducat.
rantur,videlictjver voluiffe retrouendere,
quia putabatur adeffe afTenfum , & ver vo
4. mil. pro qua fumma Terram emptam tc
luiffe omnia ceder, vt Comes potuifTec vnebat, fedetiam habere liberationem ne
dere Gallucio , & ver demum voluiffe de-
xu hypothec? pro reftanti fumma dotium *
nouo emere fuper Terra S. Scuerin* , & gi
poftquam non emebat folum annuos ducat
raffe eandem pecumam ipfi Saluatori iou400. pro due. 4000. fed annuos due. Ceo. pro
tam ex caufa retronenditionis prxdidx,
ducacis 8000.vnde intererat habere in coco
quodq; hoc fit indubitatum , & realicer Saltotam fummam duc.8ooo.& fe pro toco ha
uacorem omnium bene confeium voluiffo
bere liberarionem* & iurium ceffionem ex
tiucu-

Confilium

f'-

XCIE

fit

tfniuam,ex qaibus apparet, quod non cric

bent ee omnes fimulationis participes, vc
dubitandum in facto conerahentes iftos vo
per Bald.Salyc& alios inl.i. C. plus val.qdP
luifle ver retrouendere,extinguerehypoag.ex reg.text.ini. ait prtor SF. fi quis parthecam , eft prsdicta Terra Roces libera.
ticeps fF.qu in fraud. cred. Alex.in conf.88.
fuiffec in pofl Gallucij , & aliter Gallucius
4. vol. vnde li pecunia Gallucij non erarConon conrraxiifet,& tandem hoc fuiTet fact
miti liberanda, nifi prius valida obtenta remediante inftrumento reuenditionis cum_
uenditione vera,& reali, pro qua obtinendx
pretij folutione, quod pretium depofitatum
opus erat Comitem foluere Saluacori,& hoc
ad hunc effectum erat per Gallucium in_,
fuie iam factum, fequitur quod licet Comes
banco .quod aduertatur , quia ex hoc termi
habuerac animum vendendi Saluatori fuper
nar ur caula: nam non eft fimulaeio partitaTerra S.Seuerin,& Saluator pariter emenrum banci i vt fierijeft folitum, fed ver pe
di , & foluendi eandem pecuniain , tarnencunia exiftens ad hunc effectum , & non in-
quatenus ex hoc vellee alterari retrouendialium conucrtendam: vnde ecii in contincci
cio , vel produci iuris minifterium contra.
fuiflet factus poftea contractus venditionis
formam contractus, profect nulliusjeft conannuorum duc.4oo.fuper Terra S.Seuerin,
fiderationis hoc refpectu Gallucij > de cuius
& Saluator pro emptione prsdicta foluiife
interee,& prsiudicio tractabat: vnde, fiue
idem pretium eidem folutum pro reuendidicamus fmplicieer Saluaeorem retrouentione Terrs Roces , hoc tarnen nil facie ad
didife , & feconuenifle cum Comit idetn_
caufam.-nam primus contractus reuenditio
pretium implicare in emptionem fuper Ter
nis Terrs Roces erat iam perfeus,& ver
ra S.Seuerins,& fe facer duos contractus,
partes perfcere voluerunc propter vendi*
vc ver facer voluerunc , & fecerunt, fiue.
tionem faftam Gallucicquo cafu ctradus
dicamus conuenife principio permutare
perfectus non alteratur ex alio contractu c
& fimulare hos contractus , vel vnura agere
lo continenti facto,quia partes duos volue
apparenter, & aliud habere in intentione, &
runc facer contractus Alexand.laciffim>&
fit quomodocunque,tamen non eft dubium*
pofteum Dec.inl.in bons fidei C.depact.Se
quod quando tractaeur de cercij prsiudicio,
in l.petens:idem Dec. port Salyc. Alexan. &
qui in hoc non inceruenic , & noluic contra
alios eod.tic. & in cafu ift Saluator fecutus
here , nifi cerco modo , he machinationes f
fuit fidem Comitis , contentus remanfic
fraudes , & fmulationes lune nullius confliberare,& vender Terram Rocc,& onere
deracionis ex prsallegatis,& quando ifti cnouiter fuper Terra S.Seuerin, quo cafu ettrahentes hoc in intentione habuiflenc , ta
fi fecundus contractus refoluatur,vel consrnen non feceruQC, fed alium contractum vifus modaliter prsftitus non adimpleatur ex
delice recrouendicionis, quia fie Gallucius
rnodo non adimpleeo effectual iter, vtputa_#
conuenic, & refpectu Gallucij eft hoc profi creditor confenfiflee venditioni pignoris,
pofcum in mente recentum, quod nihil opeVel illud liberafTec , dummodo ei de precio
ratur ad text, in 1. fi repetendi C.de condic.
fatisfieret, tunc hoc paum cum debitoro
obcauf.cum vulg.
Infuper non poflunc adaptan in huiufmoFactum non producit minifterium iuris con
tra emptorem , ita quod res libera ab illius 8 di contractions cermini ciunctionishorum
hypotheca permanecnecregreflus datur ex
concractuum,fiquidem unc cales, quod infimul fiare non pofluncquod Doctor, in 1. defectu adimplemenci dbitons , fe procecens in l.in bons fidei . de . in l.lecta <i
dit texc.in l.ficuc jllud, vbi Barr.nocab.dicerc.pec.& in alijs locis confiderarunc, vrius
ftinguic fF.quibus mod.pign. vel hypoe.foliu
tendit ad refolutionem, alter ad acquificio
atius Nicof.in 3.nu.7.par. io.limie. &ideo
nem:vnus in beneficium vnius.fcilict Gal
femper, quod actus fit in beneficium aliculucij > alter in beneficium alcerius : vnus ad
us, ille non poceft alterari ex qudlibec eraexcinetionem omnium hypochecarum, alter
ctatu,feu contractu fubfcquenti,jvel antecedenti abfque confenfu illius,de cuius prsiuadeonferuationem illarum.-vnde non video
dicio traatursnecreg.quod ea,qusin cors
fuper quo pars fundetur indicendo, quod
contractus factus reuenditionis non) eft re
tinenti fiuncnec alia eo cafu habent locum,
quia lex non fiflgie in eercij prsiudicium > vc
uenditio, pecunia in banco exiftens, ad hunc
effect um , & foluta fit fimulata : contractus
per multa notab.crade,& dclart in elegti qusftone fatis prxima ad caufam Ni
venditionis fuper Terra S. Seuerin non fie
cotin 4.par.in 4.qusft. verf.fed infurgit invenditio , fed permutado, non enim opus
prsdictis: hinc dicimus,quod ad faciendum
fuiflctpluribus contractibus,fufciebac vnicontractum fimulatum non fufficit>quod alco contractu permutaje,hic aucem prcedic
ter ceraheatium figiulare voluict, fed devenditio facta Gallucio pro duc. 8. mil. vinculacis

Ioannis Francici de Ponte

replicatur , quod habuic in folutum Terrant
Clatis, vt fupr ad cuius contractus exeRoces , cum facltate redimdi pro eodem
quutionem fit rerrouendicio, & demum fic
pretio, aut dicit hunc contractum nuUurru*
vendido fuper Terra S.Seuerins, ergo ex defectu aTenfus , & replicaturipfum noa
quam lubemus contractus claros, & veros ,
habere actionem hodie hoc dicendi,poftqu
opus non eric alia difputadone circa efienquo ad ipfum effectus eft confumatus , con
tjam ipforum.
tractus eft extinctus ex folutione precij > qf
Si ergo Saluator rctrouendidit , & pecupretium , quatenus poftea fe conuenic cum
liiam rccepic : fequitur, quod pro ea parco
Cornice implicandi cum eo in empcionem
ron cil gradnandus virtute capiculorum_
nec
afenfum expediuic de fua negligentia-r*
lxiacrimonialium,quia fuie ei fadsfactum_> *
&
culpa
conqueratur, qus culpa non poteft
#quatenus poftea volunrari pecuniam ilcaufare
reuiuifcenciam
hypothecs penirus
Jam jmplicauerit in empeionem cum eodem
ex
reali
folutione
extincts
adtexC; in 1. qui
Comite,in qua affenfum nonimpecrauic vfres
tf.aream
fT.de
foluc.cum
vulg. eft noua_
<]ue ad annum 15$ .fua foic culpa, agac vireroptio,nouus
conrractus,&
noua hypothe
tuce huius contractus, qui refpeu crditoca:
vnde
vanum
apparec
opponere
defectum
rum aHorum vires non habebic , nifi dio
affenfus
v
&
fi
hodie
perfifteretur
in
illadaaTenfus .
tione
infolutum
Terrs
Roces
,
ad
quid
pof
Nec oberic ,quod in contractu venditiofee
agere
Saluator,nifi
ad
reftitutioncm
pre9 nis Terrs Roces primo loco facto non adtij? hoc fecit Comes in anno 1 54.quia pre
fuic afienfus, & confequenter nec eciam pa
tium foluic non fibi exburfacum,quia Salua
ito de letrouendendo, quafi velic ex hoc in
tor non foluic, fed quand racem debicam ex
ferre ad nullicacem retrouendidonis:nam_
ftantc folucione pecuniae facta vircuce hucaufa dotium.
Ex qaibus appare t.quod ea,qus pars prj-'
jufmodi contractus , non refere fuerit validus, vel inualidus; nam actio hoc modo c- 10 tendic nullo iure poffunc in hac caufa accomodari daca effeccuali folucione, fed clarius
yecebac Saluacori ad incegras dotes virtute
refpondendo, auc enim dick concraccus iniCapi:ulor,& erat actio perfonalis ad quanr
cos poft capicula macrimonialiaeffe omnes
ticatcm dotium exigendam cum hypotheca
nullos ex defeccu affenfus , & confequencef
bonorum, fi igicur ex caufa dotium debebae
remanerc primnam accionem virtuce ca
.pecunia folui >& pro ea nulliter prsdicta_
pitulorum , & hoc ex duplici capire corruie
Terra Roces fuit in folutum data,& tdem
infacco : primum eft daca folucione fupra_
; .vircuce pai lue datio refoluitur , & datur
dcmonftraea,in qua opus non eft affenfu, vc
pecunia : crgo remanec fatisfactio fafa_j
eft fuprafundatum. Secundum eft,qui a con
iue fubducamus de medio hunc atum>tantractus venditions introituum fuper Terra
quam nulliter geftum,fiue oceultemus ill >
S.Seuerinsfuitiam
validares ex affenfu cxcum verum fit dicere in poffe Saluatoris fo
pedito in anno 1552. adeo quod nulliraterri
tutos duc. mil. quos demum ipi placuit in
prstendere nullo iure poteft, & confequen
aliam conuertere cmptioncm ,pro quo viter data fubiifientia huiufmodi contractus
; .derer fatis ad propoficum ccxr.in 1. 3. $.(cd fi
corruie fundamencum refpectu nullitatis .
lebicorem ff.de donat.inter vir.& vxor.qu,
Aut dicit ex euictione creditor m ante*
: i fallor , non poteft habere difficult aterru
data reali folutione, vt eft aperc demon- ZI- riorum poffe redire ad primuas acciones
competences vir tuce Capitulorum , & parii itratum , nam dtficientia affenfus non opeterdico motiuum corruereex extinecione
jarer defectum prctij foluti, licet pro con
i II ins accionis caufaea ex folucione , noru
tractu nullo, quam prctij quantitatem folenim illa actio fuie permucata cum it is invit Comes ex caufa dotium refolucndo, feu
croitibus:nam termini permucationis nullo
,cxtinguendo contractum intermedium do
pacto poffunc adaptan in cafu prfenei,nam,
facto celebraren), fiquidem Comes debebae
pro accione primsua fuiedaea Terra Roc
.foluere virtute Capitulorum ftatim con
es in folucum , & fic non per viam permutracto inatrimonio,quancitatem due 4000.
tationis ; hsc dacio fuie refoluta , & fuit fa
vel quando pecuniam promptam non hacta facisfaccio, poftea placuit concrahero
buiffet vender cum pacto de retrouenden
de nouo j & eandem pecuniam per contra
do Terram Roces, & hoc fecundum factum
ctum nous empeionis , & vendit ionis val,
fuit, dum pftea Comes foluic hanc quanti
tatem , & rccmic : nenne verum eft dicero
dan affenfu , implicare cum Comit , quo
Comitem adimplcui.ffe promifa in capitumodo igicur poteft craceari de permuta do
lis : nam auc prstendu valuator foiutionem
ne, lex enim diftinxic contractus per diuer.huius quanticatis vircute Capitulorum , &
fa nomina > & fingulis^diucrfos dedic efcecus

Confilium

XCII,

fif

cs , & fie feparauit venditionem permudx , nam illa non fuie pofe Saluatoris ali
tacione, & fic de reliquis, adco quod dutiu
cer euida > fed ab eo relaxata,& dimiffa pe
videmus cenrr adum pure, & fimplicis ven
nes Comitem debitorem caufa illam aliena*
ditioni, non video perquos trminos pars
di,& transferendi in Gallucium,tradatur de
pcfit fundare permutarionis contradum
euidione introituum fecundo loco emptoVIterius.fi pratenderet permucationem ,
rum fuper Terra S.Seuerinx, feu fecundum.
illa non poTec figuran, cum adione capituleduram partis in folutum datorum, & fic
Joriim i fed cum contra tu dationis in folut
eft alius cafus d primo diuetfus , de quo non
Terra: Roccar , que Terra non fuit permuta*
loquitur text.in d.i. qui res, nec caufa dotis
ta, fed vendita,&in folutum da ta, ergo quid
poteft amplius confiderari , cuius legis dicommune hoc cum capitulis , & confequenIpofitio cum fit exorbitans inducat ipeciale
ter apparet , quod non poilu nt termini per*
priuilegium,non eri t extendenda,ncc trah*
mutationis dari cum adione capitulorum ,
da de cafu ad cafum,iux ta regulas vulgares,
quam adionem in ternum fundabitur, iubmaxim fubfiftente ratio'nis diuerfitatt-.
filtere data folutione demonftrata perpriim cum in cafu iflo eatenus Terra Roccss
mum contradum reem p tionis in anno 1548*
fuit vendita Gallucio, quatenus reemebatur
naminterueniente fatsfadione, & pecuniae
Saluatore faltim de fado , & voluntaries
debits folutione^ fruftratra&antur termini
Saluator ipfum ad hune effedum rranftulit
permutarionis.
-
in Comitem , 8e negligens fuit in non expeSi prtendit cfreualiter pecuniam non
diendo aflenfum , tam fuper hac prima dababitam , fed pro ea in folutum recepiife*
tione in folutum , quam in hac fecunda ven
prxdios introitus , & hoc motiuum non-.
d tione , feu datione in folutum horum [in
iibfiAit,nec in iure,nec in fado .
troituum Terre S.Seuerinar, videlicet in anEt primo corruit in fadequia Catfa Galno 1 5 43. prout iam expediuit poflea fero in
Ulucius pecuniam ad hoc depofuit Cornes
anno 5 . non poteft negari , quod poteft
ideo reemit Valuator recepit.quia quatenus
ipfi attribut culpa tarnen ex voluntaria repoflea eandem pecuniam girauit Comitiex
tradi tione Terra: praedid , ad quod non tccontractu nousemptionis voluntarle inito,
nebatunfed poterar, vel cogre Comit tnu*
hoc non producit iuris minifterium , nec foad expeditionem affenfus,vel eatenus retrolutionem faam altrt , nec fi contraheno
uendere , quatenus pecunia debita foluebaces voluiflenc , potuifient in pr*iudiciunu
tur, qua: ad hoc opus per Galluci um depoi.
terti;,nec voluerunt, fed totalirer contra
ta permanebat, vnde dum tibi placuit nonl*
ctu recelerunt, vt eft fupra funda tum , vade
accipere pecuniam, fed relaxare earn Comiti,& pro ea accipere alios introitus in folu
ex fado motiuum ceflac.
bion procedit de iure , nam quaodopar
tum nulla conuentione precedente , ad hoc
J j tes voluerunt d coatradu recedere , & accogente , im contrarium ex capitulis apciperc rem in folutum 1 tunc euida re in fo
parente,fed ex noua , & voluntaria conuen
lutum data datur adio , ex iflo vltimo contione, proptereaex fua culpa damnum patradu.qui vtdixi validatus eft afTenfu,non_.
ti tur, tum etiam , quia fi in hoc vltimo con*
autem poteft redire ad prima iura ifte eft
tradu celebrato in anno i^.im'ptrafToc
cafus I. eleganter de pign.ad. vbi Bart.Bald.
afleni um,& Comitem ad hoc tune coegiffet
Paul, de Caftr. & eatteri declarant opponenquiafienfus funt , vt videmus, facillimas exdode text, in 1. ex feit an te /. latinus largus
peditionis, nullum hodie damnum parre ff.de except.rei iud. & fie procedunc termi
tur: fuit negligens in hoc,& confequenterm
ni text.in l.fi prardium C.de euid. cum alijs
culpa, quo cafu fi culpa poteft Saluatori im
putan non procedit text.in l.qui res, etiam
concordantibus.
Nec poteft adaptar i difpoficio text, in d.
quod eifemus in cafu noftro.fic communiter
1.qui res,quafi fit fpeciale in dote,& fic limilimitatur per Dodor. vt procedat quando
tetur text.in d.i. elegant er cum alijs iuribus
culpa non poteft attribui mari to,fecus vero
fecundum opin.Bart.& fequacium in d.i. qui
fi aliqua adfit culpa: nam tunc procedit dires Bald. & Sa'yc. & aliorum in d. 1. ft prarfpofitiotext. in d.Leleganter, & in 1. fi predium , nam cafus illius legis diffre cafu ,
dium,ita probat idem text.in d. 1. qui res in
de quo tradamus, ibi cnim pro quanti tace-
verb.feq.ita ibi exprefs Rayn.de Fori. Anpecunia; in dotem promiia fuit data res in_.
gel, poft Dyn. & Bare, in princ. in diuifione
folutum i quare euida fauore doris fpeciale
legis, quem fequuntur Alber* Paul.de Caftr.
eft,quod detur prima ado, hic autem non-,
& ali j.
tradamus dt euidione rei datae-in folutum
Qux ex abundant! funt confiderata,poft|>riroo loco , qua: fuit Terra Roces ernar- 14 quam data foktiooe pecuniae frnftra traatur

Ioannis Francifci de Pont

S4
potheca bonorum, & 3 ntiquiorem,quIa 1
acur de datione in folutum , cum ex folutuu m dependet ab anno 1 j 41.
tione fit indua excinio prions hypotheRemanent refpectu creditorem due. mil.
C|& hic fecundus contractus eft nouus con
ex mutuo reftanres,quos fotutos cfle demo*
trarius purz,& abfolut venditionis,exquo
tamcn oritur fcquuta euidione adio , canftratur ex varijs iolutionibus, vt ex calculo
facto, hzequo ad III. Ducem Nuceriz.
qua m d nullo alio dependens.
Sed refpeetu magnif. lo. Cacfaris de LofRemanet ergo ex prxdi&is firma , & indubitata conclufio , quod refpeu crdito - 15 fredo pofleflbris Terrz Roccz Bernaudz
& fuccefloris in iuribus Gallucij , non egerum Marchio Fifcaldi pro iumma ducat. 4.
mil. non eft gradudus virtute capitulorum,
musalia difcuffione , poftquam ceffit Sal*
uator omnia iura tibi competencia , cam_
fed contractus initi fuper Giuitate S. Seuerinx, die ver impe.crationis alfenfus vide
ex caufa ducat. 4000. quam ex quai ibet alia
caufa, ita quo penitus liberauit Terramn
Jict in anno 1 5 ; 1 . & confequen tcr remanent
ab hypotheca, nec de cefionis amplitudine
tantum due. j. mil. debici virtute inftrumtt
mutin, ad quam fummam extenuandam ha
eftdubitandum, nam verba funt infralcribt nda eft ratio folutionum medio tempore
pta_ .
faftarum vfque ad pridium annum 1551
Cedens omne ius.&rc.fibi competens,&c
quo tempore aflenfus foit impetratus.&
aduerfus perfonas quafcunque racione dict
Terrz, vt fupra retrouenditz , & in & fupec
prcipue duc..mil.folutorum in anno 1550.
dia Terra, & eius iuribu?,&c & tam vigo
qua: iumma etfi foluta fuetit in computum
re dicti prcalendatiinftrumenti empcionis.
annuorum due. 700. pro reemptione partis
illorum,in quibus annuis due. 700. includunquam quocunque alio modo, &c.
tur tarn prxdicti due. 400. venditi iuper S.
Quz ceflo, tanquam faa in augmentara
Seuerina.quamalij duc3.mil- ex cauta mufeudi liberans illud ab onere hypochec.noa
eft dubium,quod eric ab (que alio aflenfu va
tui i pro quibus omnibus erat facta venditio
annuorum ducat. 7 00 per prxdictum inflrulida ex reg. text, in I.4. ff. de mand.vind.8c
mentum initum in anno J 54 8. tarnen cunu
referrdecifum Afil. dcciT.2 j . Camer. pro*
in primo contractu non adft aflenfus, & afcquicur latius in repet. cap. imperialem-*
fenfus tantum aderatin duc. 3. mil. mutui
car. mihi lj.in 4.concl. lic.N, verf. circa fe
quia in regulis pariter aflenfus deficit , de*
cundum caput D.Frecc.in i.lib.in io.limic
jure folutio fmpliciter fact a, debet intelligi
adconftit. fecundum quz fuit iudicatum ia
facta in caufam antiquiorem,& duriorem_>
fauorem Dacis .
qua: nop folum perfonalcm habet obligatiorem, fed etiam realem fecundum trminos
text, in l.i. cum legib.feq. vbi Door. fF.do Pro D. Ferdinando de Sylfolut.& caufam duriorem dclart text, i .
ua,c Vincentia Oriliiu ,
].& magis,& in l.feq. eod. tit. fed idem text.
contraComitern MacI . in l.fi quid ex famofa,& in l.i t x pluribus f.
fin. vbi glo.eod.tit.& ideo in hac materia.
chiae , & alios .
dicit text, quod non fpectarur ordo feriptuIX , fed potius ex iure fumitur id , quod agi
SVM M ARIVM .
videtur 1. nec enim eod. tit. cum igitr Co
mes erat debitor Marchionis in duc. 3.m!.
ex mutuo', pro quibus habebat Saluator af- I Mater non pote/i dare tutorem ljjs regu
fenfum , & fie feudalia bona hypochecata_ ,
lanter .
pro quibus in anno 1 548.vendiderat annuos Tutor datus in tefamento matris non egefi
excufatione.
-duc. joo. erat infuper debitor in alijsduc.4.
j mil. fed non ex caufa tam antiqua , quia ex 3 Tutorem dare poteil in tefamento bis, qui
habetfilios in potefate .
caufa venditionis eidem factz in przdicto
anno ij 43. qua: venditio cum fuerit fuper 4 Mater pote/i dare tutoremfilio, quem ini- tuit barsa w infuo tefamento .
feudalibus eft nulla , & bonorum obligatio
non adeftjdeficicnte aflenfu,pro quibus due. 5 Quod procedit cum confirmations Indicts.
4000. pariter vendiditduc. annuos 400. Igi- 6 Iudex quomodo confirmet tutorem datum-*
turfolutio impciccr faa in reemptione
maire.
. capitalis prxdictorum duc.7. mil. pro qua_ 7 Iudex confirmt tutorem datum patres
fimpliciter abfque alia cognitions .
quantitate pares Comes foluebat vfuras,
omni iure diceiidum eric x przallegatis ce? 8 Minor cognitio requiritur in^confrmatto*
ne tutorn dati , mairefilh quem in~*
. dcie in caufam validioxem>duriorem cx hyfi

Conilium
fuo 11lamento inituit .
9 Tutoren babenti , tutor dari non potft tum
ratione nu. io.
1 i lutorem babenti quando dttur curator .
12 Tutore dato patre Judex non pote ahum
dare^j .
I j Tutor datus matre, <"? a Iudtce confirma tutydicitur tutor datiuui .
t+Qui confirmt dat.
. '
15 Tutor teamentariui prafertur datiuis, e*y
legitmis.
l Tutore dato perpatrem,qui til tlamer ta
rnts . on eft locus tutori dato per matrem,
quia datiuus.
17 Hapodani doclrina in confuct.fi quis, velfi
qua,non babet locum exilente tutort dato
per patrem & nu. 1 8.
tsTuteiaregulaturfucccJfionc.
30 Mater\& Auia qua nonfuccederentferua- ?
ta firma fiatuti admitttrentur tarnen
tutelam.
3 i TDiuerfimodproceditur in tutela , quam in
educatione.
'
32 Iudex in materia educationis potefi tx caufa volntatepatris recedere.
33 Sujpitio qualibetfuffictt , vt recedaturd vontate patris in educatione.

b+Supeclus-dicitur in materia educationis de

bitor puptllorum .
3J Mater Auiaparificantur in materia**
educationis.
36 Tutor babet plenitudinem poteflatis inpttfona puptllorum^ .
37 Iudex non tenetur dare tutorem nominatum per matrem .
*
38 S sj; it to ettam minimafufficit , vt recedatur
volntate patris in educatione.
39 Sujpitionem in educatione facit Jpesfitccedendipupillo.
30 Tana debet tenerefuos autbores.
} i Haredi inutiliter legatur .
1
iJntell.l.paterfamilias ff.de baredib.inftit.
. ARGVMENTVM.
Mater an poflit tutorem flijs dare_j I
Tutorem habenti quando alius dari pof*
fit. Et educatio pupillorum penes quem
facienda-. .
CONSILIVM XCIII.
H caufa non merecur dotem allegationum.fed vt client! fatisfacian infraferipta licet upcrflua
annotaut.
Regula tri > quod mater non potefi dare-.

I cucorem filijs l.peto /.mater ff.de leg. . in_

l.i. vbi text.fatis notabilis ff deconfir.tut. &
propterea dixit text, in l.i. . eod.tit.quod
a tutor datus in teftamento ma tris exeufatione non eget.quia (dicic ibi glof.) non tenee
datio rationem ponit glof. 1 .in l.mater C.de
3 teftam.tutel. quia non habet in pote fr a te fi lios, quod eft necefle, vt teneat datio in te ftamenro.allegat text.in jf.permifum initie.
4 de tute!. Sc licet alis dicatur matrem pofe
relinquere tutorem filio hxredi inftitucoin
fuo tcftamento,& propri tradic hoc text.in
alleg. 1. mater intelgicur illud cum contr5 matione facienda ludice , quia datio do
per fe non tenet , qui Iudex inquiric de qualicate perfonx tutoris,& de alijscircumft6 tijs , & hzc eft differentia inter tutorem*da
tum pacre in cafibus in quibus dare non.
poteft,vt quando non habebac filium in poteftacc , & tutorem datum matre; nam_
7 quando dar pater fimpliciter Iudex confir
mt, quando ver mater, fecus fed requiri
ng inquifitio , vt eleganter diftinguic text,
in d.i. I. ff de confirm. tut. eft bene verum_ ,
8 quod quando mater inftituit filium, requiri, tur minor inquifitio:quando ver non infti
tuit maior,fed Temper datio dc per fe non_.
tener. led confirmado requiritur, ita dcla
rt glof. norab. quam fequunrur Dyn. Bart.
Caitrenf.Imol.& omnes in d.i. peto jf.matre
glo.in jv.fed fi emancipato inftit.de rutel, eadem g i of. in d.i. 1. tf.de confirm, tut. & in eadem 1 mater .
Hae regula: procedunt,quando filijs, feu fi
lio per patrem non fueric de tu tore prout9 fum,& ratio ilia eft, quia habenti tutorem ,
tutor dari non poteft 1. lice , vbi bona glof.
C. in quib.cafib. tutorem haben, tutor, dari
non poteft $. interdum inftit. de curat, vbi
glof.notab.8c vtrobiq; tradunt rationem ra10 tion dicentes , quia tutor datus habet ple
nitudinem poteftatis in pupill, eiusq; res ,
vnde alius fuperueniens non polfec habere-*
II eandem plenitudinem, nine ob augmentum
faculcatum, vel diffufuru Patrimonium, quia
non poteft tutorem habenti alius dari tutor
tunc datutcurator,ita text.in 1. propter, vbi
glof & in l.fin.C in quib.cafib.tut.haben.tu
12 tor.dari non potefi, adeo qud nec per triam
dltionis tutoris fimpliciter, nec per viam.
confirmationis ludice poteft tradari qudo reperitur tutor datus patre in teftamto,& ita per przdia tradidit eleganter, Sc
declarauit Borgn.Caualcin fuotra.de tu
tor.& curat.nu.io. & 1 1. Duran.de arte teft.
in tit.de tut. caut.4.nu.2 & fcqu.& ego vitra
1 3 per Do.dicta addo rationem, qua: videtur
irrefragabilismam glof.& Do. in prediis
locis

Ioanns Frncifci de Ponte

ft*
locis in eantum volucrunt dacionem eucoris
fa Iudex poterie recedere etiam volunta
d matre,faam eTe nullam , & ludicis conte patris,tradie texe-in !. i.flf.codem, & pro
firmatione indigere, ve dicatur tali cafu tuinde quolibet fufpitio fuficit.vc non educ
tordatiuus , quia confirmado eft illa , qua: *j cur,penes quern pater reliquerie ponderan
dat robur& facie dacionem validam>& cc,
do verba text. in ead.l. 1 .in fi. ibi ( fine vlla_j
14 qui confirmt dac ad cexe.in l.lege obuenifufpitione,vtpoft alioe tradie Paris in conf.
56. vol. i. & inter crieras caufas fufpitioris
re rT-de verbor. fignif. cum alijs traditis per
Doct.in l.more maiorum ff. de iurifd. omn. 4 ( ibi Paris did f) a erie quando iple.pene
iud. fi ergo tutor teftamentarius przfercur
quem pater difpofuit , vt Cducecur eftdebi15 omnibus al i js,& non eft locus* nec datiuis
cor pupillorum , vel habet pupillus interefnec legiti mis, mi przfercur matri, & auiz,
fo .
Inhacigieur caufa habemusdifpofieion
vc dicit text.in auth.nutri& auiz C.quanpatris , qui reliquit tutores matrem , & fie
do mul. offic. tue. fungi poteft> fequitur
propterea, quod dato tutore per patrem_,
auiam fuorum filiorum , & ipfius fratrem-i
penes , quam macrem reliquit educationem
16 habentemfilium in poteftate nonpoceft effiliz freminx illam vermafculorum penes
fe locus tucori deftinaco per macrem qui
vxorem durante tantum viduitate,vnde de
datiu\is diceretur .
Er ftante cucore ceftamencario non habec
ficiente vxoreremance educado ex voln
tate teftaeorisneceifaria penes auiam A D.
locum quzftio pofita per Napod.in confucFerdinandum, quos tueores reliquit, & in-.
17 cud.fi quis,vel fi qua nu.243.vc in bonis paquosconfidit,& texe in l.i.C.vbi pup.educ.
ternis decur tutor proximior ex parte pacris, & in bonis maternis proximior ex par - 25 deb. Qui dixit, quod educacio pupillorum ,
null i a!ij,quam matri committenda eft, ha
18 te matris fecundum ordinem fuccedendi :
bet etiam locum in auia paterna, in qua lex
nam omnia przdia procedunc in tutoro
ficut in tutela , fie eriam in educatione condatiuo>vel legitimo, fed cum habend tutorem non decur alius tutor propterea ftante . fidit ficut in marre, & fie panficat,& in auia
ceftamencario tucore , qui omnibus przfer
confuluic Paris in d.conf.56.& Gramm.fecic
decir.5 5.:
cur non opus eft quzftione przdita,qu nec
Ex his non video , quo iure ex difpofitioetiam procedic inmatre, & auiamam quzne D. Aem ilix poifit hac educatione priuari
1 9 ftio ifta eft fundara fecundum ius commu
D.Vinceneia auia paterna, & parieer D.Ferne, per quod deferrur tutela illis quibus fucinandus ceftamentarij tutorcs,poftquana_* :
ceffiodefereur,fcd in matre,& auia hoc cel
iac ex eo.quia iunt perfonz Przlacz ,& voD.Aemilia fil ios non habebat in poceftace ,
catznon ex ordine fuccedendi > fed ex affe
fed erant fub author, tueorum, educacio fi- :
bi commiffa per mortem fuieextincta,ergo
ction, & confidencia , quam lex in ipfarum
amore prziurmc , & tenuit, & ob id ftanco
virciite tuteiz ad ipfos tutores pertinec li
so ftacuco , quod mater, & auia non fuccedanc ai* lorumdifpofitio , polquam lex dicit tuto
przferuntur tarnen in tutela , quam lex ( vc
res in per fona pupillorum habere plenitudinem pote Ira tis , & fi quando pupillus non
dixi ) non deft racione uccefionis, fed affetionis,ita Saly.poft lo. Andr.& alios,quos
habet tueorem lex , dicit quod mater fi noreferc,& fequitur Oec.in conf. . latiifim, 7 minar tutorem, Iudex non eenetur dareno& ante eum Alex.in conf. 109.vol. j. & hanc
minacum per matrem , fed quem ipfi viium
limitationem fentijc Pifanell. in d. confuer,
fuerir, vt poft Cyn.tradidic Barr, in l.fi quis
dum allegauic , & fe remitcic ad przdium
fub condicione col. fin. ff de eeftam. tut. do
quo in materia ducationis lac per .
Conf.Det.
Hzc iunt dia ex abundanci, nam prss
in conf 190. & latiflim perGozzadin.in fuo
judicium non eft ad hoc, ied traebmus tan
conf. 54. quaotu magis erit indubitatum in
cafudequoagimus.vbi de tutore prouifum
tum de educar ione hr um pupillorum',, non
eft.cuius poeeftas, feu ctela non potuit reaucem derutela quam, nec etiam D.Emilia
reliquit penes aliquem:, fed bene educaticftringi per D-Aemiliam cum nullam ad hoe
nem fuorum filiorunrf, vna cum adminiftra lege habeac potcftat,ncc D. Fab. icio vi
cione bonorum penes Comitem, Comieifro fuit ei collata.
fam), & ira t rem, & in materia educationist
Sed quando hzc omnia deficerene nenne
*1 ]ex[ rocedit alio modo, quam in tutela: illa a 8 dictum eft ex omnibus Dodor.decifionibut
fundatis iu reg. text, in d.l.i ff.vbi pnpi. quod
enim ( vt dixi) datur fecundum, ordinemu*
Jucce(fjonis,edueatio ver,prout melius lu
quzlibet minima fufpitio facie, vt recdacur etiam vol tntate pa tris, & inter cite
dia vifum fuerir, tradit glof. notab. in l.fin.
ras ulpitiont s, & caufas legitimas funt de*
a Cvbi pupill.educdt b.& propterea ex caubita,

Confilium

i7

bita eft fpes fuccedendi, de qua ind.I.fin. C.

lene illos pnes ipfos educare in eum cafum
vbi pupill.funt lites , paupertas, & diuitix , '
in poenam priuauit filios omni coquopriquod confiderauit facrum Confilium, vt re
uare poterac circa hxreditatem ipfisreli
fer Afflic.in decif. i8t- in fine, qua: omnia_, '
am>& etiam dum difpofuic, quod quando
in hac caufa funt fatis.fuperq; cumulata.
firent lices fideiufionum per annos qua
Pupilli confequi debent Comit ducac.
tuor pariter in pnam concrauencionis eti
5Soo.pro dotibus maternis & pro illis anabfque culpa pupillorum reliquic Comiti,&
nuastertias.
inftituic hxredem in ducatis quatuor mille .
Pupilli habent Hees cum Comlte,qu im-'
Comes in his inuigilans, & non in horutn
portant omnemillorum fubftantiam,& mo
pupillonim educatione porrexic fupplicara eft pcriculiimallatura irreparabile,fiqut-'
tionem in Sac. Conf. qua: eft in proceflufol.
dem pacer fideinflit pro Comit pro fumma'
I6.& dixit, quod ex hac lice per D. Vincenduc.i8. mi!, fecit indemnitatem Comes , fed'
tiam , & Dominum D. Ferdinandum eft faabfque aflenfu pro obligatione bonorum-'
tus cafus incurfionis in poenam prxfatam
feudorum, & medio tempore omnia bona_'
& propcerca ad illam petijt pupillos conde
donaurt filio contemplatione matrimonii * '
nan', fi ergo adeft prxfata lis nouiffim moIfta celtatrxdipfuit, vt de lite prxdita,quomodo ex hoc potent dubitari? Qud
&i per annos quatuor non traaretur ,
nullo modo poTet prxdita educacio pnes
Comes moleftaretur infra quod tempus adComitem redere ? ob quod omnin iudifunt parata: exequutiones per decreta, &*
candum erit in fauorem D.Vmcenu$,& Do
fententias facri Confilij , poteft Comes de-'
mini D.Ferdinandi.
ceder, bona funt in alium tranflat, pupil J
Necde poena appofita per teftatricem_
H foluent,& non habebunt vnde recuperare.
ric tra&andum, quoniam poena fuos debet
Eft demonftratum Comitem inuolutum
tenere authores,& ex hoc inobedientia terroukis oneribus vltra prxdi&a,& quotidien
tij non poteft quis hxreditace priuari.nec in
profidtiuffionibus fais Regijs ArrendattP
poenam incurrere ex regula 1. parerfam. ff*.
ribus contra eum exequutiones fierijconr-rade hxred.infti.& eft parcicularis decif. Bald.
xic debitum dotium pro filio , & tandem vl 30 in 1. 1. num. i o. cum feq. C.de his,qux poena
tra reuolutionem, tot & tantarum liciu tn_
nomin.relinq. eft opus cempus concerere,ri eft poena, aut difpofitio fub condicione,
quas habet c diuerfis eft grauatus numero
filiorum mafculorum,& f minar urn, & quinam prxcedit inftitutio hxredum pura in_
do pupilli omnes dcdrent ipfe Comes cu
omnibus bonis poftea fubfequuntur alia: difilio ipfaqj ComitiiTa efient fucceflbres in.u
fpofitiones , & demum fit legatum eifdem_j
bonis illis obuentis ex parte matris,& -*
filijs hxredibus partis eorumdem bonorum
erfo nulla adeft fpes fuccedendi in D. Ferin quibus inftituci erant hxredes, & fic inudiando milite Hierofolimitanonon exifl- 31 tiliter ad text, in 1. plane $. fi duobus iru
tibus alijs bonis paternis,qum feudalibus ,
verf.inuciliter ff.de legac.i.I.qui filiabus cum
& qudo cafus fuccederer extingueretur hc
l.fequent. ffeodem titulo cum alijs concor
familia,cum alij non adfint,qum ifti pupil dant. & in hoc legato fic inutiliter facto li,& remaneret D. Vincentia abfque fuccefponitur poena priuationis , & relinquitur id
fore Hor . dicatur ( quxs ) qua; ratio fua-*
totum Comiti,& fie non adimitur legatum.
det , & quod arbitrium iuftum effe poflet ,
quia inutiliter erat factom , led fieret ademvt pupilli przdii non in propria ipforum
ptio ab inftitutione pura, & non per viamu
familia, fed in aliena educarentur,& in alie
32 difpofitionis condicionalis poflquam infti
tutio erat pura, fed per viam pnx,& adem na vbi adfunt proprij filij,tot lites, tot prxtenfiones , & cot debita , & e contra in pro
pcionis,& in hoc proprio cafu loquitur text,
in d.i. paterfamil. & Bart, cxteriq; Doctor,
pria familia,penes fuos, vbi func primi, vbi
ibidem, quod latiffim difcurrit Soccin. iru
funt 1 1, vbi nullus eos antecedit, & in qui bus omnis auix,& fratris fpes confiftit.
notab.conf.2i. per totum vol.3.
Et vt videatur quxnam eft intentio par
Sed hxc in maiori poflfent difpucan",fed in
minore,qui nullo modo poteft in poenam in
tis , & fi amor , vel interefle proprium con
tra pupillos vrget: Aduertatur nam ex pro
currere func excra omnem dubitacionem, &
prio inrereffc parsdeuia fecit.quod filia
ppea debet Sac. Conf. occurrere his fraudibus,& non permitiere, vt per hasexcogicain teftamenco difpnerec, quod qudo quotas inuenciones bona dilapidencur , fubcramodolibec educacio , & bonorum adminiftratio non efec pnes ipfam partem.etiam
hantur in irreparabile damnum ,& ruinam
horum pupilIorum>& famili,fecundum qu
abfque culpa filiorum , & propri quando
D. Vincentia, & diftus D.Ferdinandus vel;
fuit iudicatunx-i .
Xs
Pro

fi8

Ioannis Francifci de Ponte

uerf.inueftir. propterca idem Rex Cathlicus difpofuic , & mandauit , quod fi in liquidatione facienda cambij przfati introitus
tra Regium Ricum,
illius non acenderent ad quantitatem introituum prxdii Comitatus Terrz nouz,
SVMMARiVM.
in cum cafum darentur , & confignarentur
toc confimilia bona feudalia Status cum_r
Cambij natura, quafit,& .,
vaffallis afeendentia ad quantitatem introiFtuda a/tud feudum, & Ji
tuum deficiencia n , & ita difpofuic,concefJbeies pro .
fit,
Si mandauit przdidus Rex, & ad hoc fe
Vjura, r interefe, quomodo diffrant ,
obligauic , & vt dixi , nihil fecit excraordiObligatus ad altquamrem dandam , tenetur
narium , poilquam natura cambij ad hoc iladfrutfus.
i lum obligauit, 6c in feudo dixit Bald.nocaa<
Fifcus tenetur fru&ty reituert.
dum eifemirabilem text, ibi in cap. i.do
Promittensfo/uere decent in die Tabatis ,
jnueftit.de re alint. fada, quod feudo euivel dare pignora,etiam quod pignus dededo, feu altcri obligato petitur fpecies pro,
rit tenetur adfilutioncm.
fpecie dari,& fie dicitur fecundum Afflid.
ibidem, quod eft permutado quodammodo
ARGVMENTVM,
aliqua,ibiq; Pra*pof.poft Aiuaroc. fubnedit
hz verba ; nota mirabilem text, quod pro
Vfura quid diffrt ab interefle.Fifcus
fpecie agitur ad aliam fpeciem,& vaffallus
an fient non tenetur ad vfuras cx con
cui res rcudalis cft euiaa , non agi: ad in
tractu , ita ncc teneatur ad vfuras rei iu
terfile , fed ad aliud feudum eiufdem qualidicata:. Obligatus rem dare, an teneatur
tatis,& eiufdem bonitacis, ac Capyc. inde
ed. 1 9 7. nu. 8. Ex quibusdeueniendo ad pun
frudus etjam rcilituer.
ctum dico , quod poilquam Rex Cathoiicus
tenebacur
dare , & rcitituere Comitatum.*
CONSUIVM XCIV,
Nouz DuciA prohac fpecie, & in il
lius cambium,& permutacionem dedit Co
Mnia i quz nunc rradan
mitatum Suriani ; fequitur , quod fequuca-
tur , apparent dcciTa per
Regiam Cameram , mci
illius euidione in totum, vel in partem , fee
dianre eius confulcacione,
reperto illo obligato,vtin fpecie dicte text,
fada llluflriflimo Prorcind .de inueftic. de re aliena. fada vc
gi ; vnde quod nunc traibidem nott Affi. quod paria unt euidio-.
datur, eft reuidere iura_*
nem fequi ex caufa dominij.feu hypotheez,
Ducis iam difeuffa, & decia, ob quod verba
obligatus eft Fifcus ad tantundem , &
jnulta non iftundam , cum vinantijdem ar
perviam intereffe.fed ratione fruduum rei
tifices,*: rationem reddent decifionis fadz,
Duci debirz , qui frudus abfunc Duce , Sc
attingam tantom duo circa confultationis
Fifcus pereepit, mediante eius conceffionaapira, vtognofcatur tanto magis iuticia
rio ex Comitacu Terrz Nouz : vnde
decifionis fadz, cum reliqua in confultatio
oportet in huiufmodi pundo tradare arti
nc concenta difeuflione , aut difputationo
culum, fi Fifcus foluic vfuras, velinterefle,
& quid diffrt vfura ab intereffe , & fic iu
non cgeant.
In fado eft verum, Galeotrum Carrafatn
ra, qui loqnuntur in vfura habeant locum in
Ducis anteceTorem emie Rege Federico
intereffe , & an fiat diftindio de mora regu
Comitatum Terrz Nouz, illumq,- demum_
lan , vel irregulari , & quid poft litem conper Regem Catholicum conetifum fuifle-
teftacam,vel poft fententiam,& vtrum quod
magno Capitaneo.qui Rex Cathocuscum
dicicur in vfura fimpliciter habeac locum_
obligatus erat ad reititucionem illius prdiin vfura rei iudicatz , & an idem fic , quod
do GaleottO|& fic ad ddum fpeciem,quam
dum non petitur quafi vfura , canquam
ademerat, dedit in excambium illius Comivlura quantiratis debirz , fed ratione eui
tarum Surianiiac Baroniam Tirioli , & quia
dionis petitur intereifc ex natura contranatura cambij eft idem, quod permutation
dus, quod eft propri damnum paifum rei
debet cambium dari eiufdem bonitatis,&
cuius euidio debebarur , de quo eft nocabiqual:tatis,vt erat res, pro qua illud przftalis textus in I. fi in venditiouefF. de emotio
tur , alias non diceretur propri cambium,
ne: hinc cexcus in l.focium , qui in eo ff. pro
vtpoft glof.tradidit eleganter Ifern. in cap.
foc'o , dixie quod lucrum focietatis in proX. verf. fi vero probare num. 7. de cuneropriam vtilicatcm conuerfum debetur, cuca
Viuris,

Pro Duce Nuceriae , con

I
a
3
}
6
7

Confilium

XCIV.

ig

vfurs , & non tanqnam vfura , fed quod ex eo contradu ad interefle, & ita procedic
cij.inrereft moram confocium non feciflTo ,
tcxc. in ^eleganter fF.de pignor.adion.& l.f
hinc Cagnol. in 1. I. C. de fenrenr.quar pro
ex prsdijs C. de euidion. hinc Bald.in d.I.l.
oe, quod inter aurhoritate Baldi ibidem diC.de rerum permutar, dixit, quod re euida
xk longam efle differentiam inter vfuram ,
apparet retro non fuiTe permutatum , quo& interee: nam vnum eft permiflum, quod
ad veritatem : idemq; tradidit text, in I. li
eft interele,& alterum eft prohibitum icilibera quzdam Theodora C.de Tentent. & in3 cet vlura , interee eft indeterminacum_y >
cerlocur. omnium iudic. vbi norabiliter per
3 vfura vei eft cerca, interee debetur ex mo
Petrum de Bellapercica,& licet Bare, quanra , vfura autem abfque mora : vfurs fue
do euiftio fequitur racione hypochecx duodiofe,& reftringendse,intereiTe ver non.. ,
bitauerit , an detur priftina actio , cameo,*
fed permiflum etiam in foroconfeientix :
contraria opinio eft verior,cum idem reful a belt illud ir.e.ita quod ranquam fors
cet effedus circa abdudionem , & amifiopeti poteft: hinc Cagnol.ibidem num.46.vo rei,& in euidione rei ratione hypothcluit tcxt.in l.fin. C.de vfuris,difponentes no
car, eft text. in 1. fi rem meam rT. de blur. iru
deberi vfuras vfurarum non proceder in_.
quo Bartolum reprehendie Imol. in l.Arifto
interefle alterius interefle : vnde cum text.
tf.Labeocolum.i.fF.de donation. & tatiflime
in 1. cum quidam $. fifcus if. de vfur. difpodifputando articulum Roman.in I. fnali nu.
nat, quod Fifcus ex fuis contradibus vfuras
xo. rT.de condit. caula data fe concludit, 8c
nondet,& non tradatur in cafu,de quo agiin feudo hoc eft decifum per text, in d. cap.
tur de vfura , ex contradu , fed ex lenr. de inueftitu. de re aliena, fada , ibiq; tentia, & Fifcus habet legem; quod ex conlum.i. norat Afflid. vt non fit differentia-.,
tradu non foluat vfuras , & in hoc fit priuian fequatur euidio ratione dominij , vel ralegiatus;oportec ideo Fifcum adducere pritione hypothecs : hinc text, notab. in 1. reilcgium,vt ficut ex ctradibus non foluac
fcriptumiT. r. ff.de diftrac.pign. vltimo re vfuras, ita pariter non habeat loc contra^ . fponfo dicit, quod non datur extindio prioeurn titulus de vfur.rei iudicatar.quae ex fen
rum iurium, fed fiant in fufpenfo, donee res
tentia , & non ex contradu petuntur calore
data non fit irreuocabiliter accipientis, vliudicij, & rei iudicata: authoritate,um extra tradita per text. & Dodor. in 1. ex fexplorati iuris fit in cafibus expreffis tantum
tante JT.Latinus ff.de except. rei iud.
priuilegiatumfore.

' Si Rex Cattholicus excambium non deSed ( vt dixi ) non opus habemus hxc di- 3 differ, non eft dubium , quod Dux rem fuam
if fputare, quia natura cambij obligauit ilium
cum frudibus habere debuiflet : fi ergo fead tantundem, &ad dandum idem corpus
quuta euidione habetur, finunquam hafe u cunfimile , & quando quis eft obgacus
bu flee, quid dubij erit,quod remanet Fifcus
rem dare, non autem rem tradere, tunc non
debitor il!iusdomin;j,quodeft ipfius/)ucis,
peritur iutereife, fed veniunt frudus iuxta-.
tc dominium eft illUd,quod producic frudus
text, in 1. videamus , ac per Bart. ibidem_
quos dum Fifcus percepit,& percipic, non_.
0. de vfur. quae in cafu, de quo agimus, func
video, quam legem poffit afferre , vt habeas
extra dubitationem : nam text, in_
priuilegium illos non reftituendi.
d.cap. i. de inueftitura de re aliena. fada_. ,
i Qu,d durifimum videtur in hoc arcicuponit regulam illam in euidione rei obligaJo, eft quia eot pus euidum habuit Fifcus ex
ta , de qua quis fuit inueftitus , fed quando
morte crditons, qui deinde ob paucos anpraecedit obligatio ad dandum ei pro fpecie
nos abfque legitimo fuccefore deceTit , fie
datur fpecies , vt in cafu , de quo agimus
ergo quando Dux Comitarum Terra; Nous
tunc femper durt priftina adi ex euidiopoflediflet.euidionem paTus non fuiflet:vnne rei in permucationem , feu cambium dade cum Rex Cattholicus voluit Ducem in
ta: ex regula text, inl.fi quisaham if. de fo
demnem feruafbproprerea non tradatur in
lution. & in I. i.in fecundo rc fponfo C. de.*.
hac caufa,nec de interefle, de vfuris, fed
rerum permutt, nam vbi prxcedic obligaquod reftituantur introitus deficientes pro
tio rem dari tenetur facer irreuocabiliter
omnibus annis,quibus Dux tills caruit.
accipientis ad text, in l.vbi aurem jf.finali ,
Secundus,& vltimus arcicutuf, qui difcuflF. de verbor.obligat. & hxc eft differentia-, tiendu? erit , eft an debeat folui extimatio
inter Obligationen rem dari,& rem tradi.Sc
illius pluris,quod importt introitus cum_
proptcrea in venditione , feu datione in fo.
vaflallis ab incroitibus Fifcalibus confignalutum,m qua fumcic proadimplementoctis,& qui forfan confignari poflnt, quafi
trades rem cradi iuxca glof. magiftram in_.
quod Rex non ceneatur prxcis ad dandum,
Li . fV.dc action.emptio. agitur tunc adione
fed fit in Regis arbitrio , quod nultam pofte
<
Xx a
habere

fio

Ioannis Francifci de Ponte

habere arbitro r probabileon diffi.culcatem :

nam fi natura cambij et, vt fit eiufdem qualitatis, & bonicatis, vcique vanum eit,vr fupra tit fundatum,& cum hoc fit m obliga
tion principal! ter nil orhcit.quod pro mi*
nor i damno Uucis fuennc poftea conlignat
funciones fifcales > donee de prouilone ex,
cambij fuericconfulrum Duci; nam hoc fuie
factum in eius vtilicate m > vt minus perderet,& pro interim , quod non nbftulit principalem aioncm > quam Dux habebat , S
habet aduerfus Fifcum > vt attenra natura.
cambii , & etiam ipecihca promiifionis dec
feudum cum vaflalliStfcu arquiualencem cxtimationem deeifioeft particularis, & iol*
ris Bart, poli Culielm.dc Cun. in l.quamuis
ff. de pignoration, quem fequuntur ibi Albene CaArenf. Fulgof. & Dolores omnes
communker , & hanc Ile commune m fententiam tradiditNegui.in i.mcmb parjnu,
5-vbi lat dfendit Barr. & cerrmunem opinienem ab impugna ti< me Iaioms : im L>ototu loquuti fuerunt in cafu fortiori vide
licet* quandoquis promifit decern ioluere*
in die Palchatis>vel dare pignora, vt etfi pi
gnora dederit, poflit coroptlli ad dandum_
decern, quia promiflode oludoeftinobligaoone , Si promiflio pignons eft ad caucejam , Sc accefloria ad obligationein ; in cafa
ver noii o i principio eft dare excambium
& eft obligatio dandi introitus deficientis in
tot al i;s va llallis , ex poft facto den um per
alias prouifiones feparatas , quia dilatabatur datio cambij in va 11 is , fuit dictu m__ ,
quod funtiones h. cales confignentur loco
introituum przdiforum doee de excambio fueritprouifum, & propterea cum fecundum communem fcholam Uoorum_
hoc n primt principale m obligationem
fed fuit confgnatio funionum riicaliurru
fac a tpora liter ad Ducis cautelam, vt mi
nus perderet , fequitur quod iuftiflim Re
gia Camera confului:, & iudicauic.

Pro haeredibus Stepbani

Grimaldi,
SVMM A%.IVM.
I Solutns pecuniam nomine Tity. quarit aclio 'litio.
a hxceptio compenfationis ,qu* potefi opponi
cedent/ opponitur ttiam cesionario.
3 Locus adieus folutiom caufa taxationis ,
imptdit quominus exigatur ab alio loco.
4 Solucns crcditori crditons liberaur,& ba

tet contra creditorem aElionem negotio"

rum georum.
4 Tournerans pecuniam nomine alieno ,&fii'
pulans nomine proprio nontolltt tus qutum alteri per numerationem cum dcla
rttone ..
7 Numerans nomine alieno acquirit dtreSiamt
aSlionem ei , cuius nomme numerauit , r
vtilembi.
8 Tournerons nomine alieno , qui numeratio
nem babuit ratam acquirit aSlionem ne
gotiorum georum contra cum , cuius no~
mine numerauit.
9 Debitor dbitons mei de mandato fui ere'
ditoris mihi promitfolutionem nonpote
poflea debitor meus illud mandatum rtuocart^ .
10 ^Argumentum, quod Stefanuserat creditor
Curia .
1 1 ASiio fuit quata Stefano ,& non Anello.
I a Compenjatto non potefi opponi contra vnum
de eo,quod ab alio confequi debto.
1} *Demonfiratio dteitur , quandoin vnaoratione confiituitur obligatio > & m alia degnatur locusJolutionis.
1 4 ASiio non oritur , quando fruSlus nonfunt
natijnprcmiione taxt.
ARGVMENTVM.
Quando folucns nomine alrerius/b
intret in locurn crditons abfquealia_e
ceifione. Compenfatio,qua? competebac
cedeneban competat ceionario.
CONSIUVM XCV.
^gnificus Stefanus Grimaldus feripfie , & mandauic Banco quod fe>!ueret AlexdroAndre ere*
ditori Regix Curi ducatos mille,quos decarauit
foluere nomine > & pro
parce Anelli Gufterij,eodemq, die,quo prtenditur feripea hxc apoca Regia Camera^
mandauic fu mediante prouilone Anello
dicterio , quod de pecunia adminiftracio
nis Officij foluerec ducatos mille cidetru
Stefano fubintranti in locum Alexandri Re
gis Curis creditorisdubitatur modo an hxredes Stefani poffint confequi Regia Cu
ria pra-dios ducatos mille , & an tuerie, taliter a ti o quxiita Stefano, quod mrito valeant eius heredes hodie age re, pro Fifco faI ciunt infrafcripta . Primum eft , quod Stefa
no loluenci , feu numeranti nomine Aneili
hO&a

Confilium
non quxritur aio contra Curiam , fed ipfi
Anello.cuius nomine foluitur l.a. /.in mutai
a utem datione ff.fi cert.pet.l.certi conditio
Mi nummos ff.eodem,& facie eexr.in 1. macipia,& ibi glof in verb.empta,& SalycC.fi
quis alceri,vel fibi, & ratio eft, quia videtur
Scefanus foluiffe Anello,& Anellus ioluiffc*
Curia: , occultatur enim vnus aus 1. 3. $.
debicore ibi, nam cleri tte coniungendar
nter e aionum,&c. ff.de donat. inter vir.
& vxor.facir text, in l.fingHlaria, & notatur
in I.certi conditio i), fi nummosff.fi cert um
pet. Accedit praedifis , nam in prouifiono
expedita pro Seefano>dicitur quod dicta par
tita fiet bona in computis dido Anello , at-
que fi ipfc ioluifiet,& fie aum etfc videtur*
vt hzc pecunia recipiatur d S tefano, tanqua
ab Anello, rurfus dato, quod aioquzreretur Stefano,illam dicitur habere ab Anello,
quia in eadem prouifione dicitur,quod See- :
fanus inrret locum Anelli : igitur exceptio
compenfationis, quam Reg. Cur.poffet opponere Anello ex debicofuzadminiftrationis,poterit opponere etiam Stefano habenticaufam ab Anello : exceptio namq; com
penfationis,qu X pot eft opponi ceden ti , poteft opponi ceffionario[Dyn.& Bart.in leius
C.de compenfat.refert Bart.in l.doli in fi.ff.
de nout. igitur dato,quod Scefanus quzfijffet actionem, ilia fubuertitur,ex tarn copiofa Fifci compenfatione . Tertio etiam ex eo
fua aio Stefano non patrocinatur , quia eft
limieata.ad cercos introitus,certo & limitato tempore prouenientes,fuit namq; facta-,
prouifio, quod folueretur fumma ipfi Stefa
no de pecunia proueniente ex augmento focularium quarts Indictionis ex tertio Auguft i, quo fit, ve non perceptis illis, vel exa
cts ab eodem Anello , non detur amplius
aio pro fquentibus fructibus, ad text, in-.
l.cum certus de vino trit.& oleo leg.l.fi de
bitor Jf. verifimile ff.de contrah. empt. noc.
Barc.in Linter fiipulantem $. facram S. de*
vetbor.oblig. & tradit Andr. in cap.i. & ibi
Bald.de notis feudo.hzc func ex quibus cre
do Fifcum noftram actionem impugnare.
Sed tarnen ipfis non obftantibus > contra rium effe iudicandum arbitrer, & primo ex
his>quae in faftoperfpicua se:omninoenim
aum eihquod aio competa? ipfi Stefano:
Primo , quia ipfe foluitcreditori Fifci icilict Alexandro,quo fic.vc omni ceflante madato,quxfita fuiffec fibi aio aduerfus debicorem Fifcum liberatum 1. foluendo ff. dc-#
neg.geft. & ibi glof. i . rurfus voluit propter
dittam folutionem Stefano faam ,quod
ipfe fubintrarec locum Alexdri creditoris :
vnde fi Curia reeipiendo peeuoiam Scefar
'

XCV.

yar

no mediante perfona fui creditoris , vul , &

declarac , quod Scefanus fuccedac in locum
illius creditoris, iam e fecic debitricem ipfusScefani: paria enim unc,quod promiferie Stefano foluere, vel quod per relacionen
ad Alexdrum eidem promifericquia quicquid eft in relato , eft in referente cum om
nibus qualicacibus fuis I. ffe eoto ff. de hzr.
inftic 1. in fumma de re iud.l. ait pretor jf.i
Iudex ff.eodem l.fi ita feripfero ff.de condir.
& demonftrac.cum vulgar. & in fpecie,quod
quando agicur, quod foluens pecuniam fubincrec in locum alcerius crditons, quod ille habeat ilium gradum,& locum eft texc.in
Li. cum omnibus alijs legibus illius cic. dt_
his, qui in prior. cred.locum fuccef.C.his c5fonac ordo faus eiufdem Curia; Miniftro
quod foluac Scefano de pecunia Curia: fub
illa racione, quia intrauit locum przdii
Alexandri creditoris, & fubdit, quod Stefanus debet eodem modo habere eandem pe
cuniam, prout illam Alexander Andreas ha
bere debebacira quod faa per Anellum_
folucione Stefano, fiet ilia bona in computo,
prout faa fuifeci Alexandre (oluca effet;
& fie cum inumeracione id aecendacur,quod
principalicer agicur 1. non omnis, ff. fi cerc.
petar. & hic aum fie, ve Scefanus increc lo
cum creditoris , aum fie, ve Scefano folua
tur, aum fie, ve eo modo ei foluacur, prouc
Alexandro credicon foludum crac, clarum
eft eidem quzficam aionem .
Nec refere id,quod glof.& Barr.dicunc in
l.eerci condicio /.fi nummos ff.fi cerc.pec.in
eaqufftione quando numero ego alieno nomine,& mihi ftipulor, ve videarur ex numeracione aio quzfica illi cercio , quam noru.
poffum ex fubequenti promifione mihi fa
a collere,qua hase ratio non concludie i ru.
cafu noftro, in quo licet ordo faus in ban
co fueric eodem die faus,vel ante promiffionem de foluendo Scefanomihilominus nu
merario fuie faa poftea , vei apparec ex
parcica banci : vnde fi ex numeracione on*-;
tur aio > non prarcedie ordoipfius ad ion is
ipfam promiffionem: imo przecdic promif
fio,& deinde fequieur numeracio,przcereaAlex poft Fulgofind. tf.fi nummos colum..
verf. limitt Fulgof. illam conclufionem , vc
procedat, quando numerario przeeffie ante,
vel fi przeeffie incontinenti aum fui t, quod
illi acquirerecur aio,cuius nomine fuie nu
mera tum , fed vbi non apparec, quod volueric aionem quzrere illi cercio,videcur tantumnomen nudum illius adieciffe,& acquiric fibi aionem non ille,allegac alia ad hoc
in cafu noftro , nec przeeffic ex ineeruallo ,
nec incontinenti numeracio,fed fub!ecuca_.

Ioannis Francifci de Ponte

mos,quia aut ratifcac tercius,& datur adio 1
It, ncc ppa ret adum , quod ill i tertio quxmandati,
fi ex mandato, aut adio negotio
ratur actio , fed exprefs apparet adum_ t
rum
geftor,fi
gitur Anellus habebat adio
quud quxratur Stefano^idem fequitur Alex.
nem contra Curiam , & Stefanus contra^
6 in d.i. certi condictio $. quoniam col., 3 . iru
A nellum > & concurrente volntate dbito
verb.in eaglof.ibi tf.u. Kurfushxcdiflculns fcilicec Curix,ac Anelluqui eft creditor,
tas proccderet,quando inuito Anello velltc
adum eft, quod pecunia foluatur Stefano, Sc
prxtendere fibi quxfitam actionem Stefaquod Stefanus fubintret locum Alex. eV -
rms ; & fie qu ando illa prouifio eilet faa_
iequenter licec hoc intelligatur, vt fubinipfo non confentiente ,fed cum omnia fine
trando in locum Anelli cenfeatur in locutn
facta ev cius mandato,& ipfe racam habueAlexandri fubintrafle, nihilominus etiam li
rit llam prouiionem : im ipfemet dixit ilgradum Anelli affequeretur,& effet ipfius
lain fui exequutum, prxfupponens foluifceifionarius, vtiq; pariter ab eo die habuife Stefano, vt parce in aft is , licet Camera.
pfum conde mnauerir, vti nonoftendenrem
fee contra Curiam adionem. &talem, quoi
amplius Curia non polec foluere Anello.
in computis fatisfaftionem: 'gi tur ccffat dif*
%i cnim debitor meus mandat debitori
ficultas,& ratio, quare aft io quxfita ex numerationfe non pofiie colli ex fubfequenei 9 fuo , quod mihi foluat , & ille vel mihi promifit, vel mihi notificar, quod vult foluere ,
promiflione, quoniam quando ille, cui qux
vel quod habet tale mandnum , oportet ve
fita eft aft io contentatur, quod foluatur ei ,
mihi foluat,neque poterit reu can hoc mi- 1
cui fuit promiffa olutio, ceac dificultas
datum la Andr.in tit. dc depof. maddit. ad
7 qi.etiir'usceifatinametiam in ca(u,quonun tratio incontinenti efi fafta tenet Bald. in
Specul.arg. l.fi ego ff.de ne^.geft. Bart, in J.
fingularia.fequitur ibi Ang.fi cerr.pec. Paul,
kftura noua in fin. did i $.f nummos,vtique
acquiri aftionem diredam ei, cuius nomine
de Caftr.in l.fi cum Cornelius ff. de lolut.Sc
ibi Angei.Soccin.ini. qui vlumfrudum ff.de-'
pumeratur > & vtilem illi , qui numerauic
verb.oblig.in fi.in calunoftro plura concurquando autem concurrir vtilis cum direda,
c ex confenfu habentis diredam didum_
tunt , quia Curia debitrix non folum decla-cft,quod foluatur habenti vtilem, & fie adeft
rauic Stefane, quod fibi folueret,& quod pplufquam notitia debitoris,quis dubitat,qcT
fe Stefanus habebat gradum Anelli, fed im/
di bec folui habenti vti 'em I. 3. C. de nouac.
ipfi Anello ordinat.quod foluat Stefano , fie
iicabifto die caliter eft Stefanus creditor
quia fi fufficit denunciado fada -debitori
quod (oluat vtilem habenti , quanto magis
Curia-, quod pocuniet amplius reuocaii
fufficit in cafu noftro.in quo eadem Cuna_,
hie ordo in prxiudictum Set fa ni , qui maxi
debitrix mandat Anello adminiftracori , 8c
me aliter pecuniam non numeraffet, cuou;
creditori,quod foluat Stefano, & ipfe Anelhoc egerit principio,vt licet debuiffet fol-*
lus recipit mandatum : mo dixic illud exeui nomine Anelli, pecunia tarnen ipfi, Sc non
cutum , & fie adelt plufquam denunciado t
Anello oluereiur Curia : & ex his pater,
imo confenfus ipfius habentis diredam , fed
quod licet adio ex numeratione quxfita ef
bxccxabundanti,quia in cafu noftroalia_
fet Anello contra Curiam , quia tarnen a
concur ran , ex quibus adi Anello quxfita
fuit, ve ( uria folueret Stefano, Stefanus vel
non fuit.qux fi di reft a qua h ra iorct,prarferhabe bat locum Alexandri, vel ipfius Anelli
tur vtilis fecundum conmiunem opmionem
erat ex tunc creditor Curias, 6. talis, quod*
. Bart. & Salyc.in 1. 3. prxdida reprobaalteri,quam eidem folui nunquam purer at .
! taibicommuniterglof.
Necubtatfi dicatur hxcrehflim proce
Sed fingamus,quod adi fit quxfita A neldere, quando Anellus mandaffet Curi,quod
$ lo ex numeratione licet in partita, & apoca
notificaret Stefano, quod fibi effet folurio
fueric dift'jm incontinenri,che il Stefano ne
facienda, quia cum hx htcerx Regix Came*
fer reimborlato, fecundo l'ordinc dlia Re
rx prxdida continentes fuerint prxfentats
gia ' ra,vt lie neque in apoca longe an
Anello, &' peripfum receptar, indufta eft rate numerat ioncm , quando ordinauit, quod
tificatio l.filiusfamilias,& ibi not. ff.ad maiolucretur, voluit altcri, quam fibi folui, li
ced. im ipfe illas dixit cxecutum, & licec
cet inquam aftio ex numeratione Anello
non fuerit realiter foluendoexecutus, indu
quzratur,non efi dubium.quod Stefanus hact tur tarnen declaratio voltatis ex adu
bebat adionem contra Anellum produca1. fin. ff.de rebus eorum,& quia non tantum__#
tis mille fuo nomine Curix.vel creditor! et verbis fit ratificatio I.Paulus refpondic ff. r
tu lolotis, vt Bart, in hac fpecie tradit in I.
rat.hab.& fie ftte ratificacione Anelli, quae
frater fratre ff.de condic.indeb.in 1 .qua ff.
idem eft,quod mandatum l.fin.C. ad Maced.
uper i .glo.mag. fcqunur Paul.in d.jUi ucum vulgar, fequitur prxdida concluio.q
Curia

Confilium

XCV.

Curia,qua eratdebitrix Anelli,eft facta decompenfac.qui faeic d fortiori, & facie eext*
bicrix Stefano,adeo quod altcri, quam Ste
in 1. 1 .cum omnibus legibus illius eieuli: imo
fano foluere non potcrat, prseterea adeo eft
fi Stefanus cftee credicor ex ceffione Anelli,
irreuocabilis hxc folucio,quz facienda erat
& poft illam ceflionem Anellus adminiftrStefano Curia , vt fuerit Anello factum-
do eft effect us debicor Curia*, tunc illud, qcf
mandatum pcenale , quod deberec foluero
obftat cedenci, non obftat ceffionario , cum
Scefano,& hoc canto magis demonftrat hoc
fimus in cafu , quo non pome poft fcientiam
foi lie actum principio> quia Stefanus non
notificationem,& mandatum fieri, quin ipfi
alicer numeral! et, ni Ii Curiam debiti iccm_
Stefano foluaeur, eradie Bare, in 1 facta fi
habuikt, quodetiam Curia: intererat :
ha-res if ad trebell. & facit regula eext. inl.
cum enim potuerit illam quancicatem,ita_# j.C.de nouatqua* procedic fortiori hic,c
deber Stefano , ficut Anello fua non refenon foeric ceffio facta creditore ex interuallo,fed in ipfo initio, ira eft actum, ve folrebat ...
Ad quz omqia confirmanda,& ad demon
uatur ip Seefano,alis fuam pecuniam non
io ftrandum , quod Stefanus erat creditor Cu
numeraturo, & fundatum fie fupra non poria;, ficuti Alexander Andreas, amplius
tuiffe contra ilium ordinem,quod folueretur
r.emlc creditor Curia: Anellus pro illis du*
Stefano aliquid in eius praciudicium fieri, &
calis mille , adducitur fignificatoria facta-,
ficdato,quod Curia foluiffet Anel'o,vel fibi
per Cameram , nam Anellus pofuic in exitu
illos accepifle ipfe , non ideo prariudicatum
partitam ducaorum mille , tanquam illam
effet Stefano, quia poft acceptationem , &
foluiftet Stefano , & fuit ei iniunetum, quod
nottficationem de foluendo ceffionario, non
oftenderet eau telas,& quia non oftendicfuie
polet foluere habenti directas I. j.& ibi Doignificatus debicor,ecce quomodo non crac
tor.de nouar. & fie neququam compenfaAnellus creditor diebe quanticacis , fed Ste
re, cum compenfacio folutio fie 1. 4. qui pofanus, & quia Stefano non fuie olucum, Cu
cior.in pign.hab.fed cenendo in hoc primam
ria fecit fe credirrieem Anelli de dicta fumconclulionem,quod foluens Alexandre Ste
ma,& ficipfa remanfic debitrix Scefani ,cui
fanus in eius locum intraueric , ceffane ornper fuum miniftrum non fuie (olucum : hace
nes fcrupuli , qui obfune tenendo , quod
declarant veritacem rei gefl , & conferunc
foeric locum Anelli adeptus.
ad tollcndum fcrupulos huius caufar.
Nec obftat vlcimo tertium argumentum
Ex his igi tur non folum fundatur iufiitia 1 j quod fuerie defignata certa quantitas,fcili1 1 harred S tefani.fed patee refponfio ad obje
. cee ex pecunia illius eercij , & quod non exicta: non enim obftat id, quod primo loco di ftente illa pecunia illius eercij , alia non decebatur , actionem non fui lie quxiicam Ste
beatur , quia licet attenta qualitate contra
fano , fed Ant lio , quia contrarium patee ex
ctus mucuiilla demonftratio fuit faa pro
omnibus fupradiis,im fuit qua-fica Stefamaiore fauore crditons , vc celeriori temporeibi pecunia reftitueretur,& non taxafano,& fi fuiffet quaefita Anello,quod eft fab.
fum, quia tarnen contra Anellum/uit quiicionis , fed demonftrationiscaufa illud fue
rit ordinatum , quod etiam paret , quia iro
ta actio Stefano,& eidem fuie ordinacum_,
quod foluerecur,fiue fubinerauic in Iocurru
vna oratione dicitur, quod ipfe fubinerauic
locum illius crditons , & in alia dicitur,
Alcxandri,(ue eiufdem Anelli, v troque mo
quod fiat fibi folutio de illa quantitate exido habuic actionem , licet ventas fit , quod
genda, vtlic videatur adiedtum gratia de habet Stefanus aionem , prout Alexander
monftrationis 1. quidam teftamenco ft. do
habebac , licee occafione Anelli ad illam_
leg. i.l.Paulo Callimachoin fi.de leg. j. I. Luactionem perueniffer.
Non obftat fecundum , quod Anellus ft 14ciusft.de alim.& cib. leg. fed ex alio vana.
eft obiectio illa, quia quando gratia taxa
debitor Curiae, $c quod poflit eacompenfations eft faa promiflio ex certis fructibus,
tioopponi contra Scefanum,qua* poterac
tunc actio non oritur , quando fructus n en
contra Anellum quoniam ftante vera confue naci, ica procedunt iura in contrarium
cluionc primo loco firmara, quod ex omni
allegata , at in cafu noftro perccpti funt illi
bus his , qua- gefta , & attcnto eo, quod
fructus,'& fie actio eciam fecundum illos cer
geftum fuit ab initio*vt ex pecunia Scefani,
minos oritur 1 Si licet Anellus in tota admiqui aliter illam dare non voluic , fibi qusreniftrarione fraudauerit Regiam Curiam, ,
retur actio,res in confeffo eft, quod ipfe non
eftceflionarius Anelli , & proinde fuccedic
hoc camen non facie , quin prouenientibus
fructibus ex i 1 1 tertio, non debeatur quanli alia regula, quod contra vnum non poTum
titaspromiffa Stefano,licet taxatiu,quia_#
opponerc compenfationem de to , quod ab
debecur
i & fie quocunque nos ver ta mus efalio conic qui debeolin rem i.ercdicor de-
fugimus

Io.Frncici de Ponte
*4
fugimus fatis cuidenter inanes fcopulos ,
CONSILIVM XCVI.
quos Regius Fifeus obijcit, & remanct clara
iuftitia hxredum,
Vm fa ignoratur,ciu$4i
circumftantiar.quar ex diis ceftium elciuntur,n
SV M MARIV M .
poTunc pderari difficillima, & quail impoffibilis
1 Singularitt telis quotuplext .
reddicur cfuItacio,fqui % Taiesngulares,quomode dt can turprobare
dem non eft Doctor , qui
a!. quid ingenere.
de materia de qua traftamus locutus non-,
I Spcties probationisimperfilidinfua SJ>etiet
fuerit , & vnufquifque vnam, vel alteram-*
non oniunguntur,
4 Tefiesfingulares quando per diuerfasffeties
tradidic doftrinam,& vnam.vel alteram re
nuit opinionem fecundum qualitatem ce
tendunt omnesad probandum vnum faftium , & circumrantias depofcionom iilolum, bene probant.
5 Tifies ngulares deponentes de diuers fa'
rum , tamen fie quafi in abftrao ub breui
bits, ex quibus refultant diuerfa delicia,
compendio dicam , quar mihi oceurrunt funon probant.
per articulis propofitis fubftanrialicer non
6 Socius criminis pote/} interrogan in deliilis
vagando in regulis,nec in multiloquio alle
grauibus, &facitfidem.
gations cotarum innumerabilum DocVa7 Socf criminis didum ,facit indttium ad in
rum , qui de materia ampltfiim locur fue quirendum.
runr.licet pariter innumerr confuse cafus,&
8 Socij criminis diSlum, in grauioribus cum,
trminos non diftinguentes.
alijs adminiculisfacit indittum ad tortu
Regula: dux funt indubitat,vna quod ceftibus fingularibus non credicur, de qua tn_
rante, .
9 Sociorum criminis plura diila , an vnunt-*
cap.licet caufam de probat. in cap.bon me
altert adminicu/etur, &faciant inditium
moria: de elcft. cum vulgar. & alrera quod
ad torturam,
foeijs criminum fides non adhibetur adtex
10 Et quando non cjfentfocij infdim delicit .
in 1 fin. . de aceufat. in 1. quoniam liberi C.
11 Et quando non paterentur aliud defeum^j,
de teftib.in cap.perfonas in cap. ve niens ex- 1
ni quodfuntfoey .
tra eodem cum concord.
1 Socij criminis minorit dilum, an facial inPrima regula habet diftincb'onem in daditium ad torturam.
gularitate obitatiua.diuerfificatiua, vel adminicnlatiua,primx dua* fngulariraces nulI j Confio minoris in criminalibus,abfque tulo modo probant,nec teftes iunguntunnain
tore,vel curatore,eft nulla.
in obfiatiua nemo dubitauit , dum teftes in
a 4 CuratorfemeI ad litem datus nS pottfi abfqf
uicem aduerfantur , fibiq; ipfis funt contralegitima aufa reuocari.
rij,ncc pariter in diuerfificatiua, quando ex
1 j In tell. /.I.C. qui pet. tut. vel curat,
depofinene vniufcuiufq; diuerfum & aliud
16 Vbi ex probationibus non pote inferri tor
oritur facbm , ita quod faa multipltcanturaron rem artet locus pne.
tur,vt diuerfum mutuum,diuerfum deli ,
Pradica berandi cum cautione defe prfeu crimen , vc fi vnus deponac de vno ftuntando toties quotics quo ortum habitepro> feu adulterio c Berta, alter cum Seia,
rit, ibidem.
nam licet harc infimul habeant fimilitudin,
17 Tena extra ordinaria imponitury quando
tamen non habent identitatem , funtcj; di
non adefi certapna d lege induca.
uerfa del ifta , licet eiufdem generis , & cum
jSTena ordinaria , quando non potefi impon*
diuerfis perfonis, & propterea cum vnufob defeilum prob.itiotas, mitins punitur,
quifquefit finguluris in fuodio.nullo mo
19 Menta maiorum > vel extinguunt penam,
do probabic, vt doeuie glof. notab. in .
vel earn minuunt ,
nihileminus in verb.fimul j.q.9. vbi notabiliter Archid. reddens rationem, quia cum_
ARG VMENTVM.
vnum non fit pars alterius , nec vnum in al
tero continuatur,& vnum hodie commirriQuando teftes dicantur Angulares in
tur cum ifta : alterum vero mane cum alia
materia criminali . Qui proprio dicatur
propterea duo teftes conteftes requiruntur,
focius crimis; & fi eft poena certa quan
& idem ibi dclart Turrecrem.Cyn. in l.a.
do ex defectu probationum Iudex pofcol. pen. C.quxfit longa confuet. Bald. ind.
cap. licet caufam de probat, fic diftinguens
fit irrogare pcenam extraordinariam .
nter ingularitatem obfia tiuam , diuerficaciuam,

Confilium

XCVL

fzf

caeiuam,& adminiculatiuam.idem Abb.inu

dicuntur tancum reicerati propter exprefs
d.cap.bon mem. de elect. Imol. in cap. licec
fimilicudinem non identicatem, tunc requicxquadamde teftib. .col. in cap.cum oporruncur plures reftes.a! is non probant,& po
teat de accufat. & propterea dicimus, quod
nit exemplum Ancharan, quando deducitur
fingularicas diuerf ficatiua.eft in au reitcvnum faum , quod perficicur vno loco , Sc.
rabili feparaco,& diucrfo, adminiculaeiua_.
tempore,& vnum homicidium, adukerium
ver quaodo factum non eft diuerfum , fed
vel vna obligatio, tunc fingularicas no proidem,& fecundo cafu probacionis iunguncur
bat , quia non probat teftis identicatem fa
primo ver fecus,de quo late Aym.de ancicti, & fi diuerfa func facia, & diuerfa prarren qu.cemp. 4par.in cap.incip. fed enim,idem
duncur crimina , & in vnoquoque quilibec
Aym.conf.267. 2. vol. & hoc eft, quod pro
teftis deponi t, quid commune habebit vna_
prio dixie Bald.in l.i. C. fi vnus ex pluribus
depofcio , vnius facti cum alccra depofieionu. 8. quod propria fingularicas eft, quando
ne alcerius facti, quando ver eft factum.,
dicta teftium recipiunc feparacioncm diuerquod non capit elFenriam in momento tern(icace factorum; & le procedunc larius ra
por is, vel in vno loco, vc eft confpirario,condica, &: cumulacaper laf.in Ladmonendi nu.
iuratio, & fimilia, qua? habenc eractum fuc25 5. ff.de iureiur.quod quando vnuiquifquo
ceffiuum,tunc fingularicas probabic , quia.*
tendit ad perficiendum vnum totum , ac
tes deponic de diuerlb actu,ex quo oritur
vnum, & idem factum, & tendit ad eundem
diuerfum fa,cunc nullo modo teftes coniunguntur i quia vna probacio non influir In ,
rei fnem.
Et propterea id, quod dicitur de proban*
alia m.ncc ad idem, nec ex dictis teftium refultac vnum factum, vna conclufio, vnum_ 2 do aliquod in genere, vc fuificiant teftes fin
gulares , proccdit data prarexifteneia gene
debicum, vel vnum delictum, led plura, quo
cafu vnum alcerum no coadiuuat,& fe pro
ris per viam fingularicacis adminiculatiua* ,
quia omr.es fpecies tendunt ad [idem genus
cedunc dida per Butr.in d.cap. veniens col.
fin. de teftibus,& procedic dictum Bald.in 1.
ad illius probacionem.eV ad eundem fnem*
dum agi tur de probando aliquod cotunv_f
iufurandi 2. col. C.de teftib. quod mille te
es fingulares non probene quantum vnus ;
vniuerfale, feens ver f tractatur de probaim non dicatur teftes habere,qui teftes fin
dis caufis , ex quibus refutac multiplicacio
alicuius rei, ed non aliquod vniuerfale, ira
gulares produxicdixic idem Bald.in rubr.de
controu.inueftic.& ob id voluerunc commula f. vbi fupra,qui allegat Archid. in cap no
mjrum 6.q 5. Innoc.in cap. venerabili do
nictr nondari iui amentum fuppleeorium_,
teftib. Butr.in cap.cum oporteat de aecufar.
qu ando enim fumus in eodem fado, in eoSalyc in 1. teftium C. de teftib. hin id, quod
de m cafu, & in eodem proprio delicto , indicitur,vt iurifdifio probetur per teftes fa
hoc inquam cafu loquuci fuerunt Doftor.&
iura pofunc inccrprecari,quia tractatur do
guiares, declaratur proceder quandoqu*probatione vniuscoti , & adfunc probacio
ricurde ipfo genere iurifdic. fed fide vna il
nes fingulares id tocum residences idcm_#
lius fpecie , tunc teftes debenc fe referre ad
factum,& ad eundem fnem tendentes , tunc
eandem fpeciem, non ad diuerfas , ita quod
probatio vna influir in aliam, vna alteri ad
fingu lares teftes tune' non probanc iliaco-
minicular , & ob id tali cafu probaciones
fpeciem Aret.in d.cap.licer caufam.Bald.in
iunguncur > vc quando tractaeur de proban
1. actor C.de probat, fe quando tractatur de
do homicidio,adulcerio, vel ftupro,& adfunc
probanda confuerudinein certis cafibus,la
teftes fingulares de indi cijs circa homicidi,
tius Anr. Gabr. qui decommuni ceftatur in
quia vnus deponic de vno , alcer de alio ,
tit.de tetib.concl.2.nu.i j.idem in vfurario,
fed omnia tendencia ad idem homicidium ,
vt fit differentia de probatione in genero
& fe in adulceriojvel ftupro, cunc bene hzc
vel in fpecie ad fnem condemnandi , vt re
indicia tanquam adminiculatiua iunguncur,
ticuatTcio,vel Pecro,vt per Baldj'n 1. 1.
& hie eft cafus Doctor, fed quando fingulade teftam.follemne conr.Abb.4volencis,(p
ritas oritur circa diuerfa.quia vnus deponic
opinio tenendum, quod probetur vfurarium
de vno delicto alterde alio feparato loco*
in genere per teftes fingulares procedat, qft
tempore, & perfona,tunc impolfibilc eft era*
depofitiones mulciplicant idem totum in_.
fpecie, non autem inferunt ad probationem
ctare de coniunctione probacionum, & hoc
vnius toci, maxime in his,qua; momento exdixie Anchar.in fuo conf.4 . duplicacunu
inconf. 167. concludens notabiliter ,quod
pediuncur,nec habenc cractum fuecefuum ,
quando actus plurcs lubent vnam origine ,
vc eft homicidium , adulcerium, ftuprum, &
fimia , idem in hzrefi , vt fie diffrencia ft
& vnam caufam,illa origo probatur per ce
es finguUi es, fed vbi actus fun: feparati,&
tractatur de probatione 10 genere , vel do
vna

Ioannis Francifci de Pont

allegar Alex. conf. 18 r. i.vol. quod quand* N
vn'a fpecie hxrefis Saly.iri J.quicunque de
fpecies probationis func in fua fpecie imperha ret. Alex. conf.i7j. .vol. Aym.conf.78.
fect.nonconiunguncur.quiafi vnaquequ_
Socclun.conf. 99.1. vol. Felyn.ia d.cap. licet de per fe n probat.nec iuncta cum alijs poex quadam de ceitib. & ob id lnnoc in cap.
terir probare: quando enim plura veniunt
ficut.de fimon.magiftraliter doeuitquod Sc
ad pcrfeionem vnius toti , cune procedic
fi hxrefis per indicia probepur , quod cameo
regula , qux non profunc fingula , vnica iadebentilla pkn probari,idem I0.Andr.1n_.
uant, fi ver funt muka,qu veniunt ad percap.ad officia, vbi Gemin.de hxret.in fexco ,
ficiendum diucrfa toca hioqux non profunc
eleganter Oldr.conf.a 10.& hoc eft,quod lafingula, nec vnica iuuanc, prouteft, quando
tius tradidit IuI.Clar.in fuo trad mm. lib.
quodlibet dictum ceftis cendic ad probacio5 tf.fin.q 54. loquens in hxrefi , vbi poft re
nem diuerfi criminis Bald, in I. fpadonem $.
latas opiniones dixit, & comprobauit, quod
qui auicam & $. qui iura ff.de excuf.cuc.
quando agitur de probatione in genere, non
Ex his apparec in cafu , dequo agimus
de punido aliquem criminalirer, tunc pro4
nullam
pofTe prxcendi per Fifcum probacedic opinio,quod per tenes fingulares pro
tionem
fubfiftencem,nec iuridicam, quando
bt rur,i ver de procedendo contra certam
tees haberec, prout non habet, fiquidem_
perfonam , & puniendo criminaliter , miniprxfuppomtur omnes effe criminum Tocios,
m , licet Menchiaca auchorirate Lapi , &
de quo infra tractabimns in fecundo arti
aliorum referae communcm efleopinionem
tees fingulares , ncc etiam in genere pro- :
culo.
Non enim tractatur de inquificone ge
bare quem hxrericum , in tra.de ce i ib. 1.
neralis de probarione in genere, quem ef
par.nu.45.idem Sciman.de hxrer.cap.50. Sc
fe nefandarium, fed inquilino eft illud com.quos Clarusrefert, lat Boer.decif.342.
miffum cum certis perfonis , igicur de pro
6 latifllm Oec.in trait. crim. I b. y 'm tic.de
batione fpecifica, quo cafu omnes vno ore_
de probac. cap. 35. idem lo.Franc. Panzinus
concludunc fingulares tees in probatione
in tract. de lamijs nu ?7.quod in crimine hfpeciei criminis Ixfx maieacis diuinx, vel
refis probaciones, & indicia debent plen,8
humanx non probare , & fie in qualibec alia
concludenter,non fingulancer probari,& ob
fpecie.vt vfurx urifdicionis, confuetudinis,
id Alex, facis.elegancerc0nf.7a. i.vol. tra
blafphemix,adulcerij,& fimilium:vndequdidit, quod ea racione, qua indubitacum eft
do vera eiTet ilia opinio, non poteft ex illa_
per te 1res fingulares non pofle quem conde
inferriUd cafum , de quo craamus , & qui
nan de hxrefi, feu de qualibec alia imputaearn fennerunt, volueruncefie deber cees
cione , eadem racione non poterie in genere
omni excepeione majores, quodq; fintindidelictum probari , cum id (ic defectus protia prr*xima,non remota eiufdem delicti 8c
bacionis, vbi cumulac Doctor. & pondent
quod fortius.vc ex his, necoriacur perfecta
dectr. Irmoc.in cap. qualicer, & quando do
probatio, fed indicium ad torcuram, de quo
accufac.in fecunda opinione.qux t ft vlrtma,
quam idem Innoc. approbac in d. cap. licec
lat BUnch. po Brun.de indie. nu. ^.
Prxcerea.quod claudic os Fifco eft, quoi
ex quadam de ccftib.hinc idem Alexan.conf.
joo eod.vol author.Imol. & aliorum,dicic> 4 omnes, qui cridarunt arciculum teftium_
fingularium , loquuci fuerurc, in inditijs, 8c
quod opinio tenendum, quod per tees finprobationibus fingulariter probacis in eoguiares probatur, quid in genere , millo iure
dem dclicto,vc quia vnus teftis depon it d_*
fundatur,quod per prius eleganter tradidit,
im" micitia, alter de minis, alter de enfe cua & cemprobauit Abb.in d. conf.42. & latius
ginato, alter de vifu inquifici prope locum
Iaf. in d. 1. admonendi , quod fubtilifs. Bald,
delicti , &c. adeo quod, & fi quilibec eft An
more olito peroptim vntco verbo in conf.
gularis in dicto fuo , omnes tarnen tendune
384. 2. vol. explicauic in caua Ludouici,diad probationem homicidij , 8c fic poteft diCens,quod dum volunt qu dam herefm pro
fcnrri in adulcerio,ftupro>& fimilibtis, &ex
bari in genere per tees deponentes de fpeiebus, bene dicunt, quia genus reprefencadicto vnius infercur ad dictum alcerius ad
tur per ipecics,fed fubdit,iftam fpeciem ne
probacionem vnius facti.
mo probar., quia quilibec teftis eft fingulaSed quando cees , vc in cafu de quo agiris,& fi fingulares tees fpeciem fingularem 5 mus omnes fingularicer deponunc de diuernon probant, ergo non poteft dici probari ,
fo facto. ex quo oritur, diuerfum, Sc leparaquid in genere , fi de genere non deponunc ,
tum delictum, & quoc func depofitiones Co
de fpeciebus nonconat.
tta inquifitum, coc func decta cum diuerfis
Hinc ad propofitum idem Bald, dixit in_*
perfonis diuerfo tempore , & loco, ira quoi
1.6 quis x argen tarijs S. i.de edecco, quem
ex depoficionibus dacur mulciplicacio ctorum,

Conflium

XCVI.

f27

orum,& delicbrum,qua: omnia figurata.

confiftunc in Iudicis arbitrio nifi quo ad fain fui cfle momento cemporis fuerunt expe
di examinationem,& cijreumftantias, non.*
dita^ non habuerunt tradum fucceffiuum,
aucem quo ad condemnacionem,nifi iure fic
quod nec operaretur,fi quilibetfingulariter
expreflum, quod fequueus fuie Paul, de Catantum eft , qui deponit de vnico fado, igiftr.conf. 199. vifa inquifitione i.vol. idem_*
tur dum Fifcus non fundat,quod delidum_
Oldr.conCisu.ald.in 1. fin. C.de probat.in^
prstenfum habet priuilegium,quod pervnifino .
,
cum teftcm probetur , non video quo iure-
conclufio, quod focij criminis depoex fingularibus teftibus (quandoteftes dici S fitio fola in criminibus exceptis , & fignanpoflent ) pra-tendat fore procedendum con
cer la-fa: maieftatis diuinar,vel humanac,& in
tra inquiiitum , contra quosfit fpecialis incrimine nefando non faciat inditium nifi ad
quificio, & particulari delicto Commiftario
inquirendum,& iunda cum alijs adminicu
ad finem condemnandi criminaliter.
lis folum ad torturam eft communis , & inTradando nunc de fecunda regula fdeiodubitata omnium fcribentium , de quo lac
6 rum criminum > de quibus eft hic ver tra
Menoch. de arbitr. iudic lib.i. cent.5. cafu
dandum,non autem de teftibus,nam,vt pr474. vbi etiam tradit, exqualitate perfonafupponicur,omnes funt patientes, infames ,
rum,& facti Iudicem arbitrari deber alia-*
viles, & inuerifimilia , ac faifa deponentes *
inditia concomieantia depoficionem focij ,
de quorum cirumftantijs , & qualitatibus
& non fufficit inditium mais fama?, vbi alle
yerba non faciam, cum fadum non viderim,
gar Gramm.Roland. Vail. Angel. Marf.Pafed tradando tantum de qualitatefociorum
rif.& alios, & fecundum hanc opinionem in
criminum, Fifcus prtendit efle fub limitacrimine la-fa: maieftatis refert iudicatum_
tione rcguli,quod in cafibus exceptuatis,&.
Affl. in Conflit. Reg. fi damna clandeftinaj
in delidis enormibus, & grauibus focij pofante nu.35.vtex folo dido focij, nulla poflic
fint interrogari, & fidem facianc iuxta text;
fequi condemnatio,nec ad tortnram,& Mafin cap.nemini i 5 . q. 3 . qui loquitur in crimi
card.de probat, j.par.concl.i ...5 . 8c
ne lzfz maieftatis humana: , & in diuina lo
5 3.tradidit authoritate mulcorum,quos al
quitur text, in cap. in fidei fauorem de hatlegar , quod focius , qui in criminibus la-fas
ret.in fexto,glof.in d. J. fin. C. de accnfat.cum
maieftatis diuinar, ve humana:, & alijs exceccord.vbi Uald.Sa!yc.& communiter Scriptuatis admittitur, intelligicur qudo alias
bentes loquentes, etiam in crimine lac f. mai
eft integer,& bons fama-,& hzc eft commu
ieft.diuinx,& humana;.
.
nis fecundum eum,& in crimine nefando loRegula eft vera , & limitatio adhuc vera
quurus fuit Bofius , vt dictum focij folum_
7 eft,fed vis confiftit in videndo, quam probanon fufficiat,fed alia requirantur adminicu
tionem faciat focius , & communis eft refola in tit.de indit. & coniiderat.ante tort.nu.
lutio, vt folus ad inquirendum tantum, non
160.Farinac.qui Dodor.cumulatin tit. de-
aucem adtorturam,& non poreft hoc in duindit. & tort.cap.43.nu.89.qui corrupte al
bium refricari,nam fi vnus teftis de vifu om
legar Bofium in contrarium.
Fundus erit videre.quid fi funt plures Coni exceptione maior indicium ad torturam
tant faceret,ergo focius criminis,cui alias 9 cij,anexhoc poifit dici, quod didum vnius
focij, ficut iundis alijs adminiculis facit in
lex nullam fidem adhibebat non poterie eile
ditium ad torturam, fic quando funt plura_
eiufdem qualitatis,& fidei teftis integre opidicta, quafi vnum alteri adminiculetur , in-,
hionis , quod dixit glof. in d. cap. nemini *
quo fuerunt opiniones, nam Bofius tcnuic,
idemq; glof. in d.i. fin. de accufat. vt didum
focij incriminibus priuilegiatis recipiatur,
quod plures focij faciunt indicium ad tortu
ram in loco prallegato nu. i6.loquendo in
& ex eo folo ad inquifitionem tantum poific
criminibus exceptuatis, vt larfx maieftatis ,
proced , & iundis alijs adminiculis ad tor
turam, ita quod non tacit probationem , fed
idem Clar.lib.5.i.fin.q.2i.verf.fed in crimi
inditium tantum ad torturam , & fic non-,
nibus exceptis, qui loquitur in confeifione>
opus eftdifputarc.fi eft locus condemnation
trium fociorum, vt ad torturam faciant in
ditium, & fic in criminibus exceptuacis, poft
nnnam quando de iure non eft prouifum_> ,
multa tradidit Farinac.in . par in tit.de in
quod per indicia poffit quis condemnari, &
non erit locus torture, tunc & qualiacunquc
dit. & tort. q. 43. vt plures focij, & fi mulci
fint ad torturam tarnen tantum inditium-
fine inditia, non poceft fequi condemnatio ,
ita authoritateGand.tradit Alber.in 1, indi
faciant, quod no facerent in criminibus non_
cia C.de rci vcnd.col.fin.quia inditia, quibus
exceptuatis, vt latius per eum_.
Concrariam fententiam tenuic Bald, in 1.
proceditur ad tormenta, funt Iudici arbi
quoniam liberi C. de ceftib. vc fi iunc ties ,
traria , qua; vei ad condemnationem non..
vel

Io.Francici
*8
vel plures mlnm opcretur plufquam vnus,
dem Andr.de Ifern.loquens in crimine lzff
maieft.in d.Confiie.Reg.fi damna clandeftina , ve plures confefiones ociorum acianc
aliqualem przfumpnonem,fcu probacion *
qua- tarnen non valebant quantum dictum-
vnius ceftis , qui facit torqueri ibi : item fi
interrogatus in cormentis in verb. ilia quaJifqualis przfumpcio, fequitur Gram, conf,
a i. & 61. & eft communis, ve refere Bertaz.
& a!ij,quos cumult Farinac. vbi fupra nu.
3.J..4 feq. & ratio eft manifefta, nam ii alias
focij nullius funt fidei,in rantum,quod non.,
funt de focijs interrogandi,qui neque ad in
quirendum fufficiunt, cVhxceft communis
fchola,& pariter communis eft,quod crimi
na priuilegiata aliud non operantur, nifi qi
poflint interrogan', & ex illorum dicto tantum ormari inquilino remanente in fui effe in quolibet focio fuo iniito defeCtu , ergo
qu.T f, .: es erit i p for um dictis augend a , fi oes
codem laborant morbo, & eadem ratio dif
idencia: confiderau per legem in vno vigec
in omnibus, & aliam iuridicam cradidit rationcm Blanc, relatus per Farinac. nam ad
hocjvc plura dicantur inditia requiritur di
, uerfitas inter vnum, & aliud , non autem_, ,
quod line einldem generis, prout (une plures
focij, qui propterea faciunt vnum, & idem_
inditium , & ideo Doctor, magis graues , &
innumcri banc fequuti fuerunt fententiam ,
quos cumulauic > & dixie communem Mafcard.in d. concl. 1 3 1 1, darecr.r enim duplex
priuilegiutn , vnum quod poflint interroga
r & formari inquilino, & aliud, quod i p fo
rum fides fuppleretur,quod lex non dicie.
Sed in calu, de quo agimus , opinio non..
[lo poeeft recipere probabilem dubiraeionem ,
liquidem Doctor, qui aliam opinionem fe
quuti ffieruncloquuntur in focijs eiufdem_
deliti,nam hoc modo,& non alicer dici poffunt plures focij:fi enim delia (une feparatai& aliac,& diuerfac func perfonae , & quilibec intcruenic fola in feparato delicto , &
vna nefciebac aliam , & ignorabac vnaqua*
que alterius delictum , quomodo poterunc
applicari termini Doorum loquentium in
depofitione plurium fociorum criminis , &
notetur,quia dicunc focij criminis , & non.,
criminum, vc elfenc in cafu prefenti,& ratio,
quod vnus dec robur alteri celfat fi vnus nefeit de alccro,illiusq; delictum penieus igno
rat:hinc in Regno Neapolitano?in odium
delinqucntium fuit editum . tempore
Regis Caroli Primi , quod refere lern. vbi
fupra incip. Frequens,& ineffrenatajve praretur fides confeDoni crium latronum_i
concra aliquem deponentium, quod fi alias

de Ponte

de iure hoc effet prouifum, frftra latutum

particulare fuifet condic.quod Capit.Rex
Carolus II. poftea per aliud Capicdeclarauitincipiens Conftit.diu.mem. vc procedat
contra perfonam leuem,& infamacam alias
non aliam facianc fidem.nifi ad inquirend,
& fi probat eft opinionis inquificus ex foil
probatione bons fama: dictum fociorum_*'
tollitur,vcper Ifern.in d.Conftir.& communicerScribences , quanco igitur magis hxe
procedunt in focijs fingularibus fingularita-;
te diuerfificatiua , Si ni fallor per pratdita_#
Capic.videcurdeclarata.qui nam fit vera_*
Dotorum opinio; Sc licet Nate. conf. 298.
. vol. loquutus fuerie in focijs fingularibus
vc nuarn fdem facianc,& contra lui. Ciar,
euomueritvnum verbum in pluribus focijs,
etiam fingularibus, vc faciant inditium ad
torturam, quod nonfundauit, nequedifputauie,camen aduercacur,quod aceento fado
non fumus in hac diipueacione , nam Clarus
incelligendus eft in focijs fingularibus eiu/'d
delicti racione , de qua fupra, cui non pote(t
refponderi , vt funcienones , med i acores, Sc
limites in delicto fodomixmam alias plures
focij non poffunc dari,vt Farinac.nocat in_.
przdicta qu2ft.43.num. 100.& fi fingulariter
omnes deponerenc idem delictum conrra'
nam perfonam, vel plures eiTene enim plu
ra delicia reiceraca fingulariter depofiea, Sc
in hoc'noneft Doctor , qui dicac ade/Tepriuilegium,vc focij fingulares probenr, quando cractatur de cerco delicto ad finem condemnandi , im dicunc cocum oppofieum in
teftibus,& fie forciori.
Sed Doctores , quando de focijs loquuti
fune in cafibus excepcuatis,in quibus procedie incerrogaeio, voluerunc ipiorum dia_
proceder , vc fides adhibeaeur modo , quo
fupra,dummodo nullum alium focij defeCt
parianrur,quam ipfos eife focios, fed fi concurrancalij cunc nullo modoipfis fides adhibeacur,cumulatdecif.Roland. Vall.conf.
S.num.51. vol. 3. vbi latiflim Cefal.Burf.fc
alij, quos refere , & fequitur ad propofirum
Mafcard. vbi fupra concl. 1350. nu.zo. & in
ter esteros defectus , fi cflet focius minor,
vel pauper , & alias non integr opinionis ,
idem Mafcard. decifiones conrerens concl.
1311.QU.41.& de minore inproprio crimine
nefando quando eft focius, idem Mafcard.
concl. 13 3 & racio eft irrefragabilis, quicquid dixericBofius, nam de iure minor viginti annorum in caufis criminalibus noiu
eil legitimus ceftis iuxea regula eexc. inl. in
teftimonium ff. de ceftib. & quod in crimine
nefando procedat eciam hxct regula confuluic Marf.conf.28. Parif.conf.163. 4. vol. Roland,

Confilium
land. Valle d.eonf.j.nu.i6.co5.j. Gramm.
decif.40.nu. 1 6. quod eti limitetur in crimi
ne l2f Maieftatis ex regula text.in l.de mi*
Bore ff.de qua-ft.glof.in l.inuiti la 2. ff.de teftib.tamen fecundum eandem glo.faciet etum fidem ad inquirendum idem Barto. in_
l.fin.C.de his.quibus vc indig. Spec, in tir.de
teft.nu.34.Bald.in l.feruos C.de teftib. non
antem ad torturam lat Mafcard. vbi fupra
conclu. 1 146.6c Farinacin tit.de oppof.cCra teft.i.par.q.58. num. 10.18.& 48. vbi do
communi teftatur plures referens idem cradentes, & non folum fi fit vnus.fed duo nec
ctiam indicium ad torturam facient fecun
dum eundem authorem, & dum Clarus dicic
in d.jT.fin.q.4. quodhodie de communi cfuetudine minores examinantur,fubdit,fi n
probenr , faltem vt proline ad veritacem
indagandam>& hoc prxfertim in criminibus
acrocioribus, quem refere 8c fequieur Fari
oac.vbi fupra .
Si ergo minor n eft legitimus teftis quia
tx non habet integram perlonam iuxt dum.
additur qualicas foci j criminis , oportet vc
tanquam (ocio de fide diminuatur, nam du#
iocio tantum iura loquuta fuerunc in caiibus excepta tis fed non de foeijs alios de
lectas habentibusi& propterea Sc fi text, in
d.cap.in fidei foc10s admittat.tamen admoaet, con fide ran dum eile numerum teftium
ac perfooarum tarn deponencium.qulmeorum, contra quos deponitur, & fi eeftificantes faifa di cere non prarfumaneur , & hoc c
procedic.fj focius criminis, vt teftis effet exa
minatus.ctiam in criminibus excepcis > nam
in criminalibus non .faciec maiorem fidem
quam fi vt principalis confeffus effet , poftjuam habet in fe infitum defedum, 8c fierce
cx hoc fraus legi & inquifito , vt latius per
Farinac.cumulantem Cotas Doctor, de ind.
& corc.i.par.q.4j.nu.j.
Et rurfus non folum lex przdia ftatuic
I j in minore, & maxime focio,& inquifito,fed
volui , vt nullo modo poffic conficeri , exagninari y nec proced nifi prouifo prius do
Curatoreauthoritatetext. in l.clarum C.de
auchor.prarft. lat Clarus ind.jf.fin. lib. T. q.
50. qui dicit hoc in partibus Hifpanix effo
abfolutum,ob quod Doctores voluerunc feflionem, & quamlibeedifpofitionemabfqi
. Curacoris deputatione effe nullam , Angel,
de malef.in verb.comparuert inquifiti ver.
neenon fis caucus Affli,decif.zo8.1atifitm
Roland i Valle conf. 31. vol. 1. . 8c Alber.
in d.l.cla r um,Marfil.in 1. 1. ff.de quxft. num.
I X. & in tantum hoc eft verum , quodnoru
fufficit dari fimpliciter curatorem , fed de
bet illc portea adhibere caufx cogtucionero,

XCVI.

fz9

ita quod fi ftatim datus authorauerit nego

tij qualitate non perpenfa,nulla erit authoricas , & nulla confeffio quod ex a&is apparebit , fi eodem die , & momento confef
fio emanata fuerit , vt authoritate Anchar.
Alexand. & aliorum firmat Marfil, conf. 48.
nu.31.
Et fi femel curator datus ad litem fueric
14 minori > non poteft portea ille reuocari , &
alius dari abque caufa legitima ad text, in
l.cum femel ff.de tut. A principio enim poffunc plures curarores dari, fed infolidum, Sc
non aliter, ne quis in plures aduerfariosdiftinguatur, fed ex poft fao dato vno curatore non poteft alius dari , & datus non cric
validus.fed primus permanec , & non reuocatur.vt per Bart.in d.i. cum emel, & in I. ft
quis cum jf.fin.ff.de procur.maxim poft li
tis concerta tionem.vt per glof.ibidcm Bart
Bald. Ange.& Paul.de Cartr.licec Alber poft
Iac.Bucr.lac.de Rauen.& Rayn.voluericibi
quod caufa requiracur ad reuocacionenui
cam anre , quam port litem conceftacam > 8c
idem ibiper Odoffre.&c in curatore vniuerfi
pacrimonij loquitur text- in 1. curatorem .
qui dare tutor, poff vbi curatorem habenti
eque adiungi,nifi caufa cognita,neque in_.
locum eius fubftitui nifi antea priore remoco,ambigui iuris non eft , & hoc paricer fie*
ri debet cum caufx cognitione , non aucem
ex abrupto , vt per Paul, de Caftr. in d. $,
finali, & irte curator ad lites non poteft da
ri nifi petenti , ita quod non potent Iudex
de per fe dare iuxca text, in l.qui habenc /.
fi pupillus ff. de cucel. verum fi renuic petere poteft cogi, fed in omnem cafum petere debet , & non Iudex dare ex officio , 8c
ita procedit textus in $. item inuici inftie.
de curat, eft textus norabil. in 1. prima_, ,
C. qui pet. tutor, vel curat, cuius hscc func
verba.* .
Admone adolefccntem aduerfus quem-
confiftere vis , vt curatores fibi dari poftuleticum quibus fecundum iuris formam cfiftas , quod fi in pecendis his ceffabic poces
tu competentem iudicem adire.vt in dandis
curatoribus officio fuo fungacur.
Et hoc dixie Barc.ind.l.qui habee $S\ pu
pillus t vc pupillus petar , & fi nonvult pctere, poteft ex caufa cogi ad petcndum_ ,
& praica erit , quod Iudex faciat mandatum ad petendum & dabitur , quem minor
pecierk , non aucem Iudex certum depura bit, & fi non pecieric compellec ? captis pignoribus vel in concumaciam , cunc Iudex
ipfe dabic, ita Salyc. in d.i. 1 . C.qui pet.cuc
fecundum quam decifionem refere iudicatum;& praicacum Afflift. decif.ij6. vnde
Yy
fi in

Ioannis Franciei de Ponte

quando non eft locus cdemnatoni.ex probacionibus fed ex praefamptionibus conie&uri$>8 indicijs violentis,femper cefiat pna ordinaria , & grauiffimi Doctor. & innumeri voluerunt, quod tali ter leuiuspuniatur> vt non pofle condemnatio fequi,nifi ad
pecuniariam poenam , vt ex Gand. Specul.
A Iber. & alijs latiflim eongeftis per Tiraqu.in tract, de peen, caufa *7.in quo eft putchra doctrina Ionocent.communiter iequata in cap. quia verifimile de prasfampr quod
quando dirfiniciua fertur ex praefumptiono
violenta , Iudex debet multam temperare.
fenteneiam & maxime non condemnare ad
poenam corporalem per text.in cap.aftcrto
eod. tit. quod diftum ibi nota ne Card. Tmol.
Butr.Ioan.Andr.Abb. Gand. & alii quos re
fer^ fequitur Angel. in traft.malef.vbi addentes in verb, quod fama publica prxced.
nu. 1 4. vlque ad 19. 8i quando non folum prfumprio>!ed indicia iudubitara concurrunt?
nec ad poenam ordinariam poteft fieri condemoatioj fed a'ia mitiori iudicantis arbitrio.quz opinio eft amplexa in iudicando,vc
lac refert,& cumult Gram.decii.42. idem"
Boer.decif 164. Paul.de Caftr. 8c cart, in d.i.
fin.C.de probac. & Ioan.Lupus,quem allegac
Gram. loquitur in crimine barren's, &Gand.
loquendo in tit.de prarsfipt.de inditijs induhitatisdixit,quod in leuioribus, poteft pro
ced ad condemnationem , fed in grauioribus,vbi imponitur poena mortis, vel vltra_
Hic non fumus in materia impofitionis
relegationem minime, vr pereum ibi anco
poertac extraordinaria?, quia deficit eerta_.
nu. 7. quod ego incelligo, vc minime proce-:
ftarura .lege iuxta text.in 1. i. ft", de var. 8c
di poffit ad condemnationem poena: ordina
extract J.crimin. & tuncdifputatur de veriux corporalis,cum in delictis atrocioribus ,
tate glof in jf.in fumma inftic.de iniur. con
maxime difficilis probacionis, & proprl in
tra quam eft communis opinio, vt per Afilie.
Crimine nefando, ex indicijs indubicacis po
decil.i76.Marfil.in fu pract. crimin. j.opteft procedi ad condemnationem , verum_
tim Inl.Clar.ind.jf.fin. quarft.83.cum alijs
non ad poenam ordinariam,fed mieiorem_,,
laciffitr. cumularis per Farinac.in tita, do
vc lac per Marfil, authoritate Innocent. 8c
dcltct.& poenis Lpar.queft.17.num.34. in 12.
aliorum in rubr. C.de probar.nu. 2 3 7. verf. fa
amphat.
tendum tarnen eft iunio nu.241.8i Salyc.in
Sumus inquam in cafu,vbi certa eft pena,
d.i. fin. de probac. tradidic, quod quando profed deficiunc probationes,& caliter,quodad
bacio non eft luce clarior , fed eft cancunu
condemnationem ex ipfarum defectu deueprarfurrpeiua, ne delictum remaneac impupiri non poteft, nec eciam ad torturam manitum debec fecundum Ntc.de Mae.pcena_
xim ftantequalitateperfonx, vc fie tanto
minorari de coto ad partem,& maxime quminus fine alieni d cafa , de quo agimus ter*
db n procediturper viam aecufationis, fed
mini glof.in d.tf.in fumma.
inquifitionis, ad quodeft texc.nocab. in 1. fi
Sed quando poena ordinaria dari non poadulcerium jf. inceftum ff. ad l.iul. de adule,
18 reft, & ex indicijs vellet arbitran, extraor
cuius cexe.harc fane verba.
dinaria poena dixit Gand. in tract malef.fub
Ihceftum aucem, quod per illicieam ma
rubr. de quaeft. in verb, qua: debeant praxetrimonii coniunctionem admiecieur dere , quod in materia inditiorum , non po
ri folec , vel artate, vel eriam pniendi corteft dari certa regula, auc doctrina, fed om
rectio, qua: bona fide inceruenic veiquo
nia ludicis arbitrio remittuntur , bene ve
fi error allegarur,& facilius fi nemo reum__
ra ; 8c communis recepta eft, opinio > quod
poftulaucric.
...
Qvbus

ft in cafa i de quo agimus fuie conlicutus

principio curacor,& demum in confefionibus fatis illc non f ui adhibicus , im alius
x abrupto abfquecaufa legitima per ludicem deputacus,proculdubio ex preallegatis
conft ilones, & omnia afta nulla erune can,
quam contra legem, & abfque folemnicaeo
lege requifica texc.in 1. non dubium
C.de legib-cum concord. ibi hoce(f,vr ea_ >
qua: lege fieri prohibencur, fi fuerinc faa_>
non foJum inutilia , fed pro infetis eciamu
habeanrur , licet legtflator fieri prohibueric
ta-ntum, nec fpecialicer dixeric inutile eflo
debere,quod factum eft,
fcx his fuperuacaneum eft eraftare , fi ex
Ii dcduis poterit inquifitus conderonari ad
cxiraoi dinariam pcenam.fi poena eft certa *
probaciones tal i ter deficiunc , quod fun
da tum eft non efie locum tortura- , ob quod
teundum Bald.& communem fcholam Scribentium m d.i. fin. C.de probac. non erit locus poena; idem Parif.de fyndicin verb, peena^uiic in RegnoNeapolitano inoleuit pract ic i,qi)o.J quando adftint informationes,ex
qu'bus indicia oriuntur, fed non talia, vc ad
condemnationem vel ad torturam pome
proced , non abfoluitur inquifitus, fed tanturn hberatur cum caucione de fe prarfen-'
tando rotu s i quoties fuerit requifitus , adh'>c,vt fuperuenientibus nouis indirijsipofiit contra cum iterum de eodem crimino

Confiliura

XCVIi:

ri*
dupliei reftritione \ vna videlicet fi alicer
verum inueniri non poffit , feu feripeoras
aliunde non pofet perquirere , & altera re-'
trictioeft (i ex non exhib tione feripeurarum per reum fubtraa illa eTe credantur
ica loquitur text, in 1. 1. $. Diuus Adrianus
fF.de iure fifci,& in l.nequifqnam ff. de edendo, vbi Doctores communiter: hinc Barem
d. $. Diuus Adrianus z.colum. num. j. veril1
fed dubiraeur, tradidit per prardifta iura_ ,
quod ad hoc vc dicatur fubtraxiffe , requiricur.quod Fifcus probet feripturas exhiberi pecicas effe ad caufam Fifci percinences ,
quas reus poffet exhibere , & non exhibeac ,
& Dec. in cap. 1. de probac. poft num. 14.
1.
verf. tercio declarator dixie authorieaec^
Pro Thefaurario Regni.
Abbatis ibi, quod procedic priuilegium Fi
fci, quando eopiam probandi aliter ipfe ha
SVM M AR1VM .
bere non poeeft, & per iftos,& non alios cerminos opus habee Fifcus fuam probare in
%jus tenetur edere Fifco a&ari
Umitencionem-.

tattone .
-i-,
- Exquibus patee j quod quando non effet
a FifcuSfVt obtineat editionem,quid debetfun a iam reddica' ratio, & obcenta: non effenc de
dart-*
i jic

claratoria in ampliffima forma , quod in- .

3 rA.eus
caufa, tenetur Hereto edere , Fifia
quam, peti tio genrica exhibicionis fcripturarum non procederct vilo pa&o etiam_*
alori .
4 Reus non tenetur edere, Fifeo aiori , fi ei-\
prsfuppofico Fifci priuilegio; oportet en im
tio e impoffibts. r
. ;
fundare feripturas aliunde habere non pof5 Copia ex regirofuffieit,quando originate e
fe, & verum aliter non poTe inueniri, vc
deperditum, .
.
.1
przdicta iura dicune : vnde quacenus feri Kjttiones minirorum vif per Kegiam^:
pturz fne , vel effe poffunt in Regia Came
Camer'am\& faila declaratoriatnon reut*
ra penes Scribam Porcionis in Regia Thedentur, nifi quando appareat error ca /
fauraria penfione Norarim Regiae Curia;,
: hiVtlmanifeiafraus .
r
vel alios nocos, quibus facillim Fifcus po7 ^DiFJjofiti&Principisper verba negatiua, ,
teft vericaeem eruere, ceiTae in eum cafmn_
toilit irifditiionem iudicis contrarium^
priuilegium przeenfum,& confequeneer petieio non proced r, 8cob id neceffe omni iu
iudicandi,
8 Verbum,inuentus,quid importet.
re fuiffec capere dubia , & ex difeuffione cu Fifcus fefundans in fraude , <vel in error**
iufl'bet dubi) apparuiffet de qualitaee fericalculi tenetur ilhtm probare .
peur* deficiencis* an illa efTec in altero prar. *
.
diftorum locorum.vel penes alias perfonas
&
quz nam effet fcripcra , que necesario
; . ARGVMENTVM.
conferuanda fuifet penes ThefaurariumLj
ex neceffitaee fui Officii , ve ex non exhibi
Quando Fifco aebri edend fnt ferition przfumpcio fuberaftionis oriri potuifpturae Reo ad iliius intencionem funfec, ve fie denique procedendum effet ad vldandam_..
...
teriora , & ad iuxeam caufa: decifionem_i :
nam in tantum Fifcus in exhibitione inCONSILIVM XCVII.
ftere poTee in quantum eflTeac feripturz
qui ex hacura Officii conferuari debuifent
VNCTV petit* exhipenes Thefaurarium ad cexe. inl.argencabitionisfcripturarum per
rius verf.ideo ucem glof.notab. ir 1. fi quis
Regium Fifcum totus de-*
ex argentarijs in/, prateorin verbo in lonpendec ab illa iuris con
ginquo ff. de edend. quarum exhibitioner
nonefee liberatus , nii probaffet cafum_
clu fione , vc Fifco aori
fuccefum , ob quem exhibitio impoffibiex fpeciali priuilegioelis redderetur fecundum przfatam glofam i
dendz fnc feriptur reo
& notorios eft cafus Thelaurarij ex vi ternad uam intencionem fundandam,& hoc ub
pf y
peftatis
Qjjibus addantur mrita mai or um > quae
29 (une canez confiderati orris, vc lexmetnov. centcs liberauerit,non folum acri pna non
puniuie,dequo lac per Tiraqu.in d.traa.
de pn.cap.49.
. .
Hate current! calamo,& prareipkanter ob
te m por is anguftiam feri p ta fine , que ver ,
i ex qualirate caufi,& perfonae, aliam_
maturiorem requirebant confultationerro
maxime fao non perpenfo proceflu , &
actis non vifis. In materia , qux toca depen
der ex diis ceftium,ex qualitate depofitionum r ex circumftantijs ipfarum , & ex mo
do procedendi .


Ioannis Fratc

de Pont

dam in principa! i caufa edere rencretur , 8

pefaris , & quafi vnjuerfalis diluuij in an*,
duo fpecialia norreoncurruntadtexc. iru*
no 1566. ob quem domus cecidit in collapII. C,dc dot. promift nec reperitur hoc iu<
fum cum maxima ruina bonorum & mor-,
re cautum, lex enim propter priuilegium-*'
te quarpplurium in qua parce domus ade
Fifci
compellic reum ad exhibendum feri-,
rat maxima pars fripturacum ; ade> quod
pturas
qua; penes ipfum reum efle poflunt
omni iure ad rinai tractandi punctum ex
Sc
debenc
, fed quando femel feripeurz func
Jiibitionis petits oporeuifiec per difcuffioexhi
bita-,
& lex ftacuit reum non tener i, nifi.
nemdubiorum figiHatim , & diftiniaw
ex
caufa,
fi tune ad fundandam caufam tex eisdemum reognofcrc (cripturas defi
nerecur reus ad exhibitionem , caufa requtcientes^ an Thcfaurarius ad exhibitionem
fica effet inanis Se eluforia , quia ex exhib*
potuifll-t aitringi, & hoc ex regulis emfdem
tione
omnia fopirentur ; ergo cum lex per
Fifci ,
antecedens neceflarium ad exhibitionem.
. Quod Fifci priuilegium in tantum lex ar
requirac caufz probacionem : fequitur
cum fit contra omnes iuris regulas ;
quod interim ad exhibendum non tenerequod, inquam, fi ex alijs Fifcus vcritacem_#
tur. : .
. .. .:
V
ruercporeft , non procedit petitio cxhibiHic eft cafus in caufa Thefaurarij , qui
tionis > & rurfus requiric poflibilicatem ex
hibitions, nam cexc. in d. JT, Oiui , dicic in-
computa przfentauit,& in declararon js di
jlrumenta ad caufam Fifci pertinencia cum
citur fuifle prarfenratas omnes debitas , 8c
neceflarias fcripturas,liberantias, cdulas
poflt cxhibere > & non exhibe noere deSc alia : igitur ad reiceratam exhibitionem
bec j fi verum alicer inueniri non poceft , Si
ca fuberafta cfle crdantur * quz nocieura-
aftringi non poceftt
ci fuerint ; vnde fi ventas alicer haberi poEc hace precedune , quando fuerunt feri.teft , xhibjtio non procedit, fi exhibitio 4 peurz exhibiez femel , Sc poftea penes eunpropter cafum, vel qualitatem fcripturzfic
dem exhiben tem reman fz; ed fi lz fu er int
jmpoujbilis ad exhibitionem non t encre tur,
in Regia Camera przfeneatz , ica quod ex
fcdemum oportet e(Tefcripturam,quz can*
przfen tatione iam facta , ibi remanferunt
quam nociua creditur fubtrafta , alias nec
tuncnullo pacto ad exhibicionem compel exhibicio procederet , qua: omnes qualicaH poteft: fiquidem deficit pofbl tas,quia-
tes non pofunc genrico dicuci , feu decid
non penes reum , fed ipfum actorem , ira_
ad finem compellendi ad exhibendum, fed
text, in d. 1. fi quis ex argentaras jf. an hz
exqualitate cripturarum deficiencium diredi , & huiufmodi pariter funt declarato
uerfa* poTunt oriri determinaciones circa,
rs Thefaurarij : nam dicitur,quodad ma
exhibitionem,
, '
.0 jorem cautelam Regis Curiz recepit pe
s \ Si enim feripturar in totnm , vel in par*.
nes fe bberantias feripeuras , & omni-
r tern alis fujflent przfentatz , vel exhibits
alia , ex quibus introicus , & exitus comnon procederet reiterara exhibicio , nifi ex
probabatur , Sc hzc funt , discutien
caufa , quam Fifcus probare tenerecur , 8c
do Capiculum , St apparent efle peremptocaufas reiterara* exhibitions lex exprimir,
in d.i. fi qui s ex argentaras $, an hzredi tu*
Przterea quando feripturs fuerunc alis
fine cum l.feqn.& quia priuilegium eft Fifci 5 exhibiez , feu computa prsfentaea, & legi
vc reus t xhibeac , Se ex regula iuris quandet
tim ta ter declarara , quod obtenez ruefemelexhibuie , noncenecur, nifi ex caufa_*
rune declarations in ampia forma , quo
aditeratam exhibitionem , cunead finenw
tempore credendum eft omnia legitime
competendi priuilegium przdium opor
afta , cum pro fentencijs , & iudicutn ais
tet concludentem aufam.feu afum funda
przfumatuf d cexcum in 1. Hrennius inj
re, quia cum aio , vel officium , quod im
f. Caia ff. de euiftio. in capic. bone de ele*
plora: priuilegium funde (ur cafu,ergQ
io. cum vulgar, quando demum vulc pro
Jiabct illud probare, quod eft,caufa fue przced ad itcraeam compueorum vifionem_, ,
tenfionis , ita notabil. Alberte in propria-,
Sc Fifcus habet feripeurarum authentic--m
materia poft Buer, authoritate glof. in d. jf,
copiam in Regiris, ,vt in Regia Camera_>
an hzredi colum.fin.ali s darentur duo fpevel penes Scribam Porcionis : tunc ctfi fericialia feil ice t , quodadprobandum, & funpeurx originales non exhiberentur, debenc
dandum cafum , feu fundandam caufam , ex
dari copi auchenciccx Regiftrisapparen*
qua oriretur priuilegium peticionis exhib tes,& hoc fufneie : deeifio eft nocab. Luc.de
tionis, reus cenei ctur fundare intencionem
Penn, in 1. fin. in fine . de apoc. publ. text,
aoriS) Sc denique aliud priuilegium, quod
eft parcicularis in ! , C.de difeuff. lib. loi
aori poftea ad fuam intencionem fundanpriuilegium enim Fifci eft exhibicioms a4
inten

XCVII.

Gonfilium
ueniat fraudem,aut errorm calculi , dum_#
intentoncm fundandanruigitur ex reg.tcxc.
tunc hoc non inuenit in computis,ponderain l.bouetf.hocfermonc fufficit,& extinguido etiam verba illa in computis, ideftfub
rur in prima exhibici6ne,lexdat priuegi,
computisjfecundum Alber. in fuo diiona& ex prxumptione fubtraionis , quando
rio in verb.inquibufdam allegar. text. in /.
nonexhibeturfcriptura, quxfuiffet nocituauth.depof.igitur denegatur per Capitulum
ra , condemriat non exhibentem ; base om
reuifio , & confequenter deficit aioad exnia celapc pot fententiam , feu declara
hibendum:etiam
quod per feripturas ab ex
torias, fiante prarfentatione computorum_
cum feripeuris necetfarijs>ncc fubtratio vitra vellet Fifcus fundare id , quod hodie in*
terius efi prxfuroenda ex feriptura nocitucomputis non inuenitur : vnde cum capitu
ra,poftquam funt regiftratt omnes,& cedu-,
lum pro errore,feu manifefta fraude in com
la: funt concordantes cum Scriba portionis.
putis inuenta , tantum aionem reuifionis
Hare omnia font difeufla abfque difpofiprxbeat: (equitur, quod exhibition! petita:
6 tione Capituli Ciuitati conceffi , quod in_
nec reuifioni locus efle poteft , ponderando
fpecie Regia Maiefiasmandauit tore inuioparitsr verbum illud manifeftum.quod pro
labiliterobferuandum in prxfenti caula, ex
prio nter pretatur clar , & perfpicu , ita_#
quo arbitroriOi faIlor,nullo pao poTe tra-.
quod probatione negeat,& quatenus proari de prxtena exhibitione: verba coim_>
bari debeat, non expdit, ita Alber. in fuo.
Capituli funt infraferipta.
. .
.
diionario in verb, manifeft & fie ponde Che tutti quelli li quali hanno bauuto, &.
rando verbum inuenire , verbum in diis
haueranuo in futurum declaratoria dalla-
computisjverbum manifeftum ex his omni
Regia Camera della Summaria dell' Ammi bus apparet non poTe traar tie reuifione ,
ni /racione de' loro Officij pecuniari j non-,
ex caufa erroris, vel fraudis apparentis ex
s'habbino a riuedere he in tutto , ne in par
tra compara, & ex extrinfeca probationer :
te , & tanto pi fe dapoi la declaratoria fu-,
nam non efee hoc inuenire in diis compu
detta fuccedefle morte delli O&ciali, chi
tis manifeft, & redderetur hoc mododifpofuffe fatta declaratoria,
j
ficio cap.eluforia,& vacua, quia femper daPlacet Regix Maieftati nifi in cafu, que*
retur per indireutn reuifio.
nueniretr . error calculi , auc manifefta*
Vlterius fi adfinem reuidendi oportet dafraus iri dits computis .
9 ri erroris, feu fraudis manifefta inuention:
Eft igirur conceflum Capitulum per ver-
igicur opus habee Fifcus ad actionem reui
7 ba negatiua tollentia poteftatem iudicibus
fionis fundandam de errore,& de fraude dodiream , ex quibus iurifdiio eft totaliter
cere, extra quos cafus prxcludic via capitu
fubata,de quibus per Aret.& alios.quos relum, fi denique dicit,quod ad hoc fundadum
fert Felyn. in cap. paftoralis de except, col,
vult feripturas , replicatur, quod oporterec
fn.Ripa inki.tf.fublata num.S. verf.quinto>
concludenter probare.quod ex illis feriptudeclara ff. ad rrebell.adeo, quod dum Fifcus
ris fundatur cert error , aut fraus, alias ad
lie fimpliciter , & generic petit exhibitioexhibitionem non tenetur, quia non funt ad
nem.iuftc replicatur,obftare Capitulum-j
etrorem,& fraudem pertinentia: hic eft ca
fer quod prohibetur reuifio Se denegacur.
fus text, in d.i. ne quicquam de edend. & fie
iurifdiio .
loquuntur omnia in hac materia tradita_. .*
Oportet Fifcurn fe fundare in exceptions
non enim tenetur Thefaurarius fimplicirer
8 decretationis,quando inueniretur error cal
edere,fed in cafum.in quem ex feriptura Fifculi, au t manifefta fraus in ipfis computis: (
ci intentio fundaretur ; fi ergo oportet ad
ergo loquitur Rex per verbum inuenire in_.
agendum habere qualitatem fraudis, aut er
ipfis computis , requiritur inuentio in ipfo
roris, ergo probare oporteret, quod in feripturis hoc adeft,alis non eifent pertinentia
au computorum exillorum propria leuad aionem, & confequenter nec ad editiota,& vifione. Sc ita Dolores tradiderunt in
termini's ftatuti loquencis> fi quis de noe_>
nem;quod qusfo ponderetur: nam termint
fuerit cum armis inuentus, v t non fufficiat ,
articulum>fecundum qua fuit iudicatum.
c|uod fuerit vifus>fedrequiritur,quod fuerie
appreher.(us:nam verbum illud inuenire de
nocarcorporalem,& propriam inuentionem Pro Oauiano deLoiFredo
in ipfis computisjita Barr, exteriq; Door.
SV M M A%.1V M .
fi l.fi barfatorem C. de fideiufl". Alex.in I.e.
ff.de acqu.pofieiU cumult lui. Clar.in fua_
pract crim. if.fin. & in tantum Fifcus habec I Conceffio ad beneplacitumt & pracario , difi
ferunt.,,.
aiuncm in quantum in ipfis computis in 3
Con-

loannis Francci de Ponte

fJ4
fed refoluenda fub conditione, de quolaciu
Qwtontl prtarU mtpra , & etujq; ad
Ruyn.in conf.i8z-col. |. num. 7. vol.i. in fimili
bcneplttumdtqtur Guid.l'ap.decif.505 .& in dubio pura & non
I TfonflaUq domtny, & pqonis, um foncondicionaos prarfumicur difpofitio ad text,
sejfiqnt pracarta non conuemunt .
in hi.de condit.Sc demonftr.declarac glo.in
4 Sujpcit dare nflmtiam .
y litncpUto.velpracarto non rfuoefifth tonl.fi Titius jf.cum ica de leg.i.
Rurfus natura conceffionis precario eft
tjjipnarw fftti podeh -fafffrufiuf
vt
naturalis tantum detur pofleffio , v lusq;
fuos,
illius rei tantum concedatur in d.i. 1. & in_.
0#tod etiam protdit rcHOat'tont *bm non
1.& hanc jf,eum,qui eodem titulo , natura.
cxtente perfela,.
autem onceflionem in feudum ad benepla7 ^pn^defpoJorfficitfi'H&HsJ'MfS.
citum , fecus eft , nam ex contractu feudali
cransfertur
vcile dominium, & fe eo ipfo,q$
ARGVMENTVM,
conceditur in feudum hoc pratfupponimus ,
licet poftea adijeiatur verbum ad benepla
Pe oneeiiorie ad beneplacitum , &
cicum, hoc non facicquin fic contractus, feu
jprjecario nomine fafta , & quomodo in*
inuefticura propria feudalis cum fua natu/ irfe diffrant
ra,fuisq; effcibus.fed ficut habet naturatti
& pocen tiam cranfhrinnis dominij , item_
quod fit irreuocabilis habebit incumeas
CONSJtlVM Kyuf
primam conditjonem,& eftcum, fed alteratur in hocquod (it reuocabihs,& ftanc ifta
Ars in fumma dicir, vt au*
fimul , nec func jncompatibilia ; prxterea^
diui, onceflionem ad be
neplacicum non cransferprecarij rogacio ad heredes eius,qui preca
re dominium , eamq; a4
rio conceflit, tranfit, & morte non expirt
nutum efle reuocabem
ad haredem autem eius,qu precario xoga*
hoc moriwum de iure non
pit , non tranfit feundum difpofitj'onerru*
texr.in l.cum precario $. \. eodem titulo, te
eft verum.
ratio eft,quia pofleffio naturalised facti, Sc
Secund.in fao non fubfiftit ,
Terri.non obftat in pia-fenti caufa.
omnia iura ad nos tranfeunt , cum heredes
Non eft verum de iure quia long diftane
fai fumus,poffeflo ver non tranfr ad tex.
in l.cum ha-redes ff. de acqu. pofl* qur noru
termini conct flonis ad beneplacicum , &
conceffionis faz precario; nam pars non_,
procedunt in concelfione 3d beneplacitum ,
poreft addueere dec<fionem,qu dicat,quod
quod morte expirt, quando non fub nomi
conceflo ad beneplacicum non transfrt
ne dignitatis, vt in cafu noftro, & cum alijs
dominium, fed ai gure, quod ii eut conceflo
diftintxionibus.de quibus per Doo.in cap.
faa praxanp dominium non transfert, i ta
fi gratios de refeript. in fexto, in cap.quoparictr ad beneplacicum ; harc igirur onfeniam, Abb.de offic deleg. & ad heredes gra
quencia non eft vera.nam concerno precaria
fa eft tranfitoria , maxime in cafu ifto, iru
eft.qu precibus pecenci vrndum.quid conquo exprefs hoc conceditur ex priuilegio:
feditur iecundum rcgulam text. in l.i. ff.de>
funt igicur diuerfa , & propterea de vno ad
praxar. non autem eft huiufmodj conceflo
aliud non potcft fieri ill acio ad text, in !. in-,
3d beneplacicum, qua- (pont fit concedenagris ff.de acqu. rer. dorn.
Non proedic fecundo motiuum hoc iiu.
f non precibus alicuius : refoluenda tarnen
conceflione ftlb ifta condicione , adeo quod fao, nam lega tur coneflo , quia in fpeci
interim transit rcur dominium > eft concefdiitur , quod ex ea fit tranflatum vtile dofionarius Dominus, fed habet dominium Tub
minium, cransferc omnia iura nihil referuilla condicione refojubile , & propterea hic
do.niii ius fupcrioritatis,concedendo omnia
ea.quar ad vtile dominium fpeant, & tan
fuit faa conceflo in feudum;vnde interim
dem exprefs transfert dominium, & poflef
Contractus eftpurust habet efteus vers infeudationis, & licet fie przdio modo reibfionem ; ergo quiftio eft vana > Sc corruic ex
jubilis, transfertur tarnen ex eo interim dofao.
Rurfus, fi non poteft conceffionarius teminium,quia puram vQluit Princeps Orangiat, &i veram facer infeudationem ad text, ^ pre eoiure,quoonedens,fedin feudurru
in l.t, vbi eft fua materia ff. de in di adie,
cum folut jone adhoa*, ergo quid commune^
ficut a'i4s diimus in donatione faa cum
hoc cum conceflione faa precario,& furfipoteate aliena ndi, & faciendi de rebus doit dare inftantiam.
paus, V t fibi placuent, V t ea iudiccur pur,
JDixi;quod motiuum quaodo eflet ia iure

Confilium

XCVIIl.

^ & in fado , verum non obftat, nam dum beduc mille, fi p etium eft proportionatum_,
neplacicum , feuconeflo precaria noQ realteri medietari tarn in Allegationibus eft
uocacur interim conceffionarius licite pof
late refponfunv *
fedit , frudusq; facit fuos t Si ergo hic non-,
adeft reucatio , quia implcita catenus
SVMMARiVM.
quarenus concefiit, c fi conceflum expirar ,
& annullatur, nondicitur eifefadam reuo- I Deficiente caufa teati tfueedit aufa intecacionem,fed remanec prima conceflo, non
ati.
repoata in prima foa eTencia, vc latius in_. % Fitfusfamilias non pote teari etiam de Ualijs Alkgatjonibus eft demonftracum per
centia patris.
plura media : fequitur propterea, quod mo- 3 Emanipatto quemodofieri debet.
tiuum praedidum nihil facit ad caufam,
4 SimaUto habet locum in a&is iudiciaJibus t
lnuper,f reu cano adhuc non eft perfeficut inextra iudtctaiibus.
>
tf Sa, quia priuilcgium non habet omnes fuas y Emancipations dtffimtio .
pcrfediones,quia folemnitas effedualis ad
6 Emancipatus quts nonfrafumitur etiam ex
huc defeat > igitur licit poffidemus & nolonga pojfejfione.
ftros faeimus frudus vt eft in Allegations 7 Teamentum abfque haredts infiitutiont^i ,
bus fundatum > quia adhuc reucatio bene
eft nullum.
placiti qu eft informa priuilegij non eft in $ Teamentum ex prttteritione afeendentium
cfle effedualiter deduda,fed procedunt hc,
dicitur nullum.
fi vellemus tenere pundum hunc priuilegij 9 Teamentum . quando dicatur imperfeSlum
tanttrm.fed fi ex conuencione cum Prorege
ratione voluntatis .
dominium eft tranflatum reuocabiliter , ta
IQ' Teamentum non completum dicitur im*
rnen vt eft in Allegationibus furtdatum_> ,
pcrfelum ratione voluntatis.
omnes hz dimcultates ceffant etiam quod
reucatio beneplaciti effet fada ,
ARGVMENTVM.
\\*
Nec dicatur dominium non tranflatum
quia prscedebac concerno fada per .
Maieft.Figarolz.nam fepofito pundo in Al* , . . Teftamcmum quando dicatur imper
fl-um ratione voluntatis ; & nonnulla-*
legationibus funda ro , quod in cafu, de quo
circa
materiam mancipationis.
agirur dominium non fuit tranflatum ex fo*
lo priuilcgio, quia poffeffio erat penes nos ,
te fie non potuit Rex.nec per adum verum,
CONSIUVM XCIX.
nec fidum llud transferre: tarnen hic hodie
opus non eft de hoc difputare , quia fi verba
^^^^^g Eftamentum , de quo agi*
conuentionis important tranflationem do-
tur,extriplicicapiteapminijj, pundusconfiftit in potencia Vicereparet efle nullum, & coigis,an hoc potuerit per priuilcgium FigaroIcquenter lecus eft fue*
ix praredens , fed conuenci Viceregis eft
ceffioni ab inreftato , ierconfirmara per decreta Regia; Camera: , 8c
uara formatext. in auth.
ctiamper primum decrctumanni i$j6. tdefun Cad Tertul.
pore Cacfar.Maieft.quse decreta feruata for
Teftator enim erat filiusfamilias.cui deJ#
ma conuentionis , & illius virtute mandant;
iure interdida eft teftandi facultas etiam_#
cxequutionem priuilegij folutis prius duca*
cum parris licentia > quia eft hoc publici iu- *
tis mille : ergo fuper hoc non eft aliter infiris ad text.in 1. qui in poteftate ff. qui tefta.
itendum,& fa Item bona fide authoricatecfaC'Poff.in l.j. C.eodem, & vtrobiq; glof. &
uentionis,& decretorum nos feciffemus fruDodor. nec dicatur hunc emancipatum ex
us noftros am confumptos, & non extan
ilia cartula in procefiu produda, in qua da
tes ad text.in I. in bons fidei rf.de acquir. refr poteftas conrrahendi,difponendi,& cti
f rumdomin. & in dubio, quern locupletiolegandi , it alia faciendi, tanquam paterfamilias:fiquidem hoc profed emancipation
rem effedum tfle non prfumitur fecundum
latius cumulara per Felyn. in cap. de quarnem non importt: nam Francifcus teftator
ta de perfcript. ex traduis per Angel, iru
perijt patre , vt daret ei affenfum , & con*
conf. io.in find Cure. lun. in conf. zt. poft
ienfum.vt poffit de per fe negotiari.contraSaid, in 1. vbi adhuc colum. fin. C. de iuro
dare, fe obligare, emere,vendere, & acqui<dotium_ .
rere abfque obftaculo patria: potefta tis , &
Ad alia ver,fi verba conuentionis tranf*
hacaffertione fada Profper pater dicit qct
ierunt dominium , fi intelligicur pro
cms aflcnlum paricer, & confenfum, volunitatem*

Ioannis Francifci de Ponte

tatem,& authoriearem prxftitit,atque prxd. I. qui in poteft. quia vc dixi publici ion*
rar.vt ex tunc in antea poffit, & valeacdo
eft ceftamti faio, quod fado priuatorum
remitti non poteft : vndehicaus exprxdiper fe tanquam paterfamilias , ncgotiari ,
contraare,teftari,& exe. & omnia alia faC~tis nullo pacto importare poteft emancicere tanquam qujlibct paterfamilias abfque
pationem, poftquam exledura ipfiusappaobhculo patria; poteftatis,quam quidem_
ret,quodnil aliud eft.quam affenfus petitio,
affenfus prxftatjonem femper habere ratam
& prxftatio,in quo cafu habebunc locutn,vel
I &c. adeo quod hxc non eft emancipation
termini tituliff. quod cum eo, vel termini
qux foliemniter fieri debet* & coram Iudice
tit.ff.de in rem verfo,vel termini tit.ff.quod
dicit text.in I.fin.C.de emanip.lib.obquod
iuffu,fed nil commune cum emancipation,
dixit Bald. in l.poft mortem ff.de adop, quod
& femper quod prxfupponimus licentiam
in emcipatione requiritur decretum,& ali^
parre dacam,vel contrahendi, vel tcftandi,
4 idem Bald, dixit ad differentiate contra
femper hoc filio permiffum prfupponimus,
fiuum, quod etfi emancipado ft aus iudi
tanquam cuilibec patre liberato,quiahoc
iarius i tamen fiut.fimulatio habet locum
importt licent;a,feu a(fenfus,& tarnen non
in contract ibus,& in ais extraiudiialibus,
proptcrea ex tali facltate infertur ad emajta etiam in ais iudicialibus , vtputa incipationem,vcin prxdiis titulis,& text.in
cmancipatione,vt per eum in 1.2.C.plus val.
d.i. qui in poteftate, hoc probat po!tquam_
quod agitur , ideo text, in l.non nuda .de-,
non obftante patris confenfu vulc teftamen
cmancip.lib: dixit, qued non nudo confenfu
turn filijfamilias non valercergo ex confen
4 patria porelate liber; cximunrur.cd
fu , vel poteftate data ad aum non l'nduci
folemni,cmu$ aus folemnitas,&: non caufa
tur emancipado , quia fi hoc eilet actus vaemanripationis quxritur,& glof.ibi in verb,
kret. ;
folemni dicit, fcicec authontate Iudiis.
, Si ergo reftamentura eft nullum exdefeHinc Azo in fumma difBniuit cmancipau poteftatis teftandi, non obftante figura
5 tionem>quod eft rclaxatio patrie poteftatis
ta emancipatione , opus non eft in prsfenti
coram Iudice diebex d, qodextra manu,
caufa de alio difputare.
ideft extra po teftatem patris poni tux. Hinc
Secundo principaliter eeftamentum eft
THinc Specul.in tit.de nat ex lib.'ventre nu. 7 nullum , & non valet , vbi non adeft hxredis
16. dum ponit formam emancipationis,vulc
inftitutio 1. proxim ff.de ijs, qax in teft.de/.
quod flius per verba propria feilicee eman
l.fin.ff.de iur.cod.I.iubemus C. de teft.&ecipa mus liberetur patria poteftate , & qc
fequcnter nec legara debentur l.eam quam,
in fpecie dicatur > quod liberatur peni tus
& Lex teft. . de fdciccm. vude cum in hoc
nexibus patrix poteftatis,& quod in prmiu
teftamentofint inftituti facrum Hofpitale-
cmancipationis aliquod aiTgnetur , proue
Annunciatx , & vxor prxdicti Francifci in_.
probat text, in d.!. fin. . de emancip. liber.
certis fummis tantum,licee alis inftituti in
Hinc Angel, in $. przterea inftit.quib.mod.
re certa, habeantur loco legacariorum ex
ius pat. poteft. fo!u.dicit,quod femper,quod
reg.text.in l.quoties C. de hxred.inftic.diccfit emancipado inter prxlen tes, pa ter debet
dum erit advalidi tatem teftamenti iftos ha
filium manu capere,& demum ad Iudicis in
ber: pro vniuerfalibus , & veris hxredibus ,
terroga tionem illum Tua manu dimitiere >
quia aliter teftamentum remaneret abfque
& (ic emancipare.
hxred.inftit.& confequenter nullum eilet, 8c
Ideo emancipa tus quis non prxfumitur ,
ita per Door. omneslimitatur text.in d.i.
etiam ex longa polit fiione fecundum Bald,
quocics ibidem, vt procedat dato cohxrede
in 1. 2. C. de patr. poteft. nec poteft quis ad
vniuerfali, alias fecus, quia habetur, ac f i
vnum ahim emancipan fecundum Bald, in
principio abfque rei cert? inftitutione fuff1. ni um C.qui tcft.facpoff. quia patria po
fet quis vniuerfaliter inftitutus,ita dclart
teft as indiuilibilis eft ; cum igitur hic aus
text.in 1.x. /. fi ex fundo ff.eodem, vbi Imol.
non fit huiufmodi , fed tantum fuie petitus
latiffim,& hoc procedir, fiue vnus fit ioifiaffenfus ccntraationibus faciendis , & pa
tutus , flue plures in rebus certis non datis
ter dicit , quod ailenfum priftat quibufuis
cohxredibus vniuerfalibus inftiruns per
contratationibus , & difpofitionibus, quas
tex.in l.quoties jf.fi duo,& in Lex facto provult ex alfenfu , quem prxflat abfque obftaponebatur ff.eodem titulo,& ideo Bare. in_#
culo patria: potcftatis:fequitur manifefte- ,
eadem Lex facto, & in auth. ex caufa C. de*
quod przcft patria poteftas,atque durt ex
lib. prxter. pofuit propriam quxftionem_ ,
reg.text.in l.dcem de verbor.oblig. fed pa
an (icue ex caufa prxteritionisinftitutiones
ter affenfit difpofitionibus filij , quod in ccannullantur ita etiam inftituones in re-
ftamcntis nullo iureproccdic ex reg. text.in
cerca, vc nabeat locum illa authen. & dixit,
quod

Conflium

XCIX.

quod quarcnus infticurio Tapie legaeum non

teftamento per didam feripturam ob eius
annullatur , qua tenus vero inftitucionem_
infirmitatem,in qua rait grauarus, & impeCCUS.
ditus,&c. fequitur,quod omni iure teftam. Ergo cum ascendentes preterm habeanc
tum hoc nullum erit reputandum,cumq; rc9 his dicendi nullum fecundum Cynum in d.
roaneat fub predidis verbis legando, volun
auth.ex caufa .., vbi Bart.Paul.de_*
tatem non complendo: fequitur, quod ex ip, Caftr.& omncs, & eodem modo ex ipforum
fa fcriptura deteguntur falfi omnes teftes ex
prxrericione teftamentum annullacur, ficuc
aduerfo examint), qui volunt prefupponeannullane descendentes teftamcca ipforum
re voluntatem perfe&am,& completam , & .
afcendentiura , vt pro regula ponicur in
quod nil aliud remanfit, ni fi ftipulari , quod
fancimus in auth. vc cum de appel, cognofc.
pars videns prefeneauit in caufa fidem ce- ,
ideo alias dicitur, quod filius emanciparas
tamci abfque illis vlcimis verbis* ob quoi
debet matrcm > & paerem infticuere , alias
coadi fuimus maximis fumptibus tranfmiehabebunt contra tabulas.ficut patronus fe
tere Commiffarium in Ciuitatem Teremi
cundum text. & glof. in I.i. if. (i quis par*
ad capiendum manu Notarij originale tefuerit manum.imo ius dicendi nullum fecuitamntum,in quo adfunt verba predida,|&
dum Bart, ibii de quo latiffim per Dodor,
dolus partis, & falfitatis manifefta fabricapoft glof.in d.auth.ex caufa,meric cum itWi
tio apparet ; nam fi verba praedida adfunt , .
prout eft veri tas,impofibile eft, quod teftes
cafu ifto pater,& mater lint prctcrici,& ida
vxor non efl lega tana * fed hres inftituta*
przfupponunt fcilicet teftamentum abfolu*
tum,& perfedum, & nil aliud remanffev
& vniuerfalis, intelligitur de iure non dato
alio cohxeede vniuerfali, fequitur omnin ,
quam ftipulari.
quod infticutio annullatur, & confequenter
ipfius refpedu teftamentum eft nullius raS M M AR l V M*
boris>& momenri.
Tertio principaliter teftamentum eft im I "Pqbumus prateritus non irritt teftamen
tum patrihfinafeatur, & moriatur patre
9 perfedum ratione voluntatis, vtputa quan
adbueviuentc.
do teftator voluntatem fuam explanare non
perfect t morte prseuentus, nihil valet etiam Statutum loquera de pofibumo intelligitur
de nato poil humtum patrem.
-\
inter liberos l.fi is,qui & 1. ex ea ff.de cefta.
fecus vero ratione folemnitatis , & fie 3 Statuti verbafmt propri,& flriSlc intellicedit text.in l.hac confu eiffima /.ex imperfedo,& .pen.vbi Doftor. omnes C. de te^ 4 ^Propriett vocabuli eftferitanda inftatutit
lam. 1. . ff. de iniuft. rupt. l.fi duobus . fi 5 Statuti vnapan deelaratur per aliam.
prius ff.de bon.poftcontr.tab.ita communis 6 laufulaappqfttain vno Capitulo Ratuti, no
intelligitur repetita in altjf diffantibus.
ter diftinxerunt Doctor, vtper Barto. & fequaces in d.l.fi is,qui & in d. $. ex imperfe 7 Quodfortiusprocedit quando elaufula eap' pofita in materix exorbitanti.
.
cto, in tantum, quod Paul, de Caftr. in d.Lfi
is,qui voluit, non folum non valere inter Ii- 8 Robumi verbum pofitum in slatuto quando
intelligeretur de nato poil teamentum^,
beros.fed nec etiam fauore pise caufa:, vc d.
aebet tarnen intelligi de eotquifuperuixitt
T.fi is qui, vbi etiam Angel.& dicitur imper-.
non qui mortuus eft ante patrem.
fedum ratione voluntatis,etiam quod fecerit initutionem, fed vacabat circa legata 9 tBjpetitio^' relatio non funt admittenda , -,
quando babent contrariam
diuerfam
vt per eumibi, vbi Imol.in fine dixit > quod,
tunc dicitur teftamentum imperfedum ra
rationem.
tione voluntatis , quando confit voluiffe- 10 Relatio non tolleratur quando ex ea procedit
aliud difponere, quod confiare dixit , quan
correilio legum.
do reperitur fcriptum , item volo, & ftacim 1 1 Statutum exprimens vnam qualitatem in
vna parte ,non prafumitur in alia decode
obmucuir.
intelligere volui/Se.

Cum igitur teamentum,de quo agitur ,

lo appareat iam fcriptum, fed incompletum z Lex noua indiinSli procedit in cafibus pa& non ftipulatum,& imperfedum appareac
rificatisineff'cc~tu.
ratione voluntatis.quia remanet fub ijs ver 13 Argumentum d prafumpea mentefiatuentium an procedat in flatutis .
bis videlicet: Item dice,& declara, adeo qtf
apparet, quod vacabat circa legata, in quo 1 4 Verba teamentifunt interpretandafauort
il pundualis decif.prsdida Imol.& Nota
inilitutorum.
riusibi dum fidem facit.dicit quod concor
15 Repetition relatio nanfiunt quandoquedat cum original! licet non perfecto dido
rttur abfurdum.
16 ,

VF0"
?8

IaFrancici de Piite
quia fi moriatur in vita refttis ceflatimpedimentum tempore,quo fupereft caufa eft*
cicns.cum etiam tunc teator videatur in_
eadem volntate perfeuerareargum.I.fin.fr".
communia prxd.hxc funt verba Iureconf.irt
d.i. pofthumus, & Angeli in eadem 1. col. 1. it*
glof.in verb.hxreditatem,ibi hic in vita col.
a. Bald.eandem rationem affignat in . .
depofthum.hxred.dum opponensde 1. pofthumus,fokii t portea dicens:ibi viuo teftacorcdeceifit pofthumus, & non potert dici,qtf
fit penitus cxtinum tertamentum , cum_
voluntas, & poteftas tertatoris durer, fed ir
l.i.vbi pofthumus peruixit teftatori,& pa
ftea deceflk.caufa efficiens non aderar, que
poflfet atum reparare : vnde hoc teftamentum natiuitate pofthumi, qui viuateftatri-,
ce deceffit , adeo valet , vt ex bonorum-,
poeffio peti pofit fecundum tabulas, & hc
iuris conclufio , qux fecundum omnes iuris
interpretes, tarn in d.l.pofthu;nus,quam itu
d. 1. 2. nullam habet difficultatem , nullate
nus correfta eft per Statutum Ciuitatis lanox , quod teftamentum occafione pofthumi.vel pofthumx non rumpatur.licet namq;
ir fubfequenti parte ftatuti ubfequantur
hxc verba , & (i nullum filium habcat tem
pore teftamenti,& poftea natus fucrit pofthumus, vel pofthuma,eo cafu fit ruptum te
ftamentum, rcc lega ta, nec rdeicommuii-
debeantur , prxterquam fi legalice debita_rfua,& prxterquam pro anima fu vfque iru
deeimam partem bonorum fuorum; nihilominus hoc ftatutum ex ploribus non refragatureonclufioni fupra firmatx.
Primo, namq; hoc ftatutum in hac parte
a dum loquitur de pofthumo, comprehendic
ver, & propri pofthumum fcilicct poll teftantis mortem.feu poft teftatoris humumj
natum , non autem port humum impropri *
qi nariis eft viuo teftatore, qui dictur
ver pofthumus, Bart, namq; in 1. Callus in
princ.col.i. ver.fecundo debes fcire ff. de.
liber. & pofthum. dicir propri pofthumum
dfci illum.qui poft mortem patris nafcitur.
Ceteri autem impropri pofthumi dicuntur
text. eft in 1.3. in princ. verf.pofthumos autc
dicimus inquit text.eos dumtaxat, qui pod
mortem parentis nafcuntur,& ibi tradit gl.
& Bart. eft text.etiam in I. nomen filiarum_#
in princ.de verb.fignif.idem tenet glo-inftic.
de exhxr.liber.in jf.pofthumorum,& eft comunis opinio, vtdicetur inferius , fi igirur
verba legis loquendo de pofthumis intelliguntur de natis poft mortem,vt text.inquie
in d. 1. 3. & in alijsiuribus fupra allegaos .
3 Quant igitur euidentius verba itatuti,quac
aliasA icmpr propri,& ftri fant intel.
ligenda

16 VotabultprnprtttaSifrfauere quandofimul
concurrunt no ei recedendum,d proprietate verborum.
17 ln slatutis efiferuandum id quod verifimiliter ftatuentttr rejpondijfentfide eofui
fent interrogate.
iBCafiis omijfus in fiatutil re m.inet in dijfcofi'
tione iuris communis.
jp Statutum , vt aliquid opereturan fint eius
verba improprianda.
30 Statutum melius efi , vt parum operetur ,
quam vt operando induceret abfurdunu^y
vel illicitum.
1 Verba in slatutisfunt ad Uteram inteilt*
genda. .
a i Statutum loquens in patre an habeat locum
in matre.
aj \0Mafculinum quando prafcrtur qualifietum-, leget velfiatuto in materia odiofa ,
non coneipitfaemininum, etiamfifae min
babeat tit.im qualitatem.
34 Subflantiuo ma/ulo, quando adyeitur adic(liuum.&tn aliquo cafu oncepitJmininum eft de extenfione non de propriitati.
aj Statutum requirens aliquam qualitatem-*j
vtfiquatur ipfius dijpofitio non habet - 1
cum nifi inttrueniat ill qualitas.
Verba debent intcUigi fecundum fubtefiam
'
materiam.
ARGVMENTVM.
#
Pofthumus quis propri dicatur praicipu in materia ftatuti. Et an teftamentum rumpatur fi nafeatur , & moriatur
viuo teftatore. De intelleu Statuti Ci
vitatis Ianux 3 quo difponitur teftamentum rumpi natiuitate pofthumi.
CONSILIVM C.
Rxtermiflo in hac eauf>
ad partes arguendi more,
ex pluribus pro teamen
te iudicdum cenico, nul
la tenus refragante excelfx Ianucnfis Reipublicx
ftatuto i nemini equidem
venret in dubium teftamentum prxtereuntispofthumnm nullatenus irritari,fi pofthu
mus, & nafcarur,& moriatur in vita teftantisiinqnit namq; eocafu Vlpianus in l.poft.
humus ft", de iniuf.rupr. & irr. fac. teft. licet
iuris ferupulofirate , nimiaq, fubtilitate te
il amentum ruptum videatur, bonorum pofieffionem fecundum tabulas hxres feriptus
aeeipere potent . Ratio eft fecundum Ang.

Conilium

ligenda 1. 3. $.hxc verba, & ibi notant Barr.

licerx fonum requirit.ac etiam verborum_
& Bald.ff.de neg.geft. Intdligcntur hoc ca
iimpiicitatem,& fic proprietatem , propri
fu loqui de pofthumo propri, & non mpropofthumus veniec tantum : quando eniin_
pn, vtficdumtaxat natum poft mortem.
verba fmpliciter funr intelligenda, intelli*
teftantis comprehendat,ica Bart.in fpecio
gentur propri ad text.in I.fi ita fcriptum_
tradic in ftatuto faciente mentionde poft
ff. de liber. & pofthum. quern inducunt Dohumo in 1. G alius col. . in veri, nota ergo ex
tor.& Aret.in 1.2. in princ. de verbor.oblig.
hac glof.fequitur Alexan.in rubr. de libcr.&
eft text, in 1. fi ita fcriptum , & ibi Barto. Sc
pofihum.qui licet opponat.quod ex iuris inDoctor. & 1. hoc legatum ff. de leg. 1. vndo
terpretatione pofTec venire pofthumus imcum addendo his , qux de iure communi difpofita funt circa propriam verborum fipropri , quod quidem ad rem noftram in*
gnificationem in ftatutisaccipiendam fatis
pedis alijs ftatutis negantibus interpretationem non faceret.nihilominus tenet non_
geminate id ftatutum requirat explodendo
extraneum intelledum, requirendo verba_
cfle recedendum abopininne Bart, quanu
ad literam intelligi , ac verborum fimplicitarn Socc.in eadem rubr. dixit communem ,
quam I afin d.i. gallus col. 1 1. nu. 50. vbi late
tatem admitiendo, tanto erit concluden<ti/putans,tenet opinionem Bart. commune
tior conclufio in re de qua agicur, ftatutum
fcilicet teftamentum natiuitate pofthumi
quod in (latutis de pofthumo facientibus
mencionen), propri interpretatio ft facien
annullans, intelligi de pofthumo proprio,8c
vero.qui natus eft poft mortem,& humumf
da, & nullatenus natiin vita teftantis com
feu humationem , vt ita dixerim teftantis ,
prehendantunfequitur Lancell. Galiaeula in
ead.l.gallus col. 4 nu. 25.26. & 27. atqueelenon autem de pofthumo nato in vita , qux
latius confirmabuntur exrefponfionibus ad
gans lats , fuperq; Marius Salomonius ibi
obiea.
car. 1 verf.quos poiihumorum appellatione,
vt cum in omnibus ftatutis hxc interpreta
Nec obfiat primo, id in re noftra ideo non
tio fit admittenda,euidentius admirtatur in 5 admittendum,quia in fuperiore ftatuti par
acuto noflro,in quo fecundum ordmatione
te ftatutum parificauit hos duos pofthumos
arricularis ftatuti in rubrica de extrinfeco
natos poft mortem , & natos poft teftamen
intelletu non debet fien interpretatio ad
tum : vnde cum ftatutum femel declaraueextrinfecum inttlleum, fed vt litera iacet,
ric quid intelligebat appellatione pofthumig
(implicicer verba funt accipienda ,quicfequens pars ftatuti fmpliciter de pofthu
mo faciens mentionem declarabitur ex pre
quid namq; dicantfuper hoc Door.nanv.*
Bald.inl.precibus c0l.4X.de impub. & alijs
cedent l.fi feruus plurium $. fin. ff.de leg. r.
fubitit. voluk ftatutum reijciens extraneum
I.qui filiabus, & ibi notab. i.refpon.eod.titu.
intelleum,excludere tacitam pnpillarem,
confuluit Petrus inconf. 93. ifta Domina-
qux in exprefta vulgari de iurecontinetur :
verf. non obftat, quod iftud, quia fi red initem Bald.in auth.fi qua mulier C.de facrof.
fpiciantur verba Statutorum prxdidorum
eccl.infin.per texc.in clem.exiuide Paradiin prima parte ponitur vnadifpofitio.quando fcilicet moritur teftator reliis liberie ,
fo , tenet ad literam verba intelligenda vc
& eo cafu ftatutum prouidec ex noua difpovt grammaticalis confiruio includatur ,
fitione, & fauorabili pro teftamento, vt te
Bart, ver in l.omnes populi col. pen. tenec
ftamentum natiuitate pofthumi non rumcale ftatutum nihil operari, vcl parum : Nipatur,eoq,* cafu declarat,vt non rumpatur ,
hilominus etiam fi parum operetur , confir
tarn fi pofthumus poft mortem teftantis namant tarnen id, quod in ftatutis ordinarium
featur, quam etiam fi poft teftamentum_ :
eft , vt verba propri intelligantur, nam in.
Deinde Statutum facit multas alias difpofitelligendo verba ftatuti ad liters fonum , &
tiones eodem themate retento,& portea fa
Secundum vocabuliallufionem,prout ftatu
cit aliam difpofitionem in cafu contrario
tum dicit , & Bart, tradit in d. l.omnes col.
inquiens,& fi nullum filium habeat tempore
ao. verf. quxro vnde fumatur ifta propria fiteftamenti , & poftea fit natus pofthumus ,
gnificacio, pofthumus dicitur quafi poft hu
vel pofthuma , eo cafu fit ruptum teftamen
mum patris natum,vt communiter tradunc
tum : cert illa prima claufula adiefa pri
Door.in locis allegatis.
mo 1 Ii articulo, quo difponitur teftamentfi
. . Et fie tum attenta legis authorirate , qua:
non rumpi > fi habeat fil ios , non refertur ad
hoc dicit in 1. j .de iniul.rupr. tum allufionc*
alium articulum, quando teftator non habet
vocabuli.ex quibus colligitur prcprietas in
filios,&
teftamentum rumpitur, quia cum_
itatutis feruanda, vt tradit Bart, in d. Lom
hic
fequens
articulus habet fuamdetermiees populi col. 20. turn communi cpmione *
nationem
perfe<am,illa
prima claufula dequx irrefr agabitis eft, turn attento itatuto ,
termi-

f40

Ioannis Francifci de Pont

termint przeedentem articulum non fubfequentem,pro hoc eft text.in l.fi quis legata ff! de condit.& demonfe.vbi dici cur, quod
quidm fccic multa legara pure , demurn_
dixit.quod volebat illa folui annua,bima_, ,
tri na die > deinde fecit legatum impuberi , S
cui voluic przftari cum perueneritad cerca
, vtiqueinquit ccxe. quod illa qualitas adieta primo legatoinon refercur ad fequcns, quod haber fuam determinaeionem ,
ita decidic Abb. oprime diftinguens in cap.
. requiris col. 3. verf.fi vero daufula de appellar. qui ira inducir text, in d.i. fi quis le'
ga.& text.in cap. dilei de donar. & proin2c cum hic articulus ftatuti, quo difponitur
natiuitate pofthumi rumpi teftamentum fi
teftacor fihos non habebat, habeac fuam difpoficionem claram>& perfcam, ex quo de
iure intelligitur de pofthumo vero, & pro
prio , non dcrerminabitur ab illa claufula_.
precedente , quae pofita fuit ad determina tionem alterius przeedencis articuli : item
ilia daufula dedarans eft appofica acceffo
ric ad declarationem przeedencis Capitult
difponenris teftamentum non rumpi, & dendc funt pofitz aliz determinaciones , adeo
quod inter illam claufulam, Sc vlrimum ftarurum funt aliz diuerfz determinaciones
tique abfque dubio illa daufula non refercur ad hoc remotum fubfequens Capirulum,
ita Barc.rradic in l.prtor /.ericq; differentia col. a. verf.aur quzris vtrum intelligan Cur repetita in alijs capirulis diftaneibus ff.
jr vi bon.rapc allegar /.item lapilli inftit. de
rer.diuif. cum notar ibi per glof. item non_
poteft refern, quia illa daufula eft appofica
in ea difpoficione quz exorbicatd communi iure , quia natiuitate pofthumi rumpi tur
de iure teftamentum , eciam fi filios habeat
ceftator l.illud rf.de bon. poff.concra rab.auch.ex caufa cum ibi not.per Door.& Bart.
Cde liber, przter. 1 maximum vitium eod.
cit.& tarnen ftatutum illud ftatuit non rumpi,hzcdifpoficioexorbicansnrrahic illam
claufulam ad fubfequs capieulum.ica Barr.
ind.l.przcor col.i. vcrf.lecundo cafu, quando quzris , allegar ad hoc texr. in l.vxori $.
vxori ff. de leg 3. allegar glof.in 1. talis (criptura rf.de leg. 1. Item illa claufula fuie appofita non per fe principaliter , fed acceffo*
ri ad qualificandum illud capiculum.'igicur
ad aliud non extendi tur,ua Barr, in l.fin. de
reb. dub. allegar 1. filium cum ibi nocacis ff.
quando dies leg.ced.& fic tum ex przdictis,
tum ex his, qui lacius in fequenti conclufiore dicentur , quia funt cafus dinerfi, atque**
difpoficiones dinerfz,quo etiam cafu non fit
tepecicio.v t dicecur inferius,remanec firma

conclufio.quod ftacurnmrumpens teftamea

tum propter naciuitaeem pofthumi, incelligicur de pofthumo vcro,non autem de pofthumo improprio.
Secundo principaliter , etiam fi fierec re*
pecicio illiusclaufulz>& efec repetitum iiu
fequenti parte, vtrumperecur tetameatum
natiuitate pofthumi non folum naci poft
mortem pa tris , fed poll teftamentum , vti
que hoc incelligendum efet de pofthumo,qui fuperuixit,non de eo, qui deceffie iQ
vita teftaeoris,& ad hoc fund ndum.arguc mus fufficienci parcium enumerations
aut illa verba fuperiora declarantia teftameum non rumpi naciuicare pofthumi,earo
fi nafcacur poil mortem ceftancis quam in*
vita intelligentur de pofthumo.qui narus ia
vita fuperuixit reftacori , & ica incclligendo
llam claufulam, licet referrecur.vel rpte retur.non obftaret conclufioni noftrz: vt
ftatueum voluerit prou'dere in eo ea/u quo
de iure communi rumpebatur.-non autem.
eocafu , quo effectuai) cer de iure communi
non rumpebatur, quod erat quando pofthumus decedebat in vita teftatoris fecundum
regulam legis pofthumus de iniaft. rupt. irrit. fac. teft. quz incerprecatio fumenda eft
ex pluribus,& fic ftatueum, quod voluit filijs
fauere , atque voluntaci teftantium intelligacar prouidiffe , vt non rumpatur de iure
ftaeucario illud.quod de iure communi run
pebatur.non autem, quod voluilf r prouidcre.quod non rumperetur in cafu quo nec de
iure effe&ualicer rumpebarur. Sc ica intelligendo illam claufulam licet referretur , vel
repeeererur.non bftaree conclufioni noftr.
In dubio ftatueum meerprerandurru
eft, vc fit veile, 6c non vanum, Se omnin fuperfluum Barc.in 1 <.. JTprzcoraic de damn,
infec.& inl.i. de vfuc.
Si nam q; ftatutum dici t teftamentum n
rumpi , fi ceftacor hibec filios , Se nafcacur
pofthumus tarn port mortem, quam poft teftamencum , & hoc intelligebatur quando
natus poft teftamentum fuperuixic , quibus
cafbus de iure communi rumpebatur , ad
quid vellemus intelli gre, vr volueric ftatu*
tum intelligere,& qudo morruus fuit poft*
humus in vita, vt tune non rumpat, quo cafu effectual i cer de iure non rumpebat . Icen
fi ftatutum vceabae rumpi in cafu , quo nafcebaeur port morcem , qui cafus erat de iure communi clarior.quod rumpebatur, etia
M deinde pofthumus morcuus effet 1. 2. . de
pofth. hzred. inftit. & cum hoc cafu (tatu
tum voluic declarare alium, quando fciliceC
nafcebacur pofthumus poft teftamentunu
ad quid volebat addcre certium cafum nul
lara

Conilium
cem atnti inducitur corregi iuris cis,&
Um dubitaeonem habenr.em,vanam,& inuideo non eft facienda relatio, qus: ft non totiJem_.
leratur quando extendi cur relatione cor
. Igitur in prima parte illa verba de poftrecto, ntradiditBart.in d.l.prztor edixit,
.jiumo non rumpence , intelligancur de nato
multo minus toleratur,quando in primo ca
poft mortem tcftantis. Sc pft teftamentum
fu non inducebatur,& ex relatione in fecun
uperuiuente.
do inducitur, debet namq; in ftatutis fieri in
S igitur hxc claufula ita intellea intelterpretation quam minus poteft recedatur
ligetur repetita in fequti articulo, ve fie di iure communi 1.2. de noxal.C.l. fin./.in ccat ftatucum, (i ceflator non habet filios , &
pura,& ibi glof.& Do.C.de iure delib.
poea nafcatur pol humus, f. port mortem
Terd,ficuci exteniiofupraoperatur maTel poi teftamentum, & fuperuiuat, vt inteliorem, 5c latiorem confirmationc teftamenleximus in fuperiori parte, vcique ftatutum
ri>pariter non extio,fed propria interpre
hoc ita intelleum non inualidabit tefta
tado operabitur minorem rupturam reftamentum i quia nec poft mortem eft natus
meotorum>feu
in paucioribus cafibus, quod
pofthumus neque poft teftamentum natus
namq,
operatur
propoic in propofito,opec
uperuixit, vnde cams, qui fucceflc taquam
ratur
oppofi
tum
in oppoiito l.ecfi contra ff
omiflus d ftatuto reiidus fuerit difpofitiont
de
vulg.&
pupill.cum
ibi per glof.allegads,
juris communis , cui in hac parte deroganqua
igitur
ratione
ilia
verba pofthumorutn
dum non era t,vc inferius fundabitur. Oran
fupra
intelliguntur
Iarg,vc
teftamentum.
do igicur in prima parte intelligemus fupra
valeat
,
eadem
ratione
ifitelligentur
ftric
dicto modo illam claufulam , & vc principainferius,vc
minus
rumpatur.
lem,& vt de per fe ftantem,non toilet ft atu
Quarto, ftatutum in prima parte exprefic
turn hoc ius qufitum iure communi mari
co infticueo berede : fi vero illa claufula in- 1 1 non folum pofthumum poft mortem natum,
fed etiam poft teftamentum , in hac vltima,
telligetur general i ter, vt voluerit ftatucum
parte non exprcfit.fi voluiffet,vtiq; dixiifec
dicere , quod teftamentum non rumpatur
l.vnica jf.fin autem addeftcientisC.de cad.
quando ceftator habuit filios , & przeterije
toll.lm fi quando non erat neceflarium ex
pofthumum non fol fi pofthumus natus fuie
preflir, quia i in cafu magis dubitabili vopoft mortem teftantis,fed poft teftametum
Juir
non rumpi teftamentum $ cur non idem
nue pofthumus fuperuixit,(iue decefit,vt fie
expreffit
in cafu praefenthin quo maius erat
nter cafus vtiliter prouifos indudatur , hic
dubium.cur
fcilieet rumpendum effet tefta
ctiam nullius vtilitatis, & hoc cafu ex conmentum
per
pofthumum decedencem invi
dufionibus in fuperiori parte firmatis .
ta teftatoris.
eft facienda relatio,nec repetido, quae om
Quinto , fundarum fuit fupra de proprienia fi hic repeterentur collrent obiectom_
h
tte
verborum appellatione pofthumi non
prditunv_.
venire
natum poft teftamcum fi fupcruiuir,
Sed ex alijs pluribusrelatio,feu repetido
fed
poli
humum natum poft morte , vt patet
9 facienda non eilet. Primo, quoniam contra
ex
coi:
vnde
fi in cafibw illis parifica tis.quo
ria ratio eft in vno caiu, quam in atio,intelad
etfectum
in quibus alias lex noua (olee
ligere enim in primo cafu de poft humo nato
indiftin
proceder
fecundum trminos I.
poft teftamentum,& mortuoin vita teanl.in
JT.lex
falcidia
ff.ad
l.falc.& notatur in I.
tis , confirmt difpofitionem iuris commui.de
leg.
i.Statur
tarnen
verborum proprie nis,qu* hoc cafu effectoaliter iftinebat te
tati,& prouifain pofihumo haben tloctim_
ftamentum , in cafu fequenti oriretur con
in nato poft mortem non in nato poft tefta
trarius effe tus, quia rumperetur teftamen
mentum, qui tarnen in vita teftatoris non_#
tum per ftatutum,quod de iure cmuni vaeft mortuus, quant minus ftatu tum loques
lebat,& vbi repetitio,vcl relacio habet con*
de
pofihumo propric habebit locum in nato
trariam,& diuerfam ranonem , non eft perpoft
teftamentum , qui viuente teftacore eft
mittda l.fi idem cum eodem in fi.de iurifd.
mortuus,
qui nec quoad proprietrem ver
omn.iudic.notat Bart.& Doctor, in d.i. talis
borum
,
nec
quoad effctom eft firm Ii s pofi
jo feriptura col. pen . fin.ff.de leg. r. Secundo
humo
nato
poft
mortem, vt fie qua ratione
_ x.ca fuperiori larga interpretatione,quoad
lex
noua
loquens
in cafibus communi iure
primam partem latudnon inducitur corparifica
tis,
foie
t
in
vtroque locum habere, fi
reio iuris communisim cum de iure c
alia
regula
non
obfit,
eadem & fortiori re
muni per natiuitatem pofthumi mortui in
le
x
noua
difponens
de
vno,vei de vna perfovita teftatoris fuftineatur teftamentum in-,
na,non
habebit
locum
in
cafu non folum non
primaparte pariteriuftinetur,fed perrepeparificato,
fed
diucifo
diffimili,&
habente*
titiouem,feu reladonem ad fequeatem parZi
diu-

Io.Francifci de Ponte
iure contraras difpoficiones notant Dod.
quod t preter tus pofthumus,qui mortuut
inlocis (upcrius allegatis, & notant alij in-.
eft in vita ipi us, quod Vlp. Iureconf. vocal.gallus in principio,& facie text, in l.comuic fcrupulofitatem , & nimiam fubtilita tem, pretores correxerunt, & fumma cum.
modiflime dc liber.& pofth.
Sexto.hoc ftatutum potius fuit faftum ad
ratione ftatuerunt,vt fupra eft oftenfum ; 8c
l3benigmorcm teftamentorum conferuatioidem ftatutum improba ui , dum potius fanem,nam videmus,quod conferuat celta me
uit plufqu ius commune voluntatibus morientium:intelligere modo hoc itatutum_
ta in calions in quibus ius commune illa rpebat , (i pracumpta mente ftatuencium arquod velit adhzrere opinioni illi fcrupuloix iam corre&cquod velit contra toc ratio-,
guendum effet, veique non effet facienda in
nes affignatas diure , Sc Do&oribus inftiterpretado contra , vt cicet intelligendo
euere contrarium quid effet, nifi ftatutum_
de pofthumo nato poft teftamentum , & decontra illas leges, Sc rationes irrationabile
cedente in vita.voluerit teftamentum rumBald.in Lex fado de vulg. & pupill. vt igitur
pi , quod de iure communi non erat, non eft
ceffet hoc abfurdum, in terpretacio facienda
igitur facienda interpretado , ve ftatuentes
eft abfque tali relatione.
videantur inter fe contrarij , fed potius eft
Non.fi vbi fola ratio propr ietatis verbocapiendus fenfus , vt cenfeantur concordes
in fuis di fpokionibus,& ftatutis, & vt vna_ 16 rum eoneurrit, venit pofthumus proprie > 8c
aliquando fauore publico, vt teftamenta-
pars ftatutin aduerfeturalteri tradit Bart,
in l.fed Sc poeriores ff.de leg. idem liarr. in
conferuentur intelligitur large pofthumus
l.omnes populi col. 13. veri, circa quartum
-I.3. /.nominatim ff. de iniuf.rupt.irric. te/r.
ff.de iufc.& iur.
*
cum in cafu noftro coneurrat proprictas, Se
Sptimo, in hoc ftatuto quoad primam_j
fauor imul, tanto magis non eft receddum
14 partem, vel quia non exprimitur ratio,vnid proprie tat , qui a fi fauor lie eft tant; po
cam colligemus pro fauore teftamenci in_
tent ix , vt veniatur ad i m proprie tte m_
fauorem riliorum fait i ,& illa cenfetur ex
quanto magis poterit conferuare proprie
preffa fecundum glof.fngutarcmin I . quam trem verborum aut hen. multo magis . de
uis C.defideic.mcrito operatur,quod verba
acrofan.ecclcfhinc Doctor, conftderant, 8c
pofthumorum large accipitur etiam quia
prefer dm laf. in l.gallus, dum refpondec
id ftatutum cxpreffir,& hoc in prima parte,
ad text, in 1. 3. if. ft nominatim fupra alle,
fed quia hxc ratio non concurrir in cafa cogato.
trario,quando tractatur de ruptura, n enim
Dcimo , fi hodie viuerenc ftatuentes , &
eoneurrit fauor inftitutorum , vt natiuitate 17 interrogad refponderent fuper intelligen
pofthumi morientis in vita a irantes rumtsia illius partis ftatuti vtique fi fe legibus, fi
pat ur teftamentum: i mo alius fauor conferfe raciom.fi fe vellentarquitad>& fauori pu
uandi teftamentidi&atcoiurarium,intereft
blico conformare, dicerent fe in-Statutis
Reip. teftamenta conferuari i. vel negare ff.
pracdiis voluifie potius fauere , quam de
queniadmodum teft.aper. Igitur cum ceffee
rogare teftancium voluntati , & proindein
ilia ratio i & vigeat alia, nimirum ftante-
hoc cafu noluiffe irritare , & rumpere tefta
diuerfitate rationis non ht rclario,feu repe
mentum , quod ius commune extimauic ir
tition! Bart.notac in l.talis fcriptura : ita_
rationabile, fi rumperetur ; igitur talis el
Abb. in cap.i.requiris col. 3. in medio. Si vefe prar fumirur ftatuentium mens nott glof.
ro nulla poteft ftatuendum ratio confidera& Doctor, in I. tale padum in $. fin. ff. do
ri,non debemus recedere proprietate verpaft.
borum,qux in flatutisfub appellatione poft
Et ex his omnibus remanet firma conhumi non comprehendunt natnm port teftaclufio , quod fiue illam clauiulam dicentem
mentum,maxim in vita deredentem ita_*
poll humum intelligi natum poftmorteno,
Paul.de Caftr.in 1. fi vero /.de viro ff. folut.
fi natum poft teftamentum intelligimus de
macr.rcfert Galiaula in d. l.gallus col.j. nu,
nato poft teftamentum , Sc mortuo poft te
s6.de lber. & pofth.
ftatoris mortem , Sc habemus noftram con0<au,hatc rclatio,(feu repetitio non fit
clufionem de iure fundatam firmam , nec
ij quandofequeretur abfurdum , & quid irraStatuto correctam , Sc quatcnus fierct be
tionabile clem.ne in agro tf.ortcrum iun&a
fits claufulz reiatio , feu repetitio, non-,
glof.de ftatu regul,& Abb.tradit in d.cap.i.
ideo Statutum tumpens Teftamentum natirequiris col. 3. verf. fi vero arciculi non hauitare pofthumi fuperuutis rumperet na
bent iuas determinationes . Sed cert quid
tiuitate pofthumi morientis in vieateftaablurdius coniiderari pffet , quam inualitoris, quia hie cafus omiffus remanet in diarc teftamentum teftacotis fub pretexcu , is fpolicione iuris communis l.commodli me
cura

Confilium
cam alijs fupra adducb's , fue incelligemus
illam claufulam,vt velit profauore teftamti)Sc filiorum dicere, quod natiuicate pofthu
mi eciam decedencis in vica teftatoris non
rumpatur teftamentum , & tunc ea claufula
non rcfertur ad vltimam partem ftatuti propeer infinitas radones fuperius allegaras, &
onfideratas > & alias , quxconfiderari poffent; Si fe remanec firma conclufio vtiquo
lecbra attenta.
. Nec obftat , quod R fieret hare relatio , &
jjrumperecur teftamentum natiuitace pofthumi morientis in vita ftatutu,aliquid ope*
rarctur , & quod alias nihil operacur in ea_
paree,quoniam refpondetur pluribus modis.
Primo dicitur quod ftatutum in ea parte fa
cts operarerur,etiam fi diccret,quod natiuitate poilhumi nati port mortem tantum ,&
fuperuiuentis rumperetur , quia ad confer uationem Iegatorum, & fideicommiiTorum ,
& alia de quibus in auch.ex caufa C.de liber,
praeter, vbi infinita concrouertuncur inducic
de nouo, quod pofit legare pro anima fua_
vfque in decimam partem tantum vlcralegata fuorum debitorum , & fic ceiTat obieUOU.
Secundo ceffat dimculeas,quia cum fupeo rus confideratae fine rationes,quare non debeat fieri ilia reIacio,& optim fit fundatum
pro quibus comprobandis,ita arguiife reperijnmultis capitibus Aymonem conf. 70.
vbi arguit relationem non fieri , fi fequatur
correctio voluntatis , nec fieri, fi indufta ad
vnum effedum , operaretur contrarium_ ;
nec fieri, quando par ratio non militt,
fieri quando fequcretur abfurdum,nec fieri ,
quando derogaretur iuri abfque ipeciali expreffione:igitur etiam fi intelligendo , quod
ftacutum voluiffct eo cafu rum pi , quando
port humus port mortem nafceretur,vel poft
teftamentum, & fuperuiueret, ftatutum parum operaretur,potius deberet parum ope*rari, quam alias interpretando inducere illicicum,ve! abfurdum, vel contrarium, men
ti difponcntis , vel quodquis indebit dam
num pa tere tur, infini ta ad hoc cumult Aymon. eodem conf. vbi etiam voluit fatis fta
tutum operan', quando remouet dubitationem,allegat Roman. conf. 1 1 7.ex prarmi<Ta_
col. 2. Alexan. conf. ?j. lib. 1. Dec in cap.at fi
clerici de iudicjf.de adulterijs , & ad alia.
fupradia, ne fequatur illicitum Paul, do
Caftr.conf.258.lib.. vifo puno Corn. il 9.
lib. 2.& ne fequatur correio voltatis tex.
in 1. verbis ciuihbuSjvbi Alex.in 2.not.fF.dc_
vulg.& pup. Tertio cefTae obieio, nam fta
tutum loquens de natiuitate pofihumorum
& ponens plures cafu s, i ara v tili ter ex muli .U y

c:

Mi

tis prouidic vitra difpoficonem iuris com

munis, vt di&um eft fupra, non igitur oportecquod in omnibus innouet, fufficit in altquibus innouare, ne alias ftatutum effet in_*
totum vanum in alijs autem,vbi optim vifum fuit fe conformare iuri communi , fatis
fuir illud exprimere pro remouenda difi
cltate: im fi ftatutum intelligeretur, vc
pars fortaffe dicit in fecunda parte, v tique-,
quatenus pracfupponit, per pofthumum natum poft mortem rumpi teftamentum./,
hoc etiam erat de communi iure prouifum
maxime cum illa verba fine apta comprehendere abfque dubio natum poft mortem *
quia ille,qui poft mortem nafeitur, igitur 8c
poft reftamentum, im debeant non omnino
excludere pofthumum poft mortem natum
qui ver eft pofthumus,poftquam igitur om
ni euentu hoc ftatutum includit etiam cafus conformes iuri communi in aliqua fui
parte,non debet fub eo colore,vt aliquid addatiniquabfurd, Se contra racionem in
terpretan: im illa interpretado, per quam
redimus ad ius comune eft femper aeeipienda d.l.fin.tf.in computatione Cde iure delib.
& ibi glo.d 1.2. Cde nouat.cap.cum dilcSus
de confuet.& fic triplici ratione ceffat obie
io, quia fatis operatur in hac vlcima par
te ftatutum circa conferuationem legator
ad piam caufam vfque ad decimam partem:
item etiam fi nihil operaretur , przualerenc
caufae impedientes relationem, item & ter
tio fatis operatur totum hoc ftatutum, licet
in vna parte addat iuri communi , & in alia
fe conformer.
Nec obftat deber hanc vleimam partem
ti intelligi de pofthumo nato poft teftament
tde moriente in vita teftatoris, quia verba
ad literam funt inrelligenda a.bfque extrinfeco intelleu , & prout litera iacet , vt fie
conftruftio grammaticalis ttum ft admittenda fecundum Bald, in anth. fi qua mulier
Cde facrofeccl.per text.in clem.exiui cum
additts ibi ad Bald.& ad Bart. in l.os populi col. pen. ff. de iuft.& iur. qmhafcobieio
vna eft,& fatis inipertinens in re noftra:hoc
enim argumento magispofTemus nos vri c6tra partem aduerfam, quatenus vellt intelligere ftatutum in vltima parte loquens de_
pofthumo in pofthumo non fol improprio
nato poft teftamentum , fed improprijffimo
nato poft teftamentum, & mortuo in vita teftatoris, habemus.n.nos verborum proprie
trem proremouendo improprio intelleftu
partis aduerfar,qua: regulariter feruanda eil
in ftatutis,& in hac fpecie habemus cc m_
opinionem,& habemus ftatutum,quod quto magis vulc verba ad literam inrelligi.ta
Zz
to

Ioannis Francici de Ponte

44
autem deficientis Cde cad.toll. cap, ad an*
rnagis confirmt propriam fignifiatione
dientiam extra de decim. Item ftatuta ficuC
& non iippropriam parcisi Bald, namcj, in 1
paca non exteuduntur de per fona ad perfo
non dubium col. j, C.de Jgi.inquit ftatutum
prardicltum non collr jnrcrprt cacionem r
Uam,tradic art.in Liura ff.de leg. Item quiquando materia eft ftri incelligenda, non
trituam,& propriam.fed excenfiuam; igi*
fit exceniiode cafu ad cafum 1. commodiuitur opcim recorquetur argumentum, fec*
do fi indigcrmus nos extenfione.feu pafliua
m ff.de liber,& pofih l,fi cum dot in pnc,
ffol.matr,inde Bald.in J. quod vero de legi,
interprcutioncjvt ftatutum loques de poft*
voluit ftatutum excludencem amitam,noa^
humo,intelligeretur in quipratis.Cin poft*
excludere materteram , de qua in ftatuto
humo poil mortem natu, & poft teftament
iupet i.iuencc adhuc concurrerent tot ratio
mtio non eft f afta Bald-in l.quicunquc col,
4, C,de ferufug.videtur voluifle, quod fi fta
ns mentis ftatucntiurn onferuacionis ce*
tutum di! ponu,quod fiante patruo non fucftament orum atque publii fauoris quod
cedat amis maternus, & aliquis difceflit fu
non obftanre ftatuto iubente ad Jiteram (la*
tu:i intelligi pofiet admit' i illa aliarum le*
perfiite patruo > auo materno , & auia ma
gum intcrpretatio,ica Barr, in I. cs populi
terna de qua non erat mentio faca , quod
ol.pen. (F. de iufr, iur, fed quia nobis noa
tunc admittetur auia, & fic ii acutum loques
ncbit tra ar 4e extnfione,fed remancre
de auo non habet locum in auia,fac;t etuit
deci f.ald.in l.fi quis Cad tcrtull, confuluic
jn proprietre veibcr, ideo ftatutum in vb
tima parte, vel intclligetur de pofihumo na*
De.coni.6jj, vifo eleganti confilio per totopoft mpri.qui ft propii po(thumusvti
tum, idem De eonf. 7i,in cafu ad me tranf*
Cum CQ< opinione fundauimus vel intellimiflo per totumjad prardifa etiam facic de*
eif- Andr.de lfern.in Conft.Rcg.in aliquibus
eecur de pofihumo , qui ie um eftectu con
in glo.in vcrb.parentum,\ bi ad lnteUectum.
formt cum pofihumo nato poft mortem.f,
illius ftaruti volentis patri filios fuccedere
in nato poft teftamencum fuperuiuente ta
exelufis filiabus, & fic contra I. maximum-
rnen, non autin pofihumo improprijflimo,
qui nec ex ve bis,ne ex mnre, nec ex cftevjtiumC.de hbpra;t.tenetillam Confticlo*
u dicitur pofihumus:& ex his rmanet ca*
quentem de ptre non habere locum de iure
fus nofier tub difpofitione iuris communis ,
jp macre,& fi attendimus rationem,quare>
pao in correctorijs,& exorbi tantibus ciTe
nullatcnus. ftatuto rcfragantc,uius nec mes
facienda extcnfio,cum fi hoc eile in pa tro
ne yerba voluere,quod nato pofihumo pofl;
(jecifum,& ipfius teftamentum rumperetur*
teftamentum , St mortuo in vita teftatori.sj
an pofihumo etiam moriente in viratefta
rumperetur teftamentum.
Tertio principaliter licet fiatut hoc ha
tons nulla poffic ratio afi gnari.de cuius ralberer locum etiam in pofihumo nato poflj
tionis identitate traciandum eilet : quando
teftamcntum.& mortuo in vita teftatoris ex;
enim non confit de racione, non eft verbis
alio non obltat conclufioni noltrx, nam fta
tecedendum.vt fuperius fundarum eft , cunt
tutum ho loquitur in ptre, & auo,non a
Pauloinl.j veroJ^. de viro f.fol.marr.alleinmatre,quod autem loquatur in patre.pagac l.ill C.de collar. Bald.e:iam in 1. ]. col.
tetibi & intelligatur,&:c.na tus ptre viuen. vtrUx quo noto C.de iure dot. inquit,q$
te vel >& injuper infequci capitulo ibi,
ftatutum,quod non habet in aliam ratiohabeat tarnen vnaquaq; &c,de bonis paternem,ni( quia ita placujr ftatuenti, non cranis quantum reliqui , & ibi eti alijfilij , vel
hitur de umilibus ad (nilia.
filia: obligati fuerint ptre, & in plunbus
- Nec pradiebx concluiioni obftac aliud fiaalijs dieu fi a tut i locis fie Temper mentio de j tptum i quod iubet admitti hanc interpreteftatoie defuno, qui omnia demonftranc
tationt m,vt mafeulinum comprehendat f de ptre locutum efle ftatutum , atque do
mmir.um,& proipde id, quod dicitur de pa*
auo>quod etiam fuadecur, quia communitre,poflet locum habere, & in matre; quoni
ter acidentibus potius patri pofihumi fu*
licet ha-e confequentia fit ma nifefi f a lfa_
perfunt , quam matri, qua; vt plurimum fu*
quia funt penitus diuerfa,& nihil habenc in*
peruiuunt parmi, vt patet ad fenfum, & le*
ter fe commune , nihijominus explunbut
gesatquefiatuta ad frequentiora adaptan*
hoc noftro cafu etiam fi non dixife ftatu
tur l.nam ad ca if.de leg. ftatutum igicur de
tum de patre, 6c auo, fed locutum foret per
ptre loquens,non habet locum in matro ,
illud verbum fi quis.vtique in marc tantum,
cum namq; ftatutum expreerit de patre,Sc
non in feemina iocum habuiflet, quia quan
femper de eo rptt, & nunquam de matre
do mafeulinum proferrur qualificatuia., t
loquatur; igitur non fuit intcutionis ftatuvtpote , fi dicatur Do<or, Medicus , Reli.
tium,matt em omprchcndtre 1, vnia Jf.Jfija.
giofus, Si ^uid fimiic in materia odiofa
TCni(

Conflium
4
renie femlna.lieee habeat illam qualitatem
cur : licet igitur hoe ftatutum haberee lo
patee in clcm.eofd.de confanguin.& affin.fc
cum quando pofthumus moritur in vica pa
ica iacclligit iil tex.Paul.de Helia.& Card,
tris , & paricer quando moritur in vica ma
in 5.oppQlf.in cafu noftro, vitra illa verba de
tris , vtiq, cum ftatutum loquatur in|cafu
ptre , & auoadfunc alia verba feilicee, cequo teftator nullam fecic mentionem de fiftor bona paterna , quae non conuenient foelio,feu dcpofthumo,& in cafu noftro eft faminar, & ide mafeulinum non concipi t fas6a mentio, igitur cafus funt diuerfi, & non
inininum , nec infuper eadem eft qualitas
poteft difpoiitio fcacuti adaptari ad cafum
patris , & matris , quia in mulct's difcrunt >
nofcrum : quando enjm ftatutum requiric
pater habet til i um in pote ft a te coto
vnam fadi qualitatem , vc fequi debeac iptic. inftic. de patria por. mater autem non
fius determinatio, nifi qualitas ilia interuefcabet 1. illudff.de bon. poT. contra tab. Item
niat fcatuti difpoiitio non viget 1.4. ji.toties
Alius eft fuus hrres pacri.non autem eft fuus
& ibi not.ff.de damn.infeccap.pofthumi, Sc
marri bin fuis if. de liber.& pofth. d.l.illud.
ibi Io.Andr.de homicid.infexto, Barcinl 1.
Item filius in vita pacris eft quafi Dominus
ne quid in Hum. pub. t radie Dec.conf.j 14. vison autem in vica matris d.i. in fuis, & profis his,quas plen,& accurate, pro quorum-,
iude cum (it diuerfa qualitas illa, efe parr,
confirmatione faciunt omnia fupra addufta
quam matrem ftatutum corre orium.quod ' de diuerfi ra te perfonarum,& caf us, vt difpolicet loquens in mafculo pofiet locum habelita inrer certas perfonas, & in certis cafire in fmina, non habet locum, quando mibus non procdant inter alias perfonas,& in
fculus nominatur cum qualitacenon conuealijs cafibus.
nience fminscj & hoc excepic idem ftacutu
Nec obitat fi dieatur,verba deber intel34 fi rc legatur. Vlterius quando fubftanti- ligi fecundum fubieam materiam I. fi vno
ff.locati, vt fic quatcnus dicitur in ftatutofi
uomalculo addituradieiuum in eocafu,
quo concipit eft ex extenfione , non ex proquis teftatur, & non facit de pofthumo meprietate l.quifquis, & 1.pronunciado if. de*
cionem,&c. quod intelligatur feilicee de inverb.Hgnif.quia calia funt fubiefta , qualia_.:
ftitutione : nam licet hate fit exprefla cauilprardicata demonftranc cap. inter dilectos
latio.&diuinatioad ilia verba, qua; fimplicum glof.de fid.inftr. glof in cap. dudum de < citer, & propri, atque ad lireram intelligi
decim.igitur in ftatuto,in quo n recedimus
debene, nihilominus fi confideramus men proprietary L jXharc verba if.de neg.geft.
cionem fadamin tefea ment illius teftatril.quicquid aftringendx , & ibi notab. ff. de*
cis,fuie perquam optima pro pofthumo, &
fatis m'tlior , quam fi ipfum inftituiifet, voverb.oblig. non veniet fcemlninum. In cafu
luicquandoquidem,fi ipfa decefiflet cum finoftro adduncur illa verba.teftator, & illa.
li js illud teftamentum , in quo alium infti-
verba,bona paterna,qu non conueniunt fecuerac,in quo tot legata fecerat non valere
mina-aliter,quam per extenfionem, qua; hie
appofuit namq; conditionem, quod eo cafa
non procedit,& hxc confiderat Alex, confil.
valere t teftamentum, quando deficerct ipfa '
135. circa primum dubium col. pen. vol. i. &
fine liberis : igitur i fenfu contrario, qui fufie id, quod dicitur in cafu noftro de mafcumicur in vltima volntate 1. qui teftamento
lino non folum non obftac conclufioni nojf.mulier
ff.de teftam.l.i. ff.de cond.inftit.I.
ilrac, fed illam magnopere confirmt , & api.ff.
de
officio
eius cum ibi not.per Dodor. "
probat : fi igitur quando ftatutum annullafi
deceififfetcum
liberis , nolebat teftamen
ret teftamencum patcrnum propter natiuitum
valere,
ergo
eo cafu omnia ad filium_# >
tatem pofthumi morientis in vita pacris, no
ex volntate teftacricis deuoluebantur l.cideo annullarec teftamentum maternum_,
ficiuntur in principio,& ibi not. if.de iure .
propter natiuitatem pofthumi decedentis
codicill. Cum igitur in cafu, de quo agitur
in vita matris,quia non fit extenfio , quanto
hzc mater rediifimc egit cum filio,cui ommagis ceat omnis dificultas > cum fueric
nem haereditatem ab inteftato reliquir, non
pleniffim fundatum ftatutum, hoc nquam
olum ex pnrumpca mente , fed ex verbis
annullafe teftamentum patris* propter na
expreflis, nullumq; grauameniniecit , quod
tiuitatem pofthumi decedentis viuencetcftacore.
: ctiam filijs inftitutis folet imponi. Quis du
bitable hunc cafum penitus cafu fcacuto
Quarto principalicer hoc ftatutum non-.
confiderato : datoenim, quod ftatutum ank pocefc obeffe ceftamcnto,de quo agitur , na
nullaret teftamentum patris , atque matris
^^in chemace propofito loquitur de tefeamenprxtereuncis pofthumum decederttem in_.
to,quod nullam de ventre mentionem facie,
vita.quod camen falfffimum eft,idfecdum
& eo cafu fit djftinctio,aut habet alios filios
ftatutum procedit , quando pacer oon fecie
c non rumpicur , auc non habec , & rumpiZz 3
-

Ioannis Francifci de Pont

1
ncptioncm c filio.vt fie qua tenus hic ca fus
CONSiLIVM cu
nouus ebetrerur ftatuto contrarius iuri
Duerfus petitam ex?qw
communi , incclligcndus effet in caluiuo,
rionem fenccnti?,tam 'u*
cuando pater nullum habens rrfpetum ad
fi!ium,de nullam fecic mencionan, at iru
ftiihmc latr per Regan*
Camenm. fueruncpropoca'u h; talis de filio mentio facta eft , vc (
fir* ex lu-ro null' rates
cum lili js mortua etTei > omnia ad filiam dcuoloi voluent teftatrix . Cum igttur ccfenC
de qu*bus eefi trariun
non efl-'t, poftquam non-*
erba ftailitbceflet ratio , cciTcc etiam eflre
fait faftum depofitum pro poena , func
tus , di btatq; vei ba ftatuti ad lireram inirruir requ i lira, vr in Con l.cuius ordo
ferpre tai i,ftatutum hoc locum habens quo ceftator non fecit n.entionem de rilio.r
feruafur,enamin Regia Camera, tarnen Chabebit locum in ca'u , quo omnia tcftatrix
eunq'ip fit, demftrabo ex infrafcripris otnribo rcliquiti& proindcex hacquartaprii #
nino fore ad exequutionem procede ndutrt_#
cipah cnnlderaticne relame in noftroc*,
milla habita ratione ex aduerfo pretenfofu ftaturo firma eft di^poiuio iuris comnv.,
rum_.
.. '
Comes Mifagni dicir tubuiflc in dotenu
nis.qux hoc tcftamentum fuftinet. Hax vc,
lui per cranlcnnam dixifte vt anram prz ] Cafile Gtiaguni, Stconfequenrer in cutu*
beam vltnus <<^ j andi quibus ocium ftnflc tranflacum dominium , nonobftanto
fragatur, V infirmiras qon eft impediment
lire mota , cum hoc lit in d >ee fpeciale > ex
to , qua plyrimum me in pra-ientiarum moregula texcin l.fin in fin. . de lirig. * o-p
Conftit.Reg eorumfraudibns.ac fie cum ef
fet Dominus,* poifeftbr ipfc atari debebae & cum iplo iudicium fieri.
Pro Marchionc Salicis,
,
H*c nullitas haber eres refpfiones prin
cipales, adeo quod ex vnaquaque ipfaromu*
SVMMAKIVM*
lllareijcictur.
Prima efhquod datio h in dotem noru
l Dominium ret htig'ofa trawfirlur in mari, I habee 3fienlum,qui requ<ritur:nam erfi de-
tum ffetialnerfittore otif.
iurecommuni feudo; um yidebatur feudum
3 Fevdumnn pouit dart m dotem ,ne apoftedari in dotem, quando dans aliud noo
habcbatjdc quo per 4ndr.poft Ardiz.infum
fenfii
510: i
3 Capit toneeum mulieribus Neapolit, quid
ma in cap. i. /.donare qnA om pot.feud.
alien.& in cap.i.qui fuectif fen. j.colxirca_
Optr'tur.
4 Stuten: ia lata contra v#orem}nocet viro,d4*
medium, hoc pan ter videbatur certo mo
ta tufaenttado conceluin per Conftic.Rtg.fratribusdi
5 inttii.Laptt 'Hjgniconuentus,
fponcntemHiceredari feuda in docem,dum
Judicium debet terminan eum primo pfef.
modo matrimonia concrahaneur cum Regis
jortt &ntentta, mandar i exequutiani ,
licencia, tarnen vtrunque eft correctum per
fentra nouumuccejirem iuxta term* d,
per Capitula Regni , tk fignanter per capitutum Regis Carolt 11. editum in planirie
cap conuentui,
S.Martini incipiens, irem ftaruimusj per q<J
7 Jnteil In.C at lipg & onfl torumfratt*
difpr niturpolfe matrimonia celebran" ablq;
dibus
alia licencia, verum quod nullo pacto fe da
8 EcJjOnoad nullitatet oppotat per Compoflnr dari in dotem abfque exprefia Regis
tiam,
j Stntenttaepremi Tribunalis exequutio non
licencia. & hoc eft indubicatum,recundum^f
imped tur ptr reftttutionem in integrum.
Andr.AIflift. in eadem Conftit.fratribus, 9c
J Sententa exequuttofalttm um cauttont, ttt
glof.in Conftir,Regn.mulier,quar^otarium
tradidit latiffim Aodr.in cap.jmperialem_j
dubio non e/i impedltnda.
j.col.de proh*bfeud.alien.per Fedenvbi lariuscxplicat Camer.car.mihi
liter.G,
ARGVMENTVM.
3 Nec Capitula 14 ca poli tana quo ad hocaltquid immutant , fquidem loquuntur
Plura dc vitio IitigioibcV de intelleflu
obligationis bonorum pro quantitace^
Conflit, cor um fi audibus, & capi. condoc is darx foluenda,velreftituenda : vndefi
ex defeu aflenfus impeditur tranflario down.us, & quid in dote.
minij : lequicur, quodnullirasceifac, quia_
Comicifla fuit alferca Domina,* nihil in ea
fuie

Confilium

tradus annu1!atio,Ted etiam mponebantur

fuit )mmutatum,ftantc nullicace contradi
cercar poena-, -am empcori, quam vendicori
dationis in docem , & cfequcnter iudicium
fuperuenic dem u m pra-didum capi tulum_
cum ea faduoi fuie vaiidum,& feoteatia fuie
conuentus, & nulla habita diftindione pee-'
legitime lata.
oarum , oec concraduum fecit legem gene. cunda ratio eft , quia vc omnibus Doralem diiponcndo, quod iudicium finiatur
4 minis Regia* Camera: eft notum $ Sc fi caufa
cum
primo poftefforc conuento, & fencentia
fuer difeufla. & decifa fub nomine Co
exequatur contra nouum (Torem, Sc fie
m ciflar, tarnen fuit hoc faftum non foluau
voluic capitulum hoc tollere pnas inducum feientia viri,im per eum nomine vxodas. & confulere indemnitati litigantium
ris fuie caufa defenfa, ob quod & Comicis
collendo primas difpoficiones , & faciendo
Aduccati comparuerunt,& etiam illius paoouam>& generalem difpofirionem,qu on
trui,cV fignanter magnificus, & Reuerendus
nes cafus cplcdicur > Sc necefano hoc eric
Petrus Bdcranus, & magnificus Scipio Bel
dicendum, quia fi harte dipofitionem inreltranus,de quo quatenus dubitaretur,iam eft
ligeremus , vc primas, efiec proculdubio fufada compofitio, quod inrerrogentur, & c
per flua , poftquam vt dtxi , erat paricer per
interrogerur Hedor Papa Procurator caufe
priusdifpoficum poffe judicium terminan,'
cum alijs Aduoeatis: vnde cum vxor egerit
9c fentenciam profcrri cum primo pofleffonon folum viro non ignorante, fed feiento ,
re, & exequi contra ftcundum, przrerquatn
non contradicen te,im caufam defendente ,.
in dote , 1 in alijs concradibus enumera tis'
proea: fequirur proprerea,quod fententia-,
ind i fin.& in d. Conflit. Regn. oporcet pro-'
cum vxore Jata > erit legitim laca . Sc viro
prerea ius hoc nouum generale in-Jucere geproculdubio nocebir: hic e*ft cafus.qui non-,
neraJem dilpufieionem , cciam in didis calpoteftcauillari ,nec in hoc habet limitatio
bus per prius excepcis.
:>
nem in 1. farpe fF de re iud. qui text, propri
Vlctrius aducrco,quod difpofitio text, in
ponit hune cafum,de quo agimus, vbi Doct,
omnes ,
7 d.l.fin. & fic etiam Conftit Reg tradenslimjtationem in caufa doris & in alijs,fi red
Tercia ratio eft, quod ex regula text, inaduertatur.loqmc
ur fpc ciajirer refpedu p
5 cap.Reg.conuencus fententia legitime prooarum
per
II
illas
incrodudarum , vc ma-'
ceifit cum vxorcquar poft proceffum cunu
Oifefte
prubacur
in
d. 1. fin. ibi in verf. calf
ca compilatum in iudicio reali , cafale , de
videlitec
pna,8f
hoe
nouum cancum eft inquo agitur,inComitem tran(Mir,licet nul- :
trodudum
per
illam
leg.vc
ibi earn Dodor.
liter, vc fupra, quo cafu cum text, ille dci
fummant.&
legunt
fed
vieim
litigiorrcondt , quod iudicium finiatur cum alienante
Craduin
habebic
locum
etiam
quridotrTprimo loco conuenco,& fententia demum_*
fercur
res
per
concradum
dotis
abfque alia
exequatur ctra poffefforem: fequitur.quod
legitim fuit fententia , de qua agitur, laca . poena, & hoc decidie idem Barcof.in d.l.fin.
dum volait, quod daca peremptione inflan& propri exequueionem debicam merecur;
tiac , potfic fieri alienado abfque pna , fed
nec refere , quod fit permita alienado de iu
camen durt vitium lirigiofi, fic ergo cum
re communi per ciculum docis , proue viderefpeau poena rum ficfada exceptuatio cocurdifponere texr.in d.I.fin.Cde litig. Sc fic
traduum.quibus pnis fublacis vitium liri
etiam Conftit Reg. eorum fraudibus : nam
giofi generale in omnibus contradibus ha
hoc prouidere voluic ius hoc nouiifimurru
bet locum: fequicur propterea,quod du
capit. conuentus , ne fua difpofieio inucilis
text, in capicconuencus generaliter di
redderetur , nam non eft dubium, quod do
iure communi, dum fiebat aliena tio rei liti
, quod vendens rem vicio lirigiofi effed
oon poceft facer, quod iudicium mucecur ,'
giofz , alienacioerac de iure tali ter nullaj i
quod iudicium terminan poterac cum alie
& in eius perfona no finiatur: fequicurqubd
nante conuento primo loco,& fententia dehie cafus docis eft etiam prouifus per text,
in d.cap.conuenrus , cum quia difpoficio le
mum proferenda exequi aduetfus ilium, qui
rem litigiafam,eoq; vitio arfedam emeric *
gis communis,& Conftic. Regn. facie exepcuacionem reipedu poenarum cantunu**
& hoc communiter Doctor.tradiderunc per
tum eciam , quia fi etiam in hoc coocradu
regula eiudem texc.in d.l.fin. vc ibidem per
Vitium litigiofi contrahitur , abfq ie dubio
Bart.Salyc.& alios.not.Bart. in 1. j.in . retext, in cap. conuencus iftum cafum prouipec.. de pign. 7. col. cum alijs lacius ctunudie. Ex quibus rcmanec firms conclude, qd*
lats per Couarru. lib. pract. quxft. cap. 15.
turn exdifpoficione prxdidi Capkuli,eum_
ou. 7.
Rurius tarn per Sac.Conf.quam per pra>
ex fciencia viri , & defenfioae principalicer
$ didam Rcg.Confti.non folum daba cur conper cum fada io caufa , cum etiam ex dfe-

lo. Ffancici de Ponte

u aflenfus rrtnino hare nullitas allegata-* '
CCfatvK :v .
- 3<Jf
. Comitifla vxor propofuit paritcr nulliS tatem allerens litem moram cum patre jam
mortuo , fuifleq; demum cum i pa terminatarn abfque particular! iudicij tranflationc
in i pa m , qua: fuit condemn ata , & non pro
curator Dominus litis, dixit etiam habere*
reftitutionem in integrum, & vltirr com
peter pro meliorationibus retentionem_
qua omnia nullius erunc apud Dominos lu*
dicances confiderationis.
ludicium hoc eft verum, quod fuit motum
cum Patre Comitiffe, qui confiieuit Procuratorem Heorem Papam,cum quo fuit lis
conteftata , & profequuta viuente przdio
patre vfque ad publicationem inclufiu , &
<ium in anno i J7.traaretur litis exequucio ad noftri inftantiam , fuit peti tus termi
nus per przdium Procuratorem ad denunciadum hzredibus fui principalis iam mortui,fuitq; conccrussqui Procurator demum
petijt repula m , vt Procurator hzredum, &
fuit concerta , & Fulgentius dclla Monica_>
tutor fubftitutus per Procuratorem ad videndum iuramepta teftium ipe eft , qui fe
cit certos adus, vt tutor, & prxfentauit ar
tculos in repula fol. 622. & non dubitatur
, de mandato ampliffimo fao per pr-diftum
tutorem, vti tu tore m in perfonam przdicH
Heoris Papa: iam in proceflu prfentato. 4
Ex hocjinquam fado poftquam vidimus'
hacredem iam defenfum,& cum eo legitim
proceflum compilatum: fequitur, quod hon
eft neceflaria ti anflatio iudicij facienda per
hominem, cum ea fiat per legem, allegatnr
communiter text, in l.fi eum hominem , vbt
particulariter Bart. Imol. Paul, de Caftr. &
; Door. omnes ff. de fideiuflj & ibi exprefs
dixit Paul.dc Caftr. poil nu. 3. verl.aduerto
tarnen , quod fenteneia ferri debet in perfonam hzredis , & non akerius : igitur ex ijs
peni cus ce (Ta t nullitas allegata , video ,
\ pars funda t,quod requiratur,fententiam
proferri io perforam Procuratoris ,qu execjuenda demum eft contra principalem, func
enim hx formula;, & inuentiones abfque iu
ris coucomitantia , qua; in Regno , & maxi
me apud fupremos ludices non oint proponendz .
it utio in integrum,non impedit exe9 quutionem fententiz fupremi Tiibunalis ,
quz alias habet exequutionem paratam, fecundum.decif.communem Innoc. in cap.fufcitata de in integr. reftit. maxime quando
non adducitur in promptu notoria iniuftitia > & omilio defenfionis talis,quz fententxam readerec proculdubio rcuoeabilem ,

vt latiffim congerie, & refert deeifom QPI

. in decif. j j. & Afflift. in decif. jj. Se
funt hzc fatis notoria , & alis plures de- *
cifa_.

4f
Meliorationes non funt deduz,non pro
lo batz>nec in fenrentia mentiona tar, ade qt
non video quomodode iure poffit pars pr tendere impedir fentenciar exequutionem'
maxim ftante cautione oblata per nos de-
foluendo quiequid per Regiam Camera m_
fueritpro hac caufa iudicatum : eft cafus in
1. ftatuliber rationum ff. de ftatulib. qui eil
text. vulg. ad hoc latiffim explica t Nicof.
in 4.memb. j .par. }. concl. & vitra przdia
non folum obtulimuscautionem,fed obtulimusfidem banci , in qua dicitur teneri n_
depofitum totum id , quod ex caufa meliorationum liquidabitur per Regiam Came-ram foluendum ad eiufdem Regis Camera:
ordinem : vnde remanet , quod tuft decernatur fore fententiam per hoc fupremurro
Tribunal tam mature , & iu/h/fim Iaram_
exequutioni demandandam, & fie fuit iudicatum_.
V

Ineadem cauiL*^
r,

srM MARIV M.

I Sententia an fit concipienda' inperfot,

P.roeuratorisi
1 Sententia non concepta in perfonam Procu
ratoris, anfuppleatur per eapit. detefiantes)
3 Stntcntia profirenda e in perfonam pupli,quamms lisfuerit agitata cum tutore .
4 Procejfus ptiatus cum tutore, valet etiam
finita tutela.
ARG VMENTVM.
Quando verba fenrentiae debeant c
cipi aduerfus Procuratorem,& non con
tra principalem , & an propterea fenten*
tia fit nulla-. ?
CONSILIVM CH.
Sta iuris ciuilis fubtiliras
per partem allegata , vi
delicet , quod fentenr i a_j
debebat pronuntiari Iru
perfonam Procuratoris
cum quo lis eft contefta
ta, & judicium profequu
tum, non autera in perfonam principalis ex
"8-

Confilium

Sit
49
diere i quod quando fit lis cum cutore , cunc
debet proferri fententia in perfonam prin
cipalis, & dicunc efie idem, quod in Ecclefia
& hoc communiter fequuntur Doctor, tam
in d. 1. 1, quam Canonifta: in d. cap. quere
la DL- .
Nec eft ad propofitum tra&are in cafb ,
de quo agi tur,quod tutela fit finita, poftqu
procerus eft compilatus tempore , quo durabat Baliatus. qui etfi poftea finiatur 1 remanee camen procefius compilatus , & om nia valida in perfonam pupilli ex geftis per
Balium, & confequeneer fi habetur , fi lis
cum ipfo agitata efeedum fuie agitata cum
tutore:fequitur,quod in ipfam pupillam,feu
principalem fententia erat proferenda ex
reg.eiufdem text.in d.i. 1. vnde fiue attendamus banc vlcimam confiderationem , fiue-
primam arbitrerai fallor,quod vndique ap
paree vanitas huius verbalis nullicatis , qux
canquam caufata ex errore actuarij nullius
efe debet confiderationis , etiam quia poffencde faciji verba entcise rcformri,poftquam ius non confiftit in eo, quod fuit udicatum.fed in forma verborum fententia*, qi
enim fait iudicatum , eft reintegrado feudi
Guagnani,& vnio adTerram Salicis, & feudum homo mucus reintegran* pecijc ex r
gano feudatarij partem indebiti feparat*
fecundum gto. in Cnftitut. Regni confuer,
prauam; & Regia Camera hoc iudiauic videlicetjfi erat locus huic reintegration!; er
go quod eft iudicatum, firmum eft: dum igicur fit vis in formula verborum fententiex
-errore auari;,non iudicancium quid dubij*
quod poifent verba reforman , cum in ver
bis erroneis,& non in fubftancia negotij dif
icultas confiftit.
Circa primam nullicacem verba non facio:dixi,quod Andr. loquitur in mullere ie-
dotante,& fic eft verum, vt etiam traditexprefs ibi Loffred.pars allegauit Camer. qui
de hoc articulo non loquitur,& ecunduou
prxdia fuie iudicatum.

*eg.re*r.in 1 1. C.de fenc. & incerl.omn.iud.

qua; non itnmerito tanquam nullius effeus
i iure cannico non eft recepta , poftquarn
jfenrentia eft contra principalem cxequenda, vt tradic glof. in cap. fufcitata de in integr.reft.pcr quam fie communiter tradiderunc Door. in cap. querelam de ele. vbi
Anc.de Bucr.& alij: tarnen aduerto,quod in
cafu,de quo agimus,duplci ex capice obieum ceat , & fententia tanquam legitim
prolaca fubftinetur.
Primum eft,quod in Regno ex reg.cap.de> reftantes,& ex pragmtica incip. odia lici.
proceditur fummari.fimpliciter, & de pia
no abfque ftrepitu,& figura iudicij, quo cafu hx formule verbor fue fublaca*, & par*
tieularicer communiter tradiderunc Docb
quod poteft condemnari principalis,licec fie
lis conteftata etiam vfque ad cntenciam
principio traaca cum Procuratore > ita_j
quod fie effedus litis Z)ominus,& dicunt fie
limitan' diTpoficionem cext.in d.I.t.ica Bart*
in Conflit, ad reprimendum in excrauag. in
vcrb.& figura nu.i. Imol.in clem. fzpe de>
verb.fignif.in glof.nu.i 3. Lud. Rom. in l.ftipulacio ifta $. ftipuler nu.10.de veib.obli
. gac. Cum. in l.furiofo if. de re iud. idem Ro*
man.infing.20.Guid.Pap.decif.431.Parif.in
addic.ad Bar ein d.i. 1. C.de fencen. & interl.
omn.iud.Maran.in eius fpecin tit. de fent*
tia nu. 79. qui dixit fie in Regno feruari , &
viua ratio huius limitationis eft , quia dum
caufzcognofcuntur fine figura iudicij , &c.
dieune Door.in d-demen. farp, quod func
fublata: formar iuris cieilis,& folum fubftantialia iuris gentium , & naturali ratione indua attendi debenc.exquibus proculdubio
demonftratur penicus vana hxc nullitas.
Secundum in proceflu cft prafentatutXL
S niandatum generale in perfonam Hecbris
Papae Procuratoris factum per balium, & in
fato eft clarum,vt ex edem procefu,quod
Fulgentius dlia Monica erac Balius , vt ex
Capitulis matrimonialibus per partem pr*
entatis vltimoloco , & tempore , quo Urne,
inita capicula matrimonialia per ipfum baPro vniuerfitate Vigiani
lium,proceffus erat iara inftruus cum prdido Heore Procuratore, & eft etiam in-,
fao verifimum , quod ifte Procurator har
SV M MA*KIV M .
buictcrminum ad denunciandam litem hxredibus.feu ipforum tutoribus , & demum_ I Laudum iniufium dicitur nullum , cum ra*
tiont^j ,
fecit defenfionem in partibus Licij,vbi conIHeuie ipfum Fulgentium Balium ad yiden- Terminus compromiff nen pote prorogari
ultra diem in primo termmoatutum.
lum iuramenta tcftium,qui com paruie, produxit arciculos.examinauic teftes,& alia fe } Terminus compromij non pote prorogari
altera parte contradicente , licet in comcit pro caufat defenfione.
promijjb fuerit data potefias prorogandi
Si igiturproceiTus eft compilatus curru
Cutore,idem Barcia d.i. x. C.de fenc.in fine*
arbitro.
4 Fwz

Ioannis Francifci de Ponte

'4 Forma decrttl cf}feruanda, ah ea eft reSecund, verum eft in fafto, qud Jeered
cedendum etiam ex identitate ratioms>vel tum interpofitum fuper compromiflb : eft
inquam, fuper compromiflb fa&o.feu faciconieclurata mente.
doiuxta minutam in actis przfcnratam.qu
5 7oteftas prorogandi copromium toties quominuta continet compromiflum terminan-'
ties,non extenditur vitra duas vices.
dum infra terminum diorum menfium
6 *J\edufiio ad arbitrium boni viri intra quacum prorogandi loties quo ci es, Sc
turn tempus petipoteft.
veriffimum eft , quod Arbiter ter proroga
y Arbiter dicitur qui tenetur de iure decidere,
licet pot proceder de iuret& defaci.
tif & Temper per terminum feptem menfium.ex quo infertur ad fecundam nullitatV
$ .Afententia arbitrian detur apfellatio, vel
. . reduelto ad arbitrum boni viri.
cum non poffic terminus compromiffi pro$ Exceptio rei iudicata , quando detur in
rogari vltra diem in ipfo ftatutanvita quoi
(i terminus eft dierum decern , per alios de
laudo .
cem dies poteft fieri prorogatio , & non vi
to Appellati vbinon datur , neque datur itera , nam parees tempus arbitrarunc prin
, Jertio .
cipio: ergo dum potcftatem prorogandi dederunt, idem tempus confiderarunr , & non
argvmentvm:
tnaius , & talis poteftas recipit formam
prima dilatione , ob quod debet elfe eiufdc
Depluribus nullitatibus aduer fus lau
natura?, S qualitatis:eft pulchra decif.Bald.
dum .
h omnia confiderant.in cap fin. de conAie.
fequitur latius Dec in cap. fu nobis de CONSILIVM CHI.
pell. i. col. facit foleinnifljmum conf. ideiru
Bald, incip. nobiles viri Dominus Henricus
nu.mihi loi. 3. par. in antiquis, & fecundum
*J Lera ea, qua: eis accura
nouam impreifionem conf.z69.alias 199. 1.
te in hac cau fa con fid ra
vol. cumult * omnia in decif. not ab. ad
ta fue runt, videtur mihi ,
banc materiam Boer. decif.iSj. poil . 29.
ni fallor,quod nullopao poffic impediri cogniverf. & prorogatio termini.
Tertio, & fi data fuer t poteftas In coin*
tioSac.Conf.in ijs.in quipromiffo prorogandi fimpliciter , eft verum
bus pfupponirur pro par
in facto, quod facta prima prorogarione, ab
te Vniuerfitatis Vigiani,fuifle ipfam per lau
ea reclamauit Procurator vniucrfttaeis, pe
dum enormiflme grauatam.
tens proced in Sac.Cf.alias fe proteare Primo, enim pratfupporiimus ex reuolutioneiftiusproceflus, arbirrum iniufhim
tur de nullitate,vt in fol. 1093- quo cafu eft:
vera conclufio , quod quando alter ex con laudum protuliflc>ex quo ftatim infertur ad
nullitatem ipfius, poftquam poreftas data
traheotibus diflentic, laudum fubfequens eft
nullum, licet poffit tradari de m mi Iii on
in compromiflb , erat fententiandi de iure
p nena:, eo quia Arbitro non fuit paricum.ira.
tantum ;& dum prxfupponimus contra ins
. & lat Alber. in 1. non diitingucmus $.
ienr.cn tiafle, exceffit formamcompromiffi ,
dies compromiffi ff.de arbitr.cum latius eu
& propterea laudum eile nullum ex reg.rex.
in l.non dtftinguemus $. de officio ff de armulatis per oer.vbi fupra nu. 26.
Quarto , augetur nuil tas non olum ex
bitr.eft deci f.ccmmunis,Ba rt.in l.diem proferri $. ftari, eodem titulo facie pulchrum 4 prorogatione fada vitra terminum conten?
tum in minuta, fed etiam propfi ex ipfo
con f. Fulgof.in propria materia 180. qui di
compromiflb ftipulaco, quod ftipulatum fuie
cic Bart.non habere concraditorem,& pro
per feptem menfes: igitur, compromiflb rn_
mpteres licet di fputandodicat, aliter renuiffe,t amen confulendo, & in iudicando dicie ,
eft contra decretum ; & propterea dicerur
non fore receddum ab opinione Bart, idem
laudum fundatum fuper nullo compromifArer. in conf. 1 68. col. pen. circa med. Dec.
fo, cum faltem decreto careat , & hoc parir
ter producir nullitatem: di xi enim, quod de
qui alios cumult in conf.434. & ita confulcretum met fuper compromiflb faciendo ,
UiC m eo,quj protulie iniuftum 1 audum, Bar
iuxca minutam in aft is przfentatam , quae
ba t. conf. 40. 6. col. vol. . quod autem lau
terminum fex menfium tantum przfiniuit ;
dum fit ioiuftum, & contra ius, hoc venir in
igi cur dum fuit ftipulatum per feptem men
difeuffione caufx ex eodem procef!u,ex quo
fes, decreto caret,nec ex identitate ra : ion is
folo motiuo venic hic articulus termindus:
vel ex conicfturata mente eft facienda ex
bine quotidie videmus per Sac. Consomma
teno ad tcxc.iu l.fi pupillorum #. fi preto^
lauda reuideri.
vbi

Confilium
"> eft cams ff.dc rebus eor. vbi Bald.& alij
not. quod forma decreci non eft recedendum, quem cexc.in materia aflenfus allegar.
ndr.in cap. i.in i .addic. de proh.fcud.aIie.
per Feder.fc verba dccrcti de fui natura fue
iriai iuris ad text, in 1. i. C. fi plures vna__
iencentia,& ex fententia plus non infertur
quam ex ea, feu ipius verbis neceffario collig i cur Bart, in Mulianus col.4. ff.de condit.
indeb. latius Dec. in conf.+j. col. fin. num. 4.
pulchr multa Parif.in propria materia iru
conf. ioc.nu.2 j.& feq. 1. vol. & cum pro for*
ma decrecum requiratur , illudq; certo modo interponacur,cunc defeus in aliquo vi
tiat a ft u m in totum,ad text, in I.cum ij, $. it
praetor ff.de tranfacin LPedius /.fin. fF. do
arbic. quem text, allegar in materia indiuidui , vt vtile per inutile vitietur Barco, in 1/
grarc $. illud col.fin.de fideiuff.
Quinto.fuic data poteftas prorogandi toties,quocies,quam lex ad infinitatem euicadam non extendit vitras duas vices ex reg.
cexr.in I.fidcicom. /. fi quis decern de leg. 3.
nam ficut ibi hoc traditur > ne hares in infi
nitum grauetur, ita hic ne lites fine immortales,cum ad infinitatem eultandam,& lites
reftringendas arbitria fine redaa > tradic
Barc.in d. jf. fi quis decern Angel.in l.fi finita
ff.de damn infect. Roman.in rubr. de arbitr.
num.44. & clarius Angel.inconf.i5.& propri in compromifib fao coties,quocies in
alleg.decif.quz allegar conf.Iaf.idem Do&
tradiderunt,quando eft factum compromiffum cum poteftate prorogandi vna, & pluribus vicibus ad ipfius arbitri liberam voltatem, vel quando fuit data poteftas proro
gandi feme!, & pluries, & tandem in prediti 5 cafibus non poffit fieri prorogatio vitra
duas vices : de quo per ald.folemniter in_,
aIIeg.conf.ioi.ioi.& 1 04. quern referc,& fequieur Boer.ind.fuadecif. vnde cum hic ter
fuerit compromiflum prorogatum: fequitur
quod laudum fuit prolatum abfque comprom lifo, & fie nul! i ter : ob quod iue dicamus
laudum effe iniuftum, fiue prorogatum , re
luchante vniuerfitate , fiue vitra vices per
, fiue vltra tempus debitum, fiue tandem prolatum fuper compromiffo abfquo
decreto:ex omnitinquam 1 capite conftat de
notoria iuris iniquitate,& in hooquarfo aduertatur : nam aut pars dicet compromiffum ftipulatum per feptem menfes valere*
infra terminum menfium fex,& tunc proro
gaciones facta? per terminum feptem men
fium,erunt nullzjaut ver fundata fupra be
ne proccdunc, vt compromiifum in totum_
corrut , & pariter habemus internum > aut
lcimjolumus de hoc dubicare, & non po.

CIIL

<?

rrt

cefc negari, quodqnicquid eft vitra fex mfes non habet decretum > nee ludicis auchoritatem , quod decretum in Vniuerfitato,
qua ad inftar minoris regulatur notori; iu
ris eft requiriicrgo laudum hoc prolatunu
poft terminum fex menfium non potefctergiuerfari.quin fit nullum, vt ex prorogatio*
nibus apparet,& hxc quoad nullitates.
Sed qudo has nullitates non haberemus,
fatis eft fundat in Allegationibus per Do
minum Collegam nonpoife impediri,quiru
in SacConf.procedatur , & in hoc non mo
extendo -, faciam tarnen argumentum fufficienti partium enumeratione aut enim_*
pars vult t quod detur ex hoc laudo recurfus
ad arbitnum boni viri, & hoc cau non currit annus appel lacionis, quia no eft propri
appellatio fecundum Specul. in tit. de arbi
tro^ arbitratore col. 1. nu.5. verf.quid fi
tempore, quo czpi, Bart.& omnes in d.I.dic
proferri $. fcari,& in l.fi fociecatem $. arbitrorum ffpro foe. fed habet annos triginta,
& licet alias Bart. in I. fin.de appell.recip *
lum. pen. videtur cenuifle , quod fi quis appellauerit ab arbitramento, debet obferua tmpora appellacionis, tarnen ifee efe
cafus propofitus,nee illa opinio eft vera , vt
per Bald.i n l.i j, qui ad ciuilia C.de appellat.
Roman.in rubr.de arbit. nu.6j. fecunduno
qujc nos haberemus intentum.quia non Aine
clapfi anni triginta,fed ver non poterie dici hoc arbitramentum , cum dicacur , quod
procedat de iure, & de fao, verum de iure
dcidt, quo cafu tunc erit arbiter , & non,,
arbitrator, Bart, communi ter fequueus in d.
jf.arbierorum nu 9-Roman.in rubr. de arbit.
nu.4s.Salvc.in d.i. cum ante j.col. nu.10. C.
de arbicr. qua arbitr. fententia non datur
appellatio ex reg.texr.in l.i. C. eodem,
reducitur ad arbitrium boni viri fecundum
Specul.in loco alleg. nu.2. 1. col. Bart. in d.$.
ftari,& communiter omnes,& ratio, quare
non datur appellatio, traditur in d.i. 1. C.de
arbitr. quia iudicati actio inde preftari
poteft , & ob hoc in vicem poena promittitur , vt metu eius piacitis non recedatur >
& dum text. in d.tf.ftari decernit, quod ftari
debet arbitri fententiz,intelligitur hoc me
tu pcena?,& ob hoc dicit text.in !. . ff. eodem
ex compromiffo exceptionem non nafei, fed
peticionen), vbi glo.dixit in tribus ta*
tum caufis dari exceptionem rei iudicata;
laudo: Primo,quando eft iratum. Secundo*
quando partes fe fubfcripferunt laudo. Ter
ti,quando tacuerunt per decern dies ex regul. text.in l.in arbitris, & in 1. cum ancea_*
. de arbicr. primus cafus de iuramento efe
correpeus per cext.in auch, decernit cod.
cit.

loannis Francifc de Ponte

tic. & licet quoad iuramencum videtur eile 5
obier us canonicum , tarnen quoad
a&ionem , qua: ex lege C.dabatur > & exec- 6
ptipnem , eft corrcpta ilia difpofitio perd.
auth.qi7.Ki qi)( jad hoc nihil commune ius ca>ponicum,& ita tenenr Ductores omnes tarn
jn cLauth. quim in dl.cum antea, & Cano- 7
niftx in cap.), de arbicr
Si ergo non dacur appellatio , ergo non.* 8
.Jcj habet locum de crcio.li non datur ex laudo
aio,ergo iuitc decidir text.quod non detur 9
exceptio ret iudicata,!! omnia iura dicunt ,
quod dum laudo receditur pana tarnen-,
ex ftipujatu petitur,& nihil ex laudo: igitur
dum hodic Vniuerfuas vulc proceder in-.
Sac. Conf. per quQs trminos pars vult rei
iudicata? exceptioncm opponere,fi iuramctum nonobftat, nec i'ubicr iptio laudi adeft,
auctackurnitas per decern dies: liquidem-
iacim fuit laudo relamatio interpoita
4i ob id Temper partes in ompromifls paSa fiipulamur, vt illa habtant exequution"
paratam,& non prius appellerur, vel ad arbitrium boni viri reduci laudum, petarur>&
fie non eft laudum , quod habet cxequucioem>nec quod producir actionem, fed eft ipfum compromiflum,& pactum inter contra*
henees f matum,& ftipulatum,quae in tantu
jfunt vera , vtfuerir reprobara opinio Barr,
diceotis , quod in cafibus , in quibus oritur
actio ex fententia arbicri poiTic din appellario,de quo per cumin l.a.ff.d arbirr. in 1
jiemopoeft de leg.i,nu.i4.&inl,i.C,de ar*
, bitr.nam cum non dentpr alij caus,qunm_*
iupra traditi, videlicet quando -ntentia eft
cxprefstvel tacite ratifcata,in quibus cafi
bus remouetur omnis appellatio,vt per glo,
communicer fequutam in d.i. 1, de quo ibi
Bald.Paul.de Caftr.&cxterii mrito exclu
a actione , & le par iter exceptione exclufa
appellatione,& fiepariter defertione, debet
cmrrin dcccrni.torc procedendum ad vlteriora in caufa,feruata forma decreti Domi
icaux Commiflarij ,

Contra Vniuertatem
Sate .
SV M M ARIV M ,
j yniuertas propter pavptrtatem debet , 4
demanio exeldi.
% Vniuertasxqu* renunciauit demanio ad ih
lu'4 non debet pojiea admitti .
3
3 Vniuertas habet annum ad petendum atmantum.
5 Ldfio sl aufa refolutionii contrariai. . ,

MandatumJpetiale requintan adpetendufH

reitutionem in integrum.
I
Mandatum Jpetiale requintar ad petturm
demanium.cum rationts.
Mandat m fyetiale requintar ad petedum
retraSum, ibidem.
%eftttutio ad temporis decurfum quantum
duret .
Proteatio quens non excludit 1
tem confenfum .
Regu. non ralenti agere, non currit pr*pri\
ptio,dec/aratur,
argvmentvm:
In materia demanij , quando peo' efe-
beat,& an detur reftitutio aduerfus tem^
poris Iapfum, &ii datur quantum rit
teropus relitutionis exercend.
CONSILIVM CIV.
Emanium hoc petitunL*
per Vniuerfitat Sat poffer terminan abfque alia
particular! huiufmodi fa*
i confiderattone, fed ex
ijs,qus nororia funr, dum
alias fuir ab dem peci*
tone ob uam notoriam ^pulfa: imdum alisante hocfiieratad demnium admifa, pro preo tantum ducat,
feptem mille ipfamet inquam procurauic
ex gratia ab Illuftriflimo Prorege ipGusreuendirionem , ob calamiratem , inquam ex
tali demanio incurrcrat,& ob impotentiarn
fe manutenendi in co,ficq; ranqu ex dema
nio enorm iffim lfa fuie precedente confutatione Regis Camera: permiTa reuenditio.
Hoc- inquam* factum genericum caufarn
hanc determinare deberec,quandoquideau
augetur hodie hxc impotentia.ex maioritatepreti; in emprione facta vi cieno loco per
Marchionem Burgentix>qui Terra emit pro
pretio due. 1 4. mi!. & o.unt iam anni octo ,
& vltra emit iurifditionem fecdarum caufarum, & Portulaniz pro ducar. 2664. cuiul
pretij quantitatem non eftdubium deberi
vna cum mtereffe , & quamnam commoditatem habear Vniuerfitas pretium taleexbursdi,abfque fu perpetua ruina, bt ne hoc
clarelcit cultatio facta per Reg.Cam.dum
Illuftriflimo Prorcgicfuluit deber ex gra
tia prxdia" Vniuerfitari reuenditionem_f
fuimet permicti,ne in totum in collapfu:ru*
caderet, fed vtclienti fatisfaciana infra feri
pta partieularicer anootabo
{

Confilium

CIV.

. Poffet pretendere Marchio demani hos

tionem in integrum adhuc non petita , cum
2 /ublatum ex renciatione illius,& acceptaparia finr i lia m n petitam, vel propofitam
cione fafta Marchionis patris,noui Domini*
per perfonam mandatum non habentem, ad
text in I n purauit $. non quar vis ff.de bon.
tempore quoccepit pofleflionem Terrae in_
anno 1 57 1. ex regu.text. in cap.i $. ritius,fi
poff.conrr.tabin I. licet C.de procur.
Vulg.& fi hodie peteret Vniuerfitas, iam ap
de feuddef contr.fue. vbi communicer FeuiiOa* , fed quia nec tempus ad peticione m_j
paret, quod non effet in tempore liante lapfupperit.nec vires fuffragantur, propterea_.
lu annorum ocio.
Vitra hc renunciacionem prartendimus deTerti,ex eodem mandato derrionftratur
montrare ex alijs vniuerfieacetn ipfam de S vniueriratem noluiffe facer mandatum ad
bere ab hac peticione omnino excludi.
prarfenrem litem mouendam, in qua lite de*
Dixi.qud haec emptio fuie celebrara in_
manij pariter mandat fpeciale requin' non
3 anno 157 i.praffens vero lis mota eft in anno
eft dubium, cum fit caufa ardua, & caufa ex
157$. ira quod decurrerunt anni quatuor ,
qua vniuerltasobligaturad multa,& fignter ad folutionem prerij cum ii :ereffe,vt in
vnde cum infra annum tantum detur actio
fpene in propria materia retraftus eradidead banc prarlationem petendam , fecundum
runr latiffim Tiraq. de vtroq.retr.retra&u
Interpretationen! prudentum huius Regni *
lignag tf. i gloi.io.car.^ '- nu. 9 1. cum feq.
applicando trminos text, in d.$. Titius vel
CafTan. in confu.burg des retrahit in verb.le
cap.conftiturus de reftit.in integr. & confimili, quar alias allegari folent in (mili mapeult rechater / .fol. 5 f. & tandem videteria; fequirut proptereai quod extemporis
mus,quod dum Vniuerfitas fecit hoc mdacurfu vniuerfitas apparet ab hac prauione
tum.faci t illud generale ad caufas motas, &
exclua, aduerfus quod n poterie alia repli
mouendas , &.lignanter fuper reemptione_>
catione vti,quam fe iuuare remedio reditu ~
Porrulanix iurifditionis, ac iuri'ditioois fecundarumeaufarum perviam Prbtioeis
tionis in integr ,quo *afu computando an
num^ quadrinmum, poffet fundare effe in
M.irchione,qui illas emerat Reg.Cur.ergo
omnin apparet h oc mandatum praffentem
tempore, quando judicium inftituit.quae re
plica tio ex infra fcripcis confunditur .
litem noncompreh lere, cum ft caufa ma
jor expreflis ad rext.in cap. fin. de procur. in
Prim, reUtutio non datur, nii vbi adeft
% lacio ad text, in I quod fi minor $. non fem
fexto,vbi D >ct Se in d cap qui ad agendum.
& vitra apparet exp eifaexclufio ex mdaper ff-de minor.& in fpecie in hac rcftitutio
ne voluit text. in dcap.conftitutus confiare
to particulari in przlatione harum iurifditionum.q jjc includebantur fub petitione to<ie larfione,fi ergo eft demonftratum.qcf hac
Vniuerfitas alias ad demanium admifla, t tiuSjf Vniuerfitas hoc voluiffet, & quia noquam Jara fuit reflituta,& ei permifTa fui ip
luit aliter nonexpreifit ad text.in l.vnica jf.
fin aurem deficientis C.de cad.tnli & mdaius reuenditio: fequitur,qo* ex non petirionedemanij non fuit laffarim fi petijffet Ifa
tum eft ftrii iuris,hi ne lurifc.dicit diligen
fuiffet,& conequenter exclua lzfione,non_>
ter fore coniHruendos fines illius.
poteft cradari de reftitutione,qua non data,
Quarto quando mandatum adeffet,profe& (tante lapu anni .deficit aio ad demani.
<So,nec in tempore effet Vniueriitasrn etf
pro regula tradatur , quod detur rcftitutio
* Secund.quando daretur reftiturio opor5 tebac ipfamproponi per perfonam ad hoc
infra quadriennium perfon priuilegi3t,qri
fpeciale mandatum habentem, cum i fie lit
Ifionem demonft rauerit , tarnen dixerune
nus de caibus.in quibus requt'ritur fpecia
Do regulam habere locum, & exception,
dum lefio depender ex contra flu , vel quai
le mandatum ad text.in l.illud jT.fi talis ff.de
minor, vbi Bart.not.im plus volunt deber
contra<5tu,fed qudo traftatur articules lzfionis ob remporis curium, tune non rit relicTemdatum fpeciale, in tali caufa glof.vbi
tutio ad quadnennium,fed ad tempus tant
Communiter Canon. in cap qui ad agendum
decurfum.ex quo oritur latfio ex reg. text.in
in verb.vel paeiiei de procurat.in fexeo.nec
clem.i.dein mtegr.reftit. verum infra quod
fufficic mandatum generale cum claufula il
la ad omnia,etiam fi m latum exigant fpe- . tempus proponi debet , fuit inter Canon. &
Ciuil. differentia, & vera,& communis Ciuicale per regcex.in d. cap. qui ad agendum,
liftarum eft opimo.quod peti debet refticuvnde cum mandacum hoc praefentatum in_
tio infra tantum tempus, infra quantum pperfonam Marfilij Setarij non aliter loquaterat exerceri actio extmda, ob quod catur
Cur de peritione reftitucionis in integr. Sed
lfio,ita quod fi ex curfu anni caufa tur lefio
fir mandatum generale , quod nec r de hac
debet infra alium annum immediar rertitu
lite demanij tradat: fequitur,quod non pt
tio peci,& fi in dicm4infra alium diem,fi ve( i aduerus Lptum anu per relitu; to

Ioannis Francici de Ponte

r vitra quadriennium, infra quadriennium
tancum,quia lex maius non pretitit tcmpus
glof.communicer approbata inf. diuus ff.de
reft. in integ.in l.fcd etfi per or tf.quocics ff.exj7uib.cauf.maior.Bart.Bal<i.& *>cribct.communiterin l.fupcruacuam C.de tp.
in intcgr.reft.vnde cum cempusanni cucurricdis cmptionis,qu fuie in anno 71. & rc{litutio peci debebat infra alium annum im
mediate: fequitur,qud quando petitiofuiffet legitime faa in anno IJ7. effet proculdubio nullius momenti,canquam facta extra
tempus lege prifixurro.
Nec referuatio fafta per Procuratorem in
S ilia prima lite cum Comit Murconi , antef)U3m per ipfam fuiflet facia venditio ipii
Marchioni , nec alia proteftatio fada per
quofdam paucos particulares, tempore quo
jpfe Marchio acceflk ad Tcrram in mnfc-
Maij i57i.poft captamquieram poffeffionc
cius nomine in menfe Marttj prccdentis,in
qua etiam viua voce omr.es acceptauerune
ipfum in Dominum, pofl'unt partem iuuare
iquidem minime operabuntur exclufionem
taciti cfenfus,qui ex fpecifica captura pofeffionis argui potuifTer.ita vt per cas ius, p
habebat pars ft conferuatum, nec i 11 i in aliquo pratiudicatum feruata natura proreftacionis fecundum tradita Iatius per Doft. in
l.non folum /.morte de oper.nou.nunc- vnde i aio erat tempore pcritura.fi illa proponi debebat fuo tempore coram fuperiore,
alisper lapfum anni extinguebatur, infertur , quod huiufmodi proteltationes nullius
crunt confiderationis,vltra quod n funt il
iac fafiar ab Vniucrfitate, nec Concilio congregatOjfcd per vicos,& quofdam particula
resj aduei isquas piotcftationes notautfupra parlamentum faum per vniuerfitatem
Coniiliocongregato,per quod demanium_
renuntiatur , & aeeepratur Marchio in minum, prout paritcr per prius aeeeptauerunt in tempore captar pofeflionis eius no
mine, vt fic cum lis hodie agitetur nomino
vniucrfali , & non particulari , tanto minus
crunt ha: proteftationcs roboris,& efficaci.
Nec dicatur ex impedimento litis dema5> nij petiti aduerfus emptionem olim fatam
per Comitem Murconi, fuiiTe Vniuerfitatem
taliter exeufatam, vt tempur interim non.
cueurrerieex reg. text. in 1. contra maiores ,
C.deinoff.teft.in l.quandiu C.qui admitti in
l.quoddcbetur rT.de, pecul. cum ccord, nam
motiuum hoc nec i-n iure, in faci fubfitir,ftatim quod admittimus ex lite illa non
cauiari impediment retractus fecunde emprionis facta: quemadmodum rem retrahere
cum onere litis,Tcl fub condicione, Sc pacto

de rerrouendendo licitum el,eqao CuidPap.decif 157. fft deeif. j j3.Neap.inconfu.'

quis emit in verb.emit nu.8. hinedieimus
in venditione fafra fub pao l.comrnilforic.
& adieionis in diem currere tempus retrahendi die vditionis, licet venditio reiolui
poffit.de quo latius Tiraq. de vtroq.retr.jfi.
J.glo. io.nu.j?.& in tit.de rctr.conu./.i.nu.
60. vndecum impedimentum litis noncaufabaeimpoflibilitat fecundi retraftus, ma^
xim fada rei traditione in fecundum env
ptorem,propterea non procedunt cerm.texv
in 1.contra maiores cum alijs concord, v: ibt
rlot.Paul.de Cailr.nn.2.& Taf.nu.4.qua: latifim difeurrit glof. Parif.fi allegan" pofer,3c
fic eum fuceubuerit Vniuerfitas in litejilla ,
tempus erit defluxum in fui damn,ad cexc.
in 1. intra vtile ff. de minor. & hoc fuicdecifum in:cr eandem Vniuerfitatem , & Comi
tem \tureoni, d^m adfe excu'andum in illa
lite eade Vniuerfiras allegabar impedimen
tum litis Fifci , fed in fafio hoefubfifteret, pofiquam lis prardifta fiiit terminara in
anno 7J & fi eft verum, quod reftitucio in^.
intcgr.non competit, quia non adeft laefio, (i
eft verum , quod qinndocompereretrequireretur fpetiale mdatunrfi eft v r um, quod
deber peti immediate infra alium annunu
poft lapfum anni prfixi ad demanij petitionem , ex ijs omnibus ceffat motiuum impe
diment! cum in anno 1 47 j.lis fueric ibpira,
& prarfens lis eft mota in anno 1575.

Pro Marcello de Tufo J

SV M M AR1V M .
1 \A(pam imponendi potas de iure comme
nt pertinet ad Vniuerfitatem.
2 Limtta,vt procedat abfque pan* impotione
in Vniuertate recognofeentetperiorem.
j xAiam imponendi poteitas de iurefeudorum pertinet ad Baronem. quipoteji etiam
pcenam imponere,r exijere.
4 Tana impota pro aia omni iure fpe?at
ad 'Baronem.
J Poena fraudantibus aiam efi impota de
iure communi.
6 *Baro bibet iurrfdi&ionem in vhiuerfo .
7 aro tote fuam iurifdiclionem tueri ub
peeno, .
8 Batuh'S de iure Regni exigit panam cotra*
uenientibus in aj//ja,ncn catapanus.
t
9 Vniuertas abutitur confuetudine impo
nendi aam, impotio deuoluitur ad
Baroncms .
1 0 Tiaro eil lude Ordinarius infuos vafli/os.
Il aro

Confilium CV.
tiBaropote mandare fuo fubfiudatario , vt
pac.renen.vbi Andr.ante Afflichoe ad proi .eius voffallis grauamina non imponat..
poficum elegancer explicae confuer ud-hanc
I Jj^impotio prineipaliter reipicit comd fferenciam cum Iure Romano , & propri
, modumVniuertatts&vaallorum.
loquitur in affifia,& lo.Vinc.de Anna alleg.
1 3 4iaro dicitr pater omnium vafiallorum.
j.nu.78.& 79- vol.i.
j 4 tAttendend eft id, g> prineipaliter agitnr.
In hac caufa,quia Vniuerfieas demonftraj 5 ludicem ei in saufa propria aliquando peruic poffeifionem anciquam circa impoficiomitti tur .
nem przdix afifx,obcinuic lice pendente,
16 Publica vtilitasprineipaliter 'e atienden& fie umus in cerminis Iuris communis Ro
daj
manorum , quoad prxfatam impoficionem
17 FrufiusfeudiJunt immunes folutione ga- f fed quoad pernam , fiue ateendamus prxdibdlarum, .
ftum iuscommune,fiue ius feudorum Jfiuc*
1 8 QabeJlafoluitur ratione rei,dicitur patriRegni Coniiitutiones.vndiq; dicendum cric
' monialis non perfonalis . *
ad nos hoc fpeare,videlicec,quod port im*9 Piales funliones licet pernis ntindipoficam affifiam, bannapubliceneurper Ba
la, dieuntur tarnen realta muera.
ronem cum pnat impoficione : nam in his
; afifiam fraudaneibus impofita eft pana de
ao Cuft>& origo attendi debent.
iure , fiue loquamur de iure communi coto
a i Fraus legi non eftcienda .
tit. ff ad 1.iul.de ann.in l.annonam ff. de var.
Redditus taberna Baronisfuntfeudales .
& extraord erim. & in locis allegatis, fiue-#
Gabella non poteft exigi pro rebus, qua ven'
ius feudorum, vt in prxdio cap port nata
duntur in taberna Barents, dum tarnen
fini neeejfaria pro infruclione Ulms.
le, fine ius confh'c.vc not.in Conftic. Reg. ad
. Officium Baiulorum: Baro igitur habet iua 4 Cabella non exigiturpro bobus,
alys rerifditionem in vniuerfo habec mer 1 & mix
bus necejfarijs ad inrudionem feudi.
tum imperium virture priuilegiorum habet
aj Ntccjfaria res ad inruelionlf dieuntur ,
omnes prouentus poreft alterare, & minutx quibus redditus perman?t,\& augttur.
re pcenam ex qualitate fai in confimilibus
fecundum
trminos text.in 1 fin. de mod.
ARGVMENTVM.
mulct, poftquam eius iurifdiionem , fub
poena tueri, d'cit text, in d.i. 1. ff. fi quis iuf.
Potefhs imponendi afifiam an pettdie latius D. Marin, in . lib. 46. author, m
fieat ad Vniuertatermvel ad Baronem ;
rito igitur omni iure ad pum fpeftae pne
& fi iKtus feudi j an lnt immunes Ga
impolicio , & ad ipfum ex adi, fie difponic
beiiis .
texr.in d.cap.poft natale,fic difponic prxdia Regni Conftic.ad Officium Baiulorum ,
ideoq, Baiulus,& non Catapanus exigit, ve
CONSILIVM CV.
in ea difponicur , qux exaio eric nomine^
Icet de iure communi Ro
Baronis.ve in prxdifta Conftic. ibiFifco noftro perfoluenc loquendo de cerra demani; ,
manorum ex reg.cexc.iib>
I. \.. cura car nis ff. de-
& not.ibi latius Affli.& baiulationem eriam
offic.Prxfed.Vrb.impofihabet in hac Terra Baro , ve omnis cefee
tio hzc aiTifix , videbacur
fcrupulus.
fpectare ad Vniuerfitat ,
Infertur ex przdits,quod poftquam de_
& in 1. fin. ff. ad l.iul. de-,
iure communi feudorum impofitio huius afann. vbi glof.& arr.in l.i. C. de Epifcaud.
fifix fpetac ad Baronem.fi Vniuerfitas abuverum in Vniuerfitate non habente iurifditicur confuetudine, feu poflefione impo
ionem,dicunc Dodor.hzc intelligi abfque
nendi prxdi&am afifiam impoficio erit Ba
peenz impoficione.fed caneurn ftatuere pre*
ronis : nam incelligicur de iuxca impofiriotial afifiam, nifi in hoc haberec con fue tu
ne, fie dclart Bartol. in d.i. finaliadl. iul.
dinem aneiquacam,& prxfcripcam,lat per
de annon. notacur in d.i. 1. de Epifcop. aud.
Alexan.in 1. 1. col. 3.rf.fi quis iuf.dic. non obAffli. poft Andr. in d.capic. poft natale^ ,
temp.& latius Affiit.in przlud.conftic.3.q. 10 eft Iudex Ordinarius eius vafiallorum Ba
. cob nu. 5. Tarnen de iure communi feudo
ro fecundum cradica per Andr. in cap. 1. $,
rum i quod attendere debemus in cafu , do
hxredicatem de pac. cenen. in Conflitut. Re
quo agitnr,rpeftat Ijoc adBaronem,qui imgni poft mortem, & in Conftitutio. Officioponit etiam pcenam, illamq; exigir, feu exi- 11 rum : hinc poteft etiam mandare fubfeudagere facit per eius Officiales ao h.rc deputario, vc eius vaffallis grauamina non im
ponac
per Andr.in Conftitutio. Regni ea_>
tacosjfic difponic cexc.in cap poft natale de
Aa a
cu

lo.Francifci de Ponte
qua;addecus,Iatius Dominus Marinus iiL. ireum immunitas conceiTa tlleretur ad
iecundo libro S. authoric. Jmpoficio aflfi*
tcxc.incap.fin.de immun.eccl. in fexto, vbi
Ijprincipaliter refpicitcommodum Vniucrvidetur de hoc cafus.
fitatis , Sc vaflallorum , Baro ad quem ipfoQuoad id , quod in taberna confumitur
rum regimen fpe<at,& cuius intercit,ipfc#
dico regulandum fore , parirer ex pr*aliedebec in hoc perfpicere & vc ipforum lu- gatis : nam taberna , feu affius , & pfius
reddicus eft feudalis , qui redditus oritur ex
1 dex circa affifiam determinare ; nam dici
tur Baro pater omnium fecundum Guid.
hofpicijs,ex commeilibilibus, & alijs in caPapa in decif. 6 1 \ . Dominus Marinus in dtbernis folitis,
to libro i8.author.non eft interefle fuum_
Ex quibus omnibus iunctis fit ifte reddt*
in hoc confiderabile , poquam poena: contus, funt ergo ifta , qua: in taberna confutemptarum affifiarum omni iure,& quomomuntur ad inftruionem ipfius, & fic reddidocunqueimponarur funt fua-tx fupradi- 3tus feudalis, vnde ex regula Andr. ineois in hoc principale eft vaiTallorum gudem verbo,& plauftrorum.non dicuntfubij*
ci oneri Gabellarum,ideoq; vult, quod boJ4bernatio , quod attendi debet ad text. in_.
1. fi quis i nec caufam fF. fi cerium petatur ,
ues,& alia, qua: funt ad initruionem feudi
N ec quod Baro ibi, habeat tabernam,quam *4 licet feudo feparata nonfint fubiedaali
folitus eft locare facit , quod dicatur iudi
cui oneri, idem Luc. de Pen. in L fi quando
C.de bon. vac. Afflift, vbi fupra num. 13. fi
cem efle in cauia propria , licet in certis
J 5 etiam fit permiifum ex notab, per Bald, iru
ne ftis taberna non eft in redditu , feudale
jftud ius annichilatur,cum ius iftud eilin^
1. i. C. vnde vi. Nam pariter Ciues hoc at^
fructu, & reddicus permanet,& augetur:ertent habcrent intereiTe , & fic illi de regimine.vel refpeu vilioris affifia:, vcl cario- >j goad neceTariam inftrutionem feudi, Sc
confequenter ex reg. Andr. immunis Ga
36 ris. Sed quia publica vtilitas principa! i ter
atrenditur , illaq; confideratur roaxim in-,
bella, estera fuppleat acumen,& religio EcBarone,qui refpectu taberna* non poteft ve
cellentis Iudicantis,
r habere incerefle cfiderabile , prop tere*
videtur concludendum ad ipfum fpefiaro
ProFerdinando do
aiifiz impofitionem, dum non iuxtam Ciui*
Sangro .
Cas irrponit,quod ab eo iudicandum erit.
Quo vero ad folutionem Gabellx bono*
rum , quz confumuntur in prardifta taberna
.
SVMMARiVM.
Baronis, vel pais, qui venditur extra eam;
arbitror ( ni fallor ) cafum parum , aut ni
I Sententia lata contra authorem , vt noceat
hil habere difcufionis, & loquendo prius de
principali,& requiritur eiusfcientia.
pane,qui fit ex frumento,quod ex feudo per- % Dtfcuffto bonorum fala contra principalent
cipitur, qui pais nomine Baronis venditur,
debitorem , non nocetdeiufforibus ^
dico iudicari deber de eo, ficut de fructi
citatis .
bus feudi , & propterea immunem efte fo- 3 Citandifunt omnts , qui conformiter ladunlucione Gabella:,decidit Andr. in /. & plautur,velfivnus prineipaliter
altfr in~
ftrorum,quz fint regalia j.col. ibi, vnde die
confequentiam.
fruus,quae decifio eft punuaS ad ho, C 4 Sententia lata contra principalem,non potesl
latius dclart ibi Afflict.
exequi contra bon.pojfno citatumettamfi
Nec dicatur onus Gabel! impofitum_
vieler veht probare rem pojfeffam,fuij^t
perfonis, quibus indium eft, vt pro caroprincipalis condemnati .
leno panis foluant certum, quid,nam patri- j Sententia lata.d } competente Iudice,
j8 moniale munusdicitur, & non perfonalc-/ ,
poteexequi.
cum rationerei foluatur , declarar glof. iru 6 Sentent'ta,vt noceatfeienti, requiriturfeienrubrica - de muner. patrim. hbr. io. femtia fyeafica^j.
perq; perfoni funt iliac , quae realia onera_* 7 Sententia non potefi alterart Iudice exefoluunt, ficq; fifcales funioncs , qua; per
quutionis,aliquid addenda, velminuendo.
19 fonis indicuntui-, realia dicuntnr , quia fub- 8 Sententia debet efe conformis libello.
rogara in locum collearum,& ipfarum ra- 9 Fideiubr defoluendo quicquid ftterit iuditione foluuntur, lat Afflid, in d. . & plaucatum per Semproni,non tenet alius
oftrorum num. <>. caufa,& origo attendi
quam Sempronius iudicauit .
debeac ad rextum in I. fi id , quod ff. de do Decret e intelligendumtprout ius intelligit,
nar, in 1. mater . & an eadem ff. de except, 1 1 Ajpnfus licetgeneralis regulator petitione,
tci iudic. alias fieret fraus legi, & per indi&fecundum limitatur,& reringituri
ixQbli-

Confilium

CVI.
5Y7
camus
in
cafu
ifto
ftare
fub
regula
resinter
t% Obligatio , &dciuo non exttnduntur de
/ ad perfonam .
alios ata,&c. Nec poceft fecundum partem
1 3 Contrafideiufforem contrarius, agitur ordi
Fifcus Camerz Apoftolicz eiTe in cafu , dt>
naria \fecus contra fidtiujfortm iudicaquo agi tur plufquam auftor, quo caufam_
tutnfolui.
habenc Uli Domini:dicatur mihi quzfo, non
14 Fideiuffor quandononfuit prafens in iudine Doctores ponuntquzftionem: im iura_
eio agitato cum principa/i , nee de eo noti
exprella, quando fencencia lata cum auctore
fiant babuit.potefe tueritam experfona
meo noceac mihi non citato, nec audico , Sc
propria,qum etiamfui principalis.
indubitata eil iuris vtriufque concluio , qo*
[ij Sententiaappareat abfque ais, prafumirequiricur faltem fciencia mea , alias Tente
tur pro eo , & etiam pro retlitudme protia non nocet,& difficultas erat,etiam fi da
cejfus.
ta (ciencia non noceret,quod in mulcis cafi1 6 Senttntia non pote exiqui pendente iudibus procedichic eft texc.in l.fxpe.vbi Bart.
tio nullitatis ipus %
& omnes de re iudic.& in cap.quamuis> vbi
7 Iudex exequutionis pote cognofecre de nullnnoc.& omnes extra cod. tit. & hi funt ter
litatifententia,adfinemfujpendendi exemini, qui videntur magis fauorabiles pro
qtmtionem .
parto .
18 Judex exequutionis ad inBantiam fideiufSed ver fumus in cafu fatis diuerfo, cum
ex proceflii appareat, Archiepifcopum conforis iudicatumfolui condemnati, exequitumacem declara tum per fentcntiam praeturex eademfententia, &proccffu contra
dia Camerz, & ex executione faa iani_
principalem'ltcetbi nonfubditum .
apparec vitra pecuniamperuentam in pof1 9 Fideiuffor iudicatumfolui, opponit exceptiofe D. Ferdinandi , peruenifle in poffe przdinemdifcufjionii principalis .
tx Camer multa alia bona, ve fie dicamus
%o Fideiufforpro Fi/io,vel Principe , pote opCamcram Apoftolicam habuiTein cafu ifto
ponere exceptionem difiujonis contra-
coequale interefle proprer contumaciam.
Bald, opinionem.
& delictum przcenum,ac bona tibi acquifi* 1 Soluendo quis dicitur.nonfolum propter bo
ta,nec potuifle D.Ferdinandum,& iftos Do
na,fed propterfacilita tern conueniendi.
minos prohibere defenfionem pro eis quan
*i Ftdeittjfioprafumitur eiufdem natura , cudo feiuiflent, ex quo infertur , fententianu
tus e principalis contraus,cui accediU
minus nocere potuifle fecundum iura , Sc
3 Succeffor in pralatura qando obligetxr ex
Doftor.przaUeg & concluiue loquendo dicontractu prtdecefforis.
co,quod aut przdictum judicium eft faum
a 4 Quidpra latus contraxit nomine proprio*
in Curia Romana piincipaliter , vt obtenta
* vtilitas peruenit ad Eccleam .
fententia potiflTet perueniri ad bonorum_t
5 1\ confumpta,contra cum ad quem resperuentrat nondatur nifi conditio ne cau- i pofleflores. pt ouc iam patet,& tune mnino
citandi eranc, alias fententia contra princi
fa, vel certi condoli generali ex aquita
pa lern debitorem lata non nocet, tradit finin.
gularfter Angel, in 1. de vnoquoque de re*
%6>uod limita tribus modis,& M.17.& 8.
a iud.inne. fdeoq; difeufio bonorum faa_
contra principalem debitorem non nocet fi
ARGVMENTVM.
deiufloribus non citatis , quin de nouo non_
debeanc audiri, & citari, cum tendat in eoScntentia Romx lata > quando in Re
rum pernitiem,& principale interefle, Ang.
gno exequi pofllc prascipu contra non
in l.decem de verbor. oblig. poft Bart.ibi.c
tradit pariter Iaf.nu.41. qui dicit,hanc elfo
ckatos, neque auditos.
3 veram , & communem conclulionem . Sem
per enim , quod interefle eft de przfenti , Se
CONSILIVM CVI.
Izdit plures conformiter , vclaliquem prin
cipaliter , & in neceflariam conlequentiam
ON video , qao iure pars
portea alium, debent omnes citari, per reg.
fundare poffic fore exetext, in 1. de vnoquoque alias fententia eft
qucndam fentenciam Ro
nulla refpeu non citatorum , & prxfertim
ma: latam inter Archiepiquando
perfonz funt certz , diftinguit fatis
icopum Turritan, & Capulchr
Imol. in d. l.decem in . col. Sumus
meram Apoftolicam con
nos
pofleflores
contra quos fententia inter
tra D. Ferdinandum, & alios Dominos do
alios
lata
vult
exequi
, oportet omnin nos
Sangro non nominatos in fenrentia, necpe4
cicari,&
ordinari
agi.
Nec poteft pao alinicus in caufa~citatos,nec auditos: vt c db
Aaa 3
quo

Ioannis Francici de Ponte

quo rrabri deexequucione,eciam quodsQu ignorantia prfumitur de iure, ad texC"
tentia fuerit lata contra principalem debiin 1. verius de probar.& ignorans iuri fuo retorem , & vitor voluerit probare rem per
nuntiare non viderur 1. mater ft", de inoffic.
tertium poffeffam fuiffe prardicti dbitons
teftam.l.legicimam de pet harred.
Si vero pars voluerit exequi fentenciam__
ex regulis prardictis tt ade facis eleganter
Paul.de Caftr.poftSpecul. in I. diuoPio. 7 contra D. Hieronymum vri fideiufforem Ca
*/
a

"
_ 4
/"* I
? * . _ .
fi fuper rebus 2. col. quod dictum fequitur
mera Apoftolicz virtute fideiuflionis fax
Alex. laf. & Felyn. & communiter Doctores
peoes acta precedente decreto , & hoc ne
vt latius per Ca . in deeif. 1 07qui fic reququam facer poteft; & pnfuppono pri
mo tempore quo tractatum fuit de exequufert iudicatum : valebit enim fententia. Sc
proceffus,. fed non prauudicat tertio non ci
t'one bonorum predicti Archiepifcopi hoc
tato,& fie procedit gloi.in Lde vnoquoque,
fuiffe fa um virtute fententia: Romac latas
& omnia alia, qua: in contrarium allegar'
corra contumaciam iam in rem iudicatam
cran fax, adeo quod nil aliud faciendum.*
poffunt, vt per Alexan.in d.i. de vnoquoque
erar.nifi earn iuxra fui feriem exequi.Iudex
in vie. limit. & in conf.84. 3. vol.
Aut enim pradictum judicium in Curia_
ergo exequutionis non poterac eamalceraRomana eft factum principaliter,vt Archiere,necaliquid addere,vel minuere.ad notata per Doctor.in l. Diuo Pio if. de re iodic,
pifcopus i qui ob delia erat diuinis fuvnde eius erac ofEcium in cafu ifto fentenfpenfus,ac contumax reputatus fe purgarer
ac cum Ecclefiareconciliaretur,& tunc auc
ciam liber exequi abfque caurione , prouc
prasdictam fententiam pars adducit in, vim
cantabat,eo magis,quia ( vt dixi) iam tra
fictun fecerat in rem iudicacam.Cumq; erac
probationis,& ad annullandum titulumnolata contra contumacem , nec aliquis pro
ilrum,& in hoc debemus audiri, & dari ter
Epifcopo comparuit ad earn impugndam ,
minus, aut in vim excquutionis, & cum nos
no poteft fui ipfius refpectu di ci, cautionem
qui Turnus pofleffores non citati , nec poteincerpoficam,tum ex natura fententia:, quia
ramus prohibere fecundum trminos text.
lata contra contumacem, turn etiam ex de1. fa-p, non ergo poflumus exequutionem_
pati, fed via ordinaria erit agendum .
fectu poteftatis Iudicis, cuius officium tanViterius Romana Curia eft Iudex incom
turn erat in fententiam exequendo:verum_
petens iftorum Dominorum non debebanc
quia in exequutione fe oppofuit inter carteinea comparere,& quacenus fuiffent citati,
ros quidam Antonius Gauinus Serra, qui ve
creditor anterior Archiepifcopi pretende caufa remittenda erat : igitur fi exequucio
traatur virtute fencenri lar per ludicem
bat ei,& non Camera: Apoftolica: pecuniam
incompetentem , ea fieri non poteft fiante,*
fore liberandam. Et in cafu liberation's^ notoria nullitate.ad text.in 1. 1 .& foto titu
ci j tin fpecie cautionem de fiando iuri cum
lo fii non comp. iud. vbi Doctor.in l.pri & de foluendo in cafu reftitutionis , vc
uatorum C.de iurifd.omn.iud. in I. fi per erper plures compariciones in proceflu apparorcm ff.eod.ti t.cum concord. & fic oporterec. Propterea fubfequitur decretum , quod
ret partem fundare duo, vnum quod habuebona libertur praftica caucione prouc erac
runt feientiam ifti Domini, & alterum quod
pecitum; apparec igi tur, quod caucio intetin cafu de quo agi tur feientia noceat , cali pofita,& decretum non poteft,nec debet iater quod etiam valeat fententia lata ludicelligi refpectu Archiepifcopi,contra quetn
ce penitus incompetent! : quod non video ,
lata erat fententia, nec aliud hic faciendum
quo iure in sternum fundari poterit . Seienerac,nifi cam exequi. Tertio ergo compartia enim iftorum Dominorum non poterac
ce laico pretendere ius fuper bonis , fnde
addle , cum lis cum eis non agebatur , nec
Iudex procefllcad liberacionem bonorum^
crant in iudicio nominati penitus , fed Epicum caucione de fiando iuri cum eo , prouc
feopus contumax venicad fe prarfentandum
ipfe petebat , ad trminos text.inl.is quo
in Romana Curia ad purgandam ea,de qui- 8 ff.de rei vendic. Hinc dicimus feneenciaau*
bus erat contumax, & fic lis fuie agitata , vc
effe deber conformem If bello, ad cexc. in 1.
fic ex hoedicamus, nullo pacto fcienciam_j
vc fundus ft*, commu.diuid. & latam intclligi
f adfuiffe . Im etfi fciuiflenc ifti Domini do
inter perfonas,qua: funt in iudicio,& ficuc in
Sangro agi caufam Archiepifcopi Turritaflipulatione nonintelligitur perfona cxtrio
ni.oporteret ex aduerfo fundari, feire etiam
fecusl. fiita ftipulatus fuero S. Chryfogotractari de iure eis competenti, alias fentnus de verbor.oblig. Adeo quod,vc ibi dicie
tia non noceret in cafibus , in quibus data-,
Bart, ftipulacio imperfonalis debet intclligi
feientia nocere folee.tradit Innoc. limitanrefpeu contrahentium, & praefencium, i ta
do tcxc.m l.fape in cap.uborca de re iudic. . pariter decretum , cuius virtute pracfta
caucio :

Conilini

GVL

eautio: hnc rext.n l.fi vnus jf.ance omnia_

cundum eum duo requiruntur,vt fideiufferic
ff.de pact. dicit.quod animaduertendum eft
iudicai folui, & quod fideiufferic apud afta,
anee omoia,ne cuentio de vna re, vel cum
ita qucd fine appedices, ipfius iudicij,ideoq;
pe; ion... fada,excendatur ad aiiam rem , vel
fecundum eum iecuc eft in his, qui fideiubc
$ ad aliam perfonam. Ideoq; fideiuffione pre
in aliam caufam,quim iudicacum folui, qui
ll ica de (bIuendo,quicquidfueric iudicacum
vocantur fideiuffores contractus, funt verba
Bald, in d.i. fin.
.
per Sempronium non erit obligacus fidciufbr,fi alius , qum Sempronius iudicaueric
. Hic igitur non poceft dici fideiuffor coneraus.quia nullus adelt concraus.etfi ef
ad cext.inl.j.if.iud.fol.&inl.cum apudSem
pronii'm eod.tie. & racionem reddie lurifc.
fet fideiuffor contractus ex prard'tis fact's
quia illius Iudicis fenrenti fideiuffor fe non
pacec conera eum via exequueiua non poffe
fubmiiic,ica pariter O.Hieronymus obliga
proced , ed ordinari agendum fore, fide
iuffor ergo iudicij crie, dicaeur quarso mihi ,
tor, fe de refticuendo iuxea formam decrec :
quod non pocerac intelligi refpetu Archie*
ybi eft judicium inter Archiepifcopum , Sc
pifcopi,qui non erat in lice, & concra quem
Camcram Apoftolicam ? vbi funt ata ? vbi
neenria laca erac liber abfque caucione ,
eft proceffus ? vbi funcrequifica per Bald. in
fecerarq; crfieum in rem iudicacam,nihilq;
d.l.finali ? Accedaehic fideiuflionempraefti faciendum erat hic, nifi earn exequi,& cum
Cam hie penes ifta Tribuna lia , in quibus erac
illa laca erac in contumaciam : canto minus
conrrouerfia,Iudicium quod nor.itcr traafui refpeu poteft decrecum intelligi cum
eur fuie poft tres annos inchoarum Rom,ve
ergo orea erac lis inter alios, qui inflaba ne ,
fic inferatur , quod fa Item fideiufiio intellibona non liberari,nifi cum caucionermerit
genda erat in cafum fenrencix ferenda; per
fuie illa incerpofta,iuxta trminos texcinhos noftros Iudiccs, coram quibus erat acta
l.is quo non autem in quemeunque cafum
indicium , & proceffus : vnde quatenus per
cciam cum alijs,cum hoc non poterac face
altos lata reperitur ilia non tenet, vcex ta_
r Iudex exequucionis, iuris erat, eft cr
fideiuffor ceneacur fecundum trminos text,
io go decrecum intelligendum, proue ius incelin d.i. J. iud. folu. & in l.cum apud Sempro
ligic 1. fi cui de ferine. & iuxea pecicionem__
nium cod. tit.
prascedentem, ve fupra dixi, & fe de liando
Terrio,quando fideiuffor non fuie prfent
iuri cum Antonio Gauino, & de ei refticu- 1 4 in iudicio agitato cum principal i , habuic de eo notitiam , poterie non folum ex
do, licec decretum fie imperfonale , ve diciperfona propria , fed etiam ex perfona rei fe
X i mus in aflenfu, qud cec fie generalis > recueri , & dicere de nulllcace , vel quod reus
gulatur tarnen petitioned ecundum earn
indebit condemnarus , cradic Bald, in d. 1
limieacur, & reftringitur, Andr. in cap. i. j.
colpoft nu-7-qui fuccef.tenea.Allegac tex.
fin.& DoSor. in d.i. i.iud.fol. Sic ergo cum_
in 1. fi defenfor $. qui interrogatus ff. de in*
D. Hieronymus fideiuffor, ac etiam D. FerXi terrog.aftio.qu text.eft not.ad hoc, vndo
dinandus , & omnes de nullitace dixerunr,
debent fuper nullicatibus audiri, & dari ecrcum decretum intelligicur refpeu cerex
peronar, fic paricer obligatio , & fidciuffio
minus,cum caufanullicacis habeac fuam in
ac ideo non erit protrahenda adaliam perftanciam , maxime quando de ea principalifonamfficue condicio cum vna perfona adieter fic oppoficum,ad noc.per Bare, in l.fi exita.cum alia non incelligieur, & gencralieer
preffim ff. de appell. & licec difpueabilis fic
eon fic excenfio de perfona ad perfonam pe- 15 opinio t an prxfumaeur pro fenreneia notw
apparente proceffu, & videtur verioropi.
nitus extraneam l.fin. j>.ieio de leg.*. cum_
nio, vt pro ea pratiumacur , & etiam pro reconcord.
titudine proceffus,qudo non reperieur apSecund , aut i fie eft fideiuffor iudicaeum
pellaeumad text. m cap. bone, vbi Innoc.de
3 folui.aut fideiuffor contractus , in hoc vleicle.eamen vera,& communis omnium cmo cafu eric conera eum ordinari agdum.
clufioeft, ve poffic aduerfus iftam prxfumIn primo vero reus, ecundum communem
peionem,qua;
non eft iuris,& de iure opponi
doftr.Barc.ini. i. iudicacum folui, Angel. in-.
nullicas,ac
ea
probari,quia probando nulliJ.in cognicione ad fyllan. & lacius Alex. in 1.
tacemcollicurinconfequenciam tranfitus in
iarp 4. col. in fi. & reddic racionem fpecialirem iudicatam,ad text.in cap. in noftra d<_^
cacisinfideiuffore iudicij.Bald.in l.fin. C.de
fr. rei iud. ve concra eum exequarur vniprocur. cradunc Abb. Ane.de Bucr.Felyn. &
omnes in cap. quoniam concra de probat.
0 proceffu,& fenrenciamam cum fideiuffcarie spud acta in ipfam fencenciam fcrendam 16 Pendente ergo iudicio nullitatis de exequutione cratari non poteft 1.4-iT.cdemnacum
confenfic , & quando procedicur in confende re iudicSc ibi per Bare. & in
par
cicneem > cicacio non eft nectflaria, vnde fc;

$6o

loannis Franc [fei de Ponte

tarnen fi eft rixofus,vel alio modo non fac-?

vi ff.quo vi, autelam, maxime quia data.
lis ad conueniendum,in eum cafum fine alia
ccmpecenci dilacione in promptu ex infpeexcuione ad fideiuflores deueniri poteft, vt
ione proeefluum Rome faftorum ex quiper lmol.& carteros in !. decern de verb.oblibus orex (une fententiar, volumus nullitatcs
gat.per quam rationem Iaf. ibi poft caeteros
fundare, & de iftis nuUicacibus loquitur Bal.
nu. 3*. ficreprehendic Bald, in d.i. 1. Necdiin auth.qu fupplicatio,& ibi Paul.de Caftr.
caturnon pofle de facili cueniri Camcratn
C.deprecib.imper.cffcr.Bar.inextrauag.ad
Apoftolicam, cum fatis fuperq; fatis hodio
reprimen, in ver f. Tum mari circa fin. in l.r.
pateat contrarium fub tam ptimo Paftore.
37 ne lie. 3. prouoe. & in Lfin.de ord. cogn. Ec
Nec obijciat pars fedem Apoftolicanu
Jicec Iudex exequucionis non poflc cognonon teneri,cum tratetur de contracta fao
feere de nullitace ad finem iudicandi , bene
cum prardeceflore: nautdicimus per nortarnen poterie ad finem fufpendendi,Bart.&
tem illius Pontificis, penes quem bona frai
caeteri in d.l. Diuo Pio,Sayc.in l.fi vt prolara fuerunt cum fideiuffione eTe extinctarn
ponis C.de exequuc. rei iudic. Dec. in cap.
actionem contra fucceflorem,& infertur.nepaftoralis extra de offic.deleg. & rant ma ceftari , qud fideiufio non tenet , cum fe
gis pradicta hic procedunt , quant qud
accefloria principalis ob!igationis,{& prin
fententia, cuius exequutio petitur non eft
lata in petic contra nos , & particulariser ,
cipal!" extino>& annul!ato,extinguitnr ne
certa ri acceffortum 1. cum principalis do
led rantum generaliter annullando primam
reg.iur.vbi Docior. in reg. accefTorium dt*
fententiam,virtute cnius fuit exequutum_i
reg.iur.in
fext.in l.non dubium C.de Jegibu
rnandatur reftieutio bonorum Epifcopo i
eum concord. Si enitn in cafu ifto prarfupquibufeunque ea detinentibus.
ponercmus extinetionem principalis obliQuarto,quando fumus in fideiufloreiudi
gationis,prrupponeremus,& aliud necefacatum olui , Se eflemus in terminis, in quibus exequutio fieri poflet ex eadem fenten- a * rium t fcilicet Obligationen! Cameras Apoftolicx efle fub condicione, feu ad tempus,8c
18 tia , & proceffu, nulli eritdubium, qud ad
non perpetuam : igieur oportet neceflarie
ioftantiam fideiulbris ex eodem proceTu,&
eiufdem conditions efle fi Jciuflionem ne fifententia exequitur contra principalemu ,
deiuflor dicatur aefceptus in duriorem cauctiam qud non fie fubieus huic ludici fle
fam : quo cafu obligatio non tenet, ad text.'
fie contra Cameram Apoftocam , efteafus
inl.fin.cap.de vfur.rei iud. vbiBald.Bart.in
in l.grarc jUllud communeff.de Bdeiff.rbi
glof.& Door.in I. fideiuffor $. qui cerro .
d.i. i.iud.fol.& in non fubdito eradit Bald.in
titu.cum concord, fic ergo fi pratfupponitur
J.cum eorum C.de fententijs, & interl.omn.
principalis obligatio extincta , fequirar &s
ind. videatur quasfo.fi hoc eilet iuftum , ve
neceffari,quod accefloria, quae eft fideiufiio
feratur fententia in Vrbe contra Cameram
Apoftolicam & qud poftea velit pars , 8c
erit extinfta,ad tex. in l.fi debitori creditor*
Sac.Conf.pati, vt exequatur hic contra lai&in l.Vranius ff.de fideiuif.in Ls.C.de folut.
cum vulg.^r.Si ver non prxfupponitextincum prztenfum fideiuflorem , & nos poftea
ionem principalis obiigationis , vt fie du
eamus Romam pro exequutione,feu noua-,
lite immoitali facienda contra Pontificem .
ret fideiufio accefloria, cefat motiuuuj
. : Quint j fideiuffor iudicatum folui poteft
partis , Sc confequenter militt excuffio , Sc
militant etiam alia fuprafcripta,& ver nS
19 opponcre excepeionem difeuffionis Bald.in
d.l.fin. /.fin. i.col. C. de vfur. rei iud.& hic poteft dari extindio , cum fucceflor etiam
fumus in FifcoCamer Apoftolic,quifemin praclatura obligetur ex contractu przde
ceflbris tam ad debitum.qum ad forum.
per przfumitur foluendo,ad text.in L2.ff.de
etiam i cominear prtuilegi; fori renunciafun. dot. vnde exequutio non poteft tra&ari
contra fideiuflorem in cafu ifto, poftquam_
tionem:eft cafus in cap.dileide for. com p.
ao principalis notori eil foluendo.Et licet viquem pro notabili ad hoc propofitum addeatur non poffe opponere exceptioneou
ducic Bald.in cap.i. qui fucccff.teneat. i.coU .
difeuffionis Hdeiufior quando intercedic pro
verf.adde,& ponit ipfe ibi rationem , quia_
Fifco.vel Principe cum iam principio.fciquando Pralarus rite contrahit, ipfa Eccleuerit,illos efie foluendo,fecundum Bald.in.
ila dicitur contrahere, & ipfa Ecclefa nantl 1. i.C.de conu.fif.deb.lib. 1 o.Ta men prdita
quam moritur iz.q.2.jf.libertis>& hic n folum reel, fed rectifOmc ctraxir; poftqoara]
opinio non eft vera, cum non ttum quis dicatur foluendo ex bonis,verum eti ex conprojexigenda penaetenta in fententijs Ro
ueniendi facilitate, ad text.in l.a. vbi Barr,
ms laris, ac pro ipfarG exequutione viribus
ff.qui fatifd.cogant. per quem text.dixerunc
prxturx compulfus Nuntius Apoftolicus fiDoor. qud Ucee quis habeac facultares ,
deiuffionem praeftitkj cum refte igitur concraxie.

Confilium

[
i

\i
i
f

VI.

f6t

^raxie i nulli dubium cric fucceflor oblgari

vbi Alex, dclart, & Bart.'notat in l.fi fticpcrprzdida, cradit ctiam Innpc. in cap.fin.
chnm tf.fin.ff.de nou. Dec.in d.I.fi me, & Ti
ne pra-lac.vices fuas,& Abb.in d.capdilecti.
tium , & culpa fatis parti hic imputari po
4 ybi vult hoc proceder , etiam quod Piala*
tcf',cum toties fuerit citata,& mnita, & in
tus nomine proprio concraxerit, dummodo
cius contumaciam fuit proceffum pna_
vtilicas,& res fuiflet Ecclefi.vt hic.ad text,
exaa,& bona diftracta.
inbpoft mortem, vbi Bart, ff.quandoex fac.
Tcrtijcommuniter l.fi me,& Titium non
tut.& loquendo propri de pna qua> ex c- aS procedit , quando non habet quis ex titulo
tractu , vel quafi nafeitur , tenetur fucceflor
lucra tiuo.fed onerofo, ita Barr.& omnes ibi
pra-lati,quando vtilitas ad Prlaturam perallega tur cmuniter text.in l.fi filius eo.tit.
oenit.tradit Bart.in ], i. i.colum.verf.qua:ro
fi cert.pet. ergo c ex caufa onerofa D.Fer
vtrum detur? fjf. de priu. delict. & ita eft hic
dinandus habuerit pecuniam propter feruicum ex contractu, feu fideiuficne pratftita_
tia innumerabilia , & ineftimabilia, vt quapecunia fuir liberara fedi Apoftolic2,& hoc
tenus dubitaretur, verificabitur in termino
mrito non poteft habere locum text, in l.fi
eft quod quarere debet magnificus Hiero
nymus fideiufor.quicquid poftea de ea fueme , & Titium , tradit Paul, de Caftr. in 1. fi
rit difpofitum, Innocen.ih cap cum dilectas
pro parte ff. fi Domini ff. de in rem verf.qui
de ordih.cognit. vnde'concludendo dicamus
text. loquitur in donatione remuneratoria^
qud cum haccfideiuffio, & hie contractus
propri : nee ambigendum erir, quod habet
faus fuit pro Ecclefiac neceffitate , feu vtialiquid ex caufa feruitiorum habere ex titu
lo onerofo : ide< q;dixerunt impropriam_j
licate ad confequendam pecuniam pra-di.
ctam omnino fucceTor re netur,ad text. iib.
efle donationem I.Attilius ff.de donat.& ve
nire in ea euicttonem,fiue prarcedenti procap.i. vbi glof. & Doctor, c mnes extra dc#
mifTione. fiue tradirione facta fuerit Bart. i
folut.
Mulianus JT.qui fundum ff.de verb.oblig.la
t vt videant Domini Iudicantes ha-eno
opponi ab iftis Dominis conuentis caufa ditius de materia laf. in 1. ex hoc iure ff. do
lationistfeu dilatando folutionis: aduertant
iuftit.&iur.Roman.in conf.26.cum alijscu*
ad iuflitiam cauf principalis-, vt pluries fuie
mulatis per Felyn.in fuo repert.in verb.dodictum D.Ferdinandus nil habuit ab Epifco
natio remuneratoria . Ex quibus omnibus
concludendo dicamus , iftos Dominos de
po Turritano, bona omnia peruenerunt, ac
fucruht liberara fedi Apoftolicx eftbeno
Sangro non poffe hodie moleftari.
verum, quod ducati 3000. ex eis fuerunt donafi fummo Pontfice D. Ferdinando , Sc
Pro D. Michaele Ge35 iam confumpti , nulla ergo aione poterie
agere Epifcopus contra nos, nifi condictioiiialdo.
7
ne fine cAufa,vel certi condictione generali
ex arquitate text, in 1. i me , & Titium ff. fi
s V m I V .
cert. pet. res fua peruenit ad nos ex arquita,te illius text.datur ilia actio, & fe etianu^
procedit text.in l.fi cum feruum eod- tit. ni i Deciones Sacr. Con/, diuersi in causfediUPL-..
aio in rem dari non poteft fequuta consptione Perfonalis neququam, cum nullus a Kjitio diuertatis pradidarum eei/tonum, .
contractus pracefferir, folum ergo remanet
quitas l.fi me, Si Titi fundata fuperequi- 3 Ciutum appellation in dubio inteWguntur
ariginary, non alecti.
tate rext.in l.nam hoc natura de condict inCiuis
alleclus eil propri Cutis ecundunu*
deh. ne quis locupletetur cum aliena ia<ucommunem
optnionem, ibidem.
ra,quar regula tripliciterlimitatur .
4
Ciuilitas
potifftm
contt in participations
Prirr..quando poteft effe confultum conbonorum^
onerum.
aitra alium, qui non liberarurcedendoa&ioNobilis origine- dicttur nobilis naturaliter ,
riem , tunc enim cum ha-e fit actio fubfidiaad differentiam alleffi, cuius nobilitas di~
ria,& cefTat,quitas non datur,ita Bart, ibi
citur accidentalis . ibidem.
Sc not.in d l.fi eum feruum, quod fatis patee
hic, cum actio pofllt dirig contra fummum j 1Hatto ad caum conly\& nu.*.7-& 8.
Pontifict m , qui vt eft upra fundatum tene 7 Feudum dicitur antiquum.fibabet originem
ab antiquis progenitoribut.
tur .
Probato vu patrisfamilia,prfumitur idem
Secundo, pridia regula non procedit
in reliquat .
17 quando poteft culpa parti imputan' fecundum trminos text, in i. fio. . de ncg.geft.
AR-

%6

Ioannis Francifci de Ponte

ARGVMENTVM.

An vnus de familia originaria Nea

politan gaudens in aliquo Sediii Ciuitatis operetur,vt omnes de eadem fami
lia gaudere debeant , & quando praefuniiturquem gaudere canquam nouiter
aggregaturru,.
CONSILIVM CVII.
X nota faidemonftrata
eft iuftitia Dominorum-j
aorum tarn nororia,qdT
ver alia iuris allegatione non cget,fed vt ciienti "
4
iatisfaciam infraferipta
^! breuiffimannotabo.
Sac. Conf. duas fpeeies caufarum decidir
diuerfimod : litigarunc enim Mam, Pagatii, Serifales , Sc alias familia petendo parti
culares illarum admiffiones ad Sedilia,pra:fupponeudo efle ipos eardem familiarum
quarum particulares ipfarum gaudebanc in
hifee fedibus,& fuit declaratum per ientetias buius fupremi Tribunalis ipfos efle eaundein familiarum,fed non gaudere deberc
honoribiis fedilium.
Litigarunt, (& hsec eft alia fpeeies) Fabritius Brancatius,Chriftofarus Gaetanus ,
& alij , adraiflionem bonorum ad fedile Nidirlitigatunt MoJignaniadmiiTionem honorurn ad fedile Surrentijtanquam deeifdenu
familijs Brancatia,Gactana> Molignana, &
fimihbus, & ifti omnes obrinucrunt.
Ratio diuerfitatis deeifionum illa coclu, dens,certa,& fubftantialis fuit : nam primo
cafu habemus initiura,quod famili func ex
tern quod gaudeant in al ijs partibus hujus Rcgni: vnde dum ipfarum familiarum.
aliquar perfonac relictis proprijs patrijs ad
hanc Ciuitatem fe contulcrunt illf tanquam
aduentitiar,& non originaria;, pernecefle honoribus buius Ciuitatis, tanquam aggrega
te gaudere debuerunt, poftquam natura ,
& ab origine hoc habere non potuerunt > li
quidem Ciues facir.dicit text.origo, manumiflio, alleio, vel adoprio ; deficiunt ergo
manumiflio, adoptio , & origo ad text, in 1.
Clues C. de ineoi. lib. io. ergo oportuit hoc
efle per aIleionem;& cum aliquar particu
lares perfona: in hanc Ciuirarcm venerunt,
& relique venire dedignar fucrunt, fed iru,
proprijs patrijs remanferunt ; ergo non eft
verifimile,neque credendum voluilfe per fedilia fieri
perfonarum
alibi
. aggregationem
~
.
degenuum , quae 10 propres patrijs honori-

bus fungi voluerunt, & propterea iuitiflimJ1

decifum fuit, quod etf.omnes fint de eadere
familia :non tarnen omnes gaudeant, & hoe
cafu in iftis taliter aggregatis vocabitur ifta
nobilicas accidentalis in hac Ciuitate, quia
tanquam non originales non habent natu*
ra,& origihe;fed per accidens mediante ag
gregatione : vnde non probato, qui vultlitigare,quod fit defeendens ab vno aggrega*
torum non poteft obrinere.
In alia vero fpecie quando qus de fami
lia notoria Neapolitans, vel notoria Surr*
tina, vel notoria Salernitana, & fie defingu
lis, qua: familiz non gauifarfuerunt.necgaudent in alijs partibus Regni , fed has pro*
prias habuerunt, & habent patrias , & petit!
aliquis ipfarum familiarum admitti ad ho
nores fedilium' harum Ciuitatum,vt gaudent,& potiuntur cxteri earundem familiarum,nonadeft ame repugnancia, quare hoe
fieri nondebeat, & iuxtc Sac. Conf. decidit
hoc fecundo cafu,quod gandcat vnus, prouc
omnes ; & fie contra eiufdem familia: , Sc
ratio eft in promptu : nam cum habeamus
Ciuem originarium , opus non habemus alleionc,quz in defeum originis fieri foletnine in dubio appellatione Ciuis de origi
nario. non de allefto intelligitur ex regulad
glof.in 1. 1.rf.de tutor.& curat.dat. ab ijs,eJeganter Bald, in auth. V omnino pen. coba-,
princ.poft num.i i.C'.nc vx.promar.icra_e
Bald. in 1. Ciues C.de appell. i.coI.& hoc non
ex eo.quia Ciues alleti non fiut propri Ciues,in quoetfi inter Doores fitcontiouerfia , videtur quod communis opinio fit cum
Bart.quod fit propri Ciuis in l.fi is, qui pro
emptore nu. 35. & latiflim Iaf. ibidem nu.
1 9 1 ff. de vfucap. fed quia alleio eft aus
fai , quodfaura non prxfumiur, & ideo>
prxfuppofita allcione erit tue ver Ciuis
fed donee illa non probetur in dubio origi
naria intelligetur , & cum hac diftindiono
concordantur opiniones,& itafentit, & d
clart Bart, in loco prallegato,& poftquaaa
alleio non prxfumiur in Ciue originario,
de cuius origine cftat: fequitur,quod dum
honoribus Ciuitatis leperitur gauderc eric
inquam, vt nobilis originarius naruraltrer
4 & non accidtaliter: nam fupremum.Sc ma
ximum ciuilitatis eft participare in hono
ribus, & oneribus> dixit Bald.inl.fi non fpeciali 2. col. C. de teftam. ex reg. text, in d.i.
Ciues iuna glo.in verb.alleio,& hoc eft,
quod dixit texc.in aurh.de defenf.ciuit. /. fi
qua ver,ibi,conuenit vnumquemquc nobilern funionem agere Ciuitatis , quam inhabitat,vbi glof.in verb.eis, & ibi lacob.de
Bdu. hinc dixit Bare, in l.fin. f.dc colleg.il

Confilium
Jic. quod Ciuis originarios eft de Collegio
Vniuerfitatis neceflari, & non volunta r i ,
& ibidem tradic quomodo poceft Vniuerfitas diftribui in diuerfa membra , & Ciuitas
talicer diuifa per porcas,feuquarreria,vtin
Jiifce noftris fedihbus non alterable honores
Ciuium cam nobilium, qum plebeiorurru,,
fed bene diuidet onera,& honoresi & parcicipatinem ipforum fecundum quarteria_, ,
ita quod vnufquifque , vbi habtaueric , ibi
gaudebic.ica Bare. m I.i. a.col.in fin. nu. 6. rf.
ad municip.igicur cum reperiatur eunequis
gaudere, perneceffe dicenderit, quod gau
deac, quia familia originaria Neapolicana ,
Surrencina.feu Salernirana ; alletio cnini_
cft ius fpetiale.quod ius non poteft prxfumi
in ciue originario! quia eo opus non habec
vc fic cum videamus Ciuem originarium_
gaudere , prxftimendum eft de iure hoc ha
bere, qui a de iure comrnuni,non de iure fpeciali ad cexr.in l.quanquam,vbi Salyc.in bin
teftamenro in fine, vbi Paul.de Caftr. in vie.
. C.de milic. ceftam. & cum in propria.*
patria gaudere honoribus, & fufTerre onera
ft ex caufa necelfaria , & per a lie ftionerru*
effet ex caufa voluntaria, & iuris nocorij eil
in dubio aum iudicari potius ex caufa necefaria.quam voluntaria ad cext.in l.fin.vbi
Barr.C.de alim pup. prxft idem Bart in I
eruus if.de verb.oblig. cgerir multa
in cf.i i .n.u 8i naturale potius quid prrfumicur,quam accidntale ad text, in I. qui
habet in prmc vbi Bart.ffde tut. in 1. Ii quis
pofthumos, vbi laf. i.not. ff de lib.& pofth.
Bart. in hfin. ff.de offic proconf. Igitur pernecefte,& iuftiffim fuitordinari decifum ,
quod vnotalium familiarumgaudente.omnes de eadem familia gaudeanc , & ficue infamilijs alienigenis fuit contrarium decis,
quia noneftcredendum voluiffe quareerium,
g pregare perfgnas illas,qua- proprijspatri js recedere noluerunc , fed ibi honoribus
gauderejica contra in hoc fecundo cafu cu
familia (it vnica eiufdem patrie, non alibi
gaudens, & videmus vaum in eadem patria
gaudere, quxenim voluic effe ratio diuerittacis , quod exceri omnes in eadem patria^
de gentes arqutes , & pares eifdem honori
bus gaudere nen debene.non enim adeft ra
tio dtucrltatis, & propterea in obus qua
lis eile dtbet iuiis difpofieio :eftenim nobiliras innata. naturalis in toca familia i vnde
coca eifJem houoribus gaudere debet .
Sed quxfo aduereacur, in hoc proceiTu eft
peropcim doum de nobilicate iftius fami
lia? tempore immemorabili ; & iignancer
funt adduta priuilegia nocabiliifima ab anno 141.cu.i1 ciculi&,qux Regibusconuenie

VII.
banc , & erar ex tune hxc familia Domina.
quamplurium Ciuitatum,Terrarum, & Ca
ftrorum , & fie habemus nobilitatem familix,& habemus illam nobilem Neapolitans,
antequam fedilia ellenc conftructa , ac ifte-*
nouus viuendi modus inuencus,& quod plus
demonftratum eft in hoc quarterio Nidi an
tiquas domos habuife,quasdonauit,& ali
name in anno 14x5. Rogerius de Gefualdo
Regni Marefcalcus . Si ergo ante conftruionem fedilium erat nob'liflima familia^
Neapolitans, & in quarterio habemus habitationcm : dicatur quxfo, dum hxc iedili a_
fuerunt conftructa , feu ifti porticus, qui fic
antiquitus denommabancur,qui non importabant aliud, nifi coadunationem nobilium
in quarterio habitancium: quare,inquam_>.
familia hxc nobiliffima tunc exiftens,& in_
quarterio conuocari cum alijs non debebat:
imo vri omnium principaliffima, & fie loquor,quia fcripturx prxfencacx hoc dicere*
permictunc ; in qualibet enim Ciujtace plebeius gaudec honoribus plebeor , & nobiles honoribus nobilium: vnde hxc familia-
Neapoli exiftens anee conftrutionem fedi
lium, canquam Ciuicacis originaria nobili*
bus honoribus Ciuitatis gaudebat: duiruj
igitur per diuifionem quarceriorum , noru.
noua nobilitas eft inuenea.nec noui honores
con it i tu ti, fed vceeri honores, veteraq; nobi litas per quartern diuifa ; ergo hxc fami
lia per peius nobilis de iure gaudere debuir,
& in prxfenriarum debet honoribus illius
quarterij , vbi habitauerat, in quo eft punualisdecif.Bart.in d.I.iad municip. vc fic
iure mrito cum gaudeac vnus, omnes gau
dere debenccV cum gaudeant omnes,aliqui,
quinongaudent, pariter& illi ex prxfatis
racionibus gaudere debenr.quod iuft, vt dixi.pluries decidit Sa.Conf. non enim adeft
Brancatius nobilis, qui non gaudeat tanqua
familia nobilis antiqua Neapolicana, & pro
pterea etfi Fabritius Brancatius, ertisq; anteceffores gauifi non fuerunt tarnen qu'ia_.
fuit habitus pronobili Brancatio,iuft proprerea fuit dictum , quod gaudeat. Gactani
omnes nobiles iuntde fedili Nidi ftatim.qcf
Chriftoforus Gaetanus,& reliqui demftrarunteede eadem familia nobili Neapolitana, fuerunt ad honores fedilis admifii, & ft
iple,nec eius anteceflores gauifi fuert,Molignani de Surrenro nobiles gaudent in fedi
li Surrenti , ftatim quod ifti alij Molignani
docuerunteffe de eadem familia nobili, fue
runt ad honores illius fedilis , tanquam dc-
eadem familia. Sic ig- tur cum hxc familia.
Gefualdorum prxftantiflima , ft nobiliffima
gaudeac hodie honoribus fedihs Nidi , firq;
familia

Ioanns Francici de Ponte

64
familia non extera,non aliengena, fed ori
fuerunt fada,& fiunc ordinaria notamenta/
ginaria. Igitur Domini adores omnin gau
& fuper didis articulis (une cedes examina*
dere debenc honoribus przdidi fcdilis tanti: igitur dum in perfona Mafienti/ Comitis
quam eiufdem famili.
Conciz , & aliorum de Gefualdo non reperiatur particularis ggregatio: equicur.q
c licet pars nixa fue rie in hac caufa de
6 monltrarc familia hanc aggregacam, camen
lli gaudt ifii de famia anciqua, cuius me
moria non adeft fecundum eandem partem;
de hoc nec verbum quidem. fiquidem priui
ergo fi antiqua, Se tempore immemorabili
legia illa ciuilitacum , quzadducebac , func
Domini adores habent intentum,poftquami
demonrtrara errnea . Sc nullius confideracionisper innmera alia priuilegia confirmper feripturas demonfirarunt defeendere ab
liumeiuilicacam in perfonas nocorioium_*
eodem ftipite, quo defeendit Comes ConNeapolic3norum , ve in eifdem priuilegijs
ciz,quod motiuum, ni fallor, eft penitus i il.
aferiturrnam fiebant illa propter pafus Re hac caufa peremptorium,& hic fuit propri
gni,& ad gaudendum immunitatibus priuipundusdecifus in caufa Antonij de Sangro
legiorum Ciuitatis , fuirq, in nota facti adcum eadem platea, referente D.Theodoro :
dudum motiuum potiffimum,ex quo omni
nam non demonftrabat eius anteceffores
h partis przfumptio excluditur : nam
gauifosfui(fe,allegabat Placidum de Sangro
( habemus , quod Ma Ifen i us G e fu 1 ci us in_.
cranfuerfalem in gradu remotiffimo gaude
re honoribus pi 1 tez, fed quod tarn ipfe, qua
anuo 150 j.fub die 1 1 .Maij interuenit in pla
tea in aggregatione facia alior;ergo oporPlacitus defcendebant ab codem ftipite , qS
tebat przeedere aggregationem in fui perdemonftratum fait per antiquas inueftieuras, vti pariter ij Domini adores fecerunc
fonam/ciimq; priuilegium ciuilitatis przedemonftrando'per antiquas mueftituras,ocs
fz fit fub die j. Maij eiufdem anni 1503. er
go aggregatioefle debe bat infra przdidum
defeendere Matrhia Gefualdo , & Gc prztempus,fcilicet die j.Maij vfque ad 1 i.qT
fupponendo Placitum non aggregatum , 8c
cum deficiat , i m fit adduda fides negatiua
przfumendo ab antiquo dignitatem hc ei
Notar i j, qui tunc fcripturascficiebat prxle in familia , Sc fic ftipite propterea tan
didi fed ilis; fequitur propterea, quod vndiquam defcendens Antonius ab eodem ftipi
que vana eft przdida prztenfio,non dico fete fuit declaratum Antonium gaudere de
dilis,fed magnificorum Odauiani Carrafa:,
ber honoribus przdidis , prout verba ex& D.Czfaris Cabaniliar,qui foli unt Atlan
prefia fententiz didant , & hzc eft decifio
tes huius caufz,im litigarunt cum Platea ,
pundualis Afflid.in Conftit. Reg. incentionis mi. 4. qua; fuit tunc adduda pro decif.ilquz liti ceder voluit.
Reperimus igitur MaiTentium gaudere in
lius caufz.qui loquitur propri in fedili Ni
7 anno ijo j. qui Maflentius fuit equcs pauper,
di^ tandem concludit,quocetfi n fit pro
vt ex nota fadi eft demftratum; ergo quabata , nifi nobilitas in Collateral! quoad fere czteri eiufdem fa mi lia?, & fignanter afcdile , fi tarnen eft probata nobilitas generis
dentes Dominorum adorum ditiflimi Baroin afccndente,quod nobilitas ilia Collatra
lies.fi hoc erat per trminos aggregations:
les tanquam antiqua erit in omnes , etia m_#
quare,inquam,illi aggregari nolebant,vnde
quod effent in millefimo gradu , dummodo
fi rm indum erit, Mallentium tunc gaudere ,
fint defcendentes ex primo ftipite nobili: eft
quia antiquirus familia gaudebat , & fic dienim vnica famiIia,perfonz omnes nobiles ,
gnirarem,\ honorem hunc infitum in illius
& przftanres in vna, eademq, patria habi
perfonam, tanquam dignitatem origine m_
tantes,* ab eadem originem trahres:qua
nabenccm ab antiquis progenitoribus, vt in
re enim fi maiorparsfamiliz.vtnobilis de-
feudo dicimus, quod antiquum, non nouum
fedili viuit,reliqua eodem iure viuere noiu*
przfumitur,licet nouum poflit effc in poffefdebet, ficut in ijs,qui iure Francorum viue
fore rexr.eft.vbi Bald & Przpof. fatis not.in
re dicimusmam etfi in Regno in Longobarcap.i.fi de feud.defun.conrr.fuer.quando ali
dum fit ius commune,& qui vult allegare- ,
ter de illius origine non confit in cap.i.vbi
quod vmit iure Francorum oportet vt proAndr not de grad.fucc. in feud, quod quzfo
bet, tarnen illa probado fumcit, quod pars
attendatur, quomodo parsmetconclufitirfamiliz iure Francorum viuit , ex qua parte
refragabiliter.dum articulata fuit,quod in_.
Jex przfumit omnes alios eiufdem famili
ipfa platea duz continentur fpecies famific viuere fecundum communem dodr. Anliarum nobilium , vna videlicet nobi!ium_
dr.in jT.przrerca ducatus poft num.17, verf.
antiquorum,quorum non adeft memoria, &
fed quomodo probabit deproh. feud, alien,
alia nobilium aggregatorum, cuius fecunda
per Feder.
fpeciei habetur memoria,& nocici a,& de ca
Nec ternpus conteram dilputando gradum_*

Cnfilium
9 dum inter afcendentes Princpis Venufij , &
afcendentes horum a&orum incipiendo
perfona prxdii MaTentij>quem reperimus
gaudere in pracdio anno ijoj. fiquidem_*
non prxtenditur hzc admiflio per tranfmifioncm ab illo.ncc nos, ve illius ucce flores,
&difpucatio illa gradus in pratfenci mate*
lia eft vanifima , nec quid commune habet
cum ea theoricaBald.inl.pecicionem . de
aduoc.diuerf. iudic quem gracia dubitacio
ais,& per modum arguendi allegauie Afflic.
in d.Conftic.Bald.entm rradit tancum,quod
appellationc fuorum non veniunc perfonc
vltra quarcum gradum fed de tranfmiffione honorum, vel quod vnus gaudeac, prafumatur ex antiqua dignitate, & non noua, Se
tanquam defeendens ftipite nobili, hoc n<*
dixit Bald.necde eo traauic, & propcerea
Afflid. concludit ponendo quaftionem iaCollateral!, de cuius tantum nobilicate co
fiabac refpedu honorum idilis, quod dem
probata nobilicate generis in ftipite, ( nam
aliter intelligi non poteft ) etiam quod diftet per mille gradus, quod tandem ad ho
nores alter Collateralis admitti debecquia,
non habuit , vt fucccflor illius Collateralis ,
nec per tranfmiifionem ab illo,fed vc defee dens d primo ftipite, quern honoribusgauifum fuifle probacur per fruitionem hooor
alterius Collateralis prsedio ftipite dcfcendentis, qua? fruitioex praallegatis praiumicur habere ortum , & depender pri
mo ftipite A fie adducitur poflefiio.feu qua honorum Collateralis,nonquod iuuetilla
directa alceri Collacera.i , fed quod ex ea_.
probt tur eandem dignitarcm habuiecommunetn ftipicem,& ab illo in ipfum Collateralem tranfmifiam, exquoftaeim infertur,
quod omnes etiam in millefimo gradu de
4ceodent.es tarnen ab illo primo ftipite gau
dere debent , non quia Collateralis gaudct ,
fed quia defcendens ftipite commun .
Ex quibus arbitror,ni fallor.non pofledu bitari de notoria iuftitia horum aoruno,
fecundum qua raitiudicatum.

Pro Dominis de Puderco,contra Dominos de

:.

Capua^.

SVM MA%.1V M.

t Soitum ef obferuandum.
a Vnus pote efe Ciuis plurium lotorum.
Etvt tanomcus dart vocera inpluribus Ca*
fitutit > ibidem. .
- , . *. -

G VIL
Item habere flura off:eia , ibidem
J Limitafupradi&a quando exercitium vnlut
ejfet impedimento altert .
Vnus nonfitngitur v:ee duorum,quando ter
tus numerus eatutus-, ibidem.
4 %Applitatio limitaionts in cafu confily t&
num. i.
6 Ciuis eo ipfi , quod efi eledus , obligator ni
>& antra.
7 Ciuis duarum Ciuitatum, ab vtraque eodem
tempore voeatus,accedens ad vnam, poteil
ab alia priuari eiuilitate .
8 Jncompattbilitas confideratur tam reipeSu
vniucr/alt quam particular!.
9 ^Procuratorpro danda vote , non pote eJ/L*
nifi vnus de eodem Collegio.
loVerimilss mens aggregantiumt& aggrega*
ti efl confideranda .
X I Collegia omniafunt prohibita , prater enu
merata, tjy approbata iure.
la Mator parsminorsnon praiudieat, quando
agiturdeaggregandoaliquem pro danda

,tv.

ARGVMENTVM.

Quando idem patritius poffic habere.

Suffeagia in duobus fedilibus .
i
..'.,'
CONSILIVM .
' -, .
-^^^t pluribuf.ni fallor,arbi
rror deber obtinereiftos
Dominos Pudeiicos hodie agentes contra familiam de Capua , qua: vulc
gaudere prrogatiua illa,
qua non gaudent alix fa
milia; huius Ciuitatis licet antiquiores, imo
traitant nouum modum regiminis Ciuita
tis ex vnione, qua inde fequeretur ccra an
tiquum folicum, qd* eft feruand tum ex probatione uperioris.tum etiam confuetu
dinis ad texc.in l.i.Jf. i.inl. j.jf.prafes ff.dt
mun.& hon.cum alijs relatis per Bart.in fuo
trad, de reg.ciuit.4.col.in fin.
Lieet.n.quis poflet efle Ciuis plurium locorum iuxta tradita in 1. 1, vbi Luc. de Pen.
C.de munic.& orig. & in l.ciues C.de incol.
lib.io. poffirq; vt Canonicus indiuerfis Ecclefijs habere duplicem vocem.vel in ead
vt Canonicus,& Archipresbyrer.vel Epico
pus, Abbas, & exteri in cap.cum ohm de re
iud.hinc poce ft quis habere plu ra officia dumodo compatibilia, Bart.in I.fi confu. fT.de
adopt. cgerit Dec.in cap.ex Uteris de pro
bat. & in pluribus Collegijs voluntary's pot
quis eTc,fi inuicem exercitio fe impedir n
Bbb
pof:'

Ioannis Francifci de Ponte

poffinr,Bart.inl.fin.4.coI. ff. de collcg.illic.
tarnen credo hc long diftare cafu.de quo
agicur: im ex regua corundem Doctorum
in eidem locis apparecprdios Dominos
de Ca pua ius non fouere.
_ Primi fi Dooresomnes in locis allegaJ tis,& in alijs quampluribus , quos recenferc
effet laboriofum, & non profiguum: omnes,
inquam,concludunr, quodquando exerciti
vnius efi impedimento ad exercicium alterius,quod eo cafu n potell quis effe in duobus Collegijs,ita Bart.in d.l.fin.& fe exter
qui tandem confiderant ex hoc incompatibilitatem, & fufficitquoadhocdari poflibi-
litatem fa Item in potenm, videlicet , quod poffit contingere, vtvnn, & eodem tempo
re vocetur ad muera diueri Collegij , Se . i
vtrique deferuire non pofit ex decif. fingul.
Abb.in cap.prxterea de prxb.qui fe intelligit Bart.in d.i. fn.de colleg. illic hoc eft hulufqnodi in J fu , de quo agitur nam poffec
creari vnus de familia de Capua eleus Ni
di, & elctus Montane, vel eleftus Nidi, Sc
deputatus pecunix , vel aliorum in Montanea,& couuetfo,quibus cabus non eft du bium vtrique deferuire non poffe , nam cum
Ciuitashabeatcertum numerum ftatutum
Eleorum, Deptatorum, Se aliorum Ofivcialium,pcr quos reprxfentari eft confuet
tunc quando ad aus facicds eft certus nu merus fta tutus , non poteft quis fungi vic*_*
duorum:ita Dec.in d cap-, ex Uteris, allegat
Bald.in 1. Dominus ff.de teftam. Anchar.iib.
eonf. 4J3.& confiderat intereffe Cinitatis
reprxfentari per plres,vt per Add.ad Abb.
in d.cap cum Olim.
Confderatur etiam incompatiblitas ex
4 alio , nam non eft dubium, de facili eofotingere poffe eodem die,academ hera,& ptino, quibus vocatur ptatea Montanex,quod
etiam vocetur plarea Nidi, quo cafu non-*
poffet vno, & eodem tempore quis effe in_
ambabus, & fufficit hoc, vt dixi poffe con
tingere fecundum Abb. in dio capit. prx*
terea_'. i - '
.
Confderatur lia incompatiblitas, nam
5 vt videmus-, & eft folitum , magnifici Blei
huias Ciuicatis congregantur in S. Laurentio, tamdv mar.es qum de fero,& eodem-
tempore ce feroindie Mercurij,& die Sabbathi folcnt congregan in eodem loco in.
alia deputari peetnix, Se in alijs diebus dcputati fdrtifictior.is,& fmiles;dicatur igiturfi contingeret cafus ,qucd quis creare^
tur Deputatus, vel Elctus Nidi, & in Montanea haberet aliud officium prxdiorum ;
nonne (unt hic incompatibilia , & inuicem
txerciu fe impediunt, vt dicit Bare, maxi

m , quia in fedili Montancx ponunturin-2

bufciula ipfius Equits pro OfHcijs ipfs
exercendis , Si demum fecundum (ortem of
ficia diltribuuntur, vt fie tanto facillor detur incompatiblitas considerara i Sc dicamus ver effe negotium in potentia facti
prxexiftentisjnee dicatur.quod fi fuerit quis
iftorum Orficialis creatus ab altero iftorurrt
fedilium, quod non acceptabit officium al
terius durante illo prirno,nani hoc non con
fiderant DoSor.im in cafu ifto volunt coa*
fiderari incompatibilicatem.
Prxtcrea , eo ipfb , quod quis eft EleAue
Ciuis , oblgatur ad onera , Se manera fui*
eunda , Se perfonalia , funt multa , qur enumerat text, in 1. r. if. perfonalia ff. ad munieip.& in l.muneram eodem titulo : vnde fa
ltas Ciuis ex priuilegio,vel crtnuentione te*
netur ad onera Bald, in l.quod fauore coU
pen.ff.de legi. Ludou. in I.prtorjf.patronum
ff.de in ius vocan.& quod dicimu5 de allcft
eiue in Ciuitate , idem habet locum in aJ
miffo ad quarterium ipfius argumento totrus , & ipfius partis , vt arguit ad propofittim Bart.in l.de quibus pcn.col. vcr.quir*
unquid ff.de legi. idem Bart. in l.otnnespo/puli j.col.verf.tcrtioquxritur ff.de iaftit.as
iure: vnde fi quando quis vocaretur ad muneia fedilis Nidi,t Montanex poffet renun
ciare vnum>& aeeeptare aliud **t melius
comtr.odius , St expediens ei videretur , fequereter, quodiftc qiiafi contra&urfa&us
exallctione claudicaret, quod effet femper
voluntarios ex vnius parte etiam ex po
fjeto, etfi Collegium difftnimus foeitreatem
plurium^corporum inter fe diftantium vn
n^min ei deputato colle<ftio fecundum-
Innocent.in cap.dilefta de'evceff prxlat.v5
Abb. & alij , Bald in rubr. . pro foc. effec
hixe focietas Leonina , fi in arbitrio fori; cCfet participado honoris tantum,& non oncris ad text, in4.fi non fuerit $. finali.ff. pro
foc.qnando enim vidererdelationem horiorie vnius fedilis effeonerofam, & alterios
minus vel lucrofam, hoc attento poffet vocatus ad muera aeeeptare , quod vellec, Sc
vna e-x prxdidis placis remaneret frauda*
ta Ciue xa in alledione, & contrauen
tumfcffet , quaff Cpptraui , cuius virtuce,
eo ipfo , quod quis eft alletus oblgatur ad
onera, quemadmodum etiam gaudet hono
ribus .
Et licet quis poffie ffe Ciuis in pluribus
7 Ciuitatibus , tarnen hoc nil commune ha
bet cum cafu ifto , de quo agitur, fiquidem etfi illud iure reperiatur , fic prou'fum , tarnen non reperietur Dodor,qui
dicac > quod fi v traque Ciukas vocat ai
muera.

Confflium
muera * & iftc Ciuis non poffic de feruirc
nifi vni,quod Ciuicas , cui Ciuis non deferuicnon poffic iilurn priuare ciuilicaco ,
VC exregulis prxditis eft fundatum: imo in
cafu noltro habernusconcrariam regulanu
videliced quodquis non poffic efle in duobus Colleges in 1. 1. j".fin. ff. de colleg. iUic
tradic lnnoc. per ilium textum in d.cap. di
lecta circa medium de excelT.prxI. qui cexc.
ecfi generaliter loquatur , & fic ilium intelligac Innocenc.tamen Bare. ver violacur,
qud intelligarur , quando exercicio colle
gia inuicem ie impedirenc,& fic vulc Barcol.
cidcrarc in cafu i (to incompacibilicacem ,
quam adelTe fupra lac eft fundacum,& fucceffiu non eft arguendum regula illa percniffiua ad banc prohibiciuam vlcra inftantiam fupra dacam.
Qnx incompacibilicas eft confiderata fu8 pra, cam refpecta vniuerforum negociorum
quam eciam parcicularium ipfius fedilis > &
infpeciequd vno, & eodem die, vna & eadem hora, vno & eodem puncto poffunc vocari amb platex pro ncgotijs particulars
bus ipfius, & non poflcc hoc modo vtriquc*
adeftev >
Confiderari debet eciam in hoc aliud no9 tabile interefle Doctoribus confideracum
in hoc negocio, videlicec ne fecreca Collegij
pandancur , ideoq; iura , & Doctores alias
voluerunc, quod liccpofsicquis confticucrc Procuracorem ad dandam vocem, tarnen
non poteft fieri mandatum, nifi in perfonam
vnius de Colic gio, non aucem exeraneam.*
racione prxdia in cap. quia propter $. il-
luddeele. Abb. in cap. conftitutus de appcllac.fi enim confideramus iftud intereffe
in vniuerfum, videacurquxfo, fi platea Ni
di vult fuperare plateam Montanes , vel
contra in donando plus , vel in: expediendo
cicius negotium, vel in fe prxfencando prius
coram fuperiore, & in alijs expediendis,ia>
quibus fe prompciorem fuperiori demon non ne inrereft hoc fecretum non reuelari ?& icainhocconfideracurmanifefta
incompacibilicas: quo ver ad particulars*
int treffe confidero illud duplici racione^
Vnum eft,quod pofTecdari cafus, qud vna_
cxipfis plateis vellet ftatutum aliquod facere , quod vel non reuelaretur, vel fireuelandum effet , non poffec in hoc ancecelli ab
alijs piareis, nonne potfetdari reuelatio al
ten piare, & per illam fimile pnus fieri,
vel illud itnpedin proprer xmulacionem_ ,
vel aliam caufam ? cert cafus eft indubicabilis. alio eciam modo , & ftriius confide
ro circa hoc parriculare inccrefle , nam fingamus cafum, quod vna prxdiis placis

VIII.
licem haberet cum alcera , tt videmus inplacea Capua nx, quae prxcendic, vt dignior
eife prxferendam omnibus alijs , vel po(Te_
dari lit inter plateam, & placeam,ad quam
ipfarum fpeetfindicatuslegatio aliqua_,,
& multi fimiles , quo cafu non eft dubium_t
euidens adelTe incereffe , ne fecreta vnius
Collegij pandantur,& fic in hoc apparec
euidens incompatibilitas,ob qux dicendum
erit efie nos fub regula cexc. in d.i. i. ii.fin.de
colleg. Hie.
Secundo principaliterconfiderandaeft in
loprxienri negotio verifimilis mens aggregntium , & aggregati, qui fi verifimilicer
ruiflenc interrogad vtique dixiffent in Moncanea cantum velle gaudere, vel quod certiuscredo,fi fciuiffent habere vocem in pla
tea Nidi non petijenc aggregacionem in_.
platea Moncanex , vel aggregances non aggregaffenc, fi in vcroque gaudere honoribus
voluiffenc ad cexc. vbi glof.in I. rale pactom
. fi. rT.de pac.in l.fi excraneus if.de condi.
cauf.dac.in 1. in obfeuris fF.de regu.iur. quz
reg. non cantum procedic in conuentiono ,
fed eciam in 1. municipal i in refcripto priuilcgijs,& alijs, vt per Bald. & Paul, de Caftr.ind.jir.fin.& confuleic pluries, Dec.Alex.
&alijquampluresnoti excellencibus iudicancibus , & fi vel negociorum in vniuerfo ,
vel in particulari , datur aliqua incompacibilitas, quid dubij habet hoc, quod eft con
tra mentem aggregantium , & aggregacorum, qui non in parce aggregare voluerunc,
nec ad cerca negocia voluerunc iH aggreI gari,fed ad omnia, vc alij Ciues, im cum.
aggregariorefpeu omnium fueric vnica ,
& indiuidua,fi corruic in parte racione incpacibilicacis, corruec eciam in cocum confiderando indiuiduum voluncacis ad text. in_.
].x.jf.illud,vbi eft cafus ff. de aqua quotid.&
aft.Bart.in l.grxc /.illudfF.de fideiuiT. cum
alijs congeftis per Doctor, ibidem in 1. fancimus C.de donat.
Terti,& vltim confidero, quod de iure
I I omnia Collegia funt prohibir prxter iu
re enumerata,& approbata adtext.in I.
in suma fF.de colleg.illic.glo.magiftra in hi.
in verb.aliorum ff.quodcuiusq; vniuerf.hxc
inquam infiitutio fedilium fuit faa, & ap
probata a Sereniffimis retro Regibus modo,
quem huevfque vidimus feruacum videlicec,]quod vnufquifque in vnico fedili habcac
vocem. & hoc , quia caufa initicucionis ,&
promiffionis fuit diuifio ipforum caufa maioris notitix perfonarum, & vc faciJior fuiffec congregatio,qux diuifa magis accepta ,
& reducibilis ad votum Regis fuiiftc : nine
dicimus diuide , & impera , ncc per hoc diBbb a
cuncur

f68

Ioannis Francici de Ponte

cuntur Ciucs diuerfi.fed omnes fue vniformes, tradic pulchrc hax Bartol. m u i. ft. ad
municip. fed quia fumus in gente, feu popuJo maiori, propterea , quia valdc difficile
& pcriculofum erat mulritudincm congregari, propterea pcrmifll fuerunr, ac inftituti Tediles ad text, in 1. a. jf. deinde F. de origin. iur. Barcol. in traft, de regi. ciu. 4. lum. in verf. fecundo eft videndum (i ergo
permitterctur,vtquisgauderepoflit in pluribus plateis , fequerecur vnio, & corruerec
diuifio fafta.poftqua m ( vc dixi ) non confiderantur Ciucs, vt diucrfi , quia per diuerfa
quart tria gaudenc , fed omnes iunt vniformes, fecundum Bartol. curr.q; h.rc Collegia
per prius prohibir fuerint permifla cerco
& limitato modo, mrito modo , & forma-
celiance, vel ipfius ratione ceiTat permiflot
& rcmanemus fub regula prohibitiua , ob
quam concludendum aibitror omni iure ,
praediftos Dominos de Capua non pofto
in ambabus plateis gaudere; nec dicc iftos
Dominos de Puderico agentes carcre aftione, quia fairem requireretur coneurfus maions partis,natn tractt inreieflc propriurn
cum ea vice , qua gaudent honore Domini
de Capua, non gaudent ipfi, 8t citius ipfis
Ii deferuntunvnde bene aftio competit,& Iicet alias fuerit in controuerfia opinio Compoflel. relata per Abb. in cap. feriptum do
tieft, de qua latiusLoftr.in iuoconf. 5 c*"
men in cafu, de quo agitur opus non eft hoc
difputare : nam aliud eft , fi maior pars poteft pra-iudtcare in confimilibus,& tollero
actionem einbet compctcntem, & aliud,!,fi
quilibet actionem fibi iure datam poteft
txcrcere , donee fibi fuerit fublata per majcrem partem , quod non poteft habere dubium , & hie eft cafus nofter : nam prseexiftentia aftionis in perfona euiuflibctt non
poteft negari , & hinc datur ipiius priuatio
per partem maiorem , ad tcxr. in l.Jccem_
de verbor. obligar, donee igitur huic aftioni non fuerir pmudicatum percxprefltm
coni'enfum partis maioris,non video quid
vetet in homine libero ipfius cxercitium_ *
& exprefVus requireretur in hoc confenfus ,
tum ratione prariudicij , & dcrogationis iuns tertij , turn etiam ratione interelTe ip
iius plater in vniucrfo , quam eiTc intereflatarn in hoc negocio non eft ambigendum ex
pracdiftis , quibus cafibus tsciturnitas non_,
inducit confenfum ad not. per Doftores in_
1. qui dotis iolur. matrim. Cartera fuppleat
religio.S' authoritas excellentium ludicantium , & fecundum pra:difta fuit perSacr.
Conf. iudicatum.
,

'

prQ PabxO de Sangro,

S M M A R I VM.
i Conceonarius profe,&poferittnonpott/i
in alios dtJponere,qum infilias .
'Poerttatis appellattone,foemina non continetur.
3 VetbaProbemy dnotant intentionem concedenttsV ;
4 Haredes appellatione omnes fucceffores continentur . ,
j Nominatus ad dignitatem, velfuccefonem%
vigore Triuilegy\dicitur habere, conct'
dente priuikgtum,non nommante,
ratione nu.y.& 8.
Reliclum vni ex familia, dicitur reliclum^*
incerto de certis.
9 Qmi babet mandatam pote/lattm, nibil babet
proprium, .
Siipuler pure pro eo quem nomir. abo,
pojjum poeagrauare,vel conditionem apponeretn praiudiemm nominandi.
Siipuler modo pr*dtclo% necejfee, vt pri
mo acquiram in mei perfonam illui ius ,
quod m tendo transferre per nomination?
guiipulatur modo pradiclo , moriatur
ante nominationem tranfmittit ius notainandiad baredes.
1 3 {uo cafu faSla nominationenudus minier
reputatur.
14 Sttpulanti pro eo quem nominabit,qu*ritup
ture renocabiltttr , &facia nominations*
refolmtur necejfarid.
ij Nowiratio facia perfltpulantem, vtfupraf
retrolrabitar ad tempus fiipulattonis .
1 6 Conceionartus 1{.egis properJona nomina- '
da,r,on pottf onus aaycere .
17 onceffio pro perfona r.ominanda caducitar
mot tuo concesionario abfq; quod nomtnet.
18 Intel/, ad lfecund refponfumC de eontrab.
& committ.fiipul.& .\."*.
19 Intell.ad l conciunturff'.de iure codic.
Dectf.Reg.Cam.quod nominationenonfacJa
per morientem poteas extmguitur.
23 r2^cminatiofacia vtgore concejjtonis T{jgi *
videturfacia d Rege .
3.4 Quodprobatur exemple litemeorum ff.de'
ctcuerintff 'quod cuiusq. vniutrf. nomine.
aj Teatordicat in teamento inftituo breem,qu?tn codicilltsjecero,valet iritutio.
26 Teatorlegauit prout e infcbedula, que
e/i,penesguardianum, valet legatum.
27 a qttafunt in termino , ad quem t relatio ; intelliguntur fptccata in termino
referentes.
2 8 Pariafunt effe cerium de perfe , velper rt-t
laiton ad aliud.

Confilium
9 Andr.in cap, \.de alien.feud.pat.declaratur.
50 Bona peruenta adfi/ium, ex aufa nominationis fac* per patrem , vigore concefonis Regia pro barede nominando ; dicuntur ex principalprouidentia perueniffi .
3 1 Aiumfaciens cenfeturfacer eo modo , quo
pote.
Ii Afls in dubio cenfetureri,vt valeat.
3 luramentum facit valere aium eo modo
quo pote.
34 %)enomtnatio partium non dat efe, aut fort mam contrauum.
35 Intentio,&fubantia eius,quodfieri inten
diturfunt attendeuda. .
ARGVMENTVM.
. Concefla poteftate nominandi filios
in annuis redditibus Regeonceffissaa
creditoribus nominantis iusaliquod acquiratur , & nominationc non faa quis
fuccdat ?
CONSILIVM CIX.

Vndus ifte petite vendidirionis annuorum duc.

joo. Catholica Maieftate conceflorum D. Ferdinando de Sangro vitaipfius durante , & poft eius
morcem duobus hsredlbus per eum nominandis cam per aduiruj
inter viuos,quim vltimae voluntatis: habet,'
ni fallor , iuris refiftentiam , fiue loquamur
lecundum verba priuilegij,& intentionem_
concedencis, fiue punctum ipfum ecundum
veros iuris tramites difputamus .
Concefficnis.inquam, verba ac coneedentis intentio fatis clara funt gratificandi tan tum fill js ipfius Ferdinandi,non autem dan
di poteftarem Ferdinando in alios de pre
dicis introitibus difponendi , feu i! os quomodolibet obligandi , & potifim demonftratur boc in principio conceffionis ibi , ve
Cquse nos tuortim meritorum, & feruitiorum
4 al i qua m racion habuife videamur , ac eius
poeritas huiufmodi dono recreetur , & fie
pofleritati Ferdinandi profpexit , ergo voluit filijs conceder adimendo propter hoc
pote tern in alios difponendi > & hoc imI portt veibiim pofterkas.ad text, in I. quod
is verbis jf. r. vbi eft cafus,& ibi Dodo.not.
deleg.3. Hinc Iurifconf.voUiit inconceifio& ne fada pollen's , feeminas non contneri ,
quia concdons internum habuiTe videtur
in agnatione cuncefium conferuari,& non-.

IX.

%6q
in cxtraneas manus alienari ad text, in 1. 1.
flF.de iure im munit. Andr.in cap. t. f.i.do
fucc.feud. confuluit Alex, in conf.n 6. lib. a.
poft Cyn.quem etiam ipie allegat in I.fin.fF.
de Conftit.Princ.de quo latius perDec.in_.
3 conf. 213. & cum hsec verba fint in prohemio pracdidar conceffionis,proculdubio mes
& intentio concedentis fatis clara colligttur ad text.in l.fin.ff.de hasr.inftit.
Sed quefo altius conceffionem prdidarn
ipfiusq; verba confideremus,nam, ni fallor,
videtur cafus ifte fatis clarus pro O. Fabri tio.Rex enim in hoc priuilegio nihil conce
de Ferdinando,fed gratiam facit Ferdinan
do concedendi heredibus per ipfum nominandis,nec conceffit hseredibus,vt cum qualitate hereditaria illud habeant , fed voluie
conceder hzredibus , ideft fuccefloribus
Ferdinandi, propterea dicit Iurifconf.hzre4 dis appellatione omnes fgnificari fucceflores in l.hasredis appellatione fF. de verbor.fi
gnif. hinc legatarijs,& alijsdicimus ex hoc
verbo profpedum 1. in conuentionibuseod.
tit.l. id cempus Ji.fin.ff.de vfucap. & hoc non
habet dubium ex eifdemmet verbis priuilegij,poftquam dat facultatem nominandi hredemprzdi&um tarn in teftamento, qutn
codicillo , in quo non poteft nec dari , nee
adimi hzreditas,qum etiam inter viuos,&
perquemcunque adum,& per quamlibee
fcripturam tarn publicam, quam priuatam.
Si ergo gratia faa Ferdinando eft, vt ip
fius heredes poft et us mortem introitus hos
habeant,in quo pariter verba priuilegij funt
fatis clara,ibi,ita quod poft ipfius Ferdinan
di de Sangro obitum pofleifio realis ciuilis ,
& naturalis didorum annuorum introiru ,
fit , & efle debeat tranflata ad ipfos hzredes
per ipfum nominandos,liceatq; didis hxrodibus fuccedere ad folam prxfentium oftenfionem , didumq; annuum redditum fua ipforum vita refpedu perdurante perciper,& habere cum didis iuribus,audoritat!bus , & przrogatiuis prardidis , cum quibus
didus Ferdinandus de Sangro illos percipere , 8t habere confueuerafc & naturalem, &
ciuilem pofefionem prffentium audoritate , & virtute in ipfos tranflatam continua
re^ fibi tueri& defender nullo nobis madato expedato,quod madatum ex nunc pro
tunc conccdimusjinueftientes propterea didos duos heredes rcfpediu in didis annuis
due. joo. nominandos ad ipforum vitf deurfum,&c. decernntes exprefs,quod prfens noftra propagatio,ampliatio, & extenfio fit,& effe debeat didis harredibus, vt fupra nominandis eorum vita perdurante ftabilis,realis,&c
Bbb

cc

lo. Francici de Ponte

70
Et fie ex verbis apparet , gratiam factam
lacius per Cure. Inn. in fuo conf. 4. & in hod
Ferdinando conedendi non ipfi , fed perfocafu voluic Decfacta nominatione hune efnis per eos nominandis hos introitus . ade
fc nudum miniltrum , & reddic rarionem_
qud conceifio in perfonam nominatorum
quia ctfi ante nominationem tus eft quzfnon fumic vires ex perfona Ferdinandi cum 14 tum, eil inquam hoc reuocabiliter,quia po
ipfe non concdt nec aliquid tranfmittit ,
lka ca facta illud ius prius quzfitum rel'oluitur , & cum refoluaturex neceff.tate prasquia vira lu a perdurante los introitus ha
ccdentis acquifitionis conditionatz, meritd
bebat, fed facta noroinatione dicimus Rege
omne onus reijeitur , retrahendo actum ad
conceder, erant enim ante nominationem
principium ftipulationis tanquam purificaincertz ex perfonz,facta vero nominatione
fun t certificatz,& priode habetur, fi iptzcx nominatione fubfequuta virtute przfis nomina tin; Rex conccffiftct ad Fcrdinan- {5 cedeutis potefiatis ad rexr.in I. qui balneum
ff.qui pot.in pign.hab.ad nor. per Bart. iru.
di gratiam, & peritionem , etfi dicimus poI ftentati proipcxifle.vc ex prohemio concefl.in diem tT. deaqu.plu. arc. & idem confufionis en fundatum , crunt pcrlonx incert*
uit Alcx.quem Dcc.iam allegat in conCijt.
de certis, eft cafus propn in 1. vnum ex j6 vol. 6. Secundo ver cafu.in quo nulla interfamilia in prir.c.iunfto jT.i.dcleg.i.vbi Do
uenit ftipulatio nullus contractus, nulla necelTariaacquifitio, fed tantum mera Regie
ctor. omnes,& przcipu Paul, de Caftr. poft
7 Bald. Princeps enim tali cafu t ft, qui conceconceifio , proculdubio erit cafus ifte longi
dit minifterium tantum nominationjs eft
minus dubitabilis i cafu con'uko pcrprzFerdinando concelJum , vt lie ca lacia dica- 17 fatos Doctor. Hincinfertur,cpodin iftoicciido calu, finon fuerit facta uominatiocatrius,Prinipem,non Ferdinandum conceffifducatur proculdubio conccflio , quia nihil
fe,in quo eft lac is partie, er. fus in 1. pater ex
conceium Ferdinando, nec aliquid pereum
Prou'mtia ft.de manu.vind.in l.ficonfcntien
acquifitum fuit & propcerea ii nihil habec,
te ft. demanumiif. Nam quod Rex facer^
nihil tranfmittit,fed fuit conceflum h^redi*
poterar,commifit Fcrdinando,qui explican
busjpfius per eum nominandis, ynde cocefdo actum , dicimus iam Regem fecifle ; duq
fio per ipum- actum nominationis incite-
enim funt conceder , & cui conceder, Prideducitur, vt fic neccflario nominatione no
mum,iam explicar Rex. Secundum, committit Ferdinando explicandum.quo facto diir j8 facta extinguatur: nec reg. fecundum re
fpoafum alleg. proceditquia ( vtdixi) dum
ff mus Regem concedentem fecifle ad text, in
ftipulamur nobis prius acquirimus, & fie c
Litem eorum . 1 .ff.quod cui. vniuer. habec
in hoc Fcrdinandus mandatam potefiatem 1 19 rcg.text.in l.conficiuntur,minusin cafu ifto
proceder, pofiquam facultas tantum nomi9 & fic nihil proprium ad text, in L|< $,fin.vbi
pandi eft Ferdinando concerta, non autem_
Doctor.fF.de offic.eius,& hoc efi.quod folquod iplutn concelfum per Ferdinandum_
niter inindiuiduocfi'luit Dec. in conf. 54 j.
& injfortioribus terminis i loquitur enim in %q habere tranlmictatur,ideoq, in Regia Cam.
: i--: i. n
: i
Summ, cafus
r ifte
-n fuit
r pluries

i :r.._ , vt -no
deciius
ftip,ulationc facta pro eo, quern nominabo ,
minatione non facta poteltas extinguatur,Sc
JO t tali cafu non poflim grauare,vel apponeIX conditionem in przmditium nominati ,
onceifio caducerur.
Ex quibus remanet articulus ifte decfis
quia lie, qui nominandi potefiatem habet
nam li ex morte Ferdinandi conccffio;cxtindicitur nudus mini(ier,& merus txequutor,
guacur,non facta per eum nominatione: er
fecundum eum . Eft ergo hoc imfortioribus
terminis , nam aliud eft rractare de ftipulago nullum reidet penes eum ius, fic pro intione,feu contractu per alium facto, & aliud
troitibus przdictis , & onfequenter nulla_
J I de mera Principi* concefionc. Primo enim
poterie crcditoribus (actio acquiri ,& fi iui
cafunecefaria eft acquifitio in perfona ftaliquod penes Ferdinandum dicimus excipulafuis,& fic iuris tranflatioineum, vt dctifie, proculdubio inferturneceflario , quod
mum per nominationem ius aleeri transfenon fuit ah'ud.nifi ius tftud nominand>,quod
ratur, ex reg. vulg. quod alteri ftipulari njus coafumie nominationem faciendo , qu
\ mo poteft. Ideoq; quia ius eft acquifitum-^
cum fuerit facta ftatim conceifio fum it vi
& radicatum in perfonam ftipulantis in ifto
res in perfonas nominaras Rex tranftulic
primo cafu merir etiam non facta nomi
pofleifionem , ipfosq,* inueftmit fecunduuu*
natione tranfmirtit ad hzredes fccundum_
verba priuilcgij .
trminos text, in 1. fecundum refpoiifum C,
Sed arguendo i fufficienti partium cnudc conrrah.& comm.fiipul. vbi Bald. & Domeratione , aut dicimus nullum refiderc ius
or.& poteft etiam hoc proceder cum reg,
penes Ferdinandum , nudumq;confiderari
13 textfin l.conficiunturft.de iur.codic.de qua
miniftcrium in ciusperfona vc fic nomina
tione

Confflium

IX.

47i

tonc non facH concedi caducecur, & vtiq;

fpecificata in termino referente.ira Bald.in
ex prxallegatis habcmus intencum , auc ve
l.fi defenfor $, qui interrogatus ff. de inter.
ro toqui volumus fecundum trminos cexc. 2$ ad, & paria funt illiquid elle certum, & ex*
ai in d.l.lecundum refponfumqui termini func
preflum de per fe.vel per relatiot ad aliud,
in quibus pars omnem conacum facer podequo latiffimc per laf.in 1. ait praetor /.i.
teft,8c pancer obeincre debemus, poftquam
if.de re iud.
przdti Doftor. voluerunt.quod etfi ius ftiSi ergo Rex concedit non Ferdinando, fed
pulanci acquiratur ita quod nominaciones
hzredibus , & fuccefloribus ipfius, nominac
non fada ad hxredes tranfmittatur,tamen_.
ipfe illos,eo ipfo, quod Ferdinandus nomiaavoluerunt acquificionem illam efle condinauerit, ergo nullum poft eius mortem ha
tionalem , reiblubiiem > & excinguibilem ex
bet Ferdinandus in dictis introitibus ius,fed
nominacione fubfequenci , qua faa volueeft tanrum nudus Regis minifter in certifi
runc reijci intermedia onera> quz in princicando perfonas,quibus conceffio facta erar,
& fie fi videtur conceffio facta fuccefforibus
pio acquificionis apporta non fuerunt , &
Ferdinandi,qui dicentur fpecificati, \ nomi
onfequenter apparet introicus przdictos
inobligabilfsper Ferdinandum, ob quod va
nad diftinim in ipfa conceffione per nona eft creditorum pecicio circa pforum in
minationem faam 4 Ferdinando:fequitur,
quod decii. Andr.in cap. i. de alien. feud. par.
troituum venditionem.
Cogitaui vlcetius rec confiderando vim %9 & alia, quae ex aduerfo adduci poffunt retorquentur contra partem , fiquidem Andr.
conceffionis.de qua agimus,quod Rex ipfo
graciam concedens heredes, feu fucceffores
voluit,quod quando fpecificatum eftnomen
fllij,eo cafu filio omninonon,vt hxredi conferdinandi nominauit,nam etfi conceffion
ceflum videatur , maxime quod in cafu nofecerit hzredibus per Ferdinandum nominandis hoc non importt concefsionem_
ftro ponderandum eric,quod bene nota: erat
perfonz filiorum Ferdinandi ipfi Rgi. Non
faciendam per Ferdinandum hzredibus, fed
cnim erant filij anniculi , fed perfonz , qua:
tcum declarationem hzredum.quibus gramaxtmopere Regi inferuiuerunr,fiue loquatia eft cccfla.ex quo infertur de iure, quod
** nominando Ferdinandus, & declarando hzmurde perfona D.Io.Loyfij,fiue de perfona
redem videtur Rex nominar e, cum id expliD.Fabricij, cuius labores, & ingentia, feruitia, funt plufquam noca tempore Pontifica*
j cet virtucepoteftatisei Rege attributs ,
cus Pauli IV. & ventas eft , quod non Ferdi
tradit hoc glof. in indiuiduo in I nftitutia
nandus , fed ipfe dum in Curia apud Regent
talis in verbo,data eflet rf de condit. inftic.
moram trahebat>& in feruiendo graciam_>
allegat ad hoc text, formalem in 1. item eorum jf.fi decuriones ff quod cuiuf. vniuerf.
procurauit,expediuit, & Ferdindo hue miqui iam fuit fupra allegacus ; dicit enim ibi
fit. Ex quibus patee , quod nec decif. 'Andr.
a+texr.quod fi decuriones decreuerintaion
nec alia, quz ex aduerfo ponderan poffunt ,
merenrur allegari in cafu , de quo agimus,
per cum mouendam.quem duum iuri elegepoft quam nulla ( vc dixi ) eft facia conctffio
n'nt : is videtur ab ordine electus , vnde fi
Ferdinando, fed faa eft conceffio filijs,conRex concessit harredibus per Ferdinandum
templaca eft pofteritas Ferdinandi exprefs
hgendis , ille hires Ferdinando eleus i
dicitur, quod poft eius mortem pofefio diRege dicetur electus , & in ipfo priuilegio
torum annuorum introituum ad ipfius hzconcefsionis videtur fpecificatus hzres, feu
redes nominatos vadat, & exprefs ipfos ex
J fucceflor , ficut quando teftator inftituit il
nunc inueftic, nec reperitur in conceffiont*
ium hzredem, quern codicillis fecerit, valec
przdicta verbum vnum in perfona Ferdin
inftkucio ,quia non in codicillis h*reditas
di, fed coca conceffio, & omnia verba dirigu
datur , fed teftamento harres datus videtur
cur in perfonam hzredum , & fuccefforunu*
cercificatus tarnen percodicillos.vcin halft
Ferdinandi per eum nominandorum , adeo
toto,vbi Bald.& Angel.ff.de hatred. nftic.&
quod mens clara concedencis colligitur, qd*
alibi dixit Bart. in I. fi ita fcripfero ff.de convoluit conceder perfonis per Ferdinandum
6 dir. & demorftr. quod fi teftator fecerit Ienominandis , ita quod effeflualiter ipfi poft
gacum grauado hjeredemvc dec illud, quod
mortem Ferdinandi gratiam confequanrur,
refcriprum eft in fchedula quam reliquit
fic ex principal! prouidentia introitus ifti
apud Guardianum Fratriim Mino um.quod
legrttum valcr,& reperta fchedula , habetur 30 fuccefloribus donantur,& confequenter non
poffunt creditores in ipfis ius przeendtre-*
fi in reftamenro legatum certum fpecifiad text.inl.fi arrogacor cum concord, ff. de
catum fuiTcc , de quo ibi latius per Socc.
adopc.
Hincfumimus regulam,quod ea,qu font
Et Ucee dicaturconceffioncm factam 7 in termino>ad quem ficielacio,incelligtur
templa-

Ioannis Francifc de Ponte

remplacions fcrutiorum Ferdinandirtamen
fi rcc^c aduerracur , hoc decidir caufam_ t
namautdicimus Regem poftericati profpexifle, & habemus intentum, aut ver dicinius ad Ferdinand! petitionem gratiam hoe >
modo conceffam ex ipfus contemplatione
Regem taliter conceffifle , & tali cafo non- :
poteft vilo paci dici.quod donatum filio fie
pati i acquifitum.quia eius contemplatione,
nam in hoc rpugnt idem Ferdinandus,qui ;
fi inperfonam filiorum gratiam petijc : er
go noluit ipfi acquiri, quod optimdecla-
jacur,& fundatur ex coneefiione, qux fumit
vires poft ipfius mortem , vnde dum viuit ,
nec ip( , nec alteri aliquid conced cur poil
mortem conced tur filijs, ipfi non qusrieur,
quia mortuus,ergo Rege,non Ferdinan
de habcnt;qued ( ni fallor) tollitomnem_#
nenitus dubietatem in hac caufa.
Audio, quod pars aderfa dicit, quod nominatio fada per Ferdinandum non eft formiter Facta , fed potius ddit prxdios introitus D.Fabritio infolutum,vel in excambium eius , quod in capiculis matrimonialibus eidem promiferat,quod vtique vanu m__
opinor iudicandum efle, nam poftquam videmus Ferdinandum in filium de prxdiis
BtroitibusdifpofuiTe,fic effeualiter nominauit fucceflorem fuum , qui eflet de po'5 1 fteris, & cum fecerit aftum.ccnfetur fecift
modo quo fieri potuit, & conferuari tbet eomodo.quo melius poteft ad text, in U
fi tarn angufti.vbi Angel.fF.de feruit. in cap.
'3 i. de defpnnf. impub. & fieri debet femper,
ve actus valen ad rex t. in l.quoties ff. de re
bus dub.& exiftente iuramcto femper aus
33 valet eo modo, quo poteft ad text, in l.cum
pater $ filus matre ff. de leg.i. vbi Bart. &
in l.fi quis pro col.pen.de fideiuif. de qui*
bus omnibus larifim per Dec. in cap. cum
femper deofficdeleg. nec denominado par
tium da: efl'c,aut forma contractu ad text.
34 in l.infulam,vbi Bart not.ff.de prxfcr.verb.
fed attenditur inrentio , & fubftantiaeius ,
quod facer intendimusad text.in l.in venditionibus ff.de contrah. empt.
Sed quicquid fir,hodie declarandum erit,
quod ius habeat D. Ferdinandus fuper iftis
introi tib us : nam fi procedunt allegata, auc
nominatio eft rite faa, & ibunt ad perfon
nominaram , aut non eft rite faa , & erunt
Regis alia nominatione non fequuta : vnde
declarandum erit hodie in vita Ferdinandi
tantum creditores ius pretendere poffo,
poft ver mortem nullam,aut quia poteftas
ex nominatione confumitur,aut quia ca extinguitur nominatione non fa$a.

Pro Comit Montellae.

;

SVMMARjVM.

Antefatum an debeaturfilio , vtfilio, vel v%

baredi .
Matrimonium centrafium more Magna*
tum,idem es7f ac fi diceretur contrabi iu
re ciuili, & cQmmuni.
Mos Magnatum, & conjuetudo Ciuitatis
Neapolis.valde diffcrunt.
Antefatum,vigore Confuetud.N eapol.jpeiat
adfilios.vt bared-pat.contra Affl.
Mulierficundum Conslit. & Capit.T{jgni
tenetur feruare dotarium conitutum d
virofilijs illius matrimony , ibidem.
Mulier de iure Longobardor babebat quar
tern, cuius domimum in earn tranfibat, ip fo iure.
; Lucra nuptialia diuerfimod appeilanturin
Regno.
' Lucrum nuptia/e , de iure Romano, appellatur donatio propter nuptias , in quo quid
fit dijpofituw de iure . & autb.ibidem^.
fr num.8,
;.

ARGVMENTVM.

fylatrimonio contrajo more procero

vel Magnatum , antefatum debearurne
filijs, vt filijs, vel vt harredibas.
CONSILIVM CX.
N caufa lll.Comits Montells cum creditonbus ,
prartendentibus ius fuper
antefato Ill.quon. Comitiffx Iuftinianx de Capua
duc. 3J33.& tertij vnius .
Dubium eft, an in anrefaro prardi&o fuccefTeric Ill.quond.Comes D.
Troianns filiusjvt filius,vel vt hires quond.
III. D. Didacieius patris,in quo dubio difcurrendo, viderur mihi , quod confiderare-
debemus quinqu iura circa lucra nuptialix
videlicet ius Codicis,ius authenticorum_j,
ius Longobardum,ius Frcorum in Regno,
& ins municipale huius Ciuit.Neap.& jncpiendo ab vltimo,non eft dubium, qnod con
tractus matrimonii initi inter di&am III.
ComitiTam luftinfanam, & HI.D.Didacum,
fit more procerum,& magnatum huius Regni, quod idem eft, fi dixiffet, iure ciuili,
& communi,& non municipali.vt acteftatue
Dec. in conf.40 r. & quod fit idem, quod ius
commune not. Capyc. deeif. 1 76. na. 1 7. qui
tos

Confilium CX.
f7}
Jus de iure creditur.vt noc.Barc.in l.de quiconfuetudo magnacum non denkt ab alijs
busde legi, quem Door. communirer fciuribus.
quuntur,& fecundum hoc fuie per Sac.Conf.
Nam fi tertio loco confideramus ius Lonjuaica tum in caufa III. Duciflk Grauinz, & 5 gobardorum,quoiure,quarraerat conftirufliorum, cum III. Duce, nepote, reference*
ta, dominium ipfo iure ex cftirutione quar
Domino de Alcomare,cum eraaretur do
tz tranfibat in vxorem,vt in l.fi quis Longofucceflione Hl. D. Catherin Vrfinz Marbardus fub rubr.de his, quz viro in mulier.
chioniffz Laim', vbi fuit dium,quod fuccedantur, & ibi nott lat D.Carolus, & ideo
dant forores cum frarribus maculis, & madicebat Luc. de Pen.in l.i.C.quando,& qui
tre, fecundum auch, defuno, & non fecun
bus quarta pars deb. lib. 10. quod in Regno
dum confuetudinem fed fi morienci fub ruillud,quod mulier lucrarur,auc loquimur de
3 br.de fuccef. ab inreft. & iam in hoediftanc
iure Longobardo, & vocatur quarraj.
differentiae polit* inter confuetudinem mo
Aut de iure Regni,& fi conftituitur fuper
re magnacum,& confuetudinem Ciuitatis , 6 re non feudali, vocatur tertiana, aut confti
nam in omnibus in confuetudine,more matuitur fuper feudo,& vocatur dotarium.
gnatum traatur, prout de iure communi ,
Aut traatur de iure Romano , proue in& propterea difFert confuetudine Ciuita
7 ferius dicemus , & vocatur donatio propter
tis, prout in nouis cfuetudinibus nota tum
nuptias,fed per fupradia darum eft quod
eft,& ideo non attendendum eft ius munici
non fumus in terminis Confuer.Neap.poftpale, & con fue tu di narium fub rubr. de iure*
quam habemus certas confuetudines,& mo
quarta?,incip- Quartam,qud difponit,quod
res Regni, fecundum quos fuit matrimonii!
ad omnes 1 iberos mariti,ex quacunque vxocontraum. Quarto, confideratur ius com
re fufeeptos , mor tua vxore , ius quartz demune C. quo iure,in donatione propter nu
uoluatur , ex quibus verbis oftenditur , voptias, q uando ex pao,vel ex ftarueo mulier
luiffe vocare heredes viri , & propterea per
aliquid lucrabatur, quoad plenam proprie
Sac. Conf. fuie pluries deeifum , contra id ,
trem lucrabatur , verum cranfeundo ad fcquod afferic Affli.decif.314. & 37. in vlcicdas nupcias,cenebatur referuare filijs primn dubio.
mi matrimonii , vt not. in Lfctminz jf.illud
i Secundum ius.eft Cont itutionum Regni,
C.de fecun. nupt. quando ver mulier non-,
4 quod tan tum difponit de dotario, ve in Contranfibat ad fecundas nuptias , tunc ea, quz
ftit.fi quis Baro licentiam>& mulier que dolucrabatur, tanquam Domina poeerac alie
tari.quz omnes di fponunequomodo pofic
nare, vel confumercjfed fi non alicnabat, conftitui dotarium fuper feudis, de quo non
nebatur liberis referuare,vc probat texc.in_
traatur in ifto cafu.quia n fuit dotarium
l.generaliter jT.illud C.de fecun.nupt.& not.
fuper feudo confti tutum,fed tantum fafta_#
Bald, ibi perd. if. quod di da lucra deferunpromifio antefat i,fcu tertiariz in pecunia ,
tur filijs per illam leg. qui excludunc alios
cum obligatione bonorum feudalium, vt ex 8 extreos cohzredes,& idc voluerunt Bald.
contractu apparet, quo cafu, fecundum for Salyc. & alij in d. $. vltimo fuperuenit ius
mam diarum Conftitutionum, & Capituauthent. vxore mortua fub tic. de fee. nupt.
lorum Reg.incip.Mulier,docarium& dota
vbi difponitur, quod quicquid lucratur vir
rium -, mulier habet non folum dotes,verum
flue vxor ex matrimonio,teneatur referuare
ctiam & dotarium , & tune neeefe habet
filijs illius matrimonii, & per auth. fi tamed
dotarium przdium feruare filijsillius ma
eod.cit. dicitur, quod quando non tranfit ad
trimonii ; & fi non tranfiueric ad fecundas
fecundas nuptias , habebit portionem; pronuptias, vocatur in portionem virilem cum
prietatis pro numero liberorum , Se fie con
flijs illius matrimonii, & hue eft confuetu
cordat cum Capit.Reg. mulier dota uum_.,
do nqbilium,& more magnatum,& Franco& hc habent filij, licet non fint hzredes,nec
rum in Regno viuentium,vt not.glof.in Copatris , nec matris, vt difpofuit auth. hxres
eod.tit. quz auth. habet locum, tarn quando
ftitut. mulier, quz dotarium, in verb.mulier
macer tranfiait ad fecundas nuptias, quam-*
mihi in 4. col. in fi. in verf. & hzc omnia, &
proptcrea dicebat Ifern.in d.conftit.mulier,
quando non,im aliqui volcbant,quod d. au
th. loquatur tantum , quando non tranfibat
quz dotarium in verb, dotarium in princip.
ad fecundas nuptias, & fi hoc verum non fit,
quod lfta certiaria, feu dotarium eft fimile>
vt not.Alber.poft glof.in d.authcn. hxres, Sc
quartx,quz rcuercitur ad filios illius matri
hoc eft , quod difponitur particulate ter i
monii, foluto matrimonio, morte viri,vxore
fuperftice,& ex his apparct differentia inter
auth.de nupcijs tf.folueo in verb, placuit, Sc
confuetudinem Ciuitatis, & conluctudinem
fi: clarum habemus,quodillud, quod lucratur vxor,fi de non difpoucrit,remanet fi*
iuris Francorum, & Magnacum Regni, qua:

Ioannis Franeifci de Ponte

574
lijs ex I.prouidenta,licee harredes non finr . 16 Capit.mu/ier detarium, difponit idem quo
Ex quibus conftar clariffimc, quod diuerfa_>
ius commune.
eft confuerudo iuris Francorum in Regno, 17 Intell. cap.multer dotarium*
coniuctudine Ciuicatis Neap.[& quodfiuo IS lus antiquum remanet incorreSum , ptP
de iure Regni , fiue de iure communi loquaius nouum exprefs non corrigatur.
mur,[lucrum hoc , quod ancefatum appellarnus , de quibus lucris noc. Ca . in .
A RGVMENTVM.
cap.imperialem col. mihi 76.filijs conferuatur ex l.difpoftione.vt hlijs, & non vt harreDe eadem materia traftatur.
dibus;& propcerea Iii. Comes abfoluidebec:
estera fuppleac religio Iudicancium.
CONSILIVM CXI.
Pro eodem .
SVM MAR1V M.
1 Jn ucris nuptialibus de iure communi du
plex e dijpofitio , feilicet de iure . &
authent. lucra nuptialia de iure . matre tranftunte ad fecunda -vota . lApplicabanturfilys,quoad Proprietten? , vt bo
na paterna ; vfufruclu tantum matri rt
ruatot ibidem.
St ver non tranbat adficunaa vota, pote
rat in vita de dilis lucris difponere;quod
non dijonebat ,ly po eius mortem il
la v:nicabant,ibidem.
a Lucra nuptialia de iure auth quarunturfiys,etiam quod nonfint baredes,& pro~
prietas corttm quariturlys , tranfierit ,
vel non,mater adfecunda vota jbid.
Quod e correffum per idem ius auth. in ma
tre non tranftunte adfecunda vota,vt dijponatcutvnus exlys, ibidem.
3 Lucra nuptialia muher non habet in proprit
tte rationefiliorum.
4 Lucranuptiolsa deferebanturlys, a legt-y
& ideo ius auth. correxit ius . quodgrauabatfilias , vt eent baredes patris , vel
matrts.
5 Lucra nuptialia de iure C-debebanturlys ,
vt btredibus alterius parentis de iure au
tb.debentur,<vtfilys licet nonnt heredes.
6 Capit Rcg.mulierJotarium, loquitur de do
tarto ,feu tertiaria, & de non loquitur
Confuet.Neap.
7 Mos Magnatum , &Confuet. T^jap. long
diffrant.
!'.(.
8 Mos Af agnatum , 7" ius commune , idem,
Junt .
$ tDotarittm e donatio propter nuptias.
i Et de t/ts lucris, loquitur ius authen.vtfupra .
1 1 Jntell authmVXoriC defec.nupt.
1 2 Dcmtntum lucn nuptialis , non remanet in
betnditate mana .fedatimfilys quart
tur, - - 1 i
i ) -cum ratione.

N lucris nuptialibus de iu
re communi Romanorutn
habemus confide rare du
plex ius, fcilicec Codicis,& authencicorum , circa.
dlationem iftius lucri filijs primi matrimonii, cum ex hocdemum_
deueniamus ad deeifionem ca fus,de quo agi
tur prsefupponendo demon fl.-arum fuifle*
aperr ex prioribus allegationibus,quodd
tra a tur de contractu inito more magna
tum & de tertiaria illo more conftituta-, ,
quod feruata forma Conftit.& Capit.RegmY
feruandum eft prardiftum ius commune Romanorum_ .
De iure Codicis difponebatur, quod quado mater tranfibat ad fecundas nuptias,fili/s
applicabatur proprietas 'lucrorum nuprialram,vfufruftu tantum matri referuaro,quac
bona non poterat afienare,obligare, vel ali
ter de eis difponere.hic eft text.inl.fmin
C.de fec.nupt.
Ifta lucra , vt bona paterna fUijs deferebantur,(c dicit texc.in I.cum alijs eod. titu.
in principio.
Quando vero ad fecundas nuptias mater
non conuolabat, tunc tanquam Domina_
vfusfruftus, & proprieratis, poterat in vita
difponere de lucris prardiftis quomodoliber.ou-! vero remanebantin hxreditate,fili)
vendicabant pariter,vt res paternas, hicefc
text, in l.generaliter j$ illud, & in I. hac ediali jJ.fin vero eod.tit.
Eft bene verum , quod cum hare vend/catio , tanquam bona paterna introducta crac
in fauorem fi!iorum,fuir etiam przdifto iu
re codicis difpofitum > quod etfi patris non .
fint h<?redes,dummodo matris tantum vltimo decedentis,quod lucra pracdi&afilij.eti
non harredes habeant,& ita conuerfo, quido pater lucrarus fuilet dotem, quod lucr,
ad filios pertineret, vti maternum> vt in iu
ribus prardiftis fic difponit text, in allegata,
l.generaliter jf. in ijs: vnde eriam atcenro iu
re codicis in illo lucro * quod filijs,vt paternum deicrcbacur,habebanc fili;^euam non-.
hatrc-

Confilium
hrcdes,verum renebantur efle heredes macris vlcimodecedencis.
Siiperuenit demum ius auth. & correxic
a ius cod. circa przdita hoc modo.
. - Primo, in co> quod difponebatur, quod filius, etiam non hzres patris fuccedercr, ve
rum quod tenebatur ec hres matris, & hoc
corrigitur in . foluro, quod etiam non hxres vrriufque habet lucrum illud remanfum
port mortem macris pra-cipuum,& hoc qua*
do non tranfiuit ad fecundas nuptias,quo ca
fu dum viuebat poterat difponerc ad eius
libitum, hie eft text.in . foluto authen. do
nupe quando vero rranfiuerit ad fecundas
nuptias tune non poterunt difponere in vi
ta, & pari ter non hzredes habebant fiti j, hic
eft text, in $. fi ver expeet odem titulo
s quibus iuribus orta eft auth. hzres C. de
fec.nupt.
Secundo , poft titulum de nupt. fequitur
in auth.titulus,neque vir um, quod ex dote ,
vbi tarn in rubro,qum in nigro, & propri
in verb.propterea igitur, corrigitur lex
dicis circa poceftatem difpnendi mulieri
attributam,tanquam Dominz proprieta tis,
te vfusfnitus , quando ad fecundas nuptias
non traneri t,& difponitur, quod fiue tranfierit, fiue non tranfierit, vtroque cafu pro
prietas erit filiorum,vfufruftus autem muJieris,& ex hoc text, fumpta eft auth.vxore
Ode fee. nupt.
Tertio, poft przdiftum titulum, fequitur
titulus,vt fratruum filij, in quo difponitur
vt mulieri ad fecundas nuptias non tranfeti in prznvium concedatur poteftas difpon
di lucrorum prxdidorum.tanquam vnus filtorum.ex ipo matrimonio procreacorum ,
vt ibi m rubro, & in nigro , & propri in S.
quia vero mueres, ex quo text, fumpta eft
authent.fi tarnen eod. tit. . de fecun. nupt.
Quz omnia fie dclart glof. in d.i. hac editali Jf.fin ver, vbi Doctor. & in locis przallegatis.
Apparet igitur ex przdidis , manifeft ,
I quod mulier lucra przdia non habet in-,
proprietate ratione t licrum, nam ipfis non
exiantibus lucratur in totumd.l. fminzin
j.fin.& lie non vir,fed filij funtincaufajquibus lex ex fpeciali prouidentia , & beneficio
contulit proprietatem, & dominium lucrorum prxdidorum,vt dicit text.in d.i. genelliter,& reddit rationem text, in d.tf.foluto, vnde poftquam quoad patrem iam lucra
eflent totaliter mulieris>& lex ratione liberorum pfam proprietate priuauit , mrito
ftatutuin fuit , vt etiam non hiredes patris
n lucro pridio fuccederent,poftquam ab
pfo non habebant ad ccxt.in 1.j.ff.de interd.

CXI.

& releg.habentvt filij ex legis prouidentia/

& Gc etiam non hzredes,ad text.in I fi operarum,& in l.iurifiurandi $X\ liberi de oper.
lib.cum alijs concord, per Andr.in cap. i. an
agnaci,& aiijs locis notis.
Et licet hoc fuiiTetdifpofitum iure Cod.
4 quia tarnen filij grauabantur in eo.quod he
redes mat ris eile pos oportebat in eo , qcf
lege tantum ipfis deferebacur,vt dclart
tex.ni d.jf.foluto, propterea fuit difpofitum,
quod non teneatur efle hzres , nec matris
nec patris .
Vnde attento iure Codicis, matris tcum
J efe hzredem oportebat , attento iure auth.
neutrius, igitur III. Comes hodie omni iure
non eft moleftandus , poftquam creditores
hodie agentes funt tantum paterni,& fic auc
hoc dotarium,feu hanetertiariam tenet, vt
hzres matris , aut vt filius ex perfona neu
trius , fed ex mera legis prouidentia: omni
inquam iurehabemus intentum , poftquanj
defertur hoc lucrum ad eum , non vt hrede
ilHus,cuius funt debita, & iura, dum dicunt
vxorem vfufruuariam in vita eftrationo
proprietatis,quam ex tunc filij lucrantur.vt
fillj,ex quibus, ni fallor, rem ane cafus iftc*
abfque dubitatione .
Reaflumendo alias feripta in hoc puncto,
fuir conclufum, matrimonium contractant
more magnatnm , hoc apparet ex capitula
tions ,
Fuit conclufum, hic traari is dotario ,
6 feu terciaria, non deantefato,d qua tertia
na loquitur Capit.Reg.mulier dotariumu,
& non confuetudo Neapolitana.
Fuit conclufum , long diferre inter ft*
7 iusconfuetudinarium more magnatum,
ex i elatis per Neapo. inr&br.confuet.ex didis per Andr.& glof. in d.Conftit.Iicctiam,
& mulier docarum , viera feripta latiusper
Capycin cap. imperialem.
Fuit conclufum, quod mos magnatum eft
5 idem, quod ius commune , & tantum eft dicere contrahere matrimonium more ma
gnatum, quantum de iure communi, ex au
thor. Dec & Capyc.
Fuit cclufum,quod hzc eft donatio pro
pter nuptias dotari j, feu tertiana; duc. ; j.
lucrifacienda per mortem viri, fecundaracnfueeudinem mors magnatum, & viuentium iure Francorumin Regno,vt ex Capitularione apparet.
Fuit conclulum.quod in hoc cafu propri
lo ius authenticorum difpofuit , quod etiam_
mutiere ad fecundas nuptias non tranfeuta
te,ftatim mortuo viro dominium iftius lucri
nuptialis, dominium ex ftipulatione matris
& prouidentia legis tranfic in filios ipfiu
-

tj6

lo. Francifci de Ponte

nac moni) non eonfiderara patris

per texc.in aurh. vxori C. de fecun.nupt.qui
dicit folum vfumfruum lucran, dominium
vero liben s referuatur,& quod lex fpeeiali*
ter rcfcruet,non patcr.non mater,nec alia_*
perfona , tradic text, fupra in 1. generaliter
vetb.dominium,melior texc.in jf.foluco auth.de nupr.ideeq,-mater,ncc pater poccft in
ter libcros diuidere , fed zqualiter habere*
debent, authen. lucrum eod.cit. C.de fecun.
nope.
Et quia ex legis prouidentia hoe referuaCur, mrito lex difpofuir, quod neutrius hxredes effe debeanc in auch, hx res. & in d.i.
ioluco , qui loquitur in rouiiere ad fecundas
1 nuptias non tranfeunte.
Vndehabemus texc.in authen. vxore,quf
%i corrigendo legem Codicis circa tranflationem dominij in muliercm, qua- proptcrea-.
in vita.vt Domina difponere poterat.corrigit inquam dando ei tantum vfumfruum
poft viri mortem , & referuando dominium
liberis prxcipuum.vt in d..illud,& authen.
vxori icq. & fie omnin dicendum eric , do*
minium ad filios ipfo iure tranflatum , nam
nam ft in harreditace patris fuiffet remanfus,
vfusfr uus vxoris extingueretur cum vita
accrefceietproprietari , vt fucceffiu omni
ure.vt patris ha-redes filij habcrcnt,fed lex
dat tantum vfumfruum , dominium dicic
filijs liberum refcruari , & de m urn di ponixur , quod hoc lucrum habeant etiam non_,
hxredes ncutrius,igitur dominium eft fiJiorutn_) .
Vlterius fi lucrum iftud eft coilatum ad
'ti tempus mortis viri,fupcrftitc vxore,feqneretur,quod eo ipfo, quod vir decederet cum
filijs, conditio effet purificara taliter , quod
lucrara effet mulier vfumfruum tantum_>
& fie nihil amplius prxtendere potuiffet , fi
proprietas remanfiflet in ha-reditate viri,&
ram hoc eft falfiflimum, & in dies videmus
per texc.in jT.illud l.f<xmina>,quod decedentibus demum liberis,non autem vno,fcdom
nibus, habebit lucrum in plena pro prie ta ce ,
ergo in hareditate marin dominium noiu
remanfit,& hoc non habet refponfum .
Prxterea, quando mulier tranfibat ad fejj cunda vota per ius Codicis Proprietten
priuabatur,& acquirebatur fil ijs.in tantum
quod ftatim per ius authenricorum filij erat
Domini, vt dclart Bald.in d.i. generaliter
/. in ijs i hi cafus funt parifica ti paricer per
ius authenricorum , quod idem fit , quando
non tranfit ad fecundas nuptias , videlicet
quod vfumfruum tantum habeat filijs ex
tant ibus , ergo pari ter fil ijs dominium cric
acquitunbpcr auch, vxori.

Vlterius , fi quando non nupferit vlter/os

14 mulicr.habebit ipfa proprietatis portion
vt vnus filiorum in d.auth.fi tarnen, ergo nS
remanfit proprietas in hareditate vin.curn
paterni credi tores omni iure prxferertur .
Prar crea, fi lex difponit i ft ius lucri proprie
trem fil ijs omnin prarcipuamj effe fer uandam.fi in hxreditate patris remanererf, non
feruaretur filijs,im ipli patri, ipfiusq,- cre
dit oribus.
Ratio autem, quare lex hoc filijs dat pra>
ij cipuum,illa eft, nam ipfi func.qui illud ma*
tre tollunt,ipforum inquam natio, 8r fuper" exilien ti a,& mrito i plis omni tempore de*
cedentibus, mater habebit plenam Proprie
tt cm, non autem eft pater , qui conftiruen
do donauit irreuocabiliter vxori & fie fi fi
lij non orirentur.iam vxor omnia confequeretur.merito ergo, cum ipfi fint caufaatmT
fionis lucri ipfis lucrantibus illud acquiritur , nam lex prxfumirur ipfos contempla*
toso'deoq,- hxredes effe non debent.
a pir. Reg. m ulier dotari u m .quod eft mos
16 Francorum.di fpofuit idem , quod ius com
mune,& fie dclart glof.in d Conflit. Reg.
vult f quod quando mulier non habet filios >
lucretur in plena proprietre, hoc erat do
iure communi, quando habet filios , habeae
vfumfruum tantum, ic dicit ce xc. in aurh.
vxori, & proprietas , qua* de iure communi
atim acquirebatur filijs ex legis prouidea*
tia pariter acquirererur , nam non quia di
ck, quod mulier habebit tantum vfumfru
um, ig uur proprieras remanet in hircditate,nam lexillam przcipuam liberis referuat d. auch, vxori, & quod hoc fit indubitatum,fequitur capitulum,& panic difpofitio
nemauth.fi tarnen, qua* fequiturauth. vxori,& vulc.quod mulier non nubens vlterius
habeat portionem viri lern, vc vnus ex filijs.
Sedmagis indubitatum eft, & capitulant
17 dclart per illa alia verba in fine ibi vocetur cum filijs eiufdem matrimonii in lucio
proprietatis dotari j in virilem portionem
& fie tria dicit:Prim,quod filij lucraci fuerunt proprietatem dotarij. Secundo, quod
mulier non fecundo nubens, voeatur cum_
filijs in ifto lucro. Terci.quod voeatur ta*
virilem portionem ergo fi filij lucrati fusrunt proprietatem, igitur non tenentur eflt
in hoc hxredes cum ex propria perfona , Se
vt filij hoc habeant per alia fupra in alijs
allegationibus allegata, ideoq; Andr.dixit.
quod Conftitut. & Capit. referuntur ad ius
communevt in diis allegationibus . Con
clu damus igitur.quodcummatrimoniunufie factum fecundum morem Francoium Se
aronum Regoi , non auccm huius Quita- .
tic-

Confilium

CXII.

477
7
Intell.
Andr.in
ontlitut.licentiam,
adpro&is, debetnus feruare ius Regni, & non conbandum, quod dotarium, & donatio pro
/uetudinarium,|& parricularc Ciuicatis, fepter
nuptias, fint idemfeddiffirunt rejpe~
cundum qud non fuie contraum. produ lucrifaclionts
pterea ex prxdits dicere debemus, terciariam prxdiam non haberi iure hrredica- $ ^Dotarium " donatio propter 'nuptias idem
funt, in slipulations concepta more %3a~
rio,& ideo abfoluendum fore Illuftriflimum
gnatum .

Conuencum moleftia creditorum poftquam fi contra&um eil macriraonium fe- 9 Dotarium coniituitur re>eElu dotis , quar" . ta vero, qua debetur vigore Confit. Neap.
cundum morem Regni , auc Capiculum d
eil rejpeclu bonorum viri.
termint hune cafum, & habemus intencum
aut non dtermint, & cum ft determina t 10 Dotarium pote conertin pecunia,& mi"
nus tertia parte.
per ius cmune res pariter eil deeifa , quod.
ius effet attendendum , non autem particu
1 1 Intell.autb.de uupt in $. fotuto*
lars confuetudo Ciuitacis. qua contrah- I Intellglofin Qonttut.dotarium, in vcrb.fi
vero,
tes reeeiferune Sc alio, & diuerfo iure contraxerunt: nam dicatur mihi quasfo, fi exte- 1 3 Jntell.Capit.mulier, dotarium, in verb, dorus in Regno marrimonium contrahic fecetur cumfily'scundum morem Regni , nonne obferuabun- 14 Dotarium , quando ade paclum de lucran
tur Conftitutiones, Capitula & Pragmti
do . in nibilo dtjjrt donatione propter
ca, & in defeum ius commune , ita pariter
nuptias .
eft in hoc cafu , vbi fe contrahentes volue- 15 Dotarium eil introduSlum per Censlit.'Bj'
gni, antefatum vero tfiu quarta per runt.
. Nee dicatur Capitulum dans tantuoufuet Neap.
vfumfruum mulieri, determinare cafum , I $ Dotarium per Conitut. debeturfilijs primi
vt fei licet proprietas in hzreditate rema. matrimony, antefatum per Confuet.filyt
neat, nam vt dixi capitulum fe dclart , &
primi, &fecundt matrimony.
1 7 Dotari/ proprietas lucratur perfiliosfecun
cafum pro nobis determinar,
i Sed quifo aduertatur ius commune didumformam Qapit fiegni,
18 citduo, vnum, quod multer habebit vfumrutum cantum mortuo viro.-al terum,quod
ARGVMENTVM.
proprietas referuatur filijs pra-cipua, quam
De eadem materia^
etiam non hzredes habent . Aut ergo capi
tulum cafum pro nobis dtermint , auc
CONSILIVM CXII,
vnum cantum dicit , quod vfusfrucbis , eric
folus vxor is, quando remanferit, cum filijs ,
Tficx diisfubftaatialiter;
ergo alius cafus prouius de iure communi,
fu rcin fubtiliflim
remanet firmus , in ipfus difpoftione, ex
D. Marchei meum colenreg.I.prarcipimus de appel lar. & in I.fandifimum fuo more folito
cimus C.de tetam. cum vulgaris, vnde om
huius caufz vera decifo ni iure , mihi videtur cafus iftc pro Comit
riatur , cuius difta , quant
plufquam clarus, faluofaaiori iudicio Damagis releguntur,tant intus magis reperiminorum iudicantium.
tor fubftantia- , & ver ex accurata ipforum
diorum perferuratione, vera decirlo huius
punfti apparec fub breui verborum compePro eodem J
dio omnia cangens, tarnen v 1 1 11 clienci faciffaciam.qui me ad feribendum impulit, bre*
SV M M ARIVM ,
uiterinfraferipta fubneam, pro confirma*
f
Tabij Marcheft laudes.
tione alias dic\orum_>.
Communis , & inueterata intelligentiafaeit
Hic punus,& fi nouus dicatur,nunquam
. ius .
traatus(nec decifus,arbirror profed cm
j Stipulatio more Magnatum,quomodo concihuius fuiife claram,& apertam decifionem.
i piatur .
nobis in hoc iure traditarn, & fola ha>c al4 Dotarium ,feu tertiana , & antefatum \ vel
legatio contrauum fe initorum milliestac
quart, diuerfo iure cenntur .
de hoc nunquam dubitacum % vt fe crditores pluresremanferint bonis dbitons ex5 Dotarium ,feu tertiana, efi* antefatum % vel
quaria,dtjftruntfecundum Neapod.
cluf > vt in graduatione Marchionis Latertiar,8t coroplurium,fola inquam hxc allega Dotarium , pott conflitui etiam confiante
matrimonio. , ......
tiojhatc iaueccrata& communis intelligenCcc
cia

:
f7$

Ioannis Francifci de Ponte

ta deberet hodie partem omnin ab hac

prarceqfione repeliere.
Sed'perfcrutando intus punum , de quo
traamns,ponam hie verba inftrumenti dotalis, vt di mum ex eis veniamus ad deeifiorem veram > Sc indubitatam , qua: ex verbis
praediis fans apert fundabitur.
Et infuper praefati D. Comes, & D.Dida3 cus,&c.fpontcfecerunr,conftituerunt,dederunr,donauert donationis titulo irreuocabiliter inter viuos propter dias nuptias D.
Iuftinianar prfnti,petenti,recipienti,& ftipulanti dotarium, fiue tertiariam ducator
33 3 3- fuper omnibus bonis burgenfaticis>&
feudalibus, lucrifaciendum , habendum , &
dominandum dium dotarium , fue tenta-'
riam ducator.j j33.ratione,& cauf dotarij
pridift i, feu donationis propter nuptias per
diam D. Iuftinianam fuper prarfatis bonis
omnibusi&c- per mortem predii D.Dida: ci ip'a D.Iuftiniana fuperftite, & in omnem
alium cafum , & euentum lucrifaftionis , Se
petitioni ipfius iuxta morem, vfum, & conluetudinem diorum Procerum , Magnatum, Comitum , & Baronum dii Regni Sicilia? citraFarum iure Francorum, & more
Magnatum viuentium , ac eo modo, & fortria alia* baron ni at, & Comitiflz dii Regni iure Francorum , & more Magnatum_
viuentes, confequuntur, habent , & lucrantur dotarium , feu tertiariam eis legitimes
conftitutam , fecundum dium vfum didorum Procerum , & Magnarum Regni , &
promilerunt prarfati Comes Montclla: , &
Dou Didacus Conftitutionem dotarij , feu
tertiana prardia; , iuxta Confuetudinem_
pradiam modo prxmiflb faam,ac omnia
prardia,&c.
Appare t igitur, ex verbis pradiis,quod
4 conftiruerunt, & donauemnt propter nuptias dotarium , feu tertiariam, & ibi, dum_i
dicit ex caufa dotanj , feu donationis propter nuptias iuxta conuetudinem Procer,
&c. ade qud cum diftind lnt iurium difpofitiones in H>_ tariOjfeu tertiana, in quarta, feu antefato, de quo non loquimur, quod
liodicnon ric in puno,dequo agitur inferendum aliquid ex confuetudin Ciuitatis
de quarta loquente extenfa per interpretalion Neapodani ad anrefatum, de quo antefato,nec confuetudo aliqua,nec lex Regni
loquebatur.de dotario ver, feu tertiaria ha
bemus plures leges Regni loquenres , quas
conformitatem habere cum iure communi,
ac ad illud re/erri demonftrabo.ex veris rationibus,& Door.decifonibus.
Quod enim aliud fit quarta , feu antefa3e tum>& aliud dotarium feu terciaria, eft hoe

indubiratum,& Neapodanus tradic'lat declarando in rubric.Confuet. de iure quarcar,

vbi inrer cetera tradir in fpetie ciculum illum, feu conuetudinem habere locum iru.
- viuentibus iure munieipali non aurem in_
viurnribus iure Francorum , Sc more Baronum, & Vlanarum Regni , nam cafu vigebunt Conflit. Reg.Si quis Baro,Hcentiam)
& dotarium , quo cafu non tractabitur du
quarta, fed eric dotarium.
Capycetiam in cap. imperialem de pro'
hib.feud. alien, per Feder.col.mihi 76. verf.
' & nocandum eft , quod in iure ifta lucra nupeialia, &c. vbi d'ftind ponicdifFerentiam
inter q artarn inducram per confuetudin ,
& dotarium,feu tertiariam: im quartam_
parificar cum antefato,& contra ex inten ' cione >Jea pod. ibidem, non autem dotarium*
feu tertiariam fed tanquam feparatum , diftinctum, & diuerfumponit, & fcuc antefatum, &quarcam pirificac, itaquod/n vno
difpoficum,cenfcatur,& in alio ex inrerpre*
ratio ne Neappd 1 nus, i ta etiam dotariu :_>,
feu tertiariam atquiperatdonationi propter
nuptias , Sc dfpoftum in vno , habet locum
in alio ibidem col mihi 81. & 8*. eft etiam-a
hoc de mente -vndr in cap l. ff. donare in_
add it. verf. hoc quod de dote, qu 1 lirer olirn
pot. feud. alien, ibi.quia litera Conftitut. li-
cenriam dicit, quod poteft eonftitui,f7cut&
donatur propter nuptias , cui hoc sflmire vide eu r auth. dos data C. de donat.antb#
nupt.
Hinc Andr. dixit dotarium conftitui pofS fe , etiam confiante matrimonio, & reddie
rationem,quia Conftit.Reg fe refert ad ius
commune ibidem in addit. 2. col. poftnu.7.
vcrf.conftituetur ergo,& ius ce loquitur in
donatione proprer nuptias , vt et confiante
matrimonio ipfa conftitui poifit.fc ipfe per
prius ibidem arguit,& fie concludit, ex qua
decifione ni fallor , cafus ifte remanec decifus,vt inferius dicam.
Et idem Andr. con/h'tuit differentia inter
quartarr.,& dotarium in cap. 1 .jT.econtrario
nu.10.de inueft.de re alien.fad.
Et licet idem Andr.videatur alibi dicere,
7 aliud ciTe dotarium ,& aliud donationerru
propter nuptias, quia diuerfo nomine nenpantur,& folet allegare text, in 1.6 idem C.
de codic. vc in Conftit.przdifta licenriam ,
tarnen fi bene aduertatur , illud eft refpedu
quantitatis , & lucriraionis, quoad quid
juo ver ad alia dotarium erit eiufdem_
difpofitionis , & naturz, quia, vt dicit Andr.refertfe Conftitut. ad ius commune, Sc
propterea dicit, quod donation! propter
nuptias aflmilatur , etiam, ficut illa con - -

Confilium

CXII.

79
flirnirnr inter viuos, & confiante etiarru.
quarta, nec propr dotariurn*, vt Conftitumatrimonio, ita pariter dotariurn propter
tiones loquuntur, fed dotariurn , feu tertia
ranonem prxdicbm > quia ad ius commune
na per Baronem conUicuta , & (c lucrum...
confiitutio le refere.
nuptiale , de quo confuetudo non loquitur ,
Sed hoc hic non poreft habere dubium ex
fed circa difpofitionem , & fueeeifionetru
9 forma prxdicn inflruroci dotalis.in quodiloquitur lex Regni lexcomnums , quod
citur doiarc propter nuptias dotariurn, feu
nullo pao poterit in hoc cafu adaptan ctertian's due. j j j j.& ibi dum dicie ex
fuetudo , qux de re penicus diuerfa loqui
dotan j prxdii,feu donationis propter nu
tur, poftquam habemus legem >n fpecie*
ptias, ade quod hxc eft mera donatio pro
de hoc lucro loquentem, & propri text, in
pter nuptias, & de ipa pirres exprefs fen I. fcemine , in 1. cum alijs , & in I. generajifcrunr, volueruntq, earn facere.eft bene ve
ter . de lecund. nupt. quxerfi loquanrur,
rum , quodirca lucnfaionem alterarunr
quando mulier rr'iuit ad fecundas nuptias,
partes iuris communis difpofitionem , nam
tarnen etiam quod non tranfieric illarurru
difpofitio locum habebir eadem L generali
ficut de iure communi reuertcretur addonantem , quia eft titulus przferuatiuus doter $.n. qui declaratur,& corrigitur quoad
tium, hie partes vohierunt, vt poft mortem
difpofitionem per rexcum in aur hen. vxore ,
donantis vxore fuperfliteillud vna cum do
& anchen, fi tarnen eodem titulo , in quibus
te vxor confequeretur,& lucrifaceret fecunlucris quomodocunque obuentis fuccedunc
dum confuetudinem Magnat:& iure Fran. libeti, etiam non hxredes dia authent.hxcorum in Regno viuentium, quod ex pafto
res eodem titulo, & ratio huius eft, quia do
fieri poteft , & hoc importt mos Magnat
minium harum rerum fpecialicer per legis
fi cundum glof.qu hoc notabiliter tradit in
prouidentiam filijs feruatur, vt in verb, do
d.Conftit mulier, qux dotariurn col. mihi 4.
minium d l.generaliter , & melius dclart
verf.vbi vero mulier, & verf. & hxc omnia,
text. in tf.foluco authen.de nupt. ibi, voluequi mos fuit declaratus aperrius in Capit.
ritmagis femare filijs, tanquam ex caufa_,
Regis Caroli mulier dotariurn.
illorum libimet acquificas, & non ad extraSed vlterius confidcrando,fi differentia-.
neos deiucere,& fubdit, dabuntur hxc filijs
9 conftituitur inter donationem propter nu
honore prxcipuo ex noftra L licet non Mane
hxredes patris,auc matris, aur vrriufque,8c
ptias^ dotariurn refpeu quritatis,& lurifacionis,erit etiam hodie maxima diffe
ibi, vnde fi prxmium eft ex l.dcfcendens in*
rentia ncer dotariurn, feu tertiana, de qua
eos.&c.
Et ponde re cur ratio ilia fcilicet tanquam
tratamus,& quartam,dequa loquitur confuetudo , cum illa fit quarra bonorum, qux 1 1 ex caufa illorum fibimet acquifitas , dicic
poteft crefcere,& decrefeere, & nott Nea
glof.ibi .in verb, lucra fcilicet fecundum paped. & non confideratur ibi quantitasdotis,
da fuper his habita, & paum debebat efie
vt eius refpeu conflituatur quarra, fed ccxiftentia, velnonexifteatia liberorum, at
ftiruitur,vtdixi refpeiu ad bona vlri, iru " tenta prxdicb ratione confiderac text. iru.
Cafu ver,de quo agitur confiderarur doraauth.fed etfi quis eod.tit. de fecun. nupt. ibi
rium,ftu tertiana refptcuu ad dotes.& no
reddit ad matrem dominium quantum acad bona vin,& propterea eodem modo eric
quiritur ex pao non exiftentium libero*
rum, vnde confiderauit lex caufam acquifidifFcrenria inter quartam,& dotarium,qtiia
tionis,feu lucnf iclionis efte libros,ac pro
diuerfo nomine nuncupantur,argudo,prjpterea voluit hoc inraum ipfis feruari , Sc
ut :i r e u ; Andr.& constitutum in vno, non_,
vocat refpetu liberorum lucrum hoc lex ,
rit difpofitum in alio.
vt in d.auth hx res.quia ver ipi lurantur,

Bei e verum eft, quod licet dotariurn, feu

cum ipfis non extantibus mulier ad libitum
'Oiertiaria conftituebatur refpeu trium_
poteft de omnibus difponere , ip^s ver ex'feudoium vnius cum dimidio, vel refpectitantibus erit tantum vufrutuaria,prprieu ad valorem tertix partis vnius feudi ,
tas vero lucro cedit bberorum d.auth. vxo
quando vnum habebatconfticuens, tamenu.
ex inte; pretatione Andrex,ac per prxdire, & d. I. generaliter verb, dominium, confert tarnen ei lex beneficium.. quando ad fe
um Capit. Rcgn. poteft conliftere dota
cundas nuptias non tranfierievt habeat in_,
riurn , dc quo ConlUcutto loquitur in pecu
proprietre partem, tanquam vnus filiorum
nia in m:r.us tenia parte, videlicet in decern
vntijs , vel conflituere prxdium pro dotad.auth fi tarnen.
In hoc eft conformis Conflicutto dotarj
rio , & in hoe cafu aduerto , quod eti non-,
eric donatio propter nuptias, cuius conrra- 1 i in pecunia fecundum confuetudinem nobilium, iure irancorum viuentium, tradit iiu
rium fupra funi^tumeft, nec pou cifc*
Ccc a
fpc-

f8o

Ioannis Francifci de Ponte

fpecie gtof.in d. conflit, dotarium in fine in_.

verb.ii vcro,vbi dicit fi vero do um cort
il flat in pecunia.vel mobilibus, lucra tur do
tarium , vcrumtamen neceffe habet mulier
dotarium filijs illius matrimonii femare-. ,
ficut pater dotem , quam lucratus eftoccafione natiuitatis filiorum,& fi vlterius non-,
nuperit mulier,vcl mari tus ad alias nuptias
non conuolauerit vocatur in lucro dotis
vcl dotarij' in virilem portionem cum filijs
eiufdem matrimonii, Ii ver ad aliud matrimonium tranfuerint amirtant proprietatemjetiam in virili,& habebt folum vfumfruflum,haxfunt verba glofat.
Harcinquam tradita per glof. in fpecie-
13 difponit Capit. Regni mulier dotarium_,
& noteturverbum illud in fine capit.ibi vocetur cum filijs eiufdem matrimonii in lu
cro proprietatis dotarij in virilem portio
rem, vnde proprietas dotarij , feu tertiariae
lucratur per filios , in cuius lucri partem_-'
virilem vocatnr mulier, quando fecundo
non nupferit, ergo lucrantur filij proprieta
tem ex ratione text, in d. $. foluto , quia ex
caufaipforum mulier in proprietate,& vfufruelu dotarium non confequitur,& ficconformatur harc difpofitio de dotario, feu ter
tiana difpofitioni iuris communis, nec ab
ea difcrepar, ergo filij, vt filij, non vt ha-re
des in przdicto lucro fuccedunt , cum [nihil
commune in hoc habeat confuetudo,quf lo
quitur de quarta, fuitq; intellea , quod
illa ex ipfius difpofirione vadat ad filios , vc
hzredes , non quia extantibus filijs dicat ,
quod ipfa folum habebit vfumfruum, cum
hoc fit etiam de iure communi in d. authen.
vxore & toto illo titulo,quo cafu filij, non_.
hzredes habent, fed quia vocat filios vtriufque matrimonii ad fucceflionem ipfius , vn
de mrito prudentes fie interpretan fuerunt confuetudinem de quarta feu antefato
loquentem, cum aurem nos tratemus , aut
de donatione propter nuptias, aut de ter
tiana , feu dotario , in quibus habemus le
ges , & communes , & particulares loquen
tes, & ex denomina tione ex conflict) none- ,
t modo , ac etiam quantitate, long difrerunt , non poteft ex vna ad aliud argui diuerfum, & feparatum,poftquam contrahentes nrluerunt fe fubijei huiufmodi confuetudini.feddiuerfz fecundum mores magnatum^ viuentes iure francorum,quo cafu ex
mente, & verbis voluerunt ab ea recedere.
Vnde ant erit donatio propter nuptias ,
& ca fus eft expeditas, & quod fit ex ver
bis contractus , apparet , & etiam , quando
?deft pactum de lucrando in nihilo diffre
dotario .

Aut erit dotar>um!& cum habeamus Co

ij flitutiones Regni, & Confuetudinem Ciuitatis , videlicet , Conftitutiones de dotario
loquentes , confuetudo de quarta, feu antefato attendere debemus contradtum.de quo
loquitur, videlicet, de dotario an de antefato , & iam loquitur de dotario, ergo fecundum Conftitutiones erit iudicandum,cum_
igitur Andr.dixerit.quod Conftieurio fe refert ad ius commune , & de iure commuai
hoc eft difpofitum , vt filij habeant hoc lu
crum przcipuum,etiam non hzredes, igitur
pars fuccumbit.
Glof.in d.Conftit.dicit,quod cenetur mu16 lier feruare filijs primi matrimonii, & ira_
etiam pater dotem , ergo contra difpofhionem confetudinis, qua; vult, quod filij pri
mi, & fecundi matrimonii fuccedant.
Vltim capit. dicit , proprietatem lucra17 tarn per filios , ideoq; admktit vxorem nd,
virilem partem huius lucri , quando ad fe
cundas non tranfierit nuptias , igitur omni
iure concludendum eft Illuftriffimum Comitem in przdicto dotario * feu tertiana in
quietan non pofo .

Pro eodem .
SVMMARiVM.
I %Acceptio in folutum rei udalis pro quan
titate debita ex caufa dotary flu tertiarii
an faciat vt dotarium cenjeatur conitU'
tumfuper refeudali,& . . - 3. .
4 Antefatum in terminis Confuet^NeapoLvAdit adfiIi os, vt haredes.
5 Dare verbum , importt dornidij tranatio, .
6 Verbum ad plenum , in infirumento appofitum,importat plenum dominium .
7 Mos Magnatumjdem eft, ius commune ,
fecundum communem opinionem "'Doctor.
Regni.
8 VJumfiuElu rei haberetvel rem quoad vfumfruflum diff'erunt.
9 Legum correclio m dubio,non pr*/umitur. .
10 Contrabentes pojfitnt/ipponere legem, quam
voluntineorum contraBibus.
II In lucris dotaltbus confideraturtempus mor
tis viri .
la Proprietas accrefcitvfufruSiui in materia^
quarta , deJpetiali iure Confuetud. Nea
politans.
ARG VMENTVM.
Dc cadem materia--.
CONb

Confilium
COKSILIVM CXIII.
N hac eauia 111. Comieis
Montellx, viera alias dia, dum pars vidit non_
foucre ius > conuolauit ad
quafd cartulas fumpcas
ex fafciculis Notarior ,
non iam ex prococollis ,
nee quod ipU fuiflent authenticatar, fed st
tarculz>fc ibi reperca: , & prarcendens ilium,
cTe ver morem magnacum,feu iuris Francorum t vulcex ipiis caufam decidi deber*
contra Comitem_.
Secundo loco facit fundamentum in quadarn notula repera incer fcripca , vc aiunc
D Minadois Regij Confiliarij eminenriifimi
von adhuc imprefla.nec reuifa.qu loquitur
de antefaro in termini's confuecudinis Nea
politaner, ncc principaliter de ancefato , fed
ponic qua ftionem in iucceffione filiorum_
Circa dotem & in prxdifta quzftione dicic
per tranftnnam, non aut principaliter duo
verba circa antefatum , videlicet, quod fill}
illud hibeantyvc patris hzredes ex eo,quia__
principio videiur i'lud dnnatum , quoad
viumfruum cancum filijs fuperftkibus, Sc.
fie proprietas remanfic penes pacrem .
Terci loco audiui,qud fe fundar in captione in folutum faa per Comitiffam lufti
fti ni ana m tot bonorrm feudalium pro qua ticate debita ex caufa terciaria: fibi promifa:,Conftituta:,& donara: virtuce infb umenri
dotalis, & przeendic dicere ex hoc terciaria,
conlticutam in re feudali , & fuccefliu ea_
morcua feudo iure reintegrando. nam fi vellec pretendere admiccendos fore credicores
ad offerendam pecuniam pro ternaria debi
tan-, Si ichoHie effe locum reticutioni bo
norum folutum acceptorum; hoc licet de
iure non procedac.cum fie paum ex intervallo faum in inftrumenco dotali poft ca
pitula macrimonialia,quo cafu de iure vali
da eft capeio in folutum , vc fie exclufa fie
cmniSjoblatio ex coniequutione domini j,ad
texc.in l.Titius ff.de pign.aft. vbi Barc.&
bic fueric obligatio genrica bonorum om
nium, V generic fueric appoficum paum >
quod licerec capere de bonis prarditis pro
pria authoritate.illaq; vender, vel in folu
tum accipere pro facisfaione,& fie non de
cerca re pignorara, quo cafu intelligetur de
iufto precio,profeovana eflet in cafu predito prztenfio oblationis ad eexcin l.fi fun
dus in fin.ff.de pign.vbi Bart.not.& fie procedunc nocaca laciuspcr Nicof.in cra&.pig.
4>par.princip.

XIII.

f8i

Sed hoc e extra cafum, V punum du

quo rraftamus, aliud enim eft, fi debent reftitui bona, fa ta oblacione pecuniz,& fi ca
ptio in folueum fuie valida, ita quod
oblacionein lubftulerie , Si hic non eft cafus
przfencis fpecu la cioncs , oporterec partem
proponere in hoc eius iura , facer oblacio
nem,& ceder prxfenci 1 ici, cu m ex hoc prfupponatur certiariam efle filiorum przcipuam_ .
Aliud eft videref terciara, ex eo, quia_*
I feudalia fuerunc pro eius confecutione cap
ta in folucum , fi mquarn dicecurconfticuca
in re feudal*', & de hoc eifec difcueiendum_,
quando aliquem haberec colorem, falcem__
dubieaeionis,quod profet non video, quoOiodo dici poffie,poftquam ex capitulis ma
trimonia libus, & ex inftrumentu dotali apparer, illam conftitutam m pecunia , do
natos propter nuptias duc.33 5 h proquoru
confequutione funt obligara bona, & fuper
bonis ipfa confticuirur , tarn burgenfacicis
quim feudal ibus.& fie conftitucus fuie debi
tor Comes in actione perfonali.cui hipotheca acceific ex bonorum obliga tione, non_
a utem eft aflignatum certum corpus feuda
le pro terciaria, feu dotario , ve Regni Confticucio loquitur , ac eciam Capitulum , eft
hoc notorium vana eft difputacio,& propterea hoc vlrimum caput omitto.
Quoad fecund circa verba D. Minadois,
4 poffem vnico verbo me expedirc,dicendo,<j>
loquitur de antefato in terminis confuetudinis,& paret, quia parificar cum dotario in_*
feudo conflit uro , qui duo cafus non habenc
dubieacionem,& inter cos non eft cafus nofter,hic rratamus de tertiana, non de ancefaco,nec de dotario conftituto in feudo, fed
in pecunia , qua: terciaria long diftat do
tario in feudo, & quarta,(eu antefato,de_*
quo confuetudo loquitur, vt eft la- demon
stra tum in prioribus allegationibus , ideoq;
dicicur in prardiis fcripcis , quod fuit hoc
pluries decifum in Sac.Conf. videlicet,,quod
antefatum in terminis confuetudinis vadac
ad filios, vc fu redes .& fie ex hac deciione_>
diuerfa , non eft inferendum ad hunc cafum.
Sed vlcerius ad demonftrandum prardidta
5 verba D. de Minadois non pofle adaptari ad
cafum noftrum , legantur verba inftrumenti
dotahs,in quibus conftituitur terciaria, qua;
penicus tollunt dubitationem, nam dicitur ,
fecerunr,conliiruerunc.dederunc,donauerc
donationis titulo irreuocabiliter inter viuos,&c.dare enim importt doroini rranfferrc/.ficitaq; inft.de at.I.vbi autem^fu
6 ff.de verb.oblig. not.inl.fi ita diftrahatur fF.
de contr. empe. item ibi,necnon dictum do*
ce 3
tarium,

fH

loaanis Frai) Mti de Ponte

in inftrumentis dotalibns, vt polurunr Co*

tanum-feu rerciariam,vt fupraconftirutum
fuecudjnem Capuan.di Ndi,dicunthas re*
& donatum integr, & ad plenum& in ompertas in fafcicuhs.ron authencicas: quare
. nem euotum, & alum. & in omni fucceflu
jgirur credendum eft potius predictis,quara
temporis dare,rradere,foluere&c, ergo da
Doctor, cam excellentibus, quorum opiniofr, & additur integr, & ad plenum, lgitur
nem,vt reftatur D.Felix, fecutus eft Sacrum
conftituitur , & donatur quoad plenum dqConfilium,
rninium nam hoc importac illud veibunu
ed vlteriusonidrando,arbitror,ni ral*
plenum.vr eft text, qui hoc decidic in alleg,
J.fcemin*' /.illud in fine,vbi bald- not. C.dc_. $ lor,prardi#a fei ipta non alterare iuris com
munis difpofirionem.ac Capituli Regni, qf
fee. nupt. idem Bald. in 1. ma ter Cad terrull.
cum iure communi feconformetur , vefun
Alex. qui mulca cumulac onf.^oS. *.par. 8c
datum eft in alijs coniilijs;& confidcro,iur*
pcc.conf.49?,
confticuere difterenciam inter h*"C verba.,Cum rgo pra:dius de Minadois dicat ,
filicet habere vfufruftum rei,vel rem quo
qud antefacum yidetur ab initio donatum
ad vfumfru&nm.vt primo cafu fit roer vfu
quoad v(umfruc"tum,idecq; cum proprietas
fruuarius : feundo ver habeac etiam_
remanferitin haereditate , filij habebunt, vc
dominium
cum vfufruftu.cext. eft in l.donaheredes .mrito cafus eft diuerfus, tantibus
tiones
$
fpecies
<f de donat.in 1.4.fF.de alim*
verbis inftrumenti docalis per qu ab initio
V

ib.
1
eg.
Cure
l
un. in conf. 3 8 . Deccf.,
apparet donatum quoad propriecacem ? S
3.C0I.
,
deci.i88.
hmc in confuet.'Civfumfrucbrn.
uicatis
dicimus
proprittatem
remancre in_
Sed tranfeamus ad vltimum caput circa
batreditafe
,
tum
quiaconfuerudo
difponit,
7 has nota$ Norariorum, nam ex his, qua: in-,
rt filij vtriufque matrimonii fucccdant.runi
ipfo dicemus, apparebunt etiam ali refpiones ad fuprafcripta,& quifo aduertatur % Ctiam, qiHa qando mulier filios habet, diCt,quod habeat vfumfruSum quartat.noiu
nam hic h bemus decifiones Door urn ma autem quarts vfumfruftum; hoc igitur pryim author jcat is, per quas habemus decla/uppoito infertur , quod licet: in prxdiis
ratum morcm hunc magnatum, videlicet efpotujis Notariorum dicarur , quod quando
jfe idem, quod ius commune Romanorum, &
mulier non habet |iberos,lucr3tur dotari
vitra authoritatcm Capycij alias adductam,
quoad plenum dominium, vfuTifruum , 8c
decidir hoc Andr.vbi Atfl. in Conftir.Regn,
proprietrem , quando ver {i^bec liberos
purit a tern per hare verba, videcet,nam Ule
lucratusdotanum quoad vfumfruc^um, ni*
qui viutt iure francorum, iudicabitur per
Jiilomtnus in hoc fecundo cafu.cumdicatur
iura Romana , quam opinonem per prsedi lucrar dorarium quoad vumrruc^um.noru
las decifiones 1 fecutum eft ah .is Sac. Conf,
autem vfumfrut dotarij, quod pariter do
ideoq; decidir, quod contracto matrimonio,
minium erit vxoris,quod lege cumliberis
ecundum iftum morem.fpror, quar fratribus excluditiir 4 fucceffione fororis virtutej
referuetur,5f erfetualiter rnu'ier fieanturn
vfufruftuaria,& (crfpeilu acquifitionisfiConuet.Neapo. hoc non obftante admitta-t
Jiorum, infpedo exitu , & effeu uon poifi
tur, yt fuie deifum in aufa 111. Uucis Grafiiqap cum eius patruis , ira refere per han
dici Domina plena.umq, habeae rem reftirationem Reuer, quond. Felix de Rubeisin,
tutioni fubjecam. non poflic dici pleno iure
Pomina i ideoq; Dotin locis pra;allegatis
apoftilla ad decif, fil. 1 7. vir maxim?
onfuluerunt Colli hiporhecam , & omne id,
thoricatis.qui in caufa. illa votaui , & idem
quod
liberam dominij difprifitionem colletradit in aportilla ad confuetu. fi quis, vel (\
ret , um propri dominium (1c proprietas,
qua in verb,filiar,8i de hoc cafu circa fucceft
plena cum alienandi potencia, iuxca cradifionem fratris.feu fororis non loquuur cartul* Notariorum>quar diunt ontinre
ca per Barc.in l.fiquis vi $. difFercntia ff. de
rem magnatum,ergo um de iure ex alijs al
acq.polT.& tradic ad propofitum Bald. in d.lt
legatis crdi debeac prarfatis Doctor, canta?
foemin* , illud, adeoquod poteftdari pro
authoritatis , quos Sac. Conf. alis fecutus
prietas, feu dominium , quod in fe contine
fuit : fequitur propterea, nullam habendam
nt vfumfi uetum fed no eric plena propn'cefle rationm prardiftarum carrulaium.qua:
tas fublata aliendi poteftate vtinre fubievt dixi , tamo minor is fidei erunt,quanto
a reftitutioni.in feudo ex pafto , 8c firrnliquod videmus addle alia capita iuris Fran*
bus,& propcereaNocarij.qui cffeus rer >
corum,& mors magnatum, qui in eis ,
ac vcilitatem muHeris confiderarunt.-primo
,
cafu,quando mulier non habec liberos , voPracterea Nocarij non dicunt has efle au-
Juerunt, vedicacur plena Domina , fcilicec
chcacicas , nunquam has noculas pofuerune
refpcu difpoficionis> cum 00 applicecur fi
lijs,

Confilium
Hjs.fed lucrum ft prsecipuum , & plenums
eius. Secundo vero cafu.quando liberos habet>non negarunc mulierem Dominam.imo
hoc exprefieruntdicendo, quod habc dotarium quoad vfumfruum per fupra allegata.fed quia dominium eft fijiorum, confiderarunt iolum, quid eft, quod mulier canfquicur vcilicacis , & ommodi , & ideo .
ponunc hoc cafu verbum illud plenum, & repeu effeus confiderarunt , earn nil aliud
habere,nii vfumfruum, hoc idem abfquo
difcrcpancia eft difpoficum de iure commasi in allegata aucb.vxori, quz vocac mulie
rem vfufrucbariam , & tarnen dominium.*
non remanferac in hzredicate viri , fed con-*
fiderando lex efteum,qud mulier tancum,
vfumfru habebat, & preprietas filijs przcipua ree ruabatur , dempta poteftate de ea
difponendi , propterea vfumfrutuari cam
appellation obnante,qud vet dominium
eciam lucrara fuiTet,fcd in beneftcium filiorum, & Me cum U x communis appellet earn
vfufruuariam,quia licet dominium acquifieric.tamen illud filijs referuatur,& quando.
onreferuatur,quia filij non extant , vel deceferunt.lex vocat earn Dominam pleno iure,& fie cum przdiis notulis ius commune;
conformatur,vt in allegato $. illud 1. fceminar,vbi Bald. not. mrito inquam nonerit in
viuentibus iure Francorum immutatum ,
quin in tertiana ifta filii fuccedant , vt filij %
Don vt hzredes , cum reguletur mos ific per
ius Romanum,& fie feruata difpofitione auth.hz res fecundum Andr. in d-Confti. Reg.
puritatem,Capyc,ind.decif. per D.Felicem,
in loco przallegato, & decif. Sac.Conf. in_.
caufse przdicu' 111. Ducis Grauinz.
Vllirno i aut pra-difta funt clara, & cafus
f eft decifus,aut incelleftus ad verba prdia
eft dubius & debemus hunc a mplei , quod
cum Cap. Reg.cum iure communi,& cum_.
Doitoru authoritatibus concordat.ne correionem inducic,quzeft euitanda ex reg.l.
prarcipimus de appellat.in 1, fancimus C,
de teftam.
1 Aut przdiz notulx nullius funt fidei, &
to pariter res eft in tuto.
Aut verdicere volumus afum hun di*
uerfum ab eo.qui in eis notatur, atttis ver
bis inftrumenti dotalis,non enim eft (implex
eonftitutio cerciariz, vteft demonftratum
fed transfertur omnimoda proprictas piena,& mcegra.dantur & donantur duc.jjjj.
propter nuptias, & fie trsfertur dominium
de hac donatione , & de hoc lucro loquitur
ius cmune, cilicec auch. ha: res, auth vxore
mortua,& alia iura, atttis ergo verbis iftis
contractus, fecundum ipfa debet cafus iilo

.
regulan', cum poffinc ontrabentes apponere legem melius eis vifam in ipforum ceraebtionibus, Sc fie regulando afum iftum
contractu, pariter res deeifa pro nobis rema
net, &?ex his etiam apparet clara icfponfio
addictaP.de Minadois, poftquam tractamus de donatione propter nuptias lunfacienda fecundum morem Francorum , quod,
eft cantum, quant um dicere fecund ius Ro
manorum, & fic fumus in tcrmims text, itu
auth.hz res virtute contractus dotalis quod
ipfe negat loquendo in (imphci onftituciope antefati in cerminis confuetudinis.
Et aduertatur ad vnum dictum in prioriII bus allegationibus,videlicet,quod in huiufmodi lucrifaftione confideraur tepus mor
tis viri,ve etiam tradit Neapod.in d.cfuet.
quarcam autem.in verb.fruttus, veri. fed qd
fi poft mortem , & in id tempus purificacur
conditio ftipulationis , vt ex verbis contra
ctus, ergo cum mulier per mortem filiorum
habeac plenam proprietatem , etiam quod
(empre mortis viri filij fuperftetiflenr,fuic
conclufum , quod proprietas non remanfe
rat in hzreditate viri , quod motiuum vide*
tur decidere caufam *
Poterat rfponderi , qud idem fit in corI* minis confuetudinis, ve ex ea apparet, & ta
rnen filij haben t, vt hzredes.quia proprietas
remanferac in hzreditate viri , ad quod aduercatur.nam illud ibi eft iure confolidationis,feu vt rectius loquar.iure accrefcendi,&
jnillo cafu fpeciater eft per cfuetudinem
prouifum i ve proprietas accrefc.it vfufructui,quod fecus eft de iure communi, fic tra
dit Neapod. ibidem in verb.habet ergo,cum
de iure communi pariter filijs decedentibus,
mater habet plenam proprietatem per difpofitionem text, in jf.illud, fequitur quod R
non iure acrefcendi,habebit , quia iam per
prius lucrara erat, tollitur tantum prohibi
do difponendi , & przeeptum referuationis
in beneficium filiorum,ergo verum eft dicere proprietatem ab hzreditate abfcefl'am_ ,
cum h je acquifitio non ftec in fufpenfo , fed
tempore mortis viri, vteft dictum eft purifi
cara non iure accrefcendi,vt dicit Neapod.
ergo quia per prius acquifita propriecas
erat, fed vc dixi inalienabilis , & rdhcutionj
fubiecta ; caetera fuppleanc excellences In
dicantes
S
Pro lo, Vincentio Cuomo .
S V M M AR 1 .
X Donatio quando dicatur fifia infraudem-*
GwfuAis'uator.
a Da-

Ioannis Francici de Ponte

8*
erat, & bene fe habebat , donare prxdiutri
*DQ/iatioex eonieliuris nondiatur in frau
Cafale \fcanio fracri confobrino, ac de fus
dem Cortf.iet.pradil* .
familia.quod in taneum deliberauerat.quoi
g lntelliha ff folut.matrim. & ..
niandauie fieri minutas donacionis.quas
de renunt.inxto
abfenriaabhacCiuitate ftipulacus non fuie
4 Frailis prafumptioeeflat, quando quit aanee fuam egroracionem , & demum reuertuerat donare dum valeret , quamuts cum
fus cum a-groejfee ftipulacus fuie illas, quo
donauitfuit morbo prauentus.
tempore non erat taliter morbo grauatus ,
% FUta renucians[utcejjioni paternaper uqui.
quod viuere non pocuifletim procerto reip%nullum habet tus in .
nebac fore fanandu, cum erat iuuenis, robubs,& qui alios filios procreauerac , ad que
ARGVMENTVM.
omnia fune examinacx omnes perfonx fide
digne optim prxdium faftum deponcces.
Donatio quando dicatur facb in frau
Hare omnia clarefcit donatio facta , nam
dem Confuetudinis Neapol.ad text.iru*
prim facit aiTercionem difpoficionis LeoLlix cgrx,& emancipate.
nardi Comi , & etiam foorum maiorum , vc
prxdi&um Cafale in familia conferuaretur.
& demum propter edem caufam dicit vcfCONSILIVM CXIV.
le donarcprout donauic, cum hoc* vt vadat
de primognito in primogenitum fceminis
T magnifie. Io.Vincentius
femper exclufis , & quod illud alienare non
Comus pacer magnif.Afpoffint.ne exirec de familia de Como.
canij obtinebic in caufa_
quod credebac viuere, & fperabacet/
fideicommiffi,iudiciutn_#
pole hlios procreare , probat hoc t prdinotum per magnif. Laua donatio, nam referuat vfumfruum in-,
doniam, & Lucrecia eua*
prxdidta donatione, iurifditionem , &
nefeie, fed qudo Io.Vin
in cafum procreationis filiorum, donatio le
centius lucrumbcrct.in cum cafum craftaninfeda , & rurfus intendebat emere iurifdi
dum eric de validicace donacionis Cafalis
tionem criminalem , propterea dicic , quoi
Nout,& eciam de validicace legacor refpequdocunque perfeciflec calem empeionen
4ku fundaci>& maTariarum , poftquam prxintell ig j tur ex nunc pro cune donata, Sc vidix forores ex aduerfo przeendune donatimdicit
, quod non poflit reuocari, /ex
<ionem , & legata eie in fraudem confuceuvicio
ingrati
tudinis lege apprcbaro.&hoc
dinis , & confequenrer non pofie fubfiftero
per
inftrumentum
publicum , Sc non alicer :
falcem pro medietace,& reliquam medietaex quibus notori apparet,qud credebac,8c
tem efle diuidendam inter omnes forores,vc
proindubicaroceuebacex illa xgritudino
bonaantiqua confuetudini fubieda.
non fore dece flurunu .
Loquendo igitur prius de donatione Ca
Eft etiam in facto probatum , quod
falis Noui , prxfupponunt prxdicbe forores
crac impoiCbilis eidem procreatio filiorum,
illam factam in fraudem eonfuetudinis,& fi
teftator, ex , quia donauic, tempore quo
quia iuuenit erat, & robuftus Se alios filios
defptratus erat de viraconiunclar perfonx ,
procreauerat.
x hoc inquam fado indubi tancer appa
quafi maiorem parce m bonorum, & vid'
tur coneurrere omnia dia per Neapod.in_. s ret,omncs fraudis fufpitiones fore remotas,
d. enluce, nu. 14. fed rete incuenti inpefta
& in cafu fortiori loquuti (une noftri Dodo jealitace fati.apparebunc h*c omnia eflo
res, & propri in donatione omniom bonorum fada ab eo,qui defperacus erat defilijs
nullius confideracionis, & dclarai i, omnilio fore denacionem valida m.
& coniunfl perfon,vt omnis fraudis fiifpiVeritas igitur facti ebquod Io.Frcifcus
tio tollarur,quando poceft conieura fumi,
vlcimusdecedens certus dipokionum Rio
donationem faam adeonferuationem bo
rum maiorum . per quas aliud non fuictranorum in familia, proue refert communi vo
exaturn , nifi de perpetua conferuarione ho
to decifum Capyc. in decif. 85. in termini's
nor in familia.^ confiderans Cafale Nou
dicta: confuetudinis , & fi ceftacor : natru*
( de bonis antiquis confiftens in vaallis ,
fraus ex conieeturis vultargui,& cum vna_
& turifditioneprop hanc Ciuicarem,& res
conieura tollac alceram ad text, in l.diuus
ff. de in incegrum refticuc. propterea fem- [
quidem fatis memorada in familia: propeerea afpirans pari ter ad hanc confernarioni
per, quod da tor alia eau fa non folum veri-*'*
decerminauic port mortem magnifia Decij
imilis,fed probabilis potens>& necefiaria^
tratris long ante xgriludinem 1 dum fanus
celiac fraudis conieura.
Ncc

Gonfilium

XIV.

T8f

. Nec de xgrirudine tempore ftipulatx dofraus ex xgritudine remouetur , & remanec

uacionis eftconfideratio facienda, nam rexr.
adus donationis licitus fecundum eundem_
in l.filix mear fF.folut.matrim.& m cap . de
Neapod. qui fadus ad conferuarionem bo
renuncia . in fcxtojoquuntur pi ard m riuc ,
norum in familia validus, & (tabilis omnin
& in , qui iccit a dum confiderando mor
iudicari debet, licet hic articulus fraudis n
tem alterius , non autem in eo, qui morituconueniat in fado,de quo tradatur,poftqua
rus erar,& propterea etfi inducacjir fufpicio
in te ita mento idem lo. Prancifcus donans ,
tarnen alia requiruntur ad proba'ndum frau
non fol um confirmauit donatione m fada m,
dem talem, vtdus inualidetur, vc tradic
fed ad maiorem cautelam legauit prxdid
Det.mcap in prxiePtianum.56. interminis
cafale eidem fcanio cum eadem prohibididorum iurium extra de probar, vt dicitionc non alienandi, adequod in medic t
mus in contrarente matrimonium cum cte tantum ex defedu potjftatis dificultas
cubinain articulo mortis ad legitimandum
poltet con filtere, qua: ex pria I lega t is appafiIios,ex quo inducicur excluo fubftituti,na
ret fublata : irno nec etiam in medietate^ >
valet legitimacio etiam in fubftituti perni- potquam quinqu funt forores.
ciem , nifi aljter de fraude appareat, vt per
Qu e rer.unciauerunt in ampliffima forAlex. qui multa cumult in 1. f quis poli hu- j ma, etiam fuccefioni paterna* deuoluendx
mos ff.de liber. & pofihum.vbi dicit hanc in fututum etiam iure confuetudinario , &
fecommunem: idemCouar. in tit. de fponrebus ineodem ftatu non permantibus per
fal.par.2.cap.8.ji. 2.nu. 1 o.cum feq.& idem_
Aquilianam (tipulationcm , & proculdubio
in ingrefu religionis facto ab exiftenti in_.
nullum habent ius ad fucceffionem , de quo
articulo mortis , vt valeat in beneficiunu
facitdecif.Capyc.t90.conf.Det. j i. fecun
Monafterij , & damnum fubitituti , quando
dum qua- refere decifum in terminis coi uet.
aliud non demonflratur, probat vttumque ,
Ant.de Alex. in confuet. Simoriarur nu.ii.
& latius tradit Molina de primogen.hifpan.
-lit. A, & ibi latiffim PifaneHus in lit.D,qua*
b. . cap. j. nu.i. vfque ad nu. <?. vbi pilt
funt indubita ta, quando fuccefferunt filij pa
res adducir.
triota quod ius renunciarum acquifiuerunt,
Sed attento fado prxnarrato,quod in vivt in cafu.de quo agitur,& magnif.Lucretia
$ ta loan. FranciGcus donare determinauit,&
pan ter pro ea par te, pro qua et hires, & ha
conclufit, S proinde fadx fuerunt minuta;
bet,vel habitura eft bona hxreditaria, vigo
qui a tus in vita erat validus, cum prxdida
re teflamenti loan, traneifei codem modo
conuetudoctf teftator, loquatur in difpoadione carer.
fitione facienda in vltima voluntare, vt ibi
Quo vero ad bona legara fimilitcr prardem dclart Neapodan. tunc quando quis
didx forores funt exclufx.quia renunciaueprxuentusxgritudine adimplec, quod pnus
runt, vt fupra,& quia funt hiredes , ex qua_.
prxpofuerat nullo modo ex morte fubfehxreditacc, V ex legato eifdem fado plus
quci fraus prfumicur,& fie limitacur text,
prxtenfo debito confequuntuf vigore frain l.filix mex,& didum cap.i. proutnotabiterm difpofitionis:nam parum.aut nihil eis
Jirer tradidit Felyn.d.cap.in prxfentia ante
deberetur de bonis antiquis pro earum ra
nu.n.o.confuluit folemniter per prdida-
lis liquidatis fuccefforibus,& liquidatis one
Parif.in conf.i j. i.par.nu.5J.vlque ad nu.
ribus,fecundum qux fuit decifum.
78. & maxim nu. 7 J. hinc Gomelius in Re
gula Cancdlariaedenfirmorum refignatioPro Ferdinando Caraciolo.
i par.q. 1 1. tradidit, quod ctf ex regular
ilia r-'quiratur, quod fuperuixerit lie , qui
SVM MA%.IV M.
renunciauit per io.dies,po(tquam praefiicic
confenium renunciationi fadx.li tamenu. I Donatio omnium bonorum , & qua tollitfa
cultat
teandt eft nulla,
dum renunciaiiit erat fanus , tempore vero
confenus infirmus,& montur, quod hoc n %Appellattone.mobtlium,& ,~
eontinentur iura, 7* aclwnes.
obltante dicitur vacare beneficium perre
Iura,r 5 iones non ctrcumfcribuntur loco,
nunciationem,non autem perobitum,& ra
ibident-..
tio eft, quia adus dici'ur fadus, quando fuit
fada refignatio: confenfus ver erat in exc- I Verba illa con jutte le lor ragioni, & attioni
quid important .
quutionem,vt fic applicando adcaufam_
4
Bonorum
appe/lattone eontinentur iura , r
cum adus Ivc erat determinatus in vita_.,
acJiones.
fripulatio demum fubfequuta tempore xgri
tudinis fuit in exequutionem adus in vita_. j Genus p er enumerationem Specterum quando
reringitur .
determina j & cnclufi & p\iadc o.nnis
6 Ver-

lo. Francici de Ponte

6 Verba, in eontralibus etiam minima debent
ff. de ftatu hom. videntur etiam dicta iura-
ahquid operari.
exeludi ex illis alijs verbis lti, c pofti, cunt
7 Argumentum fufficienti partium enumera
ea loca non eircumicribanrur in l.caius in_
tion validum e.
princ eumconcord.de leg. tarnen in cafa
8 Verba-, vbicumque conentia, quidoperenifto fi bene aduerrarur.arbicror przdicta ni
tur .
hil penirus ad rem przfentem facer.
9 Verba,pr*dic7a intludunt iura,
afliones,
Prim enim hic expreflum eft de iuribu?,
&nu. IO.
3 ibi, dum dicit con tutee , & qualfiuogltano
1 1 Donatio omnium bonorum prafentium , T
loro ragioni,& attiom\&c. igirur przdifta_#
futurorum , ettarn coliata adtemtms mor
excludunrur, ita in indiuiduo in donations
tis , non valet , licet donam pereipiatfrufacta per hxc eadem verba confuluit Dec.
(lus quoad vixerit de qutbus poffitteari.
conf. je.vlt.col. verf.quarto non obftat, qui
1% Donatio pradicla non valet, quando in vita
rogo videatur.
dominium e tranatum.
Secundo . ducrro.quoH bonorum appella*
i 3 Donatio pradt&a ettam referuato vfufruElu 4 tione ven ur,- iura,& acciones Bald.fingulavita durante, non valet.
riterinl.fi confiante jT.fin.in fi. ff. folut.ma4 Donationis pradida effcfius fi conferatur
tr.eft text, in I. bonorum appellatio de verfofi mortem non refirt,quod inea non inbor.fignif. Ade qud fi donatio fimpliciter
telligantur inclu /uppelfeellia,quibui
debonis przfcnribus,& fu run's facta fuiffet,
donans potuerit teari.
nulli effet dubium in ea includi iura,& aio
nes.ita confuluit Anchar, confio r. col. j. Se
hoc
abfque dubio przfnpponune Doo. qui
ARG VMENTVM.
de ipfius validitatc in locis pr rdiftis loquutur.cum if^irur ifiud genus de omnibus prjDonatio omnium bonorum an valcat,
diis fpeciebuspr*dicetur peripfarum po& quando omnium bonorum Udiftea expreftlonem non reftringitur , cum ex
,
abundant! appon tur , vt patet ex illis verbis tanto, & quanto , hic eft caus rext.in I*
quarfrum Ji.fi quts fundum ff de fund, inftru, .
CONSILIVM CXV.
j & in l.Iegata in princ ff.de fuppel. leg. cum
enim enumeratio harum fpecierum re fpicit
Ducrto donationern Mam
verbumqud fignificat actum donandi, tue
vti omnium bonorum , &
genus per enumerationem fpecierum nuiu
liberam reftandi faculta*
pore ft inrelligi reftrium.quia ad illud non
tem to'Jens , nullam , fea
refertur,ideoex abdanti przfumitur adieinualidam declaran cebeta,exquofit,quod
mrito genus reftrium
re. ad doctr. Barr. comma
intelligatur,
quando
non adfuntilla verbis
niter fequutam in J. ftiputanto,& quanco,quia tunc non ex abundanJatio hoc modo concepta ff.de verbo, oblig.
ti i led ad determinationem polita eft fpe
jn I. fin. de pa. Cams enim exceptionis,
cierum exprcflio.quz refpicit tunc non a
quern ponit Birto ibi ad hanc regulam, hie
donandi, fed ipfum genus,quodeft verbum,
non adeft, fcilicetrelernatioalicuius iuris
bona, & ita proeedit text, in d.i. legatairu
quod don:<ntem teftabikm feiffct , gitur
a. refp.ita pulchr diftinguit Bart, in d. fi
remanct regula ilUfa ; donauit inquam per
quis fundum,& fic opinio Door.qu fehahsrc verba:Dona tntri,& qualfiuogliano be
b. t,quod per expreftlonem mobilium,& imlli di effo Sign.Antonia tanto mobtU , come
ftabili:bnrgenfarici,& feudali, douunque fimobilium cxcludantur iura, & aiones, ve
ra eft , prout ipfi loquuncur , prxfupponanc
ti , & po{? i , & in qualliuog'ia loco confiftaenim non ex abundanti>fed taxatiu diiftam
fio przfenti,& futuri, con tutte, & qualfiuoexpreftlonem faam effe,cum ponant cas,
gliano loro ragoni,iurifditi^ni,& pertinen
qudo dicitur, quod donat omnia bona mo
ce, & integro loro ftato, &c. Ex his demum
verbis credo fatisliquere inualidiratim dobilia, & immobilia; tunc enim veriifimaeft
eorum fententia , cum per fpecies expreflas
jiationis fecundum trminos Doftor. iupra
appareat elate genus illud bona refpicere
allegatorum.
& fie ;d ipfius dectarationem eas appofttas
Ec licet ex illis verbis mobili,& fiabili vieffe, led hoc long diftat cafu noftro, cum
deantu excludi iura , & acciones , cum fine
terna bonorum fpecies in 1. Diuo Po tf.in
donee omnia,& quzlibet bona.& poftea di
cit tanto rrmb.li, quanto ftabili. Ade quod
venditione>& ibi nor.ff.de re iud. Bald.fatis
apparcc , qud non ad modicandum genus
ganter pre * cens m his termiis in 1. i.
pecies

Confilium
fpeeies ift exprimuntur,nec illud refpicir,
fed ex abundant! apponuntur,quod in dubio
eciam eft przfumcndum fecundum Dynum
in reg. generi de reg. iur. in fexto , & ex his
apparrt nonobrtarejfubfequencia verba-. :
douunque fice,& pofte, cum refpiciant illa_j
verba mobilia>& immobilia, nam ftante cclufione fupra firmata , quod genus non reflringatur , fed fubfequencia verba efle ex
abundantiappofita, tunc cum ifta verba.,
vbicunque fita, &c. poiTunt habere eorurn_i
effeftum refpeftu bonorum mobilum,& im
mobilium > circa ea funt intetl/genda vti viciniora,& incompatibilia cum genere, & fe
ea ratione, quia iura non fupponuneur loco
ad genus illa comprehendens>non funt taita
verba referenda aliunde fuum effeftum habentia: vnde opinio Doftor.& iura, quz al
leganturprocedune , quando vnicoconftruu verborum omnia hzc pofita fuiiTenc,fcilicet donat omnia bona mobi!ia,& immobi
lia, vbicunque fita,&c. Adequod verba ilia
vbicunque ftta redderentur inutilia,quod no
eft in cam noftro per fupradifta,& fie recorquetur argumentum.
Terti,vnomquodq; verbum in contraftii
$ debet aliquid operari etiam minimum BsHd.
in rubr. C. decontrah. empr. 9. quirt, facie
text.in l.fi quando rT.de leg 1. ifcitur poftqui
quando faa eft donatio fimplicicer bono
rum mobilium, & immobilium vbicunque_>
fcorum.non veniunc iura,& aftiones, debet
inquam venire,quando donantur omnia , &
quzlibec bona , vt talia verba aliquid opeTencur, prout eft in cafu noftro, attta etiam
natura diftionis omne, omnium inclufiua_.
l.procuratore . manda, cum vulg.
Quarto , arguendo fufficienti partium
y enumeratione , aut pars practenndit non in
cludi iura , & acciones per verba ilia mobi
lia, & immobilia , auc vero per ilia vbiennque confiftencia ; fi per ilia prima , & hoc
pretendere non poteft,nam cum procdant
jila verba tutti, & qualiuoglianobeni, &c.
per ifta verba przgnancia , & generaliaimpropria tur natura iorum iurium,& venic
appellatione mobilium,& immobilium, hoc
eleganter tradidit in fpecie Alciat. inl.moijentium ff de verb, fignif. vbi fi conftitucione prohibitum fic.quzcunque bona fiue mo
bilia, fiue immobilia in extreos cransferr'h de iuribus aum videtur die'e ipfe, cum
iura impropri inter immobilia computentur, fecundum eum,quod eft propter diftionem qudocunque,& hinceft, quodfeudum
conceflum mihi , & hzredibus meis quibufcunque,tran(tt ad extreos hzredes , & legacarios>qui impropri st hjredes^c alios*

XV.

y87
qui alis non admiccerentur Bald, in 1. 1.iL
H-queft.ff.de rer.diuif.& in cap.imperialem
in princ col. pen. verf.fedquid fi con.cefTum
de prohtb feud. alien. per Feder. Affl.Iar in
cap. i. /.donare quai, olim feud. pot. a hen.
Alex. in l.fi patroni in .col.ff.ad trebel.cutti
alijs infini us , qtios congerie ad cafu m no ftrum , Tiraqu.de veroq.recr. in glof.7. f,u
nu. . que canto magis decidunc safum i ft,
quanc.qud adeft eciam diftio omne, cum
dicac tut ce, & qualfiuogliaper quam diftionem folam voluit Gultelm. de Bened. in re*
pe.cap. Rainutius in verb.czcera bona nu. 8.
de teftam.in l.par.circa fincm, quod iura,&
aftiones includerentur: demonftracur enint
perhanc geminacionem enixa voluntas donandi ad l.baltfta ff.ad trebell.ad cap. fi cautiode fide inftrumen. alis htc verba effenc
inutilia . fi in non improprianrur, & ita ar
gir Affl in d jf.donare, & hzc abfque dubio
prcedunt in cafu noftro, verba fine prolata abhominead Bald, in 1. t.C. iinecenf.
vel reliq. Alex.in dl.fi patroni, & fie fi pars
fe fundar in diftis verbis mobibus , & immobilibus , clar apparet fuum fundamentum corruere.
Si ver pars fe fundat in ill is verbis douii-i
8 que confi(tentino,& hoc cafu eciam fuccumbit: nam ftanre conclufione fupra firrnaea_
quod ifto cau fub illo verbo immobiliumu
' includanruriura,& aftiones , impropri ta
rnen, tunc ifta verba fubfequencia nihil officiunc .
Przterea , cum adfir hie verbum vbicun
9 que, cum dicac douunque fici,& pofti, & iru.
qualfiuoglia loco confiftano , tunc propter
cius generalicat includuncur iura, & accio
nes, ira in fpecie cradic Gulielm. Bened. in-,
loco vbi fupra verb.fimilicer port nu.8. nam
iura , qui dicunc,quod aftiones loco non circumfcribuntur,non (oquuncur quando adeft
ilia diftio vbicunque.
Vlterius aduercatur , quod hie dicuncur
10 duo, prim douunque fiti,& pofti,& hoc ca
fu proceder poTent contraria , quando nil
aliud diceretur,& ita loquuntur omnes Door.fed hic fubfequitur,& dicitur,& in qua!
fiuoglia loco confifteno.quz verba finon_*
comprehenderent iura, & aftiones, proculdubioinuci3,&fuperflua remanerenr. *
Vnde ex his faciamus conclufionem , donacionem irtam comprehendere omnia bo
na, & eciam iura,& aftiones quocunque mo do,quo pars veliceam incelligere, & proinde hodie eamannullandam fore.
Nec dicatur donationem irtam fuftineri
X i poffe ex faculcace fruftuum magnif. Anto
nio renunforum exhzredicatcqui lecdum
cos

Ioannis Francici de Ponte

cos fub donatione fta t 4" Poft mortem^
fuumforriebaturefftum nun compreheudebantur.de quibus poterat reftari, quo cau verificatur limitacio Door.ad ommunem concJuionem , feilict valere donatiorem omnium bonorum . q tundo ^liquid vnc donans cctan potuiff:t ip(i remanebat ;
nam aduerco cafum iflum decifum per omoes Doctor, nam quando quis donar omnia
bona prarfenria,'& fucura irrcuocabilicer in*
ter V mos poil ei us morcem , licet hiedica
tur, quod eil plus fcilicct przambula hora_
mortis . eo cafu cum nil referuatum fueric ,
licet donans dum vixerit de fructibus difpo*
Here potueric , donatio erit inualida,cum fi
telaretur de fructibus, hoc conferreretur
poil mortem, quo tempore eil acquifituro-*
jus donatario , V fie tollitur libera telandi
facultas Bartol. in jndiuiduo hoc tradit in 1
fn.C.de . nu, ii, ibiq, Paul.de Caftr. nec
jbi Scribentium contradiel ionem vidi > Lud*
Horn, m l.jilipnlatio hoc modo concepta ou
46.vcri.aut ex huiufmodi fF.de verb. obligat,
allegat texc. vbi e(t cafus in !. bzreditas C.
de pac- conu. vbi pactum viro factum , vt
omnia mulieris bona poil eius mortem efsc
jpiius viri, improbat jlle tcxt.& annul la t.vti
tollens 1 ibera m telandi facultatem , & voCum captand* mortis induct ns . Sc tarnenpulli dubium eil ante mortem mulierem de
fructibus difponere potuifTe , qui text, rogo
videatur.nam credo, quod dcidt articul,
& opinio communis quod donatio pratfentium,& futuror non valer, intelligitur tarn
fi (latim habeat eiteum>quam fi noli mor
tem , dummodo fit irreuocabi liter inter vi*
Uos,ita dclart Imol.in d.l.lipulatio pau
lo ante nu 7. ver f. ire m attende, & ideo con.
crarium dicunt in donatione caufa mortis ,
cum pcvffit ad libitum reuocari,& ante mor
tem pocefl donans difponere.cum nemini fie
ailrius, & volui videre omnesScribcntesj
tam ind.I.flipulatio,quam m d l.hn,& noru
jreperi contradicenrem.
Secundo Roman. & alij in loco, vbi fupra
la ponunt ca (um pro indubitabili,quando in_#
vita dominium eil tranflatum in donata*
riem> quod cfl hic propter verba illa ex nc
pro tunc, & econtra ad not. in 1. huiufmodi
de verbor.oblig. cum concord. & eciam per
Conlitutum,& prxearium.
Tertio hoc non potel aliud importare
j 3 nifi exprefam referuationem vfusfruus in
vita, cum poil mortem reperiatur donatio i
fed ido cafu donatio tiani corruit , cum_
adfit femper eadem ratio delectus teflandi ;
nam de vfufruunon potefl tcflari , quia_
morcefinicur jMinicur milit.de vuru. & te-

lament porrigit effcclum fuum poft mor*

tern, de f'ruibus neququam , quos perce*
pit,& excanr,quia veniunt appellatione bo
norum futurorum,ig<tur non oblat motiu
partis, Haul.de Caflr.in d. ! fin. Bart. in conf.
parer filio emancipato donauit 76. fequutus
communiter in d.l.flipulatio, vt ibi per lad
Dec. conf. 50. verf.folum fupereflt& cnnF.iji.
& in d.l.fin.nu.i*.Curt.Iun.conf j8. Purpur.
conf.ii.Corn.conf. i76.1ib..col.pen.Socc
Conf. i i6.col.fin.lib. i.
Nec potefl dici , quod in hac donatione^
40 indudantur fuppelleilia, & ne quod
de ipfispotuerit teilari ex reg.tex.in l.obligatione generali fF.de pign.quia id non pro*
ced i r/quando cfFefcus donationis confertur
poil mortem.ita limitt Alex in d.I.ibpulatio paulo ante num. 17. vbi dicit hanc eiFo
communem Cagn.in d.l.fin. de pac* nu.roihi
aiy. & Dec.ibi nu. - vbi limitt etiam non
proceder, quando dunano eu faa per ver*
bum vniuerialc fcilict omne , vt eil in ca
poflro .

Pro eadem cauia D. Ferdiando Caracciolo .

S V M M A R l V M.
\ Qlaufnia Conslituti ,in donatione ex nus
pro tunc, fr econtrafiquuta morte , quid
operetur .
a lau/ la pradicla transfert dominium >&
poiionem in donatarium tempore dona*
tionu ,fed ejfetlus prorogafur ad tempus
mortis .
j Vfusfrutfus non videtur referuatus in do
natione omnium bonorum prafentimn. y
futurorum ex nunc pro tuncfiquuta mor
te, & prtambula bora ipus ifed tantum
tommoditas perceptions frufiuum vfque
ad ill boram .
4 lus in re non confttt uitur per perceptionem
fruiluum impitiitamex donatione vtfu
pra,fed e peetfum perfonale.
J Jus decimarum licet non pojft effe penes lai-
cum , poteil tarnen effe penes cumfrutlus ,
& commoditas.
6 Frabenda quatenus concernit Jpiritualitatem,d laico poderi non potefi ;fecus quo
ad perceptionemfruiluum.
7 Dominus non pote alienare vajfallos inul
tos , fecHi ver fruius ex eis prouenientes.
8 xAlienatio omnis per quam im in renon__*
conflituitur epermiffa infendis.
9 Donare sum rferuationt txpreffu vfusfrst-

Confilim
fus , & donan emnia bona ex nunc pro
tuncfequuta morte diffrant.
10 1\jftatio in feuo cum referuatione vfus' frutfus non valet .
1 X Donatio omnium bonorum ex nunc pre tun
fequuta morte non e conditionalis .
la Donatio pradicla quamuisfit contemplatio
ns matrimony adbuc e iuualida .
ARGVMENTVM.
Donatio ex nunc pro tunc fequuta_
morte quem fortiatur efteclum .
CONSILIVM CXVI.
Icet ex didis in prioribus
Allegationibus arbitrer ,
ni fallor iuftitiam caufae
taliter demonftratanu, ,
quod non remanferit lo
cus dubitationi , tarnenpro fatisfaftione clientis
potius, quam quod caufa hoc requira t, vo lui ida feripta addere,ex quibus omnia, quat
ex aduerfo poiTunt adduci corruant.
" Hsrc donatio inquam, vt alias firmaui eil
p generaliima omnium bonorum burgenfaticorum, & feudalium, pra;fentium,& futurorum,fafta cum claufula ex nunc pro tunc,
& econtra fequuta morte , & in prarambula
hora mortis, qud eft notandum, ad ciauiulam fubfequentem conftituti, & precari; in
donatione appo(itam:nam tollitur dubium,
11 conftitutum operatur poft mortem, v in
fra dicemus.
Stante igitur huiufmodi donatione tali
ter faa, aut prsfupponimus ex ea ftatim_*
dominium acquisitum & poieiTioncm eraditam virtute conftituti, & claufula: ex nunc
pro tunc,verum quod efteus,feu exequutio
fuerit dilatata ad prcambulam mortis ho
ra m , vt fie dicamus atum efle pur, & perfeftum, verum ipfius efte&um dilatatum in
diem incertum,quando fed non, an c mors
fit certa, vnde fi hanc incertitudinemconditionem appellare volumus, erit inquam_f
conditio refpeftu effeus actus celebrati ,;
non autem principalis dona rionis iam pur
& perfefte* quamopinionem tenuitOIdra.
conf.i 39.i1icip.ad habendum aliqualem notitiam,fequitur Alex.conf.Sj.incip. vifa fa
cti narrattone 2. volum. nam claufula illa_i
cx nuncimportat, qud actus cenfeatur factus dc prarlenti, tempore conuentionis , &
verbum , ex tunc, fignificat effectum actus
fe collatum in illud tempus futurum , tra - 4

CX VI.
dit Bald.in cap. t. de mlir.vafiall. latins deciarat Alexan. poft Angel. Imol. & alios in
l.huiufmodi,vbi eft text.de verbot, oblig. &
melior text.in l.fi ita ftipulatus fuero, fi Titius,vbi art.& ali; eod.titu. vndeconftitutum fumit initium die contractus , & fie
dominium,& poTefiio erit tranflata ad text,
in 1. quod meo de acquir.pofleT. fedeiuseffectus eft collatus in prxambulam horam_
mortis in cafu noftro,& latius dclart Negufant.in trafi.pignor. in .memb. i.par. fic
defendens Alex, in praeallegato conf. ab im*
pugnationibus Dea; in conf.147. licet illc*
fit alius cafus , nam conflict) tum expreftum
appofitum erat poft mortem, qud hic non
eft.
Si ergo prsfupponimus dominium,& pofa feffionem tranflatam , & fic bona folida , &
indiuifa eflc penes Fabium virtute conftituti , fed tantum efteebs dilatatus vfque ad
mortem dicatur mihi, de quo volebat teftarimagnif. Antonius, poftquam omnia indo*
natione comprehenduntur.
Nec adeft referuatio vfusfructus, vel ali3 cuius iuris , fed ifta commoditas frutuum
implcita per dilationem, effectus iamextinguitur in prsambula mortis hora , vt fie
omnia ex tunc fint perfect , & plen dona
ta, vnde harcdilatio non importabit vfuf>
fructus referuationem, fe tantum commodicatem perceptionis frc^um ilia duran
te , ex qua non conftituicirr ius fuper rt,
nec donata diuiduntur , fed eft commoditas
teferuata donanti , quae parit exceptionem
tantum donatario , ob quam obdormiunc
cius acciones durante vita , ac fomno ex
ci tan tur per fuperuenientiam mortis, vt in.,
fmili tradic Bald, in 1. 1. . quando noru
petet. par. Aliud enim eft fructuum perceptiodeper fe confiderata tanquam quid fe
paratum , & fegregatum , & aliud commo
ditas illius perceptionis fructuum implica
ra , cum corpore ob dilationem actus cele
brati , eft textus in 1. in aedibus $. 1 . ft", dew
donatio, fen & aliud eft v fu s fr u tus de per
fe confideratus,& aliud fructuum pereeptio
eft textum in 1. fi vfusfructus fundi ff. de iu
re dotium, Alber. in rubrica ft", de donatio.
& in allegata 1. ardibus , ideoq; vfufru&u fi
lio legato , patri quasritur vtilttas , & com
moditas ipfius , filio ver remanet ius, vc
formaliter tradic Bald, in 1. 1. C.de bon.matern. & aliud eft iter , & aliud commoditas
itineris quo ad actum glof. in $. r. inftit.de*
feruit. textus in 1. 1. vbi glof. ff. de adim.
leg.
Non enim per percept; onem fruetuunu
impl ici tarn medio tempore conftituitur ius
Ddd
in

Ioannis Francici de Ponte

90
in re , fed eft quoddam paum de per fe fete donantis videntur except! donatione*
fruus , qui percipiuntur ex vfusfruus re
paracum extra rem perfonalem Obligatio
feruatione expreffa, qui vfusfruus licet finen! conftituens, vtpuca, vt pomum decerniatur morte , hoc tarnen eft ex neceffitate,
pere liceat, fpatiari , vel venari in alio pof& ex fui natura > non autem ex volntate*
fim loco : non enim per hoc conftituitur fer
donantis, aliud eft donare,vt in cafu noftro,
uitus realis , fed eft quoddam paum perin qua donatione non eft referuatus vfuffonale , quod perfonam non egredicur nec
fruus, fed dominium, poffelo, & omnia.*
rem cangic , ad textum , vbi glof. in 1. vc po
in donacarium funt tranflata , commoditas
mum fF.de feruir. ibiq; Barc.& latius Barco,
in l.mela JT. fin. fF.de alim. & cib. leg. Salyc.
tarnen perceptions fruuum eft dilatata_>,
in rubrica . de vfu , & habic ideoq; licet
& in donantem referuata,ob quam non con
alis lex vetee acquifieionem vfusfruus
ftituitur feruitus, nec ius reale, fed tantuau
tri in bonis filij, non tarnen commoditas fru
eft paum quoddam perfonale exceptiouum eric verata.vt in donatione imperianem parans exercitioaionisdonatarij, vt
li tradit glof. in auchent. idemq, C. de bo
eft fupra fundatum.
nis quz lib.
Ideoq; refutatio cum referuatione vfufHinc efti quod licet ius deeimarum non-. 10 fruus in feudo non valet, quia per hoc ius
5 poffit efe penes laicum, bene vero fruus ,
in re conftituitur , fecundum Andream in-*
te commoditas ipfarum tradit, Albericin-.
loco prxallegato & latius LofFred. in conf.
d.i. in ardibus JT. I. de donatio. Andr.in cap.
3. debet effe illa pura refpeu feudi, nec ip
imperialem j.illud colum.fin. verf.ius fpirifius naturam alterare , auc feruitutem , vel
6 tuale de prohib.feud.alicn. per Feder, idem
ius aliquod fuper eoimponere, & fieprocedicimus in przbenda, quae quatenus concer
dittextus in cap. r. jf. etfi Hbdlum de alie
nir fpiritualitatem , laico poFideri non-,
nar, pater, feud. & iftudeft , quoddicit An
poteft , ipfius vero commoditas , vt eft fru
dr. ibi , quod refutatio valebit , estera vero
uum percepcio bene laico teneri poteft i
paa non , intelligitur enim de pais feuvt latius Salycet. in conf. |. num.15, i.vodum tangent ibus, quod fecus eft in donatio
7 lum. Ideoq, licet Dominus vaffallos inuitos
ne noftra , quz refpeu fui eft iam puno
alienare non polit, fruus ver,& commodominium , & poffefio funt infimul penes .
ditatem ex eis peruenientes bene alienabit>
vnum , non eft conftituta feruitus , nec ius
Andr. in cap. 1. ff. ex eadem lege in fine de*
in re , nihil eft diuifum , corpus feudorumj
8 leg. Corrad. & generaliter omnis alienatio
non tangitur, fed implicite fruuum perin feudo , per quam ms in re non conftituiceptio eft referuata,quod long ab vfufruu
tur eft permiffa, ideo^; vfusfruus feruitus
differt , & mrito, poftquam exprefs przconftitui non poteft, bene vero fruuum_
dia releruatio fieri poteft multo magis ta alienatio valebit , & indefinita pro toto
cit , ad textum in 1. cum quid ficertum petempore vitac fuz, tradit Andr. in capit. im
tacur ; ideoq; talis donatio fine affenfu eft
perialem in principio de prohib.feud.alicn.
valida, nec idem importt, quod referuatio
per Feder, hinc eft, qud feudaearius poteft
vfusfruus, vt fie inualidaomnino iudicanconceder fruuum pereeptionem , Andr.
da fit per conclufiones in prioribus allegain Conftitutio. contitutonem diue memo
tionibus firmaras.
riz in verb, tranfaionis, ficue in vfufruu,
Aue ver dicere volumus , ex hac dona
& eius commoditate dium eft fupra , alle
Ii tione, nec effe tranflatum dominium ante*
gar dium textum in 1. fi vfusfruus de iu
pofleffionem , nifi adimpleta conditioner
re dotium; hinc etiam dicimus fuper fructi
diei mortis , & interim refutationem effe*
bus feudi exequi pofle Andr.in cap. i.tf.quid
conditionalem , quod vtique eft fa!fum_ ,
ergo de inueftit. de re alien.fa. permiffa-
vt fupra fuit fundatum , quicquid dixerit,
eft etiam locatio,& alia, de quibus per Ca
Dec. in confil. 47. cum effeus tantum fie
mer, in repet. cap. imperialem . 7. lit.L,
fufpenfus, & i 1 le fit incertus, non autem do
verf. fexta conclufio.
nations aus,& dominium, & poffefio virInfertur igitur ex przdiis neceffaria_ ,
tute conftituti tranflata, fed quicquid firin
9 & vera conclufio , quod aliud eft donare*
omnem cafum habemus intentum , cum_
cum expreffa referuatione vfusfruus, &
verum fit dicere feudum proxim fuccefaliud eft donare omnia irreuocabiliter in
furo poffe refutari abfque affenfu , femper
ter viuos ex nunc pro tunc fequuta morte ,
enim, quod refpeu feudi refutatio eft li
& in przambula ipius hora , fiquidem per
bera, feilicet, quod per earn non inducaprimam conftituitur ius in re fecundum_
tur ipGus feudi diuifio , vel feruitus fuper'
Andr.in d.capit. imperialem, & ex volunta i cur , refutatio cric valida, nanu*
quod

Conilium
quod ex volntate donantis dilatetur , &
quidad feudum hoc paum.eftenim quoddam extrinfecum,quod feudum non tangic ,
& proinde non eric quoad Validitten) do
nations de eo traandum , & attenta hac
fecunda opinione.qui donatio ifta vti condiiionalis pendente conditionc nihil tranftulerit, erit propne , ac fi dixiTec refuto
feudum hinc ad decern annos , dicatur mihi
non ne erit valida refutado? cert non poteft contrarium dici, fie ergo in propofico ,
cum licet adus fit conditionalis refpeu
diei , cum certum fit conditonem extitu' ram, tarnen hoc non poteft importare nualiditatem refpeu refutationis , curo dominium,& poeflio penes vnum remaneat, ius
in re nnconflituitur , feudum non tangitur , fed funt paa extrinfeca feudo , quae
per contrahentes conftituuntur . Nec ali
ta quid refere , donationem hanc faam con
templa tione matrimonii , cum femper militet par ratio defeus teftandi , ob quam.
Doores tradunc inualiditatem donatio
ns, & tant magis hoc erit verum , quant
quod donatio contemplatione matrimonii
non dicitur ob caufam , fed pura , & facta.*
ex mera liberalitate , poftquam caufa, &
commodum refpicit ipfum donatarium_> ,
& non donancem , vt latius tradit Oldrad.
conf. J. ideoej; in legitima non imputatur ,
tanquam pura , & caufa matrimonii impulfiua, cum prafualeat liberalitas, & commo
dum donatarij , licet alios matrimonii! m_
non fuiflet contraelum , fequitur Dec. in_
confilio i 6. & latius cumult Curt. iru.
confil. 8j. 1 14. 136. vbi latiffim > ex quibus omnibus concludendo dicamus , iudicandum fore in fauorem iftarum Dominarutn_.

$
%
3
4
5
6
7

XVI.

91

8 Heneficium diuionis datar fideiufibribtt*

contra creditorem .
9 Tefii magute qualttatist& deponent's defaci
proprio e adbibendafides.
10 Teesfunt ad concordiam reducen .
1 1 Argumenta,quod donatio in cafu cnfilyfue*
rit contemplatione matrimony.
13 Donatiofacia contemplatione matrimony e
fimplex%non ob caufam.
la.4)onatio mere lucratiua per contraclunu
inter viuosftela,vt dicatur infraudem
ereditorum inSpicitur fraus, & euentut
fimul.
X J Ineelllomnes ff.Zafiasffqua infraudent-,
creditorum.
\6DiJpqfitio d. $ Lutius nonproeedit in creditonbus contrabentibus ex intentallo, poil
donationemfaclam d debitore.
17 Donatio in coniunclam perfonam,an cenfiatur infraudemi
1 8 Caufa qua indu at adfaciendum,non ipfum
factum injpicitur.
19 Donatio ob caufam dicitur onerofa, non me'
re lucratiua.
Donatio, vt dicatur infraudem confideratur
contrarius , principio tempore perfidianis , non autem ex poftfado.
2 i Oldr conf t j i . declaratur.
, :
2 Donatio ob caufam onero/m , vt dicatur in
fraudem , ee e. quod etiam donatarius
fitfraudts particeps.
2 i Donatio infraudem , reuoeatur creditoribus donantis.
4 Taciens aclum in confequentiam , <b* non^
principaltter , aut caufatiu ; non dicitur
ipfe aclumfacer.
a 5 luod principaliter agitar attendendum e.
26 Faciens aclum in confequentiam alterius
aclusgefliper alium ; non dicitur infrau
demfacer.
? Cafus,qui verifimiliter pracogitari non poPro Hl. Duce Veteris
ttttt, tempore^acluigittollit prafumptiofraudis.
28 Creditor futurusfoluens fi exea pecunia-.
S V M M A R I .
dimittuntur plures creditores exifientes ,
Donatio cenfetur in fraudem creditorum^t
tempore aclus celebrati in creditorunt-
quando per earn venirent exclu.
frafidem,babetvtilcm aclionem.
Exfaclo negotium clarius elucefeit.
29 Indue!io ad cafum confily .
Facliferies tnprafinti cafu.
30 tAlienans debet habere fcienttam crditorum,vt dicatur infraudemfacer .
Correus foluendo creditori extinguit aclio3 1 Creditor recipienspeciAiiam/olntam pro denem in totum .
bitore>extinguit adwnem reuocandi alieCorre us cenfetur pro alio Correo fideiubenationem
in fraudem.
re_> .
Correusfoluens agit contra Correum expro 32 Aclio reuocatoria alienationis in fraudem ,
habet locum in creditoribus in aclione perpria perfon abfque ce(pone .
fonali tantum.
Fideiujfor non potft agere contra condeiuorcm i nifi iure cejfo principali ertdi 3 3 Aclio reuocatoria ceffat creditore non exiente indamno.
tore .
Did
Frau-

Ioannis Francici de Ponte

3+ Fraudis prafumpto eeffat injpetta qualit
te perna debitoris alinantis.

Ec vt negotium ex fao claris elaeefcaC

aduerco,quod lis hodie eft cum March ione %
. qui prxtendic eile credirorem ab anno 1566.
& fie per annos duos cum dimidio pod doA RG VMENTVM.
nationem , nam ilia elt faftade anno 1564.
de menfe Ianuarij,&credicum prxcenfum_e
Donatio contemplatioue matrimonii
Marchionis eftdemenfe lulij anni 1566. Sc
an dicatur fafta in fraudem creditorum >
fi vol um us tremiere confinnacionem huius
etiam fururorum. De actione reuoeato*4
donacionis faam de anno 156$. de menfe-
Marcij , eric ilia ante hoc creditum per an
ria,& cui competat .
num, & menfeSi adeo qud hodie non poreft
traari de fraude prxfumpta, forfan facta_
CONSILIVM CXVII.
crcditoribus prxfentibus tempore donacio

nis , fed credicori fucuro per hoc fpaciutrua

Arsdicit, hanc caufam_>
temporis.
nullam pro ea pofle ha
Rurfus aduerto,quod Marchionon eft ipbere probabilcm dubieationem , prxupponendo 3 fe directus credicor loan. Aloyfij, nec fuit
eft credicor Ferdinandi , qui fecic dona
in fumma tempore facts
tiones , nec dire,nec indire: nam__
donacionis exiftere roc de
Marchioinfimul cum loanne Aloyfioprinbita > qux valorem bono
cipali nomine in anno 1 566. cperunr ad
rum adxquabanc, & proprerea, cum ex do
cambium Blafco Spinola ducacos decern
natione veniebanc credicores exclufi , can& fepeem mille, illosq; infolidum retoruere
quam omnium, vel maioris partis bonorum
promifcrunc infra certum cempus , cumq;
fequicur, quod habet locum difpofirio text,
in l.omnes ^.Lucius rT.qux in fraud. cred. qui
fuperueniflee Regia viicacio , ex qua loantexc.eefi prxfumptiu Ioquacur,camen fuffinesAloyfius fuie officio fufpenfus per an
cicfecundum partem j poftquam fuper prxnum , & prxdicta pecunia daca ad cambium
fumpto lex ftacuic : vnde iuris , & de iuro
adhuc liberata non erac, noluic prxdius
prxfumptionem appellabimus, ex reg. vuU
mercacor ipfam folui facer , prxrendeudo
forfan habere locum cerminos eexctn l.curn
paribus traditis per Dadores in authen. fed
quis if. de oluc. nocaca per Paul, de Ca fir.
lam necefle C.de donat.anre nupecum con
cord. & in termini's text.in $. Lucius, vid
in 1* fi fideiuflor if. de fideiuT. nifi cam pro
ea, qum proalijs ducacis crefdecim mi/Ie-#
hoc fentire glof. in $. illud in verb, priuilegium lo . in auth. de xqual doc. Salyc.in d.
pancer cunceidem Ioanni Aloyfio ad cam*
auch. fed iam necefle, licec Angel, ineodem
bium dacis, darentur fideiuifores, & ficprojf.Lucius appellaueric illam prfumptionem
miferunc Ferdinandus, Alphonfus , Fabriiuris, & idem Sal . in l.pen. C.eod.tit.aptius, & Cxfar Bafalu foluere rotam pecuniam prxdictam Blafco , quando per loanpellaueric illam prfumptionem legis;coadiuuacur,inquam}t3lisprzfumptioex coninem Aloyfium non eflec foluca:& licet Marione peronarum ex a quad clam fadto
chioprxcendar, & figurar , qud parirer
ecundum partem , cum Notarius infolitas
ipfe non confentijflec liberationi pecunia:
primas donationes fecerit , poifedit femper
prxdix , nifi prxdii fideiufiflene, camen
Ferdinandus & de bonis donaris tandem difie pro nunc vecunque repericur ipfe reus
fpofuic, Fabritio non concradjcente , cxijs
principalis infimul cum loanne Aloyfio, &
omnibus prtendit donaciones , canquanu*
Ferdinandus pro loanne Aloyfio promific
fraudulentas, fore reijciendas>liccc longio foluere Blafco infimul cum prxdiis alijs.
Prxdia pecunia ducacorum 17. mil. fuie
ribus cmenearijs ex not. per Dod.in l.poft
concrafium f. de donar, in 1. fi quis pofthac
Marchione girara lo.AIoyfio,&per loan.
Aloyium Cxfari Bafalu & per Cxfareou
C.de bon. proferip. & Jariflm congerie laf.
fuie foluca cum maiori fumma cuidam Siin .item Ii quis in fraudem infti.de a.poft
moni Bullo in pluribus parcicis, & in diuerIo.Fabrum,& Angel, qux quidem ecfi vrgere videantur, camen tquam aliena penitus
fis temporibus.
a prxfenci caufa ex qualicate perfonarum ,
Blacus principalis credieor, pofteerruen
ex quaheace donationis,& ipfius fnas cautempusrecepie folucionem prxdi6torum_
ducac0r.i3.mil.icem recepic prxdios alios
fx,iuitx,honeftx,neceiran,& onerofjex ijs
inquam , vana apparebic fraudis al lega ci ,
ducacos 17. mil. fed non a lo. Aloyfio, fed i
ex cuius exclufione proculdubio valida jumagnif. quond. Paulo Puderico, qui Blafco
dicanda eric donatio.
foluic & Blafcus ccffit acciones recuperan*
di

Conilium
di prxdidam pecuniam i Marchione , ade
quod in polTc Pauli non aderac alia adi ,
ni fi ce ( per Blafcum contra Marchionem
Cancura.
Hxredes Pauli tandem egerunc in Sacr.
Conf.virtute prdid ceifionis contra Marchionem,& obtinuerunt ex prtenfa demum
foluticne fada per dium Marchione m_
praedidis hxredibus prxtendic ipfum eflo
creditorcm .
Ex quibus apparer , quod non eft dircd
4 creditor lo. Aloy fij , fed mediante folutionc
pecunix i quam fieri voluit totam in beneficium Io. Aloyfij , vel poteft efle prxdidi Io.
Aloyfij creditor ex ceffione, quam forte habuiile ab hxredibus prxdii Pauli, quam_*
hucufque non vidimus . Refpedu vero Fer*
dinandi nunquam fuit,rec eft creditor, nam
poftquam ipfe erat conreus principalis non
potuir,ncc poceft propterea habere adion
aduerfus fideiufloresfui correi,nam eo ipfo,
quodfoluit extinguit in totum adionerru,
crditons 1.2.& 3. /. ff.de duobus reis , Sc
confequenter erit extinda refpedu fideiufior um, qui creditori foluere promiferunt, &
licet dicat,quod non fe obligaffet, nifi illi fideiuffiffent , hoc tarnen non producir iuris
mi nifl erium,quin dicatur pe Marchio pn'n
cipalis, poftquam etfi hoc ipfe volueri t , r eperi tur tarnen obligatus ipfe, vt principalis
reus,& illirepcriuntur, vcfideiufores conrei.
Et quatenus dicaeur,quod vnus reus cen5 fe tur pro alio fdeiubere ex regula text, in 1,
reos ff.de duobus reis, quod intelligitur pro
parte non fpedante ad ipfum, vt ibi per glo.
& Dodor. quod hic non procederec fecunda
partem, poftquam tota pecunia peruenit ad
loan. Aloy fium, V t fe in totum Marchio ha*
beatur loco fideiufloris, ve eleganter dcla
rt gluf.fn.in 1. vir vxori jf.fin. in verf.tu difinguc tf.ad velleia.quod procedit refpedu
lo. Aloy lj, non autemfideiufforum,cum hoc
non veniat ex iuris prouidentia>fed ex fado
conrei,qui ex poft fado pecuniam fibi folu*
tam conreo foluit ; hoc inquam > in illa medietate,quatenus erit Marchio loco fideiuf
foris , non habebit locum refpedu creditoS ris, (cd tantum inter ipfos raos,ad fnem, ve
reus foluens, pofie agere contra conreunuj
ex propria perfona.abfque alia ceffione: ita
Barr, quem Dodores fequuntur communiter in d.I.reos,& Dodor. communiter in l.i.
& z.C.eod.tit. & in hoc dux tantum dantur
limirationes per Dodores, vna quando hoc
fui: adum exprefs cum creditore,& ita in
telligitur fecondum Bartol.texc.in d.i. reos,
altera; ii eft color quxfieus>allegacur cexc.in

XVII.

93
1 .fed & Iulianus in $. 1 . ff*. ad maced.qux li
mitado declaraturtquando fit in fraudem_j
legis.vc quia perfona non poteft fdeiubere
ve nfiliofam.muliere, & fimilibus declarac
Paul.de Caftr.ind.l.reos,Bald.ind.l.i.C.eodem ad texc.in l.vir vxori $. fin. vbi glof. &
melius omnibus Imol.in d.i. reos, qui cradic
pro regula,qud color quxftus di i tur tan
tum, quando fieret fraus legi propter inter*
uentum perfonx cerco modo obligad pro
hibitx alis f quern reus volebac dare in f>
dei uforem, vol uerit creditor in conreum, fi
bi detfet imputan,conreus quare fe fe obligauit , & non creditori fecundum Imol. qui
caute voluit fibi prouideri Hie igitur hoc
non fuie padum,nec eft color quxfitus,quia
Marchio poterat fe obligare>& Blafcus cre
ditor noluit lo. Aloy fio tantum foluere , fed
etia Marchioni,*igitur non poteft di ci, Mar
chio fideiuffor relpedu Blafchi creditoris,&
confequenter nec etiam refpedu fideiuTor
datorum creditori , qui apud Blafcum fdeiuTerun t pro lo. Aloyfio: vnde cum Marchio
confideiuffor non fie, fed reus principalis re
fpedu i ftorum, fequi tur propterea qd nun
quam fuit nec eft creditor Ferdinandi , im
f Ferdinandus foluifet poftec canquam fideiuflor repetere Marchione reo principa
lis fie nullo pado eft crcdicor,ex quo infer
tur etiam, quod fio millies qud Marchio
haberet validas ceffiones proue non habec
hoc inquam, vanum effet refpedu ipforum ,
qui ipfum Marchionem principalem repel
iere poffent.
Sed f effet confideiuffor, dico claram efle
7 iuris regulam,non poffe ipfum contra confideiufforcm agere,nif iureceflo 1. vt fideiuf
for ff.de fideiuff.I. .& I.cum alter . codem
1. i.C.de tranfad.ergo tanquam adione carens.non poteft dici creditor.ad text.in l.pu
S pilli ff.de neg.geft.nec benefcium diuifonis
poflec prxtendere, quod non inter fideiuflores , fed fideiufforibus contra creditores eft
onceffum ; ita loquitur text, in l.inter,& 1.
feq.ff.eod.tit.in L3.Ce0d.vbiD0d0r.in $.R
plures infti.eod. qud benefcium nec etiam
competit poft folutionem dicit Bart, in 1. (i
dubitee if. eod. & f Marchio forfan prxtendat habere ceffionem hxredum Pauli Puderici,quam hucufque non vidi, minus hoc obftabic, poftquam Paulus non habebac adionem ceffam,nifi contra ipfum Marchionem.
Ex quibus demonftratum eft , quomodo
procedat creditum Marchionis,& quod iple nullo pado poteft prxtendere fe crdito
rem Ferdindi, videamus modo de quo tradamus, & profedo de donatione fada ab ip
fo Ferdinando Fabricio filio contempladoDdd 3
ne

Ioannis Francifci de Ponte

ne matrimonii , & fine qua matrimonium_
alis non fuiffec coneradum.quod prubacur
indubitat, & euidentiifim per teftes finodales,& omni exccptionc maiores, per feripturas,& vlcim viua,& neceiTana rarionc.
Primo , func in hac caufa examinati inrer
f carteros quinqu certes, videlicet magnificus
Rutilius Moneeius,Reu.Epifcopus Oftunij ,
magnif. Beatrix Pignatella, magnif. Czfar
Pignacellus, & magnif. Antonius de Sangro,
qui omnes deponunt donationem hanc faam contemplatione ipfius matrimonii, &
fine ea alias illud non fuiffec contra^um,
& quod licet fuerit de eo tradarum in vica_
niagnif.quond.Ioan.Baptiitz de Sangro, fuie
tarnen cum qualitate przdidz donacionis ,
in quo cum partes non fuiienc tunc concor
des , propterea matrimonium non fuit con
clu um, & polt illius mortem fuit illud dilatatum perficif & concludi per annum ob di feordiam habitam in donando, & dicunt eti
przdidi teftes, quod magnif. Helionora Pi
gnatella mater qud. vxoris przdidi Fabritij noluit pcrmittere,vt tradarctur expedi
do difpenfationis neceffariz ob nimiam sguinis coniundionem in Romana Curia an
tea quam conclufa effet, & firmara donado
de quaagitur,& primi duo teftes, videlicet,
Rutilius , & Epifcopus funt i Hi , qui fuerunc
mediani,& qui matrimonium tradarunt, Sc
perfecerunt, & fi folus eilet vnus iftorum_,,
qui hoc deponeret,proculdubio ante ipfius
qualitate , & cum cradec de fado proprio
pfi foli fi et ciedendum ad text, in 1. quzro
/.fin. de edil. edid. Paul, de ( fir. in l.quicunque C.de feru.fug. Decate in 56.&
inconf. 34.
x quibus reftibus apparet, nullam foro
10 habendam rationem de tribus tefiibus per
partem examinatis fingularibus de loco, &
tempore deauditu,& conuiis,quod immemores fuerunt in ipforum depofitionibus >
nam deponunt fingulariter(vt dixi)audiuiffe a przdidaquond. magnif. Helionora, ma
trimonium przdidum contrahere , quia fie
inreftamento reliquerac przdidus quond.
Io. Baptifia pater, quod vtique in ceftamento iam prxfeneaco non legitur , fed etfi hoc
plen probaretur,non tarnen eft incompatibile cum nofiris probationibus, poftquarru
noftri teftes iam deponunt matrimonium.*
hoc tradatum in vita lo. Bapriftz , fed addunt , quod iili nefeiebant, videlicet cum_#
qualitate dona don is, de qua agi tar, & fie ex
omni parte remanet inconeuffa hxc noftra
probado per teftes,
Secund,demonftratur per feripturas tr1 1 pliciter: Prim ex ipfa donatione fada in-,

anno is 64. in qua dictnr,quod donatur contemplatione 1 lu us matrimonii, & non aliter
alio modo, & quatenus matrimonium
fequacur,& non aliter. Secund, nam predi
ct a magnif. Helionora ma rer, qua: effectua li
ter filiam docabac cum pater parum in bo
ws reliquerit: h ec.inquam, Domina, q-j p
mer donare volebat filiar contemplations*
matrimonii przdidi , noluit ad hunc actum
proceder , nifi prius fada effet donatio ,
Ferdinande, & cum eodemum fe obligaffec
Io. Aloyfius filius primogeni tus,ac promififiet bonorum donatorum gencralcm euidionem,qui requifitus cum effet abfens,mandatum fecit inperfonam magnif. Alphonfi de*
Sangro ad confentiendum geftis per pacr j
& prxdida promittendum, quo peradoeodem die ctiam in continenti coram eifdem
Iudice,Notario,& teftibus fecit ipfa pariter
donationem filiz cum condicione fpcciali
quod infantum voltbar, quoa fua donatio ef
fedum fortiretur,inquantum valida, & fruduofa fuiffet donatio fada Fabritio per Fer
dinandum,&. abfque aliquo onere,ex quo (ni
fallor)euidentiflim,& inconuincibiliter demonitratur , qud matrimonium hoc aliter
non fuiffet contradum . Tertio, demonftratur hoc ex confirmatione donacionis prxdiz fada per ipfum Fcrdinandum Fabritio
prz(enti,& accepcanci: nam dum primo lo fuit donacum , fuie inquam in abfeneia_
Fabrici'iiNotario ftipulante,cumq; donatio
fiebat matrimonii concemplacione,finequo
aliter fada non fuiffet, propterea obrenta_
difpenfatione,& macrimonio conclufo,Ferdinandus ratificauic donationem Fabritio
prfente,& reddence racionera confirmadonis,quia matrimonium erac iam concradn,
quafi quod per prius dmens matrimonium
non perfici , Fabritius aliter curam non ha
buiffet confiituendi donationem irreuocabilem,& tollendi difficuIratem,quomodo ex
ftipulatione Notarii acquiratur adio : ex
quo fado toIJitur ponderacio parcis dicentis, qud in fecda donatione fada per Ferdinandum.dum in ipfius principio dicatut,p
donatur ob contemplationem ipfius matri
monii, & quod non fequatur, & ex alijs caufis: fuerunt enim fie prolata perNotarium,
qux fubftanciz, & veritaci negoti; officere*
non poflune, nam dtulus contradus appofitus per Notarium, n dat denominaeionem
adui.quando eft proba tum, quod partes ali
ter fenferunt, & alium voluerunt facer ctradum text, eft in l. fi infulam ff.de przfcr.
verb.tradir Bald. in l.i. C.de rer. permuc. eft
texc.in cap.confticueus, vbi not. Abb. de rclig.dom.ec.cumulacia cf.i^.col.j.verf.
non*

Confilium
non obftat, quod in concrau,& in cf. 160.
ideo dixit Bald, in 1. . . commod. qud
verba deferoiunc natura;, & fubftantia: con
tractus, non autcm natura verbis,im fi hoc
non effet expreffum,& effet tarnen per teftes
j>robatum,nulli dubium, qud fufficeret, eft
decirlo folemnis . Andrea; incap.i. i. col.
Je rer. permur. & cum ex difpenfatione appareat , macrimonium iam effe contraum
per fponialia celebrata de menfe Apr. 1 5 64.
& fic poft primam donationem celebratam
eodem anno de menfe Ianu. & hace fecunda
donatio non fuit fafca ad inducendum, quid
noui , fed ad permutandum feudales introitus Fabritio donaros tanquam fuccefloro
carenti,& illos pondum in faciem alterius,
qui legtimos in feudo fucceffores haberec
Vt euidenriffini eft per fcripturas in eodem
proceffu demonflratum,ac ideo dum hc fecda donatio fit,dicitur exprefs , quod pri
ma donatio cfirmatur, przterquam in iftis
introitibus feudal ibus,que donatio fecunda
fuit faa ub die 11. Marti; tempore quo ha
bita fuit hic certioratio de gratia obtenta_
4 fummo Pontfice, quod demonftrat pariter ipfa difprnfatio , qua; expedita apparec
in forma probante de eodem menfe Martij
ex his, inquam, apparet fatis, fuperq; quod
non poteft dubitari de hac veritate , qud
ver matrimonium aliter contractant non-,
fuiffet.
Vltim dixi , quod viua,& nrceffaria ra
li tione hoc fuadetur,nam D.Viols vxor Fbritij habebat dotem duc. 40C00. vt eft notorium, & earn eidem mater conftituebat
cu,& fi millies maritus ordinaffet,vt nupti
filiam Fabritio traderet , vtiq; nec ipfam_j
obligat de fuo mancare - nec filia ad hoc
aftringebatur , Fabritius conuerfo nil in_.
bonis habcbar,nec filius primogenitus erar,
qui patris fucceffionem fperare potuiffec ,
conueniebat propterea, imo neceffarium_,
erat eidem ptre donatione conftitui pra:didac doti condecentem , fine qua quomodo
eft credendum Helionoram filiam Fabritio
Collocaturam,quar Loin tes, & Magnates dtfiflimos quotidie habebat filiam in vxorem
ducere procurantes? cft hace ratio vrgens>&
erat propterea iufta, condecens, & neceffaria donatio.
q; hzc fuerit vera eau fa, hsrc inquam
1 3 finalis iudicanda erit ex fupra late explicacis,vt licet alias quando fumus in dubio hc
caufa impulfiua prarfumatunfecus vr eric
quando adeft certa probatio,quod fuit cau
fa finalis,vt in termini's noftris, ita mtelligtturOdr.in fuo conf.y.& dclart Alex.in-.
fimili in conf 14. i.vol. & inproprijs termi-

GXVII.

f9e

nis noflris dclart Boer.in decif. i*?. num.

10. & ira dtinguuntur omnes alia; Doorum decifiones.qujr poffent hinc inde adduci, de quibus per Dodor. in Lia quartam f
ad l.falc.in 1. vt libens C.de collar, congerie
Aym.in conf. ( I4.& 1J6.&. cum Ferdinandus
ex tali caufa donando familia; commodum ,
& honorem arTerebat,nil noui ex hoc in eius
perfonam inducendo , poftquam in tempus
mortis donatio conferebatur : fequicur pro
pterea quod fixe fuit iuxca, vrgens, finalis, &
potiffima caufa , & propterea notabiliter
dixit Guid.Pap.in decif.145.has donationes
fadas concemplatione matrimonij,fine qui
bus illudnon fuiffet faftum, reputan tanqu
, padum conditionatum, & ideo omnin va
lidas iudicandas , maxime quia remanerenc
decepti , qui contraxerunt, & ibi etiam fubdit, qud generalis confuetudo , & commu
nis obferuantia habet tales donationes per
facp fieri, & faas teneri , qua; pro lege de
bant obferuari.
Ex quibus infertur,quod no poteft in pr14 ff nti iudicio de fraude cradari , & hoc pri
mo loquendo,tam refpeduFerdindi,qum
Io.Aloyfij , & etiam pracfupponendo Ferdinandum debitore Ma> chioms,nam etfi prxtendacur tradari de fimplici titulo lucratiuo,cuius contrarium inferius fundabo,tamc
in adu inter viuos etiam titulo Iucratiuo fado requiritur fraus,& eucntus, quorum alterum non fufficit, probat text.inl.. C.qu
in fraud.cred.in Lait pr*tor if.ica demum_,
in I. omnes i.fin.& l.feq. glof.in ead.l. /.Lu
cius verf vniueria,tex.h I. i.C.quib.manum.
non lic.vbi Salyc.poft ald.text.in nfrau
dem inftit.eodem,vbi glo.in verb.praualuiffcglof.notab.in /.item fi quis in fraudenx_
inftit.de aft. vbilo.Faber.in princ.Angel...
col. poft nu.j.verf.quacro, ita quod laf.ibi 9.
col. poft nu.5j.verf.in eadem glof.Iac.Butr.
not.in Li.C.quac in fraud.cred. Petr.de Bellap.& poft eum Bald in l.pen. C.eod.tit. qui
propri fummat text. hoc modo in tit. onerofo requiritur frausdantis, & accipientis.
fed in lucro folius dantis fufficit con !ilium_
cumfraudis euentu,& ibidem Salyc.in i.oppof.& fecundum hanc diftindionem intelliguntur omnia dida per glof.& Dodor.quas
non tranferibo breuitatis caufa, ergofuturi
creditores non h.ibeant actionem reuocatoriam ad text.in l.i.C.de iure fifci lib. 10. vbi
Dod.& in dubio in ipforum fraudem aliena
tum non pra?fumi tur,vt tradit Bart, in 1. aie
prator ji.ita demum, vbi eft text, ffqua: in_.
fraud. cred.ergoc Marchio fit fururus creditor,caretppea adione,& hoc procedit,fi
donatione qua tradacur, effet fine caufa.
Nec

%96

lo. Francifci de Ponte

dulentus pro infefto haben" debeat.nam hoc

Nec dicatur, quod ex quancicace debiroeft falfum,iquidem injmatcriaifta fraus ae>J rum,8{ alienatione omni, vcl maioris par
cijfitur
pro damno pecuniario, dicit text.ia
tis bonorum , ( qu omnia deficere hic, de
l.i.jT.fed
fi r6ff.fi quid in fraud.patr. & ideo
monftrabo ) przfumatur alienacum in frau
Bald.inl.i.C.quzin
fraud.crcd. dicit, quod
dem in terminis text, in 1. omnes $. Lucius,
fraus
aeeipitur
pro
damno,hinc
eil neceiTanam lud procedit in donatione fimpliciter
rius euentus,vt in d.i. ait przror jf.ita dem.
fafta refpeftu przfentjum crcditorum.noru.
Hinc Doft. voluert.qud prius fieri debeac
autem producir iuris miniilerium refpeftu
difeuflio bonorum debitoris,per Dofto.lat
futurorum crcditorwro.nifi in continenti fcin 1. pen. C.eod. probat text.in l.i.C.eod. vbi
quatur alienatio,vel probatio, quod caufa_
Salycct.vnde cum refpeftu futuri crditons
iraudandi futuros creditores fueric act us St
nullum fit de przfenti confiderabile damn
eedens faftus , yel quod pecunia fit verfa in
non poteft propterea ipfius refpeftu diet
vcilitatem reditorum przfentium,quorum
aftus fraudulentus probat text.in l.przdift
refpeftu prinipaliter aaus fuit faftus in,.
ait prztor jf.przterea verf.quid ergo,& d.i.
fraudem,ita loquitur text, in l.ait prztor $.
ita demum verf.czterum in l.fi quis cum ha
ita demum, &t in 1. nifi priores, ita procedie
text, in l.fed maritus ,fin.fF.qui, quib,
berer eo. tit.
Cum igitur Marchio fit creditor futurus'
fic procc die doftr. Bald, in rubr. C. quz in-,
fraud. cred. declarar, & latius cumult Ia.in 16 Sc creditum fuum eft per annos duos cuta
dimidio poil donationem, & c ex interualdXitem fi quis in fraud nu. 64. col. 1 1, verf.
lOjfiquidem poft alios Alex. In conf.nj- in-*
fed paucis concludendo poil lo. l ab. & Ang.
& in terminis text.in 1. omnes in JT. Lucius
fi. in 4. vol. confiderauitfpatium menfis in-,
materia fraudis inducere interuallum remquod refpeftu reditorum futurorum difpoporis,ita quod non dicaturin continenti fa
fuio illtustext. non procedat, decidit Bald,
ftum,& in hoc pondero Alber.ind.l.poftc-,
in auth.fed il neceTe C.de donat.ante nupt.
traum,qui quafi declarando verbum inc& ibi Salyc. idem in terminis przdiftitext.
tinenti,fubdit infra modicum tpus,& Paul.
decidit liare, in l.pofl contraftum in . col. in
deCaflr. ibi vtitur verbo ftatim, fequitur
i.tcmpA i.przfumpt. ff.de don. & explicat
prdptereajquod non militt difpofitio text.
melius in j.col.verf.quartus cafus; hinc Al
ind.tf.Lutius, & remanet Marchio creditor
ber, in ead.l. concludi t ex mente Oldra.in x.
futurus aftion exclufus.nec pecuniam vercol. quod in cafibus . in qbibus ex fubfequenti
fam in beneficium reditorum przfenriuni
aftu przcedens,vult prfumi in fr a udem, depars demonflrat , fed contrarium inconuinbec lile aftus fubfequi in continenti in fr*-
cibilicer eft demonftratum:impars prfup
modicum tempus , alias fi ex interuallo feponit obligationem Ferdinandi faftam pro
cus, quia temporum diftantia facit ceflarc-
pter cafualem, & inopinatam fufpenfionem
criminis coniefturam,$c Paul.de Caft.ibi ia
officii Dohanerij,caufatam ex publicationc
terminis text.in l.omnes in /.Lucius dcla
bic facia fententiz Regiz vifitationis, & c
rt przfumptionemjillius legis, & difta per
repenti fe obligauit : vnde militabit doftr.
Barr. preceder in creditoribus prefen tibus,
Barto.in d I. poft contraftum,quod tali caa
fed in futuris dicit proceder propri, qu3do ftatim fequitur deliftum , & poil omnes
omnis tollitur fraudis fufpitio .
t vanum eft hic traftare de aftu fafto
latius ibidem Paul, de Montepico, qui conClam,poftquam videmus ilium confeftum-*
cluditexprefsde mente Bartol.quod fola_
per Notanum principalem coram teftibus
alienatio oium bonorum non inducir frau
fide
dignis, & caufa , quare fuit ille vocatus
dem refpeftu futuri delifti, & ideo addentes
ad
inflantiam
magnif. Helionorz fuit ia m_j
ad confu.Neapod.etfi tellator, proabfoluto
pluries
diera,
quodq;
hoc fit veriffimum detradiderunt text.in ji.Lutius,non proceder
monratur
ex
donatione
Helionorz per
refpeftu futurorum ereditorum:hinc Doft.
dem
Notarium
fa
ft
a
,
in
qua
nulla cadebac
tradiderunt, quod licet przfumptio , de qua
in text.d.auth.fed iam neceiTe,fit iuris, & de
fraudis fufpitio.
Nec quod fit donatio in conlunftam periure, tarnen illa habebit locum in creditori
bus przientibus, non futuris, quorum refpe 17 fonam aliquid operatur de iure.vt per eundem Bart.& alios in d.i. poft contraftum-,
ftu alia probacione opus eft.ita Saly.ibi,qui
maxim refpeftu futurorum , im ex qualirefpeftu futurorum dicit, quod nec etiam_*
rzfumptio erit iuris , & latiflim Cappel,
tte vxoris, & dotis fecit , quod debuit cum
olof.decif. 3
ibi add. nec dicat pars fifilio , quo cafu non poteft dici in fraudem-
bi fufficere aftum faftum in fraudem credifacer l.qui at Jf.apudlabeonem,vbi Bart,
eorum przientium,quafi j. femper; vc frauprobat text, qui loquitur inter patrem, & fi
milu

i
Conflium
Jurh in l.pater,qui eft elegans eo.tic. ff. qua: in fraud. crcd.& cum aftus ifte fit actus folitus fieri pacribus in filios , & prxfertim_>
in perfonam Ferdinadi,qui pariter Io. Aloy
. fio filio conremplatione matrimonii long
inaiorem fecit donationem, qui dotes tan. turn due. 1 j.mil. accepit, proptcrea ficut ex
infoluo fraus arguitur , ita etiam ex folito
ipfa excluditur , vt idem operetur propofit
in propfito>quod oppofitum in oppofito ad
text . in I.ccficonrra if.de vulg.& pupill. cum
conccrd.confderat hoc A ym.ad exclufion
fraudis in conf.44.cumq,' donatio hxc Ht dilatata in tempus mortis , propterea celiac
motiuum poffeffionis Ferdinandi , ac etiam
difpoiitionis bonorum, cum Fabritius fcien*
tiam non habuerit, nec ad mobilia, & indulirias potuit prouidere in Apulia exigences,
quas vendi facillimum erat abfque fcientia
ipfius,non accurate de illis cogitabat, poftquam effeus in morte erat dilatus , quoad
alia no fecit de eis particularem difpofitionem Ferdinandus, fed ex obliga tionibus generalibus Fabritio ignotis fuerunt ilia ven
di ta , & hxeprocedunt traando donatio
nem hanc fimpliciter faam.
Secundo, principaliter prxfupponendoe
S faam ob cauam,& caufam talem,quid dubij poterit hzc caufa habere etiam refpeu
creditorum prafenti? nonenim infpicimus
faum.fed caufam faciendi adtext. in 1. ve
rum ff.de furr.ex quo texr.fumimus reg. qtf
voluntas) &propofitum diftinguunt malefi
cia: vnde id, quod alias induceret furtum,n
inducic , quando caufa aiiuddemonftrat ad
idem text. in 1. qui iniurix eod. tit. & fic in_.
contrau,vt principali intentione iudicetur,licet alias iudicaretur diuerfimod fecdum qualitates fuas de quo per Bartol. in 1.
Ar i ff.de don a t. & ideo licet alis contra
ctus poffet prxfumi fraudulentus , & fen era
titius,tollitur hxeprxfumptio ex certitudine principalis intentionis concrahenrium_
confuluit eleganter Abb. inconf. 15. 1. vol.
ideo Andr.in cap.i.jf.& res, per quos fiat inueitura traando hanc materiam fraudis
refpeu releuij debiti RegixCurix, quando
reperitur faa refutatio feudorum.rradidic
quod in au, quem in fraudem factum prxfupponere volumus debemus infpicere,&
confiderare caufam potius, quam titu!um_
ex reg.text.in I. qui id quod ff.de donat. in 1.
j.C.ad maced.femper enim quod datur cau
fa, & caufa finalis venit exclufa necefTario
fraus. Htnc Neapod.in confuet.etfi teftator
in verb.item mater.voluit,quod quotiefcunque fic alienacio ex caufa iuxca , tunc celiac
prafumptio ii audis,infpicere enim debemus

CXVIL

5-97

bonam fidem,qu ex caufa difpofiticnis col*

ligitur , & pri)pcerea,fi non caufa interuertendi iura creditorum, fed ob aliam iuxtam
caufam alienacio reperitur faa, non pote
rie tali cafu actio reuocatoria exerceri , efi:
text.elegans in l.Titius,vbi glof.in verb.erogationes ff.ad trebell.glof.not. in I. Impera
tor j.fin.in verb.non videtur ff.de leg.i. qui
text, cum prxdia glof. loquuntur propric
in materia alienationis prxfumptx in frau
dem eft melior text, in 1. viuus libertus ff. ft
quid in fraud.patr.in l.debitorem ff.eod.tit*
qux in fraud. cred.ex quibusiuribus patet,(p
temper quod poteft prxfumi aliqua caufa*
qux fraudem excludacilla attenditur, vt fic
multo magis hoc procedat,quando caufa eft
exprcffa,& probata, vt in cafu noftro,& ideo
caius ifle fuit pluries,& pluries decifus iru*
fortioribus termini's, videlicet in donatione
faa ob conferuationem familix, in quem_i
cafum concurrebat prxfumptio text. in d.jT.
Lucius, & concurrebant omnes alix pre fumptiones infimul, ex quibus fraus poteft conieurari,& tarnen quia aderat iuxta caufa,
qux fraudem excludebat, propterea omnes
prxfumptiones veniunt cxclufx: ita Capyc.
.in fua decif.85. & in donatione ob feruicia_
tenuit Afilie. in decif. ?7o.& licet ibireferac
contrarium decifum, tarnen alfignat ibi rationem,quia donatio habita fuit pro pura
non autem remuneratoria, & in proprijs ter
minisjdecidit pluries Reg.Cam. videlicet in
caufa Comitis Sinopolis , & in alijs, nam ex
reg. Andr.in d,jTfed & res,quando pater habens plura feuda rfutt omnia in filium_, ,
prxfumitur faa in fraudem , & tenetur ad
(olutionem rcleui;,& tarnen licet in perfona
prxdiorum hxc concurrebanr, quia tarnen
donaciones fafta: fuerunt contemplaciones
matrimonii: hxcinquam, caufa fraudis exclufiua Fifcum etiam excludit fua petitio
ned in terminis decidunt Moderni Parif.in,
i.par.glof. j.jT.8.fol.mihi 1 i^.qui propri lo
quuntur in donatione faa fecundogenito
qux tanquam omnium feudorum,prxfumebatur in fraudem primogeniti , & fic annullabacur , & tradunt, quod fi eft faa ob aliquam iuftam caufam , vtputa propter infi-
gnes nuptias , quod fit validiffima , & ceflec
omnis fraudis prxfumptio,& loquuntur etia
ibi fi eilet faa excraneo.
Cum igiturfundatum fuerir ex qualitate
donantis,ex qualitate donaran j ex folito,
rotiffimum ex qualitare matt imonij causa
hanc donandi fuiffeiuftiffimam neceffariam
& finalem,in tantum quod Doores voluerunt actum ex tali caufa faum fore prol.
cuftodieadum, 8 obfeiudum,remanet pro
purea

Ioahnis Francilci de Ponte

f98
l.qui autem jf.fin. hinc etiam dicimas in cpcerea ex ijs demontratum przfaca donatraetu
empcionis , & venditionis fufficere
tione,omnem fraudem remotam.
principioconuentionem firmatam, vedicaTertio, principalicer dixi in alijs alleg
tur i mprio,& vendicio, vc fic.fi prztitim pois tionibus, qud fui principio habuic in fc#
ftea rcmictatur.non noceat,fed perfedaau
caufam oncroam , quod ex przallegaus li
dicimus remanere emptionem 1. fifibi habitis fuperq; eft demonftracum, cum ftante-
tationem.vbi glof.ff.locaci, Bart. & Dod.ia
doce exccii.ua matrimonii, non fuiffet abq;
l.fi conuenent rF.de pad. & ideo titulus dodonacione concradum , & refpediu ad dotis, qui ex parte mariti eft onerofus ad text,
nationem,Helionora panter donauic,& ali
in 1. h fraudatortf. qui focero non iudicater non donafleccuius Helionorz,& filis inturlucrariuusex poft fado fi mariais folater er donationem rien & efFedum habere
to matrimonio dotem habuerit ex pado foc
pro honorabii vira ducenda prozqualitace
fan appofito de dote lucranda glof. cradit ta
feruanda,pro interefe filiorum nalcicuror,
Lfi donaturus /.fin. in glof. fin. ff. de condit.
& vlcim pro incerefTe voluntatis iure c
ob cauf. in tantum , quod vc etiam in filijs.
confideraco ad text. in I.fn. ff. de vf, & haonerofus cocinuacur diffoluto matrimonio,
bit.cum non conueniebat ducere parem in_.
Bart.in l.fi confiante ii.col.nu.mihi7-Iaf.
virum,infantem,nudum:ex i;s,inquam,cauin
d. jU quis in fraudem Palati us Ruirios ia
fis indubitatum eft przdidam Helionoram
repec.
cap. per veftras /.71. de donat. inter
filiam.eiusq; filioshabuiffe, & habere causa
vir.fc vxor.& hoc eft, quod decidit text.in-,
oner ":.:-, v\ licet donacionis ci cuius (It do
alleg.l.vnrca jf.lucraciuas in fi. Cde impon,
per fe Iucratiuus,tam Dodores omnes volucrat.defcript. lib. 10. qtiod cauf illa, que
luerunt,qud quando donatio eft ob caufam
onerofaa fui principio fuit iudicata , pro
vrputa remuneratoria, vel faa ex alia cau pter quod in ipfius orcu , quia talis reiecic
fa,cunc quia non exercetur mera liberalices,
onus.qud fubftinuiffet, fi fuiffec lucrariua ,
nondicatur propri donatio 1. fed fi lege $.
femper calis iudicabitur, etiam quod conconfulit in ri ff.de per. hzred.l. Aquilins rcuertatur in caufam lucrattuam,& ita congulus fF.de donat. hinc ta Ui.eod.tit lurifc.
uerioeffedus enim , qui ex perfedione con-
tradit.qud propric donatio dicatur, qudo
trades oriuntur in ipfa perfedione funecob nullam aliam caufam datur, niii vt libefumati, & propterea er. i caufaceffac , notu
ratate m A munificenciam quis exerceat,(i
vero ex pa fio donatur, vc in cafu ifto, non-,
ceffat erft dus confumacus ex ea ad text.iru
poteft dici propric donatio ; confiderat hace
l.vlcima in pnnc.fF.vnde lib. l.inrer ftipulantem jf.facram.vbi laf.in 4.. not. fF.de verbor.
Cagn.poft alios in reg. donare ff. de rcg.iur.
oblig. cum alijs latiiTim cumulatisper Ti& Guid.Pap.in alleg.dccif.145. dum dixit fimiles donaciones reputari tanquam pada_#
raq in f no trad, ceffante caufa limit. 11. &
cooditionara,& inter Helionoram, & l-'erdicontractus denominar ur abordine ineundi,
& contrahendi > non modo implendi glof.
nandum fiante fado probato ortus fuie con
in l.fi quis cum debitore, vbi Bart.not. ff.de
tractus innominatus feilicet do , vt des , vel
do.vt facias glof.in I.pada conuenca in fine
iureiur.glofin d.l.nacuralis $. at cum do de
przfc ipr.veib. & cum concradus fuam af(F de contrah.empt.l. naturalis $. i.vbi Bart,
nor.ff.de przfcr.verb> ex quo adi oritur in
fumac nacuram tempore , quo perfedus
factum ad intereffe , vt in diet is iuribus , &
fuit , & in efi'c dedudus , infpici proprerca_.
tot.tit.de prarfcr.verb. vnderefpeduHeliodebet, qud eft naturale , non autem poftea
norx, filiar, & defeendentium proculdubio
accidntale, Bart. in 1. fin. fF.de offic.proconf.
donatio hare concinct caufam onerofam , Se
in l.fi quis pofthumos ff.de lib.& pofthum&
dependentes iam hodie fuperfunr.
quando tradatur de adus validicate,accenEx qun fit, qud etil Helionora fit mortua,
di tu r natura rei innata ab origine adus , fie
o eir.sq; filiarhoc rame in cafu de quo agitur,
procedit,& docet texc.in d.i. j. ad macea. ii
nullius fit momenti tum ex fiiperexiftentia
d.l.ti id,quod de donat. in I. tutor ff. de fidefill* prad'di Fabritij, quz fuccedit in causa
iuff. hinc Bald.proreg. tradidicinconf. jjy.
onerofam matris,& .una , tum etiam quia in
i.vol.qud in omni difpoficione rei naturam
hac materia fraudis confideramus contra
attendere, & fequi debemus.exqua omnia-,
ct um principio tempore perfedionis , non
fequentia reguntur.
autem ex poft fado,|vr dclart j>lof. nocin
Nec Oldr.in conf.iji. quern allegant add.i. qui autem jf.hoc edielum in verb.ceffare; 2 1 dent, ad prxdid deci .145". mere cur ad hoc
hinc annus vtilis, quidacur ad repocandum
allegari.cum loquatur in donatione propter
dicimus,quod currere incipit d die fadx vnupt. quz fic ad dotium przferaationem, Sc
dicionis, ve in d.l.ait przeor $. annus>& in d.
fie habec effedum fuccefiiuum,qui non conUnnatur

Conilium
fumatur temporis momenco,8 ideo cefance ilia caufa, mutat donatio nacuram,vt per
Tiraq.in d. ti a.ceff.cauf.12. limit, nu. 24.
Przterea ex fuperexiilentia filixceflatjratio Oldr.cum vigeat interefle idem , & ma
lus in filiam,& onerofam aionem tralmittit in earn mater,& auia.
Vlterius aliud eft traare de fraude.aliud
ver de au caufatiuo,& refoluendo in fimplicem aum ex ceffatione cauiz, nam fi
tempore aus gefti caufa ipfius remouic
fraudem, non pc fraus extina reuiuifcere
ex caufz ceffatione , etfi titulus onerofus
principio aus validauit ipfum.non obit an
te fraude przfumpra in difponente,non poteft hic effeus confumatus , & aus vali
dates amplius ex ifto non ente retraari ,
aut inualidari , & fie aliud eft traare do
fraude , quz fi non concurrit in aus perfeione,non deferuic,& aliud eft traare do
donatione propter nuptias , vt incafu Oldr.quz habet infitam naturam principio ,
vt fit dotium przferuatiua , & propterea-
ex volntate principio innata reibluatur
ceiante caufa in aum purum* & fimplicem_.
Cum ergo tempus faz donations attetdatur,& ideo creditores futuros dicimus
aionem non ha bere.dicatur quzfo fi lis hc
fuiffc intentata tempore > quo viuebat magnif.Helionora,vel hodie illa infimul cum_
filia in mundo eilet poffet ne excludi titulus
onerofus?& cert non: vnde fi de iure requiritur in caufa onerofa participado fraudis ,
quz refpeu Helionorz & filia; confiderari
non pocefl, nec etiam refpeu Fabritij. qui
non folum debitores feire non debebac , fed
nec etiam aum in llorum fraudem celebrari,& maxime fucurorum, vt dclart tex.
in d.l.aic prztor tf.quod ait prztor, fequeretur propterea neceffari, quod donatio va
lida fuiflec iudicata i& fie hodie ex i js eric
iudicanda .
Quarto principalicer fundatum eft fupra,
S Ferdinandum non efle debitorem Marchionis,fed lo. Aloyfium tantum, ergo nulla penitus competit aio reuocatoria.qu datur
vel contra prfentes,vel contra futuros ereditore,quando tarnen funt creditores > hzc
qualitas eft iure requifica.qua deficiente-
deficit legis difpofitio, Bart.in l.i. $.1. ff.ne
quid infiu.pub. Io.Andr.in cap. i.de homic.
in fexcocum fimil.& ratio, quare non datur
de iure aio futuris creditoribus eft , quia.*
tempore aus fai non eranc creditores
ergo hac etiam via Marchio creditor aflertus futurus excluditur,cum non fie, nec fuetic vnquam creditor refpeu Ferdinandi>&

XVII.

f99

licet aus effet faus in' fraudem aliorum ,

non propterea Marchio habet aionem- ,
cum ipfe,qui non eft creditor certum eft non
efle fraudacum, nec tempore aus gefti, qtf
tempus confideratur fecundum text, in d. I.
I. rF.quz in fraud.cred. nec poftea ita cradie
allegatus texc.inl.aic prztor in tf.prterea-
ff.eodem, vbi eft elegans in cafu fortiori , 8c
huic motiuo neicioconfiderare refponfum.
Nec dicaepars > quod hoc aento debet
4faltem anaullari obligatio lo. Aloyfij certi
dbitons , & hoc quando non effet donatio
facta ob caufam matrimonii , & non proc
drent alia przallegaca exclufina penitus *
cuiuflibet figuratz fraudis, nam hoc de iure
non proced t,(quidem hic actus donandi eft
celebratus Ferdindo principaliter,& ipfe
vt Dominus horum bonorum eft, qui actum
explicare, & facer debebat:cum ipfo,inqu,
fuit matnmonium tractacum , & cum ipfo
tanquam patre & Domino raerunt paricer
donationes tract a ta;, firma ta;, & celebratz 1
Helionora tandem fuit, quz ad cautelam fi
lia- voluit in ijs donationibus, confenfum lo*
Aloyfij, & ipfius Obligationen] pro euiione , quod demonftrac euidencer donacio fa*
a per Helionoram,qu cum donare volueric refpeiu ad donationem Ferdinandi, ta
rnen etfi illa faa erat , non voluit ipa ad
aum donationis proceder nifi faa przdia promifllone per lo. Aloyfium , & ideo
requifitus Io.Aloyfius abfens mandatum fe
cit in perfonam Alphonfi de Sangro,& eode
die , & momento faa promifllone per Alphonfum Procuracorem fuit faa donatio
per Helionoram coram eodem Notario, fa
ciendo inea mtionem expreffam donatio
nis faz per Ferdinandum , & promiffionis
Io.Aloyfij, adeo quod non fuit Io.Aloyfius
qui principalicer a fecit , nec ab ipfo fuie
hoc cogi tat, fed ipfe abfens patre requifi
tus pro cautela aus validi fraude remoti
iuxtam patris petitionem exequutus fuit :
vnde principale intentum Io. Aloyfij, non,,
fuit alienare ipfe,& producere in efle aum
de per fe, fed facer promiflionem in confequentiam aus validi per Ferdinandum ce
lebrad, & fie fu promiffio eft caufatiua , &
dependens ab au Ferdinandi: vnde non dicitur ipfe aum facere,pro quo eft fatis ele
gans do.Bald.in l.ex plcito C.de rer.permucat. tradens per hzc verba, quod quando
confirmans, ita producir rem in effe,qd dac
originem caufa-, tunc qui confirmt, dat fed
fi non aborigine, fed confequutiu venit illius gratia , tunc cum non fit caufa totalis ,
fed concurrens,fecus quia confirma tio faa
permiffiu & non formaliter noodenomi

lo. Franciei de Ponte

alienare non prohibtor fe obligare : an~2

confrmatum eorfirmante.fed fpccienim loquuneur in eo,qui prineipalicer <&
fico efficience , in quo eft virtus da ra, & vo
geflir.nam ex illa voluntar. a,& meradifpoluntas innata; iura enim rraaneia maceriS
ficione fraudem confiderarunc,non auccm-
alienacionis faar in fraudem , loquuneur in
loqurur
in eo,qui fecunda ri difponi cau, qui facie , & facie prineipalicer non ab
faciu,exequueiu,&
non principal!', & pro
aliquo dependens , & prineipalicer in inrenpterea
de
iure
verba
prineipalicer
prolaca.
tione fuie alienare, dando ipfe principium_
debenc
prineipalicer
incelligi,
&
non
fecunaui , fed quando hoc venic in confequenti
dati,noc.Bald.&
Ang.in
l.i./.i.
fF.de
mft.Sc
aus licici celebraci adilliusfecuritatem_j,
iure
;
hinc
dicimus,
quod
ius
non
confideraC
cric cunc alius ca us, cum fie primordi
id,quod fie exequueiu,fed quod principalis
in incencione difponere,nec ipfe difponac ex
ter Iaf.Iarius in d.i. ii quis,nec caufam num.
prxalleg.& e magis hic, vbi non induceba2 3 hinc dicimui,quod aus ndicieur vert
cur ex promiffione lo. Aloyfij ipfo fao alie
in decrimencum alcerius.quando decrimennaci , vc fie poeuiflene cunc confiderari ab
tum non afFert principaliter,fed fecundarlo
homine iuris ignaro her i a cru m in pernici
glof.fin. in cap.quamuis de pact, m fexto, Sc
credicorum,maxim fueurorum, fiquidem_
fiante ftaeuco,quod aliena tio non fiac in focrac hzc promiflioeuiionis , quz habebae
renfem , non procedic quando alienacio inie ad cite, & non efle, bona enim , de quibus
duciturinconfequentiam,vt poft Bare, in U
promiccieur euiioper Fcrdinandum poflfi is,qui duos fF.de lib.leg.cradic laeius Croc,
debancur,cx qu Ht, vt loan. Aloyfius fi ! ! us
in repec. ji.diui nr.78. Hinc dicimus Baron
pacre requifitus.vc pro eo quafi fideiuberer,
habeneem iurifdiionem , & inulas pofi'c*
eau (a m iuxcam habueric hoc faciendi , cum
publicare bona , quando prineipalicer deliconfiderando perfonam partis cam benenneGum hoc inducir fecus fi in confequenciam
ricam , tum eciam aum per paerem cele*
criminis.vc per Andr.in cap.x.hzrediraee
bracum,& ipfius caufam.
de pac.een. Affl.eod.cic.in jf.fi quis homi-.
Hoc igicur fuie primum in ineencionr , &
nem 10. noc. nam magna eft difFerentia in
*j hoc accendidc,!icecpoftea fequaeuraus,
ter
hzequa: fiunc principalieer,& qu in coqui in ie impt tare principalem difpofitionenijvt eleganter cradicBarc.in l.fi quis,nec
fequencia m, ficue eciam magna eft difieren
tia inter ubligacionem generalero,& fpeciacaufam ff.fi cerc.pec.& cum hic aus Ionis
Jem ad volatncaeem diiponencis dignofecnAloyfij fie aus caufaciuus modo, quo fupra
dam,Barr.in l.rem Jegaam rF.de zdiauleg. :
& fie licicus ex prxalleg. quia caufa primor
Cum ergo , qui aum iiieTe produxic , SC
dial excludic dolum , cunc licec ab cuencu
inducacur alienado ex purificaeione condi- prineipalicer fecitjfucricfFerdindus , & lo.
Aloy ius, nil ipfe fecit de auo, fed tancum_
cionalis euiionis ad cexcin 1. Lucius fF. de-
magis cautelare aum iam geftum , perfeeui.camen hoc nil referc,poftquam hoc neum , & i fraude remotum non parcicularicefiari venic ex au licito przeedenci , &
ter alienando, fed generalice- euiionenu
quod non liece directo licet, cali cafu in promictendo,& hoc denegare non pocerac
fcquinciam, hie eft cexe.glof. & lacius ,
needebebaepaeri, & quia pacer, & quia iupoft Dyn.in 1. i. fF.de autb. tue. lex enim non
fta,& honefta faciebac,& hanc caucelam fa
prohibebac Io. Aloyfio actum alienacionis
cer fuie in incencione,' propcerea ecfi ex ijs
in fe,fi:d modum,& viam, feilicee ne in frau
fecundar i, & in confequenciam ex promif
dem alienaree : vnde quod vna via non erat
fione hac eciam fecundaria,caufaciua,& cpermiffum prineipalicer di'fponendo , erat
ditionali pofic confiderari damnum credibene permiffum alia in coniequentiam , &
caufatiuc,ve bene diftinguie glof.in reg.cum
torum fucurorum: apparec tarnen, q* poftquid de reg.iur.in fexco, & ideo Philip.Frc.
quam aus in fe i lo. Aloyfio vires non fuib: poft Bald.cradidir,quod prohibir caufa
mit , ipfe ilium prineipalicer explicar^
ad hoc fu primordialis obligatio ten
immedaca , non eft prohibir caula media
ta , ex qua non necefiario infereur ad ipfam
dit , quod nulla poceft de iure confiderari
caufam immediaram, vehic, nam obligatio
fraus, & remanec motiuum inconcufiutn_
Io.Aloyfij non erat immediara producert
quod cum Ferdinandus non fuericnec fit
bonorum allenacionem,fed euitone fequudebieor Marchionis,careac propcerea Marta recurrebacur ad promifionem , & ex ea_
chio in indicio de quo agicur actione .
ad bonorum obligationem,ex qua demum_
Quinto prineipalicer fi cenemusFerdininducicur per iuris remedia rerum aliena- aj dum efe debicorem,oporeebic ilium figura
cio,& ideo dixit Bald. in l.fin.jS".fin.verf.nora
re ex caufa per parcemmee przeenfa , Se articulata,ctccc,quod debitum erat contraex. hac .communia de leg.quod prohib tus
um

Confilium

6o
CX VIT.
diuerfis temporibus Simon? Bullo, qui nun
quam fuit,nec eft creditor 'iftorumDominorum,ergo habemus probationem perfectam
& dum pars vulr przfupponere, przdius
Simon adduxerit przdidtam peedniam Czfari.in hoc nullam habet probationem; hzc
eft diuerfa perfona, pecunia fuit ifti foluta_*
in diuerfis vicibus,& temporibus, fuit fotu
ta maior fumma duc. 17. mil. ergo quid
hoc/cum pecunia adducta per Czfarem itu

Hum cum lo. Aloyfo,& Marchionc tan tum

V itafueritconuentum,& ira tipulatum_, f
quodq;adueniente fufpenfione lo. Aloyfij
inopinara ex fententiafuperueniente Regi
viitationis, qui cafus improuifus fuit accidens prater propon" tum, licet culpa praccedenscaufarndederitad cexc.in l.i.cum glo.
C.de ficar. quod hzc,inquam, fententia tue
rie cania impediment^ ad efreualem folutionem pecuniae, ad cuius reftitutionem_
generali Thefauraria.
Marchio , & loan. Aloyfius taneum obligati
Sed vtomnts tollattr fcrupulus, dico, qi
crane , & quod propterea tunc Fcrdinandus
.
pecunia
adducta per Czfarem in Thefaura*
requiiitus fcobn'gauerit pro maiori fecuririameftdemenfetulij fub die 18. quo tem
tace , vt filius ex fufpenfione fententiz ma
pore huic Smioni Bullo non eranc foluti per
iori damno qpn afficeretur: hic igitur cafus
incogitatu$,& improuifus tollit actionem-*' .' ban cum , nec girati per Czfarem przdii
duc. 17. mil. ergo alia fuit pecunia adducta
Marchiont concra Ferdinandum , liquidem
per
Cxfarem:Si fi dicatur,quid ergo fecir de
ex prcogit atione impoffibili tpore actus
illa
pecunia Simon? d'co, quod fie tranftndonationis tollitur omnis fraudis przfutntur
negotia
vfu'-aria cambiorum , vt erane
ptio refpeu futuri creditoris,& hxc eft de- '
ilia Ioan.Aloyfij.qui foluebat 4 o. & plus
eifio pundualis Bart.in d.i. poft contractu m
prp centenario", in quibus nil commune haj.col.prarfupponcndo,quod fit omnium bo
bebatFrdjnandus.
norum aliena tio,& concurra nt przfumptioSed vlterius cogitemus quzfo negotium,
nes omnes, videlicet, quod in continentbqd"
30
de
quo traanius , nam fruftra , m fallor ,
in coniunctum,&c.Nam quando cafus futu
pars
in hoc infiftit traftamus igitur dt*
rus eft incogieatus,& improuifus,tunc null
fraude,
quac ex animo dependet , & propte
pao admittitur fraudis fufpitio .
rea
lex
dum vult arguero alienationem_
Necdicatur pecuniam folutam in gene
fraudulentam
, in qua confilium fraudandi
se rali Thefauraria cui erat Aloyfius debitor,
neceflario.
requirit
, voluit , quod alienans
& Confequenter hoc eric in beneficium Fer,
habea
t
crdieorum^iVntiah,&
ad hoc pof- '
dinandi applicando fallentiam ad regulam,
funt ponderari omni1 iura , ita loquen*
quod quotiefeunque creditor futurus foluit,
tia,texr,in I, orones $. Lntius, ibi, quia cre& exea pecuniv dimittuntur plurescrediditores
habere fe fcit; text, in 1. fi quis cum
tores exiftentes tarnen tempore aus cl
hberec
ibi , & iciret fe foluendo non efle, ,
brt in creditorum fraudem , quod habet
*C
Omnia
alia iura,& ira pondrt Bart .in..
vtilem actionem : nain hoc non procedit,
,
de
iure
fifei; hinc Do&ores declararunt,primo ex fao deficiente, cum pars hoc non
4uod
fcienn'a
przfumitur, fi funt creditores
probet, & qua tenus przfumere veliehocex
iuo
facto,
vt
dclartJBarr.in
d.l fi quis ciim 1
tempore przfupponendo przdictam pecuheberet
,
dummodo
non
de
longinquo
, quo
mam fub nono IuH> liberatam,& fub die 18.
cafu non videtur habifle leientiam, Bc pro
ciufdem menfts Czfarem Imala Cafcerium
pterea fraus ceffar,tradit Angel, in d .$. in-
Dohan afportafTe n RegiamThefaurariam
fraudem
inftit. quib. man. non licet, & ita '
duc.ao.mil. in circa, hoc tarnen nil conclu communiter
omnes Scribentes in hac ma
dit , fiquidem Czfar erat Cafcerius , & vti
teria:
vnde
etfi
habeam creditores, ramen_,
Cafccrius pecuniam Regiam tenebat in fut
nqn
data
ipforum
feientia, ceffat fraus przpofle,officium propterea erat fuum illam in
fumpta,quia
animus
abeft, quo illaortum
Regiam Thefaurariam afportare,ergoquid
habet
hoc
przfuppofito
dico in anno 1^64.
commune hoc cum particulari pecunia ex '
tempore
fadz
donationis
, & in anno 5
aliacaufa prouenta,eo magis, quod tarn in
tempore
confirmationis
Ioannem
Aloyfium
przdicb menfe, qumetiam in fequenti riin
nihilo
Regiz
Curiz
debitorem
,
& hoc eft
demus Czfarem non folum przdictam quan
indubitatum,
quatenus
ver
debitor
efcia-titatem afportafTe, fed etiam plufquam duc.
tur in anno i j 66 ex pecunia exacta, & non
#5o.mille.
reftituta Regiz Curiz , hoc oritur ex facto
Przterea nos demonflrauimus ctrarium
Ioannis Aloyfij , & mala officii adminiftra%9 ineonuincibititer,nam prdia pecunia fuie
tione fecundum partem, de quo quid Ferd
oluta per Marchionem loan. Aloyio& per
nandus fciebat : vnde fequitur, quod aut ex'
cum Czfari, & per Caefarem infra m aiorem
igoorantia
Ferdinandi non potuiflet dici in
ommam in diuerfis vieibus , & parcicis, ac
*
-Ecc
trau-

0%

loannis Francifci de Ponte

fraudem Regis Curiae dooatum , & confepothecariam fuper bonis ex obligation

qucnter , fx Regia Curia banc aionenu
de bene admmiiirando officium, qu* ante
exercere non porerac, neququam poterie
ced t donationem & pariccr nil eit. quia- Marchio hodie,auequia Curia non erat crenon ucccdic Marchio in aione hipotheditrix tempore donationis , Ted ex poil fa
caria, aut vero volumus praefup poner^,
cto ex nouo fao loannis Aloyfij , licet ha(quod eil) fcilicet,Curiam crcditricera
buiflet Curia obligationem de praeterito
in anno , & tempore donationis , & cune di*
eiufdem loan. Aloyfij de bene adminiftran , quod fiue dicamus earn tunc crdito*
do,qux tarnen nil ponebat in efle, & hoc
cem) fiue antea, fiue poftea, quod aio fras*
nouum factum Ferdinandoignotumcaufac
datoria , quae eft fublidiaria illi non corope
debitum , im appellare poflumus deliutn
tebat,', poftquam habebat bonorum obliga ignotum fecundum prztenionem partis n
tiohem , quo cafu vanum crac fraudandi
praefumptum iure, ex quo pariter non poconfilium requi ficum in hac aione, & ideo
teft dici , qud tempore donationis exifteAngel.in d. $. item fi quis in fraudem 3. *
bat creditum > vt fie inferarur ex pra-diis ,
lum.verf.aduert tum ne erres,cradidit pro
q&od etfi eflet folutum Regia Curiae.vc prregula , quod materia illa aionis reuoea
upponi tur, cum tarnen appareat hoc debicorix alienatornm in fraudem credirorum
Cum non exiftere tempore donationis > nec
loquitur, & habet locum increditoribus i ru
depender ex fado Ferdinandi , fed de praefimplici aione pcrfonali, non autem hipo*
fenti , & in futurum ignotum eidem , quod
thecaria , qua exilente po.Tunc abfque alio
propterea non poffit praetendere Marchio
bona auocare : fi er^ ex hoc necefiurio inactionem rcuocacoriam eanquam fucceifor
fertur carentiam action : in Curia ex hipo*
in aionem creditor, cui pecunia fuer at bo
theca , vanam fraudem excludente , ergo
luca, penes quem ex prardi tis hate aio refMarchio nonpoteftex folutione Curiae tadere non poterat.
ta acquirere , quod Curia non tobebit , vc
t fi dicatur , Curiam tunc non crditri
enim fueurus creditor ex folutione priori
ce I cem ex eo /quia ex alijs cambijs fucrat il*
creditor! facta acquirat reuocatcrianu
li folutum , tarnen hoc cefi non fit , nil offi
aionem habet neceiTe fundare illumpri*
cie , turn quia non ex hoc infertur ad feien
mum fraudatumqur<d lue d?eft.
tiam Ferdinandi , vc animus propterea ad 4
Vlcimo, fiex raftoeft demontlrarunu
fraudem inclinarctur, tum etiam qnia vige- , 33 tempore celebrara- donationis tot debirxv
ret adhue mociuum , quia Curia ex fatisfa& tot bona exiflere refpcu Ferdinandi
tiene tunc per alinm eidem faa reuoca
quod credicoribus fatisfiebat, & etiam ip*
toriam aionem extinxit,ita textum in d.i.
fis donationibus, im bona vitra debita^
ait tor j.prarrerea, & d.i. fi quis cum ha
& donationes fupercrant : fequitur propte
beret, & in alijs iuribus, vel earn acquifiuit
rea , quod aio reuocatoria celiac damis, qui nunc pecuniam dedit,hacc,inquam_j,
no non exilente , vt probat cextus in d. 1.
pecunia Marchionis non fuit fotuta Hi ait prxtor $. i ta demum. hinc ald. dicitin
umpto errditori , fed Curiar , quae in anno
d. 1. i. C. quae in fraud, creditor, quod hzc
566. efficitur creditrix, ergonullam habet
eft aio fubfidiaria in damno fundara^
actionem reuocatoriam, nam oportet eiTo
vc propterea ante difeufio bonorum debt*
fraudatum creditorem agentem,vcl cui pe
coris fieri debeac . Cumq; mociuum hoc ex
cunia fuerat olu ta, vt eft fupra demonfirafao dependeac, remicto me ad difeufla bl
tum , licet alias aus effet aliorum refpeu
calculo .
fraudatarius : cum ergo ex cafu improuifo ,
Vnum non omittam , quod fi ii Domini
& repentino omnisfrausexcludacur, rema- 34 de Sangro ad conferuationem bonorum.
net videre, fi fucceffit in aionem aliorum.*
in familia cogitaflent , vc fuiffec finis prae
fi demonftracnr tandem Regiam Curiarn__,
fumpear fraudis, per partem veique, non (0cui folutum rigurarur non fuiffe tunc fraulum debita non adeflent , fed eflet de ditio*
datum, vcl fraudem cxtinam, igitur peni*
ribus familijs huius Regni : nam alius fini
tus inanis eft aio, im fine actione Mar
confdcrari non poteft , poftquam cfreus
chio, exper i cur.
donationis collatus erat poft mortem Fer
Prseterea , Regis Curiae prxfupponitur
dinandi , fuit ha-e femper domus fplendidif4 folutum , aut dicimus earn in aione per*
fima, fuit commune holpitium.fuerunt om
fonalicreditricemin anno 1566. & nil eft.
nia communia , vnufquifque de perfonis
cum donationes procdant , aut vero quod
& de bonis di(pofuic,& fignancer llluftr.
ex debito orto , & purifica to in anno prardi*
Marchio, qui hodic immemor agit: opti
o Curia potuiflcc ereerc aionem hima qualicas candem Ferdinandi eft ta qu
nota-*,

Conilium
nota,vt iuft lentio pereranfeam : pratfupponi tu r nico contextu fraudem excogita*
ta m ab hemine cm leali contra creditores
contra filium > contra neptem carnalem filiam fratris, & vltim contra propriam_
confeien tiam ; non funt hzc praefumenda in
ra nto viro: funt, inquam, aliena ex quaheate
perfonar, & caufar, rogo propterea excellen
ces Iudicantes,vt circumfpcd,vt affolent ,
f ctum perpendant > ex quo non dubito per
iuris tramite? judicatures Fabritium iuditiam teuere , fuie decifum validam efe do
nationem D.Ferdinandi.

Pro eodem .
S V M A I .
Modus, velconditio, appofita po aSiunu^
perfilum ; nonfacti aSium modalem, vet
condttionalem:fed ex eo datur acito ad obferuantiam, .
CModus dititur, quando venit adimpltndut
po adumperfidum.
Conditio vero , qua eadimplenda antt-
ptrfedionem,ibidem.
3 xAclio perfonalis eompetit pro adimplemento
modi .
4 Adio,qua eompetitpro modo non adimpletot
non datur nifi agensprius adimp/eatpro' tniffa ex pactefua.
Ado ad obferuantiam modi, non datur ante
interpellationem,quado dies modi implendi certus.
6 Bonatarmsfub modo,c requirendusyvt con*
' ituaturin mora.
7 Conditionalis dijpoftio debet adimpleri /__
formajpectca; Modalis verfufficit,quod
adimpleatur per aquipollens , & num. S.
& 9.
lo Exfaci caufa e terminanda.
ARGVMENTVM.
Donatio quando dicacur conditionaliSjVel modalis .
CONSILIVM CXVIII.
'o*Q, Radac magnif. IoannesCaracciolus liquidations por^?.. tionis debit* quod. Alfonfo
'l^Bt de Sangro in bonis Ioannis
de Sangro patrisjob quod painbulum neceffariudi eric
prius liquidare bona remana ia hxredicate,

XVIII.

6o$

de quibus tantum portio legtima compe

ter poteft i & demurn liquidare ipfamportionem, ex quo ft vedecidendus occurrac
punftus domus, qua; fuit prdidi quond.Ionis,an rema nferit ilia in hart edtate, vel per
donationem fadam praedido loan. Ferdi
nande filio primognito contera pa tiono
matrimonii , dicamus illam ia vita alienatam.dominiumq; tune cranflatum, ve fie in
ha-reditate nullo pado remanferit,& confequter portio aliqua minime fuper ea com
peter poffit.
Et aduerto.qud dixi tradari de liquidatione portionis fpedantis ad Alfonium ia.*
bonis paternis,nam alis,vt creditor Ferdinandi,lis effet inanis, cum in actione perfonali ille creditor eilet > & fie non folutn Fabritius de Sangro,fed innumeri alij credito
res hipothecarij prxferrerentur .
Pars donationem inficiari non pote il fadam in Capitulis matrimoniahbus irreuocabiliter inter viuos cum claufulisex nunc
pro tunc fequuta morte, fed dici: donatione
hanc conditionalem,& confequenter ex non
adimplemento conditionis haberi , ac fi fa
da non fuiffet,in quo paucis me expediam ,
fi iuris tei minis hucuique didicicis& perledis penitus oblitus non fuerim .
Dixi donationem fui He fadam,& demurn
pod ipfius perfedionem promittic Ioannes
per aliam orationem,& capitulation facere prdida: donationis publier infteumentum tempore quo matrimoni confumaretf
& ib'i fubiunguntur hxc vetba cum codicio
ne,& lege, che detto Sig. Ferrante fa tenuto
renuntiare, & ceder , &c. Ex quibus verbis
dicit pars donationem conditionalem , prxfupponendo per Ferdinandum fadam non_
fuiffe renunciationem, feu de qua
fupra_f
Hic pundus non eft recondieus,fed eft decifus per iura,& particulares decifiones Dodo.fatis vulg. nam femper,qud poll adum
perfedum , & in efle dedudum apponuntur
pada aliqua, eti qud dicatur fub tali pado,& condicione, tarnen verba illa non faciunt adum cditionalem,fed modalem, ira
quod dominium ex eo transfcrtur, & ex defedu modidacur adio.vel prescript is verbis
ad obferuantiam modi, vel adintereffe, quae
perfonalis eft,vel conditio ob caufam ad re petendum donata, qu pariter ell perfonalis
fecundum regulam text.in jf.appellamus inftit.de ad.glof.in l.i.C.de don. quae fub modo,& propterea re alienata non datur adio
contra certium,Alber.in 1. ijs folis C. de reuoc.don.ex reg.tcxt.in Lfi hzres ff.ad crebel.
Dixi,quod pundus ifte confiftit in rcgulis,
e x
pro

04

Ioannis Francifci de Ponte

ftrumentum : ergo quando propric Ioannes

. pro quo legatut text, in 1. cum res, vbi Bald,
ex fui parce adirnpleuiflet, requirebatur in C.dc donat.in Lea conditione, vbi Saterpellatio ad finem confticuendi Ferdinan]ycnotat,& dclart C.de refcvend.allegadum in mora , ex qua poftea potuiflet dari
tur communiter Bart.qui ponic propriam_
adio ad repetdum data,vel ad alia, de qui
quzftionem in 1. quibus diebus $. Termilius
bus fupra , nam in pnam non adimplencis
nu.j. fF.de condit.& demonftr. inl.fi focietalex dac actionem ad donata repetdum, quo
tem $. arbitrorum nu. a. fif. pro foc. & ratio
cau abfq; interpellatione in pnam non incois eft.quia quando aliquid venic adimplcurrit.quando
dies non eft przfixa adimpledum poft adum petfcdum.tunc dicitur mo
mento
eft
decif.communis
Innoc.iri cap.ex.
dus, & non conditio i cum de natura condi
tirpandzdeprzb.vbi
Io.Andr.Buer.
& ctetions fie, qud adimpleatur ante a tus exeri.Baldin
auch.hoc
amplius
col.i.verf.quzquurionem& interim nihil ponat in ( , ve
ritur verum nu.t6.Cde fideic. Alex, in l.ica
latius in propofica quasftione confuluit Ayftipulacus col. ?.nu. 13.de verb. oblg. eft text,
mon conf. 5?. i.par.
in l.fi pnum fF. quando dies leg.ced. Barr. in
Et in hoc non fuit ctrouerfia inter Doct.
d.i.
i ta ftipulacus ante . 6. verf. fepcimo op[i refpeu modi non adimpleei,fi vendicatio ,
pono,& in .quft.princip.nu.j4-vlcra laeiu*
vel perfonalis a<io detur , nam fpeciale dicradica per Dec.incafu fortiori in fuo cf.z.
xerunt fuifle in termini's text.l.i. C.de don.
Hinc in proprijs terminis text.l.i.Odedoqu fub modo fauore alimencor,exquo re
gula formatur in contrari, vc per glo.Cyn. 6 nat.quz fub modo Dodo, voluerunc rcquiri
ineerpellationem, vt cftituatur donatarios
ii ct.vbi in fpetie Bald.& Saly.in l.fi vt proin mora , &, detur repetitio domcorum per
ponis C.de cond.obcauf.Alber.in d.l.ijs fo
aft iones de quibus ibi ; nam datur repecj no
ils, Alex. Roman. Corn. & alij,quos congerie
in pnam, in quam abfq; interpellatione, Sc
. Couar.in hb. i.var.refol.c. 14. nu.4.fed Doct.
mora non incurrtur: hinc Dodabidem voaliquantulum difpucauerunt inter perionaluerunt.p detur mora; purgaciovfq; ad litis
les adiones, quarnam detur , vel przfcriptis
' verbis ad obferuantiam, feu ad intereTe, vel
conteftatiot)emtvt poft Cyn.& alios conge
rie traditCouar.vbi fupra nu.6. verf. quiconditio ad donata repetend, vt voluerunc
cicer,quod quando alias donaflet,& ctranim,& Aym. tradit conf. 5 9. nu.7. vlcra la
xilTet, detur przfcriptis verbis:quando vero
tius cumulara per Dec. in l.quod eenu.44.lr*.
aliter non contraxiflet, poteft concurrere e
ficert. pecat. vnde cum modus fit apponrus
conditio ad data repetendum, primo cafu
adimplemento faciendo per Ioannem,quod
proccdit text.in d.i. cum res,& d.I.ea condi
minime factum fuit, & i ncer pel 1 / non adfuienec adeft,& mora requin tur, vc in hanc
tione in I.rebus C.de rer.perm.cum ccord.
pnam legalem incidacur,quia r. ex pacto,
fecundo ver cafu procedit text.in 1. cum re
C.de pa&inter empt.& vend.vbi glof. in d.
fed ex iuris difpofitione ad repetdum actio
l.fi vt proponis de cond. ob cauf. vbi Salyc.
oriretur , & rurfus mora purgari potuiflet ,
fatis eleganter declarar .
quando interpellacio przeeffiftet etiam i nSi ergo contractus eft modalis , ob cuius
eerminis text.d.l. i.in quo ponitur cafus fpenon adimplementum, perfonalis ttum adio
Cialis: fequitur proprerea ex his.quodjvis n
datur : fequitur, quod inhzredicare,domus
eft facienda in przdido pacto modali.
non remanfic, & confequenter nullam poteQuarto in hoc diffre difpoficio modalis,
rat prtendere Alfonfus fibi competer por- 7 cond ; r ion ali,nam conditio debet adimple
tioneriL. .
ri in forma fpecifica ex reg.text.in l.Meuiuj
Secundo hoc padum appofitum fuit iuxta
fF.de ccnd.& derhonftr.fed fi eft modaIis,fuf4 promiffionem antecedtem fadam per Ioficir per zquipollens , hinc fi non inecreft
nem faciendi przdid donacionis publicum
adimplementum modiV'nulla datur actio, vt
inftrumecum,vnde vt aio ex non adimplepoft Bald.& alios congerie Aym.in allegato
mento modi oriretur,oportebat demonitraconf. 59.
re Ioannem prius adimpleuifie, & fecifie inCum igitur hic idem refultet eftedus,
ftrumentum promiflum,quo non fado mora 8 quia fe obligauit Ferdinandus,etiam cum-
non adeft,& actio nullo modo competir , ve
hipotheca bonorum ad obferuantiam om
pod alios peroptim dclart Salyc. in d.i. fi
nium promiflbrum, & contentornm in Cavt proponis nu. 3.
pitulis : fequitur proprerea , quod vana eil
Tertio hoc padum renuntidi non habet
oppoficio defedus modi, n ratio quare vo5 diem praftxam,fed appofitum fie fimpliciter
leb&tloannesdonans renuncia tion erar.vc
iuxta promiffionem przdidam adimpldam
Ferdinandus portion non haberet Aiper ilper ipium loannem faciendi publicum inlis.bonis,ad qd* fi Ferdinandus fe obliga u i ,
fe

I
t.
Confilium
f"

b quod ex non adimplemento, actio orirctur ad cantundem,& fie idem refultaree effeus:fequirur,quod fatisfactum eft intenttoru concrahentium,& nil referequid ex quipollencibus fiat , 8c tali cafu , fiante obligalione,vc fupra> maxime cum bonorum obgatione , non erat facienda differentia inter
promiffionem de renunciando > & ipfam re sunciationem, promilionem de cedendo>&
ipfam ceflionem , ficut dicimus in promifione dotis i & ipfa dote conftituta , de quo
lacius Afflic.in fua decif.6i.inconftit.quarta-,vt idem operetur promiffio de conftitudo,vt per Neapod.& per czteros Scribentes
in conluet. quarcam aucem, in promifione-
obligationis, vt habeatur pro obligate inpromiflione de liberando , vt habeatur pro
liberato, quae omnia latiffim, & diffus cu
mult Tiraq.de retra.conuent.in fi. $.7-
.2 j.cum feq.& ibi infinita cumult pro,&
contra & tandem refere determinatum Se
cundum hanc opinionem in parlamento am
pliffimi Senatus Parifienfis ad euitanduui_
circuitum inutilem, quem v t fcribic Beltra.
in conf.45.lib. i. poil Guid. Pap. & alios re
latos per Tiraqu. fuprema tribunalia folent
vicare,& omnibus modis veritatem, & effe
ctual , reieis huiufmodi fubtilitacibus feari .
Si ergo effeus eft id, & ratio pacti mo9 dalis non!':ft magis in reali renunciaciones ,.
quam in erfeftu exclufionis fucceffionis ab
illis bonis,quem ita confequitur renunciatione facta qum promiffione de renun
ciando^ in hoc cafu , quando idem eft effe
us , habetur renunciatio pro faa ad cir
cuitum euitandum, infertur neceffari propterea , qud motiuum ceffec , etiam quod
conditionalis actus prxfupponeretur : poftquam conditio confiftit in renunciatione fa
cienda , & hoc cafu lex habet ipfam pro fa
a...
Vltimo caufa hzc terminatur, non folum
to per iuris regulasjfed etiam facti, nam vt fcimus , dotes quond. D. Victoria; della Legoneffa font integra: fuper hac domo , ad qua*
rum reftitutionem fe obligauerat Ioannes
pater , qua: vt in capitulis pactum fuit ma
trimonia libus,peruenire debebant,vt iam_
peruenerunt in poffe ipfius Ioannis , & ipft
folutio ipfarum promifla fuic,quod pars
inficiatur .
In his dotibus fucceffit Fabritiusadeo qd*
pro concurrcnci quantitate dotium exclufus effet portion; domus Alfonfus , cum_
igitur domusi quar fuit Ioannis a ppretiata_.
fueritduc.fioo. in circa, vt ex appretio fafacto in iuiicio affecuracionis prasdicta: D.

XVIII.
Vioriar, apparet,!quia adeft onus annuor
ducac.oo.cenfus perpecut, & reliquum quo
appreciata fuit tota domus , fuer une domus
alia; empta- poft mortem Ioannis ab ipfo
Ferdinando , & demum vnicar cum pt scdicta
prima domo Ioannis8t nouiter readificace,
vt ex eodemmet appretio apparcr, fequitur
inquam.quod cum dotes fine ducat. 8000. 8c
valor domus confiftit in duc.A600.quod propcerea vana eft prartenfio portionis domus
nomine prar dicti Alfonfi , qui vt dixi in bo
nis Fcrdinandi non poteft concurrere , nift
vc creditor in actione perfonali , cui Fabritius, & omnes alij fune Przlati > fecundunuquae fuit iudicatum.

Pro eodem contra haercdes

Beatricis de Sangro .
SV M M ARIV .
I Donatio conditionalis ,re/uitur ex dejeflu
conditionis.
a Soluens proprium debitum , afltonem extin- '
guiti & ideo non potesi ceffionem impe
trarte .
3 Creditor non tenetur ceder contrafe ipfam
direil indire.
4 Circmtus inutilis e euitandus,
ARGVMENTVM.
Debitori an fat cefio. Creditor quii
do ceneatur ceder contra feipfutrui
etiam ii pofldeat ex caufa pofteriori.
CONSILIVM CXIX.
Ars ex allegatis conuiaJ i
dicit, qud quando donatio
tanquam conditionalis refoluta intelligeretur exdefectu conditionis , tune etf
ex pracallegatis habere deberet portionem cum onere debiti dotium ,
tarnen poffet ipfa offerre debitum , & libe
rare fuam portionem quam demum poftea
iuftoprartio vender tenebicur, fed vtilitas
erit.quia offerendo debitum,confcquicur iu
rium ceffionem & iure ceffo demum confe- quetur id , quod foluie fuper alijs bonis pro
codem debito obligatis,in quo qufo aduertatur nam fallax , & non verum eft motiuum_j .
Alfonfus de Sangro > dum portionem doe j
mus , '

t
<

6c

Ioannis Francifci de Ponte

mus pecir,hoc facie, ve hxres parris, fi ergo

vti patris h*rcs hanc porriotiem confequitur,& ve ralis poflidebic , ergo vc patris hxres,& bonorum pofefur.ad paterna oncra_
erit ob!igatus,& confequcnur.fieft ipfedebicor, nulla i pli facida cric ccfio.funt enim<
quatuor frarres,S omnes i).rredcs,& lie hc
domum omnes poflkk-bunt pro ipforum racis,k pariter onera fuper ca fuftinebunc.CV
igicur debitum fie ducar. S.mil.& domus va
lor per Sac. Con. appreciacx n duc. 6. .mil.
vndeexeerorum porciones abforbentur: few
quirur , quod fie parirer portio Alfonfi, qui
joruendo onus ab eo debiium, nullam poteft
impetrare celuonem,cum olucndo proprio
debitum, aionem extinguat perncctle ex
reg.folucione eius , quoddtbecur , &c. Hinc
dicimus.quod quando cer rids nomine dbi
tons foluit, quod non potril impetrare eefonem ex reg. glof: communiter approbacx
in l.Papinianus ff.mand.in M res obligata-
de leg. . Iart.& fequaecs in l.Modclinus ff.
dc.folur.
5 Sed dixi,quod motiuum, non olum nort
j eft verum ,& de iure non procedit , fed eft
inutile, & fallax, nam fecundum veram opihionem glof.in l.i.C.de fideiuH. vbi Petr.dc-
Bellaperc.& Salyc. quicquiddixcric Ore. in
fuo conf. 04. quern ibi reprobant Modernr
Addentes fequendo Salyc. fecundum igitur
opiruoncm il!am,tundatam exilio rexr. cre
ditor non tcnetur ceder contra fc ipium_ ,
nec directtvi:l indirecte, ctia m quod rem_
poflidcat ex alia caufa pofteriori,& viua ra*
. tio eft, quia ceffionem hanc voluic lex , fieri
ex a quita tt illa,quod mihi noil nocet &i alteri prodeft , ponderando verba l.mulierff.
qui pot.inpign.hsb.ibi, pofTe videre,non iniuftum poftularcproutfic ponderando, tradidit Salyc.in l.iubemus Cad velleia. & fequutus fuit Nicof.in jmemb. j.par. nu.30.
Tnde ferr.per quod damnum habere pofvcm
non tencor ceder, & proprerea , liue caufa
fit anterior,fiue pofierior, flue cadem, iiuc#
diuerfa, Temper contra me iplum ciit *
Be concquenter ceder non teneur , &. ficut
ego contra me ipi'um agere non pollurruj,
quia actio , & palfio non polTunt in code rn_*
iubiefto concurrere I. hires a debitore .cfl
fi ftipulatoi ,vbi glof.in verbperinde, & in 1.
VraniusrT.de fid.l.Srichum jf.aditiofF.de fol.
ita pariter non debet meus conceffionarius,
perfonam meam reprxfenrans.& dum Bart,
in I.fi culpa ff.de rei vcnd.voluit, quod cedes
polhc vtiles actiones excrcere contra cedtem,non autem directas,ratione de qua fupra , tarnen loquitur in terminis illius text,
quando ego vti poftcfior conuemu* culpa-

poflidere defij .propter quod feine litis xfti marioneta, eocafu,videor reemiffe rem_,,
quam vendicare volebas, & propeerea, cum
ceder debeas i us , quod in re illahabebas ,
mrito Ii cedence res poffideatur,quam ipfc cedens dicicur vendidiile, mrito inqnam
vireuce iuris celfi tenecur reft i euere, quod
nil habec commune in cafu,dc quo agicur,8c
eft hoc pocius adimplemeneum contractus v
feu quafi, quam quod procedat hoc per nam
ceiii >ni-, quod peropeim cx plicae, & dcla
rt Bald.omnin videndus in l.emptor nu. 5.
C.de hrred. vel at. vend. 8; licet Nicof.videtur tenuifle contra Salyc. tarnen eum re
probar glof.Parif.vbi fupra, Sc dictum luumr
proccditin fideiuftorerantum , vt exracione fua apparet loco citato poft nu. * ver
& ifta npinio,& ipfemeedieit, longam eic
differentiam inter fideiufforem.S: tertium_
poffeiforem, reipectu eeifionis riciendx , ob
quod voluic refpeftu poifefieru non obftaro
illam cedendarum actionem ex liberaciono
rei obligatx.qur obftarcc refpectu fideiufforis per raciones per eum alle gatas in cod
memb. nu. 29.8c hie punctus,vtrecordari de
bet D. Lanarius fuie in fpecie decilus pet
Re ,. Ca tri. Sum m. fa et a relatione ia Collate
ral. Confilio incer Kcgium Fifcum, & E ho
nor.-, m Caracciolam, vxorem quondi Pardi
Ptppacodx, qux viro habuie egacum duc.
. mil. & demum poft moreem illius, pcejpt
fibide luis docibus fatisfieri foper reudaiibus per Fifcum pofiflis oblineam fin i ta ra
Pard: i & Fifcss petije iurium ce Al one m tuper burgeivfaticis , ex qua celione nulli du bium,qnd oceupaffet omnia, in tan:uci_
qud non remanfiflec fuper quo fatisfieri de.
legato. , tandem fuit decifum, qud fiac ceffio , verum qud non arficiac lionoram_
etiam reipc&u prxdii Icgati,& hade opin.
poli g of.Petr.de Bell3p.Salyc.8i glof.Parif.
reperi, qud eleganter explicar Odofr. in d.
1. i.C.de fideiulT.&: licet aliegetur Cyn.quod
tenueric contrarium , eamen fi rect aduertatur , ip.c aliud nen facic , nifi qud refere
fiiipliciter glof.& non approbat,nec repro
bar, ; licc Nicof.volucricdicere,qud glo.
in d. 1. X. teneae primam opinionem, ex eo
quia dum refere fecundara dicir,alij dicune,
tarnen aduertaeur, qud didum fuum proced rer. quando prima opinio eilet fimpliciter glol. recicaca , fed primo loquitur per
verbum,quidam incelligunc,& poftea dicic,
alij dicune, & eo cafu , quia recicac opiniones,ftarur vlcimx, vc earn videtur centre ex
reg.texr.in Lfi idem $.n. vbi Bald. Sc A . g.
not. if de iurifd.omn.iudic.& multa alia ele
ganter dclart , St explica: ibidem Dec. St
fi iura

Confilium

XX.

fi iura volucrunt , quoi dum ego cedo vcl

vendo aciiones , V el lego, non intelligatur
cefie contra me ipfum ex reg. text, in l.fpeculium jf.ficue if.de pec.leg.glof. not. in.
I. emptor C.de hxr.vel ad.vend.ald.in l.i.
C.li a fcru.ex fuo fao,quanto magis in cafu ifio,vbi ex xquitace legis ceffio calis permittitur, vc bene viera alios explicar Iurec.
in I. in credicore fF.de euift.per qux, & alia,
ic lat confuluic Alex, in materia ceffionis
inC0nf.I49-i'V0l.
Sed videamusquxfo.iiin cafude quo agi4 tur haecomnia func fuperflua : non enim po
terie ex ce&one duo facer Alfonfus.fcu qui
ftam pcrfonam propriam reprxfencabit,videlicec cuen rem, & ag ere contra alios poffeflores.nam il I i pariter ceffionem ab eo impeerabanr,& iure cefTo.fuper eadem re poffcfaab eo, ranquam obligara , actionem in-'
tencabtnvc,ii admiccimus,quod cefsio operetur contra feipfum, fupcr re diuerfa : nam_
femper agetur ex eodem crdito , ergo ad:
euitandum circuitum inucilem,de ceffiono
non erit tract andum, & fecundum prdica_
[
fuit iudicatum.

Pro Briandade Miro.

s V M M i V M.
5 Donatio non acceptt in vita donantis , an
pofjit po eins mortem acceptan in praiudicium becredwn.
Donatario an quaratur aSlio irreuocabili
ter ne cejone , extpulatione "Njtarjj.
3 Communis opinio contra Taul. de *
quod quratur aclto irreuocabiliter abf
que acceptations ex ipulatione Notary
in donatione .
4 "Pauli de Ca firi opiniopoit proceder in
contractu vitro citroque obligatorio ficus
in lucratiuo.
5 Donatiofifiat duobus,quis preefiratur remiffiu.
6 Donatiofaca abfenti Notario tarnen prfenfente,&tpulante an poffit reuocari.
7 Donationefacla abfenti Notario ipulante,
quaritur is abfenti ,fed non transfertur
dominium abfque traditione.
8 Barloli dorina [in I. qui %pm* $. Flaums
bermes da larat ur.
9 ^Donationen? reuocandi ius ad bredes non~*
tranfmittttur fecundum communem opi
nionem^ .
Donatoris bteres tenetur ad implementum
donationisfaHa.

ARGVMENTVMi
Donatio in vita donantis non acceptata,an & quando valcat.
CONSILIVM CXX.

Vit faa donatio ma

gnifico Profpero de Miro
magnif. Briandx de Miro
iorori bonorum fuorutn_
omnium irreuocabiliter
SSiT & inter viuos ex nc, pro
r*>sw-i# *** tunc fequuta morte reeruata certa quancitate Notario ftipulanto
pro magnifica Brianda abfence.qui donator
mortuus fuit ante acceptationem donacionis i forore factam , qux in iudicio coroparuit , & vigore donationis ibi fatx illam_
acceptando petijt bona fraterna , polquam
frater de 1 lis in vita non difpofuic, fed cum
eadem voluntare , vt bona efent fororis ab
bac vita migrauit inteftacus.
Dubicat pars an donatio fubfiht exeo,
quia non fuit accepcata in vita donantis, &
vtrum in prxiudicium hx redis, hodie poflet
acceptari , & ex ea agi, & hoc automate*
Pauli de Caftro in conf. 194. vol. 1. cum ajs,
quos ad hoc cumulare pofie .
PoiVunc multa gratia difputationis maxi
me in fcholis con trou er ti, non autem in faero Coniilio, vbi per veras, & communes
conclusiones proced debet non vagando in
difputationibus Doorum fuit enim dif pu
ta quxftio illa an ex (tipnltione Notarij
, acquiratur,atio irreuocabiliter fineeeifio
ne,& abfque alia acccptatione,feu ratificatione abfentis', in qua emanauerunt diuerfa
coniilia, & principaliafuerunt Detij cenentisrequiri accepcationem,& Riiyn. concra*
rium confulentis,fed quia Oetius plura teeit
coniilia, pro & contra, propterea de eins auoricace non eft curandum,fed Aym.in cf.
2 . qui omnescumulauic dixit communem
fententiam fore contra .Caftrenfem vc acquiratur ius irreuocabile ex ftipulaciono
Norarij ante acceptationem idem latiffime
tradidit Roland. Valle in conf. 19. num. 1 1.
vol.i. adducens Alexan.Bercr.Corn.Soccin.
Rip.Guid.Pap. Parif. Galiaul. St alios inn
meros, & mulcum miracus fuir, quod Alcia
tus dixcric ctrariam opinionem eTe com
munem, & Rubeus Alexand.videns raciones
hinc inde,& confiderans.quod prxcipua cenencis concrariam opinionem ilia erat,quia
pofTecjllc, pro quo Nocarius ih'pularur fenj tire incommodum, & nolle acquircre, dixic
( inquam ) in conf. 1 17. quod quando fumu
in

6o$

lo. Francifci de Ponts

in conrradu vlcro , cicroq; obligatorio pot.el prqccderc contraria opinio , fecus in-.
contractu lucratiuOjVtin mera donatione
& hac commun! opinione attenta articulus
non eft difputabilismam contractus eft per
fects j ius eft irreuocabiliter quxficum &
confequenter fumus in tuto.
Sed (quaes) aduertatur , aliud en im eft
J eradare ft (it donatio duobus quis prarferatur iuxta text.in 1. quoties C. de rei vendic.
& an conftitutum appofitum in prima do
natione impediat tranflationem dominij, in
fecunda donatione, & in hoc fun di 'pura tiones , & diuerfaconlia , aliud enim eft tra6 tare, ft donatio primo loco fada fubfiftat",
quo ad donantem , & donatarium eciam_ ,
quod fit fada ipfi abfenti Notario pro eo
ftipulante,& de hoc nullus dubitauit in tantum, quod eft vera, & communis opinio, ve
non poflit ipfemet denans reuocare fecundum A lex. A ret. & alios, quos referr laf. in-.
l.qui Roma jT.Flauius nu.19.fF.de verb.obligat.vbi Soccin.poftnu.18. circa medium-,,
ibi,& quia donator ftipulando,qui dicitdo
hoc efle cafum in l.fi ego ff.de negot.geft.ibi
etiam inuito me,vbi bona glo.reaumit Tiraqu.latiifim in trad, de iure conflit. 3 . li
mit, nu. 49. .. & earn efle communerru
affeuerat Couarr. poft Gozad, in conf. 8.
poft . j. in fin. in tit.de teftam. in 3 rubr.
par.nu. 13. cuius opinionis author fuir Bald,
in l.cum focero C.de iur.doc. & hoc tradi
derunt ijdrmmee , qui tenuerunt valere ecundam donationem in prariudicium primx
fada: Notario ftipulante, & in fpetie Gaftr.
inallegat.conf. 195. poft nu. 3.& Dec.incf.
226. in finalibus verbis , & hoc eft ca ratio7 ne,quia aliud eft,qud acquifitum fit ius in-,
re, ficq; dominium rrar.flatum ex primo ctradu,& aliud eft, vr fit acquifitum ius agen
di ex contractu ad rei traditionem , quando
illius rei difpofitio non reperitur facta, quod
eleganter tradit Tiraqu.in loco praraegato
8 ante num. 58. & Barr.in d.jU-Iainus Hermes
dum dixit pofle contrahenres recedere ftipu lar ion e fada in beneficium rertij abfentis , loquutus enim fuie , & fie inteigitur
quando non ftipulatus fuit Notariuspro illo abfente, & ita Dodor.limitarunt, vtpoft
alios adiiertit ibi laf.
Et in terminis in quibus daretur reuocaf tio ex mutatione voluntatis donantis vera
eft, & communis opinio non tranfmitti hoc
in haredem , quia mutatio voluntatis per
principalem explican debet non aurem per
hiredem,& quando principalis non fecit videtur in eadem volntate perftetifle, & hac
voluntatem confumatam,& perfedara traf-

mifit in haredem , ob quod nnllo modo bar

res habet ius reuocandi ad text.in Lcentefimis in Jf.fin.vbi art. ff.de verb.oblig. & i
Ifin.C.de reuoc.donae.& hax eft dodr-Bart.
communiter recepta in d. if. Flauius Her
mes , de quo latiffim ibi per Alex, ance .
io. verf. vltimus efteafus col. fin. ibiq; IaC
copios nu. 24. 3. limit. poftoccin. qui nu.
1 9. verf. feptima dixit hanc efle cotnmunem
fententiam,quam communem opinionem_
lo infequendo Uodor.tradideruncomnin hredem donatoris teneri ad implementum
donationis fada: , qua: elegantifsimdifcurrit Itir.Clar.in ^.donatio q 1 -ibi diftinguic
omnes cafus,Couar.in loco prallegato poft
nu.t 3. in fin.col. verf.illud profedo permicterdum non eft Molin.in lib.4.de hifpan.primog.cap.2. num.77. omnes afferentes hanc
efle indubicatam,& communem opinion.
Difputationes ergo omnes func , quando
Notarius ftipulatus fuit pro abfente,& ance acceptationem donator in alium rranftulit rem donatam , fed quando non difpofuit perftetit in eadem volntate nonrcuo- cauic,tunceius barres tenetur habere ratum
quod defi'ndus fecit, turn quia attenta communi opinione ficutderundus non poterae
reuocare/ fie heceius hires ilium reprefentans,cum in hxredem non fit , quid tranflitum per viam aIienationis,fed concinuationij dominij, & reprarfentationis , tum emnx
quia attenta alia communi fententia jus re
uocandi , quod habuiifec defundus non eft
tranfmiffum in h*redcm,im ( vt dixi) iux
ta text.in l.fin.C.de reuocatbdonat. videtur
defundum non reuocando perftetifle in vo
lntate perfeda donandi, & hanc tranfmiffle in hxredem: vnde cum habeamus com
munem opmionem, & fimus extra omnes
Dodorum difputationes debet fententia-.
proferri in fauorem huiue magnifiez donatana-, poft tot,& cantas partis dilaciones,fccundum pratdida fuie decifum.

Pro Comit Aielli.

SV M M A '1\.1V M .
1 Donatio ex eau/a feruitiorum , dicitur ontEuilio venit in donatione ex caufaferuitio
rum, ibidem .
2 Locus folutionis quando dicatur adielas
caufa taxationis , if quando demon1 7 OVIS .
3 Locus folutionis in dubio pr tfumitur aditius caufa dtmonftrationis .
4 Fifcus

Gonfilium

XXL

609

natio fuit taxatiu faftaad traas fiaros

4 Fi/eus ttnitur ai Male intere\ probibuit
Comitis, fed demonftraciu caufa facilioris
conceonar'mm%jgisvti rt fibi concefexaftionis,
quod euidenterapparet cx oraXa"
tionibus diuerfis , dum primo dicicdelibe5 Priuilegio nom viensper decennium, an tlud
rafle ex caufa feruitiorum dare Comiti an
, tamtttat
nuos ducat. 500. quos demum affignar fuper
6 Inteil.
de nundinis.
traftis ftatus,& fie demonftrando,* non ca.
7 Ficiis reeipiendo adhoam,f}r releuium tejjonario Regis, nunquam contra cum a xando.eft fafta talis affignatio ad text, in 1.
quidam teftamenco de leg.i.in 1. Paulo Cal.
perfcribit licet non vtatur concejfione.
limacho jf.fin.de leg 3. Bart.in 1. inter ftipu8 Princeps obpublicam vtilitatem pote dero
Iantem jf.facram if. de verb.oblig. confu uic
gare iuri terty.
elegcer Decius propri ad cafum noftrum
9 Princeps derogando iuri terty obpublicam-*
in conf.18 j.Iicec ibi concludat concrarium ,
. vtilitatem tenetur ad cxcambium.
3 fed eft ex diuerficate fafti.vr ibi apparer,&
10 *Princeps derogando iuri terty per viam le
in dubio gratia demonftrationis prfumitur
gis condenda non tenetur ad reIjut
locus adieftus , vc ibi per Dec rradic eriam
nern prety\
Andr.incap.i. quo temp.mil. Exquibus in1 1 Fallit quando lex, principio fitit fada re*
ferrur Regiam Curiam obligacam Comiti
peSlu particularium permarum .
ad przdiftam annuam przftacionem femta *Princeps in dubio non prafumiturvelle de
per quod non habuic craftas , lue ex impe
rogare iuri terty.
dimento Curiar, fiue exdefeftu exrraftionis,
X 3 In annuis praationibus illud, quod deficit
quia in ftatu non aderar commoditas, fiue-
vno annofuppletur annisqutntibus .
ex qualibet alia caufa.poftquam vtdixi affignatio taxatiu non eft fafta.
ARGVMENTVM.
Sed quod fueric afsignatio taxatiu fafta
pariter
nil obftar optim verificata cmoDonator ob ferurtia tenetur ad euiditate excraftionis ex quantitate frumenci,
ionem,& conceflo prfumitur demonquar fit in ftatu prd i ft , & demon ato im
ftratiu , potiusquam taxatiu facta , &
pedimento przftico per Curiam, quo minus
liqua ad text, in 1. 1 . ff. de nundinis, &
Comes extraxerit.fcilicet per daufuras , Sc
ex partitis faftis per Regiam Curiam cum
lex tollens rem tertij tenetur ad excamderogation? omnium prtuilegior , ex qua
bium pro D.Comite Aielii.
libet pia caufa , quz impedimenta func ab
4 anno 15. quocafu ad totale interefTe Re
CONSILIVM CXXI.
gia Curia renetur ad text, inl.fi fundus if.
N hac caufa Illuft:. Comitis
loc.tradjt in proprijs terminis Andr. in cap.
Aielii, nullam (ai fallor)ci.de not.feud. & ex hoc tollitur obieftum ,
tradiftionis caufam habeC
quod forte Fifcus facer poTec an priuilegio
Regius Fiicus,vt faltem co
fit przferiprum cum non folum per Ipacium
lorar nocoriam eiusiuftii o.annorum , fed long plus non fueric Cociam poffit obumbrare: fun J mes eo vfus ad texc.in l.i.iFde nund. Nam_
dar enim Comes eius intentionem ex priuirelifta difpucacione fi poflunc prarferibi ea ,
legio per Regem Catholicum fuis przdequae funt merz faculcacistvt eft ius iftud exceiforibus conceffo in remunerationem fer
crahendi,vel melius poemus dicere regula
uitiorum, vb aiTeritur in remuneracionenu*
illam non vendicare locum in cafu , de quo
przdiftam de liberaFe dare annuos duc. j 00.
agi rur,vbi eft fafta annuorum ducar.joo.percipiendorum fuper traftis, & fie
quos demum afignac fuper iuribus cradar
mediante poefsione eft ius radica tum in_.
flatus eiufdem Comitis,cuius pruilegij vi
gore ftetic Comes in poiTeffione gratia prperfonam Comitis , & illud, quod przferibi
pofiet , eflec ifta annua concesio, quz inter
dift ab a nno fe primo vfque ad annum 1 5 17.
Apparec igicur Comicem ex au fa onerofa_
immobilia repuracur, ad cuius przfcripcionemeurrerent rem pora iure przfixa 30.
conceffionem habuifle, fcilicec feruitiorum
vel 40 annorum, quod remplis hic non adeft
propter quod dicunt Doft. venire euiftionc
corra naturam donationis ad text. in l.idq;
tarnen loquendo propri in termini's texc.
f.n. vbi Bart.rT.mand. Barr. in 1 Iulianus /. 6 i. de nund. ftaneibus przdiftis imped i men
tis per Curiam prafticis non poteft de przqui fundum fF.de verbor.obliga. in 1. Acctlius
feriptione craftari , cum non valenti agcre*
Dofto.rF.de donat. Iaf.in l.ex hoc iure fF.do
Boacurricprzfcriptio iuribus vulgaribus
uftit.Sc iur. cum concord, nec przdifta do
imo

Ii

6 to

IoanrsFran ici de Ponte

im vt fundatum eft ex hoc nata eft actio

Comiti, vt ad totale interec Reg. Cur. teneaturtde quo facit confijium Sal. i $ 6. . vol.
7 & 4. vol. j. vlterius coneeio pra <::ti it
in feudum , Comes Temper foluic adhuam ,
ac funt etiam foluta releuia,quo cafu n n_.
poteft traari de przfenptione ad text. in_
l.mal agitur de prefer, jo.annor.traditiro
proprijs tcrminis Alber. in l.de quibus col.
44.verf.item quacritur an Rex ff.de leg. Fely.
incap.illud de przfcript.
Nec dicatur Regiam Curiam non reneri
t pro preter to ex cequia qua tenus prohibuic
excractionem hoc fuie ex publica vtilitate ,
ex cuius caufa poteft iuri tertij derogari ad
text. in (.venditor in /-confit comm. przd.
in 1. Lutius de eui. cum concord, traditis
per Docbin I.fin.C.fi ctra ius,vcl vtil.publ.
m cap.quz in Ecclefiarum de confiit.ra ea9 dem iura, & ijdem Doctor, dicunthoc pofle
Regem fj cere, fed tenetur ad equiualens excambium, nec eft hate prohibieio fa ft a per
viam I. generalis* ita quod fui principio ef
fet dubium,quos Izderet, fed iftz caufurz i
fui principio funt certz, & particulares in_.
damnum) priuilcgium habentium , nam ius
extrationis eft in facltate Regis, ita qud
omni tempore nemo poteft extrahere abfq;
iicentia foluspriuilegiatus habet
hanefacultatem: vnde quando fiunr claufutz cendunt in perniciem,& detrimentum il10 lorum , qui priuilegia obtinent , vnde licet
alias Dbft, velint, quod quando per viam_
1. generalis derogatur iurt tertij, quod noru
teneatur Rex ad pretij reftitutionem,vt per
Dcc.& alios in d.cap.quz in Hccltfiarum_,,
& in conf. 5 10. tarnen hoc non procedit,qu do principio lex eft fada rcfpedu parti 1 1 cularium pcrfonaium , vt in cafu noftro), &
lie procedit tcxt.in l.ferui C.pro quib. cauf.
fru. pro przm.lib.accip.faa enim ibi eft 1.
generalis ratione publiez vtilitatis, vt fervus reuclans falfos monetarios libertatem
confequatur , fed quia hzeerac principio
certa m detrimentum Dominorum, vult ibi
text, quod Dominis Fifco prztium reftituatur, & lie procedunt tradita per Andr.in
cap.i-de cap. qui cur.vend.
Vlferius etfi poifit hoc facer Prorex.ta
men ( fundatum eft caufa demonftrationis ,
& factlioris exadionis fuifle ra dam aflignationem iuper rrais przdiis,infertur,quod
fi Curia prohibuit extraionem , remanec
adio Comiti virtutc priuilegij ad confequendos przdidos 500. ann. duc. Rcgia_,
Curiae .
Tertio, Prorex hoc non feci t,'nec faceto
I prxfuicur , fcihcct derogare iuri kComni

competenti,& aaioni.qu ex predidis prohibnionibus cunera Reg. Cur. orta eft ad

tcxt.in I i. /.ment , & $ fquis Principe*,
ft". ne quid in hoc pub.
Q^arr erii vera eTent omnia, videlicet
Princjpem p;ohibere p-jtuiife, 6c voluifte,*
nec tcnen adprenj relriturionem,&conceffionem taxatiu lactam , tarnen hoc non faciunt,quin Comes non pome extrahere omnes quanti tat t s przteritastprzdida enim__
inferuntad condemnationetn Curia-, fed ad
13 faculcatemextrahendi non eft dubium, fie
procedit text, in l.legatum . fin. ff. de ann*
leg. Andr. fatis eleganter in cap. 1. de not*
feud.Iacob.in l.fideicommiffum in ji.rradatum ft. de iud.& omnes Doct.m locisprzal*
legatis .
Quinto, hz prohibition's non funt priuatiuz iuris tertij , fed fufpeniiu ad tcmpus ,
videlicet, vc tali anno non extrahatur: vnde
non impediunt,quo minus poilit fieri in annis fequcntibus cxtradio.
VItim, in priuilegio adeft refedio, vt id
quod vno anno non extrahitur,pr>u*icextrahi in annis fequentibu&,quod profc tollic
omnem fcrupulum, & cum hare concefitofic
remuneratoria feruitiorum,& demonftratt
ti fada non oportet ditpucare,fi ( .h a to fi*
tu pofe Comitis priuilegium ami : tar r
cum hzc n lint de pertinentes ad fi a tum
integra omnis difputatio ceftat pro il lis annis,de quibus Curia ipfaextraxit,ac rradas
vendidit.

Pro loarme Serio do

Summaj .
SV M M ARIV M .
I Tefies dponent! defado proprio fine fuoin*
terejje adbtbetnrfides.
* Dtclum vnius tefits coniungitur cum diclo
tefits alter ius partis , & facit probation
nerru^, .
3 Semiplenaprobatio , coniungitur cum alia
femiplena probationc,&facitplenum probattone m .
4 Tees plures fingulares ad idem tendentes
plene probant .
J Donatio contemplationc matrimony e ma
xime eufiodienda .
6 Donatiofimplex non imputatur in legitima.
Donatio contemplationc matrtmony an tur
fimpleXfibidem.
7 Donatio contemplationc matrimony , vt di
catur ob caufamtrequirttur quodfit cauf
necejaria,& rejpictat comodum donantiu
S -

Confilium
Bonorumfubium ,ue quarta potefi eft
duplex.
9 Vtrba, valeat dijponere profu* arbitrio voluntatis itejtatore prolata quid operentur.
10 Verba pradia in conceone Principis non
operanturin praiudiciumfilyteui ex for ma fatuti debetur medietas bonorum-*
pro lgitima.
11 Verba priuilegy tendentia in derogationem
ouri alteri quejtti , reringuntur ad trmi
nos iuris communis.
<

XXI I.

6it

donatione,quztraatur,qnod fuit faa, &

fub eius contemplatione matrimonium fuit*
fecclufum,quod alids nnn fuiffeccffeuatum; imofuit dilatatum,& non conclufum ,
vfque quo non fuit donatio pro mi fia ,& per
fecta^ caufa exprimitur,quare non fuie do
natio in capituhsmet matrimonialibus deferipta , cuius foli depcfitionl eft ftandum ,
poftquam de fao proprio deponit abfque
iuo intercfe ex reg. Paul.de Caftr. in l.quicunquein fi. C.dc feru. fug. cumult Dec. in
conf.?6.& in conf. 34a. latiffim per Hipo!,
in conf. 1 1 1, . par. cum vulg. cumulatis per
Philip.Port.in lib. i .comm. concl.cap.j.pro;
ARGVMENTVM.
cedit hoc maxime concurrentibus alijs ad
text.in l.quzro /.fin. ff.de edil.edi. nanu
De donatione fafta a matre contem
Notarius , qui confecit capitula matrimo
platione matrimonij . An in bonis dotaniara hoc latiffim deponit,im dicit,quod
l
libib competat filio legitima de iure_>
legit integra capitula O. Hipolytae, in quiconfuetudinario . Quid in aJijs illi vibus aderat capitulum donationis , & ipia_
,
to obuentis de iure communis
aliter non contradixit,fed dixie, quod derelinqueret illa,quia volebat fuper illis fe c5CONSILIVM CXXII.
fulcre f & quod demum ipfo reuerfo dixit
quod tolleret capitulum donationis quia_*
Ria vcniunt decidenda in
nolcbat douationem in capitulis apparert*
praefenti iudicio ad inflan
ob alios filioStfed quod fecreto in Monafteciam D. Jo. Serij de Sum
ro S Mari8 de Agnonc volebat illius inftruma, vnum eft, donatio eimentum confici facer , adeo qud non nedem facta ducat. 1000. ab
gauit donationem promifiifr,& fie roatrimo
eius matre matrimonii
nium traatum& conclufum,fed nolle earn
contemplatione , num fit
apponi m przdiftis capitulis; deponunt hoc
illa probat a, & taliter,qud aftio lit filio actelles partis du*, quarum vna deponit do
quifita ; al terum eft fi probata donatione ,
confeffione D.Hipolyrar, prarfente Io.Serio
fit illa in legitiman) imputanda: vltimum_#
quibus folis eft ftandum, & plenam oon tra_.
eft i fi ftante diuerfitate bonorum materno- ; partem faciune fidem ; fiquidem ex produrum , videlicet dotalium, & aiiorum d viro
ione ipfarum,& illarum vfu videntur con
buen tor um cum pote fiar e difponendi ad
fiten omnia per eos depofita ex reg. Bald,
libitum: fi,inquam,iu primis competit legi
in l.cum precum num.4. C.de lib. cauf.in l.i
tima feruata forma confuetudinis , & in lequis teftibus de teft. cum concord, im
cundis feruata difpofitione iuris communis.
poftquam pars approbac perfonam, & did
Quoad primum arbitrer non poffe dubiex vfu illius,& nospariter approbamus, vni
eari de pnedika donatione ex deduis iru
tantum tefti eft credendum fecundum Bald,
fao probata, inquam per telles finodales
in I. bona; fidei C.de reb.cred.cum latius cu
qui fuerunt mediani,ac etiam prr telles par
mulatis per Iaf. in 1. admonendi de iureiur.
fis , im probata eft confeffio O. Hipolycx
Et hate teitis partis , qua? legitur de con>natris,& donatricis pratfente Io.Serio filio
; feffione faa prarfente lo. Serio habet con& donatario vt fie ex his omnibus dicamus
teftcm noftrum teftem , qui examinatus fu
de donatione non eile dubitandum .
per articulo noftro quinto continente, qud
Traauit matrimonium hoc, & conclude
D. Hipolyta pluries confelfa fuit donatione
D. lo. Antonius de Amabilc Canonicus Arfecile tarn in abfencia, quam in pr*fentia_
chiepifeopatus, contra cuius perfonam, etfi
lo.Serij deponit nofter tes , videlicet mapars multa dixeric , tarnen nil eft adduum
gnif.Diomedes Sufanna fuper codem, & dim hoc procemi,nam eefi alias fuerit per Nu
cit pluries contenta in articulo audi uiflo
dum carceratus,fuit tandem tanquam indici D.Hipolyta,& addit locum, & lpus
nocens excarceratus , & abfolutus : hic, in
qua; duo non continebat articulus,vt (le di
quam , teftis deputauit de fao proprio &
camus non elfe depofitionem,crra formara
de eo quod ipfe conclufit , in quo nullum.*
pragmatics & concordat ur cum dio te
habet jruerefle , & deponit punctualiter do
ftis partis & confequenter probata corifeffionV

lo. Francici de Ponte

ione parte pr*rente,noneftdubiuminduci
ex eafola plenam probationem ad cexc. in
1. publia in fin. iF.depof. in l.cum de indeb. $*
fti.fF.de probat.l.generalitcr in fi. vbi Ooft.
C.denon num.pec. Anr.de Butr. in cap fin.
de confef.vbi Abb.& Abb. in cap. cum diteftus de fuccab ititeft. vbi cart cri Doft.Bald.
in . C.ne ex dlie de fnft, cum concord.
& licet aliqui Doftores voluerunr hoc pro
ceder in confeffione fafta parte prefente ,
& acceptance ; tarnen vera eft opinio, quod
accepcatio aliqua non requiratur : nam ex
reg. text, in l.qui patitur ff. mand. & ex not.
Jatius in I. que dotis folut. marri m. cum confeffio fit in commodum partis preientis cenfetur acceptare,& ideo Bart.& Doftor. in_.
1. ex hac fF.de donat. de acceptatione aliter
loquuti non fuerunt,& fie communiter pertranfeunt Canonifte,vtper Abb. in loco,vbi
fupra,& latius difcurrit, & firmar Soccin.in
conf.228.Dec.incap.at fi clerici nu.i i.verf,
it adfupradifta notdum eftdemd.& Alex,
qui contrariam tenuit opinionem limirauit,
non proceder in confeffione fauorabili retfpeftu partis prefentis, vt tunc ex prealleg.
alia non requiratur acceptatioin 1. j. z.noc
C.de repud.hered.prout iam eft confeffio in
cafu noftro , & pariter Salyc. qui tenuit requiri acccptationem,tradidit hoc non pro
ceder , quando non fimplicicer emanauic
confcflio.fcd precedente partis inftantia, &
ad illtus refponfionem , vt deponuntjhic tefies partis in l.vnica C. deconfef. in d.i. generaliter C.de non num.pec.Soccin.in conf.
prealleg.
Sed ( fe r confeffio fafta parte abfentc,
S qua: femiplenam inducir probationem, non*
ne addita alia femiplena,non fojum plena_>
que hie adeft : fit, inquam , ex his probado
plena, nam habemus hic reftes de vifu, & fignanrer D.lo.Anconium de Amabile: habetnus Notarium, habemus banc confeffione :
ergo ex ijs inducitur pleniffima probatio ex
doftn Bart, communiter recepta in d.i. admonendi nu.48. de iureior. qui loquitur in_.
proprijs ternunis , & ira refert decifum Af
flict, in decii. . laciflim per Loffrcd. in.,
conf. S.
Scd quando non haberemus probationem
4 plenam, fed fingularem, non poteft negari ,
nos habere reftes partis de donatione fafta
loquen tes: habemus duosnoftros reftes, vi
delicet Notarium, & medianum, qui omres
de conclufione loquuntur , de vifu habemus
ctiam alios noftros reftes de confeffione ex
trajudicial! loquentes: fequtrur,quod quan
do non haberemus reftes conteftes , fed finularts,cum camera tendant, omnes adfdcm

effet fingularitas adminiculatiua, no autera

obftatiua,qu coniungitur,& talis probara
pleniffim probat ex reg.eiufdem Bartol. 8c
Doft.in d.l.admonendi.Bald.in rubr.de contr.inueft.col.fin. Alex, in conf.i. vol.4-latiffim per Aym.de antiqu.temp.4-.pax.car.
tnihi 4J9.nu.8.
it Sed quefo dicatur, fi donatio hace non fu iffet vera , & matrimonium realiter non fuiffet huius colore con trafturo>quomodo illine
ad duos meois volebant D. Viftor ia Capa*.
na,Io.Serius,& vxor acceder ad D.Saleroitanum tune Prefidentem SacConf.& corara
eo vocari facer D.Hipo!ycam,quatenus inftrumentum donationis con fi cere debsret,
quod eft iniafto bene probatura per teftes
etiam partis.
Infuper magnrf.Vefpafianus Stripannus
qui deponit i D.Hipolyta huius occaiione-
miifum ad alloquendum lo.Serio, vt deiiftc ret ab hac petitione , quia fat is vitra hanc
quantitatem habiturus efle pofteius mor*
tern : nonne hoc de monitrat ven ca tern do
nationis , poftquam Hipolyca non negabae
cam , fed volebac, vc films non conquercretur. > ' .v~"
non func infolita D.Hipolyte:natnJ
confimilem rcit donationem Andrea: filio
tempore, quo matrimonium contraxit cum
D. Violante Spinella , & pariter non appofuinllrm in capitulis matrimonialibus, (ci
de ea inftrumentum feparatum fecicin Monafterio S.Marie de Agnone .
Ex quibus arbicror,non poffe dubitari de
; donatione predifta , que poftquam eft concemplatione matrimonii, quam (c euftodicda, non infifto, fed remit to me ad decifiones
faftas per Sac Conf. ram in caufa 111. D.Ca
rol i de Auolos, quam O.Marcelli Ruffi cum
Comit fratre, ideoq; dixit notaoter Guido
Papa in fu decir. 14;. has donationes concemplatione matrimonii fieri de generali
confuc tudine , & faftas teneri, & pro lego
obferuari debere,ob quod ceffat pnirenria,
maxime poft aftum perfeftum , conclu Turn ,
& confumaturn ad text.in l.ficut C.de aft. &
oblig.cum concord.
Quoad fecundum circa imputationem_
S prefate donationis,credo,quod punftus ifte
in paucis decidatur , nam communis, & iudubitata eft Doftor. conclufio, quod dona
tio fimplex in legi timam non impucatur, de
qua per Barc.in bin quartam ff. ad 1. filcid.
quern communiter omnes ibi fequuntur ex
reg.text.in I.fi quando .& generaliter C.de
jnoffic. teftam. ibi fub Ca coadi tioae, v t hec
inter viuos donatio in quantum ei impute curj, & in 1. illud C. de coliac. & vcrobiquc*

Confilium

CXXII.

61 3

glf.& Doft.& ponderetur text, in d.l.illud,

eluforius contra inrentionem contrah nqui facie duas reg.vna eibquod omnia, quae
tium.qui ideo donationem procurarunr, vc
imputantur, conferuntur: altera, qud non
filius haberet ante partem hoc in bonis maomnia, que conferuntur,imputantur,& proternis,qux ratio in cafu ifto eft vrgtiflima :
peerea ad hanc fecundam regulam fundannam fi magnifie. Andreas cum dote ducarorum trium mille, habuit donationem ducat,
dam adducit aliquando propter xqualitatern feruandam, fimplicem donationem con
mille y quant magis conueniebat loaunem
fer ri , quae alias non imputatur fecundunu*
Serium earn habere , attenta qualkate vxogl . ibi in veri, hare autem reg. fed donatio
ris,& doris duc.10.mil. & hic confideretur ,
etemplatione matrimonii dicitur fimplex
quaenam fit diipofkio fa (Sa per matrem__> ,
quae vitra donationem praediefam praclegafecundum Oldr.inconf.;. qufequitur Dec.
conf.i \f>. & Noce. dixit non habere Oldradu
uit Andrea: m teftamento ,& codicillis du
contradiorem in conf.295.nu.9.vol.2.ergo
cat. 3. mil. qui cum donatione faciunt fumnullo imputarur, Sc ita in indiuiduo
mam ducat. 4. mil. & D. loanni Franci fea
przlegauk ducat. 3. mil. & vitra fecit aha_,
per hxc arguit , & confuluit Aym. in conf.
legata diuerfis tranfeendentibus lummanu
Ii4.nu.17.par...
.*,.:. .
Vkerius, V t dicatur donatio ob caufam_
duc. 15 00. ';
9 in materia requiritur, qud fit eaufa^ ,
* Qu,oad vltimum, an duplex detur bopcr
qui in le habes t nccefkatem , illaq; etiam 8 nibfidium,fiue quarta,videlict,ad dotes icrefpiciat commodum donltis, alias (implex
fpeiu feruata forma confuetudinis, & ai
fepntatur donatio, vc eft caufa dons, nanu
caetera bona,prout de iure competit, in hoc
pacer filiam dotare tenetur , item donatio
non infiftam , quia cafus cil decifus per con
propter nuptias, nam tenetur pater facer-
fuer. & Neapod.& propn in confuet. fi qua
talem donationem,ita Dec port Paul.de Ca
moriens,& ibi Neapod.in verb.faluo:nam_
ftr.& Alex.in l.vt liberis C. de coll col. fin. &
confuetudo refpeu dotis "concedit mulicri
extra hanc materiam oportet caufa m repidifponendi poteftatem fol um decimam par-*
cere etiam commodum dona tari;, allegatur
tem, refpeu veraliorum bonorum dat po
communker conf.Aret.17.vkra dccif.Paul.
teftatem liberam, relicta tarnen fijs bono
deG'aftr.in l.i.ffdedonat. & inliac materia1 rum fubfidio,& propterea ibi Nepod.dixie
jmputationis caufas confiderat Ripa in d. I.
competer filijs duplex bonorum fubfidiurr
in quartam num. 148* im (i. in collations
in bonis maternis. -"
*
icconfiderant ,ergo fortiori in imputaDubium yideturoriri ex teftamento ma tione,cum facilius fiat collatio.qum impu 9 gnif.qud.Nicolai de Summa,qoi bona vxotatio, imo quae imputantur, conferuntur &
r reliquit cum hoc, vt valeatdifponere pro
non contra.perqu fie confuluk AjrmirnJ
eius arbitrio voluntatis,* ha?c fent propri
conf. 1 3.volum.T. in ptre donante Alio ob
verba legati , quafi* velit pars ex ijs verbis
clericaturn futurum confideranscauiam.ilinferre , quod poturit mater priuare filios
lam non haberein fe neceflitatem & qood
fucceffione, & forfan vti vule deciLDec.in-.
quod huiufmodi caufa confideratur in ma
l.fin. C. de pacin t. not. vbi vult, quod licec
ftatutum prohibeat mulierem habentem fi
teria imputation's > & propterea confuluit
donationem talem non efe pacta aliquo in
lios vitra quartam partem bonorum fuoru
legkimam impuedam, & ibi dclart text,
alienare, tarnen non habt bit locum in boms
in l.omni modo jS'.fin.C.de inof.teflam.cum
relictis,& acquifitis mulieri cum licencia
& poteftate alienandi , allegat Dec. Soccin.
fimii. vnde fiue dicamus in cafu noftro caulate articulum difputanrem & confulentem
fam refpicere donatarium.fiue non fieri do
in conf.48. volum. r. de quibus decifionibus
nationem neceifitate cogente, quia mater
faciunt mentionem Addentes ad prardiam
donauit : fequitur , quod nullo pacta de im- putatione clt tract . : dum, & in matre donconfuetudifiem fi qua morieps, quae ver n
merentur allegari in cafu ,de quo agitur,
te filio contemplatione matrimonii , quod
fin-enim difputamus hodie de fneceffione*
dicatur donatio fimplex , eaq; nullo. pao
Iniftis bonis, nec de validitare dkpoficioeonferatur,necimputetur, &quam fonga_
nis, fed taciturn de detraftione kgkim.qii
fit differentia inter donationem contempla*
haturali iure filijs debetur , in tantum quod
tione matrimonii, & propter nuptias , con
nec per ftatutum poteft ilia colli fecundum
ulun in ter minis A y m. in conf.85. par.i. in
veriorem , & arquiorem opinionem , fed be
quibus iocis omnibus maximconftderatun
ne poteft minui, dc quo licec Cynusdubka
quando fit donatio inter vmos, fed qud cfuerit in 1. fancimus C. de nupt. ex authorifectus forriatur poft mortem , nam fi impucace Dyni in reg. indulcum de reg. iur. ia
taretur , L uili fuifierfra , &. kie fuilec

co.

14

Ioannis Frncifci de Ponte

exto, & Barfol. pareer non decidir,nec in-.

LTitio centum S, Ticio genero de condit.&
demonftrar.uec in $. i. inauthen, de harr. &
falc. ramen hec verior eft,& equior opinio,
vc lat congen c,& difputac Salycec.n auch,
tiouiffima C.de inoffic.ceftarnen.c laeiffime
Soccm.in conf. jo.volum. t.& hare eft opinio
ma gis communis fecundum eundem Socci.
in conf.150. in fine colum. 1. & communetn
cfle haoc opinionem dixie laf.in d. authenc.
tiouiffima poft nu. -6. verf.incellige tarnen ,
vt fie nee dicamus earn fublacam per difpofitionem, feu licentiam gencralem datam_*
difponendi abfque alia filiorum aut legiti
me mentione,im Doctorea pofuerunt quflioncm in fortioribus terminis, videlicet,!!
lex municipal's fmplicicer prohibe filiam
cum mafeulis f uccedere, vel maerem,excantibus cereis agnaris* vt tali cafu licet fue*
ceflone fie mater vel filia exclu fa , non ca
en incelligatur exclua a legitima ica Salycin d.authenc.nouiifima num. 1 1. Soccin.
ind.conf. jo.num. 15. verf. 19. laf.laeiflm
an d.auchenc qui optim hanc opinionenu
dfendit ab impugnacione Alexan.qui eft fibi contrarius! nam confuluic pro ea in conf.
7. volum. . 8c tenuit poftea contrarium-p
in 1. Gallos $. & quid fi tantum de liber. 8c
pofthum. & mouetur principaliter per decif. Doctor, quar non loquuntur in queftione
fta , vc bene confiderac laf. in loco vbi fu
era : vndc ctfi fuerit concefla O. Hipolyte
facultas difponendi,non tarnen per hoc erc
ilij exclufi peticione legitima: : facultas
enim illa difponendi arbitrio voluntatis in
telligent , proue ius intelligicfccundum_
mencem legisac eciam feruata confuetudine,ita Bald.incap. 1. $. Iudices num.t. dc>
. iura. fir. & quantumcunque arnplum_
concedatur arbitrium intelligatur fecund
ius,vt ad propofitum tradidit Alber. & An
gelan l.fi quando C.de inoffie.teftam.& propterca dixit Baldnn l.i. C.de pact, pign. per
ilium textum.quod potius pactum eft tnterprerandum fupetfluum,quam iuri contrarium, hinc dixit Specul.in titu. de locato jf.,
nunc,& aliqua nu.i 17.q-94.quod concerta-
cmpniccufi,cum poteftate vcndendi,& alienandi,hoc intelligatur, prout ius intelligit ,
videlicet requifito Domino incerpetrando
fecundum eum licciam, fecundum formatn
legis , & naturam contractus , quern ibi fequicur lo.Andr.Alex.conf.io6.vol.z. Afflict,
in cap.feudum ea lege nu.19. fi de feud.fuer.
concrou.incer Domin. & agn. & operabicur
hoc* vc teneatur Dominus aflenciri fecun
dum Afflict.ibi adeo quod paum non cue

Sed deueniendo ad magis pmicularia_,,

10 vide tur, quod pu netus i Re dcidtur per
Bald.in l.fi quando C. de inoffic teftam. per
ilium text, num 7. verf.fed hie quero vbi
ex forma ftatuti films debet habere dimidium bonorum pro legitima. hoc (tatutum_
non videtur fublatum per conceffioneno
quam facie Imper.alicui, vehabeac liberan
teftamenri factionem.& cexr.ille in l.fi quado decidit paricer id, quod tractamus inte/ligendo,prout Doctores communicer ilium
incelligune, vc habeac locum non folum in-.
licencia concefla inhabili, fed habil i, vt non
poflie virtute illius preterir filium,il!umq;
legitima priuarernam fic lex ilia facie ad tttulum , adeo quod etfi libera ccftandi facul
tas fit concefla habili tarnen *
tur hoeniniuriam alteriusj, & propri prittationem legitime, ica Iacob.de Are. .
Bald.Salyc.Aret.&c laf.in a.limic. licet Paul,
de Caftr.dubicauerit , & reliqucrie cogitandum ex contrario formato in glof.d.l.etiant
$. i .fF.de bon.lib.quod glof.2, met foiuic, vc
vel dicamus ibi efle dictum, non oblante ta
ll 1. vel quod fic differentia inter legitiman
dbitant patrono,& debicam filio,& fecunda
olutio pofita per glof.eft communis.
Et quod ita fit intelligenda hare poteftas
1 1 data difponendi,videtur hue decid ex com
muni conclufione Docto.qud femper qud
priuilegium tendit in derogationem iuris
alteri quefiti>vel quafi,tunc reftringiturpotius ad trminos iuris communis quam qd
interpretetur in damnum alterius, opera
bicur hocquia adder actione aioni ex eraditis per Bart.in l.non impofiibile flf.de pa.
& fic in tci minis text. in d.l.fi quando. & in.,
fpecie, quod non intelligatur per liberam_
teftdi acultatem concerta m data poceftas
priuandi filiurn legitima , qur didturefio
quali lucrum, decid it Franc de Arec, in cap.
j. col. i.de refcript.vbi lacius Felyn. nu. 17.1a
verb, priuilegium verf. declara duobus modis,& reddit rationem, quare diner fum ftacuacur in legitima debita patrono fecdum
trminos texc.in l.etiam,quia agitur de me
ro fuo lucro,que deciflfunt in cafu fortiori
cum loquantur non olum, quando fimplici
ter eft concefla poteftas tcftandi,fed add i tur
verbumliberiunt eciam in cafu fortiori ex
alio, & adhoc aduertatur, quia loquuntur
in facltate concefla per Principem,fed in-*
facltate concefla ab homine , tune fe . per
non intelligerur preiudicatum legitime,
fed concefla poceftas,proue ius intelligit ex
regula text, in l.fi cui ff. de feruit.ira probat
textus in LPaulus /.pacroni fF. de bon.liber.
, it dclart glof.in dicta leg. eciam in verba
libe-

Confilium

CXXIIT.

beram, foluendo contrarie tarem , quz vi - 6 Mulier an lutretur frulus quaUnus ric tur eile inter dium .pacroni,& d.l.eti
dunt onera matrimony.
> .
& ta eciam glof.in l.fin.C.de bon.liberc.in_. 7 Mulier per ajjcurattonem confiante matri monto efftettur legitimo iure Domina fruverb.referuandis in prima folutione , dum_>
refpondec ad przdium tf.pacroni,cuius difiuum antis . . . ,
fpoitio videtur contraria difpofitioni diciae 8 Mulier foluto matrimonio potefi bona fibi
legis fin. & hanc differenciam circa concefper ajfeeurationem ajftgnata taper* info*
onem faam Principe, & priuato, fequi*
iutum trreuocabiliter .
>
tor Bald.Salyc.& alij ind.I.fin.debon.lib.
Pofcnc eciam infinita alia cumular i, vt in
ARGVMENTVM.
1. 1. . de facrofan. ecclef. in authen.omnes
peregrin i tunela glof. . communia de ucc.
Mulicr pe; affec urationem an fiat do
Cum concord. fed his contentus ero,fiquidem
mina irreuocabiiis.
mihi videcur punctum hune non egere canta
dote.
i Ex quibus.ni fallor, credo demonftracum
CONSILIVM CXXIII.
r-cfle.quae/tionem formatamper Dec.& SocCin.non facete ad caufam,nullum enim ver*
Ic punctuSf d per pecicio*
bum de legitima: im rationes tilias queftio
nem doti.conftante ma
lis fundant hanc noftram , quia ftacucuau
trimonio , & aflifttoriarn
ibi erat odiofum , & hxc licencia, quz filtos
pecitam, & cceam melegitima priuaret , cflec odiofiffima : vndo
d ace apprecio, eft effect*
concurro , quod poffic difponere > fed prouc
mulier rerum Domina irreuocibilis,& fie hue vq
ius intelligit, & poiec adapcari licencia-
eciam refpeu difpoficorum inL famine
non ft difcuTus , fed paffim , it indiftin ,
quando ad fecundas nupcias mulier cranfte
abfque funda mcodiximus, aftecuracionern
& quando diceremus ecium.loqui cciam_
CfTe remedium temporale , non importaren
refpectu legitim,apparce ex pracdiis dealiud.quam docis collocacionem in tuco, vt
cifionem non cfTe veram nee opus eft in_.
cxtnde mulier fe,& fuos alaccamen red in*
pratfenci eau fa difpucare>fi inftitucus poceft
tuenri apparebir, fi iura perfcrutamur,qud
fwreditacem repudiare & legicimam habeaflecuracio imporcabit veram docis exaio
re,namhienun adeitrepudiacio.fed pecicio
nem,erficitur ex ea mulier Oomina,fed cum
iopplemcnti5& quod in lgitima non potueonere alendi virum,ob quod durante matri
runc grauari,vc ex peticione, & declarado monio cancum, rerum in qutbus aflecuratur
nc in proceflu fol j.& 1 1. hzc currenti calt
eft ahenatio prohibica,& huius oneris refpe
Bio fcripfi. caetera fuppleac Dominus,& Mau dicitur non efle hc veram dotis reitu
gifter meus Fabius Mai cheius , quo cum.
t!oaem,quia adhuc dferait oneribus matri*
monij.non autem quod impediatur domtni|
alis Oominis Arbicris hanc inzqualem ma
rris di fpofitionem fpero qud ad atqualicaCranflacio aut diuerfz dentur aiones, & in
emreducet . .
1:. .
ceteris omnibus non importe veram dotis
reftitucionem, lie loquitur Cyn.& incelligU
Cur in l.vbi adhuc in ;.q. de iur.dor. vt in
Pro Fabritio Ruflo.
ratione fui , & fie cateri fequaces cum Barr,
in l.fi conftante fol.ma tr.in .par.in j.quft.
-:"!' SV M M A'KIV M.
& ni fallor , ex ponderatione iurium in hac
\
i.. t
.

;
materia loquentium,punus iure decidicur,
S Mulier per ajftcurationem dotittm confiancexc.in l.fi confiance dicit,ob vergciam viri
.. te, matrimonio an eiciatur Domina irrtad inopiam cpctere mulieri docis exaio>
uocabItter .
; . .'.
i
nem,texc. in 1 vbi adhuc dteie, pofi mu Dot refillut:o vera , & regularis fitfotuto
lierem res fibi foppoficas vendicare, verge*
viro ad inopiam , ficuc poflet fc l.matr. >
. matrimonio irregularis vero: matrimonio
Et in tantum text.ifte przfupponit ex re: tunante per ujjecuracionema i
-,
ftitucione taliter fada,mulieremetSci Do- .
J Mulier an ionfiquatur dominium reruttu*
j afgnatarumperaffecurationem,
i
minam.qud prohibe eidem alienacionem,
iuence marico tantum, qui text, non poteft
. Mulier eeitur Domina per ajfecurationem
&quare.

cauillari, text. in l.in rebus eod.cicu. decidie

apertius,dum concedic mulieri actione rea5 Mulier pofi ajfeeurationem non refit'tait da
Um,& hipothecari pro con fequuc tone dote/ viro etiamfi eguiatur dim*
Fff
(is

6x6

Ioannis Francici de Ponte

tis fol.matr.contra quam exeludic oem prxfcTpcionem,nifi i temporequo aio com

peter potuit , Sc fubdit aioues prardias
cpecajre mu ieribus opulencis mantis confticutis poft difolutum matrimonium micus autem idoneis , ex quo eis hoc infortu
nium illatum eeclarueric , &c. Ergo fi eacm acciones dan tur, qu* poft di(Volucum_,
matrimonium, fi datur ret vendicatioifi datur prfcriptio,in quo larius Cuma.c0nf.9x*
fequitur indubi tac , quoi Domina mulier
tmeitur.
Text. in autftquod locum . dcollt. Sc
tnelior text, in $. illudin auch.de qual.dor.
ynde fumitur hoedecidunt expreis,n texr.
in auch, quod locum difpofuit, fore miriieri
imputdum in ilia materia collationis,dum
dotem non poteft conftrre ex inopia viris
quare illo ad inopia vergertte ex l.luftiniani
cciam confiante matrimonio non exegerit
do tern , & poftquam eft cx caufa inopia:
res dotales accipere.in tcum quod illas poitin colla tionem ex reg.tf.hlud.ergo cxdiipofitione in cafu tali permita eft ipfa Do
mina, & ideo dixit Iurifcfultus in l.fcruum
dotalem tf.de manum.qud vergente viro a
inopiam,Iibertas ferui detail's impeditur,c
cftte matrimonio deberi dos intelligatur
IdeCyn.in d.i. vbi adhuc pderando verbum, exaiot temiit competer in cafum_#
inopia; vera dotis repetitioneni per omnes
acuotics.quas lex praftat matrimonio diflbluto ex reg.eiuld.text. qui cauillari non pac
ibt,t'ed ita earn pode eadem res vendicare
Credttonbus poierioribus , vel ab all js , qui
non ponera iura legibus habere nofctur, vt
poruifler.fi matrimonium diolutum eomo
do cflec,&x. St ante c glof.ibi in verf.velit,
dieit agendo perfonali, itero reali,itcm hipo
checaria,&idtmnot. Pet.de Bellap.ibidem,
Bald in ead.l.col.- .pott nu.a. pondrt provbitionem ahenandi taam mulieri,ex qua
dicir ,f rgo apparet,quodifta m ulier eft irarum rcrura L>omina,& quod i ita eft vera do
tis repetir ; :11a m fi n6 effet Domina, frurtra
|>rohtberetur ei alienado , ergo przfumitur
dominium rife apud earn, & fubdit iftud, e
oftendir verbum vendicare,& verbum, exaio, licet iac. de Aret. dicat contrarium,&
snal,& pefiim contra omnes Do.hxc st
veiba Bald.& llc text.in 1. vbi adhuc noru
loquitur in vendicatione rerum datarum in
lote fed de rebus mariti obligat is pro dote
vxen , quas ipfa per hipothecariam vend*
cabat,& ita dclart ibi Angel, poft Salyc
fcr aduertacur qua s ad hanc decif.Bald.
nam credo decidere huncarciculum,dicir.n.
ctoci muUert m rcrurn Dominam,& qud eft

vera dotis repetition fubditseftbene ver,

quod inconctuione libelli mulier non'debee
dicere > peto dotem mihi rettitui, vel confignari.fed debet addere in libella ad vtend,
& fruendumadfuftentacionem fui mariti, fie
liberorum communium: & illi, qui formant
libellum,dicunt peti dotem in turo collocari.quod idem eft,& ext. hec omnia fun t ver
ba Bald, vnde etfi quando petatur afiecuratio dicatur.vt fe,& fuos alat,dicacur,vt collocetur dos in tuto: nam per hoc feq.tur,q<f
non fit Domina, nam erit Domina fed cum
certis oneribus, & moderaminibus maxim
hoc procedit , quando petitur afliftcncia, 8e
bona confgnantur mediante apprerio,refpi
eiendo cfrbumlegis,qua fi voluit dotem in
loco tuto confignari,& fuit aifignara : ergo
res aflignatar funt dotales cflfe* & hoceri
maxim, quando alia non adfunt bona, que
omnia funt in cafu.de quo agicur.
Et propterea , licet vera reftituto dotis
ordinaria, & p opri a fiat foluto matrimonio
tarnen in hune cafum lex cciam prouidit,oe
mulieres docibus priuareneur , & confiante
matrimonio fame prirent, & nece.laria_
fuit extraordinaria prouifio, ideo Bald, iru
eadem lege, vbi adhuc nu. 1 i.dtxit,quod du
plex eft natiuitas aionis de dore , vna regularis , qua? eft matrimonio foluto : altera
vet irregularis , qua; eft matrimonio eonftar.te in pnrdium cafum inopia, lu ne Sa//,
poft Bald hanc eadem fequutu* opinionem ,
dixit rei vendicationem , quam muJierilex
in cafum inopia praftat , appellan anomalam,vtilcm,3e datiuam in l.doec 1_
C.de rei vd.& qud detur omnis actio, quf
datur matrimonio dioluto,videlicet perlonalis,hiporhecarra, & in rem, tenait idem*
Salye.in d.i. vbi adhuc 5.col. Bart. in d.l.fi confiante in f.par.n.70. hl
i.q.tenuit prardiftas omnes aioncsmulie*
ri competere,& in 4-par. i.q. nu.yx. traac
articulum,an mulier cfequatur dominium
rerum aifignatarum pro dote , & diftinguit
aliquos cafus,tamen quando fuit petita afiignatio rerum viri pro rata dotium , quod
verbum poteft intelligi in dominio.in hipo
theca,& in cuftodia fecund um cum , qui te
net, quod in dubio videatur tranilacum domi nium.quia priced i t caufa h a bi lis,qu de
cifio non habet contradictorem,&cum ca fe
concordat pdia decif.Bald. m d.i. vbi adhuc
qux decifiones funt propn in materia a fccurationis, de qua traamus, liquid Iudex
aflignauit tantum de bonis viri mediante
pre tio quantum dotes ca piebanc,& in dubio
dominium tranflatum cfetur, & non lolum
cx co,f dicAUiriVC ie,& iuos aJat, vel vc iiu.
CUCO

Confflium
tuto dos colIocecur,hoe altera tur, imo ita_
deber concludere libellas , & fententia proferri fecundum dccif.Bald.
Hancopinionem optimfirmat Imol.iru.
d. l.fi cjante in princ.videlicer, quod cornpetanr iftae a&iones , & quod (it hzc vcra_*
refiitutio confutando Angel.& Bald.ibi,qui
refpeu aionis tantum dixetunc conrrarium oblicus Bald. qud in 1. vbi adhuc, & in
l.doce ancillam dixerat contrarium,& hane
dicic Imol. effe communem opinionem , Sc
pariter eleganter difpurar, & firmat Roma*
in conf.3<n-quem fequutuseft Dec. inconf.
45. col. i. firmantes hanc effe propriam , &
veram reftitu tionem,idem tenuit Anchar.in
cap.per veftras de donar, inter vir. & vxor.
num.4. . .
Ex qubus arbitror fatis/fupcrq'demonftratum,vxorem effici Dominam per affecu
ratio ne m,poftqi) a habet rei vendicationem
currit contra earn przfcriptio in vita tantum viri : alienado rerum,in quibus eft affecurara prohibetur , confert eas tanquam_j
proprias dum de collatione traatur ijfdc
modis fit refiitutio, & aiones -ftantur,
prout foluto matrimonio, ergocxaffecuratione fit Domina.
t quzfo aduertatur , qud cafus, de quo
?gimus> eft extra omnem difpurationem_> ,
aliud enim eft, fi detur rei vendicatio agete
muliere ad rem dotalem in quo aliqui con*
tradixerunt , licet communis fit in contrarium, & aliud eft, fi agendo mulier ad dotes
datas in pecunia,& petendo aecurationem
& pro illis affiftentiam cum adjudications
mediante appretio, fiexprscftatione affecurationis mediante appretio dominium concquatur.vt el cafus nofter,& in hoc eft pQiualisdecif.Bart.quod in dubio cfetur do
minium trar.fi it um , & fie etiam eft in tcrminis decif.Bald.in d.i. vbi adhucaliud.n.eft
tra<Sarc,quod ex aflecuratione declaretur ,
mulierem effe rei Dominam, & aliud, quod
exifto aflccurationis remedio ipfa efficiatur Domina , quod videtur facer Iudex ex
appretio ex titulo habili,& rei traditione .
Qua: opin optima fundatur cclufone ,
nam glof.Pctr.de Bellap.Odoffr.Cyn. & alij
in d.i. vbi adhuc,Bart.& communiter Do.
lict aliqui difcrepafTent in dl.fi confiante,*
infi.ccludunr, refiitutionem dotis non fie
ri poft aecurationem conceam, etiam qcf
vir efficiatur diues: im OdofFr. dicit,quod
fiifficit competer actionem principio in_.
tantum , qud etii ante fententiam efficia
tur vir diucsqud hoc mulieri non opkuletur, & hie conclufio fundatur ea ratione- ,
V- relitutioiam iuurn habuit eiftc1um,&

CXXIIL
quando effeftus eft confumatus.tunc ceffante caufa, effectus non ceflat fecundum com
munem limitationem ad reg.ceffante cau
fa, ergoremedium non eft temporale, noaceflat , quia maritus habet, vnde fe alac,&
confequenter alterum de duobus eric neceffario dicendum , quod aut eft efeta Domi
na mulier irreuocabiliter , & parit fruftus
omnes fuos,nec opus eft alia reftitutione^ :
auc eft effe&a Domina reuocabiliter, Sc pa
riter donee dotes foluta? non fuerunt, remanet in ea poffeifione, in qua fuit confticu ta_
Iudicis authoritate mediante fentencia , &
fimiliter facict frubis fuos > quia ficuc remedium non ceflat ex ceffacione cauf, ita_.
nec etiam effeus illius, ex quo fruuunu
acquiftio oriebatur.
Et lict Barto.fecerit quxft.an mulier lu
6 cretur fruus,quatenus excdt onera ma
trimonii in 7.qua:ft.4.par.in vlt.co.tamen-.
illa quo erit intelligenda in cafum , in quem
retineat bona loco pignoris, non aut quod
fit effe&a Domina , prout diftinguit in j . q.
precedenti,dum difputat,fi deterioratio bo
norum aflecuratorum fpeat ad mulierem ,
fiquidem retento dominio per muliercm_j .
quseftio effet vana. .
Secund principaliter,quando pra:difta_
7 haberent difficultatem , aduerco non poffo
dubitari , quin confiance matrimonio, affecuratio feceric mulierem legitimo iure fruuum Dominam , nam fententia hoc fecit ,
qua? affecuratio fie, vt dos fit in tuto, & mu
lier fe,& fuos alat: fepofita igitur quxftione
de dominio.dicatnr qua:fo,quomodo funda
tur hanc tranflarionem,& frutuum acquifi tionem ex prsedio titulo promiflW , ceffare
exdiffolutione matrimonij:aliud enim eft,f
foluto matrimonio poteft offerri dos mu
lieri , vel ipfa eas petere , & aliud fi donee
hoc non fiac,ceffat affecuratio , & fententia
indefinite prolata fruftuum acquifitionem
praeftat .
Caufa enim,vt fit in tuto, non ceffat, nec
caufa,vt fe,& fuos alat,& licet refpedu mariti amplius alimenta non confiderentur.
tarnen non per hoc ceffac,ficuc non ceflat illodiuite crfedo, ad quod dixerunt apprecifi
fa rei aflecurata: :imprincipaliter cau
fa affecura tionis eft,vt dos fit in tuto, .
autem funt alimenta, qud manifefl appret, quia affecuratio datur ftatim , qud vir
incipit mal vti, etiam quod fit adhuc diues,
81 commod viuat cum vxore, & familia ex
reg. .illud,& Bart, tradit in cU.fi confiante
in principio, vbi omnes, & exteri in d.i. vbi
adhuc, & fi vna ratio ceffaret , videlicet alimentorum, non tarnen ceffaret alia, ex reg.
Fff 3
text.

6l$

Ioannis Pracifci de Ponte

tex ein tf.afrmitatis de nupe. inftit. & coofequenter, cum non fada dotis oblatione, feu
iolutione vigeat ratio aflecut acionis, vt interim dos permanear in tuto, mrito nam
djfiolnto matrimonio durabit ea| cum fuis
eflfed ibu s.
'
Tertio principali ter, hic non aderant alia
8 bona, hace fucrunt mediante appretio confi
gnata,poterat diffoluto matrimonio mulier
caperc in folutum irreuocabjliter,& eliger
in eis fatisfadionem exclaufulis , & padis
in infirumentoappofitisin obligatione bo
norum pro dotium reftitutione , hoc fecit
eti non verbis exprefls , fado ad text, in 1.
Paulus rf.rem rat.hab. & demonftratur euidenter,quia poftdiflblutm matrimomum
poifedit per tot,& cor annos ,quafi vfquo
nunc , & ne eius heredes continua rune ; &
tanto niagis remanfit contenta in eis fatiffieri , quant quod alia non aderant : igitur
eft iudicanda omnin Domina:vnde exprddis conclude, qu-^d aut eft Domina ex afecuratione, velex acceptionein fo!utum_
probata ex pofieflione,auc veto habet licita
perceptionem fruduum ex aflecurationo >
qu.x eatenus cellar , quatenus mulier velic ,
vel fibi foluco matrimonio dos offeratur, 6c
ropeerea venit fi tus omnin repellendus >
feu faltem frudibus'exclufus , & condemnandus addotium refiitutienem, quatenus
Cafalia i:oitm manibus velic vendicare.
*
*
*
l I
Pro D. Vidoria dliai
LeoneflLi .
SVM M ARIV m .
t Wulieri in materia ajfccurationis datar elec~iiofuper bonis virt.
EtpoteSt eligere vnum fundum de melioribus .
j CMulier fecundum vnam opxnionem pot
pro affecuratione ownia bona viri occupa
ret& pigr.ori incumber .
4 Affenfusex Capit.N eap.&fubfidiarius.
J lus offerendi reytiturfauore dotis in affecurationed . 6.
% Mulier babet remedium afflcurationis lege
principaliter-vt dos ponaturin tuto.
8 Affccuratio competit eoipfo , quod virincifit
ruale vtifubantiafua .
9 Etiam quod 4. ir baleat in bonis quantum^
fuQitit diitt . & creditoribus.
jo Sijjlcuruiio concedtur mulieri, vtfrmcifaiter dosft m tuto.
Il Dijpqftio cmanans propter duas rationes
JublaiA una } tolliturd/jpojtio.

i lus offerendi an competat credkoribm con&

tra mulierem petentem ajpcurationemj*)
fer bonis tnobihbus.& mercantys,
i j Jtitereff affeiltonis e conderabile .
14 Trattica pro cognofeendo valore ret .
I j lus offerendi competit quand0 at cu ratio pt*
tnurfuper bonis magni reddttus.
ARG VMENTVM.
Aduerfus vxorempetentem afTecuri.
tionem iuper bonis viri pro dotibus , &
antefato 5 an detur creditoribus ius otf'erendi ?
CONSILIVM CXXIV.
Rbitror (ni faUor) aflecd-'
rationem petita pro par
te D. Vidorix omni iure
concedendam f.re /uper*
domo-d : qua agirur.poftquam requinta omnia_#
concurrunt, refpeu ipfius aiTecurationis , & generalis obligatiar
omnium bonorum indifferenter pro reftitu
tione dotis, S' antefati; non poteft infkiari,
I & fie ex reg.text.in I. crditons arbitrio, in
J.quandiu fF.& C.de difirad pign.non fithodle hx.'itandum de eledionc fada per D. Vi
doriam dotis alTLcurationem volentem fuper prddadomo & ad propofrum con
fuluit Roman.inconC
proutcx tenorej
vnde qui concxanum hodie pretendere forfan intenderer,ciT aduerfari Claris iuris re gulis.Siquidem Dodor.omnes inl.fi cohRS
te folt.matrim.voluerunt mulieris eile eledioncm fuper quibus bonis velic aftecurationem , & poteft fecundum ipfos eligere-
vnum przdi de melioribus,quz lacius con
geric icof.in i.memb. y.par. num. 36.
Bald.Nouell.in fuo trad.doc. in 7. par. priuil.47.
Nec vnquam potuitele , nec eft contro3 uerfia inter Dodor. de hoc, cum fint regula?
1?,& vulgares, in quibui communis om
nium Dodor.fchola fundatur,ben tarnen-.
fuerunt aliqui in opinione, quod potuiifcc
mulier pro lax dotis alfecuratione vniuerfa
mariti bona occupare, & pignori incumbere,inter quos fuit Roman.quem Alexan.refert in d.l.i confiante nu.54.vt fie ex prxdidis concludendo dicamus petitionem hanc
omni iure effe admiflam , lict poTet attentari, D.Vidoriam adione carere fuper feu4 dalibus bonis, nullodaco hominis afi'enfu
cenendo tamed Camer. opmionem in capte*

Conilium
imperialem car. j s. terg.inlit.Q.aflenfurn
;: pit. Neap, effe fubfidiarium, de quo cum
incafu prarfenci non egeamus, proprcrea_*
lion infiftam circa vericatem huius opinio
ns .
Ifli ergo exaduerfo comparenres non vi
deo hodie,quid fibi velint, nec quid prcendant,poirquam per veros, & notos iuris trarfiites prattenfio hzc noftra iuftum contra
dict orem habere non poeeft.ecfi lex fauoro
; docis refpuit ius offerendi fecundum opin.
. in l.cum tibi qui por.inpign. hab. &
in l.vbi adhuc C.de iur.doc.Barc.tn d.l.fi cfiante 7.q. nu.88. verf.ex his ergorefpondetur , qua; opinio eft communitcr recepta , vc
per Bald.Nuuell.in loco przalleg. & fecun
dum cam fuit millies iudicatum,vt etiam_
tefert .. in decif. 1 99- multo magis hzc
erunt clara in przfcnti hzfitationc nulla in-,
actis apparente oblatione .
Et in hoc quzfo aducrtatur,nam omno ,
& quicquid exaduerfo hodie vocifera tur eft
pra-fuppofita oblatione don's , & antefari in
pecunia facta U.Vidoriz, & licet in iudirio
aifecurationis oblatio locum non habeat ,
praetenditur communem illam cclufionem
limitari fecundum tradica per Bald. Nou. in
loco praallcgato, fed non data oblaciones
vana eft difputatiomon poteft enim adapcari limitatiojvbi non eft reg. & proptereaex
fafto deficiente inftamus in noftra peticio
ne vndequaque approbaca.
Sed vt videant excellences ludicantes hc
omnia potius emulationis caufa fieri , & ad
inftigationem, quam caufa intereffe iure-
approbati i prxfupponamus oblacionemfaam,quid nam ius in hoc difponic , dance-
i vera >&indubicacaconclufione exprzallegatis , qud ceffat ius offerendi in affecurationis iuditio cum non fit vera dotis reftituti.poifetq; mulier pecuniam difiparc> p
vel introitusinde emendi deperdi ex mala
forfan contraftatione , vt in dies videmus,
& ficipfa dote pnuaretur, & maritusetiam
fraudaretur . Lex enim principaliccr remedium hoc mulieri conceffit, vt dos ponatur
in loco turo , exelufo omni timor ipil us
amiTionis: hinc etfi de iure ff. non concedebatur aecuratio, nifi quando bona marin
ad dotis exactionem deduo are alieno n
fbfficicbant , S per ius C. hoc erat plenius'
prouifum,vidclicctj qudcompeterec ralo
remedium, quando maricus inbotiis parum
haberet, qud fufficcret creditoribus, & doti , tarnen per ius auch, in $. illud de equal*
dqr.difpqfum eft.vrco ipfo, quod maritus
incipic nnlevti fubftancia fu habeat remeu hoc aifecurationis, idecq; Bare, cem-

XX IV.

6lQ

muniter receptus in repet. d. !. fi confiante

in princ. dixit hoc vicimo cafu, vc etiaou ,
quod vir habeat cantum , qud fufficiac cre9 diconbus,& duti.litq; duns, ac pot bene-
viuere , tarnen fi mal vti incepit ems fubftantia habebit locum afecuracio.
Vnde infercur.quod etfi dicatur aifecura10 tionerh l. indu&am, vt mulier fe , & fuos
alat,tamen non eft eius hc vnica ratio.imo
hzc eft in confequentiam>fed principalis ip
fius ratio eft, vtdos ponatur in tuto loco ,
poftquam videmus, quod fiance marico diuite lex earn przftat , quando fubfiancia iua_#
abuti cpit , quo cafu non dubitatur dc alimentis mulieris.
Ex quo fitjvc pars nihil dicat,dum prfu pponit D. Vitoriam ex domo alimenta habere non pofle , qud propterea debeat ad
mit ti obligatio cum ex pecunia conuerfa in
emptionemmaiores haberet fructus , poft1 1 quam remanet, im vigec principalis ratio
aifecurationis, quz eft dotem in tuto loco
conferuari: vnde etfi alia racio,quz ceffaret,
effet principalis, remanet hzc principalsi
ma, & fie ex reg. text.in $. affinitatis iridicde nupc.bene procedic judicium intentat.
Nec allegata deeif. Bald.Nouel. merecur
ia adduci in cafu propofico, loquitur enim_j :
Primo przfuppofita oblarione,& non aliter.
Secundo loquitur per verbum fort , & per
verbum police , & fie non firmac . Terci lo
quitur , quando mulier vellet affecurari fuper bonis mobilibus mercantijs,vel nominibus debitorum, in quibus celiac vcraque ra
tio tim alimencorum , quam eciam, q* dos
eifec in cuco loco, im de fcil i perdenda . Quarto mouetur ipie bona rarione , ve
habeac locum in cafu illo oblatio, quia mu lier omnin mercancas, nomina debitorum*
& fimilia redigere haberec in pecunia: vnde
iure ment nullo dam no afficeretur mulier
ex oblarione.im ex ea citius pecuniam ha
beret, quam omnin habitura erat. Quint
loquitur Bald, in cafu in quem mulier non_
habet aliud, vnde viuat,nifi dotem, adeo q<f
ncceife haberet redigere in pecuniam bona,
fuper quibus ailecuraretur , quando illa .
1 reditu non eifent , quod long alienum eft
cafu,dequo agitur, poftquam D. Victoria-,
habet fuos proprios, vitra dotes annuos du
cat. 6oo.vt aliis in Sac. Conf. fuitplendemonfiratum coram D. de Altomare ,quos
habuit ex donatione,& fucceffione 111 qud.
Beatricis Carrafa: matris . habet etiam l>.
1 3 Fabritium filium diuitem , qui caufa habitandi in domo ipfa , infimul cum matre ra
cione etiam legitimz affectionis vulg. cexe
ia Iii in empeionem rf.de mino.inl.hbei tus,
qui

6zo

Ioannis Francifci de Ponte

qui fciuic flf.Je bon.lib.cum concord. ipfc inquam matrem alerec , omniaq; nece(Taria_
mit)lrrarer,im vt opulenter viueret,& ve
r harc ratio alimentorum allegari non de
bet in perfonis huiucequalitatis. Sexto ra
tio Bald, eil , quia ex oblatione in cafu fuo
admitrJa damno non afficitur mulic r, in
lucrum cenfequi tur , & ex illaexcludenda_
mximo damno creditores afficerentur, qcf
pariter nil commune habet in caru praffenti, liquidem creditores, qui exclnduntur in
burgenfaricis non funt mag s priuilegiati
creditoribus ailen fum habentibus,qui pariterexclufi remancrent, quando D. Victoria
legi fuper fcudahbus fibi fatisfieri:vnde
cum exclufo confideretur tarn fuper feudalibus>qum fuper burgenfaticis, nec domus
valor tranfeendit fummam debiram ipfi D.
Victoria: , ( vt ex appretio iam fao credit
apparere )ppea nulla confide rat ur fraus
nullnmq, poteft conlderari creditorurru.
damnum lege confideratum , pollquam_
prattica vcra,& indubitabilis,dicitBart. in
1. i.C.dc refc.vend.pen.col. nu.io. eft vel qS
14 Iudex ipfe rei qualitatem infpiciat.vel ftimatores , &. peritos in arte mittat , qui hoc
inueftigenr, & rfrant , prout de vtroquc*
funt text, ad lireram in I. fin. C. de iur. dorn,
jmpet. & in l.hac cdiali $ his ill ud C. de
fec.nupt.& (icalia limitatio Bald videlicet,
5 quando mulicr vellet pro affecuratione re
tiere bona , quae elTent in magno patrimonio, quorum truel u s (dicit ipfe) valde fuper
excdrent expenfas oncrum matrimonii ,
tunc cum ipfa mulier certarct de lucro, &
creditores de damno habebit locum oblatio.
Hare inquam limitatio ex prxalleg. non-i
babee locum in cafu noftro , poftqu ex partismet aflertione domus non eft in reditu ta
conlderabili, & fie celia t ra rio fuper excreicentia: fruftuum , non eft ctiam in magno
patrimonio , & lie ceat ratio valoris , quae
ex appretio tam legitime fact o , & perfo
ra tam approbata, clara redduntur iceundum qux fuit iudicatum .

Procodem.
SVMMARIVM.
1 Jas offerendi contra mulierem petentem affeeurationem competit creditoribus ex perfona marid dbitonsfecundum ald.bi
tontrarium.
a %Aecuratio non e vera dotis rdiittiofed
ecoliocatiomtuta.

3 lus offerendi contra mulierem in material*

affecurationts competit creditoribus viri .
cundum Paul de Car.bi contrarium.
4 1{jfmaiius , * ngelus falso dicuntur ab
Alexandrafuiffefequutos opinionem}quo
detur us offerendi.
J lus offerendi non competit contra afficurattonemcundum Angelum.
6 Dodorum tenentes tus offerendi locum non*
habere m iudicto at curaiionis.
7 lus offerendi quare non competat aiuerfus ai
fecurationenu
8 Iudex admitteni ius offerendi aduerfus aff*
curationem poffet de temeritate reprehen
d .
9 Maritus conante matrimonio non pote
foluere doten vxori.
i o AI antus debet al exfructibus doits.
1 1 lus offerendi in materia affecurationts-, quod
non competatt communis opin Dol. *
cundum eamiudicauit Sac.Cfaf. &nu>me. i i .
1 1 Aj. deeif. i. quomodo procedat.
ARGVMENTVM.
. . De eadem materia agitur.
CONSILIVM CXXV.
Vdiui partem prarrendere
_communcm cpiniooem_*
Uoor. efle in cafu , de-
quo agitur 1 locum eTc*
oblationi , & hoc ca ratione , quia ficut maricus
poltet offerte, ica pariter
creditor , qui eius iura obligata habet , ipfurrej; repraefentat , fuit h*c ratio Bald, in-
auth.quod locum . de collat.qui huius fuie
opinionis fibimet contrarius inl. vbi adhuc
2. col. verf. ibi pofteaacquifierit C. de iure
dot. fecundum quam opinionem confuluit
& idem , quod in 1. vbi adhuetenuit in cap.
contingit 2. col. verf. quid ergo inline ru 3.
extra de dol. & cont. alias de reftit. fpoliat.
vbi optimam aifignat rationem per hc verba, videlicr,quia ifta non eft vera reftitutio
dons. Ted collocatio in tutnm , & quia dos X
matrimonio leparan' non poteft ccliJt ius
offerendi, & ius cedendarum aionum: vnde
opin.Bald.ind. auth.quod locum pars vttna
poteft , im dicendum erit noftram firmaffe
opinionem , poftquam earn melioribus rationibus geminare in alijs locis tenuic, 5c
fundauit,& fecundum earn conluluit.
Paulus de Caftr.in l.fi confiante i.col. teact primam opiaionem, videlicet, credito
res

Cnfilium
res pofe oflfcrre,Jfed paricer eft fibimet contrarius,nam in l.i.in princ.cod.ric.fol.maer.
contrariam cenuic opinionem .
Alex.qui fequutus fuit Bald.ind.auth. q
locum dicitin d.i. fi confiante, quod Ang.&
Rom. ibidem in eadem fuerunr opiniono *
4 quod arquidem falfum eft,nam Rom. ibi nu.
39. refere opinion . quam racione fundac,& demum dicit, quod Bald, tenuit con
trariam opinionem rationc.de qua fupra, 8c
fubdic , quod lila Bald, opinio nihil fibi pa*
cet, ergo tenet primam . negancis in affecuratione ius offerendi, & fic paritcr Ang.
5 qui in 1. 1 .col.fin. eod.tir. tenuic, quod nonu
habeat locum ios offerendi * fequendo opi
nionem lac.de Aren.Sc Cyn.in 1. vero fi con
fiante refere cantum Bald.contrarium tenere, fed nihil ibi firmat , eftq; merus relator
opinionis.ergo ne fe (ibi ipfi contrarius, intelligendus eric, vein d. 1. i. refere ctianu
Alex. I mol. fequutum fuiffe Bald. opinionem
in d. auth. qud locum, vndc fubftaneialiter
pars non poteft proeius opinion aliud adducere nifi Imol.& Alex.
.
. Vidcatur nuncquxfo , quat nam eft com
mun.opin.& veris ration bus fundara.
; : Iac.de Aren.Cyn.Bare.Alber. Io.Fabr. &
Salyc. in 1. cum tibi . qui poe.in pign.hab.
idem Alber. not. difpatac arciculum in d. 1.
vbi adhuc poft Dyn.& Cyn.cohim.j.verf.ex
V prxditis idem Bart.in d.l.fi confiante anco
q.S.nu.SS.Io. Andr.in addie. Specul.in tit.de
donat.inter vtr.& vxor.jf.fi fuper verf.fedc
mulier,Franc. Arct. in La. col. a. verf.tangic
eciam folu.matr. qui Doftor.omncs fuerun
opinionis,ac indubieat tradiderunt iuri ofr
Jercodi in iudicio affecurationis. locum non
torecom non fat vera dis reftitutio, nulla rhe folucio ex vera actione* .ad.doteau
competente, fed tancum fic dotis ollocatio
in tucum ex a-quicacc& remedio.extraordb
iiario per l.prodieo.
Eclicepoffecdic pecuniam pofTe con*p DCrci in empeionem tarnen paricer Dodor.
hoc condefanrac,& hoc non obftante dixerunc non efie locum obla tion i , ex quo non
stade facili inuenicur apudquem pecunia-
tic in tuta,cuxn fatp videamussimo paifim
te indiitin credicorum. graduaciones fie
ri, & ipforum al iquos excluios remanere.
qui cemporequo contraxerunt, fecuros fe*
cfe putar une , prout eleganter in cafu pre*
fenri confuluit Soccin.fubciliter omnia per*
9 ferucando more folito in conf.i 1 i.volum.j.
qui dixichanc c.",. communem opinionem,
fubdens qud Iudex poflec de temericace re
prehend, ti alicer mdicarcc.Nec.eft verum
tTumptum jid.iad. auch, quocfclocum^df

CX XV.

credicores hoc pofTent, fient & maricus poffec,nam hoc iure cautum non repericur,imo
9 concrarium fecundum omnes Door.ind.l.
fi confiance, volenr.es maricum matrimonio
confiante dotem foluere non pofle m ulieri
Nec in aflecurationis iudicio compenfacionis except ionem opponere poffecum non-,
fic tempus re(ticutionis,& fie non vra reftieutio.ied cantum eollocacio in tutum fecun
dum Bald, in d.cap.contingit & clarius Iaf.
10 in ead.l.ii confiance nu.47.Hinc maricusex
fructibus docis aii debeepropterei apparec
racio Bald, faifa & fucceffiu remanee hace
communis opinio* vndiq; vera, quam lacius
retulie,& etiam tenuic Nicof.in t.memb. y.
par. nu. 3 1 . vbi vitra pnedicta adducic conf.
Corn.85. vol.4. & fecundum banc refere iu
dicacum, idem Bald.Nouel. alias allegacoa
1 1 in 7'Par.priuil.47. & Affl.in alleg.decif.i99.
qui refere bis in Sacr. Conf. fecundum hanc
opinionem iudicacum. Nec incafudecif.
eiufdem Affl. tai.fuit alicer iudicacum: nam
la fi bene aduercacur ibi non dubicabatur de^
iure offerendi, de cali cafu eraabacur
fed eneum an mulier peeens dotium afTecurationem fuper pecunia viro debita debeac
cam habere alijs bonis non exifteneibus ,8c.
dubium faciebacquia pecunia poterae confumi,& mutier remanebac indocaca , quo no
obftante refere per Sac. Conf. vocatum rauUcrcm fore affecurandam , cum hoc quod
pecunia conuertacur in cmpcionem , & fic
hate decif.nil commune habecin cafu noftro.
Ell bene verum, quod Affl. ibi ad fundan*
damdecif.pratdidamSacr.Ccn.adducitdecif.Bald.in d. auch, qud locum.* vnde rema1 3 ex przdiis demonftratum hanc noftr
fie veram communem , & indiftinetc recepeam opinionem & fecundum cam confu*
cum,& pluriesiudicacum,& fecundum pras dicta fuie iudicacuau*.
. < ; . v , ,

JfroD. Vitoria dcll^

LeoneiL .

- .4."

SV M M ARIV M .
i Mu/ter afficuratur printipal*ter,vt eius dot
tintutOy&fetosq. alat.
. .
% Mulier m iudicio aficeurationis babet eh*
fuper bonis viri. ,

l SDifSac.Conf. non efe locumfubbaatio- ~

. ni petita per eredttoret in iudicio affecu
rationis.
4 Capyc.detif^i.declaratur .
1.
j InteII. l.eum qui $. 1 ff.de in dient addiel,
M<hur conditio non dicitur :> preth*
fed

Io. Francici de Ponte*'

fed rrtodo oblationis & aliarum circum antiarum .<

7 Ptrbumyplus-confideratur re, tempore, ice,
' & eaufa.

% Mtttiiri jitnt affgnanda bona in ajecurotionefroiaopretiav* > '

i
<9 tetflum pntmm Iudex arbitrabitur,\vel mittet peritis in arte.
.jo luslum premium dicttur inlpecla rei qualifafi, tf- rtdituum quantitate.
1\ luftum pretium cogncfatur per aflimationeb?,& in defi&um per licitationem .
I i Jufii pretif ablatiofacia , a conforte in mate
ria comm dtuid. exeludit extraneum litt *
' tu (crem.
:
,t lufiopretio oblato fecundum communeni^
ftw attontm , non admitt'ttur tertius*
*''< veJ alias et am pro fuo intereffe , qui offi>
- tat vitra condignum.
,-\ai 1
14 Tvfivm pretium non dicitur, quanti ab alio
' reperttur.


: u
1 5 Pre tium quanti ab alio reperitur , eil prttiumngulare. :
,
16 fieg.ra tantum valet}quaniumvendipotejt
quomodo procedat, s4<!:: 1
<i
tj 'Pretium communeftmper attendendum *~
$ Quod efl verumfi tracltur de condemnors
' do t velin iure quofito fecus in iure qun" rendo.
.: vi* . '
i-.u.:. i

argvmentvm:
* * ' O* "
t

Alccurawo an fat mediante appre

tio,vel etiarh cum fubhaftatione.

4*

CONSILI VM CXXVL

Vnm i dum Aibhaftati

:-nis pe cica: pro parre UU
'"MarthioDis Turris Maioris concra D Vioriam
de la LeoneTa qua; fuper
" domo aflecuraca fuie me
diante Decreto Sac. Cf.
exclufa ipfiuis Hl.Marchioni oblacione: ar
bitror ( ni fallor) fiullam habere dificulcatem.tum ex ijs,qu in hic caufadCia 'unr,
tum ex al i js,qu alias in conftmilibus deter
minara fucrunc, tum eriam difeuciendo ar*
ticulum per veros iuris tramites difttngueado iura, & difta per Dotit. fecundum caius.
in qubus foquuntur.
Et primo, (i acrendimus , qua; in prarfenti
caufa deeifa fuerune , exduditur proculdubio petita fubhaftatio , rawoenim quart*
mulier alTecuratur exelufa ob'atione creditorum in pecunia eft ilia principalis, vt eius
dos fit in tuto, ex qua rationederiuacuraH
vt e,& fus atere ooflic. Cumergo ScCC
jW hiumpretium qualefitanteatuto,quod
hoc decideritVft-'Irodie permitteretur dorouc
confort Ojfirendo iuumpretium profrfubhailatk fuper qua . Vioriaiam eft afu ' 1 tur in venditione cum difnSlione nu> oj.
(ecurata , non. alind eilet hoc nui reuocare^
3 1 Mlter babet elecliontm iX legis concejfiont
Sac.Conf.fencentiam , & qu >d vna via legi
1 Jupr bonis virtin materia aecurationis.
cim parti fort denegatum , per .ilim indi*
3.1 Subbafatiofit eorum bonorum,quo publie
ream confqut ex animo'a l citatione,que
venduntur .y ' ,":}? *r '
.
forfan (Upponeretur. Siquidem t-xfubhafta^
* Subbatiatio quomodo definiatur." '- '.
I
t*ionisp*Kttnnfertur , piFtem iufto pre
A4 luslum pretium non attenditur infubbaftatiocortfeStai non eile nam ii d >mus (ex>
' (ionetCr nu.i6.~'J
.<'; .".' .IM
pli grafa1 )\ deret decern, se (ubhallaretur
%f Aeiiimatiofit m alienation* ntcejfario
rcpe<ii entaf-duodeeim , vel plus prztendet
7 Intell.ad l.i.Cfipropter pub.penfie.- *>'**
pars tollendam efls ill im D. Viton'ac, & Ii
a8 Lofionis probatto admittitur in venditioni
berandam plusoflrenti , hocinqaam eft ex
faciafubbqfta.} .,;yp if*/ "' \*
diamerrbcontrartum fententia* Sacr.ConC
isLafio vttrafixtam attenditur infubhaffa& ratioaibus,quibusipfa lata f. 1 1 - nam funticnt-j . .
' i O)w i
datum erat mulieris elfe ele&ionem tanqui
jo Aeftitnaiie vera deducitur ex rei qualitate >
reditricis aflecurationempetdi fuper vno
fundo demeliortbus ipfius mariti , hac Sc
& quantitatefruduunt, on tgefubbaftatir,nt-> .
atijs ratiooibus attcntis Sac. Conf. praritieic
'3 1 L*efio in pretio probatur afiimatione comiam affecurationem , & exclufit oblarionem
muni,nonfingulari. '.->'<. - - . 1
exaduerfo faam , qua: cum fuericfaa
3 PraMtcafitundum Bort.in.Lt. Cdertfiin* creditorenon poffidente , infertur quod ex*
vendit ad cognofeendum valorem reii.*
ckift penitus domus venditio , quatenut
3 J Pralica prodiila non procedit in afiimaigirur hodic pars ex fubhaftatione vult ma tione valons rei in proterttum fecundum
ioricatem precij forfan fundare, vi era conditAngelum ibidem.

gnam xiUmationem ex quooeceftan vule

34 Sedfi traclatur de aimatione rei prafentb
inferre ad domus oblationem eft hoc tolle
bene protedit.
' . . "
\
re penitus aTecurationem , admitiere per
35 Verbajuntintelgendaemilimodo, ...4. . >.
indireum obladoocm l.rciccUm, toller
Oiulieri

Confilium

I
\

inuieri creditor! ele&ionem & priuilegiatam eleftionem Secundum Doctor. & reuocare inquam cotalem fentcntiam prxfatam
Sac.Conf.
Secundo dixi,qud hoc eft contra ea.qusc
in Sac.Conf. iuerunt alias iudicata inconfitnilibus , & licet hoc fuperuaane (it apud
Dominos ludicantes,qui millies hoc traarunt,& iudicaruntitamen vnam tantum cau
fam rccenfcbo,quar fuit maximardifcuflonis
in concurfu quamplurium creditorum,& eft
f cauia Comitiffae MonteIlar,qu dum ob ver
gentiam viri ad inopiam aTecurationem fuper Ciuitate Trotar petierat > ucritq; illa
prftita mediante fententia Sac.Conf.ac po
jpHus exequutione appretiari fecerit parte
Ciuitatis pr*diycredicores valde infteterunt non deber attendi appretium,ed omtitn locum effe fubhaftationi, ex qua pret'
auum fuiTet,& tandem poil multa fuit per
decretum Sac.Conf. deciium in iuditioaffecurationis non effe locum fubhaftationi, fed
fore faciendum appretium .
Nec dium Capyc. indectf.4i.eft in ca
4 fu de quo agitur alicuius confiderationis ,
nam non erat i Me cafus decifonis , pratfupponit, quod Sac. Coif, ibi fie dcident ,
etiam prarfupponit ipfum illius eiTc opi
nion is, fed tantum fimpliciterrefert decret
lud latum in anno 1489 quod cum rationc
non fundetur ( vt infra demftrabi tur ) propterea nullius eft momenti , im cafus illo
eft long diuerfus cafu noftro , nam prarfupponttur ibi ante pracftitam aflecurarton
fj&am realem oblationem vitra id, qd* Ter
ra fuper qua aflecuratio peccbatur ruerat
apprc tiara , quod longe alienum eft cafu ,
de quo agi mus, poftquam appretium eft fa ftum ante fententtam affecurationis , & demum aflecuratio eft prarftita, adhuc vi
dimus realem oblationem vitra quantitatc
in apprerio con ten tarn, fed poft allecurationem prftitam,adeft (implex comparitio II
lu.Marchionis petentis fubhaftationem fub
affcrtione,quod fi fubhaftabitur , reperietur
emptor domus pro duc.if.m 1 vitra cfum,
quod etfi vanum iure reputet ur.c ex hoc
animofa licitatio manifeft detegatur,quam
lex refpuit.vt infra dicetur, tarnen cum non
fit faa realis oblatio,nec perfona,quar vel*
let licitare , fit nobis norincata , non debet
propterca verbofis oblationibus Sacr.Conf.
aures prxftare, ideoq; dixit Iureconf. noiu.
videri meliorem conditionem oblatam, non
J exiftente vero emptore ih l.eum, qui jf.i. ff.
de in diem addirt.nec ex eo.nuia dicitur,qdT
offerreretur maius pretium , propterea abfolut diceadum effet meliorem elle condi-

CXXVL

6z}

tionem com ex qualitate offrentis ex mo

do oblationis,& aliarum circumftantiarum
foleat aliquando attendi minus pretium, 8c
6 in minore dicitur melior conditio offerri
prout docet Iureconf. in d.I.eum qui . me*
lior. Hinc iura dixerunt verbum plus confi7 derari pode re,tempore, loco, & caua, de
quoin . plus inftit. de aft. vnde cum nulla $
ante fentcntiam, poft appareat rea
lis oblatio , fitq; iam aflecuratio pracftita_>
mrito cafus ifte calu relato per Capy. eft
( vt dixi ) long diuerfus,ic propterea h ca
fus ille contrauertcretur ftandum effet fecundum partem illi dccifioni,ita pariter hodie,cum cafus nofter fit diuerfus, ftanduau*
eft propterea decifioni ipfius cafus alias faftarin prxdifta caufa Comitiffx Montcll*,
cum tarn magna difcuffione,& matura confidcrarionc.
Dixi vltim petitionem bane fubhaftationis iure non fundarbproquoaducrto, ni
hodie non traftamus de re venali , & alteri
vendenda.fed tantfi de re affignata ipfi amlier i ex iuris priuilegio pro iufto tarnen pret tio, prout lex interpretatur in alination*^
neceffaria ex reg. text, in l.fiquis fepulcrum
ff.de relig.& fumpt. fue. ibi dum dici t, quod
iufto pretio prarfes competiere debet iter ei
9 prar ftari , quod vel Iudex arbi trabi tur iuxta
text.in Li. C.de comm.feru.manum. & in 1.
fin. in fi.C.de iur.dom.impetr.vel peritos in
arte mittet,qui appretient,& rfrant ver
rei valorem , vt doeet text, in 1. hac adiftali
in $. j . 1 lud ver f. mobi lia v er . de fecun.
10 nupt.coniiderando rei qualitatem', & redituum qiiantitatem ad text.in 1. fi fundunu*
per fideicommiffum if.de leg. a. Hinc text,
in Lad officium C.commu.diuid. dicit prius
aeftimatione iuft fafta,& demuro in defe
1 1 dicit deueniri deber ad cieation , ideoq;
Doft.notant, qud verbum maxime in text,
appofi tum abundar , & Bald, quem fequitur
Salycin cad.l. voluit,quod fi con fori in cafa
ix illius l.offerat pretium arquum,& iuftum_,
tune non admittitur extrae us licitator,
dicit Saly.animofus emptor non debet attedi ex reg. text.in l.prctiarerum,vbi eft pro
pri cafus.de quo agitur (F ad l.falc. & Pauli
de Caftr. in cade I. ad officium eleganter ad
it propofirum tradit.qud Temper, qud iuft
pretium offeratur feenndum communenu
a ftima tionem, non debet admitti tertius,vel
illcqui tertium fubmitterc intendit pro (uo
intereffe, qui offcrat vltra condignam aftimationcm , nam hoc poflet fieri mal i ti os
fecundum eum fubmittendo inimicum , vel
alium,qutaddifplicendum non curarct plut
4 condigno fcfferrc. Htnc AinVia Conftit Reg,
ubic-

6\

Ioannis Francici de Ponte

ubiectorum in 4.notab.dixir,qud qui iufto

precio ver,dere tenctur , non vender debet
quanti abaIiorcperitur,fedeo, qud eft iuum pretium, quia non debet accendi, qud
nus , vel duo offcrnnt ex reg. quam tradic
'glof.czcericji Doft.inl.2.C.de refc.vend. na
II illud eft ptcrium fingulare,quod lex reijeir,
vt in d.i. precia rerum, vbi Bartol. cxtericj;
Doftor.eV licet videacur variado inter Doctur. in hoc ex reg.vulgata, quod res ; "r urn
valer , quanrum vendi poreft , ramen facilis
t eft concordia : aut enim loquimur (implicit
tcr de iure coir, muni in re , qua- non eft ve
calis , fed neceiitate cogence alteri eft tradenda iufto tamen pretio , vt in cafu noftro*
& tunc procedit opin.glof.nam dum lex fta*
tuit , quod mulier ai'ecuretut fuper prardio
matin, & Doo.mtelligunt iufto pretio extimando intelligetur de pretio communi ,
iuxca text, in I. precia rerum, & fie procdt
nota ta in d.i. ad officium, ica Alex.diftinguiC
poft alios in I. qui Roma; in ff. cotia-redes
7 col.fin.ff de vertVoblig licet Angel, fimpliciter ibi cenueric femper pretium commune
attendendum , & lathis ibi Iaf. & maxime
quando cratatur de cendemnando, vt eft in
cafu, dequoagimus, iam quod affecuratio
i 8 ft pra-ftica* non aurem tracumus de iuro
acquirendo, vrdiftinguirlmol. in loco prarallegato , aut vero loquimur ftsnte ftatuto,
j$ quod confers, vel : Uns pra*feratur,& hie n
eft cafus nofter,in quo Dc&o.pariter diftin.
xcrunt; & decrdunt pro nobis, nam autftai tutum luquirur,quod vender tneatur cer80 ix fimpliciter, dum res venalis
txponirur dar prelatiotirm ifto fecundo caiir.quia prafercpcrfonam incelligerur pretio,quod ab alio repericur,primo vero fecus
quia prareipir vender , & intelligetur iufto
pretio.nam alias ftatutumdeluderetur,ira_
poll alios diftinguit Rip. in l.i. in fine^ff. de
priuil.cied.d: fie loquitur glof.in cap.cum_
caufa. el . vbi Abb. & caree 1 1 Canonifta; ex I tra dc teftib.& hie etiam eft cafus nofter,na
lex dat electionem mulieri inuito debitore
capiendi undum>qu velit excludendo cre
ditors quoflibet,& ftacim,qud affecuratio
eft pracilita non traamus pra-lationem_> ,
fed tantum pretij liquidationem , vnde do
communi incelligendum erit,non autem de
precio fingulari,vt eft illud, quod fubhafta_#
offcrcur, qui follemnitas non poteft pratti22 cari in cafu,de quo agitur, fiquidem hac res
lia lia- fubijciuntucquz publice vcnundcur
vr tradit Franc.Hocom. in comm. verb. iur.
in lic.H,hinc Luc.de Pen. in rubr.de fid.inftr.
& iur.haft.fifc.dixit^quod verbum fubhaftacus nU aliud eft> quamlubbafta tifei compa-

13 rata,& fubhaftacio diffinitnrrei vens's pu

blice expoficioe edido.vel proclamations
przconis , qua; plus fterem i conceditur in_.
auch.hoc ius porre&um C. de fecrof.jecclef.
tradit lacius Fab.de Mote in tract, de empt.
& vend.in j.par.nu.83 . vol.i. vnde non poffunc termini fubhaftationis prafticari in ca
fu noro,cum res non fit venalis, non fit da
ta affecuracione alceri plus offerenci liber da,& equidem > fi re punftus ifte confideretur, decidicur in mdiuiduo in d. auch, hoc
24 ius porreum iunto cext. in d.i. ad ofnci
C.comm diuid nam in d. auch, duo probantur vnum, quod in fubhaftacione non accendicur iultum rei precium.ideoq; dum fit vcdicio ex volntate fit fubhaftatio,& demum
pro Ecclefizvcilitate non reperro iufto em
peore dacur res diftri zftimata ( dicic
text ) creditori infolucum,& fic patet,quod
in fubhaftatione non actendicur pretium_j
arquale,& iuftum. Ergo non poceft illa con uenire inprzfenri negotio, poftquam aftecurationem lex,& Iudex D.Vidorizprarftiaj tit pretio iufto . Probar hoc clarius text, im
Lad officium, qui ponic 2 concrarium
videlicet in alienacione neeeifaria , Ideoq;
Primo dicic in fundo indiuifibili faa prius
iufta zftimatione partem focij alteri adiu
dicandam fore , & demum in ems defectum,
concedit licicacionem : vnde habemus duo
ex iftis iuribus , vel non pofle craari de-#
fubhaftatione poftquam fumus in alienacio
ne neccTaria iuxta text, in d.i. ad officium ,
vel quod ex fubhaftatione non iufertur ai
iuftum pretium , & fuccefliu cum aflecura
tio iufto pretio fit przftanda n potelt propeerea fubhaftatio pratticari. Hinc Barcia
Li.C.de pratferipr. jo.annor. dixit, quod
propterea dicirur pretium eife iuftum, quia
res venditur fubhafta,ideoq text.in l..C.ft
propter publ.penf.non folum difpofuit ven27 ditionem illo cafu fore faciendam fubha (!a,
vt etiam glof.ibi declarar, Ted eeiam addidic
verbum iufto pretio , vnde poteft fieri vendicio pretio iniufto rtiam fubhafta , & fie c
probat text, in 1. 3. ibidem in verb.fubha.tta
|uz exponit fubhafta ideft fubhaftacione>
aa,& auoricace Przfidis,& iufto precio,
eademq; glofeft in I.fiquos C. de refc.vend.
a8 hinc Doft.ex reg.text.md. 1. fiquos voluerunt, admitri lzfionis probationem etiarru*
in venditione faa fubhafta,vr per Roman,
in I.fi quis cum alicer ff.de verb.oblig. lacius
Alex, in d.i. precia rerum : im cam fragile^*
re med: um eft , & in caneum lex fraude m__
10 przfumic.quod ficue in vendicione requiri*
tur lzfio vlcra dimidiam , hic fufficic vltra.
fexumexijs; qua feripfie Bare. 11L fbciecacem

Confilium
tem f.arbtrorumnu.ir. ff. pro foe. Paul.de
Caftr. in d.i. a.C. de refcind. vendit, ideoq;
Ncapod. de iure coiigrui n con fue t. fi quis
jo emit in verb, fuerit, dicit notabiliter, qud
vera,& iufta ftimatio fit fecundum rei qualitacem , & fru&uum quanricatem , non fe
cundum iubhaftationem.in qua plcrunquo
fit fraus : hinc confuecudo ibi dum traac
pretij liquidationem non ponit fubhaftationem fed precise dicit, qud debet pretium liquidan prout res appretiata, fuerte
per appretiatores Neapolitaner. Non entra
quatrere aliud debet Iudex nifiquod mulier
ex afecuracione creditores non Ixdae. Lx^
S i ergo probatur in precio ex communi, Se
non fingularixitiautione,vt glof.Sc Do&or.
commun, in d.i. de refeind, vendit, ideoq;
Barr, ibi perhxc verba dixit num. 20. pra
32 tica vera,& clara, & indubitabij effet ifta
qud Iudex ipfe hoc infpiceret,vel mietetet
duos bonos x/timatores , qui hoc inueftigarenc, & referrent, & alia, qux ibi fequuntur
ad propofirum in cafu ito ; & licet Ange
lus ibi folm Barcol. contradixerit , aduerta ur quod non cotitradicit di&o , quod eil
verum in fe fecundum Doctor, omnes ibi, &
in d. 1. qui Korne . cohxr i,dcs>contradicit
3! tarnen in terminisillius legis, confiderao*
do qud non poflunt indicare nunequid valebat res in prxceritum , nif valorem rei
tempore venditions fciui(fent ; fed quando
atrraarccur de xfhm*cione rci prxfcntis
tune etiam fecundum eum hxc practica ef
fet indubitabilis.prout Bart.dtcic,& difeur*
rendo omnes cafus , in quibus lex loquura_,
fuit , & fie etiam Docbr.de ubhaftationo
aduertatur,qud prfupponunt omnino rem
venalem , & cftvctum ubhatationis elle , ve
plus ofFcrenti libere cur, qud in cafu, de
quoagitur practican non potel concefa_
iam afecuracione , qux ciuili modo intelligendi erit ad texr.in l.fi cui ft", de feruit. fei*
15 licet pretio iufta , nam alis effet luderez
faciliter muliercS iuris priuilegio,& Sac.
Conf. decreets : vnde cum r.ontraftetur ho*
die nili de rem hibendo iufto pretio, quod
Doctor, in cafu prxfenci dixerunt liquidandura fore,vel per xftim atores , vel per Iudicera , needefubhaatione indicis termini's
Ioquuci fuerunt ea ratione , quia de venditione non traatur: mrito igitur exchiia_
fubhaftatione ftari debet appretio,vel quan
do aliter Sac. Conf. videbitur, debet tocum
pfum Sac. Conf. reuidere,& animofas reijcere licitaciones, eo magis, quia videmus
cantam anhelationem iilius creditoris folum concurrentis in hoc , ob quod iudican4um ericqui aliud^quim inecreffe, ipfum

CXXVI.

6z

moueat. Siquidem dum fuit tract ita aflfecuratio demonftratum fuieipfum nullum poffepati inte reife; & tandem exclufo hc fubhaftacionu non eft perpet.ua , fed tantum_
durante vita, vel Dominx Victorix, vel Do
mini Ferdinandi eius viri, qux ex xtatum_*
qualitate breuiffim iudicandx erunt , Se
tune poterit vnufquifque offerre, & licitare
ad fai libitum, fecundum qux fuit iudicatum.de quo poftea fecit decilione Dominus
de Franch.nu.54.

Pro Illuftr. Comitiffa

S. Agathae.
r
SV M M ARIV M.
i Vfusfruclus in propria confideratur inpecu-

a
i
4
5
6
7
%

Vfufrucluarius acquiritpecunia dominium

ibidem .
Vfufru&uarius pecunia antequam prafiet
cautionem,anfaciatfruclusfuos.
Mulier batet atlionem ad antefatum abfq;
oblatione cauiianis.
,
autioprafandaefl rejfieflu pecunia.
Acquiefccnsfententia videtur Ulam baberc*
ratam.
Sententia quando non continet errortm, qui
/is corporeis appareat,no didtur nulla.
Sententia decides articulant iuris dijputabile,& dubutm,non per boedicttur nulla.
*Bona data in dutem ea lege , vtfoluto matri
monto vir ea rcflituat , fi non venierint ,
vel in cafu venditionis reftituat prtium*
& augumentum ; an per boc tenfiatur
tranflatum dominium Worum in *
in maritum.
Voluntas contrabtntium tolligitur (ff tonitHuris .
ARGVMENTVM.
Cautionenon petita mulier habet ac
tionem ad antefatum abfque cautionis
oblatione. Et quando vfufruuarius faciat fruus fuos cautionem non pr#fiitcric ,
CONSILIVM CXXVII.

t "T"^ VM lex pecunia? vfumfruAum_#

f
\ confiderauit, iam dixit, hoc effo
impropri , & fie in omnibus rebus,qux vfuconfumuntur,fed fuecurreiunt caution?} vc tancuqdem teneacur
Ggg
rcli-

T&^rancici de Ponte

reftiruere . Cm peeunia traafeat in dominium vfufructuarij jf.conftituitur verb.i a<j;

inftic.de vfufrud.qut eft melior tex'.ad hoc
de iure in I.i.fc a. tf.de vfufr.car.rer.qux vfu
confum.
Dubicarunc Doft. an cautio fie taliter de
a fubftantia ,vt fineca vfufruuarius non fa
ciac fruus fuos, illosq; pecere non poflt.ar
in hoc varia fuerunt opiniones , diftinguen*
do etiam de vfufruu immobilium vel rum, quae vfu con fu mu ne ur, de quo in 1. 1. C.
de lur.k inalijslocis concnrdantib.us.
Tarnen h* quzftiones omnes fumptx ab
Alber. Oldrad. Sc Azon. procedunr.quando
eautiofuic pecita,& non prxftiea,nam habec
aioncm vfufruuarius ad petendam rem)
in qua habet vfumfructum>& propri pecu
mam , & fi noopecicur cautio, ita quod per
replicationem feu exceptionem actio elidatur.bcne pecitio procedit , probat hoc
text.in l.hoc Senatufconfultum tf.fi pecuhix
lf.de vfufruct. ear.rer. qux vfu conf. vbi Alber.notat,melior texc.in lhac editali tf.his
illud verb, mobium vero, ibi. Simili modo
vfumfruum habeat , fi idoneam fidciuflioncm, pr terca uno / fln.inrverb.fin autem
traque C.de fee. nupt. tradidic hoc . m
L j.in fi.C.dc vfufr.col..qucm fcquutus fuit
Saly.in d.i. i. C.de vfufr.fed prxcx-tens um*
flibus.quxfo fideatur ad hoc Alber.in l.vxori ft de vfufrleg. qui punualitcr ad propo
fitum loquitur, quod tunc cautio eft de forma, & de fubftantia: taliter quod petitiooem , & acquificionem vfufructus impedit ,
quando illa petitur alias imputet fibi hares
fi non petijc, quia dicit ipfe, tales cautiones
non font offerendi, fed ufcit eas praftari ,
fi petantur, idem tradir, idem Alber. in auth.hoclocumcol.pcn.circamediumC.fi fecundo nupf.mul.& pulchr etiam in Li. ff.de
vufr. declarando, quod hoc modo intclligitur cautionem clfe de ubftancia .
Infertur ex prxdictis,quod mulier, dum_
I antefatum petit, habet aionem ad illud
abfque oblatione cautionis,&; fi hartes nonpetit cautionem, non ttnetur ipfa offerre, &
poreft antefatum coniignari.Sf per hoc non
tollitur poft mortem hxrcdi actio pctndi
tantundem cum durer obligatio Icgilis , ex
reg. text, in d. I. hoc Senatufconfultum $. fi
pccunix,vndedum Iudex Mariam ad caucio
rem non condemnauit, rite proct ilk , noru.
prxcedente adhochtredisinftantia.
Sed vlterius dum de hoc antefaco loqui4 mur , non debemus obliuifci conftitucionis
illius in pecunia numerata , vnde quacenus
non prxcedit obi icio illius, eo modo, prout
eft conltuutum, ita quod opus habet muher

hypothecariam exercere, * bona reeipere*

in folutum, non dabatur prxrtatiocautonis
refpectu bonorum.cum illa non erant antefatum, <ed bene ex eis oriebacur antefaei facisaio,& fi iuft Iudex adiudicauic per
. regulam hypothecary verx credicrici , ex
iftademum adiud+catione oriebatur faciffatio antefaei in pecunia conftituti , in quo
cadebac cautio.hx fuie oinia , ranquam_j
non petita, quid ergo commune cum vaiditte adiudicarionis, mmo oportebac cauu
pr.tccdcrc.vt inde (atiifactio orirccur, & ex
ca demum actio ad cautionem petendam^ ,
hoc igi tur.quod ex poft facto erat petend,
& adimplendumnon fuit factum.igitur oullo modo motiuum nullitatis fententix me
retur allegan .
Prxterea pars habuit fententiam raram ,
$ dum contenta remanfit, im inftetit, quoi
bona appreciata confignarentur , kadudicationi acquieuit.eanquam (bi expedienti ,
in quo quefo aduertacur , nam hxc 1 ufi a-
tune pupilla pecuniam non habcbir, bona-,
vendi operabatur idem, quod marri adiudicari , im non erat cerca , qud venderea. tur pretio appretiata , fi volcbat in vfumfrudum marri dari opus habebat maiori
bonorum quantitate conlderando reddidit
tunc,& non ipfam proprietrem , ergo Iudex fecit, quod pupiilx expediebat, tV ipf_racum habuic.eanquam (ibi profiguum , igitur craare de inualiditate illius fencenrix
apparec vndique vanum, faltcm ex conienlu partium ad rext.jn l.x.C.cmunia vtnufquc iud.cum vulg.qui confenlus fuit in iudicio per tutorem authontate ludicis in r*#
yalde expedienti.
Rurfus non pount per partem practica
ri termini nullitatis in cafu.de quo agteur
* nam aut hoc tractat, quia adiudicauit iru.
dominio , qud in vfufriicf u prxltare dtbebat , & in hoc fe dccipic, quia qnod adiudicatur , non eft antefacum , fed res pro anrefatoobligaca.qu* dumadiadicatur , reguJatur ab aione hypothccaria.non au tenu*
natura antefati.aut hoc tractt, quia omifit prxfiationem cautionts , & hoc nihil ad
validitatem adiudicacionis,3< omiifionoo*
porell caufare nullitarem , fed bene iniuftitiam ludicis in mdicando, vel errorem,
qui cum non fit in fententia cxprefus , ncc
oculo corpreo videacur.non potc t fencentix nullitacem induccre , & Do&jr. om \es
loquuti fuerunt de errore in fencenriando
non autem in omittendo.de quo per In me.
& Canon.in cap.P, & G, de ortic.delcg.
concur!.
ftxtcrea en bis omnibus apparec fairem
quod

Confilium
quod iudex fecit effe difpueabile , effo
contra cafum legis expreflum , fed vel bene
fecifTe , vel cfic difpofitionem iuris in cafu ,
de quo agitur , dubium ex hoc enim vanum
eft tractare de nullitate , ficuri dicimus iru
fententia prolata contra legem.de cuius irtelleu dubitatur,vel contra id.quod eft de
iure communi dubium fecundum Bart, in 1.
cum prolatis ff.de re iud. Abb. latiflim in-,
cap. i.de re iur.&art.in . /. hoc aurem de
damn.infec.cum alijs fimil. Effet hoc potius
iniuftitia', i qua pars dtbebat reclamare-,
quod nec tuncnec hodie fecit,pro quo poffunt videri latiffimc tradka per Abb. in d.
cap.i.ex quibus fatis fuperq,apparebit,non
poffe in cafu de quo agitur de nullitate craari.
Dum vero pars vulc dieere,quod per doi eationem Iulia taliter bona in D.Antoniura
tranltulit, quod fecit illorum bonorum Do
minum, & obligatuseratad refticutienenu
due j.mil.tantum, aduertatur quarfo ad pa
ctum, ncredo.quod fadum alicer fe haber:
non.n.calicer bona in D.Antoni lulia vxor
cran&fcrre voluic, vt illorum fuiffet irreuocabiliter Dominus fed bene vt matrimonio
exiftte illorum tflet Dominus,ac etiam facultatem haberet illa vendendi, verum fi n
vendiderit illa renererur reftiruere,& quan*
do vendiderit illorum pretium,8t fi vdideric maiori pretio,quo fuerunt confignata_
tue etiam reftituere habeat illud plus, quod
manifeftc aperit capiculado, cum promit citur reftitutio dotis,non.n.dicit,quod ft i ru
arbitrium D. Anconi; vcl reftituere bona_> >
el pretil. m ipforum fed dicitur quod propiiteit reftituere dotes in eifdem corporibus
confignaticquando illa tempore reftitutiq.-*
ms,aliena ta non reperirtur, & hie eft vnus
cafus,fubdit polea,ouero in danari contar
hace verba funt appoira.iufta verba antecedentiatquando non fe trouafferoalie uti.ne
efatte, quae verba erant fuperflua, fi eleio
fuifet dar D. Antonio impliciter, & propterea verba illa ouero in dinari contanti
incelljgi oportet in cafum alicnationis, & g>
fit hoc indubiratum verba fubfequentia hoc
clarefcunti nam in dotem data crac nomina
debitorum quorum exaio facienda erat
propcerca fubfequituroueroin danari concanti per te medefime fumme,che fono ftate
confignate,& fe crouafferoefattchoc igitur
loquitur refpeu nominum debitorum, nam
in eis cadic verbum exaio, non in territo rijs , fubiequirur poftea , & fe li territorij fi
vcndekro pi di quello fono ftati eftimaci,
reit ituir anco tuctolo de pi ergo dirigen
4t fiogula fimulis,apparer, verba ilUiOuero

CXXVI.

6z?

in danari con'anti, dumeolocanturin ter

ritorij ,quod in cafu venditionis illorum loquuntur abfquedubitatione 81 confequeater in cafum, in quem bona non repriebanCur alienara, illorum fieri debebat reftitutio
in cafum vero alienationis debebacur pretium cum omni augmento.
Si eleio erat D. Antonij,fuperflua era ne
verba illa, quod illorum bonorum reftitutio
promittebatur , quando alienatio illorum*
non rafflet tunc fafta.
Si dominium erat penicus tranflatum
augmentum pretij crac D. Anconi;.
Si intellects partis procederet,nonne col
ligitur aperta mens, quod voluit Iulia in fui
beneficiumaugmciim tempotis territorio rum, quare ergo volebat illud magis in casit
vdicionis,quxm in cafum rcftitucionis, diffoluto matrimonio , idem enim operabatur
damnum, reftitutio quantitatis eftimatar, in
cafum venditionis, quando pluris territori
fuiffet venditum,quod operabatur in cafum
refticucionis, quango rerritorium fuifet maion's pretij effeum,& remanfiTet penes D.
Antonium , needicatur , quod fuie hoc paum refpcuhorum corporum partcula*
rium , nam in alijs corpoibus non poterac
dari.nec augmentum,nccdiminutioCum in
quancicate confift eba ne.
Sed quarfo aduertatur ad motiuum fortiffimum, verb* illa,& fe li territorij fi vendefferopi, pra-fupponunt in antecedentibus
traatum fuiffe in cafum alienationis illo
rum, nam comparatiuum illud praefupponic
fuum pocium perneceffe,dum igitur dicitur,ouero in danari contznei, poft verba ilia
quando non fe rrouaTcro alienar, & fubfe
quunturrlla vcrba,ife vendefferopi, ergo
verba ilIa,ouero in dinari contti, in cafum
venditionis habent locum per comparatiu
fubfequens,qtiod motiuum, ni failur, clarefeit horum verborum intelleum .
Concludendo igitur d ico, quod dum do
docis acftimatione iura,& Doo.in locis fuis
locuti funt , omnia tandem remiferunc conieurata partium vOluntati, vc fi cftimatio
fimplic ter faa emptionem faciaccamen-.
fi partes aliter voluerunt , cefTec hsec iuris
pracfumptio excludendo conieuram vnamj
ex alia vero fimiliori ad text.in 1. diuus ff.de
in integr.reft.& fic Do&. dixerunt in l.quociesin l.zftimacis,& in locis vulgaribus : cit
igitur in cafum rcftitutionis habeamus lege
cxprefTam,vt fupra declaratum: arbitror,ni
fallor.quod partis motiuum ceffat.
Diciepars,vtaudio,quod fuit faum'cpromiffum inter partes in anno i jo. & t> fuit de his bonis didum, nefcio quid fibi
Ggg *

2,8

Ioannis Franeici de Ponte

ex hoc velir, compromiiTum enim fautiu*

fuit port mortem Martii fororis vterin in
ter Iuliam,& Antonium MariamSanfeuerirum fuper noua lire per Iuliam intentata_,f
qui per mortem fororis, vei vniuerfalis h
res petijtab Antonio Maria omnia _*
docalia.quac penes eum repericbantur.quod
compromifum non habuic erfectum. fedexpirauit,& mediante fentencia Sac.Conf. re
ferente quond. D.PrafdenreSeuerino, fuie
Antonius Maria ad bonorum omnium reftitutionem condemnatus.
Pro eadem .
S V M M A R 1 V M.
I xAxudicatio bonorumfacia mulieri pro an*
tefaio, an transfrt ilhrum dominium^*
irreuocabtltter.
l Antefatum exiilentibus filys , hratur per
mulierem quoad vfumfrutlum tant um .
j Adtudtcatto transfert dominium in muH'
* rem irreuoabiliter.
4 Pecunia quando e in obligatione,& refiitu tione,& loco ews daturffeties ant reituendaeties.velpecunia.
I Fundus datus in dotem cum claufula , quam
dotem promit reddcre&.anfit i refittutione.ve/ eius pretium.
4 Res empta de pecuniafubicRa reitutioni efi
fia tur meafed ego s debitor in pecunia ,
J Confuetudo loquens de dote extenditur ad bo
nadotalia vbicumt/uefita8 Muiterde Confttet.lS[eapol. decedens liberis
non extienttbus non dtfpomt , nifi de me
duiate dotium .
ARGVMENTVM.
An diffoluto matrimonio cum flijs ,
etiam pro anrefato in pecunia conftituto , quoad vfufrutum lucra to bonis adiudicatis,an inquam mortua muliere debeant bona adiudicata riftitui,vel
net debitrix in pecunia-.
CONSILIVM CXXVIII.
*J?$$f3gb Agoif. Maria Ram foror q,
' - ComitisS. Agathe fenuptui
tradidit cum magnif. Julio
Mormili,i1liq\ dotem cmfignauit duc,<.mil.& 50- pro
qua a me*: a t conftituitduc,
j.mil. jo. decarolenis argen, vtexinflrument dotali , fh'pulato in anno ijjb.
proceu apparce iol.j.

Matrimonium hoc fuit dfTolutum pee

mortem pra-dii lulij , ob quoi Maria egic
iure afliftendi addotes>& antefatum fuitq;
in anno i54j.przitita afliftcnria prardicta_,
tarn pro dotibus , quim pro antetato cum-*
infraferiptis verbis, videlicet.
Qua affiftentia prarftita, bona ipfa appretianda fore,& appretiari deber per exper
tos intalibus ad feiendum verum, iuftum_
pretium,& valorem bonorum prdiorum,
quibus apprt iatis adiudicanda fore,& eile,
& adiudicari deber, prout przfenti noftra_,
diffinitiua fententiaadiudicamus,& adiudi
cari mandamus pdiefae magn. Mariar pro fupradidis qua tita tibus:vt f'upraad facienda,
& difpondum de ipfis bonis fie appretiatis,
& adiudicatis,prout dealijs fuis propri/sbo
nis ipfa magnifica Mara facir,& difponic.
Fuit factum appretium , & proprerca fuie
infla rum pro bonor confignatione pro con
current! quanticate dotium, &antefati, fa
te adiudicatione fafta per fententi,& pars
aduerfa tune ficcontentatur ob ou rueront
expedir- prouiiones per Sac Conf. qd* pro
d.concurrenti suma dotium, & antefati imi
ta tur in poffeffionem bonorum,vt fupra apprcriatorum cum claufula ad faciendum, 8c
dtfponendum de diis bonis , prour de alije
fuis proprijs bonis ipfa magn. Maria facit,8i
difponit,qu* oa func in proc-fo1.8.& oA
Ex ifto matrimonio orta fuit Iulia Mormilis, & prdia Maria matcr.fecundofoco
matrimonium contraxit cum Antonio Ma*
ra Sanfeuerino , ex quo matrimonio nata.
fuit Martia Sanfeuerina , quibus upcrftitibus Maria communis mater deceffit.
In anno demumiH?-Comes S.Agathe vti
tutor predi Iuli Murmiiis eius neptis,in
Sac.Conf.fupplicationem porrexir, & petije
declarari,quod fiante morte matris, antefa
tum duc, j o. & fucceiliu bona pro d. anre
fato adiudicatafpeahac ad ipfam Iuliam,
tanquam bona antiqua, & paterna, neenon
petijt partem fibi competencem docium_
prardiebrum.
Hoc iudicium fut incptum cum prdia
Martia Sanfeuerina, feu Antonio Maria patre,ob qud procurator ex aduerfo replicauit , qud ante omnia fieret declara t pro
parte lulls , quis nam podideret bona pro
antefaro adiudicaca,vbifit deca ratio quod
eadem lulia actrtx poffidebar,feu Comes S.
Agathx tquam tutor,vnde ibidem replicac
procurator ex aduerfo dicens, quod fiance*
declaratione pi adida n potefl proced vi tenus ad petitum antefatum , ve infecundo
prccefTuapparetfol.i. tergo.
Verum quja per fupplicatioa oblata no*
peceba-

Conilium

CX XVIII.

64

turn tanquam ab hzreditate paterna nuti ctebatur pro parte Iul condemnacio aliquam feparatum. .
u3 ex caufa antefati,fed declaran bona pro
Referente eodem D.Pracfidenre,fuic iudi
antefaro adiudicat eflfe fua propria , citara
catum per Sac. Conf. in anno 2^7 j. fub die-
pra-dita Martia fororc vtcrina pro fuo ini 2. men fis lanuarij mediecatem predidorurrt
rerefle , propterca cx replicatione prxdiftt
bonorum pro antefato affignatorum fpe&aProcurators judicium intentatum non cefre ad Comitem tanquam bonorum mater-
fabar nam replicado rendt ad pctitionem
norum,foluta tarnen medietare prrdicti an*
anrefati,& hoc non petxbatur , fed bene bo-na pro anrcfato adjudcala declaran pro
tehti in pecunia confiflentis.vt fol. 217Ab hoc decreto fuir, pro parte D. Antont'i
pria, Prccurator>quando hoc dixilfet hareclamatum , & fada relatione in Collate-*
bebat in hoc manda cum , & propterea hoc
rali Conflio fub die 7-Iulij eiufdem anni ex
non obfiante fut per binas compaririones ,
eifdem
adis fuit illud reuocarum.vr fol. 24*
pofiea peritum declarari bona adiudicata_
*
Hodie
pendet prardidi decreti reutfio , 8C
" pro antefato efie propria prsrdia Iulia:, vc
htdicandum erir, qux nam dererminario fit
ibl.4.& 6. in eodem fecundo procefu.
Confirmanda,vel prima fada per Sac. Conf.
. Hoc judicium fecundo loco factum quo
tanrum,vel fecunda fada in Collaterali Cad hoc non poruir tec'pere determinations,
filio, vr ex hac Vitrina tandem alteri parti
ex quo Marria foror vtertria deceflir , & fie
omnis fuccefio fuitipuus luliihinc fentenperpetuum imponatur filentium.
' Pundus iftc habet mximas indubitatas
tia fuir prolata condemnando pradiumL*
pronium Mariam Sanfeucrinum ad dotes ,
fai , & iuris , fat inquam, dum habemus
& bona ftsbilia per ipfum recepta, & habita
expreTam conftiturionem antefati in pecuprzdiar lull'* tanquam harcdi vniueriali, l rtia numerata, & demum per confequutione
vt ex ientcr-tia fol. 241. in eodem fecundo
iftius antefati in peetmia confiftentis, habe
proceflu .
-'
mus fententiam adtdicationis , medianre
< Hxc Iulia Mormtfisnuptui fe tradiditD. . appretio cum clauful prardida ad facienAntonio Diffra , cut in dotem dedit omnia
dum& difponend, proutde fuis bonis pro
fua bona & inter ccera, bona ilia pro ante- pn'is,iurts ver maxims duz funt4vna quod
faro sdiudicara , deceffit tandem Iulia vni
antefatu'm per cxHtentiam filiorum quoad
ueriali hirede relio prardifo D. Antonio
vfumfruum tantum lucratur, fecunduno
inarito, ob quod venit Comes S< Agatha?, &
confuetudinemNea pol. altera ver, quod ex
licit , quod per mortem luliar abfque filijs ,
fententia adjudications per appretiuni puproximiores ex parte matris in bonis maj
rificata,dominium bonorumadiudicacorum
cerns uccedere debenr, feruata forma contransfertur ex reg. text, in 1. fin. . d urc-i
dom.impet.ini Diuo Pi $. fipot addi
fuerudir.is & quatenus prardida Iulia difpouit, qud h- promedietate tanturn bono-^
ff.de re iud.in l.'fi finita
fi de vedttgallbs ,
rumconluetudini fubic&orum locum' habe*
t in tf.poft au'rm tF.de damn, infed. de quo
re poteft, & propterea fuit hoc abfque diffii
latirimcinead.'l.per Alex.in jf.Iultanus co!.
cu Ir are referente D.Prfidente Sac.Conf.de
fin.nu. 1 20.Capyc.in fua deci.4i.
t< : inatuin dim fuirdeclararum.mediera" Ex iftisconclufionibus reddeturint fallor.
tern bonorum pra:;iicta: tufiar ltqnidandarrci
puncius ifte indubiratus, antefatum ent'm_
fpectate ad Comitem , vtex fententia in_
trbod in pecunia eft conftitucum , & in vfuproceflu current! fol. 424;'
fruct.tantvm luernfur excxiftenria filioru
In hac bquidatione incidk quarfiio , fi bo
petije Maria marer lulic in pecunia, 60 mo
na pro antefato adiuaicita qandamMirias
do, quo conffitutunt fuir, non fuit portea il
i am ruerunc per adiudicanonem talircr irt
lud fie fulurum,fed pro confequutione illius
earn rraniyi?a,qud Horum fueri-teffx&a ir& in ipiius fatisfa^iionem fuerunt bona ad
reuocabilts l>-mna, & iucceflittc, quod luiudicata ctiam d voluntare partis , fielt-
Jia fiita fucceflerir in iftis bonis, vti in bonis
contcntantis , dum poft fenrentiatm adiudicationis,& apprctium dixit, qiiod cntcnrairoarcrnis,'ob qw)d'p4miores nunc ex par
te macm habeantportioflemper confuetuba tur bona appreoara confignari,fueruntq;
dinem attgnatam , an vero bon a ipfa regu*
bona adiudicata cum poteftatedifponendt ',
lencurimrtura ipfius antefati quoad vfum*
prout de citerrs bonis proprijs,ergo nil cfructunri tarittfm lucrari per fuperexittarri
rhane habet ahtefitum cotififtens in pca*"
filiorum ) & cnftquenter quod adiudicatio
hiaenm eo,quod occafionc antefati nfe>
qnitur: anrefarom enim confifffcHh'r duc
bonorutr fa&a tancum quoad vfumfrudum
iacta ipt*4^Hturi ita jod mortua M<riai
jijo. & pro eo confequendo dubit'ur sib
"pcifonblist hjlpoi b>caria , tfftir'd'r t4_j
fnet it illUd -cuo-^topi icc4;ai con (olida-

Ioannis Francifci de Ponte

6o
by pothccaria exereebatur,& pignus adiudi- 4 decidatur per cafus iurium , & per commu
catur,hoc non eft antefatum, led eft res obli
nes^ (nodales decif.Do&o.dixi enim quoi
gara pro antefaro , & dominium confequiantefatum hoc conftitutum eft in pecunia
& pecunia eft infolucione , & pecunia in rerur per via adiudicacionis per illofmec eramites, per quos lex induxic dominij acquififtitutione.dum vero loco pecuniz , & in fatisfaione antefati fie conftituti,datur ipetionem in quolibet creditore, quod autem_
cies,hoc non facit , quin pecunia non fie repecunia hare, feuantefatum hoc poft morte
reft i tuend um fe vel quod pro eo debuiflec
ftituenda,res tarnen habetur.ac fi infolutuna
inulier przftare cautionem fecundum Neapro pecunia data efec,& confenfu partium
pod.in confuet.quartam in verb, frutus per
& oceultando vnum aum habetur, fi ex
pecunia antefati emiflet mulier fpecierru*
Affl-in decif.191.Capy.indecif.6j.hzc obli
gatio non afficic remacc alterat nacuranu
aliquam , quo cafu bona efficiuntur irreuo
adiudicationis Neapod. & czt. noftri Dot.
eabiliter ipfius mulieris tanquam ementis ,
dum de antefato in pecunia confidence lo& adueniente cafu reftitucionis, pecunia..
quuti fuerunt,iam determinarunt , quod requz eft in obligacione eft.quz refticui debet,
petu ipfius pecunia; , non poterant habere
& res irreuoeabiliter remanet vxons,eius4;
locum verba confuetud. de confolidationc*
hredum.hoc decideruntiura in ca(u fortio
vfusfruus loquentia 1 cum confuetudo lori, videlicet in dote , quando przdium zftiquuta fucrit in bonis ftabilibus,& ide dixematum eft datum ad text, in 1. quoties , vbt
runt fore obligatam vxorem praeftare cau
Door.omnes,& glof.in 1. fi inter virum C.
tionem, dum pecuniam pro antefato confede iur.dot.in I.plerunque /.fi resfF.eo.tir.
S d quzftionem fortiorem Dodo, po/uequitur,quia pecunia: non dacur vfusfruus
cum ergo pecunia non fuerit foluta , fed j runt, videlicet fi eft datus fundus xftimatus
pro ea bona fucruc adjudicara, admiflio pe
in dotem,& demum in inftrumento dicicur,
titions cautionis non poteft alterare natuquam dotem promific reddere.&c.quod iiu
ram adiudication i s, i mo fortius > fi dum aneum cafum non erit fundus in reftitutione,
tefarumconfift.it h pecunia , earn in domi
fed pretium,& reddunt rationem.qud ver*
nio vxor confequitur, & onus habet refticu ~ ba illa intelliguntur de vera dote, & vera_
dos eft prctium,quo res zftimataeft,& ide
tionis tantundcm,& pro cautela cautio prUtur, ita qud (i pecunia fuifet foluta , Se
przcis debetur pretium hxc fuit punuaCautio ftica, conlimilis quantitas fuifec
lis dec i f. Bald, in d.i. quoties in fin.quz/r.qu
in reftitucione,ergo adiudicat io bonorum.
deeifionem fatis ibi commendat Barbat. ic
profatisfaione quantitatis debits, domi
cam extollit Socc.in fuo notab.conf.56.verf,
nium cranftulit, remanente debito vxori an
feptimus cafus i.vol.latiifim Riminn f.
inft.it.quib. alien. lie. vel non nu. 46. Sc aliara
tefati conftituci, qud eft pecunia, antefat
cnim eft reftituendunifquod in pecunia non
rationem notabilem huius dii pofuit
in fuo con f. i 4.incip.pundus quzft. in fi.di
in bonis conftitutum elt,&. bona,qu pro fatisfaione confignantur,non funt antefat,
cens, qud dum verba contractus dicunc,q<f
& quar to magis videmus illa confignata irpromific dotem reftituere, intelliguntur do
rcuncabihter,& ad difponendum,vc de pro
ipfo pretio,in quo dos eft conftituta,non de
ipfa re dotali locodotis ailignatz , adeo q
pres bonis, tant magis hxc natura diuerfa
facit,qud non pofit iudicari de eis > vt de.
fecundum eum , aliud eft conftJtutio dons,
aliud eft id, quod pro adimplementoconftiantefato , i m lint penitus diuerfa & fepatutionis datur,caius ifte nofter decifuseft in
rara_ .
Si cnim muler non elegifTee viam adiufortionbus terminis: ibi enim datur fundus
3 dica tionis, fed viam affiftentiz cum faclta
in dotem atimatus,hic vero non eft confti
te vendendi.fuiffentq; bona vendita pro an
tutum antcfatum in certo corpore zftimatefato iure ci ditons , & confequuta fuflec
to, fed i principio conftitutum fuit in pecu
mulier pecuniam.nnc emptor fecurus per
nia, vnde fi ibi iura,& Doctor.concluferunc,
petuo (tetiffetex reg.przdiorum iurium_
quod vera dos coniiftat in pecunia rations
ira , quod lucrum antefati irreuoeabiliter ,
aftimationis, quanc magis in hoc cafu an
vel ad tempusrefpetu emptor is,non confitefatum , & fi dum ibi promictiturdotis redtraretur , fed bene refpeu vxoris quoad
ftkurio.inrelligitur de quantitate,ergo mul
fus m ran tum obliga cionem refpeu pecu
to magis hie intelligitur de ipfa pecunia, ia
niae reftituendz, ergo quare deterioris con
qua antefatum eft conftitutum.
ditions debet efle muher, dum non tertio ,
Sed quzfo dicatur fi mulieri fuifter pecu
fed ipi fit adiudicatio.
nia pro antefato foluta,& pro ea cautionem
bed credo iofallibUiter^quod punus ifte
nonpraftitiflet/przdiaqi cxeacmiflct, pof
9C

Conflium
fet ne prartendi ,qd prardia ilia quoad vsfruum tantum fui fient efeta vxoris, poffec ne cafus fortior poni,quam quod emiflet
de pecunia aliena , proue non eft hic, quia_*
pecunia eil propria, fed reuocabiliter in ca*
fum fuperexifienriz filiorum tempore mor
t is, n onne in cafu przdio empcum de pe cu
nia aliena effcicur meum,fed debitorjremaneoin pecunia ad text, in l.jqui aliena .
quis aie. vel fib , in 1. fi ea pecunia . de re
tend. cum concord.
Reafl'umdo igicur dico, quod antefa tum
hic contitutum erat in pecunia, non in bo
nis, qud retiruendum erat , confiftebat in-#
eodem antefato cftituto, id quod folurum
eft,non ell ipfum antefacum, fed res pro an
tefato obligara, quae mediante adiudicatione Iudex tranftulic in dominium vxoris , qc?
explicare voluiead faturitatem , declaran
do perclaufulam iUam,ad faciendum, & difponendum,proue,de fuis proprijs boms, inquo tunc pars acquieu r, im mitent afigna
ri bona iuxta appretium adiudicata , ergo
omni iure pro prima it ntenria iudicandum
erit, Sc ficut fi res deteriorara: efient , ha-res
non pateretur damnum, ita pariter ex aug
mento non debet fentire lucrum, fed fufficic
quod omni tempore indemnis (eructur in.*
antefato , quod cantum lex haredi praeferuauic .
Nec credo , quod pars fundet fe in eo, qcT
7 bona de quibus agicur fint extra diftrium
6 confequenter.quod in.eis non habeat loc
confuetudo, liquidem motiuum hoc non_
meretur allegari in cafu,de quo agitur, nam
dixi , quod dum Iulia nuptui fe trxdidic D.
Antonio, dedit omnia, qua: habebat in dot,
& ftipulata fuie circa difpofitionem facieadam in vlcimis feruata forma confuetudinis
de difpoitionc dotis loquentis,ex quo fit.qo?
dum rraftatur de fucceffione luliz.nonadfic
diftinio bonorum infra, vel extra diftri,
quia confuetudo tunc loquitur de doce, non
de bonis,& confequenter cum fit ius vniuerfale , confuetudo extenditur vbicunque fine
bona,& ita fuit pluries decifum,& fignanter
in caufa Hippolyts Caracciolx cum Loifia
Caracciola, referente quondP. de Curis
habetur per Addences in confuet.fi qua moriens in verb pater, & in hac caufa referen
te D.Prxfidenteparttcr fuie decifnm,dum_*
fuit nobis data medietas primarum dot mm
M i X Ram confiftentium in tot incroicibus
in Terra Gritteriarum .
Si ergo dum de dote traatur , non fie di
al fiinctio ficus bonorum,dicimus proptereau,
quod confuetudo fi qua moriens,dum de dotibus loqmcu;, & exiftcnubusfilijs, difpofi-

XXV III.

6&

tionem dotium in vltima voluntare pcrmietit in decima parre tantum intelligituribi

pet Neapod.in verb.tantum,quod fi non ha
bet lib?ros,poteft de dotibus dilponere vfq
ad medietatem , feruaea confuetudine ecfi
teftator : confuetudo ver etfiteftator difponit, quod medietas, in qua arbitrium difpocdi eft refrena tum, vadie ad proximiores agnatos,& cognatos,vt in capituiis de^#
fucc.abinceft.dium eft,& in iuccefiione ab
inceftato loquitur confuetudo fi quis , vel fi
qua, qua: vocat proximiores,ex parte patris
in bonis paternis, & ex parte matris in bo
nis mate rnis,adeo qud non attenditur gradus, fed prarrogatiua bonorum fecundum_
Neapod.ibi.ergooportetdifcutereprimum
arciculum.fi hace funt bona ebuenta ex linea
paterna, vel materna,poftquam traatur de
fucceffione non in bonis , fed in medietate*
dotium , funtq; vocati per confuecudinem_
fecundum Neapod.proximiores cum prrogatiua , & diftinione bonorum filijs non.
extantibus & hunecafum punualiter de
cidir Neapod. m dore loquens filijs non ex
tanribus, vt habeat locum prardia confue
tudo fi quis, vel fi qua in eadem confuetudi
ne in verb, prarterquam num. mihi 104. quae
fint dicta ex abundanti, fiquidem verum eft,
quod Iulia dum dotem dedit , limitauic difpofirionem faciendam ad Neap.confuet.in
fcripcis redaam, quo cafu non eft dubum,
quod in medietate tantum difpofitio tenuit
in reliqua autem medietate fuccedent , qui
ab inteltato alias fuccefluri effent,& fic Co
mes canquam proximior,quia fratcr Marif
matris verinque coniunus..

Pro Pirro Antonio Comitc.

SVMM A %.IV M .
j Mora purgatio in materia feudali non admittitur.
purgatio, quibus cafibus admittatur ,
ibidem .
2 Mora purgatio fit ex equitate legis non ex
rigorw .
i
i Confuetudofeudorum eft rigoro/a.
4 Mor? purgatio non datur,vbi ptefl confideran contemptus legis.
J Momentum multum operatur in ys,qu mmento expedtuntur.
Qu* in continenti fiunt non tenfentur tu*
eje in ys, qua momento expediuntur , ibidenu^,
6 Mora purgatio admititur Jntra modicum
tempus,
7 /

lo. Francici de Ponte

IntllJ in vendentis C. Mt centrab. empe.

9 Teilet pJuret numero praferuntur paucio ribus .
> r'Ceet infirumentaryfi dicant aliter dicJum,
qna>nftriptum Notario , eutfit credendum tum diiiintl.
oTefittfubfcribens videtur approbare conten
ta in infirumento.
;*i Ttflit fubfcriptio praualet eius*fecund' depofitioni,quod aliterfueritfcriptum.quam
dttlutTL-,.
,Ia Tefitsfi vnum di at extra Judicium >&aliud in ludido, qutdfitattendendum
i 3 Habens firtpturam infui pojfe prafumitur
earn legific,&feire omnia in ea contenta.
j*4 Prafumttur pro infirumentofiin eo remanet
fujficient numerus tefiium.
,lj /its quid babeat deponere , vt probet con
tra tr.rumentum.
ARG VMENTVM.

[
r

. . Mor purgatio , an & quando con-cedaiur.

CONSILIVM CXXIX.
S*3)3 On poTum non mrari de
\^^i^ prxtenfione Domini Fifci
w\y|4 patroni ) qui vulc in ma
ce! ia rigorofa feudorum
^j^ adaptare trminos pur
ify gations mor,8f pof
r lern fecdum fuos trmi
nos attenta fai felie fundare , non poflo
dari in cafu , de quoagitur, purgationem-
rnor etiamper modicum cempus.cum non
mpliciter hic fie promiTum pactum de trouendendo infra diem certam , fed vltra_
fuerit conuenftum.quod die ia elapfa,non
teneatui amphus ad retrouenditionem , ira
quod adeft dies,& poena, & eft poena, qua: no
habet minifterium fati , fed t ra hi fe cu tu
exequutioncmc x lapfu diei,& eft pena conilftens in paita negatiuo,& exc'.ufiuo, quod
pawn polt diemappohtum. ius irreuocabile acquifiuit , & firmius feci t Petrus em
ptor, dum uppiicationem porrexic pecdo,
quod ftante tapu pacti.. declararetur ad nihilum teneri:poflqi'am petitionem nec Co
ntes adimpfeuit , nec aliter refpondidir , fed
poft duos menfes depolirvm prxfentauic,
polmunquam ex ij? excludere omnem Fi
fed- pwrtenfionem , liquidem communis eft
Dcctor. opinio , qucdquandoeftappofita_
dies ,& pccna,non caufa multiplicand^ obli*
gationis>ied limitando:, quod in cum cafum

non admittitur mor purgatio, & rurfus

qoandoeftfactaexequutio lege,vel abhomine , nec pariter morar purgario admitti
turA' addunc etiam Dotqnando tracratur
d di Tpofitione iurata,hic eft doctrina Bart,
communitcr fequuta in 1. fi infuJam nu. 19.
verf.quarto quaro,& num. iy.coI.fin. vbi lacius Aiex.na.j1.33 .& $7. carteriq; omnesf
dc verb oblig.Iacob. poft Angel. & alios in
l.etfi poft tres rT.fi quis caut.& ratio conclufionis eft fecundufn Ange!. in d.l.fi infularru
rlu. 7. quia vbi eft dies certa, & poena certa,
promifor eft de omnibus prouifusrvnde impureturilli, qui non curauic mera rempus
cfFcftualiter adimplere.
Sed parear mihi Dominus Fifci patronus,
non enim funt termini noftri purgationis
more, nam debet rec^rdari , quod purgatio
more fit ex xquitatc legis, non autem de rigore ex reg.text. in I. fi ieruusStichumiT.fequirur in fi.de verb, oblig. & propterea tradidit not. Ang.in ead.l. fi infulam inprinc.fi/
in materia, in qua feruarur rigor, non datuf
purgatio morar,hinc infere ad ftatutum.per
qdod mandarur ad ngorem feruandum , qd
cali cafu nullo modo admittatur mora: par-,
gatio/equitur Imol. Rom. Alex, laf. & omnesjlacob poft Alex. in d.l.eti poft tres: vnt cum confactudo frud >rum fit rigorofa.
Secundum Roman. con f. t ', pen. per Brun.
conf.i.col.3. allegatur com m uniter g/of. in
Cap. '.in verb, fecundum quofdam denatur. 4
fucc feud hinc Andr.tradidit, quodin feudis
non atrendirur quita$,fed rigor in cap im
perialem col. i.nu 6. deproh. feud. alien, per
Feder. vbi C31ner.car.mihi 43. lit.G, & rur-'
fus car.46. terg.in !ir.R,verf.camen, ob q
Andr fecit regulam inter citera, quod .
extendarur aftenfus de tempore ad tempus
ex reg text.inl.ficiici.pen fF.quib.mod.pig.
vel hyp.fol vbi lattffimeCamer. carr.50.ht.'
E,verf.nona conclufio : feqitur propterea
quod nullo pacto in materia, de qua tractartius , p< ffiimus practicare trminos purga
tionis mor , Dominus enim confen(i/c vfq;
ad certum tempus,quo elapfo cenlecur prohibuiiTc.ita argui Andr.ex reg text l.curn_
prarror fr! dc iudic. nam omni tempore contraclatio in feudo eft prohibir, vnde ftatim
Tapfo termino promiflionisreperltur,& fucCedit difpofitioprohibitiua,quod mtantuol
noftri Dod.pro vero,& abrolutotenuerunr
q-jti tradidcrunt.ho folum partes non poffc poftlapfum psdi dare nouam dilation,
fed etiam,quod infra tempus pati non poffent prorogai e , licet alias de iure communi
exreg.l.fed fi manehtc ff. de prxcar. ideiru
cenfereeur paum/& non noua conuenrio
qux

Confiliun

XXIX.

3?

jusc dccifio eftatis particularis ad cafum ,

quibus agimus,& ficuc venditio poteft fieri*
de quo agimus de quo latius per Camerar.
& cferri in arbitrium venditoris.ica etiam
vbi fupra in lit. L, car.mihi jj. Frecclib..
ne claudicet contradus , poteft ilia appont
17. qua: ft.
in arbitrium emptoris , nam non confertur
Hinc Ang.in dA.ctR poft tres in principio
fubftantia contraftus,qu3c eft empcio, & v4 quem ibi fequitur Iacob. tradidit,qud vbi
ditio, & fic procedit text, in l.in vendentis >
poteft confderari contemptus legis,vel ma
fed confertur refolucio vel irreuocabilitas
ieftacis iudicancis.nullo modo datur purga
illius , & hoc de iure licet , hxc fuit decif.
tio morar.i in feudis, vt fcimus, cradit An
ImoLin cap.illo vos nu. 18. extra de pignor.
dr. pro reg. qud confideratur incerefl vo
Alex.inconf.54.vol. 6. per quae fic latius tra
luntatis in loco, vbi fupra vie. col. allegac
dit Couar.lib. j.var.refolut.cap.o. num.3. &
tcxt.in l.fin. tF.de vfu.& habit.& fic cum fue*
cum tempus hie erat limitatum , nec etiam
rit expreTum tantummodo , qud vfque ad
poterat dici hoc collatum in meram voluntale tempus confentiat reempeioni, & temtatem ; hinc ad propofitum Bald, in d.l.iru.
_ pus illud labicur, non poteft pofteamora_
vendentis nu. 1 o. dixit, quod voluntas eft ani
purgan', confiderando contemptum Domi
mi motus nullo cogte.quod fi cogitur,vim
nio intereTe voluntatis.
patitur, & in fuo arbitrio non eft, vel dixit ,
Rurfus dominium iam fuie tranflatum_
efle deliberationem animi intelligentis, vel
Z per vend tionem , padum hoc de retrouen*
acceptantis id quando vult:vndeexpra:ftnidcndoobligabat illud ad tempus, vnde tem
tione cemporis non eft libera voluntas, &
pore tilo elapfo , etiam per momentum reconfequenter tanto minus procedit text, in
manfc dominium liberum.quo eftedu Uber
d.i. in vendentis : partes enim quod facer-
tatis confumato,non poteft dari per purgavoluerunt, fuit tantum limitare padum de*
tionem mors reaequifitio iuris per momretrouendendo, & extinguere illud in certis
tum extindi, nam in ijs, quae momenro excafibus, non autem nouam facer venditiopediuntur , momentum multum operatur ,
nem, vnde vanum eft tradare trminos tex.
in d, 1. in vendentis precedence prima venitaqud,qui incontinenti fiunt,non censtur tali cafu nefle ex reg. Bald, in cap. dile
ditione cum omni fu perfeccione.
ctas col.l. in fi.de fid.intr. allegatur text.i'n
Vltimum mctiuum , qudfacit Fifcus de
1.Thais /.intra fF. de fideie liber.ad propofi- 8 teftibus inftrumentarijs, fuie in fado dem ftratum,quod refpedu ratificationis prime,
tum tradit hace Nicof.in 4 par.princip. ante
habemus nos quatuor teftes inftrumenca.41.& in materia noftra lie per ha?c tradit
rios,& Notarium,Fifcus habet tantum duos
Frecc.vbi fupra in .quzft.nu.^.
teftes inftrumentarios, & ludicem , vnde ex
Vleim dida regula purgationis morar
notoria iuris regula pracfertur noftra pro
t habet inteileum fecundum Dod.pra?fato$
quando infra modicum tempus fecundunu*
bation aduertatur qua:fo,qud non tradaiura,& Dod.& ratio eft,quia ea,qua: incon
mus nunc de conficiendo contradum , ita_
qud police dici, qud ex deficiencia ludicis
tinenti fiuntcenfcntur inerte ex 'reg. I. leda
ad contradus,fic contradus nulius fecdum
ff.fi cert.pet.hoc autem Dodor.intelligunt,
Regni Conftit. fed tradamus de contradu
quando a Aus fit ab habentibus poteftatem
de nono inchoand adum, fecus vero quan
iam perfedo cum omni qua decec folemnido aus fic ab illo , qui non poflet de nouo
tate , quern demum contradum vult altera
aum facere,de quo latiflim per Nicof vbi
partium infringere per probationes.quo ca
fu difeuciend funt probaciones hinc inde,&
fupra nu.4i.verf.vlterius,vnde cum in cafu,
de quo agimus nullum poflintadum facer
cum noftra; probaciones prarualcant ex la
partes , nullumq; poflit de feudo fieri com
tius didis , fequitur quod deficiunt confide mercium, fequitur propterea, quod vanum
rata per Fifcum.
Rurfus ex ijs, qua? alias fueruntannotata,
eft tradare de morar purgatione , Sc fic per
eft
aperce de monllratum, qud ram depofilapfum padi , remanfit dominium liberum ,
& confequenter nullum ius feudale tranftio ludicis , quam aliorum funt notori falfa?,nec pofiunt vilo pado habere condudenmiftiim ad Filcum ex morte Comitis Mitern
probationem, & propri Iudex eft vnus
gnani.
illorum , qui dicit, qud nonintelligit lati-
Audiui fecundo, qud Fi feus vultpradi7 care in caufa trminos text, in 1. in vendennum,& qud ftipulatio fuit partim lacina,&
partim vulgaris, & qud illud, quod latino
tis C.de contrah.empt.inquononimmoror
lb'pulabarur , non iiuelligebat, hinc in tan
fiquidem prarcedie hie perfedus contradus
emptionis, & vendicionis, in pado ojmum
tum fuit falfus reputatus , qud ex officio
fuit per Sac.Conf.carceratus;vnde cum prode recrouendendo func appolca paa , do
bacio
1

Ioannis Francifci de Ponte

54
manu teftatoris , vel ab eo tanrum fuberibati fie faifa , 8 non eoncludens , rcraanee
pturr.,nocac Ange.Imol.Paul de CaOr. Arce.
inftrumeatum in fui robore.
Alex. & communiter Door. in I. ira ftipuVltimo adeft fecunda ratificado, in qui_
larus $. Crifogonus tf.de verb, obi i g. rradiin fpecie diciturj, qud cert ioratus Comes ,
dit in propria materia Bartol.in d.i. fi quis
ratificar inflrumentum vendirionis,pac1a_
neget nu. il. vbi tangit an teftis fubfcriprus
de rerrouendendo, ac omnia , ti fingula pa
poflit impugnare '*nftrmenrum,& dicicq
ita, & condiciones in illis contenta , certio
opus eft probare fuifle deceptum in fubferirari de omnibus i & fingults in przdiis inptione,quia oftenfo fibi inftrumento fuit di
ftrumentis appofitis, & deferiptis, aduerfus
ctum, quod conrinebatur vnum, Sc conrinequam ratificationem nullam habet Fifcus
barur aliud, & ipfe non legit, adeo quod itu
probationem,fed bene Notarius huius rati
dubio fubferibens non poteft inftrumento
ficar ionisexaminatus , qui deponit de fubContradieerCt & viderur deponer e omnia in
duione ad Jfalum deponendutn illi fat>
con ten ta, fie ex prardicb decifiBarc Do*
per Comitcm Mignani,
ftor.communiter tradiderunt ,quos cumu
Sed quando pra-dia non ndefenr, & vellt Iaf.ind.if.crifogonusnu.14.poft Alexan.
Jemus hanc caufam per ftrias iuris regulas
fatis eleganter in conf. 1 47. vol. a.
defender , pari ter nullam , ni fallor, pote ft
Ob qud in proprijs rerminis Do. I/mihabere iuftamdubitationem. .
,
Fuit longa quzftio,& confufio inter Do. i 1 tarun t omnes qnzftiones difputatas , 8c di1 - ._._ _ '
;_

i
j
ci- ~n vi....:...
9 quandp teil s afcripti in inftrumento per
xcrunr, qudqudo teftis eft per Notarium
deferiprus, tunc procdant omnia allegara
Nofirium.deponunt ipfosin tali inftrumen
fed quando ipfe eft fubfcriprus fua proprie
to non interuenife,jvel aliter dium, quam
mann, tunc prarualer hace ubferiprio /ecunferiptum , an credatur potius inftrumenro,
dxdcpoicioni iurarx fac in iuaicio ,.
quam teftibus , & quam vim habeat inflru
in prima fubrcriprione,non adeft timor fubmentum, quam teilet, & quam Norarius,&
ornationis^jui adeft in fecunda depofuione*
diipuraucr unr etiam , quoe teftes requiran & hoc eric ex plorar iflimum, quando cum_
Cur ad improbandam fidem inftrumenti , &
prima fubferiprione concurrir verifimiliruquid opertur teftes inftrumentarij, Sc quid
do, ita Franc, de Are:, in cap. per ruas pod
non inftrumentarij , de quo latiflime per
ru.35.de probat. Dec.ibidem col. fin.in
Bart.& Doct.inl. .Jf.fi quis neget if. quemvcrf.fccunduscafus, & in vcrf.quartusca/of
admod.teft.aper.in cap. cum Ioannes Herepro qua decifione viderur cafus in I. eos, fe
mita de fid. inftru. in quo non immoror, nee
cundo refponforT.de fal.ibi,<V cum, qui con
laborabo.in diciendo limirationes ad cas,
tra fignum fuum falfm prarbuit tefhmoni
t quo agitur , nam vol donare hare omnia
Regio Fi fco, vna cum conf. A ym.j.'qui lapoena falfi teneri pronunciatum tft,ncc ma*
lus fignum effe poteft fubJcriptionispropri
tifiiir hanc materiam dtfeurr it: eft enirn_#
manu; re ft is , qui fe fubferibeodo , vidctul
maxima differentia , quando trada mus do
confiten omni feripta in inftrumento.
teftibus inferiptis in inftrumento per NoVnde non difputando opinio Bart- in d.i.
tariun ,& quando traftamus de teftibus fuit
proprijs manibus in inftrumento deferiptis: ix eos,qut voluiequod teftis vnum dicic cxtra iudicium,& aliud in iudicio.primum di
primo enim cafufuntdifpurationes Doo.
um attendatur, & ex fecundo poena fall
le tunc quia ficut fides inftrumenti,ita & fi
des fubfcriptionis teftium depender i No
puntatur , hoc vt dixi non habet contradidiooem,quando non eft fimplcx dictum, fed
tario prop certa iute deciduntu in ilto ca
fu omnes qua-ftiones propofirr per Do. in
eft ipfe,& non per Notarium fubfcriprus intrumco,& ira tenent,qui impugnanc Barr,
locis przllegatis,& fecundum illas confuluerunt quamplures Dod. fed quando fumus
idemq; tenet Barb.in d.cap.per tuas,8c idem
in fecundo cafu , quando teftes fe proprijs
oprime Fclyn. in cap. inquifitionis Jf.tertic
manibus fubfcripferunt inftrumento , tune
ante verf.qufiuift i ibi ,6c ideo non difeedea
do commun! opinione extra de aceuf.
longa eft differentia ex eo,quia non ftac hoc
amplius in fide Notarij , & lex tali cafu di
Et hzelimitatio ad omnia difputata per
to cit , quod videtur teftis a pprobare fubferiDcor. fuit de mente Abb. in d.cap. cuow
bendo , declarare & deponere omnia,& fin
loan. col. 7. in pnne. vbi eleganter hoc cragula in inftrumento contenta, allegaturcdidic.
tnunirer Bald.in l.fin.in 5 .oppof. C.de dift.
Si ergo hie teftes funt omnes proprijs ma
diu. Adr.addnci tur text.fo!lemnis ad hoc in
nibus iubfcripri , fequitur ex! prxallegatis
l.antiquita j.fin. . de teftam. vbi parera.*
qud varia-, Sc fall funt probaciones Cotai*
jim babee tcUmencum icripeum .gocho
fis*
fie

Confilium
Et fi pro fubfcriptione concurrit verifi<militudo,& maxima nuerifmimdo pro
depofitione,vt in nota fai eft latius demftrarum , igirur omni iure pro faifa eft ha
bendi probario Comitis , & pro inflrumento eft iudicartdum, & prefumendum et reg.
texr.in !. cum precious C. de probat. cum_
concord.
' Vlterius in faoeft probatum etiam ex
probationibus Comitis.qualiter Comes habuir minutas in eius poffe , illas confignauit
Notarid, ab eo demum fecit ftatim poft ftipulacioncm reafl'umere instrumenta , Sc ipfe
Comes habuit in fui poiTe.ac tranfmifit vlci ad magnificum Comum de Maio Pro*
curatorem,lex ftacuit.
Qtjoddm quisinfui pofe habuit feriX i pttiram.pratlumicur omnia percundtaflc, Si
vidifle ad tcXt.in I. non eft ferendus cum ibi
nor.per Batd.& Angel.fF.de tranfa. in cap.
confti tutus de teftib.notab.Do.<& maxim
Bald.inauth.qui fennel C.de probat. Imol.in
Llegara inutiliter verf. extra gtof. de leg. t.
fed fortius quancto non folum habuit in fui
poTcfcd de ea difpofuit.tunc eft prfumprio
iuris ,& de iure,aduerfus quam non ad m i cri tur probatio in contrarium , eft deciio follemnis Paul de Caftr.in d.i. non eft ferendus:
gitur ftante hac feiencia, vana fuit prxtenfioComitis,& falfi perneceiTc iudicandi iunc
teftes .
Prarterea inuerifimilicudo probationis fibat faltatem ex reg.vulg. Petrus Comit**
abfens , Cornes habet in fui poffe cautelas,
ipfe elegit Notarium, ipfe vocat teftes, ipfe
primo Itipulatur procurationem in abfentiam Petri , fecundo rarificationem , tertio
aliam ratificationem cligendo teftes, Nota
rium, & in fua Terra Mignani,quisergo.voluit falfitatem machinare > & qui Notarius
illam perpetrare/
Vlterius.fi re& aduertatar ad teftes fubferiptos in inftrumento ratificationis furie
feptem, quorum duo tantum deponunt t 'htra inftrumentum,reliqui ver fubfcripti n
Amt examint!, qui iam tunc viuebant, quia
examen factum fuit in anno ij 4 & inftrurrienra confea in anno 1 *, xo.vnde habemus
Notarium, & quinqu relies, ex quoinfertur
fecundum reg.Bart.& Doftor.in^d.lT.fi quis
neget,& Doctor, communiter in d.cap.cutn

XXIX.

dj

hic demohftrattim.quodnon fintifti reftes.

Et vltim intaneum Doftr.vohierunt foI $ re ftandum inft rumto, quod eo praMunipferunt, quod tradidemnt pro regula, vt teftes
deponentes contra inftrumra deponant de
die, Sc menfe, Sc de io inflrumento in indi uiduo,& fiat articulus, qued illud inftrumctum , Sc nn aliud fuit confeum, alias pro
fubftinendo inftrumento przfumitur piuraiitas illorum,& teftes aliter deponentes non ,
probant Abb. communiter feqntus in,L
cap. cum loannes , hi ne debet fieri ex afta_,
probatio vlrra prardicta, quod teftes hoc de
ponentes funt ijdem in inftrumento defcripti , cum poflent reperiri plures homines
eiufdem nominis,& cognominis,de quo per
prxdida latius Dcc.in conf. 101. quia quan
do tra&atur de impugnar ione inftrumenc ,
probatio debet concludere de neceflitatc-,
iuxradodr. Bald in l.iurigenrium S. quod
fer rT.de . cum alijs cumult is per Dec*
' vbi fupra.
Dixi tandem, quod hicadeft vlrima rari
ficado, aduerfus quam pars nullam habet
probationem, qua; tollic precedentes difputationes,& propterea vndique apparet dej*
falfitate , & vanitate praecenforum per Co*
mircm.qua re fumus abfoluendi ab hac peti
cione Rgi j Fifci , fecundum quar fuit iudi
catum_> .
Pro loanne Baptifta^
de Gapuib .
SV M .1 M.

I TcudalitAs alicuiut corporis quomodoprobt*

tur cumfeqq
a Fifeut in feudi petittont quid probare debeat .
% Seruitittm non pr*fumitur,nifiprobetur * *
4 Notarwrumformulares ajftrtioms non prebant .
^
9 Ftudafranca inTHjgnoplura abfque oner*
feruity .
10 frteferiptionis centenaritr immemorabt*
lis differentia.
I I Aertionespartium vim contra immemorabiltm non b.ibent.
i j Appellatio , & reclimatio continet etiam in
, vt contra appelhnttm m plurtbus pof
loan.
Jt,quam in primafententia fa'umfutrit
Quod quando pro' inflrumento remanet
iudteari.
14 fufficiens numerus teftium , quod in cunu
cafum pro inftr umento praefumitur , & prat- 16 Appellations vtl rtclamationi inbtrent non
babet ntceffitattm tmpora t proutfi veri
tialet .
rclamant, v'el apptllartt.
' fturfus teftes fecundum Bart, vbi fupra_.
debent effe omni exceptione maiorcs, & eft 17 Sententi* conjormet tmponunt perpe*
tuum

loannis Francici de Ponte

6l
... Quod lo. Baptifta eonuenrus non pofiituumlentium% & an pojfit fcripturis
deac
locum, vbi fuit caale eil indubitatum,
tiouiter reperds quis audsri, " nu. o.
ft Lt l.C-deftntaducrf.fifc lut. & /.Impera
vtex pr.rdicb vi Iura D Villani>& etiam ex
acceflu in loco hto , bene hoc feiune D.Iu>
tortsjf.de rt itil-explicAnt:ir,& nu. 1 9. .
dicanres , qui fuper loco fuerunc Sc Fifus
10 Silentium perpetuum ejfe impotum quid ,
hoc controuertit, videlicet, quod vefti
ad pragmaticam Ferdinands Primi.
giaantiqua cafalis non habene quid cmune cum territorio pofleTo per lo Bapciftam:
ARGVMENTVM.
fed fortius hoc demonftratur pernecefle ex
eifdem fcripturis Regij Fifci,nam in ipfis afCiando res prsefumatur feudalis vel
feritiir confines omnes feudi Ordicellzefl
vfque ad vas publicas , & fgnanter in pro
feudali feruitio liberate.
euracione fa&a per Comitcm Fundorum_,
dum facit mandatum ad vendendum in ipCONSILIVM CXXX.
a propria veaditione, in ceffione portea fa *
*
t
ti per Comitcm Palenz Fabritio de Car
VodOrdicella fuen'c fcupua idemq; in aflenfu defuper expedito ,
dum>& Caale tatum,
Nunc quzfo actendatur nam ex defigda*
coniirtens in hominibus,
eione loci vltimo loco fafta in proceflu fot.
& vaiTallis > permutado
o. locus, vbi erat caale habec vias publi
Ladiflai appcllac feudum,
cas
circumcirca, Se terri tori um poffeilu ti_#
feu Caale in anno 14
per
Io.Baptit,e(t extra illos, Sc impofibi*
In vcdicione in an. 146?.
fafta per Comitcm Fundorum dicitur Feu
le eft confinare cum vijs publicis.igitur non
pofledit lo. Captiva id,de quo difeeptacur.
dum Ordicellz,confiftens in hominibus, vaf
Qualitas prctij ficit hoc impoffibilcnara
fallis, vaallorumq; redditibus , & hoc plufi in anno 1469. fuit venditum hoc feudum^
ries,& fie vdicur,& fe promittitur euiio.
pro ducx 200. & hodie quod podet lo. ti a.Dum Comes Palen emptor in ann. 1474,
cedit hoc feudum Fabricio de Capua dicic
ptifta, vel non, valent rautum, vel paruou*
excedic, i g tur non eft illud.
idem i videlicet feudum confiftens in homi tubus, & vafallisivaflallorumq'; redditibus
: t fi dicac Ficus , quomodo hoc pofledit
& idem in afenfu expedito in anno 1477. fuIo. Baptifta replicatur non elle obligaran)
per dia .
oftendere titulum rei libere poTcfz,& fu/fiDum przdius Comes przfupponitur pecit dare inftantiam, quod id.de quo fcr/ptu> 1
rz loquuntur, non eft id, quod lo.Uaprift x-#
tijfle reintegrationcm, idem dicitur in anno
poedir, 3c fi illud fuit caale, vel ex inhabi470.
Adeo quod omncs fcripturz, in quibus fc
racione fuit extinum, & tanquam in iurifdiftione tantumconfiitens,non repcriturta
Ficus fundat, clare faciunt hoc fuic Cafa'
le habitatum.
*
xatum feruitium , vel certum eft illud intej
Et vtde przdicb's non poflic dubitari>sc
cafalia Capuz defcrip:um,& numeratumt&
addudz duz fpecies feripeurarum , vna cil
homines ill i us coram Baiulo Capu comparuifle pro adminiftratione iuitni r ,& hoc ab
Dumeratio eiufdem Cafalis in anno
arino 15 i7.vnde I.-).B.4prifta,qui nihil de hoc
tmmeratur inter cafalia Capuz.
poifidet,& ell hzrcs,& icripturz Regij Fifci
Sunt fecundo loco przfentara aft?, publi
ca in curia Baiitli ciuitatis Capuz ab anno
Amt vltra centum annos debet ipfe pcrquircre, quz fibi incumbunc 1 carens iam omni
1517.15. &.1518. in quibus apparet homi
nes przdii cafalis com parre, & lites ageactione contra Io.Baptiftam eonuenctum*
re coram przdio Baiulo przdic~tz: Ciuita
Nec quod poffideat m loco detto l'Orditis; & fe demonftrancurduo, vnum fcilicet, cclla,eft alicuius confidcractonis, poftquam
quod fuit cafalcraircrum ver , quod eU in
indubitatum eft^ocdenominationcm fum*
ter cafalia Capui , ad quam quomodo perpfiffe d cafali , quod erat in code territorio,
Si propterea funtinnumeri pofcTores,& (?
uenerit, nefcimus, & verum eil, hodie penitus eifc inhabicaturn.
gnantcr Ecdefiz , quz in codem loco polHQaodq,' hoc fit magis indubitatum, adeft
dent terri tori a,fcd franca,& libera: aliud.n.
inproceffu informatio capta per D.Viar.
cft poifidere feudum Ordiccllz,& aliud pofolim CommiiTarium, & accflus fuperloco,
fidere in feudo , cu. territorio Ordiccllz, Sc
Cx quibus apparet idem, &. apparet infimul,
hoc modo, vt alij poflidec loao. Baptifta, &
tbi fuit hoc caale habitacii,& quomodo ibi
fie poftquam Fifcus habet probare idntica*
ou po&dec lo. iispafta id,de quo agi tu; ,
te m (ci, t conaentus d:cic non pofiidcrej

Confiliura
id quod Fleos petit i debet abfolui , dicic
text, in I. fin. if. de rei vendic & ob id dixie
Aodr. in cap. fi vaffallus de feud, ft de feud.
dcfunft.mil. contr.fuer.quod duo habet probare Fifcus , vnum eft , fuiffe territorium_
concedentis,& aliud,quod fuerit conceffum
in fcudum,& hoc in qusitione illa,dum quis
Vultfeudum vendicare ab aliquo ,fi igitur
duo habet Ficus demonstrare , hoc effe terri cor ium , quod fuit emptum per illos ante
.ciTores,& fecundum, quod (it cum qualita- .
te illa feudali feruitio obnoxia,vt fc fi deficiatin prima proba tione, opus non ft tra
bare de fecunda .
Secundo loco diftum eft,feudum hoc nun3 quam foluiffe feruiciumi& de iure fundatum
eil in alijs allegationibus, quod nifi reperiatur fpecialitcr impofi tum > illud non debe*
tur , quia non efl de fubftantia feudi, Fifcus
ad hoc non adducic,nif antiquas affertiones
faas per Notarios de formulario, & nonad hocfed in forma>quodq; fit indubitacum
rogo aduertatur.
Totum fundamentum Fifci eft in venditione faa Comit Fundorum Comiti Pa
lenz , quo dicic nos habere caufam , & fc
de A quiis non opus eft tra&are, cum nonhabeamus caufam ab eis>& fine fcripturae in
anno 1458. & 1 46 1. & lis eft mota in anno
157.. vnde funtdecurfi anni plufquam cen
tum , qui inducunt nouum titulum . Comes
Fundorum,dum vendidit, fecit mandaturn_
ad vendendum,& ipfe vti principalis melius
informatus , nihil dicit de feruitio, fed facie
mandatum ad vendendum feudCTm Ordicellx pro certo prctio,& nil aliud.
.1. Dum Procurator vendit , Notarius in af4 fertione apponit verba folita, & dicit modo
infrafcriptoicum hominibus,vaffallis, vaffal
lorumq,-redcitibus,domibus,pocffionibus,
terris, terri torijs cult is , & incultis, prat is,
film's, nemoribus, herbagijs, montibus platiis,planiti js,aquis, aquarumq; decurfibus ,
juribus,rationibus, & pertinentijs alijs qui-,
jbufcunque ad diftum feud urn fpeantibus,
& pertinentibus , nemini in totum , vel inpartem vendit urn, aliena tum, obligatum_j ,
hypothecatum , feu diftraftum 1 alicu
oneri , feu obligatio fubmiffum % edfrancum,hbei umA exemptum ab omni>& qualibet venditione,alienatione, obligation--,
)ypothecatione,redditu,cenfu,angaria,perangaria,feruitio,& przftatione quacunque,
& ab omni,& qualibet alia fpecie feruitutis,
excepto feudali feruitio.
Apparet igitur, quod principalis in man
dato nihil dicic de feruitio, Procurator igna*us,nec ipfe aliquod dicit j fed Nocarius fa

XXX,
37
cie affertionem de formulario,nam fient di"
cir,cum montibus, redditibus, aquis, aqua"
rumq; decurfibus , & ex facie loci apparet *
nunquam talia adfuiffe, im impoffibile, i ta
pariter,dum dicit franeum,& liberum, prarterquam feudali feruitio debendo Regia;
Curiar,incelligitur qua tenus debetur,& om
nia intelliguntur fiqur , vel fiqua funcauc
debentur.
Et ea?dem affertiones conlequutiu fiunc
per Macthacum de Capua', adeo qud habet
Fifcus vnam affertionem aftam in inftramento venditions confefto per Procurarorem Comitis Fundorum : alteram vero per
ceffionem faftam M at th*o de Capua Co mite Palcn Fabritio de Capua. Non loquor
de illa cartuja reintegrations, in qua eadem
fitlaffertio,nam ilia nullius eft fidei, vc alias
fuie diftum.
Har affertiones func in anno 1469.& 14.74.
'lis eft mota in anno 1572. & fic port annos
98.poffeffionis libera, & immunis feruitio
quod impofitum , folutum reperitur f antea, poftea , vt ex fide Regia
Camer fol. 11 j.& fuit hoc affertum feudum
pofleffum per perfonas iam omnes defcriptas in cedularijs pro alijs ipforum bonis
vt fuerunt Aquini,Comes Fundorum Comes
Paleni, & vltimoloco Gcorgius de Capua >
4 quo defcendit Io.Bapcifta,qui pariter cum
fuis anteefforibus defcriptus reperitur ipcedulario pro Terra Campilattarij,qu omniaconftantin procefTufol. iSj.i 13.
Exquibus inferturad aliud inconuinci5 bile mociuum,nam fi affertiones effene ver,
& affirma tiuar,& non condicionaIes,feudum
effet taxacum , & non data deuolutione ad
Regem , oportet illud effe inclufum in taxa
antiqua illorum de Aquino , quibus pratfupponitur habuiffe caufam Comitem Fun
dorum, & ab eo anteceffores Io.Baptifhe.de
Capua :hor nunc confideretur quid
importare inter tot , & tantas Terras , feu
dum tunc valoris in proprietre duc 1 .00.
vnde graduando motiua .-Primo dieimus nos
6 non poffidere id, quod Fifcus petit. Secund
territorium noflrum effe burgenfaticum, &
denominado feudi non nocet , quia fie foH eft appellari territoria ampia, &fpa
7 tiofa,& vti tale pofTeffum tempore immemorabili . Tertio dicimus quatenus iudica8 retur effe feudale,quod eft feudum francum.
Quart,& vlcimo.qud fecundum prartfionem fifci effet taxatum infra taxam antiqua
illorum antiquorum poffefforum , qua; nihil
effet; & fie non pote ft de nouo taxari .
Et quia Fifcus dixir,qud in Regno non9 eft fldbuc auditum adefie feudum, quod nqn
Hhh
lofuat

6}B

loannis Francfc de Ponte

folpat feruitium , videaturfeudum S, Marit

Er adhocnuiicqu*fo aduertaturfj
de FoiTa paifeflum per iljos de Silua,nam eft iz ponifgladium adradicem)intellcus all
r
' fuie
'
datus prardiis alfercjonibus antiquis , v"
francum
leruitijs, & ira
iudicatum in
ftent condicionaliter , fi & quatenus ieruiJUgia ( arn ra Summarix , dum Fifcus petium deberetur: nam fiante bac probacione-tijt llud caxari,&de(cribi in edulario, &
jmmernorabili, & nullo dato feruitio ab an
ondemnari poTcfbrcs ad omnes adhoas
no 98. ante, igitur ne aifertiones fine fatpretritas. Idem cfi iudicacum in feudo Caifx,ne detur contrarieras , & vt omnia con|jani poffeffoper Principem Hoftiliani , & in
cordentur , dicendum erit aifertiones fuifle
fompluribus alijs, vteft in Regia Camera-.
conditionales , fi & quatenus feruitium denotorium,& (i non darecur feudum francum
betur, & propterea vera erit demumprobafryftra Doctores iorer esteras difl iniones.
tio facta immemorabilis ex qua Fifcus refecerunt hanc videlicet ,qupd quadam eft
manee exclufus, qui intellects nullo modo
feudum francum fcruitio,& quodam ferui*
poteft cuirari: nam cerritorium hoc reperitio obnoxium, fed fi in proced! eft verifica
tur poefum ante prxdias aifertiones per
ra immemorabilis pofleio rei , de qua agiplures feudatarios defcriptos in cedulinjs
tur,vt libera* & immunis qu iliber prxita*
proeorum bonis feudal bus , & non reperitione ex qua poTeffione lex facie pofeffojrem rutum , quia haber vim priuilcgij vulg.
fur inter alia territorium,de quo agi . ur.reperirurdemum polfeffum per coi'dem , qui?
reg.rcxt.in {.hoc iure Pf duus aqua* ff. do
aifertiones fecerunt , & aba feuda poflideaqua quotid.&xftiu.in capfuper quibufdam
banr, & erant taxati , & tarnen nihil reperitf.prxterea de verb.fignif.igirur omni caret
tur de hoc feudo , reperitur vltimo pod af
actione, &: dum aduerfus prxdia vulc obijfertiones prxdias poffeflum per tucee/Tocere d prxdi&is feripruris fais annis 98
jo retro, diitur qud hoc nihil qupad immer
res feudatarios pro alijs ban is feuda.'ibus
defcriptos , & poflederunt per aniios 98. 8f
morabikm pofieffionem , fiquidem hxc eft
differentia inter immemorabilem, & ent-r
nihil folueruncfedtcnuerpnt vti liberum-
nariam , narp.illa requiritlapum ceneum-
igitur veriflima eft probatio.V condiciona
anuorum;immrnorabilis verfecus & mi*
JeSjfiue errnea: erunt aifertiones prxfar*. 1
nus tempus umci r,nam fufficir, qupd tee?
Vel vi ti m pernecefs dicendum cric,
deponant memoriam non extare > cum re- 13 quod ftante prxdia proba done poflcffioquifitis per Canon, in cap, r. de prxfcript.in
nis immemorabilis, ampletendus erit alius
intellcus , quod cripturx prxdix foqut '
lexto,ecundum Lap,& Gtmin.k banfr.itL.
d. cap.!. tec tarn immemorabilis quam cen
pon pofunt de ho territorio, fed de cafali
tenaria parem habeantvim , qux latiffim
nam quant magis prxfupponicur feripmtradidit,& cumult Aytn.de anciq. temp.in
jras loqm de feudo feruitio obnoxio,& qudt'
4-.par.in cap. abblutis diffcrentijs quatuorpos po demusjverificatum eft ef?e liberum:
deeim in i.quxfbptr rotum,allegantur comigitur non eft illud , S faltem fi dacurCafarnunitcr Canon, in cap. cum nobis de prxle,feu Feudum Ordicex cum vafallis,*
fcript,& propterea dum per anuos 98.etiarn
datur hoc ttrritorium pernos poffeffum, f
fecundum Fifcum fueritterritorium pofefr
habeat fines diftinos , probatio Fifci
concludit perneccffe,cV cum fit ,& pro
fum vti liberum 4 feruitio, hoc uificit quo
bati fit tbia , & habtmus plora 1,>'
ad immemorabem ,
appellanrur feuda Ordicellx,& qud nof-'
Sed vlteriusfcriptur prxdiftx non fun
Il ontrarix taliter fax probationi,quod ej
poiiidemu,verificatum eft per immemora-'-,
illis dareNir ioterruptioprxfcrptionis,nam
pilem elfe poflefum liberum , & immune if*
funt aflertiones partium, ex quibus vult Fi
qualibet fpecie fei uitij , & feudalis qualita*
fcus elicere pr* ba.tionem, quod/eruitiurru*
tis, propterea probatio prxdicta tanquam_i
debetur, & contra dicimus maiorem pror
pon concludens,& dubia Fifcum non iuuat,.
bationem oriri ex diis rot terium immer
& cenfequenter lo, Baptifta conuentus de
morabcmdepontntium, ex quibus lex vulc
ber abfolui ad texc.in 1. eque natales C. de
oriri piiuilegium ; Ii ergo priuilegium eft ex
probat, in cap. in prxfentia eod.titu. vna parre , ex alia anciqux affertiones, quid
Yu.lgae*
dubi j ene, quod fiare prebati prxualebit? &
ft prxdictis non obftabic ftntentia yh
propterea non dato ex aduerfo priuilegio 14 timolocolata , ex qua fuit declaratum_j,
concrano, non folutione aqua, eu prxftaterritorium fie feudale , fed feruitio
lione feiimij, errpnex funt prxfumtnda af
liberum , & francum : nam fententia prrfertiones , & liberum erit terntorium ludidicta non obuiac fupra traditis, ctim_
aliud fit Terricorium effe feudale ; aliud
candunv- ,
-'* .
.. '..
r.ii<

7?

Confilim

CX XX.

639

lacius firmac Fely.in cap. rentens nu..verf.

er efle poflefum liberum, & francum,
fecunda conclufio de ceftib. & ob id Balda
cum poffit efle feudum, & francum, & libe
auch.hodie col.fin.nu.y.C.de cempor.appell. "
rum feruitio, ve eft fundatum in primis
tradic,quod aliquis poterit adhscrere appel
allegationibus.
lation! pro fuo incerefle,licee infra decern-*
Rurfus fi fifcus fenttiae acquieuhTer,pofdies non appellaueric , & ipfe adherens J fee de hoc difpu tari, fed cum fifcus fentenpellare necefe non habec ; aliud enim eft,
cia recia mauerit,hc fu redamacio prbuic
quando vol ratificare actum fuo nomine-.
reclama to beneficium , ve poffit controuergeftum,ex quo mihi ius poceft acquiri, tune
tere totam caufam, nam poftquam ab hac
quia aus validacur ex perfona illius pro
fententia fencije fe grauatum , eamq; impuI gnacnon poteft exea fe iuuare ex reg. text,
peer fui inr,erefle,tc poflum ratificare quocunque tempore.quae latius comprobar Fein cap.ex eo de rcg.iur. in fexco, & hoc ma
lyn.in cap. cum fuper nu.6. verf.fecundareme cum traetur inter eafdem perfonas, &
in eodem iudicio,nam fi inter alias perfonas
itriio de re iudic. que omnia fundancur ex
une alia eifent difcutienda ex rraditisper
communi fententia Ooor.in h i. C.qui admitti, cuius fuie originarius Bart. quod quCompoft.& Io.Andr.in cap.S.Crucis de redoacbs.qui debec fieri infra cercum tpus *
fcr.& Iatius per Roma.conf. 347.0b quod,vc
valer in perfonam eius , qui fecit nomine-
dixi przbuit hzc reclamado fifci reclama to
proprio , cune alius poceft ratificare extra_#
remedi, vc peffit allegare omnia,qo poflet
tempus, quia cune non dae ipfe rarificas efle
ante prolacionem fenteneic , prout eft cafus
atui,nec in efle producir, vel illum validar,
in 1 ampliorem C.de appella.im poreft Iu
fedeft ille in fe perfeftus,& validus.
dex ex oficio hoc facer fecundum Bald. SaHzc omnia func difputata ad demonftrSly.fcV communiter Scrib.ibi ponentes exem17
dum
ex coc, & cantis Fifcum nullum ius fla
plum,quod fi peticrim decern, & fuericreus
uere , & quod dum hodie iure [exaduerfario
condemnatus ad quinque:reus ver appellaucrie,quia tune tetum deuoluitur ad Indice
poft binas fencencias vult audiri prztextct
feripeurarum nouicer reperta rum, quod ve*
appellationis; poterit tam appellatus.quam
r func illae nullius momenti& cales, ve non
Iudex pra tendere condemn acionem ad decc
& Iudex ex officio>non folum ad partis peti fumus in cerminis, in quibus iura ils bene
tior hoc facer, nec appellans poterie fen
ficium przbuerunt , ve ex feripturis nouiter
repercis debeac audiri,ob quod iure mrito
ttia lata fe iuuare,fi earn impugnaueric apfuie in przfenci caufa oppofiea principio
|>ellando,nec acquiefcentiam appellaei alie
exceptio rei iudicatz,quxcum fueric refergare, quia aequiefeentia habet iuris intelleuaca ad mrita , debet hodie ante omnia.*
*ftum,quarenus aduerfarius acquieuiftec, ita
decid, liquidem non dubicatur adefle in hoe
notab.decif.Rot.in tit.de appell.nti. j j.qu
facto binas fententias,& poft illas Fifcunu
exclamat,& fequitur Ant.de Butr.in cap.c
infra criennium reclamarte , iterum petenJoannes col fin.de fid. inftr. vbi communieer
do ex parciculari priuilegio deber ex feriCanon, iroo infantum allegata func verao,
peuris nouicer repercis audiri,quod przeenquod dixit Bald.poft . in l.fin. C.quando
dic conuencusde iure nullofpao efle ad>rouoc.non eft necefl'.col.i verf.quzro de ta
mittendum obftante Regio Fi fco in feneenicalu nu.y.quod appellatus non habet opus
tijs Przfei Pretorio , i quibus non datur
calicafu fpeeificam proponcre appellatioappellatio cexc.in l.fi quis aduerfus , C. dt*
nem,vt fententia conformetur in eo pluri.in
precib.imper. fter, per quem difponicur fe
quo reus non fuit condemnatus, fed Iudex ex
me! cantum fore licicum fupplicari , & proofficio facier,& fi appellaueric, dicetur calis
peerea Pragmtica Regis Ferdinandi Primi
appellatio fuperuacanea
imponit perpeeuum filencium, quando func ;
Hace non habene difficultatem in pra?fenti
duar fententisr conformes Przfei Prattorio,
16 caufa,pofiquam Io.Bapcifta conuenrus inh.
quam conformitatem non efle in dubium_
fije reclamacioni interpoficz,& equ princirefricandam inprxfenti caufa, fiquidem ju
paliter rcelamauir.nee mociuum fifci, quod
dicium inlticutum per Fifcum eit fuper rainharfio non eft in tempore , ipfum iuuat, li
xatione feruinj.ac (olutione adoharum_
quidem inhzfio non fubftinetur , nifi fub fua
prztericarum , & prima , & fecunda fenten
reclamationc , & fufficie reclamatonem
tia abfoluune conuentam caxaeione feruiffco faamefle in tempore nam femper,
tij , ac folucione adhoarum prztericarum ,
quod polka illa fuperueniac , poceft quan& vera eft fencencia fufficere ad propoficum
docunque cercius interefe habens reclama*
fententiam fecundam,in aliquo articulo fo
tioni exiftenci inhzrere , ica in proprijs terre conibrmcoballegatur communiter Paul.
fjninis inhsfionis coniuluic Oldrad.conf.25j;.
Hhh >
de

lo. Francilci de Ponte

&4
conformes : fequitur , quod fide iure com*
de Caftr. conf. lj.volum. 2. Alex.cenf.77.
Tol.i. Dec.coai.385. Curt. Inn. conf.3.
muni non dabatur reclamatio, vt tandem-*
Dum igicur Fiicus prxtendie ipfum auilia filencij impndrio per Pr,agmaticam in
J8 diri ex priuilegio proprio,femper quod ve
duca aliquid plus operetur , vr. ex quolibet
nte infra triennium ex regula text, in 1. 1 . .
alio pice, & ex qualibec alia caufa amde fencenc.adbcrf.Fifc.lar. retrad. lib. 10. &
plius actor in iudicio non audiatur , quia_
1. imperatores fT. de re iudic. cum concord,
hoc importt verbum. filentium, hinc Bald*
dico ex prxallegar. minime eTe audiendum,
dixit in l.z. C.vt lite pendente,quod imponam iura przdia loquunrur in termims, in
nere filentium , eft exclwdere $ vc minime.*
quibus cadic appellacio , vc fi Fifcus eatn_
quis vti re, qua per impofitionem__
omiferit, poflic nonobftante lapfutempofilencij eft exclufus , & in I. fin. C. de reuoc
ris appcllare ex feripturrs nouiter repertis,
donat. dixit , quod verbum, filentium , imvel etiam per viam reftitutionis in inte
porrat,quod nec minima vox contraucnieneis debeat audiri in iudicio ,& melius in-.
grum audiri fecundum aliam opinionem ,
juxra text, in 1 fin. . de tempor. in integr.
1. peremptorias colum. penult, num. 47. C.
reib r. nam alias de iure communi erat con
fentent. refcind. non poil'. & fatis eleganter
in cap. i. JT. t. colum. fin. num. 28.de pact-*
tra num ad text, in 1. fub fpetie C. de re iu
dic & I. fub prxrextu de tranfa. & ita_#
conft.idem Bald.tradic , quod verbum filen
Door.communiter tradunt,tam in d.i. im
tium , importt vt quis amplius non loquaperatores, vbi lafon quam in 1. 1. C. de fentur, non audiatur, & penitus fileat, & polcent.aduerf.fifc.& ratio huius deeiiionis eft,
quam per Pragmaricam eft appoficum fi
nam reftitutio in integr datur ad id , quod
lentium, non intereft, quod in fenrencia non
facer poterat , & non fecit , prout optimc
fit illud adieum: im poftquam per Pragdclart Bart.in l.fuperuacuam C. de temp,
maticam illud parciculariter imponiturd/in inregr.reftit. allegat text, in 1. quod tem
cimus ex lege illud impofitum ftatim, quodi
pore C.de reftit.in integr, vt mrito quandu adfunt fententia? & Iudic tacite edo contra Fifcum eft lata fententia , & non
tiam appofitum cenfetur,eft decido punualis Bald. in 1. quid tarnen ji.li arbiter noappellauit,&. fic tranfiuit in rem iudicatam
prsEtcxtti nouorum inftrumentorum habetat. 3. ff. de recept. arbit. Ex quibus omni
bitreftitutionem in integrum; at quando.
iure arbitror , fiue ex iniuftitia caufa: , fiue
non adeft vnica fententia,fcd adfunt dux, &
exprardtis duabusfententijs conformibus
lex non priuilegiat Fifcum in hoc , vt poific
Fifcum fore repellcndum. Ex prardidis fuie
conuco tus abfolutusab impofitione vendpluries reclamare & nulla poffit fibi impu
tan negligentia , quia tantum reclamauic
cationis feudi adhoarum , & releuiorum.
tunc cflet multiplicare illius priuilegia_> ,
contra textum,& doftrinam communcoui
Pro Baldaxare Milano.
Doctor, in I. fingularia rT. fi certum pera tur;
lex enim dat priuilegium Fifco appellandi ,
quando fententia tranfiuit in rem iudica
svm ma<kiv .
tam , fed quando funtduar fententiz Prarfcti Prartorij , tunc Fifcus rcpeilitur , non ex I Vtrbum placet , importt gratiam ejje perfi
dam fiat im fignatafupplicatione .
eo , quia fententia fecit tranfitum in rcnu
iudicatam , fed quia non datur fecunda re- a InueJUtura feudi vacaturi per mortem iure
clamatio , & in hoc cum Fifcus non habeac
ftudorum permitit , & pracis obliga
fpetiale priuilegium non debet audiri .
tnueslientem, ita -vtfoitiendo intereffe non
liberetur, & nu. 3.
remedium illud tanquam odio19 fum Dodor. reftnnxerunt in reo , non au. 4 Inuejtiturafaiiafeudi vacaturi,feudo aper*
tern in atorc, & ratio eff,quia debet ator
to, etus on cffio retrotrabitur ad ditmfitvenire ad iudicium inftrutus : fecus ver in
6a inuefiitur*.
reo qui inuitus ad indicium trahi tur, fuie 5 Claufula ex nunc pro tuncfacit aclum ab ini
limitatio Caftrenf. communiter fequuta_#
tio perfifium y trabttq. tempus prafens ad
inconfil. jzy. incipicn. in caufa , qua: Parfuturum,&ft< 'r.rum ad prafens.
mac, quod fequitur Curtiuslun. confil. 18. 6 Dominii transft>tur exfolopriuilegio prin*
feud. & nouifiim Boer, in decif. 305. in_
cipis fine traditione , vbi confit de voln
fine .
tate prineipu tranjferre volentisVltim , & fortius fi virtute dicbe Prag- 7 Et boccafu prafertur primus etiamfifecunaomatic Ferdinandi Primiimponitur perpcdus donatarius printipis corporalempoffef,
tuum filentium , quando fuoc duac fencenti
fionemfit eonfeauutus. .
S Sfri*

Confilium

CXXXI.
64t
8 Scriptura non e defubflantia gratia .
fui nepotis.& die "j.OBob. 1 496. 'cum pom
9 Gratia dtcttur in formis ante expeditioncm
pa folita Equitatus e per Ctuitatent,
literarumtnon quoad valtditatemfd quo
T^eapol.
ad txercitimn excquutoris dati .
3 7 %jxfuccedens in Regno iure bareditario 10 Contraclusfeudalis enominatus, " bodit
tiam ante inueituram e ri\jx ,
Do
vitro citroq.obligatorius.
minus .
I I Inuefiitura nonfolum per pares Curia,fed 38 Imperator exfola eleSlione ante coronatioquandoq. per extreos probari pote.
nem confequttur poteatem adminirani a lnueitura non requiritfcripturam^ quid
di,attenta maxim confuetudine.
in Regno latiffim dieritur .
39 Corona efignum Regis ,fed non conituit
j 3 Demantalia Rex alienare non pote inprRegem.
iudicium corona,
40 Princeps regu/ariter non pote auferre do
14 Demant/, & dominij differentia.
minium>ne direlum,nec vtile.
J 5 Excadentialia Hjx alienare pote .
41 Privilegium Principis primum non tollitur
16 1^/gia itera quomodo probentur.
perfecundum,etiamfi ineo adfit claufula
1 7 Sigtllumfolum Regis probt inueituram.
derogatoria ampliima,nifi infecundofiat
l8Capitulum Regina Joanna, item quoad petiSpecialis mentio de primo .
tt on em, nun quam vfu reeeptum.
42 Meritaprobantur exfila afrtionc eius,qui
J Pragmtica Regis Federici de txptditione
liber donare pote.
prtuilegiorumfuper libellis, & memoriali- 43 Concefofeudi ob benemrita quia tranfit in
bus non procedi in albaranis,& late de ilcontraclumfeudalem vitro, citroq. Obliga
lius pragmaticf intellelu.
toriumfine caufit cognttione d Principe^*
io Scientia Principis idem operatur,quod clau
reuocari non pote.
fula ex certafcientia.
44 Dijpofitio reuecatera non trahitur ad conai Scientia Principis prafumitur infaclo pro
cefftonem iuratam.
prio maxime de recenti.
4J Succefior Principis non pote etiam de^pleni- .
ai 'Princeps non imponitbi legem qua recetudine pnteatis reuocare contraclum,
dere nonpoffit.
pradeccjfons .
a j Papa non adringitur Regulis Cancellaria, 46 Priuilegium Principis debet interponi abfq;
a4 Princeps procedensad aliquid faciendum,
tertij praiudttio, etiamfipro publica vtifcienter,& deiiberat -jidetur velle tollere
litatefaclumfit.
tus alteri quajum .
47 Claufula decreti irritntis vis, & effcSlus.
a 5 Clausula de plenitudine poteatis operatur
Pretium e de fubantia contrarius vendi. ' etiam in terty praiudicium .
tionisjbidcm.
Principi nemo pote dieere cur itafacis }
4 'Partes poffunt declarare contraclum inter
17 laufula de plenitudine poteatis aquiperatasgum ejfefimulatum,nonfolum incon
tur claufulf ex certafcientia .
tinenti pojt contraclumfed ettam ex intera 8 Claufula praditt plus operantur quant
vallo in carum praiuditium,fed non alte
claufula nn obante.
rm s tertij ; & tunc dtelarat0 rcirotrahi'
29 Claufulafupplentes ,& quemeunque
tur ad ternpus ipfius contraclu.nu.<\9
defetlum, tollit omnes defilus :urts pofi- 50 Patlum legis commifforia ipfo ture tranfiert
tiui .
dominium.
jo lut'amentum toHit folennitatem infinitatio- ^xPaclum legis commifforia ipfo iure refoluit
nis.
contraclumperinde,acfi nunquamfalus
3 1 luramentum habet vim claufui derogato
et.
ria etiam in contraSiibus .
5 Paiafunt efi aliquid ab initio nullum, vel
i Subfcribens approbatfcripturam perinde>ac
futffe aliquid,& refolutum ipfo iure .
*
totamfua manufcripfijfet.
5 3 Priuilegio cejfinte,cc(jlit Ulitis efficlus.
3 3 Germnatio vim habet claufularum motufpro 54 Papaficonceffit Titiofuperprima vacatura,
pry,ex certafcicntia.&non obante.
deinde illam vacantem cuitlit Sempro34 Scriptfi dlumfitvtatfuper contra niofi reuocet bancfecundam conceffionetn
lutqui adfui ej/entiam non requiritfcri
prima concefsw, qua erat reuoeata perfepturam , id tntelligitur non ad ejfentiam,
cundam,remanet valida .
fed adfaciliorem probationem.
55 %Ac~lumjacicus contrarium primo , videtur
35 Maximfifcripturafacienda fit pro caute
ab illo recedtrefallitfifecundus adus non
la vnius tantum ex contrabentibus.
habuit efjilum.
$6 Rex Federicus habuit Regnum iure heredi
6 Princepsfiex iufla caufafacer t conitvtio.
tario per mortem cJ\jgu Ferdinandi II.
de transfirendo dominio devnoin^t
Hh h 3
aliUm,

lo. Francifci de Ponte

642,
5 wl tonfugit ad Pbiliaos .
alium,taufa illa ceante , deberet cefiart^
81 Vaallus ligius omni iure Domino fieruire
tranatio dominy , & res reitui priori
6 in auxilio e, ac debitam obedientiam
Domino,fi ab to ablatafuiet.
praftare tenettir.
ifClaufiila omnes appofitam contrat lo
% Vaallus fbli Regi credere debet, an bellum
nulla funt.
t iuum.veliniuum.
jSClaufitla de flylo Notariorum non /8 3 Vaallus non potefeudopriuari, quod ami
muntur appofita de volntatepartium .
it tarn copulauerit cum bqfie Domini , ntfi
59 Obliuio prateritorum negotiorum, & facli
idfalumfit
in damnum Domini .
propry prafumitur in Rege propter eius
84 Sententiafaltem declaratoria requiritur in
eccupatwnem, & idem in quolibet bomine
crimintbus,in quibusfeudatarius tpfo iure
occupt
feudo priuatur.
60 Bar coneeo res mdica rejpefu Re85 Priuatus babens cau/m Fifi o, non pote/i
gis concdentis.
fe tueri ex pratenfio iurefifici , quod fifeus
l Pooprafumitur capta ex caufa non acceptauit.
denti .
86 Res vbicunquepropter delirium reuertitur
6 Titulorum multiplicatio ad fundandum^
ad Dominum ipfit iurejntelligiturfemper
dominium vtilis ei.
fiDominus voiuerit.
jCautelarum multiplicitas arguit fraudem , 87 Iuramentum
homagy debet baberi pro <vbi alus i defraudefufjelus,alisficus.
ito quando per vaallum nonetit tllud
44 Feudum antiquum lict ex quaiitate noua ,
praare .
umfiat , ipus tamer,ifeudi dominium 88 Animus
quifueritin pracedentibus, colliginon dieitur de nouo quafitum.
tur exfiquentibus\.
61 Vaallo non poidente non currit ei tempus 8p 'Bonorum
appeilatione veniunt fiudalia in
petendi inueituram infra ar.
die,
Uteris Regist quia in eo non cadit prohib & praandi iuramentumfidelitatis.
tio alienationisfiudorum .
66 Forma data ad certum effetum confiequen- 90 Confuetudofiue
lex vnius 'Pjgni non vgtt
dumfi effcBusform* baberi non pote,obin alio .
feruatioform* remittitur .
91 Pragmtica Regni Hianiarum de fiolen67 Feudatarius non perdit feudum,fi deferit
nitattbus 'T\jgiarum literarum, in quitus
Dominum mortifre vulmratum.
Uteris locum babeat .
68 Soiennitas remittiturfiprefutura non e.
9 Voluntas etiam ex a ci nulla declarari 69 Ntgat ina coarata ad aliquamfcripturam,
te.vjluntatem fuam non declaratarru*
prebaturper infijeliont m illuisferiptur. 93 Rex
70 Teflis defadofuo , in quo nullum habet inetiam ex interuallo ,&in terty praiudi*
tereffe omnimodamfidemfacit .
tium declarare pote .
71 Probatio dieiturfaSia in termino ,fiintrant 94 Feudum
non committitur nifi Princeps dtterminum produflumfuit exemplum , &
clarauent,vel voluerit.
po terminum originale.
95 Tertius non potefi opponere , quod quis ami. 7> ABumfacienspro exequutione promijonis
fit feudum ob nonfaclamfidelitatem, quia
non dieitur aliquid de nouo/acere .
Rexfolum hoc poteil opponere , & decla
73 Ratifieans alienation? non dieitur alienare.
rare debet .
74 % Catbolicus non cenfuit Regem Federi 96 %jfiruatio
de fui natura non caufiit ius ali'
cum de Regno dejperatum,nsfi die 11.Ju
quod de nouofed ius ante confirmationtm
ly i j o i . quo Capua captafuit , & ab illo
die in antea, gea Regis Federici reuoea
conferuat .
97 Spoltatusfeudo, i reituto non tenevit .
turad praflandum turament itdelitatis.
75 'Probibita incerto tempore, alio tempore cen
98 Bellum contra boes tantm indicitur
fenturpermiffa.
exercetur.
76 Sententia latafine cittione e nulla, etiam 99 Mandatum
nunquam extenditurad prohi
fifitfententia Principis.
bita , & panalia , nifi in mandato expri77 Defenfio cumfit de iure natural's non pote
mantur .
per Principem tollt.
100 Bona iure belli quando licit capiantur
78 Stattum non pote operari , vifententia,
egregia declaratio.
valeatfine citatio^e.
101 Ctuttas capta ab hoibus non efficitur fir79
heitum eil amicitiam cum Infideliua ,fedfubdita quoad iurifdiciionem , 7*
bus copulare, auxiliumq. ab eis implorare
dues reiment bona.
pro defenfione R(gni.
102 Frater in Regno fiteedit fratri decedenti
to 23 auid Rex in neeetate belli fibi iHati
fin*

Confilim

CX XXI.

643

ne Jtberis in feudo nouo], perConitutio ignorante modo fiubfiinetm,vt defuccefjionibusfiante tnuefltturipotefi.

ra proft, & baredtbus.
I2J Conlitutum non operatur in contractu,
lo j l^epos nonfuccedit patruo in feudo rouo
nullo .
1 26 Traceptumguarentigie in contractu nullo
per Conflit. vt defuejjonibus.
nullius e momenti.
1 04 Infeudo expado,& prouidentia,quotfunt
perfona totfunt donat tones ,
quomodo I7 Claufula omnes in conceione appofita fentur\ proceder ex todern errare , ex quo
intelltgatur.
procefitt conceffo.
\o% Collatrales infeudo nouo nonfuccedunt.
\ 106 Collatralesfuccedunt infeudo paterno vf- 1 28 Claufula libelii ins, & iuitiam minirari
prodtfl,vt berba hettonica.
que adfeptimum gradum cum moriente,
107 Feudjtm ex pado, & prouidentia non cen- I a? 'tjx tenetur obfiruaregefla legitimfada
perpradecefforem, r maxime contradust
feturjeudum ft in perfonafuccefforis.
1 08 Frater licet iure omnium feudorum non
eo quod non tpradecejforis bares. .
fucced.itfratri infeudo nouoy tarnenfi in- 1 30 Infirmttas e inteilt lus quarere ..tionem
vbi babemusfenfum .
ueflituraJit adum,quodfraterfratrifuceedat,tunc venit,vtfuccefforfratris in eot I j i 'Diclio donec>& quoufque quid importent.
prout veniret infeudo paterno per fuccef- 132 Conditiofui natura antequam impleatur%
aclionem, obligationem producit.
fionem propric fumptam.
Nouatio eil vmus obligationis in nouante,
1 09 lnterpetratio eademfit in Regy's munificentys..qua in vltimis voluntatibus,& vaobligationem transfufio,atque tranfiatio.
135 Nouatio ejfe non pot, vbi exfecundo adu
lidum efi argumentum de vno ad aliud.
I j Conditio licet in legatis conditionalibus no
non indue itur obligatio.
retrotrabatur quoad dominium rei lega- 136 Imperfonalltas in perfonam promifforis vitiat obligationem.
ta, tarnen retrotrabitur quoad annulUndum omnes altenationes fiidas per hare- 137 Alternattuanon eil in eledione debitoris,
quando e appofitafauore creditoris .
dem medio tempore,condttione pendente.
Hi Conditio in donatione Regis condition alt , 1 38 Nouatio non fit nifi exprets verbis , <*r
cum interuentu nouf perfon.
retrotrabitur adfinem annullandi donationem d Regefadam'conditione pendete. 139 Protestatio prcsdensfacitdeficeresonfienfum in adufuhfequenti.
lia "Princeps non poteiifeudatariumfeudopri
140 Lex bene Zenone e adeo firidi intel/i
varefine culpa.
genda, vt quiiibet tnodicus error fufficiat
113 Culpafi udatari/ debet effe ani7a, & dead impediendam eins dijpofitionem .
clarata perfintcntiam
141
Lex
bene Zenone j vt procedat requiritur
1 \ ^Claufula non obfiante appofita in collatiobonafides Principis concedentis,item bona
nefacia Papa intelligiturde invalida^
fides conc(fiionary',nu. 142.
tollatione non de valida .
115 'Princeps prttfumitur motus ad conceden- , 14 ? Lex pradtda cefiat, vbi Princeps exprimit
caufiim ob quam res illa eftJua .

dum, ex eo quod exprefft in conceione.

44 Lex pradida non procedit , vbi tarn ador
II* Caufafinal:s arguitur exprobemto.
quam reus babent aufam Principe.
117 Gratta Principis etiam motuproprio falla
ipfo iure vitiatur exfalfitate caufie, & ide
fiex certafetentiafi$ri diceretur, nu. 1 1 8.
ARG VMENTVM.
119 Conceionefaciafub exprefsione, quod vacet ex vna caufa ,fi re vera vacet ex alia ,
Ad materiamcap.i. qui fucccT. ten.
concefsio non tenet .
ad Pragmaticam Regis Federici de ex
Claufula ex certafeientia oprtur tatum
pedition priuilcgtorum fuper JibeJiis *
in bis qua iurisfunt,non autem in bis,qu
& memorialibus an locum habeat in_.
funtfacli.
alba
ranis , & an ex folo priuilegio Prin
lai Princeps non prafumitur habere notitiam
cipis transfcratur dominium fine tradi
eorum,qua infado confifiunt.
1 ** Princepsfifciuijfet rem conceffam non effe
tions .
fuam , velnon concefitet, velfaltem diffi*
eiliuj .
CONSILIVM CXXXI.
Voluntas Principis talis prafumiturfuijfi
in prateritum.qualis exprafenti declara*
INtentionem magnif. BaJdaxaris Mani
tione colligitur.
aoriscx tac ferie, talitcr fundacam_
4 Vriuilegmm obtentumfitperJpolio Princiclic, quod mcrito 111. Lux ucila: condemaatus

644

Ioannis Francici de Ponte

les,& in cap. r.jTi Dominus in tic.quib. mo

tus fuit i!l,ad relaxandum baroni S.Geordi's feud.conftit.por.8: iniT.moribus in tit. fi
gij i fentenciamq; de'upcr prolatam confirde fcud.defun.mil.fucr.controu. Sc in cap. 1.
; mandam fore, & proirsdeprardido 111. Duci
decler. quiinueftit. feud. In quibus iuribus;
imponcndum fore perpetutrm filentium ex
apertiflm talis de feudo vacaturo concefinfrafcriptis quambreuius poterie demonfio permittitur,proutlatiflm Ifern. ideftrabicur .
probac,& carteri poft ipfum ibi in d. cap. r.
Ad quam re vendicationem inrentatam
col.j.&6.ind.tit.qui fucc.tenea. & d.cap.fi
fundand.im > adducitur ex adis,& proceTu ,
quis fecerit,& in omnibus ajs iuribus fupra
prout in breui notamento fadi confit euiallegatis , ac etiam in . prarterea ducatus ,
dentifiim demonlratum ee dominium.
verf.nec Dominus in princ. de prohib.feud.
d. barona: elle penes predidum magnificum
alien.per Feder.concluddotaliter validam
Baldaxarem adorern,harredem,& hiccefohuiufmodi inueftiruram , vt reuocari non-.
rem magnif. Iacobi Milani primi acquifito3
poflt: precis enim tenetur taliter nueis
ris.medisnte perfonamagnif.Baldaxaris fe
in tantum,quod nec foluendo intcrefle liberions ful a in, & fratris prxdidi magni. Ia
ratur
, & maxime in hoc a fu, in quo fumus
cobi , & legitimi fuccedoris in prardida ba
in
laico,&
feudo aperto in vita inue ft ientis
rona, prout latifim , & particulariter hoc
& fie purificara inueftitura . lnueftiraram__
demonflrauit Loffred. in uoconf. 38. quod
enim etiam abufiuam & quilibetinueftiens
pro prxdido magnifico Baldaxarc fenioro
non poteft reuocare,uec etiam foluendo infecit.
tereifc liberatur : prarcis enim cogiturtraProduda enim eft fupplicatio oblata per
dere corporalem pofleffionem , text, eft in-.
praeddum magnf.Iacob ferenirtlmo Reg
cap.fi rada, vbi Ifern. & carteri firmant in-.
Federico, petendo fibi conced baroniam_> ,
tit.fi de feud.dcfun.fuer.concrou.iar Ifern.
quando per mortem D.Mari ni Curia lis Coin prarlud. q.6. & in cap. 1. poft glof. ibii in-.
mitis Terra* noua vacare contigerit : qua*
print.de controu.inueft. eft etiam text.iunfupplicatio fuit expedita per prardidum Seda glof.fin.in tit.de noua forma fidel. $. fin.
reniflimum Regem fubdic ii.Iulij an. 1497.
im dixit Ifern. maxime in d. tir. I. qui fucc.
I per vcrbum^>lacer,quod verbum importt ,
tcn.col.6.in fi. verf. vnde, c\ hic feudo aper
& facit gratia m eTe perfedam Hatim fignato, quod quando de feudo vacaturo fada eft
ta fupplicatione , prout tradit is notari
4
inueftitura
illo aperto videri tune concefPetr.Btlliig.in uo Spccu.princ. fub rubr.de
fum,quando inueftitura fada fuit,|rerrorrapublic for. col. 6. nun-. 6. in fi. to 1.114. & fans
hitur ni m ad iliud rompus argum.text.in_
notab.determinauit Afiflid.in fua decif.15 3.
l.de acceflionibus in fin.de diuerf. & tempo,
& idem fi-mauir Ripa in 2. Iib.de refcripr.&
prarferipr. & pro tali inueftitura iudicatura
relax. ac pnncgrat cap.ii.& Calan, in glof.
fuiiTe.teftatur Affli.in dccif.fuaz. vbi huconfuet.burgun.in tit.de iufties jT^.nu.iRo.
iu modi inueftituram appellat de caducitacol. 61. ob quod idem Seit ni fli mus Rex Fete fucceflion is, 5 non de futura fucceflione
dericus pro exequutione gratis in prardido
iuxta tradira per Bald.in d.if.moribus, & in
memoriali concefl* fib die i8.eiufdem mcd.tit. . qui fucc. ten. faciunt plenc tradira-.
fis lul'j expediuit albaranum in forma folper D. Capyc. decif. 121. in 2. dub. & plenc
,& valida, prout in fimilibus confueuit, in
jacobin fua inueftitura feud, in verb. inuequo in r< munerationcm feruitiorum pridiftiuic , verf. quarro etiam vtrum Dominus
i laccbi ex nunc pro tunc,& contra cum
vacare contigerit per morte m prardidi Manum. ta.
Qua* quidem gratia licet conditional's
lint Curialis Baroniam prardidam liber
dici poflt , to quia fub condirione mortis
concefiitjub fide, & verbo Regio", etiam
Marini fuerit fada,& quia cmnin extitura
juramento, ex quibus Rex ipfe ad illius oberat
, dicetur conditio ncceflaria iuxta traferuantiam omnin fuitobligatus iuxta na
dita per Bart, in 1. ita ftipulatus la grandes
dita per Bald.in l.i.in pritic. rF.de pad. & in
in a quarft. princ.verf.iuxta hoc quarro num.
1. 1 . ft", de conftit. pec. & plcniflm per Scri41.if.de vcrb.oblig. qucd didum communibentes omnes,maxim Modernos in cap. i.
extra'de probat, cum infia.concordantibu: :
tcr fequuntur ibi Scribentes,& fimiliter in-,
l.quodcunque . non folum , & maxim Iaf.
quae breuitatis caufa omittuntur, qua- quid
conceftio feudi vacaturi fpeciali iurefeuduibid.ff.eo.tit.ccnfuluit Dec. in conf.i. nu.4.
in i. vol. & Franc.de Aret. in con f. 4. col. :.
rum admitrjtur iuxta tcxt.in cap. 1. in i.cir.
qui fucc.tcn.fc in cap.i in a.tit.qui fucc. te
plen Loftr.in conf..col.i.
Tarnen fubfeqauta morte prdidi D. Ma
neat & in cap.2.de feud.dat.in vittleg. com.
ri ex eueneu coudmonisprididj ex nace
U cap.fi quis feecrit in tic.t]uo tempore mir

Confilium

CXXXL'

64?

laeufdemcondirionis , ftatim fitretrorraftir.& idem Ifern. in cap. imperialem .illud

tio ad diem inueftitura: prardiftx I. qui bal
col .3. verf ex his videtur de proh.feud.alien.
neum JT.I.& 1. potior .1. ff.quipot.in pign.
per Feder.& latius in cap.i.in fi qui mo.feu.
hab. & I. neceffario ff. quod fi pendente, ibi,
conft.pot. quod quidem maxime proceder
quai iam contracta emptione in praeterit
in hoc Regno dixit Bald, i n 1. 1 .in fi.C.de rer.
ff.de peric.&comm.rci vend.& I.fub condipermutt, eo enim ipfo,quod Princeps dar
tione ff.de folut.cum concord. Bart.in 1.(1 is
transfert dominium , nee aliud requiritur
qui pro emptore in $.qux[t. princ. quern ibi
inquit Bald.in pra:lud. feud. cel. 7. & Angel,
communiter fequuntur Scribentes ff.de vfuin 1. officium ff.de rei vend . Alex, con f. 3 .col.
cap.ac etiam cumulata Tiraq. in traft,
i.verf.feptimo quasro vol.j.& conf.187.co-
deconftir.in . par. in ij.ampl.fubfequuta-
lum. j-nu.17.in 2.vol.Iacobin.in fua inueftiigitur morte difti Marini, & fie purifica ta__.
turafeud. in verb. Princeps verf. fed quxro
conditionc , ftatim recrotraftione fafta ab
nunquid, & latius in fequ. verf. fed an Prin
initio inuefticura predida fuum Tortita eil
ceps in 5 2. fpeciali plen Iaf.inl.quotiescotffeftum.
lum.2.nu.5.C.de rei vend. & l.traditionibus
Quod quidam eo fortius in prarfenti cafu
col. 2. verf. nunc fe offert . de paft. plen
procedit , cum in prardifto albarano fit apDecin conf.fuo 689.nu.20.cum feq. & l.cerpofita claufula ilia ex nunc, pro tunc > & ex
ti conditio in fin.ff.fi cert.pet.nu-7.& Loffr.
(une pro nunc,cuius clauful effeftus,& vir
infuaparaphr.inpratlud.feud. colum.x. vbi
tus facit a&um ab initio effe perfcum , vc
multa ad id cumult , quod in cancum proper 1 fern. in cap. fancimus, vt nemo col. fin. 7 cedit,quod eti fi fecundus, qui habuit graveri. Si hoc quando in verb, vbi,' ergo Rex ,
tiam Principe , confequutus fuerit poifeffionem corporalem anrequam primus doquo temp. mil. & vc tempus prarfens crahanatarius, primus prasfertur,text. eft in cap.
turad futurum,& futurum ad pracfens, iuxcapitulum S. Crucis de refeript. per quem_
ta plen tradita per Angel. Imol. Paul, do
text, ita firmat Roman, in conf. 298. ineip.
Caitr. Alex.& esteros Scribentes in l.huiufmodi la fecunda ff.de verb.oblig. Bart. Bald.
circa prarmiflam,& fequitur Iaf. in conf. 27.
in 1. vol. plen cumult idem laf.in allegata
Angel. & alij omnes in l.fi ita ftipulatus fuerotfi Titius ff.eod.tit. Angel. Alex.Iaf.& alij
l.quoties col. 2. verf. fecundo infero, & latif
militer inl.i. . de codicill. Baldwin auth.
iim quando ex verbis mens Principis collicontra rogatus Cad trebell. & firman t Do
gi poflitjdominium voluiffe cransferri t in
priuilcgi js,qum in contraftibus pra?difta_.
ctores omnes latifiim cumulati per Tiraq.
locum habere ex multis firmauit Couarr. in
in tit.de retra<.conuen.ji.2.glof. i.nu.8j.&
in trad.de conftit.in 3. par. limit. 2. nu. ij.Sc
2.1ib.var.refol.cap.i9.& licet Afflift.in prlate etiam Negofan.in craftat.de pign. in 2.
lud.conftit.q.22.& decif.299. in tranfjatiomemb.2.par.nu.j.Boer.decif.]8. in fi. Loffr.
ne poffefionisjhinc inde multa deducat, ta
in alleg.c0nf9.nu. i 3. & proinde fubfequuta
rnen in tranflatione dominij praedifta cmorte difti Comitis,& fie purificara condimuni opinione n recedit: quia hic eft vnus
tione,quaevc diftum eft.retrotrahitur ad
de afibus , in quibus fine tradicione poffeftempus inueititurz,ex quo non ad dt in me
.fionis dominium transfertur,& ipfemet Af
dio ahquod impedimentum tranflatumi diflift, fequitur, & fir mac praediftam commucere debemus dominium ex dicto albarano,
nem conclufionem in 2.cic.qui fucc. ten.col.
in quo Rex vfus eft illis verbis,damus,fc co7.in 2. limitt. vbi etiam in io.limitat.addic
cedimus: dare enim eft dominium transferprzdiftam conclufionem indubitanter pro
ceder, quando Rex in inueftitura appofuifre l.vbi autem non apparet in fi. ff.de verbo,
oblig. . lie i taque inftic.de actio. & infra ibi
iet iuramentum , prout (appofitum apparec
in pratdifto albarano de quo agitur .
dtcitur,ac cum omnibus, & fingulis ad vtile
Nec prxdiftis obijci poffet,quod ex pra>
dominium fpeftantibus , & pertinentibus,
difto albarano non poific fundari gracia-,
prou t melius in prfentiarum diftus Comes
prxdifta ante expeditionem priui]egij;illud
tener,& poflidet; ex quibus patet Regera~
enim in Regno fubftantiale efle in concefvoluiffc dominium, quod erat penes Comifione feudorum quacernatorum, & maxime
tem in cafu prardicto mortis illius effe trafquia in eo fit diftum , quod deinde Rex exlatum in magnif. iacobum, quod quidem in
pediri faceretpriuilegium,ex hoc forc prtancum procedit, vr etiam non fequuta alia
tendendo graciam nondum effe perfeftam ,
tradicione; cum cowftat ex his de volntate
nam ad effe gracia: non requiritur feriptura,
Principis ex folo priuifegiotranflacum effe
dominium: dicemusiuxca tradita per Ifern. 8 illa etenim non eft de fubftancia7fed tantum
in cap. i. in pi inc. col. . in tit. quid ficinuead finem facilioris probation^, ipfms gra
tia;*

Iannis Francic de Ponte

4
uit ibi LofFred. col.j.propcin.cumprncpi
tiz,prout eft text. n dem. dudum verf. nos
eq.verf.vel poteft dici,& iecundom illam_
etenim,& ibi not.glof.qus incipir, verb.de
Ifern.opin.in
Sac.Conf. iudicari vidifTe. Di
fepul. 3 hoc eft, quod firman i t Archid.Ioan.
xit
ibi
Afflift,
6. 8c patet hoc in fua de
Andr.Gemin. & Phil.Franc. in proh.6. in $
cif. ?s>8- & licet Afflift. ibidem in d.loco de
vniuerfitari, facit capitulum, fi apoftolca_
proh. feud. alien, per Lothar, tentaueritrede prsbend.n fexto,& ibi per Phil.Franc. &
cedere abopinione Ifern. tarnen in vera in
idem cence Innocent.in cap.eonftitutus in_.
ueftitura illam feqnitur , Sc firmar , & lato
princ. de referipr. Imperialis enim donatio
veram opin.Ifern.demonftrauit olim prece
non indigec feripeura l.fancimus tf.exceptis
ptor meus Ca mera r. in repet.cap. imperia
C.de donar.& Beilug.in fpecul. Princip. fub
lem fol. S. col. 2. in fin.verf.fed dicite vos cura
rubr.de publ.for. fol.zaj. num. 9. cum fequ.
feq.colum. de proh.feud. alien, per Feder.at
ideoq; Bald.in I. humanum in fn. C.de legi.
Bald.in rubr.C.de cd.ex I.col.fin.verf.qua;
dixit,quod liters in gratijs non requiruntur
ro , qui dixit i quod licet in contractu emadefTe , & ad erTeftum gratis, fed tantum ad
phyteotico requiratur feriptura , fecus ta
llius probationem adde glof. i .in cap. inflirnen eife in contractu feudali.
tutionis 2 j.q.i.Felyn. vbi multa cumult in
Nec Ifern. in tit.quib.mod.feod. con ftitn.
rubr.de conftit.col.j. vcrf.& pofluntifta, &
poteft. contrarium dixit efle in Regno:
latius ibidem Deccol.penulr.verf.ex fupravoluit tantum demonftrare illam formulara
fcriptis notandum, vbi infinitis verc authoverborum: inueftio te,& hodie eife fublat ,
ritatibus,& rationibus firmauit , & lat per
& maxime in Regno , arguendo fie in con
Cafiad.in tit.de cauf.poiT. & propr. dccif.4.
flit. Regni dignum,& cum vniuerfis, in qui*
nu.x.cum feq.& latiflm hancefle commubus agi tur de hominibus,& rebus demznij
nem opinionem refpondendo decif. Rots in
vbi maior folemnitas requincur, Sc nihil de
9 tit de conceT.prsbend.dum dicitur ibi gratiam informem ante expeditionem literainueftitura dicitur, fed tantum de orculo *
& priuilegio.At quanto magis in concefliorum , quod id procedit quoad exercitium_j
exequueoris dati , non quoad validitatcm_
ne feudi non erit neceflaria ilia formula ?
gratis : Iegatur omnin idem Caflad. in denon tarnen ex hoc volait priuilegium eftey
cif.8. per totumintit.de reftit.fpol. & Frac.
neceflarium in conceflione feudorum , im
Marc. in nouifT.decif. Delph, in i.par. decif.
inferius,apert demonftrauir contrarius^
.5 1 j.nu.4.& Boer.iu decif.348.col. 4. num.5,
ibi, & primum de priuilegio fi priuilegiocb
qua* omnia procedunt quando fumus in Gm
vel breue teftatum non habcrec, non obzret fi triginta annis pofledifter, vt in /.fi
plici gratia, fed qnando eft mixta, prout eft
per triginta fi de feud.fuer.controu. vbi procontractus feudalis,de quo agimus, quem_
le contraftum,nomfnatum appellat Ifern. in.,
batis ill is requifitis , indocitur prsfumpta_
prelud.feud.q.y.Sc ilium vitro, cicroq; Obli
inueftitura, & inferiu prop fin. veri, item
gatorium cum gratia vtriufque fecundum_
Vdetur,quod hsc habeanr, voluic efle diffc
commanem fententiam, hodie feudum da
rentiam inter infeudationem,quam Comes,
tum femper cenfeatur : firmauit idem Kern,
vel alij faciunt , & illam. quam Imperator
in Jf.omnes filij in tit.fi dc feud.fuer.contro.
vel Rex facit, quia in prima requirirurin.
col.pcn.verf.fecus hodie fecundum commuueftitura , in fecunda non eft qusrendum de
prsfentia parium , & quod appareac de do
nem,& inf. huius autem generis col. j. nu.
o.in fin. verf.quod ergo dicit in tit. ex quib.
natione per priuilegium: donationis eninu
eorum.qus funt contractus, vicem legis ob
auf.feud. amitt. & proinde in conccfllone*
feudi abfque dificltate, feripruram non focinent: & hanc eandem conclufionem comprobanr,ibi Prspofirus col. fin. verf.quaro*
lum non eflede fubftantia , fed etiam_
probationis, quia etiam per teftes, non fol
Dominus , & latiflm Martinas de Laud. Sc
1 1 per pares Curis , fed etiam quandoq;per
ita intelligendo Andr.dicit Capyc. in repet.
extreos probari pofe t,vt in cap. 1 . n do
cap. imperialem in ff. przterea in verf. ter
inueftitura in nr. quid fit inueftitura,& cap.
tio notandum in 3. limitar. col. 14 j.Ncc iru
j. qui teft.funt ncceff.ad nou.inueft. proban.
conftitu.prsdiftis dignum cum vniuerfis, &
& cap. i. jf.quod autem de cnfifetud.recup.
fi dubitatio poteft ex aduerfo alqod fun
feud, cum concord. & hoc ctiam in Regno
da ment u m fieri 3quia in illis traft atur de retioftroin materia Regij afenfiis fuper feud,
integratione rerum , & hominum demanij" ,
firmauit Ifern. in $. hac ediftali verf. putapro quibus,vt dicit illa conftitutio, fi dubi
mus tarnen de proh. feud, alien, per Lothar.
tatio erat prsfumptiopro Regio demanio .
& quando cceflo feudi gratiam vtriufque
ibi communi iure domini; pro nobis prima
con tinet.vcram efle Ifer n.opinionem.firmafacie faciente,& proindc adaerfus hc pre*
furoprio-

Confflium

1
2
z
2

"'

*
'
'*
;

CXXXI.

6qf

fumprionem erat neeeflarim habere priuilegium , vet fcriptum debita folemnitate*

legium, auc aliad Regium fcripcum debita.
munitum, feu publica, & authentica inftru1 J folemnitate muni tum : nee mirum hoc vimenta admictitur, 8c hoc, quia fuper re.vel
j deri debet in demanialibus Regni, que Rex
homine demanij Fifco,quftio inferebacur .
ipfe de iure , & maxim in praeiudicium *
contra priuatum , prout fir m au i g lof. in
roar alienare non poreft cap.intelleo , vbi
conftit.fi dubitatio in verb. per priuilegia,
Ionoccnt.Hoftienf.& czteri de iureiur. facie
& feq. glof.in verb.inftrumenta in princ. &
text.in cap. i. vbi pleo Ifern. in tit.Epifcoinfin. vbi ita concordat praedidas conftitu-.
pum,vel Abbarem, & in przdia Conftitur.
tiones cum ilia conftitutione probationum
dignum , & ad faturitatem in cap. imperia
defectum , in qua permittitur probatio per
lem jT.prxterea ducat us verf. nec Dominus
teftes, & idem dixit Ifern.in pradio jf.precol. i .in fin. cum pluribus feq.de proh.feud.
tereaducatusin verb, nec Dominus col. a.
alien, per Feder, vbi Ifern. col. 4. vereinter
verf. vel vt alij dicunt:quinimo dato, & non 1
*4 Dominum , ponitdifivrenciam inter demaconceo,quod cftitutiones prxdicbe etiam
nium,& dominium;'& concludit demanialia
locum haberent non folum,quando de rebus
inalienabilia regulariter eflV,& idem in Coaut hominibus demanij ageietur; fed etiam >
ftitut.perfonas eciam per ilium text. & late
de feudo alis concerto , & deuoluto , prouc
etiam in cap.i.jTex eademl.de I.Corrad.Ac
non eft , & contrarium fuprae demonftraea>qur in feud, alias conceifa fueraar, & ad
tum: adhuc tamen in przfenti cafu infeuda1 5 Curiam deuoluta, qui propri excadentiatio noftra, de qua agitur, habet probation
lia dicuncur indiftint abfque aliquoobftaper fcriptum debita folemnitate munitum ,
culo alienare potefhideoq; longam ee difqud furficercdicitconftitutiocum vniuerferctiam inter demanialia, & prxdicta alis
fi,& fie etiam fine priuilegio alia feriptura
in feud.conce ffa,& deuoiura excadentialia^
folemnis fufficit , prout eft albaranum , do
dia.firmauic Ifern.in locis prdi<is,& ma
quo agi m us, qud vt in compendio facti de-,
xime in predia Conftitutione dignum , 8c
monftratum eft.iuxtaqualitatem feripturar,
LjLprarterea ducatus, verf. nec Dominus,&
habet omnes folemnitatcs : adeft enim Rein cap* i .col. 2. de his, qui feud.dar.poft vbi
gis fubferiptio iuxta 1. probatorias C. de difitroaiiie praelaros ea, qua: eranc in demanio
uerf.0rnc.lib.r2. ac fecretarij, & folitum finfeudare non porte , vt in cap. 2. extra do
gillum ecretum, prout deponunt, & probat
fcud.& per Scribentes in cap. vt fuper de re
mu ti teftes, & maxim quinqu omni exce
bus ecclef. non alien, folita tamen conced
ptione maiores , inter quos eft fecretariusabfque alia foleronitate de nouo fublaraeft
met,qui omnia comprobant, & maxime fufacultas:po(Tunt tarnen folita concedi abfq;
per tertio , vbi figillum illud erte folitum fialia folemnitate de nouo conceder porto ;
gillum fecretum Regis, quo in fimilibus vte& ex hoc in Regno noftro feudatarij,quibus
batur, concludunt: ex quo probantur Regias
jnfeudandi fublata eft facultas : poflunt ra
16 literal iuxta traditaper Ifern.in cap. quomeo folita concedi fub eadem forma, quan
niam indignum col.i.nu.j. circa medium-
go excadunr conceder, vt in Con it i t. Regni
de proh.feud. alien. per Lotha.Felyn. in cap.:
jacip.conftit.diu.mem. vbi plene Ifern. & in
port ceffionem col urn. 5. in 1 1 .fall, nu.17. de
d.cap. imperialem in princcoJum. 5. & in $.
probat.folum enim figillum Domini abfque.
prarterea col.2.decap.Corrad.& proindeex 17 priuilegio in Rege probat inueftituram, vt
prardid is infertur eti in Regno noftro feunot.Curt.in trad, feudo in 2. par. 4.8c 10.dorum, l maxim deuolutorum conceffio -
mit.fol. 167.& fequ. & eo magis cum Reges
nem non folum per priuilegium,fed etiam_i
foleant non omnia negotia palam per Reper publica inftrumta,ac etiam tees progiam Cancellariam in forma priuilegij , fed
bari poffe qud eo fortius in prxfenti quas-
aliqua fecret expedir, prout fa Si qualitas
ilione procedit , qua: eft inter priuatosi quo
requirit , dummodo fcriptura ab eis fubferi*
caiu etiam per teftes fidedignos omni exce
pta probetur iuxta text, in 1. 2. C. de mand.
pt tone maiorcs ctiam conceffio vaxalli pro
princ. & 1. fi quis aliquid $. t ra ns fuge ff. do
fiomagio abeoexigendo probari perrhittipn.proutinpropofitodeduxit Oldr.in fuo
ur,v in ConiHtu.probationum defe&uiro
conf.2;4-col.6.nu.24.refert Loffr. in fua pafub rubr. qua: probationes in cauf. homagij
raphr.in tit.de proh.feud. a lien, per Lothar.
cxigant ur, fecus quando inter Fi fcum,& pri
Col.4.verf.& polfet confiderarwin his enim
awtum quxfho effet de rebus,vel hominibus
qua: non publice, fed fecrer fieri folenr,& io
Jcmamfrquia tunc feruantur Conflit, dign . concefiione feud, non requintar illa folemcnmVniuerfis , & fidubicatio, vbi probatio
nitas, prout in alijs.-quxlibet cairn probatio
j* tcitsel omitfa : fed . priui$ illms feudi admictitur, eft ca

48

Ioannis Frlncifci de Ponte

loquitur deferuiunt pro norma tantum , tt

fus in cap. i. tf.hzc omnia in nr.fi de inuefh
inter Dom.& Vaxall.lis oria. vbi de fecrera
regula ipius Secrtariat obferuetmrem,
ic volunearem Regis in expedieionibus fafeud.concciTione dicitur, & cum in hoc rraciendis per Regiam Cancellarhm : at cafus
abatur de conctiione feudi, quod erat Conofter non eft de expeditione facienda per
micis viuentis,& affims ipfus Rgis abfurdum fuiflet iuxta ftylum Regiz Cancellariz
Regiam Cancellariam.fed de albarano Re
gis fecreto, qud concinet a dum perreum
publice priuilegium txpediri : tune cnim_
& ad fui validiraecrn,feuexequaeionetnnoft
abique dubio Comiti>& Comitiffz innocuifindigebat alia proui(one,fec priuilegio fed
fec i qud equidem argr tuliflenc , tridentes
iuxta qualitatcm negotij fecreti de per fc*
corum bona illis viuencibusaleeri conced t
erat validum , & fir mum : nec ftylusaliquit
Vifum ig i tur fuit confederate, & ccnucnicnRegie Cancellari in cooerariameftprobater per viam albarani fecreti expedir^ :
tus, prou t probari debuiffet iuxta notan 1.a.
quod tarnen , vt ex eius leura apparet > &
C.quz fe longa confuet. crnfuluit Guid. Pa
did urn ell , habet olemnicaees in lmilibas
olicas,nec aduerfus przdia mcretur alle
pa in conf.i i9.Canoniftz in rubr.de confue.
cum concord. Nec Pragmtica przdia digan Capitulum Regina: Ioannz incipiens :
fponit,quod omnis Regis difpnfictofeu proItem quod ad petitionem Iuftitiariorum_>
uifio omnino debeat pro fui validitate habe
turn quia cafus eft diuerfus,& fpecialem, te
particularem difpoficionem continet con
re priuilegium iuxta formam,& ftylum Re*
giz Cancellariz; fed tantum voluic,quodUtra Officiates iufticiar.cedulas impetrantes
belli, leu memorialia, in quibus iuxta quali
tumetiam quia capitulum illudnunquatn_
SS vfu receptum , videmus enim non-,
tatcm negotij eranc facienda: prouifiones ia
fol um Rcgibus,fed etiam ab Illuftrifimis
Regia Cancellaria, iuxta illius ftylnm, quod
Viceregibus cdulas tales paffim expeditas
nullam faciant fidem, non fequuta przdia?
Regie cancellariz pronifone ; quia vt prcic quotidie expediri ad quocunque Regios
Oficiales etiam fine fgillo , fola ranturru
da Pragmtica ditar, folebant aliqui fola.
manu Regis Secrecarij frmatas , ex quibus
expeditione mcmorialis efecontentizquoi
infertur omnin ceflare przeendentiam par
quidem tendebatinprziudicinm emolumtis aduerfus albaranum przdidum de inobtorum Regi Cancellariz , quibus per illas
I? feruantia Regie Pragmtica: Regis FederiPragmaticam prouidere voluit.
Quinim in przfenti cafu feruara el ad
cimet,quia etiam illa, v t ex illius cenore pavnguem difpoilcio przdi Pragmatiez: n
tet,prouidet tantum circa memorialia , feu
libelles & nullam (dem faciant > nec robur
expedito fuper przdia conceflioee feudi
aliquod habeant nii defuper fuerinr expe
vacaturi memoriali fub dieu.Iulij 1497*
dita priuilegia, litera: vel aliar prouifiones,
per verbum placerfubfequntum fait pro il
iuxta fi yl Regia: Cancellariz>prout vniuflius exequutione die iS. eiufdem ments Se
cuiufq, negotii qualitas requirit,& lie Prag . anni albaranum przdiftum. & promiffum ra
marica przdicb pofita regula negatiua , ve
prdido memoriali, quod tancum iuxta imemorialia. feu libclli nullam faciant fidem,
fpoficionem prdidz Pragmatic? nullam fi
ab hac regula per didionem , m i excipit
dem faceret,ac nullum efecnon fubfequuto
regula przdida illa memorialia, feu libelalbarano przdido ; & fe fuie fuper i lio me
Jos, fuper quibus fuerinc expedita: prouifio
moriali, iuxta qualiratem negocij expedir
nes, & priuilegia, ira quod iuxta naeuranu
authenticum feeipeum, cum tolico fgillo ia
exceptionis opus ff, vt ft de regula, iuxta_
tlmilibus negoeijs fecrecis apponi,prouc dicommunirer tradita in 1. 1. ff.de reg. iur.& fa
ac Pragmacica pdida in principio, & iuxta
cit texc.in l.fi fenatis ff.de ferijs, plcn Iaf.
preallegacam confticutionem cum vniuerin l.adione C.de rranfad.& inflit.de ad. in
fis : quin eciam , & fi in hoc prter di polfec
princ.idec q, cum przdia. Pragmtica tarn
proue non poreff cafum hunc in przdida_
in regula, qum in exequutione de libellis
Regia Pragmtica comprehenfum.i ta quoi
feu memoria libus taneum loquatur,non pofccuiidum illam priuilegium iuxca ftylum_*
teft extendi adalbarana, de quibus nec verRegi Cancellari fui il ce neceflari : a ..hue
bumvnum , quin etiam loquitur de libellis,
dicitur cum paceac Regem fui de cercum de
feu meuiorialibus cantum, fuper quibus erat
Pragmacica prdida tanquabeo per p >
necefiario faciendi, vel ex (upplicationibus
cos menfes ante promulgata ; licec in d.alpartium, vel cx eorum decretacionibus vel
barano verbis expreffis non fuiffec appola
cxqualitate negotii publiez expediciones lo clanfula ex cerra fciencia,prouc ci:, fuffceiuxca fly um Regis ancellariz:libelli eceret tamen adeffe Regis fcientiam,quz i<3em
nim; feu memonalia,vc ipamec Pragmtica
& fortius opcracuriiuxu texcia Ud Vulp.
fin.

Cnfilium
-frfin.ff de excuf.tut.eum cocord. feientia^;
Regis omnin pra*fumenda eft, quia erat de
facto proprio.vt l.quaoquam ff.ad velleian.
& l.iccm quarritur J.fullo.ff.loc.c concord*
& maxime de recenci ,* Sc ex verbis eiufdem
albarani in fi.ibi, in cuius re teftimonium ,
tec Apparet manifeft voluiTe Regem ex
terca feieia valere actom, proue fecie cum
fu fubfcriptlone , ac paruo figillo , & fino
alio priuilegio, ne alias videaturelegfle via
per quam iudicium fuum,& voluntas impugneeur cap. cum fuper Abbatia iunfta glof.
hn.de priuil.facic l.quoeiens la a. ff.de rebus
dub. Poteft enim Rex eciam in acto, in quo
' fcriprura ciler neceTaria facer, vt valeat.fc
probet finefcriptura:ica Franc, de Aret.ifl-i
rubr.de conflit. col.fin.verf.aut quarricur per
z glof.fing.in clem.i.de hatr. Princeps enim_
hon imponit fibi legem, quarecedere non
pofsic l.nemo, vbi Scribentes nor. ff.de ,
confuluicSocc.in confio.nu. jT-in r.vol.non
tenetur feruare Temper formam,& ftylum_
rdinarium,iuxca rradita per glof in cap.fi. in vcrf.illuftrium de re iud. in fexto, ideoq;
j Pon ti rex non aftringitur regula Ccellari
ab eo confticuca cap.dudum verf.nos igitur
de pra b.in fexto,& cap.propofuie de coceff.
pra-b.& cap.innotuic de elccb Scrib. in l.fin.
Cfi contra ius, vcl veil. publ. & in cap.quac
in ecclefiarum de conftitu. & cum ad praedictom albaranum proetfferit fcienter,& deli
berate, prouc etiam infra ex duplicata fubicripeione demonftrabitur ex certa feientia
factum importatjideoqi indubiumreuocari
non poirenoc.Bart.inl.conficiuncur jf.codicilli ff.de iure codicillorum, & inconf. 196.
incip.Ciuicati Camerini, & Oldrad.ln conf.
aj7.incip. factum tale eft, & Bald, in cap.i.
ji.fi quis autem in princ per ilium text. in_
4tit.de paeconftant. In tantum quod ex hoc
ctiam ius alteri quantum videtur voluiflo
tollere iuxta conf.Io.de Anan.S. col. fin. Sc
lacifsim per Alex.in conf.j. necarguen
'
di fumus col.6. veri.6. confirmatur in i.vol.
cum concord.
Pro quorum confirmatione,& demonftrationeadducitur claufula in codem albarano
a5appofitade plenitudine poeeftacis.quaffi'milicer operatur,vt contra factom Principie
nihil apponi pofsit, iuxta not. per Bald. in_*
prxlud.feud.col.8. verf.fedpaucade Principe dicamtis,& idem dixit in prohe.dec retal.
Col.jf.vbi ad id colleft.allegac, quod in tan
tum proccdir,vcetiam in tercij priudicium
neelligatur, nemo enim poteft dicere Prin
a<5 cipt.cur ita facis?iuxta notat.per Hofticnf.
lo. Andr. Ant.de Butr. & Imol.in cap. in noftra de procurt. Sc Bald in 1. rcicripta ob.

CXXXL

fin. verf. tertio qoarinir C.de prareib. imperaeofferc. Sc inl.2. col.7. verf. item'nota_.',
quod fi Papa C- de feru. &aqua. Angel. in I.
item fi verberatum /.1. ff.de rei veod. Iferrt.
in tit.qu fint regal.Jf.flumina col. 2. ver .ifta
difputatio faciunt cumulara per Dec. iru
conf.j7j.nu.8.& 390.nu.f3.ik 4oj.num.o.&
498.Col.fin.num.27.eum in fin. concord, qua:
27 claufula etiam arquiparacur claufula: ex cer
ta feientia, prouc not. Bald. in 1. eos inprinC.
C.deappell. Abb. in cap.ad harc de referipr.
& in cap. cum nter col. 2. nu. S. de except. &
ibi Felyn.num.y. lat Decconf. 19t .!. . Sc
1 98. col. pen. & hx etiam claufula: equipol
lent claufula: non obftant . Imo plus ea va8 lent, prout Doctores omnes , maxim Abb.
in d.cap.ad hare de refcript.& Felyn. in cap.
nnullicol.24.verl'.fatlit quinto dereferipf.
referc,& fequitur Socc.Iun.in conf. j 9. num.
6. volum. i.quibus acced t in eodem albara- '
19 no etiam pofita claufula fupplentes omnem
& quemeunque iuris , & fai defeurru, ;
qua abfque controuerfia omnes defectos iu
ris poficiui etiam non fpeeificatos tollit , vc
per Specul. in tir. de lega, jf.nunc oftendehdum verf. 18. Hoftienf.foan. Andr. Abbas,&
carteri omnes in cap. 1. de tranfaft. & Do
dores maxim Imo!. & Alex, in 1. quidanxJ
confulebat ff.de re iudiccumulat poft alios
Dec.i n cap. 1 .de confirm . veil. ve I inutil. curt
concord.cum quibus concurrir iuramenturh
in predicto albarano appofitum,ex quo
nes apices iuris tolIunrur,& fola quiras iuramenti confideraeur,vt per Scribentes om
nes, maxim per Abb.m cap. ex referipto de
joiureiur.& Bare.in l.fi quis pro eo. ff de fideiuff. ideoq; iurameneum tollit folemnitaces
infinuaeionis,fecundum Alex.in conf.4. col.
9. Sc conf. 12. col. 3.& cf.Sj.in 1.V0I.& Aret.
conf.77.mcip. ratio feribendi in fi. quod iu
rameneum ett fuper alienatione facta, non_.
autem fuper pacto de non alienando : quini31 mo pnrdictom,vim habet claufula? deroga
toria; etiam in contract bus iuxea tradita_
per Barcin l.fi quis in princ. teftamenti itu*
fi ff.de leg. 3.& Bart.in 1. omnes populi col. 8.
num. 2 j. verf. fed an iuramentum ff.de iuft.3e
iur.& Iaf.poft alios in l.'pacia nouiffima in_. v
l.col Cdepaft. cumult Dec.in cap. cum_
acceffiiTentnu.6.de conflit. & comprobatuf
exinfradicendis in 4.argum.contra priuilcgium Mazzei de Magiftro Iudice.
Comprobantur prdia ex fubferipeiont
prardii Sereniffimi Regis in prardicto alba3 a rano < qua; omnia in eo contenca approbc
perinde,ac fi totum fua manu deferipturru
effec iuxta communiter not. & maxime per
Iai.il.fi ita ftipulacus tf.Griiogonos in i.octw
Iii
ft'.de

lo. Frncifci de Ponte

Lqui bis,idem cot. 2. in princ.ff.de verbobll*
ff.de verbor, obligat, ybi id etiam in Princi
gar. & il lam candem opinionem eT firmape firoHuie; in quafubcripcione ericconfiuit infinitas ad id congerendo Dec. m coof
derandum,qud vitra oliram Regis fubferi40.C0I.
i.eum feq. in }.vob
pcionem fenbendo nomcn fuum, addidic a*
Quin im ct iam in pra>d:do alba rano
1 iam, V jdtiicr.Io di molro grato animo pro
dicitur , qud priuilegium expedicndum_ >
mecto il 'opradctto.qux quidem gem mat o
cife debe a t de cademmcc conditional! con*
cnixam , & dcliberacam voluncaccm Regis
ceffionc de feudo yacacuro, quia ilia iam ex
demonftrac,vt in vulg.l.Balifta if. ad crebeil*
pr*dido aJbarano omni folmnicace valla
l.cum fcimus C.de agric.& ceaf.Iib.i l.vbi
ra erat, fed qud eueniente cafu mortis Co
Barr. in fine,hoc not. & lace per Scribences',
rn i ci s , quando fuerit purificara conditio , St
maxime Felyn.in . cautio in vit. falle:,
tunceciam non tanquam neeflanam ad vayium.jp.cum feq.de fjd,inftrum, vbi num.44,
lidicatem , ncc etiam ad probacionem confubdit geminacionis vires locum babero
etiam fi in concincuti ria t.dummodo in fcri
ceflionis prdid pro cautela Reg.Cur.quia
vt fupra didum ell, omni iure onceffio iba
ptis,& prebat ille text. in d.l.balifta: ideoq;
de feudo vacaturo valida, & aduc- vence vaDec.in conf. 1 17. col, . ex didis Bald, in 1.
cacione erac purificara , & h -.beba cur , d
necdamnofa C.de prarcibjmper, offer, verf.
retro tune vaalTec, & conceffio pur fada_
fed contra primwm didum, & per I.Andr,
fu ifc ti led cancum voluit ad inftar& alios in ap.porreda de confirm. vtil.ve|
riam.S requifitionem prardidi D.Iacobi per
J) inutil.gcminationem vimclaufularum MoRegium Secretarium ex pedir i deber privi
tufproprij,& ex certa fcientia demonftrauie
legia, & fcripturasproua maiori cautela t
ac ctiam vim daufula:,non obftante habere
voluit Ant, de Buir, in cap. qua: in ecclefia* J5 prout abipfo fucrirrequifitus; ideoq; oon-.
impedir perfeftionem adus, vt nor.Aret.irj
rum col.pen.de conftitur. refiere, & fequicur
conf. 1 5 9. col. i. in fi. verf.certio approbatur >
Felyn.in d. cap.fi cautio nnm^i.Concludenita qud in arbicrium, & libera m voltaterq
dum tgicur eric ex pr*didis,albaranum hoc
D.Iacobi colla tum apparec,& n ipfius Rcplenifiim, valide, & ineuicabilier fine alt
quo fcrupulo.aut fufpicione fundatum clfe >
gis,& fe omnin vanum eft ex ijljus verbis
& ex eodemontracum eTc conce(fionem_
induceread qufticnm prsdidam propofifaam de pra-dia Barona prardido D.lacam , quando inter parces eit conc)ufum_> t
qud de concradu fiac tcripcura.-i'.Ja cr.i.rui
cobo Tub condicione prdid a vacationis per
mortem Comitis Marinhqua demum fubfprocedit,quando pro communi cautela amquura i & fe adinipletaj condicione fuilTo
Barum partium crac conuencum,& non quconceffionem prardidam purificacamA per
do vnius cancum, in cuius volntate, & ar
retrotradioncm perinde haberi , ac fi tunc
bitrio reponebatur,maxim cum in atoaracafus euenilTee , & pure Baroniar prardiftx
no lit didex didione, nunc, quz im
concefbio fada fui Act , & vt fupra eft conportt ait um perKtim , ve not.Aret.in Aclufum ex voluntare Regis dominium, fino
jeg.conf.col. j.nu, 10,
alia tradicione tranflatum efe,quod abfque
Ex quibus extirpatis , ac penicus euullif
controut riia , & ferupulo patebit ex fubfepbiedionibus, ac ferupulis omnibus, qui ex
quuta corporali pofleffione tradira, mediaduerfo prxtenduntur, omnin concludend
cri r, alba ran um prdi du m fui{fe,& elfe val i
tibus Iltens ei ufdem R egis.prout infra particulariter demonlrabitur.
dum, folemne,& ca'.vc exeo fubfequuta
Et licet lit dictum in prardido albarano
rnorte Comicis Marini in . 9- ve patee
de priuilegio faciendo id fadum enferi de
per apercuram eius ceftamci, quo tempore
bet pro maiori, & abundantiori proba tione
obieaa aduerfus Regem Federic de illusfutura, iuxta text um in l.contrahirur rf.de>
defperatione,& priuatione, omnin ceflanr,
|4 pignor, Quotiecunque enim in ap noru
& (ic purificara condicione fine alio priuilertquiritur friptura ad fuifubflanriam,Hcec
gio,aut cradicione corporalis pofleffionis rc
dictum fuericqud feriptura liar, id incellitrot rah: tur conceffio, vepu ta ad diem dart
gerur non pro cflencia adus,fed pro facilioalbarani predidf, ac ex eo dftium veile rrfri illius probations : illudq; eft , quod conJatum omnin fuerit, nulla habita racione, j
Cludunt Bartol,& all/ in .'.contractus C. do
tun data: pndida: , quz eft fub die ig.
fide inftrum. probata ommuniteropinione
lulij i<t97fPrztcdacurSereaifsimum Regem
PauLae Caltr.&rirmauit Salyc, inauth. led
Federicum,nondumacccpcalfeinuefti turan
nouo iure colum. j. faciendo notabilem dieidem fadam per fumminn Poncificem , iub
ftintfionem C.fi certum pec.8t hanc opinio*
i Hi* padis , & condicionibus in ea appofi.
ncm die communem dixie Franc.de Are t.iq
tis, fed dcroum die J. ciufdem jmeniis lab;
97-

CXXXL

Contlium
497. nam vlcri quod exeo, qud ad id adfemare , in tantum , qud nee foluendo inducicur , non inferatur il lam efte accept aterefTe ab ea obferuanda liberabatur, & ma
tionem, fedpocius voluifle inter priuiiegia
xime, quia era .-mi s in laico , & demum feuRegis Cancel lari e rcgilrari inueftituram
do aperto in vita eiufdem infeudantis, & fic
iliam,quam ab tempore,quo per Pontifimrito Rex ipfe inueftituram pra?dictam_
cem expediri fecit , acceptaffe dicicur , pro
obferuauit,& exequutus eft turn per literas
aftu enim i o fuit neceffaria impfa,ideoq;
cradicionem corpora lis pofleffionis, tum
mandante exped tum prefumitur > iuxta
eciam ad maiorem cautelam per priuilenot. per Bart.in !. cum feruus fr. de verbor.
gium, vcinferiuslaciflm demonftrabitur ;
obligat. & cumulaca per Felyn. in cap. dcuc
& ex his vanum efTe infercur , quod in facto
col. 12. veri, fallit quinto de re iudic. cunu
allegabatur cempore dicti albarani, Regem
concord, quin imeum iure hereditario reFtdericum nondum fuiflc coronacum, ideognum ad eum veniTct per mortem Regis
qu tunc inueftituram predictam facer*
36 Ferdinand] II. fui nepotis ex fratre, ruxca_.
non potuiffefc nam vitra qud in proceffu
text.in cap. i. in tic. Imperator Lotharius,&
nonapparee, adhuc tarnen dcmontratum_
fie non folum i vt paternum , fed auitum_ :
eft , qud Rex ipfe iure hxredieario in Rehec inuefticura non fuit noua feudi de nouo 37 gno fucceflerac , ideoq; etiamante inuefti
turam erat Rex , & Dominus ; tum quia.*
concefsi, iuxta trminos cap. 1. quoc tees
etiam in Imperatore , qui per dcctionem_ .
fine neceflarij ad pro. nou. inueit. fed fuie
fic, & non venit iure fucccflorio , etiam aninueftitura confirmatoria de feudo vecen*
iuxeadifpofitionem capic. I. in principio j8 te coronationem poffe priuiiegia facer.
pro indubitabel dixit Bartol.in conftitut.ad
pdr quos fiat inueit. per quam inueftiens
reprimendum in verb. Reges confu. Paul,
veibi Feudifte, maxime Ifern.firmanc, nul
de Catr.in conf.178. num. . volum. ...Sc
lum ius de nouo cribuit inueftico , fedconloan, de Imol.in clement. 1. de iureiurand.
feruat acquifitum , ira qud eft confirmado
colum. 3. num. t. verf.tertio quero, frma
iufte poflefsionis, & proinde eciam ante in
me com munem opinionem ee , qud ex foueftituram prediam , cuius data eft fub 3.
laelectioneconfequaeur poteftat adminiidus Iuni; prxdii anni 1497. Rex Federicus
ftrandbficut & Papa,& Abb. in cap.veneraerat feudatarius huius Regni , & in poflefbilem col. fin. verf.excra glof.de ele.voluity
fione illius,nam die 7.0ftobris precedent's
qud licet erant varie opiniones , fed hode
1496. fequuta morte Regis Ferdinand! II.
de confueeudine receptum elfe , vt ftatimu
predi&us Rex Federicus,vt illius hires per
fata electione , dmmiftrec , & hoc idemui
Ciuitatem Neap.cum infignijs Regijs,& foconcludic Bartol.fequendo opinionem Raylita pompa,ac folemnitate , vt ex equitanerij in 1. fed & reprobari colum. fin. if. de*
tus eft,vt patet in archiuo Ciuitaeis exiften
excufac.tucor.pl en Corneus in conf. 1. in_.
te in >. Laurencio.
Et condiciones in predicta inuefticura_i
tercio volum. & Decinconf. 194 vbihanc
appoi rae (une folice antiquicus obferuate,
ee communem opinionem affirmt infini
ta deduendo , & latiflim infinitas Cotas
& qua; femper confueuerunt apponi in qualibet Regni inueftitura tempore, quo Rccumulando prediam conclufionem com
gnum infeudari cacpit > fub quibus ipfe Rex
munem, effe ceftacur Parif. conf.i. colum. r.
num.4.in fecundo volumine,corona cnim_
Federicus, & fui predeceflorcs femper tenuerunc : prter ea funt in effeftu edem_ , 19 eft fignum Regis, non tarnen conftituit Re
gem, ve frmauit Luc.in 1. 1. colum. 2* C.de
&nullomododifcrepanees ab illis , quae fereis poft lib. i . proue in anulo,qud fignum
cundum cfuetudines feudorum in illorum
matrimonii , & tonfura Clericorum , ceeeinueftituris poni debent,iuxta trminos ca
risq; fignis, refere Sc fequicur Cafan.in Capita, dt for.fidel. & cap.feq. de noua forma
fidel. & fuccefsiu nulla vis in pretenfa acthalogo glorie mundi in quinta parce in %%'
cepcatione predicta eft facienda,& maxime
confideracione.
Nec ratio aliqua habda erit de , qud
quia fi neceffaria fuiffet,ea fequuca,& fic iu
exaduerfo pretendicur contra albaranumui
re Regis confirmaeio fortius ius D. lacobi
predictumexfequenti priuilegio venditioconfirmarum fuit fpecialiiure feudorunu
nis facte eiufdem Baronie magnifico Maz
feud. Ifern.incap.fi quisfecerit in principio
zeo deMagiftro Iudice in anno ijoo.nam_
intitulo quo tempore miles : in tanturru, ,
cum ve fupra demonftratum eft , ex euentu
vt fupra dictum eft in principio,lat Regem
mortis prediti . Marini Comitis Terre
non poceratpcenitere.nec reuocare, preciNoue tuerie purificaca conditio albarani
s enim tencbacur inueftituram predictam
long anee przdiam vendicionem factam
facbm lacobo ra um habere ,& illam ob;
Iii a
prdi-

61%

Ioannis Francifci de Ponte

nemerita cenfentur probaca iuxta tradirao ,

przdio Mazzeo , & fi dominium in pt xdi
per Bart.in 1. i forte ff.de caftren.pec.plen
ctum magnificum lacobum Milanum predi
Dec.poft alios omnes in l.f donatione col.**
cts; Baroniae tranflatum fuie > eiq; irreuoeaC.de coll &confuluit idem Dec. in conf.io.
biliter quzfitum ,qud quidem necetiam_
per totum in i.vol. & larc dixit Curt.Iun. ia
40 Princeps rgulariter auferre poteft vt firconf.fuo 142. qud quidem eo magis proce
mauit art, in prohe. digeftorum in conftidit in prifen ti cafu, in quo ex aftis, & pro
tucione omnem col. j. Canon, in cap. quae in
cefTu confit plcniffim de feruitijs,& beneecclefiarum dc conftitut.glof Bart.& alij,&
mericis prdifti magnifici Iacobi,ex quibus
piaxim laf.in l.fin, C. ficontr. iuf. vel vtil,
infertur, qud conceffio prardia faa in d.
publ, \ id non folum refpc#u direfti doalbarano,noa con tine t meram,& fimpliceo*
minij.icd eciam vcilis firmer, ac etiam Bare,
gratiam,quzquandoq; per Principem reuojn l.z.in fi. C.de fund.pacr. lib. i , cum alijs
4| cari poteft , fed traniuit in vim contractus
concord.
feudalis , qui vt fupra demonftratum eft, fcQuod quidem,& fecund eofacilius,& fi
cundum communem fententiam , eft vitro
lie conrrouerfia in przfcnti cafu procedit;
citroq; obIigatorius;gratiam enim vtriufq;
nam in hoc fecundo priuilegio przdict ven
refpicit,prout potiffim hoc dixit Ifern./n-.
di tionis,vt prarcenditurjfact Mazzeo.nulla
jf.omnes
filij col. pen. vcrf.fecus hodefide^
eft faa mencio priuilegij prim conceffiofeud.fuer,contr.& proinde fine caufcognU
nis facts magnifico Iacobo, quo Hate, etiam,
41 fi in eo adefet claufula derogatoria ampliftione reuocari non poterat,ac przcedcntt*fenttia declaratoria rit lata, hoc cft)quo(i
fima,adhuc primumpriuilegiumper fecundum non eric fublatum: licet.n.in priuilegio
firmauit Ifern.in conftitut.ca,quas audecus,
vbi latiffim Affi.perduas col, infinita ai id '
fecundo dicatur,non obftantibus pripilegijs
cumult Bald, in 1.2. in princ. C. de legib.Sc
?uibufcunque,eciam fi eflent talia>de quibus
acienda le mentio, idq; de plenicudino
Mart. Laud. in tra.de priuileg.in q.
2,
llcgii poteftacisitamen fi in fecundlo fiat
vol. tract, fol. 287. Felyn.in cap. nouit co\.9.
tnencio fpecialis de primo, nunquam per fein fi.v erf. limita tertio de iud. & Guid.Pap
in traft.de refcript.nu.28. verf.fed quid in-.
cundum cenfebicur primum reuocatum_> ;
ftud eft,qud firma uit Caldc.in onf. 1 i.fub
2. vol . traft.fol. 2S i . quinirho in proprijs ter*
rubr.de priuil.facic cexc.in cap.veniens, vbi
minis , etiam in conceffione faa de feudo
vacaturo.fuccedente demum cafu vacatio
Scribentes omnes de prasfcripr.Abb.& cactenist maximin Domino laico, reuocariori alij>maxime Moderni in cap.i.de referipr.
& maxime Dec,ibi col.7.nu.9.verf.in fecun
nem illius nullatenuselfe admittendam, fu
do articulo principal! , Confuluic Paul, do
pra eft apertiflm demonftratum, & fignat.
Caftr,in conf.2 7o,& 7 t .vol.fecundurn
ter ex dor.Ifern.in alleg.cap.i. in tit. 1.qui
fucccff.tcn,col.6. nu.j. verf.fed nunquidbi
rnodern.impra-f.& hanc opinionem commupem efe firmauic lat Felyn.in cap.accedPrarlatus.
Comprobatur hxc eadem conclufio , 5c
tes col. 2. in fin. cum feq.vcrf.Citerum fuper
quarto , qud conce*fsio in przdio albarabis de pra-fcrpt.& hanc eandem opinionem
firmauit Alex. 125.colj2.in 2. vol. & i!!am_ 44 no fifta , fuit firmara iuramento ipfius Re
cffe magis communem firmauit t fimiliter
gis, ideoq; difpofitio fubfequens reuocato
Decinconf.i65.col.2.in i.vol. & conf.j9z.
ria ad talem concefsionem iuratam , quia.*
col. pen. nu. 6. verf.non obftat in 3.V0I, comde iuramento fafta mentio non eft', nonexprobantho cumulata per Tiraqu. inua_*
tenditur , prout text. & ibi glof. quam ibt '
glof,poftll.connub,in verb,expref,in 12. ge*
communiter fequuntur Scribentes in cap*
ner. expref, comprobamr hoc etiam in his,
conftitutus de referipr. plenifsim Afflifc.
ex quibus fupra demonftratum eft, ilium in
qui ad hoc infinita cumult in quinta deen
quem Principe per folum priuilegium-
fionc Sac. Conf. ex quibus infertur cum ap
abfque cradirione tranilacum ehdominium
parit Regem obligatum fuiffe ad con tenta,
prxferri deber ei qui fecundo loco habuit
jn difto albarano ex contractu alination^
priuilegium etiam cum reali traditione ,
perfecio , iura to , & non ex pacto de non-,
Praeterea,& tertio, prima oncftio faU
alienando, id non folum ab eo, fed fue
Iacobo, vt ex leftura albarani apparct, fuit 45 ceffore reuocari poff , prout etiam volui
&
0 . 1benemeritoJ_
n.t J
1 I
i - I _'L :!*._
remuneratoria ..
feruitiorum,
. 8 Bald, in 1. digna vox C.de legib.ibi;
rum > prout ex ferie albarani przdii appaPaul addidit, id Principem faere non pofret>8c all at; & cum fu mus in Rege, qui li
fe t etiam de plenirudine poteftatis , prouc
ber donare poterat ex illius aflertiont be
etiam in infeudatione, firmauit Ifrn. & cfa nemericorum in genere. fa$a,(cruicia,& betcn Fcudift in ap.l,in princ* de nat.feud
Ucif-

Gonfdium

XXXI

laeifim Df ein cap.T co!. i. cum fequ. do

priuilegio vendicionis fade Mazzeo ex inprob.vbi infinita ad id cumular.
ftrumencoconfecto port priuilegium prxdi maxime predicta omnia procedr,
ctum infra paucos dies inter Mazzeum pr
8c quinto, nam ex hoc fecundo priuilegio (i
tum, & magnificum Antonium Gtifonum
*alerer,rercio,cui ante ins quxficum prxiutune Thefaurarium,& Procuracorem prdidicium irrogareeur;ideoq; Temper debet tacti Regis Fed?rici,in quo fuit per cunde m_*
4 liter inrerpretari,& inte!ligi,vc fuoiuri tSMazzeum declaracum confeifionem prztij
tum,& non tertij prxiudicium facer voluefoluti prxdicto Thefaurario factam in prasnc.criam ii pro publica vcilicate ficret,iuxdicto priuilegio non fuifle veram , fed fimuta text, vulg.in L. jf.merito if. ne quid iru.
lacam : illudenim prxrium nullo modo fueloco publico, Innoc& Canon.omnes in cap.
rae folucum.fed confeifionem illam cune fanili cum pridem de renuntiac.facis notaneer
ctam fub fpe conuencionis iniend* in dicta
confuluie Alex. in conf. izy. in . vol. plen
inftrumeneo, ideoq; cum, vc demonrtracum
Soccin conf 275. col.;, verf.nam lict in s.
ert, appareat confeifionem prztij recepti in
ol.& ne tertio prxiudicium infera tur clau
dicto priuilegio contecam, fuifle fimulacam
fula derogatoria rertringtrur ad inualidas ,
non poteftjvenditioin eo contenta fubfirtevel friuolas difpofitiones, allegatur Compo
re,defectusenim ert in prxtio, quod ert dc^
ftell.in cap.caufam,qux de refeript. argum. 48 fubrtantia contractus vendicionis 1. 2. if. de
nocin 1.
parui ff. quod vi(aut dam per
contrah.empr & Jf.prxtium inftir. eod.citu.
cum fimil.& fucceffiu prartio non foluco ,
Alex.conf.uj.nu.vlib..conf.3j. nu..lib.4.
vel alicer faeisfato dominium non fui (To
14. nu.7.lib.6.Decconf. 3 .col.3. lib. x. 28.
tranflatum l.quod vendidi ff. de contrah*i.
col. fin. 29J.col.z.lib.2. Affl.in prxl.conrt.q.
35. col.i.
empc.& vendiez, vbi plrnc Faber. & Ang.
inrtic.de rer.diuif.quam quidem deelaratioAd idem etiam, & fext adducirur, quod
in priuilegio predicti albarani adeft claufu- 45>nem partes ipfx pocuerunc non folum in_.
lx decreti irritancis,caiTjndo,&r annullando
continent, fed eciam ex longiflimo incerual
lo port facer, cum non rraerur de prxiu47 omnes, & quafeunque difpofieiones de i ronia faciendas in futurum , quas ex nunc - dicio aliorum, quam ipforummec , *
prxdium f\icientium,hocert,quod in con
pro cune Rex ipfe caiTauicannullauic, & irtractu emptionts.it declaratione przeij,voritauit,ac pro nullis,cafis,& irricis ex cerca
feientia, & de plenicudine poteftacis haberi
luic,& firmauit Angel. poil glof.ibi in l.pecs
yoluic . Ex quibus cum in dicto priuilegio
col. . in fi.verf.in ea glof.ibi alij C. de pact,
vbi eciam Salyc.col.i.verf.exhac lectura-,
Mazzei,non folum de przdicta claufula de
quod eciam ibi conn muni ter fequuncur Scrirogatoria non fie facta aliquamentio.proue
neceife eiac, im aec de ipfo priuilegio Mi*
bences , refere & mulca cumult in maceria
Tiraq.in tract.lignag./T. 1. glof. 16. in 1 i.q.
lani,fequicur,quod vigore ditxclauful de
crec irricancis, & annullancis prxdictum_ 50nu.76.cum feq.declaraeionemq; prxdiftamj
Angel. & Salyc. & exceri in d.i. pecens, voMazzei priuilegium.eric irricum,nullum, &
luerunc rerrotrahi ad cempus contractus de
nase iuxca cexc.& ibi cradicur per Scribenclaran', & firmauit etiam Franc, de Aret fin
Ces omnes in l.fi quis in princ. certamen ci ff.
1 . hxredes palam tf.fi quid port in princ.iF.de
d: leg.j.iunfta l.necdamaofa C. de prxcib.
teftam.percext.8c ibi noe. in cap. cum tu, de
imper.offer. voluic glof. Se alij port illam in
cap.ftatutum in princ. in verb, commitanvfur.
lta quod in prxfenci cafu erit necefle ditur de refcripc.in fexeo,lac laf.in l.non ducere id.jquod fuit in dicto inftrumeneo conbiumcol.4.nu.i7.C.delegi.Barc.in l. omnes
uencuro , & declaracum concineri ab inicio
populi in {.quell, princ. col. 10. verf.circa_.
tempore dicti priuilegij vendicionis, & cum
fecundum nu. 3l.ff.de iuftic& iur. & lac per
in d. inftrumenco fuerte inter prxdictunu
laf.in conf. !*( vifothemace pro coc. in 4.
Mazzeum, & prxdictum Regis Thefaurari
vol.fol.28.vbi in i.col.dicic hanc eile magis
conuencum,quod folucio duc. 10. mil. prztij
communem opinionem,Corfer.in fingu.;fuo
prxdicti fierec infra dies o^in Terra Balfub verb. claufula incip.vbicunque lex, Soc
nearix,proue Mazzeus ipfe promific facer
cin. in conf. 85. vifs inuertitura col. y. verf.
& fub calibus pa's, & conuenctonibus haconfirmanturprxmiiTa vol. 3. & alij omnes
bicis,& hrmatis.quod vbi,& cafu, quo fulucumult i per Tiraqu. in repecl.fi vnquam_
tioprxdictain prxdictis loco, & cemporo
v;erf.reuereacur n.*66.vcrf.illudaueem omnon fiercc,quod cunc, & eo cafu vditio per
nino C.de reuoc.don .
priuilegium exindeconf.6tum,&expeditum
Poftrem, & feptim penitus, & omnin
omniaqi fingula ia eo contenta fine irrita, &
eradica;ur obiccum prxdiaaii;quodfic,de
Iii 3
nulla,

Io.Francici de Ponte
*5
nullainullins^; roboris>efficacia!,veI mom- j 2 cond.fne cau.vbi Seribentes omnes dict
paria efle ab initio nullum efle, vel faifTe aiiti eenfeantur, & habeaneur, ac fi fada .
quid, Si refolutnm ipfo iure, Ifern. inrubr.
fuiflenc,nullarnq; in indicio, vel extra obtiquae fint regal, col. verf.hax pedagia,conful.
neant roberis firmitacem, fed pro irricis.ee
Alex.n conf.zotS.col.z.nu.6. in 6. vol.
nullis perpetuo habeantur; & quod ipfo iu
Inferrur igitur neceflari,quod ex tali prire, ipfoq; fado Barona ipfa c integro flauilegio
venditions prardid*, quod inane-
turcuercatur; ex qua conuencione apparet
fuic,&
fine effedu nullum pocuic iuribut
apertiflm,non folum efle appofirum indi
magnifici Milani impedimentum, aut dam
da conuencione padum l.commiflbris folinum inferre ex regula iuris cap.non prarftat
tum , per quod transfertur dominium ipfo
de reg. iur. infexto, ceflanre enim hoc veniure 1. commiToria, vbi Scribentes omnes
J i ditionis priuilcgio, cellar omnis illius effe*
C.de pad.inter empt.& vend.I.i. & l.fi fun
dus.iuxta infinita cumulara per Tiraqu.in-.
dus, & toto illo titulo f de leg.commif.Bar.
fuotrad.ceflante caufa ini.par.in verb, pri
& ab in 1. fi quis hac lege ff. de re vendi.
uilegij caufa ceflante,& fucceflu ex his in
glof & Scribenc.in l.traditionibus C. de paferrur, vanam efle prarrendentiam partis addis,& l.abemptione ff. eod.tic. Paul.de Cauerfarde effedu cfumaroex prdido Maz
r.& alij in l.i. F. de donar. & 1. qui abfent
zei priuilegio,& maxim.quia vt fupra con/.i. ff.de acqu.poff.& Negofan.in fuo trad,
cludenrer , & aperriffim eftdemcroftmurti
pign.in 4. par. in princ. Modern, in l.filiusfaex condicione refolutiua ei adicda,& demi
tnilias jf.diui fF.de leg. i. & maxime Ferdin.
adimplera illud nullum ab inicio fuifle,3c re -,
Loazes nu.9o.& Cr0r.nu.i04.. fed etiam redudum ad non efle: idecq; ex eo nullum ef
5 1 foluitur concradus ipfo iure, & taliter, q(f
retrotrahitur ad initium contradus , ita_
fedum produdum efle.
Ec propius accedendo ad decifiones par
quod habetur perinde , ac ii contradus fa
ticulares,
adducitur id, quod in fortioribut
it us non effet, ve voluit . port Petr. in 1.
terminis firmauic Phil Franc in cap.pen.iiL
i. in .oppof.C.quandolicabempcdifc.refi.de prarbcnd.in fexto, quod fi Papa conceCferr,& fequitur Alcx.in conf. , col.i.verf.
vel fecundumiPetr.in i.vol & Curt.Sen.in_ J4 ferie Tirio fuper prima vacaturafdeindc illam vacantem conrulic Sempronio , 8c poil
conf. ii. col. fin. hoc idem firmauit eriam_
caflar hane fecundam conceffionem,non obFulgof.in l.i. & i.quas iundim legit if. dein
itanre,quod per fecundas primas reuocafen
diem addid.col.i. in fi. verf.ad caufam prarceflanre demum fecunda (,74
fentis; quin etiam in praefenri cafu vlrra di. dum padum I.comnrifloriac amplioribus,&
remanec valida,& idem renec Arcbi-. &
lo. Andr.ibi, Sc allegant text, in J. qui ex
Jatioribus verbis, qui fupra funt narrara pe
bcris if.non fecus ff.de bon.poiTfec.tab.qno
nitus, & omnir. refolutio,& annullario prdidi contradus vendirjonisapertifiim de- J J tiefcunque enim ,quis facie actum conttamenftratur , prouc late congeffic Dec. in.
rium primo ex certa fcienria , videacur ab
illo recedere cap.gratum de offic. delegad,
conf. 187. coi.j.verf. (rantibus omnibus, &
voluntaria C.decxcuf.tur.cum fimil.tametl
laf.in conf.xti in z.dub.in z.vol.& conf.128.
qudo fecundus aos non habuic effedum
col. i. & 2. in 4. vol.
Et cum, prout ex adis,& proceflu , plen
non cenletur receflum primo, glof. eft no*
confit , vt in compendio fadi latiffimc eft
tab. in cap. cum veniflec in verb, obrulicdo
dedudum, Mazzeus ipfe non folum tempo
ec,qui mirc.in pofleifcauf. rei feru. qua m_
re promiflo, fed etiam port vnquam folibi comendat Abb. & pro eo facit text, in U
uerit prartium promiflum , im penitus , &
nihil $. I. quern ibi nor.Bald.ff.de inoffictemninodemonftrauerie fe nulla tenus adimfiam.quibus fan's propri accedirdecif. lnpleturum promifla ab il 1 is penitus reccdennocin cap.plerique col. . de immun. eeclef.
<fo , prout latiffimc apparet ex infirumento 56 quod quando Princeps ex iufta caufa facejnito inter Mazzeum prardidum,& Regiam
rer conftitutionem de dominio transferdo
Curiam , quod vlciroo loco fuit in Collate
ab vno in alium/i ceflarec demum ilia cau
ral! Confilio ledum , & proinde pra?didus
fa, debet cefTarc eciam tr?nflatio domini
Rex Federicus meriro, prout ex Uteris eius
res illa refiicui debet primo, fi ab eo ablatio
spud ada produdis pater, vendiri. mem nulruiflet:reurtirur enim res in priftinam cau
]am, & inualidam dedarauerit : ideoq; mafam l.in rantum ff.de rer.diuif.vidcrur enim
gnificus hires pradidi Mazzei per decret
inefle tacita conditio pra-dida argum. 1. ft I vlrimo leco latum penitus prafenti iudipularionem ff. de iur. dot. prout per hace, 8c
cio fuerit exclufus, caufa eft redada ad non
fimilia iura late firmauic Ifern. in cap. fin.
cauam Lun fin. & Lfeq.Sc l.nihil refere f.dc
ol pcn.de CapicCorrad-nochoc, & fequi

Conflium
fur Fety. multa ad id cumulando in cap.qux
in Eccle arum col. io. nu.19. verf.fecundo,
ic dcclaratio de conflit, refere, & multa cu
mulando fequieur Tiraq.in fuo crad.cedantecauf.in i.par.in verb, oblationis caufa_- :
dominium igitur Baronix.de qua agieur,fequuta morte Marini Curialis, cum vt fupra
fundatum eft, fuerit cranflatum in magnificum lacobum Milanum, ab eo auferri noru,
potuicex vendit ione fada Mazzeo , & ma
xime ea exigente , ve fupra eft dcmonftraCum nulla, & inualida.
Quin im fi pertinaciter contenderetur
dominium fuife abdicatum Iacobo Milaro,& rranflatum in Mazzeum, qud de iure
nullatenus , vt ex prxdidis pared pretend
peteft,adhuc tamrn fequuta refolutione, &
nullirate contradus venditionis prsdidx
confirmara fute gracia prxdidi magnjfci
Iacobi: remoto enim impedimento, res (tatim rcuert i tur ad priftinum I. Atrilicinus ff.
de feru.rudic.prxd.& l.i.
fiquis proprer
ff.de itin.adu.pri.& dixie Kern, in cap. 1. tf.
te filias fratrie col pen. verf.ad alia repondec in eir.Imper. Loth, tum quia , ve fupra.
particulariter demonftratum eil , nullitas
, & refolutio retrotrahicur ad id , qud
trae ante,& citulus non ad ticulum,ex qua_
rerrotradione , & (i ex refolutione hacdomini ipfum ad Regem redijfee, adhucprxdido magn.fico I icobo profuiffee iuxea eex.
in l.pen..paterff.ecadr.pecu. & cradicur
per Scribe ees omnes communieer pod Barr,
in I. cum vir col. . verf.vt ergo liqueac flF.de
vfucap & lac Boer.indecif.ij col.4.cum_
fequ.facic cext. in 1. cum Loca ff. de relig. &
fumpt.fun. & faeis not. text, in I.volntate*
ff.quib.mod.pt gn. vel hypoth. folu. & parci
culariter in his terminis firmauit Abb. iri_
conf. j.col.i }.nu.8.verf.4.fubtilius in . vol*
Quin im cum Rex keiftet inuedicuram de
feudo tunc vacaturo , qua; demum de anno
1499 mortuo Comit Mirino fuit purifca
te, Rex quandocunque poidderet,tenebacur
adfprarcis tradere , vt nec foiuendo interefle potuiffet liberari cap.d fada in cit.fi
de feud fuer, conrrou. cum alijs concordantibus fupra addudis in princ
Ex quibus cum liquido appareat pTeniffim fundatum efle albaranum prxdiduno,
& re foin rum t aliter priuilegium Mazzei de
magtdro indice , vt hubeacur perinde , ac fi
priuilegium pracdidum nunquam concefs
lui , vana redditur dubitatio partis in illis verbis prsdidi priuilegij didam Baroriiam nemini Yedita;T),donacam,diftradam,
&c. vecx hoc colligi prxcendatur faltenu
fatcasalbauniprediCii, cum ercdi dtb-ac

CXXXI.
prardido Regis priuiIegio,eum fubferiptione Secretan], & aliorum:refoluco enim con
tractu prxdido nihil ex eo prxtendi poteft
l.qui res Jf.aream ff. de foiut. cum concord.
57 & dance nullitate contractus , omnes claufulx in eo appodtx nulls funt iuxta tradira
per Barr.in l.nemo poteft col. . verf.quxro
an renuncia to ff.de leg. 1 . Bald.in 1. 1 . col. 1.
C.de fuffrag.& confuluic Roman, incof.171.
& 246. & fequicur Dec.conf.587. col. fin. in_.
princ. Quin etiam verba prxdida funt peti
ta ex communi dylo Reg. Cancel!. in quoli
bet enim priutlegio cuiufcunque alinatio
ns illa apponi femper folene , ica quod
de mente , aut volntate Regis, auc ex eius
cerca feiencia appofiea fuere, fed pro obferuancia dyli prxdidiprouc in fimili dicimus
58 de claufulis foliis Norariorum, quod non_.
ex hoc prxfumantur de voluncace partium
appofitx.vc per Bart.in l.i.col.4. in princ.ff.
de iure codiciIlorum,& per Decin l.fi librarius in fi ff.de reg iur.cum fimilA proinde*
ex his nihil ex aduerfo fundari poteft,& maximcum appareat de ventare contraria^,
& fe verba prxdida erronex appofiea fuiffe,qux vericati prxdida nocere non polsr,
iuxea noc.in l.errores C. de error, aduoc. 8c
maxime cum fmus in Rege occupanflimo
in infinito negotior numero: ira quodprx*
59 umiturobliuiopretericorum negotiorum
& proprij fadi, ve dixie Barc.in I. quod iuffic
col.fin.ff.de re iud.& ibidem Alex.qui eciam
conful.in . i 5.011.5. vol. . & eft optima
glof.in l.quoties tf.fi n. in verb.hxredem ff.de
probat. I mo in quolibet homine prxfumitur
obliuio facti proprij,quamus recencis,qudo lie implicicus,ira pod Barr.in 1. fires nu.
2. ff.de leg. i. firmar Guid.Pap q. 1 27.nu.4- &
qux memoria poterac effe in Rege illodo
alienacione Baronix prxdide, qux apud ip60 Aim quid modicum crac? iuxca glof. in l.fed
fi fuiceperic in verb, mdica ff. de iud. facie
1. filiusfam.ff.de donat.prxfumendum igitur
eric verba prxdida,non ex certa cicnria_. ,
fed ex errore communis dyli Regis Ccellarix procefiifle,& maxime, qui a fad urn non
ira recens, ica pod criennium erat,*& in Re
ge , vc confuluic Roman, in conf. 298. facie
ccxc.in eap.cum olim in verb, circumdudus
de re iud. vbi Bald.ponit exemplum in Rege
Francorum,conulujc Alex, in conf. p. lib. 2.
ind. vol. 5.
Er fimiliterinfertur, nullius effe confiderationis ea.qux de conceffione fada D.Cotnitidx adducuntur,nam prout in fad i com
pendio dedudum ed,tllinon dominium, fed
cantum vfumfrudum cum illa prxrogatiua
qua Meut viri in eonim teftamentis rclinqucrc

66

Ioannis Francici de Ponte

quere vxores Dominas, patronas, Si

vfufructuarias durante illarum vita, eoncef
fum fuife iuxta not.per Scrrbenrcs in ! Ti
fia fF.de leg... in auth.quod locum C.fi fe
cundo nupferit : nulla fada mentione , auc
deroga none conceffionis ,& infeudationis
faftf D. la cobo, ira quod nullum przdido
D. I a cobo inferri potuic prxiudicium,& on
nia,quz aduerfus priuilegium Mazzei dedu
ca funr, multo fortius contra hanc prztendentiam ComitiiTz militant : quae demunu*
ante literas fereniffimi Regis Federici pro
poflefione corporali tradenda D. Iacoboi
deceflerar, & fic omne ius fecum refolutum
fuit,cV penitus extindum, ve in przdido fadi compendio dedudum eft.
Vlterius fcrupulus omnis penitus tollitur ex eo, quod mediant ibus literis ferenif
fimi Regis Federici poftea expeditis i .Febr. i lo i. diredis tarn magnifico Io.Thomat
de Maftrillis,qum etiam Vniuerfitati did
Terrt S. Georgij , in quibus Rex aflerendo
gratiam fadam prxdido Iacobo>mandat ilJi tradi poflcfionem Barona- prxdidx,quas
de nrienfc Marri) fequentis capta fuit , vc ex
captura peireTionis,& depoiitionibus tefti
parce, & in ea potTeffione quieta , & pacifica
per0 et ir per netto* menfes , vfquequo fuie
ab Ul.magni Capitanei miniftris fpoliatus;
quzquidem gratia non poteft intelligi do
alia, nid de ea,qux fada fuerar, vt fupra didum eft in (upplicatione, & albarano expe61 ditis de menfe lulij anni 1497. & fiepefteffio capta ex ilia precedent! caufa przfumitur l.quxdam mulier rT. de rei vend, per qu
jta firmauit Ifern.incap.i.col. j. veran hoc
Regno Sicilia; in tit. quib.mod.feud.conftir.
pot.& in jf.fi minori verf. quid ergo in tit.fi
de feud. fuer. controu. facie text. in l.i.C.de>
acquir-pofieiT.not.Bart.inl.cum folusfF. de
vfucap.c Corfet.in fing.*6o.in verb.poflfeffio,fequirur Socc.in conf.66. nu. 1 1. lib. j. Sc
per Curr.Sen.in conf.n. nu.j. vbifacit notab.diftinft. fublato igitur, & eradicato pe
nitus prxdidoMazzei obftaculo, & fuccefiu ComitiiTz , fequuea maxime traditione
przdida incommutabiliter,fuit confirmata
gratia prxdidi Iacobi, iuxta plen cumula
ra per Dodores in d.i. cum vir, poftBart. rT.
de vfucap. acetiam ex fpeciali iure feud, vc
fupra notatum eft.
Qujzquidem Regiz literz,& commiflio
fada magnifico lo.Thomx de Maftrillis pro
confignatione prxdid corporalis pofleffionis Baronix przdidx , cum habeantomnes
olemintates, & requifita, etiam iuxtaftyl
Regia? Canccllarix, tali ter, quod in hoc nec
vetbum minimum aduerfus eas ab aduerfo

apponitur, nec opponi poteft, probant ort*

ma in eis contenta, & maxime com fupra_
demonftratum fir,etiam per Confticutiones
Regni conceffiones feudorum , & fignanter
illoru^n, quz alias conceifa fuerant fine pri
uilegio per quameunque feripturam authen
tica m probari poife : & fic cum in przdidis
Rex affirmer fe conceffiTe Baroniam prx
didam przdido D.Iacobo, ex his folis conceifio przdidx Baronix etiam fi albaranum
prxdidum non prxcefllTct , nec fubfequatu
fuiiTet priuilegium, adhuc verificata effet,Sc
valere t : non enim ad efle infeudationis , vc
demonftratum eft in principio requiritur
feriptura Se maxime hoc eempore,quofeu
dum hoc erat in pofle Regis , & fic non folum prxdido albarano, fed etiam przdiis
literis , & commiflione fundatr concelo
przdida,& probatur tieulusprdi&i Domi
ni Aftoris.
Et licet in przdiftis Rex ipfe dixi(Tet,qd
deinde expediri facer? priuilegi. hoc fuie
ad abundantiorem caHtelam , & faciliorern
proba tonem,,prout promiferat in albarano
ad otnnem voiuntatem prxdidi D. Iacobi,
non ex neceffitate validitatis ;eonceflk>nis
acliterar,& cmiflio prdidz>aon fundantur in priuiJegio de futuro expediendo., fed
in gratia facta ; iderq; ob earn mandat eradi corporal pofeffionem Baronix. Ex qui*
bus infercur prxiudic'iim aliquod.feu CufpitionemalbaianoprxdicTbafrerre non poife
priuilegium exinde fubfequueum: cum/a iflo nulla mentio de conceffione fada : illud enim , vt dictum eft , fueratin prxdi&is
promiiTum, fieri ad requifieionemD.Mi\ani,& fie eo ptente fuit ex peditum iuxta munem , & folitam formam Regix Cancellariz,quz in conceffionibus feudorum feruari folet ; prout quotidie fieri videmus, li
cet enim Rex per albaranum.vel aliam feri
pturam feudi conceffionem faciat ; tarnen-,
qudo priuilegium deinde expeditur ad inftantiam infeudati, nulla fic meneio deprz*
cedentibus.fed tanquamdenouo fiereecon
celTio expeditur; & patee hoc etiam in cod
priuilegio , quia vteft darum ex przdtcxis
literis, & pars non negat, poffeffio corporalis Barnnix tradita fuerat Milano, & tarnen
in priuilegio de nouo aiferitur tradi poiTeffionem , nulla fada mentione de potTeffione
tradita: ceiTat igitur omnis fufpitio ftanto
maxime veritate fadidemonftrata; & cum
ex prxdidis fit plenifsim concefsio prxdi
d Baronix validifsimisprobationibus fun-!
data.dominiumq; illius in prxdidum D.Iacobum eranflatum fuilTe, priuilegium fubfequens ad fui iuftantiam,& io iui benefic i u ru,
fauo-

Conilium

CXXXI.

5?

ftuorem,& majorem cutelam expeditum|,

ceffioncm fundandam;& ex multiplicitate-
& prouc fupra demontrateim eft, ad proba
feripturarum iftarum nulla fraus, aut fufpitionem infeudationis praediar , nam etiam
tio figurar poteft iuxta tradita per Bald.in
in fimplici gratia fcriptura non eft de fubcap.ex Uteris nu. 7- in fin. de conluet. nam_
ftaotia,& efle gratiz,fed probatinnis, noa., 65 cune demum multiplicitas cautelarum frau
debet ex regula iuris in priudicium iurium
dem przfumi facic , quando alias actus de*
illi quzfitorum inrerprecari ; & hoc etiam_
per fe effet fufpectus de fraude, & contra eu
demonftratur , quia priuilegium iflud fino,
effet fraudis przfumptio , alis non iuxta.
folutione folitorum gagiorum Regis Cannot. per Doctores, maxime Bald.& Alber.in
cellaria: exped tum reperitur iuxta promifl.pen.C.deeuict. & alij infiniti cumulati per
fionem in przditoalbarano contentara-) ,
Tiraq.in tract.retract.conuent. in przfatioira qud proobferuatione, & exequutione.
ne num. 1 7 . feq.in hoc autem cafu nulla, vc
albarani przdicti confectum dicere debedemonfiratum eft,apparec fuipitio,aut frau
mus .
dis przfumptio, & maxime , quia multipliEt fuccefsiu pofiremo,&inconuincibilcatio iftarum feripturarum cum maxima-,
ter fundatur etiam ius, & intentio magnificaufzeognitione procefiic, nam albaranum
ci Aorisexfubfequuto priuilcgio eiudem
cantummodo conueniebat,quia tunc feu
Regis Federici expedito die 4.Apri!is 1501.
dum erat vacaturum, & vacatione fubfequu
per quod cum ampli fsimis claufulis etiam.
ta conueniebat declarando concefiionem-
derogatorias derogatoriarum , tarn ad prxfact mandare per Regias literas tradi cordictaqum ad futura.conceditur Barona,
poralem '>,& poitremo.vt etiam
prardifta magnifico Iacobo , & in eius defe
vnica fcriptura prsrdicta omnia demonftractum (ine hzredibus ex fuo corpore, magnirecconfici facer priuilegium przdidunvj
61 fico Baldaxari eius fratr>& filijs illius: nec
prouc ante pluries promiffum fuerat per
incongruum eric fundare fe pro defenfone ,
Regem, ta quod pra-dicta omnia fubordina& demonftratione fui dominij , & iuris in-,
t ex conuenienti caufa proccflere,& fie cef
pluribus titulis;im procedic ad maiorenu
fac omnis prartenfa figurata fufpitio.
cautelam,& euitandas dimcultates,qua: in-,
Et fi ad hueobftinate ex aduerfo contencbiectum alicuiuscx titulis prztendi poflec
deretur przdictum albaranum ex pra-dicto
licet ex his , qua; fupra dcmonftrata funt , &
priuilcgio {ubfequuto eTe fublarum,eo quia
id hoc (it adiecta quantitas duc.j. mil. necex alijs , qua; infra deducentur in omnibus
non quia cum ex przdicto albarano,non ponec minimum ferupulum obijci pofle appatuifet in defeu defeendentium przdicto
rec, ex quibus multiplica tionem titulorum ,
Iacobo fuccedere alter >nifi Baldaxar, nunc
ac vtilem firmarunc Doctores , & maxime
Abb.in cap.poft eleionem de concefiione-
in przdicto priuilegio additumeft, vtfilij
prebenda;, quod refert, plura adducendo
Baldaxar is in illius defectu fuccedere poffequkur Felyn.in cap.in noftra col. 2. cum_
fint,& fie ex iftis nouiter additis e(fe nouata
omnia, Sc fucceiiuc ex hoc folo vltimo prifeq.verf.titulus multiplicatur de refcript.&
conmluic ad id multa cumulando Aym. in_.
DIegio,titulum pretend pofle: ad hue tam
conderando verba priuilegij prardicti, prz
conf. i6.colum.4- veri, tercio quzri tur itu
dicta omnia penitus euacuantur, nam vt ibi
1. vol.
Quinim rcet confiderando,apertiffim
patet,quatitas przdicta non pro prtio aliconcludi poteft, quod in przfenti cafu vnus
quo,aut parte ipfius data apparec , fed in-,
tantum eft titulus infeudationis,multiplica
augmentum feruitiorum przftitorum Reg,
tio ver non eft titulorum,fed probationum;
fuecurrerec necefitatibus Regia: Curia;,
eiufdemmet tituli; in albarano enim przdivc gratum vaxallum deceban habendo eti
o continebatur inueftitura de hoc feudo
refpect ad ampliationem fuccefsionis przTacaturo,& promiffio, qud aduenientecdictz in eodem priuilegio contentam', ita_
ditioue ad omnem voluntatetn D. Iacobi de
quod hoc primum de pecunia , non repicic
eadem Barona fieret priuilegium pure , &
partes aliquas de fubftantia,nec de natura.*
fubiequuta vacationc przdita deelarauie
infeudationis, quz non ex contractu oneroper prardidas literas fecife conceffionem_fo ftjt.aut eft.fed gratuito , pecuniaq; prz
predicts, & qud de eadem fieri fecifet pridicta foluta fuit ob caufam .in prdicto pri
uilegium.quod deinde fubfequutum fuit pro
uilegio contentam,& fimilirer fecundo,amexequutione eius , quod promiferat ad mapliatio iuecefsionis non repicic fubfttiam
iorem cautelam D. Iacobi petentis, iuxta.*
contractus feudalis: fuccefsio enim,etiamu
tradita per Bald. in l.ordo col.fin. C.de exe
fi al:eretur,non immutat contractual feu
dalem in aljam fpecicm contractus , fed re
quutione cet iud. con autem ad nouam conmar,^

Ioannis Franciici de Poritc

r8
p non i s Cancellarij.qui appofuir, concordat
manee feudum , habens in hoc n atura m tancum memorialimam hzc cria obiea ex his
tum feudi alceraram, ve in cap. i. 5. fn autern, S. .hoc autem in cic.de ijs, qui feuduen
blis,quz in facti compendio habeneur, ple
nifsim , condudencer per depofitiones
dare po(funt,& in tf.filia, & $. cic. de fuccef.
Canceliariorum , ac Viti Pifanelli cune Re-,
fcud.ac tf.fin. in cic. quid ficinuefticura cum
git przdii Secrecarij,qui ftylum , Sc obferconcord.
uanciam Cancellariz przdiz noeifsimam
Et fie cum pro-dicta omnia, non refpiciant
habcbanr,ve in ca continue verfantes, penifubftanrialia infeudacionis przdiftz, non-.
. pocct prztendi f jetan: fi nouationem , &
cus eradiceneur: ita qud nec ferupulus aliquisremanet figuratz fufpitionis .
.
maxime re non integra, tradita iam pofeone,& ex longo interualln text, eft exprefNec eciam defeus regiftracionis in Re*
us in I. pacta conuenca lF.dc contrah. empe.
gia Cam. Summ, infra fex menfes in eodem
& I. . tl.de refcin.vend. & coco cic.C.qoando
priuilegio taxatos die capeurz poefsiolie. ah empr. dife. Im dicenda fun t omnia-*
nis obftabic in aliquo,quia vc in facto eft de
ru cite addicamenca przdiz infeudatiomon (Irat um, coniungendo tmpora pofTcnis fatz,adeoq; fequuncur nacuram princi
fionis,regiftraeio faa eft infra przdium_
palis contract us,vt Linter focerum .cum_
tempus fex menfium,cempora enim, quibus
inter fV.de pad. dotal. & 1.4. rf.de iur.dot.cum
rnagnif.Milani poifederunc.deduccnda tunc,
concord. & licet adhuc in perfidia pcrfiiido
nam 8c vaxallus, qui tenetur infra annum, Sc
aUegaretur falcem mutacam elfe feudi natu
diem de iure pecere inuefticuram, & przitara m, i ex hac qualicace noua, nouum fendu
re iuramentum fidelieacis cap. 1. in cic. quo
fieri iuxta conf.Oldr. 1 78. cum fimil. tamen
tempore miles,& cap. 1. in prmc. in tic. qa*.
64 nemo eft,qui dicat,qud dominium ex prfie prim.canf.benef.amitt.& cap. 1. in princ.
cedenci inuefticura quzficum ex hac addide Capit.Corrad.cum fimil. tarnen eo non-*
tione rerranflaeum dicacur; fed recento eo- 65 pofsidente , tempus przdiurn non enrrit,
dem dominio, prout ante crac penes feudavefirmauie Ifern.in cap.i. verf.de intelligen*
Carium in fuccefsione tantum fit alterara-,
da st de Capic.Corrad.& cap. 1. .'. S. verf.
feudi natura, 8c qualitates in hoc feudi noui
kS infeudacusde nacfuccfeud. Aluar. Prohabeat , non tarnen de nouo quzficum dic
pof. & carteri in d.cap. 1. quz fit prim.cauC
poceric , & maxime cum concenca in prdiben'ef. amitt. Bald.& Salyc in l.folemnibos
cta ampliacione', non contradicant conten
C.derei vend.& idem Bald.conf.46?. voi.r.
us in albarano,& liceris,fed ad ampliacione
Dec. cen. i44.col.3.infi.nu.6.Iacab.ifliaueiuccefsionis cumulando venianc,& verbaft it. feud. in verb.qui quidem inue/rici nu. 3 i.
met apertifsim demonftrat, videlicet vo
Capyc. 111 cap. imperialem tf.przterea fiquis
lumus eciam ad maioris gratiz cumulum
infeudatusin 1. limita; latifsim cumult
arque decernimus,& przfencium tenore dcSylu.in traci.de recog.feud. q.7.6. & faciunc
claramus:cumulando igicur non derogatur,
cumultca vfque adfatiecatcm per Tira q. in
fedadditurprimz inueftiturz , iuxca comtract.de retra.lignag.tf.i.glof. 1 o. num. j8.
snaniterncata per Bare. & Scribences os
nec differentia aliquaafsignari poceft inter
in l.edica C.de edcn.&r fie firma remanet co
hoc tempus datum iur tempus hoc da
eds io predict a Baroniz > fundara in a bara
tum in hoc priuilegioj-imo vtrunque tempus
to, & Iltens predict. s, & ampliara per ubepar ; fie a t , & idem iuris effe in v troque ca III
quutum priuilegium.qud quant fie efficaparticulariter decidendo hunc punctum. fix>
ciz,tam pro conleruarione iurium ipfius D.
mauit Capyc.indecii.86.col. 2. nu.f. Sc ver
Milani,quam pro derogationc iurium ex
ba priuilegij przdii difhculcacem omne-n
aduero prztforum ex diis fupra ad com tollune i dura afsignanc caufam predi et reprobacionem albarani pacet, & in inrradi
giftrationis faciendz,ibi, vc rpore quo feucendis latins patebit.
dale feruicium Baronibus huios Regni per
Necca.quz aduerfus prdium D.Milanoftram Curiam gcneraliter indiceeur, pofni priuilegium in demonftratione fafti ex
ficis,& valearis vos idem Iacobus,pofsincq;
aduerfo funt prxtcna, militant tarn infao
Si valeanc veftri przdii hzredes, canquaai
qumin iure, ptouc infra particulariter denoui pofleifores , & Domini d. Baron: e , dineonfirabirur. ...
ctiq, ccingentis feudalis feruirij debitores
primo quatenus muiros vifibilesdefein quinternionibus ipfius faci!ius,&habiHus
us apparere pre rendirur conrra flylum Rc
reperiri ; & fie cum regiftratio hzc ordinagiz Canccllariz illius Regis videlicet do>
tur profaciliori confequutione Regij feruifubfcriptione Hieronymi Sparandei , & non
tij , quod non pofsidente exig non pofle-
Autonij de Raho defeu taxa-, ab fubfcriex przdiis patee , & proinde ceflante hoe

Confilium

XXX I.

19
feruitio, vanum eft eo tempore traari do
omnin ft an" debeat/argn.l.Theopompus fF.
/regilfratione deftinatapro feruitio przdide dot.przleg. & maxime id pocuit Rex fa
o : forma m im data adeercum e#etum_,
cere, cum legem condendofeceric 1. Antioconfcquendum,fi eflfeftus haberi non poreft,
chenfium.vbi Barr & exten ff.de priu.cred.
obferuatio forma remittitur arg. L fi mater
1. vendicor SFS\ conftatif.comm.pr2d.cunb
C.de >nHt.& ubftit.fub cond.fad.& Bare.in
cumulatis per Alex.conf.i 24 coL.nu..qui
Kobferuare C. de decurio, lib. . cum fimil.
examinatus, prout in proceu patet, & in-,
Frutra.n. quricur de forma.cum non poteft
fummario fai eftdeduum, deponit priuihaberi effedus l.hxc ftipulatio tf.fin.ffvt le
Jegium prrditum verum, & non fimulatum,
ga, nou.cau. Lad probation la i. C.de pro
Sc ipfummer,vt Secretarium finnafl'e.De tbad non copdum jJ.fin. ff. de procur.lpoft
pore,& loco remittit fead priuilegium, in_,
quo & locus, & tempus data: apparet;ita qcT
liminij /.fin. ff.de capt. & poft lim. reuerf. &
67 feudatarius non perdit feudum, qui defer ic
per hc relationem ad priuilegium videtur
Dominum mortifre vulneratum juxta tex,
idem deponere, quod in pnuilegio continecur,iuxta tradita per Alex.inconf.Ji34, col.
jncap.i.in princ.quib.mod.feud.amitt.& ibi
Ifern.& per edem in .item,qui Dominum
a. in 2. vol.relat um enim eft in refrete, cum
in tir.quz fit prima cauf.bencf.amitt. & in_,
omnibus quali ta tibus fuis perinde, ac fi in_.
48 terminis nofiris, qud folemni tas remitta
relatione omnia eflent expreiTa , vt in 1. aie
praetor .fin.f?.dc re iud.l. ffe toto if.de hzr.
tur, quz profutura non eft; Soccin.lat i ru*
inftit.cum concord. Exquibus teftis ifte Sy
conf.170. col.pen. nu. 1 1, in i.vol. & cum ex
nodalis , & approbatus omnin .excludit his ceTet omnis dificultas alia infinita fi
tnilia,qu2 adduci poiTent omi ttuntur,ne al
guratam antedacam,fi enim illa effet priui
legium non effet verum, fed fimulatum,cum
iegationes hz in non neceffarijs punis ni
faum vno tempore, ponatur fadum alio,&
piium dotentur.
fie folemnitates omnes przdii piiuilegij
Nec etiam dubitatonem aliquam faciec
confirmando excludit penitus vanas partis
Id, qud ex aduerfo ad id obijeitur de ante
data priuilcgij przdii , prztendendo illud
prztendentias , Sc apertiffim demonftrac
falfiratem teftis ex aduerfo produi, quz cc
expeditum fuifie in Infula Kclx, Se fie comin fai compendio eft demon lira ta, Sc cum
$>rehenfum in Pragmtica Cathol.Rcgis.n
Vitus deponat de his, quz fpeapant ad ofmu ti far iam peni tus , & omnin obie um_#
colli tur , etiam ex his , qua; in fao funt dc- 70 ficium fuum,& fic de fao fuo, in quo null
habebat intereffe omnimodam faciet fidem
jnonftrata > prout in fummario fa ti pleno
l.fi quis decurio, vbi Scribentes Cde falf.Sc
demonftratum eft ; quin etiam cum in fino
I.quzro in fi.ff.de edil.edn.Scribent. omnes
Pragmatics przdi* fint defcripta omnia
in l.a.^.fi abfens ff. fi ex noxa.cauf.agat. fceriuilegia,quz annullantur,inter qua; priuiquitur Dec. conf. 163. col. 1. teftis enim eil
Icgium hoc non defcriptum eft , ergo non.
de negatiua fai fui deponens folus probat
comprehenfum ; negatiua enim hzc probaiuxca tradita per Bald. Angel.Imol.Paul.de
tur per infpeionem fcriptur,iuxta text.in
Caftr. & Franc, de Arec in l.is,qui putat ff.
I.Titiz textores de leg. 1. vbi Scribentcs ces
de acqu.hzr.
id cumulant, & in 1. fin. C.de rebus credir.vbi
69 Barr.dixit.qudquando negatiua, eft coarNec de fide przdii Viti diminu ex ad
fiata ad aliquam fcripturam , probatur per
uerfo prztendi poteft , qud jpe interueneinfpeionem illius, & Abb. in cap. I. de lit
rit in alijs priuilegijs habentibus ante data
con tell. col. i .nu. 3. Bald, inconf. 340. col.i,
Sc reproba eis per przdiam Reg iam Pragnu. 3.in i.vol.L'ecin conf.;5 i.coJ.3-nu.8.in
maticam,nam vltra quod de hoc in proeeifu
non confit, adhuc tarnen cum ipfe tune Se9. vol. fol J7 1.
t fi forte ex aduerfo contenderetur,Pracretarius przdii Regis de mandato illius
gmaticam przdiam non fe reftrinxifle ad
fubferibebae , non poterat Regis mandato
contrauenire ; im poft Regis Catholici do
priuilegia tatum defcripta, fed qud ex alia
jnformacionecapienda pofsint alia addi,n
minium miniftris illius vericatem declarafvt patet ex tenore Pragmtica; przdi*
fet ex tenore przdiz Pragmatics aperc
Jiuiufmodi perquifitio, & informa tio alior
colligi poteft dum dicitur ibi illum babero
priucgiorum facienda committitur.vt hanotitiam feripturarum habencium antedzbeatur maxime Vito Pifanello Secretario
tam , & proinde mandat ab eo haberi informationem de alijs non adhuedeferiptis in-,
d.R< gis Federici perfonam illius approbando , vt fide dignum exprimendo ipium per
przdia Pragmtica, & fic cum videamus,
ornen proprium, & cognomen.Jiderq; pre
ctiam per viam legis fidem eius approbate",
dict., vc app.obaci per d.Piagmacic,dio,
non pofle vlocrius dubi tari.
Cota

66o

Ioannis Francifci de Ponte

Comprobaturhoc ex fuppIicatione,& ab
barano expediris in anno 1497. propter quz
Rex tcncbacur facer priuilegium przdit,
vt fupra demonraeum eft , & fucccffiu ex
liceris przditis per eundem Regem fub die
15. Febr. i5or.quibusobgraciamfaam_
mandat tradi pofleflionem prxdio Iacobo
przdiz Baronz , & faciunt ad idem mandatum procuratorium factum mediante-
publico inftrumcnto per D.Iacobum in perfonam Io.de Bonioanne, & captura pofeffionis fubfequuta de menfe Martij eiufdem
anni,vt in compendio facti lat demonftratum eft.
c ita apparec priuilegium prxdiftum..-,
futile expeditum pro exequueione gratis
prxdiz,am perfeetz argum.tex ein l.ft do
nate/.fi fponiis F.dedonat.int.vir.& vxor.
per quern dixit Bald. in cap.i.in princ-de fi7I de inftrum. quod fi intra peremptorium terminumquis produxit exemple m,& poft terminum producac originaIe,dici tur probatio
facta in termino, facie texe.in 1, mater C. de
rei vend.& I & magis tf.fi pupilluS]& l.fb.ff.
de rcb.eor.perquz iura probat ur, quod non
7* dicicur de nouo facer, qui facie actum pro
exequutione promiffionis : accdt decif.
Bald. in l.cutn pater . libertis de leg. 2. qtf
71 ratificans aliena tionem non dicitur alienarcjdem Bald, in 1. 3. $. fed verum de minor,
cum fimil.exquibus inferrur,nullam poflev
fundari fraudem , eque fufpitionem in di>
do priuilegio : quod etiam apertifiun demonftrant folutiones verz facias in Thefaurerio due.). mil.de menfe Martij, fe per aliquosdies ante priuilegium expeditum 6c
pofeffio capta eodem menfe.
Przccrca fi Cathol.Rex die lo.Febr. zjoy.
mediante informatione capta per Regiam
Cameram, Pragmaricam prxdiam condidic,omnia priuilegia edita lfcl.r annullando
& poftea albaranum fecit Milano zi.Iulij
1 5 05. per quod promittsc reftitutioncm Ba
rona: przditz,ac cfirmationem, & fie per
- menfes quatuor cum dimidio,poft informa tionem Camerz,&ediram Pragmtica m_j,
quis fani capitis fufpicabicur hoc priuile' gium Ifclz fuifle expeditum , poftquam eo
tempore omnia reuolucbantur,& negotium
erat recens / vnde fi aliqua fuiftec fufpitio,
cert prout aliqua priuilegia ex leui fufpitionedeferiprafuerunt, & poftea comperta
veritate delata ; multo magis iftud Iacobi
deferipeum fuiflcr,8 tanto magis,proquanto lll.magnif.Capitaneus tunc ipfe poflidebat Baroniam,& in hoc Regno erat Vicerex
ti Locumtenes Generahs>& informacio ca
pta per Cameram de necffitatc fuie cuouj

eius fciena , & voto, &per eum conflntj

fuitCathoI.Maieft.& ipfe Ill.magnif. Capi- *
raneus iam tunc habuerat pofleflionem Ba
ronize X quo in dubium erit,qaod habuerie
fcientiam,quod illa erat Iacobi, & maxim
quod ei dae* fuerunc literz Cachol. Maieft.
fub die 4-Nouemb. ijoj. qud eidem lacobobona omnia reftituerat,non obftante bi
no, & hoc ante Pragmaticam per annum, &
vitra. Ica, qud hoc per 111. heredes in fto
proceTu de antedata imaginacum fuie fi veritatis odorem habuiiTee, cui dubium eifet ,
qud facilius przdictus Ill.magnif. Capita-
neus fciuifler, & annotari feciflec cum alijs ,
qud facer eantus vir Hl. cogiearc qui
dem voliiie , ergoeredendum indubi prouc
eft,qud priuilegium 4. die Apri!. expedita
fuie , & non aliter , ve in fummario facti di-
ctum eft, ideoq; verum, & folemne, 8c fine*
aliqua etiam minima nota fufpicionis .
Nec aduerfus priuilegium przdictaitL
obijei pofletdeinualidieate prztcxtu defe*
ctus poteftatis Regis Federici,tum quia tc
defperatus eTec de Regno ob aduentam_
exercieus Regis Cache 1. ac Regis Francor.
tum quia ftance fencencia prolan- per Sunsmum Pontificem Alexandrum VI. per qn .a
Federicus ipfe excommunicarus , Sc prinatus de Regno przeendi:ur:nam rede und ad
primum,quod de defperatione cbijcirur, /1
lud vanum efle apparec per Regiam Png'
maeicam eiufdem Carhoi. Regis edieam_
Thori 10. Febr. 1 505. fuper rcuocarione gratiarum factarum per Kegcm Federicum ia
Infula Ifclz,in qua Rex ipfe cfiderauit ad
ueneum exercieus Regis GaMorum ad muadenduiTi Rcgnum,in quo iiullum cuncilli fu
per erar przldium,dcindccaptiiram Ca pue,
per illam de Regno ilium penitus dsfperafle dixit,& propterca illo d;e j.Iul. 1501.
miiTe nuncios ad Locatences Capitaneo-
rum Regis Gallorum pro certa conuencionej ita qud ex fola Capuz captura illnau
defperatum declarauie , & non ex ais , Sc
euentibus pizcedentibus , quz ex aduerfo
adducuncur, & fie res clara eft.defperaeionc
tancum in illo die dici , Se atcendi deberte :
74 nam Rex Catholicus, licet in d. Pragmti
ca, etiam ante gefta confideraTec , eamen ex
illis,noluie Regem ilium de Regno defpera
tum cenferijfed eaneum illo die zj. lui;;', quo
Capua capea fc.it, ideoq; ab illo eaneum die
in antea gefta Regis Federici reuocauic: qqT
comprobaeur ex Uteris eiufdem Regis Fe
derici dircdis Duci Calabriz eius filio pri
mognito fub die 13. lun. ijor.exifteneibi s
in proceda fol. 47 1 . cerg.in quibus demonftrat , tunc ara IiabuHe fpera refiftendt
cjccr-

Confilium

XXXI.
66t
xercitui inimico , & fueccffiu vanas efo
die tantum in antea reuocata,& fie omniaL
onfiderationes partis aduerf de geftis an
gefta ante,proutefl priullegium Milani, va
te i Hum diem, & hoc etiam aperci'fsim delida funt , prout fitmauic Ifern. in preludio
monftratur ex capiculis 7. 8. & 11. de capifeudor.q.j.rerf. licet depofitus.facit regula
tulis concefsis per maieftatem Cathoiicam
l.barbarius ff.de offic. prztor. 1. fi arbiter
hu fidelifsim Ciuirati, Segouiz cxpeditis
de fentent.& nott hoc particulariter Barr,
die 5.0itobr.i5oj.inqubusomnia priuilein traftat. qui (int rebell.in verb.rebellando
ga,concefsiones,& gefta etiam Regis Fedcnum. 18. & Alber.in Regibus huiusRegni in
rict confirm a uic , dum modo in fraudem fa
l.decernimus num. j.C.de faerofanc. ecclef.
cia ri fine tempore,quo Rex Federicus erat
quin etiam cum penes afta , & procefmm_
ia Infula fcljc.ergo ab illo die ttum defpenon reperianeur , non folum proceffus fuper
ratum Fedcricum Rex Catholicus declaraquo fundari poffet fententia pra-difta : quiui c,& non anee: illa enim,qux prarcedebanr,
nimo ipfa fententia apparet,ex hoc peconfirmauiceo enim ipfo, quod vtriufquo
nitus obieftum ceffat:ramcn quia ex aduertemporis gefta,& fada Rex pe eognouic ,
fofententiam przdiatn fundar! prztendi*
tarn ante.quam poll ilium diem, & tarnen-,
tur exinueftitura faa per przdiftum Ale
in prdifto die tcum defperationem'declaxandrum Vl.przdiis Rrgibus Hifpaniar,
rauit: infertur,qud alio tpore gefta,& fa*
fcV Gallorum (b die 15. Iunij 1501. in qua.
a abfque aliqua defperatione tuife : prodeclarauit,Regem Fcdericum prardiftuou*
75 hibita enim certo tempore , alio tempore-
e(fe priuatum ab anno fuperiori, exprimenvidentur permiffal. imperator, Sc ibi Bald.
docaufas priuationis , quia contrauenerac
ff.de poftulaa.l.pacer fiutn Jf.fundum,& ibi
promiifis in inueftitura Regni i Iii fafta , &
Bart..& Alber.ff.de legar, j. ideoq; Petr.de-
fignanter contrahendo a micinam cum Tur
Anchar.incon/. 118. cafus talis eft colum.i.
carum tyramno , & ab illo auxiliuminuoverf.circa primum,& vcrf.circa tettium,fircando contra Principes Chriftianos in dam
mauit , limitatum ad certum tempus non.,
num Religionis chriftianz, fubdendo ineaporrigere effeftum ad aliud tempus, faciunc
dem inueftitura cum Collegio Cardinalf
ad id infinita cumulara per Tiraq. in tit.de.
propter quod ipfo iure priuatum cenfuimus
retra.conuent./.i.glof 2.nu.44> cum fequ.
prout harum ferie cenfemusrinfertur ex advfque adjo.inclufiu, nee prxdiis obftanc
uerfo ex his etiam anno fuperiori priuatum
cenferi : verum quia reft intuenti apertifcapitula pacis > quae exaduerfo in Ieura_*
facii adducebantunnamin illis Rex Cacho
fim conftat hanc non effe fentenciam ,
iicus, non ratione defperationis aliqua ge
formam aliquam (enreneiz habere, fed tan
fta Regis Federici reuocauit, fed illa crum,
tum e(Teinuenituram,& verba illa, pofica^
qua: contraria effent prxdiftis capitulis pa
tantum effe ad coiorandam inueftituratru :
cis, vt ex Ictura illorum patet , qua; nihil
vnde cum non appareanc afta aliqua ,
commune cum cafu noftro habet, etiam
caufzcognitio,neccitatio,nec etiam forma
de priuilegio per eundem Regem Catholi
aliqua fententiz, non poteft ex hispriuatio
cism expedito pro loanne de Tufo de Terra
fundari , & maxime de feudo huius Regni ;
quod tantz importantiz eft per texcum iru.
Lauelli contra Comitem Sanfti Angeli , ra
cap. i. de feud.fi ne culpa non amitt. & Ifertio aliqua in hoc puno habenda eric; przdius enim Comes etiam poft difceflum_
nia,qui etiam hoc firmauit in cap.fancimut
Regis Federici diutius, vfque ad finem belli
lo primo in titulo , quo tempore miles lum.j.verf.damnetur, & incap.i. verf. mopermanfit, vna cum przdifto DuceCalabriz,n*lio primognito przdii Regis, intus
derniaucem de natur. feud. & in cap. impe
rialem $ callidis verf. fed quantum ad hoc
Ciuitatem Tarenti,tendo Cipitactm illam
de prohib feud.alienat.per Feder.& in Concontra obfidioncm faam per exercitum_
fticut. Regni fi Vaxallus Domino colum.
Regis Cathclici, & fie eiufdem Regis aperj. circa finem,verf.fed fi effet cafus , in tantifsim fe hotem effe declarauit: vitra quod
hace , qua: in v no cafu fpeciali per Regem ta
tum,quod etiam fi apparerec fententia; taindulgendo^qum puniendo Hunt, non trahi 76 men quia dfunt afta,& maxirr. citatio il
la effet nulla , etiam in fententia Principis
poffunt in confequeneiam 1. 1.jf.fln.ff.de con
vt
eft cafus in clemenr.paftoralis jf.cterum
hc.Principum.
de fencent i ,& re iudic. & hoc eft, vt ibi diEt ex his etiam infertur clara refolutio
fecundi capitis fundati in figurata (ententia 77 cit textus, quia defenfio eft de iure naturaib quz non poteft per Principen) colli & fir.
Papz Alexandrbquia vt demonftratumeft,
omnia gefia ante ilium diem .fucrunt co - Ifern. in tit.qux fine regalia in verb. & bona
commiccentium col.fin. verf.nec etiam pof.
nmuta per Catholicum Rcgcm,ab eo enim

fee.

Ioanis Francifci de Ponte

fct.confulu.BalJ.in conf.58.col..nu.5- in j.
vol. & licet Princeps de facto fe informare
potuiflfee , tarnen adhuc citatio neceflTaria_*
fuiflec, vt confuluit Ludou. Roman, in conf.
S48.& in conf. j69.coL1.nu. 6. tradidit Bald,
infententia Principisinl.fin. inprinc verf.
extat aliud fpeciale: in tantum, quod nec e78 tiam ftatutum poteft operari , vt fentencia
valeat line citatione fecund um Bald, in Li.
verf.fed hiequzritur C.quomodo.& quando
Iudex , confuluit in przdictis omnibus Dec.
in conf.4 1 o.nu. 1 6. in fi.cum feq.& conf.606.
nu.i i.& conf.681.Col.pen.nu.x5. cum feq.&
confuluit Aym.Crauetc.in conf.z9j. col.j.
vol. . quinetiam caufz in przdia inueftitw expreflz , & maxime confeederationis
cum Turca rum tyramno,& auxilij abeo
implorati per quod contrauenifle promifionibus,& juramento ininueftirura conteis prztenditur , nullius funt confederatio
ns, & momenti;quia predia prohibir in_.
przdia ineftitura cranc.vt ex ea apparec,
quando in perniciem, & damnum facrofantz Ecclefiz Romanz,& eius faniffim fedis fuienc, qud quidem hic nullomodo
fuir, nec figurari poteft etiam in mnimo :
ami ci ti am enim hanc cum infidelibus , &
implorationem auxilij abeis,nunquam fuifle ad effectum dedueb ; & apertifsim con*
ftat pro defendone fui Regni procurarte adlier fus eos.qui con aban tur ipfum de Regno
ei jeere, prouc cum effeftu ciecerunt : qtias
quidem etiam feudatario funt permiflaJ ,
dummodo non in perniciem , & damnurro
Domini, vt lac per Ifern.in /.porro colum.
.cum fequ. in titulo , quz fit prima caufa_.
79benef.amit. & in proprijs termini's noftris,
amicitiam copulare cum infidebus , auxiliumq; ab eis implorare pro defenfione Re
gni omnin licicum efTe , confuluit Oldrad.
jnconf,7i.incipicn. Nunquid chriftianus,&
firmauit Abbas in cap. quod fuper colum.
fin. verf. vltimo hic extra de voto, & tradi
torfred.in cap. i. col. j. verf.quid fi de pacc>
tenen. tenet idem Corfetc. in trad.de poteftate Regia colum.a.num. 37. & feq.latc Arnald. Albere, inrepec. rubr. de hzreticis iru
quzft. 10. verf. dcimo quzro an Reges , 8f
0 Dauid Rex in neceicate belli fibi illati
Sauljconfugie ad Philifteos 1. Reg. cap. 27,
Vfque ad . Reg. cap. I. ideoq; ex his infer
tur, nullo modo ante praedictum vigefimum
quintum diem Iulij , nec defperatum , nec
priuatum fuiTe dici poflfe , prout Rex ipfe^
Cacholicus in allegata Pragmtica , & Ca
pitulis declaranit ; quin imo nec facta , Sc
gefta poil diem ilium funt reuocata excapite priuacionis , fed tantum ex capice de*

fperarionis;& tarnen prztenfa prinatiofloa

ex alio fundatur , quam ex ineftitura pre
dica faa etiam ipfi Regi Catholico , ita_
qud fibi omnia nota erant , & tarnen ex il
la przdictum Regem non fuifle priuacunu
cen fui t,au t repucautt: quin etiam per aliant
Pragmaticam etiam Thori editam fub die*
18. eiufdem menfis Februarij anni i5oj;ia*
fecundo capite determinauit raca habende
gefta,& afta Regum Alphonfi lt. Ferdinandi II. & Fedcrici, quod fuper przdictis aclis
& geftis per illos nulla moueri poflit Iis, auc
eontrouerfia : concludenduro igitur erit
non poflfe dubitari de poteftate Regis Fede*
rici, & proindecum ceifent omnia obiecta_
aduerfus priuilegium pro D.Milano expedi
tum 4. April. 1501. remanet illudhrmum, VC*
rum, omnin validum .
Et quia ex aduerfo vitra procedendo
prztenditur iusomne, qud Dominus Iacobus , & fui fuccefTores habuiflent in prardia Baronia,illos cx fequentibus caufisamifiiTe .
Et primo ex figurata hoff il itate oppolica
fub prztextu,quod ipfe magnificus Manus
fuerit infequurus Regem Federicum vfqut*
ad Regnum Franciz , ibiqu cum eo perftetit vfque ad ipfius Regis mortem ,ica_>
quod hoftis Regis Catholici reputatus fue*
rit , tarnen ex infraferiptis breuiter nul
lius confiderationis ee deber demonrra*
bitur .
Et primo, quia ipfe Dominus Iaeobus
non folum ratione perfonz,fed etiam rationeBaroniz fibi przdicto Rege Federico
concerta, erat ipfius vaxallus ligius, & pro*
81 inde omni iure cenebarur illt fernire, & in-,
auxilio eTe , debitam obediential!, przftare , iuxta form a m iuramenci fidelieatis
vt in capit. i. de forma fidelicatis& fequen*
ti titulo de noua forma fidelitatis , & de
8a bello an iuftum , vel iniufturn fuilfec ipfi fo*
!i Regi credere, illiusq; authoritaei acquiefcere debebae , iuxta tradica per Ifern.in-.
cap. i . & fequ. in primo titulo , quibus mo
di's feud, amitt. & latiffim per eundem in-,
cap. i. in princ. colum. 2. verf. fed quid eft
cum fequ. colum. 4. in titu. hic finitur lex .
Quin etiam cum notorium fit in fato,prz*
dium Dominum Iacobum non fu i il in-*
aliquo przlio per Regem Federicum , con
tra Regem Ca the l icum , nec contra illum_#
aliquod machinatum fuifie , & fi fuifiec va
xallus ipfius Regis Catholicus, exeo folo ,
quod copulaflet amicitiam cum Rege Fede
rico , non potuiflet dici hoftis eius , nec feu8j do priuari,nifi id factum fuiifet in damnum
Domini :pracdia enim erjam in vasallo pulaci-

Confilram

XXXI

66 J
pulatiu requiruntar ad feudi priuationem
prxdito D. Milano aeceffit cum Rege Fe
/ per I fern. late in $, porro col. verf.quarric
derico in Francia? Regnum,& ibidem cum_
eo perftetic vfque ad mortem, prout laciffiaucem glof.in tir. qui fe prim. eauf. berief,
ami tr. & in cap. fi capicanei in fin. in 2. tit.
m examinac , & celtacur Loffr. in fuo con*
quib.mod.feud.amitt.& fucceflu cum prfil.+.
dius D. Milanus fuerit vaxallus obligatus
Prarterea ex fai ferie omnin praeenfa
fuo Regi , & nihil in damnum Regis Cathotilicasradicirus euellicur : nam prouc ex
t ho!ici commifiife,aut conueniiTe apparear,
probationibus faftis conftae , eciam per innon pored aliquid hoftilitatis ei impingi.
trumenrum publicum , qud przdius D.
Quod quidem eo maxime procedit , cum
Iacobus.ancequam Regno difeederee cum
fuper prardia prxtenfa hoftilitaeenon apRege Federico , contieuie Procuraeorem_
pareac aliqua prolaca fenrentia falcem de
cum fpeciali mandato ad prarftandum iura
claratoria , quae & in criminibus , in quibus
mencum homagij przdio Illuft. magnifico
$ 4 po iure feudatarias feudo priuatur omniCapitanio nomine Regis Catholici , quod
n requiricur iuxta traditaper Ifern.in cap.
magnificus Capicanius recufauic deinde fe*
ancimus.in tirulo quo tempore miles, & in 87 cipere,& fie cum per eum non fleceric, ha*
beri deber pro prarftico,prout dixit Ifern. in
cap. i. de feud, fine culpa non ami te. & in-,
cap. i. . nulla verf. item fi per Dominum-
cap. imperialem in verf. callidis col. 1. do
prohib. Feud. alien, per Feder. & in conftir.fi
in ciculo per quos flat inueftte. & facit text,
vaxallus Domino col. j. circa fin. verf. fed
in l.iure ciuilitf.de condit. & demonltracSt
fi efla cafus.&r plen per Alex.in conf. aoj.
cap.cum non flat de reg iur. in fexto, Sc in_*
Cel. pen. & fi.?.vol.1.
" .
l.ftatu liber. & I.in excquutione $. fin. ff.de*
Quin eciam, non folum de prareen fa hoftiyerbor.obligat.& iuccefliu fubfequutoobilicace fencencia aliqua fairem declaratoria
tu Regis Federici ipfe Milanus aeceflit ad
non adeft , fed illa per Regem Catholi
Catholicum Regem in Hifpaniam,& fic ani
mus , 6c intentio magniflci Milam" optima-,
cism placicaca , & iu orrenfam fuam reuocata apparec : idecq; de ea nullum poteft fieri
erga prardtum Regem Catholicum ex rali
exitu demonft racur , vr probat textus in 1. fi
ex aduerfo fundamentum per ea , que con
clude I fern, in $. przrerea fi vaxallus , & $.
concubina $. fi re; ff. rerum amorarum, vbi
Bare, id not. & eft bonus text, in I. fi hi qui
porro in titulo qux fit prima caufa benefic.
adulterijjC. deaaulrer. & exprefsc voluiC
amict. facit ccxtus in l.finali C. de reuocan.
Bald, in prohem. digeftorum facie texr. in_.
donatio. & not. Capyc. in his termini's in_.
l.lex cornelia ff.de vulgar.eV pupill. & ex fe
decifione i.in tercia , & quarta dificl
quentibus colligitur. cuinfawdi fuerit anitate .
Et pronde cum ius prartenfz hoftilitatis 88 mus in prarcedenribus l.fed lulianustf. per*
inde ibi intelligendum ab initio fic acccpifFifco competijflecqud i Rege , & eius Fiffe ff. ad macedonia , faciunc cumulata per
co nulla te nus acceptatum apparet, eci
Tiraquell.in reper. I. fi vnquam in verb, do
ex priuilcgio 111. magnifico Capitaneo con
nacione largitus num. 205. C. dc reuocand.
cedo, prour infra fuo loco demonftrabicur ,
87 infertur,quod Illufiriflimus Dux ex pr
donat.
Quin im, prouc ex fai ferie per copio*
tenfo iure Fifa fe tueri pofsie, prouc firmaui 1 1 fe rn.in ca p. i .col. 2. de Capi r. Corrad 8c
fum numerum teftium pacer , prxdius D.
in d. cap. imperialem $. prarterea ducacus in
Milanus, quamprimum ad prardidtum Ca
tholicum Regem at ce fic, non ve hoftis, fed
verb. Dr minus col. j. per cext.in I. loci
ve fidelis,deuotus,gratus,& accepeus vaxal
corpus tf. competir ff. fi feru.vend.facic text,
lus fuie ab illo recepeus , habicus, & craavbi Bartol. Bald. & alij not. in 1. hisconfequencer in princ.& .1 . ff famil.ercifc. nam
tus, & hoc eciam aperciflm demonftranc
lirerar predii Catholici Regis direft pr*
prout voluit Bald.ind.l.fn.col.i.nu.j. C.de
dio llluftr. magnifico Capitanio in procef%6 reuoc. donar, quod vbicunque res propter
fu produar, quarum primar fubdie 29.
delium reuerrercrur ad Dominum ipfo iu
Iulij 1504. in quibus pra-dius Cacholicus
re ineelltgitur femper , fi Dominus voluerit
Rex non folum penitus collic prareenfarru
fequitur Alex, in conf. 173. col. fin. in 2.V0I.
hoftiliraeem fundacam in acceflu cum Re
firmauic fatis not.Barr.inconf.81.coL2.Soc
ge Federico , fed eriam in particulari , przci n.in conf.78.nu.4.vol.4.
cenfum bannum,qud ex aduerfo prxeendiEr proinde in eodemmet cafum deeifum
tur emanatum , qud infra quaeuor menfet
apparet,nullamdc eadem affcrtahof litare
redire deberec ad ipfum Regnum.quod qui
conideratior.em habendam effe in caufa_
dem bannum , licec ex aduerfo prareendatur
magniflci Federtet Gnfoni>qui vna fimul c

pluricf

664

lo. Francifci de Ponte

vnius Regni non viget in alio > prout traffic

pluries in diuerfis locis publicacum,vnicum
Io.Andr.m addic.Specul. in tit. de cicac.inu
tarnen eric, quia idem continebarur in quajT.fequicur inaddic. magna fuper verb.quolibec publicacione,& reiceratio non inducir,
niam.referc & iequicur LofTred.in conf.3. in
diuerlicacem , & pluralkatem bannorum_> ,
91
fin.in verf.Si quamuis in Regno:!laq; eei.
& etiam ex his, quz in facto confiant, non.,
vc
ibi dicicur, haberet locum in litcris iuftiobftat, eciam in prxdiis liceris mandat
tiz,quz
continercnt ius partis in iudicio degeminate, & enixc, quod bona magnifici Iaducendum,
quod hie celiac, nam in illis 00a
cobi,qux in ingreffu exercicus in Kcgnum_
committicur aliquod in iudicio cractandum
poffidebat, & demum fueranc ablaca , reftifed excra iudicialiter exequendum : per pricuerencur omnin fine aliqua dilacionc, au.c
uacas enim literas committicur eidemmer
ConfulcactoDe.
detempcori Baronies, & vt infra deducetur
c bonorum , & rerum appellations &
Dominus Milanus ex eis non prztendit amaxime ftanribus verbis generahbus primarum lirerarum.ibi: Non fe les toma cofa .
liud fundare, prout infra lacius demonftraalguna de fus haziendas, non eritdubiurru*
bitur.quam declarationem voluntatis, &
in pra-len ti ca u, eciam bona feudalia, &. Ba- 92 intentionis ipfius Regis , quod etiam ex
aftu nullo demonflrari poffe , detrrminauic
roniam przdiam concineri.quia alia bona
Iurifconfultus in I. fin. ff.de rebus eoruou* .
non fuerant prxdio magnifico Iacobo ablara,nifi Barona pradi&a, & proinde de ca
De przfentatione ver illarum regulamer
omnin intelligi debet , fi fpecific menin liceris, & refcriptis,attendirur tempus
tio fada effet , argument, textum in 1. fun*
datz cap. earn te, cum alijs concord, de redus, qui locatus rT.de fund.inftru.& 1.. fT.de
fcripc. vbi Scribentes omnes id not. & ma
liber. & pofihum. & $. nominatim infiitut.
xim Felyn. colum.17. in verb, tempus da
tz num. 1$. cum fequen. tempus ver prxde exhzredac. liber. Quin eciam lfern. voluit , qud appellacione bonorum comprarfentacionis confideratur ad aiguendarru
hendancur feudalia, vt in cap.i. in fin. princ.
negligenciam , velinobcdientiam illius, cui
de capit.qui cur.ven.refert,& fequitur mul
diriguntur, ;vt per Abbat.in cap. dilcus fita ad id cumulando Tiraqu.in repet. l.fi vnlius lo fecundo de przbend.colum.2. in fine
quam in verf.bona omnia n.io. C.dc reuoe.
cum fequ.& per Felyn.in allegac.cap.eam_
donac.
te num. 19. At cum in przfenti cafa , .
Qud indubitanter procedit in przfenti
adducuncur-hzlicerz ad arguendam inobe29 caiu.cum fimus in liceris Regisjin quo non
dienciam , vcl culpam Ill.magnifici Capita adelt prohibido alienationis feudorum_,,
nei, fed ad demonftrandam voluntacem 8c
& appellatione bonorum , feuda veniunt :
intencionem Regis in liceris przdiccis exceffac enim difpofitio jf. in generali in titu
preffam , meric de non przfencacioneittalo fi de feud. def un&.milic. prou: ibi firmarum , non eil habenda aliqua confideratio ;
uit AfHicT. col. 3. verf. fed iuxta hoc quzro
fufficic enim nobis ex illis demonftrare de
num.28.cum fequ.& firmauit loan. Fab. in-.
claracionem voluntatis Regis , qud illos
rubr.inlliru.de rerum diuifione, quotiefeunqui accelferunt,& permanferuntcum prdique enim feuda fecundum Bald, in d. $. in_.
cto Rege Federico,non folum non habuiffet
generali col. i.& maxime, quia Principum
pro hoftibus, fed eciam qud hoc fa&umilbeneficia. quam pleniffim func interpretan
lorum fui il et lici tum,& tale,qud ex eo nul'
da vulg.l.beneficium ff.de confiit.princ.cum
lo modo bonis priuari dcberenr;ita qud ex
concord.
hoc omnin excluditur przfens hofilitas
Nec aduerus literas przdias opponi
fundara in przdio acceffu , & mora habita
poffec , illas non habere folemnitates Prag
cum przdio Rege,& cum hoc confiftat i ri
matic* Regni Hifpaniarum.nec etiam fusile
fla declarjtione voluntatis , & intention s
111. magnif. Capitaneo przfentatas: nec ex
Regiz,prout etiam iupra ft demonitracum,
eis potuiiTe colli lus qua-ftum przdicto 111.
& ex aduerfo nullo modo demonflrecur vnDomino per fuum priuilegium , nulla facta
quam fuiffe intentionis Rcgiz habendi prde eo mentione:nam dicicur, qud de Prag
dictum D.Milanum pro holte , eciam in
mtica pradicta non confiar, & copia exhipriuilegio Illutr. magnifici Capitanei vc
bica, eft cartula fine aliqua fide ; vitra qud
infra particulariter fuo loce demonflrabiquando vera effet, non haberec locum in ne- J3tur, potit ex ipfe voluntacem fuarru
gorijs huius Regni;qud djuerfum eft Renondeclaracam, eciam ex inceruallo, & n_.
gnis Hifpaniarum,& ilylos diuerfos habenc,
tertij prziudicium declarare , prout firma
ua qud habet locum difpofitio I. fin. ff. do
uit Paul, de Caftr. in 1. hzrcdes palam JT. il
90 iunid.omn.iudic. Confuetudo cnim,feu lex
quid colum.2.in princ. num.*. if. de teftam.
ponen-

Confflium

XX XL

ponendo exemplum in Papa,referr & iequitum quia, vt fupra demonftratum efhex pretur Tiraq.in tra.retraft.tit. i.
glof.iA.
diisliteris , effeits omnis banni prxdii
f\
& nifi Princeps declarauerit, vel vofublatus apparet, tum cciam cum non ftete
lueric,feudam non amitcitur, itaBald. in I.
rit per ipfum Milanum prxftare iuramtunt
fin. C. de reuoc.donat.FuIgof. & laf.inl.i.de
prxdium, fed per 111. magnum Capitane
iure emphyt.col. 2.& ?. Alex.conf.6. col.fin.
illud haberi deber pro prxftito: tum etiam
vol. 3. & propterea dicebat Andr. in cap.i.
cum ipfe D. Milanusfuerit prxdio ma<
col. 1. de Capir. Corrad. quod propter hoc
gnif.Capitaneo fpoIiatusBaronia prxdia,
95 certius non poteftopponere,quodquis ami- 97 illa non reftituta, non tenebatur ad prflifit feudum, ob non faam fidelitatem, quia
dum huibfmodi iurament,vt firmauit lier,
Rex tantum hoc pote ft opponere , & debet
in cap. i. col. I. verf.& intelligenda fun t do
decltrare : idem voluit Andr. in cap. fanciCapit.Corrad.& in cap. 1. col. P. verf.itcni_*
infeudatusde nat.fuccfeud. Aluar. & Alex*
mus el 2. quo tcmp.mil.facit rcg.texr.iuna
glof. in 1. his confcquenter ff. famil. ercifc.
incap.i.inprinc. in tit. qux fit prima eaufa
not. lacob.in inueft.feud.in verb, diiq; vafeud.amitt.referr, & fequitur Capyc. in dexalli promiferunc non committere fcllonia;
C1T.86.C0I.2.& faciunc ea.qux fupra dedua
qux eo magis indubitanter procdent , pro
funt aduerfus oppofira contra priuilegium
Milani obregiftrationem illius non faam
quanto intra demonftrabitur ex prxdio
privilegio lll.magnif.Capitanei nullum fuif i in temporequo fpnliatus permanfit .
Et ex prxdiis fublatapenitns hoftilitafe 'mn qufitum:quinimo prxdius Rex Cate prxtenfa.omninceffat id, quod fucceffithol. in cap.s>.dc expeditis Segouix de mTe
u prxtenditur iure belli licit per prxdi
Odobr.1505.in vol.capitulorumfol.55. aclll.magnif. Capitaneum nomine Maieftatis
ceptauit omnes illos Ciues Neapolitanos
Cathol.fuirfe Baroniam prxdiam captam
qui cum Rege Federico accciTerant, in gratiam fuam pro bonis & fidelibus vaxal Iis > 98 & cceTam prxdio lll.magnif Capitaneo
bellum enim contra hoftes rtum indcitury
dimcultatem faciet quo ad D.Milanum
annus affignat us ad comparendum, quia ip
& exercetur l.hoftes ff.de capti. & poft limi.
reu.quin etiam ex vera fai ferie, prout tAJ
fe iam tunc venerat ad prxdium Catholifummario fai videri poterit non folum IIcum Regem,& abeo animo libenti reeeptus
lu.aduerfarium non eile in probatis,fed etil
fuerat.vt patet per literas prxdias,& ma
apertiffim apparet contrarium ; Ba roni*_.
xime per expeditas 29. Iulij 1504. & aperenim prxdia cum eius'Caftro non fuit ex
tius, & fine controuerfia patet per albaran
pugnara, aut debellata in confliu belli, aue
expeditumabeodem Rege Cathol.de reivi armorum , nec munita aliquo modo erac
tuenda Barona prxdia fubdie 2x.Iul.1505
militibus,& inftrument>#bellicis, & viuade quo infra latifimc dicemusmecreferuatio iuris alieni quiequam officit , quia illa
libus neceifarijs;& iam inuentanum eorum,
non poteft ad prxtenfam hoftilirat refern
qux tunc in Caftro erant,in rifum omnes ji
qua: antea declarata non erat, & fie ex ea no
los Dominos audientes conuertit , & ex articulifmet 111. Aduerfarij videlict 28. & 29.
poterat alteri omne ius quxfitum auferri;&
inproceifii fol. 21 2. & art. 8. fol. j8S. habetur
96 referuatio de fui natura non caufat ius aliBaroniam prxdiam cum Catiro pacific.
quod de nouo,fed ius, quod erat ante cenrt i& quiet,nemine ibi contradicenre captam,
tutum,conferuat vt per Lern. & Affl in cap.
quod etiam apertiffim probant tefies. inj.in princ.tit.qui fucc. ten. quin ctiam cum
proceflu Fifci, & D. Milani, vt in fummario
idem lll.magnif. Capitaneus incapitulisab
facti patet . Prxterea dato fine prxiudicio
ipfoexpeditis fubi5. Maij 150). in 4. capi
veritatis , quod Ioannes de Bomoanne Catulo referuauerit fibi poteftatem duodecim
ilellanus Caftri S.Gcorgij feciffet refiftenti
tantum declarandi hoiks Regis in prxdio
exercitui, nihilominus non potuiflet prxiucapitulorum libro fol. 45. & deinde ipfemec
dicare magni f.Iacobo Milano, quia non hafub die 28.Maij anni fequentis 1504. prxdibtbat mandatum ad hoc, nam mandatum_
am referuationem penitus annullauic : ita
quod fubdidit,neminem cenferi hoftem, nifi 99 nunquam extenditur ad prohibita , Se pce-'
nalia, uificxprimanturin mandato, vt eft
illi i qui ab ipfo vfque ad ilium dicm dcla
text.in I.j. jf.fi procurator ff. quod quifquo'
rt i fuerunt, vt patet codem libro fol. 5 . in
iur.& in l.fi procurator S. Celfum ff.de cdr
fi. cum icq.
indeb.confuluitBald.in
conf. i to. in i.voL
Infcrrur igitur ex prdi&is vanam efio
&
inconf.i8i.fol.4.
in
5.
vol.
figuratx hoftilitatis excepeionem, & maxi
Prxterea
tunc
licit
iure
belli bona dieme' ob iuramctumfidelicatis non pn ft i tum
leo
tur
capi,
quando
funtpropri
hoftie, conCathoL Rgi iuxu formara banni prxdiij
^ Kkk 3
tra

666

Ioajinis Fraricifci de Ponte

era quem eft exercicus, & pugna, fi efenc

bona fubdicorum hoftis , non poffenc iuro
belli cap , nifi i 11 fubdici fuiTcnc in conili tu belli in auxilio Domini przliando, vel
ex diftis corum bonis pra-liantes Izdercn*
tur,v rputa Ca(tris,& dificijs iuxta do<r,
Innocin cap.om col.i.fecundum vlcimam
opinioncm,dc reftie.fpol.quam ibi Hoftienf.
Io.Andr.& Butr.firmanc, & Angel, in quaeft.
fu incip. Renouata guerra col.. & idem_j
fequicur lo.Faber inllir.de rcr.diuif. .icem
ca,quz ex hoftibus ver . item die, quod nc-
duni_r .
c fecundum banc opinionem iudic tum
fui(le,apparec in alleg.conf.45. D.Loffr.iru
vit. col. & idem renuie Albert. Brun, in conf,
19- in princ. ideoq; Bald. in rubr. extra do
treg.k pac.in fn. allegando ad id facob.de-
Belu.in auth.de harred.& falcid.& Bart. in 1,
diuusff.de iur.hi'cconcludit, qud Ciuitate
yoi capta ab hoft ibus , non effici tur ferua , fed
fubaira quoad iurifdidionem , & Cines rinenc bona>& idem firmaui t Mart. Laud, in
fuo trad.de bello q,ii. Hoftium enim bona
in bello apta Principi quzruncur non fub
dicorum, vt eft cafus aperus in racione eradira in l.fi captiuus tf.expulfis in fin. ibi publicatur cni m 1 Ile ager , qui ex hoftibus captus (it ff.de cape & poft 1 mi. reuerf. & proindc cum Barona non fuerit Regis Federici, contra quem erac bel lum, fed przdii ma
gnifJacobi illius ubditi,qu non fuit in prlio cum excrcitu,nccprzdia cius Barona
cum Caftro,lzfionem aliqu4m,auc offenfam
fecit cxercituiA' militibus przdicti Cathol,
Regs; im fine aliqua refiftencia,& beliieo
conti u, fpont fe dederunt, ceflat penitus,
& omnino obiectum.
Confir mantur przdia omnia ex nueftitura facta per Summum Ponrificem Alcxdrum VI. pra-dictis Regibus Carblico ,&
Francis ex aduerfo pro Jucta, nam ve in ea_>
parer fol -l o. poft verf. volencesq; de eifd
Regnp, &c. ibi, ac Regni przditi falutem,
quoquequierem, & conferuationem smus
Pontifex facicinuefticuram illam, & indicie
bellum Reg Federico cantum.fed pro quie
te Regni, Baronum, & populcrum, & dem
idem Pontifex inueftiens voluic , 3c ordinauic in verf.fan omnibus ccclefijs,ac vniuerfis perfonis ecelefiafticis, fecularibus, &t regu)aribus,refticuancur ftatim habita poffeflione Regni,& Ducatuum pro ea parte, qua
profeflionemacquificrinr,& inferius in parrjculari in verf. Comices vero , & Barones ,
Milites & vniuerfi homines totius Regni :
voluit etiam,ordinauic,quod przdii viuc
1 cadem libcrrate,& habeanc illas immu

nicaces,& priuiiegia, prout anre habuerant

pacec ergo ex przditis,quod Summus Pon
tifex non fol urn noluic.Baroncs, cV homines
Regni cuiufcunquequalicacis forent, tubcri
deber pro hoftibus , nec qud bona eorum
iure belli auferancur, fed in quicce, Sc falute
conferuari debere,ac eciam quod bona for*
t capea refticuanrur , Sc illos pociri deber
eidem immunicaeibus , priuilegijs, & libef t
tace , proucance inuefticuram przdi<aai_
fublara . Igicur ex przdiis radicicus infertur,eiTe omnia, quz in prxcenfis hoftilicace
& bello ex aduerfo fundari przeenduoeur :
qua: omnia comproban t penicus,j& omnino
eradicando omnia ex aduerfo obiecta duo
alparana Cathol.Regis,vnum fubdie aa.Iuhj ijoj.alcerum verfub die 3. Inni) 1507.
in qui bus deelaracur D.Iacobum fuTe hdcJem,3c gratum ipfi Regi Cachol.ac indebiti
pohatum fuiffe Barona przdica.cuius Do
minus erac.
Nec przdiis modo aliquo obftare poreric,quatenus ex aduerfo przeendirurex prfdionoitro priuilegio fundari in perfona_
rnagnif. Baldaxaris fenioris, Baroniam przdiam ruife feudutn nouum,tanquam in
ex pacto,& prouidentia fueric ille vocacas ,
& fie du prztendantur fundari donaciones,
vna magnif.Iacobo, & defcendencibus fuis ,
altera ver faa Baidaxart Cub condicione
filacobus deceffiflee fine filijs.&lic morro
lacobo fine fijs fuerit extina przdia-
donatio: Baldaxar veniens ex fecunda dona*
tione , cum nunquam fueric adepruspoffe
fioncm Baroniz przdictz , dominium non.
fuiffe in eum vnquam cranflacum,necin_
cius defeendences , & proinde legitim Ba
roniam prardiiam fuillc Ill.magnir.Capicaneo concefam .* nam confiderando primara
inueftituram in primo albarano conecnum
de feudo vaca curo , qua de mum purificara
& perfecta omni perfectionc, eciam ubequuca captura corporalis poffeffionis vigo
re eciam licerarum Regis eiufdem , in quibus eciam dcraonftracur inueftituram , feu
conceffionem Baroniz przdictz factam,quz
vc pacec ex przdiis, Sc maxime ex albara*
no erac pro hzredibus , & fuccefforibus iru
perpecuum , ica quod fecundum incerprerationem fapiencum Regni in Confticucvc de
fucceffionibus,;iuxca ibi cradica per Ifern.&
Afflict. & per eundem lat in cap.i.Jf.& quia
vidimus in 4. col. in 7. not. de his, qui feu J.
101 dar.poff.in Regno noftro correcta ditpofi
tione iuris communis, frater frarri decedti
fine liberis fuccedit, & fie Baldaxar , vc hrres lacobi ad Baroniz przdictz fucceiBon
ex przdiig veniebac, modo in priuiJegio
rfubic>

ConfiEum

XXXI.'

6?

#bfe*iuuw i milla eft fada prxdiorum alcap. . $. hoc quoque verf. & olim de feud;
eracio ; imo in illius difpofitione concedifucc.cum alijs fimilibus : ideoq; Ifern. fan's
ur fimilicer prxdicta Barona Iacobo,& hx
notanter in cap. 1. fi.Sc filius fratris col. 4.
edibus in perpctuum , ica quod ctiam Balverf.item licet videatur, vfque ad verf. ma
axar, vthxres Iacobi deficiencies liberis,
ter ver excluiu in tit. Imper. Lothar, di
ft ccmiprehenfus iuxca difpoficionem conxit, quod prxdicta, qux dicuntur in feud, ex
kicy cionis prxdix i fed quia , vc fupra depacio,& prouidentia, dicuntur procedunr,8e
no nil ra tum eft.Jpotcrac cuenirc, quod ante
intelligi debent, vt nemo Habens tale feud ,
leccffiffet Baldaffar prxdicbis , quam lacopoffit m eo grauare fuccelforem, aur prxiuus fine libcris, & tuncfilij BaldaiTaris non-.
diciumaliqnod inferre,non tarnen vtex hoe
I fucceififl'ent Iacobo eorum patruo per pr 107 cenfeatur fcudum nouum in perfona fuci i a m con (1 i cu cion em, v t de fucceflionibus,
cefforis, & fie ex noua conceffione venire-. ,
rbi elt cafus expreffus:volutt Rex prouidere
fed venitad feodum paccrnuro, fi eft in graBe ad maioris gratis cumulum ampliare-
du fucccflibili cum moriente ; quinim in-*
Regno, in quo, vt demonftratum eft, fracer
hanc fucceflioncm Barona-, qua; feud, nou
erar in periona Iacobi * vc etiam filij Balda fuccedit, vc hxres fratri in feudo ab eo de
xaris fratris lacobo eorum patruo fucccdcnouo acquifito pro fe,& hxredibus,ica quod
rent, itaqud, vt patee illis verbis Rex non
non folum fub nomine hxredum in Regno
defedentes vocanrur, fed etiam fratres adJfacit nouaro difpoitionem, fed difpofitione
hue etiam fi de iure communi feudorum lo*
iam fadam ad maioris gradar cumulum_*
circa fucceflioncm ampliare vo!uit,& fie ex
quimur.de quo iure frater fratri non fucceleura priuilegij omnin vanum redditur 8 dit in feudo nouo;tamen ft in inueftituraJ
obieum:quinim,vr ibi pa tct,poft ampHafit dictum, qud frater fratri fucedat: tuns
tiocem prxdictam ex ubfequeotibus verbis
venit,Tt fucceffor fratris, fi & prouc venircc
Rex ipfe, etiam prxdictum Baldaxarem , &
in feudo paterno per fucceflioncm in pro
pria fignificatione fumptam , pari enim_#
illius Alios hxredes futuros Iacobi faep fxprecedun t, v t not. firmauit Ifern, in . i . if.
pius>& reitera t is vicibus vocat, dum nomi
& quia Vfttimnscol.i.in fin. cum feq.de his.
nal Iacobum,& heredes prxdios.dictio.n.
prardiclos, refertur ad Baldaxarem, & filios
qui feud.dar.poff.Vlterius dato, & non conupra proxim vocatos ad fucceflionem_ ,
ceffo , quod in periona Baldaxaris effet condirionalis donatio,prout id non effe,fupra_
tuxta tradita per Barr.in 1 .fi idem tf.fin.if.de
eft aperciflim demonftratum: ramen quia_.
iurifdict.omn.iudic. cum concord. Infertur
hxc Regis munificentia proccflic, xquipaigitur ex prxdicb priuilegio Baldaxarem ,
ratur dtfpofitioni faftx in vltima voluntale filios , vt hxredes Iacobi ad illius fucceffioncm vocatos, non ex propria donatione, 109 te,eadem enim fit in munificentijs Regijs
interpreta tio , prout fit in vltimis volunta*
prouc latiflm in hoc cafumet pro magnif.
tibus : validum enim eft argumtum de vno
Milanis,firmauic Loflr.in conf. 38.coL1.cum
ad alium, prouc dixie Summus Pontifex in-,
fcq nee ea.qux farpius dixie Ifern.de feud, ex
cap. i.jf. contra,& in cap.authoritate Mar
pado,& prouidentia in prxfenti puncto lo
tinide concprxb.in fexco,& firmauit Ifern.
cum iubt:tum quia ex verbis pradicf i priin cap. 1 ./.huius autem generis col.fin.verf
uilcgij aperciflim pater, etiam Baldaxar,
fatis videtur xqua in tit. ex qnib.cauf.feud*
& filiosvt hxredes vocatos & fie fcudum-*
amitc.confuluit
Roman. in conf. 3 3 8. nu. 7.8c
104 hoc eife hxrcditarium,tum etiam, quia id
cum
in
legatis
conditionalibus
adueniente
quod in feudo ex pacto, & prouidentia dicicondicione
,
lict
conditio
non
rctrotra
ha
tur, quod quot funt perionx cot cenfeantur
efl'e donationes , & quod primo habemus , llo tur quoad dorriinium > & com modu m ret
legatx, tarnen quoad an nu Hand um, & irr inon intclligicur.vt ex hoc in perfona fucccftandum omnes alienationes faas per hre
fioois ccnieaturnoua conceflio,& feudum_
dem medio tempore pendente condicione,
nouum : quia fi hoc etfet in feudo ex pacto t
valet, & retrotrahitur text. vbi Scribentes
& prouidentia etiam antiquo,frater, nec aomnes id not. in l.fin. / fin. C.comm.deleg.
105 lius agnatus fuccederet , quia in feudo nofirmauit Iaf. in I. fi is^qui proemptore col.
uo Collatrales non fuccedunt , vc in cap. .
61.00.3 ' 3- verf.item illud, quod dictum eft,
f.(m au< cm de his, qui feud.dar. pol!'. & iru,
. i.f.rn.dc fuccfeud.& cap. 1. in fin.dCr 1 1 1 fF.de vfucap.Idem ergo eric dicendum in-,
donatione Regia conditional!', vt aduenienjo6 reud.March. cum infin. alijs concordanci
tc,& purificata condicione omnis alienado
as , in paterno ver Collatrales, vfque ad
que medio tempore pendente condiciono
feptimum gradum cummoriente,vt in cap.
faa per Regem, reperirctur nulla, & irrira
b.hoc quoquede his, qui feud.dar. (. C
fierce.

66$

Ioannis Francici de Ponte

fierer,&preindeadueniec condicione morcipis priuilegio regularicer fine

tis D.iacobi Milani fine liberis, & fie purififerri .
cata condicione Baldaxaris in irritum redSecundo, & fortius ,cum in hoc fecundo
duntur omnes alienaciones interim per Renon fit menriofada priuilegiorum prxdiczi
gem faftz , Sc dominium Baroniz przdiase
magnif. lacobi, & ex fecundo priuilegio, etranflatum fuiffe in przdiftum D. Baldaxaam cum claufula derogatoria ad omnia-.
rem,non foIum,vc legitimum fucceflbrem,&
priuilegia generaliter, ntfi fpecialis mencio
hzredem per l.cum hzredes ff.de acqu.poff.
fafta fit de primo.illi non derogatur .
t fupra concludenter,& maxime ex tenore
Terti,cum przdium magnif. lacobi pri
priuilegijdemonftrarumeft,fedeeiam,fidouilegium.noo folum fit ingentium ferufnatari fuiffe obftinar concenderecurjquia
riorum, fed etiam pecuniz pro Regio ferai* '
ex tenore priuilegij patet, Regem voluiffe-.
tio foluez remuneratorium;ideoq; in vinu#
in ilium dominium transferri per ea,qu lacontractos tranfmic , & fie derogari Priatifllm fuper albarano feudi , tunc vacaturi
cipe fine caufa exprefla , & valida non po>
demonftra ta funt, etiam fine alia craditione
tuic .
ex przdifto folo priuilegio Regis tranflam
Quare.primum priuilegium eft iarararo,
dominium fuiffe dicere cogimur,& in fecun
& proinde fecundum etiam,cum qaibufeandam donatarium, fuccedente morte primi ,
que generaliifimis claufulis non derogae,nidominium feudi tranilatum taliter dici , qtf
fi de iuramenco in fpecie fit raa mentio .
illi cpecac vtilis vendicatio,firmauit Ifern.
Quinto, cum hoc fit faum i Principo ,
in cap. i . f.hoc quoque col.pen.prop fin.de
qui in dubio fuo,non alieno iuri prziadicare
feud.fucc.& in cap.i. col. 2. poft med.fi vaincendie
xal.feud. priu.cum alijs concord.quin eciam
Sexto, quia primum habet cl/ decum vc fupra demonftratum eft , ampliatio
rogatoriam ad futura cum decrero rriranilla fueceflionis ad maioris gracit cumul
te , Sc proinde primum remante firmum , tc
faa fuerit, vt prouideretur cafui, qui eueilli fecundo derogari non poreft, wt Ut
nirepotuifleefi Baldaxar decfflTec ante*
hax omnia in przdiftis impugnationtbus
Jacobum,vc eure filij Baldaxarisv^ui conpriuilegij magnif. Mazzei de iure induciraiheutione Regni eranc exelufi admicterenter auchoricaeibus.argumentis, Sc aperriffitur,quia cafus ifie no euenic, przeeifie enim
mis rationibus ac veriifimis Doctorara.
Iacobus fuperftite Baldaxare.-ampliatio illa
communiter firmis opinionibus.comprobafuperuacanea,& inutilis fuit effea , & Balta apparcne.quz iterum aduerfus hoc IttdL
daxaripfe iuxta przdifta Regni Conftieumagnif. Capitanei priuilegium releg/' obfetionem, vt hares fratri ucceflic, & fuccefficrojex his enim, & vnoquoque pforum apvadeius defeendentes iure hereditario de
paret de priuilegio pndicti III. Domini rmloenit, & cum ex pi ziis la tiffim , & conlam effe habendam rationem.
cludenter demonftratum appareatex titulo
Qu,* quidem omnia eo ma gis abfquev
legitimo, valido, ac folemni dominium , &
fcrupulo,& controuerfia procedunt , cum.
poffefionem , & iura omnia Baroniz przdiin pcedio magnifici Capitanei priuilegio
z in personam magnif. Iacobi,& fuorum_
nulla caufa afleratur , quia re vera nullit
hzredum tranflaca fuifTe, ac eciam fublaca_
crac,ex qua Scribences in l.fin. C.fi contris
cffe,ac radicicus cuulfa omnia,quz ex aduer
ius, vel vcil.publ. & in alleg.cap. qua; in Ecfo in obic ft 11 m adducuncur , & fignanter fi clefiarum,& in cap.nouic de iudic.cum alijs 1
guraram holtilicatem iura bel !i,& homagiu ii concord, fundanc , Principe m poTe de pienon przftirum : ex quibus Milanum ius omnieudine poceftacis , quandoq; dominium.*
ne fuum amififfe przeendicur, infercur null
alceri auferrc;& in proprijs termini's noftrir
polie fieri fundamentum in priuilegio Illuf.
Principem non poffe feudararium feudo pri-'
magnif.Capitaneo,conceiTo fub die 1 i.Apr.
uare fine culpa, eft text.in cap. 1. de natura
1502. quod in przdiis friuolis fundamen- 1 1 j feud.vbi Ifern. Bald. & czteri Feudiftz,quf
tis fundacurexeo enun non potuit fine eauculpa debet eile conuifta , & declara ta per
fa colli, auequouie modo abdicari ius quzfifencenciam, vc in cap. 1. de feud, fine culpa-. 1
tum ex contractu conceifionis feudi przdinon amicr. & cap. fancimus l'vlcimo in tir.
i ipfi D.Iacobo,& fuis hxrcdibus,& maxiquo tempore mi les, in quibus locis, [fern, iac
rnc ex his , quz fupra funt lat dedufta addicic.. Sc in cit.qual.oI.feud.poc.alien. in fin.
uerfus priuilegium magnif. Mazzei de Maverf. de illa ver feudi , Sc in cap. r . de va-
giftro ludice.
xall. decrep. scat. & in verf. callidis in cap*
Et primo, quia dominium, non folum diimperialem de proh.feud.alien.per Fede~.Se
teftum, fed nee eciam v eile ; poceft ex Prinprzdi&a in Rege confirmt Thom.Gram.uv
icci

Confilium

'

decif. Sac. Conf. ij. nu. 9. & idem fimuuic

Abb.m cap. qu*m ecclcfiarum col. fin. do
conihcuc.i ibidem Felyn.& Brun.in conf. 1.
colJ-in fi.cum feq. verf.circa fccundum articulum.
Cum eciam confiderand verba fingula_
in przdidto priuilegio concenca , non folum
modoaliquocolligt non potet iuribusalienis derogarcfed cancum de fuo , & ad fuam
Regiam Curiam ipeance difponere voluiffe,& fignaocer pacecibi:cum igirur in przfenciarum habeamus,teneamus,& poffideamus.legi timo>& pleno iure,canquam res no
itras proprias, &. ad nos, & ad noftram Cu
riam legicim fpeances, & percinences, &
quas racionabilibus,& iuftis caufis,& refpet bus ad eandem noftram curiam fuife , &
efTe deuolucam; & inferius,ibi, canquam res
noftras proprias,& ad nos, & didtam noftr
curiam legicim fpeantes, & percinences ,
& rarionabilict r, vc ditum eft,deuolucas,&
deinde fubdicomne ius,omnemq; aionem
realem, & /1>& nobis,& noftrzcurix compecens , compecencem , competiturum, & compecicuram , & hoc apertiflime>
prdius Catholicus Rex in priuilegio prdio deelarauie in ciaufula illa, caftantes, &
annullances, &c. ibi dum fubdic, quoniam_
conceffiones przdiz fax per quefeunque
przdcceifores noftros , &c. pluribus ex .
fis quas in przfentiarucn exprimere notb
oporcet.fuerunc effedz irriez, & inanes: Sc
fie cxpris przdictus Cacholicus Rex inualidas, & inanes cancum caffauit, & annullauic: itaquod, fi valida- fuiffe ne, & taliter,q<
fuiffet ius quzfitum cercio , nullacenus pra>
iudicare voluic, proue in dubio calis Temper
mens Principis przfumirur per ea,quz fupradifta func aduerfus Mazzei priuilegium:
ideoq;Compoftell.Io.Andr.& czteri omnes
in cap. caulam, qua: maxime Felyn. ibi col.,
n.num.ip.verf.non obftance de refcripc.qui
2 14 ad id infini ca cumul a t,firmart, quod clau
sula non obi ta nee, appofi ta in collatione faeta Papa in tclligitur de inuaiida collatio
ne, non de valida, & ica cci confuluic Alex.,
in conf.iij. col. i. in fin. in 2. vol. & in conf.
14. vi proceTucol.pen.in 5. vol. loan. do
Ncuizza incer conf. Brun. conf. 12. col. 24.
:propc fin. verf.plus fi:in fpecie dicac.
Ex quibus apertiiTim apparec, Catholi
cism Regem noluifle ominium, & ius quod,
acerius cffec,concedere,& alienare,fedeanrum d: cm> quod fuumeTe credebac , difpo
nere , & eoforcius hoc pro firmo cenendum
efbvc fe confirmarec cum voluncace Summi
Pontificis, qui in inuelhcura prardicto Lath.
Rgi facta declara ui fe pro laluce , quiete,

CXXXI.

66q

Sc conferuacione Regn.Baronum, Si popu lorum,illam feciife,&: fupra dedudum efb&

proinde , cum ex fupradietis appareac, do
minium Barona- prardictz,non fuiffe pracdii Catholici Ret'is, Baroniam przdi
modo aliquo ad Regiam Curiam funic de
uolucam, fed cancum fuiffe przdii magnifici Iacobi veri vcihs Domini , & poffelsionii
Baroniz prdidtz neceffario infertur,prdit
tum Cacholicum Regem ex faifa caula , Sc
errnea, qm-d Barona przdia fu effer, &
ad eius curiam deuoluca, inductum fu;fle ad
concedendum Baroniam przdiftam przdtcto 111. magnifico Capicaneo; eo enim ip<b(
1 15 quod expreic, ex eo mot um fuiffe przfumicur,vc dixit Abb. in cap. quia circa col. 2 .
de confangu.& Ang.in 1. diuorcioprop fin.
ff.de verb.oblig.glof. in l.fi ego la prima, vbi
. Scribences omnes, maxime Barc.ff.fi cert um
petar.
Echoe idem fortius argui tur, quod iru
prohemio priuilegij hoc appoficum efTe ap116 paree : ex hoc enim caufa finalis arguicur
l.i.in princ & ibi Bare ff.ad maced.l. fin. ff.de
fizred.inftir.vbi Barc.& alij firmant,& glof.
1. in 1. 1. ff.de iudic. cum concord. & fuccefiiu infercur,qd ex przdio priuilegio ma
do aliquo fundari non poteft , nec przeendi
dominium , auc ius aliquod in prxdium
I (7 illuftriifimum Dominum ci anflatum : ex
falficace enim caufz ipio iure gratiam Prin
cipis viciari.eciam fi Mocupropriofaa ef(ec,firmauir Abb.in d. cap. quia circa col. 2.
i deconfang.plen Felyn.poft alios in cap. ad'
aures col.j.verf.quarcus cafusderefcripr.8c
lacifsim polt alios in cap.caufam,quz lo 2.
colum.z.de cefiib.fequicur Dec. in conf. 373.
C0I.4.& conf.407. col. fin. Card. .. col*:
i. & Anchar, conf. 188. col.j. vbi, idemeflo.
118 firmauic,(i ex cerca fciencia fieri dicerecur,
per text, in I. Scie egtefTz ff. de cuc.& curar,
dat. ab his,& idem Anchar.inconf.241. col..
.PU.3.& hoc idem fequicur, & firmac Socc.
in conf. 1 5 p.colum.j.verf.confirmanrur in a-.
vol.& Felyn.in cap.2.de refcripc.col.18. nu.
jo. verf.& litis adde, & in proprijs cerminis
priuilegij confuluic Alex conf. 12. in 1. vol. Sc
1 1 9,Socc in conf. 1 64. col.e.in conf. 1 66.col.fin.
in 2. vol. idtoq; fi conceffio fiat fub cxpreffione , qud vacec ex vna caufa, & re veno 1
vacec ex alia concefiio non tenet , text, eft
expreffus in cap. fufpeum de refcript. in_.
(exto,& cap.ex parte de conceff. przb.eod.
lib. confuluit Card, in conf. 92. & Dec. facis
not.in conf.i29.coL3. num.4. Sc in conf. 5 44.
i col.pen.nu.29. & in particulari conccfiione
feudi.lfern.incap. moribus, vbi Aluar.Pro
pof.& Affl.iu cic.fi de feud.dciun.milic.fucr
concr.

Ioannis Francifci de Ponte

#7
contr.eV per Bald. in cap. i. in princcol.i.dc
Rex mediancibus eius licerisdireds prdifeud. Guardia?, errnea enim difpofitio non
fto illuftr. magnif. Capicaneo fupra adduhaber, confenfum 1. cum teil amen tu m , & I.
dis primis fub die4.Noucmb. 1 yo j. in qui
non idcirco . de iur. Sc fa. ignor. I. fi per
bus declarac fuam volunrarefle.quodprzdifto (acobo nihil in bonis innouecur , auc
errorm, vbi Scribentes omnes fF. de iurifd.
modoaliquode bonis przdiftis auferacur,
omn.iud.
& fi quid ablacum fuiflecrefticuarur ; & deConfirmantur przdifta , nam cum error
indc in fecundis Iiceris expeditis 19- iulif
ftefuiflecin fafto, credte RegeBaroniam
1504. quia audiuerac bona przdii Iacobi
przdiam ad ipfum , & eins curiam fpedaruifle in ingreftu exercicus in Regn ci ablare, & perrinere , acfiiifTe deuoluram , quod
ta.mandar quod omnin fine aliqua dllatio*
vtique,vc fupra demonftracum eft, falfu m_
ne refticuancur.
fuifle apparec , claufula ex cerca feientia r,
Apparec igirur ex his, & latins ex fequvc fupra dictum eft, non trahi tur ad id,& ma
tibus duobus albaranis Regis Cathol. quaSao xim,quia illa cancum opera tur in hisqu
lis eciam tuerie voluncas, & incencio Regit
iuris funt,non aucem in his,quzinfac"tocin prztericum , qud nulla tenus fi fciaiSet
fiftunc : de quibus Princeps non przfumicur
Baroniam non efle deuoluram, nec fpeafie
]2i habere noticiam , iuxca cexcumin cap. i.
ad eius curiam alquo modo ex
de confti tut. in fexco, i ta fad's noc. firm auic
Bald. in l.fin.C.fenc.refcind. non poflefacic lajex przfenci enim declaratione prxfomb
cur eadem fuifle in prztericum I fed lulianoc. per g!of.& Scribentes in clem.i.de pro
nus jJ.proindc fF.ad maced.& 1.! .tibus C.do
bat. & per Innoc. in cap. cam te de arcac. &
agrie. & cenf.lib. 1 1.8c Jf.pauonum inftie.de*
qua Ii t. confu uic Alex.in conf. i 2 j. in fin. m~
rer.diuif.confuluic Ludou.Rom.conf. 29 i.St
3.V0I.& Soccin.in alleg.conf.164.col 4. in X.
AncIur.conf.2y1. & Dec. in !. quamdiuiru.
vol.Iaf.in conf. r 2. col. pen. in fine verf.cercio
2. left. col. fin. C. qui admicc. & in fuoeonf.
rcfponderi poceft,& conf.4io.col.4.num.xi.
Sj6.Sc 490.col.pcn.8t 476. col. 1.
verf. fecundo poteft, Se conf.; *S. num. 8. Sc
Demonftracur eciam nullicas, Se inualidiconf.y44.nu. 10.
cas priuilegij przdii 111. Domini, ex fpolio
Qua- quidem eo maxime in przfenci eafu
fao Barona- przdidtz per eundem III. Do
procdant , in quo Rex menfibus oo in_.
minum , Sc illius miniftros eius nomine, rc
circa in Regno prxdio pofsidere cepera t ,
ex
aclis pleniffimt & concludenrer probaexiftens in Hifpania,quz cam longo icineris
cum
apparec , de quo nulla daca Reg Cach.
interuallo Regno diftar, ira quod apparec
noticia , obtinuic priuilegium przdiftum_i
Regem Catholicum , cune nullam nocttiam
habuiffe de conceflone fafta Milano ,& iu- l24dcoq; nullo modo fubftineri poteft l.auchoritate C.vnde vi, Se ibi Bart.BaU.Salyc
ribus illi compecentibus, & fuccefllu non-,
8c alij omnes, & eft cexc. iunfta glof. in 1.2.
poteft przeendi abftulifle,& reuoeafle id,qe
C.de fund.& fal.rei dorn. lib. 1 1. plenlai.in
sgnorabac , proue dixic Io. Monacus in cap.
l.clam pofsidere tf.qui ad nundinas rf. deacl.col.fin.de conftit.in fexco, argum.texc.in I.
qu.poft'.Felyn.in cap.poftulafti col.28.num
marerdecedensfif. de inoflftc. ceftam. ideoej;
14.de refcripr.conful.Alcx.conf.12t.col.fin.
illuftriflmo aduerfario onus incbebardein 4.VOI.& n COnf. J. inj.VOla
monftrandi certam Regis feientiam iurium
Kt cum ex przdiftis pateac de nuliicate ,
Milani,quxcum ex eorumjqu in facto fune
Se inualidicace przdifti priuilcgij , quo cd
confiftat, non przfumicur , nifi probecur, vc
Baroniam,de qua agitur, infercur vim cm,
fupra fundatum eft.
Ex quibus infertur,priuilegium przdict,
Se conacum,qui ex aduerfo func in claufulis
priuilcgij przdii , de plenicudine poceftaex fubreptionis , & obrepcionis virio omnitis,Mocuproprio, ex cerca feiencia, &: dero
r corruere; nam fi Princeps fciuiftec Barogatoria concefsione alias per prcdececrcs
Iiiam przdiam non elfe fuam,& ad eius
facta,
nullius confideracionis efle deber^ ,
curiam deuolutam , fed illam pleno iure-
!>'fuifte,& cfleprzditi magnifie! Iacobi Mifublaco enim principali,corruunc acceflbria*
]ar.i,vcique non concefiHfecvel falcem diffiregula acceflorium de reg. iur. in fexco, & 1.
ciltus ceac.cft in cap.pf>ftulafti,vbi ibi Scri
cum principalis ff.eod.tic. ideoqj Scribences
bentes omnes notant, & iimiiicer in cap. ad
eotnmunicerin l.i. /. fi vir rT. de crju. pof.
audienriam de referipe.
125 voluerunc in conrradu inucili copftitutum
Quod apertifsim , & incuicabilicer de*
non operari,& maxim Alex.ibi col. j. qui
inonftracur: ntm quamprimum compcrca_ 126 eciam voluic przeepeum guarencigiz in
vcricace,qud przdia Baroniajerat przdiconrraftu nullo nihil operari,& ad facuritajfti magnifia iacobi, przdidus Catholicus
tcm faciunt cumulaca per Tiraqu. in cra.

Confilium

XX XI.

6yi

eonftituto in j.par.in 7.1imir. nu.i j. cum_

fuerit,& tandem omnia , & fingula confidefeq.& ex eodem errore , quo cotcenlo przrando, vnumquodq-, ex aduerfo obieuou*
di&a proceifit , ex eodem claufulz omnes
penitus ex przdiis albaranis fublatum li
quido , & indubitanter apparet.
procetferunt : eadem enim facilitate, qua_
Rex donauic , claufulas omnes etiam appo
Ita quod de his albaranis poteft dici id ,
fuife,firmauit in terminis noftris Io.de Ne* I -8 quod dixit Iaf.de claufula hbelli ius,^ iuni zza inter conf.Alber.Brun.conf.22.col. 14.
ftitiam miniftrari in /.omnium nu. 147. inport med.verf.licet pofletdici:quinetiam_
ftit. de aio. quod illa profint > quemadmo*
cum fine caufx cognitione iurium Milanis
dum herba bettonica .
compeeentium ad przdium Ill.magnif.Ca
Nec id, quod poftremo ex aduerfo dedupitanei priuilegium Rex Catholicus procebaturalicuius confiderationis effe poteft,
ceiTerit, claufulz prdiftz nullum poTe ope
dum Regem Catholicum , non vt hzredem
ran erfeum, communis eft Doorum conRegis Federici , fed Regis Alphonii Primi ,
clufiojvt per Dec.in alleg. conf.407. &410.
vel faltem de nouo inueftitum ad Regnum
vbi ad id Rot.Specul. & Socc in alleg. conf.
proprio iure venife , & proinde licuifle rc1 64. addic.
*
uocare difpofita per Regem Federicunu :
Quar omnia comprobant penitus, & om
nam de iure nullo modo procedit, commu
ni n eradieando omnia.quz ex aduerfo pr
nis enim vera, & ab omnibus approbata iute nduntur, duo albarana przdi&i Cacholici 129 ris conclufio eft,quod Rex, vel Imperator
Rcgis.vnum iubdie ai.Iulij anni 1 joj. alte
eft,etiam quod non fit hires ad Rcgnum_ ,
ram vero Tub die *.Iunij 1507. in quibus apel Imperium venit , & tenetur obferuare-
paret ab eodem Rege declaratum domini
gefta legitim facia per Prxdeceflforem , &
Baroniz pracdiA fpeare ad prxdi<um_
maxim contraus,prout n,A Iber. Bald.
magnificum Iacobum,& ab ea indebit fpo& ezeeri omnes in l.digna vox . de legib.
liatum , & qud omnin faciat ipfam reftiAbb. Imol. Felyn. & czteri omnes in cap.i.
tui .
de probat, latiffim in hoc po noftro pro
Ideoq; reuocatum eflc voluit omne priuimagnificis Milanis , firmauit Loffr. in conf.
legium i ac conceffionem de przdira Baro
38.coL6.verf. quodad fecundum nu.17.cum
na alteri cuicunque faum, feu fadam Tub
fequ. & proinde Catholicus Rex per binas
quibufcunque verbis, quod debet omnin
Pragmticas editas Thori fupra allegaras ,
intelligi de priuilegio przdio 111. magnif.
etiam per Capitula huic fideliffimz Ci
uitatis conceTa, omnes conceffiones Regie
Capitanei , quia cum aliud non effet , illud
Federici ratas habuit illis tantum exceptis,
cenfctur nominatum in 1.2. ff.de lib.& pofth.
que poft 2$. diem Iulij 1 joi. concefiz fuere,
cum concord, dando interim recompenfam
fruuum , derogando cuicunque renun
& in particulari cafu noftro, turn per literas
fupra deduas , tum per bina albarana fuciations qua; praetendi poffet in futurum iu
rium przdiz Barona; , ex caufa prxdiz
pra allegata delarauir, q< intendebat conrecompense reualidando ex nunc omnia_
cefTionem Baroniar prdie faam Milanis
iura przdifta.
ratam habere , & i I lam omnin reft i tuerta
Cum etiam dicit vidiffe priuilegium vlpromifit.'vanum igitur.cx przdiis obie
tim prdiz Baroniz expeditum per praeredditur , ex przdiis albaranis modo
dium Regem Federicum fub die 4. April,
aliquo inferri poteft id , quod de excambio
ijoi.ac etiam albaranumprzcedens; decla
ex aduerfo adducitur: nam arguendo fuffirando fe plurima, & grata recepifTe feruitia
c'ienti partium enumeratione,aut pars vule
magnifico Baidaxare fratre,& hzrede**
hoc in primo albarano fundari,& illud Calprdifti Iacobit ex quibus apparet, vt dift
ciani,& Salandrz,notorium eft,non habuilfe
eft , omnes jfcrupulos ex aduerfo figuraros
effeftum,& in proceffu plen conftat, quin.
penitus, & omnin fublatos refpcn validietiam Terrz prdiz, non in excambio Ba
roniar prdiz ccedebantur, fed fruuum
catistituli.
Et maxim cum tempore przdiorum_
tantum, donee Baronia przdia reftituere
albaranorum , iam erat edita Pragmtica-,
tur, quam reftitui voluir, & prom* fit infri_#
inualidans conceffiones faas pereundem
annos duos, vt ibi verbis expreffis Rex ipf*
declarauit.
V
Regem Federicum , ita qud Rex erat' certus,& informatus de omnibus priuilegijs.in
Aut prztenfum excambium in fecundo
quibus erat fr4us,aut fraudis fufpitio,tum_
albarano,prztenditurfundari in receptione
funionum fifcalium,& hoc dicere fimiter
etiam probatum apparet fpolium,& indebi
t fa ft i- m, rum etiam excluditur omnis ho- ijoiudicio meo, eTt infirmitas intelleus,
nam effet quarre racionen)- vbi habemus
fiilicas przeenfa , ac quod iure belli capca_,
enfum,

Ioannis Francici de Ponte

enfum, verba enm przdii albarani func
cxprtfTa,& clara, ralicer qu< d non admittc
jnterpretationem dicunc cnim, quod przditz funfiones ficales dantur in recompenfam fruuum Baroni pra dictz,& donee
ftierir refticuta Barona pnrdia >ve) zquiualens excambium datum fuerir,qui frutus Baroni ad hune rffeetum liquida ci fue*
rincin ducar. 8cc. & proinde annui redditus
duc.8oo.funionum hTcilium, fuerunc Baldaxari Milano per Regiam Cameram afignati in recompenfam przdiorum ft uctuu
Baroniz interim , & donee fuerir reticuta_>
ipfa Barona , vel de zquiualenti excambio
prouifum.
Ex quibus aperciflim demonftraror.Regem Catholicum verbis exprefls , tam inprzdio albarano refpetu Terrarum Caleiani,8t Salandrz,quametiam infecundo al
barato refpectu przdiarum functionum_t
fi calium, voluife nullacenus in excambium
Baroniz afignata efle; im eciam in fecun
do exprefs magnif. Baldaxari dominium*
quod habebac in przdicta Barona .dixit. .
quod illa ad ipfum Baldaxarem fpetabat re
,vera,& pertinebar, & proinde infertur cum
verbis apertis clariffim pateac , funciones
ffcales ver datas in recompcnlam fruuu,
& non Baroniz , cefare omnes conieuras
collectas ex adtcrfo , & difpofitiones teftamentijex quibus non poteft Veritas reiobbrari,& proinde obietionem excambij prdifti , vanam elfe , & nullius coniderationis.
. A ut vero ex aducifo prztenderetur ma
gnifico Baldaxari prziudicium illatum ex
przdio fecundo albarano, dum ibi dicitur,
doee Barona fuer it reft i tu ta , vel de zquiualenti excambio prouifum:ita quod ex hac
alternativa > faa fuerit rcnouatioaionis
prxdio magnif.Baldaxari competentjs,ca
liter quod nunc magni tcus Actor,non pofic
przcis obtinere reftitutionem Baroniz
przdio Uiuflrifsimo ccnuento,& hoc multifariam.cx infrafcriptis penitus collitur, &
euacuatur.
Et primo, verba albarani prardii intuendomullatenus apparer, Regem Catholicum
voluifle ad przllationem przdicti zquiualentis excambij fe obligare, fed tan ru m ia_
recompenfam fructuum przdiz Baroniz
dare prarifas. funct iones f 'cales, doee, &
quoufque Barona fuerit reftituta, vel do
I|t zquiualentiexcambioprouifum; quxquidem verba non inferunc de r.cccflitate dationem excambij przdii & le Regem ad
id oblgatum, fed tan tum conditionemextmcuuam alignacionis prxdiz fuaion

filcalium in euenrum, & cafam, qnod

nu ruent refticuta , vel quiualens excambium d irum I. iufficitrT.de condic.indeb.& 1.
pacer (in. fF.de cond.& demonftr. latiffimc
-Barr.in Ll. col. 4. verf.fecundo principal. ter
quzro de nac.aduertxeod.cic. ff. dccondit.3i
demon it r i ad fat un tatem per Boer, in deci 4 num. jo. & j 8. cum cq.cop.ditionesq;
1 3? de fui natura ancequam impleancur , nullam obligationem ,aut aionem adducunc
1. ceder diem ff. de verb. igni. & l.quoties
ff.de nouaccum concord.
fccum nulla ex his indua fuerit obli
gatio, nulla poteft fequi nouatio:illa enim_,
I J4 eft vnius obligations in nouam obligationem transfuio,atque cranflatio 1. 1. ff.de
nouat ideeq; text. ibi i<a g!f.inferc,quod
ljsquando ex fecundo actu non oritur obli*
gatio, non poteft dici nouatio , 3 proindo
quando prima eft pura.fecuada verconditionalis,* quia illa fecunda interim non obli
gation inducic nouacioncm 1. quoriesff.de
nouar. ..

Quin eciam cum ex hoc magoif.Baldaxa*

ri confu tum non fuilet centra Re gem , ve
ad excambium Rex cogi potuifet , non de
bet hoc idem ei obe(fe , non dato excambio
ex regula iuris,quod quis ptete non debet*
cuius con r ran um non e fec poil la us 1.
pen. . de fol .
Corroboratur hoc, quia in verbis difpofitiuis albarani przdicti ibi, vel eidem fueric
prouifum ds equiuaicnti excambio , imper1 j6 fonalitcr loquitur : quz quidem imperionalitas in perfona promifforis victac obli
gationem,auth.fi quando de conflit. p:c.
Bart.& ah j in 1 fin. $. labeo ff. (i cere. pet. Sc
in l.ftipulacio ifta $. quis ita ff. de verbor.
obligat.
Quin ctam , vt ex e fdem albarani ver
bis colligitur.Rex ad fauorem.c vtile prz
dicti magnif. Baldaxaris albaranum przdidum ken : idecq ;non debet in eius damnum
retorqueri l.quod fauore C. delegib. cuii_
concord. etiam akernatiuam.quando fa
uore crditons appoka apparec, non eft in
37 elect ione debitoris iuxta l.plerumque in^>
fin.ff.de-iur. dot. fed in eleione ccedi con's t
cuius fauore proceflic l.quamuis,& ibi Bare,
acczteri ff.de pignor. actio, confuluic Dec.
in conf.is.col.t. & feq.in I. vol. 5c hrmauic
Neguf. in tract, pignor. in 6. par. 1. memb.
num. 5.
Vlterius verba , & mentem przdicti Cathlici Regis in code albarano confiderado
euidentiflm apparec , non folum nullace
nus ilium nouationem aliqnam induccro
ationis competentis magnif.Baldaxari voluiftc, '

Conilium
uTc, im iltam faluam, Se illzfam remanere pro recuperacione Baroniz przdidz , Sc
maxime dum dixie, Baroniam przdidarn_j
ad Baldaxarem re vera fpedare , & pertinere.ac eriam ibi donee. & quoufque eidem
Bildaxari fuerit reftiruta Barona przdida
quzabfque fcrupulo ab [lluflriffimo poffeflore confequenda erat , Sc fuecefltu in hoc
eafu voluit ranrum extingu afignationem
fadam fundionum fifcalium.vt fupra fequu,
ta relitutione Baronas prdidz,quz ab inuito pofefore iudicialicer obtinenda erat,
nonautem rei vendicationiprdido Baldaxar comptent! prorecuperatione Baroni
przdidz prziudicium inferre.
38 Crirmatur aperc hoc idem exeo, quod
de iure non rie nouatio, nii expreifis verbis
fiat, cum interuentu etiam noua; perfonz 1.
fin.C.de nout. & tf.przterea infticu. quibus
rnod.toM.oblig.Dod. maxime Alex, in l.qui
vfufrudum ff.de vcrboblig. iaf plen in l.fn
guiara col. i4.ff. fi cert.pet.confuluit plen
Alex. in ccnf.i j. in 2. vol. cum alijs concord,
licet enimquis pro alio fe bluturum cftituat adhucis, pro quoconftituir, obligates
manectcxt.eft ad literam in l.vbi quis rf.de
conflit, pecun.
Demftratur etiam indubitanter,& abfq;
fcrupulo przdida proceder, a rgdo fur
ficienti partium enumerationemam aut cfideramus in przdids voluntatem przdidi
Catholici Regis,aut volntate priidi ma
gnifia Baldaxaris: Regis exprefTa, * manifefta voluntas habetur etiam vlrra przdida
in fine primi albarani , vbi dixit nullatenus
exquacunquerenunciatione facienda , tara
per receprionem Terrarum Calciani , & S)andrz,&alis quouis modo prziudicium.
aliquod fieri, reualidandoex nunc lusquod
cunque renunciand:& proinde Rex exprefse non folum referuauit iura tunc przdiis
magnifias Milanis competentia pro recupe
racione przdiz Baroniz, fed in futurum.*
przeauens voluit , quod etiam (i ille renunciafTet in futurum haberi pro non fada, iura
illa reintegrado, ex quibus colligiturin hoc
appofuiffe claufulam decreti rricantis, per
quam fit irritum,nullum,& inane, quicquid
exaduerfo iuribus magnifici Adoris in futu
rum derogare prztenderetur , iuxta tradita
per Scribcesomnes in 1. (i quis in princ. tclamenti ff.de leg.j.iunda I.nec damnofa C.
le precib. imper.offer.glof. & alij in clem. 1.
in verf.pro infedis de immun.eccl.cum alijs
concord, ad hoc fupra addudis .
Aut& fecundo conideramus voluntatem
magnif. Baldaxaris, & illa femper fuit cfe^ucndi,ac recuperandi Baroniam,pro cuius

CXXXI.

673

relitutione , eciam Hifpanam profedus eft

Bald ( pe przdidum Regem Catholicum, i quo iuftitia mediante prouidendum
erat : fxp fzpius initanritlim fuppheauit
prour exadis, & procelTu confit, etiam
cx eodetnmet vltimo albarano in princ. ibi
habentes refped,qud przdidus Baldaxar
habere prtendent Baroniam S.Georgij,&c
vigore fuorum priuilegiorum,& poflehon
eiufdem Baroniz fibi reflitui , maxima cum
inftantia fuerimus fupplicati.cx quibus igicur, cum liquido confier , tarn de Regis voItate,qum etiam ipfius Baldaxaris,etiam
in albarano przdido,vt nullatenus in ali
quo iuribus competentibus magnificis do
Milano prorecuperatione Baroniz prdid
priudicium,aut derogarlo ficret,ndiculurri
eft de nouatione dubitare.
Confirma tur hoc idem etiam ex eo, quod
tunc Batdaxar ipfe deelarauic, vc interim.^
minus damnum part rernr,iuxra tradira per
Bart. in 1. col. fin. . de his.qui mer.cauf.cu
concord, albaranum przd.idum acceptant
non fponr,fed coadus maxima, & vrgenciffima neceifitare.rum zrisalieni, & maxim
eontradi,ob acceff im ad Curiam Catholici
Regis in parcibus Hifpaniarumdegetis pro
recuperatione Broniz przdidz, ac onero
fiIiorum,vxoris,& famitizpergrauaru$tum
etiam auth jritate przdidi magnifici Capitanei apud CatholicumRegem.ac magni tudine,& potencia tanti Regis, qui noluit tue
de iuftitia prouidere fuper retitutione Ba
roniz przdidz,fed tantum interim in recpfam frduum Baroniz przdidz. donee il
ia reflituta fuiffer, conceder pdidos annuog
redditusfundionum fifcalium,prout vltra_*
ccludentes probationes teftium in copiofo
numero in proceffu exiflentium , confit ex
przambulo protefta rionis fadz per eundem
Baldaxarem coram honeftis viris eodem die
3.1un. 1 507. quo albaranum expeditum fuit.
Quod cum coram Rege,& publice fibi fa
cere, cum quo contrahere habebat,permil>
non fuiffet proceflacio przdida, licet clam #
& in abfentia Regis prodcfl in adu fequenti
etiam ex inter uallo,vt in cap. r . ibi communiter Canon.not.quod met cauf.Sr in cap.fi.
de appell. firmauic Bart, in 1. de pupillo $. (i
quis ipfi prztori in q. 11. quem fequuntur
Scribentes ibi maxim laf. ff. de oper. nou.
nunc.confuluit Soccin.coni.163. col. 4. vol. 2.
& conf.x7.col. fin. in j.vol.
Eadem.n.caufa,quz vigebat tempore proteflationis, viguit etiam tempore accepta
tions albarani, arg.text.in 1. 2.C.de hit, qui
per met.iud.non appell. ita faluando didum
JDyn. voluer c Said.Ang.Rom. Imol. & Paul.
Ill
de

lo. Francifci
*74
de Caftr.in I.qui aliena /.fin. ff. de acq.hxr,
& Socc.in pra-sileg.conf.i j.nu.8.
Prorcibtioq; prardida cum fubfequent
& futuram acceprarion albarani refpiciat,
facit in pratdidoadu fubfenuenti deficerc-*
confenfum iuxra eommncirer tradira per
Scrib.in l.pada nouifilma C.dc pad.& firm
|iir Vocc.in alleg.conf. j7.c0l.fint nn.14.
Quam quidem aeeeptationem albarani d
pradido Baidaxare inuiro fadam , & noru.
fpontaneam fuitTe,donec aronia reftituta_
fuiftec , eciam comprobanc dun teftes omni
exceprione majores, ac deportees de eorum
facti) proprio, quia tunc, vt fupremi Confi liarij pra diet i Catholici Regis in eo actu interuenerunt.videl'cct Ill.Io.Bapt.Spinellus,
tunc Comes Careati fuperarr.4-& III. Co
mes S.Seuerinar r 4+. proutin fine fumtnarij fadi videri potcrir.
Ex quibus infertur, qud fairem ob reuerentiam, quam prardido Ca th. Rgi Bldajrar ipfedebebarjacccptauit albaranum prdict ex qua reuerentia vis,metusf inferrur
iuxta tradira per glof Barrol.in 1. 1. tf.qu
neida; ft.quar.rer.ad.non dat.& per Barr,
& cit,Sciibct.poftglQ.in l.interpohnst ,
ranfad.lar Iaf.poft Ang. de Aret. ibi in
quadrupli n. 5S.infti.de ad qui quidem rcu
rentiajis mecus,eciam folus quando cum
concurreret enorm is lxfio,idem operatur. q
iuftus metus, qui caderet in conftantem virum, hoc eft, quod confuluit Paul.de Caftr.in
Corif.i74.incip contra fuperius confuir col,
1 in i. vol. Corn. in C0fif.li4,& 140.infin.ia-..vol. Franc de ^ ret in conf.i^.incip. qua
tuor dubia col. i. ver fin centrarinm, vltra_*
Socc in3lleg.conf.16r col. . rum icq. in
vol.refert,& fequirur alia adddo Aym.Cra
[ ticr.inconf.li.col.4. verf hic tarnen n.i . in
j.vol. & per modernos maxime Curt.Iun.in
allcg. 1. interpofitasCdetraniad. Infcrtur
jgitur,quia ex prardida partis aduerfa: pra>
tenfione. licet illa'rh ex prardidis de iure non.
proceder fupra fit apertiflim dcmonftratum.nonfolum enormis, fed encrmiiTima-*
lifio caufarctur illa i cet a rum reuerentia,
cjuar tanto Rcgi debebarur.demonftrarer,vc
dium eft ad acceptatior pra-didam.iufto.
fiitu Baliaxarcm prardidum indu fuifte.
Confirmamur et prdida,cum ex his,qu
in fado in proceffu c(lanr,& qu fupra lar
funtdeduda,apparcat magnif.lacobum Milanum primum acquifitorem Barona prdi
da:,fuufe ab illius pofteflionc ncminc>& pro
parce pra-difti Cathol. Regis fpoliatum, qui
diftcundo reftitui facer Ban-niam prardicltam, & fie fuper hoc prouidere de iuftitia_
yUujc, vc interim albaranum pradici Bal

de Ponte
da xar non potens, nec valens aliter facerti
acceptaret : fcquicur, qud liante predio
fpolij vitio.non folom -cenfa, V figuraca
m necexprclfa renunciario nocereepec
texr. incap. iollicit de reftit.fpol. vbi Abb
Bjld.ac ca-teri Canon,cirer,8 voluic Inno,
& alij poft ipliim in cap. fuper hoc de renc.
Accedit poftrem.qud etiam fi obftinate
contenderetur per Regem Cath-in prdido
vltimoalbarano vtrunquc in prdicta alrernatiua cententum,fed reftirutione Baroni
vel dationcm quiualentis excabij promififfe.quod v: fupra demonftratum eft.fals eife
apparer/adhuc tamcn,quia iecundum caput
alternariu.f.cxcambij de per fe eft incertu.
licet per relacion ad primum Baroni.iuxta illius xrimationem certificari poflecpri
mum Barona: cm dici poteft in obtigaeione.
sm ver de excambio, Vdeturadiedumtrb
ad faculcaceni folucndi.non at erit in ob\igatione, prout eft cafus fingularis ad hoc in
1. fi quis ftipulatus fuerit dec in mcllcflF.de
fol. iundisq; ibi gl. Bart Ang- Pa ul.de Caftr,
czt.noc.in ftipul.illa alcernatiua dec6>aut
meblicc.n de natura alcernatiu fit,vtvtr
que fitinobligationel fi duc ff.qe verb-obli>
ga.&l.illud flF.de onfti.pec cum fitrriltnlimitatur,q vnum apu: eft certumulrerumj
ver incertum , tunc cerrum rmeft in obligatione,alC(rum ver non, fed tantum eft in
facultare folucndi; ide q. ibi cum tnelefleC
de per fe incertum. lict per rclationem ad
decern poflt certificari quantiras mzllis,
llud non erit in obligacione,fed in facltate
foludj,& proinde decern tm pcri
& mel erit in facultare prouvions foluendt
vfq;ad licisconceftationem luper petition
decern, quo t^e expirt facultas illa.'prout
ibi apertilfim Iurifconf dict, & Bate. Ang.
PauI.S: catt.nor.colligunr,S in proprijs ter*
minis de recompenfationc.fe de excambio
videomm'n Dcc conf. 1 S/. col.fin. verf.nec
obftat.cp dicitur de quad^tn in 1. vol.vbi puualiter punctum noftrum determinac , Se
proinde in propofico noftro cum sm capuc
excambij.non fit in obligations n poreftWe
iupra di e!l,exeo fundari nouatio aliqtiai
rei vendicationiscpetentis mignif.Aftori
Q^inimcum in iudicio fit aum cantuen
rei vendicatione , pro retitutinne Barona;
contra Ill.poflcf )rem illius ex ommiftion
caufac expedita: per Ca-f. M lieft, de menfe
Iunij i j 1 7-& in eodem iudicio comparueri
Regius Fifus , & .illa eadem deduxeric ad]
uerfus adorem petencem reftitucionem Ba
rona: pra;didr, qua- prardido Illuftr. poffeftore obiecta fuerunc , in quo iudicio
olum lis eit ceitaca per cja m excludicu-;
facultas

Conilium

X X X I.

6jf

facultas illa Ted e redua eft ad rerminum

refere in caufaquorundam de Pifcicellis, 8c
vorandi, compilatis infuper ingentibus prohxe omnin confirmt Grammac. decif.j.
CCifibuc; fequitur.qud non folum Illuftriffi.44.& 4-.
mo conuenco , kd ctiam Regio Fifco ,
Item lex ilia penicus ceffat , quando Rex
hodte competer poflec facultas dandi ex- 14) indifpofitioneexprimic caufam, vnde res
cambium : quin ettam fi eflemus in vera al
ilia effet fua>fcilicecconfircationis,vel fimi*
ter nariua, rum quia fumus in gratia Princilis t & fic in alienatione non fimpliciter rem
pis , eleio erit crditons , & fie magnifici
fuam affereret, fed ob caufam , fcilicet conMilani>& non Regis. Beneficium enim Prin
fifcationis, prouc eft in cafu noftro: hoc eft,
cipes lacifsim interpretandum eft, & in his
quod originaler firmauic Cyn.in 1.1. C.de^
tcrminisalcernatiu voluit Bald. & ibilaf.
hired, vel.aftio. vendit, quem fequuntur ibi
col.3.verf.poteft,& 4. in 1. fin.ff.de confticut.
Bald. & Salyc.& hanc eandem opinionem in
Princip.
particulari.firmat Suarez in alleg.fua 1 1.&
Ita qud concludendo ex prdidis,appafirmauic eciam Soccin.in conf. 21. num.zj.
ret taliter fundatam efle intentionem ma
verf. ad prasmiffa refpondecur in 4. volum. 8c
gnifici AttorisA penitus,ac radicitus euul*
idem firmauic Gramm.in decif.6j. num. 79
ios efle omnes nodos,qui pro parte Illuftrifver f.i tern lex ilia.
Prxterea cum in prsfenti cafu, tarn aor
fimi Conuenti in fcirpo quxrcbatur,qui pro
parte Excellentiffimorum Dominorum lu- 144 qum reus prztendant caufam vnus i Re
ge Federico,alter Rege Catholico, fequi*
dkantium pro eorum incegrica te,& fapiencur qud difpofitio d.i. omnin cefTat, quotia erunt in confirmando fentenciam latatn
imponendo Illuftriffimo conuento perpeciefeunque enim aror , 81 reus habenc cau
tuum filentium fuper Barona prstdicta .
fam d Principe, licet diuerfo 1. prsdia mil
L. bene Zenone . dequadr. prsccript.
lo modo procedit,conuluit Rom.conf.199.
& Curr.Iun. conf.143. fequitur Gramm.de*
140 debet ade ftri intelligi,vt quilibet
cif y.nu.43-& Rodor.Suarez alleg. g. nu.6.
dicus error fumciat vc lex ilia locum non_.
in fine i quod indubi : anter in pra-fenri cafu
habear, fecundum Bald, in prohem. dcret*
procedicin quo fecundum priuilegium nul*
col. .referr,& fequiturFeJyn. in cap.qux in
ccdefiarum in 5.1imit.nu.39-deconftit.& filam meotionem ficic de primo , fecundum
tniliter Rodor.Suarez in fua alleg.i l.ideoq;
qua; fuie iudicacum.
infinitas limitationes habet lex illa.adt vc
ounquam temporibus meis viderim in iudi.
. Pro eodemJ
cijs earn legem locum habere,& inter alia_
141 omnes feribentes concludunt, qud tunc
SVM MA%.IV M.
demum lex ilia procedit,quando bona fide-#
Rex putarct rem>quam ipfe alint etianu
fuam, ita quod requiritur probabilis credu- 1 Feuda, Cafira , & Barona Hjgts dtilin*
' tione confiituuntur.
<
litas ad bonam fidem inducendam , prouc
confiderauit Gulielm.BenediUn cap. Ray - a VnioCafalis turn alio fiudo prafumitur tx
p/uribusfcilicet tx quo eii infra illudfeu - .
mitiusde teftament. in verb. & vxorem no
dum, e> Hit cabaret nu.j.to ipfot quod t
mine Adelafiam num. 944* fecundum priCafle,
prafumitur annexum Barona, *
mam impreffionem; fecundum vero nouiffinum.
4.
& <>. vbi de pluribus tx quibut
mam in eodem verb.in decif.~/.fol.iz4. num.
38 2. vbi ipfe dat exemplum bon fidci,quan. vnio comprobanturyCr anntxio, & 7.8. 9
-Jo Fifcus cpit pofleffionem bonorum de...
cedentis fine hzredibus , hoc idem firmauic 7 Numeratio vniontm tomprobat , (y titulus
Iacobin. in fuainuefticu. in verb. Princeps,
ipfius
verf fed an Princeps num. 6. in 4. limitt. I 2 Verba infirumenti quotupliciter tondertn
tur}t& qua verba indueant diJpofitionent
Iaf.in authent.quas acciones colum.i. num.
5. C.de facrofanct.ecclef. Fetyn.in cap. quar
per toturn, & 3.
inecclefiarum num.3j.de conilit. Decconf. liClaufla ex certa Jcienta quomodo opere
tur tantum in ys,qua apparent.
3i7.colum.fin. verf. tertio refponderi pote1 3 Qlaufula ex certafeientia Motuproprio,&
rit, & ex his D. Afflict, in conftitut. excep
de plenitudinepoteatis operantur,cum
ciones filiationis num. 8. in fin. verf.idem_e procejfum cum aufa cognitione , vbi
ifle infert > quod multo fortius ceflabit lex
plura depradidis claufula, & eius natu*
I4* illa , quando mala fides effet penes donacarium,cui donationem feciflee prouc ra, .
racft in prxinei cafu, &ica iudicacura-i H Qlaufula CMotuproprio facit prtfumptfa
L

Ioannis Franifci de Ponte

profe,fed recifit probationem in contrarium^ .
IJ Verba, qua proferuntttr , quando eaufatiui
'prolataintelligantur.S" quando conditionaliter,& eorum effcius.
1 6 Verba certa quando babent rehtionem ad
prateritum,anfint caufatiuafa quomodo
e*? quando limitti.
J 7 Vpiones , cb*fegregationes locorum nonfunt
facienda,atquefaSla prafumenda, nifiex
caufa' .
1 8 Vnionis cauft cejante, cejfat vnio , &
gatio 19.
90 feuda vnitafemel ,fifegregentur per T{jgem , & redeant tn ipus pojfe tterum*
vniuntur.
9 X Pojiffio vigore priuilegy capta delarat pri~
utlegitim, ne requiritur quod ft fertpto, .
9* Qonceo re/atiua ad poeonem intelgitur
quod defadofitpojfejo , & mult*
ibi pojjejfone ,& ntt-. 17.
nDiRionii vide/iet natura, & de dicliont^
item,
5 Piflio quomodolibet comprebendit cafus ex
propriafignificatione.
96 njuetudo pro atefa&iont hominis (Ltci*
fitur abquandq.

argvmentvm;

'

Vnio Cafalis cum alio feudo ex qui*

bt:s pratfumatur, Feuda femel vnita
fegregentur Rege , ad quem jterunu
redeunt , an iterum vniantur , Et de_^
ciauius ex certa feien ti?, Mot proprio,
<& deplenitudine poteftatis aliqua,
CONSILIVM CXXXIb
^Ltralatius in faoanno*
tata, cx qbus iufticia Do
mini Aoris fatis eil demoftrata,camen reducendo caufam ad puntfum_
iuris i potius ad clientis
iacisfaftionem, quam ad
caufz necetcatem : arbitror, ni fallor.ex
tribus tolli principaliter priuilegium Regis
Alphonfi, conceflum quondam Comic Ma
rino Curiali, & remanere peroptim fundatarn noftram intentjonem : nam nulli du
bium, quod ii Regis Alphonfi priuilegium_f
non adduceretur,cx quo pars ereicnem_
liouam in Baroniam Terrx Quinqucfrondiuminducere vulc,& fegregatwnem cano

przdiz Terrz,qum Cafalium Baronla_

S. Georgij>nulli,inqnam> dubium elTer,quo<ff
fepofico hoc priuilegio , caufa non porte j
dubication/m habere ex roc , & tancis in fa*
to adduis , ex quibus haec praccenfio indu*
birara remaneret ; poflquam non habemus
legem parcicalarem tradencem formam_.;.
in quo confiftac Caftrum,& in quo Barona,
fed cx Regis deh'natione,Feuda, Caftra , fe
Baroniz conll irunncur , in quo proedic re- ,
gula texc.inl.quidin rerumde leg.i. eeundum latius tradita per Andr. & alios in cap.
i. /.fimiliterpoteft in ..addic.de capic. qui
cur.vend. & poteft nouas dignicaces conftituere, illascj, vnire , & fegregare ad rexcurti
in 1. i. vbi Dodor. C. de mecropol. bir. lib.
1 1 . ideoq ; Innoccnc. & Dodtor. dixerunt ni
hil naturalicer Caftro depuratum , fed tanturn id, quod ab homine, vel confuetudint*
rcpericur aiQgnatum in cap. cum ad fedem
de refticur.fpol'iac. Andr. in cap.i. colum.j.
in fine,quid (it inuefticura,Bald.in uo folerr
ni conf 4*0. part, nam etil Barona dicacur
quando habet fub fe feuda quaternary , vel
quando Rex ex certa fciencia Caftrurniiu
Baroniam erexeric,fecundum Andr. in loco
allegaro , de quo Ut per Dominum Freeciam in . lib. in cap. quis dicacur Barocar.
mihi 69. tarnen quia poiTunt elle plura feu
da fub BarGnia , & poreft ( , quod fit vni*
cum fecundum przdic>a,proprere3,vc dixi,
quiadeflinacione Regis hzc conftuuuntur
nec certam habemus legem , oporrecad raum, ad conuecudinem , & poffflioneau
recurrere : vnde cum demonflracaappareac
hzc ynio Cafalium , & Terrz Quinqucfrondium cum przdia Barona S. Georgij iam
ante priuilegium , quam ppft illudexfcripeuris anciquiifimis , ex quibus hoc indubitacum redditur, proculdubio li priuilegium
Regis Alphonfi non haberemus , negotium
effet fopicum , pro quo relegancur infraferipta breuicer in facb addufta:ex quibus dt*
iure inducitur perfea probatio vnionis, &
jnclufionis Cafalium przdiorum:imo cci
przdiz Terrz Quinquefrondium cum Baron i a prardita, V primo ad demonfrandum)
quod ante priuilegium Regis Alphonfi hze
omnia erant vnita>& de Barona adducimus
per te fies innmeros has probaciones , quai
cx feripeuris demum poftea fulciuncur.
Primum eft enim , quod Cafalc MelicucI chi eft in territorio noftro taliter , qud al
teri loco non cohzret; jm eft inc!ufum_*
in medio eius , qud nos potldemus , & vbi
nos hodie aus iurtfdiionaies exercemus,
reddicus exigendo, & homines fufpendendo,& hodie adfunc ctiam iure* , de quo per
BalcL

Confilium

.
677
Bald, in 1. data opera col.io. C.qui a ecu f. no
vnumquodq; Cafale eligic fibi baulum , qui
J poiftinr, Albcr. Brun, lat conf.34. Si igitur
denunciatii.nes, aceufacionesq; recipiat, Se
eft cafale^rgo ex iuris prfumpcione per fe
notet,& demum in certis diebus ftatutis cnon regirur,fed oportet habere fuum caput,
gregantur in terra. cui fubfunt,ibiq; omnia_
cui fubdatur,& erit membrum terrz.vel loterminanrur, qud faftum przfupponimus
cijCui fupponitur,& tanquam vnum corpus
in Cafale Melicucchi per eius Baiulos qui
iodicatur ad text, in l.nulli verf. quod fi in_
tempore fia ruco in Terra S. Georgij fe convico . de Epifc. & cler.in L J. verf. quod fi
gregarunt, tanquam ipfius capiti,inquo adfi cui C. de nat. liber, in 1. qui ex vico ff. ad
iunt teftes de immemorabililoquentes.
municip larins per Barr.in traft, qui fint rcEt (i vt homines Baroniz corenbuerune.
be.ia verb. Lomba rdia-.vbi hzc per hare iu
S in oneribus.ac ad alia fuerunt,vt taies aftrira tradidit,& dclart: vnde cum (it cafale ,
fti etiam perfonaiia feruitia prxftando , v|
ob quod op< ret habere fuum capur,& (it in
affociando vexlum tempore nundinarum
territorio Baron i at .dicemus de Barona.*
ftatuto, & hoc etiam probatum eft per im
przfumi ad text, in Canon, omnes Bafilicz
memorabilem,proculdubio ex hoc verificj6.q.7. & 1 8.q.i. canon, monafteria I.fundi
tur fines,ex hoc pertinent!** , S ex his fubienihil ff de aft.empc.& hoc eft, quod tradidie
ftiojvt latius tradit Bald, in d.i. data opera
Bald. in cap. cum ojim de przfeript. videli
col. 9. in princ. C. qui aceuf. non poff. in I.4.
cet loca adiacentia przfumi efle illius CiC.de nat.Iiber.ficut ex probatione immuni*
aiitatis,cuius territorio magis adiacent,qu5
tarum,quia Cincs.traditeleganter Alex, ira
Conf.23.col. . vol. 5. qurm allega t. & fequiequitur,8 refert Alex. in addit.adBart.in_
l.fi conuenetit jf.fi nuda ff.de pi gn. aft idem
tur Capycin fu inueftit.feudorum in verb*
Alex, qui hoc pro abfoluto tradic in conf. it
feudorum claufula- car. mihi too. tcrgo.
Hzc,inquam> comprobantur optim per
col. 8. vol. j. & quicquid eft intra fines alicujus loci > przfumitur iure dominij pertinere
fcripturas etiam ante priuilegium przdiilli locc,feu commune illius ftoci>ide Bald
6um_> .
Adducirur primo feriprura anciqua ex
in 1. In ful* Italia- ff.de iud.voIuir,qud quic
trada ab archiuo Reg* Siclz, & fie ante
quid eft intra fines Comitatus, przfumitur
priuilegium prardiftum Regis Alphonfi.qu
efle de Comitatu , & nullus locus przfumi
iriptura conriner incroitus Barona? , &. in
tur exceptusjatius Alber.Brun.in all g cof.
ter cereros , Melicucchi , tanquam Baronas
34 Iatiffim Curt.Iun.'nconf. 140. par. . &
Cafale , & in fpecie d?'citur de tenimento S.
loquor przfumptiu,non aucem de perfefta
Georgij , & defcribitur infimul cum poliftiprobationefic concordando d.doftr. in cap.
na & alia feriprura ab eodem archiuo exrin.de offic. Archid. przfumitur enim cafale
trafta,quzcontinet folutionem funftionum
efle fubieftum loco , in cuius territorio eft
fiicalium , & apparet ibi Cafale Melicucchi
fi tum, fed poce ft etiam non efle, fie procedc
foluereinfimul cum Cafale Poliftina, poftdoftr Bart.in I.i.ff de damn, infeft. & dcla
quamdefcripta fuit folutio Terrae S. Geor
rt Socc. in conf.i6. col.i. verf.tertia congia non eft dubium Cafale Poliftinz eflc#
clufio vol. . nine dixit Pau1.de Caftr. in 1. 1.
cafale Baronie.
if.de acqu.poflefl~.quem Soccin.aIlegat,qud
Adducitur fecundo loco ante priuileg rum
loca, quae funt intra fines, przfumuntur elfe
conceifio
Catapaniz Baroniz fafta Pitara
Communie aris,cuius funt fines:hinc idenu
Campo
per
Antonium Caracciolum prdcBald.inl.exhoc iure col. 3.deiuft. & iur. diceflorem
Thome
Caraccioli,ob cuius rebelxir.qud Cadra in territorio Ciuitatis conlionem
fuit
Barona
prdia concelfa qud*
lituta fecundum legem Ciuitatis viuercu
Com i ci Marino in anno 1 384. cuius nee fdebenr.qux terr iton j probatio non folunu
fionis vigore tam przdiftus Picarus,quiai_#
per teftes, verum etiam peranttqua priuileeius fucceflbres vfque hodie poffederunt, Sc
gia eft comprobata, v t in memoria fafti eft
poflidenc ius panic przdiftz etiam in_*
annotatum.
Cafale Melicucchi, tanquam cafale Baro
Et quia Bart.& Doftor. in locis fupra al*
4 legatis dicunt Cafalia de per fe no Regi.fed
niz .
Adducuntur tertio loco inftrumenta anper Officialem Terrz,cui fubfunt.propterea
tiqua.eciam ante priuilegium prediftunu*,
cft hic fafta probatio ad demonftrandum>
vbiqui contrahebant,aflerebanr efle cafa lis
Cafale Mclicucchi efle Barona: , qud per
Melicucchi pertinentiarum Baroni Sanfti
ipfius Officiales fuit Cafale praediftum femGeorgij.
per reftum, & gubernatum, & verificatutn
Hzc eadem probatio adducitur refpefta
& folitum tam iaprzdifta Barona, qum_
Galacri , & additur priuilegium Caroli filij
in Terris conuicinis Caalia babencibus,qc?
LU i
Roberci '

lo. Francfci de Ponte

Robert! n anno i j i.vbi afferitur illud vni-*
infirumenrisde cenf.in eap.fi Papa deprfu
tum>& vnicum corpus cum S.Georgio,
legijs in (cxto , etiam ft vnicum ett priuilH*c eadem refpeu Terrae Quinquefron
gium,qudo eft Regis, vel Papa: poteftatem
dium,vide!icc illamance priuilegiutn fuifle
difponendi habentis.vt poft Aret.lauus erade Barona S. Georgij,exqua probatione-
dit Felyn.qui infini ra congerie in d-.
tanto magis augerur,& indubita ta redditur
caufam, Socan. lar in conf. 187.V0I.Z.& hic
pn bano cafalium, videlicet illa efle de Ba
habemus geminara. & plura priuilegia ad
rona ante prardidum priuilegium,& parti
text.in l.balifta ri.ad trebell in cap.fi cautio
culariter refpedu Tern- Quinquefrondium
de fid.inftrum. Im fi vidimus decripciones
dducimus infrafcripta .
cedulariorum , & infbrmationes captas ad
Prim.quodeft in territorio, & hoc optidefcribendos veros introitus Baronix, hl.
pic eft proba tum per immemorabilem, de*
quibus confiftunr,fi ponuntur introitus Mequa upra.
licucchi , & Trra Quinquefrondium cum_
Secundo, ex tradatu hpminum Qu.inqueBarona defer ibi tur , non erun verba cnun
frondium in Barona vt Ciuium ab immeciatiua propter aliud em rila , fed ex certas
morabili tempore.
fcientia cum caufae cegnitione, fuerunt om
Terti,ex taxa cedulariar Regis enriar 8c
nia ada,& militabit difpoiitio ' clem.
geminara, videlicet in anno 1410. & 1411. &
I. de probat. vbi Dodor.
in anno 1446. & 1447,jjft qua taxa apparec
Secundo principaliter hare demonftrantut
Terram prardidam taxatam , & defer ptam 7 clariora poft tempus prardidi priuilegij.adinfimul cum Baronia, & propn dicitur S.
ducuntur primo numerationes fada: focuGeorgius cum Quinquefrondibus,& deferlariorum Baroniar,tam in anno 1472. quam
|>itur iam , vt Tei ra Barona:, quia taxatur
in anno 1489- quam etiam in anno 154'. 8c
tant vnica concubina & pro qualibec Ter*
in his omnibus cafale defer ibi cur, vricifala
ra,vna taxabaturjcrgo quia Terra Quinque
Baronix, im etiam Terra Qninqucfrondiii
frondium non erat Terra de per fe , proptein prardido anno i472.anre ieparationenue
rea vnica ta xa tur , quia comprchendebatur
ipfus Barona , vt inferius demonftrabiub Barona.
mus,& quinrernus file eft intitulatus nume
Quarto ex priuilegio Regina- Toannz in
ro Barona? V. Georgij , & prarfentarur per
anno 14a).per partem producto, in quo co
Syndicum S.Georg'j. Secund infinita inftrir
lna tur feudum Pratariarcum territorio Ba
menta anciqua.tsm inter homines M t licuc
rona, idem q; probatur ex priuilrgio Regis
chi qum QoinqiKrondium,& femperafleFcrdinandi Primi : vnde cum pars articularuntur pertinenriarum Barona. S. Georg//.'
ueric in 1 3. arrie, quod inter feudum Pr taTetti/pecialis prouifio Reg.Cam./n anriar,&Baroniam adeftin medio Terra Quin
8 no 147 j. m qua exp1 efs dic'.tur,qud
quefrondium, ergo fi Prataria confint cum
Quinquefrondium erat de Barona, Tub ea_
jiaronia, A quitur neceifano , quod -
cemprehendebatur, & dicit earn demum i
Quinquefrondium eft de Barona.
Barona fegregatum per fpecialem difpofiExquibus probationibusperfed proba
tionem de ipfa factam per Marinum Curiatur i omnia fuifle ante priuilegium Baronix
lem in perlonam Raymundi Cuiialis , qua?
S.Geor gi j, funr enim qua* adducunrur, fada
fegregatioiam apparer ex prarfentationo*
JUgis,ltbri Regis,informationes Officiali
prardialienationis faar per prardi&umJ
ipfius delcriptiones in publiciscedularijs ,
Comitem Marinum , qui Cbmes Marions ,
icllrurr antiquifiima,in quibus hzcenun
dum de ea difponit non aflerit cam tenero
ciantur,priuilcgia eiiamanriqua:ex quibus
cum cafalibus,nec cognominacur ipfius Ba
4 hoc neceffario inferrur ; vnde probatio ha?c
ro,ed Barona: S.Georgij,acpra:di Terrf
vnitatisante priuilegium vidctur indubiVtilis Dominus,qu (crptura decidir, ni tal
tata reddi ex his, qua: cemmunirer tradideler , hanc caufam non obftante priuilegio
runt Dodor.in cap. cum caufam de probat,
prd ifu , de quo infra locuturi fumus , neo
in l.cum aliquis .de iur.delib. Rex enrm_
eit prouifio fada cafu , in qua verba prdieft, qui defnbit , & vnit in cedulario, Rex
ta efent enunciara tantum, fed etiam prin
cft,qui informationem introituum capit, &
cipaliter propter hoc fata, & eft fundara in
vnit tanquam de vnico corpore,ipfe habet
prardida vnione,& fegregatione
poteftatem , de fuo tantum pmudicio traQuarto , irrefragabilirer hoc de-nonftra
Satur , & fumus in antiquis , merit indu- 9 tur:nam tempore Regis Federici in an.isoo.
citur perfecta ex his probatio , etfi verba-,
capitur eius ordine informatio eius,quod
cnunciatiua client , propter aliud emita ex
poflldebat Cornes Marinus Curia lis , & dehb,qu* cradic glof.in cap.;cuni ohm in verf,
cnbiiur Sarooja prdia cum duobus caiahbus.

Confilium XXX 1 1.
679
fl'bns.vUra jnrifdiionem criminalem_#
fi veros iuris trminos acrendimus , reaCa(alisGalatri, ergo includic Melicucch :
ta, & tradita in proprijs terminis per Do
Cum alias vnicum haberemus caale fcilicc
ctores apparebit, veique motiuum fatis vaPntcRinar,& qnd Mclicucchum includacur,
num.& nullius confiderationis.ftantibus adreddicur indubiracum , cum ex quancicaco
dudis per nos in hac caufa reclamationis ,
inrroicuum.tum eciam foculariorum,nam_i
tm ante priuilegium, qum por; ex quibus
dum ea defcnbitunafleritur quod ante bei
priuilegium ipfum recipit declaracionem_
Ii im erat illa foculariorum s 10. & ica repeI.fi feruus plurium S fin.de leg. 1 .1. fed & ritur numerata in anno i47i.inc!ufo, & exlianus . proin de (f. ad maced.
preTo Caale Melicucehbconfiftebaeenirn_
De iure enim rripliciter verba in priuilein focularijs 600. inclua Terra Qu inquefr 5- 1 2 gijs confiderari poifunt.auc narratiua auc
dium , quae confftebac in focularijs 80. quiaflerciua, aut vt r difpoficiua, vc magiftrabus dempris propcer aIienationem,& fegre
litertradit Oldr.inconf. 258. ft. eciam CaN
gationem deea factam, propterearemanc
der.in cap. z. in cit.de priuilegijs : difpoficifocularia j zo & ita in fpecie aTeritur & fie
ua enim hic non func , cum non fit fadum_
compueum in prxdiz prouifione Regia:
priuilegium ad con (Ii tuend am Barona m_
Camera; expedita in pratdio anno 1473. ad
de nouo,& fic fuper hoc difponendo, fed eft
quod rogo aduertatur, nam hoc motiuuiru
priuilegium, per quod difponirur concedenJuceclariorem reddic hanc noftram veram
do id, quod fuie Thomx Caraccio ad curia
pnerenfionem.
deuolutum ob ipfius rebellionem , & dum_
Infuperex introitibus hocapparec,nam
difponir, & con cedit, exprimir quod conce
te in pra-dictoanno 1500. afeendune introitus
d t afTerendo Terrarn Quinquefrondium_ ,
ad dur.7 r j .dum datur Baldaxari fenioii exBaroniam, ac Cafalia illa de Barona, & fic
cambium a/cendit ad duc.800.in anno 1508.
fecundum partem erunt non ii'poficiua-. ,
doluicur releuium in anno 1524. per mor
non narratiua > fed afiertiua ; in hoc videatem DuciTac Sueflat liquidantur introitus in
mus quid iura, & Doctores dixerunc,& com
duc.S+5.& fie neceffano Melicucchum indu
municer cradiderenon induciexhoc quaditur in p: ardida informatione, po(tquam_#
licacis exprefl probationem, nec noui iuris
videmus introitus quafi vrtiformes > & in eo
coniuitionem, nifi per modm cauf illa.
qud excedir eft modicum propter tempoeflenc prokta , & fuper ipfis difpofitio funris augmentum,& noneftdubium Ducem_
daretur, quando de illius qualitatc erada SutiT.r Baroniae pofieflionem cepiiTecum_
retur, itaOldra.vbi fupra,& Calder.eft do
, cafalibus,dequibi:s agimus.
r"-w
hoc cafus in clem. fi fummus Pontifex in 1*
Exquibus, fcalijs in fado latins nota tis
refpohf.de fenrent. exeommun. vbi text.exr
bec Caialia efleBaronie,3pert demonftrapreflus per hare verba fimiliter quoque fii
tur , & per iuris tramites fatis, fuperq; funquem fub tit.cuiuflbee dignitatis ex certa_.
dacur .
eciam feientia verbo coniiitutione, vel Ute
ris nominee, honore t , feu quouis alio modo
Dumgitur pars conrrarium prartendic,
I 1 oportet fundare, & in hoc adducic allegatu
traite , per hoc in dignitate illa ipfum ap<
probare non int eliigitur , auc quiequam ei
priuilegium Regis Alphfi.ex quo folo prattribuere noui iuris, vbi glof. & Dodqr. nifi
ttndit reijeere omnes noftras probationes
exprimt fe velle, dicit glof. ibi, & fic non.,
prarlupponit enim Regem pofe aggregate ,
fuficie nominare, & Bartol.intra.qui fine
& fegregare , necnon ncuas conftituere, &
erigere dignitates , & confequencer fi Rex
rebell. dicens, quod eo ipfo , quod Princeps
feribit Ciuitati, vc Ciuitati, ex hoc efficicur
hoc fecit in pradifto priuilegio , tolluntur
ciuicas, licet alias non effet col. . nu. . verf.
omnes probationes priuilegium anteceden
fed quid dices ? quern fequicur Anchar. in_.
tes , tolluntur, & fubfequentes tanquam er
cap. it acutum $. nec audiatur col. . de rernea: , & quod hoc fecerit adducic verba_
cript.in fextOjintelligetur fecundum dodr.
priuilegij , ex quibus apparec Baroniam_
Innoc quam allegac in cap.cum ab ecclefia
S. Ceorgij defcriptam abfque iftis Cafalirum co.7.de ofic.ordin. videlicet hoc pro
bus , &c contra Terram Quinquefrondium
ceder, quando Princeps feribie , vel hec fa
Baroniam enunciatam,& defcriptam cum_#
cie ex cerca feiencia , non errans neciuro
iftis Cafalibus : igitur videtur fecundum_
nec in fado , & fic fola a Hercio non furficic
cam negotium hoc ex fui parte fatis clar,
fed quod ex cerca feiencia aflerac,& velic
eomagit, quia in priuilegio pracdi&o adeft
hoc facer, alis procedit difpofitio d.clcm.
clauula ex certa cientia, & claufula MotufiSummus Pontifex, idem tradic Ant.de Buproprio , quod motiuum, & fi prima facio
tr.quem Felyn.referc in prohem. dcret. nu.
appareac rxuximj confideracionis. f tamciu
ai.

8o

Ioannis Francifci de Ponte

*l.verf.fubdir,Anr.de Burr & fie defendicur

dodr. fnnoc. ab iTipugnirmne Roman.in !.
x hac 'cnptura ffde d<>nat.vbi lnn'>c.malc
Tolutc ftnrjrfeexeo, quia verbi enunciati
va priuilegj,in quibu.s lifpoino conceden
tis non fundacundtfpoficionefri non idocc
*x reg.rext.in cap.fi Papa de pnuil.in u*\to,
ram toll! tur hare impugna o en pfo , quod
cimus Ptincipem , vcl Regem hoc Metre*
icienrer animo noua m dignitatem rnbueni di.-nam eo cafu adeft difpofitio in enunciato,licet afiertiuc , & hoc etiam modo intelligemus.quod tradidit Cardin.incap. folies
de maior. & obed. qui votait ex Tola denominatione non acquiri alicui dignitatem^*
1 quern etiam refere Felyn.in loco aIIegato,8c
ita etiam intelligitur, quod dixie Io.de Plat,
in. d.i. i.de metrap.beri.Iib.i i.quod Ciuitas
intelligetur conftituta Temper quod Rex ex
certa fcientia,npererrorem feribiteidem,
ve Ciuitati, & fie proceditdodr.Batt.ibid
iicentis Ciuiratem conftirui ex volntate
Principie volent is locum aliquem ee Gut
ta tern ,& fie defend tur ab impugnariono
Roman. in 1. i hoc autem el 2 nu.18.rTdb
vou.oper. nunc, tenentis contra art. per d.
\ clem.fi Summus Pontifex; & fie ex pra-d dis
facienda eft regula>quod quando confit de
Principis volntate , Ciuitas , Barona, auc
aliud intelligetur de nouo confiitutum per
denominationem , & ifiud irr portt , quod
; Doctores dicunt ex certa feientia , alis fa ciendatt contraria regula, quod in dubio
fioc faum non inttlgitur , nee fola deno
mina rio hoc importabit, necquicquam novi iuris ti ibuct, vt punfl ualirer dicit text. in
alleg.clem.fi Summus Pontifex, qui text. lo
quitur expref&quando Rex ex certa feien
tia cribit.nam oportet efie cercam feientia
n a (1er to , & quod de certa feientia tur non errans, in inre, in fado, fe*
cunrtum Innoc alias claufula illa ex certa-/
feientia nihil operatur, quia non deferuitin
his qux funt in factored in his, qux funt iu
ris^ de quibus prarfumatur Regem habere
certam fcientiam fecundum doctr.Bald cmum ter fequutam in l.fin.C.fene.refcin.non
pode. per quam dotr.tradit glof. Parif.in $.
V par. i. num. 7 i.quod h.tc claufula non opeI J ratur,nifi in his. qua: apparent refcribentem
certo fciuifle,velqux in iure confiftunt, Fe
lyn.in cap.cum inter col. j. de except, fequitur Alex.in conf.i 15. in fi.vol.i. Decin cf.
198 col pen. & 410. vbi etiam tradit , quod
claufula de certa feientia de plenitudine po
teftatis , & Moruprcprio tunc habent efretum,& opci antur.quando fuit procedura.
cum caula cogniciones aon alicer, ideou*

Curt.Iun.in conf.r70.niM . ^occn.n conti

i*4 col. j. & claufula ex certa feientia cut
claufula M:>tuproprioxquiparantur,ve lateS
congerit Pari in conf. 3.V0I.4. nu.j7. po*
tent efie fecundum fum priuegiunri adpo
ftularionem partis,& conced pofteaMotttproprio, vel ex certa feientia: hinc Doctor,
voluerunt, quod claufula Motufpropnj non
tollir defectum intentionis glof. cVcommu
nter Scribentes in dem. fi Romanus Ponti
fex de prarbend.per to. A.ndr.& alios in cap.fi
Motuproprio de prxb.in fextorhinc etianu*
dicimus,quod Moru/proprius non importt
fcientiam in l.fideicomroilTa . fi feruus de-
leg.}, vbi i Id. norab.tr adit, quod fi cl -ri cus
ecularis impetrar prxbendam qux non eft
confueta clericis fcula ribus aOgnari, licet
* Papa omnia poffic , non valet impetrarlo
quia non prxfumitur fieri de mate ,
etiam fi Papa faciat Motuproprio: nam per
hoc non probacur feientia, & in conceffione
fingitur cogitatum,quod ex iore,non autem
ex fado refultae adtexe.in I. fiduo,&in l.fideicommifla f. fi feruode leg. a. vnde fi requiritur feientia, qux non probarur ex cau
fulis prxdidis, quia non funt nd hoc ex cer
ta fcientia,fed ad d difpofinonem principa*
lem, qux confifkbat in concedendo Terras
qux fuerune Thomx Caraccioli,& hoefacit
ex certa feientia precedente caufxcognitione per inOrrtionem fententix rebcHionie
prxditi Thomx & non ex cerra feientia ia
eo ,qtlod enuncia tur aflertiu non adindacendum aliquid noui, fed ad expreffionem ,
& dclart lonem eius,quod concedirur: m
rito verba prxdia nil de nouo (inducunt
etiam cum claufula ex certa fcientiavtex>refs tradirur in d.clem. fi Summus Pontiex, per quem text, confuluit Roman, ad ca
fum nofirum in conf. iSo.inci pit: f admitti*
mus totum nu. 4. quod fi ex certa feientia-
Papa perfonamaliquam , vel locum fub ti
tulo dignitatis, vel alicuius prxeminentiae
Dominer, quam tarnen antea nofeitur .
habere per hanc nominationera dignitas
auc prxheminentia minime conferri videtur: hinenotab.tradit Innocin cap. dudum
de priuil.quxibi iequitur, & declarar Abb.
quod fi Papa concedie priuilegiuro Sc d etc
eximimus tale monafterium , Sc cappella*
fuas , nominando illas proprijs nominibus
qud non ideo probatur, quod cappella; illas
mir monaftenj , nam. per hoc non prxfumi*
tur Papam voluiife aggregare uouas Cappel
las monaterio,& ide oportet probare q<f
illxfintcappellx monaftenj; nam dicic In
noc. qud dum exprimic cappellas, vt fuas ,
incclligicur fi fuac fus, non autem prxfumi

Confilium
uriquocJ voluert de nono aggregare,& dare,& licet Abbas ibi limite hoc non proce
der, quando Motuproprio eft faa concefiojtamen loquitur in cermmis noftris,quan
do Papa fundauic iecencionem fuper illa affercione,qud non eft in cafu noftro : nam__#
tunc dicitur Princeps ftiam inccncionem_
fundare fuper aertis, auc narratis, quando
narrara habenc fe per modum caufz ad id ,
qud in priuilegijs continecur vt per Ang.
in conf. 368. & alibi dicic Anc. de Buer, in-,
cap.fin.de fucceff.ab inccftac.qnem fequicur
Alex. in conf. 1 4. vol. 5. quod tunc verba dicuneur enunciara proprer fe, qudo id quod
enunciacur, confre auc neceflari eft ad id
dequoagitur in priuMegio, qux long alie
na (une cafu noftro; fiquidem id fuper quo
fundatur Rex Alphonfus eft vacatio Terra rum ob rebellionem Thome id quod difponit,eft conceder id,quod fuicdeuolutum_>,
& fic nihil ad caufam conceffionis facie , qtf
Terra Quinqucfrondium fic Baronia,nec cogieauic Rex facer de nouo earn Baroniam,
auc aliquid decrahere Barona; S.Georg j, vc
in cerminis confuluic Aree.inconf.13. col.j.
vbi cradidicquod ft Papa ccedic alicui prepofieuram aliquam.tanquam pro prima dignicace, verba priuilegij.feu conceffionis rcfpecb dignitatis func enunciaciua propcer
aliud,& reddie rationem, quia fundamcum
eollationis.vel impecracionis;non eft, quod
prxpoficurafit dignicas, fed quod vacauerit, & ibi multa not. ad propofitum tradidir,dec!arans eeiam quo modo incelligatur,
Regem aliquid facer ex certa fcientiaiiu.
hoc cafu,& vule n efle genericam>fed quod
in fpecie dicacur,quod ex cerca feiencia Ci
uicacem nominac.
Vlcerius ft dicererous Principem in hoe
14 fefunda(Teex eoquia Motuproprio przfup
ponimus conceifionem faam>dicie Abb.ex
hac non oriri nifi przfumpcionem , & aflertioni tali ftatur > ft contrarium non demonitraeur in d.cap.dudum:hinc Doctor, voluerunt, qud poteft probari contrarium con
tra claufulam ex certa (cientia, Soccin. in_.
conf.79.col.fin. vol.4. Parif.inconf.i. par.i.
qud ex abundanti fie diftum , poftquam_*
claufulz ha-c non pofitz func ad nunc finemf
nec de hoc traanc : nee Rex in hoc fe fun
dauic , in hoc cogicauic : vnde apparec
per hanc fimplicem denominationem non.,
oriri iuris minifterium,ve per ipfum alcerctur rei natura t auc aliquid de nouo inducatur,ideoq; ad propofitum cradidic Andr. in
cap.i./.limilicer in i.addie.nu. aa.d-- capic.
qui cur. vend, quod Rex poceft conceder.
Caftrum in Baroniam>fed tunc quis eric Ba^
v.
#

CXXXII.

6St

, & Terra efficitur Barona , quando Rex

ex cerra fcieneia volueric aliqucm facer^
Baronem: vnde fola denominado non fufficic ; hinc Doctores voluerunc non fufficert*
ad conftiruendum aliquem Baronem > qud.
fie faa concento Barona.-, fed qud fic con
certa in eiculum Barona: , veconfuluerune
Soccin. & a Ii; relaci per D. Frece, in 1. lib.
car. mihi 1 r. & fic hzc dignicas non datur >
nifi exprefsc fint perfonz, & non per fimpli
cem denominationem: ica nec eciam rei ar
guendo de perfona ad rem , & contra , vc
docet Iureconfultusin l.qui furere,& ibi Al
ber.& Bald.ff.de ftat.hom.in 1. ft quis inqui
linos tf.fi ita legatum de leg. 1. hinc Alexan.
confuluic in conf.7o.vol.3.cradando noftra
materiam probacionis vnionis>quod per col
laciones faas duarum ecclefiarum, canqua
vnicarum non probacur vnio ipfarum , nec
per hoc przfumieur mutatus ftatus primxuus:idem Alex. in conf. 101. col. pen. vol.
.qud eft duplicatum , & fie non quia Rex
concedic Terram Quinquefrondium
Ais Cafalibusi & denominar Terram Baro
niam, probacur propeerea qud ver fic Ba
rona i vel quod ilia Cafalia per hoc fine fegregata i proprio iporum corpore , & agg regata alteri loco iure non fundatur: im
omnia iura , 6c deeifiones ad hoc aduerfanrur, fi enim non apparerce aliud , quam priuilegium prsdii Regis Alphfi, poflec hoe
habere coloren? , fed poftquam videmus affercionem mere erroneam,proculdubio non
video quomodo pars fuper hoc priuilegio
taneum infiftaccum ante illud,poft illud vfque hodie concinuacis cemporibus femper
Cafalia przdicta teneto fuerunt,& poftefla ,
vei de Barona S. Georg ij, & ad hoc confre
priu ilegium Regis Ferdinandi Pr imi,in quo
pecicur confirmaeio per Comirem Marin
& dum exprimir Baroniam S. Georgi j, dicic
quomodo illam teneat , & in quo confiftae *
videlicec in Terris S. Georgij , & Quinque
frondium, & in Cafalibus.de quibus agimus,
incererac enim Comicis Marini plures ha
bere digni cates,& camen videmus ipfum.de
cuius incereUe rracbbarur.cractore de pre
dicis Cafalibus > & de Terra prxdia Quin
quefrondium, vei Terra, & Cafalibus Baro
na; .
Et qud Rex ver nihil de nouo i nducere
voluic i fed eancum conceder modo , &
forma, proue renuic& poftedie Thomas Caracciolus ob eius rebellionem omnia predi ta ad Regem deuoluca cranc,aduertatur ad
verba priuilegij ex quibus exprefs hoc fumicur , nam poft faftam conceifionem przdiaium Terrarum cum iuribus , & perrincncijs,

6 8

Ioanis Francici de Ponte

nctijs fuis,*e. dicit exprefs, fi &4>rout per

exprefs fecit in crigendo exprefs Terrae
eundem ;Thomam Caracciolum prardic"ta_,
noua m in Comitatum,& tam perpriusexomnia,& fingula in feudum fuerunt poTefla,
prcTcrac Terram nouam Comitatum fed
acque detenta, & in pluribus alijs locis prarquia bac fimplex denominatio non fufficicdi&i priuilcgij ibi.ac emolumenta, lucra, &
bat; propterea exprefs dicit, erigimus iuobuentiones , atque prouentus, inde proueComitatum, qu etfi per prius fuiiec tali dirientia, & prouenientes , fuisq; vtilitatibus
gnitate infignita , tarnen ex deuolutionc ad
applicandum , fi & prout idem Thomas ex ' Regem o-nniaerantextincta ex reg. Andr.
uis concefionibus facer poterar,&.c& ibi
in $. huius atem generis , & latius per D.
cum iuribus,& pertinentijs fuis,eum quibus
Frece in d. lib. i. car.tnihi 1 1. & fie militt
omnia pratdi&a per dictom Thomam Carac
difpofitio text.in I.vnica $. fin autem C.dt*
ciolum poflidebantur,&drtinebantur,& ibi
cad. toll.
liihil nobis referuantes,nifi qua: tempore diSecundo principaliter loquendo nunc fe
SiThomar nobis exoluebanrur, ex quibus
cundum intellectom partis adhuc arbitror
Verbis manifcfi apparec , concedentem nipradietom priuilegium ex pradiis deduhil de nouo facer voluifle : nam etfi Doctotis nouiter in hac caufa reclamations non
res difputauerunr,quando verba pradida_^
obftare D. Baldaxari, nam vt fupra demonprout fiant conditionalieer , vel caufatiu
ftratmn fuit Cafalia Melicucchi , & Gala tri
5 tarnen vtcunquefintomnes Doctores tradi
fnerunt Barona indubitat ante priuilegi
derunt in quolibet pradictorum cafuum inRegis Alphonfi , & fie fuerunt vmeum cortrlligi conceflum eo modo,vt prardeceflores
pus , & tanquam membra Barona: fuerunc
pofiderunt , & non aliter : nam fi caufatiu
poflefla ,& Cafale Melicucchi, non eft dubi
; liant, verba non important propterea nou
efle in noftro territorio indufum hod/e iru
conceflionem,fed tantum,quod prafumatur
medio eius, quod nos poffidemus, quatenus
fie per pradeceflores pofleflum, fi ver conergo Rex fegregarc voluit hc Cafalia i fuo
d'itionaliter , tunc exhiberi oporteat priuiproprio capite , fecit caufa voiendi Terre
Je'gium ,ad quod fit relatio , de quo per DoQuinquefrondium,& hoc ad conftituendat
ctores incap.Abbate S.Siluani de verbor.finouam Baroniam:nam vmones. Sc fegregagnif.in I. edita C.deedendo pr Bartol. in_.
tiones locorumnon fiunt cafu,fed caufatiu
tra.ad reprimendum in verb, prout cum_i 17 vt not. Doctor.Sc pracipu Io.de Plat.in d.i.
concord.
i.de metrop.ber. per Doctor.in cap.i.nefeEc fic fi fundamus , nihil de nouo facer-
de vac. & fie in tantum Rex fegregare roV luirte, remanee indubicata conclufio fupra
luit, in quantum vniuit, & in vnioniscaufa_
fi mata.
manet ex i fta enim fegregatione fitprziuVlterius Doores diftinxerunt in termdicium Baronia S.Georgij.tm refpedu di1$ nis , quando difpofitio licet certa eft relatignitatis circa ipfius reftri&ionem, tum etii
ua ad prareritum,& de illa non cftat,qud
refpecto interelfe : nam fi feruitia per prius
tunc (let caufatiu, quando ver de ea condiftribuebantur inter quatuor Cafalia per
fiat, tunc ft a bit limitatiu, ita Bart. in prafegregarionem diftribuuntur inter duo, li in
dia conflit ad reprimendum in verb. prout
oneribus Vniuerfitatis contribuebancquaCongerit,lat Alex. in conf.46. vol. i.vt fi ex
tuor,nuncduo, & fie de fimilibus : vndeetfi
f>rxcedentibus,ad qua refer tur,n \ parea t de
Rex, qui omnia poteft , nec dicere,licet,cur
crrore fit errnea difpofitio przfumatur, &
ita facis ? voluit fegregare intelligenda eft
declarctur , latiffim dclart , & confuluic
calis fegregario cum caufa , cum craetur
Dec.inconf.6j. &etiam fatis eleganter per
de prariudicio tertij , quemlardere vellenon
rundem in d.i. edita . de eden. vnde cum_
prafumitur Regem ob priuilegium altert
de errore fit demonftratum , dcmonftrata_.
concedendum ex reg.text.in l.i $. menro.Si
pofleflione didi Thom.ac eius pradeceflo#.fi quis Principe flf.ne quid in loco publirem ex upra relatis : iequirur propterea_ ,
cum vulg.non enim eft hax fimplex vnio,
quod vanum eft infiftere in prcdicto priuilevidelicet duarum Terrarum fimpliciurju
gio, qua verba errnea demonftrant apert
quo cafu nullum poteft praiudiclum conliverba eiufdem priuilegij , dum dicit aroderari: im fi vniuntur multa confiderantur
riiam S. Georgij confikre in fupraferiptis
beneficia, & in hoc cafu Doctores , & iura-
Terris , & demum vnica adcffet fi Terra-,
loquantur,fed vniendo iegregat, & praQtiinqucfrondium non comprehenderetur.
iudicium infert , quod vt dixi , cum caufa.
Sed cx eodem priuilegio ha:c Regis inte
oportet prafupponere Regem facer , ficue
tio clarius demonftratur : nam dum voluit
quando de alieno difponic : nam alias fine*
conferrc dignicactm,& erigere de nouo hoc
caufa loqueado de poteiiace ordinaria , po
7
ceftacen

Confilium

:
I
I

*'

i*5

i-'

6
:;

J
'

XX XII.

eftafem lex denegauit , vc cradic Bald, in !.

littore,& in rubr.ff.de acq;i.rer.dom.& in d C.de prec.imper.offer. Andr.in d.
l.in tantum, & in rubr.quod Ciniras.quxpocap. i.jf.iimiliter in . addit.de cap. qui cur.
teftrem mihi au ferre proprer guerram , &
vend.& quae fine regalia in verb. vedigalia_
efficitur Domiiia.bellodemum celante, tein z.addiccol.2.& in verb.bona commitrennetur rem reftiruere, Sc res illa ipfo iure.recium col.4-in princ.vltra relata per Doctor,
uertitur in meum dominium, & in cai.farru
in cap.qux inecclefiarum deconftit.necdipriftinam ;quia in tantum fuit mihi ablata,
catur praedida ceflare, dum praefupponimus
in quanrum durauit cafa ablationis, ea debc in pofle Regis:nam hoc eft falfum.fiquimum ceifante,res ex legis operatione, & indem deuolutio feudorum ad Regem non fatentionediiponentis reuernrur in caufa m_j
cicquod id quod eft vnitum feparetur,& qcf
primamreonfuluit in termini's Abb. in cf. j.
eft de vno corpore fegrcgetur,& fiat de alio
vol.i. num. 8. in q 17. venit hoc ex intelledu
corparctollit tantum qualitarem feudalem
iuris,& propterea habetur pro expreo in I.
xatione incompatibilitatis,ctera ver om
cum quid ff.fi cert.pet. Andr.in cap.i.tf.pornia remanent ex (upra allegatis.
19 ro col.fin.quae fit prim.cauf. benef.amirt. &
. Si ergo hare vnio, & fegregatiocaufatiua
proprius ad cafum noftrum in materia vnio
2 2 intelligirur ex qua praeiudicium Bironiae S.
nis decidir Andr.in cap.
iceruminadCeorgij fucceiJiuum, Sc continuum confidedic.col.pen.in princverf.plus videtur de Caratunmerito in tantum Rex hoc facer vopit.Corrad.vbi pra:fupponir,quod ficut Rex
i
luit , in quantum durauerit hare caufa vnio
pro bono pacis poteft rem vnius alteri con
nis : nam priuilegium intelligitur durante^
ceder, ira pariter , quo infert, quod
cadem caufa, & re in eodem ftatu permanefi Papa feudum vnius Ecclefiae alteri Eccle
te ad rcxc.in l.cum quis ff.de folut.Bald in I.
fiae vniuerit,qu Ecclefia,cui feudum datum
clari iuris C.de fideic. Andr, in cap. i. C0I.4.
eft, fi definida fort fuit propter delictom ,
quae fit prim.cauf.benef. arnitt. in cap. i. jf.hu
quod eo cafu feudum reuerti tu r ad Ecclefia,
US ame m ge ner is, ex quib.cauf.feud amitt,
cut ablatum eft,& cuius primitus erat.non.
& in cap. i ./.mutus Epifc. vel Abb. caufa_
autem ad Dominum, & redditrationem per
yero redaa ad noncaufamex iplius defi
hare verba in caufa vnionis videtur manere
cient ia, & re in eodem ftatu non permanentale feudum, donee Ecclefia.vcl Rebgio.cui
ce,ce(Tat priuilegium fecundum Andr.in ruvnio fada eft dilapfa non fit , dilapfione febr. quae fint regal, col. ?, quia rcmanet actos
qnuta rtuertitur resin prifiinam cnif.im_j
finecaufa,quem Rex facer non prfumitur
ff.de rer.diuif.bin tantum, vidtrur inefle ta
in cert ij prziudicium,cum ei id tantum pla
cita prardida conditio , &c. qua: decifio , ni
cer dicimus, quod erit iu ft um ad text- in 1,
fallor.decidit hanc caufam Rex enim confin.C.fi contra ius, vel vtil.pobl.in l.quotis
ceffit Comiti Marino tarn Barona S. GeorC.de precib. imper.offer. Bald. in l.t.C.do
gij.quam Terram Quinquefmndium cunu
Conftit.Princ. vnde cum in tantum fegregapraedidis Cafalibus, Se fie omnia pra>dida_i
uit,in quantum vniuir, mrito vnionis cau
erantpraedidi Comitis Fvtarini, poftquatn_j
fa ceflancc ob pecialem difpofitionem Teromnia conceder voluit,dicendum eft, quod
[ ras.Quinquefrondium fadam per Comitern
quarenus hxc Cafalia fegregauit Barona
Marinum.quae Terra etiam mutauit natura,
S.Georgj, fuit caufa vnidi Terra* Quinquequia effeda fuit Baronis fub feudum , & eft
frondium ad conftituendam nouam Barona
ob deuolutionem tarn Cafalium prardictob maiorem dignitatem concedendam prrum,quim Barona: S.Georgij.ad Regem_i,
dido Comiti Marino:ftatimergo,quod Co
debent propterea Cafalia reuerti in priftimes cum Regis aflenfu difpofuerit de praenam caufam > & vniri ad proprium plorum
dicto Terra Qiiinqoefrondium ceffauic cau
corpus : nametfi vniuerit, non propterea_
fa vnionis,& Cafalia,quaeremanebant fine^ >
crit feparata territorio,dum ergo vnionis
capite.oporrebat dare ill is caput, & propte
caufa ceffat>reperiuntur in territorio.reuer
rea omni iure , poftquam in tantum feparatuntur in caufam pnmiuam, quafi quodam
tionem prifumit lex , in quantum vnionem
iure poftliminij:nam in tantum fegregauit ,
inducat,tV duret, mrito illa ceffante reuerVC dixi, in quantum vniuit ,tpro quo videtuc
tuntur Calalia in priftinam ipforum causa,
particularis text.in Lin tantum ff. de rer.diex alleg.decif.Andr.qu exoptimis iuribus.
uif.cum 1 pnccd.in l.cum loc. ff.de relig. &
& viua ratione fuudatur.
fumpt. funer. 1.6 locus, vbi glof tf. quemadTertio princlpaliter ex prardidis infero ,
nodum feru.amirt.& melior text.in l.fi ager 20 ad aliud motiuum, in quo rogO aduertatur ,
loquendo de Cafale MeIicucchi,non eni:Ti_
frquib.mod.vfufr.amitt.& per ration text.
neguri poteft, quod Cafale praedidum fit n0 d.l.in tancum,trad;t Alber. in ...quod in*
tus

Ioanns Francifci de Ponte

tus territorium Bironia.imo in medio eius
quod poffidemus hodie , fi praftippon'nvis
ipfius alicnarioneni,& deoium reuerfionem
ad Regem inlimul cum Barona S. Georg! j
cb lineamfimcam Com icis Marin: fequitur
qud dum portea per Regem Federicum fie
conccffio Barona cum iuribus,c* pertinentijs.cumcafalibus, cerrirorijs,&c. quod veniec Caale Mcbcucehi ranquam cafale.tquam in territorio, & canquam inclufum in
pertinentijs cum pradita fegregatio per
deuolucioncm ad Regem fucrit excncto; eft
sd hoc punctoalis decif. Andr. in cap.i.col.
fin. circa medium verf. etfi n Terra de conrou.feud.apud par.term. vbi voluit,quod
Rex in Terra fu in manu fu exiftente facic
feudum, illudq; alicui dederir, & fe facic il]ud quaternatum,deindereperueniacad Re
gem ob lineam finicam conceffionarij,& demum pofiea Rex concdt Terram illam, in
qua eft hoc feudum cum iuribus omnibus, &
pertinentijs fuisjvcluit Andr. quod tali cafu
in pradida conceflione includatur feudum
pra-dium infimul cum Terra concerta , i ru.
qua illud fitum erat, & fic quia in territorio
eft licet aliis fuiifec feudum de per fe fepaacum per conceffioncm altcri faam,tam
cum ad Regem rcuertitur.cft de pradia-
Terra , & venic in conceflione Terra cum.
iuribus , 8l percineneijs fuis,'maxim
claufula , & integro flam fuo ad text, in 1. fi
quando C.de bon. vac. Sc cum demftracutn
fit per numeraciones noftrum priuilegium.*
ancecedenres Regem fub vnico nomine, Sc
confus Cafalia pradida tenuiffc fub citulo
Baronix S.Georeij, proinde in conceflione-
Barona cum calalibus hzc cafalia venienc ,
VC tradit Andr. ind. cap. . in i.col. de cap.
qui cur. vend. & fi concedit Baroniam cum
cafalibus,8i cafalia adfunc iam,nec alteri lo
poiTunc applicari ob fpecialem alienacionem Terra Quinquefrondium:igitur in conceffione illa veniunr,& dicacur quaio, quare
Rex volcbac cafalia illa fola referuare ?
Quarto prineipalicer coadiuucur prediSX et ex pofltffione fubfequenti capea tam_.
per lac bum Milanum,qum per magnific
Capicaneum interpretatiua pradidi priuilegi j, vt fic cx ea dicamus declaran priui legium,quod auc eft darum, & habemus inte
tum; aut eft dubium, quia diciccum cafalibus non exprimendo,qua & ex poffeffione^
dcclaratur,non obftante allegato priuilegio
Regis A!phonfi,quod in nihilo obfiabit,fi loqumiur teundum regulas parcis:nam poftquam omnia func deuoluca Rcgi, poceft ipfe
vnire, & aecribuere Cafalia Baronia de no, non olum antiqua vnire>& reconcedere*

vrincafunotro, & qnd bac voluerir, de

mus verba conceffionis paci.ouia dict cum
Cafalibes , & ex pofleffionc fubfequenci de
claranctir ifta cafalia, de quo per Bart. in fu
conf.f9-communeSpole:i per Rom. in conC
7t.quapoifeflio incerpretatiua eft talis, oc
non requiric longi cemporis prafcription ,
vclaciusper Decin eonf. i$a. col.fin. & cumulat Aym.inconf.ioi. par.i. quat poTeSo
incerprecaciua eciam fumic vires ante priulegium ab anno i4J4.cempore,quo poflidebat Antonius Caracciolus prope ipfum priuilegium, vt per cedularia poft priuilegmtn
dum petitar confirmado per Comitem Ma
rinum Regi Ferdinando Primo poft confirmationcm,vt per numeraciones in an. 147*
& 1489. paulo ante conceffioncm Regis Federici in anno 89. per conceffioncm nundinarum fadam pradico Comit Marno, poft mortem pradii Comitis tempore
expeditions priuilegij Regis Fcderici,cun
Regia Curia cpic informacioneminfroituum pradida Baronia,inter quosi'ncudcur cafalia, de quibus agimus , vt fic ex hoc
dicamus Regem ex cet ca fctenna,demum,8c
confulto comprehendere in fua conceflione
cafalia , & vltra port conceffionem v(que-
hodie.iamq; Dux Suefla non aliorirulopoffcdic,& poffidec cafalia,nifi fub titulo Baronia; ex quibus, ni fallor, fatis fuperq, remanet euacuatum praditum priuilegium Re
gis Alphonfi, & fundara noftra intentio.
Quinto prineipalicer dico opus na
22 berc nosincaufa hac difpucarede priuile
gio Regis A Iphonli, fed ta n tum de potfeffione Comitis Marini,poftquam primlegium-j
noftrum eft relatiuum ad nudam poffeffione
Comitis Marini, & non folum priuilegium
fed albaranum priuatum antecedens factum
tempore quo viuebac Comes Marinus , itu
quo concedicur Baronia pradia vacatura
cum cafalibus , &c Sc prouc melius in prafentiarum dictos Comes cenec , & poffidec $
& in priuilegio dicacur cum cafalibus, iuribus , & pertinentijs fuis Omnibus cum iotegroftatu fuo ad didam Baroniam , & eius
vtile dominium tarn de coniuetudinequim
de iurequomodolibetmeIius,&pleniusfpe*
antibus, & pertjnencibus , pereipi flitis, & confuecis , ac etiam prouc melius cenuit,ac poffediepradidus Comes Marinus
&c. & fic fiue infpiciamus albaraoum , fiu
priuilegium pro ipas exequucione factum
cx veroque,inquam, apparec Regem concediTe eo mo'do,& forma.vc poffidebac didus
Comes Marinus eciam de facto, nam refpc
xic nudam fadi poffeffionem , feu decencioncm:non aucem iuris > & infpiciendo abal*
barano ,

 Confilium CXXXII,
I

<58e

k*r3no,tsiCitii}'iod conccdic Barona, prouc

falia,de quibus agimus.vnr cum Barona,
in prxennarum melius tener , & pofldec
fuit hoctquia alienauerac terram QuinquComes. Marinus:ergo oil aliud quarerdcfrondii>m,& fi gratia commodious poftefbemus,nifi quomodo poiidtbat Comes Mi
fionis,! % apparec ex fto priujlegio hoc falrinus , etiam quod de iao puffideat ex re
fum,po/f quam ante fcgregationcm,$r difpo
gula cxr.in l.Seix,#.fin.vbi glof. ff de fund,
fuionem Terra.- predi[e,ipfe aflerit fie poffnltrud, & verba illa, in pra(entiarum,hoc
fidere:imo incluait Terram prardir QuinrnanifeOp probc; nam poffeflioab
cor
quefrondium in Baronia.Secunn,habemns
poralj naturaliter infilendi , denominarlo?
difpofitionem predite Terra-, f iftam pre
pem fumir.fecundum L?o#or.in l.i.ff de acdicta Comice in prrfonam Raymdi Curiar
qui r.poflfT.& ideo Jurifconfifteus dixit poflis.non afferendo illam Barona m, llam
efilonem habere plurimum fadi in I. denipoifidere cum Cafalibus.fcd tantp afieritur
queff. ex quibus cauf. maior. & rnulti DD.
ycilis Dominus Baroniar.ac terra Qninquctenperuni polleflionem efie fai* & non iu
frdium,& ppea dum enumeratur Barona
ris in eadem 1, t. ex text, in 1. cum heredes
in anno 1437. numerarur, inquam,cum fiis
odern titulo de acquir.poffeff.lcd hic addiCafalibus. Tertio haberrus conceflonerru
Bundinarum Barona: S. Georgij,faram ill
tur verbum, prout cenebac, quod non eit in
di;bium ad m^rum faum referre , cum_
anno 1498 per eundem Marinum cuidarn-
Macthaso de Yxaci, & 6 de'cnbi t nundioas
detentio rt fimplex renuca de d&o, & ita_
Barco). & Doctor. ommunirer ti admit in_,
prsEdictas.in (pecie nominar Melicucchum,
inter caetera Cafalia , ex qua fcriptura pofd.i. i.e. ell texc.vbi Dotor.noc.in (.3 /.fin.
cod.tic.de acqu.poff. fed veunque ir,infcrfcffio przdicia notonc demonftratur. '
tur ad poiTefilonem j> non requiricur polfef
Ncc friptura prxdia poreft dobiunu
fio rali$,exqua pr< becur ti'uius.cum aliud a 3 habere : nam c conceifio nundinarum Ba>
ronix , & demum per veibum, videlicet.defie - & aliud proprjecast& nihil corn
claratur,in quo confiftant ndina-,& fie dernune rrbet vntun cum altero, ad text. in 1.
feribic Melicucch inter cetera cafalia , eft
natu, aliter i.nihi commune eod. rit. & cum impctratus a len I us in prardia cccftione,
dimnimus pofleflonem feund opinionem
& fimpliciter petirur cccfioni nundinar
tenendum, quod eft iuris infiftendi re, Sec.
&d<cit ius in'iftendi ad d fF:ren:iam domiBaromx>& licet d nominatur Melicucch,
Bij.quod eft tus difponepdi, vel vendicandi,
dicicur item in Caale Meljcucchi, quafi qd
vt per Bar. in d.i. f .czterosq; Doctores: h'tiC
hoc fie diuerium, tarnen hoc non procedit,
fiquidem procedit oneffio fimplex nundi- .
dicimus poflldere nos titulo pro fuo,pr> do
narum Baronujpoftea per verb.videlicer,
nato, pro tempore, cVfimil.hinc ex pofefiodeclaran tur ndina? Barona*, in quo confinedicimus ortum habere prfcriptionetn.,
ftanr; que verba referuncur ad declaration^
& ?era eft poftefii , antequam pra-enptio
declara t iu, & lie ad genus. c hoc
fit completarse fi vera non effet, n daretur
prelcnprio.qua: ex poffelfione, c curfu ce* ?4 importe verbum; videlicet, Bar.in l.i.ff.ad
l.Aquil.in l.quarfitum i quis fdum col. 4.
poris nefle deducirur:igitur iurficit nobis
in pi inc.ft.de fund. inb u&. cum concord. &
% poff'emonem Comitis Marinj,
dicuo illa, item, accipitur fecdum fubiect
fi fufficeret pft<fe<io toeabarani, yirtue
materiam quandoq; enim fignificac conri jplius: n ve opertur verba illa,
nuationcm,vt eft,hic,quandoq,-repetition,
n pr*ennarum,hoe neceflarto important,
& aliquando confirmationem , ad cexe.in 1.
quali curecur, fi per pnus aliter fuiftem in poteftate ff.de his.qui funt fui , vel
fet poiii;Hum,iumcir rancum demonftrarev,
filien, iur. in 1. {tern eorum ff. qud cuiquo
quomodo in prf fenciar poiTideatur:fi ergo
emonftramus poffeftion prii&i Comitis
vniu.in ).in repecendis de leg. \. in l.item_-,
quia ff.de pad. in Litem apud Labeonem ff.
tm rpe albaraniquim fans ante et i per
de iniur.S alfenfus demum fimpliciter peri{pactum annorum plu/quam jo.Sc etiam c
tus conceffioni nundinarum Baroniz, profe
fenrencia Regis, non video profe&,quomo
&o hoc penitus tuacuat.Vltim.adeft infor
do pars pofie ad hoc fe defender, qua: pofanaci capea in anno 1500. pofleiuonis Baro
feffio Comitis Marini demonftratur primo
nix pratdii Comitis que delcribitur cum
exconfirmitione eius priuilegiorum.quam
prardi#is Cafalibus;& demum poft banc mpetit Rgi Ferdinando Primo in aneo 1467.
formationem fic priuilegium concciuoms,
in qua ka ipfe ffen t cencre,& poflderc Ba
relatiuum ad pofleflionem Comitis Marini,
roniam s.Georgij cum ift is cafal ibus,& Rex
& fie (cieneer precedente caufe cognitioira confirmt , ex quo collitur obie par
ne: vnde ex regula text. in l.afle toco.oc h;
tis > quacenus Comes Marinus poftedic Ca
Mmm
red.

6%6

Ioannis Francicid Ponte

red.inAir.c vulg.fundatur intentio D.Baidaxaris abfque dilpucacione pnmlegij Re<

gis Alphonh,
Si ver eonfideremus verba priuilegij,st
longe ciar ora ex prxallcgacis: nam conce
d tipronc de iure , prout de confuceudine
quouis modo- eciam, ve melius cenuic, 8c
poTedic Comes Marinus, quar verba , ac r
uncaugumencaciua, ad text, in Lea carneo
adieio de leg.). cum concord, vnde relpexic mera m fai pocionem , vc verba ope*
rencur, quse non dt be n eTe fuperflua fecundum doftr.Bald.communirer recepcam,in_.
rubr.C.de conerah.empt. nam expreTum-
fuit de iure.exprcffum de confuetudine, er
go nunc quacenus refercur ad polefionein,
crie porTeffio,merum faum denotans, pon
$ derando eciam verb illud,quomodolibee,
cuius natura eft comprehendere cafus, qui
alias de propria fgnificacione non venir er,
feeundum glof, in l.omnes, iundo cexc. in_.
verb, quomodolibec aliasX.de quatr. przfcript.glof.in dem. t. in ver f.quams alia ,de#
reiud. Alex.in conf. i f j.Iib.i.Iaf.in conl.6 j.
col. j. & ponderecur eciam verbum.de con
fus udine,& cum hie demonftratum fuer i ,
quod Comes.ita cenuic per annos vlcra tri*
ginca, per ltum rempus induca eft valida
confuecudo feeund eradira per glo. & Do*
or.in l.i C.qu ic long. conf. per Bare. 8c
carteros in 1. de quibusff.de Iegib. & in rubr.
extra de 5fi.ee. & in cafu ifto verbum iftudf
6 confuecudo. accipimus paricer pro fao.n
autem pro iure, feruica diftinctione Bart. in
dJ.de quibus num. 6. col. 3. nonenim pote ft
circa hoc adaptari diffinicio eonfueeudinis,
quod (it ius quoddam, moribus inftitucumvel feeundum . confenfu cociuspopuli,
vel maioris partisse, fed accipiemus confuetudin,refultantem ex afuefatione ho
minis, qui Caftrum,aut Baroniam cerco mo
do poifediti vt Barr.rradir, quiafluefaftio,
ex qua refuleac confueeudo,probaeur modo,
quo fupr.ex difpoficione tex.in d.i. fi feruus
plurium $. fi.de leg. 1. & de hac loquutus eft
Bald.in l.binos.C.de aduoc.diueri.iud. dum
facie queftionem in conceflioneofnc.cum._i
falario confueeo,& hare confuecudo eft pro
pria in cafu noftro,poftquam vc eft demon
ftracum, de iure nihil Caftro repe ri tur fpe cialicer deputatum.fed quod ab homine, vel
confuetudine reperitur afsignatu,& ex hac
recipit declarationem priaiiegiu, qua* confuetudocum non fie iuris, fed fai, non re
quin t -fcripcionem longi cemporis , vc
rorab.voluit Ane.de Burr.in cfi.de confuer.
Arec. eleganter in conf. 1 1. colu.fi. n Alex. in_
conf. 107.col.fin. vol . de la tigs Dec. in conf.

48. coli, qua ex poffefsione fubfequenci fa

ct's optim fu ne clarificara, & hzc dixifl fuf
ficiant quoad cafalia przdia.
Quo ver ad feudum Pracariat.de quo nul
lafirmencio in priuilegio Regis Alphonfi,
non alicer eft infiftenduirbiam quod prfcntacum eft fpecialepriuilcgium circa aggregacionem feudi przdii ad Baroniam im,
anno 1484.
SVMMARIVM.
I Officia/is pfdente inquifitionidt delicto. quod
probatum important priuattonem,e in
terimfujpendendus.
% Sujpenfio in principio inquifitionis, quid opt
retur.
3 SuJpenfio,practdente caufa,quandofit faeif4 Yrutlus benefician debeanturfufpenfo.cutii
diftinSiione.
5 Sujpenfo officiait, alter debit interim in tiut
locumfubrogari.
6 Subrogates in locum officiaJisfujfctnfi, debet
habere idemfalarium , * emolumntum,
qoudbabebat Ule officiaiis.
7 Officialiifuipenfus ,
demum abfilutus M
recuperetfruclui, medio tport perceptor
fubrogato, cum diiniontfueritne iufli,vel iniuficfujpcnfus.
8 Materia retuperatienisfruRuumn quibut
cafibus babeat locum
Officiumfi efi taltiVt nopot Rartabfq; to,
quod aliusfubroetur, non e tratiadam
de recuperationerucluum.
ARGVMENTVM.
OfficaIis,pendentfr Inquifitione , an
quando ab officio fufpendi poCt ; St,
reftitutus , quando fruus , vel emolu
menta recuperet.
CONSIUVM .

"

Egula eft, & cernir unis pra

ctica , qud inquiico Officiali de delirs eommifbs
in ofrieio.concerntibus ipfius adminiftrarioncm, qui
bus plen probaets venire
officio priuandus,jr pendente caufa.ab offi
cio eft fufpendendus , de quo in ca.inter, 8v
in cap. s .de pur g. . . . de calum. in cap.
Presbicer fi i plebe a.q.^.Innoc. Abb & coi*
ter Canoniftz incap.accufatum,&cap.licee
Heli,de fimon.Luc.de Pen.in l.Iudices C.de
dignic.

Confilium CXXXV.
ignit.1ib.ii.Io.Andr.Gfm.& omncs in ci.
dc accuf.in fcxto, Bart, in 1. libertus if. in.,
quatftionibus if", ad municip. decif.Cappell.
Tholof. j 7o.vbi bona addicio,CafT. Parif. S
alij innumeri,de quibus per Grammar* in_.
conf. i & Franch. decif.8. ex quibus apparec male fcnfijc Beltr. qui eonrrarium cenuit conf. 8 J. vol. I.
Hare fufpenfio poteft fieri duplrci modo*
% vnus eft in principio inquifitionis,vc libera
fit poteftas inquirendi remota ab omni fufpicione fubduionis, vcl potencia;, de qua
in Canon qui ea j.q.-x, vbi bona glo. & tune
fufpenfus gaudebit fruibus omnibus, quia
facit Fifcus ad fui cautelam , aliquo adhuc
non conftico contra inquirendum, & hoc eft,
quod dixit Innoc. ex Tola accufacione non-.
po(c proced ad fufpfionem d.c.licet Heli,
licet concrarium volueric CaiTan.&Cappei.
Tholof.
Alius modus eft,qnando fit fufpenfio pr
I cedente caufa, & informatione , & tune ex
tribus caufis poteft proced ad fufpenfionem; ex infamia, & fufpicionc*&ex (cnda
lo , Sc qualibee ex iftis caufis eft fufficiens,
ta texc.in d.cap.inter,& cap. . de purg.Ca
non. idem Innocent, d.cap.accufatum.de fi
ction. & oropeerea Doores eradiderunr,
quod duo fiunt tudicia, vnum fummarium_#
adfinem fcifpendendi , in quyftmcic infa
mia eum alijsconieduris, aliud pienarium,
& ordinarium ad finem condcmnandi,ve fin
guiar icer tradidit Archidiaconus in canon,
nobis it.quaeft.a. Abb. d. capit. licet Heli
num. 18. & eo cafu Doores confideraueruncduplicem fpeciem fufpenfionis , vnam
abadminiftracione officij tantum, alceram
vero toto officio, feu beneficie: prima fie
cxcaufis,feu criminibus leuioribus. fecunda
ver ex delictis grautbus, hare eftglof. notab. in canon, iuper caufa, & d. canon. Prefby ter fi plebe z.quxft.4. licet quoad emoJumenta, que percipiuntur racione perfonalis feruiti, iempsr quisintelHgitur fufpen
fu,in quo eft punualis decif. Ane de Buer,
ex mente Ioan.Andr.in d.c.paftoralis $. ve
rum eolu-fi.de appellac.q'uem ibi refere, 8c
fcquitur lmol. cuius verba fane infrafripca_.
Die concludendo id, quod eft ex menee*
4 loannis Andrea;, fi beneficium fit tancum_j
in quotidianis diftributionibus, fufpenfus ab
officio fuipenfus eft tali beneficio, quia_
non poteft incereffe beneficio , & tales dantur folum inecreflencibus, ve noca.de Cleri.
non refidenc. cap. 1. libr. 6. fi eft fufpenfus
ab officio , &r beneficium non fie anncitur
officios quia non in quotidianis diftribueio-

6S7

nibus, Se tune licet officium fie caufa bene*

ficij habendi, non eft caufa fubfiftendi beneficij,& tune,fi fufpenfio fit ex magna caufa,
& magno delio, tunc cenfetur fufpenfus
beneficio , fine ab homine , fiue iure dt-
purg. Canon.cap. inter, & magnam caufam
intelIige,quando fit ex caufa immediate ; fi
ex leui caufa , hon eft fufpenfus d beneficio,
vc fi fiat ex caufa non induciente crimen-,
hc Buer.
Quando demum proceftum eft ad fufpen1 fion modo, quo fupra, debee interim alius
fubrogar-i , ne officium deerimencum pariatur,& debicum fiae feruieium.ficut dicimus
in beneficio, & vitra tradita per Grammaticum in dio confit. 10. texeus eft elegans
in eapit. final, de ftat. regul. & eo cafu de
bentur falarium , & emolumenta officii , fi
ent dicimus in beneficio, quod folec habere
fruus nacurales, & induftriales , & tarnen
iura mdane, ve affignari debeac de eifdem
beneficijs , vnde poule congrue fubftencari,
qui eft cafus forcior , folec allegari cexcus
in cap. peruenie de appellae. in cap. cum_*
exeo, de ele. in fext, vbi glof. reddic ra
cionero, quia non debet proprijs militare-
ftipenijs, allegar cex. in cap.charitaeenu
la.quxft.*. & quia in officijs funt ftatuta^,
falaria , & emolumenta pro qualicato
perfonarum ,&)aborum, & hoc maxime
in officijs refpicientibus laborem, & pro feientix , & inrelleus , non di
gnitatem principaliter, ita quod funt cornmenfuraca falaria, & emolumenta feruitio,
&labori, tune omnia debenture!*, quiferuit , & ci , qui in locum alterius fuit confti tutus , vt eleganter docuit Barcol. in fua_
diftinione in 1. i. /. diuus ft", de varijs , Se
extraordinr, eognic pro quo eft punua
lis decif. Angel. m auchent.vt clerici,qui recedunc, alijsproeis fubrogatis przbeane
emolumenta, cuius verba func infrafcripca^.
Noca hunc cexcum ad quzftionem de ib
6 lo , qui eempore morcalicacis fubrogatur in
locum poceftacis Perufij, ve debeac habere
illud falarium , & illud emolumentumu,
quod habet poteftas , har Angelus : nam_*
cum fie alter fubrogacus,& explicar idem.*
feruieium , & eft Rege fubrogacus, cune
represtat propriam principalis perfonam,
8c eanquam calis omnia habere debee, que
principali compecerenc , iuxea texcum in_.
1. finali, de offic. eius, qui vice alc.ger. Se
hate eft diffrencia , quando fubrogatur 4
Principe, vel ab alio, Bare, in l.filius if. do
legation, idem Bare, in 1. comperimus in_,
finej de proxi. facr. fcriu.lib.i;. in canMmm
eum,

688

Ioannis Francifcide Ponte

dat rex. in 1. i.C. de re milir.Iib.iz.in 1.).jf.fi

tum , quod feeundum Barco!, ibi fuccedic,
eximprouifo.fF. eodem> in verb, refticuceciam in ordine,vbi idem adnocar, & fequi
tur Rebuffiis num. 6. & per eundem in 1. eos
tur.
Rurfus hzc diftin&io habebic locum inCdeComicibus rci militar, ideoq; fecundum eum Iudex fubrogaeus,dicetur ordina 8 frutibus naturalibus, vel induftrialibus.fo*'
lo cohzrentibus , & fie ben poteft proce
rius, & non delegatus per iura > quz ibi al*
der in bcneficialibus, in quibus fimiles fru
legac t quz latius difeurric lexand. in ru
tus dancurex reddicibus bcnehciorum_-
brica de orfic. eius num. 1 6. confticuens diffed non in emolument is ofliciorum , & in-,
ferenciam inter Viccgerentem confticucum
falario ipfius , quz omnia ratione perfona Principe,feu Papa, vel conftitutum ab eolis,& przfentanei {eruitij debentur,ficuc didemmec Omciali : nam cum laborem , &
cimus in difiributionibus quotidianis , quae
operam przftcc, iuftumeftei de.beri emonon reftituuncur Clerico.iniuft excommulumentum,& falarium non fecus,ac fi emifcato , & per fentenciam reftituto cum dcfet, & precium foluiffcc , cuius loco eft ferclaratione iniuftzfufpenfionis, quia cum.
uitium perfonale,ad cextum in 1. fi duobus,
diftributiones
iliac debeantur ratione (erui
$. fi coeunda , tF. pro . in 1. 1 . S. l> ff. fi
tij, non poteft illas recuperare,qui non fermens. fair. mod. & de hoc nullus dubicauic,
uiuic,ica eleganter Geminianus in cap. con
quod huic Vicegerenti debeantur emolu
tumaces, quinquagefima diftinione, quem
menta , & falarium , fi eft , qui feruic a<Su,
ad literam,fequitur ibidem loan, de Turre& habicu, & falarium, & emolumenta^
cremat. & eft communis opinio, fumptaex
ratione officii > laboris, & feruitij debencext.in d.cap.i.de Cleric, non rcfidenc. in_
tur.
fexc, vt diftributiones quotidian* nunqu
Dubium poteft oriri , quando Omcialis
iufpenfus fucritabfolutus.an recuperet fru
przftencur alijs , qudm feruientibus , & in*
tereffencibus , & lie limitantur omnia iura;
tus medij temporis abeo, qui recepic, &
hzc eft quaeftio pofita per Doctores , ita_
quz dant fructos abfentibus, & mandant, vt
quod nullus dubicauit , fi fubrogatus poteft,
habeantur pro przfentibus, quando iuftifi*
& debet habere , fed an ad reftkucionem_*
cantabfentiam.vt proferuitio Papz, Ecde
fix, vel fimilibus,iuxta difpofita in cap. cum
teneatur, quafi fubeaconditione receperic , quatenus alteri non debeacur , Sc qua*
dile&us, & in cap.ad audientiam contenus non fueric liberatus , fed vt reus con*
cordantibus,de cleric. non refiden.nam non
demnatus , & fibi ipf imputetur, quod offi
intelliguntur de illis fructibus , qui percipiuntur refpeftu feruitij quot 'di a ni , vt ibi
cium acceptauit tali periculo fubieum_f,
per Canoniftas >& cum hzc fic limicatio,dequicafusctfi non fit przfencis fpeculatio
nis , quia lis ad hue fub Iudice eft , tarnen-,
cifa perdium cextum apparec pernecelie,
quod fub'iimicatio data in codem textu, vc
veritas in paucis confiftic ex communi di ftintione, quod autquis fuit iuf ful pen ex iufto impedimento etiam habeat quocifus , & non recuperet h dus, aut iniufl,&
dianas diftributiones intelligatur in cermirecuperar, ita glof. notabil. in d. cap. fuper
niseiufdem textus , qui tollebat confuecucauta, glof. & communker Canonifta: in_.
dinem, quz aderac percipiendi quocidianas
cap.pafloralis $. verum.de appellat. & non
diftributiones per abfences , vc demum hoc
exeo,quiaquis tuerie abfolutus , & libera
fallac, quando adelt confuecudo, quod fian
tus, poteft dici,quod fuie iniuft fufpenfus:
ce iufto impedimenco, diftributiones quoci
nam.vr dixi,duo funt iudicia. Vnum.ad line
dianf folebanc impedicis folui ad hoc, vc exfurpendendi:alterum,ad finem condemnancepcio fie de regula , iuxca cexcum in 1. 1 . $.
di,& infamia przcedens,cum alijs coniectu
excipiuncurff. de ferijs, alias confuecudine
ris,cumgrauitate criminis,quod fufpenfionon cxiftente,eciam iufto interuenientc*
nem iuftificat , non fufficit ad fecuudum ju
impedimento, emolumenta talia , qua; ra
dicium condemnations , maxime quando,
tione eruicij przftantur,nullo modo deben
quis fa ti s defenfionibus fueris liberatus,
tur ei, qui non feruit , ita eleganter in dio
ita quod potuic effe iufta fufpenfio , & fequi
capi. I. Philipp. Franch. poft Archi Jiacodeinde abfolutio ; hinc iura pofuerunt ci
num, qui iddem tenet , Ripa in tractatu de
fus , quod quis non potfc conuinci de deli
pelle num. 145. quicquid dixerat Couarru.
cto, quod deficianc probaciones, fed non-,
variar, refolurion. lib. 3. cap. t *. & hoc eft
per hoc deeft infamia, remanenc difpoficioquod tradic Alber.in I. qui excubias ft.de-
ns , & alia, ex quibus lex cannica indicie
remilic. ibi, idem eft argumentum, quod
purgatfonem, & interim dat fufpenfionem,
excommunicacus,fi poftea abfbluacur,nca_
vi. in iuribus przallegacis, ad quod concor
debec habere quocidianas diftributiones.
med/j

Conflium
medij ttmpHS)Vt nfra eod.l.pen. ita quod
inrelligic ilium texc.irt ftipendio, qudnon
prarftacur racione prifenranei feruirij, & in
ead.l.pen.dicie, qud facie illa lex ad id, qtf
eod.l.qui excubias: vnde ma] fentierunt il !i, qui allegando text.ind.c.i.
de der. non refid. in fexto, voluerunc, vt ex
jufto impedimenco fepofica confuecudine- ,
illa? diftriburiones quocidianx debeancunn
noui inducerec capitulum non oporcebac in conuecudine vim facer , eciam pro
uium erac per alia iura, vc non refidencibus
nil pra:ftarecur,fed quod pro refidentibus,&
pro prxfentibus haberencur impedici pro
ieruieio Pap.EccIefi.vel infirmitacis,quod
texr.voluic tollere in d.cap. i .in diftributionibus quotidianis racione aualis feruitij ,
qud requiric ineerefientiam , eciam quod
confuetudo effet percipiendi per abfcntes,
ni fi in cafu iufti impediment!, feilicee qud
effet confuetudo in cafu tali, qua remoca nil
iuuae iuflum impedimeneum, quia verum_#
eibquod non feruir,& accendicur, quod pnn
cipalicer confideracur, quod eft feruicium_*
ad cexc.in l.fi quis,nec caufam fF.fi cercum_
pecatur.
Sed hare omnia inteliigo in eo , qui eft fu> fpenfus i in cuius locum alius non eft fubro gatuStfcd quando qualitas officij eft talis,
quod alius debeac fubrogari , tunc de reftitutione fruuum non eft rracHdum,ve probat.fi bene ponderetur glof. noc-in can. clcricus vidum 91.diftin.in verb.ftipendiumu
quam fequicur Collean. & Bellamer. ind.
cap.paftoralis jf.verum col. fin. & racio in_f
prompcu eft, quia fi eft fupra fundarum,fubrogatum non deber proprijs ftipendijs mi
litare , im quod debeac de fructibus eiufd
officij>& beneficij fubftcari,ergo nullo mo
do poceft cadere reftirucio, & fie vnus cafus
eft , quando fuie iuft fufpenfus : alius cafus
eft,quandoiniuit,fed non feruiuic,& fumus
in emolumentis debitis ratione feruicij ; &
alius, & vlcimus cafus eft, quando alius fuie
fubrogacus,qui adua liter feruiuir,& hijfunt
cafus pluries decifi , vc licet fequacur abfolurio,non propeerea habeac fufpenfus actio
nem contra fubrogacum,qui fubftinuic pon
dus diei,& xftus,quia ver non (une fruftus,
fed obuentiones ratione laborum,& feruitij
immediate proueniences, quae fi officium.
non exercerecur.non peruenirenc.ergo cum
racione exercicij frutus pcrcipiancur,fequi
tur, quod ab exercence , & non ab alio iuft
exigt pofTjnc,prouc In proprijs eerminis re
fere decifum Anna in repec.cap. i. in verb,
fum in texc.num. 2zi.de vaifall.decrep.xeatis , quatnopinionem ipfe fequicur, & com

XX XIII.

689

probat, & maxime hzc locum habebune actencaqualitace perfona?,officii,& laboris,de

quo in d.l i.jf.in honorarijs ff.de var. & ex
traord.cognie.

Pro Principe Nontis

Melitum .
SV M M ARIV M .
I Tituli 'Pjge conceduntur fub qualitatif
ifla , dummoio Uli aliqua pecunia quart'
titasfoluatur , qua etfi non exprimatur ,
reddet tarnen contradium onerofum ,nume. 4.
* ASius ejfe modales,vel condicionales, quomo
do cognofeatur.
3 Contrariusplias modales eorum exequutio'
diffratur po adimplementum requifitumconditionales iudicabuntur .
5 Subfiantia aclus non denomtnatio attendstur .
6 Conditio potelatiua non retrotrabituritlt
praiudicium iuris medio tempore , alteri,
quaJiti, quod ampliatur . .
7 In conditione poteliatiua numerations, non
conuentioms tempus attenditur , y na
me, i j .
8 Regula quod finis babet necejfariam eonfe-
quentiam ad principium, tunc attenditur
principium , de qua necestate fit inteHigendo, .
i o 'Proprietas iuris purificati prafertur prioritati data ccnditionalis.
il Prabenda alicui concejfa Pontfice, cunt-*
. ' confenfu tarn? Epifcopi, fi alter ant quam
Epifcopus confentiret, eandem Pontfice
fimpliciter impetrauit,& pofiea Epifcopt
fuumprabuerit confenjum , quis eorunuJ
praferendusfit.
la Afius dependenstvel dpoteate dijponentis,
vel poteate contrabentis,nuhqunm re*
troirabttur ad tempus concejjionis.
14 tP\jtrotra6lio, in a i puro admits*
tur, in fauorem negligentis contra dili
gentem , id enim nulla aquitas fuggcrit ,
.15.
16 Honor,vel dignitasfine adminifiratione, >*
emi,& vends potefi.
17 Pendente conditionefiujp'enfiua nibilgeflum
ejfe dicitur.
18 Jn emptione,& venditionifipecunia nori-j
intercedtt,nibil aclum dicitur , tranflatum dominium , in rebus , qua domm if
tranationem important.
M mm

Ioannis Francifci de Ponte

fonam concefsionarii,qni titulum impetrt*
uit cum condicione foluendi ranram pecuniam pro eo, poterie ne dubirari, quod hare
In materia pratccdentiae Titulorum ,
6 cric conditio poteftaeiua, quo cau regula.
qui Rege in dies , mediante pecunia.
communia eft percafus iurium non retroconced (oient.
. trahi in prziuditium iuris medio tempore
alceri quzfiri, enm attendatur tempus con*
ONSILIVM CXXXIV.
dicionis exiftencis,ad text. in ). potior f.i.in
l.balneum $. i.in Lb ff qui pot. in pign. hab.
de quo late per Neguf. in t. membr. par. J.
I verieat amamus, negoti, dequoeraftacur.nul- 7 verl.decimofexto amplio,cb quod dicit glo.
.in d. 1. i. in condicione poteftariua arcendi
lam poceft habere probatempus numeracionis , ncn aurem conuenbilem diifkultatem corra
tionis.quzallegat cext.vbi eftcafus inl.TiPrincipem Montis Milit
tiusff.quz res pign.oblig poflT. & Bart. in d.i.
ben perpenfa qualitato
j.fummattexe. hoc modo, quando inpocefafti.in quo verfamur .
ftate debitorum eft pecuniam non recipere
Non eft dubium grarias Horum citulorum
tempus folurionis infpicitur, quando ver
Regt m facer condicionalter,dummodo li
non eft io poteftate tempus contracts oblili tanta qutitas pecunia: foluarur,ira quod
graeia non fortitur effeum fuum , non ha- 8 gationis, & id, quod dicitur fecundutn eun?
: e
::i :
;n:
j
__i quodf quando
i _ finis
" _ habet
i 1
r_
dem
Barcol.
confebet excquutior.c>nec
priuilegium
illius' con
quenti necefariam ad pnncipium, vt prinfignatur . nif prius faa folutione promifcipium tunc infpiciacur, intelligitur de ne*
(onis pccuni.T conucntar, & fic contrahicur
cefsieace przcia_, .
fub ilia fpeciali qualitate , & conditione, &
Hzc conclufio ampliacur etiam quod % dm vulc certicudinari cognofci , ft aftus
ditio poeeilaciua dependeat volntate
fine condicionales, vel modales, regula eft,&
tertij,ita Gemin.in cap.fi pro re . de re*
communis conclufio , quod quando requiritur adimplementum ante exequutionem_j
fcripc.in fexto. Et amplia tur fecundo. quan
do eft in poteftate difpoficionem igentis reactus, femper ilk dicitur conditionalis,cutn
'. natura conditionis fit , nihil poner in elfo
uocandi exprefsc, vel tacic condicineme
g ante ipfius euentum : hinc contractus , qui
appoficam, ira Buer. ind. cap. i.col.dieens
alias modales iudicantur,quando tarnen ipibi: quod eft effeus gracia: conditionals ,
forum exequutio dirTertur,poft adimplcmcattendi cempus implerz conditionis , 8c
turn requieum conditionales omnes erune,
non daez,ex quo dicit inferri.quod propriahzc eft communis diftinio Barcol. in l.qui. tas Iuris purifica ti przfercur priorieati da*
ca? conditional^, & ibidem nu.i i.qud quan
busdiebus if.termiliusffdecond & demon
ftr. congerie, & cumult Aym.inconf.59.
do dependec a poceftate ipfius obltgdi non
er une clariora.dr Rex facie gratia
j-etrotrahieur, qud fequitur ibi Phil. Franc,
titulorum vrbisperfonisbenemeritis,vtiIl
quia eft tunc conditio poeeftaciua , quz non
al ter i vendantmam tunc non ftamus fub inretrotrahieur ad diem conceffionis in prin*
. terpretacione aftus modalis, vel conditio
dicium tcrtij , ob quod dicic reputan , ac
nalis ; fed crit conti actus purus,emptionis,
difpoitio calis condicionis non eilet facta--,
Si venditionis inter hos concefsionarios , &
idem Gemin.ibid.col. j.verf.fed hzc folurio,
*;itiilonim cmptores , & vtroque modo re- 1 1 & text, i lie dtermint cafum, vbi concerta
uolucndo hoc negotium : arbicror, ni fallor,
erac przbenda Papa in Ecclefia accedence
iuftitiam Principis luce folis effe clariorem,
tarnen confenfu Epifcopi, & Capieuli, alter
Primo ctiim cafu prCuppofito,qud Rex
poftca eandem impecrauie przbendam fini*
4 concdt titulum cum conditione foluendi
plicicer, priufquam in prima coneeffione*
certain quantitatcm pecunia?, quod etfi in_.
fa ft a alceri Epifcopus,& capirulum confentijffent, dtermint text, quod quanquanu*
gratia non exprimatur, tarnen contractus
eritonerofus , & conditicnalis modo, quo
primus poftca confenfum requificum obti*
fupra attendendo vcricaeemfafti iccundum
nuiifce,& ficpunricata erac conditio fuzpri
elegantem doftrnam Bald. in l.qui fe patris
mz conceflionis , qud fecundus conceffioj C. vnde liber. & non actenditur denomina
nariusprzferatur , quia atcendieur tempus
tio, fed fubftantia actus ad cexr.in 1. Infula
conditionis exiftentis,canquam conditio de
ff.de prcEfcript.verb l.fi vno fF.loae.
pendens, vel poceftate cercij,vel a pocefta
Ex hoc infertur, qud cum adimplemen
te l'on ci neis, qui pocerae appofiea condicio
tum huius conditionis abiolut lice in per
nen) tollere, & hoc dicit ibi glof. 4 Anchar.
not.
ARG VMENTVM.

Confilium
net.poft Io-Monach.quod erat conditio poteftaciua refpeu Pontificis , & idem fecun12 dun. Gemin.refperu rertij,& quando aus
depender , vel d poteftate difponentis, vel
poteftate contrabands non fit retrotraio
ad tempus conceffionis , quia hoc eft per fitionem , & ius non fingit in praiuditium_*
" tertijjcum non fuadeat tunc hoc stquitas,&
hac eft ratio iilius cap. ita Anchar, ibid. &
'Buer, in fi.
Videamus nunc,fi hate omnia concurrent
in cafu,de quo agitur,Marchio enim erat ilIe, qui conditionem adimplere debebatfoluendo pccuniam,& ipfeeracobligatus ergo
, adiroplcmentum , & conditio omnis refidebat in fu mera poteftate , & rurfus fi dicitDUS,qud dependebat d poteftate concedeeis , qui; poterac mandare exequutionem_#
gratia: ante adimplemcntum folutionis pe
cunia:, pariter fumus in conditione potefiaI j tiua , quocafu nonattenditur tempus conceffionis,nec data,fed tempus adimplementi,vt glof. & Door. omnes concludunt in_.
cap.fi pro te,Rex hoc non fecit,nec eius cccflionarius , fed fltenme in finibusadimplementi folutionis pecunias, & interim noluerunt priuilegium confignare , nec gratix
dare exequutioniuxta folicum : ergo quomodo nunc in praiuditium prioritatis iuris
quafiti alteri , vult dari pralatio alteri ex
prioritate data* conditionalis , ex qua pen
dente conditione nullum ii's fuit quafitum,
nec etiam hodie , cum non fuit aliter pecu
nia foluta vfque adhuc,& fie minim condi
tio purificata, qua ftetit , & at in mera, &
J4 ab/oluta poteftate eiufdem Marchionis , &
quando adeft magna negligentia , mora , Sc
CuJpa,etiam quod eflemus in au puro,non
datur retrotraio,fi fecundus impetras fuie
diligens.vt eft communis omnium opinio in
cap.tibi eod.tit.de refcript.in fexto.
t qua acquitas fuggerit , vtyelit fieri re15 trorraio in praiuditium tertij, dum videmus Marchionem dilatafle adimplemtum,
quia ver nolebat foluere tantam pecunia
quantitatem , & fecundo loco volebathi
foluere , non in Curia. Et tertio diulit
per annos foluere , qua omnia non fuerunc
cafu fada , nec ignoranter, & bona fide, fed
vt minor quantitas folueretur , vel faltim_
dilatauit propter interefle medij temporis ,
quod lucratus eft.non exburfando pecunia
& vult nunc ex voluntario lucro in praiuditium,& damnum iuris quafiti tertio.qui me
dio tempore adimpleuit , pecuniam ioluit ,
illiusq; incerefle paflus eft . Volumus inqu,
quod Marchio Morofus, & in culpa propter
fcium lucrum damnum patiatur: squitas no

CXXXIV.

69i

fuggerit, Doctores omnes concrarium con"

cludunt , vc lie omnin prartenfio Marchio
nis fit rcijcienda,& hac lepolco facto, quod
vfque hodie non adfuic conclufio traatus
fatiper pradirm Marchionem, vt mani
fest probant albarana .
Si hac eft vera venditio rituli fafta de
volntate Regis per ucem Pignoranda?,fiquidem honor, feu dignitas fine adminiftra
tione emi , & vendi poteft , dicit Bart, in 1.
Batbarius nu.i. fF. de offic. prator. qui alle
gar text.in
S. i.ff.de pollicit. tunc vkra_
1 7 psaedia,vt fupra fundara, quodq,- penden
te conditione fufpenfiua , nil arum dicitur ,
quia , venir dies obligations ,
ad text.in l.cederediem de verb.ignif. Neguf.memb.i.par.f.nu.z. ?. author. Bart.in.
1 8 1. facer infi.ffolut.matrim. Dico,inquam,
quod his fepofitis fi eft hac emptio,& vendi
tio pro certo pretio.de quo noluit haberi fi
des, & ideo noluit priuiiegium alirer tradi ,
fed expeara eft , vr expectatur pradtcla.
folutio: nonne eft his cafus legis in Jf.venditainftit.de rer.diuif.in I.procuratoris j.fed
fi dedi ff.de tribucor.cum mille concord.qc
minim interim dicetur,quicquam aurn_
non tranflatum alirer dominium in rebus,
qua important dominij tranftationem , nec
ius aliquod in re acquisitum : prerium enim
conuentum, feu pecunia ftatim prerij exoluenda dedit caufam con trar.i,& alirer noluit contrahi, igirur etiam ex reg. text, in I.
cum te,vbi glof.C.de pa.inter empr.& \ cdit. non poteft per Marchionem pratendi
hucufque quicquam aum , ius aliquod
per eum acquifitum, & equidem non poiTum
non mi rari, quo modo in ram fupremo Tribunali aures prabeantur huiufmodi prateniioni. Siquidem doceri deberet Marchio efle
fe talem,qualem pratendit,& fundare fuam
aionem.' nam adhoc, vt tanquam Princeps
praferatur alijs,oportet hanc Principis qua
litatem habere, & earn null o modo habet ,
quia non foluit pecuniam conuentam Sc
priuilegium Principis non fuit ei traditum,
im per ipfum emparatum, ne exequutioni
demandetur, vnde cum quo iuftitia eft fa
cienda huiufmodi pralationis, &fi Dux Pi
gnorando pratendit interefle oportet com
parre, & contra eum omnia fupra confiderata militabunt,qui principio conditio
nem omnem remitiere poterac , cum in fua
libera erac poteftate.

Pro

6<)%

Ioannis Francici de Ponte

Pro eodem Principo".

SV M MA%,1V M.
r 5Wemorialia non redada informant prouifionum , fpriutlegiorum %jgi CancelUna nulliusfuntroboris,
a Prouifiones,ac priuilegia,qua obtinenturan
ra annum Proregi prantari ebent,ad
beevtfuumfortiantur effiBum.
3 Pragmtica edita fub anno 1 509. 7* 5 'S
fub tit.defide memorialium altera; altera
verfub tit.de priuileg. iuris communis difpq/itioni derogant.
4 Jnterminis ds&arum 'Pragmaticarum ,ad
eintiamgratia,requirittirfcrsptura.prout tn conuentioncifa- contralu.
5 tRjgula* quod venditiofolo confenfu perfid"
tur.limttaturivbi lexferiptura requirit.
6 Eodcmq. modo limita tur concluo,quod per
verbumfiat gratia intelligitur perfefia.
7 Gratia nunquam Rege in tertij prJudi
cium expedita intelliguntur .
8 Rex de plenitudine poteatis potefi ius alte*
ri quatum tollere precedente tarnen
magna, & legttema auf , publica non*
priuata.
9 'Poteslas abfoluta Regis , ab eodem exerceri
debet claue difcrettonis precedente, alids
effet plenitude tempeftatis , non poteslatis.
toGratia, qua nqflrts temporibus conceduntur
titulorum inquam, effSliu venditioni
applicari debent , cum ob pecuniam conce
duntur iuxta comi/:une Dociorwn tbeoricota.
Ii Honor ,feu dignitasfine adminislrationt^
vends pote.
*
J 2 Ingratys injpicitur tempus data quo ad ini*
tiumgratia, quo ver ad exequttttoncntt
tiufdim requtritur , quod litera cxiuerint
Caneellaria.
1 3 Conditiones potefiatiua non retrotrabuntur
quoad tertij praiudictum.
l+Tethpus attenditur dy non contrarius,quart
do conditio infolutione confifitt .
I J Pecumia nonfotuta mbH alum intelligitur,
ARGVMENTVM.
In materia prxcedcnts Confilij.
CONSIUVM CXXXV.
D% Vx reperiunturjn Rcg;io edita Pragmatica,vna in anno 1509. confirma
ra poftea in anno 1 j i /.m tic. de fide
memorialium,perquam ftatuicur,vc memo

rialia non redada in formam prouinorw

& priuilegiorurn Regia: Ccellaria:,ip6usq:
figillo municor.nullius fine roboris, & mumenti, nullam fidem racianr, & impetrares
careanc impetratts . Altera veto Pragmti
ca eft in anno 15 18. in tir.de priuil. in qui_
ftatuitur, vt prouifiones omnes ac priuilegia obeenca .debeanc infra annum praefentari Proregi , & infra rundem tcrminum_
exequutoriari in Regia Cancel ana : quo
termino elapfo nullius etcacia? > valoris, Sc
momenti exiftanr , Sc vt ralia , ex tunc de
clarantur , ade quod perantecedens necef
farium mandatum intelligitur quod in Re
gia Curia.anre lap Tum anni expediri debet
prouifiones, & priuilegia.quia alids non pof
lent prxfencari infra annum hic in Regno
ad text. in U%. if. de urid.omn.iud. in /.ora
tio ff. de fponfal. cum fuis concord.- in his
duabus Pragma ticis con i i:ur. leges.
Si memorialia expedita non fuerint reda*
da in formam priuilegij , Se Pragmtica^
mandat,quod in cancum annutlantunrc ca
rear impetratis , qui illa obtinuit , Se ai; i_
Pragmtica mandat, vt hare priuilegia infra
annum pre fem cncur,& exequutioaidemin
dentur,& hoc onus appofuic parnbus impctranribusjCumclaufula decreri annullatiuai
igitur quid dubij erit in cafu,de quo agirur,
quod de gratia pratenfa per Marchionem
Cercelli, nunc Principem Collis, non poteft
haben' rario , nifi dieeffediu expedidonis priuilegij, non aurem die data; memorialis , quia per Pragmaticam dero3rum_#
eil iuris difpofitioni, ve attendatordies da
tar fi tempus eft prxfixum expedition! gra
tis facta: cum claufula annullatiua. mandan
do, quod careac impetratis , qui illam obti
nuit , quando tarnen memoriale gracia in_
formam priuilegij non redegeric , & infra.*
annum non fueric in Regno exequucoriat s
nam cum per Pragmticas exprefsc prouideatur , quod memorialia per verbum fiac ,
vel inquibus gnicirconcedcur,nullius line
. momenti, nifi redacta in fcriptis in forman
priuilegij, ita quod Rex, voluic ad eflentiarn
gratia: fieri fcripturam.alis nullius fit fide,
& emcacia: igitur fumus in noconjs iuris
regulis, quod non eft aliter gratia perfeda
nifi fcriptura fit confeda; licuc dicimus i aconuentione,aut concradu , iuxta text, i tu*
if. i. initituc.deempc. & vendit, vbi gioi.t
Scribenc.in l.contradus C.dc fid.inftrumen.
ibiq; Dodor. Dcit cnim text, in d./.i. lru
ijs aucem,qux Icriptura conficiuntur,
aliter perfed elle venditionem, & cmpcio
ne conftituimus,nifi S inltrumcnca empeio
nis fuerinc confcripta,c fie limita tur regu

Coofilium CXXXV.
j Ia,quod folo eonfenfu vedito perficjtur, ve
in cafa de quo agimus, vbi lex voluic gratia
redigi in formam pnuegij, alias (it otnni no nuiht, & limitarur conc'ufio, 3, per verbum,fut,gratia fie perfefta.
His fie exiilentibus, quid dubij erit.quod
fquequo fueric expedicum priuilegium^,
nullum ius fuie acquifitum Marchioni Circelli: imo nil fuir a&um,ergo dum Rex mdauie expediri priuilegium, cum antedata,
auc accendenda eft Veritas cerci iam de in? tencione Regis, ;uxta formam omnium gratiaruni,quod ills nunquam incelligcur ex
pedite, in damnum tertij,ad tex.inl.i. inm
rito.?: j.fi quisa Principe fine quid in loco
publico, aut dicemus implicite ex hoc indu
ci deroga tionem prxdi&arum pragmaticarum , qud cum non appareat exprelTurrur
Dec Regem certificatum , & minime derogatum intelligetur ; aut tandem dicere volumusderogatum, & de poteftate ordinaria,non operaretur in prziudicium iuris ter
8 tij , & de poteftate abfoluta , qua v fus non
fuit,quando tarnen hoc fecifiet,hoc no ope*
raretur contra ius,alteri qnzfitum.nifi pre
cedente magna, & legitima caua;& caulas
legitima debet efle publica, & non priuata :
7 nam talis poteftas dicunt Scribentes , quod
exerceri debet,clauedifcretionis preceden
te, alis effet plenitudo tempeftatis, & non
poteftatis , de quibus latiflm per Rgen
terai Marchionem Murchonis in con f. 4. in-.
caufa Illuftrifimi Ducis de Frias Conneftabilis Caftellz , nunc meritiffimi Przfidentis
in fuprzmo Italia* Confilto; ex quibus infer
mr,quod cum hzc non operentur in prziu
dicium iuris, tertio qu^lti, quod iuftitia_*
Principis Montis Militum,eft latis, fuperq*,
notoria.
Sed rurus, gratia horum titulorum *
to dum moderna tmpora , nil conduct in_.
fe perfeftum , in quo cafu funt regula Scri*
bentium, fed opus habent adimplemento,fi>
nequogr tiznn conceduntur, fcilicet folutionis quantieaeis pecuniz,pro qua man*
datur, & conceffionarij Regi inferuiant: ita
quod effeiu funt venditiones titulorum,
licet cohecdantur in formam gratiz, dum_j
(it , pecunia mediante , iuxra communcnt_
1 1 theoricam Bald, in l.qui fe paeris C. vnde-
liberi , & honor , feu dignitas fine adminiftrtiorie vend poteft,ad tex.inl.i.tf.i. ff.de
is pollicir. per quern fictradtdit Bar. inl.Barbarius in princ.fF.de offic.Prztor. & fi quoad
initium gratiz inipicitur ternpus datz, ta
rnen qo ad exequutionem requiritur,quod
literzexiuerint Cancellaria , vt gratia.*
fam percipiat perfeionem , decif.eft noi

.,

693

tab.Bald.in l.falfus C.defarr.col.7.num.i4.

de qua meminit D.Przfdens de Franch.in
fua decif.62. in fine : vnde cum dubitan no
poffit gratiam huius tituli faam przdio
Marchioni, cum hoc,vt foluerit due. 16. mil.
caftellanos: duo propcerea requirebantur
pro perfeccione gratiz,videlicet: confenfus
folutionis tantzquantitatis, & rurus effe
ctua folutic, ergo ante hoc nil eft aum_..
Hinc priuilegium non fuit expedi tum, quia
primo loco diTenijt Marchio in quritatc
pretij ; & fecundo loco foluere volebat iru
Ciuitate Necpolis, vt interim gauderet fruu, & interefle diti pretij , & non folueree
expenfas priuilegiorum , & carnbiort m_> j
& tarnen ob retardarum cenfum>& adim
plementum, priuilegium non fuit aliter ex
pedirum , & interim medio tempore, Prin
ceps Montis Militum gratiam lui tituli ob*
tinuit adimpleuit adimplenda, & dignita- ;
tem adeptus fuit per capturam poffeffionis,
feu quai. Poftq; przdius Marchio nouum
fecit albaranum, offerendo foluere pecunia
petitam,cum conditione tarnen pi a-ceden- i
tiz omnibus, quo medio tempore, tcelos fimiles confequuti fuerunt: ex quoindubita*
turn redditur hanc eife nouam conuentionem i & nullam efiehabendamrationemw a
przeedentis tracYatus>& licet dicat, hoc tra
alfe cum Prorege , nil facit hoc ad cafum,
quia Prorex non traabat hoc , vt Prorex,
fed vt medianus nomine Ducis Pignorandz,cui Rex gratiam tituli fecerat, & multa
traantur , quz nbn perficiuntur; & dum_
expeabatur Ducis Pignorandz, & Regis
confenfus,& fie tracbtu adhuc imperfecto,:
inter has moras Principis Montis militum,
gratiam obtinuit,& emnia adimpleuit: igitur quomodo fundari potefthzc prztenlaj
przcedentia,nullo exiftentc adimplemento
tempore debito, nullo expedito priuilegio,
mora cotraa per Marchionem, qui nolui
priuilegium expedir propter ejus intereffe ; ftetit jgitur per eum , quod nullo iure*
poteft fundari priuilegium nouirm expeditum operari inprziuditium terti/,& fi at
tendimus naturam conditionum poteftati*
13 uarum,& caufalium>rgula eft, quod poteftatiuz retro non trahuntur in tertij prziu ditium.ad text.in Lpotior Jf.i.& inlbalneu
jf.i.ff.qui pot.in pign.habeant. & ideo dum
14 conditio confiftit in folutione numerationiSjtempus attenditur,&non contractus di
cit text, elcgans inl.Titiusff.quzris p g''*
oblig.poff.glof.in l.i. rT qui pe.ift pigr..habeant. vbi Baft.notabiliter, & hie, vt viele
rmisfumus in condkione poceftatiua, cum
ad hberarn Marchicnis voluncatcm ftetit
fem-

Ioanns Francifc de Ponte

94
ni pojfit occidt,& eius bona confifeArt. .
uper pretj folutione , & in fpecie in cafu,
de quo agimus, in alijs allegacionibus alle
1 1.
gatus fuit tex.in ctp.fi pro rede referipc. in 14 dominium bonorum non bAbens .non poteIf
valid illa bona Alteri donAre.
fext , vbi communicer omnes Scribenres,
qui, ni faIlor,c3fum decidir & randem dift I Bellum,an prafumatur iniuum,& 6,
yj Hoilitatts iure nonfolm boium fed adfuir, quod fi gratia huiufmodi, quar impor
barentium boibus licite occupAri poffunt,
tt venditionrm , cum fiar mediante pecu
quod explicaturnu. 1 8. /*feqq. pracipu
nia, eTct iam perfefta quo ad confenfum_ ,
fi bello fragrant >bona illacaptatur .19.
son ramen eft quo ad iuris tranflacionem,
pracipui quando Zafio tndeortrt poffet.quod
nam fi illa fe mediante pecunia , & non et
declaratur nu. 11.
habita fides de precio intrim nullum ius
ai \uramentumfidelitAtisfingulos dues ari
eft quar.ficum;poteft enim cogi vii tuce con
gitfed an liget abfentes nu.i}.& 25.
uencionis firmarar, ad adimplemenium, fed
15 donee pecunia non eft bluta, nihil eil add, 4 PrafentiA prafumitur in dubio, & pracipui
& hae funt regula; iuris notoria; , de quo in 1.
in oriundo.
quodvendidi ff.de contrah empt. in l.procu Oriundus,ftfit ab/ins , an maneat fbditut
ludici ciuitatis, vnde oriundus e'si ?
ra tor ff. & fi dedi.fF.de tribut, in $. vend car,
infli.de rer.diuif.quareeumprdius Mar 27 H^extcapiens aliquam ciuitAtem iure belli,
effieitur Dominus eiufdem ciuitAtis.
chro nunquam foluit precium, ob quod fuie
ill priuilegium denegatum, 6i dum foluere 28 Subdttus dicitur alicui rat tone iurtfditionis,
obtulit , fuit cum condicione prarcedentiar,
originis,& domicily.
omnibus qui medio tempore ius acquifiue- *9 Armafumens contra eius Dominum, ve/a
tum,incurrit crimen Ufa maieAtis.
runt,quodiuftiflimus Rex facer noluic.ed
mandauit fimpliciter expeditionem priui - 30 betontam non fubdito nocet,fifeudunu*
legij cum data gratiar.pnmo loco concerta*;
tenet ab eo,contra quem committttfc hma,
quod demum declarauit non fuife incentio
&fiefeudum perdit, & nu.} t.fieficar
ris per hoc in aliquo priiudieare iuribus
Domini infultauit.nu. 3 1.
Principis Montis Militum , & aliorum in- 3 j Tefiis,non deponens per extenfum , non probaUquidfideponat de Audttu banni, &no
terefle prrtendentium j & viuunt iam arti
dictt a Praconetan probet?nu. 54 Quid
fices. Igitur enm iuftitia Principis fit vndequaque notoria, & manife(ta,priuiiegium_>
defideret vtcloriAm cauft pro quo depo*
non opitulatur Marchioni, & confequeneer
mt nu- 3$.
debet omnin prarcedere Princeps Montis 3 6 Panum 'Principisfi dielet, vt rebelies infra
Militum , qui ver priuilegium primo accertum tempus,refidentes adfideiitatem^
quifiuit,debicam pecuniam perfoluir, & napoena careant, quando eis tuutt^ it ehr j
useftpoflefiionem, in qua omni iure matur,& nu.n.&fcqq. vt boebannum va*
nuteneri debet.
ieat quid probandumfit nu.39. & nu. 83,
An per illud tntelligatur prtiudicatum,
$ V M M A %,l V M.
tun qugstto concdentis, traditur . 49.
Vumgemraliter promulgator, non pratu
i Petitertum effe inttatum ex petitione dtcat concejfioni Specialt nu. 43.
ris,diuerfis modis colligitur,qui reeenfen- 41 Jngenerali concejfione nonvenit id , quod
turt&nu.i S-&4inJpecie quis non eet coneeurus.
J 'RjiuendtcAtio dicitur intentat, et iam dum 41 onceffio,qua tranfiuft iff contrAclumJiciti
aliquis petitfe dominum declaran , qux>d
rettocart nequit.
declaratur.
44 Contractus innominAtus,fecuto implemento,
Hotlitas.&feloniaJtbatur ajtrtione Prin
e irrcvocAbilis,t}y nu. 45.
cipis, praeipui /tin illfe Jubfcripferint 4< Indulgentia Principis non comprebtndtt
etus conitari/, & nu . 7 . 8 .
9alinta.
7 Ajfcrtio Principis quando probat.
47 Subreptio vitiat gratiam , dr reicriptum',
xo Vuga ad boes ob prAtenfam arnicitiam fit
QuAndo dicaturfubreptio, tradtur . 48.
gientis penes eos t quibus aujifgit,an illud
<?
6. cumfeqq.
exeufet filonA,fy-nu. 1 .eum/qq,
44 Gratia ,fiue eoncefjio quando dicatur Ad be
1 1 Hois de ture quis dicatur.
nepAcitum concdentif declaraturt&nii,
Ii Solus aeeejjits Adhoes prafumitur illicit us,
lo.cumfeq.
& indueitfujfiitionemfelona penes aece - 5 1 Concefitofacia Duce belli, & Locurntenfdentem.pracipufi cum boibus pugnauit
te Printipis,qualittr valeat,&r.u.^ .
centra eos, qAlbus aufagit,bie talis impu

54 Da-

ConfiliumCXXXVl:
$^T)eclaratiofacia inJUppKeationeper verbum,
Placeti ad qua extendatur & n.^.fun
deturinfilfa carifa,tit- nulla nu. 5-9.
48 HoslilitaStCtc etiam rebellionfelona, priuant vaffallum fiudis.
4o Coceffio facia alicui ob bofttlitatem afceriut,
transfert dominium tn conteionartum.
&fine eius faclo non pote poAea ab to
aufirri dominium, - num.61. pracipufi
at per contraclum donitionis & ralione
probatur nu. 6 i. Et debet titari,r audtri
nu. 64.
$ Donatio reueari nequit pracipu dum efl>
remuneratoria^ nu. 6 3 e nulla fifiuda
donen*,fine aenfu nu 7.
\ dtatio iudicialis neeeffario rtquiritur , vi
quts audiatur in iuribusfuis. , net Rex et
de p lernt dine poteiatts,potefi citationem
tollere. " nu. 45.
66 Priuilegium, fun datum infaifa tauft, e
nullum.
* 'f
67 lAJfertioni Hjgisnon flatur infaRo.toram
fenongeo,nec in 1Iiis, qua liber coaden
nequit, nu 69. Nee quan iofitndatur in^j
faifa caufa, & pratipufifaltas eonfht
1 ex conftffione partis . 69. * 70. 'Njo
quando pars patiturreetpt probitionestn
tontrarium,quod txplic.it ..
71 Prffitmitto iuris,fb* de iure admittit proba
tionem m conlranum, quandoftndatur
in conffnone partis.
"\
' *
7 1 Claufuladirecli eorruit, vitiato principals.
74 Reuocatto concetonis antelligitur de eoncef
- \one mualtda. non aatem devilida : non
tiocet,quando Rex dtcitur ti-cunuenftus,
C*r nu- v^.Anfieri pofiit,dum e altem ius
qut/itum nu.JTi
76 Qoncefsto caiiri,facla benemritofuit , vt
alt ri poeaconcedalur Caftrum , [cun
d tontthfit nulla Dum e remunera
tona reuocari non poteti u 7$.
79 Decretumfandatuminfilfis prouifionibus,
' eft nullum . t etiam ex defeSiu perfona
/egittma.n.fio. Sit etiam dum nullafada
". funt defenfiones nu 81. Net prodefi.quan
do reuoeatafint prouifiones,sn quibusfun
. dabatur.nu.81.
oncefiiofaila expluribus fivna taufat
_ vera, ex illa/bfiinttur,quduis a 4/le alta
''Jeaufafalfa,& n.%6 Quoi pracipu locum
habet,fi ex verbis prtutlegij tdcolligatur,
' !T %.
87 Locumtenens fitngitur poteilate eius , tutus
locum tenet, * pote pro bono publico do
minium aufirre,vtpote Prtnteps,(y nu.
88.
^ " \
".
89 Pertmptorta exceptio,exelufiua iuris quado
* do cbfietparti. >
: ; :

9f

90 Ajfnfus inualidus habetur, ac fi non effet im

petratus. Ant neeearius in refutationt
traditur nu 91. Qultter debeat impetra '
ri,vt valtdet donationemfiudorum , tra
ditur num.91.. tumfiqq. Quan do dieatup
fubreptitius nu.9i.curnfiqq.cumfeqq. tjy
nu. 100 &qq.& . 1 64. In eius mattriatricJifsima interpretado num. 9?.
Quando refoluatur num. 106. Si conceda*
tur venditioni pura y non extenditur ad
tonditionalem nu.x07.Si narrata nonfini :
vera,eorruit num. 108. 1\[pnpote valere
pro parte ex indiuiduo voluntatis . wo*
94 Veudatariui potefine ajftnfh dijponert de
frultbui feudi in vita,n'tarnen fine eopo
teil in feudo conslit uere vfumfrulum,&
.91-99'
97 FrucTuifeudi qualiter diffrant ab vfttfrutu,& an fitiddemfibi referuarefruflus,
vedvfumfruium,&n.9j. t$feqq.&n.lll.
\ -ifirqq..
loi Tutela signifitat potefiatf in capite libero,
ios Proteel10 signifitat iurifditsonem,qua non
signifitat gubernatia .104.
1 ,-> -
ioj Concedens , vel veniens Carum , non*
dieitur vendare v allos. - . v
109 Conditio debet adimpleri inJpeeie.
1 1 Relatum incfi in refirentefed an hoc sit s-
per verum, & pratipu in materia ofsenfus, traditur
i.tumfeq.
\\y%Afstnfiu in *t\egna debet eftt exprefius, 1, .ipecificus , net relatia ad aliud quiequan
tunkt,pratipu quando non motu proprio
Regie,fed ad partispoulationem conced
turn. 116.
...*.." ' ~- : ., j
i i9Conitutum, & pracarium non oprt,
quando per contraclum non e translata
dominiumtsie etiam d contrarius refolu
tustfi n. \ j6. r in alijs easibus , qui tradunturn.
I48.&fiqq.
1 191 Donatio,facTa.fub dupliti tonditione,an~..
valeat, si vtraq; non sit adimpletal Att^,
i in ea cenfeatur repetttaqualitas pro han- ;
dibusdradttur .1\ & feqq.
1 10 Haredum qualitas m oratione penitus feparata non cenfetur repeUta. Quid mU* . ;
gatis, traditur. nmli.&feq^quirn dona
tione n. 1137.
. \.

111 Rtpetit to non indueibur ex-.dkterfit-ateper * fonarurn, & rerum, qteod dclart ur , .&
-LSxfcipu lottern babtt,si conditio ap
posita efset vni perfona, & ratione froba tur . I J. Qua da tnduetur ex identi
. tte rattonu n.x i .&feq. v :ivvsv. -,
I s 4 In contracribus omifium habetur pro tnif. .fi. '.,.!,,-' - **' , u
. *\;*-. '>*|
5 Interpretado fit eontraeum,quif fundat
in verbis cotracius^pracipuettc conieluris.

Ioanm's Francifcid Ponte

riti Qu'edin donatione, anfitfaciendafaua
re donator>s,traditur n.ii6.
1 17 Odium nqn eanfideratur in non, natis , &
fit in poftbuma,net etiam amor . i $ .
i}+y>r<ecedenti4 dedarant ex fubfequenti-

pote exetptione periar^qytp vtj poterat

(dens .171176 feriurm exeluditur limine agendi.
177 Exeptfcprcipu periury\qu* oritur Pofi
rem tudicatam , potefi opponi > pratipup)
quando non impugnatfententiam, & ,
n^.Cobarens ret tuuat,e*?nocttJtnguari
fuccefsori n- 1 19' & magts yniutrfaJi .
0.180.
1 8 1 $Hupd in iudicia non (ft difeufrumfnon diticttur 4 Indite tognitum,net etiam defisfi,

1 37 Jex.in I. cum aeutifsimi.C.defideie.non

procedtt in donatione.
1 38 %>ominmm , & pojfefsionpn pote (fie per
: ties duos tnftilidum.
I
Donatio infer viuos .quando tranfeat indo
nattonem aufa mortis , dec/aratur fifiat
. duobus,eb" reetiu vniutfiat mentiomor i8j Vrocemium,fiue verba narratiua,&dip tts.dtcitw fitji conditione mcerta faf>i~ >
fittua , demonfiranf mmtem eontrabtn*
.ho Et pendenfe eondtfiomunibti acquitiunut.
ritur donatario , 14t. N transftrtur \ 84 Lasio non tontideratnr in donatione, quia
ad barfdes
guando dtcaturfaft
fatis ef , vt donatio It berifiat ,&n.i8j.
" pract procedtt tn donatione, renun
prdinfuceefsiup,exp(ieatur n.i + i.frfiqq,
Si efficttur cadved in perfona Donatary,
ciation? quetfit ab , qui vu/t profifaonf
an valeat rejpeiiu haredum . .
tmitterein.186,do tncipiat 4 * propria , tradttur I87 frater t qui non admittitur ad partem-*
..}*. : . '>
.. fatit partem & . 1 S 9
i 88 Iusnouum fuperueniens pofifententiam,
144 Viuens, ppn babet baredem. . ;.
patefi difcutt> & traftari,non obliantefin145 Ponatar, an prafttmafur ex perfona dona tary acquin tus bpredibus,explicatur. qui
tentia.
190 Inhabilis adfuccedendum , afcenitntibut
tomen / retenditfe vocatum,debet effe ba
res donatary & n. 1 66. *
rebelhbus,non eft inhabilis ad reciptedm

\\$\us condltionalc regulariter non trafmitdonationtm forore. 1

ttfur.mfiin contrafttbus, vel ex comeftu- WvProfifsio tacita, no dietturfaca, si Nouitiut
ris,&u.i49' .
\pprtet babitum difiinflum proffits.
J47 Dtclio peftynortem, importt conditionem, .491 Varientis ailum.vti meus procurator, dicor
qua deficit y fipramoriatur voeatus pol
illtutperfpnam approbate.fi,mepro/ente,
mortem,viuente eo.cuifuceederct.&num,
idfactat.
148.
. k.-.7,U.V-\
k
Ifi Donatarius dicitur donationem eififias*
. Notario, pro toftspulante, acceptare,pro.J53 Tff, inl qttoties.Cde donat. qu<efubmod.
' expltcatr vt o(u babeat in ahone per- . i
ipu st de bonis donatts difpfuifitt.
fonaii,non anfem reati,& n. 1 54.
/fyy,
J94 H ares, poteft ratificare donatwnem fa*
ib* quando feenndus donatarius vemret
ftam defun fio.
ex perfona propria , nun aufem vt bares
754 Subftttutwne una deficiente,an babeat loc
alia,expltcatur.
.
-
jit Adttionon retntrabitunquando interim
ai quis pofsidety & fracipntfi effetfiftus,
frn.i$i,
..

j6} Vitium litigiofi tontrabttstr ptiam mota-,

fifefitper pofsefiion, & 4**at etiam prt
pta infiant. 4 n.ii.

%(i7 Aftiones vtiles hab?s,pr*fifaturan habt;

dtreclasi expitcatur.
n 1 8.- 1 69.
17e lusagendi babens , tkultp magis babet tus
< retinendir.~'~
J7I SoJutnt pollfententiam, anpofiit opponere
_ exceptfanem fi mdebitt foluatjXplicatur,
' ptqutdfifluat procurators n 17 . '
169 onfefsionarius,fitoneurraf tum cedente%
prajrtur eedenti.Dtatur crditant. 1 7 3;
im eonuenUo notet etdenfi nu.

KGVMENTVM,

Difputatur jn hoc confilio > ex quibus caut

uscepfeariir ntcntatum peritorium_:
felona , & hoiilitas an prxfumatur per
foliim acce(um ad nimicos i & quando
bona talis vatfai poflnt, alrer i conced:
|> Principis s quo concedit immiipitateni vaallis 1 qui ad boles aceTepu\t> quando cifdern vaflallis prodel,&
qus puffit conceder huiufmod] immutarem. Dum Hex conceffic alten boni
valall, accederitis ad boites , an poffic
reuoare (3 audito conceCTionario. Aflcnfus qudo dicatur fub*
teptitius, & non validus . PI ura etiam-.
Vti

ConffliumCXXXVI.
traantur de donatione,& eius reuocatione , quando nam reuocari poflit , & 8
quando donatio inter viuos tranfeat in
donatioaem caufa mortis. Pluraetiam
tratantur, & praecipu de exceptione-
periurij , & eil Confflium illius Eximij .
9
Viri Petri Antonij Lanarij.
CONSILIVM

CXXXVI.

;Ctor in hac caufa peticori

ineeneauiepaeec per verba
memorial is ibi(fd intdtrt
che ad <^e,quo /, nomi
ne legitim, & pleno iure^
^o^afejb- jftttta, & appartiens & fi
gnancer donacionis) & inenus ( t perche la
detta terrado upra,* detta Bag/iuaJpetta
& appartient ad ejfofitpplicante,ptr tantofi
ieut condennon refittu re detta lfoia^.,
Ttrra,& Bagliua. car.i.compendij.
Pacec primo per verb (pleno iure) vt dicic
CCX.& ibi innocin c.querelam de eled.
Secundo , confit per verbum (fpedare)
loa. And.in cdiledo.de offic. Arch id. Abb.in
cum eedetia infia.de cauf.pofleT. Sc proprier.car.i.
* Terei,paeet per verb (fpedare) ve voluic glo.in l.fi quis intencione.if.de iudic.
Quarc,pacee quia petije reftitui Infulam,
adieda ca ufa.quia ad fpeda t,& pereinet
& fie quia Dominus, quo cau, licet pecieric
prineipaticer domini dcclarari.dicitur in
tentara reiudicatio, ir. in Lex aduerfo jf.
vbi autemff. de reiuend.
Cum igitur defecerit in probatione dij,
imo cum penes conueneum effe probacum
fir.erit abfoluendus, ex iureconuenti, & ex
non iure adoris.
Ad oftendendum nullum ius traslatum-
ex donatione per Michaelem fenior fada
anno 1 510. prim dicitur iure hoftilicacis
dominium amifiTe multo ante,& eo iure ca
canTconceffam per Mag.Capieaoeum Mar

chioni patri; demumicerum conceflam per

Reg.Cathol. D. Rodorico, cui exticic hares
paeris llluftrifs. Marchio.
Prim.hoftilieas probacur ex Regis aflertione in priuilegio, cui ftandutn eft, fiante*
fubferipcione Confiliariorum, Andr.in .
in fi.de controu feu.apud par.cer.ideminc.
i. in fi.qui fuccef. cenean.& ibi Affl.colu. 14.
& ita limitacur dodrina And.in c.fancimus
el. 3.quo tempor.mil.car.2.
Secund, probatur hoftilitas, quia ftatur
aflertioni,inea.n.fe fundar,difpondo,& alteri donado: fufficic igitur fola Regis after*

tio.Cardin.in clem. literas de prob.

Terci probatur hoftilitas per certes deponentes,quod dius Michael opere,confilio,& fauore cum armis fecutus fuie parces
Gallorum concra Reg.Cachol.qu probatio
potuie poft eredionem fadam fieri, ica Bar.
in trad. qui fine rebell. in extrauag. in verb.
rebellando.optim Andr.in . fancimus col.
iquo cempor.mil.dicens tutum pofle fo r
donee viuunc teftes.per quos poteft probari fellonia priuati car. 2.
10 Necobftat in fado id ,quod forte prseenditur.f.quod fuga Michaelis ad hoftes fuit
ne offenderceur Marchione Vafti,cum quo
figuratur inimicia, & qud fuga fie propeerea excuabilis,iuxta dodrin.al.in l.in bo
na; fidei.C. de reb. cred. cum etiam de iuro
11 lile cancm numero hoftium habendus fie
qui patriam malo confilio,& prodicoris ant
mo reliquic iuxea tex.in l.poftliminium in_.
tf.cranifug.ff decape. & poftlimin. reuerf.
Nam licec hoc in fado fie falfum , quia non
occafione particularicatis-.q nec aderar, ad
hoftes acccfirjnihilominus Bal.ibi tenee
cra,q fugeree domicilio ad loc infoli cu.
Prxcerea hoc procederec.q nil aliud obif
ceretur nifi accefus ad hoftes, quo cafu veniendum eflec ad przfumpciones,licec in du
ix bio accedes dicacur facer illicic,ve cradic
And.in cj.in .porr.col. ji.qu fie pri.cauf.
benef.am i tt. fed hic no fol eft proba tus ac
ceflus ad hoftes, fed qualieer publice pugna uic cum hoftibus ctra Regem,&propterea
non eft locus conieduris i vulgac. 1. continuus./.cum ita de verb, oblig. '
i) Stce igieur hoftilicate potuie eapi Infula
d Mag. Capit.v ti impune potuiflet Michael
occidi L3.infi.de ficar.Bar.in extrau. q. fine
rebell.in glo.rebellando verf.it quero. & ea
capea dium Reg Cacho!, quaefit fuie 1. fi
capciuus. $. expulfis.l.fi quid in bello. & ib
Bar.tT.de cape. & poft limin. reuer. quse po
tuie donari.ficut in praeda conced. Bar.in 1.
auc fada.de pn. Alex.in l.hredirat ad leg.
14 falc. Amo igieur dio.non potuie donado
portea aliquid trsferre.l. nemo pot de reg.
iur.in LtraditiofF.de acquir.rer. domin.
15 Necdicaturbellpfumiiniufl.vt in I.j.vt
armor. vfusinfcio,tradunc Hofti.& cteri in
c.ficutde iur.iu.& propterea bona inimicorum capi non pofle,vt eradie Arec.in cof. 14.
vifo,& dili genter confideraeo.
16 Quia bell ex parce Reg.Cathol. erat noto
ri iuft,cx quo fe defendebac in prouineijs,
fibi ex diuifione Pontific oburs,& illis, in
quibus null ius prztdere poterat Rex Ley
fius per id,q> cradie Andr.in c.i.in /.fed nec
alia iuflior col.4.4 fit pri.cauf benef. amid.
Non
* la-

98

Ioannis Francifi d Pont

Iacob.io verb.& promifcriteidem D> fuo,

& fie procedunc praedietz decif. allegata?.
17 Nec dicacur n potuiik occupari iure ho*
ftihcatis Infula, quz n crac hofbs principa
lis, fed Michaelis adhzrencis, & fequacis,8c
res auxiliator n polfunc ca?i,nifi in bello,
vel nifi Idcrtur ex rebus illor frj opin.illor.quos refere lnno.in c.olim de reft.fpol,
iS Pnmo.quia dicta opinio no eft vtra,ncc ti
tenec Inno.im DD.non faciunt differentia
incer holies, &fequaces,quad hocica Inno
ind.c.iq .opin. Ang.indifpuc.incip. Renouata guerra, Alberc.Brun. in conf.ip,& pro
prima opinione conuluic Lorfr. conf>4f*
1 9 Secundf dato quod efec vera alia opinio,
in bello Infula capea fuie, ve confit per pro
cefsnj flagrante bello incer przdictos Re
ges, fuie capea Infula, & iea in forciori ca
confuluit Luffr. ibi, & fie fumus in prima mitacione dicta; opinionis
so . Terti.data pro vera dita opinione, in_.
bello retinebacur Infula iure hoftiliea tis , &
propri tpe quo Michael c claTc ad cerra;
eand accefficfcd cune inde mulci ictus cor*
mentorum fuerunequod potuicfieri.vc noc,
Innoc.in c-quia plenque de immunic.ecelef,
idem LofFr.m d.conf.45.
ai Quarcojdaca pro vera dicta dicta opinio*
ne, uccedit alia limitado, g.a cractamus de
rc,ex qua If fio fieri pocerae, quia non requi
rieur Ifio aualis , vecoHigitur ex verbis
Innoc fufficit igicur quod pocuifiec la; fio infern:facit gl.in l.j.in $. 6t poil operis.ff.do
oper.nou.nunc.commitcunc.i.commircero
pofiunc,& fie omni cafu pocuic occupari, &
CQr.edi,ica Loffr.ibi car, j.
Secundo, ex capice rebellionis nfula: dorni'uum fuit amillum ; nam Vrbs Neapolis
prifticje iuramencum fidelicacis Rgi f a
tholico , homagium iurando, & tamen poil
przfticum iufamentum Michael arma fumplie m Vrbe Caice concr.a Regem, car.4.
. Iuramencum fingulos ciues, & prziertim
a 2 Michaelem altrmxir.Bal.in c.i.j). nulla, per
quos fiat inuefi. Lucas in rubr.de Decurin,
lib.ip.acubi in 1nueft.feud.1n verb-quiqu:dem inuefliti.ling. 1 1 .omnia bona Curia: dcuoluca fuerunr.vc in c.Regni bona prodi corum, in .& fi frequenter, & in c.die Mercucunj.ar.4,
23 Nec ad excludendum,qood non comprehendatur , dicatur fuifle abfencem. Prim,
quia non eft probata abfencia , im przfu14 mi cur przfens, ex quo oriundus, vc ttadic
Bart. in I.3X fin.de duob. reb. in Lis poteft,
ff.de acqvn .ha-red. & fequuntur alij car. 4.
Secund, dicitur tile probat am przfentiam.car.f.

Tertio , hoc iuramencum przfticum 1

mine Vniuerfitatis, eciam abfentes ligae, vr
tradir Bart.in 1. i.in fi. rf.de rer. diuif.L ucas
in dicta rubr.de Decurion.& facie rexc. in-.
J. ncola. fF.admumc:p. qui probac origina
rium,licet alibi exiftentem , & lie abfencem
%6 fubicct.um eife Iudii Ciuicacis, vndc oriun
duscfr,& ficfaeis probacica voluicLoffr.ia
d.conf.4j.& fie fi fpilfee abiens compreheo
derecur
Alio fundamento conclud: tur commifif27 fe crimen lfz Maieftacis , nam occupatio.
Ciuicate Neapolis per Magnum Capicaneum,eius,& ciuium dominium, poteftas,&
Imperium Rgi Catholico quarfira fuerunc,
quae prius eranc penes Regem Lopfium-,
iuxea tex.in d.i. fi capciuus..expulfis>& notatur in l.fi quid in bello.fT.de capt. & poftlimin.reuerf. Et huic conclufioni credo pat
rem aduerfam non poife aduerfari ; ex die*
igicur capex Ciuicacis cm Michael , quin
zteri ciues fuerune effecti fubdici poreftaei, & imperio Regis Cacholici, nam fubdiiS cus dicitur quis racione iurifdictioms , qua
alius in eum habccvel racione origmis, vel
domicilii, vc per multa declarac Abb. in cap.
propofuifti in princip.de for.compet.& traditOldrad.in conf.43.quarieur verum cieatio.col.2 .in fi. Sumcndo igicur arma contra
19 Regcm>& ftatucum eius,cuijs imperio, &
Maieftatt fuberae , commifit crimen la-fat
Maieftatis, quod per fubditos commieeicur
ve cradic cexc.in clem. paftoralis. $. rurfus
de re jud. noeae Bal. in I.nihil C. de vnd. li
ber, idem in 1. .de falf. mon. & opeim Ob
drad.in dicto conf. 43. & licet ante capeara
Ciuitacem non diceretur fubdicus, poft captam , & quzficum dominium fuie effectue
fubdirus , & procedunc, eext. in I. quis quis
ad leg.Iuliam Maieft. cap. nuper apud Tranum,c.die Mercurij cum alij allega tis, & fic
circumferipeo juramento, & an Michael in
Co fuerit inclufiis, quia prztenditur abfens,
licet contrarium fie verum , & obftct aliud
fundamentum , adhuc ex alio medio necefrio infertur commififle crimen Uefae Maie
ftatis.
30 Sed dato pro vero , quod nec hoftilitatis
iure.nec ex crimine If Maieftacis Infulam
perdidi(fec,adhuc eo capitc feloniz feudum
perdidit:quz obftat etiam non fubdito, dumodo feudum teneat ab eo, vt declarar Oldrad.in d.conf.in princ. & in 3.& 4. colu. 8c
notatur in d.clem. paftoralis; n,capta Ciu
. tace Neap.ac In fula Procidae, direct domim Infula?, quo fuum veile recognofcebat
Michael , fuit quarfitum Reg Chotholico
hofti principal! Regis Loyfij per fupradicta
ft Ja

Confilium CXXXVI.
le -in hoc noo eft dubium , cum vfque in die
hodicrnum illud ea ex caufa eeneacur.Cum
jlicaqi ex die capes Infula; Rex przdius
fuehc effedus feudi ipfus dominus direus,
Michael, racione feudi falcem eius vafal
lus ;quis dubitable eundem Michaelemex
capice fclloniz falccm,ex quo poftea in ciuicace Caietz fumpfic arma, & cum clafe adinuadendam eandem cerram acceffic, im6
nixus eft illam expugnare , etiam cum iibus tormentor um,amififlc dium vtile dominium- per ea,quz ponit Andr.in cap. i. jf.
porro col.a.quz fie prima cauf.benef.amit.
3x & prop ri quando infultauic Caftrum domini* eft cexc.in.cap. i. in tf. fimilicer quib.
mod.feud.ami&ae . & fie concluditur, quod
quando iure hoftilicatis vtile dominum n
amififlec,npe ob crimen Izfx Maieftatis,fal
tern ex capice felloniz illud perdidit.
Nec obftac bnum Magni Capitanei prz
tenfum,dians, vc reuerencibus intra cerc
cpus illis,q.eranc fecuci partes Reg. Loy fi;,
fierec indulgtia, ac reintegracio,per plura.
Prim , quia non probatur cale bannum:
33 nam Ioannes de Sangro vnicus ceftis non.,
deponic per excenfum iuxta formam Regie
Pragm.& fie nihil probat car. j.
Item deponic de audicu , Se non dicic
3 4 przcone , & fie poceft referri ad audituuu
przcone, & ad auditum auditus, quoeafu
nil probanc 1.2. tf.fi.de aqu.pluu.arcen. & fie
tanquam dubia non releuaccin przfencia.
de prob.prxdicta difpoficio car.5.
Item probacum eft eum oftendifle defide35 rare vioriam caufx pro eo,pro quo depo
nic quo cafu non probat Specul. in tic. de
tefte. ji.iam de incerro. verf. incerrogaeion
autem, pariter eft probara coniunio talis,
qua; om apud Iudicem etiam fidem adimic.
Item Magnifica Maria Capana fuie reiea per decret,& fie przdius Ioan.rema>
neret fingularis , & ex hoc c non probarec.
Przterea appar.ee faifa depofieio loannis*
earn bannum prztendicur emanacum eempore capes ciuicacis Neapolis fi poft iftud
bannum fuiflet Neapoli Michael,& tempo
re quo erat Magnus Capitaneus inobfidione Caietz, vtique fi hoc diceret , falfum ef
fet, ex quo tunc erat cum alijs Gallis in dia ciuicate, vt probatum eft Si ver voluit intelligere de anteriori tempore, Sc fic
quando Magnus Capitaneus erat Neapoli
& tunc fundaret rebellionem.ex quo poftea
fuit in Ciuitate Caietz, & fie effeus banni
36 non poeuiflee ei prodefle vtiotiofo,& indigno.per eex. in 1. Lucius Titius intf. Lucius
Titius de leg.fecund, & fic vel dicendum_
eftdepoficionem falfam, vel flindare rebel

??

lionem Michaelis car.y.

Secundo, non eft probacum, etiam fi ve37 rum fuifiet bannum, intra tempus in eopr
fixum redijfle,quod erat de fubftcia, l.cum
aum.ff.de neg.geft. l.maerem cuam.C.de^
probac.bonus eex.& ibi nott Bald. in 1, fei
re oporcec in /.confequens. fF.de exeuf. eue.
38 & quando ciTec dubium, an fuerie intra eem
pus reuerfus,facienda eft incerpreeaeio pro
conueneo,vc dicic gl.ind.l.macrem Bart.m
in non folm in $. fed ve probari. ff.'de nou.
oper.nunc.Deci.in rub. C.qui admice.car.6.
Terci,erac probandum , quod de ordine
39 Magni Capicanei fuiflee emanatum , & inceruenifle feripeuram , iuxta notata in J. 1.
C.de mandat, prineip. cm fit quafi contra&us,BaI.in l.contraus col. 1. in z.oppof.C.
de fid.inftr. Quod cum non fic probacum nil
proba t. car. 6.
Quarto, quando verum effet bannum , 8c .
40 Michaelem intra cempus redijfie, non poffec iuuari ex eo,quia non przfumieur adfuif
fe voluntas Magni Capicanei in banno prz- iudicare iuri quzfito per capieuIationem_>
per eum faft per l.a.in tf.merit, & fiquif
principe. ff. ne quid in loco publ.
41
Nec in generali difpoficione voluie,qud
in ipecie non potuiifcc argum.l. Lucius $. fi. .
de adminiftr. cucor. erae illicieum reuoea42 re concefiionem , quz cranfierac in coneraum , quod non venic in generali fermone
vedicie Cardin.inconf.143.per cexc.in .
de iure iur. in fext . Nec przfumieur per
43 generale bannum derogafle fpeciali concefioni,vc eft cex.in Lvxorem in /.fliciffimo de legar, fecund , Raphael , & alii inj.
1. hac cfuleiffima C.qui ceft.fac.poT.car. 7
Przcerea,fuic concraus faci, vc des, fe44 cuco implemenco ex paree Marchionis feilicec cradi tionis Ifchz, fuie faus irreuocabilis,l.ex plcito C.derer.permuc.in l.iurif
gentium in princ.& in jf.quinimo, & ibi per
DD.ff.de pad. & ideo etiam exprefs ipsa
4jnon poeuiflee reuocare, Bald.in l.qui fe parri.idem in l.fi cum mihi.ff.de dol. Abb.cf.
4i.videndum eft vol. 1. maxime cum Mar-,
chio non effet fubditus car. 7.
Vlterius in prztenfo banno non fuie m46 ci de alienacis,& conceflis,& fic indulgen
cia non comprehendic alienata,glof.& DD.
in 1, Gallus in $. Sc quid fi tantum. ff. de Hb.
& pofthum.in ci.de vaflall.decrep.zeat. &
in c. i.hic finieur lex. Sc fie non poeuic , nec
voluie per bannum prziudicare , licec nec
fuerit vnquam cale prolat,caf.8.
Nec obftanc prouifiones expeditz per
47Caeholicum Regem, quia func fubreptitiz,
Sc obreptitiz Prlmo,dixit Michael , Regi
Nna
coa-

Ioannis Francifcidc Ponte

concefionem fadam Marchioni fuifle fadam ob beneficium, quod erat falfum, qua*
fubreptio crac fubftanria!is,& credens Rex
fui Tc ad beneplaciti, il lam reuocauic>quod
potuiflet facere.cfi gratios de refcrip.iru
fext.quod fi non expouiflct,Rex non con48 cefliffee,vel non ica feciflee,& fe null,c.fuper iiteris.c.pofulafti de refcrip.Socc.conf.
1 69 . col. 1 . & 3 j . col fi. vol. 2 . vc laci us car. 1 ?.
Nec huic fubrepcitioni dicacur , quod
49 quia in rubrica capitulationis erac , quod
gratia facienda per Magnum Capitaneum,
erac confirmanda per Catholicum Regem
qud propcerea videatur quodmodo gra
tia ad beneplacicum ccefa, ex quo cocum
robur pendebac cfirmatione Regis, cm
Magnus Capicaneus non pocuiflfec facer^
capiculacionem.
Prim, quia dato quod omnia pra*dida_
5oe(enc vera, proue non funr,& quod Magnus
Capicaneus feciflee capiculacionem, & in ea
expreffiffecquod illa cfirmarerur per Reg.
Catholicum, &quod ipfe non poruifec facere capiculation,licet potuericadhuc dida
capitulatio non poteft dici fada ad benepla
cicum,nec poceft hoc in iure fundan". 3
Secund,quia conceffio erat valida, licet
51 efee cfirmanda,nam Magnus Capitaneus
non folm erat Dux belli, fed Locumtens,
quia ita potuit de iure,vt nor.DD.& prxfer
tim Iaf.in l.conuentionum ff.de padis>Barc.
in 1. i. in jT.prxfedis. ff.de leg. j.& ita reipo
derunt ad dodrinam Kai. in I.fi quispro redemptione C.de donat.vt procedat in Duce
tantum, non in Locumrenente eciam, & fe
non poterat dici ad beneplacicum ea ratiore, quia erat inualida, nec qeia erat confr
manda, poterat dici ad beneplacitum .
Tertio , dato quod Magnus Capitaneus
5 non pocuiffecdare.cm tarnen dederiefimpliciter,Rex Catholic, dircilius reuocaffec
rem datam d fuo Locumtente fimpliciter,
qum conceffamad beneplacitum: nam in-,
primo cafu videtur paruipendcrc geftaper
fuum oflcialem. In fecundo,nil ei detrahir,
fie cm difficilius faltem fecifTet,& reuocaffet , adhuc effet fubrepeitia expofitio, daco
g> non valuifec ccefiio fada per Mag.Cap.
Quarto admitiendo, quod decretado fa54. da per verbum(Placet)rcferatur n modo
ad upplicaea,fed eciam d exitentia in ru
brica fupplicacionis , cum in rubrica petatur conceffio in Magno Capitaneo Loctenente, & Duce exercitus Catholici Regis, licet confrmanda Rege, & fie
pliciter Magno Capitaneo vti Locumcenente.qui poterat, ergodecretatio,qua; in5 j celligicur fecundum upplicaca 1. fi defenfor

jT.fi ineerrogarur.ff. de}interraatio.c. nter

diledos.iT.cfterum. & ibi Bal.de fid. inftru.
abfoluc intelligenda eft,ac videtur conceffiffe etiam quod Rex Catholicos effet confit
maturus,& fie motiuum retorquetur, & hoc
ineui tabilicer confirmt fubrepci eionemj na
non relinquit conceffionem arbitrio Regis,
imo promific facer quod Rex effet confirmaturus.
Secund,non expofuit caufam conceffio56 nis.ac necefficarem,& veilitatem inde prouenientem,nec qualiter propcer a*uiciam_Marchionis per priuilegium donationis itreuocabilis cranfhilerae prsdidam Infulatn
D.Rodorico,& propcerea cum fpecifc otn
nia, qua- potuifene facer Regem di&atiorem ad difponendum , narrara non fuernr.
prouifiones func fubrepcicia*, & obreptitiar,
cex.eft in c.fuper eo.de cohabi.cleric&mulier. 01dr.c6f.247.incip.faftum cale eft, Bal.
' in cap. fuper liceris in verf. nec (urbcerec S
quinoc de refcripr.
.
Terci.prouifiones sue fubrepcitiar,&r 0057reptitiar,quiaexpofuic nulla cmififl'e rebellionem,dnum&prziudicium,auc crimina,
ex quibus priuari potuiffeen falfum eft,t
5 8propter hoftilicaccm,c propcer rebel fion,
&felloni,ex quibus infulde iure arm fera ,
vc patee per iura prdida,& cex.in 1. pratfcripcione,& in I.&fi legibus fi contra ius,
vel veil. pub. Compo.Abb.&Fely.in c.adau*
dienciam lo . de refcrip.car.io.
Nec dicacur verba przdida fuifle a/Terri*
ua Regis, quia contrarium eft.
59 Quarc prouifiones prsdida Cunt fdat "
in faifa c. (".innocencia: Michaelis, & fie func
null,c.fi Chriftus in fi.de iur.iu. Andr.in c.
Moribus fi de feud. fuer, concrou. Abb polt
Hoftie.in c. inter diledos de fid.inftr. Alex,
eonf. . col. i . vol. 5 .car. 1 o.
Quin to, d. prouifiones non obftanr , quia
& fi non efene fubrepcicia*, nec fundatx in_
faifa ca,non pocuerunc expediri in priudi60 ei D.Rodorici.cui declaratohofte,& rebel
le Michaele,fuic fada conceffio,per qu fuit
cranflat dium mediante priuilegio,Bal.in
prlud.feud.col.7. Andr. inc.fi minori. fi de
feud. fuer. crrou. Nam fine fado D. Rodo61 rici t fub contraria affertione n pocuiffec
ei dium auferri,l.id,g> noftr.de reg.iur.&
in cerm.And.in ci.de vaffai.decrep.fcae. &
propri in vafiallo noce gl.Bar. & alij in 1.
.& fi.C.fi contra ius,vel vtil.publ. & canco
imagis c preceflerie contradus donationis
quas cum fit de iure grium,collere nofl pr,
cex.in j. de prob. & fe de fado non poceft
auferri dominium, id operate* funt prx dia; prouifiones car. 11.
Item

I
qxxxvi.

i}

lt non potuic reuocari donatio,quia fui*

remuneratoria per tex.&ibi Bar.in l.AquiL
Regulus.fF.de donar. & communiter OD.in
I. digna vox.C.de legib.& fe ex difbs proui
fionibusde fa o non potuic colli ius D Roderici car. 1 1. & i*.
4 Item nec diz prouifiones de iure pocue
rune nocere D.Rodorico, quacenus declara
rec Rex Michaelem nulla crimina patraffe,
e quia ei conftarct, quia eonon cicaco.nil
potuic in eius prziudi prouideri, nec Regt
clare.l.de vnoquoq; cul.vulg.ff.de reiud.
<5 imo nec deplcnitudinepoteftatispoteft toi
1re citationem,tex.&ibi communicer DD.
in clcm.paftoralis.in verb.ezceri de re iu'd.
& propri in prouifione Principis , in qua_
tertius lzderetur,tenet Bart. in 1.x. col. i .G.
de cempor.appell. & fe non potuit declara
re fbi confiare car. Ii.
Nec obftanc przdiz prouifiones quaf
per eas declarecur Michaelem nulla crimi
n na perpetraife, & proinde quod priuilegi
concefTum D.Rodorico Ht fundatum in fai
fa caifa, & fie corruac iuxta,tcx,in c.ex partc,de concert, pracb. confuluit Dcci. inconf,
i 544.Serenifsimus Imperator.
Prim i quia illa Tunc verba expofciuaL .
Michaelis.
i
47 Secund,non creditur afertioni Regis fit
per fao non gefto coram fe , ftante proba
tion faa in contrarium glof.communiter
approbata in clem. i.de probat, maxime eu
difta Regis aflertionem przcedac afferrio
Michaelis, vt Petr.Card. & Imol. i t dicunc
car.14.
68 Tertijin hoe cafu eft ftandum Regis
afertioni, quia traamus de his, de quibus
Princeps liber, & abfolut difponere non.,
pot'eft, quia traamus de auferendo domi
nio D.Rodorico , argum. tev.in l.f fort,&
ibi noeatorum.de Caflren.pecul.& in termi
.pis A ret, in l.cm nobis , de ceib.colu.2,
Soccin.conf.27.col. 3. vol. ,& maxime cm
abiq;citatione procederetur fuper quo tex.
difponere contra cercium non poteft, vt fu
pra car.14.
69 Quart,non ftacur afertioni Regis, vet
fundatae in faifa caufa , cuius caufzfalficas
oftenfa eft per teftes examinaros in procefu, & fe difta aifercio eft nulla d.c.& fi Chri
ftus.de iure iur. Andr.in d. c. moribus Socc.
conf. . col.fi. vol.2.car. ij .
70 Quint.non ftatur affercioni Regis, licet
foleac ei ftari , & refpicic probat ionem in^
eontrarium.quando conftat illam effe falsa
ex confefione ipfufmet , vt patet per con*
71 fefiionem fa in priuilegio; nam lict c era prxffipcionem iuris & de iure probatio

701

no admittatur,feeus t qua ndo funda tur in

confefione partis, DD. in auth. fed iamnccefs.C.de donat.ante nupt. car. 1 j.
72 Sexto , cune ftaretur afertioni Regis , ie
probatio non admit teretur quando pars no
effet paffa , probationes recipit , vt in cafu
Bal.fc Salyc.in l.fi.C. de non numer. pecun.
Bald, in 1. cerci conditio.in $. quoniam.ff.fi
cert. per. qui voluit admitti, ac procede re-,
probationem contra inftrumentum,fi parte
non contradicente faa fuie, licet alias co
rra inftrumentum fieri non potuiffet cum_*
mille fmilibus car. 16.
Ec fie lieec attenta illa afertione iudicaf
fet,quo cafu voluit Petrus non admitti pro
bationem ineontrarium in conf. 293. vltra
alia cum alijs.
Tarnen ftanribus prxdidis toe fubreptionibus , ac etiam eis cireumfcriptis,tot alijs
refponfionibus,clarum eft nonobftarc predi
as prouifiones.
73 Nec obftat cl au fula decrec, quia tanqo
accefforia, vitiato principali, corruit iuxca
tex. in I. fi.ff.de conftit.pecun. in regul. a ccef
fon um. reg. iur. in fext . 1. fi abientis. C.
ctrt.pet.Socc.conf.65.col.8.vol.i.car.i6.
Nec obftat reuocatio conceffionis , quia
annullatis prouifonibus, eft etiam annullata reuocatio perprzdia.
74 Secund,non obftat,quia etiam fi valeric
prouifiones, reuocatio intelligitur tantummodo de conceffione inualida,no de valida,
vt eft ifta,ica in terminis compo.loa. Andr.
Anron.Felyn. & ali j in ccaufam, quam de
referip.car.17.
75 Tere i, non obeft dia reuocacio,quando
Rex Cathol.przfumitur circunuentus, tex.
in c.cm olim.de re iud.Rom.290.omnipotentisjita Bal. in l.quzex rclationibus.C.de
76 legib.qui voluit,qud,fi Rex ccedit bene
mrito caftrum,fi alius illud impctrat,impe
cracio eft nulla, Akxan. conf. 3. col.fi. vol. 5.
idem Bal. in conf. 327. incip.pridie confului;
quod procedic etiam fi motu proprio,reuo.cat illud,quod obferuare tenetur, car. 17.
77 Quart,etiam fi voluiffee reuoca re, nonpotui iTec.Prim,quia erat ius qufitum per
contraum donationis.per tex.in alleg.c.j.
de prob. & alia add ft a car. 18.
78 item, quia erat remuneratoria,!. i quibus
Regulus.de donat. Nec eft vfus plenitudine
poceftatiSjquod przfumitur in dubio , fcilicec non vei Lex f afto,& ibi Raphal.de vulg.
& pupil!. car.18.
79 Nec obftat decretum, quia fuit fundatum
in prouifionibus nullis,& fe eftnullum tex.
in l.cum ver.in . fubucumjde fid.liberor.
ica Bar. Alex. & alij in 1. iuft poffidet ff de
Non 3
acquir.

7Q

Ioanrns Franifi d Ponte

acquir.pcie(r.car.iS.& 19,
89 Secund,eft null ex dcied. legitime per>
fon*,l.i.&2.C.quilegi.perf.fta.infu.car.i9.
Si Tertj.eft mill um, qui a nulla: detenfiones
faz hierum,! aim etiam minores C.fi aduerfus rem iudicat car. i y.
S* Quart.non obltat,quia fucruntreferuata iura i tex.inl.fi dtbiror f. i.rquib.rr.ocL
pign.vel hypoth.foluit.car.io.'
Necobliat ca pi enlacio is, qua? dicitur
Atripaldz.ex qua fuerunt reftiturabonail]is>qui crant fecyti partes Gallon;m>& poffederant tempore rupturar,
Quia vtrumq; probandum erat , & quod
craefecutus partes Gallorum extra regn,
& qudpoTcdiet tempore ruptura; v t d i cic cap. prxdium, & fuit iudicatum, qud
cm non ft probatum,non iuuatur ex eo.l,
4. jf.quoties.de damn.infe&ar.io. <
Conluditur ergo non obftantibus bno,
prouifienibus-capirulisq; Atripald Michae
lern priuatum ex hoftilitate , rebellione, 8c
84 fellonia , quibus ex caufi$ valuic conceffio
fafta D. Rodorico fiue iunis, fiuealteri
earummam quando altera effet fala,prout
non elb lulHnctur ex vera. 1. qui teflamento
fi.de excuf.tut. Alex. c.88. Eximi Domine
vol.i.vbi allegar Innoc.in ein prfentia_,,
8j de renunr. Quod multo magis procedit ex
verbis generalibus priuilegij , quar ex omni
caufa iuflinent priuilegium loa. Andr.inc,
ex parte, de conceff, prarben- & confirmatur
per clauu!3m,motu pro proprio,glo.in cap*
uceptum>& ibi Dominicus de referip. in_>
fexto.Et fie omni cafu eft cxcl uus, licet om
nes caufas fint veriflmx, & fie nonobrtat
conf. Abb.70.vol. i.ncc laf. in 1.2. de condit,
ob cau(. licet loquantur in duabjs caufis firnul confideratis.quales non erant hic.
Alio fundamento olenditur Michael. pri
7uatus,quia Magnus Capitaneus,qui erat c
Loumtenens, pro bono publico concefic
diSam Terram.quod potuit facer ; nam_
fungitur poteftate eins, cuius locum tenet,
vtnot.Bart.ind l.i.Jf. pr*fec"tis>de leg. j.&
Jaf.poft alios in 1. conucntionum.ff.de pa&.
88 Princeps enim poteft pro tali caufa domi
nium auferre,l.Lucius,de euiion. & ht his
.. & fie quando etiam nullam culpam
ommififfet, potuit ex caufa tm necelTaria priuari,qu* latiffi.n funda ta eft in pro
efTu.
Obftat igitur parti peremptoria execp8j tio exlufua iuris, rm ex detelu atioms,
turn ex iurecanueni ,vt firmst Andr. ir-.
Conftitut.-excepcionm ftliationis colu, 1.
ear. .
Ex alio non competir ius aliqt od aSori,

dato quod ex prardis non effet repellen* 1

dus prout eft i nam donatio ei nullum ius
tribuir.
Prim.quia caret affenfu valido;nam pa
ria funt n adeTe afTenfum,vel adeffe,& nul
lum,Andr.incpra;terea,qu* fit pnm.cauf.
benef.amitt.vc latius ..
Ne dicatur non requin eiTcnfum, qui in
91 refutatione non requiritur , vtdicit Andr,
in ci.de alint, feud, pater, quia aor non
erat proxim fucceffurus tempore donatio nis.imo aderat pater,& auus, & fie non va
let fine affenfu * Cardinal. in c.Titius, fi de**
feud.fuer.concrouer. Affl.in conflit. Confti
tutionem, vt latius car. j .
Item fine affenfu non valec ha?c donatio.
92 quia illa debet effe tarn repedu dotniniu
qum poffeffionis pura, & libera, qualis n
eft prardia in perfono Ioannis Vmcentij,
& fie non tenet fine affenfu, Bald. in ci. col,
-verf. in die . . . Bal. in conf.168. exordientclib.i. alias 300. in j. lib. & lacius in car,
Primo, affenfus eft fubreptius , & nollus*
9 3 quia in donatione referuauit,vita durante,
vfumfruum,gubernationem,tutelam,proteionem , & omnem adminiftrationem-i
tm vaffallorum, qum omnium donatorum , in affenfu ver obtinendo dicitur re
feruafe frutus tantum , & fie exprimitur
falfum,dirrerentiacft inter vfumfruutn-,,
04 & fruus. Primo, quia de fructibus poteft
feudatarius difponerc fine affenfu, Andr. in
c.Imperiatem,de prohib.feud- perFeder/c
voluit Bald. & Auarot. in cap.i. de fucceff,
95 feud. vfufructum autem fine affenfu con*
ftituere non poteft, Andr.in conflit, conftitutionem, & in cap.Imperialem,Alex.onf,
1 8. lib. j.& fie cm fit diuerfum, & fit faifa-,
96 expofitio, affenfus eft fubfeptius, quia non
effet przfiitus,vti obferuatur,vel dirficilius
per text, in cfuper Uteris, vt latius . 4.
& .
Nec dicatur banc refcruationem fru97 tuum iddem operan", fi efletreeruarus
vfnsfruus , per text, in l.fi quis ita. ff. do
vfufru.in l.cm ita de vfufru. lgat. & pe
nit Bar. in 1. fundi Trcbatiani.ff eo qua? pro
cdant in fructibus in genere, illa iura pro cedunt in vltima volunrare,non de proprie
tte verborum, vt tradit idem Bar, in dia
1. fund, ex quo fit larga interpretado, l.irt*
teftamentis.ff dereg.iur.Secus in materia-
ySaflenfus, vbi fit ftriiffima interpretatio,
nec extenditur etiam fi fit maior ratio , vt
tradit Andr.in d.cap. Imperialem; maxime
99 cum fit ratio diuerfa,quia feudatarius poteft ccedere fruus in vita,vt tradit Andr.
in

ConfiliumCXXXVI.

7O3

in Gonftit.Conftitutionjvfumfruum ver
eft nullus.
pon poteft, ve ccnec Aluaroc.in d.cap.lmpeQuarto t aflenfus eft nullus, nam donatio
rialem, & dieft iupra, & fe militt fub- loi fuit condition ali s, quia fuie appofica con
repeio,vt Iat car.24.8i 2j.
ditio refoluriua , quod fi vterq; Petrus, &
Secundo, eft fubreptitjus, quia multa-
Michael eilet morruus in via,dona tio habe
fuerunt omifa, & non omnia exprela, quse
retur pro non facta, & fi Michael eilet mor
potuiflent mouere Principipem ad concetuus in vita Petri, & fine fil ljSjtunc elfet facedendum > vel non, & fie eft obreptius in_
ta Petro, & eius hzredibus. Aflenfus ver.
100 c.uper , ibi Abb.de cohabit, cleric.
fuit przftirue donation! pur, libera;, & irre
& mulier. & cpoftulafti, de refeript. Afflict,
uocabili-, & fe non valet ; nam aflen tiente-
in conftic. contirutionem,coI. i g.Si fic cum {07 Rege venditioni purae , fi fat condicionanon modo fit omiifum verum, & expreflum
lis, non extendi tur, Andr.in c. Imperialem.
falfum,nimirum fi non valet,maxim aen
col. j.vt latiuscar.27. in verbquarc.
to ftylo Canellariz,vt cradicLap.alleg.89.
Cum igitur, veris exiftentibus narratis,
duo przlati col.4.
108 fuerit aflenfum, quia narrara non funt ve
Tercio, aTenfus eft fubrepticins , & non_.
ra, corruic aflenfus, ira fuit decifum,vt tefta
101 operacur , quia eft przfticus donationi faCur Affli.deif.35 j. {dem in cap. 1. qui fuc&x per Michaelem Petro, lua vita durante,
ced. eenean. eandem conditio fuie appofca
perdonantem,dum vixit, fais referuatio& poft mortem eius Michaeli, & eius hzredibus.fcilic donation! pura;, mcrz,Iiberz,
nibus illas Regio aflenfu interueniente, qdf
mp!ici,& irreuocabili, cum refermtiono
conditionem importt , &(cm aflenfus
fruebum, & gubernationis . Donatio aut
non interuencrit in illis referuationi bus,erfuit facb alio modo,necpur,liber,& fim- \Q9 go non. donauic, condicione in fpecic non
pciter donauic , fed referuauit vfumfruimpleta.vt impleri debet, l.qui hzredi.fT.de
tum ditx Terrz,tuteIam,proteionem,&
condic.& dcmonftr,& latius car.27.Si 28.
adminiftrationem, & cum conditioned fe
verb.& tanr fortius.
aflenfus non poteft operari in donatione-
Necdicatur fubftineri donationem in.
alio modo faa
110 expreflo, tum quia aflenfus corruit intolo Nim ipfe referuauit cutelam, qua; figni
cum, turn quia i Ile aliter non daturus, quod
ficac poteftatem in capice libero, initie, do
patet, nee eft verifmile, poft quam ita donauic, ergo non poteft valere pro parte, l.fi
103 cutel. in prineip. acproteionem , quae fgnificat iurifditionem Bal. in l.i. onCz. C.
quis aliam,de foIut.Guid.Pan. decif.in qu.
1 08. Dec. in c.fuper de offic.delcg.in fin. (ta
qua prafd.pote.
In aflenfu ver referuauit gubernacion.
re volntate indiuidua,& traditur latMSmp
car. 2 9 & 30. verf.minim etiam obftaret.
104. qqz iurifditionem non fignificat,Bart.in-
Nec obftat , fi dicatur , quod referuando
|if ,Cde excuf.muner.lib.io.maxim in Regno,vbi requirieur fpeciaiis mentio, nec fuf 1 1 1 vfumfruum, referuauit tuitionem, cura,
fici generalis, vc in coniht.ca,qu ad decus,
& gubernationem,per tex. in l.i.in cum I.
l.feq.vfufru.quemadm.aue.cum alijs,quf
& in c.ad regale faftigium, nee facit meeipnem de tutela,
poflunt allegari.
Prim,quia hic non fuit referuatus in af
leern rcieruauie omnium donatorum adfenfu vfufruus, vt fupra eft fundatum.
ininiftrationem , feilicer, meri imperij vafSecund.quia vfusfruus non compreh(allorum, & omnium, in afenfu ver nihil.
dit alia referuata,nec iura illud probant.
Item referuauit vfumfruetum tm vaflalTertio,quia fuerunt referuati fruus fnJorum.qum omnium donatorum, vt fupra,
fulz Procidz, & ficquando propri effet re
& fic iurifditionis meri.mixtiq; imperij .
feruatus vfusfi 4 us, non ttum illa referuaIn aflenfu ver referuauit fruus Infulas
cio loquitur d vaflallis.mero.mixtoq; im
Procidar, & Baiulationis , ex ho vltim feperio, quz in donatione fuerunt referuata,
quitur , quod in aflenfu non fuit expofitum,
& huic motiuo non cadit refponfum .
nec confenfum referuationi vfusfructus vafNec obftat id, quod did poffet ad tollen*
fallorum,meh,mixtiq; imperijjnam conceill
dum
omnes conrrariecates inter donatiolof dens caitrum, vel concedens, non dicitur
nem,&affenfum
ex claul'ula,in aflenfu appo
vender vaflallos.Bald.in ein generali, in
fita,
in
qua
fe
rr
lacio
ad inftrumentum intitulo fi de feud.fuer.controu.Neo fuit promnibus,
&
per
omnia,
habendo eius tenofticus aflenfus vfufruui.meri, mixtiq; im
rem
pro
expreflo,
iuxea
tex.in I. ae coto, de
perii, vt Iat traditur indecif. 1 2 2. in antiq.
hered.inft.l.ait
Prtor.jJ-fi
Iudex. If.dere iu& fuit decifum * & fe etiam , fi referuaflec
dic.eum
iafinitis,quz
poflent
allegan.
?fufruqm , & non fruus, adhuc affenius
Pri-

704

Ioannis Francifci de Ponte

Prim,quia proceditin cafu,quo aliud

lijs,fuccedat Petrus, & flij,& fic adiuuiffee
fil i os Michaelis.
% I i fuit narracum Regi,& aliud erat in dona
Prim,quia illa qualitas non poteft repe
tione , quia donatio erac conditio'is , Regi
fuie dictum, quod erat pura;Regi fuit di, li ti in oratione penitus fepa/ata, prouteft
ifta,tex.eftin 1. qui fundum in princ.ff. do
quod erac libera , prxter qum d fru&uum
eontrah.cmpt.pcr
quem ita voluit Bart.iiu
efcruationegubernationis. In donatione
1fi
ftipulatus
in
jf.Chrifogonus
colum.i. in
autem fuit faa referuatio aliorum . Regi
verb, quandoq; dubitatur. ff.de verb, oblig.
fuit di, quod rcferaebantHr fruftus Infu
Barr. in l.Seix. j.Caio.col. 1. in prim.oppol.
Ix, in donatione ver facta fuit referuatio
ff.de fund.inftru&qui loquitur in ditiono
non folm vfusfruftus nfular, fed etiam va
copulaciua, traditq; Alex.in conf.66. col.:,
1 14 fallorum,iurifdiionis,meri, & mixti im
verf.confirmantur prxdicta vol. j. epoetin.
perii, & fie relatio nihil operatur, Andr.in_.
c1.coL3.in fi.qui fucc.renean.quia affenfus
conf.64.coL1. in verb. fed hoc nonobfhnre
generalis reflringitur ad expreffa, & cm_i
vol. j.& lacis can 32. vcrf.nec obfiat fi diRex affentierit, veris exiftencibus narratis,
ceretur.
voluic pacto al iquo in cafu hoc . fiare afSecund, fiante diuerfitate perfonarurru
fcnfum'.poftqum narrata non crant vera,vE 12 1 non inducitur repetido, ira Bar.in I. in repetendis col. 2. in verb, quandoq; efHdenrilatis car.2S.
tas rerum.ff.de leg. 3. vbi voluit, quod quan
In regno illa claufula non operatur. nam
do eft identitas rcrum,& perfonarum,iqui
115 afenfus debet pro forma efle exprefus, &
bus a liquid relinquitUFifed diuerficasperlo
fpecifcus, vt in conflit. Conftitucionem. &
narum, quibus relinquitur tunc fi oratio eft
fe requiritur expreffio , & per relatioperfecta non inducitur repetition fi dicae
rem non fufficit,ita Cyn.in l.i.C.quand.Imteftator,lego fundum Seio , fi nam's A/j
pcr.inter pupill.& vid.Dc.poft muks in 1.
venerit. Item lego cdem feudum Semproi. . de error, cale,
nio,&quod adfit ditio,qu folcr repe:i(mul
Tertio, non releuae dicta claufula, qma_*
ta ponit Alcx.conf.ao4.col.i.& i.vol.:.
1X6 afenfus non eil expedicus motu proprio
In cafuautem,de quo agicur.adefi fed ad poitulationem partis , & hoc cafu n
narum diuerfitas;nam in primo cau mori
fufficit illa claufula, Ang.in l.fed & fi quis.tf,
ente Michaelefine fjs.utiruunturfijPc
quxfitum,&ibi Paul.ff.fi quis caucion.lacius
trijin cafu fequti moriente vrroq; fuftiruicar.29.8i Dec.in confi;.
tur donans,&fic cum fic diuerfitasperfena
117 Cm igiturprxdicta donatio careatafrum, non inducitur repetido, & fic negator
fenfu,ex ea dominium transferri r.6 potuit,
adeffe idencicatem perfonarum car.ji.verf
Andr.in ci.in iT.illud.de prohib.feud.alien.
fecund refpondetur,& verfiaccedat
per Feder.DD.inl.i.in jf.fi vir vxori.fF.dcv
Tertio, non inducitur repetitio, ex quo
j 1 8 acquir poff. Nee operatur cohftitucum_
adeft
diuerfitas condicionumjnam przdia
prcarium. Bar.in l.poft contractu m de do
conditio
fi, quando Michael morbus eilet
nar. Soccin.conf.73. hb. 3.& fie remanfit do
in
vita
Petri.Sccda,quando
vcerqii Petrus
minium penes Michaelem, quando prima_
f.&
Michael
dcdrent
viuo
donatore: it
iura eum non exclufiffent, vc per fubfequenr
prima
per
mortem
Michaelis
Iuniorisfine
tem rebellionem fuit cum poifeflione tranffilijs , purificatur viuo Pecro donatore ,vel
latum in fifcum,vt in c.Regni upra allegar
viuo,vel mort no . Secunda autem requirit
to car. 31.
mortem vtriufque in vita donancis,& fic no
Secund, donatio etiam fi validaretur,af
j 19 fenfus nihil prodefet aori racione pacti * inducitur repetitio in diuerfis perfonis,
per tcx.in I.alumnx in princ.& ibi Bar.fF.dc
in ea adiei, qud, moriente Petro, & Mi
alim.legat.per
quern ita confuluit Aletcf.
chaeli in vitadonantis , debati haberetur
66.8c penul.colu.in j.volu.vc latis car.34*
pro non facta, cum euencrit cafus mortis
' vtriufque in vita donantis : & fic donatio eft
yerf.tertio refpondetur.
Quarto,non inducitnr repetitio, quando
nulla, l.i.C.de donat, qux fub mod.l.fi.C.de
2
3
condicio
appofica vni perfonx traheretur
reuocdon.vt lacis car.3i.verf.fecd prinad
aliam,quod
effet in cafu,ex quo ilia qua
cipaliter.
litas
prima
fuit
t ant um relata ad filios Mi*
Nee obflat , fi dicatur donationem facta
ehaels,dum
fuit
dtum,fi Michael decedeMichaeli, & hxredibus,ergo in conditioner
deret
fine
filijs
;
cert
fi cenferetur repetir
cenfetur repetir qualitas hxredum & fic
qualitas
,
traheretur
ad
Petri , & Michaelis
cm fuperfuerit Ioa.Vincen. nlius Michae
filios,
quod
non
eft
dicendum,I.fi^Scio.de
lis, non eft verificara conditio , & pariter rj>
ieg.a.LIulianus de condit.& demonil >
fi Michael eft mortuus in vita Petri fine fi-

Confium CXXXVI.
ft alij* in cfufceptum de refcripr.lib.6.
! S4. Accedunt prxd iis, q u ia traamus de
contra<ibus,in quibus omiffum habetur jp
omiflo>l-quicquid aftringendx.de verb. obi.
lay & incerprecacio fie contra fundantem fe
in verbis contractus, 1. veceribus.if.de pact.
& fi Michael voluiiTec,q<f repeteretar claufula fine hxredibusjdixiflet, vt in cafu fupe
riori no dixic,ergo noluir,!. vni. i.fin autem
deficientis C.de caductoll.
ia Accedit cciam ,nam interpretatio eft ac
cipienda fauore donatoris.qui videtur clau
fulam,qua donatio ad fereuertererur,benign,& large accepifse,l.a.C.fi aduer. donar.
& quia res de facili reuerticur ad naturatn
lu a m , 1. fi vnus. $. paus ne peteret.ff. de-,
pa.
117 Nec adeft eadem ratio in fili js non dum
oatis Michaelis,qu eft in Petro,& Michaele natis,per tex.in 1. Titius.ff.de obfeq.in l.fi
filius.ff.de fuis & legit.& natura in pofihumo odium non confideratl.quis in fuo C.de
inoff.teftam. vt latius car. 34. & 35. prxdia
autem vfque ad verf.& licet.
128 Nec obftat decifio Bart, in 1. in repeten
dis in fi.vbi format quxftionem de teftato
re.qui fecit aliqua legata,qux voluic prfia
ri fimpliciter ab hxrede,& demum dixit, q,
fi filius meus decefserit fine filljs, lego Titio
cencum,item lego Sempronio fundum: nam
in fequentibus legatis ideo cenfetur repeti
r coridicio,quia cum ante adseftam condi
cionen! fecifset legata fimpliciter, qux voluit prxftari ab hxrede,*demum aduerfando
fecit legata, qux n.oluit prxftari ab hxrede,
& ex ilia aduefatione fuit indua tacita.
claufula,qux refert ad fubfequentia legata*
& fie illa tacita oratio operatur , vt ibi dicit Bart, qux defunt in cafu, de quo agitur,
cum quia non prxcedunt alix difpofitiones,
quibus prima conditio aduerfetur ; im in^
prima difpofitione prouifum erat in fauor
bxredum Michaelis,& in conditione prima
paricer prouidecur in eorum fauorem. Nec
inducicur claufula tacita, quxpotuiffecreferri ad fubfequentem cafum,& fie dia de
cifio nil facit.
1 29 Secund,dia dorina Bar. non eft vera.ica dicunt Moderni in Aportilla teuere
Abb.& Arec. .
1 30 Terci , apparet per verba , qux prxce
dunt condicionen) aduerfaciuam, dum dicicur cum hac conditione quod fi: vnde non.,
aduerfatur prxcedentibus , feddifpoficioni
prxcedenciaddicur condicio , & fie non eft
aduerfacio de primo cafu ad fecundum , vt
in cafu Bart.im eft idem caius cum primo
conditionato, tarnen & in tali cafu non lo-

7
quitur Bar.& Paul, in conf. izz. vifo puncto
in a.par.& fie diio(qaod fi) eft declarado
condirionis,& non aduerfatiua.
131 Quarto non obftat dia dorina Barr,
quia procderez quando cftarec, quod illa
prima conditio fuittitulus ad omnia fubequcia,vt tradit quidam Parifienf. car. 306.
quod non eft in hoc cafu,&huic motiuo obfiant alix ponderaciones fupra fasr.f.quod
induceretur repecicio illius condicionis ad
aliam perfonam,quod non poceft fieri.
13a Nec dicacur ex i de n i ra te rati o n i s e
titionem induci fecundum Bal. in l.fi Ticius.
C.decper.liber.& in conf. 1 5; 6. qudam certa
tor.lib.5- Primo, quia, licet operetur adrepecition idnticas rationistdebent concurrere verba apta ad illam inducendam , que
non concur runt, ve fupra conclu fu m eft.
133 Secundo, adeft diuerfitas r a cionis, qux
fupra oftenfa eft,& rt a nee hac fecunda clau fula, ex qua apparet folm Michaelem , &
Petrum fibi prxtuliffe , quatenus fupra profpexit hxredibus Petri, & Michaelis.limitatur in cafu, quo mortuo donante, illi,vel ip
134 forum aliquisdeceifillent, ex fequentibus
enim praccedentia declarantur,l.vtrum,dc
pet.hxred.& ibi not. Nec fi fuiffet interroga
tus.iea refpondiifet : nam confidie de natis,
. non de non dum natis, vt fupra.
i Nec adeft prxfumpca mens donantis, &
proinde quamuis fit appofita diio ibi ( &
fi ambo) quia omnino eft diuerfa , procedic
d.i. qui fundum de contrah.empc. vtnon inducacur repetitio , & fie non obftat decifio
Bar. in I.Seia in /.Caio.ff.de fund.inrtr.
1 3 6 Nec dicatur faciendam effe repetionem,
ex quo conftituie fe prxcario nomine deretm pro Perro, & Michaele, quam pro
hxredibus,& fic quatenus eftieuie fe poflidere pro hxredibus, ergo de neceflcatc fiderauit cafum , quo vterq; mortuus effet,
reliis hxredibus; namalis conftcutum_
non operare tur,extint a donatione, poteftas capiendi propria auorieaee,nec pof
(et verifican, cum fit faa donatio proprie '
eatis Petro,& Michaeli, & harredibus,& feruatio vfusfruus in vita donantis , quod in
perfona hxredum poffet vnquam effe proprietas,& donacoris vfusfruus,fi per mor
tem Pecri,& Michaelis quo tepore ipfi poffenc habere.ex quo non ante effe excin<a_
donatio.
13 7 Nec dicatur fubintelligi claufulam fi fi
ne liberis iuxta trminos I. cum Auus. ff.
de condic. & demonftr. l.cm acutiflmi .
de fidei. Quia in donatione non procedunt
illa iura,& hxc eft communis opinio, quam
ponit Bal.in d.l.cm acutiffimi,& refert ibi.

Ioannis Francifci de Ponte

& fequitur Alciat. Andr.Sicu!.& conftat, na 144 nil voluit quzri eius hzredibus, cum viu
ctiam hzredem habere no poffit,tm etiaen
ratio 1. cum acu tiflimi eft , ne prxferantur
quia donatio fuit faa ab afeendente defeextranei foboli teftatoris,quz non procedic
dentibus , 8c fie feruato ordine fuccedeadi.
in hoccaiu.quo donaror przfercfc non cxiuxta notata in 1. Gai ius in . 1. ff. de lib. 8c
traneum foboli fuz, quod eft verifimile, 1,
pofthu.& hoccafu donatarios fuccefforis lo
Prxfes.C.de feru.& ibi glof.necSoc. in 8q.
habendus chAnd.in .. fed & res col.
l.cm auus dicic cootrarium tenendum ,
. quos fiat inucft.vt latius C37 ver*
Sed ponto quod donatio valeret,& non_i
tffec refoluta,an eius vigore potuit inten
quarto przmitto.
Ex omnibus his fequitur concludencer>
re rei venditionem , ita vt obtinere poflet,
quod
fi prztendit ius ex perfona propria,lel ex actione reali,vt latius car. 36.
Utd
przeendere
non pot eft , quia vocatus
Et Primojclarum eft in vita Petri) nullum
fuit aor,vthzres Michaelis, vt latios de
dominium, vel pofleffio potuit transferri ad
ducitur in car.38.vcrf.& arguendo,& fie do
, Michaclem,vel fuos hredc s, vr patet ex in(frumento donationis eu fueric faa Petro, 14; nator voluit quzri hzredibusex perfona
Michaelis,vt notant DD. in
quidam-
& poft mortem Michaeli, nee dominium po
rect, Bar.in l.quod dicitur.rf.de verb.obli.
terat eife penes Michaelem > vel fuos filios,
& optim Rip. lib. j. donation, C.I6. fol. 19.
1 38 cm effet penes Pecrfi, ex quo penes duos
Cum igitur Michaeli nullum dominium-,
nec dominium, pofefioinfolidum efo
fuerit qufitum, vt fupra fundatum eft,ergo
poteft,& fe tum quia repugnaffet mens donec atori, qui fuit vocatus. vt eius barres,
antis,quod eife non debet,!. fi quis mihi do
vt latius car.28.verf.hocet.am racione for
natum,de donat. turn quia ius negat pofie*
effe penes duos infolidum , l.fi vt cerco.iT.fi
tiffima.
Nec illud poteft fundare ex perfona Mi
duobus vehiculum commoda.1. 3 . $. ex conCrario.if.de acquir. poff. & fe moriente Mchaelis,prouc iam dixit in memorialist dcchaele, donatio in eius perfona effeum no
clarationibus.
lubuit.car. j.ver. pofito.
Primo.quia nullum ius reperit.nec domi
I 9 Secundo conftat hoc,ex quo donatio,et
nium in hredi cace Michaelis, v t fupra oftinter viuos faa patre Petro, & Michaeli
fum eft , ex quo eodem tempore dominium
retinet vim donationis caufa mortis>Bal.in
non poterat eife penes duos.nec poffeffiOfSf
conf.29-col.2.1ib.i.vt dicimus de ea.qux fit
repugnabat voluntas donatoris.
inter virum, & vxorem, vtin l.donans.C.de 147 Secund, nec ius cdi tionale tnn(mi6c$
donat. inter vir. & vxor.ita Dec. conf.240.
ex quo donatio faa Michaeli fuir condiIib.6.& 66<?.in fin. lib. 4. & fie, moriente Mi>
tidnalis,fcilicet,fi fuperftes effet Pecro,quia
chaele in vita donancis , fuit effca nulla-*
ilia verba, durante vita, habent vim condicar. 36. veri. 2.
tionis per ablatiuum abfolutum, l.fi ego. jf.
140 Terti,cftat donationem refpeu Mi
I. ff.de iur. doc Bare. in 1.1. q 7. ff. de condic
chaelis fie facia m fub conditione incerta,
demonftr.& fic Michael videtur vocatus fub
.(.morris Petri,!. dies incertus,l.hzres meus
contraria conditioned fuperftes Petro fue
ff.de condir.t demonft. & in fpecie Aretin.
rit, argum. 1. aliquando.flF.de condir. & deconf.4i.vcriprimum eft, & lie pendente comonftr.Bar.ini.Stichum.qui meus ent in fi.
141 dicione, nihil fuit quzftum Michaeli , 1. fi 147 de leg., patet ex illis verbis poft mortem
ego. . f rcs.tV.de iur- dot. quia conditio nil
Petri,quziunt conditionalia, l.fi poft morte
ponit ineffe l.quoties , & ibi Bar.rV.de verb,
. de fideicom. Vnde cum fueric mortuus,
oblig. nec przcarium aliquid potuit opera* 148 viuente Petro defecit conditio refpeu
ri, pendente conditione, Oldrad. coof.i 39.
Michaelis,& hzredum fuorum, Oldrad. cof.
ad habendum in 1. dub. Alex. conf.8j.colu. 2.
i77.teftator. Roman, inl.quandiu.ff.de ac
lib.2.Rip.lib.j.refp.c.vlr.&fic dominium^,
quir. hxred. Alex.conf. 1 . col. 5 .vol. 1 . & fie n
42 vel poffeffio , nec ei, nec hxredibus potuit
poteft Prztendi tranfmiffum efte ius conditransferri, t fadeffet pactum, gl. tn l.traditionale,quod in contraibus tranfmiccitur,
tionibus C.depa.car.36.ver(.3. & verf.fe- 149 iuno .ex conditional!*, inftic.de verbor.
cundum.
ob!ig.& vbi adfuntconieurz, licet mate
43 Quarto, confit donationem faam Pe
ria non fit tranfmiffibilis,vt nocacBald.in-.
tro, & poft mortem Petri Michaeli ,& fuis
1. 1.col.fi. C. de his, qui ante aperas tabul.
hxredibus fuiffe faam ordine fucceffiuo,
quia ilia iura procedunt quando conditio
turn quia viuente Petro ex inftrumento do
de mum euenit:vnde cm dia conditio dcnationis nihil voluit donuor qufri Michae.
fecerit,ex quo fuit przmortuus Michael, 8c
li>& hxredibusitum quia viuente Michaele
non Petrus i non poteft prztendi ius condi
cio-

ConfiUum CXXXVI.
tiooile cranfmiffum, m fuit cxtinft um, vc
Jat Alciat.car.j.verf.prima ratio. Ec adeonon poceft iilud fundare in perfo
ijo na Michaelis , ve effcfia caduca donatione
inperona eiufdem Michaelis.non poffit va
1re rfpeftu haeredum : ita Bald.in confu,
incip. quidam nomine Cola lib. 5. idem inconf. 3o6.D.Ioanna.verf. fed hic donatarius
Paul. conf. i64.coL8.verf.fed hic fuic.In pr
fend caufa innouis.CalTan.conr.59* vef.fed
in hoc obftat dubium.Bolo.conf.64.verf.nec
potuit confirman: quod tant magis pro
dit , cm tunc non erat nacus prztenfus ha>
15 1 res Michaelis , & fie amor donantis non
poceratconfiderari, argum.l.z.C.de libere
& eor. liber. & oppofitio de haeredibus nihil
operata eft fecundum Bart, in 1. ftipulatio
ifta in jf.fi quarfita q. 10.ff.de verb.oblig. ex
quo materia erat tranfmifibilis ad harredes,
& fic nee ex iure Michaelis , quod nullum.
1} 1 cfbnec fuo.in cuius perfona donatio ine i pere non poteft. l.i.C.vt ab hcred. & contr.
hatred. Nec obftat iura addudta per Bald, in
d conf.j.tex.in l.fi quis Titio.de vfuf.accrefeen. nam refpondetur VC in car. 39. verf. fi
vero idem.
Coneluditur igitur nullum dominium-
tranfm iffum,nec effe poffe penes aores.refpondeedum eft contrarijs,ex quorum refolutione magis confirmabuntur fupra.
Ec primo non obftat cext.in l.quoties.C.
15 j de donat.quas fub mod. iun<.glo.& Bal.ac
decif.Specul.in tit.de locac.tf.nunc aliqua_>
ex quo vide tur dari atio harredi fee und i do
nacarij licet defuni ante aduentum diei
inccrti i in quo fibi reftitutio facienda erat.
Prim.quia ille tex. loquitur in actionem
I j 4 perfonali,qu datur contra donatarium_,
non autem contra tertium poffefforem , &
ifta eft communis opinio Aegid. Bellamer,
conf. 3 9. col . i .Guid. P ap. q. 5 1 . S teph. Bel tr.
conf. 136.1 35.287. vol. I. Soccin.conf.z36.in
fecundo, Alciat.lat in l.traditionibus.Cde
de pa.& tex. eft clarus.qui loquitur in coditione perfonali, & cm ponat decifionem
exorbitantem regulis iuris non eft extendendusadaionem realem Bart, in l.ficftante.ff.folut.matr.Alciat.car.2.verf.fecfi*
do principaliter ita ilium text, intellexic
Odd.& Bal.ibidem Bellamer.conf.8.col.2.
Nec obftat decifio Speculatoris, quia in_.
cafu fuo interuenerat traditio, vc latius car.
44. V erf. fecund refpondetur.
Secundo, non obftat d.l.quoties,quia pro*
cedit quando fecundus donatarius venirct
155 ex perfona propria fecus in cafu hodquo
venit lo. Vincent. vc haeres,& latius refpon
detur addiam 1. & ad decifionem Specul.

7O7

fol.43.verf.& primo. & fic coneluditur non

obftare oppofitiones qua; fieri poflent ad
indandum admitti aorem iure tranfmiffionts.
Necetiam poceft admitti iure vocationsquatenus fuerunt vocati heredes ordine
fucceffiuo,etiam fuerunt mortui Petrus &
Michael vt fic venerit cafus vocationis hasredum Michaelis .f.poft mortem vtriufque,
& fie non obftat ea quae pro hoc adducuntur.fcilicetdorina Bart, in I. quandiu.ff.de
acquir.hzred.cum alijsqua* allegancur, qui
156 videtur voluiffe , qud licet nonhabuiflcc
locum vna fuftitucio, nihilominus admiccitur alia nam licet ilia decifio fit extra cafum,procedunt tarnen allegata fupra in ccrarium,quod effea caduca in perfona Mi
chaelis non poteft valere in perfona harredum>& ita proced t conf. Oldrad. 177. Rom.
in d.l.quandiu,Alex.conf.i.vol.i.coju.5.1.2.
vbi Bal.C.de inoff.donat. Bald. in conf.39 1 .
vol, 3. Fulgof.onf.i7.Bolo,conf.i4.Alc.carf
a. verLt.
Et fic aftori reiuendicatio incentata , vc
probatum eft in princnon competit,ex quo
nec ex perfona Michaelis nec fua ei domi
nium competit.
Nec obftat decifio Specul. quia fupra refponfum eft,
Nec competit remedium legis quoties
licet non fit intentatum , vc paricer fupra-*
probatum eft,
Nec poteft figuran dominium tranflatQ.
157 Michaelis ratione retentionis vfufruus,
racione eonftituti, quia il lud cftitutum
n pocerat eodem tempore facer duos dominos,& poffeffores. Item conftitutum refpedu Michaelis non poterat operari,non_*
adueniente conditione mortis Petri* pracfer
tim cum conflituendo fe poffidere nomine
Petri defierit poffidere nomine Michaelis,
vc docet Angel, in 1. quedam mulier.ff. do
acquir.pofl.idem inl, quod meo.eod.tit, vc
lat car.44.verf.nec obftat. & fic tempore-*
quo conftitutum poffet operan*, n pofldec
Michael , nec habet loc in cafu noftro cf.
Alex.83.Vifa.ec Anto.meo.in . par.in pri
mo memb,nu.4.propter claufulam ex nunc
ex quo tempore quo poffet operari confti
tutum, non poffidet, tranflatain alium poffeifione , in quibus terminis non loquuntur
DD.allegati car.41.verf.nec obftac,quia fiio eonftituti non operatur impoffibilia_j ,
Aquc in l.quamuis.tf .fi conductor. Alciat.
I.inprinc.
Nec poteft prartendi,quod ex t inda poffef
fione per mortem Petri, eo tempore obtentarccadat poflcffio in haeredibus: torn quia
hoc

7o8

Ioannis Francifcidc Ponte

peeitione,vnde contractam faittitinm Mi

hoc cempore actento , non fundaeur poiTefgiofi.tex.in auth.licigiofares, Cdelitigiof,
!j8 " Petri transferri in Michaelem, ve
feruire police constitutum; turn quia eo rem
rex. in conflit. fraudibus,& fic con:racbs,8t
alienacio nulla. 1. fi. Cde litig.
pore i eperirur mortuus Michael, &efficieur
Im etiam aflenfus fubreptitius, nanu
caduca donatio etiam refpeu h rredum_r, 14
vc (up: a funda turn eft ; Caian. conf.?9.
fi fuifer narratum de lite.vel non contendfecvel difficilius, c.poftulafli, cum alijs, ii
col. j allegar Ang.in . quis debicori colu.
pen.inft.de legar, pro quibus videatur Guid.
tanto magis cum fit eadem periona,qua lidecif.jia.Titius bona, idem Beltr.conf.276. I j tern habuit : quo cafu.c fi peremptaelfet
inftantia.durac virium !itigiofi,glo.iol.pro
lib. i.vc lac car.41. verl.c iftud> & verf.ex
perandum in verb. iudicij. Cde iadic.Bar.ia
hoc.
f m nulla fuie tranflata poffeflio , ex quo
l.cum lire morcua lud.iol.
159 inceruenic referuatio vfusfru<us,& confti 166 Vitimo,ex alio oftendicur nullum iuscperere Ioa.Vincen.ex donatione,& affenfu;
rucum,& fic duplex actus fictus,Bal.in rubr.
nam Rex affenrije donacioni Petro, & Mi*
decauf.poiTefr& probat Barbat.conf.8.col.
chaeii.ac hxredibus Michaelis: quocunque
a.lib.i.Iaf.conf.6.Iib. j. Nec obftat verba.*
igitur modo przeendae fe compreheniunu
(ex nunc) nam cum recipiunc iufpenfionem
loa. Vincen. oportet quod ft hres Michae
principal difpofitione fi tempore purifi
lis
, iuxea doctrinan) Andr.in c.t. an Agna*
cat condicionis res non repericur integra
rus & in . i. de alien.reud.pater.lllin.aatS
oil operacur circa poffeffionem transieren non eft hzres nec in brgen fa ticis , quia dam, Dec. in 1. contractus. If. deregul. iur.
liusfam. non habet hzredem, & cMichuin conf.z47.1ib.i. Rip.lib. j.c.vlr. & fic ceflis.qui erat fub poteftate,non poro/telTtni
fane omnia , qua; ex aduerfo dici poffent; &
res.l.qui in poreftace, I. filiusfamiLC.de cedato quod donatio effet valida; nihilominus
cum poffeffio non fit tranflata > nec domi
ftamen.
'
Nec fuie hzres eius in feudo , ex quo eni
nium , & fie fruftra egit lai care. 4. vcrf*
quinimo.

pars aduerfa n negac dominium feudi odd*

quam quzficum fuiife Michaeli.exquo viue
Vlcim, ad oflendendum nullo pacto po
bac
Petrus,cui fueric donarum in vieaSi fic
lio euiffe transferri pofTcifionem actori, & fic
in
feudo
prxdio * quod eft datum hzredinec domini& propeereaquod caree actio
bus
Michaelis,non
poteft fuccederelaVin*
ne intencata,dicitur quod no confit, quod
centius.qui
no
eft
hres,necin
burgciacicift
viuente donacore,qui fe conftituit poffidere
nec
in
feudo,&
procedit
dorioa
Andr. iu
nomine hzredem Michaelis,ipfe loa. Vine. .
fueric hzres pacris fui, auc immifcucric fo
locis przalleg.
Actrix in hoc iudicio omninotfttepeWe*
hzreditati : vnde verba conftituti non opeda
etiam refpectu executionis fententixex
ranrur;oporrebaecnim eum effe hzredem-*
Michaelis tempore quo ille qui conflicuie
pluribus.
Primo,quia eadem actrix omnia per bate
fe poffidere,poffidebat: nec obflar,quod deiura
ceiTeracprius fratribus, quibus portea-
inde adierit hzreditatem patris>& quod fin
gatur hzres tempore mortis patris * quia 1 67 cacens il lam ceffionem fuie experta^ ill*
iura poft fcntciam repera fue nonifime
- cm interim fifcus habuerit poffeifionem_!
penes Comice m a ferez, & deinde penes
tei aditio non retrorrahicur refpeu pofTefDucem.-quo fic, vr,concurrentc actrice cam
fionts^queft fafti.cm apprehenfioiifci fa
directis actiombus,&Corr.ice,cuius Dax eil
cial quad extremum non fit habile,fecundu
procurator, qui habet vti!es,& habet causa
Ror.decif.50. Item amicus in nouis. Alciar.
ab
ipfa a trice in hac ceffione mediate perconf.83.col.pen.in 5. vol. & fic cum no profona
fracrum, & Marchionifl, fuccedic cla
16 bauericquod ante apprehenfam pofTeflio
ra
iuris
difpoficio,quod veroque concurren
nem fifco adierit hxreditatem, non opera
te
przfercur
habens vciles actione* contra
tur conftirurum,& fic nulla poffeffo potuie
glof.
communi
ter re probacam in 1. 3. de notransferri, nec dominium , vt tradit Alciac.
uacion.
Cyn.Bar.&
Salycquialleganttex.
in i.ear. veri, nonquoque , & vcrf. nec ob
in
l.in
caufa?
de
curator.
Bart.etiam moueftac.
\
tur
per
tex.
in
d.i.
j.
nam
fi fola denuntiatio
Alio medio oflJkur nulliras donationis
168
habeneis
vciles
acciones
taliter praeiudi1 6 j & a(fenfus,nam ance earn erarinerodua
car
habenti
directas
,
quod
exigerenon po
lis coram Carblica Macftace,quod confit
teft; multo fortius petitio.Igicurincau no
perdecretum toe literas , & acta, per quod
ftro multo magis ceffio,& fic eonclufionem
fuie decifum refiitui poffeffionem, referuafaciamus contcndencc Cooii'ce Caferc feu
tis iuribiis,8 fic erac lis fuper pofieffione.Se
pro

Confilium CXXXVI.

7O9
proeottoeeVtiproearatott in remfuam, & ipfa
& cedendo promifrit non eontranenirejprorniferir ,
lrice przferendum Comitem impedienrem; nam-*
quod liceret donatarijs iura przdicta conequf, pe teis qui habet vciles, dam vult etiam exigere debitore,recipere,&habere,5e infuper de bonis ipis facer ,
re, non impagnat fententiam, quz cam eo lata non_
& difponere,& modo ipfa ifnpediac , quo mimJs haeft. fed agit ad exacrionem debiti, quod fi habent dibeat,& de bonis przdictis faciat, & dilponat ad 1ib rectas,exegiffee,ei reituere deberet.
tunbniinc oritur hare exceptio periurij ex hac noua
Secando , fi cooclalo hxc procedit , qaando Cocontrauentionc&iudiciau repugnantia,promifit in
t9 mes adhuc haberer penes fe illas vtiles ationes, &
fuper habere rata donationem,nec donatories turba*
fecifTec Ducem fuum proenratorem , quanto magis
re.nec litem mouere per fe,vel per alium de iure_<,
hoc procedit, qaando Cornes conceffit iura ipfi Duvel de fado in iudicio,vel extja agendo, vel excipici.quxeidem poft fententiam perueneiunt,vjgere_
do, vnde licet exercendo directas contra debitores
quorum poteft fe poft fententiam tueri, 1. i.C.de ro
non incurriffec reatam periuri j.cm tarnen eft in *
iud.ibiq; DD.& Paul.de Caftr.traditur in l.percraptronerfia cam donatario, vel caufam ab eo habente,
torias Cfenten.refein.non poff. rradic Bar.tn l.exce& in iudicio contrauenit,non vult ratum habere doptio.fF.de except.Paul.de Caftr.in L t. de iur. & fact,
naetonem.turbat eum-qui caufam habet donatario,
ignor poft glof. vnde cm iuravrilia fuperuenerint 176 nunc periurium incurrir , quo mediate excluditur
eidem Duci poft feneentiam,non (olum vt procurator
ex maoifeftiffima crrauentione.vltra allegata tradit
Comicis,licet in rem fuam poteft impedire,& exclutex.in L & poft rem iudicatam in . 1. ft. de cranact.
dere actricem habentem directas ationes , quo mi
177 exceptionem orientem , licet peremptoriam poft
nus exigat i fed etiam ex iuribus in eius perfona rerem iudicatam poffeopponi La de conferee eiufdera
fiden tibus,& poft fententiam ceffis, fi enim vigore_j
litis cum vulgar. Er maxime , quando hxc exceptio
70 vtilium poft Comes agere , & Dux vti procurator
impugnat fententiam, ftant enim fimul quod fir opti
& excluders actricem , multo fortius retinerea 1. n
m fententiarnm, & quod Dux ft de bicor fummz in
fententia contentar, & tarnen quod illam (oiuere non
ff. de luperficientibus, 1. nam cui damas.ff. de regul.
debeac aft rid , qua- ceffit hanc fummam ei , cui Dux
iur.
Tertio , &eaidentias poft fententiam Dux foluit 178 fnluir, & a quo ceffionem obtinuit, facie text, in 1.
Comiti habc-nti vciles ationes ; nam pro hoc iure_>
Nefennius in P. fin.ff.de re iud. in d. 1. 1. C. de iu &
faft.igr.o.l ex diaerfo fi.folur. matr. vnde cum ha
dedit iniolutum, & pro foluto alia iura, & bona, vt
periurij exceptio militet , & ranquam de nouo poft patet per inftrumentum diflat conuentionis : quo fit,
fententiam orra poffir opponi,& non fit fenrentiae im
Tt omne ceilet dubiumifi enim cdemnatus poft fen.
171 tentiam foluir, no folum earn exceptionem poteft
pugnatiua, tanto manifeftius exclua erit actrix .
opponere,!. i.de re iud.cum altjs fupra allegatis,qu
Nec adiuuari poteihquod Monafterio cefferit,quia
adhoc allegantur in f'pecie, fed fecundum inam obciprzfupponimus verum in facto prius exclufam hac
nere,hzc (olutio dupticiter oftenditur legitim fadla
periurij exceptione,qum profefnonem feciftt;&de
quia Comes eft procurator in rem fuam ipfus ari- 179 iure etiam dicemus Monaerium fubintrans ad
cis,vt patet ex inftrumtis, tum quia eft ceffionarius
profequendam inftantiam ab actrice exceptam, fi hoft fundatum eft fupra,non folum potuiffe folai ceffio
die nouitercontraueniret, repelli cum exceptio harrens rei.quar iuuat fingulari fucceffori, foleatetii
nario, fed quod concurrente, cadence, & ceffionario
przfertur ceffionarius; vnde ficuti fi conftituiffet
nocere fingulari, & multo magis Monafterio , tradic
actrix procuratorem ad exigendum, & ille poft fen
Bart.in d.l.fi tertius in 5. fi quis prius in fi ff. de aqu.
pluu arcallegat Lexcepcio.de excep. de pignor. 1.
tentiam Dace exigiu*et,por!et Dux opponere Colu
fuperacus in n. & alia malta; igicur magts Monaiiesa tionem fahm,& obtinere 1 ibera cionem, mult ma
rium excludecur qnia bona non poffidet iure particu
gis hic.vbi & procoratori ioluit, & haben ti veiles,&
lari,fed iure acquifitionis vniuerfalis, vt tradit Barr,
ceffionem ab habente directas, & fie poteftatem exiin authent.ingrefficol. antepen. C.defacrof. eedef.
gendi,l fi proenratorem in $.fi ffrmnd. Specul. in_
licet glo.tenuerit etiam iure hzreditario.
tit.de ceffion setion. verf.fed nunquid,coi competir,
Nec obat id.quod pars aduerfa pnetendit,iniqui173 &inpincip. ceffionarius enim creditor dicitur,!.
credit ores de verbor fignif in l.per diuerfas, & in_
tatem fiuramenci decectam, vtfic exceptio periurij
non obet ex immodica lzfion , qua; in przdicta_>
lab Anaftafio,& ibi BaTd.C.mand.& in fpecie per pa
renuntiatione confiderari poffet quoniarc pluribus
him conuenciojVel. ceffio facta per ceffionarium nomodis hzc obiectio tollitor.
174 ceat cedenti, eft rex. in l.fi cum emptore. fF.de pafti
Primo enim dicitur,quod falfam e detectam effe
& in l.ficut ff.quib.mod.pign. vel hypot.folut. Coniniquitacem iuramenti i nam arciculns aliquis Izfioiuluicq; Soccin.in conf. 18. col. 6. nu.19.voLl. incip.
Profeqaendo ordinem prxdictarum , & ex his rema- 181 nis non fuit tractatus,non difcuiTus partibus, nec
cognitus Iudicibuscnon enim egitactrix rali reme
aet conclufio pro noftra exceptione optim fundadio,nec incidentes nec principaliter , de hac actum
ta_>.
vnquam fuit.Quare non pote iniquitas detegi iura_ Quarto, principaliter excladitur periurij excep
mti, fi quo ad lfionem attinet inter partes, nihil eft
tione pars aduerfa dum enim fecit donationem frageftum ad hunc finem,vel principaliter, vel incidentribus, promifit illam habere ratam.non contraueniter.Cafus vero deeifus fecundum relationem Afflict,
re.nec in iudicio, vel extra concradicere : vnde licet
a^.przlupponit actum prineipalirer inter partes li
Dux canquam condemnatus nihil opponar.vel oppo*
cet per ahum procefium de vi , & metu , & fupereo
\j nerc po flier; an quam tarnen procurator Comitis tetiam deciaracum quod hicce(fat,als fiabfq;aliqua
ceffionarius, cni intelligitur promiffaharc obferuancognirione ludicis diceretur confiare , fequfretur
17 f tia,& non feruatur poteft vtipeiiurij exceptione
nunquam,vel raro in fimilibus renunciationibus effe
quae nouitcr oritur, poteft enim exceptione promiffa
18a abiolurionem neceffariam, & tarnen contrartum-
eadem vti non folum is,cui iuratum eft,fedis,qui ra
videmusi tunc igicur quid conftatjtuncapparet intcione rei ab eocaufamhaberet,l. excepciones in $ rei
quitas,quando Iudex luper eo cogncuit, & fi ncn_*
autem cohzrentes ff.de excepceft tex.in 1 fi tibi de
cognouit, nullam rationem poteft de ea pretenfione
cern in pactum conuenrurn ff.de pact.facit tex.in_*
habere l.de qua re.ff.de iudic.cum vulg.
l.eciam ff.de iur. iu. & tradit Bart. in 1. ficertius.0. fi
Secuudo,non obat hstcexcuf.it io petiunj.quisu*
uiscrius de aau.pluu arcn. Cum igicur donando,
Ooo
DC-

7io

Ioannis Francifcidc Ponte

li tat, etiam fi fuperiora ceflarent: que 1

regara r hxc /(garata larfo attenta quai i cate contra(oi fallor)militant.
flus celebrad, qui continec donationem , vt parce in
Nee bit an obiecliones partis, & propterea quoi
1 8 3 verbis proccmij.feu narratiuis, quzoftendunt veram contrahentium mentem,Bar.& Bald.inl.fi. de_> 190 deficiat habilitatio, feu Regium cxecncoriale, quia,
ameil produclum , nec iudicio meo re quint quia
hzred.inftit. ibi, Difponere.eaq; donare. & pariter
l.quifqais ad 1. Iul.Maieft. cap. licet facia: filian inin diipofitiuis ibi, Qmbus omnibus, &c. fponte przhaoilem ad fuccedendum afcendentibus , non tarnen
diclo die amore fraterno duela ex certa (ciencia , &
teit eum inca pace m, ad rea pie da m don atiene m_
ex mera liberahtate , & vt medio uo iuramento firrruuir,& ibi liber donauie,ceflit,& renunciauit, &
(orore, ad odium inationabile illios legis non eil
prepterea cum fit contractus donationis, & pars ad
extendendum.
Nec oblea: profeffio per lapfum aoni feenndum-
uea iurauerit proceffirTc ad donandam ex mera-*
i84liberalitate,eqnuntur dz conclufiones. Prima cft,
trminos capituli ex parte de regularib,quia licet in
qud in donatione non cadit 1 relio, l.fi quis donatio
hoc non fuerint partes *uditz, & dabicarent,de be
ret terminus dari , nihilominusciter tradunt DD.
nem,&ibi Iacob.Butr.rT.de contrah.empt glo.inLs.
de reicin.vend.tradit Soccin.in conf 48 ib. 4. & tra- 191 & Abbas, quod vbi habitus Monachorum un r pa
dit Anch. in conf.43; poftquimifta Domina: quod
tenter diftincti etiam. per viginti annos non fic pro*
fellio.fi habitum piofeiTorum quis non detulic , k_. ,
conrtlium fundar laniirr etiam in terminis nottram
penurij excepdonem,Cor. cor,!. ;6 lib. i.col.fi.Aym.
Abb. in dx.ex parte , & maxime quia AbbatiiT,8e
Gubcrnatores fuerunt przfentes, quando ipfa in do
in confi. Secunda eft concIufio,quod cm dixeric
natione dixit (e non profeffam.&profeflio.vreii noIl 5 cum iuramento donationem fecifle ex 1 iberali ta te,
ri Himum. fuit facia longo poft faclam donationem.
non poteft contrauenire, dicendo non elfe donadonouiffim , vt fic memo diet difficults profefnem.iura Tiento refiftente,& fie ceat la fio.
Terti celiac atttis peribnis,nam in Moniali,quz
fionis.
186 vult profiteri, fi donat il lud, quod fi non donarer,
Non obflat infuper , quod non fuerit accepta i
fratribus donatio, & quod proinde non valeat . .quia
oporteret vel aliis relinquere,vel Monafterio tranffcrre.de iure lzfio non confiderarurjar per plura
pluribus modis refpondetur. Primo enim dicitor
MarchionilTam Butonci interuenifie in primo inftrniura hoc fundatOec.in conf. j i & fequitur Aymo.in
ment vti procuratricem D. Carol?, & O. Fraocifci
conf. 16*. confrant tradita per Anch. in d conf. que
prrstis, in quo ipfa vocabstur procuracrix vtrinfqi
hic oppo.tunc congrauntjquod maxime &abfq lubio procedit ex fecuta profeffione iplus , quz tanto 19a fratris, ex quo probatur mandatum, fi enim roe_
patiente, & audience aliquisfacir aclum, vnmeus
magis oftendit effare zfionem , habito refpeclu ad
cauam, qua mota effet, iam fecutam, licet cum fupra
procurator, videorcoccdiflemandacum, Ir.noc.in_
fit fundir am donationem helara ex hberalitate om
cap. cum ex parre Decani, de refeript. Przterea in_
nia et lient.
infrrumento donationis ipfa confitetur MarchionifQuarto, fi caieret difficulcas larfioois, quontam-*
am procuratricem-,. Probato igitur mandato per <
Dux iniunbushifcenouiterquzfitisComids perioprzeedens inftrumeDtum , donatio fecuta,poftea re
cepta per MarchtoniiTam,rait recepa per procuratri
nam repre le ntar, poffet contrauertere de pordon_
tangtnre,& in calculo ratio eilet habda czteroium
cem; & fic per legitimam perfonam, ergo celia t dnbium_v.
187 fratrum,qui licet non hab.ant partem, folent ramea
facer partem fecundum dilincliones varias.de quiSecundo , pro fratribus abfentibus ftipularusefl
Norarius, & lcuta eft non folum ratifi -atio , fed dibus Bar.in 1 i.in $. quod habtbat de contrata. Bal.in
l.huiufmodi m 5 fi tibi dt leg. 1. AM. inconftit.iru* 193 fpofitio de bonis , & iuribus ma ter ois , &donbus
in perfonam Illuflrifs. Marchioniflz , quz cum alio
liquibus:&alibi per DO.
iure non poflet ad cedentem, & donantem pertinere,
Si enim lata eft fententia inter duos , & quid per
qum vigore przambuli przdiclz donationis, indu,
earn decilum.deinde fuperuenit rouum ius,quid ve
citur ex hac ceffione ratificado , animiq; declarado,
188 tat in alia caofa adalium finem pronouo obuento
ratificantis acquifitionem prdiclam.hoc probat tex.
iure traclari, quantum veniat in portione ipfius, 1. fi
inl. fiauiz C. de iur. dehber. 1. illud tT.de acqui. hzmater in S. fi egero.ff.de except, rei iud. & in J. eanred.non enim alus potuiffet aclus donationis. valedem,& pariter l d aclrix egic.ctra Ducem.cum eo
re.quin cenferetur prius ratificafle illam donatio
verificauit (uam portionem afcendere ad talem fumnem fibi faclam, & paricer qu ad portionem D. Camam,fi Comes deinde pr retenJe ret ex donatione,vel
ex cctfione aclricem teneri pro donatione facia* non
roli defuncli iddem eft dicendum , cum frater hxret
polTet aclrix vti contra Comitem ilia probations , &
pocuerit ratificare , ex quo Notarius ftipulatus eft
declaration e .quia res inter alios acia, vc fie omnmo 194 pro eis, & hzredibus , & donatario non ratifican
fic dicendum, vc de ea deca racione minus cum Duce
te , eius hzres poteft ratificare fecundum verarru
opinionem l.f fine }.fi procnrator,vbiBart.rT.rein_
rationem habendam veniente ex noua Coroicis per
il na , & ad ahum finem, adjcil id :, demon !tra mium
rat. haber, l.ab vno de negot. geft. glof.in 1. eius qui
latiionem non adelTe .
in verb. negotiorum ff.fi cert, petat. Dec. in L harreNam ad primum hnem,de quo aelum in principal!
dem col.a.de reg iur.cuminfinitis per Tiraqaell.cnmu la eis in tracl. de conflit, limit, jo. num.69. Sc 6t.
caufaivnde cum poflit, & debeat Dux aadiri in figu
rata Izfionc, & poflet multa allegare, numerum jeiEt ex his ceflant obiecliones, & remanet firmatznoftrz excepciones, &: pi zfenim exceptio periunj, quz
18) licet aliorum frar rum, qui minuunt partem. lalcem
ex difpenfatione maxim concurrente volntate
repellit aelricem limine iadicij.
ipfins, quz ceflit, habentibus difpenfationem , vt fic
dilpeniacio poflit operari in prziudicium confentictis.qu? omnia poist difcuti in articulo Izfionis.quc.
ideo nunc fundare non curo latius nimirum, fi ftante ccntrouerfia in Izfione , quz poflet hodie traclari
falfun? eft effe inlquitatern de teclam , cum multa dicenda fuperea, & fubftanttalia in fuo iuditiovenirtmtquo fiante exceptio pexiurij quam mxime mi

Conilium

CXXXVII.

7it

do tarnen , vt num fequ.

i i Iudex i vel ^Arbiter quando poffintfidem^*
prabere probationibus perfuafiuis.
24 Dolus e duplex , vnus negociatiuus , deceptiuus alter<qui in duas p.triter diflinguiturJpecies , de qui bus omnibus amplus ha
betur difeurfus & nufeqq.
25 Dolus probatur prafumptionibus,'t& eonieSlaris, & bac dicitur dilucida probatio in
buiufeemodi materia, rfuceejfiu ex qui.
bus argutur .adneclitur, nu.feqq. tundo
nu, 3 }
26 Doli deferipfio per labconem I. C. ajpgnata
fubycitur cumfchoiijsglof.
30 Locationis contrailus e bonafidei.
3 1 Scient ia,vcl ignorantia valoris rei vnde ar\
guatur.
3 L Ignorantia prafumitur in terminis l.i.C de
refcind.vend.
34 Falfiprafumptio infurgit ex autelis inufitatts .
3J Dominus non potefi fecundo locare durante
termino prima locationis, & nu, *i aterum declara, vt .
36 Fraudum prafumptiones remittunUir arbi
trio virorumfenfatorumfecundum Bald,
&nu.\}.
/
3 7 Judiis animus ex quibus ad ired nduntj 1
vel non credendum inducaturt
38 Vendenti villus propter necefftatem quali
terjUtcurratur injpecla 1 traque hge-
fertimfi rei valorem venditor ignorabat $
quern emptor optime all. bat , r hoe
cafu emens teneatur etiam inforofori.
loContrahentibus licitum e fe decipere iru^
medico; hoc tarnen non obtinet inforo confcientia.
40 Hinc Bald fo- Alex, iufia ratione non bent-*
fentiunt de anima M eratoris.
42 Intrinftca cognofcuntur ex extrinfecis.
4 3 Argumentum de tempore ad tempus e in
iure validumtfr nufeq. hoc tarnen recipit
declarationem.de qua nu.4-9.cumfeq,
Trobatis extremis medium prafumitur.
4 j Falfum committitur , dum Veritas occulttur,ex quo oritur aiio de dolo, item " de

Pro eodem.
SV M M ARIV M .

X Terfona induriafemper intelligitur"elecla

in ojficijs,prafertim magna quattatis.prout e illud Curforis M aions, & ibi de ratione .
Hinc legitime infertur.huiufmodi officia non
pojfs perfubitutos exerceri prout po
rtier [locari reto Prmcipis beneplcito ,
idq. ampliatur, vt .. - ita alias decifum.nu.w.
j Argumentum rtN ducitur de officio adfeu dum,quinim flriclius in illo proceditur.
4 lnterejfe voluntatis infeudis e itique confiderabile,tdq. fortiori obttmt in Officijs.
J Officiafiint de Regalibus Prmcipis offibus in fijis , cb* feudorum inflar nulla fan patio
poterunt alienari , locari ad longunu-,
tempus abfque Domini ajferfu .
6 Officia nonfunt ad baredes tranfitoria , pro1
utfuntfeuda.
7 Hjgalia vtt officiafunt alienan vetita pu
blicofauore idfuadente.
8 Licenti ad publicum curfum quo obtinen
da^>.
9 aduerfus legis interdiEiumgeum^*
quando idemmetgerens poffit infringer.
10 Vajfallusfeudum alienans abfque affnfu,po
tefi illud reuocare,idemq.ius obttnet ettam
inofcys.
1 1 Sententialiter diffinitum quid dicatttrfecundum 'Bald.
1 3 Exceptio rci indiata.vt obet,triplex iden
titas requiritur , de quafus , & accurate
dijfcritur,& nu feqq.
1$ Sententia inter alios lata quando iuuet ter' tittm in iudicio non vocatum.
2 j Feudi aimatio quamuis nonfit eadem cum
feudo , nibilominus exclufus feudi petitione , fi velit repetere afiimationis iudidum, repelleturexvi rei iudicata, & ita
alias deetfum.
16 SacrofaniJa leges,aefaeri Caones diteFlantur Uttum dmturnitatem.
ljJExceptio rei iudicata bifariam pote oppo de refupprimens tnrumentum,ex qua
ni .
'
l9 ClaufuU omni meliori modo virtus,4atqut^i
infraudem verfatur, tenetur parti ad in
1 * effeftus .
ter ee.
IjJ Princeps pote fententiamferre ex caupt-, 46 Scripturam cafu amittens,diciturejfein culnon deduila.fi ilIius Veritas innotefeat:
pa,<& ibi de ratione.
' idq. maximprocedtt in Arbitratore , * 47 Dolofus arguitur, quijpreto ludicis ma da
' amicabili Compofitore.
to rationes adere obtreclat, bac de re poteroDifceptatio profieifeens ex mero iuris artieurit aduerfus eum iurari in litem .
' lo 'debet abfque termino diffiniri.
48 In dolo verfari dicitur,quimel rfbabuit,
2 1 Sentevtia in hoc Regno , & Ji non ft libelnunc non exbibet , etiam fiiureiuranda
- lo conformis,adbucfuinttur ; intelligenaffirmet abfque dolo earn ptrdidijfe.
Ooo
joSta

Jib

IcxFrancifci de Ponte

3 Status mutalio
, prout ntf
voluntatis.
5 1 Trafumptio prafumpiiont txcluditur.
J a Probatto non eft extgenda ab ta parte , pro
quaat valida hominis prafumptio quipft cum quo ad effecturn dquiparetur iuris
prafumptioni.
Hominis prafumptio quidfit, nu.%*.
54 Prafumptiovutn cumulus profieto iuuat ai
factendam plenam probationer/! idq. obtisut in aufa ciuili etiam ardua,iuxta com m Seribentesfententtarn .
5 4 Judiis arbitrio eil remijfum , quandoprmfumptiombusfitplenc, velfemiplent tridendttm,
- . .
>.
55 Actor dieitur habere intent ionemfit ndatam,
fiei pluses prafumptiones hominis, & iu
risJragenturt & bac efifrequenttus re. eeptafententia.
j 6 Lafio long vitra dimidiam dieitur dolus re
ipfj,qut hoc cafu aquiparatur dolo ex pro_ fojito , quo interuenicnte nullus redditur
contractus,&fic conquiefeit diipofitio /.i.
C.de refiind. vendit, prout in bancfenten*
tianr itum efifrequentius . Nec buic opt; nioni ob/ifiit decif. D. de Prancb. nam ad
am congrua affcrtur refi>onfio, idque amphatur etiam fi contractus continens buiufmodi lionis excejfumfit luramenti religt one vallatus.
Lao vitra dimidia noflris Dofloribus in. terdum appella tur enormijfima , <r quan
doq. nimis cxccjfiua .
jeneficium I. .-derefcind.vendit.locunu^
. obtinet etiam completa locatione , & ita
.vfuforenfi ejfe receptum atteantur plcri
que Scrbentes aduerfus Decopinionem^t
. quo euentufupplendum efi prtmm vfqut
ad integrum ret loeat reddituen.
5 8 Pructus non repetuntur in remedio d.i..i.nsfi in notabili cafu quifubycitur.
59 In Jafonts materia nonfewper attend tepus
contractus tx multisfuadetur.fb- nu.6u
Argumentum de loco ad ternpus eft vaiidum
Leatto fecunda cum taufitla,rt poilfinitA
prw am,&c.quando incipiat valcre%& an
interim oriatur obligatio. & adi.
Vires accipere>& valere pariafunt .
Infirumtnium diuerfum efi contractu,
l Locationis contractus dieitur habere traett
fueeeuum , & in hoc pr* aters dtfiirt
ab illo venditionis. 1
Text m lfvolntate C.de refemd vend. quo
pacto Itmiiandus, & . 6.
Lafonts calculus qua fit ratione ineundus ,
& quod tempus inipiciendum in locatio
nis contractu, & nufeq.
ii Puturui tuentus quando attedendus tx no-

tab. Bart dtftinettone, qua rtcenfiturfaciH

colligi potefi.
6) Creditor admitensfideiujforem non idone*
defe tatum conquers debet, quart idaneurn
tomprobauit.
4 Negatiua efi ab allegante probanda quand
eftfundamentum tntentionis illtus.
6 J Gratas Menocby lapfus detegitur circa li
mitationem l. de rejctnd.vend.
6 Spes licit in contractum deduct poteft.
Sed quailionis efi, an hoc cafiu Is)ofaccurra
tur ex beneficio d. I. in quo articulo pra
ateris magnifacienda efi Aneb dtfiincito,
quam ex Bald,fuit mutuatus.
&] Industria deceptma quando criminalitcr
wertende.^ .
;
ARG VMENTVM.
Agitur de eletione induftriat petfon
in officijs, maxime Curforis Maioris, fie
an Oficiales poflint per fubftitutum_i
exercere}ac,de alijs illorum qualitatibus
deexceptione rei iudicata?,dolo re ipfa,
Se ex propoiico,item dantecaufam contra&ui,& incidente.
CONSILIVM CXXXVIL

X qualitate anoocatorum in facto ,

& ex deductis in calculo IufHtia Co
rn reis Villa: Medians eft calicer diluE
cidata, ve non egeac alia iuris fubcili
indagatione,* fed vt vndique confier de eius
notorio iure, nfraferipta breuieer volui per
iuris tramites tranferibere , ex quibus cot>
ftabie, non folum ex facto fed per indubitatas legales conclul1ones,debere Comicem_
in fua prsetenfione obtinerc.
In officijs qualicacis maxi nc iftius,de quo
I eraamus,cantzconfidentiz,t;<rqi magni-
eudinis.pro rebus ftacum tangencibus,sper
inrelligicur perfon induftria elc&a:intereil .
enim Regis ve officia perfona'ia, & p ertim
qualitaeis huius exerceantur per penonasei
notas, 3c non incognitas,graras & non fufpe
da s, habiles, & ad officii exerei ti um propor
tions ras. Ob quod de more
prartare uramcum debene,x raimitrando: (acut in feudis prxftatuEiuramen ,
cum fidelitatis fecdum regulas rcudorum ; ,
& propcere cum perfon induftria clea_ |
ineelligatur fecund Andr.in cap. i.de feud.
March, fequitur.q? exerceri non poffinc per
fubftitutumtad text. in 1. inter artifices fF.do
foluc. elegans in proprio cafu decif. Capyc.
nu. i j i. & lie nec momento per alium excrcendum eric > de fpeciali Regis licencia
& confequenter nec vlio modo locandunu/
cum

Gonfilium
cum idem effet, quod fnbftituere ; & con fin
gere poetm perfonam Principi ignoram,
incoofidentem, & nullo modo gratam Hinc
communis practica en & in dies videmus in
officijs longe minoris quahtatis ido de quo
agimus, fubftitutos nullo modo admicti,ni(i
praruia lier neta Regis,aut Proregis , & quotidie hoc prafticanir in offices Magiftror
Aorum Sac.Reg.Conf.Rt:g.Cam.Summ.&
Mag. Cur. Vic. dum conductores ipfornm_
non admittuntur abfque Proregis iflfenfu.ha
bica prius confultatione Tribinalium, iru
quibus officium exercetur , dequalitate, Sc
habilitare perfonat condudoris , fiu fubftiruti,& in officijs.vtnotumeft, adfunrfpecifict Regis ordinaciones , quod per fubftitua cos exerceri non poffinc.Ec non fufficit clau
fuh generalis in pfiuilegijs , vcconcedacur
officium, prout melius habucrunt, & tenuerunc Prxdeceflores, qui officia habebt Cum
poteftate fubftiruendi.vt dix i in traat.de**
poteflat. Prregis fub rubr.de diuerf. prouif.
3 in tit.de poteft.fubftii.fol^Si.Currcj; de of
ficijs ad feudi valeat argumentumiim ftriius inofiicijs proceditur, ve lace Baberur
in mea decir. 28 nu. . & in fcudis confdera4 turinterefle voluntatis ; dieie faep farpius
Andr. ex reg. text.in l.fin.ff.ue vfu, & habit,
ergo multo magsinorac!js,ratiqnibus,de>
5 quibus fupra. & h'c non fintom eft facia offi
cii locatio abique alio a fien fu ; fed affius
primo loco per annos dcm. Tecundo lo
co per annos quindeeim , & fie ad longum.j
tempus.quod importar ,& diftraionem rotius officj omni iure prohibitam abfque Regis aTenfu : funt enim offi \
cia de regalibus quae fine afaenfu aT~rxr*
neqneunt iuxra Rcgniconftitut.incip.fcire-/
volumus,vt ibi notauic Affli. & non folums
font offic'a fimpHciter de regalibus:fedI do]
<illis regalibus Re gum ofibus affixis \ & an-C
Tncxis fuprem* illorum poreftati iuxra Re}gni conflit. incip. ea. quae ad decus, & tradtdit eleganter Lnc.de Pen. in 1. 1. ante nn. 19.
C.de pri-jil.fchol.lib.ii.ficur dieimus in feu
di s, quae ad longum tempos ex eadem ratio
ne locari funt prohibir abfq; fpeeifico Re
gis alien fu fecundum glof. Andr. & communiter Scnbent.in conflit.Regni incip.conftitutionem diu.mem. in quo cafus eft foreior,
cum feuda (int ad haeredes tranfitoria; & no
ira clea induftria perfonz, ficut in officijs,
que ex illorum innata natura funt perionaliffima, 8c ad haredes non tranfiroriai Bare,
in 1. 1 .ff.de fideiu(f.& mandat. per ilium text.
Bald. in 1. fin, $ fed & fi quis nu. S. C.commun.
de legar. & in t. marirus, vbi Angel.ff.iolut.
raacrimon.cumulat decifiones D. Freccia

CXXXVII.

74

quaeft.jo. num. 4. lib. . de fubfeud.

Ex I is dieit Comes affictus iftos , de q:'ii7 bus traatur, fbifle, & cfle pemtu. nullos :
quia carent aflcnfujcutru]; fit prohibirlo hc
aliena tionis officiorum,aliorumq, rcgalium
induta fauorc publico , maxime in officio ,
8 de quo agimus; & in eo ftatutum eft fpeciaJiter nulli licentiam licere pra?ftare ad cur
ium publfcum,nifi ei, cui fpecialitr Rege
eft concelTum , prout diet text, notab. in 1.
curfuminfineCdccurf.publ.lib.i2. vbi Io.
de Plat notat,nulli hoc licere, nifi Officiali,
cui Principe principaliter concefium fit.
9 Sequitur proprerea , qud difpofitio illius ,
vtcunque fit, fempcr erit ipfo iure nulla : in
tantum quod idem locans, atque alienans
poteft reuocare.quia contra legem fauorc-*
publico induam , iuxra regulam text, in I.
quemadmodum C.de agrie & cenf.lib.i i.ia
lol. non dubiumC. delegib. ficutdicimus iru.
alienatione feudi facta abique aflenfu iuxta
prardicbm Regni conftit. conftitutioneraj
diu. mem. quam ex rationibus prarallegatis
voluit ibidem dntiflmus Diomedes Mariconda Regius Confiliirius etiam in officijs
locum habereiqui tft in commento Gramm,
fu per conftit.pratdi&a poft num.45, fol. 8 . i
tergo.
Hare diffjs fuerunt traclata , difcufa, &
1 1 decifa cum eadem parte in eadem propria.*
cauia, dum de nulli race huiufmodi affictus
traclatum fuit inter eam,& Marcum Antonium Indicem caufam habentem D.Io. de
Taxis patre Comitis>qui D.-Iones -officium
prardium cum Regis licentia refignuit in '
perfonam prasditi Marci Antonij ; non obflantc qud durabat affins per annos quin
deeim i faua cum fpeciali obligatione illius, loanni Bapriftx Zabae patri conuentx,
fuitqj principaliter in caufa przdiadifceptatum; ft potuit fieri affi^us abfque afsenfu:& fic parieer fi abfque eo potuit officium
obligari i & in hoc fuie omnis controuerfia
& tandem decifum fuit contra partem,, prg-^)
fiippofita nulljtate affi^us fST obiigationiSA
ex defeu allenfus, fuit^pars condemnatatY
lid^laxationenipmci; > non obftante qnodlif
durabat oTtebpore affius>& nulla^fuit ha
bita ratio diputationis fieri fol itar; fi offici S
erae vendibile, fi aftentire Rex folebat , qux
lat traantur per Tell. Fernand, in 1. 16.
Taurinu.il. non folum, quiaqualitas officii
repugnaba*, vnquam reperiebatur illud
venditum, necquoquo modo oblgatufu_,,
aliter afientitum , fed dicebatur , qud
omnes Scribentes non negauerunt requiri
affenfum ; fed quod liante folito affntiendi
non erat interim contractus nullus,ficut di*
00 j
cimue

Ioannis Francici de Ponte

74
perfonarumjtameniura, & Doftores declacimus in feu..' , fed ftae in fufpcnfo contra
rauecuncquod fufficiar,quod concurranr re
ctus propter reconuaiidationis ex affenfu impetrando, & fie non fequitur coniquifita in diftis iuribus ver,vel interpreta
rme, dixit glo.notab.in I.& an eadem in ver
quentia ex foliroaflenciendi.quod interims
contractus ft firmus,& validus , qudq; afbo concurrant eod.tir.& glof.in verb.perfonarum ibidem, quod funt verba hxc large
fenfus non requiratur,qui cumomni iure interuenire debeat,interim nullum iu ex aftu
accipienda,& rext.in $. 1 .eiufdem legis dum
traar,qud debet efle idem corpus ; dicit,
eclebratoeff tranflarum, & fuccefliu amifqud non requiritur,qud fit omnin idem,
fafpc reconualidationis prop:er afenfum_
non conceflum, remanet actus vndique nulfedpinguius pro communi vtitate intelligi debet, vbi glof.in verb, vtilitate dicit, ra
lus:eo magis in officio qualitatis iftius, qux
omnia lat fuerunt difcuiTa , & fundata in_,
cionen* efle, vt Iitium fit finis Sc fufficit fe
cundum Alex.inl.fip nu.69.de re iudic.vc
allegata mea decif. 28. in hac propria caufa
fafta,& viuunt Artifices, qui caufam decideis cum quo lis agitatur,non fit omnino alius
runt,& fignanter Confiliarius D.Didacus de
vc dicatur efle eadem perfona, & deniquo
Vera vir doftiifimus,cV oculatiflmus,qui vc
Temper qud in fecundo iudicio venit difcutalis prxcipuus inter tot , & tantos Regis
tiendum,& decidendum idem ius,quodin,.
Miniflos fuiceleus Confultor I Huit r ifs. &
priori iudicio difcuflum fuie , & dec; , &
Excellentifs. D.Proregis, in cuius perfonam
dependetexeodem fonte, Temper obftabic
partes caufam hanc compromiferunt cum_
exceptio rei iudicata;, etiam qud res fit di
a m pli ( poteftaec : vt deccbat in perfo
uerfa.quia refpeftu iuris, & originis fempet
nam talem.confifa- in incomparabili,ac fineft idem,& interpretatiu eadem dicitur
gulari bonitate, cVchriftianitare tanti viri ,
res , & eardem dicentur perfona* . SLMarcus
& non minus admirabilisj ingenij lubl im ira
Antonius in ilia caufa ex iuribus D.loannis
te, ac capacitate . Przdiftus enim Confilia*
& vti ab eo caufam habens,eiusq; perfonam
reprcfentans caufam agirauit, & fic nonforius de Vera votauit in prardifta caufa & fidem facer poterit veritatis;funrq; repert*
lum non eft omnin ?lius,fed pro vna perfo
iurium Allegationestunc hinc inde ludicina erunt habendi, & hoc cft,quod dixit text,
bus prarfentatar, in quibus nil aliud difputaind.jf. I. quod pinguius pro communi vtiJitur, quim defeftus a Urn fus, fentencia-. ; Cate , vt litium fit finis , decilio eft (ynodalis
potuit fuper alio fundan, & fucceifiu diciSalyc.in 1. 1. num.3. C.res inter alios act.ditur iudicatum fecundum communem theocentis ibi , ideo quia perfonz non cenfentur
ricam Barr.in I.i.C.de ord.iud.cum alijs laomnin diuerfar,im funt quafi eardem, quia
tius adduftis per me in conf.6z.vol. i.nu.31.
vnus ab alio habet caufam , & quodammoS) & illud dicitur fencenria liter determina t',
do ratione connexionis , qua; ex peribna alquod eft difcufl um, dicit Laid. in I.receptitia
terius fumitur , vna quafi perfona cenfetur ,
hzc Salyc.ob quod verba, feu regula text. in
C.de conft. pecu.
Au get Comes motiuum,cV dicit, qudc
d. 1. cum quzriturcum duabus fequentibus
1 3 punftus i fie nuliitatis ex defeftu a fien fu s fie
fic erunt, fe u erit incelligenda,& ob id comiudicatus in caufa prardida , in qua etiam_j
muniter Scribenter tradiderunt Temper ch
comparuit D.Ioannes,qui pendente illa lite
itare exceptionem rei iudicata-.. ruando in-,
mouit pr.xfcns judicium contra partem ad
fecundo iudicio licet ad res diuerfas venit
reftit utione m omnium (fruuum perceptodifcutiendum,& decidendum ius dependens
rum.ac refeftionem da m nor um, & interefte
ex eodem fonte iam difcuflb,& decifo; quia
paflorum : & tandem pendente hociudicio
fufficit concurfus rerum, & perfonarum ve
fuit decilum Judicium prarcedens cum Mar
r vel interpretatiu fecundum Paulum de
co Antonio Iudice circ relaxationem offi
Caftr.Soccin.Ruin.Corn.& alios per me ccii, & in hoc, de quo traamus, venit deci
geftos in d.conf.62. omnin ad hoc viddo ,
dendum illud idem, quod fuit trafta tu m, diin qua caufa fecundum przdifta fuie iudicafeuffum , & decifum in primo iudicio inter
cum;& idem in conf.49.vbi lat,& ad hoc vc
eafdem partes: fequitur propterea,qud ob- 14 litium fit finis , plus voluerune Scribentes ,
ftet parti exceptio rei iudicata , & fie noiu
qud fi fententia eft lata pro & non contra
agentem,etiam fi fit talis,cuius non intereft
poceft fuper hac nullitate ex defeftu affenprodeft omnibus. quorum intereft, quamuis
fus fieri controuerfia,& lict ex regula text,
in iudicio non faerint, allegatur communiin I. ctirrt qu.tritur cum duabus fequentibus
cer text, in I. fiquis pofihumo S. fi quis ex
ff.de excepr.rei iud.ad finem,vt obftee exce
his ff.de inoffic.teftam.lat Alex.in d.l.fzp
ptio rei iudi-it.rcquiratur concurfuseiufdem rei, eiuidem modi agendi, earundemq;
nu. i i .nam Temper quod adeft intcrcfle, .
fine

Confilium

exxxYii.

jif

fane perfbraomnin aliar, & diuerfiras peti- ' Alx.in conf. 1 1 a. vol. u&c ide Anr.de Butr.
tionis alterius rei dependens, tarnen ex eoconiuluit in cap.exammata de lud. poft nu.
dcm fonce iam difcufTo, & decif >, operatur,
ix quod femptr harcclaufula apponatur,icc
larius tradidit Socc in conf. 192 nu.j.vol. .
vt interpreraciuc eadem res dieacnr, & fic
15 in illa cauita,de qua in d.con'.ci decifum._
& melius Crau.in cor.f.}26.num.ij.;vol.2.&
in conf.4i.nu.27. & generaliter fecundum__
fuit obftare exceprionem rei tudicatr petti exrimationem feudorum, peticione quo
communem fcholam Dodorum harcclaufuJa virtutem habet , quod fi non valet adus
rum alias per fententiam fuit exclufuscnam
eomodo,quo agitur,valeat ve valere poteft,
& fi aliud (it exrimrio , & aliud feudi m. Sc
' jjoceft dari adio ad extimarionem, & non_.
cumult odores Decius in cap.cum fuper
adfeudumex defedu aflenfus,vt dicimusin
.de offic deleg. & hoc importt claufula ilia
antecedens, deducens omne ius omni modo
feudo legato.& fimil. tarnen quia extimatio
meliori, ne dum prarmiflo; nam prarmifla, &
petebarur in ilia caufa ex eodem iure, & ex
deduca erat nullieas ex caufa doli, & Ifioecdem fonte, ex quo habuitoriginem petinis. ergo dum dicitur poflea, deducens omxio feudi . Proptereaexclufus feud i , fuie
ius omni modo meliori ne dum pra-miflo,:
vigore eiufdem fententiar exclufus ab extihare verba neceflaiioperantur, vt fit dedu
matione , quiaeftediu veniebar difcutienca nulli tas non folmex caufa doIi,& Ifiodum rus alias difcuTum, & decifum & lex
nis prarmifla? , fed omni alio modo meliori
non eft impnfira verbis, Ted pinguius iunt
competenti, deducens circa hoc omne ius.
cipienda.vc litinm ft finis.quod tantum iu
Hsec lint ex abundanti dida , fiquidenu
ra cuftodierunt, de quo in I. properandum_j
xp caufa tradatur coram Principe, qui poteft
16 in princ.C.de iudi. vbi Iuftinianus Impera
ferre fententiam ex alia caufa , qum dedu
tor dix t,propersndum nobis vifum efl, ne_
ca veritate infpeda, Bart, in l.Aemilius ff.
lires fiant pen immortales,& vitar homin
de minor, col fin. cumult decifiones Iaf.in
excdant mcdum,& Gregorius Papa tradiJ.vinum nu. 44 ft.fi cere pee. & rurfusquandit iurantium controuerfias celeri fencendo Iudex efl informants de fado,& fibi contiaterminare,& arquitati conuenit, & rigoiatexadisplufquam fie aum in libella,
ri in cap. iurgantium de re iudic.
poteft pronunciare ex officio fuper omni eo
Ex hoc primo puncto poterie caufa hax
quod ex actis refuira t, quia aa faciunc no*
17 facile decid, & flanee nullitateafridui3rn_,
torium, & maxime hare omnia proeeduneiti
reftitui omnia in integrum cum refticutioAibicratore,& amicabili Compofieore.Hc
ne hinc inde reeeptorum abfque alia fadi
controurrfia,& exceptio rei iudicata poteft
omnia author. Butr.Anan.Imol. & aliorum
tradidit Felyn.in cap. licet Hell num.28. ? 1.
opponi duplicirer in vim dilatoria; , & in-,
vim peremptoriar, & fic ad mrita caufa;, de 20 iy. de limon. cum<$; nullieas defedu
quo in alleg. conf. 49*
aflenfus nullamfadi probationem requirat;
fed confiflae in mero iuris pundo ; propeeNec dicat pars, nullitatem hanc ex deferea non eft ordo iudiciarius requirendus ;
18 fiu aflenfus n6 efle dedudam fpecific:nara
fed debet negocium terminan abfque alia-,
dicitur dedudam efle nullitatem affiduum,
dilatione fecundum , & commu
& licet expreflum furir,qud propter donem dodr. Innoc. in cap. cum inter de con
lum,& fraudem;camen in conclufione ibrlfn- t. & in cap cum inter nu. .de eled. qud
li dicitur, qnod annullatis contradibus , &
locationibns^ftantibus dolo,& larfioneenor- 21 erit indubitabile in Regno , vbi proceditur
fummari,fimpliciter, de plano,fo)a facti ve
rniflima, officium refticuatur cum omnibus
fructibus pereeptis , & percipiendis , dedurtate infpeda. Importt enim hoevr poffic
Iudex condemnare ex alia caufa , qum de
cens omne ius,etiam perclaufulam.fi qua,
duda in libel lo:& fa 11 it regula. quod feneenmihi iufta caufa, ac omni modo meliori, no
tia debet efle confoimis libello,& h.cc eft
dum pra-miflo, quod efl dicere : vt condtmcommuniste quo per Alex, in 1. fi ita ftipuriaeio fiat non fi !m ex caufa prarmifla, qua;
latus jf.Chryfogonus de vetb.oblig. quem_t
fuitexpreiTa , fcilicc doli,& I i Monis, fed ex
allegat laf.in l.certi condidio Jf.fi nummos
omni alia caufa nullitatem imporranre,de& in l.vinum fF.fi cert. pec. Dec. late in cap.
ducens omne iusomni modo meliori , comdiledi de iud. Soccin.Corn. Crau. & alij adpetensnedum pra;miflo,fciIicet expreflb,
dudi perTiraqu. de recrad.conuene in fin.
quod efl proprium huius claufular,omni mo
nu.101.Scracc.de merc.par. j. vit. pare. prindo mcliori,per qua libellans noluit fe aftrincip. tit.de libell. nu..latifli m Menoch. de^
gere ad caufas fpecificatas , fed quod petic ,
arbicr.q. } i.Maranta in fuo fpec. qui loqui
vulc obtinere,non folum modo dedudo, fed
dam omni alio modo meliori fecunduau
tur in Regno in verb, ludiciorum dift.p.nu.
31-

Ioannis Francifci de Ponte

do in conrraftibus bona? fdei .
3 3.Gramm.dccif. ij.ru. j. dccif.19.nu.} dePoteft etiam dolus eflfc d-eepriaus nonJ
cir.103.nu.T41.Carau.in ricu i83.nu.io.pofl
daqs
caufam eontraftui,fed incidens: quia_.
Blancum de comprom. in verb. Tola pur*-
quis
erat
alis contrafturus, fed inducitur
ai nu.38.vol. j. traft.. quod fublimicaueciente
valorem
rei ad contrahendum tritio runt Blanc & Straec. vbifupra, quando Iuri
pretio;tunc
enira
quia nonmteruenic cir
dex de cania dedufta in procelfu, & non in-,
ca
totalitrem
alf
quorum
ex fubftantiali libello plen cognouir, cam pro aftore, qu
bus
contractus,
fed
folum
circa
ahquam_pro reo : quo cafu cetfat obieftum , ne alius
partem
pretij:runc
non
annullatur
ipfo iure
mdcfcnfus remaneat ; & fic refpondecur decontraftus,fed
bene
facit,quod,ex
ipfo
con
cif.Afilift.nu.6o. & in haccaufacum pftus
tractu
oriaturaftio
contra
dolofum
ad
refit iuris,& alia facti probarione non egeac ,
ftitutionem
damni
paffi
propter
dolum
fe
non eric de opinione dubitandum , eo magis
cundum
glof.in
1
eleganter,ibiq;
communi
quia pars in proceiTu agitato in Reg. Cam.
ter Scribcnres fF. de dolo, & ifte dolus fiue_
cum Marco Antonio Iudice fuper relaxatiodat
caufam contraftui.fiu incidens femper
ne officij Kabuic fuper hoc cerminum, fuitqj
dicitur
dolus ex propofito,quo cafu.vcdicir
inftruftus proceffus , & tandem punftus deCrema.infimul
cum alijs omnibus,opus non
j terminar us, & in rtum hare vera funt,quod
eft
vti
remedio
text.in d.i. . imnonrequipote Iudex in cafu pracdifto credere proritur
Izfio
vitra
dimidium,nec erit in facl
bationibus perfuauis , qu* non eTenc alis
tate
emptor
is
,
feu
vendicoris fupplete pre*
concludenres in iudicio plenario, eleganter
tium,
qua;
vt
diximns,
firmar ibi PineW. CaArct.inconf.84. col. j. verf.& hoc maxime
gno!.Padil.&
omnes
fatenturhc
ee coroquem allegar, & fequicur Dec. in d.cap.dilemunem,&
infra
latius
demonftrabirur,
idem
fii col. .ante nu.4.ve-f.*.quod Iudex .laf.in
Couar.
var.
refol.lib.i.
cap.+.num.i
1.
verf.
d.jT.l nummosnu.j .Blanc.vbi fupra nu.39.
& in Arbitro,qui haber poteftatem indican quoties vero.
Cumq; vt diximus , dolus probetut di de iurc,& de fa&o, dixit Bald.in l.folam_
$
icfturis,&
prrfumptionlbus. Sc iniUis pro
C.de teftib in fine, quod poteft inhzrere ex
bacio
per
coniecturas
dicitur probatio di
fua confcientia rationi non plenx , fed perlucida, vc author. Odrad. dtxerunr Vcron.
(aafinc.
Sedquando de pr^diftis dubitar>?tur,eau z6de lima!, contr. nu.86. Proprerea Iurcconfultus in 1. 1 . jf.i.ff. de dol.dirfinicndo dolum ,
ia hare , vt ex nota facti apparet , eft in tuto
dixit
r (fe omnem calliditacem, fallaciam_-,
tarn ex notorio dolo ex proponto 1 dance*
machinationem ad alterum decipieadam-it
caufam contraui, qudm incidenti, atqueu
vbi glof.declarando text, dixie cillidiucena
ex enormiiTima lxfione long vitra dimidia,
confiftere
in tacendo,fallaciam in mentienqua; quando eft talis, dolum pariter ex prodo
i
&
machinationem
in arte verborum_,,
pofico indicat,& confequenter fi affictus.de
*7
&
text.ibid
dixit,
quod
femper quod aliud
quibus agirur,funt dolofi, ac in fraudem fa
agitur,& aliud fimulat ad deeipiendum al
ti non erit dubitandum de ipforutn inualiterum,probatur verus doluSjcV hoc eft quod
dicate, ac nullitate.
dixit cexc.in l.iXfin.flf.de aftio. empt.ibi
Et non vagando in multitudine Allegaimprobato more verfatus flc.ad omnia dam
24 tionis Doftorum,cum materia fit ampia- ;
na tenetur,& text.in l.ea,quz /.fin. de confed loquendo fecundum communes conclutrah.empt. dicit , dolum malum fe abeiTe>
(iones Modern ioribus recollectas , dico ,
prstftare venditor debet , qui non tantu in
quod author.Bald.in . . C.de refcind.vend.
eft, qui fallendi caufa obfcur loquitur,
communiter recepti dicit Crem.in repet.d.
fed tiam qui infidios obfcur diffimulat.
l.n princ.Cagnol.ibi nu.i 5.16.17. quem fedicit ibi glof.tacendo,& in eo,qui tacec aliquitur ibidem Pinell.par.2.cap.2. nn.11.11.
qua , qua: fi expreififlet , alius verofimilicer
13.& ibidem Padill.num.- i.quod poteft in-,
non concraxiftecvt tali cafu dolus prfumacontractu inreruenire dolus dupliciter, netur,& contractus refcindacur,lat Mafcari
gptiatuus,vt in termini's d.i. 2. & deeeptiuus
de
probat.par. 1 .cnncl. - j i.nu. j . verf.octaquando quis ftudios conaturalium deci28
U0
limito poft Ay m. conf. 14 j.nu. 2 9. S conf.
pere , qui pre-batur conieuris, & prarfum193.nu.14.cV proptere Doctores voluert,
ptionibus.
qud feiens valorem rei , & emens ab igno
Dolus deeeptiuus diftinguitur pariter du
rante
ilium etiam fine mendacio, aau per*
pliciter, vno modo dans caufam contractu! ,
fuafione
viliori pretio etiam infra dimidiata
& dicitur,quando inducitur quis ad contradicitur
cfle
in dolo : ta lirer qud tenetur ad
hendum,qui alis non erat contrafturus , &
refectionem omnium damaorum,& interef
tunc annullatur concraus ipfo iure,loquen

Confilium

j
t
i
t
f

{
ru

$
f

^
*
j

fc: quia vedium eft,ex taciturn i ta te feien

ti* veri valoris re dolus arguitur % ica Conar.var.refol.lib.>. cap. 4. poft nu. 1 . allegar
glof. Parif.in tra decontra.q.14. nu.17 j.
quia feienter tacer,quod fi alius fciuifler.n
vendidiflec, & eleganter Calcan.in conf.25.
col. j.vcrf 2. pro ifta parte tradidir,quod da
ca feien tia valoris rei in empeore , & igno
rancia vendicoris, ex quibus concurrente lfione prxfumitur dolus : propterea contra
ctus annullatur,fequitur Mafcard.vbi fupra
nu. 1 1 i.verf.6 1. fallir, & hoc eft, quod dixie
texcin l.Iulianus in princ.if.de aio. empr.
quod inter eum,qui fciens>autcignorans vdic,*dirFerentiam facie in condemnacione ex
cmpto. Aie enim qui pecus morbofum , auc
cignum viciofum vendidit , liquidem ignorans hoc fecie , id eaneum ex empeo aione
przftaeurum, quanto minoris eflec empturus.fi ica id ee fciuiflee/. ( ver fciens rcticuic,& emptorem decepie omnia detrimenea.qux ex ea empcione empeor contra xerir,
a 9 prarltacuru m ei . Hinc dolus ex quali cate*
fai.non quanticaee prerij confideratur, di
xiceexc.in (.dolus empeoris C.de refc.vend.
& quando fimulacur pretium , ponendoaue
plus auc minus eius, quod ver eft abfquo
kientia eius,cuius incereft dolofus actus in*
dicatur , & confequenter debet damnum.*
paflo reficere omne incerefle , text, eft in I.
venditor C.de refcin.vend. vbi glof. in verb,
quam porcbibiq; Odoffr. Paul, de Caftr. &
omnes, quia hoc eft aliud agere , 8c aliud fimulare ad alterum decipiendum ex quo vt
fupra diximus, oritur probatio veri dol i.qu
cnim contra bonam fidem fiunt, veniunr iru*
joempei adionem.dicic text. in l.i. jT.t.dea.
empc.& contraus locacionis eft bone fidci
glof. in 1 fi olei C.locac.in I.fi ea parte C. de
vur.Pinell.in d.i. >. par. t. cap. 3. nu.17.
Applicando nuncquac fupra fundata funt
ad fau m, de quo agi mus,v ideamus quomodo procedanc , fi pofiuae tenete probabiletn
dubitationem-. .
Reperiebatur officium affiaeutnD. Al
lgre de Taxis,qui affius perd ur aba r vfque
ad annum 1 582. ex quo fit,quod D. loannes
de Taxis officii Dominus non pocerac cogitare, nec aniroum habere faciendi nouum_*
affiftum, antequam finem aeciperec affius
D. Allgres.
Hic v idemus.quod Marenus Zabat Alius
D. Miegra* conduricis difeeffic in an. 1 578.
ab hac ciuicace Curiam ver fus,& fie per an
nos quacuor antequam laberetur tempus af
fius D. Allegrz , & procurauic in Curia_.
nouum afh&um per decennium.qui affius
erTcum haberec poft affium completum

CXXXVI.

717

D. AHegrx marris, & quid plus ad inducen*

dum D. oanncm ad prxmacur locandum
obrulie muruare ducacos t 3. mil. & . ex
tunequos D. loannes quibufdam Mercatoribus debebat.vt ex hoc fuis necefltatibus ,
in quibus reperiebatur,occurreret.JIdem fecic Ioan.Baptifta Zabat filius D. Allegrx,&
frater Marcini, qui durante affiu Martini ,
qui complendus erat in annum
procu
rauic nouum affium per 1 . annos in anno
i'8.decurrendos ab annoprardio 1591.8:
fie per annos fex anticiparos , & pariter ad
conducendum D. Ioannem ad affiandum *
qui aliter affiare cam prarmaeur cogiearc
non poeeracinduxic illum ad affiandum-
cum oblatione mutut duc.25.mil.vc D.loannes in necefficace conftitutus ad contrarendum inducerecur ex hac earn anticipaca locacione. Ifti condw ores non habebanc con
currentes ad conduit ionem officii, quia ne*
mo cogitare pocerac locaciones prarmaruras ; fed expeabanc tempus loeationis fa
cienda; fuo debito tempore , quando tempus
affius fai elabereeur . Et rurfus acceffic
Marti nus in parces Hi (panic, vbi concurre ces adefle non poreranc, quia non informac
de valore officij,& qui Neapol.repen'ri potuiflent , hoc ignorabant, & fiedici poceft
quod occult, & fecreco affius procuracus
fuie.
Officium hoc ftecle in domo iftorum de>
31 Zabac per annos fer 60.& vlcimo loco c
duum cenebat przdia D. Al legra mater
Martini,& Io.Bapciit3E,& fie eranc ifti prac
tic verfaei,ex quo n< n poceft dubitari^de
feiencia valoris illius,dicic Bald. in d.i. . nu.
a j. Crema ibid.nu.89>& nu. 206. Cagnol.nu.
ia5.Dec.conf.28 j.num.4.& contra praeiumitur ignorantia valoris rei in eo, qui ftac
in partibus longinquis vitra marinas, Bald,
in alleg.l. 2. nu. 29. Salyc. num.? } & omnes.
Nunquam enim D. loannes fuit in hoc Regno,nullam vnquam habuic officii informationem, ni fi earn, qum D.Al legra ijdemeji
de Zabac dederunc , qui officium cenebanc ,
crante]; perfona* cam coniunz , de quibus
verofimiliter confideredebebat , & firmicer
3 credere, quod non eranc illum decepturi, &
generalicer in cerminis illius legis praefumitur ignorancia, & regulam reailumit cum_
fuis ampliationibus, & Iimicacionibus Cre33 ma.ibi num.ao.Nimia enim diligencia ar
gir dol um, Natta in conf.436.Mafcard.vbt
34 fupra num. 108. cautela; inufitata: indueune
falfi pra*fumptioncm Bald.& Ang.inl.fi quis
fub conditione ff.dc cond.Jinftit.
Videmus igitur officium hoc tarn longo
tempore deceneum in domo ilorum,quodq;

7i8

Ioannis Francifci de Ponte

tarn anticipt* procurent noua arrendam
quern allegat,& fequitur Soccin.inconG 48
OU.J.& quanquam Pinell.in d.i. . par. 2. cap.
ta > & perfonaiiter accdant vfque ad Cu
2.nu.j?-& i6. voluerit hoc proceder in fa
riam : ergo negotium erat eis expediens, Sc
ro poli; tarnen Anch.Sc qui eu m fequuti st
JJ perquam vtile, D.Ioannes locare non cogvoluerunt proceder etiam in foro fori 8c
cabat i quia durante affiu alterius locare^
data fciemu emptors, & ignorancia vendi
non poterat, ad text, in 1. ne cui C. loca. Sc
tors non precedit dium Pinell. nec in his
fie non locaturus>ad locandum ioducitur vitermini's loquitur text, per cam allegatus in
liimo precio , ignorans ici valorem perfo
I.nonidcirco C.de refcind. vend, ex quo fir,
nis verfatis in officio,verum ipfius valorem
quod Doctores communiter tradiderunt, vt
fcientibus,& vtadlcc4ndum tarn prma
iupra notauimus, dari refeonem omnium
ture inducerent neminem adjperdendum_
damnorum,& ntereTeei , qui ignorancct
procIiuem,ignarum valoris rei , Si in neceCvendidit viliori pretio feienti verum rei va
fitate conftitutum, alliciunt ipfum cum pelorem, & in foro poli communis eft Doctocunijs mutuandis: ecce nimia diligencia, Sc
rum opinio , quod omuis lacfio debeat rcfict
-cautela inufitatae, & CKcogitatar,.& adpro
etiam infra dimidiam, & hanc efle comma. pofitum dixit Bald.notab.in conf. j j. amnem opinionem Canoniftarum, refert Padii.
plius feiendum eft vol. J. quod in fraudibus
in d.i. 1. nu 7 ). fus Couar. qui cumulatif!prarfumendis recurrendum eft ad difcrerionera virorum fenfum habentiummam ex ni- 19 numros var.refol.cap.4.nu. 1 1. 8c quod dicitur licitum efle contrahentibus inter to
3 ; mia cautela fraus prafumitur,confiderata_
dec pere in modico,dixic Bald, in cap cutlj
qualitate perfonarum,& circumflantie (unt,
caufam lo . de tebb. vt minime liceaciru
quae aggrauant , ex quibus animus ludicis
foro concientiar: quiaconfeientia idem eft,
indycitur ad credendum,vel difcredendum,
quod bonus vir , fed hoc non conuenit bono
dixit idem Bald, in cap. cum caufam nu. 47*
viro,eciam in mnimo aliquemdecipere,di>
de teftib.& habemus hicquod tempore affr
40
xit glof. Celebris in 1 femperin conutntio*
tas Martini , in quo fucceffic mater per nibus de reg. iur. & fubdic Bald, quo igitut
lins mortem, exercuic idem lo.Baptifta Zaibit anima Mercatoris ? Sc refpondec Alex,
batofficium,qui demum procurauit nouum
afficbm per annos 1 5 . in anno 15 8 . & fie
vbi fupra hare formalia verba: Ander ca
fa del Diauoo,Sc Crema in d.i.:. nu. 1 1 8.poper fex annoSiantequam impleretur aififtus
fuit regulam cum fallentijs, quod licitum_
Martini , vt (ic dicamus nullo modo poflc.
, eft contrahentibus inuicem ic deeipere , Sc
caderein eoignoranciam valoris officij .
Diximus , quod fuie indu us D. Ioannes
refert communem elTe, nec in mdico /
ad locandum principaliter, quia in necefidum confeientiam authorirate B. Thoma*, 8c
tateconftitutus reperiebatur debitor mulaliorum,& idem ibi lat CagnoI.nu.20.cuq;
torum , & ob mutuant pecuniam , quam ifli
caufahactraetur coram tarn religiofiflimo , Sc fupremo Iudice , cui omnis poteftas
obtuleruntt nefcius, & ignarus valoris offi
data eft iudicandi de iure, & de racto fecuncij, illud pro viliflimo prctio loeauie, in quo
dum fuam confeientiam . Proptere fupranotetur folemnis decif. Anchar, in cap. pecdita in cafu , de quo agi mus , erunc iadubicatum num.i t> de reg.iur.in fexto,quam fequitur,& extollit Calcan, in conf. 21. col fin.
tata. .
In hoc denique fa&o,in quo ver famu-,oi
verf. prarterea dico , vt fi qui.s vendar vilius
pofita per Iurecfultum circa dirfini tionem
propter neccfitatem,quia pecunijs egebat i
doli coneurrunt exbera n ter: nam adeft cal tunc.cum diminutio fundetur fuper caufa_
liditas,quae coniftit in tacendo, & ifti feienminus rationabili datur contractus refeiffio
tes veruni rei valorem, recicuerunr ade t fal
& multo fortius hace proceduntfi emptor
lacia, quxconfifticin men tien do, dumfeceiciuic rei valor,& venditor ignorauit: tunc
runt a ffidus apparentes, & fimulacos vilio
enim eft in mala fide ,& non poteft fructus
lucrari.idem Calc.inconl.18.nu.2x. Alex. in
ri pretio, vnum agentes, & aliud fimnlances
addit.ad Bart.in Litem fi pretio if. fin. ft", lo
in locatoris ignorant i< , & confifi de_
fide iorum condudorum tarn ipli con iun ca. fequrtur Anchar, laf. qui dicit ill tus didi
ftorum , & machinado hic concurr ex innunquam efle obliuifcendum in $. fed ifto
tempeftiua,8 praematura locatione , Sc perquidem inftit.de aio.& quando etia fcienneceTe vfi fuerunt arte verborum,quia fi after aliqua neceffitare compulfus quis ven
fausfai fuerune (i muate viliori precio
dit minori prctio femper^ei fuccurritur:qa_
dici oportet finem fu i fie oceultationem ve
non adeft vera voluntas , & emens peccat,
ri valoris rei & perfuadere loca tori cum_
etiam quod caruerit dolo, & fraude , Salyc.
arce
verborum ad locacionem faciendam, 8c
j.in auth.ad hscnu.78.q.u.C.de viur.
boc

Confilium CXXXVII.
hoc eft proceder improbato more, fecundumlureconfultum, &infidios diffimuh
re & quid dubij, quod fi verus valor fui
D.Ioanni infinuatus, minime contraxiftet,
41 & fic adeft dolus ex propofico dans caufam
contradui,cum nullo modo D.Ioannes cam
prmatur locare cogcabae,etiam quia no
poterat, iuxta text, in d.i. ne cub & ad inducendum loeatorem ad locandum , qui alis
locacurus non erac , adhibenc caucelam , vc
effeus locacionis transferatur in diem fini
42 tat condudionis,& animus probatur cx-coeduris,ad tex.in jT.pauonum in fin. vbi glo*
inftic.de rer.diuif. in I.fedlulianustf. proinde,vbi gl. in verb.mtelligendumq; ff.ad Maced. & in hoc dolus latebat, quia fubftrahcbancur concurrentes ad conducendum^cum
on poccrant fcire.nec cogitare intempefti
uas,& prematuras locariones; fed expedabant tempus quo implebantur locaciones
fade predecefloribus.
Infuper adeft dolus incidens , vc ex fupra
diis notori demitratur mulcis, m ukisqj
modis,ex fciencia veri valoris cdudorum,
& ignorancia locacoris,ex dolofa taciturni
tate,ex prematura comludione>ex occulta
tione yeri redditus cum fimulatis iubaffidibus , ex mutatione pecuniae ad alliciendum
loeatorem in necefficate confticucum , & ad
locandum quacunque mcrcede,& cum Hijs
fupra Jar confideratis.
Ht poderetur vnum notabile in hac fimulacione fubaffiuum: nam dctegitur monopolium ver faum per matrera,&filios ad
Recipiendum D Ioannem*
Martinus Zabacfilius eratdifceflurus Cu
riam verfus ad procurandum afffidum offi
cii, quod oportet,ve fueric comunicato con*
filio cum matre , & Io.Baptifta fracre , quid
facie O. Allegra in anno antecedent! 1577.
fubaffidac inquam per annos quinqu Per .
cacia , & app arene affius fai vili pretio,
quibus fubaffidatores gudere debebt vfq;
ad annum 1582. quo tempore complebatur
conduio D. Allegra*.
-Martinus in anno fequenti 157^- acceffie
ad partes Hifpanie caufa affiduum facidi,
& nemo dubitare poteftfecum afportaflo
copiam horum affiduum ad demonftrdum
reddicum officij;nam hoc cfhquod fupra diximus author. Bald.quod in fraudibus prefii
mendis recurrendum eft ad dcfcritionem_#
virorum,fenfum habentium.
Martinus deceffic port affiftum habicum
in eodem anno 157& Ciuicace Ianu*,antc
quam rediret ad fuos.
In anno denique 1 579. & fic ftatim port af
fidum obcentum D. Allegra vei hfresMar>

7*?
tin,& Ioan.Baptifta filius, & fraeer faciunc
nouos fubaffidus percaciorumeiudem per
fonis t quibus fuerunc fai in anno 1577. &
hoc per aliud quinquennium decurrendum
ab anno 1582. qui fubaffidus funt long ma
jori mcrcede,quafi in duplo iliius.qua fubaf
idaca repcriebatur percacia in dido anno
I577.& in hoc funt cautela fimulatx, liqui
dem per vnum contradum affidant pro de
cern, exempli gratia. & per alium vltra affidum ex tunc foluunt in pecunia numerata
notabiles quancitaces vltra penfionem conucntam.
t
.. l0 ,.; .
Quid igitur ex hoe infertur/& ert fi ai
fius fai in anno ij77,fui(Tent veri,& non
fimulati, quomodo credendum eft, g> ijdcm
fubaffidacores,qui fubaffidu gaudere debebanc per tot um annum 1 582. voluiflent in_.
anno 1579* fubaffidare per aliud quinquen
nium decurrendum ab anno i582.&interim
in anno 1 579. foluere notabilem pecuniary
quancitatcm in partem pfionis fubaffidus,
qui effedum habere debebat in anno 158a.
poftquam abfque alia pecunia: folutione*
frui debebant,& pote rant fubaffidu fao in
anno 15 77-duracuro per quinquennium , &
hoc.vt dium eft,fic per coucradus feparacos,& diftindos. .
Rurfus quomodo fubaffidatores diuinaturi eranc , qud reddicus percaciorum ab
anno 1582. in antea debebjnc augmentan.
& ipfos fore in lucro, ob quod >uft moueri
debuifent ad fubaffius augcnJosintanu
notabili quanticate.
Ex hisdicend indnbitat eriequ od fub
affius praecedentes in anno 15 77. non fuerunc veri, fed fimulati ad decipiendum D.
Ioannem, vt nouam facerec locacionem vili
precio; & demum obtento affiu ftatim fequuutur hi alij cum coatraibus fimulatis.
ex quibus decegienr fimulatio primorum,&
fraus , & dolus affius fai per decennium
Martinojcum cferebancur ad annum 1582,
quo cempore incipiebat Martini conduio,
volueruntq; demonftrarc veritatem reddi
cus officii in prxdio temporc;fed fimulati
cum palliacis contraibus.
Mult magis hace pacraca fuerunt in affi
u Io.Baptiite, qui peruenic tempus annorum fex,antequam affius Marcini comple
recur, conduxic per annos ij. decurrendoc
poft lapfum temporis affius Martini fai,
Induxic D. Ioannem ad locandum tempore,
quo cam prmatur minim in animo ha
bere pocerac.nec cogitare ad nouum affiu
faciendum, fi adhuc fupereranc anni quinq;
affius Martini, & allecic ipfum , ac follicitauic cum accommodacione aoricipaca irt*
eau-

7o

Ioannis Fran :ifci de Ponte

Hic fubaffus fuie ma g is fmulatus om

caufam muturfeut.ij.mil.vt fuis necffitanibus ali;s,*nam idem Balda, dum incipic af
tibus Dloannes occurrerec/, & ne de cnorfius Io.Baptifts,fubaffiat i terum literas
miflima lxfione,& de vcicace preci; confta
folas pro duc. 4. mil. & annis fequtibus pro
re poflet, fecic ifte percaciorum fubaffius
duc 4.mil.&5oo. quinqu mille, & fex mille.
pro certa annua mercede,& dcm per par"
citas bar corum Tunc deters folutiones peQuid igitur a pud Iudices circfpeos eric
de hoc fao dicendum, male olet ver eaucuniarum eodcm tempore vier a mercedem
ia,& ver monopolism factum fuie per ma*
conuentam in A1mrnaduc.24.mil. & dicitur
trem,& fracres.vc diximus, contra D.Ioartin eaufa,vt ex albaranis , & idem contina
nem ipforum coniunam perfonam contra
me D.Allegra mater port mortem Io.Bapc.
fili j,vt tutrix ciusfiliorum.
"
omnem bonam fidem.
Sed quid plura , vt omnia concludantur
Sed experientia, qua; eft rcrum magiftra
4 j fecundum theoricam Bald, in l.multum infaainanno 1 604. per D.PetrumdeBiuero
tcreft fl quis alteri , vel fibi, videlicet,
ordine S. C. dum ipfe officium hoc adminipriori, pofteriori,& ab vtroque fimu! iun*
ftrabat , clarefcit hancfraudulentam fimuto, adelt in proceu memoriale oblatnm_
lationermfiquidem apparecquod licerar tapro parte D. Catherin* Zabat Amicz D.Etum Prouinciar Calabria ad rationemanni
; ionorar.in quo conqueritur de D. Garfia de
important fummam duc47j;8. vnde quomo
Toleto tucorc , ex eo, quia augere intendedo credendumeft, officium totum impor
bat affium percaciorum in annuis due 4.
tare folum duc. j. mil. & v t dixit glo.in remil.& petit>quod1nhibeatur, quia hoc eflee 44 gula femel malus de reg.iur. in fexc, prarin maximum damnum pupillae ob litem prz
fumitur'interdum ex prarterito circa pras eritem,qu* potcrat importare amiffionem
fens, & futurum, interdum ex prarfenn c/romnium eius bonorum,dici en im Bald.iiu
ca prxteritum , interdum circa przfens , &
-J.fi. C.de probat.col.i. author. Nicolai de-
interdum circa futurum,de quibus face eci
Matarel. qud vbicunque ex qualitate, &
per Menoch.lib. i. q.24. hicinquam orme*
multituditie indiciorum indicator ventas
praefumptiones concurrunt ad hanc limlaoculis mentis iudiis , fie ut clara lux oftencionem verificandam: poftquam rcfpicu
dit veritatem oculis corporis, & recurren*
mus eempus prxteritum , demonrrauimus
dum eft authositate eiufdem Baldi ad difcrc
omnia fimular gefta in anno IJ77-& > 79.
tionem virorum , fenfum habendum , & eafi refpicimus tempus futurum, cicct ai fi
L demq; pars fatetur officium redditus due.
us faos lo. Baptifta in anno i;5".paii96.mil. & plus, dum in S. C. petijt liquidater demonftrati fucrunt fimula ti, & hc protionem alimentorum , & hoe non dixit capri affius per Baldam faus corjus offi
fu.nec perfunor*,fd diftihim, dicendo,
cii pro ducy.mil. apparet nonvcrus,edimqud percacia fubaffiata apparebant pro
poflbilis , fi itera; tantum, vt diximus, ptr
duc.i7-mil.&o.& reliquum officii imporipfum poftca affiatar ad hanc fumroanu.
tabat alios due.9.mil.quodq;liter fois fubafeendunt : vnde arguendo d priori, polteafficeatae apparebant Alexandro Balda: in-.
riori,& ab vtroque fimul iuo, author la
ducannuis 6.mil. Quid igitur dicendum de
te Bal. ve (, qui loquitur in propria ma
affiu fao per D. Ioanncm pro due. quin
teria fimulationis;affius ifte fmulatus iuqu mille?
dicabitur.prout omnes alij,quod potiifim
t antequam vlterius procedamus notedemonftrant verba ilia , vt albaranum cr_,
cur alia fraus,& alia fimula tio , Io. Baptifta
hoc faum publicari non deberer , nifi in
Zabat dum procurare voluic uum affium
cafum mortis; ergo latebat anguis,& femel
per annos 15. voluit perfuadere paruitatem
malus femper prarfumitur malus in eodcm
redditus illius,& fic in anno 15 86. quo tem
genere mali,vc in dia regula femel malus,
pore ipfe affium pra;ueniebae , fubaffiafie in vfurario,in periuro, & fimil. comme,
uit, poteftatem ad hoc non habens ind. an
niter tradiderune Scribentes , ita qud ft io
no 1586. totum officium demptis procacijs
practcrieum fimulati fucrunt fai affius,&
cidem Alexandra Balda; pro due. 5. mil. &
ex prxterito praefumitur in futurum, & indixtt,qud poteftatem non habebat in anno
futurum affius fimulati detei funt , ergo
1586. quia durabat adhuc affius Martini,
ifte mdius pariter fimulatus iudicari decuius harres erat D.Ailegra mater,& durare
bet,& facit regula illa, qud probat is extre
debebat per totum annum 15 92. hic fubaff
mis,media prxlumuncur,*: fie poffeffio meus fit mediante albarano,& dicitur in par
dij temporis pariter prxfumirur, principio*
tita banci, quod non erat oftendendum nifi
6 fine verifica cis,de quo in meo con . 5 ?.nu.
in cafu mortis.
7 .vol. i.
Ie

Confilium

CXXXV.

7Zi

Tmo died plus fiante qaalicace huius fai,

lac Menoch.poft Euerard. & Alc.in d.q.24.
4? ex Tola experiencia fafta ordine Sac. Cf.
nu 3 7. vfque ad nu.4.2 .& dum non datur imiudicdus eft verus redditus huius officii re- 50 poffibilicas flatus praefenrisad prxteritum,
flatus mu ratio non prfumitur,nifi probetuc
fpeu licerarum Calabrias , quarum non read cext.in l.cum quis rf.de folur. vbi elegan. '
periuntur libri, vt de caeteris omnibus qud
Bon eft parus confiderarionis ad fraudem.
Paul, de Caftr. & ficut voluntatis mutatio
prfumendam>& augecur fraudis prsprio:
probanda iuxta text.inl.eum qui,& in 1. j.flf.
quia libri omnes fai tpc affius lo. Bapti
de prob.ita par i ter dicend eft in mutatione
ftatus rei,& in cafibus inquibus ex prifenci
zas exhibiti fuerunc ordine S.C.ex g,bus cal
non praefumitur in prae teri turn , intell igitur
culus fuit faus.ac bilancium omnium red
quo ad plenam praefumptionemjfed bene redieuum officii, & ijdem libri demum reftitufultat praefumptio n leuis.dixit Bart.in d.i.
ti fuerunc per decretum S. C. eidem parci,&
ifti hodie , dum per parte fuit petita reuifio
ex perfona in fi. & ex qual irate negoci/ pot
efle ilia vald probabilisdixit Alci. deprxcalculi, minim reperiuneur, q pernecefle fa
fumpc.reg.2.praefumpc.26.infl. qu allegat,
um fuit,vt Veritas occulretur, ex quo ori
tur ado de dolo.de falfo,& fraus,& callidi& fequitur Menoch. vbi fupra nu.??. & Hcc
tas manifeft probantur elegs eext.ad hoc
fruftus fine variabiles fecundum tpa; tarnen
d traamusde praeumpcione.nihil hoc ad
in l.fi quis affirmauerit $. fin. ff. de dolo, exquo text. dici gl.notab.in Leu qui C.dc fal.
cafummam praefumptio eric de praefenti irk*
bitacommittic falfum, qui clac, (icut qui
preteritum sm prealleg.dum concrarium n
probatur:contra quam data probatione in-.
facit,ad idem tex.in 1. Paulus ff.ad l.Corn.de
fal.glo.in l.i.jT.qui in rationibus in verb.vel 51 contrarium, bene ceflabit prfumptio.quia
rem eo.tic.quodq, culpa,& fraus, arque calcedet veritati , & vna praelumptio validior
Jiditas ex hoc argua tur text, eft in cap.pue
tollic alteram ad tex.in l.diuus ff.de in intenit in fi.lo i.vbi gl. in vcrb.inftrumra extra,1 J2 gr.reftit.& praefumptio hominis,qudo non
kuis eft ponderis,trasferc onus probandi in,
de teftib.cogend. quae dixit teneri partem ad
interefle,quam allega t, & fequitur Alex.in_,
aduerfariam,vt ex Specul. Bald. & alijs tra46 addi.ad Bart.in l.in fraudem /.quoties ff.de
dit Menoeh.vbi fupra q. j 3 . nu.10.1 1. & ho
minis praefumptio vehemens eft application
iur.fif.& fi probaffet cam fcripturam deperanimiboni viriad vald veriimilc sr Bald,
ditam , tarnen dicitur efle in culpa, quia de
buit diligenter cuftodire,dixit Bartol.in l.fi
in rubr.C.de prob.uu.8. & Bero. dixit in rubr.extra de prob.nu.42. quod producir eunquis ex argenrarijs tf.an ha- redi nu. 4. ff.de>
dem effetum, quem iuris praefumptio,& id
47 eden.& dixit Alex.in l.vbi exig tur nu. 2. ff.
de edn. g> pratfumitur dolus in eo, qui noiL.
per prius dixit Bald. in addit.ad Specul. do
ediciones mandato Iudicis,in tantum quod
praefumpr.^.fpccies in verb. non praefumitur
poteft dari uramentm in litem ad text.in_.
verf.praelumptio eft talis,quanqu Menoch.
voluerit qud vlcra hsec concurrat aliquod
l.inftrumentis ff.de in lit. iura. in 1. n ignorabit Cad exhib.idq, pro quibufcunque feriadminiculum in loc vbi fupra q. 36.nu.i j.
pturis non exhibitis,vel n reticutis ftatuic
que oa concurrunt in faoin quo verfamur
& non vna, nec dux ; fed plures concurrunt
pro regula Plot.in trad.de in lit.iura.
4S nu.j.& 4.& quifemel rem habuit,& no edit,
praefumptiones ad eundem rei finem,quaeex
vel exhiber, praefumitur illam celare, ctre - 54 iuris difpofitione coniunguntur ad facienda
ci a re, in dolo efle: quia praefumitur apud
plenam probationem, glof.celebris in 1.2.in
cum exrare, t fi iuret abfque dolo illa amiverb. legi timis ff.de excuf. tut. Bald.in l.fi qs
fiffe Corn.conf.ji8.nu.7.vol.4. Ruin cf.54.
ex argentanjs $. . nor. 4 ff.de eden. cum alijs
nu.i 3. circa fin.-vol.i.quos allegat Ploras in
innumeris cumulatis per Menoch. vbi fupra
cod. tract .tf . 48. nu. 1 3. & idem Socc. dixit in
q.40. & lict limiter hoc proceder in caufa
conf. 1 90.nu.4- verf.^.vol.i.qcf non exhibens
ciuili non ardua : quia ardua arquiparatur
-libros, quos confecir, cenfetur efle in dolo .
caufa; criminali; ta men communiter gloflae
4? Qua re ftandum omnineft praediftae expemult,quas idem Menoch.allegat,&Dotor.
Tientiar facbe per D.Petrum de Biuero : nam
innumeri per ipfum cumulati , hancnon faqudo extremum quo eft verum, vc eft fla
ciuntdiftinionem,folus Caccialup.in l.adtus praefens, & extrem ad quod pofiibile,vt
mondi fF.de iureiur.nu.207.qui hoc fublimieft flatus tpis praeteriti,cunc praefumitur de 54 tat concurrentibus alijs adminiculis,& tan
praefenti in praeteritum: quia poteil concur
dem refoluit oa efle repolira in Iudicis arbi
red cum naturali veritate antecedents ftatrio,idemq' Menoeh.vbi fupra in q.^i.nu. 10
tus;lict pra-ens non fe habet vt finis prae
limicac regulam p in caufa criminali prar
ter ici nocab.Bald.in l,ex perfona C.de prob.
fumptiones non iunguntur,vc hoc procedat
Ppp
quao-

*JUL

Ioannis Ffancifci de Ponte

quando igtur de pna fanguinis, fecus fi cri

miualiter ad pnam pecuniariam:ergo non
procedic limiracio de caufa ardua ciuili , &
vt dixi:quia prxfumptiones hominis multas
fiint fecundum qualjcaem-, & diuerfitatem
faorum,& lex non potuic illas enumerare,
f praruidere: propterea omne,& totum remiflum eft ludicis arbitrio, vt ex Bald. Abb.
Felyn.Dec.& alijs tradit Menoch. vbifupra
q.$.& fi vtdiximusauthor.Bald.prfumptio
hominis eft applicatio animi boni viri ad
vald verifimile,& idem Bald, in l.ea quid
nu.4.C.dc accuf.dimnitprsfumptionem ho
minis eile quendam concept um caufacum_
in mente ab aliqua probabili conieftura , &
idem in eiFectu dixit Abb.in cap.quanro nu.
3. de prxfumpc. ob qupd concludit, p in his
non poteftdari certa doctrina, quando pra>
fumptio fufficitad fententiam , qn ad femiplenam probat ionem , vel fimilcs eflfectus ;
ed Iudex ex fuo bono,& quo iudicio ex varijs coniecturis arbicrabitur, vnde ftancibus .
in facto adduis cum tot, & cantis prxfumptionibus vehemtibus,exquibus lex ftatuic
probari dol,vt fupra lac deduximus, millo
pacto propterea dubi tari pt de fado caui,
& de applicatione animi boni viri, atque de
conceptu in mente ipfius ludicis caufato,ex
tam violentis,& probabilibus conieturis,8c.
hic np olum fumus m pra-fumpeione homi
nis , fed etiam in prxfumptione iuris , fi lex
doli probations ex prfumptionibus,& con
iecturis ftatuitefl'efaciendam, & lex praefumit do|um in fpecie, vt fundauimus in priacipio.quando vnu fimultur,& aliud agitur
in dnum tcrrij,& przeipu circa pretium
& pari ter-, vt fundauimus, ius prxiumit do'i
in cduoce feiente verum rei valorcm,qui
pro vili precio conduxit locacore ignoran
te, &,fimiliter dol prxfumit lex ex propofito.qud locator non erat locaturus,& ad
Contrahendum fuit induus , vt fupra late
deduximus , & denique ex tnormiiiima lxfione long vitra dimidiam lex pariter dolum ex propofito argut, vt infra d.emonftra5$ bimus , ex quibus noi\folum concurrentibus plunbcs hominis pra-fumptionibus; fed
etiam iuris Doctores omnes communi cal
culo dixtrunt habere aftorem. intentionera
fundatam Bald, in rubrica extra de prxfumptio. Abb.Felyn. & cqmmtieicer Scribentes
in dito capic. quanto , Menoch. vbi fupra_
Vlterius fi adeft hic If fio non folm vitra
56 dimidiam;fed long excedeos vltraduplum,
atque en plu m, quo cafu,quando dolus reipfa eft in tanto exceflu , xquiparatur dolo ex
propoiito,cx quo contractus annullacur , &

non proced t difp.text.in d.l.i.de refc vend.

& hxceft comunisauchoritateCaftr. Socc
Corn.Calc. Cald.Butr.& Barb.quos cicacSe
fequitur Aym.Crau.in conf.7.nu.4.in fine,8c
nu.5.conf.zo.nu.;.conf.i42.nu.2 1. cf. 192.
nu.j.& 365.0. i. vol. 4. Decian.qui cumult
innmeros in conf.78nu.37.voL5.decif.Rotx Flor. 18. & idem Corn.in conf. 283. nu.9.
vol. 4. dicif, qud vbi eft difproportio inter
contrayentes hinc inde,refultat dolus re ip-,
fa, qui eft taliter iuri exofus, quod inde ori
tur dolus ex .propofito ex magna difpropor-,
tione, & inxqualitate datorum , multa Couarr.in cap. quamuis pactum 3-par. /.4. nu.
5.Gabr.lib.2.comm,opin.in cit. dearbit-ccl. j. nu. 49 Ceph.conf.207.nu.7y. vol.i. Ma
fcard.d probat.par.i.concl.5 3 x.nu.28.RoI.
conf.7.nu.4j.voJ.3.Surd.conf 49. nu.59. vo\.
i.Padilin cLL2.nu.43. Molin.de hifpan.ptimog.lib,2.cap.j.nu.i8. &fic communis eft,
q? ratione doli ex propofito tali cafu non ht
bet locum text, in d.i. 2. fequitur, quod -.,
poteft fieri fundamcum in decif. relata per
D.Prxfid.de Franch. nu.495. qui dixit effe**:
decifum per S.C.ex lefione enorm vflima non
venire fructus: locutus.n.eft, vtex eo appa.ret,in terminis text.d. L2.fi in terminis d.legis, in quibus furficic laefio vltra dimidiam >
veniant fru<5tus,& muki Doftores Ixlionem
vltra dimidiam iuxta trminos d.i. . appella
uerunt enormiffim, vt per iaf.qui alios adducit in conf.jj. nu.2. verf. & licet propter
vol.i. & alij dixcruric in terminis d.legis, q&
Ixfio vltra dimidiam dicirar lxiio nimis excefliua, vt per Aym.irconf 1 91. nu.8. 8c fie
vis non eft facienda in cornee verhorum , fi
habemus cmunem opinionem,qood quando.lxfioeft long vltra dimidiam , eft talis
qudinducit dolm ex propofito, & in canturn eft bxcopinio indubittajquod commu
niter Scribentes tradiderunt, quod tali cafa
iuramentum niloperatur in contractu con
tinente huinfmqdi Ixftonisexceflum.exquo
dolus" infurgit ex propofico,cum iurament
.efe n debeat viaculum iniquitatis,pro quo
videatur Carro.qui omnes cumult in traft,
de loca.& cond. in tit.de refc. vend. nu. 3 v* 8c
vt dixijdecif.DiPrxfid.eft tantum in articulo,fi in terminis text. d.i. 2. qua; loquitur io*
Iffione vltra dimun am,fi inqu veniant frutus, & omnes ra 'iones, quas allegat, func
ad hoc,fed quando Ifio eft long vltra dimi diam,pluiquam enormiflima, tunc quia ori
tur dolus ex propofito, non poteft procede
r decifio prxdia , & fie neceiTario eft ntelligenda, poftquam idem author in deciC
247. dixit enormifiimam lxfionem arquiparari dolo ex propofxtOjob quod in fine deciE
dixie

Conilium

XXX VI.

723

dixit non efle iurandum in coneradu tali, de

tegrum rei reddirum, vf ex Bald. Sc alijs traquibufuis renciacionibus,& quibufuis amdidic Crein.ind l.2.nu.2 (. ob quod facienda
pliffimis claufulis appoficis per naturam , &
eft liquidatio omnium fruduum pereeproru
vt diximus, communis opinio eft in contrain primo decennio locationis Martini, Sc fe
rium , & licet in exceTu laefionis multa fcripariterin fecunda locatione lo. Baptiffsad
pferint Dodores fecundum varietatem caadquindeeim annos,& omnibus confufis li
iuum,fuper quibus confuluerunt nunc in fexquidare verum officii redditum, vt infra lata,nunc in feptima, aut odaua parte vitra.
cius dicemus in articfeq.ex ccmm.Dodor.
dimidiam,nunc vltra duplum,aut criplum ,
fententia .
de quo per Couar.var.refol.lib.a.cap.4. in_.
c notetur vnum elegans , quod cradidic
dift.18.decif.Rot.Flor. & per alios Dodores 58 PineI.par.2.cap.4.nu.29.quod &'fi dum trafupra cumu!atos;came vcritas opinionis eft,
daturreftitutio rei in termini's text. d. 1. 2.
vtftetur ludicis arbitrio attenta qualitate
verior fit opinio,vt non veniant frudus; direrum,& perfonarum, de quo per Corn.in-.
cic tarnen hoclimicari,quando vltra Izftone
conf.2j8.nu.i j.verf.& quandodicatur, iunnon leuis ratio coneurrat , prout fi callidus
tis his,qux fcribit n. 1 1 .verf.concurrunt, &
emptor fimplicem venditorem fuafionibus
alliceacnon integro dolo, qua: deeifio fatis
n.i2.in fi. vol. 4. MoIin.de hifp.primog.lib.2.
propric effet ad cafum , quando de Izfiono
cap. 3. nu.18.in fi.Gutt.de ctrad.iur.cap.26.
nu.7. CaTinconfuet.Burg. rubr.7. tf.12.nu.
tantum tradaretur in terminis text. d. 1. 2.
ftante qualinte fadi,in quo verfamur,& fie'
37. verf.aducrte tarnen, Crem.in d.i. 2. num.
pars non folum ad integram quantitatetru
nu 289- & in caufaqualitatis huius.in qua-,
fruduum reeeptorum condemnarideberetj
tot,& tanta concurrunr, &videmus partem
fed etiam ad illorum intereiTe.
cam ditatam cum arrendamtis iftius ofHci;
In hoc articulo larfionis prtendit pars atexcedentibus bonis fumm duc.300.mil.nec
demonftratur aliunde acquifiui(Te,ex quo vi- J9 td deber rempus,quo feriptura: affiduum
celebrarar fucrunt, ex regula text.in J.fi vo
detur pofle applicari>quod dixit glo.in 1. de
lntate C.dc refein, vend; incap.cum diledi
fer, iionis facultas . de i ur.fi fe. lib.io. dicide empt. Sc vend, in quo vaide fe deeipit ex
muSproptere, quodquilibetprudens , cirpluribus .
cumfpedus,&chriftianus Iudex, qudo non
Primjfubaffidus funt demonftrati fimueflemus in claris , omne arbierium inclinare
lati tempore contradus, ergo nulla eft illo
debet in partem Comitls.
rum ratio babenda , Sc fi verus valor eft deSed qudo fepofito dolo, & fraude,ac cam
monftratus ex fubaffidibus fubfequentibus
57 exceTma larfione vellemus tra&are caufam
fadis per edem partem immediate peft cein terminis text.d.l.2. oblxfonem vltra dlebrat affidum Martini , ergo ille valor eft
midiam,dicimus quod remedium tcxt.d.1.2.
attendendus,quodq;non attendatur tempus
habet locum etiam finita locatione contra
contradus,quando infra breue fparium poft
Dec. in fuoconf.j83.& ita pafm eft iudicacontradum initum apparet augmtum,nec
cum,vc per Pinel.in d.l.i.par.i.cap.3. nu.iS.
fucceffit cania mutationis pretij , eft deeif.
verf.nec omitto,qui dicit fie indica tum, qu
Bald.in d.l.z.col.fin.nu.ei.Saiy col.pen.verf.
allegat,& fequitur Facch.controu.iur.par.a.
fic quzro,an hxc nu. 2 5 .Caftr.ibid.nu. 4. Cacap. 22. Carro. vbi fupra nu. 4.0. 41. & 42. ele
gnol.nu.238.verf.qcf clarius, Crem. nu. 229.
ganter Mench. contr. vfufreq. lib.j. cap. 61.
ob quod non eft curandum de Pincl. contranu. i i. qui difputat articulum ad parees con
rium fentiente, cuius opinio erit conformis
tra Decium,Gutt.pradic.qu3:ft.lib.2.q.i 38.
cum alijs in cafu,de quo agtmus,dara fimuvbi refert pluries fie decifum , Ceual. prad
latione fubaffiduum>& faltem vioknti
qua-ft.comm.contra comm.q. 1 36.nu.28. qui
fumptionejquarc Iiis non crit ftandum.
vltra prardidos adducit Mattienf.Gama.id
Secundo, quando traditio ri, vel executio
indecif. 19.Sc licet Valafc.de iur.emphit.fenegotij
confertur in rempus futurum , tunc
quutus fuerit Decium , tarnen refert contra
non
attenditur
tpus conuentionis; fed exe
Decium paffim iudicari , & ratio communis
cutions
in
materia
lzfionis, & fic i/miratur
omnium eft, ne quis locupletetur cum aliena
cext.d.l.fi
vo!untate,ita
Pincl. in j.par.d.1.2.
iadura.cq; tali cafu fit impofiibilis eledio,
cap.4.nu.i6.vbi
cumult
Scribentes,& vltra
vel reftitutionis rei, vel folutionis pretij.qa
eumefielegs coni.Burfat.nu.104.vol. 1 .vbi
Jocatioreperitnr finita , ppea ne quis locu
quando eft fada locatio fecundo loco pen
pletetur cum iadura aliena, debet fieri fupdente prima locatione cum claufula > qud
pletio iufti pretij,quod fupplemenr non eft
non habeat effedum,nifi prima finita,tc.n.
vTque ad dimidiam ; fed fecundum tradita_
cuadum cum attenditur cempus,quoinciciter perScribcntes vfque ad verum, & in
Ppp
pic

724

Ioannis Francifci de Ponte

non accipit vires , vilo modo valet inZ

pic feunJa !ocatio,non aucem dies contra
tantum, quod actio , obligatio inte
ctus^* decifio eft propria ad cafum, & di
rim
onttir,ergo ante non eft contractus, aid
eu tex.iu l.j. ff.de bon auth.iud.poff.contrainftrumentum
contractus, collatum in tem
ctum autem non vtiq; eo loco intelligicur ,
pus finita: prim-e locationis, quo cempore-*
quo negotium geftum eft f fed quo foluenda
contractus incipic valere , accipit vires, Sc
eft pecunia, & in l.contraxifle if. de actio. &
producir actionem, & obligationem, & fueobiig.contraxifle vnufquifque eo loco intelceifiu hoc eric tempus contractus 1 & hoc
ligitur,in quo ve foluerec.fe obligauir,& vaerit atrendendum:hinc Doctores voluerunt
Jet argumentum de loco ad tempus fecund
aliud elfe inftrumentum , & aliud concraAlber.in l.vinum rT.fi cere. pet. in quo eft faum,vt per Bare, in l.fi quis legatum rTad L
tis prxima quxftiopofica per . Alber.
Cornel, de falf. Bertach. de Gabell. 6. par.
Alex & cxt.in d.i. vinumvt fi vinum fuit vditum in M,ircbia,& dilatata confignatioin
num. 6.
Quarto, dixit Rare, in 1. fi quis domum ft*.
Ciuitate Ferrarix; fuit dubitatum circa Ix61
loca.&
in 1. i.Cde iur.emph. contractual-
fionem.qui locus attendatur,vrrum valor in
locationis
habere cractum fucceffiuum:quia
Marchia Anconitana,vbi fuit facta vditio,
obligacus
eft
locator, ve coco cempore loca an valor Ferrara: vbi deftinata fuit confitionis
conductor
vtrfruatur , libcratur
gnatio,& dtermint attendi deber locum
rem
rraddo.quod
non eft in contractu em con(gnacionis& fie non tempus contractus
.ptionis,&
venditionis:nam
momento expe
tk (i validum eft argumentum de loco ad
dicur per rei traditionem,& tradendo adimtempusjficut actenditur locus deftinat cplet,ex quo fit, quod Doctores communiter
ignationis, quod in Ce habet temporis dilatradiderunt text, in d. 1. fi volntate proce
tioncm,ita pariter dicendum erit in tempo
der in his.qux momento expediuntur, non
re deftinatx traditionis, feu confignationis.
autem in habentibus tract jm fuccenluum,
Tertio augetur motiuum : nam pendente
& propri dixerunt hoc in contractu Voca
o prima locatione non poteft fieri (ecunda_i ,
tions, vt attendatur tempus vniuerfx loca
nifi cum claufula poftfinitam primam locationis.quando eft facta per plures annos.no
tionem,quia contraustunc accipit. vires ,
autem tempus , quo incpic . Hinc quando
& non ante, ka Bald. in d.i. ne cui Clocar. &
locatio eft facta per plures annos, debene
per eadem verba ibi Salyc. & accipere vires
penfari anni ferciles cum fterilibus, & con
jntelligitur valere l.ftipulatio ifta $. fi quis
tra ad text.in 1. fi vnorT.loca.in I. licet Ceoergo de verb.obliga.quem rext.ad hoc alledem in 1 legatum iT.vini falerni ff.de ann.iegat Rebuf.in I. id apud fe de verb.fignif.pag.
ga. vbi glof. in verb, annorum allegar iura.
126 in fine,& rarioeft: quia natiuitati con
concordantia,& ideo Bald. in d.l.licec nu. 1 5
tractus eft tempus adiectum i cum ante non
verf.tu die, cradic quod debene cfundi redpoterat locari, & ide non dicitur ctraftus
ditus
annorum cotius rporis locationis fa
interim factiis ; fed collatus in tempus , in_,
cti,
&
fi facta confufione refulcat lxfio viera
quo locatio fieri poterat fecundum not. per
dimidiam
, debet fieri mercedis remiifio, er
Bald. in l.vnica C.vt actio, ab hired. & con
go
non
attenditur
in locatione cempus con
tra hired. num. 1 3. verf. tu ver fubtilius,&
tractus^
Salyc.
in
ead.l.licec , quod non fiAlber.in d.Lne cui dicit, quod fecunda loca
cut in venditione,ficin locatione confideratio non potett fieri durante prima, nifi illa_
turlifio : primo.n.cafu tempus contractus :
conferatur in tempus prima* finita? , & fi dt
fecundo ver tempus perceptions ibi nu. %.
fpolitio n capit vires ante finitam primam
verf.fed meum videre, & ibi num. 6. cractac
locationem,& dicitur collata in tempus pri
compenfacionem annorum fterilium, & fermi finitx , ergo collata dicetur fubftantia_
tilium, & . ibidem reddic racionem_ ,
contractus in lllud tempus fecundum LorTr.
quare diuerfum in vendicione locaciono:
jn conf 9 nu.j.in quo eft puntualis dccif.ij.
quia in venditionc omne ius transfertur , Sc
Borg Caual.par.4. num. 14. quod poteft con
proptt rea vtile & damnum attenditur cem
tractus celebran vno tempore , & alioincipore contractus: fecus ver in locatione,in_.
pit valere,vtin locatione hodie facta ad noqua attenditur tempus perceptionis,ad qua
viennium.inchoda hinc ad duos annosmam
contrahentes oculos habuerunt, & cum du actio,nec obligario ort cur, nifi pofl fini
ret hoc toto tpjre locationis, ob id Icxintos duos annos, hxc Borgn. igittir fi contra
duxircompenfationem annorum ferrilium ,
ctus eft transfufus in tempus fecund loca
& fterilium, qucd pro eleganti nihil h jrum
tions, & anee non eft contractus , quia refi flit lex, qux vetat fecundam locationem du
allegans,tradic Io. Gute. in tract, deccract.
iur.c.x ... tract. par. 2. nu.13.ibi cx prx
rance pntna,& fecundum prxallegata ancea
dictis

Confilium

XXXVII.

iis inferri poTe videtur , qud fi frudus

runcefle attendendum in probanda Iefione ,
alicuius fundi locencur pro pluribus annis
quando contractus fit fuper re,qu eft in refimul codem precio quotannis,fi in vno conrum natura, & itaintelliguntrelatamregucingac decepcio viera dimidiam, poteft c5laml.fi volntate, fed fi contractus fieri conpenfari cum alterius anni lucro,& contra,
tigerit fuper re , qua non eft in rerum natu
quod eft menti tenendum.
ra, veluti fuper fpe fructuum percipiendo- .
Hinc Natt. eleganter in conf. 548. nu.j6.
rum,fiu fructibus percipiendis. oportet ex6z voI.3.tradidit text.in I. fi voluntare de refe.
pectari futurum euentum , illumq; attend!
vendit, locum habere in au , qui perficitur
ad lzfionem cognofcendam , & propterea_
vnico momento/ fecus in eo , qui habet traiuft fecundum iura, & Scribcnres comrr.uum fucceiiuum , vel venit explicandunu*
niter habetur ratio annorum fterilium , Sc
aliquid de futuro , quoniam intelligitur re
fertilitium , & infimul compenfantur, & Vi
bus in eodem ftatu permanentibus, alias fue
nel, fsepius allegatuscradit in 2. par. cap.i.
curritur lzfo iuris xqui tte: nam in eum canu.27. quod limitatiotemporis in actione*
fum intelligicur,partes refpexifle futurum-
competentl ex remedio d.i. 2. habet locunu
tempus,& habetur ratio futuri euentus, qd
in contract ibus, qui ex conuentioneconfulegacurmam eft confilium pro hac caufa, &
muntur, fecus ver in contractu emphiteofundatur principaliter in cheorica Bart.in 1.
tico,& locationisad longum tempus:qui_.
inter ftipulantem tf.facram nu.7. deverbor.
tunc Ixfio habet caufam fuccetfiuam , quz
oblig. dum diftinguic quando infpicitur, qd
fingulis annis , temporibusq; refricatur , &
cueuire poteft > & dicic , quod aut id quod
Iac.Cang.var.refol.par.2, .. nu. 25 j. di
agitur, refpicit tan tum tempus prxfens", &
xit , illud hic oportun inferam , quod licet
nullam habet dependentiam de futuro &
Ixfio regulariter attendatur fecundum tem
non infpicitur, quod euenire poteft, aut repus contractus, & non fecundum tempus fufpicit tempus futurum, & tunc, aut illud,q*
perueniens l.fi volntate . de refcin. vend,
euenire poteft.eft contingens fecundum nanotant Doctores in La. eod.tit. id intelligi
tur,vbi contractus perficitur vnico momen
turam,& hominis dipofitionem, & infpicito, & non habet rraetum fuccefiiuum, fecus
mus.quod euenire poteft, aut fecundum le
gem de iure communi,non fpcciali,& idem
autem vbi contractus habet tractum fuccef
aut praeter legem;& prter naturam,& tune
fiuum, & explicandum aliquid de futuro, qa
prxfens ftatus rei indicat contingentiam
tune ex ar qutate lefio portea tractu rempode futuro , infpicitur, quod euenire poteft ,
ris fuperueniens confideratur,vt curfu temquae omnia funt in cafu, de quo tractamus :
poris lxfo,& grauato fuccurratur,cum tunc
nam locatio eft fructuum,fcudirihium perlxfio fingulis annis refricetur , & fie quotanipiendorum in futurum, & augmentum, &
nis aduenienre tempore foluendi pars gradiminutio eft contingens fecdum naturam
uatur.
Audiui partem pra? tendere, qud in comcontractus locationis,& hominis dipofitionem , e(t recompenfatio facienda fecundum 63 putum affictus confideratio fit habenda_,,
quod Io.Baptifta mutuaui t D. Ioanni feutos
jus commune concurrenti enormi lxfiono ,
25.mil.fuo rifico,&periculo illos perdendi,
S quando eilet praeter legem , & praeter na
fi D.Ioannes prxmortuus fuiflet, prxfuppoturam negari non poteft, quin locatio facta
hodie dinetuum pereipiendorum , hinc ad
nendo nil habere in bon is, & fie calculan de
beret interefle ad rationem folitam illorum,
annos tot non ind'cet contingentiam in fu
turum, qua; Bartoh diftinetio eft communis
qui vitam aflecuranr,licer nullo modo loan.
ter recepta, vtibiper Iaf.nu.28. & propteBaptifta aflecurauerit , quod folum inano
rea eft de communi omnium confenfu, v t sfacitmotiuum refpeprxtenfi interefle.
per qud contractus habet tractum fuccefSed vlteriusquxfo attendatur quomodo
uum , non infpiciatur tempus prxfens , fed
ex hoc detegitur magis , arque magis dece
ption enormiffima lifiojloquendo fecund
futurum, Roland. Vall.conf1.nu.17j. vol.
a.Natt.in d. conf.T48.num. 36. vol. 3. Neuiz.
prxfuppofitum partis,qux certiorata de ex
conf.9o.num.t2.0fafc.ai?s Cacar. conf.47.
traordinario lucro, quod habere debebat ex
DU.I6 & feq. quos allegar, & fequitur Mon
affictu prf tcnfojcontempfit omne rificum_,,
ter, in refponfo proamita vxoris par. . nu.
omncq; periculum , potiusq; fortunz fe-
jrt.impreifo poft decif.45. Regis Audienti
committere voluit perdendi fummam tam
Regni Aragon* torn. 1. qui omnes moutur
notabilem , qum omitterc conclufionem_#
author, butr.nu.13.in fin. & Imol.nu. j. verf.
affictus.
fed contra iftos in cap. propter fterilicatem
Sedfi veritatem amamus-funt hc omnia
de loca, qui refoluunc tempus contractus,
fomnia vigilancium,fiquidem cam in affictu
Ppp i
Marri-

Ioanns Ffancifci de Ponte

dicitur in i ado retis, & in vendition: depMarrin,qui accommodauit D. loannem de
dentium fortuna,intelligitur quo ad tota*
duc. i j.mil.& jco.qum jn afF.dii Io.Baptilern
rei valorem vt non habeat locum text,
ftz , qui mutuauit prxdidam fummam duc.
in
d.i.
2. fecus ver refpedu dubij cuentas-
mil. in veroque enim contradu przdidi
Crema vbi fupra num. 119.6c in quartis R
conductores fe cautelauerunt cumfideiufbgijs, & Epifcopacuam tradidit Padil. in d.i.
ribus dacis per D .loannem, qui promiferunc
2.nu.i5.ficuc dicimas in tranfadione, v t liin cafum mortis reftitutionem prardidae pe
fionon
detur refpedu valoris rei intranfacunia?, vnde fi content remanferunt fideiufdione
deduda:,
fed refpedu dubij litis eneaforibus ex conuentione dacis,ilIos approbatus
fecundum
receptam
opinionem Bart, de
uerunt,& vana ell prstenfio rifci,& pericuquo
Iatius
per
Pinel.vbi
fupra Crem, caeteli ad text.in 1,3, verf. plan fF.de fideiufF. larosq;
Scribentes
>
&
fie
extimatur
incertus ,
tiflm Marf.in rubr.eod.tir,nu.66.cum feq.
&
dubius
cuentus,&
fie
dicit
Crema
ioceVli4 & dum hodiedicuntvoce , quod non eranc
gi
deber
text.in
d.
l.emptorem
ff.n.
& iru
foluendo fibi imputent,&cum effet hoc fund.
I.nec
emptied
glof.
notab.
in
l.fi
ea
lege*
damentum intentionis ipforum,ipfi probare
C.de
vfur.loquensin
terminis
illiusrexc.de
deberent , & hxc efi communis refolutio gl.
frudibusincertis,dicitquod fi communiopi
notab.in
fF.de probat.in verf. negatiua_*
nione frudus incerti fuifTenc extraii 4
qualitas,cadem glof, in l.non cft neceiTe eo.
principio multo maioris valoris preti)>qao
tir. Bart, notab. in I,[ftipulatione fi calendis
fuerunt il Ii vditi,feu in folucum dati,etiam
fF.de verb, eblig. diens ibi nu. 5. quod quofi aliter contingere poet.- tarnen dafr tune
tiefeunque negatiua eft fundamentum intremedium
text.in d.i. 2. vbi ald.Salyc. An
tionis, pro ponens debet earn probare,& pogel .& omnes fequuntur glof.
pit in fpecie exemplum in eo , qui dicit, aliRurfus , & nocetur omnia enim iura > de
quem non efie foluendo,eft text, elegans in-,
omnes quaftiones in hac materia (unt \xl
l.fi creditores in princip.& infin.fF.de priuil.
venditione rerum incertarum fortuna abcred.allegatur glof.communiter in 1. fi vero
folut dependentium , & fie loquuntur iura
tf.qui pro re qualitate fF. qui fatifd. cogant.
fupra allegata, fecus ver in locattone: nam
Flor.atque lacob.in d.l.2. Aie. deprxfumpt
tunc procedit text.in l.fi vno rF. loca. in Lex3.reg.pra;fumpt.27,nu.j. cum mille concor*
cepto iunda glof. C. eodem cum alijs fupra
dant.
latius addudis, ita Bald, in d.l.fi ea lege, &
Nec dicatur, frudus officii eFe incertos
rationem reddit ibidem, cur diuerfam i vc155 dependentes fortuna, vt fie de lzfione traditione , dicens : quia de natura Jocarionis
dari non poflit,ad text.in l.emptorem if.fin.
rranlit in aeeipientem res.fiu commoditas
fF.de adio. empt. & videtur in hancopiniofine periculo contingente cafu fortuito, 8c
nem inclinarte Menoch. inconi. 84 } & 844.
tue fit remiflio fi cafu impeditur perception
qui aliis fecit conclufiones in didis confinam nec videtur i le contradus perfedusex
lij$,qux omnes aduerfantur communibus,8c
parte locatoris quo ad rem peruenturam in
receptis Doorumopinionibus; dixit enira
condudorem,fi res non percipiatnr , & ideo
quod text.in 1. 2. non habet locum in vendpericulum eft locatoris, hxc Bald, cums ctione fub ha fia; item in vditionc fada cum
trarium eft in venditione,& dum poftea ibi
decreto India's, in fciente ret valorem
dem loquitur de pedagio; aduertatur ipfam
item quando contrahentes promiferunt n
Joqui in venditione, non autcminlocatione
contrauenire , item quando adefi iuramenquas deciio eft pundualis: nam fecundum.
tum : omnes enim ha? conclufiones, vt notoregulas in venditione ftatim periculum eft
rium efi, funt Dcdoribus communiter re
emptoris perfeda venditione, idem Bart. in
proba ta, vt per Crem.Cagnol. & cat.cmul.corcm ferro f.qui mximos in princ. fF.de
niter in d. 1. 2. fed ver Menoch. non firmac
publ.loquens in condudione pedagij , & fic
opinioncm, fed tranfit vlterius.
In venditione enim fpei,qua: poteft ddu
in frudibus incertis fortuna dependentibus, & dixit fieri rc m 1 ffioiicm propter fieri it ci in contradum>iu*ta tcxr.m l.fi iadum_
retis fF.de ad.empt.in l.nec emptio fF.de cJitatem,quod fecus dicit in empeore , V in-,
trah.cmpr. datur remedium text.in d.i. 2. &
condudore datij.leu pedagij confuluit Burharc dl communis Anch.nu. 1 j.Imol.col.fin.
fat, in conf.8 1, vol. 1. qui allegatBerou. in-,
Ant.Burg.num.i8.verf.8.in cap.cum diledi
conf. 140.& 141. volum.i. & idem confuluit
de en pt.& vend.Crem.in d.i.. nu. 8. CaAlex. in conf. 107. vol. j. qui refpondet ad degnol.nu.174.Pinel1.par. cap.4. nu. i6. verf.
cifionem Bald, in I. licet C.loca. q.j. m iu
conducunt nimis, Tiraqu.in lib. de iur.mar.
Bald.fundatur fuper decif.Bart.ia jf.qui ma
poft kg.connub.glof. a.q. i.num. 8. & quod
ximos qui diftinguic inter locationem , St
vendicio-

Confilium CXXXVII.

727

vendicionem ,'vt primo caiu Temper fiatrefed eft locatum officium Curforis Maioris
miffio, & fie melius fuit loquutus Bald, in d.
exiftens, & perfifiens , & fic certum corpus
l.fi ea Iege,& opin.Barc.in eod $. qui mxi
prout st Dohan.ofbcia magiftri actuariatus, portulaniar, ponderum, & menfurarum,
mos fequutus eft Romanus , valid refpondens ad dor.Bald.in I. licer, & Cuma. in d.
cceraq;omnia arrendamenta,atque officia. ,
Jf.qui maximes nu.}, eandem facic differenqua; confiftunt in redditibus inceriis depentiam inter iocationem , & venditionem_ ,
dentibus confluencia negotiorum , ab im
idemq; in conduftore veigalis concludunc
mittentibus, extrahentibus, & contrahentipermulci, quos allegar decif.Surd.jz6. num.
bus, & fimil. qui ex communi curfu func di14. & eleganter Anchar, author. eiufd.Bald.
rius, & fruetus certi de incercis, funtq.foin cap.cum dilei facit eandem differentia,
liti,& confueti aborigine Mundi pereipi, &
ponens quaeftionem,quando quis emit fpem
indubium eft perneceffe fore deber eile-.
fructuum futurorum,qui poftea cafu fortui.
prout fuerunc in przteritum Curfores , func
to nil percepi r, vtrum teneacur ad pretium ,
& erunt percacia , tranfmiffio literarum_> ,
& diftinguit inter contractual venditionis
conduetz bonorum,czteraq; propter publi
lpei,quz abfolut dependet fortuna , vt in
cum commercium ad Mundi regimen,ac gu
captura pifcium, & non in naturali curfu, &
bernium, ergo non eft quid incertum , nec
tunc dicic non dari remedium larfionis , auc
fortuna dependens,& differentia folum confuper re futura incerta , quae verofimiliter
fiftitin plus,& minus, & fie quotidie practicrit, & tunc facit differentiam inter vendicatur remedium Ifionis ad inftantiam Fifct .
tionem,& locationem;in venditione eninu*
& contra Fifcum in arrendamentis, & fic in
quia periculum eft emptoris venditione fa
confimilibus affictibus priuatorum fecun
cta , dicic non dari remedium lzfionis,in lo*
dum cafus contingentes.
Sed fi omnes affictus fuerunc dolofi, & cocatione vero,(quia periculum eft locatoris
bene procedit remedium in d.I.2.hzc Anch.
fequenter nulli , quo cafu non curamus de*
lzfione fecundum prza!legata,& lf fioadducx quibus apparet , qud cum hie fimus in-,
contractu locationis , qud celiac omnis dicitur ad augendum probationem doli.atque
fputacio,& rurfus c fimus in re, quz prin
fraudis , profedo omnes hz difputationes \
cipio verofimiliter habet futm extimation
funt fuperuacanef.
fecundum communem opinionem homin,
Hzc fint ex abundanti dicta pro exiftima& naturalem curfum huius officij , pariter 67 tione caufz tantz qualitatis,& valons, non
quod opus fit Ulis attenta notorietate,& ex fundauimus dari remedium text, in d.i. 2. fe
probatione facti , in quo verfamur , ex quo
cundum glof.& receptam Doctorum opinio
poftent conductores, fi viuerent, criminalirem in d.i. ft ca lege C. de vfur.
Et Menoch.in allegatis confilijs nullam_
ter inquir de monopolio , & malo confilio
fubfiftentem adducit racionem.nec authorihabito ad fraudandum,& adfuit hic indutatem:nam nil commune habet in hocquod
ftria deceptiua proueniens ex furtiua rerum
jpfe dicit de remiffione incerti cuentus coceultatione, vt dixit Bald, in d.i. 2. num.4,
ditionis,qud cotum remiflum eft fortun,&
prout hic verus redditus officij fuit furatus , .
Bald.quem ipfe allegar in d. l.fi ea lege num.
& contrectatus Domino inuico,quz eft pro
20. loquitur in venditione pedagij, qui ante
pria furti definitio , feilicet contrectatio rei >
nu.6.dici t'concrarium efle in locatione,& fie
alienz inuito Domino , & fie oeeul tat?, &
pariter Bald.quem aliegat in conl.292. vol.
dolose diffimulatus , & fals perfuafus D.
5. non loquitur id cafu , de quo agi tur > fed
Ioannes , & inductus ignoranter ad locantractt de venditione faa ad vitam, & dudum abhominibus icientibus verum rei va
brum crac > fi contractus erat vfurarius , &
lorem , quibus vei cam coniunftis credero
eodem modo Purpur.in conf.492.qui loqui
debebat, deceptus tandem fuit, & improbatur in laefione tranfactionis,in quo dicit, qc
to more calliditates, falladas, & machinadebet infpici dubius euentus tempore trantiones operati fuerunt,vt fic iure mrito per
fationis,idcmq; Menoch.in conf. 27. vol.i.
llluftriffimum,& Excelltiffimum D.Comiconfu'.uit faciendam efie remiffionem mertem de Lemos digniffimum Regni Proreg
cedis pedagij conductori ex lfione ipfi eau
debe prouideri,vt Comiti reftituatur cm>
fata propter bellum.
ne indebit exactum etiam ad exonerandam
Sed hzc ad fatietatemcum non fit hiccaconfeientiam mortuorum.
fus,in quo verlamur,non enim eft facta ven
dido corporis non exiftentis in rerum natu
ra, eft vtnriieum quid abfolut ( vt Do
lores volunt ) dependens mera fortuna ;
ro

7*8

Io. Francici de Ponte

Pro eodem.
SV M M AR1V M .

I Remedium 1.x. C.de refcin.vend. habet locum

ettarn locationefinita : ad cuius confirmattonem ponderantur exprejfa Doclorum^j
dlSta in quorum intelieiugrauiter lapfa
eftpars ex aduerfo,contra quamat etiam
communis opinio, & autboritas rerum iu~
dicatarum, & nuftqq.
JAenocby confiai- quando verum effet, pro
cdent tantum in cafufito, nemp in venditione reddUttum ad tempus ; non antem
in locatione temporah . Catcrum in
vtroque capite refragatur receptis iuris
Jnterpretum tradttiontbus, & nu.q,
a Locatio propri dicitur ad modicum , 7* non
ad longum tempus, & ibi de ratione.
3 ^Dtcius confiai \An quo cafu principaltter loquatur,ex ordinefubycitur.
5 Venditoti lafunumfuccurratur beneficio l.
xperempta re penes emptorem, dtiiinclione,qua magrtamfapit aquitatem , dirimitur quafto , & illa eadem aquitatis ratio
fuggerit i vt idem concludatur in locators
expela locatione.
S Fars ex aduerfo,dum indtfiinct, & indifcriminatim afiruit cejfare remedium d. I. *
quandojruclusfunt incertain apertas inciditfalladas.
7 Vbertasfrucluum excrefcs vitra dimidiam
vtrum locasori prafiet merceds augmintum. In hoc artculo recle perpenfis& po
deratis Scribentium tradttionibus affirma
tiu concluditur vna cum glcf & Bart,
ccmmumtcr receptis, quicqutd contra d
blatrant Aduerfary
nufeqq.

S Cafusfttuituitty incPgitatus in materia locationis quis dicatur.

9 Conduelen fieri debet mercedis remiffio ,fi
fuperueniens lerilitas excdt dimidiamt
efi crebris Interprt m Jufiragys
corfialilitum'.
10 Conductor'fifpecialipaci renunciet cafibus
fortuitis y buiufmcdi paclioms vis nequ
quam eprotrabtnda ad locatortm, & tbi
de rattone . de re emptore renuncian
te non videtur venditor renunciafie .
>uocrea Alber. Brun, traditio expenditure
& declaratur.
II rJ{fgula,quod non debet qxis 1, cu
ius contrartum non ejsct pttiturus,quo pa
ci limitanda.
IxRenunciaiio cafuumfortuitorum r.eutiquam
includit infolttosr > ita atiefiante communs
Doclorumjcbola, quo locipariterfubr.eclitur}quis dicatur tafus infolitus .

1 3 Renuncians remijoni mercedis ex cafufortutto etiam incogttato, neququamfibipa

rat praiudicium ,fifit enormijfimi Ufus.
1 4 Lafus enormtfjm ratificans contraclunt^m
circumfcrtpta lafionis feientia, non reddit
Je alienum lafionis remedio. &b*c efi turi confina ifrequens , f inforo recepta-*
fentcntia.pro qua fat text, exprejfus in\-
l.vnica fi maiJoel, alten, rat.bab-" DoHorum phalanges, qui longaferie recenfentur-f nu. feqq.
I j Gemina confeofifit errnea, poterit adbuc
reuocari.
1 6 Ignorant!a iufii rei valoris prafumitur it terminis l. . de refcindvend. iuxta com
Doctorum placitum.
17 Admijfo citra veri praiudicium, quod ratificatio officit ratifieant i,t ntbilominus vemt coanguflanda rnultifariam , multisq.
- modii
nu.feqq.
1 8 Heneficium d.l.x.excluditurfiiccifica renuciatione, praterquamfi la/10 ejfet enormiffima,f ita alias iudicatum.
Referuntur bic obiecta partis exaduetyo,
quibus copiosy& dtligenter occumturj?
fatisfiuS" nu.feqq.
Calculus quinqucyvelfalt'tm trium annorum
proximi pracedentium efi ineundusad dsgnofcendum, qui redditus infuturum fint
percipiendi. Hoc tarnen axioma efi /ano
modo inteiligendum,vt nu. 14. cumfeqq.
1 3 Grauis eil lapfus offererex tempus contractus
ejje attendendum ad arguendam enormem
lafionemfaila location: s, & nu. 19.
24 Text, in l.quteunque C.de apoib.publ.lib. 10
fatii vit liter declaratur.
28 Prafumpttua probatio cedit veritati.
29 Exequutwnis , & non flipulationis temptu
atttnditur in contraltt locattonis.
30 Locatiofecundafacia pendente prima efl in
terim viribus cxbaufia*
3 1 Contraclus location!s dicitur habere tra
fucccfiuum,& in hocpra caterts difiingui
tur ab tilo venditionts.
H non rgult cenfura lfi volntate
C.de refcind.vend.
3 2 TDiff'erunt etiam locatio,& venditio rejpectu
periculi.
il In calcu/anda laone vitra dimidiam in^
venditione attenditur tempus contractus >
nonfie in locatione . Quocirca nullo nego
cio , dilincu- figUlatim euitantur Do
clorum trad'ft iones , in qitarum intellect
prefecto hallucinate pars ex aduerfo .
Locattonis contractus nun quam diciturper
fects rejpeciu locatorisfecudum tnfignens
Bald, doctrinante .
1 4- Dolus dam aufam ontractut autsfit, & c
quibus

Confilium
quibus arguatur in praenti controuera,
&nu.i6}7-& 39
31 tArgumentum communiter contingentibus,prout etiam folitis efifrequens, vali
dum,& vtle .
j8 Procurator , & geor reituere tenentur
quiquid ad eosperuenerit ,ue principaliter ipus rei nomine ,fiu extrinecus ob
earn rem.
t
\ 40 Circa ajfenfus articulum telum ab Aduerario porreSium in eum retorquetur .
41 fflotium partis aduere , quod hic adnelitur, qumt inane , & infirmum , ex
criptis in calce Allegationumfacili potefl
intelligi .
ARGVMENTVM.
E
Remedium 1.2. C. de refeind. vendit,
an habeat locum in locatione finita-. ,
quae fit propri locatio , de vbertate, ac
fterilitate rei locat,& in quibus cafibus
Jasfiopariat remedium d. 1.2. quid fcquuta ratihabitione lxfo ignoranter, quid
de gemina confeflione, vel renuncia
tions .
CONSILIVM CXXXVIII.
N articulo.an finita loca
tione habeac locum reme
dium text.in 1.2. C.de refcin.vend. in quo lat fuie
criptum. '
Dicic pars , quod Facch.
lib. 2. cap. 22.controu.iur.
non difpurac arcculum,fed tantum adhxrec
opinioni Pinell. legatur,quia totum oppofitum : nam difputac articulum, & refpondec
ad obiea,& concludit pro noftra opinionc
affirmatiua.
Decif. Anc. Gamas pro parte Comitis al
legata eft decif.19.8i non decif.25 i.quz non
Jolum dfendit follemniter opinionem,quod
detur remedium laefionis etiam -finita locatione,ed refert millies,& pafim,& indiftinc lie iudicatum .
Valafc.de iure emphit.q.i8.non fuit allegatus,quod teneat opinionem pro parto
Comitis, imo contrariam, fed quod in fino
dicit contranum iudicari , ibi non tarnen-.
ditficeor,vulgo contrarium iudicari , & pars
rationes, qius adducit pro opinione Decij
omnes cxemplauit prdido Valafco , qui
eciam dicir,quod Dec. in fuo conf. non confuluitpro hac opinione, fed quod i lie obiter

CXXXVIII.

729

in fine conf. verba ilia emific, qui etiam pro

opin.Pinel.adducit Rimin.
Cauiall pra&.quxft.comm.contra comm.
q.i 36.nu.28. dicit Matthienfem tenere opi
nionem contra Decium , & ipfe adducit Pinell.in confirmatione opinionis Marthienfis
& Gutt.& cranfit poftea vlterius ad aliam_
quxftionem,vnde nefcio, quomodoex aduer
fo dicatur , Czuall. banc opinionem fequutum non fui (.
Gutc.pra.qusft.lib.2. q.138. tenet opi
nionem Pinelli , & earn difputat ad partes
contra Valafcum.
Conf. Alex. 1 07. num. i S. lib. j.non eft allegatum ex parte Comitis.
Vitra prxdia Carroc de locat. & conduc.in tit.de vendit. dicit opinionem contra
Decium veriorem,& fequutus eft Pinell.nume.41.
Mench. eandem tenet opinionem difputando articulum controuerf. vfufreq. lib. j.
cap.6i.nu. il. qui allegat pro opinione De
cij text.in 1. 1. $. fi quis in fraudem ff.fi quid
in fraud, patro. quem text.pars allegat pro
recondi to,& nemine allegatum .
Card.Tufc.quem pars allegat,quem dicit
allegare pro fuo d. conf. Crauett. 1 5 1 .nu. 2 9.
legatur, quianunquam tale confuluit Crau.
fed tantu facie argumentum in cafu fui confilij.quod aduerfus tranfaionem, de qua.
ibi cradabatur , petenda erat reftitutio rt#
integra, antequam is, cum quo tranfaftum
erat,bona ahenaflec,& vt dixi eft argumen
tum inter p!ura,&, fic nihil ad cafum .
Menoch. quern pars allegat in ccnf.;84j.
nu. 38. nihil dicit,fed tantum, quod in venditione reddituum faa ad tempus non habet
locum difpofitio text. 1.2. qui in hoc allegar
Seifel.Fabian.de Monte,& alias quotas,quas
pars adducit , & fic nihil ad cafum , cum fit
communis omnium opinio,quod in locatio
ne habeat locum remedium text.in d.i. 2. vt
reaTumit Mench.inlocoalleg. nu.n. & lo
catio propri eft ad modicum tempus, quia
f effet ad longum tempus, vel perpetuaron
rraftaretur amplius de locatione , fed d<u
alienatione,ita eleganter confideratMench:
in loco alleg.
. Coni. Dec. 583. quod ab omnibus allegatur , non eft in hoc articulo , fed cafus illius
conf.fuir,an locum habeat text.in 1.2.quando locatio fuit faa fcienti valorem rei locatx,& in hoc eft totum conf.& tandem in_.
fine adducit argumentum, quod locatio erat
finita,& fundatillud friuolis rarionibus, vt
ex eo eft videre, & demum dum reaftumic
conclufionem confilij, in quibus ver fundault fuam confblcationem , dicit, qud prima
conclu-

730

Ioanms FrancifcL de Ponte

Qn ad fecundum,qud non detur reme6 dium lafionis,quia frudus funrincerci, non

opus eil refponfione : nam ex cadem deeif.
Bald, per partem allegata in I. fi lege .
de vftir.ex deeif 33arc.ini. cotem ferro qui
mximos rT.de publicex Alex. Anch.Roma.
Burf.Bero.&alijs demonftrarum eft.qutn_
errata fint per partem fieconfufim allegata
abque diftindione terminorum , & pariter
demonfiracurh fut valid nullam habe Jam
efle ratienem conf. Menoch. & fie etiam ex
ex fado luce clarius demonftratum fuit,articulum hune non efle tradand in hac caufa flanre'qualitateofricij , vt poteft legi in_
allegatione Comitisnu.66. & experientia_
fatis hoedoenjr: fiouidem officium hoc per
petuo de die in diem,& de anno id
femper taliter augme ntauir,quod hodie , vt
norum eft, eftinredditu ducatorum 36.mil.
& plus, & hic eft arrendatum officium cum
fuis CiViOlumentis.quod cft pn-xiilens, cer
tum,& non quid forturr commiftum, vc fa
tis in alijs allegationibus.
Quo adtertium, fi perlio augeri debet er
7 mximo lucro cdudoris;pars al/egat quotas,quas adducit Fernand. Va:b. alis Mcnchaca in j.tom.quarft. vfufreq. lib- 3. cap.54^
nu. 10.& Oodores funt Arer.in l. f quis cum
aliter nu. 8. verf. fecundo arguitfF.de verbor.
obligat.ed non aduertir, quod Aret. idsm_
dicit.qudopin.glof.in l.fi mercestf.vis maior flf. loca, eftapprobata Dador. &; facic
difbrcnriam inter venditionem, V \oationem,& licet poftea argut contra glof.circa
intelledum text tarnen refidet in opinione
glof.in cafu fuo, & qaarftio, feu articulos difputatus per Aret.non eft hiede quo tradamus, fed an detur remedium Ixfionis aduerlus arbitramentum, & perrranfitum cetigic
didum glof.in d./.vis maior.
Fulgof.in d.j.vis maior licet teneat con
trariant opinionem , dicit opinionem com
munem ce cum Barr.& glof.qud vbertas*
qua; contingit ex optima difpofitione cli,
anni , & temporis inducir augmentum penfionis,& aferibitur caui fortuito, vtibi mi
me. 1 j.
pro fupplemento,quia viget tunc xquitasd.
Salyc.in d. jf. vis maior fundat fuam opi
1.2. ne venditor plus iufto pretio ab empto
nionem ineo.quoddeiure vbertas prccdre habeat,farisq; ei efie debet iuftum preti
tium annorum compenfatur cum tcrilirate
retiere, & fie in prxdidis cafibus deeft eleequentis anni, fed non poflet compenfari.i
dio,& tarnen fuccurritur ex arquitate legis,
anno vbertatis angeretur penfio , ideo dicic
re quis locupletetur cum ahtna iadura_ ,
illam non augendam, quod argumentum eft
qua: videntur argumenta irconuincibilia-
fragili(lmum:nam quis negat, qud eo moproopinione, quam nos defendimus, vt edo , quo fit remiflio mercedis compenfando
tiam finita locatione detur Ixfionis reme
annos fertiles cum fterilibus, idem f.'ri non
dium, ficue in cafibus prxdidis re perempta
debeat,dum tradatur de augmento p-nfio
dater*
nis propter vbercaeem, vndc vel locatio eric
ad

conclofoelt , remedium !. *. nnn habere lo

cum in condudoribus fcietvibus verum ret
valorem, & qualitatern bonorum, fecunda,
couclufio , quod remedium I. . in illo cafu
non habcbac locum, quia contractus approbatus,& confirmacus fuit ab ipiis Condudo
ribus.
Et fi habemus communem opinionem_
4 Dodorum loquenrium in locatione , vr ea_
finita habeat locum remedium text, in d. 1.
i. non eil vagandum in didis Dodorum dicentium,quod text.ind.l.i.non habet locum
j in venditione fada ad tempus: nam & fi Ce
traria opinio fit verior,& communior.cum
etiam in venditione ad tempus Ia-fo abfque
dubio dari poteft , tarnen cum fecundum_j
omncs,vt diximus.text.in d.i. . habet locum
in locatione, & locatio intelligitur ad tem
pus, vt fupra ponderauimus igitut argum, tum partis non procedit .
Et viera deciiones allegaras pro parto
affirmatiualegatur Alex.Raud.in fuislchol.
Confilior.in verb.fententia Lufitana , cuius
I infraferipta funt verba : Sententia Lufitana
condudori eompercre remedium 1. . C.de>
refeind. vendit, ob larfionem vltra dimidiam
et i am poft tempus condudionis fini ; um ha. be tur in volum.decif.Senatus Lufitani deeif.
39. & 20+. vbi dicit fuifle iudicatum contra
con.Decif.58j.fubdens iuridicum eiTe,Molin.de contract, difp. 487. qui difpurat articulum,& refp. obiedis.
Sed notetur qua-fo motiuum,Dcdores.n.
5 difputaucrunr, an rc perempta detur reme
dium l.z, Sc opinio negatiua eft communis ,
fed parter communiter Ii mira tur, quando
primus emptor vdiderit altcri maiori pretio, qiidm ipfe emit , vt foluat venditori id ,
quod vltra ex re accepir, quiaeadem xqultas,qua> mi]itat,vt re perempta nihil foluat,
quia fuificit damnum, quod accepir, ita eadem aquitas facit , vt confulatur venditori
in eo , quod emptor eflet in lucro , cumult
dccif.Pinell.in ... nu.38. & idem_
pariter pra-didus author num. 39. tradit in-,
emptore la-fo.penes quem perit res abque
fua culpa, vt detur contra venditorem adio

Confflium

CXXXVIII.

751

ad annum, & bene procedic communis opi

Ioris,& non debet fieri penfionis augmenrY
nio, vt fieri dcbeac augmcum penfionis, auc
aut multum Iucratur propter fruftuum_*
eric per plures annos , & tunc fiet augmenabundantiam,& tunc ftandum eft glofar.auc
propter di ligentjam olqni, non fitaugtum compenfacis annis fercilibus cum fterimentum,aut cau fortuito , quia molendina
libus .
conuicina funt deftrufta im pern aquofo , &
Paul.de Caftr.lict in $. vis maior tenuetunc paricer fieri debet augmentum , & fic
ricopinionem non deber augeri penfionem
friuoliffimis racionibus.tamen aliter loquuBart vult,quod augeatur penfio in terminis
tus fuie in 1. cotem ferro S. qui mximos ft".
glo*c,fiu merit eafus fortuitus modo, quo
de public, ad quern candem fe remiccic Pifupra , fiue propter exceffiuam fruftuum_
nel.m loco allegacoproconcrario,qui Paul.
abundantiam.cuius opinionem fequitur Butr. & dicit ab ea non efie recedendum, ind.
t ponic procafu fortuito,& incogicaco, quando propter con fluenciam gentium vlcra focap.propterfteilitatem nu. . Gomef.vbi
litum gabell fuerunt augmentt?, & fic pa-,
fupra,latiifim Carrocper eadem Bart.verriter volait Bald, in I. licet Clocati nu.8.vt
ba in traft.de locat.& conduc. in tit. de remiif.merc.q.S.nu.i 18. qui cumult Doftor.
rranre,vel non tranfire gentes fit cafu,ficuti hie ex mulci tudine, & augmento nego
dicentes hanc efle communem,& ibi nu. 1-19.
tiorum fuit auftus tranfitus , & fuit auftum
qui dicit proceder augmentum , quando
vbertaseftexceflua, & vitra dimidiam, vel
commercium.
Bertach. qui allegatur in traft, de gabeil* 9 cafu inopirmo : nam ficut conduftori fie
par. -nu. 39-dicit oppoficum, quando auguremiflo.qudo excedit damnum dimidiam,
meneum eil vald infolitum , non aucem_
ita pariter debet fieri loca tor i,curn fin t corquando eft augmentum folitum , quodporelatiui,& non debent ad imparia iudicari :
cuit qogieari , & fundac omnia in glof. in $.
nam eum fequuntur commoda,quem fequ vis maior.
: .
.. . \
tur,& incommoda, & contra reg.fecdum
Gomef.in traft.de loca. & conduc. cap. }.
naturam de reg.iur.& glof.refpondet ad ver
nu. 19. quem pars fals allegar , djeie totum
ba text, in jf.vis maior,& hzc eft communis
oppofieum,tenens qud fi fertilitas confiftic
opinio, vt fieri debeat remifio mercedis,qft
non in valore preti j,fed in abundantia,& in
eft damnum vltra dimidiam, licet alij voluecremento fruftuum , quia ex maxima bonirunt efle attendendam vulgt opinionem , 8
tate,& profperitate temporis,& influential*
alij dixerunt efle ludici arbitrarium,de qua
elementorum, quamplures fruftus funt per
latiflm Carroc.vbi fupra eod.tit.q.t. Mecept i , tunc debet fieri augumentum pen
noch.de arbitr.lib.2. cafu 77. licet PmelLiru
fionis.

.;

I .par. cap.;, nu.i i. in fin. dixerit efie com

Valafc.quem allegar in traft.de iure etnmunem , & receptiorem Bart. opinionem_
phit. par. I. q. 27- nihil conludit,fed refere
in d.l.licet, fufficere fterilitatem ene vltra_
communem opinionem efle , quod fiat augdimidiam.
mentum,& demum refert Pinell.&.alios diAlbert.Brun.in traft, de augmento int4*
centes contrariam opinionem efle veriopar. princip. diftinguit inter augmentum-
rem_. ii:
(. ...... - .7..
,..
penfionis,& circa Ixfionem in locatione vi
; Quod opinio glof. in- A vis maior, vt fiat
tra dimidiam, hic enim fecundus cafus regu
augmentum penfionis in duplo, quando in-,
lator fecund trminos, text. in d.i. . fi adeft
duplo eft exceflus vbertatis,quod inquam_
laefio infra, vel vltra dimidiam; primus vero
con folum fit opinio communis, fed commucafus circa remifttonem , vel augmentum-
niffima.eam teoet ibi Barr.& Odoffr.Io.Famercedis regulatur fecundum fterilitatem
vel nimiam vbertatem,& in his cafibus vulc
ber.in Uicet C. locat. Io.de Plat.in l.fin. C,
qud ficut.quandodiminutio oritur fieride omn.agr.deer.lib. 1 i.Greg.Lop.l.z ..
litate vltra dimidiam , vel fecundum vulgt
y.tit.S.Ifern.in cap. 1.jf.fi quis de manfo nu.
opinionem, fic pariter fieri debet,quando eft
1 8. de controiinueft. Abb. in cap. propter
exceflus vbertatis , & fic etiam quando eft
fterilitatem de locat. in fin.ibiq; Anchr. &
cafus fortuitus infoIitus,quod fruftus nimis
ante omnes Hoitienf.Anan.Zabarell.in fin.&
augerentur , etiam qud iufta penfione fueBoich.nu.6.Emanu.Suar.in thef. recept.fenrit fundus locatus,& fic fecundum Bart.Bu*
tent.in verb.conduftori penfio,qui dicit hc
efe communem, Viu.comm.opin.lib..opin.
tr.Brun.Gomef.&c Carroc.non folum in car
fu fortuito vbertatis fit penfionis augmen
60. Bertachde .gabel.par. . nu. 3 9. & legatur
tum, fed quando adeft exceflus, quod ex tj?e
omninBart. in fepe allega to $. vis maior,
vbi coi.fin.diftioguit, qud aut Iucratur mul
fruftus in exceflu excreurunt .
Redoan.de rcb.ecclef.q.68.nu.i2.eandem
tum cduftor,quia fruftus funmaioris vacenens

Innis Fraricifci de Ponte

7&
Iis,& ficut D.Ioan.voluie paftum prdiclarti
teneos opinionem , dixit non eerecedenin
fui beneficium , ita poterat pars pro ie^m;
dum ab opinione Barcoli , quar communicer
i
proctirare,&
fi rion fecit, vel non pqmit>u5
approbacur .
poteftconqueri.
MictCrquod renunciatio ca
' Ec quanquam-dicator l. Baptiftam in.*
fuum
fortuitorum
non extenditur ad infoli[l fo affiftii renunciafle iuri petendi excomtos.fed
ad
folitos
,
& confuecos fecundum_
putum,quandoemolumenta de'crefccrentex
Bart.
in
I.
fed
fi
quis
JT. quaefitum coLfin. iru
quants caufa opinara, vef inopinata, ex quo
fh.vbi
lat
Iaf-poftFulgof.rT.fi
quis cautiopars vult inferre,qud fic'pariternon poifit
nibus.Gomef.var.refoLin
tit.de
loc.&'cond.
IX Ioantiis locator pecereaugmcnrum mercap.
j.nu.i9.verf.item
aduercendum',&
hanc
cedis ex maxima , & inopinata vbertatev .
efle
communem
dixit
Grat.in
conf.*4-num,
I>ieo, inquam, argumentum nullam habere
42. idem Boff.in tit.de remiiT.merced. nu.66.
iuris iubfiftentiam: imretorquetur contra
& pariter communem dixit Ripa in traft.de
partem, quia vbi voluerunt parres , hocexpefte in princ.nu.97.& cafus infolirus intcl
preflerurtt , & fic fibi cauit D.-Toan. cum
Iigitur
fecundum Alex.quandonon foJetconduftore, & opus erat pacro , vt remifliomuniter conringere incouf. 107. psrCpcis
nem perere non poflt-, refpcftuvero ipfius
verbis nu.io". vol.. vbi eleganter, & proceD.Ibannis locatoris nihil fuit diftum , ergo
partes nolnerunt ad rext.in 1. 1. If.Cm autern' 13 dit etiam fi quis dixcrk,qHod renundatremiflloni mercedis ex cafu fortuito tarn coC. de caduc.toll&fi nihil fuit diftum refpe-'
gitato.qum
ineegitato ; quia nunquam intu D. Ioannis incafu nimiz vbertatis i retdligiturde
cafu
tqui enormiffiraam lzfio in difpofirione iuris cmunis,& connem
importaret,ira
Ripa ibi num. 108. aafequenter ftamus'fub conclufione fupra fir
thor.Corn.in
conf.

j.
col. fin lib.i. vb /at.
mara, nec q'iid facitad Rhombum.quod di
Artculusfi
daca
ratificatione
ccraftus,
xit Alber.Brun. in trait, de augment.concl.
14
in
quo
fuir,
quis
enormiflm
la-fus,
inqu
& 24. cuius dccifioncm dicic pars efle in
pr^atifictionem
faftam
Lefio,
fcu
lacfionis
terminisr loquitur enim Alber.Brun. inpuremedium
tollatur,
infra
feripri
Door.
teiis terminis iuris communis , quando nil eft
nuerunt
minim
coll!,quia
non
confiftit
hoc
conuentutn,&dicir,qud augmr-ntum.8/ diremedium in firmitdine enixx voluntatis
mintuio paribus pafltbus ambulat taliter
ceptrahentiurnquod eft illud,quod verein
<jud ad quem fpeftat onus , & grauamen-.
portt'geminatus confenfs , fed confiftria
diminutions pariter fpeftat augmentum,
deceptione oriente ex la>fione vUrsdimi& contra, quardecifio tarn vulgaris eft dam,qua deceptio non fuit noralrfo,vt hio
tra partem in conclufione fupra firmara , vt
in fafto fuit bene,& indubiranter demitra-!
freut conduftori fit remiflro propter fieri
ta ignorria D.Ion.veti valoris oflicij.quo
lira rem fic fiat locatori propter vberratem,
cafu data hefioe'is ignorancia non poteft difed fi pafto conuentum fuerit , quod condu
ci adfuifle vohmtatem rennciandi vigore
ctor! nulla fiat remiflio, quid hoc commune
ratificationrs, led tantumratificandi aftum
cm iocatore , qui habet pro fe iuris cmutaliter, qulftflfgeftnis fuiecm quo reiponjTiunis difpofitionm.cV in hoc c.ifu, quando
detur rationibus aliquorum,quinecex proadeft paftnm fpeciale,non loquitur Brunus
feflb,ncedeguftandorticulum,ontrariam
& per paftum legi eft derogatum,& coriutenuerunttopintonem,& pro hac noftra opi
tio lfgrm facit, vt ad propofitum dixit Pinione
eft cafus in 1. 1. . fi maior faftus aliefill. quare valeat renunciatio cafuum for^
nat.rat.habu.vbi
minor,qui vendidit abfque
tui ton; m , ex quadenegarurremiflo merdecreto
Prfidis,&rcumnormi
Izfione prcedis par. i.eap. .16. eftdecifiopunftuadium

licet
maior
faftus
contraftum
ratifi?
lis Bald. in cap. i. num. . qualirer Dominus
cauerit.non
per
hoc
perdit
remedium
larfio
propr.feud.priu. per quam fic in proprio canis,
vbi
Alber.norab.hotacquod
confirma*
ftl dixit Crem. ante nu. 98. verf. adde etiam,
tio venditionis operatur ratificationem il& nu. tot. idem Ftabian. de Monte, vt renunlius tanquam htx , fed non vt fic faftar, Se
tiando emptor non incelligatur renunciafle
propterea fecundum cum approbatur faftvenditorem deempt.& vendit. q. 8. princip.
fed nonqualitas fifti.ex quoPaul.de Caftr.
nu. xj. verf. & notabilis eft glof. notabilis
notab.in I.vnict in cit. t. C. fi maior faftus
1 1 nemine addufta in I. pen. in verb.contrari
dixit quod ad hoc,vc tollatur latfio, requiri*
in fin. ibi ex vi pafti . de folut. qua: limitt
tur vt rarificarlo fit feienter faa, Bald.iru*
reguljm,qud non debet quis pofhilare, cu
d.l.i.eandem tenet opinionem , quem alle
jus contrarium non eflet petiturus,vt inqua
gat , & fequitur in proprio cafu Crema irut
fallar, quando ex vi pafti, quxallegat text,
d.i. 2 .num.5)8.Fabian. de Monte iu craft.de
in Lea lege tf.lccaci,vbi eft cafus indiuiduaempe.

Confflium

XXXVI 1 1.

733
empt.& vend.S.q.princip.vcrf.tcrtio quarro,
monftrarum eft fibi eiTe contrarim>& idem '
an pofir renuncian, ibi ratificant tamen Caflan. allegatusin cohfuet.burgund. rubr.
tfaum, Barb.in cap.dilefti col. 3. de empc.
7.jT.i2.num.37.& Rubeus Alex.in conf. $j j.
& vend, eciam i capitulariter fuiec rarifinum. 9- Ex quibus noteri apparet,commucatio facta, lac Socc.in cf.85.nu.5.verf.fed
nem efle opimonem.ratificationem contra
adh.icquem allegar, & fequicur Cagn.in d.
ctus^ quo enormiiTima interuenit laefio, nil
L2.nu.7i.verf.nec przdi&is, quia fecundum
operari,quominus non poiTit \xo alegari
cum in fecundo contractu ead eft deceptio,
qua: eft fundata iuris authoritate innumeris
& militar quitas illius legis.vt lzfo fuccur
Doftorum decifionibus>& inconuincibilibus
ratur,& idem nu. 9. Dec. in conf.60.in fin.forationibus.
lemne conf. Aym. 1 J i.nu. j r .vfque ad fin.vbi
Pra-tereaDec. in alleg. con fil i js loquutus
alios Doctor.cumulac pro hac opinione,ma 17 fuit in ratificatione fada cum interuallo txim qudo in aftu rcicerato, aut geminaco
poils , qud ad minus debet elfe annorum_#
duorum,ira Alcia.in cap. cum contingatnu,
fubeft eadem caufa,aut fufpitio,qua* in pri
mo, & rurfus voluiecontrariamopinionem
2 1 9. verf.fed aduerte, extra de iureiur.ita_
proceder data (ciencia 1 rionis in ratificS- 1 qud finteruallum fuerit menfium, nihil iute:fecus vero daca ignortia,quia in appro* . uat.quia videtur eadem caufa durare, quem
allegat, & fequitur Author damn. mem. ire
bationecaderet iderror,qui in primo con15 cractu,ficuc dicimus sm eum in confeffione,
addit.adaIleg.conf.Dec.180. in lit. , & id
qux & i geminaca fuerit, poteft tquam er
Cru.in d.conf. r 5 1 .nu. j i.vol. i & Rolnd.
rnea reuccari,& idem tenet in conf. 60. nu.
Vall.allegatus per partem in conf.59.nu. jo.
6.vbicumular,& hare conllia pars profua_>
vol. I. loquitur in rarificatione fpecificafaopinione allegaui t, & iam in prioribus alle
fta ex interuallo cum iuramenro,& hie con
gationibus probata eft ex iuris difpoficione
tractus affidus Ioan.Baptifta* initus fuit fub
non folum ignorara D.Ioan.valoris rei, fed
die r7.Oetobr.anni 1586. & prastenla racifi16 fcientia ex aduerfo,ex qua dolus manifeftacatjo fub die i7.Martij anni 1587.
cur , fed vitra pra-difta Bart. & cis Doftor.
^urfus^tdiximusjopinio contraria proopinio eft,quod prfumpcio feienti valoris 18 cedit data fcientia valoris rei , alias nullo
propria: rei non obtinet, qando contingic
modo ratificado deferuire poteft, quia fubviera iufti pretij dimidiam , vtlat cumult ' ett'eadem caufa,vt ex Paul.de Caftr.Aym.8c
Couar.var.refol.cap.4. port nu. 2. iblquamalijs fupra fundatum eft , & ficut limitatur
opinio communis, vt tollatur remedium 1.2.
obrem poft Corn. in conf. 11. col 6.nu.6.& in
conf. 1 40. nu.8. vol. -Pinel!. nihil horum alleqirando illi eft renunciatum fpetialicer, gans, edem fequitur opinionem in cad. 1.2. ; mitatur in quam in enormiGma latficne , vt
par. 3. cap. i.nu. 6. quia eadem facilitate, &
per Padill.in d.i. .nu.4j.qui refert ta decierrore,quoconrraxit,confirmat dicit ipfe,&
um,S allegat Caffiador. in deci.vnica do
Boer, refere iudicatum pro noftra Opinione
empt.& vend.quia femper pra*fumitur ignoin decif. 100. quern ad hoc Aym. vbi fupra-.
raliria,& confequencer defectus voluntatis;
adducit,Sfort,Odd.in trad.de reftitin inteita pariter dicendum eft in calu.de quo agigr.par.i.q.i5.art.7.nu.75.& hanc opinione
mus , in quo enormiffima adeft lsefio long
dicit veriorem,& receptioremCald.Pereyra
vitra dimidiam.
irvl.li curator habens in verb.lsefis nu 1. verf.
Vlterius limitatur opinio eontrarium tefed in hocqui allegar Lud.Mex.in comm. ad 19 nentium, quandoin contractu dolus interl.Toleti 4. par I. & de auth.Dec.conf.i8o.&
ceiftt : nam cune ratificarlo nihil prodeft , ft
2 l.non eft curandum,fi idem contrarium_>
non fuerit facta ex certa fcientia doli,& 1dixit in d. conf. 60. licet friuolis moueatur
fion is, folem ne conf. Roman. 5 4. nu. j . Crema
ration'ibus>& Cach.in decif.39 nu. 16. & dein d.l.2.nu.77. verf.2. Aym.conf. 160. nu. j.
ctf.90.nu. 5. quam pars allegat, dicit tantum
verf.fed tamen, & dolum adefTe in hac caufa
quod ex actu geminato voluntas enixa arex propofitomcidenter,& re ipfa idemonftratum eft, & in hoc propofito fecundum_
guicur,& videtur velle,qud nil ctra ilium
opponatur, quod bene procedit, vediximus
Aym.fufHcic dolus re ipfa.
Vlcim negatur factum pra*fuppoitutn_
in princip.loquendo de voluntare in contra
ctu, proutiacet data ignorancia l(onis,qu 20 ratificationismam nullibi apparet,qud fpe
cific fit facta ratifica rio, fed tantum pars
oritur praeter voluntarcrn ratificatam,& nil
vultem arguereex ctractu inito in dicto
dicit Cacher.de renunciat.remed.l.i.& Coanno 1587. inter D. Ioannem, & Io. Baptiuar.in cap.quamuispar. j.tf.fin. verf.octua
ftam , in quo ie conuenerunt , vt-D.~ loannes
conclufio.de pais inexto,niI aliud allenominarec ipfum in Curforem Maiorem hugacqum Decium ind. conf. 180. quem deQ^q
ius

Ioannis Franciici de Ponte

734
Caldam Pereyram_ .
sus Regni,& cede ret 11 i ti tu I um prdii of
Et fublato Decio, qui eft fibi contrarius,
ficii prulcuc6.mil. & pro aunuis duc5.m1l.
& Ay m. qui eft pro nobis>& Cacher. qui nihil
prxftandis prasdio lo. Baptia , vita iploquitur
de lasfione remanent pro parte.
lius durance , per- quem contratum recefCouarru.
fum fuit, ve exprefs partes conuenerunc,ab
CaiTan.
atfitu antecedens faio prtdidi offkij per
Rub.
Alex, qui fundantur fimpliciter in_
annos 1;. & quia impetrandus erat aifenfus
conf.Decij.
Regia Maietace>fuit conuentum,quod inEt data pro vera opinione contraria fuie
tancum contractus affictus przcedentis inlimitacar quando ex interuallo vitra bientelligeretur refolutus, & extinus. inquannium,& inhoccafu loquitur Rol and. Val,
t Sua Maietas aflentirec nom inationi pre
quirequirit fpecificam racificationem ex in
dicts;; verum non aflentiendo,pra:dius con
teruallo cum iuramento.
tractus affictus firmus, & in fuo robore perSecundo, data feientia valoris.
manerer,ica quod non eil hic contractus fe
Tertio , quando in contractu dolus intercundo loco faus ad ratificationem prim
.
inducendam, nec de hoc fuit cogitatum, fed
Qoart.negatur factum ratifications , ve
contractus; principalis fuie fuper tranflatiofupra ponderatum eft .
ne tituli,& difTolutione affictus, qui contra
TraCtac pars in s.arcic. fuarum alJegarioctus fi non habuiiTeteffeum, partes voluerunr,qud affius primo loco faus non in- num , quod nu 11 us ad fu i dolus ex proponte
telligeretur reuocatus, fed perfifterer, & q
J
r~ contractu,&
A-- confequenter
r
dans
caufam
de
scere
nullicatem
illorum,
nec
in
liqno
que
ratificacio non eft fpecifica, fed vult argui *
ad hoc nocet feientia condu&orum veri va
limitatur conclufio.qud ex confirmatione ,
loris rei, quando Ifio non excedir dimidium
feu ratifcatione collatur remedium l.t.ica_>
iufti precij , ad quod allegac Theologos, vi
eleganter Aym.in d.conf. 60. nu.4. veri. fed
potito & rurfus dicit Grat, in con f. 71. voLi. -, delicet Molin.& Corrad. de contract. & infuper adducic nullam confiderari poflehtnum. 2;. verf.prarerea,quod quando non fit
fionem attenco tempore cootractus,regiriiconfirmado principalicer , fed eft actus fucdo veros reddicus officii foliis locationicefiuus trahens origine m primo, non pro- .
duci t efTectum geminationis , aut renuncia- . bus antecedentibus>adducens qudjl/quidationis remedij d.I.2.proutin cafu noftro du^rj tio fieri debet fecundum valorem annorum
pliciter.tum quia hoc eft pact huiusfecun-, . quinqu prxcedtium fecundum opin.|cuiuf>
di ctradus, per quern primus difloluebatur , dam Petri Auguft. Morl. & faltim annorum
trium fecundum conf.Menoch.& hec funtia
& fuit limitata dilToIutio in cafu,in quenru*
hie fecundus contractus forciretureffectum,
fumroa,qu*exaduerfoin hoc arc. propoa
. _
.

- il i _ "I
.
tur licet longioribuscommencarijs,& quan autem ad faciendam nouam ratificatio
quam fubftantialicer ad omnia fit refplum
nem, tum t quia in primo contractu ftipuin primis allegationibus per veros iuris tr
lato per Procuratorem Io.Baptitefuit prominos diftinguendo tmpora contractus, 8t
mida rarificacio, & fie qudo vellemus dare
Doctor. deci(iones,& fie pariter ponderando
nomen rarificationis, traheret origin pri
veram,& realem facti feriem,tamen vt nihil
mor m eflec primi adimplemencum,& conintactum remaneat , & omnibus diftinim,
fequcer nullum produceret iuris fe et uro .
& punctualiter fit fatisfacbim,leganturbreHabemus igitur pro noftra opinione feuiter infraferipra. .
I pofitis limitationibus.
Quoad lfionem n oportet verba facer,
Texc.in 1. i.C.fi maior fadus,&c.
fed
videatur calculus, ex quo fecundum vni
Bald.
lecturam
lucrum deduis omnibus deduceAlberic.
dis
confiftit
in ducatis ducentum ouaginca
Paul.de Caftro.
fex
mille,
ducentum,
& decern nouem>& fe
\ Barbat.
cundum
aliam
lecturam
in ducatis duccurn
Fabian.de Monte-.
quinquaginta
quatuor
mille,
noningencum,
Cremam.
& duobus,& fecundum aliam certiam lectu
Socctn.
ram in ducatis ducenc decern, & oo mille,
Cagnol.
fexcentum fepcuaginta nouem , & fie ver
Aymon.
fomnium eft traare , quod in his arrendaPinell.
mentis
non adfuerit excefiua Izfio .
Boer.
Et
dum
pars hanc tefionem , tarn notoSforziam.
2jriam&
exprobacam
vulc eludere exafMexiam.
fumpco

Confilium

CXXXVIII.

73

fumpto.quod diicic effe indubi tatum, videli

pars, cuius intererat demonflrare vilicatem
cet , in locatione attendendum effe tempus
reddituum officij: ipfa denique fecit in anno
contractus , ficut dicimus in contractu ven
U77.fubaffius percaciorum,ergo dum hditions, h m "m primis allegationibus nu.59
die vulc applicare hos affius per e fados
ad probationem foliti locatoris , decipitur,
& feq. demon ft ra cum eft,qum hoc fit erro& negatur nullo modo folitum tale probari
neum in hac caufa.
P r 1 mo,quia in locatione fada Mart ino in
ex fub affiibus condudoris, nec vllus Do*
anno r 5 7 8. non adducic pars refpeu perca*
dor hoc dixic,fed loquuti fuerunt in locatio
ciorum.nifi affidum fadum illorum in anno
ne fada per eodemmet locatores, vt ex foI 577. ergo fecundum fuum prfuppoficum_lica mercede illarum veniat probandus prnon adeft folicum , vel quinqu annorucn_
fumptiu,vt infra dicemus, valor fruduum,
prarcedentium,vel trium fecundum Door.
quod confidererur: nam toll it omne,& quicper eandem partem allegacos , & refpeu
quid pars vnlt fundare ex iftis affiibus , 8c
valoris officii non adducic , nifi fidem Alex.
ficpariter dicitur , dum pars vult fundaro
Balds de eo, quod przfupponic fuiffe in redvalorem officij ex fubaffiu fado per loan.
4itu emolumenta officii in anno 1575. & fie
Baptiftam in ann.1586. licet vnico, quid.n.
adducit annos fubfequenr.es vfque ad af
ex tali fubaffiu per eum , vt affertum conduorem fado poteft inferri,quod fuerit fo
fidum fadum Martino , adducit refpe
litus D.Ioannes hanc recipere mercedem_,
u percaciorum , nifi affidum anni antece
de neis, & propterea omnin ftandum eft afvel hos exegiffe fruus ab officio.oporterec
enim, vt dixi, adducere folitum D. loannis
f.dibus fubfequentibus itatim fadis,qui funt
-in anno 1579' qui eft annus immediate fub& non conduorum inrerefatorum.
iequens ad afficcum Martini, in quo funt adTertio quare reperiuntur libri omnium.
dudi decifiones communes , quod quando 16 emolumentorum in ann.ij7f.tantum,& deinfra breue fpatium poft con tradum initum
fcic omnes alij vfque ad -;8.& qua
re non apparet affius totius officij fadus
apparet augmentum, hoc tempus eft attenD. Allegra?, qui duraturus erat vfque ad an
dendum , fi non fucceffit caufa mutationis ,
Se lie ex peremptione fadi collitur omno
num 1382. &hzc eft locatio fada per locatorem,ex qua folitum arguitur.
.partis fundamentum .
Nec dicacur,quod affius anni 1 j77-perQuarto demonftrat eft fubaffius faos
caciorum eft per quinquennium, fiquidem_i 27 percaciorum in anno 1 j77.fuiffc (mulatos*
ad fundandum folicum , & ad inducendam_
& infra latius demonfrrabitur in materia.
przfumptioncm de iure validam requiritur
doli, vel faltem dolos faos viliori pretio ;
ille rciceratus affidus,& n fufficit vnus pro
ergo illis nullo modo ftari poteft.
pluribus annis,in quo poteft concurrere deQuinto, Door.qui voluerunt liquidadoccptio, quz videtur excludi, dum plures de 28nem reddituum faciendam efl ex folito,vel
per fe continua tim fiun affius , ficut dici
ex redditu annorum trium ancecedentium, .
mus in tei minis text.inl.cumde in rem ver& non qninque fecundum przdium Moria,
fo flF. de vfur. & in l.quicunque C. de poch,
qui loquitur de cuecudine Curix Roman.
publ. lib. 10. vt prxfumptiones ilia: folutioHare inquam liquidado fit in cafu dubij; fed
num faarum per tres annos, vel per quinquando habemus certitudinem tpe contraqucnnium,ex his przfumatur praefumptioin
us,illa probatio prfumptiua cedit veritaprztericum^non procedat quando feme! pro
ti,vt per Frecc.in j.author.baron.nu. jo.qui
tribus, vel quinqu annis folutafueric pfio:
lat traat arciculum,qui legacur, ibi in fi
nam requiritur ilia rei:erata,& difiincta fone ante num. 34.ditens,& hoc vbi non habe
lutio annuatim , ita eleganter nus in l.fi
mus cert, & ita in indiuiduo,& in proprio
certis annis num. 10. C.de pad.& inl.z.vbi
articulo tradidit Pinell.in d.i. 2. par. 1. cap. j.
Bald. C. de dotis promifT.idem Bald, in ead.l.
nu. 18. quem allegar, & fequitur Burfat.iru*
quicunque, Belluc.in fuo fpecul.princip.in-i
conf.389. nu. 19. vol. 4. ergo cum habeamus
j ubr. 4 bin /.leges Regni nu.42. verf.item_
certum redditum in anno 1 582. quo tem
quia forus, Paris de Put.de reintCgr.feud.in_
pore afdus Martini iueipit , & fie pariter
cap.incipiente>& circa ma teriam nu. 1 1 .fol.
in anno 1532. quo tempore incipit affius
mihi 1 1 . tergo.
Io.Baptifiz,fequitur quod non eft vagadum
Secd6,& fortius Dodor.qui dixerunt atin przfumptionibus.
Et fi pars velit dicere tempus contra dus
ajtendendumeffe iolitum locationum antece
dent! um, intellexert de locationibus fais 29 confiderandum effe tempore , quo affius
fuerunt ftipulati , adhuc militt limitado >
per eundloatorem,quarum nulla demon*
de qua fupra.quia fi loquimur de affidu Mar
ftracur in calujdc quo agimus, fed tantum_j
Qjj q a
tini,

73

bannis Frai :ifci de Ponte

fini, He eft faus in 1 578. & pars ad4ucic affidum annt I *77& fie ante contra
jum,& nos adduimus affidum anni 1 J79per quem apparet duplicacus valor reddituum officii ab eo.quod apparet in dido affiduanni 1577, & fi loquimurde afrdu lo.
Baptifi in anno i;86.habemus eodem tem
pore verum valorem per libroseiufdem par
tis.ex qui bus apparec duplicatus valor quafi cius,quod importt prtenfus atfidus,vnde celiac proba to pra-fumptiua , vitra quod
infra dicetur de do!o,& traude,& mulatione prztenfot urn affium.
Et fallitur pars, dum dicit tempus contra*
dus confiderari deber tempore, qui fcerc
ipuIata: fcripturar affidus > tarn per Martinum,qum per Io.Baptiam, fiquid valide
jn alia iuris mformatione demonftratum eft
quam hoc m bac caufa Ht erroneum, tum ex
fado,rm etiam ex iuris difpofitione ,
Prirno.ex communi cclulone, qud dum
exequutio negotij,ve! traditio re i confertur
in tempus futurum, illud dicitur tempus centionis,il!udq; attenditur, & non tempus
ilipulationis.vt hic, vbi ctradus affiduutn
fadi fuert vno tempore; verum exequutio& e fit d us dilatati fuerunt in aliud tempus
quoilli incipere debebant, ,
Secundo, fundat fuit per communes Do^odoium decifiones nullo modo pendente*
prima leca tione puffe fieri fecundam,nec ex
caoriri adionemnec obligationcm omnisq, illius fubflantia, effedus, validitas &
exequutio incipit,& dicitur tunc fieri locationtm fecundam,quando prima eil finita,
Terti.fundatum fuit per communes Do31 doium decifones authoritate . Barto,
Bald.Saly c.Butr. 1 mol . N ad. Roland. Neu i z.
Ofafc.Guttcr.PineUXanger.Borgn.Caualc
Monter. & aliorum contradum locationis
habere tradum fucceiTiuum, differre con
trau venditionis , qui vnico momento expeditur , & propterea non proceder regufam text.in ltfi volntate . de ecind. ven
d t. fed attendi deber perceptionem fruduum pro tempore locationis intanrum_ ,
l> quod dixit Bald, allegatus in 1. fi ea lege C.
de vfur.nu.4.infrafcripta verba.
Quod de natura contractus emptionis>&
venditionis eft,vt tranieat res,&. periculum
(ue ematur ipfum corpus principale, fiue-
jpfum corpus acccfibrium , puta herbafruItienti pendens in agro,vt ff de contrah.empt.l. fibulas ff. frumenta,& de pericul.& com
mod, rei vendtx 1, neccifario hoc autem_> ,
tunc eft verum , quando contradus eft perfedus confenfu, & re! fecus fi res indiuidua,
quia tunc contradus non dicitur perfedus *

quo ad peciculum mptors.vt ff.de contra-'

then. empt. Lfi debitor $ verifitniie,fed de*
-natura contradus locationis eft, vt tranfeae
in accipientem commoditas fine pncalo
contingente cafu fortuito. Sc tunc h: remitfio,fi cafu impeditur perceptio: oam nee videcur ifte contradus perfedus ex parte locatoris quoad rem peruenturaoi ad coniudorcm , Ci res non percipiatur, 8e ideo inte*
rim periculum eft locatoris, vt d.l.fi vno, Se
1. habit a tores, & l.ex condudo ff fi quistempeftatis , & $, fed & fi taies , hxc Bald. & ex
hoc fecundum eundem Rald.Salyc.& omnes
jn 1. licet Clocar. & fecundum notoria iura
iam allegata ad cognofcendam Iiionem in*
materia Iziionis confunduntur reddirus to*
tius locacionis,& fie demum vide tur, in
interuenit laefio.
Pars ex conf.Menoch.& ex didisper Car)} roc.abfque diftindione terminorum,fed au
thoritate iurium,& Dodor loquentium iru
venditione vult idem efle in locationc,vt actendatur tempus conrradus,qui laioarr poifunr, quando locatio eft per annum, & notu
interuenit lfio vitra dimidiam , circa per
ceptionem fruduum recolligendor,qudq;
authorit ates, in quibus ifti refunda nt,\oqatur in vditione incipiendo ab allegatis pec
Menoch.in fuo conf.843.dico, quod Dodor*
funt infrafcripti,
Bart, in l.cotem ferro ff. qui mximos ff.
de publ.loquitur in vendicione,qui expreise
dixit ibi du.. aliud eife in loca tione.
Bart.in I. .nu.i6rC.de refond, vendidoouitur in venditione.
Baid.in conf.475. quidam Ioannes r.u.i 1.
vol. i. loquitur in conceffione fa&aincmphyteufim ad longum tempus.
Aym.incf.i i .non loquitur in locatione.
fed in contradu mmoris,&: in conf. ijt. lo
quitur in tranfadione,& in conf. 188. loqui
tur in diuifione,& permutatione.
Anton. Burg.incap.cum diledi nu.36. loqui
tur in venditione, & c pariter Roland, iiu
conf. 5 9.
Door. allegan per Carroc. in tit.de refeind, locar.
Baldn'n Li.nu.56.Cde refc.vend.loquitur
in venditione.
Salyc.q. 1 9.loq uiturin venditione nu. j.
Paul.de Caftr. idem nu.4.
Imol.incap.cum diledi, & in cap. curru
caufam de empt. & vend.idem.
Soccin conf.58.nu. }. vol. 4. idem.
Grat.conr.i41. .. loquitur ex regulis
generalibus in alienatione in emphytcufim.
LofFred.in conf. 3 . loquitur in vendition*
Caftri .
Ruin.

Gonilium
Ruin. in conf.79.vol.i.loquitur in promiffionede venciendo.
Bercrand.in conf. n. vol. i. loquitur in_,
venditione,&in allegato confia. vol. 2. nihil
ad cafum.
Padill.in d.i. 2. num.70, loquitur in vendi
tioni .
Cagnol.idem ibi nu.213.
Anc.Gabr.dc empt. & vendit, concluf.'i.
nu.47.1oquitur in venditione,qui ad hoc cu
mult omnes pra?didos, a legatos per Carroc.
Barr.in I. j. . diui fF.de"iure fifci loquitur
in venditione.
Alex.in l.pretia rerumadl. falcid. loqui
tur in venditione.
Guido Papa in decif.i"7.loquitur in con
tractu alienationis rei Ecclefi*.
Crema in d.i. 2. nu. 198. loquitur in vendi
tioni .
Angel.& Salyc.inl.fi volntate C.derefc.
vend.Ioquunturin venditione.
Paul.de Car. in 1. ad refcindendum eod.
tit.Ioquitur in venditione.
Iaf.inconf. 54. vol.i. loquitur in conceffione ad emphyteufim.
Aret.& Iaf.in $S\ quis aliam inftic.de aft.
Joquuntur in venditione.
Ex his videatur , quomodo decifiones allegantur,& quomodo Door. ponderantur >
vt fie certum fiatiudicium,qua> differential
fit inter locationem,& venditionem,[&qux
nam fit vera , communis, & indubitata opi
nio fundata per iura, & per diftinetas, & co
munes Doctor, decifiones, vt in locaciones
tanquam habence traftum fucceifiuum , &
refpiciente fruetuum per ccptionemrquam_
exiftentem facer tenetor locator coto tem- .
pore locationisintantum; quod nunquam-i
ex fui parte contrarius dicitur perfeus at
tenta nocabili Bald.decif.in d.i. fi ea lege. ,
propterea confidente perfeio : contractus
in fruuum pereeptione, dando lex remifonem mercedis,quando ille enormicer de
ficiat.ob quod coniunguntur omnes anni lo
cations ad feiendum verum rei redditum ,
fequitur proprerea, quod nullo modopoteft
attendi tempus contractus, fed attcdi debet
tempus vniuerfar locationis .
. Sed ad quid tot,& tanta, fi parsmet fate34. tur i quod fi in hac caufa adeft dolus dans
eau (am contractai > quod ille eft ipforurc*
nulus,qui dokis,jaut non eft in rem m natuj a,aut ratendum eftinceruenifie in negotio,
de quotr20amus,quod fundatum eftinpri-nis allegationibus.
Sed reafiumendo breuiter,& refpondendo
partis obiectis, dico, dolum dantem caufam

cxxxviii:

'

757

contraui ilium fife, quando alius non contracturus ad contrahendum inducicur dolo
aduerfanj. Videamus,inquam, quz concurrant in cafu , de quo agimus , & attendatur
quxfo
Ifti Zapat,qui tarn longo tempore ofhciu
hoc penes ipfos habuerant,cogitauetunc illudin eorum domo perpetua re,quod tri pi icicer demonftratur . Prim,Jex affictu fado
longo tempore in perfonam D. Allegraf. Se
cundo ex hac conduct ionc ad decennium_
prematura pendente locationeO. Allegro,
& alia ad quindeeim annos pendente locatione Martini.qui iunt 25. & Terti,ex vltimo contractu fao per Io.Baptiftam cunu
D. loan, adhuc non inexpta fua locaciones
ad quindeeim annos, per quem contractu m
fe cuenit de tranlatione offici; in eius per*
fonam , vi ra i pfius durante.
Ex hoc duo pernecefTe demonftrantur ,'
vn quam vtile, & qum lucrofum lilis erae
hoe officium,fi non per annum,aut trienni,
fed per annos 2 5. locaciones przuenerunt,&
habuerunt tanquam lli , qui certo certius
feiebanc verum officii valore m, & al ter um
qudex przdictis infercur eft , qud perneceie perquifiuerunt omnem,& quemeunque
modum quomodo D.Ioannem ad locandum
inducere poflene , fi finis erat habere offi
cium-. .
'
Dum igicur perdurabat affictus D. Allegras adhuc per quattuor annos, non poterac
D.Ioan.fc (omniare,nec quoquomodo cogi
tare nouum facer affictum, fi ver non po
rerar, im lege erac ei prohibicum.vt lac
fundacum eft in ali/'s allegationibus , vnde it
Mart inns acceflicad Curiam , perneceilt>
praefumendum efi,quod ipfe propofttic nouu
atfiftum D.Ioanni, & paricer propofuic mo
dum, quomodo ille fieri potuifiet non obftte pendentia affictus D. Allegrar, in quo fubfiftamus aliquanculum: nam vediximus au
thor. Bald, in hisrecurrendum eft ad difcrecionem virorum fenfum habencium, & circumftanrix funcquat aggrauanc,& inducunc
vnam, vel aliam credulitatem in animum_
Iudicis. Videamus inquam quid eft folitum,
& quid communicer acetdentibus perne
cefTe practicatur,& vtique fi vnus vult ernere, vel conducere, oporcec, ve faciac fuarru
oblationem preri j, vel mercedis, & dum hc
facic,oporrec,vc perfuadeat vendicorem_ ,
auc loca tore m per medios habiles , & concludences ufticiam fus oblacionis.cum qua
inducac vendicorem, auc locatorem ad vendendum licet non venditurum ub fpelucri,
nam quomodo venditor , aut locans poterie
credere oblationem effe iuftam folo verbo
Q^tj q 3
offe-

loannis Francci de Ponte

73?
cedit argumentum folito ad text, in teer
orFcrencis y m ille ex alijs excrinfecis fuam
fi condictio jT.fi nummos ff. fi cert. pet. vbi
oblationem iufUficcr,
AIex.notatnu.3.& idem in 1. i.eod.cit.nu.iS.
Quid ergo fecerunf iftijcogicauerunt in_.
dixit fufficere probationem enneludere
annu 1,577. facer , yc feerunt affiftus percommuniter accidentibus, Menoch.depra
aciorum , vel fimulato modo, vel viliffi.no
fumpr.lib.<5.pra:fumpt. ip.nu. j. h melius eoprecio, vt fie cum Ulis Martinps ad Curiam
dem lib. pra:fumpc. 14. vbi ex Bald. Crau.fc
aederec, & D.Ioanni dernontrarec parufr
lijs dieiz in materia praelumptionum.&c
reddicum ofici;",quodq; hue fit induhiratum
iefturarum plurimum poiTe argumentum i 1
arguuoc , & firmanc affiftus poflea per eancommuniter accidentibus,& propterea pridem partem faftiinanno 471. qui dufumit ita fdftum,vt fieri confueuit, copio*
plicati ya|orjs , 8c ne ho detcgerecur , fues per Euer.ird. in fua legall centuria in ar
runt fafta feparatainftrumenca.
gumento a communiter conti ngentibus, ad
Idem per omnia e ft in locati'one. fafta_
quem Mcnoch fe remittit.
Io.Bapciftse, procurauic enim ipfemec faceDiximus.quod perneceiTe.qui vultcondare affiftum offijj Alejandro Baldae eius fafniliariinanno ij8e. demenfe Maij ,& ho }6 pere, oportet, dm facit fuam oblationem,
vt earn comprobec ; nam eius verbo tantun
vilifimo pretio, Sc poflea de menfe Qftobrt
locator
fiare non poteft, ceneturei crefecit ipfe nouam conductionem, per annos
dere,fed oblatione comprobara per affi&us,
quindecim , & demum in anno 1 $91* fubfevt fupra fraudulentos, & fiante coniunione
quuncur affiftus apparentes fub viliflima_#
perfonarum induxic fe D, loannes ignarus
merede, & pralbarana poflea fecreta vi
ad locandum , & ad canti locandum, aquo
tra afijctus oluci fuerunc ducati vigincidolus ex propofitp dans caufaroconcrtiu,
quacuor mille ,
$ incidnter eft demonftratus.
Hic, inquarp, affiftus faftus Balda: exliEt dum pars dicicquod D.Ioannes ex na
Ibris officij apparet qu_4m vilifimo pretio fa
tura officii omnin erat locacurus,quiinon
crus fuie , fi reddieus afcendunc ad ducatos
poteft efle in omnibus partibus ftenoraa
pouem mille, & plus demptis percacijs , 6f
fua: Catholics Maieftatis . Refpondeturda,
tarnen affiftus eft pro ducatis 5. mil, rantutn
pliciter,prmpquod nonconcludithoeperitem affiftac lo. Baptifta,dum duraba t affi
necefie cum pofiic tenere officium in fui de*
ftus D. Allegra: , & rurfus dum inipic affi
rrjanium ,quodq; illud regatur per fuos ad
ftus lo. Bapcix, item fit liccrarum cantum
min ill raptores fpecialiterdeputatos,fcd me
affiftus a Idar, & hoc pro due. 4, milt & 100.
lius
non erat tunc loa turus,quia prmatu
poftea pro 4500. & j. mil,
re,
non
in tempore ignorabant hoc concur
Hi affiftus fuerunt omnes fafti addecirentes, qui adefle pocerant adeonducendun
fuendum D.Ioannem , & ad inducendum ipmaxime in partibus tamlonginquisic tan
um ad locandum : nam demonflrata Uli videm non erat locaturus, quia dnrabatloca
litate reddituum cum prxfentatione ralium
tio Martini, & fie prohibir erat locatio.
inftrumentorum affiftuum,- & fafta oblatio*
Dolus , vt diximus in alia iuris informarienotabilis quancicacjs pecunia: anticipa
te , ex hoc ipfi fcientes rei valorem induxe-- 37 tione.arguitur vel ex ca!liditate,velexfallacia.vl denique ex machinatiore, primum
runt D.Ioannem ad locandum alias ignoraoniiftit in caendo , fecundum in mentientemvcfundauimus,& denique adlocandtinf
do,rcrtium in arte verborum;funt enim h
pro pretio , quQipfi voluerunt, ecce dolus,
omnia
verba lurifconfulti, vna cumgloflis,
dans caufiam contraftui, & infuper incidas,
&
hoc
dicitur
fecundum cundem lurifcooqui eft jndubitatus,& eundem producit eftV
fultum
infidios,&
improbato more proce
tum reipeftu damnorum,& iiuerefls,vt fun
dauimus in prioribus allegationibus etiam
der^ .
Omnia pradifta hic concurrunt : nanu
quod Jjiio fuericwfi'a dimidiam.
feiens
tacuit verum rei valorem ignorant!
Dicit pars, quomodo hare probantur ? A4
illum.mentitus
t\ cumafriftibusiimulat'5
|5 quod replicatur, quod fi hie modus contra& duplicatas etiam cum fecretis fcriptuns
ftandieft communiter accidentibus, ha
& maxima adfuit machinatio, qurconfiltit
bet D.Ioannes intentionem fundatam : nam
in arte verboi i.t-.i.qufoporcuit adeifeexeoargumentum communiter accidtibus eft
munjter accidtncibus: nam fi atusdup.iciVtilifiimum.ac validiffimum, & feundutit-
Ci,8 abfconditi nonerantadhocabuiagc
Bald-in l.cuenticulam col. circa medium
do,ac aliud fimulandoin pernin'em 0. .de Epifc.& cler. ita fortrjatur, quodcomnis.ad quid affiftus cum flatuta,& winnertnuniter accidit pra?fumitur,idem Bald.in 1,
dc,c\ poftea viera iUos tanca quantuasp
peque natales .*. . de probat, ficut pro

Conilium

CXXXVIII.

739
eunis in affidu Martini per contradus feob quod datur illius refciTio,& annullacio
paracos,& in affidu Io.Raptiftx per albaraquia fundatus eft contractus in iuftitia,&
na fecreca, & hxc: quia poflent D. loan, de
nn adfuic vera voluntas venditoris,fi ignomon I Iran affidus vili precio fadi , cum quo
rauic,& hoc eft fundacum per iura, fecdum
acquieicerer, &c credere: officium non eile-
qua; firmauerunt opinionem Dodor. emi
maioris reddicus,im ex oblacione pecunia:
nentes^ communi tcr,quia fi fui fie t exprefanticipa tsc in canta umma ipfe in neceffitafum, alius non contraxiflet,& hoc ex text.io,
te conftitutus tanto magis ad locandum inl.i.jT. i. fF.de dol. in 1. 1, ji.fin.rT.de adio.eropt.
ducicur tempore , quo minime ad hoc afpiin 1. ea,qux Ji.fin.fT.de contrah.empr. Couar.
author.damn.mem. Aym. Mafcard, Calc. &
rabat.
Et vanus vndiqueeft color quxfitus par
alijs,quibus additur, quod necefiari fuerc
demonftrati affidus vili pretio fadi argucn
tis , quod hic fiebant , vt fifeo valor officii
abfeonderetur propter litem pandedx modo communiter accidentibus, & fic adfuic
tarn in anno 1566. quondam Io. Zapat tem
fallacia,calliditas,& machinatio vet borum,
vnde qux ratio habenda erit.de authoritacc
pore , quo officium in proprietate tcnebat,
quid enim commune lis pdedx in futurum
Thcclogorum, videlicet Molin. & Cordub
facienda; cum locationibus percaciorum_> ,
de contrad.quos pars pro fe allegat . Cor
f diridusomnes officij patentes erant ex lidub. enim Molina allegatus nihil penitus
bris eiufdem offic ij>nec locationibus perallegac,& Molina folum pro fe adducic pr.
ca ciorum fit mencio dinctuum, nec de quan
didum Cordub. nec aliter difputando amtrate exigend.a.
culum,& fimpliciter dicit,quod hxc eft com
Rurfus 11 contractus duplicad tempore-
munisrpundus enim hie eft iuris, & ficut in-,
Martini funt fadi eodem loco, & tempore-*
cafibus confeientix, & in cxteris facrx fcricoram eodem Notario, quomodo hoc pocepturx Dodor. Theolog. eft ftandum > fic eft
rat efie fifco abfeondi turn, fed bene D. loan,
contra in iuris pundis in arte pericis,& non
in curia degenti,& fic pariter quomodo abeft hxc materia Theologorum , licet loquaiconditi affidus tempore lo. Baptiftxt fi pe
tur , quando adeft Ixfio infra dimidiam , Sc
cunia: foluta: vigore albaranorum func omprxfuppofito , quod nil aliud interceTeric ;
nes per partitas banci,& eodem modo, quo.
fed data lxfione, vc hie enormiffima , & pa
fuerunt nobis repre se habita informadoriter fuafione verborum , cum fimulacis inne doli,fraudis,ac la-fionis, eodem modo poftrumencis non eft, qui contradicac, ex quiterant Fifco reperiri : funt enim hxc fombus videcur de dolo non efie dubitandum, 8c
nia vigilantium,& eft peccatum originale-
confequencer de contradus nullitate, vel fal
buius caufar, vt omnia fine dolofa, fimulata,
tem de refedione omnium damnorum,& indeceptiua,ac capeiofa.
terefle, fi volumus falcem dicere non pofic#
Sed fi pandeda erat facienda in futurum
negari dolum incidentem ^
circa reformationem diriduum,[quod ab an
Quo ad pundum afienfus nihil proprium
no i;6.fuicintentatum> & minime fuit fa 40 pro defenfione arciculi dicendum,vt omnis
ctum fiante difpofitione temporum , conficefiet difceptatlo , quam adducere allega
tions alias fadas in eodem pundo , & cauderando augmentum expenfarumj vidualium,preci] equorum,mulorum,famuIorum,
fa per D. Confiliarium Eranciam , dum de
& omnium aliarum rer um,8 vt dixi hoc refendebat partes Marci Antonij Iudicis , vei
38 fpicit tempns futurum , & pars gauifa eft
illius Aduocatum aduerfus D. Eleonoram
frudibus omnibus cam vberibus ex re mea_
cuius partes hodie fouet , & tarn acerrim
ftrenu dfendit. Refpondec enim ipfe in
percept isivel faltemoccafione reimex,eti
prioribus allegationibus omnibus obiedis ,
quod indebit>& minus iufi exegifter non
& iuftitiam Comiris peroptim fundat tane vera>& indubitaca eft iuris conelufio, q!
liter concludendo , & exagerando affidus
tenetur omnia refiituere, fiue iuftum , (iuo
nullitatem ex locatione ad longum tempus
iniuftum , & indebicum fueric , etiam quod
turn ex qualitate officii , ex fpecialibusi
extrinfecus ob earn rem reeepit text, eft in_.
legibus Regni, vt ftante defedu aflenfus cliqui proprio $ .procurator, vt in exteris ff,
eluda: lo. Dap ti fia m fem per fuifle intrufum,
de procurat.vbi GlofOdoffr. Paul.de Caftr.
& nullam hafiuifle legitimam pofleflionem,
Ang.& cxt.in l.fi autem $. item fi fundunu
nec validum titulum, vota in prxdida can- .
ffide neg.geft. vbi bona glof.
fa emifia iam funt eidem D.Brancix noca^,
Si ergo in prioribus allegationibus funcum ilia legerit , funt in Regia Camera , Sc
3 jodatum eft ex iuris dlfpoficione,vt iciencia_.
fic cum fua perquam maxima authoritatc*
tantuni valoris rei in emente vendirore il
patienter non xgr ferat hanc fuis nouis, 8c
ium ignorance faciac contradum dclofum,
,
erudif-

740

Io.Francici de Ponte

erudifimis fcripts concludentem refponfionem .

r
In dccif. mea 18. iam patet, quod fuir di
fcufum, & quod decifum in hac propria-,
caula , cui decif. funtconformia voca tranfmiTa ad Regiam Curiam , & hue drmum_
cerum reuerfa, vbi apparec meum vocurru
punctualiter conforme decifioni impreflat,
t incipiendo d voto Commiflarij in ii!a_
, qui fuit difertiffimus Minadois , oroces ex locatione ad longum eempus , & ex
qualitate officii concludunt nullitatcm affictus ex defeftu afienfus , in quo conuenic
maior pars votorum>fecundumquae fuit stentia publicaea,'ieaqudhodie non eft hoc
in dubium replicandum ranquam quid
& nunquam craftaeum, fed talirer decifum
quod in hoc obftac parti exceptio rei iudi
cata , vc fundacum eft in prioribus allegationibus .
Audiui partem dicere , quod ego contra
di rium fcripfi pro eodem D. Ioan.de Taxis in
decif. mea }7. de quo vald miratus fum , fi
illa decifio eft in caufa criminali viitationis
D.Ioan.quiinquirebatur de venditioni feu
conceflionequorundam officiorum prifefti
Curforis & Magiftri poftarum mediautO
pecunia , vc func hie in Regno percacia , &
ccam Magiftri poftarum in partibus Re
utti. Prxtendebatur enim officia illa elfe ccedenda gratis, & non mediante pecunia.* ,
quodq; in hoc deliquiiTet D. Ioannes, ita-i
quod cafus confiftebae, fi poterat reciperc-
pecuniam,non autem fuie dubitatum de validitate conceflionum,nee fi in venditioni
talium officiotum requirebatur aftenfus,
quod pars non negat, im fatetur in Regno
aflenfum efle neccrTarium ex particularisms
Regni legibus, & propeerea dicit non fuifle
June , de qua cractamus , venditionem offi
cii , fed frutuum in vita D. loa n n is , cuius
contrarium notori apparet ex initrumentoaffiftus, ex quo apparet officium affiftatum cum fuis emolumentis ad quindecim_>
annos.
Defendebaturenim D.Ioannis in illa eau
fa fuas vifitationis ex folito ex verbis priuilegij , quae ad folitum referebantur, & ex iu
ris difpoicione , quod illa officia illius qualitacis erant vendibilia.&r confequenter lici
t pecunia fuit exafta, ex quo omnis criminalis inquifitio ceifare debebat ; vnde quid
commune cum hac caufa, in qua rraftatur
.alienacio ofricij principalis Curforis maioris,& rurfus in hoc Rsgno, in quo per ipfius
conftitutiones, & capicula eft hoc exprefs
vetitum abfque pecico aflenfu,quod pars fa*
cecur in fuis nouimis aJlegacionibus,& ca

men tot, & tantis, non obftanbns in illaj

caufa difuffis non fuie alicer decifum, fed fu
perfelTum,& diftum,qud cogitecur melius
propter difparitatem vocorum.ve ineadem
decifione infine annotatur . Vnde fi in hac
propria caufa, de qua craftamus , punftus
ifte eftdecifus, non oporcee vagari in nouis
difpucati inibus de eo, quod alis fuiftet in_,
dubium r;plicatum:nam ad hoc deferuiunc
eneenciz , vc iurgancium conrrouerfia: eerminentur.& lies fmem accipiane,& fencentijs parendum eft, quibus capeiuadus eftintelleftus,debetq; il 1 is fe conformem reddere ; poftq:am tanta eft illarum potencia.,,
qud faciunc de albo nigrum, & pro venta
se habcntur,qns dixiifc fufrkiat.
Pro eodem Comit.
sv M MA RIV .
I Qua differentiat interfubfiitutum,& conduSlorem.
Locationes,de quibus agiturfunt ad longum
tcmpus,& non ad vttam locatoris.
3 lAliud eft eontraberefitb conditions velpurfitb eonditione aflum refoluente .
4 Conditio qua aSiui tacite ine ,fuerit prrjfa>nil operatur.
5 'Rjfoluto iure datons, extinguitur tus acceptoris .
6 Locationem ad vitam locatoris ejfe ad logum
tempus explorattjjtmum eil , reeeptiimum,quo loci eta declaratur dolr. Jfern.
cumfuis fequaeibtts .
7 Loeatio ad longum tempus manetfub cenfura alienationis prohibita.
8 Maritus an poffit locare ad longum temput
fundum dotalem , tocatum esl in contraueram , & quando effet iuri conona opi
nio affirmatiua , adbuc non ben inrtur
ad Vaallum>& ad Officiaient, & ibidem
ratione .
9 Officia in hoc Regno funt alienari prohibit*
abfque %jgis beneplacitodta difyoncntts
Conitu.ire volumus. Hinc rel infer tur ad locationem ad longum tempus -cum
fit altcnationis (pecics.
10 Feudatarius abfque 'Domini affnfu diflrabensfiudum , iliud amittitjicet venditio
t nulla , & nullum transferatur dornt'
nium,& ibidc ratione.
1 1 Lex,qute prob;1 t alienationem abfque ffen
fu Domini, intelligitur, prout defac7o,&*
non attendit domtnij tranationem, qrmd
nunquam in contralu probibito trn;fertur ; bine babet locum etiam in contractu
fojfejfiws tantum tranatiuo,& non do~
rainjf,

Confilium
mini}, quia contrafiationtm lex probibuit .
llLocatto fi nullttatit vitio laboret > tenetur
condu&or ad reitutionemfru&uum per
ceptorum , prout locator ad pretium rece*
ptum cum interee ctiam locattoms ter
mino ejjuxo .

CXXXIX.

'74t

"caufam ctra Titium ex defecto arfenfiis, &

obtineamus & alio tempore defendamus
Titium in eadem caufa, & in eodem puncto
& dicamus n requiri affenfum,fintq; ijdem
dcfenfores,& inter eafdem perfonas, vt fundauimus , quia D. loan, erat author Marci
Antonij Indicis , & hoc rractotur tam aperto fronte,& tarn petulanter.Dico inquam_#
quod
per annos 5 1. in quibus verfarus furro
ARGVMENTVM,
in hac legali fcientia,& non inutiliter, nunquam tale audiui , fed calamitas temporum
De locations & fubftitutione de Iohax,&
peiora pofeit.
cacione ad longum cempus , vel ad viSed
quid
ad calum poteftas fubftitucndi :
tam,& an harc fint idem,& vtium regius
! nam quo iure fundatur , quod idem fie locaaiTenus neceiTarius in Officij Regij aliere,quod ubftiruere,errone enim eft,& con
aatione ft etiam neceiTarius in eiuidem
tra notorios iuris ter minos: conductor enim
officij locatione ad longum cempus.
habet rei conducto detentation,dixitBart.
in 1. 1 .ff de acqupolT.nu.i6. haberq; ius inflftendi rei cum acquifitione fructoum>& ha
CONSILIVM CXXXIX.
bet ius infiftendi,& retinendi inuito Domi
Oft harc (cripta Comes me
no vique ad completum vfum > ad quem res
exorauc etiam importu
eft conceft, ira Angel. Imol. Paul.de Caftr.
n i vt poft rot, & tanra-j
& alij cumulati per Alex. in d.i. i.nu.63. idem
hinc inde difta , & fada_
Paul.de Caftr.ln l.pcregre in princ.eod.titu.
in hac caufa, vellem puneft text.in I.colonus ff.de vi,& vi arm. & ha
ualitcr refpondere pra;bet detenta tor iuris remedia ad'recuperandiftis }parcis allegation!dam poffeTionem, & ineaconferuandus vt
bus circa punctum aflenfus , qud & fi vali
latius per Alex.vbi fupra nu.6j.& 66. & na
d, & iuft recufaTcm, & fatis cftcafu equita* funt inter locatorem , & condu<orcm_
dem tm ante progrefum fui{e:fed randem,
acciones, & obligationes feruata natura quia ex cafu oriuntur cafus. Propterea pretractos Iocationis , qui fimlisin mnltiseft
cibus importunatus infraferipta iurium_
venditioni ad text.in l.i.cum fequ. ff.locari
principia , atque regulas annotaui, non pro
propterea debet locator pati conductorem
vti frui,& ante tempus locacionis finita: non
neceffitate Dominorum conulentium Iurifpoteft ilium expellcr e ad text.in 1. xde, vbi
confultorum confultiffimorum , fed ad Comitts fatisfa&ionem, contra omnem meam
Doctor.C.locat.in cap. propter fterilitatem
voluntarem , iquidem cum denegancibus
jf.fin.vbi communiter Canon.extra eodem ,
principia non eft diputandum,& alleganti& conduor foluere debet mercedem 2. if.
bus contraria omnis deneganda eft audienlocat.jf.t.inftit. eod. ficut locator pra:ftare-
patientiam 1 fi quis domum l.ex conducto,&
tia_/ .
Si punus, de quo agitur , eft iudicatus ,
Lfi merces S. i.eod.tit.debetq;efle patientia
fundatum eft in prioribus allega t i onibus,
fucccffiua glof.Bart.& alij in 1. corruption
obftare parti exceptionem rei iudicata? , &
C. de vfufr.& snerfectoeft tranflatio offici)
ijdem,qui hodie defendunt partem, fuerune
eiusq, exercitij de perfona ad perfonam_
contra earn , & acerrim deenderunt nulliRgi incognitam,quid ergo hzc communia
tatem affictos, etiam per horam , fiante de
cum fubftituto , qui reuoeari poteft ad libifecto afenus,& concludunt,quod Io.Baptitum, ficut dicimus de Vicario,Locumtenenfta,canquam intrufus, pro toto tempore cte, & Vicemgerente, Bald, in 1. folct tf.ficuc
dutionis debebat iudicari,quia offici ,
fF.de offic.Proconful.Hoftienf.infumma de- :
exercitium officij fine Regio diplomate
offic. Vicar. $. in quibus verf. fed nonquid ,
teen poterar,-ergoquid hodie vagandum_
Butr.in cap.tua nu. 10.de offic. Vicar.Gemin.
in coloribus,& in difputationibus,tractondo
in cap.i. nu.io.eod.tit.infexro.de cuius cularciculum , tanquam quid nouum, & defenpis tenetur fubftituens > & ipfi imputai i de
dendo contrai ia m defenfionem, exeo, quia
bet fi malum elegerit fubftitutm , vt lat
non fuie ponderara m decifione illius caufse
per Roman.inconf.338. nu. 7. ficut dicimus
poteftas f ub uendi , quam D. Ioannes hade Vicario Epifcopi, pro quo ipfe tenetur
bebat in fuo priuilegio:cafus equidem fatis
fecdum communem, & reeeptam omnium
lupeiq,- nouus, vt vr.o cempoie defendamus
opinionem dixie Fclyn. in cap. Petrus nu. 8.
dc^

Ioannis Francici de Ponte

74*
de homicid. author. Archidnn cap. Epifcq- 3 D.Ioann.appofitum , nefeio vbi poteft far
dare pars , quod non fueric affius pure fapusdeoffic.Ordinar.in fexto, qud minime
. us , refoluendus tarnen .quando mors fucprocedit in conductoribus,quibus fi Iocaro
cederet, ica quod purus eft affius ad annos
icet,non tenetur locator de ipforum culpis,
, 1 5. non conditionalis> fed refoluendus adue& defe<Sibus,quia expleuit actum fibi iure
niente conditione text, eft vulgacus , fed ai
permiflum,& minime conductores represliteram in La. ff.de in diem addict, vbi glof.
tantperfonam Iocatoris,vcreprefencat fubnotab. nam vt dicit glof. ibi, dum affiacur
ititutus Vicemgerens, vel Vicariusvqui ni
prfen ti tempore, feu emitur ftacim , perfihil habent proprij, nihil ipfis acquirnt, oa
citur
contraus,& non eft in fufpenfo, quo
exercent nomine principalis) & ide ad nuad
ad
effe fuum , fed bene in fufpenfo quo ad
tum Amt reuocabiles, ficut dicimus in pro*
refolutionem ad idem text, in 1. r . ff. de leg.
curatre,qui reprefeneat Dominum, & nihil
"comm. poft enimarrendamentumfauau
iuris in cum transferor i ob quod in ipfius
officii per ij. annos apponitur pactum praeconfticutione in materia feudali non requi- ,
iituraflenfusj dixit D/Frecc. in . limit, ad 4 dictum infauoremlo. Baptiftserationcpre,tij anticipatifiquidem per mortem D.Ioan
conflit, diu. mem. in . de fubfeud.car. mihi
nis officium ad Curiam deuoluebatur , ico
164.a tergo,qus omnia, vt demonftratunui
qud extenfio affictus inerat,& fe nihil ope
. eft, deficiune in conduetoribus , qui proprio
raturad text. in L5.de leg. 1. cum cuncord.de
.iure intunc. & detinent rem loatam, faeo cafu , vt dixi, pactum appofitum poft arciunt fruftus fuos etiam inuitis Dominis ,
rendamencum conclufum,facit iliud
ac reuocari non pofunc, & quod principale
refoluendum fub condicione, vr author.glot
eft, non tenentur conduores prsrftare iuraprxdi& dclart Bar ein l.quibus / quidam
mentum de fidliter adminiftrando,vt renel . ff. de condic. & demonftr. nec ver cratur fubfticuti feruata forma priuilegij Cur
'Ctatum fuit de aliqua refolucione , nec de
ions Maioris, ex quo venit cognita perfona
condicione aliqua apponenda in fubftantia
fubftituti Domino, & fuppletur eleio indu
arrendamenti , quod fuit explicit factum.
itrii ipius > & denique de effencia contra
per
annos 10. & 15. fed adeaucelam horuoi
ctus locationis eft folutio mercedis , quod
Arrendatorum fuitdeclaratum,quod ex ,
non folum non procedit in fubftituto,fed ip quia per mortem D. loannis officium erac
fe recipit mercedem , feu falarium fubftirecafurum ad Curiam , & fie affictus rcfoltuente pro fuis laboribus,|quia nihil pro fe
uebantur: propterea ineum cafum deficien
fed omnia pro fubftituente cxtrcentunilliq;
tix vita: D.Ioan.ob quod confequenter affi
acquiritur, & fie cum exdiuerfis non fiat ilctus veniebant refoluci,cautum fuit de pecu
]atio,non video, quo iure pars.& quo auchopiaancieipaea foluta per hos Arrendatores,
ritatedicat, idem eile locare, quod fubfti& fic aliud eft locare ad vicam,& aliud eft lo '
tuere; fi tantum vnum diar ab alio,& procare ad longum tempus pur. & fimpUciterhibitio,quxeftinlocatione fiue ad modic,
& demumcauere.quidagend efet in morfiue ad longum tempus,vt fundatum eft>non
eft in fubftituto , vnde cum habeamus regu- 5 tern . Ioannisf, per quam affictus veniebat
refoluendus,noli ex pado , & conuencionc-*
lam , & communemopinionem, non poffe*
partium, fed ex neceffitate extenfionis iuris
fieri locationem ad longum tempos officii ,
iocatorisjjquo deficiente, deficiebat paritcr
nec ad modicum, fiance qualitate huius offi
ius acceptons iuxta vulgacam regulam tex.
cii , dum pars dicit , quod ex , quia poteft
in l.lex vectigali ff.de pignor.in cap.i.rur*
fubftituercquod poteft locarcdico inquam
fus fi de inue(lic.feud.controu.fuer.& in cap.
quod loquitur contra regulas, & contra ci./.rurfus quibus modis feud.amicc. & in-,
munem opinionem,nec habet pro fe Doftocap. i.qualiter poter.olim feud.alien.& iiu
rem, qui tale dicar.
cap. i . jf.& fi clientulus de alien.feud.
Componit pars ex fuo capite nouum faa fuai, dicens D. loan, locaffe fruus officii
Sed rurusatcendatur qua-fo pars pofito
ad eius vitam, cuius contrarium legitur in-, 6 cafu, quod fithec locatiofruetuum ad vitan
inftrumenro affictus , quod totum continec
locatoris, dicit hanc non effe locationem ad
arrendamcntum officii Curioris Maioricu
longum tempus,& confequenter earn fubftineri deber , ad quod allegar Camer. Ifcrn.
omnibus eius gagi;s,lucris & emoluments,
iurildiccionibus , & przrogac iuis , & hoc ad
FreccCurt.Laud.lacob & Cafla.& verunu
eft, omnes iftos loqui in vdicione fruetuutn
1 5. annos,& lie per tempus ftatutum,& prein terminis quxftionis Andrer,qui dixic itu.
finitum, & pari modo fuit fatus affictus of
conftitut. confticutionem diu.mem.in verb,
ficii Martino ad 10. annos: pactum enim retranactionis , qud poteft feudacarius ven
oiuciuum affictus, fuccedene cafu mortis
der

Confilium

1 :xxxix.

dere fruus totius temporis, quo apud eum

eric res feudalis, & idem per propria verba
dicic in cap. imperialem in princip.nu. j.de-
proh.feud.alien.per Feder.& fie non per rem
pus vicz : nam poteft feudacarius inj vica_ ,
aliena re, poteft feudum deuolui per deli,
vel aliam caducitatem in vita feudatarij,ita
quod illius dominio priuecur Aluar. nu. 1 3.
& Prxpof.col. 1. Laud.nu. 1 3. ibidem loquur
tur per propria verba Ifern. Curt.allegacus
in 4.par.feud.nu.io6.verf.aduercendum eft,
loquitur per eadem verba Andrein vend
tionejfruuum rerum feudalium pro toco
tempore, quo feudum remanet apud feudatarium,Iacob.alkgatus in verb.ita etiam_>,
quod ipfi vaflalli nu.i j. loquitur per eadem
verba,idem Cha in alleg.rubr. 3. /.8. num.
40. & tandem fic loquitur Camer. allegatus
in cap.imperialem fol. 18. ponen do ca (11 nu*
per propria verba Ifern. diftinguendo tres
cafus: primus in vditione fruuum ad mo
dicum tempus i vt valeat|: fecundus ad longum tempuSjVt minime valeat-.tei tiusqudo non contituicur tempus praefinitum , fed
vendendo,vel locando fruus pro toto tern
pore.quo feudum erir penes feudacariu m_>,
quia propter incertitudinem temporis fubftinetur locado, cum pofic durare modic,
& fufficic , qud principio non fat aus > ;
qui de per fe importt alienacionem,& Mo
dem. Addent.ad Andr.in d- cap.imperialem
commendanc , & fequuntur hanc diftinftio- 7
nem Camer. & eo cafu non dicetur locatio ad Iongum rempus,quia debe t fieri interpre
tatio, vc aus magis valeat,qum pereat,&
fie quod pofleflor feudi vitra decennium feu
dumnon poflidebit,& ideo Affl.in conftiru*
conflit.diu.mem. nu. 1 9. verf.concludo, dicit
quod fruus feudi pofluntalienari mdico
tempore intra annos decern , quia transferfur vtile dominium vltra annos decern, & fic
etfec alienatio feudi , quod fieri non poteft ,
vbi enim per longum tempus effet faa_
conceffio fruuum feudi , diceretur conceffus vfusfiuus feudi , quod fieri non poceft
fine Regio aflenfu,quz func propria verba-.
Affl. & idem tradit Frece, in 1 6.1imi c. Conftic.Regni nu.43. & melius omnibus Molin.
de contra. indifput.466. num.4, verf.hinc.
confit, inquiens, quod dicicur pofle fieri lo
ca tionem rei prohibits alienari pro tempo
re vitar, inteiligendum eft negaciu 5 3. vr.vltra vitam non trahatur.non autem affirmatiujvt intra vitam vltra decennium aliena
tio valeat : hoc enim vbiq; ab omnibus im*
probatur,harc Molin.
Si igitur omnes hi Door.per partem allegati loquuntur in terminis quasftionis An-

743

dr. in vendi tione , feu lecatione fruuum_j.

pro toto tempore, quo quis polled i feudum
& Doores intellexerunc, non proceder, ,
quando locatio fruuum eft vltra decenni,
& fic ad longum tempus , ergo cum locatio
Martini fit per decennium, & locatio lo.Baptiftzad i 5. annos, iequitur quoddecifiones
omnes retorquentur contra partem , quia_.
communis eft conclufio, vt locatio ad longti
tempus dicatur ilia, qua* fit ad vitam locantis,feu conducencis.ita quod perpetua iudicatur Couar. var.refol.lib.. cap. 1 6. nu, 3 .Pinell.in 1. 1 .de bon.matern.par. j.nu.6 3. verf.
fimiliter locatio, Molyn. de hifpan.primog.
cap.2i.num.29.verf.fimiliter eciam,Ludou.
Molin.Theol.de contra.tom. 2. difput.445
nu. '. inquiens long maion ratione dici locationem ad longum tempus illam , qua* ad
vitam locantis, vel condecentis fit, Ludou.
Schrad.de feud. par.8. cap. i.nu. 14. in fine,&
nu.15. Anch.Cai d.l mol. Alex. Aret. Nauarr.
Corn.Hieron.Gabr.& alt; cumulati per Car
roc.de locat.& conduft.par. . q. z. in tit. de
locar.ad vitam, vbi tea tur de communi, &
fic fi pars dicit, affium hune faum ad vi
tam D.Ioan.erit ad longum tempus,& fi fa
um hoc non eft verum, prout ver figuratur .quia funt loca ti ones ad 10. & ad 15. an
nos, ergo ad longum tempus, & fic nullus>8c
confequenter omni iure fuccumbit.
Vlterius,qui tenuerunt,poffe fieri locationem fruuum ad vitam, quia ratione incertitudtnis vitz poteft dici , non ad longum.*
tempus, cum poffit ftatim mori, ijdem limitauer un t, n proceder in locatione rei feu
dalis ad vitam,&. fic aut fic locatio, feu ven
dido fruuum ad vi tarn, & valebit fecdutn
opinionem aliquorum , cuius concrarium-*
tenet Afflift, cum alijs| fupra adduftis , auc
fiec locacio rei ad vitam, non commodicacis
fruuum, & tue minime fubftinetur abfque
aflenfu, ita Molin.de hifpan.primog. in cap.
2 i.nu. 24 & zf.przdius Molin. Theol. de_>
Contra.d.difput.446.nu.4.& 5.Schrad.par.
8.nu.i2 & 14. eft deeifio particularis Ifern.
in cap. i. an agnat. col. fin. qui vtrunque probac, videlicet, locationem fruuum vltra ad
decern annos effe ad lgum tempus, qudq;
fub prohibicione alienacionis incelligitur de
alienatione rei, non autem de fr ufti bus , in_.
quo' legantur Modern. Addent. ibi in verb.
prohibetur:ergo habemus deeifionem in ca
fu, de quo agimus, dato quod locatio fuifiec
fafta ad vitam poftquam eft locacio officii
integral is, & non locacio fruuum, & nemo
eft, qui dubitec,locacionem rei, cuius aliena
tio prohibecur effe inualidam,fi fiat ad lon
gum tempus , quia transfercur ius in re , vc

Io.Francici de Ponte
744
tet cafum efe diuerfiim.dueram habentera
lat Couar,var.refol.lib.2. cap.i. ti princ
rationem,
decifiones non Ioqui in cafu, dc#
& cumulati per Molin. de hifpan. prfmogen.
quo
agimus,in
quo habemus decifiones pro
in d.cap.i i.nu.i 5. gloCin d. conflit conflit.
prias,
&
communes
omnium.
diu.mem.col.fin.lo.Rayn in d.cap.impcriaEt fi confticudo feire volumus habet loJem Jf.habitonu.21.verf quero, an poflit feudum locad, Affl. ibidem nu. 26. Frece, in d. 9 cum in officijs, & parsmet fateturin ipfotu
alinations omni no requiri aen fu m , alis
l.limit. verf.haecfuitdiftinftio, CapycitL.
alienado eft nulla, , fruftra quarritur , fi offifuainueftit.in verb.feudorum locadones.lacialis habet dominij officiumrnam conftitutiffim Schrad. vbi fuprapoft Camer. in lo
do pra-difta loquitur per verbum cenere, tc
co allgate?, ve fie eonciudendo dicamus, lofufficit,quod locatio ad longum tempus im
cationem hanc>vel quia ad longum tempus,
portt locationem , qua: eric eo modo , quo
vel quia ad vitam,vel quia eft locatio rei,&
cadcre poceft in officijs , vt latins fuit hoc
non fruftuum,femper requirere afenfum_i,
difcuflum,& decifum in prxdifta caufa Mar
quia officia funt alienari prohibir, & conci Antonij ludicis.vt in prardifta mea decif.
fequenter ex defeftu illius affiftus iuft de28. nu.44.vfq.ue ad4$>.& fufficit craftaride
claratos fuiTe nullos ; fed attendatur mo>
tranatione dculi pofleflionis , adminiftratiuum, fi omnia officia de fui natura funt ad
tionis,atque exercidj officij tanr confidenvi ram, vt fundauimus , vt indubitatum eft ,
quod & fi int viea durance in ipforum alieCiac.in quo pcrfonat induftria eft electa, &
dum includuntur officia in prohibitions
natione requiritur affenfus; ergo locatio ad
alienationis , intelligendum eritde ea alievicam eft prohibir , quia importt alicnanatiohe,quac cadit in officio, qua: confiftit in
tionem in vi ta, cu i non video quomodo pof
lit refponderi: vnde etfi in alijs, quam in oftranflatione dculi pofleflionis , exerchij, Sc
ficijs porte hoc concrouerei, cuius contrari
adminiftradonis,& hare operator Jocario ad
longum tempus , & vc dixi pluries fie rora_.
eftaperciim fundatum , c in officijs condie prafticamus in officijs multo minons
clufto nullam poteft habere coloratam duqualitads vt nec locari , nec fubftitui per
bitationemmam alis prohibido alienadoeis in officijs effet inanis,fi vita durante alie
vnum diem , nec aliquo modo exercitiurru
nari portent , fiquidem poft mortem ad Re
ipfius in alium transferri valeat abfque Regem deuolturt & prohibitio in cum cafum 10 gi affenfu,quod eft nocorium facti permseffet de vento'.' nehds,commcrciumeftprohibrum,vtdiciNec video,quid poifit inferri ex diftis per
-mus in re feudali,nam licet venditio fit nulS Bald.Nouell.in traft, dotis par. 7. fpeciar. 1. la,& tiullum transferatur dominium ex ea_,t
num.i9.& Ant.Bofch.in traft.de legit.nupc. ' quando fit abfque affenfu , tarnen amitnrur
feud urn, quia non iuris effeftus.fed anmico
|)ar.6.nu.57.quod fequirur Pinell.in d.l.i.de
gitano infpicitur,dixit Bald. in cap. 1.
(i
bon.matern.num.71.infT. & non loquor de*
Carroc. cum eadem pars dicit , quod nihil 11 libellario num.4, quib.mod.feud.amitt. vbi
boni allegar . Prardtfti enim Doftor. voluePra?pof.& Aluar.eft enim cogiratum dc alierunt,quod maritus,qui indubiranter eft Do
natione.vtde fafto dixit glof.nocab.in con
minus rei dotalis, prohibitus tarnen aliena
flit. Regni conftit.diu.mem.in verb.lacarev
circa medium, & fic contraftio eft prohib re , poflit locare ad longum rempus , inter
pretando fie legem luIiam,vtnon prohibueta in officijs, ficut in feudrs, & factum iliud
rit hanc alienacionis fpeciem, pryfupponmerurr. eft confideratum alienationis , quodojquod finis fuit,ne mulier damnum cunque modo fiat, qui finis eft,vt officium
non egrediatur perfonam poifidceis, & pro^ quod ex hoc nullum poflit euenire er,
qub cafu non confiderarur conremptus Do
prerea prohibitio alienationis , intelltgitur
mini, vt in feudo, eque illius intereffe pro
refpeftu pofleflionis, crflationis tituli,cxer
pter eleftionem induftriacperfonar , & alia_j
crtij,& adminiftradonis perd.conftit. Reg.
fcire volumus,pro qua eft text, elegans in 1.
particularia,quar concurrunt in officio , del*
quo agimus, in quo cafu, cum habeamus le
non folum ff.de alien. iud.mut.canf. faft. vbi
ges particulares alienariones vetantes, &
ediftum iliud alienacionem vetans,exrendirurusdecifiones communes omnium, vt lo
tur non folum ad alienationem importance
catio ad longum tempus fitri non pofit.erdominij tranfladonem, fed etiam pofleffiogo vel decifiones allegata: non funt vera: ,
nem,ad idem text, in I.magis puco $. pupilquibus aduerfatur communis omnium DoJus in fin.ff.de reb.er. vbi prohibicio.de qua
ftorum tonel tifio , cum in marito non defi
in difto,circa alienadonem rei minoris cxciat dominium, fed prohibetur ipfius alienacendicur etiam in re aliena minore poflefti,ficue in offici;s,& in feudis,vel dici oporfa, nine dixie fingulariter innoc vc quando
v
lex

Confilium

CXXXIX.

74f

lex vetat alienationem.venit fub verb, aliefieihdum Marcus Antonius pracendebat ofnacionis tranilaeio poiTeffionisJin cap. Epifficij poffeflonem,quia non cenebatur ftare_*
copi de rtb.cccl.non alien. & non ex vi extcolono,& ex aduerfo replicabacur, quod loiiua.fed comprehenfiua,Fe!yn. poil Abb. lacacio erac facta, cum fpeciali hyporheca of
tius in rubr.de refcripc.nu.4.ficuc parirer in
ficii, quo cafu regula limicatur, qud ecf falprohibicione alienaeionis rei feudalis inclufum fe demontrat ex replica t ionibus Mar
ci AntonijjCx allega tionibus Aduocatorum,
dicur contractus tranflatiuus cantum poflef
onis, vc per Io.Rayn. in d. cap. imperialem
& ex vocis Iudicancium,qui iudicauerunt a f. habito fol. mihi
& ibi terg.poft Ardi.
fum nullum ex defeftu aifenfus, camen lojn fua fumma fcud.in 2. par. i.parc.cap. 1 3.
quendofeeundum hc lefturam partis, quod
incipience verum vaflallus omi t rendo canc
hypothecatio officii fueric iudicata nulla. ,
poTcfjonem,& lo. Blanc, in fua fumma in .
quia confticuebaeur ius in re , & confequenpar.col.i.verf.icem nunquid , & hiceft vnus
ter prohibitum abfque a(fenfu,ergo dacur
de cafibus,in quibus lex fac"tum,non iuris ef
ius reale in officii pofefTore, illudq, decifectuai notar, quia ex fao ! ardi tur , & confum non polc obligan' afTenfu deficitc, igt
temnicuriglof.nocab.in 1. quid ergo tf.cum_j
tur f per locationem ad lgum cempus daaucem per ilium rexc.in verb.cum eaff.do
tur alienacio coiolibet iuris penes locaco*
his, qui noe.infam.quiallegaetexe. elegante
rem exit:is:fequicur,quod lue locatio im in i.eum . de adulc.ibi in ea.namq; re non_.
portauic abdicaticnem,& alienationem of
iuris eftectus , quo Cines noftri matrimonia
ficii, prout el} officium , & prout ius reale in
concrahere plura prohibenrur,iedanimideeo confideratur , & fie fi hoc prohibitum , &
ftinatio cogita tur:hinc dieimus inhifee canullum abfque afTenfu, conuincitur pars in_.
fibus factum , & non fenrentiam accendi ad
hac affius nullitate , & obftae exceptio rei
text. in l.palam ff. quae in adulterio ff. de riiudicata", quia venir difcutiendum,&: decidetunuptia. Andr.incap.r.jf.fi vafTallus col. 4.
dum idem ius difcufli>m,& dec; 'um in illo iu
qua: fe prima caufa benef. amicr. de quibus
dicic- depdens ex eodem fonte, Sc inter eaflacius in meo conf.9o.nu.i8.& fequ. & quasdem partes inte; prerariu , vc fundauimus
ftiones omni s Door. dum annullauerunt
in prioribus allegationibus.
His denique lie firman's, quod conera&is ,
locaciones ad longum cempus rerum alie
nan prohibitarum,facbm cantum confide- i illi affiftus fuerinc principio nulli.nec rr co valuerinc ex deft Su affenfus, ob quod
' raucruntjcum ft iuris indubirati, quod flan
omnia in integrum refHrui dcbenc,ac f nulte prohibicione alienandi abfq; affenfu null
lus ineerceffiffec contractus, non video protransfertur dominium, & fe dicere oportet
pcerea , quomodo poific humanitus fundari
legem refpexiffe aum fafti,& prohibuifTev
id,quod pars prtdit,vt ex eo,quia fie elapCommercia,& contracta tiones in officijs,fifum cempus locationis,non poific proprerea
cut in feudi*, & in alijs a lege alienari vetiprartendi per Comicem reftitutio fruduum
tis,de quibus lacius in meo conf.y. num. 13.
cmnin ad hoc viddo,quod ad propoficum
cum interefe perceprorum ex re fua,necob
boc traari de nullicace locacionum faftaallegaui,& idem frmaui in traft. de potefta.
Proreg. m tit. de.aflenf.Reg.fuper dor. ff. t.
rum, fed quod omnis aftio acquifica fie exnum.3 . cum feq. ex quibus vndiq; apparer,
tina, & ius for ma tum reuocetur, annullequam infubitantiale,& erroneum fit motiu,
tur, vel refoluacurex lapfu temporis locaquod cantum pars magnifacic qud domi
tionum penicus nullarum , quz fi cales fuenium non poterac cransferri ex locaciones
runCjhabentur ac fi nunquam in mundo fuif
ad longum cempus 1 quia non dacur officiofenc, & ideo in materia contract feudalium,vet in alijs contractus nullis cdem dominium ; dacur enim alienacio iuris
nationes ordinari funcad refti'eucionerru*
quod habec. f. cituli, poffeffionis, feu exercifruduum percepcorum, & ex aduerfo ad retij,& adminiftracionis officij,qux omnia iocluduntur fub prohibit ione alienationisex
iticutionem prcrij cum incerefe, & decifiones,quas pars allegar Ruin.Burfa. Riminal.
pra:allcgatis,itante prarditaconfticue. feire
Gozad.& Caualc.nihil penicus hoc traftanr,
voh. mus . qua: vecans alienationem Rega& conf.Anguif.allegatum ego non vidi, quia
lium, habet etiam locum in offieijs, vc lacius
alias fundauimus .
illud non habeo , qui aut hoc non dicic , ac
Scd actendatur motiuum ad clsudendum
concra omnes iuris cerminos loquerecur , 8c
f fundauimus remedium 1. 2. habere locum ,
os parti.dum.n. dieimus in caufa Marci Aneciam fnica locacione ex communi Doctor,
conij ludias fn;(Teiudicacum affiftum null
opinione ; ergo vana eft hxc partis przeenex deficicia aflenfu^re plicae pars, quod ibi
fio,& fi affiftus funt nulli.habec Comes venaocum iudicacum tuic fuper hypotheca ofRrr
dicatio-

loannis Francifci de Ponte

74*
Angel. qui allegac Innoc.bene hoc deelaraaS
dicationem fruftuum ex re fua iadebit pertern in cap. propter fteriliratem extra co.tit.
ceptorum,& actionem iure formatam cPaul.de Caftr.in 1. qui fundum ff.loca. Alex*
tra partem , quae indebit percepit, & locuin l. filiofamilias . fi vir in quinquennium
filetaca eft. Sac.Conf.faa relatione in Col
ff.folu.matr.Socc in coli. reg iur.reg. 38. fall
ateral! Confilio condemr.auic Ducm Sora;
3.Pulchra,& Magiftralis decif.Guidonis Pa
ad duc.i lo.mill.
par 4.8o.Aufrer.decii.Cappell.Tholof.42o.fe"
quirur, & cumult deeifiones Couar. var.rePro eodem Comit ,
fol.Iib.i. cap. t s.nu.2.
cclufione fe firmara in fe r ru: ex ea,
S V M M A lV M.
p (i lo.Baptifta Zapac locauic ad longum.
Regula, quodfingulariffueeeor non teneatempus tenebatur Marens Antonius Iudex
tur ire colonojimitatur quando conduAngularis fucceflor ftare loeationi prardictas.
'10 e ad longum tempuf , vel condutfor
fi affius ad longum tpus faftus effet abfq
habet rem obligatam .
aflenfu validus,t quod non habuiffet condu
ui babetpoteatem aliquidfaciendi cum,
ctor hypothecam fpecialem , & fe bene ex
certa qualit ate,& conditioner deficienU
parte lo. Baptiftz principio fuie
cejfat coneeo.
de afnfltu ad longum tempus, eV hypot/ieca_#
rj Locatioofficy requirentis induriam perfofpeciali,fed melius replicar de nullitatee*
a , ne ad longum tempus , nee ad modi
defeu aflenfus,ergo pernecefle oportuit inj
cum poteflfieri.
dicari, fi valida erat locado ad longum tps ,
4 facultas data altquidfaciendi, debet intellinam alis non poterat obtinere Marcus An
gifecundum ius commune proprii , non
tonius fngularis fucceflor > quia tenebaraf
tmproprii .
ftare colonOfV ob id ijdemmer,qui dfendue
5 Priuilegium reeipit interpretationem iur$
hodie partem,qui defendtbant tc Marcunf
communi .
Antonium contra earn fundauerunc, tunc in
*B 'priuilegium non extenditur ad incogitata.
illa lite importare hanc locationem ad lon
gum tps officii diftractionem,ac iuris cont
ARGVMENTVM.
tutionem in . minime abfq; afeafu fieri
poterat,& fuccemu fequuta fenrentia,quod
Singularis fucceflbr quando teneatur
oppoiitisnon obftantibus Marcus Antonius
ftare colono , de Iocatione oflicij requimittatur in pofieffionem officii, pernecefle>
rencis induftriam perfonae prohibits ,
eftdecifum afrchisnullitatum exdcfefiua/
tarn in perpetuum>quam ad tempus, atfenfus,& in hoc principaliter futir fndara_*
oa vota emifla, tunc in fauorem Marci Anque de ptiutlegij interpretatione .
, tonij.incipiendo voto caufa: Commiffari}.'
CONSILIVM CXL.
Ex quo fequitur,j> nullo modo tubfifUt ii,
op ex aduerfo figuratur,vt non fuerit tc traD demon (Irandum , quod
atibnifi de validitate hypothecs: pracdicH
in iudicio agitato in Reg.
ofHcij: nam ctfi hoc in idem rei nci dar,v: rua
Cam.inter partem aduerdatum
eft in alijs allegationibus , t fi arque
fam, & Marcum Antoni
principale obiccium, & impedimentum imludicem, reprfentantem
portabat locatio ad longum tps, qud colli D. loan.de Taxis, taquam
tutio principalis hopotheca^cum vtroq;ca*
ab eo caufam habentem >
g> inquam perneceiTe fuerit iudicatum , affiu fngularis fucceflor tenebatur ftare coloum faftum lo. Baptifta: effe null ex defeno,ergo vterq; pctus fuitdecifus,& fuccefu aflenfus;attdatur motiu irrefragabile,
fuex alijs allegatisnon poteft dubitaride
Regula. n. quod emptor fiue fingularis (ucexceptione rei iudicata;.
Dicitur exaducr{o,quod punus hodio
ceilbr non tenetur ftare colono , duas inter
defenditur ex priuilegio nouiter reperto ti .
carteras habet limitationes:prima clKqudo
cult officij in perfonam D.Iannis,qui eftc
conductor habet rem obligacarrnfecunda.qfi
poreftate fubftitnendi,ob quod cum poteftas
locatioeit ad longum tempus, quia vtroque
hibdituendi fit idem, quod locare, ergo iru \
modo transfertur ius in re. tcifio fuit ori
Iocatione non requirebatur aflenfus.
ginal s Azonis in l.emptorem C.loca.quia_
dicit ipTe, conductor ad lo.vel io.annos,efAd hoc motiuum , & fi data fie refponio
in vltimis allegationibus , qusfo coofidercficitur vcilis Dominus>& onne ius transfer
tur hzc alia ad obturandum os parti
tur in re , lcut qui habet fpecialem Obliga
Facultas data D. Ioanni fubiUcuendi fair
tionen!, idem ibiBart.Bald.Io.Fab.Salyc. Sc
cum

Confilium

X IS.

747

k t\jmeonditione,& qualirate, vtfubftituto

allegationibus ; ergo idem dicere debemus
pratftetur,idem iuramentum de bene,& fidede fubfhrutone,f vulcpars.- q> importt loliccr aciminifirando, quod abipfo O.Ioanne 4 cationem:debet.n.intelligi facultas data sm
pratftandum crar, quod cum minime factum
jus ce,& propri,& non impropri ad texr.
fuericquia voluit locare, & non fubftituere,
in l.a.C.de noxal. glof.magiftra in l.fin. tf.in
ergo de fubftiuicione non eft tradand,quia
computatione in verb, cfundantur verf.fed
ta poteftate vti oportebaccum fua neceflaquid per ftatutum,vbi Bart. & al ij . de iur.
ria qualicate,& conditione.qua deficiente^, J delib.& d iure ci priuilegium recipit interceliac concediese remanemus Tub puris ter
pretationem Bart. in l.omnes populi q. 6. ff.
minis locacionis ad cexc.in 1. 4. Jf.pen. verf.
de iuft.& iur. Bald. in {.maximum vitium C.
cdocerefF.de vi bon.rapt.art.in Li. /.I. ff.
de lib.przt.cum fuis concord, vnde fi ccefre quid in flum.publ.l.Fulcinius tf.c hoc edi
fio fubfiituendi importans facltate Iocandi
um F.quib.ex cauf.in pof.ear.vbi Bart.fusm partem, recipit interpretationem iure
inaC text, quod quando lex requiric aum_
ci,& de iure communi n'venic locatio ad
cum qualicace aliqua,feu limitatione, noib
longum tempus,quia importt alienatien,
fufficit actus, fine qua lita tc.idem Paul.de Ca
& non locationem propri,& verba propri
fir. in l.fi per alium jT.docere ff. ne quis cum
& non impropri intelligi debet, & maxima
in ius voc.fuer. & hxc prseftatio iuramti eft
confiituitur differentia inter locationem, 8c
qualitas fubftanrialis,& effentialis.
alienationem,&veniret ex hac locatione, ad
Vlcerius fi per locationem ad Iongum tlongum tempus alienatio officij , tranflatio
pus transfertur vtile domini, ius in re pofde perfona ad perfonam Reg i incog ni ta m, Sc
feifio,& quiequid eil apud locacorem ex laforfan inconfidentem afque illius titulo, q
tius fundatis pluries, ex quo canfatur nullinunquam Rex cogitauit per poteftatem cotas ex defeftu affenfus , & ex fubftitutionc* 6 cefiam fubfiituendi, & ad incogitata priuile
nullum transfertur ius in fub(Htut,nec pofgium non extenditur.dixit Andr.in c.i.col.j
ieffionis,nec dominij,fed omnia remanenr,&
qui fucc.ten.cum locis fuis concord, qui alrefident in per fona principalis, igi tur vbi relegat text.peculiarem, & particularem in 1
peric pars,quod id quod dici tur de cduoqui cum tutoribus .fin. ff. de tranfa. ergo
re ad longum tempus habet locum in ubfiiquocunque pars fe vertat,deficit ei ius,& ratuto.fi tarn longa inter eos confiituitur dif
ctum;poterat.n.fubftituere,& non fecit,poferentia, iuris,& rationis diuerfitas.
terat locare fruus,& emolumenta, & non-,
Praeterea feuda,& citera alienari prohib
officium, & minime fecit , poterat locare ad
ta* vt vidimus poflunt locari ad modicum.*
non modicum tempus sm vnam opinionem.
'3 tempus, fecus autem ad longum, sm omnium
& voluit conducere ad longum , quia omnis
,opinion,& in officijs requirentibus perfon
finis fuit.vt alias diximus perpetuare officii!
induitri,maxim confidential & qualities
in eius domo,& fic quod potuert i (Ii Zapac
ofBcij.de quo agimus.nec ct eft permita lonon fecerunt,& quod voluerunt adimplere*
catio ad modicum tempus, quia de perfona
nequiuerunt , cb quod totum eft nullum ad
cxerceri debent,vt taliter hoc fundauerunt,
reg.text.in l.multum intereft C.fi quis altcqui defendebant Marcum Antonium Iudic
rijvel fibi: exquibus non poteft dubitari do
contra partem aduerfam.pro qua nunc cam
nullitate contractus ob defectum affenfus,&
acriter comparent, V t dixerit in ipforum alfucceffiu de excep ti one rei iudicata;.
legationibus lo.Baptifi ex defettu affenfns
Temper fuifle in officio intrufum:fi igitur loPro eodem Comit.
catio ad longum tempus eft prohibir, & ad
SV M M AR1V m .
modicum permifla,& in officijs, nec etia ad
modic,dum tractatur locatio officij,& non I Iudex nominatifs per partem non pote in
auf interuenire , tanquam fupedus ex
cmolumentorum,dicimus ppea arguendo
nimia eonfidentia.
ufficienti partium enumcratione, quod aut
fnbfiituere,eft aliud qu locare, & habemus Caufa, qua repellunt quem teimonio , repellunt etiam iudicando.
intentum,quia hic tractamus de locatione ,
3 M {nor caufafutitionis requiritur in Iudiaut fubilituere eft idem,q> locare,& cum lo
ee,quam in teile.
catio fit permffa in alienari prohibitis ad
4 Arbitror expirato compromiJfotnonpoteejfe
modicum tps, & vecira ad longum: nam lo
teis coram alio Judice m bis , qua retyicatio ad lgum tempus non dicitur propric
ciunt litis deeionem.
]ocatio,quia importt alienation,& appellationelocationis propr.c venit locatio ad J ls, qui fuit afftfjor in taufa non pete,
efft in ta Iudex.
modicum tps , vt fuqdatum ci in prioribus
H.rr a
6 A/-

748

Ioannis Francici de Ponte

6 AJJiJfor quis dicatur,

7 AIor ^ habet iurifdidionem.
8 luaex pote/l recufari,vtfujpelus quando ni'
misJefiuorabilem pro parte otendit ; &
idemJi animse procffit> quod ludias ar*
bitrio remittitur.
In recu/atione ludieis leuis caufafufficit .
lg Aduoatus quando e comrnenfalis.&famifiaris ludias quando faiat ludicem fuSpelum , declaratur , & quid vitra e
con itoi ca perfona ibidem nu, 1 1 . y quid
quando e contunda perfona ludias , &
parti} nu ir.
J J SuJpitQ ex aufa parentela cum parte quan
do parentela e nobility^ autborizata,de
qua A iuoc.it s m . ia perfona,feu lu*
dex pretietur extenditur vitra \o.grad.
Jnfufpittonibus iure non exprefps proced
tur fimili militante eadem ratione, quoi
remittitur ludias arbitrio, & nu.\%.
ARGVMENTVM,
De ludicis iufpitione,& recufatione ,
& pluribus caufis recufationis.
CONSILIVM CXLI,
GAufa hxc Comicis Villamedian agicaca in S ac.Conf per fpacium annor*
9. fuit candem vlcimo loco compromi iTa in Illuftriifimum D. Proregem , quo
fuie mandatum , vc qnalibec pars nomina frtinarec perfonam cfidencem, qux demutn
onfuleic eidem D.Proregi,Camq,"in fado,
quamq; in ture occurrerencivc demum 111ftrifs. Prorcx poifcc proceder ad caufx deifionem,& fie ex parce Comitis fuie nomi
nacus pro fuo confidence Confiliarius D.Di
dacus de Vera,& exaduerfo pro fua confidti perfona fuie nominacus Cfiliarius Ciar
Aldcrilus,coram quibus fa ta adiuncacione
in Ecclefia S. Iacobi parces onuenerunc c
jpfarum Aduocacis,fuicq; facta lectura cau
fx, & notaturn , & concluium quicquid in_.
fao occurrcbac,& candem prediti confultores eltcti , ve fupra fuerunc pluries infor
mad in eorum domibus,& omnibus dira no
tamenca in iure, & in fato, & per Iliuftrifs.
Proregem vlcimo loco india dies , ve ad
pius prxfenciaro accdrent pro cauf expe
diciones iam accclferunc, & coram ipfo Il
iuftrifs. D.Prorege fuere multa eraaca,&
difculfa,ex quibus Iliuftrifs. Prorex tdio affectus noluic caufam iudicarc , fed illam remific ad Sac.Conf. & de his non dubicacur ,
quia publica, & nocoria.
Dicic Comes>q> fecundum alis millies de
cifa facis fuperqmoca S.C.non poceft Confi

'.

liarius Alderifius ineerueoireamplus,vtM

dex in caufa, quia ex nominacione faa per
partem (vei perfonam ipfi confidencem) in.
confultor llluftrifs.Prorcgis.ftatim non pc
amplius indicare v ci Iudex, quia fui pectus ex
fidencia.qux ex nominacione oritur iuxta
cexc.in 1 .obier u andum fF.de iud. vbi e(l cai'us,
cuius cexc. infraferipea fune verba.
Obferuanumeft neis Iudex decur quem
altera p .; s nomina cim pecicid n.iniqui exc
pli eft ( D.Adr.refcripfic) vbi Paul.de Caftr,
hoc fpecific cradic in fi.poft Specu.in tie.de
officdeleg.in i.fupereft verf.icem fi ad pect
tionem,Phil.Frch.in cap.poftremo verf.i.'
& Prpof.excra deappell.Aufrer.in era.do
recuf.nu.j.verf.j9.vol.i.era.Bereach,iiL
crae.de Epif.lib.4..par.4nu. jo.verfi8.Marane. in fua pra.par.6. verf.fecundusadus
princip.nu.5j. quia nominado videturnimis
de eo coniidere, vnde cum d.Confiliarius AU
derifius fueric parce in arbicrum, feu coa-,
' fulrorem nominacus videcur non effe dubieandum ex reg d.cexr.'m I.obferuand, quoi
minime poifieve Iudex amplius in caufa m*
teruenire.dum ilia eft rratanda,& expedi
da per S.C.cum ex nominacione precedente
fie decea cfidentia,& ex ea orea eft, tuft*
fufpicio,iuxca dotr. Paul, de Caftr. execro
rumq; Dodorum_,
Scdo,caufx qu repellunc quem ceft/rao nio canquam fufpecbm mule forcius repel
lunc Indic, v poft alios cradic Iaf.in4.aper
eifliminu.7.C.deiud.ReburT.in conft.Franc.
. 3 -in cic.de recuf.arc. 14.glo.vn1c.nu.44.*
raciocis omnium eft, quia dlfficiliusrepe3 rieur Iudex ad iudicand quam ceftis,& ideo>
roinor caufa requiricur in ludice, qui in tefte,gl.in cap.infinuante in verb.familiatdo
offi.iud.delcg,vbi Inn.Hpft.Bucr. A.bb. Anch.
Zabar.& os,qua coclufione exiftence indu*
4 bicaca;fequieur, quod cum arbiter expiraco
compromiftb ante laudum lacum non poffic
eiTc ceftis coram alio Iudice.in ijs.qu refpi
ciunc licis decifionem,& hzc eft vcra,& cil
diftinctio DD.ed ve fufpeus poffic reeufari,4C poft Bald. lac Buer. & alias cradic Rimi n. Sen. in conf.4 j i.nu. 1 6. Mafc.de probae
oncl. 1 24.nu.15.Farin.in cic.de oppof.ccra
pcrfon.eefti.q.rto.nu.i ji. Alber.de Ma 1er. in
era.de eeftib.in cap.4. num. jo. verf.fi vero
cognicio expirauic in 4. to. tract, ig i tur cura
compromiiTum prxdium expirauerie poft
caufam ledam, difeuifam, & informacam. $
coram i ft is Conulcoribus , propcerca ficue
arbicer non pofec effe ceftis infpetancibuj
ad decifioncm eau fx , non aucem in ordnucorijs mulco forcius non pc eiTeIudex,quis
vc dixi minor caufa requiricur in Iudiccqui
ta

Confilium
in tefte A quae fufficiunt ad repelldum teile
multo ma^is d repellend ludicem, feu arbitr, & confequenter idem dicendum eft in
confulroribus.cum eadem militer ratio.
Tertio, attentisrationibus dequibus fupra.Doftor. voIuerunr,vt is, qui fuit afTcflor
in caufa non pofic portea Iudex in ea, ve
J per Specul.vbi fupra verfidem fi fuerit Prfpof.in d.cap. poftrem verf. a*. Aufrer. in_i
loco allcgato , Borgn. Caual. in deeii. 18.
6 in ruo catalogo in i '.caufa , eft autem af
feflor, qui Iudici afTociatur , vt iibi in cauf*
cognitione affirta t ad cauf.un re decidendum,vt per Specul.in tit. de ffe flore in prin
cip.& Azon.in fumma eiufdem tituli,& non
iudicar,l"ed confulir.vt nott Angel.in 1.C57 filiarijs flF.de omc.alTefloris,fc idenullam_
habet iurifdiionero fecundum Bart, cacee*
resq Scribentes in I. i.fF.eodem.
Quarto,fi eft verum. prout prefupponitur
S in fao,qudprxdius Confiliarius Alderifius nimis fauorabilis pro parte fe oftendir,
ac anmese proccflit.nulli dubium,qud poterit, vtfufpeusrecufari ad text, in cap. i.
de in integr.rcfticvbi Imol. nott nu.ii.Iaf.
in d.l.apertiflimi nu. ii.Pripoi.rn d.cap. poftremo nn.38. Aufrer. ind. traft. de recular,
nu. 18. qua; omnia rmittunrur Iudicis arbi
trio fecundum przfatos Doores author.
Butr.Panorm.Imol.& aliorum in cap. acce& dens de refcript.& in reeufatione Iudicis vo
luerunt Scribentes in cap. cum fpeciali do
appetl.quod leuis caufa fufficiat, & ita iudieacum,vt prar ceteris teftatur Dec.Rot.Romana in nouiflimis par.i.decif.i.nu.ij.quibus quzfo addatur vnum in fao.qudni
fallor reddere djeit indubitatam hanc fufpi' tionem,nam qui defendie ftrenu hanc caufam ver, vt propriam eft Confiliarius Ferdinandus Brancia coniuna perfona partis
ex parte Catherine; Brancix ill'us matris ,
hic U. Confiliarius eft coniuna perfona^ ,
ineimus amicus, & familiaris Confiliarij
Alderifij, quo facto exiftente confideremus
dia per Doores , & qu prou i fa fuerunc
per Pragmticas Regnhde iure enim fuerc
Io-npiniones,quando Aduocatus eft commenfalis,vel familiaris Iudicis,nam glof. in cap.
accufatores }.q.j.tenuit ludicem efle fufpefium, glof. ver in cap. ex infinuatione de*
appell.tenuit conrrarium , vera autem opi
nio eft, quando vltra Iudex (cdemonftrauit
nimis fauorabi!is,vt tunc procedat fu fp icio,
vr per BiKr.Panorm.& Imol.in d.cap.ex in
finuatione.
Scd fi Aduocatus eft coniuna perfona.
21 Iudicis.runc aliud eft , & rcfert Aufrer. vbi
lupra nu. i6.verf.ego femel vidi,vt fufpeftue

XL 1.

749

fe remotus Iudex quando in- caufa eius nereracpro vna parte Aduocatus, & in hoc
funt noltrx Regni Pragmatics , quod Iudex
coniunus Aduocato vfque ad tertium gradum inclufu, ram con<anguinitatis>qum
ainita tis reddatur lufpeus.
Verum quando Aduocatus eft coniuna
i perfona Iudicis,& partis,aliud eft dicdum:
nam videtur defender caufam propnam,&
tunc fumus in cafu quando Iudex eft cun13 a perfona partis , quo cafu fufpitio eft ex
caufa parentela: habet locum vfque ad decimum gradum , & vitra volurunc Doores
quando parentela eft nobilis,& authorizata
de qua Aduocatus coniuna perfona prxtietur, vt eleganter per Franch.in d.cap. poftrem'o num.6, per totum,& per Aufrer. vbi
fupra nu.4. per totum . pars aduerfa eft Ducifla Sors vxor nepotis quondam Gregorij
V.Pontificis Maximi, habet Cardinales tarn
coniunos Duces, Principes, aliasq; perfonas llluftres.vt fie iure ment tali parente
la glotiari debeat ergo ea rario,qux excluderet ludicem, i vna ex partibus coniuna
fuiiTet,ica pariter fi Aduocatus fuus coniunus intimus,& familiaris eft eiufdem partis
14 coniuna perfona, & in fufpitionibus in iu
re non exprwfls pruceditur fi mili quando
cafus videtur habere eandem rarionem_> ,
Decin cap. cum fpeciali nu. 5. de appellat.
15 & eft in Iudicis a^irrio, quad's hzc fit cau
fa fimilis recufationis , ex qua pofit Iudex ,
vt fufpeus remoueri, vt ex Innoc.Io.Andr.
Przpof.& alijs tradit Aufrer. vbi fupra verf.
9 j. quem allegar, & fequitur Rebuff, in loco
allegato nu.45 .& ita iuris eie cenfeo,maxim applicando h .re omnia ad primum caput
fufpitionisi confiderando maximam confideneiam , qua; dicta fint fecundum iuris tramitesmam quid ego fentiam nfpea qualitate, inregntate, ac nimia eruditionc D.Al*
derifij , fi caufa effet propria omnia (ax ti
morata; confeientix remierem .

Pro Curfore Maiore.

S V M M A I FM,

1 InRantia pertmpta non prit ius parts ;d

tant um pereunt aia ordtnatoria.
InujfatioJpiritus vita fit cum refetiont^
expen/rum, & ibiquomodo procedat , &
quid m Hjgno vigore Pragmaticarum.
j In Regnofit mfufflatto abfque alia caufa co
gnitione etiarn data negligentia partis.
4 lnfujfiatiofit etiam po oppofitiontm pertmp turns "iniantU.

Ioannis Francifci de Ponte

J Stylui Sac. Conf.quodeompil.tto proceffu , &Rubrica_>.

. falla ci tattone ad dicendum perptutur
infiantiaftta quodfententia,qua de mum,
De tnantia non refiituenajiifi
refeclu expenfis .
fertur, valida erit
Vota Itidtcumfi tranfmitttdafunt ad Vrin-,
Pragmtica inftantia caufa; in iuditijs &
dpem, non currit tnantia , &fiepar/ter
urepra:fixa,fi decurfa fuent propter neglifi eau/a eil Prinetpi referenda.
gentiam partis , nullatenus reftiruitur , nifi
7 Inftantsa non currit dato impedimento per
pnus reftdis expenfis, fi autem culpa ludi
partem &fie pariter ex parte ludicum.
as , tunc refttruta ipfo iure inceUigitur , Sc
S Inftantia non currit quando ob multitudinH
intelligatur port Iudicem Rare , fi per dao$
caufarum,caufa non potuit expediri.
menfes
ante lapfum inftantia proceflus con9 Inftantia non currit quando lud ees difficiliclufus
ipil
Iudici fuerit praeientatus cum_*
ttr I ojffintfe tongregari.
petitione,& proteftatione, vt ad expeditio*
\o lnfiantia non currit quando per eauillationem caufa: proceder debeat.
aduerfary propter magnitudtnem di
Troyfius in eadem Pragmtica notauir,
lata , & multas appellationes ab in
terlocutory* saufa principalii fuit impe- 3 qud licet de iure communi inftantia noa*
reflituatur,nifi ex caufa.ramen per Pragma*
dita-, .
ticam etiam abfque caufa , & etiam data-*
negligentia reftituitur , idem ante eum no
ARGVMENTVM.
tait, Paris de Put.in tra.de fyndicinverb.
fentencia cap.a.poit nu.6. verl.vbi autem_i,
De inftantia? peremptione, fpirirus
Marant.vbi fupra nu. jr. verf.fed quando al
vitas infufflatione,flylo Sac.Reg.Conil.
legatur,& hare eft communis pncveaA no
& cafbus in quibus inftantia non currit.
toria in Regijs Tribunalibus,nec pars vigo
re Pragmtica poteft aduerfus reftitutione
CONSILIVM CXLII.
jnfftia>,& infufflationem fpiritus vita: aliud
opponere,necde alio difpurare,ntfide refe
f^^S* X lesura proceflus iftius
caufaf|& reuolurione carccione expenfarum, quia in hoc tantumcon*
tarum notori dignofeifiderarur pra-inditium vigore prardia: Pratur vararas dilationis nogmatica-,dc quo per Maranr. ibi dem nu. \ )
uiiim propofitsE peremex quo inoleuit practica decretationis fupptionis inflanti adfaciplicationum, qua: in dies expediuntur indif
dam caufam itrmortalj
ferenter abfque alia canfa cognitione infufI fiquidem non prit i'us partis , fed tantum_j
flationis fpiritus vita: habita ratione expen
pereunc aa caufa, quar tendunr ad litis or*
farum, qua de iure habenda erit , prout futC
dinariontm iuxta commnnem theoricam_
infufflatus ad maiorem cautelam in caufa_ ,
Barr.in l.cum lite mortua fT.iud. folnr. Abb.
de qua rractamus, vt per fupplicationetru*
cum ftquacibus in cap.vcnerabilis de iud.&
expediram die to. Mai; anni I6i I. inproquia funt hi circuitus inutiles ad lires pro
ccflu fol. 116. & harr practica infufflaoeif,
telandas ; propterea cum refeccione e xpenproced t etiam poil oppofitionem partis*
farum , quando nulla iu fia caufa allegatur,
quod inftantia eft perempra, vtper D. Prat*
datur reftitutio,& infufflatur fpiritus vire ,
fid.de Franch.in fua decif,<543.par.4.poft nu.
de qua infufflarione loquuta fuir glof.in l.ab 4 y. ex quibus iatisfupeiq; notori apparec
hoftibus jT.fedquod impliciter ff. ex quibus
qum fit vana , & con templbilis hare noua.
cauf.maior.& Bart, in 1. ab boflibus eod.
dilatio.
tit. & ne fuper his in fubftanrialibus fiat alSed vlterius D.Pifanellus recol.mem. in-*
tercatio t & ad tollendas omues difputariofua addit.ad decif. Affl. j. refere decifurn
nes relia urarionis infbnria: , qua: (_*
praicatum,& effe de fyloSae. Conf. quod
tradita unt per Scribentcs in fuis locis to- j compilato proccfu,& faa citatione ad di
picis , de quibus ad farietarrm per Maranr.
cendum non perit inftantia in Sac.Conf.etil
in fuo aureo fpeculn in verb.inftantia, ob id
qud per nouennium fit f lapa,& ita iudicafa cta fuit Pragmtica, perqram indiftin
tum aduerfus peremptionem inftantia* opconceditur inftaurario inftantia, & folum_,
pofitam communi voto.qum decifonem_
tractatur de refeccione expenfarum , quan
refere vidife in fonte D. de Franch. vbi fu
do iufta caufa a&or non fucrit impedirus in
pra, ira quod per citationem ad dicendam_
litis profcquutione, cuius Pragmtica:, Ru
inftantia perpetuatur , Se fie Pragmtica-
brica^ verba func infraferipta.
eft declarara quod paricercradidit vnico
verbo

Confilium
vetbo>Capye.in fu decir. loquem allegar
& ponderar D.de Franch. & Marae. 00.15.
in fin. ex quo idem Maranr. rradidir , qud
poteft ferri fenreneia in Sac Conf. non obfiante peremprione inftantiz,& eriefententia valida, quia fenrenria ferrur nomine Re
gia: Maieatis, & eil follemniras de iure pofitiuo , quz non attenditur, & hoc continec
prxdia decif.Afflic.28 j.& ira deeifum pluriesj vr referr D.de Franch.cumulans authores in d.decii. 645. videlicet, fententiam laCam pod peremprionem inantiz non (&*
nullam.fed exequutioni demandandam.
Sed ad fatieratem partis r ecenfeamus fa
ctum dilaciones, fubterfi-gia excogita ta_>,
perillam, & denique impedimenta per earn
przftita, vr fe omni iure per Religiofos Tudicantes decerni debear fore procedendum
ad caufz expedicionem .
Iuditium hoc incpic de menfe Oobris
anni 1 60 }. Procurator partis perijrtcrminum ad denunciandum,& fuir conceflus diervm 15. fub die 9.0ob fol. 5 9.
Terminus in caufa fub die 29. eiufdem__
menfis fol. 2.
Pars fecir nominationem vltra marinas
in partibus Hifpaniarum, & termino elapfo
fuit faa publicado fub die if. Mart. 605.
fol. lj.conciufio dieio.eiufdem menfis fol.
18. & die 28. citatio addicendum fol. 183.
Alia monitiodie 9.,Vlaij 1605. fol. 190. & incroduio eauf* ij.Maij, faluo iure petendi
beneficia infra fex dies fol. 191.
Et fie eil compilatus proceflus infra rrictiium, im infra annum , & jnenfes fepre m_
peft litem cpram , S non folum efi preceffus compilar us/ed caufa introducta.
Pars pctijt,& habuit primum, & fccundfi
bencficium , & in vnoquoque termino fecit
nominationem in partibus Hifpaniarum , &
tandem omnibus terminis elapfis fuit faa
poblicati'o,conclufio, & citatio ad dicdutn
fub die i5.Scptcn bris 1606. fol. 329. & alia
citatio d dicendum fub die 9. Octcbr. eiufdem anni fol. 5 S. i tergo, & fie iterum per
feionatus 1 & cpilarus proceTus,ob quod
ubdie 17. Oobris anni ieo6. prouifum
fuit per Sac.Conf.quod procedatur ad expeditionem ram caufz conuentionalis , qum
reconuentionalis fol. 5 87.
Petjt pars examen principalis fol.,73.
Petijt pars compromiflum, & fuit per deeretum exclufum fol. 146.
Petijt adiunos de menfe Nbuembris
ttiofi. &c facta relatione in Collateral! fuie
exclua fol. 605.
Pecijc remiiionem caufar ad Registro
ameram Summariz in anno 1607. & luit

CX LU.

cxclufa , vtfol. 40. Reclamauic miilics a0

omni prouifione,ex quibus apparent partis
dilationes innumere.in quibus omnibus fnccubuir , & paricer conltac ae impedimentis
per earn przlliris.
Die i o.Ianu.1607. iterum caufa eft intro
ducta fol. 6 . tergo.
Sed przeedunt literzfuz Maieftatis expe
dirle fub die 5. menfis Aprilis anni 1605. fol.
6. in quibus mandacur , quod procedarur
ad caufz expedicionem , verum anee publicarionem fenrentiz vota cranfmittantur ad
ad Regiam Curiam, quibus Iltens prxfenta
tis mandatum fuit per Collatrale Confi
lium, quod procedarur ad caufz expedicio
nem, feruata forma literarum Regiz Maieftatis,& hoc fub die 3 Martij i606.fol.627.Sc'
fic infra triennium die litis motz , & confequenter non poteft traari de peremprio
ne infianriz , fi vota funt tranfmitrenda ad
Regiam Maieftatem,& fententia non poteft
ferri interim, vr expres in literis Regijs
mandatur.decifio eil punualis Luc.dc Pen.
in l.i.C.denaufrag.lib 11.nu.21. vcrf.pone,
cuius verba funtinfraferipra.
Pone,vt fuit de fado Rex delegauit cau
fam non decidendum , fedfibi referendanu*
iapfum eft triennium , non faa relatione*
per Iudices an finita fit inftancia caufz, dicebatquidam Door non exiguz authoritatis,qud fic ex genera ltate l.properand
fupra de Iud.quam dicebat racion,& equitatem permaximamconrinere, contrarium
obeinui per l.quories tf.ira ramen fupra, vbi
Senat.vel Clar.ad idem in auth.de appell.&
inrra quz tmpora . ad hzc, & fupra de_
tcmp.appell auth fed lis,debetenim intaa
permamre cauia,donec Rex fua iponr mo
tus , & conuocari Iudices iufferit , & fibj referri patiatur,& omnia (ecundum morem_
procedere,&c. idfm tradit pro notabili Affli.in Conftir Reg.liac lege nu.6.verf.& ad
hoc accedat,dicens author. Luc, quod vbi
caufa eft Principi referenda noneumrinftantia fubdens , & iftud dictum nullus Do
or dicit in d.l.prcperandum,& idem Affli.
in Conflit. Regn. aceufatorem la ircoi <:a_
num. 4. verf. /'cas eciam dicir,fcias t ti;;m_*
vnum , de quo Door.non faciunt mcntionem,quod nunquam currir inftantia in cau
fa, de qua ftcundumiura , velfacras Regias
Confticutiones eil Rex ccnfulrdus, vt dicic
Luc.de PenJn d.I.2.C.de naurrag.
Subfequunturliteix Regiz Maieftatis fub
die ] ).Septembr.annii6o6.pir quas mandatur omnino procedi ad caufz cxpedirionem
fol. 621. & fic quid poiuit amplius fieri es
pacte Aoris.
Sub

loannis Franciici de Ponte

7fz
abfque alijs adiunctis,' quo pars reclama*
Sub die ij.lanu.anni 1607. expedituror*
uit fol. 71a. & facta relatione in Collaterati
do per Proregem , qud vlcra ordinem dafubdie
ij.Iaoij fol.729.fuic confirmacutn-e
tum.quod quolibec die Mercurij, & Sabbact
decrerum.
Aul* vniuntur pro eauiz expeditione mauEx hrc facto plura colliguntur.
datur, vt etiam traftetur de eadem caufi^
Pr'midilationes,&
impedimenta per pat
in diebus,in quibus Commiarius de Curtis
7
tem
data
proprer
quz
non poruit proced
vntebatur cum Aula Confiliarij Gizzarelli ,
ad caufz expeditionem, quo cafu nulla curVt fol. 639.
rit inftantia,Bart.BaId.& communicar ScriSub die . Iunij anni 1607. ordo Prorebenepoft glof.in l.fi cum ipfe,per ilium text,
gis.quod Sac. Conf.dcdaret quando eric acff.de cxculat. tut. & idem fi impedimentum
cinum fol. 66f6.
proceditex parte Iudicum , quibus apparec
Memoriale Comitis fubdie af.Iun. 1607.
pluries mandatum , quod fe accingat , func
fol. "47. in quo dicic caufam conclufam
aifignati
dies particulares pro expeditione,
menfe Septembris ie-. fuiflc relaram , &
&
pro
eadem
caufz tot literc Regias przsclefam in Sac.Conf.& Iudices omnes infor
tatz,vnde
nullo
modo tractari poteftde inmaros, fuitq, mandarum parti aduerfz plu
fiantiz peremptione , vc latius p?r Marar.r.
ries per ordines particulare s PnfidtisSac.
vbi fupra num. jo. & eadem Pragmtica hoc
Conf.& aliter noluit Iudices informare, peftacuit.quando
per Iudicem fiat.
tijt propterea,qudafigneturdies pro cau
Secund,quando
propter mulricudinem_>
fz expeditione,fuitq,'prouifurn, qud Przficaufarum caui non potuit expediri , tunc
dens SacConf. prouidear, qud ante furias
. minime infianti a currit Alex, eleganter itu
procedatur ad expeditionem caufar.

8
I.properandum
in tf.fi
-r*-r 1
' autem vtracj;ieC.dt
Die i7.Ianuarij 1 607. ordo ivx Exe*l len
iud.
author.
Roman,
in I. fi vero ff. de viro
til, qud elapfis ferijs Sac. Conf. accedac ad
fallent.4;. foluc. matrim. de qeammcirudiCollatrale pro caufar expeditione fol. 662.
ne caufarum non dubitacur in Sac. Coni.
qui ordo intimatnr Ferdinando Branci Ad*
Terti , quando plures funt Iudices , qui
tiocato partis online Przfidencis Sac. Conf.
9 difficfliter in vnum poiTunc fe congregati
qui Fcrdin'andus bi tergoreplicauir,qud
notab. Aifl. in Conflit. Reg. fzp contingit
paratus erat pro expeditione^quodq, ianu*
in tit.de numero Baiulorum.
refpondidic , omnibus fcriptis per partemu
Quarto, quando per cauillationem adueraduerfam.
10
farij
Innocent in cap. venerabais de iud. 8e
Die 3. Iunij anni 1607. fol. 669. Porrefto
quando
propter mago'tudmem , & exigenmemorial! fuac MaieOati , in quo fit telado
tiam
rriultarum
dilacionum non poruit cali
dila ci ni: m ,qu ex parte rez conuentz,quofa
infra
trienmum
expediri Iaf. in d.l.protidi dabantur, & fe conquerendo de retar
perandum
col.
fin.
ver
(quinto, & vltimo, 8c
data expeditione , quodq; literis expeditis
idem fi propter multas appellationes ab inper fuam Maieftatem die bApril.ann.i605.
terloquutorijs in can fi.* magni vatoris,Abb.
nulla data erat excquutio, quz continebanc
in
cap.pen.nu.io.verf.fed egodubito dc iu<*.
caufz expeditionem cum tranfmiflone vo
&
idem
fi propter procraitinationem aduer
torum ad Regiam Maieftatem ante fentenfarij,
Paris
de fyndic. in verb, fencentia cap.
tiae prolation, fupplicatur iterum procau5
nu..vbi
lat de materia, & latrCime om
ix expeditione, & fie mandatur.
nia
recenfec
Marae, in loco pluries allega
Ordo Proregis 8. Augufti 1607. directus
ta
,
&
no

tur
, qud Pragmtica dclart*
Przidenri Sac. Conf.quod infra 1 4 . dies poft
quando
dicitur
fiare per Iudicem, videlicr,
finitas ferias Sac. Conf. fe accingat pro ex
quando
proceffus
fuit concluais ludiciprzpeditione caufz ad hoc,vt pollea afgnctur
fentatus , & pluries in ftatum pro caufz ex
dies in Collaterali fol. 67z.
peditione, quz omnia demonfirarum etePars iterum petijeadiunetos, & fc impe<
currere in caufa,de qua agimus.Qu,are omdiuit caufz expeditionem in anno i607.de
nin
ex omnibus przdi&is , & vooquoquc^
menfe Octobris , & ex aduerfo ex parte Co
pforum
decerni debet eiTe procedendum ad
mitis fuit replicatum,& legantur memoriacaufz expeditionem refecatistot , & tantis
Jia foI.7o7.& 709 & 710. vbi omnes dilatiodila'ior.ibus aduerfz partis, & fecunducn_r
ns parti* recenfentut,& peticiir proced ad
prdia
fut iudicatum.proceddo adeanf
expeditionem caufz abfque aii js adiunctis ,
expeditionem
, & condemnata pars conueniuper quo non fuit aliter proaifum vfque ad
ra
ad
fummam
ducacorum 10. mil. foluendiem o.Maij 16u.foI.7r jwbiapparecprodorum
Co
mi
ci
pro
omnibus bine iode prz uifum faa relationein Collaterali Conflio elle procededura ad caufz expeditionem

tenfis .
Pro

>
Conilium
Pro Comitifla Anuerfae.
SV M M A<K1V M.
I Creditor\qui habet obligata bona dtbitoris,fi
Ulifuctefferit,bonorumq. faSlusfuerit Do*
minus,omnis bypotheca extinguitur.
ifres adeundo dieitur ontrabere.
3 Hares per aditionem bareditatis abfque be
neficio legis , &fi obligetur per/bhali , non tamcn propter boe venient obligata ipfius bonapropria creditoribus , aut
legatarys baredttarys.
4 Creditores hypothecary po/lerores praferuntur creditoribus in ailione perfonali ante
riortbus .
5 Beneficiumfeparationis bonorum , quomoda
induum .
ASlio perfonalis per fuccejfionem crditons
debiton extinguitur: hypothecaria ver,fi
bona irreuocabiliter fiunt baredis , alias
ficus, f bac e communis omnium yfiut^
bona euincantur iure dominy ,fiue iurt-*
bypotheca , etiam quodfit bares abfque be
neficio legis,
7 Aditio bareditatis, quando importtfolutia, & quando confufionem.
3 Hypotbeca pofiquam eft orta pote confiert
fine perfonali,
9 Perfonalis aJio nonfequiturfundum.
10 Hares etiam non confedo Inuentario poeeR
excipere contrafideicommiffarium de cre
ditfuo, non autem contra creditores,fiu
legatarios.
S I Declarantur decifiones Keapod.AffiiSl. Pu
fanell.& Franch,& decifiones alisfafi*
per Sac.Conf
12 Confutattir dilum, quod ex adittone inducatur alienatio bonorum baredis .
ARGVMENTVM.
Quando,& quomodo ex aditione hredicatis abfque beneficio legis , & Inuentarij inducatur folutio3confufio, auc
extinetio credici hypothecary hxredis ,
& quid importt hxreditatis aditio.
CONSILIVM CXLIII.
>^^?^ Oannes Hieronymus de Af'r
flifto Dux Caftrifangri maiw^&j^S trimonium contraxic cum
D.Cornelia della Noia cum
h} tM-Si doteducac.i8.mil. deeefie
./ST^ fuperftieibus filijs ,& vxore
cum iure confequendi fuas dotes , pro qui-

CXLIII.

73
bus obligara habebat omnia mariti bona.
Fabius de Afflieb filius primogenitus pr
difti Ioannis Hieronymi, illiusq; hzres vniuerfalis patris ha*reditatem adiuic abfquo
beneficio legis, & Inuentarij,& demum poft
matris mortem matrimonium concraxit c
Comitifla Anuerfz nunc Principifla Rocca?
Romans, qua reeepie dotes , & conftituic
ill i tertiariam , feu antefacum, cum obligatione bonorum in forma folita,'& confeuta
quod matrimonium folutum fuit per mor
tem prasdii Ducis Fabij abfque filijs, & fic
lucrara eft mulier antefatum> etiam in proprietate,iuxta iuris difpoficionem,& forma
capitulorum matrimonialium.
Petit h?c Domina fatisfieri fuper iuribus
dotium maternarum pradifti eius viri , qui
matri fucceflic , cuius bona pro dotium rcftitutione obligata erant': e magis , quia_
iam per Sac- C'onf. decretum eft , quod fratres prardii Ducis Fabij.eiusq, heredes re
tiere pofljnt ex bonis harreditarijs paier
ais quantitatem debitam pro dotibus maternis,exquo fit,qud cum ills extent, iufte
ereditores Ducis Fabij fuper Ulis fatisfiat*
inter quos anterior omnibus eft ipfa Comi
tifla pro fuo antefato.
Replicant creditores paterniex aduerfo,
quod Dux Fabius fuit hzres patris abfque
Inuentario , & fie obligatus omnibus credi
toribus paternis fatisfacere etiam de pro
prio , cumq; ipforum creditum procedat
matrimonium contractum cum ipfa Comitifla,prtenduntpropterea ipfistvti auterioribus fatisfaciendum efle.
Rurfus dicunt Ducem Fabium per mor
tem patris remanfifle debicorem matri pre
dotibus macernisjtanquam pacris harredem,
Sc fine beneficio legis,& Inuentarij,ica quod
dum mater deceffit,docium creditrix fuccef
fit ipfe Dux debitor illarum matri creditrici , ex quo prztendunt creditores ex fucceffione debicoris creditori adioncs confuas ;
imo extin<as,cumnon poflitefle debitor, 8c
creditor, quia aftio, Sc paflio n pofunt fia
re in eodem fubiecto , & ex ucceflione in_
bonis paternis pro dotibus maternis obligatis extinam efle etiam actionem hypothecariam,quia cum fatus fic Dominus bo
norum pro dotibus obligatorum.venicrefoluta omnis hypotheca , cum res fua nemint
\ feruiatex regula tex. in l.neque pignus cum
concordantibus,& importable coli cafu fucceflio folucionem crediti pra-diti , ex qua_.
omnis tollitur obligatio, in quo funt iura cocordantiain l.Stychum jf.aditiofF.de folu.in
l.Vranius fF.de fideiuf.in 1. debitor ff. ad treb.
in l.fi debitori . de pa.Sc fimil.
Auge-

IcxFrncici
74
Augetur motiuum, quia ioanis effet fubfiftentia hypothecs in bcneficium hzredis ,
fi in omnem euentum , tanquam hzrcs fimplex abfque beneficio legis teneretur etiara
foluere de proprio , vtconfiderat , & tradie
Nicof.in trad.de pign.in I. memb. j.par. &
(C liante confufione.Si extindione adionis
non folum perfonalis,fed etiam hypothecariz,& Hante ctiam anteriori hy pocheca ctrada ex adicione hzredieatis abfque bene*
ficio legis i antequam ipfa Coraiciffa matri- 6
monium contraheret cum ipfo Duce Fabio,
qui etiam de proprio paternis creditoribus
i foluere cenetur , cum quibus mediante aditione dicicur contraxile iuxta tradita Iatiusper D.de Franch.in fua decif. ji8. propterea p&rtendunt Comitilam nullum ius
fouerc in hac fua prxtentone .
Exaduerfo prtendimus petitionem Comitiffe hiud.ua m in puris.&r veris iuris terminis, & fecundum earn pluries paffim iudicatum,& ob id non obftantibus fupra expo*
fitis fore in fui fauorem iudicandum,pro cu
ius puni dilucidatione reftringendo arci; culum , przfupponimus nullo* iure fundari ,
qud per quafi concraum> qui fing i tur fieri
per aditionem hredicatis etiam abfque be
neficio legis i quod propterea veniant obli
gara bona hzredis i fed tan turn adio perfonalis oriacur , nec fequicur confequentia_ ,
quod intercdt eontraus , vel quali con
tractus, vt eo ipfo veniac obligatio bonor ,
nifi exprefs dicatur.ita dixit Bart, in 1. i.in
fin. per ilium text.vbi eft cafusC. comm.de
leg.ibiq; Salyc.Bald. in I.a.nu. 4.eod.tif. Ni
co!. iu i.memb.8.par.nu.zi. in trad, de pig.
& idem pro abfoluto tradidit > tarn refpedu
credirorum.qura legatariorum, Fanur.de
Fanut.in z.par.8.par.tra.in trad.de Inut.
7. par. nu. 109. Vnde deficiente hy potheca.
iudicandus eft articulus , ac fi concurrerenc
in bonis dbitons creditores in adionc perfonali anteriores > & in adione hypothecaria pofteriorcs, qui vit i mi abfque dubio , vc
iuris eft explorati Przlati eiTent creditori
bus in aione perfonali etiam anterioribus
ad text.in 1. creditor if.fi primus ff. qui pot, 7
in pign.hab.cum fuis concordantibus ; hinc
indudum eft remedium feparationis bono
rum defuni in beneficium creditorum ipfins, de quo in 1*1. & toto titulo ff. de fepar.
bonor. & ex hoc re fponfum eft primo partis
argumencomam fi in bonis hxrcdis credito
res paterni nullam habet adionem, nifi perfonalem contra ipfum hzredem : fequitur ,
quod illius creditores hypothecarij przfe un tur in ipfius bonis , & fie totus pundus
confiftic in videndo,fi fucceffio filij in bonis

de Ponte
ma ternis , in quibus ipfe erat debitor * qui
bona confiftebant in dote conftituta in pe
cunia, pro cuius reftitutione bona paterna.
erant obligara, inquam ifte films hzres pa
tris,& vti talis dotium debitor,!! matri ere-
ditrici fuccedendo extinxi actionem, non-e
folum perfonalem , fed etiam hypothecariam , in quo confiftic fecundum partis n
timim-j .
Ifte articulus eft diffus tradatus per Scribent.in fuis locis topicis , & paricer per no
ftrosRegnicolos,& communis eft diftindio'
quod ado perfonalis extinguicur propter
incompacibilitatem, cum non poffmt ft are
adi & pafio in eodem fubiedo, loqueado
inhzrede fimplici abfque beneficio legis
quo ver ad hy pothecariam, (! bona obliga*
ta eficiuncur irreuocabi liter hzredis > tone
ex regula text, in 1. eque pignus etiam hypothecaria extinguitur , fi ver bona effi
ciuntur reuocabilicer propter concurfunu*
creditorum,qui ea manu hzredis euincta
tunc hypocheca nullo modo extinguicur ex
reg. tex. in l.ex fexcance in tf.Laeinus largus
ff.de except.rei iud. & dixi quando crdito-;
res euincunc , quia hoc de irreuocabiIicace>
incelligicur lam refpedu dominij,quimhy
pothecz fecundum Cyn.in I. 1. C. n antiqu.'
cred. cuius opinio eft communis, & fecdum
earn iudicatum eontra Alex, in I. debitor ff.
ad trebell.vt per Nicotin d-trad.in 1. mb.
5.par.Iatius per D.de Franch.in fuadecif.86
& fecdum hanc diftindioncm paffim, &: indiftind iudicatum eft in Regno, vcper Af
Aid in fua decif. 2 37. Capyc. in decif. i9t
quz procedunt etiam in hzrede non coefi
ciente inucntarium,& hzc eft pariter communis, vt per Alex.in d.i. debitor nu.iz.de*
quibus ad fatietatem per Nicof.vbi fupra_.
& per D.de Franch.in d fea decii.80. qui la
c articulum cxharauit, Pifanell.in additionc ad Neapod.inconfuet.fi quis, vel fi qua_#
nu. i 35. author, Paul. de Caftr. in d.i. debitor
ff. ad crcbell.quz eft decifio notabilis,& Nea
pod. ibi ponit propria m quzftionem diftinguens,vt fupra nu.2 jy. vcrf.fed videtur poffe did, qud aut debitor fuccedit creditor!,
& tunc aditio pro fol u tione non habetur9e
actio tollitur fola confufione , quz confu.o
nil aliud eft fecundum eum> quam vnio bo
norum hzreditariorum cum bonis proprijs
ipfius hzredis, qud non inducic hypothec*
extindionem,fed fiet vnio cum fua caufa_/
aut creditor fuccedit debi tori, & tunc adio
tollitur folutione , quando bona fiunt illius
irreuocabilicer , & ex indudione folutionis
creditor non eft in damno,alis fecus , prouc lac diftinguit , & cradidic Nicof., v b ; fu
pnut

Confilium

CXLIII.

7ff

pra alegatus, author.Bart. communicer fetatione C. de iur. delib. feenndum Paul. dt#
quufi in 1. fi is, qui pro empeore in 6.qusft.
Caftr.& Alex.n I. ita tamen S. Hex trebelleanofF.ad trebell.idem Cuman.Paul de Canu.67.fF.de vfucap. vbi paricer eleganter diftr.S. Alex.in d.I.debitor eorl. tit. hxc inqu
ftinguie.
bene procedunt , refpeu perfonx hxredis
Hie Dux erat hires patris debitis inuoobligati ioluere etiam de proprio creditori
luti, erat hires abfque beneficio legis , & VC
talis erat debitor macris in dotibus , qua_
bus, & legatary's in actione tamen perfonamortua ille fucceffir, & fic debitor fucceific
li,|fed nil commune cum ipfius creditoribus
credicori, quo cafu dicit Neapod. nunquam
hypothecates, qui nullam habent commixinduci iolutionem,pofthxc ille contraxit
tionem cum creditoribus defuni, & fic pavxore,& remanfit illius debitor in antefato,
. riter procedit decifio prxdia Affli. alrfeconcurrunt creditores paterni, & concurric 11 gata nu.zj7.& decif.Capyc.nu I9J-& deeif
Neapod.in d.confuetu. fi quis, vel fi qua, vbi
vxor , & dicit aduerfus creditores fucceffioPifanell.& decif. eiufdem Prxfid.de Franch.
nem mariti dbitons matris non operari folurionem, fed tantum confufionem fecdum
518. eft ad cafum, loquitur enim in ter
regulam Neapoda. & rurfus eflet in damno . mini's confuetudinis Neapolitans , qux dac
liberam difpofitionem mulieribus in vira_. ,
ha?res,cum bona hereditaria veniant auocada per creditores , cumq; irntreuocabiliter
quando non in fraudem, & prxfupponendo ,
acquifita,nulIo modo fit hypothecx contra
qud ex aditione faa per earn inducatur >
quafi c6traus,& fic alienado in vita,[quod
cta? extinio, & hare reperiatur in hxreditate iui mariti debicoris,vu!t ipfa tquam
propterea bona fnerunt. efFea irreuocabiereditrix hypothecaria fibi fatisfieri , quia_.
liter fua nulla exiftente confuetudine , qua:
creditores paterni funt tantum creditores
tantum in morte poteftatem reftringic,&
in actione perfonali fiiper bonis hatredis.
fucceffiu fecundum communem diftinioEt quanquam Nicof. vbi fupra in quinto
nem , non eft mirum , quod non folum aio
cafu dicar hoc non deferuire, quia hzres sperfonalisjfed etiam hypothecaria fuerie ex
Eer repellitur creditoribus defuni , quia
cina , & fic decifio prxfata eft con formis
zres fimplex abfque beneficio legis , & tealijs decifionibus Sac.Conf. & fignter prxrietur etiam de proprio foluere , dico quod
difti .de Franch.ind.declf.80.bene dubico
bene hoc proced t refpeu perCons hxredis
valde de veritate prsdix decifionis in ca fu,dequo loquiturmam fi vt fupra fundauiobligati in aione perfonali , fed data eximus aditio non inducit aliud, qum obliga8 ftentia hypothecs crediti materni , quat hytionem perfonalem ipfius hxredis , quando
potheca,poftquam eft deduca incite, poteft
ilia eft faa abfque beneficio legis, S. penilubfiftere abfque perfonali, eritqi fruuofa ,
maxime data exrindione perfonalis fecun- 1 * tus non tangir bona hxredis , ergo vbi fun
da tur, qud inducitur alienatio per quaf
dum communem theoricam Bart, in 1. fidecontraum, qui fingir ur fieri mediante adi
iufor obliga ri ff.de fideiuT. & latius per Nicof.in i.memb.;.par.nu.i4. Franch.ind.detione: aliud enim eft , qud ex quafi contrafu hxres obligetur,& aliud, quod ipfius bo
cif.80.nu.17. dico propterea, qud non prona tangantur,& alienentur,& fi fundatunu
cedit hoc refpeu tertij>& fic creditoris,qui
haber obligara hxredis bona, qum obligaeft illa nullo modo obligari,ergo falfum eft,
tlonemnon habent creditores defuni, &
quod ex aditione fit indua ipforum alieexceptiones perfonales,qux militant contra
natio,& fi hoc eflet verum:fequeretur, qud
omnes decifiones, vt fupra fax per Affl.
hartdt m ex fao fuo,non militant contra.
. Neapod. & alios omnes inquam efeius ci editorcm . qui habet obligara bora_*
fent erronex , dum prxfupponunt in termihxredis, & ficius illud hypothecx exiflens,
nis Confuetudinis , non t bftante aditione*.
9 & non exrinum : nam perfonalis aio non
faa abfque beneficio legis , adhuc videro
fequitur fundum,dicit rext.in 1. 1.
fi hxres
confuetudinem,ergo non eft indua alienapercepto fundo ff. ad trebell. in quo eft indinatio per aditioncm,fed de hoc fatis,cum_i
uidua prxdia,deeif.8o.D de Franch.qui fic
non fit cafus,de quo traamus, cum quibus
*efpcnder,& dicit ficfuifTe iudicatum, &c
10 hac diftiricne procedit conclufio illa crefponfum eft ad contraria, & fdert diftinmunis aduerfus Imol.qud, non confco In
ionis omnia remanent abfoluta ftcundum
ventario poffit hxres contra fideicorrmiflacommunes, & practicaras decifiones, quare
arbitrorin fauorem ComitifTxomnir.o elle-
rium vniuerfalem excipere de crdito fuo,
tanto minus reltituere , non autem contra-,
iudicandum, vc iam iudicatum fuie.
creditores particularcs,& legatarios , & fic
-volunt proceder text.ial.fini $. in ccmpuPro

7f6

Ioannis Francifci de Ponte

Pro Vniuerfitate Terrae

Padulae .
s V A R 1 V ,
I Ter denegationemfolutionis annua praiationis // i folit di citar quis priuari , *
jpoliari estf poti agi iudicio pojfcjforio.
Tropraationibus perfonalibus datur pof
fejforium,feu quafiyr quia induciturjpoHatto per dencgationem,non opus ei doce*
ve de caufa,& procedit boc etiam infuccef
fore denegantefolutionem, r nu. j.
4 Incorporaba pofjidentur , r pro tilts datur
interdiium,vnde vi,& omnia alia interdicla-qaa in rebus corporalibus.
5 Pro annuis praationibus,datur interdicl
pojfejrium etiam quodnt perfona de
bitfecundum corn em anon, quafer
tur in pradica.
6 jDeclaratur regula text, in l. cum de in rem
verfoff.de vfiir. & nu. 8.
7 In bis,qua haben t iuris refftentiam, commu
nis eft fufficere>allegare tttulum, probarepojfejonem ,
if Elemojyna praari folita per longum ternfus efficitur irreuocabilis , ?* perpetua,
quia qui tanto tempore foluerunt crcditur,quod voluntariafc obligauerunt,quoi
eleganterfundatur per Synodales, & com
munes dccifioncsfauore pia canfa.
'lo Remedia Capitulorum Regni circa poffiffbria,babent locum in bis annuis praftationibus .
II xAppellatione bonorum, veniunt iura ,
aSliones .
IS Verbum quilibet comprtbendit etiam impropri,& verbum omnes.
ARGVMENTVM.
De annuis pra?ftationibus , & illarura
rcmedijs, ac deremedijs Capitulorum-t
Regni circa poicfloria_,.
CONSILIVM CXLIV.
-^^' Vniuerficas Terr Padu'S remedio Capit. Regni c\'wb cra Monafteriam S.Laurenr'' Ordinis Ciftercienfis denegs foluerc annuam pra>
&i$3 ftationem dari folitam om
nibus egenis difti Terra: , cerra: quanticacis
panis,duabus viribus in qualibec hebdma
da;^ agic canquamipoliaca: nam eo ipfo><

denegacvt dcnegauir,priuat Vniuerrcatef

fu a pofeffione, feu quafi fecundum Innoc.in
cap. querelam de eled. communier fequutum, & denegando fpoliac dicic eleganter
Abb.in eod.cap.querelam,& quia eft decilio
aureafubneam eius propria verba ibijio*
tertio notabili.
Tene menti ad hoc, iftum text, quod pro
peniione nouicer fubrraa, folita annuatiin
prarftari.poteft ag poflefforio iudicio ad ipfius refh'rucionem , & probata folica prrftatior,e,debet actor reduci in eum ftacum.irL.
quo primo erat,licet nihil doceat de proprie
tte iuris penfionem illam pereipiendi ,&
in hoc ifte text, folet mulrum allegari,8e
ex hoc , & ex text, collige , quod pro iftis
iuribus incorporalibus. porett agi iadicio
pofeTorio,& nota, qud eo ipfo,qudpenfio folita non foluitur videtur qu\s fpoliari
facltate , feu poTefione pereipiendi .Hic
Abbas.qui illegat Innoc. in cap. fuborcade
re iud.tradentem,quod fubditi videnturfpoliare Dominum quaf poflefionc iuris,eoipfo,quod recufant fibi obedirc , & idem Abb,
ibid.nuiz. latius fundatdari peffefforiam
feu quafi etiam in preftatiombus perfonalibus,qui legatur:nam eleganter loquitur,vbi
inter citera fundar , quod dum agitar poffeflorioad pratftationem cenfus , vd penionis fubcraar , non eft neecife allegare caufam praftationis , fed iufficit docerede pofieflione t quia fpoliacus ance omnia eft refti*
tuendus .
Dec.in cf. i je.fequirur in omnibus Abb,
per propria fua verba, & qud per denegationcm folutionis folita: prarftationis inducatur fpoliatio, dicic idem Abb. in conf. i j.
col. . cumult decif.Aym.in conf. 140. nu.r.
verf. fimile videmus notabilis decif. Guido
Papa: 62.9. in cafu fortiori, videlicet in fucceflore denegante folutionem annuprflationis folui olirac pra:decefibre, vt dicatur
fpoliare,quam decifioncm allegar & fequb
tur Menoch.in i.remed.recuper.pofl*. m: S?.
Incorporalia.n.poflidentur , & pro ill is ditur interdium vnde vi,dicit glol communicer recepta in 1. 3 ff.de acquir.poT. eadeca
glof.in l.fi quis in tantam C.vnde vi in verb,
rerum, & omnia interdida dantur*, qua: in-
rebus corporalibus, allegatur communiter
text, in l.pen. fF.de feruit. & in fpecie, qud
pro annuis prsftationibus detur iacerdi
pofl'eflorium eft omnium communis opimo,
fed quiftio diTputata fuit in annuis praftationibus perfonaiibus perfona debitis.qu*
lis non eft cafus nofter, & ha:c opinio eft cmunis Canoniftarum, vc decureci pro iftis
pofeTorium,& repofitio ftacus, in quo crac
aucc

Confilium

CXLIV.

'

7f7

ante denegationem folutionis; licet Legiftx

fionem,quia ex ea titulis pra?fumitur,vt in_
ontrarium tenuerint, fed ijdem Legift didecimis.&firnilibus laicis pofsideri prohi
b t is , vt communi ore dixerunt Canon, in-,
xerunt, opinionem Canoniftarum feruari in
cap. cum apoftolicarde his, quxunt Prar*
practica , de quo latiflim per Menoch. vbi
iupra num 8 i. cum fequ. & fecundum hanc
Jar.Afflid.lat in prohem.conftir.q.18. Gu
bpinionem decidir. Sac. Conf. vt per Afflift.
liel.de Bencd. in repet. cap. Raynucius in
decif. 595- vbi lac Moderni Addcntes , cleverb.vxorem nomine Adelafiam decif. 2. nu.
gans decif. Cacher, nu. 67. & licet Menoch.
169. Andr.Millies tradidit pro regula in pr*
Jat defendat opinionem Legiftarum in pun
lud. 2. q. nu. jT.ih Conft.Regn. quadrigenal,
to iuris, dicit tandem verba port num.
vbi lat Afflid.in cap.imperialem in f.nce
88. non nego tamen pofleflorium aliquod reDominus feudi nu.50.verf.item innitetur,&
medium hoccafu conced, & veram eife Ca
in jLillud quoque nu. 67. verf.fed fi ponas de
noniftarum fencenciam, A ffli.V aliorum_
prohib.feud. alien. per Feder, vbi Carnerear.
vtfupra retulimus.
8.1it.,& in cap.fi quis per triginta col. 1 . fi
. His fic firmacis redditur cafus indubitade feud.defund.milit.
bilis, fiante probatione fafta.non folum Ion Et Abbas in rubr.extra de Parroch. nu.j.'
geue pofTeflionis , feu quafipracftationis an
verf.fed B.Thomas, dicit authoritare prdinua;, vt fupra pcremptoriae , fed pofTeflionis
i Sdi, quem refert ad literam,& fequitur
immemorabilis , cum omnibus fuis requifiSocc.in trad.de oblat.in j.libello verf.fexto
tis, & quodpraccipuum eft , eftpoflefliojtiquzro nu. 1 1 .quod in omnibus hifee enfibus
tulata:nam originem trahit ab antiquis cquis eft conferuandusin poflefsione: Primo,,
eeflionibus Fundatorum Monafterij , qui ib
quando quis eft ex pr*cedenti conuentione,
ld maxirais pofeflionibus, & bonis ditaueobligatus ad certas praftationes,vt fi fueri "
runt cum onere prardiftar annuae prxftatiofundi conceflus cum onere prarflationis ceriiis;fic dedudum fuit in fupplicatione,!c artar,vt in cafu noflro practendimus. Secundo
ticulatum , & probatum per famam publipropter prarcedentem deputation,vel procam^riuilegij prxfati , quo cafu adfinem_
nifionem inter vinos, vel in vltima voluntamanutenend,contenta fuerunt iura , & Do
te . Tertio, propter necefsitatem Ecclefia? .
ctor, poflefsione triennali in caufam piam
Quart,propter confuetudinem,& hoc ma
& decennali in alijs prarftationibus , fedin_
xime proceder fecundum Soccinum quando
f.
poflefsione immemorabili opinio eft omnii
concurrit fauor piae caufar.
indubitata,eriamabfque tituli allegatione ,
Et limitationem qu Dodor. dederunt ad
quia illa titulum importt ; &. non vagando 8 reg. text.in d.i. cum de in rem verfo, vt non_
in argument is in re tarn clara , notabo tanprocedat in donatione, fublimitauerunt in_.
6 tum deeifiones punduales fundatas in regu
caufam piam, quia propter eius fauoremdo
la text. in l.cum de in rem verfo fF.de vfur.vt
natio longo tpore continuara inducir obli
allegado tantum tituli cum probatione pof
gationem, ita reaflumit Curt, in d.i. fi cer
fefsionis.vel triennalis in caufam piam > fertis annis nu. 28 & quanquam Angel, ibi, Sc
nata difpofitione text.in l.i. C.de fideicom.
Fulgof.in d. l.cum de in rem verfo hanc fubvel annorum decern, feruata forma in d.i.
Hmitationem impugnauerint , dixerunt ta
f
e in rem verfo inducatur valida probado,
men quod in iudicando non eft ab ea recejta Bart.ibi communiter fequutus , & in 1. fi
dendum_j .
certis annis tarn in prima, quam in fecunda
Et hc eft communis opinio,& communis

fcdura C.de pa&.nam longa pra-ftatio prxfallentia ad conclufionem qud ea,qusfunc

Tumere facit obligationem pra:cedentem_f ,
mera: facultatis videntur imprxfcriptibilia*
ita reaflumir conclufionem communem Iaf.
& maxime in elemofyna, quando habet iniin d.l.fi certis annis nu.7. port Alex, eod.nu.
tium volunta: i um, quale non eft hic exprxI
& legantur omnes limitationes, ac amplia- 9 allegatis;dico tamen, quod eft communis It*
tloncs per laf. ibi pofitarad limitationem_
mitatio,quod elemofyna prxftari folita per
predidi text.in d. l.cum de in rem verfomam
longum tempus, & prxcipu fi confit de
I
omnes funt pro hac caufa , fie attendamus
tempore immemorabili, efficitur irreuocatitulum allegatum, vt fupra probatum, fiue
bilis , & perpetua , & quod i principio fuie
I
immemorabilem poflefsionem , pro quo levoluntarium ex curfu tempons eft effedum
ganeur ibllem.-iesdeciliones Guid. Pap nu.
neceffarium:cuni ex hac longa prxftatione ,
407.&40}.
dicunt Do&ores, quod prxfumitur obliga
Et in ijs,[qaa habent iuris refftcntiam_>
tio prxftatioais iIlius,pro quo legantur Doconcluioei omnium communis fufficere^
ores vitra prxfatos.
alkgare caneum ticulum, & probare poffeffarcin lpriuilegia C.de facrof. eccl. nu.
Sff
j.veri.

Iannis Prancici de Ponte

7f8
confuetudinem donandt , certumquid pae
}. verf.ex tercia dicic fixe yerba.
peribus.lat Tiraquell. de przfcripr. JT. i
Ex tercia partcula habe eis, quod cierno*
glofi 4. vorl. 4 . vnde cum ex faonocorii
fynj debita: , conueca: dari pauperibus
confie de bac annua prxitacione tempo*
debent dari perpetuo, quem allegar, & fequi
re immemorabili & vitra eft a'Iegatus citur Abb. ii-, cap.pcnulc.de fepulc. nu.8.& iru
tulus,quiex pofleffione prfumitur,mu.xim
ijs, qui mera: acultatis, VC conuetudo
quia hic eft probaca fama iUius > fequitur
Jongeua 1,& inducac obligationem
propterea , quod omni iureobtinere debet
jn caufa m piam, idem Abb. in cap.uam nu.
Yniuerfitas , fiue dicamus prarftacionem or8. de fy mon. Fely n.in cap. Ecclefix S. Marias
tum habuiife ex antecedent!' obligation^,!
num. 97, de ConH cu t. vbi late dfendit han
fiue ex voluntaria caufa , dum tracta .nus de
$art.opinionem>vt elemoiyna prxftari folielemofyna,& fie de caufa pia.
ta fie irr.cuocabilis, Ar et.iri l.non amplius de
Et cum fundatum appareac dari remeleg. I. jT. i. fequicur Bare, dicens effe opinio
Hem magis racioni onfonam , & in confu- dia poieflToria, etiam in iftis annuis prxfta
tiombus, mrito non erat dubicandum_,
lendo , & iudicando dixie ibi Iaf.non efle ab
quin remedia Capiculorum Regni , locunu
ea recedendum . *. 1 3. & 14. & fecunhabeanceciamexexpreffis verbis illorume
dum hanc opinionem referunt Addenc. ibi
& ex expreTa racione, ex qua illa edica fued Alexand. iudicaiTe Collegium Paduarunt , loquuntur enim Capicula* eciacniru
nuiru .
quafi
poiTeffione > & in pofleffione fpiricuaInnocencias han fequens opinionem in-,
Jium.vt
func Ecclefii& Canonicaeus.vt iru
cap. ad apoftolicam de iy mon. redd it ra ci capic. finis prxcepti Charitas, in quodaruf
pern huius difti.quia qui canco tempore folremedium pofleflorium Clerico conm Cle
uerunt, creditur quod voluntarle eobgaricum , ibi qud cam fuper poifeffione, feet
uerunt, & idem fequendo dixit Io.Faber.in_,
quafi Canonicacus prxdii,quam percepcio
^.pauonum,alis $. reuercendi in ft 1 tut, dp
ne fructuum, & obuccionum prouementium
rcr. diuif. videlicet* quod ex cali diucurna^.
ex eifdem,&.
prxauonc,videcur quem fe velle obligare,
Et in capic. charicacis eftectus de confer*
quamuis ab inicio liberalicer inecepent , 8c
uacorio de laio contra Clericum , ponitut
i ta in dubio dicic fe prxfumcndum,ex quo
cafus in Monafterio turbante , & in fine di
infere ad Cappellanum>qui petic cereum-j >
cic , aduercacur , quod fiat fimilis prouifio
vel aliud donum dari conuctum ParroproConfracribuscuiufdam Ecclefix mole*
chiano in aliquo fefto,quod poffit adhoe
ftatjs per Clericum fuper pofleffione Eccle
compelli.
fix Confraccrniratis eorum , & fie de qua<|
Pulchrum confilium Feder.de Sen. 1 5 J.in
poiTeffione- iurium fpiritualium.Menoch.vbt
cipiens Reuerende Pater.qui dicic, qc Pres
fupra in dio num. S 1. in fine dicic nonbabyter , qui in fefto Purifcacionis folicus eft
bere dubiumdari poiTeftorium, etiam in in-"
dar candelam laicis.rcnetur earn continuaribus incorporalibus quando ftacucum lo
re,& canqu confuetudo fauorabiliseft amquitur etiam de quafi pofleffione.
pleenda,& amplianda.quem allegar, & fe
Ratio enim capic. fuie, ne quid fiat pro
quitur Felyn.in d.cap. adapeftoheam nu. j.
pria authoritatc, nequis de fado fpolietur
qui authoriucePaul.de Alea?, dicic banc
ne ex tali modo procedendi (canda la orianconclufionem eTe indubitabilem , in qualitur , ergo fi datur fpolium , etiam in annuis
bec pia prxftaeione, & ica lirr.icantur , qux
przftationibus,& in iuribus incorporalibus;
dicuntur de diuurna prxftatione facia ex
mera liberal i tace , vt non inducant obligafunt propterea fpecifica Capitula, qua: lo
quuntur etiam de iuribus, vt in capit.de lai
tionem, Hippolyt.in fingul. tp. incipience-*
diuturna prxftatio, Abbas in con.. colum,
co contra clericum, vbi;nolences quenquara
3. lib. 2. verf.fecundum rcmedium, Roman,
ex noftris fidehbus in iuribus fuis oppnroi
jn authcn.fimilitcr in nono fpeciali pie cau
feu vexari.
Et in cap.omnis prardatio de fpoliacis pro
fa: Cad l.falcid. Gemin. in cap, l. deconftilaico contra Clericum ibi in principio.
tutio. in fexto , latiffim Cacheran in alle
gata decir.99. num. 1 7. vfquc ad 1 1. &
Omnis pradatio, & inuafio quxlibec vio
43. & 44 Auernan.clcgan:rr de exequ.manlenta iuri lunt naturali contrari, &: prasda.lleg,lib.2.cap,4, nu.18. dccif.follemn.Io.
clars iuftitix regulis reprobaca; , difphcenc
de Plac.inl.quxcunque C,de fide inftr.c iure
h rc nobis , & mrito , quia pocius pungunc
haft- fifcal. lib. lo.
incrinfecus mencem notram,per qujr aacur
Hoftienf. & Ioan.Andr. incapic.ee*
lex lzdicur , mpugnacur iufticia in concernjum de donatio, dixerunc feruandam ello
pcummaiorisdominij, commicricur da naca

 4^1

Confilium
praefumptio , & inter fidles noftros ex ori
tur fcandalum, ciuilis belli difcriminis pcrturbatiuum , & in fine ibi intereft quidem_
m>ftra,& prxcipu fidelibus noftris in huiufrnodi caibus patenter afliftere qui pro
eorum bonis, & pofTtfljonibus,&c.
- Si ergo darur in 1rs prxftationibus ex dencganonefpolium ,& datur proprcrea in
ter dictum vnde vi, ergo capitula funt ex-

X L I V.

79

ex abrupto,& de fido , ad fubtraftionenu

r r i ff atiunis confuetx ab immemorabili in_
caufam tarn piam_ .
Et tandem plus eft in fato-probarum_
quod tetro ais tem pon bus ttauerunt ifti
Reuerendi tollere hanc prftarionem,& fia
tim ad conquftum Vniuerfitaris recetferunt, illamrj, Temper pacific continuauerunt,quod faum tollic omnes,& quafeum
que difpucationes .

: Si loquuntur de iuribus exprefs , igicur

capicula funt pecifica,& denique fi loquunPro eadem Vniuerfitate
I SI ur dr bonis ,& pofleflionibus ,& appella*
tidhc bonorum veniunc iura , & aiones ,
Terrae Padulce .
Bald.in I.fi confiante jf.finali folut.mathm.
in fine, text, in 1. bonorum appellationede*
SVMM ARIV M.
verborum fignificatione , Anchar, inconfil.
l-oi.colum. 3. 8c proptereacapit. dixit bonis,& pofleftonibus ponendo verbum bonis In ludido intentato vigore Capitulorum0
Regni laico contra Clericum iudicatum
geniraliffimum, omnia comprehendens, &
Jemum verbum pofeffionibus comprehen
eft pluries non ej locum declinatoriafori,
quia non eii tudicium, Itsformat

dens immobilia, Alexan.in 1. 1. num. 23.ff.de

fed tantum extraiudictalis cognitto adfiacquir. poffeff. & lac Io.Borcholten de acnem impetrandi %jgalepra/idium, quod
qoir.'poff cap. 1. item notetur verbum illud
bene declaratur.
omnis prxdatio , & inualio quxliber ; ver
t bum enim quilibet comprehendit emm_# 1 In materia Capitulorum %egni non requiritur vis aualis ,fidfujficit , quod quit
impropria, maxime iunocum verbo om
depilofitJpoliatus & ibi ratio , quod la
nis , qud verbum nihil excludit Glof. in 1.
tejundatur per decifiones particulares.
otnnes iundo text, in verbo quail be t alis >
. de quadrien. prxfcript. lat per me in-, 3 In "ijgno Rex dicitur Dominus perfonarunt-, .
confil.i. num. 149. & 169. volumine primo
& (vt dixi) in iftis datur fpolium,& interdi* 4 *Rjgum efi proprium arcere violentias,
cuitare/cndala , propter qua funt Capi*
him vnde vi, ergo quomodolibet fie ius, fi
tula edita , &fiuecurrere opprejfis , & ve*
lie in expeliendo , fiue in denegando folicam
xatis dejado, quod lat, h" eleganter di-,
prxftationem : nam tuncpoliat, vt upra_
fundauimus, ratio fcandali>fpolij,iurgium *
tlaratur.
.
& controuerfiarum , contemptus maioris 5 *Hmeda Capitulorum Hjgni lat funda*
tur per totum , quomodo habeant locum*
dominij, & vexatio vailallorum, pariformi
ter militt in prxftationibus annuls, ficue in
, ttiam in incorporaibus.
exteris omnibus eil deeif. particulars Gr- 6 guando lex loquitur de quafipoejfione non
rnac.-8.fuper iure immittendi vina extera~>
eil dubitabilis articulas fihabt t locum in
in Ciuitatc Salerni , fuit decium habere lo
incorporaibus .
cum remedium Capitulorum Regni, verum 7 Capitula loquentia fuper turbatione, ba bent locum etiam in Jpolio , & fie con
quia in cauia principali dato termino Vniuerfitas >us non fouebat , vigore fuorunu
trario .
prxtenforum priuilcgiorum , propterca ob- 8 Appellatione pofffsionis propri intelligitup
tinuit Monaerium Sani Benediti , con
. deciuili.
I
,
.
.
.
.
tra quod intenratum erat remedium Capi
tulorum Regni, vt in deeifione eiuldem_
ARGVMENTVM.
Grammar, num. 100. vt fie vndique appa
rent, nonefie contrauertenduniran Capitu
Remedia Capitulorum Regni nonj
la prxdicb habeant locui:,eciam in iuribus
incorporaibus.
admittimt declinaroriam fori , neque_j
Igitur crom iure fuccurrendum eft Vniaualem vim rcquirunt fed tantum_
ueritaci cum Regali prxfidioaduerius Mofpolium de fado, et etiam in incorpora*
tiaftcrium tarn cpulentum,& diuircm,quod
libus locum habent.
contra t rr.nc dtbitum charitatis , ex parti
culates pa&onibus>& odijs proctfiic, tarn
Sff a
CON-

7o

Ioannis Francifci de Ponte

CONSILIVM CXLV.
Vndata legit .'.na pofieffione huius annu prftatio
nis i & infimul fpolio ex
denegatione illius,ac oppreffione , & vexationo
pauperum vaifalIorum_
potentibus,pars infiftit
his non obtantibus inremifsione caufa: , &
prarcendic infuper non effe locum remedio
Capiculorum Regniquia fumus in incorporahbus, Sc nulla vis adualis interuenicquafi qud Capitula in didis locum non habeane ,
Quo ad primum circa remifsionem eft articulus pluries decifus, ve refere Afflid. iru
Conftitut. Regni de burgenfibus,dicens non
ce locum remifsioni ad Iudicem Ecclefiafticum in materia Capitulorum Regni.quia
iron eft caufa , non eft iudicium neque lis
formata> fed tanrum Rex vule fe informare
de fado , fi conuenit pratftare Regale pratfidium ita Afflid. ibi num. 8. cuius infraferipea funt verba , quia Rex , vel eius delega
tos.non proced vt Iudex, fed vult feinformarc per viam notorij , fi ipfe debet defen
der oppreffum , & ideo non cadit declina
toria fori i & non dicitur caufa , nec Iudi
cium, fed eft quidam modus procedendi iru
nformatione notorij ad pra-ftandam dfcnfionem de facto, oppreflo, vel ioiuriaro , 8c
Capitulametrefpondcnthuicobiedioni de
clinatoria; forhnam facentur in eis non poflfc
proced per viam Iudicij formati , nec ordi
riari contra perfonas Ecclefiafticas,fed befle per vi extraordinaria: cognitionis pro
cedit Rex fe informando de facto , fi debet ,
vel non debet fuam prarftare dcfenfionem_i
& propterea idem Afflid. vbi fupra nurru 9.
lac traat quzftionem illam , tarn vulgatarn, fi in pofeTorio meri fadi rei Ecclefia*
ftica; , vbi nulla venit tradanda fpiritualitas. fi laicuspoteft cognofcere, & port mul
ta dick, quod non poteft cognofcere, verum
hoc non proccdit in remedijs horum Capitulorum,quia quando proceditur hac via_.,
jllud non eft iudicium, nec lis,iedextraordinari proceditur, Iii ne Capitula dicunt non
exigences in his cognioonalia ordinre certainu,qM in -racorum Clericorum per
fonas atque negocia non polecis'communi
cenlura rarionabiliter cuercere.
Exhisremoueturetiam fecundum obie dum,nam non rt quint ur visaualis de necefsirate,fed fufficit.qud quis fie fpoliatiis,
veilua pofleisione cutbatus nam Capicula

unt fundata in eo,qud Reges funt obligat!

praftare auxilium perfonis oppreflis, tatru*
1 aicis.qudm clericis, ita Afflid. in deeif.14.
nu.e.& ideo idem Afflid. in d.conftitutione
de burgenfibus in j.quaeft. refert pluries decifum habere locum remedium Capiculo
rum contra clericum , qui non fpoliauic laicum, fed repericur in polleifione rei. qua clericus alius laicutn fpoliauit, 8c reddit rationem ,quia capitula funt fundaca,non folum
fuper violentia, fed fuperniuria iliaca 8c
ideo in eadem cohftitut. verf. quarto quin
tradit, quod fi clericus teneat beneficiurtuj
authoritate Ordinarij , & alius Clericu|a
GommiTario Apoftolico literas Jexequutoriales impecrauicparre non citara, vigore*
quarum priuauic clericum pofleflione beneficij , dicic, quod fi ifte clericus adiuir Regem , dicens non potuifede fao priuarif
ipfo non audito,qud tali cafu habebnoclo
cum Capitula Regni, & fienondara violestia , fed folum quia de fado fuit proce/urrt y
& fi fundatum eft in alijs Allegation-bus <*
denegatione prarftacionis annuz dan' fpoJium , ergo indubitatum eft habere locutru
Capicula, qui de fpoliatis loquuntur , & ra- *
tio omnium eft , quod non vult Rex , vt iru
fuo Regno quicquam fue de fado , & pro
pria authoritate exequutio , Regia lardicur
authorttas, candala rumores , 6c vexations , atque opprefliones vafTallorum Regni
oriri poflint.in quo Regno Rex Dominus eft
perfonarum,vc in Conftitur.Regn. quia fre
quenter, vbi Afflid. nott , & exprefs dicic
in ei idem Regni Capit.vt in capit.ad Rega
le faltigium.t in capit. finis praeeepti Chari
tas in fine, & prouidere dtber; vt violentiez
arceantur iuxta texcum in capit.regum )
quarrt, j. & ne feandala orianturin re publi
ca ad text, in t. fi ingenuam $. in ciuilibus
ff.de capc.Si poftlim. reqerf. quod eleganter
explicauie Vulpianus in 1. t. $. qui es flf. de*
offic.Prarfed.Vrb.ibi qui es quoque popularium, & difeiplina fpedaculorum ad Pr*fcdi Vrbis curam pertinere viderur , & idem
Vulpianus in l.congruit ff.de ofhc.Prarfidis
congruit bono t & graui Prafidi curare vC
pacata , atque quieta Prouinciafir, quarru
regicin quibus Capicula funt exprefa, vt in
capit. ad Regale faftigmm, ibi loquens de*
vaffallis Przlatorum, de alijs laicis ab ipfis oppreflis, & vexatis, ta in perfonis,qun*
in rebus,dicit nos igicur lu audire murmu
ra, 6 clamor o fas infinuaciones, huiufmod
tranfire fub pallio nequeuntes in examino
rc confiderationis addudi,qud ad Reg*
officium fpetialiter perrineciudici facer
atque iuiitiam,& auxilium prasbere paupcrtbus

Confilium
ribus contra potences maxime, Hbera.ro
de manibus calumniancium vi oppreTos ,
quodq; in eodem Regno Sicilia: generali, &
emincnti precipua poceftate fungentes om
nium bi degentium , fumus Domini perfonarum,in quas merumhabemus Imperium
& cchcrcionem omnimodam, omniperfona
prorfus exclua cuiufcunque praeeminentiar
dignitac<is,aut cognicionis exiftac,&c.
Ec facit cap.hoc,tres cafus. Primus eft in
Ecclefa, qua: tenet feudum cum vafTallls, &
recognofeit illud Rege,& fi vaflalli fuerinc
oppreflLdar regale prxfidium. Secundus ca
fas eft in Ecclcfia cnente vaallos,fed non_.
rccognofcente feudum Rege , & paricer fi
hi fuerinc opprcffi.cV indebic vexaci,prftacur regale prxfidium,& hie cafus eft forrior,
cum fine vaflalli Ecclefii,& non Regis.Tcrtius cafus eft in perfonis indifterencibus,qu
grauancur Pralatis,& Ecclefiafticis pi-rfonis,& dterminatur,quod calibus grauacis ,
& oppreflis praeftetur regale przfidium , &
hare omnia reguncur ratone,dequa fupra,
quia non vult Rex , quemquain opprimi , &
grauari in Regno fuo, maxime vedicit pauperes potnbus, quodq; ad ipfius officium
hoc fpeat,ergo habemus cafum decifum_-,
& non oportet vagari , fi craamus de cor
pora libus.au incorporalibuS}de iuribus.auc
de bonis , fi capitulum eft expreifum circa.
grauamina, & opprefliones perfonarum , &
qua; m a i or a grauamina, & quae ma iores op
prefliones eorum,fiue earum.de quibus ttatacur,vrpau peres Ciues TerrPaduIaeftantes in pacifica pofleflione , feu quafi przftationis huius annua: panis pro ipforum alimencis,& fubfiencatione, tempore imroemorabili vexentur,opprimantur,& grauen
tur potent joi ibus & de fao fpoliencur ,
fubcrahendo , & denegando praeftacionem-j
praediam priuando illos folitis alimentis >
& fie negando vc vera dicunc.
Ec fi Rex in cantum refpexic quietem Regni, & pacem, qud editum eft capitulum_>
incipiens finis praecepti charitas pro clerico
*ontraclericum,quanto magis capitula debenr proteger vaTallos fubdicos Rgi , &
oretur , qud loquitur hoc capitulum in_.
pra?benda , & in Canonicatu , qua; omnia vc
juris notorij eft , non canguntur , nec oculis
videntur,fed confiftunt in lunbus, qua: collocantur in certas perfonas, ficut caetera: di. gnitatts.vc func Archidiaconatus, Primice,riatus,& Perfonacus, vt laciusper Hoftienf.
in fumma de pra-ben. & hc propterea quafi
poflidentur, quia incorporaba & dicicRex
in fine hxc verba.
Cm enim (mus in Regno npftro Domi

CXLV.

76

ni perfonarumfictenemus grauatis , & oppreflis aiiiftere , qud per brachij noftri pocentiam , fe valeanc defenlare : namomnisgemens d Saule vexatus dum facie perfequencis impellitur Regi Dauid rucopraefidio prsfentacur, voso,; alij Iufticiarij fuccef-fiufucuritfic dido fuppbeanci praefidjaliter
afticuri per officij veh i partes, quod'tamL
fuper pofleflione,feu quafi Canonicatus prdifti,qum perceptione fruuum,& obuentionum prouenientium ex eiidem , per eof
dem Guliclmum 01iueriiim,cx quofuis alioscurbacores illicicos molefiix aliqua: minus
debica:,nullatenus inferancur , & fic cap. lo
quitur in Clericis turbatis, loquitur in iuribus incorporalibus,& in quafi poflefliono
vc ex illius cxpreflis verbis , quo cafu quan> do lex loquitur de quafi pofleflione , non.*
adeft difputatio, fi remedia poflefloria habenc locum in incorporo libus , dixie Meno
ch. in primo remedio nu. 8 y ergo fi capitula
funcexpreflainiuribus incorporahbus , feu
in pofleflione incorporalium>& in quafi poffeffione illorum & .fundatum eft in allegationibus prionbus, remedia qua: dantur pro
corporalibus , dari etiam pro incorporaitbus: igitur omnis prorfus difficulras ceflat ,
alids caflare oporcerec text, in cap. querelam , & omnia tradica per Doctores in illis
terminis,& fic in terminis text. 1. cum de in_#
rem verio.
Et cext.in cap.charicacis affeusjoquens
de.conferuacorio pro laico corra Clericum
licecloquatur de feudo, in quo laicus turba bacur Clerico,camenlegacur,quia expreffum eft in iuribus ibi cuo prarfens lufticiari;
qum vos alij fuccefliu futuri pra-fato fupplicanci , feu perona: legitima: pro eodem_#
moleftaco calicer curbaco afliltentis per of
ficii veftri par tes, quod fuper pofleflione diti Caftri, Territorij, ac perceptione pacifi
ca, quieta.iurium reddituum, proucntuum ,
ac fructuum prouenientium nihil indebitum
&c. & aduerfus iniurias , moleftat iones , &
opprefliones iam dictas calicer afticuri , qct
defenfio repellar iniuriam vis vi licit per
opporcunum obftaculum propulfecur, & fic
capitulum eft expreflum fuper poflefliono
Caftri, Territorij) iurium, & reddituum ipfius,& vt di xi ratio eft, quia Rex in fuo Re
gno non vult quemquam opprimi, grauari >
feu vexari quomodolibet.
Et magis fpecifica eft ratio pofica in cap.
omnis praedatio de fpoliatis pro laico con
tra Clericum ibi difplicent hxc nobis,& merico , quia pocius pungunc intrinfecus mentem noftram per qua: naturalis lex Iaedicur
impugnatur Iufticia in con temp tum maioSff i
ris

loamiis Francici de Pont

ris dorn in ij, committitur darnnda pra-fumrumpanc aduerfus Monafleriurrbipruisq; re
ligiofos,& ecce fcandala, ecce perturbatio
pcio , & inter fidles noftro'. ex oritur fcanns quar, & quas Rex fub fuo regali prxfidio
dalum.ciuilis belli difcriminis produftiu.
cuitare voluit . Oeus Optimus Maximus inc quia Iure ratio cil generalis militans
in omnibus, propterea Doores voluertinr ,
fpirec mencem , & corda Dominorum ludi
cantium_.
quod capitula loquentia fuper turbaciones
habeant etjam locum in ipolio , & contra,
ye per Afflift, in d. decif.-.*. * han dcciooiiftore Fifc
pern Aft .ft. loquentem in Primiceriaro, & +* U d^lUF.dUliFlU
fc in iure incorporai communicer omnes
in Regia yintationo.
amplexati funt , vt per Couarru. in cap* |J
praic. quarft. yerf. fejcto Cacher, decif. jo.
SV M MA%.IV M,
nu. 19. & eciam in his termini's lat difcutitur Aucnnan. de exequut. mapd. reg. cap. r. I Hjgit ajfert'toniplene erediturt quandotrt*
fat deferuityt coram eogeit; item quannu. 3 i.& quanquam in Mis iuribus inorpodofupra afftrtione taitsfi tndat, item-
ralibusdicatur qu;m ciuiliter poffrdere , t
quando non trailatur de terty praiudtciot
' nihil ad cafum , quia appellatione poiefloitem quando de bit, qua"funt in fua liber*)
nis propri intelligitur de ciuili ,i ta Bartol.
poteatetita quod nuia admitttur probaAlex. P.1 ni de Caftr. lai. & communicer om
tio in ontrarium in 'Principe non retenes Scnbentcs inl.ftipulatio ilta tf.hc quo
gnofeentefuperiorein.
ique itipuiacio de yerbor.obligat. qui omnes
per ilium text, hoc adnotauerunt , & rali ter a Ajferttoni Regit creditur prafumptiu, quido defalo alieno,non coramfegefio,fec
texc.fuinmauerunc , fed (i capitula funt ex ft infirmatut arat,ve(defaci alieno
prefla , ye notori demonftratum eft in poframfegeofeu 4efaRofut pradecefforts,
efione, feu quafi iurium incorporalutn_j ,
vnt Notario, eef
militante racione principali grauaminis , I ^Rjgiphs fr<(WfiW>
plen creditur.
vexationis.oppreffionis,& iniufticia-, & do
jure exploratum eft dari fpolium in iftis: n 4 }Terbaajfert\u^I{egjt , fuper quibus firni
tur intentiq em'tffa propterje
nonpro
videtur propterea negotium difputabile, &
pter al'ud,plenijpm probant.
(i habemus cap. exprefum circa grauamen,
opprefsionem , & vexationem peronarum , jf Ajfertio fcruitiorum faflorvm in ptkfentia)
Regis , taliter probat , quod non admttVs%
qua: omnia concurrunt in cafu , de quo agi*
probationers in contrartum.
mus , & Rex dicit officium elle fuum fubleuare , & proregere pauperes , ne potentj- 6 xAjfertwfacia, Motuproprio , non admit tit
probationem in contrartum .
bus grauamina inferantur , opprefsiones , &
7
Gratia
remuneratoriaferuitioruns,preJm~t
vexationes.non paciantur,& loquitur etiam
turfacia Motuproprio.
in, vaflallis clefiz non recognofeentibus
feu^um 4 Rege : igitur non vidtur pofle % lufa, &atuta probibentia , ne Ocialit re*
ipiat munera\, non procedit in eo nfarrui
rnodo aliquo dubicari de conferuatorio pe
nis, in Ulis pernis , in quartern caul
pito, pauperibus Ciuibus vium,& alimeIudex interttenire non poteynec quando
ta mendicantibus contra diuites , & potenum Prineipis Iientla nu^.tb" to.
fes ipfos negare yolentes per deqegat tnern,
fiqrum. alimentotum>& fi vident Domini 1 I I Iudex potesi recipere donationem remunt
dicantes hoc notorium fpolium 1 hoc notoratori am , ex fer itys de pretrito ntt^
officium ajfumptum , & dclartur quo
riqm grauamen, hjc notdriam vext jonemt
modo procedat op'tntoTtraq.in (.fivnquam
& quod de iure iftius annus pradat ionis 1 &
jmmcmorabilis poflefsionis non poteft du
in verb.donatione /argitus,,& .
bitari i quomodq jpforum maxima religiq 1 3 ^Appellatione donationit , non venit donati
przbere debet aures iftis dilation 1 bus, & nortmuneratori.-i.qttia diitttr debitefolutio.
orijs vexationibqs & per hos excogitaros, 14 Minor poie donare cum decreto Iudicis,
modos priuare pauperes Cines fuis nocorijs
quando e ex caufa femttnerationis .
iunbus.cum cerco certius eft iftos pauperes 15 lurat & Capitula Regni, ipfiusq. Conflittioncs dum tr.iciant de probationer facien*
Ciues>nec Vniuerltcatem litem facer velle
in Romana Curia , 8f per hos exogitatos
da contra Iudicet,requirunt commijfiont
modos , vt dixi Monafterium priuaret hac
quando. Officialet non laborant mala Jaimmemorabili,& debita prilarionc paupe
rna.debeniq. tees Synodales effe .
res Ciucs, & quis afecurari potefhqud oh 16 Depotio mediant non fufficit dum crimina^
famem , maximamq; cgeftacem hi non proliter agttur,ncc pariter creditur tefti, qui
tonfef-

Confilium
rcceptjfc pecuTtiamttb" mandtit
to Domini afiter tile dixit , quia traitt
dti proprio commodo, tdefi exonerando*
17 Voffalius pote inUruemre <t lude*
in aufa Dominuetiam quodfit tantunu*
ortunds, & nu. 18.
\$Non potefi,vt Iudex quis interuenire quan*
dofuit Aduocatusy etiamfifit alia caufa
connexa,vel dependent ab ea.
90 Tutor etiam pofi finifam tutelar , tenetur
caifas captas , & negotta annexa tutela1*
profiqui antequam tarnen fiterif adulto
curator datus.
9! Tutor tuteU officio tenetur etiam pofi finitam admini/irationem de connexis ,
9* Tutor tenetur de appenditys adminiffrationisgefia .
> j proprium Principit efi donare, f*rfie pupil'
lus magnut Dominus cum authoritatt-j
tuto is potefi Caflra,& iuitates donare.
94 Furio/s quatenus congrutt ipfius dtgnitati
potefi donare in aufam piam^rb" in Prodii
gbsidtm infilio Scnatorit&idemfidonat
de Caftrenfipeculio*
95 aufa dotis dicitur caufa pia.
*6 Libera admtniflrattone concefja prodigad*
aliquibus bonis, velfiliofamtlias , &fie in
perfona illufiri , intelligttur etiam data-,
poteat donandt ,
? In Perfona illuri , & in dignifate pofita-,
fufficit effe talem,vt dtcatur ex caufa do*
nafiL, ,
7&Prodigus m bibin quibus curator datur non
habet admjtiifiratianem reput atur ,tanqua
qutltbet potefiatem habens defuis rebus difpoaere. '
79^Non debet quit principal! autboritate if
cumfcribi.
joViearius Regismplieiter eonfiitutut , Potefi
afentire venditioni bonorum udalwm ;
< intelligitttt' habere poteatem >
nefubditi decipiantur fub Regia authori*
tatter .
3 1 Judiis aut baritas , quad alias in legitimum
reputaretur,faeit,vt lgitimfitjaiiurn.
j2 Tit lus non alterat naturam aSlus.
liOrigo negotiorum attenditur.
34 Lex qua non reprUur impreffa,nec pofita,
'inier volumetxaliarum legum diettur extrauagant.
35 Legem extravagantem in tantum quis feire
n on tenetur, quodfententia contra eum~*
lata valet.
36 xAi effentiam legis tria requiruntur , quod
fOjjfiitv.atur,qud pubfieeturifr quodmo'
nbus vtentium approbeeurjta quodfit /pta exequi,&in vs deduca*
hoc debet
fenit" articult itaus non efi admttteda.

CXLVI,

76}

\7 Lex toilitur per contrarturn vfumf

j 8 Lexfublataper contrarmm vfum, habetur,
finunquam effet promlgala ; & ad in*
ducendum non vfum , ve) contrarium,
vfumfuffieit tempus decern annorum , &
eleganter de rattone ms. } 9,
4Q Omnia referipta * quit diriguntur Troregi*
bus,babent intrtnfecum intellect"um, qua*
tenus aliter non videbttur,
41 guando prtujlegium . f(t left reducitur ad>
tniquum,non dehttfermr'h
f % Multa principiofunt iusla, qua curf tfforis ex acidentibus iniua deteguntur ,
& proptereafunt mutanda.
43 Vus potefi exertre plura officia quanda
nonfunt inuicem incopatibil'm* r vtriufque afficyfalariogaudere debet\ quod limi*
tatur in tailitibus abfqueJfeciali Regis di*
entione.
44 Nemo debetpraprjs militareipendys.
4J Collaterals exereens officium Collateralis ,
<& cuitfdam aterius Judieis potefi ' peter
provnoquoque officio debitumfaiartum .
46 Propter du**follieitudines duo debent baberi emolumenta.
47 Verba, olor quafitus important rem wtt*
baberefubfiantiam& froprii quando fex
"vultfraudari.
49 effdnte ratiane fegif , debet fare ipfa lex ,
item concurrente aufa ngcetatn, fr pit*
tatis ,& rurfus quandofequeretur abfur*
dum,&w-+9. &10,
j\ Leges, (f priuilegia ex vfu reeipiunt inter*
pretationem ettam contfa proprium verH
fignificationem,ac etiam expqfifado '
pareret , quod talis interprtt10 infe.
effet hana,& -1.& 5
J4 Interpetratio ptaferiptA dicitur eafus. legis
<F contractus.
SJ VoeJfio , & obferuantia interpretatiuanon
requint longi temporil prafcriptionem,.
\6Vniuerfitatet,r iuitates,fiue Catirafun$
perfon*fi(l*\t)r propterea non compreben
duntur in Batuto de perfnis loquentt-* %
maxime in eorre&oryit& exorbitantibus,
& nu,\i ir&.
5 9 Vniuertas tum iuris , tum ptrfitu->,
60 Regentes dieuntur pars corporis Profegit .
61 Verbum alysintelltgitur de milihus.
61 Nemo ex prttfitmptionibus damnari debet.
6} Non probatur tmtnifrum aliquid recepijfei
quia vxor>vclfiiius rteepit yfed debetpro,ban mandatum,& ratihabitio.
t
6\ln baratara fequitur plena probatio , &
prafumptiones nonfufficiunt.
6} In dubio femper prafumitur donatum tontomplationepropria perfonet%

Io.Francici
74
6 Donatumfilio regulariter non prafumitur
patris contemplations.
67 Amicus dans ah quid caufaamiciti* , noru*
committitur baratera .
6t Vniea venditio non inducit negotiationem ,
nee quemfeeie mircaturam , 7* ibi iimi tatio .
69 Offitialis non prafumitur ditatus ex officio,
maxime quando babebat bona competen*
$ia ante officrum,& nu.70.
ARGVMENTVM.
Regis aflertioni quando credatur,maxim teftantis de feruitijs, de gratia , &
donatione remuneratoria , de intelleu
Pragmtica?, de munerlbus Orficiaiium ,
qualitate probationis facienda* aduerfus Iudices , de recuftione Iudicis va- t
scallt , de interpretatione referiptocum-t
Regiorum diredorum Rgi , & pluribus
aiijstn materia Regia: vifitationis.

CONSILIVM CXLVI.
Egens Ioannes Francifcus
de Ponte Marchio > \
coni poil expletos annos
70. maioremq,* illorum_
partem in Regali feruitie
confumptos in varijs , &
diucr fis eu ris , fecund um
varia omeiorum muera per ipfum gefia_-,
videlici Prafidentis Regis Camera: Summariar , atque cciam eodem tempore illius
Fifci Patrant , Regentis in Tupremo Iralix
Confilio, & demum Collateralis Regni Nea
polirani iupplicauit Regia- Mai Jlaci , vt
pdbenignam licentiam prberct officium_i
deponcndi,omnemq; curam,vc mundo fegregatus anima* fax con fui rc poet , qud
Rex munificentiffimusmon fol um conceffic,
fed recenendo illius fidelia fciuina , non-,
pama remunera: ione, digna mandauit fala
rium folicum prxhndum efle eius vira du
rante, ac poft ipfius obitum conceflit Hora
tio de Ponte eius filio penfionem annuam-f
duc.oo.quibus pcratts, quando Generalis
vffitationis nouum aliquod non adcrat,Mar
chio mundo fegregatus fuos lare? infra-*
Theatinorum Religionem fumauitjibiq; in
ter illos fuam vicam quiet ducendo nouiffimc fuperuenit D. Vifitator Generalis , &
dum Regis Miniftros in oflicio degentes vifitare voluit, cidem vifum fuit Marchionem
alicer non amplius minitruxn > fed Rege*
- 4

de Ponte
abfolurum, &approbat, pari ter inter alios
inquircre cum turba omni vm aliornm miniftrorum atu feruencium,& nefcit fihem ,
fi officio non folum fefufpendit, fedetiam_#
volunrari priuauit, verum vt mundo tanotefcat.quare D.Vificator nullo modo potuie
ad Inquifitionem aliquam proceder, & gra
datim ad demonftrandam vanitacem omnia
prartenforum , & infimul viramexactarru,,
puram,& immaculacam ipfius Marchionis,
quzfo legantur infrafcripta , exquibus luce
elarius apparebit Marchionem fuifie (axis
indebit moleftatum, atque grauacum .
Regia Maiefhs Philipp; II. memorie immor talis propter ngentia eruitia per Mar
chionem eidem prxltita , dum in fuptemo
Italia: Confrlio Regentis officium exercerct. conceffic eidem titulum Com ir actis , &
propter continuata feruitia cum perqum
maxima *de,puritace,integritace, acque folertia, conceflit poftea ticulum Marchionitus , & in Uteris particular ibus feriptis Co*
ftiiti de Oliuares Regni Prorcgi tili maoda
uit, vt honore debito perfonam Marchionis
reeiperet , teftifieando illius merka, & fee- .
uitia,& qum exact>& prudenter in fupremo Italia: Confilio uferuiuit.
Regia Maieftas noitri Sereniffimi Regis
Philppi Il l. dum graciam pecicam Marchio
ni conceffic deponendi officium , ipfumq/ eiusq; filium proprio motu remunerare voluic, infraferiptam fecit Prarfatinem.
Vniuerfis , & fingulis pra-fentium ferient
infpeuris, tarn prafeneibus , quam futurrs
pro folita noftra erga benemritos benigniure. munificencia, liberalicacem, non (0lum in cos exercere confueuimus , quorum
ope ra m, atque indu fi mm magno nobis vtui
efle nouimus: verum etiam eandeminttniu
ad filios iplorum oilendi volumus , quamobrcm perpendentes , multa, gracaqj ob!equia , qu*e loannes Francifcus de Ponte Re
gens Cancellariam , & Collateralis Conliliarius nofter in cicerioris nofiro Sicilu- Re
gno per plures annos,fingulari fide, integritte, atque folertia praftitic varijs in muneribus primum in officio Prefidencis Regias
noftra: Camera: Summaria: Neapol. dtindo
in muere Regentis,& Confiliarij huios fupremi Confilij rtah> apud Regem PhilippS
patrcm, & Dominum meum colenditlimurn
feltcis recordationis , quo incecta- faora
premium, tum Comicacus,cum Marchiona*
tus titulocondecoratus, & Regens Cancel
lariam, & Collateralis Coniiliarius dictiiio*
firi citerions Sicilia: Regni creatus ,
xemiiu$,hactcnus in ea functione, 4 magai
momenti negoeijs tra<andis,tac in dcfcn'io*
be

Confdium
ae Kegac noftra iurifdidionis fidel, St gra
uem operam nobis nauauic , mrito Horum
ifiruitu.cum nobis fupplicauerit , vt fibi per
nos beeret exoneran didi Confiliarij Col
lareralts>ac Regentis Cancellariam muere
qud ob in grauefcencem a-tatem fuam , ac
minus firma m valetudinem eis vacare mini
m poflTe arbitretur eidcm diam I icen ti am
conceflmus remanente ci nihilominus iplus muneris falario,vt eo fruatur,qu ad vi
xerit,& ad maioris graticumulum poft ipfius obitum dii falari j dmidium , hoc eft
600. ducatos annuos Uluftri fideli nobis di
ledo Horatio de Ponte Marchioni Murconi
eins filio in dido citerions noftro Sicilia; Re
gno penfionis nomine erogandos conceder
decreuimus .
Cum igitur fidei, integritatis, & feruitiorum tanta remuneratione dignorum Reges
Serenifsimi teftimonium fecerinc amplifsimum etiam cum fpeciali exprefsione munerum , & feruitiorum vfque ad officii depofitioncm, & talia, & ranta, qud etiam adfilios remuneratione m propagauerunc ori
tur ex his indubitata , V notoria iuris con1 clufio fundara in regula text.in clem. 1. de^
probat.qud de intfgrirate vit de fidelicate,de exadis feruiti js remuneratione dignis
per omne tempus adminiftrationis gefiar.n
poteft dubitari, in taatum qud non admittitur probario in contrarium,dum Reges af
ferunt feruitia coram eisgefta, & ve infor
man fuper his difpofitioncs fundant > maxim dum nullum tradatur tertij praiudici
funtq; omnia in ipforum libera poteftato
quibus concurrentibus nullus dubitauit credendum effe refhficn t is per Reges , in tant
qud nulla admittitur probatio in contra
rius, maxim quandofumus in Principe n
recognofeente fuperiorem > & hare eft com
munis refolutio omnium Scribent ium , qux
diffus tradanrur per Aym.in rrad.de antiqu.temp.in princ. & latifsinrper Mafcard.
de probat. tom.2. in verb.Princeps,allegatur
Cyn.in l.rcicripta q.j. C.de prec.Imperoffer.Barr.inl.ambitiofa nu. 28. if. de dcret,
ab ord.fac.Bald.& alios, quos Mafcard. cu
mult, vbi fupra nu.ii9-& nu.29. & .a diturenim prarfumptiu , quando de facto
alieno non coram fe gefio,fed quando infor
mants afferit , vtl de facto alieno coram eo
gefto,vel de f.; o fui Prardecefloris, uncid
<(Kac ( de fado proprio, & taliter ereditur,
^vtdixi)qud n admittitur probatio inctrarium,proquo eft elegans confilium inter
carteros bocc.Sen.266.nu.27. verf.fed tarnen
ad primila, quem allegar, & fequitur Aym.
vbi fupra nu.io.8i Aadr.de ifern.no tabiliter

CXLVL

7*f
in cap. i .qui fucc. ten.num. ! 5 .'idem rradldic
dices etiam qud plus credirur Rgi qum
ni Notario , cu i plen ereditur , & allegac
text.in l.fi quis decurio C.de falf. pulchrum
conf.Iaf. 217. col. 7. verf.odauo facit vol. 2.
maxim quando benemrita exprimumur
vt ibi per eum. Sunt enim hic verba aTenina Regis,fuper quibus fundatur inttio emif
fa propter fe , & non propter aliud, qua re-
plenifsim probant ad text, in clem. Uteris
de teftib. cum ibi notatis per Scribence , 8c
quando funt de geftis coram eo, & de feruitijs eidcm fadis,tunc nulla admittitur pro
batio in contrarium,& pra; carteris videacur
elegans conf.Ruyn. 10). in s.vol.nu.9.& feq.
& communis eft limitacio,vt credatur,& n
admictatur probatio in contrarium , quan
do a (Tertio eft fada motuproprio, vt latiffim fundat Aym.& Mafcard. in locis allegatis, ijdemq; voluerunt ex communi Dodor.
conclufione femper gratiam remuneratoria
feruitiorum prarfuro i deber motuproprio
fadam,& fie limitatur text.in cap. fi motu
proprio de prabend. in fexco, ita Anc.Gabr.
lib.6.commun.opin. intit.de claufulis t ccl. num. il]. author.AIex.Dee.Iaeob.Iaf.8e
aliorum, Mafcard. de probat.concl.io8o.nu.
2. qud in cafu, de quoagitur nullam habet
difputationem , fiquidem Marchio , vt Rer
aflerit licentiam deponendi officium ttuni
petijc , & Rex munificentifsimus aiferendo
feruitia, non folum gratiam conceftam , fed
ilium ob benemrita remunerauit & fie ve
r motuproprio , & adelt etiam claufula ex
cerca fcientia.qua: fecundum Doctor, prarfatos in locis allegatis zquipollec clauful mo
tufproprij.
Si ergo ta Ii ter ereditur Regis aTerrioni.
qud non admittitur probatio in contrari
ccurrentibus qualitatibus,vt fupra expreffis,cum quibus omnia,& cam vari per Do
dor. tradita conciliantur , videlicet , qu$
Rex fundat fe in benemeritis,exprimit illa_
particular i ter,diponit de fuo, nullum tertio
pra-iuditium mfcrens>teftificacur fidem, integrita re, & feruitia, vfque ad diem depofitionis officij > igitur quicquid D. Vtfitator
quarit oppugnare reijeiendum eft,fi contr
teftimonium Regis de iure contraria pro
batio admittenda non eft , fuadent hac om
nia exada , atque exprobata vita Marchibnis, acclamatio totius Regni, ac querela..
quare licentia officium deponendi fuitconceffa pcrfona: Regno, & toti Reipublicar, t
profiguae , & neccfaria* omttendum_
erit.vt notorium eft,& in fado eft latius dcdudum Marchionem ad officium fucipiendum impuli'um, & primo loco rcfticic,& nul
le

766

Ioannis Francifci de Ponte

lo modo acceprare voluir,& demum ex Re

bationem ftaeuie , qud fine quinqu certes
gia uffione ad inferuiendum fereduxit,&
etiam fingulares probat* tarnen opnionis ,
vltimo loco , dum ad fupremum gradum afqud fi non fuerinctales,ftatuicur,qadfereendifee , ex gratia imptrame officii depouentur iura,& leges Regni.
kionem, & fie arguendo priori, & pofteV Declaratur tandem, qud Pragmatic*
riori,& ab vtroquefimul Hinctonuxtarheopr*dict*non intelligantur refpe&u coniundorum,aIiarumq,* perfonarum.in quarum-i
ricam Bald, in I. multum intereft . fi qus
alten, vel fibi indubitaca oritur conclufio.fi
caufis Miniftri interuenire non pofluntper
potu.it Marchio in officio habere genus ininfraferipta verba.
Declarando ancora, che erd le dette per*
tereffe, addito, qud in fado eft demonftrattim per publica documenta Marchionem_
fone,dalli quali prohtbico de riceuere,non
non Iblum in officio fuum Patrimonium-*
s'includano parent i, & tutti altri nellecau*
fe,dclli quali per dipoficione di ragioncl
non auxilie, fed long diminuifle ,cum quibus (nquifitio hrc hiere debet.
detti Officiali non poifono efler Giudici .
Sed vt vanitas ipfius vndequaque videaEt tandem declarator, qud perionzcon*
iun* intelligantur tm racione confangqi
tur,legantur infafcripca .
Omnis hsc Inquifitio faa.reducitur fub*
nicatis,qum affinicatis.
H*c declarado fuit iuri conformis cefftancialicerad duo, vnum eft, fi Pragmtica
vetans Miniftris recipere muera, & dona- 8 fantibus rationibus iurifditionis impreitiua comprehendit etiam coniunas pero
fionis , ac alijs lege confideratis : nam ve
cas, & alis, in quarum caufis Officiates innotabiliterdicie glof. ratio fanguinis tollic
teruenirc nonpcflunr, vt Iudices, & quid in
fufpitionem,hic eft tex.cum fua glofDorath
donatione, remuneratoria feruitiorum pr*in l.i.ff.ad leg.lul.reper.Alber.ibi, icio liez
Iulia eod.tic.& in l.z.poft nu. ?. . num.4.
Ititorum ante afiumptum officium,& hoc ex
abundan ci , fiqu'dem in omnibus pr*tenfis
verf.& tunc. Angel, verf.fed ex alia cau:a_ ,
donatipnjbus habet Marchio licencias , &
Paris de Put.de 'ynd in verb, cortuptto cap.
difpenfationes Regis, a tque Proregum,& alj.num.a.verf.Orficiales,Io.Barber.inpra&.
terum confiftit in intelleu , & obferuantia
par. l.rubr. i j.ad Uul.reper.nu.ia. BolT.iru
tiouarum ordinationum , qu* refultaucrunt
cit.de Officiali corrupto poft nu. '. Oeciao.
ex vifitatione generali facta per D. Lopcm
in tract. cnm.l ib. 8. cap.4. nu. 1. Farinac. in_,
de Gufman>in quibus ftatuitur, qud Minicra.crim.par.2.hb.i.q. 1 1 .art. 10. nu.248.
rri L.b colore laborum faorum in caufis
tradiC ad limitarionem regu!* Auend.qui
cxdelcgatione mmifls, minime aliquid
Doftor.cumulat de exequ.mand.reg. cap.i.
recipere poffint etiam przuia difpenfatione
nu. 6. ver f.li mi tardo tarnen fupradia, qui
Proregum, quibus in hoctollitur omnis pointer esteros allegat Io.de Plat.in l.i.C.do
teftas:nam reliqua in facto confiftunt , qui
falg.hofp.non pr*ft. lib.12. & Albcr.inlob*
bus omnibus datum eft validum refponfum
feruare rf. de offic. Proconf. Hinc Andr. de*
] fern. in cap* i . if-fi ver caftaldi nu. 11. verf.
exeadem facti acclama rione,& faifa, atque
errnea demonftrata eft informatio data_
idem , de feud. Guard, radidic, qud pro
D. Vifitatori .
hibitio,feu difpoficio texr.tn l.t. C.de concr.
Quoad primum licet multa adfint Prag
9 lud. non procedic , quando Iudex non intermatics edita: tempore Imperatoris Caroli
uenit in caufis fubditi , cum quo contraxit ,
V. memoria: terna, tarnen omnes ill* fuoc 10 maxime quando publice, feu palam, & fperecompilt* , & dclart* in Pragmtica-
cialiter fi cum Principis licencia , vc idemedita in anno 1580. tempore Prsftdatus D.
met tcxt.in fpecie d ici t in principio ibi, nifi
Ioannis de Zuniga Regni Proregis;probibfpecialem noftri numinis hoc eis permitten*
tur enim Miniftri rr.unera, atque donatiua_
tern diumam refcriptionem meruennc,c
quouis modo,& cuiufuis generis reci pero,
idem in l.non licet ff.de contrah.empt. ibi
eque per fe, eque eorum vxores , filios , afed hsc ita fe ha bcnt,nifi fpecialiter quibuf*
liosq;qui eorundem poteftati fine fubie&i ,
dam hoc conceilum fit, qud limitai ur tl
neque per interpofitam perfonam, cldm vel
ludieibus cemporalibus Prouincialibus ,8c
publice, dired,aut indire quouis modo
fiproceditfecundum didum text, in d.i.
& quifitocoloie ab alijs perfonis , qu* co
& glof. in d. 1. non licec fecundum glof. in L
ram ip(is ludieibus, & Officialibus litigant ,
quilquis C.ficert.pet. Afflid.ind. ff.\ ver
fub pana reftitutioniscum duplo, & fufpen- 1 1 Caftald.fall.i. nu. 6. & rurfus limitatiir re*
(ionis ab officio.
gula,quando fit donatio ex caula remuneraQuoad mutuum ab alijs perfonis non Iicionis de pretrito , quia cenftur facta do*
cigancibus mandat abftineri & quoad pro
nacio,tanquam m pnuatam perfonam Barr.

Confilium

XL VI.

767

|n l.aqulius s.oppoiic. ft", dedonac. Roman,

cb's perfonis',- e magis cum fine przfentatz
ibidem, qui elicit hoc efie fingularc, & fic 1 ipubliez caucel* computorum inter ipfurru
nucacur d i ipoli rio d. 1 . i. fecundu m glof. ibi in
Marchionem,& fracrem,in quibus nulla do
verf.non mera, Alex. in I.pnncipalibus, verf.
przdia pecunia mentioeft habita, im rcfecundo limito fi cerc.pet. Uf.colum.j.verf.
manfit debitor Marchio Murconi fratri in-*
guineo limito, Dec. nu 9. Zx( nu. 20. verf.liducatit circiter 12. mille, vc ex eifdem caumicate.Paris de fyndicin verf. concrahero
telis apparet fais in anno 1599.dum Mar
i&OtHcalis nu. i .loquens in fpecie in donachio Regia Curia recefiic , & rurfus nonui
Uxioncquicquiddixerit Tiraqu, inl.fi vnqu
eft frater de perfonis {comprehenfis in Prag
in verb.donarione latgicus nu. 57. authorit.
mtica, quz requiric, qud fine Officiait fuAlciae.nam prasfumptio fraudis, in qua ipfe
bieftz , fed cadit punftus,fi recepit per in
fnndacur.collicur, dum feruitia probaneur
terpofiram perfonam , qud probatione indigec , in qua fecundum eandem Pragmti
& quando ftaremusfoli affertioni, procede
ret illius opinio , quia inter perfonas prohica m , fi non adfuntprobationes, faltem per
bitas,ad text.in l.fi forte ft", de caftr. pec. vbi
quinqu teftes fingulares, bons & probacas
Bart.eleganter,lat Dec. author, glof. in l.fi IS opinionis.recurrendum eft ad iura,& Condonatione C.de collat. nu. 1 8. Hinc appellafticutiones Regni, quz conuiionem requiI j tionc donationis non venir dunatio remu
runt ad text.in l.Iudies C.dc dignic.lib. 12.
neratoria, quia efl: fpecies permuta tionis,&
in :. fin. Cad leg.lul.repet.in auth.nouo iure
quacdam debiti folucio,Bald,in I. fed, & fi le
C.de pn.lud.qui mal iud.Conllitu.Regn.
ge ji.confuluicquam legit cum lege rerurru
corruptela: crimen ibi legitima probatione
rF.de pet i r.hf red. laf. late in l.ex hoc iure co
led in Iudice muera recipiente eft Conftic.
luro. S. rF.de iufiir.& iur.cumulat decif.FranRegn. apud Iuftitiarios, quzrequirit, qud
14 ch.in decif.428.8f ex hoc Door.communiIudices debenc e(fe dilucida probatione cter dixerunc pofle minorem donare res mo
uii,& regula omnium eft,quod contra Ofbiles cum Iudicis decreto i quando ex caufa
ficialcm.qui non laborat mala fama , requircmunerationis,Aret.in .24. Iaf. in d.i.
runtur telles Synodales , & dilucid probaex hoc iure , & etiam immobiles ex cau(a_.
tiones,Paris de fyndicin verb, teftis num.8,
przdia Iudicis decreto interueniente fecap. 2. Mafcard.de probat. conclu", 11j?. Sc
cundum eundem Iaf. vbi fupra, quam etiam
depofitio mediani non fufficit , dum crimiopinionem communem dixie Yiuius lib. a.
naliter agitur fecundum Amod,in tracbdo
commun.opinion.opin.92. Felyn. in repert.
fyadic. nu. r 68. & mult minus credltur tejn verb, donatio remuneratoria , verf. Hcec
fti , qui confeffus eft recepifie pecuniam , Se
mandato Domini alteri dedife nam , quia_
effecbs.
His przfuppofitis recenfeamus fingulas
cratac de fe exhonerando,& de proprio ca
donaciones, qua: przeenduncur, & qua; .
modo , quia ex propria depofitione vult fo
fuerunc vnquam negara: , fed palam publice
liberare, tc nullo modo creditur,quia effec
faz , Sc accepta ta: , & maior illarum pars
ferre teftimonium in caufa propria contra_
cum Rgi js decretis , licentijs , & difpenfatext.in 1. omnibus C.(de tcftib.vcnotabiliter
tradit Barc.communiter fequutus in 1. dfer
ionibus.
Prztenditur in tertio capite recepifie
re ff.de iure fife. Abb. & Canoniftzm cap.tnDucifla Amalfiz D. Conftantia de Piccolofuper de ceftib. & fic aduertendum eric ad
minibus forore D. Alphonfi de PiccolominiCeftes. Sed daco,qud adeflec probacio.
jbus Com i eis Clani, fucceForis pra-did
Primo, dicitur Marchionem originarium
Puciflz ducatos tres mille, quos praefuppo- 17 Scacus Amalfiz , & regula eft facis noca_, ,
Bitur fotutos fuife Ioanni Hieronymo do
qud vaffallus non poceft interuenire, vti In
Ponte Marchioni Colonnifij , fratri ipfius
dex in caufa Domini, Philip. Franc, in cap.
poftrem nu.ij. deappell. im tenecur Do
Marchionis Murconi.
Marchio dicit nefeire hanc folutionem_
mino fenfire fecundum fuam qualicatetn-*,
.fratri lactam', ab eo vllam recepifle pe& conditionem, late Frece, in fuo opere do
. cuniz quti tatemioportet enim primo pro- 18 fubfeud.in 37.author.baron.nec (i fit oriundus Patrie Domini licigantis, text. eft in cap.
bari pecunia m Duciifa folutam fratri , fe
cund in hanecaufam, & tertio, qud accedens lo fecundo, vc lie. non conceit, vbi
chio rt et pcnc,aut rarificauerir, v t latius innocatur, & ibi bona glof. Specul. in tic* do> *
. fra fit fundatum , dum refpondetur adprzIud.deleg.jf.fupereft num. 8. quia dicitur ibi
tenfa mueca recepta per Horatium de Po
cenere domicilium racione originis , & ein
lies fequuntunquando craftat Dominus, qni
te Marchunem Padulz , filiuni ipfius Mar*hioms,palampublicc,& bona tde cornu
babee iurifdiionem in terra,vc dclart ibi
Ho-

78

Io.Francici de Ponte

Hoftienf. Abb. & Buer, feeus fi effet compa%9 crioca , & idem quando fuit Aduocacus , vel
confuluic in caula, & etiam fi fie alia caufa_
connexa,feu depdens ab ea.in qua fuit Ad
uocacus, vel conflium przboie , vt per cundem Phil.Franch.vbi fupra inprinc.
In fao ex fententia Sac.Conf.demtratum elf Marchionem oridum ex ftatu przdio infcruiuifle Ducibus,& DuciiTz Amalfiar,ac Proteorem fuilTe eius domus, & fa
milia; ab ineuntezeate fuilTe Balium Comimitis Clani eius fratris, illiusq; patrimonium,maximis curis,& vigilijs augmentalTe
ad fummum, ita quod concurrunc ieruicia_.
maxima remuneratione digna, concurrir, p
non pocerac vti Iudex inccruenire,vti origio narius,vti Aduocatus, & vti Proreor,atq;
Balius, qui fuit Comitis Coclani, obquod c
poli finitum Baiiatum,tenebatur caufas,n
fol um cceptas , fed negocia connexa tutela;
profequi , antequam camen fie adulto cura
tor datus ad tcxc.in 1. vnica C. vc cauf. poil
puberc.adfitcuc.cexe.vbi Door.in Lira ta
rnen $.n. ff.de adminiftr. cue. vel curat, vbi
communiter Scribeoe. in I. tutor fF.de appell.
racione connexitatis adminift rationis geftas
dixie D.de Franch.in dccif.y 5. & fecie gn
raient conclufionem,Guccicr,in tra.de eutel. cap 19 nu.15.quod in connexis tutor , &
procurator perfeucrare tenentur, ante vero
ai tranilationem adminiftrarionis in alium_,
hinc tutelz officio cenetur,rutor etiam poil
finitam adminiftrationem de connexis in d.
l.ita tarnen f. tutor ff.de adminiftr.tut.vbi
Odoffr.notat,qud conncxiras operatur,lat profequitur Menoch.conf.14l.nu.jj. vol.
a.emperq, tutores renentur de appenditijs
adminiftrationis gcftz,glof.in I.fin. C.fi eue.
vel cur.non ge(f.& cext. elegans ff. de admi
niftr. tue. 1. tutor deteiminac tutelz Iuditio
teneri eucorem rerum, quzpoft r uberratem
adminiftrauit , fi pofterior adminiftratio
priori cohxret , & connexam rationem cum
illis habuerint, & text, nocab. in I. tutores
qui tf.tutores pubre eod.tie.teddit ratior.c,
quare litem cceptam tutor poil pubertatem
pupilli profequi tenecur , quia rei noeieiam
tenee.
Marchio fuie Balius Comitis Clani fratris DucifTa , qui cb mortem patris Refuta
tari) Duciffc Status Amalfiz , Clani, omniumq; aliorum bonorum in prdiis bonis
fuccelferae ; fuper quibus, vc demonftraeum
eft in fa t DucifTa habebac difpolicionem-*
ducat, i i5.mil. Fifcus prxtcndcbat nullitac
refucacionum, & ob mortem DucifTa: omnia
ad ipfum deuoluenda, lis erat przparaca_j ,
crac notoria Marchio , vei Balms defenfio;

ns perquifiuic diligencias debitas adhibnit*

& przuenrc lieem cum Fifco , ne probacio
nes prompear eempore perijTent , Ducifa_#
eius conlilio demum cranfactionem propofuit ad lites eui tandas, vt in fao eft demon
ftratum , igicur feruitia funt demonftrara^
perquam maxima,obIigarioMarchionis,dcfenfionis caufa,quodq, vti oriundus,vt Ad
uocatus. vti Balms i & Protector non peterat in caufa inceruenire,& cl'equenter Pra
gmtica ex altegatis non habet loc in .
Sed quid plura , Marchio expofu't Reg
Maiellati , quod datum erat incelligi vclic.
tam Comitem, qum Duciam ob ingentia
feruitia przftita dare illi conduencem remuneracionem feruiciorum przdiorunL,,
fuit negotium remiffum fupremo Irali Ciilio,per quod fuit declara tum licuifle, c Iicere recipere ex caufis przdiis omne,& to
tum, quod parres przdiz dederinr,& fe vi
tra pra-dia habemus deelaraeionem fupremi I tal jz Confilij,quod dum ex caufa beneficiorum > & fenurior przftirorum aliqu/d
da tur , licicum eft i pe re , & Pragmaticr
non procedunt, & fucceffiu fiante proba cione feruitiorum przdiornm euanecit
caput Vifitationis .
Przcenditurin 16.17. & 1 S cap. habifl'c*
Principe Bifiniani donacionem ducar. 10.
mil.dum eius films in vxorem duxic D. Catherinam Medices filian D. Deliz Saafcueinz fororis Comitis Saponariz coniuncTx
perfonz Principis in quarto gradu, ve ex fa
o larc eft demonftraeum, &. hancquan tern lub coloraro doris titulo.
Hzc eft vanitas vani ta tum .
Primo, in fao eftdemonftratum Prineipern eife coniunam perfonam Marchionis
ex parte ZcnobizCiccinellz eius vxoris ob
quod non interuenicbat Marchio incauGs
Principis i & fie exclufus Pragmatics
quando factum donacionis fuiffec in mundo.
Secando, inferuiuit Marchio Prncipi, vti
Aduocacus per innmeros annos, fuirq; do
mus illius acerrimus Proceor,ac defenfor
portando pondus dici,& zftus,& fie efieedo
natio remuneracoriai quo cafu Pragmatic*
non loquuneur,vc fupra lat dictum eft.
Terti,negatur omninfaum , quod eft
contra publicas feripturas Regias decretaciones, decreta, & aa Sac.Conf. ex quibus
Motoric liquet nunquam , etiam da
tum de donando aliquid ipfi Marchicni, fed
bene D.Catherinz Mcdices , coninnz per Principis in fubfidium maricagrj, vnde
caput datum eft omnin erroneum .
Quarto, adeftdifpenfaeio Proregis, cni
omnia fuerunc expofica,& adeft decreeuau
Sac

Confilium

CXLVL

'

769

Sacri ConfiliJ capta Informationen audiio

fionesexegit,acde filis ad libitum difpo
Principis curacore , per quod declarar unu
fuit , donando , & difponendo in cauas me
lius fibi vifas,qud in facto eft indubi'tatum,
iuk licere Prncipi dare in hanc caufam_,
pratdiftar Donna: Catherine: , & iufta fuit di& conueniebat attenta perfona, & qualitare Principis , cui fan's prouifum fuitprohipenfatio>& iuftum decretum: prim;quia_j.
J cum (it proprium Principum douare , dicit
bere difpoftioncm bonorum patrimoniaCum .-in. in l.cum ptures . cum tutor ff. do
Iium , ob illorum conferuationem in fami
lia-,.
adminiftrar.tutor.vt poflt pupillus magnus
Quando enim perfonis huiufmodi quali*
Dominus cum aurhoritate tutoris Caftra_,

tatis
datur libera adminiftratio, quid du
& Ciuitates donare , vbi cx honeftate notL.
bij.qud intelligitur etiam data poteftas
pote ft hoc omitti , probat hoc text, ad litedonandi, hic eft cafus textum in l.filiofa miram in 1. fin. ff.de curat, fur. qui in fpecie di
cit pofle curatorcm donare ex magna vtililias in fine , ff. de donar, ibi nonnunquanu
etiam cum perfona, poterit hoc intelligi,
tatc,fed fi hoc fiat cum Iudicis Cognitionen
vbi Cuman.illuddiftum ex magna vtilitate
pone cum filius eflet Senatoris, velcuiufuis
dicit procederc.quando ex iufta caufa: hinc
alterius dignitatis,quare non dicas videro
34 idem Cuman.in 1. ab agnato ff.de curat. fur.
patrem , nifi ei fpecialiter donandi facultadixit , qud quatenus congruit dignitati futem ademerit, hoc quoque concefliife , dum
riofi poteft fieri donatio in caufam piam_>,
liberam datei peculi; adminiftrationem.
Per quem textus communiter Doftorum
quz omnia termint glo.in I. contra iuris .
fumunc conclr.fionem n perfona Jlluftri , vc
fin. ff. de paft. Ioquendo in filiofamilias , cut
In Principe^' (imilibus, femper intelligi cficut prodigOi& furiofo difpofitio eft prohi
ceffumius donandi , quando habet admini
b ta, & tarnen dixit, qudetfi non poifit do
ftrationem , vt per Roman, ibi lat Tirarare: fallit tarnen quando iufta ratione mo
quell.in traft. de nobilit. cap. 37. num. j.&
tus vel quando fit hoc ci exprefs permifAngel, in 1. contra iuris ff. finali ff. de paft.
fum , vel fit filius Senatoris ; vel de caftrenfi
27
dum glof.dicit , qud ex caufa poteft dona
peculio feu quafi, iufta enim ratio hic conre, dixit iiiquam ipfe , qud caufa erit effo
currit donationis coniunar perfora: ex tam
Principem, cui dedecus effet, fi non donaoobili profapia, eft non folum filius Senato
ret , & idem ibi per Iacobin. vbi Iaf. ponenris, fed Princeps exantiquiflma, & ncbilifdo regulam , vt minime filiusfamilias poffic
fma familia Principum Sanfeuerinorum_# ,
donare , etiam qud habeat adminiftratio
& tandem difpofuit decafirenfi peculio, feu
nem cum libera, dixit fallere in filijs Reg,
quafi, non enim de bonis patrimonialibus
Principum , vel Baronum , idemq; Parif. ibi
led penfione vita fua durante debita,eidemin additione ad artol. infinita Surd, qui viqu conceffa x caufa feruitiorum paternodeatur in confil. 14c num. 34. & fequ. vorum.in quo quars aduertatur.*nam hoc ter
mint negotium , & difpofuit in caufam_
lum.i.
Sed Ioquendo propri in prodigo , dixie
jpiam i vt eft caufa dotis ; fiquidem verificas8notabiliter Paul, de Caftr. in l.fi curacorem
tum lar eft D. Alexandrum patrem D. Ca
therine grauatum multis filiabus , & infpehabens C. de In integrum reftitutione, qud
in his, in quibus curator prodigo datus non
Cta eius conditione non habere commodihabet adminiftrationem , perinde habendus
tatem illas decenrer nuptui traderr,quo ea
rn 5 fu dubium eft dotis caufam elfe piam,
eft prodigus , ficutquilibet alius poteftatem
liberam habens de fua re difponendi , vt ibi
de quo ad faturitatem per Tiraqu in traft,
per eum in principio repetit, d.i. verf.item_
cauf.pig.inprafationibus in verb, item cum
intellige , qud dicit effe fingulare ; igitur fl
dos,& per totum,& intereft Reipublic mu
Princeps habebat liberam difpofitionem_>
gieres effe dota tas,ad text. in l.i.ff.folut.manon
requirebatur alia difpen/atio,nec aliud
trimon.
Secund,ad iuftificationem Iuftitix indudecretum, & confequenter iuftifiima omni
bitatae praedifti decreti,& difpenfationis,adfuerunt afta,& celebrara.
Tertio, in fado eft verficatam , dam Sa
aaertatur, qud etfi Princeps habuerit intercrum Confilium interpofuit decretum_. ,
-diftionem difpofitionis fuorum bonorum-,
llaq; fub adminiftratione curatoris fuerint
qud Princeps poffet donare , quod matripofita , tarnen refpeftu huiufmodi pracdifta;
monium non aliter concludebatur, & Doro
annuxpenfionis ducatorum mille , falarij
Alexander Medices dotem ducatorum videbiti ex caufa Comitiux mili turn grauis
ginti ofto mille minim promififfet, nifi rearm a tura: , fuit il Ii relaxara libera adminicepiffet promiffionem Principis prxdifto*
kiuio, *t difpofitio, & fie femper has pea^
rum ducatorum decern miile,ob qud Prin

Ioarinis Francifci de Ponte

77
ceps imptrame Rcgiam difptnationcm^,
fuifie in exceffu,nec talem, vt flius Marcht
nis vnicus confimilem, & multo maiorem_
& Sacrum Concilium audico curacore deercquanti cacem reperire non pocuiflee , vt i a ra
tum ineerpofuie, ex quo fecurus D.Alexan
in fado eft demonftraeum, alcerum fil ium__
der ad promictendum incegram dotem fe-.
ipfius Marchionis nomine Lelium iam mor
nduxiCi ob quod minime poteft tradari de
inualiditace prxdidx donacionis, eciatn fi
tmain nupfifle cum doce ducaeorum erigtnta mille, & ipfe Marchio, dum fecundo nup9 promiflo effet fata ipfi Marchioni ; dicic
fic cum Zenobia Ciccinella de Iliuftri proenim cexcus in l.i.C.de his, qui ven.tat.imfapia, Se coniunda perfona przdidi Princi
petr.quod hi, qui veniam zcacis principa
pis Biiniani , ac Principis Hoftiliani, doces
ls clemencia impecrarunc , eciam fi minus
recepic
ducaeorum oduaginea mille : igirur
idonei res fuas adminiftrare vidcantur in-.
fi
pocerat
cum alijs nubere cum hac, & maintegrum reftitutionis auxilium impecrare
iori doee, quare eft przfumenda fr a us, ad
non pode manifefium eft, ne ij, qui cum eis
quod ponderecur cexc.elegans in 1. 1 . . quod
principali auchoricace
f|0concrahunc
fcripei efTe videaneur,quem
cextumcircumallegac
aueem mortis caufa , ff. qui in fraudem pa
Ifcrn. in cap. imperialem de prohi.feud.alietron.
Etfi omnia przdi&a przcefTerunc , came
nat.in quziiione ilia de Vicario Rege fimplici ter confti ruto, qui afenfc venditioni bo
donatio non habuit effeum , quia Iimicac*
fuie dlfpen faci ve Princeps dare pofleede*
norum feudalium , ve omnem intelligaeur
pecunijs confequendis Regia Curia rahabere poteftatem , ne fubdici decipiancur
fub Regia auchoricace > dum viderunc ill um
tione ft i pendiorum , & penfionum , qua fe
quas habebat vita durante , non au rem de
loco Regis conftieueum , ve Tunc hic Prore
ges, quibus omnis demandacur poteftas , &
rebus patrimonialibus , & demonftraruou
confticuuneur alter ego;hinc Cyn.ibi notar,
eft Principem omnem pecuniam exegiiTo*
qud fub Principis authoritate nemo decip
& nihil foluirte D. Catherine Medices , vel
debet , & Odofrred. dixit , qud non debet
D. Alexandra cas paeri.fl fe omnia cuanequs decipi iudiciali auchoricace , & qud
feune .
3* auchoricas Iudicis facie aliquid legitime,*
Caufa pnfuppofita in capite eil triplex i
Prima, quod Princeps fecit hanc donado* *
fa (S um ene, quod illegitime factum erar, 8c
nem Marchioni , vt in fuis negoci;s ab
ibi Bald. & Salycec. fummanc auchorieaeo
protegerecur. Secunda, vt con trad ice r er cuPrincipis , nullus decipi debet , & Paul, de*
ratoriz flatus Principis daez D. Lelio VrfiCaftr. nocancer ibi num.4, notar, qud femno. Tercia, ve procuraret folucionem prdi-;
per ille cexcus allega tur , qud non debenc
darum penfionum , & ftipendiorum debito-;
conr iahen tes decepei remanere authorirarum Regia a, que folui non debebanr
te legis, vel referipei Pr inci pis. qui cum alitanquam debita vecera feruata forma ordiquo contraxerunt, allegac glof.notab. in l.f
num fuzMaieftacis .
putas in glof.i.de peticione hxredit.vbi di
xit iniquum eue contrahences decipi, quia*
Omnes hz caufz fune erronez , & falf*
decreto Iudicis crediderunc per cexcum iru*
(cum reuerentia) Prim, quia Marchio erat
iam Protcdor , & ftipendiaeus Principe-. ,
d.i. i. vbi Alberic. infere adbannieum arfldatum per poteftatem. qui ex defeu poceftanon folum tempore Aduocationis , fed poft
tis Officialis non debet decipi , & puniri ex
aflun pcum officium eracconftieueus Proeedor , & Delegacus Regius , & poftea racio
fuo delicto, ne principali poteftaee decipiane maerimonij contradi cum Zenobia Cic
tur.
Quinto , Marchio Murchoni nullo modo
cinella erac coniunda perfona , ex qua vfricum Principe contraxit,fed promiflonem_
maratione ceffat fecunda caufa figurata.
tocius quancicaeis ducaeorum viginci o&o
contradidionis Curatoriz D. Leli; Vi fini ,
nam fi erat coniunda perfona Principis, temille habuiedD. Alexandra Medices paere
di&z D. Cacherinz , & paricer demonftraca
nebacur przftare ei omne auxili in his* quae
eft omnis folucio de propria pecunia dit
videbantur Principi prfiudicialia , fed quid
D. Alexandria & prop crea fu ille promiTam
in hoc immorandum.fi ctradidor fuie cara
Marchione incegram refticucionem docis
nocorius Comes Saponaria, oui prtendebaC
przdidz in cafu diffolucionis maerimonij ,
Curacoriam,& detenta fuit exequucio,vr rie
aepro integra il Ii us quanti tare , iuxta monocorium per quond. Comit de Lemos tune
rcm huile dotarium conftieucum:igitur nul
Regni Proregem, qui confultus Rgence*
lo modo fuie aliquid Marchioni datum , aut
Fornario, V inc.de Franch.Prfidenre Sapromiftum per Pncipem.
cr.Coi f decinnitexequueionem,& confuate
Quibus addacur docis quantitatemnoaJ
acHolic Maieitacem, feruaca difpoieioa*
cexc.

Confilium
text.in cap.fi quando de refcripr.
Quo vero ad tertiam caufam recuperationis pr.xdidse quantitatis debendz Regia Curia obligacus crac Marchio,tanquam
coniuna perfona, & Protector qud ver
minime fecit , liquidem habebat Princeps
fiios Adiiocatos, przeedebane plures Conultarioncs Regia; Camera:, ac liters fue Ma
ieflatis, quod pecunia debita folueretur , &
fie opus non erat opera ipfius Marchionis,
in quo aduertatur ad duo , vnum ell , qud
refpeufummx ducarorum decern millo ,
hzc non includebatur in ordinibus debitorum veterum,'liquidem ordines func,vt Pro
reges non foluant debita ab anno 1590. re
tro , fed ab anno 1 490. hucufque bene folui
potetat , vt declaracur in eadem confultatione Regis Camerz,cumq; penfio erat annuorum ducatorum mille , & ftipendium__
Capitanei miiitum grains armaturz erac an
nuorum ducatorum odingentum, & folutio
til fata in anno 1600. ergo non obflant or
dines debicorum veterum.
Alterum>quod aduertitur pro fatisfaione omnium nine inde practenforum eihquod
Proreges , quibus Regni adminiftratio eft
commifla perpetuo non obftanribusprzdictis ordinibus difpenfauerunr, & foluerunc >
quibus melius ipfis vifum merit , qud in-,
facto eft peroptim demonftratum ; vt cum
crdincs fine fecreti dirt fii per particulares
literas Prorc gibus, quid hoc commune cum
creditoribut , qui quod fibi debetur confequuntur,& quanto maior fuit mora folutionis , tanto maior fuit Iuftitia petitionis>&
confequutionis creditorum, & inobferuatio
ordinum particularism fecret Proregibus
tranfmiflbrum nullum poteft affieere dam
num veris credicoribus fuum confequencibus , cum ex regula iuris notoria alteri per
alterum iniqua conditio inferri non poteft 1
& addr.tur , Cjuod eidem Principi aliisfuic
fa ta confimilis folutio quantitacis ducato
rum quindecim mille pro eadem caufa,& fe
ex prxdidis apparent caufz figurata? , non-.
verz,& vndique erronear,& alias dum muJi , & inimici Marchionis expofuerunc hzc
omnia Regis Maieftati expedita; fuerunt
prouifiones direz Proregi.vt prxcedento
coniultatione Regis Camers Regem cer
tiorari de omnibus, qua: aa fuerunt , &
tandem fie exequutum fuit, & omnibus di
lucid conftiris in eadem RegiaCamera fuit
conultatio amplius non loquutum,
tanquam negotium fguratum , & nulam_
habens Iuris lubfiftentiam,&eftiam prsfentaca in Regja Vifitacione copia actor um_
factorum in dicla Regia Camera , ex quibus

CXLVI.

771

eft demonftrata hare notorietas veriearis, 8c

initio procefiu eft facta nota fai particu
larisms yideri poterie.
Pro quorum omnium conclufioneexaminatus eft in Regia Viitatione Regens Fuluius de Conftantio Marchio Corleti, qui d
degebae in upremo Italia- Confilio relationem fecit de omnibus , ve fupra prstenfis,
inftigante Don Lelio Vrfino Marchioni ini
mico,tcmpore quo in prdifto Confilio prfdebac Comes Mirands , & deponit fuiTe*
decifum non ele de negotio loquendum,fed
filentium imponendum.
Quo vero ad fguratam donationem_i >
quam prxrenditur habuifle ab eodem Prin
cipe Bifniani ducatorum annuorum rercentum in anno 1580. fub colore Aduocaeiz ,
quodq; illos exegeric etiam tempore * quo
erac Przfdens Regiz Camera: Summariz
illosq; demum extinxerit pro fumma duca
torum duorum mille,noeaeur infraferipta
ex quibus vana omnia demonftrantur .
In anno 1 j8o. tempore figuratz donationis Marchio erat Aduccatus Principie 8c
non adhuc Minifter > (quidem fuie afiumptus ad officium Przfdentis Regiz Came
rz Summariz in anuo 1 5 88. vnde quid com
mune in hoc Regia Viftatio , fi enim prstenditur Principem donare non potuiflo
diriganc fucceffbres Principis iura fua, illaq; proponant in Regijs Tribunalibus, in-,
quibus compilato legitim proceflu,& partibus ordinari auditis per iuos Iuris trami
tes adminiftrabicur Iuftiti compiementum,
Regia enim Vifitatio eft contra Miniftros
de geftis per eos tempore adminiftrationis ,
fed de fais, & geftis ante officium per eos
vti particulares, deficit iurifdiio , & noru
extenditurcommiffio Domini Vifitatoris
cuius Iuditium eft crimnale i rigorofum-j
& extraordinarium , quod nullo iure proce
der poteft ; dum prztenditur Principem_
donare non pocuilfe ; hoc enim non impor
tt delium , crimen refpeu recipien
ts, erit actio ciuilis ad inualidandam donationem', aduerfus quam defenfones competunt, teftes examinandi funt parte citata_> v
& reliqua agenda fecundum morem, & iuris
difpofitionem , & ad hoc func Regia Tribunalia_, .
Caput eft erroneum,& falfumi quia .
fuie alicer donatio, fed falarij Conftitutio
vica durante cum onere inferuiendi, vti Aduoeatus fecit Princeps remnouam_>,
fquidem hoc idem falarium modo , quo fu
pra fub titulo donationis conft itutum fueracDoori Ioanni Marco Aquilino cum_
Regio aflenfu,in cuius locum per ipfius mor

Ioanns Francici de Pont

97a
tas, Sc fi prxtenditur decreta non rit lata
cem fubintraut Marchio,vt eft in facto pro& donaciones i Ilegitimas, & pariter tranfabacum i & dum aflumptus fuie ad officium.
ctiones , hxc eft actio ciuilis competens hrPrxfidentis Regix Camerar Summarix.fuitredibus Principis Bifiniam.qui quandocorn
qu pariter factui Protector patrimonii di
parebunt, Marchio fe defender, & ftabic Iut Principie ; in locum ipfius Marchionis
ri in Regijs Tribunalibus Regni , propter
fubintrauit quondam Doctor Camilhis dt*
hoc
deputatis. ; effet emm per mdireuau*
Medicis, & mediante decreto Sacri Confilij
traherecaufas
Neapolitanorum , Se Regnipj-cedente memoriali porrecto Proregi,fuic
colarum
ad
partes
Hifpaniarum, &etiacn_
idem falarium annuorum ducatorum terper
viam
delegationis,
qux omnia funt pro
centum eidem conftitutum , pariterq; dehibir
per
fpecialia
capitula
Ciuitati,& Re
monftratum eft hoc idem falarium fub titu
gno
concerta,
vt
ex
eis
eft
videre
, qux ftaoC
lo etiam donationis conftitutum fuie quon
in
viridi
obferuantia,
funtq;
prxfentata
U
dam Doctori Aotonino Monitio , Sc confirvvol.
feript.
fol.
.
.
fnatum per^decretum Sacri Confilij , prouc
Cxteras afierras donationes contentas a
in anno 1 5 86. fuit mediante decreto Sacri
capitibus fcilicc if. ao. if. aj. 14. aj.a.
Cfilij confirmatum eidem Marchioni tem
27. j8. JJ..34-..
& J6. demonftratum -eft
pore quo erat Aduocatus > & non Minifier ,
ex notafacti, & perrefponfiones figillatin
& extenfo prxdictx annus penfionis fuit pa
factas capitibus Regix Vifitationis, omnes
ricer fada , & confirmata mediante decreto
inquam
fuie factas , vel per per Tonas coaji Sacri Confilij, nec quid refert, quod titulus
iu
netas,
vel propter feruitia przftica an :_*
fit donationis ,fi ver apparetfuiffe conftiofficium,
& denique confirmt as per decretutionem falarij pro Adnocatione, vt docec
ca,&
Regias
dipenfatioDes.
Iureconfult.in l.fi vero f.locat. in 1. Infulam
Reliquum
remanet tractare de vltitnis
ff.de prxfeript. verb, cum concordantibus ,
ordinationibus,
qux refultauerunr ex Rega
6c confequenter fi fecit Princeps, quod conVifitatione
olim
facta per D. Lopem Guffuetum erat , & non fuit donatio, fed conftiman
,
qux
nouiffim
fuerunt impreffx in an- '
tutio debiti falarij , non habebant Iocum_j
no
1
6
il.
in
noua
recompilariore
Rcg!arum
ordines prohibitiui donationum , vt fie iu
Pragmaticarum,&
nunquamper
prius in
re mrito omnia fuerint confirmata per de
ter
Pragmticas
imprefas
fuerunt
illx pocreta Sic.Conf.
fitx, nec de illis vnquam habita no:icia_,
Sed quid plura D. Lelius Vrfinus inimi& vt clarius intelligarur , fuper quo difcepcus Marchionis , qui hxc omnia inuencauir,
tamus, vifum mihi fuit defcribere propria.
& iactabaenr fe velle litem mouere contra-.
verba ordinationum prxdictarum.
Marchionem.idem inquam . Lelius habita
Porque del Vifita refulta, que eftando
relatione ab Aduocatis Principis,& confulcomo
eftdpor Prammatica del Emperador
tus ab eifdem de omnibus prxdictis prxtenmi
Seor
,.que Dios tiene , y mias efpreffafionibus in capite Regist Vifirationis pofimente
mandado,
que mis Miniftros, yOrfitisyac etui de alije, quae ex aduerfo per Marciales
no
reciuan
dineros , Ioias,ny orra*
chionem prxtendebantur,& capta de omni
dadiuas,
o
prefentesqualquiercs
de 1 tiran
bus fummaria Informatione,deuenit ad trates,
o
no
litigantes,
auunque
fean
dados de*
faionem , fuerunrq; omnia fopita , Sc defu
propria
voluntad
mis
Virreys
del dicho
mum tranfactio confirmata, referente ConReyno
han
dado
licencia

algunos
Regen
filiario D. idaco de Vera per decretunu
tes , y Confcjeros , y otros Oficiales para.
Sac.Conf.ex quo omnia termintur, ad tex.
recebir dineros de diuerfas perfonas fu co
in I. i.C. cie contract. in,!. in fin.ibi nifi itidicalor de trabajo,que fe prefupponia hauer to
tionibus,vel tranfactionibus fopita fine.
mado en CommiTarios fobre cofas de BanOmnes hos proceifus vidit Dominus Vico, otras femejantes ordeno,y mando, que
fitator,3i confequenter vidit decreta lata_ ,
fuera de lo defpuofio por el primer CapitaCx cjuibus omnis criminals Inquifitio tollino d'eftas ordenzas,que tratta de Jas comtur , filet iurifdictio Regia: Vifitationis , ni
mifiones, delegationes para las caufas de
hil commune cum his, qua; dependentianuj,
los Bancos mis Viforey que cs,por tiempo
& originem habent tempore Aduocatiofuore,no de licenciad ningun Conejero,ny
33 nis : nam origo attenditur, ad text, in l.qui
otro Mmiftro mi para recibir cofa alguna
id, quod ff. dc donat. funtq; omnia terminade
ninguna perfona , por qualquier delega
ta fopita, & confirmata per decreta Sacri
tion^
cofa femejanre, ny fobre efto puedan
Confilij per viam Iuftitix : igitur quidquxdefpenfar
contra lo Difpuofto , por las di
rit Dominus Vifirator , quid commune offi
chas
Prammacicas
, fi defpenfar la tal dicium quod eft delictum , vbi eft criminal!fpenfa-

Gonilium

CXLVI.

fpenfation auunque fe haya dado mocufundamentum,& ide ad hoc,vteonftitutio

proprio, y fin inftantia de partes fea de nin
1 extrauagans in loco aliquo liget, requiritur
gn valor, y eetto,como no fe hauieffe con*
vt fie vfu recepta , diuq; obferuata.feu fa$a
cedido .
de ea fides auchcica, de qua non poffic igno
Antequam vlteriustranfeamus,aduert
rancia pra:tcndi,vc per Bart.in d.i. cum produm cric per banc nouam ordinationem_
Jaris.vbi Alex.in addit.quinim debet pon,
non colli Pragmticas antecedentes , im
& articulan, vt perNapod.in prohemioc*
confirmantiir, fed tantum in dipenfacione*
uetudinum nu.25.verf.Cxhis notandum-*,
Proregum traftatur,qud non poffit contra
& fi pfdia non concurrant,non eft admiedifpofita in Pragmaticis antecedentibus di-
tenda,nec in ludiciorecipienda, vt perDofpenfare,ita qud non extenditur viera Fraor.in locisprarallegatis , de quo latius per
gmaticas,& in cafibus in quibus Pragmati
Parifium ad extrauagantes Conftitutiones
ex fue 1 imita c.v.vt fupra fuit demontrat ,
Ioannis XXII.inprzIudijs, de quo meminic
vt in datis a cor.iunis datis in remuncraDecin cap. i. in 2.addit. nu. 4. extra de con tionem ferukiorum prartericorum, & dem
ftit.& ob id plus voluerunt Doftor. qud c
datis perfonis , in quarum caufis Iudices
ad obferuantiam legis fequiratur, qud vfu
interuenife non poflunr.
fuerit recepta, & hoc eft quid fai: propteRurfus aduertOi qud hzc poteftas eft lirea qui fe fundat in ea debet illius vfum &
mitata Proregibus fol um refpeu delegaobferuantiam probare, elegans confiliumjj
tionum canfarum,n a litem fi propter alis
Soccin.Iun. a.lib. j.quod latius exornac Me
caufas Prorcgcs difpenfauerint , vt fic fuper
noch.de pra:fumpcpar. t. lib. . praefumpt.2.
difpenfationibus faftis ex alijs caufis, nulla
igitur cum hic (it confti tut io extrauagans,
fit dtfputatio habenda.
non pofita inter volumen aliarum Confti- Hzcordinatio Regia: Vifitationis nunqu
tutionum , feu Pragmaticarum , non aliter
fuit impreffa, inter volumen Pragmariimpreffa, publicaca.nifi modo,quo (upra
J4carum modoaliquo pofira, quocafu dicide illius obferuantia, ac qud fit vfu recepta
tur extrauagansvt per Ciuiliftas in l.cum_
minim confit, fed bene totum oppofitum,
prolan's ft. de re iud. per Canoniftas in cap.
qud Proreges perpetuo difpenfauerutit, Se
paoralis de fide inftrum. fed cantum repeidem Comes Mirandas tune RegniProrex,
ritur inferta inter muks ordines Magnam
cui conflit ut io direfta fuic,propterea de ea
nulla ratio eft habenda.

Curiam Vicaria; tangentes , qui ordines repfriunturregiftrati in libro inferni d. Mag.

Augetur motiuum irrefragabiliter , nam
Cur. & ab illo hare ordinario nouiffim in_.
f tm Cornes Mirandac.qum czteri Prore
ges femper difpenfauerunc,& caufas Banco*
35 noticiam deduta, ita qud eft lex exrrauarum , aliasq; contra Conftitutionem przdi-gans,quam feire quis non prarfumitur, & ob
idfententia lata contra Conftitutionenu,
am delegauerunc Regentibus Rcgianu
extrauagancem tenet Alciat. de przfumpt.
Cancellariam , & cum illis, caeterisq; Mini.reg. 3-pra:fumpt. 32. in fin. allegat Bald, in 1.
ftris perpetuo difpenfauerunt , vt debita refacratiffimi C.de legib.Menoch.de prarsiipc.
cognitio laborum fuorum fieret partibus
par. 1. prxfumpt. 3. in fin.& ratio decifionis 7 interefTatis : igitur per contrarium vfum_
j6eft prompra, quia adefle legis tria requirconftitutio eft omnin fublata ex reg. text,
tur. Prim,quod conftiruatur,fecund,quod
in l.de quibus in fin.ff.de legib.glof.roagiftra
promulgctur,& tertio, quod moribus vteacommuniter ab omnibus approbata in cap tium appfobeturiuxta difpofita in canone
l.de tregu.& pac. vbi przcxteris latitlimo
kges di It in ft. 4. ita qud fi vnum horum deFelyn. Doftores cumulans innmeros, redfcicnon poceft dici confticutio,fiuelex, la
dit rationem author.Hoftienf.ibidem dics,
tins Felyn.in cap. i . de treug. & pac. col. fin.
quia multar leges moribus Patria: noncondicens , qud non fufficit publicatin legis ,
ueniunt,& ideo permkcitur,cuilibec Prouio
- fed requiritur obferuantia authoritate glo- 38 eis abundare fuo fenfu , & quando lex non-,
fa ibidem > & fic oportet , qud fit ccepta_.
eft recepta moribus vtentium, dicic idem_,
Felyn.author.eiufdem Hoftienf. quod fingi. exequi,& in vfum deduci,vt per Felyn-ibi in
tur nunquam fuiffe promulgatam , & fie re. verb, lex noua, Purpur, conf. 249. & omnis
fpondecur ad reg. text in 1. Arriani . de ha>
, contraucr.tio cxculatur,Parif.conf. 104. nu.
- 69. vol. i .conf. 1 7.nu.?8. vol. 3. Cephal.conf. 39 ret. in quo fufficit tempus decern annoruiq
abque alia feientia fuperioris , fiue rra&e15j.nu.i6.Rimin.conf.51.nu.69.Anton.Sola.
tur de lege,quz nunquam fuit vfu recepta_
in conflit, fub nu. antiqu. in prohem. glof. 4.
fiue de lege vfu principio recepta, fed po. num. 32. & 3j.qui proptereafubdir,quodfuftea non feruata per decennium , Sc hoc fc. per ftatutouon recepto nullum poceft fieri
Tec 3
cundo

loannis Franifi de Pont

774
adminiftrationc , vidit Se difeernit qualitatundo cafa proeedit de iure ciui! i,np aueem
tes Miniftrorumquomodoinferuit, 8c qm>
lie iure canonico,vt latius p Felyn.ibidern
bus laboribus ; vidit inquam tenuicatem faCoI.fin.author.Calder.Rutr, Cardin. & aolariorum , quz nullo modo pro quotidians
rum,& rarionem ponic iubti liter, & elegan
Ti'u fufficiunr.ltance temporum in difpofiter Gcmin. in d. cap. leges 4-.di(Hnc}. in fine,
tione , S propcrea multoties confultuau*
quia Princeps ondendo legem videcnr i|
fait
falarium efl augdum.vl aliis antiqute
lam ubintrinfepa condicione fecie, tanqu
tempor
ibus ex caufis praediis fuie auctum,
de natura legis, quacenus moribus vtentium
& denique v idic,quod ex immmentibus Cu
approbet ur , ha. qud cogi taui principio
riae neceffitatibus,nec falarium conftirucum
contrarium vfum, & videcur tacite confenolui tur, quid ergo facer debebat, & debet
(jie: ma xim, quia poterat mandare obferPrprex , S quare fi omnis labor optt praevantiam legis, & non fecit, Sc ideo alia non_.
miim,debent pauperes miniftri, qui portt
: requiri tur feientia, qud dictum pro elegpondus diei,& atftus gratis inferuire.paupeti refert, & fequitur Felyn. vpi fupra col. 6.
rem,& inermem vitam ducere, quodq,- inopee hoc er it admiration is, fi in nu mer Pra
.pia adftri^i fbdere non volentes , Se mengmatics impreilar per defuetininem, & per
dicare erubefeenres cogantur indecencia,
contrarium vfum fuerunt omnes abrogate,
facer , Se fecrec ielera perpatrare,cui
Tt eft notorium , & in nota fai eft hoc dcbonus Gubernator ocurrere debet, & ptomonitratum.
pterea iuitiffim vifum fuit Comiri MiranRatio inobferuaniar,& contrarij vfus, ex
dar,cui
ordo directus erat, cam cirumfpe&o
quo lex perimicur eft iuri conformis:nam_
prudenti,
& ptimo Gubernatori', ordinem
omnes ordinationes,& qua-cuque relcripta,
non
feruare!&
debuic Regi refcribcrr;o6<gr
j|o quar Proregibus di riguntur.haben t innatam
dum
habemus
legem,nu!lo
modo receptam
nat uram,& in trinfecum intelleum, quace
nullo
modo
exequueioni
demandatam
, tm>
nus Regni Proregi aliter non videbicur prq
contrarium feruacum ; propcerea nu\ia de*
rea Regni gubernatione , qui dum in exquutione ordipum decigit hoc non 43 prardicb ordinatione ratio eft habenda:dccifum enim eft pluries penes vuum eoaere,exequutionem decinet, & Rgi referibit ,
re pofle plura officia ex reg. texr. in 1.6 con*
Je bac eft difpofitio text, (am memorabilia
ful, vbi Bart.& Scnb.rf.de adopt. Abb.Butr,
in cap.fi quando de refcript.vbi glof.& ScriSe Scribent.communiter in cap. ex Uteris de
bent.communjter.qui dicunt hoc efle fecunprobat. quando non funt inuicem incompadum intentionem Principum, feu Regum.-,
tibilia , & pra: caeteris. ibi Dec Sc fie in die
eadem glof.in authen.de mandPrincip.in $.
pratcatur,vt Regius Coafiliarias,qui exer i
deinde in verb.nuntians,allegatur text, in I.
cet ofBci pro Fraefidente Sa. Conf. vtriufnemo C.de fentent.Sc interloq.omn.iud. vbi
que officii (alario gaudear, fic quando exer
glo. i n verb. confu tat iones dici t,ide(t repcet officium Proregenis , fic in Praefider.rifa ad confultationem data etiam 4 Principe
bus
Regis Camera; exercent ibus officium-
quae Cunt extra corpus iuris, hie regula eft
Locum
tenentis,'& hoc quia ver in vtroque
.communis t qud quando priuilcgium reduofficio
laboranc
, & eft declaracum per Rccitur ad iniquum,& fic etiam lex. au t conftigiam Maieftatem, per Regias literas parti tutio , non debet ilia feruari in 1. ex facto rf.
culars,pra:terquam in Militibus.qui duplide vulg.& pup.glof.& Scrib. communicer in
Ci ftipendio gaudere non debent abfque fpe41 cap. decer de decim.vbi Anchar. nott ex iliali difpenfatione.iuxta difpofitionem ter,
lo text, quod licet aliquid tuerie principio
in l.lis quidem C.qui milit.pof.in quibus eft
vifum zquum, & iuftum fi portea decegitur
fpe ti a le, vt dclart Dec. in ap.ex Iltens de
iniquum.mutari debet, quod dicit procede
r in priui legi js , in conflit nonibus , & in-.
probat, ante num. 17- Si rubral ufdem tit.de*
claratibi,qui milir.pof.vel non poflunt,3 de
aJijs omnibus > & h*c fuit opinio omnium.*
feruis ad mili ti m , vel dignitatem afpiranTluologorum, B. 1 horn, i.i.q.97. art.l.i. &
j.aurhor.D.Auguitinide hb-arbit. inprinc.
tibus,& vt nemo duplici militia, & dignitate,& militia fimul vtatur, ergo quarc mini
Sot.de iuit.& iur. lib. i.q.7.art. 1. Franc.de_
Viitor.rele. 4.4c poteft.Papac, Summa Sylftri negocia particularia exercentes ex fpeiali delegacione ad ipforum officia nor_.
ueltr. in vcrb.lex num.25. Summa Angel. in_.
fpeantia, &; maxime Rgences CoUareraverb.abrogacio,Summa Ar mi 11. in cit.de ah?
lis.quorum proprium officium non eft vaca
.rogaione.
re in caufis parcicularibus , fed Regni Go
Hrorex.ui Rex Regn to tum, eiusq; gubernacin!', quare igicur debito falario gau
bcrnationi.cV fidcicommictit, vidit inquam,
qua: expediunt pro ra ,& calwUuftitia;
dere, non deben; ex negotiatione parti la

Confilium

CXLVl

77T
olor qua:fitus,fed ver labores digni rcmu444 pfe delegara'; non enim debent proprijs
neratione ; quare pauperibus miqiftris hoc
militare Mpendijs.dicit glo.not.in cap.cum
rit denegand,& quare Proregibus diTpen*
ex eo in verb, adminiftratio de eled.in fexto
fationis poteftas eft arcUnda,lex eft odiofa,
jkgat text, vbi eft cafus in canon, charita&i orrecloria ad popeftatf Proregis eft fun*
tem 1 2.q.2.ibi iuftum,namq; eft* vt ill i condata racione coloris quarfiti ; igitur quanfequantur ftipdium.qui pro tempore fuunt
commodare reperitur obfequium,vbi glof. 4$ do non eft color quatfitus.ceiTat ratio legis
nverb.ftipendium.dicit quad ad quem, onus
& confequenreripfa lex,ad text.inl.adigere
/pcdat.debet etiam fpedare emolumentum
/.quamui s ff.de iur. patron. iu l.quod didurn
& dicit text.illum effe in argumentum.quod
fF.de pad. vbi Barr,& Angel.de quo ad fatieludices licit poffunt petere fumptus partatem per Tiraquell .in trad. cefTante caufa
tibus i quodq; nullus tabor debet effe fino \9 . i j 8.& 1 j 9-cum feqq.maxim concur
45 /ruu,pro quo legatur decif.notab. Bald.in
rente aufa neceifitatis,vtilitatis , & pietaJ. qui duobus de condit.cV demonftr. ibi, vn*. 50 tisiidem Tiraqu.ibidem nu. 166. & rurfus
quando fequeretur abfurditas, Bald.notabide fi Collaterals exercer officium, collatehter in 1, i.rf.folut.matrim. . 1. quern at*
ralium,& cuiufdam. alterius Iudicis , poteft
legat Tiraqu.ibidem num. i7i.eleganter Papetere poeeftate maius falarium,quia ma
norm.in cap. quia pleriq; de immun, ecclef.
gislaborat, qua: videtur decifiopundualis
ad cafum, allegarur communiter text, in iT.
Sc latius B.ellem.in cap.poft tranflationem_
de renunciar. & Cardin, in d. cap. quia ple
tihid in auth. v t lud. fine quoque fuffrag. vbi
6 glof. in verb., periculum trad, quod propter
riq in 18. quatft. tenendo opinionem , quod
duas follicitudmes duo Habere debet emocefTante caufa , feu ratione legis, ceffat lex . t
iumenta,quia duplex, fuffert onus, per quern,
feu ipfius difpofitio,euomit elegans verbuna
dicens, melius effe hoc cafu. Principem conrext.fic tradit Bald, in $. ideoq; C. de nouo
fulere ex reg. text, in cap. fi quando de re
tod.fac.& in d.l.fi confu in fin. glof. notab.
in Ufin.'in verb.exemplaria Cde princ. aget
feript. quem etiam aUegatTiraqu. ibidem_
nu.175.ergo fiue ceffet lex.fiuecafus fit connreb.lib. i i.de quo latiusDec.incap. ex li
teris de probat. & propterea cum has nouas
fulendus;fequitur, vt fupra dixi per reg.texr.
in d.cap.fiquando,quod interim lex ordinaordinat iones erant contra ius,& contra-,
tio,ftatutum,aut conftitutio fufpenditur, &
omnem arquitatem* mrita non fueunt fermillam debet habere exequutionem.
atar.
Ex quibus faciamus conclufonem , qud
Sed vlcerius attendatur,n Proreges hanc
Proreges, intellexerunt hanc nouam ordjnardinationem interpretati funt.ne quid abtionem, quando ex caufa fimulata , & notu
fonum inducat & proprerea ponderen tur
vera,difpenfationeobtinebantur,fecus ver
ipfius verba: nam non mandatur fimplici terj
quando caufa; non erant fimulata; Sc color
aqud Proreges non poffint dipcnfare , fed
ponit antea caufam ib mis Vireys del dicho.
non erat quxfitus , qud vfus interprtt us
Rey no bandado licenz a algunos Regen
Cbquia difpfationes faac fuerunt non ob
tes, y Confelieros, y otros Oficiales para_.
stante prdida noua ordinatione,fed confti5 1 to de vtilitate.de feruiti js ac laboribus. Se
ricebir dineros de diuerfas per fonas u co
indubi tata eft iuris regula Leges , & priuilelor de trauazo,que fe preupponia hauer to
mado en commifione.&c. Ponderentur igigia ex vfu recipere interpretationem.in quo
iunt conf.Bart. jo.Commune Spoleti,& Ro47 tur illa verba fub colore de trauazo, Se co
lor quaefitus eft ; quando res non habet fub- 52 man. 27 uta caufa S. Lucidi, im infantum
hoc eft- verum,quod dixit Innoc.incap.olim
ftantiam veritacisytext.cft in clem.paftoralis in verb. rurfus de re iudic. & dicitur protbbde verb.fignif.quod etil confuetudo, fiue
:pr i.quando vult lex fraudari in dement. ex
vfus fit contra verbi propriam fignificatiograui de vfur. idem text, iu cap.auaritiar do
nem przualet , & Innoc. allegat,& fequitur
lcd. in fexto, vbi notar Archidiac. roelior 5 j Abb in cap. certifican mua. de fepult. qua
text. in cap.cupientes in verb, exterumeod.
interpretatione non eft recedendum , etiam
ric.ibi,vel alio quefito colore, text, elegans
fi ex port fao appareat , qud talis inter- in 1. fed. & lu! i anus ff. ad maced. vbi Alber.
pretatio in fe non fit bona , ita Abb. in cap.
Iura cumult, & in fuo diccionario in verb, 54 dileus nu. 7. de confuet. & dicit Bald.notabiliterin Kex hociurenu.i6.ff.de iuftic.&
colore quxfico, & fie quando ver nullus in terceflir labor dignus recognicion , Sc fub
iure , quod interpretatio prasferipta dicitur
cftetextus legis, & contraus,quem ad proColore labori&fimulati.
Dipen fanones fiebantjuft mandatur,vt
pofitum allegat loan. Ceurier in trad, pri411e de caetero non fiant , fed quando non eft j j mog.lib. 1 . q- ij . nu.+i . & Surd.in conf. 1 40
vol.i.

7j6

Ioanis Frar cici de Ponte

tatibus, qua: cum appellatjone perforirnin

vol.i. nu.4X.tradit, quod eft tantx potenti*
propri non veniant, mrito hzenoua ordipoffeffio,& oblcruantia interprecatiua,quod
natio,quz de his fpecialrtcr non loquitur acf
non requirit przfcriptionem longi tempoipfas non exiendetur,&fic quicquid miniftri
ris t quod dixie per prius Paul, de Caftr. iiu
propter ipforum labores cum Regia difpenconf. 14.}. vol. r. Aym. in conf.ioi. Dec. iru#
fatione habuerunt,iuft confequuci fuerunt,
conf, 1 5 .col.fin. Molin.de hifpan.primogen.
& non poffunt de hoc inquiri,& quando mi
Iib.2.cap.6.num.j8.vnde fiue dicamns banc
litt diuerfaratio,non cadit difpuratio.
Ordinationen! excrauagantem non imprefappellatione perfona: veniat Vniuerficas-.fcfam , nec in libro Pragmaticarum apparen
eundum
omnes prxfatos Door.
tent fi dicamns n probari vfu recepram,
Quoad
fecundum, quod non comprehend
fiue percontrarium vfum i 11am fublatam_>,
dantur Regentes Collateralis fundatur,noa
fiue incerpreratam, modo quo fupra, quanfolum quia ad lacus Proreges affiftunr , in-
do erat color quzfitus ex omnibus inquam
fern: un t ,!Iaborant, & vnaquzq; negotii ei
preciis rationibusconcludendum eft de-
rcferunt,& decidunt^taquod non potefteahac pra renia noua ordinatione nullam ha
60 dere in illis color qua:fitus,& dicuntur pars
bendum eflc rationem.
corporis Proregis, ad text, in l.quifquis C.
Sed vlrerius dicimus in prardia ordina
tione non; comprehendi Vniuerfitates Ter
ad l.Iul. maieft. fed hoc probaturexeiTdeirt
Pragmaticis, & ordinibus .
rarum, & denirjue nec pariter Collatrales.
Quoad primum ordinatio prxdifta lo
Prima Pragmtica Imperatoris in ann
quitur de perfonis fcilict,quod miniftri reIJ40. loquitur per. mfraferipta verba.
Nemo ex Confiliarijsnoftris Collateral!**
35 cipere non poffint ab illis Vniuerfitas , Ciuitas, feu Caftrum, propria; perfobus Sacri noftri Confilij.Camerae Sumrnar/
nar, fed viceperfona*, & dicuntur perfona: fi- .
aut Magna: Curiae Vicarix,aut ex aJ ijs eta: ad text, in I.mortuo fF.de fideiuif. & ide
cialibus cuiufuis condicionis,qualkacs, aar
dignitatis.
37 quia perfona: fictx, & impropria*, non_.
comprehendunrur fub ftatuto de perfonis lo
Seeunda Pragmtica edita per Imperatojuente cx reg.text.ini. j. $. hare verba ff.de
rem ftatuit, quod nullus exOfficialibusnoneg.geft.Bald.notabiliter in l.omnes populi
minacis & comprehenfis in dia Pragm
nu.91.ff.de iuft.& iur.eftrext.in auth. itetn_
tica, aliquid accipiatprofe,veI perinterpoquzcunque Communitas,vel pcrfonx C.de-
fitam perfonam dire , indirecte quouis modo , & quxfito colore , & circa muEpifc,& cler.quam nott ibi Bald, in l.metii
autem ff. animaduertendum , ff. quod mer.
tuumhortantur,ne accipiant, & fie per hag
j8cauf. & quando fumus in correorijs , &
Pragmticas exprefi funt Collatrales.
exoi birantibus, tune nullo modo appellatio
Pragmtica anni 1 580 circa hoc nihil noui addit,fed limitt, vt dictum eft prxdias
, - ne Vniuerfitatis venit perfona, Iaf. in 1. fi q.s
maiorCde tranfa&.& eft regula, nifi per le
Pragmticas non habere locum inter coniunctas perfonas, nec cum eis , in quorum.*
gem hoc extendatur, & tunc dicitur impro
priate Roman.in !.. ff.de verb.oblig. nu.
caufis Officiates interuenire non poffucr.
Hare noua ordinatio , dum in fecundo caJ4.& eleganter in conf. 4.00. vbi concludir,cj>
Temper in materia exorbitant!', & correfopice, delegaciones bacorum, & mercatoruni
.ria * nunquam appellatione perfonx venit
prohibuit in fpecie nominatifunc Regentes
Vniuerfitas,qui allegar notabilem decifkm
Collaterals , dum inquam in vltimocapite
59 Angel.in l.nihil intercft ff. ad maced. & ra
voluitprohibere difpenfariones Proregum,
dicit primo per Pragmticas prohibicum_j
tio eibquia Vniuerfitas eft nomen iuris.non
effe,ne miniftri aliquid accipiant.
perfonarum dicic Innoc in cap. grauem do
ient.excom. quern allegat, & fcquitur Bart,
Dicit fecundo , quod Proreges dederunc
licencias ahquibns Regentibus, & Cor.fi: iain haut faa $. nonnunquam ff. de peen, vbi
tenet effe perfonam fictam,& reprefentata ;
rijs,ac alijs Officialibusfub colore laborara
igitur cum hie nouus ordo de perfonis tanin commiffionibus Bancorum, & fimtlibes.
turn loquatur , non autem de VniuerfiratiDicit tertio, quod Proreges hine in antea
prxter difpofitain d-cap. 1 . circa del eg at io
busjftante etiam diuerfiraris iatione,quia~
nes Bancorum non prxtent licentias nin
euro illis nullum minifter f.ribetcoromerci
nulla gratia, fed feruitia tantum , & effetus
gn Confeliero,ni otro miniftro mio pira_>
ricebircofa alguna , ni fobre efto pueda divtilitatis funt,quiloquuntur, vtfic nonpoffpenfar.
fit cadere cum illis color quxfittis, fed meri
Dico , quod cum in career is Pragmaticis
na feruitiorum , propterea quod dictum eft
ancecedencibus 1 & cciam in bac noua ordide perfo nis,uon habec locum cum Vniuerfinacioac

Coniiium

XL VI.

777
natione in principio, Temper funt fpecificat
ferentcr Proreges difpenfare", & fignanter
perfonx Collateralis,&demum Confiliarij >
Comitem Miranda?, cui ordo directus fuit
excericji Officiales , ita qud ex fpeciali de
propterea iuftam habuerunt ignorantix cau
nomina noluic illos inclu'dere fub gelam, & non cadit contra eos vi la Inquifitio.
Quo vero ad donationes,feu muera, qux
neralicace verbi Confiliarij, & Officiales, vt
prxtendunrur facta , ant data Horatio
fupra fundauimus per Iura particularism >
quareVniuerfirates non veniunc appellatioPonte Marchioni Padulx,filio prxdi&i Marchionis vltraea , qux in facto funt demon-*
ne perfonx.quia Iura loquuncur de perfonis,
ftrata,qud hx donaciones, feu muera fue& Communitacibusiunim,ita nocabilicer
runt data coniunctis , qux tollunt omnen
Bald.nocac in d auth.item quarcunque Comprxtenfionem ; fed vlterius aduerto,quod
munitas- vel perfona C.de Epifc. & cler.qux
Pragmaticx de hoc loquentes procedunt ,
eftdecifiopundualisadcafum , & hinein-,
quando Officialis per medium i (brum perfpecie dicicur,quod Proreges dederunt licionarum recepit , & fic fuerunt interpofita*
tias Regentibus , Confiliarijs , & alijs Offiperfon ad receptionem munerum,Jita quod
cialibus , & demum vulc tollere poteftatem
vt locus fit Pragmaticis non fufficit proba*
Prorogions difpenfandi, & fie facer nouam
re, quod tales perfonx mnnera receperunt;
legem, & in hoc omiccic Collatrales , & folum loquitur de Confiliarijs,& alijs Officiafed quod efteftiu fuerunt interpoficx per
fonx Miniftrorum, & in benefiium i Horum
il Iibus,quodintelIigitur de limilibus per vermuera habuerunt,& conuerterunt,ob quod
bum illud , alijs iuxtaglof. vulgatam in 1. it.
fugitiuiC.de feru.fug. vbi Bald. & commulegatur Pragmtica Imperatoris fecunda.
edita in ann. 1 5 4o.qux eft Pragmtica qu ar
niter Scribeiir. & non de Regentibus , quos
ta, qua: Piagmatica eft reformatiua Pragma
fupra fpecialiter expreflerat , & poftea pofuic Confiliarios,& alios,& fic verbum alios
ticx (ecundx.
Quod nuilus ex Iudicibus, & Officialibu9
non comprehendebat Regentes, fi dcmuitu
nomina tis,ac comprehends in difta Pragma
in prohibitione difpenfandi loquitur ttum
tica poffit , nec vilo modo debeat peterc*
de Confiliarijs,*. alijs Officialibus,ergo no
atque accipere, & c. per fe , neque eorum_
tait indudere Collatrales, quia fi voluiflet*
vxorcs>filios,aliosq; qui eorundem poteftadixiifet,& quia non dixit, fequitur,quod noti fubiei neque per interpofitam perfoluir,ad texr.in 1. vnica /.fin autem C. de cadue. toll. & hoc ea ratione,quia militant co
nam,&c.
Et fic prohibet Pragmtica , quod Miniram eodem Proreges & confequenter cum_
ftri non poflunt accipere per fe , vel per eo
non cadatin eis color qur ficus, fed eius ferrum vxores,& filios,non autem,qud reneauitia funt Proregi nota ; propterea vifum-j
tur Minifter , fi ipfo infcio vxor , vel filij refuit illos non includere in prohibitione ; &
ceperint , nec prohibet Pragmtica , qud
rurfus,quia cum officium Regentium, vt fu
vxor,& filij non recipianc.fed quod Miniftri
pra diximus non fit vacare caufis,litibus,feu
negorijs particularism, fed in tendere Regni
vel per fe, vel per medium iftarum perfonarum & confequenter non fufficit dicerc*
Gubcrnatori, tanquam Iudices deputa ti *
vxor , vel filius recepit fed probari debet ,
apud latus Principis, cuius hoc tantum eft
qud Minifter per medium iftarum perfonaeft officium, funtq; ipfius confultores pro
pterea dum ncgotia extra eorum officium ,
rum receperit,& hoc clarius declaratur iiu.
illis committuntur , eft hoc exercere aliud
prxdifta Pragmtica anni 1580. edita tem
pore Prxfidatus D.Io.de Zuniga, vbi vulga officium diuifum,& feparatum,quo cafu di
ri fermone infrieur, & refertur fubihn tia_
ximus de vnoquoque officio falarium folui
prxdicbe Pragmaticx ibi,che nifluno defl'Of
deber, & conequencer nimirum , fi haec no
ficialf,&c. polla in modo alcunojdimandare,
ua ordinatio in prohibitione difpenfationis
riceuere ne per fe, ne per moglie,figli, alnon nominauit.nec includere voluit'Regentri foggetti i & fic manifeft apparet prouites Collareralis , exquibus fatis fuperq; eft
fio fa<a,quod nec per e, per medium_j
demonitratum de prxdida noua ordinatioillarum perfonarum reeipianc, & propterea
ne iiullam fori habendam rationem, & ma
xime h;>c procediccum Marchione Murcoopus eft probatione , nec fufh'cit efie filios ,
ni , & cum alijs Regencibus , qui tempore-*
aut vxore,& duriffimum eifer, quod ifii acedtrionis pcedi&x noux ordinationis, non-i
ciperent.infcio marito.aut patre,&quod ex
erant Regentes Collareralis Coniilij , & fic
fola prffumptione, quia vxor, aut filius, re
cepit minifter effet condemnandus,concra_
nullum vnquam illius habuerunt nucitiam ,
& cum inter volumen Pragmaticarum illa_ 6z iuris regulas notorias , quod ex prxunopcionibus damnari poteft > ad text, in 1.
nunquam fuerit pofita, & reperierunc indifabfen-

778

Io.Francici ele Ponte

In cap.4i.dicicur Marchionem,mercara
abfenti fF.de pen.cum alijs ad propofitum_j
ram, feu ncgociationem feci (le in arm. 159 .
cumulatis per Franc. Marc, in decifi 413. &
per medium lo.Hieronymi eins fratfis, tzj
424. & in criminalibus, vbi probaciones deconftitiffe in vendicione tumulorum ducen%l bent effe luce meridiana clariores , & ob id
torum,& quacuordecim frumenti.
Door. in propria materia voluerunt eie-
Dominus Villtator oportet , quod habet
probandum mandacum , vel ratihabitionem
in
probatis
frumentum fuifle Marchionis ,
munerisj ab vxore, ve! filijs recepti , iuxra_
eiusq, fratrcm vti tale , ordiae Marchionis
text, in \,u iuno text.in 1.2. in fin. fF.de ca3n.vbi Odoffr.nofter per quem text.Amod. 8 negociafle/edquid in hoc immoratur.fi vna
vendido non inducit negociaeioncm.ncc ex
i in tra.fyndic. difcurrens quomodo probaea dici poteft , quem fe i le mercaturanu*
tur barateara ibi nu.169. ponit quarftionem
glof.in 1. 1, per ilium text, in S. omnes if do*
l de eo,quod recepit vxor, & concludit,Oportribut. perquam fie tradidit Bare.in Liegaus
ere,quod fit de mandato viri, & dum agitur
feruis ff.de leg. j. latius Bald.in rabr.de con
J criminaliter , dicit non probari per mediaflit, pecun. quos fequitur Anchar, in repet.
totem > & in muneribus loquitur Menoch.
cap.canonum datura nu.18 3. Paris de (ynd.
<ent.6.cafu 5i7.m>.2j.& text.in 1.3. /.idem
in verb.contraherecap.i.incip.Officiaks n
verf.fi filiusfamiliasiunora glof. in verb, vo
pofunt,
& rurfus multoties accidie , vt qui
luntas fF.de nr. u t.caup. & ftabul. vult tunc ex
cmat
pro
vfu domus,& poftea non c Cumie,
receptione filij.vel ferui, Dominum teneri ,
aut tanca quanti cate non indiguerit,& tunc
quando cum eius voluntatcfecus fi de vo!fi vendit non contrauenit ftatuto prohiben*
! tte non apparcacqua- fecundum glnf.ibi,&
ti empeionem frumenci pro lio reuendenda
fufficiat tacita ea tarnen proba cur , quan
quia attenditur deftinacio , & non quod ex
do feiente Do recepit, al ids fee us fi abfque
accidenti prouenit, Bartol.in J.careera /..
fcientia,vtconfuluicin fpecie Bald.in vxore
nu. 3.de leg. 3. Bald.in 1. 1. $. rade quzric fF.
muera recipiente, vt minime vir teneatur,
de exerc.a. A ffii. in tic.qux fine regal, verf.
quando nulla eius proba tur feientia in conf.
veftigalia nu. 36. pulchrc Caftarde Alcaual,
34 j.poft nu. 13. verf.item bene verum lib.j.
5il.Nupt.in rubr.quomodo iudicandunt amGabel Leap, 19. num. 8 r.& 81. A2au.hb.9-reCompil.tit.i8.1ib.7.nu.9.
|)liat.8.AIex.Raud.conf.jo.nu.645. & feq.fc
Cap. 42. concinetMarchionem poflr offi
ibi nu. 649 quodin dubio Temper przfumi*
cium affumptum fe ditafTe, ad quod in facto
4 tur ignorancia, & fi in barateara requificur
valid refponfum eft,& per eafdemmet emplena probario, & pratfumptiones non fuffiptiones,ouac in capite enumerancur ad dita*
ciunt, ve latius Farinac.qui de communi te
fiatur in tir.de var.ac diuerf. crim. q. 1 1 i.er- 9 tionem fundandam demoftrarum eft tecum
go nullo modofuperhac prsrfumpcione eft
oppofitum,quia omnis pecunia pro emptioiej faciendum fundamentum , & in dubio Tem
nibus faciendis capta fuit ad intereffe,vi la
per donatum prarTumitur coneemplacione*
tius in fafto,quanquam hare opinio fit mpropria: perfonar,Bald.in 1. 3-nu.y.C.quando
muniter reprobara contra glof. in 1. deten*
'66 ad liber.prou.non licec&donaeum filio re fionis facultas . de iure fi. lib io, vt lacios
gularircr non prafumitur patris contempla
per lul.Clar.in lib. 1. jf.an.q.68. Menoch de
tione, Bart. eleganter diftinguit in 1. fi filio- 70 prarfumpr.Iib.3.pra:fumpr.53.& quando Of
famil. mortis caufa fF. de donar, cauf.mort.
ficialis ante aftumpeionem officij bona com
petentia cenebat,tunc opinionem habet cMenoch.de prarfumpc.lib.3.prafumpc. 27. &
67 pra- fun ; pr> 1 1 . in fine, & quando amicus detradiftorem , vt ex officio non prarfumatur
dit aliquid caufar amiciciar , non committiditatus , vt per Rebuff.in d.!. defenfionis fa
tur barattaria,glof.in 1. r.fF.de cond.ob turp.
cultas Ddit D.Vrfi ta cor caput generale
' cauf. debetq; atcendi perfona dantis, & acomnibus Miniftris , qud contra ordinariocipicntis.ad text.in cap. & fi quarftionis do
nem fadam vigore Vifitat generalis Dro
mon. de quo late per Amod. vbi fupra nu.
pes de Gufman Miniflri reeeperune in Paf169.8c licet prardia Pragmtica ann.1580.
chace Naciuicatis Domini noftri Icfu Chriadmoneac Miniftros , vt eorum familianu
fti munefa cenfiftentia in commixcibiiibus
corrctam teneant , nam alis poffet prarfuab A,duocatis,Magiftris Aorum, & (tmilim contra ipfos Miniftros a^uercatur, quod
bus perfonis,ad quod in fao particulariter
loquitur per verbum poteft , quod non imrefponfum efl, & text, in I. folet JT. non ver
porcac necefira tem iuxta reg. text.in l.fxp
ff. de offic Proconf. dixit valde inhumarnm
ff.de oflc.Praefid. cumular Iura Burf.inconf.
efle nemine accipere,fed paffim viltifimn,
14.V0I.1.& fie oportet multa concurrere,vt
& omnia auariffimum, vbi Alber. dixit pro*
contra Officiai ex hoc delict impute tur.
hibitionern intelJigi debere,quando Officia*
Iis

Confilium
fs fufficterts habet falarium , fed refpeiu
ad Marchionem Murchoni caput datum_
nullius erit confiderationis > quia ver mu
era aliqua non recepit,ni( feruata format
Regia; Pragmtica;, & cum caput fit genericum nulla faa expreiorie perfonarum_
temporis& partirularium munerum d cereis perfonis datorum feruata iuris forma. *
propterea de contenus incapite nulla eft
habenda ratio.
Sed fi prxfupponitur hoc obferuatum ab
omnibus Mini 'tris , ira quod lex non fuit re
cepta,& hoc in facie Proregum , qui parter
muriera receperunt,adquos fpeaabatobferuatia Regia; Pragmatics , quid dubij eric
qud ex hac generali obferuantia cum fcien
tia,& diflimulatione fuperioris , qud indu
ca eft difpenfatio, qud latius explicat FeJyn.in cap. i. de rreug. & pac.col.i, verf.kx
noua, & col. 5. verf.quinta declaratio, ibi li
mita hoc tripliciter in verf. qud vlcimum
intelligo.
ex abundanti runt fcripta pro venefatione,qudm omnes debemus perfon Mar
chionis Mulchoni viri integerrimi, & in no*
ftra rcate nemini fecundi. 1 .

Pro Comite^Saponariae.
"

SVMMARIVM.,,.

I Ftudafiniuntur, r aperiuntur mortes delij o, & rfutations* fyibi quomodo hoc e

. de naturafeudorum. ,, ... i /
Hjfiitatio , quefit Domino , ine de natura
feudi, & propterea extinguitur pignut
.' \ medio tempore contra&um , dum Domino
- .refotatur jeudum loquendode iure com t, munifeudorum; quod iure heebatpignora
. :ri abfqut affenfu.
5 Feudum quando amittitur ex fui natura ,
e) non dicitur euinci,fed perire,
4 IHjfutationtfaafeudi in Dominum , nihil
vaffaliotransjertur ,fed occupt Dornt nus / tionernfui direi dornint/, cum quo
non pote are vtile ,fed illud extwgus tUr.
\y,
5 Feudum ad Dominum reuerfum,non e amplius feudumt Dominus dreSlus ciuiiitcr pojdet ,
vafv>falius naturaliter.
7 Hojfeo ciuilis Domini trabitad fe natura
lem qua erat penes vaffallum.
8 Rorrimum vtile vajfalli dicitur chimera.
g^uando res e.penes ahquem fola voluntte
< Domim abfqkenaua tradition* transfer'
tur dominium, i.

CXLVI.

779
10 'Pqffeffio ciuilis , qua reperiturpenes Domi
num directum, operatur eundem effelum
naturalis poeonis, & dominium tranfifertur abfquealia apprehenone.
1 1 Ciuilis pojfeffio operatur eofdem eelus,quo$
naturalis.
Ii GlofMariniCaramaniciin Conit.Hjgn*'
dubitatiofollemnizatur.
I i Decif.Andr.incap.i. $.ex quo, defeud.fine
culpa non amitt. eleganter declaratur.
14 Licet per traditionern, qua induciturper itutum,velper dimiffionem reipenespoffejforem, acquifitiofiat dominy , & realis
poffeffionis i tarnen propter detentationem
reipenes alium pote agi,vt reituat,quod
dejado detinet,
1% Fojfeo ciuilis Domini infantum trahit ad
fe naturalem vajfallu quod dicitur Domi
nus pofdere naturaliter etiam ignoran*
ter .
16 Poefsiofolo animo perditur .
\f Vfufru6iusfiniturfi ab vfufrutuario Do*
1 mino cedatnr, & dicitur ex ceonefolida*
ri cum proprietate .
18 Empbiteufifinita vtile dominium expirt i
& cum directo confolidatur ,&fic pariter
poffeffio naturalis cum ciuili Domino.
19 Dominus directus dum apprehenditpojfeffio naturalemfeudi, non dicitur immitti
in pojfeffionem ,fed manu s iniectionem fo*
nert-> .
Declaratur text. in $. interdum inBit. de.J
rer.diuif.
I I Speciale e in Fifco, vt in eum dominium^*
transferatur Jine traditione .
Transfertur dominium in Principem habt*
tern iura Fifii abfquealia traditione in~
rebus venditisy donatis, legatis perfi*
deicommiffum relictis.
3 Decif.Andr.in cap. i.de vajfall.deeref.atat
exaratur.
4 Declaratur regula text, in / abemptioneff.
de pad. t)y m 1. 1 . & . - quando licet ab
empt.difced. vtfufficiat aclus retrofmilis
aquipollens, vel fiftus , quod bene expia*
natur .
aJ Declaratur doSh.Andr in cap. r . de contra
uerfinue & in cap.i. S'.ft libeHum dt**
alien,feud. pat.
16 In omntbus contraclibus adefi eonitutum*
& pracarium defiylo Nctariorum.
7'Contractusfeudalis dejuncli, abfque affenfu
non validatur po mortem , nifi cum no
no confenfu h*redis , &fupereo nouns affenfus , quod fallit quando contraSium^
futrit cum Domino i cum quo nullus re*
quintur affenfus, &.8.
j Dominium pote transfemfuffrenfiu.
ioftf

78o

Ioannis Francifci de Ponte

o Per h dis initutionem , r* per legata quint:tr dominium abfque traditions ,

ttiam igmrantibus abfque alio ui'tu natli
rait;fed commutabtliier quia pott non
acceptare, & repudiaren & dienur acquifitio legalis reuocabiliter.
I ' Strut/s 'Domino flatim Uli acquirit etiant^,
inuito , ex suris operaone ,fed commuta
biItter, quia potefi Dominus refutare.
I I Notartus diciturruus publicus , ex cuius
ipulatione acquiritur abfenti etiam igno
ranter ipfo lure;fed reuocabiliter rcjpeclu
eius,cui acquiritur,quia pote repudiare,
& lat difeutitur artcuius ,
cone iItan
tur opiniones notabiliter.
3 i Teamentum,in quo inftitutus directus Do
minus esl validut abfque affenfu remiffiu .
J4 Pi/potiofeudorum cum affenfu non differt
dtjpottone bonorum allodia Hum remiffiu .
9 Diotio tefiatoris non requirit eonfinfum
b<e redis inttuti , legatary , aut cuiuflsbet
fuccefforis ad earn validandam ;fidfiatim
ferficitur cum volntate teantts tatum ,
& ex ea dominium acquiritur baredibus ,
fjr legatarys etiam ignorantibus ab/qut-*
alia tradition*, r bac ei differentia inter
contractus^ v/timas voluntates.
$6 'Prohibitto alinttonis in vit ima volntate
impedit tranattonem dominy , quod non
, t in contrail , & eleganter ibi declaratur : quare in vitima volntate transfer tur dominium abfque tradttsone, & abfqt
confenfu haredum, & legatariorum..
'% 7 Ttator non dicttur controbere cum legata
rys fed praare caufam quafi contractus.
j8 lAdttwne bareditatis pendente dominium^
, - tton trant ad bredes ab intefiato,fed repjanet in beer edtate tcente , qua vicenu*
ptrfona reprefentat .
$9 Text. in Leu m baredesff. de acqu poffdecla
ratur , vt non procedat in feudo reJpeSu
fui baredis , & idem quand e inflitutus
dtrets Dominus.
Text. in l. Imperatoremffde bared, inflit. &
in$.n. init qutb. mod. teil, infir. declarantur quomodo procdant, & . *. fjf
4s-& quare non procedat infeudist & ctiam . 47.
.
41 guando altquid efundamentum intentio. nss, debet probare is, qui ineofe fundat.
44 Titulus de alienAudic. mut. eauf.fai.ne*i^>
procedit quando dee dolus.
45 Rfutttofeudi Domino e de naturafudi.
46 %jfutatiofeudi Domino eil valida etiam,
in praiudiciumfiHorum,\loquendo infeudo bartdriarta .

48 Fraus in dijpofitionefedalium rereffu Col'

lateralium non datur.
49 uod pote fieri per disjfofitionem inter vi*
uos. potefieri in vltima volntate remiffiu,
jo Attend debet, quod principaliterfit , non^t
quod venst in confequentiam.
5 1 Inter nolle,& velle datur Medium,**?fie in
ter corfenfum, & dijfenfum .
ARGVMENTVM.
Refutado feudi fafta Domino direo
an importe tranlationem dominij abf
que alia pocffionis traditione de facto,
&an valeat iniitutio in certamen to Do
mini dire re feudaiis abfque alio af
fenfu .
CONSILIVM CXLVII.
0 M E S Saponaria* verua
fucceflor Princip/s , o/ina
Bifiniani, ac ram centon
la perona Marchtonis
Padulac mei flij, t r anfmiit mihi reponfum quo*
1 darn* edit urn pro Duce*
Grauina: , aduerfus noftrum fereniffimunu*
Regem hzredem inftiturum quondam D.
Iulia Vrfina ipfius Ducis amica:prztenden
do nullieacem pra>didaedifpoiitionis-, & fueceffiuc non efle craandum de conuenrione
aliqua incer Fifcum,& Comicem ; & nullita
tem qua-rit fundare,ex his,qire in mate ia_
refuta tionis, aflerit Andr. de I fem. in pari
bus lois dixifle. Secundo , in iuris prohibitione vetante caufa litis Reges i nft 1 tui.Tcrti.quod fitdifpofitio fraudulenta, in odium
Ducis, & alia, quae longioribus commenta
ry s in pra:dido reiponfo traantur, vier-*
in fado aferta , quibus tanquam aliena ab
ipfius realitate , non erit refpondendum , 8c
profc nec tot i & tantis , in iure cumula*
tis: turn quia non faciunt ad caufam, in';qua
de articulis prarfuppoltis non dfputacur
tum etiam , quia quando eiTemus in cafu,
funt contra veros'iuris trminos , & approbatas , & veras iuris concluGones. Tarnen
exoratusA impulfus przdio Comit infraferipta breuiter attuli,ex quibus luce da
riusapparebit, pratdium Ducem nulluni.
penitus ius fouere.
Feuda fecundum communirer tradita per
Scribentes,finiuncur, & aperiuntur mortem
delicto, refutatione , atque defectu , de quo
pre ceteris Zaf.in io.par.fui txa.fcud.la:^

Confilium

XL VIL

781

perIo.Thom.de Marin, in tit.*, de feud, ex

non requiritur aliqua traditio,ad hoc vt Do
pado,& prouid.nu.8j. 117. & irerum in lib.
minus iuum dominium dicedum plenum-*
cir.de feud. ex pad.nou.poft nu.z9.verf.
habeat per refutationem vaifalli, quia fi exquarto amitcicur.diximus in repeccap. 1. fi ' tinguitur refutando, & ( dominium illud
vaflall.feudpriu. led. r. nu.9. & ibi num.6,
vtile perit,cum non (it aliud, quam chimera
dixit Andr.in cap. 1. de inuefhe. de re alien,
quomodo ex apericione feudi, illud penicus
extinguitur , & ratio eil omnium przdidofad num. j.& alibi, quod eftquali nihil, (icuc
r urn, quia funt hz de natura feudi, vt in fpechimera , vt in cap. 1 . $. ex quo poft num.4,
ci in refutations dixit Bald, in cap.rurfus,
verf. verius ergo, de feud, fine culpa non_.
quib. mod. feud. amice, dicit enim ille cexc.qj
amitc.& in cap.li autem dixerit ance num. 9.
ex feudi refutatione , quam facie vaflallus
& fequ. quo tempore miles, ergo fi eftquafi
Domino, pignus medio tempore ccradura
nihil, fi eft chimera, fi perit: fequitur, quod
cxtinguicur,qui text, loquitur de iure corneo ipfo, quod vaflallus rfutt, dominium.
muni teudorum , quo iure licita erat pignoremanet extindum : igitur non habuit quid
ratio,abfqueaflenfu;dicic enim Bald, ratiotradere,& fi Dominus diredus ciuiliter poffidet, & hzc ciuilis pofleffio,vt diximus,tranem eile , quia facultas refucandi Domino ,
inerac principio infeudit ionis.ex natura.*
hit ad fe naturalem vaflalli : fcquicur , quod
re , quz przuenit caulam pignoris , & Baldum fe Domino refucatio, przeedir ticulus
$ dum fequuntur Przpof. & Aluar. ibidem, &
habilis,fit adus fecundum naturam feudi in
quando ex rei natura, feudum amittitur,diperfonam Domini , qui ciuiliter poifidec, &
confequentcr nulla requiritur traditio,quia
cic idem Bald, quod non dicitur euinci > fed
perire in Leun, qui jf.fin. fF.de iureiur.
fumus in termims text.in jf.interdum infrie,
Ex his cum refutado (it de natura feudi,
de rer. diuif. & in I. qua ratione ji.incerdum
& ex eanaturaliter feudum Domino aperiff.de acquir.rer.domin.& quando res eft pe
tur,& dum aperitur ex natura ipus feudum
nes aliquem,fola volntate Domini trasferperiefecundum Bald, qui prop crea beno
' tur dominium , dixie Bart, in 1. certi condi
dixit in ff. hoc quoque nu. 1 i.de fucceff.feud.
tio jf.fin. vbi poft alios Iaf.ff.fi cert. pecat. er
4 qud ex refutatione nihil i vaflallo in Do
go quanto magis fi refutando fnitur feud
minum transfertur, fed ex ipfa proprietre
dominium vtile ipfo iure confolidatur cum
Dominus ius meticur , quern allegae , & fcdiredo, per viam extindionis, & ciuilis hzc
quitur Anna pater in rubr.de vaffall. decre
0 pofleffio penes Dominum refidens , opera*
tur eundem effedum, quem naturalis , quan
pit. X tat.nu. 1 3 6.dicens, quod nulla fe tranfdo quis in ea pofleffionereperitur, fibiquc
latio dominij in Dominum , ex refutatione
transfertur dominium, vt fine alia apprehI
vaflalli,fed occupt Dominus ratione fui difione naturali illud acquiraeur , glo(. eft norei dominij , & proprietatis , quia penes
Dominum directum , non potelt coniifterc
tab.inl.quifquis C. de donat.in verb.credadominium diredo fubalternum , & fubie1 turmam ciuilis pofleffio operatur eofdem_
effedus, quos naturalis, im maiores. Hine
dum , fed oportet extingu , ficut dicimus ,
daturinterdidum vnde vi ciuiliter poffid, 5 quod feudum ad Dominum reuerfum , non_
ti,ficut poffidenti naturaliter ad text, in l.i.
eft amplius feudum, cum feudum (it feruii-deijeitur, & in $. flue autem, vbi glof.itL,
tus,& res fua nemini feruit, Andr.in $ huius
verb. animo ff.de vi,& vi armat.& poffidens
^
autem generis in addir.in principio.ex qui
ts bus cauf.feud.amitt. ex quocmuniter Do- ciuiliter vfucapit,atque przfcribit,fecfidutn
Bart.& communieerScrib.in 1. 1 -St inl.j.jT
dor.tradiderunt, quod dum Dominus dire*
contrario ff.de acqu.pofT.
dus ciuiliter poffideat , & feudatarius nacuraliteriuxtaglof.citer fequutam in I. j.$.c
Vnde fiue dicamus requiri adum retraditionis.fi ance pofleffioneciuili penes Domicontrario ff.de acqu.po.Bald.in l.traditio7 nibuinu.6.C.de pad. & hzeciuilis poffeflio
num,& occultando vnum adum,transfertur
naturalis pofleffio per viam attradionis ad
Domini, trahit ad fe illam naturalem , que
erat penes vaflallumjdixit Bald.ab omnibus
ciuilerr:,ad text, in l.fingularia if. fi cert. pet.
in 1. 3. .C.fin.ff.de donat. inter vir.& vxor.fiue
fequutus in 1. 1 .de rer.d1uii.nu.38.ergo fi per
dicamus non requiri alium adum tradiciorefutationem feudum fnicur, & ex lui natu
ra prir, & excinguicur,& naturalis poeffio
nis, quia dominium dircdum occidit vtilcv
& ipfo iure abfque alio adu confoIidatur,&
valla 1 , vnicut cumciuili Domini perviam
attradionisjdcminiumq; vtile excinguicur,
fit plenum, & in hoc non opus eft traditione
& per viam confolidacionit,cum diredo,ipaliqua, quia ius hoc operatur. In quo quzio
fo iure vnicur,&remanec vnicum dominium
aduertatur,quod adfunc punduales decifiones i przfuppofica primaYuu
conclufione
comv
drtdum plenum,er go refutando vaflallus 9
muni

782,

Ionnis Francici de Ponte

muni, quod refutati eft de natura feudi , &

II vnus modus per quem feudum fini tur , &
aperi cur.
Legatur follemnis glof. Marini Charam.
J inConftit.Regni fi dubitatio dicentis.quod
dum vtile dominium ad Regem directum-
Dominum.ex caufaaliqua defertur, non diCi tur illud vendicare , nec tune acquiri , fed
quod iurepoftliminij videtur antiquoiurb*
habuifle.cV iftudvtile conolidatur,& redditur form > & in priftinam caufam redi
re , & proinde habetur ac fi nunquam ratum fuiiec ; & propter ea ex parte Fi (ci ,
tiullus nouus rcquirituT a<us,ad acquifiticnem iftius vtilis dominij; nam magie acere*
feit rei directo dominio,& dicitur appendix
tio prioris dominij, cui applicatur,ficut vfuf
frudus,qui fini tur, & ad proprie tatem redicir,& confolidatur ei , nec aliud ex proprie
tary parte requiritur,& ficue vfusfruus feparatus proprietate,formalisdicitur,moxj
ver cum finitur a! teratur, & caufalis reuer
titur quantum ad proprietatem, ipfam reintegrans, & plenam facens.olim nudaow
ita dominium , quod feparatum dicitur vti
le* ftatim quod finitur, & deficit al teratur
& in alia figura reuertitur ad directum ,
de vtroque videlicet vnum'reincipiamus re*
jntegrarum dominium cum effeu ; noru
fnim poflet eadem res,eodem tempore.duplici iure cenferi.muratione perfonx dfinit
eile vtile;& fi alteratur qualitas, eadem ta
rnen fubftantia remanet ,& optima.
eft fimilitudo de vfutruu t nam vt dixi i fe udatarius.viufruuarius dicitur fie er
go in continent! ifhid vtile dominium deper ir,nec nomen vtile retinet , fed iungi tur, &
confund tur illi primo dominio , & congre
gan tur in vnum ftatum , & formam fimilem
recipit: vnde ficuc directum prrmum domi
nium} Temper remanfit in patrimonio Fifci t
ta iftud vtile reincidit,& in illius eiTentiam
trsformatur.Hxc omnia glof. prardi fta,qu
tandem oncludit hoc efTe expeditiffimnm_
in dominio, & in ijs.qux fun: iuris,'. non autj
refpeftu incorporations^ fie poTcfionis
qua; eft fati,ita quod dominium abfque traditione acquiri tur contra legem commune;
poiTefllo ver minime, & notetur, quia glof.
loquitur generaliter,qu3do ex qualibec caufa, feudum Domino defertur.
Andr. loquitur per eadem verba in d.cap,
T.tf.ex quo nu.4, verf.verius ergo de feud.fi
?| ne culp.non amitt.vbi Affli.nu.5.& 6.diceSi
quod propter poflefsionem auocandam, requiritur fententia,non autem refpeu domi
ni j, qud fine noua incorport ione, fiue apprehenfione,confolidacur cum direo,& id

in cap. fi autem dixerit ante nu.9.quo tpa

re mil.& q> dixit Andr.de pofTefsione auocda,intelligend eft de illa detentione,5t irifftencja rei , quia fi Dominus directus ciuili
ter posidet i & illa ciuilis trahit ad fe naturalem:igi tur n poteft dium A ndr.int ellig
de vera,& propria poifefbione.qi communi-,
14 ter dixerunt D oftor. in l.ab empt.fF.de pa.
vt fifta traditio.qux inducitur,vel per cti*
tutum.vel per dimifsionem rei penes pofefforem,iuxta trminos jf.interdum>8t fi indu
eat traditionem dominij, & poflefsionis rea-,
lis.'tamen poteft agi ad tranflationem tradi*
tionis naturalis & eius quam de facto detiner,ita Bald. col. 2. ante n. 7. Ang. col. i. verd
& hoc multum vtile,Iaf.num. r 2 .poft Caftr*
i j nu. . & in tantum ciuilis trahit ad fe naturalem.quod proprietarius incipit naturaliter pofsidere , etiam ignoranter Barteleganterinl.firrogatorcol. 4. verf.fcdhodie
' videtur ff.de adopt.qni allegar text, in Uli
T.fin.cum l.fequ.ff.de acq.polT.quem allegar
& fequitur Tiraq.io tra.le mort iai/t par.
3.declar.nu.7.
R urfus vaflallus refutando Domino, nullt
dubium,j> vult,vt feudum Do acquiiatur
& confequenter cenfetur voluifle omnia ea
per qux peruenitur ad hoc ad text. in Lad rc ,
mobilem, & in Lad legatum ff.de procur.c
fuis concord. & fie fi per ncceffarium,antece '
dens eft tranflatio poiTefsionis ; dicopvulc
16 illam ami t rere, qux foto animo perditur ad
text. in 1. }. ji.in amittenda,& in l.fi quis vi /.
differentia ff de acq poi .& vtrobiquegIof.de
Scribent.refpondentcs ad tcxt.in 1. quemad-modum eo.tit.ad hoc, vt Do transferatur v
& acquiratur , fi ergo poffefsio naturalis eft
amiffa, & penes Dominum adeft ciuilis poffefsio,& hec ciuilis trahit ad fe hanc natura
lem;fequitur.cj> ex regula $. interdum nulla
aliqua requiritur noua traditio cum ab intelleu iuris illa dicitur fada , quacem
opus eiTct,prxfuppofita exifitia vtilis dftij
a fi dica tur fini tum, & extinum per recon*
lolidationem ipfo iure cum directo, ex vi direfti dij, tanto magis hec erunt clara, & fi17 eut vfufruus n folum finitur per'morrem
vfufruc"tuarij,fed etiam fi ab eo, Domino cedaturjdicit text.in . finitur inflic. de vfufr.
de appellatundicit text.folidatio,& in f.a.
eiufdem titulo dicitur,quod finito vfufrua
ex eo tempore nudx proprietatis Ds,dict18 tur plenam in re habere poteftatem vt in-
emphyteufi dixerunt, quod finita illa, vtile*
dfiitim expira t,& cum diredo confolidatur,
&poifefsio naturalis vltimi morietis,partfer
cum ciuili Di fuam facit confolidationem
autho.ald. vt fup.dixit Perey.de r enou . em .
phi.

Confilium

CXLVH.

7$s

phi.q 10. nu. j. qui allegado author.dn.mem. 14 pad. in 1. 1.& 2.C.quando liceat ab empc.di19 ioiT.l.glof.f.vcrr.mecre nu.i8.dixir,g>dum
fee. videtur-quod ad rerratiflationem domiDominus directus feudi appi hendit poTef- '
nij,8c rcfolutionem primiconcradus,requiratur adus recrofimiiis diere Bare, in d.i. ab
ionem corporalcm,non dicicur micti in pof
emptione in fi. loquens in cerminis text. in-,
effionem , fed manus iniedion poner virtf.interdum, quod bene proct die, quia fuffitute fui diredi domnij: ergo vndequaque*
dicendum crit,illud acquiri ex refutatione
cic adus zquipollcns, vbi Angel. & lacob.Sc
abque noua traditione,-fed dico plus,fumus
melius declarac Paul.de Caftr.ance num.18,
so enim h e in fortioribas terminis jf.interd ,
verf. fed in concrarium, loquendo in rerminisi, incerdum > & fequendo Bare, dicit in
ibi inquam, is, in quem fe rei dimifto,detiquam,
qud in cerminis if.incerdum transfer
nebae, non aurem pofidebae , quia iure de
tur dominium , & pcfleffio ex fida cradiciopofici>commodaci,& fciil. & came in dimif*
none rei dominium acquiric quia mucacur
ne,quam lexprxfumit, feu inducic ex dimifcaufa detencionis: igicur quane fortius in..
fionerei in decendorem illius & vedicatur
inceruenifle adum retrofimilcm,(ufficit hxc
ca(u,de quo tradamus,dum fe refutacio Do
fida tradieio, fecundum $. internum, alias ft
mino, qui ciuilicer ver poidee, & eciam_.
negaretur fdz interuencus t radicionis, non
i naturalirerex attradioneex vi ciuilis. Mit
ro, quod fpeciale eft in Fifco , vt dominium
polfec dari dominij acquifitio,ex reg.text.in
transferatur fine traditione Bald, in i. vnica
l.traditionibus. Hzc Paul.Salyc.idem> vcex
.hare autem C.de caduc toll. per ilium text.
hoc inducacur a dus recrofimiiis neceflarius
i Iaf.poft alios in d.l.traditionibus nu. 17. &
ad dominij tranflarionem,ibdem poft num.
in Fifco habet locum text.in I. fin. C.de (aero
ij. verf.tertium fundamentum.
fan.eccl.vt fine traditione in Principem,hax his declarandzfunt dodr.Andr.in c. r.
bentem iura ffci dominium quzraeur in re
a j nu.7.de controu inueft.& in cap.r. jf.fi libelbus venditis,donacis,legacis,feu per fideiclum nu.6.de alien.feud.pac.quz ve melius inmiflum reliis, & hxceft communis , vt per
telligamus.ponamus propria verba.
In cap. i. de controuerf.inueftit.propofita.1
Peregr.de iur.ff.in tic.de ffc.priuileg.in exquxHode cambio feudi prorumpie adrefutraiudieialibus lib.tf.nu 14. & in tic. deprxtationem, dicens.
aj fcripr.fifcal.nu.j.& 4-.Neceft fpernendadeIlla retradicio pofleGonis non refoluic c
cif.Andr.in cap. i. de vaflal. decrepitar. col.
tradum perfedum.f.infeudacion primam,
3. im eft punualis in racione fu dicencis
quare eefi folum refutare: fine cambio , qdf
ex crimine lzfz maieftatis.feudum ipfo iure
poteft inf.de vafall.qui contra Clit.Loch.
acquiri Domino.abfque alio fado hominis ,
cap.t.prxterea non reoluereeur primus velapprhenfione, & reddic rationem.quia
eradus:im efene quxd noux obligaciones
Dominus femper ciuilicer poflider, & vtile-
inter fe F.de pad ab empc.in fi. fed renciafeudatarij reconfolidatur diredo Domino :
verum i adhuc vafallus fteteritin pofl'eiTiotio iuris, habec in infeudationecum refti
tutione poefiionis retro , quantum ad ftee,& Dominus de nouo reconcedat, videtur
dum, vel fecundum alios, ipfo iure annullar
ei tradere ex reg text.in /.ineerdum derer.
diuif.& in l.qua racione . incerdum if. do
& eneruae illam primam infeudationem>de
acqu,rer.domin. Andr.& fie acquiricur
quo nocac.quando liceat prima empt.difc.
1. 1 .& 2. fed verius videcur quantum ad effeipfo iure Domino veile fine traditione, rne
dum i quia quod illa non fueric , non poteft
ciuilis polTeflonis,qux femper apud eum re
facer lex, vel homo, &c.& fequitur poftea_
manet, & fie contra in vaifallopoffidence,
quftionem rei datin cambium, feu permu& fundar didum fuum Andr.cam inDomino
tationem, in tf.erf libellum, loquendo de reciuilicer poflidce, quam in vafallo naturafuCacione,quz fe Domino, nuda quidem vo
licer in reg.cext. j.incerdum, ergo habemus
deeifionem in proprio cafu: fi ciuilis poffefluntare non recedieur i concradu perfedo,
& infeudatione compleca , fed adus priori
io elr, qua- omnia operatur , & ego addo ex
fupia notatis, quod fi ciuilis pofl'eflio acera infeudacioni fimilis retro agens infeudatioxit ad fe naturalem: fcquitur,quoci domini
nem,fi intercefleric renunciando feudum, n>
crac acquisitum, poflefiionem feudi refticueeft rra;flatum ipfo iure in Dominum ciuili
cer,* natural iter poflidenrem. Ncc vllus du
do,refignacio calis cadic in nomen t elitueio
bitauic dominium transfer*"! in naturalicer
nis,qux dicitur refutacio, quxc reftitutiopoiTidentem, & idem Andr.dicit: ergo mul
ne polfelfionis feudi, ipfo iure, vel (ccundunl
t fortius in Dominum poiTidentem ciuilialios.quantum ad erTtdum refoluic primum
ter,& futuraliter.
coneradum infeudationis C. quando liceac
ab cmpcdifc.l.i.in fin.ev 1.a.
;
hi dum ex reg.text.in l.ab emptioneft*. de
Vu a a
Vi-

784

Ioannis Francifci de Ponte

dixerunr,non procedere,fed ! im i cari, quij

Videtur enim Ifern. vtrobiq; concludere ,
&i illa traditio operatur aum retromiquod 3d hoc , vt refutatione refoluatur pri-:
Jem A' fi fecus diceremus Andr.eiTct llbi coa
pia infcudatic:,requiritnr atus priori retrotrat iu. atque glofx, fuisq; decionibus iru
. fimilis & fic renunciatio feudi, aux dicitur
locis
ailegatis>& BarcBald. Angel.Caftr.larefuracio cum reftitutione pofleifionie,ergo
Cob.Iaf.& omnibus.
ir
per fol refutationem fine reftitutione; pofAddn,j> Ifern.loquutus eft de eo.quod fa
fejfionis non ecquiritur dominium,& fi dicit
cie vaflallus,vc refutando ipfe non trsferati
requirireftitucionempofleffionis , igitur rc
fedrequiritur traditio, feu reftitutiopofleffutatio ,,fo!a non operatur poflefiionis reftifionis.vc prima infeudatiorefoluatur,fedn5
tutioncm , & confequenter ciuilis pofleflio ,
Joquutus eft lfern.de eo.q operatur lexcutn
qui eft penes Dominum nihil operatur.
Domino ratione fui ciuilis.atque nacuralif
Sed aduertatur quarfo ad intelleiSum Ifer,
poirefionis acquifitar,& fie, g> non facit vaf61 ne dicamus iibi 'pfi contrarium, ex diftis
fallus refutsjfacit lex,& Dominus direus.
fuperiu in lccisallegatis.im contrarius ef
Primo cafupoteftintlligi diebm Andr.Scfet communi Door.opin. vt fi'pra fundaras
cundcafu procedt alii dccifionesAodr.e
per veros iuris terminosiomne.n.fundnmenciter
tradira per Scribent.pnterea craa
tum Ifern.confifiit,gj) requiratur actus retro
lfern.articulum
tantum reolutionis primae
fimilis ad dominium rcrransferendum.vndc
infeudaiionis
tocalicer,
nihil aur dictt, n.c
fi illud primo loco fuit tranflatum mediante
tratat
fi
per
refutationem
in Dm trarfla
nueftitura , & fic cum traditione pcifeffiotum
eft
o'ium:
nam
fiant
ifta
fimul.cj decur
nis,merito dum vult iftam primam infeudatranflatio,& acquifitio dominij,fed refpea
tionem relolui per refutationem, & retranfdetenrationis.feu manualis poflkffionis,pro
ferri dominium dicitur eife per aclum retroqua remanet adi Do,loquitur fern.& h
fimtlem reftitutionis pofieifionis', & funda
ius refpectu non dicitur refbluta prima iafuam conclufionem in reg.text.in d.I.ab emfeudatio <m tradita in proprijs terminis pec
pt.de pat.& in 1 & j. C.quando liceat ab
DD fupra allegatos in d.i. ab empt.voles
mpt. &.
j? etfi perconftitutum dicatur acquifitunu
Hoc fundamento faro.& exiftentcdico g>
dium, & pcieflo tarnen pp relaxationem
cum cmuni ore.incipitndo Bart. Dc&or,
tenutx,& manualis poiTeiiionts.adhuc dacur
ds dixerunt,quod ad hocvt aus recrofimi
aio exempto, necer liberatus venditor*
lis traditionis pofl<rffior*is dicatur interuo crractus plen adimpletus,qu (ufficic
nifle , fufficit traditio fifta , fiuc indufta per
pro
dcfcofone Ifer.c inteilectu ejus doriconftitutum,fiue ectmdum trminos rext.iQ
pe,i?:c
verirate articuli,vt upra decarati.
jf.interdum,& hoc idem dixit Aidr.iad.c 1

in
fcliolis. Si pro indagadonc verita
de van.dccrep.srt.ipeq; cum glo.cV it.di
Iterant urftcerc ciuilem pofl"cilior.& rurfu 6tis,iiquidem in ojbi'.s contradibus,& confe
fundiiiimus penes Dominum, atm facta_
qnencer in refutationibus adeft cititucum ,
refuratione adefle etiam nettiraltni,qnaauj
& prarcarium, ex ftylo Notariorum dicit ad
fecum attraxit ciutlis Domini, cx quo indu,
propofitum Iaf.in d.I.ab empt.nu. t t.fi dent,
citurdominij rcconfolidatio,,'ac fi nunquam
que cfiium eft tranflatum eo ipfo p faa eft
fuifet proprietate feparatur : igirur adeft
rcfutatio, vanum eft traare de pofleonc
actus rcrrofirmlis.in quo eft omne Kern. fun- Z7 non confignata per refutanrem,quodq; illo
mortuo non poflicquia dominium eft tranf
damentum,^ fic volucrunt DD.proccdero
latum in hredem,cftreseftea hrredis, cu
trminos tcx.in l.abempt.in quibus Andr.f
ius nouus confenfus requireretur fecundum
fundar, dum poftea euomit illa alia verba-
decif. Andr, in p. imperialem, & in cap.t.
fequentia dicendo,^ aus fimis erit ren$. donare qualiter olim por.feud-alien. Ni
ciando feudum , & ,pofieffionem feudi refttuendo: dco,quod bene dicir,(ed non negac
h enim harcad propofitum , fi dominium.
lfer.an abfque ifia .' manuali,au
etiam cum pofleflione in vita refutantis eft
Corporal] refiitutione polefionisciuilisDo
in Dominum direum tranflatum.
mini eundem operctur ffifecHumiSi i ex hoc
Sed fi dum cum Domino coorrahitur , afeft ind-tus actus retrclmii!.-,inquo futim_ i8 fenfus non requiritur Andr in cap. 1. / pft
iacet futvlamenrum, q? prob a tum eft fupra,
refutationem de vaiTall. qui contra Coottic,
Loth.allcgatur communiter rexr.in cap.i.de
&eft cxemplum hocyj Andr.aflferti & vteft
fcud.vbi Scribent.& eft communis omnium
iuris nototij expla non reftringunr, & dum
vt latius in meo opere de poteft.Pror':.in-i
fe fund.it in terminis d.I.ab empt. in fin, lllc
tit.de refut.feud.if.2.ergo tenetur hires iiu
text. non bquitur in alio ciuil 1 po(fidte,nec
feudo hzredicario adimplere difpofitioneat
in ter minis text, in jT.interdum>& ob id DD.
-

Confilium
yalidam defunti , & fie poflefionem confignare , & non procediccum Domino", quod
dicit Ifcrn. de dominio acquifico harredijqcf
totam eft fundatum innullitate contractus,
& amiffione fpei reconualidationis ex aflenfu Domini , qua: omnia cefant , dum cum_
Domino concrahit cum quaeftione licita eft
conrractatio , & valida, necalium expectac
Confenfum_>.
Nec dicatur requiri confenfum directi
Domini in refutatiooe.feu vt rectius loquamur in acceptatione,quando feudum eft da
tum ad certum feruitium, fecundum cmunem Doctorum diftinionem: nam dico,qc?
cum haracquifitiones fiant per actus iuris
non poTunt impediri,quia lex operatur fuos
effectus per momcnra,fed tarnen ufpenfiu,
& reuocabiliter, quatenus Dominus non ac
ceptaient, cum quo fatisfaum eft legi, &
%9 Domino; poreft enim transferri dominium
fufpenfiu,& demum refoluto contractu red
dit ad fu principia attractiua dicic Bald.in
J.qui ea lege C.de pact, inter empe. & vend.
& fie in cafu.de quo traftamus,lex operatur
acquifitionem, fed fufpenfiuum , fi Dominus
#o non acceptauerit.vc dieimus inhxredis in
ftitutione, & legato: nam acquiritur domi
nium abfque traditione,ad text, in 1. cuou
hzredes ff.de acquir.pofl*. in l.d Titio ff. do
fur. & dicitur tranfitus mer de iure ciuili
pofitiuo, quia non interuenit aliquis aus
naturalis dixit Paul.de Caftr.in d.l.cum harredes, vbi Alex.c etiam ignorantibus acqui
litar eft cafus text, in I. cum pater $. furdo
deleg.i.vbi glofin verb.quzritur dicit com*
utabilitcr.quia poteft non acceptare,ibiq;
dclart Bart, v t commucabiliter die mor
tis, incommurabiliter ver tempore agnitionis, & Paul.de Caftr. ibidem dicit , quod
cum ilia fit acquifitio legalis prcueniens fie volntate alterius.in quem fitdifpoficio.
propterea eft reuocabilis fi non accepta tur,
& fingitur non facta licet ver facta fit,glof.
no tab. in Lei qui /.ira hire dem ff.de condi.
3 1 inftiit. idem dicimus in acquifitione , qua: fit
eruo Domino etiam inuito,quia lex ope
ratur per momenta,fed fit commutabiliter
quia poteft Dominus refutare,text. vbi glof.
in jf.item vobis inftit. per quas perfon. nob.
cquir.vbi Io.Fab.6i Angel. glo.in 1 fi feruus
vetante de verbor.oblig. eadem glof. in d.i.
ei qui jT.ita hacredemff.de condit.inftit. Ad31 do.quod dum (it refutado abfenti ftipulatur
Notarius proeo, feruus publiais , & vera_
a'tquc communis eft conclufio acquiri absti mediante ftipulatione Notarij ipfo iure ,
etiam ignoranti fine cefflbne ad text, in 1.1,
. j.& 4. if. rem pupill.faluam fore,vbi Bare*

1CXLVII.

7%f
& latius Alex.inaddir.qu: dicit author! tate
Bild.in I. fi quis in emcipatum C.de donar,
quod acquiric ei , pro quo ftipulatur dirccl
dominium, & laf.nu.i vin l.lh'pulatio ifta $.
fi ftipulcrde verbor.oblig. vbi idemtenendo
Roman. nu. 14. allegat Bald.dicentem hoceffe de vniuerfali mundi cfuetudine, & idem
ibi Alex.nu. i i.pariter referens Bald.qui cu
mulant alios dicentes hanc effe communem
idem Dec. in conf 407.nu.i4.elegans confil.
Rolan, Val. 19. qui difputat articulum, &
dicit hanc efTe communem, referens Dcctores dicentes, itaicruari, &iudicari indifferenter,idem Dccin conf i jy. cumult inn
meros Aym. in conf. iji. ad fatietatem Ttraquell. in tracf.de conftir. limit. 30. nu.13.
& 45. verum intelligitur hoc reuocabiliter.
feiliect refpeu eius , cui acquiritur, quia_
poteft repudiare, Ruin.Iat in conf.i 1 y. vol.
I. idem Ruin. in conf.i ... verf.nec obftateodem vol. 1. quam opinionem fundac
Ruyn. in eo, quod dicimus; quod non eft inconueniens , vt acquiratur irreuocabiliter
cx parte dantis, fed reuocabiliter ex parte*
recipients * & licet hanc opinionem dicic
communem Laur. Chirc. in vol. 3. commun.
opn. concl. j 6. & licet fit vald controuerfa,& vnus dicit hanc effe communem , alius
ver contra , tarnen concordanrur commaniter , qud non facta alij traditione , quod
nec donans pofllt reuocare,nec eius hzres ,
ica quodquandocunque fubfequatur ratifi
cation acceptatio donatarij etiam tacita
dominium fit irreuocabiliter acquifitum,fic
Iulius Clarus poft alios in verb.donat.lib.4.
cap.13. cumult omnes Decif.Pedem. nu.70.
& fic refert decifum per Sac. Conf. D. do
Franch.in fua decif. 339.
Cams de quo tratamus non eft in refutatione facta Domino , fed in teftamento,in_.
3 j quo fereniftlmus nofter Rex directus Domi
nus inft itutus eft ha:res,quod valere late fua
dauimus in d.tf.2. in tit.de rcfut.feud.vbi latifim,quomodo quando alienatur in dire
ctum Dominum non opus eft a (Ten fu , quomodo ex eadem ratione valeat refutado in
cum facta etiam in prxiudicium filiorum, 8c
quomodo valeat teftamentum, quia qui ha
bet lege poteftatem alienadi, habet etiam
teftandi, & vitra ibi dicta legator Andr. iru
cap. i. decontrouerf.feud. apudpar. term,
col.antepen.verf.&fi in terra, vbi eft deciiio
particularis.
Remanet dificultas tantum in eo,quod
difpofitio confertur poft mortem , quando
prxfupponitur feudum tranflatum in fuc
ceftbrem , & confequenter dominium non-,
eft amplius defuncti fed ad conualidandam
V uu i
difpofi-

I
.1

7&

Ioanns Francici de Ponte

djfpoficonem vdetur , quod requiracur nouii, hxrcdis confenibs applicando il lud vul
gare dictum Andres , quod dum feuda alienanrur validicas alienacionis (lac in fufpenf proprer fpem reconualidationsex afienfu impetrando, qui fi non fu eric obcencus in
vita feudacarij alienancis remane: contra
ctus nullus;8 afenfus Domini fuperueniens
poft mortem non deferuic , quia contractus
cd extinus res effe&a eft haeredis , & pro
pterea dicte nouum requiri hxredis confenium,& fuper hoc nouo conenu , nouus Re
gius adenitis.
In prxdito . , vbi fuie firmarum eeftasnencum eile validum non fuie de hoc difeepeacum , quia non videbacur difticuleas hxc
cligna perito in arte cum long diftac eratare de difpofitione inter viuos,vcl de ea_>,
jux fie in vlcima voluncate ; & punus omjs confiftit.fi valet difpofitio , quia in dire*
um Dominumi ficut omnes facentur vale
re ceftamencum feudacarij iaum cum Do
mini aflenfu , quando excraneus inHtutus
fuerit, vt lac firmauimus ex communi om
nium conclufione in d.i. . nu. g. loquendo in
feudo hereditario , & rurfus intell ige cum.
aifenu Domini expedito anee mortem feu
dacarij : nam fublaeoobftaculoafTenfus di14 fpofcio feu da Hum eft , vt de cxteris bonis
allodialibus, vt in eodem $. . nu.8. cum quo
cefTane omnes amaricudines contra confil.
Ann.patr.nu.<5y.& quxipfe dixit authoritate Bald. & aliorum in tf.donare quai, olinu*
put.feud.ahen. de quo latius tractauimns in
eodem opere de pocefta.Proreg.in tic.deaffeniu fuper docibus f,i.nu.i4.Si ergo dum_*
6t difpofieio in Dominum non requiritur afienfus, in eo ceflant omncs rationes pro
hibirme alienationis feudorum,qux func ho
ror>fidchtas)fei uirium,vo!upc;is,& contempcus, & perfona loquencis non includitur in
prohibitione: propterea no eft amplius tratandus articulus validitatis difpofitionis ,
quia feudum> fed an fit ilia valida, quia poft
mortem res eft tfftfta hxredis, quod fi procederec nulla teftacoris difpofitio valeret,&
'350b idnemovnquam dubitauic in vltima_
volntate non requiri confenfum, nec legatarij, nec hxredis inftituci, nec cuiufcunque
ucceforis ad validandam difpofitionein_
defunti>qux non pendet ab altcrius voln
tate , fed ftatim exea dominium acquiritur
illi.cn cuius beneficium eft facta difpofitio ,
non rcmanec ahquid in h eradicate , fed om
nia, V el hxredi inftituto, vel legatario acquiruntur, & fic motiuum, quod per morcem_
Dominum eft acquifitum hxredi ab inteftato eft penicus erroneum,fed bene hxredi in*

W tu to, feu legatario, etiam ignoranei veru>

vt diximuscommucabilicer fi acceptare volueric,& dum hxreditasnon aditur.fed pendec deliberatiOfdominium remanec in bzre*
dita te iacente , quod ftatim adica hxreditate,hxredi fcripto acquiri t ur.ad quod at ten*
dantur breuiter infrafcripca.
Quod dominium abfque alia tradiciones
transferatur ex difpoficione ceftacoris in he
redem fcripeum, feulegacarium ,hic eftca
us legis in l.cum hxredes ff. de acquir.poT.
in 1. Ticio ff. de furc. cum mille concord*
Bart.in I.cradicionibus in 1. led. . de pact,
qui allegat cexc.in 1. 1. & . fF. commun.de,
legac.Bald.ibidem Salyc Angel. Alex. 8c om
nes idem in feudo in legicimo fucceTore, vc
acquiracnr dominium abfque alia traditio
ne, An dr. in cap. fancimusquo tempore mi!#
6. col. in cap.fciendum
fucccfllonecol.fin
veri item eft Dominus de feud.cognit. & inv
diuiduo in feudo fic incelligie,Goffred.in d.U
cum hxredes,quod,'Iimirauit regnlam illius
eexr. in feudo propter requilitutn Domini
confenfum , ergodum non requiritur , idera
eft fecundum eum in feudo , quod in exceris
omnibus alijs, quod non eft in conera&ibus.,
in quibys requiritur traditio vera,vel fi&as
6 hinc per prohibitionem alienationis in vi-,
tima volntate impeditur eranflicio dominij,quod non eft in concrau.vc per Iaf.poft *
alios in l.cum filiusfamilias/.diui num.i i6
de leg. 2. & glof.vltima in d.i. eradicionibiUR
in fin. ponichocad Hmicationem regulx , Sc
ratio quare in vlcima volntate , dominium
abfque tradicionc cransfercur,& abfque com
ienfu hxredum, vel legacariorum, ponituc
per glof.in l.fi quis rem ff.de pollicic. diccntern effe fpeciale,vt verbis ex vna parce can*
turn prolan's, & ex illius tancum difpoficio
ne dominium acquiracur, quia aus rnoririum, non debet pendet e ex alterius vol n
tate, dicit text.notab.in 1. fin. rf. comm. prxd.
quam glof.allegar Bart.in d.i. traditio nibus,
qui dicic alios Do&ores dixiflc rationem_*
effe fauore vlcimx voluntatis , vc cicius
exequueio,hinc ignoranti acquiricur, vc diximus per text, in 1. cum pacer $. furdo de*
leg.z.fedcommucabtlicer>vbi Paul.de Caftr.
dixie effe hanc acquificionem legalem pro-1
uenientem fine voluncace lega cari j , tanu*
quo ad actionem, quam quoad dominium,,
& ob id eft reuocabilis fi non acceptt, & fin
g cur difpofitionem nunquam effe faarn-.-,
ibiq-, Goffr. nott, quod in vltimis volunta-*
tibus,folus confenfus fufficit teftacoris , iru.
coneraftibus vero fecus , quia concrahcnces
poffune adinuicem fe conuenire, & in t cum
dicic,acquiri legatario etiam ignoranti, q$
veodi-

Confilium

CXLVII.

787

p7 vcndcarc poteft.hine Bald.in cap. 1 .de fueSc Alber.quos refere, & feqnieur ibidem Cu ceff.feud col. i. dixitj, quod teflaeor non di
man. glof.ibi dixit contrarium : inio loquuea fuit per eofdem rerminos.quz dum-
citur concrahere cum legataries, fed przftare au lam quaii contractus, exquibus idem
opponic de text, in Lex hoc $. fed hxredi ff.
Bald.in l.cx legato C. delegat. voluic, quod
de ahen.iud.muc. cauf. fact, vbi in vlnma_.
in tancpm rei legate cranfic dominium , re*
voluntare ceifar illud edictum.cV valec infrlfia via, in legacarium quod nil eft penes hxtutio, quia exnecefficatcinftitutionisnonL
ateenditur dolus, fecundum glof. in d. $. fed
redem & quia in hzrede dlcit text, in d.i. c
ha-redes, cum heredes inflituti fumus,adica_
hzredi , foluic glof. in 1. Imperator dicendo
hxredicate, omnia quidem iura ad nos tran- . effe fpeciale in Principe, qui plus fibi cauere
debet ,& fie non dicic glof. quod in dubio
fcunt , poffefiio aucem nifi naturaliter apprzfumacur caufa litis, vc male Imol.ibi inpre hen fa fit, ad nos non percinec: propeerea
Doctores voluerunt, interim pendente adi
celligitjfcd dicic,quod quando caufa litis incione non cranfire in fuccefforem ab inteftituit, procedat i Ile text. & ficlimitario ad
ftatu,quia contra voluntacem teOatoris.fed
text.in .$. fed hzredi, quia Princeps plus fi
: 38 pendente adicione permanere dominium.
bi cauere debet, & Bald.& Odoffr. dum fumin hxreditate iacenre,Ioquendo in feudo hz
mantcexc.omnesinquam przfupponunc in:
reditario,non aucem poffcflio,qux eft facti ,
fticutionem caufa litis faam , & fis de hoc
; , & perditur per mortem text. eft in.l.i. jf.fcenondubicari,(ob quod dum Imol. dixie effo
uola, vbi glof. in verb, hxredira tis ff. quis
communem opinionem cum glof.dico quod
i , teft.Iib.iuif.fuer.Alex.in d.t.cum harredes nu.
glof. non dicic id, quod Imol. przfupponit
j
4. verf. & pro declara tiene , quia harrediras
imo contrarium, & hanc opinionem effe cj
vicem perfonx reprzienta t,ad texc. in l.haemunem, quando aliud nonconftat. Ego non
'
res, vbi glof ff de vfucap & melius in l.hxrevideo , quomodo Imol. earn fundat , fi alios
t
ditas ff. de acqu.rer. dorn.
Doctores non habemus,quam fupra relatos,
Sed vlterius dico,quod ficut Bald. loquen
exquibus contrarium demonftratur; eft be^
do in feudo limitauit text.inl.cum hzredes
neueru m,quod Io.Fabcr in d.tf.fin.quib. mo
J9 refpectu fui hacredis quia cenfetur inueftidi's teftam. infirm, de quo Imol. mentionom
tus in vita patris,& fe ex poffeflione in vita
non facit, tenet idem, quod ipfe & male ex
'dominium ftatim poft pacris mortem iro
przallegati 5, quia contra verba iurium przcum transfertur non expectata adttione.didictorum , & ex parte Dyn. plures habemus
Dotor.& ponderentur iura.
cit hoc Bald, in 1 cum antiquioribus C. do
Verba text.in 1. Imperator impera torem
iure de] ib. nu. 1 8. ver f.deci mo, quem pro nolitis caufa hzredem inftitui inuidiofum eft
tab.allegauit Ruyn.in conf. 19. col. 1. vol. 1.
enim calumniz facuttatem ex principa& idem Iaf.in l.quoties C.de rei vend. num.
1 2. dico i qud mult fortius poffumus hxc
Ii mediante capi oportet, ergo text, przfup
t
firmare audaer in intitutione facta Doponit indubitatum efle licis caufa Impera '
mini direfti, qui habet directum dominium ,
torem infticurum.
in quern vtile transfertur per viam rcconfoTexc.in tf.fin.in princ.inftie.quib.mod.eelidationis , & extinctions, & penes quem_
ftam. infirm, cadem racione expreffic. non_
admifurum fe hzredicatem eius,qui litis
potleffio ciuilis permanet, & naturalis feudararij non amiuitur per mortem, fed eft at
caufa Principem reliquerit hzredem .
Et fie idem probant veiba hums texr.dum
traa , ve diximus i ciuili pofleffione penes
41 igicur quisprxrendic litis cauta Principem
Dominum exilente , ergo non procedic ra
tio text, in I. cum hzredes fundara in amifjn(ticueum,cum hoc fit fundament um incencionis debet probare, t magis cum fit facti
fione poffeffionis, & confequenrer ceffanto
Lab ea parre,vbi glof. ff de probar. glof.folracione celiac difpofitio illius legis,quod no
len.in 1.2.eod.tit.& racionem vtrobique redtetur,& confequenter non folum dominium
dic , quia omnia przfumuntur licita , & in.
fed & poffeifio incelligicur acquifita .
Quod dicitur texc.in l.lmperarorem ff.de
fpecie loquitur glof.in d.l.ab ea parte, in eo,
qui przfupponebatur litis redemptor , vc
: 40 hzred.inftic.& in jf.fii.infticquib. mod. ceonus fit probandi ei,qui dicic iuxca reg. texc. '
I
ftam. infir. non video quomodo fine hzc , &
i
lia applicabilia ad cafum ; fiquidem _*
ind 1.2.
v.
przdicta fecundum verum ipforum inrelleSed fortius dicitlo. Fab vbi fupra difpofitionem przdictorum iurium proceder, ,
ctum,& illorum expreffa verba , ponuntcaj
fum quando litis caufa , fiunt difpofitiones 42 quando lis eft cpta.vel de proximo (perabatu:, alias valida eft inftitutio & non pro
ita quod de hoc non dubitatur ; fed quid in_>

dubiu dixie Dyn. prxumi idem lacub

cedune illaiura,fed preced: ctxt.io 1. i.. fi
nal!

788

Io.Francici de Ponte

nali cum I.feq. fF.de offic.Proconf. Ccfar. vbi

ad text.in l.Titius pucrum ff. de obfeq.patr.
validam effe Cxfaris inftitutionem non duprft.hinc feudum emptum.dicitur fmdam,
biratur. Cum ergo hic fit fomnium tradare
& beneuola adio , quia magis vm , quam-
de lite aliqua.necmora, necprxparata, nec
ali; eft conceTutu, & inrer Dominum direfperata inter D.luliam,& Ducem.cum rtuldum,& vtil adfunt "praecipu cbligatones,
la vnquam inter eos fuerit , nec fperabarur 4* & caufa: , in tantum quod de natura feudoeffe,& qua: hodie prtenditur non eft lis cum
rum eft refutare vaffallos Dominis fuis , ve
D.lulia, qua: prxparata fuilfet contra
diximus aurhoritate Bald.frarpof. & Aluar.
eam.ante illius mortem.fed eft lis> quam
in cap.rurfus ex quibus cuf. feud, amitc. 8c
cafione inftitationis fadx per earn in bene- 4* valida eft refutatio vaffalli,etiam in prxiiificium Regis,vulc Dux mouere,& fic lis oridicium fiorum , loquendo in feudo hredi
tur poft mortem occafione difpofitionis facario , qux fi fraudulenta pra-fumere cur mida:^ non contra D.Iuliam , fed contra Rcnim iiccree.vtper Andr in cap. 1. $. etfiligem , vti Regem prartendendo non poffe inbellum nu.6.de alien, feud.pat. & vt fupra_
ihrui ,'quod fi red aduertatur tollit omn
fundauimus , valida etiam eft mftitutioin-.
difputationem,vnde nullo modo dici,necfiDominum diredum , quia obligatio amor,
gurari poteftiRegem inftitutum litis caufa ,
& fidelitas Domino directo debita , fuperac
curr.q; hare oriantur poft mortem propter
omnes alias ,& non dicicur quis inftituerr_
inftitutionem Principis , non poteft (recroexrraneum,dura diredum Dominum fui fea
trahi addifpofitionem perfedam, &confudi infticuit, & ceffat inuerifimilitudo pec
mata m per mortem, & inualidare, quod vaFabrum ponderata,dum nulla caufa exiftea
lidum fuit,quia nulla prarcederat lis, nec fpe 47 te,quis Fifcum inftituit : igitur dicemus dij rabatur aduerfus D. Iuliam fuper illius bofpoiieioncm text, in 1. Imperatoren) -,
nis , vt nec hodie pra-tenditur, fed bene conproceder in fendis,qua: ab eo recognofcun
tra Regem; ergo nil commune cum D.Iulia
cur, in quibus habet Dominus directum do*
& fucceffiu difpofitio prxdidorum iurium
minium, omniaq, iura dominica lia.vt eftfideficit ex deficiencia fai, quia vt Doctores
delitas, feruitiu m, releuia, deuolutio, & esdicere folent ifte pes,non eft de ifta gamba :
tera obfequiaIia,atque reuerentiaha i & hic
Necdicatur faltem adeffe litem Comitis Sa
eft ca fu s Regins Apollonia: in indiaiduo,
ponarii, liquidem Comes ante mortem D.
quxhabens filium Regem, legauit Reg noIuli,& etiam in vita Principis Bifinianicftro diredo Domino (uos Status Bari,&Rof
. tentus remanfit femper omni rfutations
fini ; & in his terminis ben procedit, quoi
& difpofitione facienda in Fifcum, prout eft
tradidit Afflid. in Conftitut.Regn. coram_
notorium, & fic pariter poft mortem explifraudibus nu. 18. verf.decimusfextus cafus >
, cit declarauit, & contentus fuie omnia fua
vt titulus de litigiofis nen procedat in alieIura Fifco ceder, & adore nolente non ponante in Fifcum , fed dico plus , quod hodie
teil opponi de vitio litigiofi, dicit Afflid.in
vigore text.in cap. Reg. incipiente conuen Conftit.Regn.eorum fratribus num.4. quod*
tus fublat* funt,& in defuetudinem abierc
didum fundatur in regula text.in I.2.& j. ff.
omnes poena: indudx , contra alienancenu
de leg.commiff.quia vt ibi gIof.dicit>hoc eft
rem litigiofam , dum ille text, ftatuit, quoi
indudum in fauorem adoris,& proprere a_
Iuditium cptum finia tur cum primo p id
eo volente,& non aliter exerceri poteft.
fore conuento exequutio fententiar flat con
ned vlterius difpofitio text, in 1. Imperatra emptorem,qui lite pendte emit,& nult i torem cum alijs iuribus,bcne procedit qualam aliam appofuit poenam.cum ex hoc fa, do fimpliciter quis, nulla przeedente caufa
tisfadum veniatadori.quiaidem profequiPrincipem inftituit, quia vt idem Faberdicur Iuditium contra primum conuentum_i
cit.non eft verifimile voluiffe Fifcum proxi& fententia exequutio contra poffeflorem-
mis pra:ferre,nifi propter odium aduerfarij,
abfque noua ciratione,aut luditio,ita quod
& caufa vexationis, fed quando hx prxfumremanet indemnis,& fic videmus hodie nulptiones ceffant , tunc cum vna prxfumptio
lam iftarum pnarum pradicari in Reg no,
aliam collar, ceffat prxdidorum iurtum di& ob id dicit Andr.in d. Conftit. eorum fa44 fpofitio , & proptereatit.d.l.alien.iud.mut.
tribus, qud plcnius eft prouifum percacauf.fad.non procedit quando deeft dolus 1.
pitulum conuentus,qum per illam Cnnftinon folum tf. fi quis autem eod.tit. cum igitutionem , alis capitulum effet inutile , St.
tur fimus hie in feudatario inftituente fuunn
fuperfluum, quod notetur , quia eft i p vcdiredum Dominum, cum quo tot, & tantas
ritas .
habet obligationes,& sper prxualet amor,
Cxtera, qua: dicuntur de alienationc iflu!
& beneciumcolUtumillbper Dominum-
pocentiorem,& alijs,nonegenc reiponhono

Confilium
CXLVII.
789
-
ffa$o,dequo traamus.vbi nulla eft pro
fuerit ille inftitutus, & quanto magis iuueprer licem, facta alienacione nulla diftraio,
nis,& illa fenio confefta, tanto magis deui,
-it hzredis inftitutio omni iure permiffa , Sc
cic amor,& obligatio, & nul lo modoadfuic
tac & fimil.funt excrauagaiicia in Rege noanimus alium fraudandi, fed beneficandi viftro, & przcipu in hoc Regno, vbi ereum
rum , & rurfus , qua; nam fuie infticucio exeftproprium Tribunal Rtg. Cam. Summ. in_.
trauagansjfi vita tantum durante,vt effeiqua ufticia proFico, & contra Fifcum, cam
u haberer, vnde fe a!eretmaritus,qud om
i(idirTerencer,& arqua lance,abfque perfonani iure,omniq; pietate facer tenebatur, er
rum excepcione omnibus adminiftracur;, &
go nulla fraus.
qud dicicur de vicio litigiofi,pariter eft sSed vlterius,& qufo aduertacur,ftant ifta
fimul , quod inftitutio Regs fuerit fa<a_, ,
nium i dum traftamus de hxredis infticutioncnullaq,' vt diximus adfuit,necadeft lis,8c
& non in odium Ducis, fed prudenter,&
tcxc.in cap.Reg.cuencus dfinit negotium,
cauc.
cui vicio poteft Rex difpenfare,&. omnia hoNon negac pars infurrexifle rumorenu
die fubiacenc confulcationi faa:,tfi Rex deveneracionis D.Iulia: opera Ducis, quod er
bec accepcare,& Ce concordare.
go facer debebac prudens mulier ad vitas
Qua: dicuntur de frande refpeu Ducis
prxfcruationem abfque Ducis odio, & cerr
Crauinx iam harc funt pluries decifa, polo
nullum aderat medium magis expediens,aefcudatarium difponere de feudo hatredicaque condecens, quam teftamend iam fafti ,
rio>cumaflenfu,vel de ipfius valore,& refpc
ex quo Dux ab inceftato fucceflore priuaba*
48 u Collateralium nullam confiderari frau
tur,& fie mors D.Iulia; inteftata:, ei nil pro*
dem, quia nil tencbatur eis reimquere iuxca
ficiebac, & ex teftamento pariter ille remaonf.LofFr.46.in proprijs cerminis, & in hoc
nebac exelufus , & fe vita; infdia non eranc .
cft prima Sac. Conf, decif. D, de Franch. &
profigua, fed poterac D. Iulia teftamencum
refpeu defcendentium,decifum paricer eft
reuoeare in Ducis beneficium,vnde abfque_.
in caufa Marchionis Lauclli dilpoficionem_j
odio cauca fe reddidit, & procurauit medi,
validam quoad exrimacionem,refpeu feu
per quod Dux procurare debuiffec pi feruadi legaci ecundogeniro,fcd filio primogni
tioncm vicar , ac voluntatis D. Iulia; , & eius
to deberi legicimam,quia omni iure tquam
amorem , ve fe difpoiitionem faftam reuofilio debebatur,& ea priuari non poterac.vc jocaret,& hxc fuie principalis inttio,ob caiiin alleg.Ann.pacr. 1 26. Qua: in indiuiduo vltelam fua: vicz,& hoc dicic deber accendi ,
timo loco deti la fuer une in caufa illorum_
& non quod in confequentiam venit ad tex.
de Como, cum Doore Fabio Galiora,faa
in l.fi quis,nec caufam if fi cert.petat.cum_
relacione in Collateraii Confilio > ac curru
fuis concord. qua: luce clarins apparenr,fi in
impofitione perpetui filentij, vt refert Coneodem vltimo teftamento, Dux eft pariter
filiarius Io. Andr. de Giorgio in fua allegat.
inftitutus hzres , quando Rex inftitutionem
ao.qui fuie Aduocatus prfdii Fabij allegci faam acceptare recufaret, ergo non intis nullicacem difpofcionis ex caufa fraudis
ftituere primo loco,non fuit odium,fed prquia priuabatur legitima ucceflione.
diledio ui direfti Domini, & eius cautela_
Sed notecur quilo quam excrauagantia_> cum Duci nepoti aullo amore vinculo tene
fine 1 qua; dicuntur de fraude , & odio Ducis
batur, & non fequitur confequentia, non il
Crauinx .
ium inftituit ante omnes,ergo odium : nam
Rex infiitutus eft in feudalibus,& mediahoc modo omnes difpofiticnes poffent imte allodialiuro,non folum per vnum , fed per 5 1 pugnari , & ficuc inter nolle, & velle , datur
duo teftamenta,& vnum confedum in Ciuimedium, quod eft non velle, & inter confentate,& aliud in parribi'S,ita quodde enixa_
fum,& diiienfum datur medium, quod eft ca- .
volntate non eft dubitandum, nee de vericere Deci.in regul. eius eft nolle de reg.iur.
tare illorum,& refpetu Regis, iam excludilatius in meo conf. j. nu.82. fic inter odium,
nrius fraudem , quia lege permtente poteft
& amor datur medium, quod eft,nec ama
illi refuari feudum,etiam in prajudicium_
re , nee odio profequi .
49 filiorum,& quod poteft fieri per difpofitioNec ponderetur vinculatio,vt donee onencm inter viuos poteft fieri in vkima volribus fatisfieret, bona fcqueftrata remane* .
ratcdum alie-nato eft permiiTa, vt fundauirent , nam fi eadem propria Ducis bona hodie fequeftraca permanent,& tunc temporis
rnus in proprio cafu in d oper.de poteft. Propermanebant propter ingentia ipfius debi
r.eg.in tit.de refuc
In alia ve: o mediante allodialium inftita, & inadminiftratione lllorum taliter fe_
ruitur m intus vira tarnen durte,quis enim
geific , vt debitis inuolutus omnia fine penescredicores,& in dies fubhaftationes,& oblaUcee, quod odio Dlcs>& nan mariti
tiones

Ioflnis Francifci de Ponte

70
tiones fiunt pro omnium venditione , ergo 19 Prodigus , vel furiofus pruienter teslaneti
funt opiniones,quod valeat teamentum,
quonam iure debtbac D. Iulia ceftatrix hace
bona tanta? qualitatis omtnitcere fortunas
. ARGVMENTVM.
arbitrio in pernlticm fuorum reditorum_i
ctiam pro exhoncracione fusr confeientiac ,
Probibitio alienandi) an comprxhenvc fie vndique fit dicendum', hanecontradidat teamenti faftionem , Sc an illa va
iionem Ducis Grauina: non'fubfiftere nec.
n iui Cii.cc in fafto.
leat parte non citata , Sc quid Ii quis eft
teftari prohibiras abfque feientia , aut
interuentu alieuius , fi denique propter
Pro eodem Comito
iiiius abfenriam pocerit teftan , quando
Sap<
.
mora poflec periculum afierre.
SVMMARIVM.
CONSILIVM CXLVIir.
* Teamentifaio e de iure gentium, & per
Prineipem non potes! abfque eau/a tolli .
% Jniquum e liberis bomimbus tolli librant
teamentijaSlioncm.
j Probibitiogeneralis alienanii ob imbeeillita
temfexus%aut tatis non comprebendit bgredis initutionem,
4 Prineeps caufa vrgente pote circafollemnitte; teamenti s laturre,
y Probibitio alinations faciapropterfu/pitia
fraudis,aut doli, non comprebendit vi
timam voluntatem.
6 Caufa prohibition's debet ejfe publica, &
priuata.
X
Vitium litigiofi non comprebendit vltimam
voluntatem.
9 ^Probibitio altenait on is non extPditur ad vitimam voluntatem quando militt diuerfa ratio .
f cHjitio limitat, & extendit dilpofitionem .
I o 1{atio reringit di?ofitionem,qu3quamfit exprefia, & clara.
X I Probibitio alienationisfieri debet cum eaufie
eognjtione parte citata , alias non tenet ,
maxim quando periculum non e in mora,& nu- 1 . quod procedit etiam in re li
tigiosa , quando vuIt probiberi ipfius ali
nttone m, & nu. I }.
14 Probibitio fimplex alienandi bendit tefiamentum.
I J Probibitus alienari,feu teari , nifi cum in*
teruentu , aut confilio alterius , & ille e
abfins,ac mora pote periculum afferr*^> \
tunc pote afls , feu teamentum fieri
ah/que interuentu, aut participation alieutus .
1 6 Princeps e lex animta in terris.
17 >uando quidatuitur fieri data certifica
tionsfufficit illatii dari ,fed non tenetur ,
fequi voluntatem illius,fed liber dijponere pote .
18 Prodigo , "fiiriofo interdit!um efacer**
teamentum.

Od hare ferip'ra peruenernnl

admanus aliae iurium alle
gationes pro parte Duci
Grauiaae fact*, continenrei
Ins , quod preetendit habere .
T. _
. .
ibper fiatu aficatar vigo
re cuiuldam donationis cerco modo t'i
ontemplaeione matrimonii {b colore dotis augmenti d quondam Pyrrho Antonio '
Sanfeuerino Principe Bfir.iar , D. Foelici
Sanfeuermeiusfilia: Auiacipfius Ducts, 5
rurfus prarrendit nullitatem teftamenri pr*di<3ac D.Iuliar,praefiipponcndo tempore eiu3
vitae inhibiram fuifle or aem alienationenb
qua? fierce fine feientia Iiidicis delegad iru
patrimonio Bifiniani, & confequenrer cornprhendere hoc etiam fa&ionem rertamen
ri, cx quoinfertur ad nullitatem refUmenti
h'i abfque aliqua feientia pracdi&i de\cgati .
Quoad primum iam fupra in conf.prcci.
valde de hoc difeeptatum fuit,& demfra*
tum,qnim fit vana hare prxtenfio, qud c
filium faumfuit tempore, quo viuebicD.
Lelms Vrfinus, & pariter Prineeps Berardinus vltimo loco mortuus, qui D.Lelius trat
filius prardieb: D. Fcccis Duciflae Grauirus
fororis pra:dii Principis , & confequencer
nepos illius , qui erat i1 1 fuccefllbilis , tanquam in tertio gradu vigore Conftit. Regn.
deceffit inquam D. Lelius fuperftice Princi
pe pra:difto , ac etiam Ducc Grauina: eius
nepote , qui coniunus eil prardioquond.
Principi in quarto gradu,tanquam nepos et
iorore, & fucccffiue excluus fuccciono
vigore Conflit. Regn.qui hon adtnittit fueccfionem in feudalibus vitra certium gradum, & cumdefcendat ex O. Flic r"a.-mina,non poteft iuuari difpofitione Capirulorum Regni , quxextendunt fuccefli!H m ai
quartum gradum in defeendentibus ex nuf*
ulcjicu per lincam maiculinamcunnq; iiu
doua-

Confilium CXLVIII.
791
donatione , vtfupra faa ex nunepro cune
Colli] ficuedieimus in dominio, qd* oil aliud
lequuca morte ipfius Principis , afienfus fueft i quam lus difponendi de re ipfa , de quo
lat,& eleganter per Couar.var.refol.cap.6.
per ca interpofitus habet claufulam parti*
idemq; poft alios tradit Iaf.in Lteftamecum
cularem.qud fucceffor tempore mortis ip
fius Principis fit in gradu fuccefsibili crua- a C.de teftam.Iniquum enim dicit text.in l ex
faftoff.de vulg. & pnpill. liberis hominibus
ta forma Conflit, Capitulorum Regn.fequi tur propterea , quod vndique vanum eft 3 interdici liberam teftamenti fadionem , Sc
ideo Bald.in Lea lege C. de condit. ob cautradare hodie de donatione przdida.
Quo vero ad nullitatem teftamenti,ex
fam . j.tradidic.quodin prohibitions
praedido precepto fado miror equidem_. ,
generali fafta alienandi ob imbecilli tatem
quomodo tot,& tanta fine fper hoc feripta
fexus , autstatis non comprehenditur hasfi viuunt artifices, qui fecerunt ,
redis inftitutio, ficutdieimus in minore, feu
& nullam vnquam habuerunt intentioneuu*
adulcO|fecundum Bald. & eft omnium com prohibendi teftamenti fadion mulieri prumunis.quod etfi alienare non pofsit propter
denti a atque fagaci familia- cam Uluftris &
imbecillicatem zcacis , tarnen ceftari potequa: coto tempore eius vica?,vt Domina om
rit,& allegacio communiter text.in 1. Aure ni virtutum genere ornara fe gefsit , & ma* 4 lio iT.fin.ff.de liber.legat.& quanquam circa
follemnitatem teftandi poflic Princeps fatrimoniam.quod contraxit fecundo loco cu
cere praeeepea, & ordines , hoc tarnen debec
D. Tiberio Carrafa Equiti nobilifsimo exacum caufa vrgenti,vt poft alios per Dec.cC
tx vitz,prudentifsimo, folerti, ac maximis
455. & 608. ex quibus apparet mal fenfijffe
Deo donis decorato > hoc inquam macriIaf. & Rip.in d.i. ex fado, qui fie perfundo monium fuit,vna de adionibus prudentibus
ri tradiderunt iuftificari ftatucum prohibiipfius JD.Iulia-, quae cum remanient vidua-,
cionis alienandi in muliere,& comprehend!
filijs orbata , contunds derclida , fracro
etiam teftamenti /actionem propter fexus
D. Lelio iam mortuo , & qua; tanquam neimbecilli tatem > & iuft ibi per Paul, de Capos Principis Bifiniani eius uccefsionem_
ftr. & Alex, ftatucum reprobatur, cum im* _
practendebat,& reperiebatur in xtate mam*
beciliitas fola non fufficiac fecundum Bald.
ta omni auxilio deftituta & ex aduerfo vr gebanc potences, & vigilantes litigantes ve 5 in d.l.ea lege. Hinc Barc.in l.peco $. fraert*
de leg. . communiter fequutus tradidit, qS
1
erat Comes Saponaria: Ferdinandus Sanfeprohibicio alienandi fada propter fufpitiotierinusqui etiam in vita Principis,ac D.Le
nem doli, aue fraudis non comprehendac vi"
Ii j litem hanc fuccefsionis inftituit , & cun
is viribus follicit profequebatur,& etiam 6 timam voluntatem,& quando tradamus de
caufa debet effe publica,& non priuata, feprardidus Dux Grauina: fuccefsionem hanc
cundum Dec. in conf. 36 i.nu. 8.& MarcamStatus Bafilicata pmendebat , ac Marchio
brun.inconf. 14. num. 78. quiequid dixerie
1
Vallis Siculsc,panter prxtendebat fuecefsio
Menoch.in conf.9j6. qui didum fuum nulla
i
hem Status Calabrie , quid ergo facer deIure fundar, fed ex ca pice loquitur, qua: fine
bebat ha-c Domina Vidua , & quomodo fo
ex abundanti dida , fi viuunc Artifices , qui
defender debebac contra tot potentes , &
nullam habuerunt incentionem comprehenfcetfi D. Tiberis non erat tarn Diues,
nter Titula tos adfcriptus , erac filius Mardendiin prohibitione aliena tionis difpoiichionis Anzi i & quod deficiebat in bonis
cionem faciendam in vltima volntate .
Clarefcit hoc fadum ex aduerfo pond
fupplebat cum eius virtutibus,ac qualitatirt urn, dum prafupponitur quod peruento
bus>fub cuius viri valore , & diligentia conad aures Illuftriflimi Proregis , quod D. luUfa D. Iulia iam annoxa iuuenem duxic in_.
lia degens cune in parcibus Calabrie laboVirum , cuius opera quanta uerit, labores
quos fubftinuit,& qualiter fe geflerir, expe
rabat in extremis , quodq; teftamentum facere intendebat commific Praefidenti Monriencia demdnftrauit, dum pra-dida DJulia
caluo nuncdignifljmoRegenti,quifin partiab omnibus aduerfarijs tali ter incolumem >
& tucam reddic.vt tandem vti Principiffa_
bus Apuleeillo tempore reperiebatur, ve fe
conferret in partes Calabria* , vbi D. Iutia_>
Bifiniani in pofiefsionem Status declaratum
I fuit eTe immictendam, prout immifla fuie
manfionem faciebat , & fi teftata non effet ,
opera ver.& indubitancer,ac arce,diligendetineret teftamenti fadionem , donee eeri
tia,atque follicitudine pracdidi D.Tiberij.
tioraretur Prorexdedifpofitione facienda,
Si ergo hic Domina erat talis qualitatis,
& fi reperiebat teftamentum fadum illud
tranfmittcret ad Collatrale Confilium., ;
quo lure prohiberi poterat libera teftam. I ti faioiqua: cil de Iure gentium & naturaergo perneceffe dicendum eft, quod prohibi
li& per Principem nonpoteft abfque caufa
do ajis fada alienandi^ non comprehended

lo. Frnciici de Ponte

79*
& faeius cumult 8 decommuni relatnf
bat ceihmenti faionem : nam fi hoc erat
Calda:. :n repec.cexc. l.fi curatorem Hubens
lion oportebac deftinare Ccmmiarium_j,
C.de reftit.in integr. in verb, cum non abiad hoc,vr hoc prohiberet,8c Commiflarium
milis nu.7. verf.ac huiufmodi ver , etiam_
tanta: quaiitatis.nec opus erat habere teftaqod
adfirftatutum, quod ndeclararionc
mentum fad um, fi illud erat vndique nul*
prodigi nulla requirebatur follemnicas > vt
lum , quaccnus prxcedebat prohibitio praei lace per Decian.in . vol. j. num.10. Sc
tenfa_, .
Alex. in l.fifideiullor ff.qui fatifd.cog.dixit
Sed fortius mandatum hoc fuie faum_>
ad inftantiam Comitis Saponaria* prarten
quod quando periculum non eft in mora..
Temper requintur partis cieatio, uVq; laf.
.'dentis fuccefionem Principis Bifiniani ad
quia ex infiibirione pars lxdi poteft, iuxta_
ipfum fpectare , (uper quo compilatos reperiebatur proceflus, & interim D. Iuliacbtiregulam text.in l.de vnoquoque ff.de re rud.
nuerat fuper poiTeflbrio; Comes enim petijc
& ibi Iaf.dixie,quod inhibido J udicis, ne res
alienetur importt idem, quod fequeftrcm
inhiberi alienationem lite pendente, cum_
fic erat Iuris, tanquam de re Iitigiofa lecunquod indubicati Iuris eft fieri non poffe, m(i
parte ci ta ta, & lat Ruyn.in conf. 1 7 j. num.
dum regulas vulgares , quod cum non militec refpeu vltima? vo!untatis,quia de re Ii
i6.voIn.Gabr.in d. tit.de citt, cuncl.b nu.
tigiofa, poreft difponi in teftamento,& dici- I 3 27 j.ampliat.89.& quanquam tes licrgiol'a
tur alienado necertara,& non in fraudem ,
non debeac alienari , tarnen adhuc prohibi
tio fieri non poteft>nifi parte cieata.quia ofcumquifque debeat habere fuuro hxredem ,
ferendo cautionem,prohibitio ceffat,& eti
iuxta cafum cexc.in Lex hoc edifto $. do
ex alijs caufis poteft impediri , ad text, in !
alien. iud.mut.cauf fact.propterea nullo mo
diuus ff.de pet.hxred. & obideitatio eft ne
do mandatum prardifum de non alienando
cesaria > tanquam de iure naturali propter
comprehendere poterat inftitutionem hanaturalem defenfionem, quam pars teneres
S redis;& cum diuerfa fit ratio, & diuerfa Iu
poteft , & fucceffiu ex illius omiffione redris difpofitio , tunc nullo modo prohibitio
dieuraus nullus, nec dicatur mandatumu
alinations extenditurad vlcimam voln
hoc intimatum fuiffc D.Iuliar, & iHam noiu.
tateme eleganter diftinguic Salycin d.l.ca
replicarte : nam non propter hoc fi illud eft
lege nu. 14, verf. tertio cau C.de condit. ob
nullum validatur : fciebat enim nulliter eife
cauf.in quo eft particulars decif. prardia_
Bart.in d.i. peto Jf.fratre,vt prohibitio alicproceifum,& propterea bene tacuit ; cum_
nationis fata propter fufpi tioncm doli auc
fciebat ius funm dura re,vnde cum mandata
fraudis non comprehendac vltimam voln
hoc fuerit factum nulla precedente citatione f nec caufx cognitione parte audita : fetateme qua nullum Comes habere poterac
intereflefiquidem in omnem euentum, fi ex
quicur,quod vndequaque fuit nullum .
Vkerius mandatum factum continec > vc
nteftato D. Iulia decefifletjharedem habe
D.Iulia non procedat ad alienationem nif
re oportebat, & fic vel eflet ex teftamento *
certiorato prius Commirtario delegaco , Sc
velabinteftato,nihiI Comitis inteieratrraomirto articulo, fi prohibitus alienare poteft
^ to enim limitarA' excendit difpofitionem ,
dixit Bart.in l.pater jf.fundum flr.de leg. 3. & 14 hxredem inftituere, & eft communis prohi10 ratio refiringic omnem difpoficionem_>
bitionem fimplicem aliendi etiam faarn
quanquam fie exprefla,& clara, attendendo
proprer fufpitionem fraudisi& doli non co
mencem,& intentionem prohlbentis, elegpre hender teftamentum,dc quo per Bart.in
d.i. peto Jf.fratre, Ant. Gabr. comm.ee nd in
ter Surd.ad propofitum in conf.77. num. 37.
tit.de fideicom.concl. Jo.latifiim Surd. ru.
verf.retenta autem vol..& fi admitteremus
qud ex eo( quia fcemina,propterca fieri po- 15 decif.i4.omiflo inquam hoc articulo, dico
teft prohibitio, cqueretur, quod mulleres ef
qud quando quis fpecific eft teftari prohi
fenc quafi intellabiles, & non fanac mentis, &
bitus, nifi cum interuentu , vel confilio alcemaxime fraudes fieri po(fent,quod nullo mo
rius, & ille cuius interuentus > vel conilium
do eft dcendum.
requiritur eftabfensac mora poteft pericu
Practere fi ex hoc mandato interdicitur
lum afferre, vt quia, qui difponere habct,co1 1 alienatio,& difpofitio clara eft,& indubiraftitutus eft in mortis articulo ; tunc poteft
ta Iuris communis conel ufio , qud debebat
aus fieri, & fic teftamentum abfque inter
hoc fieri parte citata,& cum maxima cauf
uentu, feu participatioceillius,qui alias cec
cognicione , alids nulliter proceditur , vt ex
tiorari deberec,vc pro abfolueo tradidir AlAngel. I mol. Paul de Caftr. Alex. & alijs n a
dobr.inconf.12x. ante nu.3. ibi quinim in
die Rip. in 1. is cuius nu.26. ff. de verb.oblig.
ter confilia vleimarum voluntatum, iuxta-*
trminos text.in l.fi Iongius jf.i. ff. de iudic.
Anc.Gabr.commu.opin.in tic.de cicac.lib.i.
Bare*

Conflium
Bart. in 1. 1. jT.fi plures mi. 9. ff. de exercit.ad
farietatcm Tiraqu. de legib.connub. glof.8.
in veib.feu mari nu. cum leqq. vbi fiante
ira tut , qud mulier non poit contrarete^
abique confenfu viri,& ille eft abfens:poterit tunc contrahcre & fie pari ter fi quid fie
ri debeat cum conlilio akerius, & ille abfir,
arque mora proprer mortis periculum potclt damnum a fierre, au thor. 15 art. in d .cum
plures i vbi lie dilhnguic, maxime in onlilio, qud i lege fbtutum efi pretar,& pro16 hibitio fa6ta per Principem ,dicitur prohibitio legis, quia cit lex animara 111 reins, ad
text. in $ fin. in aurh de Confu. glof.in 1. mo
re maiorum ff.de iunfd.cmn.iud.tradidit in
proprio cau Surd; in conf. 462. in vltimis
17 verbis 4. vol. 0 magis,quando quid flatuitur fieri data certificatione alicui , fufncie
icientia data , fc d non tenet ur fequi voln
tatem illius, vt in Confilio requifiro Door.
communirer rradide unr. ita qud ftatim_
data notitia , actus fieri porefi , 10 non expecbto,de quo lac per Aym.dtcifionescumulantem in con.i.volum. i.vt hic in fada
przfupponitur i nam c< mmorans D. Ju!ia_
in partibus Calabria, dum graui infirn irate
fuit opprcTa rranfmiit Neapolim D. Pyrrhum Aloyium Carrafa m ad certiorandum
Proregtm>& CommifTarium delegatunu*
de eius Statu , de difpofitione , quam in
terfere faciebat , qud fuit in caufa , vt fie' ret ordo D.Berardino Monraluo, vt fc con
ferrer in partes Calabriz,qud cum diu fuif
pet dilatatum, & D. Iulia ad mortem intendebar, vt iam deceffir, prepterea legitima
& licita fuit difpofttio, & ex fui parte vndique admvpletum fuit mdatum fibi faum :
x quibui apparet>qum vanum fit hoc vltimum refugium mifetorum fundatum in
mandato przdio.
. Et fi volumus fequi opinionemdiccium
18 qud furiofus,& prodigus, quibus bonis eft
intcrdium,& eis da tus curator , qui lege
funt intefiabiles.ad text, in I. is cui bonis ff.
de verb.oblig.in l,is tu ff.de telfam.in jT.it
prodigus,& item furiofi, inflir.quib. non eft
permiffum fa. tefiam. nee et iam cum au
thontate curatoris lecundum Bald, in I. fi
curatorem habens i.colum. nu. 4. & Paul.de
Caftr.cod.num. C.de in integr.reftit. dicunc
19 inquam,qud dum ifii taies prudenter,& vc
fanz ment is tcflantur , qud teft amentum_.
i;tlcr,iioM obtte legis prohibition, quam
rcifionem d xerunc communem Marfil. in_*
fing. i8o.& Surd. in d.conf.46.vol.4. profe&<j, ex hoc alio capite hare partis prztenfi.o
confuiidirur,fiate tefbmento per D. luliam
fe&o.tan^tum pruduffima,acque cucum-

CXLVIII.

793
fpeiflima Domina , vr ex illius lectura apparet , & fundarnm fuit in ahjs alleganonibus : inftituit.n. Regem directum oum omin in bonis fcudalibus pnmo loco,& non
Ducem eius nepote m iullilfirnis ex eau ils fa
ris , fuperq; notis,& quando Rex non acceptaret hanc infiirutwnem , Ducem eius nepotem infhtuit, & iufl mandauit, vt donee
creditoribus non fatisfierer, ei flatus poTeffonon da re tur. na m fi proprijS creditonbus
non far is Kick bat i b quod eius bona perma
nebant in fequefiro ad illorum infiantiam ;
multo minus fatisfacerec creditonbus alie
nist ex cumulo tertiarum & intcreffe om
nia elk ut in collapfum,inftituit denique in_.
medietate burgenfaticorum eius vir um, vi
ta ipfius durante, vr pofi ipfius D.luliz mor
tem inermem vitam non duceret, fed vt dignus eius maritus,cui ttum debebar,dign
fe fubfientare potuiTet.&pot illius mortem
omnia difinbuit in caufas pias , aliaq; tecic
legata coniunftis perfonis,& fignanterduc.
So.mil.Duciffx Sulmonerz eius nepti,ac Du
eis Grauinz (orori ; fi ergo tarn prudenter
difpofuit,& attendimus hanc Doorum tra
ditionem,quam communem afferunrex hoc
alio remanet hzc Ducispravtenfioomnmo
abfoluta:fed hanc cpinionem nonapprobot
nec firmo pro nunc, fed alia die de illius vertate traabimus.

Pro eodem Comit aduerfus legatarios Principis

Biiniani .
SV M M ARIV M .
I Prodigus nullum diSpofitionemfacer pote
tnter vtuos, in vltima volntate '
t* banc vltimam.nec ettam cum volunta*
te curatoris, & ibi deratione.
Prodtgus ad fias caufas dtjponere pote,
qma tn eo non cadit recia voluntas , 7*
bac eil communis ; propterea nec ettam
inter libtros.
3 Lex magisfauet dijpofitioni in piam causa,
quamJaita inter liberes
.
4 Furiofus , & pupil/us pari procedrmt cum
prodigo,qut ttiam quU prudenter tauennt, nulla tarnen ertt ifjorum diJpo'tio ,
& bac eil communis.
j Decif.lo Andr in capfin.defucc. ab intesla.
decZutatm latt6 Furtofiti,qui habt t dilucida interualla foteil
teari eotp: quofuror deficit,
quando
tcft*tur prudenter.pr{< mttur tefimnttit
faclum tempore diluadi int et at Ii.
Xa x
He-

oannis Francici de Ponte

794
gens Fornarius,& alio Ciliarins Oauia
%jpifcifcentia nonprobatur pervnumaSi
nus Ciar, & tandem Pyrrhus Antonius AN
prudenterfaclum, per paruum tempobertinus: beneenim loquebatur,& prudter
ris Ipattum ,fed requitttr muitipiicttas
difcurrebar,fed poflea ab vnoquoq;reuolue*
acluum cum longo temporil interuallo .
ba tur, expendebat non expdenda oa pro ijS Curator dfinit ejje prodtgi,quando refipiuit
ciebat,& mal exequebatur, qipfius decorr
fed requiritur fententta declaratoria , 7*
ac bonorum conferuationi conueniebant.
interim alus nonfunt alicuius vigorisfed
Hune hominem prodigum toto rpe vit*
fiant in fufpenfo.
fuz,&
talem declaratum per Superiores,
9 Communis opinio refertur* vt non valeat teRegia
decreta , ob quod erat ei bonis inter*
flamentumprodigi,nequefurio,licetpru
dium,&
de curatorc prouifum,& primle
dentcrjvcl tanquam homofana mentis di
fuit
Dux
Veteris , fecundo Io.Serius dc#
Jpofuerit, & reJpondetur diinclim ad Do
Summa,
&
tertio
Cornes Conuerfani,& hxc
ilor.contrarium tenentes.
omnia
etia
facta
ad
infiantiam filij degentit
10 S'emitafaila ex debito officy, maximfalalub proteione materna, cuius voluntar*
rio confiituto non praant aJionem ad re
iuft pendebat,& quia minor, & quia fie demunerationem petendam, r aus fuerit
cebat ob reuerentiam tante marris, hune in*
dat ex auf pdic~}a,non debetur euiSlio.
quam hominem, volunt hi lcgatarij
fticrie
1 Non diciturfana diSpotio aus, quibabem
fapiens,j> fuerit prudens, quodq; exdifpofilegitimes fuccejfores in alios extreos ditione vltimo loco fata,tanqua prudence, 8c
jpofuit nulla propinquorfacia mcntione
fagaci taliter hoc arguatur , vt in ipforum_#
beneficium
valida iudicari debeat , non ob-
ARGVMENTVM.
fiante prodigalitate,bonorum interdiction*
Prodigus>cui bonis eft interdium,&
curatoribus datis,& fundant hanc eorura
fub curatorc conftitutus, quomodo nul
pra-tenfionem fuper teftibusad ipforum infiantiam examinatis deponentibus , q> ben
la m poffit facer fpeciem difpcfitionis ,
loquebatur,
& quod per mulcum tpis fpatim
u inter viuos , fiu in vltima voluntafemper
ben
fe geflt nulla m faciendo bono,
te,etiam quod prudenter difpofuerit.
norum iuorumdiflpationem,j) equidemridculum ci): nvtdiximusbenloquebatur^
CONSILIVM CXLIX.
& mal exequebatur,& hoc deponunt os te
Rztendunt lcgatarij Prinftes,& prodigalitas.non confifi it in verbis, Se
dum dicitnr j) .1 multis hinc annisnon difficipis Bifiniani vigore difpofiticnis in vltimis con
panic, quid atrribuipt hoc virruti,autrefi*
ftituti faz , deber ipfis
pifeentia-,fi bonis erat inrerdi<,& per cufatisfier de legacis przdi
ratores oa regebantur,& gubernabantur.S
dis, ququam reperiebafeit D Principiffa quantum Princeps procurauir,infietit,& elaborauit,vt daretur licet
tur bonis incerdium , &
fub curatorc confticutus.qui curator tanqu
tia fe transferendi in partibus Calabriz ad
prodigo fuit dacus ad infiantiam quond Dueius flatum,vel faltim ad fiatum in partibus
cis S.Petri eius filij per Sac.Reg.Conf.faa
Bafilicatz,&nunquam fuit ei permiflum_
relatione in Collaterali , iunis dusbus auprzfupponendo,quod omnia poneret ibi in_
lis, legitimo fupcr hoc complalo proceflu,
ruinam,& depredationcm,fed Neapoli fem
audito in omnibus dic"toPrincipe,qui taliter
per fui: dettus etiam cum cautione de non
fe geific in vita, quod ex cumulo credirorum
difeedendo , vbi tandem fuum diem conclu
& ex dila pidatione bonorum, maxim fuerit
fir extremum_, .
nouiifim vagatum in confultationibus fi
Sed quid plura.nne preces porrexit Reg.
Rex hzres infiitutus debebat hzrcditatem
Maiefi. petendo habilitan ad difponend de
acceptare propter timorem,nc fit illi damfumma ducat. 1 50.mil. fuitq,-denegatum, fed
r.oia;& venditio ftaruum,& bonor hcelarem i flu m negotium Proregi.qui de iufiitia_*
refeit , cui Principi cum taxata fuerint ali
prouiderer,*nonne idem Princeps hic idem_
menta annuor. duc. 6. mil. opus fuit quantipetijt Prorege , & in vlrimis conftitutus,
tatem,hanc aliter illi non perfoiuerej quia_
nonnepecijteandem licentiam difponendi,
ftatim prodigaliter expendebat , ob q< fueim declarauir qualitat difpofitioni facien
runtdeputatz particulares perfonz peenes
d,& minime fuit cceflum, fed cotrim iflurri
quas pecunia hc alimcntorum conferuareRegijs Tribunalibus,qu vt iuris foeri t.protur> &. per illarum manus menfatim expen
uidcrt, taliter ill pro notorio prodigo tederetur,incer quas fuerunt vno tempore Re r ncces,& poitus inbabilem ad quamlibet di- ,
fpofi-

Confilim
f ftiofiton faeiendam,& non eft in crrouerra prodig furiofum,8 qemlibec non fana*
rntiscfteiriteftabilem,&difpofitionem alt qu facer non pofle.fiu per via tea men
ti, fiu codicilloruminec quamlibet ali fpeciem ccradus incer viuos.ad text m Lis cui
lf.de teftam. in jf.idem prodigus inftic. quib.
non eft perm.fac.ceft.in Lis cui bonis ff. de>
Verb, obi ig. nee eciam cum auchoricare Cu
ratons, non folum quia vlcima voluntas non
debet pender ab alio.fed quia videtur in eo
deficere vera voluncas.fanum confilium.purus, & liber confenfus dixit Bald. in l.fi curatorem habens t.col. nu.4. & Paul, de Caftr.
a eod.num.C.de in integr.reftic. & ideo com
munis eft, quod nec ad pias caufas difponet
re poteft eadem ratione, quia in eis noncadit rea velu. .tas , eque arbirrium, funtq;
1
inhabiles de iure naturaii ad difponendum ,
Bart. in 1. 1. nu. 16. . de facrofan.ecclef.vbi
Bald.in i. left. nu. i?.loquens in prodigo, Al:
ber.in rubr. C.de teftam. Anchar.in cap.ingredientibus num. 1 1. extra de teftam. vbi
Im0l.nu.z9. & latius Alex, in conf 18 1. vol.
j.vbidifputac articulum, & nu .vulc, quod
nec etiam inter liberos poiftt difponere.quia
:

fi non poteft ad pias caufas, cuius difpoficioni fauetur magis , qum fada: inter liberos
dixit idem Alex. in l.padum, qud dotale
[
C.de pad. Iaf.in d.l.i. C. de facrof.ecclef.nu.
18. Ergo nimirum , qud nec etiam incer li
beros ceftamentum valet,quia nefeiequid fa
eut , & deficit vera voluntas > qua pender
difpofitiojidemq; tradit Durand.de arte teftandi .. Abb.in cap.fin.de fucceft.ab inteft.& idem qud prodigus,nec ceftamene,
nec codicil los facer poTit, nec ad pias cau
fas refumit, Vafquez pro regula in crad. de
fuccef.in ti t. qui teftamenta facer non poffunt lib. i $. i.nu.61. Tiraquell. in trad, do
pia caufa fpecialt 79. Sc de communi teftatur Michael GrafT.in jf.teftamentum cap. 17.
nu. 6. Clarus lib. 3 . /.ceftamentum quarft.y.
4 verf. fecundo infertur , & idem in furiofo, &
pupillo.quia pari procedunc cum prodigo
Gulicl.de Bened.incap.Raynutius nu.6j.vfque ad nu.70. etiam quod prudenter,& red
teftati fucrint,vbi refere de communi,& id
tradit Deel. in I. in negonjsde reg.iur.quia_
j videtur cafu fecifle , & intelligic decif. Io.
Andr.in cap.fin.de fuccefl. ab inteft. quando
4 de furore non conltabat , & in i.furiofum C.
de teftam. eandem tenens opinionem, dicic
decif.lo.Acdr.habere polfe locum in furiofo
habente lucic.i incerualla,& ad hoc deferuit
qualitas teftamenti , vt prafumaturfadum
tempore quo r'uriofus lucidum habtbac inacruallum,noeanter Alex.in conf.14.1. nu.8.

CXLIX.

79

vol.i. & de facili fecundum Dec.& Corn.io.,

ead.l. furiofi poftet ordmari tel. amentum^
peralium ,Sc in h >c adbberi miilras frau
des, & laf.ibi dixit dubitare de dido lo- An- '
dr.cuius contrarium eriam tenuit Bald. in*,
tf.item funofijinftit.quib. non eft per milium
fac. teftam. eleganter Abb.in cap.ficut tenor
num.3, de regular.quem allegat,& fequitur
Iaf.in conf. 141. col. 5. vol. 4. Et aduertatur,
qud dum faciunt audorem contraria; opinionis Io. Andr.in d.cap fin.de fucceft.ab inteft.& quod ild.eum fequatur in cap.i.per
quos fiat inueft.fe decipiunt,nam Bald, fimpliciter allegar . Andr.dicens lo.Andr.recicare didum illins Senatoris nomine Valeri;,qu approbauic teftamentum furioi , ta*
quam prudenter fadum, & fie Io. Andr. fimpliciter didum illud rcitt: vnden poteft
dici cenuifte illam opinionem ; fed tantum_
refere fentenciam illius Valerij, quo ft bene,
vel mal iudicauerit non tradant, nec alicer
dipr:anr,quodq, hoc fie indubitatum apparet,quia idem Bald.in d. $. item furiofi tradans de veritate articuli tenet oppofuum.
& non poteft defend opinio contraria, quiz
fi eft communis, qud non poteft difponero
in caufam piairvneque inter liberos, qua* difpofitiones non folum prudentes,fed prude*
tiifima,,& fanda; iudicantur, ergo quomodo
in beneficium alior valida iudicari debenr
q* videtur decidi irrefragabiliter per text.in
d. ap fin. de fucceft.ab inteft. vbi dum quis
dedicauit fe,& fua Ecclefia*, & hoccfirmauit etiam in vltimis conftitutus, d;cit text,
cp ft confit de non fana mente qud mini
me dedicado valet>ficue ingreftus inreligionem ab homine non fans mentis dicic
texc. in cap. ficuc tenor de regular. & ratio
inexpugnabilis eft, quia deficit vera volun
tas, fed vel cafu difpoficio prarfumitur fada,vel per alium ordinat,4tque feduda, &
r ideo Dodor. dixerunt , qud non per vnum
adum prudter fadum per partium temporis fpatium prsfumicur quis refipuiffe,fed re
quiritur interuallum longum, & multiplicitsaduum,vcper Rip.in d.i. is cui bonis nu. '
41. & Cald.in rep. l.fi cura torem habens n.8.
3 Hinc etfi text.in l.i ff.de cur.fur.tlatuerir oprodigus,feu furiofus redisad fanos mores '
ipfo iure liberetur Curatore,tamen requi- '
ritur fententia declaratoria ad finem,vt Iu
dex videat,& perpendat cum maxima cauf
cognicione ex multiplicicate aduum , & ex
alijs circumftantijs , fi hoc eft verum, & hic
eft communis ex reg.text.in cap.cum fecun
dum de hxrec.in fexto,& interim non dfinie '
prodigus habere cura tot ,& a dus ab eo fa- !
di anc in Iufpenfo,ita Bart. in d.i. is cui bo- '
Xxx *
nie

Ioannis Francici de Ponte

79
dixit dubirare de contraria decif. Abb.in J
nis nu.f. vbi AIcx.nu.19. Iaf. nu.16. Rip.nu.
cap.ficut
tenor,S fie quftio principalis noa
51.Cagnol.in l.furiofide reg.iur.
eft
ad
hoc,&
ctrarium non firmar, & Graf
I Etququam Decian.inconf.i.vol.j. mnlf tas allegauerit dccifiones pro afierra decif. ' fus, qui allegacur pro contrario, qui diftuni
fuum fundat in decif. iofcph. Ludou. qui
Io.Andr.qui vrponderar fuit minime hanc
epinionem firmauit , tarnen decipic Dedemonftrauimus , non loquirur in cafu , de
quo tradamus, & Corn, quem alleganr iru
ci anus.nam allegar Iaf.in conf. 1 78.ni]. . pro
Jhac opinione.qin de hoc verbum nullum, &
conf.i 1 6. non firmat opinionem,fed dicit dubitare de ea, & proprerea fe rcmktir ad di.
in conf.i4i.vol.4.vbi tence conrrariun), alle
fta per eum in d.l.furiofi,vbi contrarium firr
gar Oeci.in l.in negocijs,& pariccr tenet re
mauic. Ex quibus apparet non folum errnea
turn oppotum,allegac Soccin conf.98.vol.
& figuratum eile , qud fit commuois./juodj
3. qui de hoc non loquitur, allegar Corn. &
valeat difpofitio prodigi.qudo teftatus fue
Jaf.in l,furiofi,qui contrari tenent,& Alex,
per tranfennam, fimpliciter allegar Bald. in
rir prudenrer,fed indubitanrer ex prasallega
tis apparet communem efle in cotranum.C
d.cap.i.per quos fat inueft.quem fupra dec!arauimus,quomodo loquatur, qui Bald, vt
hanc audaerdico tenuiffe Collatrale CfiHum, dum oftenfa ipfi difpofitione facida
diximus tenet totuni oppofitum in d. /.item
per Principem,noluit approbar, & ad illudj
uriofi, quare dum Marf. in fuo fing. 380. &
infimulcum Prorege fpeabac pratfUrcliSurd.in confUfi*. vol. -f.dixerut communem
opinionem effc cum Io.Andr. valde fe dececentiam , quia interditio fafta Principi per
perunt: Prim, quia lo.Andr.hoc non tenet,
Prorcgem, & Collatrale eratannullariua-
quarumeunque difpofitionum faciendarim
vt fupra ponderauimus. Secund, quid gqnifine fpetiali Proregis aiTenfu.& tarnen noluic
tur in furiofo.qui potel habere lucida interapprobare,& licet remiierit negoti ad ius*
ualla, yt infra dicam>& fie non eft appcabi
& iuftitiam, fuit color quzfitus.nam dilatalis decifio illa in prodigo. Terti,quia aufto
res, quos allegar pro communi, hoc minime
ea fuit expeditio , & afiignatio diei * donee
dicunr, fed oppofitum , & deinonftrarutn eft
Princeps vitam cum morte commurarer, 8c
non fine maxima ratione: habuit.n.omnia_
fupra opinionem commnnem eile contra figuratam decif. lo. Andr. authorirare Bald.
facienda non pender ex propria,& vera vo*
Abb. Alex. Corn. Dcc.Iaf.Guliel.de Bened.c
lunrate ipfius Principis, qui nullam habeba
aIiorum,& habet etiam fundamentum alte*
vera m, & propriam voluntar, reftum arbirius communis opinionis, quod teftamtum
trium,feu firmirarem in aiontbus fuis:omfaum in caufam piam prodigo, & Airionia.n.pendebant ex aliorum atbirrio , & vofo nullius eft momenti.
lunrate ex varijscorum pcrfuafionibus,& inQuodq; aufiores allegan' fub inuolucro
tereffr, maxime famulorum, qui aftanresei
minime hoc dicant,ex quibus volunt fundaerar nou, diuq; voluntari.quorum femper
ri coem opinionem aduertatur,nam allegar
allegatus fuit,& quarnam prudens difpofitio
AlexCorn.& laf.in d.l.furiofi,qui contrari
fuit ida Principis,qui inuolucus tot,tanrisq> dicunt,al!egant Deci.in d.i. in negocijsconcreditoribus, domusq; eius in extrema ne
trarium diccntcm,allcganr Barb, in cfilijs,
cesitare conftitura , adhuc perfftens in eius
contrarium firmantem inleun's , vt refere
prodigalirate, & dementia pctijt licentiam
idem Hipp.de Marf.alleganr Iofeph.Ludou.
difponendi de duc. 150.mil. ad profundend,
in decii.Pcruf. f. qui loquitur quando de fu*
& in rorum fepcliendam ei domum, & quod
rpre dubitabatur>vtrunc exqualiracc a&us
plus eft ponderandum , dicit velle difponere.
gefli prfumarur faftusab homine fan mcprincipaliter propter remuneration famutis;& decif.Gram. quam pariter allegar non
lor.quifuerunt in caufa perditionis ipfius eft fuper hoc fafto , & alius erat, cams deci
falua pace bonorum , & dicit t obremunefionis,nec pariter deci.Boer.quam allegant
rationem mulrorum.qui ei inferuierunr,qui
quae loquitur in furiofo habenre dilucida inosfalariomc'ianreferuiria prxlitert ex
terualla.vr tunc ex q;ia!itate difpofitionis.fi
debito officii, &: iicnulla debebatur remune-.-.
erit prudens nonprarfumatur faa , quando
ratio,& in hoc maxima prodigalitasdercgihabcbarfurorem,allegar pariter Durand.de 10 tur:nam cois eft opinio, vr qui ex debiro of
arte teft2ndi,qui loquitur in hiriofo habente
ficii inferuierint nullam haber adionem ad
dilucida interualla,alid> dicit non valere, c
remunerarionem pcrendam. Hinc eius,quodl
quJrcfterurad pias caulas, & Mantica qu
darum illis fuenr ex caufa remuneration!* .
ipfi allegant deciefturis.proponitquftionon debetur euiio , quia non ex ufa fer-.
nem in furiofo habenre dilucida inrcrualla ;
uiriorum onerofa , fed ex liberalirate dice-,
& in argumentum adducit decif. lo. Andr. S
cur concefla , & ica iudicacum pi unes , de* .
quo

Conflium
quo per me in trafl.de poteftat.Proreg. in-.
tir.de traflis nu.24.vbi latifsim authoritatc Bald. Salyc. Paul.de Caftr.laf Dec. Ripar,
Loffr.& aliorum, & func adduflz decifiones
IX alias in confmilibus faflx , & ad cognofcdum quem furiofum,feu dementem, & non_.
" di ipoiuifTt ,pront vir prudens arguicur quan
Ho hzredis propinquosqui non func indigni
alios non infhruit hzredes > vel in 1_
bencficium fanam fecerit difpofitionem_,,
dium eft foiemne Iaf.ind.c0nf.i4i. num.7,
vol. 4. & iura roc, & taota tradiderunr, no
quis remancar inrcftatus, & quomodo odibilis eft prohibitio faionis teflamentbqu.
liberis hominibus nulio modo interdici de
bet, & videmus nunc Prineipem deperfonis
cius familix nullam tenuifle rationem , vt
erat quond- Comes Saponaria: infimu! cum
quatuor fi!ijs,ac Archiepifcopus cius frater
. c in his,vt feceruut antiqui eius progenitor
resdomus perpetan debebat,& infuper
nullam fecifte hzredis inftitutionem, & quo
! '. adhocinteftatumdecefsiiTe,ergovbieftpru
denti a,nil reliquit coniunis fuz familiz,&
legitimis fuccefloribus, quia feruitores, qui
circumftabanc ipfius voluntatis erant ven
Domini, adhoc ipfum non inclinauerunt , &
3
dum perfuafus de hoc non fuit, folicitaCus tanquam non fanz mentis non fecit,
cogitauit , vt fe etiam confiderata qualitate difpofitionis necefsitate domus, & quan
ti ta te, dt qua difponere voluit,dicere debemus prodigum vndiq, iudicandum,& difpo" fitionem faam nullius momenti efle .

Contra diipofitionem fada

per llluftrifs. Ducem Sa;

i Petri,li llluftrifs.
. Principis Bifiniani
c pro conuentis
in cauiL-> .
SVMMA%.rV M.

1 Filius familias potefi donare, inter vaos > fi

cus vero cau/a mortis,ficut nee teari,nee
todicitlari , etiam de peculio aduentitio .
2 ^Donatio omnium bonorum faifa
per/on , prefumitur in fraudem legitim
fuccefforts .
% Probtbitus dijponere in morte fi prop mor$
tern donat tnter vims , prafumitur iru
*
fraudem.

CXLIX

797

4 Tttulus afls fa&i non mutt eiuspropriant

naturam, rfubfiantiam.
5 Veritas in contrahbus attenditur potius,
quamfcriptura, .
6 Minor reiiituitur aduerfus donationem .
7 Text.tn au th. fact'amenta puberum babet lo
cum in donationefecundum magis comma
opinionetn,& ibi vide iimttationes,^
quid infiliofamitias donante bona ptre
ipfi donata ipfo ptrefuperfitte .
S Glaufula defiylo Ttytariorum non alterant
prtncipalem dijpqfitionem, vtfunt claujit1 ad vendendum,donandum, &c.
9 Donatio omnium bonorum prafentium ,
\ - futurorum non valet*ficus verofiprafen
tium tantum, quodfallttfi quis dipofuerit de omnibus bonis prafintibus conjiitutis in mortis articulo; ita quod nonpotrat
verifimiliter de nouo acquirere.
10 'Paterfuceeditfilio in boms refutatis iurt^
reuerfionis titulo tarnen hereditario.
1 1 Prodigus, retinetfilies in fotfiat . .
1 2 FilitufamUiaspot(ft ek mil aufa donart i
&cfilms magni Dottni,quod tntelligitur cum ludias decreto pracdente auf*
eognitione.
1 3 Films pote donare matri, quandoilla non
babet.vndefealat,& intelligitur etiam-*
de donatione ,que non /it in excejfu. 3'
1 4 Supplicatiotfiu memoriaJe datumfub nomi*;
ne Ttty non probat Tttiumfitpplicajffe .
1J Subreptio eius y quod alias quis non fuiffet,
concejfurus y vei difficilius annullat gratiatn, .
; .
16 Affenfus non extendtur ad incogitata.
17 Affenfus petits propter duo fi'Mjx re>on~
det advnum,nontxtendttur ad aliud', r
JMf.2}.
18 Afftnfus fuper contractu reuocato nullius e
momenti, etiam quod pofteafit reuocato-* ;
reuocatio.
1 9 Affenfusfine contractu nil operatur.
20 Tempusfuturum non comprebendit pratt*
rttum defui propriafignificatione
21 Affenfus fuper venditioni facienda non extenditur adfalum .
"
Ii In dubio non debemus recedere proprieta
te ve'rborum.
24 Rex ffenttendo alienaticni rei bi dawlut
etiamfcienter minimifibi praiudicat.
2 Affenfus intelligttur,prout ius intelligit.
26 Regula text, in I. multum interefi Q.fiquis
alter,velfibi procedit etiam inJeudis.
27 AJfenfus,alUq. fcriptur* , qua annotari dtbent in Itbro Secretary,vel in regiftro Ri
gid Cancellarit? , fi in Hits non repertuntur y probatio refult.it y quod minime fini
fa3. t*,
Xxx, i
Interdi

798

Ioanns Francifci de Ponte

8 Intcrdi&io bonorum pperatur , utprodigut

non babeat amplius mtegram perfinam^t
ne pojjitJpeiem alt am alttnationis fa*
eere-> >
99 Prodigut , cut bonis efi interdilum% dicieur
ipfo tureflart fub curatore legali, qui in'
telligetur proximior agnatus, donee ludiee ex caufis > de alio curatore proutdea*
tur,& bie dicetur curator datittuu
JO Confirmatiofinon habet eonfirmabile nihil
operatur.
ji Confirmtio eius , quod e ipfo iure nullum ,
importt nouam difpofitionem.
$ Factum falfi procuratoris in Audientia^,
Prineipis non conualefcit per ratification
nem,necfaumfalfi Nunty.
j) Probibito vno, cenfentur probibita omnitu,
:per quaperuenitur ad illud.
ARGVMENTVM.

\
,

Filiusftmilias maxime minor , quando, & quomodo quantum , V cui poteft

donaren .
CONSIUVM CL.

UuRrifsimus quondam Dux

S.Pctri filius Principis Bifiniani , ill jusque donacarius
Ducatusprxdii S. Petri , 4
Comitatus Clarimontis
exiftens iam fliusfamilias
Jn puteltacc pa tris , in minori state con*
ft:tur us; dum in extremis ageret , arque do
vita defperatus reperiretur, qa* certo modo
fecerit donationem Principiflz matri ducatorf4o.mil. ac de omni eo , quod difponero
potuiflct, mandando, quod mater fummam
duc,2<?,mil.diftribueret inter fuos fmulos ,
& fmula?, qui, feu quz ipfi inferuiuerunt ,
ac in Jocis pijsjcuius dipofitionis vigoro ,
mater diftributionem przdidam fecit, pro
ne melius fibi vifum fuit, & nunc loci pij &
f>erfonat nominatz agunc pro fatisfadiono 5
egatorum,ex cuius difpofirionis qualitatet
& pariter ex temporis, quo fuit fada ; dum
animam ageret , & grauifsima morbo oppreifus eiTet: ,quod ver teftamentumifeu codicillum facer voluit,vel ialtem
donationem caufa moutis; dum difpofuitde <
onvubus bonis , difpofuic pro anima, &in_.
remunerationcm illorum, qui illi inferuiue
runt; fui tq; color quzfkus donationis inter 6
j viuos qua m fliusfamilias facer poteft ; fcusvei t ella men tum, aut odicillos, & fie
pariter p rohibieus eil donare caufa mortis

fine parris expreiTo confenfu,ad text.in l.qui

in poteftate,vbi glof.magiftr. ff.de teftamim
l.tam is
ff.de donat.cauf.morr.jnl.filiuffamilias $. pari autem ratione flf. dedonat
& hoc etiam procedit in peculio aduencitio
nonfolum in profeditio, dixit glof.in d.i. f
liusfamilias tf.fn.in glof.n.per rcxt.in l.fiiu
tf.filij autem familias . de bon. qua- liber.Sp
hzc eft regula, & communis omnium conclufio; excogitauerunt inquam modum, 26
colorem donationis inter viuos (mulat, Sc
in fraudem; fed ver fuit hzc vltima voluntas, & fimulatusfuit titulus donationis in
ter viuos , quam facer pofle fiumfamiliat
communis eft traditio ad text, in authen. ve
lic.matr.& au.in pnnc. de quo lat per Aymon. in conf. s 5 j. & in conf. 9Z. con Iii tutu
erat ihquam hic Dominus in mortis articu
lle de vita defperatus donat omnia, pro;
uidet eius famulis , & difponit pro anima.
grauifsimo morbo oppretfus , & fic ex quaHtate difpoiitionis,dum donat omnia bona
& ciundz perfonz,przfumitur in fraudem
legitimi fuccefloris ad text, in 1. Lutius $
omnesff. quz in fraud, cred. cum latiuscumulatis per Bart.in l.poft contradum ft. de
donat, & fic pariter attenta quatate tem
poris prop mortem , apparec voluie ver
facer vltimam voluntatem,vel Cal tem can
fa mortis donare,ad text.in J.fiti mez ema-T*
cipate,& ?gr,vbi Scribent.ft.folut.matrira
fuirq; imulatus titulus donationis inter vi
uos , qui attendi non debet , (i fubftantia difpofitionis importt vltimam volunta tem
vel donationem caufa mortis , ad text. in l.i
lnfulam ff deprzfcripe.verb.in I.fi vnaff.loct. & fortirer hocarguitur ex vltimis ver
bis huiusdifpofitionis, in quibus rogat pa*
trem abfentem , vt eius difpolitioni aflenfum prarftaret, quod eft proprium requifiturn donationis caufa mortis , quz cum hac
exprefta requifitione,& non aliter fliofamt
lias eft per mi ( ; fecus vero in donatione
inter viuos. quz abfque parris confenfu libe
r fieri poteft , & fi hic fuit modus , & color
quzfitus, atque fimulatus, fuccedic regula^
rubrica; C.plus valere,qud agitur, quam.
qud fimulat concipitur,vbi text.in I. i.dicit in contradibus,ret ventas potius,qum
fcriptura perfpici debet, vbi Salycet. & aiif
fummant , & notant, qud Veritas przualee
fcripturz, & fimulationi, erat hic Dominus
minor,indudus fuit,morte fatigatus ad ha
riifpofitionem faciendam.neiciens pnitus
& ignarus eius, qud faciebati & licet alte
foerit difputata quzftio , an minor > eflitua*
turaducrfus donationem iuratam : namu
abfque iuramento , & fine curatoris authoritate.

Conflium

CL.

799

rtate non adeft dubitatio , ve detar relituSed fi hic Dominus donauic omnia ipfius
tio,de quo in 1. 1 .. fi aducrf.donat. vbi glof. 9 bona.licet feiam alias hanc donationem va & Scribent.tamen quando adeft iurament,
lere.quando non funt donata etiam futura ;
fuit hoc altercatum exreg.text. in anth. fatamen quando fit talis donatio in mortis arcrarnenta puberum C.fi aduerfvend. & maticulo,temporequo certum eit.vel faltem_f
gis communis opinio eft auth. illam habere
verifimile,quod non poteft amplius quis aceti.-: m locum in donatione,licc maxime auquirere ; tune non valet, quia habetur* ft
thoritatis Dodor. contrarium tenuerint,*
effet omnium bonorum prstfentium.&fututamen loquendo fecundum communem inrorum,quam Dotor.dicunt efie nullam iru.
l.ftipulatio hoc modo concepta ff.de verbor.
fraferiprs dantur limitaciones: prirra.fi mi
nor ignort , quae donat ; fecunda > quando
oblig & in l.fin.C.depad. hanc igitur limivolebac donare modicum,& donat plus;certatior.em ad conclufionem, qud valcat do*
natio bonorum omnium prxfentium, tradic
tia, quando hon erat cerrusde valore eius >
qud donabat j quarta, quando vltra dimiClaud. Say fell. in l.fin.C.depad. nu. 19. quia
diam bonorum ipfius , quinta, quando videtur facta fecundum eum talis donatio
fumicnr dolus partis, quo fuerit minor induin fraudem legitimi fuccefloris, & earn feRus ad dondutrii qua latius congerit Surd.
quitur,& dfendit Cagnol.in ead.l.fin. num.
'
1h con f. 4 6. nu. 1 2.& fequ. i .vol. quae omnia.*
z6.cumq; Dux aliud non habebat , qum__
hie concurrunr quid enim fciuit Dux minor 10 feuda donata patre in quibus iure reuergrauiffimo morbo oppreftus , Sc iam morifionis, titulo tamen harreditario fucedere*
debebat idem Prince ps parer , qui illa filio
bundus eius>quod donabat, & fe periunctori fererunt) vt donaret fummam ducar.40.
per prius donauerar,eu refutauerat, fecun
mil. & demum fubinuoluct o verborum podum communem theoricam Andr.incap.i.fuerr>nt,quod donauerat omne, & torum_i ,
. fed & res ante nu. 10. per quos fat inueft.
quod difponere poterat,non certus de valo
& in cap. 1. de nac.fucc.feud.num.j.Ann.in.
re,& ficdVnac, non folum vltra dimidiam_
repet.cap. 1 .de vaffalldecrep.xtat. nu. 350.
boncrum.fcd omnia bona, pro quo videatur
facit decifionem tertiam D.de Franch.& la
1
follemneconf.Ann. patris 7j. vbirefertdetius per mein trr.6t.de poteft. Proreg. in tic.
*
cifum fuiflc per Sac.Cf. exilente Commifde refut.fcud.in princ. ergo hanc difpofitioii
fario D.Marin.Frecc. nullam fuif donatio
nem omnium bonorum in fraudem patris
uccetToris iudicandum eft faam fuiffe, Sc
nem filiofamilias faam inter viuos abfq;
patris confenfu bonorum ab ipfo patre dofuccefliu nullius effe moment! j durum.
enim , & abonum videri debe t, vt filius mi-
natorum, licet ipfe contrarium confuluerir
.
& dicit potuifie effe rationem,quia Sac.Cf. 1 1 nor in poteftate patris confii tutus, qui non
habuit fufpeam donationem faam iuex eo,qut>d pacer fuerit prodigus,propterea
non erat in eius poteftate , & ob id iura vouene viro verfuto exclufo patre , in qua do
natione dicit Ann. quod aderat claufula ad
luerunt , qud in contraibus fitijfamilias
loco patris interueniat Iudex, ve inter ceste
8 donandum, vendendum, &c. funtenim hx
claufulae de flylo Notariorum , qua; non al
ros notanter per Bald, in l.fi furiofi nu. 1. C;
de nupr.dico inquam,quod abonum, & du
terant principalem difpofitionem,ad text.in
clem. I. dc prab. vt in proprio cau confu
rum videtur , fatisq; ingratum reputari de
bet, & vt patre exiftente , & qui quicquid'fi
nit Dec.& eft communiste quo late per me
lius habebac, ille ipfi donauerat , ac ciebae
in trad, de poteilac. Proreg. in tit. derefuc.
1
feud.jT.i i.num.ie. & feq.& incohf.meo J7.
filius , qud pater in necefitate erat eonftiu. 49. cum feq. Stabat igitur hie Dominus
tutus i eiusq; domus innumeris debitis oneid manibus feruitoruro iagacium,& qui trarata,& idem Dux paucis annis retro litem.*
inftituit contra patrem , petendo III eife_#
ebbant de illorutn intereiTe,aderant Doores& ali) verfuti qui circuebant illius perdandum curatorem, vc bona conferuarentur
in familia , Sc ne dilapidarentur > & fic obtifonam.r aduerratur ad vnum maxim connuitjvc infra fuo loco dicetur,durus inquam
fidtracionis, qud in tantum prop mortem
i fie Dominus tendebat per momenta , qud
fermo cri t,vt admittatur difpoficio filij con
1
rie in medio difpofitionis morte interruptus
tra patrem, perquam omnia bona ab illo ip
I
fnirfet,kd paucis verbis ilia confceretur,n
fi donata alienet,atque diffipec nulla patris
t
fuie facta diftributio inter certas perfonas
ac familiar ratione habita , qui filius, vt in_.
i
f locos pios, fed limpliciter omnia fuerunc
familia bona conferuarentur , cunis viri
bus hoc procurauitjob quod etiam infiieuie
macn donata cum poteftate diftribuendi ad
i
libit um, & fie paucis verbis donatio fuit ablitem tarn famigeracam contra omneseredicores > vigore fideicommiffi antiqui fami iluu, & hxc eft fumma Veritas.

8oo

Ioannis Francifci de Ponte

lise Sanfeuerine vetantis difpoitionem bo

norum omnium , & etiam fucceionem foeminar in b neficium mafeulorum , propter
conferuationem bonorum in familia; nefeiuit ver ilte Dominus, qu'd fecit minor prop rhoretm, infirm itate oppreifus , & fedutus , ve fe vndiq; dicendum eric de hac difpoficione nullam fore rationem habendam.
Exclus non eft opus tempus concerere- ,
qud ex iufta caufa filiusfamilias donaro
japoreft, &. iufta dicetur,quando donaemacri , & le pariter quando furnus in filio magni Domini, de quibus in ).filiusfamilias,vbi
glof.iti verb.iuftaratione ff de donac.nam-i
hoc intelligitur cum maxima caufa: Cogni
tionen propeerea debet nteruenire ludicis
3 decretum,& qud dicicur de iufta caufa donaridi matri,intelligetur, qudo mater alis
non habet, vnde fe alere , hic eft text, yfi Li,
/.fed nonnullos ff.de tutel.in l.fin. ff. de cu
rat, furiof.qui funt text.ad litcram, glof.in-i
l.tutorad vtilieacem rf.de admitiiftr.tut. iu
fta enim caufa operatur, interpon" tionem_
<kcreri,& fe intelligitur qud minor poteft
di iponere.vel filiusfamilias iufta tarnen cau
fa interveniente , qud erit in Cognitionen)
ludicis, vt notancer per Bald. in 1. fi furiofi in
fin. C.de nupt.glof. notab. quae loquitur in-.
Rege,eiusq, curatore in cap. grandi de fup
plend.neglig Praclat. in verb.hbera in fexto,
vna cum addicione,quam glofam fequuntur
ibi Door. videlicet Archid. Butr. Io.Andr.
Gemin.& Franch.& ibi lo.Andr.dicit, qud
intelligetur in parua donatione, non aueern
in enormi,& late D.de Franch.in decif.5 jj.
& fic.aut volumus fubftinere hanc donatioriem, quando titulus non effet fmulatus, q.a
cx iufta caufa & tunc quia erat minor , rcquirebatur caufa; cognitio, & confequenter
decretum Iudicis,aut ver quia filius magni
Domini, & tunc quia minor , & nun
donationem facer poteft, fed quae non fie in
excelu, fecundum gloI.& Doctor. in a. cap.
grandi,& pariter ludicis decretum requirebatur , & tandem Ii vult donatio iuftificari >
quia adeft iuramencum,& fatis ad hoc fupra
fuicrefponfum,& rurfus fi Dux fuit feductus, fuit deceptus, donauit omnia, nefciuic
quid fecit , & titulus donationis inter viuos
fuie Mmulatus,& donauit abfque pain's confeniu bona libi i parre donata , ex his omni
bus apparet donationem prarfacam nullam
habere firmicatem>& demon Dratum eft hoc
Sac. Conf. alis decidilfe in proprijs cermi
nis>vtrefert Ann.in d.alleg 53.
Sed altius exordiendo dicimus Ducern>
S.Petri nihil habuifle in bonis, & Principem
tius pacrem non funic eius lu t cdem,a con

fequenrer inanis eft lis.de qu tradamus, 8t

dumomriis conatus confifttc in refutatiorie
faaei per patreminanno 1581. Ducatut
S. Petri , ac Comitatus Clarimoncis , haae
donationem dicimus nullam dupbei ex canfa .-prima, Princeps prohibitus erat donar*
cum claufula irritantes , & fecunda , quia_
donatio, feu refutado pra-dicta non fuit regiftrata in Regia Camera infra dies quinde*
cim feruaca forma Regis Pragmtica; , quae
ex defeu regiltrar ionis , refutaciones ^
ns annullat.ac fi faa: non fuiflent.
Qo ad primum apparet , qud Princeps
per Regias prouifiones I!lu(tnffimorum_
Proregum,& Collateralis Confilij,qusr incipiunc ab anno r j 74.tpore Cardinatis Gran
Velar, & confirmarse in anno 1579. tempore
Marchionis de Mondefciar,& iterum in an
no i J 81 .tempore D.Ioannis de Zunica,& ia
anno 158z. prohibitus fuit P< inceps donare
cum claufula irritantes , & in eodem. anno reuocancur etiam donationesin prcerieuni
fad*, non folum infucurum facienda:, inhaj
bilitando penicus perfonam Pnncipis;fuitq^'
mandacum , qud apponacur in valuis Tri*
bunalium, vt omnibus innoefcac, vc iarrLy
fuie exequucom,& quia non (bium donacio
nes , fed quicunque contractus prohibeban*
tur; propterea dum Princeps in anno 1 j 78,
quandam permucacionem bonorum feceri
cumquodam Antonio.de Noueliisetia.n_ai ':'
cum Regio a fen fu , candem in anno 158;.
mediante fententia Sac. Conf. fuit prardi
permutatio annulla ta , & d'eitur in fpecic*
inea ftantibus ordinibus prohibieiuis, ne-
Princeps contrahere aliquo modo poffec
Cum igitur refutaeio pra:dia fume fa
a in anno 1 5 8 1 & fic poft ordines prohib .
tiuos : fequicur propeerea , qud nullius eil
momenci .
Augecur motiuum ex reuocariorte per
Principem faa in anno 1 58 j. omnium , 6c,
quarumcunque alienacionum per ipfum faarum,& ex hoc iuftificatur fecunda oppofiio , qud quando Princeps donare potuif
fet, non fuit donatio in Regia Camera regftrata,& fuccefiu reddicur penicus nulla_*
vigore regi Pragmaticar,potuitq; Princeps
reuocare,licec cu tempore crac ipfiincercum bonis, & fucceffiu fub curacione legi
timo confiicuco,vc infra dicemuc: nam prodigus poteft contractus fibi vtilesfacere,ae
poteft acquirere,non autem alienare fecun
dum regulam cexc. in 1. is cui bonis de verb,
oblig.vbi Scrib.communicer.
Ex aduerfo prartendicur adefle Regiam_
difpenfationem , & przfencatur quoddaou*
memoriale porrcum fub nomine Princi*
pi*/1

Conilium
tos'n anno ij8i.ftrmaeum per Proregtem
ferricanum eantum,in quo memoriaii firaf
ierrio dcnactonis,vc fupra fadar,quodq; non
erat regiftrata in Reg. Cam.Summ. infra tpus debicum, & petitur, qud donatio confrrmecur non obftancibus ordinibus , & inRegia Camera regiftretur , non obftanto
Japiu cemporis,& fubfequicur decrecatio fir
mata per praedidum Proregentem caneum
in forma fequenti.
Liceatt"jt regifirtto, non obantt^
rs
apfu temporis citr* prdiudicium tu
rtum par tium .
= Et in hoc confiait omnis defenfio, aduerlbs>qux valide replicarur, & dieimus dedifpenfatione hac nullam habendam efle rationem_ .
.- Primo, quia non eft probatum Principem
fupplicaffe,nectale memoriale dedi(e,& no
14-credicur fimplici affercioni, vt in indiuiduo
in propria materia Ooctor.cradidercquos
recenfec D.Frecc.in i.lib.fubfeud. a^quarft.
i fol. mihi 2.& fie refert per Sac.Conf.iudi>
cat um ; poflent enim fecundum Frece, mul
ta? fieri fraudes, & quis fpoliari proprijs bot
eis,infcis,& ignorans,e magis,quiavt difium eft Princeps omnes eonrraus,& alieI , aciones faas reuocauerat in anno 158J.
ergo non eft verifimile fupplicaffe pro con'
firmatione in anno 1586.
. Secundo, fi vlcra prohibiciones,& defedus
regiftrationis adeft pra?dida reuocatio in
termedia ; perquam pariter annullatat iunt
: ' alienaciones fadae,quia contra ordines pr t
didos requirentes: expreflum aTenfum Regium, & quia refutationon-erat regiftrata,
de qua reuocatione , & annullatione nulla.*
e.fl faa mentio in afferta fupplicatione difpenfacionis, & rurfus prarcedebac etiam re, .Mocado exprefs fada per Proregem, Col
?
laterale Conilium in anno 1 ^8i.omnium_
donationum fadarum per Principem , do
qua pariter nulla eft fada mentio : ergo diipenfacio fubrcptitia,quia vel non fuiffet I Ij cefla, vel difficilius, quod (ufficic ad fubreptionem inducendam, & ad annullationcm_>
!
referipri , ad text, in cap. fuper Uteris , vbi

S:ribc.communicer,extrade rfcript.aliud
enim eft dipenfare donationi facienda- , feu
donation! fadar , in quo funt ordines prohi
bitum , & aliud eft reuocare prouifiones fa
das annullatmas , donationum fadarum in
prjttericum,de quibus, vt dictum eft, nulla_,
I %6 facta mentio, & nihil fuppcatum, & ad in
cgiratadicic fap farpius Andr. aflVnfus no
j
extenditur ad text.in l.qui com tut>>ribus if.
\
de tranfad Sc Ii affenfus p: citur ad duo , &
.
Rvx refpondec ad vnum , non extenditur ad

CL.

801

17 aliud, de quolatius per eum in cap. 1. qui

fuccef tenea.crgo quanto magis fi hic ffen
fus non fuit petitus 1 nifi ad difpenfationem
ordinum prohibentium donatione ; non aufem ad prouifiooes fadas donationum fa
darum, ob quod non vid.eo,quomodo poceft
dari vajidum refponfum. .
Tertio, fi refuraeio fecundum ordines requirebat Regis affenfum , fi erat annullara_.
per Pragmaticam ex defedu regiftrationis,
IS fi denique eratreuocata: fequitur, quod Tu
rnus in communi conclufione Andr. & om
nium Rgnier larum, qud 'affenfus impecratus fuper concradu reuocaro nullius eft mo*
me/i ti, cum affenfus non fit adus de per ft*
ftans,fed requirit confirmabile,quo non exiftente nihil operacur,ita Andr.in cap. impe
rialem, cuius conclufionem reaffumic ibi Ca
pyc.carc.37.verf.quarto noto,im voluere
Dodor.-qud fi fueric reuocata reuocatio ,
minime affenfus prsftitus iuuet, & icadecifum contra Afflid. vt per D. Frece, in 2. b.
in 28.limit.ad conftitut.conftitutionem diu.
19 mem. & fi contradus eft reuocatus , affen
fus fine concradu nihil operatur , idem An
dr. vbi fupra nu. ij col. 4. in fin. in meo conf.
j. 49. late per me in trad.de poceft. Proreg. t
in tic.de refuc.feud. .11.
Quarto, dicitur in decreta tione pradida,
ao(liceat) qud eft cempusfuturutn,& in ma
teria ftrida,& rigorofa,de fui propria fignificatione futurum non comprehendic prarteritum,qu latius exharac Camer.omnin
vidcdus,quem omnes cumult in repeccap.
imperialem cart, mihi 14. & propre indifpenfatione loquuneur Oodor.de quo per
21 Freccin d. Hb. 2. q. 1 1. & fic determinant,^
affenfus impetratus fuper vendicionefacieda, non extenditur ad fadam, & ira indicatum,&idem Iaf.inl. quo minus de flum. qui
diputauit arriculum;an conceflio molendini faciendi extendatur ad fadum,ipfe inqui
limitauit in difpenfatiane , & in odiofis , vc
nullo modofueurum extendatur ad Prteri
tum, vc ibi per eum nu. 1 1. adeft deeif. Afflic.
12 J15.& idem Andr.in cap. imperialem ante
nu.6. reddic racionem,quia in dubio recedere non debemus propricrate verborum_- \
nifi conftet de contraria menee, allcgat text,
in l.i./.igttur in re dubia fF.de exeicir.& in
l.non alicer fF.de leg. 3. & Moder. Addent.adAndr.latius ibi,& text.in l.verbum erit de^
verb.fgn.dict,qud ex volntate Scribtis
incerpetrdum erit;ergo non de fui propria-,
fignificatione , & in affenfu dacofupcr alienatione facienda eft communis regida Andr.
& fie decifum , qud non exttndaiui ad fa. dinrr,vt ex fupra dedu dis.

Io.Francici de Ponte
futurum.vc liceat in futurum facere,talice#
Si ergo deerecatio eft per verbum futuri
qud
potuit,nolutt, fcilicet faciendo nouaia
temporis , dum traat de difpenfatione, &
refutationem,&
qud voluit adimplerc non)
dicit ( liceat ) ergo de refutatione facienda
valuit
,
videlicet
confii mandi refutationem
in futurum . & noluit difpenfare refucationi
faam,
vt
fie
nil
dicacur
actum, ad text. in I.
faa:, tanquam contra ordines, & in conri6
multum
intcrefl
C.fiquis
alteri,vel fibi,
ptum ipforum : nam dum umus in afu fa*
in
propria
materia
dixit
proceder
in feudit
eendo profpicit Rex caufas,& iuftas racio
Andr.in d. cap. imperialem nu. 16. vnde nod
nes diTpoficionis futura:, fumus in rigorofis *
folum non poreftcomprehendi hicprxceri& in prohibit is, & fie tamus fub regula, q
tum, fed eft pcenitus denegatum racione, do
non recedatur propriecate verborum : vnqua fupra.
de cum Princeps poftea non feceritrefutaQuinto,prohbiriones,vt didum eft,erant
tioncm: fequirur propcerea,qiiod non exteProregis,ac Collateralis Confiltj, & fpccifi
ditur difpenfatio ad refutationem per prius
c per eas ftatutum eft,vt donationes :
faam; ad duo enim difpenfatio requirebafirent abfque expreTo Proregis confenfu, Sc
tur, videbcc addifpenfarinem , quatenus
fie cum Collaterali Coufilio iuxta ordines a
contrautum eracordinibus prohibentibus
cumq; traetur de difpenfatione, & difpea
donationes abfque fpecifico aTenfu Proregis.S ad difpenfationem regiflrationis non
fatione duplici, fcilicet Pragmtica? regiftra
tionis refutationum in Regia Camera. & di*
faat in tempore, & quo ad hoc dici tur,quod '
fpenfationis contrauentionis ordinum Col
fiat non obftante lapfu temporis , quo ver
lateralis , ac inlimul conualidationis attt
ad aliud, noluit difpenfare , quia contrauenper e Idem ordines,& per eandem Pragmacumordinibus , & propterea dixit ( liceat).
cicam annullati ; ergo quomodo vnus noru
feil ice t in futurum,quia fe ordines diabt,
Regens,fed Proregens tantum potuit difpc' videbct , qud poffet donare cum expreTo
fationem fi m.ire,ii Prorex principaliter, 6
3 confenfu Proregis , & quando propter duo
demum omnes Regentes firmare debene
prohibita petit 10 affenfus , (i conceditur in_.
maxime prouifiones huiui quaticacts , qua
, vno.non extenditur ad aliud, illud quoquo modo comprehenditur,cum n fir, quid
domi faa fuit, & uecepeus mandaci Scriannexum, vnumdependensabalio, deba Proregens Berricarus , tanquam nonitef
affumptus, & non pi acheus in negotijs Re
cif.cl Andr.particularis in cap. i. qui fucc.
tenean.col.4.verf.confenfus huius Titij: pogiar Cancellaric, qui pro interim omciunu*
exeictbar,Prorcx tunc gubeniabat, aderane
terac enim fieri regiflratio refutationis ca
alij Regentes , vr elt notorium , & quando
lis, qualis erar,nec cognofcitur,dumrefucationes rgiftrantur , fi llar fine , aut non lint
omnes lunrpr*fentes,omnes inquam firma*
validar fedeantum actenditur , fi reg lirado ?7 rc debent, & fi hoc effet Uttum in Collate
rali Confilio caufa cognita, reperirerur iiu*
illarum eft in tempore , quo ver ad validitatcm,vel inualiditatcm, hoc nihil pertinet
libro notamentorum Regij Secretan) qud
cum non reperiatur , diccndum eric minime
4 ad regi(trationem:hinc Andr.in d. cap. im
efle
factum per Collatrale, ad text, in 1. ti
perialem nu. 16. communiter fequutus tradit,qud Rex aflentiendo alination]' rei fibi
de textores rF.de leg.i. & fucceifiu prartenfa difpenfatio nullius efi momenti,(iantibus
deuolut ctjam le. enter fibi non priudicac,
quia dum affentit, nihil de neuo facer inte
ordinibus , qud minime vnus Regens domi
rfiled afentire fimplicicer, nihil de fuo popoffic calia expedir, vel folus firmare.
Sexto, qud ponic gladium adradicem_e
nendo,aut dando.aut inaliquo fibi prxiudiaduertatur,qud fi Princpi erat bonis iacando,& fe fi contraus erat nul!us,autreuocatus, nihil fecit Rex, nil cognouir,& pro
terdium,vc lupra e demonftracum,& ppterea loquitur in futurum, non in prarterinitus inhabiltala eius perlona, atque putu:n,& in hoc, vr dixi noluic Rex difpenfare
blicatum , cciam in valuis Tribunalium , ac
prohibitum , qud nemo cum ipfo contra
in peenam co'ntemptus,quia contra ordines
mandantes, vt donation- s facienda: valct ,
herepoflet , & annullatarcmnes donationes
faar,& in futurum facienda?, iuxta tradita
quatenus fiant ci m expreffo Regis confenfu,& fie non dixit confirma mus,non obftanper Bartcl.& Scribenr. communiter in d.i. is
cui bonis. & tandem ex eifdem caulis prodi
tibus ordinibus,nec dixit vahdamus, fedre$ fpondit tantum per verbum !iceat,quodingalkatis ad inOantiam filij , fuit dacus ills
celligetur,prout iuris erat ad text, in l.fi cut
curator per Collatrale Confilium , nunc
ff.de cruit.& fe feruara forma ordinum_: ,
arguo fie.
qui permittunc donationes cum interuenRfutt io faa , quia contra ordines , 8e
twne aifcnfusjdc ment refpondic pec vetb
quia non regiftrata m Regia Camera , crac
iam

Confilium
lam nulla, & habebarur pro non faa, quod
pore ft importare effeum conualidacionis ,
fecundvm partem eft] prxtenfa difpenfatio
faa ad fupplicatJonem Principis, perquam
Princeps bonis interdius , 8c inhabilitacus
ad donandum vente cum fua fupplicatione>
avd producendum icerum inerte refutations
fa am & c ad transferendum dominium ,
ad alienandum , & de nouo refurandum , &
hoc eft iuris indubitati, fi refutatioerat annullata, & fe dominium nunquam abfeeffe8 rat i Principe, fed fie eft,qud hoc tempore
erat inhabilitaros, erat vetica donatio, i efutatio , & omnis alius aus , St non amplius
habebac integram perfonam, quern efteftum
lexfaciebac etiam abfque alio hominis mi
ni ft erio.ad text. in I. is cui bonis ff. de verb.
%f oblig.vbi Scribent.ccmmunirer,in tantum,
quod ftarim , quod alicui eft bonis interdium , dicitur ipfo iure flare fub curatory
legali: nam lex Oatuit prodigo i lege fiatim
datum effe curatorem proximiorcm aguatum , donecludcx aliter prouideat , & ille>
erit curator datiuus, hic ver legal is, feu legkimus,allegacur communiter text. in tf.furiofi, inflit.de curat, qui eft rexr.indiuidualis
lnnoc. in cap. grandi in fln.de fupplend. neglig.Pra-lar.Paul.de Caftr.in d.l.is cui bonis
nu. 7 .vbi Roman, propc num. i j.igitur non
potuit fupplicare maxime fine curators
jo quia fupplicando alienabat, & fuccefliu fi
nulla eft fupplicatio, non pote A dari conrmatio,necdifpenratio,'Cum non habear, vbi
Agar pedes dicit Bald, in 1. falfus C. de furt.
oporrebat cnim interuenire curatorem ad
legirimandum aum,& habita plena ctgnitione adhiberi ludicts decrerum cuius loco
erat Prorex,atqur Collatrale Confilir m_ ;
Princeps ergo inhabilitar us , cui erat bonis
inrerdinm,pr*fupponitur ilium fblum fup
plica ife,* perquam fupplicacionem vule conualidare contraum nullum ,qui i confirJi matione fun; it rc bur : nam quando confirmarur aliquid, qud eft ipfo iure nullum.< ,
tunc intelligiturdare , ad text, in 1. adoptio
non iure faa if. de adopt. Barr, in I. moro
maiorum cum cacreris Ciuiliftis ff.de iurifd.
omn. iud. per Canoniftas in cap. i. & . do
confirm, vtil. vel inutil, q, ex fupplicationeinducatur alitnatio,& donatio ei om
ni iure prohibita , ergo fupplicatio nulla ex
inhabilirate perfonz , etfi non adeft fuppli31 catio, deficit difpenfatio, ficut dicimus, qcf
factum per falfum Procuratorem in audien
cia Principis non conualefcit per rarifica*
tioncrt , & faum fali Nuntij , quia contirtatio non eft aus de per fe ftans , & dici tur-coufii matio,quafi cum alio firmacio>qw$

CL.

805

omnia difcurrit fubrilis Balff.in toco allegato.quac funt propria in difpenfatione, qua; fi
non reperit difpfabile,non habet fuperquo
fe firmaret.quia non entis nulla; funr partes,
ad text, in 1. decern ffde verbor oblig. nun-,
enim voluit Prorex moruproprio conualidarehoc ftum nullum, fed prarcedento
fupplicatione ad inftantiam partis.qu fup*
plicario fi deficit, fi eft nulla, fi qui fupplicauit eft inhabilitatus ad fupplicandum,quia_
bonis interdi,& fub curatore,fi eft aus
qui importt donationem, & diftraionem
Ducatus , & Comitatus vetiti prodigo , qui
ad fupplicandum,tanquam fub curatore , &
bonis incerdium non habet integram perfonam; ergo fupplicatio nulla , & fucceuui
deficit difpenfatio conceda fuper fupplica33 tionead inftantiam Principis inhabilitad
ad omnem aum faciendum, per quern perueniretur ad diftraionem ,ad text. in (.ora
tio de fponf.& in 1.2. ff. de iurifd. omn. iudic.
cum concord. & difpenfatio fuper fupplica
tione inrelligitur , quatenus habuiffet inte
gram perfonam , vel ilia reprarfentata effec
perperfonam legititnam , qu* fupplicare**
potuiffec ; ex quibus omnibus arbitror iudicandum efle in fauorem conuentorum , adda tur , qud omnia bona funr occupt* per
creditores , Ducatus S. Petri deuolutus ce
ad Regiam Curiam, ob lineam finitam Co
mitatus larimontis ad inftantiam credicoram venditus.vnacum alijs bonis, quicquid
remane t eft ex tranfaione, & conuentione
inita cum Comit Saponaria* , qui ex iuribus fuis vigore fdeicommifll prxtendebac
omnia feudalia ad pinna fpeare ; ex quo
creditores veniebanc in magna parte exclufi,cum bona allodialia non fufficicbant , er
go omni iure conuencidcbcnt abhac moleftia abfolui .

Pro facro Monafterio Certofae Milanenfis .

S V M M A R l V M,
i Probemium dclart men tern ,& intent/-, .
i Fundo legato,proprietas legata intelligitur.
3 DonatiofaBa,vt quis ex ta vtatur, rfruatur, intelligitur importare vfumfruclumt
& proprietatem.
4 Verbum dare importt tranfiationem dornt
nijy*y etiam aonatiouem .
j Vtrbum fidum,'.uxta, vel prent reht ad
,,< quo to/latlimitatt& modifie*
6 Uai-

8o4

Ioannis Francifci de Ponte

S Claufula exequutiua non alteran t principa

lern dijpotionem.
7 Claufula exequutiua recipiunt interprtra*
tionem verbis antecedentibus in difpofiS Corregi non prafumitur in continenti , &
debetfieri interpetratio,quodfe concord.it,
& nonfe corrigat.
9 Repetitio verborurn dclart firmitatem intentionis .
I o Conceffo vnojntelliguntur concejfa omnia~*
' , necejfaria, per quaperuenitur ad illud.
II Claufula conituti , & pracarif importt
tranfiationem dominij.
I Stipulatione Notary precedente caufa habili>acquiritur poJJeo>- dominium^ ibi
quid ante ratificationem.
% I Verbum habere de propriafignifiatione ad
dominium refertur , &inpropriad poffejfionem.
14. Sonis reliSlis ad gaudimentum, intelligitur
concejfa proprietas .
[if Verbum de cater0, aquipellet diciiont dein- ceps .
6 Verbum deinceps idem importt , quod bint
in antea ,fiu infuturum.
27 Probibitus bona alienare etiam quod eorum
vfitsfruelusfiterit reliclus intelligitur dominium eorum tranfiatus.
18 Exequutor ad difiribuendu bona inter panperes alienar non pote .

9 Legatisfruclibusfundi percipiendisfi.u pr~

jlandis ab alio.non intelligitur legata,
proprietas, vfusfrulus ,maxirnfi non
omnesfruclus ,fed certa pars illorum nlinquitur .
a o Vna parsferiptura deelarattir per aliam.
ai Lexfugit incertitudinem dommy.
4
22 Afls recipit declarattcnem ex antecedent^
bus , -fubfequentibus , & ab vtroquefimu iunlis.
a 3 Rigor, & ordo verborum cedit intentioni diJponentis ,
verba trahuntur ad intelielum, qui attendendus e .
4 Dominium non probatur ex poJfeffone,quan
do prtneipaiiter de illo traclatur* quod limitatur,vbs adtftflatutumtquod ex pojfeffione dominium prafumatur.
t$ Verba legis vltimarum voiuntatum,contraluum , & priuilegiorum recipiunt interpetrationem a confuetudinc , etiam contra
verbi proprijfignificatwnem , licet ex po
faio appareat. quod talis tnterpetratio non
fit bona.
Pojfeo interpetratiua non requirit longi
iemporis prafcriptionem.
7 offfio interpr etatur priuilegium .
-8 Interpetratio pjcripta dicitur efe text. legis.

ARG VMENTVM:
Donatio fata , vt quis ea vtatuf
ffuaturplenam proprietrem continet
maxime interuenientibus verbo dare, Se
habere , alijs verbis, & claufulis conftituti , & pra?carij,& de interpretation*
claufuiarum cxequutiuarura.
CONSILIVM CLI.
I re verba donationis poderantur luce clanusappa-.
rebit nullam habere porte-
probabilem dubitationem
caufam pro Monafterio,
ut iuftiflim in Tut fauorei
iudicatum fuit Rom, & Mediolani.
Tres ex donatione eliciuntur conclufio*
nes indubitatac.
, Primai quod Dux di fpofuit de bonis trafferendoomne illorum dominium.
Secunda.qud refpeu pauperum lmirauit diftributionem ad floreos 10. mil.aunuos , illcsq; voluit , vt manu Monafteri|
perciperent , & hanc annuam prar/iarionem
integraliter voluit efle paupenbus Mona
dillribuendam.
Tertia couclufio ehqud bona Monafte
riodonauit,iIliq; tranftulit pofleflionem , Se
dominium ad hoc vt primo Monafteriuai_#
srdificaretur ex fructibus ex i Iiis percipicndis,& demum eo conftructo ex eidem bonis
Monaflerium folueret,& diltribueret itbpauperes annuatim prxdios annuos flore*
nos 10.mil. integraliter.
Prima concluio efl indifputabilis, nanu
exprincipio>medio, & finediz donationis
apparet voluifl donare , proue donauit bo
norum proprietrem ad riaem.de quo fupra
& propterea ponderentur verba.
Dicitur in prohemio, ex quo mens, & in
tentio declara cur ad text, in I. fin. ff. de hzred.inHit.cum fuis concordantibus dicitur
inquam in prohemio, qud ordinatio,& Du
eis intentio fuir, quod de bonis ipfus fabri
ca ri debeat Monaikrium Cartuienfe , quo
fao,& ineo Priore cum >4.Monacis deputacis, Prior, & Monaci ipQ quolibet anno ce ;
neantur, & debeant diflribuere florenos io.
mil. pro anima ipius Ducis, videlicet primo
loco i pli us creditor ibu s, fladerinc. Secun
do verloco pauperibus,ira & talitcr,quodI
omni anno f integralis folutioprzdiorii
floren. 10.mil. per Prior,& fratres.fiue mo
acos, de quo rnt m reddere habeant pifw
copo Papienfi ad omnem illius requifu ionc.
Si

Confilium
Si ergo intentio Ducis declaratur fuiflb,
ceffe , vtde bonis fuis Monafterium con*
ftruarur,quo conftruo ex ipfis dcmum flo-

J
1

reni decern mille annui foluantur pauperibus,ergo difpoiuit de bonis, & confequenter
voluir fe priuare illorum dominio
Fortificatur', & redditur , argumentum-
indubitabile,ex verbis donarionis immedia
te fequentibus ,* dum dicitur , qud ad hoc *
vc Monafterium confirm tur ,& port ipfius
conftrtiionem fieri poflk diftributio florenorum decern mille in pauperes > facie puram, meram, fimplicem,& irreuocabilem__
donationem, dedicationem, & confignationem de infrafcripcis bonis propriecacibus *
& pofleffionibtis, &.c. Ergo fi donat bona_ ,
f donac ipforum proprietrem & poffeflionem , non poteft dubitari de dominij tranflatione, & abdicatione omnis iuris prxdii
Ducis irreuocabilicer.
Et ibi, quas quidem proprietres , poefiones, & bona donat dedicar , & affignat ,
ca mente , & intentione , vt ex ipfis pofsic
percepi fumma pridictorum florenorum_
decern mille , &c. Ita quod ad finem pradikx fumma; percipienda; donauit irreuocabiliter bona* ipforumq; proprie ta tern, & poffeflionem , ergo de tranflarione totalis do
minij irreuocabiliter,& in perpetuum non-,
eft ambigendum.
Declaratur fortius & clarius ex verbis
fubfequentibus ibi,quodq; intrata diorum
jjoo. florenorum cum intrata aliorum florenorum 4500. pro quibus habendis prarli batus Dominus in fimili forma tot pofleffio-

nes dedicare, & donare vult, quai fint annui

redditus , &c. Ergo declarauic , quod ad fi
nem exfolutionis florcnorum decern mille*
annuatim donauit tot bona,& confequenter
'
non poteft dubitari de tranflatione dominij

irreuocabilirer,& in perpetuum fundi enim

vocabulo impliciter prolato, proprietas fiI 9 gnificat ur, vnde legato fundo proprietas legata intelligicur l.filios ha-redes vbi Bartol.
mi. i. ff.de viufr.Ieg. fe Infula: nomine pro
prietas denoca tur,eaq; legata proprietas re
>
-ia cenfetur, qud latius exornar ex communi omnium conclufione, Menoch.de preumpr.lib.4.cap. 1 3 j.num.2.[quz in cafu.in-.
quo veramur, non admittunt difputationcm, i exprefla eft fafta donatio proprieraI
tis bonorum .
i
Port rem , vt vndique ha-e prima conclu*
fio reddatur indubitables, legantur verba_*
iubfequentia verfus finem donationis ibi, &
ex caufa , & mrito huius prarfentis cedicacionis , defignationis,& donationis Donni
ons Dux ceffit, & datum iuris feci t, & facie

CLL

8of

mihi Notario , quo fupra recipient! de om

nibus, & fingus iuribus , & ationibus rea*
libus, & perfonalibus, vtilibus,dire<is mixtis, hypothecarijs , & alijs quibufeunque.
& quas prarlibatus Dominus Dux habebat ,
& habe: in prxdiis bonis , & proprietatibus fuperius donatis , &c. & inde pra-dius
Dominus Dux me Notario nomine, quo fu
pra recipiente in ipfius locum pofuit, & cdftituit faciens, & conftituens me Notarium
quo fupra nomine Procuratorem , & Domi
num , vt in rem propnam , quiequid fupe
rius donata , dedicata , & deiignata prardi'
tus Dominus Dux nomine mei Notarij ,
quo fupra nomine reeipienris tenere , &
pofsidere, & quafi conftituit , & ibi trdendo , & animo tradendi mihi praedifto No
tario , quo fupra nomine reeipienti omne-#
dominium, omnemq; poffefsionem, quod&
quam prdius Dominus Dux habet in prf mifsis fuperius dedicatis, aflignatis , & do*
natisi&c.
Ex quibus verbis conclu fio prima remanet abfoluta , qud Dux difpoiuit de domi
nio bonorum irreuocabiliter , & in perpe
tuum nihil iuris fbi, fuisq, hxredibus referuans , vt exprefs etiam in principio dona
tionis dicitur ibi, vt exequutores ipfi cum_
depuratis ad fabricam anteditam , pofsint
fe firmos reddere , vnde fine obftaculo dios denarios fingulis annis habere , & percipere pofsint , remota tarn haredum fuorum , quam aliorum quorumcunque condi
cione donauit ijreuocabiliter bona*, &c. Ita
qud dicit donare bona ad finem , vt nee ipfe 5 nec eius hzredes in eis ius habeant , &
demum ex ipfis decern mille floreni implicentur in fabricam Monafterio, & fucceffiu diftribuantur in pauperes , ergo domi
nium omne,ac proprietas omnis tranflatum tranflata fecundum dotrinam communem Bartol. quar ex aduerfo etiam pott3 deratur,- fed errone in I.donationes jf.fpeciesnum.i. ff.de donat. in 1.4. num. 1. ff. do
alim.& cib. leg. reaffumit Natta in confil.
2 1 1. num. i7.volum 1. qud infra latius fundabitur .
Et ibi, qud fi antelatus Dominus vel eius primogenitus, & in eius dominio fuccedens contra cambium memoratarum poffefijonum,alias zquiualens darent poiTeflionibus ipfis arquiualtibus antea Notario pu
blico nomine quo fupra accipienti afligna
tis , & ben , & legitim acquifitis fuperius
defcriptis poffefliones donacas,dedicatas,&
affignatas , & etiam donandas, dedicandas
& afsignandat, vt fupra fitmentio reticeri
pofsit.
'
yy
Y-

8o6

Io.Francici de Ponte

Verbum dare importt tranflacionem domin ij,ad text.in l.vbi aueem Jf.fin. ff.de verbor.obligat.vbi art.& Scribent.communi4 ter,mcliQr texe.in f.ftc itaq; ioftit.de aftio.
qui text, deeruit ad anrecedemem ponde*
rationem.dum omnis iuris ft datio, non.,
folum importt dominij tranflacionem, fed
dona t ion e m, Imol. in l. Ti ci de verb, obligat.Salyc.ini. fi donatione nu.j.C.de collat.
lex. in I. cum quid nu. i . ff. fi cerc.pet.Capyc.dccif. 1 86. dicit, cj> contracambium da
ri debeat polTcffionum aeeipienti aflgnacis,
& legitime acquifitis.ergo in plena proprie
tre; alies non diceretur legitim acquifitum,& fi contracambium dari debet in pro
prieta tem adhoc.vt fit fquiualens,quia hoc
importt verbum dare: igitur donatio praecedens bonorem fuit in dominium.
x hac prima conclufione folid fundara
apparet vanam fuifle , vndiq; przeenfionem
fifei Curia; Mediolaneniis.
Secunda conclufio , qud limitata fit ditributio in pauperes ad fl renos io.mille*
eosq,- manu Mouafterij integralitcr percipiendos , noneget difputatione cum totum
inftrumentum donationis aliud noncontioeat .
Prim, in prohemio ibi Prior * & Monaci
ipfi quolibet anno teneantur,& debeant dt
ftribuere florenos 10. mil. pro anima ipfius
Ducis,& c. Primo in credi tores,fi aderinr,&
fecund in pauperes.
Item ibi,ica & ca!itcr,qud omni anno c
eftectu Hat integralis diftribueio przdiorum florenorum io.mil. per Priorem,& Fratres.fiue Monachos przfatos.
Item ibi, quas quidem proprietres , &c.
prxdiam fummam florenorum lo.mil.prdiorum pereipi poffic , indeq; diftribui, &
difpenfari fecundum antelatum Domini iuibm propofitum .
Item ibi.quodq; dia intrata florenorum
5500.&C. & aliorum florenorum 4500. conuertatur,& expdatur omni anno pro fabri
ca Monafterij>quo conflruo, Prior, & Mo
naci ipfi quolibet anno teneantur,&debeant
di ftribuere dios florenos 10. mil. pro ani
ma prdii Ducis,modo,& ordine videlicet
prim , in creditores , & fecund, in paupe
res, &c.
Item ibi,tta & taliter.quod omni anno c
effedu fiat integralis dillribucio prxdiotum florenorum 10.mil. per Priorem,& Mo
nacos,^ c.
Ex quibus apparet vanam. & erroneam_>
efle ponderationem , quz ex aduerfo fit in-,
verbis immediate fubfequentibus ; dum fie
probibicio alienationis bonorum prxdi&o-

rum ad hoc, vt perpetu remaneant,& ex eit

fruus pereipiantur, indeq; difpenfentur
quafi qud fruftu difpenfatio fuerit indefi
nite ordinata,& no limitata ad florenos 10.
mil. vana enim,& errnea eft ponderatio:nl
fubfequuntur immediat verba, videlicet fe
cundum antelatam Domini iuflam intentionem,qu fupra declarata,& limirata erat ad
florenos 10.mil. verbum enim hoc fecdum
J iuxta, vel prouc relatum ad aliquid , de quo
con(tat,limitar,ac modificar,!. fi ceftamenc
C.deinftic.& fubftit.vbi Bart.Bald.& reliqui
in l.edita C.de eden.Bart.in extrauag.ad re
priman verb.proucidem Barc.& commuaiter Scribent.in auth. fi quis in aliquo docu
mento . de edn, cumq; pluries , & pluries
faa fuerit difpofirio taxatiua, dum porte
in prohibitione alienationis fit mentio fruuum pro diftributione Jin pauperes , quii
dubij , qud intelligenda erit hzc clau(ula_
exequuciua fecundum antecedentem difpofitionem , poftquam pro illius firmiori exequutione illa eft appofita,& vt notorium el
ex iuris regulis claufuls exequutiuz difpo6 fitionem principalem non alterant, ad text,
in clem. i.deprzben.vbi Canoniftae , Dcc.ia
conf.3of.&4i3.Curt.conf.i} i.par.2.Fdyn.
in cap.licetde offi.ord.nu.7. Couar.in rubrV
de teftam.2.par.nu.i7. cum feq.& recipiunt
hzc verba interpretationem , & declaration
7 nem verbis antecedentibu! in prohemio,
ac in difpefitione toticsappofiris, repentis.
& declaratis,ad cex.in 1. fi feruus plurium tf.
fin.de leg. i. l.qui filiabuseo.tit.in I.r.dereb.
dub.cum concord, cumq; ex tali intelledu
fequeretur in continenti correio di fpofitioms factz,quz non eft przfumcnda,ad cex.
8 in l.non ad ea,vbi gloi. & Scrib. ci ter fF.de
cond.& demftr.& difpoitio debet intelligi
vt ccorder.non vt fe corrigat cap.c expediret de ele.in fexto in l.fi.C.de edd.glof.
notab.in cap.fraternitatis 34-dift.Igitur hc
verba indefinit prolata recipiunt incelleum difpoficione certa przcedenti,& fucceffiu nullius funt confidcrationis , & dum
ex aduerfo ponderatur didio integralis,non
video ad quem finem,fi hzc eft pofita ad flo
renos decern mille diftribuendos integraliter , non autem ad fruduum fimpliciter difpofitionem, quz difpoitio, cum fit limita
ta ad florenos decern mille , verbum inte
gral iter ad hanc fummam referrur , texruf
eft elegans in L decern , ff. de fideicommiiT.
libert. & hoc ex expreflis , & repet ns ver9 bis donatoris i ex qua repetitione firmicas
iutentionisdeclaratur.ad tettum in l.bali.
fta, ff. ad trebellian. in cap. fi caucio de fide
inftrument. licet verbum integrum alis de
fui

CLL

807

Confilium
'
2

i
i
D
:

j
[
t
,{
[

,,
-,

*
c

fui natura referanir tm ad aliquod, fiu m0 definieum, fiu decerminatum , quod prxce dac , & in his pofterioribus cerminis loquutus eft Alexand.in confil. loi.profpeis nuP, me. 5. & feqiien. volumine fexto, alijsq; locis , qux pars iduerfa cicac cum recenciori bus allegacis .
His ficindubitat firma tis , quod bona_
unt donata* omneq; illorum dominium-
tranflatum, & in pauperes diftributionenu
tancum faciendam efle florenorum decern-*
millium manu Monachorum , qui propte- rea bonorum fruus percipere habenc , per
antecedens neceflkatem ad finem diftribucio di, ex regula texr. in 1. ad rem mobilem , Sc
in Lad Iegatum fF.de Procurt, in 1. Oratio ,
j 4c fponfal.in L*. ff.de iurifdiione omnium
iudic.

Defcendamus ad terciara eonelufionem

c videamus horum bonorum dominium in
quos eft tranflatum , & quibus acquificum >
* fx cuius arciculi cognicione abfoluta eric
' omnis conrrouerfia .
Breuiter, & conclufiu loquendo , cum_j
. Veritas in paucis coniiftat , dico nullo modo
in pauperis dominium bonorum donacorum acquificum , cum ftatutum in donatione fit qud Monacis fiat diftributio iru
. pauperes florenorum decern millium ex fru
V tibus bonorum donatorum percipiendorum, & quia ad hoc faciendum oportebaC
Monafterium feu Monacos poffeffionenuj
& dominium bonorum habere , propterea_
Notarius in quem donator tranftulit omne

' I i dominium etiam cum claufula conftituti *

ad text us in 1. quod meo ff. de acquircnda_*
poifeffione , cum,' fuis concordancibus in_,
*
l.nunquam nuda traditio, ff de acquir. dorn.
I
in I.traditionibus C.de pact, idem ir>quam_
Notarius faa in eum dominij, ac poiTefiiof . nis tranflatione fubneftit hxc verba,

. Quicquid fuperius donata , dedicata , &

defignata prxdius Dominus nomine mei
prxdii Notarij , quo fupra nomine reci
pients tenere, & poflidere , & quafi conftituit, quoufque prardicti Prior, & fratres,qui
fupra nomine omnium , & fingulorum poffeifionem , & quafi adepti fuerint corpora
les, quam fiquidem accipiendi, & deindo
modo, quo fupra retinendi prxdius Domi
nus mihi Notario , & per me Notarium di
4to Priori, & Fratribus liccntiam, & authoritatem omnimodam dt die, ex nunc con
cessit tradendn , & animo tradendi mihi
Notario, quo fupra nomine recipient om
ne dominium , omnemq; pofefionem_j ,
& quafi, quod, & quam prxdius Dominus
habet in pra-miffis fuperius dedicacis , afli-

gnatis, & donatis, calirer facic prxdius

Dominus prxfentem donationem, quod de^
extero di<i Prior , & Fratrcs nomine , quo
fupra habe an t , teneant, gaudeant, & poifideant, & quafi fupradiebs proprietates , &
pro facisfaione voluntatis prxdii Domi
ni ex prxdiis denarijs fingulis annis difpenfandis fruus reddicus , & prnuentus
obuenciones ipfarum poffeflionem habeant ,& percipiant , fine contradictions
prafati Domini , eiusq; hxredem fed cuiruj
fu fuorumq; hxredum legitima defenfione ab omni perfona Ecclefiaftica, Collegio
&c.
Apparet igitur ex prxdiis dominium-
poffeffionem omnem indubitanter in_j
Monafterium cranflatum.feu tranfhtam_ ,
& hoc dicitur factum e(Te,vc ex fructibus bo
norum Monafterium fatisfaciat voluntan
Ducis , & propeerea percipere pofsit oro
nes fruus,omnes obuentiones redditus, ac
prouentus.
Et notentur verba , quod Notarius dicie
acquirere uom;nium,ac poffeffionem , quo
ufque prxdii Prior,& Fratres omnium , Se
fingulorum peffeffionem adepti fuerint corporalem.vr iam cperunt.
Notetur , & aliud ibi taliter facit prxdi
us Dominus prxfentem donationem_
qud de extero dii Prior , & Fratres habeant, & fupradias proprietates,&c.
Ex ftipulationeNotarij nondubitatur acquiri dominium , & poefionem prxceden
te caufa habili,ad text, in l.iiff.rem pup.fal.
I > for. Lfi quis operas ff.de oper. ber, illud in
controuerfia poficum eft, an ante ratificationem ius acquiratur irreuocabiliter,do
quo ample per Tiraquell.in tra.de Confti
cut.tertia parte limit. 30. Cacher, deci f. 3 j.
Prxfidens de Franchis deeif. 319. Thefaur.
deeif. 70. qudincafu prxfenti non cadic
cum Monafterium donationem aeeeptauit ,
& illius vigore dominium , & poffefsionem
adeptm fuit : igitur fi Notarius acquirit,
' quoufque Monafterium poiTeflionem cperit, cuius nomine interim conituit fc tene
re in quem Notarium omne dominium. ,
& poffefsionem Dux tranftulerat ad finem
transferendi in Monafterium xdificandutn ,
& conftruendum, Sc rurfus concludendo exprefs dicicur,quod Dux fecit donationem ;
vt de ctero Prior,& Fratres habeant,& te
neant fupradias propriecates : igicur quid
egemus in claris tot fuperuacaneisdifpuca1 3 tacionibus ; verbum enim habere de pro
pria fignificatione ad dominium refertur im
propri ad poffefsionem, fiue detentacion,
glof.fin. in 1. 1. /. qud aucem ff. de vi & vi
Yyy *
armac.

868

Ioannis Francifci de Ponte

verfamur.fi diceremus Monafterio nudarru*

armt. Se ira Door. diilingucre , eeftatur
adminifirationem conce(fam,cum fit exploKcbuiF.in l.idapud fepag. 72 |. in magnis ff.
ratum merum exequutorem ad diftribuende verbor. fignific. item hic adeft verbum_j
dum bona inter pauperes alienare non pofcenerc,& poifidere,& fimiliter vcrbum gaue,Crau.con.t2 j.nu.i.
14 deant , quemadmodum nomen gaudimenEx his tarn dilucid funda ti s apparec nul cum i quocies bona relinquuncur ad gaudimenrum : nam propriecas conceda inrelli- z8 lum effe faciendum undamenrum in ftipulaeione Nocarij principio facta, qui dixie
gitur Mcnoch.cap.i jj.nu.i 1. de przfumpe.
lib. 4. & vi i mo adeft verbum de cztero , vi
ftipulari donationem, dedicationem, aede15 delict,qud Dax facie donationem, ve do
(gnationem przdiorum bonorum nomi
ne , & vice fabriez Monafteri; , & Ecclefe
ezeero Monafterium proprietrem bono
rum donatorum ceneat,& poffideat, quz diCarthufienfis zdificandi , & zdificandz , ac
io zquipoliet di&ioni, deineeps Rebuff, in
vice pauperum miferabilium , & zgenarurn
J.appellacione parentis pag. 372. in magnis
perfonarum, ex qubus bonis prius zdificari
de verbor. (ignific. Sc verbum deineeps idem
debeat Ecclefia, & Monafterium, &demura
16 importt^ qud hi ne in antea fiue in futu
per idem Monafterium, & Monachos diftri
rum 1. nemo deineeps ff. de verbor.ignific. I.
butionem faciendam florenorum decerns
nemo deineeps C.de Epifcop.aud. quo fenfu
millo .
fumitur verbum de cztero in cap.de cztero
Exquovultex adaerfo inferri,qud tern*
de re iudic. igitur non poteR dubitari de eoporaliter dominium acquifiuit Ecclefia , Se
Monafterium, donee merit illud conftru
tali dominij tranflattone in Monaflerium_f,
intantum qud promift Dux euiionem ,
& demum eo conftruo fuerit pauperum ex
ftipulatione Notan';, qui dixit ftipulari pro
& hoc cum onere diftributiones przdiorum florenorum decern millium in paupeMonafterio zdificando,& pro pauperibus,8e
fie recipere bonorum donationem pro Mo
res .
nafterio , & pro pauperibus , & cum bona-
uget motiuum prohibitio alienationis
pro pauperibus etiam acquifiuit , licet fue*
3uz fit Monafterio , & non alteri perfonz;
rint poftea fpecificati fruus perci pieodi ex
um in ipfum bona transferuntur in perpetuum,& irreuocabiliter, & Notarius taliter
eis florenorum 10. mil. non per hoc non veacquifiuit, igitur fi non alteri perfonz fie
nit relia proprietas ex allegata dor.Bar*
acquifitio , etiam qud non fit expreffum_i
Col. in d. 1. donationes S. fpeties de donat.
Monafterium ad illud refertur prohibitio ,
cum alijs upra congeftis, & quz ladusex
ad text, in 1. fundus, qui locatus rf. de fund,
aduerf adducuncur.
inftr. pauperes non pofsidebant , nec pofsiMoeiuum fortiffimam eflet.fi demonftradere poterant, quia i manu Mon fieri j pertum non effet ex anrecedenribus, & ubfecipere habebant diftributionem florenorum
quentibus Ducem voluiffe in Monafterium
decern mille , Notarius acquifiuit proJModominium omne bonorum , atque poflcffionafterio i & quoufque in ilium pofTelo me
nem transferre irreuocabiliter, & in perperit tranfla ta, Dux volui , qud de ctero vi
tuum, eundemq; Notarium ftipulantem , Se
gore donationis Monaflerium habeat > tein pauperes nudam perceptionem tranftuneati& poisideat proprietrem, fruus, oblifle manibus tarnen Mona ft er i j,& propte
nentiones , & prouentus , ergo ad Monafle
rea aduereacur , qud in prohemio , ex quo
rium Dominum , & pofleTorem prohibitio ,
mens declaratur,dici tur inten tionem Ducis
fuiffe > & effe , vt de fuis bonis conftruatur
17 refertur pernecefle, quo cafu, & ex hoc foMonafterium, & Ecclefia, quo conftructo
lo , qud quis prohibeacur bona alienare^
Doftor. voluerunt intelligi bonorum domi
Priore,& 24. Monacis per eos diftributia
fiat annuatim florenorum 10.mil. in paupe
nium tranflatum ,quamuis eorum vfusfrures , & fic nihil vult de bonis transferri in_
us fuerit relius,Bald.& Cum.inI, procupauperes , fed tantum per Monaflerium di
lusff.de vfufr. Fulgof. Alexan. Soccin.Corn.
ftribuendzhancannuamprzftationem, &
Dec.& alij quamplurimi, quos colligit Memanibus Monaflerij illam pereipere habeac
noch.conf.3y7. num. 16. volum.4.8: plenius
quoties autem relinquuntur fruus fundi ,
de przfumpt.lib.4. cap. 3 3. nu. 3. & ratio eft
in cafu . de quo fupra , quia fuperuacanea_ 1 9 quos is, cui legantur fua manu , & auoritte pereipere non poteft,ed ei ab alio prredderetur prohibitio, cum vfusfruurius
ftandi funt.non proprietas,nec vfusfruus
non habens proprietatem de iure illam alie
fed fruus tantum fundi relii inteUigunnare non poteft,& propterea , vt prohibitio
tur, atque fola fruuum perceptio concerta
operetur,intelligitur etiam proprictas con
ica Barc.in Lfundi trebatiani in princ. r de-
certa t ergo cadem eft ratio in cafu , in quo
vfufr.

Confilium

CLL

809

vfufr.eg. praefertim cum non fimplicirer fru

Si exprefs rransferunt in Mona Mer tu m_*
prohemium hoc declarauir , verba fequenhis ; fed certa pars fruduutnex fundo rejinquitur,veluci decern corbes frumenti , vt
tia hoc explicit important, perce ptio a ma
perB.m.ibidem , verf. tertio cafu ex 1. (i de
nu Monafterii,hoc idem probat, dominium
bitor $. verifimile ff. dc contrah. empt. in !.
expreffim deinceps in M naleri eft tranfinter Itipulancem $. facram de verb.obhg.
latum cciam cum promiTione euiionis , Sc
dicitur ad finem.vt deinde poffit per Monapr-'bat vtrumque Menoch.de pratfumpt.Iib.
4 cap. i j .mi i.& 6. hie igitur in prohemio
ilerium fatisreri intentioni Ducis diilnbudeca ratur Mona it rio diltribucndos efle,
tionis florenorum 10. mil. in pauperes,ergo
flon omnes frudus , fedflorenos io. mil. & 20 declarando vnam partem (cri p tura: ab alia
hoc efle intcionis Ducis, propter quod proiuxcaregulam text, in I. hsrredes palam $.
fed fi not um ff.de teftam. habet donatio, do
cedit ad donationem bono.- , fequitur proqua agitur fuum congruum , verum & luci
pterea, vc fupra diximus , quod perncceifo
dum intelleum: nam verbum defignatio
ad finem,quod Monafterium diftributionem
propri cadit in diftributione pecuniar, ver
praidnam facer poflet.haberee praccedentern bonorum acquiftionem , quae an fueric
bum ver dedicatio propri in Ecclcfia , &
Monafterio , & fic pariter donatio corpori >
in dominium ell lupra fundatam ex cot Sc
certo, firmo, & (lab. h, qud non elf in pautan tis dilucid ponderaos ex verbis amplif1 penbus , & lex fugit incertitudinedominij, 1
fim is eiufdem donationis.
Rurfus aduertatur,qud in au donatio*
ad text.in 1. 1 . fF.de vfucap. & i exprefs di- 1
n-s fecit,& facit puram, meram, fimplicem,
citur tradere , & transferre dominium pro-t
& irreuocabilem donationem, dedicatioprietatem , atque pofleffionem in Monaftertem, & defignationem Notario ftipulanto
rium cum omnibus redditibus , fructibus, & ->
prOuentibus , ad habendum , tenendum , Sc
pro Monafterio fabricando, Eccle fia, & pro
po(hdendum.& eodem tempore dicitur cum '
pauperibus .
Et ibi qua? quidem proprietates , poflefonere diftributionis florenorum 10.mil. er- 1
fiones,& bona dedicat,donat,& defignar, vc
go indubit anter Monafterium eft Dominus '
ex ipfis, fumma florenorum . mil. percipi
& poffefor cum ont re prxfatz diftribucio- 1
poffir.indeqjdiftnbui, & difpenfari fecund
ms, & confequenter recepit ftjpulatio Noante latum Domini iuftum propoiitum , &, %x tari) declarationem ex fubfequencibus, 3c
CO modo , & tenore , & fub hac exprefla inantecedentibus,& Priore,& pofteriori, ac
vtroque fimul iunoiuxra notara per Bald, >
ttntione Dominus antelatus fecit, & facie
in l.multum intereft C.fi quis alten, veUibi,
przdiam donationem, dedicationem>& af& mifterios func appofita verba ilia in_
lgnationem.

>
Item ibit& excaufa, & mrito huius prseprincipio, medio, & fine,fcilict donauicdefentis dedications , defignationis, & dona
dicauic,& defignauiticx quibusceflat pnitus obiectum , qud Monafterio ex iiipula- 1
tionis.Dux ceffit,&c.
Item ib< quicqnid fuperius donata, dedi
tione Notarij erunt bona donata, non ob- \
cate, & defignara, &c.
fiante taxatione florenorum 10. mil. fecun-
Sic gicur ex przdicb's apparec fuifie fadum theoricam Barto. in d.i. donaciones ff.
cbm donationem,dedicationem> & dellgna
fpeties, liccille (it alius cafus. Aliud enim
honem,& fic ftipulatur Notarius, videlicet,
eft , qud vni relinquantur bona,& eideau*
donationem , dedicationem , & defignatio
bonorum fruus,fiue redditus>& aliud, qud Monafterio, & Ecclefia: fint bona donata, ex
nem , & Temper hac verba in difcurfu donationis repetuntur.ex quo infertur,quod cum
quibus percipi poiunt annui floreni 10.mil. 1
in conclufione donationis dicitur domini ,
erogandi in fabricam, & ea conftrua inter
pefleflionem velle acquiri Monafterio,&
pauperes diftribui per idem Monafterium .
ab eo , vti Domino , bona ceneantur in perPrim enim cafu vnus eft donatarius, cuius
petuum cumonere tarnen diftributionis fio . commodo omne cedit bonorum emolumen renorum io. mill, pauperibus, fequitur ex
um , fiu ei bona (donata proponantur ad
hoc perneceiTe , quod Uipulatio Notarij re
, vfum.fiu in dominium . Secundo ver cafu,
copie inrelleum fuum, videlicet: btipulari
qualis eft nofter , duo iunt donatari j Mona
donationem , dedicationem , ac defignatio
fterium bonorum cum omnibus redditibus ,
nem modo infrafcripto , refpeu Monafte& cumonere diftnbutionis florenorum 10.
rij,& Ecclefiac donationem,& dedicationem
mil.& pauperes annui redditus przdii , Sc
refpeftu ver pauperum defignationem-.
fic cum erfcctiu donacor limitauit diftribufingula fingi'lis.referendo; verba enimfc.
tionem , & acqutfitionem , refpeu paupe
rum ad floreaos ro.mil. & hos exoluendos i
jut neu excluduuc dominium pauperibus.
yy j
manu

8io

Io.Franciici de Ponte

manu Monafterj ex bonis tranflati expreffim indominium , & pofleffionem Monafte

rj : igicur obieum ex peremptionc facti
tollitur,& remanec declarara donatio, & fti
palacio Notarij,concordando enpturas, &
tollendo perplexirarcs , contranetates
cumq; ex toc , & tancis fupra conlderacis
Cil demonlfraca vera intencio difponentis
noneric propeerea infiftendum in cortice
verborum,licc fupra irrefragabiliter fit re*3 fponlum; rigor enim, & ordo verborum ce
dit fencentia-,ac voluntati difponentis , qua:
primum locum obtinere debet, ad text, in 1.
condicionibus, ff. de condit. S demonftrac.
pro quo eft punftualis , & nocanda decilo
Bald. in l.eciam C.de iure dot.per ilium text,
quod verba trahuntur ad intelleum , & ibi
ru. j.magis eue fpeandum fcnium,qum__
verba, quo enfu habito confit de incentione finali , quae eft actendenda , & non curamus de modo,(u de qualitace verborum.
Vlccrius aue ex prxallegatis iuftitia eft
clara pro Monafterio,aut (altem dubia, fi eft
clara habemus incentum , & fi fumus in du
bio, notentur quarfo motiua: de poflefliono
cnim Monafterij immcmorabili non dubitatur, quod ex die donationis, & captar poffeffionis,vt Dominus pofleditfruus omnes
percipiendo, & fibi applicando demptis florenis io.mil. in pauperes diftributis.

Oicic nunc Monaterium.aut ex pofleflone immemorabili dominium fundarur,qud

S4etf quando de dominio principaliter agitur.non incidenterillud ex poflcifione noru.
probetur,iuxtacommunem Bart, diftincionem in 1. quidam in fuo if.de condi.inftit.camen recepic hoc limitacionem,vbi extat fta
tucum,quo cauetur.vt ex pofleflone prarlumacur dominium, vt multorum authoritace
probat Menoch.de praefumpt. hb.6. cap. 6.
nu. 5 . & taie extat Papi fUtucum , in cuius
territorio fca Tunc bona , de quibus agitur ,
vt refere Alciat.refponf.j95. nu. . idem poft
cum Menoch. relato num. igitur prxfumptiu dominium eft Monafterij, quod exprefflm
allegar, & deducit.
Auc ver ex poffeione cam longeua , &
immemorabili dicendum eric recepifle donacionem incerpetrationem,& ex vfudecla
racionem , qud omnem termint dubietattm,poft enim explecam fabricain Monaftenj,& autis (temporis beneikio) bonorum
reddicibus vitra florenos annuos io. milles
Prior.&Monaci taxatam rar-. tum quand ra tem florenorum io.mil. diflnbuerunt,& reliquum > quod excreuit in fuos vfus conuer
terunt per cempus immemorabile : igicur
hatc pofleffio interprecatiua , hsc confuccu-

do.hic vfus,& harc fruuum perceprio, ran

quam bonorum Domini reddicdonacionem
indubicabilem in beneficium Monaflenj :
a J verba enim legis vlcimar.um voluntatua-o
cntractuum,& priuilegiorum recipiunc in
terpretationem confuetudme etiam con
tra verbi propriam fignificationcm, decifitt
eft notab.Innoc.in cap.olim tibi, de verbor.
fignif.quem allegat, & fequirur Abb in cap.
certifican num. i. de fepult.quiaconuetudo
interpreratur legem,priuilegium, & omnia,
qua incerpretationenon ell recedendum ,
etiam ft ex polt fafto appareat , qud talis
interprccatio in fe non fit bona, ta Abb. in-,
cap.diledus nu.7. deconfuetud. & eft canta
26 potentia; pofleffio, & cbferuantia interpretatiua , qud non requiritprafcriprioneou
longi temporis,Surd.conf. 1 +0. vol. 1. nu.47.
qud per prius dixitPaul.de Caftr.c0nf.j4j
vol.r. Aym.conf.101. Dec. cont. 1 5 6. col. fin.
Molin.de hifpan.primogen. iib.i. cap. . .
j8.& eft regula,qud pofleffio interpretan*
27 pnuilcgium , ad quod communi ter allegar
folene conf. Barr, jy.incip. Commune Spole
ti,& conf. Roman. 171. in caufa S Lucidi, &
propterea dixit nocabiliter Bald.in I. x hoc
iure nu.i6.ff.de >uft.& iur. qud interpretaa8 tio prarfcripta diciturefk texrus legis,
concraus, igitur vndty bene iudicacum per Romanam Curiam, & pariccr per
Curiam Mediolanenfem , ideoq; cfle impo*
nendum perpetuum filencium, cum minm
tnt m tanda, dicit Paulus lurecmrus, qua
interprecationerh certam habuerunt.

Pro llluftriTimo Duce

Montisleonis .
SVMMARiVM.
1 Poenafacrilegg e/l.dijputare de Principis
teate.
2 Silentium imponttur ei, qui expugnat ailum
facum de plenitudine poteftatis , quitta
Princeps efupra, contract.
I Principes ex plenitudine poteatis tollunt
iura,&faciunt,quod ipfis placet .
4 Princeps ex pot:si ite abjoluta pote praiudicare,& tollere iurafideicom.
j Princeps pote legitimare natural'/ pofi patris mortem etiam ad bona aleeri quajrta
illo non citato de plenitudine tarnen poteatis , maxime btredttas adbuc non eil
adita , <b* num. 6. Jed tantum delata nume. io.
7 lus adeundi e mer de ture ciusli,quod Prim
etps tlire pote.
8 Prin-

Conilium
Princeps foltere pote/1 ea , qufue de iurt*
. citaitfine caufi..
Princeps poteft tollere tus quafitum excau/a
iufia,lut non fit publica .
^Princeps pote/i refcrtbere contra iusgetium
ex alt qua, / , &fufficit qualibt auf
moues tpfum Principem & contra tus ciutle pote refcrtbere abfque caufa .
'Princeps pote tollere dominium acquit
de tun ctuilt & bac e communis ,& rnul
to fortius, fi acqutfitto ortatur ex priuilegto h rinctpis gratiofo f nu. i .
Caufa iua tn Principe reuocantefufficit ,
quia ipfemct prmtlegtum concejfit,
\ ^Princeps potefiatem habet reuocandi priuilegiumgratiofum fe concejfum , etiam in
pr.ttudittum turis altert quafiti.
j Vocatisfub conditione interim nullum iut
intelligitur quafitum
i Princeps derogare pote/i tus inJpe , &c
uocare*, & tollere ius vocatorum exfidei' commijjb r quandofuntfecundum ius in
Spe , maxim 'e/pes non e probabilis , ef
nu i 8.
7 M atorats onfiituts ex Hjgis centia,
- pote per eundem Regem renocare, & bac
e communis,maximfifecit de plenitudi
- - ne poteatis>& nu- 1 9. " 14.
1 1 Pontifex de poteflatis plenitudine pote dt
rogarefideicomm.
t Princeps ex plenitudine potefatis pote de rogare ius qarea um tn>e- & dominium
i quarendum.
I j Princeps derogare potefi iura fideicomm
agnatis acqutfita tnJpetit ex quatuor dis quando de plenitudne pote tiatts, quado e/i ius mJpetie quando quafitum de tureeiuili , & quando ex caufa remuneratiomsftruttiorum.
J Lex eft certa,&fimper loquitur,
%6 Refutatiofeudi, quamJactt vaallus 'Domi
no , extinguit ptgnus medio tempore contradium fer vajjallumjoquendo de lurts
antiquofeudorum , quo tempore licebat pi
gnorare vita aurant i, tbi ratio.
17 Ex caufa publicafecundum omnes pote de
rogan M aiorat ut , & inter caufas publi
cas reputatur, dum M aiorats pojfijfor
onus haoet ducendi Reginam de vna Pro umcid <uel de <vno Regno ad aliud.
28 Caufa publica reputatur, quando conceditur
. vel derogaturfideicomm.propter remunettonemfirttitiorum.
*f Princeps derogare pote Maioratui. & preLere ja cuIt at em dijponendt de bonis tilt
ibieiiis , quando e dtjpofitio in vttlita' tern. f> in augment urn , & quia acquifiuii
aqutualtni sxcambtum.

LI I.

8n

ARGVMENTVM.
. Quando Rex de plenitudine potefta
tis porert derogare fideicommiflb , vtl
MaioiatuijiSr quid in lure in fpe,ququ
fint caufac derogando Maioiatibus , feu
fdeicommiiis, & quid de Maioratu US*
ftituto ex Rt gs priuilegio .
CONS1LIVM CLII.
Er fa fium , in quo verfamur,non indiget Iuris al*
legationc, cum lecunduui
omnium opinioncm* pratcam, & inuiolabileta_
confuetudinem H 'pallia
rem Rfgum , difpenfaeio
concerta noftro Montibons Duci fuam_# '
deber habere exequurmnem fiu refpiciamus poteftatem Regis fupremam, fiu cau
fas difpenfationis , fiu dem jue vtuatem
& recompenfacionem majorem ,qum Maion cu s confticueus , olim a prasdeceToribus
Ducis confequirur.
Pra-deceores enim Ducis maioracumu.
huncconlWtucrunc in bentficium mafculorum de familia , cum ampia prohibiciones
alienandi quaecunque buna cam feudale t
quam allodialia ex quacunque caufa, cum_
ampliffimis claufulis,nn<iiffim nofter Sere*
niffimus Rex ex caula feruitiorum Duas, 6c
proprer alias caufas feruitium eius tangen*
tes, pro quo allem mximas Ducem expenfas facer oporcere.ex his inquam caufis, ex
cerca fcientia,ac de potetacis plenitudine^
concedic cum infercione prxdii Maioracus,vc Dux non obtance 1II0 , ac ipfus vinculis poflic vender de bonis feudalibus Maioracus prdii vfque ad fummam ducatorum centum mille , vel pro ea (umma illa *
obligare, ob quoi fuie petitum per Sac.Cf.
incerponi decrecum , quod virrute dicta: difpenfacionis declarecur licuifle , & licero
prxdio Duci vender, feu obligare'pro di*
afumma ducatorum centum mille, bona
jplius feudalia de Maioracu prxdio , non-*
obftancibus prohibitionibus, ac vinculis in.
appofcis, ve feuerius accedanc ad en.cn*
dum,& contra hendum > & ex eadem caufa
incerponi decrecum fuper futuris contradacionibus faciendis, leruara forma prardltar di fpenfacionis obcempca:,quam vedi
eft Rex fecit ex crea cientia cum maxima
cauf* cognicione > eonfulto prius fupremo
Italia; Confilio 1 ac de poceftacis plenitudi
ne-* .
Dixi,

J
8 12,

IoannisFrai iciici-de Ponte

Di.xi , quod effet i mino rar; dum in Iu

videlicet, ordinatam, V alteram i nord i na* v
tam,& abfolutam.fecundam quam Princeps
ris allegationibus , fiante fadi qualitate. :
nam fi Rex fecit de certa feiencia confuko, I eft fupra lcges,& hzc appellatur pleoitudo ..
poteltacis.qua Principes vtuntur, & ex ea_#
& de poreiiatis plenitudine , hoc iufficic , Sc
tollunt I ura>& faciunt,quod ipfis melius vi
non cil de poteiate Regis diiputandum_, ,
detur,eleganter Dec. i n con f. 70. & inconf.
fed perpetuum cfe llentium imponendum.
390. nu. fj. loqueares omnes inderogatione
Secund,f Maioracus hic conttutus fuie
fideicommirforum,laciim Peregrin, de fiin bonis fc'udalibus ex Regis Iicentia,& gra
tia , vt iieceffarium fuit , dum tradatur do 4 dcicomm.art. ft. nu.117. qui fiante haccom- >
muni opinione reprobat dida per Couarr*
difpofitione quacunque rerun , feuda liu ...-,
& Pinellurn .' Volentes, quod Iun fideicomequicur communis Scribentium conciuio
mifTorum non pofiit Rex pra-iudicare de*
cundem Regem pofe fuum priuilegium repotcftate abfoluta & innmeros cumult
uocare abfque alia caula .
Molin.de hi f na n. pr mgt n. lib. t. . 8. num.
Tercio," fecit Rex cum caufa , vel iu(ta\
19. qni fequuti fuerunt Curt, in fuoconf. r. .
& fufhcienti,vel ex caufa publica, vel ex cau
eandem opmionem tencntein, quanquam_
fa feruitiorum prxftitorum per ucem , &
prxftandorum pro caufa publici bentficijin 5 ipfe Molin.eam non fequatur, & Birtol. in !.
cruiclum Regis , & populorum , pariter feCallus $.tk quid fi tantum propc nu. 1 <f. te- .
nuit, quod Princeps legitimare ft filium
cundum communem omnium Scribentium
naturalem polt mortem patris.cuam ad bo
nemine excepto, potuit , & poteft Rexdina alteri qua-fita,iilo non citato,& fie tolle
fpenfare , & mult fortius fi non tradamus
re ius alteri quzfitum,vbi Ange.in fin.quam
de iure qua fi to, fed de iure in fpe quxrendo.
opinionem plurimis authoritatibus com. Quarto , Si vltim pariter communis eft
probat Menoch.conf.19.nu. 10. laciisim R
opinio,pcrmiffam efTe cum Regia difpenfamin.conf.46. nu.io. cum fcqq.-volum. . Ec
tione alienationem rerum fideicommiflb , :
feu Maioratui fubiearum, femper qud 6 fi attendamus opinionem Paul.de Caiir.in_.
eodem ff. Sc quid fi tantum col. fin. pariter
maioratus confequitur parem vtilicatcm_-,
habemusintentum, qui diftinguit, an hzreTel datur zquiualens excambium , qux om- .
ditas fit aditata quod dominium eft tranf- ,
nia cum coneurrant in cafu , de quo tradalatum perfed in fuccefforem , & legitima
mus propterea dixi , quod non eget hoc fa
rio non extenditur : auc ver hzredkas non
ctum fubtili Iuris indagatione.maximt dum
eft adita,fed tantum ius fuccedendi delac *
negotium tradatur in hoc fupremo Conci& tunc procedit legitimario in prxiuditmrrt
itorio,& coram Iurifconfultorum lunfconultiTimis.fcd vt amicO] & Domino fansfa- 7 agnatorum ,quia iftud ius deferendum eft _ }
mere de iure ciuili , qud Princeps tollere*
ciam , & inii/nili etiam noftro Sereniflirno
poteibquz opinio fuit Bald. & Salyc. vt reKegi omnes inferuiamus , qui tantum ,opus
fert ibi ... & 27. qui earn lequitur
habet pro Regio feruitio perfona Ducis,
tarn ab eo dileda,& zftimata : propterea. 8 & lat iaf.nu. rat. & poteft Princeps ea.quz
funt de iure ciuili tollere fine caula,qua m_
infraferipta breuiter adnocaui ad pompam ,
opinionem refert Alex, eile communeub
& honorem caufz, non autern ad neceflltavbi Ai et.poft na 16.verf.fed dubitatur, Soctem_,.
Q^o ad primum dixi, quod hxc difpenfacin. ibidem nuflj. Crot.nu.i33. Ripa in Lex *
to tada clt ex certa feiencia com inlertior
fado j).fi quis rogatus nu.45.ad Scnacufconne maioratus , cum confultatione fupremi
fu)t.Trebell.& plus dixit Aretin. vbi fupra ,
Italiz Confilij,& cumclaufula (uprem ple- 9 qud poteft Princeps tollere ius quzfit m_p
nitudinis poteftatis : igitur non eft de alio
ex caufa iufta,licet non fit publica,qu cau
I quzrendum,im poena iacrilcgij eft impofifa femper przfumitur , fecundum eum in_.
ta aducrfus difputantem de Principis pote Principe, maxime quando exprimirur, quod
fate ad text. in 1. i.C.de crim.facrileg.& ob
ex iufta,& rationabili caufa mouecur,v hic
id Dodor. dixerunt eife imponendum per
in hac difpenfatione,feruata opinione .
petuum filentium,nec poteft ei dici , cur ita ,
Sc aliorum in l.fin. C.Ii contra vtilit. public. .
facis.'eft cnim fupra contra, & extra ius, de ig Sc Bald. in l.refcripta C.de precib.Imper.ofquo latins per Iaf.in 1. refcrtpta C. de prec.
fer.nu. 10. vcrf.tertio quzritur, dicir, quod
lmper. offer. Si lat ad proputitam in pro
pteft Princeps referibere contra ius genti
pria materia Maioratus , eu fideicommiifi
cx aliqua caufa, & fufficic pro caufa qualibec
per Albcr.Brun.in conf.t. num.3 . feqq.
ratio motiua ipfius Princ:pis>& fine caufa_
qui ex authoritate Bald. & aliorum tradic .
referibere poteft contraius ciuile,vbilatius
duplicem. efle poteftatcm in Principe, vuam 1 1 Iaf. & e communis pofle Principan tolle
re

Conilium
re dominium aequiftum de iure ciuili > ve
per hxreditatis aditionem,abfq; alia aduai apprt henfione, vel vigore legati,auc fideicommiffi,ex quibus cransfercur dominium-
ipfo iure ex iuris difpofeione > quod pocel
Princeps de poteftatis plenitudine collerez
cumult authores innmeros Peregr. de fi12 de1comm.arr.52.num. 1 30.& mult fortius
quando proceflk ex priuilegio , & gratiofz
Principis conceffione,vt ex Soccin. Angel. &
alijs tradidit idem Peregr.in eod.loco num.
132. vbi quod fufficiens caufa erit motus a%S nimi ipius Principis, & Angel, notabilit?
in I. Antiochenfium ft.de priuil. credit, dixit,
quod caufa iufta erit (i conceffio fada fuerit per eundem.qui reuocauit, idem Soccin.
in conf87.no. 1 4. vol.3. Iatiffim Felyn. in_
cap.quarin Eccleiarum nu.48.Sr feq.de con1 4 flic. Et hoc eft i qud dixit Bald, communiccr approbatus,& eft decifio famigeraca in*
ter ora aduocatorum in 1. qui fe patris col.
fin. C.vnde liber, vt fpetiale fit in Principo
habendi potenciam reuocand priuilegium
gratios conceflum,per quod alteri ius erat
qzfitum , & communem dixit efle opinio rem Molin. vt Princeps gratiam reuocaro
poffit per cum conceflam in prxiuditium_
iuris alteri quafiti in cap. j.nu.17. verf.imo
fi red lib.], de hifpan. primogen. & decif.
Paul.de Caftr.in 1. digna vox C.de leg.voltis hoc proceder in priuilegio non conti
nente dominij rranflationem,alis non pofet Princeps nifi cum caufa: voluerunt inqu
Scribentes non proceder did Pauli, quan
do Princeps reuocat ex plenitudine potefta
tis > de quo late per Peregrin, articulum diputantem, & alios cumulantem in trad, de
iure fifcilib.i.tit.3.num.ij. vfqueadS. 0
15 magis, quia vt Menoch. confuluit in confil.
45 9-nu.42.vol. j. authore Aretin.in I. ex fa
do de vulgar. & pupill.quos allegat Peregr.
in trad.de fideicomm.cart.mihi 1 J4 tergo
s. col. in fin. nullum ius dicituracquifitum_
iubfltutis,leu vocatis,donec conditio non.,
iucceflerit, fub qua vocati funt , vt hic funt
vocati ifti de familia, feu proximior, fi Dux
fine mafculis deceflerit.
Sed rurfus negari non poteft,quod ius>qc7
de prxfenti agnati pretendere poflunt], non
fit ius in fpe , non autem ius formacum do
pra:fenri,fed quzrendum de futuro,& incertum refpedu ipforum agnatoruro > cum ne
mo poffit dicerefibi cert competer port
mortem Ducisi& refpedu vniufcuiufquc eft
ncertuip:an & quando,quia nullus arfirmarepotelt , qud erit proxirrior fuperuiuens
tempore mortis Ducis .! Si igitur eft ius in_.
it fpe,& fpes incerca , nonne Dodor. ccmirm-

CLII.

815

niter in propria materia concludunt in cafu

fortiori , videlicet, poTe Principem ex fua_*
poteftate , & fuperioritate tollere ius cert
in fpe,& loqunnturparticularitcr,qud pof
fit derogari iuri vocatorum ex fideicommiflo.qua ndo habent tantum ius in fpe,'do
quo latifsim per Becium in conf.56.qui re
fere de communi,Cxphal.in conf.12. nu. 19*
Rimin.Iun.conf. 1 8. num. 24. vol. 1. allegatur
communiter Luc.de Pen.in l.penul.poft me
dium verf.itetrj.quod poft natiuitatem C.de
de Decur.lib.io.& de iure efle verior dixit
Greg.Lopez in I.j.tici 3.partit.6.in glof.ia
17 verb mufei eres col. 8. & indubitatam dixit
efle opinionem in Maioratu conftituto ex
Regis licentia,& Couar.in cap..lib. 3. var.
refol. dixit hanc efle omnium communem_
refolutionem , qui facit difterentiam inter
Maioratum conftitutum authoritate Prin
cipis , & conftitutum fine ea , vt primo cafu
poffit difpenfari: fecundo vero fecus,& com
munem dixit Molin.de hifpan.primoge.lib.
.. 3.00.27. maxim (i fecit hoc ad petitionem poffidentis, cumult Dodor. Burg,
inrubricaleg. Tauri num. 322. & iterumfi
18 fpes vocatorum ex fideicommiffo non eft
probabil is , vt quia is cui fuccedere fperat ,
erat iuuenis,poterat fil ios procreare , & illi
vocati poterant ante dericere > vt ex decif*
Crauet t.Gzad.& alijs tradit Menoch. cof.
1920. num.39, qua: omnia funt plana, quando
procedit de poteftatis plenitudine per eun20 dem Menoch.in conf. 19. & Alex.conf.2.nu.
nu.14. vol.i. concludit Principem de pleni
tudine poteftatis pofle legitimare filiunu
naturalem in prziuditium agnatorum, qui21 bus erat ius del turn, & in conf. 98. num. 9.
verf.& in iftis terminis inquit de plenitudi
ne poteftatis per Pontificem derogari pofle
fideicommiffis,& ita iudicatum fuifle, quod
refert, & fequitur Gregor.Lopez, vbi fupra.
22 Idemq; traditSoccin.fen.conf.87. num. 20.
vol.3, vtpofsit Princeps de plenitudine po*
teffatis prziudicare iuri quzfito in fpe, &
in dominio quzrendo,confuluit Iaf.in conf.
236. vol.2. C0I.3.& latius Dec. in conf. 390.
per totum,Soccin.Iun.in conf.76. num.131,
cum feq. Crauett. conf. 1 35. qui muiros cu
mult, vt pofsit Princeps de poteftatis ple
nitudine derogari iuri quxrendo , Paris cf.
I. nu. 136. cum feq. vol.2, qui alios cumult ,
ideminconf.io3-nu.3.& feq. vol. 5. Facchin.
controuerf.iur.lib.8. cap. 6). q. 4. concludit
Principem pofle auferre ius quxfitum in_.
fpcqud ex aliquo futuro euentu fperat fo
confequuturum,idem Gozad.coni.26. num.
1 4. ver f. 6. Campeg.in conf. 1. Albert. Brun,
iacer coafilia feudalia<& ibidem Soccin. in..
conf.

8x4

Ioannis Francici de Ponte

<onf.io.in j.dub. Gozzad.in conf.9num.y1.

cap..in princ.lib.j. quem fequitar Burg, i*
poftBartoI.in l.hotes ff.de capc.& poftlira.
prohcm.Ieg.Tauri no.jiy.& j7.Vafqu.coreuerf.Innoc.in cap.in noftra de iniur.
trouerf. vfu frequentium lib. } cap. 6c. pre
Cum igicur Rex prateedenti fupremi leaabfolucorenuic poffe Rcgcm reuocare Ma
li* Confiij confuleationc proceflic ex certa
ioratum fua licentia inftitutum, & ob id er*
feientiade plenitudinepoteftatis, craftacur
didicvalidameffecranfaftionem fuper Ma
de iure in pe,& de fpe incertain & quando
ioratu cum Regis affenfu , qui alis fine illa
refpeftiu ad perform uccefforum,vc fupra
erat inualida,maxim fecundum eum , fi rc dictum et,& rurfus non eft fpes probabilis ,
cerit de plenicudine poteftatis > Ludou. Vequia Duxeftiuuenis.poteftfilios mafculos
lafeh de auend.in l.*7-Tauri glof.i.num.zo.
\ procreare , poffunc hodie, qui funt proximi
Simanc.de catthol.inftic cic.9.num. 169- in-i
praemori,eciam quia,qui proxmam caufam
1 i.volum.rra&.parr.z.dicens has facltate
habere pofunt funt fenes.eft inquam fpes
per Principes indiftinft concedi,& difpucaj conditional ,fi Dux fine mafeulis decefferi non debet de Principis poreftaccqui femrit , fpes de pr*fent , fi aliqua confideratur
per ex aliqua caufa iufta,vel probabih, prxrefpeftu iuris futuri , eft vel eric acquitio
umicur illas conceder, & non debet efie in
de iure ciuil,& rurfus Maioratus eft confti
hoc dimcilis,& Burg.dixir, vbi fupra quoritucus'ex gracia Regis.ica qud dominium
die has facilitates per Regem conced ,*
quod in fu um acquirendum effet bonor
banc opinionem dicit Molin. in d. cap. j. lib.
Maioratui ftibieftorum,oricur, & occafion
4.nu.z6.verf.cx quibus,qud eft vulgo recchabetex Regis gratia , quocafu tollere popta opinio , quanquam ipfe contrariam reteft,vc lacius per Feltfn.in d.cap. qua: in Ecnucric friuolis rationibus, vt ex ipfis videri
clefiarutn nu.48. ergo ex fupra fundatis per
poterit, ne cardio afficiam Dominos ludicaa
communes Doftor. conclufiones , fi poteft
ces : nam fi communis eft opinio , qud inri
Rex iu cocum tollere , & reuocare , mulc
in fpe Princeps poceft derogare, & fi paricer
fortius difpenfare in partem.
communis eft opinio, qud poceft priuileEcfi Doctor, omnes abfque diffenciono
g'um d fe concelTum reuocare, quando gra
concludunc cum caufa Regem facer poffe
tios, & non ex caufa onerofa.in quo allega
te in eis,qux ab ipfo fuerunc conceda , dicie
tur comuniter cexc. in l.qui fundus,vbi ScriAngel.cum alijs.quod iufta caufa eric in bent.C.de omn.agr. deferc. & rurfus collere
cefsisabeo caufa mociua Principis in d.i.
poteft omnes acquificiones omniaq; iura_
1 Antiochenlium, Bald. Arec. & alij fupra reex iure ciuili procedencia , feu per effectua
lari,& cumulati per Peregrin.in d. artic. jz.
ciuiles produftos , mediante Regis priuilenu. i 31. cV Felyn.in d.cap. qua: in Ecclear
gio, Se omnes h* conclufiones funt coaimu*
nu.48.ergodecifionespra:difta funt propria: 5 ns : ira qfiod cum lex fit cerra, & femper
'3 fi Maioratus hic fuit conftitucus ex gratia_.
loquitur iuxta regulam cext.in l.Arrianus*
Principis, & rogo videacur elegans confili
C.de harretic. & hoc fie de narura conceffioDec.j90.nu.10.cum feq.qui confuluic in denum Regiarum,fequicur quod omne ius,qi
rogationem iuris agnacrum ex fideicomex calibus concefsionibus acquiricur cric
miffo vocacorum,quia Rex concesic priuifubieftum huic rcuoeacioni, & refolubilitalegium ex plenicudine pote .tr is , quia ius
ti,& fie nunquam pranudicac Rex, quia cum
agnatorum erac in ipequia qurfrum venietali condicione infica,& de nacura rei iotelbaede iureciulli, Se candem in remunera- aligicur concefsiffe , ficuc alis diximus iolionem feruiciorum,eft deeifio punftualis,&
termini's cexc. cap. rurfus , quib. mod. feud,
ndiuidualis Io.Thom.de Marin, in traft, de
amitc. vbi ex feudi refucacione , quam facic
feud.incic.z.defeud.expafto ,& prouidenc.
vaffallus Domino direfto,excinguiturpinu. 5 7.verf limita tur hace conclufio.Quac
gnus medio tempore concraftum , vc in illa
hic coneurrune , vc infra latius dicemus
texc.qui loquitur de iure antiquo , quo iure
de viribus facultatis conceffar in remunerapoterat feudum pignorari durance vica feutionem feruiciorum.
dacarij: dicit enim Bald.ibi rationem effe^.
Ex his fundata funt, qua; in fecundo capquia hic facultas refutandi Domino inerat
4. ce diximus, vc Maioratus confiiturus gra principio infeudacionis ex nacura rei, quae
ti a, vel priuilegio Principis pofsic idem_j
pra-uenic caufam pignoris,& qui emit feire*
Princeps reuocarcjfeu difpenlare, quod indebebat fuum dominium fubieftum refolupropnjs terminis difputata queftione, conbilitati ex refutatione Domino facienda^
cludic Gregor.Lopez in loco fupra allegato
quam rationem fequuti func ibi Prarp of. Alpartit.6.tit.i j.leg. j.in verfmufcieres q.18.
uar.& alij;de quo lacius per me in crafta.de
& pro abfoluco tradidic Couar. var.refoluc.
potcftac.Proreg.in tit.de diuerf,prouif. $. tt
du.

Confflium

CLIL

8if

Hlb. l. & fe la, hare opinio quando Maio per mare per terram dabatur tutus
acceflus.vc late in fado eft dedud, & prorarus eft conftitucus ex Principis gratia , eft
commuaiter recepra,& babee folida fandabatum per tees Synodales , & eciam per
conlulcacionem Regi fadam per fupremuni
menca , quibus Molin. cum alijs Modcrnis
nullum dant , nee dare potfunc congruum_ *8 Confilium Aragonum t ex quo fuccedic pariter cmunis Dodor. traditio, vt inter cau
refponfam,& cum hare fit opinio communis
& confuccudine eciam approbaca>non eft in
fas publicas concedendi has facultates fie
audicando abea recedendum fecundum co
quando in remuneracione feruiciorum, quia
munes regulas , & pro figillo dicimus banc
incereft Reipublicar, vc accendancur animi
opinionem fequutum faille nouiffim fupread inferuiendum in defenfionemj, vel acquimura Italic Confilium in bac facltate con
fitionem Regnorum , propter fpem future
certa , dum Regem confuluic porte faculcaremunerationis follemne conf. Dec.498.nu*
tem banc conceder fuper bonis, feu de bo
14. per cotum,idemq; Dec.inconf.a60.quod
nis fcudahbus tantum.quia fuper his Maiolatius profequicur Reftaur.Caltald.in trad,
ratus confti tutus opus habuit gracia,& pride lmper.q.98.elegans conf. Roman. 10. in
uilegio Regis , fequendoopinionem Couar.
cafu propofico, quod fund at hc opinionem
quod Maioratus conftitucus ex gracia Rein Lite fi verberacum $. 1. ver.icem fi forte
gis . pofsic Rex fuper eo facultares conce
tT.de rei vendic.in I.Lucius fT.de euid.in
der alienandi : fecus ver quando non ex
C. quib. ex cauf. feru. pro prarm. lib. accip.
gratia Regis, vt in bonis uberis, & allodiaIn quibus iuribusex caufa remunerationis
fibus, qui opinio fuit prius ,vt demonftraferuiciorum Principes valide ccedunc alie
cum eft. Cregor. Lopez. & fe Rex facultana bona t & in reuocacione priuilegi; fe patem concertir rcfptdiu ad bona feudalia-.
riter confuluic Dec.in conf.z7o.nu.t. in fine
eantum : vnde quomodo hodic potcrit cooverf.vlterius eciam vbi lat, & latius in alCrariumaxtentari.
legaco conf.}9o.nu.io.loquendo in propria
Dixi tertio, quod facultas hare concerta-.
materia derogacionis iuris agnacorum vt
7 fuie ex caufa publica dupliciter. Prim,quia
caufa publica. & principalis fit caufa rema
vt notum eft , & Rex in eadem facultare afaerationis feruitiorum.
Dixi quarto, qud communis eft. & rece
erit, dicitcam conceder propter ingentes
pta opinio. vt in vtilitatem Maioratus, & (iexpenfas , quas Dux facer habet pro eins
gnancer quando loco bonorum, que alienanferuido, quod feruitium iam eft notorium :
nam motuproprio elegit Rex Duc ad contur bonorum excambium dacur, poflit fieri
alienatio bonorum Maioracus,& iufta facul
ducendam propriam filiam primogeniram
Reginam Franeix in prxdidum Frciar Retas conced per Regem, vt bona alienencur ,
f[num,caufa matrimonii iam contradi cum
ficut dicimus in re docali.pulchrum confli .
11 i us Regni Rege , vbi vul t , quod moram_
Paul, de Caflr. 269. dubitatur 1. vol.Soccin.
Iun.in conf.28. vol.2. & ica refere decifunu
nahat,& alia trader pro manutenfone pacis,& ccordi inter has coronaszququm
Capycin decif. 108. in fin. quern male incelfint refpicientia publicum bonum de fe pa
lexicBurg. ind. prohem* ad leg. Tauri poft
tent , & ne deficiat author in proprio cafu ,
num.jjo.verf.deinde,&' banc opinionem la
Dodor Io. Thomas de Rugerio vir acutiffitius profequitur,& fundar Molin.de hifpan.
mus, iuuenis dodiffimus , & maximar expeprimogen.in cap.*, lib. 4. & eft opinio pra
ationis mihi adduxit follemne confil. Azccticara in Regno in materia fideicommirtbuedi jtl.nu.7j. vbi inter caufas publicas po
rum. quorum bona indifferenter alienantur,
fubrogando pretium loco illorum .
sit caufam trahendi Reginam de vna ProCum igitur notorium fie Ducem ex caufa
uincia.vcl de vno Regno ad alteram, vbi rcfaorum feruiciorum. & cum maximis expen
fert fie ipfo confulco faille excquu;um,fi er
go communis eft omnium , qud ex caufa_
fis ob mora m fadam in Curia impetrarle i
publica portiint conced hatfaculeates:fequiRegia Maiefta te, vc cam ipfe, qum omnes
Duces futuri Moncifleonis > vti cales efficetur quod ftamus in cafu , in quo non habcrencur.vc vulgo d i ci tur Grandi. & fe coopemus contradiorem.
rirenc coram Rege, ve caeeeri Magnates, feu
Alia caufa publica coniftit in feruitijs faGrandi Regnorum Hifpaniarum, & nullam
ctis per Ducem dignis, maxima remunera
aliam
voluie, petijt graciam omnium.*
tions in Regno Cataluniar concernentibus
ipfius
laborum
& de toc, & tantis expenfs
bonum publicum Regni illius,pac,& quiet
propeer Regis feruitium, ex quibus in maxi
& defenion ab infidclibus, quibus Regn
ma fe confiituic neceffitace, & graciam obillud continu infidias paticbacur , * Pitiauic cum condicione fpecifica, vt Regi in
acisA i muitieudme andicorura,ob quod
feruirec

816

Ioannis Francici de Ponte

feruirec in eonduione pracdiae Regina; ad

ad Regnum Francia, propter quod, vt ipfemet Rex dicit in facltate ccefla opus ha
bet magna pecuntarum quantirate,vc com
prete poUicvt decet,repra:fentando grad,
& perfonam,quam reprafentare debet, ergo
6 hxc eft dignitas tarn pra;tiofa,& quafi in-,
extimabilis, quar long fuperat valorem fa
cultatif obtempca
difpofitionis
dutatorum.
t
t

centum mille , vc plen per tees fyndales

eft probacum, lict fit notorijffimum , & eft
gratia coneefla in beoeficium fuccefloris in
Maioratu:fequitur propterea,qud fi excbium non folum eft vtile , fed multo maioris
valons eius , qud ex Maioratu detrahitur ,
qud propterea concurre ntibus in hacfacul
tateconcefta omnibus ,& quibufeunque
rei
t m_i
qui fit is, ex quibus,& vnoquoque
ipforu
,
valid* facultares conceduntur>fit decernendum vigore illius licui(Te,& Heere Duci pro
ceder ad alienationem bonorum Maioratui fubieftorum pro concurrent fumma_.
ducatorum centum mille , feruata in omni
bus forma diebe facultatis, & proinde Sacru
Confilium fuum interponere decretum fuper contraatione , feu contraationibus
faciendiSjfecundum qua; fuit decium,& demum in caufa redamationis impoficum
perpetuum filentium_ .

ProMarchione Murconi
S V M M A R I V M.
'i Factumut a/its pro Marcbione Murconi,
ad erfs Micbaelem tAngelum Mont
tium~. ,
3. Tromiffio, quod alius profe fuluat abfque iuramento non valet.
'3 Promittens factum alienum excufatur pro
bandofijciffe omnefuum pojfe.
4 Venditio extinguitur entela re vendita vigo
re Tralationis, maxime nulla mora interueniente, &fecundum boe mdicatumfuit
ter m Curia Eccleaiea , & nu. 1 j.
5 Exceptio rei iudicata competens deiuffori
indemnitatistcompetit ettamprincipalht
e contrariotr nu.feq.
Quod ampliatur extendi etiam ad alianu-t
perfonamfouentem , idem ius ex codent
facto dependent nu. 7.
ciarius nu. 9.
tta dectfum e nu. 8.
JoPromjttenspro alio creditori ,fiipfi babeat
nudum nomen,quo ad creditoreme prin
cipalis , quo ad debitrem vero prtncipalemfideiuffor .
II Exceptio cedendarum aclionum, quando ob det,r<mi.

12 Deciarato dtjparitatis votorum Sac.Conf.

m bac aufa.
1 4 Claufula rebus fie slantibus in contrailibu
femper ine.
IJ Veniitio conditionals conditione eefautc^
refoluitur y omnesqu aSius medij extinguantur .
uod tribu exemplis confimilibus confirmattur nu. 14. 17.& 18.
9 Terra effcla femel de demanio ,fi iUrumm
vendatur primo emptort nullum tus
petit, & quafit ratio.
*o %atam babensemcntiam nonpott f.
debitrem moleliar, quam perfententiam
damnatum.
ai Jnutilis circuitus euitandus

ARGVMENTVM.
Promittens>vc principalis fa alie
in contractu emptionis>& vendirionis,cum quibuTdam partis inito circa folurioncm fortis principalis , & intere/Te,
contractu refoIutOjfequuta euivtione rci
virtute Prxlatiom's ratione iuris cgrui
an remaneat obIigatus,& an ad intrt* fe conuentum , vel habita ratione frutuum perceptoi um? & de exceptions. *
rei iudicata; competente , vni principal!
debitori,an competat aiij fimiliter prin
cipan , vel fideiuflbrb& contrario , Sc
extendatur contra alium fouenrent
idem ius defeendens ex codem fado in
terminis l.cum quxriturcum feqq. ff.de
except. rei iudic. & de except, cedenda
rum aclionum remiffi.
CONSILIVM CLIII.
Onafterium Monialiunu*
fanifsima; Trinitatis ha ;
ius Ciuicatis , mediante^
perfona Marchionis Mur* '
conis traauit emere a_
Ooore Michaele Angc
io Monetio quandam ems
domum , fibi collateralem pro ampliar ione
Monafterij,& tandem conclufit emptioneni,
cumdio Michaele Angelo pro pretio du
catorum nouem mille foluendorum . quaa
docunque verum interim, ne videatur renere rem , & pretium , promtfit interefte pro
primis duobus annis ad rationem quinqu' '
procentenario,& deinde m antea ad ratio
fept; verum pro faciliori confcquutio
nc

Confilium
fie tm preei)>qu4m ineerefe , licet vend ci
tuerie conclufa cum Monaflcrio , & illi rea
licer fada, voluic Monicius lipulari cum_
prsdido Marchione venditionem prdid,
& ab ipfo recipere promiflonem pretij, ipfiusq, interefle, & hoc eft indubitatum ire
fado , videlicc venditionem fadam Monatcrio,& folutionem promiflam,vt fupra &
infantum hoc eft verum, quod extra inftrumentum promiiit Marchio, vt quam prim um
in Monafterium prsdidum ingreflac fuerint
tot Moniales, quarum dores amendrent ad
prsdidum pretium conuentumduc.9- mill,
qud faceret , vt folueretur ei pretium prsdium.non obflante dilacione data, & pro
pterea incontinenti coram eodem Notario,
udice,& telibus Marchio declarauit in_
emptione prsdida habere nudum nomrn^
fed omnia fpeare ad Monafteri , cui pro
pterea domum ceflt , & habuit promiflion
indemnieatis in ampia forma .
Fada emptione prsdida Monafterio
Trinitatis mouit litem contra illud Monalerium MoniaUum S.Andre,pariter colla
trale domui przdidz , & tanquam Monalerium magis antiquum, magis collatrale,
& cui videbatur magis cuenire domus pr
di, petijt -ferri in emptione prsdida
& poft multam altcrcationem in Romana-
Curia , & tranfmiflo ad hoc Auditore Rot
Romans fuper facie loci , tandem fuit iudica tum per Romanam Curiam Monafterium
5. Andres efle prsferendum,cum eifdem padis, & condi t ionibus, cum quibus fada fuie
vendido prardia, quodq; Monafterium in
demne extrahere deberet, tm Monafteri
Sdiffim Trini tatis, quam omnes alios pro
obligats , & fie cum fubintraflet Mona
fterium S. Andre in locum Trinita t is, con tinuauit foluere Monetio interee contient ;
& etiam poflea foluit prardido Monitio du
cal. 5. mil. in partem pretij capitalis ducat.
noue m mille.
' lfte inquam Mooitius vditor domus, nefcimus,quo ipiritu ductus cuenit Monafte
rium S. Andrea: ad foluendum pretium capi
tale domus vendits, vna cum interefle ad ra
cionem conuentam feptem pro centenario
aduerfus quem fuie replicatum carere adio
nc.fi dilatio erat data foluendi, quandocunque,& quoad interefle conuentum ad ratio*
nem feptem pro centenario, dicebat Mona
fterium non teneri,nil ad rationem frudu,
ici nata difpofrione text. in l.curabir, & per
Curiae Archiepifcopalera fuit iudicatum_
Monafterium teneri ad pretij folutionem_f
verum ieruata forma Inftrumenti venditionis fads , quodq; interefle deberetur adra-

817

tionem conuentam, qua feneencia refpediu adquancitatem interefteappellauit Mo

nafterium S. Andres ad Romanam Curiam,
& femel, & bis iudicatum fuit non teneri ad
folutionem ineerefle,ad rationem conuenra
fed ad rationem fruduum, tm in futurum
quam in prsteritum , fuicq; condernnatus
Monitius ad expenfas.
Ira qud Monafterium S. Andres non negauit vnquam foluere , nec pretium, nec in- :
terefle/ed dubi ratio fuit ad quam rationem
& fe reperitur declaratm,& cdemnatuni
Monafterium ad rationem fruduum .
His omnibus peradis,& tacitis,ac ft nihil
fuifTet gefturn porrexit; fupplicationem in-
Sac.Conf.prxdidus Monitius poft annos 1 1.
celebrat venditionis,& aflerens Marchion
Murconi emifle domum predidam pro pretio ducp.mil. cum interefle conuento,vt fu*
pra tenuifle, & tenere domum, nulla fada_>
folueione pretij, aut interefle, & hoc contra
omnem bonam Hdem,petijt propterea ilium
condemnari ad prsdidi pretij foIutionem_
cum omnibus expenfis, damnis, & interefle '
& hoc eft fadum cauf.
Marchio vigore indemnieatis promifla_
per Monafterium Trinitatis denuntiauie il
li litem motam per Monitium, & petijt in_.
Curia Archiepifcopali illud condemnari ad
feruandum ipfum Marchionem indemnem
& illsfum,& propterea ad foloendura,quicquid ipfe Marchio condemnatus venirec ad
foluendum Monitio , eandcmq; petit ionem
fecit Monafterium Trinitatis contra Mona
fterium S. Andres, pariter vigore indemni
tatis vt fupra promifls, & compilatus fuie
proceflus fuper omnibus iftis Iudi tijs,cm_
in Sac Conf quim in Curia Archiepifcopali,& dum inftaretur ibi pro caufs expedidone, fuit inhibitum Romana Curia Archie
pifcopali Curis, qud flanee Iuditio moto
in Romana Curia, & fententijs, vt fupra la
ts, minim Curia Archiepifcopalis feintromttterct, obquod imped tus fuit Mar
chio agerev .
Dum igitur rradata fuie expedido cau
fs ad inftantiam Monitij, Marchio Murconi
infraferipta oppofuit .
Primo, qudhictraftari non poterarde*
folutione pretij conuenti, flanee dilation**
data ad foluendum quandocunque , fed tantum ad interefle : nam eti Marchio extra.*
Inftrumentum promififlet folutionem pre
tij , quando in Monafterium ingrefls eflene
Moniales,quarum doces afcenderent ad hc
quanticacem : tamen quia ftatim poft empcionem fadam fucceflic lis prsdids prae*
lationis,8c minim Moniales ingrefls eranr
Zzz
& de-

Ioannis Francifci de Ponte

Se dni que Monafterium S. Andre x obcinuc
quod fi reus num.?. Sc Alexan. num.6. Sc in
jn prarlationc ; propterei rebus in code nu* dubicatum eft Marchionem, tanquam pria
cipalem dtbirorem Monirio conuentum_
ftatu non permanencibusS fuperuenca prdia dirficul tare , quia domu6 fuitab!aca_,
habere regreffum contra Monafterum_,
refpediu ad quam promiflio fuie fada_-
icondemnaretur vigore iademnitatispramiffr, ad text. in l.quacroff. locar, in 1. finali
&M'.jna(krium S, Andrea; fubiocrauic iru
ff. fi certum petatur, in 1. 2. fi mac. indemn.
Jocum Mcrnafterijsadiffima: Trinitaeis:pro
promif, in 1. 1. C. de conueniend. fifc debic.
pterca dicebac Marchio promiionem relib. 10. & propeerea exceptio rei iudicata:
foiuum.im nunquam renuiffe. Primo, quia
proroific i qud Monafterium folucree precum Monafterio proderic Marchioni, & ra
tium , Sc in hoc non adfuic ,iuramencum_j 7 cio racionis eil: nam regula texc. inl.cunu
quzricur cum feqq. ff. de excepcio rei tudic.
ergo promiffio non tenait text, eft in 1. eum
procedit, & incelligicur, (lue fit eadem perqui S . Iulianus il fecondo ff. de conftir. pciona, cum qua iudicacum eft ver, ve! inter*
cun. ibi , fed fi quisconitieuic alium pro fo
pecrariu, Sc refpedu rei > fiu fie cadem_
foluturumnon fe pro alio, non tenetur,ita_#
vel alia , fed militer idem ius dependensex
Pomponius in lib, 8. feribit. Secund, quaneodem fonce iam iudicato, & decifo, hie eft
do quis promictit fe curaturum , & fadutexc. vbi glof.notab.in 1. & an eandem ff. de
rum, vc alius foluat, excufatur, fi fecit omexceptio rei iudic.vcex Soccin.Corn.Ruyn
ne poffe, & tertius noluit, & It communis ,
quando fuperuenit difficulcas poil promifSc alijs cumulacis per Regcntem ae Ponto
fionem fadam late laf.poft alios in 1. ilipu- g in fuo conil.6 1, per qua: refert fie decifu m_
in caufa Comitis Triuenci cum Princ:piffa_
latio ifta num.io. ff.de verbor.obligat.Abb.
Scillarum , & in hoc fundatur decifio nota*
Buer. & Canonifta: in cap. gemma de fponbilis Alexan.inl.fa-pe num. 1;. ff.de re iudie.
I fal. Tertio, fi domus fuit cuida vigore prarauthoritate Innocent, in cap. in noftra, do
Jationis, & venditio ex t inda, vt infra fundabitur ; igitur pariter excinda eft pra-di- 9 procurar, num. 9. qud dum quis egic vi go*
da promilfio canco magis , cum nulla pracre Inftrumenci& fuccubuic cum vno,quia-
cefferic mora , vc eftealus in 1. qui aurem_#
lnftrumencum non erat validum, fi vigoro
$. i. in fin. ff.de confticu. pecun. in 1. j. $. 1.
eiuidem Inftrumenci velic agere contra_
verf. quod fi ita ff. de condic. ob cauf. & hoc
alium , ad idem obftabic ei exceptio rei iu
tribus vicibus iudicacum fuit in Curia Ardicata, quia verum eft deduct in ludiriurru
cbepifcopaIi,& in Curia Romana.
idem lusdifcuum, & decifum, dependent
Quo vero ad quantitatem intereffe, fi de
ex eodem fonte, & verum eft eiTe decifum_
cum eodem adore ita quodfemperipfius*
bet folui ad rationem conuentam* vei ad rationem fruduum, pariter iudicatum eft , vc
refpedu obftabie cxceptio,& multo fortius,
iupra diximus, inter Monafterium Sdi An
quando ille > contra quern nou'Jnm agit
drea; , & pfum Monitium, cumq; Monafte
non eft omnio alius , vc per cundem Alerium Sandi Andre fit fideiuffor mdemnitaxan. ibidem num.69.vc eft Marchio,qui not
tis ipiius Marchion is; propterea fcncencia_
fol um non eft ornnino alius, fed eft quafi ea
lata in fui fauorem iuuat Marchioni, infan
dem perfona cum Monafterio ei obligaco ad
tum i qud pote ft iple opponere exceptioindcmnitatem,cum quo Monafterio laca eft
t ei iudicata: onrra Monitium, vt iam_
(tpCCACL/.
oppoiuk , ilte eft text, in 1. excepciones la_
Rurfus,& fi Marchio principaliter fe obli
econda jf. rei autem ff, de except, in l.duo jogauerit (oluere Monecio pretium domus ;
bus . i fideiuflore, & . fequ. ff. de iureiur,
tarnen verum eft commodum, Sc iocommovbi Bald.& Fulgof.poft Dyn. in regula ratidum fpedaffe, & ipedare ad Monafterium
in cuius beneficium domus fuie empca , dehabitio in fine ft.de reg.iur.in Texto, text.cft
expreffus in l.finali ff.de iureiur. ybi Carrol.
clarauit Marchio habere nudum nomeru
te Fulgo, cuius verba func infraferipta^ ,
ceific illam Monaflerio quo propterea.*
cadem ratio eft,& fi fideiuoris defenfor iufuit promiffa folutio pretij prsdidi , vna_> rauerit ; reo enim datur exceptio, & fi reus
cum intereffe , ac indemnem feruare Mar
iuraaeric , fideiuffor tutus fir, quia & res iu
chionem ab omnibus promiiGonibus fadis ;
dicata fecundum alterutruin eorum vtrique
ita quod, & fi refpedu Monicij Marchio eft
proficicc, ad idem eexr. in 1. aduerfus vbi
principalis reus debendi, refpedu ver Moglof. in verb, inter fie ff. de arbitr. eadem_
naftenj, habetnr loco fideiufforis, fecuu*
glof. in 1. i. in verb, conuenitur ff. rem rat.
dum Bald, catterosq; Scribentes in 1. 1. C,
Hab. & in d 1. excepciones S. rei autenu
de duobus reis Bartol. in 1. Modeftinus,
Albcnc.Angel. & Caftrenf.ia d.i. duobus $%
ff. de folutio. ob quod omnm ei facienda^
cflec

Confflium

819

effet eefio,vt latius habetur perD.deFranqui potior.in pign hib.Sk rcfolutioft ex riech in dccif-55-vbi refere fie decifum in cau
ccflicace, non ex voluncace , quo cafu omla Ducis Turn's Maioris cumq; culpa Mones actus intermedij exringuuntur, ad text,
nitij , vt fupra dictum eft,Marchio fuit impein I. vbi autem f. fed Sc Marcellus ff. de in-,
diem addictione , vbi artol. infert ad qur
ditus agere contra Monafierium ex caufa_
litis motx per Monitium in Curia Romana : leftionemdere venditacum pacto de retro-'
bi (uecubuie, femel, & bis, & ceffio effet uendendo, vt ex exercitatione pacti , & lui; l tiam inutiiis quia cum Monafterio eft iutione re omnet contractus fubfequentes
dicatum non deberi intereffe , nifi ad ratiofine re(bluei,ficue Ine prxcedit ius prxlationcm fruuum;crgo tarn fiante Monitij culnis lege introduction, ftatim quod ad ven-'
a,q!iim inefficacia ceiionis, minime poteft
ditionem proceditur,& fic acquiritur res
gcre,& obftae eidem exceptio cedendarum
affecta cali onere,& fubiecta huic refolurioad text.in 1. Stychum S. fi creditor tf. de foni infitx in acquifieione, ficut dicimus in_.
lt.in I. fi pupillus alcerum ff de admin, tut.
termtnis cexe. 1. licet C. qui potior, in pign.
& verobiq; Bart.de quo ampi per Nicofan.
hab. dequibus latius per Negufant.in tra.
in tract, de pignor. j.mcmb. j.parcprincip.
depignor.in i.mcmb. 5 parr. & fic alias pec'
17 hos trminos dixit Bald. in cap.rurfus, quifiu.jtf.
Ex his firma remant conclufio , quod
bus mod. feud, amitt. vt ex feudi refutadofaonitius non poteft agere ad refiduum prene, quam facie vaffallus Domino, extinguatij i liante dilatione data ad foluendurru
tur pignus medio tempore concra<um_>,
quandocunque nec etiam agere poteft ad
quia hxc facultas refutandi Domino inerac
intereffe conuentum,fi iudicatum eft deberi
principio refutation's ex natura re , qux
ad rationem fruftuum , & de hoc, vt fertur
prxuenitcaufam pignoris, & qui contraxie
non dubitauit Sac. Conf. fed fucruntomnes
fic re debebat emptionem, feu vendicionern "
concordes ex prxallegacis.
fubiectam effe refolubilitati ex refutatione
^ , Difparitas votorum prxfupponitur,quod
Domino facienda, & ibi Prxpof. & Aluar.lo' fuerie in perfona condemnanda ad prxdit
quendode iure communi feudorum , & in_.
rar am intereffe ad rationem frutuum, Mo
ie^prxlatione propri tradiderunt Doctor, vt
fa nicius enimdicit Marchionem efle obligaex ea dominium primo loco acquificuin_
tum,quia cum ipfo conrraxit , & ab eo proemptori refolutum calicer fir,ac fi nunquani
miffionem recepit folutionis pretij, & inte
19 fuiftet acquifitum, & icaiudicat fuit alias,
rim ipfius intereffe. Marchio ver dicit venquod terra effects femel de demanio: fi iteAtionem faam Monafterio, & de hoc non
rum vendatur ex fui impotencia , qud nul- fuit dubitatum,& ipfum habuiffe nudum nolum ius datur primo emptori ad earn repefj men ; & propterea cum vigore przlationis
tendam , quia ex prxlatione primo loco i tu.
Moaafterium S. Andrei domum euicerie
Iudicium deduta , ius omne ilh'us fuie refo
MonaficrioTrinitatis veri emptoris dnmus,
lutum , & extinum , fi nunquam fuiffet
quod propterea venditio facta primo loco
contractum , de quo lac per Regentem de>
Monitio Monafterio Trinitatis eft refoluta,
Ponte in tracx.de poteftate Proreg.in ci. de
& extina , & in eius locum cum omnibus
diuerf.prouif.jf. 1. nu.16. fol.478. vefiedicacius pactis , conditionibus>& qualitatibus ,
mu% deeifionem Tiraquell. fundacam efie in
puris iuris termini's ; vnde caruic, carerec
acceflit Monafterium S. Andrex, & fublata
eft prima venditio , cum omnibus fuis obliMonitius omni pnitus actione, fiance refogationibuS)Omniaq; funt transrufa in retralucione , ac extinione venditionis factx
nentem , ac fi i pie primo loco concraxiftet ,
Marchioni ;quare Monafterio S. Andrex
quoi in indiiduo tradit Tiraqu. in tract. Ii
domus poffeffore correfponderi debet de in
gnag.in glof.i8.i.i.nu. jp.in verb, lepris le
tereffe debito inrerim;donec pretium ab eo dem foluatur: nam virtueeprxdictxprxlacofe,& in glof.2. ff.%9. num. 4. Intelliguntur
lacionis Monetius direxie greffus fuos con
j^ernm omnia, que promictuntur rebus in-,
tra prxdium Monafierium S. Andrex, feeedem ftatu permantibus,ad text.in l.cum
cicq; illud condemnare ad folueionem prequis if. de folut. vnde cum venditio fa<a_
tij,eiusq; intereffe, nec Monafterium hoc vnubiaceba e prxlationi iure proditx , & fie
quam reeufauie, fed omnis lis confiftitad
fub conditione cafuali , quatenus Monaftequam rationem, & fuccubuit Monitius: nam
rium S. Andrex Collatrale aduerfus Monaiudicacum fuit in fauorem Monafterij,v6 in
fit; ium Trinitatis prxlationem non intentereffe non poffic cranfeendere furnmam_i
15 cafter; mrito conditione ndn adueniente*,
frutuum rei vendicx , vnde fi Monitius et
omnia anteriora acta, rcfbluuntur , ad text,
lohocracificauic
fao iencentiam prxlatiojn 1. qui balneum . 1. & in 1. potior . 1 . ff.
Zzz
ois

loannis Francici de Ponte

pis latam in bncficium Sani Andrcat , ad

ttxz, in 1. Paulus ff. rem rat. hab. & ab ipfo
reeepir partem precij: igitur abeodem Mopaflerio peterc debet rcliquum , quod praetendit , & nullo pa#o poceft Marchionenu
Uioleftarc* ,
Aequitas hoc fuader,nam fi Monitius habuit fentencias contra Monafterium , vt ei
foluat , Sc Monaftcrinm non denegauit , nec
(denegar, & obtulir foluere ad rationem fruuum,& non ad rationem intcreffe conuenli, Sc hoc eft decifum: igitur quare eft moleftandus Marchio pro folutione , quem facere oporteret nouam litem cum Monafterio
in Curia EccJefiaftica , ex quo nulla refultac
vtilitas Munitioned fola vexatio ipius Mar
Ol chionis , & introduicio litium , & inutilis
circuit us, qua: leges abhorrent Sc mandant
efle euitanaa, & in hoc tan tum , vt dixi Sac.
Con (.Ik tic in pari ta te votorura, quod equidem excuari poterat , fed unt faa caufa
ium,& peccaca Jitigantium

PrO IlluftriffimO DUCO

in praiudicium agnatorum ex caufk

firuittorum.alis/ecus.
1 1 Feudi pattrnt natura qua , & comparatup
deicommiffo nu.it.
4 Feudor libri originales aptid Fratres Pra- ,
dteatores con/eruandi.IJ Verba originaba d.cap, 1 . ex quibus cau/a^
firuitiorum deprebenditur.
17 Bald.intellstlus ad idem cap. \. y Docior.
eumfequentium.
S Conit. 'Ajg. "fideicommium,fiue Ma
ioratus vacant /culos, &forminas, licet
/culos anteponantfmims.
19 Rex exiua caufa pote forminas vocare
vbi teflatoris voluntati non contradicitur
dum bona in eiusfamilia, manent .
*o a/us omtjfus remanent in dijpofitione iuris
communis.
? I Nemo pra/umitur alienamfobolem propria*
wile anteponen
Conditiofifine liberis decejferit inef fideiommijfo liberis teflatoris iniunio, duplici ratione , quod ampliatur duobus modis.
J4 Voluntatis defitnli quaftio Judiis arbitrio

MontifleOniS,

reltnquitur.
y Qb/cura ex conieesuris declarantur ,
SVMMARIVM*
*6 Verba non attenduntur,fid ratio.
97 Voluntas di/ponentu -R egina, .
's Conruatio bonorum infamilia fundamen* a 8 Femina de/cendunt ex corpore primipAtalis ratio vocation: s /culorum , &exrentis , ,
clufionisfmmamm.

%Appellatione pofierorum,familia > eigene Foeminafinis agnationis diuntur , vbi ex*

. rationts propria ab auo materno de/ende. J .
trafamiliam nubunt,& nu. 3 o.
tes vemunt .
3 Sacra Maiefias folet aufas Illufiri/simo D, 10 Filia efide dt/cendentibus. & de familia, at
Proregi remittere>qui cum voto Sac. Reg*
finis tlints, quando extrafamiliam nu bit
Cur.de iure procedat.
fitusfiinfamilia, per con/equem admit ti4 Rexpote laminas habilitare etiam in agnatur cum onerefideicommifsi .
forum praiudicium, vbi trafiatur de iure JI Cejfante caufa cejfat effeclus .
/
quarendoue infi>e. ) Ptjpofittofecundum communiter contingen
J Princeps lgitimt spurium ad fucce/sionem .
ta nteligitur.
in praiudicium agnatorum ex communi.
3 3 Formina bellum gerens in feudo /cedit ex
6 Prarogatiua magni Printipis eil tollcrt-
opinione 1/ern.
tus incertum inJpe , &fucce/sionem ciui- j 4 FideicommtJ/a ex ratione ampltantur re
liter debitam', & mult magts dilatare voringuntur, & declaraptur.
candoforminas in praiudicium agnator ; 3 j Sen/us ex ratione colleclus dicitttr compremaxime" ex ifia eaufitfiruitiorum ; & ehenfin s, non extenfiuus.
tiam parte non citta, & nu. 8.
J6 Voluntas dtiponentis facit recedi firiptu7 V tens iure fuo mmini facit iniuriam, nec
ra,&nu.^tw
dolum commitfit > quod pluribus compro* 37 lAutboritates plurium Potiorfiuentium r
batur .
foemints tnfamilia nubentibus
nu. 3 9.
9 Inte liedus lacobi Beluifij ad cap 1 quemad* 3 8 Ratiofattens profotmina eo ca/u ex xM.A.
modum feudum ad filias pertin. quod loPeregrino.
quaiur de feudo ne dum nouo , verum - 40 Dtcifio pra/entis ca/us in familia Sanfeueritiam paterno , vti communis approbatur ;
na ,fecundum quam mafeuli defcendenttt
eius fe quaees num. 13. confirmatur num.
exfoeminis infamilia nubentibus , ( altas.
16.
radice infecid ) agnaftf /culis rPralati
10 T\jx poteft /aminas habilitare ad fiiccefiiofuerunt ,
4\Epi'

Confilum
*I pilogatio omnium rationum in prafenti al
legations profatminis agnatis admitttndit
odditis alys fundamentis ex faclo refultantibus .^.& 4 j. & lattut infint~>
Confily nu.87.
44 *Probcmmmmentem difyontntis indicat, &
lie: turn , eft ab illo arguere ad caufarum
decifionem nu. 8. & de eius virtu te lati
num. j 9.
,
45 Poerorumfignificatio , qua, & quid fi dicatur,poerosfuos, & .+. & JI.
46 Progenies, pofleritas , proles etiamad/cerni
nas porriguntur.
47 FideicommiJJitm excluuumfoeminarum ad
benefieium mafculorum remotiorum e
odi ofum exeommuni.
49 Extranei baredes qui .
30 Proprium ejhquod vnifoli conucnit,& d<^
alys eiusfignificationibus nu.5*.& J 3.
J4 pideicommifia reSpelu certarum perfonarum de agnationefierifuntfolita.
j 5 Familia de Pignatellis non eadem habet ingnia .
56 Domus eadem,qua.
]7 Infignia cur inuenta ?
Familia eadem diuerfitate infignium diina cum pulcbro difcurfu in hoc .
oFideicommiffum faclum in benefieium dtfcendentium ,fiue Collateraltum defcendentturn mHitutorisfideicommij ad Collaterales eiufdem non extenditur ex Bald.
%jtyn.& Paris.
l Declaratio ad doclrinam Peregrini in trac!,
defideicomm.art. . .6. verf.'verum
difficultas.
6 Qualita s adita feudor m naturam non alterat,nifiin exprejs, & dtclaratur %AffiicJ.decifii it.
aturafeudorum e, quod in eisfuccedant
Collatrales vitinn morientis,]i tarnen
fintpnmi acquirentis descendentes . Idem
in maioribus nu.6\.
j *Diffofltio generalis vocans perfonas de fa
milia degenere mafeulino in quouisgradu
injeudis quaittr intelligenda .
64 Vervumperpetuo diuermode intelligitur .
*7 Fidetcommijfum faclum ad benefieium fa
milia , vt perpetuo bona in ea maneant
quartum gradum non excedit.
65 Induca ad diminutionem nonfilent opera
ri augumentum.
9 Dicliones regtent contractus,
70 'Diclio fproidefi.
7 1 Fidcicommiffum reliSlum familia , fe dum prarogatiuam gradus reliSium videtur .
Verbum etiam minimum in contratthus ope' rari debet.

CLIV.
8ai
7 j 'Diclio alius e repetitiua qua/itatis prace
dentis .
74 na pars diipofitionis alteram dclart ,
" ita procdentia fequentta ,
i con
trario .
75 Hepetitio , fiue geminatio myeriofa dicitur .
76 Quilt bet in re Jua e moderator , r arbi
trer & conmilis regula in vltima vo
lntate^ .
77 Lex per quam duraferuanda e.
78 Delatio armorum , & nominis arguit dijpofitionem puram in benefieium agnatorum,
& quomodo boc intelligatur .
79 Fidetcommijfum deeimum gradum , in quo
terminantur agnatio , non egreditur ex
communi .
80 Succejfio Regum,Ducum,Marcbionum, ca
terorumq; lllurium datur in millefimo
gradu ,fecundum 'Bald. & boc ex confuetudine , qua nonferuatur in Regno eapolitano quoad Duces , caterosq. Titulariot .
8 1 Verba intelligendafecundum ius.
8* Verba reringi dt- habilitate.
8 j Suceeffio feudorum in TKjgno non dabatur
de iure Conitut. Regni vitra tertium_,
gradum, quapoea exgratia ad quartum
e dilatata .
84 Subingre/po vltra tertiumgradum in tranfuerfaltbus non datur.
8 j Suecefsio infideicommiffofab~lofamilia an
fiatgrauato, velgrauanti remifii.
87 Dos infideicommtb excepta.
SS Feuda in quibus viuebatur inre Francorum
olim dicebantur ex palo,& prouidentia
maximefecundum Siculos quodfuit reuocatum per Regem Robertum,qui dedit poteatem diiponendi , & inJfecie Guidoni
de Sanlo Blafio , quod pofsit ilia interfi
les diuidere , quod ex Confilio Tbeologorum.&Doilor. de Confiliogeftumfuit.
ARGVMENTVM.
Stante valid itate gratia? Principis, fi
ue difpenfationis difponendi de certa.*
fumma , non obftante vinculatone bo
norum in Maioratu , fideicomrotfo
in benefieium agnatorum mafculorum ,
an idem Princeps poflt difpenfar^ ,
quod quis fucceiorem Ubi de eadern^
familia eligat collocando cum illo fliam , feu filias nuptui habilitando , boc
modo fee ninas ad fucceffionem , alis
excluas?
Z22

CON-

IoannisFrancifci de Ponte
filia,& de his fminis exsra familiam nube
cibus inrell igenda eft difpoficio infticuroris
vinculi , feu fideicommiffi. qud expreise ex
Vm proximis diebus traeodem maioracu apparec;dum quando defiauifflus de validirato
ciencibus mafculis foeminas vocat ad lucdifpenfarioniscceiT per
ceulonem,mandat,qud marici, earumq, fiRegiam,& Catholicanu*
lij fumant cognomen,& arma de Pignacellis
Maieftatem llluftrifs.Du"
abfolue , abfque alia mixtura aliorum arci Montileonis i vt non..
morum , & cognominis; ergo intellexic do
obftante vinculccione fa
cta cius bonorum in beneficium mafculor
fminis extra familiam nubencibus, quia &
de familia per eius Genitores poflic dipomaricus erat de familia > opus non erat , ve
nere ad libitum de bonis przdtdz d:lpolinee ipfe , eius filij cognomen, & arma_
tioni fubiedis pro fumma duc.ioo. mil. funfumrent , de illorum mixtura erat cradauimus inquam poruifVe Catholieam Ma
andum_. .
ieftatem difpenlare.quia dif pofitio,feu fideiSacra Catholica Maieftas remifie hoc IIcommiffum fuit conftitutum ex gratia Prin- 3 luftrifs. Proregi.qui cum voto Sac. Reg. C!.
cipis,quam idem Princeps poteit ad libitum
confulcret , quod iuri confonum videtur, vt
reuocarcritem quia difpenfatio fuit concefvifa demum conulcatione pofsit deliberare
fa ex caufa feruitiorum; rurfus quia tractafuper fupplicatis per Ducem, & lictex deabatur de iure in fpe,& incerto,qitod Prin
eifione , vt fupra facta fuper validitate di
eeps tollere poteft.'item quia acquifitio.qu
fpenfationis difpoficionis prasdiorum duc.
fie agnatis vocatis, eft de iure cintli, iupra_.
i oo.mil. cafus hic remanet decius in fordoquod eft Principis poteftas,ex quibus matu
ribus terminis, quia ibi pro rata did* fum
re difcuflls Sac.Confiudicauit pro vadicama; annichilatur in totum vinculum , feu fitc difpenfationis.
deicommiTum,' hic vero craclacur dcprarlaDux hodie petijt Regia Maieftate,vc& . tione frcminarum; dummod in familia nufi formina- fucccuone fint exclus , donee
bant,& fievt inferius demonftrabicur,non_.
rnafculi de agnatione, familia* domo, & tollicur fucceflio ceteris agnatis,fed dilata*
gnomine de Pignacellis fuperecnt ; petije
tur.& decifum fuit ex caulis adhuc vrgenci - inquam per Suam Maieftatem conced fibi
bus potuifle Regem dipenfare : ergo multo
faeulracem eligendi fuccefforcm fibi de 'fa
fortius procedunt allegata, & decifa in przdem familia melius il hi vifum, quatenus fifenti cafu:tamen breuicer recenfebo altquz
liam, feu filias, quas habet, nuptui traderet
ex quibus ha iuHcia elucecac , ve fie Do
cum perfonis eiufdem familia:, &domus de
mini Indicantes pro ea conulere habeanc
Pignacelirs, ica quod fminar in cum cafum
fuam Maieftacem, quanquam cafus prima-,
fronte arduus appareacquodji refiftt ver
non iiitelligantur exclufxjfed fuccedr,duro
ba fideicommifli exclufiua fceminarum in_.
in familia te nuberenc , cum ex hoc facisfiac
intention! inititucons.qui non alia fuic,uifi
beneficium malculorum quorumcunque de
conferuationis bonorum in familia, & domo
familia, & in quocunque gradu remotorum.
fu, ve ex principio, mediot & fine totius diHe non vagando in argumentis fed con fpplionis apparet , m hac vnica ratione
cVufiu loquendo per veras, & particulares
Doftor.decifiones, dico.quod turo attenta.,
fundamentals eft radicara tota di (policio,
omneq; vinculum vocationis mafeulorum ,
poteftace Regis, tum etiatn attenta volun
& exclulonis foeminarum,vt latius habetur
tare inftitutoris hnius vinculi , pocefi Rex '
per Brun. in craft. ftatuc. are. j.in .vol. traft.
conceder Duci gratiam pecitam.
& lex iemper cuftodiuit conferuacionenvj4
Dum enim traftatur de iure in fpe.pom't
agnacionis, 3d quod communitcr allegatur 4 & poieft Rex dipenfare,& habilitare /cerni
gfof.inl.i.jf.denciare in verb.familiarumq;
nas, alias excluas in proiudttium agnator;
ff.de vcntr.infpic-cxclulicergo feeminas:per
maxim dum h.-e facte ex caufa feruicior*
quas imponitur finis agnacionis , dum extra
Dee. in ,498..
conf.390.num. 1 o.
familiam onpcui tradunrur/ecundum reguverf. fecundo eft ponderandum,& iterumr lalam text.inl. pronunciado,yb\ glof.de verb,
t in conf.6R. col. 4- verf.fi autem ex tencrc
fignif.iuxta folieum.& conuernm, quodf,inueftitur per totum, Curt. un. in conf.r.
minie nupui craduntur extra tamiliam , Sc
Qo^ad . con f 8. ri f.con I", o 3 . vol .4. . f.
rar in familia nubunc , & ob id, quia 5 6. nu. J9.& 4.o.par.i.qiii a^ios cumult, Surd,
feunc in aliarn agnacioncm proprerea fue
conf. 317. qui omnes fupradiftos alleg.ir nu.
exclu , elegansconk ingei.io j. num.4. &
3VV0I.3. & tefiacurde communi ampiurru*
Corn.conf.ij.vol.i.nu.6.&ibi verf.ecfi difta
conf.Brun.i. & melius in conf. 6. moueneur
omnes
CONSILTVM CLIV.

Confilum
5 emnes , quia feeundum communem opinionem poteft legitimare Princeps fpurium ad
fucceifinnem feudorum in priudicium agna
torum,ad quod allegatur communicer glof.
in . na rurales fi de feud.def. mil. & nocetur pulchrum ditum Dec. in conf. 198. authoncace Paul de Caftr.po Alber.in l.quoties de precib. imper, offer, dicic enim Dee.
6 quod eft prxrogariua magni Principis , vc
poifk tollere ius in fpe,& fucceffionem iu
re ciuili debiram,& fie legitimare in priu
dicium venientium ab inteftato,dc quo lat
etiam per Felyn.in cap. qua; in Ecclefiarum
7 nu.49.cf Conflict fi dum hoc Princeps facie
vtitur iure fuo li tanquam Principi competens nemini dicitur iniuriam facer ad text.
In l.iniuriarum $.1. ff.de iniur.facit regula.
text.in l.nullus de reg.iur. ibi nullus videtur
dolo facer, qui fuo iure vtitur , & in 1. proculusff.de damn, infe. ibiquicquid in meo
faci, eti-qud noceat vicino mihi licet, &
non attenditur alterius damnum, dum iure
meo vtor,& fie poflum zdificare , etiquod
vicini lumen tollatur pariter aquam in meo
congregare quanquam vicino noceat , & fimlia.vc ibi per glof.V Dotor fie in l.altius
C.dt feru.& aqu.qud elegcer decid t text,
in Li. jf.denique ff. de aqu.pluu. arc. per hace
verba , denique Marcellus feripfit cum eo ,
qui in fuo fundo fodiens vicini fontem auertit nihil polie agi,nec de dolo atione, & fa
n non debet habere , fi non animo nocendi
vicino , fed fuum agrum mcorem faciendi
id fecit,& text.in I. j. $s tamen ff. de liber,
hom.exhib. dicit dolo malo non videtur ha
bere, qui iure fuo vtitur,lat Dec.vbi Cagn.
in d.reg.nuHus de reg. inr. port Bart.in l.quo
8 minus ffde flum.vbi lac Iaf.vnde fi II prxrogatiua magni Principis,qux ob dignitatis
eminentiam in refidet,nimirum fi non tenditur , quod in confequenciam akeri no
ceat, fi principaliter iuo iure vtitur maxim
ex iuira caufa,tem tractatur de iure in fpe_
incerto.cum nemo poffit dicere,qud fuperuiuet Duci iuueni, & qud ei competit fucceffio: item quia non in totum tollit, feddilacat fucceifinnem agnatorum per habilita,
tionem fminz ; rurfus quia poteft prasiudi.
(Hcare in rotum,quando ex caufa feruitior
qua? re/peftu feudalium flint indubitada
poftquam hic maioratus fuit ereftus ex gra
tia Principis , & fundatum eft poffe Principem eundem reuocare,vt in alijs allegationibus,& hocefr, qudconfuluit fupremum_
Italia: Confilium in difpenfacione faiaduc.
100. mil. & ckcidic nouiffim Sac.Conf.& tdem ius, quod poflunt prztendere agnati eft
de iure ciuili > cui Rex non eft ubditus fed

CLIV.

823

fupra illud,& inttum hoc eft verum, & pro

indubitato tenetur Scribentibus prxfatis,
qud voluerunt poffe Regem hare facer-
abfque partis citatione, quia dependet fut
voluntate,& poteftate,& quando adeft cau
fa, omnes Door. concordant , & non adeft
contradicho , de quo per Molin. de hifpan.
primog.lib. 1. cap. 8. nu. 29. & 3 i.verf.ex qui
bus, lac per Piftor.in qua-ir.40.par. j.ibi nu.
47. & pro conclufione affero decifion Greg.
Lop.in6.partit.tit. i j.q.S.vbi decidir cas
in proprijs terminis maioratus , vc poffic
Rex difpenfare in fucceflione fceminx, alis
' propter mafculos in prxiudicium_j
agnatorum vocatorum, & multo fortius di
cit ipfe poffe Regem difpenfare, quando facit ex caufa, vltra Couar. & alios allegaros
in primis allegationibus , in quibus fuit de
mon fira tum hanc effe communem, & pra&i
catam opinionem indies.
Ex quibus apparet veram effe opinionem
9 Iac.de Beluif.in cap. 1 .quemadm.feud.ad fil.
pert.vt ille text, procedat non folum in feu
do nouo,fed eti in feudo paterno, qui text,
dum difponit, qud mortuo feudatario fine
mafeulis defeendentibus, filia non fuecedat,
nifi Dominus ei dare voluerit propter fer
utium,& amorem patris, & fubdit text. qcT
non reuocatur ab vilo ex parentibus fuis , &
fie intelligendo text.in feudo paterno, fecun
dum Iac.de Belnif eft cafus ibi, quod ex cauI faferuitiorum poteft Rex habilitare fcemi*
nam in prxiudicium agnatorum: licet alias
fimpliciterabfq; caufa non poffer,& fie procedit text.in cap. i.tf.filia ver de fucc.feud.
ibi, nifi inueftitx fuerint de hoc feudo pater1 1 no.cuius feudi paterni natura ehfecundum
regulam communem Feudiftarum, vt vnufquifque in eo fuccedat ex propria periona
& dicantur facbe cot donationes a primo
acquirente,quoc funt perfonx , & propterea
Ii iudicatur deeo, tanquam de re fubieda deicorr miffo; ob quod iura ftatuerunt nulla
fieri poffe difpofitio'nem per poffefforem in.,
prxiuditium agnatorum, de quibus lat per
Andr. vbi communiter Scribenr. de fucceff.
feud.cap.i.nu.9.col.2.verf.hxc deferuntur 1
genere in cap. 1. an agnatus,& cap. t .de alie,
feud. pat. cum fuis concord. & opiniorrem_*
i j Beluif.lat profequutus fuit Bolognin.inrer
, conf.Capr.in conf. r.nu. lo.cum feqq.authoritate Cyn.Dyn.Ant.de Prat. Cum. & Fulg.
eandemq; per prius tenuit Brun, in conf. 4.
quibus adiunis prxfatis authoribus fupra
allegatis , & communi diftintione Dotor
concludtium ex caufa maxim feruitiorum
poffe Principem derogare in totum iuri tertij; videcur incellcus lac. de Beluif. indubi
ous.

824

Ioannis Francici de Ponte

tra&aturdeprxlatione tantum,& fic de ditacus & communis quanquam ft ab ali/s

lacione
ad tempus,n autem in perpetuum;
controuerfa opinio Beluif.fed non ponderaob
quod
confuluerunc Regem poteftatemu
uerunt caufarn hanc feruiciorum in tcxt.exhabere hoc faciendi.
prefiam , ex qua caufa derogan' poteft iuri
Etquxionotetur,fi Rex ex iufta caufa_,
54. agnacorum , & fi credendum eft Bologn. vc
A
11
Vt _ _
credi debet : dicit enim vidifle in originali- 19 hoc facer poteft , & vt dixi , quartdo adeft
caufa fufficiens,omnes Doctor.concordant ,
bus libris feudorum, quiconferuanturapud
nonne iufta caufa eric mouendi Regem : ii
Fratres Prxdicacores S. Dominici in eorum
ver non obuiatur voluntad ceftatoris; im
Sacra rio in Ciuicate Bononix.quos dicit oeius voluntati fatisft , quia remanent bonz
culaca fide videre voluiffe, qui patent omniin agnatione,in familia,indomo,& in ipfus
bus,qui illos videre volunt; dicit inquam_j ,
cognomine , dum hx feeminx in familia nuquod in cap. 1 .de alien, feud.par.reperiuntur
bunt,& caufa debet iuftiffima iudicari , vc
hxc verba.
proprix filix defeendentes per rectam Unci
Aenatio feudi paterni non valet , etiam
a proprio fideicommiifi infticutore fucceJ j Domini volntate niii agnatis confentiendant,& extranei non prxferantur>quando ef
cibus , ad quos beneficium quandoq; fit refeus conferuationis domus coferuatur per
uerfurum,hoc in filiam : fi tamen propter
aoillarum
fucceffionem ; hic enim cafus eft
amorem fui patris iam defuni ipfam fili
omi
(lus
ab
i iifti tu tore fideicommiifi, feu vinDominus inueftieritivalebit quodfaum-i
culi,
imm
exprefs intellexic , & loquutus
c,nec ab agnatis poterit reuocari,qux ver
fuitjvt fupra fundacum eftdefminis extra
ba deficiunt in Codicibus noftris .
familiam nubencibus,quando vero nuberent
Si denique hxc verba funt in originalibus
in familia,nihil feriptum reperitur; ergo re
cafus eft deeifus in feudo paterno , vt poffic
mittitur ad difpofitionem iuris communis
Dominus ex caufa habilitare filiam ad fucad text.in l.non folum JT.de viro fF.folut.maL16 ceffionem feudorum in prxiuditium agna
tr.in l.commodifsim fF.de liber.&pohum.
corum, & indubicatus redditur intelleus,
com vulg. fi denique de iure cmuni quod*
Iac.de Beluii. ad text, in d.cap.i. quemadm.
feud.ad fil. pert. nam dubitari non poteft tex.
bet fideicommi(Tum,& qulibec difpofitio
non incelligitur in exelufionem filiorum.vel
in d.cap. i .de alien.feud.pat. loqui in feudo
antiquo paterno, vt ex robro,& nigro appa- 21 filiarum,cum non prxfumatur difponentem
ret,& Scccin. in allegkonf.498. nu.24. tenet
voluifle alienas fuccefsioncs proprijs anreponere.dicit text.in 1. cum acutifsimi C. de
pofle Principen) difpenfare in prxiudicium
agnatot um ob (eruitia paterna, vt fcemina_ jx fideicomm.S: propterea fi filium,vel nepofuccedat fecundum difpofitionem text. ind.
tem iuftiuerit cum onere fideicommifsi de
cap. f. quemadm. feud.ad fil. pert.
reftituendo hxreditatem Titio,*fi ifte grauaPrxcerea Bald. in eod.cap.dat ad text.ali
tus decefferit cum filijs, dicit text.in 1. cum
auus fF.de cond. & demonftr. fideicommifsi
17 intelletum, vt intelligatur in feudo pater
no recepto pro fe, & filijs ma(culis,& feemicondicione m conieura pietatis defeeifle
quodqj minus feriptum, quim diumfucric
nis: nam cune, & fi agnaci prxferantur, hoc
eft ex quodam priuiIegio,cui poteft deroga
inueniretur,& intelligendum eft, qudfi co
ri per Dominum feudi inueftiendo filiam_
gita (Te t, hoc exprefsifler, ad text.in l.generaob mrita, & honorem patris, & facilius fe
23 liter $. fin. C. de inftit.& fubftit.qui text, di*
cundum tum tollicur priuilegium,qum i us
cit hoc proceder cam in mafeulis , qum_j
commune, & huncintelleum fequitur , Sc
infminis iuxca regulam text, inl.maximu
rmat ibi Card. Alexan. quos fequitur,& fic
vitium C.de liber, prxter. quz coniec"tura_,
confuluic Brun. in conf.4.vbi cumult autho
locum habec , eciam qud inftitutio deict nl8ritates:cumq; hicnondubitecur,quod fecdentium fuerit in vica tantum faa, & poft
dum legem inuefticurx mafculi , & feeminx
mortem alius dire fuerit inftitucus, v t la
fuccedunt,fed mafculi funt Prlat i , & pari
c per Socc in d.i. cum auus nu.as>-& intert r per Regni Conftitutionem , & fic etiam
minis prxdiorum Iurium dixerunt Dodo,
per legem ipfius fideicommiifi, per quam_
qud prxfumptio pietatis eft talis, qud Ii
deficientibus omnibus. mafculis,fminxsc
cogitaflet,dixiflee,& propterea debet habcvocatx , tanquam habiles ad fucceffionem ;
ri ro expreflb ex regula text.in Ltalc pa
ergo poceft Rex fecundum deeif. Bald, prx
tf.hn.fF.de pair. lac Soccin.in d. 1. cum auus
ferre illas agnatis mafeulis, & fi illi ex priui- 2+ nu. 7 1.& voluntatis defun&i quxftio in xftiJegio Imperatoris, & inftitutoris fideicom matione Iudicis eft 1. voluntatis . de rideimiffi fine fminis prxlati,& hoc eft,qud dicomm. eiusq; prudenti arbitrio remittitur
xerunt prxdii confuientes* videlicet* qud
vc per Socc. in d.i. cum auus in fi. Curr.lurj,
conf.

Confilium

CLIV.

fef

conf.48.nu.. Petra poft alios in trad, de fifit,vt feemin przfertim ab edefeendentes

tjdeicomiTi.q.g.in fi.& quzobfcura,& ind mi
minime excludantur, fed fuccedanr,; Be prxnuta funCipoffunt ex alijs conieturis decaferantur cum eodem tarnen nere fideicorrtran,& fuppleri l.vnum ex familia jf.fi omif* J i mifli : nam cdante caafa prohibitions de
fa de leg. ergo fi cafus eft omiflus, fi pr* fu
bet ceffare ipfa prohibitio 1. vbl lex ff. de*
mn:.- minus fcriptum,quJm dictum, fi con*
vfucap.l.fin.jT. quod ait fF. de diuort. Inftitu
iidura. pietatis przualet, & fi denique non_.
tor fideicommifli, loquutus fuit fecundum-,
przfumetur alienafn fuccefionem propri
cafus frquentes , nam vt dixi authoritate*.
oluifle przferre.quando ceffat ratio cxcluAngel, ordinre, 8 commun iter fecminz fe
fionis : inrro qud eft fortius militt contra^
nubunt extra famiiiam,& raro in familia, &
fia ratio inclulionis, & vacationis, & habet Ji ficdifpofitio hare debet intclligi de eis, qua:
frequentius accidunt,non ad ea,quz rar ex
intentum inftitutor cum admiflone foemirrarum ab ipfo defcendentiumydum in fami
regula text.in 1. nam ad ea ff.de legib.exqu
fequitur, qud fi difpofitio intelligitur do
lia nubunt, & fie funt de agnatione , conferuant agnationem, perpetuantur bona in fafa-minis, quz extra familiam fe nubunt, iftse
26 milia,& in domo,& non eft facienda vis in-.
de qibus agimus , erut fucceibiles in fa
vcrbis,fed in ratione, vt communitertradc
milia nubendo, in quo ponderetur quzfonotabilis decif.Andr.in cap.i. $. fed quia vidi- Scribent.auth. text.in can. Marchion. i.q.f.
7latc Cephal.conf9o.nu.i7. quia Regina.* 33 mus in i.rubr.col.pen.nu.io.in quarft.illa,an
difpofitionis eft voluntas difponentis quai
fcemina , quz fe armaret, & effet in expediOmnibus przualer,& antefertur>ad text.in I.
tione,fuccedat in feudo d ceffante ratione-*,
quz erat, quia pugnare non poterar, & ea_.
in conditionibus fF.de cond.& demonftr.cum
ratione excludebatur,& concludit, qud fife .
ftiis concord. Igitur fi finis idem cequi tur,
cedet , vbi dicit vnum notabile verbum , vi'quumodo dicendtmerit voluifle przferro
delict,quod ea,quz infolita funt,& de rar
fins defcendcibus alios remotiores>& quafl
fuccedunt, poftquam cueniunt, habent om
fice confundas perfonas; fed tantum quia-,
funt de domo,& familia Pignatella.qui finis,
nia, qua: habent illi, qui legitim ad feuduni
vocantur, Se fie traando fecundum Dodo.
& quod intentum habetur > perfct ex ma
& doftr. Andr.qud , quz funt ihfolica , Sc
trimonio fminarum in familia, ob quod adraro eueniunt:dum pftea fuccedunt, habent
uerfantur rgult przfatorum Iurium;& c6omnia, qua: habent illi, qui legitime ad feuiefturz tali ter ioribus funt przfumptz.qtf
dum vocantur: ergo fi ratio exclufionis fcefbper ipfis ftatuerunt , vt defeendences alij
minarum eft,quia nubunt extra familia m_j,
18 prxferantur, fminz enim dicunturdefeen& ficdomus agnatio , & bona in ipfa nonJ
dere ex corpore primi prenos dixit Bald,
con fer u an un & ad hunc ordinr i um curs,
in cap. 1. de , qui fibi,& hzredibus fuis, per
vfum , & confuetudinem refpicit prouifio
jllum texr.ibiq,elf ganter dclart Andr.vb
Inftitutoris fideicommifll,non autem ad ea,
>rxpof.dixit,quodctiam decendensper me
quz raro contingunt,vc eft nubere in fami
- 1 um filis dicitur ex corpore aui , & ex ipfo
lia : fequitur , quod fi quz rar fuccedunt
anodcfcendercidem Bald. in l.i.C. de con
ceflante ratione, habent omnia, quz habenc
dit.infert.nu.4.ibiq; Paul.de Caftr.veniuntq;
legitim vocatij& fi teftator fuiffec interroi
defcendent.es ab auo materno appellatione
gatus,idem refpondiffet fecundum fuamefpofterorum famili,& generations proprie,
tediuam volunta tern, & (ecdum piecatem
vt ex Bald. Butr. & a Ii js explicar Deci. in I.
lege confideratam in proprijs defeeridenfeeminz nu.6i.cum feqq.de reg.iur. vnde c
tibus ; intantum qud minus icriprum prxrraftemus hic de filiabus decendentibus
fumitur,qud didum:igitur feemina nuben
primo inflitutore, & defeendentium eft pri
do in familia non dicetur exclua.
ma caufa etiam fecundum difpofitionem_
Hinc,& notetur Dodor. voluerunt, & i3olfiius fideicommifli , & filia eft defeendens 1
34-xerunt
communi ore, qud fideicommiffa_
atque de familia, & agnatione,fed dicitur fiampliantur,reftringuntur,limitantur,& deftis illius, quia nubendo tranfit in alinant-
clarantur ex ratione, ex qua teftator motus
familiam,dixitSoccin. inter conf.Curt.Sen.
fuit ad difponendum,ex regula text.in l.curh
inconf.+o.nu.y.ii.& ij.verf.&in primis,erpater jf.dulciflmisdeleg.i. vbiScribent. 8c
go nubendo in familia non trafic in alinant!
35 expreffum dicitur id,qud fu ratione com
familum, fed remanet in ea, & non eft am
prehenditur.lict verbis firomiflum, & in.*
piis finis familj,propter quod excludebahis , quz ratione comprehenduntur, non di
fur fucceffionc,& eclfante ex hoc racione*
citur fieri intcrpretatio extenfiua, fed com-"
exclufwnts, iolum fatisfit voluntati inprchenfiua, quz omnia rece nice, & cumult
ftitutoris.fed ex fupra fundactSi volutas eiuar
decif.

9z6

Io.Francici de Ponte

cluditur, quia nubendo tranfit in alinant*

lecir.MoIin.de hifpan. primog. cap.y. Hb. 1.
familiam,crgo contrarrum przfuppofait,di
36 na.9M.8c 12.& ad quoa quzfo notetur tex.
in familia nupferir,quia non fini tur agnado
licet vulgaris in i.fin. ff de hzred. inflit. vbi
&
videtur hoc de mete omnium Doctor,
ex falfo rumore mortis hrredis infh uni, re
cum
omnes ponant pro fundamento, & ftrlator reuocauic reftamentum , & alium hzpaant
quzftionem in filia nupca extra 1 1 ni redem inftituit in alio 8c nouo teftamento
liara,
ve
latius per Cachera n. in decif. Pede& Imperator confultus , dicic text, putauic
mont. 127. & Ii Doctor, voluerint non efle*
ex volntate teftatoris efle primo hrcdi innouum, quod inhabilitas fminz fuppleatut
Hcato fubuenendum, vnde non eft nouum ,
per maritum habilem,quando tarnen fatisf
fed iuri con fonum, Princeps confiderata vo*
voluntati concedentis, & fie fuccedat i ru
luntatedifponentis reeedere fcripturatefeudo. fed h Unir fiat in perfona marici
itamenti, ergo ft dicitur expreflum, vndique
fecundum Ardiz.in fumma in tit.de fucceiL
dicendum eft, Regem poe annuere petitiofeud- verf.fi ergo nepos.Fulgol.in cf.f-quos
ni Ducis i & fecundum nance .fe ipi confu*
alegat Curt. in trat.feudor.par.j.in pr'.ncIendum_ .
nu. f. vrrf.ad ie tu , ergo quanta magis alle
Sed vlterius ne dicamus deficcre decifiogata orocedunt data habilitate fmmz.qii
nesin proprio cafu dico attends ration ibas
ert
vocata ex lege inueftiturz per Regni C5
37dcquibus fupra cfuluit Crauet. in duobus
(1,&
ipfummet in(Ututoreon_
confilijs, videlicet 831. &877-jin indiuiduo
in
defectum
mafculorum,
&propterea data
in cafu, de quo tradamus, vbi obconferua*
habilftate,&
proximitate,ac
data agnado-,
tionem bonorum in agnatione , familia , 8c
ne,ipiiusq; conleruatione , & propagatione
domo mafculi omnes eranc vocati, & fcemiex matrimonio contrahendo in eadem donx perpetuo exclufi, fed quia maritata erat
mo,& familia, omnin venit prferenda_
ioemina in eadem familia; propterea decidit
quia ceffat ratio exclufionis , & rurius dc^
fceminam , eiusq; liberos efle admittendos
hoc cafu non fuit loquutus infticutor maioad fucceffionem , canquam proximiores , 8c
tanquam agnatos de domo , 8 familia, cef
ratus,& fi fuiflct interrogatus , vocaflet fce-i
minas t per quas in cafu prxdito confcquifante ratione exclufions, quodq; omnia in
tur efteium conferuationis bonorum in fa.
teil ig i debent,quando extra familia m fmina nupta fuerit , quem allegat , & fequitur 40 milia.qui cafus in proprijs terminis fuit de
eifus, & deel iratus in familia Sanfeucnna
Man tica de con i ed. vltim. volunt. lib 8. tit.
mediante fententia lata per Regem Alphon
ii.nu.fo.in f.ibi fed adnotandum eft, vt ffum
Primum in anno 1449- compilato pro
xnina a Iiis exdufa propter mafculos , ft eft
ceflu
fedente ipfo in fuo folio pro tribunal!
nupta in familia , & in gradu proximior adin CaftroTurris Oauz.in qua,vt notori
mittaturad fucceffionem, & mafculis remo*
aderat fideicommiflum in fauoretn mafcu-;
cioribus przferacur ex verifimili mente telorum qerpetu, & exclufiuumfceminarum
ftatoris , idem fequutus fuit af.m con. 142.
mafeulis extantibus in quocunque gradu re- .
vol. . col. j. verf. texto facit, idem in indiui
motis ; & tarnen decifum fuie przferendos
duo confuluit Peregr.in cnnf.50.vol. |. verf.
efle mafculos etufdem familix,defccndentes
,38 tertio,vbi addit aliam rationem, videlicet*
tamen ex feminis,quando ills nupta: fueriiiC
qud qui mibiteum foeminadefceudente, 8c
propinquiori fideicommittenti,cum efficiain familia, 8c fie, etfi tanquam defeendentes
ex radice infeda non eranc admit tend i , fe
tur vna caro cum vxore , erit pariter ipft*
cundum communiter tradita per Scribcnt*
propinquior in gradu afHnicacis , cumq; ba
bear alium gradum agnationis,tanquam de
de quo latius per Molin. in j.lib.cap.;. num..
41. & 42. tarnen quia nupta in familia ope
familia,licet alijs pofteriorem , tarnen quia
ra tur effi'um defideratum conferuationis
habet duo vincula,propcerea przfcrri debet
alijs vnum tantum vinculum habentibus >
bonorum in familia, & agnatione, cef.u ra
quia duo magis adflringunt , vt latins per
tio infectionis , .V przualet coniceturata_#
mens, & pietasdiipofitoris>quzfententia_*
'39 cum,idem Curt. in d.conf. I. col. fin. qui lo
Rege lata in articulo iuris dubio , non eft
quitur in fueceifione filiorum ex feemina.
dubium facer legem in Regno contra om nupta in familia.Soccin.in conf.ro.intcr cfilia Brun. verf. quarto, & vitim , idemienes, fecundum Bald, in I.fin. C. delegib. per
ilium text, vbi efl cafus, Afflict, in decif 9.
quitur,& cumult decif. lac. Mandellus iru
Conf.87.in princ. Alex.Raul.refp.ij. nu. 24 41 in fin. Vnde principio ad finem dicimus
vol. /.qui allegat conf.Aym.& idemprfupqud fmina tanquam vocata , & babils *
pofuic Curt. Sen. in alleg.conf.40.dum dixit*
vult fuccedere; & dum replicatur de vincoquod licet filia fie aguata , quod tarnen exlo,& fideicommiflo , rcfpondecur, non loqui

Confilium

CL IV.

Jo cafu.quando fcemina nubit in familia , qui

l.i.Sc 4. flf.de muner.& honor.in I.fi venditor
eftcafus diuerfus, & rationem diueram haff.de rehg.& fumpc.funer.& quia fub illo re*
bec,& confequenter remanec in difpoitione
niunc cam mares, qum foeminar, ve iupra_
iuris comn unis , fecundum quod in Regno
fundauimus,per quas bona cranfire folent in
formina fuccedie , rum ex lege inueftieurc
aliam familiam;!propcerea vlcra verbum_i
tum eriam vigore Conflit. Reg. igitur cefporteros fuos, fubfequicur , & cum nec mar
fancedifpofieionc infticucoris,nullum poteft
gis,auc diutius, quam per genus mafculinu
habere impedimentum fcemina nubendo in
tec. & amplius , quia non folum fimplicicer
familia.eV fi fundaeum eft hanc fuife volun
volebat bona vinculare,fed etiam vnire om
taren! inftitutors,& minus fcriptum, qum
nia in vnum, & qud in vno omnis fucceffio
dium, & fi fuiflcc interrogans, fie reponrefideret , ob id dicic pofteros fuos , proprij
diflet qud pro expreflo ex iuris regula ha*
nominis, & agnationis , & familia: in perpeberi debct.fequitur propterea vndiq; confutuum honore longius ampliare, & fie ex his
lendamefie Regia; Maieftaci , qud gracia
indubitacum redditur inftttutorem loquuDuce petit a.cft iuri conformist
tum fuifle de eius tantumdefcendentia effeSed viera fupraconfiderara,exquibus vi
iu,non autem de alijs,& fic declarat,nam
detur fundari graciam pericam in vera > 8t
dicit pofteros, dicit fuos,& dicit proprij nopropria volntate fidcicommiccentis, audaminis,agnationis,& familia*, & quia volebat
41 er affirmo , qud atcendendo fatum , &
excludere fceminas, dicit, qui erunc ifti poCum eo applicando veros iuris trminos ,
fteri fui,& fubfequitur proprij nominis,agna
nullum poteft pretend adefle hodic fideicionis, & familia:: nam poftcrorum appellacommilium, in quo quis aftendacur.
tionc veniunc eciam fcemina: , & ex fminis
Nullus adeft de familia, fiue agnationev t
defcendentes,qui non funt proprij nominie
tut cognomine de Pigna tellis , qui fit , nee
& familia- , & ad maiorem declaracioneau*
deicendens, nec tranfuerfalis ex delccndendicic demum in fine , qud fine de genero
tibus Ducis D, Hecbris inftitutoris rldei- 46 rnafculino,quodq; verbum progenies, pofteri proles , & fimiha intclligantur de defcen
commiffi .
Sed omnes prxfupponuot eiTe eranfuerfa
denribus, & comprehendancur eciam fcemi
les furfum dependences ex alio Colonello
na;, lac Dec. in 1. faeminse dereg.iur. nu.64.
latiffim Tiraquell.de rerra.lignag.glof.?.
loquendo fecundum Scribencium trminos ,
ff. i .nu Z42. Alex.ad Barc.in 1. 1 . rf.d e iur.iiriqud ex arboribus per eafdem parces exhi
mun. Peregr.de fideicomm.arc. i. nu. a .qui
bis hoc redditur indubicatum ; imo & ad
boc aduertatur D. Hedor Pignatellus hodie
allegac Cure. Iun. conf. j. nu.40. Corn.conf.
contradior,omnesq; de eius Colonello fa31 7. vol.3.
ciunt infignia,& arma cum raftello,qud n
Ec qud hxc fuerie vera incencio profpifeci t, nec facie Dux, eius colonellus , nec
eiendi deorfum,& non furfum, auc ex lacere*
exteri de eius propria familia.
nocecur priuilegium aflenfus fuper hac vinculacione, nam pluries dum aflencit ur, dici
Rurfus in prohemio inftitucionis huius
vinculijfcu fideicommiffi,infrafcripta verba
tur,& ponderatur, qud bona crane acquifiponuntur.ex quibus intentio, & mens fideica per Ducem difponencem , eratq; ille pri
commiccentis dcclaracur.
mus acquifitor,ex quo inferri volebat, quod
Qud cum commune votum parentum_
dumea vinculabancur (pro defcendentibus,
fie poderos fuos proprij nominis agnacio& pofteris fuis, ex quo veniebanc exclufi laois.& familiae in perpecuum honore longius
terales,nihil eis collebacur jfi bona eranc per1
ampliare, & cum nec magis > nec diutius,
Ducem acquifica,non autem ad eum peruqum per genus mafculinum fucccflorum_
ra fuis maioribus,ergo incentio fuit exclu
dignitatis propagatur, & conferuari poffic ,
dere , & non includere laterales furfum iru
vinculojfcu fideicommiffo.
idcirco,&c.
Ec nocenenr cradica in hac materia per
Ex hoc prohemio,ex quo declaratur mes
Scribent.in illa qnxftione cam vencilaca, an
44 & vera voluntas difponentis. fecundum re
gula m text. in l.fin. ff.de hzred. inftic. cum_f 47 fideicommiflum exclufiuum fceminarum in
beneficium mafculorum de familiale odioalijs latiffim ad propoficum congeftisper
Molin.de hifpan.primog.Iib. 1. cap. 5. dico,
fum, & quantum poifit reftringendum : an_.
ver fauorabile, & vera , & communis opi
qud inftirutor profpicere voluit eius pofteritari, iuisq; defcendenribus, ac omnibus
nio eft il lud elfe odiofum , quando cradacur
de exclufione fceminarum proprer mafculos
ttiam tranfuerfalibus ipfius defcendentium,
45 quia hoc importt verb hoc>pofteros fuos,
remotiores,non eiufdem linea-, & defeendtia-, ob quod voluerunc ftriam eile facienad text, iacap. vbicunque de pen. in fcxco,in
dam

8z8

Ioanrvis Francifci de Ponte'

dam interpretaconem, de quo lat per Soc cum proprium dicatur,quid'pra*cipuum-# i

vel peculiare,ad text, in l.eratin fine C. do
cin.Iun.in conf. r. lib. i . & ad fatiecatem per
caftr.pecul.lib.ix.de
proprietre, cuius ver
Molin.de hifpan.primog<Iib.3.cap.4> nu.15.
bi
latius
pr
Rebuff,
in tit. de verbor. fignif.
vfque ad 31.
L78.car.503.ergo
fi
proprium
eft, qud
Prarterca non dicit , poderos fimpliciter,
eft
in
communi
,
&
non
fecundum
quidj, fedl
48 fed addjt verbum fuos.qud importt i >
fimpliciter:
fequitur,qud
non
intellexit
dc
defcendentes, Bart, in 1. 1. C. de priuil.dot
familia
in
communi
,
fed
de
fua
propria
ab
Paris in conf.88.nu. 36.& 37.V0I. j.pod Dec"
eo defcendente ; & propterea dixit pofterc
n conf.25 i.nu.4.qud indubitatum eft,pra:.
fuos, proprij nominis,agnationis,& familif
cdete d.verb.pofteros, & ftare proprio hocin communi vero,& in genere non poteranr
verbum fuum,quod intclligitur de filijs, dici pofteri fui, pofteri proprij: vndcrf
terisq; defcendentibus,ad cext. in $. Ali aucum verbum polleros, importt defcendenV
9 tcm,inftit.de harred.qual. & d : ff. nam cstetes, verbum fuum importar filios, & defcen
ri 1 qui teftatori fubiei non funt , extranei
dentes in potentate, & omnes alij dicuntur
harredes appellantur, dicit text, in ^.casteri
extranei, & verbum proprij, importt iderii
cod.tit.cui concordat text.notab.ad hoc in..
quod fui, fequitur propterea, qnd fideicom*
1. i.C. de impon. Iucrat.defcript.vbi tcxr.demifium facbm fuir, non pro tora familia_. ,
terminar,qud prarter afcendcntes>& defe pro tota agnatione, fed pro defeenden
den tes, cattcri omnes dicantur extranei vbi
tibus omnibus , & tranfuerfalibus omnibus
glof. in verb.extraneus.
ab codem ftipite defeendentibus, eft
> t Rurfus apponit verbnm pioprij, nam di! cit.qud cum commune votum parcntum_ 54nouum, quod fiant fideicommifa refpeftii
certarum perfonarum de agnatione , feu de
fit, poderos Aios proprij nominis , agnatiofamilia, vt puta fi difponacur in beneficium
nis,& familiar.
filij prmogeniti,agnati, vel cognati ex fuis
Et verb proprium eft.quod vni foli confilijs, & defcdentibusmafculis.nam & fi in*
'50 uenicad text. in 1. omnes pnpuli fr.de iuft.&
' ter eos cenfeatur habita ratio agnationis:
iur.intf.i. nftr. depatr.poteft. & proprium
tamen perfonas enumeraras non progredeft illud,qud eft fimpliciter ta I , non fecuntur,
totam agnationero compreheadits
dum quid, dicit Soccin.Sen.in conf. 1 .num.3,
ira
qud
his mafeulis extinis,fideicommif
vol. 1. & proprium & fuum arquipollentad
fum
expirt
, ctiam qud tefiator digretus
text.in cap. i. de for.comper. ibi in fuis pro*
fuerit
ad
plures
gradus fubftitutionurJuj
prijs Dicecefibus, & proprium non dicitur
qud copise tradit,& firmar Molin.vbi fu*
quod eft cum aKo commune in 1. proprium
pra in i.lib.cap.J.nu. 37. & 38. qua: indubiff.corr m. pra-d.in l.Prouintiali . 1. ff de nou.
bitata redduntur ex eo , qud adnotaui fuOper.nunc& nemo dicat proprium, quod eft
commune in cap. ficut lo fecondo 47.diftin. 55 pra : aduertensqud non omnis familia d
Pignatellis facit eadem infignia , & arrr _. ,
' in quo propofito eft folemnis text.in d. 1.
fed ifta , de qua defeendit pradius D. Hcacutiffimi C.de fideicom. qui probat, qud
51 verbum pofteri , intelgitur dc defcenden^ ... or,addit Ra fiel lum, fient in multis alijs familijs nobilibus' noflra: Ciuitatis apparet ,
tibus;dum difpofitio faa in perfonam filij,
videlicet in familia Carrafa, Caracciola, 8e
repot is, pronepotis, vel deinceps pofteritaelijs , & Scribentes Ioquuri fuerunt in fami
tis cm onere refh'tutionis poft mortem-j ,
lia Fontana , qua* dicitur Fontana fimplieidicit text.ceflare,fi cum filijs, quis corunu
deccjfent , & fubdit tcxr. nc videatur lega / ter, vel Fontana de Paueris, feu Arcellis, ad
difiinionem inter eos,vr poft Soccin.Curc.tor alienas fucceBones propri anteponeParif.cV alios,Menoch.conf.3e.nu.n. & feq.,
re, & fie verbum proprijs, intelligitur de fi
lijs, & defeendentibus , quae non poffuntha- 56 vol. i .& in hb. 6. prifuippt.cap. i . nu.4y.8C
de eadem domo dicuntur omnes, qui portt

bere al;um intelleum , cum fufficiebat dieadem infignia, feu arma,& qui voluntdiuicere, qud prouidere volebat in beneficium
dere domum,diuidunt infignia, & arma, de*'
farnilijfi omnes de familia vocare volebat,
cif.eft notab.Barr.in 1. tutelas nu. 4. vcrf.it
fiue omnes de agnaciones iic in communi,
32 &non propria familia, & agnatione, & it 5 7 hoc videmm ff.vie capit.dimin.i infignia.ic
arma fuerunt inuenra ad cognofeendas fa m
proprium dicitur ad aiffe; enciam aliuii ad
text.in t.eruus ff.de accu lar. in 1. qui accu
)as,& diftinguendasagnationes, &ob id:ieut
ex corum identitate eadem prarfnmirur
fare eod. tit. & hoc non conuenit, loquendo
familiale cnrra,tradit Ant.Cioff. quern
de verbo familiar, quia non poteratdici fa
fequitur,& refert Rufticin tra.an,& qoau-.
milia de Pignatellis aliena; ergo ntelligere
v/oluit refpeu fuz propria; descendencia: ,
do liberi in cditionc pofitilib.a.c.. nu.70

Confilium
8c 71.& Menoch.vbi fupra nu.48.erunt Otti
lies de eadcm familia , fed inter eos diftinfta,& diuifa ,* vr.a enim familia de Pignatellis fimplicicer ncn admixt a,& alia cum Raftello,ficut Carrafa cum Sratera, & Carrafa
della pica , Caraccioli Roffi , e Caraccioli
e! L<. one, inter quos inSedili Capuana.- ,vt
eft nororium, honores difrribuuntur , & alterr.is annis difrribuuntur inter cos > i ta hic
Pigiiatelli cum Raftello , & Pignacelli lmpliciter , cum quo dilucidantur verba fidei*
commifsi,dum difponens ram enix , & cam
multiplcate, voluit declarare fuarn difpofitioncm facer in porteros fuos , & de fua_#
propria familia ad diftinctionem alterius fa
milia- de Pjgnatellis, qua: non effet eins pro*
pria, fua,quod ex diucrfitace armorum
propter addi tioncm Ra fiel Ii dignofcebatur,
ponderando verbum familias proprio & ali
bi pluries familiz fuz,& rand banc diuerfita tern, feu diuifionem armorum, fecundum_
Bartol.per quz fie confuluit Mandcllus, feu
Gabr.Boccaburrili inter conf. Mdelli 484.
nvm.76.Sc 77. vol. ).& hic cadunt decifiones
iupra allegatz,quod proprium non dicicur
quod eft cum alio admixt, dicicur pro
prium, quando eft fecundum quid, & dicicur
proprium, ad differenciam alieni,& vc calem
familiam reputabat difponens. Vnde>
38 arguendo d prohemio, feu przfatione, ex
qua lie i tum eft arguere ad decifiones caufari'm, dixit Curt-Iun.latius in conf.i8y.nu.
I. Bald. in 1. regula ff.de iur. & fa.ignor.
39 dixic, qud prefacio legis dac ineelletum_.
to ti legi,& prohemia, & przfationesdemftrant caufam finalem difpoficionis, quo di*
fpofcio recipit declaracionem, & ratio polita in prohemio eft tantx potenti , qud di
xit Socci. Sen. in conf.14.vob4.quod reftringic difpofitioncm generalem,quz lacius cu
mult in materia Maioratus,vt prohemio
recipiat declaracionem, Molin. vbi fupra iru.
60 d.csp.j. in princ. Propcerea attenta przfationehuius fidcicommifsi, firmandum eric
illud factum in beneficium defedenrium ab
jpfo fideicmueente, & collaceralibus de*
cendencibus ab ipfius defcendentibus&fltibus przdictis verbis , vc fupra ponderatis,
eric indubitaca opinio Ruyn. authoritate-
Bald.& aliorum per cum relatorum in conf.
i V }.vol.z.qud difpofitio faa bonorum-
vc ijla remanee illisdc agnatione ipfius inftiturns,vt non extendatur ad collatrales
per verbum iliud ipfius,ponderando verba-.
effeotiu,& non concentiu,prouC fecundum
cum : pi dtbent,ideft de colonel lo, & de
pendent ia iniiicuton's , non aucem collaeeralium . Quod dganter cradidic Parif. iiu

CLIV.

829

61 conf. t. num. 49' vol.}. & qud concrouercic

Peregr.in rract.fideicom.arr.22.nu.26. verf.
verm dificultas procedit in ineerpreeaeione difpofitionis faz fimplicicer in familia
an illa accipiacur effectiu, vel conten tiu
fed quando adeft verbum fuum,verbum pofteros, verbum proprij,eunc procedit conft*
Ruyn.& aliorum, & ita diftinguic, & dcla
rt Hicr.Gabr.inconf.i2 2.q.6. nu.*o. vol.i.
& non folum in prohemio, fed pluries in difpoftione reftringic Ce difponens ad fami
liam fuam,& ad familiam ipfius difponencis
& rurfus, quod claudic os eft , quod fi volu*
mus extendere ad alios collaeerales,ineelIigendum erit de coll accralibus fus propria
familiz, non aucem alterius diftinz, vc fu
pra per diuerficatem armorum, & alia con*
fderata , ex quibus omni iure venic D. He
ctor exclufus tanquam de familia diuifa Se
non propria fideicommiteencis.
Facio aliud affumprum facti, & iuris,in fa
cto enim verifsimum eft Imperatorem affen
fffe cum claufula in corpore priuilegij plu
ries repetir, qud non inrelligere tur natu
ra feudorum mutata,vel alterara, nifi ineo
quod expreflum erat , ita qud in omnibus
alijs feuda, de quibus difponebantur, rma
nrent in eorum propria nacura , qud erat
62 iuxca iuris difpofitionemmam qualitas addita non altrt feudorum naturam , nifi in
qualitate addita.feu expreffa,debentq; ver
ba femper reftringi, vt minus altrent natu
ram , quam fieri pois it , eleganter per Deci.
prz czceris in conf.184.6V 182. & licet Affli.
in decif-i i i. fimplicicer dixeric,qud noua_
qualicas fecit nouum feudum : tarnen ipfemet fe declarauit in conftic.Reg. cum circa
rt.12.vt hoc intelligatur refpeu nouz qualitatis tantum , qud lacius declarauerunt
Moderni Addentes ad eundem Afflict, in d.
decif.i n.nu.7.
Affumptum ver iuris crit;pde natura.
63 feudorum eft,q> dum cractarur de fuccefsione collateralium,fiu cranfuerfalium, incelligitur de collaceralibus defeendeneibus i
defeendentibus difponencis , fecundum Bei
uif.Nic.de Neap.Bald & alios, quos conge
rie Aluar.in cap. i. iT.fi capic.de feud.March.
& in cap.t.
quia de his, qui fcud.dar.poff.
64 Dec.in conf.85. & Molin.de hifp.primog.fic
refpondec in materia maioratus,dum de feu
dis traatur, vt tunc reguletur fecund um_,
nacuram feudorum , & non comprehendac
alios col laterales, quam dependences, vc fu
pra in i.lib.cap.4.nu.38.
Ex his infero,qudo de fupra allegacis du6j bitarceur , (}> ecfi difponens poftea loquutue
fuerit.gcDcraliter vocans perfonas de faraiAaaaj
- iu

8$o

Ioannis Francifci de Ponte

lia de genere mafculino in quounque gradu cm defcendences,qumccllaterales,di

co,qud omncs venienr, Sc omnes erunc vocati !i iiur de pofteris fuis,& collateralibus,
feu craofuerfalibus ilIorum,fecundum prdiam naturamfeudorum , a qua Imperator
ftatuir non e(Te recedendum.nifi in fpecificaf,is&exprefsis, & vc divimus, verba debenC
ioterpretari, vc minus qud pofsic natura.
impropr locur feudor.vc fie dicamus, quod
in benefcium i iter urn, & non aliorum voluic
prouidere ex firmans , iam quodde
feud is principalis eil difpofitio.
Ad qua; ponderemus verba vinculantis .
Primo, ponit racionem, 8c fncm propter
qem procedie ad vinculacionem faciendam.dicens.
Oius 111. Dominus reftrinxit, & reftringit.vinculauir, & vincular & vult perpetuo
remanere, & perfiftere, & continuare debe*
re in domo, familia > & agnacione de Pignatellis, & in domo, Sc familia primogenitor
defeendentium per direftam Iineam, ab eodem III. Domino D. Hedtore difponente, &
alijs fuis fuceibribus etiam tranfuerfali; bus, & dem ineipie declarare per ordinero,
perfonas.quae fuccedere debenr.
Dico. cjj ex his verbis, minim venir alcerata mensA incentio, vt fupra declarara in
$6 prafatione:nam verbum illud, perpetuo, intelligicur diuerfimod,fccundum intention^
difponentium,vr in proprio cafu Docto. tradiderunt ex regula text, in 1. 1 . if. pro foc. lacius Peregr.de fideicomm.art.zs. nu. 6. hie
7 text, in $. nos igitur in auth. de reftit.fidei
deicom. ponit cafum infideicornmiio fao
in benefcium famili cum claufula , vt per
petu bona in ea remanerenc;, ita qud do
nomine teftatoris non exeant,& fi terminar
quod non extendatur vltra quartam generationem,ybi latis art.declarar, Sc eleganrerper Couar.var.refol.cap.5.& Peregr.vbi
fupra nu.13.ita qud verbum familia. ,
verbum perpetuum,nec quod non exeac
de nomine teftatoris alteranr prxfumptara
mentem difponentis,vt fic idem dicamus in
cafu,in quo verfamur, non folum arguendo
prohemio, fed ab probando expreffan
incentionem difponentis , vt omne , & quicquid difponit,feu difpofuit, intelligatur de>
familia fua propria in benefcium pofterorum fuorum inftitutorif ,Sc hoc eft, quod fu
pra fundauimus.vt prohemio verba gene
raba reeipiant reftriebonem, & declarationem , & in hac familia fie qualificata, Sc reftriita vulc bona perpetu conferuari,& hoc
declarant verba pcaecedentia,d fafta vnionc omnium bonorum , & fafta prohibitione

alienationis dicic!, qud fingula bona prardifta vnita in vnum corpus redada reftrinxir,
&reftringit,vinculauit,& vinculat,& voluic
vtperpetu remaneant in familia,&c. Ergo
il reftringic fiiccefbrem,non fuit intentionrs
ampliare,& hoc ex.eo,quia ad poderos (uos
tantum vincuIationem,& fidcicommiffum_*
refttinxit : nam omnes comprehendiffer
6i non effet reftringere , fed ampliare , & quae
func exprtfs poli ta ad reftriftionem , noru*
debenc parre ampliationem,(icut contra
quz in augmentum non deben t elle in dimi *
nutionem,ad text, in l.legatainutiliter, vbi
69 art.& Scribent.de leg. r.inde dixit Bald. ici
rubr.C.de contrah empt.nu.17.quod contra
ctus ampliantur per ampliatiuas diftiones
& contra reftringu ntur per reftriftiones
&;claufulas reftriftiuas>& h*C difpofitio eft
fafta per contraftum inter viuos.
Rurfus dclart hoc ipfemet difponens,d
dicit,quod vult perpetu remanere, & perfiftere,& continuare in domo, familia, & agnatione de Pignatellis , & portea fubfequitur, & in domo , & familia primogenitorum]
defeendentium per reftam lineam abipfo
Duce , & fie fiant hxc verba declara tiu ad
procidentia, dixerac enim fimpliciter in do
mo, familia, & agnatione ,* verum quia hoe
. videbatur nimis generale, fubfequicur, Sc in
domo , & familia primogenitorum defeendentium,ideft in domo, & familia primoge
nitorum dcfcendentiumjdeclarando verba-
pra:cedentia,quomodq incelligidcbebunt de
70 familia, & agnatiorre:nam dictio,&,fumituc
quandoq; pro ideft, ad text, in 1. fi in venditione,iunfta glof.in vcrb.& ex natura ff. de,
euift.inl. t.iunfta glof.in verb. indubitata_
rT.de tranfaft.in I.i.iuna glof.in verb.&, ff.
locat.&fihicintelleftus noncaperetu^ver71 ba effent penitus fuperflua, cum fideicmiffum rclictum familiar, (iueagnationi , femper intelligitur cum praerogatiua gradus
ita quod proximior femper fuccedit , vt e*
Deci. Aym. Couarr. & alijs tradit Molin. vbi
7* fupra d.cap.j. lib.i. nu.24.. & in contractu ,
vthic fumus etiam minimum verbum appofitum debet operari, fecundum Bald. in_
d.rubr.C.de contrah.empt. nu. 16. Sc magis '
hoc declaratur ex illis verbis immediato
fubfequentibus , & alijs fucceflbribus etiam
tranfuerfalibus; fiquidem indubitatum erac
in primis verbis fub nomine familia; ,.& agnationis omnes fucceffores defeendentes
& tranfuerfales comprehenlos effe i.ergo
dum hic poft declarationem vocationis pri-.
mogenitorum defeendentium perrectam^.
lineam ab ipfo Duce Don Heftore dicic.a
& alijs fuis fucceiToribuSjincelligendunji
tft

Conflium

CL IV.

83 1

eil de alijs paricer dcfccndentibus fecuntu,& bonis ipRs aggregatis,& vnitis,& fue7j dum naturam diionis alius , qua: eft re*
rint eidem mortuo, feu vltimo morienti fupetitiuaqualitatis przcedencis , iuxta texr.
pcrfiites, filia, & filia; fminar, auc nepotes
in clem.iiuna glof.de rcb.eccl. non alien,
auc filia? fixminx fncceflibiles , calicer, qud
in cap. i .de fumm.Tr in.& rid.ca t h. glof. in I.
propter exiftentiam eiufdem, feu ea rundem
i fugitiui,vb Bald.carteriq; Scribent. C. de
flatus przdius , & bona feudalia non apefern, fugic. fciliccdefcendentibus defcenriantur , 8c deuoluantur Fifco dii Regni
denribus,de quibus loquutus erat, attenta-.
Neapolitan! , eo cafu mafeuli de domo, &
Datura feudorum,& attenta declaratione in
familia ipfius Illuilriffimi Domini de Pignaprohemio prouidendi fuz poflerieati
rellis,quantumcunque remoti,& alias non_.
poftea fubfequituretiam tranfuerfalibus:fefucceflbiles , fiue fine ex defcendentibus ab
quitur perneccffe, qud intelligetur de trfeodem Illuftriflimo Domino , fiue ab alijs
uerfal bus defcend tium.dum referuntur ad
collateral ibus,fiue cranfuerfalibus legitimi,
fucceflores , qaos fundatum eft intelligi de->
& naturales legitime defeendentes, Teruata
defcendentibus, & quanquam portea enume
gradus,& artatis przrogatiua, fuccedanr.
rando , & declarando perfonas vocatas ad
Notentur igitur verba , nam clarefeunt
. fucceffionem>videatur omnes de familia vo
faftum,& conclufionem primo leco Lftam,
care in quocunque gradu remotos,etiam n
quod difponens voluit prouidere fus poftefucceflibiles,fecundum Regni Conftituc. vel
rtati tantum,(narq; propria: familia?: nanu
lus commune vltimomorienti, tame omnia * dicit fpecific de familia ipusdifponentis
hsec re guiando,vt fupra, & intelligendo de-
non de fami Ii a fi m pH ci ter , item dicic de fa
familia propria , & pofteritate ipfius difpomilia fua,quxomnia,vc fupra fundatum eft,
rien eis, de coJlateralibus iftorum, nullum
important propriam defcendentiam,& prohxc verba important iuris minifterium,
priam familiam diuifam,& feparatam ab
prarcedentibus fue contraria, fed compati - 75 alia, V t fupra , & cum in prohemio , & in_
bilia,& ab ill is declarationem recipiunt,nec
difpofitione toties femper hac verba repe74 eft inconueniensi qud vna pars difpofitiorierit; oportettife m yfterios factum, & ex
hoc apertius declaratur voluntas ex regula
eis , recipiae ab alia declaratione , & fubfequentia declaren tur procd tibus, ad tex.
cext.in l.balifta ff.ad trebellea.in cap. fi can
to de fide inftrument.nam primo vocat de
tu i. heredes palam $. fed fi notam in fine ff.
scendentes ex defcendentibus in quocunque
de teftam.in J. fi feruus plurium jf.fin.in fi.de
gradu remotos . Secund , defeendentes
legac.i.vbi glof.notab.& magiftra,& maxi
collateral ibns legitimos,& naturales, R: deme fiante prxfatione, feu prohemio, quo
mum dicit legitim defcendentes:ergo dum
vc fundatum eft,recpit difpofitio,ququam
loquutus fuit de rranfuerfalibus declarauic
generalis declarationem, & reftrictionem .
Sed meliusjdum difponens fie generaliter
exprefs, qud debeantee de defcendenti
bus: nam dixit primo, que d defeendentes ex
loquutus fuir.fubfequitur prout inferiusdeclarabitur:igitur ponderanda erunt vcrba_
tranfuerfalibus debeant eile legitimi, & na
turales; dum fequitur immediate poftea le
fequentia, & fie pariter refpondetur ad alia
verba fubfequentia in verb, quinim, nanu
gitimi defeendentes , oportet hoc fiare de
clarative, quomodo intellexic defeendentes
.ibfequuntur verba poftea.hoc modo, vide
licet iterum poftea , dum vocac alios de**
ex collateralibus: nam dixerat,qud defedomo, & familia fu, fubfequitur, ve infra_.
dentes ab eis luccedant , quodq; fint legiti
dicetur, 8c infra per verba apena declarar
mi, 8c naturales ,*ergo verba fubfcquentia_#
inteliigere de defeendentibust auc de tranflegitim defeendentes , necefle eft intelligi
cerfalibus,fiue collaceralibus eorundem de
appofita efle ad declarationem, qud fint de
pendent ium,& verba funt infraferipta .
feendentes legitimi collaceralibus , fed le
gitim defeendentes , ideft collaceralibus
Hoc modo, videlicet, qud quando,& quidefeendencium , poteft alius capi intel
bufennque vicibus aliquem corunde defeenleus : nam alis verba effent tiperfiua_. ,
dentium ab eodem Illutriflimo Domino per
& nullum haberent fenfum,& hoc voluit direcbm lineam.vel in eorum defeu, alique
de dicta domo,& familia fu de Pignatellis
cere difponens ; dum toties generaliter lo
qui ve infra dicetur,fuccefTerit in diis Duquendo dixit poftea in fine,vc infra dicetur.
vtinferius declarabitur modo infraferipto ,
catu> Cornitatu, & bonis fuperius voids* &
aggregates , & decedere contigerit rbfquc*
& hoc modo, videlict , qux omnes funt di
cciones multiplicative ad dedarandam vo
filio,feu filijs mafculis, feu defcendentibus i
lunta tem: dixerat enim,qud fuccedant de
feu defcendente , vel alijs mafculis iucceflb
tendentes ex tranfuerfalibus ; ergo prouibilibus) vel fuccefiibilc in Ducatu, Cmica .- . . .
Aaaa z
funt

83

IoannisFrar eifci de Ponte

fum erat in ucceffione dcfcendentium ex

cor,& fat lex, vt in jf deincepi in auth. daJ
tran fuer alibus , dixit pariter, qupd hi de- 77 nuprijs , c lex perquam dura feruanda eft ,
beant effc legitimate naturales;dum poftea
ad text. in l.profpexit-f qu<c& i quibus, fie
dicir legitime defeendentes , ad quoct hxc
in conueneionibus, Sc coneradibus, vt hic*
verba referemus , fi Jcgicimis defeendenriquicquidnone/lexpreirum habetur pro on-
millo, ; i text, in l.quicquid adftringendz de
bns rranuerfalium erat prquifum:igiturattendendo voluntaron difponentis proutverbor.obligat. & fi voluiiTec difponens, dixiiicc ad text.in l.vnica f. fin autem C. ds_
dendi fu: paleritati , & attendenio (Util*
cad. roll. & in d. non igitur in auth. de rc
ram feudprum,iS denique attendcndo.quod
flit.fideicomm. Doctor, ponunt cafum in fi
dixit exprefs velle reftringerc fucceffiodeicommiffo relio familiz, vt perpetuo in
nem: fequicur propterea, qud in hoefideicommifib (cu hac vineulationenon veniunc
ea bona remaneant , 3f fuo nomine non_*
vocati, nifi defeendentes ex inilituence,omexeant,& tarnen text.determinat,aon exti
di vltraquartam generationem * & vlteriui
nesq; colaterales ab illis defeendentes iru.
fupra demonllratum cil, qud dum loquitur
quocunque gradu remoti, & hoc intellexic ,
difponens per verbum polleros fuos quoi
cciam Imperator affentiendo , dum plures
ponderauie, vr fupra diximus, qudbona_,
quantumeunque generalis fuerit diipofitio*
qud defeendentes comprchendit,non tarn
erar.t acquiita per ipfum DnccmD.Hectorem vinculantem , quafi quod exclude ado
collarcrales difponentes ; hinc tot iura tracollatrales furfum & difponendo in beneanr de prxteritionibMS, de erheredationi-
bus, de difppfitionibus munen:ium grauarw
ficium lux pofieritatis tantum nullam infetibus filios etiam in legitima: vnde quid mit
rcbar.crteris de familia iniuriam; & hic cil
rum, qud traando ifte fideicommittens d*
verus , & germanus intelleus ex quo fe*
quitur , qud Dux npn habet hodiecontrafuis bonis per eu m acquifiti^, prouidere vo
lueric tantum fus po(leritati,& in benefici
dictorem legitimum, & fucceffiu deficienmafculoruro illius f minas ab eo defeenden
tibus ipfius defeendeatibus mafcu'is, & col*
tes excluicre,non autemin benefcium aliolateralibus defeendentibus defeendentirum;cam diuerlafit affeio, Se odiofa, alie
bus Ducis primiInftitutoris:fequitur,qui
difpoficioeflec, vt fupra diximus, & iurt*
funuis in cafu vincuiationis , feu fideicom*
improbara, vt propria: fuecetoni voluerLc
miii, vt remanente filia Tola, ipfa fuccedat,
& fi dicatur i qud in cafu pr*di<o fuccef* a8 alienas anceferre, nec hxc conieucadela"
tionis arm -rum , & nom uns arguit dj fpofifonis fminarum vojuit difponens, vtfilij
fminarum.ac etiam maritus allumant notioncm faam in beneheium agnationis, 8c
fie refrt in Hifpanijs iudicatum, Molin.in_ '
men i & arma familia; de Pignatellis i ergo
cap. 14 lib.a.in cap.5.infin.bb. j. quodq; de*,
videtnr vocaffe prius omnes de familia ad
ciliones Uoc4ort loquuntur (ecundum Sta
uGcefionem : nam non videtur verilimilo
tuta Italiar, qua; minime habere locum pofvoluiifc craarc de fuccciToribus extra fa
funt in noJlro Regno, & prcipu in fcudalimiliam cum conditioue , qud aiiumeritf
bus, cum nullum adllt htucum,nu!laq,- con*>
cognomen, & arma, i aderant alij de cadem
fuetudo, nec ponderentur verba illavincufamilia 2d qu refpondctur^, q:u;d allegare
lantis in exclufiqnem fminarum, dum dietinconueniens, non eft foluere argumentum,
tur , qud illa: intel'iguncur v oc a tar in defc
( enirn ex omnibus prarallegans indatum
ft ir;, omnium, & fingulorum malculoninru
eil h jnc fuifle difpontncis voluotatem, quid
legicimorum,& naturalium defeendentium,
oppotiofacietadcafum , idepofirio*
nes hominum funt varia?, & ad libitum , &
& tranfuerfalium in gradu etiam non fue*
ceiT; jiii.de domo, farnilia, & agnatione de^>
mul'xpoterans effe caufx mutiux; quaro
Pignatcihs: nam latim dicir, prout fupra_*
Dux noluit patruos , & defeendentes ab eis
adfuorum bonorum fucceflionem vocart>
dium cl,.& fupra demonflratum fuites
norme videmus in fideicommilfo Comitis
tot,& cantis ntclkxiiTe de omnibus, &qui*
bufeunque fuecciforibus in quoeunque gra
Fundorum vocatum Fifcum , & Prarlatum
veris fuccelToribus ; c etia;j videmus nodu remotis defeendentibus etfectiuc ab ipfo vinculi lniiru-orc, & fie verba pra:dictauy
uifsim l'rincipem Montis C'jucofj Hacum,
bona omnia reliqmffe vxori ,cum qua_*
non importantplus,qum alia, vt ipradefilios non habebac, & eaclufiifc fritres , ne
c!arata_j .
Scdquando vcemus tractare hune cafuni
potes, ac furores, & lie de initlibus ,* m
(ecundum corticem verborum; fi cru ou*
6 coim uadicit texr.inl.rc mandata C.md.
cil dilponentem le rellrinxiTe ad fanuliam
quoi quilibet eft moderator,^ arbiter>& \a
uam propria^* & hoc ad ditferentianu*
vltirna volntate dicimus , difpopaj tefiaalcerius

Confilium

CLIV.
835
akerius familia eiufdem cognominis , qua
bus,& exiftentibus his coMareralibus in gra
du cam remoto, fumus in communi conclu-,
arma faciebac diuerfa,vc eft ilia iftius D.He
fone Dodor.qud ex eo,quia terminatur a-.
oris;dico,qud omnino hare familia fiedinifa,non comprehenditur in fideicommifto ,
gnacio,& non datur amplius fuccefllo, proquia noluic fidcicommittcns * fed prouidcre
pcerea fideicommiffum in fauorem familia; .
voluir fua propria familia-, & refpedueiuffact um omnin expirt.
dcm familia fux , vocauic defccndcntes , &
Nec eric con(dcrationis,qud in lue vincollaccrales in quocunque gradu,& Tem
culacione, feu fideicommifto vocencur maper D. Hedor cum fu familia remanec exfeuli eciam in quocunque gradu remoci > 8c
chifus,quia difpolicio non loquitur de fami
non fucceffibilcs, fecundum ius commune,
auc Regni Conftitutionem.nam pofthoc dilia fu./ .
xit.vt inferius declarabitur,& dum poftea_.
Vlterius communis eft conclufio,qud fi
79 deicommiffum non progreditur decimum_
difpofuit,& declarauit, vocauitdefcendces
ex defcendentibufA defeendentes ex ! la
gradum,in quo terminatur agnatio, luxta-,
teral ; bus , & vitra non progreflit ; & rurfus
rcgulam text. in $ .tin. inllit.de fucc.cognat.
quem allegat glof.in jf.eiterum in verb, l- 82 verbum quodlibec recipic reftndioncm de
giflimi inftit.de lt-git.agnat.fucccff. & ob id
habilicace fecundum glof.in 1. 1, C.de facrofan. eccl. cum qua Iaf.ibi dicic tranfircomminime de iure ctuili viera decimum gradu
ncs prater Barr. in reper.qui in i.led.tenuic
ad fucceffioncm admictuncur,fecdum glof.
& Dodor.in l.fin. C.vndc legit. & fub verbo 8} idem,qud glofa, & cum vitra certium gradum non detur fucceffio de iure Regni in-.,
hoc agnationis continentur defcendences,&
feudalibus, & poiicaextenfum ex gracia vftranfuerfales.iiue collatcralcs,de quo latius
que ad quarcu;n,& de iure feudorum n de- ,
per Peregr.in trad.de fidcicomm.arc.i..nu.
cur in linea tranfuerfali vltra feptimum in-,
'.& fie inindiuiduo in fideicommifto fado
feudis antiquis , a,dmitto, qud virtute verfauore agnationis vocante mafculas de faborum prdidorum extendatur lucceffio vl
milia.excludencc fecminas, communiter Do
tra gradus,vt fupra przfixos, fed adfmcm_j
tor.tradiderunt.dequolat per Dec.incf.
fuccedcndi,oportetdari praexiftentiam col
31 i.latiffim per Pcregr. Dodor. cumulanIateralitatis,feu rranfuerfalitacis , & fie p
tem.vbi fupra art.19.nu ].& 19. & in dubio
mer gradus , ex quo caufatur fucceifio , fed
contra fideicommiffum eft iudicandum, late
cum vltra decinvrm gradum n decur agna
Pcregr. in loco allcg. in princ. fui open's nu.
tio, nec tranfuerfalitas, nec gradus ad fincm
9o i9>& quanquam in fucceifionc Regum.Dufucceddi/cd omnis fuccefionis gradus ter.
cum,Marchionum, & aliorum Illuftri permint ur indccimo,& fie omnis agnacio:igifon arum dixerir.Bald.in cap. 1. de feud.Marcur quoad D.Hedorem,qui eft in vndecimo
ch.qud fuccefilo datur inmilleiimo gradu,
gradu, & cam exadus contradictor dicimus
& fie non actenditur communis rcgula,quod
non extendatur vltra decimum gradum, do
fideicommiffum excindum.
Ecfircfpedu e ius, qui e II in vndecimo gra
quo larc Dec.inconf.8j. & idem in maioradu dicimus fideicommiffum excindum , vacibus Hifpniarum, dixit ctiam Couar. var.
num eft tildare de fubingrefione, cum non
refol.cap.-.ex communi,& recepta inrerpre
t atione dixit ipre,qua iure Regio ex vo
encium nulla func partes ; non enim datur
fucceffio, non datur agnacio,prxcedic excinImitate teftatoris deducicur, tarnen vr ibidc
dio: ergo non fumus in cerminis fubingrefBald.aduertit,* ficcateri fequuntur procedit hoc de confuetudine, qua cum contraria 8-1- fionis , fed fi in linca tranfuerfali non dacur
fubingrerfio vitra tertium gradum, fecdum
fit in noftro Regno,refpedu Principum.Duvu!garum,& commune conf Dec .1. cumult
cum,aliorumq; Titulatorum, vc eft notori
decif.RoIan.iVall.inconf.68. nu.23. vol.!.
fadi permanentis; proptcrea non eft appli
Petr.Ant.Petr.in trad, fideicom. q. 1 1. nu. 8.
cables ad cafum Bald, dccifio , ncc ilia Co
& habetur in Reg. Conflit, vtdc fucceff. vbi
uar. h ipfemecdicit earn fundari in iure Re
rantum filij fratruum admittuntur,& in prigio illorum Regnorum,& dum fideicommif
uilegio ailenfus non datur ftibingreftio , nifi
fum vocac defccndcntes, aliosq; de familia,
m perfonam patris pradcfundi,& fie vfquc
fiue collatrales, fiue tranf.ierfalcs , intelliad tertium gradum,ergo vanuen eft h'Ctra
jj eda iunt vcrb3,prout ius intelligir.ad text,
dare de fub'ngrefiione, ficut vult fuccedere
ji l.'fi cui flF. de feruit. Vnde,cum deferndenD.Hedor eft long remous tercio gr3du,j>
tes tranfucrfales,&. collatrales compreh*
cerminac omnem difpucationem circa hune
danrur fob verb, agnations , & hax y naci
articulum,& hocfiu ceneamus opinionem,
expirt in dcimo gradu quoad cftlunu
tfccccfiooisrergo deficientibus defeendenti- 8; qud fuccedacur grauaco,fiue grauanti. Sed
Aaaa 3
prima

834

Ioannis Francifi de Ponte

prima eft verior , qud grauaco fuccedicur ;

qux opi nio, & fi fit cam conrrouerfa& vnu fquifquc ex fui parte dixit efle commanenu
opinioncm, vc Doctor, hincinde cumuhuic
Thefaur. in fua decif. 64. tarnen verior opi
nio eft, vc fuccedatur grauaco, & fecundum
hanc iudicatur indiftin , vc bene fundat
Rhn. Vall.inconf. 100. vol. 1. & latiffim
per Peregr.in cra.de fideieomm.art.io. la
tiffim Molin. inprxdiftolib.j. cap.9.qud
in cafu, de quo agi'mus, non eft difputdum
liquidem pluries, & pluries in hoc fideicommiflb declaracur , qud fuccedicur -vltimo
morienti .
Reaflumendoigiturpunctos, & mociua_
96 huius confulcacionis , dicimus primo refpeu feudalium cafum efle decifum,quia fidei/Commiflum hoc confticucum ex gratia Re
gis t & confequencer rcuocabile ad eius nutUtU .
Secund,pofle Regem hoc facer ex eau fa feruitiorurro .
Terci,quia rractarur de iure in fpe,& in
cerco, quod Princeps tollere poceft canquam
Princeps iure fuo, & eft ius incercum multi
plia' termarn poteft Dux maculos proerear,item poflunt hi tranfuerfales Duci prde*
ceder, eo magis cum fine m ion's xratis il
liusjprxterea eft inter ipfos diflentio,& ma
xima controuerfiarjnam Fabritius Pignatellus prxfupponir efle in dcimo gradu, & fie
Prxlatu* D.Heori, quem prxlupponir efle
in vndecimo gradu, nec habere locum ineo
ius reprefentationis, quia vlrra drcimum_*
gradum non datur fuccefllo,& rurius,quia_
in linea collateral!' , quando t in gradu ,
non extenditur vitra rercium,qualis non eft
cafus, de quo traamus; fquidem Ov.x, do
cuius fucceflione tractarureft remo:us lon
g viera tertium gradum,& in omnem euentumdicic Fabritius, qud ipfe pariter per
reprcentationem fuperabit D.He<5torem_>,
' quia temper reperietur in gradu proximior,
& fic incercitudo eft inter eos,quis fuccedere debet .
Quart,nonne poteft cadere eleio peti
ta per Ducem in perfonam.feu perfonas.qu
vel tempore matrimonij filiarum,vel faltem
tempore mortis ipfius Duciseflent proximi
fucccifori ; igitur non poteft dici alicuicerto pra;iudicium inferri , ex gratia per Du
cem fupplicata , poftquam rumo hibec ius
foinutum de prxfenti ftjbiiikns.acquifiturn
& irreuocabile.
Quinto, fundatum eft,exclnonem fueminarum intelligi deber de nubencibus extra
familiam,quodq; in familia nubentes, non_.
veniunc exclufx , eciam attenta volntate

fideicomm it ten tis.hsbentis ex hoc adimplementum fua incencionis conferuationis bo

norum in agnatione; dum filis in eadem fa
milia, & cum eifdem agnatis fe nubunc cum
eodem onere fideicommif.& falcim eft cafus
omiflus , qui remanere debec in difpoficione
iuris communis, per qudfminx minime
funt exc!ufa*,fed canquam defcendences Prlaex collateralibus .
Et hic fuit vera incencio, & mens funda. ton's, ex qua fi fceminx fvccedunr,eric inqu
fucceflo in omnibus bonis tm burgenfaticis,qum feudalibus,cum venianc canquarri
vocacz ad Maioracum,& Przlacx agnatis rc
motioribus. Igitur in omnibus bonis conteis in eodem Maioratu ; & facis diuerfus eft
hie cafus difpenfacione obcenca difpofieionis due. 100. mil. Ibi enim eracbtum fuie de
euerfione,feu reuocarione fideicommifli pro
rata due. 100. mil. hic aucem de conferuatione fideicommiffi, & de admiffione, & prxlatione feminarum.in eo,ita qud non era Sta
tur concra voluncacem fundacoris, fed fecdum eius propriam,& veram incencionem ;
in ilia caufa non opus crac cradare , fi Prin
ceps pocerac derogare ius in fpe.Si Maioratuserac confticucus ex gratia, & porerac
Princeps ad libieum reuocare & pro fumma
prxdicbrum duc.ioo.mil.fatis fuperq; eranc
furficiencia bona feudalia, fuper quibus fuie
difpenfacum_i.
t
Sexc, fundatum eftfideicommieteneem ,
feu vinculancem profpicere voluifle fux pofteritati,& fic defcendentibus ab ipfo,excol
lateralibus defcendentibus ab ipfius defcen
dentibus; ergo cum ifti collatrales non fine
defcendentes colonelo Ducis,nec defedencibus illiusfequirur.qud refpeu illom
nullum adeft fidcicommiflurr.,& feminfunc
vocaex ex eodem fideicmiio,deficiencibus
mafeulis vocatis fecundum volntate fidecommttentis,qux voluntas fuit reftritaad
poi teros fuos,& non ad alicnos,& hos volute
tantum prxferre fminis eius proprij fan-"
guinis,& ab ipfo defcendentibus .
Septimjfundatum eft D Hetorem hodie
cont.radicentem, & fe opponentem non efle
in gradu fucceflibili.quia vitra decimum_
quo cafu, fecundum communem opinionem
Scribent.fideicommiflum famili relitum_
extinguitur,& fundatum eft hoc efle ir.dubitatum in cafu prxfencbquia fideicommitrs
dcclarauic fideicommiTum facer in beneficium fuorum pofterorum.Ec rurfus fondt S
eft hanc familiarh iftius f.Hetoris dinerfam familia Ducis, & fidcicommirtcntcm
propCer hoc pluries dixifle fideicommiflurn
facer in beneficium fus propriai familix
Ex

Conilium
Ix quibus,& vnoquoque ipforum non videtur poe in dubium refricari gratia m petitam , & propterca confulendum cflc Regiae
Maieftati, poile, & deberc , cciam atcenca_
q'ualitate perfonar, & feruiciorum Ducis cocedere hanc e!e&onem,quod torum efFeiuc eil in beneficium eiufd familiar, & agnationis,& fi demonftratum eftpoflc Regein_
jn totum tollere fideicommitum,quandoex
gratia, & priuilcgio eiufdem Regis, illud eft
confiitutum,& multo magis, quando fit hoc
cx caufa feruiciorum , & hoc nouiflim fuit
iudicacum in eod fideicommiTo inter eaf<lem perfonas in difpenfatione conceda alie
nandi bona fideicommiTo fubiea pro umn?a duc- 1 oo. mil. ergo quant magis in cafu,
de quo traamus, vbi de przlatione tantum
perfonarum eiufdem familiar fupplicatur,
non autem de euerfione fideicommiffi in to97 turn i qud Scribentes fupra allegati maximoper ponderauerunt , neceric minima.*
confideratio,quod in omnem euentum har fi
liar pro ipfarum dotibus hifce cemporibus
m ax imam pecuniar um quantitatcm ex bonis fideicommiflo fubieis confequutur effent attenta ipfarum quantitate, fecundum
notata,& difpofita in terminis text-in auth.
res quae C.comm.deleg.& rur fus nubentibus
his Dominabus in familia certum eft vniri
in ea Comitatum S. Angeli valoris annuorum ducat.27.mil. & Statum Caroniac valo
ns annuorum due. 14. mil. vt fe ex omnibus
prardiis dicamus in fauorem petitionis Da
eis efc confulendum
ne videatur peti,aut fieri quid nouum >
quando etfemus in terminis purardifpenfationis,feu grariar,reminifcantur Domini c88 fulentes.qud alias dum prifcis tcmporibus
vigebat opinio, qud feuda, in quibus viuebatur lure Francorum dicerentur feuda ex
pacto , & proidentia: maxime fecundura_*
epinionem SicuIorum;ob qud non porerac
pater difpofiticnem aliquam facer in prrkiditium primogeniti,tamen cum fuiifet fup
plicatum chrifiianiffimo Reg Roberto , t*
pore quo regnabat in nro Regno, vt gratiam facerec patridifponendi inter filios dc
bonis fuis feudalibus in prariuditium primo*
geniri,qui fecundum lus Francorum erat in
ijeudis legitimus fucceffor, ipfe difpenfauit ,
& gra tiam fecit,pro quo legatur Alil.in cap.
imperialem jf.prarterea ducatus nu.?.& 8. in
tit.de proh.feud.alien. per Feder, cuius ver
ba propria funt infrafcripta.
Et ego vidi in regiftris Regis Roberti,qu
conferuantur in Archiuio, qud idem Rex
ad fupplicationem Guidonis de S.Biafio Ba-onis diuicis , qui habebat mulcos filips &

CLIV.

8jf

feuda, in quibus viuebatur lure Francorum

& erant feuda antiqua,& paterna, conceffie
eidem Guidoni. vt inter viuos, vel in vltima
voIuntate,non obftantibus Conftit.Regn. 8c
lure Francorum, fecundum quod viuicur in
diftis feudis, poflic eius feuda diuidere inter
filios fuos, &c. & proceflit ex confilio Theo)ogorum,& aliorum Doorum de conflio ,
& hoc faum fuit per modum Indultus anno Domini 1 341. 19* Augufti . Et fi dius
Rex iuftus hic fecit - vnde cum bona confeientis , poterunt modo facer alij Reges
noftri , & fimilis prouifio expedita fuit per
eundem Regem Robertum ad inftantiam_
Dominar Ifabellz d'Appia in eodem Regi
ftroiharcAffli<a.

Pro Fideliffima Qutate

Neapolitana_> .
sv M M a%.iv m .
I FaSJum, .
Cabella difta del bon denaro fait donata-*
Rgi Caibolico , & ab eodem retroceda Ci*
uitati Neapolitan*t & titulo onerofo nume. J4
Cabella dila delbon denaro inflituta tent'
fore Hjgis II.
4 Pragmtica annullat omnia gea perFedericum in anno 1 jo 1. die 15. luny in^
antea,.
/
J Priuilegium Regina Joanna dclart Ga
bellam del bon denaro>elare ad Ciuita. tern banc, & indebitifiujfe occupatam per
TKjgem Ladi/laum, & nu. 14.
6 Ciuitas pojfedit gabellam del bon denaro ab
immemorabili tempore.
,
7 Prafcriptio aduerfits Fifcum in Regno cen
tenaria tantum curnt . }uod ampliatur
quadruplicitcr,' de ratione ibidem.
8 Immemorabilistfeu el enaria quando impor
tt aequitionem dominy fiante <vitio .
9 Conccffto ad beneplacitum, & deinde libera ,
-, & in perpetuum concurrerepont .
i Aliud e innitiprariptioni,aliudpra/umpta concejponi , cum induTwne tbeorica
Andr.in capmiliter de controu inuefi.
1 1 Tempus 3 o. annorumfufficit adfiindandam
pratmptam concejjionem ,fiue neuam inueituram, licet in praferiptione requira
tur centenaria .
I 1 Ajfenfusex pojfeone centum annorum praitusprafumitur .
1 3 Qonitutio confiitut.diu.mem. triplieiter li
mitatnr.
1 4 Ajfertioni Regin*%vtl Principisatur,itaL^
quod

836

Io.Francici de Ponte

quod admittantur in contrarium pro~

tat10, vbi non traftatur de alt erius praiuditto . guod declaratur indubitatum , vbi
non reccgnofeitjperiorem, vet concejjofit
Motuproprto.
16 DUpofitic\fubmijfa alteriui beneplacito.fiue
confinfus libera non dicitur.
17 Perpetuum , &femperidem ;
q:id regu>
lea tur exfubiefta materia nu. 1 9.
8 Ciuitaj nunquam moritur.
ao Verba Itberi teneat>quidjignificent!& quid
quodfit in itbera , plena , & omnmoda.
potefiate nu. 1 1 .
2 Claujula profie, &fiuccejfiribus txcludit beneplacitum, &perfonaiitatem.
9 j Chu/nia non objlantibus quibufeunqut^
priuilcgys,& quis.
94 Text. in I quadam mutterffi de rei vendiatione expenditur.
, 9 J *Ptiuilegia poffeffione declarationem recipiuntietiam contra vtrborumfignificatio* .
96 Qonfiuetudinis ,fiue poffefonis interpretati
potefias.
7 Covjuetudo contra tut commune txtenfiua
dijbofitionis dubia quadragenaria efii^
debet.
1 8 Conflictudo interpretatiuafiicit prittilegium
alias perfondlt fieri Ad bandes tranfitoriunu-. .
9 Beneplacitum quando videatur conceffum
fiub nomine dtgnitatistvel perfina , & ita
morte Principisfiniatur,nccne
quid in
dubio nu. j 2.
quod non pofiitfine caufia
rettocari ..
'$0 Text.in cap.fitgratiosi dereficript. infexto*
declaratur.
1 1 Succejfor pote/l expenfias liquidare per pra.decefjorem ludiccm referuatas, etiam vbi
referuatio proprio nomine fafta fiterit*
'j0 Vretium inttrueniens in contrattu cum eui~
ftionts promifswnc vendtticnem arguttjicet dieatur donataus.
$6 Acquifitio defui natura profit fitccefforibus intclligttur,& libera .4*.
$7 Claufulanolris* &alienis sur:bus fimper
fialuis,velfeudi natura in aliquo non mutata in concefsiontbus l\jgts qualiter in
teHigatur .
38 Friuilcgiurh Ferdinani Primi circa gbe/'
lam boni denary,confinnatum per Ferdinaodu.ro
Pedericum . 39. ma
gnum apitancum ..\.
41 Verbiim concedo, quidfigntficet.
42 Vfiusf uftus referuatio dominy ac poffefsioms ciuilis tranfiationem ccntintt, & quid
contrario nu.ficq.
<k\ *Pqjfefsionii ciuiltS VIS.

45 Text, in I. perfefta donatio C, de ionat. cum

concord. expenditur.
47 lus extinftum non reuiuificit ambitus ,fe
noua requtritur conttutio nu. 48.
49 Relati ad tus extinftum fieri non pote .
jo Concefisto rei propria quando valeat .
j ! Diftw donec, & quoufque quid importet.
5 2 Natura aftus conditionalis e, vt conditione afali purifieaia cenfiatur,ac fi prin
cipio pura.&fimplexfuifict dijpofitio.
5 3 Referuatio temporalts vfusfruftus facit ad*
fuiente conditione illum videricum pro
pnetatc ipfio iure confolidatum.
J4 Pqjfefsioex pluribus caufis permittitur, tant
cod'W tempere. quam diuerfbnu- j6.
5S Poffefsio naturalis exvna eaufa fttperuenifte alia apprebenfione non mdtget .
57 tP\fg qttod nemo caufiim pofiefsionisfibi mutare potefl,qrromodo intelligatur.
58 Acctpiens refiitutionemfiue ctfsionem reifug
nuJlam caufiam reditente ,fiue cedente
habere dicitur.
J9 Exceptio Pragm.edita Thoriin . cap. quomodo obfietfifco,& babe at locum etiam in
eoncefstone confirmatoria.
0 Pragm.edita Tbori in 2. cap, quanquam re
fieruet (PKegi poteilattm dtipenfandi litt
busfuturis, tarnen non drjpenfatur, & ita
fuit deeifum .
6 1 Exceptio Pragm. edita Thori locum habet
etiam fi tempore Pragm babebat tantunt
titulum i & tempore litis conteflat* poffefitanem .
6 Vfusfruftus confolidatur > & etiam praferibitur .
1 Reg. quod resfita nemini fruit pluribus illattontbus confirmatur.
64 Feudum apertum Rgi non reddit cum onertfruity, fed onus extinguitur. Quiniwi
nee etiam ampltusfeudum dicitur nu. ij.
7- mita mpofitio oneris neceffaria eis nu,
. i.'f. nominata nu. 67.
*8 Iudicesfubtilitates admitiere nondebent.
69 Exceptio Pragmat. edita Tbori locum habet
exfilo priuilegio concessionisgabella.
ARGVMENTVM.
Dc tariffa ftegiae Dohansr , an illius
augumentum communicari del ear pro
rata gabcllar diftar del buon denaro,fpehntis ad fiJcIiifimam citiitai^uae exi^
gitur de eifdem mercibus, de quibus re
gia Dohanajaemaior Fimdacustailitut Rege Carolo H.donatc Reg CathoItco,& per eundem retroceda: tident
Ciuitati ?
CON-

Conilium
If

oNsnivM cl v. ;"

i 1^^&& Iutius fuie tra&atum in_>

Regia Camera, ac multz
faz cpfultaeiones fu per
augmento Tarin Regis
Dohanz buius fideliulmx
Ciuitatis.de quo habita.
noticia per ipiam Ciuitatem comparuit , & propofuit in eadem Re*
gia Camera deber ipfam participare do
augmento przdo faciendo pro rata fpeaecc ad fuam gabellam appcllatam del
bu dinaro,iam quod illa exigitur de eifdem
mcrcibus , de quibus Regij dirius exiguntur racione Oohan przdiz, & quanquam
iu iii;mum,& necelTarium fuerit iudicatum
cffe faciendum przditpm Tariff* augmentum i tarnen quia in confequcntiam neceifatiam parcicipatura erat Ciuitas augmenti
przdidi vifum fuit fuperfederi i V ^otius
em it tere ber.cficium , tarn maximum diriuum Reg Curix.qum illud exequi, no
Ciuitas pro fua rata lucri przdii partidpationemaliquain haberct , licet minimam
ttfpeiu ad beneficium Regi Curia-, qnod
fi Ciuitas hxc cam fideliflima effet libera^ ,
tel altcrius don inij viderctur zquidem hot
fctis,fuperq; durum, vc inuideat FifcusalteMus beneficium , & propter hoc non curet
mit tere ,& noua regulamam
ntiqua eft, vc quod tibi non nocet, & alceri
prodel feri debeac,fed nuncquod tibi prodeft, non fiat.quia alceri in confequentiam_
prodefle poterie , inhumanum equidem vis
fuie cum Ciuicace hac tm fideli0ima,& obfequien tifllma huius Screniffi mx Coron >
qui dum certiorata per literas Cmico
de Bcncueoto olim Rcgni Prorege de augutneiuo pr*a :, & de parcicipacione necef(axia iplius Ciuitatis,ad quod euitandum_>,
vt illud incegtum eet Filci proponerc debuiti vc Ciuitas cum Alis caracarijs vender
eberet gabellam prxdiam Regia: Curix ,
refpondic inquain chnftianiifimus,& prudetiflimus Rex.quod hoc fierec foludo iuftum
pretitim, verum precedence contencamentOj
& volntate explicita Civitatis, & Caracariorum, & non aliter.necalio modo.
Cumq; hxc gabclla fit gemma preciofa_
buius.Ciuitatis ipfiusqjCaracariorum, cu
ius gabdlx reddicus an;.uatimaugentur , &
Ciuitate in rim maxima calamicate confticuta,& tm mgeaci xre alieno grauata, non
pocen inquam Ciuias ipfa liberal. ;.-:cm_
fohram exercre.vc aliis mulcocies rVcic,&
6gnantr.emdem gbe Ux.quamaUs dona,-

CLV.

837

uit Sereniffimo Reri cacho! ico , S ab eo re*

trotradica in anno i;o8. eidtm Ciuiraei, ve
fuis calami tat ibus occurrere,propterca rccufauit,prout reeufae venderee idem
dicuncCaracarij.
Ex his iulb ratione videbatur ponendum
effe filentium huiufmodi prztenfoni, etiam
feruaca forma Iitcrarum Rcgix Maieftatis
fed vifum fuit Fi fco ad vexandum Ciuitate
ipfiosq; participantes nouas infticuere lites,& prxeenfiones, vc percerrici per indirectum ad vendendum cogerer.rur , & propofuie nouiflm infraferipta capita.
Primum,qud hxc gabella iuit impofira_.
I in anno i j . per Ciuitate cum aflenfu Re
gis Carol i IL cum claufula ad iplius beneplacieum,quodq, morte illius beneplacicum
de lure fe excinum>& fucceffiu, quod indebit illa hodic exigitur dficience Regio
aflenfu.
Secundum,qudilla exigitur duplicata-,
eius, quo fuie impoli ta,ade , quod alrim_
debec reduci ad formam primx impoGrioois.
Tercium, qud Regia Curia ilabat in pa
cifica pofleffione prxdictx gabellz, tempore
Rcgum Aragonenfum, & ex priuilegio Regis Ferdinand! Primi non erac facienda Ci
uitati gabellz re(licutio,ni(i pacato Regno,
& bcllis extinis , contra qux per Regenu*
Fcdericum in anno 1501. quo tempore dcfperacus erat de Regno fuie gabella Ciuica4 ti rcftituta , & adelt Pragmtica, annullans
omnia gefla per Federicum in prxdio an
no i joi.die ijJulij inantea , & hxcrefticutio fuicfada Ciuitaci , vcprxfupponieur
vigore banni emanaci per Federicum in die
aS.eiuidem menfis Iulij,Jquare prxtendit Fifcusfuiflc fpoliacumfua poiTcfsionc , quam
cune cenebae , & propcerea hodic cfie reftituendum .
Quartum,& vlcimum,qud proponit gra5 datim,& iuccefsiuoricur,ex priuilegio Re
gir, loannz 11. in anno I +19 per quod dure
declaratur gabellam ad Ciuitatem fpeare,
illamq, indebiti occupacam per RegeoUf
Ladiflaum, dum plenari illam Ciuitaci reftituit, vc infra lacius dicemus imponic onus
folutionis annuarum vntiarum 69z. pro foluendis colleis Ciuitate regix curix debicis iuxt taxam,in qua ciuitas caxaca reperiebacur , & ob id Fifcus petit condemnari
Ciuitatem in prxtericum , & in futurum ad
h'anc iolueionem faciendam , licec fe vndiq;
indubicacum ciuieacem ab anno i5oi.vfque
ad annum jo.pacificc gabellam pofledilfe
abfque alio onere,jn anno demum 1506. donauic illam Regi cache ico, & ab eo poftea^

IoannisFrancifci de Ponte
8j8
cap.nouit de iu J. in cap. fuper quibufdamj
in anno i ? 8. fait retroconcefla ciui tati,folutis ab ea duc, 30. mi!, cfuos it ad inter
Jf.prxterea de verb.fignif.cum locis fuiscese vendendo toe caracas eiufdem gabelcordantibus,& videatur ad faeieeatctn, La
dou.Schrad.in trad. feud. 1. torn, par.8. cap.
lx.cum feientia eiufdem Regis , qui nn folVna.54.poft Felyn.lat inrubr.de prescript.
lum gbellam ciui (rati retrocefsit,& confirnu.i8.intantum
quoddatur prfcriptioeti
fnauittfed promifit euiftioncm fe,& ab hadirefti
domiruj,vt
per Curcia tra.feud. i.
beneibus caufam fe , & ftipulatus fuit pro
par. 2.par.princip. Balbde prxfcript.cum_fe,& hxredibus cum Ciuitate , & hominibus
alije lat cumulatis per edem Lud. Schrad.
reeipientibus pro fe,& hxredibus , Sc prxin d.tra.feud.par.5. cap. 8. intancum quod
di&oanno ijoS.vfque ad annum iii. tem
licet principium fuiflet vitiofum,caroen per
pore litis motxciuitas.eiusq; caratarij flepofleflionem immemorabilem omne vitium
teruncin paeifici poflefsione exaftionis in*
remanet purgatum.ve per Andr. & Affl. vbi
tegrx gabellx prxdix abfque alio onere*
fupra.Bart.in l.hoftcs ff. decap.& poftli. refolurionis prxdi&arum vntiar 691.8c exegorunc dinus uniformes, prout hodie X- 8 uerf. 8c ratio eft , quia immemorabilis , fea
centenaria importt acquiSrionem titula
gunt.quia duplicatio perFifcum prxtenfa_
port vicium , fecus fi conftaret d virio infe'
fuit faa eodem tempore ereionis gabell
do poft centum annos.fedfi ante,;nihil opc
prxdix, vtex capitulatione illius apparec
ratur, & hxc eft vera, & communis diltinft.
jam imprea in libro priuilegiorum huius
aurh.Innoc incap.veniensde verb.fignif.ve*
fidelifsim Ciuitatis,& etiam inritibus Rerum quando non funt incompaetbilia,& pogix Camerx,& fic apparet tempore Regum
Aragonenfinm , dum gabella erat in poflt- 9 teft ee vtrunque,videlicet concefium ad be
neplacitum , & demum liber , & in Perpe
Curix , quod eadem exaio duplicatx fietuum, quod fuit decifum folemnicer in cau
bae,ita quod in hoc non videtur infiftendum
fa Comitis Montellx, cum Regio Fifco in-.
etiam exiftente curfu temporis immemoraRegia Camera.qui citatus ad oOendendurn
bilis .
titulum fecundarum caufrum allegauic ,8c
Ex prxdtis poflet , & deberechxc Fiici
probauit poTeOonem centenariam aduerprxtenfio reeipere decerminacionem, fi in_
fus quam Fifcus adduxie priuilegium Ferdi
6 promptu confit de immemorabili poflefnand! Primi conceffionis ftatus,cum primis
iefsione bona fide& iufto tkulo,& eciarro
rant caufis,fed quia priuilegium erat vier
ex caufa onerofa , ac cum promifsione euiionis , fuccefsit Regi catholico Elifabeth
centum annos , ita quod porerat portea acquiri alius titulus probata centenaria fuie
filia fuccefsiu Carolus V. Imperator immortalis memorix , fapientifsimus , 8c me
Comes abfolutus ab impetitione Fifci , VC
mora idus Rex Philippus II. & denique noin meo conf. 88. qux habenc locum tarn re Serenifsimus Philippus 1 1 1. & femper
fpeftu pofleffionis gabellx liber abfque be
. Ciuitasvfque hodie, cum eins Caratarijs
neplcito, quam etiam in prxtenfa exatiopacilic pofledicex qua poflefsione, & citune vnnarum 92.de quo larius infra traalus validus & indubitatuseft aequifitus; 8c
bimus, & fupra funt addudx in annuis prxquatenus opus eft interpetratus, & declaraftationibus decifioncs particulares.
Sed. fortius , & in hoc quero aduertatur
tus,(eu interpretad, & declarati antiqui ti
dicit enim Fifcus poiTedifle Ciuitat, eiusq;
tuli noftrr Ciuitaris; licet enim contra Fifcum in Regno fine fublatx prxfcriptioncs ,
Caratarios vigore tituli primo loco acqui7 tarnen centenaria prxferiptio locum habet
fiti inereiione prxdit gabellx, qux fuie
vt in Conftit.Reg.incip. quadragenalem_j ,
impofira in anno 1 j 06. cum aflenfu Regis Ca
vbi Andr.c communiter Scribenr.& fic in-.
roli II. conceflo ad ipfius beneplacitum , tc
Iuribus,S< annuis prftationibus.vt per eunprxtendit Fifcus ilium per mortem extindem Andr.in Conftic. Reg. fi dubitatio, vbi
tam , quod eft primum caput per cum proAtllift.nu.n. traditidem inrefeudali alie
pofitum , replicar , & dicit Ciuitas, quod be
nara fine aflenfu , fed poflefla per patiun_
fi hxc fuerie prima origo,tamen poftea alias
centum annorum , quia per taatum tempo
habuit conceffiop.es, & priuiiegia, qux fufnris fpatium titulus legitimus , prxfumitur
cit allegare, & probare per mmemorabc
conceifus, de quo lat etiam per eundem_
etiam fieflemusin cafibus, in quibus nn-
Andr.& Scribent.communiter in cap.impe- 10 admitteretur pnrfcriptio: nam aliud eft inrialemjf.nec Dominus nu.49. verf. videtur ,
niri.prxfcripeioni , & aliud prxfumprr conergodicendum deproh. feud, alien, per Fe
ceflioni,& hxc eft communiste quo pet
der, vitra tradita in cap. 1 . de pi xfcripc. in_
dr.in cap. fi quis per triginta fi de ftud def.
fexcoin cap. ad audicntiam de prxferipc. in
mil.& in locis fupra allega eis , it in d./.nee
Domi*

Confilium
Dominus nu.To.ver.item Innitetur & in $.
illud queque nu. 67. veri. fed fi ponceod.cic.
de proh.feud.alien.pcr Fedet.vbi Camcr.fol.
S.Iic.E,idem An.ir.in przlud. in 1.qua- ft. nu.
j jf. verf.itcm iclum,Canonittz communicer
in cap.ad apoftolicam de l mon. pulchrum_i
Conf.Barbat.inrer conf. Alex, num.74- vol. 4.
idem Alexin:conf e.vol.j.Curc.Iun. in conf..
158. quz funt regular in quibus non efl vagancium,& hocdecetminatur in cap. fimiliter de concrouer f. inucft. iunis ibi tradicis
per Andr.ponic enim tex cerium, quod Dominus dederac feudum in pignus,& propceea,vo!ebat vtudicare valfallo dicenre poflea habuiifc in feudum, & determinar cexe.
qud fi vaffallu hoc prcbabir,debetobcinere.vbi quzrr Andr. quomodo probabic vaffallus concludic, quod probabit per inueftituram vera m vtl przfumpcam , puta teliueric per annos jo.vc feudum, po(rqinm_*
fuie datum pignori, & lie intervertit poffef
fionem Domini,idem tradic glof.in cap. t.de
feud.dae.in vic.leg.commif. vbi idem Andr* ,
fi ergo dicte Ciuitas , quod prima origo fuie
adbeneplacKum Regis, fed portea ex conceffionibus habcis poded i gabellam, vti
plenam Dominam in perpeeuum , & ad hoc
probandum , non adducic poiTeffionem jq.
annorum, fed immemorabilem.quar tanto
maioris eric potcix,& exclufiua omnis dabitationis , quantquod Fifcus dicic aifenfum fuiffe ad beneplacitum,& cxcinetum per
mortem Regis Caroli,ergo fi port illius mor
tern Ciuitas poffedic per cempus immemorabile, & fignancer tempore Regis Cacholid hucufque port mortem , & fucceffionem
tot Re gum in Regno, & in ipforum faciera
ergo pixlumptio nouz conceflionis, & noui
tituli bene eft fundara per imaiemorabilem
poiTeffionem, i m Dotor.przfari volucrunc
ffnce re tempus jo.annorum,dum quis fun
da' ur (uper pra-fumpta conceffione, quando
vero in p^efenptione fufficic illa ioo.anno>>
rum, quia ipa importt nouum titulum, &
nouam coiiceffionem , & propterea Andr. &
Cztei 1 Scribenc.aduereunc Aduocatos circa
modum oppondiaduerfus Fifcum, prfcnptionem, vc Ii illam allegancad probandaoi
nouam intieflieuram,feu conceffionem fufftciet tempus 30. annorum , lin vero ad przcnpcioncm fimplicem, cune contra Ficum
requirirur tempus ioo.annorum perdiam
C.onlicucionem qu'adragenalem,& quia hc
importt nouum titulum , propterea non_.
fubfftiC oppufcio Fifci,quod aflenfus primo
loco cfpedjcs'fuic ad beneplacitum , fi poftea funt decurii aoni plufquim cencum_,
qud CrQU podcdi; gabllarp liberara, &

CLV.

*39
... vri abfoluram Dominam , & notecur ,quod
dicit Affli.m d.Conftitutiohe quadragenalem ante nu. 5. ibi virtus fiar, vbi docet mo
dum oppofitionis , & demum tradit , quod
dum hancdorinam ipfe vti Aduocitusallegaffet in Regia Camera peTundauerunC
eam,fed ludido Dei Przfidences i 1 1 i recelTerunt ab aula ,& d.do&rina fuit per fapienres
Regni approbara, & laudara, & propri i ru.
11 materia afenfus , vc przfumacur przftitus ,
quando quis poTedic per fpatlum annorum
ioo.cradidie D.Frecc.in i.litxq.jS.vbi lat
ij articulum dicurric in rermiois Confticutionis Reg conftir.conftic.diu.mem.que vulc
in alienatione rerum feudalium expreffum
aflenfum inceruenire , quod criplicicer limi
tt , V t primo hoc loco habeac jn cafu , iru
quo loquitur illa Conrtitucto , videlicet in_. '
alienatione re i feudalis fecus vero in cete
ris , quia ex craditis per Door. & maxime
Modernos in l.fciendumde veibor.oblig.affenfus prfumicurper Iparium .:
fecund limitar in przfumpca inuefticura,&
terci in poffeffione centenaria , quz omnia "
militanc in cafu, de quo craamus,cm non
fimus in aiTenfu fuper re feudali eratarnus
de przfumpta concefrtone,& denique habe
mus cenrenariam poiTeffionem, & hzc dicrur, & milicanr, tm ad pofleffionem gabeU
lz in perpecuum > qum ad przcenfum onus
vntiarurr. 69. nam pariter dicimus, & alle
gamus habuife conceffionem integralem^
gabellz immunem,& libera m ab hoc onere,
& ad hoc probandum allegamus immemorabilem , licec demonrtrabicur infra fpecialis,& indiuidua conceffio,& immunicas.
Secund,principaliter Fifcus przfencauie
14 priuilegium Reginz loannz II. expedirum
in anno 1 4 1 9. in quo afferic effe noror ium_j
gabellam fpetare,& percmere ad ciuitatem
racionabiliter, tk de Jure, & alijs conliderationibus ad id inducencibus, & fignarer pro
ftacu,& conferuacione Reipublic Ciuitatis
przdiftz,& quia per refjitucionem d.gabel.
lz Vniuerficas,& homines przdii habebut
fe fortius in nortrz fidei conlbintia robora
re , propterea Regina.rdticuic Ciuicati ga
bellam, qu im afleric per prius accupatam_
fuifle per Regem Ladiflaum eius fracremJ*
pro fuis necefficacibus omni futuro pore, & in perpecuum ad manus,ad pocertarem , & libercacem diorum Vniuerficacis
& hominum proprio motu de cerca feiencia,
ac pocertacc Reginali,ac cum matura, digerta deliberation perueniac, reducir, relaxac,reiqcegrac, & liber rertii uic , cradidir,
reddidit, & lnccgralirer afsignauic, ita quod
cx nunc in aiitea^, & in perpecuum ficremaneat

840

Io.Francifci de Ponte

neat, efTe,& remanere debet i libera,pleret omni futuro tempore,nec in perpetuurrip

na,& omnmoda poceftate.libcrcate, & ma& rurfus & hocnotetur.quandopriuilegiura
nibus Vniucriraris, Si hominum Cini taris, 18 conceditur Ciuicati , quz non moritur difio in perpetuum, non limitatur cum vita_
& ibi liber pofint,& vaJeant annis fingulis
d.gabcllam ad manus fuas reuoeare, abique
elegans conf.Soccin.84. vol. j.& proprere a_
dixit Bald.in l.beneficium ff.de conftit.prinaqua ccntia Reginali,feu eius hzredum ,
& fucceforum, & bi uper quibus omnibus 19 cip. qud hzc Hiftio regulatur fubiecta_
nullum impedimentum per nosfeu h r redes
materia, & Plat, in d. 1. fordidorum veril
quarto cam tradidit priuilegium Ciuirati
& ucceffores nolros,cum derogatione om
nium , Sc quorumeunque priuilegiorum ,ez
conceffum femper dici reale,& fidicit,qud
teneat pleno Iure , ergo non ad beneplactCerca feientia, dominica poteftate.pro (tara
tum.o'.n' hoc importat,quod nihil couceds
Reipublicz motuproprio, itaqud vilo vnquam tempore in gabella przdia per nos ao fibi n Teruer .& adfunt verba, qud liber te*
& noftram Curiam, feu hzredes, tk ucccfoneat,& fie ab omni onereferuitucc,& obligatione quacunquc.de quo lac per Dec.ia-*
res noftros przftetur impedimentum fupconf.499.poft Alex.inconf.8. vol. 2. imd
plentes omnem defe<5tum,& reuocantes om
nia priuilegia,& refcripca,&c.
%i cit.qud (it in libera, plena, & omnmoda^
pot ! a re Ciuitatis, quz omnia funt oppofiEx hoc pritiilegio apparet vndiq; vanurn.
ra ad beneplacitum , S de natura concefotraare amplius deconceffione.feu de afsnis eft conceder pleno Iure,dicit Bald, irt*
fu przftito ad beneplacitum tempore Ca
d. l.beneficium i.k.in princ. ft.de Conflit.
rol) II. fi Regina primo loco allel ic g.ibelPrinc'p. hinc concedi rei fafta pleno tur
lam notori fpectauifle,& fpeare de lutt#
I5 ad Ciuitatem, cui aiTertioni folum eft lanexcludit qualitatem feudalem , Ru/n. conC
208. vol.i. port Oldrad. conf. IJ9- Se rurfu*
dum , maxim qud de fuo , & non alterius
prxiuditio traat, & poet ipfa principalis n promittitur pro fe , & fuccefloribus * quod
Ciuitas libere teneat , Se exigat gabeUam_#
ter conceder & fie fumus in regula text. in
przdiAam , ergo nullo modo ad beneplaci clem. i. de probat, infantum, qud non ad*
mitti tur probat io in contrarium loquendo
tum,excluditur enim ex hocomnis perfona*
litas, vt per Bald. author.Cyn. iu I.quifquis
in Principe, non recognofeente fuperiorem,
de quibus diffus per Ay m in tr.-.ct.de antiq. XJ C.de Epifc.& cler.adeft claufula,non obftacibus quibucunque prinegijs in contra
temp.inprinc.ltiffim per Maicard.de probat. torn. . in verb.Princeps,& multo magis
rium , quz reuocat motuproprio, ex certa.*
feientia de poceftatis plenitudinepro bono
funt hace indubitata,fecundiim prardios Au
thores,quandoeft facb concefio ex certa-
publico, ergo de beneplcito non eft rractdum, & fi referuat ttum fibi Regina annuas
feientia, & motuproprio.
vntias69. ergo in reliquo libera remanee
Et fi Regina promittit pro fe , & hzredipofteffio gabellz in perpetuum, & pleno lu
busi qud Ciuitas Temper in perpetuum , &
re, ex regula text, in I. cum prztor ft", dc iuomni futuro tempore liber , & pleno I uro
die.& quant magis Fifcus przfupponit be
gabellam przdiftam habere habcat pro faneplacitum extinum per mortem Caroli
tu Reipublica?,& etiam ipfius Regina, ergo
II. tanr magis dicemus vigore i diu s priuivanum eft traare de beneplcito , quando
| enim difpofitio eft fummiTa alterius bene
legij Reginz Ioann probari conceflioneni
plcito, (iu confenfui, non dicitur libera-. ,
facbm Ciuitati poftea liberam, plenariam.
& abfolutam > quia fie Regina afterit , & fie
glof.notab.in cap.dudum extra de fepult. in
demum illa refticuit, & promittit. quod Civcrb.liberis,Abb.in cap. ftatuimus deregul.
Bald.in cap. quz in Ecclefiarum de Conflit,
uirasomni futuro cempore,& in perpetuunv
vbi Dec.cumulatdeciiloncs > dicit qud tegabellam pofldere habeat, Se promittit pro
neat in perpetuum , ergo non ad bencplacU
fe, & hxredibus, ' fucceoribus, ica qud f
tum * etiam qud di<io pradifta importe
vigore priuileg'i Caroli canquam extinctf
Conceder ad vitarmnam ifiud eil impropri 14 poflidere non poteft , ergo poffidebic Ciui
tas vigore iftius priuilegij Reginz Ioannz,
dixit Io.de Plat. in l.fordidorum C.de excuquia nullus alius titulus adeft,ad cexc. in 1.
17 fat.mun lib. 10. quia idem eft dicere in per
quzdam mulier ff.de rei vendic. de quo lar
petuum, qud femper Soccin.i conf. 1 i.vol.
per Menoch. in 66. prefumptio. lib. 6. pr4.veri.crrmatur, Parif.eo.i'. - 4. par. j.quod
fumpt.
hie eft indubitatum , quia prxccdunt illa_>
Hzc enim,aut func clara, & tndub' -ara, 5
verba, qud teneat omni futuro tempore,&
Ciuitas habet incencum, auc func dubia, as
poftea fubfequicur in perpetuum , fi enim_
ex prsrallegatis concurrente poiTeflione i m,
ifec reuocabile ad beneplacicum, non cene;
memo

Confilium
a
^

I
i>
}
j
i
I
j

memorahili habemus declarationem ciculi

antecedentis, liquidem communis , & indu
it j bitaca eil omnium doctrina , priuilegia recipere interpecrationem declararionem
poi'eflone, etiam contra proprij verbi figmr"cationem,decifio eft notabilis Innocen.
in cap.olim tibi, de verbor. ignifk. quem allgat, & fequitur Abb. in cap. certificari
0.6 de fepult.& tanta eft vis confuetudinis, feu
poflefionis interpetratiu qud etiam_> ,
quod ex poft facta appareat , qud talis interpetratio non fit bona , tarnen ab ca noneft rccedendum.'ta Abb. in cap. di left us nu.
7 7.de confuetud. eft bene verum , qud conuetudo,qux extendi: difpofitionem dubiam
in verbiSiCrahendo earn ad derogationem_
iuris communis debet elfe proscripta per
rpatium quadraginta annorum, vt per Butric.ibidem nu.52. in i.leur. & in i.Kdur.
num. i j. verf.quodintelligunt Doctores, &
magis ad cafum tradiderunt Doctor.confue
a8 cudinem, feu pofleffionem hanc interpetratiureddere priuilegia alias perfonalia ad
omnes fuccefores tranfitoria , de quo per
Paul. deCaftr. inconf. 347. velum. 1. Aym.
conf. 1O1.Soccin.conf.84.col. fin. vol. j. Dec.
in conf. 161. num. j.verfaccedit vlterius,vbi
refpondet ad verba conceflionis, quando eft
expreum, nomen proprium diio eiderru
fibi, velfimiles quando ex alijs conieuris
aliud arguitur,& fignancer poriftlma , & inconuincibilis eft inueterata,& longeua poffeftio poft priuilegium, pulchrum confilium
Surd. 140.vol.bnu.47. allegac Bald, inconf.
303. col.2. vol. 2. quod ad propofitum alle gat,& fequitur Tiraquell. in repetitione 1. fi
vnquam in verb, donatione largitus nu. 5 j.
& idem Bald. in l.ex hoc iure num. 16. ff.de*
iuftit.& iur.dixit notabile verbum, quod in
to; petratio przfcripta dicitur eife text, le-
gis,& contractus vltra tradita per Bart.in-,
fuo conf. 5 9. Commune Spoleti per Roman.
in conf.271.in caufa Sani Lucidi, qu* etia
a^deferuiunt ad interpetrationem conceflio
nis eiufdern Regis Caroli > qud beneplacitum fuerit appofitum nomine dignitatis , &
non pcrfonz recipiendo incerpetrationem_j
pOiTeffione fubfequenti , & confirmations
bus factis per Reges fuccefores, & fie etiam
ex regula tcxt.incap.fi gracios de prfcript.in iexto, Ciuitas obtinere habeat, in qua
materia conceflionis ad beneplacicum, .
morte excinguatur,qud principaliter, & in
primis confideratur cil fbiea materia^ ,
quo cafu non operatur diftinefio no minis
proprijjvelappellaciui , vtfiquis racione dignitatis,aut otficij : liquid concdent: nam
tunc Temper intelligicur nomine dignitatis

CLV.

84*

pofitum, vt pr* caeteris habetur per Couar.

variar.refol.lib. 3.cap.i5.poftFelyn. in cap.
ex Uteris num. 9. de Conftitut. vbi dclart
materiam texr.in cap.fi gracios,& proptereaOfficialesconftituti ad Principis bene
placitum, quia hoc intelligitur fieri nomine
digicatis,non finitur beneplacit per mor
tem Principis, ex regula text, in 1. Iurifperitos ff.de excufat. tut. late Bart. indecif.i50.
30 nu. 1 1. qui etiam dixit text. in cap.fi gracio
s proceder in beneficialibus, non aucem_*
infauorabilibus,& idem Dec.ind.cap. ex li
terie in fin.Menoch.de arbicr.lib.i.qiifft.69.
31 nu.9. & io. Hinc quando Iudex referuat hbi
taxationem expenfarum , poterit fucceffor
liquidare, & non expirt finiio officie, quia_>
videtur referuare,vt Iudex, & dignitas non..
moritur,Bart.in l.ab exequutore num.10, ft*,
de appellat. quern allegac, & fequicur Bald,
in I. terminate num.8. C. de fructibus, & lit.
cxpenf. etiam qud nomine proprio fimpiciter fiatrefcruatio , & idem in tutore dixit
Bartol.in I. poft mortem ft", quando ex facto
32 tutor. & in dubio prsefumicur conceffum_*
ad beneplacitum dignitatis;& non perfonar
vt per Dec.& Menoch. vbi iupra,& Iuris eft
3 3 explorati , non poiTe ilud reuocari nifi ex
caufa , de quo per L a . in lua decif. 11 6.
& ex Ifern. & alijs habetur in tract, de poteflate Proregisin tit. de electionc Official,
num. 4. & 5. fi ergo hic tractatur de przftatione aflenfus fuper gabella ponenda per Ciuitatem,ergo vti Rex,& Dominus, & nonpriuata perfona Carolus aflentire debebat ,
& fuccefliu indubitatum redditur benepla.
citum refpicere dignitatem ," qua? ver fint
ex abundanti dicta , non qud caufx neceffitas hare expofcat , poft poffefsionem Ciuitatisimmemorabilcm , pacifican-. , & quie*
tam,& poft priuilegium tarn amplum Regi
na: Ioannx II.
Sed quid dicet Fifcus ad priuilegium Re34 gis Catholici , cui Ciuitas gabcllam donauic, & demum illeprudentiisimus, & pijfsimus RexagnofcensCiuitares necefsitates,
& afferens fine gabella, non pofe Ciuitatem
illis occurrere, & obuire , retrocefsit propterea, & reftituic gabellam Ciuicati , iolutis tarnen per illam ducat is triginta millo,
qua: Ciuitas czpic ad intereile vendendo.
tres oauas ipfius gabella:, & ftipulaius eil
Rex pro fe, & harredibus , & fucceioribus ,
pariterqu Ciuitas , ipfiusqu homines , &
promifit Rex euictionem ab habentibus eau
fam fe ,& hoc fuit in anno 1508. quo
tempore Ciuitas femper pacific pofledic
35 ita qud poftquam pretium intei utnit.habuic Ciuitas excaua oneroia,& erievendiBbbb
tio

842,

Ioannis Francifci de Ponte

ci , eciam quoi dxiflee donamu ex com J7dicimus in concefsionibus Regs cumJ

muni, & vulgata doctrina Bald, in 1. qui fo
claufulis i nofiris , & alienis Iuribus femper
paens C. vade vi, attendendo fubtantiam_j,
faluis , vel feudi natura in aliquo non mu
& vericatem contractus, non aucem illius
lata : nam intelligitur przeerquam in ex
denominacionem, ad cexcus in 1. i vno i". lo
pruflis, de quo per Andream in capic.i. an
car, in 1. fi Infulam ff. de przfcript. verb, vc
te num. 10. qui fuccefio. teneanc. m cap. t
fie dicamus , etiam ftante promifsione euifed ell alia iuftior num. 5 4 . quz fit prima
ioms obftare Fifco cotum titubm , ne Ficaufa benefic. amitt. fecundum quod confeus rem quam vendidic euincac, C. lib. 10.
fuluit , & refpondit Soccin. in confil. 4?.ouftipulatum enim fuie , ex vtraque parce pro
me.6. volum.4.. Deci.in confil. 185. port nu
6 hxredibus,& fucce(foribus,vItra nacuram_
me. 10. verf.fecundo refpondetur , & fic in*
acquifitionis , quz Temper incelligicur pro
fententia, vt inrelligatur referuatioi prasfe, & hzredibus, Si fuccclbribiis.ad tcxc.in_.
terquam in dec lis, cum alijs cumulatis per
1. fi pattum ft'.de probat. in cap. [.de duobus
me m confil. 49. num. 13. cum fequen. & ad
fracribusiigicur vanum cil tractare amplius
hoc deferuiuntperoptim fupra late fundade beneplcito , quia ex reuoeatione orireta , circa efFectus , & declaraciones , quz *
tur euictio gabellz: im m in tancum voluic
riuncur ex pofieflone incerpetratiua , poftver vender , quod dicic Rex contentuou
quam Rege Catholico hucufque mulci fue
remanerede przdicta fumma ducatorum_
runt Reges in Regno fucceflores, & Ciu'taa
criginta mille , non obft nee, qud fit mul
vti abfoluta Domina pacific , 3 quiet gato maioris prerij , & valoris , quod plus ex
pofledie per fpatium plufquam cen
rum annorum immunem, & exptam quo
certa feiencia , & motuproprio eidem Vnilibet onere,& fignancer przdiarum vnciauerfitati donamus, ob grata, & accepta fer*
uitia ad quameunque quantitacem afeenrum 691.
Hzc deferuiant ad informationem t>odat , &c. &c poftquam verba Amt clara, pro
minorum Iudicantium , quando de caufi
h*rcdibus,& fuccefforibus , & ,'fuic vera_
principal! effet craandum, vtvideant, in_
venditio pro pretio > vtfupra , non oportet
quo confifiat,& qud fundamentum ha
ponderare , qud dicatur in eodem priuilcgio venditionis , vt Ciuicas tenere habeat
beat Fifci prztenfio , fed dicemus obftarc*
Fifco exceptionem Regia Pragmaticz edi*
gabellam przdictam, cum illis oneribus , &
tz Thori , tm in primo , quam in fecunda
grauaminibus , quibus folita erat tenere- ,
ante donationem fad am, quafi quod ex hoc
espite i poftquam habet Ciuitas titu!uni_*
Regum Aragonenfium,cm Ferdinandi Pri
velit inferri, vt fi tenebat per prius ad benemi, quam etiam Ferd.nandi Secundi,ac Re
placitum , ex hoc illud non fit !:;b'a tum_> ,
gis Federici , & fucccfsu , fiu lure , fiue_*>
nam fi ex priuilegio Reginz loannz , & ex
injuria , & quomodocumque concefsionei
alijs fupra ponderatis priuilegium beneplaHlz fuerint faetz , non func poffeffores inciti erat (ublatum , & Ciuitas effecta erat
quierandi , & eft fublata pnitus Iudiciplena Domina , hzc ponderati non deferIv.s omnis Juriidiio, & pr dictas cognoaiet,'fed multo minus non erit confideratio'feendi , vt eft in Regno fatis exploratum-it
nis, dum rpugnt naturz contractus reftiad quod fundandum , legantur infraicritutionis,& ftipulacionis faftz per Regem_,
dum vendit, &c fic in perpeeuum pro hzredipea^ .
Priuilegium Ferdinandi Primi in an. 145 9bus, & (ucceflonbus ergo non in vita recipit preciuin , & qupd plus valet , donat , & 38 eft tenoris fequentis.
Item attefo , che la Gabella del buondttandem caufa excludit pnitus hanc pon
nro , & de Iure fpetta , & appartiene al derationem ; dum fit h*c venditio, & hic
Vniuerfit przfata dlia Citt de Napoli ,
contractus propter necefsitatem Ciuitatis ,
per conuertirfi in reparatione di firade^ ,
dicendo Rex, qud non potet Ciuitas f>
gabella priuare,crgo nullo modo eractan& altre opere pie fupplica la Macft vodum eft de beneplcito, 3t poftquam hoc eft
ftra perla integra ,& erFectuofa reftitutiO'
expreis conuentum , vt in perpetuum pro
ne della detta Gabella. Regia Maieftas de*
fe, & fuccefforibus Ciuitas , & hommes ga
gratia fpeciali concedit Vniuerfitati, & hobellam pofsideanc, & Rv parirer pro fo,
minibus przdictis proprietatem przdict
gabellz , prout illam alias habuerunc , fed
& fucceftbribus vendic cum promifsione
propter earn, quz poffenr occurrere duran
cuiionis; dico, qud hzc claufula,vt Ciui
te tempore guerrarum , & turbationis (la
tas pofsideac cum oneribus , & grauamini
tus public! huius Regni , & quoufque ipfum
bus, vt per prius intelligitur, przrerquam_
Regnum ad veram pacem, & quiecem prorin exprefsis fublacis iam , &. exciniSj ficue
fus

ConiliumCLV.
fus reduum fuericrefcrbit fibi,8 faz Cu
rias reddieus,& introitos, & prouentus om; ncs d.gabcllar,ex quibus interea,& doaec di
ctum Regnum ad pacifieum ftacum reduu
fuerir.&c
Hoc idem priai leg u m confirmt Ferdi39 nandus II. St largius Rex Federicus in anno
1496. cuius conceflionis inrafcripca func
verba.
Item Aipplicano alia przfata Maeft fe-
degni permeceere,che la gabella del buoru
ctinaro fia integral libera della decta Cict,& Vniuerfitdi Napoli,fenza che habbino pagare Ii quaccro millia ducaci per an
no,& pi,!i quali la Regia Corte hi percepuco per alcun tempo , attefo quella felice
memoria del R Ferrante II. ne Ii f gratia
alii dctti fupplicaneUa quai gracia vo(tra_
Maeft fi degni cfirmare,& quacenus opus
eft de nouo conceder con tutee le ragioni
fpeetanti detta gabella. Place: Regie Maieftti.
Idem per eadem verba confirmauic Ma40 gnus Capitaneus in ann. 1 jo j .& latius Rex
Catholicus in anno ijoj.iub die j.Octobr.
per infrafcripta verba.
Item attefo,che la gabella del buon dina
ro confidente in diuerfi membri , che hoggi
s'efige in queda Cirt i f anticamente im*
poda per efla Cittd.Ia quai fucceffiu effendoli ftataleuata per lo quondam Serenifimo RLadiflao, per la Serenimma Regina
Giouanna II. fu fore Ii f refatuita , riferudofi ducaci quatero mille per anno,& poi
per Ii Serenifim R D. Ferdinando II. &
Re D. Federico li fu integramente reftituita i con tutte fue raggioni , fenza alcuna_
referuatione. Supplcano pero Voftra Catholica Maeft fi degni quella confirmarli , & di nuouo gratiose conceder , fi come
V ftta concefa per l'llluftre Gran Capitano, & Luocotenente Generale di voftra_
Catholica Maeft . Placee Regias Maieftati.
Eftigitur explicita conceffo Regs Fer*
dinandi Primi proprietatis gabellx.im notetur,quod Ciuitas fupplicauit tantm pro
reftitutione integrali , & effectiua ditz gabellz, & reddit rationem, dieendo,quod
erat, & de iure fpeabat , & pertinebac ad
Ciuicatem , & Rex refpondendo, non vulc
confirmare , reftituere , fed dicit , qud
de gratia fpeciali concedit Vniuerficati , &
hominibus Proprietten) przdiz Gabellx
proutillam alias habuerunt , cum referua
tione vfusfructus donec , & quoufque Regnum pacacum fueric, cficvoluitde nouo

845

conceder principaliter,&de gratia fpecia

li>& fub alia forma concedendo tancm pro
nunc proprietrem, cum referuatione vfuffruetus temporaliter % ica quod non oportet
rempus conterere in allegationibus , quod
41 verbum concedo transfre omne ius,fecundum potentiam difponentis,& aptitudinem
perfonz fufeipientis , dicit Bald, in 1. non.,
ambigitur in fine , . de legibus , & dicendo
concedo calem rem videcur donare > dicic
Bareol.in I.vxor jf.finali de legat. j.lmol. in
l.finali dedonac.Alexan.in l.cum quid num.
i j.fi cercum petaeur multa per Felyn. iib.
cap.cum venerabilis de except, iftis eninu
4s no indigemus', fi prtuilegium eft exprefum
in conceffione proprieratis, cum expreffa_
referuatione vfusfructus conditiooaliter>&
temporaliter , ex quo venit cranflacum do
minium , ac ciuilis polieffio, iuxta regulam
cext.in l.quifquis de donae. vbi eft cafus
ibiq; glof.& Scribentes communiter, ad id
eft text.exprefsus in l.fi quis argentum $.8c
fiquidem eodem titulo & glof. in d. l/quif.
quis, quam fequieur,& notac Peer.de Bellapert.Cyn.& loan. Fab.dicic dominium , ac
ciuilem pofieffionem cransferri,idem Bald,
in cap. r.tf. Marchio I. colum. veri', fed hzc
ratio, non procedit de his, qui feud, dar-
(.& idem in retentione vfus dixie Azo.in
eadem leg. qui(quis> & procedie hoc fecundum Odoffr. eeiam qud fie dium , qud
nuda proprieeas eransferatur , cum reten
tione vfusfruus, nam femper ciuilis poffeffio,cum proprieeaee ineelligitur cranflata glofa magiftra in cap. cum veniffenc in_.
verb, annuam penftonem de reftitutione^
fpoliatorum , vbi communiter Canonifta*
43 non autem procedie contra , nam per retentionem proprietatis, non transfertur pof
feffio vfusfrutus,dicic Bald.in d.l.quifquis,
& dclart Roman. in L3.ff.de acquirenda.44pofTefsione , quz poffeffio ciuilis eft tanta:
potentiz, quod ciuiliter poffidens habet rei
vendicationem aduerfus naturaliser poffideneem,voluie Bartol. inl.prima /.hoc in
terdicto, ff. vti poffid. de quo lat per Alexand. in l.quemadmodum ff.de acquirenda
pofieffione , & poteft ciuilicer poffidens ingredi pofieffionem naturalem vacantcm_*
propria authoritaccnecdiceeur vitios ingredi,licee nonhabuerit licentiam concedente , dicic Abb.in dicto capit. cum veniffenc num.4, verf.nota tertio,& ob id num. 3 .
dixit, quod non diciturde nouo acquirers,*
pofieffionem, fed continuare fuam ciuilem,
quia naturalis eft ad ciuilem acccftbria^,
ex quo voluir,non folui gabellam,ftance ftaBbbb 2
tuco

844

loarais Fran<cifcidePont

tuco, qud itta foluatur de poleffione noui- 48 cutis, fed noua requlrifur Conftieutio , cateracquifita, quia naturalis per viam at-,
fus eft ad licratn in 1. quicquid venditor ff.
commua* prxdior. vbi Barr, fie fummat, ad
tra&ionis confolidatur cumciuili,& ab ea_
idem text, in J.ii quis xdes ff de leruir u tibus
trahitur , dixie notabiliter Bal. inl.i.ft\de-
yrban. prxdior. rgoprxdia verba,prou
return diuifione num.30, aiuhoritatc Glof.
inl.j.Ji. contrario ff.de zcquirenda poflef- 49 alias Vniuerfitas habuerat, non potTunc referriad beneplacitum iam extitvum , fed
fio,& ex glo.in d.l.quiquis. ^oluerunt com*
muni ter Scribentes , vt ex poifeffione ciuiad poTeffionem fa&i, qum Ciuitas habueratjiuxt reguj.glo. in 1. Seia f. Tirannido
lioriantur ijdemerTccbs, qui ex natural!,
hjnc datur interdium * vnde v'u ciuiliter
ff.de fund.inftru.& iterum non pofluncrepofidcnti i ficut poflidenti naturalitcr , ad
ferri ad iam liber concefi contra propriji
fexr.in l.t./.dcjcitur, & in $. fiue autcm_-,
naturam concefionis, vt fupra pariter late
fundatum futt,qua erunc indubieata ex pof
vbi glo. in verb, ammo ff. de vi;& vi arma.
& pofldens ciuiliter vfucapit , atque prxfeftonefubfequenci immemorabili , habita
per Ciuitacem tempore omnium Rcgum
feribit fecundum Bartol. inl.i.& in d.i. 3.^.
fucceiTorum , vfque hodie interprecatiua-.
contrario if. de acquirenda pofiefiio. vnde
praedisconceffionis , & fi dicatur conceifi gabellam Tibi incorporauit Rex Ferdinan
fionem Regis Ferninandi inutilcm , fi Ciui
dus , & illam npluit reftituere ciuitati , fed
tas erat per prius Domina gabellz,dic1c Ci
ex gratia peciab, nouam facer concefsiouitas.quod fi hoc adouttit Fifcus,ponit fibi
cem,cum retentione vusfrutus;igur pon
perpetuum filentium , fed rurfus dum feieneft traandum alicer deaflenfu, d^
impofitione gabelle ra ad bincplacitum,
ter Ciuitas acccptauic gratiam , & recepi
fed de noua conceffione per pridium Re- Jpconcffioncm Rege prasdifto,lex prarfupponit Ciujracem tranftuhfie in Regem, &
45 gem faa , qux non recipic , diem,ne
ab eo demum poftea onceffum.occuttandQ
condicionan, ad text.in l.perfcfta donatio,
vm m aum,adtext.inl.j tf.finaliif.de iur.
C.de donatvin ..prima, & fecunda C.quan*
dot. in I. fingularia tf. fi certum petatur , 8c
doliceat ab emptione difecd. in !. abemhoc cafu valet rei propri concelfio, & hare
ptione ff. primo ff. de pa. 6e concedendo
46 Rex Ciuitjtj , & hominibus propriccicem
eft communis diftinio , fi ignoranter, vel
gabcllx, intelliguur in pcrpetuum prohxfcientet ,quis rei lux conceffionm receperedibus, & fucceioribus, d. I. fi pr.ctum de*
rit, de quo per Bartol. & Alexand. lat itu>
probado & habpife J ibera m quolibet gel.fi aliquam.ff. de acquiren. pofieif. de qua.
it ru tu eis- ad text.in l.altius, vbi G!o.
feientia hic non poceftdubitari, fi Ciuitas
C.de fcruitutibusA aqua, cum alijs fupra_
dum fupplicauit cxplicit,dixit gabellam-*
annocatis , & licet dicatur fieri conceffioelfe lutin , ad ipfam de Iure fpcauifie , 8c
fpeare, quxin hac except i one Regix Pra
nem gabeljx, prout alias Ciuitas habucrat
quai videacurrepetitumbeneplacitum.ho
gma tice, non funcdifcutienda,cum hx im
portarentjRegem non potuilfe conceder*
inquam i ex fupra cim late fundacis , nulla
odo ub fl :c..' dcmonllratum eft poft prx
quod erat Ciuitatis,& pro hoc eftfaa Pra
gmatica, vt fiu Iure,fiu iniuria conceffiot '-'. priuilcgium aflenfus ad beneplacitum, Ciuitatetn, vti plenam Dominum ganes faftz fuerinc ab Iiis Regibus , non pofb- anr- tenuifle , & poifediflein perpetuum,
fint iuper illis ctrouerlx ficri,nec lites no
ox inftituijco magis.qud Ciuitas non con
& coneeifionem habuiife exaftionis illius
querir ur, cuius tituli vigore incendie poffiomni futuro ccmpore,& fie pariter illius di?
Jpo'.inonis.
dere^.
i ao fundamento, quod expriuilcStoiuiu.s fi ex incorporatione gabellx
gio I ordinandi Primi exprefle fit dominium
facta per Regem.prior ttulus remanlt ex*
tranflacum,& cum eo de lure ciuilis poifeftinus , & natura conceonis eft transferfio, dempco v fufruu, donee , & quouique^
re pleno iure omne ius,quod concdeos haRegnum fueric in pare redaum, & dictio47 bct,& beneplaciti iam extineti non poteft
dari rcumiiccncia , ad cexc. in 1. inter ftipu- 51 donee, & quoufque , important condicio
nes t & habenc quandam virctuem repetJa'n m Jf.i'acram de verber obgar.in l.qui
res Jf.aream.ff de folut.cV quando feruitutis
tiuam , vt difpofitio fuum realfumat effc
fium impedimento cdante , de quo latins
extin& vult fieri repetition*m : non luffiper Bartol. in 1. if.de condit. & demonftr.
ciunc vciba generaba , fed requiruntur exnum. i j . & 17. idem Bart, in I.pater feueripreffa , quia daca extinione antecedenci,
nam tf.finali odem titulo in l.fin.iT. 1. ff. ad
non pocft dari reuiuiftntia pi ions ierujcercullt

LmCLV.
eltu !!.Dec.inconf.6it.nu.7.fcquicur,quod
pacato Regno, & fie purificara condicione
referuatione vfusfruus eemporaliter fa
* aftus remanec puras , ac f principio
conceffio pura ,abfquc vfusfrudus referua5a cione facta fuiffer,quia hxc eft natura coa*
dicionalis aur, ve condicione cafuali purificaca cenfeatur ac fi principio pura , &
implcx fuiflec difpofirio,iuxta cexc.in l.potior in fine principij , vbi eft cafus if. qui
j j pot. inpign. hab. & in propria materia re feruacionis vfusfru&us temporaliter,vt incelligacur aduenienre conditione ftacim extintus , 8c confolidacus ipfo iure cum proprietace,eft cafus in I.ambiguitarem C. do
vufruft. per quem fie rradidir Barc.in d.i. f.
ff de cond.& dcmont.num. i.verf.fccundo
cafu, glof. in I.}, in verb.reuerci.rF.de vfufr.
te appetlacur hxc confolidacio, ve in $. fintur inftit.de vfufru.vbi Angel. nott, quod
eo ipb,quod finicur vfusfruus, ftacim propriecarius incipir habere plenam proprieca
ceip.ad id tex in l.j /.morte ti', quib.mod.
Tufr.amirr.
Cum igicurin anno 1504. ve eft nocorium
n Regia Camera fadis iam Capiculariobusjcum Rege Francorum dominium toeius
Regni liberum, &r abfolucum remanfic penes
Regem Catholicum , & ab eo cempore fuie
Regnum in pace, ob quod ab eodem cempo
re Regia Camera taxauit,& taxt feudata
rios, & exigir Regias adhoas, fequicur propterea , qud extinda fuie referuacio vfuffrudus $ redije ad proprietrem > naturalis
poffefio attrata fuie a ci ui 1 i ,& cum ea vni
ta,& confequenter fuperuenience Pragm
tica edieaThori in anno ijoj. qux cuecur
poflcftores vigore ciculorum Regum Aragoncnfium,& vetat Hees fieri.-fequitur.quod
habente Ciuicace eo tpore tirulum,& pofefionem vfque hodie coneinuacam , quod
infalhbilieer obftae Fifco exceptio Regia;
Pragmatics edita: chori.
Nec dicac Fifcus , qud hace poeffio fuie
tndebit capta Ciuicace vigore bni emanati cempore Regis Federici in anuo 1 joi.
quo tempore durabanc bella, St fie non erat
purificara cditio extinftionis vfusfruus
fuirq; bannum emanatum in d. anno 1501.
die 15. meniis Iulij.quo tempore Rex Fede
rica defperacus erac de Regno, & per Pra
gmaricam eiufdem Regis Cacholici funt an
nullatz omnesconceffioncs , &prouifioncs
przdidt Regis,prdifto cempore faftar tanquam de Regno defperari : nihil enim hoc
habet fubftantia?,fi fundacum eft vigore cefionis Regis Ferdindi Primi dominium
ii poffeflionem ciuilem faille penes Ciuica-

845*

tem, quam folam ciuilem poffeflionem eft

demonftratum fufficere,& habere omnes effedus naturalis, &fi fairem tempore edicionis praedicbe Pragmatics edic Thori; non.,
poceft dubitari de extinfiione bellorum , 8c
de pacifica Regni pofTcffione ; igicuromni
iure procedit cxrindio referuacionis vfui1 udus, 8c fucceffiuc cum fit reuerfus ad fu
propriecaeem > incpit Ciuitas eeiam naturaliter poifidere ex hac noua caufa; narria
54 poffiim poifidere ex pluribus caufis ad tex.
inl. i.jf.ex pluribus ff.de acqui.pofT. vbi gl.
vult.vt id. quod femel poifidere cepi,eadem
manenee poffeffione,ex noua caufa poifidere
poffim,& idem probat tex. in l.fi quis ante
eod.rit.eV cum iam pofldebae Ciuieas, non
fuie opus noua eradicione fuperueniente no
uo iure, turn ex at tract ionc.vc dtxi poffeflionis naturalis ad ciuilem, turn etiam, quia_.
55Ciuitas cum effedu detinebac poTefionem
naturalem eo tpore ex alia caufa, ob quod
non opus erat noua apprehenfione ecundu
regulam tex. in l.qua rajione Jf.incerdum ff.
deacqu.rer.dom.in jf.inrerdum inftitu.de*
rer.diuif.&exiure fuperuenienti confirmatur,quod prius erac inualidum, iuxta termi
nos tex in I.cum vir.ff. de vfucap. in quibus
non opus eft infiftere, liquidem explorad iu
ris eft, vt diximus pofle quem ex pluribus
56 caufis poffidere, fiu eodem tempore, liuo
diuerfo concurrentibus, & h te eft commu
nis de quo per Iaf.in d.tf.cx pluribus n. 38.8c
licet regula fie neminem poffe mucarc fibi
57 caufam pofleifionis, ad tex. in l.qui bona.
jf.i.&in 1. 3 .$. lllud quoque ff.de acqu.poff.in
l.nemo C.eodem, tarnen fi poffum poifidere
ex pluribus caufis,etiam diuerfo tempore-
fuperuenientibus,n opus eft alia mutacione,fed rema nebit quis in poffefiione ex cau
fa valida, & inualida, vitra quod de iniultJU
in iuftam, vel de nulla in aliquam bene mutare poffum, dicit glof.in ead.l.nemo,& eadem regula procedit nulla noua caufa uper
ueniente, alis caufa noua fuccedenee fem
per eft permiffum, & dicic notabiliterglo.
in d.l.nemo,qud non ipfe, qui pofidet fibi
caufam mutt, quando fuperuenit de nouo,
fed fibi ipfi dicitur mutari eodem glof. in d
Jf.illud in verb, mutarc, &vtrobiq; omnes
Scribent.ex quo fit, vt ponderado pofleifio
nis naturalis primo loco capta;, ve przupponirur vigore Bini Regis Federici nullius
fir momenti.
Przterea pragmtica prxdida annuHati*
ua geftorum per Regem Federic in anno
1501. die ij. Iulij ponitrationem , quia^
erat iam de Regno defpcratus,vt fie creddum effet conceffiffe concedenda in pre,bbbb }
iuai-

Ioannis Francifci de Ponte

iuditium uccetfoTum in Regno przdjo,
fed qui per priusoncefTerat Rex Catholicusconfirmauit,non folum per pra-dictam_
Pragmaticam edicam thori , fed dum in an
no 1 496. Re X Federicas confrmame Ciuicati gabell,&quatenus opus eil de nouo concedit Rex Catholicns poft prardicbs Prag
mticas edicas,vt fupra adnocauimus in an
no 150j.de menfe Ocbris confirmauit 8c
granse de nouo conceffic.
Si ergo hac difpoficio faa per Federica
in anno 1501. non eft noua djfpofitio.fed eft
prouifio fa<5hi in exequueionem gracia; , &
conccflionis per eum fatx in anno 1496. &
fie tempore valido, & banc fpecific confiemauic Rex Catholicus poft gmacicam-
prxdiam:fequirur nullo pao poie oppo- de inualiditace pofTefionis.vc prxfupponitur primo loco captx per Ciuitacem , in.
j8quoaducrto,quddum quis refticuic alicui
rem,vt fuam, illiq; illam ceditjnon dicitur,
quo ad hoc caufam habere refticucnte,vel
cedenre, nec aliquid ab i!lo dicerur tranflatum.dequ . per Alex, in l.pofthumt S. libe roi uni if.de vfur. iuxea trminos text. in 1. fi
pro fundo C.de cranfat per qua: fie in pro
pria materia Pragmatics edits thori, tradidic Pifanel.in ipfius repeticione col. fi.nu.
6i.er.it enim obligatus Rex Fcdericusexe< qui gratiam faam tempore valido, icaqcf
exequendo in anno 1501. nihil de nouo dat
nec de nouo facie > qudexprcfs idem Rex
in banno prxdio declarauic , quod non intedebataliquid dc nouo dare Ciuita:i,quod
collie obietionem defetus poceltatis, fi an
nullatio eft refpe&u nouarum , & indebitarum difpofictonum, imo ex hac conceffione.
faa per Federium in anno 1496. etiam_j
approbata per Regem Catholicum, Chta
te in poffeffione exilente , obftar exceptio
j j Pragmtica: Fifco in fecundo capice expe
dito priuilegio Regis Federici.per quod n
folum c&firn arur gabella Ciuitati,fed adeft
claufula r.ou.r conceifionis.de quo diffus p
me in eonf 58.8t etiam quodeffec confirmatio fimplex.tamen quia ci cuius eft illorum-*
Regum,8f operatiuus ad multa , d.cifum_
eft pragmaticam prxdiftam habere locum*
ctiam in conceffion; confirmatoria , vt per
eundem Pifanell.vbi fupra nu.64* & lat 8c
eleganter fundac D. Roui tus in fuo Com
ment, fupereadem Pragmtica omnino videndus.
c quanquam in hoc fecundo capite Pra*
60 gmaticxeditx thori reieruet Rex poteftatem difpenfandi linbus futuris, tarnen decifum eft pluries nullo modo effc difpefandum
& adquaca unc omnia hx capita vt mi

nime difpenfeeur in fecundo, fient non ir

primo, vt refert D. Minad. in repet.Conftie*
cionis in aliquibusnu.39.in princ.& paricer
ibJ nu. 2 2. refere decifum proceder exemptionem Pragmatics etiam contra Fifcuro,
& eodem modo fuit decifum, non efle difpe
fandum in caufa Seminarix.cum ipfius Du*
ce, liquidem eadem ratio reuolutionisRegni ex difeordia litium fortius militt in-,
hoc fecundo capite ficut in primo,
Prztcrea fecundum lefturam ex
reftitotione gabellzfaftx per Regem Catholicum Ciuitaci in anno 1508. non poteft
negari pnes illam ab eo tempore fuiffe na
turalem , & ciuilem poffcffionem vfque ho6i diecontinuatam, fi ergo decifum eft paffim, 8c indiftin fufficere ad iuftificandam
exemptionem Pragmtica: przdiz habere
titulorum illorum Regum Aragonfium, &
poffeifionem tempore litis motar, licet non.,
habuerim illam tempore editionis prardict*
Pragmtica-, fecundum opinionem Affl.indecif.396.nu. S & vitra hic non poteft neea
ri Ciuitacem habuifle pofTcfionem ci - m
tempore pragmaricx,& fundauimus <upca_.
ciuilem pofTeflorem gaudere omnibus reme;
(.ijs.qutbus naturales:igitur quoeunque
vertat Fifcus,non poteft euadere hanc exce
ptionem ,quod in jndiuiduo fuit decifunu*
m caufa illorum de Bucchis,cum Marchio*
neLauelli,cV aliorum de Tufo,iunisauliSf,
fafta relatione in Coliaterali Confilio, in-,
qua caufa poffelfio naturalis tempore Pragmaticx,erat pnes illosdeTufo, quam po a auocauerunt illi de Bucchis, vigore ti
tulorum Regum Aragonenfium, qui propte
rea tanquampofefTores , tempore litis poftea motz oppofuerunt exceptionem prxdi
tx Pragmatic contra Tufos naturales pof
feflores tempore pragmtica*, A deciium_i
fuit illam obftare, & propterea non effe ad
vlteriora procedendum,
Vlterius dicit Ciuicas , quod habuit conceffionem proprietatis gabellx przdio
Rege Ferdinand o Primo,& poftea per tem
6% pus immemorabile.poffedit etiam vfumfru
ctum , ergo prxfcriptam quando dubitaretur an fuerit cum proprietate confolidatus
dicit tex. in l.qui vfumfru. ff.fi vfusfru.
petatur,vbi eftcafus.cV ind.Jf.finitur inftit.
de vfufrud. vbi nott Ange! tacui tur, quod
per non vfum tempore ftatuto vfufr, amitt.
& idem in l.cor rupcionem C, eodem, quia-*
dicit text.fi bona omnia cuiufcunque generis>& conditions, per cantum tem pons fpa
tium prxfcribuntur,quid mir,quod eodem
modo vusfru.przfcrib.qua prefcriptione
data,dicit ciuitas habuiffe femper priuilejiunri j

Conilium CLV.

847
ginm Ferdinandi Primi.propriecatis plen,
non dicicur amplas feudum , quia denotac
cum pofTeffione ciuili , & nacurali, & confe
feruicium.quod non poteft* flare cum domi
quencer Temper obftabic Pragmatics excenio, &propcerea fi Rex concedac irerum_
pdo.ex quibus valide demonlratum eft no
alicui non dicendo in feudum, dicecur lib efubfiftcre primum.nec tertium c.pueper Fi . rum conceffum c qu a litas feruicij, feu one feum propoitum>& quod ad freundum de
ris per reuerfionem ad Dominum , ftaciou
duphccionc exaionis przdi pariter,n
fuie excinfta.tV rei excinz non dacur re ni eft tra tt.mdum, i ex capiculatione inita in-,
uifccncia,nifi exprefs icerum de nouo conanno i jo.conftac funic ordinatam duplica
ftituacur,& ibi poftnu. 1 a. col.i. verf,ex quo
cam exaionem, & idem adnotatur in ricireperuenic > dicic qud onus impoficum fubus Reg. Lam. & ab tempore, Temper ita
per feudo intelligicur exeinctum feudo ad
policffum-j.
Regem reuerfo,& Andr. al h gar, & fequicur
Quoad quartum de referuatione vntjar
D. Frece, m a.lib.aurhor. j. Baron, num. 17.
91. facta per Reginam lonam Il.dicimus 66 verf.quarco, V notetur , quod in rantum reFifco plura obftare.
quiricur noua oneris im pofitio per exrinPrimo , dum Regina impofuit hoc onus*
ioncm przeedentem ex incorporacione in
dicic exprefl, quod imponit pro colteis 67 Dominum, quod oporceeve illa fac exprefCiuicate debitis. taxacis in canta fumma^,
fim, & nominatim, & non veniat fub verbis
genera libus, v t fupra adnotauimus,per rex.
cumq> perpriuilegium anni 1.178. in if. capite przdictus Rex Ferdinandus Primus im
in l.quicquid venditor ff.comm. prxd. Si ibi
munem fecic Ciuitat in fpecie i collectis;
Bart.fummat text, dicens venditor rei ven
propterea non fue runt am pi i us illzexaz,
diez debec nominatim feruitucem impone& in poffeffione non fnluendi ftetic Ciuitas
re,nec valet exceptio generalis, & lacius ibi
tempore immcmorabili,ergo non folutn_#
declarar Odoffr.adidem texc.notab.inl.fi
pratfcriptum>fed valid obPut excepcio Pra
quis des ff.de feru.vrb.przd.
gmaeicz edie thori& inimul de non loro
Si ergo hzc przftacio fuieextinft a, dum
przccntionis Fifci 8r militant omnia fupra
poftea concedic Rex gabellz propriecaeem
allegata vigore poffefionis immemorabilis
cum referuacione vlusfruftus , nuil o modo
declaraciu,& interprecaciu priuilegij.
reuiuifcic prxft acio hzc iam ex incorporaSecund, quando priuilegium przditum
tione excina, nec reuiuifcere poterat, nec
jmmunicatis colletarum non haberemus
fuie intencionis , fi Rex referuauie fibi inte dico quod ex incorporatione fa przdid
grum vfumfruum,& hzc przftatiode ftugabelle in Rcgali patrimonio tempore Reibus facienda erit,nec fufficic dicere, qud
gum fuccefforum cxcinum fuit hoc onus,
Ferdinandus Primus cceffic proprietatem
#3 quia res fua nemini feruit, ad tex.in l.in re
gabellz , prout alias habuit Ciuitas, nam fi
communi ff.de feruit. vrb.przd.&ob id dicic
fundatum eft requiri fpecificatam referuatext.in I- vet frui.ff.fi vfufr.pctatur, quod no
tionem,& nouam impofitionem, & non fur
cie verba generalis, ergo pondcratio,non
poteft Domino fuus fundus feruire,ideft fer
uirutem deber, dicic ibi glof. ex quo ponic
deferuicquz fine ex abuudanti dicta, (tan te
fecundo priuilegio immunicacis collear.
cafum Iureconfultus in l.cum infundo ff.de
TercijRex Catholicus refticuic gabell
iur.docquod fi mulier dederit viro in dote
Ciuicaci, & hominibus ipfius pro illor hzvfumfruum, quem habebat in fundo maritiiftatim lie extinguitur , quia cfolidacur
redibus,& fuccefforibus,&contrahit pro fe
hzredibus.& fucceffonbus,& rurfus promic
cum proprietate,ade quoddiuortio fado,
tic cuictionem, & refticuic c faculta t e venopus erit noua vfusfruus Conicutione,ac
dendi,donandi,& difponendiad libitum, ni
idem in feruicute debica , vt fi non reimponacur, non intelligi cur conftituta, dum fun
hil fibi referuans , & ab eo tempore pofTedic
Ciuicas, & poffideruntparcicularesabfq;
dus refticuicur, quia per cranflationem fun
di in Dominum, feruitus fuit excina, text,
aliquo onere przdiz annus przftacionis
adeo quod funt defluxi anni centum, Si tres,
eft ciega ns in l.fi maricus.ff.de fund.dot.quf
4 iuraalleg.it ad propofitum Andr. in cap. 1.
vfq; ad eempus litis mocz,quz mota fuie in
anno 151 i.igitur quid immorandum in iftis
T huius autem generis ante num. 1 j.verf.&
quantumque ex quibcauf.feud>ami:r.perq; 68 fubtilitatibus , quz ludicibus dicic lure confulr.admitti non debene in l.ficut $.fi detradic,quod feudo ad Dominum reuerfo, n
bitqri fF quib.mod.pig.vel hypp, folur, & fi
redeac cum onere eidem Domino debieo,
res coulis,& ipfa propria gabclla effec prfed illud eric extinclum.quia res fua n po
fenpta; quant magis przdia przftatio,
teft fibi d ici deber aliquod onus, vel ferai*
j cium, quodq-, feudum ad Rcggn reuci fum,
ini cm lie premiffa euiio ab eo,hoc ef
fet

848

Ioanis Francifcidc Ponte

fct euincere partim gabell* prardiflr, qua n in alio

confiftit.qum in exa&ione quantitatif pecunia; peroenicnd ex a&ione certorum dirifluum.
Quart,dicimus obftare Regio fico exceptionem
Regia; Pragmaricac.eriam in hoc ftanre fpecificopriuilegio Federici cum pofleffione continuara, non lot
uendi tempore immcmorabili,& hoc priuilegium,
vt dictum eil fpecific cfirmarum reperitur per Re9 gern Catholicum, im quando fpecificum non effet
friuilegium repectu przdiclarum vntiarum 69. aduc cum folo priuilegio conceffionis gabella; obftaret Pragmtica , quia cum przdio onere inquieta
tur pofleflor,infercur moleftia, & non cor-feruatur in
pofleffione integrali totius gabelte, quod vetar przda Pragmatica,& propterea ft iudicarum obftare
agentiacb'one hypotecaria fuper re concerta ab Iii s
Regibus contra opinio nem Loffr. in fuo conf. ? 4. vt
rercrt PifanelJ.in pratdicb repetitione fupcr Pragma
tica praedifla.quzhodie st Regie, hoc iure vtimur,
& non eft fuper his difpntandum,vnde ex tor,& caneis debet iudicari nonefle procedendum ad vlteriora in caufa,& fi Rex Catholic us ad fubueniendam_
Cmitatcm,hanc eandern gabellam fibi Ciuirate do
narameidem rcftiruir , afferendo quod alias Ciuitas
non poteiat fuis necefliraribus prom'dere.quanto ma
giinofter Sereniifimus Rex.& circumfpetiffimi In
dicantes debenr perpetuum fiientium Fifci prztenfio
nibus imponere,fi Ciuiras hie tarn fuo Regi fidelifima,&deuotifllina prsmimr hodie ram mximo arre
alieno rranfcetidenre fummam ti.miHionum vt eft
notatum, ob quod rm exquifira; fiunt diligentia* per
llluftriffimum Proregem, etiam ex ordineina: Maieftaris ad pcrquirendum media: ex quibus Ciuitas pof
fit fc fublcuare , & luis creditonbus correfpondere,
ipfa inGmul cum i Iiis cadat in colla plum, & affliflio fuperaddl non deber fuo munificentiffimo Re
ge, Rundi Monarcha parre, & Domino.
Pro D.Euftachio ce Afflicb ,
Priore S. Spiricus de Auera.
svmmat^ivm.

Comparer in caufa ad coadiuttandum.vel infrigendum,

qualiter audtatur,traditur,& num. .cumfeqq. An et
concedatur refiitutio in integrum n.2.Anfaciat aliqui
do fuperfederi in caufa principals.nu. i +.cnmfeqq.
6 Alicnatio nulla no n transfert dominium,^facit, vt to
na non dicanf.tr alienata.nec inciderint in commiffum,
pricipu fifiat cum referuatione affi-v.fus nu.7 8.
p Affrancandi ins non amittitur,triam si bona.qus, pojjunt
afruncari,inciderint in cotnm: <fum.br teiptti dum adefi
iitfta caufa,& nu. i 3 .
x Morttpttrgatio quando detur in caducitatt ob non foluti
canonem." n.it.
i 2 Sententia non officie,si pars earn derelinquat.
X Caufa fideicommijfiprius terminar! debit, quam deuolutionis caifa,& rationibus comprobatur.&n. 17-feqq.
X 7 Caufa, an primognitas sitfuccejfibilis , primo deciditur,
quam vt admittaturfecttndogemtus adfeudum.
X8 Caufa minor n~n potecrpniudicare maiori.
x p Fideicommijfumfieri poteft in bonis empbyteoticit.
Textus in Us, quoffde rei vendic.[declaratur in quibus
causis procedat,. }.!+.& t $. An vendicet sibi locum
dum bona perfententiam transirent in aduerfarium du
riorem. nu.2i feqq.
9 Clericus.etiam voltns,non potisfe obligare in curiafiuulari , etiam de reilituendis bonis,nec in tali cafu catato
ftrfoat ficularis reeifi pote,& ratione probatur.

argvmentvm;
Tcrcius comparers in iudicio ad coaditi*
uandcm,vel infringedum, an impediae cau
fat expeditionem, praxipu dum ius fuum_
excludic praccenfionem aduerfari ;, enuclea
tur tex.in lis quoff.de rei vendic.Caufau*
fideicommiffi an prius decidi deben t, qura
deuolucio prastenfa per Dominum directum
fuper bonis fubiedis fideicommiflo ? & alia
plura feieu digniiiim, & doifs.refoluca.
CONSILIVM CLVI.
Emo dubitare poteft de iuftiti*
appellations interpoftx d
cret is fa cl i s , p procedat r ad
fpeditiunem caufae, dum petierunt Afl;c~h audiri infimul
Monafterio SS.Apoolorum, fi
indubitatum eft habere ir.tereffe notonum,&formatuminci
nec adeft Doclor.qui ab hoc di
fcedatjin termini's r, in quibus caufa reperifur,|niii
fit perfona priuilegiata, qux habeat reilitutionem ia
integrum, vt tunc debeant beneficia concedt,Scribtes communiter in c.veniens lo a.de teft.& in c.cura
foper de re iud. lace per Couar.praft.qnarft.c. r 4. A ffl.
decil.15.vbi Addentes idem Minad. deeif if. modr
ai Addentes addecif.Affl.aj.Menoch de arbitr.cea
tur. . ca. 18.
De interefle formato, & indubicato iam conat exfideicommiflb przfentato,fuper quo adeft judicium,
& compilatus procefus fuper vendicatione eiufdem
Territorij contra eofdem polTefiores , prztendeodo
alienationem nullam , dominium non tranflatum, Se
omnia reducda ee in priftirumj quod,fi territorie
declararetur deuolurum ex c eiudem alienacionis,
fdeicommiflum effet extinclum, & omnis vdican'ots pratten/io fublata. Igitur dum decretum fuit effe
procedendum ad expeditionem caufae, nonobftanii
busoppofitis,negart nequit, grauam fuifle illa tum j
nam decemi deberet,vt audiatur in terminis>in quibus caufa reperitur.
Sed,& rurfns Euftachias de Afflifto vous ex com
parentibus.dsricus profeflus in Monafterio SS.Apoftolorum ,fui t,& eft adhuc minor 1 8. an n. cu i etiam-*
ex profeffione fucceffit Monafterium, quibus benefi
cia denegari non poffu ntjfecund pracallegata,quare
; omnino decreta interpofita reformanda funt-Et licet
difputata fi: quzftio , quando tertius venit ad infriogendum iura competitorum, an vero ad coadiuuandum.vt fecundo loco audiatur in termini's, in quibus
reperitur, & beneficia dentur,maxim ante caulam_j
rclatam^uanquam Minad, vbi fupra dicar, illa femperdari, doneccaafa non fuerit per fententiam ter
minara, &iic prticatur. Primo vero cafu difpuranc
D 0 quando tet dus venit ad infringendum Iura com
petitorum.an fuperfedeatur in caufa,vel frii trminos
tex.in l.is. quo ff de reiud.in Upen. & fin.C.de per.
haered.debeac vniulcuiufqi caufa fuo Marte expediri,
nec vua peraltam impediatur, &qui prim obtinuerit.exequatur fentencia \i przftita cautions.
D:co,qud vtroqjmodo comparent AffliCH. Primo,
ad defendendum conutos, cm interfit illorum illos
abfolui deuolutione, quia, f terrirori declaratur
deuolurum.exrina'eft omnis prtenfo fidei cmifh".
Si iucceffiu audiri,8c ccedi ,{ interim ia
canfa

Confilium CLVX

849
aufa no preced poteft ad vlteriora, & habent eti
Alex <5ualet,& illa eft (cuta.eV fcpr* catteri$,|aiius
inte reffe tanqtta n Mar chati de Affliclo [union's harre
habetur p MafiriJ in dec.ry^.nu. 28 & p o.Bpt.de
des.licet cud beneficio legis , qui tenerentur de euiThoro i a Cp.decif.Neap.in verb creditor an fit adione iftis profeoribus.
mitten4us,& q proceditur, fo.'a rafti veritare inipe
Comparent ceiam ad infringendom iura compet.
ti sper in emphyteufi datur mor purgation ori
6 rorum;pra:!uppon: n do, terri toriuTi fubitclum fideigine trahit tex.incpotui: ext. locat. Rip in i.fi Incommi (To i mlienabile.R: propter alien irionem. mi
fulam de verb.obl.Clar.in d.f. emphyt.Jib f.q.8.in ff,
liter faclam, dominium nunquam abfeeffiffe i dfcen
& t crer ccludt effe hoc Iudici arbitrarium, 8z
dentibus fideicommi trer ris , & competer vendicaper S. C. millies eft hoc decifum , vt admittatur hzc
purgatio mor,& decreta foi 1 ta funt,quod infra tantionrm.&r fie quo ad polTeibrcs dicunc efle condemcum tempus foluatnr cenfus.
Dandos vigore fideicommiffis quo ad reclefiatn dicc
venditiontm nullamnuo cafu ex communi DD.refo is Nec opitulatur aflerta sttia lata in Cur. Archiep.
lurione non dickur alienatum>n"qj venditum,& cexmultis. qua; in nota fai Tant demonftrata, 6
equenter minime efle locum deuolutioni.&limicari
quia pars hodie nulla faa mtione de fenttia illa,
nou inli tu it iudici ctra pofff ffores,pet'j q con
trminos tex in l.fi.C.de iur.emphyt de quo per laf.
in ea.l.fi.n. i?9 q.ai.cumulat decif.Tiraq.de rccracl.
denan' ob alienante faca irregfito^ex none
n foluto,& in hoc cpilauit ex integro proceiTum.
lignager.y. i.on 5 & .glof.a multa Corbul de iur.
emphy intit.de ieuol ob alien. irrequif.Dom.lirri 17
Dict quinto, g> d uiit facia harc prartenfa vditio
Matthxus enim de AC in fuo fideic. prohibait alie* I irait de pretio (aciii depofit duc 1 jc.p . > aflrcationation:s,vocauit defedenres mafeulos ad fucccftlone cfus,prout efteiu authorirate V Cxuerfi fuenem in cafu alienationis,quibus yoluit dominium.
rt in emptioti hic in Ciuitare,& cftitutus annuus
applicari ex contraaentione, ergo nulliter alienar.
cfusduc8.upcrquibuld domibus in Platea SellaOicqnt fecdo, alienationem ftclam faluo alien fu,
riar.folutis t poft prardcl prarts vendirion cenfi& non aliter, alio modo, quo cafu DO. commubus decurfis Abbari Comcdatario, vt in faci eft an7 nis eft omnium conclufio non dari caduci ta rem.quia
notat, vnde aut afirancatio ft rit,& recl facla,&
n remanet locus diiputationi,3ut vult ill ctroner
non adeft contemptus.im recognitum,& alienatum
dicitur conditionaliter,quatenus Dominus affentiet,
ti,& vtiqjbona fides vndiqjpatet,iufta credulitas,nul
&non aliter.Iaf.vbi fupra,Rip.in e.cum m. Ferrarlelui contemptus.-gf nulla deniq;efifetiua ctrauen.io,
fis na So de conflit. D. Clar.eo.tit.de emphyt.q. ra.
confifi cmnes in aff.ancarione iam vero , & realite r
verfitem que/o lib.4.FeIyn. in qua: in eccfefiarum
facla^prarfenti pecunia.
nn 96 de conftit.Gram deci 4 9 lat Corbal- vbi fu- Quodq;in hoc cafu.q fecdo loco cpart ad inr
fringdS iura rpetjtoiijdebeat fuperfederi in cji,8f
pr.i lim. 37. Imo voluit Bald-quod iufficiat alienatio
9 cum referuarione aflenfus fine il lis verbis ( Nee alilimitatur tex.m J.is. a;jo,q tc adhuc n fuit de
cila,&vtraq;cdebcircod fpedeterminari.fuit op
ter,nec alio mndo,quia eft ablatiuum abfolurum, qcT
nio Antiq &Grauiff.rtuftoru,&tAlodeino,qui
importt conditioner!! > 8r ilc ;dem eft, ac fi dxiflet,
tenu it Cil. in c.j.y.fi duo de pacten. g> latius ibi d
("No alirer,nec alio modo )ua Balin ea.l.fi.& in tit,
clart Affl. n.16. dt exitu priusius vtriufq; difeuti,
pac.conft.in verb lib. '\v c.eft decif partlcuJaris;
&interim pro neutro pt ferri <entuidicit Bal.aut.
Zabi r in ex parte col. . verf.& videtur etiam ext.
Inno. in c.venis lo a.de teft. Vrfil.td AfB.indec ;1
de fi 'id Herr q; cradir AnrR.ub.in re pet. I non folum
Bar.in 1/7 quis librtate ff.de pet. hred. n.j.ibi not.a>
jt.iufte ? ' verf tertius cafus.ff.de oper.nou.nc.
licet duo lirigt inter fe,pt venire tertius, cuius inquem non alint Menoch in conf.iS.vol.i.quiean
rereft, & opponit exception, & facer differre illud
dem Hrmat <p < . mt-m ibi nu 1 > maxime guando no
iudici late Menoc.in c.488.vol.f.Alex.&Parif.ia
eft cl . deterior conditio Domini direH.
Dicnnt rem quod cum in hac conferuatione fue
addi.adBar.in d.!.is, quo,Anguifol.cl.6a.lib.i &
rt eonrrfla poteftj$ afTrancandi:n ex eo.quia terri II maxime harc loc hnt.q procdus vtriufqjfft cpi
f ton'nm eftet deuoiutum per canonem non bluc,vel
latus, itaqj cciatois fraus, & os dilar.io,8 di hodie
per alienation facl, irrequifico, eft propterea
conftat,hodie agatur.fc qui contraria tenuerunt opi
nonjloqnuntur q tertius venic de nouo, proceffu.
amtffum ius affrancarionis, fed illud remanet, & virn cpilato,& vult impedir expeditior>,vel poft Ix
tnte iUim,dex<*rcetur,refo!uituromns ptaccadeta fentti.vel deniqjn confit liquid de fuo inte
uolutio. hjfc eft vera cis,&recepta concluf.de qua
reffe, pofunt.n tue fieri fraude*; & lites immortales,
per Alex cf.i8 n.i.vol.6 cumult decif.Menoc de
B.de ^rch.dec 6i.Ioquirur poft fentti.&qnul
arb.cencj cool 176.propcn.ao ec.inl.bentficiunj
lus erat proct' fus per terti cpilarus,&in his termt
n ii.C.depacl Barb.conl.51.vol.i n.18. qu Alciat.
nisjproceffus non cpilari,proc< dtd?ci.Perul 2.&
allegata (equirur inl.petens.C.de pacl col.fi. verf.
rarfus dicit g> ibi tertius ver non hubel-atinterefle
vnde traclari foler,Gozacf S6 n..verf.M-&cern
effe dixit Viui.in verb emphyteuta in fi. qu allegar,
format,& p h's termin.sprocedt tradjta p Coua.
prael quft.c . fmi! Hiceftproceffuscpilaais>
& fequirur,& latius cumult Burf.cf.o n.jo.vobj.
eft in txpediticne coi ed.CmiiT. & in ead Aula.
tl D.Prarf. de Franch late difpueat artic. & diit frn
1 Vkerius dico,rbftare exception ordinis,cV nulo
hanc opinionem decifum per S.C.iii dec.a67.
Di tint quarto, <p c idhqc efrehu lis fub ludice
paci poffe proced adexpeditfoncaufar p iili Prio
ris:nifi prius expedita rafidekm:fii;p dfi prartenfic,&nuUaeft data 'entent m p $.'. lupr ptartia deditur deuolutio oi> vdirion fcl,'tplicatur vendio uo!utrone,res eft int? ;ra, g> in q. datur purgatio mo
tion fuiffe nulliter fkelaro & fuccefiu non habere
rar aduerfus canon n (olut,&rtitutio inintegr
lc cmifs; ergo prarambui necflari & fundaaduenusaiieriation Oo irrequifito, falt ex claufu
ment o confifl it in fub/iftentja fideicrr (ii.Sc ex
la.f qu. mih: iuxtic.in-erefle practfentibus, & fie
illo vendirio annullaturrfi ergo venic hoc per amece
vocatis ex fi 'eic fSf !?. qftio fit vald difputata in terdeus neccffari difcutiendfi,s d-.cid ridii.erp c !iminis tex in yeigalis, & Alex, fequaeib. in
deicommifii priuseft expediendr.,& squod videtur
c6f.4r.vol. . atfirmatiu tenucrint fcpin.n aliud eft,
ropna decif. Afft in efi ir.ter du's n fi.n ij.de prolabaturtpus, $incidat resincornsfi { trmi
ib.feud.alicn.per *-edcr '.rademe, & limitante icx.
nos tex- in d I lex veigalis,& siud,g? admiffo hoc,
in d.l.is, quo.vt non prDccdat,q allegatur harc ex
detur purgatio mu:e,k reftitutio in integr, :fi q
ceptio 01 J.msA' ponit cas authoritate Bal.& alion eft adhuc Ufa feutetia , vel no exccucaitc opinio
r

8fo

Ioannis Francifcidc Ponte

*!,q primefenttus agt ad feudum ctra terti pof- Produetns indumentum videtur illud approbate.
eor cqu primogenitusj ex aduerfo inficiatur, 3 Petitio aenfusfuper contractu eiufdem contractus ratibabitionem induct t.
vel p renunciauerit,aut alio modo eft infuccelibl is,
& per hoc fubintrae in lite fracer fecundogenitus.pe 4 Notarijipulatione abfenti acquiritur ex commuai ante__,
ratifieationtm.
tens id feud,tradit Affl.cp debet l'uperfederi in hac
pctitione. fecundogeniti , doee fuper inhabiltate pri 5 Sernus filius.&fimiles irreuoetbiliter nobis acquirunt.nis
contradiatur.
jnogeniti fuerit pronciat,q.a inhabilitas eft fundaj mentS inttionis,&ideo prius eft hoc difcutieod,& Notaras diciturfermspublicas , ideoji alijs slip! em
, fie vult,cp limitecur regula tex.in Lis, quo, a ve
ri: difeutiend in hoc iudicioj dem p eft deducl in 7 Opinio contraria.quod vt ex Stipulation* Notarij,filij , vet
fimilis acquiratur.ratihtbitio neceffariafit, declaratur
ift primojS: per minor cm non debet maiori prxiadi
simulq; mnltis modis limitatur.fed latius num.o-o. vbi
cari ad tex.in Lper minor fFdeiudic.in l.fi.C.deorActor limitt quatuor modis.
din.iud.eft.n.vna alteri prxiudicialis>& ide fuperfe
dend,gl.notabilis in i. prejudiciales inft. de ait. & 8 Ratihabitio vbi eft neceffaria , fufficit tacita ex taciturnitat* induBa,verum in jeudis cum alio actu,aliasficus
dicit Bal.in l.fi.C.de pet.hred.in princ.cp dicitur ma
concordando Andr.nu.it.
ior c rne ordinabilitatis,prxiudicialitatis,pplexitatis,& prxpofteritatis,nec cft minons confideratio* p AJfenfus Domini licet tacitas in alienationc feudi fuffi
cit de iure communs fsudorum, quod ampliatur.nu.t 0.
nis quod iudicinm per Affl. eft fuper venditione moSs vero in Regno. Neapolitano nu.t 3.
dior 100.terri torij, intra g; inclu! funt hi modi; 40
& fie eft maior caua,etiam ratione rei,& qualitatis! Regula, quod taciti.fr expre! eadem e virtus,indubito
te in ratihabitione locum tibi vendicat,& cur.
19 Audiui ex aduerfo dici,n potuiffe fieri fideicmifs in te fumen to de emphyteufi , quan<j hoc fideic tir A(fenfus regias intra tmpora registrari debet fecundum
formant Reg.Vragm.alias non valet,
m iffum rendat ad euftodi naturae emphyteusis , im
i s Aenfusfuper ratihabition* nec*arius,&>fer ft ri 1 u s . qa vetat alienation omodo, & vu 1 1 perpe
troum interponi debet,
tuo bona conferBari penes defcdtes mafeulos emphyteufxjhxcn.eft contra opinionem omni,reftrin- Aenfus ofertur in dpositionibus nuis, veluti fuper
te defundi,fed ben*fitper contractu htredis valet , lice*
gentium regulam tex.in l.fi.folum in venditione , &
foil mortem.r nu.31 .
exprefs tradentium non proceder in donatione,legato,fideicmifio,& hxredis inftitutione t extranei, X 7 Ratibabitio actum nullum intffe deductt. non autem con
de quolatiusplaf.ind.l fi.n.7^. &feq. late Carbol,
firmt.
in 14. lim. in tit de cauf pria, ob alien.irrequif. Dom. 18 Confentiensalienationirei.fiupcnalium facta alienare
to Vltimj& in hoc quxfo, aduertatur pfupponendo
videtar.
(p fumus in terminis tex.in I.is, quo, irag>fuiflec 9 Aenfus fuper vendition*feudi pot^mortem\alienanti$
frtilas non valtt,rjcur,ex Andr.in cap. imperialem.
lata fenttia dico,g> non proceditille tex.qn ex exeCum quatuor declarationibus ad eum ibi,nu,ao.
quutione fentententix tranret res in aduerfari du
Et lat Andr.declaratur nu.30.rjf latius nu.31 latifrior,difHcil ad conueniendtbpottior & alteriu
simi .30.& ai.
iifori.&propri in dcricojVt docet gl.in l.i.ff.qui fat.
dat.cogan.ead.glofin c.potuit in verb, prohibeatur 21 Contractus infcriptis,& sineferiptis celebrantur.
ext.locat.vbi Abb.citer Canonift.idem Iaf.ind.l.fi. 22 Aenfus Domini teftibusprobatur , trfecundum hocfuit
n.7r.verf.}.modo,& n.90. tunc.n.debet o luperfeiudicatum.
deri,ita Abb.in d.cvenics lo a.de teftib. Coua pract.
Et idem in aenfu Saronis nu.23.
quft.c.i6. & d dubitatiu tracbnr,fi poffithoc per
\Sed corrigiturin Regno Neapolitaner eur.nu.24.
caution mederi , dico hoc n proceder in cafu no- 2S Alienatio cum confenfu agnatorum valet , f> anfufficiat
ftro, quia Clericus n pt fe obligare in curia fxcutacitas,folaftient:a,.m prtfentia.ejr quomodoprobeii lari t volens,decifio pctualis, & Angularis in pro
tur remif.
prijs terminis Ifer.in d.$.fi inter duos n.je.ven.nifi Stipulation aenfus aumunt naturamactus,fuper quo
dicas ex regul.tex.in c.udiligentiext. de for. comp,
interponuntur.
pt confuli per expromiffor Iaic,quia non te- 27 Sdentin htredis cum patientia.ideft taciturnitate, no in*
neturprxcis ad r,d n eft in fu facultate,fed fal
dueit confenftim circa confirmationem defitneti contraliendo intereffe liberatur.id Andr. vbi fupraex reg.
lus.fed actusfalii requiritur,
tex.in l./i quis ab alio $.1. ff.de re iud. icut in olbus 28 Regula ratihabitionemfieri tarn verbo.quam facto ornaobligation.faciendi ad tex.in l.fi traditio C.de aclio.
tur," declaratur Andream sibi non eontradicere,
empt c concord. & vtrobiqs glo.& BD.& foluendo 29 Expreum dicitur , etiam quod ex mente colIigitur , aut
intereffe,non eft confult fidcicom.qui rem petit, &
coniecturis, rjp ampliatur dup!iciter.
hxc debet in familia conferuari,id tradit i bid. a ndr. 3 0 Aenfus niuusfuper vendition* defunK,ptr hiredtm ' q intereft tertij habere r, & n exiftimation, feu
firmatajeSl neeearius.
interefTe,& ob id dicit ,cp fi non cauit modo g> tenea* 32 Aenfus Regius.cum aertion* confenfusfuccebrh.fui.
tur prxcis ad r,g> n fufrkietjigitur,prxfuppoito,
cit vnusfuper venditione defuneti , htredis ratificarp fimusin terminis tex.in d.l.is,quo,ftante tarnen
tione.
qualitate perfonar,non medeturc cautione,& c- 3J Inueiturt. Domini de remetiere guato , cum proximlo
quenter omnino fuperfedend erit, vel proceddum
ris confenfu inett Domini aenfus . * in hoc expendivnico contextu ad vtriufq; caufx expeditionem ; &
tur regul. d. I. adoptio non iurefacta cum l. feq.f. rfo
hoc cafu retorquetur tex in d.i. is, quo in 1. fi. C.de
adop.
petit.hxred. Qua iura fine cautione non admittunt j+ Aenfus expeditusfuper testamento, polt mortem teffatoproceffum ad vlteriora. Die 6. Septembris 1616.
ris valet in Domini freiuditiumfecus verb reipteiufut
fuit iudicatum fecundum has allegationes.
ceorum non confentientium.
SS Contrahens cum Domino,aut aliter illo in contractu imterueniente non indiget illius aenfu.
Pro IHuflrifs. DuceMontifleonis.
36 Venditiofeudi paterni ex , & frouiSVMMAT^IVM.
dentia cum regio\ajfenfu%& agnator conftrifuprdtedtrttct vel etiamfequente vidif Ratihabitiofactopotius.quam -verbis demenram.
iomm

Confilium
va/et, & curfuper eonfinfu agnatorum poea mterpofito ajfienfius nonfit ne
tej/artusnu J7.
9 xAJJenfus abfque effeSliua alienatione nil
transfert.
$9 Agnatt confentientes alintiont reuocart^
non pojfunt .
40 Ajfenfus non efi necejfarius fuper eonfinfu
agnatorum.
4 Confiitutio dina memoria locum babet tarn
in vndentejtuum, quam in confiantiente
ex Freccia.
4 j Freccia dechratur proceder in extraneo ,
qui dominium ant tus dilinclum babe\ bat ) non autem tn agnato.
Deciarat io alta ad Frece. me. + & quod non
contradicat dilis Autborts nu. 47.
45 Afflifl.in cap. \. de alintfeud. pat.
in .
hoc quoque defiuccejffeud.concordatur ex
Freccia- .
Verum Author ettm Freccia recedit ab Affl.
infundamemo circa rationem , & intelle< tem conflit diu mem tue. ^6.
4$ AJfienfusfemper intelligitur Domino Hitus , quo ad fie tantum alients iurtbus
femperfitluis, vbifeudi natura Domino no
efi aperta ,fie eusfi Dominusficiat , & confientiat.
50 Ratibabitio unfit cognita facia intertjjiuditium non retrotrabitur.
5 1 Epilogs omnium rationum pretfientis confiiyJ Tacens infui commodum habetur pro confientente,ficus autem in eius damnum.
ARGVMENTVM.
De Maioratus ere&ione Notario ftipulance pro pofteris, defcendentibus, ac
alijs iaterdk prartendentibus , cum Regio alenfu non exequutoriato intra.,
tempus Pragmtica prarixum fed impetrato ab herede pol mortem ex fpetiali gratia Regis . De ftipulatione Notari j f ta alij, an ex ca acquiratur abfqj
rati habit ione?
CONSILIVM CLVII.
On Hecbr Pignarellus quo v^^vv* dam Dux Moncifleonis AC
'S K' JA fauus pr fentis Ducis initil ' :X;V \j IE' tHlt rnaioracum omnium_
'h yj&^'ij fu3runi bonorum, cam feu|&-11';:} dalium , qum burgenfatiorum in bcLcftciumiuorumdefccuavium

CL VIL
8n
accterorum famili fude PignatcIIis No
tario llipulante pro pofteris defedentibus
& pro omnibus interefle prstendentibus, &
hxc omnia , cum ampliffimis priuilegijs affenfus, cum inferta forma eiufdem Maiora
tus ,
f
Hs gratis a(enfus,quz fucrunt dux, vna
fuper maioraru facido, & altera fuper maioratu iam fafto , & ftipularo, hz inquam_
gratis non fuerunt in Regno intra tempus
Pragmatics prxfixum regiftrats , ob quod
Dux D.Heclor immediatus vniuerfalis fucceffor nepos, cum quo maioratus ftipulatus
fuerat mediante perfona vorarij ,fquidem
prmortuus erat D.Camillus pater filins pri
mogenitus prsdii Ducis , iltc inquam petijt,& fupplicauit Imperaron, vt gracie prx
dis exequutioni demandercur in Regno,
& expedirentur liters exequutoriales in for
ma folita,&: confueta,non obfhnte lapfu tporis ad hoc. v r gracia? ipfe fu haberent vigorem y & debicumcifcclum (orrirentur , &
caufa cognita Me Imperator mandauit , &
priuilegia gratiarum fuerunt exequutoriata
per infraferipta verba liters lmperatoris .
Supplicandonos fucilemos feruidos man
dar proueer , que no olante el dicho Iapfo
del tiempo le fean exequutoriados, paraque
tengan las gracias, y facultades en ellas cocedidas fu fuerza,y vigor, j las partes que-
en elle medio tiempo han contrariado , y
contrattaran, halla que los dichos nuelros
priuilegios fueren exequutoriados no que
den preiudicadas en fus razones .

Et demum dum liters exequutoriales ex.pediuntur dicitur , quod Dux comparuit, &
fupplicauit,vt procederetur ad expeditions
prsdi&arum Titerarum exequutorialiurru
proexequutione vincuIationis,& difpofitionis facl perquam Ducem D.Heclorem eius
auum , & ic expediunturper infraferipta.
verba^ .
Dicimus,&mandamus,&c. quatenus feruata forma prsinfertorum priuilegiorum_i
dicls vinculationis,& difpoficionis, &c. illa
prefato Duci,& fuccefonbus fuis,iuxta formam dis vinculationis in fatu,& bonis in
illa contencis obferuetis,& exequutoriamini,ac obferuare,& exequi faciatis, iuxta ipforum feriem,& tenorem.
Ex quibus non opus eil verba facer fi hac
gratiam Duxexpediuitper ea.qus D.Frecc.
tradidit in qusll.illa an credatur aTenfurru
impetratum abeo,pro cuius parte aifericur
fuiife fupradictum in .lib.q.24. nam vltra_>
aifercionem Imperatoris,in qua dicicur, qdf
pro parte Ducis fuerat ei fupplicatum , hie
demum dum traatur de reali exequueione
dicitur*

Ioannis Francici de Ponte

cif. Cald. in conf. 1. in cit. de fponfe'. quod
cii ci cur, quod comparuic Dux ilia petendo ,
quando fponfalia func principio nulla ob
& qualicas , & graukas negotij, & perfonaimpedimentum confanguinicatis, ft po'tdiruiTi , cum longinquirace temporis non adfpenlationem Papa: concrahentes taceauc ,
mitcir hanc fcrupulofam inquifitionem , &
videntur approbare, quia vltra taciturnitaopinio ilia D.Marini Freccia? non eft vfu re
cem interuenic faum poficiuum impetra 4
cepta , & alis ormes affenfus Regia: CanCionis difpenfa: , de quo Iacius infra fuo loco
cellarixindubium refricarencur , funt enim
hi actus , cum impenfa regiftranturpriuilecratabimus.
Sed forcius diximus,qud Notarius Ripagia in Regijs,& fupremis Tribunalibus Collacus eft pro Duce,& defcendeneibus.cx culat.Conf. Si Reg.Cam. Summ, quis ergo audebit in confpetu Principis, & partium , 4 ius ftipulatione , fecundum communes opi
niones acquifica fuit Duci actio fine alia cefmaxime magnatorum falfo fupplicare>& ta
fionejetiam
ipfo ignorance ante rati habi-.
lia cmponere , fuit hic gratia magni poncionem,8i dubicacio fuie fi reuocabiliter,vel
deris non fuit affenfus (implicicer expedicus
irreuocabiliter , & vera eft opinio, quod eft
per Proregem , fed per Imperarorem in rcacquifita aio ante ratihabicionem in bemunerationem feruitiorum Ducis tunc Proneficiumeius,pro quo Nocarius- eft ftipularegis Sicilia:,& in maxima dignitate conftiCus irreuocabiliter , fi non repud;aucnt ab tuti, & rurfus fuit, vc diximus pluries cxpefens,ve!noluerit acceptare,nece!t hocnou.
diti,& in diuerfis temporibus,videlicc pri
mo toco in anno i jze.fuper ma ioracu facie - 5 in acquifitionibus legalibus, vt dicimus iru.
feruo,fiJio,in legatario, qua: omnia transfedo,& fecundo loco in anno 1533. iuper marunc ipfo iure dominium , & omnt ius irre
oratu fado, cum inferta forma eiufdem .
uocabiliter, nifi Dominus pater legara nus ,
In fer tur fecund ex pracdiftis,qud .
Sc fimiles perfonae acceptare noluerint,quia
poteft dubitari de ratificacione Ducis imnon tenentur inuici , ad texc.in 1. cum pacer
jnediati fuccelToris , n ipfe fupplicauit pro
Jf.furdo,vbiglof.& Door.de leg.*. in l.ferconualidatione affenfuum pra-ftitorum , &
uus vetante, vbi glof.ff.de verbor.obh?. in L
dicic ad finem , vc gratia: obeenta: fuum haeciam inuitis fF.de acqu.rer.dom.glo.notab.
bant vigorcm , & quia poterat adeffe praeinl.ei.qui ff.de cond.inftit.in l. titio ff. ci^
I iudirium illorum , qui medio tempore confur.elegantcr Ruyn.conf. to8.nu.9' verf.nce
traxerunt, diciturqud hoc inrelligatur citra prariudicium cm concrauum faftor, 6 obftac vol.5, vc fie non fit hoc mirum in N0cario.qui dicitur feruus pi;blicus,& propter
qum faciendorum vfquc ad diem regiftrahoc potericalceri ftipulari,& ( vt dixi) iiccc
tionis, & rurfus in literis cxequutonalibus
fitqftio alis vald dilputata, tarnen hxc eft
dicitur exprcfs,quod feruentur vinculacio
communis,& fecundum earn paffim,& -dines , & difpoficioncs in ftatu, iuxta formam
ftintt iudicatum,de quo inl.z.j.St 4.rF.rertl
gratiarum obeemptarum non obtante lapfu
pupil. fal.for. vbi Bart, lat Ruyn. conf. 1 1 5.
temporis.quas gratias pra:fentar,& exequu*
vol. r.& in conf. 172.eod.l1b.in conf.^-lib.f
toriari petit.
& conf.u7.1ib.4.& dicic effe communcm.Sc
Ratificatto enim magis fafto, quam verdc confuecudine feruari Guid.Pap.decu. 49.
I boft ex regula text, in I. Paulus rf. rem .
Bcrtr.cof.156.cum alijs cumulatis per Anc.
hab.de qua lat per Dcci.in I. Iemper,qui n
Gabr.comm.opin.in cit.de verb.oblig. cocl.
prohibe de reg.iur.exempla multa per MeI. limit. 17. cumult omnes,& hanc dicit effe
noch.de recuper.polT.remed.15.nu. 1 18. cum
communem, Rolan. Vail. in com. 1 9.11 u. : >.
fequ. & iemper , quod facie a&um fignificavol.i.Cachar.Iati(fim,quod fic rcfert d.-citiuum approbationis eorum,qu g.efta funt,
fum in decif.jj. Molin. de hifp.priroog.lib.+.
dicicur ratificare, latius idem Menoch- do
cap. : nu.6 7. idem Corn.conf.2 1 .lib. 4.C11 tn_
prxfumpt.lib.i. prsElumpt.j9- num. 4. & fic
alijs cumulatis per Tiraq.in trad, dc coll it.
producens tnftrumenrum viaetur approba
limit. )o.nu.5o quicquid dixeric Menoch.in
te , & fatcri omnia in eo contenta , vt per
fuo conf.88j.vol.8.idem tenuit D.Prliens
Scnbentcs communiter in cap.cum venerade Franch. in deciT. 339. quod fecundum.*
bilis de except. & prarcipuc per Dec. nu.22.
cumalijs latiflm ccingehs per Menoch.
pracdifta rcfert decifum.
Et qui tenentopinionem , quod requiradc prxiumpt.lib.2.pra:iuii4x.45. & per Ay
deanciq.cemp.i.par.in cap.incip. vifo 7 tur ratihabitio dicunt limitari , quando fumiis inter patrcm,& filium,& fimiles pcrfode verb.cnunciatiuis, & quod ex petitioner
nas ta fanguine coniunas,vc cali calu 3 aftenfus iuper contractu inducatur ip litis ra
fumacur ratificatio,dc quo facie coniXrau.
tificatio.tradit Io. Vinc.de Anna in allegar.
9 15. vol. 5 .cuius auchoricace> ica refere deci
69.nu.07. vcrf.vltimo,pro quo eft nocab.defuta

Conilium
fem Theaur.n decif.70. in fine, vt aio irreuocabiliter acquirarur , quia przfumitur
ratficatio,& rurfusidem confuluic Crauec.
concurrente confanguinuate , & temporis
longinquirate, cumult idem Thefa. vbi fu
pra num. . & rurus quando eft res magnt
ponderis.Rol Vall.c0nf.4-nu. j i. & feq. &
melius in ci.conl.19.nu.j9. quz omnia con
curr! rit in fado,in quo verfamur, fumus in
ter auum , & nepotes immediatos fucceffores,tracbrur de maioratu erigendo bonor
feudalium,& allodialium maximi valoris,&
extimationis, quod in Regno eft valde diffi
cile, & mulita tum fuit negotium traatum
per annos,& annost& fic videmn, quod in_.
anno 1 526. expeditur affenfus fuper maio
ratu fjcitndo,rv demum non fit,nif in anno
15)2. & m expedirur alia gratia affen
fus in anno 1 5 j 3. erat Dux rnnc Prorex Sicili.r,& Capitaneus generalis, habebat fuos
nepotes in fua poteftate,& in eodem Regno
& loco fuit contractus maioratus ftipulatus : igitur de ratihabitione non eft difputandum , eo magis , quia hare omnia bona_#
erant per ipfbm Duct m acquifita, era nt libera,& iubqualitate ha-reditaria , & omnia
tendebant in augmentum , & dignitatem-*
domus,& familix, & maxiir primognitorum, in quorum bent ficium omnia vniuit, &
in omnibus volait primognitos tffe vnicos
fucceffores, qua: latius tratata funt per Scri
bcntes,& pracipu per laf.in 1. quasdotisff.
. fol.matr.
Sed omnes Scribentes conueniunr in vnu,
S quod quando ratificado , feu ratihabitiorequireretur fufficit tacita, de quo per Dcc in
d.regifemperqui non prohibe*, Tiraqu. vbi
fupra 1 11. 1 1 .Molin. in d. cap. 2. lib. 4. m m. 7*.
Couar.de tefta. j.par.nu. 1 3. & var.reiol.hb.
I .cap. 1 4.qui Doctor, cumulant, idem Thef.
in d.decil./c.mi.i . ,
Sicutin afkr.fu Domini fuper alienatione
S feudi, vt tacicus fufficiat de iure communi
. ftudorum : fecus vero in Regno per verba.*
expreffa cftit.conft.diu.mem. Andr.in cap.
imperialem ante nu.8. de prohib.feud.ahen.
per Feder.idem Andr, auth.glof.in cap. 1./.
bac ediai de prclub. alien. per Lothar. vbi
A ill i . de communi teftatur Modern. Addent.
ad Andr. omnes cumulantes in verb. tacite,
. & in verb. in Regno Sicilia-, poft Capyc. iru
fua inueft.in verb.feudales affenfus verb.pre
fentia Domini, 8 pariter hancdiciceffeconriunerr, & idem tenuit Camer.lat diputan
doarticulum in cap. imperiale car.65.coL4
> Idem dicimus in confenfu agnati, feu ra
lo tificatione venditioni, vel cuiufuis oifpofi Uc p.: s fax de feudo c aTenfu Domini , ve

CLVII.

tacicus illius confer fus fufficiar.feu rarificatio,glof m cap.Titius,fi dt feud.def.mil. eadem glof. in cp. prxterea, quib.mod. tend.
amitt.vbi Bald.belu.Aluar.fJia>pof.& cicer
Scribent.Andr.hoc exprels tradiditincap.
1. an agnat.in verb.& fi lict, & d Camer.
vbi fupra col. 4. verf.7. quem cum alt js alle*
gant Modern. Addent. ad Andr. nd.cap.Titius in verb, quid fi confentit, & in verb.tacit, qui fumant hanc efecem, & Camer.
car.'-6. col. 2. & in hacconclufione fimpliciter pofita non fuit dubitatum , fed bene in-,
cxemplo an inducatur tacitus confenfus,d
agnatus fcis fieri inueftituram de feudo ad
ipfum fpeantc pra fente , & tcente, an ex
hoc inducatur tacitus cenfenfus , cum poflic
fin i inueftitura de alieno feudo, & non poII reft vaffallus prohibere;quo cafu tacit umi
tas non inducit confenfum,fed quando vitra
hoc adeft alius actus , vel alio modo pc teil
arguicf.nfusjvlargui ratihabitio, omnes
concludunt fufficere tacitam , & hoc dixic
Andr.fi rt ponderetur,qui non eft fibi co
tral ius in d $. praterea, diputando opinio.
gl< f que tenendo,quod tacitus fufficeret <lenfus & pbfuit excmplum, vt fupra, & ipfe
dixit lue verba, videlicet non videtur bene
dicere in hoc iatione.de qua fupra , & fic fe
reftringit ad illud exempli. m, & demum di
cit , qud quando alius a flus interuenic , ex
quo col gi poteft confenfus,aut latihabitio
tunc bene tacita fufficit ibinu jj. verf.quid
11 alius aus &idem Camer. d. car. 66 1 . col.
2. quando ncn adeft fola pn fentia, fed aliquid aliud, & fuit h ic opinio originalis Bal.
quando vitra prark nria m , aut fcientiam fic
aus aliquis ab aguato. ex quo arguitur COfirmatio aus gefti.qisem Aluar. & Prxpof.
in d.Jf.prxterea pondrant , & fequuntur, 8c
decil. Andr.in cap. 1. prop verf.nec filiam_
de alien.feud.pat.iuxta decifione eiufderru*
Andr. in d.cap. I. an agnat. num.6, decidunc
vtrunque punctum , nam tradit valere ahenationem, cum confenfu agnati, vel fine eo
ratihabitione poftea fequuta,quodq; hc fuf
ficir,quod fit expreffa, vel tacita, & in hoc,vC
fufficiar,vt agnatus pollea ratu habeat fundat fe Andr.in d.cap. 1. de alien. ftud. pat. qui
eft text, ad liceram, vbi Afflict, in j.notab.
nu. 1 5. latius ampliat,& vu!t,quod hie rati
habitio rerrotraharur , & mandato comparetur per glof. ibi con, muni ter ft quu tan, in
verb.nonhabencibus,8c Io.Thom.de Marin,
infuo tract.feud.lib. t.tir.z. num.71. in quxft.
incip. an fufficiat (cientia, pondrt text in
d.cap.Titius,vc fola przfentia, & (cientia agnati non fufficiat dicens, qud per illurru
uxt.quift.eft decifa,cum poft fcientiam de*

cur

lo.Francfci de Ponte
8f4
me apparec, neeparieer Taper o aliqus
tur annus agnato ad repuperandum feudum
enfus; igitur lante defeciu crenfus,a a (Te
quo elapfo Icicntia cum annali ilentio indu
fus bona remanferunt libera, cum fu origi
ci ratificaciooem inueftirura? faat, ergo
nal! natura h reditaria,& nulla racio habe*
Ja fientia,& prfentianon fuftcit,fed vitra
da eft de maioratu , loquendo de bonis feu*
aliquid aliud requit icur,& eft annale ilent i
dalibus,non autem aodialibus.
quod non cauac expreum.fed cacirum cNec refert Regem difpenfaffe ad lapfurt
fcnfurn,cum quo cext.folidatur opio. Andr.
Il Se procedic regula, quod cacici, & exprefli, 16 temporis , quia hoc eft poft mortem * & fie
dominium tranflacum in fucceflorem , in-*
eadem debet eTe virtus adtexc. inl.cquid
cuius pra:iuditium,etiam in feudo hxredita*
tf.fi certpec.in l.qui ad certum ff.loccunw
rio fecundum Andr.& Scribentes,ftance nulfuis concord, qua: in ratihabirione nullunru
litatedifpofitionis afienfus noniuuac, quia_
pofunt habere dubium fi lex, & citer Scrifuper re defunfti,& non fuccefToris,qui fi ra
benc.ftatuunc, non tancum verbis > fed fado
tum habueric ex hac rarihabitione domini
racihabitionem fieri, ve infra larius, etiam-
penes hrredem exiftens venic obligandum
difcurremus.ergo fi equeq; ft fado lice ver
bis non poreft dubitan.qj tacita fufficiat, & 17 & cransferendum in alios, quia dum ratifi fupra adduximus Andr.decif.in ratihabition
catur aftus nullus dicitur dare ill i robur , tit
producere ineffe ex communi doftr. Barcia
jie;hinc hzc difpucatio in exemple pofico,vc
J. more maiorum ff de iurifd. omn. iodic. 8t
fupra non procedic in Domino, quia ipfe
Jatius per Felyn.in cap.incer dileftos de fid*
prohibere alienationem fine fuo confenfu,&
infir. Si dicitur aftum fieri ratificante, vC
$ oea fi prfens tacec habetur pro confentilatius Tiraqu.de retraft.lignag g'of. 10. $. r.
te,S hzc eft doftr.Ifern.bcne intelkfta in d.
nu.66.& 67. nam confen fus, quem egoprfta
f.hic ediftali col. i. fie declarando ibi glo.St
difpofitioni rei me eft ilte,qui transfert, de
funda tur in ci diftinftione, quando prais,
abdicar a me cmne ius, atque dominium! P
& tacens videatur confencire, q> ad propovel illud reftringic,feu obligat , iuxta qualiitum tradidit Curt in traft. ft ud par. 4. nu.
tatem aftusjfupcr quo intei ponicur ad text,
1 18. port facob. in verb. & cum pafto,quod
in l.matcr cua C.de rei vend, in I. aliena re*
de ipfo feudo, & cumult . in fu inoeft.
in verb.feudales aflenus verb.prfentia Di
ff.de pign.aft.vbi glof.in l.ancepen. tf.fin.C*
eV D.Frecc.idem tradit in Domino pra-fenre
de dona ein ter vir. & vxor. & proptereadt*
IJ lib. .q. i (..qua: de iure communi feudorum
xic Bald in l.fi vt proponis C.de fer.pig.daC
nul la m habet dubirationem, non aurcm in. 1 8 quod quando i lie , qui cd rei Dominus conRegno fiante pra:diftaconftit.conftiiut.diu.
fentit alienationi,qufit per alium ipfe pro*)
mem, qua: requirit expreflam licentiam , &
pri facer viderur allegat text, in I. fi fon
dum if.fi necience de pig.fequitur Aret.cC i
iecundum Andr.in d.jf hac ediftali, & Afflie
57.diiigenter, & matui , igitur omnin remagna eft differentia inter confenfum, & Hquiritur ifte iconfenfus, & cum importer ius
ccntiam,& per Capyc. vbi fupra.
His fic exharatis videamus fi difficultas
in re, vel dominij tranflitionem neceffario
fafta per aliquos Dominos fubtiles lurifias
debec,fuper hoc interponi afienfus.
Conclufio hxc Andr.in cap.imperialem_*
tnultum in feudis veriatos.fi inquam proce
dic in cafu,de quo craftamus.
cum fuis fequacibus non eft difpucaoda in-.
Dicunt enim,quod affenlus prarftiti fuper
terminis,in quibus loquitur, & ego itlam la
If maiorat u per lapfum temporis ftatutum ad
tius firmaui in trsft.de poteft.Proreg.in tit.
illorum regirtration euanuerunr,ac fi nun*
de afenf. jf-t. fed credo.quod ifte pes non fic
quam fu i fien expediti , vigore Regiarum_*
de i fia gamba , Sc nil ce habet decif. Andr.
Pragmaticarum,& dum praffupponitur poft
in fafto,de quo traftamus,fed diftinftim lo
mortem infiitutoris maioratus Ducem fucquendo ttiam ad indagandam medullitua
ceTorem ratum habuife oporcebat expediveritat , & trminos doftr. Andr. videamus
ri afenfum fuper confenfu.feu rarihabitione
prim,cafumin quo Andr.loquitur,quomo1J fuccefloris ,qui aTenfus fueccfons oporte
do eft incelligenda ipfius doftrina,& quomo
bat eTe per nouum contraftum , & difpofido pot fubftineri,& demum defeendamus ai
tiuum,fecundum vulgatam dt eif. Andr. in-, 19 caium,de quo agi mus; ponit.n.cafum Andr
r1.15.in titio vndente feudum,& decedente
cap. imperialem nu.
i.cV in add. verb,
incontrart videtur,& verius de proh.feud.
ante interpofitionem ffcnus,qui poft illius
alien. per Feder.citer Regnicolis fequur
morte fuit impetratus,& determina! ex reg.
qua; omnia cum hic deficant,quia nouus af
tex.in l.bonor ff.rem rac.hab. afTenfiim non
ienfus non eft expeditus , conenfus hasredis
iuuare, quia per mortem venditio remanfie
A#joficiuus,&per nouum4concraftum mininulla ex defeftu afienfus>& dnium feudi tri.
liuit !

Confiium
Huit in fuccc(Torern,in cuius pra-iudirium n
iritelligttur confirmarlo facta, opcrari
poceft,& affenfus fuit fuper re Titij, qua- per
mortem,non erarampliu1; Titij , fed fuecefforis, cuius patienria dicic Andr.nonconfirn. ' ctractum nullum, fed requiritur nouus
affenlus hatred is , & fuper nouo confenfu ilJius nouus a (l'en fus Domini.
c ic qu t 1 . \ ndr.el fuper alienatione,in
to qua r.ulius fair impetracus affenlus in vita ,
fed cancum poft mortem. Item in alienatione-prutus rei feudalis in extraneum, ita qtf
Ml commune habebat in ea fucceTor defuni.rurfus Andr.non loquitur de confenfu ra
ci to, ut expreffo, de nouo crractu per
ruredem faciendo , nrc fi confenfus debeac
cfle difpo(tiuus,aut fimplex, fed fimpliciter,
qud debet de nouo confentire in res, & fu
per hoc hiredis confenfu requin' nouum Re
gis aflenfum,illud cnim,qud debeteffe conlcnfus difpoficiuus,dixic folus D. Frece per
verbum tarnen forte , & fie non firmauit, vc
per cum in .lib.fubfeud.in quxft.incip.i Re
gnicolis, non potiitur vna quarftio in fin. car.
mihi 1 9 a. atergo, & fie referunt illum Modemi Addenres ad Andr.in d p. imperiale,
lion aliter difeutiendo arriculum, & paricer
jd,quod dicitur , qud ifte confenfus fuccefforis dicitur effe per nouum contraum lus Came. arius euomuit hoc verb fie per
fuuctoric ineodem csp.impcrialem car. 90.
ter go.
Si.n.demonflrat eft per particulares dccifiones, & comunes opiniones authore eodem Andr. fufficere taciturn agnati confenft m , ergo quod dicitur de nouo contractu',
non eft verum nifi dicamusconfenfum hune
taciturn probari per nouum contraum, feu
fcripturam ex qua ille arguatur, & probesi tur, vebmelius contractus confiflunt in (cripiis,^ fine (criptura ad text. in !. contractus
C.de fid.inftrum.& in fpetie in ratificatione>
tjud fit contractus latius D. Frece, in 20.Oiir.adconfli.diu.mem. r. lib.fubfeud.quat
p flic fieri tacita, & expreffa,dicimus jppria
temper adeffe per racificationem nouum csitraftum,& fi alien! us Domini pote (i probari
per telles > fecundum eundem Andr.pariter
Cmuniter fequutum in cap. 1 .tf.hac edictali
de pi oh. feud. alien per Lotha. fecundum qu
pinionem refere Alfliudicatum per totum
Sac.C.in decif398.quia non eft de cafibus
33 exceptuatis,qui fcripturam requirunt,& in
affenlu Baronis, idem luit iudicat per Sac.
Conf.vt per eundem Afilan decif.t+2. verf.
fecundo dubitatur cj> bene idem tenens , ex
plicar idem Camer. m d.cap.imperial care.
S.col .in fi. qui adducic iura ad hoc peculia-

CLVIL

8re

4 ria.tp quidem in Reno hodie in Regijs aifenfibus ranrum non procederer, ftantibus
Pragmaricts mandantibus dtbere expediri
infra certum rempus pnuilegia in formai
Reg.Canc.igitur quomodocunque appareac
de confenfu hoc fufficere dicirur:non t nim_
requin t hic confenfus prarfentiam alrerius ,
ita quod line ilia fieri non poflit,& (vtdixi)fi
tacitus fufficir fecundum Andr. fequitur,q<f
omni iure dicere dcbemus.intelligendam ef
fe doctr. Andr. & declarandam fecundi m_
eundem Andr.Si communiter Scnbentes.
Qud ver dicitur de tn'n drp< lnuo,
Andr. r dicic folus Frecceut mu>t hoc ver
bum fub dictione forte , in quo ponderando
oa iura de hoc confenfu loquencia , sc eunif dem Andr.& oes Scribentes, omnia inqu?m
jura,& cmnes Doctor, firrpheter djxerunc
valere alienanonem, cum conrenfu ag,arorum,vt in cap. i.rfe alien. feud.par^bi Andr.
& car ter i Scrbenr.incap.f jT.pr.Tterea,qu:b.
mod feud amitt.vbi Andr.& crer Doctor,
in cap. i. jf.Ticins fi de feud.def.mil. vbi Do
ctor.omnes,& Afflift.ibi nu. 1 j.addueit iura
concordantia.in ranrum quod fecerc quft.
fi racirus confenfus fufficit & quomodo pro- '
berur, & ex qu'bus inducatur fi fufficit fola
feientia fi prarientia.vel quod aliud requiratur, ira quod vis confiftir,fi adeft conlenfus ,
& non aliud eft qurendum quia ille accedic
dtfpofitioni fact.illamq; approbar,&racarn
habet ,igi tur eo modoprour facta reperirur/
alias non effet propria ratificarlo, explicitus confenfus confoi mis difpoficioni,cui il
le prxftatur.fcd ditFormis,& inutilis,3i ficut
26 ftipulatio allumir naturam actus, fuper quo
jnterponitur,qud late declarar lal.in rubr.
ffde verb obligar.q.j.eodem modo affenfus
affumic naturam actus, fuper quo inter pon itur,& ille rcgulatur contractu, non autem
contractus ab affenfu.vt bene hc omnia docet Camer.in d.cap.imperialem car.5i. col.
a.lir.F, vt fie dicamus fufficere agnati confenfum,feu ratificationem,qi) cum interponatur fuper acta,& difpofitionc facta,ita eric
ratifieariocomprehdens omnia, qua; difpofitio ratificara comprehendit, & continet.
Vnus.n.eft articulus, fi confenfus, feu ra
tificado limpliciter facta fufficit , & procedunt proxim allegata, & alius eft fi hie con
fenfus, feu ratihabitio eft probata, & in
hoc omnes concordant fufficere tacit confenfum,& probari ratihabitionem,n fol m
verbis, fed fao.vt fupra diximus,folummo27 do controuerfia fuit in modo facti, an feien
tia cum prxfentia inducat hune confenfum.
& in hoc eft decif. Andr. vt r 5 (ufficiat qud
hasres cum polla non reuoeaueric cnnrrai
a
defun-

Ioannis Francifci de Ponte

vol. i.Cfal. confer i.nu.z jo.Sr expreflu-TL
detutv&i, Si peteretur confirmai i ccraum
dicicur , etiam quod non exprimieur verbis
defundi per hredis patientiamcomprobaCorn.in conf. { 43. vol. i.nu. i.aUegac text. ra
cum: nam requiricurconfenfus expreffu hue redis,, Jett viera paciencia aus fei,ex quo
Litem quia ff de pad. vbi inuea, & iliaca.*
contenas, feu racihabicio probe cur, S ica_
dicic rexc. cabrer dicuncur obligataex mee
concrahenri,quod habeeur.ac fi nominaci m
deelarauie illud de confenfu hxredis,Capyc.
expreifum etTer,8 paricer dicicur expreffam
in Tua iiuielbcin repec.cap.imperialem car.
quod ex conieuri,& prxfumpcionibus col
jS.vbt referendo dor. Andr.qud rcquiraligirur,eri quod per legem aliquid fieri ex
tur nouus onfenfus hiredis, & fuper nopre il: m mandacum fuerir.pulchra decif. AffL
uus affenfus.quodq; non furficiac paciencia.
4+.nu. 14.& feq.qu allegar, S. cumult alios
dicic requjr i noun m fad um hxredis & fie fi
Menoch.conf. 189.nu.4j. vol. j. & latins iru
racitcatio propri fie etiam fado hic dicecf.45 9-nu.9. vol. y. dicic proceder hoc ram
tur exprefus confenfus refulrans.ex ratihain difpoficione legis, quim hominis & tem
bicione viera pacieneiam,& fc:ciam,nec eft
in conf. 196.nu.zj. vol. . Sc dicicur exprefsu
noua dor. Andr. in hoc loco, fed ve fupra..
demonftrauimus eft dor. Andr. in alijs lo*
fpetialirer,quod cxcoieuris fumicur idem
Menoch.conf. j74.nu.z6. vol.4. au<. Angel.
eis fuper glof.cexe.in j.prxeerea, quib.mod.
Alex.&
aliorum,& ad fatiecacem peretmd
feud.amicc.in cap.Ticius fi de feud.def. mil.
in cap. i. J.hac adidali de prohib.feud. alien,
Menoch.de prxfumpc.lib. t.prxfump.4J.vndefi verba Andr.effent verba legis,feu Iureper Lochar. & alijs locis fupra allegacis , &
conf.& requireret expreffam rarificationerm
cd cmunis, vc ex Bald.Prxpof. Aluar.Curc.
dicimus fufficere tacitam ex prxfumpcioni
Iacob.& alijs,& uocecur quxfo,reguIac(t,in
bus, qux important expreffam eonfirmaeiocafu de quo craamus.qud ex fola cacicurnem, feu ratihabicionem,quod feiens Andr.
nicate non inducieurracificacio,& approba
propterea ipfe idem firmauic fufficere taci
tion il inducteur ex fao aliquo.n aucem
tam, non camen ex fola fcicncia,& patientia
ex fao, nifi cacicurnicas habeac admixtum aliquod faum pofieiuum , vc ex Abb.
fed ex alijs.
His firman's. $ non fufficiac patientia hxSoccin.& alijs cradic ym. in loco allegato
deantiq.temp.par.t.in cap.incip.viode ver
redir, fed q> requiratur nouus i Hius cfenfus,
bis enunciaciuis nu. z o. 8c feq.vndebene pro
feu ratihabitio per aum fahquaq; fuffi
ciac, q> fie tacita, ex qua illa rguacur , quo
ced dor. Andr. quod ex cacicurnicace, te
cafu,vc fundac eft habet vim expreffi, dicte
paciencia fucceToris , non inducicur confirmacio,fed quod debet de nouo cfencire,qui 30 demum Andr. q> fuper hoc requiricur nouus
alenfus,& ben dick fi nullus prcedic afsin alijs locis poftea dum eraauic de cenfus fuper venditione confirmara per hxredS
fu.feu racificaeione agnaci luccefforis, dixic
modo quo fupra, fi.n. dominium rei venditx
8 fufficere taciturn, & li ve farpius diximus raperTitium mortu ance aflenfusexpeditiotihabicto fie , cam verbo , quam fado, & fie
nem fuit tranflatom in hxredem, non poceft
Odofr.in d.i. Paulus rem rat.hah.dicit, quod
verbis fie dum dicicur bene placee mihi,au
illud eransferri in empeor fine hredis n
fen(u,qui cum imporcec eranflacion de pervero re ipfa, & Alber. melius, & clarius ibi
fum.mac ccx.dicens,non refere declarer quis
fona ad perfonam,nuIli dubium requiriaifen
volntate vcrbo.vel fao, & Cum. ibi
fum,8c fie quxft.Andr.eft fuper vditione faracilub i cionem fieri verbo, & au: imo plus
aTitio & fuper aiTenfu expedito fuper es
eft ratificare fao qua verbis, cu mular mul
poft illius mortem, & dtermint affenfum-
ta Dec.in d.reg.femper,qui r. prohibe nu.
non valere,& demum ampliar hocji nec va
8. de reg.iur.8i port eum A !ban. ad art.ind.
leac fi impecrecur afsfas poft morcem fuper
prxdia vendicione rarificara per feienn
1. Paulus.quia confiftit racihabicio in volcate,qux nu gis declaraeur fao, quim verbo
& paciciam hxredis.qui poft mortem Ticij
adccxc.iai.fi carnea iT.ciquiir.de dil.edi.
vendicoric non reuocauit vcditionem.nec 11
in cap.dilei el z.de donacmulca pereundc
aliquo conerauenir.cjuia non fufficic fcicia(
Dec. in reg.no vulc hxres eue de reg.iur.jgi& paciencia, vc ibi per , & fie poftea dicir,
tur non erit dubitandum de dor. Andr. qui
q> verius videcur,vt necefarius fit nouus c
non eft ccraria tibi ipfi,q<u plurrbus alijs
fenfus hxredis, 8c fuper hoc nouus affenfus
locis hoc ex profeffo firmauic, hinc & norefed n aperit.quid fi effer aflenfas expedicus
29 tur expreflum dicitur,quod ex m t colligi
fuper vendicione faa per dcfunumA' ra
ti ficata per hxredem non alicer per prxfeB"
poce ft,glof.nocab.vbi Barcnocac i l.prxtor
jf.i.rV.d'; ope r. nunc, vbicj; exceri Scrib.vt ex
ciam,& pacienciam, fed fmpteicer rarifica
tarn modo, vc requiricur per aum rafti
Bald.& alijs cradic Crauec.i coni.i47.nu.a.
verum

Confilium

i
I

u
0

*tr aflenfus expeditus, venditioni c afertionc ratificationis hredis,fi re requ itur

alius nouus aTcnfus fuper ratificationo.
Nam quicquid difputa: Andr. confiftit in
9 1 co,qud przentia, & patiencia non nocet
& itiducit confirmationem , cx quo in
fer; m, qud aTcnfus prxftitus non iuuat ex
defectu confenfus hxredis , fi demum aderit ,
ifle confenfus non aperit A ndr.an fi expeditur aflenfus fuper vendirume faia Ticio, eo
modo ratificata per hxredem,fi erit valida,
fed fimp:icicer concludit efle neccffariunv-,
bredis confirn)ationem>& fuper ea aflcns.
Concludo.cV intelligo Andr.qandoals- .
fus port mortem eft expedicus, nulla faa_.
mencione confirmationts hxredis , velfaa.
aflertione eor.fi: matioms indux per patientiam , quo cafu fiante nullitate aflenfus
x defetu voluntatis > & poteftatis oportet ,
fuper nouo confcnfu h* redis operariui doininij tranflationem expediri nouumaflen-.
fum,fed fi expedicus eflet affenfus poft mor-,
tem , & exponererur Rgi venditionem effe .
per ucceffionem ratificatam teneo indubitancer.cunc nullum requin nouum aflenfum
quia aflentiendo Rex venditioni ratifican
alio aflenfu opus non eft; fcit em m Rex ven- ,
ditionem fadbm,prxflat aflenfum poft mor
tem fcit non poflie hxredi prxiudicari fino
illius confcnfu , fcit cum confenfu hxredis
pofie gratiam facer affcntiendi cum dicatur habere omnia iura in peore , propter
aflifkntiam prudentum virorum inconfil.
iuxra difpoficionem tcxt.in cap. i de conftitut. in fexto.
Igi cur aflentiendo cum.aflertione confen$i fus fuccefioristtunc ineft aflenfus , & vendi
tioni,^ ratificationi,decif.eft Afflic.in cap.
i . jf.prxterea num. 1 s>. qu ib.mod. feud. ami tt.
3) vbi dicit,qud Dominus imieftiendoremo- ,
tiorem agnacum,cum confenfu proximioris
inert fuper hc confenfu agnatj confenfus
Domini,fic hiedum Rex aliter non vult,nec
poteft aflentiri poft mortem > nifi cum conienfu fuceflorcs:fequitur,qud confentiendp fucceflor tollit obftaculum, & cum fe cformet cum Domini volntate. bene dicit
Affli- quod ineft confenfus Domini fuper
confenfu agnati,quod fecus eflet.fi fimplictter agnatus agnato remotiori rcfutaret,
abfque Domini confenfu, vt idem Affli.ibi
diit,& in hoc eft propria difpofitio text, in
J. adoptio non iure facia cum I. fequ.ff.de.
adopt, vbiftatuitur pofie Principem confirinare adopcionem non iure faam.cum con
fenfu incerefle prxtendencium.
lm dico plus (in quo quxfo aduertatur )
34 dum en; m Rex facie gratiam aflenfus . qua;

CL VIL
8f7
. quantum ad gratiam in fe eft illa valida , ve
communiter concludunt >jc: ibentes, authore Bald, in cap. 1 . $. donare quai. feud. pot.
feud, alien, ponentes cafum in aflenfu expe
dito fuper teftamento poft mor tem, vt affen
fus fit validus.quo ad Domini prxiudicium,
npn autem refpe&u fucceflorum non consticntium fecundum Aluar. Prxpof. & Lau
den f. ibidem , fecus ver fi conic nri rene , ve
per Curt. in locoallegato 4. par. num.i.7.&
idem lacob.in verb. & cum pao, qud do
ip.fo feudo , etimq; loquantur hi in aflenfu
prxfiito fuper teftamento poft mortem, quo
cafu iam delata erat hxreditas ad fucceflb- .
res ab inteflato, 1 Dominus aflentiendo poil
mortem bene hoc fcit,$ Door.ad firmandum aflenfum Domini , aliud non requirunc .
nifi confenfum agnatorum, non autem alium
aflenfum fuper hoc confenfu: igitur idem in
cafu de quo diflerimus,dicere debemus funjj dando hoc dictum in cap. 1. extra de feud,
qui tcxt.all garnr communitcr,qud qui c .
Domino contrahit , non indiget aflenfu, &
femperqudin contractu Dominus interuenit.non opus eft aflenfu, vel quoquo modo
negotium ipfum tangat.quod larius,& bene
difputauit,& firma tiit D.Freccin . lib. d.q.
3 i.ex quo infero ad veram intelligenciam_* ,
iurium V Andr. & diorum per Door. quz
36 & qui fimpliciter tradideruot, valere. ven
ditionem feudi paterni ex pao,& prouid- .
ti, cum Regis aflenfu accedente confenfu
agnatorum, fiu ante venditionem, fu po- ,
fte per ratihabitionem , vt exprels difpo- ,
nit text, in d.cap.i. dealien.feud.pat. & dicunt per hunc text, valere alienationem , Sc
nullum alium requirit aflenfum Regis,& ra
tio eft,quia accedit confenfus agnati,& fuccefloris aflenfu i Regis,& ab illo tollit obfta
culum defeftus poteftatis, & prxiudicij , &
venit ilium ratincando,ergo nullus iuft requiricur tali cafu aifenfus, quia confirmt affenfum Domini,cumquodum traflat vaflal, lus opus non eft aflenfu, vnde non fine caufa,
& iur3i& Doctor, quando difpofuerunt vali
das efle alienattones feudorum paternorum
cum aflenfu Domini, & accedente etiam affenfu agnatorum , nullam vnquam fecerunc
mentionem requifitionis aflenfus fuper conjy fenfu ipforum agnatorum,nam aflenfus in*,
alienatione feudorum requiritur propter
dominium in ipfius recognitionerr ,reuerentim.prxrogatiuam, honorem, & intereflo
ne habeat Dominus in vaflallum, quern non
viilr, & alia, q,ux'tecundum qualitatem vaffallotum temppris,& caufx faciunt , vt mi
nime fine aflenfu alienaciones fieri debeant , ,
qiise latius funt per Scribentes traftata irw 1
}
codeos

Io.Francici de Ponte
fequuta, vt ibi per Auar.nu. . Ardiz.in fuaj
codera cap .imperialem , fed quando Domi
nus vult,& affentic alienaeioni,& impedicur 40 fumma cap. 1 6. ig i tur non inreruenic afseffeftus affenfus propter praciudicium agna '
fts fuper confenfu agnaci, quia il affenfus
adeffetnon eraabaeurde porenriareuoeti , tnc ceiTanc racinese* quibus a len fu s
di, nam hoc erat de indubicabili,fi fuper c
defderacur fuper alicnacione feudal ium_, :
fenfu agnati incerpofrus effet Regis affenfus
nam lie eft iam przftieus,fed tantum requi
expreflus, dequoetfi dubitauerit Capyc. in
ricur voluntas agnarorum , feu fucceorum
fua inueftit. in verb, feudorum alienaciones
propter ipforum inrereffe, ex qua volntate '
nil tarnen firmando , qui mal intellexit doolidatur alienado faa , iuxea iura allega
r. Afflift.in cap.pr*rerea,quib.mod. feud,
ta , & cum voluntas hare accdt voluntati
amitt. camen hanc opinionem , vc alius af
Regs,& cum illa fe redeat conformis , profenfus non requiratue, explicit Hrmauic.
pterea n requiritur alius afTenfusi liquidem
Affli.licec non per hos trminos in cap. Ii
ex ea venit approbatus Regis affenfus iam
praf ft i tus, in qua a pprobat ione ex reg. texc.
/.hoc quoque nu.9.verf.fed ego nouirerinJ
tit.de fucc feud. dicens non rcquiri affenfurn
in d.cap. r. extra de feud, alius non requiri
fuper confenfu agnati, dum de paterno feu
tur aenfus ficuc dicimus in quolibet ctrado filia inuefti tur, quam decifionem non al
fu, qui cum Domino ft , vt nullo egeat a fienfu, vel in qua bet alia difpolkione Rege
lgame Anna in fua reper. cap. 1 . de vaffall.
dccrep.arcat.nu.161. vbi format hanc cand
tangente, cum jura communia, & Regni Cqua:!}, fi requiritur affenfus fuper confenftt
ftitutiones, vt ben pondrt D. Frece, in d.
q. ji. non loquantur in cafu quando Domiagnati, vc refere ludicatum per Reu. Cameram ibi nu. 290. non reqiri affnfum, licet
rus ipfe contraint > vel fitdifpofitio in illiiis
contra vocum fuum, fecus vero fi confenfus
fauorem, aut quoq jomodo traa tur de ap
agnaci eft fuper alinations faa abfque*
probation aus per Dominum ge(ti,quz
Domini affenfu.nam cum ilia fit nulla, ita_
late ex communi omnium conclu fonc- ,
pari ter confenfus agnati accefforius ad ei ,
funt per me fundara in tra. de *
Proreg. in tit.de refut.feud./. i.colum. j.fol.
& hoc eft, quod decerminac idem Afit.iru
d.cap. t. de alien feud. par. nu.i }. ver faut fi
39 t. & dum Dominus affenrie difpoficioni
fine confenfu , vc eo cafu aenaeus pofficfuu
rei feudalis dicicur conrraherc:hinc eres st
perfonar, qua: interuentunt in contractu vi
Corifenfum reuoeare, quando in principalt
delicet partes y Sc Dominus aen tiendo , ve
conrau alinations Regis affenfus non-.
eleganter authoricace Camer. & aliorurru
ineetuenie,5t fie intelligit eum D.Frece.iru
2. lib. in io. limit, ad conflit, conftirutionen
hoc eft bene deca ra tum per me in eod. tra
diu. mem. col, 2 verf. led contrarium,'qui dea. in eod.tic.de rerut.ieud.jr.tf.nu.24. Sc ij.
mum tenet opinionem hatc A frii.'vc concar.41}.
, Sc notecur , feit enim Dominus
frit ut. habet locum et iam in confencienco
dum affenrie poft mortem, quod concedit af
quando tarnen inprincipli alinaeionenon
iefum (uper re ha>redis,feu fuccefforis,ita_
inceruenic affenfus,vel Dominus dum ffen
qud adeil affenfus effeiiu fuperjaliehtijt nihil fciuicde confenfu agnatorum, nec
38 Clone rei ipfus ucceloris, fed quia affenfus
de natura feudorumrergo dara fcieneia eanabfque effciua alienationf nihil transfert,
detri frmac opinionem, & audit eciam clidicit Andr.in d.cap imperialem nu. 13. col.
fulas folicas poni in affenlibus , quo ad exj.ibi confenfus Domini , propterea requiri
preffa cancum .
tur voluntas, & confenfus agnati ex qua, feu
Ex his firmamus dor. Andr.Iocum habe*
qiio difpoficio faa rei ad Ipfum fpeneis 41 rcquandoafferfflis fimphcicereftexpedicui
validatur.cumq; affenfus procedat, quia fu
poft mortem, vt hrredi non noceat, vel quaper re iucceffbris, affenfus reperi'cur pratftido eft expedicus fuper vendicione faa per
tus , ergo alius non requiritur affenfus, Sc
defunum , & emlogaca per _
h ce eft veraintelligentia Iurium, & Doohxredis, vtnec hoc fufficiac , fed requiricur
rum,8cquare nil aliud requi(ierunt,nifi convlcra patient iam aus fai, dum poftea difenfum fucCefforis , & ho ver decidir An
cic requiri nouu'm conferifum fuccefforis , Si
dr.in cap. i. de alien. feud.' pat. Col. t. prop
fuper eo nouus affenfus, voluic Andr.dioere,
39 verf.necin fil iam, vbi tradic per ilium cexc.
quod ftance nllicte vendicionis faa- pro
quod vbi agnaci confencirenc valec aiienapter defeum' affenfus, quidetfi impetratus
tio.nec poffunc poftea reuoer e, qui allegar
fuerit camen'non iuuabat, quia fundatus fu
text.in d.cap prarcerea, quio nrd. fetid, amper hiredis paciencia, ex qua non mducitur
mice, vbi eft cafus, & hoc per pr i us dixit ibi
eonfenius determinac ipfe , quod requiricur
gloi. in. va b. confcnciencibus communicer
bouus harredis aflenfus,& fuper eo nouus
tt'
'
con-

onfilium
pnfenfas : njiti primus aflenfus expeditus
eratfup^r prarfumpraconfirmarione ex patienria,& fie fuit obreprm Rcgi.dum aflen
fus eft expeditus prifuppofit'a fucceflbris
confirm atione , fine qua non aiTentijtfet , 8c
confequencer deficit aflenfus ex voluntare *
& eft nullus ex obreptione , quia nulla prascedebat vera confirmatio: vnde nimirum ,
quoi ftante nu!li ta te alinations, ac aflen
fus eriam ex defeu voluntatis hartes iam_
Dominus debet confirmare , & cum ex fua_
confirmatione alienatio vires fumat >& ex
ea rrahsferarur dominium dicit aflenfus fuper confirmatione interuenire, cum nullus
alius validus prxcedat , cum quo refponfum
eft obietionibus,& allegatis incontrarium,
pro quo legaiitur Addentes ad Andr. in loco
p: adicto in verb. & peterctur confirmatio ,
qui ponunt intelletum Capyc.& Camer. &
cx vtroque noftraconclu/io redditur indubicata_,.
Et quanquam D. Frece, in d. limit. 10. ad
42 cftitutionm tenuerit ill am habere locum
cam in vndente , quam in confentiente , vc
in eo ficut in vndente requiratur aflenfus r
& panformitcr poflit reucare conenfum_
ante aflenfus impetrarionem , tarnen nil co
rn une habet hic quaft. cum quaflione , do
43 qua traamus; loquitur enim in extranea_
confentiente, qui erat feudi ver Dominus ,
vehus ad feudum diftinum habebat, .
autem in agnato confentiente alienationi
inuefi j'turx, vel gratis faar per Dominum ,
in quo cafu funt iura particularia , & decifiones.vt valeac alienatio, & agnatus, non_.
poflit reuocare,quod non eft in primo cafu ,
dum confenfus importat,idem quod aliena
to rci, vcl iuris feudal is .
Rur fus loquitur D.Frecc. quando in alie*
44natione,cui accedit confenfus non eft interpoitus Re gins aflenfus>& tnn cum alienato fit null.;. fe pari'cr annullabitur confen
fus fuper interpofirus, qui ad hoc allegar
Afflict. in d. cap. (.de alien, feud. pat. lie Ipe45 ificeponentem cafu'm, nee eft iibi contrar'iusjAffli.vc D.Frecc.ponderar cum diis
per eundem Afflift. in d. Jf. hoc quoque de^
luce feud. Siquidem ibi loquitur in inuefticu'r ( per Dominum mix , cui agnatus
cpnfcntijr,& determinar non opus efl'eafs, fu , & fie fi Dominus inueftiuit non eft dubitandumde alfenfu in principali alienatione,
$ confequenter,nec in confenfu agnati , vn
de non eft Afflift.fib contrarius bene ramen
46 non alfencio fundamento illius, vc ide non
deturrcuocatio,nec ind'geat aflenfu, quia_.
cititutio loquitur de alienanre, non autem
dv conienticntc,& aliud cil alienare, (cu

CLVII.

8f9

traliere , & aliud alinant!, feu contrahendi

conientire,&in hoc bene > Frece, confutje
Afflift, fundamenrum , quando ver omno
ius confentiente transferor , cum i 1 le di carur vere alienare , & conftirurio non eft:
impofira verbis , fed fi Dominus ad quem_j
fpeftat aflenrire eft ille.qui fcientcr inueftituram facir concedir>veI aflentit , vt in cafu
Afflift.m ji.hoc quoque inueftiendofiliarru*
de feudo adagnatos fpeftantc , feit enim filiam infucccflibilcm de iure communi feudorum , feit feudum ad agnatos fpedare-, ,
tunc non deficit Domini a(fcnfus,fed deficit
poteftas propter praiudicium agnatorum ,
qui confentiendo remittunt iura ipforum,ac
hoc eft cum aflenfu ex inueftirura Domini
precedence , qui inueftiuit filiam de alieno
feudo, vt fupradeclarauimus, & ponderauimus aliam Afflift, decif.in d. $. pra:terea_. ,
quib.mod.feud. ami tt. dicent is, quod dum.
Dominus conced} agnato remoriori ,cum
conlenfu agnati proximioris ineft confenfu
huius agnati aflenfus Domini, qua: eft deci47 fio ad hoc follemnis, & hanc opinionem tenuit D. Frece fi reftc aduertatur,& fic non_.
folum non aduerfatur noftrat cohelufioni
fed earn feqirur,& firmar in verb. enim, fed
contrarium loquirur in "confenfu Jadhibico
alienationi fafta:abfque aflenfu,& tenet pof
fe reuocare agnat confenfum,& hanc qua: ft io ipfe principaliter ponit , & hanc firmar,
per decif. Affli. ind. cap. 1. dc then. feud,
pat.vtin fin.qua:ft.dum conctudit,& dicit,&
ide tenendum , puto banc fecundum opin.
d. Affli. poftea veto in verf. difficultas eft t
ponit caum in alienatione facta cum aflen
fu, & nihil eilet diftum Rgi de agnati con
fenfu , & cum ignorer Dominus , & aflenfus;
brarftantur , cum clufula quo ad ex pre (]*__.
cantum tunc dicit , quod hic confenfus R
gi non notus, nee expreflus,poteft ab eodera
reuocarr , & ibi in fine loqueos de feudo ex
pao,dicirquodpoceft reuoeari, quia feudi
48 nar. Domino non eft aperta , quod intelligitur aflentijfle fecundum legem feudalem_>.
quo ad fe tantum , & aliems iuribus femper
faluis, ex quibus manifeft apparet ex inten
tion D. Frece, quod quando Rex feiuiflee
onienfum agnati , vel natura m feudi con
trapon obftante aflentijflet, ira quod non.
dubitarecur de Domini volntate, quod can
cum ius fuum conceder voluiflet , tunc folus Domini aflenfus in alicnatiune fuffi'cerct, cum confenfu agnati abfquealio nouo
aflenfu fuper eo, quat funt propria addeclarationem dor.Andr.ind-cap. imperialem,
quando aflenfus expeditur poft morrern-, ,
quia hxi es eft Dominus erTeus ficut ir
feudo

S6o

Ioanis Francici de Ponte

fecundum Bart. Bald. & carteros in 1. obfer

feudo ex pado,agnatus etiam in vita defunuare ft* de offic Proconfulis.cum alijs cumudi ius haber,de cuius prziudicio in veroque
latis per Dec.in d.i. femper non prohibe de
cafu tradatur.
reg.iur.nu'. 1 6. Afflid.lat in cap.imperialem
Et denique in eodloco limitt D. Frece,
24.nor2b.nu. i ?. de prohib. alien, per Feder.
in verb. & (i diceretur in feudo hseredirario,
Vnde fi fundatum eft , ex prxfentatione in vt confenfus fucceflbris patre alienante non
ftrumenti induci ratificationem ex peticio
indigeat ffenu .
ne affenfus.idem & hie afferit Dux (ucceflot
Hxc f rie dida per modum tranfeuntis,&
vinculationem fadam gracias expeditas, 6C
dlcurfus fuper inteliedu dodr. Ifcrn. vt q
ad hoc, v: i I le vim, & vigorem hibent petit
de ea contingat tradari videaturquomodo
exrquutoriari , non obftance lapfu anni,8c
procdt, & in quibusterminis loquitur ,
diciturexprefs.quod feruaca forma vinculed vt dixi ifle pes non eft de ifla gamba_. ,
lationis,& difpofitionis faddebeac Dux il
non enim fumus in terminis,in quibus loqui
ia in ftatu fuo gaudere,iguur de ratification
tur Andr. quia irte maiorarus mediante cne non eft dubicandum .
tradu fuitconftitutus Notario ftipulanto
Inferrur ex prxdidis , quod cum hie trapro fuccefforibus,& affenfus folleroniter fuper eo expeditus viuoconHtuente, & viuis j i detur de contradu initoinrer partes.Si in
ter partem, &r nepotes immediate fuccclofucccfforibus immediatis, vnde non Ir, mus
res,& de affenfu expedito in illorurr. vita._ ,
in cafu expeditions affenfus port mortem_j
& ijdem fucceffores,&contrahentesde quo
nec in cafu contradus,feu alicnationis fad
rum incerefie tradabatur funr,qui fupphcc
in extraen m, fed cum ipfomet fuccefforo
pro confirmatione, & conualidatione, & il
de re tarn profigua,cam vtiliitam magni mo
lam obcinent , fequitur dicendum , quod nil
menti in honorem amplitudinem , & decoin hoc commune habet quft. Andr.de afleo rem fucce(for,& familix.ita quod eft vnius
fu expedito poft mortem.quia hic ante mor
contradus,cum eodem hxrede>& fucceffotem.nil eft tradandm de confenfu hxredis,
re geflo , & quanquam non merit prxfens
quia idem barres, & non extraneuseft confedNotarius ftipulatus eft proeoiamfuntrahens,nil de dominio in hxredem tranfla49dauimus ex ftipulatione Norarij acquiri
to,quia ipfe hires ftipulatus eft vinculatio
adionem, abfque ceflione ctiam ante ratifinem , & eft vnus de contrahentibus, qui & fi
cationem.& demonftratum eft hanc effe vefuccefliffet cum affenfu expiraro per lapfura
ram,& communemopinionem,& fecunduui
cam iudicarum pluries , prxterea tenentes
anni in rcgiflrarione , noluic poffidcre, nifi
contrarium limitant eorum opinionem in-,
cum vinculationc,& ob hocimpecrauicgra
ftipulatione fada pro filijs, vc hiejimieat fe
tiam regiftrationis non ob (Ian te lapfu anni,
& etiam eft adduda fupra particulares deci
cundo ante longinquitate temporis,& c6iundione perfonarum, vt hie limitauerunc . fo Andr.in cap. 1 .an agnatus num 6. veri.Se
tertio in re magni ponderis, & momenti.vc
licecquodex affenfu ftquuto poteftmutarc
lures tibi caufam poffeffionis , & nulla tra
hic,rurfus, & quarto eft ratificarlo fada , &
datur mntacioj auc abdicatio dominij , fed
plufqnam expreffa, liquidem Dux fucceffor,
pro quo botarius ftipulatus cft,recurfum_j
de dominio penes eundem refidence , vincuhabuit ad Imperatorem , qui affenfum pra>
latio,& perpetuatio,eft in fuibeneficiuai_-
lict taxt maioratui,& przfentans ilium ,
ita qud nulla cadit dominij de nouo tranfcum affenfibusexpeditisii aierensillos no
latio eeiam feruara forma terminorum tex.
exequutoriatos In Regno infra annum ferin l.inrerdum ff.de acqu.rer.dom.& in tf.inuata forma Regi Pragmatics petijt difpen
terdum inftit. de rer, diuif. ipfe denique eft
fari,vc exequuroriari poffent , non obftante
hxres , ipfe eft coiurahens,de eius prxiudilapfu annib,para que tengan las graias,y fa
tio rradar.ipfeeft poffeffor,& Dominus.idc
eultades en ellas fu fuerza. y vigor,y las par
fupplicant pro conualidatione affenfus, &
Rex grariam cencedit : igitur adeft Regit
tes que en efte medio tiempo hsnjcontrahido, y ccradaran, hafta que los dichos nuegratia, & affenfus fpecificus in conualidacionc affenfuum concefferunr , & fuper fpecififtros priuilegios fueren exequutoriados no
ca ratihabltione, & cum de poteftate non_
quedan preiudicadas en fus ra iones, quod eft
50 proprium affenfus , & rdrificaionis fadx
eft difputandum, in quo, vt pluries diximus
caufa cognita, vt n retrociahatur in terrij
eft.particularis difpoficio text, in I.adoptio
pixiuditium ex regula text, in d.l.bonorum
non iure fadajcum l.fequ.a. fumus in fcudii
ff.rem rat.hab.cum fuis concord, de quo laacquifitis per eundem inftttntorcni maio<
tius per D.de Franch.decif.j6. & ide fecratus i & cum natura hzredicaria, quo cafu
dum communes tradiciones valet, vc ex nc
cum fit difp oficio fada in vica non opus eft

Confilium
eonfcnfu fuecefloris, & quando lie inter ponit ur non opus habet ffen fu (ecundum D.
Frecc.in d.io.l imit.ad Regni conicuri one ,
& rurfus Dux Dominus bonorum , quicquid
fecir,fuit in vtilitacem fuecefloris honorem,
& perpetuum decorem illius,totiusq; fami.
lix,& data coniunftione perfonarum priu*
' mitur omnia.fuccefforem fciuiffe,& ratuuu
5 habuifle, quae eft regula, quando tacens ha
betur pro cfentiente, de quo lacius per laf.
in I.qtie docis nu.7o.foluc.macr.& limitacur
doctr. A ndr. que loquitur quando negotium
erat in Dominum h* redis , ex quibus omni
bus dicamus.qud fiante validitatc afl'enfu
primo loco concefforum , & demum conualidatorum ad inftantiam fuecefloris qud
nulla poteft probabilis dificultas fieri in-,
maioratu,nec attenco fao prxnarrato ha
bet in prsfenticalu , quid commune quxftio
Andr.in d. cap. imperialem.
Et fie dicimus maioratum fubfiflere,quia
conftitutus,& ereus,cum Regis aflcnfu,repicatur aflenfum non exequutoriatum inRegno infra tempus Pragmtica prarfxfi ,
& ficannullatum,rcfponderur Regem diTp*
fare Pragmatic3r,& lapfui temporis,& vigrre huius difpenfationis affenfus exequuto
riatos.replicatur hoc obti'nuifle harredcOL.*
fuper quo requirebarur aTenfus.Repondetur dupliciter primo harredem efle eundem
contrahentem, quia maioratus, cum eo flipulatus, & fc non traatur de fuccefforo .
Secundo dicitur hoc, qud fupplica tur noib
efle petitionem affenfus, nec cfirmationem
ha; red is, fed efle nouam gratiam , quam hi
res fupplicauic fcilicetfVt aflenfus alis conceffi regiftrentur.non obftante Pragmtica ,
& hanc Rex conceflt.ita qud eft noua gra
cia de noua re ab hzrede petita, & demum_
concefla,& fle afticulus confirmations hi
red is, & de afleofu fuper ea eft pni tus extra
ne us, ergo.
Si de Regis poteftate non dubi ta turno
ut dubitari non poteft: fequitur,qud non_
eft traandum amplius de defeu regiftrationis,fed de affenibus fuper maioratu conceffis,ac fi eilen t regiftratt in t( mpore,& in
vita contrahentium,nam hoc operatur gra
tia difpenfationis obrencae, qui affenfus,cum
fuerint validiifimi,& omni follemnitate val
]ati: (equicur,qud omnia, qua; opponuntur
funt attento fao , in quo vtrfamur ab co|,
fatis aliena , vt fe de validicace maioratus
non fie difpucaadum.

CLVII.

S6t

Pro llluftriflimo Marchione Padul Audoris filio.

s V i V m.
I Demanium Terra petentisfieri de demanio
ad %jgem de/ertur.
Saltern ex confuetudim nu. }.
Licet introttus particularesfin Vniurfitatis, eb* d'ratione nu. a.
Fifcus potesi demanio contradicendo Vni
uerfitatem repeliere.
$ Drahtea dum Terra venduntur , quod Fi'
feus partietpet de pretio vnde prfit nu
me.a,.
6 Venditio reififealis eft nulla in Camera, ,
nifilegitimisfubhaslationihuspracedentibus ac candela accerfa.
Limitatur in venditione eiufdem reifaela^,
Prorege , & ita deflylo> deafum plu*
ries tefatur auior nu 7.
8 Attenditurt quod prinetpaliterfit , non quoi
in confequenttam .
9 Fifcus rem commwiem , cum alio alienar**
poteil, maxime vbifua interefi , vt infeudo, quod vmtiim plurts vendnur. .
10 Venditio rerum V niuerfitatis an requirat
follemnitates fubhafiationis, & candela
cerfa ejl arbttrartum.
I I Vniuer/itas,& minor aquiparantur.
1 2 Minorum bonafine follemnitatibus inalienabilia .
i j Decretum omnimodum in venditione rerum
minoris & Vniuerfitatis necejfxrium .
14 Decretum anfufficiat abfque u itattone au
thor difiingutt.
I j Nemo poteftfacer , quin leges infuo teilamento locum obtineant.
1 6 Vntuerfitatesytb" minores non babet ville
nolle > r per adminiratores regulantur.
17 Fifcus in venditione Vniuerfitatis duplex
habet interejfe.
18 Claufula rebus in eodem at permanentibusfubmtelligttur in dtmanto , & priuilegi/S
1 9 Vajjalli an pojfint dicere volumus v&di perfona grata
Afije!, tbeorica m cap.praterea Iofcundo ae capit. Corrad. vti falfit
reycitur , rejpondendo eius rationibus
me. .
Et prius declaratur nit. .
i Don.inus an vajfallos inuitos vender pojfit
remiiue.
11 Interijfe voluntatis cenfideratur infeudo.
a j Dominus non temtur in feudo vaj/llunu*
fib't fxofum rttiptrt.

IoannisFrancici de Ponte
AR GV'MENTVM.
De demanio Vniueritarum,de poteflate Fifa, & vaiTaiJcrum in codem. De
venditione rerum fifcaLum facienda
per7t-'giam Cameram,vel fuam Excellentiam, &de follemnitatibus iubhaltationum.Sr candela;'accenfae,quando fine
neceflaria?, ne?
CONSILIVM CLVIII.

^^Ria proponuntur difeuticda in przfcnci iudicio .

Primum, an in venditio
ne facienda huius Terre
requiratur fubhaftatio, j>
candela accena illa plus
ofFerenti libere tur; (kj in
dem ex demanio obcenco annis elapfis iuridiioncm ilus acquifiuit Fifcus , & irttroitus Baronales > Terra quae dum ex fuperuenientibus neceflitatibus ftatu mucatovulc
jterum redire in polie Baronis, &. fe vend ,
tractaturde venditione reiffcalis, refpeu
jurifdift. & rei Vniuerfcatis refpcdiu ad
int roi cus.
Secundum,dicit Vniuerfitas.quod fe con uenit cum Przfdente Iulio Minadois, quem
(\ non poteft habere in Dominum, quod non
vult aliter vendi.
Tcrtium,qud dum Dominus vendit poffunt va flalli pretendere przlationem inbeneficium alterius periona? lib; grata*.
Circa primum nulli dubium eft,quod Ter
r*,quiefficiturdedcmanio illarum domi
nium vniuerfale & immediatum Regi acquiritur i cuius eft omnis iuriidictio,& vt
Dominus immdiates , & directus 1 1 1 s re
git, & gubernat mediantibus RegijsOflrjcialibus-feu Gubernatoribus qui annuatim deftinantur , & eliguntur per Dominos Proreges,& ratio eft, quia annuente Fifco prarlationem i I Ii tanquam directo Domino competentem ipfe Vniuerfitates exercent, cum
ver ille nullum habeant , fecundum veros
iuris terminos.hinc fi Fifcus nolit demani,
quia videtur non expedir Vniuerfitates repelluntur , quae late poft Regentan de Cur
tis flint exarata per mein trjd.de poteftate
Proregisin tit.de diucrf.prouif.jf.i. fed fiu
attendamus hoc, fiu aljam opinionem_ ,
quod fie fit de vniucrfali Regni confuetudine, verum femper erit ex demanio acqujri
dominium , ac lurifdidiontm Terra: Regi ,
fed quia ft hoc fumptibus Vniuerfitatis, ob
id introitus particulares Terr* Vniuerfica-

ti acqciruntur, hinc femper fumpra eir poJ ftea practica, quod dum Terra; ir ;rum venduncur, participt fifcus de pretio rations
fui vniueralis dominij,& iurdiionis.nam
fi dicimus , qud Baro , & verus Dominus
Terre dicirur.oui habet ciuilem iuniditionem.quanto rmgis erit Dominus fifcus, qui
habet omnimcdam iurifdiionem ciuilem
& criminalem.
Hoc pro indubitaro prarfuppefito qurro,
6 fi tracbtur de venditione rei fifcalis, per Re
giam Cameram tanquam adminiftratricera
Regij Patrimoni/nonne iuris eft explora ti,
vt non poflit aliter procedi ad vendirionem
nifi legitimis fubhiftationibus prarcedentibus candela accenfa , & fi alias ficret efiec
nulla venditio fecundum trminos text. vb
glof.magiftra,& omnes Door.in 1.1. C.de fid. mit. um. & iur.halt.fifcal. lib. to. & itaed
de (ly'o , etiam Itanribus exprefis ordini
bus Regi Maieftatis, de quo nunquim fuie
dubitatum.fed bene alias hefitarum fuit, qcf
7 quando vendit Prorex cum fpeciali manda
to vti Procurator Regia: M^.iefians , &- achue ficus pra-tendit nullitatem venditioni!
fa darum, quod fuit contra iplurr decifum
quiaficut Rex non fubiacet iflis ioHemnttatibus, ita eodem modo Prorex, <iuni cum
mandato fpeciali contrahit eiLS:peronam
reprefentans,& ita diftingutt,& refertdecifum Confiliarius Minadous parer Prarfiaentis lulij Minadoi in reper. conltir. in ahquibus in 5. notab. qua: omnia funt late dedu
ca, & probata ineadem Regia Camera in_
caufa Franchi Larchanj cor.feruatoris figilli Regia: Cancellariat, dum fifiemm emerat
Prorege contrahente , vti Regis Procuratore,cum fpeciali ilus mandato, & ibi exrminatus eft inter carteros Regentes Reuerterius, qui fuit magnus Locumtenens Regi
Camera:,fuitq-, probatus ftylus prardic"tus,vC
quando Camera vendit, non pofltfine follemnitate fubhaftationis,fecus ver quando
Prorex,& ita fuit\n illa caufa decifum, fijper
qua adfuntduo mea con . 5 3 .& 54.volum.i.
qua: vider po(Tunt,& in his prarcipu attendenda eft confuetudo dixit RtbufEinl.i. .
de vend.reb.ciuit.
Fifcusigicur vendit, & idem fifcus nflat,
quod fiat vendirio candela accenfa , urna-
iuris regulas,& folitum Regia: Camera: ftylum : igitur quomodo admittendaeft fuper
hocdifputatio,& nihil referr, quod Terra_f
habeat fuos introitus , qui cum Terra venduntur,nam principale, quod attciicitur eft
dominium Terra:, & terra ipfa , cum fua iurifdictioncalijsq; iuribus dominica hbus, &
8 quod principaliter fe eft accendeudum, noti

Confilium
quod in confequenriatn ad rext. in I- fi quis,
ncc caufam (f fi cert. pet. & hi mtroicus venduncur in ncceffariam confequt ntiam , tanquam acceiTonj ad Terram , ide debet fequi natoram fui principalis fecundum regu
las vulgares, etiam obconferuationem cor
poris inttgralis feudi ! quod in Regno non,*
p patiturdiuifionem,& intereft Fifci vendi ictim,& vnicim, quia maius reperitur preci
cuius adipfum>pars fpeat, & de iu
re exploratum eft filcum partem habentem
in re poTe vender totum , max'mc quanda
eius intereft, & trait at ur de corpore v ni to,
& integrali ad cext.in I. vnica, & roto titula
Cde vend rer.hfccum priu.comm inl.i.C.
Commun, rer. alien, qua; non funt di'puranda, fquidem adunc ordines Regis Cameras
precifhSc in fpetic cum hac Vniuerfitate, vc
incroitus feudales acquifti mediante demanio vendi debeanc , propter notorium fifci
interefc ex caufa deuolutionis,& fie cuau*
habeamus iuris difpolitionem inftantiarru
Fifci, ordines fus Maieftatis, ac fpetialcnu*
in hac caufa llluliriflimi Proregis,& infuper
fly!um,& folitam confuerudinem Regie Ca
mere , vtiq, vanum eft traare de hoc pri
mo articulo, viera quod quanda craarctur
lo de mera re Vniueriitatis, eft hoc ludia bitrarium, qui ex caufis fibt vifis poteft hoc
decernere dixit Ltic.de Peninl.uC.de vd.
reb.Ciuic.lib.io.& per prius Barr.in 1. fx tm
pora col. t. ver f. nota fecundo Cde fid. inflr.
& iur.hili.fi cal. maxime litimetur fufpicio
fraudis.adquod tft.elega.ns rexr.in l.nn.iru.
d tit.de vend.reb.Ciuit.craatur.n.de vedi*
tione pauperis Vniuerkatis,inqua st pupi Iii vidu, minores, & totmiferabilcs pfon
tdeft ccurfus licirantiu, adfunt oblationes
Otaiores ,* ig'tur quomodoprudens,& iuftus
Iudex, non dtbet pr^fpicere, & prouidero
promaiori vtih ipfus Vniucrlitatis , vefue
vcnditiocandela accenfa 3< plus licitanci
3 1 Terra liberetur, equiparantur enim Terre
minoribus, & codtm iure veuntur dixit tex.
in I.Refpublica Cde iur.repub hb.io.& op.
time ibi Plat.dicens.quod Refpublica fungitur vice minnris puptlli ve! adulti, & idem
in Caftris.S Villis,que reguntur per Adminiftracores poft Andr.de Barul. in d.l.n. de
j vend.reb.Ciuir.vbi Rebuff. & invenditione
rerum minorum, quod requirarur ubhaftatio, & publica licitatio pro maiori eorum_
commodO) & vtilitate dixit Bartol. in t. alio
col.fin.nu.se ft'.dc am.& cib.per text.in l.fi
fine $. i . ff.de minor, ad quem re> t. fe remiit Bald. in d.i. i tmpora nu.i j. Lire Corn,
con!. 29. vol. 4. Afflict. decil. 2 49. vbi Modernt
Addences, que opinioi &. h lit eoucrouer $

CL VIII.

tarnen non habet difficulrarem, quando proceffum eft ad venditK nem, nulla preceden
te infbrmatione de lei va|orr,vr lue, ncc de
vlla alia legitima caufaiperquam puffet iu13 ftificari. fairem decretum inreipuiiendunu*
fuper vendu tone facienda, qui d omni mrL#
eft ncctffarium,ad texr.in l lex.qcz tutores
C.de adminiftr.tut.vbi Scnbent.Lic.de l'en,
in d.i. 1. de fid.inftrum. & Plat in d.i. fin. do
vend.reb. Ciuif nam non conftirode valore
rei vendende non poteft interponi deerrt,
quodeedat in vtilitatem,& tunc decretum
eft pf nitus nullum, ad text, in l.cum hi . fi
pretorff.de tranfa&.in l.magis puto if. (izs
alienumff. dereb. cor. ibi preton non libe
rum arbicrium datum eft diftrahendi res pupi liare8c. & propterea veraopinio,& dt
14 ftinio eft, quod Ii per informationell! prcedentem conftat de caufa, & de iufto valo
re rei vendende,runc quia caufa cognua-.
pretor procedicfutficic decretum tanrum_#
fi vero non conftat , tunc omnir o requirirur
licitatio.de quo per me latius in conf.i.num.
i j 2.& feq. vol. i. & ob id in rebus minorum
aliquando vidimus venditiones cum decre
to tantum, & aliquando vltra decretum.
cum accenfione candele>quod indubitatum
cri t, quando adeft concurlus licitantiurn_
que fine ex abundanti dia fi traamus de
venditione ret fifcalis , Fifco inflante pro li
citar ionc.
Qoo ad fecundum nouiflma eft preten
tion t dicat Vniuerftas nolle fe vendert.nif
Prcfidenti de Minadoisinam hoc modo vule
excludere licitationem iure requifitam_,.
i; & nemo poteft facer quod leges non habcane locum in fuis contractions, ad texr.irt
161. nemo de legar. 1. Vniuerfitatesenim ficue
minores non habenr,nec velle, nec nolle, Sc
regulantur per Adminiftratores , Acut mi
nores per eorum r uteres, feu cura tores, qui
dum pupillis expdie tenentur vdere, alias
tenentur ad damna, & inrerefle, ficur con
tra minime facer hoc poflunr,quando noru
expedir roto titulo fF.& . de adminiftr.tur.
fi enim Vniucrfitas pluriesconcluft proce
der deber ad venditionem ex caufis vrgen
tiffimis creditorum onerum , & aliarum calamitatum,& nunc quando dicit nolle alteri vendi , nili przdio Prefdenti pariter re
petit ruinam irreparablem, qua; ei irrrmineC
fi vendi tin non fequatur , & in fpetie dicit
quod in totum Terra inhabitabit,igirur vc1 7 lit nolit cft vendenda , & Fifcus duplex ha
bet intcrefle.vnumquod eft propiium, quia
ex ruina , & inhabiltate perderte, funm do
minium, iunfdictiontm , & alterum pro
pter debita tributa in qmbus Vniutriitas

Ioannis Francici de Ponte

I 8 til taxata,& liet in ' demanij fuit
promiflum illam fub eo eTe manutenendam
intelligitur rebus in eodem ftaru permanentibus, ad text, in 1. cum quis ff.de folut. Iaf.
tradidit per illum texc. proceder har.c regulam in priuilegijs in l.quod feruius ff. de*
condic.caufdat.cum ilia varientur ex temporeiglof.in cap.fuggeftum in verb, priuilegia de decim.vnde caufa exiftente vrgenti ,
& necefiaria , quae ab eadem Vniuerficate-
pluries affirmarur.quar. caufa eft,quar ateenditur , Se dum ex particulari affeione, poftea vulc Vniuerficas egere , quod fibi no
cet adalreriuscomplacenriam , Regia Ca
mera hoc attendere non debet , canquam_
vera cutatrix , & legitima adminiftratrix
omnium populorum Regni.
Quo ad tertium fundarurin theorica Afflit, qui obiter per verbum videtur dixit in
. cap. pnecerea lo iecondo decapir. Corrad.
vt vndente Domino feudum vaflalli poffint
diccrcquod pro equali precio voluncvc v*
. dat perfona: illis gratar.decifio enim hare pri
mo eft contra iuris regulas , cum emere , &
yendere fit in libera poteftatc ex regu. text,
in l.dudum C.de contrallen. empc. nec iure_
cautum reperitur, quod tale priuilegiunv
vcl talem habeant Vniucrfitates prilatiorem quam fi fundatum eft illas non habere
pro fe ipfis.quant minus non habebunt in
beneficium aliorum.namautFifcus eft, qui
,qui
pra-fertur, dum illaddemanium afpirant
lllisq; nulla competit prxlatio , & prardita
0 funt indubitata, autdicimusex confuetudine praclationem Vniuerfitatibus.dari in.,
cafum dcmanij>& cum hie fit alius cafas Ion
gcdiuerfus, confuetudo ilia non extenditur
ad cafum diuer fum,& diuerfam Inibcntem_
rationem,& fi exeonfuetudine immemoraI bili fopita eft ilia quzfiio,an Dominus poffit fuos vafallosinuitos vender, de quo per
Camer. in cap,imperialemcar. 71. Lcffred.
in codem cap.in jf.nec Dominus lac difputantarticulumctiam fepofita confuetudie, quarquando adeft articuluseft indifpucabilisfecundum Abb. in cap.auditis deprcripr.Capyc.infua inueftit.in verb.feudum
danc verf. quarto declaracio ibi limicaca fecundo.idem per prius Afflit. in $. pratterea
ducarus 3.notab.nu.9. de prohib.feud. alien,
per Feder.& in eodem $. prauerca de capit.
Corrad. igitur fi non poteft prohibere venditionem; fequitur.quod nec illius effeuationem inperfonam Domino melius vifam.
Nec rationes A ffli.func ad propofitum ,
33 videlict,quod tibi nonnocet,& alteriprodeft,vt ex hoc vaflalli habeant prarlationem,
nam fi in feudis confideracur mtereflc voi-

catis.fi placet,vel difplicet Domino, ex reg*,

text.in I. fin.ff.de v(u,& habit.iecundum \ndr in cap. imperialem in princ.ee i am quod
in melius, & vtilius fecundumeandem An-,
dr. in cjp. priterea il prfmo de capit. Cor
rad. ergo fatis nocet >'& fatis habec Domi
nus intereffe.
:
Rurfus in feudis non tenetur Dominus *
*3 ciperein vaflallum, quern non vult ex regu
la text.in cap. i. de fratr.de nou.benef.inueftit.igitur non procedit decif Afflit. praeterea maximum habet iptereTcFifcus, quia.
non reperiret iuftum emptorem nam dutru*
cirenc Vniuerfitates effe pi arferendas in_.
aliorum beneficium mulet fraudes poffene
interuenire, & difficiltterquisademendura
accederer, & tandem nullo modo hoc habei'
re poteft locum,quando non vendit Rex, foi
Regia Camera mediante fubhaftacione.qu*
cafu ex iuris regula res liberatur plus offerenthin quo nihil poteft Rex , nec in eo fc^
iotromittie , caufa hare fuit relaca in Colla
teral!' Confilio , & decfum venditionem fa
cienda m effe candela accenfa legitim is fub>haftacionibus prcedentibus.conftico tarnen
prius de caufa necefiaria venditionis,quac ta
men per Regiam Cameram , & non per ILL
Proregem facienda fir.
DpA^pm THnflriA *
eOCLem IIIUIUIIS. Mai>
chione Padul Autoris filio.
S V M M A R i V M.
I Theatinorum Religio ax til bonorum im
communi.
1 IngreJJo Monaleriumfucccditfilius.
i Ingrediens Monaeriumpoteft dtjioncrt^m
ante ingrejjiim.
4 Monachus habetur pro mortuo , & quomod
intelligatur.
5 Vfusfruus non ptrditur per Monafler
ingrejfum,fid durante - ita Monaci tran
fit in Monaerium.
Et declaratur in vfufruilu tarn legali nu. 6*
Quam conuentionali ex communi nu. 7.
Et de ratione num.8.
Item in empbyteufi .feudo ?'. vita,
r militia . 1 8. )" demum in re concef
Ja cum patio de reddendo poft mortem^
num. 1 9.
9 Mors ciuilis comparatur rr.orti neAurali /**
cafibus iure exprejps tantum .
Et vbi operat eundem effeSlum quem natu
ralis .
ta Mon

Confilium

CLIX:

8
ors ciuilis pcenalis permit vfumfruSlum
Ex aduerfo profeflus habetur pro mornon meritoria.
fuo, videtur gratia extina, quo ad medieJ i Vfusfruius ceo voluntaria non admittitatem falarij prasdii, fiquidem alia medie
tur,fed bene necejfaria,
tas conceffa eft poil obitum dii Regentis
la Vfusfruclus commoditas e cebilis.
eidem Marcjiioni Horatio in titulum penuod ampfiatur dupiiter ex receptiorifenfionis fua vita durante, ita qud dubitatro
tentia .& 4.
remanec refpe&u'medietatis falarij prxdi15 Salary commoditasfacil'ms tranfit , quanta
i annuorum ducatorum fexcentum .
vfmfruSlus.
Non dubitatur Religionem hanc Theati31 Mortis appellatione in dijpqttonibus venit 1 norum efl capacem in communi,fecundum
tan tum naturalis.
ipfius Conftitutionis , & pluries deeifaper
iiConfueiudoNeapolitana deferens bona ad
Sacrum Confilium, & vltimo loco referen
agnatos per mortem patris in morte natute Confiliario Morra in caufa inter Monarali dumtaxat locum habet .
erium Sanft* Hirenex in JCiukate Lcij
erbum vixerit quomodo intelligatur.
Congregations Theatinorum, cum quibuf4 Mortis ciuilis nomen magirale eil
dam particularibuseiufdem Ciuitatis>& tetextuale.
ftatur hoc Dominus de Frchis in fua decif.
ifQbitus ad naturalem tantum mortem refer14. de quo etiam eft trac?andum,fi prtur,f nu.i6i
2 dius Regens iam habet prxdium Mar97 %Jgl<* Cancellaria Apoolic* loqutns dt
chionem filium.legitimum, & capacem fuc obitu declaratur.
cefforem,fecundum tradita in authen. fi qua
mulier . de facrofanft. ecclef. vbi Scribentes,& in Canon.fi qua mulier ip.quxft.j. Sc.
ARGVMENTVM.
I poteft ingredienSfVt eft iuris notorij,& confuetudinisdifponereante ingreflumde fuis
Agitur de morte naturali , & ciuilt ,
bonis, ita qud omnis controuerfia redder
praefertim an difpofitio fafta poftobi4 fi per profeifionem in Religione faciendam
tum alicuius locum habeac illo Monahabeatur pro mortuo , vel expeetur mors
erium capax ingreffo.
\
naturalis , & id quod dicitur , quod profef
fus habeatur pro mortuo , de quo late per
Scribentes in cap.in prxfentia de probatio.
CONSILIVM CLIX.
intelligatur refpeu rerum fxcularium incompacibilium cum Religione,& vita fpiriEgia Catholica Maieftas ,
cuali .
dum admifit fupplicatioEt non vagando in argumentis , cafus vi
nem Regentis de Ponte*
detur decifus communiter in fortioribus
renuntiandi officium, gra
ciam ei fecic falarij eiuf- 5 terminis, videlicet, in vfufruuario , vc (i
Religionem ingrediatur, & ibi profiteacur,
dem officii, qud erat anMonafteriumfuccedatin vfufruu vita innuorum ducacorum mil
greffi naturali durante, licet vfusfrudus
le, & ducentum per infraferipta verba , vimorte vfufruuarij extinguatur , & in vfudelict .
fruu conftituto hominis fao,tm inter
Eidem diam licentiam conceffimus re
viuos,qum in vltima volntate, nulla-*
manente ei nihilominus iplius muneris falario, vt eo fruacur, quo ad vixerir, & ad ma- 6 adeft Door.controuerfia : in vfufruu ve
ro legali,vt eft ille, quem habet pater in bo
ioris gratis cumulum poft ipfius obitum dinis adueutitijs fill j , adeft controuerfia , fed
(ti falarij dimidium,hoc eft excencos ducapariter communis eft , vt Monafterium fuccos annuos Illuftriflimo fideli nobis dilefto
Horatio de Ponte Marchioni Padulx eius'ficedar, & non extinguatur* nifi morcc natu
lio penfionis nomine erogandos conceder
rali ingredientis.
In vfufruu igitur conuentionali Author
decreuimus. Tenore igitur praefentium, &c.
die obitus didi Regentis patrisfui damus 7 opinionis fuit Glof.in d. capit. fi qua mulier
in verb, extantibus verfic. fed quid fi ingredonamuSf&c.
diens ip.quxir.i. Accurf.in authent. ingrefRegens prxditus fe cleticauir,& tandem
fi, in verb.ingrefii, verfic.an duret, C.de faingreffas eft Religionem Theatinorum, in-.
crofan.ecclef. Cyn.ibidemnum.f?. Odofqua intendit profited , fuosq; dies ciaudere
fred.num. 16. Ban0l.num.4T. Bald. num. jr.
extreirc$,petijt,vteius vita naturali duraAlberic. num. . qui allega; Djn. Oldrad.
te.falaric przdio gaudere poffit prxdi&us
,
& Azon. Caftrenf. num. 6vAnton. Roifell.
Marchio Hr it. us dus filius.
Dddi
nu;
lo

Io.Francifci de Ponte
tum,refert Guido Papa in decif.f9j. & in-
num, 18. Iaf. num. 48. Dec.num.x7. Archi
I
J
vfufrudu legali,qualis non eft cafus.de quo
diacon.& Bellamer. in d. cap.fi qua mulier
cradamus
, idem voluerunc Dodor. qui di
Innocent. Hoftienf. loan, Andr. Butric. Paxerunt banc efle opinionem magis reccnormican. Deci. Berou. & alij innumeri in_.
ptam, & veriorem Pinell.in Ki.de bon.mad.capic.in przfentia, Couarruu.cap.i. num,
tern. num. 49. jo. & ft. Anton. Gomes in-
8. de teftament. Anton. Gomes in 1.78.taur.
d.i. 48. taur. num.8, verf. fed his non obftannum,8. Caldas Pereid.in I. fieuratorem in-.
tibtis, Guid.Pap. ind.decif.59j. Ignat.SatC
verb.Izfis num. 14. . de integr. redit, mi
in additione ad Bernardum Diaz regul.394*
nor, idem in trad, de nominatione emphyqui veriorem , atque communem affirmt *
teuf,quzft.6. num.14. Ioan.Guttier.lib.2.caidem
Matthienf.lib.i. nouz recompilat.tic.
noniear.quzftion.cap. 1. num. 98- qui profi1.
1.9.
glof.7. num.2. Didac.Perez lib.5. ortetur neminem quem fciat ab hac opiniodinam.tit.2.1.i.
pag.ioj. Ioan.Guttier. Cane difcedere.Hieronym.Czuall.communem
14
non.
quzion.cap.1.
num. too. quidicitefcontra communem quzftione 64. qui alios
ie
receptiorem
fententiam,&
in tudicando
commmort , & nouiffim poft eos Ioann.
&
in
confulendo
tenendam,fed
vt niximus
Caftill. de vfufrud. lib. 1. capir.64. num. 2.
non
egemus
hac
difputatione,
cum
limus in
f verfic.inde eft, & omnium ea ratio eft, quod
vfufrudu
conuentionali
,
in
quo
non
adeft
vfufrudus certis definicis modis ammittidifceptatio.
tur , inter quos connumeratur maxima , &
Dixi , quod hzc , qua; dicuntur in vfufrumedia capitis diminutio , ob quam , aut li
duario
eft cafus fortior, cum fit ius perfonae
bertas > auc Ciuitas ammittitur , qua!em_>
cohzrens , & fi tranfit in Monafterium , falnullo iure conftat efle ingreffum Religionis
cim quo ad commoditatem viuente Mona
9 capacis in communi > cumq; mors ciuilis
co, multo magis , multoq, facilius tranfibie
vel fida, quam inducit profeffio , non repej-iatur in re przfenti expreffim zquiperata_ 15 ius , feu commoditas falarij , quz non ka_#
cohzret perfonz , fed iure poteft czdi ab
morri naturali non eft admittenda zquipeeo, cut" debetur ; im per mortem non ftaracio, quz locum obtinet in cafibus iure extim extinguitur falarium debicum , Gcu'ti
preffis, GloiT.ordinaria in capit. placuitiru.
vfusfrudus,iuxta tradira i n'l d 1 em fundo if.
verb.mortuus li.quzft. 1. in cap.fufceptum
deoffic. afleiT. & in 1. $. DiuusfF.de var.Sc
in verb. non morte de rcfript.in fexto.Mors
extraord.cogn. fuirfy hzc obfrruatio Caftr.
joenim ciuilis perim't vfumfrudum, quoties
in d.auth. ingreffi nu.ij, in final, verb. & nu.
eft pnalis.non mors meritoria Monaci, ve
nott Odoffred.in anthent. ingreffi num. 10.
fequ.
In emphyreufi communiter Dodbr.d/xe enim ingreffi incapacitas retinendi pro
16
runt
tranfire in Monafterium capax bono
prium talein erR ctum operabitur , cum vtirum in communi , durante vita naturali in
Jicas , & proprietas commodi, non acquira
greffi, Bald. in d.authen ingreffi num.2 j.vbi
tur Monaco fed Monafterio capaci in comCaftrenf.num.ij.Deci.ncap.inprzfentia_
muni, quod rradunt, BartoI.Butr.&alij num.294. Felyn. num.49 verfic. im eft ve
praadnotati , acquiritur enim Monafterio
rum, Burfat.confil.60. num j+ in fine, & fe
in . iTariam cpnfequentiam perfonz inqu. volum. I. Pereid.de nominatione emphygredientis, quz per ingreffum fe, ftiaq; Mo
nafterio dedicar , quindo aliam non feceric
teuf. quzft. num. 2. & 1 3. qui plures alios
jl difpofitionem,ideoq; licet per eum induce
allegar.
retur ceffio vfusfrudus,ea tarnen non eft vo
Et in feudo concefo pro annua prxftaluntaria fed neceflaria , & confequutiua_ 17 tione, voluerunc Scribentes communiter il perfonae ingredientis quz non includitur,
lud tranfire in Monafterium capax in com
ub regula prohibente vfufrudum alteri cemuni , quo ad commoditatem viuente Mo
di, vt refoluit Odotfred.vbi fupra, Parr, in-,
naco, de quo per Innocent.& Scribenr.comprima ledura, Caftrenf. num. 26. czteriqu
muniter in d. capir. in przfentia , OdofFred.
alij communiter, vltraquod regula obtinec
Cyn.Bartol.& czteros in d.authent. ingref
Is quoadius , non quo ad commoditatem_> ,
fi, Pereid. in loco allegato, affirmt Capyc.
& percepcionem vfusfrudus , qua; eft ceffiin decif.io.& i 7.& in decif.ji.Petr.de Greg,
bihs, Hoitien. in capit. Raynutiusnum.47,
de conceffione feudi par. 4. quzft.7. ..
de teftament. Bartol. in l.fiis qui Jf.an vfufnifi tenor inui-ftiturz repugnaret, copios
frudus , ff. de pignor. czteriq; paffim apud
Regens de Tappia in repetitione eiufdem_
Tiraquell. de retrad. lignag. gloT. I. tf. 26.
authent.
num. 4 j. Caualcan. de vufrud. mulier. reAfflid.idem tradidic in vita militia deblid, num. 171. pro qua fententia fic iudica- 18 ta primognito racione feudi fecundoge.
: meo

Confilium

CL IX.

S67

cltate , vt ex Ambrofio refert Alberic iru

nito vita illius durante , vc Monafterio caDiccionario in verb. vita,acque vulgo Relipaci acquiratur durante vita fecundogenigiofos profertos i viuere dicimus , nee repi
ti ingrefli, ita Affliel.inconftitutione Comino duplicem vitz appellationcm, quemadtibus num. 6. qui refert ita fui fe iudicatum
modum mortis naturalis, fcilicet & ciuilis ,
& fequitur Regens de Tappiain verb. ua_^
4 cumq; mortis ciuilis appellatio non (it nocap. 1 5. nu. 46. & 47.
men iure ciuili introdutum , fed magi flra le
art ponic propriam quzflionem ind.auDoctor, vt nott Fortun. Garz, in . 8c
19 then, ingrefli nu. 3 S. vt fi fuerit res concerta
quid tantum nu. 6 j. & 64. Emanuel Coll.
Titio pao adie&o , vt ad concedentem_. ,
num.5. & fequ. Surd. con!. 90. nu.iT.volum.
redeat Titiomortuo, &. concludit, vt Titio
in g re ifo Monaik i ium capax in communi il propterea cum omni iure dicamus Religiofum, quanquam profeflum in Religione vi
ludinquam rctincbit durante vita naturali
uere: fequitur, qud cum concedi fir, quo
ingteffi.vbi num.40, dicit, quia ingreus eft
ad vixerit, debet profeflus gaudere in benemortuus, quantum ad vitam fzcularem , &
ficium Monafterij, feu tucccifons, duranto
so mors ciuilis, ita demum zquiparatur natu*
rali,quando per earn eofdem operatur effeeius vita naturali.
Fortificatur motiuum,& declara tur us , iuxta Dyn. traditioncn , qud non eil
ceflio ex verbis (ubequrmibus, dum dicit*
in Religiofo naturaliter viuente , qui pro
qud poil obitum Regentis, rilius gaudeac
alimcntis fuis , S Monafterij non cenfetur
dimidia parte falarij , & fe non dicit poft
mortuus, ncc reperitur hoc in cafu quiperata mors ciuilis naturali. cui in calibus tan a J mortem, fed poil obitum, quod verbum na
turalem mortem fgnificae fecundum Amturn expreffis zquipcranda eft , iuxta fupra
brofum Calepinum in verb. obirus, ira qud
a I tradita, & ideo dilpofitio concepta in ca
voluit Rex , qud dum in humants Regens
fu m mortis proccdit tantum in morte na
turali, iuxta rece pram dorinam Bar toi. in
exiilerer,& diem fuum obierit, falario gau
deat quod mortem naturalem exprimir l.fi
LGallus jJ. & quid f tantum de liber.& poilfilia nupta ff. famil. ercifc. Rebuff, in I.*. $.
bum. in I. ex ea parte . Infulam de verbor.
cuiusq; diei pag. j.in tin. de verbor. fignifc.
obligat, copise per Caftill. lib. 1. de vfufruct. cap. 67.1mm. 18. lat per L>.Przfid.do arque cum fit mencio de obitu alterius , vc
intelligcndum fit de natural!, & non ciuili
Franch.in decif.5e2.par. t.vt bena quzcunconfit ex cap.fuiceprum $. 1. de refcript.in
que rcflitutioni lubica poil mortem inrelfexto, & ex eonominatim tradidit Barbar.
ligancur de morte naturali, & non ciuili, &
conf.8x.volum.4.num.<5. qui agit de priutlepropectea Religio capax, vel hzredes ab ingio loquente de obitu', ac refpondec intelli
teftaco, feu ex teilamento durante vita na
turali grauati poflidebunt , & laciim in-.
gcndum eile de naturali, & non ciuili t ideo
Regula Cancellariz , quzde impetra ntibus
n materia confuetudinis Neapolitans defe
beneficia per. obitum familiarium Cardina*
rent 5 bona ad agnatos per mot tern pofleflium, loquitur non procedit in beneficio va
foris , communiter tradiderunt intelligi de
cante per mortem fiam veluti refignatiober de morte naturali , ita quod durante-
vita ingrefli , illi aliter non iuecedant , fed
nem,Gomef. in eadem Regula quzftiono
Monafterium capax , de quo late per Reuequint a_. .
Pondero infuper/quod dum eil faa con
rendum Andr. Molfef. fuper przdiis concedi Regenti,. loquitur modo, quo fupra_, ,
fuctudinibus par.6. quz(l.8. nu.29. & par. 4.
q.6?.nu.iS.& 10.
quo ad vixerit,& poft obitum,dum poftesL
Cafus , de quo tratamus , ex verbis confit Horatio filio dicit vita ipfus duranto ,
ceffionis in principio ponderatis , videtur
vnde videtur fecundum communiter tradi
extra omnem dubitationem , nam non dicit
ta per Scribentes, qud cafus iftefic extra_
Rex , qud falario gaudeat Regens durante
omnem difputationem,vt mrito, quod fupvita, led quoad vixerit, neque dicit, vt poil
plicatum eft llluftrifimo Proregi,vt correfeius mortem gaudcac eius dimidia Horapondearur de integro falario przdio Martius eius filius , fed dicit , vt poil eius obichioni filio, fit petitio iuri conformis , quz?
z 3 tum; verbum enim vixerit tm ex proprio,
vtdixi importt tantum dimidium falarij,
quam communi , vulgata loquendi (igniqud fecundum naturalem curfumbreui tficatione verificatur in eo, qui Rehgionem
poris termino erit duraturum, fiante ingrauefeente ztate przdicti Regentis annorum
eft pro fe flus , nam hune viuere conlat ; eft
enim vita rei viuentis iubftantia,vt ex Phyfeptuaginta crium , cuius exa&a vita feruilolopho tradidit Alexand.Raudenf. dc Ana* tia,& racrita digna funt recognirione.
log.in Indice verb.vita, velfrui fpirandi fa
Pro
Dd d d 2

88

Ioannis Francifc de Ponte

Pro Hieronymo de Tranfo

aduerfus Venerabil. Ecdefiam D, Marine An*
nunciationis CiuitatisSueife.

argvmentvm.
Tcftament filijfamilias ad pias cau*
fas de peculio aduentitio patre pratfente,verum non exprefim confentiente fa
ctum num vaieat?

.
CONSILIVM CLX.

s V m I V .
I Filiusfamilias probibetur teiari de bonis
aduentitys , feus vero de Carenfibus ,
vel quafi ,
primum ampliatur dupliciter .
Tefiamenti falli iuris pub/ici eil , ab
alieno arbitrio pender pQtefi.
Filiusfamihas an ad piam aufam patrie
permitiente teiari pofft > quatuor recenfentur in boc opiniones ,fed tertia , &
magis communis efi in partem affirmati'. ftam , licet negatiua t verier , maximb
extra jorum Ecclefiafiicum , & nume. 4.
5 Notarius nonfacitfidem> nifi in bis, in quibus fait partibus rogatus ,
repefiurogantis .
6 "Rogare debent omnespartcs>vbi actus plu
riunz confenfu pendet .
7 Notario tefianti teamentum fuiffe in patrit
prafentia confeclum creditur .
8 4P atris confenfus in teflamento filif ad pias
caufas necejfarius , etiam fi non babeat
vfumfruBum.
9 Prafins, & tacens non femperfatetur.
%0 Confenfus vbi requiritur ad follemnitatem
alius nonfuffiattcitus in du cls ex prafentia,& patientia,fed requiritur expreffus.
Et bi confenfus vocatur autboritatiuus nume.i).
. .
fi Confenfus vbi requiritur non ratione praiudicy ,fed ratione follemnitatis exigitur
exprcus.
I Patris confenfus exprejfus necejfarius in do
natione aufa mortis facienda periiumfamthas ex communtopinione
jj Statute dtjponentemulierem non poje contraberefine confenfu duorum confangui
neorum, nonfufjicitillostjfe prafentes, &
non contradicentes .
14 Taciturnitas nullum confinfum indueit ,
vbi ob timorem non contradicitur , vel ex
nimia reuerentia^j .
el timetur damnum nu.i,

Cipio de Tranfo fius vni*

cus Hicronymi de Tranfo ,
dum fuiflec crudeliter vulneratusi& prop mortem-*
condidic teflamenrum i tu
prxfencia Hicronymi eius
patris, vt NotariusaiTerit,& fuum hereden
inlituit pofthumum nafciturum , eidemq;
fubflituit Diua: Mari* de Carmelo Ciuitatis Sue(Ta>,quandocunque ille (ine filijs decederec,prouc iam nacus fuir, & infra meneni
decefit .
Dubitatur an valueric teftamentum exi
lente Scipione riliofamilias,& in patris poteftatc ?
Regula iuris notoria eft filifamtlias pro
hibitum teJtari in his, in quibus pater habet
vfumfruum,ad text. in l.fin. jf. filijs autem
C.de bon. quae liber.vt funt bona materna.-,
de quibus m 1. 1. C.de bon. mater, carteraq;
adnentitia : fecus ver in Caftrenfibus , vel
quafi, de quibus non cratamus, vt declarac
glof. ineodem $. rilijs in verb, dumtaxat -,
imoexcepcisCaftrentibus, nee in bonis aduentieijs , in omnibus alijs , etiam quoi
pater non habeat vfufruftum filiusfamilias
eft reftabilis, voluntas patris ad hoc
aliquo deferuit text.eft in l.qui in poteftate
ff. de teftam. in 1. penult. . qui telam fac.
pofl", & communis,& vera ratio eft, quia faio teftamenti eftde iure pubico.in quo nil
pote.'l facer pater , cuius arbitrio tefla
menti factio pender non debet, de quo late
per Thefaur. omnes cumulantem in decif.
j 50. polt Ciar, in fuo opere in $. teftamen
tum q. 18.
Dubitatio fuit inter Doftor. quid dicen} dum rauore pia:cauar,& in hoc quatuor fue
runt opiniones.
Frima, Bart. in d.i. qui in poteftate tenuic
fauore piae caufa: poife filiumfamilias tela
ri de illis adtientirij , cum patris tarnen.
confenfu,in quibus patri non quarritur vfuffrufts , quem fequutus fuit Paul, de Callr.
cum alijs.
Secunda opinio fuit eiufdem art.in I. .
. de facrofan. ecclef. qud filiusfamilias
poilu telari fauore pis caufar, non iolum^
de

' Confilium

CLX.

8s9

de bonis aduenticijSiCam confenfu pacris in

fray, fundata in diTpofittone iuris canonici
htSjin quibus patri quritur vfusfrtus.fed
qux extra forum canonicum non elt admicetiam de omnibus adueneieijs,in quibus renda,dum ius ciuile contrariatur , propre fri non quxricur vusfrutus abque alio pa rea fecundum opinionem Bald, non elt ha
tris confenfu.
opinio fequenda extra forum canonicum^ ,
Tercia, fuie opinio Bald.& aliorum poffo
& pariter confequimur internum, vt de prfiliumfimilias de aduencieijs difponere- ,
tenfo teftamento nulla fit habenda ratio ,
cum patris camen confcnlu in fauorcm pis
prxfuppofito adeffe confenfum patris,etiam
eau .
iure cannico requifitum in teftamento fi Quarta, & vlrirna fuit opinio nullo modo
lijfamilias ad piascaufas.
filiumf a m 1 1 i a s polie di ("poner , cum_,
Sedquando de prxdiis dubitaretur di
patris confenfu, & ftandumefle regular.
eimus deficere patris confenfum, fecundum
Primr dux opiniones Bartol. non fue feomnium opinionem requifitum in teftamen
quuex , & rertia , quod fauore piar caufx fito filijfamilias fao ad pias caufas , & fucliusfamilias pofit ceftari , cum patris con
ceiTiu dicendumeft teftamentum nullum ,
fenfu, cft migis cmuniter recepta, & quar& dum ex aduerfo replica cur affrere N0ta opinio, quod fit ftandum Regule, & limitarium illud fatum coram parre dieimus.
tatio pix caufr non procedat , quia iure-
Prim.quod ei non creditur cum de hoc non
noncoguiea eenuerune otor. antiqui , 8c ^ 5 fit rogatus,& Notarius non facit fidem, nifi
maxim au:horieaeis,vc fuerunt Archidiac.
deeo, de quo eft partibus rogacus Barco!.
Ioan.Andr. Anchar. Aret. Imol. Fulgof.FeBald.& communiter Scribentes m authen.fi
der.de Sen.& alij relati per AIexan.& Imol.
quis in aliquo documento nu.8.C.deedend.
in 1. fenium C. qui teftam. fac. poff. quam_j
ifte Notarius afferit fuilfe rogatum filio,
opin. in puncto iuris dixit veriorem Iaf. fed
pro confeccione teftamenci , non aucem a_
alteram magis communem, fed Thefaur. in
pacre, & propterca dicic Bald. in rubr. C.de
decif. i fo.num. 1 j. hanc fequutus eft opin.&
fide inftrumenc.num. 1 . quod cum Tabellio
refere Dotor. qui dixerunr hanc eiTe com
dicic eile rogacus , quo ad non rogantes inmunem , qua: laciuscumulauit, & diftinxic ,
rumen cum, non eil inftrumeneum, nam fe
Tiraqu.in tra. de pia caufa priuil. 78. Co- 6 cundum eundem Bald, quando actus depen
uar.in rubr.de rcltam par. j.nu.18. Ciar. inder confenfu plurium omnes debenc roga
Terb. teftam. q..lib.j.
re ; fi enim filiusfamilias abfque pacris con
Et quia communis opinio fundatur in_*
fenfu, non poceft teftari in caufam piam_i,
text. in cap.licetdefepult.in fexto, propceergofubftantia aus dependet confenfu
rea adeft quinta opinio Bald. qud hzc opi
pacris,& lucceffui Notarius ab eo,etiam_
nio magis communis non procedat de iure
rogatus effe debebat fecundum Butr.Abb.&
ciuili, fed de iure cannico, cum omnes iu
communiter Scribentes in cap. 1. de fide in
ris ciuilia regulx aduerfentur , ita Bald, in-,
finiment. quos ibi congerie Felyn. num. zi.
l.htreditas in fecunda letura ff.de petit. hxalisnullam facit inftrumentum probatioredit. qux opinio fundatur ex communiter
nem : hic enim afferit Notarius fuiffe roga
traditis per Abb. Ancharan. & exteros Scritum filio cant um , ad confeionem ce (ta
/ bentes in cap. 1 .de oper.nou.nunciat. vt in_.
rn n , canquam ad atum dependencem a_.
foro ciuili attendantur leges ciuiles , cao
voluncare vnius,&fic nullo modo pocuic
nes vero in Eccleiaftico foro , quare cum_
comprehenderc alium , & fucceffiu dum_*
hic punus fir determinatus per ius ciuile ,
vulc ex confenfu pacris obligari pfum ad
difpofica per filium in eius pra-iudirium, qui
& contrarium praTupponirur de iure can
nico , & hoc etiam admodum dubium , cum
pacer non rogauic , nullo modo poceft oriri
varij dentur inrclleftus ad dium textum_j
obligatio, illi prxiudicium inferri, nam
auc ceftamencum capic vires teftante , &
in cap. licet, propterea limitatio Bald, eft
prxfencia pacris nondeferuit, aut capit vi
omnino fequenda, qux non habet concradiorem_j .
res ex patris prxfentia, & confenfu , &tunc
Ex quibus primo loco dieimus , quod auc
hoc non eft teftamentum , de quo Notarius
4 verior elt opinio Archidiacon. loan. Andr.
eft rogatus , fed eft quafi contractus inter
& fequacium , vt etiam in caufam piam
patrem>& filium oriens patris volntate ,
filiusfamilias poffic tellari, etiam de confen
ergo vt prxiudicet oporteret, vt pater concrahens rogaffec , quod cum minime factum
fu patris, & rellamentum hoc iudicanJurh_j
eft nullum , auc vero volumus tenere confucric, fed cancum filius rogauic exprefs ad
crariam ppinionem , canquam magis com
teftamentum conficiendum, fequitur omni,
no dicendum, ex hac affercione No ta r 1 j nul
mune m i & cum ea aduerfetur iuri ciuili >
lum

870

loannis Franc iici de Ponte

enfus, vr per eundem Abb. vbi iapra.anchc*

lum pi tri prxiuditium lat,millamq; oriri
Barcol.d. I.qux dotis in fine fur diftinetionia
prejudicial is confenfus prubacioncm .
glo.follemnis , & communiter fequuta in_
Sed vlcerius,& fortius dato, quod rede
l.j. ff.de auth. tutor, quae latius exornat Iaf.
y retur aifertioni Norarij.quod teftamentum
in eadem leg. qua dotis num. IOf. quia fem
fueric in pacris pra?fentia confcum,videamus filprxfentia tantum importe confer
per dicieur confenfus requifitus ad <ollemnitacem actus,quare non fufficit tacitus,ideni
ium lege requifitum in difpofitione facida fitiofamilias in piam caufam , qui cor.
Iaf.ibi num.19 j. poft Aret.in l.penulr.tf de_>
f fenfus fecundum eommuniter tradira per 12 tetamcnr.cundo notabili ; hinc dum per*
mittitur filiofamilias donare caufa mortis
Scribenres requiritur , tarn refpedu bonor
aduenti tiorum,in quibus parer habet vfumcum pacris tarnen confenfu, non fufficit, qcT
donee in illius prxfentia , fed requiritur ex
fruum,qum etiamhorum, quorum vfum9 fruum non haber,& dico,quod pra (eus &
preifus confenfus , vt per Salyc. & Bald. in_
racens non fatetur ad regula, qui tatet fF.de
eadem l.fenium,& non folum requirirur ex
preifus confenfus, fed requiritur prxfentia_
reg.iur.io regulis, qui tace: eodem titulo in
etiam donctarij ,& pofuerunt Doctores efexto,& fecundum omnes, neccontradicere
xempium in claufula appofica in rcftamendicitur,nsc confentire,& ver loquendo di
cic arc.in I.qux dotiscolum. penulc. folnc.
to.quod fi non valet iure teftamenti, valeac
jure codicillorum,vel donationis caufa mor
matrim. taccre eft medium inter confentirc Se contradicere , & alia , de quibus per
tis, quod tradidicBartoI.ini. tamis . 1. nu.
Dec.ind.rcg.qui taece, Felyn.incap. nenne
a. verf.& ideo debes aduertere,& in L 1 .tf.de
de prifumpe. col. . vrf.prima regula, lcuc
donatio, caufa morcis>lat per Rolandum
dicimus inter velle,& nolle medium, eil non
Valle poft Iaf.in confil. gi.colum.fin.voltirru
velle in regula eius eft telle, vbi Dcc.co. rie.
I. quern allegar Anton.Thefaur. inaddir.ad
vnde cum iura requirunc confenlum , & ex
decif. Thef. 1 1 z. qui dicic fie iudicatum pec
taciturnitate , verum eft ilium non induci ,
Senatum, ica quod duo requiruntur . Prim
fequitur,quod prxfentia fola patris non fui*
confenfus pacris expreifus , quia requiritur
ad incegrandam perfonam fibj,& ad inch yficiat,
Sed proprius ad punctum non vagando in
ritacem , & follemnicatem actus , & ha*c eft
regulis , & argumentis, dico, quod quoeiefcommunis fecundum Craflum m tractat.relocunque confenfus requiritur ad follemnieacepc.fencencif.donatio caufa mortis quxft.
tem actus , & ad integrandam perfonam_> ,
3. & fecundum quod fi vulc fubftineri reftaeamq; habilem facienda m addifponendum,
mentum , vc donacio caufa mortis > non fo
tune expreifus requiritur confenfus & non
lum requiritur expreifus confenfus,quod an
fufficic prarfumptus , & tacicus , qui ex praste omnes dixie glof.in d.i. qui in poteftatei**
fentia oricur,decifio eft fynodalijs Bald. iru.
ff.de teftam. fed quod fit prziens is ,cui doropriocafu in confenfu patris requifico, in
narur.vc per Alexar.d. Deci. St omnes in d.i.
fi fine num. S. verf.fecundo quaero Cad vclfenium. Soccin.in d.conf. 1 iz.num.j.latifllJeian. quam decifionem pro notabili, refere
m habetur per Clar.in Jf.donatio lib.4.q.e.
Soccin.in conft, r i . colum.4. volum.i.poft
verf.iucceffiu quxro,& in fine verf.ied qu Bum.8 verf.decidit Bald, ibiq; etiam firmae
ro,qui dicic banc elfe communem omnium
requiri confenfum expreifum , tarn in cefta- I j hinc ft .nte ftatuto, quod mulier non pnffie
menco incafibus in quibus potelt filiusfamiconrrahcre , fine confenfu duorum prcpinJias teftari , qum in donatione eau fa mor1
quorum, non fufficit illos effe prxfences , Sc
tis, nec fufficit prxfentia, fine confenfus eanon conrradicences, Bald.cxeeriq; Scribcncitus,& prarfumptus ibi Colum. f. poft num.
tesin I. iT.voluncatem ff.folut.macrim. di
7. Sc fequ.quem allcgat,& fequicur Ciar, lib.
cicur enim ifie confenfus authoritatiuus re
4.in verb. donatio qua: ft. 6. dicen articulum
quifitus ad formalitacem , & fubitancram__
non habere concradiftorem,& ibi in verfic.
actus, aliud cftcnim tractare deconfenfa
Il fed quaero,rradir quod confenfus patris non
ad finem prxiudicsj confentientis , & proce
requiritur ratione prxiudiri^fed adfollemdure coc,& tanta, hinc inde per Doctor. fpar
nizandum aftum,& incegrandam pcrfonam
fa in l.quacdcis,& in locis communibus. Sc
& ob id regula eft , quod femper requiritur
aliud eft traare de confetifu auchoriratiuo
expreifus, vc authnr.irt.Biur.& aliorurru*
ad validitatcm actus, qui Inil commune hatradic Abb.in confil. 40, prr.i. incipiente*
beccumpniudirio perfonx aurhorancis, 8s
factum in effectu fichare eft regula commu
tunc non fufficit cacicus.fed requiritur ver
nis in confenfii^requifito in rc ?.d alium fpebis expreffis , Felyn. notabiliter in d. capic.
ante, vc femper requiracur expreifus connoane de przfumpt. num. si. lcuc quando
lex

CLX.

Confilium

871

do inquam contradicere ei debebat, eimens

lex requiri t , quod aftus fiet cum licentia_
illi difplicere, lum ofrenderc, & mortem_j
alcerius, vt non fuiiciat tacicus confenfus ,
acee erare , & fi fil 1 j funt paerts vifeera, ad
iVrchidiacon.& (cmin.incap.fi Abbatem_#
texc.in r.ifti quidem ff.quod met.cauf.veniede eled.in fexto, quo cafu eclfanc omnes li
bat, ex offenfone fili j, idem pater oftenfus ,
mitaciones coniunionis perfonarum , &
al*, ex quibus Doctor, voluerunt cx taci- ij & damnificatns,& hare eil vna de limitationibus , quz datur ad regulam de przfumpto
turmtare induct confenfum , omnes enirru*
confenfu ex taciturnitate oriente , vt non.*
cellanc quando confenfus eil requifitus ad
procedat, quando ex contradiftione exprefformahratem aus,eiusq; follemniratem_',
fa al iquod time tur damnum , nam tunc taquia non eft tunc hoc in poeeftatem confencens habetur pro contradicente , vt per Fe*
tientis , qui police remitiere in fui prziudilyn. vbi fupra num. 1 j. verfic. fallit certio ,
tum,& fe Ooor. omnes limicauerunc , ve
& in cafu przdioexprefs limitatur.quod
per Iaf.latius vbi fupra,qui pofica regula.,
dicitur de coniunione perfonarum, vt ibi
quando prarfentia cum taciturnitate nodem per eundem Felyn. verfic. ex quibus viceat,& inter carcera coniunionis perfona
rum i limitauic denique, quando confenfus
detur
Sed quid poterat pauper pater cogirare ?
requiritur ad formatitatem atus , & fie, ve
in affliione pofitus, quid ad bona? quid ad
demonftrauimus Door. communiter poceftamentum ? quid ad Notarium ? dolore
nunt cafum in confenfu patris requifito , ve
repentino oppreiTus, videns vnicum fuum_*
non fufficiat tacicus.
Sed rurfus, & hoc quzfo notetur , nam ni
filium lumen oculorum fuorum de fao in.
fallor eft pura ventas, exquacaufa hare redie lubllzi in Ecclefia Sanz Clarz affocipere debeat. determinationem apud pru
ciantem vxorem crudeliter vulneratum_i
dentes^ circumfpeos ludicantes.
& occifum , credendum eric pauperem , 8e
Communis enim eft limitatio, vt quando
luuofum patrem filium lugentem.tunc nec
i4quis ob ti mor cm aliquem non contradixefenfus > nec intelledum , nec difcurfum ha
ric > qud taciturnitas non inducat confen
bere, fed extra fe quafi ftolidum , & infenfafum, etiam in cafibus in quibus alias ex tatumremanfifle, vt fic vndique dicendunu
cieurnitate confenfus argueretur,ficuc quan
(it de prztenfo confenfu, nuliam effe haben
doex nimia reuerentia fecundum Felyn.iru
dam rationem , & remanere negotium , fub
Iuris vtriufque regula,quz reftamenta filio*
d.cap.nonne num. i 2. author. Barcol.Iacob.
rumfamilias , abfque expreiTo confenfu pa
de Aret. & aliorum , quz applicando ad ca
ium, dicatur quzfo , quomodojpater videntris , etiam in cauiam piam pnitus repro
dofuum vnicum filiumtim crudeliter vulbar ,& annullac .
neratum, & ad mortem tendentem, quomo-

TYPOGRAPHVS

S.

LECTORI.

Candide Leclor , fi quae menda in huius Operis praeiertim initio obreplerunt , id dodiffimo Au<ori,nec no
bis vitio adferibas*, diuerfis enim literarum characteribus recentibus , &impreibrum copia abundamus , fed
primi cenloris in curiae imputes quaefo; qutua prdentia caligabis .

Valo,

Imprimatur?

Petrus Antonius Ghibertus VicariusGeneralisJ

urtiusPalumbus Cannicus deputatus vidit 2

ExTypographiaTarquinijLongbi.

I,
MD XV.

Expen fis Heftoris Soldanelli Bibliotheca; Neapolitans J

<Suf
iebat:bocin
relatione:
ipa
ii fjorreo:qr
ffcHo
rc onedidifha ncoikgift .i.bor ofvtoica0:ftp:o$ui9.f fCSiewrptduob' IcrnotJ.&al. eft
vteton.
reftitnat
cet opor
wia
eft
fact' in
rparaft!
ce-aperit.i. m
paut:
b.d.ftn
pofldere:
gnoie
alieno
aCTpi
oPnote
flf
iefdletotnQ:pq6c.4n.fue ob.epCj^:tfieri
cmtuf:ea
ptnifdun$.mep'.ti.ftxo*:q
labeoma:i
ma
batareprev
lepa
co:um
fructu
npdnari
aqum.d.l.q
iwaiqoa
)nulli:ut
nwihnrerat
on5
tatpaulua
.q
f.rweit
erperpobafolo
rnaduo:crpit:ipea
rnctdum
econdtderit :lj
reftiruno
ad
betCTPonbfoj
perianerprefumtfpofTcflic
pofteametus ft ucinmeraliqi riarg.cp
/
Z.Jfundiv:
ean
t quodi
inteUigt.
primo
moche
oflhabere
cfTionet retc^
d
.onaignorante
ar.C
b
fumi
didt.fed rcdit one fijf iat:vt .l.qfquie.
3?eius
r pof.l.u.l.manto.i.C.txacgiemptiora m.pfoc.pc
feirone:q
ncnc efle, natoejac epiteratdipfuilfcnftimeo,
verioz.t6pila
feil;
vc
fteerepocm:
mvf
u?
lier.fed Slifwt
i.pbibit
acqui.pof,q
murare
rAc
emco.lflcc
cil
fliut.
onie
Zu
ft
.multereignorante
finflt..ma pof
.).oe?bcn.emp.qv

a
viriflet
ft
nec
TBam
facteTmt,
icequnopicnecindecirniuti:'p valiradiertimari
ctue"quoad
virent
iefru
c
in
priue
bomo
ft
te
nputo
elfe
nerum
Ifbaulue
id
ita
ait05.
fu:
mortuue
pod
conteftat
lit

eft.
mimadue

fruct*
ipfeftati.n.
per
etiam
fed
colleen':
cte Ifnic*pceperit.
eprionefactueeft:cj>
m cum
vinum
finetc
tmdumautem*
princre
cepti:ut
terra ccpri.i.ita
fue
ft
op5re
*.1>aulue.da'
aliquo
fir:
factum
ab
oleumvel
vue
fterint uelurifioliueuoe
cfructne
lYe
te
noie
fructu
fund
eue
nbil
te
icreo
fructuemoqrf:
pn>
ft
oebem9:n
acipere
fructubercfuo

^.
c 3ductontcraenilio
fTpofleflion:
5. tradir
ficiebat'ad a
rcolonnm
opudutt
onebaturpoiTcflone5
quafipipf45acgficnreibcpetcre
actione:
res
in
oefendi
fuif
oonabaf

in
eriamTfbp
fuf
ree
/Que
emteref.
epfa

- agro
pofle
conducir*:
eo
ab
fc
?
nd
ud
S3
quemalienum
fundi
eiuef
fruepoliideree
^ncol egifti:

B,
jem.
mepericrie:
t5

a
beomin*

ertu*.

partee*
iure^
fana
lint
multe
cent ufucapionie
1
fe
duntarat:
tionie*2>edcur
n
roabo.fl beritoTprctor
y
nancifceretur'iputalcgaraae
m'qnib*
. dominium
trad'
bonoraram5.acrionemtnec
oeftdef
t
cuil
babetufneaptu
ufucaprurmn
ft
:
dumctumait

erempt
publicanarq:
ad
pperit
le
iatocapiunP.
OCXpia.
plereque'.e*
2Ut
alie

UB\
caufa
oonariee
mortie"
poeflle*
feac^lamifa

pmfe
omdfario
eri:tr(Tcrat aduer
efl.enonprobauert .feifionemperiudicemMicetpof'
npof dere#:tautft'polTit
fuaad
ucrfariuecuincereremfeanboad
H^riue.
pueniret.
ertari
noeualtHdea
iin
dem
nc:fruct9e9tpe
puWictana
actione.

rem
in
e
ITR
cpelpari
actione"
n
rem
dicere
alicui
licet
limur.uia

ita
nift
ver
boc
ud.trien.i
ve
dicta
col. jp
.9paget
tqui
$t
pontaralio?
nctro?tat
icMbrte
rid
ad
vt. bodie
ixneu
t>icit
car.edic.Lf*ftquidft
gnctu
rauef:ut.ftiuredon
iu.equi:vtT)elatofaprobar
ccp
ope.tiin
ojactor
ilfiteaf
.fe.
priua
aut.
in
ono.p
mnue
dpunif
.l.fi.
e,ve
fUr
vb:
n
att.C
:utfcitean.sfuit
$:quitgamintfoajra.niuadnpuertfonali:bcatq

epublciana
actione.
rem
in
caufa*
iufta
ufucaptu5petat:iudi'ano omino'inoduj tradifa:
5tpret024ftQuiidq

OCXpianue.
fjulue.

t
Jd
q
cft
CL
.tradif
A
rradiru
r GTq
lPKto:.r.publiciue:vtn
tmnon
ol
ma
ec.n.babea bif
propone
uue.Btrunq)
autem t
probare
nfuilTe
ill
eefle ne^
vet
tofuert^a uaoBnwoigdant
r ftoubi
evm
f:
non
t:utcrcda;en public,
rmcilit
ncorpo:alw:ni.corporalia
Il
fer
minor
evt
uicriom.1vt.f
.
eteeprio
:
iudu
Habit
rei v.lecn*
et
ego..de
vufru.f.eo.ft
poft
ob^
Direct!
ret
actio:
bee
enimnon rium:
(aaltua
aliud nift
nulli..
tpif.T
finat
ele.
ntuciua
fm.p oncre meue
me
acm
bocfi f iciatoicepro-*
f apparet.n
#
iralum
anflerendt vtroqj
ac.iob.l.mobuvat.]f.o.cl unq$ i.a5t*| vecpeterct
fr.1
i
oC.de
ba.tiUcto;.vi
rea

boc
na.JEt^
vm
fuifl
veditorem
m pre
bte
el:
1
L0
iufta
~t
c.i.ortue
orif
tSic
.Sic.C.dc m'.reac. alie.infi.f ac.
pponat
mecumbat
actor
fie pbex
1

one!
po
primo
r
ifcfi ltue

ponitil ud.ar* nitedictum.'pofteaej;

3*
C5
Pretor.

ba.auf.uftponenopig.
:.pg
t>c:
t
C.
o.i
.
boc
de
(acti
^epublia namrem
rriffrat
orne.

f$.cauefe.c

aduerfnaeum
inpetenrem
eje
tcrdicto?p oi|""o
^
0
t
mrcfptcit.
fe
opetenn
i>toma
ii
i0:n a
rato"cbcaf:
mftarVof'
p
fiar
rreefit
opnetanainoami
dvfucapi
ponefle:
iiurauero
compe
nerem

.qj
4.fl
oebet
/ei.n.?folt
otajcat1.
noccre
te
m"*"*1
**1
baeriam
11
vt
vtetunnon
ITjflon
efTe:
ad
nftar..
ad
petitoria
iurauert
non
i
rem
iinftarfolum
i
L3gt
ft
notfe:alitncre fraut :ut.f.i6vfi cap.pwempc'
f.iUtip:^e.rfamideutactiofoa<T^uWiciana
cracnoad
a petit,
pupoemleriaT:ego
fi
pt
diufiurdum
cbt
ftrem
:ut.f.e. frwque
tn;
m
eirc:b3prem
uWciaena,.3".0edTfi vT^MkMi:ft
^SSSaarM*
aduerue
nVmibi
fed
publiciana:
iufiurdu:
poiefiori
lerit
oelatum
ojicui.b.d.aU
pM**
ttonon

demlit.Sed
iuf
qui

mrandum

fponfuj
sari
nbi
actione
cfneum
tari
weit
bk
non
T>tctt
iDc
p
ergorcp
p
.bar.
ptbfcitulue
u*L>C
qUW
mdocit

Mlucranuus
H
tcianJ.b.d

*Lia-m
tnox:eriJm
Cipaer:r
fin6po(Tdct.

pbet
vtcrn
eft
op9
fed wtvadc
iujpuenit:

ubo.ft.
d
emeritmon
ve
ntnume.rara.f quedaj.
ilf ie.cunatenK^Iii
iamjdeejt tfi.pcuratormeuetuelrutonur qnl
mtk*Ui,j.
b5.1:o
fide*
bon
5
tpdcrit:
ea
q
writ^nlcitprobaraiUqpopfluedbmeua:babebo
6eren0alia
cmgeftpfcm^
t.^1tbretorai e:qigif
ufoa
iemptto
MP.
i
pita
ubliciana.

minoei^ni^S

^tperenti:
tndemebocfumcitmcbonefidei
uf ncqs-itoolue
^"
ldi
tonenubino-

illo.

pefuua
tt.!0iegon-,emerob:fed
fecactio4
bf'
oirimua".
dieate '
d:ibonorarjefuc efToribu0

gnorane'eum
mino
quiaemerit

1^5^152"
ptore5ra fe:qului0an
ofioeme

ft
mi.i
ftao10.
fumjvtar.Ct KBiedite
fp^cepcrit.a
comino
babef
rradJone
non
g
p
b0
in
cnim
p
pplecrif
oa
tnq
xbu5
rtaedwc
rC^ofiflbr.ufi
iutcinpoffideat.
oif?ci
f.q:
generale,
iuta
bc
q
fuit
yr.fatie
ftn
poner
vel
bvdun
adrno
cm
reditans.

Xibcr.

t'iur.Ii.rnj.Digdtorfi
rafiiamnorct
lratemac ept.^
cpetit
amifero
ro':*
vcdriftrmia.t/arutmt: aobmlcrc
limit
emit
pone
rurere
eubbit.^Ced
Ijf
ercl'nore
et\
dirioruajfiuV
cfaifa.
aece
Tft
rem
ct criara
cj
indi
iuflutorie
efendebaf
oure poTclfion;
adiudicata
/d
fi
ree
tle*
gmqm"a
tgnoraneulneapef
c

Zc
nfi

q
er
on Jft rnr aditiom0b5:un fol
pve
rib9
critpublicanarfjnoie
Tcuioote
ergoeipubltcianeaufie
a5lucratiuie
rootcm
fue ftimatcreain .
cpetit.
aduerfua
oortatore*. petroKqu
tradita

ri
res
putaufucaneedus
fere*.furofo
pra./ft.n.iufMtma coate
poiTcTor4
libeufta
1
d*
igif
ui
iufta
pzctor"a
petet.
et iupubli
cpctit.Si
acrio
bliciana
publicianam:
pertp:b5
que ,n
U-3tpie.
publiciana*.
mibifit*:pu
fitrfiuc
d
va norali:
publicianam
litte
ctimatic5
rene>rcdlue.
bo.fi.empto
cfaHty*H6t
non ^alije:
I>Huiue.
fcati
fit*.
traditaU5tpanu0. I&u.

oc.iiuvma:mnacctduacgri
uir.q.fC;iwlpact.0lmtorad0riformebuq0.ctibi 0
fi..T.re
vuLtn
feet
ur.
nav.eir.nT5.iatd.etlp.ear$ig.lbeairteaq.t!faoc.ia[no.4<regudlJw.$tlica.tbf.ivec>a:m.fxX

natwalf
fi.qque

uibufre

fupra
eHit
X
dicto
p:cto:

telUgd
q
mibt

fi
vf
i
ntieia
mibi.m
vfucapit
'qbu?qftpfonal
av
iure
cte:puta

empto:
n0:ut Hct6e:atn 0 publia
pufuerit
blicUjpdcnatuenon fro
.u
vfucapi
t
bret
ficut
t
: emiiTrt
vpupilli
fi
frc
ifci.Tflec ob.cp
wmeft.
emita
coq
pa
$fboc
(urt
briuie.Scrn irfit
t
eafu
ofiium
boc
:4t
illa
ircnon
t-pacbaf.v
i
nriUujinacte n.l.
fi
fo In.f.fi
loen

fit
rradidifn
qtrlflerf
cimvfucapidi.nam triflrt
piona
voleW
petera
quoU
tn
fit:qm
triYt
fa
otradita w'uj
rentrait
vtb ic5.l.i
ut
pfit
wi0
ft
di
natuerqei9ci
inrfed
vfueapt
vf
fu0.

ote
i roa
iLgjtc
rboc
ft
fu:
d
ei
rtradita cafu
aW\j
cq.vc
.pof..pop.viucap.l.n
f..

babj
mij

nec
uy. n
rd it:vt.j.?dt.ob.
1
tfiipulatu*
>cactc r 6
fb
wie
fi
*fit

&
o die
tradidit
t>
pftmt
erat
no
m
q fi
s
intelligif
fo:cp
vcl
b$
nato.
n
r5m
wie
f
pdena^
fuit
m publi.
oaf
bli.
t
fi
m
u
p
p
nfomtno
-&atefmr:a- om

*Lj&:b
mflac.Ut.vtmftde

cffeif
pkctitur.
a $.alie.ac ur.

cadem
illa
pubb.cft
over
vnli
efl:i

bc
uoin
cu
.rem
u$:
.pcntul.r.
vtflid
:ut.:f
dufieut
vmibi
uraui
cAte
emporcum
er
nidn.
uirdei.rufra

pkne
uel
poSolu,
ibi
neft
perno:
f.licejof.nlrtbr:.aq.biKc
3t
actio
aliqna
vcl
ovidcf
n
nb
rfrt
a
ca
fran
:
lon*:
ons
ef l.one pfed
.a.l.
A
oftftb
poflea.in
fd.i
aocvt.
tiqurciurjrn.alu.inatm:irau.
mel.uel
aliquo

ftc
ad
bic
reten
aliud
rem
petu
er
pmc
emncre:ipft
aliud
.

fi.
i.m
.
r.ael

eft
iure
cfc:
rem
vertue
m
carg.

am. iuraui

locum
babero
dicariome
publie
materia
paflTbu?
ambu
aim
nc

puWiaana.fr
in
loquunf

lege*
que
materia
ret
ven paribus

etrei
prideo
odoo
vt
fceteroo
uomnea
tur
pom
ldarflfoe:dc? vt.f
^&nb
taduntarat
r:arn6pod:vtt
inft.deact.$a(iet.v<rbferdudat
eeft.f.
nafumer
cuidtrut.fdeUg.icon.Lfi.tmde
.pobUdana
cobftat:
lminum
vet'
e.non
cut
rprei
enounli.t9uirc folue
nb
fotae:
factt
princepe
felae
ipfe
vbi
folu*
bum
oicif
aune
i
t
. fvrrbrnn
:

tr^lmu
damnie

de
.f.
culpa
fructibus
r>olo
mou:
i
i
u
n<

km.Cdeacquirmm
.paofleutenti.
U.vvt
tcia.ldbetma.fi,';.*t
doobftat
vlftcqunim
iue
et:ifnemptotmruftpacrfeonalntve.fdcei p.joapudclum.^oseurtoiw.Sctuofilctvinumrca
<
d
*
vifton
q
ignwrqi
tpermult
ecteria
dem
m
vturno:ut;c. <i

mboc
avt
petaraputblic.taCna-^dWfbona
Si
b
5.*
go,
babuero:
:ego
emero
non
ramm
gvt,
erene,cum tCTDcrofi
*
beredi:
vt.f
al^
acrort
erbi.de
.ad
IKXc
bco.^.fina
ut
vcl
ea
rcdi:n.on
de9ftKcepfi>^
tune
briancmuaort:nift uaefoivnt<rfab5:nm

bapcaKcrobienim
keHdKc.InTtsiu.mBawL
T^reiuan.l onerit.4<iato. Lnopfta.$itreuiando.

nadt.ae.cnpdtuibomlri:o.aibn.oad.bvaTlq.3

r.
ebene
ftnota
penne
tuen.di?:i
^Cicnim.q.d7
,nondpm era.a30.
Cnero:
aitmon
boc

ediao.

k.Bal.
mtwgnum
.b.d.i.eft

dep:ocu.tnantuo.aio.

bac
in
ud
i$
-otrnecta.
oicatvutib wrim w.

rortue.

geft.ftcgo.ajo.

ubli.aut
fomammm
vtiuftac
fp:cftat
nu
ctre
ac
*pircnf.dtiueditf.aTwuoradua
in
pefMonl
w.C.t)c
tceft.rn
iu
dtracto
ice
.Utdo.i
Tf
Yl
caufa
xet
dirnorabAi
icontra
ovt
wxnimam:
n.j.xx
tgene
e-.tuam.

tc
lora
pubhciatu

(
rA
!
mm.$.pe.i
ftn
.xa
.ar
titos fimiflue
a.$i
nuindicw
fdi.BcAxaHcrftinfaliote:ft adieaig
woaloqwr
inpfonal
bawpfonali
egi
ad
teq.nwdtinKatlesmc:-c!ift tfY^mib\in.
apfo.
icluonrecamda:mretuocem

frti
owccaptie
pignoiibue
rirecawto^
auocr
d.icfa.mpicrmodef

bocl
ftmofi
erar
eft
.f.miua
b.de
So
.ft

non
fjtaie.
ree
i
.ic
pof.fuitinfra
:be
arbt
riptrut
lfmt
o-
ic
d
nvfucaptara
ea.drfegnaurlmiitumfponfue.^.m
.f.c.l.c
cpmnw
publoana
vcvi.
tu
rigaHbea.fiewctra.
dr.tdctur
primo.
magie..
.
valet:
fed

bec
ut
ninoft
non
erar,
re
vero
it
pactione
^:fuvtib.fulrpi:o<d>feoanrinqpuja.t4c'fnttradita

'r*.cau*acftinmiwc
g .Uip.ofautfcorq.ncriTecd:ut.T )am.l L

pnbUa ntradita
a
crc
:fta
mfcc.vt
i
c.infc Ut>ain
fajl
nmta. wu.4nerigtmr
nafcm
to.ufdvctrei btknm^jo,

VA;

foiuf
ca
abate
rpota
fouU.i.
wbtto:xt.f
pre
.pro

^
ft;w
iwo:qMacerepof oitc*owrao^
g!?
tS
eStUa^auao^ra^

^
Cjpom
qaf?.$.
uirIt
aliae.Lt

tCJ-*

ntXpcnt ltimo.