Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
OrixWikipdia,aenciclopdialivre
Orix
Origem:Wikipdia,aenciclopdialivre.
Osorixs(yorubariemespanholOrichaeminglsOrisha)soancestraisdivinizadosafricanosquecorrespondemapontosdeforadaNaturezaeosseusarqutipos.Estorelacionadoss
manifestaesdessasforas.AscaractersticasdecadaOrixaproximaosdossereshumanos,poiselesmanifestamseatravsdeemoescomons.Sentemraiva,cimes,amamemexcesso,so
passionais.Cadaorixtemaindaoseusistemasimblicoparticular,compostodecores,comidas,cantigas,rezas,ambientes,oferendas,espaosfsicoseathorrios.Comoresultadodosincretismoquese
deuduranteoperododaescravatura,cadaorixfoitambmassociadoaumsantocatlico,devidoimposiodocatolicismoaosnegros.ParamanteremosseusOrixsvivos,viramseobrigadosa
disfarlosnaroupagemdossantoscatlicos,aosquaiscultuavamapenasaparentemente.[1]
ndice
1
2
3
4
5
6
7
Histria
frica
Brasil
Bibliografia
Ligaoexterna
Vertambm
Referncias
Histria
Fotografiadeumpardefiguras
gmeasIbeji,autenticadopelo
DepartamentodeAntiguidadesda
Nigria.
Namitologiayoruba,hmenode600orixsprimrios,divididosemduasclasses,os400dosIrunImoleeos200IgbImole,sendoosprimeirosdoOrun("cu")eossegundosdaAiye("Terra").
EstodivididosemorixsdaclassedosIrunImole,edosEboradaclassedosIgbImole,edestessurgemosorixsFunfun(branco),quevestembranco,comoOxaleOrunmil,eosorixsDudu(preto),quevestemoutrascores,como
ObaluayeXang.
Exu,orixguardiodostemplos,encruzilhadas,passagens,casas,cidadesedaspessoas,mensageirodivinodosorculos.
Ogum,orixdoferro,guerra,agricultura,fogo,tecnologia,edasobrevivncia.
Oxssi,orixdacaa,dasflorestasematas,edafartura.
Loguned,orixjovemdacaaedapesca.
Xang,orixdofogoetrovo,protetordajustia.
Ayr,usabranco,temprofundasligaescomOxalecomXang.Orixdosraiosedasventanias.
Obaluaiy,orixdasdoenasepidrmicasepragas,orixdacura.
Oxumar,orixdachuvaedoarcoris,odonodasCobrasedastransformaes.
Ossaim,orixdasFolhassagradas,conheceosegredodetodaselas.JuntocomOxssi,protegeasmataseosanimais.
OyouIans,orixfemininodosventos,relmpagosetempestades.Tambmaorixdaspaixes.
Oxum,orixfemininodosriosecachoeiras,doouro,dasriquezasmateriaiseespirituais,donadoamoredabeleza,protegebebserecmnascidos.
Iemanj,orixfemininodosmareselimpeza,medemuitosorixs.Donadafertilidadefemininaedopsicolgicodossereshumanos.
Nan,orixfemininodospntanosedamorte.Protegeidososedesabrigados.Tambmdonadachuvaedalama.Maisvelhaorixdopanteoafricano.
Yew,orixfemininodoRioYewa.Protetoradasmoasvirgensedonadavidncia.
ba,orixfemininodoRioOba.Donadaguerraedasguasrevoltaseredemoinhosnelasformados.
Axab,orixfemininoepoucoconhecido,dafamliadeXang.Estligadasartes.
Ibeji,orixscrianas,sogmeos,eprotegemascriancinhas.
Irco,orixdarvoresagrada,(gameleirabrancanoBrasil).
Egungun,ancestralcultuadoapsamorteemcasasseparadasdosOrixs.
IyamiAj,asacralizaodafiguramaterna,agrandemefeiticeira.
https://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1
1/4
24/06/2016
OrixWikipdia,aenciclopdialivre
Omolu,Orixdasdoenasesuascuras.
Onil,orixdocultodeEgungun,donadaterra.
Onil,orixquecarregaumsaconascostaseseapianumcajado.
Oxal,orixdoBranco,daPaz,daF.
OrixaNlouObatal,omaisrespeitado,opaidequasetodosorixs,criadordomundoedoscorposhumanos.
IfouOrunmilaIfa,IfoportavozdeOrunmil,orixdaadivinhaoedodestino,ligadoaoMerindilogun.
Odudua,orixtambmtidocomocriadordomundo,paideOranianedosyoruba.
Oranian,orixfilhomaisnovodeOdudua.
Baiani,orixtambmchamadoDadAjak.
Olokun,orixsenhordosoceanos,paideYemonj.
Oloss,orixfemininodoslagoselagoas.
Oxalufan,qualidadedeOxalvelhoesbio.
Oxaguian,qualidadedeOxaljovemeguerreiro.
OrixOko,orixdaagricultura.
AjSalug,orixdaprosperidade,donadasconchasdomar,orixfunfuneirmdeIemanj
Ok,orixligadoascolinas,morrosemontanhas.
Otin,orixprotetoradosanimais,amazonacompanheiradesi.UmaIyabdetrsseios.
Erinle,orixligadoamedicina,acaaeapesca.PaideOtin.
Ori,orixdascabeas.
frica
EsculturasdeCarybnoMuseuAfro
Brasileiro,Salvador.
Nafricacadaorixestavaligadoaumacidadeouaumanaointeiratratavasedeumasriedecultosregionaisounacionais.EmYorubacomocentroemIleIfe,existemcentenasdeOrixs.OsOrixsdiferem
regionalmenteemseusignificado,suasdimensesesuasrelaes,quesopreservadosemhistrias(Oriki,Patakis).
SngemOyo,YemojanaregiodeEgb,IyewaemEgbado,OgnemEkitieOndo,sunemIlesa,OsogboeIjebuOde,ErinlemIlobu,LgunndeemIlesa,OtinemInisa,OslObtlemIf,Oslfonem
IfonesgiyanemEjigbo.
Arealizaodascerimniasdeadoraoaors(yoruba)asseguradapelossacerdotesdesignadosparatalemsuatribooucidade.
Desde2005,oBosquesagradodaorixOsunumPatrimnioMundialdaUNESCO.[2]eoorculoIfdoOrixOrunmilaumaObraPrimadahumanidade.[3]
Brasil
NoBrasil,existeumadivisonoscultos:If,Egungun,Orix,VoduneNkisi,soseparadospelotipodeiniciaosacerdotal.
OcultodeIfsiniciaBabalawos,noentramemtranse.
OcultoaosEgungunsiniciaBabaojs,noentramemtranse.
OCandomblKetuiniciaIas,entramemtransecomOrix.
OCandomblJejeiniciaVodunsis,entramemtransecomVodun.
OCandomblBantuiniciaMuzenzas,entramemtransecomNkisi.
Bastodedanapara
discpulodeXangno
LACMALosAngeles
CountyMuseumofArt.
Emcadatemploreligiososocultuadostodososorixs,diferenciandoquenascasasgrandestemumquartoseparadoparacadaOrix,nascasasmenoressocultuadosemumnico(quartodesanto)termousadoparadesignaroquartoonde
socultuadososorixs.
Algunsorixssosassentadosnotemploparaseremcultuadospelacomunidade,exemplo:Odudua,Oranian,Olokun,Olossa,Baiani,IyamiAjquenosoiniciadosIasparaessesorixs.
AIyalorixouoBabalorixsoresponsveispelainiciaodosIasepelocultodetodoequalquerorixassentadonotemplo,auxiliadapelaspessoasdesignadasparacadafuno.ExemplooBabaojquecuidadapartedosEgunse
Babalosaimqueoencarregadodasfolhas.
Apesardeseremdeorigemdaomeana,Nan,Obaluaiy,Iroko,OxumareYew,socultuadosnascasasdenaoKetu,massomuitorarososIasquesoiniciados,houvecasosdepassarvinteoutrintaanossemseiniciarningumpara
essesorixsquesocultuadosemlocaisseparadosdosoutros.
https://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1
2/4
24/06/2016
OrixWikipdia,aenciclopdialivre
Existemorixsquejviveramnaterra,comoXang,Oy,Ogun,Oxossi,viveramemorreram,osquefizerampartedacriaodomundoessessvieramparacriaromundoeretiraramseparaoOrun,ocasodeObatal,eoutroschamados
Orixfunfun(branco).
ExistemorixsquesocultuadospelacomunidadeemrvorescomoocasodeIroko,Apaok,osorixsindividuaisdecadapessoaqueumapartedoorixemsiesoaligaodapessoa,iniciadacomoorixdivinizadoouseja,uma
pessoaquedeXang,seuorixindividual,umapartedaqueleXangdivinizado,comtodasascaractersticas,ouarqutipos.
Existemuitadiscussosobreoassunto:unsdizemqueoorixpessoalumamanifestaodedentroparafora,doEudecadaumligadoaoorixdivinizado,outrosdizemserumaincorporaomasrejeitadapormuitosmembrosdo
candombl,justificamquenemocultoaosEgungundeincorporaoesimdematerializao.Espritos(Eguns)sodespachados(afastados)antesdetodacerimniaouiniciaodocandombl.
Bibliografia
Ver:Listadelivroscomtemaafrobrasileiro
VATIN,Xavier.RitesetmusiquesdepossessionBahia.Paris:L'Harmattan,2005.
VERGER,PierreFatumbi,DieuxD'Afrique.PaulHartmann,Paris(1stedition,19542ndedition,1995).400pp,160fotosempretoebranco,ISBN2909571130.
VERGER,PierreFatumbi,*NotasSobreoCultoaosOrixseVoduns.624pp,fotosempretoebranco.Traduo:CarlosEugnioMarcondesdeMouraEDUSP1999ISBN8531404754
OrixsnavisodeCaryb(http://www.portalroberiodeogum.com.br/newsite/orixas.htm)PortalRobriodeOgum
"OLivrodeOurodosOrixs",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,3edio,2002,capadura,coladoecosturado,150fotosempretoebranco,350pgs.ISBN8586896209
"OsOrixsesuasQualidades",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,1edio,2014,brochura,146pgs.ISBN9788586896446
"OHomemsobaInflunciadosOrixs",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,1edio,2012,brochura,115pgs.ISBN9788586896347
"AverdadeiraorigemdoCandombl,seusOrixsesuasMagias",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,8edio,1998,brochura,140pgs.ISBN8586896020
"AReligiodosOrixs",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,7edio,1997,brochura,140pgs.ISBN8590024636
"OraesePrecesaosOrixs",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,1edio,2011,brochura,113pgs.ISBN9788586896378
"OferendasPreferidasdosOrixs",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,7edio,1998,brochura,111pgs.ISBN8590024660
"ALnguadosOrixs",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,3edio,1998,brochura,115pgs.ISBN8586896098
"CnticosD'CandomblemLouvoraosOrixs",deBatistaD'Obaluay.EditoraImpriodaCultura,3edio,2002,brochura,121pgs.ISBN8586896195
Ligaoexterna
Nafricaexistemmaisde200orixs,masnoBrasilelesforamreduzidosa16dosquais,12soosmaiscultuados.(http://websmed.portoalegre.rs.gov.br/escolas/montecristo/04raca/raca16.htm)
IlAsNagYoruba(http://euricon.wordpress.com/)
Vertambm
(es)Santeria.fr::TodosobreOrishas(http://www.es.santeria.fr/?s=orisha)
(en)Santeria.fr::AllinOneforOrishas(http://www.en.santeria.fr/?s=orisha)
Santeria
Tabeladecorrespondnciaentreorixs,vodunsenkisis
Listadefederaeseassociaesdeumbandaecandombl
Referncias
1.OsunEyin,PaiCido.Candombl.Apaneladosegredo.EditoraArx,2000.ISBN8535402160http://ocandomble.wordpress.com/osorixas/
2.UNESCOWelterbe:BosquesagradodaorixOsun.(http://whc.unesco.org/en/list/1118)19922013,acessadoem16deoutubrode2013(emIngls).
3.UNESCOWelterbe:PatrimnioCulturalImaterialdaHumanidade:IfaDivinationSysteminNigeria.(http://www.unesco.org/culture/intangibleheritage/29afr_uk.htm)2005,acessadoem16deoutubrode2013(emIngls).
Obtidade"https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Orix&oldid=45976448"
https://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1
3/4
24/06/2016
OrixWikipdia,aenciclopdialivre
https://pt.wikipedia.org/wiki/Orix%C3%A1
4/4