KASAYSAYAN

NG
WIKANG PAMBANSA
 WIKA – nag-uugnay ng
sambayanan.
 Pangulong Manuel L. Quezon
-pangulo at kinatawan ng Pilipinas
 napaghulo na dumating na
ang takdang panahon
upang tayo’y magkaroon
ng isang pambansang
wika.
 gumawa ng paraan upang
maisakatuparan ang
itinadhana ng ating
Saligang Batas.
PAANO IPINALIWANAG NG MGA DELEGADO SA KOMISYONG
KONSTITUSYONAL NG 1986 ANG WIKANG FILIPINO NANG
KANILANG TALAKAYIN AT PAGTIBAYIN ANG TADHANANG
PANGWIKA NG KASALUKUYANG KONSTITUSYON?

 Nakalahad sa katiktikan ng Pulong ng Komisyong Konstitusyonal

(CONCOM) noong Setyembre 10, 1986 ang mga pahayag at paliwanag ng
iba’t ibang delegado sa Komisyong Konstitusyonal na kabilang ang mga
sumusunod:

 .Komisyoner Wilfredo Villacorta: “Ito po ang isang umiiral

na wikang pambansa, at ang nukleo nito ay Pilipino…sapagkat
ito ay isa nang malaganap na umiiral na wika, na Pilipino na P.
Sinasabi rin natin na mayroong isang wikang umiiral na
pinalawak at pinaunlad na tinatawag na Filipino at ang
formalisasyon nito ay kailangang isagawa sa sistemang pang-
edukasyon at iba pa, subalit hindi nangangahulugan na dahil
hindi pa ito formalisado ay hindi ito umiiral. Ito ay isang
Lingua Franca.”
PAANO IPINALIWANAG NG MGA DELEGADO SA KOMISYONG
KONSTITUSYONAL NG 1986 ANG WIKANG FILIPINO NANG
KANILANG TALAKAYIN AT PAGTIBAYIN ANG TADHANANG
PANGWIKA NG KASALUKUYANG KONSTITUSYON?

 Komisyoner Ponciano Bennagen: Kailangan nating pagkaroon ng

isang midyum ng komunikasyong magbibigkis sa atin at iyon ay ang
Filipino, na binigyang kahulugan ng isang pangkat ng mga pantas sa
wika at mga organisasyong pangwika bilag isang lumalawak na
versyon ng Pilipino.”

 Komisyoner Francisco Rodrigo: “Itong Filipino ay hindi isang

bagong kinatha o kakathaing lenggwahe. Ito ay batay sa Pilipino.
Palalawakin lamang ang saklaw ng Pilipino. Kaya nga’t ang Pilipino
ay batay sa Tagalog, at ang Filipino ay batay sa Pilipino.”
MGA KATAWAGAN O PARIRALANG GINAMIT SA PAGTUKOY SA
WIKANG PAMBANSA BAGO ITO TINAWAG NA FILIPINO

 “Pambansang wika ng Pilipinas na batay sa Tagalog”

 -unang pariralang ginamit sa pagtukoy sa wikang pambansa sa bisa ng
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na inilagda ng Pangulong Manuel
L. Quezon noong Disyembre 30, 1937.

 Memorandum Pangkagawaran Blg. 7

 -nag-aatas sa paggamit ng katawagang “Pilipino” sa pagtukoy sa wikang
pambansa upang maikintal sa wikang pambansa ang di mapapawing
katangian n gating pagkabansa.

 Konstitusyon ng 1937
 -nagtatadhana na dapat magsagawa ng mga hakbang ang Batasang
Pambansa tungo sa paglinang at formal na pagpapatibay ng isang
panlahat na wikang pambansa na tatawaging “Filipino”.
PAANO NAGSIMULA ANG PAGLINANG NG WIKANG
PAMBANSA?

- Konstitusyon ng 1935 Artikulo XIV, Seksyon 3

- Pambansang Asemblea
- Pangulong Manuel L. Quezon
- Batas Komonwelt Blg 184
- Nobyembre 19, 1936
- Surian ng Wikang Pambansa
MGA BUMUBUO NG UNANG LUPON NG SURIAN NG WIKANG
PAMBANSA

- Tagapangulo (Samar-Leyte) -- Jaime C. de Veyra

- Kalihim at Pinunong Tagapagpaganap (Tagalog) -- Cecilio Lopez
- Kagawad (Hiligaynon) -- Felix B. Salas Rodriguez
- Kagawad (Ilokano) -- Santiago A. Fonacier
- Kagawad (Bicol) -- Casimiro F. Perfecto
- Kagawad (Cebuano) -- Filemon Sotto
- Kagawad (Tausug); Kinatawan sa mga wika ng mga minoryang Pilipino
-- Hadjie Butu
MGA BINANGGIT NG MGA BANYAGANG ISKOLAR TUNGKOL SA
WIKANG TAGALOG

 Professor Apolinar Parale – madali raw matutong magsalita at makaunawa ng wikang

Tagalog.
 Mga Misyonaryong Kastila – ang Tagalog daw ay sinasalita nauunawaan din iyon ng
ibang naninirahan sa ibang isla.
 Prayle Domingo Navarete – natutuhang magsalita ng Tagalog nang walang gaanong
hirap.
 Mga Banyagang Iskolar – napatunayan na ang Tagalog ang siyang pinakamalawak na
dayalekyo sa bansa.
 David J. Doherty – nagsabi na ang Tagalog ay may kapasidad na maging behikulo ng
pagpapatuloy ng kulturang katutubo.
 Frank Blake – ang wikang Tagalog daw ang siyang nababagay sa yaman at flexibility
para sa pag-unlad ng panitikan.
 Henry Barlett – ang Tagalog daw ay mas malawak sa base, malakas ang potensyal
para sa pag-aasimilasyon ng mga wikang banyaga.
PAANO NAGSIMULA ANG PAGTUTURO NG WIKANG PAMBANSA
SA MGA PAARALAN?

 *Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 (Abril 1,

1940)
 nilagdaan ni Pangulong Manuel L. Quezon na
nagpapahintulot sa pag-iimprenta ng
Diksyunaryo at ng Balarila ng wikang pambansa
 *Hunyo 19, 1940
 ang pambansang wika ay tinuro sa pribado at
pampublikong paaralan
 *Kautusang Pangkagawaran Blg. 1 s. 1940
 sa pamamagitan ni Jorge Bocobo, ang wikang
pambansa ay itinuro sa mga paaralang
sekundarya at normal
PAANO NAGING WIKANG OFISYAL ANG WIKANG PAMBANSA?

 *Batas Komonwelt Blg. 570 (Hunyo 7, 1940)

 ang wikang pambansa ay ipinahayag bilang
ofisyal na wika simula Hulyo 4, 1946
 *Konstitusyon ng 1973
 “Hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas,
ang Ingles at Filipino ang magiging ofisyal na
wika.”
 *Kasalukuyang Konstitusyon (Konstitusyon ng
1987)
 “Para sa mga layunin ng komunikasyona at
pagtuturo, ang mga ofisyal na wika ng Pilipinas
ay Filipino at hangga’t walang ibang
itinatadhana ang batas, Ingles.”
ANO ANG NAGING DESISYON NG HUKUMAN SA KASO TUNGKOL SA
WIKANG PAMBANSA NOONG 1963 LABAN SA MGA OFISYAL NG
PAMAHALAAN NA GUMAGAMIT AT NAGPAPALAGANAP NG
FILIPINO?

 Pinawalang-saysay ng Hukumang Unang Dulugan ng Maynila ang

kaso na sinang-ayunan ng Hukuman ng mga paghahabol at ng Kataas-
taasang Hukuman.
 MGA LEGAL NA BATAYAN PARA SA KASALUKUYANG
PAMBANSANG AWIT O LUPANG HINIRANG SA FILIPINO

 Kautusang Pangkagawaran Blg. 5 – pag-awit ng Lupang hinirang

 Memorandum Blg. 5 – nagtatagubilin na magsagawa ng hakbang upang

malaganap ang pag-awit sa Filipino ng pambansang awit.

 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 60 – nag-aatas na ang pambansang

awit ay dapat awitin sa wikang Filipino.
POPULASYON NG PILIPINAS NA NAKAUUNAWA, NAKAKABASA,
NAKAPAGSASALITA, AT NAKASUSULAT SA WIKANG FILIPINO

 92% - nakauunawa sa wikang Filipno

 88% - nakakabasa
 83% - nakakapagsalita
 82% - nakakasulat

 86% - kabuuang sambayanan na nakapagsasalita sa wikang Filipino

 ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 Proklama Blg. 12 (1954, Marso)

 -nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa
simula sa Marso 29 hanngang Abril 4 taun-taon sang-ayon sa
tagubilin ng Surian ng Wikang Pambansa.

 Proklama Blg. 186 (1955, Set.23)

 -nasusog sa Proklama Blg. 12 serye 1954 na sa pamamagitan
nito’y inilipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa taun-taon simula ika-13 hanngang ika-19 ng Agosto.

 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 (1967, Okt.24)

 -nagtatadhana na nag lahat ng gusali, edipisyo at tanggapan ng
pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino.
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 Memorandum Sirkular Blg. 172 (1968, Marso 27) - nagbibigay-diin

sa pagpapairal ng Kautusang Tgapagpaganap Blg. 96
 -iniaatas din na ang mga letterhead ng mga kagawaran, tanggapan at
mga sangay ng pamahalaan ay nararapat na nasusulat sa Pilipino,
kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles.
 -iniaatas din na ang pormularyo ng panunumpa sa tungkulin ng mga
pinuno at empleyado ng pamahalaan ay sa Pilipino gagawin.

 Memorandum Sirkular Blg. 199 (1968, Agosto 5)

 -nananawagan sa mga pinuno at empleyado ng pamahalaan na
dumalo sa mga seminar sa pilipino na idaraos ng Surian ng
Wikang Pambansa sa lahat ng purok pangwika.
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 (1968, Agosto 6)

 -nag-aatas sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan at iba
pang sangay ng pamahalaan na gamitin ang wikang Pilipino
hangga’t maari sa Linggo ng Wikang Pambansa at pagkaraan nito,
sa lahat ng ofisyal na komunikasyon at transaksyon ng
pamahalaan.

 Memorandum Sirkular Blg. 277 (1969, Agosto 7)

 -bumabago sa Memorandum Sirkular Blg. 199 na nananawagan sa
mga pinuno at empleyado ng pamahalaan na dumalo sa lahat ng pook
ay masaklaw ng kilusang pangkapulungan sa pagpapalaganap ng
Wikang Pambansa.
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 Memorandum Sirkular Blg. 384 (1970, Agosto 17)

 -nagtatalaga ng may kakayahang tauhan upang mamahala ng
komunikasyon sa Pilipino sa lahat ng departamento, kawanihan,
tanggapan at iba pang sangay ng pamahalaan, kabilang ang
korporasyong ari at kontrolado ng pamahalaan.

 Memorandum Sirkular Blg. 443 (1971, Marso 4)

 -hinihiling sa lahat ng tanggapang pamahalaan ng magdaraos ng
palatuntunan sa alaala ng ika-183 anibersaryo ng kapanganakan ni
Francisco Baltazar sa Abril 2, 1971.
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304 (1971, Marso 16)

 -magpapanauli sa Surian ng Wikang Pambansa at nililiwanag ang
kapangyarihan at tungkulin.

 Memorandum Sirkular Blg. 488 (1971, Hulyo 29)

 -humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ng
palatuntunan sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa, Agosto 13-19.

 Kautusang Panlahat Blg. 17 (1971, Dis. 1)

 -ang panukalang Saligang Batas ng 1972 ay limbagin sa Pilipino at Ingles sa
Official Gazette at mga pahayagang may malawak na sirkulasyon bago idaos
ang plebisito para sa ratifikasyon ng Saligang Batas noong Enero 15, 1973.
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 Atas ng Pangulo Blg. 73 (1972, Dis)

 -nag-aatas sa Surian ng Wikang Pambansa na ang Saligang-Batas
ay isalin sa mga wikang sinasalita ng may limampung libong
(50,000) mamamayan alinsunod sa probisyon ng Saligang-Batas.
(Art. XV, Sec. 3 [1]).

 Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (1974, Hunyo 9)

 -nagtatakda ng mga panuntunan sa pagpapatupad ng patakarang
edukasyong bilinggwal sa mga paaralan na magsisimula sa taong
1974-1975.
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 1974, Okt. 22
 -nagpalabas ng pahintulot sa Surian ng Wikang Pambansa na makapagdaos
ng mga palingkurang pagsasanay, seminar, gawaing kapulungan at iba pang
kauring Gawain tungkol sa bilinggwalismo para sa mga pinuno’t tauhan ng
lahat ng tanggapang pamahalaan, sa lahat ng guro, professor, pinuno’t
tagapangasiwa ng mga paaralan.

 Kautusan Blg. 22 (1978, Hulyo 21)

 -nagtatadhana na ang Pilipino ay bahagi na ng kurikulum na pangkolehiyo.
Simula sa unang semester ng taong 1979-1980, ituturo ang anim na yunit ng
Pilipino sa kolehiyo: Pilipino I (3 yunit) Sining ng Pakikipagtalastasan
(Communication Arts) at Pilipino II (3 yunit) Panitikang Pilipino; Pahapyaw
na Kasaysayan at mga Piling Katha (Surveys and Readings Of Literature in
Pilipino).
TADHANANG PANGWIKA SA KONSTITUSYON NG
REPUBLIKA NG PILIPINAS,
1987
ARTIKULO XIV

Sek. 6

Sek. 7

Sek. 8

Sek. 9

(1987) Kautusan Blg. 52

Kalihim Lourdes R. Quisimbing
TADHANANG PANGWIKA SA KONSTITUSYON NG
REPUBLIKA NG PILIPINAS,
1987
ARTIKULO XIV

(1987) Kautusang Pangkagawaran Blg. 81

Kalihim Lourdes R. Quisimbing

1988 (Agosto 25) Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335

Pangulong Corazon C. Aquino

1988 (Set. 9) Kautusang Pangkagawaran Blg. 84

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335
Kalihim Lourdes R. Quisimbing
TADHANANG PANGWIKA SA KONSTITUSYON NG
REPUBLIKA NG PILIPINAS,
1987
ARTIKULO XIV

1990 (Marso 19) Kautusang Pangkagawaran Blg. 21

Kalihim Isidro Cariño